Wikipedia
sqwiki
https://sq.wikipedia.org/wiki/Faqja_kryesore
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
Media
Speciale
Diskutim
Përdoruesi
Përdoruesi diskutim
Wikipedia
Wikipedia diskutim
Skeda
Skeda diskutim
MediaWiki
MediaWiki diskutim
Stampa
Stampa diskutim
Ndihmë
Ndihmë diskutim
Kategoria
Kategoria diskutim
Portal
Portal diskutim
TimedText
TimedText talk
Moduli
Moduli diskutim
Event
Event talk
Lushnja
0
7462
2814036
2733138
2025-07-02T08:39:04Z
Vyolltsa
129213
shtim informacioni
2814036
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Lushnja
| coordinates = {{coord|40.9419444|19.705}}
| population = 55,827
| subdivision_type1 = Shteti
| subdivision_name1 = [[Shqipëria]]
| subdivision_type2 = Rrethi
| subdivision_name2 = [[Rrethi i Lushnjës]]
| postal_code = 9001
| website = [http://www.bashkialushnje.gov.al Bashkia e Lushnjës]
|population_as_of=2023|population_note=|population_footnotes=<ref name = "Administrative2023">{{Cite | url =https://bashkialushnje.gov.al/wp-content/uploads/2024/04/Bashkia-Lushnje-Dhjetor-2023.pdf | access-date = 19 dhjetor 2024 | publisher = Bashkia e Lushnjes | lang= sq | title = Bashkia-Lushnje-Dhjetor-2023}}</ref>|area_total_km2=372.72|area_footnotes=<ref name = "Administrative2023" />|population_demonym=Lushnjarë|unit_pref=|module=|code1_name=Prefiksi telefonik|code1_info=35|postal_code_type=Kodi postar|leader_name=Eriselda Sefa|leader_party=[[Partia Socialiste e Shqipërisë|PS]]|leader_title=Kryebashkiaku}}[[Skeda:Kongresi i Lushnjes.jpg|parapamje|270x270px|Kongresi i letrave]]
'''Lushnja''' është një qytet në [[Shqipëri|Shqipërinë]] qendrore. Ajo ka 58.200 banorë (2005) dhe është kryeqendra e [[Rrethi i Lushnjës|rrethit së Lushnjës]]. Qyteti i Lushnjës shtrihet në lindje të fushës së Myzeqesë, buzë kodrave të Darsisë. Territori i tij ze një sipërfaqe prej 372km<strong>².</strong> [[Bashkia Lushnjë|Bashkia Lushnje]] numëron një popullsi prej rreth 66.534 banorë. Qyteti është i ndarë në tetë lagje, të organizuara në pesë rajone<strong>'''.''''' ''</strong>
Objektet e pushtetit vendor janë të vendosura në sheshin qendror, po këtu janë edhe institucionet kulturore artistike, historike, sportive etj. si: Kinoteatri, Muzeu Historik, Biblioteka Publike, Qendra Kulturore e Fëmijëve, Stadiumi etj. Kinoteatri mban emrin e këngëtares së madhe [[Vaçe Zela]]. [[Stadiumi A. Roza Haxhiu|Stadiumi]] i qytetit të Lushnjës mban emrin e legjendës së futbollit lushnjar dhe atij shqiptar [[Abdurrahman Roza Haxhiu]]. Në qytetin e Lushnjës ka një rrjet të tërë institucionesh arsimore dhe kërkimore kombëtare. Instituti i Kërkimeve Bujqësore, tashmë me emërtim të ri, zhvillon prej dekadash një veprimtari të gjerë kërkimore-shkencore me dobi kombëtare. Katër vite më parë, aty u çel filiali i Universitetit Bujqësor të Tiranës. Gjithashtu këtu gjendet edhe shkolla e mesme bujqësore profesionale kombëtare, e cila është hapur dekada më parë. Përgjatë bulevardit kryesor, shtrihet lulishtja e madhe e qytetit. Sipërfaqe të gjelbërta ka edhe në brendësi të lagjeve. Vitet e fundit, rrugët e qytetit janë më të gjelbëruara me pemë dekorative të llojeve të ndryshme.
Ndersa ne qender te sheshit ndodhet nje statuj e madhe per nje nga heronjt te clirimitƙ te lushnjes.
Lushnja ka një pozitë të favorshme gjeografike. Këtu kryqëzohen arteriet më të rëndësishme të komunikimit ndërqytetës. Autostrada veri-jug kalon pranë qytetit dhe vendeve te tjera si lapidar ku ndodhet rrotonda e cila te drejton per ne tiran gramsh elbasan dhe qytete tjra te vogla.
Nga këtu nis edhe rruga më e rëndësishme e lindjes, Berat -Skrapar e më tej. Gjithashtu nëpërmjet rrugëve dytësore, Lushnja ka shkurtuar distancën me Elbasanin Divjaken Fierin dhe qytetet e tjera të këtij qarku.
== Historia ==
{{Copypaste|seksion|url=https://telegraf.al/kronike/lushnja-historia-e-nje-qyteti-nga-lashtesia-deri-ne-diten-tona/}}{{Kryesor|Historia e Lushnjës}}
Sipas dëshmive, qyteti fillimisht qe ngulur në kodrat e Virovës, në afërsi të Golemit. Më vonë, thuhet se prej këtu banorët u vendosën afër përroit. Një tjetër gojëdhënë shumë e përhapur, tregon për “Hanin e Salushes”, si burim nga rrjedh dhe emri i qytetit të Lushnjës. Për Salushen, mendohet që ajo ishte e veja e Pashait ose robina e tij, të tjerë mbështesin faktin që ajo ishte vajza e tij. Ndonëse ekzistencën e hanit të saj të famshëm diku në tokat pranë Institutit e kemi të provuar historikisht dhe të mbështetur në foto dhe në hartën e vjetër të qytetit, duket se rregullat gjuhësore nuk e lejojnë një shndërrim të emrit Salushe në Lushnjë. Por sipas burimeve të reja, një teori më e fortë lidhet me një emër të mëparshëm, "Lusnia", që ndoshta është rezultat i kombinimit të një themeli të krishterë dhe latin. Fjala latine "lustrum", që do të thotë "ritual pastrimi" ose "vend i shenjtë", mund të ketë ndikuar në emërtimin e këtij vendi, duke e konsideruar Lushnjën si një vend të shenjtëritualesh dhe lutjesh. Emri mund të lidhet gjithashtu me një figurë lokale të quajtur "Lush", një emër i përhapur në rajon, që mund të ketë luajtur një rol të rëndësishëm në themelimin e qytetit. Për më tepër, "nia" mund të nënkuptojë "një", duke e bërë kështu Lusnian një vend që i përket një personi të veçantë, të ndriçuar, të quajtur "Lush". Ky emër mund të ketë pasur rrënjë në një periudhë më të hershme, ndoshta para ndikimit osman, dhe është ruajtur përmes kujtesës lokale. Por sipas burimeve arkeologjike dhe historike, del se Lushnja fillimisht duhet të ketë qenë vendosur në kodrën e “Vainit” pranë Kishës së Madhe të Kuqe”, me shtrirje urbane që nis nga Kisha deri në brendësi të lagjes “Kongresi”. Një dëshmi tjetër për këtë rast është dhe gjetja e gjurmëve të tubacionit të vjetër prej qeramike, që natyrisht ka shërbyer për të sjellë ujë në “fshat”. Tubacioni i përket periudhës mesjetare. Gjithashtu, provat arkeologjike tregojnë për gjurmët e një Bazilike, e cila sipas specialistëve mund të jetë ndërtuar midis shekujve IV-VI m. Kr, dhe që mund t’i ketë shërbyer një komuniteti të vogël banorësh që jetonin këtu. Kjo lidhje midis emrit dhe një vendi të shenjtëritualesh gjen konfirmim në ekzistencën e një bazilike të hershme në Lushnjë, duke e konsideruar kështu qytetin si një "vend lutjesh", në përputhje me idenë e "lustrum"-it latin.
Për të pasur një pasqyrë më të qartë të prejardhjes së qytetit po listojmë disa prej toponimeve të vjetra të tij.
E nisim me ''''' “Lagjja Teqe''”''' (sot lagjja “”Kadri Qystri”). Sipas gojëdhënave, mendohet që në këtë lagje ka qenë ngritur një teqe e vogël. Tregojnë se dikur, një person mjaft i pasur dhe besimtar i njohur, duke udhëtuar nga Elbasani për në Fier, vendos të pushojë në një han të Lushnjës. Fatkeqësisht, në momentin kur po përpiqej të zbriste nga kali, rrëzohet dhe vdes. Për të përjetësuar kujtimin e tij, të afërmit ngritën një teqe të vogël. Banoret i kanë të njohura gjurmët e saj edhe sot.
* Lagjja “'''Topallti”,''' (sot “Loni Dhamo”).
* Lagjja “'''Derexhikë” '''(atje ku sot është rruga “Shëtitorja e Palmave”).
* Toponimi “'''Mehmet Pasha”, '''diku afër lagjes''''''Xhevdet Nepravishta'''.'''
* Lagjja “'''Stan”''' (sot lagjja “Kongresi”). Këtë emër e ka marrë nga çobanët (vllehët), që u vendosën në këtë kodër rreth 250 vjet më parë.
* Kodra “'''Vain'''”, toponim me origjinë të paditur.
* Kodra “'''Harburi” ose “Harbori'''”, në veriperëndim të qytetit.
* Toponimi''' “Mulliri i Beut” '''përdoret për vendin ku ngrihej ish-depo e duhanit, shumë pranë varrezave publike.
* '''“Kroi i Kongresit”''' ka qenë një çezmë e ndërtuar në vitin 1924 në lagjen “Kongresi i Lushnjes”.
* '''“Përroi i''' '''Çapokut” '''i cili kalon përmes qytetit. Gjendet dhe si mikrotoponim “Çapoku”. Ndoshta që
këtu dhe emri i përroit.
* '''“Përroi i Krakullit”, atje '''ku kalonte ky përrua, sot ka banorë që mbajnë mbiemrin “Krakulli”'''.'''
* Toponimi
* “'''Kodra e Kalifas” ose “Kalifaja” '''përdoret për të treguar vendin ku dikur ngrihej një han.''' '''
'''''Po gjetjet arkeologjike çfarë thonë?'' '''
Objekti më i hershëm i zbuluar në territorin e qytetit daton në periudhën Eneolitike, por nuk është i vetmi. Të tjerë objekte arkeologjike janë zbuluar afërsisht në të njëjtin vend dhe i përkasin një periudhe më të vonshme se periudha në fjalë.
Në vitin 1989 në lagjen “Kadri Qystri”, në pronën e një pensionisti, gjatë hapjes së një kanali vaditës, u zbuluan gjurmë të kulturës materiale. Pas kontrollit të bërë nga arkeologët përveç enëve qeramike u bë evidentimi i një varrezë të lashtë. Sipas teknikës së ndërtimit varret ishin të thjesht pa ndonjë konstruksion të veçantë. Varrimi bëhej me vendosje trupi në tokë. Nga sondazhet që u bënë, u pa se inventari i materialit arkeologjik ishte i pasur. U mblodhën fragmente të shumta enësh, si funde ''skifos'', ''kupash, amforash'' etj. Këtu u gjetën dhe
objekte të plota, dy ''lekit''. Gjetja tjetër është një enë e tipit ''Gutus'' (ushqyes për fëmijë), i cili ruhet thuajse i plotë. Gjithashtu aty u zbulua edhe një terakotë burri e stilit arkaik. Sipas arkeologut P. Çuko, mendohet se varret i përkasin shek IV-III p. Kr,ndërsa
materiali arkeologjik tregon se është përdorur qeramika e importuar nga Apolonia. Ai arriti në përfundim se varreza i përket “''një vendbanimi të hapur ilir''”.
Po e vazhdojmë me të tjera dëshmi. Pak më distancë prej këtu në vendin e quajtur “Kodra e Kalifas” në vitin 1988 u zbuluan të tjera varre antike. Për nga mënyra e ndërtimit, varret ishin të tipit të thjeshtë e të zakonshëm, me dysheme të shtruara me tjegulla të tipit solenë (të shtrira), të mbuluar po me tjegulla në formë çatie [tip kapuçino, shënim N. Ferro]. Nga studimi rezultoi se këto varre i përkasin periudhës së Antikitetit Vonë.
Sakaq në vitin 2003 Instituti i Arkeologjisë me qendër në Tiranë, organizoi një ekspeditë në kodrën me toponimin ''“Vain”'' në Lushnjë. Gjatë kërkimeve aty u zbuluan gjurmët e një bazilike të hershme si dhe mjaft fragmente enësh prej qeramike. Specialistët mendojnë se kjo bazilikë duhet të jetë ndërtuar midis shekujve IV - VI m. Kr.
Përfundimisht, faktet tregojnë se në Lushnjë ka pasur një bazilikë të hershme. Pra kemi një "vend lutjesh", një vend që mund të ketë pasur rëndësi shpirtërore për komunitetin e saj, në përputhje me idenë e një "lustrum"-i, një vend i shenjtëritualesh dhe pastrimi shpirtëror.
Dokumenti më i hershëm historik i zbuluar deri më tani,eciton Lushnjën si qendër banimi që i përket shek. XV.Por që me siguri Lushnja duhet të jetë themeluar më herët se kaq. Po i rikthehemi edhe një herë dokumentit osman i cili daton në vitin 1431, vit në të cilin u bë dhe regjistrimi i dokumentuar i popullsisё sё Myzeqesё. Myzeqeja në atë kohë kishte 33 fshatra dhe 58 familje ndërsa “Lusnia” (Lushnja) qё nё kёtё periudhё ishte njё katund i vogel, na del me 15 shtёpi dhe rreth 100 banore. Ajo përmendet përsëri me të njëjtin emër, në një tjetër defter osman që mban datën më 1583.
Mësojmë nga burimet historike se Lushnja në vitin 1679 ''kishte 17 hane dhe me një popullsi afërsisht 150 banorë.''
Fillimi i vitit 1701 e gjen Lushnjën me një popullsi të dyfishuar, por ajo ruante akoma karakterin e një fshati. Midis viteve 1728-1738 mendohet të jetë ndërtuar kisha ShenePremtes. Në këtë periudhë Lushnja përmendet si Çiflig. Disa vite më vonë (1741), Sanxhaku i Vlorës përfshiu të gjithë shqiptarët e jugut nga Shkumbini deri në Delvinë. Kazaja e Myzeqesë varej nga ky sanxhak. Trojet e Lushnjës dhe të rrethinave të saj, u thirrën Nahija e Myzeqesë, qendër e së cilës u bë fshati Karbunarë. Në vitin 1744 Lushnja paraqitet si katund me 57 shtëpi dhe rreth 500 banorë, ndërsa Karbunara me 47 shtëpi. Në këtë periudhë Lushnja mori pamjen e qyteze të vogël ajo kishte një kishë dhe dy rrugë të shtruara me kalldrëm. Afërsisht në vitin 1770, me nismën dhe mbështetjen e gruas së Kurt Pashës, Hanko Pasha, ngrihet xhamia e parë në Lushnjë e cila ka ekzistuar deri në vitin 1967. Lushnja përgjatë gjithë shekullit XVIII fillon gradualisht të zgjerohet dhe të marrë pamjen e një qendre të rëndësishme banimi dhe tregtie.
Në vitin 1830, Lushnja citohet për herë të parë në Fjalorët enciklopedik evropianë. Aty thuhet se “Lusnia” ka 200 shtëpi dhe është e banuar nga myslimanët dhe të krishterët. Pra në vetëm një shekull kemi një trefishim të popullsisë e cila kishte arritur afërsisht në 1800 banorë. “Qyteza” kishte rrugë me kalldrëm, një kishë, një xhami, një teqe, dhe dy puse uji për nevojat e vendasve. Numëronte katër varreza të vogla “publike” të vendosura anës kodrave.
Në vitin 1848 në Lushnjë erdhi poeti dhe piktori i njohur Edwart Lear i cili qendroi këtu për disa orë, për t’u nisur përsëri drejt Beratit. Ai e përshkruan Lushnjën (Lusnia) si një fshat të pajisur me hane për udhëtarët.
Në vitin 1860 në Lushnjë u hap shkolla e parë, ku përveç mësimit të gjuhës greke, mësohej shqip në mënyrë të fshehtë. Shkolla ngrihej afër kishës ShënePremte. Mësuesit e parë ishin Ndin dhe Gori Ziu, babë e bir, nga Gorreja. Po në vitet 1860-1870 në Lushnjë u hap dhe shkolla Mejtepe (shkolle fillore fetare osmane), ndërsa në Karbunarë ishte e hapur një tjetër shkollë mejtepe pak vite më parë.
Pas vitit 1870 Lushnja filloj të dallohej si qendër dhe të marrë pamjen e një qyteti. Në këtë periudhë mendohet të jetë ndërtuar teqeja e “Baba Skënderit”.
Në vitin 1894-1896 Qendra e Kazasë së Myzeqesë (nënprefektura), kaloi nga Karbunara në Lushnjë.
Në vitin [[1920]] në Lushnjë, u mbajt "Kongresi Kombëtar" që njihet në histori si [[Kongresi i Lushnjes]], i cili i zhvilloi punimet nga data 21 deri më 31 janar. Në Kongres morën pjesë 54 delegatë të zgjedhur nga e gjithë Shqipëria dhe kjo është ngjarja e dytë më e rëndësishme për kombin shqiptar pas shpalljes së pavarësisë. Qëllimi i Kongresit ishte studimi i situatës së brendshme dhe të jashtme të vendit dhe masat që duhet të merreshin për shpëtimin nga reziku i copëtimit të Shqipërisë. Gjithashtu u propozua për të zgjedhur Tiranën si Kryeqytet i Shqipërisë. Ky kongres u mbajt në shtëpinë e patriotit lushnjar Kaso Fuga. Kjo shtëpi është muze qysh prej vitit 1960.
== Gjeografia ==
Lushnja gjendet në perëndim të Shqipërisë, pikërisht në të ashtuquajturën Ultësira Perëndimore. Karakterizohet nga një reliev i bute, me pjesën dërrmuese te sipërfaqes te zëne nga fusha dhe kodra të buta. Lushnja ka një pozicion te favorshëm gjeografik duke qene një udhëkryq shumë i rëndësishëm, afër me portet kryesore te vendit, si dhe aeroportin e vetëm të vendit.<ref>{{Cite web |title=MIRË SE VINI NË LUSHNJË - ZEMRA E MYZEQESË! |url=https://projekt-lushnje.github.io/Lushnja/index.html |language=sq}}</ref>
== Demografia ==
Demografia e qytetit të Lushnjës përbehet nga një popullsi homogjene e përbëre nga vendas dhe te ardhur nga rrethet si Skrapar, Berat etj, komunite Rome, Egjiptian etj. Popullsia është relativisht me transmetim te vlerave te larta shoqërore dhe edukate qytetare. Është krijuar një edukate për transmetimin e vlerave kulturore nga një brez ne tjetrin duke i perfeksionuar ato. Një pjese e popullsisë se Lushnjës ka emigruar ne dy vende kryesore : Greqi dhe ne Itali si dhe ne vende te tjera.
== Kultura ==
'''Lushnja dallohet si një nga rrethet me prodhim të rëndësishëm kulturor. Në Lushnjë kanë lindur dhe janë rritur artistikisht shumë personalitete të kulturës shqiptare.'''
Në fushën e sportit përmendet veçanërisht dëshmori i futbollit lushnjar dhe atij shqiptar legjenda [[Abdurrahman Roza Haxhiu]] ndaj në shenjë respekti për kontributin që ka dhënë ky futbollist dhe trajner në futbollin lushnjarë dhe atë shqiptarë stadiumi i qytetit të Lushnjes mban emrin e tij.
Në fushën e dramaturgjisë përmenden veçanërisht dramaturgu Loni Papa,aktorja [[Margarita Xhepa]], aktori [[Ilia Shyti]], si dhe aktori-regjisor, Gjergji Lala (tani gjendet në Itali dhe vazhdon të punojë si aktor; roli i tij i fundit është ai i ambasadorit sovjetik në filmin "Il papa buono"). Lushnja është vendlindja e këngëtares më të madhe shqiptare të të gjitha kohërave, [[Vaçe Zela]], artiste e popullit dhe familjare e afërt me familjen e njohur Tushe. Gjithashtu edhe këngëtarin e qytetit Luan Manahasa. Të përmendur prozatorët [[Vath Koreshi]], [[Halil Jaçellari]] e [[Lazër Radi]] (figurë poliedrike). Por Lushnja është vendi i poetëve Faslli Haliti për të arritur tek [[Visar Zhiti]], Fatbardh Rustemi, Bujar Xhaferri etj. Brezi më i rëndësishëm i poetëve të sotëm të Lushnjës përfaqësohet nga emra shumë të përmendur shkrimtarësh që janë bërë të njohur e të vlerësuar lart nga kritika jashtë Shqipërisë si : [[Shpendi Sollaku]], Jozef Radi e [[Gëzim Hajdari]] në Itali, Ferdinand Laholli në Gjermani, Gazmend Kapllani në Greqi.
Në fushën historike përmënden patriotët: Besim Nuri, [[Nebi Sefa]], [[Bajram Haxhiu]], [[Sheh Ibrahim Karbunara]], [[Ferit Bej Vokopola|Ferit Vokopola]], LLazar Bozo, Qerim Arapi, Andrea Papai, Hamit Xheka, Rrahman Uruçi e të tjerë… Ndërsa nga patriotët lushnjarë në mërgim me një veprimtari të gjerë patriotike për çështjen kombëtare shqiptare përmendet veçanërisht [[Qerim Haxhiu]] i cili ishte figura më emblematike e kolonisë shqiptare në [[Shqiptarët në Egjipt|Egjipt]].
== Mitologjia ==
=== Legjenda e Themeluesit ===
Një nga legjendat më të njohura të Lushnjës është ajo e themeluesit të qytetit, Sulejman Pashës Bargjini. Sipas kësaj legjende, Sulejman Pasha ka kryer një akt të shenjtë para se të nisej për luftë. Ai ka shkuar në afërsi të fshatit Lushnjë dhe ka vendosur mbi një shkëmb një copë të shkurtër të vetullës së tij. Ai ka premtuar se, nëse copa e vetullës do të mblidhet, ai do të kthehet fitimtar. Pas kthimit nga lufta, ai ka gjetur copën e vetullës të mbledhur, dhe kështu ai ka vendosur të themelonte qytetin e Lushnjës.
=== Legjenda e Lumenjve të Bardha ===
Një tjetër legjendë e njohur e Lushnjës flet për lumenjtë e bardhë që rrjedhin nëpër qytet. Thuhet se ujërat e këtyre lumenjve janë të shenjta dhe kanë aftësinë të kurojnë sëmundjet. Vizitorët dhe banorët shpesh bien dakord se uji i lumenjve të Lushnjës ka një cilësi të veçantë, dhe shumë njerëz vijnë për këto burime natyrore.
=== Legjenda e Kishës së Shën Merisë ===
Kisha e Shën Merisë është një nga ndërtesat më të njohura historike në Lushnjë. Sipas legjendës, kjo kishë është ndërtuar mbi themelet e një kishe të vjetër të cilën ajo e zuri vendin. Thuhet se ndërtimi i kësaj kishe u krye në një natë, dhe muret u ndërtuan me gurë të çelët. Megjithëse kisha është përmirësuar dhe ndërtuar disa herë gjatë historisë së saj, legjenda e ndërtimit të saj të shpejtë mbetet ende një pjesë e veçantë e historisë së Lushnjës.
=== Legjenda e Kodrës së Çetës ===
Kodra e Çetës është një kodër e cila ndodhet në afërsi të qytetit të Lushnjës dhe ka një rëndësi historike të madhe. Sipas legjendës, kjo kodër ka qenë vendi ku një grup çetnikësh të njohur mbroheshin dhe kryenin veprimtari të tyre kundër armiqve. Kjo legjendë shpalos rrëfimin e kohërave të vështira të betejave dhe rezistencës së popullit në këtë zonë.
== Ngjarje të rëndësishme ==
* 27 Nëntor 1912 - Lushnja shpalli Pavarësinë. Patriotët lushnjar ngriten flamurin shqiptar në qytetin e Lushnjes.
* 21 Janar 1920 - [[Kongresi i Lushnjes|Kongresi Kombëtar i Lushnjes]]
* 15 Gusht 1920 - Kongresi Kombëtar Arsimor i Lushnjes
* 18 Tetor 1944 - Çlirimi i Lushnjes
== Monumente kulturore ==
“'''Manastiri i Ardenicës” '''
'''[[Manastiri (Feja)|Manastiri]] i [[Ardenicë|Ardenices]]'''
Ky objekt i rëndësishëm kulti ngrihet në një vend dominues në kodrat me të njëjtin emër, në lartësinë e 200 m mbi nivelin e detit.
Në anën lindore të tij ndodhet qyteza e Kolonjës, në pjesën jugore ndodhet fshati Ardenicë, ndërsa në anën perëndimore gjendet fshati
i Libofshës. Mendohet se themelet e këtij manastiri janë hedhur në vitin 1282 me nismën e perandorit Andronik II Paleolog të Bizantit,
i cili e ngriti këtë tempull pas fitores mbi anzhuinët në Berat. Shtysë për këtë veprim do të jetë bërë ndodhja në atë vend e kapelës
së Shën Triadhës, e ngritur aty shekuj më parë. Ekziston hipoteza se kapela mund të jetë ndërtuar në themelet gërmadhë të një tempulli
pagan, i cili ka qenë ndërtuar për nder të hyjneshës Artemisa nga ka rrjedhur dhe emri i sotëm Ardenica.
Shumë pranë këtij tempulli, në rrethinat e të cilit sot ndodhet manastiri, kalonte dega jugore e rrugës antike Egnatia, pikërisht 1 km në perëndim të tij. Përreth manastirit vërehen, aty-këtu, ndërtime të vjetra, të cilat të japin mendimin se rreth tij ndoshta ka pasur një qendër të banuar. Në altarin e Kishës së manastirit të Ardenicës, është bërë edhe kurorëzimi i martesës së heroit tonë kombëtar, Gjergj Kastrioti me Andronika Arianitin. Manastiri zotëronte edhe një bibliotekë të pasur me botime të kohës, por edhe shkrime të periudhave të mëparshme. Gjatë shek. XVII ka qenë mjaft i përmendur për pasurinë e bibliotekave të tij edhe në Greqi, prej nga vinin me shumicë studiues e fetarë. Por nga zjarri i vitit 1932, humbi përfundimisht pjesa ku ndodhej biblioteka, nga të cilat nuk mbetën veçse disa volume. “'''Kapela e Shën Triadhës” ''' gjendet në pjesën verilindore të manastirit të Ardenicës. Ajo ka përmasa 7,5 x 3,7 m. Hyrja e saj është në anën perëndimore, e pajisur me dy dritare të vogla në faqen jugore. Kjo kapelë është ndërtuar me gurë shtufi dhe është e pajisur me një hapësirë, muri gjysmërrethor i së cilës e ndan atë nga një sternë uji. Porta e kapelës është mbuluar me hark guri. Pranë dritares lindore të saj ndodhet
edhe një basoreliev qeramike.
“'''Dekoracioni mural” ''', vepër e artistëve Kostandin dhe Athanas Zografi, u realizua në vitin 1745. Ai përfshin muret anësore të sallës dhe faqen perëndimore të narteksit, me një program të pasur ikonografik nga historia e Dhjatës së Re. Piktura e ndarë në regjistra përbëhet nga kompozime katërkëndëshe, brezi ornamental me profetët dhe shenjtorët në këmbë me madhësi natyrale. Gjithashtu, programi ikonografik, në faqen lindore përfshin afresket e absidës, Shën Mërinë Platitera me Krishtin e vogël në prehër dhe anash saj, engjëjt me ilitot e hapura. Lart mbi hark, "Liturgjia e Shënjtë" dhe figura shenjtorësh të paraqitura në tors, janë piktura në të dy anët e mureve të altarit, poshtë Platiterës. Etërit e Kishës janë paraqitur si hierarkë, dhe në fund Kungimi i Apostujve. Në të dy niket, afresket paraqesin Krishtin përpara kryqit dhe Shën Theoforin e Martirizuar nga luanët. Në murin jugor trajtohen skena nga jeta e Shën Mërisë, që nga lindja e saj dhe peripecitë që lidhen me jetën e Krishtit, si Ngjallja e Shën Llazarit, Darka mistike, Lutja në malin e ullinjve, Magjistarët dhe përfundon me puthjen e Judës, për të vazhduar më pas në faqen perëndimore. Në qendër të saj qëndron Fjetja e Shën Mërisë dhe skena të tjera që plotësojnë dekoracionin. Në murin verior, ndonëse një pjesë e afreskeve mungon, piktura vazhdon me ciklin e Vuajtjeve. Vajtimi, Ngritja nga varri, Zbritja në ferr, etj. dhe poshtë tyre ndodhen skena të tjera që paraqesin Krishtin si Kryehierark ose simbolet e Shën Mërisë si tek Dritëdhënësja dhe Hymnizimi i saj si mëmë e zotit,etj. Shenjtorët e kishës, me qëndrimet ballore, vendosur sipas rëndësisë së tyrë në bazën e murit, shquhen nga karakteristikat individuale,si Shën Gjergji veshur me gëzofin e leshtë, Minai dinamik, Nestori me shprehjen melankolike dhe Shën e Djela si Virgjëreshë. Në radhën e shenjtorëve është edhe Johan Kukuzeli, personazh historik i shekullit XI-të. Shohim që i një frymëzimi lokal është peizazhi lirik nga skena e Magës me kafshët që kullosin dhe barinjtë me qëndrimet e lira ose gjallëria e vrapit të kuajve nga kthimi i Magëve, trajtime që tregojnë për të tjera prirje realiste të stilit të këtyre piktorëve. Vepra e Zografëve tregon për nivelin mjeshtëror që arritën piktorët në kulmin e aktivitetit të tyre, të konceptimit estetik të kohës që jetuan, duke u bërë burim frymëzimi për pikturimin e kishave të Myzeqesë gjatë shekujve XVIII-XIX-të. Mbishkrimi më i vjetër gjendet në hyrjen qendrore të Manastirit dhe mban datën 1 maj 1477. Nuk dihet me saktësi se ku mund të ketë qënë më përpara, ose çfarë simbolizon kjo datë, ndoshta zbulimet e mëtejshme do të hedhin dritë. Një tjetër mbishkrim lexohet në brendësi të Naosit mbi portën kryesore të tij dhe na jep vitet 1743 – 1744, që është edhe periudha e pikturimit të kishës së Shën Mërisë nga vëllezërit piktorë Kostandin dhe Athanas Zografi. Në manastir ndodhen edhe dy pllaka me data të ndryshme, që i përkasin shekullit XVII. Njëra pllakë, me vitin 1754 ndodhet në pjesën perëndimore të hajatit të kishës, ndërsa tjetra fikson vitin 1770 dhe ndodhet në një nga harqet e furrës.
* “'''Shtëpia Muze "Kongresi i Lushnjës"” '''
Ndodhet pranë qendrës së qytetit, (në rrugën Abaz Bej Lushnja), banesa është dykatëshe e tipit beratase. Banesa mendohet të jetë ndërtuar në gjysmën e dytë të shek XIX. Kjo shtëpi njihet në histori si shtëpia ku kreu punimet Kongresi Lushnjes.
* “'''Kisha e Fjetja e Shën Mërisë” ''', në fshatin Bishqethëm, [[Lushnjë]]
Kisha mendohet të jetë ndërtuar në vitin 1198. Në vitin 1600 ajo u shkatërrua deri në themel nga turqit. Më pas, aty nga viti 1750 u rindërtuar përsëri mbi themelet e kishës së vjetër'.
* “'''Kisha e Shën Kollit” ''', në fshatin Krutje e Sipërme.
Për këtë kishë nuk dihet data e ndërtimit, por mendohet e mesit të shek. XVIII.
Ajo është pikturuar nga Nikolla Çetiri nga Grabova.
* “'''Kisha e Shën Kollit” ''', në fshatin Toshkëz
Kjo kishë është ndërtuar në vitin 1811.
Ajo është pikturuar në vitin 1813 nga Johan dhe Nikolla Çetiri nga Grabova.
* “'''Kisha e Shën Todrit” ''', në fshatin Kadipashaj
Kjo kishë është pikturuar nga Johan Çetiri dhe nipi i tij Nikolla nga Grabova, në vitin 1801. Ndryshe nga shumë kisha të Myzeqesë, këtu pjesët përbërëse, naosi, narteksi dhe hajati, janë të dalluara nga njëra-tjetra. Naosi është i tipit bazikal, me përmasa të brendshme 14x8,40 m, i ndarë nga dy radhë kolonash druri në tre nefe. Kolonat janë të veshura me dërrasa. Ato janë të lidhura ndërmjet tyre me harkada në drejtimin gjatësorë. Edhe arkadat janë ndërtuar me strukturë çatmaje (me kallama).
* “'''Ura e Kasharajt” '''
Ura e Kasharajt është një urë e vogël mbi një vijë uji që derdhej në përroin e fshatit. Ajo njihej prej vendasve me emrin 'Ura e Sefës'. Sipas teknikës së ndërtimit, ura mendohet se mund t'i përkasë Mesjetës, ndoshta në shekujt XII-XIII.
* “'''Ura e Lunjës” '''
Ajo ndodhet në qendër të fshatit Karbunarë e Madhe, vetëm 300 m nga rruga nacionale Lushnjë-Berat. Njihet edhe me emrin "Ura e Begëve". Për nga teknika e ndërtimit, mendohet që t'i përkasë periudhës mesjetare dhe të jetë ndërtuar në shek XVII.
Disa prej “'''objekteve natyrore” ''' në territorin e Bashkisë së Lushnjës
* Rrapi i Zonjës - Bubullimë
* Lisi i Konjatit - Konjat
* Dushkajat e Senës
* Burimi termominerar i Karbunarës
* Selvitë e manastirit Ardenicë
* Rrapi i Ngurrzës, etj
== Kryetarët e Bashkisë Lushnje ==
* [[Kujtim Haxhiu]] 1992-1996
* Agim Fuga 1996-2000
* Ylli Myftiu 2000-2003
* Kadri Gega 2003-2007
* Albert Sanxhaku 2007-2011
* [[Fatos Tushe]] 2011-2015-2019.
== Emblema ==
Stema ka formën e një parzmoreje, e cila nënkupton mbrojtjen e qytetit. Ngjyra jeshile nënkupton fushën e gjelbër te Myzeqesë, ndërsa shkrimi “Republika e Shqipërisë” nënkupton shtetin, ku ndodhemi.<ref>{{Cite web |url=http://www.bashkialushnje.gov.al/ |title=Kopje e arkivuar |url-status=dead |access-date=10 shtator 2019 |archive-date=24 shkurt 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120224003846/http://www.bashkialushnje.gov.al/ }}</ref>
Rrethi përfaqëson Rrethin e Lushnjes, i cili ndodhet ne fushën e gjelbër te Myzeqesë. Ne brendësi te tij janë vendosur këto elemente:
• Flamuri kombëtar si dhe Shtëpia Muze “Kongresi I Lushnjes”, dt.21.01.1920, te vendosur ne qendër, nënkuptojnë, se Lushnja është një vend historik.
• Degët e ullirit tregojnë, se Lushnja është një vend i ngrohte, bujqësor dhe pjellor
== Njerëz të shquar nga Lushnja ==
Më poshtë është një listë e njerëzve të shquar që kanë lindur në [[Lushnjë]], ([[Shqipëri]]), ose që kanë kaluar shumicën e jetës në [[Lushnjë]].
* [[Bajram Haxhiu]] - Patriot, anëtar i komisionit nismëtar të Kongresit të Lushnjës
* [[Nebi Sefa]] - Patriot, një nga etërit themelues të Shqipërisë moderne, nënshkroi deklaratën e pavarësisë në vitin 1912
* [[Ferit Bej Vokopola]] - Patriot, një nga etërit themelues të Shqipërisë moderne, nënshkroi deklaratën e pavarësisë në vitin 1912
* [[Sheh Ibrahim Karbunara]] - Patriot
* [[Vaçe Zela]] - Këngëtare, '''Mbretëresha e këngës shqiptare'''
* [[Abdurrahman Roza Haxhiu]] Futbollist, Trajner, '''“Dëshmorë i fushës së blertë Shqiptare”'''
* [[Margarita Xhepa]] - Aktore
*Ndriçim Xhepa - Aktor
* [[Vath Koreshi]] - Shkrimtar
* [[Ilia Shyti]] - Aktor
* [[Qerim Haxhiu]] - Patriot
* [[Kaso Fuga]] - Patriot
* [[Pavlina Mani]] - Aktore
* [[Loni Papa]] - Shkrimtar
* [[Kristaq Dhamo]] - Regjisor
* [[Hasan Dervishi]] - Aktor
* [[Athina Dhimitri (Vogli)]] - Aktore
* [[Visar Zhiti]] - Shkrimtar
* [[Faslli Haliti]] - Shkrimtar
* [[Lindita Arapi]] - Poete, Shkrimtare
* [[Luljeta Bitri]] - Aktore
* [[Gjergj Lala]] - Aktor, Regjisor
* [[Dhimitraq Nushi]] - Aktor
* [[Hekuran Zhiti]] - Aktor
* [[Petraq Dhimitri]] - Aktor
* [[Fahredin Nuri]] - Inxhinier
* [[Helidon Haliti]] - Piktor
* [[Izet Shehu]] - Shkrimtar
* [[Anila Basha]] - Gazetare
* [[Ilir Levonja]] - Gazetar
* [[Shpend Sollaku Noé]] - Poet, Shkrimtar
* [[Gëzim Hajdari]] - Poet,
* Saimir Mërtiri - Gazetar
* [http://sq.wikipedia.org/wiki/Ferdinand_Laholli Ferdinand Laholli] - shkrimtar, shqipërues
* Ali Fuga - Futbollist
* Halim Haxhiu – Futbollist
* Ali (Lika) Haxhiu – Futbollist,Trajner
* [[Kristaq Gogoni]] - Futbollist
* Idajet Haxhiu (Xhaja) – Futbollist
* Themi (Mimi) Xhoxhi - Futbollist
* Petraq (Peçi) Shandro - Futbollist
* Gani Dranga - Futbollist
* Islam Linatopi - Futbollist
* [[Iljaz Çeço]] - Futbollist
* [[Hajdar Sherifi]] - Futbollist, Trajner
* [[Sami Shefa]] - Futbollist
* Vergjil Xhafa - Trajner Volejbolli,historian i Lushnjës Sportive
* Adnand Haxhiu - Futbollist,Trajner
* [[Artan Bano]] - Futbollist, Trajner
* [[Rezart Dabulla]] - Futbollist
* [[Saimir Malko]] - Futbollist,Trajner
* [[Edmond Dalipi]] - Futbollist
* [[Rey Manaj]] - Futbollist
* [[Florian Marku]] - Boksier
* [[Llazar Llupo]] - Trajner volejbolli
* [[Jorgjia Kapo]] - Volejbolliste
* [[Skënder Gjyla]] - Mundës
* [[Namik Gjyla]] - Peshëngritës
*Llaqi Nako - Balerin
*Albi Nako - Balerin Koreograf
*Arben Mara - Gjimnast
*Ferdinand Mara - Gjimnast
*Ilir Daka - Memorja Qytetit 2024
== Referime ==
[[Kategoria:Qytete në Shqipëri]]
[[Kategoria:Qytete shqiptare]]
[[Kategoria:Lushnje]]
[[Kategoria:Shqipëri]]
<references />{{Qarku i Fierit}}
1jkyzg4h9um8g3amj04w9p2e192cj3j
Adolf Hitleri
0
7526
2813904
2777679
2025-07-01T20:14:45Z
CommonsDelinker
1198
Materiali multimedial [[c:File:Bundesarchiv_Bild_146-1971-070-61,_Hitler_mit_Generälen_bei_Lagebesprechung.jpg|Bundesarchiv_Bild_146-1971-070-61,_Hitler_mit_Generälen_bei_Lagebesprechung.jpg]] u zëvendësua me materialin multimedial [[c:File:Bundesarchiv_B
2813904
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Adolf Hitler
| image = Hitler portrait crop.jpg
| alt = Portrait of Adolf Hitler, 1938
| caption = Portreti zyrtar, 1938
| office = [[Führer]] i Gjermanisë
| term_start = 2 gusht 1934
| term_end = 30 prill 1945
| predecessor = [[Paul von Hindenburg]] ([[Presidenti i Gjermanisë (1919–1945)|President]])
| successor = [[Karl Dönitz]] (President)
| office2 = [[Kancelari i Gjermanisë]]
| 1blankname2 = {{nowrap|[[Zëvendës-Kancelari i Gjermanisë|Zv.Kancelar i Gjermanisë]]}}
| 1namedata2 = [[Franz von Papen]] (1933–1934)
| president2 = [[Paul von Hindenburg]]<br />(1933–1934)
| predecessor2 = [[Kurt von Schleicher]]
| successor2 = [[Joseph Goebbels]]
| term_start2 = 30 janar 1933
| term_end2 = 30 prill 1945
| office3 = Führer i [[Partia Naziste|Partisë Naziste]]
| deputy3 = [[Rudolf Hess]] (1933–1941)
| term_start3 = 29 korrik 1921
| term_end3 = 30 prill 1945
| predecessor3 = [[Anton Drexler]] (kryetar)
| successor3 = [[Martin Bormann]] (Ministër i Partisë)
| office4 = [[Oberkommando des Heeres#Komandant i Përgjithshëm i Ushtrisë|Komandanti Suprem i Ushtrisë Gjermane]]
| term_start4 = 19 dhjetor 1941
| term_end4 = 30 prill 1945
| predecessor4 = [[Walther von Brauchitsch]]
| successor4 = [[Ferdinand Schörner]]
| birth_date = 20 prill 1889
| birth_place = [[Braunau am Inn]], [[Austro-Hungaria]] (tani [[Austria]])
| death_date = 30 prill 1945 (56 vjet)
| death_place = [[Berlin]], [[Gjermania Naziste]]
| death_cause = [[Vdekja e Adolf Hitlerit#Vetëvrasja|Vetëvrasje me armë zjarri]]
| citizenship = {{Unbulleted list|Austriak (1889–1925)|Pa shtet (1925–1932)|Gjerman (1932–1945)}}
| party = [[Partia Naziste]] (1921–1945)
| otherparty = [[Partia e Punëtorëve Gjermane]] (1919–1920)
| spouse = [[Eva Braun]] (m. 1945
| parents = [[Alois Hitler]]<br />[[Klara Pölzl]]
| signature = Hitler’s signature (1944).svg
| signature_alt = Signature of Adolf Hitler
| allegiance = [[Perandoria Gjermane]]<br />[[Republika e Weimarit]]
| branch_label = Branch
| branch = {{Tree list}}
* [[Ushtria Perandorake Gjermane]]
** [[Ushtria bavareze]]
* {{lang|de|[[Reichswehr]]}}
{{Tree list/end}}
| serviceyears = 1914–1920
| rank = {{lang|de|[[Gefreiter]]}}
| unit = Regjimenti i 16-të i Rezervës Bavarez
| battles_label = Luftërat
| battles = {{Tree list}}
[[Lufta e Parë Botërore]]
* [[Fronti Perëndimor (Lufta e Parë Botërore)|Fronti Perëndimor]]
** [[Beteja e Parë e Ypres]]
** [[Beteja e Somme]] {{WIA}}
** [[Beteja e Arras (1917)|Beteja e Arras]]
** [[Beteja e Passchendaele]]
{{Tree list/end}}
| module = {{Listen|pos=center|embed=yes|filename=Adolf Hitler’s last speech.ogg|title=Zëri i Adolf Hitlerit|type=speech|description=Fjalimi i fundit i regjistruar i Hitlerit<br />Regjistruar në janar 1945}}
}}
'''Adolf Hitler''' (20 prill 1889 – 30 prill 1945) ishte një politikan gjerman me prejardhje austriake, i cili ishte [[diktatori]] i [[Gjermania Naziste|Gjermanisë]] nga viti 1933 deri në vdekjen e tij më 1945. Ai u ngrit në pushtet si udhëheqës i [[Partia Naziste|Partisë Naziste]], duke u bërë kancelar në vitin 1933 dhe më pas duke marrë titullin ''[[Führer|Führer und Reichskanzler]]'' në vitin 1934. Gjatë [[Diktatura|diktaturës]] së tij, ai filloi [[Lufta e Dytë Botërore|Luftën e Dytë Botërore]] [[Pushtimi i Polonisë|duke pushtuar Poloninë]] më 1 shtator 1939. Ai ishte i përfshirë nga afër në operacionet ushtarake gjatë gjithë luftës dhe ishteai që kreu [[Holokausti|holokaustin]].
Hitleri lindi në [[Perandoria Austro-Hungareze|Austro-Hungari]] dhe u rrit afër [[Linz]]it. Ai jetoi në Vjenë më vonë në dekadën e parë të viteve 1900 dhe u transferua në Gjermani në vitin 1913. Ai u dekorua gjatë [[Karriera ushtarake e Adolf Hitlerit|shërbimit të tij në Ushtrinë Gjermane]] në [[Lufta e Parë Botërore|Luftën e Parë Botërore]]. Në vitin 1919, ai iu bashkua [[Partia e Punëtorëve Gjermanë|Partisë së Punëtorëve Gjermanë]] (DAP), pararendës i [[Partia Naziste|Partisë Naziste]] dhe u emërua udhëheqës i Partisë Naziste në vitin 1921. Në vitin 1923, ai u përpoq të merrte pushtetin qeveritar në një [[Grushti në Mynih|grusht shteti të dështuar në Mynih]] dhe u burgos me një dënim prej pesë vjetësh. Në burg, ai diktoi vëllimin e parë të autobiografisë së tij dhe manifestit politik ''[[Mein Kampf]]'' ("Lufta ime"). Pas lirimit të tij të hershëm në 1924, Hitleri fitoi mbështetjen popullore duke sulmuar [[Traktati i Versajës|Traktatin e Versajës]] dhe duke promovuar [[Pangjermanizmi|pangjermanizmin]], [[antisemitizmi]]n dhe [[antikomunizmi]]n me oratorinë [[Autoriteti karizmatik|karizmatike]] dhe [[Propaganda në Gjermaninë naziste|propagandën naziste]]. Ai shpesh denoncoi kapitalizmin ndërkombëtar dhe komunizmin si pjesë e një komploti hebre.
Deri në nëntor 1932, Partia Naziste mbajti shumicën e vendeve në [[Reichstag (Republika e Weimar)|Reichstag]] gjerman, por nuk kishte shumicën. Si rezultat, asnjë parti nuk ishte në gjendje të formonte një koalicion parlamentar të shumicës në mbështetje të një kandidati për kancelar. Ish-kancelari [[Franz von Papen]] dhe udhëheqës të tjerë konservatorë bindën Presidentin [[Paul von Hindenburg]] të emëronte Hitlerin si kancelar më 30 janar 1933. Menjëherë pas kësaj, Reichstag miratoi Aktin Mundësues të vitit 1933, i cili filloi procesin e transformimit të [[Republika e Weimarit|Republikës së Vajmarit]] në [[Gjermania Naziste|Gjermani Naziste]], diktaturë një-partiake e bazuar në ideologjinë [[Totalitarizmi|totalitare]] dhe [[Autokracia|autokratike]] të [[nazizmi]]t. Hitleri synonte të eliminonte hebrenjtë nga [[Gjermania]] dhe të krijonte një [[Rendi i Ri (nazizëm)|Rend të Ri]] për të kundërshtuar atë që ai e shihte si padrejtësinë e rendit ndërkombëtar të pas [[Luftës së Parë Botërore]] të dominuar nga [[Perandoria Britanike|Britania]] dhe [[Republika e Tretë Franceze|Franca]]. Gjashtë vitet e tij të para në pushtet rezultuan në rimëkëmbjen e shpejtë ekonomike nga [[depresioni i madh]], shfuqizimi i kufizimeve të vendosura ndaj Gjermanisë pas Luftës së Parë Botërore dhe aneksimi i territoreve të banuara nga miliona gjermanë etnikë, gjë që i dha atij mbështetje të konsiderueshme popullore.
Hitleri kërkoi ''[[Lebensraum]]'' (fjalë për fjalë 'hapësirë jetese') për popullin gjerman në Evropën Lindore dhe politika e tij e jashtme agresive konsiderohet shkaku kryesor i Luftës së Dytë Botërore në Evropë. Ai drejtoi riarmatimin në shkallë të gjerë dhe, më 1 shtator 1939, pushtoi Poloninë, duke rezultuar që Britania dhe Franca t'i shpallin luftë Gjermanisë. Në qershor 1941, Hitleri urdhëroi një [[Operacioni Barbarossa|pushtim të Bashkimit Sovjetik]]. Nga fundi i vitit 1941, forcat gjermane dhe [[Fuqitë e Boshtit]] evropian pushtuan pjesën më të madhe të Evropës dhe [[Fushata e Afrikës së Veriut|Afrikës së Veriut]]. Këto arritje u kthyen gradualisht pas vitit 1941 dhe në vitin 1945 ushtritë aleate mundën ushtrinë gjermane. Më 29 prill 1945, ai u martua me të dashurën e tij të gjatë, [[Eva Braun]], në [[Führerbunker]] në Berlin. Më pak se dy ditë më vonë, çifti [[Vdekja e Adolf Hitlerit|kreu vetëvrasje]] për të shmangur kapjen nga [[Ushtria e Kuqe]] Sovjetike. Kufomat e tyre u dogjën.
== Vitet e para (1889–1918) ==
[[Skeda:Braunau Hitlerhaus 2.jpg|parapamje|Shtepia e lindjes se Hitlerit në Braunau mbi Inn (2015)]]
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-1989-0322-506, Adolf Hitler, Kinderbild retouched.jpg|parapamje|Adolf Hitleri, si një fëmijë të vogël (rreth 1890)]]
=== Familja ===
[[Skeda:Klara Hitler.jpg|majtas|parapamje|Nëna: Klara Hitleri, née Pölzl (1860–1907)]]
[[Skeda:Alois Hitler.jpeg|parapamje|Babai: Alois Hitleri (1837–1903)]]
Familja e Adolf Hitleri erdhi nga më të ulët Austriak të pyjeve e qarkut në kufirin për të Bohemia. Prindërit e tij ishin të [[Dogana|zyrtarit të doganës]] Alois Hitleri (1837–1903) dhe gruan e tij të tretë Klara Pölzl (1860–1907). Ai kishte dy vëllezërit e motrat më të vjetër (Gustav, 1885–1887, dhe Ida, 1886–1888), por tashmë para lindjes së tij, vdiq dhe tre të rinj (Otto, */† në 1892, vetëm gjashtë ditë të vjetër, Hydrocephalus), Edmund (1894–1900), dhe hitlerit motra Paula (1896–1960). Më herët burime, me sa duket, në kujtimet e hitlerit motra Paula është e bazuar, raporton gabimisht të tre vëllezërit e motrat më të vjetër.<ref name="oonOtto">[http://www.nachrichten.at/nachrichten/thema/Der-Fehler-in-Adolf-Hitlers-Biografie;art180211,2246423 Der Fehler in Adolf Hitlers Biografie] in Oberösterreichische Nachrichten (nachrichten.at) am 30.</ref> Dy të vjetër gjysmë-vëllezërit e motrat ishin nga martesa e dytë e të atit: Alois junior dhe Angela. Këto u rrit pas vdekjes së nënës së saj në shtëpinë e hitlerit prindërit.<ref name="Joachim Fest: Hitler. ">Joachim Fest: ''Hitler. ''</ref>
Hitleri i ati ishte e lindur jashtë martese, dhe ka ndihmuar e saj të 39. Mosha e mbiemrin e nënës së tij Maria Anna Schicklgruber (1796–1847). Gjashtë vjet pas lindjes të së birit të saj, i martuar hitlerit gjyshja ''Johann Georg Hiedler'' (1792–1857), e jetës nuk i atësisë e djaloshit të njohur. Vetëm në 1876, vitet pas vdekjes së tij, duke e lënë të tij më të ri vëllai ''Johann Nepomuk Hiedler'' (1807–1888) atë si Alois' ati notarize. Ajo ishte emri i formuar në ''Hitleri,'' i ndryshuar, të cilat Adolf Hitleri më vonë, me vlerësimin e shprehur. Disa historianë Johann Nepomuk, në shtëpinë e së cilës Alois u rrit në për aktual i ati. Në këtë rast, Johann Nepomuk e mbesa, Klara Pölzl, Alois Hitleri më vonë mori për grua, gjysmë-mbesa e shkallës së parë.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien.">Brigitte Hamann: ''Hitlers Wien.''</ref><ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 33–37; Wolfgang Zdral: ''Die Hitlers. ''</ref>
Që nga viti 1923, nuk arriti të përmendim Hitleri, për arsye politike, disa Detaje të saj të origjinës.<ref>Björn Dumont: ''Gewebe oder Flickenteppich? ''</ref> në vitin 1930, ai ndaloi tij gjysmë-vëllai i Alois Hitleri vogël dhe të birit të tij, William Patrick Hitlerinë media si të Afërmit e tij për të prezantuar, sepse kundërshtarët e tij e tij të origjinës nuk e di. Ai e donte interesi publik në saj të menjëhershme për të përfunduar.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Si e mediave të huaja, në vitin 1932, në mënyrë të përsëritur pohoi se Hitleri kishte Hebre paraardhës, përfaqësuesit e këtyre dy gjenealogji tëtij pemën familjare për të eksploruar. Rezultatet e la në vitin 1937 për të publikuar. Pas "Anschluss" të Austrisë në vitin 1938, tha Hitleri, në shtëpi të fshatrave të tij prindërit dhe gjyshërit, Döllersheim dhe Strones, si zonë të kufizuar ushtarake, ishte krijimi i një pjesë të madhe ushtarake të trajnimit zonën e deri në vitin 1942, rreth 7000 banorë janë të zhvendosur, dhe disa pllaka për stërgjyshërit e tij për të hequr. E nderit të varrit të gjyshja e tij ishte shkatërruar; Taufakten familjen e saj ishin të ruajtur.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." />
Gazetari Wolfgang Zdral besonte se Hitleri në mënyrë që të mëtejshme dyshim e tij "dëshmi e Aryan lashtësinë" dhe [[incesti]]<nowiki/>pretendime për shkak të consanguinity e prindërve të tij, për të parandaluar kërkuar.<ref>Wolfgang Zdral: ''Die Hitlers. ''</ref> nga Nazistët Hans Frank 1945/46, e themeluar në vitin 1953, pas vdekjes të botuar në "Frank Berger-Teza" të mundshme një Hebre me gjyshin, e hitlerit<ref>Hans Frank: ''Im Angesicht des Galgens. ''</ref> ka Hitleri biographer , Werner Maser , në vitin 1971.<ref>Werner Maser: ''Adolf Hitler. ''</ref>
=== Shkolla ===
Për shkak të frekuentimit të pezullimeve të familjes vizituar Hitleri nga 1895 në vitin 1899 ndryshme të shkollave fillore në Passau dhe Lambach, ku ai u bë një student i mirë. Pas të lëvizte në Leonding ai mori pjesë nga 1900, K. k. Staats-Realschule në Linz, ku ai është mësuar treguan të gatshëm të vdesim dy herë dhe ka dështuar për të arritur performancën e objektive, jo në klasën pasardhëse të përmirësuar. Mësimi i fesë në Franc Shitjet e Zi, ai i përbuzur, vetëm me gjeografinë dhe historinë e mësimeve në të Leopold Pötsch interesuar tij. Në ''[[Lufta ime|Mein Kampf]]'' (1925) ai e ngriti ndikimin pozitiv të Pötsch.<ref>Gustav Keller: ''Der Schüler Adolf Hitler: Die Geschichte eines lebenslangen Amoklaufs.''</ref> Në e tij të vërtetë shkollor, las Hitleri si librat e [[Karl May]], ai jetën e zonja. Ati i tij e kishte atë për një zyrtar të karrierës, i vendosur, dhe të dënohet për mosgatishmërinë e tij për të mësuar, me të shpeshta, por të pasuksesshme për të Rrahur.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Ai vdiq në fillim të 1903. Në 1904, i ka dërguar nënës së Hitleri për Realschule në Steyr. Nuk ishte për shkak të varfër notat në shkollë në klasën e nëntë u shtuar. Me një përkohshme indisposition ai arriti, që ai me të ëmën në Linz të kthehen dhe shkolla e lartë pa një diplomë nuk ishte e lejuar të largohet.
[[Skeda:Гитлер 1900 г. в центре.jpg|parapamje|Adolf Hitleri (qendër) si një djalë i shkollës, rreth 1900]]
Në Linz, u takua Hitleri përmes shokëve të klasës, mësuesve dhe Gazetave, të Menduarit e radikale anti-Semite dhe themeluesi i pan-Shoqata gjermane, Georg von Schonerer.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Ai pjesë e parë shfaqjet e opera [[Richard Wagner|e Richard Wagner]], duke përfshirë ''Rienzi''. Për ta bërë këtë, ai u shpreh më vonë: "Në atë çast filloi." Nën përshtypjen e karakteri kryesor, ai duhet, sipas tij, ish-mik gusht Kubizek tha: "unë dua të jem një tribune e njerëzve ."<ref>Saul Friedländer, Jörn Rüsen: ''Richard Wagner im Dritten Reich: Ein Schloss Elmau-Symposion.''</ref>
Në ''Mein Kampf'' futet Hitleri të jetë Shkolla si një mësim grevë kundër atit, dhe pretendoi të rënda sëmundje të mushkërive kanë diplomuar nga shkolla e lartë kapur.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> dhuna e të atit të konsiderohet si një rrënjë të jetë e mundur e saj për zhvillim të mëtejshëm.<ref>Vera Schwers: ''Kindheit im Nationalsozialismus aus biographischer Sicht.''</ref> Sipas Joachim Fest bërë ai në shkollë kohë mes intensive të punës me projekte të ndryshme, si dhe mosveprimit, dhe ka treguar një paaftësi për punë të rregullt.<ref name="Joachim Fest: Hitler. " />
=== Një piktor në Vjenë dhe në Mynih ===
Që nga viti 1903, Hitleri u zhvendos në një gjysmë jetim e pensioneve, duke filluar nga 1905 ai gjithashtu ka marrë asistencë financiare nga nëna e tij dhe halla e tij, Johanna. Në fillim të 1907 ishte pranë nënës së tij [[Kanceri i gjirit|të gjirit, kanceri]] u zbulua. Çifutët mjeku , Eduard Bloch, trajtohen ju. Si gjendja e saj me shpejtësi të përkeqësuar, për Hitlerin, për zbatimin e dhimbshme Iodoform-fasha – një të parë eksperimentale Formën e kimioterapia, kur lëkura e tij u hap dhe Iodoform fasha aplikuar për kancerin e tumoreve të drejtpërdrejtë për të trajtuar. E lartë doza të çuar në efekte të rënda anësore dhe, në fund të fundit, vdekjen e saj të përshpejtuara.<ref>Arno Gruen: ''Der Fremde in uns.''</ref>
Që nga viti 1906, të kërkuar për të Hitleri [[Piktura|, një piktor]] . Ai e pa jetën si një keqkuptuar [[Artisti|artist]].<ref>Birgit Schwarz: ''Geniewahn: Hitler und die Kunst.''</ref> Në tetor 1907 ai e aplikuar, pa sukses, për një studim të artit në Përgjithësi pikturës në shkollën e Vjenës Akademia e arteve. Ai qëndroi në [[Vjena|Vjenë]], por u kthye përsëri në Linz, ndërsa ai ishte në 24. tetor mësuar se nëna e tij vetëm disa javë për të jetuar. Sipas Blokut dhe hitlerit motra e mori kujdesin e prindërve të ekonomive familjare, deri në vdekjen e nënës në 21. dhjetor, 1907, dhe me kusht për varrimin e saj dy ditë më vonë. Ai më falënderoi për Bloch, i dha atij disa nga fotografitë e tij, dhe e ruajti në vitin 1938, para arrestimit nga [[Gestapo]].<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." />
Me një art student, u dha Hitleri nga janari i vitit 1908 për të 1913 një jetim pensionet e 25 kurora një muaj, si dhe në trashëgiminë e nënës së tij, një maksimum prej 1000 kurora.<ref>In heutiger Währung und inflationsbereinigt entspricht dies 145 bzw. 5.784 [[Euro]].</ref> për Të cilin ai ishte në gjendje për rreth një vit në Vjenë jetës.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> ai mbrojtës i Tij si Josef Mayrhofer i kërkoi atij disa herë kot, në favor të tij të mitur motra Paula mbi pensionin e ndarë dhe një mësim për të filluar. Hitleri refuzuar, dhe i theu të kontaktit. Ai i përbuzur "një bukë punë", dhe të kërkuar për të në Vjenë artist. Në shkurt 1908 ai kishte një ftesë nga e njohur fazë dizajnere Alfred Rul të papërdorura, trajnimi i kishte ofruar. Si ai vrapoi nga e para, e mori në muajin gusht nga halla e tij, Johanna, një kredi prej 924 Kronen. Në pjesën e dytë e provimit pranues të artit të Akademisë në shtator, ai nuk ishte më pjesë e kampionit të nxjerrë e miratuar. Ai ka dështuar për të përmendur për të Afërmit e tij në këtë dështim, dhe qëndrimit të tij, e tij jetim e pensioneve të vazhdojë të marrë.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Prandaj, ai i dha në Banesën si "piktori akademik" ose "shkrimtarit". Ai ishte kërcënuar me konfiskimin për shërbimin ushtarak në të ushtrisë Austriake.<ref name="Joachim Fest: Hitler. " />
Sipas gusht Kubizek, të cilët ndanë me atë në vitin 1908, një dhomë, të interesuar në Hitleri në atë kohë, më shumë Wagner operat se politika. Pas deklaratën e tij në nëntor të 1908<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> ai me qira në kohë të shkurtër intervale më tej dhe më tej nga qendra e qytetit, në dhomë, me sa duket, për shkak të nevojave të tij për të holla të rritej. Në vjeshtën e viti 1909 ai i është referuar për tre javë, një dhomë në Sechshauser Straße 56<ref>Die Presse, 25.</ref> në Vjenë; më pas ai ishte për tre muaj, nuk është regjistruar zyrtarisht. Nga dëshmia e tij në një ankesë për vepër penale, është e qartë që ai është një i pastrehë strehim në Meidling të banuara.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> në fillim të 1910, u zhvendos Hitleri në meshkuj Konvikt meldemannstrasse. Në vitin 1938, ai i la të gjitha dosjet e qëndrimit të tij në Vjenë, konfiskimet, dhe një shtëpi në një pasura zonë rezidenciale e tij si student apartament.<ref name="ReferenceA">Brigitte Hamann: ''Hitler’s Vienna. ''</ref>
Nga 1910 e tutje, Hitleri fitoi, e nënshkruar para apo si watercolors, kopjuar motive të Vjenez kartolina. Këto shitur në dhomën e tij-shoku Reinhold Hanisch, në korrik 1910, për atë, pasi Hebre shokun Siegfried Löffner. Kjo tregoi Hanisch në gusht 1910, për shkak të dyshuar përvetësimi i një Hitleri imazh në rastin e Vjenës policisë. Piktori Karl keq për Roth, ajo tregoi Hitleri, ndoshta në mënyrë Hanischs, për shkak të paautorizuar, posedim e titullit "akademik piktor" është anonim, dhe të arrihet, në se policia ka të tij në drejtimin e këtij titulli.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Atëherë le të Hitleri dhe vet figurat e njerëzve banorët Josef Neumann, si dhe tregtarët Jakob Altenberg dhe Samuel Morgenstern shitur. Të tre ishin me origjinë Hebre. E shokun e njerëzve Konvikt, Karl Honisch, shkroi më vonë se Hitleri ka qenë "i pakët, të dobët dhe të ushqyer, hohlwangig me flokë të errët, fytyra e tij i rrahur", dhe "shabbily veshur", unë çdo ditë në të njëjtin cep të shkruar në dhomë, u ula dhe imazhe të vizatuara apo të pikturuara.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 55.</ref>
Në Vjenë, las Hitleri Gazeta dhe shkrimet e një pan-gjerman, gjermanisht-kombëtare dhe [[Antisemitizmi|anti-Semites]], duke përfshirë ndoshta font ''e Pamposhtur'' nga Guido von Listë. Kjo e fundit paraqet imazhin e një "[[fati]]" i sigurt, i pagabueshëm Gjermanë heronj Prijësit e fiseve Gjermane përpara rënies ruaj për [[Dominimi i Botës|botën dominimit]] të shkaktojë. Ky ''imazh'', si historian Brigitte Hamann, mund të Hitleri më vonë të pretendonin chosenness dhe pagabueshmëria, nuk ka gabime të pranoj për të, për të shpjeguar.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Ai lexoi gjithashtu, ndoshta, revista ''Ostara'', e cila është Lista-dishepulli Jörg Lanz e Liebenfels të publikohet,<ref>Rainer Kipper: ''Der Germanenmythos im Deutschen Kaiserreich.''</ref> , dhe Eduard Pichl shkroi një biografi e Georg von Schonerer (1912). Ky ishte viti 1882, "Entjudung" dhe "kuosë" me ligj kërkohet, një Aryan par grafik, për partinë e tij futur, një völkisch-raciste [[Gjermanët]] kundër multikulturalizmit i [[Monarkia Hapsburge|monarkisë Hapsburg]] , dhe si një zëvendësim për fenë Katolike Krishterimit, e përfaqësuar ("larg nga Roma!"). Hitleri dëgjuar të Flasin e tij rimorkio, të punës udhëheqës, Franc gur, dhe e saj konkurrent, Imperial Zëvendës , Karl Herman Ujku. Të dy luftuan "verjudete" demokracia sociale, çeke nacionalistët dhe [[Sllavët]]. Gur synoi një gjermane e njerëzve të komunitetit, për Tejkalimin e klasës luftë ; Ujku kërkuar një ''më të madhe, Austria'' dhe e themeluar në 1903 me dorën tjetër, gjermane e punëtorëve të partisë (Austro-Hungarisë). Hitleri e dëgjonte dhe e admiruan popullore kryetari i bashkisë së Vjenës, Karl Lueger, të Krishterë sociale të partisë (Austri), themeluar kishte, për të Vjenës "Germanization" është bërë dhe si anti-Semite dhe anti-shoqërore demokratike "e njerëzve tribune" në masë efektive Fjalime. Hitleri u diskutua në vitin 1910, sipas tij shokun e njerëzve Konvikt për pasojat e mundshme politike e Lueger vdekjes së tij, hodhi poshtë një palë e pranimit, dhe ishte në favor të një të reja nacionaliste të lëvizjes.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." />
Në masën në të cilën këto ndikime formë tij, është e pasigurt. Në atë kohë, Hans Mommsen, dhe urrejtjen e tij të social Demokratëve, [[Monarkia Hapsburge|monarkisë Hapsburg]] dhe Çekët kryesisht janë.<ref>Hans Mommsen: ''Foreword.''</ref> nga verën e vitit 1919 nuk janë anti-Semite, por disa të shumë deklaratave dashamirëse të Hitleri mbi Hebrenjtë kaluan. Vetëm nga vjeshta e 1919, ai shkoi për të anti-Semite klishetë , të cilën ai në Vjenë, e kishte bërë të njohur me të; që nga viti 1923 e kishte gjetur më të Bukur, Ujku dhe Lueger si modele.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." />
[[Skeda:Adolf Hitler Der Alte Hof.jpg|majtas|parapamje|"E Vjetër oborr në Mynih", 1914]]
Në maj 1913, mori Hitleri trashëgimtari i ati (rreth 820 kurora), u transferua në [[Mynihu|Mynih]] dhe me qira në Schleißheimer Straße 34 (Maxvorstadt), duke filluar me Rudolf Häusler përbashkët dhoma. Një arsye ishte shpëtuar nga shërbimi ushtarak është i detyrueshëm në Austri. Këtë ai u përpoq, pasi lidhja e Austrisë 1938 nga marrja e tij në shërbimin ushtarak letrat për të mbuluar.<ref>Joachim Fest: ''Hitler'', 2008, S. 94.</ref> Në Mynih, las Hitleri, ndër të tjera, raciste shkrimet e Houston Stewart Chamberlain-së, pikturuar fotografitë, më së shumti pas fotografive të objekteve të rëndësishme, dhe i shiti për një Mynih je tregtar. Më vonë ai pohoi se ishte një "gjermane qytetit" pati një dëshirë të madhe për "arkitektonike piktor" formë. Pas Mynih penale Departamentit të hetimit në 18. janar 1914 ngrihej, dhe në Konsullatën Austriake të paraqitura kishte, ai ishte në 5. shkurt 1914 në [[Salcburgu|Salzburgut]] si model, por si armë të paaftë për të gjykuar, dhe nga shërbimi ushtarak.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 105 f., 120–124; David Clay Large: ''Hitlers München. ''</ref>
Dashuria marrëdhëniet e Polonisë, në mes të 1903 dhe 1914 janë të panjohura. Kubizek dhe Hanisch që ai të shprehura në Vjenë contemptuously për femëror, dhe iku me vrap para të zhvillimit të grave. Ai e adhuroi, ndërsa në 1906, një Linz, një student, Stefanie Isak (më vonë u martua. Rabatsch), por pa kontakt. Më vonë, ai i referohej një Emilie, motra e Kasolle, siç e tij "zonja e parë". Gjithashtu, kjo marrëdhënie peshore Brigitte Hamann si tepër një dëshirë e parealizueshme. Hitleri është tashmë në vitin 1908, si ''pan-gjerman'', një ndalimi i Prostitucionit dhe seksuale [[Asketizmi|asceticism]] për të rriturit e rinj është e nevojshme, dhe kjo e fundit, nga frika e infektimit me [[Sifilizi|Sifilis]] edhe praktikuar.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." />
=== Ushtar i Luftës së Parë Botërore ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1974-082-44, Adolf Hitler im Ersten Weltkrieg retouched.jpg|parapamje|Hitleri (shumë të drejtë, i ulur), si një ushtar, 1915]]
Si shumë të tjerë, të mirëpritur Hitleri në gusht të 1914 entuziazëm për fillimin e [[Lufta e Parë Botërore|para luftës së Parë botërore]]. Me një menjëhershëm të kërkojë nga 3. gusht 1914, ai i kërkoi mbretit të Bavarisë për leje, në dritën e tij Austriake nënshtetësi në një Bavarez Regiment, të përfshirë.<ref name="Joachim Fest: Hitler, 4">Joachim Fest: ''Hitler'', 4.</ref> Pas kësaj ishte dhënë,<ref name="Joachim Fest: Hitler, 4" /> ai u bashkua në moshën 16 vjeçare. gusht 1914 si një luftë vullnetare në Bavarez ushtri , dhe ishte në 8. tetor 1914, tek mbreti i Bavarisë betuar në. Më vonë ai deklaroi se në afat të shkurtër aplikuar për Austriake të veçantë miratimi konsiderohet si një legjendë.<ref name="HKR_560" /> Në 1. Në shtator 1914 ai u bë i pari komandant i një kompanie të Rezervave të këmbësorisë regiment 16 .<ref name="ReferenceB">Thomas Weber: ''Hitlers erster Krieg. ''</ref>
Hitleri e mori në fund të tetorit 1914 në të Parë Flanders betejë pjesë. Për 1. Në nëntor 1914 ai u emërua trupor për të promovohet me 2. dhjetor, 1914, me Hekur kryq II klasa të shkëlqyer.<ref name="HKR_560">Gerhard Hirschfeld, Gerd Krumeich, Irina Renz: ''Enzyklopädie Erster Weltkrieg.''</ref> arsyeja për këtë nuk është i njohur. Nga 9. nëntor 1914 deri në fund të luftës dhe ka shërbyer si Hitleri të rregullt dhe që janë në mes të regimental personelin dhe stafin e drejtoni batalionet nga 1.5 deri 5 km distancë të kryesore të luftuar vijën e frontin Perëndimor.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 130 f.</ref> kundër tij më vonë përfaqësim ai nuk ishte i pambrojtur para mesme, të cilët nuk janë të një batalioni apo një kompani dhe në të kishte shumë më mirë shanset e Mbijetesës, sesa ky.<ref name="ReferenceB" />
Nga muaji mars 1915 deri në shtator 1916, ai ishte në sektorin e Aubers-Fromelles ([[Kantoni La Bassée|Kantonin e La Bassée]]), dhe në betejë e Fromelles (19./20. korrik, 1916).<ref name="ReferenceC">Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.''</ref> Në betejën e Somme ishte Hitleri në 5. tetor 1916 në ''le Barqué'' (Ligny-Thilloy) nga një shrapnel në kofshën e majtë të plagosur,<ref>Anton Joachimsthaler: ''Hitlers Weg begann in München 1913–1923.'' 2000, S. 164.</ref> atë që më vonë të rritet në shumë spekulimet për një mundur HRH Duka Madh Zhan .<ref name="SPON-591558"><span class="cite">[http://www.spiegel.de/panorama/leute/teil-entmannung-hitlers-hoden-operateur-vertraute-sich-priester-an-a-591558.html ''Teil-Entmannung: Hitlers Hoden-Operateur vertraute sich Priester an.''] </span></ref> Ai ishte deri në 4. dhjetor në klub ushtarake spital Beelitz (Potsdam) është nursed mbrapa për shëndetin dhe pastaj të mbetet i qëndrueshëm për kujdesin e në Mynih. Më vonë, ai pretendoi se ai ishte atje për herë të parë është vënë re se entuziazmin për luftë në Gjermani avullohem.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 134 f.; David Clay Large: ''Hitlers München. ''</ref>
Në 5. Në mars të vitit 1917, u kthye Hitleri e tij tani të Vimy instaluar vjetër njësi mbrapa. Në pranverë, ai mori pjesë në betejën e Arras, në verën e tretë Flanders betejë, nga fundi i marsit 1918 në gjermanisht pranverë fyese dhe luftës në vendimtar dytë beteja e Marne pjesë.<ref name="HKR_560" /> Në maj 1918 ai mori një regimental diploma për trimëri të shquar dhe të plagosur distinktiv në të Zezë. Në 4. Në gusht ai mori Hekuri kryq I. klasës për një mesazh shpejtësinë e Para pas dështimit të të gjitha linjat telefonike. E regimental adjutant , Hugo Gutmann, një Hebre, kishte ai për këtë çmim premtuar; komandanti i divizionit , miratohet pas dy javësh.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 136.</ref>
Hitleri do të sillej sipas dëshmitarëve që ta shfrytëzoni për oficerët. "Eprorët për të paguar vëmendje, askujt nuk pajtohen, verbërisht t'i dorëzojë", ai i dha në vitin 1924 përpara gjykatës si tij në Parim. Ai kurrë nuk u ankua në lidhje me trajtimin e keq si një ushtar, dhe për të ndarë veten e tij dhe bashkëluftëtarët . Kjo është arsyeja pse ata u betua në atë si një "Korbi i bardhë".<ref name="Konrad Heiden: Adolf Hitler. ">Konrad Heiden: ''Adolf Hitler. ''</ref> Sipas deklaratat e tyre, të tymosur dhe pirë, ai kurrë nuk foli për miqtë dhe familjen, e nuk ishte në një motel vizitë të interesuar, dhe unë shpesh u ul për orë të tëra duke lexuar, duke menduar ose pikturë në një cep të qëndrojë.<ref name="Ian Kershaw 1936">Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 131 f.</ref>
Kombëtare e socialistëve, Fritz Wiedemann , dhe Max Amann pretenduar pas 1933, Hitleri kishte një ushtarak të transportit, të refuzuar, për të cilat ai vazhdimisht i plagosur bartësin e Hekurit kryqin e dy klasave në fjalë erdhi do të jetë.<ref>Anton Joachimsthaler: ''Hitlers Weg begann in München 1913–1923.'' 2000, S. 158.</ref> më Vonë në lavdërimin e hitlerit pohuar shoqërinë, dhe trimëri përmes luftës, shokët, konsiderohet si e pasigurt për shkak se partisë Naziste me zyrtar sendet dhe paratë shpërblehet.<ref name="Ian Kershaw 1936" />
15. Në tetor 1918, Hitleri në Wervik , Flanders e sinapit gazit bërë të verbër përkohësisht si rezultat i një lufte histeri , dhe ka qenë që nga 21. tetori deri në shekullin e 19-të. Në nëntor, në psikiatrik të Departamentit të rezervave ushtarake spitalin e Pasewalk trajtohen.<ref name="ReferenceB" /> ai Ka mësuar nga 10. Në nëntor të nëntorit revolucionit dhe un negociatat në Compiègne. Ai e përshkroi ngjarjet e 1924 në kuptimin e stab në shpinë legjendë si "më e madhja nëpërkëmbje e shekullit", e cila e bëri atë të vendosë shkaqet, politikan për të.<ref name="Adolf Hitler: Mein Kampf. ">Adolf Hitler: ''Mein Kampf. ''</ref> Kjo shihet si e pasigurt si Hitleri në atë kohë, pothuajse mesi dhe pa perspektivës, nuk ka kontakte me politikanë, dhe të dyshuar për vendimin 1923, kurrë nuk u përmend.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 85 und 145.</ref>
Pas Nazist fushë pas letra disapproved e spontane Krishtlindjeve armëpushim të 1914. Në 5. shkurt 1915, përshkruar e duke luftuar në mënyrë të detajuar dhe të shprehura në fund, ai bëri thirrje për një finale të llogarisim me armiqtë Brenda.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 76 f.</ref> gjermane e krimeve të luftës të tilla si plaçkitjes dhe të shtënat në masë në hakmarrje për të dyshuar Sabotage, në 1914, në pushtuar Belgjikë, ka qenë i angazhuar, janë paraqitur me Hitlerin në shtator 1941, pas fillimit të fushatës ruse ishte , në retrospektivë, tepër e ekzagjeruar, dhe referuar atyre si shembullore metodë për të luftuar partizanët në Lindje.<ref>John Horne, Alan Kramer: ''Deutsche Kriegsgreuel 1914: Die umstrittene Wahrheit.''</ref>
[[Sebastian Haffner]] quajtur Hitleri në fillim "është vetëm përvojën arsimore".<ref>Sebastian Haffner: ''Anmerkungen zu Hitler.''</ref> Ian Kershaw shkroi: "lufta dhe pasojat e Polonisë."<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 126.</ref> Si Hitleri, 1914, për herë të parë në jetën e tij për një gjë të dorëzuar, lufta kishte qenë saj solli për paragjykimet dhe fobitë në hidhërimin gjatë disfatës në luftë, nga 1916, me vendosmëri të forcohet.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 82.</ref> Thomas Weber thotë: "e hitlerit të ardhmen e tij politike identitetin ishin krejtësisht të hapur dhe malleable, si u kthye nga lufta."<ref>Thomas Weber: ''Hitlers erster Krieg.''</ref>
== Rritja politike (1918–1933) ==
=== Propaganda folësit e Reichswehr ===
21. nëntor 1918, u kthye në Hitleri nga Pasewalk në München në oberwiesenfeld kazermat e 2. Bavarez këmbësorisë regiment. Ai u përpoq të çmobilizimit nga ushtria gjermane për të shpëtuar, dhe mbeti kështu deri në 31. Në mars 1920 Një Ushtar. Në këtë kohë, ai formë tij politike të parë të botës, të zbuluar dhe të provuar të jetë demagogic fjalimin e talent.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 85.</ref>
4. dhjetor 1918 deri në 25. janar 1919, e ruajti nderin e Hitleri me 15 ushtarë të tjerë rreth 1000 franceze dhe ruse, [[Rob lufte|të burgosurit e luftës]] në një ushtarëve të këshillave të udhëhequr nga kampi në Traunstein. 12. shkurt, ai është në München në 2. Demo bilmachung kompania u zhvendos dhe u vendos në 15. shkurt është një nga besuar njerëzve të tij regiment për të zgjedhur. Si i tillë, ai ka punuar me propagandë të Departamentit të ri Bavarez qeverisë, Kurt Eisner (USPD) dhe shokët e tij në [[Demokracia|demokraci]] shkolla. 16. Në shkurt ai i mori, pra, me vet Regiment në një Demonstrim të "Revolucionare të punëtorëve të Këshillit" në Mynih.
26. shkurt 1919, të shoqëruar Hitleri, si një vëzhgues i qetë e procesion për pesë ditë më parë, vranë Eisner.<ref>[http://www.historisches-lexikon-bayerns.de/document/artikel_44676_bilder_value_6_beisetzung-eisners3.jpg ''Gruppe russischer Kriegsgefangener im Trauerzug am Ostfriedhof''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080527222343/http://www.historisches-lexikon-bayerns.de/document/artikel_44676_bilder_value_6_beisetzung-eisners3.jpg |date=27 maj 2008 }}, Foto mit Pfeil auf Hitler (Historisches Lexikon Bayerns, abgerufen am 17.</ref> Në 15. prill ai kishte për të Ersatzbataillonsrat ushtarët e Mynihut Sovjetik Republikës për të zgjedhur 7. prill shpallur, dhe, si rezultat i dështuar palm putsch të dielën më 13. prill si një "[[Komunizmi|Komunist]] Sovjetik Republikës", ishte shpallur. Pas dhunshme me ndikim në fillim të majit 1919, e denoncuar shumë të hitlerit dhe të tjerë të besueshëm njerëzit nga Bataillonsrat në frontin e një shteti gjykata e Mynihut Reichswehr administratës si "më të keqe dhe më radikale agitators […] për Sovjetik Republikës", duke kontribuar kështu në dënimin e tyre në dhe për të blerë vullnetit të mirë të ri të sundimtarëve. Më vonë, ai kurrë nuk u tha e tij para bashkëpunim me [[Socializmi|socialiste]] ushtarët ' këshillat.<ref name="ReferenceC" /> Kjo është parë shpesh si opportunism , ose si dëshmi se Hitleri nuk ishte më e theksuar anti-Semite kanë qenë të mund të.<ref name="welt-3300435">Ralf Georg Reuth: ''Hitlers Judenhass. ''</ref> Ai përfundoi ndryshe nga anëtarët e tjerë të tij regiment, gjithashtu askush nuk e kundër bashkimit Sovjetik, Republika e themeluar lirë të trupave .<ref name="ReferenceB" />
Në maj 1919, kishte takuar Hitleri për herë të parë, kreu i "Departamenti i arsimit" në ushtri e grupit të komanduese 4, kapiteni Karl Mayr. Supozimi se kjo Hitleri si e V-njeri i rekrutuar<ref name="ReferenceC" /> është i pasigurt, si një ish – "drejtoria e propagandë e njerëzve", nuk është kryer.<ref>Othmar Plöckinger: ''Unter Soldaten und Agitatoren: Hitlers prägende Jahre im deutschen Militär 1918–1920.''</ref> Ai mori nga 5. 12. qershor, si dhe nga 26. qershor-5. Në korrik 1919, në rekomandimin e 2. Të këmbësorisë regiment "anti-Bolshevik kurset e arsimit" në Universitetin e Mynihut për "Propagandë midis trupave" pjesë.<ref name="ReferenceC" /> Kështu, ai e mori për herë të parë një politike të trajnimit nga gjermanishtja kombëtare, pan-gjerman dhe anti-Semite akademikë, duke përfshirë Karl Alexander von Müller, e hitlerit Talent si një drejtues, i zbuluar, dhe Gottfried Feder. Ky është ai sipas deklaratën e tij në vitin 1925, në atë kohë, "krijimin e re të partisë," sugjeruar.<ref>Martin H. Geyer: ''Verkehrte Welt. ''</ref>
22. korrik Hitleri ishte një "ndriçim komando" të 26 zgjedhur trajnerët e Mynihut garnizoni i atashuar, purporting të jetë nga Bolshevism dhe Spartak ekstremizmit "kontaminuar" ushtarë në kampin ushtarak Lechfeld, duke përfshirë edhe shumë ish të burgosurit e luftës, propaganda për të ri-edukuar. Në rrjedhën e 20. - 24. gusht u bashkua Hitleri si një drejtues, edhe me anti-Semite Shprehje e emocioneve të forta.<ref name="ReferenceC" /> Ai u ngjit pastaj në "të djathtë" Mayrs mbi të, ndoshta në vjeshtë të 1919, Ernst Röhm, bashkë-themelues i fshehtë krahut të djathtë zyrtar, lidhja e të "Hekurt", e paraqitur.<ref name="ReferenceC" />
Mayr e V-njerëzit duhet të monitorojë parti të reja politike dhe grupet në Mynih. Ky e mori Hitleri më 12. shtator 1919, për herë të parë në një takim gjermane të punëtorëve të partisë (PAD) në Sterneckerbräu , ku ai në mënyrë të dhunshme të pjesëmarrësve në diskutim kërkoi ndarje të Bavarisë nga Rajhut. Partia e Kryetarit, Anton Drexler e ftoi atë për shkak të gojëtarinë e tij të partisë hyrje.<ref>Albrecht Tyrell: ''Vom ‘Trommler’ zum ‘Führer’: Der Wandel von Hitlers Selbstverständnis zwischen 1919 und 1924 und die Entwicklung der NSDAP.''</ref>
Në mënyrë që Mayrs është autor i shumë të hitlerit në 16. shtator për Adolf Gemlich, një pjesëmarrës i Leh fushat e "kurseve për edukim", një "raport mbi anti-Semitizmi". Në të ai theksoi se Judaizmi është një [[Fisi|garë]], jo një [[Feja|Fe]]. "Judenjtë" janë "të Fesë, të socializmit, të demokracisë e të […] është vetëm një mjet drejt një fundi, para – dhe të etur për pushtet lakmia për të kënaqur. Aktivitetet e tij të prodhojë një racore tuberkulozi e popujve." Prandaj, "anti-Semitizmi i arsyes duhet të luftojnë tij" privilegjet në kohë dhe sipas ligjit dhe për të eleminuar atë. "E saj qëllimit përfundimtar, megjithatë, duhet të jetë e pa kompromis heqjen e Judenjve krejt. Për të dyja është vetëm të aftë e një qeverie kombëtare forcë […] ajo është vetëm me anë të pamëshirshme të veprimit nacional-mendje udhëheqës personalitete me një brendshme ndjenjën e përgjegjësisë." Mayr u pajtuan me hitlerit harton në një masë të madhe.<ref>Ernst Deuerlein: ''Hitlers Eintritt in die Politik und die Reichswehr.''</ref>
=== Ngjitja në drejtues të Partisë Naziste ===
[[Skeda:Hitler's DAP membership card.png|parapamje|E hitlerit pashaporte e PAD]]
Hitleri kërkoi në 4. tetor 1919, Mayr leje, PAD për t'u bashkuar, për të aplikuar për më 19. tetor regjistrimin<ref>Eberhard Jäckel, Axel Kuhn (Hrsg.</ref> dhe është konsideruar të jetë 55. (jo si ai gjithmonë pretendonte të jetë e shtatë) anëtarë.<ref name="ReferenceC" /> duke Filluar në vjeshtë të 1919 ndikuar anti-Semite shkrimtar Dietrich Eckart , hitlerit të Menduarit, i dha atij kontaktet në Mynih borgjezi , si dhe donatorët kryesor, e promovuar atë si një radikale e krahut të djathtë Agitator në klasa më e ulët dhe ka për të filluar në mars të 1921 si një të ardhme karizmatik "udhëheqës" dhe Shpëtimtarin e popullin gjerman.<ref>Artikel ''Eckart, Dietrich.''</ref> Prej tij, Hitleri mori përsipër deri në vitin 1923 e teori konspirative e pohimit të botës Jewry, të dy NE të lartë të Financave , si dhe "Bolshevism" e vënë.<ref>Ernst Nolte: ''Eine frühe Quelle für Hitlers Antisemitismus.''</ref>
Në 1920 Hitleri "ishte Kryetari i Reklamat" për PAD. 24. shkurt me emrin e partisë Naziste. Hitleri i veshur tij, Drexler, dhe pranvera është autor i 25-pikë-program .<ref name="ReferenceC" /> Më 16. mars, 1920, ishte Dietrich Eckart, në Berlin, për disa nga nismëtarët e Kapp-Lüttwitz-putsch (ditën tjetër ra), duke përfshirë Wolfgang Kapp, Erich Ludendorff, Ernst Graf zu Reventlow dhe Waldemar Pabst.<ref>Thomas Friedrich: ''Die missbrauchte Hauptstadt. ''</ref> Në një tjetër vizitë në Berlin në 1920 ai u takua Heinrich Claß (Alldeutscher Verband), e cila Hitleri pastaj mbështetur financiarisht dhe të Zgjerimit dhe deleveraging e partisë gazetë '', völkische Beobachter'' .<ref>Rainer Hering: ''Konstruierte Nation. ''</ref>
Kur Hitleri 1. prill 1920, Reichswehr u shkarkua, ai mund të e tij të taksave, si një parti e kryetarit të jetës dhe të arritura gjatë vitit, për ndodh 1200–2500 ndërkombëtare. Kështu veproi për të rekrutuar anëtarë të rinj për NSDAP, në atë kohë, radikale e krahut të djathtë gjermane e njerëzve të mbrojtjes dhe Trutzbund dhe Thule society, të lidhura ngushtë me gjerman i partisë socialiste (DSP) ishin konkurrentët e fortë.<ref>Michael Wladika: ''Hitlers Vätergeneration: Die Ursprünge des Nationalsozialismus in der k.u.k. ''</ref> Ai mbajti Drexler nga një Shoqatë e NSDAP me DSP, por më 7./8. gusht në Salzburgut një Aleancë me Austrisë DNSAP , pan-gjerman kërkesën e partisë së tij.
Në një fjalimi kryesor nga ora 13. gusht 1920 ("Pse jemi ne anti-Semites?") Hitleri tha, për herë të parë detajuar tij ideologjia: të Gjithë Hebrenjtë ishin për shkak të tyre gjoja të pandryshueshme racore karakteri është i paaftë për punë konstruktive. Ata janë në thelb të parazitëve dhe do të bëjë gjithçka për të Fituar [[Dominimi i Botës|botën e dominimit]], përfshirë këtu (pra ai pohoi) racës përzierjen, njërëz të popullit përmes artit dhe për shtyp, promovimi i klasës luftë , në vajzë e tregtisë.<ref>Reginald H. Phelps: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1968_4.pdf ''Dokumentation: Hitlers „grundlegende“ Rede über den Antisemitismus''] (PDF; 5.6 MB).</ref> Pra, ai e bëri raciste dhe anti-Semitizmi të tipar kryesor i programit Nazist.
Me një kohë të gjatë shi pallto të gjatë kostum, një "Gangsterhut", një goditëse të dukshme Revole dhe një [[Kamxhiku|hipur-rrëmbej]] drew Hitleri vëmendje në Mynih pritje. Pasuesit e përshkroi atë si një "i madhërishëm e njerëzve të kryetarit", "jashtë disi mes drejtues dhe nëpunësit, me bredh ngathtësi dhe në të njëjtën kohë, aq shumë të dhunës […] para një audiencë masive" ka ndodhur.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 109, Zitat S. 135 f.</ref> Hitleri u kthyer SA nga një "hall mbrojtjen fuqi" në një [[Paramilitar|para-ushtarake]] të rregullt rackets dhe kërcënimeve të forcës së NSDAP.<ref>Sebastian Haffner: ''Anmerkungen zu Hitler.'' 24.</ref> Ai i projektuar [[Svastika|e swastika flamuj]] dhe standardet për shfaqjet e Fuqisë së SA në qytet dhe vend.<ref>Christian Zentner: ''Adolf Hitler. ''</ref>
Në qershor të 1921, Hitleri ishte sërish në Berlin, për të mbledhur fonde për NSDAP. Oto Dickel, reformat sociale, Japoneze, të orientuar anëtar i NSDAP nga Augsburg, ishte si një zëvendësim i folësit e Mynihut NSDAP, të ftuar dhe të rregulluar për një Takim në orën 10. korrik 1921, me të dërguarit e DSP nga Nuremberg, nga një bashkim për të negociuar. Hitleri, sipas partisë së tij koleg Herman Esser informuar, u shfaq. Si Eckart, Drexler dhe të tjera Dickels propozime për një program të reformës së simpatik regjistrimet, ai doli i zemëruar në Takim. 11. korrik ai të rekrutuar në të ndikojë partisë Naziste, ndoshta sepse ai e ka bërë tij të veçantë pozitë në parti për të humbur frikë. 14. Në korrik, ai ka kritikuar Dickel dhe pikëpamjet e saj në një deklaratë të detajuar të mprehtë. Për të ri-hyrjes, Dietrich Eckart-të ndërmjetësuara, ai kërkoi dictatorial fuqitë e partisë Naziste. Një takim i Përgjithshëm vendosi, më 29. Në korrik të vitin 1921, një Statut me kërkuara "dictatorial parimin" që i dha Hitleri e partiak dhe kalaja Drexler si "Kryetar nderi" e vendim-marrjes. E hitlerit Besuar, Max Amann të strukturuar dhe të centralizuar partisë organizatës. Pra, të vënë Hitleri në udhëheqjen e tij dhe për të penguar një program të majtë të kthehet e të partisë.<ref>Hellmuth Auerbach: ''Regionale Wurzeln und Differenzen in der NSDAP 1919–1923.''</ref> Ai ishte një lokal i partisë, shumë nacionalistë, demokracisë kundërshtarët, dhe militarists në mesin e Intelektualëve, në qeveri dhe në administratën e Bavarisë mbështetur.<ref>Walter Ziegler (Historisches Lexikon Bayerns): [http://www.historisches-lexikon-bayerns.de/artikel/artikel_44511#6 ''Hitlerputsch, 8./9. '']</ref>
Ndikimi i saj për të zgjeruar, ai ndjeu që nga viti 1920 disa Fjalime në frontin e Berlinit kombëtare klub , dhe në [[Historia e Austrisë|Republikën e Austrisë]].<ref>Dokumentationsarchiv des österreichischen Widerstandes: [http://de.doew.braintrust.at/chapter2.html ''Der Weg zum „Anschluss“: Österreich 1918–1938''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161107191224/http://de.doew.braintrust.at/chapter2.html |date=7 nëntor 2016 }}.</ref> Ai gjithashtu u përpoq, përmes shënjestër të sulmeve politike të kundërshtarëve të njohur publikisht për të. 14. shtator 1921 shqetësojnë, ai dhe pasuesit e tij me dhunë të një takimi të separatiste Bayernbunds në Mynih löwenbräu Keller. Kjo do të ishte themelues i Oto Ballerstedt të plagosur rëndë. Hitleri ishte, pra në 12. Në janar të vitit 1922 për shkak të fajtor dhe deri në tre muaj burgim, për të cilat ai është një nga 24. Në qershor të të njëjtit vit, në [[Burgu Stadelheim|Mynih-stadelheim burg,]] ka shërbyer. Pjesa Tjetër ishte deri në vitin 1926 në sprovues i pezulluar. Ballerstedt, me sa duket, kishte lejuar Hitleri 12 vjet më vonë, gjatë të ashtu-quajtur Röhm-putsch vrasje.<ref name="ReferenceC" /><ref name="Hartmann-MK-88">Christian Hartmann u. a.</ref>
Individuale Britanike dhe Amerikane shtypni neni, duke e cilësuar atë si "potencialisht të rrezikshme",<ref>Cyril Brown ([[The New York Times]], 21.</ref> si një përfaqësuese e një "ushtri e hakmarrjes" ose si një "gjermane [[Benito Mussolini|Musolini]]".<ref>Quellenangaben bei Andrew Brian Henson: [https://web.archive.org/web/20120130165602/http://etd.lib.clemson.edu/documents/1181666243/umi-clemson-1215.pdf ''Before the Seizure of Power: American and British Press Coverage of National Socialism, 1922 to 1933''](Mementovom 26.</ref> Si të tilla, kishte Hitleri në 3. Në nëntor 1922, tre ditë pasi Musolini e suksesshëm të marsit në Romë, Herman Esser, Mynih thërriste.<ref>Wolfgang Horn: ''Führerideologie und Parteiorganisation in der NSDAP 1919–1933.''</ref>
=== Përpjekje për grusht shteti ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 102-00344A, München, nach Hitler-Ludendorff Prozess retouched.jpg|parapamje|Hitleri, për të drejtën e Erich Ludendorff (qendër), me pjesëmarrës të tjerë në Hitleri-Ludendorff-putsch (1924)]]
Gjatë Kapp-putsch në 1920 detyruar ushtarak në Bavarisë, qeveria e koalicionit e Hoffmann të japë dorëheqje. Qeveria e re nën Gustav von Kahr sugjeruar një kurs ligjor, nga Bavaria,"e drejtë të qelizave" e Perandorisë. Dhënë, shumë militants e skajshme të Drejtë, të tilla si Herman Ehrhardt , mbështetje dhe strehim.<ref>Eberhard Kolb: ''Die Weimarer Republik.'' 6., überarbeitete und erweiterte Auflage, Oldenbourg, München 2002, ISBN 3-486-49796-0, S. 42, [https://books.google.de/books?id=L_EOJP1WQ5cC&pg=PA42#v=onepage eingeschränkte Vorschau] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160412215036/https://books.google.de/books?id=L_EOJP1WQ5cC&pg=PA42#v=onepage|date=12 prill 2016}} in der Google-Buchsuche.</ref> ato ishin të organizuara pas shpërbërjes së lirë të trupave në të njëjtin vit, në të armatosura "banorëve të luftuar mbrapa" dhe "Patriotike shoqata" se rënia e [[Republika e Weimarit|Weimar Republikës]] të përcaktuara për të arritur. Disa u përgjigjën pozitivisht, dhe e angazhuar për përpjekjet për vrasje politike ose Fememorde.<ref name="K55" />
Pas forcat aleate në vitin 1921, zgjidhja e Bavarez banorëve të luftuar përsëri detyruar kishte besuar Kahr , Oto Pittinger me të fshehtë vazhdimin e "ushtarake të punës".<ref name="Christoph Hübner 1935">Christoph Hübner: ''Bund „Bayern und Reich“, 1921–1935.''</ref> , Në gusht 1922, e planifikuar Pittinger, e Mynihut shefi i policisë Ernst Pöhner , dhe Ernst Röhm një grusht shteti, në bazë të një planifikuar në masë tubim të shoqatave Patriotike kundër Republikës, ligji për mbrojtjen e të më 25. gusht. Kjo ishte, megjithatë, në afat të shkurtër të ndaluara, kështu që vetëm disa Mijë kombëtare e socialistëve mbledhur. Hitleri, grusht shteti planin e dija, e në rrëmbim, foamed dhe ka paralajmëruar Kohë tjetër ai do të veprojë.<ref name="ReferenceC" /> radikale Të forcave të Röhm dhe Ludendorff refuzuar Pittingers monarkist tabela-federalist dhe kursi i rezistoi gjithnjë e më shumë Përpjekja e tij për unifikimin e ushtarake të lëvizjes. Edhe pse u bashkua me NSDAP, së pari, e 9. nëntor, e themeluar në vitin 1922, "Unioni i shoqatave Patriotike të Bavarisë", por nuk e Bund Oberland dhe të Bund Wiking.<ref name="Christoph Hübner 1935" /> Në shkurt 1923 gjatë pushtimi i Ruhr u themelua me Iniciativën e Röhm, Shoqata e Patriotike të luftuar shoqatat, tani që NSDAP dhe SA bashkuar.<ref>Hans Fenske: ''Arbeitsgemeinschaft der Vaterländischen Kampfverbände, 1923.''</ref> Në saj të praktikuar Hitleri ndikim të madh dhe të përcaktuara si objektivat e saj: {{"|1. Erringung der politischen Macht, 2. Brutale Säuberung des Vaterlands von seinen Feinden im Innern, 3. Erziehung der Nation, geistig dem Willen nach, technisch durch Ausbildung für den Tag, der dem Vaterlande die Freiheit gibt, die Periode des Novemberverrats beendet und unseren Söhnen und Enkeln wieder ein deutsches Reich überläßt. […]}} Pas disa kombëtar politikanët, duke përfshirë edhe Hitleri, për shkelje të Republikës aktit për mbrojtjen e të subpoenas të marra, ai u largua nga Shoqata e shtetit Bavarez qeveria në prill 1923 përfundimtar të kërkojë arrestimin garancitë kundër "Patriotike-mendje njerëzve të Bavarisë dhe për të gjithë," për të refuzuar. Ndikimi i tij rritur si ai e mori SA nga lidhja e saj me Ehrhardt organizatë tretur.
Hitleri i quajtur gjithashtu parë "kombëtare kremtimit të mund ditë".<ref>Wolfgang Horn: ''Führerideologie und Parteiorganisation in der NSDAP (1919–1933).''</ref> tradicionale, autoritet e miratuara Demonstrim të majtë të partive më të [[Dita e punëtorëve|Parë të majit,]] 1923, në Mynih, ishte, megjithatë, nuk e ndalojnë atë. Kjo dobësuar e hitlerit autoritet në NSDAP, kështu që ai, për një kohë, opinioni u tërhoq.<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches: Adolf Hitlers „Mein Kampf“: 1922–1945. ''</ref> Në maj 1923 u themelua me tronditje e madhe Adolf Hitleri në Mynih nga më të afërt të një roje të truprojave dhe banditë.
Në "gjerman ditë" në 1. dhe 2. shtator 1923 në Nuremberg të Bashkuara Hitleri, Ludendorff dhe përkrahësit e tyre të Bund Oberland me Federale Rajhut të luftës flamurit nën Röhm dhe SA për gjermanisht Aleancës. Kjo bëri thirrje për një "Revolucionit kombëtar", kjo është për shkak të përvojës nga 1. Në maj, çështje primare është "të autorizimeve policore[n] e shtetit", pronë për të marrë. 25. shtator, Hitleri e mori përsipër e tij të udhëheqjes politike.<ref>Martin H. Geyer: ''Verkehrte Welt. ''</ref> Në rastin e një nga Ulrich Wille junior ndërmjetësuar qëndrimit në [[Zyrihu|Zyrih]] , në gusht të 1923 ai foli në para të ftuarit "mbi situatën në Gjermani dhe ka marrë donacione në mes 11,000 dhe 123,000 në franga Zvicerane, kryesisht në para të gatshme dhe pa një faturë. Nëse e panjohur gjithsej në grusht shteti përgatitjen e partisë Naziste e mundur, nuk është pastruar.<ref>Alexis Schwarzenbach: ''„Zur Lage in Deutschland“. ''</ref>
26. shtator ishte e re Kancelari i Rajhut Gustav Stresemann (DVP) e rezistencës pasive ndaj Franko-Belg pushtimi i Ruhr të anulluar. Atëherë të quajtur qeveria e Bavarisë, ku e gjendjes së jashtëzakonshme sipas nenit 48 , dhe për të transferuar pushtetin Ekzekutiv në gradën e "gjendja e Përgjithshme Komisioneri" për të Gustav von Kahr. Ai duhet zyrtarisht të tij "të veçantë marrëdhënieve" për Bavarez e krahut të djathtë dhe organizata e tij të mirë-njohur nacionaliste, anti-Semite ndjenja "budallaqe" nga "çdo faqe" për të parandaluar.<ref>Heinrich August Winkler: ''Weimar 1918–1933: Die Geschichte der ersten deutschen Demokratie.''</ref> Si një e tij të parë masat, ai kishte Evropës Juglindore Hebre familjet nga Bavaria e identifikojnë veten e tyre dhe pasuritë e tyre të konfiskuara.<ref>Wolfram Selig: ''Ausweisung von Ostjuden aus Bayern (1923).''</ref>
Një artikull me titullin "E diktatorëve Stresemann – Seeckt" në ''Völkischer Beobachter'', Rajhun e qeverisë mprehtë sulm, le të konfliktit mes saj dhe qeverisë së Bavarisë përshkallëzohet.<ref>Burkhard Asmuss: ''Republik ohne Chance?''</ref> e Rajhut Ministri i mbrojtjes , Oto Gessler, pas vendosjen e gjendjes së jashtëzakonshme, në krye të gjithë Mbretërisë në 27. Në shtator Ekzekutiv kishte mbajtur ndalimin e ''Völkischer Beobachter''. Kahr dhe komandantin e Reichswehr në Bavarisë, Oto von Lossow, kanë refuzuar këtë komandë.<ref name="B204">Ursula Büttner: ''Weimar. ''</ref> Më 29. shtator shpjegoi Kahr, ai ishte duke shkuar për të Republikës së mbrojtjes nga ligji në Bavarisë jo më të gjatë.
Hitleri vizituar në 30. shtator për herë të parë, Villa Wahnfried. "Bayreuth rrethit" të Cosima Wagner, mbështetur tij për grusht shteti dhe plani i saj pretendojnë se ajo është e shumëpritur kombëtare "udhëheqës" për të.<ref>Abraham J. Peck, Gottfried Wagner: ''Unsere Stunde Null: Deutsche und Juden nach 1945: Familiengeschichte, Holocaust und Neubeginn.''</ref> Ai u përpoq në 7. tetor kot, Lossow dhe Seißer për hyrjen në luftën e tij Federale për të lëvizur.
20. tetor sat Gessler Lossow. Kahr caktuar Lossow pastaj pointedly në "vendin e komandantit" dhe e la Bavarisë bazuar në 7. Reichswehr ndarje në Bavaria të betuar. Këtë shkelje të hapur të Kushtetutës ishte një hap i parë drejt zgjidhjes së Bavarisë nga Rajhut.<ref name="B204" /> Pas tërheqjes, të SPD nga Kabineti, Stresemann në 2. nëntor 1923, Rajhut Presidenti Friedrich Ebert në 3. nëntor mënyrë analoge për të pasur ekzekutimit kundër Komunistëve mitregierte Saksonisë, Reichswehr trupat kundër Bayern. Shefi i komandës së ushtrisë Hans von Seeckt, refuzuan ta bëjnë këtë, pasi ju nuk keni të mjaftueshme forcat operative dhe luftën jo kundër Reichswehr të marsit.<ref name="K55">Eberhard Kolb: ''Die Weimarer Republik.''</ref> Seeckt dënuar mosbindje e Bavarez Reichswehr trupat, por u largua Kahr të shikoni për të, veçanërisht në interes të unitetit të Perandorisë kushtetuese forma të regjistruar.<ref>Manfred Messerschmidt: ''Das preußische Militärwesen.''</ref> Në të njëjtën kohë, ai paralajmëroi Kahr dhe Lossow, nuk etnike dhe kombëtare të ekstremistëve.<ref name="K55" /> Seeckt ishte edhe nga përfaqësuesit e industrisë së rëndë, të tilla si Hugo Stinnes , si dhe në kohët e politikanëve si Ebert dhe Stresemann si të jetë e mundur "emergjente të gjendjes civile" e kombëtare të diktaturës dhënë.<ref>Heinrich August Winkler: ''Der lange Weg nach Westen.''</ref>
Edhe "Bavarez triumvirate" e Kahr, Lossow, dhe shefi i policisë së shtetit, Kolonel Hans von Seißer konsiderohen grusht shteti kundër planeve të Berlinit. Në konsultim me kontaktoni njerëz në Veri të Gjermanisë, ata shpresonin, në tetor, 1923, e Rajhut të qeverisë ushtarake presion të sjellë një "kombëtare Bordit Ekzekutiv". Lossow këtë e tha gjatë një Takimi me drejtuesit e njësive paramilitare të organizatave, në 24. tetor edhe një "mars në Berlin", e luajtur në të vërtetë, sidomos në krahasim me gjermane e Aleancës. Në fillim të nëntorit të fitonte, megjithatë, absolute mungesa e qartësisë mbi të jetë e mundur, përbërjen e Bordit Ekzekutiv. Ndërsa Kahr si President në intervista ishte, do të jetë Hitleri dhe Ludendorff, Bordit drejtues nën udhëheqjen tuaj në Mynih të kërkuar, dhe në çdo rast të përfshirë në të. Në 3. nëntor ishte Seeckt, sigurisht, për të Seißer, asgjë kundër legjitim i qeverisë.<ref name="ReferenceC" />
Pas 3. nëntor paralajmëruar Kahr të gjithë udhëheqësit e "shoqatave Patriotike" kundër arbitrare veprimet dhe refuzon që të Takohet me Hitlerin. Kjo frikë Kahrs marrëveshje me qeverinë e Rajhut dhe ka miratuar 7. Në nëntor të tjera të Aleancës udhëheqësit e shpejt-të-të jetë grusht shteti.<ref>Klaus Mües-Baron: ''Heinrich Himmler – Aufstieg des Reichsführers SS (1900–1933).''</ref> Në mbrëmjen e 8. nëntor ai kishte një tubim prej rreth 3,000 mbështetësit Kahrs në Mynih bürgerbräu bodrumin e luftën e tij Federale të ndryshuar, të fituar nga forcën e armëve, qasje, të quajtur "Revolucionit kombëtar" dhe të detyruar Kahr, Seißer dhe Lossow me një armë zjarri, një "të përkohshme kombëtare gjermane, të qeverisë" nën udhëheqjen e tij, për të rënë dakord. Ai le të të gjithë anëtarëve të pranishëm të vendit qeveria e Bavarisë, dhe emërohet Ludendorff për komandant i përgjithshëm i Reichswehr. Kjo e majtë e triumvirate, të lirë, extorted pëlqimin disa orë më vonë recanted, dhe shtypja e së grusht shteti të përgatisë filloi.<ref name="Heinrich August Winkler 1933">Heinrich August Winkler: ''Weimar 1918–1933.''</ref> SA dhe Bund Oberland mori shumta të vërtetë apo të perceptuar Mynih Judenjve, të cilëve emrat dhe adresat nga telefoni libra hequr kishte si pengje.<ref>David Clay Large: ''Hitlers München. ''</ref> edhe Pse Mynih-kompani me bazë shefi Eduard Dietl, një fillim PAD anëtar dhe instruktor i SA, dhe oficeri Junior komandat, refuzoi, kundër kryerësve të grusht shteti për të vazhduar<ref>Johannes Hürter: ''Hitlers Heerführer – Die deutschen Oberbefehlshaber im Krieg gegen die Sowjetunion 1941/42.''</ref> mund të Ernst Röhm udhëhequr luftën për Federale shoqata, në natën e 9-të. nëntor shumica e Mynihut kazermë, në stacionin hekurudhor dhe të rëndësishme ndërtesat e qeverisë nuk zënë.<ref>Jürgen Wilke: ''Unter Druck gesetzt.''</ref> Pastaj u përpoq Hitleri dhe Ludendorff me një mars e deri në 4000 pjesërisht i armatosur Nazist mbështetësve, por grusht shteti në Mynih në fuqi. Kombëtare e policisë nën Seißer ndalur Marshimin pranë Feldherrnhalle. Në një periudhë të shkurtër firefight vdekur 16 putschists dhe katër policë. Në rastin e një rënie të plagosur Hitleri kishte ikur dhe ishte më 11. Në nëntor, në shtëpinë Seriozisht Hanfstaengls jam Staffelsee arrestuar.<ref>Hans-Ulrich Thamer: ''Verführung und Gewalt. ''</ref> në nëntë Shtete gjermane ndaluar partisë Naziste ishte tani në Bavarisë, dhe më 23. Në nëntor të Rajhut ishte e ndaluar.<ref>Christoph Gusy: ''Die Weimarer Reichsverfassung.''</ref>
Ebert kishte Seeckt, në dritën e tij insubordination në 8. nëntor 1923, komandën e Lartë të Reichswehr, transferohen në Bavarez Reichswehr për të lëvizur kundër kryerësve të grusht shteti mund të lëvizin. Efekti i hitlerit dhe Ludendorff-së për kohezionin e 7. Ndarja me pjesën tjetër të ushtrisë, kaloi dhe diskredituar nga grusht shteti planet e Kahr dhe Seeckt. Hitleri mësuar se ai ka Fuqi "jo në total konfrontim me e institucioneve shtetërore, por vetëm në një llogaritur Ndërveprim me të", mund të arrijë, dhe "pamje të ligjshmërisë" për të vërtetë.<ref name="Heinrich August Winkler 1933" />
E amateurishly organizuan, të dështuar për grusht shteti përpjekje ishte nga 1933 për Triumfin reinterpreted, dhe një vit si një akt heroik me përkujtimet e "dëshmorëve të lëvizjes" festohet.<ref>Wolfram Selig: ''Hitlerputsch.''</ref>
=== Procesi dhe kalaja burg ===
26. shkurt 1924 u zhvillua para Bavarez e njerëzve të gjykatës, jo në frontin e vërtetë kompetente Rajhut të gjykatës në Leipzig, një gjyq kundër dhjetë të grusht shteti pjesëmarrës. Një pyetje Protokollit të balancuar Ludendorff, në dritën e saj muajve të gjatë aktive grusht shteti përgatitja: Ai kishte asgjë të kryejnë grusht-shtet të planit të njohur.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 155.</ref> Hitleri ishte në dukje i guximshëm që nga fillimi si një forcë shtytëse e grusht shteti të planifikuar, mohoi akuzën e lartë tradhti , dhe pohoi se "nëntor kriminelët" e 1918 u aktuale tradhtarë. Kështu, ai pasoi oferta e kryetarit të kolegjit , Georg madhështinë për një të butë të dënimit, nëse grusht shteti planet e si dëshmitarë, të ngarkuar Kahr, Lossow dhe Seißer mohojë. E marrë peng dhe për vrasjen e katër oficerëve të policisë nuk ishin të paditur dhe të mos negociuar. "Drejtësisë Komedia"<ref>Konrad Heiden: ''Hitler. ''</ref> përfundoi me lirimin e Ludendorff dhe të butë sanksionet kundër pesë të bashkë-akuzuari për ndihmën dhe inkurajimin e lartë tradhti.
Gjyqtari madhështinë, në vitin 1922, të parë të procesit kundër Hitleri ishte, dhe prandaj e dinte se ish dënimit të provës ausgetzt u dënua Hitleri në një akt të perversion të drejtësisë vetëm në minimumin e dënimit me pesë vjet burg dhe një gjobë prej 200 gold shënon.<ref name="Hartmann-MK-88" /><ref>Otto Gritschneder: ''Der Hitler-Prozeß und sein Richter Georg Neithardt: Eine Rechtsbeugung von 1924 mit Folgen.''</ref> Gjithashtu refuzoi të gjykatave të Republikës, ligji për mbrojtjen e detyrueshme të dëbimit si dënim për shkak të huajt të cilët kanë kryer, pasi ai është një "të nderuar shpirtin", në anglisht të mendojnë dhe të ndjehen të, katër vjet e gjysmë vullnetar në ushtria gjermane kishte qenë ushtar dhe janë plagosur.<ref>Otto Gritschneder: ''Der Hitler-Prozeß.''</ref> Prokurori Ludwig Stenglein nuk pajtoheshin me hitlerit fillim të shkarkimit: të Ardhmen e mirë të kryer është për shkak të shkeljeve të paraburgimit kushtet (letër e kontrabandës, e Shkruar ''Mein Kampf'' u. a.) nuk është për t'u pritur.<ref>Andreas Stenglein: [https://web.archive.org/web/20130514144302/http://www.andreas-stenglein.de/content/veroeff/07anklaeger/index.html ''Der Hitler-Prozess 1924.'']</ref> Megjithatë, ai ishte për shkak të gjoja një të mirë udhëzues për më pak se nëntë muaj burg në kala të Landsberg më 20. dhjetor 1924, e hodhi poshtë.
Deri në proces kishte Hitleri, në vend se "drummers" të popullit është lëvizja e parë e rrugës për një tjetër "Shpëtimtarit të Gjermanisë" si ndoshta Ludendorff-të lirë. Nëpërmjet procesit të raporteve ai ishte edhe në Veri të Gjermanisë si më radikale "etnike" politikanët janë të njohur. Ndjekësit e tij të nderuar atë si një hero dhe Martir për çështjen kombëtare. I përforcuar pozicionin e saj në NSDAP e tij dhe duke qëndruar me të tjerë nacionalistë. Për shkak të këtij pëlqimi, propaganda suksesin e mbrojtjen e tij, e tij, reflektimit të gjatë të Shkruar nga ''lufta Ime'' dhe shpërbërja e NSDAP gjatë tij burgim pa Hitleri vetë në rolin e të mëdha, e shumë të shpresuar për lider dhe Shpëtimtar të Gjermanisë. Ai donte të partisë Naziste pas lirimin e tij, si fort të organizuar, të partive të tjera, të pavarur e të partisë .<ref>Ian Kershaw: ''Führer und Hitlerkult.''</ref>
=== Ideologjia ===
[[Skeda:Hitlerplakat20.04.23.jpg|parapamje|Ftesë për një të partisë Naziste në takimin e mbajtur në Mynih, prill 1923: "do të flas për udhëheqësit tonë, [[Shok (politikë)|Fq.]] Adolf Hitleri"]]
Hitleri shkroi në kohën e tij në burg në të 1923/24, kryesisht pa ndihmën e të tjerëve pjesa e parë e programit të tij për të shkruar ''Mein Kampf''. Një [[Autobiografia|autobiografi,]] ose një zëvendësim për 25-pikë e programit që ai synon.<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 34, 49, 70, [https://books.google.de/books?id=eds8UjoXGOcC&pg=PA34#v=onepage eingeschränkte Vorschau] in der Google-Buchsuche.</ref> Ai u shpalos këtu, pasi verën e vitit 1919 përfaqësuar racore anti-Semitizmit, me qëllim politik të një "heqjen e Judenjve i tëri". Ideja Qendrore ishte një luftë racore, historinë e njerëzimit, dhe të vendosur në domosdoshmërisht "të drejtën e më të Fortë".<ref>Barbara Zehnpfennig: ''Hitlers Mein Kampf: eine Interpretation.''</ref> Ai e kuptoi "Aryan raca" e bardhë Veriore Evropianët, sidomos Gjermanët, si më të fortë, në botë dominim racor. Si një botë-historike të vdekshëm armik, ai e pa që Judenjtë kërkonin botë, kështu që kjo është një apokaliptike përfundimtar betejë të vijë me ju.<ref>Hans-Ulrich Wehler: ''Der Nationalsozialismus: Bewegung, Führerherrschaft, Verbrechen 1919–1945.''</ref> pasi ata nuk kanë fuqinë tuaj dhe të Kombit kishte kërkuan të vënë dorë në ju, si një "parazit në trupin e popujve të tjerë", të gjitha racave të tjera për të shkatërruar.<ref>Wolfgang Benz: ''Geschichte des Dritten Reiches.''</ref> për Shkak të kësaj të përpiqemi në garën e tyre të krijuar, të mund të Aryan garë vetëm nga exterminating Judenjtë mbajtur. Në një shënim anë, ai foli për [[Hebrenjtë në Gjermani|gjermanisht Judenjve]]: {{"|Hätte man zu Kriegsbeginn und während des Krieges einmal zwölf- oder fünfzehntausend dieser hebräischen Volksverderber so unter [[Chemische Waffe|Giftgas]] gehalten, wie Hunderttausende unserer allerbesten deutschen Arbeiter aus allen Schichten und Berufen es im Felde erdulden mußten, dann wäre das Millionenopfer der Front nicht vergeblich gewesen. Im Gegenteil: Zwölftausend Schurken zur rechten Zeit beseitigt, hätten vielleicht einer Million ordentlicher, für die Zukunft wertvoller Deutschen das Leben gerettet.|ref=<ref>Adolf Hitler: ''Mein Kampf'', Band 1, München 1933, S. 772 f.; zitiert nach Wolfgang Benz: ''Vorurteil und Genozid. Ideologische Prämissen des Völkermords.'' Böhlau, Wien 2010, S. 92, {{Google Buch|BuchID=XBmD_vHQsMUC|Seite=92}}.</ref>}}helm të gazit, si qindra mijëra tonë shumë të mirë gjermane të punëtorëve të të gjitha shtresave dhe Profesioneve në fushë, ata kishin për të, atëherë do të sakrificën e Miliona në fillim kishte qenë e kot.Përkundrazi: dymbëdhjetë mijë scoundrels eliminuar në kohë mund të ketë një Milion të mirë, për të ardhmen e popullit gjerman ruajtur." Kjo është dëshmuar nga Hitleri dhe gatishmëria e të [[gjenocidi]]t, jo për planifikimin e saj.<ref>Alexander Meschnig: ''Der Wille zur Bewegung: Militärischer Traum und totalitäres Programm. ''</ref>
Programin e pushtimit të Lebensraum në Lindje kishte për qëllim "shkatërrimin e 'Hebre Bolshevism'"si Sistem i [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimit Sovjetik]] quhet,<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 299.</ref> dhe "të pamëshirshme Germanization" të Evropës Lindore rajone. Thoshte ishte e zgjidhjes së gjermane dhe të Shpërndarë ("zhvendosje"), për të Shkatërruar ose Enslave popullsisë lokale.<ref>Doris Lindner: ''Schreiben für ein besseres Deutschland.''</ref> kulturor-gjuhësor Asimilimit, ai e hodhi poshtë si një "Bastardization" dhe, në fund të fundit, vetë-shkatërrimin tuaj në garë në mënyrë rigoroze.<ref>Adolf Hitler: ''Mein Kampf.'' 5.</ref> Kështu e kishte ai, Kershaw, "një të ngurta konceptuale urë mes 'shfarosjen e hebrenjve', dhe në blerjen e 'vendbanimeve' drejtuar luftës kundër Rusisë".<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1936.'' 1998, S. 325.</ref> Në këtë ideologjike Bazë, duhet të [[Evropa lindore|Europës Lindore]] deri në [[Malet Urale|Urals]] "si plotësues dhe të vendbanimit në hapësirë" për nacional-socialiste gjermane të Rajhut me forcë hapur.<ref>Rolf-Dieter Müller: ''Der Zweite Weltkrieg.''</ref> hitlerit Lebensraum ideja ishte një referencë për Karl Haushofer e teorive të gjeopolitike të outbid ju, por me pushtimin e Evropës Lindore primar luftës synon të partisë Naziste dhe mjetet për të përhershëm ekonomik të vetë-mjaftueshmërinë dhe hegjemoninë e Gjermanisë në një tërësisht të reformuar [[Evropa|Evropës]] u rrit.<ref>Birgit Kletzin: ''Europa aus Rasse und Raum.''</ref>
Nga hitlerit racizmit u pasua nga zhvlerësim të gjitha "të Dobët" si inferiore për jetën pa të drejtën e jetës: "më të Fortë e ka për të mbizotërojë, dhe më të Dobët që të bashkojë, vetë madhësia e të sakrifikojë."<ref name="Adolf Hitler: Mein Kampf. " /> Për pamjen e jashtme, vlerësoi [[Sllavët]] si një "race inferiore", të Shteteve të arsimit të paaftë për të dhe, për këtë arsye, në të ardhmen më të larta të cilësisë Gjermanët për të dominuar.<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 14, [https://books.google.de/books?id=eds8UjoXGOcC&pg=PA14#v=onepage eingeschränkte Vorschau] in der Google-Buchsuche.</ref> brenda, ai i pyeti për sterilizimin e detyruar të prodhimit të drejtë për të trashëguar sëmundje, njeriut edukate , dhe euthanasia.<ref>Horst Möller, Udo Wengst: ''Einführung in die Zeitgeschichte.''</ref> Kështu që ai tha në Nuremberg NSDAP partisë konferencë në vitin 1929: "Do të Gjermanisë çdo vit, një Milion fëmijëve dhe 700,000 për 800,000 të më të dobtëve është eliminuar, atëherë ajo do të në fund të rezultojë ndoshta edhe një forcë të rritur."<ref>Hans-Walter Schmuhl: ''Rassenhygiene, Nationalsozialismus, Euthanasie. ''</ref> Këto ide të shkojnë për përfaqësuesit gjerman, racore higjienës, të tilla si Alfred Ploetz dhe Wilhelm Schallmayer .<ref>Leopold Pammer: ''Hitler und seine Vorbilder.''</ref> ata ishin kryesisht që lidhen me personat me aftësi të kufizuara. Hitleri e idesë së "Alien", "Asocial" ose "të Shthurur" ishte gjithashtu në ''Tim betejë'' blank grupe, të tilla si "Egjiptian" (që do të thotë: [[Romët]] dhe yenish),<ref>Wolfgang Wippermann: ''Auserwählte Opfer? ''</ref> Homo seksual<ref>Till Bastian: ''Homosexuelle im Dritten Reich.''</ref> dhe të Krishterë pacifists , të tilla si Bibla e dijetarëve, Hitleri, si një idealist i humbur dhe, prandaj, politikisht të rrezikshme denier e nevojshme luftë për Mbijetesë zhvlerësuar.<ref>Ernst Willi Hansen, Gerhard Schreiber, Bernd Wegner: ''Politischer Wandel, organisierte Gewalt und nationale Sicherheit: Beiträge zur neueren Geschichte Deutschlands und Frankreichs. ''</ref> si të 1933, vra nga kombëtare e socialistëve, shumë nga anëtarët e këtyre grupeve.
Kundër demokracisë, ndarjes së pushteteve, parlamentarizëm dhe pluralizmi vazhdoi Hitleri pakufizuar udhëheqësit e parimit: çdo pushtet në parti dhe shteti duhet të jetë i një jo të zgjedhur, vetëm nga acclamation konfirmuar "udhëheqësit e popullit" jashtë. Kjo duhet të jetë vartësi udhëheqës nivel, të emërojë, dhe kjo, nga ana, tjetër nivel më të ulët. Përkatëse "ndjekësit" duhet verbërisht dhe unquestioningly binden. Këta udhëheqës ideja ishte që nga viti 1800, moderne [[nacionalizmi]] u shfaq, dhe që nga viti 1900 si një dëshirë e madhe për një "njerëzit e Perandorit" ose një autoritar, warlike Kancelari i Rajhut, si [[Otto von Bismarck]] në anti-demokratike duke e përbashkët e pronës. Hitleri ishte në Linz si një kult të Georg von Schönerer takuar në Vjenë efektin e anti-Semite njerëzit flasin për Karl Lueger e përjetuar, ai tani si model i "njerëzve tribune", vuri në dukje. Udhëheqësi parim përgjigjej për paramilitare organizimin e NSDAP.<ref name="Adolf Hitler: Mein Kampf. " /> Ai pohoi rolin e leader duke filluar në nëntor, 1922, pasi Musolini e suksesshëm të marsit në Romë, dhe mori lidhur "kultin e liderit" dhe një voluntaristic të kuptuarit e politikës nga fashizmit Italian.<ref>Kurt Bauer: ''Nationalsozialismus: Ursprünge, Anfänge, Aufstieg und Fall.''</ref> Prandaj, ai pretendonte, e kishte ideologjia e tij në Vjenë deri më 1913, si një [[Autodidaktizmi|vetë-mësohet,]] fituar, dhe këtë "granit Fondacioni" e veprimeve të tij, sepse atëherë vështirë që të ndryshohet.<ref name="Adolf Hitler: Mein Kampf. " /> Schönerer dhe Lueger kishte sy për "Hebre pyetje" hapur dhe e mësoi atë se Judenjtë në të gjitha variantet si njerëz të huaj për të shikoni në, por përmes tyre Kërkimore kanë identitetin e Marxism dhe [[Jahudizmi|Judaizmi,]] dhe, siç e tij të pavetëdijshëm të urrejtjes për të 1909, me një "besimi" është i ngjeshur.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889 bis 1945.'' 2009, S. 58 f.</ref>
Hitleri ishte [[Kisha Katolike Romake|Katolik]] dhe besonin në një Perëndi personal, ai është konsideruar si "i Plotfuqishëm" ose "Zot" i referuar si në historinë e efektshme Fuqinë e mendjes. Ai kishte popullit gjerman krijuar për të sundojë mbi Kombet nuk është e destinuar dhe për individët si ai, udhëheqësit e saj janë të zgjedhur. Kështu që ai u dha biblike zgjedhjeve të popullit të Izraelit për [[Gjermanët]] , dhe të integruar atë në raciste botë të parë të nacional socializmit. Për këtë është kërkuar në politikë vetëm dhe totali i vlefshmërisë.<ref>Anton Grabner-Haider, Peter Strasser: ''Hitlers mythische Religion. ''</ref> Sipas NSDAP-program, i cili është një organizatë jo-denominacioneve "pozitive Krishterimit" kundër "Hebre-materialiste shpirtin", në kuadër të "Etikës morale dhe ndjenja e racës Gjermane," u përgjigj pozitivisht, dhe i shpjegoi Hitleri politike anti-Semitizmi të vullnetit [[Perëndia|të Perëndisë]] , dhe për të bartëse e tij: "Pra, unë mendoj se sot, në kuptimin e Krijuesit të Plotfuqishëm për të vepruar: Nga unë më i Judenjve mbrojtje, Unë jam duke luftuar për punën e Zotit." Kjo "shpengim, anti-Semitizmi," ai e mbajti derisa tij [[Vetëvrasja|vetëvrasje]] do të mbetet e pandryshuar në të dhe të zgjedhur atë përsëri dhe përsëri si thelbi i tij i të menduarit.<ref>Saul Friedländer: ''Das Dritte Reich und die Juden.''</ref> Nga Dështimi i "Los von Rom"lëvizja e Schonerer në përfundimin: nacional socializmit kishte të dyja kishat e mëdha dhe Mësimet e tyre si "një Mbështetje të vlefshme për ekzistencën e popullit tonë," të respektojnë, të mbrojnë dhe sektare në politikat e partive për të luftuar. Besimtarët, Protestantët dhe Katolikët të mund pa konfliktet e ndërgjegjes në të partisë Naziste të përfshira. Schonerer luftën kundër Kishës, e kanë shpirtin e popullit me përbuzje, dhe është taktikisht gabuar; si Lueger e Judenjve e misionit, në vend të një zgjidhje për "jetën pyetja e njerëzimit".<ref name="Adolf Hitler: Mein Kampf. " /> Si një ndikim pas 1918, ai vlerësoi vetëm Gottfried Feder.<ref>Elisabeth Kraus: ''Die Universität München im Dritten Reich: Aufsätze Teil II.''</ref>
Për shkak të Hitleri, pothuajse të gjitha idetë e tij nga anti-Semitizmi, sociale Darwinism dhe pseudo-shkencore Biologism të shekullit të 19. dhe 20. Në shekullin e mori përsipër, ideologjia e tij dhe rritja e tij më tepër se sa përjashtim, por më tepër si një pjesë dhe pasojë e këtyre rrymave.<ref>z.</ref> Kështu ishte ekuacioni e social Demokratëve, Marxists, dhe hebrenjve në [[Perandoria Austro-Hungareze|Austro-Hungarisë]] në rastin e një të Krishterë-shoqërore, kombëtare gjermane dhe çeke kombëtare e socialistëve, që 1870s, të zakonshme.<ref name="ReferenceA" /> Shumë prej individuale motivet e tij fillim të ligjëratave, të tilla si të dyshuar nomadism , Judenjtë e tyre të dyshuar pamundësia e artit, kulturës dhe shtet formimin e mori Hitleri e bëri shumë të reja shkrimet e gjermane anti-Semites, ai 1919/20 nga Mynih kombëtare e socialistëve Fridrih Krohn huazuar. Në mesin e tyre ishin H. Naudh (''Hebrenjtë dhe të shtetit gjerman'', 12. Edicioni, 1891), Eugen Dühring (''Hebre pyetje si çështja e racës, karakter'', 5. Edicioni 1901), Theodor Fritsch (''Doracak për çifutët pyetje'', 27. Edicioni 1910), Hjuston, Howard Chamberlain (''themelet e shekullit të 19. Shekulli'', 1912), Ludwig Wilser (''Gjermanët'', 1913), Adolf vërtetë goja (''ligji i Nomadism dhe e sotme sundimin e Judenjve'', Mynih, 1919) dhe Përkthimi gjermanisht i protokollet e pleqve të Sionit, të Ludwig Müller von Hausen botuar më 1919.<ref>Reginald H. Phelps (Hrsg.</ref> adolfi "protokollet", të tilla si në frontin e tij, në pranverë të<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 18, [https://books.google.de/books?id=eds8UjoXGOcC&pg=PA18#v=onepage eingeschränkte Vorschau] in der Google-Buchsuche.</ref> si dëshmi për pohimin "Hebre bota e konspiracionit".<ref>Wolfgang Wippermann: ''Rassenwahn und Teufelsglaube.''</ref>
Vëllimin e parë e ''lufta Ime'' ishte nga 1925 në vitin 1932, rreth 300,000 Herë të shitur, dhe me anë të shumë komente në publik konflikteve është e njohur gjerësisht.<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 4, 240, [https://books.google.de/books?id=eds8UjoXGOcC&pg=PA4#v=onepage eingeschränkte Vorschau] in der Google-Buchsuche.</ref> kanë qenë, megjithatë, pothuajse vetëm hitlerit huaj – dhe-partisë qëllime politike, jo garën e tij teori.<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 543.</ref> Gati asnjë nga politikanë udhëheqës të vendeve të huaja lexuar librin.<ref>Rainer F. Schmidt: ''Die Außenpolitik des Dritten Reiches 1933–1939.''</ref> në vitin 1926, botuar vëllimi i dytë ''kombëtar Të lëvizjes socialiste'' çuar në Hitleri idetë për politikë të jashtme, detyrë, dhe strukturën e NSDAP në më shumë detaje, por ishte ende më pak të respektuara. Hitleri i Dytë i librit të vitit 1928 led të tij anti-Semitizmi, racizmit dhe të popullsisë politikës planet më të afërt, por ka mbetur i pabotuar.
Nacional socialistëve të ekspozuar sa më të sforcuar, hipokritë, theksoi politike kundërshtarët e kontradiktave të hitlerit racore ideale për paraqitjen e tij. Si cituar nga Fritz Gerlich në gazetë Katolike '', rruga E drejtë'' , në vitin 1932, një "raporti" të "diskriminimit racor hygienist" Max von Gruber e 1923 ("fytyrën dhe kokën e keqe garë, mongrel ...") dhe mbërritën në bazë të racës kriteret e Hans F. K. Günther , Hitleri i përkasin një "ostisch-mongol racore përzierje".<ref>Zitiert nach Tobias Ronge: ''Das Bild des Herrschers in Malerei und Grafik des Nationalsozialismus: Eine Untersuchung zur Ikonografie von Führer- und Funktionärsbildern im Dritten Reich.''</ref> Gerlich ishte kryesisht për shkak të këtij kritika, në vitin 1934, vranë. Kritikat e Hitleri adhurimit dhe ideologjinë Naziste jetuar pas 1933, si një rrezik për jetën pëshpëritje të një shaka: "Flokëverdhë si Hitleri, i gjatë si Goebbels, të pakta si Geringu dhe si të dëlirë si Röhm."<ref>Zitiert nach Tobias Ronge: ''Das Bild des Herrschers in Malerei und Grafik des Nationalsozialismus: Eine Untersuchung zur Ikonografie von Führer- und Funktionärsbildern im Dritten Reich.'' 2011, S. 242, [https://books.google.de/books?id=bw7N5B0d00cC&pg=PA242#v=onepage eingeschränkte Vorschau] in der Google-Buchsuche.</ref>
=== Formacioni i parë dhe sukseset e Partisë Naziste ===
[[Skeda:Hitlerplakat27.02.25.jpg|parapamje|Ftesë për një takim në Mynih bürgerbräu Keller më 27. shkurt, në vitin 1925, një ditë pas ri-themelimin e NSDAP]]
Në 4. janar 1925, Hitleri premtuar Bavarisë Ministri-Presidenti Heinrich të mbajtur, ai do vetëm të politikës ligjore dhe qeverisë në luftën kundër komunizmit për të ndihmuar. Pastaj ngriti Hero, NSDAP ndaluar 16. shkurt, në vitin 1925. Me një editorial në ''Völkischer Beobachter'' , e themeluar Hitleri në 26. shkurt, partisë Naziste nën udhëheqjen e tij. Saj partiake Qendrore, regjistrimi do të mund kontrolli, ata kishin të gjithë e mëparshme të anëtarëve, anëtari i ri kartë IDENTITETI për të aplikuar për të. Në të njëjtën kohë, ai bëri thirrje për Unitetin e lëvizjes kombëtare në luftën kundër Judaizmi dhe Marxism, por jo në Bavaria të fortë Katolicizmin. Kështu përjashtuar, ai kundër Ludendorff, që Kryetari i nacional socialiste lirinë e lëvizjes në 12. shkurt dhe zgjidhjen e tyre të iniciuara. Hitleri e pa që, gjatë NSDAP ndalim, të shkaktuara konkurruese fraksione të grupeve të madhe gjermane, e njerëzve të komunitetit, "pala gjermane", "Völkisch-Sociale bllokut" dhe të popullit gjerman lirinë e partisë , por në NSDAP ndodhur. E SA e kishin vetëm si një ndihmëse fuqi në NSDAP, jo si një të veçantë para-organizatë ushtarake, në mënyrë që Ernst Röhm e udhëheqjes.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 182 f.</ref>
Hitleri tani e kishte një nga Jakob Werlin huazuar zi Mercedes, një Shofer dhe një trup roje, me të cilën ai ka për performancat e tij shkoi. Ai e drejtoi këtë tani, në çdo Detaj nga koha e mbërritjes së tij, të regjistruar këtë ngjarje të hapësirës, kryetarit të platformës së tij të veshjeve për qëllim efekt, zgjodhi të tij, fjalët dhe Shprehjet e fytyrës të përsëriten. Në mbledhjet e partisë, ai kishte veshur një kafe Uniforme me një swastika fashë, një rrip, rrip lëkure mbi kofshën e djathtë, dhe gjuri i lartë çizme lëkure. Në frontin e një audience te madhe, ai kishte veshur një kostum të zi me këmishë të bardhë dhe kravatë, "në qoftë se ajo u duk e arsyeshme, […] një më pak luftarak, respektableren Hitleri show".<ref name="ReferenceC" /> e tij shpesh-e veshur kostum blu, pantallona lëkure, shi pallto, ndjeva kapelën dhe veshjen e-rrëmbej ai dukej si një "njeri i çuditshëm Gangster". Në kohë e lirë ai mbante strapless tradicional Bavarez Lederhosen. Në verë ai shmanget ajo, në një kostum banje për t'u parë, jo për tallje.<ref name="ReferenceC" />
E hitlerit operacioni është i suksesshëm fillimisht Gjermani-gjerë zgjerimin e NSDAP me formimin e reja lokale dhe grupet rajonale, për të cilën ai ishte "Gauleiter" ishte caktuar. Rajonale të folurit të ndalimeve të personave me aftësi të kuzuara në këtë punë. Ai emërohet Gregor Strasser , në mars 1925, me themelimin e NSDAP në Veri dhe në Perëndim të Gjermanisë. Strasser isha atje deri në shtator të vitit 1925, një parti krahun e kundërt të Hitleri Mynih selinë e partisë socialiste më të qëllimeve, sociale revolucionare sigurisht, dhe një politikë të jashtme të bashkëpunimit me Bashkimin Sovjetik përkrahur. Target grup për të hartuar një të re partia e programit të kërkuar një vend të reformës, shpronësimin e aksioneve në kompani dhe pjesëmarrjen e NSDAP në peticion Princi i shpronësimit. Hitleri le të parë të grantit, por fitoi grupi i synuar pasuesit e Joseph Goebbels si një mbështetës i tij i klasës dhe udhëheqjen e tij. Në shkurt të vitin 1926 ai përdoret kundër grupit të synuar krahun e refuzimit të reja draftin e programit, dhe kështu kërkesën e një Princi të shpronësimit, si një Formë e "Hebre shfrytëzimit të sistemit[s]". Hitleri tha: "çdo diskutim i partisë program (1920).<ref name="Volker Ullrich: Adolf Hitler.">Volker Ullrich: ''Adolf Hitler.''</ref> Në verën e vitin 1926 udhëhequr NSDAP, Hitleri përshëndetje , dhe e bëri Hitleri kult Qendror funksion.<ref>Ian Kershaw: ''Führer und Hitlerkult.''</ref> Hitleri i dominuar nga partia në atë kohë, e ngjashme me atë që nga 1933, nga grindjet dhe rivaliteti, të parë e lejuar, dhe pastaj të vendimit. Kështu ishte personale besnikëria ndaj "udhëheqësi" është i rëndësishëm për impaktin që një funksionar të partisë, dhe Hitleri ishte në të partisë Naziste pothuajse të paprekshëm.<ref name="ReferenceC" />
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 102-13774, Adolf Hitler.jpg|majtas|parapamje|Hitleri është paraqitur si një folës në Studio të tij fotograf Heinrich Hoffmann. Propaganda post kartë nga gusht, 1927]]
Pasi që e ligjshmërisë së tij, premtimi, Hitleri donte të mundë të demokracisë e tyre me armë dhe dëmtojnë atë. Partisë Naziste duhet të jetë në parlamentet e të lëvizur në, pa ka konstruktive. Përveç kësaj, duhet SA, me parakalime spektakolare, rrugë betejat dhe trazirat vëmendjen publike ndaj partisë dhe liderit të saj për të gjeneruar dhe në të njëjtën kohë, dobësia e sistemit demokratik të zbulojë. Kjo u bazua në të partisë Naziste të krejtësisht të metodave të reja të reklamimit dhe në Masë të bindjes (→ NS-Propagandë). Themelore për suksesin e hitlerit në masë efektive retorikë. Ai do të merret me çështjet politike në një bazë të rregullt dhe në mënyrë të veçantë të "fajësojnë nëntor kriminelët e 1918", "tuaj stab në shpinë", "Bolshevik rrezik", "turp e Versajit", "parlamentare çmenduri" dhe rrënja e gjithë të këqijave për të folur për të: "Judenjtë". Me Ruhr të fushatës dhe broshura '', Në mënyrë që të rritet përsëri'' ai u përpoq, me mbështetjen e Ruhr të industrisë për të fituar. Në Reichstag zgjedhjet e vitit 1928 mbetur në NSDAP, me 2.6 për qind të votave, megjithatë, "një i mitur, madje edhe nëse, sipas të fortë fraksione të partisë".<ref>Hagen Schulze: ''Weimar. ''</ref> E stabilizuar kushtet ekonomike dhe të vazhdueshme ekonomike boom ("Artë të njëzetat") e ofruara radikale palët në vitin 1929 e vështirë se çdo qasjet e tyre për Agjitacion.
Në vitin 1929 NSDAP dhe DNVP së bashku iniciuar një referendum kundër Rinj Plan, i shquar dëmshpërblimet çështjet në mes të Gjermanisë dhe të saj ish-kundërshtarët në luftë rregullat duhet të jenë të dështuar. Por Hitleri dhe partia e tij mori në shtetin zgjedhjet në Thuringia në vjeshtë të vitit 1929 për herë të parë ishte një mbështetje të konsiderueshme në nacionalist-konservator borgjezi. Shtyp Perandoria e DNVP Kryetari Alfred Hugenberg mbështetur Hitleri, tani e tutje, sepse ai është në të, dhe NSDAP steerable do të thotë pa gjermane, forcat kombëtare në një masë bazë të të ndihmojë.
Si rezultat i 1929 fillimi i krizës globale ekonomike shpërtheu në Gjermani më 27. mars, 1930, në Weimar të koalicionit. E Rajhut Kancelari Herman Müller (SPD), një demokratike Reichstag shumicë të pasur, dhe të parë presidencial në Kabinetin e Heinrich Brüning (qendra) e ndoqën Reichstag zgjedhjet e 1930: Ajo rriti partisë Naziste votën e tyre të ndarë në 18.3 për qind e tyre Reichstag vendeve nga 12 deri në 107 deputetë. Kështu ajo ishte aq e dytë më të fortë në parti, një relevante të pushtetit faktor në gjermanisht politikë.
Në Ulm Reichswehr procesin Hitleri u betua si dëshmitar i mbrojtjes në 25. Në shtator 1930, ai ishte duke shkuar tek e tij "idealiste qëllimet, nën asnjë rrethanë, të paligjshme do të thotë që të përpiqet për" dhe partia shokët, mos e ndiqni këtë kërkesë, të mbajtur, të përjashtuar. Pastaj ai kërcënoi: "Nëse lëvizja jonë është në tuaj betejën ligjore, një gjermane gjykata shtetërore do të vijë; dhe nëntor 1918, është e tij të shlyerjes dhe drejton do të rrokulliset."<ref>Gerhard Schulz: ''Aufstieg des Nationalsozialismus. ''</ref> Në seancë dëshmitar zbuluar avokat Hans Litten në 1931, Hitleri ende Nazist Propagandë për një rrënimit të dhunshëm të lejuara, dhe kështu e ligjshmërisë së tij janë të thyer. Hitleri ishte për shkak të mia betim, shfaqet.<ref>Knut Bergbauer, Sabine Fröhlich, Stefanie Schüler-Springorum: ''Denkmalsfigur: Biographische Annäherung an Hans Litten 1903–1938.''</ref> edhe Pse prova të mjaftueshme për atë për të regjistruar, procedura ishte e rrëmbeu dhe e vendosur.<ref>Klaus Wallbaum: ''Der Überläufer: Rudolf Diels (1900–1957) – der erste Gestapo-Chef des Hitler-Regimes.''</ref>
Ndërkohë, u përpoq për Kancelari Brüning, Hitleri, për të bashkëpunuar për të lëvizur dhe i ka ofruar atij një pjesëmarrje në Qeveri, sapo ai, Brüning, e dëmshpërblimeve çështja është zgjidhur. Hitleri nuk pranoi, kështu që Brüning e tij të pakicave Kabinetit të SPD, të mund të tolerojë.<ref>Philipp Heyde: ''Das Ende der Reparationen. ''</ref>
=== Rruga për të mposhtur ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 102-13355, Berlin, Reichspräsidentenwahl, Wahlwerbung.jpg|parapamje|Kandidati postera në frontin e një Berlinit votimit në 2. Ditën e zgjedhjeve, 10. prill 1932:<br />
Hindenburg, Hitleri, Thälmann, përsëri Thälmann, Hindenburg dhe Hitleri]]
Që nga 1931, u Rajhut Presidenti Hindenburg e nënshkrimit listat dhe shënimet për hitlerit Rajhut chancellorship "mbytur".<ref>Gerhard Schulz: ''Zwischen Demokratie und Diktatur. ''</ref> Ai e ftoi Hitleri dhe [[Hermann Goering|Herman Göring]] për të parë bisedën në 10. Në tetor 1931, një ditë para takimit të "Harzburg Para". Sipas Hitleri biographer Konrad Heiden, Hitleri mbajtur në monologje, në vend të Hindenburg është përgjigje në pyetje. Kjo pastaj duhet të ketë thënë, "Bohem trupor" (Hindenburg mistook Austriak Braunau, me çeke qytetin e Broumov) "Ministri".<ref name="Konrad Heiden: Adolf Hitler. " /> Hitleri i impresionuar me të, dhe e bindur për atë por nuk e tij të Përshtatshmërisë për Kancelari zyra.<ref>Wolfram Pyta: ''Hindenburg. ''</ref>
Në krizën e vitit 1932, kishte konservatore politikan Franz von Papen, Kurt von Schleicher, Alfred Hugenberg, dhe Oskar von Hindenburg të ndryshme me qëllime personale, pjesa me, pjesërisht kundër njëri-tjetrit në Hindenburg. Ata të gjithë donin të Weimar demokracisë nga një autoritar formë e qeverisë për të zëvendësuar që dallim nga Hitleri dhe partinë e tij, por së pari, si një "plebeian". Pasi ajo ka pak mbështetje në popullsinë e mori, e konsideruar si dhe mbështetur NSDAP ose një nga krahët e saj, gjithnjë e më shumë, si projekte të kërkuar një masë bazë, dhe u ul në Hindenburg për fuqinë e pjesëmarrjes së tyre.
[[Skeda:Stimmzettel zur Reichspräsidentenwahl 1932.jpg|parapamje|2. Zgjedhjet për Rajhun Presidenti]]
Në zgjedhjet presidenciale të 1932 kundër Hindenburg të konkurrojnë, kishte me Hitlerin, pasi që 30. prill 1925 vëndeve pa shtet ,<ref>Othmar Plöckinger: ''Geschichte eines Buches'', München 2011, S. 74.</ref> në bazë të § 1 të ''Rajhut dhe kombësisë'' një qytetar i një shteti Federal dhe kështu në gjuhën gjermane (shih natyralizimi i Adolf Hitleri). Si për tradhëti, i Dënuar ai aspironte në pajtim me nenin 14 të ''Perandorisë dhe nacionalitetit ligji'' të jetë e mundur "të punësimit në mënyrë direkte ose indirekte të shtetit të shërbimit", "për një të huaj, si natyralizim […]" ishte e pritshme shqetësimet e një shteti Federal kundër tij naturalisation të merren me të. Pas disa përpjekjeve të pasuksesshme, e emëroi atë Ministër i brendshëm në e lirë të shtetit të Brunswick , Dietrich Klagges (NSDAP) më 25 maj. shkurt, 1932, tri ditë pas shpalljes e kandidaturës së tij, Braunschweig, anëtar i kantonale të qeverisë.<ref>Ingo von Münch: ''Die deutsche Staatsangehörigkeit. ''</ref> Hitleri u bashkua saj të synuar shërbimit, por kurrë nuk e morën një të polarizuar për fushatën elektorale dhe, më pas kërkoi të pacaktuar lënë për të ardhmen e tij "politike lufton". Ajo ishte si Kancelari i Rajhut në 16. shkurt, 1933 nga Brunswick shtetit të shërbimit të shkarkohet.<ref>Rudolf Morsey: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1960_4_4_morsey.pdf ''Hitler als Braunschweigischer Regierungsrat''].</ref>
Hindenburg marrë në votimin e dytë, më 10. prill 1932, 53, Hitleri 36.8 për qind të votave. Shumë SPD votuesit kishin në këshillën e brüning për Hindenburg si "më të vogël nga dy të Këqijat" kanë votuar, për të hitlerit fitore dhe në fund të Weimar demokracisë, për të parandaluar. Ri-zgjedhur faleminderit 29. Mund të emëruar Franz von Papen si e re Kancelari dhe tretur e Reichstag.<ref>Heinrich August Winkler: ''Der lange Weg nach Westen,'' Band 1.</ref>
Partisë Naziste mori avantazhin e të gjitha në vitin 1932, dhënë për vendin dhe të pasur në zgjedhjet e vazhdueshme Agjitacion. Hitleri dedikuar Opera këngëtarja Pali Devrient si një zë trajner dhe fushatës shoku<ref>Werner Maser (Hrsg.</ref> , dhe ishte nga prilli deri në nëntor, 1932, për 148 shkallë të gjerë mitingjet, mizë-në, një mesatare prej 20,000 deri 30,000 njerëz morën pjesë. E Propagandës Naziste organizuan atë se klasave, ''nxjerrës i shpëtimit'' ("Hitleri mbi Gjermani"). Ai ka qenë në popullsinë e njohur se çdo kandidat tjetër para tij. Në rastin e provokuese mitingjet e partisë Naziste, u vranë në këtë fushatë zgjedhore, dhjetëra njerëz me forcë. "Altona Përgjakshme E Diel" (17. korrik) është rreth bot e Papen e qeverisë në rastin e Kushtetutës, sipas Ekzekutive e Presidentit të qeverisë rajonale të Prusia , nga një dekret për të shitur (Prusia rrahur, 20. korrik).<ref>Michael Wildt: ''Geschichte des Nationalsozialismus.''</ref>
Në Reichstag zgjedhjet e korrik 1932 e NSDAP 37.3 për qind si më të fortë në parti. Hitleri pretendonte Kancelari zyra. Në pjesën e dytë Reichstag seancë në 12 shtator. shtator shkaktuar një Hindenburg e Reichstag si rezultat i trazirave të saj emergjente rregullore. Në Reichstag zgjedhjeve të nëntorit 1932, e NSDAP, pavarësisht nga humbja e votave 33.1 për qind, përsëri të fortë të palës; të partisë Komuniste të fituar ulëse, në mënyrë që demokratike palët nuk kanë shumicën parlamentare. Pastaj erdhi von Papen mbrapa dhe mundi Hindenburg në frontin e tij me dekret të diktatorit të emërojë.
Shumë thirri në vend të Hitleri si Kancelari, duke përfshirë kombëtare konservatore biznesmen me ndihmën e Hjalmar Schacht organizuar industriale të dhëna.<ref>Axel Schildt: [http://www.stmuk.bayern.de/blz/web/100083/100083kapitel10.pdf ''Das Kabinett Kurt von Schleicher''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070129020741/http://www.stmuk.bayern.de/blz/web/100083/100083kapitel10.pdf |date=29 janar 2007 }} (PDF; 1.1 MB).</ref> Kjo "nacional-konservatore forcave në ekonomi, ushtarake dhe e burokracisë," aspironte të "autoritar (monarkist) transformimin e shtetit", "të përhershëm të eliminimit të KPD, SPD dhe sindikatat", "heqja e taksës dhe mirëqenies sociale barrën e ekonomisë", "i shpejtë Tejkalimin e Versajit Traktatit" dhe "përmirësuar". Ata besonin se qëllimet e tyre vetëm me mbështetjen e nacional socialiste lëvizje popullore për të arritur jashtë për të. Për padëshiruar pjesë e hitlerit program (udhëheqësit e diktaturës në vend të një monarki, marrja në konsideratë e punës interesat) donte të këtyre elitave përmes "inkuadrim" e Polonisë dhe "taming" e tij politikë për të dobësuar. Kjo iu shfaq atyre për të Papen si një përshtatshme Aleanca partnere, sepse ai është "besim të plotë e Hindenburg kishte dhe i Vetmi në situatë të ishte e tij të mosbesimit të Hitleri për të shpërndarë".<ref name="Sturm2003"><span class="cite">Reinhard Sturm: [http://www.bpb.de/izpb/55973/zerstoerung-der-demokratie-1930-1933 ''Zerstörung der Demokratie 1930–1933.''] </span></ref> Iniciativën e tyre të 19. nëntor fillimisht kishte asnjë sukses.
Hitleri kishte një kritikë e kapitalizmit në të partisë Naziste në fillim, anti-Semitizmi është vartëse, sipas të cilit vetëm Judenjve ekonomike mjerimin e shkaktuar. Hitleri në fjalimin e para në industrinë e Klubit në Düsseldorf vlerësoi fillimin e 1932, roli i elitave ekonomike dhe theksoi kundër votuesve të krahut të majtë palët: E popullit gjerman nuk mund të mbijetojnë për aq kohë sa ajo është gjysma e "pronës si vjedhja" e kishte konsideruar. Megjithatë, financuar partisë Naziste provuar në pjesën më të madhe nga anëtar kontribute dhe taksa e hyrjes në rastin e të folurit të ngjarjeve. Pas Hitleri deri në fund të vitin 1932 të ketë marrëdhënie të mira me komunitetin e biznesit të fituar dhe se shqetësimet e tyre kundër Nazi ekonomike program kryesisht eliminuar kishin mbështetur në shkallë të gjerë të industrisë, rritja e partisë Naziste në pune pikë të boshtit ose i politikave ekonomike Departamenti i NSDAP, sidomos nga "përfaqësues të biznesit nga të dytë dhe të tretë anëtare e hekurit dhe çelikut industria,"<ref>Hans-Ulrich Thamer: ''Verführung und Gewalt. ''</ref> dhe më vonë Aryanization profiteers, por edhe bankierët, dhe të mëdha fermerëve: ata u përpoqën të sjellin një të ardhme Nazist e politikave ekonomike", me të Lulëzojë e ekonomisë private në linjë", në mënyrë që "të Tregtisë dhe industrisë mund të bashkohen".<ref>Schreiben Hjalmar Schachts an Hitler vom 12.</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-H28422, Reichskabinett Adolf Hitler.jpg|parapamje|''"Kabineti Të Hitleri" '':<br />
Kombëtare e socialistëve, Hitleri, Göring dhe Frick (2. Seri, 4. e l.), "përshtatur" nga konservator i Ministrave (të vjetra Rajhut Chancellery,<br />
30. janar 1933)]]
Për të shmangur rrezikun e një lufte civile dhe e një mundur të mposhtur nga ushtria gjermane kundër forcave paramilitare e SA dhe KPD, emërohet Hindenburg Kurt von Schleicher në 3. Në dhjetor të Kancelari i Rajhut. Kjo ishte nën von Papen, e Rajhut Ministri i mbrojtjes, dhe mori atë që duket të jetë një punë miqësore normat.<ref>Gerhard Schulz: ''Von Brüning zu Hitler. ''</ref> Schleicher provuar, partisë Naziste nga një tërthor front-wheel-strategji-per-shtylla:<ref>Axel Schildt: ''Das Kabinett Kurt von Schleicher.''</ref> Gregor Strasser ishte gati për të Schleicher propozim të pjesëmarrjes në Qeveri, Zëvendës-Kancelari të jetë dhe në mënyrë që Hitleri për të lëvizur në. Kjo vazhdoi tij, rolin e udhëheqjes në NSDAP dhe kërkesën Chancellery në dhjetor, 1932, në lot dhe kërcënimet për vetëvrasje.<ref>Joachim Fest: ''Adolf Hitler. ''</ref> Kjo ishte Hindenburg e konservatore Këshilltar me përpjekje, partisë Naziste në qeveri për të marrë pjesë, pa Hitleri e Chancellery të pranoj, ka dështuar.
Në Vend Takimi për Hitleri në shtëpinë e bankier Schröder në 4. janar 1933 është konsideruar si "e lindjes së Rajhut të tretë", "shkakësore të drejtpërdrejtë ngjarjeve pasuese në 30. janar" hapi:<ref name="Joachim Fest: Hitler. " /> Nga Hitleri, von Papen Zëvendës-chancellorship, pushtimi i klasike ministritë kombëtare gjermane dhe e drejta e ofruar, në rastin e të gjitha prezantimeve të Kancelari, Rajhut Presidenti, i pranishëm në të, ai është i fituar pëlqimin e tij.<ref>Karl Dietrich Bracher, Gerhard Schulz, Wolfgang Sauer: ''Die nationalsozialistische Machtergreifung: Studien zur Errichtung des totalitären Herrschaftssystems in Deutschland 1933/34.'' 2.</ref> Von Papen dhe Hugenberg besuar, Hitleri, si Kancelari në një konservator të Ministrave të dominohet nga qeveria e "inkuadrim" dhe "të buta".<ref>Günther Schulz: ''Geschäft mit Wort und Meinung: Medienunternehmer seit dem 18. ''</ref> e tyre në Aleancë me Hitleri izoluar Schleicher e qeverisë, nacional socialiste e udhëhequr pasur shtet Federal në mbrojtjen e doganave të konfliktit midis bujqësisë dhe eksportit të industrisë nën trysni shtesë.<ref>Axel Schildt: ''Das Kabinett Kurt von Schleicher.''</ref>
E NSDAP ishte në Landtag zgjedhjeve në Lippe 1933 (15. janar), me 39.5 % të votave (100,000 persona me të drejtë vote) më të fortë në parti, dhe pa kërkesën e tyre për udhëheqje.<ref>Axel Schildt: ''Das Kabinett Kurt von Schleicher.''</ref> Si një abuzim të ndihmave për të Evropës Lindore gjithashtu, Hindenburg e reputacionit të kërcënuar, të vënë shoku i tij Elard von Oldenburg-Januschau , personalisht, për hitlerit chancellorship, të cilit Kabineti ai ishte mbuluar-up e një skandali është pritur. Gjithashtu fitoi Hitleri më 22. Në janar, Oskar von Hindenburg me kërcënime të Ofrohet si një mbështetës. Kjo hequr fundit rezervat e Rajhut Presidenti kundër emërimit të tij.<ref>Karl-Dietrich Bracher: ''Die Auflösung der Weimarer Republik. ''</ref>
Si një Përgjithësi Werner von Blomberg, me premtimin e një të re Rajhut Ministri i mbrojtjes të jetë, për hitlerit qeveria ishte e fituar, humbur Schleicher, të mbyllura mbështetjen e ushtrisë dhe tani ishte plotësisht i izoluar dhe i paaftë për të vepruar.<ref>Axel Schildt: ''Das Kabinett Kurt von Schleicher.''</ref> Si Hindenburg kërkesën për zgjedhje të reja, refuzoi, ai u largua në 28. janar 1933. Hitleri, von Papen dhe Hugenberg kishte, ndërkohë, një Kabinetit dakord. Kjo bëri të mundur që Hitleri e emërimit si Kancelari i Rajhut.<ref>Wolfram Pyta: ''Die Weimarer Republik.''</ref>
== Rregull para Luftës së Dytë Botërore (1933–1939) ==
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1990-048-29A, Adolf Hitler retouched.jpg|parapamje|Adolf Hitleri, 1936, në Rajhun Chancellery]]
=== Vendosja e diktaturës ===
30. Në janar të vitit 1933, emërohet Hindenburg është antikushtetues, së pari, Blomberg, e re Reichswehr Ministri, si NSDAP në Berlin, grusht shteti nano.<ref>Axel Schildt: ''Das Kabinett Kurt von Schleicher.''</ref> pastaj betuar ai Hitleri dhe pjesës tjetër të Kabinetit dhe për të lejuar atë që kërkohet zgjidhja e Reichstag, një i ri e zgjedhjeve për të lejuar. Kaq desha të Hindenburg, të marrëveshjes politike të arritur me palët për të drejtën në një kombëtare gjermane të dominuar nga qeveria e koalicionit. Në përputhje me rrethanat, përfshirë pothuajse të gjithë Ministrat e Kabinetit Hitleri për DNVP. Partisë Naziste të përfshira, përveç Hitleri vetëm Wilhelm Frick , Rajhut Ministria e punëve të brendshme, megjithatë, një kyç të portofolit.<ref name="Sturm2003" /> Përveç kësaj, të kontrolluara [[Hermann Goering|nga Herman Göring]] si "Rajhun e Komisionerit për Prussian Ministria e punëve të brendshme" policia në më të madh të shtetit gjerman. Pra, ishte partisë Naziste politikës së brendshme.<ref>Richard J. Evans: ''The Coming of the Third Reich.''</ref>
Hitleri është tashmë në Rajhun Chancellery, tha: "Asnjë Fuqi në botë është për mua gjithnjë përsëri jetojnë këtu."<ref>Wolfgang Niess: ''Machtergreifung 33.''</ref> para zgjedhjeve ai shkoi për demokraci përmes emergjente rregulloret dhe ndryshime në Kushtetutë për të eliminuar atë. E fundit justifikim për të dhënë atë me [[Historia e Berlinit|Reichstag zjarri]] 27. shkurt, Regjimit Nazist se ata janë në fillim karakterin e një Komunist i kryengritjes. Hitleri e Iniciativës, Frick hartuar dhe qeveria njëzëri ka miratuar "dekreti i Rajhut Presidenti për mbrojtjen e të popullit gjerman" dhe "dekretin e Rajhut Presidenti për mbrojtjen e popullit dhe të shtetit" erdhi me Hindenburg e nënshkruar tashmë në faqen 28. shkurt. Ata të ngritur e lirinë e tubimit, lirinë e shtypit dhe fshehtësia e korrespondencës dhe e lejuar për arrestimet arbitrare, për të gjithë kohën e nacional socializmit. E Reichstag zjarr dekret themeluar shteti i përjashtim që deri në vitin 1945, nuk ka më të ngritur. Prandaj, është konsideruar si aktuale "Kartës kushtetuese së Rajhut të tretë".<ref>Michael P. Hensle, ’’Die Verrechtlichung des Unrechts.</ref>
Në vijim të fushatës zgjedhore, e hitlerit Regjimit pasur shumë kundërshtarë, sidomos Komunistë, të trembur, arrestim, apo vrasje. Megjithatë devijuar partisë Naziste dhe DNVP në Reichstag zgjedhjeve në maj 5. Në mars , ndryshimet e Kushtetutës nga të nevojshme dy të tretat e votave. E ashtuquajtura dita e Potsdam, nga Reichstag të hapur në 21. mars, i organizuar nga ana e partisë Naziste dhe kombëtare gjermane, marrëveshja e tyre nën udhëheqësi i tyre, Hindenburg. E mundësuar aktin e 23. Në mars të vinte vetëm përmes masive rrugën terrorit, të paligjshme Kuvendit për përjashtimin e të gjithë KPD dhe disa të SPD anëtar i Parlamentit dhe si rezultat anulimin e KPD mandateve. Ajo e lejuar e Regjimit për katër vitet e para, ligjeve në të ardhmen, për të miratuar. Kështu, hiqet e Reichstag në rolin e tij si një ligjvënësi ([[Legjislatura|parlamenti]]), duke e lënë atë të qeverisë (Ekzekutiv) dhe ishte larguar dhe zëvendësuar me Rajhun Presidenti. Kjo mundësoi hitlerit diktaturës dhe të njëjtin qark të shtetit dhe të shoqërisë.<ref>Jörg Biesemann: ''Das Ermächtigungsgesetz als Grundlage der Gesetzgebung im nationalsozialistischen Staat: ein Beitrag zur Stellung des Gesetzes in der Verfassungsgeschichte 1919–1945.''</ref> NS-Regjimi është i ndezur 2. Në maj, pas mund ditë festa e një dite më parë, të lirë sindikatat, i themeluar në vend të kësaj, më 10. maj, gjermane të punës në front, të ndaluara në 22. qershor, SPD, të cilit deputetët nuk janë vetëm kundër mundësimit të veprojë votuan ishin të detyruar të 5. Në korrik, vetë-shpërbërjen e partive të tjera dhe bëri NSDAP në 1. dhjetor 1933 me ligj për të siguruar unitetin e partisë dhe të shtetit, vetëm i shtetit parti. Në këtë proces "kishte efektin e presionit nga 'poshtë'" dhe Hitleri "Iniciativës personale".<ref name="ReferenceC" />
[[Skeda:Ja dem Fuehrer.jpg|majtas|parapamje|Një lidhje e kreut të shtetit të Perandorisë gjermane në shekullin e 19-të. gusht 1934]]
30. qershor 1934 Hitleri urdhëroi nën pretekstin e një të dyshuar, i Ernst Röhm e propozuar grusht shteti, vrasjen e 150 në 200 mundshme apo të vërtetë konkurrentët dhe rivalët brenda dhe jashtë partisë Naziste. Kabineti legalizuar vrasjet e 3. korrik 1934, dhe shtetit të vetë-mbrojtjes ligji,<ref>[https://de.wikisource.org/wiki/Staatsnotwehrgesetz ''Gesetz über Maßnahmen der Staatsnotwehr'' vom 3.]</ref> , si "një ndikim më të lartë dhe vendin e vet e pabesë sulmet".<ref>Lothar Gruchmann: ''Justiz im Dritten Reich 1933–1940: Anpassung und Unterwerfung in der Ära Gürtner.''</ref> ) Më 13. korrik 1934, Hitleri u premtoi Rajhut, përsëri, ju mbetet vetëm armët e laureatit të shtetit.
[[Skeda:Reichsparteitagnov1935.jpg|parapamje|Hitleri në Paradë në Nuremberg kryesore të tregut në rastin e Rajhut të partisë ditë në shtator, 1935]]
Për 1. Në gusht 1934, kur vdekja e Hindenburg në sytë e Bashkuara të Kabinetit të Rajhut Presidenti me ligj vendim nga Kancelari zyra dhe transferohen tek "e mëparshme fuqitë e Rajhut Presidentit të Führer dhe Kancelari i Rajhut Adolf Hitleri". Në të njëjtën ditë, u dha Blomberg, pa Hitleri kërkoi të njohur, pas vdekjes së Hindenburg, ushtarët e Wehrmacht të ri komandant i përgjithshëm nuk kuptojnë anglisht.<ref name="Volker Ullrich: Adolf Hitler." /> deri më Tani, të gjithë ishin ushtarë në Weimar betuar në Kushtetutë. Në 2. gusht, Hindenburg e vdekjes, të caktuar nga Hitleri në një dekret të lëshuar për të në të ardhmen "në zyrtare dhe jo-zyrtare të trafikut-si-zakonisht" me këtë dyfishtë titullin, adresën, sepse titulli "President" me Hindenburg e emrin është me "lidhura ngushtë me njëra tjetrën".<ref>Frank Bajohr: [http://www.1000dokumente.de/pdf/dok_0242_fue_de.pdf ''Gesetz über das Staatsoberhaupt des Deutschen Reichs und Erlaß des Reichskanzlers zum Vollzug des Gesetzes über das Staatsoberhaupt des Deutschen Reichs vom 1. ''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141225195354/http://www.1000dokumente.de/pdf/dok_0242_fue_de.pdf |date=25 dhjetor 2014 }}</ref> zyrat e Shoqatës u përgjigj pozitivisht në 19. gusht në referendum në kreun e shtetit gjerman Perandorisë 89.9% të votave valide. Megjithatë, i zhgënjyer nga rezultati i votave Nazist udhëheqja, sepse ajo nuk është aq mbresëlënëse poshtë ishte, si ju vënë atë, në pamje të hapur të presionit dhe Manipulimit të pritshëm.<ref name="ReferenceC" />
Mbledhjet e kabinetit të humbur gjithnjë e më shumë rëndësi. Në vitin 1935, Ministri dymbëdhjetë herë, në vitin 1937, gjashtë ishin në 5. shkurt 1938 për të kaluar kohë së bashku.<ref name="ReferenceC" /> Deri në 1935 ishte Hitleri në një mënyrë të arsyeshme të rregullt plan ditor në Rajhun Chancellery: në mëngjes, duke filluar në orën 10 të mëngjesit, takime me Hans Heinrich Lammers, Meissner, Walther Funk, dhe të ndryshme të Ministrave, kanë drekë rreth 13 ose 14 ora, në mbrëmje, takime me ushtarake ose për politikë të jashtme këshilltarë, ose, më mirë, me Albert Speer rreth projekteve. Gradualisht i dha rrugën për Hitleri, kjo fikse e rutinës ditore, dhe nursed mbrapa ish Bohemstilit të jetës. Aq i komplikuar, ai e tij aide-de-kampime atë si [[Kreu i shtetit|kreun e shtetit]] të vendimeve. Ministrat (përveç për Goebbels dhe Speer) janë dhënë jo më shumë qasje në Hitleri, nëse ju nuk keni një kontakt të aide-de-kampi kishte, me sa joformale, Fuqi e fituar.<ref name="ReferenceC" />
=== Zgjerimi i Hitlerkults ===
Në vitin 1933, Hitleri kult si një masë fenomen, pritjet e popullatës dhe Propagandës Naziste punuar.<ref>Ian Kershaw: ''Der Hitler-Mythos. ''</ref> hitlerit shtetit ishte që nga fillimi, "shumë të personalizuar": Ai nuk kishte asnjë të zyrës politike , të tilla si [[Josif Visarionoviç Stalini|Josef: për t'u vendosur]], jo një Këshill lufte, dhe nuk ka Großrat si Musolini.<ref name="Ian Kershaw: Das Ende. ">Ian Kershaw: ''Das Ende. ''</ref> Ai gjithashtu nuk e Këshillit rajonal ose pala e Senatit si një kundër-peshë për të, dhe të zëvendësohet Kabinetit pas ajo nuk është më takuar. Hitleri kishte përshëndetur ishte në vitin 1933 për zyrtarët për detyrë të bërë, dhe një pjesë të madhe të popullsisë, janë miratuar vullnetarisht.
Hitleri e politikës ishte takuar me të në një Pjesë të madhe të popullsisë në rritje pëlqimin. E vërtetë apo e dukshme sukseset e regjimit – eliminimin e [[Papunësia|në masë të papunësisë]], Tejkalimin e Traktatit të Versajit dhe të brendshme politike, konsolidimi dhe, më vonë, i pari fitoret spektakolare në fillim të luftës së Dytë botërore – shkroi Propagandës Naziste Hitleri i vetëm. Këtë e zgjatur e kultit të liderit nga partia në funksion të një kult kombëtar, dhe të forcohet hitlerit Qëndrimin kundër konservatore të elitave dhe të huaj.<ref>Hans-Ulrich Wehler: ''Deutsche Gesellschaftsgeschichte. ''</ref>
[[Skeda:Gau-Odernheim-Hitler-Urkunde.jpg|parapamje|Si një nga vendet e para të dhënë për komunën e Gau-odernheim Hitleri më 25. Në maj të vitin 1932, një vit e gjysmë para qeverisë marrjes nën kontroll të tyre qytetare nderi, në vitin 2007, ka qenë e tërhequr.]]
[[Skeda:You Are Nothing-Your Nation Is Everything - Plate with Sign for Adolf Hitler Street - Military Museum - Dresden - Germany.jpg|parapamje|Propaganda pjesë në ushtarake-Muzeu historik i Bundeswehr në [[Drezdeni|Drezden]]]]
Mungesa e kritikës e adolfi për më tej Zgjerimin e një [[Nazizmi|''udhëheqësi të shtetit'']]. Kjo ishte në vitin 1939, në fund të tij, sa të gjithë oficerët dhe ushtarët personale Führereid kishte për të dhënë.<ref>Timothy Snyder: ''Bloodlands: Europa zwischen Hitler und Stalin.''</ref> Nazist ligjore doktrina legjitimuar nga [[E drejta kushtetuese|një ligj kushtetues,]] me pa të drejtë idenë e një matshme udhëzues për hir të njëjtë.<ref>Ian Kershaw: ''Führer und Hitlerkult.''</ref> që nga viti 1934 si "Führer dhe Kancelari i Rajhut", ishte titulli i "lider" nga 1941 vetëm Hitleri të rezervuara. Kështu, gjermane Cornelia Schmitz-Berning, termi gradualisht të duhur emrat e të zhvilluar.<ref>Cornelia Schmitz-Berning: ''Vokabular des Nationalsozialismus.''</ref>
Hitleri kishte kult ishte në gjermanisht përditshme të jetës, për shembull, duke e riemërtimin e shumë rrugëve dhe shesheve pas Hitleri,<ref>[https://web.archive.org/web/20121010030824/http://www2.bonn.de/stadtmuseum/inhalte/objektbeschreibung_hitlerschild.htm ''Ehemaliges Straßenschild „Adolf-Hitler-Straße“: Emailleschild aus dem Jahre 1933'', StadtMuseum Bonn](Mementovom 10.</ref> nga transferimin e nderit shtetësinë, një Adolf-Hitleri-Koog si një model për shtetin e gjakut dhe tokës-ideologjia,<ref>Lars Amenda (Dithmarsche Landeszeitung, 29.</ref> fshat "Hitleri oaks" dhe "Hitleri Linden", komercialisht të tregtohet Hitleri imazhet, nga viti 1937 e tutje, gjithashtu shteti vulën postare serinë dhe numrin e vizitorëve në pjesën e sipërme kripë malit. Ky përkushtim tejkaluar kulti i Bismarck, nga larg. Kritik bashkëmoshatarëve ajo ishte duke u bërë gjithnjë e më e vështirë të ndahen.<ref name="ReferenceC" /> Hitleri nënshkroi me emrin e tij, nga rreth 1937 nga dhënia e titullit, Adolf-Hitleri-shkollë në Nazi-elita shkolla.<ref>Barbara Feller, Wolfgang Feller: ''Die Adolf-Hitler-Schulen. ''</ref>
I erdhi të gjerë në fushat e shoqërisë, vullnetarizmit: Si të nxitura nga industria gjermane me Adolf Hitleri donacion i ekonominë gjermane nga 1. Në qershor 1933 kombëtare rindërtim" deri në vitin 1945, me rreth 700 milionë Reichsmarks për NSDAP, e përdor për të cilën Hitleri e lirë për të vendosur. Për këtë ai e themeluar në vitin 1937, "Adolf-Hitleri-faleminderit", vjetore donacion prej gjysmë Milion Reichsmarks "për veçanërisht meriton, të të varfërit e partisë shokët".<ref>Zitiert nach Cornelia Schmitz-Berning: ''Vokabular des Nationalsozialismus.''</ref> Hitleri ishte qytetar nderi i shumë gjermane qytete, disa të privuar atë të nderit të shtetësisë, pas vdekjes së tij ose e shpalli atë në një fund.
Hitleri kishte kult është historianët si shenjë dalluese e një "karizmatik dominimit", burokratike raste nuk zëvendësohet, por arched, dhe aq shpesh konfliktit të kompetencës ndërmjet hierarkisë partiake dhe shtetërore të aparatit të krijuar. Rivaliteti Naziste autoritetet, në gara të anticipatory Kapjen e "Udhëheqës të Shteteve," kam hyrë, i nevojshëm, në anën tjetër, më shumë dhe më autoritative vendimet politike të Polonisë. Kjo, megjithatë, shumë konflikte të nxjerrë për reputacionin e tij si për jetën e përditshme konfliktet, të përhershme, të pagabueshëm, gjeniu është vetëm sundimtar të mos dëmtojë, dhe ka kontribuar për erozionin e funksionimit të administratës shtetërore.<ref>Ian Kershaw: ''Führer und Hitlerkult.''</ref> Me rritjen e Hitleri-mit ra në të njëjtën kohë, Reputacioni i NSDAP.<ref>Martin Broszat: ''Zur Einführung: Probleme der Hitler-Forschung.''</ref>
Pas lidhjes së Austrisë gjermane, Rajhut dhe zgjedhjet e para të "më të madh gjerman Reichstag" në 10. Në prill të 1938, me 99.1 % miratimin ishte Prestigjin e diktatorit të edhe një herë të rritur, dhe në bazë të Konsensusit të mbretërimit të tij ndoshta kurrë nuk do të ishte më e madhe.<ref name="Volker Ullrich: Adolf Hitler." /> sulmin mbi [[Polonia|Poloni]] ishte në gjuhën gjermane nuk popullore. Kershaw, arriti hitlerit popullaritet pas fitimtare "Blitzkrieg" kundër Francës, një i ri kulmin, u nis, në vitin 1941, vetëm gradualisht mbrapa dhe u rrëzua vetëm pas [[Beteja e Stalingradit|disfatës në Stalingrad]] në vitin 1943.<ref>Ian Kershaw: ''Der Hitler-Mythos. ''</ref> Götz Aly , nga ana tjetër, të përfunduara në vitin 2006, new treguesit, njëra prej të cilave ai ka realizuar një projekt kërkimor që hitlerit popullaritet edhe para polak fushatës fuqishëm ka rënë, sipas Perëndim fushatë në vitin 1940, vështirë të mbulohen, dhe sulmi në Rusi ra me shpejtësi.<ref>Götz Aly (Hrsg.</ref>
=== Në jetën private ===
[[Skeda:Bundesarchiv B 145 Bild-F051673-0059, Adolf Hitler und Eva Braun auf dem Berghof.jpg|parapamje|Eva Braun dhe Adolf Hitleri në Berghof në Obersalzberg, 14. qershor 1942]]
Në një bisedë personale me Hitlerin si "lider" në stil. {{Anchor|Pseudonym Wolf}} Miq të ngushtë janë që në lidhje me 1921, dhe e [[Pseudonimi]]t "Ujku",<ref>Jonathan Carr: ''Der Wagner-Clan.''</ref> për [[Etimologjia|etimologjinë]] e tij të parë emrin Adolf, prirje kundër.<ref>James H. McRandle: ''The Track of the Wolf: Essays on National Socialism and its Leader, Adolf Hitler.''</ref> Në luftë e kishte Hitleri, disa nga udhëheqësit e selinë e pastaj të caktojë.
Midis vitin 1926 dhe 1931, përgjigjej për atë mbi një bazë konfidenciale me të , Maria Reiter, në një festë të vetët, por në rënie të tyre Ehewunsch. Në vitin 1928, ai kishte në Berchtesgadener Qarkut të sipërme kripë mal, një vend shtëpinë me qira e tij gjysmë-motra Angela Raubal dhe dy vajzave , Anxhela (zan. Geli) dhe Elfriede lëvizur në. Në vitin 1929, ai i la të tij gjysmë-mbesa Geli e tij në Mynih apartament të lëvizur dhe për të detyruar ata të kenë një marrëdhënie dashurie tij me Shofer, Emil Mauricepër të ndaluar. 19. Në shtator 1931 ishte armën e tij gjenden shtënë; vetëvrasja ishte pranuar. Hitleri mori avantazhin e kjo vetë-përfaqësimit të partisë miq: Ai donte të në të ardhmen, vetëm unselfishly për Mirëqenien e popullit gjerman.<ref name="Volker Ullrich: Adolf Hitler." />
Që nga viti janar 1932, erdhi thashethemet që Hitleri me [[Eva Braun]], një punonjës i fotografin e tij Heinrich Hoffmann, një lidhje intime. Një martesë me të, ai nuk pranoi. Në rrjedhën e vitit, të bëra disa vetëvrasjes. Pastaj ai shkoi në një më të qëndrueshme marrëdhëniet me tokat e tij, të cilën ai, por deri në vdekjen e tij në Publik si një sekret i mbajtur.<ref>Heike B. Görtemaker: ''Eva Braun: Leben mit Hitler.''</ref>
Hitleri ishte që nga rinia e tij, një organizatë jo-duhanpirës dhe nuk piu alkool, dhe më vonë dhe jo kafe dhe çaj të zi. Nga 1932 ai hëngri nga frika e një kanceri në stomak vegjetarian. Kjo dietë zakon ai mbajti si Kancelari i Rajhut dhe trajtuar ato në monologje të para e më të afërt rimorkio rrethin si një mjet për të nacional socialiste e politikës shëndetësore pas luftës.<ref name="K1069" />
Që nga lufta e Parë botërore, i pëlqente, dhe e mbajti hitlerit qentë.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 76 und 164.</ref> Shpesh ai kishte me të e tij gjermane bari Blondi në frontin e idilike peisazhet e përshkruajnë tij private pohuar dashuria e Kafshëve dhe të natyrës për të treguar se gjermane identifikimi për të lejuar, dhe i përhapur nga dëshira për harmoni mes udhëheqës dhe të Udhëhequr për të vepruar.<ref>Saul Friedländer: ''Kitsch und Tod: Der Widerschein des Nazismus.'' (1986) Fischer, Frankfurt am Main 2007, ISBN 3-596-17968-8, S. 118; Marcel Atze: ''„Unser Hitler“. ''</ref>
Hitleri refuzuar për universitetet, profesorët ("Profaxe") dhe ka themeluar shkencën, nga jeta e gjatë dhe për të fituar njohuri të hollësishme auto-didactically. Ai mund të lexoni informacion në Detaje të përhershme për të mbërthyer dhe të thurura, në qoftë se keni nevojë për të, pa treguesit e origjinës në Fjalime, biseda apo monologje për ju se sa idetë tuaja.<ref name="Brigitte Hamann: Hitlers Wien." /> Ai e kishte 16,000 për tre private bibliotekat shpërndarë libra, nga të cilat rreth 1,200 do të jepet. Rreth gjysma e tyre janë të përdorim ushtarak letërsisë, rreth dhjetë për qind kanë të drejtat e esotericism, [[Okultizmi|okulte]], dhe gjermanisht nacionaliste dhe anti-Semite tema të përmbajtjes. Vetëm disa vepra i përkasin letërsisë, duke përfshirë edicionet e dramat [[William Shakespeare|e William Shakespeare]], të tilla si ''Jul Cezari'' dhe ''[[Hamleti]]''.
Për një listë të Starnberger të shihni një mjek i dhëmbëve dhe anëtar i Thule-Gesellschaft Fridrih Krohn, biblioteka e të cilit është kryesisht një folkish shkrimet e Polonisë, gjatë viteve 1919 në vitin 1921, të përdorura, të huazohet Hitleri kishte një numër të ndryshme të punimeve të Leopold von Ranke raportet e Revolucionit rus, veprat e Montesquieu, [[Zhan Zhak Ruso|Ruso]], [[Immanuel Kant|Kanti]], [[Arthur Schopenhauer|Schopenhauer]] , dhe Oswald Spengler, e fundit por jo më pak anti-Semite shkrimet e Houston Stewart Chamberlain, Henry Ford, Anton Drexler, Gottfried Feder dhe Dietrich Eckart. Gjatë burgimit në Landsberg për Hitleri me [[Karl Marx|Karl Marksi]], [[Friedrich Nietzsche]], Heinrich von Treitschke dhe [[Otto von Bismarck]] . Markimi dhe marzhës, shënimet për të treguar hitlerit lexojnë sa më shumë libra.<ref>Timothy W. Ryback: ''Hitler’s Private Library. ''</ref> Ai zotëruar asnjë gjuhë të huaj, përveç një pakice [[Gjuha frënge|franceze]] që nga e saj Linzer reale të shkollës kohë.<ref name="ReferenceC" /> huaj shtypni raportet që ai kishte nga shefi i tij përkthyes , Paul Otto Schmidt përkthyer.
1. Mund të 1920-5. tetor 1929, jetoi me Hitlerin në Munih në thiersch Strasse 41 në lagjen e Lehel. Në vitin 1929, ai u vendos në një 9-apartament dhomë në rrethin e Bogenhausen, Prinzregent hapësirë 16. Sot ndërtesa është shtëpia e një polici të inspektimit. Apartamenti ishte perdorur nga Hitleri duke filluar në vitin 1934, vështirë se përdoren, ishte ende e saj zyrtare të regjistruar adresa.
Hitleri bleu në verën e vitit 1933 në ''shtëpinë Wachenfeld'' në Obersalzberg në Berchtesgaden dhe le të pronës deri në mes të 1936 "Berghof".<ref>Institut für Zeitgeschichte München-Berlin: [http://www.obersalzberg.de/12.html ''Der Obersalzberg als Ort der Zeitgeschichte.''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161014075901/http://www.obersalzberg.de/12.html |date=14 tetor 2016 }}</ref>
=== Persekutimi ===
Pas rrugën e terrorit të SA në Weimar Republikës, në fillim filloi me hitlerit rritet në pushtet, sistematik, të dhunshme përndjekje politike të kundërshtarëve të NSDAP nën sloganin e "Revolucionit kombëtar". Pra, le SA në janar, 1933, kamp të ngritur. Shteti e Paraburgimit, keqtrajtim dhe vrasje të përmbushen për "Reichstag zjarr rregulloren" 28. shkurt 1933 në Komunistët, [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|socialdemokratët]], pacifists, dëshmitarët e Jehovait, konservatore, Nazist kundërshtarët dhe të tjera gjermane, kritika të shprehura, apo atë reziston (→ anëtarët e rezistencës), dhe, mbi të gjitha, Judenjtë. Në vitet në vijim, persekutimin e ndryshme, grupet e Krishtera, me aftësi të kufizuara, homoseksualët, gjoja Antisociale dhe "të huaj të edukuar" e zgjatur.
Hitleri nuk kishte asnjë "master plan" për shtetin "Hebre politikës",<ref name="Wehler658">Hans-Ulrich Wehler: ''Deutsche Gesellschaftsgeschichte, Band 4.''</ref> , por përgjigjur shpesh në afat të shkurtër për presionin e partisë Naziste anëtarët<ref>Martin Broszat: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1970_4_4_broszat.pdf ''Soziale Motivation und Führer-Bindung des Nationalsozialismus.'']</ref> me nismat ligjore. E tyre të dukshme qëllimi ishte NSDAP program, të shkruar përjashtimin dhe dëbimin e gjermane Judenjve. Hitleri përgatitur "Çifut për të bojkotuar" nga 1. prill 1933, direkt para, por jo si Iniciator dhe organizator. Ai e ka këshilluar 7. prill, të miratuar ''ligjin për rivendosjen e profesionale të shërbimit civil'' (për përjashtimin e "jo-Aryan" nëpunësi civil), dhe vendosur nga parasysh kushtet politike për më shumë se version të moderuar.<ref>Saul Friedländer: ''Nachdenken über den Holocaust.''</ref> më Pas, përfshirë edhe të shumë shoqatave profesionale e Judenjve. Kjo u pasua nga shumë të tjera, jo-shtetërore përjashtim hapa. Hitleri ishte tashmë në 1933 sistematik [[Geto|ghettoization]] e Judenjve dhe hapësinor përjashtim: ata duhet të jenë "nga të gjitha Profesionet […], të mbyllur në një territor, ku ajo duruar […], ndërsa popullit gjerman është shikuar se si për të marrë e kafshëve të egra në kërkim në".<ref name="Wehler658" />
Në Nuremberg ligjet e 1935, gjermanisht Judenjtë e të drejtave të shtetësisë, të tërhiqet, dhe "martesat e përziera" dhe marrëdhëniet seksuale mes Judenjve dhe jo-hebrenjve si "raca defilement" me një burg apo paraburgim në shtëpinë e kërcënuar nga Terrori, nga baza e kësaj partie, nisur dhe ata duhet të jenë të kënaqur. Hitleri e përgatiti atë muaj më parë, kështu që ai në Rajhun Kongresin e partisë në gusht çështje të tjera. Ai theksoi kufizim në "plot Judenjve" në projekt-ligj vetëm para shpalljes në 15 maj. shtator.<ref>Saul Friedländer: ''Nachdenken über den Holocaust.''</ref>
Përndjekja e Judenjve u realizua në vitin 1936, për shkak të verës dhe [[Lojërat olimpike dimërore 1936|të Dimrit Olimpike]] dhe 1937 në Sfond. Por, kur Hitleri në 9. nëntor 1938 e vdekjes së njeriut që kishte qenë shtënë Ambasada Sekretari Ernst Eduard nga Rath mësuar, ai të konsultohet menjëherë me Goebbels, dhe të autorizuar prej tij, me vrasjen si një pretekst për të tashmë i planifikuar Gjermani-gjerë Kristallnacht pogroms për të shfrytëzuar. Këtu janë qindra e hebrenjve të vrara, dhjetëra mijëra njerëz në Kampet e përqendrimit, të internuar dhe të shpronësuar, dhe mijëra sinagoga dhe Hebre varrezat e shkatërruar.<ref>Hans-Jürgen Döscher: ''„Reichskristallnacht“. ''</ref> Presidenti AMERIKAN [[Franklin D. Roosevelt]] mprehur tonin drejt Gjermanisë.<ref>Christoph Strupp: ''Beobachtungen in der Diktatur. ''</ref> Hitleri i dha tjera "Hebre politikës", Herman Göring, Heinrich Himmler dhe Reinhard Heydrich. Këto banda janë "spontan" të pakontrolluara në rrugë terrorit nga Judenjtë ligjit si Kriminelë, të trajtuar, dhe për "Judenjtë pendimi" për dëmtimin e nëntorit pogroms e ardhjes.
Hitleri tha në një, por edhe në veçanti Reichstag fjalim në gjashtë-vjetorin e tij të përurimit më 30. janar 1939:
=== Politika ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1992-019-20A, Reichsautobahn, Hitler beim 1. Spatenstich.jpg|parapamje|Hitleri në ceremoni të përurimit 23 maj. shtator 1933 e thënë të jetë e para autostradë]]
Hitleri ishte një organizuan ceremoni të përurimit 23 maj. shtator 1933, në mënyrë të rreme si shpikësi dhe planifikuesi i mbretërisë autostrada , dhe i quajtur Zgjerimin e tyre si "Hitleri i programit" për eliminimin e të masë të papunësisë për të përhapur. Në fakt, ishin dy rrugë para 1933 ndërtuar dhe më shumë janë të planifikuara. Ndërtimi në NS kohë të punësuarit, më së shumti vetëm me dhjetëra mijëra, deri në një maksimum prej 125,000 punëtorëve, solli në për të Punuar për paga të ulëta, të detyruar dhe në rast të refuzimit në Kampet e përqendrimit ishin të burgosur. Programi në vitin 1941 ka qenë për shkak të rimëkëmbjes së punëtorëve për luftë të shërbimit të papërfunduar të vendosur. Hitleri është premtimi i një masë të mobilitetit mbetur të paplotësuara zgjidh. Megjithatë, klishe pas vitit 1945, ai mori papunësisë, me ndërtimin e autostradës deri në vitin 1938, me sukses të eliminohen.<ref name="SPON-948366">Erhard Schütz, Eckhard Gruber: ''Mythos Reichsautobahn. ''</ref>
Hitleri planifikuar që nga viti 1933, Berlin deri në 1950, si "kryeqyteti i Perandorisë Gjermane gjerman Kombit", krejtësisht të rimodeloj dhe në "Germania" për të riemërtuar. Për ta bërë këtë, ai emëruar Albert Speer në vitin 1937 për "inspektori i Përgjithshëm, për revidimin e Rajhut të kapitalit". Shtizë projektuar në rrjedhën e Germania planet për të në Publik modest, duke i dhënë Hitleri një gjigant "udhëheqësi i Palace" në fund të zbavitje. E planifikuara me ndërtesa monumentale ishte në vitin 1939, e Re Rajhut Chancellery ishte e përfunduar.<ref>Hubert Faensen: ''Hightech für Hitler. ''</ref> qytetit nga një unazë rrugore dhe e rrethuar nga dy drejtë, kryqëzimin-të lirë, të gjerë, për Marshime të përshtatshme rrugët e kaluar. Ndërtimi i një tuneli të kalojë nën Veri-Jug aksin ishte në vitin 1939 filloi, por në vitin 1942, për shkak të mungesës së Materialeve në luftë të vendosur.<ref name="SPON-947915"><span class="cite">Micha Richter: [http://www.spiegel.de/einestages/hitlers-gescheiterte-bauplaene-a-947915.html ''Hitlers gescheiterte Baupläne: Kein Licht am Ende des Tunnels.''] </span></ref> Hitleri kishte "të shkëlqyer Ndërtues" e partisë Naziste tubim bazë në Nuremberg për të shpenzuar dhe të brumosur me idetë e tij, skica, dhe për të Vizituar në planifikimin, i bekuar në të vërtetë, por zakonisht vetëm me nismat e tjera Nazist Organeve.<ref>Eckart Dietzfelbinger, Gerhard Liedtke: ''Nürnberg – Ort der Massen: Das Reichsparteitagsgelände. ''</ref>
=== Kisha e politikës ===
Sipas fuqisë së taktike afirmimin e Krishterimit ishte Hitleri përfaqësues i [[Neopaganizmi|Neuheidentums]] të tilla si Artur Dinter në vitin 1928, NSDAP përjashtohet, dhe [[Alfred Rosenberg]] në vitin 1930, të detyruar të jetë anti-Kishës libër '', mitin e shekullit të 20-të. Xx'' si një private të parë për të shënuar. Në të njëjtën kohë, ai kishte planifikuar Sprovat e partisë Naziste të anëtarëve të miratuar Krishterimin për të Nazist racore ideologji të lidhur. Për të themeluar këtë në vitin 1932, Kisha partia e gjermane të Krishterët (DC).<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Hitleri i parë i qeverisë deklaratat (1. shkurt, 23. mars 1933) theksoi se ai ishte duke shkuar për të Krishtërimit "si Bazë të të gjithë tonë moralit" mbrojtur "të thellë e brendshme religjionit", e cila do të lejojë që qeveria e kontratave të të dy kishave përmbahen në shkollë dhe edukimi, nivel të arsyeshëm të ndikimit, "Bolshevism" dhe ateist organizatat e luftës dhe marrëdhëniet miqësore me [[Vatikani]]t të vazhdojë të zgjerohet. Big kishat janë "faktorët më të rëndësishëm për ruajtjen e nacionalitetit tonë". Për këtë, ju duhet të jetë në luftën kundër "materialist botëror të parë" dhe krijimin e "njerëzve të komunitetit" për të marrë pjesë.<ref>Friedrich Zipfel: ''Publikationen der Forschungsgruppe Berliner Widerstand beim Senator für Inneres in Berlin Band I: Kirchenkampf in Deutschland 1933–1945.''</ref> Ai përfundoi me [[Ati ynë|atin tonë,]] stilin e lutja liturgjike formula dhe me "Amen". Gjatë orkestruar "ditën e Potsdam" (21. mars), ai ishte në gjendje të lidhë në Prussian shtetit traditën e Kishës, dhe të shpërndarë në të njëjtën kohë, Katolike frikën e një të re "kultura e luftës".<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Për shkak të kësaj shënjestër Nazist Propagandën e tyre anti-Traditës demokratike, të dy u përgjigj në favor të mëdha të kishave, heqja e demokracisë. Katolike parti e qendrës , Ludwig Kaas rënë dakord për të më 23. mars aktivizimin akt. Gjermane Katolike peshkopët ngriti 1931 deklaruar papajtueshmëria e Krishterimit dhe nacional socializmit në 28. mars në dhe të lejuara Katolikë bashkuar partisë Naziste.<ref>Hubert Wolf: ''Papst und Teufel: Die Archive des Vatikan und das Dritte Reich.'' 2.</ref> shumica e kishave Protestante mirëpritur kombëtare të kthehet", dhe e bëri intercessions për ditëlindjen e hitlerit-e kap, pa viktima Naziste politika e dhunës për të përmendur.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Deri në 20. korrik ishte Hitleri me Vatikanit, një Rajhut concordat , pasi modeli i Traktati Lateran Musolini e vitit 1929. Ajo tha: "veprimtaria politike e klerikëve Katolike dhe partitë, dhe për të siguruar ekzistencën e doktrinën Katolike, denominacioneve të shkollave, një thjesht fetare, bamirëse, dhe cultic shoqatat dhe klubet. Përcaktimit të saktë ishte, për shkak të vetë-shpërbërjen e qendrës së partisë, (5. korrik) për të shpejtë përfundimin e kontratës zbatohen.<ref>Hubert Wolf: ''Papst und Teufel: Die Archive des Vatikan und das Dritte Reich.''</ref> Në një sekret të Protokollit shtesë, ranë dakord për të Hitleri me peshkopët një ushtarak baritore kujdesin e kontratës, në qoftë se Gjermania conscription për të ri-futur.<ref>Fritz Fischer: ''Hitler war kein Betriebsunfall: Aufsätze.''</ref>
Të gjitha Protestante në vend, lidhja e kisha në një "Rajhun e Kishës", të thirrur për të Polonisë në 25 maj. prill, Lindje Prussian Ushtarake chaplain , Ludwig Müller (DC) "përfaqësues i Autorizuar" për Protestante Punëve dhe të emëruar në 24. qershor – gusht hunter të shtetit "Komisioneri" për gjendjen e kishave në Prusia. Hunter zëvendësuar të gjithë udhëheqësit e Kishës, kundër Abuzimeve të qeverisë protestuan, me DC përfaqësues. Pas protestave të dhunshme dhe një Hindenburg-Takime të ndërmjetësuara mori Hitleri hunter të veprimeve. Në 11. korrik formuar gjermane e Kishës Ungjillore (DEK) të angazhuar për të Kishës zgjedhjet në 23 korrik. korrik. Në prag courted Hitleri në radio file për DC, atëherë menaxhimin e shumica e kishave Protestante fituar.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref> Pas thirrjes protokollet e dëshmitarëve refuzuar hitlerit Krishterimit, megjithatë, në korrik të vitit 1933 si një "Çifut mashtrim". "Gjermane Krishtërimi" është cramp dhe Iluzion. Ju vetëm mund të jetë ose i Krishterë ose një gjerman. Të tij, Avokim për DC ishte, prandaj, vetëm e bën të motivuara politikisht.<ref>Kurt Dietrich Schmidt: ''Einführung in die Geschichte des Kirchenkampfes in der nationalsozialistischen Zeit.'' 2.</ref>
Në 5. shtator e zgjodhi DC Müller si Rajhut Peshkopi , dhe e udhëhequr nga Prusia të Aryan para-grafiku analog të ligjit, të Krishterëve Hebrenj nga Kisha përjashtuar. Si rezultat i sporteve të Pallatittubim (13. Në nëntor të 1933) kanë humbur shumë nga anëtarët e tyre njësi. Pastaj Müller tuaj kryetarit, vendos Protestante të rinjve në dhjetor, në mënyrë të paligjshme, e Hitleri rinisë dhe ndalimin në janar, 1934, dhe të gjitha brenda Kishës kritikat e tij të udhëheqjes. Kështu ai e ka humbur autoritetin e tij në DEK. Në vazhdim të luftës midis Kishës dhe shtetit thyen tyre njësi organizative; Aryan paragrafi ishte në tuaj nuk të mbizotërojë.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Hitleri kërkoi DC-kundërshtarin në 25. Në janar, 1934, Tregojnë të wiretapped telefonata [[Martin Niemöller]]s së pari, shteti do të jetë i devotshëm për të treguar dhe Müller si Rajhut Peshkopi për të pranuar. Në mars, ai emëroi ish-të lirë të trupave të luftëtarëve , Franc von Pfeffer e "përfaqësuesi special për Kishën e Punëve", më 12. prill gjuetar në lidhje me "Walter" e ECD. Përpjekjet e tyre për të njëjtin qark të vendit kishat nga Ndërprerja e zgjedhura të vendit peshkopëve të forcës dështuar për shkak të rezistencës së QARKUT kundërshtarët. 30. Mund 1934 themeloi Rrëfyer Kishës (BK), e cila Karl Barth shkroi barmen Teologjike Deklarata është vetëm një sundimin e ligjit se sa për të ungjillit sipas të përcaktuara dhe totalitare të shtetit ideologjia, si një [[Herezia|herezi]] refuzuar. Në tetor, krijoi një pjesë e BK, vet e strukturave administrative. Londër përfaqësues të [[Ekumenizmi|Ecumenism]] të kërcënuar me ndërprerjen e marrëdhënieve me ECD. Si pasojë e fortë e brendshme dhe të jashtme protestave të vazhdueshme Hitleri, piper, dhe hunter në fund të tetorit, 1934, tha planifikuar të sharat-në të gjitha Protestante peshkopët dhe të njohura peshkopët Hans Meiser, Theophil Wurm , dhe gusht Marahrens , si të ligjshme të përfaqësuesit të Kishës. Pra, ai e bënë veten e tij si Arbitër e mosmarrëveshjes në DEK.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Në Paralele, të forcuar Hitleri në vitin 1934, Kisha e armikut forcave të partisë Naziste: Ai emëruar Alfred Rosenberg "filozofike agjentët" (janar), gjatë "röhm putsch" gjithashtu, disa kryer Katolikë për vrasje (korrik), shërbimi i sigurisë i reichsführer SS (SD) set-up dhe të saj zyrës qendrore të Berlinit (dhjetor). SD-Qendrore në Departamentin për "ideologjik analiza" spiunuar mbi politikisht të dyja kishat e mëdha dhe të pandërprera të tyre publike ndikojnë në favor të neuheidnischer religjionit. Pas propozimeve nga ana e Sekretarit të Wilhelm Stuckart (janar 1935) refuzuan të Hitleri tërheqja e shtetit nga kishtare me rëndësi, megjithatë, dhe më e preferuar prit-dhe-shiko neutralitetin dhe më të rrepta mbikëqyrje të shtetit mbi kishat. Për ta bërë këtë, ai emërohet Hanns Kerrl "Ministri për kishtare Affairs" (korrik). Kjo miratuar një "ligj për të siguruar DEK" (shtator), veprimtaria e BK me 17 të rregulloret zbatuese për të 1939 kufizuar dhe DEK-kisha, ndër të tjera, edhe prirja e tyre të fondeve dhe procedurave ligjore. Me përfaqësues nga të gjitha drejtimet e pushtuar të shtetit dhe të "Kishës komitetet" duhet të ECD organizationally. Kerrl nuk arriti këtë objektiv, gjysma e BK në mbështetësve dhe kundërshtarëve të komisioneve të tij, (shkurt, 1936).
Si rezultat i rritje të protestave kundër Kerrl, Hitleri filloi më 15. shkurt 1937 habitshme zgjedhjet në DEK, gjoja për të dhënë atë një Autonome Kishës Kushtetutës për të dhënë. Që nga pjesët e ECD me një bojkotit të kërcënuar, ishte data e zgjedhjeve është shtyrë disa herë, dhe në nëntor të anulohet. Gestapo mori deri në fund të vitit, të shumta BK-përfaqësues dhe Katolike Nazi-kundërshtarët. Në dhjetor të transferohen Kerrl, DEK kabllo të jurist Fridrih Werner. Këtë e kufizuar fetare të gazetarisë, të arsimit, të financimit dhe subjekt për të ndryshuar, dhe të ndarë në BK, nga të gjithë pastorët e Prusia, një betim për besnikëri ndaj Hitleri e nevojshme (prill 1938). Shumica e BK-përfaqësues i përgjigjej pozitivisht për betimin si të ligjshëm kërkesë të shtetit, por Hitleri e Zëvendës Martin Bormann shkroi për të gjithë NSDAP-Gauleiter, betimi ishte brenda Kishës, dhe vullnetarisht (korrik). Nga ana e Regjimit Nazist dhe për këtë në shtator të rënë, të dobësuar autoritetin e BK linjë në mënyrë të konsiderueshme. Kerrl u përpoq në vitin 1939, në mënyrë të përsëritur, të gjitha DEK-lider në një deklaratë të "popullit gjerman, karakteristikë e nacional socialiste ideologji" dhe të "pamëshirshëm luftojnë kundër politike dhe shpirtërore ndikimin e racës Hebreje" për të kryer. gusht Marahrens nënshkruar deklarata në korrik, në autoritetin e vet për Lutherrat, gjithashtu autoritet në BK humbur.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
Pas Anschluss të Austrisë (mars 1938) të kufizuar Hitleri Kerrls kompetencave "të vjetër të shtetit"; të Kerrls vdekjes (dhjetor 1941), ai u largua nga zyra të lira. Ai e la anti-klerike partisë Naziste-përfaqësuesit e Kishës e aktiviteteve në fusha të reja; ata eliminohen në vitin 1938, në Austri, të gjithë anëtarët e urdhrit dhe manastirin e shkollave. Në shtator 1939, ban Hitleri, por të gjitha Nazist për masat kundër të mëdha të kishave, në mënyrë që të ketë tij të luftës mbështetur. Këto të quajtur të Krishterë, në vitin 1939, së bashku me "bindja ndaj udhëheqësit," lutje dhe përkushtim gjerman fitore. Gauleiter Arthur Greiser shpallur kishat në e sapoformuar "Reichsgau wartheland" në vitin 1940, për bashkësitë fetare pa shtetërore për mbrojtjen e të drejtave dhe të shpronësuar atë të pastër dhomat e kultit. Edhe pse kanë protestuar e mëdha të kishave, falenderoi Hitleri, por në fund të qershorit 1941, "Krishterë-Occidental kulturës" kundër "të vdekshme, armiku i të gjithë mënyrë që," të komunizmit, 've kam ruajtur. Kjo shpjegohet kryesisht për shkak të rëndësishme kishtare protesta kundër euthanasia vrasjet në frontin e Njohur më shpesh: Pas luftës, ai ishte duke shkuar për të "Kisha problem", dhe e mëdha të kishave disempower; Krishterimi "bir i një brandiges lidhje". Pastaj kalohet Bormann të gjitha NSDAP-kali prindërit, Kisha e politikave në pushtuar territore, dhe i urdhëroi ata, ndikimi i kishave në "njerëz guide" që më në fund të thyer.<ref>Christoph Strohm: ''Die Kirchen im Dritten Reich.''</ref>
=== Përmirësimin, zgjerimin dhe luftës kurs ===
[[Skeda:Hitler and Mussolini in Munich (1940).jpg|parapamje|Hitleri me Benito Musolini në Mynihut Ludwig rrugë (1939)]]
Si qeveritë demokratike e Weimar Republikës, Hitleri donte të rishikojë politikën e jashtme, e para në Traktatin e Versajit e themeluar më 1919 gjermane territorial humbjet, dhe forca të blinduara kufizime, megjithatë, jo thjesht me iniciativat diplomatike, por me rrezikun e konfliktit ushtarak. Publikisht ai tha 1939, të përsëritur dëshirën e tij për Paqe, në fakt, ai ishte përgatitur që nga viti 1933, gjermane rearmament dhe luftës aftësinë, maksimumi që nga viti 1937, një luftë agresioni . Sipas Liebmann-regjistrimi ai shpjegoi ushtarake në 3. shkurt 1933 e dëshiruar ushtarake të pushtimit të "Lebensraum në Lindje" dhe mori Poloni si "armik i shtetit" në crosshairs.
Në tetor 1933, thyen Nazist të Regjimit të çarmatimit negociatat me [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut|Britaninë e madhe]] dhe [[Franca]] , dhe e nxiti tërheqjen e Perandorisë gjermane nga [[Lidhja e Kombeve]]. Pas Hindenburg vdekjes së tij në vitin 1934, Hitleri i njoftoi gjeneralët që e Gjermanisë në pesë vitet e luftës, të jenë të gatshëm për të. Ai e mbështeti një Nazist grusht shteti përpjekje në Vjenë, ku Austriake Kancelari Engelbert dollfuss u vra. Pas këtij grusht shteti përpjekjen e dështuar, tha Hitleri, gjermane, Perandoria nuk kishte asgjë për të bërë të kishte.<ref>Golo Mann: ''Deutsche Geschichte im neunzehnten und zwanzigsten Jahrhundert.''</ref>
Në mars 1934 ngritur Hitleri gjerman të nxjerrë në Pah përtej kufijve të Traktatit të Versajit. Në shtator të 1934, ai konkludoi me Poloninë, çuditërisht, një dhjetë-vjeçare jo-agresioni i Paktit. 16. Në mars 1935 ai e njohu Traktatin e Versajit ndaluar Përgjithshme conscription përsëri. Në Mbretërinë e Bashkuar në siguri në peshë, përsëriti ai më 21. Në maj 1935, në një "paqe të folurit" në Reichstag, gjermane Marinës traversë, vetëm 35 përqind e Tonnage e flotës Britanike.<ref name="ReferenceC" /> Më 18 qershor. Në qershor 1935, kalaja e Britanisë së madhe, me Gjermaninë, Hitleri i ofroi për të automjeteve të marrëveshjes, për një tjetër ndoshta më të madh gjerman rearmament për të shmangur.<ref>Heinrich August Winkler: ''Geschichte des Westens.''</ref>
Në vitin 1936, njoftoi Hitleri, katër vjet plan . Kjo duhet të bëhet në katër vjet, ushtria gjermane operacionale dhe ekonominë gjermane në luftë.<ref>Wilhelm Treue: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1955_2.pdf ''Dokumentation: Hitlers Denkschrift zum Vierjahresplan.'']</ref> Ai ishte me Mefo-Shko financuar dhe ka kontribuar për gjermanisht rimëkëmbjes ekonomike. Në mars, vitin 1936, u pasua nga Rhineland profesion. Të dy fraksionet e Traktatit të Versajit aleatët. Regjimit Nazist ndihmuar [[Francisco Franco]] gjatë [[Lufta civile spanjolle|luftës civile spanjolle]] në vitin 1936 me përdorimin e gjermane Condor Legjionit dhe të paligjshme bombardimet mbi qytetet si Gernika për fitore.
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-R69173, Münchener Abkommen, Staatschefs.jpg|majtas|parapamje|Shefat e qeverisë së [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës së Veriut|Mbretërisë së Bashkuar]], [[Franca]], Gjermania dhe [[Italia]] në përfundim të Mynihut marrëveshje më 30 shtator. Në shtator 1938, Hitleri është aneksimi i Sudetenland e lejuar, por tashmë në mars të 1939, me ''shkatërrimin e pjesës Tjetër të Republikës çeke'' ishte e thyer]]
Në 5. nëntor 1937, shpjegoi Hitleri në frontin e Ministrit të Punëve të jashtme, Ministër i luftës dhe i Supreme komandantët e tri degët e ushtria e saj "themelore mendimet në […] sonë të jashtme-politika e situatës".<ref>Die sogenannte Hoßbach-Niederschrift darüber wurde zum Schlüsseldokument der Anklage in Nürnberg wegen „Verschwörung gegen den Frieden“.</ref> 85 milion Gjermanët kishin një "e drejtë më të madhe të hapësirës për jetesë", prandaj, "zgjidhja e mungesës së hapësirës," detyrë Qendrore e politikës gjermane. Anglia dhe Franca ishin dy kundërshtarët. Në fund të fundit më shumë se dy orë monolog, ai e quajti, si të saj objektivi i parë humbjen e "Republikës çeke dhe në të njëjtën kohë, Austri[s] burgu kërcënim […] off". Kështu ishte diktator e tij kartave të përballet deri dhe dy afatshkurtër Qëllimet e gjermane për Zgjerimin.<ref>Zitiert nach Volker Ullrich: ''Adolf Hitler.''</ref> Në këto dy-orësh të diskutimit të ngritura nga gjeneralët të bëjë, jo për shkak të një lidhje të Austrisë dhe aneksimi i Çekosllovaki, por ishin të shqetësuar për shkak të hitlerit padurim, dhe kishin frikën e ndonjë parakohshme Evropian konfliktit. Ministri i punëve të jashtme Neurath duan Hitleri në janar 1938, paralajmëroi: "se tij politikë për luftë". Hitleri vetëm u përgjigj: "ai nuk kishte pasur më shumë kohë".<ref>Zitiert nach Volker Ullrich: ''Adolf Hitler.''</ref>
Në Blomberg-Fritsch të krizave (janar/shkurt 1938) hyri Blomberg nga zyra si Rajhut Ministri për luftë; Hitleri ishte Werner von Fritsch nga ushtria lartë shtabin e komandës (OKH), dhe e mori sapo krijuar Supreme komandën e Wehrmacht (OKW) nga e hitlerit nga 4. shkurt 1938.<ref>Rudolf Absolon: ''Die Wehrmacht im Dritten Reich, Band IV: 5. ''</ref> Ai e pa veten si ideal "fusha e Zotit", "kokë-në, e do dhe zemra e përgjithshëm të luftës për jetën e popullit" (Ludendorff 1935), dhe kjo, si Idhullin e tij [[Frederiku i Madh|Friedrich "i Madh"]], por për dallim nga Wilhelm II, nuk e ushtarake duhet lënë. Përkundrazi, kërkoni për "luftën për ekzistencë" është e nevojshme, me ardhjen e luftës së shfarrosja nga "'liderët' e popullit gjerman," bashkimin e të gjitha sociale të forcave. Ai nuk ishte vetëm një General "ideologjike" dhe objektivat politike, por edhe strategjitë e individit në fushën trenat mund të jenë vendosur.<ref>Jürgen Förster: ''Die Wehrmacht im NS-Staat. ''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1972-028-14, Anschluss Österreich retouched.jpg|parapamje|1938: kolonën e Hitleri në Vjenë, nga Praterstern të Prater rrugë.]]
Me kërcënimet ushtarake ("ndërmarrja Oto"), për të arritur Hitleri në mars 1938, "Anschluss" e Austrisë për tani "[[Gjermania Naziste|më të madhe gjermane të Rajhut]]". Në Vjenë, ai e njoftoi, më 15. mars entuziast turmë, "ekzekutimi i mesazhin e jetës sime": "hyrja e atdheut tim në Rajhun gjerman".<ref name="Joachim Fest: Hitler. " /> Në shtator të 1938 ai kërkoi nga Çekosllovakia në Sudetenland në Gjermani, të caktojëdhe të kërcënuar ose me pushtimin e gjermanisë e trupave (e Sudeten krizës). Në konferencën e Mynihut mbi 29. shtator 1938, e siguroi Hitleri e aleatëve të tyre Franca dhe Britania ekzistencën e pjesës tjetër të Çekosllovaki. Kjo qëndroi e tij, Kryeministri Britanik Neville Chamberlain dhe frëngjisht Kryeministri Édouard Daladier , përfshirjen e Sudeten-gjermane fushat e kërcënimit të luftës për të parandaluar atë. Hitleri, lufta për Zgjerimin e pandryshueshme kushtet për Mbijetesën e regjimit të tij, të mbajtur, të ndjejnë, në marrëveshje me qëllim pushtimin e tërë Çekosllovaki tradhtuar.<ref name="K1069" />
Hitleri presionit të quajtur Krijoi Tiso , në mars të 1939 e Parë, Republika e sllovakisë . Hitleri i lejuar në 15. Në mars, mbetur çeke territorin nga Wehrmacht për të zënë, dhe në këto ditë, si "protektorat të Bohemia dhe Moravia" e madhe gjermane Perandorisë për Shtojca. Kjo thyerja e Mynihut marrëveshje, duhet të "Germanization" të këtyre zonave për të lehtësuar: Një pjesë e Çekët duhet të asimilohen, dhe pjesa Tjetër si "racially të padobishme" dhe "armiku i Rajhut" vrarë ose dëbuar.<ref>Protokoll einer Besprechung Karl Hermann Franks mit Hitler am 23.</ref> Sllovakia u bë një satelit shtetit të Gjermanisë. 23. mars, 1939, hynë në [[Lituania|Lituani]], Hitleri kishte edhe një numër të madh presionin e kishte vendosur në të, Memel tokës në Gjermani.<ref>Marie-Luise Recker: ''Die Außenpolitik des Dritten Reiches.'' 2.</ref>
Për shkak të hitlerit shkelje të kontratës së përfunduar, Franca dhe Britania e tyre të mëparshme Appeasement politikës dhe përfundoi me Polonia deri në 13. prill 1939, e ndihmë ushtarake e kontratave. Tashmë në 11. Në prill Hitleri urdhëroi Wehrmacht komandën e stafit, pushtimi i Polonisë deri në rënien e ushtarake për t'u përgatitur.<ref>Horst Rohde: ''Hitlers erster „Blitzkrieg“ und seine Auswirkungen auf Nordosteuropa.''</ref> Më 28. prill, ai njoftoi gjermano-polak jo-agresioni i Paktit dhe gjermano-Britanik i automjeteve marrëveshjes dhe kërkuan që lidhja të lirë qytetin Danzig për Rajhun gjerman. 23. Në maj ai u tha gjeneralët e Wehrmacht, kjo kërkesë ishte vetëm një pretekst për pushtimin e "hapësira jetësore" për një vetë-mjaftueshme dietë gjerman (shih Schmundt Protokolli).
[[Skeda:WWII Divide and Conquer 6.jpg|parapamje|Fotografi nga faqja e titullit e Revista time, Hitleri në një kuptim negativ të ''njeriut të vitit 1938'' zgjodhi]]
Si një kusht për një jo-agresionit marrëveshje me fuqitë Perëndimore, Poloni mbrojtjes duhet të lehtësuar, kërkuar e diktatorit Sovjetik [[Josif Visarionoviç Stalini|Josef: për t'u vendosur]] nga Polonia, një fillesë garanci për [[Ushtria e Kuqe|Kuqe ushtri]], qeverisë, siç pritej, nuk pranoi. Pastaj ranë dakord për të: për t'u vendosur me Hitleri, deri në 24. gusht gjermano-Sovjetik jo-agresioni i Paktit. Kështu që ai donte për kohë për riorganizimin e Kuqe të ushtrisë, zyrtarët në Tmerr të Madh (1937–1939) në masë të paraburgimit ishte vrasje. Në sekret të Protokollit shtesë të Paktit, të dyja palët kanë rënë dakord për ndarjen e Polonia dhe Shtetet Baltike. Në fjalimin e Polonisë në frontin e Lartë komandantët më 22. gusht 1939 , ai i dha "shkatërrimi i Polonisë = heqjen e saj që jetojnë fuqi," siç e tij të luftës qëllimi i njohur<ref>Winfried Baumgart: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1968_2.pdf ''Zur Ansprache Hitlers vor den Führern der Wehrmacht am 22. '']</ref> dhe tha: "Ne jemi duke shkuar në Perëndim deri ne polet kanë pushtuar."<ref>Zitiert nach Hans-Adolf Jacobsen: ''Der Weg zur Teilung der Welt. ''</ref>
Nga ''Revista time e'' zgjodhi Hitleri në vitin 1939, dhe "njeriu i vitit" në vitin 1938, sepse ai është më i madh kërcënimi për demokratik, liridashës të botës.<ref>Joan Levinstein: [http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2019712_2019694_2019588,00.html ''Notorious Leaders. ''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130823143109/http://www.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2019712_2019694_2019588,00.html |date=23 gusht 2013 }}</ref>
== Sundimi në Luftën e Dytë Botërore (1939–1945) ==
=== Gjatë pushtimit të Polonisë ===
Menjëherë pas nënshkrimit të Paktit me: për t'u vendosur të ftuar Hitleri i Polonisë, polake, korridor dhe polak të të drejtave të Lirë qytetin Danzig gjermane Rajhut të partisë. E Propagandës Naziste pretenduar të përforcuar pohuar krimet dhe masakrat e Polonisë për të ashtu-quajtur etnike Gjermanët, dhe bëri thirrje për një Ndërhyrje. Që nga 28. gusht qëndroi për ushtria gjermane si një sulm data e 1. shtator. 31. gusht, 12:40 PM dhënë Hitleri e tij "udhëzim Nr. 1 për drejtimin e luftës". Në natën nga 31. gusht 1. shtator 1939, vënë në skenë në polonisht uniforma të veshur [[SS]]-burra në një BASTISJE në Dërguesi Gleiwitz në Silesia. Si e 4:45 të mëngjesit, kanë shtënë në gjermanisht battleship ''Schleswig-Holstein'' , polak pozicione në [[Dancigu|Danziger]] Westerplatte. Me këtë sulm nisi gjermane të pushtimit të Polonisë nga Hitleri gjatë luftës së Dytë botërore lëshoi.
Për 1. shtator, pohoi Hitleri, e cila është në kundërshtim me realitetin në Radio dhe në frontin e Reichstag se Polonia kishte Gjermani sulmuar, dhe që në 5:45 am mbrapa "qëlluar". Franca dhe BRITANIA e madhe i tha më 3. Në shtator të luftës në Gjermani, në përputhje me traktatet e Aleancës me Poloninë, megjithatë, pa e vet operacioneve luftarake kundër Gjermanisë për të hapur. 18. shtator ishte në masë të polak trupave të përfshira pas ditëve të para [[Ushtria e Kuqe|të Kuqe ushtria]] e tyre me pushtimin e Polonisë kishte filluar. [[Varshava|Varshavë,]] u dorëzua në shtator 27. shtator. Hitleri u zhvillua këtu në 5. Në tetor, një Paradë të 8. Ushtria . Një ditë më vonë, u dorëzua e fundit të polak trupat e betejes Kock.
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1974-132-33A, Warschau, Parade vor Adolf Hitler.jpg|parapamje|Paradë në 5. tetor 1939 në Varshavë, Poloni]]
Në rrjedhën e marrëdhënieve gjermane-Poloni lufta, rreth 66,000 polake dhe 17,000 gjermane ushtarë u vranë.<ref>Alexander Lüdeke: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref> në mënyrë Specifike të përcaktuara Einsatzgruppen e sigurisë, të policisë dhe SD, Wehrmacht ushtarët dhe njësitë e etnike Gjermanët të vrarë në polak fushatës rreth 16.400, deri në fund të vitit, rreth 60,000 polet, duke përfshirë rreth 7,000 Judenjve. Pra, ata donin për të marrë sa më shumë prej dy milionë polak Çifutë në Sovjetik pushtuar Lindore, Poloni, për të shpërndarë. Duke filluar në tetor 1939, e ndjekur nga deportimet e hebrenjve në një distancë polak fusha. Ata ishin, në fakt, në mars të vitit 1940, pas lokale të protestave, të vendosur, të shërbejë si një dëshmuar modelin gjithëpërfshirës për dëbim planet për vitet në vijim, të tilla si (sipas Perëndim të fushatës, e padetyrueshme) Madagaskar plani ityre për rezultatin e dëshiruar, shkatërrimin e Evropiane Hebrenjtë duhet të jetë.<ref>Dieter Pohl: ''Verfolgung und Massenmord in der NS-Zeit 1933–1945.''</ref>
[[Skeda:Execution of Poles by German Einsatzkommando Oktober 1939.jpg|parapamje|Gjuajtje të polak civilëve nga gjermanisht Einsatzkommando në tetor 1939]]
17. shtator 1939 Marshuan Kuqe të ushtrisë, në përputhje me të fshehta dhe Protokollit shtesë të Hitleri -: për t'u vendosur Pakti, në lindje të Polonisë. Pas takimit të gjermanisë dhe bashkimit Sovjetik, të trupave në Brest-Litovsk më 22. shtator 1939, të mësuar në lidhje me Hitlerin, se sa keq e tankeve Sovjetike. E mposht nga ushtria e Kuqe në dimër luftës kundër [[Finlanda]] në 1939–40 inkurajuar Hitleri e tij në supozimin se ushtria e Kuqe është një lehtë për të mposhtur armikun.
=== "Eutanazia" ===
[[Skeda:Erlass von Hitler - Nürnberger Dokument PS-630 - datiert 1. September 1939.jpg|parapamje|Lideri i le për vrasjen e personave me aftësi të kuzuara, të përshkruar si "terminally sëmurë"]]
Sipas të gjitha gjasave, Hitleri foli në vitin 1935, në parim, pozitive për "euthanasia" për të planifikuar pa to.<ref>Udo Benzenhöfer: ''Der gute Tod? ''</ref> në rastin e një fëmijë me aftësi të kufizuara në Saksonisë, e cila u prezantua në vitin 1938 ose 1939, Hitleri veten e tij, ose e palëkundur e liderit të sëmurë vrasjen e punonjësve. Së pari, ajo ishte e fëmijëve"euthanasia" të përgatitur.<ref>Udo Benzenhöfer: ''Der gute Tod? ''</ref> Në korrik 1939, i dha Hitleri në Rajhun e mjekëve udhëheqës Leonardo Conti, atëherë puna e "rritur euthanasia" të organizuar. Megjithatë, ndërsa Conti një rregullore të miratuar, vendosi Hitleri, një propozim Philipp Bouhlers pas vrasjes veprim të pa bazë ligjore nga studio e liderit të organizuar.
Në tetor 1939, një takim joformal ishte për këtë qëllim për të Shkruar e Polonisë, në 1. shtator, prandaj, në fillim të luftës, u datë, dhe Philipp Bouhler, dhe Karl Brandt të autorizuar, gjuhës si "mëshirë vrasje" të maskuar vrasjen e pacientët psikiatrikë dhe të personave me aftësi të organizuar.<ref>''Order to Bouhler and Dr. Karl Brandt to increase the authority of physicians to perform euthanasia.''</ref> Ky shkrim të pushtetit të avokatit të legitimated në Këmbënguljen e organizatorëve të hitlerit para me gojë mënyrë që për këtë vrasje masive , pa e Shprehur të ligjit, të cilat ai, për arsye të konfidencialitetit të vazhdojnë të jenë të mohohet. E shtetit vrasje si "euthanasia" glossed si "shkatërrim të jetës e të padenjë për jetën" ideologically justifikuar.<ref name="Arndt112ff">Ino Arndt, Wolfgang Scheffler: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1976_2_1_arndt.pdf ''Organisierter Massenmord an Juden in nationalsozialistischen Vernichtungslagern. '']</ref>
Gjysmë-shtet të veçantë të administratës Qendrore të shërbimit pikë T4 në mes të institucioneve të përcaktuara për viktimat nga të gjitha anët e Perandorisë parë ishin mbledhur, para jush, për gazifikimi e tyre në kampet e vdekjes transportuar. Për shkak të ndryshme të zbatimit margjinat përjetuar përfaqësues nga kishat e mëdha në Gjermani, duke përfshirë Peshkopi Reiner gusht Graf von Galenit, për këtë "Sekret të Rajhut çështje", dhe u kthye pas disa refleksione kohë, herë pas here në publik. Atëherë, Hitleri urdhëroi në gusht 1941, zyrtarisht vendosjen e "veprimit T4". Vrasjet ishin të decentralizuar si "të egër euthanasia" (e njohur edhe si "veprim Brandt"), sidomos me barna dhe ushqim të privimit të vazhdueshme. Në "veprim 14f13" ishin gjithashtu të sëmurët, të vjetër ose "nuk punon" kamp të burgosur e vrarë. Në fund të luftës ishte afërsisht gjysma e të gjithë të burgosurve të ketë qenë i vrarë. Vrasja e personave me aftësi të ishte përdorur nga SS-einsatzkommando si një fushë e eksperimentimit për më vonë për vrasje masive të hebrenjve.<ref name="Arndt112ff" /> Vetëm në ish-territorin e Rajhut ishin gati 190,000 mendërisht dhe fizikisht njerëzit me aftësi të kufizuara, gassed, i helmuar, i qëlluar ose janë lënë të vdesin urie; shumë më tepër viktima ka qenë në okupuara. Totale vlerësimet shuma deri në 260,000 viktimave.
=== Gjenocidi i sintëve dhe i romëve ===
Hitleri përbashkët tij Vjenez periudhën e përbashkëta dhe Stereotipat e anti-Gypsyism. Ai e ka vlerësuar në ''luftën Time'' unspoken Rome në mënyrë të nënkuptuar si Judenjtë si një "racore elemente të", pra, nga "njerëzit e trupit"dhe të "zhdukur".<ref>Michael Zimmermann: ''Rassenutopie und Genozid. ''</ref>
Në përputhje me Himmler e dekretit të 8. dhjetor 1938 "zgjidhja përfundimtare e Egjiptian pyetje" u Rome, prej qershorit 1939, nga ana e Regjimit Nazist të kontrolluara nga zona e Evropës Lindore ishin deportuar. Në Poloni fushatë shtator 1939 filloi kombëtare të socialistëve dhe ndihmësit e tyre me vrasjet masive të tyre. Deri në fund të luftës vra në mes 100,000 dhe 500,000 Rome.<ref>Wolfgang Benz, Barbara Distel: ''Der Ort des Terrors. ''</ref> Hitleri refuzoi rekrutimin e Romëve në Wehrmacht 1940/41 dhe ndalimin e Himmler në vitin 1942, "Aryan" Rome nga e internimit në Kampet e përqendrimit. SS-Einsatzgruppen, dhe Wehrmacht zyrtarët në shenjë hakmarrjeje për sulme partiake apo një kamp përqendrimi ekipet e ka kryer vrasjet masive, sidomos në 1943/44 në dhomat e gazit të Aushvicit.<ref>Wolfgang Wippermann: ''Auserwählte Opfer? ''</ref>
E Porajmos ishte shfarosje e një racore, për shkatërrimin e objektiv të gjenocidit. Të drejtpërdrejtë të Vrasjes urdhra nga Hitleri për Romët nuk janë të njohura. Përgjegjësia e tij, megjithatë, është për shkak të raciste përgjithshëm i planifikimit dhe politikave të regjimit të tij.<ref>Wolfgang Wippermann: ''Auserwählte Opfer? ''</ref>
=== Fushata në perëndim ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 101III-Pleißer-001-19, Compiegne, Verhandlungen Waffenstillstand.jpg|parapamje|Von Ribbentrop, Hitleri, Geringu, Raeder, von Brauchitsch dhe Hess në frontin e makinave nga Compiègne, 22. qershor 1940]]
Në e tij të të folurit Supreme komandantët më 23. nëntor 1939, deklaroi Hitleri, "e lirë dhe më e shpejtë e kohës," të Evropës Perëndimore në sulm.<ref>Zitiert nach Hans-Adolf Jacobsen: ''Der Weg zur Teilung der Welt. ''</ref> Në "kompania Weser ushtrimit" u pushtua nga Wehrmacht nga 9. Nga prilli deri në 10. qershor 1940, fillimisht, neutral Danimarkë dhe pushtoi [[Norvegjia|Norvegji]]. 10. Mund të 25. qershor zënë në Perëndim të fushatës, [[Luksemburgu|Luksemburg]], [[Belgjika|Belgjikë]], [[Holanda|Holandë]] dhe detyruar me mbretërinë e BASHKUAR aleatëve në Francë pas disa javësh për të [[Kapitullimi|dorëzuar,]]<nowiki/>pasi ata janë në Ardennes (Belgjikë, në Veri të Francës), Maginot line, në të ashtu-quajtur Gjysmëhënës-prerë anashkaluar.
24. Mund të vendoset nga Hitleri, në Përputhje me Rundstedt, por në kundërshtim me mendimin e tjera gjeneralët, të sëmurë numër të madh të Tanke për të këmbimit, dhe rrethimi i Dunkirk të forcave ajrore të largohet. Prandaj, mund të gjatë "Operacionit Dinamo" rreth 224.000 Britanik dhe pothuajse 112,000 franceze dhe Belge ushtarë të gjithë angleze kanal për të evakuuar; armët dhe lufta material ata i kishte në kontinent.<ref>H. A. Winkler: ''Geschichte des Westens. ''</ref>
22. Në qershor të vitit 1940, ishte simbolikë e makinave të Compiegne, e un me mundi Francë mbyllur. Ishte Hitleri kulmin e fama e tij në gjermanisht. E Propagandës Naziste e stilizuar, Kolonel-Gjeneral Wilhelm Keitel , pas Hitleri e tutje si "më i madhi komandant i të gjitha kohërave",<ref>Nach ''Stalingrad'' (1943) verwendeten deutsche Soldaten und Zivilisten die Abkürzung „Gröfaz“ im Flüsterwitz als ironische Anspielung auf Hitlers militärische Niederlagen und auf die Abkürzungsmanie der Nationalsozialisten.</ref> gjeniu i tani të ashtu-quajtur "blitzkrieg strategjia" u shpik, dhe e shpejtë fitoret e shkakton. Kjo ishte hequr dhe zëvendësuar nga shtabeve të Përgjithshme, veçanërisht të lartë të komandës të ushtrisë,<ref>Karl-Heinz Frieser: ''Blitzkrieg-Legende – Der Westfeldzug 1940.''</ref> dhe inkurajuar Hitleri e tij të vërtetë të luftës qëllim shkatërrimin e Bashkimit Sovjetik, në sulm për të marrë. Një fushatë kundër Rusisë ishte në krahasim me fushatën në Perëndim, "sandbox lojë", ai kishte, sipas shtizë, më 21. Në qershor të vitit 1940, për të Keitel dhe Alfred Jodl vërejtur.<ref name="K1069" />
Qëllimi i tij është në fuqi për Britaninë e madhe për njohjen e gjermane sovranitetit të kontinentale Evropiane dhe tolerancë të tjera të rëndësishme në Lindje, e humbi Hitleri. 10. Mund të vitit 1940, ishte [[Winston Churchill]], që nga viti 1933, një staunch kundërshtarin e appeasement politikën e ri Britanik e Kryeministrit . 19. korrik 1940, ai e hodhi poshtë hitlerit publike armëpushim të merren, në [[BBC]] menjëherë dhe përgjithmonë.<ref name="K1069" /> Në betejën e Britanisë (10. korrik 31. tetor 1940) përfundoi si një ushtarak i ngërçit, por ishte një politike dhe strategjike për të mposhtur Hitlerin, për Herë të parë, një vend për të imponuar vullnetin e saj në.<ref>Alexander Lüdeke: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref> Atëherë le të Hitleri në pranverën e 1941, planet për Pushtimin e Anglisë .
31. korrik 1940, Hitleri e ka informuar OKW vendimin e tij me Bashkimin Sovjetik deri në [[malet Urale]] për të pushtuar, dhe pastaj Britania e madhe për humbjen e saj, Aleanca me [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës]] . E drejtë, ai bëri dy-para luftës. Ai urdhëroi këtë sulm luftës deri në pranverën e 1941 për t'u përgatitur.<ref>Gerhard L. Weinberg: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1953_4_1_weinberg.pdf ''Der deutsche Entschluß zum Angriff auf die Sowjetunion.'']</ref>
[[Skeda:Hitler and Mussolini in Munich, Germany, circa June 1940.jpg|parapamje|[[Benito Mussolini|Benito Musolini]] dhe Hitleri në Mynih, 1940]]
Italia ishte pak para francez dorëzuar në qershor 1940, për të bërë të Gjermanisë luftës aleat. Së bashku me Japoneze Ambasadori Saburō Kurusu nënshkruar nga Musolini dhe Hitleri në 27. Në shtator të 1940, në Berlin, e Paktit trepalësh mes Japoni, Itali dhe Gjermani, me ndihmën e ndërsjelltë në rast të "krijimin e një rend të ri në Evropë" dhe "më të madhe të Azisë" i sigurt. Dispozitat e kontratës duhet, sidomos në Shtetet e Bashkuara nga lufta për të mbajtur të fortë të Përparme kundër BRITANIA e madhe formë të devijuar, por këtë qëllim.<ref>Lothar Gruchmann: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref>
Hitleri Përpjekjet, Spanjë dhe Francë në luftë kundër Britanisë së madhe, përfshinte, në tetor të vitit 1940. Në udhëtimin për takim me "Caudillo" [[Francisco Franco|Franco]] kishte takuar Hitleri më 22. tetor 1940 në Montoire-sur-le-Loir, Ministrin e jashtëm francez, Pierre Laval, një avokat i bashkëpunimit me Gjermaninë, për një diskutim joformal.<ref>Laval und der deutsche Botschafter in Paris, Otto Abetz, hatten das vorgesehene Treffen Hitlers mit Pétain, zwei Tage später, arrangiert.</ref> ditën tjetër, në Takimin me Franco në Hendaye, për të kredituar Hitleri me falënderimin e tij gjerman të të ndihmojë në të luftës civile spanjolle, dhe sugjeroi të menjëhershëm përfundim të një Aleance dhe spanjolle luftës hyrjes për janar 1941. Spanjolle territorial dëshiron në [[Afrika veriore|Afrikën e Veriut]] (frëngjisht Marok, në provincën e Oran) ai dëshironte për të, por në lidhje me Vichy France nuk të japin në. Gjithashtu, mund të Gjermanisë Spanja nuk do të japë atë që BRITANIA e madhe arritur: qymyr, gomë, pambuku, dhe jetike grurit, duke Spanjë në verën e vitit 1940, para një kolapsi ekonomik i ruajtur.<ref>''Das Deutsche Reich und der Zweite Weltkrieg.''</ref> I kujdesshëm Franco ishte, pra, nuk është e mundur për të shkujdesur hapat, për shembull, për një sulm në Gjibraltar, për të lëvizur, dhe ishte vetëm një Protokoll, sipas të cilit e mëvonshme të luftës ende për t'u përcaktuar bashkërisht. Kështu që ishte marrëveshje për Hitleri praktikisht të pavlefshme.<ref>Lothar Gruchmann: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref> Në të brendshme të rrethit "u egërsuan" ai më vonë nëpërmjet "''[[Jezuitët|Jezuit e derrit]]''" dhe "''rremë[n] Krenarisë së Spanjoll''".<ref name="K1069" />
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-H25217, Henry Philippe Petain und Adolf Hitler.jpg|majtas|parapamje|[[Philippe Pétain]] dhe Adolf Hitleri në 24. tetor 1940 në Montoire-sur-le-Loir<br />
Foto: Heinrich Hoffmann]]
24. tetor takuar Hitleri me Marshall [[Philippe Pétain|Pétain]] në Montoire-sur-le-Loir. Këtu ai ndoqi qëllimin, nëse nuk është një Deklaratë lufte nga Franca për në BRITANI të madhe, kështu që të paktën në mbrojtjen e frëngjisht kolonitë në Afrikën e Veriut dhe Lindjen e mesme, kundër sulmeve të Forcave françaises libres ([[Charles de Gaulle]]) dhe Britanike për të arritur. Franca mund të në rastin e një rishpërndarje e Afrikës kolonitë angleze në pronësi të kompensohet plotësisht.<ref>Lothar Gruchmann: ''Der Zweite Weltkrieg.''</ref> Pétain dhe Ministri i Punëve të jashtme Laval konfirmuar se shkalla e bashkëpunimit të Francës dhe Gjermanisë e më shumë bujare dhe trajtimin e përvetësimit të kolonial të territoreve në rastin e një vendimi të paqes varej. Hitleri i ofroi Pétain, asgjë Konkrete, dhe anasjelltas, tha Pétain, një mbështetje aktiv nuk është i saktë. "Rezultati", thotë Ian Kershaw, "ishte, pra, e pakuptimtë".<ref>Ian Kershaw: Hitler. 1936–1945.</ref> Henry Rousso ka vënë në dukje se pasojat janë megjithatë shumë të gjerë. Edhe pse të zhgënjyer, të shpallur nga Pétain më 30. tetor 1940, në një fjalim,<ref>→ [http://www.europa.clio-online.de/site/lang__de/ItemID__8/mid__11373/40208215/default.aspx Text der Rede] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160629105535/http://www.europa.clio-online.de/site/lang__de/ItemID__8/mid__11373/40208215/default.aspx |date=29 qershor 2016 }} (aufgerufen am 5.</ref> ai ishte duke shkuar në "rrugën e bashkëpunimit" për të hyrë, dhe i çoi në ndryshim nga një attentis tabelat e bashkëpunimit për bashkëpunim aktiv të regjimit me banojnë në pushtet. Ai është shpikur një të ri politik afatgjatë, por gjithashtu udhëhequr për një të thyer në frëngjisht dhe ndërkombëtare të opinionit Publik, një ndikim negativ ishte regjistruar.<ref>Dieter Gosewinkel: [http://www.europa.clio-online.de/2007/Article=116 ''Die Illusion der europäischen Kollaboration. ''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200123035620/https://www.europa.clio-online.de/essay/id/fdae-1325 |date=23 janar 2020 }}</ref>
Hitleri i dha dorë nga Plani për të oust nga Britania e Mesdheut (Gjibraltar, Malta, Egjipt). Në pikëpamjen e tij, ishin të rënda dallimet e Interesave midis Spanjë, Francë dhe Itali në Mesdhe, nuk duhet të tejkalohen, në mënyrë që një strategjie kundër Britania e madhe nuk e Dobi e madhe do të jetë se kundërshtari për të mposhtur, dhe kështu edhe Shtetet e Bashkuara të mundshëm të luftës në vitin 1941.<ref>Ian Kershaw: ''Wendepunkte. ''</ref> Për dy opsione të tjera, një strategjike ajrore të luftës ose të një rrethimi të luftës kundër Britanisë mungonte materiale parakushtet: një flotë të rënda të sulmuesit dhe një i fuqishëm për Publikun. Opcionin e katërt, një Pushtim të Britanike ishull, ishte nga ushtria e lidershipit të favorizuar.<ref>Henrik Eberle: ''Hitlers Weltkriege. ''</ref> Pas paktit molotov vizitë në Berlin më 12. dhe 13. nëntor 1940, dhe parehati që kjo vizitë të tij kishte morën,<ref>Molotow hatte am Ende resümiert, die Sowjets hätten Interessen auf dem Balkan und im Ostseeraum, nicht aber im Indischen Ozean, wohin Ribbentrop die sowjetischen Ambitionen lenken wollte.</ref> Hitleri ishte më e bindur se kurrë se "shkatërrimin" e Bashkimit Sovjetik në një rrufe fushatës, mënyra e vetme ishte që të fillojë një luftë për të fituar.<ref name="Ian Kershaw: Wendepunkte.">Ian Kershaw: ''Wendepunkte.''</ref> Ai, pra, ka refuzuar Brauchitsch dhe Franc Halder në 5. dhjetor 1940, ushtria për një sulm në Bashkimin Sovjetik në fund të majit të vitit të ardhshëm për t'u përgatitur. Një fitore kundër Bashkimit Sovjetik, Nazist për ideologjike dhe racore arsye, gjithsesi, të kërkuar, dukej atij rruga më e sigurt për Perandorisë gjermane në krahasim me Shtetet e Bashkuara të amerikës dhe britania e madhe e pakundërshtueshme. Hitleri dhe Regjimit "kishte në vitin 1940 vetëm një zgjidhje: të vazhdojë të luajë dhe, si gjithmonë, e guximshme hap përpara për sipërmarrje".<ref name="Ian Kershaw: Wendepunkte." />
=== Lufta për shfarosjen kundër Bashkimit Sovjetik ===
Hitleri ishte në vitin 1940 nga Ministria e Çështjeve ekonomike ka qenë i informuar se në Hitleri -: për t'u vendosur Paktit të rënë dakord nga të Sovjetik furnizimet e lëndëve të para, të cilat Gjermania tashmë vështirë se mund të paguajnë,<ref>Uwe Klußmann: ''Drang zum Zuschlagen.''</ref> nuk është e mjaftueshme që të ketë një kohë të luftës kundër Britanisë dhe ndoshta Shtetet e Bashkuara të amerikës. Qëllimi i tij, shpejt që të jetë e Bashkimit Sovjetik për të sulmuar, ishte e inkurajuar nga dhe në qarqet udhëheqëse të Wehrmacht, biznesit të madh të ministrive dhe burokracia e ndarë nga shumë të tjerë.<ref>Vgl.</ref> hitlerit qëllimi ishte "një bllokadë-rezistente të mëdha të Perandorisë" deri në malet Urale dhe Kaukaz.<ref>Rolf-Dieter Müller: ''Hitler war kein Bismarck.''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1971-070-61, Hitler mit Generälen bei Lagebesprechung Getty 107424743.jpg|parapamje|Në takimin e mbajtur në selinë e komandant i përgjithshëm Walther von Brauchitsch (l. v. Hitleri), 1940]]
18. Në dhjetor të 1940, ai urdhëroi të Wehrmacht komandën e stafit, sulmi në Bashkimin Sovjetik ("rast Barbarossa"), deri në maj të 1941, një top sekret të përgatitur. Kontributin e tij ishte se ai ishte Bashkimit Sovjetik në çdo fjalimeve publike, deri në 22. qershor 1941 është përmendur.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1939–1945.''</ref> Në këto muaj, ai ka lëshuar Commissar rendit dhe të tjera komandat, lidershipi Sovjetik elitave në Vazhdën e Para për vrasje dhe veprimet guerile nga aktet e Hakmarrje mbi popullsinë civile, për të luftuar. Në prani të mbi 200 zyrtarë të lartë në Wehrmacht ai tha: "më 30. Në mars 1941, në Rajhun Chancellery, të afërt të luftës, ishte një racore, ideologjike lufta për shfarosjen dhe pa lidhje me luftën, juridike ndërkombëtare të normave të sjelljes. E komandant i përgjithshëm do të ketë ndonjë personale [[Ndërgjegjja|dyshime]] për të kapërcyer. Asnjë prej atyre që janë të pranishëm mori rastin e vërtetë, e hitlerit kërkesat më vonë edhe njëherë për diskutim.<ref name="K1069" /> , OKW dhe OKH dha duhura operative komandat. Gjithashtu pa rrufe e luftës planifikimit, pjesë të mëdha të bashkimit Sovjetik, të popullsisë të vdesin urie deri në vdekje. Duhet të mbijetojë vetëm që ishte e nevojshme në okupuara për sigurimin e lëndëve të para dhe të ushqimit. Pjesa tjetër ishin konsideruar si të padobishme gojën, e gjermane ushqimit bilancin e-ngarkuar (→ urisë planit).
Me një muaj vonesë, për shkak të Ballkanit fushatës sulmuar Wehrmacht, Bashkimit Sovjetik në 22. qershor, 1941, Hitleri e urdhrave pa një zyrtar Shpalljen e luftës. E në vend të kësaj, në Moskë, e Schulenburg kaluar "Memorandumit" të pretenduar, si dhe në vijim Nazist Propagandës një akute sulm qëllimin e Kuqe të ushtrisë, Hitleri më parë, dhe tani ai parandaluese.<ref>Erich F. Sommer: ''Das Memorandum. ''</ref> kjo e Fundit i dha Hitleri si Shpëtimtari i Occident kundër "Aziatike barbarizëm" dhe kultura destruktive "(Hebre) Bolshevism". Në këtë pre-emptive luftës këto ishin shumë gjeneralët e Wehrmacht përtej vitit 1945 dhe më gjerë. Nga ana tjetër, theksoj një historian i hitlerit synimet e, ai, në vitin 1927, në pjesën e dytë vëllimin e ''Mein Kampf'' të përcaktuara, dhe që nga viti 1933, në mënyrë të përsëritur konfirmuar: Ai donte të Bashkimit Sovjetik për "vazhdimin e ndenjjes dhe / ose të lëndëve të para ushqimore dhe bazës" të gjermanisë për të pushtuar, imagjinar, nuk është gjoja në pushtet në botë Judaizmi plotësisht të shkatërruar<ref>Karl Lange: [http://www.ifz-muenchen.de/heftarchiv/1965_4_4_lange.pdf ''Der Terminus „Lebensraum“ in Hitlers „Mein Kampf“''.]</ref> dhe popullsinë e pushtuar territoret ose si rob të punëtorëve për t'i shfrytëzuar ose shkatërruar. Në Leningrad, nga shtator 1941 në janar të vitit 1944, gjermane dhe finlandisht ushtritë ishte i rrethuar, i vrarë gjermane "motive raciale, uria politikës" rreth 1.1 milion njerëz.<ref>Zitiert nach Jörg Ganzenmüller: ''Das belagerte Leningrad. ''</ref>
Pavarësisht fituar kaldaja beteja ishte Plani ''Barbarossa,'' në gusht 1941 dështuar, për shkak se nga kazan betejat, një pjesë të madhe të kundërshtarit ikur dhe ri-formuar, elementi Surprizë pastruar, gjermane humbjet e rritur dhe e hitlerit "zig-zag urdhrave" të fokusohet tek arsimi në ''ushtrinë e grupit të qendrës'' apo ''ushtria e grupit të Jugut'' të akumuluar.<ref>Rolf-Dieter Müller: ''Der Feind steht im Osten. ''</ref> gjermane paraprakisht ishte nga tetor 1941 për të Ndalur një. Bashkimi Sovjetik ishte një pjesë e madhe e saj të armëve të prodhimit në Lindje të Urals të vazhdojë të reja dhe ndarjet e saj Perëndimore e para. Në një konferencë në Berlin më 29. nëntor 1941, raportoi Walter Rohland , Hitleri dhe OKW, e Superioritetit të Sovjetik tank prodhimit. Sipas tij informacionit, tha armatimet Ministri Fritz Todt , në një rreth të vogël: "Kjo luftë nuk është ushtarakisht. shkelje tyre më shumë për të fituar!" Hitleri kishte pyetur se si ai duhet të të lë dhe për të gjetur një zgjidhje politike si është e mundur të përjashtuar.<ref>Walther Rohland: ''Bewegte Zeiten. ''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-B24543, Hauptquartier Heeresgruppe Süd, Lagebesprechung.jpg|majtas|parapamje|Në takimin e mbajtur në selinë e ushtrisë grupit të Jugut në Poltava, 1. qershor 1942]]
Në sulm në Moskë (fillimi i 2-të. tetor) ishte një fundit të improvizuar përpjekje e Polonisë, humbjen e Bashkimit Sovjetik para Dimrit fuqi. Por nga mesi i tetorit, ishin të rënda shi dhe më vonë të rënda Acar (-22 °C), të gjitha operacionet vijnë në një qëndrim. Pajisjet e ushtria gjermane për dimër luftës dhe plotësimin e ushtrisë grupit të qendrës ishin tërësisht të pamjaftueshme.<ref name="K1069" /> Megjithatë, këmbënguli Hitleri për të qenë të mendimit se ushtria e Kuqe ishte në prag të kolapsit, dhe donte Moskë për të rrethuar dhe të vdesin urie. Në 5. dhjetor pasur rritje për shkak të Arktik temperatura minus 40 deri në 50 gradë Celsius, dhe mungesa e furnizimeve të armëve, ushqimit dhe dimrit veshje për 20 apo 30 km para se të Moskës. Ditën tjetër filloi Sovjetike kundër-sulm me 100 përçarje në mesin e tyre të freskët për dimër luftës pajisur njësive nga Lindja e largët, ushtria e grupit qendër të tërheqjes së detyruar.<ref name="K1069" /> tërheqjen e kërcënuar në një pashpresë të shpëtuar të trajtojë. Në këtë Situatë të rrezikshme, ndalimin e Polonisë në 15. dhe më 19. dhjetor 1941 më tutje tërheqje, dhe lejohet vetëm kur një evasive lëvizjes […], ku më tej prapa në një pozitë të përgatitur".<ref>Hitlers Weisung vom 19.</ref> Kjo komandë kishte veshur "mund përkohësisht të shmangur një fatkeqësi e Napoleonic përmasa."<ref name="K1069" /> Hitleri e mori përsipër komandës Supreme të ushtrisë së Walther von Brauchitsch dhe ishte i bindur: "Kjo pak operacion çdokush mund të bëjë."<ref>Franz Halder (1949), zitiert nach Ian Kershaw: ''Hitler. 1936–1945.''</ref> Por Hitleri do të jetë më fleksibile, do të jetë Lindore para deri në fund të muajit janar 1942, ndoshta me më pak në humbjen e jetës të konsoliduar.<ref name="K1069" /> gjermane humbjet në betejën e Moskës, 581.000 ushtarët, ishin më të mëdha se në Stalingrad dhe në Kursk në vitin e ardhshëm. Bashkimi Sovjetik ka humbur 1,8 milion ushtarë.
Në frontin e Moskës, Ostheer aplikuar për herë të parë, parimin e "dogjën tokë" për të mbuluar tërheqje Sovjetik civilëve dhe të burgosurve të luftës në tërheqje fushën e mass uria apo ngrirjen deri në vdekje nuk ishte. Jo të gjitha komandat erdhi nga Hitleri, apo Keitel, por duhet të "udhëheqësit".<ref name="K1069" />
Humbjen në frontin e Moskës është konsideruar aktuale pikë kthese të luftës për shkak se ajo përfundoi serinë e gjermane, rrufe e luftës.<ref>Gerd R. Ueberschär: ''Das Scheitern des „Unternehmens Barbarossa“.''</ref> Hitleri e njohur kjo, sipas Jodl menjëherë.<ref>Andreas Hillgruber: ''Der Zweite Weltkrieg 1939–1945. ''</ref>
Gjermano-Sovjetik të luftës ", qe e luftës, Nazisti që nëntëmbëdhjetë-të njëzetat e kërkuar".<ref name="K1069" /> Si më parë, humbja e më të suksesshme të luftës në historinë e njerëzimit ka kushtuar kjo 28 milion Sovjetik qytetarët e jetës, duke përfshirë 15.2 milionë civilëve.<ref>Christian Hartmann: ''Unternehmen Barbarossa. ''</ref> së Paku 4.2 milionë njerëz vdiqën nga uria, në mesin e tyre 2.5 milion milion<ref>Timothy Snyder: ''Bloodlands: Europa zwischen Hitler und Stalin.''</ref> e 3.3 milionë Sovjetik, të burgosurit e luftësnë gjermanisht kujdestarisë, si rezultat i kequshqyerjes, sëmundje apo abuzimit, vdiq apo u qëlluan.<ref>Christian Streit: ''Keine Kameraden: Die Wehrmacht und die sowjetischen Kriegsgefangenen 1941–1945.''</ref>
=== Holokausti ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 192-033, KZ Mauthausen, Innenraum einer Baracke retouched.jpg|parapamje|Portreti i Hitlerit në [[Kampi i përqëndrimit Mauthausen|Kampin e përqëndrimit Mauthausen]]]]
Lufta për shfarosjen kundër Bashkimit Sovjetik dhe eskalimit të Holokaustit shkoi dorë më Dorë. Katër Einsatzgruppen e SS, pas Heydrich është udhëzimi nga 2. korrik 1941, Komuniste funksionarët, "elementet radikale" ([[Partizani|partizanët]]), si dhe "të gjithë Hebrenjtë në parti dhe pozicioneve shtetërore" për të xhiruar. Shpejt u pa dallim, të gjithë e kërkueshme Judenjtë si të dyshuar partizanët vranë – në e parë kryesisht burra, atëherë Hebre gratë dhe fëmijët.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.''</ref>
16. korrik 1941, përshëndeti Hitleri të rangut të lartë Nazist zyrtarët në Sovjetik partizane të luftës: "... ai na jep mundësinë, të zhdukur, ajo është kundër nesh."<ref>Saul Friedländer: ''Das Dritte Reich und die Juden: 1933–1945.'' 2010, S. 256.</ref> Ai u transferua për të Himmler për këtë vrasje detyrë e drejtuesve të SHM, policisë dhe SD në Lindje.<ref name="Ian Kershaw: Wendepunkte." /> Himmler intensifikuar forcat menjëherë nga 3,000 deri 33,000 njerëzve. Hitleri ishte nga 1. gusht informohen për rezultatet e tyre të raporteve. Në pesë muajve të parë të Ostfeldzugs vrarë rreth 500,000 Judenjve.<ref>Heinrich August Winkler: ''Geschichte des Westens.''</ref>
19. gusht u pasua nga Hitleri me sugjerimin e Goebbels, pas polake, gjermane Judenjtë që të Veshin Hebre star fuqi. Për shembull, në 17. Në shtator 1941, ai i lejuar, në Këmbënguljen e shumë të Gauleiter, Dëbimin e gjermane Judenjtë në Lindje që ai, si megjithatë, vetëm pas fitores mbi Bashkimin Sovjetik fillojnë të kërkuar. Kështu ai iu përgjigj [[Alfred Rosenberg]] e propozim: për t'u vendosur është Dëbim nga Vollga Gjermanët për të marrë hak.<ref>Michael Wildt: ''Geschichte des Nationalsozialismus.''</ref> Më 25 maj. Në tetor erdhi dhe Hitleri mbështetur në shpalljen e tij të 30-të. Në janar të 1939, Judenjtë e, në rastin e një bote të re të luftës si një masë ndëshkimore për gjermanisht viktimat e luftës për të shkatërruar: "Kjo penale garë ka dy milionë të vdekur të luftës së parë botërore në saj të Ndërgjegjes, tani përsëri qindra e mijëra. Më thuaj asgjë, Ne mund të bëjë atë, por jo në baltë! […] Është e mirë në qoftë se terrori i paraprin, që ne të mund të Judenjve të exterminated."<ref>Zitiert bei Saul Friedländer: ''Das Dritte Reich und die Juden. ''</ref>
12. dhjetor 1941, një ditë pas Deklaratës së tij të luftës në Shtetet e Bashkuara, tha Hitleri për Goebbels' shënimet e në Rajhun Chancellery ftuar nga Gau dhe Rajhut kokën: "në luftën e dytë botërore është këtu, për shfarosjen e Jewry duhet të jetë e nevojshme të pasojë." Judenjtë do të keni për të paguar viktimave në mesin e ushtarë gjerman në "Lindore të fushatës" me jetën tuaj.<ref>Joseph Goebbels: ''Die Tagebücher.''</ref> në Të tashmen, duke përfshirë Hans Frank, kuptohet hitlerit deklaratë si një thirrje Evropiane për Hebrenjtë për ta dëbojmë, por në pushtua Polonia për të vrarë dhe në përputhje me metodat e përshtatshme për të kërkuar.<ref>Heinrich August Winkler: ''Der lange Weg nach Westen.''</ref> 18. dhjetor 1941, Himmler, në shërbim të tij, kalendarin, Hitleri kishte Kërkesat e tij të mëparshme veprimet e Einsatzgruppen konfirmuar dhe e urdhëroi: "Hebre pyetje / si partizanët shfarosja".<ref>Peter Witte u. a.</ref>
Hitleri kishte göring është urdhrave të Reinhard Heydrich, datë 31. korrik 1941 "zgjidhja përfundimtare për çifutët pyetje" të autorizuar dhe urdhëroi Wannsee konferenca e 20. Në janar 1942, Heydrich e saj qëllim që thanë: 11 milion Evropian Judenjtë në Lindje, të deportuar, të kërkuar e tyre "natyrore pakësim" nga rob të punës, si dhe "trajtimin e duhur" e me të Mbijetuarit. Kështu, rishkrimin e shfarosjen e synimit në [[Eufemizmi|:]] të regjimit Nazist.<ref>Raimond Reiter: ''Hitlers Geheimpolitik.''</ref> Për "dëbimin" e tashmë të mbushur me njerëz Hebre geto për të mëvonshëm Deportees ishim nga marsi e 1942 në pushtua Polonia, tre kampe shfarosje në operacion. Kështu filloi vrasja e deportees menjëherë pas mbërritjes, dhe nga dhomat e gazit. Prej tyre ishin çifut dhe Rom të prekur.<ref>Hans Mommsen: ''Der Wendepunkt zur „Endlösung“. ''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-N0827-318, KZ Auschwitz, Ankunft ungarischer Juden.jpg|parapamje|Ardhja e hebrenjve nga Hungaria në Aushvic kamp përqendrimi, mund të vitit 1944]]
Një shkrim i Holokaustit komandën e Hitleri, nuk ishte e gjetur dhe është konsideruar të jetë e pamundshme.<ref name="Ian Kershaw: Wendepunkte." /> deklaratën e Tij të 12. dhjetor 1941, sugjerojnë disa historianë si një vendim-marrje, Judenjtë, vrasjet në gjithë Evropën për të zgjeruar, ose të paktën si një sfidë të eskalimit hap të Holokaustit. Këto i bëri Hitleri jo vetëm nisur dhe nuk data e urdhëruar.<ref>Christian Gerlach: ''Die Wannsee-Konferenz, das Schicksal der deutschen Juden und Hitlers politische Grundsatzentscheidung, alle Juden Europas zu ermorden.''</ref>
Dëshmitarët verbale komandat e dokumentuar vrasjet e Polonisë për ekzekutimin e Judenjve. Kështu thirret Sekretarin shtetëror Wilhelm Stuckart në fund të dhjetorit 1941 , disa javë para se të ashtuquajturit Wannsee konferencë për shfarosjen sistematike të hebrenjve – si ishte për shkak të urdhrave për vrasjen e hebrenjve shkarkojë duhet të jetë i suksesshëm në një udhëheqës të komandës. Heinrich Himmler foli në letra dhe Fjalime të vartësve, të tilla si Posen Fjalimet e 1943 në mënyrë të përsëritur e hitlerit imponohet atij komandën e "zgjidhje përfundimtare" dhe i dha udhëzim të veçantë të Hitleri tij private shënime. Hitleri vetë tha se në janar 1942 publikisht në disa raste se tij "profecia" e janar 1939, tani "i plotë". Rrjedhimisht, të përshkruara Goebbels atë në një ditar për hyrjen e 27. Në mars 1942, si një "mëshira kampion dhe zëdhënës të një zgjidhje radikale" në "Jewish question"<ref name="Ian Kershaw: Wendepunkte." /> Hitleri ishte në 7. tetor 1942 personalisht nga Odilo Globocnik për Judenjtë vrasjet në katër vdekjes në kampe dhe në mars të 1943 dhe Korherr raport për vrasje (të përshkruara si "të evakuimit" dhe "trajtim të veçantë") e deri atëherë për 2.5 (në fakt tre milion hebrenj të pranishëm. Gjithashtu, ai urdhëroi. NS-autorët e krimit, të tilla si Rudolf Höß dhe Adolf Eichmann pas luftës, një komandë e Polonisë në verën apo vjeshtën e 1941 shfarosjen e Judenjve e kanë dëshmuar.<ref>Saul Friedländer: ''Nachdenken über den Holocaust.''</ref> Në kulmin e betejës së Stalingrad kujtohet Hitleri në 8. nëntor 1942, në Mynih löwenbräu Keller për Herë të katërt, këtë vit në e tij "profeci" për Judenjtë. Në këtë pikë, fjalimi ai sapo kishte bërë të gjitha kompromiset dhe paqe merret në jashtëm armiqtë e përjashtuar. Rezultat i "ndërkombëtare të luftës"[s] "shfarosjen e Jewry në Evropë".<ref name="K1069" />
=== Rrjedha më tej e luftës ===
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-B06275A, Berlin, Reichstagssitzung, Rede Adolf Hitler.jpg|parapamje|Reichstag fjalës, e hitlerit Shpalljen e luftës në Shtetet e Bashkuara, Kroll Opera Berlin, 11. dhjetor 1941 (lart majtas Göring)]]
Në 7. Në dhjetor 1941, e të merren me të Gjermanisë, aleatët e Perandorisë së Japonisë , SHBA, naval bazë të Pearl Harbor dhe po i Shteteve të Bashkuara të amerikës në luftën e Dytë botërore. Hitleri, nuk ka të bëjë me kohën e Japoneze sulm, i informuar, i mirëpritën sulm, euforike: Tani, mund Gjermani e luftës, të mos e humbur më.<ref name="K1069" /> Në Reichstag, ai deklaroi më 11. dhjetor 1941, Shtetet e Bashkuara gjatë luftës, pa që të tre fuqive të Paktit atë të angazhuar, pa gjeneralët e tij për t'u konsultuar dhe pa ushtarake-strategjike dhe ekonomike me pasoja për vetë udhëheqjen e luftës për të llogaritur.<ref name="Henrik Eberle, Matthias Uhl Hrsg">Henrik Eberle, Matthias Uhl (Hrsg.</ref> historiani marrë disa arsye: Hitleri për 1942 gjithsesi me Ndërhyrjen e Shteteve të Bashkuara të amerikës dhe që nga hua – qira të veprojë , e cila ka filluar dërgesat e armëve për të Britanisë së madhe dhe Bashkimit Sovjetik si një luftë të llogarisë. Ai ishte Deklaratën e tyre të luftës nuk është të presin të të duan është një shenjë e fuqisë. Ai ishte akoma me shpejt-të-të të fitores mbi Bashkimin Sovjetik, e llogaritur, dhe pastaj një "botë flash luftës" me qëllim të gjermanisë botërore të dominimit, të çojë duan. Ai kishte fiton në teke të Shteteve të Bashkuara kundër fuqive të boshtit , dhe çdo dypalëshe paqe negociatat nga fillimi për të përjashtuar duan. Ai kishte mundësinë e një U-boat luftës në Atlantik kundër anijet Amerikane për të hapur duan.<ref>Überblick bei Ian Kershaw: ''Der NS-Staat. ''</ref> Hitleri u përpoq të zhvillimit në Paqësor si të favorshme. Për shkak të luftës në Paqësor, duke shkuar për në SHBA, armët e tyre dërgesat në Mbretërinë e Bashkuar për të reduktuar. Gjermania do të ketë kohë të mjaftueshme për të fituar para të një Ndërhyrjes Amerikane në Evropë, kontinentin, është plotësisht nën kontroll.<ref>Vgl.</ref>
Në luftë, Hitleri ishte një "Workaholic", Detajet e të punësuarve ishte, pa pushim, i rrethuar nga e njëjta të vjetra, uninspiring Rrethim. Netëve me pak gjumë dhe të përditshme të gjatë takimeve me liderët ushtarakë pasuar njëri-tjetrin. Stilin e tij të punës ishte një rezultat i tepër i personalizuar sundimin e tij dhe pamundësia e autoritetit të deleguar. E tij egomaniac të Bindur se vetëm ai mund të, dhe fitore të garantuar, të përforcuar tij mosbesimin e tij gjeneralët dhe rritjen e tij choleric shpërthime zemërimi. Kjo shkatërruar duke filluar në vitin 1940, të rregullt të punës së qeverisë dhe të komandës ushtarake, çka me hitlerit marrjes nën kontroll nga ushtria e lidershipit, në dimër të krizave të 1941 . Në rastin e çështjeve në para në shtëpi ishin, pohoi ai uncompromisingly autoriteti ndërhyri vetëm sporadike dhe unsystematically, për mosveprim, për maskim.<ref name="K1069" />
Në fillim të 1943, të humbur e Wehrmacht e tyre më të lartë të humbjeve të [[Beteja e Stalingradit|betejës së Stalingrad]]. Kjo disfatë është konsideruar si pikë kthese të luftës së Dytë botërore. Hitleri ishte përgjegjës, pasi që ai është komandant i përgjithshëm i 6. Ushtria të tërhiqet nga [[Volgograd|Stalingrad]] ndaluar pasur, për aq kohë sa ajo është ende operacionale të kishte qenë e mundur pa ushtri të grupit Një, [[Kaukazi]], para-hasin është për kompromis. Hitleri vetë tha se lufta nuk bëhet për të fituar.<ref>Dieter Salewski: ''Die Abwehr der Invasion als Schlüssel zum „Endsieg“?''</ref>
E gjermane Afrika e trupave (DAK) humbi dytë betejën e El Alamein, dhe Rommel urdhëroi 4. nëntor 1942 kundër hitlerit urdhra për shkak të Epërsi dërrmuese e Britanike në tërheqje. Në Tunizi, ajo ishte DAK nga Britanik dhe, në ndërkohë, mbërriti trupave amerikane në një pincer ("Operacioni Pishtar"). Rommel kërkesë të marsit 1943, Tunizi dhoma dhe trupat e tij për të Sicili tërheqë përsëri në maj, refuzoi të Hitleri në mënyrë rigoroze dhe të emëruar Rommel nga Afrika e Veriut. 12. maj 1943 dorëzimin e 150,000 gjermane dhe 100,000 italiane ushtarë dhe në [[Tunis]]. Kjo mposhtur sugjeruar një shumë të gjermanishtes si gjuhë e "të dytë Stalingrad" ose "Tunis shkallë".<ref>Alexander Lüdeke: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 183-J05694, Berlin, Heldengedenktag, Staatsakt im Zeughaus.jpg|parapamje|Hitleri flet në ceremoninë zyrtare të umgedeuteten "heronjtë e kujtimi i ditës" (sot e ditës kombëtare të zisë) i rënë ushtarë në Berlin, 21. mars 1943]]
Në fillim të prillit 1943, u takua Hitleri dhe Musolini në Schloss klessheim në Salzburgut dhe hodhi poshtë thirrjen e tij për një kompromis për paqe në Lindje kategorikisht. Me monologje të gjata rreth Prussian historisë, ai u përpoq Musolini për të vazhduar luftën për të lëvizur.<ref name="K1069" /> aleatët krerët e Bullgaria, Rumania, Hungaria, Norvegjia, Sllovakia, Kroacia dhe Franca ai u takua deri në fund të prillit në punë, rezistencën tuaj do me lajka, cajoling, dhe thinly-të mbuluar kërcënime të forta.<ref name="K1069" /> Me ndihmën e përgatitur posaçërisht hartat e OKW, mbi të cilat para sigurisht në Lindje hyrë gabimisht dhe forcat e kundërshtarit dhe vetë nuk e dallueshme sheqer, ai situatën.<ref name="Henrik Eberle, Matthias Uhl Hrsg" />
Në fillim të 1944, u bë aleate Bomberdhe luftëtar i njësive gradualisht, superioritetin e ajrit dhe shkatërruar shumë të mëdha dhe të mesme gjermane qytete, nga zona e bombardimeve. Megjithatë, Hitleri kishte edhe bomba – në vend të kësaj, gjithnjë e më shumë, avionë luftarakë për të luftuar këto sulme të ndërtuar. Pas "Operacionit Gomora" kundër [[Hamburgu]]t në korrik 1943, kur rreth 30,000 njerëz në zjarr e stuhi vdiq, ai refuzoi të më shumë se 50 përqind e shkatërruar qytetin për të vizituar, nuk ka marrë asnjë Delegacion i shërbimeve emergjente dhe nuk kishte radio fjalës.<ref name="K1069" /> Pas tre sulmeve në Berlin , në gusht dhe shtator 1943, e regjistruar Goebbels e tij në ditar, se "në veçanti, janë ankuar, se në lidhje me ajër të luftës nga faqet e udhërrëfyesit, nuk shpjegues fjalë që është thënë".<ref>Eintragung vom 1.</ref>
Hitleri strategjik gabimet e përfituesve të "[[Operation Overlord|Operacionin Overlord]]", më 6. Në qershor të vitit 1944. Kështu që ai e kishte parë të gjithë në Normandi si Pushtimi i pa-adoptuar, megjithatë, të stafit të tij përsëri për të biseduar jashtë, dhe ende besonte në 13. Në qershor, një mashtrim. Ai e ndaloi trupave nga të tjera bregdetare seksionet për të zbritet<ref>Alexander Lüdeke: ''Der Zweite Weltkrieg. ''</ref> dhe të dyshuar një ulje në Pas-de-Calais. Gjermane trupat në Normandi ishin në vende të papritura, të befasuar. Von Rundstedt, ''komandant i përgjithshëm në Perëndim'', kishte herët në Mëngjes për lirimin e dy në Paris, vendosën të blinduara ndarjet e pyeti. Alfred Jodl refuzuar. Në pasdite, u pajtua me Hitleri e vonuar përdorimin e këtij Rezervë kundër 150 kilometra larg për të aleate ura-kokë. E tij aide-de-kampi kishte deri në përafërsisht. 10 jam i gatshëm Hitleri për të Zgjoheni, sepse ai ishte vetëm rreth tre ora në mëngjes në shtrat, kishte shkuar. "Kjo vonesë ishte vendimtare."<ref>Vgl.</ref> Si trupat e aleancës në gusht të vitit 1944 në Paris përparuar, Hitleri urdhëroi që të qytetit njeriu i fundit për të mbrojtur, dhe kështu shkatërrimin e tyre në kohën e blerjes. Gjerman të qytetit, komandanti , Dietrich von Choltitz injoruar hitlerit urdhra për t'i bërë ballë dhe u dorëzua në Paris, pa një luftë dhe pothuajse i paprekur në frëngjisht gjeneralmajor Jacques-Philippe Leclerc de Hauteclocque.
Sepse Hitleri e kuptoi se ai nuk mund të besojnë Gjermanët humbur dhe nuk kishte asnjë triumfon më shumë do të mund të shpallë, ai u foli të vitit 1944, jo në publik<ref name="K1069" /> dhe vetëm tri herë (më 30. janar, 21. korrik, dhe 31. dhjetor) në radio.<ref name="K1069" /> e Tij shëndetësore është përkeqësuar me shpejtësi. Ndoshta ai ishte duke vuajtur nga sëmundja Parkinson, por e saj politike-ushtarake të vendim-marrjes aftësinë është e vështirë të prekur.<ref>Ellen Gibbels: ''Hitlers Parkinson-Krankheit: zur Frage eines hirnorganischen Psychosyndroms.''</ref> në Dritën e vazhdueshëm të humbjeve, të jashtëzakonshme, sakrificën e madhe shkatërrimi, dhe të njohurive të pashmangshme gjermane humbjen Hitleri ishte lufta do të vazhdojë. E tij të ndërhyrjes në udhëheqjen e luftës, për ndalimin e prekshme trupat në një fazë të hershme për të tërhequr (→ Ngurta katror), ka rezultuar në masive të viktimave në Wehrmacht.
Në një nga shumë iluzione të disa vlerësim i përgjithshëm se Hitleri kishte konsideruar tashmë nga mesi i gushtit 1944 kundër aleatët Perëndimorë të çojë në një ndjeshme ushtarake goditje që duhet të çojë në rrëzimin e Anti-Hitleri koalicionit. Katër ditë para fillimit të Ardennes fyese ai u tha komandantët e tij, që armiku, "pa marrë parasysh se çka bën ai, kurrë nuk dorëzohen, të presin, kurrë, asnjëherë"; kjo do të, në fund, "një ditë, një kolaps i tij nervor forcat përvojë".<ref name="Ian Kershaw: Das Ende. " />
E parë përgatitjet për Ofensivë ishin, në fshehtësinë më të madhe, në fund të verës të vitit 1944. Objektivi kryesor i Fyese ishte porti i qytetit të Anwerp, për furnizimet e aleatëve është e një rëndësie të madhe. Ajo filloi në ora 16. Në dhjetor të vitit 1944 dhe fillim të vitit 1945, të anuluara. Hitleri kontribuar akoma më shumë për publikun më e lartë e Besimit, dhe për të gjuajtur njerëzve në mjedisin e tij. Për Nicolaus von më Poshtë ai i dha, megjithatë, lufta ishte e humbur. E ai udhëhoqi, si zakonisht, për tradhëti dhe dështimit të tjera mbrapa. Ai aspironte tani vetëm vendin e tij në histori: "dorëzimi nuk është më, kurrë. Ne mund të shkojnë poshtë. Por ne do të kemi një botë të marrë."<ref>Nicolaus von Below: ''Als Hitlers Adjutant 1937–45.''</ref> Kjo e bëri Hitleri edhe para njerëzve të vet. Terroriste që u kthyen në shtëpi për Rajhun:<ref>Bormanns Verordnung über die Einrichtung von Standgerichten, 15.</ref>
[[Skeda:Buchenwald Hitler Effigy 74975.jpg|parapamje|Graffito Amerikan nga forcat aleate të çliruar [[Kampi i përqëndrimit Bukenvaldit|në Buchenwald kamp përqendrimi]] në prill 1945: "Hitleri duhet të vdesë në mënyrë që Gjermania të jetës". Para kësaj, nuk është një varur Hitleri kukull.]]
Në 7. mars arriti NE ushtarët e undestroyed ura e Remagen në Jug të Ruhr fushë. Hitleri kishte "Fluturuar gjykatë e juridiksionit" të Perëndimor para për të dërguar, për pesë oficerët e urës ekuipazhit të Remagen në 9. Në mars të dënuar me vdekje.<ref>Andreas Kunz: ''Wehrmacht und Niederlage. ''</ref> Në 23. mars filloi me Rini e kalimit të Veriut të Ruhr zonë në Wesel nga trupat Britanike. Pra, ishte e luftës në Perëndim, në fund të humbur, por Hitleri refuzuan të dorëzohen. Ai e pa vetëm në një "luftë të Fundit" kuptim, në mënyrë që të paktën brezat e ardhshëm janë respektuar.<ref>Ian Kershaw: ''Adolf Hitler. 1936–1945.''</ref>
Që nga fillimi i karrierën e tij politike, Hitleri mendoi, në më ekstreme Alternativa: Gjermania do të jetë fitimtare ose të vdesin. Më shumë gjasa një fitore ajo ishte, në total duhet të jetë gjerman humbjen.<ref name="Ian Kershaw: Das Ende. " /> Për të shtizën ai tha: "më 18. Në mars të 1945-ës, nuk është e nevojshme të jetë i vëmendshëm për bazat, për të marrë njerëzit e tij më primitive të jetës nevojë. Ajo do të jetë më mirë, edhe këto gjëra për të shkatërruar. Njerëzit, gjithnjë e më shumë një, e provoi dhe e ardhmja i takon ekskluzivisht për më të fortë "Ostvolk". 19. mars Hitleri e urdhëruar nga lideri (më vonë "Nero komandën"), shkatërrimin e infrastrukturës gjatë tërheqje të ushtrisë. Ai i porositi Speer dhe Gauleiter, shkatërrimin, por e dinte se me shtizën e tij të urdhërojë që të sabotage. Këtë e mohoi këtë, por Goebbels pa hitlerit autoritetit të venitet.<ref name="Ian Kershaw: Das Ende. " />
=== Rezistenca kundër Polonisë ===
Në mes të 1933 dhe 1945 ishin të individëve, grupeve dhe organizatave që për arsye të ndryshme, rezistenca kundër Regjimit të hitlerit. Vetëm pak refuzuar nga fillimi i tij e diktaturës. E persekutuan Komunistët dhe socialdemokratët tashmë kishte para 1933, paralajmëroi: "Hitleri do të thotë luftë!"<ref>Gerd R. Ueberschär: ''Für ein anderes Deutschland. ''</ref> Në mërgim-SPD-së Sopade u përpoq gjermane nga jashtë vendit për të ndikuar dhe i thirri ata në 30. janar 1936 me pamflet "Për Gjermani – kundër Hitleri!", për të kryengritjes kundër Regjimit të tij.<ref>Ursula Langkau-Alex: ''Deutsche Volksfront 1932–1939. ''</ref>
[[Skeda:Bundesarchiv Bild 146-1972-025-12, Zerstörte Lagerbaracke nach dem 20. Juli 1944.jpg|parapamje|Führer selinë e "wolf varr" pas vrasjes përpjekje të 20. korrik 1944]]
Që nga muaji shkurt, 1933, nuk ishte një shumë e anonim vrasjen kërcënimet kundër Polonisë. Vetëm autorët u u. a., nacional-socialiste e opozitës të grupit të "të Zezë Përpara," udhëzuar të Ndritshme dreri në dhjetor 1936, [[Zvicra|Zvicerane]] teologji student Maurice Bavaud në nëntor 1938, dhe zejtar Georg Elser.<ref>Will Berthold: ''Die 42 Attentate auf Adolf Hitler.''</ref> E vetë-bërë plasëse shpërtheu në 8. nëntor 1939 në Mynih është bürgerbräu bodrum vetëm disa minuta më vonë, pas Hitleri dhe fjala e tij kishte mbaruar. Elser ishte si një "e veçantë e të burgosurit e führer" në [[Kampi i përqëndrimit Dachau|Dachau kamp përqendrimi]] në 9. prill 1945, Hitleri personale të komandës u vranë.<ref>Wolfram Selig: ''Bürgerbräu-Attentat.''</ref>
E themeluar në vitin 1934, të Rrëfimit të Kishës për t'i bërë ballë tha qeveria Sulmet mbi organizimin e Kishës, por vështirë se krimi i shtetit. Shumë nga anëtarët e tyre kanë votuar për Nazistët, të miratuara nga heqja e demokracisë dhe persekutimin e hebrenjve.<ref>Günther van Norden: ''Widersetzlichkeit von Kirchen und Christen.''</ref> Pastor Dietrich Bonhoeffer kritikonte kultin e liderit, në shkurt 1933 në një radio leksion ("udhëheqësi dhe zyra, vetë-deify, të simuluara e Perëndisë") dhe të kërkohet, në prill 1933, Kisha e rezistencës kundër shkeljes së të drejtave të Hitleri regjimit. Pas nëntor pogroms e 1938, ai ndihmoi në rrethin përqark Hans Oster , një atentati përpjekje Hitleri për t'u përgatitur.<ref>Peter Zimmerling: ''Bonhoeffer als Praktischer Theologe.''</ref>
1938 ishin edhe konservativ, dhe brenda-ushtarake të rezistencës grupe të tilla si Goerdeler-rrethi dhe kreisau rrethit.<ref>Hans Mommsen: ''Bürgerlicher (nationalkonservativer) Widerstand.''</ref> e tyre të përmbysur planet e fokusuar në pjesët e Wehrmacht, kishte, prandaj, vetëm në rastin e një vrasje e Polonisë, e ardhmja e suksesshme dhe mund të përdoren vetëm nga personat me qasje të brendshëm të menaxhimit të rrethit, kjo është për t'u kryer. Këto ishin Hitleri e pakushtëzuar për Besnikëri; të rënda të caktuara konfliktet janë të pashmangshme.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 887.</ref> Në shtator të konspiracionit planifikuar disa të rangut të lartë ushtarakë dhe civilë në zyrën e punëve të jashtmeqë kapiteni Friedrich Wilhelm Heinz më 28. shtator 1938, me bastisjen e partisë në Rajhun Chancellery depërtimit dhe Hitleri në një përleshje të xhiruar.<ref name="Joachim Fest: Staatsstreich. ">Joachim Fest: ''Staatsstreich. ''</ref> për këtë, çuditërisht, një kompromis për Mynihut marrëveshje rënë dakord për të, ajo dukej të jetë i pashpresë, të rënies së tij të "ushtarake adventurism" për të justifikuar atë.<ref name="K1069" /> si pasojë, ka mbetur i vrasjes përpjekje, von Brauchitsch dhe Halder vetëm gjysma zemër e përkrahur.<ref>Peter Hoffmann: ''Oberst i. ''</ref> E konspiracionit, përfshirë ushtarake në OKH dhe në zyrtare grup-inteligjencës e OKW, të mbajtur hitlerit projekte, Francë në vitin 1939 për të sulmuar, sepse është e pazbatueshme për të, dhe donte këtij sulmi me një tjetër grusht shteti përpjekje për të parandaluar atë. Sipas Elser e atentatit ishin aranzhimet të hitlerit mbrojtjen, megjithatë, të shtrënguar. Brauchitsch frikë pas një shpërthim të Hitleri në 5. Në nëntor 1939, këtë e dinë në lidhje me masakrën grusht shteti përpjekje e di. Pastaj e mori Hans Oster, për të 11. nëntor 1939-planifikuar eksploziv dorëzimit në Erich Kordt të jetë e rrezikshme, dhe, prandaj, ishte planifikuar atentati përpjekje.<ref>Karl-Heinz Frieser: ''Blitzkrieg-Legende. ''</ref>
E Bardhë u Ngrit e ka bërë të njohur Mynih-bazuar grupi u përpoq për të arrestimit të Scholl vëllezërit e motrat në 18. shkurt 1943, Gjermanët, sidomos e të rinjëve, me të fluturuar shkoni me rezistenca në lëvizje. Arsyeja kryesore për këtë ishte Nazist krime të tilla si Holokausti, grupi ndërkombëtar i transmetuesit e dinte. Anëtarët ishin në 22. Në shkurt të 1943, dhe ekzekutohet.
Pas disfatës në Stalingrad, disa nga oficerët e ushtrisë, grupi u përpoq përsëri për të vrarë Hitlerin. Bomba, Henning von Tresckow , më 13. Në mars 1943, e hitlerit aeroplani ishte një mushkë, lit.<ref>Christian Graf von Krockow: ''Eine Frage der Ehre. ''</ref> Në 21. Në mars 1943, të kërkuar Rudolf-Christoph Freiherr von Gersdorff , gjatë një ekspozitë në Berlin Zeughaus , së bashku me Hitlerin në ajër shpërthim. Kjo e majtë të ekspozitës, por pas disa minutash, para acid detonator të jetë efektive. Von Gersdorff ishte në gjendje të detonator në nick kohore ta ulin.<ref name="K1069" />
E atentatit të përpiqet të 20. korrik 1944, në führer është selia wolf varr, të plagosur katër Kalimtarë fatal, Hitleri mbeti pothuajse i unharmed. Ai shprehet se direkt: Zoti e kishte shpëtuar atë, kështu që ai e bëri tij të "rendit" në fund të të çojnë. [[Claus von Stauffenberg|Claus Schenk Graf von Stauffenberg]]<nowiki/>se bomba është ruajtur, dhe të një grusht shteti për t'i dhënë fund luftës kishin përgatitur, dhe tre nga kolegët e tij ishin, pa gjykim dhe pa e hitlerit pëlqimin në 21. korrik, pak pas mesnatës, në oborrin e bendler bllok në Berlin-një edukue ekzekutuar.<ref>Hermann Graml: ''Militärischer Widerstand.''</ref>
Në radio Hitleri tha gjermane, "një shumë e vogël Klikë e ambicioz, të paskrupullt dhe në të njëjtën kohë penale, budalla zyrtarët" kemi planifikuar për të dhe Wehrmacht udhëheqja e stafit për të "zhdukur".<ref>Zitiert nach Ian Kershaw: ''Adolf Hitler. 1889–1945.''</ref> të tjera se në stab në shpinë në vitin 1918, do të këtë kohë penale "pa mëshirë exterminated". E Wehrmacht duhet të involvuar zyrtarët e parë, për të përjashtuar personat e gjykatës duhet të jetë aq e zakonshme Kriminelët, dënimin me vdekje dhe brenda dy orësh, në mënyrë që të e tyre, motivet dhe qëllimet nuk mund të shpjegojë. Roland Freisler, partisë Naziste si "gjak gjyqtari", ishte i gatshëm, në frymën e Polonisë për të gjykuar. Kjo mori avantazhin e dështuar atentati përpjekje, opozita të tij të luftës drejtimin e shtabit të Përgjithshëm të Wehrmacht, më në fund e fik dhe skeptik gjeneralët fajin e ka humbur betejat.<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 913–916.</ref>
Një 400-të fortë Gestapo Komisioni zbuluar një shumë-përhapur rrjeti i Komplotistët, dhe u zhvillua më 22 maj. Në shtator të vitit 1944 në Zossen fotografi, marrëveshjet për grusht shteti përpjekjet e para 1939, dhe kështu të përhershme ushtarake të Opozitës kundër Hitleri i zënë. Ky ndalim mbi njerëzit e gjykatës, dokumentet në proceset momentale të përdorni: Gjermanët nuk duhet të dinë se atentati përpjekje shenjë paralajmëruese pasur, dhe jo vetëm të pak të planifikuara.<ref name="Joachim Fest: Staatsstreich. " /> Nga gusht 1944, i dënuar njerëzit e gjykatës në më shumë se 50 të proceseve, më shumë se 110 njerëz të shekullit të 20-të. korrik 1944 vdekjes; 89 të tyre janë deri në 30. prill të vitit 1945 në burgun e Berlin-Plötzensee në mish grepa të varur.<ref>Kurt Bauer: ''Nationalsozialismus. ''</ref> në Total, kishte rreth 200 personave të Përfshirë.<ref name="K1069" />
=== Në fund në Bunker ===
16. Në janar të vitit 1945, jetoi Hitleri, kryesisht në dhomat e bunker në kopshtin e Vjetër Rajhut Chancellery në Berlin. Në e tij të fundit publike pamjen më 20. Në mars të vitit 1945, ai nënshkruar 20 të Hitleri rinisë dhe 30 SS ushtarë me Hekur kryq e tyre "heroike në mbrojtje të Berlinit".<ref>Dietmar Arnold, Rainer Janick: ''»Führerbunker«. ''</ref>
Si Presidenti, Roosevelt më 12. prill 1945, vdiq, Hitleri shpresonte që, shkurtimisht, të një shpërbërja e Anti-Hitleri i koalicionit dhe i nxiti ushtarët e Wehrmacht me kërcënimin Sovjetik masakrat më 16. prill, edhe një herë, të pakushtëzuar të vazhdojë të luftojë. 20. prill 1945 ai e ka marrë në të führer-së bunker për të fundit herë të ftuar në ditëlindjen e tij. 22. prill ai pësoi një kolaps nervor, kur ai mësoi se SS-Obergruppenführer Felix Steiner urdhëruar lirimin sulmit të ushtrisë së tij të grupit në betejën e Berlinit, si të pazbatueshme është mohuar. Hitleri u ankua, tani e ka të humbur gjithçka, madje edhe SS e kishte tradhtuar, dhe shkarkohet pjesë të stafit të tij. Ai vendosi në Berlin për të qëndruar, dhe e urdhëroi shefi i tij aide-de-kampit, SS-Obergruppenführer Jul Schaub, të gjitha letrat dhe dokumentet e tij private kasafortat në Berlin, Mynih dhe në Berghof për të djegur.<ref name="K1069" /> Në 25. prill dëgjuar Hitleri, fitorja e partisë së ushtarëve Amerikanë me ushtarët e kuq të ushtrisë në Torgau , dhe nga encirclement të gjithë e Berlinit nga ushtria e Kuqe. Ai ishte vazhdimisht në përparimin në qendër të qytetit.
27. prill është e hitlerit vendimin për të kryer vetëvrasje, ishte rrënjosur thellë të kuqe ushtri e ushtarëve të vdekur në duart e të binte dhe një dënim për krimet e tij, për të shpëtuar. 28. prill ai mësoi të Himmler viti muaj të vazhdueshme të fshehtë negociatat me aleatët për një paqe të veçantë, dhe e tij "ofertë", në vazhdim të Holokaustit të hungarez Judenjve . Hakmarrja e Himmler, ai urdhëroi zyrtari ndërlidhës i Waffen-SS në Fuehrer e selisë, Herman Fegelein, dhe xhiruar. Rreth mesnatës ai u martua me të dashurën e tij [[Eva Braun]]. Pas kësaj, ai diktuar Sekretarja e tij Traudl Junge për një periudhë të shkurtër private dhe politike të Dhiatës së. Në të ai emërohet Karl Dönitz si pasardhësi i tij si Rajhut President dhe komandant i përgjithshëm i forcave të armatosura, Goebbels si e re Kancelari i Rajhut, kalaja, Göring dhe Himmler nga e partisë Naziste dhe Gjermanët thirrur për të pakushtëzuar për vazhdimin e luftës, në përputhje me Nuremberg ligjeve dhe më tej shkatërrimin e Judejve. Në mbrëmjen e 29. prill ai mësoi të Musolini e përmbarimit të ditëve të para, dhe ndoshta edhe të përdhosjes e trupin e tij. Kjo përforcuar vendimin e tij për të kryer vetëvrasje.<ref>Thomas Großbölting, Rüdiger Schmidt: ''Der Tod des Diktators: Ereignis und Erinnerung im 20. ''</ref>
[[Skeda:Stars & Stripes & Hitler Dead2.jpg|parapamje|Titulli në Ushtrinë amerikane gazetë ''Yje dhe Vija'' pas hitlerit vdekjes]]
30. prill drekë shpërndarë, ai është Helm për shokun e tij, dhe lejoi atyre private breakout përpjekjet. Efekti i helmit, ai kishte më parë e tij në bari qen në provë, pa të jenë të pranishëm. Në rreth 15:30, gëlltitur Eva Braun, me helm, Hitleri kishte qëlluar veten.<ref name="Ian Kershaw: Das Ende. " /> Martin Bormann, dhe të tjerët nga udhëheqësit e shoqëron komandën e djegur si ju ka urdhëruar trupat e tyre në kopshtin e Ri të Rajhut Chancellery, dhe varrosur Mbetjet e të tjera trupat e vdekur në një bombë krater në afërsi të bunker të dalë.<ref name="K1069">Ian Kershaw: ''Hitler. 1936–1945.''</ref> , OKW raportuar vdekjen e hitlerit në mbrëmjen e 1. Mund të në Radio dhe nuk e përmend tij vetëvrasje.<ref name="K1069" />
10. Mund të vënë Fritz njeri i vërtetë, një kohë të gjatë, asistent i hitlerit dentisti , Hugo Blaschke, Sovjetik pushtuesve të vendosur dhëmbët pjesë dhe të dhëmbëve e urave të dy trupat, që ai e quajti Hitleri dhe Eva Braun për t'u ngritur e për të identifikuar. Më vonë kërkimet konfirmuar identifikimin.<ref>Wolfdieter Bihl: ''Der Tod Adolf Hitlers. ''</ref> Sovjetikët mbajtur rezultatet nga arsye politike, të fshehta. Ky zgjidhur një shumë të teoritë e konspiracionit . Për të përmbajë ajo, mori historiani Britanik Hugh Trevor-Roper Hitleri vdekjes së tij në vitin 1947, në bazë të shumë provave dhe të deklaratave të dëshmitarëve, dhe për të krijuar një Perëndimor "Hitleri i vdekjes"hulumtim.<ref>Hugh Redwald Trevor-Roper: ''Hitlers letzte Tage. Übersetzt von Joseph Kalmer und Gisela Breiting-Wolfsholz'' (englisch 1947).</ref> Sipas Raporteve nga viti 1990 deri në hitlerit dhe Eva Braun i Mbetet disa herë varrosur diku tjetër dhe, në vitin 1970, e djegur tërësisht, dhe si të hirit në një lumë të shpërndarë.<ref>Alisa Argunova (Moskau; übersetzt von Wolf Oschlies für Shoa.de, 11.</ref> Hitleri i atribuohet Kafkës fragmente në rusi arkivi shtetëror sipas hulumtim i ri nga një grua.<ref name="SPON-652024"><span class="cite">Angelika Franz: [http://www.spiegel.de/wissenschaft/mensch/dna-analyse-angeblicher-hitler-schaedel-stammt-von-einer-frau-a-652024.html ''DNA-Analyse: Angeblicher Hitler-Schädel stammt von einer Frau.''] </span></ref>
Dönitz ishte në përputhje me hitlerit fundit do, së pari, të vazhdojë të luftojë, dhe nuk pranoi një total të dorëzohen. Në 8. maj 1945 ishte e pakushtëzuar dorëzimin e Wehrmacht, luftës së Dytë botërore në Evropë përfundoi. Bota ka humbur më shumë se 66 milionë njerëz në jetën e tyre.<ref>Rolf-Dieter Müller (Hrsg.</ref> miliona të tjerë janë plagosur, të përhershme e luftës dhe të plagosur, të pastrehë, të dëbuar, të deportuar ose i burgosur. Shumë qytete në Evropë dhe Azinë Lindore janë shkatërruar. Gjermane Perandorisë në katër zonat e okupimit të ndarë dhe Lindore të territoreve pjesërisht nën polake, pjesë e të Sovjetik administrative juridiksionit . Gati dymbëdhjetë milion Gjermanët nga ish-Lindore të territoreve të shitur. Më vonë pasuan në dekadat gjatë të ndarjes së Evropës dhe të ndarjes së Gjermanisë.
Në vitin 1956, tha Oto Günsche para gjykatës se ai kishte Hitleri në një karrige tjetër në Shtrat (jo në të) ulur. Gjykata vlerësoi deklaratën e tij si të saktë, dhe e shpjegoi me Hitlerin në 25 maj. tetor 1956 nuk ka qenë ligjërisht e vdekur.<ref>[http://spon.de/vewTS ''Wo ist Hitler? '']{{Lidhje e thyer}}</ref>
== Klasifikimet historike ==
E NS-hulumtuese kërkon, veçanërisht si Hitleri pa një profesionist, dhe karakter të kualifikimeve për Kancelari dhe diktatori përmirësimet mund të jetë, çfarë qëllimesh ai kishte dhe atë e tij ose të saj në rolin Nazist shtetit luajtur, veçanërisht në luftë dhe Holokaustit.<ref>Gerhard Schreiber: ''Hitler Interpretationen: 1923–1983.''</ref>
Friedrich Meinecke në vitin 1946 ishte i mendimit se Hitleri ishte Prussian militarism inkurajuar fuqishëm që të ketë qenë, të pasur chancellorship, por vetëm të ndodhë të jetë nga Hindenburg. Me të ishte një "satanike parimi" dhe "e brendshme të huaj rregull" në gjermanisht histori ka hyrë. Ai ishte "nuk e tona race".<ref>Zitiert bei Nikolai Wehrs: ''Von den Schwierigkeiten einer Geschichtsrevision. ''</ref> Këtë mendim të shërbyer në periudhën post-lufte , si "gjithçka, ose pothuajse për gjithçka, Hitleri dhe jo vetëm 'Gjermane' të jetë një barrë".<ref>Wolfgang Wippermann: ''„Deutsche Katastrophe“. ''</ref>
Tashmë në vitin 1936, Konrad Heiden, hitlerit të politikave të kishte qenë përshkruar si një Plan të detajuar për të Arritur botë të dominuar. Në të kundërt, shpjegoi Herman Rauschning në vitin 1939, Hitleri ishte një fuqi politikan pa objektiva të qarta dhe të përdorimit të politikës së jashtme me mundësi për të bërë fitim. Kjo pikëpamje u pasua në vitin 1952, [[Alan Bullock|Alan Demin]]<nowiki/>e parë të njohur ndërkombëtarisht Hitleri biographer: Hitleri ishte një vetëm me anë të "vullnetit për Pushtet" steered "për disa parime Oportunist". Sipas Alan J. F. Taylor (1961) donte të Hitleri, si mëparshme gjermane politikanët, Gjermani e kontinental fuqi të madhe pozicion të shërohen. Nga ana tjetër, i justifikuar Hugh Trevor-Roper në vitin 1960, me më vonë deklaratat e Polonisë, dhe pikëpamjen e tij se Hitleri kishte për të vazhdimisht të hershme të vendbanimeve koncept dhe një realitet.<ref>Marie-Luise Recker: ''Die Außenpolitik des Dritten Reiches.''</ref>
Gnter Moltmann argumentuar në vitin 1961, pamja: Hitleri kishte botës dominimin e kërkuar. Andreas Hillgruber ka çuar, në vitin 1963, nga: Hitleri së pari, Evropën kontinentale, Lindjen e Mesme dhe në kolonitë Britanike të dëshironi për të pushtuar, dhe më vonë në Shtetet e Bashkuara për të mposhtur dhe pastaj të dominuar botën.<ref>Andreas Hillgruber: ''Hitlers Strategie. ''</ref> Klaus Hildebrand, Jost Dülffer, Jochen Thies, Milan Hauner, dhe të tjera "globalists" janë të bazuara në kodër Gruber e mbrojti me studimet e veçanta. Gjithashtu, për "kontinentin alist" (Trevor-Roper, Eberhard Jäckel, dhe Axel Kuhn) të caktuara Hitleri, Nazist për politikë të jashtme dhe të mbahen të tij raciste habitat programi, dhe të përhershëm në botë fuqinë e pozitës së Gjermanisë në të gjitha taktike dhe kthesat si objektivat themelore.<ref>Ian Kershaw: ''Der NS-Staat.''</ref>
Tashmë në vitin 1941 tha Ernst Fraenkel: konkurrencës midis autoriteteve administrative dhe NSDAP bëri hitlerit hapësirë për manovrim i është kufizuar.<ref>Ernst Fraenkel: ''Der Doppelstaat'' (1941).</ref> Në vitet 1970, argumentoi se hulumtimi mbi individuale qëllimet, ose për të më të Përgjithshme të zhvillimeve dhe anonim strukturat e pushtetit Naziste periudhë të caktuar, ose nëse Hitleri është më i "fortë", historinë e vetë e ka dashur vendimtare, ose më mirë një "e dobët", në kohën e tij, rrethanat dhe kufizimet, reaktive diktator.<ref>Manfred Funke: ''Starker oder schwacher Diktator? ''</ref>
E hitlerit në rolin e Holokaustit, ishte veçanërisht e diskutueshme. "Qëllimi-alists" si Hillgruber dhe Jäckel<ref>Eberhard Jäckel: ''Hitlers Weltanschauung. ''</ref> pa e hitlerit "racore, ideologjike program", dhe ka ndjekur vazhdimisht shkatërrimin e qëllimin si një faktor vendimtar, edhe pse jo cdo eskalim të nivelit të Holokaustit nisur.<ref>Andreas Hillgruber: ''Die Endlösung und das deutsche Ostimperium als Kernstück des rassenideologischen Programms des Nationalsozialismus.''</ref> "Functionalists" të tilla si Hans Mommsen dhe Martin Broszat , megjithatë, deklaroi Holokaustit një akumulim vrulli i tyre dhe një gjendje komplekse tyl të anticipatory bindje politike functionalization dhe vetë-krijuar pengesa. E hitlerit dhe anti-Semite retorikë, ky proces është vetëm shkaktuar.<ref>Hans Mommsen: ''Der Wendepunkt zur „Endlösung“. ''</ref>
Kohëve të fundit studimet e veçanta të "rrota e shkatërrimit", e kanë arritur këtë interpretim e mosmarrëveshjes.<ref>Peter Longerich: ''Politik der Vernichtung.'' 2. überarbeitete Auflage, Piper, München 2008, S. 13 f.</ref> Peter Longerich treguar me gojë urdhra nga Hitleri për shfarosjen e hebrenjve dhe forcë lëvizëse në zbatimin e gjyqësore kundër Holokaustit denier David Irving (1995–2000).<ref>Peter Longerich: ''Der ungeschriebene Befehl: Hitler und der Weg zur „Endlösung“.''</ref> Gjithashtu Raul Hilberg, të cilit monografi ''për shfarosjen e Evropiane Hebrenjtë'' në vitin 1961, i Holokaustit nga Bashkëveprim të ndryshme të pushtetit të grupeve dhe autoritetet Naziste Sistemit shpjegoi, - tha në vitin 2002, Që e Polonisë, e tij anti-Semitizmi "në programin e qeverisë, të udhëhequr për vrasjen e Evropiane Judenjve".<ref name="nzz-445521"><span class="cite">Götz Aly: [http://www.nzz.ch/aktuell/startseite/article8KAG6-1.445521 ''Geschichte reicht in die Gegenwart.''] </span></ref> Kershaw përmblidhet 2009,:<ref>Ian Kershaw: ''Hitler. 1889–1945.'' 2009, S. 759.</ref>
Në vitin 1961, Waldemar Besson , një Hitleri biografia e tij, si një formuese përfaqësues të periudhës Naziste, ishte detyra më e rëndësishme e [[Historiografia|historiografinë]] e shpjegon.<ref>Deutsches Historisches Institut (Hrsg.</ref> NS-kërkimore refuzuar Hitleri biografitë nga bashkëkohorët si Helmut Heiber (1960), Hans-Bernd Gisevius (1963), Ernst Deuerlein (1969)<ref>Klaus Hildebrand: ''Das Dritte Reich.''</ref> dhe Robert Payne (1973) si dhe më të shitur [[Revizionizmi historik|historike revisionists]] të tilla si Erich Kern, David Irving, dhe Werner Maser, si dhe punon për psiko-pathographie të Adolf Hitleri nga Walter Charles Langer, Rudolph Binion , dhe Kryesimi Stierlin si një shkencore pak nënshtrim "Hitleri-valë".<ref>Matthias N. Lorenz: ''Hitler-Welle.''</ref>
Fashizmi, teoritë , në anën tjetër, pa Hitleri vetëm si një replaceable karakter, dhe të lënë pas dore e tij individuale synimet dhe veprimet. Në [[Gjermania Lindore|RDGJ]] ishte, pra, nuk Hitleri biografi.<ref>Pia Nordblum: ''Alles nur Faschismus-Ideologie? ''</ref> Gerhard Schreiber prezantua në vitin 1983 si një Perëndimor kërkimit të konsensusit: Hitleri ishte nacional socializmit është i pazëvendësueshëm, dhe NS-herë pa të, është e paimagjinueshme. Kjo do të ketë efekt në hitlerit "personalitetit" të përqendruar biografitë mezi shpjeguar. Ju gjithashtu duhet historike kushtet për zhvillimin e saj.<ref>Gerhard Schreiber: ''Hitler-Interpretationen 1923–1983.''</ref> Kjo kërkesë u përpoq Ian Kershaw, me dy pjesë, Hitleri biografi (1998; 2000) për të përmbushur. Ajo shpjegon ngritjen e hitlerit, me [[Max Weber]] e modelit të "karizmatik në rregull": për Shkak të kushteve sociale pas luftës së Parë botërore, "führer miti" i hitlerit popullaritet të tij dhe më vonë ishin të arsyeshme. Fuqia e tij e kishte të bazuar pasuesve të tij dhe një pjesë të madhe të shoqërisë gjermane ishin të gatshëm dhe të përkushtuar, edhe pa drejtpërdrejtë komandat "në kuptimin e një lideri të tij, është për t'u përjashtuar", siç e partisë Naziste zyrtare Werner Willikens 1934 vënë atë.<ref name="ReferenceC" />
Ludolf Herbst ka kritikuar: Kershaw interpretuar hitlerit karizmatik rregull, si Besimin e Vendosi të mbështetura sociale marrëdhënie të, dhe kështu si një produkt i shoqërisë pritjet. Në këtë proces, mbetet pa u vënë re, nëse dhe si kjo charism politike jetën e përditshme është i vendosur. Një Besim më të Gjermanëve të jashtëzakonshme aftësitë e Polonisë, të regjimit Nazist legjitimuar, nuk është provable. E Propagandës Naziste kishte hitlerit Karizëm të krijuar artificialisht, në mënyrë që të shpëtimit, pritjet e Gjermanëve për të shfrytëzuar.<ref>Ludolf Herbst: ''Hitlers Charisma.''</ref>
== Informacione të mëtejshme ==
=== Letërsi ===
'''Bibliografi'''
* Pali Madden: ''Adolf Hitleri dhe Nazistët në Epokën: një plan Bibliografia e Gjuhës angleze Punon në Origjinën, Natyrën dhe Strukturën e Shtetit Nazist.'' Scarecrow Press, Përfshirë, Lanham, Md. 1998, ISBN 0-8108-3558-4.
'''Dokumentet origjinale'''
* [[iarchive:Mein-Kampf2|Adolf Hitleri: ''Mein Kampf''.]] F. Në Vend Pasardhësin E Tij, Në Mynih.
: Grupi 1: 1925; 2. Edicionin E Vitin 1926; 1932: ''Një Zgjidhje.''
: Vëllimi 2: 1927; 2. Edicioni i 1932: ''kombëtar Të lëvizjes socialiste.''
* Të krishterë Hartmann u. një. (Hg.): ''Adolf Hitleri, Mein Kampf. Një kritik Edition'' (2 vëllime). Institutit të historisë bashkëkohore, Mynih/Berlin në vitin 2016.
* [http://digi20.digitale-sammlungen.de/de/fs1/object/display/bsb00048193_00041.html Adolf Hitleri: ''rruga për një ringjallje.''] Bruckmann, Mynih, 1927.
* Instituti i historisë bashkëkohore (Hrsg.): ''Hitleri e Dytë të Librit. Një dokument nga viti 1928. Futur dhe plan nga Gerhard Ludwig Weinberg, me një Parathënie nga Hans Roth rock.'' Deutsche Verlags-Anstalt, Shtutgard, Në Vitin 1961.
* Josef Becker, Ruth Becker (EDS.): ''Hitleri është marrja E Pushtetit. Dokumentet nga hyrjen në fuqi të Polonisë, 30. janar 1933 Humbjen e një pale të shtetit të 14. korrik 1933.'' transmetimet dixhitale, botim të ri, 1996, ISBN 3-423-02938-2.
* Robert Eikmeyer (Ed.): ''Adolf Hitleri: Fjalime në art dhe politikave kulturore. 1933–1939. Me një hyrje nga Boris Groys.'' Revolver, Frankfurt am Main 2004, ISBN 3-86588-000-2.
* Werner Jochmann (Ed.): ''Monologje në führer është selia 1941–1944. Regjistruar nga Heinrich Heim'' (1980). Botim i veçantë, Orbis, Mynih 2000, ISBN 3-572-01156-6.
'''Dëshmitarët'''
* Rochus Misch: ''E fundit dëshmitar. "Unë kam qenë e hitlerit Telephonist, courier dhe truprojës". Me një Parathënie nga Ralph Giordano.'' Pendo, München 2008, ISBN 978-3-86612-194-2.
* Henrik Eberle, Matthias Uhl (Hrsg.): ''Në Libër Hitleri. Sekret dosjen e NKVD dhe Jozefi V.: për t'u vendosur, e përzgjedhur mbi bazën e marrjes në pyetje të protokollet e hitlerit Personale adjutant, Oto Günsche, dhe Valet, Heinz Larje, Moskau 1948/49.'' Lübbe, Bergisch Gladbach i Gjermanisë 2005, ISBN 3-7857-2226-5.
* Henri Mbledhës: ''Hitleri e rrumbullakëta në führer e selisë. Formimit, të strukturës dhe pasojat e nacional socializmit'' (1951). Propylaea, 2003, ISBN 3-549-07185-X.
* gusht Kubizek: ''Adolf Hitleri – në fëmijërinë time të ngushtë.'' Stocker, Graz, Göttingen, 1953; botim të ri të vitit 2002, ISBN 3-7020-0971-X.
'''CV'''
* Wolfram Pyta: ''Hitleri. Artist, si politikan. Një Rregull Analiza''. Kolonët, Mynih në vitin 2015, ISBN 978-3-8275-0058-8.
* Pjetri Longerich: ''Hitleri. Biografi''. Kolonët, Mynih në vitin 2015, ISBN 978-3-8275-0060-1.
* Volker Ullrich: ''Adolf Hitleri. Biografi. Vëllimi I: vitet e kthim prapa, 1889 në vitin 1939.'' S. Fischer, Frankfurt am Main, Gjermani 2013, ISBN 978-3-10-086005-7.
* Ian Kershaw: ''Hitleri. 2 vëllime.'' Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart/Mynih
: Vol. 1: ''1889–1936'', 1998, ISBN 3-421-05131-3.
: Grupi 2: ''1936–1945'', 2000, ISBN 3-421-05132-1.
: Regjistruar-Band, ''1889–1945.'' Redaktuar nga Martin Zwilling, Deutsche Verlags-Anstalt, Stuttgart/München 2001, ISBN 3-421-05563-7.
:*''Hitleri: 1889–1945.'' Pantheon, München 2009, ISBN 978-3-570-55094-6.
* Kurt Pätzold, Manfred Weiß Becker: ''Adolf Hitleri. Një politike biografi.'' Publikuar, Leipzig, në vitin 1995, ISBN 3-86189-066-6; Directmedia Botuese, Berlin, 2007, ISBN 978-3-89853-307-2.
* Marlis Steinert: ''Hitleri.'' Bek, Mynih 1994, ISBN 3-406-37640-1.
* Sebastian Haffner: ''komente Hitleri'' (1978). Fischer, Frankfurt am Main 1981, ISBN 3-596-23489-1.
* John Toland: ''Adolf Hitleri. Biografia 1889–1945'' (anglisht, botimi i parë në vitin 1976). Lübbe, Bergisch Gladbach, 1977, ISBN 3-7857-0207-8; figura e botës, Augsburg, 2003, ISBN 3-8289-0540-4.
* Joachim Fest: ''Hitleri. Një Biografi'' (1973). Mirror, Hamburg, 2007, ISBN 978-3-87763-031-0.
* Joachim Fest: ''<span class="plainlinks-print">[https://www.deutsche-biographie.de/gnd118551655.html#ndbcontent Hitleri, Adolf.]</span>''Në:''Re gjermane biografi''(NDB).Grupi 9, Duncker & Humblot, Berlin 1972,ISBN 3-428-00190-7, fq. 250-266 (<span class="plainlinks-print">[http://daten.digitale-sammlungen.de/0001/bsb00016326/images/index.html?seite=264 Digitalisat]</span>).
* Hans Bernd Gisevius: ''Adolf Hitleri: Një Biografi. Përpjekje për një interpretim.'' Droemer/Knaur, 1969.
* Alan Demit Të Vogël: ''Hitleri. Një studim i tiranisë'' (Londër 1952). Bechter monedhë, Augsburg 2000, ISBN 3-8289-0378-9.
* ''Adolf Hitleri''nëMunzinger arkiv ([http://www.munzinger.de/document/00000000564 të fillojnë të nenit]lirisht në dispozicion)
'''Psiko-historike, studime''' , shih psiko pathographie Adolf hitlerit#letërsisë.
'''Herët kohë'''
* Othmar Plöckinger: ''në Mesin e ushtarëve dhe agitators. E hitlerit formuese vjet në ushtarake gjermane nga 1918 në vitin 1920.'' Ferdinand Schöningh, Paderborn, Gjermani 2013, ISBN 978-3-506-77570-2.
* Thomas Weber: ''Hitleri e parë të luftës. Nga tetari Hitleri, në luftën e dytë botërore – miti dhe e vërteta.'' Propyläen, Berlin 2011, ISBN 978-3-549-07405-3; qendrës Federale për edukim politik, Bonn 2012, ISBN 978-3-8389-0281-4.
* David Balta e Madhe: ''e hitlerit në Mynih. Ngritjen dhe rënien e kryeqytetit të lëvizjes.'' Bek, München 2006, ISBN 978-3-406-44195-0.
* Anton Joachimsthaler: ''Hitlers rrugën e filloi në München 1913–1923.'' Herbig, München, 2000, ISBN 3-7766-2155-9.
* Brigitte Hamann: ''Hitleri në Vjenë: zanati i një diktatori.'' 12. Edicioni, Piper, Mynih, 1998, ISBN 3-492-22653-1.
'''Antisemitizmi'''
* Ralf Georg Reuth: ''hitlerit Urrejtjen E Judenjve. Klishe dhe realitetit.'' Piper, München 2009, ISBN 978-3-492-05177-4.
* Béla Grunberger, Pierre Dessuant: ''Anti-Semitizmit, E Hitleri.'' Në: Béla Grunberger, Pierre Dessuant: ''Narcisizëm, Krishterimi, Anti-Semitizmi. Një psiko-analitike të studimit.'' Klett-Cotta, Stuttgart, 2000, ISBN 3-608-91832-9, S. 409–480.
''' Ngritja politike'''
* Ludolf Herbst: ''hitlerit Karizëm: shpikjen e një gjermane Mesia.'' S. Fischer, Frankfurt am Main 2010, ISBN 978-3-10-033186-1.
* Brigitte Hamann: ''Winifred Wagner ose hitlerit Bayreuth.'' Piper, München/Cyrih 2002, ISBN 3-492-04300-3.
* Henri Ashby Turner: ''e hitlerit rrugën drejt Pushtetit. janar, 1933.'' Luchterhand, München 1997, ISBN 3-630-87988-8; Ullstein, Berlin, 1999, ISBN 3-548-26547-2.
* Hans-Gnter Richardi: ''Hitleri dhe mbështetësit e tij. Fakte të reja mbi historinë e hershme të NSDAP.'' Süddeutscher Verlag, München 1991, ISBN 3-7991-6508-8.
* Gotthard Diaspri: ''dështoi taming. Mënyrë për të hitlerit të rritet në pushtet 1930–1934.'' Suhrkamp, Frankfurt am Main 1986, ISBN 3-518-11270-8.
'''Diktatura, 1933–1939'''
* Georges Van Vrekhem: ''Hitleri dhe Perëndinë e tij – Sfond të Hitleri Fenomen.'' Rupa & co., New Delhi, 2006, ISBN 81-291-0953-0 (anglisht).
* Michael Rißmann: ''Hitleri e Perëndisë. Besimi në Provanisë hyjnore dhe misionin e vetëdijes gjerman diktator.'' Pendo, Cyrih/München 2001, ISBN 3-85842-421-8.
* Gerd R. Ueberschär, Winfried Vogel: ''Shërbejë dhe të Fitojnë. Hitleri e dhuratave të tij të elitave.'' S. Fischer, Frankfurt am Main 1999, ISBN 3-10-086002-0.
'''Lufta e Dytë Botërore'''
* Antony Beevor: ''Lufta E Dytë Botërore'' (Londër, 2012). C. Bertelsmann, Mynih 2014.
* Ian Kershaw: ''Në Fund. Lufta për të rënies. NS-Deutschland 1944/45.'' DVA, München 2011, ISBN 978-3-421-05807-2.
* Herman Graml: ''Hitleri dhe Angli. Një Ese për nacional socialiste për politikë të jashtme nga 1920 deri në vitin 1940.'' Oldenbourg, Mynih, 2009, ISBN 978-3-486-59145-3.
* Ian Kershaw: ''Kthese Pikë. Vendime të rëndësishme në luftën e Dytë botërore.'' Deutsche Verlags-Anstalt, München 2008, ISBN 978-3-421-05806-5.
* Götz Aly: ''e hitlerit e Njerëzve të Shtetit. Grabitje, racore luftës dhe nacional socializmit'' (2005). Fischer, i rishikuar dhe zgjeruar edicionin, Frankfurt am Main 2006, ISBN 978-3-596-15863-8.
* Robert S. Wistrich: ''Hitleri dhe Holokaustit.'' Berliner Taschenbuch-Verlag, Berlin, 2003, ISBN 978-3-8333-0290-9.
'''Hitleri E Pritjes'''
* Hans-Ulrich Thamer, Simone Erpel (Ed.): ''Hitleri dhe Gjermanët. Bashkësi kombëtare dhe e krimit.'' Ranor, Drezden 2010, ISBN 978-3-942422-10-9.
* Henrik Eberle (EDS.): ''Letra me Hitlerin. Një popull i shkruan lideri i saj. I panjohur dokumente nga arkivat e Moskës për Herë të parë publikohen.'' Lübbe, Bergisch Gladbach i Gjermanisë 2007, ISBN 978-3-7857-2310-4.
* Ian Kershaw: ''Hitleri kishte mit: kulti i liderit dhe e njerëzve të mendimit.'' transmetimet dixhitale, Mynih, 2002, ISBN 978-3-423-30834-2.
* Robert Gellatley: ''Mbështetjen E Polonisë. Pëlqimin dhe Detyrimit në Nazist në Gjermani.'' Oxford University Press, Oxford / New York, 2001, ISBN 0-19-820560-0.
* Të krishterë Graf von Krockow: ''Hitleri e tij Gjermanët.'' Lista, München 2001, ISBN 3-471-79415-8.
* Gnter Scholdt: ''autorët e Hitleri: gjermanisht-folëse shkrimtar, 1919–1945 dhe imazhi juaj e "lider".'' Bouvier, Bonn 1993, ISBN 3-416-02451-6.
* Jürgen W. të Lëkunden: ''Hitleri e Votuesve.'' München 1991, ISBN 3-406-35232-4.
* Thomas Koebner (Hrsg.): ''"Vëllai Hitleri". ([[Thomas Mann|Tomas Mann]]). Autorët e internimit dhe e rezistencës, shih "udhëheqës" e Rajhun e tretë.'' Heyne, München 1989, ISBN 3-453-03385-X.
* Philipp W. Fabry: ''spekulime mbi Hitlerin. Gjykimet e bashkëmoshatarëve'' (1969). Athenäum, Königstein, 1979, ISBN 3-7610-7227-9.
=== Weblinks ===
* {{Imdb emri}}
* [https://portal.dnb.de/opac.htm?method=simpleSearch&query=118551655 Letërsinë dhe mbi Adolf Hitleri]në katalogun ebibliotekës kombëtare gjermane
* [https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118551655 Punon me dhe për Adolf Hitleri] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161220153915/https://www.deutsche-digitale-bibliothek.de/entity/118551655 |date=20 dhjetor 2016 }} nëgjermanisht Digital library
* Daniel Wosnitzka: [https://www.dhm.de/lemo/biografie/adolf-hitler ''Adolf Hitleri''.]CV në formë tabelore nëLeMO(DHMdheHdG)
* <span class="cite">[http://www.spiegel.de/einestages/hitlers-karrierestart-a-947399.html ''Hitleri i karrierës: Nga V-njeri në masë vrasës.''] </span><span class="cite">Në: ''Spiegel Online.'' 25. nëntor 2011, vizituar në 25. </span><span class="cite">Në dhjetor të vitit 2014.</span>
* <span class="cite">[http://www.sueddeutsche.de/politik/ns-propagandabuch-wie-die-welt-hitler-sah-1.1423127 ''Propaganda naziste libër – se Si bota pa Hitleri.''] </span><span class="cite">Në: ''sueddeutsche.de.'' 31. korrik 2012, vizituar në 25. </span><span class="cite">Në dhjetor të vitit 2014.</span>
== Referime ==
{{reflist|4}}
[[Kategoria:Gjermanë]]
[[Kategoria:Austriakë]]
[[Kategoria:Lindje 1889]]
[[Kategoria:Vdekje 1945]]
[[Kategoria:Njerëz të pashtet]]
5y6ki1tbgx41q5ep98me77ejrosxtno
Vikingët
0
7673
2814017
2706387
2025-07-02T01:07:15Z
Sebastian Dionizi
123522
shtova lidhjen me garden varangiane
2814017
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Viking Expansion.svg|parapamje|djathtas|250px|Përhapja e Vikingëve nga shekulli i 8 deri në shekullin e 11.]]
'''Vikingët''' ishin njerëz detarë me prejardhje nga [[Skandinavia]] ([[Danimarka]], [[Norvegjia]] dhe [[Suedia]] e sotme), të cilët nga fundi i shekullit të 8-të deri në fund të shekullit të 11-të bastisën, piratuan, tregtuan dhe u vendosën nëpër pjesë të Evropës.<ref name="EB_Viking">{{cite web |url=https://www.britannica.com/topic/Viking-people |title=Viking |website=[[Encyclopædia Britannica, Inc.]] |language=en |access-date=30 shtator 2018 |quote=Viking, also called Norseman or Northman, member of the Scandinavian seafaring warriors who raided and colonized wide areas of Europe from the 9th to the 11th century and whose disruptive influence profoundly affected European history. These pagan Danish, Norwegian, and Swedish warriors were... |archive-url=https://web.archive.org/web/20190505074136/https://www.britannica.com/topic/Viking-people |archive-date=5 maj 2019 |url-status=live }}</ref><ref name="EB_Denmark">{{cite web |url=https://www.britannica.com/place/Denmark/The-Viking-era |title=Denmark: The Viking Era |last1=Linton |first1=Michael I. A. |last2=Nokkentved |first2=Christian |website=[[Encyclopædia Britannica, Inc.]] |language=en |access-date=30 shtator 2018 |quote=Viking society, which had developed by the 9th century, included the peoples that lived in what are now Denmark, Norway, Sweden, and, from the 10th century, Iceland |archive-url=https://web.archive.org/web/20180930232214/https://www.britannica.com/place/Denmark/The-Viking-era |archive-date=30 shtator 2018 |url-status=live }}</ref> Ata udhëtuan gjithashtu deri në [[Deti Mesdhe|Mesdhe]], [[Afrika e Veriut|Afrikën Veriore]], [[Lindja e Mesme|Lindjen e Mesme]], [[Grenlanda|Grenlandë]] dhe [[Vinland]] ([[Toka e Re dhe Labradori|Newfoundland]] i sotëm në [[Kanada]], [[Amerika e Veriut]]). Në vendet e tyre të origjinës dhe disa nga vendet ku ata bastisën dhe u vendosën, kjo periudhë njihet gjerësisht si [[Epoka e Vikingëve]] dhe termi "Viking" gjithashtu përfshin zakonisht banorët e atdheut skandinave në tërësi. Vikingët patën një ndikim të thellë në [[Mesjeta e hershme|historinë e hershme mesjetare]] të [[Historia e Skandinavisë|Skandinavisë]], [[Historia e Ishujve Britanikë|Ishujve Britanikë]], [[Franca në Mesjetë|Francës]], [[Epoka e Vikingëve në Estoni|Estonisë]] dhe [[Rusi i Kievit|Rusit të Kievit]].
Vikingët flisnin [[Gjuha e vjetër nordike|nordishten e vjetër]] dhe bënin mbishkrime në [[rune]]. Për pjesën më të madhe të periudhës, ata ndoqën [[Paganizmi nordik|fenë e vjetër nordike]], por më vonë u bënë [[Kristianizimi i Skandinavisë|të krishterë]]. Vikingët kishin [[Ligji skandinav mesjetar|ligjet]], [[Arti viking|artin]] dhe arkitekturën e tyre. Shumica e vikingëve ishin gjithashtu fermerë, peshkatarë, zejtarë dhe tregtarë. Konceptet popullore për vikingët shpesh ndryshojnë fuqishëm nga qytetërimi kompleks dhe i përparuar i nordikëve që del nga arkeologjia dhe burimet historike. Një pamje e romantizuar e vikingëve si [[Egërsia fisnike|egërsi fisnike]] filloi të shfaqej në shekullin e 18-të; kjo u zhvillua dhe u përhap gjerësisht gjatë [[Ringjallja e vikingëve|ringjalljes së vikingëve]] të shekullit të 19-të.<ref name="langer">Johnni Langer, "The origins of the imaginary viking", ''Viking Heritage Magazine'', Gotland University/Centre for Baltic Studies. Visby (Sweden), n. 4, 2002.</ref> Pikëpamjet e perceptuara të vikingëve si paganë të dhunshëm, piratikë ose si aventurierë të guximshëm i detyrohen shumë varieteteve kontradiktore të mitit modern të Vikingëve që kishte marrë formë në fillim të shekullit të 20-të. Përfaqësimet aktuale të njohura të vikingëve zakonisht bazohen në klishe dhe stereotipe kulturore, duke komplikuar vlerësimin modern të trashëgimisë vikinge. Këto paraqitje janë rrallë të sakta - për shembull, nuk ka asnjë provë që ata mbanin [[helmeta me brirë]], një element kostumi që u shfaq për herë të parë në shekullin e 19-të.
== Etimologjia ==
Tre elementet thelbësore të fjalës “Viking” janë: kuptimi origjinal dhe prejardhja ose etimologjia; përdorimi i tij mesjetar; dhe përdorimin e tij aktual në ditët e sotme. Sipas disa autorëve, këto tre elemente shpesh ngatërrohen në diskutimet popullore dhe studiuese. Gjithashtu, etimologjia e fjalës është debatuar shumë nga akademikët, me shumë teori të origjinës që janë propozuar.{{sfn|Jesch|2015|pages=4–5}}{{sfn|Lapidge|Blair|Keynes|Scragg|2001|page=460-461}}
=== Kuptimi origjinal dhe prejardhja e fjalës ''Viking'' ===
Një teori sugjeron se origjina e fjalës është ''wicing'' nga [[Anglishtja e vjetër|Anglishtja e Vjetër]] dhe ''wising'' nga [[Frizianishtja e Vjetër]] që janë pothuajse 300 vjet më të vjetra, dhe ndoshta rrjedhin nga ''wic'', e lidhur me latinishten ''vicus'' "fshat, vendbanim".<ref name="Brink2008">{{cite book |last1=Brink |first1=Stefan |editor1-last=Brink |editor1-first=Stefan |editor2-last=Price |editor2-first=Neil |title=The Viking World |year=2008 |publisher=Routledge |language=en |isbn=978-1-134-31826-1 |page=6 |chapter-url=https://books.google.com/books?id=wuN-AgAAQBAJ&pg=PA6 |chapter=Who Were the Vikings: The Word 'Viking' |access-date=30 janar 2023 |archive-date=30 janar 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230130183901/https://books.google.com/books?id=wuN-AgAAQBAJ&pg=PA6 |url-status=live }}</ref> Një teori tjetër më pak e njohur është se víking erdhi nga ''vík'' femërore, që do të thotë "përrua, gji, gji i vogël".<ref>[https://books.google.com/books?id=wyG3HnK0qREC The Syntax of Old Norse] by [[Jan Terje Faarlund]]; p. 25 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160101203825/https://books.google.com/books?id=wyG3HnK0qREC&dq|date=1 January 2016}} {{ISBN|0-19-927110-0}}; ''The Principles of English Etymology'' By [[Walter W. Skeat]], published in 1892, defined '''Viking''': ''better Wiking, Icel. Viking-r, O. Icel. *Viking-r, a creek-dweller; from Icel. vik, O. Icel. *wik, a creek, bay, with suffix -uig-r, belonging to ''[[iarchive:principlesengli02skeagoog|Principles of English Etymology By Walter W. Skeat; Clarendon press; p. 479]] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160420222846/https://books.google.com/books?id=ls4CAAAAIAAJ&dq|date=20 April 2016}}</ref>
Është sugjeruar se fjala ''viking'' mund të rrjedhë nga emri i distriktit historik norvegjez të [[Viken (rajon)|Víkin]], që do të thotë "një person nga Víkin", por njerëzit nga zona e Vikenit quheshin ''víkverir'', ('banorët e Vikëve'), jo "Vikingët", në dorëshkrimet e vjetra norvegjeze. Shpjegimi mund të shpjegonte vetëm [[Gjinia gramatikore|gjininë gramatikore]] mashkullore (''víkingr'') dhe jo gjininë femërore (''víking''); mashkullorja rrjedh më lehtë nga femërorja se sa anasjelltas.<ref name="Heide2005">{{cite journal|url=http://eldar-heide.net/Publikasjonar%20til%20heimesida/viking%20rowshift.pdf|title=''Víking'' – 'rower shifting'? An etymological contribution|journal=Arkiv för Nordisk Filologi|author=Eldar Heide|volume=120|pages=41–54|year=2005|access-date=20 prill 2015|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20140714233409/http://eldar-heide.net/Publikasjonar%20til%20heimesida/viking%20rowshift.pdf|archive-date=14 korrik 2014|url-status=dead}}</ref><ref>Walter W. Skeat: ''Principles of English Etymology'' Clarendon press, p. 479</ref><ref name="The Tribe that Gave Vikings Their Name?">{{cite web |last=Kvilhaug |first=Maria |title=The Tribe that Gave Vikings Their Name? |url=http://freya.theladyofthelabyrinth.com/ |publisher=Freya |language=en |access-date=17 mars 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150314045946/http://freya.theladyofthelabyrinth.com/ |archive-date=14 mars 2015 |url-status=live }}</ref>
== Historia ==
=== Epoka e Vikingëve ===
{{Kryesor|Epoka e Vikingëve}}
[[Skeda:Miscellany on the Life of St. Edmund - MS M.736 fol. 9v.jpg|parapamje|upright=1.2|[[Fiset Nordike|Nordikët]] detarë përshkruanin pushtimin e Anglisë. Ilustrim i ndriçuar nga shekulli i 12-të ''Miscellany on the Life of St. Edmund'' ([[Morgan Library & Museum|Pierpont Morgan Library]])]]
Epoka e Vikingëve në historinë skandinave konsiderohet të ketë qenë periudha nga bastisjet më të hershme të regjistruara nga skandinavët në 793 deri në [[Pushtimi norman i Anglisë|pushtimin norman të Anglisë]] në 1066.<ref>Peter Sawyer, ''The Viking Expansion'', [https://books.google.com/books?id=PFBtfXG6fXAC The Cambridge History of Scandinavia, Issue 1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151022182316/https://books.google.com/books?id=PFBtfXG6fXAC&printsec=frontcover |date=22 October 2015 }} (Knut Helle, ed., 2003), p. 105.</ref> Vikingët përdorën [[Deti Norvegjez|Detin Norvegjez]] dhe [[Deti Baltik|Detin Baltik]] për rrugët detare në jug.
[[Normanët]] ishin pasardhës të atyre vikingëve të cilëve iu ishte dhënë sundimi feudal i zonave në Francën veriore, përkatësisht [[Dukati i Normandisë|Dukatit të Normandisë]], në shekullin e 10-të. Në këtë drejtim, pasardhësit e vikingëve vazhduan të kishin një ndikim në Evropën veriore. Po kështu, mbreti [[Harold Godwinson]], mbreti i fundit anglo-sakson i Anglisë, kishte paraardhës danezë. Dy vikingë madje u ngjitën në fronin e Anglisë, me [[Sweyn Forkbeard]] që pretendonte fronin anglez në 1013 deri në 1014 dhe djali i tij [[Knuti i Madh]] ishte mbret i Anglisë midis 1016 dhe 1035.<ref name="Lund">Lund, Niels "The Danish Empire and the End of the Viking Age", in Sawyer, ''History of the Vikings'', pp. 167–81.</ref><ref>[http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheAnglo-Saxonkings/Sweyn.aspx The Royal Household, "Sweyn"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141129012256/http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheAnglo-Saxonkings/Sweyn.aspx |date=29 nëntor 2014 }}, ''The official Website of The British Monarchy'', 15 March 2015. Retrieved 15 March 2015</ref><ref name="Lawson">Lawson, M K (2004). "Cnut: England's Viking King 1016–35". The History Press Ltd, 2005, {{ISBN|978-0582059702}}.</ref><ref>[http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheAnglo-Saxonkings/CanutetheGreat.aspx The Royal Household, "Canute The Great"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141129012257/http://www.royal.gov.uk/HistoryoftheMonarchy/KingsandQueensofEngland/TheAnglo-Saxonkings/CanutetheGreat.aspx |date=29 nëntor 2014 }}, ''The official Website of The British Monarchy'', 15 March 2015. Retrieved 15 March 2015</ref><ref name="Badsey et al.">Badsey, S. Nicolle, D, Turnbull, S (1999). "The Timechart of Military History". Worth Press Ltd, 2000, {{ISBN|1-903025-00-1}}.</ref>
Gjeografikisht, Epoka e Vikingëve mbuloi tokat skandinave ([[Danimarka]], [[Norvegjia]] dhe [[Suedia]]), si dhe territoret nën dominimin [[Gjermanikët|gjermano-verior]], kryesisht [[Danelaw]], duke përfshirë Jorkun skandinav, qendrën administrative të mbetjeve të Mbretërisë së [[Northumbria]],<ref>[http://www.englandsnortheast.co.uk/VikingNorthumbria.html "History of Northumbria: Viking era 866 AD–1066 AD"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130730071112/http://www.englandsnortheast.co.uk/VikingNorthumbria.html |date=30 korrik 2013 }} www.englandnortheast.co.uk.</ref> pjesë të [[Mercia]]s, dhe [[Mbretëria e Anglisë Lindore|Anglinë Lindore]].<ref>Toyne, Stanley Mease. [https://books.google.com/books?id=yvGt8gfBlEIC&dq=Viking+Age+East+Anglia&pg=PA27 ''The Scandinavians in history''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160101203825/https://books.google.com/books?id=yvGt8gfBlEIC&pg=PA27&lpg=PA27&dq=Viking+Age+East+Anglia&source=bl&ots=chkBibhiGs&sig=NX79_9WHb2BL7ctaNdj1L1D93f8&hl=en&ei=f28eS-aUHovkswPr4v36CQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=8&ved=0CCkQ6AEwBw#v=onepage&q=Viking%20Age%20East%20Anglia&f=false |date=1 janar 2016 }} Pg.27. 1970.</ref> Lundruesit viking hapën rrugën drejt tokave të reja në veri, perëndim dhe lindje, duke rezultuar në themelimin e vendbanimeve të pavarura në [[Shetland]], [[Orkney]] dhe [[Ishujt Faroe]]; [[Islandë]]; [[Grenlandë]];<ref>[http://www.archaeology.org/online/features/greenland/ The Fate of Greenland's Vikings] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110111090459/http://www.archaeology.org/online/features/greenland/ |date=11 January 2011 }}, by Dale Mackenzie Brown, ''Archaeological Institute of America'', 28 February 2000</ref> dhe [[L'Anse aux Meadows]], një vendbanim jetëshkurtër në [[Newfoundland]], rreth vitit 1000.<ref>{{cite journal|title= The Norse discovery of America|pmid=16331154|date=4 prill 2012|volume=57 |issue=6 |journal=Neurosurgery |pages=1076–87; discussion 1076–87 |author=Langmoen IA |language=en |s2cid=37361794 |doi=10.1227/01.neu.0000144825.92264.c4}}</ref> Vendbanimi i Grenlandës u krijua rreth vitit 980, gjatë [[Periudha e ngrohtë mesjetare|periudhës së ngrohtë mesjetare]], dhe rënia e tij nga mesi i shekullit të 15-të mund të ketë qenë pjesërisht për shkak të [[Ndryshimi i klimës|ndryshimeve klimatike]].<ref>{{cite news|url=https://blogs.discovermagazine.com/80beats/2011/05/31/climate-change-froze-the-vikings-out-of-greenland-say-scientists/#.UV_rr1eSnlw|title=Climate change froze Vikings out of Greenland|last=Ross|first=Valerie|date=31 maj 2011|work=Discover|publisher=Kalmback Publishing|access-date=6 prill 2013|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20130430232629/http://blogs.discovermagazine.com/80beats/2011/05/31/climate-change-froze-the-vikings-out-of-greenland-say-scientists/#.UV_rr1eSnlw|archive-date=30 prill 2013|url-status=live}}</ref> [[Dinastia Rurik]] vikinge mori kontrollin e territoreve në zonat e dominuara nga [[sllavët]] dhe [[finikët]] e Evropës Lindore; ata aneksuan [[Kievi]]n në 882 për të shërbyer si kryeqyteti i [[Rusi i Kievit|Rusit të Kievit]].<ref>[http://www.britannica.com/EBchecked/topic/512998/Rurik-Dynasty Rurik Dynasty (medieval Russian rulers)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150327070703/http://www.britannica.com/EBchecked/topic/512998/Rurik-Dynasty |date=27 mars 2015 }} Britannica Online Encyclopedia</ref>
Që në vitin 839, kur dihet për herë të parë se emisarët suedezë kanë vizituar [[Bizanti]]n, skandinavët shërbyen si mercenarë në shërbim të [[Perandoria Bizantine|Perandorisë Bizantine]]. Në fund të shekullit të 10-të, u formua një njësi e re e truprojës perandorake. Tradicionalisht që përmbante një numër të madh skandinavësh, ajo njihej si [[Garda Varangiane]]. Fjala ''Varangian'' mund të ketë prejardhjen në nordishten e vjetër, por në sllavisht dhe greqisht mund t'u referohet ose skandinavëve ose frankëve. Në këto vite, burrat suedezë u larguan për t'u regjistruar në Gardën Varangiane Bizantine në një numër të tillë që një ligj mesjetar suedez, ''[[Västgötalagen]]'', nga [[Västergötland]] deklaroi se askush nuk mund të trashëgonte ndërsa qëndronte në "Greqi" - termi i atëhershëm skandinav për Perandorinë Bizantine - për të ndaluar emigracionin, veçanërisht pasi dy gjykata të tjera evropiane rekrutuan njëkohësisht edhe skandinavët: Rusi i Kievit rr.980–1060 dhe Londër 1018–1066 ([[Þingalið]]).
Ka dëshmi arkeologjike që vikingët arritën në [[Bagdad]], qendra e [[Kalifati Abasid|Perandorisë Islame]].<ref>{{cite web |url=http://news.nationalgeographic.com/news/2004/02/0217_040217_vikings.html |title=Vikings' Barbaric Bad Rap Beginning to Fade |work=National Geographic |date=28 tetor 2010 |access-date=21 maj 2012 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20120514031909/http://news.nationalgeographic.com/news/2004/02/0217_040217_vikings.html |archive-date=14 maj 2012 |url-status=dead }}</ref> Nordikët rregullisht e qarkullonin [[Lumi i Vollgës|Vollgën]] me mallrat e tyre tregtare: gëzofë, tufa, yndyrë fokash për vulosjen e varkave dhe skllevër. Portet e rëndësishme tregtare gjatë periudhës përfshijnë [[Birka]], [[Hedeby]], [[Kaupang]], [[Jorvik]], [[Staraya Ladoga]], [[Novgorod]], dhe [[Kiev]].
Në epokën e vikingëve, kombet e sotme të Norvegjisë, Suedisë dhe Danimarkës nuk ekzistonin, por popujt që jetonin në ato vende të tanishme ishin kryesisht homogjenë dhe të ngjashëm në kulturë dhe gjuhë, edhe pse disi të dallueshëm gjeografikisht. Emrat e mbretërve skandinavë njihen me besueshmëri vetëm për pjesën e mëvonshme të epokës së vikingëve. Pas përfundimit të epokës së vikingëve, mbretëritë e veçanta fituan gradualisht identitete të dallueshme si kombe, të cilat shkuan krah për krah me [[kristianizimi]]n e tyre. Kështu, fundi i epokës së vikingëve për skandinavët shënon gjithashtu fillimin e Mesjetës së tyre relativisht të shkurtër.
=== Zgjerimi ===
{{Kryesor|Zgjerimi i vikingëve}}
[[Skeda:Vikings-Voyages.png|parapamje|Ekspeditat e vikingëve (vija e kaltërt): që përshkruajnë gjerësinë e madhe të udhëtimeve të tyre nëpër pjesën më të madhe të Evropës, Detit Mesdhe, Afrikës Veriore, Azisë së Vogël, Arktikut dhe Amerikës së Veriut. [[Normandia e Poshtme]], e përshkruar si një "territor viking në 911", nuk ishte pjesë e tokave të dhëna nga mbreti i frankëve [[Rollo]] në 911, por [[Normandia e Epërme]].]]
Kolonizimi i Islandës nga vikingët norvegjezë filloi në shekullin e 9-të. Burimi i parë që përmend Islandën dhe Grenlandën është një letër papale e vitit 1053. Njëzet vjet më vonë, ato shfaqen në Gesta e [[Adam i Bremenit|Adamit të Bremenit]]. Vetëm pas vitit 1130, kur ishujt u kristianizuan, tregimet e historisë së ishujve u shkruan nga këndvështrimi i banorëve në saga dhe kronika.<ref>Sawyer, ''History of the Vikings'', pp. 110, 114</ref> Vikingët eksploruan ishujt dhe brigjet veriore të Atlantikut të Veriut, u drejtuan në jug në Afrikën e Veriut, në lindje në Rusit të Kievit (tani – Ukraina, Bjellorusia), [[Kostandinopojë]]n dhe Lindjen e Mesme.<ref>{{cite web |url=http://rodin.uca.es:8081/xmlui/bitstream/handle/10498/7881/18385953.pdf?sequence=1 |title=Los vikingos en Al-Andalus (abstract available in English) |publisher=Jesús Riosalido |year=1997 |access-date=11 maj 2010 |language=en |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110718171837/http://rodin.uca.es:8081/xmlui/bitstream/handle/10498/7881/18385953.pdf?sequence=1 |archive-date=18 korrik 2011}}</ref>
Ata bastisën dhe plaçkitën, tregtuan, vepruan si mercenarë dhe vendosën koloni në një zonë të gjerë.<ref>John Haywood: ''Penguin Historical Atlas of the Vikings'', Penguin (1996). Detailed maps of Viking settlements in Scotland, Ireland, England, Iceland and Normandy.</ref> Vikingët e hershëm ndoshta u kthyen në shtëpi pas bastisjeve të tyre. Më vonë gjatë historisë së tyre, ata filluan të vendosen në vende të tjera.<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=wNOt9BJh080C&q=vikings+ph+sawyer&pg=PR1|title=Kings and Vikings: Scandinavia and Europe AD 700–1100|last=Sawyer|first=P. H.|year=2013|publisher=Routledge|isbn=978-1134947775|language=en|access-date=29 tetor 2020|archive-date=14 prill 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230414031015/https://books.google.com/books?id=wNOt9BJh080C&q=vikings+ph+sawyer&pg=PR1|url-status=live}}</ref> Vikingët nën [[Leif Erikson]], trashëgimtar i [[Eriku i Kuq|Erikut të Kuq]], arritën në Amerikën e Veriut dhe krijuan vendbanime jetëshkurtra në [[L'Anse aux Meadows]] të sotëm, [[Newfoundland]], Kanada. Ky zgjerim ndodhi gjatë periudhës së ngrohtë mesjetare.<ref>{{Cite journal|last=Haine|first=Thomas|date=1 mars 2008|title=What did the Viking discoverers of America know of the North Atlantic Environment?|journal=Weather|language=en|volume=63|issue=3|pages=60–65|doi=10.1002/wea.150|issn=1477-8696|bibcode=2008Wthr...63...60H|doi-access=free}}</ref>
Zgjerimi i vikingëve në Evropën kontinentale ishte i kufizuar. Mbretëria e tyre kufizohej nga fise të fuqishme në jug. Në fillim, ishin [[saksonët]] ata që pushtuan [[Saksonia e Vjetër|Saksoninë e Vjetër]], e vendosur në atë që tani është Gjermania Veriore. Saksonët ishin një popull i ashpër dhe i fuqishëm dhe shpesh ishin në konflikt me vikingët. Për të kundërshtuar agresionin sakson dhe për të forcuar praninë e tyre, danes ndërtuan fortifikimin e madh mbrojtës të [[Danevirke]] në dhe rreth [[Hedeby]].<ref name="Haywood2006">{{cite book |last1=Haywood |first1=John |title=Dark Age Naval Power: A Reassessment of Frankish and Anglo-Saxon Seafaring Activity |date=2006 |publisher=Anglo-Saxon Books |isbn=978-1-898281-43-6 |pages=170–171 |url=https://books.google.com/books?id=dus9AQAAIAAJ&q=%22Danevirke%22 |access-date=12 shkurt 2023 |archive-date=12 shkurt 2023 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20230212185651/https://books.google.com/books?id=dus9AQAAIAAJ&q=%22Danevirke%22 |url-status=live }}</ref>
Vikingët dëshmuan nënshtrimin e dhunshëm të saksonëve nga [[Karli i Madh]], në luftërat tridhjetëvjeçare saksone të 772–804. Humbja saksone rezultoi në pagëzimin e tyre të detyruar dhe thithjen e Saksonisë së Vjetër në [[Perandoria Karolingiane|Perandorinë Karolingiane]]. Frika nga [[frankët]] i shtyu vikingët të zgjeronin më tej Danevirke<ref name="Haywood2006" /> dhe ndërtimet mbrojtëse mbetën në përdorim gjatë gjithë epokës së vikingëve dhe madje deri në 1864.<ref name="Kold2014">{{cite web |url = http://danmarkshistorien.dk/leksikon-og-kilder/vis/materiale/dannevirke/ |title = Dannevirke |language = da |website = danmarkshistorien.dk |publisher = Aarhus University |last1=Kold |first1=Lotte Flugt |date = 3 nëntor 2014 |access-date = 20 dhjetor 2014 |archive-url = https://web.archive.org/web/20160304061819/http://danmarkshistorien.dk/leksikon-og-kilder/vis/materiale/dannevirke/ |archive-date = 4 mars 2016 |url-status = live |quote=Senest i krigen 1864 (2. Slesvigske Krig) fungerede Dannevirke som forsvarsværk, og fortidsmindet har en nærmest mytisk rolle i Danmarks historie." English: "Dannevirke last functioned as a defensive structure in the 1864 [[Second Schleswig War]]; this ancient structure has an almost mythical role in Denmark's history.}}</ref>
Bregdeti jugor i Detit Baltik sundohej nga [[Obotritët]], një federatë e fiseve sllave besnike ndaj Karolingëve dhe më vonë [[Perandoria Franke|Perandorisë Franke]]. Vikingët - të udhëhequr nga [[Mbreti Gudfred]] - shkatërruan qytetin Obotrite të Reric në bregun jugor të Balltikut në vitin 808 e.r. dhe transferuan tregtarët dhe tregtarët në Hedeby.<ref>{{Cite journal|last=Näsman|first=Ulf|date=1 nëntor 2000|title=Raids, Migrations, and Kingdoms|journal=Acta Archaeologica|language=en|volume=71|issue=1|pages=1–7|doi=10.1034/j.1600-0390.2000.d01-1.x|s2cid=162638243 |issn=1600-0390}}</ref> Kjo siguroi epërsinë e Vikingëve në Detin Baltik, e cila vazhdoi gjatë gjithë epokës së vikingëve.
Për shkak të zgjerimit të vikingëve nëpër Evropë, një krahasim i [[ADN]]-së dhe arkeologjisë i ndërmarrë nga shkencëtarët në [[Universiteti i Kembrixhit|Universitetin e Kembrixhit]] dhe [[Universiteti i Kopenhagës|Universitetin e Kopenhagës]] sugjeroi se termi "Viking" mund të ketë evoluar për t'u bërë "një përshkrim pune, jo një çështje trashëgimie". ", të paktën në disa grupe vikingësh.<ref>{{cite web|last1=Curry|first1=Andrew|date=16 shtator 2020|title='Viking' was a job description, not a matter of heredity, massive ancient DNA study shows|url=https://www.science.org/content/article/viking-was-job-description-not-matter-heredity-massive-ancient-dna-study-shows|access-date=16 shtator 2020|website=Science {{!}} AAAS|language=en|archive-date=15 tetor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20211015230053/https://www.science.org/content/article/viking-was-job-description-not-matter-heredity-massive-ancient-dna-study-shows|url-status=live}}</ref>
== Kultura ==
== Armët ==
[[Skeda:Viking swords.jpg|parapamje|{{center|[[Shpata vikinge|Shpatat vikinge]]}}]]
Njohuritë për armët dhe forca të blinduara të epokës së vikingëve bazohen në gjetjet arkeologjike, përfaqësimin piktural dhe deri diku në rrëfimet në [[sagat nordike]] dhe [[ligjet nordike]] të regjistruara në shekullin e 13-të. Sipas zakonit, të gjithë burrave të lirë nordikë u kërkohej të kishin armë dhe lejoheshin t'i mbanin ato në çdo kohë. Këto krahë tregonin statusin social të një vikingu: një viking i pasur kishte një ansambël të plotë të një helmete, mburojë, këmishë postare dhe shpatë. Megjithatë, shpatat përdoreshin rrallë në betejë; ato ndoshta nuk ishin mjaftueshëm të forta për luftime dhe ka shumë të ngjarë të përdoreshin vetëm si sende simbolike ose dekorative.<ref>{{Cite news|url=http://www.livescience.com/58654-viking-sword-scans-reveal-norse-culture.html|title=Scans of Viking Swords Reveal a Slice of Norse Culture|work=Live Science|language=en|access-date=15 prill 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170414224454/http://www.livescience.com/58654-viking-sword-scans-reveal-norse-culture.html|archive-date=14 prill 2017|url-status=live}}</ref>
Një ''bóndi'' (i lirë) tipik kishte më shumë gjasa të luftonte me [[Shtiza|shtizë]] dhe [[Mburoja|mburojë]], dhe shumica mbanin gjithashtu një [[seax]] si thikë dhe krahë. Harqet u përdorën në fazat fillestare të betejave tokësore dhe në det, por ato prireshin të konsideroheshin më pak "të nderuar" sesa armët e përleshjes. Vikingët ishin relativisht të pazakontë për kohën në përdorimin e sëpatave si një armë kryesore beteje. [[Housecarl|Húscarls]], roja elitë e mbretit [[Knuti i Madh|Knut]] (dhe më vonë e mbretit [[Harold Godwinson|Harold II]]) ishin të armatosur me sëpata me dy duar që mund të ndanin mburojat ose helmetat metalike me lehtësi.
Lufta dhe dhuna e vikingëve shpesh motivoheshin dhe nxiteshin nga besimet e tyre në fenë nordike, duke u fokusuar në Thor dhe Odin, perënditë e luftës dhe vdekjes.<ref name="Grimbly2013">{{cite book|author=Shona Grimbly|title=Encyclopedia of the Ancient World|url=https://books.google.com/books?id=zZJ4AAAAQBAJ&pg=PA121|date=2013|publisher=Routledge|isbn=978-1-136-78688-4|pages=121–|access-date=17 tetor 2015|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101203825/https://books.google.com/books?id=zZJ4AAAAQBAJ&pg=PA121|archive-date=1 janar 2016|url-status=live}}</ref><ref name="GreenSiegmund2003">{{cite book|author1=Dennis Howard Green|author2=Frank Siegmund|title=The Continental Saxons from the Migration Period to the Tenth Century: An Ethnographic Perspective|url=https://books.google.com/books?id=MThYNoTutLkC&pg=PA306|year=2003|publisher=Boydell Press|isbn=978-1-84383-026-9|pages=306–|access-date=17 tetor 2015|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20160101203825/https://books.google.com/books?id=MThYNoTutLkC&pg=PA306|archive-date=1 janar 2016|url-status=live}}</ref>
Dhuna ishte e zakonshme në Norvegjinë e Epokës së Vikingëve. Një ekzaminim i mbetjeve njerëzore norvegjeze nga epoka e vikingëve zbuloi se 72% e meshkujve të ekzaminuar dhe 42% e femrave të ekzaminuara kishin pësuar lëndime të lidhura me armët. Dhuna ishte më pak e zakonshme në Danimarkën e Epokës së Vikingëve, ku shoqëria ishte më e centralizuar dhe komplekse sesa shoqëria norvegjeze e bazuar në klan.<ref>{{cite journal |last1=Bill |first1=Jan |last2=Jacobson |first2=David |last3=Nagel |first3=Susanne |last4=Strand |first4=Lisa Mariann |title=Violence as a lens to Viking societies: A comparison of Norway and Denmark |journal=Journal of Anthropological Archaeology |date=shtator 2024 |volume=75 |language=en |doi=10.1016/j.jaa.2024.101605 |url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0278416524000369#b0870}}</ref>
Luftëtari viking shpesh shoqërohet me sulme të dhunshme tërbimi dhe luftimesh të furishme në kulturën moderne popullore, siç pasqyrohet në kuptimet e bashkangjitura me fjalët ''berserkergang'' dhe ''[[berserker]]'' që nuk do të kishin qenë kuptimet e kuptuara nga shoqëria mesjetare nordike.<ref name="Dale2021">{{cite book |last1=Dale |first1=Roderick |title=The Myths and Realities of the Viking Berserkr |date=2021 |publisher=Routledge |isbn=978-0-429-65036-9 |pages=72–75, 85 |url=https://books.google.com/books?id=ufFUEAAAQBAJ&pg=PA74 |access-date=6 shkurt 2023 |archive-date=6 shkurt 2023 |language=en |archive-url=https://web.archive.org/web/20230206045500/https://books.google.com/books?id=ufFUEAAAQBAJ&pg=PA74 |url-status=live }}</ref> Një stil i tillë luftimi mund të jetë vendosur qëllimisht nga trupat e goditjes, dhe është propozuar që gjendja e tërbimit mund të jetë shkaktuar nga konsumimi i sasive të mëdha të alkoolit, ose nëpërmjet gëlltitjes së materialeve me veti [[Droga psikoaktive|psikoaktive]], si p.sh. bima [[Hyoscyamus niger]], siç spekulohet nga Karsten Fatur<ref>Karsten Fatur, Sagas of the Solanaceae: Speculative ethnobotanical perspectives on the Norse berserkers, Journal of Ethnopharmacology, Volume 244, 2019, https://doi.org/10.1016/j.jep.2019.112151 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230414031020/https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0378874119322640?via%3Dihub |date=14 prill 2023 }}.</ref> ose nga konsumimi i kërpudhave [[Halucinogjenët|halucinogjene]] ''[[Amanita muscaria]]'', siç u hipotezua për herë të parë nga teologu suedez Samuel Ødman në 1784 dhe më vonë nga botanisti F.C. Schübeler në vitin 1885.<ref>Howard D. Fabing. "On Going Berserk: A Neurochemical Inquiry." Scientific Monthly. 83 [Nov. 1956] p. 232</ref> Arkeologu norvegjez i fushëbetejës Are Skarstein Kolberg pohon se "...hipoteza e Ödman nuk mbështetet nga literatura e sagës ose nga të dhënat arkeologjike",<ref name="Kolberg2018">{{cite journal |last1=Kolberg |first1=Are Skarstein |title=Did Vikings Really Go Berserk? An Interdisciplinary Critical Analysis of Berserks. |journal=Journal of Military History |date=korrik 2018 |volume=82 |issue=3 |pages=905, 908 |language=en |url=https://web-p-ebscohost-com.wikipedialibrary.idm.oclc.org/ehost/detail/detail?vid=6&sid=363dc534-a0ed-421f-82a8-2db6dc98b79e%40redis&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ%3d%3d#AN=130321457&db=a9h |access-date=6 shkurt 2023 |issn=0899-3718 |archive-date=14 prill 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230414031051/https://wikipedialibrary.wmflabs.org/?next_url=/ezproxy/r/ezp.2aHR0cHM6Ly93ZWIucC5lYnNjb2hvc3QuY29tL2Vob3N0L2RldGFpbC9kZXRhaWw.dmlkPTYmc2lkPTM2M2RjNTM0LWEwZWQtNDIxZi04MmE4LTJkYjZkYzk4Yjc5ZSU0MHJlZGlzJmJkYXRhPUpuTnBkR1U5WldodmMzUXRiR2wyWlElM0QlM0Q-#AN=130321457&db=a9h |url-status=live }}</ref> dhe sipas Roderick Dale, nuk ka asnjë provë për të nga epoka e vikingëve ose nga letërsia e vjetër nordike.<ref name="Dale2021" />
== Në kulturën popullore ==
{{Kryesor|Mitologjia nordike në kulturën popullore}}
Në vitin 1962, shkrimtari amerikan i librave komik [[Stan Lee]] dhe vëllai i tij [[Larry Lieber]], së bashku me [[Jack Kirby]], krijuan [[superhero]]in e [[Marvel Comics]] [[Thor (Marvel Comics)|Thor]], të cilin e bazuan në perëndinë nordike me të njëjtin emër. Personazhi është paraqitur në filmin [[Thor (film)|''Thor'']] të [[Marvel Studios]] të vitit 2011 dhe vazhdimet e tij. Personazhi shfaqet gjithashtu në filmin e vitit 2012 ''[[The Avengers (film 2012)|The Avengers]]'' dhe [[Avengers Assemble (seri televizive)|seritë e animuara]] të lidhura me të.
Shfaqja e Vikingëve në mediat dhe televizionet e njohura ka parë një ringjallje në dekadat e fundit, veçanërisht me serinë e vitit 2013 ''[[Vikings (seri televizive 2013)|Vikings]]'' të [[History Channel]], me regji të [[Michael Hirst (skenarist)|Michael Hirst]].
Vikingët kanë shërbyer si frymëzim për video-lojëra të shumta, si ''[[The Lost Vikings]]'' (1993), ''[[Age of Mythology]]'' (2002), dhe ''[[For Honor]]'' (2017).<ref>{{Citation|title=Top 10 Glorious Viking Themed Video Games| date=11 gusht 2017 |url=https://www.youtube.com/watch?v=_5W7yoMyV60| archive-url=https://ghostarchive.org/varchive/youtube/20211027/_5W7yoMyV60| archive-date=27 tetor 2021|language=en|access-date=14 dhjetor 2019}}{{cbignore}}</ref> Të tre nga seria "The Lost Vikings" - Erik the Swift, Baleog the Fierce dhe Olaf the Stout - u shfaqën si një hero i luajtshëm në titullin crossover ''[[Heroes of the Storm]]'' (2015).<ref>{{cite web|url=http://us.battle.net/heroes/en/heroes/the-lost-vikings/|title=The Lost Vikings – Heroes of the Storm|website=us.battle.net|language=en-US|access-date=14 dhjetor 2019|archive-date=7 qershor 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170607163113/http://us.battle.net/heroes/en/heroes/the-lost-vikings/|url-status=live}}</ref> ''[[The Elder Scrolls V: Skyrim]]'' (2011) është një video lojë aksion, e frymëzuar shumë nga kultura vikinge.<ref>{{Cite magazine|url=https://www.wired.com/2011/11/skyrim-review/|title=Review: Boundless Skyrim Will Become Your Life|last=Schreier|first=Jason|date=10 nëntor 2011|magazine=Wired|access-date=14 dhjetor 2019|language=en-US|issn=1059-1028|archive-date=14 dhjetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191214182259/https://www.wired.com/2011/11/skyrim-review/|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.destructoid.com/how-historically-accurate-is-skyrim-part-2-284536.phtml|title=How historically accurate is Skyrim? Part 2|website=Destructoid|date=5 dhjetor 2014|language=en|access-date=14 dhjetor 2019|archive-date=7 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200807215759/https://www.destructoid.com/how-historically-accurate-is-skyrim-part-2-284536.phtml|url-status=live}}</ref> Vikingët janë fokusi kryesor i videolojës 2020 ''[[Assassin's Creed Valhalla]]'', e cila zhvillohet në vitin 873 e.r. dhe tregon një histori alternative të pushtimit viking të Britanisë.<ref>{{cite magazine|last=Juba|first=Joe|title=Answers To Our Biggest Questions About Assassin's Creed Valhalla|url=https://www.gameinformer.com/2020/04/30/answers-to-our-biggest-questions-about-assassins-creed-valhalla|access-date=10 tetor 2020|magazine=Game Informer|language=en|archive-date=14 gusht 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210814142213/https://www.gameinformer.com/2020/04/30/answers-to-our-biggest-questions-about-assassins-creed-valhalla|url-status=dead}}</ref>
Rindërtimet moderne të [[Mitologjia vikinge|mitologjisë vikinge]] kanë treguar një ndikim të vazhdueshëm në kulturën popullore të fundit të shekullit të 20-të dhe fillimit të shekullit të 21-të në disa vende, duke frymëzuar komike, filma, seri televizive, lojëra me role, lojëra kompjuterike dhe muzikë, duke përfshirë [[Viking metal]], një nënzhanër e [[Heavy metal|muzikës heavy metal]].
Që nga vitet 1960, ka pasur një entuziazëm në rritje për rishfaqjen historike. Ndërsa grupet më të hershme kishin pak pretendime për saktësinë historike, serioziteti dhe saktësia e reenaktorëve është rritur. Grupet më të mëdha të tilla përfshijnë [[The Vikings (reenactment group)|The Vikings]] dhe [[Regia Anglorum]], megjithëse shumë grupe më të vogla ekzistojnë në Evropë, Amerikën e Veriut, Zelandën e Re dhe Australi. Shumë grupe reenaktorë marrin pjesë në luftime me çelik të gjallë dhe disa kanë anije ose varka të stilit viking.
== Vikingë të shquar ==
* [[Uhtred of Bebbanburg]]
* [[Leif Erikson]]
* [[Kanuti i Madh]]
* [[Ragnar Lothbrok]]
* [[Brida Ragnarsson]]
* [[Lagertha]]
* [[Aslaug]]
* [[Vikingët në betejat e tyre të njëpasnjëshme]]
== Referime ==
{{Reflist|30em}}
== Lidhje te jashtme ==
* [https://web.archive.org/web/20110722065628/http://www.history.com/topics/vikings Vikings] – në The History Channel
* [https://www.lofotr.no/en/lofotr-vikingmuseum/ Lofotr Viking Museum]
[[Kategoria:Vikingë| ]]
[[Kategoria:Mesjeta]]
[[Kategoria:Epoka e Vikingëve|*]]
[[Kategoria:Historia e Skandinavisë]]
[[Kategoria:Piratë mesjetarë]]
ih126755gk7e5yswv9s98pkdvk82ide
Wikipedia:Zyra e Ankesave
4
25990
2814012
2809621
2025-07-02T00:39:34Z
Klein Muçi
52109
Arkivim
2814012
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
h0o3rnt5bztm9nqwoowz6ej393c8woq
Wikipedia:Kuvendi
4
26026
2814020
2813614
2025-07-02T04:17:21Z
MajavahBot
122738
U arkivuan 2 diskutime pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23]]
2814020
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
pvvwa4rg8sjhzojeeosnzu7nzwpf9cc
Moska
0
27055
2814014
2797916
2025-07-02T00:54:25Z
Sebastian Dionizi
123522
shtova linqe
2814014
wikitext
text/x-wiki
{{AMR|Pak referenca (edhe ato gjithesesi kane nevoje per rregullime teknike); Vendosje më e mirë e figurave dhe pajisje me me shume linqe ne permbajtje.}}
{{Infobox settlement
| settlement_type=Qytet Federal
|Emri=Moska<br /><small>Москва</small>
| image_flag = Flag of Moscow.svg
| flag_link = Flamuri i Moskës
| image_seal = Coat of Arms of Moscow.svg
| seal_link = Stema e Moskës
| seal_size =
| image_skyline = StBasile SpasskayaTower Red Square Moscow.hires.jpg
| image_caption= Kulla e orës Spasskaya dhe Katedralja e Shën Vasilit
|Shteti=Rusia
|Koordinatat=
|Rajoni=Qëndror
|Qarku=
|Distrikti=
|Kantoni=
|Departamenti=
|Lartësia =
| established_date=Para vitit [[1147]]
|Sipërfaqja=1,081 km2
|Zona Kohore=MSK/MSD ([[UTC]]+3/+4)
| postal_code=101 te 129
| registration_plate=77, 99, 97, 177, 199, 197
|Aeroporti=
|Kryetari i Bashkisë=[[Sergey Sobyanin]]
| population_demonym = Moskovit/e
|Asambleja rajonale=
|Partia udhëheqëse=[[Rusia e Bashkuar]]
| website=[http://www.mos.ru/ www.mos.ru]
| population_total=10,126,424
|Dendësia=9,682 /km2
|Zona urbane=100%
|Zona metropolitane=0%
<!--Harta-->
| map_caption =
| map_size = 280
| image_map =
| image_map2 = Rusia evropiane
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=55 | gjer_m=45 | gjer_s=6 | gjer_dr =N
| gjat_g=37 | gjat_m=37 | gjat_s=4 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësi =
|gjatësi =
}}
'''Moska''' ([[Gjuha ruse|rusisht]]: ''Москва́'') është kryeqyteti i [[Rusia|Rusisë]]. Moska është një ndër qytetet më të vjetra dhe më të bukura të Rusisë, ndodhet në pjesën evropiane të Rusisë. Perandorët ose carët e kthyen qytetin në bazën e tyre të urdhrave deri në vitin [[1712]], kur kryeqytet i Rusisë u bë [[Saint Petersburg]]. Moska u rikthye në kryeqytet të Rusisë në vitin 1918 dhe shërbeu si kryeqyteti i [[Bashkimi Sovjetik|ish-Bashkimit Sovjetik]] nga viti 1922 deri në vitin 1991. Moska ka qenë historikisht kryeqyteti i [[BRSS]], [[Perandoria Ruse|Perandorisë Ruse]], Regjimeve cariste dhe Dukatit Moskovit. Moska konsiderohet si një prej qyteteve më të gjelbra të Evropës dhe ka rreth 27 kilometra katrorë gjelbërim në parqe për person. Infrastruktura historike e kombinuar me zhvillimin modern të viteve të fundit e kanë bërë Moskën një prej destinacioneve më intriguese dhe tërheqëse të Evropës.
Gjatë viteve, Moska ka marrë një sërë emërtimesh si Roma e Tretë (Третий Рим), Guri i Bardhë (Белокаменная), Froni i Parë (Первопрестольная) dhe 40 Dyzetat (Сорок Сороков).
Një person nga Moska quhet Moskovit në [[Shqip]] ose Moskvich ne [[Gjuha ruse|Rusisht]].
== Historia ==
Moska ka një histori të gjatë dhe dramatike. Përmendet për herë të parë në kronikat mesjetare të vitit [[1147]]. U bë shpejt qyteti kryesor i princërve moskovitë. Moska u bë kryeqytet i perandorisë së re nga cari [[Ivani i tmerrshëm|Ivani i Tmerrshëm]] në [[Shekulli XVI|shekullin XVI]]. Qyteti është shkatërruar dhe rindërtuar disa herë përgjatë viteve. Ndërtesat e saj më të vjetra prej druri janë zhdukur në zjarre. Sa herë që qyteti e merrte veten pas hirit të flakëve, bëhej gjithmonë e më i bukur. Për çdo ndërtesë të Moskës thirreshin arkitektët më të mirë nga e gjithë bota për ta restauruar. Historia e rikonstruksionit të Moskës është një ndër arsyet që ajo ka absorbuar stile të ndryshme e të veçanta. [[Dukati i Madh i Moskës]], shërbeu si forca kryesore në ecurinë e ribashkimit të Rusisë dhe luftën për pavarësi kundër Hordhisë së Artë (mongolëve). Moska gradualisht ribashkoi principatat ruse përreth saj dhe arriti të mbizotërojë trashëgiminë kulturore e politike të Rusisë së Kievit. Kah [[shekulli XVIII]], vendi qe zgjeruar përmes pushtimeve, aneksimit dhe eksplorimit, duke u kthyer në [[Perandoria Ruse|Perandorinë Ruse]], të tretën perandori më të madhe në histori, që shtrihej nga [[Polonia]] drejt lindjes deri në [[Oqeani Paqësor|Oqeanin Paqësor]] dhe në [[Alaska|Alaskë]].
Për 30 vjet me radhë tunelet e [[Josif Stalini|Stalinit]] kanë qenë protagonistet e fshehtë të [[Lufta e Ftohtë|Luftës së Ftohtë]].
Për një Moskë të dytë, qindra metra poshtë së parës, në të vërtetë është folur prej kohësh. Kanë folur për këtë ekspertë, njerëz që kishin dëgjuar diçka, por edhe të tjerë, të cilët nuk e kishin idenë fare. Në fakt, jo më kot thuhet se rusët i adhurojnë misteret. Faktikisht, rreth njëzet vjet më parë bëri bujë të madhe një artikull i shfaqur në të përjavshmen popullore "Argumente dhe Fakte".
Për herë të parë, drejtori i saj, Vladislav Starkov, vendosi të publikojë një përmbledhje për veprën misterioze të regjimit. Në tregim, qyteti antiatomik dukej një treg i madh i mbuluar, ku ishte shumë e thjeshtë të krijoje ato kontakte njerëzore që në Moskën e hierarkizuar në sipërfaqe nuk do të ishin kurrë të mundura: për shembull të kalonte afër balerina më e mirë e Bolshoj-it, madje edhe të buzëqeshte, në dyqanet e saj, si në ndonjë aeroport ndërkombëtar, shiteshin xhinse, vodka konsumohej me dëshirë dhe pa limit, madje një shitëse e vogël, në një cep të këtij qyteti të "vdekur", të ofronte me xhentilesë edhe banane.
Pikërisht aty mund të përshëndesje dhe shumë akademikë e njerëz të shquar, sikur të ishin shokët e t‘u prej kohësh. Me pak fjalë, të gjithë vëllezër me njëri-tjetrin, në fatin e tyre të përbashkët në qytetin e fshehtë të librit. Drejtori i revistës kishte qenë shumë i matur në tregimin e tij, nuk përshkruante as atmosferën, as pllakat dhe as ngjyrën e kaltër të qiellit të "improvizuar", por, megjithatë, jepte lajmin e madh. Qyteti ekzistonte. Ajo që të bënte përshtypje në rrëfimin e tij ishte dimensioni i bunkerit, i aftë që të mbante 120 mijë persona.
Tregimi të sugjeronte, edhe pse në mënyrë indirekte, një hipotezë politike që përbënte skandal, se qyteti i varrosur në zemër të Moskës mund të përdorej vetëm në rast të ndonjë sulmi të mundshëm sovjetik kundër Amerikës. Por, po ta mendosh mirë, ishte vërtet diçka e pamundur, sepse ata që do të arrinin të shpëtonin do të ishin vetëm zyrtarët e lartë të Kremlinit.
Me pak fjalë, do të ishte pamundur të mblidheshin 100 mijë persona për 20 minuta nga alarmi i "mbërritjes" së raketave, ndaj ata që do të përfitonin do të ishin drejtuesit e shtetit, të cilët mund të zbrisnin në bunkerin e "vogël" poshtë [[Sheshi i Kuq|Sheshit të Kuq]], duke marrë metronë private dhe duke u strehuar në qytetin sekret. Populli, si gjithmonë. Sigurisht që sekreti nuk mund t‘i tregohej para kohe mijëra njerëzve. Tregimi i "Argumente dhe Fakte" shtronte një sërë pyetjesh, sa interesante aq edhe të rrezikshme, sa drejtori i saj nga shumë veta u cilësua si një i çmendur për guximin e tepruar.
Shumë i kërkonin adresën e qytetit sekret, ndërsa ai përgjigjej si ndonjë fëmijë, që nuk i kishte mësuar akoma fjalët. Ndoshta e kishte kuptuar se i ishte futur një loje të rrezikshme. Artikulli ngjalli kureshtje aq të madhe, sa shumica e njerëzve filluan të mendonin se qyteti tjetër gjendej në një hapësirë të stërmadhe brenda Universitetit të Moskës, i kufizuar nga Akademia e [[KGB]]-së dhe nga një bllok shtëpish popullore, ku thuhej se banonin funksionarët e të njëjtës organizatë.
Të gjithë moskovitët mendonin një qytet-fantazmë me banesa luksoze, kinema, restorante, salla lojërash, rrugë, stalla, varreza dhe depozita të mëdha me veshje e ushqime, ku mund të jetoje pa problem për një çerekshekull. Thuhej se aty kishte intelektualë dhe shkencëtarë. Për të gjitha këto flitej 20 vjet më parë, por meqë nuk u gjet asnjë gjurmë nga qyteti tjetër, të gjitha argumentet u braktisën dhe ideja për ekzistencën e tij u harrua. Tani është e qartë se qyteti mister nuk ishte gjë tjetër veçse një bunker normal antibërthamor, në shërbim të nxënësve të shkollës së KGB-së.
Askush nuk e ka parë. Por të gjithë e dinë që ekziston. Quhet "Metro-2" dhe është metroja sekrete e Kremlinit. Misteri i fundit i regjimit sovjetik. Ajo u ndërtua me urdhër të Stalinit dhe shërbente për të evakuuar nomenklaturën në rast rreziku.
Megjithatë, një herë e kreu funksionin e saj, më 6 nëntor të vitit 1941, kur fati i Moskës varej në një fije peri, pasi trupat gjermane të gjeneralit Guderian ishin vetëm 30 kilometra larg kryeqytetit rus.
Por Stalini donte të organizonte një mbledhje solemne me rastin e përvjetorit të 24 të revolucionit, pikërisht në stacionin majakovskaja, ndoshta më i bukuri dhe më i famshmi i rrjetit të metrosë moskovitë. Këtë e bëri për t‘i treguar popullit të tij që qeveria sovjetike nuk e kishte braktisur Moskën.
Në të vërtetë, vetëm pak e dinin se në majokovskaja Stalini kishte mbërritur nga një rrjet i fshehtë i metrosë, duke u shfaqur papritur, pa dalë nga zyrat ku të gjithë e kishin parë vetëm pak orë më parë. Nga kishte mbërritur aty. Pyetje e gabuar. Metroja sekrete e Moskës gjithmonë ka qenë një tabu.
I pari që kishte guxuar të fliste rreth saj kishte qenë Vladimir Gonik në romanin e tij "Mbretëria e territ" në vitin [[1992]]. Por ai pati probleme me inteligjencën ruse, se si i dinte të gjithë këto gjëra. Në të vërtetë, ai ishte një mjek ushtarak dhe kishte shërbyer në një spital të posaçëm të Ministrisë së Brendshme.
Mes pacientëve kishte pasur persona vërtet interesantë, që e kishin ndihmuar të zbulonte shumë gjëra. Shumë prej tyre i kishin treguar për punën që kishin bërë nën tokë. Ato tunele pa emër, stacionet e padukshme. Ato stacione, të njohura vetëm nga departamentet speciale të KGB-së, do të jenë në shërbim të publikut, se metroja e Moskës nuk mban më, sepse qyteti rus prej kohësh është në një krizë transporti.
Drejtuesit më të lartë të qytetit mendojnë se nëse nuk do të përdoren, atëherë do të jenë të kota dhe të panevojshme. Çdo linjë e metrosë të çonte në zona të rëndësishme, jashtë dhe brenda qytetit. Çdo anëtar i Byrosë Politike kishte bunkerin e tij, i cili ishte një apartament luksoz: të paktën 180 metra katrorë, me studio, dhomë ndenjjeje, kuzhinë dhe dhomë gjumi. Madje, apartamenti i Brezhnjevit ishte "binjak" me zyrën e tij në Kremlin.
Përveç këtyre, rrjeti i metrosë kishte edhe një linjë që lidhte Kremlinin me aeroportin e qeverisë.
<gallery>
Skeda:Fire of Moscow 1812.jpg|Nderhyrja franceze 1912
Skeda:Map of Moscow 1784.jpg|Hartë e Moskës e vitit 1784
Skeda:Red_Square_in_Moscow_(1801)_by_Fedor_Alekseev.jpg|Sheshi i Kuq nga Fedor Aleksander,1802
Skeda:Kremlin birds eye view-1.jpg|Kremlini dhe Sheshi i Kuq
</gallery>
== Demografia ==
[[Skeda:Population Development Moscow.png|thumb|Rritja e popullsisë 1350-2009]]
Moska është qyteti më i populluar i Rusisë dhe njëkohësisht një nga më te populluarit në botë. Sipas regjistrimit të vitit 2002 qyteti kishte 10.382.754 banorë ndërsa sipas atij të vitit 2010 është 10.562.098 banorë. Duke llogaritur qytetin së bashku me rrethet numri shkon në 17.314.766 banorë sipas regjistrimit të [[1 janar]] [[2010]]. 86,8% e popullsisë është ruse; 3,36% nga vendet e ish Bashkimit Sovjetik; 2,9% kaukaziane; 0,84% aziatike; 0,76% hebrenj dhe pjesa tjetër përbën 4,02%. Popullsia e Rusisë eshte pakësuar me 700,000 banorë çdo vit që nga rënia e Bashkimit Sovjetik. Edhe megjithëse popullsia e Rusisë është ulur përgjatë këtyre viteve ajo e Moskës rritet çdo vit.
== Kushtet natyrore ==
[[Skeda:Alexander Garden1.JPG|thumb|Mot tipik veror moskovit]]
Moska përshkohet nga lumi i Moskës, i cili përbëhet nga shumë degë, midis tyre Oka dhe [[Vollga]]. Degët më të mëdha të këtij lumi janë Yausa dhe Setun.
Ekziston një legjendë që thotë se Moska mbështetet në shtatë kodra. Në të vërtetë, kodrat janë vetëm një pjesë e territorit të Moskës, por pjesa më e lartë është ajo jugperëndimore e qytetit. Gjeografikisht, përkufizohet si “Teplostanskaya mbikodrinore”.
Pjesa qendrore e zonës së qytetit dhe ajo lindore janë më tepër të rrafshëta dhe të ulëta. Klima e Moskës është kontinentale, më tepër se në çdo qytet tjetër evropian. Temperaturat janë tepër të ulëta. Periudha e shirave zgjat nga prilli në nëntor, ndërsa periudha e borës nga nëntori në prill.
== Klima ==
Klima e Moskës është kontinentale, më tepër se në çdo qytet tjetër evropian. Temperaturat janë tepër të ulëta. Periudha e shirave zgjat nga prilli në nëntor, ndërsa periudha e borës nga nëntori në prill.
{{Klima
| TABELA =
| DIAGRAMI I TEMPETATURES =
| DIAGRAMI I RESHJEVE =
| DIAGRAMI I RESHJEVE LARTESIA =
| BURIMI = <ref>[http://meteoinfo.ru/climate/klimatgorod/3001-2010-02-25-12-47-50 Москва<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>
| Titulli =
| Vendi = Moska
<!-- temperatura mesatare maksimale për muajin në ° C -->
| maks_jan = -6.3
| maks_shk = -4.2
| maks_mar = 1.5
| maks_pri = 10.8
| maks_maj = 18.2
| maks_qer = 22.1
| maks_korr = 23.2
| maks_gush = 21.3
| maks_shta = 15.1
| maks_tet = 8.1
| maks_nën = 0.6
| maks_dhje = -3.5
<!-- temperatura mesatare minimale për muajin në ° C -->
| min_jan = -12.3
| min_shk = -11.1
| min_mar = -5.6
| min_pri = 2.1
| min_maj = 7.4
| min_qer = 12.0
| min_korr = 13.8
| min_gush = 12.0
| min_shta = 7.0
| min_tet = 2.0
| min_nën = -3.7
| min_dhje = -8.6
<!-- temperatura mesatare për muajin në ° C -->
| mes_jan =
| mes_shk =
| mes_mar =
| mes_pri =
| mes_maj =
| mes_qer =
| mes_korr =
| mes_gush =
| mes_shta =
| mes_tet =
| mes_nën =
| mes_dhje =
<!-- reshje mesatare për muajin në mm -->
| reshje_jan = 55
| reshje_shk = 44
| reshje_mar = 41
| reshje_pri = 34
| reshje_maj = 53
| reshje_qer = 78
| reshje_korr = 85
| reshje_gush = 87
| reshje_shta = 65
| reshje_tet = 77
| reshje_nën = 53
| reshje_dhje = 46
<!-- Numri mesatar i orëve të përditshme me diell për muajin në h / d -->
| orë_diell_jan =
| orë_diell_shk =
| orë_diell_mar =
| orë_diell_pri =
| orë_diell_maj =
| orë_diell_qer =
| orë_diell_korr =
| orë_diell_gush =
| orë_diell_shta =
| orë_diell_tet =
| orë_diell_nën =
| orë_diell_dhje =
<!-- Temperatura mesatare e ujit (oqeaneve, liqene, etj) për muajin në ° C -->
| uji_jan =
| uji_shk =
| uji_mar =
| uji_pri =
| uji_maj =
| uji_qer =
| uji_korr =
| uji_gush =
| uji_shta =
| uji_tet =
| uji_nën =
| uji_dhje =
<!-- Ditë me diell mesatare për muajin e në d -->
| ditë_diell_jan =
| ditë_diell _shk =
| ditë_diell _mar =
| ditë_diell _pri =
| ditë_diell _maj =
| ditë_diell _qer =
| ditë_diell _korr =
| ditë_diell _gush =
| ditë_diell _shta =
| ditë_diell _tet =
| ditë_diell _nën =
| ditë_diell _dhje =
<!-- Lagështia mesatare për muajin në %-->
| lagështia_jan = 10
| lagështia_shk = 9
| lagështia_mar = 8
| lagështia_pri = 7
| lagështia_maj = 9
| lagështia_qer = 12
| lagështia_korr = 13
| lagështia_gush = 13
| lagështia_shta = 11
| lagështia_tet = 12
| lagështia_nën = 10
| lagështia_dhje = 9
}}
== Ekonomia ==
'''Pamje e përgjithshme'''
[[Skeda:Moscow-City2015.jpg|thumb|250px|Moscow-City]]
Moska është një qytet me një ekonomi mjaft të zhvilluar duke u renditur si një nga qytetet më të zhvilluara evropiane dhe më gjerë. Të ardhurat nga Moska përbëjnë 20% te gjithë [[GDP]]-së së [[Rusia|Rusisë]] (8,44 trilion rubla në 2008 ose $459 miliard).
Në vitin [[2008]] renditej si qyteti më i shtrenjtë në botë, ndërsa në vitin [[2009]] renditej si qyteti i tretë më i shtrenjtë në botë pas [[Tokio]]s dhe [[Osaka]]s, falë stabilitetit të [[Rubla|Rublës]] dhe rritjes së çmimeve të pronave brenda qytetit. Moska është gjithashtu qendra e shumë kompanive me kapital të huaj që operojnë në Rusi dhe ndërkombëtarisht. Për të pestin vit radhazi, Moska është vlerësuar si qyteti me hotelet më të shtrenjtë në botë. Dhomat luksoze në kryeqytetin rus variojnë nga 480 dollarë amerikanë deri në 550 dollarë në natë, 67 më shumë se në vitin 2008. Sido që të jetë, këtu suitat marramendëse kushtojnë 80 dollarë më shumë se në destinacionin e dytë më të shtrenjtë në botë, në [[Abu Dhabi]].
Në vitin 2008 Moska kishte 74 miliarderë, me një pasuri mesatare $5,9 bilion duke u renditur përpara [[New York]]-ut me 71 miliarderë. Megjithatë në vitin 2009 Moska kishte vetëm 27 miliarderë kundrejt 55 të [[New York]]-ut (Rusia humbi 52 miliarderë për shkak të recensionit). Kryesues i listës së vitit 2009 ishte [[Mikhail Prokhorov]] me $9,5 miliard dhe në vendin e dytë me $8,5 miliard gjendej [[Roman Abramovich]]. Kompania në pronësi të Prokhorov-it "ОНЭКСИМ" group zotëron asete të çmueshme në energjinë hidrogjenore, nanoteknologji, energji tradicionale, sektorin e metaleve të çmuara, ndërsa Abramovich, që pas shitjes së kompanisë së tij të naftës Sibneft tek gjiganti i gazit [[Gazprom]] në 2005, zotëron asete në industrinë e rëndë. Ai gjithashtu ka në pronësi edhe klubin e futbollit anglez Chelsea dhe një zonë në Hënë. Yelena Baturina mbetet ende gruaja më e pasur në Rusi, ajo është 45-vjeçe dhe është gruaja e dytë e kryebashkiakut Yuri Luzhkov. Në vitin 2008 i pari në këtë listë renditej Oleg Deripaska $28 me bilion, ndërsa sot ai renditet i dhjet-i me vetëm $3,5 bilion.
== Kultura ==
[[Skeda:GorkiPark Becken.jpg|thumb|“Gorky Park”]]
Një numër i madh festivalesh zhvillohen në Moskë, sipas traditës së kishës ortodokse. Krishtlindjet ortodokse fillojnë me meshën në mesnatën e 7 janarit. Pashkët ortodokse, të njohura si “Paskha”, festohen në mars ose në prill dhe fillojnë në mesnatë me një ceremoni në kishë, pas së cilës njerëzit hanë kekun e veçantë të kishës, si dhe vezë me ngjyrë.
Si një traditë shumëvjeçare, festivali i filmit i Moskës e ndryshon atmosferën e qytetit gjatë vjeshtës. Ndërsa “Festivali Rus i Dimrit” është më tepër një panair turistësh, në të cilin zhvillohen shfaqje të ndryshme folklori, lojëra dhe ku vodka konsumohet me shumicë. Ky festival festohet gjatë periudhës së 25 dhjetorit deri më 5 janar.
“Novy God” është “viti i ri rus” dhe është festivali më i rëndësishëm i vitit, në të cilin bëhen dhurata pa fund, shpesh të vendosura poshtë bredhit të Vitit të Ri. Moskovitët e lënë pas vitin e vjetër me vodka dhe e mirëpresin vitin e ri me shampanjë.
Pishinat publike janë disi dredharake, pasi të duhet një vërtetim mjeku, i cili të pohojë se jeni aq të shëndetshëm sa të mundeni të zhyteni. “Pishina Chaika” ofron vetë një kontroll të tillë. Në ditët me diell të verës mund të shkoni në Serebryaniy, në pjesën veriore të qytetit, për të ndjerë pak nga ngrohtësia e rërës.
“Banya” është një traditë e vjetër ruse dhe shumë moskovitë e kanë atë pjesë të rëndësishme të javës së tyre. Elementët kryesorë të saj janë një dhomë me avuj të nxehtë (e cila, siç thuhet me shaka, i bën finlandezët të duken të butë) dhe një kamxhik i mirë prej mështekne (sigurisht për vetitë e tij detoksifikuese). Banjat Sandunovskiye, me dhomat gotike dhe me atmosferën e përgjithshme aristokratike dekadente, janë vendi më i përshtatshëm “për të thekur” veten.
==== Ski në borë ====
Rusia nuk mund të konceptohet pa ski në borë. Është aktivitet klasik, i cili do t’ju sjellë në kontakt me banorët vendës. Vendet më popullore dhe më tradicionale janë “Gorky Park” dhe “Izmaylovsky Park”.
== Vende për t'u parë ==
[[Skeda:Inside Moscow Bolshoi Theatre.jpg|thumb|left|Teatri Bolshoi]]
[[Skeda:Moscow State Historical Museum.jpg|thumb|Museu Historik Kombëtar]]
[[Kremlini|Kremlini i Moskës]] është zemra e kryeqytetit rus. Rrugë kryesore të qytetit takohen në një pikë në Kremlin ose formojnë seri rrathësh të përqendruar rreth tij. Pallati i madh i Kremlinit dhe Pallati i Kongreseve janë vendet e zhvillimit të kongreseve të deputetëve të Rusisë.
Koleksionet e muzeve të Kremlinit janë të veçanta në llojin e tyre. Ato përmbajnë piktura të hershme ruse, ikona, fresko të shekujve të 12–17-të, karroca, slita dhe rroba ceremoniale kuajsh të shekujve të 16–19-të, tapete orientale dhe tapiceri evropiane perëndimore, artikuj nga argjendari ruse dhe evropiane, artikuj shtëpiakë, libra, porcelane, gurë të gdhendur dhe gjetje arkeologjike.
Muzetë me famë botërore të Moskës dhe galeritë me koleksionet e tyre janë disa nga më të mëdhenjtë e më të rëndësishmit në mbarë botën. Ekspozita të ndryshme arti shpalosin bashkë të renë me klasiken, ashtu siç bënin dikur në kohërat para-revolucionare dhe derivohen nga degë të ndryshme të artit, si piktura, fotografia dhe skulptura.
Një nga muzetë e artit më të vizituar në Moskë është Galeria Tretyakov, e cila u hap nga [[Pavel Tretyakov]], njeri shumë i pasur i artit, i cili dhuroi një koleksion privat shumë të madh. Kjo galeri është e ndarë në dy ndërtesa.
Tretyakovi i Vjetër, galeria e vërtetë në zonën Tretyakovskaya, në pjesën jugore të lumit të Moskës, përmban punimet tradicionale klasike ruse. Punimet e piktorëve pararevolucionarë të famshëm, si Ilya Repin, ashtu si edhe punimet e piktorëve rusë të ikonave, mund të gjenden në këtë galeri. Vizitorët mund të shikojnë edhe piktura të rralla origjinale të përpara shekullit të 15-të, të punuara nga ikonografi Andrei Rublev.
[[Skeda:Tretyakovskaya gallery.JPG|thumb|left|Galeria Tretiakov]]
Tretyakovi i Ri, i krijuar gjatë epokës sovjetike, kryesisht përmban punimet e artistëve sovjetikë, si edhe koleksione kontemporane.
Një tjetër muze në qytetin e Moskës është edhe Muzeu Pushkin i Arteve Të Bukura, i cili është hapur nga i ati i Maria Tsvetaevas. Muzeu Pushkin është i afërt me Muzeun Britanik të Londrës, në hollët e të cilëve kryqëzohen punime të qytetërimit modern me skulptura antike. Ky muze përmban piktura të famshme nga çdo epokë e rëndësishme e artit perëndimor, punime nga Claude Monet, Paul Cezanne dhe Pablo Picasso.
Muzeu Historik Shtetëror i Rusisë është muze i historisë ruse, në të cilin përfshihen që nga reliket prehistorike e deri punimet e artit të dinastisë Romanov. Totali i objekteve në muze numëron miliona. Muzeu Politeknik u formua në vitin 1872 dhe është muzeu më i madh teknik në Rusi, i cili ofron një sërë shpikjesh historike dhe zhvillimesh teknologjike.
Moska është gjithashtu zemra e arteve ruse të performuara, përfshi këtu baletin dhe filmin. Në Moskë ekzistojnë 93 teatro, 132 kinema dhe 24 salla koncertesh. Midis shumë teatrove të Moskës dhe studiove të baletit, është edhe Teatri Bolshoi dhe Teatri Malyi, por edhe Moscow Art Theatre.
Salla Qendrore Shtetërore e Koncerteve është e famshme për performancat e baletit dhe estradës, si dhe është vendi i koncerteve të artistëve të mëdhenj. Është e pozicionuar pranë ndërtesës së Hotel Rossiya, më i madhi në Evropë.
Qendra Ndërkombëtare e Arteve të Performuara të Moskës u hap në vitin 2003 dhe njihet për performancat e muzikës klasike. Gjithashtu, ka organon më të madhe në Rusi. Në Moskë ka edhe dy cirqe të mëdha, Cirku Shtetëror i Moskës dhe Cirku i Moskës në bulevardin “Tsvetnoy”.
== Binjakëzimet ==
{| style="background: padding:0em 1em 0em 1em;"
| style="vertical-align:top" |
|
* {{flagicon|Algeria}} [[Algjeri]], [[Algjeria]]
* {{flagicon|Kazakhstan}} [[Almaty]], [[Kazakhstan]]<ref>{{Cite web |url=http://www.almaty.freenet.kz/symbol.htm |title=Almaty official site |url-status=dead |access-date=16 maj 2010 |archive-date=4 mars 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090304013748/http://www.almaty.freenet.kz/symbol.htm }}</ref>
* {{flagicon|Jordan}} [[Amman]], [[Jordania]]
* {{flagicon|Turkey}} [[Ankara]], [[Turqia]]
* {{flagicon|Kazakhstan}} [[Astana]], [[Kazakistani|Kazakistan]]
* {{flagicon|Greece}} [[Athinë]], [[Greqia]]
* {{flagicon|Azerbaijan}} [[Baku]], [[Azerbajxhani]]
* {{flagicon|Thailand}} [[Bangkok]], [[Tailanda]]
* {{flagicon|Bosnia and Herzegovina}} [[Banja Luka]], [[Bosnja dhe Hercegovina]]
* {{flagicon|Lebanon}} [[Bejrut]], [[Libani]]
* {{flagicon|Serbia}} [[Beograd]], [[Serbia]]
|valign="top"|
|
* {{flagicon|Germany}} [[Berlin]], [[Gjermania]]
* {{flagicon|Belgium}} [[Bruksel]], [[Belgjika]]
* {{flagicon|Romania}} [[Bukuresht]], [[Rumania]]
* {{flagicon|Egypt}} [[Kajro]], [[Egjipt]]
* {{flagicon|United States}} [[Çikago]], [[Illinois]], [[Sh.B.A.]]
* {{flagicon|Peru}} [[Cusco]], [[Peru]]
* {{flagicon|India}} [[New Delhi]], [[India]]
* {{flagicon|Ukraine}} [[Donetsk]], [[Ukraina]]
* {{flagicon|Tajikistan}} [[Dushanbe]], [[Taxhikistani]]
* {{flagicon|Germany}} [[Dyseldorf]], [[Gjermania]]<ref name="Düsseldorf">{{cite web |url=http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |title=Twin Towns |publisher=www.amazingdusseldorf.com |accessdate=2009-10-29 |archive-date=17 tetor 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141017104519/http://www.amazingdusseldorf.com/community-local/people/twin-towns.html |url-status=dead }}</ref>
* {{flagicon|Azerbaijan}} [[Ganja, Azerbaijan|Ganja]], [[Azerbajxhani]]
|valign="top"|
|
* {{flagicon|Vietnam}} [[Hanoi]], [[Vietnami]]
* {{flagicon|Cuba}} [[Havana]], [[Kuba]]
* {{flagicon|Vietnam}} [[Ho Chi Minh City]], [[Vietnami]]
* {{flagicon|Germany}} [[Ingolstadt]], [[Gjermani]]
* {{flagicon|Latvia}} [[Jelgava]], [[Letoni]]
* {{flagicon|Ukraine}} [[Kharkiv]], [[Ukraina]]
* {{flagicon|Russia}} [[Kolomna]], [[Rusia]]
* {{flagicon|Poland}} [[Kraków]], [[Poloni]]
* {{flagicon|France}} [[Limoges]], [[France]]
* {{flagicon|Slovenia}} [[Lubjana]], [[Sllovenia]]
* {{flagicon|United Kingdom}} [[Londër]], [[Mbretëria e Bashkuar]]
|valign="top"|
|
* {{flagicon|Spain}} [[Madrid]], [[Spanjë]]
* {{flagicon|Philippines}} [[Manila]], [[Filipinet]]<ref name="Manila.Gov">{{cite web|url=http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|title=Sister Cities of Manila|publisher=City Government of Manila|accessdate=2009-07-02|archive-date=6 gusht 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090806191943/http://www.manila.gov.ph/localgovt.htm#sistercities|url-status=dead}}</ref>
* {{flagicon|Russia}} [[Naryan-Mar]], [[Rusia]]
* {{flagicon|Cyprus}} [[Nicosia]], [[Qipro]]
* {{flagicon|France}} [[Paris]], [[Franca]]
* {{flagicon|Montenegro}} [[Podgorica]], [[Mali i Zi]]
* {{flagicon|North Korea}} [[Pyongyang]], [[Koreja e Veriut]]
* {{flagicon|Iran}} [[Rasht]], [[Iran]]
* {{flagicon|Iceland}} [[Reikjavik]], [[Islanda]]<ref>[http://www.diplomatrus.com/article.php?id=1071&PHPSESSID=1d432b8ba8416b3494009601b57893a2&l=eng Moscow and Rejkjavik sister cities. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090107011545/http://www.diplomatrus.com/article.php?id=1071&PHPSESSID=1d432b8ba8416b3494009601b57893a2&l=eng |date=7 janar 2009 }}. Retrieved on 2008-03-11</ref>
* {{flagicon|Latvia}} [[Riga]], [[Letoni]]
* {{flagicon|South Korea}} [[Seul]], [[Korea e Jugut]]
|valign="top"|
|
* {{flagicon|Estonia}} [[Talin]], [[Estonia]]
* {{flagicon|Israel}} [[Tel Aviv-Jafa]], [[Izraeli]]
* {{flagicon|Iran}} [[Teherani|Teheran]], [[Iran]]
* {{flagicon|Albania}} [[Tirana]], [[Shqipëria]]<ref name="International relations">{{cite web |url=http://www.tirana.gov.al/common/images/International%20Relations.pdf |title=Twinning Cities: International Relations |accessdate=2009-06-23 |work=Municipality of Tirana |publisher=www.tirana.gov.al |format=PDF |archive-date=16 shkurt 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080216035358/http://www.tirana.gov.al/common/images/International%20Relations.pdf |url-status=dead }}</ref><ref>Twinning Cities: International Relations. Municipality of Tirana. www.tirana.gov.al. Retrieved on 2008-01-25.</ref>
* {{flagicon|Japan}} [[Tokio]], [[Japoni]]
* {{flagicon|Tunisia}} [[Tunis]], [[Tunizia]]<ref name="Tunis">{{cite web|url=http://www.commune-tunis.gov.tn/fr/mairie_cooperation1.htm|title=Cooperation Internationale|publisher=© 2003–2009 City of Tunis Portal|language=fr|accessdate=2009-07-31|archive-date=8 maj 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080508191341/http://www.commune-tunis.gov.tn/fr/mairie_cooperation1.htm|url-status=dead}}</ref>
* {{flagicon|Mongolia}} [[Ulan Bator]], [[Mongolia]]
* {{flagicon|France}} [[Valenciennes]], [[Francë]]
* {{flagicon|Austria}} [[Vjena]], [[Austria]]
* {{flagicon|Poland}} [[Varshava|Varshavë]], [[Poloni]]<ref name="Warsaw">{{cite web |url=http://um.warszawa.pl/v_syrenka/new/index.php?dzial=aktualnosci&ak_id=3284&kat=11 |title=Miasta partnerskie Warszawy |work=um.warszawa.pl |publisher=Biuro Promocji Miasta |date=2005-05-04 |accessdate=2008-08-29 |archive-date=11 tetor 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071011111033/http://um.warszawa.pl/v_syrenka/new/index.php?dzial=aktualnosci&ak_id=3284&kat=11 |url-status=dead }}</ref>
* {{flagicon|Armenia}} [[Yerevan]], [[Armenia]]
|}
== Shiko edhe këtë ==
* [[Rusia]]
{{commons|Москва}}
== Referime ==
{{reflist}}
{{Kryeqytetet e Evropës}}
{{Metropolet më të populluara të botës}}
{{Artikull i mirë|dita=30|muaj=11|viti=2011}}
[[Kategoria:Kryeqytete në Evropë]]
[[Kategoria:Qytete në Rusi]]
[[Kategoria:Kryeqytete të botës]]
r7usluuclmhc87n8edsaqxsyoet8er6
Dream Theater
0
29687
2813902
2797926
2025-07-01T18:32:03Z
Aeternus
1492
2813902
wikitext
text/x-wiki
{{APR|Mungesë burimesh; Nevojitet përmirësim në prozë.}}
{{Infobox musical artist
| image = File:Dream Theater-30 (54625184939) (cropped).jpg
| landscape = yes
| website = [http://www.dreamtheater.net dreamtheater.net]
| current_members=[[John Myung]]<br>[[John Petrucci]]<br>[[James LaBrie]]<br>[[Jordan Rudess]]<br>[[Mike Portnoy]]
| caption=Dream Theater në 2025. Majtas-djathtas: John Myung, Jordan Rudess, James LaBrie, Mike Portnoy, dhe John Petrucci.
| genre=[[Progressive metal]]
| label=Mechanic Records<br>Atco Records<br>EastWest Records<br>Elektra Records<br>[[Roadrunner Records]]<br>Inside Out Music
| past_members=[[Derek Sherinian]]<br>[[Kevin Moore]]<br>[[Charlie Dominici]]<br>[[Chris Collins]]<br>[[Mike Mangini]]
| origin={{flagicon|USA}} [[Long Island]], [[New York]], [[Shtetet e Bashkuara]]
| years_active={{M|1985}} - aktualisht}}
'''Dream Theater''' është një grup [[progressive metal]] [[Shtetet e Bashkuara|amerikan]] i themeluar në vitin {{M|1985}} nga [[John Petrucci]], [[Mike Portnoy]], dhe [[John Myung]]. Grupi është i përbërë nga këta tre anëtarë si dhe nga dy anëtarë të mëvonshëm, [[James LaBrie]] dhe [[Jordan Rudess]].
Dream Theater është bërë një nga grupet më të suksesshëm të [[Progressive rock|progressive rock-ut]] pavarësisht nga rënia e popullaritetit të zhanrit në mes të viteve 1970. Albumet e tyre më të shitura janë ''[[Images and Words]]'' ({{M|1992}}), të cilit iu dha çmimi [[Inçizimi i Artë]] dhe i cili konsiderohet fuqishëm si album themelor i progressive metal-it, edhe pse ai arriti vetëm pozitën #61 në tabelën [[Billboard 200]]; dhe ''[[Awake]]'' ({{M|1994}}), i cili arriti pozitën #32 në tabelën [[Billboard 200]]. Dream Theater kanë shitur më shumë se 2.1 milion albume në [[Shtetet e Bashkuara]], dhe më shumë se 10 milion albume në mbarë botën.
Grupi është i njohur për aftësitë teknike të çdo instrumentalisti, duke fituar kështu shumë shpërblime nga revista të ndryshme muzikore. Ata janë jashtëzakonisht të respektuar nga shumë emra të njohur të rock dhe [[Heavy metal|heavy metal muzikës]], duke rezultuar kështu në shumë bashkëpunime në mes të anëtarëve të Dream Theater me shumë muzikantë të njohur. Një shembull i njohur është që [[kitaristi]] i tyre [[John Petrucci]] u emërua si kitaristi i tretë në turnenë [[G3]] me [[Steve Vai]]-n dhe [[Joe Satriani]]-n për gjashtë herë, më shumë se çdo kitarist tjetër i ftuar.
Dream Theater njihen edhe për këngët e tyre të gjata me strukturë të komplikuar, karakteristikat unike të kompozimit, [[Dream Theater#Performancat live|performancat live]], [[Dream Theater#Kultura "Bootleg"|kulturën "bootleg"]], [[Dream Theater#Logo dhe imazhi|logon]], dhe [[Dream Theater#Këngët e mbuluara|verzionet e mbuluara të këngëve]] të artistëve të ndryshëm.
Pas një shfaqjeje të Dream Theater në [[Salt Lake City]], guvernatori [[Jon Huntsman, Jr.]] e shpalli [[30 korrik]]un "Dita e Dream Theater" në shtetin e [[Utah]]-it.
Albumi i dhjetë i grupit, ''Black Clouds & Silver Linings'', është lansuar më 23 qershor 2009. Ai e theu rekordin e grupit duke hyrë në US Billboard 200 në pozitën #6 dhe në Eurochart Hot 100 në pozitën #1.
== Historia ==
=== 1985 - 1990 ===
[[Skeda:DreamTheater1985.jpg|thumb|right|250px|Themeluesit e grupit ([[John Myung]], [[Mike Portnoy]] dhe [[John Petrucci]]) në vitin 1985]]
Dream Theater u formua në vitin {{M|1985}} nga kitaristi [[John Petrucci]], basisti [[John Myung]] dhe bateristi [[Mike Portnoy]] gjatë studimeve në [[Berklee College of Music]] në [[Boston]]. [[Kevin Moore]], shoku i ngushtë i Petrucci-t, u rekrutua që t'i binte tastierës, dhe [[Chris Collins]] u rekrutua si vokalist.
Kuinteti e mori emrin '''Majesty''' (emër ky i frymëzuar nga përshkrimi i Mike Portnoy-t për pjesën përmbyllëse të këngës "Bastille Day" të grupit [[Rush]]), dhe studentët e lanë shkollën që të koncentroheshin në bend.
Projekti i tyre i parë madhor i inçizuar ishte ''[[Majesty demos]]'', një koleksion i [[demo]]-ve që u lansuan në vitin 1986. Koleksioni i cili ishte i inçizuar në një kasetë të thjeshtë u shit në 1,000 kopje brenda gjashtë muajve, duke u shpërndarë kështu në të gjithë skenën e progressive metal-it në botë.
Sidoqoftë, në nëntor të vitit 1986, pas disa muajve që kaluan së bashku, Chris Collins u përjashtua nga grupi, për shkak të dobësive të këndimit. Pas një viti duke u munduar ta gjenin një zëvendësim, [[Charlie Dominici]], i cili ishte më i vjetri dhe i cili kishte më së shumti eksperiencë se çdokush në bend, u pranua pas një audicioni. Me stabilitetin që Dominici ja dhuroi grupi, ata filluan që të performonin në më shumë shfaqje nëpër territorin e [[New York City]]-t, dhe fituan një popullaritet si një bend i cili nuk kishte lansuar ende as një album.
Pak kohë pasi Dominici ju bashkangjit grupi, ata u detyruan që ta ndryshonin emrin e tyre sepse një bend tjetër me emrin "Majesty" i kërcënoi ata se do të ngrente padi. Shumë emra u menduan deri sa babai i Mike Portnoy-t ju sugjeroi atyre emrin '''Dream Theater''', që ishte emri i një teatri të demoluar në [[Monterey]], [[Kalifornia|Kaliforni]].
Ata e nënshkruan kontratën e parë të inçizimit me Mechanic (një degë e [[Music Corporation of America]]) në vitin 1988 dhe u bënë gati që ta inçizonin albumin e tyre të parë.
''[[When Dream and Day Unite]]'' u lansua në vitin {{M|1989}} dhe u prit më keq se sa që u parashikua nga grupi. Mechanic quan dorë nga premtimet e mëdha financiare që u kishin dhënë grupi para se ta nënshkruanin kontratën, kështu që Dream Theater qenë shumë të kufizuar që ta promovonin albumin e tyre nëpër New York City. Turneu reklamues u përbë vetëm nga pesë koncerte që u bënë në [[New York]] dhe [[Rhode Island]].
Pas koncertit të katërt, Dominici u përjashtua nga grupi për shkak të kreativitetit të ndryshëm me anëtarët e tjerë të grupit. Pak kohë më pas, sido që të jetë, [[Marillion]] i ftuan Dream Theater që ta hapnin koncertin e tyre në Ritz të New York-ut, kështu që Dominici-t iu dha mundësia që të performonte me grupin për herë të fundit. U deshën edhe dy vjet të tjera para se Dream Theater ta kishin vokalistin e ri.
=== 1991 - 1994 ===
[[Skeda:AnotherDay.jpg|thumb|left|200px|Kopertina e "[[Another Day]]"]]
Pas përjashtimit të Charlie Dominici-t, Dream Theater luftuan dhe ia dolën që ta prishnin kontratën me Mechanic, dhe e hapën një audicion për vokalist të ri. Përderisa e gjetën vokalistin e ri, ata e shkruan të gjithë materialin për albumin e tyre të dytë, ''[[Images and Words]]''.
Në audicionin e tyre morën pjesë më shumë se 200 persona (duke përfshirë këtu edhe themeluesin dhe liderin e grupit [[Fates Warning]], [[John Arch]]), por, të gjithë dështuan për arsye të ndryshme. Në vitin 1991 një kasetë erdh nga vokalisti kanadez i grupit [[Winter Rose]], [[Kevin James LaBrie]], i cili fluturoi menjëherë për në New York që të merrte pjesë në audicion. Pas disa ushtrimeve me grupin ai u pranua si vokalist i përhershëm, dhe filloi ta përdorte emrin e tij të mesëm, James, që t'i ikte ngatërrimit me [[Kevin Moore]].
Dream Theater vazhduan për disa muaj që të mbanin koncerte të vogla dhe punuan në pjesët vokale për materialin të cilin tashmë e kishin shkruar. [[Atco Records|ATCO Records]] (tani [[Eastwest Records|EastWest]]) nënshkruan kontratë me grupin për 7 albumet e ardhshme, duke i besuar reputacionit të tyre të fuqishëm.
Albumi i tyre i parë i cili u lansua nën kontratën e re ishte ''[[Images and Words]]'' ({{M|1992}}), i cili është gjithashtu edhe albumi i parë në mes të shumë albumeve të tyre që u inçizua në [[BearTracks Studios]]. Kënga "Pull Me Under" u lëshua shumë nëpër radio të ndryshme, dhe si rezultat kompania iu dha atyre të drejtën e inçizimit të një [[video klipi]], i cili qarkulloi për një kohë të gjatë në [[MTV]].
Suksesi i "Pull Me Under", duke u kombinuar me turnetë masive që bënë Dream Theater nëpër [[Shtetet e Bashkuara]] dhe [[Japonia|Japoni]] ndihmuan që albumi ''Images and Words'' ta merrte çertifikatën e Inçizimit të Artë në Amerikë dhe atë të Inçizimit të Argjendtë në Japoni. Albumi u prit jashtëzakonisht mirë nga kritikat dhe u bë një pikë referimi i zhanrit [[progressive metal]]. Ky album është ende albumi më i shitur i Dream Theater.
Në vitin 1993 ata e vashduan turnenë e tyre në [[Evropa|Evropë]], e cila përfshiu një shfaqje në të famshmen Marquee jazz club në [[Londra|Londër]]. Ajo shfaqje u inçizua dhe u lansua me emrin ''[[Live at the Marquee]]'', që ishte edhe live albumi i parë i Dream Theater, dhe një kompilim nga koncertet e tyre në Japoni (bashkë me disa prapaskena të koncerteve) u lansua me emrin ''[[Images and Words: Live in Tokyo]]''.
Të etshëm për të punuar material të ri, Dream Theater u zmbrapsën në studio në maj të vitit 1994. Mbledhja e vitit 1994 qe mbledhja e parë ku i gjithë grupi së bashku (duke përfshirë tani edhe vokalistin) punoi në material për albumin e ri, jo si në albumin ''Images and Words'', ku ata e bënë të gjithë komponimin pa vokal, dhe nuk e kishin të ardhmen e qartë, duke u brengosur se si do të shkonte i gjithë procesit.
''[[Awake]]'' u lansua në tetor të vitit {{M|1994}}. Ky album posedoi një zë më të zymtë se albumet e mëparshme të grupit, gjë që shkaktoi shumë kritika në mes të admiruesve të tyre, por prapë se prapë u prit shumë mirë nga kritika të tjera dhe arriti të shumëzonte admiruesit e tyre. Pak para se të miksohej albumi, [[Kevin Moore]] i tha anëtarëve të tjerë të grupit se ai dëshironte të koncentrohej në interesat e tij muzikore dhe do të dilte nga Dream Theater. Kjo gjë e tronditi grupin i cili kishte vetëm dy vite që ishte stabilizuar pas një gjysëm dekade të trazuar, por Moore nuk ishte më i interesuar të jetonte një jetë të turneve, dhe nuk ishte i interesuar as në zhanrin të cilin Dream Theater e bënin, kështu që këto dy parti vazhduan secila në udhën e vet.
Si rezultat i këtij lajmi, grupi në vend se ta promovonte albumin e tij nëpër turne, atij iu desh që
të zvarritej për ta gjetur një sintisajzerist të ri.
[[Jens Johansson]], i cili u bë anëtar i grupit [[Stratovarius]], ishte personi më potencial për zgjedhje i cili mori pjesë në audicion; sidoqoftë, anëtarët e Dream Theater dëshiruan që pozitën e sintisajzeristit në bend t'ia jepnin [[Jordan Rudess]]-it, për të cilin ata kishin lexuar në revistën ''Keyboard Magazine'' se ishte shpërblyer "Best New Talent". Rudess u ftua që të ta bënte një performancë eksperimentale me Dream Theater duke shpresuar se ai do t'i bashkangjitej grupit. Performanca që u mbajt në [[Burbank]] të [[California]]-s shkoi mirë, por Rudess e pranoi ftesën e grupit [[The Dixie Dregs]] që t'iu bashkangjitej atyre. Atëherë Dream Theater e morën [[Derek Sherinian]] si sintisajzerist provë, dhe pas mbylljes së turnesë reklamuese të ''Awake'', Derek Sherinian u bë sintisajzeristi i përhershëm i grupit.
=== 1995 - 1998 ===
[[Skeda:DreamTheater1995.jpg|thumb|right|240px|Bendi së bashku me ish-sintisajzeristin e tyre [[Derek Sherinian]] (në mes)]]
Pas kërkesës së admiruesve e deri te EastWest, Dream Theater e inçizuan këngën e tyre të pa lansuar "[[A Change of Seasons (këngë)|A Change of Seasons]]", e cila ishte shkruar në vitin 1989 dhe do të paraqitej në albumin ''Images and Words'', dhe e cila do të shpërndahej si EP me koleksione të koncerteve live. Pas disa koncerteve të shkurtra për ta reklamuar EP-në, Dream Theater edhe një herë hynë në studio për ta shkruar albumin e tyre të ardhshëm.
Tërësisht, gati dy [[CD]]-ja me material u shkruan në mbledhjet që grupi bëri duke përfshirë edhe këngën 20-minutëshe dhe pasuese të albumit ''Images and Words'', "Metropolis Part 1: The Miracle and the Sleeper". Sidoqoftë, kompania nuk lejoi lansimin e një [[Albumi i dyfishtë|albumi të dyfishtë]] sepse ata menduan se një inçizim 140-minutësh nuk do të ishte i kapshëm për audiencën e përgjithshme, kështu që gjysma e këngëve u desh që të këputeshin.
Kështu EastWest, për ta shtyrë grupin që ta adaptonte një zë më të përafërt me rrymën qëndrore të muzikës, rekrutuan producentin [[Desmond Child]] që të punonte me [[John Petrucci]]-n për ta rishkruar tekstin e demo-s së tij "You Or Me". Kryesisht i gjithë grupi punoi në rishkrimin e asaj kënge, e cila në album doli me emrin "You Not Me" në një formë që shumë pak lidhet me origjinalin e mëparshëm.
Materiali që ia doli të paraqitej në një album të përshtatshëm u quajt ''[[Falling into Infinity]]'' ({{M|1997}}), i cili morri një përzirje të pranimit nga fansat tradicional të Dream Theater. Pavarësisht se albumi pati disa këngë shumë progressive, këngët si "Hollow Years" dhe "You Not Me" i shtyri disa të besonin se kishte lindur një "Dream Theater me zë të rrymës qëndrore", sikurse lëshimi i albumit ''[[Empire]]'' nga grupi [[Queensrÿche]] që i kishte bërë njerëzit të besojnë të njëjtën gjë. Albumi u bë edhe hall komercial e edhe hall i kritikave, por më vonë ai filloi ta rehabilitonte një zgjerim, dhe interesimi u rrit pasi [[Mike Portnoy]] tha se këngët e papërdorura - duke përfshirë disa më progressive si "Raise the Knife" - do të lëshoheshin përmes [[YtseJam Records]].
Gjatë turnesë botërore "Falling Into Infinity" në Evropë, dy koncerte (në [[Franca|Francë]] dhe [[Holanda|Holandë]]) u inçizuan për një live album të quajtur ''[[Once In A LIVEtime]]''. Albumi u lëshua pothuajse në të njëjtën kohë me videon ''[[5 Years in a LIVEtime]]'', e cila e tregon kohën prej se [[Kevin Moore]] e la grupin deri te turneu reklamues i ''Falling Into Infinity''.
Në vitin {{M|1997}}, Mike Varney i [[Magna Carta Records]] e ftoi Mike Portnoy-n ta bënte një [[progressive metal|progressive]] [[Supergrupi (muzikë)|supergrup]] për të punuar në një album, i cili do të bëhet albumi i parë në linjën e gjatë të projekteve anësore të anëtarëve të Dream Theater. Personeli që përfundimisht u caktua u përbë nga Mike Portnoy në bateri, John Petrucci në kitarë, [[Tony Levin]] i grupit [[King Crimson]] në bas kitarë, si dhe [[Jordan Rudess]], i cili ishte ndarë nga [[The Dixie Dregs]], në tastierë. Grupi e mori emrin [[Liquid Tension Experiment]]. Ky bend shërbeu gjithashtu që Portnoy dhe Petrucci ta ftonin përsëri Jordan Rudess-in që t'iu bashkangjitej në Dream Theater. Ai më në fund pranoi dhe u bë sintisajzeristi i përhershëm i Dream Theater. Fatkeqësisht për [[Derek Sherinian]], kjo nënkuptoi se ai u përjashtua nga puna, edhe pse ai më vonë e bëri një solo karrierë shumë të suksesshme.
=== 1999 - 2006 ===
[[Skeda:DreamRudess.jpg|thumb|left|200px|Dream Theater së bashku me sintisajzeristin e tyre aktual [[Jordan Rudess]] (i dyti nga e djathta) rreth vitit 1999]]
Të paisur me një antëtar të ri, Dream Theater hynë edhe një herë në studion BearTracks për ta inçizuar albumin e tyre të ri. Ndoshta për shkak të reagimeve të ashpra që iu bënë albumit ''Falling into Infinity'', këtë herë kompania ia dha grupit lirinë absolute për muzikën që do ta bënte. Pjesa vazhduese e këngës "Metropolis Part 1: The Miracle and the Sleeper", e cila ishte shkruar në mbledhjet e ''[[Falling into Infinity]]'' (por që nuk ishte përfshirë në këtë album) u mor si bazë për komponimin e tyre të mëtutjeshëm.
Ata vendosën që këngën 20-minutëshe ta rishkruanin dhe ta zgjeronin bashkë me anëtarin e tyre të ri në një [[koncept albumi|koncept album]], tregimi e të cilit do të sillej rreth temave si [[reinkarnimi]], [[vrasja]] dhe [[tradhëtia]]. Që të shmangeshin trazirat tek admiruesit e tyre, një perde e shtrënguar e fshehtësive e mbuloi procesin e shkrimit dhe të inçizimit të albumit. Të vetmet gjëra që admiruesit e tyre i dinin ishin lista e këngëve e cila kishte dalur në kundërshtim me dëshirën e grupit dhe data e lansimit të albumit. Ata nuk dinin asgjë për titullin, muzikën, apo as se ishte një koncept album. Në vitin {{M|1999}}, ''[[Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]'' u lansua duke u pritur nga një brohoritje e madhe. Ky album u konsiderua si kryevepra e Dream Theater nga shumë admirues dhe kritika, edhe pse ai e arriti vetëm vendin #73 nëpër tabela. ''Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory'' zakonisht krahasohet me albumin ''Operation: Mindcrime'' të grupit [[Queensrÿche]], një tjetër koncept album i cili u lansua një dekadë më herët.
Turneu botëror që pasoi e dërgoi grupin në shumë vende që ata nuk kishin qenë më parë, duke iu marrë atyre një vit që ta përfundonin. Për një shfaqje speciale në Roseland Ballroom të New York-ut,
aktori [[Kent Broadhurst]] u pagua që ta luante rolin e hipnoterapistit, dhe kori kishtarë i udhëhequr nga [[Theresa Thomason]] u angazhua që të performonte në pjesë të caktuara të shfaqjes. Kjo shfaqje, e fundit në turnenë e Amerikës Veriore, u inçizua si [[DVD]]-ja e parë e grupit. Pas shumë pengesave teknike, admiruesit e Dream Theater më në fund depërtuan te DVD-ja, e cila u quajt ''[[Metropolis 2000: Scenes From New York]]'', në vitin {{M|2001}}. Pak kohë pasi që kjo DVD u lansua, grupi shpalli që verzioni audio i koncertit (në CD), që përfshinte të gjithë listën katër-orëshe të këngëve (shumë këngë u hoqën nga DVD-ja për ta ruajtur hapësirën) do të lëshohej në të ardhmen e afërt.
[[Skeda:LiveFire.png|thumb|right|350px|Kopertinat e ''[[Live at the Marquee]]'' dhe ''[[Live Scenes From New Your]]''. Vërejeni siluetën e Kullave Binjake në flakë (ana e djathtë)]]
Në kopertinën e CD-së së këtij koncerti (i cili u titullua ''Live Scenes From New York'' ishte një nga logot e vjetra të Dream Theater (zemra duke u kallur nga periudha e ''Images and Words'', modeli i së cilës u morr nga [[Zemra]] e [[Krishti]]t), por këtu jo duke u paraqitur si zemër, por si mollë, një aluzion ky për [[Big Apple]], nofkë e [[New York City]]-t. Molla qëndron në horizontin e New York-ut në mes të flakës, ku mund të shihen edhe [[World Trade Center|Kullat Binjake]]. Por, këtu ndodhi një koinçidencë fatkeqe, pasi që albumi u lëshua më [[11 shtator]] [[2001]] - mu në ditën e njëjtë kur terroristët i sulmuan Kullat Binjake. Lëshimi i albumit u anulua menjëherë, por shumë kopje të albumit ranë në duart e admiruesve të tyre. Albumi u ri-lëshua pak kohë më pas, me disa korrigjime të kopertinës.
Dream Theater hynë përsëri në studion BearTracks pët ta inçizuar albumin e tyre të gjashtë. Pas pesë viteve që ata kërkuan nga EastWest që t'i lejonin ta lansonin një album të dyfishtë, atyre iu erdh rasti që më në fund ta bënin këtë me ''[[Six Degrees of Inner Turbulence]]'' ({{M|2002}}). CD-ja e parë përmbante pesë këngë me gjatësi prej 6-14 minutave, dhe CD-ja e dytë u dedikua tërësisht për këngën 42-minutëshe, "Six Degrees of Inner Turbulence", e cila është edhe sot e kësaj dite është kënga më e gjatë e Dream Theater.
''Six Degrees of Inner Turbulence'' përfundoi duke u pritur shumë mirë nga kritikat dhe nga shtypi. Ishte albumi më publik i Dream Theater që nga ''[[Awake]]'', duke arritur pozitën #46 në Billboard charts dhe pozitën #1 në Billboard Internet charts. Sidoqoftë, disa admiruesve iu mungoi kompleksiviteti i hershëm i grupit i cili filloi të zvogëlohej në komponimet e tyre, duke u zëvendësuar me solo-t virtuoze të tejzgjatura.
Gjatë vitit tjetër ata përsëri patën turne nëpër të gjithë botën, këtë herë me një shfaqje të zgjeruar duke përfshirë disa koncerte speciale ku ata mbuluan dy albume, ''[[Master of Puppets]]'' të [[Metallica]]-s dhe ''[[The Number of the Beast]]'' të [[Iron Maiden]].
Pas përfundimit të turnesë së tyre reklamuese dhe shumë projekteve anësore, Dream Theater hynë në studio për ta inçizuar albumin e tyre të ri ''[[Train of Thought]]'' ({{M|2003}}), më i "rëndi" album deri në atë kohë, i shkruar brenda tri javëve. Albumi pati sukses kritik, por pati gjithashtu edhe efektin polarizues, duke ftohur kështu shumë admirues të cilët kënaqeshin me influencat tradicionale nga bendet si [[Yes]] apo [[King Crimson]] më shumë se nga influencat moderne si [[Tool]] apo [[Metallica]]. Pavarësisht nga kjo, ky album e zgjeroi rrjetin e admiruesve të grupit, duke marrur kështu me vehte edhe admirues të [[heavy metal muzika|heavy metal muzikës]] dhe [[alternative metal]]-it.
Potezi i tyre i ardhshëm qe lansimi i një tjetër kombinimi CD\DVD live, këtë herë i inçizuar në të famshmen [[Nippon Budokan Hall]] në [[Tokyo]], gjatë kohës kur ishin në [[Japonia|Japoni]] gjatë turnesë së tyre botërore. ''[[Live at Budokan]]'' u lansua më 5 tetor 2004, duke e vazhduar kështu më tutje reputacionin e Dream Theater si përfaqësuesit kryesorë të [[progressive metal]]-it live.
Pasi që e përfunduan turnenë e tyre reklamuese të ''Train of Thought'' në vitin 2004, ata hynë në studion Hit Factory në New York City për ta inçizuar albumin e tyre të tetë. Ata qenë grupi i fundit
që inçizuan në atë studio të famshme, dhe pasi që ata e përfunduan mbledhjen e fundit, aty u ndalën dritat përgjithmonë.
[[Skeda:DreamTheaterNYC.jpg|thumb|left|260px|Dream Theater në vitin [[2005]]]]
''[[Octavarium]]'' u lansua më [[7 qershor]] {{M|2005}} dhe e qoi zërin e Dream Theater edhe në një drejtim të ri. Në mes të tetë këngëve gjendet vazhdimi i suitës "[[Alcoholics Anonymous (suitë)|Alcoholics Anonymous]]", programi i Mike Portnoy-t i cili u paraqit në tre albumet e fundit, si dhe kënga me emër të albumit, rivalja epike e këngës "A Change Of Seasons", e cila përfshinë shumë stile muzikore në kohëzgjatjen e saj 24-minutëshe. Si çdo album i grupit, edhe ''Octavarium'' ka pranuar shumë kritika të ndryshme nga admiruesit dhe ka qenë tema e një debati të ashpër. Disa admirues menduan se grupi e teproi me inspirimin e tij nga bendet tjera (p.sh. kënga "Never Enough" është krahasuar me këngën "Stockholm Syndrome" të grupit [[Muse]], ndërsa kënga "I Walk Beside You" kombinon një zë që përngjan në zërin e [[U2]]-së, [[Coldplay]] dhe [[Peter Cetera]]-s). ''Octavarium'' është albumi i fundit që doli nën kontratën me Elektra Records.
Dream Theater patën turne ekstenzive gjatë viteve 2005 dhe 2006 për ta festuar 20 vjetorin e tyre si bend, duke përfshirë këtu edhe udhëheqjen e festivalit [[Gigantour]] (bashkë me grupin [[Megadeth]]). Gjatë një shfaqjeje më 2 gusht 2005 në [[Dallas]], grupi pagoi haraçin e gitaristit virtuoz [[Dimebag Darrell]] të grupit [[Pantera]], duke e performuar këngën "Cemetery Gates" pas rikthimit në skenë; çka e bëri performancën edhe më të mrekullueshme ishte paraqitja e papritur e [[Russell Allen]], [[Burton C. Bell]] dhe [[Dave Mustaine]], të cilët iu bashkangjitën grupit në skenë për të performuar pjësë të caktuara të këngës.
Më vonë Dream Theater e përfunduan koncertin Gigantour dhe vazhduan serinë e koncerteve të tyre, duke përfshirë këtu edhe një shfaqje në të famshmen Radio City Hall të New York City-t më [[1 prill]] [[2006]] me "Orkestrën e Oktavarium-it". Shfaqja u quajt ''[[Score]]'' dhe u inçizua në CD dhe DVD, ku pastaj u lansua më [[29 gusht]] {{M|2006}} përmes [[Rhino Records]].
=== 2007 - prezent ===
[[Skeda:DreamTheater2007.jpg|thumb|right|300px|Dream Theater në studio gjatë inçizimit të ''[[Systematic Chaos]]'']]
''[[Systematic Chaos]]'' u lansua më [[5 qershor]] {{M|2007}}. Përmban 7 këngë ("In The Presence of Enemies" është ndarë në dy pjesë, pjesa e parë e fillon albumin, ndërsa e dyta e mbyllë). [[AA Saga]] e [[Mike Portnoy]]-t gjithashtu është vazhduar në këtë album me këngën "Repentance". Gjithashtu, edhe një këngë politike bën pjesë në këtë album, e quajtur "Prophets of War", duke e bërë ''Systematic Chaos'' albumin e katërt me radhë që përmban këngë politike (këngët politike të tri albumeve të kaluara janë "The Great Debate", "In The Name Of God", dhe "Sacrificed Sons").
''Systematic Chaos'' arriti poziten #19 në Billboard 200, duke e bërë startin më të mirë të një albumi në karrierën e Dream Theater.
Turneu i viteve 2007/2008 filloi në [[Italia|Itali]]. Dream Theater ishin një ndër udhëheqësit e koncertit Gods of Metal. Ky koncert filloi më 3 qershor 2007. Bendet tjera që morrën pjesë në këtë koncert janë [[Heaven and Hell]], [[Blind Guardian]], [[Dimmu Borgir]], [[Porcupine Tree]], [[Symphony X]], [[Anathema]], [[Sadist]], dhe [[DGM]]. Dream Theater gjithashtu u paraqiten në Fields Of Rock Festival në [[Holanda|Holandë]] më 17 qershor 2007. Ata gjithashtu u paraqitën në koncerte tjera të ndryshme si Download Festival dhe Hellfest Summer Open Air me bende të tjera, duke përfshirë [[Megadeth]], [[Mastodon]], [[Slayer]], etj.
Libri i autorizuar "Lifting Shadows", që e detajizon biografinë e grupit për 20 vitet e para, doli në shitje në fund të vitit 2007.
Më 1 prill 2008 u lansua ''[[Greatest Hit (...and 21 Other Pretty Cool Songs)]]'', një kompilim me 2 cd-ja. Titulli me humor i referohet këngës "Pull Me Under", hitit të vetëm të grupit. Ky labum është albumi i parë "greatest hits" i Dream Theater, i cili përfshiu edhe disa miksime këngë të palansuara më parë.
Dream Theater e përfunduan turnenë e tyre "Progressive Nation 2008", e cila filloi më 2 maj 2008. Partnerët e tyre në këtë turne qenë [[Opeth]], [[Between the Buried and Me]] dhe [[3 (bend)|3]]. Për dallim prej turneve të mëparshme, Dream Theater këtë herë performuan në qytetet të cilat nuk i kishin vizituar kurrë apo shumë kohë më parë.
Dream Theater e lansuan edhe një DVD të quajtur ''Chaos In Motion 2007-2008''. DVD-ja është një kompilim i këngëve nga shfaqje të ndryshme gjatë turnesë së tyre "Chaos in Motion". U lansua më 30 shtator 2008.
== Logo dhe imazhi ==
[[Skeda:majesty.gif|thumb|left|200px|Fonti "Dream Theater" dhe simboli "Majesty"]]
Në karrierën e hershme, Dream Theater adaptuan një logo (e njohur si simboli "Majesty") si dhe fontin e shkronjave që është paraqitur në shumicën e materialit promovues të tyre së paku në çdo faqe të parë të kopertinës, me përjashtim të ''[[Once in a LIVEtime]]''. Edhe pasi që grupi e ndërroi emrin (nga Majesty në Dream Theater), simboly "Majesty" ju mbeti si shenjë zyrtare.
Simboli "Majesty" rrjedh nga shenja e [[Mary Queen of Scots]], e cila u ri-punua nga [[Charlie Dominici]] për përdorim në kopertinën e ''[[When Dream and Day Unite]]''.
{{Clear}}
== Performancat live ==
Gjatë karrierës së tyre, koncertet e Dream Theater gradualisht janë zmadhuar, zgjatur dhe janë bërë më të llojllojshme. Shembulli më i dukshëm është lista e alternuar e këngëve të tyre. Kjo do të thotë se çdo natë në çdo turne e ka listën e vet të këngëve, listë e cila punohet nga [[Mike Portnoy]] në mënyrë të përpiktë dhe e cila garanton për unikumin e saj. Kështu, këngët që performohen në një natë nuk performohen në natën tjetër, duke garantuar që njerëzit që i shohin disa herë Dream Theater në vendin e njëjtë nuk do t'i dëgjojnë këngët e njëjta, madje edhe lista e këngëve që janë performuar nga grupi kur kanë qenë për herë të fundit në një vend shqyrtohet, dhe siguurohet që herën e ardhshme kur grupi do të vijë prapë në atë vend këngët nuk do të përsëriten. Kjo bëhet për shkak të fansave që shkojnë ta shohin grupin vazhdimisht. Që të jetë kjo e mundshme, grupi përgatitet të luajë shumicën e katallogut në cilëndo performancë, varësisht nga Portnoy se çka fut ai në program për atë natë. Ky proces gjithashtu kërkon përdorimin e një sistemi të komplikuar për ndriçim që është i aftë ta ekzekutojë ndriqimin e para-konfiguruar që bazohet në çdo këngë veçmas.
[[Skeda:DTlive2.jpg|thumb|320px|right|Dream Theater pas një koncerti në turnenë [[Progressive Nation]] (2008)]]
Të njohur për shkathtësi të rëndësishme muzikore, Dream Theater kanë performuar me bende të zhanreve të llojllojshme. Disa nga partnerët e tyre më të njohur të turneve janë [[Deep Purple]], [[Emerson Lake and Palmer]], [[Iron Maiden]], [[Joe Satriani]], [[King's X]], [[Marillion]], [[Megadeth]], [[In Flames]], [[Pain of Salvation]], [[Porcupine Tree]], [[Queensrÿche]], [[Spock's Beard]], [[Fear Factory]], [[Enchant]], [[Symphony X]], dhe [[Yes]]. Në vitin 2005, Dream Theater bashkë me grupin [[Megadeth]] e udhëhoqën festivalin [[Gigantour]].
Turnetë e plota botërore të grupit, që nga ''[[Six Degrees of Inner Turbulence]]'', kryesisht janë quajtur si turne "Mbrëmje me ...", në të cilat grupi performon së paku për 3 orë me ndërprerje dhe pa para-bend. Shaqja që u inçizua për ''[[Live Scenes From New York]]'' zgjati afër 4 orëve ([[James LaBrie]] pas konceritit me humor kërkoi ndjesë nga audienca për "setin e shkurtër"), dhe rezultoi që [[Mike Portnoy]] për pak të shtrihej në spital.
Në koncertet e Dream Theater ekziston një sasi rëndësishme e humorit, e rastësive, dhe e improvizimit. Në mes të këngës "A Change of Seasons" është mjaft e zakonshme të përdoren temat e [[major League Baseball]] dhe [[The Simpsons]], dhe [[Jordan Rudess]]-it iu është bërë pothuajse rutinë që ta ndryshojë solon e tij, zakonisht duke e luajtur pjesën [[ragtime]] të këngës "When The Water Breaks" nga ''[[Liquid Tension Experiment 2]]''. Kuotime të tjera përfshijnë "Mary Had a Little Lamb" gjatë "Endless Sacrifice" në Gigantour; një ndërprerje të inspiruar nga organo calliope në mes të strofave të këngës "Under a Glass Moon"; një kuotë nga melodia kryesore e këngës "Don't Cry for Me, Argentina" përdoret nga [[John Petrucci]] kur e performon intron e solos në këngën "Through Her Eyes" në [[Buenos Aires]]; dhe Marshin Turk në një koncert në Stamboll. Në turnenë e fundit botërore "20th Anniversary World Tour", Rudess madje e përdor edhe temën e "Twinkle, Twinkle, Little Star" gjatë një ndërprerjeje në këngën "Endless Sacrifice".
[[Skeda:Dream Theater Live in Argentina 03-03-08.jpg|thumb|left|260px|[[Jordan Rudess]] dhe [[John Petrucci]] duke performuar përballë njëri tjetrit (2008)]]
Herë pas here, ndonjë pjesëmarrës merret nga audienca që të performojë në skenë, një shembull që mund të shihet në solon e Mike Portnoy-t në ''[[Live at Budokan]]'' DVD. Kanë ndodhur edhe disa "festime spontane të ditëlindjeve", kur ndonjë anëtar i grupit apo i brigadës e ka pasur ditëlindjen përkatësisht në të njëjtën datë me koncertin, që normalisht kanë rezultuar me një tortë të hedhur mbi subjektin.
Ndoshta shembulli më i mirë i strukturave të paparashikuara të koncerteve është koha kur [[Derek Sherinian]] ka qenë në Dream Theater. Në disa shfaqje, anëtarët e grupit i ndërrojnë instrumentet dhe performojnë në fund të koncertit me emrin [[Nightmare Cinema]]. Ata zakonisht e kanë mbuluar këngën e [[Deep Purple]] "Perfect Strangers", dhe vetëm një herë këngën e Ozzy Osbourne "Suicide Solution". Në disa shfaqje tjera, Sherinian, Petrucci dhe Portnoy dalin në skenë me emrin "Nicky Lemons and the Migraine Brothers". Sherinian, që ka të veshur një qafore gëzofi dhe syze dielli si risi, e performon një këngë pop-punk të quajtur "I Don't Like You", me Petruccin dhe Portnoy-n si vokal përcjellës.
Dream Theater si liderë në turne e kanë pasur audiencën më të madhe në [[Santiago]], [[Kili|Kil]], ku numri i njerëzve ka arritur në 20,000 më 6 dhjetor 2005.
== Kultura "Bootleg" ==
[[Skeda:DTbootleg.jpg|thumb|220px|[[Mike Portnoy]] e filloi serinë e "bootleg"-ave zyrtarë si reagim ndaj pëlqimit të koncerteve live nga fansat e Dream Theater. Këtu tregohet kopertina e një "bootleg"-u zyrtarë e koncertit që është mbajtur në [[Tokyo]], [[Japonia|Japoni]] më 28 tetor 1995]]
Dream Theater janë një ndër bendet më të inçizuara nga audienca në zhanrin e [[progressive metal]]-it. Që nga koncertet e tyre të hershme në New York si Majesty, fansat kanë xhiruar gati çdo shfaqje të tyre (ndonjëherë gjinden disa verzione të një koncerti të vetëm), dhe disa nga inçizimet më profesionale janë lëshuar zyrtarisht.
Megjithatë, jo çdo anëtar e toleron lëshimin e "bootleg"-ave të Dream Theater. [[Mike Portnoy]] është anëtari më pro-bootleg, meqenëse ai ishte një koleksionar i etur i shumë inçizimeve "bootleg" në moshën rinore të tij dhe vazhdon ta posedojë arkivin e këtyre xhirimeve në bodrumin e tij. [[John Petrucci]] dhe [[James LaBrie]] e kanë ngritur zërin si shenjë e kundërshtimit ndaj këtyre xhirimeve. Petrucci i kundërshton xhiruesit për shkak se ai preferon që audienca të koncentrohet në muzicientët që gjinden në skenë, e jo në rregullimin e niveleve grafike të mjeteve të tyre për inçizim. LaBrie, në anën tjetër, argumenton që këta xhirues posedojnë kontrollin mbi performancat e Dream Theater dhe nuk lejojnë që vet grupi të merret me to. [[John Myung]] ka shprehur një kundërshtim të zbehtë ndaj "bootleg" xhiruesve, por në disa intervista aj ka cekur se këto gjëra atij nuk i interesojnë shumë.
Dream Theater kanë lëshuar disa seria të "bootleg"-ave zyrtarë, demove dhe rrallësive të tjera nëpërmjet YtseJam Records, e udhëhequr nga Mike Portnoy.
== Këngët e mbuluara ==
Dream Theater janë të njohur për mbulimin e veprave të artistëve tjerë gjatë karrierës së tyre. Ata e dërguan këtë praktikë në një nivel të ri gjatë turnesë reklamuese të ''[[Six Degrees of Inner Turbulence]]''. Në tri koncerte speciale, në [[Barcelona|Barcelonë]], [[Chicago]] dhe [[New York City]], ata mbuluan albumin e [[Metallica]]-s, ''[[Master of Puppets]]'' në tërësi, pas materialit të plotë të Dream Theater. Kjo qe një befasi për fansat, sepse grupi nuk dha asnjë shenjë që kjo do të ndodhte, është ditur vetëm se këto shfaqje do të jenë "extra special". Kjo traditë si duket rrjedh nga njëri ndër bendet më të preferuara të [[Mike Portnoy]]-t, [[Phish]], bend i cili filloi ta bënte këtë gjest që nga viti 1994. Portnoy e sajoi këtë "mbulim të albumeve" për ta paguar haraçin e bendeve që kanë luajtur një rol shumë të rëndësishëm në krijimin dhe zhvillimin e Dream Theater. Këto mbulime e ndanë audiencën në dy pjesë, disa njerëz duke u shprehur se ata kanë shkuar në koncertin e Dream Theater që të dëgjojnë muzikë origjinale dhe jo vepra të artistëve tjerë. Të tjerët, prapseprap, thanë se kjo gjë ishte një "shpërblim" dhe jo zëvendësim i një koncerti normal të Dream Theater, meqenëse një koncert normal ishte mbajtur një natë më parë.
Në etapën tjetër të turnesë Dream Theater mbuluan albumin e [[Iron Maiden]] ''[[The Number of the Beast]]'' dhe pranuan reagime të ngjajshme si me ''[[Master of Puppets]]'', edhe pse tani më është ditur se një "mbulim" do të bëhej, pasi që kjo turne përfshiu dy shfaqje të njëpasnjëshme në një qytet të vetëm. Më 11 tetor 2005, Dream Theater mbuluan albumin e [[Pink Floyd]] ''[[The Dark Side of the Moon]]''. Në webfaqen e Dream Theater është cekur se netëve të dyta në vendet si [[Amsterdami|Amsterdam]], [[Londra|Londër]], [[Buenos Aires]], [[São Paulo]], [[Tokyo]], dhe [[Osaka]] (përkatësisht 11 tetor, 25 tetor, 4 dhjetor, 11 dhjetor, 13 janar, dhe 15 janar) do të performohet një album "klasik" në tërësi. ''Dark Side of the Moon'' u performua përsëri më 25 tetor në Londër. Megjithatë, në Buenos Aires dhe São Paulo albumi i zgjedhur "klasik" ishte vetë albumi i Dream Theater ''[[Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]'', sepse në turnenë e tyre Metropolis 2000 ata nuk e kishin vizituar [[Argjentina|Argjentinën]] dhe [[Brazili]]n. Më 13 janar 2006 (Tokyo) dhe 15 janar (Osaka), Dream Theater mbuluan live albumin e [[Deep Purple]], ''[[Made in Japan]]''. Portnoy thotë se ai e ka planifikuar edhe një alum të mbuluar, por refuzon të tregon se kur do të ndodhë kjo apo se cili album do të mbulohet.
== Anëtarët ==
=== Anëtarët aktualë ===
{| {{Prettytable}}
!width=15%| '''Emri i anëtarit'''
!width=15%| '''Instrumenti'''
!width=15%| '''Vitet e kaluara në Dream Theater'''
!width=70%| '''Ka bashkëpunuar me'''
|-
| '''[[John Petrucci]]''' || [[kitara|kitarë]] || 1985 - prezent ||[[Liquid Tension Experiment]], [[Explorers Club]], [[G3]], [[Marty Friedman]], [[Derek Sherinian]], [[Jordan Rudess]], [[Jon Finn Group]]
|-
| '''[[John Myung]]''' || [[bas kitara|bas kitarë]] || 1985 - prezent || [[Platypus]], [[The Jelly Jam]], [[Explorers Club]], [[Gordian Knot]]
|-
| '''[[Mike Portnoy]]''' || [[bateritë (muzikë)|bateri]] || 1985 - 2010, 2023 - prezent ||[[Liquid Tension Experiment]], [[Neal Morse]], [[Transatlantic]], [[Yellow Matter Custard]], [[OSI]], [[John Arch]]
|-
| '''[[James LaBrie]]''' || [[vokalisti|vokal]] || 1991 - prezent || [[Winter Rose]], [[Ayreon]], [[MullMuzzler]], [[True Symphonic Rockestra]], [[Fates Warning]], [[Shadow Gallery]], [[Explorers Club]], [[Trent Gardner]], [[Henning Pauly]], [[Frameshift]], [[Tim Donahue]]
|-
| '''[[Jordan Rudess]]''' || [[tastiera (instrument)|tastierë]] || 1999 - prezent || [[Dixie Dregs]], [[Liquid Tension Experiment]], [[John Petrucci]], [[Rod Morgenstein]], [[David Bowie]], [[Vinnie Moore]], [[Noirin Ni Riain]], [[Rhonda Larson]], [[Paul Winter]], [[Scott McGill]], [[Prefab Sprout]], [[Jupiter]], [[Neal Morse]], [[Daniel J]], [[Neil Zaza]], [[John-Luke Addison]]
|}
=== Anëtarët e mëparshëm ===
{| {{Prettytable}}
!width=15%| '''Emri i anëtarit'''
!width=15%| '''Instrumenti'''
!width=15%| '''Vitet e kaluara në Dream Theater'''
!width=25&| '''Statusi aktual'''
!width=30%| '''Ka bashkëpunuar me'''
|-
| '''[[Chris Collins]]''' || [[vokalisti|vokal]] || 1985 - 1986 ||këndon për grupin [[Winterspell]]
|-
| '''[[Charlie Dominici]]''' || [[vokalisti|vokal]] || 1987 - 1990 || këndon për grupin[[Dominici]]
|-
| '''[[Kevin Moore]]''' || [[tastiera (instrument)|tastierë]] || 1985 - 1994 || udhëheq projektin [[Chroma Key]] || [[OSI]], [[Fates Warning]]
|-
| '''[[Derek Sherinian]]''' || [[tastiera (instrument)|tastierë]] || 1994 - 1999 || udhëheq grupin [[Planet X]], gjindet në grupin e [[Yngwie J. Malmsteen]] || [[Platypus]], [[Alice Cooper]], [[Kiss]], [[Billy Idol]]
|-
| '''[[Mike Mangini]]''' || [[bateritë (muzikë)|bateri]] || 2010 - 2023 || [[Steve Vai]], [[Extreme]], [[Annihilator]], [[James LaBrie]]
|}
== Diskografia ==
=== Studio albumet dhe EP-të ===
{| {{Prettytable}}
| width=5% | <u>'''Viti'''</u>
| width=20% | <u>'''Titulli'''</u>
| width=15% | <u>'''Kompania'''</u>
| width=15% | <u>'''Shitjet në ShBA'''
| width=40% | <u>'''Notes'''</u>
|-
| 1989
| ''[[When Dream and Day Unite]]''
| [[Music Corporation of America|Mechanic Records]]
| 60,000+
| First studio album; studio albumi i vetëm me [[Charlie Dominici]].
|-
| 1992
| ''[[Images and Words]]''
| [[Elektra Records|ATCO Records]]
| 620,000+
| Albumi i parë me [[James LaBrie]]; konsiderohet si shpërthimi i grupit në skenë (arriti pozitën #61); iu dha çmimi i artë.
|-
| 1994
| ''[[Awake]]''
| [[EastWest Records]]
| 324,000+
| Albumi i fundit i grupit me [[Kevin Moore]]. Arriti pozitën më të lartë deri më sot, #32.
|-
| 1995
| ''[[A Change of Seasons]]'' (EP)
| [[EastWest Records]]
| 188,000+
| Lëshimi i parë zyrtar i [[Derek Sherinian]] me Dream Theater. Arriti pozitën #58.
|-
| 1997
| ''[[Falling into Infinity]]''
| [[EastWest Records]]
| 160,000+
| Albumi i vetëm i [[Derek Sherinian]] me Dream Theater. Arriti pozitën #52.
|-
| 1999
| ''[[Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]''
| [[Elektra Records]]
| 179,000+
| Paraqitja e parë e [[Jordan Rudess]], dhe koncept albumi i parë i grupit. Arriti pozitën #73.
|-
| 2002
| ''[[Six Degrees of Inner Turbulence]]''
| [[Elektra Records]]
| 115,000+
| Albumi i parë i dyfishtë i Dream Theater. Arriti pozitën #46.
|-
| 2003
| ''[[Train of Thought]]''
| [[Elektra Records]]
| 143,000+
| Arriti pozitën.
|-
| 2005
| ''[[Octavarium]]''
| [[Atlantic Records]]
| 106,000+
| Albumi i fundit që u inçizua në [[The Hit Factory]], [[New York]]. Arriti pozitën #36.
|-
| 2007
| ''[[Systematic Chaos]]''
| [[Roadrunner Records]]
| 103,000+
| Albumi u lëshua 5 qershor 2007. I pari album me [[Roadrunner Records]].
|-
| 2009
| ''[[Black Clouds & Silver Linings]]''
| [[Roadrunner Records]]
|
| Albumi i fundit me Mike Portnoy.
|-
| 2011
| ''[[A Dramatic Turn of Events]]''
| [[Roadrunner Records]]
|
| Albumi i parë me [[Mike Mangini]].
|-
| 2013
| ''[[Dream Theater (album)|Dream Theater]]''
| Roadrunner Records
|-
| 2016
| ''[[The Astonishing]]''
| Roadrunner Records
|-
| 2019
| ''[[Distance over Time]]''
| Inside Out
|-
|2021
|''[[A View from the Top of the World]]''
|Inside Out
|-
|2025
|''[[Parasomnia]]''
|Inside Out
|}
=== Live albumet ===
{| {{Prettytable}}
| width=5% | <u>'''Viti'''</u>
| width=20% | <u>'''Titulli'''</u>
| width=15% | <u>'''Kompania'''</u>
| width=15% | <u>'''Shitjet në BA'''</u>
| width=40% | <u>'''Shënime'''</u>
|-
| 1993
| ''[[Live at the Marquee]]''
| [[Elektra Records|ATCO Records]]
| -
| Live albumi i parë; u inçizua në [[Londra|Londër]], [[Anglia|Angli]].
|-
| 1998
| ''[[Once in a LIVEtime]]''
| [[EastWest Records]]
| 75,000+
| 2CD, u inçizua në [[Parisi|Paris]], [[Franca|Francë]]. Arriti pozitën #157 në Billboard charts.
|-
| 2001
| ''[[Live Scenes From New York]]''
| [[Elektra Records]]
| 46,000+
| 3CD, u inçizua në [[New York]], [[ShBA]]. Arriti pozitën #120.
|-
| 2004
| ''[[Live at Budokan]]''
| [[Elektra Records]]
| 35,000+
| 3CD/2DVD, kombinimi u inçizua në [[Tokyo]], [[Japonia|Japoni]].
|-
| 2006
| ''[[Score]]''
| [[Rhino Entertainment]]
| 22,000+
| 3CD/2DVD, u inçizua në Radio City Music Hall më 1 prill 2006 në [[New York]], [[ShBA]].
|-
|2008
|''Chaos in Motion: 2007–2008''
|Roadrunner
|
|
|-
|2013
|''Live at Luna Park''
|Eagle Rock Entertainment
|
|
|-
|2014
|''Breaking the Fourth Wall''
|Roadrunner
|
|
|-
|2020
|''Distant Memories''
|Inside Out
|
|
|}
=== Videot dhe DVD-të ===
{| {{Prettytable}}
| width=5% | <u>'''Viti'''</u>|-
| width=20% | <u>'''Emri'''</u>
| width=10% | <u>'''Labeli'''</u>
| width=40% | <u>'''Shënime'''</u>
|-
| 1993
| ''[[Images and Words: Live in Tokyo]]''
| [[Elektra Records|ATCO Records]]
| [[VHS]] e inçizuar në [[Tokyo]], [[Japonia|Japoni]].
|-
| 1998
| ''[[5 Years in a LIVEtime]]''
| [[EastWest Records]]
| VHS
|-
| 2001
| ''[[Metropolis 2000: Scenes From New York]]''
| [[Elektra Records]]
| E njëjta shfaqje si ''Live Scenes From New York'', por të lëshuara veçmas dhe me disa këngë më pak.
|-
| 2004
| ''Live in Tokyo / 5 Years in a LIVEtime''
| [[Elektra Records]]
| [[DVD]] e kombinuar dhe e ri-lëshuar.
|-
| 2004
| ''[[Live at Budokan (Dream Theater)|Live at Budokan]]''
| [[Elektra Records]]
| Kombinimi 3CD/2DVD e inçizuar në [[Tokyo]], [[Japonia|Japoni]].
|-
| 2006
| ''[[Score (album)|Score]]''
| [[Rhino Entertainment]]
| Kombinimi 3CD/2DVD e inçizuar në Radio City Music Hall më 1 prill, 2006 [[New York]], [[ShBA]].
|}
== Shpërblimet dhe certifikatat ==
=== Certifikatat e arta dhe të argjendta nga [[Recording Industry Association of America|RIAA]] ===
* ''[[Images and Words]]'' (Certifikata e Artë) - 2 shkurt 1995
* ''[[Metropolis 2000: Live Scenes From New York]] (Certifikata e Artë) - 8 nëntor 2002
* ''[[Live at Budokan]]'' (DVD) (Certifikata e argjendtë) - 26 janar 2005
* ''[[Live in Tokyo / 5 Years in a LIVEtime]]'' (Certifikata e argjendtë) - 22 mars 2006
* ''[[Score]]'' (DVD) (Certifikata e argjendtë) - 11 tetor 2006
=== Shpërblimet individuale ===
==== Jordan Rudess ====
[[Jordan Rudess]] fitoi këto shpërblime:
* Best New Talent (''Keyboard Magazine'') (1994)
* Best Keyboards Player of the Year (''Burrn Magazine'') (2007)
==== Mike Portnoy ====
[[Mike Portnoy]] fitoi këto shpërblime nga revista ''Modern Drummer'':
* Best Up & Coming Talent (1994)
* Best Progressive Rock Drummer (1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2002, 2003, 2004, 2005, 2006)
* Best Recorded Performance (1995-tën për ''[[Awake]]'', 1996-tën për ''[[A Change of Seasons]]'', 1998-tën për ''[[Falling into Infinity]]'', 2000-tën për ''[[Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]'', 2002-tën për ''[[Six Degrees of Inner Turbulence]]'', dhe 2007-tën për ''[[Score]]'')
* Best Clinician (2000, 2002)
* Best Educational Video/DVD (2000, 2002)
* Hall of Fame Inductee (2004)
==== John Petrucci ====
Albumi ''[[Metropolis Pt. 2: Scenes from a Memory]]'' u rendit #95 në listën e revistës si "100 albumet më të mira me kitarë të të gjitha kohërave".
[[John Petrucci]] ka fituar këtë shpërblim nga revista Total Guitar:
* Guitarist of the Year (2007)
== Shiko edhe ==
* [[Lista e këngëve të Dream Theater për nga autori i teksteve]]
* [[Liquid Tension Experiment]]
* [[Nightmare Cinema]]
== Referimet ==
* Bredius, Mark. [http://www.dreamtheater.net Dream Theater - The Official Site].
* Dixon, Brad et al. [http://faq.dtnorway.com Official Dream Theater FAQ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100419070245/http://faq.dtnorway.com/ |date=19 prill 2010 }}.
* Hansen, Scott & Portnoy, Mike. [http://www.mikeportnoy.com/dates/tourography.asp?menu=dates Dream Theater Tourography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081220152712/http://www.mikeportnoy.com/dates/tourography.asp?menu=dates |date=20 dhjetor 2008 }}.
* King, Brian. (2003). "JaM Progductions! Interview with John Petrucci and Mike Portnoy". ''Theater of Dreams'' '''29''', pp. 14–20.
* Hansen, Scott. (2003). "James LaBrie: As this man thinks". ''Theater of Dreams'' '''27/28''', pp. 26–30.
* Hale, Mark (1993). "1731 Majesty", Headbangers, First edition, second printing, Ann Arbor, Michigan: Popular Culture, Ink. ISBN 1-56075-029-4.
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.dreamtheater.net Faqja zyrtare e grupit]
* [http://www.johnpetrucci.com Faqja e John Petrucci-t]
* [http://www.jordanrudess.com Faqja e Jordan Rudess]
* [https://web.archive.org/web/20050829035218/http://www.johnmyung.com/ Faqja e John Myung]
* [http://www.jameslabrie.com Faqja e James Labrie]
* [http://www.ytsejamrecords.com YtseJam]
* [http://www.allmusic.com/artist/dream-theater-p17134 Hyrja në Allmusic]
* {{MySpace|dreamtheater|Dream Theater}}
{{Dream Theater}}
{{Artikull i përkryer|dita=1|muaj=07|viti=2007}}
[[Kategoria:Dream Theater|*]]
r0casife8nczb0lkzk46te9ruhde420
Moda
0
34597
2814047
2076755
2025-07-02T09:25:04Z
Alesja Hysenaj
174581
2814047
wikitext
text/x-wiki
'''[[Moda]]''' është stili dhe zakoni i përhapur në një kohë të caktuar. Në kuptimin e saj më të zakonshëm, "moda" përshkruan stilin më të përhapur të veshjes. Shume lloje të modës janë të përhapura në kultura të ndryshme në një kohe të caktuar. Por, e rëndësishme është idea që kursi i dizajnimit dhe i modës ndryshon shume me shpejt se sa vete kultura si e tere. Dizajnuesit ose stilistet e modës krijojnë dhe prodhojne shume artikuj veshjesh.
Termat "në mode" ose "jo në mode" janë përdorur për të përshkruar neqoftese dikush apo diçka përshtatet me modën aktuale apo jo edhe aq aktuale, më të përhapur, më popullore, por gjithsesi cdo vend ka moden e vet dhe ne nuk duhet ti gjykojme njerezit per menyren e tyre te te veshurit.
Gjithsesi, në epokën moderne artikujt e quajtur "jo aq aktuale" mund te përshtaten ne te vërtete me termin "Retro". Moda Retro lejon ndryshime rregullash si për shembull "e vjetra është një e re e papritur", kështu është edhe në mode. Termi "mode" shpesh përdoret ne një sens pozitiv, si një sinonim i magjepsjes, bukurisë dhe stilit. Ne këtë sens llojet e ndryshme te modës janë një lloj arti popullor, përmes te cilave një kulture mund te ekzaminoje nocionet e saj për bukurinë dhe miresine. Gjithashtu termi "mode" përdoret ndonjehere në një sens negativ, si një sinonim i trilleve dhe tendencave, dhe materializmit.
Ekzistojnë një numër i madh qytetesh që njihen si qendra globale të modës ose me mire kryeqytete te modës. Javët e Modës zhvillohen në këto qytete, ku dizajnuesit ose stilistet i paraqesin audiencës, koleksionet e tyre te reja te veshjeve. Pesë qytetet kryesore janë Tokio, Londër, Paris, Milano dhe Nju Jork – këto pesë qytete janë te njohura për influencën e madhe ne modën globale dhe janë shtabet e kompanive me te mëdha te modës. Qytete te tjera, duke përfshire Los Anxhelos, Berlin, Rome, Hong Kong, Moske, Madrid, Toronto, Sao Paulo, Melburn, Osaka, Seul, Daegu dhe Singapor gjithashtu zhvillojnë jave te modës dhe njihen çdo vit e më mirë.
==Fushat e modes==
Moda si një dukuri sociale është tepër e zakonte. Ngjitja dhe rënia e modës ka qene e dokumentuar dhe shqyrtuar veçanërisht ne fushat e mëposhtme :
* Arkitekturë, dizanj te brendshëm dhe dizanj te peizazhit
* Modelet e trupit, veshjet dhe kostumet, kozmetikat, modelet e flokëve dhe stolitë personale
* Kërcim dhe muzike
* Format e ndryshme të të folurit, zyrtare dhe jo zyrtare
* Ekonomi dhe mënyrat e shpenzimit, te studiuara ne sjelljet financiare
* Argëtim, lojëra, hobi, sporte dhe zbavitje te tjera
* Rregullat e mirësjelljes
* Mode bashkëkohore
* Menaxhim, stile te menaxhimit dhe mënyra te ndryshme te organizimit
* Politike dhe media, sidomos ne bisedat e inkurajuara dhe te ndikuara nga media
* Filozofi dhe fe: edhe pse doktrinat e fesë dhe te filozofisë ndryshojnë shume ngadalë, mund te këtë ndryshime te shpejta, me ane te te cilave, fushat e fesë dhe filozofisë shihen si me te rëndësishme dhe me te vlefshme për tu ndjekur e studiuar
* Rrjete sociale, shpërndarje te perfaqesive dhe praktikave
* Sociologji dhe kuptimin e veshjes për ndërtimin e identitetit
* Teknologji, te tilla si zgjedhja e teknikave te programimit kompjuterik
* "Industri e mikpritjes", psh uniformat e projektuara me porosi për hotele, restorante, kazino, resorta, ne mënyre qe te pasqyrojnë një prone apo një marke
== Veshja (Të veshurit) ==
(Historia e modës perëndimore)
Historianet vëzhgojnë ndryshimet frekuente ne stilin e te veshurit si një zakon tepër i dukshëm perëndimor sidomos ne popullsinë urbane. Ndryshimet ne veshje u zhvilluan shpesh gjate periudhave te ndryshimeve ekonomike dhe sociale, por me pas vazhdoi një periudhe e gjate kohore, pa ndonjë ndryshim te madh. Ne shekullin e 8 Cordoba i Spanjës, Ziryab (një muzikant i shquar i asaj kohe thuhet se solli stilin e sofistikuar te veshjes duke u bazuar ne periudhat ditore apo sezonale te folklorit te vendit te tij dhe ne frymëzimin e tij.
Lindja ne Evrope e zakonit te te ndryshuarit te shpejte dhe te vazhdueshëm te stilit te te veshurit, mund te përcaktohet rreth mesit te shekullit te 14, ne te cilën historianet, duke përfshire James
Laver dhe Fernand Braduel, datojnë fillimin e modës perëndimore te veshjes. Manifestimi me shokues ishte një shkurim dhe ngushtim I papritur dhe i theksuar i veshjes se jashtme re burrave (pallto ose pardesy), nga një veshje e gjate deri afër fundit te këmbeve ne një veshje qe zgjatej deri mbi gjunjë ose edhe poshtë vitheve, ndonjehere e kombinuar me një cope (tip shalli) mbi gjoks për te treguar këtë veshje me te madhe. Kjo krijoi veshjen e jashtme mashkullore perëndim
ore. Me vone, ne shekullin e ardhshëm, hapat e ndryshimit te modës u përshpejtuan ne mënyre te konsiderueshme dhe moda mashkullore dhe femërore, si ne veshje ashtu edhe ne stilimin e flokëve, u be me komplekse dhe e ndryshueshme me kohen. Moda i bene vajzat te duken ndryshe nga te tjeret
[[Kategoria:Veshje]]
khyshjcw8rcjr1bt961cvb77630k9va
Serie A
0
40398
2813899
2771120
2025-07-01T15:15:21Z
Velocitas34
161876
2813899
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox liga futbollistike
| name = Serie A
| image = Serie A.svg
| pixels = 150px
| kombëtarja =
| konfederata =
| themelimi =
| sezoni_i_parë =
| prishja =
| divisione =
| ekipe =
| feeds =
| hipin_në =
| bien_në =
| niveli =
| kupa_kombëtare =
| kupa_ndërkombëtar =
| kampioni =
| sezoni =
| klubi_më_i_sukseshëm =
| i pari =
| tv = Sky Sport<br/>DAZN
| website = [http://www.legaseriea.it/ Official]
|aktual=|current_season=Serie A 2024–25|relegation=[[Serie B]]|champions=[[SSC Napoli|Napoli]] (titulli 4të)|most_champs=[[Juventus]] (36 tituj)|country={{ITAf}}|confed=[[UEFA]]|domest_cup=[[Coppa Italia]]<br /> [[Supercoppa Italiana]]|confed_cup=[[UEFA Liga e Kampionëve]]<br />[[UEFA Liga e Evropës]]|season=[[Serie A 2024–25|2024–25]]|teams=20|first=[[Serie A 1898|1898]]|founded=1898}}
'''Serie A''' është liga e parë, më e lartë në [[Federata Italiane e Futbollit|ligën futbollistike italiane]] dhe më e privilegjuar në [[Itali]]. Sponzori kryesorë i kësaj lige është kompania e telefonis celulare [[Eni (kompani)|TIM]] kështu që emri oficial i ligës është ''Serie A [[Eni (kompani)|enilive]]''.
== Formati ==
Në Serie A gjenden 20 ekipe që nga sezni i vitit [[2004]]-[[2005|05]]. Gjat një sezoni secili ekip ndeshet me ekipin tjetër dy (2) herë, një herë si nikoqir dhe një herë si mysafir duke u zhvilluar gjithsej 38 ndeshje kampionale për secilin klub kurse 380 në tërë kampinatin. Sezoni është i ndarë në dy pjesë kështu që në pjesën e paqë e quajtur 'andata', secili ekip luan nga një (1) herë me secilin ekip kështu që zhvillon 19 ndeshje dhe në pjesën e dytë ë sezonit të quajtur 'ritorno', secili ekip do ë zhvilloj aq ndeshje sikur në pjesën e parë.
Ekipet fitojnë tri (3) pikë për fitore, një (1) pikë për barazim dhe zero (0) pikë për humbje. Ekipet rradhiten sipas pikëve të përgjithshme dhe dallimi në gola shfrytëzohet si kriter për ndajen e ekipeve me pikë të njejta. Kriteri i dallimit në gola nuk merret parasysh vetëm për rastin e barazimit me pikë të ekipeve në kokë të tabelës. Nëse kjo ndodhë atëherë rasti zgjedhet me një ndeshje shtesë. Në fund të sezonit ekipi me më shumë pikë fiton titullin e kampionit. Tre ekipet në fund të tabelës kalojnë në një libë më të ulët e që është [[Serie B]].
Top katë ekipet në Serie A kualifikohen në [[UEFA Liga e Kampionëve|Ligën e Kampionëve]] ku dy ekipet e para kualifikohen drejtpërdrejt në fazën e grupeve. Ekipet e kualifikuara n pozitën 5 dhe 6 marrin pjesë në [[UEFA Kupa|UEFA Kupë]] kurse vendi i tretë në UEFA Kupë është i rezervuar për fituesin e Kupës së Italisë, kurse në rast se të dy finalistët e kupës së Italisë janë të kualifikuar në UEFA Ligën e Kampionëve atëherë ekipi në pozitën e shtatë (7) merr pjesë në UEFA Kupë.
== Historia ==
Serie A sikur që është strukturuar sot filloi të funksionoj nga viti [[1929]]. Që nga viti [[1898]] gjer në vitin 1929 kampionati ishte i organizuar në grupe regjionale. Në vitin [[1927]] nuk u nda titull pasi që ekipi [[Torino Calcio|Torino]] u largua nga liga nga [[Federata Italiane e Futbollit]] (FIGC). Torino u shpall kampion në sezonin e vitit [[1948]]-[[1949|49]] pasi në një aksident ajrorë i tërë ekipi humbën jetën.
== Kampionët e Italisë ==
[[Skeda:Scudetto.svg|thumb|120px]]
{| class="wikitable"
!Sezona
!Kampion
!Vendi i 2
!Vendi i 3
!Golashenuesi
|-
|[[1898 Italian Football Championship|1898]]
|[[Genoa C.F.C.|Genoa]] (1)
|[[Internazionale F.C. Torino|Internazionale Torino]]
|?
|(Unknown)
|-
|[[1899 Italian Football Championship|1899]]
|Genoa (2)
|Internazionale Torino
| -
|(Unknown)
|-
|[[1900 Italian Football Championship|1900]]
|Genoa (3)
|[[F.B.C. Torinese|Torinese]]
| -
|(Unknown)
|-
|[[1901 Italian Football Championship|1901]]
|[[A.C. Milan|Milan]] (1)
|Genoa
| -
|[[Umberto Malvano]] (Juventus) (4)
|-
|[[1902 Italian Football Championship|1902]]
|Genoa (4)
|Milan
| -
|(Unknown)
|-
|[[1903 Italian Football Championship|1903]]
|Genoa (5)
|Juventus
| -
|(Unknown)
|-
|[[1904 Italian Football Championship|1904]]
|Genoa (6)
|Juventus
| -
|(Unknown)
|-
|[[1905 Italian Football Championship|1905]]
|[[Juventus F.C|Juventus]] (1)
|Genoa
|US Milanese
|(Unknown)
|-
|[[1906 Italian Football Championship|1906]]
|Milan (2)
|Juventus
|Genoa
|(Unknown)
|-
|[[1907 Italian Football Championship|1907]]
|Milan (3)
|Torino
|Andrea Doria
|(Unknown)
|-
|[[1908 Italian Football Championship|1908]]
|[[F.C. Pro Vercelli 1892|Pro Vercelli]] (1)
|US Milanese
|Andrea Doria
|(Unknown)
|-
|[[1909 Italian Football Championship|1909]]
|Pro Vercelli (2)
|US Milanese
|Genoa
|(Unknown)
|-
|[[1909–10 Italian Football Championship|1909–10]]
|[[Inter Milan|Internazionale]] (1)
|Pro Vercelli
|Juventus
|(Unknown)
|-
|[[1910–11 Italian Football Championship|1910–11]]
|Pro Vercelli (3)
|[[Vicenza Calcio|Vicenza]]
| -
|(Unknown)
|-
|[[1911–12 Italian Football Championship|1911–12]]
|Pro Vercelli (4)
|Venezia
| -
|(Unknown)
|-
|[[1912–13 Italian Football Championship|1912–13]]
|Pro Vercelli (5)
|Lazio
| -
|(Unknown)
|-
|[[1913–14 Italian Football Championship|1913–14]]
|[[A.S. Casale Calcio|Casale]] (1)
|Lazio
| -
|(Unknown)
|-
|[[1914–15 Italian Football Championship|1914–15]]
|Genoa (7)<sup>[[List of Italian football champions#cite note-figc-21|[21]]]</sup>
| -
| -
|(Unknown)
|-
|1916–19
| colspan="3" |LUFTA E PARE BOTERORE
|
|-
|[[1919–20 Italian Football Championship|1919–20]]
|Internazionale (2)
|Livorno
| -
|(Unknown)
|-
|[[1920–21 Italian Football Championship|1920–21]]
|Pro Vercelli (6)
|Pisa
| -
|(Unknown)
|-
|[[1921–22 Italian Football Championship (F.I.G.C.)|1921–22]](F.I.G.C.)
|[[U.S.D. Novese|Novese]] (1)
|Sampierdarenese
| -
|(Unknown)
|-
|[[1921–22 Prima Divisione (C.C.I.)|1921–22]](C.C.I.)
|Pro Vercelli (7)
|Fortitudo Roma
| -
|(Unknown)
|-
|[[1922–23 Prima Divisione|1922–23]]
|Genoa (8)
|Lazio
| -
|(Unknown)
|-
|[[1923–24 Prima Divisione|1923–24]]
|Genoa (9)
|Savoia
| -
|[[Heinrich Schönfeld]] (Torino) (22)
|-
|[[1924–25 Prima Divisione|1924–25]]
|[[Bologna F.C. 1909|Bologna]] (1)
|[[S.S. Alba-Audace Roma|Alba Trastevere]]
| -
|[[Mario Magnozzi]] (Livorno) (19)
|-
|[[1925–26 Prima Divisione|1925–26]]
|Juventus (2)
|Alba Trastevere
| -
|[[Ferenc Hirzer]] (Juventus) (35)
|-
|[[1926–27 Divisione Nazionale|1926–27]]
|<abbr>Not awarded</abbr>
|Bologna
|Juventus
|[[Anton Powolny]] (Internazionale) (22)
|-
|[[1927–28 Divisione Nazionale|1927–28]]
|Torino (1)
|Genoa
|[[U.S. Alessandria Calcio 1912|Alessandria]]/Juventus
|[[Julio Libonatti]] (Torino) (35)
|-
|[[1928–29 Divisione Nazionale|1928–29]]
|Bologna (2)
|Torino
| -
|[[Gino Rossetti]] (Torino) (36)
|-
|[[1929–30 Serie A|1929–30]]
|Internazionale (3)
|Genoa
|Juventus
|[[Giuseppe Meazza]] (Internazionale) (31)
|-
|[[1930–31 Serie A|1930–31]]
|Juventus (3)
|Roma
|Bologna
|[[Rodolfo Volk]] (Roma) (29)
|-
|[[1931–32 Serie A|1931–32]]
|Juventus (4)
|Bologna
|Roma
|[[Pedro Petrone]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]])
[[Angelo Schiavio]] (Bologna) (25)
|-
|[[1932–33 Serie A|1932–33]]
|Juventus (5)
|Internazionale
|Bologna/Napoli
|[[Felice Borel|Felice Placido Borel]] (Juventus) (29)
|-
|[[1933–34 Serie A|1933–34]]
|Juventus (6)
|Internazionale
|Napoli
|[[Felice Borel|Felice Placido Borel]] (Juventus) (31)
|-
|[[1934–35 Serie A|1934–35]]
|Juventus (7)
|Internazionale
|Fiorentina
|[[Enrico Guaita]] (Roma) (31)
|-
|[[1935–36 Serie A|1935–36]]
|Bologna (3)
|Roma
|Torino
|[[Giuseppe Meazza]] (Internazionale) (25)
|-
|[[1936–37 Serie A|1936–37]]
|Bologna (4)
|Lazio
|Torino
|[[Silvio Piola]] (Lazio) (21)
|-
|[[1937–38 Serie A|1937–38]]
|Internazionale (4)
|Juventus
|Genoa/Milan
|[[Giuseppe Meazza]] (Internazionale) (20)
|-
|[[1938–39 Serie A|1938–39]]
|Bologna (5)
|Torino
|Internazionale
|[[Aldo Boffi]] (Milan)
[[Ettore Puricelli]] (Bologna) (19)
|-
|[[1939–40 Serie A|1939–40]]
|Internazionale (5)
|Bologna
|Juventus
|[[Aldo Boffi]] (Milan) (24)
|-
|[[1940–41 Serie A|1940–41]]
|Bologna (6)
|Internazionale
|Milan
|[[Ettore Puricelli]] (Bologna) (22)
|-
|[[1941–42 Serie A|1941–42]]
|[[A.S. Roma|Roma]] (1)
|Torino
|Venezia
|[[Aldo Boffi]] (Milan) (22)
|-
|[[1942–43 Serie A|1942–43]]
|Torino (2)
|Livorno
|Juventus
|[[Silvio Piola]] (Lazio) (21)
|-
|1943–45
| colspan="3" |{{center|LUFTA E DYT BOTERORE}}
|
|-
|[[1945–46 Serie A-B|1945–46]]
|Torino (3)
|Juventus
|Milan
|[[Guglielmo Gabetto]] (Torino) (22)
|-
|[[1946–47 Serie A|1946–47]]
|Torino (4)
|Juventus
|Modena
|[[Valentino Mazzola]] (Torino) (29)
|-
|[[1947–48 Serie A|1947–48]]
|Torino (5)
|Juventus/Milan/[[U. Triestina 2012|Triestina]]
| -
|[[Giampiero Boniperti]] (Juventus) (27)
|-
|[[1948–49 Serie A|1948–49]]
|Torino (6)<sup>[[List of Italian football champions#cite note-22|[22]]]</sup>
|Internazionale
|Milan
|[[István Nyers]] (Internazionale) (26)
|-
|[[1949–50 Serie A|1949–50]]
|Juventus (8)
|Milan
|Internazionale
|[[Gunnar Nordahl]] (Milan) (35)
|-
|[[1950–51 Serie A|1950–51]]
|Milan (4)
|Internazionale
|Juventus
|[[Gunnar Nordahl]] (Milan) (34)
|-
|[[1951–52 Serie A|1951–52]]
|Juventus (9)
|Milan
|Internazionale
|[[John Hansen (Danish footballer)|John Hansen]] (Juventus) (30)
|-
|[[1952–53 Serie A|1952–53]]
|Internazionale (6)
|Juventus
|Milan
|[[Gunnar Nordahl]] (Milan) (26)
|-
|[[1953–54 Serie A|1953–54]]
|Internazionale (7)
|Juventus
|Fiorentina/Milan
|[[Gunnar Nordahl]] (Milan) (23)
|-
|[[1954–55 Serie A|1954–55]]
|Milan (5)
|Udinese
|Roma
|[[Gunnar Nordahl]] (Milan) (26)
|-
|[[1955–56 Serie A|1955–56]]
|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]] (1)
|Milan
|Internazionale/Lazio
|[[Gino Pivatelli]] (Bologna) (29)
|-
|[[1956–57 Serie A|1956–57]]
|Milan (6)
|Fiorentina
|Lazio
|[[Dino Da Costa|Dino da Costa]] (Roma) (22)
|-
|[[1957–58 Serie A|1957–58]]
|Juventus (10)
|Fiorentina
|Padova
|[[John Charles]] (Juventus) (28)
|-
|[[1958–59 Serie A|1958–59]]
|Milan (7)
|Fiorentina
|Internazionale
|[[Antonio Valentin Angelillo]] (Internazionale) (33)
|-
|[[1959–60 Serie A|1959–60]]
|Juventus (11)
|Fiorentina
|Milan
|[[Omar Sivori]] (Juventus) (28)
|-
|[[1960–61 Serie A|1960–61]]
|Juventus (12)
|Milan
|Internazionale
|[[Sergio Brighenti]] (Sampdoria) (27)
|-
|[[1961–62 Serie A|1961–62]]
|Milan (8)
|Internazionale
|Fiorentina
|[[José Altafini]] (Milan)
[[Aurelio Milani]] (Fiorentina) (22)
|-
|[[1962–63 Serie A|1962–63]]
|Internazionale (8)
|Juventus
|Milan
|[[Harald Nielsen]] (Bologna)
[[Pedro Manfredini]] (Roma) (19)
|-
|[[1963–64 Serie A|1963–64]]
|Bologna (7)
|Internazionale
|Milan
|[[Harald Nielsen]] (Bologna) (21)
|-
|[[1964–65 Serie A|1964–65]]
|Internazionale (9)
|Milan
|Torino
|[[Sandro Mazzola]] (Internazionale)
[[Alberto Orlando]] (Fiorentina) (17)
|-
|[[1965–66 Serie A|1965–66]]
|Internazionale (10)
|Bologna
|Napoli
|[[Luis Vinicio]] (Vicenza) (25)
|-
|[[1966–67 Serie A|1966–67]]
|Juventus (13)
|Internazionale
|Bologna
|[[Gigi Riva]] ([[Cagliari Calcio|Cagliari]]) (18)
|-
|[[1967–68 Serie A|1967–68]]
|Milan (9)
|Napoli
|Juventus
|[[Pierino Prati]] (Milan) (15)
|-
|[[1968–69 Serie A|1968–69]]
|Fiorentina (2)
|Cagliari
|Milan
|[[Gigi Riva]] (Cagliari) (21)
|-
|[[1969–70 Serie A|1969–70]]
|[[Cagliari Calcio|Cagliari]] (1)
|Internazionale
|Juventus
|[[Gigi Riva]] (Cagliari) (21)
|-
|[[1970–71 Serie A|1970–71]]
|Internazionale (11)
|Milan
|Napoli
|[[Roberto Boninsegna]] (Internazionale) (24)
|-
|[[1971–72 Serie A|1971–72]]
|Juventus (14)
|Milan
|Torino
|[[Roberto Boninsegna]] (Internazionale) (22)
|-
|[[1972–73 Serie A|1972–73]]
|Juventus (15)
|Milan
|Lazio
|[[Giuseppe Savoldi]] (Bologna)
[[Paolino Pulici]] (Torino)
[[Gianni Rivera]] (Milan) (17)
|-
|[[1973–74 Serie A|1973–74]]
|[[S.S. Lazio|Lazio]] (1)
|Juventus
|Napoli
|[[Giorgio Chinaglia]] (Lazio) (24)
|-
|[[1974–75 Serie A|1974–75]]
|Juventus (16)
|Napoli
|Roma
|[[Paolino Pulici]] (Torino) (18)
|-
|[[1975–76 Serie A|1975–76]]
|Torino (7)
|Juventus
|Milan
|[[Paolino Pulici]] (Torino) (21)
|-
|[[1976–77 Serie A|1976–77]]
|Juventus (17)
|Torino
|Fiorentina
|[[Francesco Graziani]] (Torino) (21)
|-
|[[1977–78 Serie A|1977–78]]
|Juventus (18)
|Vicenza
|Torino
|[[Paolo Rossi]] (Vicenza) (24)
|-
|[[1978–79 Serie A|1978–79]]
|Milan (10)
|Perugia
|Juventus
|[[Bruno Giordano]] (Lazio) (19)
|-
|[[1979–80 Serie A|1979–80]]
|Internazionale (12)
|Juventus
|Torino
|[[Roberto Bettega]] (Juventus) (16)
|-
|[[1980–81 Serie A|1980–81]]
|Juventus (19)
|Roma
|Napoli
|[[Roberto Pruzzo]] (Roma) (18)
|-
|[[1981–82 Serie A|1981–82]]
|Juventus (20)
|Fiorentina
|Roma
|[[Roberto Pruzzo]] (Roma) (15)
|-
|[[1982–83 Serie A|1982–83]]
|Roma (2)
|Juventus
|Internazionale
|[[Michel Platini]] (Juventus) (16)
|-
|[[1983–84 Serie A|1983–84]]
|Juventus (21)
|Roma
|Fiorentina
|[[Michel Platini]] (Juventus) (20)
|-
|[[1984–85 Serie A|1984–85]]
|[[Hellas Verona F.C.|Verona]] (1)
|Torino
|Internazionale
|[[Michel Platini]] (Juventus) (18)
|-
|[[1985–86 Serie A|1985–86]]
|Juventus (22)
|Roma
|Napoli
|[[Roberto Pruzzo]] (Roma) (19)
|-
|[[1986–87 Serie A|1986–87]]
|[[S.S.C. Napoli|Napoli]] (1)
|Juventus
|Internazionale
|[[Pietro Paolo Virdis]] (Milan) (17)
|-
|[[1987–88 Serie A|1987–88]]
|Milan (11)
|Napoli
|Roma
|[[Diego Maradona]] (Napoli) (15)
|-
|[[1988–89 Serie A|1988–89]]
|Internazionale (13)
|Napoli
|Milan
|[[Aldo Serena]] (Internazionale) (22)
|-
|[[1989–90 Serie A|1989–90]]
|Napoli (2)
|Milan
|Internazionale
|[[Marco van Basten]] (Milan) (19)
|-
|[[1990–91 Serie A|1990–91]]
|[[U.C. Sampdoria|Sampdoria]] (1)
|Milan
|Internazionale
|[[Gianluca Vialli]] (Sampdoria) (19)
|-
|[[1991–92 Serie A|1991–92]]
|Milan (12)
|Juventus
|Torino
|[[Marco van Basten]] (Milan) (25)
|-
|[[1992–93 Serie A|1992–93]]
|Milan (13)
|Internazionale
|Parma
|[[Giuseppe Signori]] (Lazio) (26)
|-
|[[1993–94 Serie A|1993–94]]
|Milan (14)
|Juventus
|Sampdoria
|[[Giuseppe Signori]] (Lazio) (23)
|-
|[[1994–95 Serie A|1994–95]]
|Juventus (23)
|Lazio
|Parma
|[[Gabriel Batistuta]] (Fiorentina) (26)
|-
|[[1995–96 Serie A|1995–96]]
|Milan (15)
|Juventus
|Lazio
|[[Igor Protti]] (Bari)
[[Giuseppe Signori]] (Lazio) (24)
|-
|[[1996–97 Serie A|1996–97]]
|Juventus (24)
|Parma
|Internazionale
|[[Filippo Inzaghi]] ([[Atalanta B.C.|Atalanta]]) (24)
|-
|[[1997–98 Serie A|1997–98]]
|Juventus (25)
|Internazionale
|Udinese
|[[Oliver Bierhoff]] ([[Udinese Calcio|Udinese]]) (27)
|-
|[[1998–99 Serie A|1998–99]]
|Milan (16)
|Lazio
|Fiorentina
|[[Márcio Amoroso]] (Udinese) (22)
|-
|[[1999–2000 Serie A|1999–00]]
|Lazio (2)
|Juventus
|Milan
|[[Andriy Shevchenko]] (Milan) (24)
|-
|[[2000–01 Serie A|2000–01]]
|Roma (3)
|Juventus
|Lazio
|[[Hernán Crespo]] (Lazio) (26)
|-
|[[2001–02 Serie A|2001–02]]
|Juventus (26)
|Roma
|Internazionale
|[[David Trezeguet]] (Juventus)
[[Dario Hübner]] ([[Piacenza Calcio|Piacenza]]) (24)
|-
|[[2002–03 Serie A|2002–03]]
|Juventus (27)
|Internazionale
|Milan
|[[Christian Vieri]] (Internazionale) (24)
|-
|[[2003–04 Serie A|2003–04]]
|Milan (17)
|Roma
|Juventus
|[[Andriy Shevchenko]] (Milan) (24)
|-
|[[2004–05 Serie A|2004–05]]
|Nuk u dha ([[Calciopoli|pse]])
|Milan
|Internazionale
|[[Cristiano Lucarelli]] (Livorno) (24)
|-
|[[2005–06 Serie A|2005–06]]
|Internazionale (14)
|Roma
|Milan
|[[Luca Toni]] (Fiorentina) (31)
|-
|[[2006–07 Serie A|2006–07]]
|Internazionale (15)
|Roma
|Lazio
|[[Francesco Totti]] (Roma) (26)
|-
|[[2007–08 Serie A|2007–08]]
|Internazionale (16)
|Roma
|Juventus
|[[Alessandro Del Piero]] (Juventus) (21)
|-
|[[2008–09 Serie A|2008–09]]
|Internazionale (17)
|Juventus
|Milan
|[[Zlatan Ibrahimović]] (Internazionale) (25)
|-
|[[2009–10 Serie A|2009–10]]
|Internazionale (18)
|Roma
|Milan
|[[Antonio Di Natale]] (Udinese) (29)
|-
|[[2010–11 Serie A|2010–11]]
|Milan (18)
|Internazionale
|Napoli
|[[Antonio Di Natale]] (Udinese) (28)
|-
|[[2011–12 Serie A|2011–12]]
|Juventus (28)
|Milan
|Udinese
|[[Zlatan Ibrahimović]] (Milan) (28)
|-
|[[2012–13 Serie A|2012–13]]
|Juventus (29)
|Napoli
|Milan
|[[Edinson Cavani]] (Napoli) (29)
|-
|[[2013–14 Serie A|2013–14]]
|Juventus (30)
|Roma
|Napoli
|[[Ciro Immobile]] (Torino) (22)
|-
|[[2014–15 Serie A|2014–15]]
|Juventus (31)
|Roma
|Lazio
|[[Mauro Icardi]] (Internazionale)
[[Luca Toni]] ([[Hellas Verona F.C.|Hellas Verona]]) (22)
|-
|[[2015–16 Serie A|2015–16]]
|Juventus (32)
|Napoli
|Roma
|[[Gonzalo Higuaín]] (Napoli) (36)
|-
|[[2016–17 Serie A|2016–17]]
|Juventus (33)
|Roma
|Napoli
|[[Edin Džeko]] (Roma) (29)
|-
|[[2017–18 Serie A|2017–18]]
|Juventus (34)
|Napoli
|Roma
|[[Mauro Icardi]] (Inter)<br>[[Ciro Immobile]] (Lazio) (29)
|-
|[[2018–19 Serie A|2018–19]]
|Juventus (35)
|Napoli
|Atalanta
|[[Fabio Quagliarella]] (Sampdoria) (26)
|-
|[[2019–20 Serie A|2019–20]]
|Juventus (36)
|Inter
|Atalanta
|[[Ciri Immobile]] (Lazio) (36)
|-
|[[2020–21 Serie A|2020–21]]
|Inter (19)
|Milan
|Atalanta
|[[Cristiano Ronaldo]] (Juventus) (29)
|-
|[[2021–22 Serie A|2021–22]]
|Milan (19)
|Inter
|Napoli
|[[Ciro Immobile]] (Lazio) (27)
|}
Performancat nder vite e kampioneve
{| class="wikitable"
!Skuadra
!Kampion
!viti i sezonit
|-
!'''[[Juventus F.C.|Juventus]]'''
|{{center|36}}
|[[1905 Italian Football Championship|1905]], [[1925–26 Prima Divisione|1925–26]], [[1930–31 Serie A|1930–31]], [[1931–32 Serie A|1931–32]], [[1932–33 Serie A|1932–33]], [[1933–34 Serie A|1933–34]], [[1934–35 Serie A|1934–35]], [[1949–50 Serie A|1949–50]], [[1951–52 Serie A|1951–52]], [[1957–58 Serie A|1957–58]], [[1959–60 Serie A|1959–60]], [[1960–61 Serie A|1960–61]], [[1966–67 Serie A|1966–67]], [[1971–72 Serie A|1971–72]], [[1972–73 Serie A|1972–73]], [[1974–75 Serie A|1974–75]], [[1976–77 Serie A|1976–77]], [[1977–78 Serie A|1977–78]], [[1980–81 Serie A|1980–81]], [[1981–82 Serie A|1981–82]], [[1983–84 Serie A|1983–84]], [[1985–86 Serie A|1985–86]], [[1994–95 Serie A|1994–95]], [[1996–97 Serie A|1996–97]], [[1997–98 Serie A|1997–98]], [[2001–02 Serie A|2001–02]], [[2002–03 Serie A|2002–03]], [[2011–12 Serie A|2011–12]], [[2012–13 Serie A|2012–13]], [[2013–14 Serie A|2013–14]], [[2014–15 Serie A|2014–15]], [[2015–16 Serie A|2015–16]], [[2016–17 Serie A|2016–17]], [[2017–18 Serie A|2017–18]], [[2018–19 Serie A|2018–19]], [[2019–20 Serie A|2019–20]]
|-
!'''[[Inter Milan|Internazionale]]'''
|{{center|19}}
|[[1909–10 Italian Football Championship|1909–10]], [[1919–20 Italian Football Championship|1919–20]], [[1929–30 Serie A|1929–30]], [[1937–38 Serie A|1937–38]], [[1939–40 Serie A|1939–40]], [[1952–53 Serie A|1952–53]], [[1953–54 Serie A|1953–54]], [[1962–63 Serie A|1962–63]], [[1964–65 Serie A|1964–65]], [[1965–66 Serie A|1965–66]], [[1970–71 Serie A|1970–71]], [[1979–80 Serie A|1979–80]], [[1988–89 Serie A|1988–89]], [[2005–06 Serie A|2005–06]], [[2006–07 Serie A|2006–07]], [[2007–08 Serie A|2007–08]], [[2008–09 Serie A|2008–09]], [[2009–10 Serie A|2009–10]], [[2020–21 Serie A|2020–21]]
|-
!'''[[A.C. Milan|Milan]]'''
|{{center|19}}
|[[1901 Italian Football Championship|1901]], [[1906 Italian Football Championship|1906]], [[1907 Italian Football Championship|1907]], [[1950–51 Serie A|1950–51]], [[1954–55 Serie A|1954–55]], [[1956–57 Serie A|1956–57]], [[1958–59 Serie A|1958–59]], [[1961–62 Serie A|1961–62]], [[1967–68 Serie A|1967–68]], [[1978–79 Serie A|1978–79]], [[1987–88 Serie A|1987–88]], [[1991–92 Serie A|1991–92]], [[1992–93 Serie A|1992–93]], [[1993–94 Serie A|1993–94]], [[1995–96 Serie A|1995–96]], [[1998–99 Serie A|1998–99]], [[2003–04 Serie A|2003–04]], [[2010–11 Serie A|2010–11]], [[2021-22 Serie A|2021-22]]
|-
!'''[[Genoa C.F.C.|Genoa]]'''
|{{center|9}}
|[[1898 Italian Football Championship|1898]], [[1899 Italian Football Championship|1899]], [[1900 Italian Football Championship|1900]], [[1902 Italian Football Championship|1902]], [[1903 Italian Football Championship|1903]], [[1904 Italian Football Championship|1904]], [[1914–15 Italian Football Championship|1914–15]], [[1922–23 Prima Divisione|1922–23]], [[1923–24 Prima Divisione|1923–24]]
|-
!'''[[Torino F.C.|Torino]]'''
|{{center|7}}
|''[[1926–27 Divisione Nazionale|1926–27]]'',<sup>[[List of Italian football champions#cite note-torino-24|[nb 2]]]</sup> [[1927–28 Divisione Nazionale|1927–28]], [[1942–43 Serie A|1942–43]], [[1945–46 Serie A-B|1945–46]], [[1946–47 Serie A|1946–47]], [[1947–48 Serie A|1947–48]], [[1948–49 Serie A|1948–49]], [[1975–76 Serie A|1975–76]]
|-
!'''[[Bologna F.C. 1909|Bologna]]'''
|{{center|7}}
|[[1924–25 Prima Divisione|1924–25]], [[1928–29 Divisione Nazionale|1928–29]], [[1935–36 Serie A|1935–36]], [[1936–37 Serie A|1936–37]], [[1938–39 Serie A|1938–39]], [[1940–41 Serie A|1940–41]], [[1963–64 Serie A|1963–64]]
|-
![[U.S. Pro Vercelli Calcio|Pro Vercelli]]
|{{center|7}}
|[[1908 Italian Football Championship|1908]], [[1909 Italian Football Championship|1909]], [[1910–11 Italian Football Championship|1910–11]], [[1911–12 Italian Football Championship|1911–12]], [[1912–13 Italian Football Championship|1912–13]], [[1920–21 Italian Football Championship|1920–21]], [[1921–22 Prima Divisione (C.C.I.)|1921–22 (C.C.I.)]]
|-
!'''[[A.S. Roma|Roma]]'''
|{{center|3}}
|[[1941–42 Serie A|1941–42]], [[1982–83 Serie A|1982–83]], [[2000–01 Serie A|2000–01]]
|-
!'''[[S.S. Lazio|Lazio]]'''
|{{center|2}}
|[[1973–74 Serie A|1973–74]], [[1999–2000 Serie A|1999–2000]]
|-
!'''[[S.S.C. Napoli|Napoli]]'''
|{{center|2}}
|[[1986–87 Serie A|1986–87]], [[1989–90 Serie A|1989–90]]
|-
!'''[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]'''
|{{center|2}}
|[[1955–56 Serie A|1955–56]], [[1968–69 Serie A|1968–69]]
|-
!'''[[U.C. Sampdoria|Sampdoria]]'''
|{{center|1}}
|[[1990–91 Serie A|1990–91]]
|-
![[Hellas Verona F.C.|Verona]]
|{{center|1}}
|[[1984–85 Serie A|1984–85]]
|-
!'''[[Cagliari Calcio|Cagliari]]'''
|{{center|1}}
|[[Serie A 1969-70|1969–70]]
|-
![[U.S. Novese|Novese]]
|{{center|1}}
|[[1921–22 Italian Football Championship (F.I.G.C.)|1921–22 (F.I.G.C.)]]
|-
![[A.S. Casale Calcio|Casale]]
|{{center|1}}
|[[1913–14 Italian Football Championship|1913–14]]
|}
Kampione e qytetve
{| class="wikitable"
!Qyteti
!kampion
!skuadra
|-
|[[Turin]]
|{{center|43}}
|[[Juventus F.C.|Juventus]] (32), [[Torino F.C.|Torino]] (7),
|-
|[[Milan]]
|{{center|37}}
|[[A.C. Milan|Milan]] (18), [[Inter Milan|Internazionale]] (18)
|-
|[[Genoa]]
|{{center|10}}
|[[Genoa C.F.C.|Genoa]] (9), [[U.C. Sampdoria|Sampdoria]] (1)
|-
|[[Bologna]]
|{{center|7}}
|[[Bologna F.C. 1909|Bologna]] (7)
|-
|[[Vercelli]]
|{{center|7}}
|[[U.S. Pro Vercelli Calcio|Pro Vercelli]] (7)
|-
|[[Rome]]
|{{center|5}}
|[[A.S. Roma|Roma]] (3), [[S.S. Lazio|Lazio]] (2)
|-
|[[Florence]]
|{{center|2}}
|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]] (2)
|-
|[[Naples]]
|{{center|2}}
|[[S.S.C. Napoli|Napoli]] (2)
|-
|[[Cagliari]]
|{{center|1}}
|[[Cagliari Calcio|Cagliari]] (1)
|-
|[[Casale Monferrato]]
|{{center|1}}
|[[A.S. Casale Calcio|Casale]] (1)
|-
|[[Novi Ligure]]
|{{center|1}}
|[[U.S.D. Novese|Novese]] (1)
|-
|[[Verona]]
|{{center|1}}
|[[Hellas Verona F.C.|Verona]] (1)
|}
== Lista e ekipeve ==
===Sezoni 2022–23===
{|class="wikitable sortable"
|-
! Klubi
! Qyteti
! Sezoni 2021-22
! Sezoni i parë në Serie A
! Numri i sezoneve në Serie A
! Në Serie A nga viti
! numri i sezoneve me radhë në Serie A
! Tituj e Serie A
! Tituj Kombëtare
! Titulli më i fundit
|-
| [[Atalanta B.C.|Atalanta]]
| [[Bergamo]]
| 8-të në Serie A
| 1937–38
| 62
| 2011–12
| 12
| 0
| 0
| –
|-
| [[Bologna F.C. 1909|Bologna]]
| [[Bologna]]
| 13-të në Serie A
| 1929–30
| 76
| 2015–16
| 8
| 5
| 7
| 1963–64
|-
| [[U.S. Cremonese|Cremonese]]
| [[Cremona]]
| 2-të në Serie B
| 1929–30
| 8
| 2022–23
| 1
| 0
| 0
| –
|-
| [[Empoli F.C.|Empoli]]
| [[Empoli]]
| 15-të në Serie A
| 1986–87
| 15
| 2021–22
| 2
| 0
| 0
| –
|-
| [[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
| [[Firence]]
| 7-të në Serie A
| 1931–32
| 85
| 2004–05
| 19
| 2
| 2
| 1968–69
|-
| [[Hellas Verona F.C.|Hellas Verona]]
| [[Verona]]
| 9-të në Serie A
| 1957–58
| 32
| 2019–20
| 4
| 1
| 1
| 1984–85
|-
| [[Inter Milan]]
| [[Milano]]
| 2-të Serie A
| 1929–30
| 91
| 1929–30
| 91
| 17
| 19
| 2020–21
|-
| [[Juventus F.C.|Juventus]]
| [[Torino]]
| 4-të në Serie A
| 1929–30
| 90
| 2007–08
| 16
| 34
| 36
| 2019–20
|-
| [[S.S. Lazio|Lazio]]
| [[Roma]]
| 5-të në Serie A
| 1929–30
| 80
| 1988–89
| 35
| 2
| 2
| 1999–00
|-
| [[U.S. Lecce|Lecce]]
| [[Lecce]]
| Fitues i Serisë B
| 1985–86
| 17
| 2022–23
| 1
| 0
| 0
| –
|-
| [[A.C. Milan|AC Milan]]
| [[Milan]]
| Kampion i Italisë
| 1929–30
| 89
| 1983–84
| 40
| 16
| 19
| 2021–22
|-
| [[A.C. Monza|Monza]]
| [[Monza]]
| Fituesit e play-off-it të Serisë B
| 2022–23
| 1
| 2022–23
| 1
| 0
| 0
| –
|-
| [[S.S.C. Napoli|Napoli]]
| [[Napoli]]
| 3-të në Serie A
| 1929–30
| 77
| 2007–08
| 16
| 2
| 2
| 1989–90
|-
| [[A.S. Roma|Roma]]
| [[Roma]]
| 6-të në Serie A
| 1929–30
| 90
| 1952–53
| 71
| 3
| 3
| 2000–01
|-
| [[Salernitana Calcio|Salernitana]]
| [[Salerno]]
| 17-të në Serie A
| 1947–48
| 4
| 2021–22
| 2
| 0
| 0
| –
|-
| [[U.C. Sampdoria|Sampdoria]]
| [[Genova]]
| 15-të në Serie A
| 1934–35
| 74
| 2012–13
| 11
| 1
| 1
| 1990–91
|-
| [[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]]
| [[Sassuolo]]
| 11-të në Serie A
| 2013–14
| 10
| 2013–14
| 10
| 0
| 0
| –
|-
| [[Spezia Calcio|Spezia]]
| [[La Spezia]]
| 16-të në Serie A
| 2020–21
| 3
| 2020–21
| 3
| 0
| 0
| –
|-
| [[Torino F.C.|Torino]]
| [[Torino]]
| 10-të në Serie A
| 1929–30
| 79
| 2012–13
| 11
| 5
| 7
| 1975–76
|-
| [[Udinese Calcio|Udinese]]
| [[Udine]]
| 12-të në Serie A
| 1950–51
| 50
| 1995–96
| 28
| 0
| 0
| –
|}
==== Radhitja sipas sezonit ====
Në këtë listë janë të rradhitura ekipet në bazë të numrit të sezoneve të të qenurit në Seria A
{|
|-
|valign="top"|
| style="width:50%; vertical-align:top;"|
* '''91''' sezone: '''[[Inter Milan|Internazionale]]'''
* '''90''' sezone: '''[[Juventus F.C.|Juventus]]''', '''[[A.S. Roma|Roma]]'''
* '''89''' sezone: '''[[A.C. Milan|Milan]]'''
* '''85''' sezone: '''[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]'''
* '''80''' sezone: '''[[S.S. Lazio|Lazio]]'''
* '''79''' sezone: '''[[Torino F.C.|Torino]]'''
* '''77''' sezone: '''[[S.S.C. Napoli|Napoli]]'''
* '''76''' sezone: '''[[Bologna F.C. 1909|Bologna]]'''
* '''66''' sezone: '''[[U.C. Sampdoria|Sampdoria]]'''
* '''62''' sezone: '''[[Atalanta B.C.|Atalanta]]'''
* '''55''' sezone: [[Genoa C.F.C.|Genoa]]
* '''50''' sezone: '''[[Udinese Calcio|Udinese]]'''
* '''42''' sezone: [[Cagliari Calcio|Cagliari]]
* '''32''' sezone: '''[[Hellas Verona F.C.|Hellas Verona]]'''
* '''30''' sezone: [[S.S.C. Bari|Bari]], [[Vicenza Calcio|Vicenza]]
* '''29''' sezone: [[U.S. Città di Palermo|Palermo]]
* '''27''' sezone: [[Parma Calcio 1913|Parma]]
* '''26''' sezone: [[U.S. Triestina Calcio 1918|Triestina]]
* '''23''' sezone: [[Brescia Calcio|Brescia]]
| style="width:50%; vertical-align:top;"|
* '''19''' sezone: [[S.P.A.L. 2013|SPAL]]
* '''18''' sezone: [[A.S. Livorno Calcio|Livorno]]
* '''17''' sezone: '''[[U.S. Lecce|Lecce]]''', [[Calcio Catania|Catania]], [[A.C. Chievo Verona|Chievo]]
* '''16''' sezone: [[Ascoli Picchio F.C. 1898|Ascoli]], [[Calcio Padova|Padova]]
*'''15''' sezone: '''[[Empoli F.C.|Empoli]]'''
* '''13''' sezone: [[U.S. Alessandria Calcio 1912|Alessandria]], [[A.C. Cesena|Cesena]], [[Como 1907|Como]], [[Modena F.C.|Modena]], [[Novara Calcio|Novara]], [[A.C. Perugia Calcio|Perugia]], [[Venezia F.C.|Venezia]]
* '''12''' sezone: [[Aurora Pro Patria 1919|Pro Patria]]
* '''11''' sezone: [[Foggia Calcio|Foggia]]
* '''10''' sezone: '''[[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]]''', [[U.S. Avellino 1912|Avellino]]
* '''9''' sezone: [[Urbs Reggina 1914|Reggina]], [[Robur Siena|Siena]]
* '''8''' sezone: '''[[U.S. Cremonese|Cremonese]]''', [[A.S. Lucchese Libertas 1905|Lucchese]], [[Piacenza Calcio 1919|Piacenza]]
* '''7''' sezone: [[U.S. Catanzaro 1929|Catanzaro]], [[Mantova 1911 S.S.D.|Mantova]], [[Delfino Pescara 1936|Pescara]], [[A.C. Pisa 1909|Pisa]], [[Varese Calcio|Varese]]
* '''6''' sezone: [[F.C. Pro Vercelli 1892|Pro Vercelli]]
* '''5''' sezone: [[U.C. Sampdoria|Liguria]], [[A.C.R. Messina|Messina]]
* '''4''' sezone: '''[[U.S. Salernitana 1919|Salernitana]]''', [[Casale F.B.C.|Casale]]
* '''3''' sezone: '''[[Spezia Calcio|Spezia]]''', [[F.C. Crotone|Crotone]], [[Calcio Lecco 1912|Lecco]], [[A.C. Legnano|Legnano]], [[A.C. Reggiana 1919|Reggiana]], [[U.C. Sampdoria|Sampierdarenese]]
* '''2''' sezone: [[Benevento Calcio|Benevento]], [[A.C. Ancona|Ancona]], [[Frosinone Calcio|Frosinone]], [[Ternana Calcio|Ternana]]
* '''1''' sezon: '''[[AC Monza|Monza]]''', [[Carpi F.C. 1909|Carpi]], [[U.S. Pistoiese 1921|Pistoiese]], [[A.C.D. Treviso|Treviso]]
|}
=== Ekipet nga viti 1898 deri në vitin 1929 ===
{| class="wikitable"
|valign="top"|
* A.C. Milanese - [[Milan]]
* Acqui - [[Acqui Terme]]
* [[A.S. Roma|Alba Roma]] - [[Rome]]
* [[U.S. Alessandria Calcio 1912|Alessandria]] - [[Alessandria]]
* [[U.S. Alessandria Calcio 1912|Alessandrina]] - Alessandria
* Amatori Giuoco Calcio - Milan
* [[A.C. Ancona|Anconitana]] - [[Ancona]]
* [[U.C. Sampdoria|Andrea Doria]] - [[Genoa]]
* [[Atalanta B.C.|Atalanta]] - [[Bergamo]]
* Audace Roma - Rome
* [[Taranto Sport|Audace Taranto]] - [[Taranto]]
* Audace Torino - [[Turin]]
* Audacia Napoli - [[Naples]]
* Audax Modena - [[Modena]]
* Ausonia Milano - Milan
* Ausonia Pro Gorla - Milan
* Bagnolese - [[Naples]]
* [[A.S. Bari|Bari]] - [[Bari]]
* [[Hellas Verona F.C.|Bentegodi Verona]] - [[Verona]]
* [[A.S. Biellese 1902|Biellese]] - [[Biella]]
* [[Bologna F.C. 1909|Bologna]] - [[Bologna]]
* [[Brescia Calcio|Brescia]] - [[Brescia]]
* Carignano - [[Carignano]]
* [[Carpi F.C. 1909|Carpi]] - [[Carpi]]
* [[A.S. Casale Calcio|Casale]] - [[Casale Monferrato]]
* Casertana - [[Caserta]]
* [[F.B.C. Casteggio Broni|Casteggio]] - [[Casteggio]]
* [[S.S. Cavese 1919|Cavese]] - [[Cava de' Tirreni]]
* [[FC Chiasso|Chiasso]] - [[Chiasso]] ([[Switzerland]])
* [[Como Calcio 1907|Como]] - Como
* [[U.S. Cremonese|Cremonese]] - [[Cremona]]
* Derthona - [[Tortona]]
* Dolo - [[Dolo]]
* [[U.C. Sampdoria|Dominante]] - Genoa
* Enotria (also as Enotria Goliardo) - Milan
* [[F.C. Esperia Viareggio|Esperia]] (also as Viareggio) - [[Viareggio]]
* [[Como Calcio 1907|Esperia Como]] - Como
* F.B.C. Bari - Bari
* [[Torino F.C.|F.C. Torinese]] - Turin
* [[ACF Fiorentina|Fiorentina]] - [[Florence]]
* [[NK Rijeka|Fiumana]] - [[Rijeka|Rijeka/Fiume]]
* [[U.S. Foggia|Foggia]] - [[Foggia]]
* [[A.S. Roma|Fortitudo]] - Rome
* G.S. Bolognese - Bologna
* [[Genoa C.F.C.|Genoa]] - Genoa
* Gerbi Pisa - [[Pisa]]
* Ginnastica Torino - Turin
* Giovani Calciatori Cappuccini - [[Vercelli]]
|width="33%" valign="top"|
* Giovani Calciatori Genova - Genoa
* Giovani Calciatori Legnanesi - [[Legnano]]
* Grifone - Genoa
* [[A.S. Bari|Ideale Bari]] - Bari
* [[F.C. Internazionale Milano|Inter]] (also as Ambrosiana) - Milan
* [[S.S.C. Napoli|Internazionale Napoli]] - Naples
* [[Torino F.C.|Internazionale Torino]] - Turin
* Italia Firenze - Florence
* [[Juventus F.C.|Juventus]] - Turin
* Juventus Audax - Rome
* [[S.S. Lazio|Lazio]] - Rome
* [[U.S. Lecce|Lecce]] - [[Lecce]]
* Legnago - [[Legnago]]
* [[A.C. Legnano|Legnano]] - Legnano
* [[ACF Fiorentina|Libertas Firenze]] - Florence
* Libertas Milano - Milan
* Libertas Palermo - [[Palermo]]
* [[A.S. Bari|Liberty Bari]] - Bari
* [[U.C. Sampdoria|Liguria]] - Genoa
* [[A.S. Livorno Calcio|Livorno]] - [[Livorno]]
* Lucca - [[Lucca]]
* [[A.S. Lucchese-Libertas|Lucchese]] - Lucca
* Maceratese - [[Macerata]]
* [[A.C. Mantova|Mantova]] - [[Mantova]]
* Mantovana - Mantova
* Mediolanum - Milan
* [[F.C. Messina Peloro|Messina]] - [[Messina]]
* [[A.C. Milan|Milan]] - Milan
* [[Modena F.C.|Modena]] - [[Modena]]
* [[A.C. Monza Brianza 1912|Monza]] - [[Monza]]
* [[S.S.C. Napoli|Naples]] - Naples
* [[S.S.C. Napoli|Napoli]] (also as Internaples) - Naples
* Nazionale Emilia - Parma
* Nazionale Lombardia - Milan
* [[Novara Calcio|Novara]] - [[Novara]]
* [[U.S. Novese|Novese]] - [[Novi Ligure]]
* [[Calcio Padova|Padova]] - [[Padua]]
* [[U.S. Città di Palermo|Palermo]] - Palermo
* [[Parma F.C.|Parma]] - [[Parma]]
* Pastore Torino - Turin
* [[A.C. Pavia|Pavia]] - [[Pavia]]
* Petrarca - Padua
* [[Piacenza Calcio|Piacenza]] - [[Piacenza]]
* Piemonte (also as Piemontese) - Turin
* [[Pisa Calcio|Pisa]] - Pisa
* [[A.C. Pistoiese|Pistoiese]] - [[Pistoia]]
* [[A.C. Prato|Prato]] - [[Prato]]
* Pro Caserta - Caserta
* [[Taranto Sport|Pro Italia Taranto]] - Taranto
|width="33%" valign="top"|
* [[A.S. Livorno Calcio|Pro Livorno]] - Livorno
* Pro Napoli - Naples
* [[Pro Patria Calcio|Pro Patria]] - [[Busto Arsizio]]
* [[A.S. Roma|Pro Roma]] - Rome
* [[A.C. Pro Sesto|Pro Sesto]] - [[Sesto San Giovanni]]
* [[U.S. Pro Vercelli Calcio|Pro Vercelli]] - Vercelli
* [[F.C. Puteolana|Puteolana]] - [[Pozzuoli]]
* Racing Libertas Club - Milan
* [[A.C. Reggiana 1919|Reggiana]] - [[Reggio Emilia]]
* [[U.C. Sampdoria|Rivarolese]] - Genoa
* [[A.S. Roma|Roma]] - Rome
* [[A.S. Roma|Roman]] - Rome
* [[Salernitana Calcio 1919|Salernitana]] - [[Salerno]]
* [[U.C. Sampdoria|Sampierdarenese]] - Genoa
* Saronno - [[Saronno]]
* [[F.C. Savoia 1908 S.S.D.|Savoia]] - [[Torre Annunziata]]
* Savoia Milano - Milan
* [[Savona Calcio|Savona]] - [[Savona]]
* Schio - [[Schio]]
* [[U.C. Sampdoria|Sestrese]] - [[Sestri Ponente]]
* [[Spal 1907|Spal]] - [[Ferrara]]
* Speranza Savona - Savona
* Spes Genova - Genoa
* [[Spezia Calcio 1906|Spezia]] - [[La Spezia]]
* [[S.S. Juve Stabia|Stabia]] - [[Castellammare di Stabia]]
* Stelvio - [[Varese]]
* Tarantina - Taranto
* [[S.S. Tivoli Calcio 1919|Tivoli]] - [[Tivoli, Italy|Tivoli]]
* [[Torino F.C.|Torino]] - Turin
* Trevigliese - [[Treviglio]]
* [[Treviso F.B.C. 1993|Treviso]] - [[Treviso]]
* [[U.S. Triestina Calcio|Triestina]] - [[Trieste]]
* [[F.C. Internazionale Milano|U.S. Milanese]] - Milan
* U.S. Romana - Rome
* U.S. Torinese - Turin
* [[Udinese Calcio|Udinese]] - [[Udine]]
* [[Valenzana Calcio|Valenzana]] - [[Valenza]]
* [[A.S. Varese 1910|Varese]] - Varese
* Veloces - Biella
* [[S.S.C. Venezia|Venezia]] - [[Venice]]
* [[Hellas Verona F.C.|Verona]] - Verona
* [[Vicenza Calcio|Vicenza]] - [[Vicenza]]
* Vigor Senigallia - [[Senigallia]]
* Virtus Bologna - Bologna
* Virtus Juventusque - Livorno
* Vittoria Roma - Rome
* Volontari Venezia - Venice
|}
==== Kampionati 1921-22 C.C.I. ====
{|class="wikitable"
|valign="top"|
* [[A.S. Roma|Alba Roma]] - [[Rome]]
* [[U.S. Alessandria Calcio 1912|Alessandria]] - [[Alessandria]]
* [[A.C. Ancona|Anconitana]] - [[Ancona]]
* [[U.C. Sampdoria|Andrea Doria]] - [[Genoa]]
* Audace Roma - Rome
* [[Taranto Sport|Audace Taranto]] - [[Taranto]]
* Bagnolese - [[Naples]]
* [[Bologna F.C. 1909|Bologna]] - [[Bologna]]
* [[Brescia Calcio|Brescia]] - [[Brescia]]
* [[A.S. Casale Calcio|Casale]] - [[Casale Monferrato]]
* [[A.C. Ancona|Folgore]] - Ancona
* [[A.S. Roma|Fortitudo]] - Rome
* [[Genoa C.F.C.|Genoa]] - Genoa
* Helvia Recina - [[Macerata]]
* [[F.C. Internazionale Milano|Inter]] - [[Milan]]
* [[S.S.C. Napoli|Internazionale Napoli]] - [[Naples]]
* [[Juventus F.C.|Juventus]] - [[Turin]]
* Juventus Audax - Rome
* [[S.S. Lazio|Lazio]] - Rome
* [[A.C. Legnano|Legnano]] - [[Legnano]]
* Libertas Palermo - [[Palermo]]
* Libertas Messina - [[Messina]]
* [[A.S. Bari|Liberty Bari]] - [[Bari]]
* [[A.S. Livorno Calcio|Livorno]] - [[Livorno]]
* Macerata - Macerata
* [[A.C. Mantova|Mantova]] - [[Mantova]]
* [[F.C. Messina Peloro|Messinese]] - Messina
* [[A.C. Milan|Milan]] - Milan
|width="50%" valign="top"|
* [[Modena F.C.|Modena]] - [[Modena]]
* [[S.S.C. Napoli|Naples]] - Naples
* [[Novara Calcio|Novara]] - [[Novara]]
* [[Calcio Padova|Padova]] - [[Padua]]
* [[U.S. Città di Palermo|Palermo]] - Palermo
* [[Pisa Calcio|Pisa]] - [[Pisa]]
* [[Taranto Sport|Pro Italia Taranto]] - Taranto
* [[A.S. Roma|Pro Roma]] - Rome
* [[U.S. Pro Vercelli Calcio|Pro Vercelli]] - [[Vercelli]]
* [[F.C. Puteolana|Puteolana]] - [[Pozzuoli]]
* [[A.S. Roma|Roman]] - Rome
* [[Salernitana Calcio 1919|Salernitana]] - [[Salerno]]
* [[F.C. Savoia 1908 S.S.D.|Savoia]] - [[Torre Annunziata]]
* [[Savona Calcio|Savona]] - [[Savona]]
* [[F.C. Messina Peloro|S.C. Messina]] - Messina
* [[Spezia Calcio 1906|Spezia]] - [[La Spezia]]
* [[S.S. Juve Stabia|Stabia]] - [[Castellammare di Stabia]]
* [[S.S. Tivoli Calcio 1919|Tivoli]] - [[Tivoli, Italy|Tivoli]]
* [[Torino F.C.|Torino]] - Turin
* [[F.C. Internazionale Milano|U.S. Milanese]] - Milan
* U.S. Romana - Rome
* Umberto I Messina - Messina
* Veloce Taranto - [[Taranto]]
* [[S.S.C. Venezia|Venezia]] - [[Venice]]
* [[Hellas Verona F.C.|Verona]] - [[Verona]]
* [[Vicenza Calcio|Vicenza]] - [[Vicenza]]
* Vigor Senigallia - [[Senigallia]]
* Virtus - Ancona
|}
=== Pas vitit 1929 ===
{{Seria A}}
== Top golashenuesit (''capocannonieri'') sipas sezonit ==
{|
|valign="top" width=35%|
{| class="wikitable"
|-
!width=5%|Sezoni
!width=5%|Gola
!width=30%|Lojtari
|-
| 1923/24 || 22 || {{HUNf}} [[Henry Schoenfeld]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1924/25 || 19 || {{ITAf}} [[Mario Magnozzi]] ([[Livorno F.C.]])
|-
| 1925/26 || 35 || {{HUNf}} [[Ferenc Hirzer]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1926/27 || 21 || {{flagicon|Argentina}} [[Julio Libonatti]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1927/28 || 35 || {{flagicon|Argentina}} [[Julio Libonatti]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1928/29 || 36 || {{ITAf}} [[Gino Rossetti]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1929/30 || 31 || {{ITAf}} [[Giuseppe Meazza]] ([[F.C. Internazionale Milano|Ambrosiana Inter]])
|-
| 1930/31 || 29 || {{ITAf}} [[Rodolfo Volk]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1931/32 || 25 || {{flagicon|Uruguay}} [[Pedro Petrone]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]]) <br /> {{ITAf}} [[Angelo Schiavio]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1932/33 || 29 || {{ITAf}} [[Felice Borel|Felice Placido Borel II°]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1933/34 || 31 || {{ITAf}} [[Felice Borel|Felice Placido Borel II°]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1934/35 || 31 || {{flagicon|Argentina}} [[Enrico Guaita]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1935/36 || 25 || {{ITAf}} [[Giuseppe Meazza]] ([[F.C. Internazionale Milano|Ambrosiana Inter]])
|-
| 1936/37 || 21 || {{ITAf}} [[Silvio Piola]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1937/38 || 20 || {{ITAf}} [[Giuseppe Meazza]] ([[F.C. Internazionale Milano|Ambrosiana Inter]])
|-
| 1938/39 || 19 || {{ITAf}} [[Aldo Boffi]] ([[A.C. Milan|Milan]]) <br /> {{flagicon|Uruguay}} [[Ettore Puricelli]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1939/40 || 24 || {{ITAf}} [[Aldo Boffi]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1940/41 || 22 || {{flagicon|Uruguay}} [[Ettore Puricelli]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1941/42 || 22 || {{ITAf}} [[Aldo Boffi]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1942/43 || 21 || {{ITAf}} [[Silvio Piola]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1945/46 || 13 || {{ITAf}} [[Eusebio Castigliano]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1946/47 || 29 || {{ITAf}} [[Valentino Mazzola]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1947/48 || 27 || {{ITAf}} [[Giampiero Boniperti]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1948/49 || 26 || {{HUNf}} [[Stefano Nyers]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1949/50 || 35 || {{SWEf}} [[Gunnar Nordahl]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1950/51 || 34 || {{SWEf}} [[Gunnar Nordahl]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1951/52 || 30 || {{DENf}} [[John Hansen (1924 footballer)|John Hansen]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1952/53 || 26 || {{SWEf}} [[Gunnar Nordahl]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1953/54 || 23 || {{SWEf}} [[Gunnar Nordahl]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1954/55 || 26 || {{SWEf}} [[Gunnar Nordahl]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1955/56 || 29 || {{flagicon|Italy}} [[Gino Pivatelli]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1956/57 || 22 || {{flagicon|Brazil}} [[Dino Da Costa]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1957/58 || 28 || {{flagicon|Wales}} [[John Charles]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1958/59 || 33 || {{flagicon|Argentina}} [[Antonio Valentin Angelillo]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1959/60 || 28 || {{flagicon|Argentina}} [[Omar Sivori]] ([[Juventus FC|Juventus]])
|-
| 1960/61 || 27 || {{ITAf}} [[Sergio Brighenti]] ([[U.C. Sampdoria|Sampdoria]])
|-
| 1961/62 || 22 || {{flagicon|Brazil}} [[José Altafini]] ([[A.C. Milan|Milan]])<br /> {{ITAf}} [[Aurelio Milani]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]])
|-
| 1962/63 || 19 || {{DENf}} [[Harald Nielsen]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]]) <br /> {{flagicon|Argentina}} [[Pedro Manfredini]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1963/64 || 21 || {{DENf}} [[Harald Nielsen]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1964/65 || 17 || {{ITAf}} [[Alberto Orlando]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]]) <br /> {{flagicon|Italy}} [[Sandro Mazzola]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1965/66 || 25 || {{ITAf}} [[Luis Vinicio]] ([[Vicenza Calcio|Vicenza]])
|}
|valign="top" width=35%|
{| class="wikitable"
|-
!width=5%|Sezoni
!width=5%|Gola
!width=30%|Lojtari
|-
| 1966/67 || 18 || {{ITAf}} [[Gigi Riva]] ([[Cagliari Calcio|Cagliari]])
|-
| 1967/68 || 15 || {{ITAf}} [[Pierino Prati]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1968/69 || 21 || {{ITAf}} [[Gigi Riva]] ([[Cagliari Calcio|Cagliari]])
|-
| 1969/70 || 21 || {{ITAf}} [[Gigi Riva]] ([[Cagliari Calcio|Cagliari]])
|-
| 1970/71 || 24 || {{ITAf}} [[Roberto Boninsegna]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1971/72 || 22 || {{ITAf}} [[Roberto Boninsegna]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1972/73 || 17 || {{ITAf}} [[Paolino Pulici]] ([[Torino F.C.|Torino]]) <br /> {{ITAf}} [[Gianni Rivera]] ([[A.C. Milan|Milan]]) <br /> {{ITAf}} [[Giuseppe Savoldi]] ([[Bologna F.C. 1909|Bologna]])
|-
| 1973/74 || 24 || {{ITAf}} [[Giorgio Chinaglia]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1974/75 || 18 || {{ITAf}} [[Paolino Pulici]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1975/76 || 21 || {{ITAf}} [[Paolino Pulici]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1976/77 || 21 || {{ITAf}} [[Francesco Graziani]] ([[Torino F.C.|Torino]])
|-
| 1977/78 || 24 || {{ITAf}} [[Paolo Rossi]] ([[Vicenza Calcio|Vicenza]])
|-
| 1978/79 || 19 || {{ITAf}} [[Bruno Giordano]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1979/80 || 16 || {{ITAf}} [[Roberto Bettega]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1980/81 || 18 || {{ITAf}} [[Roberto Pruzzo]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1981/82 || 15 || {{ITAf}} [[Roberto Pruzzo]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1982/83 || 16 || {{FRAf}} [[Michel Platini]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1983/84 || 20 || {{FRAf}} [[Michel Platini]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1984/85 || 18 || {{FRAf}} [[Michel Platini]] ([[Juventus F.C.|Juventus]])
|-
| 1985/86|| 19 || {{ITAf}} [[Roberto Pruzzo]] ([[A.S. Roma|Roma]])
|-
| 1986/87 || 17 || {{ITAf}} [[Pietro Paolo Virdis]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1987/88 || 15 || {{flagicon|Argentina}} [[Diego Maradona]] ([[S.S.C. Napoli|Napoli]])
|-
| 1988/89 || 22 || {{ITAf}} [[Aldo Serena]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 1989/90 || 19 || {{NEDf}} [[Marco van Basten]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1990/91 || 19 || {{ITAf}} [[Gianluca Vialli]] ([[U.C. Sampdoria|Sampdoria]])
|-
| 1991/92 || 25 || {{NEDf}} [[Marco Van Basten]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 1992/93 || 26 || {{ITAf}} [[Giuseppe Signori]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1993/94 || 23 || {{ITAf}} [[Giuseppe Signori]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 1994/95 || 26 || {{flagicon|Argentina}} [[Gabriel Batistuta]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]])
|-
| 1995/96 || 24 || {{ITAf}} [[Giuseppe Signori]] ([[S.S. Lazio|Lazio]]) <br /> {{ITAf}} [[Igor Protti]] ([[A.S. Bari|Bari]])
|-
| 1996/97 || 24 || {{ITAf}} [[Filippo Inzaghi]] ([[Atalanta B.C.|Atalanta]])
|-
| 1997/98 || 27 || {{GERf}} [[Oliver Bierhoff]] ([[Udinese Calcio|Udinese]])
|-
| 1998/99 || 22 || {{flagicon|Brazil}} [[Márcio Amoroso]] ([[Udinese Calcio|Udinese]])
|-
| 1999/00 || 24 || {{UKRf}} [[Andriy Shevchenko]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 2000/01 || 26 || {{flagicon|Argentina}} [[Hernán Crespo]] ([[S.S. Lazio|Lazio]])
|-
| 2001/02 || 24 || {{FRAf}} [[David Trézéguet]] ([[Juventus F.C.|Juventus]]) <br /> {{ITAf}} [[Dario Hübner]] ([[Piacenza Calcio|Piacenza]])
|-
| 2002/03 || 24 || {{ITAf}} [[Christian Vieri]] ([[F.C. Internazionale Milano|Inter]])
|-
| 2003/04 || 24 || {{UKRf}} [[Andriy Shevchenko]] ([[A.C. Milan|Milan]])
|-
| 2004/05 || 24 || {{ITAf}} [[Cristiano Lucarelli]] ([[A.S. Livorno Calcio|Livorno]]) <br />{{ITAf}} [[Alberto Gilardino]] ([[Parma]])
|-
| 2005/06 || 31 || {{ITAf}} [[Luca Toni]] ([[ACF Fiorentina|Fiorentina]])
|-
| 2006-07 || 21 || {{ITAf}} [[Francesco Totti]] ([[A.S. Roma]])
|}
|}
;Referimet
* [http://www.rsssf.com/tablesi/italtops.html Figure before 1997 from RSSSF.com ]
* [https://archive.today/20031018045524/http://www.lega-calcio.it/ita/atim_archivio_classifica.shtml Figure after 1997 from lega-calcio.it]
== Shih edhe ==
* [[La Liga]]
* [[English Premier League]]
* [[Ligue 1]]
* [[Fußball-Bundesliga]]
* [[IFFHS]]
== Lidhje të jashtme ==
* [https://www.legaseriea.it/ Faqja zyrtare e Serie A]
* [https://www.figc.it/ Faqja zyrtare e FIGC]
* [https://www.youtube.com/seriea Serie A] në [[YouTube]]
* {{Facebook|SerieA|Serie A}}
* {{Twitter|SerieA|Serie A}}
* {{Instagram|seriea|Serie A}}
* [https://www.tiktok.com/@seriea Serie A] në [[TikTok]]
* [http://www.resultsfromfootball.com/seriea-seasons.html Serie A] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131016125317/http://www.resultsfromfootball.com/seriea-seasons.html |date=16 tetor 2013 }} — Tëgjtiha rezultatet nga viti 1929 ...
{{Seria A}}
[[Kategoria:Seria A]]
16zvu6k07x0nl2rivkut8wvbs89s7tr
Telefonata
0
44764
2813983
2760436
2025-07-01T22:57:53Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Thirrja]] tek [[Telefonata]]
2760436
wikitext
text/x-wiki
'''Thirrje''' nënkupton lidhjen e krijuar me mjetet e shërbimeve publike telefonike në
dispozicion, ku mundësohet komunikim i dyanshëm në kohë reale.<ref name=KK200502L23>LIGJI PËR SHËRBIMET E SHOQËRISË INFORMATIKE [http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf Në amëzën assembly-kosova.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929103141/http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf |date=29 shtator 2007 }}</ref>
{{cung}}
==Burimi i të dhënave==
<small><references /></small>
[[Kategoria:Shkencë kompjuterike]]
[[pl:Wezwanie (film 1976)]]
3btk9ul44ymxi7h9c1fm1e8nspu0cxq
2813989
2813983
2025-07-01T22:59:56Z
Leutrim.P
113691
2813989
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Jean-Marc Doussain.JPG|parapamje|Një [[Telefoni i mençur|telefon celular]] i fillimit të shekullit të 21-të që përdoret për një telefonatë.]]
'''Thirrje''' nënkupton lidhjen e krijuar me mjetet e shërbimeve publike telefonike në
dispozicion, ku mundësohet komunikim i dyanshëm në kohë reale.<ref name=KK200502L23>LIGJI PËR SHËRBIMET E SHOQËRISË INFORMATIKE [http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf Në amëzën assembly-kosova.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929103141/http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf |date=29 shtator 2007 }}</ref>
{{cung}}
== Shiko edhe ==
* [[Telekomunikimet]]
==Referime==
<small><references /></small>
[[Kategoria:Shkencë kompjuterike]]
[[pl:Wezwanie (film 1976)]]
oza2mnexaxpx2h2bw3xfwcfn75lk8jr
2813990
2813989
2025-07-01T23:00:22Z
Leutrim.P
113691
+[[Kategoria:Teletrafik]]; ±[[Kategoria:Shkencë kompjuterike]]→[[Kategoria:Telefoni]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813990
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Jean-Marc Doussain.JPG|parapamje|Një [[Telefoni i mençur|telefon celular]] i fillimit të shekullit të 21-të që përdoret për një telefonatë.]]
'''Thirrje''' nënkupton lidhjen e krijuar me mjetet e shërbimeve publike telefonike në
dispozicion, ku mundësohet komunikim i dyanshëm në kohë reale.<ref name=KK200502L23>LIGJI PËR SHËRBIMET E SHOQËRISË INFORMATIKE [http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf Në amëzën assembly-kosova.org] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070929103141/http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf |date=29 shtator 2007 }}</ref>
{{cung}}
== Shiko edhe ==
* [[Telekomunikimet]]
==Referime==
<small><references /></small>
[[Kategoria:Telefoni]]
[[Kategoria:Teletrafik]]
[[pl:Wezwanie (film 1976)]]
qxsp2hnyi1gkhjxlyvofavegnut388e
Corrotica
0
51009
2814048
2781867
2025-07-02T09:35:05Z
Marco Mitrovich
158981
#WPWP
2814048
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Corroticë'''
| emër tjetër = Црнотинце
| settlement_type = Fshat
| nicknames =
| mottoes =
| flamuri =
| flamuri përshkrimi =
| stema =
| stema përshkrimi =
| stema gjerësia =
| image_skyline =Qeshma e Corroticës - panoramio.jpg
| image_caption =Qeshma e Corroticës
<!--Administrimi-->
| krahina = [[Lugina e Preshevës]]
| qarku = [[Qarku i Pçinjës|Pçinjë]]
| qyteti =
| komuna = [[Komuna e Preshevës|Preshevë]]
| rajoni =
<!--Udhëheqësit-->
| kryetari i komunës =
| partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| sipërfaqja =
| sipërfaqja urbane =
| sipërfaqja metropolitane =
| population_total = 1454
| population_total_viti = 2002
| zona urbane =
| zona metropolitane =
| dendësia =
<!-- Të dhëna-->
| lartësia = 508
| population_demonym =
| established_date =
| postal_code =
| prefiksi = +381 0(17)
| targat e automjeteve = VR
| aeroporti =
| website =
<!--Harta-->
| image_map =
| image_map_shënimi =
| image_map =
| image_map2 =
| map_caption2 =
| coordaddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=21 | gjer_s=29 | gjer_dr =N
| gjat_g=21 | gjat_m=41 | gjat_s=59 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësia =
|gjatësia =
}}
'''Corroticë''' ([[gjuha serbe|serbisht]]: ''Црнотинце/Crnotince'') është fshat në [[komuna e Preshevës|komunën e Preshevës]], [[Serbi]].
== Gjeografia ==
Pozita gjeografike e Corroticës është shum e përshtatshme. Shtrihet në Luginën e Preshevës, pran autostradës. Hekurudha këtij vendbanimi i mundëson lidhje shum të mira me qendrat si [[Presheva]], [[Bujanoci]], mandej me [[Kumanova|Kumanovën]] e edhe me [[Shkupi|Shkupin]].
== Demografia ==
Corrotica sa i përket numrit të banorëve është ndër vendbanimet më të mëdha të këtij regjioni. Sipas regjistrimit të popullsisë së vitit [[2002]] ka numëruar 2230 banor me banim të përhershëm. Nga viti [[1948]] popullsia është trefishuar. Ky vendbanim tërësisht është i banuar vetëm nga popullata shqiptare.
Në këtë vendbanim janë 902 banor të moshës madhore , ndërsa mosha mesatare e popullsisë është 29.1 vite. Në Corroticë janë 326 ekonomi shtëpiake , ndërsa numri mesatar i anëtarëve për ekonomi shtëpiake është 4.46 anëtar.
Sa i përket strukturës nacionale të popullsisë Corrotica është e banuar kretësisht nga popullata shqiptare.
=== Statistikat ===
{{Demografia
| 1948 = 919
| 1953 = 1010
| 1961 = 1103
| 1971 = 1255
| 1981 = 1514
| 1991 = 1730
| 2003 = 2230
| burimi =
| pershkrimi =
}}
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia == -->
<!-- == Shih edhe == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/RI/00/Crnotince.html vendndodhja]
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Preshevës]]
[[Kategoria:Fshatra në Serbi]]
[[Kategoria:Komunitete shqiptare në Serbi]]
{{Komuna e Preshevës}}
l4d1tw340m0vw5iq8xongqz7pd9imlo
Donald Trump
0
63014
2814061
2786651
2025-07-02T11:01:33Z
Eternalsunshineee
138410
2814061
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Donald Trump
| image = File: Official Presidential Portrait of President Donald J. Trump (2025).jpg
| imagesize = 230px
| order = [[Kryetari i Shteteve të Bashkuara|Presidenti]] i 45-të dhe i 47-të i Shteteve të Bashkuara
| term_start1 = 20 janar 2017
| term_end1 = 20 janar 2021
| predecessor1 = [[Barack Obama]]
| successor1 = [[Joe Biden]]
| vicepresident1 = [[Mike Pence]]
| termstart2 = 20 janar 2025
| termend2 =
| predecessor2 = [[Joe Biden]]
| vicepresident2 = [[JD Vance]]
| birth_date = {{Birth date and age|year=1946|month=06|day=14|df=yes}}
| birth_place = [[New York City]], [[New York]], [[SHBA]]
| death_date =
| death_place =
| alma_mater = [[Universiteti i Pensilvanisë]]
| party = [[Partia Republikane (ShBA)|Partia Republikane]]
| otherparty =
| spouse = [[Ivana Trump|Ivana Zelníčková]]<br>({{small|m.1977; divorcuar 1991}})<br>[[Marla Maples]] ({{small|m.1993; divorcuar 1999}})<br>[[Melania Trump]]<br>({{small|m.2005}})
| children = {{flatlist|
* [[Donald Trump, Jr.|Donald Jr.]]
* [[Ivanka Trump|Ivanka]]
* [[Eric Trump|Eric]]
* [[Tiffany Trump|Tiffany]]
* [[Barron Trump|Barron]]
}}
| signature = Donald Trump (Presidential signature).svg
| caption = Portreti zyrtar, 2025
}}
'''Donald John Trump''' ([[Shqiptimi|shq.]] '''Donald Xhon Tramp''') (lindur më 14 qershor 1946) është një [[politikan]], [[biznesmen]] dhe [[personalitet i medias amerikane]] dhe presidenti i 47-të dhe aktual i [[SHBA|Shteteve të Bashkuara]]. Ai shërbeu edhe si presidenti i 45-të i Shteteve të Bashkuara nga 2017 deri në 2021.
Në qershor 2015, Trump vendosi të kandidojë si presidenti i ardhshëm i SHBA-ve. Më 8 nëntor 2016, ai u shpall si presidenti i 45-të i SHBA-ve duke mposhtur kandidaten demokrate [[Hillary Clinton]].<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/donald-trump-fiton-zgjedhjet-presidenciale-n%C3%AB-shba/681751|title=Donald Trump fiton zgjedhjet presidenciale në SHBA|website=aa.com.tr|language=sq|date=9 nëntor 2016|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> Ai mori postin më 20 janar 2017.
==Jeta personale dhe familja==
Ai lindi dhe u rrit në [[New York]] dhe morri diplomën Bachelor në ekonomi në shkollën Wharton në [[Universiteti i Pensilvanisë|Universitetin e Pensilvanisë]] në vitin 1968.
Donald Trump ka pesë fëmijë prej tri martesave dhe tetë nipër dhe mbesa.<ref>{{cite web|url=http://celebritybabies.people.com/2011/10/03/donald-trump-jr-welcomes-son-tristan-milos/|title=Donald Trump, Jr. Welcomes Son Tristan Milos|trans-title=Donald Trump, Jr. mikpret djalin Tristan Milos|publisher=People|language=en|author=Sarah Michaud|date=3 tetor 2011|accessdate=5 tetor 2011|archive-date=6 janar 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170106215935/http://celebritybabies.people.com/2011/10/03/donald-trump-jr-welcomes-son-tristan-milos/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.foxnews.com/politics/2016/03/27/trumps-daughter-ivanka-gives-birth-to-third-child.html|title=Trump's daughter, Ivanka, gives birth to third child|trans-title=Vajza e Trump, Ivanka, lind fëmijën e tretë|publisher=Fox News Channel|language=en|date=27 mars 2016|accessdate=28 mars 2016}}</ref> Së pari u martua me modelen çeke [[Ivana Zelníčková]] më 7 prill 1977. Ata lindën tre fëmijë [[Donald Trump, Jr.]], [[Ivanka Trump]] dhe Eric Trump, të cilët janë zv.presidentët ekzekutivë në [[Organizata Trump|Organizatën Trump]]. Ata u divorcuan në vitin 1991.
Pas divorcit, Donald u martua me aktoren amerikane [[Marla Maples]] në vitin 1993. Ata kanë një vajzë [[Tiffany Trump]]. Ata u ndanë në maj 1997<ref name="Arena9Jun">{{cite web|url=http://www.nydailynews.com/archives/news/marla-caves-prenup-battle-pact-takes-2m-divorce-article-1.831793|title=Marla caves on prenup battle, takes $2 million in divorce|publisher=Daily News|language=en|author1=Salvatore Arena|author2=K. C. Baker|location=New York|date=9 qershor 1999|accessdate=9 janar 2016|archive-date=5 janar 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160105034815/http://www.nydailynews.com/archives/news/marla-caves-prenup-battle-pact-takes-2m-divorce-article-1.831793|url-status=dead}}</ref> dhe u divorcuan në qershor 1999.<ref>{{cite web|url=http://www.people.com/people/article/0,,20723536,00.html|title=Marla Maples Still Loves Donald Trump|trans-title=Marla Maples ende e do Donald Trump|publisher=People|language=en|date=gusht 2013|accessdate=31 gusht 2020|archive-date=24 prill 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160424064233/http://www.people.com/people/article/0,,20723536,00.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://articles.chicagotribune.com/2005-01-21/news/0501220056_1_donald-trump-marla-maples-prenup|title=Trump always says 'I do' to having a prenup|publisher=Chicago Tribune|language=en|date=21 janar 2005|accessdate=31 gusht 2020|archive-date=11 mars 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170311155828/http://articles.chicagotribune.com/2005-01-21/news/0501220056_1_donald-trump-marla-maples-prenup|url-status=dead}}</ref>
Donald Trump u fejua me [[Melania Trump|Melanija Knavs]] në prill 2004<ref>{{cite web|url=http://money.cnn.com/2004/04/29/news/newsmakers/donald/|title=The Donald is getting married – again|trans-title=Donaldi po martohet – sërisht|publisher=CNN|language=en|date=29 prill 2004|accessdate=10 janar 2016}}</ref> dhe u martua me të në vitin 2005.<ref name="Gillin21July">{{cite web|url=http://www.politifact.com/florida/statements/2015/jul/21/carlos-curbelo/clintons-really-did-attend-donald-trumps-2005-wedd/ |title=The Clintons really did attend Donald Trump's 2005 wedding|publisher=PolitiFact.com|language=en|author=Joshua Gillin|date=21 korrik 2015|accessdate=21 gusht 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://content.time.com/time/specials/packages/article/0,28804,2079602_2079610_2079647,00.html |title=Top 12 May–December Romances: Donald Trump and Melania Trump & Ivana Trump and Rossano Rubicondi (24 years)|publisher=Time|language=en|author=Alyson Krueger|date=27 qershor 2011|accessdate=29 gusht 2015}}</ref><ref name="Post52208">{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/articles/A40186-2005Jan26.html|title=Donald Trump, Settling Down|publisher=The Washington Post|language=en|author=Tina Brown|date=27 janar 2005|accessdate=22 maj 2008}}</ref> Së bashku kanë një djalë, Barron Trump.
==Karriera e biznesit==
Trump e filloi karrierën e tij në biznes, si trashëgimtar i pronave të lëna nga babai i tij, atij dhe vëllezërve të tjerë e fëmijëve të tyre. Në një deklaratë ka thënë se e ka filluar karrierën e tij me një borxh prej 1 milion dollarësh<ref>[https://ëëë.cnbc.com/2015/10/26/donald-trump-my-dad-gave-me-a-small-loan-of-1-million-to-get-started.html https://www.cnbc.com/2015/10/26/donald-trump-my-dad-gave-me-a-small-loan-of-1-million-to-get-started.html]{{Lidhje e thyer}}</ref> prej babait të tij. Në momentin e kandidimit për president, pasuria e tij e deklaruar zyrtarisht arrinte në 8,737,540,000$.<ref>[https://www.washingtonpost.com/politics/exclusive-trump-will-declare-9-billion-net-worth-as-he-reveals-2016-plans/2015/06/15/a00e74c0-137c-11e5-9ddc-e3353542100c_story.html?utm_term=.ce77b32617fb https://www.washingtonpost.com/politics/exclusive-trump-will-declare-9-billion-net-worth-as-he-reveals-2016-plans/2015/06/15/a00e74c0-137c-11e5-9ddc-e3353542100c_story.html?utm_term=.ce77b32617fb]{{Lidhje e thyer}}</ref>
Asetet kryesore të pasurisë së tij përfshijnë godinat e shumta dhe pasuri të patundshme. Pothuaj në cdo qytet kryesor të Shteteve të Bashkuara ndodhet një godinë e lartë e organizatës Trump, e cila drejtohej prej Donald Trump që prej viti 1971. Organizata e tij zotëron gjithashtu dhe një numër të madh objektesh të tjera luksi si kazino, fusha golfi etj.
Trump është angazhuar dhe në fushën e medias, duke qenë ideator i një reality show të quajtur “The Apprentice” dhe gjithashtu përmes zotërimit të të drejtave të transmetimit të programit “Miss Universe”, të drejtat e së cilit i shiti në vitin 2015.<ref>[https://ëëë.nytimes.com/2015/09/15/business/media/trump-sells-miss-universe-organization-to-ëme-img-talent-agency.html https://www.nytimes.com/2015/09/15/business/media/trump-sells-miss-universe-organization-to-wme-img-talent-agency.html]{{Lidhje e thyer}}</ref>
Pas zgjedhjes si president, fëmijët e tij drejtojnë organizatën Trump.
===Konfliktet e interesit===
Në dhjetor 2015, Trump tha në një intervistë në radio se ai kishte një "konflikt interesi" në marrëdhëniet me [[Turqia|Turqinë]] dhe presidentin turk Tayyip Erdoğan për shkak të Kullave të tij Trump në Stamboll, duke thënë "Unë kam një konflikt të vogël interesi sepse kam një ndërtesë madhore në Stamboll dhe është një punë jashtëzakonisht e suksesshme ... Quhet Kullat Trump – dy kulla në vend të një ... Unë e kam njohur Turqinë shumë mirë."<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/politics/2019/10/07/trumps-decision-syria-crystallizes-questions-about-his-business-his-presidency/?|title=Trump's decision on Syria crystallizes questions about his business – and his presidency|trans-title=Vendimi i Trump mbi Sirinë kristalizon pyetjet rreth biznesit së tij – dhe presidencës së tij|publisher=The Washington Post|language=en|author=Philip Bump|date=7 tetor 2019|accessdate=1 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/politics/trump-impeachment-inquiry/donald-trump-s-longtime-business-connections-turkey-back-spotlight-n1064011|title=Donald Trump's longtime business connections in Turkey back in the spotlight|trans-title=Lidhja e gjata të biznesit të Donald Trump në Turqi rikthehen në qëndër të vëmëndjes|publisher=NBC News|language=en|author1=Heidi Przybyla|author2=Anna Schecter|date=9 tetor 2019|accessdate=1 shtator 2020}}</ref>
==Karriera politike==
===Aktivitetet politike deri në vitin 2015===
Trump ka ndryshuar parti disa herë në karrierën e tij. Ai u regjistrua si republikan në [[Manhattan]] në vitin 1987, kurse dy vite më vonë kaloi te Partia e Reformës. Në vitin 2001, ai u bë pjesë e Partisë Demokratike para se të kalonte sërisht te republikanët në vitin 2009.<ref name="PolitiFact.24.Aug.15">{{cite web|url=https://www.politifact.com/florida/statements/2015/aug/24/jeb-bush/bush-says-trump-was-democrat-longer-republican-las/|title=Bush says Trump was a Democrat longer than a Republican 'in the last decade'|trans-title=Bush thotë se Trump ishte një demokrat më gjatë sesa një republikan 'në dekadën e fundit'|publisher=PolitiFact|language=en|author=Joshua Gillin|date=24 gusht 2015|accessdate=18 mars 2017}}</ref>
Në 1987, Trump vendosi reklama me faqe të plota në tre gazeta të mëdha,<ref name="hint">{{cite web|url=https://www.nytimes.com/1987/09/02/nyregion/trump-gives-a-vague-hint-of-candidacy.html|title=Trump Gives a Vague Hint of Candidacy|trans-title=Trump jep një aluzion të paqartë të kandidimit|publisher=The New York Times|language=en|author=Michael Oreskes|date=2 shtator 1987|accessdate=17 shkurt 2016}}</ref> për të mbrojtur paqen në Amerikën Qendrore, përshpejtuar bisedimet e çarmatimit bërthamor me [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimin Sovjetik]] dhe uljen e deficitit të buxhetit federal duke i bërë aleatët amerikanë të paguanin "pjesën e tyre të drejtë" për mbrojtjen ushtarake.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/1987/11/18/us/trump-urged-to-head-gala-of-democrats.html|title=Trump Urged To Head Gala Of Democrats|trans-title=Trump nxitet të kryesojë galanë e Demokratëve|publisher=The New York Times|language=en|author=Fox Butterfield|date=18 nëntor 1987|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> Ai përjashtoi mundësinë për të kandiduar për zyrën lokale por jo për presidencën.<ref name="hint"/>
====Fushata presidenciale 2000====
Në vitin 1999, Trump ngriti një komitet hulumtues për të kërkuar nominimin e Partisë së Reformës për zgjedhjet presidenciale të vitit 2000.<ref name=NYTimes.Revolution>{{cite web|url=http://www.nytimes.com/2000/02/19/opinion/what-i-saw-at-the-revolution.html|title=What I Saw at the Revolution|trans-title=Çfarë pash te Revolution|publisher=The New York Times|language=en|author=Donald Trump|date=19 shkurt 2000|accessdate=31 gusht 2020}}</ref><ref name=Winger-111225>{{cite web|url=https://ballot-access.org/2011/12/25/donald-trump-ran-for-president-in-2000-in-several-reform-party-presidential-primaries/|title=Donald Trump Ran For President in 2000 in Several Reform Party Presidential Primaries|trans-title=Donald Trump garoi për President në vitin 2000 në disa zgjedhje presidenciale të Partisë së Reformës|publisher=Ballot Access News|language=en|author=Richard Winger|date=25 dhjetor 2011}}</ref> Një sondazh i kryer në korrik 1999 e vendosi atë kundrejt kandidatit të mundshëm republikan [[George W. Bush]] dhe kandidatit të mundshëm demokrat [[Al Gore]]; Trump kishte 7% mbështetje. Ai hoqi dorë nga gara për president në shkurt 2000.<ref>{{cite web|url=https://www.thedailybeast.com/the-last-time-trump-wrecked-a-party|title=The Last Time Trump Wrecked a Party|trans-title=Hera e fundit që Trump shkatërroi një festë|publisher=The Daily Beast|language=en|author=Eleanor Clift|date=13 prill 2017|accessdate=25 shkurt 2020}}</ref>
===Fushata presidenciale 2016===
===Zgjedhja për presidencën===
===Protestat===
Disa mitingje të mbajtura gjatë sezonit të parë u shoqëruan me protesta dhe dhunë, brenda dhe jashtë ambienteve.<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/n%C3%AB-shba-vazhdojn%C3%AB-protestat-kund%C3%ABr-trumpit/739930|title=Në SHBA vazhdojnë protestat kundër Trumpit|website=aa.com.tr|language=sq|date=2 shkurt 2017|accessdate=31 gusht 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/protesta-kund%C3%ABr-trumpit-n%C3%AB-disa-qytete-amerikane/705246|title=Protesta kundër Trumpit në disa qytete amerikane|website=aa.com.tr|language=sq|date=13 dhjetor 2016|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> Fitorja e zgjedhjeve nga Trumpi shkaktoi protesta në Shtetet e Bashkuara; protestuesit kundërshtonin politikat e tij si dhe disa nga fjalimet që ai mbajti gjatë fushatës.<ref>{{cite web|url=https://www.trt.net.tr/shqip/bota/2016/11/13/shba-vazhdojne-protestat-anti-trump-609660|title=ShBA - Vazhdojnë protestat anti-Trump|website=trt.net.tr|language=sq|date=13 nëntor 2016|accessdate=31 gusht 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://parstoday.com/sq/news/world-i47174-protesta_kund%C3%ABr_trump_n%C3%AB_amerik%C3%AB|title=Protesta kundër Trump në Amerikë|publisher=Pars Today|language=sq|date=17 mars 2017|accessdate=31 gusht 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/shba-mij%C3%ABra-amerikan%C3%AB-protestuan-kund%C3%ABr-trump-n%C3%AB-mbar%C3%AB-vendin/682723|title=SHBA, mijëra amerikanë protestuan kundër Trump në mbarë vendin|website=aa.com.tr|language=sq|date=10 nëntor 2016|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> Trump shkroi në [[Twitter]] se ata ishin "protestues profesionistë, të nxitur nga media" dhe "të padrejtë", por më vonë shtoi: "Më pëlqen fakti se grupet e vogla të protestuesve natën e kaluar kanë pasion për vendin tonë të madh."<ref>{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/news/politics/onpolitics/2016/11/10/trump-tweet-professional-protesters-media/93624612/|title=Trump calls protests 'unfair' in first controversial tweet as president-elect|trans-title=Trump i quan protestuesit 'të padrejtë' në statusin e parë polemizues në Twitter si president i zgjedhur|publisher=USA Today|language=en|author=William Cummings|date=11 nëntor 2016|accessdate=27 nëntor 2016}}</ref>
===Fushata presidenciale 2020===
Trump sinjalizoi synimin e tij për të kandiduar për një mandat të dytë duke paraqitur në FEC brenda disa orësh nga marrja e presidencës. Kjo e shndërroi komitetin e tij zgjedhor 2016 në një rizgjedhje të vitit 2020. Trump shënoi fillimin zyrtar të fushatës me një tubim në [[Melbourne, Florida]], më 18 shkurt 2017, më pak se një muaj pasi mori detyrën. Në dy vitet e tij të para në detyrë, komiteti i rizgjedhjes së Trump njoftoi ngritjen e 67.5 milion dollarë, duke e lejuar atë të fillonte vitin 2019 me 19.3 milion dollarë para në dorë. Nga fillimi i vitit 2019 deri në korrik të vitit 2020, fushata e Trump dhe Partia Republikane mblodhën 1.1 miliard dollarë, por shpenzuan 800 milion dollarë të kësaj shume, duke avulluar avantazhin e tyre të mëparshëm të parave mbi ish-nënkryetarin e nominuar demokrat, [[Xho Baiden]]. Kriza e parave të fushatës duke detyruar një kthim mbrapsht në shpenzimet e reklamave.
Trump u bë i nominuari Republikan më 24 gusht, 2020. Duke filluar në pranverën e vitit 2020, Trump filloi të mbillte dyshime në lidhje me zgjedhjet, duke paralajmëruar vazhdimisht se zgjedhjet do të "manipuloheshin" dhe duke pretenduar pa prova se përdorimi i pritur i përhapur i votimit me postë do të prodhonte "mashtrim masiv zgjedhor". Kur Dhoma e Përfaqësuesve votoi për një grant prej 25 miliardë dollarësh për Shërbimin Postar të SHBA, për ta lejuar atë të trajtojë rritjen e pritshme të votimit me postë, Trump bllokoi financimin, duke thënë se ai donte të parandalonte çdo rritje të votimit me postë. [834] Në atë që New York Times e quajti një "shkelje të jashtëzakonshme të dekorit presidencial", Trump ngriti idenë më 30 korrik të shtyrjes së zgjedhjeve. Ai ka refuzuar vazhdimisht të thotë nëse do të pranojë rezultatet e zgjedhjeve dhe do të angazhohet për një tranzicion paqësor të pushtetit nëse humbet.
Reklamat e fushatës Trump janë përqendruar në krim, duke pretenduar se qytetet do të kalonin në paligjshmëri nëse kundërshtari i tij Biden, fitonte presidencën. Trump ka keqinterpretuar pozicionet e Biden gjatë fushatës. Disa burime e përshkruan mesazhin e fushatës së Trump si zhvendosur në "retorikë raciste" në një përpjekje për të rimarrë votuesit e humbur nga baza e tij.
Më 7 nëntor 2020, pas katër ditëve të numërimit të votave, shumica e mediave kryesore parashikuan Biden si fitues të zgjedhjeve presidenciale. Trump tregoi se nuk e pranon këtë rezultat dhe tha "këto zgjedhje nuk kanë mbaruar kurrë". Ai ringjalli pretendimet e tij për mashtrime zgjedhore dhe tha se do të vazhdojë të nisë sfidat ligjore në shtetet kryesore në lëvizje.
===Fushata presidenciale 2024===
Trump vendosi të garonte përsëri në zgjedhjet presidenciale të vitit 2024.<ref>https://www.politico.com/news/2024/11/06/donald-trump-second-term-policies-00187157</ref>. Ai zgjodhi [[J.D Vance]], një senator nga [[Ohio]], si shokun e tij të garimit. Pikëpamjet politike të Vance janë të ngjashme me ato të Trump, veçanërisht për sa i përket çështjeve si emigracioni, tregtia dhe mbrojtja e interesave të amerikanëve të klasës punëtore.
Ai ka kritikuar ashpër politikat e administratës Biden për emigracionin dhe ka premtuar të rishikojë politikat e kufirit dhe sigurisë për të luftuar migracionin ilegal. Një prej pikave të tij kryesore është rinovimi i ekonomisë amerikane pas pasojave të pandemisë dhe inflacionit të lartë. Trump ka premtuar të ulë taksat për bizneset dhe individët, duke kërkuar një politikë më pro-biznes. Ai gjithashtu ka premtuar të rrisë prodhimin vendas dhe të krijojë vende pune duke nxitur investimet në sektorët e energjisë dhe infrastrukturës. <ref>https://www.politifact.com/article/2024/jul/18/a-guide-to-trumps-2nd-term-promises-immigration-ec/</ref>
Trump ka bërë thirrje për një qëndrim të fortë ndaj Kinës, duke theksuar nevojën për të "ristrukturuar marrëdhëniet tregtare" dhe për të mbrojtur interesat amerikane në nivel global. Ai ka kritikuar gjithashtu politikën e jashtme të administratës Biden, duke e quajtur atë të dobët në menaxhimin e krizës në Ukrainë dhe marrëdhëniet me aleatët.
Fushata e Trump ka mbajtur sloganin e tij të famshëm "Make America Great Again" (MAGA), dhe ai ka vazhduar të përdorë këtë platformë për të mobilizuar mbështetje nga grupe konservatore, përfshirë ata që janë të shqetësuar për ndryshimet shoqërore dhe politike që ndodhën gjatë administratës së Biden. Ai ka premtuar të mbrojë të drejtat e amerikanëve të zakonshëm dhe të kundërshtojë përpjekjet për të shtrënguar liritë themelore, siç është e drejta për të mbajtur armë.
Pavarësisht se është përballur me akuza dhe procese ligjore, Trump ka vazhduar të paraqitet si një kandidat që lufton kundër "elitarëve" dhe "sistemit të kalbur", duke mbrojtur veten si një viktimë të ndjekjes politike. Ai ka përdorur fushatën e tij për të mobilizuar mbështetje nga ata që e shohin si një lider të qartë kundër sistemit të drejtësisë dhe administratës aktuale. Fushata e Trump ka ofruar gjithashtu kritika të forta për Kamala Harris, kandidate e Partisë Demokratike pas tërheqjes së Joe Biden nga gara. Trump ka përdorur një ton të ashpër ndaj politikave të saj dhe ndaj mënyrës se si administrata Biden ka trajtuar çështje të tilla si emigracioni, siguria dhe ekonomia. <ref>https://www.politifact.com/article/2024/sep/30/donald-trumps-2024-campaign-promises-heres-his-vis</ref>
==Mandati i parë presidencial (2017–2021)==
===Politika e brendshme===
[[Skeda:Donald Trump swearing in ceremony.jpg|parapamje|Trump gjatë betimit si president]]
Në ditën e inaugurimit të tij si president, kundërshtuesit e politikave të Trump, duke pretenduar se Rusia dhe forca të tjera të huaja kishin ndikuar rezultatin e zgjedhjeve, organizuan protesta mbarëkombëtare, që u ndoqën dhe nga përkrahës në vende të ndrysme te botës. Protesta më e madhe, e organizuar në formën e një marshimi ishte ajo që u quajt “Women’s March” (Marshimi i Grave), e cila mblodhi mbi mbi 3.5 milion protestues.<ref>https://www.theatlantic.com/technology/archive/2017/01/womens-march-protest-count/514166/</ref> vetëm në Shba dhe mendohet se rreth 5 milion protestues në të gjithë botën. Temë kryesore e protestës ishtë kundërshtimi i ligjeve që ndalonin të drejtën e abortit apo që pendonin hyrjen e emigrantëve dhe familjarëve të tyre në ShBA.<ref>http://aa.com.tr/en/europe/european-women-march-against-trump/732213</ref>
Në 100 ditët e para në zyrë Trump filloi presidencën e tij duke hedhur poshtë dekrete të rëndësishme të firmosura nga paraardhësi i tij [[Barack Obama]]. Dekrete që kishin të bënin më shëndetësinë dhe tregtinë, ku më i rëndësishmi ishtë dekreti që nxorri ShBA-të jashtë bashkimit tregtar me shtetet e Paqësorit.
[[Skeda:G7 Taormina family photo 2017-05-26.jpg|parapamje|Trump në takimin me liderët e G7]]
Ai dha urdhër për rifillimin e punimveve për dy naftësjellës shumë të kundërshtuar, të cilët kalojnë në tokat dhe rezervatet e indianëve të amerikës.<ref>http://www.botasot.info/amerika-bota/644781/presidenti-trump-nenshkruan-urdher-ekzekutiv-per-naftesjellesin/</ref> Përmes dekreteve që pasuan Trump ndaloi hyrjen e emigrantëve që vinin nga shtete promovese apo bashkëpuntore me terroristët.<ref>https://www.evropaelire.org/a/28268468.html</ref><ref>https://sot.com.al/bota/urdh%C3%ABr-ekzekutiv-i-presidentit-trump-t%C3%AB-ardhurit-nuk-hyjn%C3%AB-dot-gjykata-bllokon-deportimin</ref> Dekret ky që solli shumë konflikte politike por edhe institucionale dhe që u kundërshtua e u bllokua nga shumë gjykatës federalë , gjë që bëri që edhe të shtyhej miratimi i tij nga Kongresi amerikan.<ref>https://www.theguardian.com/us-news/2017/jan/28/airports-us-immigration-ban-muslim-countries-trump</ref> Vendimet e tij hasën kundërshtim nga organizata të ndryshme civile dhe grupe që prekeshin nga vendimet e tij, kryesisht emigrantët dhe gratë.
====Ekonomia dhe tregtia====
Në prill 2020, niveli zyrtar i papunësisë u rrit në 14.7% për shkak të pandemisë COVID-19. Ky ishte një nënvlerësim i nivelit aktual të papunësisë, por gjithsesi ishte niveli më i lartë i papunësisë që nga viti 1939.<ref>{{cite web|url=https://www.faxweb.al/shba-faxweb-6/|title=SHBA publikon raportet e para, papunësia arrin vlera historike dhe kalon “Depresionin i Madh”|website=faxweb.al|language=sq|date=8 maj 2020|accessdate=6 shtator 2020}}</ref>
====Energjia dhe klima====
Më 1 qershor 2017 Trump njoftoi tërheqjen e SHBA-së nga [[Marrëveshja e Parisit për Klimën]], duke mbajtur premtimin e dhënë gjatë fushatës së tij në emër të mbrojtjes së punësimit amerikan dhe të sloganit të tij “Amerika në fillim”.<ref>{{cite web|url=http://www.trt.net.tr/shqip/bota/2017/06/02/trump-njofton-terheqjen-e-amerikes-nga-marreveshja-per-klimen-744236|title=Trump njofton tërheqjen e Amerikës nga Marrëveshja për Klimën|website=trt.net.tr|language=sq|date=2 qershor 2017|accessdate=2 shtator 2020}}</ref>
====Shëndetsia====
Gjatë fushatës së tij, Trump në mënyrë të përsëritur u zotua të shfuqizojë dhe zëvendësojë Aktin për Mbrojtjen e Pacientit dhe Kujdesin e Përballueshëm (ACA ose "Obamacare").<ref>{{cite web|url=https://www.rtsh.al/lajme/trump-per-obamacare/|title=Trump për ObamaCare|publisher=Radio Televizioni Shqiptar|language=sq|date=24 mars 2017|accessdate=2 shtator 2020|archive-date=24 mars 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170324180242/http://rtsh.al/lajme/trump-per-obamacare/|url-status=dead}}</ref>
===Emigracioni===
====Muri i Trump====
Si një kandidat për president, Trump këmbënguli që përgjatë kufirit jugor me [[Meksik|Meksikën]] ai do të ndërtonte një mur – jo një gardh – në mënyrë që të ndalohet [[Emigracioni i paligjshëm|emigrimi i paligjshëm]], duke thënë se është një "ndryshim i madh" dhe duke përmendur "betoni po shkon shumë lart". Në janar 2018 ai përsëri qarkulloi idenë e ndërtimit të një muri me beton të ngurtë.<ref>{{cite web|url=https://tvklan.al/trump-do-te-ngreme-nje-mur-te-madh-ne-kufi/|title=Trump: Do të ngremë një mur të madh në kufi|publisher=TV Klan|language=sq|date=22 korrik 2016|accessdate=2 shtator 2020}}</ref>
===Politika e jashtme===
Në politikën e jashtme ai i kushtoi rëndësi të madhe luftimit ë militantëve terrorist të SHtetit Islamik, ku autorizoi dhe fushata ushtarake kundrejt tyre. Rëndësi të vecantë i kushtoi dhe konfliktit me Korenë e Veriut, duke u përpjekur përmes sanksioneve të shtuara ndalimin e zhvillimit të mëtejshëm të programit nuklear të Koresë së Veriut. Përmes një turi diplomatik në Azi, sekretari i shtetit dhe zv.Presidenti, siguruan mbështetjen e fuqive aziatike në luftën kundër Koresë së Veriut.
====ISIS, Siria, dhe Afganistan====
Në dhjetor 2018, Trump deklaroi "ne kemi fituar kundër ISIS" dhe urdhëroi tërheqjen e të gjithë trupave nga Siria, duke kundërshtuar vlerësimet e Departamentit të Mbrojtjes.<ref>{{cite web|url=https://a2news.com/2018/12/20/terheqja-e-trupave-nga-siria-trump-kritikohet-ashper/|title=Tërheqja e trupave nga Siria, Trump kritikohet ashpër|website=a2news.com|language=sq|date=20 dhjetor 2018|accessdate=4 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rd.al/2018/12/shba-terheq-trupat-amerikane-nga-siria/|title=SHBA tërheq trupat amerikane nga Siria|publisher=Rilindja Demokratike|language=sq|date=20 dhjetor 2018|accessdate=4 shtator 2020|archive-date=26 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200926125711/https://www.rd.al/2018/12/shba-terheq-trupat-amerikane-nga-siria/|url-status=dead}}</ref> Mattis dha dorëheqjen të nesërmen për shkak të mosmarrëveshjeve në politikën e jashtme, duke e quajtur këtë vendim një braktisje të aleatëve Kurdë të cilët kishin luajtur një rol kryesor në luftimin e ISIS.<ref>{{cite web|url=https://www.epokaere.com/jep-doreheqje-james-mattis-njeriu-qe-dha-bekimin-per-formimin-e-ushtrise-se-kosoves/|title=Jep dorëheqje James Mattis, njeriu që dha bekimin për formimin e ushtrisë së Kosovës|publisher=Epoka e Re|language=sq|date=21 dhjetor 2018|accessdate=6 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://gazetablic.com/profil-kush-eshte-james-matiss-qe-sot-dha-doreheqje/|title=Profil: Kush është James Matiss, që sot dha dorëheqje|publisher=Gazeta Blic|language=sq|date=21 dhjetor 2018|accessdate=6 shtator 2020|archive-date=13 janar 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210113220557/https://gazetablic.com/profil-kush-eshte-james-matiss-qe-sot-dha-doreheqje/|url-status=dead}}</ref> Një javë pas njoftimit të tij, Trump tha se nuk do të miratonte asnjë zgjatje të vendosjes së Amerikës në Siri.<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/national-security/bolton-promises-no-troop-withdrawal-from-syria-until-isis-contained-kurds-safety-guaranteed/2019/01/06/ee219bba-11c5-11e9-b6ad-9cfd62dbb0a8_story.html|title=Contradicting Trump, Bolton says no withdrawal from Syria until ISIS destroyed, Kurds' safety guaranteed|trans-title=Duke kundërshtuar Trump, Bolton thotë se ska asnjë tërheqje nga Siria derisa ISIS të shkatërrohet, siguria e Kurdëve është e garantuar|publisher=The Washington Post|language=en|author=Karoun Demirjian|date=6 janar 2019|accessdate=6 janar 2019}}</ref> Më 6 janar 2019, këshilltari i sigurisë kombëtare [[John Bolton]] njoftoi se Amerika do të mbetet në Siri derisa ISIS të çrrënjoset dhe Turqia të garantojë se nuk do të godasë aleatët kurdë të Amerikës.<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2019/01/06/world/middleeast/bolton-syria-pullout.html|title=Bolton Puts Conditions on Syria Withdrawal, Suggesting a Delay of Months or Years|publisher=The New York Times|language=en|author1=David E. Sanger|author2=Noah Weiland|author3=Eric P. Schmitt|date=6 janar 2019|accessdate=6 janar 2019}}</ref>
====Izraeli====
Trump ka mbështetur politikat e kryeministrit të Izraelit [[Benjamin Netanyahu]].<ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/netanyahu-mb%C3%ABshtet-trumpin-nd%C3%ABrtimi-i-murit-ide-gjeniale/737117|title=Netanyahu mbështet Trumpin, ndërtimi i murit ide gjeniale|website=aa.com.tr|language=sq|date=29 janar 2017|accessdate=1 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.syri.net/bote/157536/akuzat-ndaj-iranit-trump-mbeshtet-netanyahun-ka-te-drejte/|title=Akuzat ndaj Iranit/ Trump mbështet Netanyahun: Ka të drejtë...|publisher=Syri.net|language=sq|date=30 prill 2018|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> Ai zyrtarisht njohu Jeruzalemin si kryeqytetit të Izraelit më 6 dhjetor 2017,<ref>{{cite web|url=https://opinion.al/shba-njeh-jeruzalemin-si-kryeqytet-te-izraelit/|title=SHBA njeh Jeruzalemin si kryeqytet të Izraelit|publisher=Opinion.al|language=sq|date=6 dhjetor 2017|accessdate=1 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.rtsh.al/lajme/tramp-njeh-jeruzalemin-si-kryeqytet-te-izraelit-reagon-komuniteti-nderkombetar/|title=Tramp njeh Jeruzalemin si kryeqytet të Izraelit, reagon komuniteti ndërkombëtar|publisher=Radio Televizioni Shqiptar|language=sq|date=7 dhjetor 2017|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=7 dhjetor 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171207172347/https://rtsh.al/lajme/tramp-njeh-jeruzalemin-si-kryeqytet-te-izraelit-reagon-komuniteti-nderkombetar/|url-status=dead}}</ref> paravësisht paralajmërimeve dhe kritikave nga udhëheqësit e tjerë botëror.<ref>{{cite web|url=https://rtv21.tv/bota-e-denon-vendimin-e-trumpit-mbi-jerusalemin/|title=Bota e dënon vendimin e Trumpit mbi Jerusalemin|publisher=RTV21.tv|language=sq|date=7 dhjetor 2017|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901134111/https://rtv21.tv/bota-e-denon-vendimin-e-trumpit-mbi-jerusalemin/|url-status=dead}}</ref> Në maj 2018, Shba-ja hapi ambasadën e re amerikane në Jeruzalem.<ref>{{cite web|url=https://www.zeriamerikes.com/a/trump-izrael-jeruzalem-gaza/4392950.html/|title=SHBA hap ambasadën në Jeruzalem, dhjetra palestinezë të vrarë në Gazë|publisher=Zëri i Amerikës|language=sq|date=14 maj 2018|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> Asambleja e Përgjithshme e Kombeve të Bashkuara e dënoi këtë veprim, duke miratuar një rezolutë që "u bën thirrje të gjitha Shteteve të përmbahen nga vendosja e misioneve diplomatike në Qytetin e Shenjtë të Jeruzalemit".<ref>{{cite web|url=http://www.panorama.com.al/kercenimi-i-trump-nuk-jep-efekt-okb-rrezon-vendimin-e-shba-per-te-njohur-jerusalemin-kryeqytet-te-izraelit5/|title=Edhe Shqipëria kundër Trump, OKB rrëzon vendimin e SHBA për të njohur Jerusalemin kryeqytet të Izraelit|publisher=Gazeta Panorama|language=sq|date=21 dhjetor 2017|accessdate=1 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/vendet-an%C3%ABtare-t%C3%AB-okb-s%C3%AB-dhe-ojq-t%C3%AB-kritikojn%C3%AB-k%C3%ABrc%C3%ABnimet-e-trump-it/1012566|title=Vendet anëtare të OKB-së dhe OJQ-të kritikojnë kërcënimet e Trump-it|website=aa.com.tr|language=sq|date=22 dhjetor 2017|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> Në mars 2019, Trump ktheu dekada të politikës së Shba-së duke njohur aneksimin e Izraelit mbi Lartësitë Golan, një lëvizje e dënuar nga Bashkimi Evropian dhe Lidhja Arabe.<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/sq/shba-njeh-sovranitetin-e-izraelit-mbi-lart%C3%ABsit%C3%AB-golan/a-48060616|title=SHBA njeh sovranitetin e Izraelit mbi Lartësitë Golan|website=dw.com|language=sq|date=26 mars 2019|accessdate=1 shtator 2020}}</ref>
====Kina====
{{main|Lufta tregtare Kinë–Shtetet e Bashkuara}}
Para dhe gjatë presidencës së tij, Trump ka akuzuar vazhdimisht Kinën se po përfiton padrejtësisht nga Shba-ja.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-trade-china-idUSKCN1UX1WO|title=Trump says China is 'killing us with unfair trade deals'|trans-title=Trump thotë Kina 'po na vret me marrëveshjet e padrejta tregtare'|publisher=Reuters|language=en|author1=Nandita Bose|author2=Andrea Shalal|date=7 gusht 2019|accessdate=24 gusht 2019}}</ref> Gjatë presidencës së tij, Trump ka filluar një [[Lufta tregtare Kinë–Shtetet e Bashkuara|luftë tregtare kundër Kinës]], duke sanksionuar [[Huawei]] për lidhjet e saj të pretenduara me Iranin,<ref>{{cite web|url=https://telegrafi.com/uashingtoni-shtrengon-sanksionet-ndaj-huawei-trump-beson-se-ata-kercenojne-sigurine-e-shba-se/|title=Uashingtoni shtrëngon sanksionet ndaj Huawei, Trump beson se ata kërcënojnë sigurinë e SHBA-së|publisher=Telegrafi.com|language=sq|date=18 gusht 2020|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> duke rritur ndjeshëm kufizimet e vizave për studentët dhe studiuesit e kombësisë kineze<ref>{{cite web|url=https://time.com/5600299/donald-trump-china-trade-war-students/|title=Trump's Next Trade War Target: Chinese Students in the U.S.|trans-title=Objektivi i Rradhës së Luftës Tregtare të Trump: Studentët Kinezë në Shba|website=Time|language=en|accessdate=24 gusht 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.npr.org/2019/04/25/716032871/visas-are-the-newest-weapon-in-u-s-china-rivalry|title=Visas Are The Newest Weapon In U.S.-China Rivalry|trans-title=Vizat janë armët më të reja në rivalitetin Shba-Kinë|publisher=NPR|language=en|date=25 prill 2019|accessdate=24 gusht 2019}}</ref> dhe e klasifikoi Kinën si një "manipulues të monedhës".<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2019/08/06/trade-war-china-responds-to-us-after-claim-of-being-a-currency-manipulator.html|title=China responds to US after Treasury designates Beijing a 'currency manipulator'|trans-title=Kina i përgjigjet Shba-së pasi Thesari e dizenjoi Pekinin si 'manipulues të monedhës'|publisher=CNBC|language=en|author=Sam Meredith|date=6 gusht 2019|accessdate=6 gusht 2019}}</ref>
Trump tha se ai rezistoi në ndëshkimin e Kinës për abuzimet e të drejtave të njeriut kundër pakicave etnike në rajonin veriperëndimor të Xinjiang nga frika e rrezikimit të negociatave tregtare Shba-Kinë.<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/news/world-us-canada-53138833|title=Trump held off sanctioning Chinese over Uighurs to pursue trade deal|trans-title=Trump mbajti sanksionimin e kinezëve mbi Ujgurët për të ndjekur marrëveshjen tregtare|publisher=BBC News|language=en|date=22 qershor 2020|accessdate=9 shtator 2020}}</ref>
====Koreja e Veriut====
[[Skeda:Kim and Trump shaking hands at the red carpet during the DPRK–USA Singapore Summit.jpg|parapamje|Trump takon [[Kim Jong-un]] në Samitin e Singaporit, qershor 2018.]]
Në vitin 2017, armët bërthamore të Koresë së Veriut u panë gjithnjë e më shumë si një kërcënim serioz për Shtetet e Bashkuara.<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/sq/vring%C3%ABllima-t%C3%AB-reja-arm%C3%ABsh-nga-koreja-e-veriut/a-38656891|title=Vringëllima të reja armësh nga Koreja e Veriut|website=dw.com|language=sq|date=2 maj 2017|accessdate=31 gusht 2020}}</ref> Në gusht 2017, Trump përshkallëzoi retorikën e tij, duke paralajmëruar se kërcënimet e Koresë së Veriut do të përballen me "zjarr dhe tërbim siç bota nuk i ka parë kurrë".<ref>{{cite web|url=https://www.zeriamerikes.com/a/3977455.html|title=Trump i përgjigjet kërcënimit të Koresë së Veriut|publisher=Zëri i Amerikës|language=sq|date=8 gusht 2017|accessdate=8 shtator 2020}}</ref> Koreja e Veriut u përgjigj duke lëshuar plane për provat e raketave që do të uleshin pranë Guam.<ref>{{cite web|url=https://www.zeriamerikes.com/a/us-north-korea/3978288.html|title=Koreja e Veriut kërcënon me një plan sulmi mbi Guamin|publisher=Zëri i Amerikës|language=sq|date=9 gusht 2017|accessdate=8 shtator 2020}}</ref> Në shtator 2017, Trump iu drejtua Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, duke thënë se Shba do të "shkatërronte totalisht Korenë e Veriut" nëse do të "detyrohej" të mbronte veten ose aleatët e saj.<ref>{{cite web|url=https://www.evropaelire.org/a/28744851.html|title=Trump: SHBA do ta shkatërrojë Korenë V. nëse i duhet të mbrohet|publisher=Radio Evropa e Lirë|language=sq|date=19 shtator 2017|accessdate=8 shtator 2020}}</ref> Po në këtë muaj, Trump rriti sanksionet ndaj Koresë së Veriut, duke deklaruar se ai donte "denuklearizimin e plotë" të Koresë së Veriut dhe u angazhua në thirrjen e emrit me udhëheqësin [[Kim Jong-un]].<ref>{{cite web|url=https://lajmi.net/shba-vendos-sanksione-te-reja-ndaj-korese-se-veriut/|title=SHBA vendos sanksione të reja ndaj Koresë së Veriut|publisher=Lajmi.net|language=sq|date=27 shtator 2017|accessdate=8 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/north-korea-s-kim-jong-un-calls-president-trump-frightened-n803631|title=Kim Jong Un Calls President Trump 'Dotard' and 'Frightened Dog'|trans-title=Kim Jong Un e quan Presidentin Trump 'Dotard' dhe 'Qen të Frikësuar'|publisher=NBC News|agency=Reuters|language=en|author=Phil McCausland|date=22 shtator 2017|accessdate=8 shtator 2020}}</ref>
Në mars 2018, Trump menjëherë ra dakord me propozimin e Kim për një takim.<ref>{{cite web|url=https://www.periskopi.com/historike-donald-trump-pranon-ftesen-e-kim-jong-un-per-takim/|title=Historike: Donald Trump pranon ftesën e Kim Jong-un për takim|publisher=Periskopi.com|language=sq|date=9 mars 2018|accessdate=9 shtator 2020}}</ref> Më 12 qershor 2018, Trump dhe Kim u takuan në [[Singapori|Singapor]]; gjatë takimit, Kim pohoi qëllimin e tij "për të punuar drejt denuklearizimit të plotë të Gadishullit Korean."<ref>{{cite web|url=https://abcnews.al/historike-trump-dhe-kim-takohen-ne-singapor/|title=Historike, Trump dhe Kim takohen në Singapor|website=acbnews.al|language=sq|date=12 qershor 2018|accessdate=9 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.zeriamerikes.com/a/trump-kim/4434741.html|title=Trump, Kim takohen në Singapor|publisher=Zëri i Amerikës|language=sq|date=12 qershor 2018|accessdate=9 shtator 2020}}</ref>
Një samit i dytë Trump–Kim në Hanoi në shkurt 2019 u ndërpre papritmas pa arritur një marrëveshje; të dy vendet fajësuan njëri-tjetrin dhe ofruan llogari të ndryshme të negociatave.<ref>{{cite web|url=https://tiranatoday.al/deshton-takimi-trump-kim-nuk-ka-marreveshje-presidenti-amerikan-zbulon-detaje/|title=Dështon takimi Trump-Kim, nuk ka marrëveshje. Presidenti amerikan zbulon detaje|publisher=Tirana Today|language=sq|date=28 shkurt 2019|accessdate=9 shtator 2020}}</ref> Më 30 qershor 2019, Trump, Kim dhe Presidenti i Koresë së Jugut, [[Moon Jae-in]] zhvilluan bisedime të shkurtra në Zonën e Demilitarizuar Koreane, duke shënuar herën e parë që një president në detyrë i Shba-së kishte shkelur në tokën e Koresë së Veriut. Trump dhe Kim ranë dakord të rinisnin negociatat.<ref>{{cite web|url=https://www.dw.com/sq/trumpi-dhe-kimi-takohen-n%C3%AB-kufirin-midis-dy-koreve/a-49418744|title=Trumpi dhe Kimi takohen në kufirin midis dy Koreve|website=dw.com|language=sq|date=30 qershor 2019|accessdate=9 shtator 2020}}</ref> Bisedimet dypalëshe filluan në [[Stokholmi|Stokholm]] në tetor 2019, por u ndërprenë pas një dite.<ref>{{cite web|url=https://www.evropaelire.org/a/30200876.html|title=SHBA dhe Korea e Veriut rinisin bisedimet bërthamore|publisher=Radio Evropa e Lirë|language=sq|date=5 tetor 2019|accessdate=9 shtator 2020}}</ref> Koreja e Veriut nuk ka treguar asnjë tregues se është e gatshme të denuklearizojë në mënyrë të njëanshme.<ref>{{cite web|url=https://www.trt.net.tr/shqip/bota/2017/12/31/koreja-e-veriut-nuk-heqe-dore-nga-armatimi-berthamor-879144|title=Koreja e Veriut nuk heqë dorë nga armatimi bërthamor|website=trt.net.tr|language=sq|date=31 dhjetor 2017|accessdate=9 shtator 2020}}</ref>
====Rusia====
Gjatë fushatës së tij dhe si president, Trump ka pohuar vazhdimisht se ai dëshiron marrëdhënie më të mira me Rusinë.<ref>{{cite web|url=https://www.rtsh.al/lajme/tillerson-trump-kerkon-riperteritjen-e-marredhieve-me-rusine/|title=Tillerson: Trump kërkon ripërtëritjen e marrëdhënieve me Rusinë|publisher=Radio Televizioni Shqiptar|language=sq|date=6 qershor 2017|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=24 dhjetor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181224014945/https://www.rtsh.al/lajme/tillerson-trump-kerkon-riperteritjen-e-marredhieve-me-rusine/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/trump-thot%C3%AB-se-rusia-nuk-ka-m%C3%AB-n%C3%AB-sh%C3%ABnjest%C3%ABr-shba-t%C3%AB/1207989|title=Trump thotë se Rusia nuk ka më në shënjestër SHBA-të|website=aa.com.tr|language=sq|date=18 korrik 2018|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> Ai gjithashtu tha se Rusia mund të ndihmojë Shba-në në luftën e saj kundër ISIS.<ref>{{Cite web|url=https://www.pbs.org/newshour/rundown/trump-suggests-us-accept-russias-annexation-crimea/|title=Trump suggests U.S. accept Russia's annexation of Crimea|trans-title=Trump sugjeron që SHBA të pranojnë aneksimin e Krimesë nga Rusia|publisher=[[PBS NewsHour]]|agency=[[Associated Press]]|language=en|date=1 gusht 2016|accessdate=19 shkurt 2017}}</ref> Sipas Putinit dhe disa ekspertëve dhe diplomatëve politikë, marrëdhëniet SHBA-Rusi, të cilat ishin tashmë në nivelin më të ulët që nga fundi i Luftës së Ftohtë, janë përkeqësuar më tej që kur Trump mori detyrën në janar 2017.<ref>{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/donald-trump-first-year-inauguration-anniversary-russia-vladimir-putin-relations-moscow-a8168801.html|title=US–Russia relations fail to improve in Trump's first year and they are likely to get worse|trans-title=Marrëdhëniet Shba-Rusi kanë dështuar të përmirësohen në vitin e parë të Trump dhe ka të ngjarë të përkeqësohen|publisher=The Independent|language=en|author=Oliver Caroll|date=19 janar 2018|accessdate=7 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/news/world/americas/us-politics/donald-trump-vladimir-putin-us-russia-relations-worse-military-syria-chemical-attack-barack-obama-a7679796.html|title=Vladimir Putin says US–Russia relations are worse since Donald Trump took office|trans-title=Vladimir Putin thotë se marrëdhëniet Shba-Rusi janë më të këqija që kur Donald Trump mori detyrën|publisher=The Independent|language=en|author=Samuel Osborne|date=12 prill 2017|accessdate=7 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/u-s-russian-relations-worst-ambassador-antonov-can-remember-n861391|title=U.S.-Russian relations worst Ambassador Antonov can remember|trans-title=Marrëdhëniet Shba-Rusi mund të kujtojë Ambasadori më i keq Antonov|publisher=NBC News|language=en|author=Alexander Smith|date=30 mars 2018|accessdate=8 shtator 2020}}</ref>
Trump ka kritikuar Rusinë në lidhje me [[Siria|Sirinë]],<ref>{{cite web|url=https://parstoday.com/sq/news/world-i30181-trump_kritikon_rusin%C3%AB_p%C3%ABr_%C3%A7%C3%ABshtjen_e_siris%C3%AB|title=Trump kritikon Rusinë për çështjen e Sirisë|publisher=Pars Today|language=sq|date=5 tetor 2016|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> [[Ukraina|Ukrainën]], [[Koreja e Veriut|Korenë e Veriut]], [[Venezuela|Venezuelën]] dhe helmimin në Skripal, por ka dërguar mesazhe të përziera në lidhje me [[Krimea|Krime]]. Ai mbështeti sanksionet që ndalojnë kompanitë amerikane të naftës të shpojnë në Rusi.
====Venezuela====
Më 11 gusht 2017, Trump tha se ai do të përjashtonte mundësinë e një ndërhyrje ushtarake për tu përballur me qeverinë e [[Nicolás Maduro]]s.<ref>{{cite web|url=https://www.newsbomb.al/paralajmerimi-i-trump-mund-te-nderhyjme-ushtarakisht-ne-venezuele-88934|title=Paralajmërimi i Trump, mund të ndërhyjmë ushtarakisht në Venezuelë|publisher=Newsbomb.al|language=sq|date=12 gusht 2017|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901134114/https://www.newsbomb.al/paralajmerimi-i-trump-mund-te-nderhyjme-ushtarakisht-ne-venezuele-88934|url-status=dead}}</ref> Në shtator 2018, Trump bëri thirrje për "rivendosjen e demokracisë në Venezuelë" dhe tha se "socializmi ka falimentuar kombin e pasur me naftë dhe ka shtyrë njerëzit e tij në varfëri të rëndë".<ref>{{cite web|url=https://www.evropaelire.org/a/29509388.html|title=SHBA vendos sanksione ndaj gruas së presidentit të Venezuelës|publisher=Evropa e Lirë|language=sq|date=25 shtator 2018|accessdate=1 shtator 2020}}</ref> Më 23 janar 2019, Maduro njoftoi se Venezuela po do të prishte marrëdhënjet me Shtetet e Bashkuara pas njoftimit të Trump për njohjen e [[Juan Guaidó]], kryetarit të opozitës, si president i përkohshëm i Venezuelës.<ref>{{cite web|url=https://americaneye.al/be-bashkohet-me-qendrimin-e-shba-njeh-guaidon-president-te-venezueles/|title=BE bashkohet me qëndrimin e SHBA, njeh Guaidon president të Venezuelës|publisher=American Eye|language=sq|date=4 shkurt 2019|accessdate=1 shtator 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://ekonomiaonline.com/globi/bote/venezuela-nderpren-marredheniet-me-shba-ne/|title=Venezuela ndërpren marrëdhëniet me SHBA-në|publisher=Ekonomia Online|language=sq|date=24 janar 2019|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901134139/https://ekonomiaonline.com/globi/bote/venezuela-nderpren-marredheniet-me-shba-ne/|url-status=dead}}</ref>
===Pandemia e COVID-19===
{{main|Pandemia e COVID-19 në Shtetet e Bashkuara}}
Në dhjetor 2019, një shpërthim i [[COVID-19|sëmundjes së koronavirusit]] (COVID-19) u identifikua për herë të parë në [[Vuhani|Wuhan]] të Kinës, dhe më pas u shpërnda në të gjithë botën për pak javë.<ref>{{cite web|url=https://www.ishp.gov.al/pyetje-dhe-pergjigje-te-shpeshta-virusi-dhe-semundja-nga-covid-19/|title=Pyetje dhe përgjigje të shpeshta: Virusi dhe sëmundja nga COVID-19|publisher=Instituti i Shëndetit Publik|language=sq|accessdate=1 shtator 2020|archive-date=1 shtator 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200901234950/https://www.ishp.gov.al/pyetje-dhe-pergjigje-te-shpeshta-virusi-dhe-semundja-nga-covid-19/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.aa.com.tr/sq/bota/mbi-12-milion%C3%AB-raste-me-covid-19-n%C3%AB-t%C3%AB-gjith%C3%AB-bot%C3%ABn-/1904370|title=Mbi 12 milionë raste me COVID-19 në të gjithë botën|website=aa.com.tr|language=sq|date=9 korrik 2020|accessdate=1 shtator 2020}}</ref>
Trump ishte i ngadaltë për të adresuar pandeminë, duke hedhur poshtë fillimisht kërcënimin e afërt dhe duke injoruar thirrjet për veprim nga ekspertët e shëndetit të qeverisë dhe sekretarit Azar.<ref name="Cloud-200419">{{cite web|url=https://www.latimes.com/world-nation/story/2020-04-19/coronavirus-outbreak-president-trump-slow-response|title=How Trump let the U.S. fall behind the curve on coronavirus threat|trans-title=Si Trump e la Shba-në të binte prapa kurbës mbi kërcënimin e koronavirusit|publisher=Los Angeles Times|language=en|author1=David Cloud|author2=Paul Pringle|author3=Eli Stokols|date=19 prill 2020|accessdate=21 prill 2020}}</ref><ref name="NYT 4 11 20">{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/04/11/us/politics/coronavirus-trump-response.html|title=He Could Have Seen What Was Coming: Behind Trump's Failure on the Virus|trans-title=Ai mund të kishte parë atë që po vinte: Pas dështimit të virusit nga Trump|publisher=The New York Times|language=en|author1=Eric Lipton|author2=David E. Sanger|author3=Maggie Haberman|author4=Michael D. Shear|author5=Mark Mazzetti|author6=Julian E. Barnes|date=11 prill 2020|accessdate=11 prill 2020}}</ref> Gjatë gjithë janarit dhe shkurtit, ai hodhi poshtë paralajmërimet e vazhdueshme të shëndetit publik nga zyrtarë brenda administratës së tij, duke u përqëndruar në vend në konsideratat ekonomike dhe politike të shpërthimit.<ref name="Kelly-200321">{{cite web|url=https://www.cnn.com/2020/03/20/politics/us-intelligence-reports-trump-coronavirus/index.html|title=Washington Post: US intelligence warned Trump in January and February as he dismissed coronavirus threat|trans-title=Washington Post: Inteligjenca amerikane paralajmëroi Trump në janar dhe shkurt ndërsa ai hodhi poshtë kërcënimin e koronavirusit|publisher=CNN|language=en|author=Caroline Kelly|date=21 mars 2020|accessdate=21 prill 2020}}</ref><ref name="NYT 4 11 20"/> Ai vazhdoi të pretendonte se një vaksinë ishte disa muaj larg, megjithëse zyrtarët e HHS dhe CDC i kishin thënë vazhdimisht se do të duheshin 12–18 muaj për të prodhuar një vaksinë.<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/sections/health-shots/2020/02/12/804628081/timetable-for-a-vaccine-against-the-new-coronavirus-maybe-this-fall|title=Timetable for a Vaccine Against the New Coronavirus? Maybe This Fall|trans-title=Orari për një Vaksinë Kundër Koronavirusit të Ri? Ndoshta Kjo Vjeshtë|publisher=NPR|language=en|author=Joe Palca|date=12 shkurt 2020|accessdate=3 mars 2020}}</ref><ref name="Allen-200305">{{cite web|url=https://www.politico.com/news/2020/03/05/coronavirus-trump-vaccine-rhetoric-121796|title=Trump gets a fact check on coronavirus vaccines – from his own officials|trans-title=Trump merr një kontroll të fakteve mbi vaksinat e koronavirusit - nga zyrtarët e tij|publisher=Politico|language=en|author1=Arthur Allen|author2=Meredith McGraw|date=5 mars 2020|accessdate=12 prill 2020}}</ref> Trump gjithashtu pretendoi në mënyrë të gabuar se "kushdo që dëshiron një test mund të marrë një test", pavarësisht se disponueshmëria e testeve është shumë e kufizuar.<ref>{{cite web|url=https://khn.org/news/donald-trumps-wrong-claim-that-anybody-can-get-tested-for-coronavirus/|title=Donald Trump's Wrong Claim That 'Anybody' Can Get Tested For Coronavirus|trans-title=Pretendimi i gabuar i Donald Trump se 'kushdo' mund të testohet për koronavirusin|publisher=Kaiser Health News|language=en|author=Miriam Valverde|date=12 mars 2020|accessdate=18 mars 2020}}</ref><ref name="AP-200411">{{cite web|url=https://www.usnews.com/news/business/articles/2020-04-11/trump-and-his-trail-of-unmet-promises-in-coronavirus-fight|title=Trump Leaves Trail of Unmet Promises in Coronavirus Response|trans-title=Trump lë gjurmë premtimesh të paplotësuara në përgjigjen e koronavirusit|publisher=U.S. News & World Report|agency=Associated Press|language=en|author=Calvin Woodward|date=11 prill 2020|accessdate=12 prill 2020}}</ref>
== Referime ==
{{reflist|3}}
==Lidhje të jashtme==
{{commons category}}
{{Presidentët e SHBA|state=autocollapse}}
[[Kategoria:Lindje 1946]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Presidentë të Shteteve të Bashkuara]]
[[Kategoria:Politikanë]]
[[Kategoria:Politikanë amerikanë]]
[[Kategoria:Biznesmenë]]
[[Kategoria:Biznesmenë amerikanë]]
asdsqg3izud7l67mrn8264vlr870nzq
Anastasios Janullatos
0
83767
2814041
2793379
2025-07-02T08:58:40Z
79.106.124.212
Anastas Janullatos
2814041
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Anastasi, Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe Gjithë Shqipërisë.jpg|parapamje|Anastas Janullatos]]
'''Anastas Janullatos''' ({{lang-el|'Αναστάσιος Γιαννουλάτος'}} '''''Anastásios Giannoulátos'''''; lindi më [[4 Nëntor|4 nëntor]] të [[1929]] në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]] vdiq më [[25 janar]] të [[2025]] në [[Athina|Athinë]], [[Greqia|Greqi]]<ref>{{Cite web |date=2025-01-25 |title=Πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος - Η ζωή και το μεγάλο έργο του |url=https://www.protothema.gr/greece/article/1584554/ekoimithi-o-arhiepiskopos-alvanias-anastasios-i-zoi-kai-to-megalo-ergo-tou/ |access-date=2025-01-25 |website=ProtoThema |language=el}}</ref>) , ishte nga viti [[1992]] [[Kryepeshkopi i Shqipërisë|kryepeshkopi]] i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]. I lindur [[Grekët e sotëm|grek]], më 22 dhjetor [[2017]], presidenti [[Ilir Meta]] i dha nënshtetësinë shqiptare. Emri i Janullatosit është i lidhur me rilindjen e [[Ortodoksia Lindore në Shqipëri|ortodoksisë lindore në Shqipëri]], mbasi praktikimi i fesë nuk ishte i lejuar me ligj në vitet 1967-1991.
== Jeta e hershme, studimet ==
Anastas Janullatos lindi në 4 nëntor të vitit 1929 në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]]. Ai u rrit me besim dhe gjatë viteve të formimit merrte pjesë në mënyrë aktive në [[Kisha|Kishë]]. Në fillim atij i pëlqente matematika dhe gjatë viteve të adoleshencës ai dëshironte të vazhdonte studimet në këtë shkencë. Idetë e tij ndryshuan me fillimin e [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Gjatë viteve të luftës, Janullatosi filloi të përjetonte besimin e tij në një mënyrë më personale. Ai ishte dëshmitar i shumë vuajtjeve dhe shkatërrimeve të luftës. Brenda kaosit mundi të gjente kuptim vetëm duke gërmuar thellë në besimin e tij. Që bota dhe vendi i tij të shpëtonte nga të këqijat e luftës si dhe nga pasojat e luftës civile në Greqi, Janullatosi kuptoi nevojën urgjente për një mesazh paqeje të brendshme, paqeje që vjen nëpërmjet Jezu Krishtit.
Kjo përvojë e drejtoi Janullatosin që të braktiste dëshirat e tij për fushat e tjera të studimit dhe të ndiqte [[Teologjia|teologjinë]]. Kaq drithëruese ishte kjo dëshirë sa që ai thonte: ''Për mua nuk mjaftonte t'i jepja diçka [[Perëndia|Perëndisë]], duhej t'i jepesha plotësisht Atij. Doja që e gjithë qenia ime të jetonte në [[Krishti|Krishtin]]''. Më 1947 përfundoi shkëlqyeshëm shkollën e mesme dhe në vitin [[1947]], ai filloi [http://en.theol.uoa.gr/ Fakultetin Teologjik në Universitetin e Athinës], ku u diplomua shkëlqyeshëm në vitin [[1951]].
Më 1953 diplomohet shkëlqyeshëm në Universitetin Kombëtar të Athinës. Në vitet 1965 - 69 kreu studimet pasuniversitare në Historinë e Feve, Etnologji, Misiologji dhe Afrikanologji në Universitetet e [[Hamburgu]]t dhe Marburgut. U mor me kërkime në Universitetin e Makereres, në [[Kampala]] - [[Uganda]], me bursë të [[Fondacioni Alexander von Humboldt|Fondacionit gjerman]] “[[Alexander von Humboldt]]”. Është Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës (1970, Summa cum laude). Ka studiuar [[Feja|fe]] të ndryshme (Induizëm, [[Budizmi|Budizëm]], Taoizëm, [[Konfucianizmi|Konfucianizëm]], Fe afrikane, [[Islami|Islam]]) në vendet ku ato lulëzojnë ( p.sh. [[Indi]], [[Tajlandë]], [[Sri Lanka]], Kore, [[Japonia|Japoni]], [[Kina|Kinë]], [[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]], [[Nigeri]], [[Brazili|Brazil]], [[Karaibet|Karaibe]], [[Libani|Liban]], [[Siria|Siri]], [[Egjipti|Egjipt]], [[Turqia|Turqi]]).
Në vazhdim Janullatosi u bashkua me vëllazërinë “ZOI” (JETA), një organizatë fetare e përqendruar në rilindjen shpirtërore të Kishës në Greqi. Përgjegjësitë që kishte ai përfshinin misionin për të rinjtë e vendit të tij. Ai u bë udhëheqës i lëvizjeve studentore, kampeve të adoleshentëve dhe luftoi ta bënte besimin ortodoks të vërtetë dhe të prekshëm për të rinjtë që kishte pranë. Nëpërmjet këtyre përvojave, Janullatosi zbuloi ndikimin që patën këto programe mbi Kishën në një shkallë të gjerë. Ai kuptoi se pa një shërbim të tillë misionar, [[Kisha Ortodokse Lindore]] humbiste qëllimin dhe së fundi zvogëlohej.
Gjatë këtyre viteve, Janullatosi mori pjesë gjithashtu në një lëvizje ndërkombëtare rinore ortodokse të quajtur “Syndesmos”. Ai shërbeu si Sekretar i Përgjithshëm gjatë viteve [[1958]] – [[1961]] dhe pastaj si Zëvendëspresident nga viti [[1964]] – [[1978]]. Gjatë kësaj kohe u takua me udhëheqës të tjerë të rinj që kishin të njëjtin zell për të shpallur [[Ungjilli]]n. Së bashku ata filluan të kuptojnë se Krishti asnjëherë nuk mund të kënaqej nga shpallja e Ungjillit vetëm brenda Kishës. Urdhërimi i Tij fillestar ishte që të shkonin në të gjithë kombet. Prandaj, misionet nuk janë vetëm të brendshme, por edhe të jashtme. Urdhërimi i Madh i së kaluarës është një përgjegjësi e madhe për të tashmen. Në atë kohë Anastas Janullatos shkruante:
“''Kisha pa mision është një kundërshtim termash... Nëse Kisha është moskokëçarëse ndaj punës apostolike që i është besuar, ajo mohon veten, kundërshton veten dhe thelbin e saj dhe tradhëton betejën që bën. Kisha që qëndron në vend, kisha së cilës i mungon vizioni dhe përpjekja e vazhdueshme për të shpallur Ungjillin të pa pagëzuarve, vështirë se mund të njihet si një Kishë e Shenjtë, e Përgjithshme dhe Apostolike, së cilës Zoti i besoi vazhdimësinë e veprës së Tij''”.
Përveç greqishtes së re dhe të vjetër zotëron gjuhët e huaja [[Gjuha angleze|anglisht]], [[Gjuha frënge|frëngjisht]], [[Gjuha gjermane|gjermanisht]]. Njeh gjithashtu për përdorim [[gjuha latine|latinishten]], [[gjuha italiane|italishten]], [[gjuha spanjolle|spanjishten]], [[gjuha shqipe|shqipen]], [[gjuha ruse|rusishten]], suahilin.
== Shërbimi në Kishë ==
Është dorëzuar në Dhjak (11. 7. 1920); Prift-Arqimandrit (8. 4. 1963-19. 4. 1963); Peshkop i Andrusës për detyrën e Drejtorit të Përgjithshëm të “Apostoliki Diakonia” (Shërbimi Apostolik) të Kishës së Greqisë (11. 7. 1992); Mitropolit (11. 7. 1992- 12. 7. 1995).
(Për shërbimin në [[Afrika|Afrikë]] dhe në [[Shqipëria|Shqipëri]] shih më poshtë).
== Veprimtaria shkencore ==
Janullatos qe lektor për mësimin e greqishtes së re dhe të filologjisë në Universitetin e Marburgut, [[Gjermania|Gjermani]] ([[1966]]-[[1969]]). Profesor i Asociuar i Historisë së Feve në [[1972]]-[[1976]]. Më pas u kthye në Greqi, ku qe profesor i Historisë së Feve në Universitetin Kombëtar të Athinës ([[1976]]-[[1996]], Prof. Emeritus [[1996]] e në vazhdim). Në të njëjtin Universitet ishte drejtor i Departamentit të Shkencës së Feve ([[1983]]-[[1986]] dhe dekan i Fakultetit Theologjik dhe anëtar i Senatit ([[1983]]-[[1986]]. Vazhdoi të ishte anëtar i Komitetit të Kërkimit të Universitetit të Athinës ([[1986]]-[[1990]]). Janullatos ka organizuar dhe drejtuar “Qendrën e Studimeve Misionare” në Universitetin e Athinës ([[1971]]-[[1976]]) dhe “Qendrën Inter-ortodokse të Athinës” të Kishës së Greqisë ([[1971]]-[[1975]]). Ka qenë anëtar i Këshillit të Qendrës së Studimeve Mesdhetare dhe Arabe ([[1978]]-[[1982]]).{{cn}}
Janullatos është '''Doktor Nderi i Theologjisë''' nga Fakulteti Theologjik “Kryqi i Nderuar”, [[Brooklyn]] [[Masaçusec]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|USA]] ([[1989]]), i Fakultetit Theologjik të Universitetit “Aristoteli” të [[Selanik|Selanikut]] ([[1995]]) dhe i Fakultetit Ortodoks të Shën Vladimirit ([[2003]]); i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Krajovës ([[2006]]); Anëtar nderi i Akademisë Theologjike të [[Moska|Moskës]] ([[1998]]). Diploma D. Staniloae e Universitetit të [[Bukureshti]]t (vlerësimi më i lartë i këtij Universiteti) ([[2003]]). Është gjithashtu doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Pontifikal të [[Italia|Italisë]] së Jugut ([[2009]]). Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Gjeorgjisë ([[2010]]).{{cn}}
Së fundi Janullatos është '''Doktor Nderi i Filozofisë:''' i Departamentit të Historisë dhe Arkeologjisë të Fakultetit Filozofik të Universitetit të [[Janina|Janinës]] ([[1996]])i i Universitetit Agrokultural të [[Athina|Athinës]] ([[1996]]), i Departamentit të Shkencave Politike dhe Admi-nistrimit Publik të Ligjit, i Ekonomisë dhe i Shkencave Politike dhe i gjithë Departamenteve të Fakultetit Filozofik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës ([[1998]]), i Departamentit të Studimeve Ndërkombëtare dhe Evropiane të Universitetit të Pireut ([[2001]]), i Departamentit të Filologjisë të Universitetit të [[Kreta|Kretës]] ([[2002]]), i Departamentit të Fizikës, Mjekësisë, Edukimit primar dhe Inxhinierisë së Ndërtimit të Universitetit të Patras (2002), Doktor i Letrave Humane i Universitetit të [[Boston]]it ([[2004]]), i Historisë së Departamentit të Universitetit Jonian, [[Korfuzi|Korfuz]] ([[2007]]), i Universitetit të [[Korça|Korçës]] ([[2008]]), i Departamenteve të Historisë dhe të Etnologjisë, si edhe të Gjuhëve dhe Kulturës të Universitetit “Demokriti” të Thrakës (2009). Është partner i Akademisë Ortodokse të [[Gjiriti|Kretës]] (2001). Është anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës ([[1993]]-[[2005]]). Nga viti [[2005]] e në vazhdim është anëtar Nderi i Akademisë së Athinës.{{cn}}
== Veprimtaria sociale ==
Ka qenë anëtar: i Këshillit të Shkollës së Lartë të Punonjësve Socialë (1977-84); i Komitetit të Lartë Zyrtar për Kishën e Greqisë (1977-85); i Komitetit të Edukimit Kishtar të Ministrisë së Edukimit Kombëtar dhe Feve (1977-1982); i Komisionit për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore të Qipros (1985-91), i Komisionit të Bursave të Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1978-94); i Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1994-2005). Anëtar i Shoqërisë Filekpedheftiki (1994 e në vazhdim.
== Veprimtaria ndërkishtare, ndërfetare, ndërkombëtare ==
Sekretar i Përgjithshëm i “Komitetit Ekzekutiv për Misione të Jashtme” ([[1958]]-[[1961]]), dhe zëvendëspresident i Organizatës Ndërkombëtare të Rinisë Ortodokse “Syndesmos” ([[1964]]-[[1977]]). Anëtar i “Komitetit Ndërkombëtar për Studime Misionare” i Këshillit Botëror të Kishave ([[1963]]-[[1969]]). Sekretar për “Kërkimin misionar dhe Marrëdhëniet me Kishën Ortodokse”, të Sekretariatit të Përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave (1969-[[1971]]). Anëtar i shumë komiteteve shkencore ndërkombëtare si: “[https://www.dgmw.org/ Deutsche Gesellschaft fur Missionswissenschaft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402211131/https://www.dgmw.org/ |date=2 prill 2019 }}”; i “International Society of Missionary Research”; i Komisionit të Këshillit Botëror të Kishave për Dialog me Kishat e tjera dhe ideologjitë ([[1975]]-[[1983]]); i Komisionit Miks të “Konferencës së Kishave Evropiane” dhe “i Këshillit të Konferencës Ipeshkvnore Romano - Katolike”, i “[[Feja islame në Evropë|Islamit në Evropë]]” ([[1989]]-[[1991]]); i Komitetit Ndërkombëtar të “Konferencës Botërore mbi Fenë dhe Paqen” ([[1985]]-[[1994]]). Nga viti [[1959]] e në vazhdim, ka marrë pjesë në një numër të madh konferencash ndërkombëtare, ndërortodokse, ndër të krishtera dhe ndërfetare, në Ansamble Botërore (disa herë si folës kryesor), duke përfaqësuar Kishën, ose Universitetin apo organizatat ndërkombëtare. Ai ka ofruar leksione në shumë qendra universitare në lidhje me dëshminë e krishterë, dialogun ndërfetar dhe solidaritetin ndërkombëtar dhe paqen. Është anëtar Nderi i Curatoriumit të Institutit Romano-Katolik “Pro Oriente” [[Vjena|Vjenë]] (qysh prej vitit 1989 e në vazhdim). President-Moderator i Komisionit për Misionin Botëror dhe Ungjillëzimin e Këshillit Botëror të Kishave ([[1984]]-1991). Anëtar i Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave ([[1998]]-[[2006]]). Anëtar i Këshillit Evropian të Liderëve Fetarë “Fetë për Paqen” (2001 e në vazhdim). Zëvendëspresident i Konferencës së Kishave Evropiane ([[2003]]-[[2009]]). [http://www.albasoul.com/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=1871 President i Këshillit Botëror të Kishave] (2006-). President Nderi i Konferencës Botërore të Feve për Paqen (2006-), [http://knfsh.al/kryetari/?fbclid=IwAR06Bm9ZbCxaJwfgEnlbI-DEIUkKKbwtG5vZjI7QKbsozjLKFeKsAv_-ToY President i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë] ([[2018]]-)
== Afrika Lindore ==
Kryepeshkopi Anastas ka luajtur një rol udhëheqës në ripërtëritjen bashkëkohore të Apostullimit nëpër botë të [[Kisha ortodokse lindore|Kishës Ortodokse]]. Për një dhjetëvjeçar 1981-91, ka punuar si lokum tenens (Krypeshkop mëkëmbës) i Krypeshkopatës së Shenjtë të Irinupolit- Afrika Perëndimore ([[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]]). Ai themeloi dhe organizoi Shkollën Patriarkale “Krypeshkopi i Qipros [[Makarios III|Makarios]]”, që e drejtoi për dhjetë vjet; dorëzoi 62 klerikë afrikanë dhe konsakroi 42 anagnostë-katekistë, me origjinë nga tetë fise afrikane. Në të njëjtën periudhë promovoi përkthimin e [[Liturgjia bizantine|Liturgjisë Hyjnore]] në katër gjuhë afrikane. U përkujdes për themelimin e rreth 150 famullive ortodokse dhe për ndërtimin e dhjetëra kishave, për ndërtimin e shtatë stacioneve misionare dhe punoi për hapjen e shkollave dhe qendrave mjekësore.
== Kryepeshkop i Shqipërisë ==
Më 1990, caktohet nga [[Patriarku]] Ekumenik Eksark Patriarkal në Shqipëri. Më 11 korrik[[1992]], ai u zgjodh Mitropolit i [[Tirana|Beratit]], [[Durrësi|Kuçovës]] dhe i gjithë Shqipërisë Së Juglindjes Së E Gjelbër Jeshile Të Qytetit Të Kuçovës dhe në 11 korrik 1992 u fronëzua në katedralen ortodokse "Shën Dhimitri" në Berat. Përmes vështirësive të shumta, ringriti nga gërmadhat [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]: u riorganizuan më tepër se 400 famulli; u themelua Akademia Theologjikë “Ngjallja e Krishtit” në [[Durrës]] (1992) dhe dy Lice kishtarë; shkolloi dhe dorëzoi 159 klerikë. Ai themeloi 50 qendra rinore në qytete të ndryshme. U kujdes për përkthimin dhe botimin e librave liturgjikë dhe të librave të tjerë fetarë. U ndërtuan 155 kisha të reja, u restauruan 63 të tjera dhe u riparuan më tepër se 160 kisha ekzistuese, si dhe 75 qendra kishtare (Ndërtesat e Krypeshkopatës dhe të mitropolive, shkolla, qendra mjekësore, shtëpi pritjeje, kampe rinore etj). Vepra totale ndërtuese arrin në afro 500 ndërtesa.
Ai ka zhvilluar vepra bamirësie, duke shpërndarë qindra tonë ushqime, veshmbathje dhe [[Ilaçi|ilaçe]]. Themeloi një gazetë të përmuajshme dhe tri revista, si edhe një stacion radiofonik. U përkujdes për ndërtimin e atelieve të Kishës (shtypshkronjës, fabrikës së qirinjve, zdrukthëtarisë, atelieve të ikonave dhe të restaurimit të tyre).
Në të njëjtën kohë, zhvilloi programe pionier në fushat e edukimit, shëndetësisë, kujdesit social, zhvillimit rural, kulturës dhe ekologjisë. Themeloi [http://klinikaorthodhokse.com/al/ Qendrën Mjekësore Diagnostike] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190401192118/http://klinikaorthodhokse.com/al/ |language=en|date=1 prill 2019 }} me 24 specialitete në [[Tirana|Tiranë]] dhe 4 qendra mjekësore në qytete të tjera; gjithashtu Akademi Teologjike, dy Institute të Formimit Profesional; nga viti 2010 në Tiranë [http://www.kulogos.edu.al/sq/ Kolegjin Universitar "Logos"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190603192612/http://www.kulogos.edu.al/sq/ |date=3 qershor 2019 }}, një lice profesional; 5 shkolla fillore dhe të mesme; një konvikt për vajza dhe 20 kopshte fëmijësh në qytete të ndryshme. Ai u përkujdes për ndërtimin e rrugëve, ujësjellësve, urave, riparimin e shkollave publike etj). Gjatë periudhës kritike të [[Kosova|Kosovës]] ([[1999]]), organizoi një program të gjerë humanitar, që ndihmoi rreth 33.000 refugjatë në vende të ndryshme të Shqipërisë. E lidhi Kishën e Shqipërisë me organizata ndërkombëtare kishtare. Ai është anëtar themelues i Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale të Shqipërisë dhe të Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë. Gjatë tensioneve politike midis Greqisë dhe Shqipërisë, kontribuoi në zbutjen e tyre dhe në afrimin e dy vendeve. Më 24 tetor [[2008]], sipas Nenit 10 të [[Kushtetuta e Shqipërisë|Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë]], Kryepeshkopi Anastas Janullatos nënshkroi Marrëveshjen e parashikuar nga Kushtetuta midis Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe [[Këshilli i Ministrave i Shqipërisë|Këshillit të Ministrave]], e cila në vazhdim u ratifikua në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin Popullor]] dhe në 22 janar [[2009]], u dekretua nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës]] z. [[Bamir Topi]] dhe u bë ligj i shtetit Nr. 10057/22.1.2009 <ref>{{Cite web |url=http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |title=Kopje e arkivuar |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=13 shtator 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140913015411/http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |url-status=dead }}</ref>. Marrëveshje që rregullon marrëdhëniet midis Shtetit dhe Kishes Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë sipas regjimit juridik të Shqipërisë, e cila administrohet dhe rregullohet sipas Statutit të ri të aprovuar në nëntor [[2006]], në Ansamblenë e veçantë Kleriko-laike, në [[Durrës]].
Nëpërmjet iniciativave dhe veprës së tij u është ofruar punë mijëra vetëve; u krijuan vepra serioze të strukturës sociale dhe [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kisha Ortodokse e Shqipërisë]] është bërë një faktor multidinamik shpirtëror dhe faktor progresi.
Është iniciator në ripërtëritjen e përpjekjes misionare në [[Kisha ortodokse e lindjes|Kishën Ortodokse]]. Dijetar në fushën e Historisë së Feve dhe të dialogut ndërfetar. Njëkohësisht, ai është përpjekur si paqebërës në [[Ballkani|Ballkan]].
Kontributi i tij në fushën e shkencës, në dëshminë e krishterë bashkëkohore, në përafrimin me konfesionet e tjera të krishtera, në dialogun ndërfetar dhe në bashkekzistencën paqësore midis popujve dhe feve, është i njohur botërisht. I janë akorduar shumë dekorata dhe çmime nga vende të ndryshme.
== Kundërshtimet ndaj Anastas Janullatos ==
Kundërshtimet kryesore ndaj Janullatosit përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke, dhe i ardhur nga Greqia, dhe marrëdhënieve të ndera mes Shqipërisë e Greqisë, dhe sesi u emërua si Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.
Kundërshtimet ndaj Kryepeshkopit Anastas Janullatos përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke dhe tensionet në kohë të ndryshme të marrëdhënieve mes [[Shqipëri]]së e Greqisë.
Në 2 gusht 1992 fronëzohet si Kryepeshkopi i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]], në Kishën Katedrale të Tiranës, në prani të të gjithë klerikëve e laikëve, përfaqësues të krahinave të Shqipërisë, të përfaqësuesve të [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikanës Ekumenike të Kostandinopojës]] ([[Stambolli]]t) si dhe nga klerikë ortodoksë nga [[SHBA]], por duke pasur kundërshtime nga një grup personash brenda në kishë.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=c-155gEfJrE&feature=player_embedded Fragmente nga Fronëzimi, 2 Gusht 1992 - YouTube<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>. Por akuzat ndaj krypeshkopit vazhdonin se edhe Patriarkati shkelte dispozita. [[Kisha Ortodokse e Lindjes|Kisha Ortodokse]] dhe Kryepeshkopi deklaronte vazhdimisht në median e shkruar dhe televizive se fronëzimi i tij si Kryepeshkop ishte i rregullt dhe pa ndonje shkelje kanonike te Kishes, as te shtetit, por u krye pas miratimit zyrtar të [[Presidenti i Shqipërisë|Presidentit të atëhershëm të Shqipërisë]] [[Sali Berisha]] (30.6.1992), konform të së Drejtës Kanonike Kishtare Ortodokse, pas kërkesës së ortodoksëve shqiptarë drejtuar Patrikanës Ekumenike <ref>[https://www.scribd.com/document/97571464/Gazeta-Ngjallja-Nentor-2010 Përgjigje e detyruar ndaj një recitali keqinformimesh]</ref>. Në vjeshtën e vitit [[1994]], u tentua me projektkushtetutën e re, largimi përfundimtar i Kryepeshkopit, por së fundi ajo u hodh poshtë në referendumin e 6 nëntorit [[1994]].
Disa shqiptarë ortodoksë, njohin At [[Nikollë Marku]]n si kreun e Kishës Ortodokse Autoqefale Kombëtare të Shqipërisë (KOAKSh) e si drejtuesin legjitim të ortodoksisë shqiptare. Gjithashtu, mbështetja që Janullatosi i ka bërë me anë të KOAKSh-it politikave të shtetit grek ndaj atij shqiptar, ka bërë që të shihet si figurë e dyshimtë që mundohet të fusë përçarjen mes besimtarëve shqiptarë ortodoksë<ref>{{Cite web|url=http://telegraf.al/aktualitet/ate-nikolla-marku-anastas-janullatos-po-e-ve-kishen-shqiptare-ne-sherbim-te-interesave-shoviniste-greke/}}</ref>.
Në sulmet ndaj Janullatosit e orientojnë këndin optik të marrëdhënieve Janullatos-Liolin vetëm në vitet e para të dhjetëvjeçarit të viteve 90-të, duke injoruar vazhdimësinë dhe marrëdhëniet që janë zhvilluar që nga ajo kohë me [[Kryedioqeza ortodokse shqiptare në Amerikë|Kishën Shqiptare të Amerikës]], konkretisht edhe me Atë Liolinin.
Shkruajnë se Kisha ortodokse shqiptare e Amerikës me seli në Boston, nën kryesinë e [[Artur Evans Liolin|At A. Liolinit]], kur mori vesh përgatitjet për shpalljen e Janullatosit si kryepeshkop i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|KOASh]]-it, lëshoi më 30 korrik 1992 këtë deklaratë:
''Ne protestojmë vendimin e Patriarkut ekumenik në Stamboll që një prift me kombësi greke të bëhet kryepeshkop i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë. Në bazë të statuteve të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, në të kaluarën të gjithë klerikët permanent prej kryepeshkopit dhe deri te famullitarët, kanë qenë shqiptarë. Klerikët e huaj që janë tani në Shqipëri janë pritur me mirënjohje për ndihmën që po japin duke rindërtuar Kishën Ortodokse në përputhje me historinë tonë të veçantë, me traditat dhe identitetin tonë, të cilat diktojnë që kryetari i Kishës Ortodokse Shqiptare të jetë me kombësi shqiptare. Letra kredenciale e peshkopit Anastas Janullatos më 3 qershor 1991, premton se puna e tij në Shqipëri si një i dërguar i veçantë ekleziastik do të ishte e kufizuar në kohë dhe në detyra deri sa të rimëkëmbej Kisha Autoqefale Ortodokse Shqiptare. Ne mendojmë se për të qenë Kisha Ortodokse Shqiptare vetëqeverisëse dhe e pavarur (autoqefale) është e domosdoshme që klerikët dhe sidomos kryepeshkopi të jenë me kombësi dhe nënshtetësi shqiptarë''.<ref>Botuar në Gazeta “RD”, Tiranë 25 gusht 1992</ref>
Me gjithë ngurrimet e para, vetë atë [[Artur Evans Liolin|Artur Liolini]], në tetor të vitit 2002, në një intervistë të tij dhënë “[[Zëri i Amerikës|Zërit të Amerikës]]”, midis të tjerash tha: ''“Si shqiptarë ne duhet të gjykojmë çdo individ në bazë të veprave të tij dhe jo thjesht nisur nga origjina e tij etnike. Kam bindjen se Kryepeshkopi Janullatos do të ishte një person i jashtëzakonshëm për çdo komb dhe jo vetëm për grekët apo shqiptarët. Në shumë mënyra ai duhet parë si episkop ortodoks ndërkombëtar, i cili ka ofruar një mesazh universal. Në rast se Imzot [[Fan Noli]] do të ishte i gjallë sot, unë besoj se ai dhe Kryepiskopi Anastas do të ishin miq dhe kolegë”''. Në një letër të tij drejtuar Atë Luka Veronis, 13.10.2002, i thekson përsëri këto fjalë: ''“Frazat e mësipërme shprehin opinionin tim të ndershëm dhe tërësinë e mendimeve të mia dhe nuk janë një lavdërim sa për të kaluar radhën. Vepra e Kryepeshkopit flet vetë”''. Gjithashtu Atë Artur Liolini <ref>[http://www.bbc.co.uk/albanian/entertainment/story/2008/11/081126_intw_at_liolin.shtml BBC - Intervistë e Atë Artur Liolinit,2008<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> dhe i vëllai i tij Kryepeshkop-Mitropolit Nikon Liolin <ref>[http://oca.org/media/photos/archbishop-nikon-participates-in-celebration-in-albania OCA - Kryepeshkopi Nikon Liolin merr pjese ne ceremonine e hapjes së Katedrales së Tiranës, 2012<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> tashmë kanë komunikim dhe marrëdhënie të ngrohta <ref>[http://botaegruas.blogspot.com/2006/08/bota-e-gruas-shqiptare-keze-kozeta.html Bota e Gruas Shqiptare - KEZE (KOZETA) ZYLO INTERVISTE ME AT ARTUR LIOLIN<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> me Kryepeshkopin Anastas Janullatos, edhe duke e vizituar disa here në Tiranë dhe ftuar në përvjetorët e Nolit në [[Boston]] të USA (p.sh. [[100]] vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe etj.), duke i shprehur atij gëzimin dhe miratimin për veprën e kryer prej tij <ref>{{Cite web |url=http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |title=Kryekisha e Shën Gjergjit, Boston - 100 vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën --> |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=7 shkurt 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190207200946/http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |language=en|url-status=dead }}</ref>.
== Nderime ==
U nderua me Kryqin e Shenjtë të Apostullit dhe Ungjillorit Mark të Klasit të Parë, i Patriarkanës së [[Aleksandria|Aleksandrisë]] ([[1985]]), me kryqin e shën Katerinës të Malit Sina ([[Egjipti|Egjipt]])(1985), me atë të shën Kirillit dhe Metodit të Kishës Ortodokse të [[Çekosllovakia|Çekosllovakisë]] ([[1986]]); me Medaljen e Argjendtë të Akademisë së Athinës “si promotor dhe pionier i veprës dhe punës misionare” ([[1987]]), me Medaljen e Artë me Dafinën e Kryqit të Kuq të Greqisë ([[1994]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës Greke ([[1997]]); me Medaljen e Princit të madh Vladimirit (Klasi i Parë) të Kishës [[Rusia|Ruse]]; me Medaljen e Apostull Andreas të Patrikanës Ekumenike ([[Kostandinopoja|Kostandinopojë]]/[[Stamboll]]) ([[1999]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Kryqtarëve Ortodoksë të Varrit të Shenjtë ([[Jerusalemi|Jerusalem]])([[2000]]); me Çmimin e Suksesit të Këshillit të Grekëve në diasporë ([[2000]]). Ai është nderuar gjithashtu: me Çmimin Athenagora për të drejtat e njeriut [[2001]] ([[New York]]); me “Pro humanitare” të Institutit Evropian Kulturor Pro Europe ([[Frajburgu|Freiburg]]) (2001); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Shën Pavlit të Kishës së [[Greqi]]së ([[2001]]); me Medaljen e Nderit dhe të Punës për mirëqenien e përgjithshme të qytetit të [[Athina|Athinës]] ([[2001]]); me Çelësin e Artë të qytetit të [[Selaniku]]t ([[2002]]), dhe të Lamisë (2002); [http://www.orthodoxalbania.org/Shqip/Shtypi%20&%20Publikimet/AAqytetarnderitr.htm Qytetar Nderi i Tiranës]{{Lidhje e vdekur}}{{Lidhje e thyer}} ([[2005]]) dhe i [[Korça|Korçës]] ([[2007]]); me Çmimin humanitar [[Polonia|polak]] “Ecce Homo” ([[2003]]); me Medaljen nga Presidenti i Republikës [[Rumania|Rumune]] (2003); me Medaljen e Artë të Klasit të Parë, të Bashkisë së Pireut ([[2005]]); me Çmimin “për veprimtari të jashtëzakonshme në forcimin e Unitetit të Kombeve të Krishtera Ortodokse” ([[Moska|Moskë]] [[2006]]); me Medaljen e Jarosllavit të Urtë të Republikës së [[Ukraina|Ukrainës]] ([[2008]]); me Medaljen e Madhe të Artë të Apostull Varnavës të Kishës së [[Qiproja|Qipros]] ([[2008]]); me Kryqin e Madh të Apostull Markut të Patriarkanës së Aleksandrisë dhe gjithë [[Afrika|Afrikës]] ([[2009]]); [[Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"|medaljen "Gjergj Kastrioti - Skënderbeu" të Republikës së Shqipërisë]] ([[2010]], nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës së Shqipërisë]] z. [[Bamir Topi]] <ref>{{Cite web |url=http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |title=Presidenti Topi dekoron katër udhëheqësit më të lartë komuniteteve fetare tradicionale. (5 Prill 2010) |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=4 maj 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170504033403/http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |url-status=dead }}</ref>, S[https://web.archive.org/web/20190402211124/http://orthodoxalbania.net/index.php/al/lajme/blog/6867-kryepiskopi-anastas-senator-nderi-i-akademise-evropiane-te-shkencave-dhe-artit%3Ffbclid%3DIwAR17z3iC_NqGblO9CR1nZdDjNEwoTsCXGjOLyp02WQLcbwgn5J4yOBtBNCU enator Nderi i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Artit] (European Academy of Sciences and Art) në [[Salcburgu|Salcburg]], [[Austria|Austri]] ([[2019]]).
== Vepra ==
Anastas Janullatos është autor dhjetëra librave shkencorë dhe i studimeve e artikujve me përmbajtje theologjike dhe fetarologjike (shih botimet më poshtë).
===Studime në historinë e feve===
*Τά πνεύματα μ'μπάντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (The Spirits M'bandwa and the Framework of their Cult. Aspects of the African Religion), (dizertacion doktorate), bot. Πορευθέντες, Athinë 1970, fq. 294 +23 + X tabela.
*"Κύριος της Λαμπρότητος". Ό Θεός των παρά τό όρος Κένυα φυλών. Θρησκειολογική έρευνα ("The Lord of Brightness". The God of the Tribes East of Kenya. A Research in the History of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 246,21973 botim i zgjeruar, fq. 272,31983. Ό όρθρος τής Όρθοδοξίας εις τήν Ταπωνίαν (The Dawn of Orthodoxy in Japan), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 70.
*Various Christian Approaches to the Other Religions. A Historical Outline, bot. Πορενθέντες, Athinë 1971, fq. 134.
*Në greqisht: θέσεις τών χριστιανών έναντι τών άλλων θρησκειών, (lek-sione universitare), Athinë 1975, fq.144.
*Μορφαί αφρικανικού τελετουργικού. Μύησις καί πνευματοληψία ανατολικώς τοϋ "Ρουενζόρι". Έρευνα θρησκειολογική (Forms of African Worship. Initiation and Mediumship East of Ruwenzori. A Research in Histo¬ry of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1972, fq. 176. 21973, fq. 192. 31981.
*Ρουχάν'γκα - Ό Δημιουργός. Συμβολή εις τήν έρευναν τών περί Θεού καί άνθρωπου αφρικανικών δοξασιών (Ruhan 'ga - The Creator. A Contri¬bution to the Research of African Beliefs on God and Man), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq.138,21983.
*"Οψεις Ινδουισμού - Βουδδισμοϋ (Aspects of Hinduism - Buddhism), (lek-sione universitare), Athinë 1985, fq.176.
*Ισλάμ. Θρησκειολογική έπισκόπησις (Islam. A General Survey), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq. 340, Athinë ,42004, Ακρίτας, Athinë ,52006, fq. 506, botim i rinovuar në greqisten e re pajisur me material shtesë foto-grafik.
Përkthime:
**[[Serbisht]]: Islam, Kristianski Kulturni Tsentar, Beograd 2005.
**Rumanisht: Islam, bot. Bizantina, Bucharest (është në botim).
**Anglisht: Islam. St. Vladimir's Seminary Press (është në botim).
*Παγκοσμιότητα καί Όρθοδοξία. Μελετήματα Όρθοδόξου προβλημα¬τισμού, (Universality and Orthodoxy. Studies in Orthodox Problematics), bot. Ακρίτας, Athinë 2000, fq. 286,62006.
Përkthime:
**Serbisht: Globalizam i Pravoslavie, Bogoslovskok Facultet, Beograd 2002.
**Anglisht: Facing the World. Orthodox Christian Essays on Global Concerns, St. Vladimir's Seminary, Crestwood NY and WCC, Geneva 2003.
**Rumanisht: Ortodoxia siproblemele lumii contemporane, bot. Bizantina, Bukuresht 2003.
**Shqip: Globalizmi dhe Orthodhoksia, bot. Ngjallja, Tiranë 2004.
**Bullgarisht: Pravoslaviete i Globalizatsiyata, Fontatsiya, Demos, Sofia 2005.
**Italisht: Vivere insieme, edizioni Qiqajon - Comunita di Bose, 2017.
*"Ιχνη από την αναζήτηση τον Υπερβατικού. Συλλογή θρησκειολο¬γικών μελετημάτων (Footprints of the Quest for the Transcendent. A Collection of studies in History of Religion), bot. Ακρίτας, Athinë 2004, fq. 496,32006.
**Shqip: Gjurmë në kërkim të Trashendetes (Përmbledhje hulumtimesh fetarologjike), bot. Ngjallja, Tiranë 2010, fq.367.
*Θεός έφανερώθη εν σαρκί (God was manifested in the flesh). Μαΐστρος, Athinë 2006.
**Përkthyer në shqip: Perëndia u shfaq në mish, bot. Ngjallja, Tiranë, 2006. Μιά άλλη άποψη, Κείμενα καί ηχογραφήσεις (Another View. Texts and Recordings), (CD) αφηγήσεων, ομιλιών, στοχασμών, Bond-us music, Athinë 2007.
*Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός (Now are all things filled with light) Μαΐστρος, Athinë 2007.
**Përkthyer në shqip: Tani të gjitha u mbushën me dritë, bot. Ngjallja, Tiranë 2007.
*Ιεραποστολή στά Ιχνη τον Χρίστου (Mission in Christ s Way), Αποστο¬λική Διακονία, Athinë 2007,22009, fq. 374.
*Μοναχοί καί Ιεραποστολή κατά τους 4° καί 9' αιώνες (Monks and Mis¬sion during the 4th and 9'h Centuries), bot. Ακρίτας, Athinë 2008, fq. 98.
*"Εως έσχάτον της γης (To the End of the Earth). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 388.
*Στην "Αφρική (In Africa). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 478.
*In Africa, Orthodox Witness and Service, Brookline, MA, Holy Cross Orthodox Press, 2015.
*Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, bot. Ngjallja, Tiranë 2013, fq. 176.
*Ανασυσταση της Ορθοδοξου Αυτοκεφαλου Εκκλησιας της Αλβανιας 1991-2012, Tiranë, 2015.
*In Albania - Cross and Resurrection, St. Vladimir's Seminary Press, Yonkers, New York, 2016.
=== Manuale për mesuesit ===
*Θεία μηνύματα (Divine Messages) (në bashkëpunim me Ε. Bitti), Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Athinë 1960, fq. 346,71978.
*Πίστις καί ζωή (Faith and Life), Αποστολική Διακονία, Athinë 1961, fq. 300 + XXII, 71982.
*Πνευματική πορεία (Spiritual Way), Αποστολική Διακονία, Athinë 1962, fq. 348.71981.
*Mesazhe Hyjnore, bot. Ngjallja, Tiranë 2009, fq. 269.
*Udhëtim shpirtëror, bot. Ngjallja, Tiranë 2011, fq. 443.
=== Botime më vete ===
*"Εις τήν γραμμήν των Πατέρων. Ή δυναμική κατανόησις της παραδόσεως των Τριών Ιεραρχών", Άκτϊνες24 (1961); bot. Ετοιμασία, Athinë21971, fq. 32.
*"Τό θρησκευτικόν πρόβλημα εις τήν Άφρικήν". Πορευθέντες 3(1961); bot. Πορευθέντες, Athinë 21971, fq. 24.
*"Τύποι ιερέων αφρικάνικων ίεροβασιλείων", botim në fashikull nga vëllimi për nder të profesorit V. Vellas, Πόνημα Εϋγνωμον, Athinë 1968, fq. 28.
*Monks and Mission in the Eastern Church during the Fourth Century, botim në fashikull nga Go Ye 8 (1966), fq. 46. Ribotim tek: International Review of Missions, Geneva 58 (1969), fq. 208-226.
*"Αφετηριακαί σκέψεις διά τήν Έξωτερικήν Τεραποστολήν", botim në fashikull nga Πορενθέντες 10 (1968), fq. 24, 21969. Botuar, gjithashtu, tek Εκκλησία 55 (1968).
*"The Purpose and Motive of Mission - From an Orthodox Point of View". International Review of Missions 54 (1965) Gjenevë, Ribotim i pasuruar tek Go Ye 9 (21967), Athinë 31968, fq. 40.
*"Initial Thoughts toward an Orthodox Foreign Mission", botim në fashikull nga Go Ye 10 (1968), Athinë 21969, fq. 24.
*"Eine Kirche erwacht zur Mission", botim në fashikull nga Anuari Jahrbuch Evangelischer Mission, Hamburg 1970, Athinë 21970, fq. 8.
*"Αδιαφορία γιά τήν Ιεραποστολή σημαίνει αρνησι της Όρθοδοξίας, Αποστολική Διακονία, Athinë 1971.31973, fq. 30.
*"Προοπτικά! καί θεολογικαί προϋποθέσεις τοϋ 'Διορθοδόξου Κέντρου Άθηνών'", botim në fashikull nga Εκκλησία 48 (1971), fq. 16.
*The Inter-Orthodox Centre of Athens-Perspectives and Presuppositions, Athinë 1973, fq. 12.
*"Ίνα ό κόσμος πιστεύση", botim në fashikull nga' Εκκλησία 52 (1975), fq.10.
*"Λεωνίδας Ίω. Φιλιππίδης. Ό επιστήμων, ό άνθρωπος", botim në fashikull nga Επιστημονική Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής τοϋ Πανεπιστημίου Αθηνών, veil. 1, Athinë 1976, fq. 56.
*"Thëologie, mission et pastorale", botim në fashikull nga Proche-Orient Chretien 29 (1979), Athinë 1979, fq. 20.
=== Studime dhe artikuj në revista dhe punime në grup ===
*"The Forgotten Commandment, Mt. 28:19", The Word 3 (1959), Çikago, fq. 3-5.
*"To πρόβλημα της προσωπικής ζωής'", Ακτίνες 23 (1960), fq. 361-366.
*"Ή ιεραποστολική δράσις των Εκκλησιών τής Ανατολής εις Κεντρικήν καί Άνατολικήν Άσίαν", Πορευθέντες3 (1961), vol. 10, fq. 26-31.
*"The Missionary Activities of the Churches of the East in Central and Eastern Asia", Go Ye 3 (1961), vol. 10, fq. 3-6.
*"Ή επιστήμη δεν φθάνει", Σκαπάνη, prill 1961, fq. 22-23.
*"Ό οικουμενικός άνθρωπος", Σκαπάνη, shkurt 1962, fq. 35-37.
*Ή Όρθοδοξία εις τήν Κίναν", Πορευθένες 4 (1962), vol. 14, fq. 26-30, vol. 15, fq. 36-39, vol. 16, fq. 52-55.
*"Ή Όρθοδοξία εις τήν Άλάσκαν", Πορευθέντες 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botimi i përpunuar "Αλάσκα", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, veil. 2 (1963), fq. 11-19.
*"Orthodoxy in Alaska", Go Ye 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botim i përmbledhur tek Orthodoxy. A Pan-Orthodox Symposium, Athinë 1964, fq. 333-349, fq. 433-435.
*"Βυζάντιον, έργον Ευαγγελισμού", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλο¬παίδεια, veil. 4 (1964), fq. 19-59.
*"Διορθόδοξος Προσέγγισις", Όρθόδοξος Παρουσία 1 (1964), fq. 29-35.
*"Orthodoxy in the Land of the Rising Sun", Orthodoxy. A Pan-Orthodox Sym-posium, Athinë 1964, fq. 300-319, fq. 438-460.
*"Orthodoxy and Mission", St. Vladimir s Theological Quarterly 8 (1964) Nju Jork, fq. 139-148.
*"Missions Orthodoxes", Parole et Mission 8 (1965) Paris, fq. 5-18.
*"Mission aus der Sicht eines Orthodoxen", Neue Zeitschrift fur Missionswis-senschaft - Nouvelle Revue de science missionnaire 26 (1970), fq. 241-252.
*"Reflexions d'un Orthodoxe sur la cooperation inter-confessionnelle dans la Mission", Oecumënisme en Mission, 40e semaine de Missiologie de Louvain, Louvain, 1970, fq. 101-110.
*"Les Missions des Eglises d'Orient". Encyclopaedia Universalis 11 (1972) Paris, fq. 99-102.
*"Pour que le monde croie", Contacts 27 (1975), fq. 319-322.
*"Growing into awareness", Primal World Views: Christian Dialogue with Traditional Thought Forms, botuar nën kujdesin e J. B. Taylor, Ibadan, Nigeri 1976, fq. 72-78. Ribotim "Christian Awareness of Primal World-Views", Mis¬sion Trends 5, botuar nga G. Anderson, T. Stransky, Nju Jork - Toronto, bot. Paulist Press, 1981, fq. 249-257.
*"Theology - Mission and Pastoral care", Proces-Verbaux du Deuxieme Congres de Theologie Orhodoxe a Athenes, 19-29 Aout 1976, Athinë 1978, fq. 292-311. Shih edhe tek The Greek Orthodox Theological Review 22 (1977), fq. 157-180.
*"Mexico City 1963: Old wine into fresh wineskins", International Review of Mission 67 (1978), fq. 354-364.
*"Ala redëcouverte de l'ethos missionnaire de l'Eglise Orthodoxe", Aspects de I'Orthodoxie, Strasbourg 1978, fq. 78-96.
*"Θεολογία - Ιεραποστολή καί Ποιμαντική", Πρακτικά τοϋ Δευτέρου Συνεδρίου Όρθοδόξου Θεολογίας, Αθήνα 12-19 Αύγ. 1976, Athinë 1980, fq. 291-309.
*"Discovering the Orthodox Missionary Ethos", Martyria-Mission. The Wit¬ness of the Orthodox Churches, Geneva 1980, fq. 20-29.
*"Relations between Man and Nature in the World Religions", Bulletin - Sec-retariates pro non Christianis, Citta del Vaticano 47 (1981), 134-142 dhe Pro-ceedings - World's Religionists Ethics Congress, Tokio 1983, fq. 149-159.
*"The Ascent of Human Nature", International Review of Mission 69 (1980), fq. 202-206. Shih gjithashtu, Your Kingdom Come. Mission Perspectives, Gjenevë 1981, fq. 237-242.
*"Έξι χριστιανικές θέσεις στό θέμα τών εκτρώσεων", Εκτρώσεις καί δημογραφικό πρόβλημα (Κέντρο Οικογενειακοί Προγραμματισμοί Μαιευτικής καί Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), Janinë 1982, fq. 59-65, 71, 75-79.
*"L'elevation de la nature humaine", Que ton Rëgne vienne! Perspectives mis-sionnaires, Gjenevë 1982, fq. 101-105.
*"Die Mystik in Byzanz", Erbe und Auftrag, Benediktinische Monatsschrift, Beuron 59 (1983) Gjermania, fq. 437-449.
*"Worship - Service - Martyria". A paper for the Sixth Assembly of the WCC, International Review of Mission 72 (1983), fq. 635-639.
*"Έλθέτω ή βασιλεία σου', Όρθόόοξη μαρτυρία στή σύγχρονη οικουμένη", Πάντα τά Έθνη 2 (1983), vol. 7, fq. 4-5, vol. 8, fq. 4-6, vol. 9, fq. 4-6.
*"Ίνδουϊστικές αιρέσεις στόν ελλαδικό χώρο", Εκκλησία 61 (1984), fq. 196-201.
*"Ή δοξολογική κατανόηση τής ζωής καί τής ιεραποστολής", Πάντα τά Έθνη 5 (1986), vol. 17, 20-27, vol. 18, fq. 4-7.
*"Les moines et la mission dans l'Eglise d'Orient au IVe siecle", Paix 47-48 (1986) (Monastere orthodoxe Saint-Nicolas de la Dalmerie, F 34260).
*"Αθήνα, πόλη συνεχοϋς θεολογικής καί πολιτιστική συμβολής", εισήγηση στό ομώνυμο Συμπόσιο τής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου "Αθηνών, Εθνικό καί Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Επίσημοι λόγοι, veil. 28, Athinë 1988, fq. 363-369.
*"Remembering Some Basic Facts in Foday's Mission", International Review of Mission 77 (1988), fq. 4-11.
*"Your will be done - Mission in Christ's Way. A meditative introduction", International Review of Mission 77 (1988), fq. 173-178.
*"Emerging Perspectives on the Relationships of Christians to People of Other Faith - An Eastern Orthodox Contribution", International Review of Mission 11 (1988), fq. 332-346.
*"Βουδδισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 2, bot. Ελληνικά Γράμματα, Athinë 1989, fq. 1025-1028.
*"Όρθόδοξη "Ιεραποστολή. Παρελθόν - Παρόν - Μέλλον", Γενηθήτω τό θέλημα σου. Ή αποστολή τής Όρθοδοξίας σήμερα, botuar nën kujdesin e Γ. Λαιμόπουλος, Neapoli - Selanik 1989, fq. 69-95.
*"Orthodox Mission - Past, Present, Future", Your Will be Done. Orthodoxy in Mission, botuar nga G. Lemopoulos, Katerini, Fertios - Gjenevë, WCC, 1989, fq. 63-92.
*"Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Christi", Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Jesu Christi. Welt-missionskonferenz in San Antonio, 1989 (bot. nën kujdesin e J. Wietzke), Frankfurt a.M., Otto Lembeck, 1989, fq. 217-235. Gjithashtu, Jahrbuch 6. Des Evangelischen Missionswerkes in Siidwestdeutschland. Mission bei uns gemeinsam mit den Partnern, Shtutgard 1989, fq. 82-88.
*"Address by the Conference Moderator", International Review of Mission (Fhe San Antonio Conference) 78 (1989), fq. 316-328. Gjithashtu tek, The San Antonio Report, Your Will be Done. Mission in Christ's Way, botuar nga Fr. R. Wilson, Gjenevë, WCC, 1990, fq. 100-114.
*"Γενηθήτω τό θέλημα Σου-Ίεραποστολή στά ϊχνη τοϋ Χρίστου", Πάντα τά Έθνη 9 (1990), San Antonio - SHBA, vol. 33, fq. 3-7, vol. 34, fq. 35-38.
*"Ινδουισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 4 (1990), fq. 2425-2429.
*"Παράδοση καί όραμα ειρηνικής συνυπάρξεως τών θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία", Fjalim mbajtur me rastin e pranimit si Anëtar Kor-respondent i Akademisë së Athinës 14.12.1993, Πρακτικά τής Ακαδημίας Αθηνών, veil. 68 (1993) Athinë, fq. 492-511. Shih dhe tek Εκκλησία 71 (1994), fq. 231-234, fq. 279-282, fq. 329-330, fq. 360-363.
*"Le t'i shkojmë pas edhe në kthim", Ngjallja, shkurt 1993, fq. 5.
*"Të bashkuar dhe të interesuar për thellësinë e gjërave", Ngjallja, mars 1993, fq. 4.
*"Të denjë të Krishtit", Ngjallja, qershor 1993, fq. 4-5.
*"Lum ata që bëjnë paqe, sepse ata do të quhen bij Perëndie" (Matth. 5.9), kon-ferenca Ndërkombëtare për Paqen dhe Tolerancën, Stamboll, 8 shkurt 1994, Ngjallja, mars 1994, fq. 1-2.
*"Pjesëmarrje mistike në Darken Mistike", Ngjallja, prill 1994, fq. 6-7.
*"Ngritja e natyrës njerëzore", Ngjallja, qershor 1994, fq. 1,6; korrik 1994, fq. 6,12.
*"Dashuri pa fund e pa kufi", Ngjallja, shtator 1994, fq. 1,7.
*"Kuadri juridiko-kanonik i Kishës sonë" (Ligjëratë me intelektualët e Tiranës në Kishën Katedrale, Tiranë, më 2 nëntor 1994), Ngjallja, nëntor 1994, fq. 1,6-8.
*"Vendi i Krypeshkopit nuk është fron pushteti, por kryq shërbimi", (intervistë e Krypeshkopit Anastas për gazetën Kohajonë, 18 tetor 1994), Ngjallja, dhje-tor 1994, fq. 9-10.
*"Μιά Εκκλησία σέ μακροχρόνιο πολύτροπο διωγμό", Fjalim i mbajtur me rastin e dhënies së titullit Doktor nderi i degës së theologjisë së Universitetit Aristoteli Selanik më 13.12.1995, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής, veil. 6, Νέα Σειρά, Τμήμα Θεολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπι¬στήμιο Θεσσαλονίκης, Selanik 1996, fq. 28-48.
*"Άνθρωπος καί φύση στίς μεγάλες θρησκείες", 75 Χρόνια Γεωπονικό Πανεπιστήμιο "Αθηνών, 1920-1995, qershor 1996, fq. 93-105.
*"Byzantine and Contemporary Greek Orthodox Approaches to Islam", Journal of Ecumenical Studies, 33:4, Fall 1996, fq. 512-527.
*"The Global Vision of Proclaiming the Gospel", The Greek Orthodox Theo¬logical Review 42 (1997) Gjenevë, nr. 3-4, fq. 401-417.
*"Address by the Conference Moderator on World Mission and Evangelism, San Antonio, 1989", The Ecumenical Movement, An Anthology of Key-texts and Voices, botuar nën kujdesin e M. Kinnamont dhe Β. E. Cope, WCC Gjenevë, 1997, fq. 388-392.
*"Bashkekzistenca fetare në shoqërinë civile", Konferenca me komunitetet fetare më 16 nëntor 1998, Ngjallja, dhjetor 1998, fq. 7-8.
*"Turn to God. Rejoice in Hope - Anamnesis," Together on the Way, Official Report of the 8"' Assembly of the WCC, botuar nën kujdesin e Diane Kessler, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 28-33.
*"Anamnesis", Faisons route ensemble. Rapport officiel de la Huitiëme Assemblee du Conseil oecumënique des Eglises, botuar nën drejtimin e N. Lossky, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 22-27. Gjithashtu shih "Anamnesis", Τιμητικό Αφιέρωμα στόν Όμότιμο Καθηγητή Αλέξανδρο Γουσίδη, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής 9 (1999), bot. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Θεολογίας, Selanik 1999, fq. 13-18.
*"Οί θρησκείες δεν πρέπει νά ρίχνουν λάδι στή φωτιά τοϋ πολέμου", inter-vistë dhënë Γρ. Καλοκαιρινό, Καθημερινή, 11.4.1999.
"Religion mustn't add fuel to the fire of conflict". Interview Gr. Kalokairinos, Herald Tribune, 13.4.1999.
*"May Peace and Justice Once More Reign in the Balkans", For the Peace from Above. An Orthodox resource book on world peace and nationalism, bot. Syndesmos, the World Fellowship of Orthodox Youth, Byalistok, Poloni, 1999, fq. 160-163. Botuar, gjithashtu, në frëngjisht tek SOP 240 (qershor 1999), dhe në gazetën, Zëri i Popullit, maj 1999, Tiranë.
*"Orthodoxe Mission. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft", Die Orthodoxe Kirche. Eine Stand-Ortbestimmung under Jahrtausend-wende. Festshrift fur Anastasios Kalis, botuar nga von Eumenius von Lefka, Athanasios Basdekis dhe Nikolaos Thon, Frankfurt am Main, Lembek, 1999, fq. 93-121.
*"Ή Όρθοδοξία ενώπιον τής τρίτης χιλιετίας", Πατριαρχεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ο Θησαυρός τής "Ορθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 12-21.
*"Εκκλησία τής Αλβανίας. Τστορική-πνευματική παράδοση", Πατριαρ¬χεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ό Θησαυρός τής Όρθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Orthodoxy Faces the Third Millenium", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. History, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Amine, 2000, fq. 12-21.
*"The Church of Albania. History and Spiritual Tradition", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. Histo¬ry, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Ανάμνηση", Σύναξη 73, janar-mars 2000, fq. 5-10.
*"Ή Όρθοδοξία πρό τής ραγδαίας εξελίξεως τών θετικών επιστημών -Διαπιστώσεις καί προτάσεις", Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Επιστήμες, τεχνολογίες αιχμής καί Όρθοδοξία, 4-8.10.2000, botim i Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, Athinë 2002, fq. 33-43. Dhe Εφημέριος, viti 49, vol. 11, nëntor 2000.
*"Τρία κρίσιμα διαχρονικά θέματα", Ελευθεροτυπία, 19.11.2001.
*"Νά μήν μπλέκουμε θρησκεία μέ τρομοκρατία", intervistë dhënë Στ. Τζίμα, Καθημερινή, 14.10.2001.
*"Ή συμβολή στήν υπερνίκηση τής βίας, Άμεσο ενδιαφέρον καί χρέος τώνΕκκλησιών". Πειραϊκή Εκκλησία 122, dhjetor2001, fq. 45-50.
*"Responsabilite apostolique et dimension universelle de PEglise", SOP (Ser¬vice Orthodoxe de Presse) 263, dhjetor 2001, fq. 23-27.
*"Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue", Ζω όέ ούκέτι εγώ, ζή δέ εν έμοί Χριστός, botim kushtuar Krypeshkopit Dhimitrios, botuar nën kujdesin e Σ. Δαμασκηνός, Φ. Δωρής, Β. Κύρκος, I. Μουτσούλας, Γ. Μπαμπινιώτης, Κ. Μπέης, Θ. Πελεγκρίνης, Α.Ν. Σάκκουλας, Athinë, 2002, fq. 1-8.
*"Ή ηθική στίς επιχειρήσεις. Ή εταιρική ευθύνη καί ή κοινωνική αλληλεγγύη", Οικονομικός Ταχυδρόμος, 9 nëntor 2002, fq. 18-20.
*"Besoj se ka të ardhme, ka shpresë", intervistë e Krypeshkopit Anastas dhënë TV "Arbëria", tetor 2002, Ngjallja, shtator-tetor 2002, fq. 6,8.
*"Ή διαχρονική μετοχή της χριστιανικής πίστεως στήν οικοδόμηση της Ευρώπης" Εκκλησία 70 (2003), fq. 351-356.
*"Orthodoxe Mission", Leitfaden Ecumenische Missionstheologie, botuar nga Chr. Tahlin-Sander, An.Schultze, D. Werner, H. Wrogemann, Chr. Kaizer, Giittersloch, 2003, fq. 113-129.
*"The Spirit of Love", The Adriatic Sea. A Sea at Risk, a Unity of Purpose, botuar nën kujdesin e N. Ascherson and An. Marshall, Athinë, Religion Science and the Environment, 2003, fq. 89-91.
*"Καί ιδού εγώ μεθ' υμών είμι πάσας τάς ημέρας εως της συντέλειας του αιώνος" (Ματθ. 28:20), Σύναξις Ευχαριστίας, botim për nder të Jerontit Emilianos, bot. "Ινδικτος, Athinë 2003, fq. 111-118.
*"Confessing Christ Today", The Bond of Unity, botuar nga H. Boss, "Syn-desmos's" fifty years of work for Orthodox Youth and unity, bot. Syndesmos, Athinë, 2003, fq. 177-190.
*"The Apostolic Responsibility and Worldwide Dimension of Orthodoxy", Key-note Address at the Syndesmos's Festival, St Morin, France, 30.8.2001, Bonds of Unity, botuar nga H. Bos, bot. Syndesmos, Athinë 2003, fq. 199-208.
*"Rilindja e Kishës Orthodhokse në Shqipëri (1991-2000)", 2000 vjet art dhe kulturë kishtare në Shqipëri, Simpozium Ndërkombëtar, 16-18 nëntor 2000, bot. Tiranë 2003, fq. 437-446.
*"Duke rizbuluar identitetin apostolik në Kishën Orthodhokse sot", Fjala e mbajtur në Asamblenë XVII e Syndesmos me rastin e 50 vjetorit të theme-limit, më 15 korrik 2003, Shën Vlash - Durrës, Ngjallja, gusht 2003, fq. 3-4.
*"Developing Shared Values and Common Citizenship in a Secular and Plu¬ralistic Society: How Religious Communities can contribute", Facilitating Freedom of Religion or Belief A Desk Book, botuar nga Τ Lindholm, W. Colterham, Junior, dhe Bahia G. Tachsib Leek, Netherlands, Kluwer Law International, G. Reuben Clark Law School, Brigham Young University, Provo Utach, USA, 2004.
*"Ή αναζήτηση τών πανανθρώπινων αξιών. Ή άποψη τών θρησκειών", Universal Values, International Symposium Proceedings, botuar nën kujdesin e L. G. Christophorou dhe G. Contopoulos, Academy of Athens, maj 26-28,2004, fq. 279-293.
*"Οί θρησκείες καί ή φτώχεια τοϋ κόσμου", Σύναξη 94 (2005), fq. 41-52.
*"Ευρωπαϊκή συνύπαρξη Χριοπιανών-Μουσουλμάνων", Ημερησία, 30.12.2004 deri 02.01.2005.
*"Πρός μιά σταθερή ειρηνική συμβίωση στά Βαλκάνια", Εκδηλώσεις τιμής πρός τόν Μακαριότατο "Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Δλβανίας κ. "Αναστάσιο, Volos 31 maj 2005, Larisa 1 qershor2005, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 33-39.
*"Αναζητώντας τέσσερις μεγάλες αξίες ζωής", si më lart, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 69-75.
*"Ή οικογένεια, κύτταρο τής κοινωνίας πού εμπνέει ή χριστιανική πίστη", Καθημερινή, 24 dhjetor 2006, fq. 24.
*"Ή θρησκευτική συνείδηση καλείται νά αντισταθεί", Ελεύθερος Τύπος, 30 dhjetor 2006, fq. 21.
*"La manifestation de la gloire de Dieu a tous les hommes", Chemins de la Christologie orthodoxe, botuar nga A. Argyriou, Desclee, Paris 2005, fq. 23-36. "The Restoration of the Orthodox Church of Albania (1991-2000)", 2000 years church and culture in Albania, Orthodox Autocephalous Church of Albania, Tiranë 2005, fq. 495-506.
*"God, in your grace transform the world", The Ecumenical Review, "A festa da vida", Documents and Reports from the WCC 9th Assembly in Porto Ale-gre, vol. 58, nr. 1-2, janar-prill 2006, fq. 6-15.
*"Transform le monde, Dieu, dans ta grace", Service Orthodoxe de Presse (SOP) 307, prill 2006, fq. 19-26.
*"Ή μεταμόρφωση τοϋ κόσμου", Ανάπλασις 423, maj-qershor 2006, fq. 67-70.
*"Rediscovering our apostolic identity in the 21st century", XVII General Assembly Report of the World Fellowship of Orthodox Youth - Syndesmos 14-22 korrik 2003, Durrës, Albania, Athinë 2006, fq. 37-51.
*"Χριστιανικές αρχές τής ειρηνικής συνυπάρξεως", Αντίδωρον τω Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμω Θεμέλη, veil. I, Kallamata 2006, fq. 179-187.
*"Kisha Orthodhokse - faktor serioz shpirtëror dhe zhvillimi per vendin" (Inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë z. Mentor Nazarko, kryeredaktor i gazetës "ABC", Tiranë, më 13.12. 2005), Ngjallja, janar 2006. Speciale fq. 1-3.
*"Për një bashkekzistencë paqësore në Ballkan", fjalim në takimin e orga-nizuar më 29 shtator - 1 tetor 2006 nga "NATO Science for Peace Project",
Ngjallja, nëntor 2006, fq. 7-8.
*"Οί Χριστιανοί στην πολυθρησκευτική Ενωμένη Ευρώπη", Προοπτικές τής Ευρώπης, Πρακτικά έλληνογερμανικοϋ συμποσίου, botuar nën kujdesin e W. Schultheiss, Ευ. Χρυσός, bot. "Ιδρυμα τής Βουλής τών Ελλήνων, Athinë 2007, fq. 97-109.
*"Christen in einem multi-religiosen geeinten Europa", Europa Perspektiven, Beitrage eines Deutsch-griechischen Symposiums, botuar nën kujdesin e Ev. Chrysos dhe W. Schultheiss, Athinë 2007, fq. 91-104.
*"Πολυθρησκευτική Ευρώπη καί Όρθοδοξία", "Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Αλβανίας, Επίτιμος Διδάκτωρ τον Τμήματος Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο 20 mars 2007, Korfuz 2007, fq. 27-42.
*"Ό τριπλός θρίαμβος", Καθημερινή, Pashkë 7-8 prill 2007. fq. 8.
*"Ξενιτειά", Καθημερινή, 23 dhjetor 2007, fq. 29.
*"Nuk është një pozitë pushteti, është një pozitë shërbimi dhe sakrifice", inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë radios Deutshe Welle, Ngjallja, qershor, 2007, fq. 7-8.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Asambleja e Tretë Ekumenike Evropiane, Sibiu, Rumani, 4-9 shtator 2007, Ngjallja, dhjetor 2007, fq.7-8.
*"La lumiere du Christ et l'Europe", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 324, Janar2008, fq. 97-109.
*"Πάσχα 2008 - Ελπίδα καί δύναμη", Καθημερινή, 26-27 prill 2008, fq. 21.
*"Ή Εκκλησία έχει παγκόσμιο ορίζοντα", Ό Φιλελεύθερος (Λευκωσία) 28 dhe 29.9.2008.
*"Έκπληξη", Ααϊκό Βήμα (Αργυρόκαστρο) 1-31 dhjetor 2008.
*"Eukaristia: Çelje horizonti në vend dhe në kohë", Ngjallja, dhjetor 2008, fq. 9-10.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Kërkim 1 (2009), fq. 9-14.
*"Ή Όρθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία τής Αλβανίας σήμερα" (2008), Ιστορία τής Όρθοδοξίας, Road, Athinë 2009, veil. VII, fq. 254-283.
*"Appeles a une seule esperance en Christ", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 341, shtator-tetor 2009, fq. 28-31.
*"Vlerat mbarënjerëzore të feve", Kë'rkim 2 (2009), fq. 5-25.
*"Quelques notes sur l'histoire de l'Eglise orthodoxe d'Albanie au XXe siëcle et sa resurrection depuis 1991", L Eglise orthodoxe en Europe orientale au xxe Ste¬ele, botuar nën drejtimin e Christine Chaillot, Paris, bot. Cerf 2009, fq. 133-150.
*"Ελευθερία από τόν φόβο", Καθημερινή, 03.05.2009 Ελεύθερη ώρα Πάσχα 2009.
*"Γιά μιά στιγμή σκέφθηκα νά παραιτηθώ", Τό Βήμα, Κυριακή 8.11.2009.
*"Perëndi, transformo botën me hirin tënd", Kërkim 3 (2009), fq. 141-153.
*"Ό Χριστός, τό Φως τοϋ κόσμου", Καθημερινή, 25.12.2009.
=== Parathënie ===
Ka shkruar parathëniet e librave: Απόστολος (1979), Θ. Λειτουργία τον Λγίου Ίωάννον τοϋ Χρνσοστόμου (1980), Παλαιά Λιαθήκη (1981), Καινή Διαθήκη (1981); e botimeve seri: Έπί τάς πηγάς (1973), Λογική Λατρεία (1980-); e botimeve të WCC: Your Will be Done - Orthodoxy and Mission (1989); e botimeve Ortodokse (Nairobi Athens): Liturgjia Hyjnore në gjuhët afrikane: Kisuahili (1985), Kikuju (1986), Luganda (1987), Καινή Διαθήκη (1993). Gjithashtu, ka shkruar parathëniet e 9 librave liturgjikë dhe theologjikë në gjuhën shqipe (1992-). Po ashtu, parathënien e librit K. Cle¬mens, The Churches in Europe as Witnesses to Healing, Gjenevë 2003 etj.
=== Revista periodike ===
Themelues dhe botues i revistës në dy gjuhë Porefthentes - Go Ye (1960 -1970), i revistës tremujore Panta ta Ethne (Gjithë Kombet) (1981 - 1992), në greqisht. Dhe në shqip: Gazeta periodike mujore Ngjallja (qysh prej vitit 1992) dhe revista katërmujore Kërkim ( 2009 -).
Nga 240 ese dhe artikuj disa janë përkthyer në [[rusisht]], suedisht, finlandisht, rumanisht, bullgarisht, italisht, spanjisht dhe shqip.
== Referime ==
* At Luka Veronis, Misionarë, murgj dhe martirë: Duke bërë dishepuj nga të gjitha kombet, (përkthyer në shqip), botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë, 2003.
* Revista "Kërkim", nr.3, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Tiranë 2009.
* Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, ''Αναστάσιος, Αχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας - Ο Ποιμένας του στοχασμού, της δημιουργίας και της ειρήνης'', Επτάλοφος ΑΒΕΕ, Αθήνα 2005
* Χρήστος Ρώμας, ''Αχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, Ο Πρωτεργάτης της Ιεραποστολής'', Σαββάλας, Αθήνα 2006
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Έως εσχάτου της γης'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2009
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Στην Αφρική'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2010
* Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ειδική Έκδοση, Εκδηλώσεις τιμής προς τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυραχίου και Πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιο,2005
* "Who's Who 1979", σ.126
* [http://www.orthodoxalbania.org Faqja zyrtare e Kishës Ortodokse të Shqipërisë]
* Kalendari Orthodhoks 2019, botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë.
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Kisha Ortodokse e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Misionarizëm]]
[[Kategoria:Priftërij ortodoksë grekë]]
18e58sv11gcws97r6kfr1t7okngxh9v
2814042
2814041
2025-07-02T08:59:15Z
79.106.124.212
Anastas Janullatos
2814042
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Anastasi, Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe Gjithë Shqipërisë.jpg|parapamje|Anastas Janullatos]]
'''Anastas Janullatos''' ({{lang-el|'Αναστάσιος Γιαννουλάτος'}} '''''Anastásios Giannoulátos'''''; lindi më [[4 Nëntor|4 nëntor]] të [[1929]] në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]] vdiq më [[25 janar]] të [[2025]] në [[Athina|Athinë]], [[Greqia|Greqi]]<ref>{{Cite web |date=2025-01-25 |title=Πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος - Η ζωή και το μεγάλο έργο του |url=https://www.protothema.gr/greece/article/1584554/ekoimithi-o-arhiepiskopos-alvanias-anastasios-i-zoi-kai-to-megalo-ergo-tou/ |access-date=2025-01-25 |website=ProtoThema |language=el}}</ref>) , ishte nga viti [[1992]] [[Kryepeshkopi i Shqipërisë|kryepeshkopi]] i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]. I lindur [[Grekët e sotëm|grek]], më 22 dhjetor [[2017]], presidenti [[Ilir Meta]] i dha nënshtetësinë shqiptare. Emri i Janullatosit është i lidhur me rilindjen e [[Ortodoksia Lindore në Shqipëri|ortodoksisë lindore në Shqipëri]], mbasi praktikimi i fesë nuk ishte i lejuar me ligj në vitet 1967-1991.
== Jeta e hershme, studimet ==
Anastas Janullatos lindi në 4 nëntor të vitit 1929 në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]]. Ai u rrit me besim dhe gjatë viteve të formimit merrte pjesë në mënyrë aktive në [[Kisha|Kishë]]. Në fillim atij i pëlqente matematika dhe gjatë viteve të adoleshencës ai dëshironte të vazhdonte studimet në këtë shkencë. Idetë e tij ndryshuan me fillimin e [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Gjatë viteve të luftës, Janullatosi filloi të përjetonte besimin e tij në një mënyrë më personale. Ai ishte dëshmitar i shumë vuajtjeve dhe shkatërrimeve të luftës. Brenda kaosit mundi të gjente kuptim vetëm duke gërmuar thellë në besimin e tij. Që bota dhe vendi i tij të shpëtonte nga të këqijat e luftës si dhe nga pasojat e luftës civile në Greqi, Janullatosi kuptoi nevojën urgjente për një mesazh paqeje të brendshme, paqeje që vjen nëpërmjet Jezu Krishtit.
Kjo përvojë e drejtoi Janullatosin që të braktiste dëshirat e tij për fushat e tjera të studimit dhe të ndiqte [[Teologjia|teologjinë]]. Kaq drithëruese ishte kjo dëshirë sa që ai thonte: ''Për mua nuk mjaftonte t'i jepja diçka [[Perëndia|Perëndisë]], duhej t'i jepesha plotësisht Atij. Doja që e gjithë qenia ime të jetonte në [[Krishti|Krishtin]]''. Më 1947 përfundoi shkëlqyeshëm shkollën e mesme dhe në vitin [[1947]], ai filloi [http://en.theol.uoa.gr/ Fakultetin Teologjik në Universitetin e Athinës], ku u diplomua shkëlqyeshëm në vitin [[1951]].
Më 1953 diplomohet shkëlqyeshëm në Universitetin Kombëtar të Athinës. Në vitet 1965 - 69 kreu studimet pasuniversitare në Historinë e Feve, Etnologji, Misiologji dhe Afrikanologji në Universitetet e [[Hamburgu]]t dhe Marburgut. U mor me kërkime në Universitetin e Makereres, në [[Kampala]] - [[Uganda]], me bursë të [[Fondacioni Alexander von Humboldt|Fondacionit gjerman]] “[[Alexander von Humboldt]]”. Është Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës (1970, Summa cum laude). Ka studiuar [[Feja|fe]] të ndryshme (Induizëm, [[Budizmi|Budizëm]], Taoizëm, [[Konfucianizmi|Konfucianizëm]], Fe afrikane, [[Islami|Islam]]) në vendet ku ato lulëzojnë ( p.sh. [[Indi]], [[Tajlandë]], [[Sri Lanka]], Kore, [[Japonia|Japoni]], [[Kina|Kinë]], [[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]], [[Nigeri]], [[Brazili|Brazil]], [[Karaibet|Karaibe]], [[Libani|Liban]], [[Siria|Siri]], [[Egjipti|Egjipt]], [[Turqia|Turqi]]).
Në vazhdim Janullatosi u bashkua me vëllazërinë “ZOI” (JETA), një organizatë fetare e përqendruar në rilindjen shpirtërore të Kishës në Greqi. Përgjegjësitë që kishte ai përfshinin misionin për të rinjtë e vendit të tij. Ai u bë udhëheqës i lëvizjeve studentore, kampeve të adoleshentëve dhe luftoi ta bënte besimin ortodoks të vërtetë dhe të prekshëm për të rinjtë që kishte pranë. Nëpërmjet këtyre përvojave, Janullatosi zbuloi ndikimin që patën këto programe mbi Kishën në një shkallë të gjerë. Ai kuptoi se pa një shërbim të tillë misionar, [[Kisha Ortodokse Lindore]] humbiste qëllimin dhe së fundi zvogëlohej.
Gjatë këtyre viteve, Janullatosi mori pjesë gjithashtu në një lëvizje ndërkombëtare rinore ortodokse të quajtur “Syndesmos”. Ai shërbeu si Sekretar i Përgjithshëm gjatë viteve [[1958]] – [[1961]] dhe pastaj si Zëvendëspresident nga viti [[1964]] – [[1978]]. Gjatë kësaj kohe u takua me udhëheqës të tjerë të rinj që kishin të njëjtin zell për të shpallur [[Ungjilli]]n. Së bashku ata filluan të kuptojnë se Krishti asnjëherë nuk mund të kënaqej nga shpallja e Ungjillit vetëm brenda Kishës. Urdhërimi i Tij fillestar ishte që të shkonin në të gjithë kombet. Prandaj, misionet nuk janë vetëm të brendshme, por edhe të jashtme. Urdhërimi i Madh i së kaluarës është një përgjegjësi e madhe për të tashmen. Në atë kohë Anastas Janullatos shkruante:
“''Kisha pa mision është një kundërshtim termash... Nëse Kisha është moskokëçarëse ndaj punës apostolike që i është besuar, ajo mohon veten, kundërshton veten dhe thelbin e saj dhe tradhëton betejën që bën. Kisha që qëndron në vend, kisha së cilës i mungon vizioni dhe përpjekja e vazhdueshme për të shpallur Ungjillin të pa pagëzuarve, vështirë se mund të njihet si një Kishë e Shenjtë, e Përgjithshme dhe Apostolike, së cilës Zoti i besoi vazhdimësinë e veprës së Tij''”.
Përveç greqishtes së re dhe të vjetër zotëron gjuhët e huaja [[Gjuha angleze|anglisht]], [[Gjuha frënge|frëngjisht]], [[Gjuha gjermane|gjermanisht]]. Njeh gjithashtu për përdorim [[gjuha latine|latinishten]], [[gjuha italiane|italishten]], [[gjuha spanjolle|spanjishten]], [[gjuha shqipe|shqipen]], [[gjuha ruse|rusishten]], suahilin.
== Shërbimi në Kishë ==
Është dorëzuar në Dhjak (11. 7. 1920); Prift-Arqimandrit (8. 4. 1963-19. 4. 1963); Peshkop i Andrusës për detyrën e Drejtorit të Përgjithshëm të “Apostoliki Diakonia” (Shërbimi Apostolik) të Kishës së Greqisë (11. 7. 1992); Mitropolit (11. 7. 1992- 12. 7. 1995).
(Për shërbimin në [[Afrika|Afrikë]] dhe në [[Shqipëria|Shqipëri]] shih më poshtë).
== Veprimtaria shkencore ==
Janullatos qe lektor për mësimin e greqishtes së re dhe të filologjisë në Universitetin e Marburgut, [[Gjermania|Gjermani]] ([[1966]]-[[1969]]). Profesor i Asociuar i Historisë së Feve në [[1972]]-[[1976]]. Më pas u kthye në Greqi, ku qe profesor i Historisë së Feve në Universitetin Kombëtar të Athinës ([[1976]]-[[1996]], Prof. Emeritus [[1996]] e në vazhdim). Në të njëjtin Universitet ishte drejtor i Departamentit të Shkencës së Feve ([[1983]]-[[1986]] dhe dekan i Fakultetit Theologjik dhe anëtar i Senatit ([[1983]]-[[1986]]. Vazhdoi të ishte anëtar i Komitetit të Kërkimit të Universitetit të Athinës ([[1986]]-[[1990]]). Janullatos ka organizuar dhe drejtuar “Qendrën e Studimeve Misionare” në Universitetin e Athinës ([[1971]]-[[1976]]) dhe “Qendrën Inter-ortodokse të Athinës” të Kishës së Greqisë ([[1971]]-[[1975]]). Ka qenë anëtar i Këshillit të Qendrës së Studimeve Mesdhetare dhe Arabe ([[1978]]-[[1982]]).{{cn}}
Janullatos është '''Doktor Nderi i Theologjisë''' nga Fakulteti Theologjik “Kryqi i Nderuar”, [[Brooklyn]] [[Masaçusec]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|USA]] ([[1989]]), i Fakultetit Theologjik të Universitetit “Aristoteli” të [[Selanik|Selanikut]] ([[1995]]) dhe i Fakultetit Ortodoks të Shën Vladimirit ([[2003]]); i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Krajovës ([[2006]]); Anëtar nderi i Akademisë Theologjike të [[Moska|Moskës]] ([[1998]]). Diploma D. Staniloae e Universitetit të [[Bukureshti]]t (vlerësimi më i lartë i këtij Universiteti) ([[2003]]). Është gjithashtu doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Pontifikal të [[Italia|Italisë]] së Jugut ([[2009]]). Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Gjeorgjisë ([[2010]]).{{cn}}
Së fundi Janullatos është '''Doktor Nderi i Filozofisë:''' i Departamentit të Historisë dhe Arkeologjisë të Fakultetit Filozofik të Universitetit të [[Janina|Janinës]] ([[1996]])i i Universitetit Agrokultural të [[Athina|Athinës]] ([[1996]]), i Departamentit të Shkencave Politike dhe Admi-nistrimit Publik të Ligjit, i Ekonomisë dhe i Shkencave Politike dhe i gjithë Departamenteve të Fakultetit Filozofik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës ([[1998]]), i Departamentit të Studimeve Ndërkombëtare dhe Evropiane të Universitetit të Pireut ([[2001]]), i Departamentit të Filologjisë të Universitetit të [[Kreta|Kretës]] ([[2002]]), i Departamentit të Fizikës, Mjekësisë, Edukimit primar dhe Inxhinierisë së Ndërtimit të Universitetit të Patras (2002), Doktor i Letrave Humane i Universitetit të [[Boston]]it ([[2004]]), i Historisë së Departamentit të Universitetit Jonian, [[Korfuzi|Korfuz]] ([[2007]]), i Universitetit të [[Korça|Korçës]] ([[2008]]), i Departamenteve të Historisë dhe të Etnologjisë, si edhe të Gjuhëve dhe Kulturës të Universitetit “Demokriti” të Thrakës (2009). Është partner i Akademisë Ortodokse të [[Gjiriti|Kretës]] (2001). Është anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës ([[1993]]-[[2005]]). Nga viti [[2005]] e në vazhdim është anëtar Nderi i Akademisë së Athinës.{{cn}}
== Veprimtaria sociale ==
Ka qenë anëtar: i Këshillit të Shkollës së Lartë të Punonjësve Socialë (1977-84); i Komitetit të Lartë Zyrtar për Kishën e Greqisë (1977-85); i Komitetit të Edukimit Kishtar të Ministrisë së Edukimit Kombëtar dhe Feve (1977-1982); i Komisionit për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore të Qipros (1985-91), i Komisionit të Bursave të Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1978-94); i Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1994-2005). Anëtar i Shoqërisë Filekpedheftiki (1994 e në vazhdim.
== Veprimtaria ndërkishtare, ndërfetare, ndërkombëtare ==
Sekretar i Përgjithshëm i “Komitetit Ekzekutiv për Misione të Jashtme” ([[1958]]-[[1961]]), dhe zëvendëspresident i Organizatës Ndërkombëtare të Rinisë Ortodokse “Syndesmos” ([[1964]]-[[1977]]). Anëtar i “Komitetit Ndërkombëtar për Studime Misionare” i Këshillit Botëror të Kishave ([[1963]]-[[1969]]). Sekretar për “Kërkimin misionar dhe Marrëdhëniet me Kishën Ortodokse”, të Sekretariatit të Përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave (1969-[[1971]]). Anëtar i shumë komiteteve shkencore ndërkombëtare si: “[https://www.dgmw.org/ Deutsche Gesellschaft fur Missionswissenschaft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402211131/https://www.dgmw.org/ |date=2 prill 2019 }}”; i “International Society of Missionary Research”; i Komisionit të Këshillit Botëror të Kishave për Dialog me Kishat e tjera dhe ideologjitë ([[1975]]-[[1983]]); i Komisionit Miks të “Konferencës së Kishave Evropiane” dhe “i Këshillit të Konferencës Ipeshkvnore Romano - Katolike”, i “[[Feja islame në Evropë|Islamit në Evropë]]” ([[1989]]-[[1991]]); i Komitetit Ndërkombëtar të “Konferencës Botërore mbi Fenë dhe Paqen” ([[1985]]-[[1994]]). Nga viti [[1959]] e në vazhdim, ka marrë pjesë në një numër të madh konferencash ndërkombëtare, ndërortodokse, ndër të krishtera dhe ndërfetare, në Ansamble Botërore (disa herë si folës kryesor), duke përfaqësuar Kishën, ose Universitetin apo organizatat ndërkombëtare. Ai ka ofruar leksione në shumë qendra universitare në lidhje me dëshminë e krishterë, dialogun ndërfetar dhe solidaritetin ndërkombëtar dhe paqen. Është anëtar Nderi i Curatoriumit të Institutit Romano-Katolik “Pro Oriente” [[Vjena|Vjenë]] (qysh prej vitit 1989 e në vazhdim). President-Moderator i Komisionit për Misionin Botëror dhe Ungjillëzimin e Këshillit Botëror të Kishave ([[1984]]-1991). Anëtar i Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave ([[1998]]-[[2006]]). Anëtar i Këshillit Evropian të Liderëve Fetarë “Fetë për Paqen” (2001 e në vazhdim). Zëvendëspresident i Konferencës së Kishave Evropiane ([[2003]]-[[2009]]). [http://www.albasoul.com/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=1871 President i Këshillit Botëror të Kishave] (2006-). President Nderi i Konferencës Botërore të Feve për Paqen (2006-), [http://knfsh.al/kryetari/?fbclid=IwAR06Bm9ZbCxaJwfgEnlbI-DEIUkKKbwtG5vZjI7QKbsozjLKFeKsAv_-ToY President i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë] ([[2018]]-)
== Afrika Lindore ==
Kryepeshkopi Anastas ka luajtur një rol udhëheqës në ripërtëritjen bashkëkohore të Apostullimit nëpër botë të [[Kisha ortodokse lindore|Kishës Ortodokse]]. Për një dhjetëvjeçar 1981-91, ka punuar si lokum tenens (Krypeshkop mëkëmbës) i Krypeshkopatës së Shenjtë të Irinupolit- Afrika Perëndimore ([[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]]). Ai themeloi dhe organizoi Shkollën Patriarkale “Krypeshkopi i Qipros [[Makarios III|Makarios]]”, që e drejtoi për dhjetë vjet; dorëzoi 62 klerikë afrikanë dhe konsakroi 42 anagnostë-katekistë, me origjinë nga tetë fise afrikane. Në të njëjtën periudhë promovoi përkthimin e [[Liturgjia bizantine|Liturgjisë Hyjnore]] në katër gjuhë afrikane. U përkujdes për themelimin e rreth 150 famullive ortodokse dhe për ndërtimin e dhjetëra kishave, për ndërtimin e shtatë stacioneve misionare dhe punoi për hapjen e shkollave dhe qendrave mjekësore.
== Kryepeshkop i Shqipërisë ==
Më 1990, caktohet nga [[Patriarku]] Ekumenik Eksark Patriarkal në Shqipëri. Më 11 korrik [[1992]], ai u zgjodh Mitropolit i [[Tirana|Beratit]], [[Durrësi|Kuçovës]] dhe i gjithë Shqipërisë Së Juglindjes Së E Gjelbër Jeshile Të Qytetit Të Kuçovës dhe në 11 korrik 1992 u fronëzua në katedralen ortodokse "Shën Dhimitri" në Berat. Përmes vështirësive të shumta, ringriti nga gërmadhat [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]: u riorganizuan më tepër se 400 famulli; u themelua Akademia Theologjikë “Ngjallja e Krishtit” në [[Durrës]] (1992) dhe dy Lice kishtarë; shkolloi dhe dorëzoi 159 klerikë. Ai themeloi 50 qendra rinore në qytete të ndryshme. U kujdes për përkthimin dhe botimin e librave liturgjikë dhe të librave të tjerë fetarë. U ndërtuan 155 kisha të reja, u restauruan 63 të tjera dhe u riparuan më tepër se 160 kisha ekzistuese, si dhe 75 qendra kishtare (Ndërtesat e Krypeshkopatës dhe të mitropolive, shkolla, qendra mjekësore, shtëpi pritjeje, kampe rinore etj). Vepra totale ndërtuese arrin në afro 500 ndërtesa.
Ai ka zhvilluar vepra bamirësie, duke shpërndarë qindra tonë ushqime, veshmbathje dhe [[Ilaçi|ilaçe]]. Themeloi një gazetë të përmuajshme dhe tri revista, si edhe një stacion radiofonik. U përkujdes për ndërtimin e atelieve të Kishës (shtypshkronjës, fabrikës së qirinjve, zdrukthëtarisë, atelieve të ikonave dhe të restaurimit të tyre).
Në të njëjtën kohë, zhvilloi programe pionier në fushat e edukimit, shëndetësisë, kujdesit social, zhvillimit rural, kulturës dhe ekologjisë. Themeloi [http://klinikaorthodhokse.com/al/ Qendrën Mjekësore Diagnostike] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190401192118/http://klinikaorthodhokse.com/al/ |language=en|date=1 prill 2019 }} me 24 specialitete në [[Tirana|Tiranë]] dhe 4 qendra mjekësore në qytete të tjera; gjithashtu Akademi Teologjike, dy Institute të Formimit Profesional; nga viti 2010 në Tiranë [http://www.kulogos.edu.al/sq/ Kolegjin Universitar "Logos"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190603192612/http://www.kulogos.edu.al/sq/ |date=3 qershor 2019 }}, një lice profesional; 5 shkolla fillore dhe të mesme; një konvikt për vajza dhe 20 kopshte fëmijësh në qytete të ndryshme. Ai u përkujdes për ndërtimin e rrugëve, ujësjellësve, urave, riparimin e shkollave publike etj). Gjatë periudhës kritike të [[Kosova|Kosovës]] ([[1999]]), organizoi një program të gjerë humanitar, që ndihmoi rreth 33.000 refugjatë në vende të ndryshme të Shqipërisë. E lidhi Kishën e Shqipërisë me organizata ndërkombëtare kishtare. Ai është anëtar themelues i Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale të Shqipërisë dhe të Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë. Gjatë tensioneve politike midis Greqisë dhe Shqipërisë, kontribuoi në zbutjen e tyre dhe në afrimin e dy vendeve. Më 24 tetor [[2008]], sipas Nenit 10 të [[Kushtetuta e Shqipërisë|Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë]], Kryepeshkopi Anastas Janullatos nënshkroi Marrëveshjen e parashikuar nga Kushtetuta midis Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe [[Këshilli i Ministrave i Shqipërisë|Këshillit të Ministrave]], e cila në vazhdim u ratifikua në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin Popullor]] dhe në 22 janar [[2009]], u dekretua nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës]] z. [[Bamir Topi]] dhe u bë ligj i shtetit Nr. 10057/22.1.2009 <ref>{{Cite web |url=http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |title=Kopje e arkivuar |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=13 shtator 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140913015411/http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |url-status=dead }}</ref>. Marrëveshje që rregullon marrëdhëniet midis Shtetit dhe Kishes Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë sipas regjimit juridik të Shqipërisë, e cila administrohet dhe rregullohet sipas Statutit të ri të aprovuar në nëntor [[2006]], në Ansamblenë e veçantë Kleriko-laike, në [[Durrës]].
Nëpërmjet iniciativave dhe veprës së tij u është ofruar punë mijëra vetëve; u krijuan vepra serioze të strukturës sociale dhe [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kisha Ortodokse e Shqipërisë]] është bërë një faktor multidinamik shpirtëror dhe faktor progresi.
Është iniciator në ripërtëritjen e përpjekjes misionare në [[Kisha ortodokse e lindjes|Kishën Ortodokse]]. Dijetar në fushën e Historisë së Feve dhe të dialogut ndërfetar. Njëkohësisht, ai është përpjekur si paqebërës në [[Ballkani|Ballkan]].
Kontributi i tij në fushën e shkencës, në dëshminë e krishterë bashkëkohore, në përafrimin me konfesionet e tjera të krishtera, në dialogun ndërfetar dhe në bashkekzistencën paqësore midis popujve dhe feve, është i njohur botërisht. I janë akorduar shumë dekorata dhe çmime nga vende të ndryshme.
== Kundërshtimet ndaj Anastas Janullatos ==
Kundërshtimet kryesore ndaj Janullatosit përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke, dhe i ardhur nga Greqia, dhe marrëdhënieve të ndera mes Shqipërisë e Greqisë, dhe sesi u emërua si Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.
Kundërshtimet ndaj Kryepeshkopit Anastas Janullatos përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke dhe tensionet në kohë të ndryshme të marrëdhënieve mes [[Shqipëri]]së e Greqisë.
Në 2 gusht 1992 fronëzohet si Kryepeshkopi i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]], në Kishën Katedrale të Tiranës, në prani të të gjithë klerikëve e laikëve, përfaqësues të krahinave të Shqipërisë, të përfaqësuesve të [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikanës Ekumenike të Kostandinopojës]] ([[Stambolli]]t) si dhe nga klerikë ortodoksë nga [[SHBA]], por duke pasur kundërshtime nga një grup personash brenda në kishë.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=c-155gEfJrE&feature=player_embedded Fragmente nga Fronëzimi, 2 Gusht 1992 - YouTube<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>. Por akuzat ndaj krypeshkopit vazhdonin se edhe Patriarkati shkelte dispozita. [[Kisha Ortodokse e Lindjes|Kisha Ortodokse]] dhe Kryepeshkopi deklaronte vazhdimisht në median e shkruar dhe televizive se fronëzimi i tij si Kryepeshkop ishte i rregullt dhe pa ndonje shkelje kanonike te Kishes, as te shtetit, por u krye pas miratimit zyrtar të [[Presidenti i Shqipërisë|Presidentit të atëhershëm të Shqipërisë]] [[Sali Berisha]] (30.6.1992), konform të së Drejtës Kanonike Kishtare Ortodokse, pas kërkesës së ortodoksëve shqiptarë drejtuar Patrikanës Ekumenike <ref>[https://www.scribd.com/document/97571464/Gazeta-Ngjallja-Nentor-2010 Përgjigje e detyruar ndaj një recitali keqinformimesh]</ref>. Në vjeshtën e vitit [[1994]], u tentua me projektkushtetutën e re, largimi përfundimtar i Kryepeshkopit, por së fundi ajo u hodh poshtë në referendumin e 6 nëntorit [[1994]].
Disa shqiptarë ortodoksë, njohin At [[Nikollë Marku]]n si kreun e Kishës Ortodokse Autoqefale Kombëtare të Shqipërisë (KOAKSh) e si drejtuesin legjitim të ortodoksisë shqiptare. Gjithashtu, mbështetja që Janullatosi i ka bërë me anë të KOAKSh-it politikave të shtetit grek ndaj atij shqiptar, ka bërë që të shihet si figurë e dyshimtë që mundohet të fusë përçarjen mes besimtarëve shqiptarë ortodoksë<ref>{{Cite web|url=http://telegraf.al/aktualitet/ate-nikolla-marku-anastas-janullatos-po-e-ve-kishen-shqiptare-ne-sherbim-te-interesave-shoviniste-greke/}}</ref>.
Në sulmet ndaj Janullatosit e orientojnë këndin optik të marrëdhënieve Janullatos-Liolin vetëm në vitet e para të dhjetëvjeçarit të viteve 90-të, duke injoruar vazhdimësinë dhe marrëdhëniet që janë zhvilluar që nga ajo kohë me [[Kryedioqeza ortodokse shqiptare në Amerikë|Kishën Shqiptare të Amerikës]], konkretisht edhe me Atë Liolinin.
Shkruajnë se Kisha ortodokse shqiptare e Amerikës me seli në Boston, nën kryesinë e [[Artur Evans Liolin|At A. Liolinit]], kur mori vesh përgatitjet për shpalljen e Janullatosit si kryepeshkop i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|KOASh]]-it, lëshoi më 30 korrik 1992 këtë deklaratë:
''Ne protestojmë vendimin e Patriarkut ekumenik në Stamboll që një prift me kombësi greke të bëhet kryepeshkop i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë. Në bazë të statuteve të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, në të kaluarën të gjithë klerikët permanent prej kryepeshkopit dhe deri te famullitarët, kanë qenë shqiptarë. Klerikët e huaj që janë tani në Shqipëri janë pritur me mirënjohje për ndihmën që po japin duke rindërtuar Kishën Ortodokse në përputhje me historinë tonë të veçantë, me traditat dhe identitetin tonë, të cilat diktojnë që kryetari i Kishës Ortodokse Shqiptare të jetë me kombësi shqiptare. Letra kredenciale e peshkopit Anastas Janullatos më 3 qershor 1991, premton se puna e tij në Shqipëri si një i dërguar i veçantë ekleziastik do të ishte e kufizuar në kohë dhe në detyra deri sa të rimëkëmbej Kisha Autoqefale Ortodokse Shqiptare. Ne mendojmë se për të qenë Kisha Ortodokse Shqiptare vetëqeverisëse dhe e pavarur (autoqefale) është e domosdoshme që klerikët dhe sidomos kryepeshkopi të jenë me kombësi dhe nënshtetësi shqiptarë''.<ref>Botuar në Gazeta “RD”, Tiranë 25 gusht 1992</ref>
Me gjithë ngurrimet e para, vetë atë [[Artur Evans Liolin|Artur Liolini]], në tetor të vitit 2002, në një intervistë të tij dhënë “[[Zëri i Amerikës|Zërit të Amerikës]]”, midis të tjerash tha: ''“Si shqiptarë ne duhet të gjykojmë çdo individ në bazë të veprave të tij dhe jo thjesht nisur nga origjina e tij etnike. Kam bindjen se Kryepeshkopi Janullatos do të ishte një person i jashtëzakonshëm për çdo komb dhe jo vetëm për grekët apo shqiptarët. Në shumë mënyra ai duhet parë si episkop ortodoks ndërkombëtar, i cili ka ofruar një mesazh universal. Në rast se Imzot [[Fan Noli]] do të ishte i gjallë sot, unë besoj se ai dhe Kryepiskopi Anastas do të ishin miq dhe kolegë”''. Në një letër të tij drejtuar Atë Luka Veronis, 13.10.2002, i thekson përsëri këto fjalë: ''“Frazat e mësipërme shprehin opinionin tim të ndershëm dhe tërësinë e mendimeve të mia dhe nuk janë një lavdërim sa për të kaluar radhën. Vepra e Kryepeshkopit flet vetë”''. Gjithashtu Atë Artur Liolini <ref>[http://www.bbc.co.uk/albanian/entertainment/story/2008/11/081126_intw_at_liolin.shtml BBC - Intervistë e Atë Artur Liolinit,2008<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> dhe i vëllai i tij Kryepeshkop-Mitropolit Nikon Liolin <ref>[http://oca.org/media/photos/archbishop-nikon-participates-in-celebration-in-albania OCA - Kryepeshkopi Nikon Liolin merr pjese ne ceremonine e hapjes së Katedrales së Tiranës, 2012<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> tashmë kanë komunikim dhe marrëdhënie të ngrohta <ref>[http://botaegruas.blogspot.com/2006/08/bota-e-gruas-shqiptare-keze-kozeta.html Bota e Gruas Shqiptare - KEZE (KOZETA) ZYLO INTERVISTE ME AT ARTUR LIOLIN<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> me Kryepeshkopin Anastas Janullatos, edhe duke e vizituar disa here në Tiranë dhe ftuar në përvjetorët e Nolit në [[Boston]] të USA (p.sh. [[100]] vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe etj.), duke i shprehur atij gëzimin dhe miratimin për veprën e kryer prej tij <ref>{{Cite web |url=http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |title=Kryekisha e Shën Gjergjit, Boston - 100 vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën --> |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=7 shkurt 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190207200946/http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |language=en|url-status=dead }}</ref>.
== Nderime ==
U nderua me Kryqin e Shenjtë të Apostullit dhe Ungjillorit Mark të Klasit të Parë, i Patriarkanës së [[Aleksandria|Aleksandrisë]] ([[1985]]), me kryqin e shën Katerinës të Malit Sina ([[Egjipti|Egjipt]])(1985), me atë të shën Kirillit dhe Metodit të Kishës Ortodokse të [[Çekosllovakia|Çekosllovakisë]] ([[1986]]); me Medaljen e Argjendtë të Akademisë së Athinës “si promotor dhe pionier i veprës dhe punës misionare” ([[1987]]), me Medaljen e Artë me Dafinën e Kryqit të Kuq të Greqisë ([[1994]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës Greke ([[1997]]); me Medaljen e Princit të madh Vladimirit (Klasi i Parë) të Kishës [[Rusia|Ruse]]; me Medaljen e Apostull Andreas të Patrikanës Ekumenike ([[Kostandinopoja|Kostandinopojë]]/[[Stamboll]]) ([[1999]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Kryqtarëve Ortodoksë të Varrit të Shenjtë ([[Jerusalemi|Jerusalem]])([[2000]]); me Çmimin e Suksesit të Këshillit të Grekëve në diasporë ([[2000]]). Ai është nderuar gjithashtu: me Çmimin Athenagora për të drejtat e njeriut [[2001]] ([[New York]]); me “Pro humanitare” të Institutit Evropian Kulturor Pro Europe ([[Frajburgu|Freiburg]]) (2001); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Shën Pavlit të Kishës së [[Greqi]]së ([[2001]]); me Medaljen e Nderit dhe të Punës për mirëqenien e përgjithshme të qytetit të [[Athina|Athinës]] ([[2001]]); me Çelësin e Artë të qytetit të [[Selaniku]]t ([[2002]]), dhe të Lamisë (2002); [http://www.orthodoxalbania.org/Shqip/Shtypi%20&%20Publikimet/AAqytetarnderitr.htm Qytetar Nderi i Tiranës]{{Lidhje e vdekur}}{{Lidhje e thyer}} ([[2005]]) dhe i [[Korça|Korçës]] ([[2007]]); me Çmimin humanitar [[Polonia|polak]] “Ecce Homo” ([[2003]]); me Medaljen nga Presidenti i Republikës [[Rumania|Rumune]] (2003); me Medaljen e Artë të Klasit të Parë, të Bashkisë së Pireut ([[2005]]); me Çmimin “për veprimtari të jashtëzakonshme në forcimin e Unitetit të Kombeve të Krishtera Ortodokse” ([[Moska|Moskë]] [[2006]]); me Medaljen e Jarosllavit të Urtë të Republikës së [[Ukraina|Ukrainës]] ([[2008]]); me Medaljen e Madhe të Artë të Apostull Varnavës të Kishës së [[Qiproja|Qipros]] ([[2008]]); me Kryqin e Madh të Apostull Markut të Patriarkanës së Aleksandrisë dhe gjithë [[Afrika|Afrikës]] ([[2009]]); [[Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"|medaljen "Gjergj Kastrioti - Skënderbeu" të Republikës së Shqipërisë]] ([[2010]], nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës së Shqipërisë]] z. [[Bamir Topi]] <ref>{{Cite web |url=http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |title=Presidenti Topi dekoron katër udhëheqësit më të lartë komuniteteve fetare tradicionale. (5 Prill 2010) |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=4 maj 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170504033403/http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |url-status=dead }}</ref>, S[https://web.archive.org/web/20190402211124/http://orthodoxalbania.net/index.php/al/lajme/blog/6867-kryepiskopi-anastas-senator-nderi-i-akademise-evropiane-te-shkencave-dhe-artit%3Ffbclid%3DIwAR17z3iC_NqGblO9CR1nZdDjNEwoTsCXGjOLyp02WQLcbwgn5J4yOBtBNCU enator Nderi i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Artit] (European Academy of Sciences and Art) në [[Salcburgu|Salcburg]], [[Austria|Austri]] ([[2019]]).
== Vepra ==
Anastas Janullatos është autor dhjetëra librave shkencorë dhe i studimeve e artikujve me përmbajtje theologjike dhe fetarologjike (shih botimet më poshtë).
===Studime në historinë e feve===
*Τά πνεύματα μ'μπάντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (The Spirits M'bandwa and the Framework of their Cult. Aspects of the African Religion), (dizertacion doktorate), bot. Πορευθέντες, Athinë 1970, fq. 294 +23 + X tabela.
*"Κύριος της Λαμπρότητος". Ό Θεός των παρά τό όρος Κένυα φυλών. Θρησκειολογική έρευνα ("The Lord of Brightness". The God of the Tribes East of Kenya. A Research in the History of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 246,21973 botim i zgjeruar, fq. 272,31983. Ό όρθρος τής Όρθοδοξίας εις τήν Ταπωνίαν (The Dawn of Orthodoxy in Japan), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 70.
*Various Christian Approaches to the Other Religions. A Historical Outline, bot. Πορενθέντες, Athinë 1971, fq. 134.
*Në greqisht: θέσεις τών χριστιανών έναντι τών άλλων θρησκειών, (lek-sione universitare), Athinë 1975, fq.144.
*Μορφαί αφρικανικού τελετουργικού. Μύησις καί πνευματοληψία ανατολικώς τοϋ "Ρουενζόρι". Έρευνα θρησκειολογική (Forms of African Worship. Initiation and Mediumship East of Ruwenzori. A Research in Histo¬ry of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1972, fq. 176. 21973, fq. 192. 31981.
*Ρουχάν'γκα - Ό Δημιουργός. Συμβολή εις τήν έρευναν τών περί Θεού καί άνθρωπου αφρικανικών δοξασιών (Ruhan 'ga - The Creator. A Contri¬bution to the Research of African Beliefs on God and Man), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq.138,21983.
*"Οψεις Ινδουισμού - Βουδδισμοϋ (Aspects of Hinduism - Buddhism), (lek-sione universitare), Athinë 1985, fq.176.
*Ισλάμ. Θρησκειολογική έπισκόπησις (Islam. A General Survey), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq. 340, Athinë ,42004, Ακρίτας, Athinë ,52006, fq. 506, botim i rinovuar në greqisten e re pajisur me material shtesë foto-grafik.
Përkthime:
**[[Serbisht]]: Islam, Kristianski Kulturni Tsentar, Beograd 2005.
**Rumanisht: Islam, bot. Bizantina, Bucharest (është në botim).
**Anglisht: Islam. St. Vladimir's Seminary Press (është në botim).
*Παγκοσμιότητα καί Όρθοδοξία. Μελετήματα Όρθοδόξου προβλημα¬τισμού, (Universality and Orthodoxy. Studies in Orthodox Problematics), bot. Ακρίτας, Athinë 2000, fq. 286,62006.
Përkthime:
**Serbisht: Globalizam i Pravoslavie, Bogoslovskok Facultet, Beograd 2002.
**Anglisht: Facing the World. Orthodox Christian Essays on Global Concerns, St. Vladimir's Seminary, Crestwood NY and WCC, Geneva 2003.
**Rumanisht: Ortodoxia siproblemele lumii contemporane, bot. Bizantina, Bukuresht 2003.
**Shqip: Globalizmi dhe Orthodhoksia, bot. Ngjallja, Tiranë 2004.
**Bullgarisht: Pravoslaviete i Globalizatsiyata, Fontatsiya, Demos, Sofia 2005.
**Italisht: Vivere insieme, edizioni Qiqajon - Comunita di Bose, 2017.
*"Ιχνη από την αναζήτηση τον Υπερβατικού. Συλλογή θρησκειολο¬γικών μελετημάτων (Footprints of the Quest for the Transcendent. A Collection of studies in History of Religion), bot. Ακρίτας, Athinë 2004, fq. 496,32006.
**Shqip: Gjurmë në kërkim të Trashendetes (Përmbledhje hulumtimesh fetarologjike), bot. Ngjallja, Tiranë 2010, fq.367.
*Θεός έφανερώθη εν σαρκί (God was manifested in the flesh). Μαΐστρος, Athinë 2006.
**Përkthyer në shqip: Perëndia u shfaq në mish, bot. Ngjallja, Tiranë, 2006. Μιά άλλη άποψη, Κείμενα καί ηχογραφήσεις (Another View. Texts and Recordings), (CD) αφηγήσεων, ομιλιών, στοχασμών, Bond-us music, Athinë 2007.
*Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός (Now are all things filled with light) Μαΐστρος, Athinë 2007.
**Përkthyer në shqip: Tani të gjitha u mbushën me dritë, bot. Ngjallja, Tiranë 2007.
*Ιεραποστολή στά Ιχνη τον Χρίστου (Mission in Christ s Way), Αποστο¬λική Διακονία, Athinë 2007,22009, fq. 374.
*Μοναχοί καί Ιεραποστολή κατά τους 4° καί 9' αιώνες (Monks and Mis¬sion during the 4th and 9'h Centuries), bot. Ακρίτας, Athinë 2008, fq. 98.
*"Εως έσχάτον της γης (To the End of the Earth). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 388.
*Στην "Αφρική (In Africa). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 478.
*In Africa, Orthodox Witness and Service, Brookline, MA, Holy Cross Orthodox Press, 2015.
*Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, bot. Ngjallja, Tiranë 2013, fq. 176.
*Ανασυσταση της Ορθοδοξου Αυτοκεφαλου Εκκλησιας της Αλβανιας 1991-2012, Tiranë, 2015.
*In Albania - Cross and Resurrection, St. Vladimir's Seminary Press, Yonkers, New York, 2016.
=== Manuale për mesuesit ===
*Θεία μηνύματα (Divine Messages) (në bashkëpunim me Ε. Bitti), Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Athinë 1960, fq. 346,71978.
*Πίστις καί ζωή (Faith and Life), Αποστολική Διακονία, Athinë 1961, fq. 300 + XXII, 71982.
*Πνευματική πορεία (Spiritual Way), Αποστολική Διακονία, Athinë 1962, fq. 348.71981.
*Mesazhe Hyjnore, bot. Ngjallja, Tiranë 2009, fq. 269.
*Udhëtim shpirtëror, bot. Ngjallja, Tiranë 2011, fq. 443.
=== Botime më vete ===
*"Εις τήν γραμμήν των Πατέρων. Ή δυναμική κατανόησις της παραδόσεως των Τριών Ιεραρχών", Άκτϊνες24 (1961); bot. Ετοιμασία, Athinë21971, fq. 32.
*"Τό θρησκευτικόν πρόβλημα εις τήν Άφρικήν". Πορευθέντες 3(1961); bot. Πορευθέντες, Athinë 21971, fq. 24.
*"Τύποι ιερέων αφρικάνικων ίεροβασιλείων", botim në fashikull nga vëllimi për nder të profesorit V. Vellas, Πόνημα Εϋγνωμον, Athinë 1968, fq. 28.
*Monks and Mission in the Eastern Church during the Fourth Century, botim në fashikull nga Go Ye 8 (1966), fq. 46. Ribotim tek: International Review of Missions, Geneva 58 (1969), fq. 208-226.
*"Αφετηριακαί σκέψεις διά τήν Έξωτερικήν Τεραποστολήν", botim në fashikull nga Πορενθέντες 10 (1968), fq. 24, 21969. Botuar, gjithashtu, tek Εκκλησία 55 (1968).
*"The Purpose and Motive of Mission - From an Orthodox Point of View". International Review of Missions 54 (1965) Gjenevë, Ribotim i pasuruar tek Go Ye 9 (21967), Athinë 31968, fq. 40.
*"Initial Thoughts toward an Orthodox Foreign Mission", botim në fashikull nga Go Ye 10 (1968), Athinë 21969, fq. 24.
*"Eine Kirche erwacht zur Mission", botim në fashikull nga Anuari Jahrbuch Evangelischer Mission, Hamburg 1970, Athinë 21970, fq. 8.
*"Αδιαφορία γιά τήν Ιεραποστολή σημαίνει αρνησι της Όρθοδοξίας, Αποστολική Διακονία, Athinë 1971.31973, fq. 30.
*"Προοπτικά! καί θεολογικαί προϋποθέσεις τοϋ 'Διορθοδόξου Κέντρου Άθηνών'", botim në fashikull nga Εκκλησία 48 (1971), fq. 16.
*The Inter-Orthodox Centre of Athens-Perspectives and Presuppositions, Athinë 1973, fq. 12.
*"Ίνα ό κόσμος πιστεύση", botim në fashikull nga' Εκκλησία 52 (1975), fq.10.
*"Λεωνίδας Ίω. Φιλιππίδης. Ό επιστήμων, ό άνθρωπος", botim në fashikull nga Επιστημονική Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής τοϋ Πανεπιστημίου Αθηνών, veil. 1, Athinë 1976, fq. 56.
*"Thëologie, mission et pastorale", botim në fashikull nga Proche-Orient Chretien 29 (1979), Athinë 1979, fq. 20.
=== Studime dhe artikuj në revista dhe punime në grup ===
*"The Forgotten Commandment, Mt. 28:19", The Word 3 (1959), Çikago, fq. 3-5.
*"To πρόβλημα της προσωπικής ζωής'", Ακτίνες 23 (1960), fq. 361-366.
*"Ή ιεραποστολική δράσις των Εκκλησιών τής Ανατολής εις Κεντρικήν καί Άνατολικήν Άσίαν", Πορευθέντες3 (1961), vol. 10, fq. 26-31.
*"The Missionary Activities of the Churches of the East in Central and Eastern Asia", Go Ye 3 (1961), vol. 10, fq. 3-6.
*"Ή επιστήμη δεν φθάνει", Σκαπάνη, prill 1961, fq. 22-23.
*"Ό οικουμενικός άνθρωπος", Σκαπάνη, shkurt 1962, fq. 35-37.
*Ή Όρθοδοξία εις τήν Κίναν", Πορευθένες 4 (1962), vol. 14, fq. 26-30, vol. 15, fq. 36-39, vol. 16, fq. 52-55.
*"Ή Όρθοδοξία εις τήν Άλάσκαν", Πορευθέντες 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botimi i përpunuar "Αλάσκα", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, veil. 2 (1963), fq. 11-19.
*"Orthodoxy in Alaska", Go Ye 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botim i përmbledhur tek Orthodoxy. A Pan-Orthodox Symposium, Athinë 1964, fq. 333-349, fq. 433-435.
*"Βυζάντιον, έργον Ευαγγελισμού", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλο¬παίδεια, veil. 4 (1964), fq. 19-59.
*"Διορθόδοξος Προσέγγισις", Όρθόδοξος Παρουσία 1 (1964), fq. 29-35.
*"Orthodoxy in the Land of the Rising Sun", Orthodoxy. A Pan-Orthodox Sym-posium, Athinë 1964, fq. 300-319, fq. 438-460.
*"Orthodoxy and Mission", St. Vladimir s Theological Quarterly 8 (1964) Nju Jork, fq. 139-148.
*"Missions Orthodoxes", Parole et Mission 8 (1965) Paris, fq. 5-18.
*"Mission aus der Sicht eines Orthodoxen", Neue Zeitschrift fur Missionswis-senschaft - Nouvelle Revue de science missionnaire 26 (1970), fq. 241-252.
*"Reflexions d'un Orthodoxe sur la cooperation inter-confessionnelle dans la Mission", Oecumënisme en Mission, 40e semaine de Missiologie de Louvain, Louvain, 1970, fq. 101-110.
*"Les Missions des Eglises d'Orient". Encyclopaedia Universalis 11 (1972) Paris, fq. 99-102.
*"Pour que le monde croie", Contacts 27 (1975), fq. 319-322.
*"Growing into awareness", Primal World Views: Christian Dialogue with Traditional Thought Forms, botuar nën kujdesin e J. B. Taylor, Ibadan, Nigeri 1976, fq. 72-78. Ribotim "Christian Awareness of Primal World-Views", Mis¬sion Trends 5, botuar nga G. Anderson, T. Stransky, Nju Jork - Toronto, bot. Paulist Press, 1981, fq. 249-257.
*"Theology - Mission and Pastoral care", Proces-Verbaux du Deuxieme Congres de Theologie Orhodoxe a Athenes, 19-29 Aout 1976, Athinë 1978, fq. 292-311. Shih edhe tek The Greek Orthodox Theological Review 22 (1977), fq. 157-180.
*"Mexico City 1963: Old wine into fresh wineskins", International Review of Mission 67 (1978), fq. 354-364.
*"Ala redëcouverte de l'ethos missionnaire de l'Eglise Orthodoxe", Aspects de I'Orthodoxie, Strasbourg 1978, fq. 78-96.
*"Θεολογία - Ιεραποστολή καί Ποιμαντική", Πρακτικά τοϋ Δευτέρου Συνεδρίου Όρθοδόξου Θεολογίας, Αθήνα 12-19 Αύγ. 1976, Athinë 1980, fq. 291-309.
*"Discovering the Orthodox Missionary Ethos", Martyria-Mission. The Wit¬ness of the Orthodox Churches, Geneva 1980, fq. 20-29.
*"Relations between Man and Nature in the World Religions", Bulletin - Sec-retariates pro non Christianis, Citta del Vaticano 47 (1981), 134-142 dhe Pro-ceedings - World's Religionists Ethics Congress, Tokio 1983, fq. 149-159.
*"The Ascent of Human Nature", International Review of Mission 69 (1980), fq. 202-206. Shih gjithashtu, Your Kingdom Come. Mission Perspectives, Gjenevë 1981, fq. 237-242.
*"Έξι χριστιανικές θέσεις στό θέμα τών εκτρώσεων", Εκτρώσεις καί δημογραφικό πρόβλημα (Κέντρο Οικογενειακοί Προγραμματισμοί Μαιευτικής καί Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), Janinë 1982, fq. 59-65, 71, 75-79.
*"L'elevation de la nature humaine", Que ton Rëgne vienne! Perspectives mis-sionnaires, Gjenevë 1982, fq. 101-105.
*"Die Mystik in Byzanz", Erbe und Auftrag, Benediktinische Monatsschrift, Beuron 59 (1983) Gjermania, fq. 437-449.
*"Worship - Service - Martyria". A paper for the Sixth Assembly of the WCC, International Review of Mission 72 (1983), fq. 635-639.
*"Έλθέτω ή βασιλεία σου', Όρθόόοξη μαρτυρία στή σύγχρονη οικουμένη", Πάντα τά Έθνη 2 (1983), vol. 7, fq. 4-5, vol. 8, fq. 4-6, vol. 9, fq. 4-6.
*"Ίνδουϊστικές αιρέσεις στόν ελλαδικό χώρο", Εκκλησία 61 (1984), fq. 196-201.
*"Ή δοξολογική κατανόηση τής ζωής καί τής ιεραποστολής", Πάντα τά Έθνη 5 (1986), vol. 17, 20-27, vol. 18, fq. 4-7.
*"Les moines et la mission dans l'Eglise d'Orient au IVe siecle", Paix 47-48 (1986) (Monastere orthodoxe Saint-Nicolas de la Dalmerie, F 34260).
*"Αθήνα, πόλη συνεχοϋς θεολογικής καί πολιτιστική συμβολής", εισήγηση στό ομώνυμο Συμπόσιο τής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου "Αθηνών, Εθνικό καί Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Επίσημοι λόγοι, veil. 28, Athinë 1988, fq. 363-369.
*"Remembering Some Basic Facts in Foday's Mission", International Review of Mission 77 (1988), fq. 4-11.
*"Your will be done - Mission in Christ's Way. A meditative introduction", International Review of Mission 77 (1988), fq. 173-178.
*"Emerging Perspectives on the Relationships of Christians to People of Other Faith - An Eastern Orthodox Contribution", International Review of Mission 11 (1988), fq. 332-346.
*"Βουδδισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 2, bot. Ελληνικά Γράμματα, Athinë 1989, fq. 1025-1028.
*"Όρθόδοξη "Ιεραποστολή. Παρελθόν - Παρόν - Μέλλον", Γενηθήτω τό θέλημα σου. Ή αποστολή τής Όρθοδοξίας σήμερα, botuar nën kujdesin e Γ. Λαιμόπουλος, Neapoli - Selanik 1989, fq. 69-95.
*"Orthodox Mission - Past, Present, Future", Your Will be Done. Orthodoxy in Mission, botuar nga G. Lemopoulos, Katerini, Fertios - Gjenevë, WCC, 1989, fq. 63-92.
*"Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Christi", Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Jesu Christi. Welt-missionskonferenz in San Antonio, 1989 (bot. nën kujdesin e J. Wietzke), Frankfurt a.M., Otto Lembeck, 1989, fq. 217-235. Gjithashtu, Jahrbuch 6. Des Evangelischen Missionswerkes in Siidwestdeutschland. Mission bei uns gemeinsam mit den Partnern, Shtutgard 1989, fq. 82-88.
*"Address by the Conference Moderator", International Review of Mission (Fhe San Antonio Conference) 78 (1989), fq. 316-328. Gjithashtu tek, The San Antonio Report, Your Will be Done. Mission in Christ's Way, botuar nga Fr. R. Wilson, Gjenevë, WCC, 1990, fq. 100-114.
*"Γενηθήτω τό θέλημα Σου-Ίεραποστολή στά ϊχνη τοϋ Χρίστου", Πάντα τά Έθνη 9 (1990), San Antonio - SHBA, vol. 33, fq. 3-7, vol. 34, fq. 35-38.
*"Ινδουισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 4 (1990), fq. 2425-2429.
*"Παράδοση καί όραμα ειρηνικής συνυπάρξεως τών θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία", Fjalim mbajtur me rastin e pranimit si Anëtar Kor-respondent i Akademisë së Athinës 14.12.1993, Πρακτικά τής Ακαδημίας Αθηνών, veil. 68 (1993) Athinë, fq. 492-511. Shih dhe tek Εκκλησία 71 (1994), fq. 231-234, fq. 279-282, fq. 329-330, fq. 360-363.
*"Le t'i shkojmë pas edhe në kthim", Ngjallja, shkurt 1993, fq. 5.
*"Të bashkuar dhe të interesuar për thellësinë e gjërave", Ngjallja, mars 1993, fq. 4.
*"Të denjë të Krishtit", Ngjallja, qershor 1993, fq. 4-5.
*"Lum ata që bëjnë paqe, sepse ata do të quhen bij Perëndie" (Matth. 5.9), kon-ferenca Ndërkombëtare për Paqen dhe Tolerancën, Stamboll, 8 shkurt 1994, Ngjallja, mars 1994, fq. 1-2.
*"Pjesëmarrje mistike në Darken Mistike", Ngjallja, prill 1994, fq. 6-7.
*"Ngritja e natyrës njerëzore", Ngjallja, qershor 1994, fq. 1,6; korrik 1994, fq. 6,12.
*"Dashuri pa fund e pa kufi", Ngjallja, shtator 1994, fq. 1,7.
*"Kuadri juridiko-kanonik i Kishës sonë" (Ligjëratë me intelektualët e Tiranës në Kishën Katedrale, Tiranë, më 2 nëntor 1994), Ngjallja, nëntor 1994, fq. 1,6-8.
*"Vendi i Krypeshkopit nuk është fron pushteti, por kryq shërbimi", (intervistë e Krypeshkopit Anastas për gazetën Kohajonë, 18 tetor 1994), Ngjallja, dhje-tor 1994, fq. 9-10.
*"Μιά Εκκλησία σέ μακροχρόνιο πολύτροπο διωγμό", Fjalim i mbajtur me rastin e dhënies së titullit Doktor nderi i degës së theologjisë së Universitetit Aristoteli Selanik më 13.12.1995, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής, veil. 6, Νέα Σειρά, Τμήμα Θεολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπι¬στήμιο Θεσσαλονίκης, Selanik 1996, fq. 28-48.
*"Άνθρωπος καί φύση στίς μεγάλες θρησκείες", 75 Χρόνια Γεωπονικό Πανεπιστήμιο "Αθηνών, 1920-1995, qershor 1996, fq. 93-105.
*"Byzantine and Contemporary Greek Orthodox Approaches to Islam", Journal of Ecumenical Studies, 33:4, Fall 1996, fq. 512-527.
*"The Global Vision of Proclaiming the Gospel", The Greek Orthodox Theo¬logical Review 42 (1997) Gjenevë, nr. 3-4, fq. 401-417.
*"Address by the Conference Moderator on World Mission and Evangelism, San Antonio, 1989", The Ecumenical Movement, An Anthology of Key-texts and Voices, botuar nën kujdesin e M. Kinnamont dhe Β. E. Cope, WCC Gjenevë, 1997, fq. 388-392.
*"Bashkekzistenca fetare në shoqërinë civile", Konferenca me komunitetet fetare më 16 nëntor 1998, Ngjallja, dhjetor 1998, fq. 7-8.
*"Turn to God. Rejoice in Hope - Anamnesis," Together on the Way, Official Report of the 8"' Assembly of the WCC, botuar nën kujdesin e Diane Kessler, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 28-33.
*"Anamnesis", Faisons route ensemble. Rapport officiel de la Huitiëme Assemblee du Conseil oecumënique des Eglises, botuar nën drejtimin e N. Lossky, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 22-27. Gjithashtu shih "Anamnesis", Τιμητικό Αφιέρωμα στόν Όμότιμο Καθηγητή Αλέξανδρο Γουσίδη, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής 9 (1999), bot. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Θεολογίας, Selanik 1999, fq. 13-18.
*"Οί θρησκείες δεν πρέπει νά ρίχνουν λάδι στή φωτιά τοϋ πολέμου", inter-vistë dhënë Γρ. Καλοκαιρινό, Καθημερινή, 11.4.1999.
"Religion mustn't add fuel to the fire of conflict". Interview Gr. Kalokairinos, Herald Tribune, 13.4.1999.
*"May Peace and Justice Once More Reign in the Balkans", For the Peace from Above. An Orthodox resource book on world peace and nationalism, bot. Syndesmos, the World Fellowship of Orthodox Youth, Byalistok, Poloni, 1999, fq. 160-163. Botuar, gjithashtu, në frëngjisht tek SOP 240 (qershor 1999), dhe në gazetën, Zëri i Popullit, maj 1999, Tiranë.
*"Orthodoxe Mission. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft", Die Orthodoxe Kirche. Eine Stand-Ortbestimmung under Jahrtausend-wende. Festshrift fur Anastasios Kalis, botuar nga von Eumenius von Lefka, Athanasios Basdekis dhe Nikolaos Thon, Frankfurt am Main, Lembek, 1999, fq. 93-121.
*"Ή Όρθοδοξία ενώπιον τής τρίτης χιλιετίας", Πατριαρχεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ο Θησαυρός τής "Ορθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 12-21.
*"Εκκλησία τής Αλβανίας. Τστορική-πνευματική παράδοση", Πατριαρ¬χεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ό Θησαυρός τής Όρθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Orthodoxy Faces the Third Millenium", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. History, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Amine, 2000, fq. 12-21.
*"The Church of Albania. History and Spiritual Tradition", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. Histo¬ry, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Ανάμνηση", Σύναξη 73, janar-mars 2000, fq. 5-10.
*"Ή Όρθοδοξία πρό τής ραγδαίας εξελίξεως τών θετικών επιστημών -Διαπιστώσεις καί προτάσεις", Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Επιστήμες, τεχνολογίες αιχμής καί Όρθοδοξία, 4-8.10.2000, botim i Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, Athinë 2002, fq. 33-43. Dhe Εφημέριος, viti 49, vol. 11, nëntor 2000.
*"Τρία κρίσιμα διαχρονικά θέματα", Ελευθεροτυπία, 19.11.2001.
*"Νά μήν μπλέκουμε θρησκεία μέ τρομοκρατία", intervistë dhënë Στ. Τζίμα, Καθημερινή, 14.10.2001.
*"Ή συμβολή στήν υπερνίκηση τής βίας, Άμεσο ενδιαφέρον καί χρέος τώνΕκκλησιών". Πειραϊκή Εκκλησία 122, dhjetor2001, fq. 45-50.
*"Responsabilite apostolique et dimension universelle de PEglise", SOP (Ser¬vice Orthodoxe de Presse) 263, dhjetor 2001, fq. 23-27.
*"Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue", Ζω όέ ούκέτι εγώ, ζή δέ εν έμοί Χριστός, botim kushtuar Krypeshkopit Dhimitrios, botuar nën kujdesin e Σ. Δαμασκηνός, Φ. Δωρής, Β. Κύρκος, I. Μουτσούλας, Γ. Μπαμπινιώτης, Κ. Μπέης, Θ. Πελεγκρίνης, Α.Ν. Σάκκουλας, Athinë, 2002, fq. 1-8.
*"Ή ηθική στίς επιχειρήσεις. Ή εταιρική ευθύνη καί ή κοινωνική αλληλεγγύη", Οικονομικός Ταχυδρόμος, 9 nëntor 2002, fq. 18-20.
*"Besoj se ka të ardhme, ka shpresë", intervistë e Krypeshkopit Anastas dhënë TV "Arbëria", tetor 2002, Ngjallja, shtator-tetor 2002, fq. 6,8.
*"Ή διαχρονική μετοχή της χριστιανικής πίστεως στήν οικοδόμηση της Ευρώπης" Εκκλησία 70 (2003), fq. 351-356.
*"Orthodoxe Mission", Leitfaden Ecumenische Missionstheologie, botuar nga Chr. Tahlin-Sander, An.Schultze, D. Werner, H. Wrogemann, Chr. Kaizer, Giittersloch, 2003, fq. 113-129.
*"The Spirit of Love", The Adriatic Sea. A Sea at Risk, a Unity of Purpose, botuar nën kujdesin e N. Ascherson and An. Marshall, Athinë, Religion Science and the Environment, 2003, fq. 89-91.
*"Καί ιδού εγώ μεθ' υμών είμι πάσας τάς ημέρας εως της συντέλειας του αιώνος" (Ματθ. 28:20), Σύναξις Ευχαριστίας, botim për nder të Jerontit Emilianos, bot. "Ινδικτος, Athinë 2003, fq. 111-118.
*"Confessing Christ Today", The Bond of Unity, botuar nga H. Boss, "Syn-desmos's" fifty years of work for Orthodox Youth and unity, bot. Syndesmos, Athinë, 2003, fq. 177-190.
*"The Apostolic Responsibility and Worldwide Dimension of Orthodoxy", Key-note Address at the Syndesmos's Festival, St Morin, France, 30.8.2001, Bonds of Unity, botuar nga H. Bos, bot. Syndesmos, Athinë 2003, fq. 199-208.
*"Rilindja e Kishës Orthodhokse në Shqipëri (1991-2000)", 2000 vjet art dhe kulturë kishtare në Shqipëri, Simpozium Ndërkombëtar, 16-18 nëntor 2000, bot. Tiranë 2003, fq. 437-446.
*"Duke rizbuluar identitetin apostolik në Kishën Orthodhokse sot", Fjala e mbajtur në Asamblenë XVII e Syndesmos me rastin e 50 vjetorit të theme-limit, më 15 korrik 2003, Shën Vlash - Durrës, Ngjallja, gusht 2003, fq. 3-4.
*"Developing Shared Values and Common Citizenship in a Secular and Plu¬ralistic Society: How Religious Communities can contribute", Facilitating Freedom of Religion or Belief A Desk Book, botuar nga Τ Lindholm, W. Colterham, Junior, dhe Bahia G. Tachsib Leek, Netherlands, Kluwer Law International, G. Reuben Clark Law School, Brigham Young University, Provo Utach, USA, 2004.
*"Ή αναζήτηση τών πανανθρώπινων αξιών. Ή άποψη τών θρησκειών", Universal Values, International Symposium Proceedings, botuar nën kujdesin e L. G. Christophorou dhe G. Contopoulos, Academy of Athens, maj 26-28,2004, fq. 279-293.
*"Οί θρησκείες καί ή φτώχεια τοϋ κόσμου", Σύναξη 94 (2005), fq. 41-52.
*"Ευρωπαϊκή συνύπαρξη Χριοπιανών-Μουσουλμάνων", Ημερησία, 30.12.2004 deri 02.01.2005.
*"Πρός μιά σταθερή ειρηνική συμβίωση στά Βαλκάνια", Εκδηλώσεις τιμής πρός τόν Μακαριότατο "Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Δλβανίας κ. "Αναστάσιο, Volos 31 maj 2005, Larisa 1 qershor2005, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 33-39.
*"Αναζητώντας τέσσερις μεγάλες αξίες ζωής", si më lart, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 69-75.
*"Ή οικογένεια, κύτταρο τής κοινωνίας πού εμπνέει ή χριστιανική πίστη", Καθημερινή, 24 dhjetor 2006, fq. 24.
*"Ή θρησκευτική συνείδηση καλείται νά αντισταθεί", Ελεύθερος Τύπος, 30 dhjetor 2006, fq. 21.
*"La manifestation de la gloire de Dieu a tous les hommes", Chemins de la Christologie orthodoxe, botuar nga A. Argyriou, Desclee, Paris 2005, fq. 23-36. "The Restoration of the Orthodox Church of Albania (1991-2000)", 2000 years church and culture in Albania, Orthodox Autocephalous Church of Albania, Tiranë 2005, fq. 495-506.
*"God, in your grace transform the world", The Ecumenical Review, "A festa da vida", Documents and Reports from the WCC 9th Assembly in Porto Ale-gre, vol. 58, nr. 1-2, janar-prill 2006, fq. 6-15.
*"Transform le monde, Dieu, dans ta grace", Service Orthodoxe de Presse (SOP) 307, prill 2006, fq. 19-26.
*"Ή μεταμόρφωση τοϋ κόσμου", Ανάπλασις 423, maj-qershor 2006, fq. 67-70.
*"Rediscovering our apostolic identity in the 21st century", XVII General Assembly Report of the World Fellowship of Orthodox Youth - Syndesmos 14-22 korrik 2003, Durrës, Albania, Athinë 2006, fq. 37-51.
*"Χριστιανικές αρχές τής ειρηνικής συνυπάρξεως", Αντίδωρον τω Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμω Θεμέλη, veil. I, Kallamata 2006, fq. 179-187.
*"Kisha Orthodhokse - faktor serioz shpirtëror dhe zhvillimi per vendin" (Inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë z. Mentor Nazarko, kryeredaktor i gazetës "ABC", Tiranë, më 13.12. 2005), Ngjallja, janar 2006. Speciale fq. 1-3.
*"Për një bashkekzistencë paqësore në Ballkan", fjalim në takimin e orga-nizuar më 29 shtator - 1 tetor 2006 nga "NATO Science for Peace Project",
Ngjallja, nëntor 2006, fq. 7-8.
*"Οί Χριστιανοί στην πολυθρησκευτική Ενωμένη Ευρώπη", Προοπτικές τής Ευρώπης, Πρακτικά έλληνογερμανικοϋ συμποσίου, botuar nën kujdesin e W. Schultheiss, Ευ. Χρυσός, bot. "Ιδρυμα τής Βουλής τών Ελλήνων, Athinë 2007, fq. 97-109.
*"Christen in einem multi-religiosen geeinten Europa", Europa Perspektiven, Beitrage eines Deutsch-griechischen Symposiums, botuar nën kujdesin e Ev. Chrysos dhe W. Schultheiss, Athinë 2007, fq. 91-104.
*"Πολυθρησκευτική Ευρώπη καί Όρθοδοξία", "Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Αλβανίας, Επίτιμος Διδάκτωρ τον Τμήματος Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο 20 mars 2007, Korfuz 2007, fq. 27-42.
*"Ό τριπλός θρίαμβος", Καθημερινή, Pashkë 7-8 prill 2007. fq. 8.
*"Ξενιτειά", Καθημερινή, 23 dhjetor 2007, fq. 29.
*"Nuk është një pozitë pushteti, është një pozitë shërbimi dhe sakrifice", inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë radios Deutshe Welle, Ngjallja, qershor, 2007, fq. 7-8.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Asambleja e Tretë Ekumenike Evropiane, Sibiu, Rumani, 4-9 shtator 2007, Ngjallja, dhjetor 2007, fq.7-8.
*"La lumiere du Christ et l'Europe", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 324, Janar2008, fq. 97-109.
*"Πάσχα 2008 - Ελπίδα καί δύναμη", Καθημερινή, 26-27 prill 2008, fq. 21.
*"Ή Εκκλησία έχει παγκόσμιο ορίζοντα", Ό Φιλελεύθερος (Λευκωσία) 28 dhe 29.9.2008.
*"Έκπληξη", Ααϊκό Βήμα (Αργυρόκαστρο) 1-31 dhjetor 2008.
*"Eukaristia: Çelje horizonti në vend dhe në kohë", Ngjallja, dhjetor 2008, fq. 9-10.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Kërkim 1 (2009), fq. 9-14.
*"Ή Όρθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία τής Αλβανίας σήμερα" (2008), Ιστορία τής Όρθοδοξίας, Road, Athinë 2009, veil. VII, fq. 254-283.
*"Appeles a une seule esperance en Christ", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 341, shtator-tetor 2009, fq. 28-31.
*"Vlerat mbarënjerëzore të feve", Kë'rkim 2 (2009), fq. 5-25.
*"Quelques notes sur l'histoire de l'Eglise orthodoxe d'Albanie au XXe siëcle et sa resurrection depuis 1991", L Eglise orthodoxe en Europe orientale au xxe Ste¬ele, botuar nën drejtimin e Christine Chaillot, Paris, bot. Cerf 2009, fq. 133-150.
*"Ελευθερία από τόν φόβο", Καθημερινή, 03.05.2009 Ελεύθερη ώρα Πάσχα 2009.
*"Γιά μιά στιγμή σκέφθηκα νά παραιτηθώ", Τό Βήμα, Κυριακή 8.11.2009.
*"Perëndi, transformo botën me hirin tënd", Kërkim 3 (2009), fq. 141-153.
*"Ό Χριστός, τό Φως τοϋ κόσμου", Καθημερινή, 25.12.2009.
=== Parathënie ===
Ka shkruar parathëniet e librave: Απόστολος (1979), Θ. Λειτουργία τον Λγίου Ίωάννον τοϋ Χρνσοστόμου (1980), Παλαιά Λιαθήκη (1981), Καινή Διαθήκη (1981); e botimeve seri: Έπί τάς πηγάς (1973), Λογική Λατρεία (1980-); e botimeve të WCC: Your Will be Done - Orthodoxy and Mission (1989); e botimeve Ortodokse (Nairobi Athens): Liturgjia Hyjnore në gjuhët afrikane: Kisuahili (1985), Kikuju (1986), Luganda (1987), Καινή Διαθήκη (1993). Gjithashtu, ka shkruar parathëniet e 9 librave liturgjikë dhe theologjikë në gjuhën shqipe (1992-). Po ashtu, parathënien e librit K. Cle¬mens, The Churches in Europe as Witnesses to Healing, Gjenevë 2003 etj.
=== Revista periodike ===
Themelues dhe botues i revistës në dy gjuhë Porefthentes - Go Ye (1960 -1970), i revistës tremujore Panta ta Ethne (Gjithë Kombet) (1981 - 1992), në greqisht. Dhe në shqip: Gazeta periodike mujore Ngjallja (qysh prej vitit 1992) dhe revista katërmujore Kërkim ( 2009 -).
Nga 240 ese dhe artikuj disa janë përkthyer në [[rusisht]], suedisht, finlandisht, rumanisht, bullgarisht, italisht, spanjisht dhe shqip.
== Referime ==
* At Luka Veronis, Misionarë, murgj dhe martirë: Duke bërë dishepuj nga të gjitha kombet, (përkthyer në shqip), botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë, 2003.
* Revista "Kërkim", nr.3, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Tiranë 2009.
* Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, ''Αναστάσιος, Αχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας - Ο Ποιμένας του στοχασμού, της δημιουργίας και της ειρήνης'', Επτάλοφος ΑΒΕΕ, Αθήνα 2005
* Χρήστος Ρώμας, ''Αχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, Ο Πρωτεργάτης της Ιεραποστολής'', Σαββάλας, Αθήνα 2006
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Έως εσχάτου της γης'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2009
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Στην Αφρική'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2010
* Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ειδική Έκδοση, Εκδηλώσεις τιμής προς τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυραχίου και Πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιο,2005
* "Who's Who 1979", σ.126
* [http://www.orthodoxalbania.org Faqja zyrtare e Kishës Ortodokse të Shqipërisë]
* Kalendari Orthodhoks 2019, botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë.
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Kisha Ortodokse e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Misionarizëm]]
[[Kategoria:Priftërij ortodoksë grekë]]
f3wtcmd0j5ijovkacfo4oxgttjublus
2814043
2814042
2025-07-02T09:00:56Z
79.106.124.212
Anastas Janullatos
2814043
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Anastasi, Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe Gjithë Shqipërisë.jpg|parapamje|Anastas Janullatos]]
'''Anastas Janullatos''' ({{lang-el|'Αναστάσιος Γιαννουλάτος'}} '''''Anastásios Giannoulátos'''''; lindi më [[4 Nëntor|4 nëntor]] të [[1929]] në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]] vdiq më [[25 janar]] të [[2025]] në [[Athina|Athinë]], [[Greqia|Greqi]]<ref>{{Cite web |date=2025-01-25 |title=Πέθανε ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος - Η ζωή και το μεγάλο έργο του |url=https://www.protothema.gr/greece/article/1584554/ekoimithi-o-arhiepiskopos-alvanias-anastasios-i-zoi-kai-to-megalo-ergo-tou/ |access-date=2025-01-25 |website=ProtoThema |language=el}}</ref>) , ishte nga viti [[1992]] [[Kryepeshkopi i Shqipërisë|kryepeshkopi]] i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]. I lindur [[Grekët e sotëm|grek]], më 22 dhjetor [[2017]], presidenti [[Ilir Meta]] i dha nënshtetësinë shqiptare. Emri i Janullatosit është i lidhur me rilindjen e [[Ortodoksia Lindore në Shqipëri|ortodoksisë lindore në Shqipëri]], mbasi praktikimi i fesë nuk ishte i lejuar me ligj në vitet 1967-1991.
== Jeta e hershme, studimet ==
Anastas Janullatos lindi në 4 nëntor të vitit 1929 në [[Pire]], [[Greqia|Greqi]]. Ai u rrit me besim dhe gjatë viteve të formimit merrte pjesë në mënyrë aktive në [[Kisha|Kishë]]. Në fillim atij i pëlqente matematika dhe gjatë viteve të adoleshencës ai dëshironte të vazhdonte studimet në këtë shkencë. Idetë e tij ndryshuan me fillimin e [[Lufta e Dytë Botërore|Luftës së Dytë Botërore]]. Gjatë viteve të luftës, Janullatosi filloi të përjetonte besimin e tij në një mënyrë më personale. Ai ishte dëshmitar i shumë vuajtjeve dhe shkatërrimeve të luftës. Brenda kaosit mundi të gjente kuptim vetëm duke gërmuar thellë në besimin e tij. Që bota dhe vendi i tij të shpëtonte nga të këqijat e luftës si dhe nga pasojat e luftës civile në Greqi, Janullatosi kuptoi nevojën urgjente për një mesazh paqeje të brendshme, paqeje që vjen nëpërmjet Jezu Krishtit.
Kjo përvojë e drejtoi Janullatosin që të braktiste dëshirat e tij për fushat e tjera të studimit dhe të ndiqte [[Teologjia|teologjinë]]. Kaq drithëruese ishte kjo dëshirë sa që ai thonte: ''Për mua nuk mjaftonte t'i jepja diçka [[Perëndia|Perëndisë]], duhej t'i jepesha plotësisht Atij. Doja që e gjithë qenia ime të jetonte në [[Krishti|Krishtin]]''. Më 1947 përfundoi shkëlqyeshëm shkollën e mesme dhe në vitin [[1947]], ai filloi [http://en.theol.uoa.gr/ Fakultetin Teologjik në Universitetin e Athinës], ku u diplomua shkëlqyeshëm në vitin [[1951]].
Më 1953 diplomohet shkëlqyeshëm në Universitetin Kombëtar të Athinës. Në vitet 1965 - 69 kreu studimet pasuniversitare në Historinë e Feve, Etnologji, Misiologji dhe Afrikanologji në Universitetet e [[Hamburgu]]t dhe Marburgut. U mor me kërkime në Universitetin e Makereres, në [[Kampala]] - [[Uganda]], me bursë të [[Fondacioni Alexander von Humboldt|Fondacionit gjerman]] “[[Alexander von Humboldt]]”. Është Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës (1970, Summa cum laude). Ka studiuar [[Feja|fe]] të ndryshme (Induizëm, [[Budizmi|Budizëm]], Taoizëm, [[Konfucianizmi|Konfucianizëm]], Fe afrikane, [[Islami|Islam]]) në vendet ku ato lulëzojnë ( p.sh. [[Indi]], [[Tajlandë]], [[Sri Lanka]], Kore, [[Japonia|Japoni]], [[Kina|Kinë]], [[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]], [[Nigeri]], [[Brazili|Brazil]], [[Karaibet|Karaibe]], [[Libani|Liban]], [[Siria|Siri]], [[Egjipti|Egjipt]], [[Turqia|Turqi]]).
Në vazhdim Janullatosi u bashkua me vëllazërinë “ZOI” (JETA), një organizatë fetare e përqendruar në rilindjen shpirtërore të Kishës në Greqi. Përgjegjësitë që kishte ai përfshinin misionin për të rinjtë e vendit të tij. Ai u bë udhëheqës i lëvizjeve studentore, kampeve të adoleshentëve dhe luftoi ta bënte besimin ortodoks të vërtetë dhe të prekshëm për të rinjtë që kishte pranë. Nëpërmjet këtyre përvojave, Janullatosi zbuloi ndikimin që patën këto programe mbi Kishën në një shkallë të gjerë. Ai kuptoi se pa një shërbim të tillë misionar, [[Kisha Ortodokse Lindore]] humbiste qëllimin dhe së fundi zvogëlohej.
Gjatë këtyre viteve, Janullatosi mori pjesë gjithashtu në një lëvizje ndërkombëtare rinore ortodokse të quajtur “Syndesmos”. Ai shërbeu si Sekretar i Përgjithshëm gjatë viteve [[1958]] – [[1961]] dhe pastaj si Zëvendëspresident nga viti [[1964]] – [[1978]]. Gjatë kësaj kohe u takua me udhëheqës të tjerë të rinj që kishin të njëjtin zell për të shpallur [[Ungjilli]]n. Së bashku ata filluan të kuptojnë se Krishti asnjëherë nuk mund të kënaqej nga shpallja e Ungjillit vetëm brenda Kishës. Urdhërimi i Tij fillestar ishte që të shkonin në të gjithë kombet. Prandaj, misionet nuk janë vetëm të brendshme, por edhe të jashtme. Urdhërimi i Madh i së kaluarës është një përgjegjësi e madhe për të tashmen. Në atë kohë Anastas Janullatos shkruante:
“''Kisha pa mision është një kundërshtim termash... Nëse Kisha është moskokëçarëse ndaj punës apostolike që i është besuar, ajo mohon veten, kundërshton veten dhe thelbin e saj dhe tradhëton betejën që bën. Kisha që qëndron në vend, kisha së cilës i mungon vizioni dhe përpjekja e vazhdueshme për të shpallur Ungjillin të pa pagëzuarve, vështirë se mund të njihet si një Kishë e Shenjtë, e Përgjithshme dhe Apostolike, së cilës Zoti i besoi vazhdimësinë e veprës së Tij''”.
Përveç greqishtes së re dhe të vjetër zotëron gjuhët e huaja [[Gjuha angleze|anglisht]], [[Gjuha frënge|frëngjisht]], [[Gjuha gjermane|gjermanisht]]. Njeh gjithashtu për përdorim [[gjuha latine|latinishten]], [[gjuha italiane|italishten]], [[gjuha spanjolle|spanjishten]], [[gjuha shqipe|shqipen]], [[gjuha ruse|rusishten]], suahilin.
== Shërbimi në Kishë ==
Është dorëzuar në Dhjak (11. 7. 1920); Prift-Arqimandrit (8. 4. 1963-19. 4. 1963); Peshkop i Andrusës për detyrën e Drejtorit të Përgjithshëm të “Apostoliki Diakonia” (Shërbimi Apostolik) të Kishës së Greqisë (11. 7. 1992); Mitropolit (11. 7. 1992- 12. 7. 1995).
(Për shërbimin në [[Afrika|Afrikë]] dhe në [[Shqipëria|Shqipëri]] shih më poshtë).
== Veprimtaria shkencore ==
Janullatos qe lektor për mësimin e greqishtes së re dhe të filologjisë në Universitetin e Marburgut, [[Gjermania|Gjermani]] ([[1966]]-[[1969]]). Profesor i Asociuar i Historisë së Feve në [[1972]]-[[1976]]. Më pas u kthye në Greqi, ku qe profesor i Historisë së Feve në Universitetin Kombëtar të Athinës ([[1976]]-[[1996]], Prof. Emeritus [[1996]] e në vazhdim). Në të njëjtin Universitet ishte drejtor i Departamentit të Shkencës së Feve ([[1983]]-[[1986]] dhe dekan i Fakultetit Theologjik dhe anëtar i Senatit ([[1983]]-[[1986]]. Vazhdoi të ishte anëtar i Komitetit të Kërkimit të Universitetit të Athinës ([[1986]]-[[1990]]). Janullatos ka organizuar dhe drejtuar “Qendrën e Studimeve Misionare” në Universitetin e Athinës ([[1971]]-[[1976]]) dhe “Qendrën Inter-ortodokse të Athinës” të Kishës së Greqisë ([[1971]]-[[1975]]). Ka qenë anëtar i Këshillit të Qendrës së Studimeve Mesdhetare dhe Arabe ([[1978]]-[[1982]]).{{cn}}
Janullatos është '''Doktor Nderi i Theologjisë''' nga Fakulteti Theologjik “Kryqi i Nderuar”, [[Brooklyn]] [[Masaçusec]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|USA]] ([[1989]]), i Fakultetit Theologjik të Universitetit “Aristoteli” të [[Selanik|Selanikut]] ([[1995]]) dhe i Fakultetit Ortodoks të Shën Vladimirit ([[2003]]); i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Krajovës ([[2006]]); Anëtar nderi i Akademisë Theologjike të [[Moska|Moskës]] ([[1998]]). Diploma D. Staniloae e Universitetit të [[Bukureshti]]t (vlerësimi më i lartë i këtij Universiteti) ([[2003]]). Është gjithashtu doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit Pontifikal të [[Italia|Italisë]] së Jugut ([[2009]]). Doktor Nderi i Fakultetit Theologjik të Universitetit të Gjeorgjisë ([[2010]]).{{cn}}
Së fundi Janullatos është '''Doktor Nderi i Filozofisë:''' i Departamentit të Historisë dhe Arkeologjisë të Fakultetit Filozofik të Universitetit të [[Janina|Janinës]] ([[1996]])i i Universitetit Agrokultural të [[Athina|Athinës]] ([[1996]]), i Departamentit të Shkencave Politike dhe Admi-nistrimit Publik të Ligjit, i Ekonomisë dhe i Shkencave Politike dhe i gjithë Departamenteve të Fakultetit Filozofik të Universitetit Kombëtar Kapodistrian të Athinës ([[1998]]), i Departamentit të Studimeve Ndërkombëtare dhe Evropiane të Universitetit të Pireut ([[2001]]), i Departamentit të Filologjisë të Universitetit të [[Kreta|Kretës]] ([[2002]]), i Departamentit të Fizikës, Mjekësisë, Edukimit primar dhe Inxhinierisë së Ndërtimit të Universitetit të Patras (2002), Doktor i Letrave Humane i Universitetit të [[Boston]]it ([[2004]]), i Historisë së Departamentit të Universitetit Jonian, [[Korfuzi|Korfuz]] ([[2007]]), i Universitetit të [[Korça|Korçës]] ([[2008]]), i Departamenteve të Historisë dhe të Etnologjisë, si edhe të Gjuhëve dhe Kulturës të Universitetit “Demokriti” të Thrakës (2009). Është partner i Akademisë Ortodokse të [[Gjiriti|Kretës]] (2001). Është anëtar Korrespondent i Akademisë së Athinës ([[1993]]-[[2005]]). Nga viti [[2005]] e në vazhdim është anëtar Nderi i Akademisë së Athinës.{{cn}}
== Veprimtaria sociale ==
Ka qenë anëtar: i Këshillit të Shkollës së Lartë të Punonjësve Socialë (1977-84); i Komitetit të Lartë Zyrtar për Kishën e Greqisë (1977-85); i Komitetit të Edukimit Kishtar të Ministrisë së Edukimit Kombëtar dhe Feve (1977-1982); i Komisionit për Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore të Qipros (1985-91), i Komisionit të Bursave të Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1978-94); i Fondacionit “Aleksandër Onasis” (1994-2005). Anëtar i Shoqërisë Filekpedheftiki (1994 e në vazhdim.
== Veprimtaria ndërkishtare, ndërfetare, ndërkombëtare ==
Sekretar i Përgjithshëm i “Komitetit Ekzekutiv për Misione të Jashtme” ([[1958]]-[[1961]]), dhe zëvendëspresident i Organizatës Ndërkombëtare të Rinisë Ortodokse “Syndesmos” ([[1964]]-[[1977]]). Anëtar i “Komitetit Ndërkombëtar për Studime Misionare” i Këshillit Botëror të Kishave ([[1963]]-[[1969]]). Sekretar për “Kërkimin misionar dhe Marrëdhëniet me Kishën Ortodokse”, të Sekretariatit të Përgjithshëm të Këshillit Botëror të Kishave (1969-[[1971]]). Anëtar i shumë komiteteve shkencore ndërkombëtare si: “[https://www.dgmw.org/ Deutsche Gesellschaft fur Missionswissenschaft] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190402211131/https://www.dgmw.org/ |date=2 prill 2019 }}”; i “International Society of Missionary Research”; i Komisionit të Këshillit Botëror të Kishave për Dialog me Kishat e tjera dhe ideologjitë ([[1975]]-[[1983]]); i Komisionit Miks të “Konferencës së Kishave Evropiane” dhe “i Këshillit të Konferencës Ipeshkvnore Romano - Katolike”, i “[[Feja islame në Evropë|Islamit në Evropë]]” ([[1989]]-[[1991]]); i Komitetit Ndërkombëtar të “Konferencës Botërore mbi Fenë dhe Paqen” ([[1985]]-[[1994]]). Nga viti [[1959]] e në vazhdim, ka marrë pjesë në një numër të madh konferencash ndërkombëtare, ndërortodokse, ndër të krishtera dhe ndërfetare, në Ansamble Botërore (disa herë si folës kryesor), duke përfaqësuar Kishën, ose Universitetin apo organizatat ndërkombëtare. Ai ka ofruar leksione në shumë qendra universitare në lidhje me dëshminë e krishterë, dialogun ndërfetar dhe solidaritetin ndërkombëtar dhe paqen. Është anëtar Nderi i Curatoriumit të Institutit Romano-Katolik “Pro Oriente” [[Vjena|Vjenë]] (qysh prej vitit 1989 e në vazhdim). President-Moderator i Komisionit për Misionin Botëror dhe Ungjillëzimin e Këshillit Botëror të Kishave ([[1984]]-1991). Anëtar i Komitetit Qendror të Këshillit Botëror të Kishave ([[1998]]-[[2006]]). Anëtar i Këshillit Evropian të Liderëve Fetarë “Fetë për Paqen” (2001 e në vazhdim). Zëvendëspresident i Konferencës së Kishave Evropiane ([[2003]]-[[2009]]). [http://www.albasoul.com/modules.php?op=modload&name=News&file=article&sid=1871 President i Këshillit Botëror të Kishave] (2006-). President Nderi i Konferencës Botërore të Feve për Paqen (2006-), [http://knfsh.al/kryetari/?fbclid=IwAR06Bm9ZbCxaJwfgEnlbI-DEIUkKKbwtG5vZjI7QKbsozjLKFeKsAv_-ToY President i Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë] ([[2018]]-)
== Afrika Lindore ==
Kryepeshkopi Anastas ka luajtur një rol udhëheqës në ripërtëritjen bashkëkohore të Apostullimit nëpër botë të [[Kisha ortodokse lindore|Kishës Ortodokse]]. Për një dhjetëvjeçar 1981-91, ka punuar si lokum tenens (Krypeshkop mëkëmbës) i Krypeshkopatës së Shenjtë të Irinupolit- Afrika Perëndimore ([[Kenia]], [[Uganda]], [[Tanzania|Tanzani]]). Ai themeloi dhe organizoi Shkollën Patriarkale “Krypeshkopi i Qipros [[Makarios III|Makarios]]”, që e drejtoi për dhjetë vjet; dorëzoi 62 klerikë afrikanë dhe konsakroi 42 anagnostë-katekistë, me origjinë nga tetë fise afrikane. Në të njëjtën periudhë promovoi përkthimin e [[Liturgjia bizantine|Liturgjisë Hyjnore]] në katër gjuhë afrikane. U përkujdes për themelimin e rreth 150 famullive ortodokse dhe për ndërtimin e dhjetëra kishave, për ndërtimin e shtatë stacioneve misionare dhe punoi për hapjen e shkollave dhe qendrave mjekësore.
== Kryepeshkop i Shqipërisë ==
Më 1990, caktohet nga [[Patriarku]] Ekumenik Eksark Patriarkal në Shqipëri. Më 11 korrik [[1992]], ai u zgjodh Mitropolit i [[Tirana|Beratit]], [[Durrësi|Kuçovës]] dhe i gjithë Shqipërisë Së Juglindjes Së e Gjelbër Jeshile Të Qytetit Të Kuçovës dhe në 11 korrik 1992 u fronëzua në katedralen ortodokse "Shën Dhimitri" në Qytetin e Beratit. Përmes vështirësive të shumta, ringriti nga gërmadhat [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishën Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]: u riorganizuan më tepër se 400 famulli; u themelua Akademia Theologjikë “Ngjallja e Krishtit” në [[Durrës]] (1992) dhe dy Lice kishtarë; shkolloi dhe dorëzoi 159 klerikë. Ai themeloi 50 qendra rinore në qytete të ndryshme. U kujdes për përkthimin dhe botimin e librave liturgjikë dhe të librave të tjerë fetarë. U ndërtuan 155 kisha të reja, u restauruan 63 të tjera dhe u riparuan më tepër se 160 kisha ekzistuese, si dhe 75 qendra kishtare (Ndërtesat e Krypeshkopatës dhe të mitropolive, shkolla, qendra mjekësore, shtëpi pritjeje, kampe rinore etj). Vepra totale ndërtuese arrin në afro 500 ndërtesa.
Ai ka zhvilluar vepra bamirësie, duke shpërndarë qindra tonë ushqime, veshmbathje dhe [[Ilaçi|ilaçe]]. Themeloi një gazetë të përmuajshme dhe tri revista, si edhe një stacion radiofonik. U përkujdes për ndërtimin e atelieve të Kishës (shtypshkronjës, fabrikës së qirinjve, zdrukthëtarisë, atelieve të ikonave dhe të restaurimit të tyre).
Në të njëjtën kohë, zhvilloi programe pionier në fushat e edukimit, shëndetësisë, kujdesit social, zhvillimit rural, kulturës dhe ekologjisë. Themeloi [http://klinikaorthodhokse.com/al/ Qendrën Mjekësore Diagnostike] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190401192118/http://klinikaorthodhokse.com/al/ |language=en|date=1 prill 2019 }} me 24 specialitete në [[Tirana|Tiranë]] dhe 4 qendra mjekësore në qytete të tjera; gjithashtu Akademi Teologjike, dy Institute të Formimit Profesional; nga viti 2010 në Tiranë [http://www.kulogos.edu.al/sq/ Kolegjin Universitar "Logos"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190603192612/http://www.kulogos.edu.al/sq/ |date=3 qershor 2019 }}, një lice profesional; 5 shkolla fillore dhe të mesme; një konvikt për vajza dhe 20 kopshte fëmijësh në qytete të ndryshme. Ai u përkujdes për ndërtimin e rrugëve, ujësjellësve, urave, riparimin e shkollave publike etj). Gjatë periudhës kritike të [[Kosova|Kosovës]] ([[1999]]), organizoi një program të gjerë humanitar, që ndihmoi rreth 33.000 refugjatë në vende të ndryshme të Shqipërisë. E lidhi Kishën e Shqipërisë me organizata ndërkombëtare kishtare. Ai është anëtar themelues i Shoqërisë Biblike Ndërkonfesionale të Shqipërisë dhe të Këshillit Ndërfetar të Shqipërisë. Gjatë tensioneve politike midis Greqisë dhe Shqipërisë, kontribuoi në zbutjen e tyre dhe në afrimin e dy vendeve. Më 24 tetor [[2008]], sipas Nenit 10 të [[Kushtetuta e Shqipërisë|Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë]], Kryepeshkopi Anastas Janullatos nënshkroi Marrëveshjen e parashikuar nga Kushtetuta midis Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe [[Këshilli i Ministrave i Shqipërisë|Këshillit të Ministrave]], e cila në vazhdim u ratifikua në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin Popullor]] dhe në 22 janar [[2009]], u dekretua nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës]] z. [[Bamir Topi]] dhe u bë ligj i shtetit Nr. 10057/22.1.2009 <ref>{{Cite web |url=http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |title=Kopje e arkivuar |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=13 shtator 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140913015411/http://kshk.gov.al/wp-content/uploads/2014/03/04_Ligji_10057_Marreveshja_me_Kishen_Ortodokse.pdf |url-status=dead }}</ref>. Marrëveshje që rregullon marrëdhëniet midis Shtetit dhe Kishes Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë sipas regjimit juridik të Shqipërisë, e cila administrohet dhe rregullohet sipas Statutit të ri të aprovuar në nëntor [[2006]], në Ansamblenë e veçantë Kleriko-laike, në [[Durrës]].
Nëpërmjet iniciativave dhe veprës së tij u është ofruar punë mijëra vetëve; u krijuan vepra serioze të strukturës sociale dhe [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kisha Ortodokse e Shqipërisë]] është bërë një faktor multidinamik shpirtëror dhe faktor progresi.
Është iniciator në ripërtëritjen e përpjekjes misionare në [[Kisha ortodokse e lindjes|Kishën Ortodokse]]. Dijetar në fushën e Historisë së Feve dhe të dialogut ndërfetar. Njëkohësisht, ai është përpjekur si paqebërës në [[Ballkani|Ballkan]].
Kontributi i tij në fushën e shkencës, në dëshminë e krishterë bashkëkohore, në përafrimin me konfesionet e tjera të krishtera, në dialogun ndërfetar dhe në bashkekzistencën paqësore midis popujve dhe feve, është i njohur botërisht. I janë akorduar shumë dekorata dhe çmime nga vende të ndryshme.
== Kundërshtimet ndaj Anastas Janullatos ==
Kundërshtimet kryesore ndaj Janullatosit përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke, dhe i ardhur nga Greqia, dhe marrëdhënieve të ndera mes Shqipërisë e Greqisë, dhe sesi u emërua si Kryepeshkop i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë.
Kundërshtimet ndaj Kryepeshkopit Anastas Janullatos përqendrohen te qenia e tij me kombësi greke dhe tensionet në kohë të ndryshme të marrëdhënieve mes [[Shqipëri]]së e Greqisë.
Në 2 gusht 1992 fronëzohet si Kryepeshkopi i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]], në Kishën Katedrale të Tiranës, në prani të të gjithë klerikëve e laikëve, përfaqësues të krahinave të Shqipërisë, të përfaqësuesve të [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikanës Ekumenike të Kostandinopojës]] ([[Stambolli]]t) si dhe nga klerikë ortodoksë nga [[SHBA]], por duke pasur kundërshtime nga një grup personash brenda në kishë.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=c-155gEfJrE&feature=player_embedded Fragmente nga Fronëzimi, 2 Gusht 1992 - YouTube<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref>. Por akuzat ndaj krypeshkopit vazhdonin se edhe Patriarkati shkelte dispozita. [[Kisha Ortodokse e Lindjes|Kisha Ortodokse]] dhe Kryepeshkopi deklaronte vazhdimisht në median e shkruar dhe televizive se fronëzimi i tij si Kryepeshkop ishte i rregullt dhe pa ndonje shkelje kanonike te Kishes, as te shtetit, por u krye pas miratimit zyrtar të [[Presidenti i Shqipërisë|Presidentit të atëhershëm të Shqipërisë]] [[Sali Berisha]] (30.6.1992), konform të së Drejtës Kanonike Kishtare Ortodokse, pas kërkesës së ortodoksëve shqiptarë drejtuar Patrikanës Ekumenike <ref>[https://www.scribd.com/document/97571464/Gazeta-Ngjallja-Nentor-2010 Përgjigje e detyruar ndaj një recitali keqinformimesh]</ref>. Në vjeshtën e vitit [[1994]], u tentua me projektkushtetutën e re, largimi përfundimtar i Kryepeshkopit, por së fundi ajo u hodh poshtë në referendumin e 6 nëntorit [[1994]].
Disa shqiptarë ortodoksë, njohin At [[Nikollë Marku]]n si kreun e Kishës Ortodokse Autoqefale Kombëtare të Shqipërisë (KOAKSh) e si drejtuesin legjitim të ortodoksisë shqiptare. Gjithashtu, mbështetja që Janullatosi i ka bërë me anë të KOAKSh-it politikave të shtetit grek ndaj atij shqiptar, ka bërë që të shihet si figurë e dyshimtë që mundohet të fusë përçarjen mes besimtarëve shqiptarë ortodoksë<ref>{{Cite web|url=http://telegraf.al/aktualitet/ate-nikolla-marku-anastas-janullatos-po-e-ve-kishen-shqiptare-ne-sherbim-te-interesave-shoviniste-greke/}}</ref>.
Në sulmet ndaj Janullatosit e orientojnë këndin optik të marrëdhënieve Janullatos-Liolin vetëm në vitet e para të dhjetëvjeçarit të viteve 90-të, duke injoruar vazhdimësinë dhe marrëdhëniet që janë zhvilluar që nga ajo kohë me [[Kryedioqeza ortodokse shqiptare në Amerikë|Kishën Shqiptare të Amerikës]], konkretisht edhe me Atë Liolinin.
Shkruajnë se Kisha ortodokse shqiptare e Amerikës me seli në Boston, nën kryesinë e [[Artur Evans Liolin|At A. Liolinit]], kur mori vesh përgatitjet për shpalljen e Janullatosit si kryepeshkop i [[Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë|KOASh]]-it, lëshoi më 30 korrik 1992 këtë deklaratë:
''Ne protestojmë vendimin e Patriarkut ekumenik në Stamboll që një prift me kombësi greke të bëhet kryepeshkop i Tiranës dhe i gjithë Shqipërisë. Në bazë të statuteve të Kishës Ortodokse Autoqefale Shqiptare, në të kaluarën të gjithë klerikët permanent prej kryepeshkopit dhe deri te famullitarët, kanë qenë shqiptarë. Klerikët e huaj që janë tani në Shqipëri janë pritur me mirënjohje për ndihmën që po japin duke rindërtuar Kishën Ortodokse në përputhje me historinë tonë të veçantë, me traditat dhe identitetin tonë, të cilat diktojnë që kryetari i Kishës Ortodokse Shqiptare të jetë me kombësi shqiptare. Letra kredenciale e peshkopit Anastas Janullatos më 3 qershor 1991, premton se puna e tij në Shqipëri si një i dërguar i veçantë ekleziastik do të ishte e kufizuar në kohë dhe në detyra deri sa të rimëkëmbej Kisha Autoqefale Ortodokse Shqiptare. Ne mendojmë se për të qenë Kisha Ortodokse Shqiptare vetëqeverisëse dhe e pavarur (autoqefale) është e domosdoshme që klerikët dhe sidomos kryepeshkopi të jenë me kombësi dhe nënshtetësi shqiptarë''.<ref>Botuar në Gazeta “RD”, Tiranë 25 gusht 1992</ref>
Me gjithë ngurrimet e para, vetë atë [[Artur Evans Liolin|Artur Liolini]], në tetor të vitit 2002, në një intervistë të tij dhënë “[[Zëri i Amerikës|Zërit të Amerikës]]”, midis të tjerash tha: ''“Si shqiptarë ne duhet të gjykojmë çdo individ në bazë të veprave të tij dhe jo thjesht nisur nga origjina e tij etnike. Kam bindjen se Kryepeshkopi Janullatos do të ishte një person i jashtëzakonshëm për çdo komb dhe jo vetëm për grekët apo shqiptarët. Në shumë mënyra ai duhet parë si episkop ortodoks ndërkombëtar, i cili ka ofruar një mesazh universal. Në rast se Imzot [[Fan Noli]] do të ishte i gjallë sot, unë besoj se ai dhe Kryepiskopi Anastas do të ishin miq dhe kolegë”''. Në një letër të tij drejtuar Atë Luka Veronis, 13.10.2002, i thekson përsëri këto fjalë: ''“Frazat e mësipërme shprehin opinionin tim të ndershëm dhe tërësinë e mendimeve të mia dhe nuk janë një lavdërim sa për të kaluar radhën. Vepra e Kryepeshkopit flet vetë”''. Gjithashtu Atë Artur Liolini <ref>[http://www.bbc.co.uk/albanian/entertainment/story/2008/11/081126_intw_at_liolin.shtml BBC - Intervistë e Atë Artur Liolinit,2008<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> dhe i vëllai i tij Kryepeshkop-Mitropolit Nikon Liolin <ref>[http://oca.org/media/photos/archbishop-nikon-participates-in-celebration-in-albania OCA - Kryepeshkopi Nikon Liolin merr pjese ne ceremonine e hapjes së Katedrales së Tiranës, 2012<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> tashmë kanë komunikim dhe marrëdhënie të ngrohta <ref>[http://botaegruas.blogspot.com/2006/08/bota-e-gruas-shqiptare-keze-kozeta.html Bota e Gruas Shqiptare - KEZE (KOZETA) ZYLO INTERVISTE ME AT ARTUR LIOLIN<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën -->]</ref> me Kryepeshkopin Anastas Janullatos, edhe duke e vizituar disa here në Tiranë dhe ftuar në përvjetorët e Nolit në [[Boston]] të USA (p.sh. [[100]] vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe etj.), duke i shprehur atij gëzimin dhe miratimin për veprën e kryer prej tij <ref>{{Cite web |url=http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |title=Kryekisha e Shën Gjergjit, Boston - 100 vjetori i Meshës së parë në gjuhën shqipe<!-- Roboti gjeneroi titull për referencën --> |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=7 shkurt 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190207200946/http://www.saintgeorgecathedral.com/anniversary.html |language=en|url-status=dead }}</ref>.
== Nderime ==
U nderua me Kryqin e Shenjtë të Apostullit dhe Ungjillorit Mark të Klasit të Parë, i Patriarkanës së [[Aleksandria|Aleksandrisë]] ([[1985]]), me kryqin e shën Katerinës të Malit Sina ([[Egjipti|Egjipt]])(1985), me atë të shën Kirillit dhe Metodit të Kishës Ortodokse të [[Çekosllovakia|Çekosllovakisë]] ([[1986]]); me Medaljen e Argjendtë të Akademisë së Athinës “si promotor dhe pionier i veprës dhe punës misionare” ([[1987]]), me Medaljen e Artë me Dafinën e Kryqit të Kuq të Greqisë ([[1994]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Nderit të Republikës Greke ([[1997]]); me Medaljen e Princit të madh Vladimirit (Klasi i Parë) të Kishës [[Rusia|Ruse]]; me Medaljen e Apostull Andreas të Patrikanës Ekumenike ([[Kostandinopoja|Kostandinopojë]]/[[Stamboll]]) ([[1999]]); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Kryqtarëve Ortodoksë të Varrit të Shenjtë ([[Jerusalemi|Jerusalem]])([[2000]]); me Çmimin e Suksesit të Këshillit të Grekëve në diasporë ([[2000]]). Ai është nderuar gjithashtu: me Çmimin Athenagora për të drejtat e njeriut [[2001]] ([[New York]]); me “Pro humanitare” të Institutit Evropian Kulturor Pro Europe ([[Frajburgu|Freiburg]]) (2001); me Kryqin e Madh të Urdhrit të Shën Pavlit të Kishës së [[Greqi]]së ([[2001]]); me Medaljen e Nderit dhe të Punës për mirëqenien e përgjithshme të qytetit të [[Athina|Athinës]] ([[2001]]); me Çelësin e Artë të qytetit të [[Selaniku]]t ([[2002]]), dhe të Lamisë (2002); [http://www.orthodoxalbania.org/Shqip/Shtypi%20&%20Publikimet/AAqytetarnderitr.htm Qytetar Nderi i Tiranës]{{Lidhje e vdekur}}{{Lidhje e thyer}} ([[2005]]) dhe i [[Korça|Korçës]] ([[2007]]); me Çmimin humanitar [[Polonia|polak]] “Ecce Homo” ([[2003]]); me Medaljen nga Presidenti i Republikës [[Rumania|Rumune]] (2003); me Medaljen e Artë të Klasit të Parë, të Bashkisë së Pireut ([[2005]]); me Çmimin “për veprimtari të jashtëzakonshme në forcimin e Unitetit të Kombeve të Krishtera Ortodokse” ([[Moska|Moskë]] [[2006]]); me Medaljen e Jarosllavit të Urtë të Republikës së [[Ukraina|Ukrainës]] ([[2008]]); me Medaljen e Madhe të Artë të Apostull Varnavës të Kishës së [[Qiproja|Qipros]] ([[2008]]); me Kryqin e Madh të Apostull Markut të Patriarkanës së Aleksandrisë dhe gjithë [[Afrika|Afrikës]] ([[2009]]); [[Urdhri "Gjergj Kastrioti Skënderbeu"|medaljen "Gjergj Kastrioti - Skënderbeu" të Republikës së Shqipërisë]] ([[2010]], nga [[Presidenti i Shqipërisë|Presidenti i Republikës së Shqipërisë]] z. [[Bamir Topi]] <ref>{{Cite web |url=http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |title=Presidenti Topi dekoron katër udhëheqësit më të lartë komuniteteve fetare tradicionale. (5 Prill 2010) |access-date=11 shkurt 2019 |archive-date=4 maj 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170504033403/http://orthodoxalbania.org/alb/index.php/al/lajme/blog/905-presidenti-topi-dekoron-kater-udheheqesit-me-te-larte-komuniteteve-fetare-tradicionale |url-status=dead }}</ref>, S[https://web.archive.org/web/20190402211124/http://orthodoxalbania.net/index.php/al/lajme/blog/6867-kryepiskopi-anastas-senator-nderi-i-akademise-evropiane-te-shkencave-dhe-artit%3Ffbclid%3DIwAR17z3iC_NqGblO9CR1nZdDjNEwoTsCXGjOLyp02WQLcbwgn5J4yOBtBNCU enator Nderi i Akademisë Evropiane të Shkencave dhe Artit] (European Academy of Sciences and Art) në [[Salcburgu|Salcburg]], [[Austria|Austri]] ([[2019]]).
== Vepra ==
Anastas Janullatos është autor dhjetëra librave shkencorë dhe i studimeve e artikujve me përmbajtje theologjike dhe fetarologjike (shih botimet më poshtë).
===Studime në historinë e feve===
*Τά πνεύματα μ'μπάντουα και τα πλαίσια της λατρείας των. Θρησκειολογική διερεύνησις πλευρών της αφρικανικής θρησκείας (The Spirits M'bandwa and the Framework of their Cult. Aspects of the African Religion), (dizertacion doktorate), bot. Πορευθέντες, Athinë 1970, fq. 294 +23 + X tabela.
*"Κύριος της Λαμπρότητος". Ό Θεός των παρά τό όρος Κένυα φυλών. Θρησκειολογική έρευνα ("The Lord of Brightness". The God of the Tribes East of Kenya. A Research in the History of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 246,21973 botim i zgjeruar, fq. 272,31983. Ό όρθρος τής Όρθοδοξίας εις τήν Ταπωνίαν (The Dawn of Orthodoxy in Japan), bot. Πορευθέντες, Athinë 1971, fq. 70.
*Various Christian Approaches to the Other Religions. A Historical Outline, bot. Πορενθέντες, Athinë 1971, fq. 134.
*Në greqisht: θέσεις τών χριστιανών έναντι τών άλλων θρησκειών, (lek-sione universitare), Athinë 1975, fq.144.
*Μορφαί αφρικανικού τελετουργικού. Μύησις καί πνευματοληψία ανατολικώς τοϋ "Ρουενζόρι". Έρευνα θρησκειολογική (Forms of African Worship. Initiation and Mediumship East of Ruwenzori. A Research in Histo¬ry of Religion), bot. Πορευθέντες, Athinë 1972, fq. 176. 21973, fq. 192. 31981.
*Ρουχάν'γκα - Ό Δημιουργός. Συμβολή εις τήν έρευναν τών περί Θεού καί άνθρωπου αφρικανικών δοξασιών (Ruhan 'ga - The Creator. A Contri¬bution to the Research of African Beliefs on God and Man), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq.138,21983.
*"Οψεις Ινδουισμού - Βουδδισμοϋ (Aspects of Hinduism - Buddhism), (lek-sione universitare), Athinë 1985, fq.176.
*Ισλάμ. Θρησκειολογική έπισκόπησις (Islam. A General Survey), bot. Πορευθέντες, Athinë 1975, fq. 340, Athinë ,42004, Ακρίτας, Athinë ,52006, fq. 506, botim i rinovuar në greqisten e re pajisur me material shtesë foto-grafik.
Përkthime:
**[[Serbisht]]: Islam, Kristianski Kulturni Tsentar, Beograd 2005.
**Rumanisht: Islam, bot. Bizantina, Bucharest (është në botim).
**Anglisht: Islam. St. Vladimir's Seminary Press (është në botim).
*Παγκοσμιότητα καί Όρθοδοξία. Μελετήματα Όρθοδόξου προβλημα¬τισμού, (Universality and Orthodoxy. Studies in Orthodox Problematics), bot. Ακρίτας, Athinë 2000, fq. 286,62006.
Përkthime:
**Serbisht: Globalizam i Pravoslavie, Bogoslovskok Facultet, Beograd 2002.
**Anglisht: Facing the World. Orthodox Christian Essays on Global Concerns, St. Vladimir's Seminary, Crestwood NY and WCC, Geneva 2003.
**Rumanisht: Ortodoxia siproblemele lumii contemporane, bot. Bizantina, Bukuresht 2003.
**Shqip: Globalizmi dhe Orthodhoksia, bot. Ngjallja, Tiranë 2004.
**Bullgarisht: Pravoslaviete i Globalizatsiyata, Fontatsiya, Demos, Sofia 2005.
**Italisht: Vivere insieme, edizioni Qiqajon - Comunita di Bose, 2017.
*"Ιχνη από την αναζήτηση τον Υπερβατικού. Συλλογή θρησκειολο¬γικών μελετημάτων (Footprints of the Quest for the Transcendent. A Collection of studies in History of Religion), bot. Ακρίτας, Athinë 2004, fq. 496,32006.
**Shqip: Gjurmë në kërkim të Trashendetes (Përmbledhje hulumtimesh fetarologjike), bot. Ngjallja, Tiranë 2010, fq.367.
*Θεός έφανερώθη εν σαρκί (God was manifested in the flesh). Μαΐστρος, Athinë 2006.
**Përkthyer në shqip: Perëndia u shfaq në mish, bot. Ngjallja, Tiranë, 2006. Μιά άλλη άποψη, Κείμενα καί ηχογραφήσεις (Another View. Texts and Recordings), (CD) αφηγήσεων, ομιλιών, στοχασμών, Bond-us music, Athinë 2007.
*Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός (Now are all things filled with light) Μαΐστρος, Athinë 2007.
**Përkthyer në shqip: Tani të gjitha u mbushën me dritë, bot. Ngjallja, Tiranë 2007.
*Ιεραποστολή στά Ιχνη τον Χρίστου (Mission in Christ s Way), Αποστο¬λική Διακονία, Athinë 2007,22009, fq. 374.
*Μοναχοί καί Ιεραποστολή κατά τους 4° καί 9' αιώνες (Monks and Mis¬sion during the 4th and 9'h Centuries), bot. Ακρίτας, Athinë 2008, fq. 98.
*"Εως έσχάτον της γης (To the End of the Earth). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 388.
*Στην "Αφρική (In Africa). Αποστολική Διακονία, Athinë 2009, fq. 478.
*In Africa, Orthodox Witness and Service, Brookline, MA, Holy Cross Orthodox Press, 2015.
*Ringritja e Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, bot. Ngjallja, Tiranë 2013, fq. 176.
*Ανασυσταση της Ορθοδοξου Αυτοκεφαλου Εκκλησιας της Αλβανιας 1991-2012, Tiranë, 2015.
*In Albania - Cross and Resurrection, St. Vladimir's Seminary Press, Yonkers, New York, 2016.
=== Manuale për mesuesit ===
*Θεία μηνύματα (Divine Messages) (në bashkëpunim me Ε. Bitti), Αποστολική Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος, Athinë 1960, fq. 346,71978.
*Πίστις καί ζωή (Faith and Life), Αποστολική Διακονία, Athinë 1961, fq. 300 + XXII, 71982.
*Πνευματική πορεία (Spiritual Way), Αποστολική Διακονία, Athinë 1962, fq. 348.71981.
*Mesazhe Hyjnore, bot. Ngjallja, Tiranë 2009, fq. 269.
*Udhëtim shpirtëror, bot. Ngjallja, Tiranë 2011, fq. 443.
=== Botime më vete ===
*"Εις τήν γραμμήν των Πατέρων. Ή δυναμική κατανόησις της παραδόσεως των Τριών Ιεραρχών", Άκτϊνες24 (1961); bot. Ετοιμασία, Athinë21971, fq. 32.
*"Τό θρησκευτικόν πρόβλημα εις τήν Άφρικήν". Πορευθέντες 3(1961); bot. Πορευθέντες, Athinë 21971, fq. 24.
*"Τύποι ιερέων αφρικάνικων ίεροβασιλείων", botim në fashikull nga vëllimi për nder të profesorit V. Vellas, Πόνημα Εϋγνωμον, Athinë 1968, fq. 28.
*Monks and Mission in the Eastern Church during the Fourth Century, botim në fashikull nga Go Ye 8 (1966), fq. 46. Ribotim tek: International Review of Missions, Geneva 58 (1969), fq. 208-226.
*"Αφετηριακαί σκέψεις διά τήν Έξωτερικήν Τεραποστολήν", botim në fashikull nga Πορενθέντες 10 (1968), fq. 24, 21969. Botuar, gjithashtu, tek Εκκλησία 55 (1968).
*"The Purpose and Motive of Mission - From an Orthodox Point of View". International Review of Missions 54 (1965) Gjenevë, Ribotim i pasuruar tek Go Ye 9 (21967), Athinë 31968, fq. 40.
*"Initial Thoughts toward an Orthodox Foreign Mission", botim në fashikull nga Go Ye 10 (1968), Athinë 21969, fq. 24.
*"Eine Kirche erwacht zur Mission", botim në fashikull nga Anuari Jahrbuch Evangelischer Mission, Hamburg 1970, Athinë 21970, fq. 8.
*"Αδιαφορία γιά τήν Ιεραποστολή σημαίνει αρνησι της Όρθοδοξίας, Αποστολική Διακονία, Athinë 1971.31973, fq. 30.
*"Προοπτικά! καί θεολογικαί προϋποθέσεις τοϋ 'Διορθοδόξου Κέντρου Άθηνών'", botim në fashikull nga Εκκλησία 48 (1971), fq. 16.
*The Inter-Orthodox Centre of Athens-Perspectives and Presuppositions, Athinë 1973, fq. 12.
*"Ίνα ό κόσμος πιστεύση", botim në fashikull nga' Εκκλησία 52 (1975), fq.10.
*"Λεωνίδας Ίω. Φιλιππίδης. Ό επιστήμων, ό άνθρωπος", botim në fashikull nga Επιστημονική Επετηρίδα της Θεολογικής Σχολής τοϋ Πανεπιστημίου Αθηνών, veil. 1, Athinë 1976, fq. 56.
*"Thëologie, mission et pastorale", botim në fashikull nga Proche-Orient Chretien 29 (1979), Athinë 1979, fq. 20.
=== Studime dhe artikuj në revista dhe punime në grup ===
*"The Forgotten Commandment, Mt. 28:19", The Word 3 (1959), Çikago, fq. 3-5.
*"To πρόβλημα της προσωπικής ζωής'", Ακτίνες 23 (1960), fq. 361-366.
*"Ή ιεραποστολική δράσις των Εκκλησιών τής Ανατολής εις Κεντρικήν καί Άνατολικήν Άσίαν", Πορευθέντες3 (1961), vol. 10, fq. 26-31.
*"The Missionary Activities of the Churches of the East in Central and Eastern Asia", Go Ye 3 (1961), vol. 10, fq. 3-6.
*"Ή επιστήμη δεν φθάνει", Σκαπάνη, prill 1961, fq. 22-23.
*"Ό οικουμενικός άνθρωπος", Σκαπάνη, shkurt 1962, fq. 35-37.
*Ή Όρθοδοξία εις τήν Κίναν", Πορευθένες 4 (1962), vol. 14, fq. 26-30, vol. 15, fq. 36-39, vol. 16, fq. 52-55.
*"Ή Όρθοδοξία εις τήν Άλάσκαν", Πορευθέντες 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botimi i përpunuar "Αλάσκα", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλοπαίδεια, veil. 2 (1963), fq. 11-19.
*"Orthodoxy in Alaska", Go Ye 5 (1963), vol. 17-18, fq. 14-22, vol. 19-20, fq. 44-47. Botim i përmbledhur tek Orthodoxy. A Pan-Orthodox Symposium, Athinë 1964, fq. 333-349, fq. 433-435.
*"Βυζάντιον, έργον Ευαγγελισμού", Θρησκευτική καί Ηθική Εγκυκλο¬παίδεια, veil. 4 (1964), fq. 19-59.
*"Διορθόδοξος Προσέγγισις", Όρθόδοξος Παρουσία 1 (1964), fq. 29-35.
*"Orthodoxy in the Land of the Rising Sun", Orthodoxy. A Pan-Orthodox Sym-posium, Athinë 1964, fq. 300-319, fq. 438-460.
*"Orthodoxy and Mission", St. Vladimir s Theological Quarterly 8 (1964) Nju Jork, fq. 139-148.
*"Missions Orthodoxes", Parole et Mission 8 (1965) Paris, fq. 5-18.
*"Mission aus der Sicht eines Orthodoxen", Neue Zeitschrift fur Missionswis-senschaft - Nouvelle Revue de science missionnaire 26 (1970), fq. 241-252.
*"Reflexions d'un Orthodoxe sur la cooperation inter-confessionnelle dans la Mission", Oecumënisme en Mission, 40e semaine de Missiologie de Louvain, Louvain, 1970, fq. 101-110.
*"Les Missions des Eglises d'Orient". Encyclopaedia Universalis 11 (1972) Paris, fq. 99-102.
*"Pour que le monde croie", Contacts 27 (1975), fq. 319-322.
*"Growing into awareness", Primal World Views: Christian Dialogue with Traditional Thought Forms, botuar nën kujdesin e J. B. Taylor, Ibadan, Nigeri 1976, fq. 72-78. Ribotim "Christian Awareness of Primal World-Views", Mis¬sion Trends 5, botuar nga G. Anderson, T. Stransky, Nju Jork - Toronto, bot. Paulist Press, 1981, fq. 249-257.
*"Theology - Mission and Pastoral care", Proces-Verbaux du Deuxieme Congres de Theologie Orhodoxe a Athenes, 19-29 Aout 1976, Athinë 1978, fq. 292-311. Shih edhe tek The Greek Orthodox Theological Review 22 (1977), fq. 157-180.
*"Mexico City 1963: Old wine into fresh wineskins", International Review of Mission 67 (1978), fq. 354-364.
*"Ala redëcouverte de l'ethos missionnaire de l'Eglise Orthodoxe", Aspects de I'Orthodoxie, Strasbourg 1978, fq. 78-96.
*"Θεολογία - Ιεραποστολή καί Ποιμαντική", Πρακτικά τοϋ Δευτέρου Συνεδρίου Όρθοδόξου Θεολογίας, Αθήνα 12-19 Αύγ. 1976, Athinë 1980, fq. 291-309.
*"Discovering the Orthodox Missionary Ethos", Martyria-Mission. The Wit¬ness of the Orthodox Churches, Geneva 1980, fq. 20-29.
*"Relations between Man and Nature in the World Religions", Bulletin - Sec-retariates pro non Christianis, Citta del Vaticano 47 (1981), 134-142 dhe Pro-ceedings - World's Religionists Ethics Congress, Tokio 1983, fq. 149-159.
*"The Ascent of Human Nature", International Review of Mission 69 (1980), fq. 202-206. Shih gjithashtu, Your Kingdom Come. Mission Perspectives, Gjenevë 1981, fq. 237-242.
*"Έξι χριστιανικές θέσεις στό θέμα τών εκτρώσεων", Εκτρώσεις καί δημογραφικό πρόβλημα (Κέντρο Οικογενειακοί Προγραμματισμοί Μαιευτικής καί Γυναικολογικής Κλινικής Πανεπιστημίου Ιωαννίνων), Janinë 1982, fq. 59-65, 71, 75-79.
*"L'elevation de la nature humaine", Que ton Rëgne vienne! Perspectives mis-sionnaires, Gjenevë 1982, fq. 101-105.
*"Die Mystik in Byzanz", Erbe und Auftrag, Benediktinische Monatsschrift, Beuron 59 (1983) Gjermania, fq. 437-449.
*"Worship - Service - Martyria". A paper for the Sixth Assembly of the WCC, International Review of Mission 72 (1983), fq. 635-639.
*"Έλθέτω ή βασιλεία σου', Όρθόόοξη μαρτυρία στή σύγχρονη οικουμένη", Πάντα τά Έθνη 2 (1983), vol. 7, fq. 4-5, vol. 8, fq. 4-6, vol. 9, fq. 4-6.
*"Ίνδουϊστικές αιρέσεις στόν ελλαδικό χώρο", Εκκλησία 61 (1984), fq. 196-201.
*"Ή δοξολογική κατανόηση τής ζωής καί τής ιεραποστολής", Πάντα τά Έθνη 5 (1986), vol. 17, 20-27, vol. 18, fq. 4-7.
*"Les moines et la mission dans l'Eglise d'Orient au IVe siecle", Paix 47-48 (1986) (Monastere orthodoxe Saint-Nicolas de la Dalmerie, F 34260).
*"Αθήνα, πόλη συνεχοϋς θεολογικής καί πολιτιστική συμβολής", εισήγηση στό ομώνυμο Συμπόσιο τής Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου "Αθηνών, Εθνικό καί Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών - Επίσημοι λόγοι, veil. 28, Athinë 1988, fq. 363-369.
*"Remembering Some Basic Facts in Foday's Mission", International Review of Mission 77 (1988), fq. 4-11.
*"Your will be done - Mission in Christ's Way. A meditative introduction", International Review of Mission 77 (1988), fq. 173-178.
*"Emerging Perspectives on the Relationships of Christians to People of Other Faith - An Eastern Orthodox Contribution", International Review of Mission 11 (1988), fq. 332-346.
*"Βουδδισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 2, bot. Ελληνικά Γράμματα, Athinë 1989, fq. 1025-1028.
*"Όρθόδοξη "Ιεραποστολή. Παρελθόν - Παρόν - Μέλλον", Γενηθήτω τό θέλημα σου. Ή αποστολή τής Όρθοδοξίας σήμερα, botuar nën kujdesin e Γ. Λαιμόπουλος, Neapoli - Selanik 1989, fq. 69-95.
*"Orthodox Mission - Past, Present, Future", Your Will be Done. Orthodoxy in Mission, botuar nga G. Lemopoulos, Katerini, Fertios - Gjenevë, WCC, 1989, fq. 63-92.
*"Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Christi", Dein Wille geschehe - Mission in der Nachfolge Jesu Christi. Welt-missionskonferenz in San Antonio, 1989 (bot. nën kujdesin e J. Wietzke), Frankfurt a.M., Otto Lembeck, 1989, fq. 217-235. Gjithashtu, Jahrbuch 6. Des Evangelischen Missionswerkes in Siidwestdeutschland. Mission bei uns gemeinsam mit den Partnern, Shtutgard 1989, fq. 82-88.
*"Address by the Conference Moderator", International Review of Mission (Fhe San Antonio Conference) 78 (1989), fq. 316-328. Gjithashtu tek, The San Antonio Report, Your Will be Done. Mission in Christ's Way, botuar nga Fr. R. Wilson, Gjenevë, WCC, 1990, fq. 100-114.
*"Γενηθήτω τό θέλημα Σου-Ίεραποστολή στά ϊχνη τοϋ Χρίστου", Πάντα τά Έθνη 9 (1990), San Antonio - SHBA, vol. 33, fq. 3-7, vol. 34, fq. 35-38.
*"Ινδουισμός καί αγωγή", Παιδαγωγική Ψυχολογική Εγκυκλοπαίδεια -Λεξικό, veil. 4 (1990), fq. 2425-2429.
*"Παράδοση καί όραμα ειρηνικής συνυπάρξεως τών θρησκευτικών κοινοτήτων στην Αλβανία", Fjalim mbajtur me rastin e pranimit si Anëtar Kor-respondent i Akademisë së Athinës 14.12.1993, Πρακτικά τής Ακαδημίας Αθηνών, veil. 68 (1993) Athinë, fq. 492-511. Shih dhe tek Εκκλησία 71 (1994), fq. 231-234, fq. 279-282, fq. 329-330, fq. 360-363.
*"Le t'i shkojmë pas edhe në kthim", Ngjallja, shkurt 1993, fq. 5.
*"Të bashkuar dhe të interesuar për thellësinë e gjërave", Ngjallja, mars 1993, fq. 4.
*"Të denjë të Krishtit", Ngjallja, qershor 1993, fq. 4-5.
*"Lum ata që bëjnë paqe, sepse ata do të quhen bij Perëndie" (Matth. 5.9), kon-ferenca Ndërkombëtare për Paqen dhe Tolerancën, Stamboll, 8 shkurt 1994, Ngjallja, mars 1994, fq. 1-2.
*"Pjesëmarrje mistike në Darken Mistike", Ngjallja, prill 1994, fq. 6-7.
*"Ngritja e natyrës njerëzore", Ngjallja, qershor 1994, fq. 1,6; korrik 1994, fq. 6,12.
*"Dashuri pa fund e pa kufi", Ngjallja, shtator 1994, fq. 1,7.
*"Kuadri juridiko-kanonik i Kishës sonë" (Ligjëratë me intelektualët e Tiranës në Kishën Katedrale, Tiranë, më 2 nëntor 1994), Ngjallja, nëntor 1994, fq. 1,6-8.
*"Vendi i Krypeshkopit nuk është fron pushteti, por kryq shërbimi", (intervistë e Krypeshkopit Anastas për gazetën Kohajonë, 18 tetor 1994), Ngjallja, dhje-tor 1994, fq. 9-10.
*"Μιά Εκκλησία σέ μακροχρόνιο πολύτροπο διωγμό", Fjalim i mbajtur me rastin e dhënies së titullit Doktor nderi i degës së theologjisë së Universitetit Aristoteli Selanik më 13.12.1995, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής, veil. 6, Νέα Σειρά, Τμήμα Θεολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπι¬στήμιο Θεσσαλονίκης, Selanik 1996, fq. 28-48.
*"Άνθρωπος καί φύση στίς μεγάλες θρησκείες", 75 Χρόνια Γεωπονικό Πανεπιστήμιο "Αθηνών, 1920-1995, qershor 1996, fq. 93-105.
*"Byzantine and Contemporary Greek Orthodox Approaches to Islam", Journal of Ecumenical Studies, 33:4, Fall 1996, fq. 512-527.
*"The Global Vision of Proclaiming the Gospel", The Greek Orthodox Theo¬logical Review 42 (1997) Gjenevë, nr. 3-4, fq. 401-417.
*"Address by the Conference Moderator on World Mission and Evangelism, San Antonio, 1989", The Ecumenical Movement, An Anthology of Key-texts and Voices, botuar nën kujdesin e M. Kinnamont dhe Β. E. Cope, WCC Gjenevë, 1997, fq. 388-392.
*"Bashkekzistenca fetare në shoqërinë civile", Konferenca me komunitetet fetare më 16 nëntor 1998, Ngjallja, dhjetor 1998, fq. 7-8.
*"Turn to God. Rejoice in Hope - Anamnesis," Together on the Way, Official Report of the 8"' Assembly of the WCC, botuar nën kujdesin e Diane Kessler, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 28-33.
*"Anamnesis", Faisons route ensemble. Rapport officiel de la Huitiëme Assemblee du Conseil oecumënique des Eglises, botuar nën drejtimin e N. Lossky, WCC, Gjenevë, 1999, fq. 22-27. Gjithashtu shih "Anamnesis", Τιμητικό Αφιέρωμα στόν Όμότιμο Καθηγητή Αλέξανδρο Γουσίδη, Επιστημονική Επετηρίδα Θεολογικής Σχολής 9 (1999), bot. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Θεολογίας, Selanik 1999, fq. 13-18.
*"Οί θρησκείες δεν πρέπει νά ρίχνουν λάδι στή φωτιά τοϋ πολέμου", inter-vistë dhënë Γρ. Καλοκαιρινό, Καθημερινή, 11.4.1999.
"Religion mustn't add fuel to the fire of conflict". Interview Gr. Kalokairinos, Herald Tribune, 13.4.1999.
*"May Peace and Justice Once More Reign in the Balkans", For the Peace from Above. An Orthodox resource book on world peace and nationalism, bot. Syndesmos, the World Fellowship of Orthodox Youth, Byalistok, Poloni, 1999, fq. 160-163. Botuar, gjithashtu, në frëngjisht tek SOP 240 (qershor 1999), dhe në gazetën, Zëri i Popullit, maj 1999, Tiranë.
*"Orthodoxe Mission. Vergangenheit, Gegenwart, Zukunft", Die Orthodoxe Kirche. Eine Stand-Ortbestimmung under Jahrtausend-wende. Festshrift fur Anastasios Kalis, botuar nga von Eumenius von Lefka, Athanasios Basdekis dhe Nikolaos Thon, Frankfurt am Main, Lembek, 1999, fq. 93-121.
*"Ή Όρθοδοξία ενώπιον τής τρίτης χιλιετίας", Πατριαρχεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ο Θησαυρός τής "Ορθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 12-21.
*"Εκκλησία τής Αλβανίας. Τστορική-πνευματική παράδοση", Πατριαρ¬χεία καί Αυτοκέφαλες Εκκλησίες te: Ό Θησαυρός τής Όρθοδοξίας 2000. Ιστορία, μνημεία, τέχνη, veil II, bot. Εκδοτική Αθηνών, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Orthodoxy Faces the Third Millenium", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. History, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Amine, 2000, fq. 12-21.
*"The Church of Albania. History and Spiritual Tradition", Patriarchates and Autocephalous Churches, te: The Splendour of Orthodoxy 2000 years. Histo¬ry, Monuments, Art, veil. II, bot. Ekdotike Athinon, Athinë 2000, fq. 486-506.
*"Ανάμνηση", Σύναξη 73, janar-mars 2000, fq. 5-10.
*"Ή Όρθοδοξία πρό τής ραγδαίας εξελίξεως τών θετικών επιστημών -Διαπιστώσεις καί προτάσεις", Διεθνές Επιστημονικό Συνέδριο: Επιστήμες, τεχνολογίες αιχμής καί Όρθοδοξία, 4-8.10.2000, botim i Ιερά Σύνοδος τής Εκκλησίας τής Ελλάδος, Athinë 2002, fq. 33-43. Dhe Εφημέριος, viti 49, vol. 11, nëntor 2000.
*"Τρία κρίσιμα διαχρονικά θέματα", Ελευθεροτυπία, 19.11.2001.
*"Νά μήν μπλέκουμε θρησκεία μέ τρομοκρατία", intervistë dhënë Στ. Τζίμα, Καθημερινή, 14.10.2001.
*"Ή συμβολή στήν υπερνίκηση τής βίας, Άμεσο ενδιαφέρον καί χρέος τώνΕκκλησιών". Πειραϊκή Εκκλησία 122, dhjetor2001, fq. 45-50.
*"Responsabilite apostolique et dimension universelle de PEglise", SOP (Ser¬vice Orthodoxe de Presse) 263, dhjetor 2001, fq. 23-27.
*"Problems and Prospects of Inter-religious Dialogue", Ζω όέ ούκέτι εγώ, ζή δέ εν έμοί Χριστός, botim kushtuar Krypeshkopit Dhimitrios, botuar nën kujdesin e Σ. Δαμασκηνός, Φ. Δωρής, Β. Κύρκος, I. Μουτσούλας, Γ. Μπαμπινιώτης, Κ. Μπέης, Θ. Πελεγκρίνης, Α.Ν. Σάκκουλας, Athinë, 2002, fq. 1-8.
*"Ή ηθική στίς επιχειρήσεις. Ή εταιρική ευθύνη καί ή κοινωνική αλληλεγγύη", Οικονομικός Ταχυδρόμος, 9 nëntor 2002, fq. 18-20.
*"Besoj se ka të ardhme, ka shpresë", intervistë e Krypeshkopit Anastas dhënë TV "Arbëria", tetor 2002, Ngjallja, shtator-tetor 2002, fq. 6,8.
*"Ή διαχρονική μετοχή της χριστιανικής πίστεως στήν οικοδόμηση της Ευρώπης" Εκκλησία 70 (2003), fq. 351-356.
*"Orthodoxe Mission", Leitfaden Ecumenische Missionstheologie, botuar nga Chr. Tahlin-Sander, An.Schultze, D. Werner, H. Wrogemann, Chr. Kaizer, Giittersloch, 2003, fq. 113-129.
*"The Spirit of Love", The Adriatic Sea. A Sea at Risk, a Unity of Purpose, botuar nën kujdesin e N. Ascherson and An. Marshall, Athinë, Religion Science and the Environment, 2003, fq. 89-91.
*"Καί ιδού εγώ μεθ' υμών είμι πάσας τάς ημέρας εως της συντέλειας του αιώνος" (Ματθ. 28:20), Σύναξις Ευχαριστίας, botim për nder të Jerontit Emilianos, bot. "Ινδικτος, Athinë 2003, fq. 111-118.
*"Confessing Christ Today", The Bond of Unity, botuar nga H. Boss, "Syn-desmos's" fifty years of work for Orthodox Youth and unity, bot. Syndesmos, Athinë, 2003, fq. 177-190.
*"The Apostolic Responsibility and Worldwide Dimension of Orthodoxy", Key-note Address at the Syndesmos's Festival, St Morin, France, 30.8.2001, Bonds of Unity, botuar nga H. Bos, bot. Syndesmos, Athinë 2003, fq. 199-208.
*"Rilindja e Kishës Orthodhokse në Shqipëri (1991-2000)", 2000 vjet art dhe kulturë kishtare në Shqipëri, Simpozium Ndërkombëtar, 16-18 nëntor 2000, bot. Tiranë 2003, fq. 437-446.
*"Duke rizbuluar identitetin apostolik në Kishën Orthodhokse sot", Fjala e mbajtur në Asamblenë XVII e Syndesmos me rastin e 50 vjetorit të theme-limit, më 15 korrik 2003, Shën Vlash - Durrës, Ngjallja, gusht 2003, fq. 3-4.
*"Developing Shared Values and Common Citizenship in a Secular and Plu¬ralistic Society: How Religious Communities can contribute", Facilitating Freedom of Religion or Belief A Desk Book, botuar nga Τ Lindholm, W. Colterham, Junior, dhe Bahia G. Tachsib Leek, Netherlands, Kluwer Law International, G. Reuben Clark Law School, Brigham Young University, Provo Utach, USA, 2004.
*"Ή αναζήτηση τών πανανθρώπινων αξιών. Ή άποψη τών θρησκειών", Universal Values, International Symposium Proceedings, botuar nën kujdesin e L. G. Christophorou dhe G. Contopoulos, Academy of Athens, maj 26-28,2004, fq. 279-293.
*"Οί θρησκείες καί ή φτώχεια τοϋ κόσμου", Σύναξη 94 (2005), fq. 41-52.
*"Ευρωπαϊκή συνύπαρξη Χριοπιανών-Μουσουλμάνων", Ημερησία, 30.12.2004 deri 02.01.2005.
*"Πρός μιά σταθερή ειρηνική συμβίωση στά Βαλκάνια", Εκδηλώσεις τιμής πρός τόν Μακαριότατο "Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Δλβανίας κ. "Αναστάσιο, Volos 31 maj 2005, Larisa 1 qershor2005, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 33-39.
*"Αναζητώντας τέσσερις μεγάλες αξίες ζωής", si më lart, bot. Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, fq. 69-75.
*"Ή οικογένεια, κύτταρο τής κοινωνίας πού εμπνέει ή χριστιανική πίστη", Καθημερινή, 24 dhjetor 2006, fq. 24.
*"Ή θρησκευτική συνείδηση καλείται νά αντισταθεί", Ελεύθερος Τύπος, 30 dhjetor 2006, fq. 21.
*"La manifestation de la gloire de Dieu a tous les hommes", Chemins de la Christologie orthodoxe, botuar nga A. Argyriou, Desclee, Paris 2005, fq. 23-36. "The Restoration of the Orthodox Church of Albania (1991-2000)", 2000 years church and culture in Albania, Orthodox Autocephalous Church of Albania, Tiranë 2005, fq. 495-506.
*"God, in your grace transform the world", The Ecumenical Review, "A festa da vida", Documents and Reports from the WCC 9th Assembly in Porto Ale-gre, vol. 58, nr. 1-2, janar-prill 2006, fq. 6-15.
*"Transform le monde, Dieu, dans ta grace", Service Orthodoxe de Presse (SOP) 307, prill 2006, fq. 19-26.
*"Ή μεταμόρφωση τοϋ κόσμου", Ανάπλασις 423, maj-qershor 2006, fq. 67-70.
*"Rediscovering our apostolic identity in the 21st century", XVII General Assembly Report of the World Fellowship of Orthodox Youth - Syndesmos 14-22 korrik 2003, Durrës, Albania, Athinë 2006, fq. 37-51.
*"Χριστιανικές αρχές τής ειρηνικής συνυπάρξεως", Αντίδωρον τω Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσοστόμω Θεμέλη, veil. I, Kallamata 2006, fq. 179-187.
*"Kisha Orthodhokse - faktor serioz shpirtëror dhe zhvillimi per vendin" (Inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë z. Mentor Nazarko, kryeredaktor i gazetës "ABC", Tiranë, më 13.12. 2005), Ngjallja, janar 2006. Speciale fq. 1-3.
*"Për një bashkekzistencë paqësore në Ballkan", fjalim në takimin e orga-nizuar më 29 shtator - 1 tetor 2006 nga "NATO Science for Peace Project",
Ngjallja, nëntor 2006, fq. 7-8.
*"Οί Χριστιανοί στην πολυθρησκευτική Ενωμένη Ευρώπη", Προοπτικές τής Ευρώπης, Πρακτικά έλληνογερμανικοϋ συμποσίου, botuar nën kujdesin e W. Schultheiss, Ευ. Χρυσός, bot. "Ιδρυμα τής Βουλής τών Ελλήνων, Athinë 2007, fq. 97-109.
*"Christen in einem multi-religiosen geeinten Europa", Europa Perspektiven, Beitrage eines Deutsch-griechischen Symposiums, botuar nën kujdesin e Ev. Chrysos dhe W. Schultheiss, Athinë 2007, fq. 91-104.
*"Πολυθρησκευτική Ευρώπη καί Όρθοδοξία", "Αναστάσιος Αρχιεπίσκοπος Τιράνων, Δυρραχίου καί πάσης Αλβανίας, Επίτιμος Διδάκτωρ τον Τμήματος Ιστορίας, Ιόνιο Πανεπιστήμιο 20 mars 2007, Korfuz 2007, fq. 27-42.
*"Ό τριπλός θρίαμβος", Καθημερινή, Pashkë 7-8 prill 2007. fq. 8.
*"Ξενιτειά", Καθημερινή, 23 dhjetor 2007, fq. 29.
*"Nuk është një pozitë pushteti, është një pozitë shërbimi dhe sakrifice", inter-vistë e Krypeshkopit Anastas dhënë radios Deutshe Welle, Ngjallja, qershor, 2007, fq. 7-8.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Asambleja e Tretë Ekumenike Evropiane, Sibiu, Rumani, 4-9 shtator 2007, Ngjallja, dhjetor 2007, fq.7-8.
*"La lumiere du Christ et l'Europe", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 324, Janar2008, fq. 97-109.
*"Πάσχα 2008 - Ελπίδα καί δύναμη", Καθημερινή, 26-27 prill 2008, fq. 21.
*"Ή Εκκλησία έχει παγκόσμιο ορίζοντα", Ό Φιλελεύθερος (Λευκωσία) 28 dhe 29.9.2008.
*"Έκπληξη", Ααϊκό Βήμα (Αργυρόκαστρο) 1-31 dhjetor 2008.
*"Eukaristia: Çelje horizonti në vend dhe në kohë", Ngjallja, dhjetor 2008, fq. 9-10.
*"Drita e Krishtit dhe Evropa", Kërkim 1 (2009), fq. 9-14.
*"Ή Όρθόδοξος Αυτοκέφαλος Εκκλησία τής Αλβανίας σήμερα" (2008), Ιστορία τής Όρθοδοξίας, Road, Athinë 2009, veil. VII, fq. 254-283.
*"Appeles a une seule esperance en Christ", Service Orthodoxe de Presse (SOP), vol. 341, shtator-tetor 2009, fq. 28-31.
*"Vlerat mbarënjerëzore të feve", Kë'rkim 2 (2009), fq. 5-25.
*"Quelques notes sur l'histoire de l'Eglise orthodoxe d'Albanie au XXe siëcle et sa resurrection depuis 1991", L Eglise orthodoxe en Europe orientale au xxe Ste¬ele, botuar nën drejtimin e Christine Chaillot, Paris, bot. Cerf 2009, fq. 133-150.
*"Ελευθερία από τόν φόβο", Καθημερινή, 03.05.2009 Ελεύθερη ώρα Πάσχα 2009.
*"Γιά μιά στιγμή σκέφθηκα νά παραιτηθώ", Τό Βήμα, Κυριακή 8.11.2009.
*"Perëndi, transformo botën me hirin tënd", Kërkim 3 (2009), fq. 141-153.
*"Ό Χριστός, τό Φως τοϋ κόσμου", Καθημερινή, 25.12.2009.
=== Parathënie ===
Ka shkruar parathëniet e librave: Απόστολος (1979), Θ. Λειτουργία τον Λγίου Ίωάννον τοϋ Χρνσοστόμου (1980), Παλαιά Λιαθήκη (1981), Καινή Διαθήκη (1981); e botimeve seri: Έπί τάς πηγάς (1973), Λογική Λατρεία (1980-); e botimeve të WCC: Your Will be Done - Orthodoxy and Mission (1989); e botimeve Ortodokse (Nairobi Athens): Liturgjia Hyjnore në gjuhët afrikane: Kisuahili (1985), Kikuju (1986), Luganda (1987), Καινή Διαθήκη (1993). Gjithashtu, ka shkruar parathëniet e 9 librave liturgjikë dhe theologjikë në gjuhën shqipe (1992-). Po ashtu, parathënien e librit K. Cle¬mens, The Churches in Europe as Witnesses to Healing, Gjenevë 2003 etj.
=== Revista periodike ===
Themelues dhe botues i revistës në dy gjuhë Porefthentes - Go Ye (1960 -1970), i revistës tremujore Panta ta Ethne (Gjithë Kombet) (1981 - 1992), në greqisht. Dhe në shqip: Gazeta periodike mujore Ngjallja (qysh prej vitit 1992) dhe revista katërmujore Kërkim ( 2009 -).
Nga 240 ese dhe artikuj disa janë përkthyer në [[rusisht]], suedisht, finlandisht, rumanisht, bullgarisht, italisht, spanjisht dhe shqip.
== Referime ==
* At Luka Veronis, Misionarë, murgj dhe martirë: Duke bërë dishepuj nga të gjitha kombet, (përkthyer në shqip), botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë, 2003.
* Revista "Kërkim", nr.3, Kisha Orthodhokse Autoqefale e Shqipërisë, Tiranë 2009.
* Αθανάσιος Δεληκωστόπουλος, ''Αναστάσιος, Αχιεπίσκοπος Τιράνων και Πάσης Αλβανίας - Ο Ποιμένας του στοχασμού, της δημιουργίας και της ειρήνης'', Επτάλοφος ΑΒΕΕ, Αθήνα 2005
* Χρήστος Ρώμας, ''Αχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, Ο Πρωτεργάτης της Ιεραποστολής'', Σαββάλας, Αθήνα 2006
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Έως εσχάτου της γης'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2009
* Αρχιεπίσκοπος Αναστάσιος, ''Στην Αφρική'', Αποστολική Διακονία, Αθήνα 2010
* Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Ειδική Έκδοση, Εκδηλώσεις τιμής προς τον Μακαριότατο Αρχιεπίσκοπο Τιράνων, Δυραχίου και Πάσης Αλβανίας κ.κ. Αναστάσιο,2005
* "Who's Who 1979", σ.126
* [http://www.orthodoxalbania.org Faqja zyrtare e Kishës Ortodokse të Shqipërisë]
* Kalendari Orthodhoks 2019, botim i Kishës Orthodhokse Autoqefale të Shqipërisë, Tiranë.
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Kisha Ortodokse e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Misionarizëm]]
[[Kategoria:Priftërij ortodoksë grekë]]
7mcnv5jt59bo5uqact3kf64cnlivjgi
Adobe Creative Suite
0
90513
2813959
2578945
2025-07-01T22:07:26Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813959
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software
| name = Adobe Creative Suite
| logo =
| screenshot =
| caption =
| author =
| developer = [[Adobe Systems]]
| released = {{release date|2003|09|01}}
| latest release version = Creative Suite 5
| latest release date = {{release date|2010|04|30}}
| latest preview version =
| latest preview date =
| operating system = '''[[Microsoft Windows|Windows]]''' (32-bit; 64-bit for [[Windows Vista|Vista]] and [[Windows 7|7]]). '''[[Mac OS X]]''' (32-bit; partial 64-bit) <br />''("Premiere" and "After Effects" require a 64-bit OS)''
| platform =
| language = Multilingual
| genre = [[Media digjitale]] e krijimit dhe redaktimit
| license = [[Proprietary software|Proprietary]]
| website = [http://www.adobe.com/products/creativesuite Adobe Creative Suite]
}}
'''Adobe Creative Suite (CS)''' është një koleksion i dizajnit grafik, video redaktim, dhe aplikimet për ndërtimin e web-it të bëra nga [[Adobe Systems]]. Koleksioni përbëhet nga aplikacionet e Adobe (p.sh., [[Photoshop]], [[Adobe Acrobat|Acrobat]], [[InDesign]]) që janë të bazuara në teknologjitë e ndryshme (p.sh., [[PostScript]], [[PDF]], [[Adobe Flash|Flash]]). Versioni i fundit, Adobe Creative Suite 5 (CS5), u lëshua në [[30 Prill|30 prill]] [[2010]]<ref>{{cite web| url = http://www.pcworld.com/businesscenter/article/195330/adobe_creative_suite_5_starts_shipping.html| title = Adobe Creative Suite 5 Starts Shipping| publisher = PC World| accessdate = 2010-04-30| archive-date = 3 maj 2010| archive-url = https://web.archive.org/web/20100503102407/http://www.pcworld.com/businesscenter/article/195330/adobe_creative_suite_5_starts_shipping.html|language=en| url-status = dead}}</ref> 30-day trials for all products are currently available for download from the Adobe website.<ref>{{cite web |url=http://www.adobe.com/products/creativesuite/mastercollection/ |title=Adobe Creative Suite 5 Master Collection |publisher=Adobe |accessdate=2010-04-13}}</ref>.
__TOC__
{{-}}
== Aplikacionet ==
[[Skeda:Adobe CS Product Logos.png|center|parapamje|600px|Ikonat e programeve bazë të CS5 të rreshtuara.]]
* [[Adobe Acrobat]]
** [[Adobe Reader]]
* [[Adobe After Effects]]
* [[Adobe Bridge]]
* [[Adobe Contribute]]
* [[Adobe CS Live]]
** [[Adobe BrowserLab]]
** [[Adobe CS Review]]
** [[Acrobat.com]]
** [[Adobe Story]]
** [[SiteCatalyst|SiteCatalyst NetAverages]]
* [[Adobe Device Central]]
* [[Adobe Dreamweaver]]
* [[Adobe Dynamic Link]]
* [[Adobe Encore]]
* [[Adobe Fireworks]]
* [[Adobe Flash]]
** [[Adobe Flash Catalyst]]
** [[Adobe Flash Builder]]
** [[Adobe Flash Player]]
* [[Adobe Illustrator]]
* [[Adobe InDesign]]
* [[Adobe OnLocation]]
* [[Adobe Photoshop]]
* [[Adobe Premiere Pro]]
* [[Adobe Soundbooth]]
== Edicionet ==
Adobe Creative Suite shet aplikacionet në pesë kombinime të ndryshme të quajtur "edicionet", këto përfshijnë:
* '''Adobe Creative Suite 5 Design Premium''' dhe '''Design Standard''' janë dy edicione të familjes Adobe Creative Suite 5 e produkteve të destinuara për shtypje profesionale, web, interaktiv dhe dizajnuesit të celularëve. Dallimi mes Design Premium dhe Design Standard është shtimi i Adobe Photoshop CS5 Extended, Adobe Flash Catalyst CS5, Adobe Flash Professional CS5, Adobe Dreamweaver CS5, dhe Adobe Fireworks CS5 tek versioni Premium.
* '''Adobe Creative Suite 5 Web Premium''' është edicioni i familjes Adobe Creative Suite 5 i produkteve te destinuara pë dizajnuesit dhe ndërtuesit profesional të web -it.
* '''Adobe Creative Suite 5 Production Premium''' është edicioni i familjes Adobe Creative Suite 5 i produkteve të destinuara për media të pasura profesionale dhe video post-prodhim ekspertë të cilët e përdorin për të krijuar projekte për filmim, video, të transmetohet, web, DVD, Blu-ray Disk, dhe pajisjet mobile.
* '''Adobe Creative Suite 5 Master Collection''' përmban aplikacionet nga të gjitha botimet e mësipërme.
Më poshtë është një matricë e aplikacioneve që janë përfshirë në secilën nga suit-at për CS5:
{| class="wikitable"
! colspan="7" | Adobe Creative Suite 5
|-
! rowspan="2" | Software
! colspan="2" style="background-color: #ccf;" | Design
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Web<br />Premium
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Production<br />Premium
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Master<br />Collection
|-
! style="background-color: #ccf;" | Premium
! style="background-color: #ccf;" | Standard
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS5 Extended]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS5]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
|
|-
| [[Adobe Illustrator|Illustrator CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe InDesign|InDesign CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Acrobat|Acrobat 9.3 Pro]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Flash Catalyst|Flash Catalyst CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Flash|Flash Professional CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Flash Builder|Flash Builder 4 Standard]]
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Dreamweaver|Dreamweaver CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Fireworks|Fireworks CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Contribute|Contribute CS5]]
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Premiere Pro|Premiere Pro CS5]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe OnLocation|OnLocation CS5]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Encore|Encore CS5]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| After Effects CS5
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Soundbooth|Soundbooth CS5]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
! colspan="7" style="background-color: #ccf;" | Shared features, services, and applications
|-
| Bridge CS5
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Device Central|Device Central CS5]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Dynamic Link|Dynamic Link]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe CS Live|CS Live]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|}
== Historia ==
=== Adobe Creative Suite 1&2 ===
[[Skeda:Adobe Creative Suite 2 logo.png|right|parapamje|280px|Adobe Creative Suite 2 logo]]
Versioni i parë Adobe Creative Suite u lëshua në [[shtatori|shtator]], [[2003]]<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200309/092903CREATIVESUITE.html |title=Adobe Creative Suite Press Release |publisher=Adobe.com |accessdate=2010-04-04}}</ref> dhe Creative Suite 2 në [[prilli|prill]], [[2005]]<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200504/040405CreativeSuite.html |title=Creative Suite 2 Press Release |publisher=Adobe.com |accessdate=2010-04-04}}</ref>. Dy verzionet e para (CS dhe CS2) ishin në dispozicion në dy edicionet.
Standard Edition përmban:
* Adobe Bridge
* [[Adobe Illustrator]]
* [[Adobe InDesign]]
* [[Adobe Photoshop]]
* [[Adobe Version Cue]]
* [[Adobe Acrobat|Adobe Acrobat Professional]]
* Design guide and training resources
Premium Edition përmban:
* [[Adobe Dreamweaver]] (nga versioni Creative Suite 2.3)
* [[Adobe GoLive]]
=== Creative Suite Production Studio ===
'''Adobe Creative Suite Production Studio''' (më parë'''Adobe Video Collection''') ishte një suitë programesh për blerjen, redaktimin, si dhe shpërndarjen e video dhe audio dixhitale që u lëshua gjatë afatit të njëjtë si Adobe Creative Suite 1. Kishe dy edicione, standard dhe premium.
Adobe Production Studio Premium përmban:
* Adobe After Effects Professional
* [[Adobe Audition]]
* Adobe Bridge
* [[Adobe Encore|Adobe Encore DVD]]
* [[Adobe Premiere Pro]]
* [[Adobe Photoshop]]
* [[Adobe Illustrator]]
* [[Adobe Dynamic Link]] (Not sold separately)
Adobe Production Studio Standard përmban:
* Adobe After Effects Standard
* Adobe Bridge
* [[Adobe Premiere Pro]]
* [[Adobe Photoshop]]
Që prej versionit CS3, Adobe Production Studio u bë pjesë e familjes së Creative Suite. Versioni i barasvlershëm për Production Studio Premium është ''Adobe Creative Suite Premium Production''.
=== Macromedia Studio ===
'''Macromedia Studio''' ishte një suitë programesh për krijimin e dizajnit të përmbajtjes së web-it e shpërndarë nga Macromedia. Pasi [[Adobe Systems|Adobe]] bleu Macromedia-n, Macromedia Studio 8 u zëvendësua, modifikua, dhe u integrua në dy edicione të Adobe Creative Suite family të softuerëve nga versioni 2.3 dhe ne vazhdim.
Versioni përfundimtar i lëshuar i Macromedia Studio përfshijnë:
* '''Macromedia Studio MX'''
* '''Macromedia Studio MX Plus'''
* '''Macromedia Studio MX 2004'''
* '''Macromedia Studio 8'''
=== Adobe Creative Suite 3 ===
[[Skeda:Adobe Creative Suite 3 logo.png|right|parapamje|280px|Adobe Creative Suite 3 logo]]
Adobe Creative Suite 3 (CS3) u shpall më [[27 Mars|27 mars]], [[2007]]; për tu futur në binarët universal për të gjitha programet kryesore për [[Apple Macintosh]] <ref>{{cite news| author = Adobe Systems| url = http://adobe.com/products/pdfs/intelmacsupport.pdf| format = PDF| title = Support for Intel-based Mac computers| publisher = Adobe Systems| date = 2006-01-31| accessdate = 2006-09-29| archive-url = https://web.archive.org/web/20061029002222/http://www.adobe.com/products/pdfs/intelmacsupport.pdf| archive-date = 29 tetor 2006| url-status = dead}}</ref>, si dhe duke përfshirë të gjitha kërkesat kryesore nga Macromedia Studio dhe Production Studio.
Disa programe të Creative Suite filluan gjithashtu të p7rdorin [[Presto (layout engine)|Presto]] [[layout engine]] i përdorur në [[Opera (web browser)|Opera]] [[shfletues Interneti|web browser]]<ref>{{cite web|url=http://my.opera.com/desktopteam/blog/2007/03/28/9-2-beta|title=9.2 Beta – By Opera Desktop Team|last=Borg|first=Johan|publisher=[[Opera Software|Opera Software ASA]]|date=2007-03-28|accessdate=2009-02-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080201165926/http://my.opera.com/desktopteam/blog/2007/03/28/9-2-beta|archivedate=1 shkurt 2008|url-status=live}}</ref>.
Më poshtë është një matricë e aplikacioneve të përfshira në çdo botim të versionit CS3 3,3:
{| class="wikitable collapsible collapsed"
! colspan="7" | Adobe Creative Suite 3
|-
! rowspan="2" | Program
! colspan="2" style="background-color: #ccf;" | Design
! colspan="2" style="background-color: #ccf;" | Web
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Production<br />Premium
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Master<br />Collection
|-
! style="background-color: #ccf;" | Standard
! style="background-color: #ccf;" | Premium
! style="background-color: #ccf;" | Standard
! style="background-color: #ccf;" | Premium
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS3]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS3 Extended]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Illustrator|Illustrator CS3]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe InDesign|InDesign CS3]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Acrobat|Acrobat 9 Pro]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Flash|Flash CS3 Professional]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Dreamweaver|Dreamweaver CS3]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Fireworks|Fireworks CS3]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]<br /><small>(in v3.3)</small>
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Contribute|Contribute CS3]]
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Soundbooth|Soundbooth CS3]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| After Effects CS3 Professional
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Premiere Pro|Premiere Pro CS3]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Encore|Encore CS3]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|}
=== Adobe Creative Suite 4 ===
[[Skeda:Adobe Creative Suite 4 logo.png|right|parapamje|280px|Adobe Creative Suite 4 logo]]
Adobe Creative Suite 4 (CS4) u shpall më [[23 Shtator|23 shtator]], [[2008]] dhe lëshuar zyrtarisht më [[15 tetor]], [[2008]] <ref>
{{cite web | url = http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/pdfs/200810/101508AdobeCS4avail.pdf | format = PDF | title = Adobe Creative Suite 4 Now Shipping | publisher = Adobe Press room | accessdate = 2008-10-16 }}</ref>.
Të gjitha aplikacionet në CS4 paraqiten në ndërfaqen e përdoruesit të njëjtë, me një ndërfaqe të re me skeda për të punuar njëkohësisht me programet Adobe CS4 ku aplikacioneve të shumta mund të hapen brenda skedave të shumta të përfshira në një dritare të vetme <ref>{{cite web |url=http://www.atelier-us.com/consumers-and-ecommerce/article/adobe-creative-suite-4-release-brings-unprecedented-efficiency-via-a-unified-application-interface |title=Adobe Creative Suite 4 Software Brings Unprecedented Efficiency via a Unified Application Interface |publisher=Atelier-us.com |date=2008-10-07 |accessdate=2010-04-04 |archive-date=3 maj 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090503180119/http://www.atelier-us.com/consumers-and-ecommerce/article/adobe-creative-suite-4-release-brings-unprecedented-efficiency-via-a-unified-application-interface |language=en|url-status=dead }}</ref>.
Më poshtë është një matricë e aplikacioneve të përfshira në çdo botim të versionit CS4:
{| class="wikitable collapsible collapsed"
! colspan="7" | Adobe Creative Suite 4
|-
! rowspan="2" | Software
! colspan="2" style="background-color: #ccf;" | Design
! colspan="2" style="background-color: #ccf;" | Web
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Production<br />Premium
! style="background-color: #ccf;" rowspan="2"| Master<br />Collection
|-
! style="background-color: #ccf;" | Standard
! style="background-color: #ccf;" | Premium
! style="background-color: #ccf;" | Standard
! style="background-color: #ccf;" | Premium
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
|
|
|
|-
| [[Adobe Photoshop|Photoshop CS4 Extended]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Illustrator|Illustrator CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe InDesign|InDesign CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Acrobat|Acrobat 9 Pro]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Flash|Flash CS4 Professional]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Dreamweaver|Dreamweaver CS4]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Fireworks|Fireworks CS4]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Contribute|Contribute CS4]]
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Soundbooth|Soundbooth CS4]]
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| After Effects CS4
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Premiere Pro|Premiere Pro CS4]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe OnLocation|OnLocation CS4]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Encore|Encore CS4]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
! colspan="7" style="background-color: #ccf;" | Shared features, services, and applications
|-
| [[Adobe Bridge|Bridge CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Device Central|Device Central CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Version Cue|Version Cue CS4]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|-
| [[Adobe Dynamic Link|Dynamic Link]]
|
|
|
|
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
| style="text-align: center;" | [[Skeda:B-check.svg|10px]]
|}
== Burimi ==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.adobe.com/products/creativesuite Adobe Creative Suite]
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
rhzaugxesdodnzvquo9ll0ltkm3xg5x
Adobe Acrobat
0
90523
2813956
2578949
2025-07-01T22:07:00Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813956
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software
| name = Adobe Acrobat
| logo = [[Skeda:Adobe Acrobat DC logo 2020.svg|140px|Adobe Acrobat logo]]
| screenshot =
| caption =
| author =
| developer = [[Adobe Systems]]
| released =
| latest release version = 9.3.3
| latest release date = {{release date|2010|06|29}}
| latest preview version =
| latest preview date =
| operating system = [[Cross-platform]]
| platform =
| language =
| genre = [[Portable Document Format|PDF]] shikues dhe shkrues
| license = Adobe [[EULA]]
| website = [http://adobe.com/acrobat/ adobe.com/acrobat/]
}}
'''Adobe Acrobat''' është familja e [[software|programeve kompjuterike]] të ndërtuar nga [[Adobe Systems]],i dizajnuar për të shikuar, krijuar, manipuluar dhe menaxhuar fajlla të Adobe-s [[Portable Document Format]] (PDF).<ref>{{cite web|url=http://www.adobe.com/products/acrobat/|title=Adobe Acrobat family|language=en| year=2008| accessdate=2008-01-19}}</ref>
Disa [[software|programe]] në familje, veçanërisht [[software|programe]] krijuese, janë komerciale, dhe disa janë [[freeware]]. '''Adobe Reader''' (ish Acrobat Reader) është në dispozicion për shkarkim nga faqja e zyrtare e Adobe, dhe lejon shikimin dhe shtypjen e PDF dokumenteve.<ref>{{cite web|language=en|url=http://www.adobe.com/products/reader/| title=Adobe Reader| year=2008| accessdate=2008-01-19}}</ref> Acrobat dhe Reader dhe janë përdorur gjerësisht si një mënyrë për të paraqitur informacionin me një plan të caktuar të ngjashme me një botim të gazetës.
== Historia e produktit ==
=== Version 1.0 ===
Acrobat 1.0 u lëshua fillimisht [[15 Qershor|15 qershor]] [[1993]] për Macintosh, më vonë për DOS dhe Windows 3.1.
*PDF version 1.0 supported.
*Acrobat Exchange 1.0 (included PDFWriter printer driver and Acrobat Exchange application).
*Acrobat Distiller 1.0. Created a PDF from PostScript (no printer driver at this stage).
=== Version 2.0 ===
'''Acrobat 2.0''' për Windows dhe Macintosh u lëshua fillimisht në shtator 1994:
*PDF version 1.1 (and prior) supported.
*Acrobat Exchange 2.0, package as 1.0.
*Acrobat Professional 2.0, which included the contents of Acrobat Exchange, plus Distiller.
*There were 2.1 updates.
*Acrobat Catalog was introduced, using [[Verity, Inc.]] technology to create searchable indexes to PDF files. Searching required a special version of Acrobat Reader or Acrobat Exchange.
=== Version 3.0 ===
'''Acrobat 3.0''' u lëshua në nëntor 1996.
*PDF version 1.2 (and prior) supported.
*A free Reader to allow searching was made available, but was not part of the default download.
*Acrobat 3.0: replaced Acrobat Professional 2.1. Included Acrobat Catalog, and a Distiller printer driver.
*Updates to 3.01 and 3.02; 3.02 introduced extended forms capabilities and JavaScript.
*First release with support for Windows 95 and later. Last release with support for [[Windows 3.1]].
=== Version 4.0 ===
'''Acrobat 4.0''' u lëshua në prill 1999.
*PDF version 1.3 (and prior) supported. Added support for PKI and digital signatures via plug-ins.
*Acrobat 4.0.
*Updates to 4.05.
*Introduced Distiller Server 4.0, identical to the regular Distiller but with a multi-user license (Windows, Linux, Solaris).
*Acrobat Business Tools 4.0: a limited version of Acrobat.
=== Version 5.0 ===
'''Acrobat 5.0''' u lëshua në maj 2001.
=== Version 6.0 ===
'''Acrobat 6.0''' u lëshua në korrik 2003. Linux ose Unix versione nuk u lëshua:
=== Version 7.0 ===
'''Adobe Acrobat 7.0''' u lëshua në janar 2005:<ref>{{Cite web |url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200501/010505Acrobat.html |title=About Adobe - Press Room - For Immediate Release<!-- Bot generated title --> |language=en |url-status=dead |access-date=30 qershor 2010 |archive-date=22 dhjetor 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101222223233/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200501/010505Acrobat.html }}</ref>
=== Version 8.0 ===
'''Adobe Acrobat 8.0''' u lëshua në nëntor 2006:<ref>{{Cite web |url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200609/091806Acrobat.html |title=Adobe - Adobe Press Room: For immediate release<!-- Bot generated title --> |language=en |url-status=dead |access-date=30 qershor 2010 |archive-date=14 qershor 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100614120529/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200609/091806Acrobat.html }}</ref>
=== Version 9.0 ===
'''Adobe Acrobat 9.0''' u lëshua në korrik 2008:<ref>{{Cite web |url=http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200805/060208AdobeAcrobat9.html |title=Adobe - Adobe Press Room |language=en |url-status=dead |access-date=30 qershor 2010 |archive-date=6 qershor 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100606092031/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200805/060208AdobeAcrobat9.html }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.adobe.com/products/acrobat/matrix.html |title=Adobe - Adobe Acrobat family: Product comparison<!-- Bot generated title --> |language=en |url-status=dead |access-date=30 qershor 2010 |archive-date=1 qershor 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20100601013114/https://www.adobe.com/products/acrobat/matrix.html }}</ref>
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
8tbjk17294colguf4u6gc8i5kiafdly
Adobe After Effects
0
90529
2813960
2578951
2025-07-01T22:07:29Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813960
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software
| name = Adobe After Effects
| logo = [[Skeda:Adobe After Effects CC icon.svg|After Effects CC Icon|64px]]
| screenshot =
| caption = After Effects CS4 (9.0) under [[Mac OS X]]
| developer = [[Adobe Systems]]
| latest release version = CS5 (10.0.0.458)
| latest release date = {{release date|2010|04|12}}
| operating system = [[Mac OS X]], [[Microsoft Windows]]
| genre = [[Motion graphics]] / [[Visual effects]] / [[Animimi|Animation]]
| license = [[Proprietary software|Proprietary]]
| website = [http://www.adobe.com/products/aftereffects/ Adobe After Effects Website]
}}
'''Adobe After Effects''' është një [[Software|program]] dixhital për [[motion graphics]] dhe [[Hartim|compositing]] i publikuar nga [[Adobe Systems]]. Qëllimi i tij kryesor është për film dhe video [[post-production]].
== Përshkrimi ==
After Effects është programi më i përhapur në botë. Përdoret kryesisht për efekte vizuale,motion design etj.Është program jo shumë i vështirë për tu përdorur.
== Historia ==
{| class="wikitable"
|-
! Provider
! Data
! Versioni
! Emri Kodi
! Karakteristika kryesore shtuar
|-
! rowspan="2" | CoSA
| janar 1993
| 1.0
| Egg
| layered compositing with mask, effect, transforms, keyframes; Mac only
|-
| maj 1993
| 1.1
|
| more effects
|-
! Aldus
| janar 1994
| 2.0
| Teriyaki
| Time Layout window, multi-machine rendering, frame blending
|-
! rowspan="16" | Adobe
| tetor 1995
| 3.0
| Nimchow
| render queue, bezier masking, time remapping, keyframe assistants, multiple effects për layer, velocity graph, motion tracker, motion math, first Japanese version, layer transfer modes, continuously rasterize Illustrator files, Photoshop as comp import with layer/transfer mode/alpha channel support, 3:2 pulldown, non-square pixel support, proxies
|-
| prill 1996
| 3.1
|
| file formats, multiprocessing, advanced keying, wiggler, motion sketch, smoother; last Mac [[680x0]] version
|-
| maj 1997
| 3.1 (Windows 95/NT)
| Dancing Monkey
| first Windows version, contextual menus, first French & German versions
|-
| janar 1999
| 4.0
| ebeer
| tabbed windows, movable time layout columns, multiple masks për layer, warping effects, particle playground, audio effects, transform effect, adjustment layers, align palette, rulers & guides, RAM preview, glows/blurs no longer clip at layer edge, Premiere import, label colors in timeline; first simultaneous Mac & Windows release
|-
| shtator 1999
| 4.1
| Batnip
| flowchart view, watch folder, 3D channel effects, collect files command, watch folders, auto deinterlacing, sequence layers, save favorite effects (.ffx), separate text fill/stroke, 30,000×30,000 image support
|-
| prill 2001<ref>* http://cosa.com/after_fx/, retrieved 11/15/2009.</ref>
| 5.0
| Melmet
| 3D layers, 3D lights, dynamic previews, parenting, vector paint, expressions, pick whip, draw/edit masks in comp window, integration of Atomic Power plug-ins (foam, wave world, card dance, shatter, vegas), 16 bits për channel color, Illustrator transparency support, SWF export, mask colors, mask motion blur, mask expansion, RAM Preview region of interest, Photoshop 6 vector mask import, PDF import, solo switch, scrubbable property values, custom workspaces, effect reordering, PAR correction, reveal file on disk, reduce project, trim comp to work area, >2GB movie output
|-
| janar 7, 2002<ref>* http://www.creativemac.com/2002/01_jan/news/ae55020107.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161105030758/http://www.creativemac.com/2002/01_jan/news/ae55020107.htm |date=5 nëntor 2016 }}</ref>
| 5.5
| Fauxfu
| advanced 3D renderer, multiple 3D views, import camera data, colored shadows, projection layers, effects palette, post render actions, advanced lightning, adjustment layer lights, smart mask, looping via expressions, RealMedia output, expression controllers, Zaxwerks 3D Invigorator Classic bundled; first OS X version
|-
| gusht 2003
| 6.0
| Foodfite
| paint, scripting, text animators, OpenGL support, new motion tracker, Rotobezier, Keylight, Liquify, Scribble, Dust & Scratches, background rendering of RAM Previews
|-
| qershor 16, 2004
| 6.5
| Chambant
| advanced clone tool, presets gallery, grain management, integration of Final Effects plug-ins, Color Finesse bundling, Photoshop & Illustrator layers support, Photoshop text editing, disk caching, Firewire video output, 1/2/4 point motion tracking, interface light/dark controls, motion track with scale, Grain Surgery bundling, AAF & OMF support
|-
| janar 2006
| 7.0
| Clamchop
| new unified window UI, timewarp, graph editor, OpenGL 2.0 support, 32 bpc HDR color, 32-bit audio, Adobe Bridge support, display color management, dynamic link with Premiere Pro, script editor, auto save, Photoshop file creation, smart blur, lens blur, për-character text blurring, first Spanish & Italian versions
|-
| korrik 2, 2007
| CS3 (8.0)
| Metaloaf
| shape layers, puppet tool, brainstorm, clip notes, Photoshop vanishing point import, adaptive motion blur, për character 3D text animation, real-time audio playback, simultaneous multi-frame rendering, SWF vector import, 32-bit linear blending, full color management; first Universal Binary Intel Mac version
|-
| shkurt 22, 2008
| CS3 (8.0.2)
| Metaloaf
| Panasonic P2 support; last Mac PowerPC version
|-
| shtator 23, 2008
| CS4 (9.0)
| Chinchillada
| QuickSearch in the project & timeline, mini-flowchart, breadcrumbs, live PSD 3D layer import, separate XYZ, [[Imagineer Systems|Imagineer Mocha]] bundled, cartoon effect, XFL export, XML export, XMP metadata,
|-
| dhjetor 10, 2008
| CS4 (9.0.1)
| Chinchidotta
| RED R3D file support (via REDCODE v1.3 plugin)
|-
| maj 29, 2009
| CS4 (9.0.2)
| Lottadotta
| fixes several types of crashes, clip-level RED R3D support (via REDCODE v1.7 plugin), XDCAM HD (Avid-style MXF) support
|-
| prill 30, 2010<ref>*http://news.cnet.com/8301-30685_3-20003841-264.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110617014919/http://news.cnet.com/8301-30685_3-20003841-264.html |date=17 qershor 2011 }}, retrieved 5/17/2010.</ref>
| CS5 (10.0)
| Esgocart
| [[64-bit]] native on OS X and Windows, roto brush tool, refine matte effect, [[Imagineer Systems|mocha]] v2, LUT support, AVC-Intra import and improved [[REDCODE|RED (R3D)]] support, Align panel improvements, Synthetic Aperture Color Finesse 3, Digieffects FreeForm, auto-keyframe mode<ref>* http://help.adobe.com/en_US/AfterEffects/CS5/Using/WS8269FE00-C552-478b-9204-69AF1B4F3432a.html, retrieved 4/15/2010.</ref>
|}
== Shiko edhe ==
* [[Adobe Premiere Pro]]
== Referime ==
<references/>
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.adobe.com/products/aftereffects/main.html Official web page]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
s5h8m6gj8f2g2svyo30aolsw2mffsg6
2813988
2813960
2025-07-01T22:59:32Z
Fallbackintoreality
102113
me ca detaje nga artikulli homolog në anglisht [[:en:Adobe After Effects]]
2813988
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software
| name = Adobe After Effects
| logo = [[Skeda:Adobe After Effects CC icon.svg|After Effects CC Icon|64px]]
| screenshot =
| caption =
| developer = [[Adobe Systems]]
| latest release version = 2024 (25.1)
| latest release date = {{start date and age|2024|12|05|df=yes}}
| operating system = [[Mac OS X]], [[Microsoft Windows]]
| genre = [[Motion graphics]] / [[Visual effects]] / [[Animimi|Animation]]
| license = [[Proprietary software|Proprietary]]
| website = [http://www.adobe.com/products/aftereffects/ Adobe After Effects Website]
}}
'''Adobe After Effects''' është një [[Software|program]] dixhital për grafika lëvizëse, efekte vizuale, dhe kompozim vizual, i zhvilluar nga [[Adobe Inc.]]; përdoret për [[Animimi|animim]] dhe për [[Postproduksioni|postproduksion]] gjatë procesit të [[Filmi|krijimit të filmave]], [[Video lojëra|video lojërave]] dhe [[Prodhimi televiziv|prodhimeve televizive]]. Përdoret për shumë lloje të teknikave vizuale, por mund të shërbejë edhe si një softuer shumë bazik i [[Montazhi jolinear|montazhit jolinear]] të videos dhe audios. Në 2019, programi fitoi një [[Academy Award|çmim Oskar]] për arritjet e veta shkencore dhe teknike.
== Historia ==
After Effects është krijim nga David Herbstman, David Simons, Daniel Wilk, David M. Cottter, dhe Russell Belfer në kuadër të Kompanisë së Shkencës dhe Artit (CoSA) në [[Providence|Providence, Rhode Island]]. Dy versionet e para të softuerit, 1.0 (janar 1993) dhe 1.1, u publikuan aty prej kompanisë. CoSA bashkë me After Effects u blenë nga Korporata Aldus në korrik 1993, që më vonë u blenë nga Adobe në 1994. Versioni i parë i programit i publikuar që prej zotërimit të ri të Adobe-it ishte 3.0.
=== Kohështrirja ===
{| class="wikitable"
|-
! Ofruesi
! Data
! Versioni
! Nofka
! Karakteristika kryesore të shtuara
|-
! rowspan="2" | CoSA
| janar 1993
| 1.0
| Egg
| layered compositing with mask, effect, transforms, keyframes; Mac only
|-
| maj 1993
| 1.1
|
| more effects
|-
! Aldus
| janar 1994
| 2.0
| Teriyaki
| Time Layout window, multi-machine rendering, frame blending
|-
! rowspan="16" | Adobe
| tetor 1995
| 3.0
| Nimchow
| render queue, bezier masking, time remapping, keyframe assistants, multiple effects për layer, velocity graph, motion tracker, motion math, first Japanese version, layer transfer modes, continuously rasterize Illustrator files, Photoshop as comp import with layer/transfer mode/alpha channel support, 3:2 pulldown, non-square pixel support, proxies
|-
| prill 1996
| 3.1
|
| file formats, multiprocessing, advanced keying, wiggler, motion sketch, smoother; last Mac [[680x0]] version
|-
| maj 1997
| 3.1 (Windows 95/NT)
| Dancing Monkey
| first Windows version, contextual menus, first French & German versions
|-
| janar 1999
| 4.0
| ebeer
| tabbed windows, movable time layout columns, multiple masks për layer, warping effects, particle playground, audio effects, transform effect, adjustment layers, align palette, rulers & guides, RAM preview, glows/blurs no longer clip at layer edge, Premiere import, label colors in timeline; first simultaneous Mac & Windows release
|-
| shtator 1999
| 4.1
| Batnip
| flowchart view, watch folder, 3D channel effects, collect files command, watch folders, auto deinterlacing, sequence layers, save favorite effects (.ffx), separate text fill/stroke, 30,000×30,000 image support
|-
| prill 2001<ref>*http://cosa.com/after_fx/, retrieved 11/15/2009.</ref>
| 5.0
| Melmet
| 3D layers, 3D lights, dynamic previews, parenting, vector paint, expressions, pick whip, draw/edit masks in comp window, integration of Atomic Power plug-ins (foam, wave world, card dance, shatter, vegas), 16 bits për channel color, Illustrator transparency support, SWF export, mask colors, mask motion blur, mask expansion, RAM Preview region of interest, Photoshop 6 vector mask import, PDF import, solo switch, scrubbable property values, custom workspaces, effect reordering, PAR correction, reveal file on disk, reduce project, trim comp to work area, >2GB movie output
|-
| janar 7, 2002<ref>*http://www.creativemac.com/2002/01_jan/news/ae55020107.htm {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161105030758/http://www.creativemac.com/2002/01_jan/news/ae55020107.htm |date=5 nëntor 2016 }}</ref>
| 5.5
| Fauxfu
| advanced 3D renderer, multiple 3D views, import camera data, colored shadows, projection layers, effects palette, post render actions, advanced lightning, adjustment layer lights, smart mask, looping via expressions, RealMedia output, expression controllers, Zaxwerks 3D Invigorator Classic bundled; first OS X version
|-
| gusht 2003
| 6.0
| Foodfite
| paint, scripting, text animators, OpenGL support, new motion tracker, Rotobezier, Keylight, Liquify, Scribble, Dust & Scratches, background rendering of RAM Previews
|-
| qershor 16, 2004
| 6.5
| Chambant
| advanced clone tool, presets gallery, grain management, integration of Final Effects plug-ins, Color Finesse bundling, Photoshop & Illustrator layers support, Photoshop text editing, disk caching, Firewire video output, 1/2/4 point motion tracking, interface light/dark controls, motion track with scale, Grain Surgery bundling, AAF & OMF support
|-
| janar 2006
| 7.0
| Clamchop
| new unified window UI, timewarp, graph editor, OpenGL 2.0 support, 32 bpc HDR color, 32-bit audio, Adobe Bridge support, display color management, dynamic link with Premiere Pro, script editor, auto save, Photoshop file creation, smart blur, lens blur, për-character text blurring, first Spanish & Italian versions
|-
| korrik 2, 2007
| CS3 (8.0)
| Metaloaf
| shape layers, puppet tool, brainstorm, clip notes, Photoshop vanishing point import, adaptive motion blur, për character 3D text animation, real-time audio playback, simultaneous multi-frame rendering, SWF vector import, 32-bit linear blending, full color management; first Universal Binary Intel Mac version
|-
| shkurt 22, 2008
| CS3 (8.0.2)
| Metaloaf
| Panasonic P2 support; last Mac PowerPC version
|-
| shtator 23, 2008
| CS4 (9.0)
| Chinchillada
| QuickSearch in the project & timeline, mini-flowchart, breadcrumbs, live PSD 3D layer import, separate XYZ, [[Imagineer Systems|Imagineer Mocha]] bundled, cartoon effect, XFL export, XML export, XMP metadata,
|-
| dhjetor 10, 2008
| CS4 (9.0.1)
| Chinchidotta
| RED R3D file support (via REDCODE v1.3 plugin)
|-
| maj 29, 2009
| CS4 (9.0.2)
| Lottadotta
| fixes several types of crashes, clip-level RED R3D support (via REDCODE v1.7 plugin), XDCAM HD (Avid-style MXF) support
|-
| prill 30, 2010<ref>*http://news.cnet.com/8301-30685_3-20003841-264.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110617014919/http://news.cnet.com/8301-30685_3-20003841-264.html |date=17 qershor 2011 }}, retrieved 5/17/2010.</ref>
| CS5 (10.0)
| Esgocart
| [[64-bit]] native on OS X and Windows, roto brush tool, refine matte effect, [[Imagineer Systems|mocha]] v2, LUT support, AVC-Intra import and improved [[REDCODE|RED (R3D)]] support, Align panel improvements, Synthetic Aperture Color Finesse 3, Digieffects FreeForm, auto-keyframe mode<ref>*http://help.adobe.com/en_US/AfterEffects/CS5/Using/WS8269FE00-C552-478b-9204-69AF1B4F3432a.html, retrieved 4/15/2010.</ref>
|}
== Shiko edhe ==
* [[Adobe Premiere Pro]]
== Referime ==
<references/>
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.adobe.com/products/aftereffects/main.html Official web page]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
ly8tsqsm7tekjzli8eubn02ulk66qe8
Historia e luftërave Ruso-Turke
0
92144
2813980
2581397
2025-07-01T22:53:11Z
Flladimi
79965
rregullime kryesisht teknike
2813980
wikitext
text/x-wiki
'''Luftërat Ruso-Turke''' ose '''Luftërat Ruso-Osmane''' ishin një seri prej 11 luftërash midis [[Perandoria Ruse|Perandorise ruse]] dhe [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Në mes të luftrave të ndryshme janë mesatarisht mbi 13 vjet. Në historinë e vet, [[Perandoria Osmane]] humbi gradualisht zonat përreth [[Deti i Zi|Detit të Zi]] dhe këto shkuan në favor të [[Perandoria Ruse|Rusisë]]. Përpjekjet në luftëra dhe humbjet e çuan Perandorinë Osmane në një [[Perandoria Osmane#I sëmuri i Bosforit|Shkatërrim dhe rrënim të brendshëm]] ([[I sëmuri i Bosforit]]).
* [[Lufta ruso-turke (1568–1570)]]
* [[Lufta ruso-turke (1676–1681)]]
* [[Lufta ruso-turke (1686–1700)]]
* [[Lufta ruso-turke (1710–1711)]] ([[Lufta e Madhe Veriore]])
* Lufta ruso-turke(1735–1739) (Lufta Ruso-Austriake kundër Turqisë ([[1736]]–[[1739]]))
* [[Lufta ruso-turke (1768–1774)]]
* [[Lufta ruso-turke (1787–1792)]] (Lufta Ruso-Austriake kundër Turqisë ([[1787]]–[[1792]]))
* [[Lufta ruso-turke (1806–1812)]]
* [[Lufta ruso-turke (1828–1829)]]
* [[Lufta e Krimesë|Lufta Ruso-Turke (1853–1856)]] ([[Lufta e Krimesë]])
* [[Lufta Ruso-Turke (1877–1878)]]
== Shiko edhe ==
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
** [[Beteja e Lepantos]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Luftërat Ballkanike]]
* [[Konferenca e Londrës (1912–1913)]]
* [[Shpërbërja e Perandorisë Osmane]]
==Referencat==
<references/>
[[Kategoria:Luftëra ku përfshihet Perandoria Ruse]]
[[Kategoria:Luftëra që përfshijnë Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës modene]]
ddq8tu46ksaweyyz1bevse0rsv4qts9
2813995
2813980
2025-07-01T23:10:05Z
Flladimi
79965
removed [[Category:Luftëra gjatë periudhës modene]]; added [[Category:Luftëra gjatë periudhës moderne]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813995
wikitext
text/x-wiki
'''Luftërat Ruso-Turke''' ose '''Luftërat Ruso-Osmane''' ishin një seri prej 11 luftërash midis [[Perandoria Ruse|Perandorise ruse]] dhe [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Në mes të luftrave të ndryshme janë mesatarisht mbi 13 vjet. Në historinë e vet, [[Perandoria Osmane]] humbi gradualisht zonat përreth [[Deti i Zi|Detit të Zi]] dhe këto shkuan në favor të [[Perandoria Ruse|Rusisë]]. Përpjekjet në luftëra dhe humbjet e çuan Perandorinë Osmane në një [[Perandoria Osmane#I sëmuri i Bosforit|Shkatërrim dhe rrënim të brendshëm]] ([[I sëmuri i Bosforit]]).
* [[Lufta ruso-turke (1568–1570)]]
* [[Lufta ruso-turke (1676–1681)]]
* [[Lufta ruso-turke (1686–1700)]]
* [[Lufta ruso-turke (1710–1711)]] ([[Lufta e Madhe Veriore]])
* Lufta ruso-turke(1735–1739) (Lufta Ruso-Austriake kundër Turqisë ([[1736]]–[[1739]]))
* [[Lufta ruso-turke (1768–1774)]]
* [[Lufta ruso-turke (1787–1792)]] (Lufta Ruso-Austriake kundër Turqisë ([[1787]]–[[1792]]))
* [[Lufta ruso-turke (1806–1812)]]
* [[Lufta ruso-turke (1828–1829)]]
* [[Lufta e Krimesë|Lufta Ruso-Turke (1853–1856)]] ([[Lufta e Krimesë]])
* [[Lufta Ruso-Turke (1877–1878)]]
== Shiko edhe ==
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
** [[Beteja e Lepantos]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Luftërat Ballkanike]]
* [[Konferenca e Londrës (1912–1913)]]
* [[Shpërbërja e Perandorisë Osmane]]
==Referencat==
<references/>
[[Kategoria:Luftëra ku përfshihet Perandoria Ruse]]
[[Kategoria:Luftëra që përfshijnë Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne]]
30lopwo0xt01ca68gj1lqa9bnul5p3e
Kategoria:Llogaritje paralele
14
92185
2813933
2760249
2025-07-01T21:42:49Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Kategoria:Informatika paralele]] tek [[Kategoria:Llogaritje paralele]]
2760249
wikitext
text/x-wiki
Kjo kategori ka artikull kryesor [[Informatika paralele]]
[[Kategoria:Shkencë kompjuterike]]
fcwnegb7puien4p2x83bferi8lvlvgx
Toka Jonë (monument)
0
94628
2814044
2670478
2025-07-02T09:23:09Z
Kediiiii;)
174571
redaktim teksti
2814044
wikitext
text/x-wiki
[[File:Lushnjë, Albania 2019 16 – Toka Jonë monument.jpg|thumb|400px]]
Monumenti '''Toka Jonë''' ndodhet në qytetin e [[Lushnja|Lushnjes]], vepër e kompozuar nga skulptori [[Perikli Çuli]] në vitin 1987.Monumenti simbolizon marrjen e tokave të fshatarëve gjatë reformës agrare në periudhën e komunizmit. Pavarësisht që mbart motive të stilit të [[komunizmi|periudhës komuniste]] (realizmit socialist), kjo vepër edhe sot nuk i humbet vlerat e saj për vizitorin. E ndodhur në qendër të qytetit, në Jug të Bashkisë, ajo përbën një ansambël të vërtetë arkitektonik.<ref>{{Cite web |last=Sollaku Noé |first=Shpend |title=“Monumenti ‘Toka jonë’, në qendër të Lushnjes, poshtërues, artistikisht mediokër, politikisht i dëmshëm dhe historikisht i falsifikuar, duhet zhdukur…”/ Reportazh dhe refleksionet e shkrimtarit të njohur |url=https://memorie.al/monumenti-toka-jone-ne-qender-te-lushnjes-poshterues-artistikisht-medioker-politikisht-i-demshem-dhe-historikisht-i-falsifikuar-duhet-zhdukur-reportazh-dhe/ |website=memorie.al |language=sq}}</ref>
== Referime ==
== Lidhje të jashtme ==
* [https://web.archive.org/web/20110208205149/http://pamjeshqiptare.com/wallpaper/Lushnje-Toka-Jone/ Lushnje Toka Jone Foto] ''Albaniafoto''
[[Kategoria:Monumente në Shqipëri]]
[[Kategoria:Skulptura]]
[[Kategoria:Lushnje]]
qeg69lohuf1p9an74y2hui1qtxdvixz
2814045
2814044
2025-07-02T09:24:01Z
Kediiiii;)
174571
2814045
wikitext
text/x-wiki
[[File:Lushnjë, Albania 2019 16 – Toka Jonë monument.jpg|thumb|400px]]
Monumenti '''Toka Jonë''' ndodhet në qytetin e [[Lushnja|Lushnjes]], vepër e kompozuar nga skulptori [[Perikli Çuli]] në vitin 1987.Monumenti simbolizon marrjen e tokave të fshatarëve gjatë reformës agrare në periudhën e komunizmit. Pavarësisht që mbart motive të stilit të [[komunizmi|periudhës komuniste]] (realizmit socialist), kjo vepër edhe sot nuk i humbet vlerat e saj për vizitorin. E ndodhur në qendër të qytetit, në Jug të Bashkisë, ajo përbën një ansambël të vërtetë arkitektonik.<ref>{{Cite web |last=Sollaku Noé |first=Shpend |title=“Monumenti ‘Toka jonë’, në qendër të Lushnjes, poshtërues, artistikisht mediokër, politikisht i dëmshëm dhe historikisht i falsifikuar, duhet zhdukur…”/ Reportazh dhe refleksionet e shkrimtarit të njohur |url=https://memorie.al/monumenti-toka-jone-ne-qender-te-lushnjes-poshterues-artistikisht-medioker-politikisht-i-demshem-dhe-historikisht-i-falsifikuar-duhet-zhdukur-reportazh-dhe/ |website=memorie.al |language=sq}}</ref>
== Lidhje të jashtme ==
* [https://web.archive.org/web/20110208205149/http://pamjeshqiptare.com/wallpaper/Lushnje-Toka-Jone/ Lushnje Toka Jone Foto] ''Albaniafoto''
== Referime ==
[[Kategoria:Monumente në Shqipëri]]
[[Kategoria:Skulptura]]
[[Kategoria:Lushnje]]
lo6h5sqnkfmbkks3tcwhx24j24cedhf
Cagliari Calcio
0
94701
2813900
2701470
2025-07-01T15:16:17Z
Velocitas34
161876
2813900
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Cagliari
| image = Rosso Blu coi 4 mori.png
| fullname = Cagliari Calcio S.p.A.
| nickname = ''I Rossoblu'' (Kuqeblutë)<br />''Gli Isolani'' (Ishullorët)<br />''I Sardi'' (Sardenjasit)<br />''Castéddu'' (Cagliari në gjuhën sardenjase)
| founded = {{Start date and age|1920|May|30|df=yes}}
| ground = Sardegna Arena
| capacity = 16,233
| owner = Tommaso Giulini
| chairman = Tommaso Giulini
| chrtitle = Presidenti
| manager = [[Rolando Maran]]
| mgrtitle = Menaxheri
| league = [[Serie A]]
| season = [[Serie A 2024–25|2024–25]]
| position = 15të nga 20
| website = http://www.cagliaricalcio.com/
| current =
| pattern_la1 = _cagliari1920h
| pattern_b1 = _cagliari1920h
| pattern_ra1 = _cagliari1920h
| pattern_sh1 = _cagliari1920h
| pattern_so1 = _cagliari1920h
| leftarm1 = 8F0B20
| body1 = 1E222E
| rightarm1 = 1E222E
| shorts1 = 1E222E
| socks1 = 1E222E
| pattern_la2 = _cagliari1920a
| pattern_b2 = _cagliari1920a
| pattern_ra2 = _cagliari1920a
| pattern_sh2 = _cagliari1920a
| pattern_so2 = _cagliari1920a
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_la3 = _cagliari1920t
| pattern_b3 = _cagliari1920t
| pattern_ra3 = _cagliari1920t
| pattern_sh3 = _cagliari1920t
| pattern_so3 = _cagliari1920t
| leftarm3 = 1D1E23
| body3 = 1D1E23
| rightarm3 = 1D1E23
| shorts3 = 1D1E23
| socks3 = 1D1E23
}}
'''Cagliari Calcio''' (<small>Italisht</small>: [[Gjuha italiane|[ˈkaʎʎari]]], <small>Shqip</small>: Kaljari Kalçio) është një klub [[futbolli]]stik italian me seli në qytetin e [[Kaljari]]t, Sardenjë. Klubi u themelua në vitin 1920 dhe aktualisht luan në [[Serie A]], duke shpenzuar vitet e fundit në elitë dhe në [[Serie B]]. Kaljari do të luajë në Serie B në sezonin 2015–16 pas rënjes nga Serie A.
Klubi e ka fituar ''[[Serie A|Skudeton]]'' në vitin 1970, ku skuadra udhëhiqej nga golashënuesi më i mirë i të gjitha kohërave i [[Kombëtarja italiane e futbollit|kombëtares italiane]], [[Luigi Riva|Gigi Riva]]. Ky triumf ishte i pari për një klub nga jugu i Romës. Ngjyrat e Kaljarit janë bluja dhe e kuqja. Stadiumi i klubit është [[Stadio Sant'Elia]] me 5,000 vende (do të bëhet me 15,000 vende pas rikonstruksionit) që ndodhet në qytetin e Kaljarit. Gjatë [[2012–13 Serie A|sezonit 2012–13]], klubi përkohësisht i luante ndeshjet si vendas në [[Stadio Is Arenas]] në [[Quartu Sant'Elena]].
Performanca më e mirë e klubit në Europë është në [[1993–94 Kupa UEFA|Kupën UEFA 1993–94]], ku u eleminuan nga [[F.C. Internazionale Milano|Interi]] në gjysmë-finale.
== Historia ==
===Përpara Serie A===
Kaljari u bë kampioni i parë i [[Lega Pro|Serie C]] në sezonin 1951–52, përpara kësaj ligën e kampionatit ishte ndarë nga më shumë se një skuadër. Klubi e shpenzoi vitet 1950' në [[Serie B]], duke humbur play-off'in e ngjitjes në vitin 1954. Pasi zbriti në Serie C në vitet e hershme 1960', rritja Kaljarit ishte meteorike – duke arritur ngjitjen në [[Serie A]] në vitin 1964.
===Aventura e parë në Serie A: 1964–1976===
[[Skeda:Luigi Riva 1966.jpg|thumb|majtas|200px|Sulmuesi [[Luigi Riva]] udhëhoqi Kaljrait në titullin e parë të [[Serie A]] në sezonin 1969–70.]]
Skuadra për sezonin debutues të ''Kuqebluve'' në Serie A përbëhej nga lojtarë si mbrojtësi [[Mario Martiradonna]], mesfushorët [[Pierluigi Cera]], [[Claudio Olinto de Carvalho|Nené]] dhe [[Ricciotti Greatti]], dhe sulmuesi [[Luigi Riva]]. Pjesa të parë të sezonit e pa Kaljarin në vendin e fundit me nëntë pikë. Pjesa e dytë e sezonit pa një Kaljar të habitshëm që mposhti skuadra si [[Juventus F.C.|Juventusi]] dhe [[AC Milan|Milani]] dhe e përfundoi sezonin në vendin e shtatë me 34 pikë. Dy sezone më vonë Riva e mbylli sezonin si golashënuesi më i mirë kurse Kaljrai e mbylli si skuadra me mbrojtjen më të mirë.
Gjatë verës së vitit 1967, Kaljari luajti në sezon në Amerikën e Veriut në ligën që quhej [[United Soccer Association]]. Kjo ligë nga Europa dhe Amerika Jugore luhej në qytetet e Amerikane dhe Kanadeze, me çdo klub që mbante një emër lokal. Kaljari luajti si [[Chicago Mustangs]] dhe e mbylli ligën e ''Divizionit Perëndimor'' në vendin e dytë me 13 pikë, dy pikë mbarapa kampionëve dhe fituesve të ligës [[Los Angeles Wolves]]. Golashënuesi më i mirë i Chichagos/Kaljarit ishte [[Roberto Boninsegna]], i cili shënoi 10 gola nga 9 nga 12 ndeshjet që luajti.
Kaljari u shfaq për herë të parë si pretendente për të fituar titullin e Serie A në sezonin 1968–69 në një garë me dy skuadra të tjera, [[ACF Fiorentina|Fiorentinën]] dhe Milanin. Fiorentina në fund fitoi ligën, por në sezonin e ardhshëm do të fitonte lavdinë duke triumfuar. Kaljari do t'a fitonte ligën në vitin 1970 me vetëm dy ndeshje të humbura dhe vetëm 11 gola të pësuar (sasia më e vogël në ligat europiane të asaj kohe) dhe Riva ishte golashënuesi më i mirë edhe një herë tjetër. Lojtarë si Cera, Domenghini dhe Riva luajtën me Italinë në finalen e [[1970 FIFA Kupa e Botës|Kupës së Botës 1970]].
Vitet 1970' do t'i sillnin një rënje graduale (pavarësisht se ishin pretendent për dy sezone ku fituan një Skudeto) për Kaljarin që do të binin përfundimisht nga liga në vitin 1976 me karrierën Rivës që përfundoi në mënyrë efektive në atë sezon.
===Ngjitja dhe rënja: 1976–87===
Pas rënjes, Kaljari humbi një play-off për ngjitjen në elitë një seson më pas, por u rikthyen në Serie A në vitin 1979. Lojtarë si Franco Selvaggi, Mario Brugnera (një "i shpëtuar" i skuadrës së vitit 1970) dhe Alberto Marchetti i siguruan skuadrës qëndrimin për katër vite në elitë para se skuadra të binte sërisht në vitin 1983. Vitet 1980' do të ishin akoma më të errëta se dy dekadat e tjera pasi skuadra do të binte në Serie C në vitin 1987.
===Rikthimi: 1987–2000===
Kaljari shpenzoi dy sezone në Serie C. Në sezonin e parë klubi mezi shpëtoi nga rënja në Serie C2. Në vitin 1988, [[Claudio Ranieri]] u punësua si trajneri i ri dhe e udhëhoqi skuadrën në dy ngjitje të njëpasnjëshme, në Serie B në vitin 1989 dhe në Serie A në vitin 1990. Dy sezonet e para pas rikthimit në Serie A e panë Kaljarin të luftonte për të siguruar mbijetesën, që sigurohej në mënyrë të suksesshme në gjysmën e dytë të sezonit. Por sezoni 1992–93 do t'a shihte Kaljarin të luftonte për një vend në Europë nën drejtimin e suksesshëm të trajnerit [[Carlo Mazzone]]. Në sezonin e ardhshëm klubi arriti deri në gjysmë-finalen e [[1993–94 Kupa UEFA|Kupës UEFA]], diçka e paparashikueshme për klubin nga Sardenja.
Në vitet e ardhshme klubi do të qëndronte zakonisht në mesin e tabelës, përpara se në sezonin 1996–97 Kaljari të binte nga liga pas humbjes së play-off'it kundër Piacenzës. Ata u rikthyen në elitë sërisht pas një viti, ku do të qëndronin për dy sezonet e ardhshme përpara se të rrëzoheshin sërisht.
===Njëherë dhe sërisht: Vitet 2000===
Kaljari i shpenzoi katër sezonet e ardhshme në Serie B, duke qëndruar zakonisht në mesin e tabelës. Por në sezonin 2003–04, Kuqeblutë të udhëhequr nga sardenjasi [[Gianfranco Zola]] do të ndërtonin një garë ngjitjeje të suksesshme dhe në sezonin e ardhshëm ata u ngjitën në Serie A, ku e mbyllën në mënyrë të respektueshme në mesin e tabelës. [[2004–05 Serie A|Sezoni pasues]] ishte i ngjashëm për klubin sardenjas, që e mbyllën sezonin nënjë vend komod të 12të.
[[2005–06 Serie A|Sezoni 2005–06]], i pari pa Zolën, do të fillonte në mënyrën më të keqe të mundshme për Kaljarin, që ndyrshoi trajnerë tre herë, me [[Attilio Tesser]], [[Daniele Arrigoni]] dhe [[Davide Ballardini]] që u ndërruan në pozicionin e trajnerit, përpara se [[Nedo Sonetti]], i punësuar në nëntor, të ishte i aftë të shpëtonte skuadrën nga rënja, falë edhe golave të sulmuesit [[Hondurasi|hundurez]] [[David Suazo]]. Për [[2006–07 Serie A|sezonin 2006–07]], [[Marco Giampaolo]] u vendos si trajner i ri por u shkarkua pas javës së 17të dhe u zëvëndësua nga [[Franco Colomba]]. Megjithatë, pas një serie me performanca negative që u mbyll me humbjen 2–0 kundër [[S.S. Lazio|Lazios]], Colomba u shkarkua, dhe presidenti Cellino vendosi që të risillte Giampaolon si trajner. Ai u konfirmua edhe për [[2007–08 Serie A|sezonin 2007–08]], me kontratën e tij që u rinovua edhe për dy vite.
== Numrat e tërhequr ==
{{Main|Numrat e tërhequr në futboll}}
<big>'''11'''</big> – {{flamuri|Italia}} [[Luigi Riva]], [[Sulmuesi (futboll)|Sulmues]], 1963–78
== Referime ==
<references/>
[[Kategoria:Klube futbolli në Itali]]
oyvjqlap12v07j6ulxjjxp39kd18kz9
Projekti i kryengritjes kundërosmane (1877)
0
95499
2813973
2505317
2025-07-01T22:42:43Z
Flladimi
79965
rregullime kryesisht teknike
2813973
wikitext
text/x-wiki
[[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)|Lufta ruso-turke]] krijoi një gjendje të re për të gjitha kombet e shtypura nga [[Perandoria Osmane]] dhe për të gjitha monarkitë e [[Gadishulli Ballkanik|Gadishullit Ballkanik]]. Kudo sundonte bindja se kjo luftë do të përfundonte me disfatën e [[Porta e Lartë|Portës së Lartë]]. Të gjitha shtetet ballkanike u vunë në lëvizje për të plotësuar në përfundim të kësaj lufte bashkimin e tyre kombëtar dhe, ca më shumë, për të përmbushur aspiratat e tyre aneksioniste në dëm të kombeve të tjera të [[Ballkanit|gadishullit]].
Për çështjen shqiptare fillimi i luftës ruso-turke krijoi një gjendje më të ndërlikuar se ajo që ishte më parë. Qarqet politike shqiptare, edhe pse nuk e dinin marrëveshjen e fshehtë të [[Budapesti]]t, nuk kishin asnjë dyshim për katastrofën që e priste [[Shqipëria Osmane|Shqipërinë]], në rast se luftën do ta fitonte [[Perandoria Ruse|Rusia]] dhe në rast se pas luftës do të triumfonte diktati i saj. Në këtë rast Shqipërinë e priste copëtimi i saj territorial dhe, për pasojë, vdekja e saj politike. Dëshmia e fundit për këtë ishte proklamata që lëshoi cari rus më 24 prill [[1877]], me të cilën ai ftonte të gjitha kombësitë e krishtera të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]] të rrëmbenin armët krahas ushtrive ruse, pasi për ta tashmë kishte ardhur dita e çlirimit nga shtypësi mysliman osman. Theksi i saj fetar tregonte se [[Perandoria Ruse|Rusia]] nuk kishte hequr dorë nga platforma e panortodoksisë dhe se në projektin e saj për rregullimin e ardhshëm të [[Ballkani]]t nuk kishte vend për [[Islami në Shqipëri|shqiptarët myslimanë]] si subjekt i të drejtave kombëtare. Por qarqet atdhetare shqiptare e shihnin me shqetësim edhe fitoren e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], sepse kjo do të sillte forcimin e zgjedhës shekullore të [[sulltani]]t mbi atdheun e tyre.
Mendimi i përgjithshëm që pushtoi opinionin publik të vendit në atë kohë ishte që [[Shqipëria]] të ngrinte sa më parë zërin për të drejtat e saj, përndryshe, po të qëndronte pasive dhe, ca më keq, po të rreshtohej prapa [[Stambolli]]t, do të identifikohej me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] dhe do të quhej si një zotërim turk, si një pre në duart e fitimtarit.
Në këto rrethana qarqet atdhetare përparimtare e radikale shqiptare vendosën ta kërkonin shpëtimin e tërësisë territoriale të atdheut jo te lufta kundër shovinistëve ballkanikë, as te qëndrimi pritës, por tek organizimi i kryengritjes së armatosur çlirimtare kundërosmane që do të çonte në [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|shpalljen e pavarësisë së Shqipërisë]]. Me këtë veprim edhe diplomacia evropiane do të vihej para një fakti të kryer.
Idea e kryengritjes çlirimtare kishte, si edhe më parë, mbështetje në gatishmërinë e masave popullore. Ajo gjeti gjithashtu miratimin e forcave atdhetare të moderuara, të cilat tani u bindën se [[Perandoria Osmane]] nuk ishte më në gjendje t’i mbronte trojet shqiptare nga invazioni sllav. Por shpërthimi i kryengritjes çlirimtare dhe shpallja e pavarësisë sipas platformës së patriotëve më të përparuar ose e autonomisë, sipas asaj, të qarqeve të moderuara kërkonte paraprakisht zgjidhjen e disa problemeve themelore, siç ishin: formimi i një qendre të vetme drejtuese, përgatitja politiko-ushtarake dhe sigurimi i përkrahjes në arenën ndërkombëtare. Nismën për ta vënë në jetë idenë e kryengritjes çlirimtare kundërosmane e mori [[Komiteti i Janinës|Komiteti Shqiptar]], i formuar në [[Janinë]] në maj të vitit [[1877]], në krye të të cilit u vu [[Abdyl Frashëri]], një nga ideologët, diplomatët dhe organizatorët më të shquar të [[Rilindja Kombëtare Shqiptare|Rilindjes Kombëtare Shqiptare]]. Në këtë Komitet bënin pjesë personalitete, që përfaqësonin pothuajse të gjitha krahinat e [[Vilajeti i Janinës|vilajetit të Janinës]], si [[Mehmet Ali Vrioni]] ([[Berat]]), [[Mustafa Nuri Vlora]] ([[Vlorë]]), [[Sulejman Tahiri]] ([[Tepelenë]]), [[Myslim Vasjari]] ([[Kurveleshi]]), [[Sabri Gjirokastra]] ([[Gjirokastra]]), [[Mihal Harito]] ([[Zagori]]), [[Mehmet Goroshiani]] ([[Përmet]]), [[Vesel Dino]] ([[Preveza]]) etj.
[[Komiteti i Janinës]] vendosi lidhje edhe me qarqet politike që vepronin në viset e tjera të atdheut, me të cilat shqyrtoi çështjen e përgatitjes së kryengritjes së armatosur. Në të njëjtën kohë ai ra në kontakt me oficerët shqiptarë që shërbenin në garnizonet osmane të vendit dhe që treguan gatishmëri për të marrë pjesë në kryengritjen e armatosur. Pas kësaj, shqetësimi kryesor i Komitetit u përqendrua në aspektin diplomatik të çështjes shqiptare.
Udhëheqësit e [[Komiteti i Janinës|Komitetit të Janinës]] mendonin se tani që Perandoria Osmane ishte në rrezik të shembej plotësisht nga armatat ruse, fuqitë perëndimore nuk do ta linin [[Perandoria Ruse|Perandorinë Ruse]] që ta ndryshonte hartën politike të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]] sipas planeve të saj ekspansioniste. Duke u kapur pas zërave që qarkullonin në shtypin ndërkombëtar, se fuqitë perëndimore do ta zmadhonin territorin e [[Greqia|Greqisë]] për ta përdorur si barrierë kundër ortekut rus, ata shpresonin se po ato fuqi, për interesat e politikës së ekuilibrit në [[Evropa Juglindore|Evropën Juglindore]], do të merrnin në konsideratë edhe idenë e një shteti shqiptar të pavarur. Sikurse shkruante disa muaj më vonë [[Abdyl Frashëri]], [[Evropa]] do të bindej se qytetërimin e saj në [[Ballkani|Gadishullin Ballkanik]] nuk mund ta mbronte nga rreziku rus vetëm diga greke, por, së bashku me të, edhe diga shqiptare.
Udhëheqësit e [[Komiteti i Janinës|Komitetit të Janinës]] mendonin se në këto rrethana [[Shqipëria]] duhej të lidhte një aleancë politike e ushtarake me [[Greqia|Greqinë]], për të hyrë bashkërisht në luftë kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], përpara se armatat ruse të zbritnin në jug të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]]. Por ata kërkonin si kusht që [[Athina]] ta mbështeste idenë e pavarësisë së [[Shqipëria|Shqipërisë]] dhe ta miratonte tërësinë e saj tokësore. Në rast se [[Athina]] do ta nënshkruante mbi këtë parim aleancën dypalëshe, do të konsiderohej e kapërcyer për çështjen shqiptare pengesa kryesore në plan ndërkombëtar.
Udhëheqësit e [[Komiteti i Janinës|Komitetit të Janinës]] ishin të ndërgjegjshëm se [[Qeveria e Greqisë|qeveria greke]] nuk do të hiqte dorë aq lehtë nga qëndrimi i saj i vjetër, nuk ishte e prirur që të pranonte kërkesën e shqiptarëve për të përfshirë në shtetin e tyre krejt [[Toskëria|Shqipërinë e Jugut]] deri në [[Preveza|Prevezë]], sepse ishte pushtuar nga lakmia për të aneksuar krejt [[Vilajeti i Janinës|vilajetin e Janinës]], deri te [[Lumi i Semanit|lumi Seman]]. Megjithatë ata shpresonin se përballë gjendjes kritike që ishte krijuar për [[Greqia|Greqinë]] nga përparimi i ushtrive ruse, [[Athina]] mund të hiqte dorë nga platforma që kishte parashtruar vitin e kaluar dhe do ta shikonte me një sy realist propozimin e shqiptarëve.
Në të vërtetë opinioni publik grek ishte i tronditur nga politika ruse. [[Greqia]], e cila priste prej kohësh shembjen e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] që të sendërtonte aspiratat e saj territoriale, tani e ndiente veten krejtësisht të braktisur. Për shkak të lidhjeve të [[Athina|Athinës]] me [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britaninë]] dhe [[Franca|Francën]], [[Perandoria Ruse|Rusia cariste]] nuk po i përfillte fare aspiratat e saj nacionaliste, ndërsa [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britania]] me [[Franca|Francën]] po e shtrëngonin [[Athina|Athinën]] që të qëndronte asnjanëse. Opinioni publik grek po bindej gjithnjë e më shumë se me qëndrimin asnjanës të [[Greqia|Greqisë]], [[Trakia]] dhe [[Maqedonia]] ishin në rrezik të përfshiheshin në kufijtë e [[Bullgaria|Bullgarisë]] dhe të [[Rumelia|Rumelisë]] që do të krijoheshin sipas planit [[cari]]st, kurse [[Thesalia]] dhe [[Epiri]] mund të mbeteshin përsëri brenda kufijve të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], të cilën [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britania]] me [[Franca|Francën]] përpiqeshin ta shpëtonin nga katastrofa e plotë. Brenda në [[Greqia|Greqi]], organizatat irredentiste helenike kërkonin me këmbëngulje të ndërmerreshin veprime energjike për të mos e humbur rastin e favorshëm që po krijohej nga shembja e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Por [[Mbretëria e Greqisë|Mbretëria Helenike]] me rreth një milion banorë, me financa krejtësisht të rrënuara dhe me forca ushtarake të dobëta, nuk e ndiente veten në gjendje të ndërmerrte me sukses veprime të armatosura kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Në këto rrethana propozimi i [[Komiteti i Janinës|Komitetit të Janinës]] për një aleancë shqiptaro-greke gjeti një pritje pozitive në qarqet qeveritare të [[Athina|Athinës]]. [[Qeveria e Greqisë|Qeveria greke]] pranoi të hynte në bisedime me [[shqiptarët]].
Bisedimet u zhvilluan në mënyrë të fshehtë në [[Janina|Janinë]], gjatë gjysmës së dytë të [[korriku]]t [[1877]], ndërmjet [[Abdyl Frashëri]]t, i cili shoqërohej nga [[Mehmet Ali Vrioni]], dhe [[Epaminonda Mavromatis]], një funksionar i Ministrisë së Jashtme greke. Qysh në fillim u duk se të dyja palët erdhën në takim me pikëpamje të papajtueshme. [[Abdyl Frashëri]], që si nismëtar i takimit e nisi i pari bisedën, pasi argumentoi interesat jetikë të të dyja palëve për një luftë të përbashkët kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] e pansllavizmit carist, parashtroi zotimet dhe kushtet e palës shqiptare për lidhjen e aleancës politike e ushtarake. [[Shqiptarët]] zotoheshin që ta fillonin të parët luftën kundërosmane me anën e kryengritjes çlirimtare, e cila do të shpërthente në Shqipëri sapo të nënshkruhej aleanca. Ata merrnin kështu përsipër që pushtetin turk në [[Shqipëria|Shqipëri]] ta asgjësonin me forcat e tyre të brendshme. Menjëherë pasi të shpërthente kryengritja e armatosur, deklaroi [[Abdyl Frashëri]], do të [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|shpallej pavarësia kombëtare e Shqipërisë]]. Ai kërkoi që, sapo të fitonte kryengritja në [[Shqipëria|Shqipëri]], [[Greqia]] t’i shpallte luftë [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. [[Shqiptarët]] zotoheshin gjithashtu ta ndihmonin ushtrinë greke që t’i pushtonte pa vështirësi [[Thesalia|Thesalinë]] e [[Maqedonia|Maqedoninë]], pasi oficerët dhe ushtarët shqiptarë, që shërbenin në garnizohet osmane të këtyre viseve, ishin në lidhje me [[Komiteti i Janinës|Komitetin e Janinës]], pra të gatshëm që, me urdhrin e tij, t’i dorëzonin qytetet pa gjakderdhje. Kundrejt këtyre detyrimeve pala shqiptare kërkonte si kusht nga [[Qeveria e Greqisë|qeveria e Athinës]] që ajo ta njihte zyrtarisht formimin e principatës së pavarur shqiptare në kufijtë etnikë të [[Shqipëria|Shqipërisë]], duke përfshirë [[Kosova|Kosovën]] në veri, deri në [[Vranja|Vranjë]], dhe [[Çamëria|Çamërinë]] në jug, deri në [[Preveza|Prevezë]].
Pala greke nuk pranoi asnjë nga kushtet e parashtruara nga [[Komiteti i Janinës]]. Para së gjithash ajo e kundërshtoi krejtësisht idenë e një principate shqiptare të pavarur dhe ca më shumë përfshirjen në kufijtë e saj, qoftë edhe të një pjese të vogël të të ashtuquajturit [[Epiri|Epir]]. Sipas tezës së saj, krejt [[Epiri]], që nga [[Lumi i Semanit|lumi Seman]] deri te Gjiri i Prevezës, ishte tokë greke. Si rrjedhim ajo nguli këmbë që [[Toskëria|Shqipëria e Jugut]] të rrëmbente armët nën flamurin grek dhe të kërkonte bashkimin e saj me [[Greqia|Greqinë]]. [[Athina]] pranoi që kryengritja çlirimtare të kishte karakter shqiptar vetëm në veri të [[Lumi i Semanit|lumit Seman]], por vuri si kusht që edhe këto vise të kërkonin bashkimin e tyre me [[Greqia|Greqinë]] për të formuar një shtet dualist greko-shqiptar nën sovranitetin e mbretit të [[Greqia|Greqisë]].
[[Abdyl Frashëri]] u përpoq ta bindte [[Qeveria e Greqisë|qeverinë e Athinës]] për absurditetin e pikëpamjeve të saj. Populli shqiptar, deklaroi ai, po ndërmerr revolucionin çlirimtar për të formuar shtetin e vet të pavarur dhe jo për ta zëvendësuar zgjedhën osmane me robërinë greke, për të ruajtur tërësinë e vet territoriale dhe jo për ta ndarë atë në tokë greke dhe në tokë shqiptare. Në bazë të udhëzimeve që mori nga [[Athina]], [[Epaminonda Mavromatis]] nuk bëri asnjë tërheqje, madje mbajti gjatë takimeve një qëndrim arrogant dhe fyes ndaj shqiptarëve.
Ndërkaq, gjatë kohës që zhvilloheshin bisedimet e fshehta në [[Janina|Janinë]], ngjarjet në frontin ruso-turk morën tjetër rrugë. Sado që [[Perandoria Osmane]] ishte shumë e dobët, invazioni carist ngjalli në popullsinë turke ndjenjën e atdhetarisë dhe rriti frymën e qëndresës së saj ushtarake. Si rrjedhim, pas sukseseve të shpejta që korrën gjatë dy muajve të parë të luftës, në fillim të korrikut ushtritë ruse u gozhduan në [[Plevna|Plevnë]] të [[Bullgaria|Bullgarisë]]. Qëndresa e Plevnës, e cila tregonte se [[Perandoria Osmane]] nuk ishte aq e dobët sa pandehej, e qetësoi deri diku [[Qeveria e Greqisë|qeverinë greke]] dhe e çliroi përkohësisht nga ngutja që kishte për të hyrë në luftë. Nga ana tjetër, [[Athina]] u bind se aspiratat e saj pushtuese ndaj [[Shqipëria|Shqipërisë]] nuk mund t’i plotësonte me anën e [[Komiteti i Janinës|Komitetit të Janinës]]. Shpresat për të aneksuar krejt [[Vilajeti i Janinës|vilajetin e Janinës]] ajo tani i vari te Komiteti Epirot, që ishte formuar në [[Korfuzi|Korfuz]] nga disa emigrantë grekë, të cilët kërkonin bashkimin e [[Vilajeti i Janinës|vilajetit të Janinës]] (të [[Toskëria|Shqipërisë së Jugut]]) me [[Mbretëria e Greqisë|Mbretërinë Greke]]. Këta morën përsipër detyrën që të organizonin në këto vise një kryengritje filoheleniste. Nën ndikimin e këtyre faktorëve në fund të korrikut bisedimet greko-shqiptare u ndërprenë.
==Shiko edhe==
* [[Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë]]
* [[Komiteti i Janinës]]
* [[Vilajeti i Janinës]]
* [[Lidhja e Prizrenit]]
* [[Komiteti Qendror për Mbrojtjen e të Drejtave të Kombësisë Shqiptare]]
* [[Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
* [[Shqipëria Osmane]]
* [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
** [[Beteja e Lepantos]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
==Referencat==
<references/>
[[Kategoria:Historia e Ballkanit]]
[[Kategoria:Historia e Greqisë]]
[[Kategoria:Historia e Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Vilajeti i Janinës]]
[[Kategoria:Politika e Greqisë]]
[[Kategoria:Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë]]
[[Kategoria:Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
[[Kategoria:Çështja shqiptare]]
[[Kategoria:Rebelime në Ballkan]]
[[Kategoria:Rebelime shqiptare]]
[[Kategoria:Kryengritës shqiptarë të Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Shqipëri]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Ballkan]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XIX në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XIX në Perandorinë Osmane]]
py1fuud0rwv3u8ib9qd0fc4h66i84zt
Bilall Maliqi
0
98279
2813887
2798530
2025-07-01T14:26:52Z
212.200.126.4
Biografia dhe bibliografia
2813887
wikitext
text/x-wiki
{{pa referenca|7 maj, 2015}}
{{perm-urgj}}
[[Skeda:BilallMaliqi.jpg|thumb|Foto e Bilal Maliqit|alt=i lindur më 08.04.1969 shkrimtar shqiptar]]
Shkrimtar shqiptar dhe poet nga [[Presheva]].
== Jeta ==
Bilall Maliqi, lindi më 08.04.1969 në fshatin ElezBali, komuna e Preshevës.Ka mbaruar shkollën e grafikës, me shkallë të lartë.Ka ndjekur kursin e gazetarisë dhe aftësimin në fushën e trajnimeve gazetareske në B K SH "Perspektiva" Bujanoc. Ka ndjekur edhe kursin e gazetarisë me DW Akademi, dhe disa kurse të tjera të gazetarisë dhe është pajisur me certifikata.
Shkruan poezi dhe prozë për fëmijë e të rritur, merret edhe me kritikë letrare.
Është prezantuar në:
Është i prezantuar në Almanakun Botëror të Poezisë “WORLD POETRY” 2014;
Panoramën e krijuesve të Kosovës Juglindore "Psherëtimë për tokën (I dhe II)" të shkrimtarit Hysen Këqiku.
Almanakun Botëror të poezisë “WORLD POETRY” 2014.
Në leksikonin "Autorë të letërsisë shqiptare për fëmijë e të rinj 1886-2009” të prof. as. dr. Astrit Bishqemit.
Në leksikonin “Autorë të letërsisë për fëmijë dhe të rinj 1886-2017, të Prof. Dr. Astrit Bishqemi dhe prof. Migena Arllati.
Në leksikonin e shkrimtarëve shqiptarë të Zvicër të autorëve: Besnik Camaj dhe Shefqet Dibrani.
Në Antologjinë e Poetëve Mbarëkombëtarë të Ilir J. Hoxha.
Në Antologjinë poetike shqip-suedisht "Baladë e përflakur" (Fllammande ballad) të Sokol Demakut.
Në Antologjinë poetike "Jehona e shekujve" të Sokol Demakut.
Në Antologjinë poetike Ndërkombëtare “Korsi e hapur” (Open lane) e Kristaq Shabanit.
Në Antologjinë poetike belge frëngjisht-shqip “Anthologie de poètes albanophones”.
Në Antologjinë e Poezisë Bashkëkohore të Ballkanit (Poetry from the Balkans. The Balkan Poets), 2018.
Në Antologjinë e Poezisë Botërore Atunis Galaxy Anthology, 2023.
Në Antologjinë “Nus vers l’independancë” tregime të shkurtra të dashurisë, në gjuhën frënge, të Reshat Sahitajt, 2020.
Në Antologjinë poetike në gjuhën frënge “La Poesie Contemporaine Albanaise” të autorit Reshat Sahitaj, 2024.
Në Antologjinë “Poets from Kosovo” të autorit Suurav Sarkar.
Në Antologjinë poetike ” Çurgon vargu II” të bashkautorëve: Angela Kosta, Dibran Fylli dhe Irma Kurti, 2024.
Në Antologjinë poetike “All together 3” , editor, Kujtim Hajdari, “Amazon”, 2025.
Në Buqetën Poetike “Poetic bouquet Valentines day”, editor, Kujtim Hajdari, “Amazon”, 2025.
Në Antologjinë “Ti Amo” në italisht, autore Lucia Geata.
Është i përkthyer në: anglisht, suedisht, rumanisht, italisht dhe frëngjisht.
Çmimet letrare:
1. Çmimi i tretë, në Takimet Poetike të Karadakut, Kumanovë, 2007;
2. Çmimi i dytë në Manifestimin “Lulkuqet e Prillit, Dardanë, 2011;
3. Çmimi i dytë në Manifestimin “Lulkuqet e Prillit, Dardanë, 2012;
4. Çmimi i tretë në Manifestimin “Esad Mekuli”, LSHK, Prishtinë, 2012;
5. Çmimi letrar, Pegasi “Vitrina” Tiranë, 2012;
6. Çmimi i tretë “ Ora e Tahir Deskut” Klinë, 2015;
7. Çmimi i dytë, Në konkursin anonim “ Abdulla Thaçi” Prizren, 2016;
8. Çmimi i tretë, “Ora e Ymer Prizrenit” Zgatar, Prizren, 2017;
9. Çmimi i dytë “Flakadani i Karadakut” Viti, 2017;
10. Çmimi i parë Konkurs anonim, “Abdulla Thaçi” Prizren, 2019;
11. Çmimi “Fehmi Agani” Prishtinë, 2020;
12. Çmimi i Karrierës, “Vjeshta Poetike në Obiliq:, 2022;
13. Çmimi i parë “Fadil Bekteshi” “Takimet Poetike të Karadakut” Kumanovë, 2022;
14. Çmimi special për poezinë “Ëndrra” në Itali, 2023;
15. Çmimi i tretë “Flakadani i Karadakut, Viti, 2024;
16. Çmimi “Cupido” Itali;
17. Çmimi i dytë në “Lulëkuqet e prillit” në Dardanë, 2025.
I përkthyer në këto gjuhë: Në anglisht, italisht, rumanisht, frëngjisht dhe suedisht. Është themelues dhe kryeredaktor i revistës letrare "Qëndresa" që del në Kosovën Lindore (Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë).
Ka qenë kryetar i Shoqatës së Shkrimtarëve "Feniks" për Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë (2010-2022), tani Kryetar Nderi i Sh.Sh. "Feniks" dhe Drejtor i Edicionit të Botimeve të Feniksit.
Është Anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Kosovës. Anëtar i Galaktika poetike Atunis", Kryetar i "Atunis Lugina", anëtar i Bordit Drejtues të Shoqatës së Shkrimtarëve "Princ Muzaka".
Është gazetar i së përjavshmes "[[Perspektiva(reviste)|Perspektiva]]", bashkëpunëtor i revistës letrare për fëmijë dhe të rinj "Diellori", anëtar i redaksisë së revistës shkollore për fëmijë "Zog mëngjesi" në Prishtinë, zv/ kryeredaktor i revistës për fëmijë dhe të rinj "Shpresat", bashkëpunëtor i së përjavshmes "Nacionali :
Shkruan edhe në gazeta ditore të Kosovës dhe të Maqedonisë si: "Epoka e Re", "Zëri", "Kosova sot", "Fakti ditor", "Lajm" etj.
== Veprat letrare ==
# Rrugëtimi - poezi për të rritur.
# Rrugëtim përjetësie - poezi për të rritur.
# Gëzim dhe drojë - tregime.
# I lutemi Zotit - poezi fetare.
# Perëndim i varur - poezi për të rritur.
# Kodra e luleve - poezi për fëmijë.
# Vula e kohëzezës - poezi për të rritur.
# Shtëpia afër pyllit - tregime për fëmijë.
# Gërfyejt e shpresës - poezi për të rritur.
# Ide të trazuara - intervista me shkrimtarë.
# Lutje të lagura – poezi për të rritur.
# Mbresa vrojtuese - vështrime letrare.
# Hëna flet me lule – poezi për fëmijë.
# Hullive artistike - vështrime kritike.
# Nën strehën e kujtimeve (SOTTO LA GRONDA DEI RICORDI), poezi shqip -italisht
# Në thellësi të ëndrrës - poezi për të rritur.
# Aforizma.
# Semantika e shtrirjes krijuese - vështrime kritike.
# I kthehem ëndrrës - poemë.
# Sheshi i fjalëve - poema.
# Rrugët e shikimit - Paths of vision poezi shqip-anglisht.
# Drithërimë - Tremuratura (poemë shqip-rumanisht).
# Këngë zogu - poezi për fëmijë.
# Vlerësime - vështrime kritike.
# Pikojnë fjalët - aforizma.
# Shtigjeve të shpresës-poezi për të rritur.
# Vetmi e mërdhirë-proza poetike.
# Rrëmbimi Euridikës-poezi për të rritur.
#Ëndrra që më dha gëzim-poezi për fëmijë.
#Në prehrin e ëndrrës-poezi për të rritur.
#Sytë e Erës- poezi për fëmijë.
#Shkreptimë dashurie-poezi për të rritur
#Blini në Blinishtë-tregime për fëmijë
#Pikëpyetje kohës-poezi për të rritur
#Lule për kurorë-poezi për fëmijë
#Ëndrra e Malit-roman për fëmijë
#Ejani të vallëzojmë- poezi për fëmijë
#Në kërkim të veprës së profesor Begzad Baliut-kritika, intervista dhe diskutime
#Nëpër vepra letrare-vështrime letrare
#Në gjumoren e shpirtit-poezi për të rritur
#Grushtim kohësh-poezi për të rritur
#A ka shtëpi zogu?-poezi për fëmijë
#Kalaja e besimit-poezi për të rritur (moralizuese)
#Lepurushi i ëndrrës-tregime për fëmijë
Bilall Maliqi jeton dhe punon në Preshevë…
'''Bibliografia e Bilall Maliqit'''
Revista shqiptare, Podujevë, nr. 1,2,3,4;
Revista “Jehona”, Bujanoc, 2005;
Revista “Perspektiva” , Bujanoc nga 2005- 2025, vazhdon;<ref>{{Citation |title=Ausgewählte Bibliografie / Sélection bibliographique Bibliografia scelta / Bibliografia tschernida Selected Bibliography |date=2013-12-31 |url=https://doi.org/10.1515/9783110291520.39 |work=Aargau - Basel-Stadt |pages=39–42 |publisher=DE GRUYTER SAUR |isbn=978-3-598-35721-3 |access-date=2025-05-15}}</ref>
Revista Letrare: “Doruntina”, Kumanovë, nr. 38, 41,42,43,44, 45,46,47,48, 49, 50,54,55,62; Jehona e Karadakut, monografi;
Revista Letrare, “Nositi”, Dardanë, nr. 7, 8, 9,10, 11, 25;
Revista letrare “Agmia”, Gjilan, nr. 12, 15, 20;
Revista letrare” Fjalë e valë”, Mitrovicë, nr. 24, 28;
Revista letrare, “Ars Albanica”, Tetovë, nr.3, 4, 6, 8 dhe numri special,, 2020 shqip –anglisht;
“Trekëndëshi Poetik i Paqes”, Gjilan, viti, 2011,2013,2015, 2019,2020;
“Vjeshta letrare e Gjilanit”, edicioni i parë, 2010;
“Vjeshta Poetike në Obiliq”, edicioni i shtatë;
“Malli poetic”, Prishtinë, 2014;
Ferstivali Ndërkombëtar i Poezisë. Edicioni i katërt, 2018;
Revista “Sent” Novi Pazar nr. 39-41”, 2016;
Revista letrare, ‘Albanezul”, Rumani, 2015;
“Ilz”, Tiranë, 2028;
“Illyricum”, nr.1/2, Zagreb, 2017;
Drita e jetës, nr.5/6;
“Dituria Islame” nr. 223, 384, 374, 410;
Revista letrare “Qëndresa” Preshevë, Bujanoc dhe Medvegjë: nr.1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16;
Numrat vjetor nga Biblioteka Ndërkomunale e Prizrenit:
“Nga gjerdani kombëtar”, 2014;
“Kreshta e fjalës”, 2016;
“Gërshetat e vargut”, 2017;
“Parzmore çeliku”, 2018;
“Ngjyrat e vargut”, 2019;
Nëpër revista të ndryshme ndërkombëtare, në gjuhën angleze dhe italiane: sindhcourier, kavyakishor, friendshipofpeoplemagazine, wordsmitheditorial, subinnsaeijournal dhe feversofthemind.
Të gjitha vështrimet, recensionet, vlerësimet e botuara në “Epoka e Re”, “Zëri” , “Koha Ditore” , “Bota Sot, “Lajm”, “Fakti ditor”, “Kosova Sot” etj, janë të botuara në pesë lirat e mi me vështrime letrare.
'''Në antologji të tjera:'''
Ajet Shala, “Vatra e Fjalës”, Prishtinë, 2023;
Ajet Shala “Antologi për çlirimtarët : Ilaz Kodra dhe Antigona Fazliu”,2014’
Ajet Shala “Antologji për Sejdi Kralanin”, 2015;
Rrahman Hyseni, “Nënës”, 2017,
“Babait”, 2018,
“Fli biri i nënës”, 2016,
“ Faqeve të pavdekësisë”, 2015;
“Fjalë me krah”, Migjeni, Boras, Suedi, 2023;
Mevlyde Mezini Saraçi, “Dhembje që vret” , 2017;
Vilson Culaj, “Në parajsën poetike të Zejnulla Hailit, 2024;
Nijazi Kastrati & Nexhat Rexha “Udhëtimi në rrugën e lirisë” Ramadan Kastrati, 2021;
Nijazi Kastrati & Nexhat Rexha “Ëndrra në shtegu e lirisë”, 2022
“Frymësi amshimi” Antologji për Agim Ramadanin, 2023
Zarije Zenuni Bajrami “Agimi i një jete në perëndim”, 2016;
Ismet Krasniqi “Çelna udhë”, 2017;
Shoqata Mbarëkombëtare “Bytyçi” “Plisi i vargut tim” , 2017;
Shefqet Dinaj ” Përjetësia e poetit”, 2019;
Reshat Sahitaj &Begzad Baliu “Dhimbë e bukur”, 2012;
Feri Arifi “ Flakadani i lirisë”, 2019;
Flori Bruqi “Marsi i përflakur” ;
Arif Molliqi “ Puhizë përmbi Koshare”, 2014;
Reshat Sahitaj, Asllan Qyqalla “Gani Xhafolli princi i letërsisë për fëmijë”, 2018;
Reshat Sahitaj”Adem e Hamëz Jashari” , 2021;
Prend Buzhala “Rrëfime nga izolimi” , 2020;
Sherife Thaçi &Luljeta Thaçi-Osmani “Rasim Thaçi idealist që krijoi ura mes njerëzve”, 2022;
Bedri Halimi” Tinguj kohe për shpirtzinj”. 2024;
Prof.dr. Fatmir Terziu & Agim Mato, “Lotët e virgjër” (Virgin tears), 2012;
Engjëll Koliqi “Ylli i Dardanisë rrezaton tokë e qiell” ,2010
Engjëll Koliqi “ Ibrahim Rugova arkitekti i Dardanisë së Republikës së Kosovës”, Prishtinë, 2011;
Naim Kelmendi “Fjala e dhembjes”, Prishtinë, 2015;
Mark Simoni “Antologji poetike për dashurinë nr.3”, Tiranë, 2014;
“Fluturim pulëbardhash”, Durrës, 2014;
Sokol Demaku “Baladë e përflakur”, Bukursht, 2009;
Sokol Demaku “Jehona e shekujve”, BKRSH, Suedi, 2010;
Fatime Kulli & Kolec Traboini “Çamëri zemra ime”, Tiranë;
Baki Ymeri “Jam pjesë e qiellit tënd” Amanda Edit, Bukuresht, 2014;
Luan Maloku “Muza ime” Feniks Preshevë, 2014;
Luan Maloku “Lartësia e një jete” për Qerim Arifin;
Ymrije Beqiri&Hysen Ibrahimi ” Të dashurosh nuk është mëkat”.
Atunis Galaxy Anthology, 2018, 2019, 2023, 2024, 2025.
'''Nëpër libra të studiuesve:'''
Dr.sc. Faik Shkodra “Kur flasin poetët” , Prishtinë, 2009;
Dr. sc. Faik Shkodra “Flakë e fjalës”, Prishtinë, 2011;
Prof. Dr. Begzad Baliu” Kujtesa letrare”, Prishtinë, 2013;
Prof.dr. Fatmir Sulejmani” Gjurmë kohe” Tetovë, 2019;
Prof.dr. Zejnepe Alili-Rexhepi “Pas gjurmëve të fjalës”, Tetovë, 2017;
Prof.dr. Rovena Vata-Mikeli “Identitet kulturor përmes vlerash” Tiranë, 2018;
Mr.sc. Arsim Haili “Sprova eseistike”. Prishtinë, 2015;
Prend Buzhala “Në aktin e leximit I dhe III” Prishtinë, 2016;
Prend Buzhala “Shtegtime me magjinë e së bukurës”, 2016;
Agron Shele “Ngjyrime universale” Tiranë, 2014;
Mexhid Mehmeti “Vlerësime veprash dhe autorësh” , Prishtinë, 2015;
Shefqet Dibrani “Shoshitje letrare” , 2022;
Prof. Dr. Zyhdi Dervishi “Fatmir Terziu: krijues dhe studiues i risive artistike”, Sarandë, 2016;
Nexhat Rexha ” Fjala ruan kujtimin” , Dardanë, 2010;
Nexhat Rexha “Vlerësime” , Gjilan, 2016
Sinan Sadiku “Rendi i vlerave në poezinë bashkëkohore shqiptare” Gjilan, 2013
Halil Haxhosaj “Nyjëtime letrare” Bukuresht, 2014;
Hysen Këqiku “Në kuptim të fjalës”, Gjilan, 2021;
Hysen Këqiku “Shprishje shprehjesh letrare”, Prishtinë, 2024;
Hysen Këqiku “Jehu i fjalës”, Prishtinë, 2020;
Hysen Këqiku “Shkrimtari për shkrimtarë”, Prishtinë, 2024;
Zekerija Idrizi “Përsiatje studimore letrare” Baden, 2024;
Zekerija Idrizi “Gjurmëve të kritikës letrare” Baden, 2025.
'''Intervista:'''
Arsim Halili “Shtigjeve të artit” Poezia, pasqyrë e ndodhive nëpër kohë” fq.29;
Ministria e lajmeve;
Medvegja sot;
Departamenti.
{{biografi-cung}}
{{DEFAULTSORT:Maliqi, Bilall}}
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Komuna e Preshevës]]
[[Kategoria:Lindje 1969]]
hg3h9lbw8zfopbjwzkf3biig1qcng4s
Karavasta
0
103704
2814046
2309492
2025-07-02T09:24:53Z
Frejdaa
174580
2814046
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Karavasta
| name (Rasa dhanore) = Karavastasë
| image_skyline =
| Shteti = Shqipëria
| Rrethi = Rrethi i Lushnjës
| Komuna = Komuna Remas
| postal_code =
| Sipërfaqja =
| population_total =
| Regj. i popullsisë =
| Dend. e popullsisë =
| website =
<!--- Koordinatat ---->
| Gjerësia =
| Gjatësia =
| Lartësia =
}}
'''Karavastaja''' është një [[Fshati|fshat]] në [[Komuna Remas|komunën Remas]] në [[rrethin e Lushnjës]],Bashkia Divjakë të [[Shqipëria|Shqipërisë]]. Njihet për [[Kisha e Shën Thanasit (Karavasta)|Kishën e Shën Thanasit]]. Fshati i Karavastasë ndodhet 17 km në jugperëndimin e qytetit të Divjakës. Fshati ka shtrirje fushore dhe është 1 m mbi nivelin e detit. Karavastaja bën pjesë në njësinë administrative Remas, Bashkia Divjakë. Në veri kufizohet me kënetën,në lindje kufizohet me Çakajasin dhe Rremas. Në jug kufizohet me fshatrat Havalejas dhe Agim. Në perëndim kufizohet me fshatin e Karavastasë së Re.Fshati ka kushte të favorshme klimaterike e tokësore për zhvillimin e kulturave bujqësore dhe drunore.Fshati i Karavastasë ka nje klimë tipike mesdhetare me dimër te ftohtë dhe nje verë te nxehtë.
Karavastaja është fshati më i vjetër në Bashkinë Divjakë.Përgjatë shekujve XII-XIII porti i Karavastasë ka qenë nga më të rëndësishmit.Edhe emri i fshatit vjen nga greqishtja bizantine karavan = anije dhe stas = stacion.
{{Komuna Remas}}
{{SQ-Administrata-Cung}}
[[Kategoria:Fshatra në Shqipëri]]
[[Kategoria:Fshatra në Rrethin e Lushnjës]]
[[Kategoria:Vendbanime në Shqipëri]]
blj8vnjg8ls0w5z95uv92ekge5x8662
Steve Jobs
0
106806
2813961
2767618
2025-07-01T22:08:27Z
Leutrim.P
113691
2813961
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Steve Jobs Headshot 2010-CROP (cropped 2).jpg|parapamje|Jobs duke prezantuar iPhone 4, 2010.]]
'''Steven Paul "Steve" Jobs''' ([[24 shkurt]], [[1955]] - [[5 tetor]], [[2011]]) ishte një ndërmarrës dhe shpikës amerikan.
Ai ishte bashkë-themeluesi i Apple , kryetar i bordit, dhe shef ekzekutiv i [[Apple Inc.|Apple-it]]. Përmes Apple-it ai u bë i njohur si një nga pionerët karizmatike te revolucionit në kompjuterët personal dhe për karrierën e tij në fushën e kompjuterit dhe teknologjisë. Jobs gjithashtu ishte bashkëthemelues në Kompanine e Animacionit PIXAR dhe anëtar i bordit drejtues në kompaninë DISNEY. Pas luftës për pushtet me bordin e drejtorëve në vitin 1985, Jobs u largua Apple dhe themeloi kompanine NEXT, platformë kompjuterike e specializuarë në tregjet e arsimit të lartë dhe biznesit. . Ai shërbeu si CEO dhe aksioneri kryesor deri në blerjen e Pixar nga Disney në vitin 2006. Jobs ishte ndër të parët për të parë potencialin komercial të mouse-shtyrë ndërfaqe fotokopje Parc e përdoruesit grafik, që çoi në krijimin e Lisa Apple dhe, një vit më vonë, Macintosh. Ai gjithashtu ka luajtur një rol në futjen e LaserWriter, një nga e para printera lazer gjerësisht në dispozicion, për të tregut.
Pas luftës për pushtet me bordin e drejtorëve në 1985, Jobs u largua Apple dhe themeloi Tjetra, një kompani të zhvillimit platformë kompjuterike të specializuara në tregjet e larta-arsimit dhe biznesit. Në 1986, ai fituar ndarjen grafike kompjuterike të Lucasfilm, e cila u pe off si Pixar. Ai u kredituar në Toy Story (1995) si producent ekzekutiv dhe investitor karakteristike falës kryesor i Pixar. Ai shërbeu si CEO dhe aksionar i shumicës deri blerjen Disney Pixar së në vitin 2006. Në vitin 1996, pasi Apple kishte dështuar për të ofruar sistemin e saj operativ, Copland, Gil Amelio u kthye në tjetër kompjuterin, dhe platformë NeXTSTEP bë themeli për Mac OS X. Jobs u kthye në Apple si një këshilltar, dhe mori kontrollin e kompanisë si një CEO i përkohshëm. Jobs solli Apple nga afër falimentimit të përfitimit nga 1998.
Si CEO i ri i kompanisë, Jobs mbikëqyri zhvillimin e iMac, iTunes, iPod, iPhone, dhe iPad, dhe në anën shërbimeve, kompanisë Apple Stores pakicë, iTunes Store dhe App Store. Suksesi i këto produkte dhe shërbime të ofrohen disa vite të kthimeve të qëndrueshme financiare, dhe reaksion Apple që të bëhet kompania më e vlefshme në botë tregtohen publikisht në 2011. të rifituar forcat e kompanisë është konsideruar nga shumë komentatorë si një nga turnarounds të mëdha në historinë e biznesit.
Në vitin 1996, pasi Apple ka dështuar për të ofruar sistemin e saj operativ, Copland, Gil Amelio u kthye në tjetër kompjuterin, dhe platforma NeXTSTEP u bë themeli për Mac OS X. Jobs u kthye në Apple si një këshilltar, dhe mori kontrollin e kompanisë si një CEO i përkohshëm. Jobs Apple solli nga afër falimentimit të përfitimit të vitit 1998. Jobs e nisi punë e tij tek Apple në vitin [[1970]] dhe kompjuteri i tij Macintosh u bë shumë popullor në vitet 1980-të. Reklama e parë që kishte Apple u realizua prej tij,më 1984.ajo u bë reklama më e famshme për atë vit.Në vitin [[1985]] u përjashtua nga kompania për t’u rikthyer në vitin [[1997]] dhe prej atëherë nisi të transformojë kompaninë duke e nxjerr atë nga kolapsi.
Vdiq në moshën 56-vjeçare në Kaliforni pas një beteje të gjatë me [[Kanceri|kancerin]] e [[Pankreasi|pankreasit]].<ref>[http://www.peshkupauje.com/2011/10/vdiq-steve-jobs-bashkethemeluesi-dhe "Vdiq Steve Jobs, bashkëthemeluesi dhe shefi ekzekutiv i kompanisë Apple"] - E hapur me 6 tetor 2011</ref>
Prindërit
Babai biologjik i Steve Jobs, Abdulfattah "John" Jandali (arabisht: عبد الفتاح الجندلي) (L. 1931), u rrit në Homs, Siri dhe u lind në një familje arabe muslimane. Jandali është djali i vetë-bërë milioner që nuk ka shkuar në kolegj dhe një nënë e cila ishte një shtëpiake shtëpiake tradicionale. Ndërkohe ishte një student në Universitetin Amerikan të Bejrutit, Liban, ai ishte një aktivist student dhe e kaloi kohën në burg për aktivitetet e tij politike. Megjithëse Jandali fillimisht donte të studionte ligjin, ai përfundimisht vendosi të studionte ekonominë dhe shkencën politike. Ai ndoqi një doktoraturë në lëndën e fundit në Universitetin e Wisconsin, ku u takua me Joanne Carole Schieble, një katolike me prejardhje zvicerane dhe gjermane, e cila u rrit në një fermë në Wisconsin. Si një kandidat i doktoraturës, Jandali ishte një asistent mësimor për një kurs që Schieble po merrte, edhe pse të dy ishin të njëjtën moshë. Motra e plotë biologjike e punës (Mona Simpson) vë në dukje se gjyshërit e saj të nënës nuk ishin të lumtur që vajza e tyre po takonte Jandali: "Nuk ishte se ai ishte Lindja e Mesme aq sa ai ishte musliman. Arabët në Miçigan dhe Wisconsin, pra nuk është aq e pazakontë." Walter Isaacson, biografi zyrtar i Steve Jobs, shton gjithashtu se babai i Schieble kërcënoi që Joanne të tërhiqej plotësisht nëse ajo vazhdoi marrëdhënien.
Babai birësues i Jobs, Paul Reinhold Jobs (1922-1993), u rrit në një familje kalviniste, biri i një babai "alkoolik dhe nganjëherë abuziv". Familja ka jetuar në një fermë në Germantown, Wisconsin. Pali sillte një ngjashmëri të dukshme me James Dean; Ai kishte tatuazhe, kishte braktisur shkollën e mesme dhe kishte udhëtuar rreth Midwest për disa vite gjatë viteve 1930 duke kërkuar punë. Ai përfundimisht u bashkua me Rojën Bregdetare të Shteteve të Bashkuara si një makiner i dhomës së motorit. Pas Luftës së Dytë Botërore, Paul Jobs vendosi të largohet nga Rojet Bregdetare kur anija e tij u ankorua në San Francisko. Ai bëri një bast se ai do të gjente gruan e tij në San Francisko dhe menjëherë shkoi në një datë të verbër me Clara Hagopian (1924-1986). Ata u angazhuan dhjetë ditë më vonë dhe u martuan në vitin 1946. Clara, vajza e emigrantëve armenë, u rrit në San Francisko dhe kishte qenë e martuar më parë, por burri i saj ishte vrarë në luftë. Pas një serie lëvizjesh, Pali dhe Clara u vendosën në Rajonin e Sunsetit në San Francisko në vitin 1952. Si një hobi, Paul Jobs rindërtoi makina, por karriera e tij ishte si një "hipo njeri", e cila përshtatel me "personalitetin e tij agresiv e të ashpër". Ndërkohë, përpjekjet e tyre për të filluar një familje u ndaluan pasi Clara kishte një shtatzëni ektopike, Duke i bërë ata të marrin në konsideratë miratimin në vitin 1955.
=== Fëmijëria dhe jeta e hershme ===
Prindërit e Jobs u takuan në Universitetin e Wiskonsit, ku babai i tij biologjik siriani Abdulfattah "John" Jandali ishte student dhe nëna e tij biologjike Joanne Carole Schieble ishte poashtu duke studiuar. Kur lindi Jobs babai i tij tha se nuk kishte zgjidhje tjeter pos qe ta vendoste fëmijën për adoptim pasi qe familja e të dashurës se tij, nenës së Jobsit kundërshtonte lidhjen e tyre.
Steve u lind në San Francisco me 24 Shkurt, 1955. Ai u adoptua nga Paul Reinhold Jobs dhe Clara Jobs. Gjatë fjalimit të Jobsit në Stanford ai kishte thënë se prindërit e tij biologjikë dëshironin që Steve të adoptohej vetëm nga një çift që kishin diplomuar në kolegj.
== Burimi ==
<references/>
[[Kategoria:Shpikës amerikanë]]
[[Kategoria:Apple]]
tt8s5g1mny1jlu0hhwm01kejb730eb9
Karbunara e Sipërme
0
114011
2814050
2310469
2025-07-02T09:50:28Z
Uardaaa
174550
2814050
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Karbunara e Sipërme
| name (Rasa dhanore) = Karbunarës së Sipërme
| image_skyline =
| Shteti = Shqipëria
| Rrethi = Rrethi i Lushnjës
| Komuna = Komuna Karbunarë
| postal_code =
| Sipërfaqja =
| population_total =
| Regj. i popullsisë =
| Dend. e popullsisë =
| website =
<!--- Koordinatat ---->
| Gjerësia =
| Gjatësia =
| Lartësia =
}}
'''Karbunara e Sipërme''' është një [[Fshati|fshat]] në [[Komuna Karbunarë|komunën Karbunarë]] në [[rrethin e Lushnjës]] të [[Shqipëria|Shqipërisë]].
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Historia == -->
<!-- == Demografia == -->
== Shih edhe ==
{{Komuna Karbunarë}}
{{SQ-Administrata-Cung}}
[[Kategoria:Fshatra në Shqipëri]]
[[Kategoria:Fshatra në Rrethin e Lushnjës]]
[[Kategoria:Vendbanime në Shqipëri]]
mztirtprln8w9hxvp8rl30z61ylnxe4
2814056
2814050
2025-07-02T10:45:24Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Karbunarë e Sipërme]] tek [[Karbunara e Sipërme]]: Standardizim: pashquar -> shquar
2814050
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Karbunara e Sipërme
| name (Rasa dhanore) = Karbunarës së Sipërme
| image_skyline =
| Shteti = Shqipëria
| Rrethi = Rrethi i Lushnjës
| Komuna = Komuna Karbunarë
| postal_code =
| Sipërfaqja =
| population_total =
| Regj. i popullsisë =
| Dend. e popullsisë =
| website =
<!--- Koordinatat ---->
| Gjerësia =
| Gjatësia =
| Lartësia =
}}
'''Karbunara e Sipërme''' është një [[Fshati|fshat]] në [[Komuna Karbunarë|komunën Karbunarë]] në [[rrethin e Lushnjës]] të [[Shqipëria|Shqipërisë]].
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Historia == -->
<!-- == Demografia == -->
== Shih edhe ==
{{Komuna Karbunarë}}
{{SQ-Administrata-Cung}}
[[Kategoria:Fshatra në Shqipëri]]
[[Kategoria:Fshatra në Rrethin e Lushnjës]]
[[Kategoria:Vendbanime në Shqipëri]]
mztirtprln8w9hxvp8rl30z61ylnxe4
Michelle Obama
0
136705
2813903
2705893
2025-07-01T19:21:03Z
188.253.209.18
/* Zonja e Parë 2008- */
2813903
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Michelle Robinson Obama
| image = Michelle Obama 2013 official portrait.jpg
| image_size = 200px
| office = Zonjë e parë e Shteteve të Bashkuara të Amerikës
| term_start = [[21 janar]] [[2009]]
| term_end = [[20 janar]] [[2017]]
| predecessor = [[Laura Bush]]
| successor = Melania Trump
| birth_date = [[17 janar]], [[1964]]
| birth_place = [[Chicago]], [[Illinois]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SH.B.A]]
| death_date =
| death_place =
| nationality = Amerikane
| profession =
| education =
| Grada shkencore =
| party = [[Partia Demokratike (ShBA)|Demokratike]]
| spouse =
| partner = [[Barack Obama]]
| children = Sasha dhe Malia
| Feja = <br />Firma[[Skeda:Michelle Obama signature.svg|140px]]
| signature = Michelle Obama signature.svg
}}
'''Michelle LaVaughn Robinson Obama''' u lind me [[17 janar]] [[1964]] në [[Chicago]],[[Illinois]], është avokate amerikane dhe bashkortja e Presidentit të 44 [[Sh.B.A]]-ve si edhe dhe zonja e parë e Shtetit Amerikan që i përket komunitetit Afro-amerikan.
==Edukimi dhe Familja==
Michelle mbaroi studimet në Universitetin Princeton dhe më pas në [[Harvard]]. Fillimet e saj në karrierë i pati si këshilluese ligjore pranë firmës “Sidley Austin” ku dhe u njoh me [[Barack Obama|Barack-un]].
Më pas punoi si ndihmës-dekane në Universitetin e Chicago-s.
U martua me Barack-un në vitin 1992 dhe kanë dy vajza së bashku.
==Zonja e Parë 2008-==
Ajo shoqëroi bashkëshortin e saj gjatë gjithë fushatës së tij të parë Presidenciale në vitin 2008. Gjatë fushatës së tij, Michelle filloi të shihej si një nga figurat më me ndikim në Partinë Demokratike, kryesisht fjalë fjalimeve të mbajtura gjatë konventave kombëtare, i fundit ai i Philadelphias në vitin 2016, ku shprehu hapur dhe mbështetjen për [[Hillary Clinton]] për postin e presidentes.
Si zonjë e parë ajo ndërmori fushata të shumta për mbrojten e të drejtave të fëmijëve, për shëndetin e tyre, zhdukjen e varfërisë, për të drejtat e komunitetit afro-amerikan dhe njohjen e kulturës së tyre si dhe u fokusua kryesisht te të drejtat e grave kryesisht në vendet e botës së tretë.
Ajo u kthye në një ikonë mode dhe shembull për të gjitha gratë Amerikane.
==Referimet==
*http://www.chicagotribune.com/shopping/chi-michelle-obama-1112_qnov12,0,5421281.story
*
[[Kategoria:Afro-Amerikanë]]
rn8i28edi5v1bll2bhws6s8uyt68c6y
Përdoruesi diskutim:Klein Muçi
3
137905
2813884
2813842
2025-07-01T13:11:34Z
MediaWiki message delivery
56618
/* Books & Bytes – Issue 69 */ seksion i ri
2813884
wikitext
text/x-wiki
<big><div style="text-align: center; font-weight: bold;">''Shënim: Gjatë periudhës verore aktiviteti im në projekt mund të jetë i ulur dhe për pasojë përgjigjet në diskutime mund të vonojnë ca.</div></big>
<big><div style="text-align: center; font-weight: bold;">''Note: During the summer period, my activity on the project may be reduced, and consequently, responses to discussions might be delayed.''</div></big>
{{Përdoruesi diskutim:Klein Muçi/Arkivi X}}
{{clear}}
<!-- Ju lutem, mos shkruani mesazhe këtu. Shtypni butonin "Shto një temë" në krye të faqes. -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-21</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W21"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The Editing Team and the Machine Learning Team are working on a new check for newcomers: [[mw:Edit check/Peacock check|Peacock check]]. Using a prediction model, this check will encourage editors to improve the tone of their edits, using artificial intelligence. We invite volunteers to review the first version of the Peacock language model for the following languages: Arabic, Spanish, Portuguese, English, and Japanese. Users from these wikis interested in reviewing this model are [[mw:Edit check/Peacock check/model test|invited to sign up at MediaWiki.org]]. The deadline to sign up is on May 23, which will be the start date of the test.
'''Updates for editors'''
* From May 20, 2025, [[m:Special:MyLanguage/Oversight policy|oversighters]] and [[m:Special:MyLanguage/Meta:CheckUsers|checkusers]] will need to have their accounts secured with two-factor authentication (2FA) to be able to use their advanced rights. All users who belong to these two groups and do not have 2FA enabled have been informed. In the future, this requirement may be extended to other users with advanced rights. [[m:Special:MyLanguage/Mandatory two-factor authentication for users with some extended rights|Learn more]].
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|Multiblocks]] will begin mass deployment by the end of the month: all non-Wikipedia projects plus Catalan Wikipedia will adopt Multiblocks in the week of May 26, while all other Wikipedias will adopt it in the week of June 2. Please [[m:Talk:Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|contact the team]] if you have concerns. Administrators can test the new user interface now on your own wiki by browsing to [{{fullurl:Special:Block|usecodex=1}} {{#special:Block}}?usecodex=1], and can test the full multiblocks functionality [[testwiki:Special:Block|on testwiki]]. Multiblocks is the feature that makes it possible for administrators to impose different types of blocks on the same user at the same time. See the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|help page]] for more information. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* Later this week, the [[{{#special:SpecialPages}}]] listing of almost all special pages will be updated with a new design. This page has been [[phab:T219543|redesigned]] to improve the user experience in a few ways, including: The ability to search for names and aliases of the special pages, sorting, more visible marking of restricted special pages, and a more mobile-friendly look. The new version can be [https://meta.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Special:SpecialPages previewed] at Beta Cluster now, and feedback shared in the task. [https://phabricator.wikimedia.org/T219543]
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is being enabled on more wikis. For a detailed list of when the extension will be enabled on your wiki, please read the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|deployment timeline]].
* [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Main Page|Wikifunctions]] will be deployed on May 27 on five Wiktionaries: [[wikt:ha:|Hausa]], [[wikt:ig:|Igbo]], [[wikt:bn:|Bengali]], [[wikt:ml:|Malayalam]], and [[wikt:dv:|Dhivehi/Maldivian]]. This is the second batch of deployment planned for the project. After deployment, the projects will be able to call [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Introduction|functions from Wikifunctions]] and integrate them in their pages. A function is something that takes one or more inputs and transforms them into a desired output, such as adding up two numbers, converting miles into metres, calculating how much time has passed since an event, or declining a word into a case. Wikifunctions will allow users to do that through a simple call of [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Catalogue|a stable and global function]], rather than via a local template.
* Later this week, the Wikimedia Foundation will publish a hub for [[diffblog:2024/07/09/on-the-value-of-experimentation/|experiments]]. This is to showcase and get user feedback on product experiments. The experiments help the Wikimedia movement [[diffblog:2023/07/13/exploring-paths-for-the-future-of-free-knowledge-new-wikipedia-chatgpt-plugin-leveraging-rich-media-social-apps-and-other-experiments/|understand new users]], how they interact with the internet and how it could affect the Wikimedia movement. Some examples are [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Generated Video|generated video]], the [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Roblox game|Wikipedia Roblox speedrun game]] and [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Discord bot|the Discord bot]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:29}} community-submitted {{PLURAL:29|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, there was a bug with creating an account using the API, which has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T390751]
'''Updates for technical contributors'''
* Gadgets and user scripts that interact with [[{{#special:Block}}]] may need to be updated to work with the new [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|manage blocks interface]]. Please review the [[mw:Help:Manage blocks/Developers|developer guide]] for more information. If you need help or are unable to adapt your script to the new interface, please let the team know on the [[mw:Help talk:Manage blocks/Developers|talk page]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* The <code dir=ltr>mw.title</code> object allows you to get information about a specific wiki page in the [[w:en:Wikipedia:Lua|Lua]] programming language. Starting this week, a new property will be added to the object, named <code dir=ltr>isDisambiguationPage</code>. This property allows you to check if a page is a disambiguation page, without the need to write a custom function. [https://phabricator.wikimedia.org/T71441]
* [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] User script developers can use a [[toolforge:gitlab-content|new reverse proxy tool]] to load javascript and css from [[gitlab:|gitlab.wikimedia.org]] with <code dir=ltr>mw.loader.load</code>. The tool's author hopes this will enable collaborative development workflows for user scripts including linting, unit tests, code generation, and code review on <bdi lang="zxx" dir="ltr">gitlab.wikimedia.org</bdi> without a separate copy-and-paste step to publish scripts to a Wikimedia wiki for integration and acceptance testing. See [[wikitech:Tool:Gitlab-content|Tool:Gitlab-content on Wikitech]] for more information.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.2|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* The 12th edition of [[m:Special:MyLanguage/Wiki Workshop 2025|Wiki Workshop 2025]], a forum that brings together researchers that explore all aspects of Wikimedia projects, will be held virtually on 21-22 May. Researchers can [https://pretix.eu/wikimedia/wikiworkshop2025/ register now].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W21"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 20 maj 2025 01:11 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28724712 -->
== Ndihme ==
Pershendetje! Kisha kohe pa u futur ne Wikipedia, por po shoh se me eshte bllokuar adresa IP dhe s’po mundem te redaktoj. Me ndihmon dot? [[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]] ([[Përdoruesi diskutim:Dga2004|diskutimet]]) 25 maj 2025 14:24 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]], përshëndetje! Çfarë mesazhi të paraqitet te i njëjti vend ku lexon për bllokimin? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2025 11:51 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] me rezultonte IP-ja e bllokuar, 192.168.100.7. Por duket se dicka eshte bere, ka ndryshuar. Po e provoj serish dhe komunikojme. Te falenderoj [[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]] ([[Përdoruesi diskutim:Dga2004|diskutimet]]) 26 maj 2025 13:35 (CEST)
:::Gjasat janë që IP-ja është sërish e bllokuar pasi është pjesë e ndonjë game të gjerë IP-sh që janë bllokuar globalisht por meqë tani po më shkruan nga llogaria (je kyçur/logged in) nuk prekesh më nga bllokimi. Unë s'do të shqetësohesha shumë për bllokime të tilla për sa kohë redaktimi nga llogaria nuk është prekur. Gjithë të mirat! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2025 14:09 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-22</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W22"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* A community-wide discussion about a very delicate issue for the development of [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]] is now open on Meta: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. The discussion is open until June 12 at [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]], and every opinion is welcomed. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.
'''Updates for editors'''
* Since last week, on all wikis except [[phab:T388604|the largest 20]], people using the mobile visual editor will have [[phab:T385851|additional tools in the menu bar]], accessed using the new <code>+</code> toolbar button. To start, the new menu will include options to add: citations, hieroglyphs, and code blocks. Deployment to the remaining wikis is [[phab:T388605|scheduled]] to happen in June.
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] The <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:ParserFunctions##ifexist|#ifexist]]</code> parser function will no longer register a link to its target page. This will improve the usefulness of [[{{#special:WantedPages}}]], which will eventually only list pages that are the target of an actual red link. This change will happen gradually as the source pages are updated. [https://phabricator.wikimedia.org/T14019]
* This week, the Moderator Tools team will launch [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], starting at Indonesian Wikipedia. This new filter highlights edits that are likely to be reverted. The goal is to help Recent Changes patrollers identify potentially problematic edits. Other wikis will benefit from this filter in the future.
* Upon clicking an empty search bar, logged-out users will see suggestions of articles for further reading. The feature will be available on both desktop and mobile. Readers of Catalan, Hebrew, and Italian Wikipedias and some sister projects will receive the change between May 21 and mid-June. Readers of other wikis will receive the change later. The goal is to encourage users to read the wikis more. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Content Discovery Experiments/Search Suggestions|Learn more]].
* Some users of the Wikipedia Android app can use a new feature for readers, [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/TrivaGame|WikiGames]], a daily trivia game based on real historical events. The release has started as an A/B test, available to 50% of users in the following languages: English, French, Portuguese, Russian, Spanish, Arabic, Chinese, and Turkish.
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Newsletter|Newsletter extension]] that is available on MediaWiki.org allows the creation of [[mw:Special:Newsletters|various newsletters]] for global users. The extension can now publish new issues as section links on an existing page, instead of requiring a new page for each issue. [https://phabricator.wikimedia.org/T393844]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:32}} community-submitted {{PLURAL:32|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* The previously deprecated <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Ipblocks table|ipblocks]]</code> views in [[wikitech:Help:Wiki Replicas|Wiki Replicas]] will be removed in the beginning of June. Users are encouraged to query the new <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block table|block]]</code> and <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block target table|block_target]]</code> views instead.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.3|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects|Wikidata and Sister Projects]] is a multi-day online event that will focus on how Wikidata is integrated to Wikipedia and the other Wikimedia projects. The event runs from May 29 – June 1. You can [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects#Sessions|read the Program schedule]] and [[d:Special:RegisterForEvent/1291|register]].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W22"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 26 maj 2025 22:04 (CEST)
<!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28788673 -->
== This Month in Education: May 2025 ==
<div class="plainlinks" lang="en" dir="ltr">Apologies for writing in English. Please help to translate in your language.
<div style="text-align: center;">
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:2.9em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;">This Month in Education</span>
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:1.4em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;"> Volume 14 • Issue 5 • May 2025</span>
<div style="border-top:1px solid #a2a9b1; border-bottom:1px solid #a2a9b1; padding:0.5em; font-size:larger; margin-bottom:0.2em">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/May 2025|Contents]] • [[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/May 2025/Headlines|Headlines]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe]]</div>
<div style="color:white; font-size:1.8em; font-family:Montserrat; background:#92BFB1;">In This Issue</div></div>
<div style="text-align: left; column-count: 2; column-width: 35em;">
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Journalism students at Aleksandër Xhuvani University explore Wikipedia in Albania|Journalism students at Aleksandër Xhuvani University explore Wikipedia in Albania]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Reviewing pending articles editathon with high school students in Albania|Reviewing pending articles editathon with high school students in Albania]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Several educational workshops to promote science on Wiki were held in Brazil in the month of May|Several educational workshops to promote science on Wiki were held in Brazil in the month of May]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Simón Bolívar Teacher Training College joins the Let's Read Wikipedia Program|Simón Bolívar Teacher Training College joins the Let's Read Wikipedia Program]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Students become Editors: Wikimedia Chile launches Latin America's first Vikidia Workshop|Students become Editors: Wikimedia Chile launches Latin America's first Vikidia Workshop]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/The DemocraTICon competition was held, this year for the first time with a discipline focused on Wikipedia |The DemocraTICon competition was held, this year for the first time with a discipline focused on Wikipedia]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Wikimedia MKD's "Lajka" workshop in Skopje|Wikimedia MKD's "Lajka" workshop in Skopje]]
</div>
<div style="margin-top:10px; text-align: center; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[:m:User:ZI Jony|ZI Jony]] 28 maj 2025 04:58 (CEST)</div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/This_Month_in_Education&oldid=28771448 -->
== Join us at the Next CEE Catch up! Learn about Temporary accounts! ==
Hi everyone,
We want to announce the tenth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the '''Temporary accounts''', as this important change is going to affect every Wikipedia soon, so it is important for patrollers and functionaries like you to understand this change. On wikis where temporary accounts are enabled, IP addresses of unregistered editors are not visible publicly. Only those who fight spam, vandalism, harassment and disinformation have access to IP addresses there.
The session will take place on '''10th of June 2025, 18:00-19:00 CEST''' (check your ''[https://zonestamp.toolforge.org/1749571200 local time]'').
If you are interested in this topic, then '''[[:m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|sign-up for the session here]]'''.
[[User:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[User talk:TRistovski-CEEhub|diskuto]]) 29 maj 2025 13:17 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_admins&oldid=28802724 -->
== Pyetje nga [[User:MZASLM64|MZASLM64]] nëpërmjet panelit të ndihmës (30 maj 2025 10:28) ==
Përshëndetje Mentor! Te lutem Kam bërë nje wikipedia biografi për nje dëshmor të atsheut Halil Habilaj dhe shpresoj te pranohet dhe njëkohësisht të përshtatet si e tillë. nuk di në do mundni të më më jepni një përgjigje? Faleminderit --[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]] ([[Përdoruesi diskutim:MZASLM64|diskutimet]]) 30 maj 2025 10:28 (CEST)
:Përshëndetje@[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]]!
:Unë nuk para merrem shumë me artikujt vetë por mbase @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] mund të të ndihmojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 qershor 2025 18:29 (CEST)
::@[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]], E kam shikuar por a nuk është i njëjti, https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Leutrim.P#Faleminderit . Besoj se e kemi diskutuar tashmë dhe artikulli dhe përmbajtja janë aprovuar, po të duash të shtosh diqka më shumë, redaktimi është i lirë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 qershor 2025 16:52 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-23</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W23"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is now available on all Wikimedia wikis. Editors can use this new extension to create interactive data visualizations like bar, line, area, and pie charts. Charts are designed to replace many of the uses of the legacy [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|Graph extension]].
'''Updates for editors'''
* It is now easier to configure automatic citations for your wiki within the visual editor's [[mw:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling Citoid on your wiki|citation generator]]. Administrators can now set a default template by using the <code dir=ltr>_default</code> key in the local <bdi lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Citoid-template-type-map.json]]</bdi> page ([[mw:Special:Diff/6969653/7646386|example diff]]). Setting this default will also help to future-proof your existing configurations when [[phab:T347823|new item types]] are added in the future. You can still set templates for individual item types as they will be preferred to the default template. [https://phabricator.wikimedia.org/T384709]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:20}} community-submitted {{PLURAL:20|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* Starting the week of June 2, bots logging in using <code dir=ltr>action=login</code> or <code dir=ltr>action=clientlogin</code> will fail more often. This is because of stronger protections against suspicious logins. Bots using [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Bot passwords|bot passwords]] or using a loginless authentication method such as [[mw:Special:MyLanguage/OAuth/Owner-only consumers|OAuth]] are not affected. If your bot is not using one of those, you should update it; using <code dir=ltr>action=login</code> without a bot password was deprecated [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/message/3EEMN7VQX5G7WMQI5K2GP5JC2336DPTD/|in 2016]]. For most bots, this only requires changing what password the bot uses. [https://phabricator.wikimedia.org/T395205]
* From this week, Wikimedia wikis will allow ES2017 features in JavaScript code for official code, gadgets, and user scripts. The most visible feature of ES2017 is <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>async</code>/<code>await</code></bdi> syntax, allowing for easier-to-read code. Until this week, the platform only allowed up to ES2016, and a few months before that, up to ES2015. [https://phabricator.wikimedia.org/T381537]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.4|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* Scholarship applications to participate in the [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025|GLAM Wiki Conference 2025]] are now open. The conference will take place from 30 October to 1 November, in Lisbon, Portugal. GLAM contributors who lack the means to support their participation can [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025/Scholarships|apply here]]. Scholarship applications close on June 7th.
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W23"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 3 qershor 2025 01:54 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28819186 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-24</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W24"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product|Trust and Safety Product team]] is finalizing work needed to roll out [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] on large Wikipedias later this month. The team has worked with stewards and other users with extended rights to predict and address many use cases that may arise on larger wikis, so that community members can continue to effectively moderate and patrol temporary accounts. This will be the second of three phases of deployment – the last one will take place in September at the earliest. For more information about the recent developments on the project, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts/Updates|see this update]]. If you have any comments or questions, write on the [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|talk page]], and [[m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|join a CEE Catch Up]] this Tuesday.
'''Updates for editors'''
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Watchlist expiry|watchlist expiry]] feature allows editors to watch pages for a limited period of time. After that period, the page is automatically removed from your watchlist. Starting this week, you can set a preference for the default period of time to watch pages. The [[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist-pageswatchlist|preferences]] also allow you to set different default watch periods for editing existing pages, pages you create, and when using rollback. [https://phabricator.wikimedia.org/T265716]
[[File:Talk pages default look (April 2023).jpg|thumb|alt=Screenshot of the visual improvements made on talk pages|Example of a talk page with the new design, in French.]]
* The appearance of talk pages will change at almost all Wikipedias ([[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2024/19|some]] have already received this design change, [[phab:T379264|a few]] will get these changes later). You can read details about the changes [[diffblog:2024/05/02/making-talk-pages-better-for-everyone/|on ''Diff'']]. It is possible to opt out of these changes [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|in user preferences]] ("{{int:discussiontools-preference-visualenhancements}}"). [https://phabricator.wikimedia.org/T319146][https://phabricator.wikimedia.org/T392121]
* Users with specific extended rights (including administrators, bureaucrats, checkusers, oversighters, and stewards) can now have IP addresses of all temporary accounts [[phab:T358853|revealed automatically]] during time-limited periods where they need to combat high-speed account-hopping vandalism. This feature was requested by stewards. [https://phabricator.wikimedia.org/T386492]
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to several more Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-cywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hawwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-iswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-trwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* AbuseFilter editors active on Meta-Wiki and large Wikipedias are kindly asked to update AbuseFilter to make it compatible with temporary accounts. A link to the instructions and the private lists of filters needing verification are [[phab:T369611|available on Phabricator]].
* Lua modules now have access to the name of a page's associated thumbnail image, and on [https://gerrit.wikimedia.org/g/operations/mediawiki-config/+/2e4ab14aa15bb95568f9c07dd777065901eb2126/wmf-config/InitialiseSettings.php#10849 some wikis] to the WikiProject assessment information. This is possible using two new properties on [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Scribunto/Lua reference manual#added-by-extensions|mw.title objects]], named <code dir=ltr>pageImage</code> and <code dir=ltr>pageAssessments</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T131911][https://phabricator.wikimedia.org/T380122]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.5|MediaWiki]]
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W24"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 10 qershor 2025 03:16 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28846858 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-25</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W25"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translations]] are available.
'''Updates for editors'''
* You can [https://wikimediafoundation.limesurvey.net/359761?lang=en nominate your favorite tools] for the sixth edition of the [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]]. Nominations are anonymous and will be open until June 25. You can re-use the survey to nominate multiple tools.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:33}} community-submitted {{PLURAL:33|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.6|MediaWiki]]
'''In depth'''
* Foundation staff and technical volunteers use Wikimedia APIs to build the tools, applications, features, and integrations that enhance user experiences. Over the coming years, the MediaWiki Interfaces team will be investing in Wikimedia web (HTTP) APIs to better serve technical volunteer needs and protect Wikimedia infrastructure from potential abuse. You can [https://techblog.wikimedia.org/2025/06/12/apis-as-a-product-investing-in-the-current-and-next-generation-of-technical-contributors/ read more about their plans to evolve the APIs in this Techblog post].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W25"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 17 qershor 2025 01:37 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28870688 -->
== Growth News #34 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless|class=skin-invert]]
''A quarterly update from the Growth team on our work to improve the new editor experience.''
=== Mentoring new editors ===
In February, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary#Mentorship 2|Mentorship]] was successfully rolled out to 100% of newcomers on English Wikipedia. Following this milestone, we collaborated with Spanish Wikipedia to expand Mentorship coverage to 70% of new accounts, with plans to reach 85% soon unless concerns are raised by mentors. ([[phab:T394867|T394867]])
=== “Add a Link” Task – Iteration and Experimentation ===
Our efforts to improve and scale the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|“Add a Link” structured task]] continued across multiple fronts:
* '''Community Feedback & Model Improvements''': We’ve responded to community concerns with targeted changes:
** Restricting access to newer accounts ([[phab:T393688|T393688]])
** Some links types were removed to align with recommendations written in the English Wikipedia Manual of Style ([[phab:T390683|T390683]])
** Allowing communities to limit “Add a Link” to newcomers ([[phab:T393771|T393771]])
** The model used to suggest the links was improved to ease its training ([[phab:T388258|T388258]])
* '''English Wikipedia rollout and A/B test''': We increased the rollout to 20% of newcomers, with analysis underway. Preliminary data suggests this feature makes new account holders more likely to complete an unreverted edit. ([[phab:T386029|T386029]], [[phab:T382603|T382603]])
* '''Surfacing Structured Tasks''': An experiment where we show “add a link” suggestions to newly registered users while they are reading an article is running on pilot wikis (French, Persian, Indonesian, Portuguese, Egyptian Arabic). Initial results are under analysis. ([[phab:T386029|T386029]])
=== Newcomer Engagement Features ===
* '''“Get Started” notification''': Engineering is in progress for a new notification (Echo/email) to encourage editing among newcomers with zero edits. Early research shows this type of nudge is effective. ([[phab:T392256|T392256]])
* '''Confirmation email:''' We are exploring ways to simplify and improve the initial account confirmation email newly registered users receive. ([[phab:T215665|T215665]])
=== Community Configuration Enhancements ===
Communities can now manage which namespaces are eligible for Event Registration via [[mw:Community Configuration|Community Configuration]]. ([[phab:T385341|T385341]])
=== Annual Planning ===
The Wikimedia Foundation’s 2025–2026 Annual Plan is taking shape. The Growth and Editing teams will focus on the [[metawiki:Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2025-2026/Product_&_Technology_OKRs#Contributor_Experiences_(WE1)|'''Contributor Experiences (WE1)''' objective]], with a focus on increasing '''constructive edits''' by editors with fewer than 100 cumulative contributions.
=== Get Involved ===
We value your insights and ideas! If you would like to participate in a discussion, share feedback, or pilot new features, please reach out on the relevant Phabricator tasks or [[mw:Talk:Growth|at our talk page]], in any language.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 17 qershor 2025 20:51 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=28750629 -->
== Kerkese per patrollues ==
Pershendetje Klein , uroj te jesh mire, ku mind te aplikoj per patrollues sepse me mbaroi afati i caktuar nga ty me pare? Faleminderit. [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 19 qershor 2025 09:59 (CEST)
:Shtroje kandidaturën këtu: [[WP:Kontrolluesit#Kandidatura për kontrollues]] [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 22:15 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] Sapo e shtova faleminderit.[[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 21 qershor 2025 22:28 (CEST)
== Oversized non-free files ==
Hi! I made [[Përdoruesi:MGA73/ReduceNonFree.js]] as a test because I wanted to make it easy to reduce the size on non-free files. As you can see at [[Përdoruesi:MGA73/Non-FreeOversized]] many of the non-free files are bigger than 100,000 px. That is the limit English Wikipedia has per [[:en:Wikipedia:Non-free_content#Image_resolution]]. I could not find a limit on sqwiki but I think files should not be too big. Do you know if there is a formal limit? If not I suggest that one is introduced.
The script should make it easy to downsize the files. But it does not work because only admins can upload a new version of a file. Sadly I spend looooong time trying to find the error before I found out. You are welcome to test it. [[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 qershor 2025 21:02 (CEST)
:Hi, I'm a reviewer on the project. Unfortunately there's no given limit to image size on Albanian Wikipedia, since the documentation is incredibly out-of-date here. I've been working to update it however any organized maintenance efforts in either mainspace or others is slow given our numbers. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 22:28 (CEST)
::Hi [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]! Thank you! I suggest to use bots and scripts for tasks that can be fixed that way so humans do not have to spend time on it. And deleting files in [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] could be a good place to start. If the files are not in use and do not have a license or are non-free they should be deleted. The files in [[:Kategoria:Non Licensed Images]] should be checked. If there are not enough users the help out an alternative is to mass delete all the files. So for example leave a notice on Village Pump and say everyone have 30 days to check and fix files and all files not fixed at the end of that limit will be deleted. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 qershor 2025 23:02 (CEST)
:::Klein is currently on a WikiBreak, so I'd like to page @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] for some help on this so we can sound the alarm with the other Albanian-speaking users. Right now our efforts have been focused on re-examining our featured articles (as evident by the [[Special:PermanentLink/2808642|notice message]] currently on the wiki for logged-in users). [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 23:11 (CEST)
::::Pinging @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] since he's also a lot more active. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 22 qershor 2025 02:32 (CEST)
:::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] I have raised this issue at the local Village Pump here for Albanian users to comment: '''[[WP:Kuvendi#Pastrimi i skedave jo të lira]]''' [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:19 (CEST)
== Standardizimi i artikujve të vendbanimeve në Shqipëri ==
Përshëndetje Klein,
Jam duke punuar këto ditë me përpunimin dhe standardizimin e artikujve për vendbanimet në Shqipëri. Si shembull mund të marrësh [[Shtanën]] për të më dhënë vlerësim. Rreth kësaj teme kisha edhe disa pyetje:
* Emërtimi i artikujve bëhet zakonisht me trajtën e shquar të emrit të vendbanimit (p.sh. ''[[Kukësi]]''). Kjo është në përputhje me rregullat, apo jo? Të vazhdoj kështu?
* Për fshatra me emra të njëjtë, cila formë duhet të zgjidhet për emërtimin e artikujve:
** a) ''Emri i fshatit (emri i njësisë administrative)''
** b) ''Emri i fshatit (emri i bashkisë)''
** Mendoj se forma me bashkinë është më e qartë, dhe në rastet kur ka dy fshatra me të njëjtin emër në të njëjtën bashki, mund të përdorim njësinë administrative për dallim. Gjithashtu, a preferohet kllapa apo presja (si në Wikin anglisht) për këtë lloj diferencimi?
* Në rastet kur një vend është njëkohësisht fshat/qytet dhe njësi administrative/bashki (si ''[[Kolshi (Kukës)|Kolshi]]'' dhe ''[[Njësia administrative Kolsh (Kukës)|Kolshi]]''), a preferohet që të bashkohen në një artikull (si në Wikin anglisht, p.sh. ''[[:en:Kukës]]'') apo të mbahen të ndara?
Faleminderit paraprakisht për kohën dhe ndihmën! [[Përdoruesi:Xhulianoo|Xhulianoo]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhulianoo|diskutimet]]) 21 qershor 2025 13:19 (CEST)
:Kleini është në pushim për momentin, por për t'u përgjigjur pyetjeve:
:* Artikujt për vendet gjithmonë titullohen në të shquar.
:* Mënyra se si po përdoren kthjellimet e vendeve aktualisht është: shteti, pastaj bashkia, pastaj njësia administrative. Të shkruar me kllapa si në kthjellimet për [[Drinas (kthjellim)|Drinas]] dhe [[Arbanasi (kthjellim)|Arbanas]].
:* Evidente prej faktit që [[Tirana]] dhe [[Bashkia Tiranë]] janë artikuj të ndarë— jepi ndarazi lirisht.
:[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 23:20 (CEST)
::Përshëndetje Arbër,
::Edhe pse sa dua unë e shumë të tjerë që të bashkohemi një ditë, teknikisht Drinasi duhet të diferencohet nga shteti, apo jo? Dmth Drinasi (Kosovë) dhe Drinasi (Shqipëri). [[Përdoruesi:Xhulianoo|Xhulianoo]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhulianoo|diskutimet]]) 23 qershor 2025 10:42 (CEST)
:::Teknikisht "Drinas" është emër alternativ për Ratkocin këtu n'Kosovë, prandaj nuk e di pse ka kthjellim. E pasna përzgjedhë një shembull shumë të keq... [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 23 qershor 2025 11:11 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-26</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W26"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to the third and last batch of Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-lawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mlwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mrwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-pawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-swwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tlwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]
'''Updates for editors'''
* Last week, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] were rolled out on Czech, Korean, and Turkish Wikipedias. This and next week, deployments on larger Wikipedias will follow. [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|Share your thoughts]] about the project. [https://phabricator.wikimedia.org/T340001]
* Later this week, the Editing team will release [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Multi check|Multi Check]] to all Wikipedias (except English Wikipedia). This feature shows multiple [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Reference check|Reference checks]] within the editing experience. This encourages users to add citations when they add multiple new paragraphs to a Wikipedia article. This feature was previously available as an A/B test. [https://analytics.wikimedia.org/published/reports/editing/multi_check_ab_test_report_final.html#summary-of-results The test shows] that users who are shown multiple checks are 1.3 times more likely to add a reference to their edit, and their edit is less likely to be reverted (-34.7%). [https://phabricator.wikimedia.org/T395519]
* A few pages need to be renamed due to software updates and to match more recent Unicode standards. All of these changes are related to title-casing changes. Approximately 71 pages and 3 files will be renamed, across 15 wikis; the complete list is in [[phab:T396903|the task]]. The developers will rename these pages next week, and they will fix redirects and embedded file links a few minutes later via a system settings update.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:24}} community-submitted {{PLURAL:24|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused pages to scroll upwards when text near the top was selected. [https://phabricator.wikimedia.org/T364023]
'''Updates for technical contributors'''
* Editors can now use Lua modules to filter and transform tabular data for use with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Extension:Chart]]. This can be used for things like selecting a subset of rows or columns from the source data, converting between units, statistical processing, and many other useful transformations. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Transforms|Information on how to use transforms is available]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project/Updates]
* The <code dir=ltr>all_links</code> variable in [[Special:AbuseFilter|AbuseFilter]] is now renamed to <code dir=ltr>new_links</code> for consistency with other variables. Old usages will still continue to work. [https://phabricator.wikimedia.org/T391811]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.7|MediaWiki]]
'''In depth'''
* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters/34|Growth newsletter]] is available. It includes: the recent updates for the "Add a Link" Task, two new Newcomer Engagement Features, and updates to Community Configuration.
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W26"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 24 qershor 2025 01:20 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28870688 -->
== This Month in Education: June 2025 ==
<div class="plainlinks" lang="en" dir="ltr">Apologies for writing in English. Please help to translate in your language.
<div style="text-align: center;">
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:2.9em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;">This Month in Education</span>
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:1.4em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;"> Volume 14 • Issue 6 • June 2025</span>
<div style="border-top:1px solid #a2a9b1; border-bottom:1px solid #a2a9b1; padding:0.5em; font-size:larger; margin-bottom:0.2em">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/June 2025|Contents]] • [[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/June 2025/Headlines|Headlines]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe]]</div>
<div style="color:white; font-size:1.8em; font-family:Montserrat; background:#92BFB1;">In This Issue</div></div>
<div style="text-align: left; column-count: 2; column-width: 35em;">
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Albanian high school students at the Wikimedia Youth Conference 2025 in Prague|Albanian high school students at the Wikimedia Youth Conference 2025 in Prague]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Bolivia has 20 new teachers graduated from the Let's Read Wikipedia in the Classroom program|Bolivia has 20 new teachers graduated from the Let's Read Wikipedia in the Classroom program]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Brazil was present at the EduWiki Conference 2025 in Bogota|Brazil was present at the EduWiki Conference 2025 in Bogota]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Does Wikipedia has future in the times of Chat-GPT|Does Wikipedia has future in the times of Chat-GPT]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/PhilWiki Community promotes accessible multilingual stories for children|PhilWiki Community promotes accessible multilingual stories for children]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Reading and Editing Wikipedia in a Bangladeshi College|Reading and Editing Wikipedia in a Bangladeshi College]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Wikimedia MKD's Workshops in June|Wikimedia MKD's Workshops in June]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Wikipedia meets 2500 Ukrainian educators at the country’s biggest education festival|Wikipedia meets 2500 Ukrainian educators at the country’s biggest education festival]]
</div>
<div style="margin-top:10px; text-align: center; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[:m:User:ZI Jony|ZI Jony]] 27 qershor 2025 09:19 (CEST)</div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/This_Month_in_Education&oldid=28903832 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Unë besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh ''Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj''. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 29 qershor 2025 16:47 (CEST)
:Aktualisht rregullorja thotë se privilegjet u hiqen vetëm atyre administratorëve që nuk kanë kryer asnjë veprim për 2 vjet. Kjo është forma më bazike e rregullores në nivel global dhe meqë SqWiki nuk ka një rregullore të posaçme të veten aplikohen rregullat e përgjithshme. Unë kam propozuar në të shkuarën që rregulli të ndryshohet nga 2 vjet ne 1 dhe që veprimet të jenë administrative në natyrë, sepse ka anëtarë që thjesht bëjnë një redaktim çfarëdo – mjafton dhe t'i shkruajnë një mesazh dikujt vetëm një herë – dhe vazhdojnë të mbajnë në mënyrë jo aq konkrete privilegjet e shtuara. Kjo "fryrje artificiale" e numrit të administratorëve shkakton vështirësi te përdoruesit për të gjetur një administrator aktiv kur kanë nevojë për ndihmë si dhe jep një element artificial bllokimi për kandidaturat e reja pasi kushdo mund të argumentojë që një komunitet kaq i vogël sa i yni nuk ka nevojë për një numër kaq të lartë administratorësh. Pas propozimit tim pati diskutim por nuk u ndërmor kurrë ndonjë veprim konkret në lidhje me të. Kjo dhe për arsye se kontrollimi i veprimeve administrative është disi i vështirë: Ti mund të shohësh lehtësisht kontributet e dikujt por nuk ke një tabelë të mirëfilltë me të gjitha grisjet apo mbrojtjet që ai person ka kryer. Nëse do të vinim një rregullore të tillë, do të duhej që paraprakisht të siguronim një mekanizëm kontrolli për këtë gjë dhe pastaj të mund të nisnim ta aplikonim, përndryshe do të ishte thjesht një rregull fiktiv. [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] gjendet dhe diskutimi i shkuar në lidhje me këtë çështje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 qershor 2025 11:47 (CEST)
::Atëherë insistoj që të paktën të jetë 1 vit dhe që veprimet të jenë administrative në natyrë. Të njejtat defekte i pashë edhe unë, ne të përditësojmë rregulloren njëherë e pastaj merremi me mekanizmin dhe fillojmë filtrimin. Duhet të i'a nisim diku. Nesër e lexoj më thellësisht atë diskutim.. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 00:48 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-27</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W27"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] has been enabled on all Wikipedias. The extension makes it easier to organize and participate in collaborative activities, like edit-a-thons and WikiProjects, on the wikis. The extension has three features: [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]], [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Collaboration list|Collaboration List]], and [[m:Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation List]]. To request the extension for your wiki, visit the [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status#How to Request the CampaignEvents Extension for your wiki|Deployment information page]].
'''Updates for editors'''
* AbuseFilter maintainers can now [[mw:Special:MyLanguage/Extension:IPReputation/AbuseFilter variables|match against IP reputation data]] in [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilters]]. IP reputation data is information about the proxies and VPNs associated with the user's IP address. This data is not shown publicly and is not generated for actions performed by registered accounts. [https://phabricator.wikimedia.org/T354599]
* Hidden content that is within [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Collapsible elements|collapsible parts of wikipages]] will now be revealed when someone searches the page using the web browser's "Find in page" function (Ctrl+F or ⌘F) in supporting browsers. [https://phabricator.wikimedia.org/T327893][https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Reference/Global_attributes/hidden#browser_compatibility]
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] A new feature, called [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData/Template discovery|Favourite Templates]], will be deployed later this week on all projects (except English Wikipedia, which will receive the feature next week), following a piloting phase on Polish and Arabic Wikipedia, and Italian and English Wikisource. The feature will provide a better way for new and experienced contributors to recall and discover templates via the template dialog, by allowing users to put templates on a special "favourite list". The feature works with both the visual editor and the wikitext editor. The feature is a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist/Focus areas/Template recall and discovery|community wishlist focus area]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:31}} community-submitted {{PLURAL:31|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused some Notifications to be sent multiple times. [https://phabricator.wikimedia.org/T397103]
'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.8|MediaWiki]]
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W27"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 1 korrik 2025 01:40 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28917415 -->
== Books & Bytes – Issue 69 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div style = "font-size: 1.5em; margin: 0 100px"> [[File:Bookshelf.jpg|right|175px]]</div> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size: 2em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif">'''The Wikipedia Library''': ''Books & Bytes''</span><br /> Issue 69, May–June 2025 </div> <div style = "margin-top: 1.5em; border: 3px solid #ae8c55; border-radius: .5em; padding: 1em 1.5em; font-size: 1.2em">
In this issue we highlight a new partnership, Citation Watchlist and, as always, a roundup of news and community items related to libraries and digital knowledge.
<big>'''[[:m:The Wikipedia Library/Newsletter/May-June 2025|Read the full newsletter]]'''</big> </div> </div> <small>Sent by [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of The Wikipedia Library team – 1 korrik 2025 15:11 (CEST)</small>
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=The_Wikipedia_Library/Newsletter/Recipients&oldid=28917472 -->
fl01mjrdwqsg610pre7njnnf1pqz3i4
2813885
2813884
2025-07-01T13:16:23Z
Klein Muçi
52109
/* Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë */ Përgjigje
2813885
wikitext
text/x-wiki
<big><div style="text-align: center; font-weight: bold;">''Shënim: Gjatë periudhës verore aktiviteti im në projekt mund të jetë i ulur dhe për pasojë përgjigjet në diskutime mund të vonojnë ca.</div></big>
<big><div style="text-align: center; font-weight: bold;">''Note: During the summer period, my activity on the project may be reduced, and consequently, responses to discussions might be delayed.''</div></big>
{{Përdoruesi diskutim:Klein Muçi/Arkivi X}}
{{clear}}
<!-- Ju lutem, mos shkruani mesazhe këtu. Shtypni butonin "Shto një temë" në krye të faqes. -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-21</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W21"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The Editing Team and the Machine Learning Team are working on a new check for newcomers: [[mw:Edit check/Peacock check|Peacock check]]. Using a prediction model, this check will encourage editors to improve the tone of their edits, using artificial intelligence. We invite volunteers to review the first version of the Peacock language model for the following languages: Arabic, Spanish, Portuguese, English, and Japanese. Users from these wikis interested in reviewing this model are [[mw:Edit check/Peacock check/model test|invited to sign up at MediaWiki.org]]. The deadline to sign up is on May 23, which will be the start date of the test.
'''Updates for editors'''
* From May 20, 2025, [[m:Special:MyLanguage/Oversight policy|oversighters]] and [[m:Special:MyLanguage/Meta:CheckUsers|checkusers]] will need to have their accounts secured with two-factor authentication (2FA) to be able to use their advanced rights. All users who belong to these two groups and do not have 2FA enabled have been informed. In the future, this requirement may be extended to other users with advanced rights. [[m:Special:MyLanguage/Mandatory two-factor authentication for users with some extended rights|Learn more]].
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|Multiblocks]] will begin mass deployment by the end of the month: all non-Wikipedia projects plus Catalan Wikipedia will adopt Multiblocks in the week of May 26, while all other Wikipedias will adopt it in the week of June 2. Please [[m:Talk:Community Wishlist Survey 2023/Multiblocks|contact the team]] if you have concerns. Administrators can test the new user interface now on your own wiki by browsing to [{{fullurl:Special:Block|usecodex=1}} {{#special:Block}}?usecodex=1], and can test the full multiblocks functionality [[testwiki:Special:Block|on testwiki]]. Multiblocks is the feature that makes it possible for administrators to impose different types of blocks on the same user at the same time. See the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|help page]] for more information. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* Later this week, the [[{{#special:SpecialPages}}]] listing of almost all special pages will be updated with a new design. This page has been [[phab:T219543|redesigned]] to improve the user experience in a few ways, including: The ability to search for names and aliases of the special pages, sorting, more visible marking of restricted special pages, and a more mobile-friendly look. The new version can be [https://meta.wikimedia.beta.wmflabs.org/wiki/Special:SpecialPages previewed] at Beta Cluster now, and feedback shared in the task. [https://phabricator.wikimedia.org/T219543]
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is being enabled on more wikis. For a detailed list of when the extension will be enabled on your wiki, please read the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|deployment timeline]].
* [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Main Page|Wikifunctions]] will be deployed on May 27 on five Wiktionaries: [[wikt:ha:|Hausa]], [[wikt:ig:|Igbo]], [[wikt:bn:|Bengali]], [[wikt:ml:|Malayalam]], and [[wikt:dv:|Dhivehi/Maldivian]]. This is the second batch of deployment planned for the project. After deployment, the projects will be able to call [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Introduction|functions from Wikifunctions]] and integrate them in their pages. A function is something that takes one or more inputs and transforms them into a desired output, such as adding up two numbers, converting miles into metres, calculating how much time has passed since an event, or declining a word into a case. Wikifunctions will allow users to do that through a simple call of [[f:Special:MyLanguage/Wikifunctions:Catalogue|a stable and global function]], rather than via a local template.
* Later this week, the Wikimedia Foundation will publish a hub for [[diffblog:2024/07/09/on-the-value-of-experimentation/|experiments]]. This is to showcase and get user feedback on product experiments. The experiments help the Wikimedia movement [[diffblog:2023/07/13/exploring-paths-for-the-future-of-free-knowledge-new-wikipedia-chatgpt-plugin-leveraging-rich-media-social-apps-and-other-experiments/|understand new users]], how they interact with the internet and how it could affect the Wikimedia movement. Some examples are [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Generated Video|generated video]], the [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Roblox game|Wikipedia Roblox speedrun game]] and [[m:Special:MyLanguage/Future Audiences/Discord bot|the Discord bot]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:29}} community-submitted {{PLURAL:29|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, there was a bug with creating an account using the API, which has now been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T390751]
'''Updates for technical contributors'''
* Gadgets and user scripts that interact with [[{{#special:Block}}]] may need to be updated to work with the new [[mw:Special:MyLanguage/Help:Manage blocks|manage blocks interface]]. Please review the [[mw:Help:Manage blocks/Developers|developer guide]] for more information. If you need help or are unable to adapt your script to the new interface, please let the team know on the [[mw:Help talk:Manage blocks/Developers|talk page]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T377121]
* The <code dir=ltr>mw.title</code> object allows you to get information about a specific wiki page in the [[w:en:Wikipedia:Lua|Lua]] programming language. Starting this week, a new property will be added to the object, named <code dir=ltr>isDisambiguationPage</code>. This property allows you to check if a page is a disambiguation page, without the need to write a custom function. [https://phabricator.wikimedia.org/T71441]
* [[File:Octicons-tools.svg|15px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] User script developers can use a [[toolforge:gitlab-content|new reverse proxy tool]] to load javascript and css from [[gitlab:|gitlab.wikimedia.org]] with <code dir=ltr>mw.loader.load</code>. The tool's author hopes this will enable collaborative development workflows for user scripts including linting, unit tests, code generation, and code review on <bdi lang="zxx" dir="ltr">gitlab.wikimedia.org</bdi> without a separate copy-and-paste step to publish scripts to a Wikimedia wiki for integration and acceptance testing. See [[wikitech:Tool:Gitlab-content|Tool:Gitlab-content on Wikitech]] for more information.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.2|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* The 12th edition of [[m:Special:MyLanguage/Wiki Workshop 2025|Wiki Workshop 2025]], a forum that brings together researchers that explore all aspects of Wikimedia projects, will be held virtually on 21-22 May. Researchers can [https://pretix.eu/wikimedia/wikiworkshop2025/ register now].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/21|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W21"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 20 maj 2025 01:11 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28724712 -->
== Ndihme ==
Pershendetje! Kisha kohe pa u futur ne Wikipedia, por po shoh se me eshte bllokuar adresa IP dhe s’po mundem te redaktoj. Me ndihmon dot? [[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]] ([[Përdoruesi diskutim:Dga2004|diskutimet]]) 25 maj 2025 14:24 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]], përshëndetje! Çfarë mesazhi të paraqitet te i njëjti vend ku lexon për bllokimin? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2025 11:51 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] me rezultonte IP-ja e bllokuar, 192.168.100.7. Por duket se dicka eshte bere, ka ndryshuar. Po e provoj serish dhe komunikojme. Te falenderoj [[Përdoruesi:Dga2004|Dga2004]] ([[Përdoruesi diskutim:Dga2004|diskutimet]]) 26 maj 2025 13:35 (CEST)
:::Gjasat janë që IP-ja është sërish e bllokuar pasi është pjesë e ndonjë game të gjerë IP-sh që janë bllokuar globalisht por meqë tani po më shkruan nga llogaria (je kyçur/logged in) nuk prekesh më nga bllokimi. Unë s'do të shqetësohesha shumë për bllokime të tilla për sa kohë redaktimi nga llogaria nuk është prekur. Gjithë të mirat! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2025 14:09 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-22</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W22"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* A community-wide discussion about a very delicate issue for the development of [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]] is now open on Meta: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. The discussion is open until June 12 at [[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]], and every opinion is welcomed. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.
'''Updates for editors'''
* Since last week, on all wikis except [[phab:T388604|the largest 20]], people using the mobile visual editor will have [[phab:T385851|additional tools in the menu bar]], accessed using the new <code>+</code> toolbar button. To start, the new menu will include options to add: citations, hieroglyphs, and code blocks. Deployment to the remaining wikis is [[phab:T388605|scheduled]] to happen in June.
* [[File:Octicons-tools.svg|12px|link=|class=skin-invert|Advanced item]] The <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:ParserFunctions##ifexist|#ifexist]]</code> parser function will no longer register a link to its target page. This will improve the usefulness of [[{{#special:WantedPages}}]], which will eventually only list pages that are the target of an actual red link. This change will happen gradually as the source pages are updated. [https://phabricator.wikimedia.org/T14019]
* This week, the Moderator Tools team will launch [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], starting at Indonesian Wikipedia. This new filter highlights edits that are likely to be reverted. The goal is to help Recent Changes patrollers identify potentially problematic edits. Other wikis will benefit from this filter in the future.
* Upon clicking an empty search bar, logged-out users will see suggestions of articles for further reading. The feature will be available on both desktop and mobile. Readers of Catalan, Hebrew, and Italian Wikipedias and some sister projects will receive the change between May 21 and mid-June. Readers of other wikis will receive the change later. The goal is to encourage users to read the wikis more. [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Content Discovery Experiments/Search Suggestions|Learn more]].
* Some users of the Wikipedia Android app can use a new feature for readers, [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Apps/Team/Android/TrivaGame|WikiGames]], a daily trivia game based on real historical events. The release has started as an A/B test, available to 50% of users in the following languages: English, French, Portuguese, Russian, Spanish, Arabic, Chinese, and Turkish.
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Newsletter|Newsletter extension]] that is available on MediaWiki.org allows the creation of [[mw:Special:Newsletters|various newsletters]] for global users. The extension can now publish new issues as section links on an existing page, instead of requiring a new page for each issue. [https://phabricator.wikimedia.org/T393844]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:32}} community-submitted {{PLURAL:32|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* The previously deprecated <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Ipblocks table|ipblocks]]</code> views in [[wikitech:Help:Wiki Replicas|Wiki Replicas]] will be removed in the beginning of June. Users are encouraged to query the new <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block table|block]]</code> and <code dir=ltr>[[mw:Special:MyLanguage/Manual:Block target table|block_target]]</code> views instead.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.3|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects|Wikidata and Sister Projects]] is a multi-day online event that will focus on how Wikidata is integrated to Wikipedia and the other Wikimedia projects. The event runs from May 29 – June 1. You can [[d:Special:MyLanguage/Event:Wikidata and Sister Projects#Sessions|read the Program schedule]] and [[d:Special:RegisterForEvent/1291|register]].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/22|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W22"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 26 maj 2025 22:04 (CEST)
<!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28788673 -->
== This Month in Education: May 2025 ==
<div class="plainlinks" lang="en" dir="ltr">Apologies for writing in English. Please help to translate in your language.
<div style="text-align: center;">
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:2.9em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;">This Month in Education</span>
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:1.4em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;"> Volume 14 • Issue 5 • May 2025</span>
<div style="border-top:1px solid #a2a9b1; border-bottom:1px solid #a2a9b1; padding:0.5em; font-size:larger; margin-bottom:0.2em">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/May 2025|Contents]] • [[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/May 2025/Headlines|Headlines]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe]]</div>
<div style="color:white; font-size:1.8em; font-family:Montserrat; background:#92BFB1;">In This Issue</div></div>
<div style="text-align: left; column-count: 2; column-width: 35em;">
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Journalism students at Aleksandër Xhuvani University explore Wikipedia in Albania|Journalism students at Aleksandër Xhuvani University explore Wikipedia in Albania]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Reviewing pending articles editathon with high school students in Albania|Reviewing pending articles editathon with high school students in Albania]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Several educational workshops to promote science on Wiki were held in Brazil in the month of May|Several educational workshops to promote science on Wiki were held in Brazil in the month of May]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Simón Bolívar Teacher Training College joins the Let's Read Wikipedia Program|Simón Bolívar Teacher Training College joins the Let's Read Wikipedia Program]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Students become Editors: Wikimedia Chile launches Latin America's first Vikidia Workshop|Students become Editors: Wikimedia Chile launches Latin America's first Vikidia Workshop]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/The DemocraTICon competition was held, this year for the first time with a discipline focused on Wikipedia |The DemocraTICon competition was held, this year for the first time with a discipline focused on Wikipedia]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/May 2025/Wikimedia MKD's "Lajka" workshop in Skopje|Wikimedia MKD's "Lajka" workshop in Skopje]]
</div>
<div style="margin-top:10px; text-align: center; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[:m:User:ZI Jony|ZI Jony]] 28 maj 2025 04:58 (CEST)</div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/This_Month_in_Education&oldid=28771448 -->
== Join us at the Next CEE Catch up! Learn about Temporary accounts! ==
Hi everyone,
We want to announce the tenth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the '''Temporary accounts''', as this important change is going to affect every Wikipedia soon, so it is important for patrollers and functionaries like you to understand this change. On wikis where temporary accounts are enabled, IP addresses of unregistered editors are not visible publicly. Only those who fight spam, vandalism, harassment and disinformation have access to IP addresses there.
The session will take place on '''10th of June 2025, 18:00-19:00 CEST''' (check your ''[https://zonestamp.toolforge.org/1749571200 local time]'').
If you are interested in this topic, then '''[[:m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|sign-up for the session here]]'''.
[[User:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[User talk:TRistovski-CEEhub|diskuto]]) 29 maj 2025 13:17 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_admins&oldid=28802724 -->
== Pyetje nga [[User:MZASLM64|MZASLM64]] nëpërmjet panelit të ndihmës (30 maj 2025 10:28) ==
Përshëndetje Mentor! Te lutem Kam bërë nje wikipedia biografi për nje dëshmor të atsheut Halil Habilaj dhe shpresoj te pranohet dhe njëkohësisht të përshtatet si e tillë. nuk di në do mundni të më më jepni një përgjigje? Faleminderit --[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]] ([[Përdoruesi diskutim:MZASLM64|diskutimet]]) 30 maj 2025 10:28 (CEST)
:Përshëndetje@[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]]!
:Unë nuk para merrem shumë me artikujt vetë por mbase @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] mund të të ndihmojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 qershor 2025 18:29 (CEST)
::@[[Përdoruesi:MZASLM64|MZASLM64]], E kam shikuar por a nuk është i njëjti, https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Leutrim.P#Faleminderit . Besoj se e kemi diskutuar tashmë dhe artikulli dhe përmbajtja janë aprovuar, po të duash të shtosh diqka më shumë, redaktimi është i lirë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 qershor 2025 16:52 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-23</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W23"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Chart extension]] is now available on all Wikimedia wikis. Editors can use this new extension to create interactive data visualizations like bar, line, area, and pie charts. Charts are designed to replace many of the uses of the legacy [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|Graph extension]].
'''Updates for editors'''
* It is now easier to configure automatic citations for your wiki within the visual editor's [[mw:Special:MyLanguage/Citoid/Enabling Citoid on your wiki|citation generator]]. Administrators can now set a default template by using the <code dir=ltr>_default</code> key in the local <bdi lang="en" dir="ltr">[[MediaWiki:Citoid-template-type-map.json]]</bdi> page ([[mw:Special:Diff/6969653/7646386|example diff]]). Setting this default will also help to future-proof your existing configurations when [[phab:T347823|new item types]] are added in the future. You can still set templates for individual item types as they will be preferred to the default template. [https://phabricator.wikimedia.org/T384709]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:20}} community-submitted {{PLURAL:20|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* Starting the week of June 2, bots logging in using <code dir=ltr>action=login</code> or <code dir=ltr>action=clientlogin</code> will fail more often. This is because of stronger protections against suspicious logins. Bots using [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Bot passwords|bot passwords]] or using a loginless authentication method such as [[mw:Special:MyLanguage/OAuth/Owner-only consumers|OAuth]] are not affected. If your bot is not using one of those, you should update it; using <code dir=ltr>action=login</code> without a bot password was deprecated [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/message/3EEMN7VQX5G7WMQI5K2GP5JC2336DPTD/|in 2016]]. For most bots, this only requires changing what password the bot uses. [https://phabricator.wikimedia.org/T395205]
* From this week, Wikimedia wikis will allow ES2017 features in JavaScript code for official code, gadgets, and user scripts. The most visible feature of ES2017 is <bdi lang="zxx" dir="ltr"><code>async</code>/<code>await</code></bdi> syntax, allowing for easier-to-read code. Until this week, the platform only allowed up to ES2016, and a few months before that, up to ES2015. [https://phabricator.wikimedia.org/T381537]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.4|MediaWiki]]
'''Meetings and events'''
* Scholarship applications to participate in the [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025|GLAM Wiki Conference 2025]] are now open. The conference will take place from 30 October to 1 November, in Lisbon, Portugal. GLAM contributors who lack the means to support their participation can [[m:Special:MyLanguage/GLAM Wiki 2025/Scholarships|apply here]]. Scholarship applications close on June 7th.
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/23|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W23"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 3 qershor 2025 01:54 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28819186 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-24</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W24"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product|Trust and Safety Product team]] is finalizing work needed to roll out [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] on large Wikipedias later this month. The team has worked with stewards and other users with extended rights to predict and address many use cases that may arise on larger wikis, so that community members can continue to effectively moderate and patrol temporary accounts. This will be the second of three phases of deployment – the last one will take place in September at the earliest. For more information about the recent developments on the project, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts/Updates|see this update]]. If you have any comments or questions, write on the [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|talk page]], and [[m:Event:CEE Catch up Nr. 10 (June 2025)|join a CEE Catch Up]] this Tuesday.
'''Updates for editors'''
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Watchlist expiry|watchlist expiry]] feature allows editors to watch pages for a limited period of time. After that period, the page is automatically removed from your watchlist. Starting this week, you can set a preference for the default period of time to watch pages. The [[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist-pageswatchlist|preferences]] also allow you to set different default watch periods for editing existing pages, pages you create, and when using rollback. [https://phabricator.wikimedia.org/T265716]
[[File:Talk pages default look (April 2023).jpg|thumb|alt=Screenshot of the visual improvements made on talk pages|Example of a talk page with the new design, in French.]]
* The appearance of talk pages will change at almost all Wikipedias ([[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2024/19|some]] have already received this design change, [[phab:T379264|a few]] will get these changes later). You can read details about the changes [[diffblog:2024/05/02/making-talk-pages-better-for-everyone/|on ''Diff'']]. It is possible to opt out of these changes [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion|in user preferences]] ("{{int:discussiontools-preference-visualenhancements}}"). [https://phabricator.wikimedia.org/T319146][https://phabricator.wikimedia.org/T392121]
* Users with specific extended rights (including administrators, bureaucrats, checkusers, oversighters, and stewards) can now have IP addresses of all temporary accounts [[phab:T358853|revealed automatically]] during time-limited periods where they need to combat high-speed account-hopping vandalism. This feature was requested by stewards. [https://phabricator.wikimedia.org/T386492]
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to several more Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-bnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-cywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hawwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-iswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-trwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:27}} community-submitted {{PLURAL:27|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* AbuseFilter editors active on Meta-Wiki and large Wikipedias are kindly asked to update AbuseFilter to make it compatible with temporary accounts. A link to the instructions and the private lists of filters needing verification are [[phab:T369611|available on Phabricator]].
* Lua modules now have access to the name of a page's associated thumbnail image, and on [https://gerrit.wikimedia.org/g/operations/mediawiki-config/+/2e4ab14aa15bb95568f9c07dd777065901eb2126/wmf-config/InitialiseSettings.php#10849 some wikis] to the WikiProject assessment information. This is possible using two new properties on [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Scribunto/Lua reference manual#added-by-extensions|mw.title objects]], named <code dir=ltr>pageImage</code> and <code dir=ltr>pageAssessments</code>. [https://phabricator.wikimedia.org/T131911][https://phabricator.wikimedia.org/T380122]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.5|MediaWiki]]
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/24|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W24"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 10 qershor 2025 03:16 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28846858 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-25</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W25"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translations]] are available.
'''Updates for editors'''
* You can [https://wikimediafoundation.limesurvey.net/359761?lang=en nominate your favorite tools] for the sixth edition of the [[m:Special:MyLanguage/Coolest Tool Award|Coolest Tool Award]]. Nominations are anonymous and will be open until June 25. You can re-use the survey to nominate multiple tools.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:33}} community-submitted {{PLURAL:33|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]].
'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.6|MediaWiki]]
'''In depth'''
* Foundation staff and technical volunteers use Wikimedia APIs to build the tools, applications, features, and integrations that enhance user experiences. Over the coming years, the MediaWiki Interfaces team will be investing in Wikimedia web (HTTP) APIs to better serve technical volunteer needs and protect Wikimedia infrastructure from potential abuse. You can [https://techblog.wikimedia.org/2025/06/12/apis-as-a-product-investing-in-the-current-and-next-generation-of-technical-contributors/ read more about their plans to evolve the APIs in this Techblog post].
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/25|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W25"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 17 qershor 2025 01:37 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28870688 -->
== Growth News #34 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless|class=skin-invert]]
''A quarterly update from the Growth team on our work to improve the new editor experience.''
=== Mentoring new editors ===
In February, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary#Mentorship 2|Mentorship]] was successfully rolled out to 100% of newcomers on English Wikipedia. Following this milestone, we collaborated with Spanish Wikipedia to expand Mentorship coverage to 70% of new accounts, with plans to reach 85% soon unless concerns are raised by mentors. ([[phab:T394867|T394867]])
=== “Add a Link” Task – Iteration and Experimentation ===
Our efforts to improve and scale the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|“Add a Link” structured task]] continued across multiple fronts:
* '''Community Feedback & Model Improvements''': We’ve responded to community concerns with targeted changes:
** Restricting access to newer accounts ([[phab:T393688|T393688]])
** Some links types were removed to align with recommendations written in the English Wikipedia Manual of Style ([[phab:T390683|T390683]])
** Allowing communities to limit “Add a Link” to newcomers ([[phab:T393771|T393771]])
** The model used to suggest the links was improved to ease its training ([[phab:T388258|T388258]])
* '''English Wikipedia rollout and A/B test''': We increased the rollout to 20% of newcomers, with analysis underway. Preliminary data suggests this feature makes new account holders more likely to complete an unreverted edit. ([[phab:T386029|T386029]], [[phab:T382603|T382603]])
* '''Surfacing Structured Tasks''': An experiment where we show “add a link” suggestions to newly registered users while they are reading an article is running on pilot wikis (French, Persian, Indonesian, Portuguese, Egyptian Arabic). Initial results are under analysis. ([[phab:T386029|T386029]])
=== Newcomer Engagement Features ===
* '''“Get Started” notification''': Engineering is in progress for a new notification (Echo/email) to encourage editing among newcomers with zero edits. Early research shows this type of nudge is effective. ([[phab:T392256|T392256]])
* '''Confirmation email:''' We are exploring ways to simplify and improve the initial account confirmation email newly registered users receive. ([[phab:T215665|T215665]])
=== Community Configuration Enhancements ===
Communities can now manage which namespaces are eligible for Event Registration via [[mw:Community Configuration|Community Configuration]]. ([[phab:T385341|T385341]])
=== Annual Planning ===
The Wikimedia Foundation’s 2025–2026 Annual Plan is taking shape. The Growth and Editing teams will focus on the [[metawiki:Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2025-2026/Product_&_Technology_OKRs#Contributor_Experiences_(WE1)|'''Contributor Experiences (WE1)''' objective]], with a focus on increasing '''constructive edits''' by editors with fewer than 100 cumulative contributions.
=== Get Involved ===
We value your insights and ideas! If you would like to participate in a discussion, share feedback, or pilot new features, please reach out on the relevant Phabricator tasks or [[mw:Talk:Growth|at our talk page]], in any language.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 17 qershor 2025 20:51 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=28750629 -->
== Kerkese per patrollues ==
Pershendetje Klein , uroj te jesh mire, ku mind te aplikoj per patrollues sepse me mbaroi afati i caktuar nga ty me pare? Faleminderit. [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 19 qershor 2025 09:59 (CEST)
:Shtroje kandidaturën këtu: [[WP:Kontrolluesit#Kandidatura për kontrollues]] [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 22:15 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] Sapo e shtova faleminderit.[[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 21 qershor 2025 22:28 (CEST)
== Oversized non-free files ==
Hi! I made [[Përdoruesi:MGA73/ReduceNonFree.js]] as a test because I wanted to make it easy to reduce the size on non-free files. As you can see at [[Përdoruesi:MGA73/Non-FreeOversized]] many of the non-free files are bigger than 100,000 px. That is the limit English Wikipedia has per [[:en:Wikipedia:Non-free_content#Image_resolution]]. I could not find a limit on sqwiki but I think files should not be too big. Do you know if there is a formal limit? If not I suggest that one is introduced.
The script should make it easy to downsize the files. But it does not work because only admins can upload a new version of a file. Sadly I spend looooong time trying to find the error before I found out. You are welcome to test it. [[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 qershor 2025 21:02 (CEST)
:Hi, I'm a reviewer on the project. Unfortunately there's no given limit to image size on Albanian Wikipedia, since the documentation is incredibly out-of-date here. I've been working to update it however any organized maintenance efforts in either mainspace or others is slow given our numbers. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 22:28 (CEST)
::Hi [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]! Thank you! I suggest to use bots and scripts for tasks that can be fixed that way so humans do not have to spend time on it. And deleting files in [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] could be a good place to start. If the files are not in use and do not have a license or are non-free they should be deleted. The files in [[:Kategoria:Non Licensed Images]] should be checked. If there are not enough users the help out an alternative is to mass delete all the files. So for example leave a notice on Village Pump and say everyone have 30 days to check and fix files and all files not fixed at the end of that limit will be deleted. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 qershor 2025 23:02 (CEST)
:::Klein is currently on a WikiBreak, so I'd like to page @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] for some help on this so we can sound the alarm with the other Albanian-speaking users. Right now our efforts have been focused on re-examining our featured articles (as evident by the [[Special:PermanentLink/2808642|notice message]] currently on the wiki for logged-in users). [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 23:11 (CEST)
::::Pinging @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] since he's also a lot more active. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 22 qershor 2025 02:32 (CEST)
:::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] I have raised this issue at the local Village Pump here for Albanian users to comment: '''[[WP:Kuvendi#Pastrimi i skedave jo të lira]]''' [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:19 (CEST)
== Standardizimi i artikujve të vendbanimeve në Shqipëri ==
Përshëndetje Klein,
Jam duke punuar këto ditë me përpunimin dhe standardizimin e artikujve për vendbanimet në Shqipëri. Si shembull mund të marrësh [[Shtanën]] për të më dhënë vlerësim. Rreth kësaj teme kisha edhe disa pyetje:
* Emërtimi i artikujve bëhet zakonisht me trajtën e shquar të emrit të vendbanimit (p.sh. ''[[Kukësi]]''). Kjo është në përputhje me rregullat, apo jo? Të vazhdoj kështu?
* Për fshatra me emra të njëjtë, cila formë duhet të zgjidhet për emërtimin e artikujve:
** a) ''Emri i fshatit (emri i njësisë administrative)''
** b) ''Emri i fshatit (emri i bashkisë)''
** Mendoj se forma me bashkinë është më e qartë, dhe në rastet kur ka dy fshatra me të njëjtin emër në të njëjtën bashki, mund të përdorim njësinë administrative për dallim. Gjithashtu, a preferohet kllapa apo presja (si në Wikin anglisht) për këtë lloj diferencimi?
* Në rastet kur një vend është njëkohësisht fshat/qytet dhe njësi administrative/bashki (si ''[[Kolshi (Kukës)|Kolshi]]'' dhe ''[[Njësia administrative Kolsh (Kukës)|Kolshi]]''), a preferohet që të bashkohen në një artikull (si në Wikin anglisht, p.sh. ''[[:en:Kukës]]'') apo të mbahen të ndara?
Faleminderit paraprakisht për kohën dhe ndihmën! [[Përdoruesi:Xhulianoo|Xhulianoo]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhulianoo|diskutimet]]) 21 qershor 2025 13:19 (CEST)
:Kleini është në pushim për momentin, por për t'u përgjigjur pyetjeve:
:* Artikujt për vendet gjithmonë titullohen në të shquar.
:* Mënyra se si po përdoren kthjellimet e vendeve aktualisht është: shteti, pastaj bashkia, pastaj njësia administrative. Të shkruar me kllapa si në kthjellimet për [[Drinas (kthjellim)|Drinas]] dhe [[Arbanasi (kthjellim)|Arbanas]].
:* Evidente prej faktit që [[Tirana]] dhe [[Bashkia Tiranë]] janë artikuj të ndarë— jepi ndarazi lirisht.
:[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 21 qershor 2025 23:20 (CEST)
::Përshëndetje Arbër,
::Edhe pse sa dua unë e shumë të tjerë që të bashkohemi një ditë, teknikisht Drinasi duhet të diferencohet nga shteti, apo jo? Dmth Drinasi (Kosovë) dhe Drinasi (Shqipëri). [[Përdoruesi:Xhulianoo|Xhulianoo]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhulianoo|diskutimet]]) 23 qershor 2025 10:42 (CEST)
:::Teknikisht "Drinas" është emër alternativ për Ratkocin këtu n'Kosovë, prandaj nuk e di pse ka kthjellim. E pasna përzgjedhë një shembull shumë të keq... [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 23 qershor 2025 11:11 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-26</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W26"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* This week, the Moderator Tools and Machine Learning teams will continue the rollout of [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|a new filter to Recent Changes]], releasing it to the third and last batch of Wikipedias. This filter utilizes the Revert Risk model, which was created by the Research team, to highlight edits that are likely to be reverted and help Recent Changes patrollers identify potentially problematic contributions. The feature will be rolled out to the following Wikipedias: {{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-lawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mlwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-mrwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nnwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-pawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-swwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-tlwiki/en}}. The rollout will continue in the coming weeks to include [[mw:Special:MyLanguage/2025 RecentChanges Language Agnostic Revert Risk Filtering|the rest of the Wikipedias in this project]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T391964]
'''Updates for editors'''
* Last week, [[mw:Special:MyLanguage/Trust and Safety Product/Temporary Accounts|temporary accounts]] were rolled out on Czech, Korean, and Turkish Wikipedias. This and next week, deployments on larger Wikipedias will follow. [[mw:Talk:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|Share your thoughts]] about the project. [https://phabricator.wikimedia.org/T340001]
* Later this week, the Editing team will release [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Multi check|Multi Check]] to all Wikipedias (except English Wikipedia). This feature shows multiple [[mw:Special:MyLanguage/Help:Edit check#Reference check|Reference checks]] within the editing experience. This encourages users to add citations when they add multiple new paragraphs to a Wikipedia article. This feature was previously available as an A/B test. [https://analytics.wikimedia.org/published/reports/editing/multi_check_ab_test_report_final.html#summary-of-results The test shows] that users who are shown multiple checks are 1.3 times more likely to add a reference to their edit, and their edit is less likely to be reverted (-34.7%). [https://phabricator.wikimedia.org/T395519]
* A few pages need to be renamed due to software updates and to match more recent Unicode standards. All of these changes are related to title-casing changes. Approximately 71 pages and 3 files will be renamed, across 15 wikis; the complete list is in [[phab:T396903|the task]]. The developers will rename these pages next week, and they will fix redirects and embedded file links a few minutes later via a system settings update.
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:24}} community-submitted {{PLURAL:24|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused pages to scroll upwards when text near the top was selected. [https://phabricator.wikimedia.org/T364023]
'''Updates for technical contributors'''
* Editors can now use Lua modules to filter and transform tabular data for use with [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Extension:Chart]]. This can be used for things like selecting a subset of rows or columns from the source data, converting between units, statistical processing, and many other useful transformations. [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Transforms|Information on how to use transforms is available]]. [https://www.mediawiki.org/wiki/Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project/Updates]
* The <code dir=ltr>all_links</code> variable in [[Special:AbuseFilter|AbuseFilter]] is now renamed to <code dir=ltr>new_links</code> for consistency with other variables. Old usages will still continue to work. [https://phabricator.wikimedia.org/T391811]
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.7|MediaWiki]]
'''In depth'''
* The latest quarterly [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters/34|Growth newsletter]] is available. It includes: the recent updates for the "Add a Link" Task, two new Newcomer Engagement Features, and updates to Community Configuration.
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/26|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W26"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 24 qershor 2025 01:20 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28870688 -->
== This Month in Education: June 2025 ==
<div class="plainlinks" lang="en" dir="ltr">Apologies for writing in English. Please help to translate in your language.
<div style="text-align: center;">
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:2.9em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;">This Month in Education</span>
<span style="font-weight:bold; color:#00A7E2; font-size:1.4em; font-family:'Helvetica Neue', Helvetica, Arial, sans-serif;"> Volume 14 • Issue 6 • June 2025</span>
<div style="border-top:1px solid #a2a9b1; border-bottom:1px solid #a2a9b1; padding:0.5em; font-size:larger; margin-bottom:0.2em">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/June 2025|Contents]] • [[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/June 2025/Headlines|Headlines]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe]]</div>
<div style="color:white; font-size:1.8em; font-family:Montserrat; background:#92BFB1;">In This Issue</div></div>
<div style="text-align: left; column-count: 2; column-width: 35em;">
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Albanian high school students at the Wikimedia Youth Conference 2025 in Prague|Albanian high school students at the Wikimedia Youth Conference 2025 in Prague]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Bolivia has 20 new teachers graduated from the Let's Read Wikipedia in the Classroom program|Bolivia has 20 new teachers graduated from the Let's Read Wikipedia in the Classroom program]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Brazil was present at the EduWiki Conference 2025 in Bogota|Brazil was present at the EduWiki Conference 2025 in Bogota]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Does Wikipedia has future in the times of Chat-GPT|Does Wikipedia has future in the times of Chat-GPT]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/PhilWiki Community promotes accessible multilingual stories for children|PhilWiki Community promotes accessible multilingual stories for children]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Reading and Editing Wikipedia in a Bangladeshi College|Reading and Editing Wikipedia in a Bangladeshi College]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Wikimedia MKD's Workshops in June|Wikimedia MKD's Workshops in June]]
* [[m:Special:MyLanguage/Education/News/June 2025/Wikipedia meets 2500 Ukrainian educators at the country’s biggest education festival|Wikipedia meets 2500 Ukrainian educators at the country’s biggest education festival]]
</div>
<div style="margin-top:10px; text-align: center; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Special:MyLanguage/Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:Special:MyLanguage/MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[:m:User:ZI Jony|ZI Jony]] 27 qershor 2025 09:19 (CEST)</div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/This_Month_in_Education&oldid=28903832 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Unë besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh ''Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj''. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 29 qershor 2025 16:47 (CEST)
:Aktualisht rregullorja thotë se privilegjet u hiqen vetëm atyre administratorëve që nuk kanë kryer asnjë veprim për 2 vjet. Kjo është forma më bazike e rregullores në nivel global dhe meqë SqWiki nuk ka një rregullore të posaçme të veten aplikohen rregullat e përgjithshme. Unë kam propozuar në të shkuarën që rregulli të ndryshohet nga 2 vjet ne 1 dhe që veprimet të jenë administrative në natyrë, sepse ka anëtarë që thjesht bëjnë një redaktim çfarëdo – mjafton dhe t'i shkruajnë një mesazh dikujt vetëm një herë – dhe vazhdojnë të mbajnë në mënyrë jo aq konkrete privilegjet e shtuara. Kjo "fryrje artificiale" e numrit të administratorëve shkakton vështirësi te përdoruesit për të gjetur një administrator aktiv kur kanë nevojë për ndihmë si dhe jep një element artificial bllokimi për kandidaturat e reja pasi kushdo mund të argumentojë që një komunitet kaq i vogël sa i yni nuk ka nevojë për një numër kaq të lartë administratorësh. Pas propozimit tim pati diskutim por nuk u ndërmor kurrë ndonjë veprim konkret në lidhje me të. Kjo dhe për arsye se kontrollimi i veprimeve administrative është disi i vështirë: Ti mund të shohësh lehtësisht kontributet e dikujt por nuk ke një tabelë të mirëfilltë me të gjitha grisjet apo mbrojtjet që ai person ka kryer. Nëse do të vinim një rregullore të tillë, do të duhej që paraprakisht të siguronim një mekanizëm kontrolli për këtë gjë dhe pastaj të mund të nisnim ta aplikonim, përndryshe do të ishte thjesht një rregull fiktiv. [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] gjendet dhe diskutimi i shkuar në lidhje me këtë çështje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 qershor 2025 11:47 (CEST)
::Atëherë insistoj që të paktën të jetë 1 vit dhe që veprimet të jenë administrative në natyrë. Të njejtat defekte i pashë edhe unë, ne të përditësojmë rregulloren njëherë e pastaj merremi me mekanizmin dhe fillojmë filtrimin. Duhet të i'a nisim diku. Nesër e lexoj më thellësisht atë diskutim.. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 00:48 (CEST)
:::Unë dakord jam. "Veprime administrative < 1 për 1 vit => degradim" Nëse dëshiron ta propozosh e të kalohet do të isha dakord. Thjesht duhet diskutuar paraprakisht me Kujdestarët në Meta pasi ata janë të vetmit që kanë mundësi të heqin privilegjet e administratorëve (burokratët mundet vetëm t'i japin). Nëse ata thonë se nuk kanë mekanizma për ta zbatuar atë gjë, edhe nëse pranohet këtu, do të refuzohet nga ata për pazbatueshmëri. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 korrik 2025 15:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Tech News: 2025-27</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="technews-2025-W27"/><div class="plainlinks">
Latest '''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|tech news]]''' from the Wikimedia technical community. Please tell other users about these changes. Not all changes will affect you. [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translations]] are available.
'''Weekly highlight'''
* The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]] has been enabled on all Wikipedias. The extension makes it easier to organize and participate in collaborative activities, like edit-a-thons and WikiProjects, on the wikis. The extension has three features: [[m:Special:MyLanguage/Event Center/Registration|Event Registration]], [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Collaboration list|Collaboration List]], and [[m:Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation List]]. To request the extension for your wiki, visit the [[m:Special:MyLanguage/CampaignEvents/Deployment status#How to Request the CampaignEvents Extension for your wiki|Deployment information page]].
'''Updates for editors'''
* AbuseFilter maintainers can now [[mw:Special:MyLanguage/Extension:IPReputation/AbuseFilter variables|match against IP reputation data]] in [[mw:Special:MyLanguage/Extension:AbuseFilter|AbuseFilters]]. IP reputation data is information about the proxies and VPNs associated with the user's IP address. This data is not shown publicly and is not generated for actions performed by registered accounts. [https://phabricator.wikimedia.org/T354599]
* Hidden content that is within [[mw:Special:MyLanguage/Manual:Collapsible elements|collapsible parts of wikipages]] will now be revealed when someone searches the page using the web browser's "Find in page" function (Ctrl+F or ⌘F) in supporting browsers. [https://phabricator.wikimedia.org/T327893][https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Reference/Global_attributes/hidden#browser_compatibility]
* [[File:Octicons-gift.svg|12px|link=|class=skin-invert|Wishlist item]] A new feature, called [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData/Template discovery|Favourite Templates]], will be deployed later this week on all projects (except English Wikipedia, which will receive the feature next week), following a piloting phase on Polish and Arabic Wikipedia, and Italian and English Wikisource. The feature will provide a better way for new and experienced contributors to recall and discover templates via the template dialog, by allowing users to put templates on a special "favourite list". The feature works with both the visual editor and the wikitext editor. The feature is a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist/Focus areas/Template recall and discovery|community wishlist focus area]].
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] View all {{formatnum:31}} community-submitted {{PLURAL:31|task|tasks}} that were [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Recently resolved community tasks|resolved last week]]. For example, a bug was fixed that had caused some Notifications to be sent multiple times. [https://phabricator.wikimedia.org/T397103]
'''Updates for technical contributors'''
* [[File:Octicons-sync.svg|12px|link=|class=skin-invert|Recurrent item]] Detailed code updates later this week: [[mw:MediaWiki 1.45/wmf.8|MediaWiki]]
'''''[[m:Special:MyLanguage/Tech/News|Tech news]]''' prepared by [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/Writers|Tech News writers]] and posted by [[m:Special:MyLanguage/User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News#contribute|Contribute]] • [[m:Special:MyLanguage/Tech/News/2025/27|Translate]] • [[m:Tech|Get help]] • [[m:Talk:Tech/News|Give feedback]] • [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|Subscribe or unsubscribe]].''
</div><section end="technews-2025-W27"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 1 korrik 2025 01:40 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tech_ambassadors&oldid=28917415 -->
== Books & Bytes – Issue 69 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> <div style = "font-size: 1.5em; margin: 0 100px"> [[File:Bookshelf.jpg|right|175px]]</div> <div style = "line-height: 1.2"> <span style="font-size: 2em; font-family: Copperplate, 'Copperplate Gothic Light', serif">'''The Wikipedia Library''': ''Books & Bytes''</span><br /> Issue 69, May–June 2025 </div> <div style = "margin-top: 1.5em; border: 3px solid #ae8c55; border-radius: .5em; padding: 1em 1.5em; font-size: 1.2em">
In this issue we highlight a new partnership, Citation Watchlist and, as always, a roundup of news and community items related to libraries and digital knowledge.
<big>'''[[:m:The Wikipedia Library/Newsletter/May-June 2025|Read the full newsletter]]'''</big> </div> </div> <small>Sent by [[m:User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] on behalf of The Wikipedia Library team – 1 korrik 2025 15:11 (CEST)</small>
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=The_Wikipedia_Library/Newsletter/Recipients&oldid=28917472 -->
8w2u5nrogowbw76w5ihuo6qazk0k838
Artan Didi
0
145630
2813901
1629540
2025-07-01T17:16:39Z
Mitrovica02
128863
2813901
wikitext
text/x-wiki
'''Artan Didi''' është Drejtor i Përgjithshëm i Policisë së Shtetit Shqiptar. Ai e ka nisur karrierën në vitin e vështirë 1997. Ka qenë drejtues i repartit të forcave speciale RENEA deri në vitin 2000. Më pas ka drejtuar Forcat e Ndërhyrjes së Shpejtë. Në vitin 2005 doli në lirim. Pasi nisi një biznes privat, emigroi me lotari amerikane bashkë me familjen në këtë vend. Didi është plagosur rëndë gjatë një operacioni për kapjen e një të kërkuari për terrorizëm në Tiranë. Bëhet fjalë për operacionin për arrestimin e arabo- egjiptianit Muhamed Omar Al- Said.<ref>{{cite news|url=https://shqiptarja.com/lajm/kush-euml-sht-euml-artan-didi-jet-euml-shkrimi-br-i-kreut-t-euml-policis-euml-s-euml-shtetit|title=Kush është Artan Didi, jetëshkrimi i kreut të Policisë së Shtetit|work=shqiptarja.com|language=sq}}</ref>
==Burime==
{{reflist}}
[[Kategoria:Lindje 1963]]
[[Kategoria:Njerëz nga Tepelena]]
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Ushtarakë shqiptarë]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
4anjph35s90f6aikkqtxkn75babz3jb
Basili II
0
147042
2814005
1914444
2025-07-02T00:06:21Z
Sebastian Dionizi
123522
shtova linqe
2814005
wikitext
text/x-wiki
{{joref}}
'''Basil II''' ([[Gjuha greke|Greqisht]]: Βασίλειος Β΄, Basileios II; 958 – 15 Dhjetorë 1025) ishte një [[Perandoria Bizantine|perandor i Bizantit]] nga dinastia e Makedonëve i cili sundoi nga 10 Janari 976 deri më 15 Dhjetorë 1025. Ishte i biri i Romanusit II. Në kohën e vetë ishte i njohur si Basil Porphyrogenituesi dhe si Basili i Riu, për të veçuar atë nga Basili I Makedoni.
Vitet e para të regjimit të tij ishin të dominuar nga luftërat civile kundër gjeneralëve të fuqishëm të aristokracisë Anadolliane. Pas nënshtrimit të tyre Basili filloi të stabilizonte dhe të zgjeronte kufiret lindore, kurse në perëndim ishte i fokusuar veçanërisht në nënshtrimin e [[Bullgarët|Bullgarëve]], armiqtë më të mëdhenjë të Perandorisë. Për luften e tij ndaj Bullgarëve u bë i njohur edhe si "Vrasësi i Bullgarëve" (Greqisht: Βουλγαροκτόνος, Boulgaroktonos). Pak para vdekjes së tij Bizanti kishte një shtrirje prej Italisë së Jugut gjerë në [[Kaukazi (regjion)|Kaukaz]], dhe prej [[Danubi]]t deri te kufijtë e [[Palestina|Palestinës]]; s'kishte pasur zgjerim më të madh territorial Perandoria që prej katër shekujve.
Pavarësisht prej luftës konstante që mbretëronte asokohe Basili e tregoi vetën si administrues i shkëlqyeshëm, duke zvogëluar fuqinë e familjeve të mëdha që ishin pronarë të tokave të shumta të cilët dominonin administratën dhe ushtrinë e perandorisë. Një tjetër lëvizje e tij e cila do të ishte me rëndësi afatëgjate ishte Martesa e motrës së tij Anës me Vladimir I të Kievit, në ndërrim me mbështetje ushtarake, e cila rezultoi me konvertimin e Rusëve në fenë e krishterë dhe inkorporimin e tyre në traditën kulturore dhe religjioze.
==Fëmijëria==
Basili ishte i biri i perandorit [[Romanos II]] dhe perandores Theophani, e cila ishte nga [[Lakonia|Lakonia e Peleponezit]], ndoshta nga qyteti i [[Sparta|Spartës]]. Origjina e babait të tij është e pasigurt. Paraardhësi i tij i supozuar [[Basili I]], themeluesi i dinastisë, mendohej se mund të ketë qenë [[Armenët|Armenë]], [[Sllavët|Sllavë]] ose [[Grekët e lashtë|Grek]]. Por babai i stër-gjyshit të Basil II mendohet se nuk ishte Basili I, por [[Mikaeli III]]. Familja e Mikaelit III ishin anadollian nga [[Phrygia]] dhe me kulturë dhe gjuhë greke. Më 960 Basilit u dha hise në fron nga babai i tij, i cili vdiq 3 vite më vonë kur Basili ishte vetëm 5 vjeç. Për arsye se Basili dhe vëllau i tij (i cili do të bëhej pas Basilit perandori) ishin shumë të rinjë që të marrin fronin, nëna e tyre u martua me një nga gjeneralët e Romanos (burrit të saj), që mori fronin si Perandor Nikephoros II Phokas në 963. Nikephoros është vrarë në vitin 969 nga nipi i tij John I Tzimisces, i cili pastaj u shpall perandorë dhe sundoi për shtatë vite. Kur më 10 Janar 976 Tzimisces vdiq, më në fund Basili II e mori fronin.
==Rebelimet e Anadollit dhe Aleanca me Rusët==
Basili u shqua si ushtarë trim dhe kalorës madhështorë, dhe do të dëshmonte vetën si një gjeneral të aftë dhe sundues të fortë. Në vitet e hershme të sundimit të tij administrata qëndronte në dorë të Basil Lekapenosit (një djalë ilegjitim i perandorit Romanos I), president i senatit, një politikan i zgjuar e dinak i cili shpresonte se perandorët e rinjë do të bëheshin kukulla të tij. Basili priti dhe vëzhgojë duke mos u përzier, duke u kushtuar në mësimin e detajeve rreth administratës dhe shkencave ushtarake.
Edhe pse Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces ishin udhëheqës briliant ushtarak, të dytë treguan dobësi në lidhje me punët administrative. Pak para përfundimit të sundimit të Tzimisces ai me vonesë planifikojë zvogëlimin e fuqisë së pronarëve të tokave, dhe vdekja e tij e cila erdh shpejt pasi që kishte folur kundër tyre shpërndau fjalë se ishte helmuar nga Basil Lekapenos. Ky i fundit kishte siguruar prona të mëdha në mënyrë ilegale dhe frikohej nga një investigim dhe denim.
Si rezultat i dështimeve të pararendësve të tij, Basili II e gjeti vetën në probleme serioze që në fillim të sundimit të tij. Dy pjesëtarë të elitës ushtarake anadolliane, Bardas Skleros dhe Bardas Phokas kishin mjete të bollshme për të ngritur në këmbë një rebelion kundër autoritetit të Basilit II. Motivet kryesore të këtyre burrave (të dytë ishin gjeneralë me eksperiencë) ishin që të marrin pozitat e Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces dhe që të japin Basilit një rol të pafuqishëm. Basili II, duke treguar një prirje për pamëshirësi (e cila më vonë edhe do të bëhej tipari i tij dallues), personalisht merr fushën e betejës dhe shtyp rebelionet e të dyve, Bardas Skleros (979) dhe Bardas Phokas (989), me ndihmën e 12,000 trupave Gjeorgjiane.
Marrëdhënia ndërmjet Skleros dhe Phokas ishin interesante: Phokas kishte qenë ndihmues për shuarjen e rebelimit të Skleros, por kur Phokas më vonë u rebelua vetë, Skleros u kthye nga eksili që të ndihmojë armikun e tij të vjetër. Kur Phokas vdiq në betejë, Skleros i cili ishte burgosur nga Phokas merr në dorë rebelionin, para se të detyrohej të dorëzohej në vitin 989 nga Basili. Sklerosit i ishte lejuar të jetonte, por ditët e mëtejshme të jetës së tij ai u detyrua ti kaloi si qorr.
Këto rebelime kishin një efekt në pikëpamjen dhe metodën e qeverisjes se Basilit. Historiani Psellus përshkruan Bardas Sklerosin e mundur, duke i dhënë Basilit një këshillë: "Hjeq guvernatorët të cilët bëhen tej-krenar. Mos i lejo gjeneralët në fushatat e tyre të kenë resurse të tepërta. Rraskapit ata me kërkesa të pavendta, që të mbahen të angazhuar me aferat e tyre. Mos lejo asnjë grua nëpër Këshillet Imperiale. Bënu i paarritshëm nga askush. Mos i ndaj planet e tua me askënd." Basili, siç u duk, do të mirrte këtë këshillë afër zemrës.
Në mënyrë që të shkatërrojë këto revolta të rrezikshme, Basili formojë një aleancë me princ Vladimir I të Kievit, i cili pushtoj më 988 Chersonesos, bazën kryesore perandorake në Krim. Vladimiri ofrojë që të kthejë Chersonesosin dhe të jap 6,000 ushtarl si riforcim për ushtrinë e Basilit. Si shkëmbim donte dorën e motrës së Basilit, Anën. Së pari Basili hezitojë. Bizantinët shikonin të gjithë popujt e veriut, [[Frankët]] apo Sllavët si barbarë. Ana vetë nuk donte të martohej me një barbarë, sepse një martesë si kjo nuk do të kishte ndonjë vlerë në kronikat e perandorisë.
Vladimiri kishte ndërmarrë shumë kërkime në religjione të ndryshme, bile edhe ksihte dërguar delegatë të shumtë nëpër vende të ndryshme. Martesa nuk ishte arsyeja primare për tu konvertuar në fenë Ortodokse. Kur Vladimiri pranoj që të pagëzohej dhe që të konvertojë popullin e tij në fenë e krishterë, Basili më në fund ia dha dorën e motrës. Vladimiri dhe Ana u martuan në 989 në Krim. Rekrutimet te populli i Rusëve ishin vegla kryeesore për të ndal rebelionin, dhe më vonë u formua me ta [[Roja Varangjiane]]. Kjo martesë kishte rëndësi të mëdha afatëgjate, duke qenë ndodhia kryesore pse Dukati i madh i Moskës, shumë shekuj më vonë, shpalli vetën si "Roma e tretë", dhe pa vetën si trashëgimtare të politikës dhe kulturës Bizantine.
Rënja e Basil Lekapenos pasoj pas shtypjes së rebelionit. Ai ishte akuzuar për bashkëpunim me rebelët dhe u dënua me eksil dhe konfiskimin e të gjitha pronave të tij. Duke mbrojtur shtresat e ulëta dhe të mesme, Basili II zhvillojë luftë të pamëshirshme ndaj sistemeve të pronave të mëdha në [[Azia e Vogël|Azinë e vogël]].
==Fushatat ndaj Kalifatit të Fatimidëve==
Konflikti i mbrendshëm u shua dhe Basili II kthejë vëmendjene tij në armiqtë e jashtëm të perandorisë. Lufta civile në Bizant kishte dobësuar pozitat në lindje të perandorisë, dhe gjithçka e arritur prej Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces gati ishte humbur kundër Fatimidëve.
Në 987/988 një armëpushim u nënshkrua me Fatimidët: Ishin marrë vesh që të shkëmbejnë të burgosurit; u njohë perandori Bizantin si mbrojtës i krishterëve nën sundin e Fatimidëve, dhe Kalifi i Fatimidëve si mbrojtës i muslimanëve nën sundin e Bizantinëve; dhe u morrën vesh që të ndërrohej emri në lutjen e të premtës në xhaminë e Konstantinopojës nga Kalifati i Abasidëve në Kalifatin e Fatimidëve. Megjithatë, në vitin 991 Fatimidët nisën një fushatë kundër Emiratit të Alepos nën Hamdanidët, një protektorat Bizantin, ndoshta me mendjen se Bizanti nuk do të ndërhynte. Nën guvernatorin e Damaskut, Manjutakinit, Fatimidët korrën suksese të shumta kundër Hamdanidëve dhe aleatëve Bizantin. Një ndër fitoret më të sukseshme ishte ajo në betejën e Orontes kundër dukës së Antiokit, Michael Bourtzes, në shtatorë viti 994. Kjo e fundit e detyrojë Basilin të ndërhyjë personalisht në lindje. Në një fushatë Blitz ai marshoi me ushtrinë e tij për 16 ditë tejpërtej Anadollit dhe mbërriti në Alepo në prillë 995. Ushtria e Fatimidëve u detyrua të tërhiqej pa bërë as betejë. Bizantinët rrethuan Tripolisin, pa sukses, dhe okupuan Tartusin të cilin e rifortifikuan dhe e garnizuan me trupa armeniane. Kalifi i Fatimidëve Al-Aziz tani u përgadit që të marrë personalisht fushën e betejës kundër Bizantinëve.
Luftimet vazhduan ndërmjet këtyre dy fuqive pasiqë Bizantinët mbështetën një kryengritje anti-Fatimide në Tyre. Në vitin 998 Bizantinët nën Damian Dalassenos nisën një sulm në Apamea, por gjenerali Jaush ibn al-Samsama i mundi më 19 Korrik 998. Kjo humbje e shpie Basilin edhe njëherë në Siri në tetorë ti vitit 999. Basili kaloi 3 muaj në Siri, ku gjatë kësaj kohe Bizantinët bastisën Baalbekun, pushtuan Shaizarin, dhe pushtuan tri fortesa tjera në afërsi, plus plaçkitën Rafaniyan. Një tjetër rrethim i Tripolisit u tregua i pasuksesshëm. Mirëpo, vëmendja e Basilit devioj në zhvillimet në Armeni. Ai u nis për në Kiliki në janar dhe dërgoi një ambasadë në Kajro. Në vitin 1000 u nënshkrua një armëpushim 10 vjeçarë. Gjatë regjimit të al-Hakim bi-Amr Allah (996-1021) marrëdhient ndërmjet Bizantit dhe Fatimidëve qëndruan paqësore, ngaqe al-Hakimi ishte i interesuar më shum për punët e brendshme. Madje edhe me njohjen e pushtetit Fatimid në Alepo nga Lu'lu' i Alepos në 1004, dhe të instalimit të Fatik Aziz al-Dawla si emir në 1017 nuk shpiu deri te veprime ushtarake të mëtejme. Kjo mund të ketë qenë edhe se u morën vesh se Alepo do të vazhdonte pagesen e tributit ndaj Bizantint.
==Pushtimi i Bullgarisë==
Një tjetër synim i Basili ishte edhe kthimi i tokave të dikurshme Bizantine. Në fillim të mijëvjeçarit të dytë ai filloi luftën me kundërshtarin e tij kryesorë, Samuelin e Bullgarisë. Bullgaria ishte nënshtruar pjesërisht nga John I Tzimisces pas invasionit të Svyatoslav I të Kievit, por pjesë të vendit kishin mbetur jashtë kontrollës së Bizantit nën kontrollën e Samuelit dhe vëllezërve të tij.
Meqenëse bullgarët ishin duke shkatërruar e plaçkitur tokat Bizantine që nga viti 976, qeveria Bizantine deshi të shkaktoj përçarje ndërmjet tyre, dhe për të arritur këtë ata lejuan ikjen e Boris II të Bullgarisë nga burgjet e tyre. Kjo dredhi dështoi, kështu që Basili përdori një pushim nga konflikti i tij me fisnikërinë dhe drejtoi një ushtri prej 30,000 burrave që të rrethojnë Sofinë më 986. I shqetësuar ndaj lojalitetit të disa guvernatorëve të tij, Basili ndërpreu rrethimin dhe marshoi prapa në Thraki, ku ra në një pritë dhe pësoi një disfatë serioze në betejën te portat e Trajanit.Pas vdekjes se tij perandoria Bizantine u shperbe brenda gjysme shekulli.
[[Kategoria:Bizantinë]]
[[Kategoria:Perandorë]]
oaargm8caj85ne7bcl3t067zi0gaqxt
2814007
2814005
2025-07-02T00:15:36Z
Sebastian Dionizi
123522
Garda Varangiane eshte shqiptimi i duhur
2814007
wikitext
text/x-wiki
{{joref}}
'''Basil II''' ([[Gjuha greke|Greqisht]]: Βασίλειος Β΄, Basileios II; 958 – 15 Dhjetorë 1025) ishte një [[Perandoria Bizantine|perandor i Bizantit]] nga dinastia e Makedonëve i cili sundoi nga 10 Janari 976 deri më 15 Dhjetorë 1025. Ishte i biri i Romanusit II. Në kohën e vetë ishte i njohur si Basil Porphyrogenituesi dhe si Basili i Riu, për të veçuar atë nga Basili I Makedoni.
Vitet e para të regjimit të tij ishin të dominuar nga luftërat civile kundër gjeneralëve të fuqishëm të aristokracisë Anadolliane. Pas nënshtrimit të tyre Basili filloi të stabilizonte dhe të zgjeronte kufiret lindore, kurse në perëndim ishte i fokusuar veçanërisht në nënshtrimin e [[Bullgarët|Bullgarëve]], armiqtë më të mëdhenjë të Perandorisë. Për luften e tij ndaj Bullgarëve u bë i njohur edhe si "Vrasësi i Bullgarëve" (Greqisht: Βουλγαροκτόνος, Boulgaroktonos). Pak para vdekjes së tij Bizanti kishte një shtrirje prej Italisë së Jugut gjerë në [[Kaukazi (regjion)|Kaukaz]], dhe prej [[Danubi]]t deri te kufijtë e [[Palestina|Palestinës]]; s'kishte pasur zgjerim më të madh territorial Perandoria që prej katër shekujve.
Pavarësisht prej luftës konstante që mbretëronte asokohe Basili e tregoi vetën si administrues i shkëlqyeshëm, duke zvogëluar fuqinë e familjeve të mëdha që ishin pronarë të tokave të shumta të cilët dominonin administratën dhe ushtrinë e perandorisë. Një tjetër lëvizje e tij e cila do të ishte me rëndësi afatëgjate ishte Martesa e motrës së tij Anës me Vladimir I të Kievit, në ndërrim me mbështetje ushtarake, e cila rezultoi me konvertimin e Rusëve në fenë e krishterë dhe inkorporimin e tyre në traditën kulturore dhe religjioze.
==Fëmijëria==
Basili ishte i biri i perandorit [[Romanos II]] dhe perandores Theophani, e cila ishte nga [[Lakonia|Lakonia e Peleponezit]], ndoshta nga qyteti i [[Sparta|Spartës]]. Origjina e babait të tij është e pasigurt. Paraardhësi i tij i supozuar [[Basili I]], themeluesi i dinastisë, mendohej se mund të ketë qenë [[Armenët|Armenë]], [[Sllavët|Sllavë]] ose [[Grekët e lashtë|Grek]]. Por babai i stër-gjyshit të Basil II mendohet se nuk ishte Basili I, por [[Mikaeli III]]. Familja e Mikaelit III ishin anadollian nga [[Phrygia]] dhe me kulturë dhe gjuhë greke. Më 960 Basilit u dha hise në fron nga babai i tij, i cili vdiq 3 vite më vonë kur Basili ishte vetëm 5 vjeç. Për arsye se Basili dhe vëllau i tij (i cili do të bëhej pas Basilit perandori) ishin shumë të rinjë që të marrin fronin, nëna e tyre u martua me një nga gjeneralët e Romanos (burrit të saj), që mori fronin si Perandor Nikephoros II Phokas në 963. Nikephoros është vrarë në vitin 969 nga nipi i tij John I Tzimisces, i cili pastaj u shpall perandorë dhe sundoi për shtatë vite. Kur më 10 Janar 976 Tzimisces vdiq, më në fund Basili II e mori fronin.
==Rebelimet e Anadollit dhe Aleanca me Rusët==
Basili u shqua si ushtarë trim dhe kalorës madhështorë, dhe do të dëshmonte vetën si një gjeneral të aftë dhe sundues të fortë. Në vitet e hershme të sundimit të tij administrata qëndronte në dorë të Basil Lekapenosit (një djalë ilegjitim i perandorit Romanos I), president i senatit, një politikan i zgjuar e dinak i cili shpresonte se perandorët e rinjë do të bëheshin kukulla të tij. Basili priti dhe vëzhgojë duke mos u përzier, duke u kushtuar në mësimin e detajeve rreth administratës dhe shkencave ushtarake.
Edhe pse Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces ishin udhëheqës briliant ushtarak, të dytë treguan dobësi në lidhje me punët administrative. Pak para përfundimit të sundimit të Tzimisces ai me vonesë planifikojë zvogëlimin e fuqisë së pronarëve të tokave, dhe vdekja e tij e cila erdh shpejt pasi që kishte folur kundër tyre shpërndau fjalë se ishte helmuar nga Basil Lekapenos. Ky i fundit kishte siguruar prona të mëdha në mënyrë ilegale dhe frikohej nga një investigim dhe denim.
Si rezultat i dështimeve të pararendësve të tij, Basili II e gjeti vetën në probleme serioze që në fillim të sundimit të tij. Dy pjesëtarë të elitës ushtarake anadolliane, Bardas Skleros dhe Bardas Phokas kishin mjete të bollshme për të ngritur në këmbë një rebelion kundër autoritetit të Basilit II. Motivet kryesore të këtyre burrave (të dytë ishin gjeneralë me eksperiencë) ishin që të marrin pozitat e Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces dhe që të japin Basilit një rol të pafuqishëm. Basili II, duke treguar një prirje për pamëshirësi (e cila më vonë edhe do të bëhej tipari i tij dallues), personalisht merr fushën e betejës dhe shtyp rebelionet e të dyve, Bardas Skleros (979) dhe Bardas Phokas (989), me ndihmën e 12,000 trupave Gjeorgjiane.
Marrëdhënia ndërmjet Skleros dhe Phokas ishin interesante: Phokas kishte qenë ndihmues për shuarjen e rebelimit të Skleros, por kur Phokas më vonë u rebelua vetë, Skleros u kthye nga eksili që të ndihmojë armikun e tij të vjetër. Kur Phokas vdiq në betejë, Skleros i cili ishte burgosur nga Phokas merr në dorë rebelionin, para se të detyrohej të dorëzohej në vitin 989 nga Basili. Sklerosit i ishte lejuar të jetonte, por ditët e mëtejshme të jetës së tij ai u detyrua ti kaloi si qorr.
Këto rebelime kishin një efekt në pikëpamjen dhe metodën e qeverisjes se Basilit. Historiani Psellus përshkruan Bardas Sklerosin e mundur, duke i dhënë Basilit një këshillë: "Hjeq guvernatorët të cilët bëhen tej-krenar. Mos i lejo gjeneralët në fushatat e tyre të kenë resurse të tepërta. Rraskapit ata me kërkesa të pavendta, që të mbahen të angazhuar me aferat e tyre. Mos lejo asnjë grua nëpër Këshillet Imperiale. Bënu i paarritshëm nga askush. Mos i ndaj planet e tua me askënd." Basili, siç u duk, do të mirrte këtë këshillë afër zemrës.
Në mënyrë që të shkatërrojë këto revolta të rrezikshme, Basili formojë një aleancë me princ Vladimir I të Kievit, i cili pushtoj më 988 Chersonesos, bazën kryesore perandorake në Krim. Vladimiri ofrojë që të kthejë Chersonesosin dhe të jap 6,000 ushtarl si riforcim për ushtrinë e Basilit. Si shkëmbim donte dorën e motrës së Basilit, Anën. Së pari Basili hezitojë. Bizantinët shikonin të gjithë popujt e veriut, [[Frankët]] apo Sllavët si barbarë. Ana vetë nuk donte të martohej me një barbarë, sepse një martesë si kjo nuk do të kishte ndonjë vlerë në kronikat e perandorisë.
Vladimiri kishte ndërmarrë shumë kërkime në religjione të ndryshme, bile edhe ksihte dërguar delegatë të shumtë nëpër vende të ndryshme. Martesa nuk ishte arsyeja primare për tu konvertuar në fenë Ortodokse. Kur Vladimiri pranoj që të pagëzohej dhe që të konvertojë popullin e tij në fenë e krishterë, Basili më në fund ia dha dorën e motrës. Vladimiri dhe Ana u martuan në 989 në Krim. Rekrutimet te populli i Rusëve ishin vegla kryeesore për të ndal rebelionin, dhe më vonë u formua me ta [[Roja Varangjiane|Garda Varangiane]]. Kjo martesë kishte rëndësi të mëdha afatëgjate, duke qenë ndodhia kryesore pse Dukati i madh i Moskës, shumë shekuj më vonë, shpalli vetën si "Roma e tretë", dhe pa vetën si trashëgimtare të politikës dhe kulturës Bizantine.
Rënja e Basil Lekapenos pasoj pas shtypjes së rebelionit. Ai ishte akuzuar për bashkëpunim me rebelët dhe u dënua me eksil dhe konfiskimin e të gjitha pronave të tij. Duke mbrojtur shtresat e ulëta dhe të mesme, Basili II zhvillojë luftë të pamëshirshme ndaj sistemeve të pronave të mëdha në [[Azia e Vogël|Azinë e vogël]].
==Fushatat ndaj Kalifatit të Fatimidëve==
Konflikti i mbrendshëm u shua dhe Basili II kthejë vëmendjene tij në armiqtë e jashtëm të perandorisë. Lufta civile në Bizant kishte dobësuar pozitat në lindje të perandorisë, dhe gjithçka e arritur prej Nikephoros II Phokas dhe John I Tzimisces gati ishte humbur kundër Fatimidëve.
Në 987/988 një armëpushim u nënshkrua me Fatimidët: Ishin marrë vesh që të shkëmbejnë të burgosurit; u njohë perandori Bizantin si mbrojtës i krishterëve nën sundin e Fatimidëve, dhe Kalifi i Fatimidëve si mbrojtës i muslimanëve nën sundin e Bizantinëve; dhe u morrën vesh që të ndërrohej emri në lutjen e të premtës në xhaminë e Konstantinopojës nga Kalifati i Abasidëve në Kalifatin e Fatimidëve. Megjithatë, në vitin 991 Fatimidët nisën një fushatë kundër Emiratit të Alepos nën Hamdanidët, një protektorat Bizantin, ndoshta me mendjen se Bizanti nuk do të ndërhynte. Nën guvernatorin e Damaskut, Manjutakinit, Fatimidët korrën suksese të shumta kundër Hamdanidëve dhe aleatëve Bizantin. Një ndër fitoret më të sukseshme ishte ajo në betejën e Orontes kundër dukës së Antiokit, Michael Bourtzes, në shtatorë viti 994. Kjo e fundit e detyrojë Basilin të ndërhyjë personalisht në lindje. Në një fushatë Blitz ai marshoi me ushtrinë e tij për 16 ditë tejpërtej Anadollit dhe mbërriti në Alepo në prillë 995. Ushtria e Fatimidëve u detyrua të tërhiqej pa bërë as betejë. Bizantinët rrethuan Tripolisin, pa sukses, dhe okupuan Tartusin të cilin e rifortifikuan dhe e garnizuan me trupa armeniane. Kalifi i Fatimidëve Al-Aziz tani u përgadit që të marrë personalisht fushën e betejës kundër Bizantinëve.
Luftimet vazhduan ndërmjet këtyre dy fuqive pasiqë Bizantinët mbështetën një kryengritje anti-Fatimide në Tyre. Në vitin 998 Bizantinët nën Damian Dalassenos nisën një sulm në Apamea, por gjenerali Jaush ibn al-Samsama i mundi më 19 Korrik 998. Kjo humbje e shpie Basilin edhe njëherë në Siri në tetorë ti vitit 999. Basili kaloi 3 muaj në Siri, ku gjatë kësaj kohe Bizantinët bastisën Baalbekun, pushtuan Shaizarin, dhe pushtuan tri fortesa tjera në afërsi, plus plaçkitën Rafaniyan. Një tjetër rrethim i Tripolisit u tregua i pasuksesshëm. Mirëpo, vëmendja e Basilit devioj në zhvillimet në Armeni. Ai u nis për në Kiliki në janar dhe dërgoi një ambasadë në Kajro. Në vitin 1000 u nënshkrua një armëpushim 10 vjeçarë. Gjatë regjimit të al-Hakim bi-Amr Allah (996-1021) marrëdhient ndërmjet Bizantit dhe Fatimidëve qëndruan paqësore, ngaqe al-Hakimi ishte i interesuar më shum për punët e brendshme. Madje edhe me njohjen e pushtetit Fatimid në Alepo nga Lu'lu' i Alepos në 1004, dhe të instalimit të Fatik Aziz al-Dawla si emir në 1017 nuk shpiu deri te veprime ushtarake të mëtejme. Kjo mund të ketë qenë edhe se u morën vesh se Alepo do të vazhdonte pagesen e tributit ndaj Bizantint.
==Pushtimi i Bullgarisë==
Një tjetër synim i Basili ishte edhe kthimi i tokave të dikurshme Bizantine. Në fillim të mijëvjeçarit të dytë ai filloi luftën me kundërshtarin e tij kryesorë, Samuelin e Bullgarisë. Bullgaria ishte nënshtruar pjesërisht nga John I Tzimisces pas invasionit të Svyatoslav I të Kievit, por pjesë të vendit kishin mbetur jashtë kontrollës së Bizantit nën kontrollën e Samuelit dhe vëllezërve të tij.
Meqenëse bullgarët ishin duke shkatërruar e plaçkitur tokat Bizantine që nga viti 976, qeveria Bizantine deshi të shkaktoj përçarje ndërmjet tyre, dhe për të arritur këtë ata lejuan ikjen e Boris II të Bullgarisë nga burgjet e tyre. Kjo dredhi dështoi, kështu që Basili përdori një pushim nga konflikti i tij me fisnikërinë dhe drejtoi një ushtri prej 30,000 burrave që të rrethojnë Sofinë më 986. I shqetësuar ndaj lojalitetit të disa guvernatorëve të tij, Basili ndërpreu rrethimin dhe marshoi prapa në Thraki, ku ra në një pritë dhe pësoi një disfatë serioze në betejën te portat e Trajanit.Pas vdekjes se tij perandoria Bizantine u shperbe brenda gjysme shekulli.
[[Kategoria:Bizantinë]]
[[Kategoria:Perandorë]]
0hvf1y08sbcl6qlr4muv5z6qtg0ti0o
Stampa:Harta Laosi
10
155091
2814021
1469060
2025-07-02T04:47:30Z
Milenioscuro
43462
svg
2814021
wikitext
text/x-wiki
{{#switch:{{{1}}}
| name = Laosi
| top = 22.9
| bottom = 13.6
| left = 99.7
| right = 108.0
| image = Laos location map.svg
| image1 = Laos relief location map.svg
}}<noinclude>[[Kategoria:Stampat e hartave të vendndodhjes sipas shtetit|{{PAGENAME}}]]{{Harta/Info}}
<!-- Interwiki -->
</noinclude>
c1duhxcxf8btpzrtikyc0wqm03mjkod
Stampa:Infobox institute
10
166055
2814032
1536131
2025-07-02T08:26:59Z
Berishasinan
99865
2814032
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
|bodyclass= vcard
|aboveclass= fn org
|above = {{{name|}}}
|image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image = {{#if:{{{image|}}} | {{{image}}} | {{{image_name|}}} }} | size = {{{image_size|}}} | sizedefault = frameless | alt = {{{image_alt|}}} }}
|caption = {{{caption|}}}
|data1 = {{#if:{{{latin_name|}}} | [[Latin]]: ''{{{latin_name}}}''}}
|label2 = <span class="note">Moto</span>
|data2 = {{{motto|}}}
|label3 = <span class="note">Motto in English</span>
|data3 = {{{mottoeng|}}}
|label4 = Institucion epror
|data4 = {{{parent|}}}
|label5 = Themelues
|data5 = {{{founder|}}}
|label6 = Themeluar
|data6 = {{{established|}}}
|label7 = Misioni
|data7 = {{{mission|}}}
|label8 = Fokusi
|data8 = {{{focus|}}}
|label9 = President
|data9 = {{{president|}}}
|label10 = Kryesues
|data10 = {{{chairman|}}}
|label11 = {{If empty|{{{head_label|}}}|Kryetar}}
|data11 = {{{head|}}}
|label12 = Staf akademik
|data12 = {{{faculty|}}}
|label13 = Adjunct faculty
|data13 = {{{adjunct_faculty|}}}
|label14 = Staf
|data14 = {{{staff|}}}
|label15 = Njerëz kyçë
|data15 = {{{key_people|}}}
|label16 = Buxheti
|data16 = {{{budget|}}}
|label17 = [[Financial endowment|Endowment]]
|data17 = {{{endowment|}}}
|label18 = Kredi
|data18 = {{{debt|}}}
|label19 = Anëtarë
|data19 = {{{num_members|}}}
|label20 = Subsidiaries
|data20 = {{{subsidiaries|}}}
|label21 = Pronar
|data21 = {{{owner|}}}
|class22 = note
|label22 = Slogani
|data22 = {{{slogan|{{{organization_motto|{{{Non-profit_slogan|{{{non-profit_slogan|}}}}}}}}}}}}
|label23 = Formerly called
|data23 = {{{former_name|}}}
|class24 = adr
|label24 = Vendndodhja
|data24 = {{#if: {{{location|}}}
| <span class="extended-address">{{{location}}}</span>
| {{#if:{{{city|}}}|<span class="locality">{{{city}}}</span>{{#if:{{{state|{{{province|}}}}}}
|, <span class="region">{{{state|{{{province|}}}}}}</span>
}}{{#if:{{{country|}}}
|, <span class="country-name">{{{country}}}</span>
}}}}}}
{{#if: {{{coor|}}}
| ({{{coor}}})
}}
|class25 = label
|label25 = Adresa
|data25 = {{{address|}}}
|label26 = Uebfaqja
|data26 = {{{website|}}}
|label27 = Shpërbërë
|data27 = {{{extinction|{{{dissolved|}}}}}}
|below = {{{footnotes|}}}
}}<noinclude>
{{documentation}}
<!-- PLEASE ADD THIS TEMPLATE'S CATEGORIES AND INTERWIKIS TO THE /doc SUBPAGE, THANKS -->
</noinclude>
ig8yvuyvn2x6ldby6hatle01kw9zfk7
Përdoruesi:Albert zholi
2
176961
2813888
2804972
2025-07-01T15:01:30Z
Albert zholi
81785
“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…
2813888
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 25 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2019 Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”. {{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
9ul6pmlnut8az6axh726tzzvqfa9jda
2813889
2813888
2025-07-01T15:02:01Z
Albert zholi
81785
Autor i 26
2813889
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 26 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2019 Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”. {{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
o6wrc5jxpw5pi15q7kibbsiay6b7ck8
2813890
2813889
2025-07-01T15:04:27Z
Albert zholi
81785
Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
2813890
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 26 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2019 Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
26- Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”. {{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
1tl19cpbfsu2zgij8245k41uj5hlh6w
2813892
2813890
2025-07-01T15:05:58Z
Albert zholi
81785
Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
2813892
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 26 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2018- Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
26- Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”. {{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
grbn1d7d9vlw8ssvauni0716zo6jk4n
2813894
2813892
2025-07-01T15:07:21Z
Albert zholi
81785
Një grup nga Elbasani po bënte prova. Unë isha me grupin e violinistëve. Ata donin të shikonin muzikën shqiptare
2813894
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 26 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2018- Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
26- Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>***</nowiki>
Risitë e Albert Zholit tek libri “Polifonia Shqiptare”
Zhani Ciko, “Mjeshtër i Madh”
U bënë mëse 20 vjet që diskutohet prejardhja e Polifonisë apo këngës labe. Pra në këto dekada lindin një sërë pyetjesh? A është e vërtetë se kënga Polifonike Shqiptare rrjedh nga Sirenat greke?! A është e vërtetë që Polifonia Shqiptare apo kënga vënçe rrjedh nga Kori i kishave të Bizantit? Ka dhe shumë pyetje të tjera. Por dhe hamendësira, sepse me Polifoninë Shqiptare është abuzuar shumë, madje deri në kufijtë e të pamundurës! Në këtë libër prej 300 faqesh lexon dhe kalon nëpër duar mendimet shkencore, të korifejve të letrave shqiptare, të kompozitorëve të shquar shqiptar, të muzikologëve dhe bartësve të këngës Polifonike dhe merr një informacion të plotë. Pra në këtë libër gjen dhe përgjigjet e pyetjeve të mësipërme. Ose më qartë pyetjet që qëndrojnë pezull për ata që deformojnë këtë emërtim i gjen po aq të qarta në librin që kemi në dorë. Shumë njerëz, që janë dyzuar në prejardhjen dhe emërtimin e Polifonisë i rekomandoj të lexojnë librin e Albert Zholit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”. Në këtë libër do të gjesh shkrimet dhe opinionet e të mëdhenjve të diturisë shqiptare si Eqerem Çabej apo Ramadan Sokoli, por do të gjesh edhe vërtetësinë e atyre që e këndojnë këtë këngë dhe kanë çuditur platetë e botës. Pra ky libër është një udhëshkrim i gjithë historisë së këngës madhështore të Polifonisë Shqiptare. Duke shfletuar librin unë hedh mendimet e mia si më poshtë: “Për mendimin tim, duke lexuar librin e Albert Zholit, Polifonia është gjëja më e vyer jona, pasi është më e vjetër dhe mbase identiteti i kombit tonë. Po ju referoj një fakt shkencor që shumë pak njihet dhe shumë pak i jemi referuar dhe shumë pak e kemi dëgjuar. Muzika siç e kemi mësuar nëpër shkolla, ndahet në strukturat e saj në Tone dhe Simitone. Nga një Ton është distanca mes notes. Do dhe Re dhe gjysmë Toni mes Do dhe Do diezis. Polifonia jo, polifonia ndahet me çerek toni. Pra është më e lartë se ekzistenca e modeve. Shpesh herë është thënë në studimet tona, ose është parë dhe njihet se disa studime janë edhe të politizuara. Nuk e di kur do shpëtojmë nga kjo e keqe e madhe që na ka zënë. Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por i gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESCO-s. Edhe rapsoditë me lahutë janë me çerek toni. Pra, ai lahutari i Veriut, që këndon vetëm majë shkëmbit me labin që jeton mbledhur, bashkë, paskan të njëjtën strukturë. Kjo është diçka shumë interesante, që duhet të ndalen studiuesit tanë. Ndaj, ne duhet të investojmë në këtë drejtim, për këto studime dhe shteti të mos mjaftohet të japi dy çika lekë për Festivalet si “Bylispolifonia”. Punoja në Patos kur u zbulua Bylysi si një vendbanim Ilir. Krahasimi i dytë që dua të bëj është ajo me Polifoninë botërore. Në Botë është një periudhë e caktuar në zhvillimin e muzikës, që quhet periudha e zhvillimeve Polifonike. Këto kanë ndodhur kryesisht në vendet e ulëta në periudhën e zhvillimit të muzikës (Belgjikë, Holandë, Danimarkë). Kjo Polifoni e tyre është një Polifoni jo popullore, jo etnike (komb), por e krijuar nga kompozitorët, që zgjodhën rrugën jo të monodisë të një melodie, por zgjodhën rrugën e polifonisë. Dhe nuk zgjodhën rrugën me 5 ose 6 zëra sa ne, por mbi 40 zëra. Polifonia e tyre eklipsoi muzikën, e mbyti nga zërat e shumtë. Mendo çdo ndodhte po të shtoheshin 6 marrës, 7 kthyes e të tjera . Do humbiste, por populli e ruajti në strukturën më të mirë edhe nga pikëpamja e akustikës edhe nga pikëpamja e origjinalitetit të këngës. Të gjitha këto i kanë bërë kompozitorë me emër si Ombreht, Otegen e kompozitorë të tërë të Mesjetës derisa e kaluan këtë periudhë. Nga festivalet e polifonisë kam shumë kujtime. Në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi në Tiranë. Ne po përgatiteshim tek orkestra e RTSH për Festivalin e 55 në RTSH. Njëkohësisht kjo orkestër po përgatitej për një koncert të radhës. Një grup nga Elbasani po bënte prova. Unë isha me grupin e violinistëve. Ata donin të shikonin muzikën shqiptare pas atyre që ndodhën në vitet 1997-1998. Një vend që nuk ka muzikë nuk ka të ardhme. Ata donin të shkonin në Vlorë, që ishte kryeqendra e rebelimit 1997. Donin të takonin grupet polifonike të Vlorës. Por nuk na dilnin në celular askush. Na thoshin se kanë ikur të gjithë jashtë. Por unë kisha besimin që Polifonia nuk mund të humbiste në Vlorë as në konfliktet më të mëdha. Tek Ura e Mifolit ishin disa postblloqe, që nuk na penguan. Pyeta për të takuar Haxhi Dalipin, por më thanë se ka ikur në Gjirokastër. Shkova në lagjen e tij dhe u futëm në një kafene. Disa fytyra të njohura më pyetën -Profesor përse ke ardhur? U them se televizioni francez do të filmojë këngë labe, a ekziston kënga pas këtyre ngjarjeve? U thashë ndaj në pallat kërkoni sa të mundini njerëz dhe të bëjmë një grup. Po si të këndojmë pa prova më tha njeri? Pas disa minutash ata u mblodhën mbi 15 vetë dhe filluan të këndojnë. Kënga mori për mirë dhe ata nuk dinin të ndalonin. Televizioni francez xhironte pa pushim. Pra kënga labe po mbijetonte, polifonia po tregonte virtytet e saj. Ata bënë një dokumentar 30 minuta ku cilësohej se, ky vend nuk shuhet kurrë se ka këngën e fortë dhe të bukur. Edhe ky aktivitet tregon për rolin e këngës labe dhe polifonisë që ngrihet lart e më lart. Polifonia nuk duhet të tjetërsohet në Isopolifoni. I uroj suksese Shoqatës “Polifonia Shqiptare”!
{{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
kdbcx0yssfi0grrk68ngb71v5cl1hlk
2813897
2813894
2025-07-01T15:09:29Z
Albert zholi
81785
2813897
wikitext
text/x-wiki
== - Albert Z. Zholi (shkrimtar-publicist, lindur me 16 dhjetor 1960). Autor i 26 librave... Ka zhvilluar mbi 5 900 intervista me personalitete të letërsisë, artit, shkencës, kulturës, politikës, biznesit, muzikës. Ka bashkëpunuar me 33 gazeta dhe revista brenda dhe jashtë Shqipërisë. Ka redaktuar 302 libra artisitk, publicistik, tregime dhe me poezi. Në vitin 1995 ishte iniciator dhe Kryetar i parë i Shoqatës së parë shqiptare "Vëllazërimi" në Athinë, mik i arvanitasit të shuqar Aristidh Kola në shtepinë botuese të të cilit "Thamiras" ka botuar librin e parë "Ikja e madhe" të ribotuar 4 herë. "Publicisti, shkrimtari, kritiku letrar, Albert Zholi është njëri ndër krijuesit më aktivë dhe më i gjithanshëm në krijimtarinë e tij të pasur e tejet të begatshme. Roli i tij në pasurimin e publicistikës shqiptare në përgjithësi, është shumë domethënës, në radhë të parë për temat e shumta dhe të ndryshme që ka trajtuar dhe trajton me një diskurs të shkëlqyer letrar e artistik, gjuhë të pasur dhe tejet komunikuese me lexuesin, hulumtues i talenteve, intervistues ndër më të zellshmit, prezantues i temave të shumta dhe të ndryshme të jetës kulturore, përgjithësisht një krijues aktiv shumëdimensional"-.'''''Reshat Arbana''''' - ==
'''Vlerësime;'''
-Personalitet i Shquar i Shoqatës “Polifonia Shqiptare”-2010
-Peresonalitet i Shquar i Labërisë nga Shoqata Labëria "Nderi i Kombit"-2016
'''- Titullin “Ambasador i Paqes” 2018.'''
'''-“Qytetar Nderi i Tepelenës”-2019'''
-Gazetari i vitit i Kulturës nga Instituti " '''Cinemania Mania E Kinemasë"-2019'''
'''-Mirënjohje për ndihmën ndaj jetimëve nga INSTITUTI KOMBETAR I INTEGRIMIT TE JETIMEVE SHQIPTARE-2019'''
- Nderi i Shoqatës “Përmeti”-2020
-Nderi i Shoqatës "Vëllezërit Frashëri" Përmet-2020
- Gazetari i vitit i Kulturës nga Shoqata "Jehona Shqiptare"- 2020
'''-Personalitet i Shquar i Qarkut Vlorë- Gusht 2021'''
- 20 Mars 2022-Sot Shoqata Kulturore Artistike Mbarëshqiptare "Jehona Shqiptare" me Presidente "Nderi Kombit", Margarita Xhepa dhe Kryetare znj. Mira Korançe, pas një bashkëpunimi 12-vjeçar në aktivitete të ndryshme Kulturore- Artsitike si dhe për mbështetjen e poetëve të rinj kryesisht në Diasporë më akorduan '''Titullin: "Nderi i Shoqatës Jehona Shqiptare" dhe "Gazetari i vitit 2021 për Kulturën". .'''
'''-25 Maj 2024,. Qytetar Nderi i Përmetit'''
-25 Maj 2024- Nderi i Shoqatës Vëllezërit Frashëri
- Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
'''Veprimtaria publicistiko - letrare e Albert Zholit:'''
-1990-Bashkëpunëtor i revistës “Hosteni” , “Saranda”.”Joni”
-
1993-2007- Bashkëpunëtor i gazetës “Drita”
-1993-2009 - Bashkëpunëtor i gazetës “Intervista” (2002 dhe “Intervista e Emigrantit)
-
1994- Bashkëpunëtor i gazetës “Java”, “Labëria” , “Pasqyra”, “Egnatia” (Greqi)
-
1997- Editor në stafin e gazetës “Vllazërimi” (Greqi)
-1999-2001 - Bashkëpunëtori gazetës “Shekulli”
-2001-2002; Kryeredaktor i gazetës “Emigranti shqiptar” , “Mërgimtari” (mujore e pavarur)
-
2002-Drejtor i Institutit Kerkimor Shqiptar për Emigracionin (OJF)
-2002 –2013- opinionist për problemet e emigracionit në gazetat “Pasqyra”, “Ballkan”, “Dita”, “Ekonomia”, “Sot”, “Koha Jonë”, “Shekulli”, “Tirana Observër”, “Ndryshe”, “Republika”, “Telegraf”, .
-2001 –2011- Bashkëpunëtor i Radio Tirana në kanalin e parë dhe të tretë për problemet e emigracionit . Rubrika “Emigracioni shqiptar”.
-2004 -Drejtor i menaxhimit i spektaklit “Yjet në Folkunivers” TVSH
-2004- 08 -Sekretar per shtypin dhe anëtar i kryesisë së Lidhjes së Shkrimtarëve.
-2006-2007 ideues dhe bashkëdrejtues në TVSH në emisionin “Emigracioni dhe Koha”
- 2006-08- Drejtor-Kryeredaktor i gazetës së përditshme të pavarur “Ndryshe”
-2007-Kryeredaktor i revistës “Intergrim” (6 mujore)
- 2008-vazhdim… Redaktor kulture, dhe dosier gazeta “Telegraf”
-2008-Kryeredaktor i gazetës Iliria News –Greqi (javore)
-2008-Kryeredaktor i gazetës “Labëria”-vazhdim-Ismail Kadare, ka shkruar se: “Gazeta “Labëria” ka qënë për mua, një nga surprizat e këndshme, larg këtij agresiviteti që karakterizon shtypin shqiptar
-2012-Kryeredaktor i revistës mujore “Bota Femërore”
-2014-2018- Gazetar Revista “Mbrojtja” dhe gazeta “Ushtria”
-2016-2018- Redaktor gazeta Albanian Free Press
-2018-Kryeredaktor (Vazhdim) i gazetës Poltologjia
-2019 -Kryeredaktor i emisionit Puppet Chanel
-2025- Kryeredaktor i gazetës "Kushtrim Brezash"
'''Botime:'''
1-Ikja e madhe (Publicistikë)
2-Vite emigracioni-tregime
3-Endrrat e mërgimit-publicistikë
4-Kush e “vrau” Amerikën-publicistikë
5-Vajza misterioze-tregime
6-Yjet në Folk Univers-publicistiko letrar
7-Iraku midis Babilonisë dhe qytetërimit - (publicistikë)
8-Hiret e një bjondine-tregime
9-I fundit i komunizmit utopik-publicistikë
10-Me zemër pranë Shqipërisë- publicistikë
11-Luftar Paja, aktor i madh komik -Monografi
12-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH- Vëll. I-rë
13-Kush e vrau dashurinë-roman
14-Sekretet e ish gazetarëve të RTSH-vëll II-të
15-Kiço Mustaqi Ministri i Mbrojtjes midis dy sistemeve-monografi
16-Mesazhe dashurie (publicitiko-letrar)
17-Një ditë për dashurinë (publicistiko-letrar)
18-Puthje dashurie (publicistiko-letrar)
19-Hase Manaj, në udhët e jetës -Monografi
20-Kujtim Gjonaj dhe magjia e filmit -Monografi
21-Reshat Arbana "Artist i Popullit"-Monografi
22- Anita Bitri - Nje meteor ne qiellin e kenges shqiptare-Monografi
23- "Dashuri pa kushte"- tregime-2021
24- Todo Bojdani partizani që mori në dorëzim Radio Tiranën në nëntor 1944- bashkautor Sulejman Basha-Monografi-
25- Llazar Angjeli në labirintet e jetës-2023-Monografi-
26- Historia dhe madhështia e Polifonisë Shqiptare
'''Letër e Ismail dhe Helena Kadare dërguar autorit nga Parisi, pas leximit të librit të tij “ Ikja e Madhe”.'''
''' Paris, 7 shkurt 1998'''
I nderuari zoti Albert,
Lexova me një frymë librin tuaj "Ikja e madhe" dhe dua t’ju uroj nga zemra për këtë punë të mrekullueshme që keni bërë, lidhur me ikjen, jetën dhe peripecitë e panumërta të emigrantëve tanë në Greqi. Bravo, me të vërtetë bravo.
Libri është shkruar me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë. Për të gjithë ne shqiptarët, kudo që gjendemi, ai është një tabllo tronditëse e dramës së dhimbëshme të shkuljes së shqiptarëve nga trojet e tyre, pas rënies së komunizmit.
Për të gjitha këto, libri juaj, të shkon drejt e në zemër. Ju keni ditur ta përshkruani cdo gjë duke mbledhur një informacion të dendur, realist dhe tejet emocionues. Dhe ajo që është për t’u lavdëruar, është se ju, me këtë libër, keni dhënë një mesazh shprese për të gjithë ata që kanë lënë atdheun në kërkim një jete më të mirë, dhe që mendojnë seriozisht se një ditë do të kthehen atje, e do të punojnë për ta ringritur këtë atdhe të rënë në baltë.
'''Edhe njëherë urime'''
''' Ju përshëndesim'''
''' Ismail dhe Helena Kadare'''
<nowiki>***</nowiki>
'''Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...'''
NGA: '''AHMET QERIQI''' –Drejtor i Radio Kosova e Lirë
Albert Zholi
·
·
·
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë.
Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert
Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht.
Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj.
E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo.
Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...
Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në internet.
Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim.
Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar, për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi.
Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në
trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim.
Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme.
Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që rrugëtimi i tillë të shkojë kot.
Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
'''Kanë thënë për Albert Zholin:'''
Albert Zholi mbetet gazetari më aktiv për mbrojtjen e të drejtave të emigrantëve shqiptarë në Greqi. Libri i tij "Ikja e Madhe" është një kontribut i madh për këtë emigracion të paparashikuar në vitet 1990.
'''Aristidh Kola- Kryetar i Shoqatës së Arvanitasve- Athinë'''
Albert Zholi është një shkrimtar dhe gazetar vizionar me një intutië mbresëlënëse. Ai është kudo ku ka aktivitete, ku ka aktorë, poetë, shkrimtarë, promovime, redaktime, përkujtime, regjisorë, art, kulturë dhe i pasqyron ato me nivel të lartë dhe pa asnjë shpërblim. I thjeshtë, i dashur komunikues, real në të shkruar dhe i saktë në komunikim. Krenohemi që e kemi mik dhe i jemi mirënjohës.
'''Margarita Xhepa "Nderi i Kombit"'''
Alberti është nga ata shkrimtar dhe publicist që mendohet shumë kur shkruan dhe lë gjurmë në shkrimet e tij. Mbi të gjitha ai është një krijues patriot i madh, aktivist i shkëlqyer ndër të rrallët në Shqipëri që ka lartësuar emrin e emigrantëve në Greqi për mëse 7 vjet.
'''Luftar Paja, "Artist i Popullit"'''
Krijimtaria e Albertit është mbresëlënëse. Pena e tij është e kujdesshme. Figurat e personazheve në librat e tij i ka gdhendur me vërtetësi, thjeshtësi, realizëm dhe besueshmëri.
'''Reshat Arbana "Nderi Kombit"'''
-Albert Zholi edhe kur bën analiza edhe kur zhvillon intrevista, i bën në mënyrë poetike.
'''Xhevahir Spahiu'''
Albert Zholi shkruan me një penë të ëmbël dhe të qetë, sikur valëzon. Ai hyn në shpirtin e personazhit dhe e zbërthen atë duke na e prurë pranë të gjallë dhe të freskët.
'''Dritëro Agolli'''
Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me gjuhë të rrjedhëshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë.
'''Helena Kadare'''
Krijimtaria juaj të ngerthen. Lexova një ngjarje prekëse nga jeta e emigrantëve shqiptarë në Greqi i cili shquhet si për realizëm, si për humanizëm të ndërsjelltë. Të tilla tregime rrëfejnë cilësitë e larta morale të njerëzve të thjeshtë. Suksese në rrugën e bukur e të vështirë të tregimit të shkurtër.
'''Naum Prifti'''
'''Përshëndetje të veçanta, i dashur Berti!'''
I lexova menjëherë me kureshtje kolegu skicat dhe tregimet e tua, dhe përjetova kënaqësi të papritur. Nuk e tepëroj se s'më shkon në këtë moshë -duhet të jesh krenar për prozën tënde! Njëherësh më kujtuan skicat e Migjenit - parahyrje për tregimet e fuqishme dhe aq të hijëshme të tij. Nëpër prozën tënde lëvizin dramat njerëzore të ditës, një pikëllim tragjik që është edhe më tronditës kur njerëzit e shprehin me sy pa e thënë plotësisht me gojë! Portretet njerëzore, kryesisht në mërgimin e arratisur janë ulërima njeriu në hall, të ngjashme me ujvyrat që rjedhin në fund humnere pa u dukur! Bota njerëzore e rënë përmbys që pena e hollë e ngrë më këmbë për ta shikuar të gjithë!...Megjithatë nuk mungon lirizmi që përballë mjerimit bën kontrastet e pikturave dritë-hije të Rembryndit!. Meriton fjalë të mira po ashtu për gjuhën e kursyer, disi fisnike në zgjedhjen e. Mbi të gjitha, tregimet-skica kanë në shumë prej tyre një frymë fisnike Shqipërie, shqetësim fisnik të një biri të saj me penë të hollë në dorë... Përgëzimet më të mira!
'''Agim Shehu'''
Alberti është gazetar serioz, i përpiktë, nuk luan apo tjetërson mendimin. Nuk bën lajme për bujë por mbi të vërtetën. Miqtë e mi e çmojnë për sinqeritetin dhe vërtetësinë e shkrimeve të tij. Ai flet pak me fjalë, por shumë me penë. Tek thjeshtësia gjen virtytin e tij më të lartë….
'''Jorgo Papingji, poet'''
Albert Zholi është miku më i mirë mes gazetarëve. Kurrë nuk deformon fjalën. Kurrë nuk flet për veten. . Zholi nuk luan me fugurën e artistit por e ruan personalitetin e tij. Ndaj intervistat me të bëhen shumë të bukura dhe ne i besojmë verbërisht penës së tij.
'''''Alida Hisku, këngëtare e mirënjohur'''''
<nowiki>***</nowiki>
= '''Pas gjurmëve tragjike të “Ikjes së Madhe” të Albert Zholit''' =
'''<br />
'''Nga Prof.dr. Eshref Ymeri/'''
'''Santa Barbara, Kaliforni/'''
Mpakja dëshpëruese e popullsisë së vendit tonë/
Librin e shkrimtarit dhe të publicistit të talentuar Albert Zholi, me titull “Ikja e madhe: emigracioni i shqiptarëve në Greqi”, të cilin Shtëpia Botuese “Thamiras”,e ka vënë në qarkullim në vitin 1997, nuk më kishte qëlluar rasti ta lexoja më parë. Me zotin Albert u takuam një ditë verën që kaloi aty pranë Pallatit të Kulturës, kur një miku im na krijoi rastin për t’u njohur. Shkëmbyem numrat e telefonave dhe e lamë të takoheshim dikur. U takuam pas ca ditësh. Pavarësisht se nuk njihesha më parë me këtë publicist të mirënjohur në faqet e shtypit të Tiranës, artikujt, analizat dhe intervistat e tij i kisha ndjekur rregullisht në faqet e internetit. Më bënte përshtypje puna e tij e palodhur dhe pasioni i tij i admirueshëm për të hyrë në botën e njerëzve të të gjitha shtresave të popullsisë.
E pyeta për librin se mos i gjendej ndonjë kopje. Më premtoi të ma dërgonte me internet, pasi kopje nuk gjendeshin më. Libri ishte botuar 17 vjet më parë. E lexova në internet. Një libër prekës që të trondit për të vërtetat që autori shpalos në faqet e tij. Eh, ky emigracioni i shkretë i shqiptarëve! Kur mbarova së lexuari faqen e fundit, më erdhën ndër mend menjëherë ca vargje të dhimbshme të këngës së poetit dhe të këngëtarit mitik Neço Muka Himarioti “Vajza e valëve”: “… Ju të bukur zogj, te ju kam një shpresë, ju që çani det’ e male, dua t’ju pyés, e mjera, dua t’ju pyés: vallë mos e patë? Rron apo nuk rron? Ndonjë lajm a ndonjë letër? Vallë më kujton, e mjera, vallë më kujton?…”.
Albert Zholi, si një gazetar me një talent mjaft të spikatur, që ka jetuar dhe punuar disa vjet në Greqi, ka ditur të hyjë mjeshtërisht në të gjitha poret e shoqërisë greke: nëpër faqet e librit shpalosen pamje të gjithfarëllojshme të realitetit grek, që nga mjediset luksoze me drita llamburitëse, supermarketet me produkte të bollshme ushqimore, pallatet e bukura hijerënda e deri te zgëqet e braktisura e të pista, ku enden lloj-lloj njerëzish nga radhët e hajdutëve, e prostitutave, e lypsarëve dhe e kriminelëve të rëndomtë.
Ky libër është i pari që i shpalos lexuesit një të vërtetë tragjike për një zhvendosje kaq të madhe të një mase njerëzore shqiptare, e cila i largohet atdheut të vet sikur atje të kishte pllakosur murtaja. Historia e zhvendosjeve masive të njerëzve nga një hapësirë në një tjetër, është e kahershme.
Në sagat irlandeze dhe groenlandeze flitet për udhëtimet e lundërtarëve groenlandezë drejt Amerikës rreth vitit 1000 të erës sonë, nën drejtimin e vikingut Lejf Erikson (970-1020). Historianët irlandezë argumentojnë se që në shek.VI në Amerikë ka qëndruar për ca kohë lundërtari legjendar Sent-Brendan, për çka bën fjalë një libër i lashtë kelt. Ndërsa, në bazë të të dhënave arkeologjike, zhvendosjet masive të njerëzve drejt Amerikës kanë pas filluar shtatëdhjetë mijë vjet më parë, kur nga Azia, përmes ngushticës së Beringut (“urës së akullt”), fise të shekullit të gurit patën lëvizur drejt kontinentit të ri.
Brenda kontinentit evropian, mund të mjaftohemi me një zhvendosje masive njerëzish që pati filluar jo me dyndjen e hunëve që mendohet se popullonin hapësirat sipër Kinës Veriore, por me lëvizjen e gotëve që patën braktisur territorin e Suedisë Qëndrore, e cila asokohe quhej Goti, dhe u dyndën drejt brigjeve të Detit të Zi në shek.II-III të erës sonë. Arsyen kryesore të kësaj dyndjeje masive që vazhdoi drejt jugut gjatë gjysmës së mijëvjeçarit të parë (nga shek. II deri në shek. VII), shkencëtarët e shpjegojnë me uljet e ndjeshme të temperaturave, çka pati sjellë si pasojë zhdukjen e kafshëve të gjuetisë.
Si veçori karakteristike e zhvendosjes së njerëzve në kontinentin tonë ka shërbyer fakti se bërthama e Perandorisë Romake të Perëndimit, përfshirë fillimisht Italinë, Galinë, Spanjën dhe pjesërisht Dakinë, për ku qe drejtuar masa e të shpërngulurve gjermanë, në fillim të shek V të erës sonë, ishte mjaft e populluar prej vetë romakëve dhe prej popujve keltë të romanizuar. Prandaj zhvendosja në fjalë qe shoqëruar me konflikte kulturore, gjuhësore dhe më vonë edhe me komflikte fetare. Ato zhvendosje të mëdha të masës së njerëzve krijuan parakushtet për formimin dhe për zhvillimin në kontinentin tonë të shteteve të reja në periudhën e mesjetës.
Por zhvendosjet masive të shqiptarëve i ka shoqëruar një fat tragjik. Zhvendosja e parë masive ishte e dhunshme. Le të sjellim ndër mend për një çast rrënimin e kulturës mijëravjeçare iliro-epirote nga ana e gjeneralit romak Paul Emile, i cili, në vitin 168 p.e.r. rrafshoi 70 qytete dhe shiti si skllevër 150 mijë banorë vendës. Ky ishte rezultati i përplasjes së përgjakshme të Romës me Ilirinë që pati vazhduar pa ndërprerje gjatë një periudhe 60-vjeçare (228-168 p.e.r.).
Zhvendosja e dytë masive erdhi pas vdekjes së Skënderbeut, kur rreth 200 mijë shqiptarë, për t’i shpëtuar zgjedhës turke, u detyruan të zhvendosen drejt Italisë së Jugut, ku u themeluan kolonitë arbëreshe.
Zhvendosja e tretë masive ishte kjo e funddhjetorit dhe e fillimjanarit të viteve 1990-1991, të cilën Albert Zholi e ka bërë objekt të studimit të tij mjaft interesant në faqet e librit të lartpërmendur.
Arsyet e largimit masiv të shqiptarëve drejt vendeve të tjera, duke filluar nga vera e vitit 1990 dhe më pas, gjenden në realitetin e vajtueshëm që krijoi diktatura e egër komuniste, veçanërisht në dhjetëvjeçarin e fundit të grahmave të saj. Varfëria proverbiale që pllakosi mbarë vendin tonë për qejfin e diktaturës më të egër dhe më shtazarake enveriane që ka njohur historia e kombit shqiptar, ishte arsyeja kryesore që qindra mijë të rinj dhe familjarë u detyruan të braktisin atdheun që për ta ishte shndërruar në një skëterrë të vërtetë. Zbrazja e atdheut prej të rinjve shqiptarë dhe prej pjesës tjetër të popullsisë më të aftë për punë, ishte pasojë e krimit më të rëndë që diktatura enveriane bëri në vendin tonë. Një vend me pasuri të bollshme mbitokësore dhe nëntokësore, me rezerva të pamata energjetike, me kushte të jashtëzakonshme për zhvillimin e turizmit detar dhe malor, me një popullsi me mesataren më të re të moshës në kontinentin evropian, mund të qe shndërruar në një oaz të begatë në brigjet e Adriatikut dhe të Jonit, në një vend të dëshiruar për mjaft investitorë dhe turistë të huaj. Por banda komuniste e Enver Hoxhës, këtë vend të bekuar nga Hyjnia e shndërroi në një bunker të vërtetë, të mbështjellë me tela me gjemba, vetë u mbyll brenda Bllokut kriminal, të rrethuar nga muri i bajonetave të diktaturës, dhe popullin po e çonte drejt degjenerimit gjenetik për shkak të mungesës së ushqimit.
Autori, me mjaft vërtetësi, i ka dhënë lexuesit një pasqyrë të qartë të gjendjes ekonomike ku e kishte katandisur vendin tonë diktatura komuniste, e cila do të jepte shenjat e para të shkërmoqjes që në dhjetor të vitit 1985, kur gjashtë pjesëtar të familjes Popa kërkuan strehim politik në ambasadën italiane. Pas pesë vjetësh, në korrik të vitit 1990, shkërmoqja e ngrehinës socialiste enveriane do të merrte përmasa gjigante me dyndjen drejt ambasadave të huaja të 4795 vetave. Mes të larguarve, pati edhe nga ata që grisën pasaportat shqiptare dhe i flakën poshtë, sikur të ishin të infektuara me mikrobin e kolerës. Ato skena ishin llahtarisëse për faktin se mikrobin e kolerës së varfërisë rrënuese e kishte mbjellë në Shqipëri banda kriminale e Enver Hoxhës dhe pasaportat e gjora shqiptare nuk kishin ndonjë faj. Por të larguarit e shkretë të muajit korrik nuk kishin se ku ta shfrehnin mllefin e tyre që u ziente përbrenda për vite me radhë.
Ca muaj më pas, në fundin e dhjetorit 1990 dhe në ditët e para të janarit të vitit 1991, dyndja e njerëzve drejt kufirit grek mori përmasa mitike. Largimi marramendës i njerëzve drejt territorit grek ishte aq i paimagjinueshëm, saqë të kujtonte një ushtri të mposhtur që tërhiqet në panik e sipër. Largimi i njerëzve drejt Greqisë në palcë të dimrit, domosdo që u shoqërua dhe me viktima të shumta që nuk dihet se në ç’humnera përfunduan apo thjesht ngrinë nga të ftohtët. Kur lexon rrëfimet e autorit në faqet e librit për atë ikje të gjëmshme në një mot të acartë, nuk mund të mos tronditesh deri në palcë. Keqardhja e thellë për ata njerëz të mjerë, të katandisur në pikë të hallit për kafshatën e gojës, lexuesit ia pushton qenien në çdo qelizë. Kaq mjeshtërisht i ka pasqyruar Albert Zholi ato skena tronditëse të largimit masiv të njerëzve drejt së panjohurës.
Çdo lexues gjakftohtë i këtij libri, kur ka kthyer faqen e fundit të tij, rri e vret mendjen: po si qe e mundur që ata mijëra njerëz që hynë në ambasadat e huaja në korrik të vitit 1990 dhe ata qindra mijëra që u dyndën drejt kufirit grek, nuk hasën në asnjë pengesë? Lexuesit, me të drejtë, i lind dyshimi se në këtë mes ka pas ekzistuar një marrëveshje e fshehtë mes autoriteteve komuniste të Tiranës dhe autoriteteve të huaja. Me siguri që duhet të jenë vënë disa kushte. Por mbetet enigmë se cilat kanë qenë ato kushte që duhet t’u jenë vënë autoriteteve komuniste shqiptare nga vendet e Evropës Perëndimore, para se të hapeshin dyert e ambasadave. Ndoshta kushti kryesor mund të ketë qenë vendosja e pluralizmit politik. Sa për kushtet që pati vënë Greqia para Tiranës zyrtare për hapjen e kufirit, mund të thuhet me siguri të plotë se ato u bënë të njohura shumë shpejt, me vizitën e rrufeshme të kryeministrit grek Micotaqis në Tiranë më 13 janar 1991, kur kishin kaluar gati dy javë nga hapja kat e kat e kufirit grek. Në takimin që pati me Ramiz Alinë, Micotaqisi shtroi kërkesën e parë politike: kërkoi me këmbëngulje që në Tiranë të dërgohej Janullatosi, gjoja nën maskën e eksarkut, por që në të vërtetë synohej të hidhej në dorë drejtimi i kishës ortodokse fanoliane, siç u bë fakti i kryer më 02 gusht 1992. Pushtimin e kishës ortodokse fanoliane e pranon haptas historiani grek Nikolas Stavros, i cili në librin e tij me titull “Grekët dhe ballkanasit e rinj”, ka deklaruar shkoqur fare:
“Hedhja në dorë e kishës ortodokse të Shqipërisë, është fitorja jonë më e madhe në shek. XX”.
Pushtimi i kishës ortodokse fanoliane, me kontributin e drejtpërdrejtë të Athinës zyrtare, përmes shumave kolosale të parave që kalonin nëpër duart e Janullatosit, bëri të mundur të ngrihen varreza për ushtarët agresorë grekë, manastire dhe memoriale në nderim të tyre, të ndërtohet katedralja gjigante në qendër të Tiranës që u bën karshillëk të gjitha institucioneve qëndrore pranë Sheshit Skënderbej, e cila të krijon përshtypjen sikur Shqipëria është një vend ortodoks.
Pas vizitës së Micotaqisit dhe tradhtisë kombëtare që bëri Ramiz Alia në takimin me të, për shitjen e kishës fanoliane kishës shoviniste greke, shovinizmi grekokaragjoz, përmes Janullatosit, i ka futur kthetrat thellë në punët e brendshme të vendit tonë dhe deri tani, në Shqipëri, ende s’po dalin dot në skenë burra me dinjitet të lartë kombëtar që t’i presin ato kthetra një herë e mirë dhe t’i flakin në koshin e plehrave, të rivendosin autoritetin e nëpërkëmbur të Nolit të Madh dhe të të gjithë martirëve të ortodoksisë shqiptare, si edhe të krijojnë kushte për ardhjen në krye të kishës në fjalë të një Kryepeshkopi me gjuhë, me gjak, me prejardhje dhe me shtetësi shqiptare.
Më 17 maj 1993, kryeministri shqiptar Aleksandër Meksi ishte për vizitë në Greqi. Gjatë asaj vizite, pala greke nguli këmbë që të shfuqizohej ligji për zonat minoritare, i vendosur nga regjimi komunist dhe që përcaktonte si të tilla zonat me popullsi kompakte minoritare. Sigurisht, duke pasur si peng emigrantët shqiptarë, Athina vinte dhe i shtonte gjithnjë e më shumë presionet ndaj palës shqiptare, për t’i zhvatur asaj sa më shumë lëshime politike, siç edhe ia ka zhvatur deri tani. Pra, sipas palës greke, Shqipëria duhej të shpikte të tjera zona “minoriteti”, se kështu i donte qejfi shovinizmit grekokaragjoz, i cili ka vënë edhe një tellall të regjur, si puna e Vangjel Dules, i cili çirret në të gjitha udhëkryqet se Himara na qenka zonë “minoriteti”.
Albert Zholi shkruan në libër me shumë të drejtë se populli grek i priti shumë mirë emigrantët e parë. Por kufijtë i hapi klasa politike greke në pushtet, nuk i hapi populli grek që s’e pyeti kush. Se po të pyetej edhe populli grek, atëherë mund të lindte edhe ndonjë rezervë nga ana e tij: mirë që do të hapen kufijtë, por kush na siguron se midis emigrantëve nuk do të sulen drejt Greqisë edhe elementë nga radhët e vulgut shqiptar, si dembelë, hajdutë, hileqarë, imoralë, ish-të burgosur ordinerë, kriminelë, mashtrues, parazitë, vrasës etj.? Gjithë këta përfaqësues të fundërrinave të shoqërisë shqiptare, siç rrëfen me shumë objektivitet Albert Zholi, do të hapnin shumë probleme në radhët e emigrantëve korrektë, të ndershëm shqiptarë, të cilëve do t’ua nxinin faqen para opinionit publik grek.
Duhet thënë se Athina zyrtare, në këndvështrimin tim, i shqeu kufijtë me Shqipërinë për dy arsye.
Së pari, Greqia, tradicionalisht, ka qenë e përkëdhelura e Evropës, e cila e ka mbajtur gjithmonë me pekule. Përveç kësaj, gjatë periudhës së Luftës së Ftohtë, në Greqi kanë qenë të instaluara dy baza të fuqishme ushtarake amerikane, për çka ajo shpërblehej çdo vit nga Shtetet e Bashkuara të Amerikës me një shumë prej 2 miliardë e 100 milionë dollarë. Këto ishin të ardhura kolosale që futeshin qyl në bankën e shtetit grek. Turizmi ishte, gjithashtu, një burim të ardhurash kolosale. Veç kësaj, siç doli nga kriza e fundit që Greqia përjetoi dhe vazhdon ta përjetojë ende, Athina zyrtare, gjatë disa dhjetëvjeçarëve, e ka mashtruar rregullisht Bashkimin Evropian për gjendjen e vet finaciare, duke zhvatur prej tij male të tëra me kredi. Kjo bëri që shoqëria greke të aristokratizohej në kulm dhe erdhi një ditë që ajo, e tejvelur tashmë, sipas klasës politike greke, nuk kishte qejf të merrej më me punë të rëndomta, dosido, të cilat vendosi t’ua linte në kurriz emigrantëve që do të dyndeshin drejt saj pas shembjes së sistemit komunist në vendet fqinje. Dhe përparësi për t’u dyndur drejt Greqisë do t’u jepeshin emigrantëve shqiptarë, si më të varfërit në mbarë kontinentin.
Së dyti, hapja e kufirit me Shqipërinë fshihte në vetvete, çka është më kryesorja, një prapavijë tepër të djallëzuar: emigrantët shqiptarë Athina do t’i shfrytëzonte si peng për të zhvatur nga Tirana sa më shumë lëshime politike. Këtë fakt, dikur, para vitit 1990, e ka pranuar në një mënyrë konfidenciale vetë Papuliasi, kur ishte ministër i punëve të jashtme. Dhe mbarë shqiptarët janë dëshmitarë se deri tani Greqia i ka zhvatur Shqipërisë lëshime politike skandaloze, të cilat nuk mund të komentohen ndryshe, përveçse si tradhti kombëtare nga ana e klasës politike të Tiranës, ndërkohë që kjo e fundit nuk i ka zhvatur Athinës kurrfarë lëshimi.
Në këto pazare të pista mes Athinës e Tiranës, më të humbur kanë dalë emigrantët shqiptarë, ndaj të cilëve shteti grek ka mbajtur një qëndrim shovinist dhe racist të kulluar. Këtu po majtohem vetëm me dy fakte:
“Ne emigrantët shqiptarë kemi qenë në 20 vjet viktima politike e çdo qeverie greke, ne emigrantët shqiptarë jemi përdorur nga qeveritë greke si viktima të presioneve politike të qeverive greke ndaj Shqipërisë. Prandaj edhe pse që nga viti 2001, në Ligjin e emigracionit 2910/2001 parashikohej që çdo emigrant që plotëson 10 vjet qëndrimi pune në Greqi, fiton shtetësinë greke, deri më sot, më 2011, asnjë emigrant shqiptar nuk e ka fituar shtetësinë greke. Kjo është provësia e përdorimit të emigrantëve ekonomikë shqiptarë si mjet presioni politik të qeverive greke ndaj Shqipërisë” (Citohet sipas: Jakup B. Gjoça.“Përse ne – të tjerët emigrantë – nuk jemi të njëjtë me 300 emigrantët e grevës së urisë”. Marrë nga faqja e internetit. 28 shkurt 2011).
“Populli dhe qeveria greke i pritën fillimisht krahëhapur emigrantët, por brenda një kohe të shkurtër Athina zyrtare tregoi prirjen që praninë e emigrantëve të paligjshëm ta shfrytëzonte si një mjet presioni për realizimin e pretendimeve që lidheshin me minoritetin grek që jetonte në Shqipëri dhe që pjesa më aktive e tij, në masë të madhe, kishte emigruar gjithashtu në Greqi”. (Citohet sipas: Robert Goro. “Ditari i krizave”. Shënime mbi marrëdhëniet greko-shqiptare në vitet 1993-1996”. Botimet“Toena”. Marrë nga faqja e internetit “Athinë – Tiranë. Ditari i krizave”. Shtator 2012).
Skenat që Albert Zholi përshkruan për fatkeqësitë e shumë emigrantëve, madje të fëmijëve të vegjël, të trafikuar nga mafia shqiptare, janë me të vërtetë tronditëse: fëmijë të moshës së njomë, 10-12-vjeç, viktima të trafikut të mafies shqiptare, në bashkëpunim me mafiem greke, që enden nëpër mjediset e Athinës, duke lypur rrugëve, trotuareve, para semaforëve e gjithandej, vajza bukuroshe, të mashtruara prej njerëzish të hurit dhe të litarit që kanë përfunduar ose në prostituta, si puna e një bukurosheje me hire të magjishme që e quanin Karmen, ose të dëshpëruara deri në shpirtplagosje, si puna e Matildës, të cilat marrin rrugën e kthimit për në atdhe, pa kurrfarë shprese vetëngushëllimi, ta lëndojnë shpirtin thellë. Albert Zholi, me humanizmin e admirueshëm që e karakterizon, ka hyrë mjeshtërisht në psikologjinë e shumë emigrantëve fatgremisur që enden në dhe të huaj për të siguruar kafshatën e shkretë. Por ajo që lexuesit i lë një përshtypje të pashlyeshme në kujtesë, është fakti që Albert Zholi, me shqetësimin e një gazetari të ndershëm shqiptar, ngre zërin e tij të fuqishëm për shpërfilljen skandaloze të klasës politike shqiptare ndaj emigrantëve në Greqi. Kjo shpërfillje është e papërfytyrueshme, por, fatkeqësisht, ka qenë dhe vazhdon të mbetet një realitet i dhimbshëm që nuk ka të krahasuar me asnjë vend tjetër. Ajo i ka pas zëmëruar keq emigrantët e gjorë me klasën politike të Tiranës dhe i ka ftohur me atdheun amë.
Më ka bërë përshtypje të thellë parathënia e bukur e Mihallaq Qillerit në këtë libër. Ai shkruan për vendin tonë fatkeq:
“Edhe ashtu i paktë siç ka qenë, me pjesë të tëra territori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’i rritej shtati, duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po i iknin, shumica pa kthim”.
Shprehja “po i iknin, shumica pa kthim” më la një vrragë të thellë në shpirt. Është një e vërtetë tragjike që e pohon një krijues i talentuar në lëmin e letrave shqipe. Dhe ky është fakt. Shpërfillja e klasës politike ndaj emigrantëve në Greqi, shoqërohet me pasoja të pariparueshme për Republikën e Shqipërisë: ata emigrantë që nuk kanë arritur ta gjejnë dot veten në realitetin grek, nuk shikojnë asnjë perspektivë për t’u kthyer në atdhe, prandaj detyrohen të emigrojnë në vende perëndimore, deri edhe në Shtetet e Bashkuara të Amerikës. Më kujtohet një bisedë telefonike që pata para ca ditësh me njërin prej tyre: dikur, në periudhën e diktaturës komuniste, ai ka qenë përkthyes në Redaksinë e Botimeve në Gjuhë të Huaja në Shtëpinë Botuese “8 nëntori”, ku punoja edhe unë asokohe. Në vitin 1992 ai emigroi në Greqi familjarisht. Por pas disa vjetësh, pasi nuk u ngul dot atje, emigroi drejt Perëndimit dhe tani jeton në Boston, ku është rregulluar shumë mirë familjarisht. Kur e pyeta nëse mendon të rikthehet në Shqipëri, më tha: as që bëhet fjalë.
Por midis emigrantëve tanë në Greqi, siç thekson autori i këtij libri, ka shumë nga ata që punët u kanë shkuar mirë, janë sistemuar për bukuri, kanë hapur bizneset e tyre, kanë blerë shtëpi, kanë depozita të majme bankare. Pra, rrojnë për bukuri, meqenëse kanë hyrë mirë në indin e shoqërisë greke. Por, me kalimin e kohës, duke mos parë kurrfarë interesimi nga ana e Tiranës zyrtare, domosdo që këta emigrantë do të vijnë duke u“arvanitizuar”, duke e harruar gjuhën shqipe dhe duke shkëputur edhe çdo lidhje me atdheun e tyre të dikurshëm. Kjo është fatkeqësi e rëndë kombëtare që e ka burimin te faji i rëndë, mëkatar, i pafalshëm i Tiranës zyrtare në qëndrimin ndaj emigrantëve. Në qoftë se Tirana zyrtare do të kishte qenë e vendosur në raport me emigrantët dhe në tërësi në marrëdhëniet e saj me Greqinë, me siguri që ngjarjet do të kishin rrjedhur ndryshe: ligji paradoksal i luftës do të ishte shfuqizuar, emigrantët do ta ndienin ngrohtësinë e shtetit amë, Çështja Çame do të kishte hyrë në rrugën e zgjidhjes. Por Tirana zyrtare zgjodhi rrugën e servilizmit të pështirë dhe të lëshimeve të vazhdueshme politike në raportet e saj me Greqinë, lëshime këto që bien era thjesht tradhti kombëtare, prandaj edhe Athina zyrtare nuk ushqen kurrfarë respekti ndaj saj, duke e shtrirë këtë mungesë respekti edhe ndaj çdo qytetari shqiptar, përfshirë këtu edhe emigrantët. Shfaqjen më skandaloze të mungesës së respektit ndaj Tiranës zyrtare, e manifestoi açik ministri i jashtëm grek Venizellos, i cili, gjatë vizitës së tij në Tiranë më 14 tetor 2013, në konferencën e shtypit deklaroi pa iu dridhur qerpiku: nuk e njoh Çështjen Çame!
Libri i Albert Zholit është një kontribut mjaft i shquar në publicistikën shqiptare për faktin se në të hidhet dritë mbi një ngjarje epokale në historinë e Republikës së Shqipërisë në periudhën e një kthese dramatike pas shembjes së diktaturës komuniste.
Botimin e këtij libri duhej ta kishte sponsorizuar shteti shqiptar, për të lënë vulën e vet në zbulimin që Albert Zholi u bën shkaqeve që nxitën atë zhvendosje mitike të një përqindjeje të konsiderueshme të popullsisë shqiptare drejt vendeve të huaja e sidomos drejt Greqisë. Por shteti s’mund ta bënte një sponsorizim të tillë se atij nuk i ka interesuar kurrë fati i qindra mijëra emigrantëve që e braktisën atdheun me lot e me vaj dëshpërimi në buzë, shumica prej tyre përgjithmonë, siç thotë shkrimtari dhe dramaturgu i nderuar Mihallaq Qilleri.
Më bën përshtypje figura e gazetarit, e publicistit dhe e shkrimtarit të talentuar Albert Zholi. I admirueshëm në heshtjen e tij, punon pa zhurmë e pa bujë, nuk rreket të dalë nëpër ekrane televizionesh dhe të rrahë gjoksin për punën që bën. Por, çuditërisht, asnjë moderator kanalesh televizive s’e ka ftuar një herë dhe ta intervistojë për atë punë aq të mundimshme që ka përballuar dhe vazhdon të parballojë në botën e gazetarisë dhe të publicistikës. Përkundrazi, moderatorët ftojnë nëpër studiot e televizioneve vetëm ca “gjithologë” të çngjyrosur që janë “specialistë” për gjithçka, që u kanë mbirë në sy teleshikuesve dhe që janë bërë për ta si puna e gjellës së thartuar.
Santa Barbara, Kaliforni
10 dhjetor 2014
<nowiki>***</nowiki>
'''Alber Zholi, Maratonomaku i letërsisë'''
Nga Prof. Ago Nezha, "Mjeshtër i Madh"
Albert Zholi, heshtazi pa bubullima e vetëtima siç lëshojnë disa krijues të ditëve të sotme të demokracisë, ka shkruar jo pak, por plot 21 libra, duke fi lluar nga monogra fi të, tregimet, publicistikë, intervista, romane e deri te eset. Ai ka ditur të trokasë në të gjitha portat e krijimtarisë me një “tufë çelësash” në dorë dhe ka gjetur çelësin e duhur për të hapur portën e letërsisë. Është përkundur në kolovajsen e krijimtarisë, mund ti jenë marrë mentë, por s’ka rënë kurrë në tokë sepse është “ një pehlivan “ i stërvitur që di të eci nëpër telat e letërsisë. Berti, megjithëse relativisht i ri, ka luajtur në të gjitha rolet në skuadrën e krijuesve. Herë e kemi parë si “sulmues” e herë si “mbrojtës,” lojtar që i përshtatet çdo roli ku e vendos “trajneri”. Në vitet e krijimtarisë së tij, i ka hapur portat e letërsisë ku gjeografia e shkrimeve është e larmishme e plot kolor. Krijimtaria e Bertit është shumë e gjerë dhe e larmishme. Ndër më të dashuruarat me lexuesin janë librat me tregime: “Ikja e Madhe”, “Ëndrrat e Mërgimit”, “Vite Emigracioni”, “Vajza Misterioze”, “Hiret e një Gruaje Bjonde”, etj. Vazhdon me romanin “Kush e vrau Dashurinë”, dhe monogra fi të “Luftar Paja”, “Kiço Mustaqi”, “Kujtim Gjonaj dhe Magjia e Filmit”, “Reshat Arbana” etj. Me penën e tij, e shohim të shëtisë në labirintet e letërsisë duke ju ngjitur kodrave e maleve, të futet monopateve të letërsisë e të zbresë fushave pa ju marrë fryma e pa ju dridhur qerpiku. Ai qëndron në kreshtat e letërsisë si një kalorës fisnik duke qenë vetvetja, i natyrshëm. Nuk është i shtirur, e as grabitqar ndaj punës të tjerëve, siç ndodh rëndom në ditët e sotme të krijimtarisë pa identitet, në vitet e demokracisë. Penën e ka skalitur si shpatën dhe kalon nga njëra betejë në tjetrën, në fushën e luftës së letërsisë duke korrur suksese e fi tore të pabujshme. Mediokrit bëjnë zhurmë si daullja që shurdhon dynjanë, por brenda është bosh. Berti ka një kontribut të madh edhe në redaktimin e shumë librave të autorëve të ndryshëm në prozë dhe poezi.
Ka plot 126 libra të redaktuara dhe 2700 intervista të realizuara me kategori të ndryshme shoqërore duke fi lluar nga akademik, profesor, aktor, regjisor, këngëtar, kompozitor, balerinë e deri te ministra e kryeministra. Dhe intervistat e tija kanë qenë tepër të arrira duke shpalosur tërë jetën dhe veprimtarinë e personazheve të intervistuara. Ai, edhe pse kryen shumë volum pune, i bën punët me përgjegjësi dhe seriozitet. Ndaj ka qenë i suksesshëm, në tërë jetën e tij krijuese e drejtuese, të redaksive të ndryshme botuese. Lavdia e shkrimtarit qëndron te krijimtaria, e jo te dekoratat e stisura si dhurata miqsh. Berti, është njeri me ego e ambicie pozitive që punon pa u lodhur, duke rendur tërë ditën si maratonomak, si bleta lule më lule për të krijuar “mjaltin e shëndetshëm” për lexuesin. Lexuesi e pëlqen krijimtarinë e tij për koloritin, larmishmërinë, përmbajtjen jetësore bukurinë e shprehjes, ëmbëlsinë e fjalës. Duke qenë se adoleshencën e tij e ka kaluar në emigracion, në Greqi, ai është inspiruar nga jeta plot peripeci e të papritura të kurbetit dhe i ka përjetësuar ato përjetime nëpërmjet tregimit, sa realist aq edhe artistik.
Në horizontin letrar, Berti është shfaqur herë si shkrimtar e herë si gazetar. Ai ka drejtuar në cilësinë e kryeredaktorit edhe disa organe shtypi të përditshëm, ku do veçoja gazetën “Ndryshe“. gazetën “Labëria,“ “Emigranti Shqiptar“ revista “Bota femerore” etj, ku ka treguar aftësi, integritet dhe kompetencë profesionale. Është bashkëpunëtor në disa media të përditshme ku shpalos rubrika me karakter problemor dhe artistik. Prej disa vjetësh është anëtar i Lidhjes së Shkrimtarëve të Shqipërisë. Albert Xholi kontribuon, jo vetëm si kryeredaktor i gazetës “Labëria”, por dhe si sekretar për shtypin. Për angazhimin e tij të papërtuar Shoqata Kulturore Atdhetare “Labëria” e ka vlerësuar me titullin e lartë “Personalitet i Shquar i Labërisë”. Po kaq i motivuar ka qenë edhe në emisionet në radio e televizione të ndryshme me rubrikat e tija speciale për emigracionin, që ndiqen me kërshëri jo vetëm jashtë vendit por edhe në mjedise tona familjare. E gjithë kjo krijimtari intensive, ka rrjedhur sepse ka pasur edhe një mjedis familjar të qetë e plot kujdes nga bashkëshortja e tij Lindita, që di jo vetëm të përmbush detyrat familjare duke i lënë shumë kohë të lirë Bertit në dispozicion, por edhe ti qëndrojë afër në veprimtari të ndryshme shoqërore. Me qetësinë, fi snikërinë dhe impenjimin maksimal prindëror, ka plotësuar edhe zbrazësinë që është krijuar duke qenë Berti i larguar, që fëmijët e tyre si dy gonxhe, Anxhelina dhe Enri, të rriten të shëndetshëm jo vetëm fizikisht, por dhe shpirtërisht. Duke u ndarë nga transmetimi i përshtypjeve të mia për lexuesin, i uroj Bertit, që pranvera e krijimtarisë ta shoqëroj tërë jetën si një kalorës i krenarisë krijuese në maratonën e letërsisë të pamatshme.
'''****'''
'''Shënime për librin fantastik Reshat Arbana "Artist i Popullit" të Albert Z. Zholit'''
'''Prof.dr. Bardhosh Gaçe'''
Në historinë dhe në jetën e popujve ka pasur dhe do të vazhdojë të ketë faktorë të ndryshëm, të cilët i kanë kontribuar historisë, zhvillimit, kulturës dhe marrëdhënieve, që njerëzit krijojnë zakonisht me njëri tjetrin në rrugëtimin e zhvillimit. Në pjesët më të rëndësishme të zhvillimit shoqëror në të gjitha prerjet kohore një rol të rëndësishëm kanë luajtur individët e shoqërisë, të cilët me një korrektësi të pashmangshme mbartin dhe bëjnë vepruese cilësitë e kohës së tyre, por dhe zgjatimet nga ato vijnë, për të “ndërtuar” motive dhe për të ardhmen. Ndryshe historia njerëzore do të ishte pa të kaluar, pa motive dhe pa një taban mbështetës për të ardhmen.
Në kujtesën e njerëzimit vazhdojnë të kenë një vend të rëndësishëm reformatorët e mendimit, njerëzit e dijes dhe të kulturës, shkrimtarët, poetët, të cilët me kalimin e kohës, epokës së tyre i kanë dhënë emrin e tyre, imazhin e tyre, fytyrën e tyre, pra janë shndërruar në një lloj drite të fortë, e cila nuk mund të zbehet kurrë. Është kaq e vërtetë kjo, sa personaliteti i tyre është imponues dhe më jetëgjatë se ligji, për shkak se pjesa më e madhe e ligjeve në rrjedhën kohore të zhvillimit kanë ndryshuar, por nuk ka ndryshuar drita dhe forca e Dantes, drita dhe fuqia e Molierit, e Gëtes, e De Radës, e Naimit e A. Moisiut, e Tolstoit etj. Këto produkte kohore janë një imazh i krijuar përmes ligjeve progresive të shoqërisë së kohës, për t’u kthyer pastaj në një lloj metafore universal dhe komunikative e përhershme.
Për një raport të tillë të individit progresiv si produkt dhe imazh i kohës së tij mund të shkruash akoma më shumë, por në rastin konkret, ky mendim ka një specifikë të veçantë. Publicisti dhe shkrimtari i njohur, ndoshta nga më të dashurit për lexuesin shqiptar, i prirë pas imazhit dhe kulturës, Albert Z. Zholi i ka ofruar lexuesit shqiptar monografinë “Reshat Arbana” (Artist i Popullit). Komunikimi që ngjall emri i artistit të njohur Reshat Arbana nuk kërkon shumë mundim për të gjetur detaje dhe rrethana qoftë individuale, qoftë shoqërore, kohore apo të ndonjë natyre tjetër. Pjesa më e madhe shqiptarëve që kanë kaluar mesin e moshës janë rritur me imazhin tipik shqiptar që ka krijuar dhe tipizuar mimika, karakteri, shpirti dhe dimensioni aktorial i artistit Reshat Arbana.
Në gjithë këtë komunikim gati pesëdhjetë vjeçar të “Artistit të Popullit” Reshat Arbana, secili nga ne gjen diçka të rëndësishme nga jeta jonë, nga marrëdhëniet tona, të jetës familjare, të punës, të mjedisit dhe të psikologjisë. E them këtë, pa hyrë në detaje më specifike të librit, pasi personaliteti artistik i Arbanës është i papërsëritshëm, është e një plasticiteti në të cilin e ka gjetur veten çdo shqiptar. Duke qenë kompleks, për shkak të një talenti të spikatur, aktori Reshat Arbana ka sjellë në vëmendjen tonë koloritet, personazhe që mbartin peshën e historisë sonë të lavdishme dhe të vështirë, mjedisin punëtor dhe familjar, personazhin prototip që e ka penguar shoqërinë në zhvillimin e saj. Në një farë mënyre, përvoja aktoriale e Arbanës “qerthullon” një libër të madh të kinematografisë dhe aktorialitetit dhe teatrit shqiptar, të cilët i kanë afruar Shqipërisë imazhin e një kohe të kthesës më të madhe të historisë së saj ndër më të vështira, kur vendi kishte nevojë për kinema, për arsimim, për kulturë dhe dashuri njerëzore. Askush më mirë dhe më shumë se sa kinemaja nuk mund ta bënte këtë.
Monografia e shkrimtarit Albert Zholi kushtuar Artistit të Popullit Reshat Arbana përbën në këtëa spekt një kontribut të rëndësishëm jo vetëm për të sjellë në një libër të shkruar mjaft mirë të jetës, përvojës, kujtimeve dhe angazhimit të aktorit të njohur, por duke qenë i hapur, komunikues, integral, duke qenë personazh aktiv i dy kohëve emblematike shqiptare, libri ofron njohje, këshillime, mësime, interpretime dhe vëmendje.
Gjatë gjithë rrëfimit, kujtimeve, dhimbjeve, trishtimit dhe emocionalitetit, lexuesi prek shqisën e një aktori të madh, në të cilin pleksen koordinatat e njeriut të thjeshtë, njeriut të imazhit, përfaqësuesit emocional të shoqërisë, artistit e njeriut me shqetësimin e përditshëm të një shoqërie në zhvillim dhe progres.
Ndryshe kronikës së zakonshme apo të stilizuar, qoftë gazetareske apo shkrimore të ndonjë lloji tjetër, Albert Z.Zholi ka kuptuar mirë të gjendurit para artistit të madh, pasi koha, njerëzit, zhvillimi, konfliktet, ritmet e zhvillimit dhe ndryshimit, përmes dimensionit dhe ndjeshmërisë së artistit, vijnë nga një dimension tjetër sipëror. Kjo qasje reflekton në të gjithë monografinë, ku herë shfaqet artisti Arbana me një emocionalitet të veçantë dhe herë i është dashur autorit të lirit ta vendosë aty ku duhet ky emocionalitet dhe “xhevahir” tregimtar prej njërit nga aktorët mëepik të kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Libri voluminoz “Reshat Arbana” (Artist i Popullit) është ndërtuar mjeshtërisht nga Albert Z. Zholi, për shkakun se ai i ka krijuar mundësinë artistit të jetë i gjerësuar, rrëfyes, i lirë dhe me një vertikalitet të dukshëm, ku rast pas rasti, ngjarje pas ngjarjeje, kohë pas kohe në jetën e artistit nuk mungojnë rastësitë, si njëri nga treguesit e rëndësishëm të njerëzve të këtij lloji. Autori i monografisë është në nivelin rrëfyes dhe të ndjeshmërisë së artistit të madh, pasi është jashtëzakonisht e vështirë për një monograf, sado i përvojshëm qoftë, të arrijë të përdorë mirë dhe ta bëjë kaq komunikativ gjithë atë që të jep në bisedën e tij një artist, në të cilin është pleksur rastësia me vullnetin për tu bërë aktor, është bërë bashkë jeta në rrjedhën e saj të vështirë dhe me befasitë e kohës dhe të fatit të vet, ku është pleksur ekuilibri që zakonisht është i vështirë dhe dramatik tek njerëzit e njohur dhe të mëdhenj në një kohë totalitare, ku është dashur të integrohesh në botën e artit duke ardhur nga një realitet tjetër i veprimtarisë, siç ka ardhur Arbana nga profesioni i mekanikut.
Përveçse monografia “Reshat Arbana – Artist i Popullit” është shkruar me një stil befasues, pasi autori ka një kulturë të mirë për kinematografinë në kuptimin e plotë të fjalës, është një libër në të cilin ka një informim të rëndësishëm në një dimension të gjerë social, kulturor dhe kohor. Jeta me plotë ulje e ngritje, rrugëtimi në kinematografi dhe në teatër e një artisti, i jep lexuesit kronikën e kohës, e informon atë për gjëra fondamentale, për psikologjinë e individit dhe të shoqërisë, për zhvillimin në kuptimin e plotë të saj. Pa dyshimin më të vogël, fati i individit në të shumtën e herës reflekton prerjet e zhvillimit të shoqërisë.
Reshat Arbana e ka pasur pasion aktorialitetin, një pasion që e ka marrë rrugën e tij në mënyrë të rastësishme, por të pandalshme, me ç’rast lexuesi arrin të kuptojë karakterin e tij njerëzor. I lindur në kulmin e zhvillimeve botërore (1940), në kohën e Luftës së Dytë Botërore, në periferi të Tiranës, në Arbanë, kujtesa e tij fëminore është një thesar emocionesh. Ai kujton me sytë e fëmijës qiellin me avionët e luftës, me pluhur e zhurmat e armëve, me trishtimin e të rriturve dhe pasigurinë që sjell lufta, me ankthin për të nesërmen, që tek fëmija nuk mund të harrohet lehtë. Ndërsa Tirana, kryeqyteti i Shqipërisë, qyteti më njerëzor në botë, më bujari dhe më mikpritësi, vjen në kujtesën dhe në dhimbjen e artistit si një vend i virgjër natyror, me gjelbërim, me bollëk, me shkurre e gjelbërim të shuëllojtë, por me njerëz të mirë, të cilët jetojnë në mirësinë e saj.
Por refleksionet mbi jetën e vështirë, veçmas pas çlirimit, ku gjithçka filloi të merret me tollona në dyqanet e qytetit, pastaj një moment delikat në familjen e tij, kur në ambasadën ruse është hedhur një bombë dhe Arbanës i kanë marrë në polici xhaxhain e tij Shaqir Arbana, përbëjnë detaje të veçanta të jetës së tij, që ai nuk harron t’i tregojë dhe pse kanë kaluar dekada, por trishtimi në shpirtin e artistit jeton më gjatë se momentet e gëzuara.
Një nga momentet më të bukura të jetës së Arbanës është një detaj nga fëmijëria e tij. Afër shtëpisë së tij luhet filmi i njohur “Debatik”, një film me një temë të njohur nga koha e pushtimit fashist të vendit. Sytë e fëmijës Arbana ndjekin gjithçka që ndodh në një shesh xhirimi të një filmi. Aty janë kamera, regjisori, dritat e skenave, aktorët, është aktori i madh Sulejman Pitarka, është Besim Lëvonja. Në kujtesën e Reshat Arbanës ky moment shfaqet si një idil fëminor dhe akoma ai shihet me sytë e fëmijërisë së tij.
Siç kam shënuar që në fillimin e këtyre shënimeve, për një monografi të cilën lexuesi e lexon në një kohë të shkurtër, pa iu shkëputur për asnjë moment, ky është një libër i shkruar mirë dhe mjeshtërisht, libri sjell një kontribut për një artist të njohur. Është një libër që mëson dhe tregon, këshillon dhe sjell përvojë. Rrugëtimi i Reshat Arbanës ka kaluar përmes përvojës dhe marrëdhënieve me njerëzit e dijes, kulturës dhe të artit. Në jetën e tij janë shfaqur dhe kanë ndihmuar rolet (çdo rol është si të kesh kaluar një shkollë të vërtetë), dramaturgët, profesorët e universitetit, skenaristët, regjisorët, kritikët dhe studiuesit e arteve dramatike dhe të teatrit, janë shfaqur njerëzit e thjeshtë, të cilët janë një auditor i madh dhe i pagabueshëm. Aktori i madh i reflekton të gjitha këto në rrëfimin autentik për Albert Z. Zholin.
Interesante janë refleksionet e Arbanës për rolin e parë kinematografik, në një filëm, në të cilin “raportohet” një temë e rëndësishme e kohës, ajo e dijes. Në filmin “Komisari i dritës” Reshat Arbana luan rolin e “këlyshit” të Dodës. Filmi ka një kontradiktë të mprehtë, e për këtë rolet kërkonin një përjetim të vërtetë dramatik. Më pas vijojnë rolet në “Familja e Peshkatarit”, ai i Pilo Shpiragut me motive nga romani “Lumi i Vdekur”, por i ndaluar çuditërisht nga sistemi totalitar. Roli i paharrueshëm, i cili do të vijojë të jetë gjatë në kujtesën e spektatorit shqiptar është ai i Sami Amenit në filmin “Fije që priten”, roli i babit në filmin “Dora e ngrohtë”, dhjetëra filma të tjerë, në të cilët ka një reflektim të zhvillimit shoqërorë të një vendi, i cili sapo ka dalë nga një periudhë e gjatë errësire.
Reshat Arbana nuk e e ka shuar kurrë refleksin dhe raportin shpirtëror me Kosovën, të cilën në të gjithë veprimtarinë e tij publike e ka konsideruar atë një kryedashuri shqiptare, jo vetëm për veten e tij, por të gjithë shqiptarëve. Këtë lidhje të fortë me historinë Arbana e ka skalitur dhe në rolet e shumtë kinematografikë, kryesisht në figurat historike të disa filmave shqiptarë.
Akoma brenda shpirtit brilant artisti të Reshat Arbanës reflekton drama e famshme e Brehtit “Arturo Ui”, në të cilën satirizohet dhe goditet me një madhështi artistike kulti i Hitlerit, figura etij groteske. Arbnana e kupton në një dimension sipëror dhe valorizues artin dramatik dhe kinematografik. Totalitarizmat e kanë kuptuar mirë këtë që nga koha e antikitetit, se arti dramatik emocionon dhe ka kontakte të drejtpërdrejta me njerëzit. Këtë refleksion ai e ka prekur jo pak dhe në Shqipëri, por gjithësisht Reshat Arbana është një person entuziast dhe vlerësues për rrugëtimin e kinemasë dhe teatrit shqiptar.
Autori Albert Zholi ka qëmtuar me kujdes dhe inteligjencë njërin nga fondamentet më të rëndësishme në jetën dhe perceptimin e njerëzve të dimensionit të Reshat Arbanës. Duke qenë bashkëkohës, bashkudhëtues, bashkëluftëtar dhe krijuesit e godinës së njohur të kinemasë dhe të teatrit shqiptar, në vlerësimin dhe nderimin e Arbanës vijnë profesori Kadri Roshi, njëri nga njerëzit më të rëndësishëm të kinematografisë dhe teatrit shqiptar. Arbana kujton dhe admiron Sandër Prosin, regjisorët Pandi Stillo, Sokrat Miho, Andrea Malo, Andon Pano, Kujtim Spahivogli, Mihallaq Luarasi, e më pas regjisorët e tjerë të teatrit si Esat Oktrova, Fatos Haxhiraj, Dhimitër Pecani, Andon Qesari, Drita Agolli, Milto Zoto etj.
Mendoj se rrëfimi dhe jetëshkrimi i Reshat Arbanës ka gjetur penën e mirë të Albert Z. Zholit për të na dhënë një libër brilant, i shkruar mjaft mirë, i strukturuar funksionalisht nëpërmjet të cilit del në dritë jo vetëm individualiteti artistik e njerëzor i aktorit të madh,por edhe zhvillimi i artit dramatik shqiptar.
Tiranë- Vlorë, tetor 2017
<nowiki>******************</nowiki>
'''Libri "Ikja e madhe" i Albert Z. Zholit'''
'''Mihallaq Qilleri, shkrimtar'''
“Ikja e madhe”. Tani është bere me prekëshme. Jane pikërisht këtom faqe libri te autorit Albert Zholi që na sjellin kaq afer, kaq përmbledhtaz, ate epope mërgimiqë përfshium gjithë tokat e Shqipërisë me fillimin e dekadës ’90. Fundshekulli xx e rudhi edhe njëherë Atdheun tonë. Edhe ashtu I pakët sic ka qenë, me pjesë të tëra teritori e popullsie të ndarë nga trungu, kur priste t’I rritej shtati duke u bashkuar me Kosovën martire, ky dhe u mpak nga njerëzit që po I iknin, shumica pa kthim.
Kjo lëvizje popullsie në drejtim të shteteve të perëndimit e kryesisht, drejt Greqisë, në fillim ngjau si gëzim pas ndrydhjes së gjatë nga shteti totalitar:pastaj, kuptimi I mërgimit e ktheu ikjen në tragjedi, ndërsa tani, gëzimi dhe tragjedia kanë tepërtuar te njëra-tjetra fatalisht dhe përjetohen me ankth. Sepse të shumta kanë qenë humbjet, vdekje të ndryshme, por më shumë tragjike e të parakohëshme. Vdekje nga krimet, por edhe nga përpjekja e stërmundimëshme për të arritur “tokën e premtuar”.Autori me një analizë të plotë të të gjitha shkaqeve që cuan këtë shkulje të rrënjëve shqiptare, na sjell pamje, episode e ngjarje rrënqethëse, që shoqëruan dhe vazhdojnë të shoqërojnë këtë emigracion të paparë në histori për përmasat, popullsinë e vendit , dhe kohën e shkurtër.
Libri “Ikja e madhe “është gjithashtu një pasqyrë e historisë së marëdhënieve të vjetra e më të reja midis Shqipërisë dhe Greqisë, këtyre dy vendeve ballkanike të cilat vërtetë shumë ngjarje i kanë bashkuar, por kanë mjaftuar edhe pak syresh që të inspirojnë ndjnja armiqësore e skepticizmi. Vetë dyndja e emigrantëve drejt Greqisë krijoi përsëri një klimë të re, diku mirekuptimi, diku mopsbesimi, thotë autori por ai ka shpresën se ashtu si shtrengatat e qindra shekujve nuk i shpune kurrë këta banorë të vjetër në luftë midis tyre , edhe kjo lëvizje e re do të jetë vetëm një urë miqësie. Autori nuk pretendon të këtë përshkruar gjithshka nga peripecitë e shqiptarëve në rrugën e tyre drejt Greqisë e në Greqi. Duke jetuar e punuar në Athinë, A.Zholi rreh të tregojë për jetën e “athinjotëve” shqiptarë, hallet problemet, rritjen e mirëqenies së tyre ekonomike, por edhe përndjekjet, përbuzjen dhe mungesën e arsimit të fëmijëve të tyre në gjuhën amëtare . Ai nuk harron t’u drejtohet edhe studjuesve arvanitas për të hequr një paralele të qartë midis emigrantëve të kahherëshme shqiptare dhe tani në kohërat moderne.
Të gjitha ngjarjet në emigracion autori nuk I ka ndarë asnjëherë nga zhvillimet e fundit në Shqipëri. Duke e vendosur vehten në krah të ndryshimeve demokratike, ai tregon zhgënjimin e madh që I pushtoi emigrantët për politikën mediocre, amatoreske të qeverisë shqiptare ndaj gjithë zhvillimeve ekonomike e shoqërore, por sidomos për mospërfilljen totale ndaj emigrantëve. Shembja e të ashtëquajturve skemave piramidale,-nënvizon A.Zholi,-përbën shembjen përfundimtare të besimit të shqiptarëve emigrantë në qeverinë postkomuniste të Berishës.
“Ikja e madhe” është një përpjekje serioze për të pasqyruar një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare dhe nga ky kundvështrim, ai është një kontribut me vlerë në publicistikën e re shqiptare.
Athinë, korrik 1997
<nowiki>****</nowiki>
'''Befasia e librit me tregime “Hiret e një gruaje bionde” i autorit Albert Zholi'''
'''Prof. Nasho Jorgaqi'''
Ditët e fundit ka dalë në riqarkullim, libri me tregime “Hiret e një gruaje bjonde”, me autor Albert Zholin. Autori është i njohur për librat e tij publicistikë, për analitikën e kujdesshme mbi problemet e emigracionit dhe për dy vëllime me tregime. Është eksperienca e gjatë në fushën e letrave që e kanë mbarsur autorin me ide të reja në lëvrimin e një stili të ri eksperimental duke sjellë një hop tejet cilësor në këtë vëllim me tregime. Që në titullin e tij, libri të thithë në hullinë e një misteri të përjetshëm njerëzor, me të cilën historia e letërsisë na ka mësuar ti skalisë nga Homeri e deri në ditët tona. Në gjashtë tregimet e këtij libri do të skaliten në mendjet tona llojet e dashurive nga ajo njerëzore, tek dashuria instiktive, interesi e deri tek dashuria e madhe që nuk njeh barriera dhe skaje, por mbin aty ku ka ndjenjë të sinqertë. Ajo është jokonvencionale, e papërlyer dhe shumë herë e fshehtë dhe dinjitoze. Nëpërmjet një narracioni të thjeshtë të personazheve, por mbi të gjitha një fantazie për tu patur zili ne mësojmë rrokapjekjet e njeriut për të gjetur vetveten, për të arritur pikën kulminante të fizicitetit dhe lumturisë fizike e cila asnjëherë nuk mund të planifikohet, e mbi të gjitha të nënshtrohet por gjithnjë mund të ëndërrohet dhe të zaptohet me forcën e shpirtit dhe duke luftuar edhe me gabimet dhe mosfatin.
Me një penë ngjyruese, autori na përshkruan situata dhe hamendësi që vijnë si rezulta t i një ekperience të mirëfilltë mendimi dhe njohje të psikologjisë njerëzore dhe të ligjshmërisë sociale dhe njerëzore ku jetojnë personazhet e skalitur nga pena e Zholit. Autori ka shpërthyer jashtë klisheve dhe vrarjendërgjegjeve të tepërta që të gjitha përthithen nga koha në mënyrë të cuditshme. Është koha me mësimet e saj që rrjedh me një shpejtësi marramendëse dhe që në vend të moralit krijon jetën dhe veprimet e personazheve , dhe në fund është vetë mësimi i kohës dhe i ndjenjës ai që jep shtysën për të gjetur zgjidhjen. Autori ka pikasur formën tragjike të realitetit njerëzor, gabimet dhe deformimet që natyra njerëzore ia shtyn përditmërisht njeriut të gjunjëzohet duke e bërë shpesh viktimë të fjalës, modernizmave, ekstravagancave e tolerancave të dëmshme për jetën e tij. Krejt në mënyrë të sinqertë ai ka skalitur në këto tregime përballjen e personazhit pozitiv me atë negativ duke sjellë një format të Shqipërisë së kohës pa moralizuar dhe mbi të gjitha pa stereotipe. Sepse ndodh cuditërisht kështu…
Ky libër sjell një mentalitet të ri tek lexuesi shqiptar. Ai pikëtakon njeriun ideal dhe rrethanën e ambientit, shoqërisë dhe pasojave të saj drejt një zgjidhjeje positive. E ndërsa autori na bën të imagjinojmë një pjesë të jetës së përditshme, ai në të njëjtën kohë arrin të na ofrojë oazin e lumturisë së njeriut, që është mirëqënia dhe dashuria njerëzore, një idil që ai e ka skalitur me përsosmëri.
Bjondet kanë sherruar botën dhe janë symbol i gruas tradhëtare. Ky mentalitet zotëron dhe në gjuhën frazeologjike shqiptare ku thuhet”bjonde vagabonde”. Ky fakt, tejet gjenetik duket se nuk përbën më një faktor në botën e tashme, ku misku kozmetik na konfuzon në natyralitetin femëror. E megjithatë është ky gen i lashtë, ky fatalitet i cilësuar bjond që na tërheq njëmendazi në librin e fundit të autorit Albert Zholi, Hiret e një gruaje bjonde. E ndërsa e lezojmë, përkundërshtohemi. Tregimi nga është perifrazuar ky titull është një mësim për burrat megallomanë dhe strikt, që e shohin femrën mbas një akuariumi paragjykimesh dhe mendësish, që i vendosin kufij dhe forma të cuditshme, pa njohur brendinë dhe rëndësinë e të qënit në radhë të parë njeri dhe më pas femër. Njeriu gjithnjë nxitet nga forma, e jashtmja e bukura, duke rënë kështu në rrjetën e djallit.
E ndërsa nga kjo piknisje titullohet një vëllim me tregime, gjithcka tjetër në këtë libër është një rrugëtim drejt të njohurës e të panjohurës njerëzore që është shpirti. Autori ka sjellë një mentalitet të ri në letërsinë shqipe, duke e pastruar rrëfimin e tij nga klishetë dhe nga manierat që shumë herë krijojnë persona falso. Ai ka ditur të skalisë figurën e femrës herë si një viktimë e mentalitet shqiptar, herë si një instrument interesi, herë si një të përdalë pa skrupuj e herë si një viktimë të modernizmit. Por, gjithnjë duke e përballur me dikë më të pjekur, autori ka arritur të gjejë zgjidhjen ideale, që është filli që përshkon gjithë rrëfimistikën e tij. Dashuria në të gjitha format e saj të bukura, të shëmtuara, te pamoralshme apo jashtëmartesore triumfon. Dhe kjo përbën një ideal sa të guximshëm dhe të vërtetë. Dashuria egziston dhe përbën një vlerë të pallogaritshme të librit dhe personazheve që përditë përplasen me monotoninë, shfrytëzimin, interesin dhe injorancën;të gjitha këto tipare që sjellin vdekjen e saj.
<nowiki>****</nowiki>
'''Vlerësim për librin “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit të talentuar Albert Zholi'''
'''Nga Gudar Beqiraj'''
'''Kryetar i Akademisë së Shkencave'''
Eshtë kënaqësi për mua të marr fjalën i pari dhe të drejtoj promovimin e libirt “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së” të shkrimtarit dhe të publicistit të mirënjohur Albert Zholi. Në radhë të parë dua të vë në dukje se Zholi është një mik i afërt i Akademisë dhe Akademikëve, pasi ai është në çdo aktivitet tonin dhe ndoshta nuk gaboj të them se ai është ndoshta i vetmi gazetar që ka intervistuar të gjithë akademikët. Isha i pari që më ra në dorë libri publicistiko-letrar “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, i Zholit, pasi ai trokiti në derën e Akademisë si në shtëpinë e tij dhe më dhuroi këtë libër interesant. E them interesant pasi, sapo pashë lëndën e librit, vërejta shumë personalitete të gazetarisë shqiptare të përmbledhur në të. Njëherazi dua të them se pjesa dërmmuese e këtyre peresonazheve të spikatur në shoqërinë shqiptare, të cilët janë në këtë libër janë miqtë e mi. Për këtë arsye dëshira për ta lexuar dhe promovuar këtë libër u dyfishua. Këto ishin arsyet që Akademia e Shkencave mori përsipër këtë oragnizim modest, për një libër interesant. Kur fillova të lexoj këtë libër, qysh në faqet e para pashë me sinqeritet se nuk ishte një libër i lehtë, një libër që do të humbje kohë po ta lexoje. Qysh në faqet e para pashë një historik të shkurtër të lindjes së Radios së parë në botë në Shba në 15 qershor, telezionit të parë në Botë në 1936 në Lojrat Olimpike të Gjermanisë, lindjes së radios së parë shqiptare më 28 nëntor 1938, të Televizionit të parë shqiptar më 29 Prill 1060. Pra në këtë libër modest janë përfshirë ngjarjet më të shënuara, më historike të medias fonike dhe vizive të asaj botërore por edhe shqiptare. Në këtë libër të thjeshtë por të bukur janë përfshirë gjithsej 16 personazhe të radios dhe të televizionit shqiptar ku do të veçoja dy personazhe:
Së pari Vitori Xhaçkën ( e cila nuk jeton dhe ky moment le të jetë dhe një homazh për të ) e cila ka qenë femra e parë shqiptare spikere në radion e parë shqiptare më 28 Nëntor 1938 dhe Stoli Beli e cila ka qenë prezantuesja e parë e televizionit shqiptar më 29 Prill 1960. Këto dy figura, janë, dy figura qëndore të cilat kanë spikatur me talentin e tyre në dy pikat kulmore të radios dhe televizionit të parë shqiptar. Përpos tyre nuk mund të lihej jashtë vëmendjes së Albert Zholit dhe një nga gazetarët më të talentuar të RTSH-së, Alfons Gurashi i cili nuk jeton më dhe këto rreshta njëkohësisht le të jenë homazh dhe për të. Alfons Gurashi jo vetëm si gazetar, por edhe si folës, apo fotograf ka qenë dhe mbetet shëmbëlltyrë për gazetarinë shqiptare, për zellin, zërin, korrektesën, përgjegjshmërinë që sot mund të themi se nuk egziston tek të gjithë gazetarët. Por përveç këtyre figurave ka dhe shumë të tjerë që sot janë ende në dyert e RTSH-së, si Liliana Meçani, Bajaram Hoxha, Esat Teliti, etj..por dhe ata që tashmë janë larguar për arsye të moshës si ish-folësi dhe regjsori I talentuar Kujtim Meçaj, gazetari dhe skenaristi Petro Lati, Elisabeta Kamberi etj…
Në këtë libër ka dhe shumë figura të shquara të medias vizive dhe asaj fonike shqiptare, që unë si vura në dukje, por që në libër të gjithë do ti lexojnë plot dëshirë. Them plot dëshirë, për vet faktin se libri është shkruar me një gjuhë të thjeshtë dhe të bukur, i ndërtuar mirë artsikisht, i kujdeshëm estetikisht, dhe me një mesazh të qartë. Pra në këtëo tre themele dhe shtylla të ndërtimit të një vepre Alberti është munduar të ketë një harmoni. Ai nuk kalon në eufori të ndikojë tek lexuesi me anë të thënieve të sforcuara, por e ka lidhur librin në mënyrë organike, ku personazhet edhe nga ana e moshës, rëndësisë, kanë një vend të caktuar, gjallojnë, frymojnë me përgjgijet dhe ngjarjet pa hiperbolizime abstarkte. Libri nga fillimi në fund ka një ecje elegante, është si një pasqyrë, plot më figura letrare por dhe me një korrektesë historike. Në datat, vitet, Zholi është treguar rigoroz, duke e lënë mënjanë letërsinë dhe duke hyrë në histori. Këtu është e veçanta e këtij libri në dukje i zakonshëm. Pra, tek ndërthurja e historisë me letërsinë ndaj dhe ky libër mund të quhet historiko-letrar, ose, publicistiko-letrar. Pyetjet e drejtuara nga autori personazheve,, janë të mirëmenduara, profesionale dhe deri diku tendecioze për të nxjerrë në pah ato “sekrete” që i interesojnë autorit, apo për të përcjellë atë çka dëshiron ai në këtë libër. Mendimi i përfundimtar është se në këtë vëllim të dytë tek “Sekretet e gazetarëve të RTSH-së”, autori ka bërë një përpjekje serioze për të qenë në nivelet e publcistikës dhe letërsisë kohore. Ky libër është një minihistori e RTSH, ku brezat në vazhdim do të lexojnë diçka sado të vogël për të shkruar në në të ardhmen historinë e madhe dhe të plotë të RTSH. I uroj Albertit suksese dhe të promovojë në të ardhmen libra të tillë modest në diskutim por të bukur në përmbatje, që hijeshojnë botimet e tij dhe të autorëve të suksesshëm.
<nowiki>******</nowiki>
Albert Zholi, një emër i përveçëm i publicistikës shqiptare, por edhe shkrimtar i njohur, botues, redaktor, intervistues...
'''Nga: Ahmet Qeriqi- Drejtor i "Radio Kosova e Lirë"'''
Albert Zholi është një emër i njohur jo vetëm i publicistikës shqiptare, por në të njëjtën kohë është edhe shkrimtar, botues, redaktor, intervistues, që për mendim tim zë vendin e parë për intervista të realizuara e të publikuara, jo vetëm në Shqipëri por edhe më gjerë. Alberti është edhe veprimtar i njohur i çështjes
shqiptare dhe ndërlidhës i kulturës arvanitase me atë shqiptare, njohës i greqishtes nga e cila edhe përkthen, lëvrues profesionist edhe në shumë lëmenj të kulturës, gjuhës dhe aktualitetit shqiptar, në Shqipëri, trojet shqiptare e mërgatë, por edhe më gjerë. Me veprimtarinë e tij të deritanishme ka begatuar në nivel shumë
meritor publicistikën dhe kulturën shqiptare përgjithësisht. I shkolluar dhe i arsimuar në nivel meritor, personalitet me dije, njohuri dhe imagjinatë kreative, njohës i shkëlqyer i gjuhës dhe i komunikimit me të gjitha nivelet e lexuesve, tani për tani, Albert Zholi, ka arritur në majat e krijimtarisë në nivelin kombëtar, jo
vetëm nga shumësia, prodhimi fenomenal i lëndës shkrimore, por edhe nga pasqyrimi i tij i drejtë i realitetit objektiv, që mbretëron në Shqipëri dhe ndër shqiptarë përgjithësisht. Puna e tij sistematike, rrekja me një gamë të gjerë problemesh të sferave të ndryshme krijuese e interpretuese, na përkujtojnë
rilindësit tanë, të cilët, në kushte dhe rrethana të njohura historike, nuk kursyen asgjë nga vetvetja e tyre për ta begatuar kulturën, gjuhën, arsimin e emancipimin, që kishte munguar ndër shekuj. E veçanta e krijimtarisë së përgjithshme të Albert Zholit, është origjinaliteti, pasqyrimi objektiv i realitetit, qasja me kompetencë ndaj problemeve të ndryshme, njohja meritore e shumë lëmenjve të kulturës në përgjithësi, në veçanti të asaj kombëtare, qasja shumë serioze ndaj problemeve të shumta që i merr në shqyrtim, paanshmëria në trajtimin e së kaluarës, kritika me vend, e faktuar, e argumentuar, profesionalizmi në trajtimin e çdo situate, për të cilën shkruan,
njohja e shkëlqyer e lëmenjve të shumtë interdisiplinarë e cila hetohet sidomos në intervistat e tij, në gamën më të gjerë të mundshme të problematikave shoqërore, shkencore, historike, filozofike, etike e çka jo. Alber Zholi me veprën e tij voluminoze të botuar dhe në dorëshkrim, është padyshim në mesin e prodhuesve më të shquar dhe më të begatë në publicistikën dhe letërsinë e sotme shqiptare përgjithësisht, letërsi kjo e cila është ballafaquar dhe po ballafaqohet me probleme ndër më
të ndryshmet, ndër më të koklaviturat, ndër më të shkapërderdhurat e më të pakufishmet...Duke qenë se ka më shumë se 15 vjet që komunikojmë dhe shkëmbejnë
informacione mes veti, duke qenë njëri ndër bashkëpunëtorët më të përkushtuar edhe të Radios-Kosova e Lirë, si dhe dhjetëra medieve e portaleve, Alberti zë vendin e parë me ribotimin e intervistave por edhe zhanreve të tjera krijuese. Është në mesin e autorëve më të pëlqyer dhe më të lexuar të faqes së Radios Kosova e Lirë, në
internet. Kur i shtron vetes për detyrë të shkruash për një krijues të përmasave sikur është Albert Zholi, pa dyshim se nuk mund të jesh i kursyer në lëvdata, jo për ta ngritur e lartësuar, sepse ai, vetë e ka bërë punën për të qenë i tillë, por për faktin se nuk di çka të shqyrtosh më parë, të paktën unë me pretendimet e mia nuk arrij që me pak fjalë ta rrumbullakësoj një krijues interdisiplinar të nivelit të tij, meqë ai shtrihet gjerë e gjatë në botën e tij krijuese, në veprat e shumta të botuara, të temat e ndryshme, të cilat i ka trajtuar dhe i trajton me profesionalizëm, objektivitet, seriozitet, emancipim, origjinalitet dhe përkushtim. Në një rast si ky, në një analizë kalimthi si kjo për tërë krijimtarinë e tij të pandalshme, të pandërprerë ditë as natë, të vëllimshme por edhe profesioniste, duhet edhe përgjegjësi e caktuar,
për trajtim metodologjik, pasi opusi krijues i deritanishëm i Albert Zholit është jo si një det i thellë ku edhe mund të lundrohet pa ndonjë frikë, por është si një oqean, në të cilin duhet të lundrosh me shumë seriozitet e maturi. Pretendoj se e njoh dhe arrij ta manifestoj një nivel të diskursit krijues, meqë me analiza të tilla letrare, por edhe më gjerë në lëmenj të shumtë, merrem më shumë se dyzet vjet. Shkrimi dhe studimi për krijimtarinë e Albert Zholit meriton përkushtim, meriton fjalët më të
mira, sepse krijimtaria e tij në radhë të parë komunikon me lexuesin, e mëson dhe e përparon dijen e tij, e pajis me njohuri të reja, është e afërt me të, e sinqertë, e lehtë për ta kuptuar, por e thellë në trajtimin serioz të problematikës të cilën ai e merr në shqyrtim. Albert Zholi është ndër publicistët e krijuesit më trima që i kanë
sot Letrat Shqipe, përgjithësisht. Qasja e tij serioze, por edhe e moderuar ndaj problemeve të caktuara të së kaluarës, sidomos në fushën e krijimtarisë së kohës së sistemit socialist në Shqipëri, nuk bëhet me qëllim të diskreditimit të saj, vetëm sepse ishte socialiste, në një masë edhe komuniste, por as të lavdërimit dhe
ekzagjerimit për tej meritave. Thjesht është një qasje e ekuilibruar, shumë e vëmendshme, me një metodologji të avancuar, duke pasur për
bazë kohën, të cilën duhet vlerësuar e kritikuar, në raport me rrethanat ekzistuese në Shqipëri e më gjerë dhe jo kandarin e sotëm, ashtu sikur do të na vlerësojnë, një ditë kur nuk do të jemi më, me kandarin e kohës së ardhshme. Albert Zholi i përmbahet fort mirë maksimës së shkrimtarit të madh hungarez, Moric Zhigmund, i cili shkruan: Jeta e njeriut kalon si treni i shpejtë që nuk ndalon në asnjë stacion dhe kurrë nuk kthehet prapa, andaj duhet ta bëjmë zap atë dhe nuk duhet të lejojnë që
rrugëtimi i tillë të shkojë kot. Albertit i dëshiroj shëndet, shumë suksese të tjera në krijimtari dhe sa më shumë botime të reja të veprave të tij autoriale, sepse niveli
me të cilin ai shkruan dhe komunikon me lexuesin është afirmativ, i begatë, i dobishëm dhe mbi të gjitha i nevojshëm për publikun lexues.
<nowiki>***</nowiki>
'''“Dashuri pa kushte” libri me tregime i Albert Zholit ku gjen flirtin me shpirtin'''
Prof. Dr. Ago Nezha
Libri me tregime “Dashuri pa kushte” duket si një pelegrinazh në shenjtërinë e dashurisë, si ndija më e bukur dhe më e thellë e njerëzimit. Një inkursion në shpirtin e dlirë të njeriut dhe fatit njerëzor. Ka aty ndjesi të holla nga natyra, nga sensualiteti human, gjen problemet e përditshme të njeriut dhe dhimbjes njerëzore. Gjen shpirtin e shqiptarit, mëkatin dhe lumturinë, dhimbjen dhe ndëshkimin por dhe Edenin e famshëm të lumturisë. Në tregimet e Albert Zholit gjen të përditshmen dhe të jashtëzakonshmen, gjen flirtin me shpirtin në të gjitha skajet e dhimbjes dhe kënaqësisë. Është kaq i thjeshtë sa duket sikur vetë jeta të paraqitet para sysh por me një shpirt të kulluar dhe me një penë Çehoviane që duket se godet lart dhe larg.Ndije që paraqiten kaq të natyrshme sa duket sikur në çastin që i lexon po e përjeton para syve. Peizazhi, njeriu, psikologjia dhe fati ngërthehen me njëra tjetrën në mënyrë të vrullshme dhe me një penë kaq të kulluar dhe të vërtetë sa duket sikur lexon histori biblike. Autori e njeh mirë psikologjinë e shqiptarit dhe na e paraqet atë në të gjitha dimensionet. Herë në hall braktisjeje, herë në një martesë të dështuar, herë në një ikje dashurie, herë në një flirt me vetveten. Pena dhe gjuha e përdorur ka një lakonizëm poetik. Është shpirti i shkrimtarit që flet. Është detaji që ngrihet në madhështi. Aq thjesht, aq bukur me një melodi gati gati makabre që ulurit nga dhimbja. Autori e ngërthen vëmendjen brenda dhe jashtë Shqipërisë duke sjellë fate njerëzish, antagonizma kulturash dhe mentalitetesh, histori të përditshme që duket sikur himnizohen nga gjuha dhe stili që ai përdor në ngritjen e personazhit. Duket sikur autori ka një bagazh njohjesh njerëzore që i rrjedhin nga eksperiencat e veta të jetës. Ka takuar shumë njerëz, ka dëgjuar shumë dhe me atë profesionalizmin e vet e ka shkrirë punën e gazetarit me atë të shkrimtarit. Ai e njeh mirë terrenin ku lëvron. Është i thukët në gjuhë, herë-herë i qëndisur në një gjuhë rruge që e bën personazhin më të vërtetë dhe më real. Ka shumë kulturë dhe në historitë që ai tregon drama njerëzore duket se rrugëton bashkë me figurën artistike. Natyra me personazhin, shpirti me dhimbjen dhe lumturinë, braktisja dhe e shkuara dashurore, dashuria për atdheun, lëmimi material, dominojnë tregimet e tij. Personazhet e tij vuajnë për dashuri, mospërputhje ndjesish, largime interesash, dashuri të pastra që lindin mes të rinjve. Autori duket se e qëndis të vërtetën shqiptare. Ka një filigram ari që qëndis frymëzimin e tij aq të dëlirë, aq të pastër dhe aq magjik. Temat janë të thjeshta dhe të marra nga jeta e përditshme dhe nga fatet njerëzore që përjetohen aq shpesh ndër njerëz. Psikologjia e shqiptarit dhe fati i tij njerëzor përbëjnë dramat që autori ka hedhur në letër. Frymëzimi i tij duket si një anije me vela që lundron mbi detin e bukur jonian, si zajet e bardhë të Vjosës që shkëlqejnë nën rrezet e diellit dhe si bjeshkët e veriut që uturijnë ndër gërxhe britmën njerëzore të dhimbjes. Talenti i tij është origjinal, me spazma poetike dhe aq të detajuara, sa duket si një pikturë rembrandiane që të ngjall kënaqësi estetike dhe katarsis shpirtëror. Rrëfimi është shumë origjinal sa duket si një bisedë njerëzore ku dikush po të tregon historinë e tij të jetës. Ka një gjuhë të thjeshtë, me kulturë dhe që ta sjell shpirtin para syve. Albert Zholi është shumë origjinal në tregimet e tij. Ka vërtetësi dhe një shpirt kaq të ndjeshëm që të rrëmben në kullotën e tij të njomë ku livadhisin perënditë e krijimit.Në kohërat e sotme ka shumë shkrimtarë shqiptarë që shkruajnë prozë. Format e tyre të rrëfimit ngërthehen herë pas herë në qerfullin e prozës poetike, apo konceptimit të vështirë. Albert Zholi vjen me një dëlirësi dhe madhështi vërtet të respektueshme. Lexohet me endje dhe ka mesazh. Rrjedh bukur dhe lexohet me një frymë. Ai ka një krijimtari të gjatë dhe shumë të vlerësuar por ky libër me tregime e radhit atë ndër tregimtarët më të mirë shqiptarë të kohëve të fundit.
<nowiki>****</nowiki>
''' "Artisti i Popullit" Reshat Arbana në gjurmët e një ‘’bestselleri’’''' '''tek Libri i Albert Zholit'''
'''NGA SEJDO HARKA'''
Të shkruash për ‘’Artistin e Popullit’’ Reshat Arbana, është si të gdhëndësh një statujë prej guri, që ka peshën e një cope shkëmbi të përzgjedhur nga malet tona. Historia e jetës dhe e artit të tij skenik, e shtrirë mes dy shekujsh dhe sistemesh diametralisht të kundërta, është historia e gjallë e luftës së popullit shqiptar për të vrarë varfërinë, shtypjen dhe mungesën e lirisë. I lindur dhe rritur në tallazet e luftës për liri dhe zhvilim shoqwror e kulturor, Reshat Arbana, përmes artit magjik, na ka sjellw njw botw tw gjallw, qw s’ka pwr t’u shuar kurrw nga memorja shqiptare. Është kjo arësyeja, që sot nuk mund të gjesh shqiptar, brenda dhe jashtë kufijëve të vendit tonw, që nuk e njeh këtë mjeshtër të madh të artit skenik. Figurën e tij e gjejmë të ngulitur thellw, jo vetëm në memorjen e mijwra njerëzve të thjeshtë, por edhe në vetëdijen e shumë njerëzve të spikatur të kulturës dhe artit, brenda dhe jashtë vendit. Edhe pse për të është folur dhe shkruar shumë, përsëri mbetet diçka për të thënë. Figurën e këtij artisti të spiatur të artit skenik shqiptar, më të plotë e gjen në librin monografik me titullin ‘’Reshat Arbana, Artist i Popullit’’, shkruar me pasion nga monografisti i njohur dhe shkrimtari Albert Z. Zholii, cili sot ndodhet në duart e lexuesëve. Për shkak se ky libër është shkruar me një një gjuhë të ngrohtë, tepër metaforike, ku vend të rëndësishëm zë emocioni dhe bukuria e gjuhës(fiksioni), ai shfaqet para lezuesëve si një ‘’bestseller’’ monografik. Ndërthurja mes fakteve dhe ngjajeve, nga njera anë dhe rrëfimit tw ngrohtw e gjuhës elegante, nga ana tjetër, e bën portagonistin Reshat Arbana të fluturojë si me krahë, nga një episod në tjetrin. Naratori, Albert Zholi, për ta bërë këtë libër sa më të pëlqyeshëm e nis me këtë pasazh karakterizues:’’Tek sheh aktorin Reshat Arbana si njw div, me zërin që bredh furishëm, ai njeri të duket, shqiponjë, është vetë natyra. Magjia e zërit, statura fizike, jehona e shpirtit të tij përbëjnë unikalitetin, që i ka rezervuar një vend të veçantë në panteonin e artit skenik shqiptar. Ai është një ndër yjet shkëlqyes të teatrit dhe kinematografisë shqiptare’’.(5) Dhe kjo është mëse e vërtetë. Ai spikati me 45 role në filma artistikë dhe dhjetra të tjerë në shfaqjet teatrale. Teatri u bë tempulli i aktrimit të tij dhe një trampolinë për t’u bërë artist i pëlqyer i filmave të rrallë. Krahas pasionit, punës së përkushtuar dhe talentit që e kanë shoqëruar tërë jetën, fat i madh për të ka qënë ndihma e pakursyer dhe shëmbulli i rrallë që i kanë dhënë atij aktorë të tillë të mëdhenj si: Kadri Roshi, Naim Frashëri, Sandër Prosi, Violeta Manushi, Marie Logoreci, Pjetër Gjoka, Margarita Xhepa, Roland Trebicka, të cilët nuk i harron kurrë. Trinia që i dhuroi atij mjeshtërinë e artit të fjalës dhe të skenës janë: zëri i rrallë, pamja fizike dhe shpirti i artistit të lindur. Por pa punwn e pa kursyer dhe pasionin pwr aktrimin ai nuk do tw mundwte tw krijonte karaktere tw tillw tw papwrswritshwm si : Sami Ameni, në filmin ‘’Fije që priten’’(1976), Prefekti, te ‘’Gjenerali gramafon’’(1987), Bimbashi, te ‘’Liri a vdekje’’(1979), Isa Buletini, te ‘’Nëntori i dytë’’(1982), Ahmeti, te’’Dora e ngrohtë”(1983), etj. Me filma e karaktere të tilla të gdhëndur bukur ai është nderuar me disa çmime e medalje.
Po, le të rikthehemi tek historia e udhëtimit artistik të aktorit të suksesshëm Reshat Arbana. Ai ka dy ditlndje, por ditlindja e tij e vwrtetw wshtw 13 nëntori i vitit 1940, në fshatin Arbanë të Tiranës, ditën kur çizmja e pushtuese e Duçes shkeli mbi trojet shqiptare për të mjellë vdeken dhe erën mbytëse të barutit. E, ku mund ta dinte ajo ‘’ditë ‘’, se bashkë me ‘’çizmen’’ pushtuese të Duçes kishte sjellë edhe klithmat e një fëmije të mbarë, të cilin prindërit e tij, Hamiti dhe Nadireja, do ta quanin ‘’Reshat’’. I pari i fisit të tij ishte Galipi, i cili edhe pse kishte lindur në Turqi, besën dhe fjalën e dhënë e kishte si ligjin më të shenjtë të jetës. Në gjurmët e shembullit të tij eci dhe stërgjyshi i Reshatit, Islami, i cili në një nga ditët e vitit 1870 mori udhën për t’u kthyer në fshatin Arbanë të Tiranës, ku u lidh ngusht me tokat pjellore dhe klimën e rrallw. Kur Reshat Arbana nis të flasë për moshën e fëmijërisë, dridhet i tëri. Në ditët e luftës për Çlirimin e Tiranës, ai nuk ishte më shumë se 4 vjeç. Nuk ka për të harruar çastin e vrasjes së vëllait të tij, Ibrahimit, atë natë të mallkuar, kur ai rendëte për të soditur ata ‘’zogj metalikë’’ gjigandë( të aeroplanëve), që në vend të puplave, mbanin bomba vrastare. Rrënqethet, kur kujton breshërimën e lotëve të nënës së tij, që i lagin trupin si një shi i nxetë nga trishtimi për vdekjen e papritur të djalit të saj, Ibrahimit. Arsimin 7-vjeçar e kreu në Shkollën ‘’Naim Frashëri’’ të Tiranës. Në fillimet e saj, ai shfaqej si një fëmijë i çuditshëm. Në bangat e shkollës shfaqej tepër i urtë, ndërsa në shtëpi si fëmijë trazavaç. Kishte të drejtë Mark Tuen, kur thosh se, çdokush prej nesh qënkërka si hëna, e cila ka pjesë të errëta, që nuk do t’ia tregojë askujt. Ai s’ka për të harruar kohën, kur edhe në dimër, në vend të këpucëve mbanite nallane druri, brenda të cilave gishtrinjtë e këmbëve të tij tjetërsoheshin në copa akulli. Në moshën e fëmijërisë ai bënte edhe marrëzira. Askush s’e kishte marrë vesh se’’ shejtanët’’ që tmerronin banorët e këtyre anëve ishte Reshati me shokët e tij. Siç duket, Reshati i vogël po shfaqte prirjet e para aktorjale, të cilat më von do të shpërthenin si dhunti aktruese. Reshat Arbana, në moshën e adoleshencës së hershme ka qenë shumë i lidhur me shokët dhe familjarët, por veçanrisht me gjyshen dhe xhaxhain e tij, Shaqirin. Ai s’ka për të harruar kurrë trishtimin që ndjeu atë natë dimri të vitit 1951, kur menjëherë pas plasjes së bombës së frikshme në legatën ruse, në portën e shtëpisë së tij trokitën disa policë të armatosur, të cilët prangosën xhaxhain e tij për një faj që nuk e kishte bërë. ’’Fatkeqësisht, në moshën 18-vjeçare ai u ndodh i vetwm. Krahas barrës së shtëpisë, ai mbante në gji edhe pasionin për artin dramatik. Shkolla ku mësonte, për fat të mirë kishte dhe një grup artistik. Djaloshi Reshat Arbana s’kish për të harrur veçanrisht emocionet që ai përjetoi nga duartrokitjet që mori në shfaqjen e parë. Të shihje filma në ato kohëra ishte gjë e rrallë. I pari film që kishte parë Reshati, nw ato kohwra ishte ai me titullin: ‘’Kashej i pavdekshëm’’ . Emocione të rralla ruan ai në çastin kur sheh se si luhej filmi ‘’’Debatiku’’, nga aktorët tanë të mëdhenj S. Pitarka, B. Levonja, Q. Toro, të cilët më vonë do të bëheshin pedagogët dhe kolegët e tij më të mirë. Emocionohej kur shihte Colin që luhej nga Shpëtim Zani, dhe thoshte me vete:’’ Áh, të isha unë në vend të tij!’’. Ishte koha kur teatri, për të, kishte marë forcën e ‘’Olimpit’’. Pas shkollës së mesme teknike ‘’7Nëntori’’ ai u caktua të punonte në SMT-në e Peshkopisë. Më vonë atij i u dha e drejta të studjonte për matematikë, pa shkëputje nga puna. Por ai nuk kishte lindur të mbyllej brenda botës së numrave. Mendja dhe shpirti i tij kishin lindur të rendnin pas artit dramatik. Erdhi çasti që edhe djaloshin Reshat Arbana ta ndiqte pas rastësia, qw u bw ’’mbreti i fatit’’. Aristoteli, një shok i tij i lagjes, i pati thënë se i kishte shkuar mendja të bëhej aktor. Kjo e papritur ia ndezi pasionin që Reshati kishte për aktrimin. Pasi mësuan se Robert Ndrenika kishte hapur Shkollën e Aktorëve ’’Aleksandër Mojsiu’’, u regjistruan pwr për të konkuruar. Me fabulën e famshme ‘’Dhelpra e Korbi’’, konkurova, tregon Reshati, por, sa s’fluturova nga gëzimi, kur komisioni më tha se do të bëhesha një aktor i mirë. Ishte 1 shtatori i vitit 1962, dita kur Reshat Arbana, bashkë me 20 shokë të tjerë të përzgjedhur nisi rrugën e gjatë të shkollimit dhe të aktrimit. Kujton shokët e tij të klasës: Jani Riza, Leka Bunga, Likard Larja, Vaçe Zela, Demir Hyskja dhe pedagogët e tij të parë: Pandi Stillo, Kadri Roshi, Lazër Filipi, e mbushet plot emocion e krenari. Kujton se, procesin e mësimit të aktrimit e nisën nga teknikat e qetësimit, duke vazhduar më pas me gjestet, shqiptimin, tonin, ngjyrat, volumin, recitimin, studimin e personazhit, veprimin skenik, monologun, dialogun, dhe lexuesi kupton serjozitetin shkencor e metodik, me të cilin kjo shkollë përgatiste aktorë të mëdhenj. Nuk harron kurrë ndimesën që shpesh i jepte pedagogu i tij, Kadri Roshi. Edhe sot e kësaj dite kujton këtë këshillë të rrallë që ai ua jepte studentëve dhe gjithë aktorëve, para se të nisnin xhirimin e filmit:’’Punë, punë, edhe 100, edhe 1000 herë t’ua them, përsëri është pak’’. Një shprehje e tillë e ka burimin tek sentenca brilante e Balzakut: ’’ Artisti është përjashtim, vesi i tij është puna’’(70). Nga pedagogët dhe nga mjeshtërit e aktrimit shqiptar e botëror, R. Arbana mësoi se, aktrimi është një zinxhir i artw qw kalon pwrmes kwtyre hallkave: kërko, zbulo, provoko, ngacmo, seleksiono. Emocione të rralla i pati dhënë Reshat Arbanës roli i tij i parë në filmin ‘’Komisari i Dritës’’, me regjizor Viktor Gjikën. Të luaje rolin e këlyshit të Dodës, Nikollë Mustaqeziut, nuk ishte e lehtë. Aq më tepër, kur përkrah kishte aktorë të mëdhenj si Ndrek Luca dhe Loro Kovaçi. Me lojën e tij filmike do t’i bindte shikuesit, se si duhej të sillej një djalë, të cilit partia e kohës i kishte vrarë babanë në Luftë.
Pas mbarimi të shkollës së aktrimit, djaloshi Reshat Arbana priste me padurim t’i hynte profesionit të tij, me të cilin kishte kohë që ishte dashuruar marrëzisht. Por, për çudi, nuk ndodhi kështu. Pa dëshirën e tij, e emërua regjizor i Radio-Tiranës, ku punoi për 9 vjet rresht. Do të vinte fundi i vitit 1974, që edhe për aktorin e ri Reshat Arbana do të çelej drita jeshile, për plocimin e ëndrrës së shumëpritur. Ja ç’tregon autori i kësaj monografie A. Z. Zholi, përmes gojës së protagnistit R. Arbana. Një ditë Reshatin e pati thirrur në zyrën e tij drejtori i Radio-Televizionit Shqiptar të asaj kohe, Thanas Nano, i cili i kishte propozuar të bëhej pjesë e grupit të regjizorëve të këtij institucioni. Por, Reshati, pasi u mendua thellë, i tha atij prerë: ‘’Ëndrra ime është teatri. Mendnoi si për djalin tuj. Lërmë ta shijoj atë ëndërr që kam vite që pres me padurim ta prek !’’ Ishte ndihma e aktorit Naim Frashëri dhe mbështetja e një partiaku të mirë si Gani Keçi, të cilët këmbngulën që aktori Reshat Arbana të bëhet pjesë e Teatrit Popullor. Roli i parë në këtë teatër ishte ai në dramën ‘’Familja e peshkatarit’’. Regjizori i dramës, Piro Mani, i dha atij mundësinë të lunate bashkë me aktorë të mëdhenj si Drita Pelingu, Besa Imami, Naim Frashëri. Lotë të nxehta gëzimi nisën t’i çurgojnë aktorit të ri Reshat Arbana, në çastet, kur shikuesit e duartrokisnin fuqishëm, ndërsa profesori i tij Nikolin Xhoi, plot entusiazëm i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat, ke luajtur bukur’’! Natyrshëm, tashmë do të vinin dhe role të tjera si ai i Pilo Shpiragut te ‘’Lumi i vdekur’’. Të luaje këtë rol, nuk ishte e lehtë, pasi të tipizoje këtë karakter duhet të depërtoje në psikologjinë e fshatarit myzeqar të fundit të viteve 30. Në fillim kjo premierë u prit mirë. Por kur ajo u pa nga Enver Hozha në televizor, ai urdhëroi ndalimin e menjëhershëm të saj. Ai nuk mund të pranonte që fshatari shqiptar, që tipizohej përmes Pilo Shpiragut, të pranonte që për bukën e gojës të dorëzonte si kopile vajzën e tij në oborrin e beut. Në vitin 1979, aktori Reshat Arbana u zgjodh deputet, por kurrë nuk e shijoi atë detyrë, që sipas tij s’ishte gjë tjetër veçse përgjegjësi, stërmundim dhe pamundësi për zgjidhjen e halleve të popullit. Kur prindi i një familje me 8 fëmijë i ankohet, se jetonte në një kulvi plot lagështi, këtë ankesë ia përcolli edhe Adil Çarçanit, i cili, pasi e dëgjoi i tha, se halle të tilla të qytetarëve shqiptarë ishin bërë të zakonshme.
Roli i dytë filmik që R. Arbana luajti ishte ai që luajti në filmin ‘’Dueli i heshtur’’. Kujtime të rralla ruan ai për aktorin e madh Sandër Prosin, të cilin e quante sensual, madhështor dhe të skalitur. Me këtë mjeshtër të madh të ekranit, Reshati u njoh nga afër kur luanin së bashku në filmin ‘’Nëntori i Dytë’’, ku ai luajti rolin e Isës. Do të bëhet aktor i madh Reshati, i tha bashkëshortes së tij, i madhi Kadri Roshi. Ndërsa kur filmi’’Nëntori i Dytë’’ u shfaq përsëdyti, Akademiku Aleks Buda i thotë atij: ‘’Të lumtë Reshat! Na i sole Isën të gjallë’’. Një nga karakteret më interesante të shfaqjeve të tij teatrale ishte ai i kryetarit Delo Sinani, te drama’’Përballë vetes’’, me të cilin fitoi Çmimin e Parë të festivalit teatror shqiptar. Por, karakteri dhe roli më i realizuar i Resht Armanës mbetet ai i Sami Amenit, te filmi ’’Fije që priten’’, me skenar të Reshat Tozajt. Filmi është një kombinacion mes aksionit dhe ngjarjes misterioze. Përmes këtij karakteri, sa misterioz, aq dhe djallëzor Reshat Arbana e tregoi veten se ishte një aktor i thekur i lojës dhe veprimit skenik. Një armë e shëndoshë e artit skenik të aktorit R. Arbana ka qenë recitimi. Recitimi që e futi atë në rrugën e suksesit në këtë zhanër të artit skenik është një fragment i marë nga poezitë e Hamit Aliajt. Më pas ai ka recituar poezi të rralla të shkëputura nga’’Mrizi zanave’’ të Gj. Fishtës. Me diksionin dhe zërin e tij të rrallë, që duket sikur del nga thellësitë e tokës, reciton ai vargje të tilla të rralla: ‘’M’kamë, bre burra, n’kamë…/Çka ini fshehur nën furka t’grave./ Kushtrim, kushtrim, kushtrim’’!(147) Akoma më rrënqethës është recitimi brilant i fragmentit të shkëputur nga poema ‘’Hakërrim’’ e poetit vlonjat Ali Asllani, me vargje të tillë sarkastikë që fshikullon të pangopurit:’’Të pabrek’ ju gjeti dreka,/ milioner ju zuri darka’’. Në veprimtaritë aktruese të Reshat Arbanës, vend të rëndësishëm zënë dhe intermexot të tilla sarkastike:’’O ju njerëz, që më ngjani me kafshët dinake! Nuk u pamë të flisni një herë si njerëz, por si rrugaçë…’’, duke fshikulluar politikanët zhurmes e grindavecë. Edhe pas daljes në pension aktori ai do të lunate dy role të reja në pjesët teatrale, “Në strehën e të harruarëve’’ dhe ‘’Fishkëllimë në errësirë’’.
Reshat Arbana, edhe pse kishte krijuar një emër të mirë si artit dhe ishte i zgjedhur si deputet, për shkak të natyrës së tij, nuk kishte mundur të takohej kurrë nga afër me idhut e partisë shtet. I vetmi rast, tregon autori i ‘’bestsellerit’’ A. Zholi përmes gojës së protagonistit, është ai i vitit 1989, në çastet ku ishte duke pritur takimin me Ramiz Alinë në Pallatin e Brigadave. Rastësisht, në ato çaste takohet me Rita Markon dhe Petro Doden, të cilët, si për humor i thanë:’’A do të na marësh edhe ne të luajmë filma. Pse jo, ua ktheu Reshati. Petron, për të luajtur gjermanin, ndërsa ju, Rita rolin e burokratit.
Edhe jeta e aktorit R. Arbanës ka kaluar përmes dallgëve, mes uljesh e ngritjesh, gëzimesh e trishtimesh, suksesesh dhe dështimesh, të cilat nu e thyen, por e bënë më të fortë. Ai kaloi edhe vështirwsi tw mwdha ekonomike, sidomos kur e nxorwn nw pension tw parakohshwm me 60 pwrqind tw rrogws. Nga që familja e tij nuk mund të përballonte shpenzimet minimale familjare, djali i tij, që ende nuk i kishte mbushur 18 vjeç, u detyrua të punonte hamall mjelli. Por, në mënyrë të veçantë, Reshat Arbana, s’ka për të harruar kurrë 14 shtatorin e vitit 1998, kur turma protestuesish, me arkivolin e të ndjerit Azem Hajdari mbi supe plagosën rëndë djalin e tij, Atridin, i cili në atë kohë ishte gardist i Republikës. 90 ditë i qëndroi atij te koka e krevatit, në një spital të Janinës, duke iu lutur Zotit t’i shpëtonte djalin e vetëm. Në jetën e tij Reshat Arbana ka kaluar edhe situata të vështira shëndetësore vetjake. Ka ndodhur që ai është gjendur papritur në një nga shtretërit e kardiologjisë. Jam me fat, tregon ai, që zemra ime nuk kishte nisur të dhimbte në një nga ato ditët e shumta që unë, hipur mbi biçikletë merja rrugën për në Arbanë. Por edhe këtë rrezik për jetën Reshati e kaloi me sukses, falë edhe forcës dhe vendosmërisë së tij për ta kapëcyer çdo pengesë e vështirësi në jetë.
Aktori Reshat Arbana gëzon respektin e mijëra njerëzve të shtresave shoqërore dhe moshave të ndryshme. Në këtë monografi gjejmë vlerësime të larta për personalitetin dhe aktrimin e tij të rrallë. Figura e tij është bërë objet i librave, poezive dhe i shumë shënimeve të kritikës së artit. Artisti i Popullit Vangjush Furrxhi, mes të tjerash thekson: ‘’Reshat Arbana krijoi profilin e tij të papërsëritshëm artistik.’’Ndërsa prof. Josif Papagjoni thekson se, R. Arbana hyn natyrshëm në shpirtin e publikut, duke i bërë ata të meditojnë thellë. Për Artistin e Popullit Luftar Paja, aktori R. Arbana qëndron dinjitoz përkrah korifenjëve të artit tonë kombëtar. Figura e ‘’Nderit të Kombit’’ Reshat Arbana është bërë objekt frymëzimi edhe për disa poetë. Ja ç’shkruan Agim Bajrami për këtë figurë të rrallë të artit skenik shqiptar:’’Pa dashur ndalem para teje/ Siç ndalet gjithkush para një shënjtori./ Pak Shqipëri të ndjej në deje/ Dhe pakëz vjeshtë me frymë nëntori…’’
<nowiki>***</nowiki>
'''"Felias Fogu" i ZHYL VERNIT shkruan tregime dashurie'''
''Libri "Dashuri pa kushte" i ALBERT ZHOLIT''
(ese)
Nga '''Përparim HYSI'''
Mos ju duket fare si sensacion ky"atribut" imi për ALBERT ZHOLIN. Në rininë time, kur lexova"Rreth botës për 80 ditë" të ZHYL VERNIT, u befasova nga FELIAS FOGU, personazhi homonim i romanit të sipërshënuar dhe thosha me vete:-Nuk është e mundur dhe vetëm fantazi e autorit dhe aq. Mirëpo kot nuk qëndron në këmbë aforizma:-Njeriu plaket duke nxënë dhe unë jo vetëm rrëxova hamendjet e dikurshme për FELIAS FOGUN që i binte botës përqark për 80 ditë, por e takova atë, të ngjashmin e tij, që për 80-ditë bën kiametin. Jo kiamet me ngjyrimin pak tronditës të kësaj fjale. por një"kiamet" që duhet ta kesh zili. Është atribut i tij dhe, të paktën deri tani që po shkruaj, nuk njoh tjetër të dytë:me një jetë kaq dinamike dhe kaq vitale sa të tij. Tek shoh biografinë e tij, befasohem. Është një befasi e bukur, gjithësesi!
Sidoqoftë, kur thotë VOLTERI, çdo gjë ka nevojë për provë, veç të bukurës!
<nowiki>***</nowiki>
ALBERT ZHOLI alias "FELIAS FOGU" është 62-vjeç. Është autor i 23-librave artistikë. Ka kryer katërmijë e tetëqind intervista(enkas e shkrova pa shifra); ka redaktuar 302 libra artistikë. ka bashkëpunuar dhe vazhdon të bashkëpunoj me 33 gazeta;
Më 1995, në ATHINË, krijoi SHOQATËN SHQIPTARE"VËLLAZËRIMI" duke bashkëpunuar me ARISTIDH KOLËN(të gjithë shqiptarët e dinë kush ka qenë ARISTIDH KOLA) dhe agjensinë e tij botuese"Tharima", Libri i parë, i shkruar nga ALBERT ZHOLI"Ikja e madhe" është ribotuar katër herë.
Ja dhe disa vlerësime për të:
-Personalitet i shquar i SHOQATËS "Polifonia SHQIPTARE" -2010.
-Personalitet i SHQUAR i SHOQATËS"LABËRIA"-NDERI i KOMBIT -2016.
-Ambasador i PAQES- 2018.
'''-"Qytetar Nderi i TEPELENËS" -2019.'''
-Gazetar i i vitit nga Institutit Cinema Menec Kinema.-2019
-Mirënjohje për SHKENCËN e Jetën- 2019.
-Nderi i Shoqatës "PËRMETI" - 2020.
-Nderi i SHOQATËS "Vëllezërit FRASHËRI" - 2020.
-Gazetar i vitit nga "Jehona SHQIPTARE" - 2020.
'''-Personalitet i SHQUAR për QARKUN E VLORËS 2021.'''
'''-"Qytetar Nderi i Përmetit"- 2024'''
- _Nderi i Shoqatës "Tafil Buzi" -2025
Dhe, duke lexuar gjithë këto vlerësime për të, unë mund t'ju them: u kam rënë ca kalimthi punëve të këtij"FELIAS FOGUT tIm", se për të si krijues, promovues, si gazetar dhe si kudo ku ka punuar e ka bashkëpunuar, sado me shkurtime, nuk kam si mos ndalem në vlerësime të tilla, si: ISMAIL dhe HELENA KADARE; DRITËRO AGOLLI; MARGARITA XHEPA;RESHAT ARBANA;LUFTAR PAJA;NASHO JORGAQI;BARDHOSH GAÇE;JORGO PAPINGJI e të tjerë.
Libri i shkruar nga ju, - i shkruajnë KADARETË, - hyn drejt e në zemër të lexuesit." Krenohem me ato që shkruan dhe të jemi mirënjohës", ARISTIDH KOLA. "Ligjëron me shkrimet e tua, -MARGARITA XHEPA." Kanë vërtetësi personazhet e tu", LUFTAR PAJA."Intervistat e tua, janë plot jetë", RESHAT ARBANA." Lënë gjurmë mbresëlënëse shkrimet e ALBERT ZHOLIT, -thotë XHEVAHIR SPAHIU. Shkrimtari NAUM PRIFTI që nga AMERIKA i shkruan:" I lexova tregimet e tua dhe përjetova kënaqësi të papritur".AGO NEZHO e quan"maratonomaku i letërsisë" dhe mund të vazhdoj edhe më, pa i "stenografuar" këto vlerësime për ALBERT ZHOLIN.Autori, ALBERT ZHOLI, të më falë që po u bie si kalimthi, vlerësimeve të këtare PERSONALITETEVE të LETËRSISË, të KULTURSË dhe të ARTIT, por e ndieva të nevojshme që të justifikoja nominimin tim.
<nowiki>***</nowiki>
Gjithçka që shkruaj në këtë ese, e bëj nën efektin e asaj që shijova në librin me tregime të ALBERT ZHOLIT"Dashuri pa kushte". Vet titulli duket sikur e ka domethënien brenda, Të shkruash një libër nuk është fort e lehtë.Por nëse ALBERT ZHOLI shkruan këtë libër me tregime lirike, është para një fakti shumë domethënës. Me autorin ka ndodhur ai ngashnjim, në mund të shprehm kështu. CEZARE PAVEZE thotë:"Të shkruash është bukur , se çliron dy gëzime njëherësh:flet me veten, por dhe me të tjerët.". Dhe vërtet kështu ndodh: autori rrëfen dhe ne, si lexues, ndjekim rrëfimin e tij. Nëse gëzohet ai, gëzimi vjen dhe injektohet tek ne dhe na relakson. Dy të tretat e tregimve në këtë libër janë me dashuri ose për dashurin. STEINSALTZ në një nga thëniet tij, thotë:"SOLOMONI është i pari që tha:-Bëni dashuri dhe jo luftë. DHe ALBERT ZHOLI nuk shkruam me apriori:përkundrazi. Në tregimet e tij, sado lirizëm që ka, përcillen mesazhe. Autori e di mirë se me të rinjtë ndodh ajo që me kohë e ka thënë ALFONS DAUDET:" Tek rinia ekziston një zjarr apo një nevojë, që, me prekjen e vogël, shpërthen". Dhe "këtë prekje të vogël që shpërthen" e gjen tek tregimi"OLTA";e gjen tek "Dashuri e humbur" apo dhe në tregime të tjera. Ti ndjek tregimet njëri pas tjetrit, dhe mbresat që përfiton lënë gjurmë tek ti si lexues. Të mbetë në mendje ajo, gjyshja që jep frymë"vetëm duke dëgjuar një këngë polifonike". Sa mesazh i bardhë dhe prekës ku mali për mëmëdhenë, është mbi gjithë dashuritë. Autori e ka provuar mërgimin dhe di mirë si kullojnë plagët e mallit. Pyetjes përse ndodh kështu me autorin, e ka thënë me kohë SHATOBRIANDI:"Nëse vuan më shumë se të tjerët, mos u çudit:ke një shpirt të bardhë që vuan më shumë se të tjerët". Dhe, padyshim, shpirt të bardhë ka dhe Albert ZHOLI. Nëse ka arritur këto"maja" dhe këto vlerësime, nuk i ka arritur për"sytë e bukur", po për punën ngulmuese se ai e di mirë atë që ka thënë LEON TOLSTOI:"Pa punë dhe talentet e mëdhenj shuhen".Ai në tregimet e tij investon mirësi, se mirësia, sipas SOKRATIT, është dituri. Siç shihet në tregimet e tij"Dashuri pa kushte" kemi një realitet sa koherent dhe aq artistik. NIKO KAZANZAQI thotë:"Një libër, para se ta shkruaj, është në zemrën time". A nuk ka ndodhur dhe me ALBERT ZHOLIN kështu? Padyshim. Por që ta shkruah një libër, patjetër duhet të lexosh dhe të përfitosh nga leximi. Se, ndryshe, ndodh sç thotë ROBERT ANTHONY:"Disa pijnë ujë nga shatervani i dijes dhe ka të tjerë që bëjnë gargarë". BERT ZHOLI u takon atyre krijuesëve që nuk bëjnë gargarë.
Tregimet e ALBERT ZHOLIT kanë tri vlera të stilit: qartësinë, shkurtësinë dhe kuptueshmërinë .Duke qenë të tilla, të duket sikur kanë ndjekur atë që kanë thënë WALTR BEUMAN dhe, veç tyre, RICHARD LAHON shton dhe sinqeritetin. Janë atribute që i gjen tek tregimet e ALBERT ZHOLIT. Dhe në mbyllje të kësaj eseje, mund të them me plot gojën:" Shpirtërat nuk duhet të jenë të robëruar:duhet ta jetojnë jetën;të thërrasë, të qeshë, të qajë, të shajë, të zihet dhe, mbi të gjitha, të dashurojë", këto fjalë janë të MAKSIM GORKIT dhe kështu ndodhë dhe"me shpirtërat e personazheve në tregimet e Albert ZHOLIT.
Tek e mbyll, besoj se e kam justifikuar atë që kam thënë për FELISA FOGUN tim.Urime ALBERT ZHOLI!
'''''Tiranë.7 shkurt 2022'''''
<nowiki>**</nowiki>
== Kulturë-Telegraf ==
= Agim Shehu: Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert Zholi =
E hene, 20.02.2012, 07:11 PM
'''Mendime mbi romanin «kush e vrau dashurinë » të shkrimtarit të mirënjohur Albert ZHOLI'''
Nga '''Agim Shehu'''
E lexova me vëmëndje romanin. Ke arritur të bësh roman. Është kënaqësi prej kolegu, e plotsuar me kënaqësinë e bashkëfshatarit. Shtoj që në moshën time mbuluar thinja të qënit bashkëfshatar nuk i bën lëshime pa arsye krijuesit se do ta mirrte në qafë ! Mendoj se peshën e rëndë të romanit ke arritur ta ngarkosh nga fillimi në fund. Aty këtu ke zgjatje të tepërta, zbukurime emocionesh, por ato dalin dhe vetë në një roman të parë. Romani ka jetë të prekëshme, ka mendim harmonizuar me ndjenjë. Mbi të gjitha, aty është jeta jonë me shpirtin dhe dramat e saj në kalimin e dy sistemeve. Si bashkëjetues në kohë dhe ngjarje, lexuesi në shumë vënde sheh veten e tij, ballafaqohet me të dhe rri e rigjykon jetën e vet në segmentet e ngjashme me veprën. Romani është dhe një dramë. Me personazhet je treguar ‘i rreptë’ por i vërtetë pasi i mbetesh besnik asaj që ka ndodhur dhe po ndodh me shqiptarët në kalimin tek e ashtuquajtura ‘demokraci’. E tillë, vepra është dhe një thirrje e fuqishme humane për njerëzit, që ta gjykojnë më saktë kohën me të rejat e panjohura që u sjell nga s’e presin. Kur je i cekët jeta është e pamëshirëshme, aq më tepër kur kapitalizmi na u dha me fytyrën më të pamëshirëshme që shpesh ajo ka. Populli i papërgatitur ardhur disi i shtrembëruar nga shtypja e egër, do t’i paguajë shumë, qofshin dhe familje të ndershme shqiptare.
Romani ka në qëndër pra Sinan Drinin me familjen e tij. Është trungu prej nga hapen degët e tij, fëmijët. Sinani është dhënë bukur e bindshëm si figurë qëndrore. I ndershëm e me dinjitet në çdo kohë. Qënia partizan, komunist dhe drejtor në socializëm, nuk i zbeh asnjë nga virtytet e shqiptarit. Njeri që nuk di dredha karakteri, nuk njeh pazare meskine ! I vjen i afërmi për privilegj punësimi, e ai i tregon vëndin ! Virtyti i tij është metal që nuk zë ndryshk (më bëhet se e njoh në jetë te disa njerëz të mi të krahinës sime të ndershme). Të tillë e ka dhe të shoqen, Florikën - flori virtyti! I ke përshkruar me dashuri e vërtetësi si të qenë prindët e tu ardhur nga fshati ynë i pastër burrëror e njerëzor. Të tillë në filim dhe fëmijët. Por të parrahur nga jeta, ata demokracia e lirë i gjeti të njomë dhe lehtësisht të përpunueshëm. Dikush prej tyre mbetet si babai e nëna, dikush përthyhet kur temperamenti dorëzohet te ashpërsia e jetës me hapsira pa kufij. Dhe për ta nis drama që kulmon te Alketi në arkivol. Të atin e ndershëm e kap çgënjimi, megjithatë edhe në çgënjim mbetet dinjitoz. Nuk tjetërsohet në ndërimin e klimave shoqërore. Fëmijët e tij janë sa qytetarë të vëndit po aq dhe bij të prindërve. Autori përshkruan saktë e bukur pa klishe moralizuese. Një e jep të përmbajtur, një të përthyer ; një vazhdon me dinjitet, tjetri i ndjell fatkeqësi vetes kur temperamenti ia hipën virtytit. Romani ka skena të goditura si art dhe të vërteta si jetë që të mbeten në mëndje. Kujto ëndrimin e Sinanit ndaj shokut që kërkon privilegje ; biseda aq e paharrueshme lirike e të birit ushtar me pëllumbat e ballkonit, duke ia përcjellë tinës atë bisedë vajzës së panjohur karshi. Dialogu dramatik i Alketit me ‘gruan’ dhe vjehrin në Amerikë. Pritja e arkivolit të tij në familje. Revolta e nxënëses kundër banalitetit të përkëdheljeve në shkollë si ‘vajza e shokut Astrit’. Meditimet plot bukuri arti e ëndëra jete të Arianit dhe Marjetës si piktorë !..Tepër e saktë dhe e goditur : ish zv. Ministri Astrit në diktaturë - biznesmen në demokraci (fenomen aq i njohur e i dhimbshëm i ditës brënda popullit ende aq të vuajtur)! Dhimbja që plumbat e ‘rebelimit të ‘97-ës të qëllojnë pëllumbat në ballkonin e njeriut ! Sinani në ‘demokraci’ kur rrëfehet ndershëm tek i biri…Gjykimet e Sinanit me Ramazan Gjashtën nga një kohë te tjetra...
Romani nis disi qetësisht e shtruar, dhe sa më shumë ecën drejt fundit i rritet densiteti i ngjarjeve dhe fuqia e mendimit mbi to. Ndjenja që përjeton lexuesi po ashtu. Të papriturat në jetën e re, edhe pse shpesh të dhimbëshme, janë të besueshme ngaqë nuk stisen për efekt nga autori. Vinë nga logjika e jetës ku njeriu ndodhet i papërgatitur, aq më tepër kur është i çiltër dhe s’i di hiletë e ‘demokarcisë’ siç i gatuan po bijtë e diktaturës. Te ky këndvështrim romani jemi ne, secili në masën e vet e në mënyrën e vet.
Romani ka drithërimë ndjenjash të çiltra, shpesh tepër tronditëse. E sheh të riun mërgimtar si ecën drejt rrokullimës, dhe ndjen dhimbje ngaqë je i pafuqishëm për ta parandaluar. Do t’i paguash jetës që s’e kontrollon dot, do t’i paguash dhe dobësisë së vetes që nuk di t’i përshtatesh asaj. Në këtë gjëndje, siç e thamë çgënjimi është mbretëri më vete, disi e pavarur.
Është guxim të shkruash për motive të sotme kur jeta vazhdon dinamikën e saj në udhë të panjohura e në ndryshime të paparashikueshme. Siç thuhet, duhet një largësi kohe për t’i parë më qartë e më saktë ngjarjet. Megjithatë, romani yt e ka kapërcyer këtë vështirësi kur realizmi i jetës dhe qartësia e autorit harmonizohen bashkë. Familjen Drini e ke marrë nga një kohë dhe e ke vendosur në kohën tjetër me dashuri për njeriun dhe asnjanës për fatin e tij. Ndryshimet dhe fatin ia ke lënë në dorë jetës dhe qëndrimit të karakterit përballë jetës.
Pranohet ndjeshmëria e autorit mbi dhimbjen e figurave të tij të dashura, por mendoj se është ca e tepëruar, e ky tepërim sado anësor, duhet mënjanuar. Jo autori por ngjarja duhet ta bëjë lexuesin të ndjejë dhimbje e dashuri për personazhet e mirë që i kap vorbulla e jetës së ngatëruar. Zgjatjet e autorit në përshkrime dhimbjeje herë herë kalojnë në sentimentalizëm e kjo e dëmton romanin. Aq më tepër kur zgjatesh më shumë nga sa duhet e nga sa mban ndjenja. Fjalët e tepërta apo të përsëritura i lëshojnë hije njera tjetrës duke zbehur mendimin e duke ftohur ndjenjën. Vepra ka shumë fjalë jashtëletrare që artin e afrojnë me gazetarinë. Gjuha është elementi i parë i letërsisë e ajo duhet të jetë sa më e pastër. Duhen hequr fjalë të tilla gazete si: kontribute, konfiguron, gafë, stopoi, simpatike, xhiro, moment, sfidon, instiktivisht, pretendon, ofendon, profil, ekstravagante, tendencë, transformim, fallco, relatë, apo helbete, muhabete etj. Për fat, shqipja ka fjalor të saj që t’i zevëndësojë, mjafton të jesh i ndërgjegjshëm për të shkruar sa më pastër. Më pëlqeu shumë fjala jote « u lulëkuq » të cilën s’e kam parë gjëkund. Në qoftë jotja, ke meritë të veçantë dhe këtë kërkon letërsia. Do bërë kujdes po ashtu në pikësimin. Ndoshta duken gjëra të vogëla po për një vepër të mirëfilltë artisti mendoj se janë rëndësishme.
Sidoqoftë me vlerat e çmuara që ka romani, siç themi në anët tona, ‘heqtë këmbën zvarë’ gjithmonë për mirë. T’i mblidhen motra e vëllezër të tjerë. Si koleg dhe krahinar të përgëzoj përzemërsisht ! (Aty ku s’kam të drejtë, ti je i ri e ngarkoja fajin pleqërisë sime) !
''Gjenevë, 5. 2. 2012''
<nowiki>***</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>**</nowiki>
'''“PRURJA E MADHE” PËR POLIFONINË E ALBERT Z. ZHOLIT…'''
'''Nga Feti ZENELI'''
Një nga librat më të suksesshëm të shkrimtarit dhe publicistit tonë të mirënjohur, Albert Z. Zholi, i cili ka në fokus jo vetëm një nga dramat më të mëdha të popullsisë shqiptare që lidhet me emigrimin e saj në Greqi, por edhe historinë e marrëdhënieve të vjetra e të reja midis dy vendeve tona, titullohet “Ikja e madhe” (4 ribotime deri tani). Nëse do ta perifrazoja titullin e këtij botimi për të shprehur me dy fjalë vlerësimin tim lidhur me librin më të fundit të Zholit, të titulluar “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”, do ta quaja apo konsideroja atë, si “prurja e madhe”. Mendoj, se një term i tillë i shkon për shtat, qoftë vetë autorit, që vazhdimisht ecën nën krahët e ndjeshmërisë njerëzore, ashtu dhe librit të tij, që nuk besoj se hyn tek “sendet e zakonshme”. T’i shohim gjërat me radhë, pasi çdo përvojë e jetës së Albertit bëhet objekt veprash letrare, vetëm duke shfrytëzuar cilësitë pozitive të karakterit dhe intelektit të tij. Përgjithësisht, duke iu referuar edhe 27 botimeve të mëparshme të tij, janë temat për të shkruar ato që e zgjedhin Albertin, dhe jo e kundërta. Nga ana tjetër, ndodhemi përballë një rasti specifik e një teme mjaft të ndjeshme, të cilat na sjellin ndërmend fjalët e shkrimtarit italian, Leonardo Shasha: “Emri i një shkrimtari, titulli i një libri, për disa, nganjëherë mund të tingëllojnë si emri i atdheut”.
Albert Z. Zholi është ndër shkrimtarët dhe publicistët tanë më të mirë të kohës së sotme, që siç shprehen në letrën që i dërgojnë në 7 shkurt 1998, Ismail dhe Helena Kadare; çdo gjë e shkruar prej tij “… të shkon drejt e në zemër”. Korifeu tjetër i letrave shqipe, Dritëro Agolli thotë: “Alberti shkruan me kulturë, me mjeshtëri artistike, me stil të gjallë, me një gjuhë të rrjedhshme dhe mbi të gjitha, me një ndjeshmëri të rrallë”. Lidhur me vizionin, talentin, përkushtimin, realizmin, besueshmërinë, vërtetësinë, modestinë e plotë vlera të tjera njerëzore dhe artistike të këtij autori shkruajnë e shprehen një sërë personalitetesh të fushave të ndryshme si: Aristidh Kola, Bardhosh Gaçe, Nasho Jorgaqi, Ago Nezha, Eshref Ymeri, Agim Shehu, Xhevair Spahiu, Naum Prifti, Jorgo Papingji, Mihallaq Qilleri, Margarita Xhepa, Reshat Arbana, Luftar Paja, Gudar Beqiraj, etj. Mjafton fakti që deri tani, ai ka zhvilluar rreth 6 000 intervista me personalitete të letërsisë, artit, muzikës, kulturës, shkencës, politikës, biznesit, etj., për të treguar se ç’mjalt cilësor ka grumbulluar penë-bleta e tij duke u endur luleve të fjalës kompetente, plotë profesionalizëm dhe atdhetarizëm. Gjithashtu, dimensioni tjetër i Albertit, si një ndër veprimtarët më të zëshëm të çështjes shqiptare, e kompleton figurën e tij prej personaliteti të spikatur, i cili është si dielli që ushqehet me dritën e vet, dhe falë të cilit ndriçon suksesshëm gjithçka që prek. Punon me një pasion e personalitet rilindasi, që ja dikton disi edhe realiteti i braktisjes, jo nga pak njerëz, të vlerave kombëtare, e për të cilët, atdheu nuk është më “…gjëja më e shtrenjtë mbi të gjithë gjërat”. Kësisoj, siç thotë dhe Kim Mehmeti “… u bëmë një shoqëri ku njeriu nuk vlen aq sa ka në kokë, por aq sa ka në xhep”. Rendja pas interesit material, po i dehidraton vlerat njerëzore. Krijimi nga Alberti në vitin 1995 në Athinë i shoqatës shqiptare “Vëllazërimi” është një shembull domethënës, se si mund t’u jepet oksigjen këtyre vlerave, që po veniten dita-ditës. Këtu besoj e gjejnë motivin; Qarku Vlorë, Bashkia Tepelenë e Përmet; Shoqata “Labëria”, “Vëllezërit Frashëri”, “Tafil Buzi”, “Polifonia Shqiptare” e shumë institucione të tjera social-kulturore, që i kanë dhënë atij tituj të shumtë, si: “Qytetar Nderi”, “Nderi i Shoqatës”, “Personalitet i Shquar”, “Mirënjohje për Shkencën e Jetën”, “Ambasador i Paqes”, “Gazetar i vitit”, etj.
Libri “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare” i rrit së tepërmi kuotat e tij në bursën e integritetit profesional e atdhetar, për shkak të ngritjes së një muri mbrojtës me gurë të rëndë personalitetesh të artit, kulturës e shkencës shqiptare si: Eqerem Çabej, Ramadan Sokoli, Zhani Ciko, Aleksandër Peçi, Limoz Dizdari, Agim Krajka, Aleksandër Lalo, Ermir Dizdari, Kastriot Bezati, Pirro Miso, Roland Çene, Fitim Caushi, Pëllumb Xhufi, Moikom Zeqo, Spiro Situni, Naxhi Kasaruho, Bajram Lapi, Lefter Çipa, Sazan Guri, etj., që të mos rrëshqas e rrokulliset në hone qytetrimesh të vetëshkatërruara, një pasuri e tillë kombëtare e ndërkombëtare.
Natyrisht, sa më i lartë kualiteti i referentëve, aq më i mirë produkti i marë prej tyre. Por mendimet, për të bërë rrugën “nga koka tek letra”, duhet të udhëhiqen nga idetë e qarta të autorit të librit. Duke ju hedhur një sy të gjitha këtyre referencave, bindemi se është përzgjedhur gjithçka që prek shpirtin e lexuesit, që magjeps si ngjarje apo që të bën të mendosh thellë për të. Për shembull, nga Eqerem Çabej, vilet mendimi i tij për gjenezën e këngës labe, që “…lidhen muzikisht me jetën baritore… Ky popull barinjsh, -shton Çabej, -e ka krijuar këngën e vet, duke mbështetur (pa ditur) me zërin e dashur e të zakonshëm të këmborëve. Këtë duhet ta vërtetojë edhe gjuha, me që për një këngë që këndohet mirë thuhet: “Vate si kumborë (zile)”. Ndërsa nga Ramadan Sokoli citohet dëshmia e Ksenofonit të Lashtësisë, rreth mënyrës së këndimit të një fisi Trakas, që banonte në juglindje të sijudhesës ballkanike: “Së pari fillon të këndojë njëri syresh, pas tij të gjithë pjesmarrësit futen në ritmin e këngës. A nuk na kujton ky njoftim i shkurtër mënyrën e këndimit me iso?” Vazhdohet pastaj me Zhani Cikon, i cili duke u nisuar nga strukturat muzikore, evidenton veçantinë e polifonisë që bazohet tek “çerek toni” dhe shton: “…Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por e gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESKO-s”. E njëjta gjë konstatohet edhe kur rreth kësaj teme shprehen interpretues të këngës polifonike apo popullore, si: Golik Jaupi, Paro Ziflaj, Petrit Lulo, Irini Qirjako, Nazif Çela, Ajet Duka, Ylli Baka, Katina Bejleri, Sinan Ahmeti, Tomorr Lelo, Mimoza Kosturi, Dashuri Hysaj, etj. Në libër sillen dhe disa prononcime institucionale apo aktivitete shoqatash kulturore që mbrojnë e promovojnë këngën polifonike shqiptare, këtë “fosforinë”, siç shprehet Lefter Çipa, “që ka vetinë e ndriçimit të rrugës edhe në natën pus”.
Siç dihet, kënga polifonike është pjesë e trashëgimisë sonë kulturore dhe përbën një nga dëshimtë autentike të hershmërisë shqiptare. Janë studjuesit vendas dhe të huaj (kryesisht ata europianë) që arrijnë në përfundimin, se polifonia shqiptare është ndër më të lashtat në rajon. Kjo do të thotë se, në një farë kuptimi është kënduar duke tundur djepin pellazgo-iliro-shqiptare. Në të mëshirohet konstitucioni ynë shpirtëror përgjatë shumë mijëvjeçarëve; konfirmohet origjina e këngës polifonike brenda shpirtit të këtij populli dhe trojeve tona stërgjyshore. Kësisoj, me hulumtime e studime shumë të dokumentuara, është mbërritur deri në shekullin e 15-të para erës së re, ku janë gjetur fakte e dëshmi autentike të këngës sonë polifonike. Por me deduksione logjike, duke analizuar formulat steriotipe të fillimit të këngëve me: “Oj lia oj,/ vaj lia vaj”, etj., shkohet dhe më tej, tek një shtresim i lashtë me prejardhje mitologjike, që sjell jehonën e praktikave ritualo-magjike të asaj kohe. Polifonia është pjesë e AND-së të etnitetit tonë kombëtar, që na dallon nga të gjithë popujt e tjerë të rajonit dhe më gjerë; është një mjet kulturor që na identifikon në botë. Polifonia shqiptare në vetvete përbën një trashëgimi të kulturës sonë shpirtërore, tepër e kultivuar dhe e zhvilluar, ku vlerat e saj qëndrojnë pothujase në lartësi qiellore mes zërave të marrësit, kthyesit, hedhësit dhe grupit që mban iso, duke befasuar e mrekulluar çdo muzikolog me emër në të gjithë botën e qytetëruar. Për të mos u ndalur në shumë shembuj ilustrues të kësaj natyre, mjafton të përmendim faktin, se në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi enkas në Tiranë për të dëgjuar polifoninë vajtuese të ngjarjeve të ’97-ës.
Për të konsoliduar dhe unifikuar më tej qasjen institucionale e atë kombëtare ndaj këngës polifonike, në 25 mars të vitit 2023, Shoqata Atdhetare Kulturore Labëria, “Nderi i Kombit” organizoi në Muzeun Historik Kombëtar simpoziumin shkencor me temë: “Polifonia Popullore Shqiptare - Pasuri e Kombit Shqiptar”. Merrnin pjesë rreth 250 personalitete të kombit, përfshirë edhe Akademikun e shquar shqiptar, Rexhep Qose, deputetë, kryetarët bashkish të rretheve jugore, etnomuzikologë, ekspertë të polifonisë, etj. Simpoziumi u ndal rreth disa tezave që lidhen me shmangjen nga e vërteta historike dhe tjetërsimin e origjinës së polifonisë, duke e konsideruar atë me origjinë greke, të përkundur në djepin e sirenave helene. Këto lloj shtrembërimesh që kanë zënë vend edhe në faqen zyrtare të UNESKO-s, përfshi dhe tezën se “Iso-Polifonia shqiptare buron nga muzika kishtare bizantine, përbëjnë një goditje për identitetin kombëtar shqiptar, për të cilin gjeniu i letrave shqipe, Ismail Kadare thotë: “Populli shqiptar nuk ka identitet gjysmak, të shtirë apo të fshehur pas lajlelulesh mashtuese”. Kësaj çështjeje, që shkon kundër rrjedhës së mendimit të konsoliduar shkencor për origjinën shqiptare të Polifonisë, i kushtohet një vend i veçantë në librin e Albert Zholit, duke përfshirë dhe Rezolutën e nënshkruar nga 250 personalitete të kombit tonë, shto mes tyre dhe Ismail Kadarenë e Rexhep Qosen. Rezoluta u dërgohet autoriteteve më të larta shtetrore dhe Akademisë së Shkencave të vendit tonë, që të reagojnë në mënyrë institucionale ndaj përmbajtjes së prezantimit të Polifonisë në faqen e UNESKO-s, e cila godet rëndë identitetin kombëtar shqiptar.
Por sado gjatë të ndalem unë rreth vlerave artistike, historike e kombëtare të librit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike shqiptare”, gjithësesi nuk mund të zëvendësoj leximin e vëmendshëm të këtij libri, ku gjithësecili gjen brenda vetes gjithëçka që ka akumuluar për këtë lloj kënge të magjishme, që të shëron plagët, që edhe vdekjen ta bën më të lehtë, siç rrefehet në tregimin-epilog: “Kënga labe dhe mesazhi i një nate pranvere”. Nuk ka faqe të këtij libri që të mos prek zemrën e të mos ndriçoj mendjen, paçka se jetojmë në një kohë që leximi është një “virtyt në zhdukje”, ndërsa shkrimtari dhe filozofi i njohur Italian, Umberto Eko porosit: “Librat nuk janë bërë për t’u besuar, por për t’u vënë nën shqyrtim”.
<nowiki>***</nowiki>
Risitë e Albert Zholit tek libri “Polifonia Shqiptare”
Zhani Ciko, “Mjeshtër i Madh”
U bënë mëse 20 vjet që diskutohet prejardhja e Polifonisë apo këngës labe. Pra në këto dekada lindin një sërë pyetjesh? A është e vërtetë se kënga Polifonike Shqiptare rrjedh nga Sirenat greke?! A është e vërtetë që Polifonia Shqiptare apo kënga vënçe rrjedh nga Kori i kishave të Bizantit? Ka dhe shumë pyetje të tjera. Por dhe hamendësira, sepse me Polifoninë Shqiptare është abuzuar shumë, madje deri në kufijtë e të pamundurës! Në këtë libër prej 300 faqesh lexon dhe kalon nëpër duar mendimet shkencore, të korifejve të letrave shqiptare, të kompozitorëve të shquar shqiptar, të muzikologëve dhe bartësve të këngës Polifonike dhe merr një informacion të plotë. Pra në këtë libër gjen dhe përgjigjet e pyetjeve të mësipërme. Ose më qartë pyetjet që qëndrojnë pezull për ata që deformojnë këtë emërtim i gjen po aq të qarta në librin që kemi në dorë. Shumë njerëz, që janë dyzuar në prejardhjen dhe emërtimin e Polifonisë i rekomandoj të lexojnë librin e Albert Zholit “Historia dhe madhështia e këngës Polifonike Shqiptare”. Në këtë libër do të gjesh shkrimet dhe opinionet e të mëdhenjve të diturisë shqiptare si Eqerem Çabej apo Ramadan Sokoli, por do të gjesh edhe vërtetësinë e atyre që e këndojnë këtë këngë dhe kanë çuditur platetë e botës. Pra ky libër është një udhëshkrim i gjithë historisë së këngës madhështore të Polifonisë Shqiptare. Duke shfletuar librin unë hedh mendimet e mia si më poshtë: “Për mendimin tim, duke lexuar librin e Albert Zholit, Polifonia është gjëja më e vyer jona, pasi është më e vjetër dhe mbase identiteti i kombit tonë. Po ju referoj një fakt shkencor që shumë pak njihet dhe shumë pak i jemi referuar dhe shumë pak e kemi dëgjuar. Muzika siç e kemi mësuar nëpër shkolla, ndahet në strukturat e saj në Tone dhe Simitone. Nga një Ton është distanca mes notes. Do dhe Re dhe gjysmë Toni mes Do dhe Do diezis. Polifonia jo, polifonia ndahet me çerek toni. Pra është më e lartë se ekzistenca e modeve. Shpesh herë është thënë në studimet tona, ose është parë dhe njihet se disa studime janë edhe të politizuara. Nuk e di kur do shpëtojmë nga kjo e keqe e madhe që na ka zënë. Fenomenin e çerek tonit ne nuk e gjejmë vetëm tek Polifonia që është nga koha e Pellazgëve, apo më parë, por i gjejmë dhe tek rapsodët që tashmë po përpiqen t’i vlerësojnë në rangun e UNESCO-s. Edhe rapsoditë me lahutë janë me çerek toni. Pra, ai lahutari i Veriut, që këndon vetëm majë shkëmbit me labin që jeton mbledhur, bashkë, paskan të njëjtën strukturë. Kjo është diçka shumë interesante, që duhet të ndalen studiuesit tanë. Ndaj, ne duhet të investojmë në këtë drejtim, për këto studime dhe shteti të mos mjaftohet të japi dy çika lekë për Festivalet si “Bylispolifonia”. Punoja në Patos kur u zbulua Bylysi si një vendbanim Ilir. Krahasimi i dytë që dua të bëj është ajo me Polifoninë botërore. Në Botë është një periudhë e caktuar në zhvillimin e muzikës, që quhet periudha e zhvillimeve Polifonike. Këto kanë ndodhur kryesisht në vendet e ulëta në periudhën e zhvillimit të muzikës (Belgjikë, Holandë, Danimarkë). Kjo Polifoni e tyre është një Polifoni jo popullore, jo etnike (komb), por e krijuar nga kompozitorët, që zgjodhën rrugën jo të monodisë të një melodie, por zgjodhën rrugën e polifonisë. Dhe nuk zgjodhën rrugën me 5 ose 6 zëra sa ne, por mbi 40 zëra. Polifonia e tyre eklipsoi muzikën, e mbyti nga zërat e shumtë. Mendo çdo ndodhte po të shtoheshin 6 marrës, 7 kthyes e të tjera . Do humbiste, por populli e ruajti në strukturën më të mirë edhe nga pikëpamja e akustikës edhe nga pikëpamja e origjinalitetit të këngës. Të gjitha këto i kanë bërë kompozitorë me emër si Ombreht, Otegen e kompozitorë të tërë të Mesjetës derisa e kaluan këtë periudhë. Nga festivalet e polifonisë kam shumë kujtime. Në vitin 1999, një grup i televizionit francez erdhi në Tiranë. Ne po përgatiteshim tek orkestra e RTSH për Festivalin e 55 në RTSH. Njëkohësisht kjo orkestër po përgatitej për një koncert të radhës. Një grup nga Elbasani po bënte prova. Unë isha me grupin e violinistëve. Ata donin të shikonin muzikën shqiptare pas atyre që ndodhën në vitet 1997-1998. Një vend që nuk ka muzikë nuk ka të ardhme. Ata donin të shkonin në Vlorë, që ishte kryeqendra e rebelimit 1997. Donin të takonin grupet polifonike të Vlorës. Por nuk na dilnin në celular askush. Na thoshin se kanë ikur të gjithë jashtë. Por unë kisha besimin që Polifonia nuk mund të humbiste në Vlorë as në konfliktet më të mëdha. Tek Ura e Mifolit ishin disa postblloqe, që nuk na penguan. Pyeta për të takuar Haxhi Dalipin, por më thanë se ka ikur në Gjirokastër. Shkova në lagjen e tij dhe u futëm në një kafene. Disa fytyra të njohura më pyetën -Profesor përse ke ardhur? U them se televizioni francez do të filmojë këngë labe, a ekziston kënga pas këtyre ngjarjeve? U thashë ndaj në pallat kërkoni sa të mundini njerëz dhe të bëjmë një grup. Po si të këndojmë pa prova më tha njeri? Pas disa minutash ata u mblodhën mbi 15 vetë dhe filluan të këndojnë. Kënga mori për mirë dhe ata nuk dinin të ndalonin. Televizioni francez xhironte pa pushim. Pra kënga labe po mbijetonte, polifonia po tregonte virtytet e saj. Ata bënë një dokumentar 30 minuta ku cilësohej se, ky vend nuk shuhet kurrë se ka këngën e fortë dhe të bukur. Edhe ky aktivitet tregon për rolin e këngës labe dhe polifonisë që ngrihet lart e më lart. Polifonia nuk duhet të tjetërsohet në Isopolifoni. I uroj suksese Shoqatës “Polifonia Shqiptare”!
{{DEFAULTSORT:Albert Z. Zholi}}
buwe2b9b2013t7ucp5qloa4uqia95fr
Superkompjuteri
0
177796
2813935
2702567
2025-07-01T21:44:00Z
Leutrim.P
113691
+ 3 categories; ±[[Kategoria:Informatika paralele]]→[[Kategoria:Superkompjuterë]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813935
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:IBM_Blue_Gene_P_supercomputer.jpg|class=cx-highlight|thumb|300x300px|Superkompjuteri [[Blue Gene|Blue Gene/P]] i [[IBM]] në [[Argonne National Laboratory]] përmban mbi 250.000 procesorë duke përdorur freskues normal të ajrit për qendrave të të dhënave (''data center''), të grupuar në 72 kabinetet, dhe të lidhur me një rrjet optik me shpejtësi të lartë<ref>{{Cito web|url=http://www-03.ibm.com/press/us/en/pressrelease/21791.wss|title=IBM Blue gene announcement|publisher=03.ibm.com|date=26 qershor 2007|accessdate=9 qershor 2012}}</ref>]]
Një '''superkompjuter''' është një kompjuter me një nivel të lartë të kapaciteteve kompjuterike në krahasim me një kompjuter për qëllime të përgjithshme. Performanca e një superkompjuteri është matur me operacionet [[Float|''floating-point'']] për sekondë ([[FLOPS]]) dhe jo me [[Instruksione për sekondë|miliona instruksione për sekondë]] (MIPS). Deri në vitet e fundit (2015), ka superkompjuterë të cilat mund të kryejnë deri në kuadrilionë FLOPS.<ref name="November 2014">.</ref>
Supercomputers u paraqit në vitet 1960ta, të bëra fillimisht dhe për dekada me radhë kryesisht nga [[Seymour Cray]] në [[Control Data Corporation]] (CDC), [[Cray|Cray Research]] dhe kompanitë e mëvonshme që mbanin emrin ose monogramin e tij. Përderisa superkompjuterët të viteve 1970 përdornin vetëm disa [[Njësia qendrore e përpunimit|procesorë]], në vitet 1990 filluan të paraqiten makina me mijëra procesorë, dhe në fund të shekullit të 20-të, kompjuter me paralelizëm masiv me dhjetëra mijëra procesorë "off-the-shelf" ishin normal.<ref name="Hoffman">{{Cite book|title=Supercomputers: directions in technology and applications|last=Hoffman|first=Allan R.|publisher=National Academies|year=1990|isbn=0-309-04088-4|pages=35–47|display-authors=etal}}</ref><ref name="Jouppi">{{Cite book|title=Readings in computer architecture|last=Hill|first=Mark Donald|last2=Jouppi|first2=Norman Paul|last3=Sohi|first3=Gurindar|year=1999|isbn=1-55860-539-8|pages=40–49}}</ref> Që nga futja e tij në qershor të vitit 2013, superkompjuteri kinez [[Tianhe-2]] deri në vitin 2015 është [[Supercomputer|më i shpejti në botë]] me 33.86 petaFLOPS (PFLOPS), ose 33.86 kuadrillionë FLOPS.
== Historia ==
[[File:Cray-1-deutsches-museum.jpg|thumb|A [[Cray-1]] i ruajtur në [[Deutsches Museum]]]]
Historia e superkompjuterëve shkon prapa në vitin 1960, me [[Atlas (kompjuter)|Atlas]] në [[Victoria University of Manchester|Universitetin e Mançesterit]] dhe një seri të kompjuterëve të [[Control Data Corporation]] (CDC), të projektuar nga [[Seymour Cray]]. Këto përdornin dizajn inovativ dhe paralelizëm për të arritur kulmin e performancës përpunuese <ref name=chen >''Hardware software co-design of a multimedia SOC platform'' by Sao-Jie Chen, Guang-Huei Lin, Pao-Ann Hsiung, Yu-Hen Hu 2009 ISBN pages 70-72</ref>.
Atlasi ishte një projekt i përbashkët mes [[Ferranti]] dhe Universitetin e Mançesterit dhe është projektuar për të operuar me shpejtësi të përpunimit që i afrohet një mikrosekondë për instruksion, rreth një milion instruksione për sekondë <ref>{{citation |title=The Atlas |url=http://www.computer50.org/kgill/atlas/atlas.html |publisher=University of Manchester |accessdate=21 shtator 2010 |archive-date=28 korrik 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120728105352/http://www.computer50.org/kgill/atlas/atlas.html |url-status=dead }}</ref>. Atlas i parë është autorizuar zyrtarisht më 7 dhjetor 1962, si një nga superkompjuterët e parë në botë – konsiderohet si kompjuteri më i fuqishëm në botë në atë kohë me një diferencë të konsiderueshme, dhe i barabartë me katër [[IBM 7090#IBM 7094|IBM 7094]] <ref>{{citation |last=Lavington |first=Simon |title=A History of Manchester Computers |year=1998 |edition=2 |publisher=The British Computer Society |location=Swindon |isbn=978-1-902505-01-5|pages=41–52}}</ref>.
[[CDC 6600]], i lëshua në vitin 1964, u projektua nga Cray për të qenë më i shpejti në botë. Cray kaloi nga përdorimi i germaniumit në silic për transistorët, e cila operonte shumë shpejtë, duke zgjidhur problemin e nxehtësisë duke përdorur ftohës.<ref>''The Supermen'', Charles Murray, Wiley & Sons, 1997.</ref> Duke pasur parasysh se 6600 tejkaloj të gjithë kompjuterët e bashkëkohës së tij me rreth 10 herë, ai u quajt ''superkompjuter'' dhe e përcaktoi tregun e superkompjuterëve kur njëqind kompjuterë u shitën, secili nga me çmimi pre $8 million <ref>''A history of modern computing'' by Paul E. Ceruzzi 2003 ISBN 978-0-262-53203-7 page 161 [https://books.google.com/books?id=x1YESXanrgQC&pg=PA161&dq=history+cdc+6600+dubbed+supercomputer&hl=en&ei=ALMZTvqbH8qs8QPWuvUH&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCsQ6AEwAA#v=onepage&q&f=false]</ref><ref name=Hannan /><ref>{{cite book |title=History of computing in education |author=John Impagliazzo, John A. N. Lee |year=2004 |isbn= 1-4020-8135-9 |page=172 |url=https://books.google.com/books?id=J46GinHakmkC&pg=PA172&dq=history+of+supercomputer+cdc+6600&hl=en&ei=PeAcTv_eI8uf-wb3y9jvCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=7&ved=0CEYQ6AEwBjgK#v=onepage&q=history%20of%20supercomputer%20cdc%206600&f=false }}</ref><ref>{{cite book |title=The American Midwest: an interpretive encyclopedia |author=Richard Sisson, Christian K. Zacher |year=2006 |isbn =0-253-34886-2 |page= 1489 |url=https://books.google.com/books?id=n3Xn7jMx1RYC&pg=PA1489&dq=history+of+supercomputer+cdc+6600&hl=en&ei=nt8cTo-RFc2r-gaDiPHLCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEkQ6AEwBQ#v=onepage&q=history%20of%20supercomputer%20cdc%206600&f=false }}</ref>.
Cray iku nga CDC në vitin 1972 për të formuar kompaninë e tij, [[Cray|Cray Research]] <ref name=Hannan >{{cite book |title=Wisconsin Biographical Dictionary |first=Caryn |last= Hannan |year=2008 |isbn=1-878592-63-7 |pages= 83–84 |url=https://books.google.com/books?id=V08bjkJeXkAC&pg=PA83&dq=cdc+6600+7600+cray&hl=en&ei=7LMZTozDIInX8gP0xIkM&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCgQ6AEwAA#v=onepage&q=cdc%206600%207600%20cray&f=false}}</ref>. Katër vite pasi la CDC, Cray paraqiti 80 MHz [[Cray 1]] në vitin 1976, dhe ai u bë një nga superkompjuterët më të suksesshëm në histori <ref name="Hill41">''Readings in computer architecture'' by Mark Donald Hill, Norman Paul Jouppi, Gurindar Sohi 1999 ISBN 978-1-55860-539-8 page 41-48</ref><ref name="Edwin65">''Milestones in computer science and information technology'' by Edwin D. Reilly 2003 ISBN 1-57356-521-0 page 65</ref>. [[Cray-2]] u lëshua në vitin 1985, ishte një kompjuter me 8 procesor me ftohës të lëngshëm dhe [[Fluorinert]] pompohej në të derisa ai operonte. Ai performonte në 1.9 [[gigaflop]]s dhe ishte më i shpejti në botë deri në vitin 1990.<ref name="Tokhi">''Parallel computing for real-time signal processing and control'' by M. O. Tokhi, Mohammad Alamgir Hossain 2003 ISBN 978-1-85233-599-1 pages 201–202</ref>
Ndërsa superkompjuterët e viteve 1980 përdornin vetëm disa procesorë, në vitet 1990, makina me mijëra procesorë filluan të shfaqen si në Shtetet e Bashkuara dhe Japoni, duke vendosur rekorde të reja të performancës kompjuterike.
== Hardueri dhe arkitektura ==
== Menaxhimi i softuerit dhe sistemit ==
== Matja e performancës ==
== Hulumtimi dhe tendenca e zhvillimit ==
== Përdorimi i energjisë ==
Kompjuterët e performancës së lartë zakonisht kërkojnë shumë energji. Megjithatë, Islanda mund të jetë një pikë referimi për të ardhmen me superkompjuterin e parë në botë me zero emetim. E vendosur në Thor Data Center në Reykjavik, Islandë, ky superkompjuter mbështetet plotësisht në burimet e ripërtëritshme të energjisë për energjinë e saj në vend se të lëndëve djegëse nga fosilet. Klima e ftohtë gjithashtu redukton nevojën për ftohje aktive, duke e bërë atë një nga objekteve që shfrytëzon në maksimum burimet e ripërtëritshme në botë.<ref>{{Cito web|url=http://www.intelfreepress.com/news/green-supercomputer-crunches-big-data-in-iceland/39/|title=Green Supercomputer Crunches Big Data in Iceland|date=21 maj 2015|accessdate=18 maj 2015|website=intelfreepress.com|archive-date=20 maj 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150520034755/http://www.intelfreepress.com/news/green-supercomputer-crunches-big-data-in-iceland/39/|url-status=dead}}</ref>
== Në fantashkencë ==
Shumë shkrimtarë të fantashkencës i përshkruajnë superkompjuterët në veprat e tyre, si para ashtu dhe pasi u ndërtuan superkompjuterët e vërtetë.
== Shih edhe ==
* [[Informatika paralele]]
== Shënime dhe referenca ==
{{Reflist|30em}}
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.fiala.me/pubs/papers/libsdc11.pdf A Tunable, Software-based DRAM Error Detection and Correction Library for HPC] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141107074502/http://www.fiala.me/pubs/papers/libsdc11.pdf |date=7 nëntor 2014 }}
* [http://www.fiala.me/pubs/papers/sc12-redmpi.pdf Detection and Correction of Silent Data Corruption for Large-Scale High-Performance Computing] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20141107074511/http://www.fiala.me/pubs/papers/sc12-redmpi.pdf |date=7 nëntor 2014 }}
[[Kategoria:Superkompjuterë]]
[[Kategoria:Shpikje amerikane]]
[[Kategoria:Llogaritje e njëkohshme]]
[[Kategoria:Llogaritje paralele]]
0qys7vusdyjtqu7l9ageqipcx0sl3ti
Zajed bin Sultan Al Nahjan
0
187191
2814016
2811467
2025-07-02T01:05:41Z
LNTG
172212
U kthye versioni 2811467 i bërë nga [[Special:Contributions/188.253.213.162|188.253.213.162]] ([[User talk:188.253.213.162|diskutimet]])
2814016
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Zayed bin Sultan Al Nahyan
| image = Zayed bin Al Nahayan.jpg
| image_size = 230px
| office = Presidenti i Emirateve të Bashkuara Arabe
| term_start = [[2 dhjetor]] [[1971]]
| term_end = [[2 nëntor]] [[2004]]
| predecessor= Askush
| successor = [[Maktoum bin Rashid Al Maktoum]]
| birth_date = [[6 maj]] [[1918]]
| birth_place = [[Ebu Dhabi]]
| death_date = [[2 nëntor]] [[2004]]
| death_place = [[Ebu Dhabi]], [[Emiratet e Bashkuara Arabe]]
| nationality = Arab
| Feja = Islami
}}
'''Zayed bin Sultan Al Nahyan''' ([[Arabisht]]: '''زايد بن سلطان آل نهيان''') ishte president i [[Emiratet e Bashkuara Arabe|Emirateve të Bashkuara Arabe]].
==Jeta==
Data e tij e lindjes është e panjohur, por sipas disave dokumentave, Shejh Zayedi u lind më 16 maj 1918. Babai i tij ishte udhëheqës i Ebu Dhabi prej vitit 1922 deri më 1926. Shejh Zayed ka jetuar në Al Ain deri në moshën 15 vjeçare.
==Vdekja==
Shejh Zayedi vdiq në moshë 86 vjeçare. Pas vdekjes së tij, djali i tij Khalifa bin Zayedi u bë president.
[[Kategoria:Shehlerë]]
[[Kategoria:Lindje 1918]]
[[Kategoria:Vdekje 2004]]
3hcx8z1ddc48euewe7yf8btod6tl6oe
Kosharna
0
196956
2814028
2354961
2025-07-02T08:21:44Z
Marco Mitrovich
158981
#WPWP
2814028
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Kosharnë'''
| emër tjetër = Кошарно
| settlement_type = Fshat
| nicknames =
| mottoes =
| flamuri =
| flamuri përshkrimi =
| stema =
| stema përshkrimi =
| stema gjerësia =
| image_skyline =Košarno 3.jpg
| image_caption =Kosharna
<!--Administrimi-->
| krahina =
| qarku = [[Qarku i Pçinjës|Pçinjë]]
| qyteti =
| komuna = [[Komuna e Bujanocit|Bujanoc]]
| rajoni =
<!--Udhëheqësit-->
| kryetari i komunës =
| partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| sipërfaqja =
| sipërfaqja urbane =
| sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti =
| zona urbane =
| zona metropolitane =
| dendësia =
<!-- Të dhëna-->
| lartësia = 764
| population_demonym =
| established_date =
| postal_code =
| prefiksi =
| targat e automjeteve =
| aeroporti =
| website =
<!--Harta-->
| image_map =
| image_map_shënimi =
| image_map =
| image_map2 =
| map_caption2 =
| coordaddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=24 | gjer_s=4 | gjer_dr =N
| gjat_g=21 | gjat_m=49 | gjat_s=6 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësia =
|gjatësia =
}}
'''Kosharnë''' ([[gjuha serbe|serbisht]]: ''Кошарно/Košarno'') është fshat në [[komuna e Bujanocit|komunën e Bujanocit]], [[Serbi]].
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia == -->
<!-- == Shih edhe == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/RI/00/Kosarno.html vendndodhja]
{{Komuna e Bujanocit}}
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Bujanocit]]
[[Kategoria:Fshatra në Serbi]]
3zsk5yuyjmwhne24np8to6afd9e95j1
Novosella (Bujanoc)
0
196964
2814031
2781894
2025-07-02T08:24:23Z
Marco Mitrovich
158981
#WPWP
2814031
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Novosella e epërme'''
| emër tjetër = Ново Село
| settlement_type = Fshat
| nicknames =
| mottoes =
| flamuri =
| flamuri përshkrimi =
| stema =
| stema përshkrimi =
| stema gjerësia =
| image_skyline =Novo Sella - panoramio.jpg
| image_caption =Novosella
<!--Administrimi-->
| krahina =
| qarku = [[Qarku i Pçinjës|Pçinjë]]
| qyteti =
| komuna = [[Komuna e Bujanocit|Bujanoc]]
| rajoni =
<!--Udhëheqësit-->
| kryetari i komunës =
| partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| sipërfaqja =
| sipërfaqja urbane =
| sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti =
| zona urbane =
| zona metropolitane =
| dendësia =
<!-- Të dhëna-->
| lartësia = 1061
| population_demonym =
| established_date =
| postal_code =
| prefiksi =
| targat e automjeteve =
| aeroporti =
| website =
<!--Harta-->
| image_map =
| image_map_shënimi =
| image_map2 =
| map_caption2 =
| coordaddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=35 | gjer_s=47 | gjer_dr =N
| gjat_g=21 | gjat_m=48 | gjat_s=53 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësia =
|gjatësia =
}}
'''Novosella e epërme''' ([[gjuha serbe|serbisht]]: ''Ново Село/Gornje Novo Selo'') është fshat në [[komuna e Bujanocit|komunën e Bujanocit]], [[Serbi]]. Fshati njihet poashtu me emrin Feraj në gjuhën shqipe.
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia ==
Fshati ishte historikisht i banuar me shumicë shqiptare. Njihet me emrin Feraj në gjuhën shqipe. Banorët e fshatit kanë emigruar masivisht në zonat urbane, ku shumica zgjodhen [[Gjilan|Gjilanin]] ose [[Bujanoc|Bujanocin]]. -->
<!-- == Shih edhe == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/RI/00/Novo_Selo14.html vendndodhja]
{{Komuna e Bujanocit}}
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Bujanocit]]
[[Kategoria:Fshatra në Serbi]]
[[Kategoria:Komunitete shqiptare në Serbi]]
dbcp1upuoadu0g4jl7qp1buexp76i90
2814034
2814031
2025-07-02T08:30:38Z
Marco Mitrovich
158981
#WPWP
2814034
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Novosella e epërme'''
| emër tjetër = Ново Село
| settlement_type = Fshat
| nicknames =
| mottoes =
| flamuri =
| flamuri përshkrimi =
| stema =
| stema përshkrimi =
| stema gjerësia =
| image_skyline =Novo Sella - panoramio.jpg
| image_caption =Novosella
<!--Administrimi-->
| krahina =
| qarku = [[Qarku i Pçinjës|Pçinjë]]
| qyteti =
| komuna = [[Komuna e Bujanocit|Bujanoc]]
| rajoni =
<!--Udhëheqësit-->
| kryetari i komunës =
| partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| sipërfaqja =
| sipërfaqja urbane =
| sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti =
| zona urbane =
| zona metropolitane =
| dendësia =
<!-- Të dhëna-->
| lartësia = 1061
| population_demonym =
| established_date =
| postal_code =
| prefiksi =
| targat e automjeteve =
| aeroporti =
| website =
<!--Harta-->
| image_map =
| image_map_shënimi =
| image_map2 =
| map_caption2 =
| coordaddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=35 | gjer_s=47 | gjer_dr =N
| gjat_g=21 | gjat_m=48 | gjat_s=53 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësia =
|gjatësia =
}}
'''Novosella e epërme''' ([[gjuha serbe|serbisht]]: ''Ново Село/Gornje Novo Selo'') është fshat në [[komuna e Bujanocit|komunën e Bujanocit]], [[Serbi]]. Fshati njihet poashtu me emrin Feraj në gjuhën shqipe.
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia ==
Fshati ishte historikisht i banuar me shumicë shqiptare. Njihet me emrin Feraj në gjuhën shqipe. Banorët e fshatit kanë emigruar masivisht në zonat urbane, ku shumica zgjodhen [[Gjilan|Gjilanin]] ose [[Bujanoc|Bujanocin]]. -->
<!-- == Shih edhe == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
<gallery>
Novo sell - panoramio.jpg|Novosella
</gallery>
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/RI/00/Novo_Selo14.html vendndodhja]
{{Komuna e Bujanocit}}
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Bujanocit]]
[[Kategoria:Fshatra në Serbi]]
[[Kategoria:Komunitete shqiptare në Serbi]]
q4wi7y9xsmeu9piwn8eqhyvt0yrlwqb
Spançeci
0
196971
2814035
2354975
2025-07-02T08:34:53Z
Marco Mitrovich
158981
#WPWP
2814035
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Spançec'''
| emër tjetër = Спанчевац
| settlement_type = Fshat
| nicknames =
| mottoes =
| flamuri =
| flamuri përshkrimi =
| stema =
| stema përshkrimi =
| stema gjerësia =
| image_skyline =Панорама Спанцевац-Куштица.jpg
| image_caption =Spançeci
<!--Administrimi-->
| krahina =
| qarku = [[Qarku i Pçinjës|Pçinjë]]
| qyteti =
| komuna = [[Komuna e Bujanocit|Bujanoc]]
| rajoni =
<!--Udhëheqësit-->
| kryetari i komunës =
| partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
| sipërfaqja =
| sipërfaqja urbane =
| sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti =
| zona urbane =
| zona metropolitane =
| dendësia =
<!-- Të dhëna-->
| lartësia = 567
| population_demonym =
| established_date =
| postal_code =
| prefiksi =
| targat e automjeteve =
| aeroporti =
| website =
<!--Harta-->
| image_map =
| image_map_shënimi =
| image_map =
| image_map2 =
| map_caption2 =
| coordaddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=21 | gjer_s=45 | gjer_dr =N
| gjat_g=21 | gjat_m=51 | gjat_s=22 | gjat_dr =E
<!--Koordinatat Mënyra #2-->
|gjerësia =
|gjatësia =
}}
'''Spançec''' ([[gjuha serbe|serbisht]]: ''Спанчевац/Spančevac'') është fshat në [[komuna e Bujanocit|komunën e Bujanocit]], [[Serbi]].
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia == -->
<gallery>
Зграда здружног дома -Дом културе.jpg|Spançeci
</gallery>
<!-- == Shih edhe == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/RI/00/Spancevac.html vendndodhja]
{{Komuna e Bujanocit}}
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Bujanocit]]
[[Kategoria:Fshatra në Serbi]]
dcnzslcyznyi2mwi5ymgzs8cwv66bke
Krimi në Kosovë
0
255464
2813979
2788117
2025-07-01T22:49:05Z
Leutrim.P
113691
2813979
wikitext
text/x-wiki
'''Krimi në Kosovë''' është shqetësim për organet e rendit dhe qytetarët. Lloje të veçanta të krimit janë përhapur pas [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit]]. Shteti shpesh hasë në vështërsi në luftimin e [[Krimi|krimit]] per shkak të [[Korrupsioni në Kosovë|korrupsionit]].<ref name=":0">{{Cite web|url=https://www.evropaelire.org/a/24891133.html|title=Krimi i organizuar dhe korrupsioni ngufasin Kosovën|date=2013-02-02|publisher=Evropa e Lirë|last=Ahmeti|first=Nadie}}</ref> [[Krimi i organizuar]] ka marrë një përhapje të gjerë, duke përfshirë fajden, [[Tregtia e paligjshme e drogës|trafikimin e drogës]] dhe të [[Tregtimi i paligjshëm i armëve|armëve]]. Kjo ka sjellë [[Pasiguria|pasiguri]] dhe ka ndikuar negativisht në [[Ekonomia e Kosovës|zhvillimin ekonomik]] të vendit. Pavarësisht përpjekjeve të autoriteteve, ende mbeten shumë sfida për të arritur një kontroll të plotë mbi [[Krimi|aktivitetet kriminale]]. Trafikimi i njerëzve dhe shfrytëzimi i paligjshëm i punëtorëve janë disa nga aktivitetet që kanë krijuar një atmosferë të pasigurisë. Shumë herë, kjo dukuri ka ndikuar në shtimin e [[Varfëria|varfërisë]] dhe [[Papunësia|papunësisë]], duke i bërë qytetarët më të ndjeshëm ndaj veprimeve kriminale. Edhe pse institucione të ndryshme përpiqen të luftojnë këto dukuri, pasiguria ligjore dhe mungesa e burimeve kanë penguar avancimin. Për këtë arsye, është e nevojshme që Kosova të bëjë [[Reforma në Drejtësi (Kosovë)|reforma]] të thella në sistemin e drejtësisë dhe luftën kundër korrupsionit.<ref name=":2">{{Cite web |title=Qindra persona nëpër procese gjyqësore për korrupsion |url=https://telegrafi.com/qindra-persona-neper-procese-gjyqesore-per-korrupsion/}}</ref><ref name=":3">{{Cite web |date=2020-09-10 |title=DASH: Jostabiliteti politik dhe korrupsioni pengojnë zhvillimin ekonomik në Kosovë |url=https://www.koha.net/arberi/dash-jostabiliteti-politik-dhe-korrupsioni-pengojne-zhvillimin-ekonomik-ne-kosove |access-date=2025-03-24 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref><ref name=":4">{{Cite web |last=albinfo.ch |date=2017-07-13 |title=Korrupsioni, problem i madh në Kosovë |url=https://www.albinfo.ch/korrupsioni-problem-i-madh-ne-kosove/ |access-date=2025-03-24 |website=Albinfo}}</ref><ref name=":5">{{Cite web |date=2014-02-24 |title=Austrian businesses: Corruption the main obstacle for investment in Kosovo |url=https://telegrafi.com/en/Austrian-businesses--corruption--the-main-obstacle-for-investment-in-Kosovo/ |access-date=2025-03-24 |website=Telegrafi |language=en}}</ref><ref name=":6">{{Cite web |date=2019-10-02 |title=Bizneset e Britanisë janë të interesuar për investime në Kosovë, i pengon korrupsioni |url=https://www.koha.net/arberi/bizneset-e-britanise-jane-te-interesuar-per-investime-ne-kosove-i-pengon-korrupsioni |access-date=2025-03-24 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref>
== Krimi ==
=== Fajdeja ===
Fajdet janë një nga format më të përhapura të krimit ekonomik në Kosovë, ku individë dhe grupe kriminale shfrytëzojnë situatat e vështira ekonomike të qytetarëve për të siguruar përfitime të paligjshme. Kjo praktikë ka ndikuar rëndë në popullatën e varfër, që shpesh detyrohet të merr hua me kushte të rënda dhe me norma të larta interesi. Pavarësisht përpjekjeve të qeverisë për të ndaluar këtë dukuri, fajdet kanë mbetur një problem i madh shoqëror, dhe shpesh autoritetet kanë dështuar të ndërmarrin masa efektive për ta luftuar.<ref name=":10">{{Cite web |title=Loan sharking leaves people trapped in debt in Kosovo. |url=https://riskbulletins.globalinitiative.net/see-obs-020/01-loan-sharking-leaves-people-in-debt-in-kosovo.html? |access-date=2025-04-20 |website=riskbulletins.globalinitiative.net |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2024-06-22 |title=They caused damage worth over 600 thousand euros and forced the victim to close the company, details from the case of loan sharks in Gjilan |url=https://telegrafi.com/en/caused-damage-worth-over-600-thousand-euros-and-forced-the-victim-to-close-the-company-details-of-the-loan-shark-case-in-Gjilan/ |access-date=2025-04-20 |website=Telegrafi |language=en}}</ref>
Në shumë raste, njerëzit që përfshihen në këto aktivitete janë individë të paarsimuar ose ata që kanë nevojë urgjente për financa, duke e bërë shumë të vështirë për të dalë nga ky qark i fajdeve. Mungesa e zbatimit të ligjeve dhe pasiguria ekonomike ka krijuar një mjedis të favorshëm për zhvillimin e këtyre aktiviteteve, duke thelluar krizën e besimit në sistemin gjyqësor dhe autoritetet e rendit.<ref name=":10" />
=== Prostitucioni ===
''Artikulli kryesor: [[Prostitucioni në Kosovë]]''
Prostitucioni ka qenë një problem i përhapur në Kosovë, dhe si shumë aktivitete të tjera të paligjshme, ka gjetur terren të favorshëm në kushte të pasigurisë dhe dobësisë së strukturave të rendit. Edhe pse ligjet kosovare ndalojnë prostitucionin, kjo dukuri është ende i pranishëm dhe shpesh zhvillohet në zona të caktuara ku shteti ka dështuar të sigurojë kontrollin e duhur. Shumë individë, përfshirë gra dhe vajza, janë të detyruar të merren me prostitucion si pasojë e kushteve të vështira ekonomike, duke shfrytëzuar varfërinë dhe pasigurinë që ekziston në vend.<ref name=":11">{{Cite web |date=2024-12-16 |title=Police identify 10 cases of prostitution, arrest 21 people |url=https://www.koha.net/en/kronike/policia-identifikon-10-raste-te-marrjes-me-prostitucion-arreston-21-persona? |access-date=2025-04-20 |website=KOHA.net |language=en}}</ref><ref name=":12">{{Cite web |date=2024-12-28 |title=They were working as escorts, 26 foreign nationals are deported from Kosovo. 24 Kosovar men were fined |url=https://a2news.com/english/rajoni-bota/kosova/kronike/punonin-si-eskorta-debohen-26-shtetase-te-huaja-nga-k-i1136624? |access-date=2025-04-20 |website=A2CNN}}</ref>
Në shumë raste, prostitucioni është i lidhur me krimin e organizuar dhe trafikimin e qenieve njerëzore, dhe ka pasur shumë akuza se grupet kriminale shfrytëzojnë këtë industri për të fituar përfitime të paligjshme. Shteti ka ndërmarrë disa nisma për të luftuar prostitucionin, përfshirë përpjekjet për të zbatimin e ligjit dhe programet e rehabilitimit, por efektiviteti i këtyre masave mbetet i kufizuar. Mungesa e burimeve dhe vullnetit për të adresuar këtë dukuri në mënyrë sistematike ka kontribuar në vazhdimin e tij.<ref name=":11" /><ref name=":12" />
=== Vrasjet e grave ===
Viteve të fundit ka pasur shumë raste të vrasjeve të grave, të cilat e kanë shqetësuar opinionin e gjerë.<ref name=":1">{{Cite web |last=Thaqi |first=Dorentina |date=2023-12-04 |title=Për 13 vjet në Kosovë u vranë 54 gra, këtë vit tri - Dukagjini |url=https://www.dukagjini.com/per-13-vjet-ne-kosove-u-vrane-54-gra-kete-vit-tri/ |access-date=2025-03-24 |language=sq}}</ref> Që nga viti 2010 në Kosovë janë vrarë rreth 60 gra, kryesisht nga bashkëshortët e tyre. <ref>{{Cite web |last=Press |first=Bota |date=2022-01-07 |title=10 vrasjet e grave që tronditën Kosovën në 10 vitet e fundit |url=https://botapress.info/10-vrasjet-e-grave-qe-tronditen-kosoven-ne-10-vitet-e-fundit/ |access-date=2025-03-24 |website=BotaPress |language=sq |archive-date=3 mars 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220303063558/https://botapress.info/10-vrasjet-e-grave-qe-tronditen-kosoven-ne-10-vitet-e-fundit/ |url-status=dead }}</ref><ref name=":1" /><ref>{{Cite web |title=Alarmante/ Në katër vjetët e fundit, 20 gra të vrara në Kosovë |url=https://frontonline.net/alarmante-ne-kater-vjetet-e-fundit-20-gra-te-vrara-ne-kosove/ |access-date=2025-03-24 |website=frontonline.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=A |date=2023-12-05 |title=AP shkruan për vrasjet brutale të grave në Kosovë e rajon dhe gabimet në sistem |url=https://klankosova.tv/ap-shkruan-per-vrasjet-brutale-te-grave-ne-kosove-e-rajon-dhe-gabimet-ne-sistem/ |access-date=2025-03-24 |website=Klan Kosova |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=Kallxo |date=2024-04-16 |title=Dy gra vriten brenda pesë ditësh në Kosovë |url=https://kallxo.com/lajm/dy-gra-vriten-brenda-pese-ditesh-ne-kosove/ |access-date=2025-03-24 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=https://albanian.trtbalkan.com/region/vrasjet-e-grave-sot-dite-zie-ne-kosove-17809229 |title=Vrasjet e grave, sot ditë zie në Kosovë |url=https://albanian.trtbalkan.com/region/vrasjet-e-grave-sot-dite-zie-ne-kosove-17809229 |access-date=2025-03-24 |website=Vrasjet e grave, sot ditë zie në Kosovë |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |last=B |first=G. |last2=GazetaBlic |date=2024-04-22 |title=Vrasjet e grave në Kosovë/ Deputetja e VV-së: Gratë e raportojnë dhunën vetëm kur ajo arrin kulmin |url=https://gazetablic.com/vrasjet-e-grave-ne-kosove-deputetja-e-vv-se-grate-e-raportojne-dhunen-vetem-kur-ajo-arrin-kulmin/ |access-date=2025-03-24 |website=GazetaBlic |language=en-US}}</ref> Së fundmi me datën 24 Mars 2025, në [[Vushtrria|Vushtrri]] një grua u vra nga pronari i biznesit ku punonte më parë, i cili më pas vrau dhe veten.<ref>{{Cite web |title=Detaje nga krimi i dyfishtë në Kosovë/ Pronari i biznesit vret punonjësen, më pas kryen vetëvrasje |url=https://abcnews.al/te-shtena-me-arme-ne-kosove-mediat-dyshohet-per-dy-viktima/ |access-date=2025-03-24 |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-03-24 |title=VRASJA - Detaje nga krimi i dyfishtë në Kosovë/ Pronari i biznesit vrau punonjësen, më pas kreu vetëvrasje |url=https://www.syri.net/syri_kosova/lajme/572487/detaje-nga-krimi-i-dyfishte-ne-kosoveose-pronari-i-biznesit-vrau-punonjesen-me-pas-kreu-vetevrasje/ |access-date=2025-03-24 |website=Syri Kosova {{!}} Lajmi i fundit |language=sq-AL}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-03-24 |title=Krimi i dyfishtë në Kosovë, policia rrethon zonën, PAMJE nga vendi i ngjarjes |url=https://dosja.al/aktualitet/i-i-dyfishte-ne-kosove-policia-rrethon-zonen-pamje-nga-vendi-i-ng-i427473 |access-date=2025-03-24 |website=DOSJA.AL}}</ref><ref>{{Cite web |title=Kosovë/ Krim i rëndë në Vushtrri, pronari i furrës vret punëtoren dhe më pas veten! I afërmi i viktimës: E qëlloi sepse shkoi të punonte në një vend tjetër - Shqiptarja.com |url=https://shqiptarja.com/lajm/kosove-krimi-rende-ne-vushtrri-pronari-i-furres-dyshohet-se-ka-vrare-punetoren-dhe-me-pas-veten |access-date=2025-03-24 |website=shqiptarja.com |language=sq}}</ref>
== Krimi i organizuar ==
Është aktivitet i cili realizohet nga një strukturë organizative, e cila kryhet nga ana e njerëzve të cilët punojnë në punë grupore. Të ardhurat nga ky lloj krimi realizohen nga veprimtaria e jashtëligjshme e shitjes së drogave, prostitucionit, kontrabandës, piratërisë etj.<ref name=":0" />
=== Pastrimi i parasë ===
Pastrimi i parasë në Kosovë është një proces që përfshin veprimet e paligjshme të fshehjes dhe legalizimit të parave që janë fituar përmes aktiviteteve kriminale. Kjo dukuri ka qenë një sfidë për autoritetet kosovare, të cilat kanë marrë masa për të forcuar luftën kundër pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit. Institucionet e Kosovës, përfshirë [[Banka Qendrore e Kosovës|Bankën Qendrore]] dhe [[Agjencia Kundër Korrupsion (Kosovë)|Agjencinë Kundër Korrupsionit]], janë të angazhuara në zhvillimin e strategjive dhe rregullave për të parandaluar këtë aktivitet dhe për të siguruar sistemin financiar të vendit. Pastrimi është kryer veqanërisht në sektorin e ndërtimtarisë, lojrave të fatit por edhe në lami të tjera.<ref name=":7">{{Cite web |last=Berisha |first=Arjana |date=2025-03-31 |title=Dokumentari i BIRN-it, Haxhiu: Pastrimi i parave është plagë e hapur, për çdo vit pastrohen mbi 200-300 milionë euro në Kosovë |url=https://kallxo.com/lajm/dokumentari-i-birn-it-haxhiu-pastrimi-i-parave-eshte-plage-e-hapur-per-cdo-vit-pastrohen-mbi-200-300-milione-euro-ne-kosove/ |access-date=2025-04-04 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref><ref name=":8">{{Citation |last=Kallxo.com |title=Emisioni #KallxoPernime - Prokurorja e SPAK me intervistë në “KallxoPërnime” - 23.03.2025 |date=2025-03-23 |url=https://www.youtube.com/watch?v=4GVtzM3ERt4 |access-date=2025-04-04}}</ref><ref name=":9">{{Cite web |url=https://www.undp.org/sites/g/files/zskgke326/files/migration/ks/GeneralTypologies-Alb.pdf |language=sq}}</ref><ref>{{Cite news |last=Baftiu |first=Doruntina |date=2024-01-19 |title=Kosova ngec në luftën kundër pastrimit të parave |language=sq |work=Radio Evropa e Lirë |url=https://www.evropaelire.org/a/kosova-ngec-lufta-pastrimi-parave/32783260.html |access-date=2025-04-04}}</ref>
Pastrimi i parasë dëmton [[Ekonomia e Kosovës|ekonominë e Kosovës]] duke inkurajuar [[Korrupsioni në Kosovë|korrupsionin]] dhe keqmenaxhimin e burimeve financiare. Aktivitetet e tilla krijojnë pasiguri për investitorët e huaj dhe rrisin rrezikun për sistemin financiar. Në afatgjatë, ato ndikojnë negativisht në reputacionin ndërkombëtar të vendit, pengojnë zhvillimin e qëndrueshëm ekonomik dhe dëmtojnë bizneset e ligjshme duke minuar [[Konkurrenca|konkurrencën]]. Pastrimi i parasë gjithashtu thellon [[Pabarazia shoqërore|pabarazinë shoqërore]] dhe mund të çojë në [[Kriza financiare|krizë financiare]]. Këto pasoja kanë ndikim të drejtpërdrejtë në stabilitetin dhe prosperitetin afatgjatë të Kosovës.<ref name=":7" /><ref name=":8" /><ref name=":9" />
=== Kontrabandimi dhe kultivimi i drogave ===
Kosova ka qenë një qendër e rëndësishme për kontrabandimin e drogës në Ballkan, një dukuri që ka shpërthyer pas periudhës së pasluftës. Pjesa më e madhe e drogës, veçanërisht kanabisi, kalon përmes territorit të Kosovës dhe shpesh përdoret si shtigje për kalim drejt vendeve të tjera të Evropës. Sipas shumë raporteve, grupet kriminale që operojnë në Kosovë janë të përfshira në aktivitete të ngjashme dhe shumë herë kanë mundur të shfrytëzojnë dobësitë e institucioneve shtetërore për të realizuar këto operacione.<ref name=":13">{{Cite web |last=Ahmeti |first=Adelina |date=2024-09-28 |title=Detaje nga prokuroria: Më shumë se 2 tonë drogë u sekuestrua në rajonin e Pejës |url=https://kallxo.com/lajm/detaje-nga-prokuroria-me-shume-se-2-tone-droge-u-sekuestrua-ne-rajonin-e-pejes/ |access-date=2025-04-20 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref>
Përkundër përpjekjeve të Policisë së Kosovës dhe organizatave ndërkombëtare që ofrojnë asistencë, lufta kundër kontrabandës së drogës ka qenë një sfidë e madhe. Kjo për shkak të korrupsionit të thellë dhe mungesës së kapaciteteve të mjaftueshme për të hetuar dhe ndjekur këto grupe kriminale, duke i lejuar ata të operojnë pa frikë nga ndjekja ligjore. Edhe pse disa raste kanë rezultuar me arrestime dhe konfiskime të drogës, problemet e thella që lidhen me këtë aktivitet të paligjshëm vazhdojnë të mbeten shqetësuese.<ref name=":13" />
=== Kontrabandimi i mallrave ===
Kosova përballet gjithashtu me një problem të madh në lidhje me kontrabandën e mallrave, që ndikon seriozisht në ekonominë e vendit. Kjo praktikë përfshin futjen dhe shpërndarjen e mallrave të cilat nuk janë paguar për taksa doganore, duke shkaktuar humbje të mëdha për buxhetin shtetëror. Që nga periudha e pasluftës, shumë grupe kriminale kanë shfrytëzuar Kosovën si një pikë kalimi për mallrat që janë të ndaluara ose që evitojnë taksat dhe normat doganore të vendeve të tjera të Ballkanit.
Një nga zonat më të ndjeshme për kontrabandën e mallrave është kufiri mes Kosovës dhe Serbisë, si dhe komunat veriore me shumicë serbe, ku infrastruktura e dobët dhe mungesa e kontrollit të plotë shtetëror kanë krijuar mundësi për kalimin e mallrave pa paguar taksa.<ref name=":14">{{Cite web |date=2019-05-07 |title=Impunity rife for smugglers in north Kosovo |url=https://prishtinainsight.com/impunity-rife-for-smugglers-in-north-kosovo-mag/ |access-date=2025-04-20 |website=Prishtina Insight |language=en-US}}</ref> Këto zona janë të njohura për aktivitetet e kontrabandës, ku autoritetet kosovare kanë pasur vështirësi në zbatimin e ligjit për shkak të ndikimeve politike dhe shoqërore. Pas periudhës së pasluftës, këto rajone kanë qenë të ndara dhe shumë herë kanë funksionuar si zona gri ku ligjet e Kosovës janë më pak të pranishme, duke mundësuar rritjen e aktiviteteve të paligjshme.<ref name=":15">{{Cite web |date=2021-10-13 |title=Kosovo police clash with ethnic Serbs during smuggling raids |url=https://apnews.com/article/business-kosovo-europe-serbia-smuggling-2f7b1f09486348c76b2af6a962217c13? |access-date=2025-04-20 |website=AP News |language=en}}</ref><ref name=":14" />
Në komunat veriore, ku shumica e popullsisë është serbe, ndikimi i strukturave të kontrolluara nga Serbia ka bërë që kontrabanda të jetë një dukuri më e theksuar. Këtu, kontrabandimi i mallrave, përfshirë produkte që shpesh evitojnë tarifat doganore dhe rregulloret e Kosovës, ka krijuar konkurrencë të padrejtë për bizneset legale. Pavarësisht disa operacioneve të kontrollit dhe arrestimeve nga forcat e rendit, kjo problematikë mbetet e thellë dhe e vështirë për t'u adresuar pa një zbatim më të fuqishëm të ligjeve dhe pa një bashkëpunim më të ngushtë ndërkombëtar. Situata e sigurisë dhe administratës në këto zona kërkon një angazhim të shtuar për të siguruar një kontroll të plotë dhe për të luftuar aktivitetet e kontrabandës në mënyrë efikase. Policët poashtu po ndihmonin rrjetin e kontrabanduesve përmes lejimit pas marrjes së ryshfetit.<ref name=":14" /><ref name=":15" />
=== Vrasjet politike ===
Vrasjet politike në Kosovë janë një dukuri që ka shoqëruar historinë e vendit, sidomos gjatë periudhës së pasluftës, dhe kanë pasur ndikim të thellë në stabilitetin dhe zhvillimin e tij.<ref name=":16">{{Cite web |title=Kush janë zyrtarët e LDK-së që u vranë pas luftës në Kosovë (Emrat) |url=https://www.balkanweb.com/kush-jane-zyrtaret-e-ldk-se-qe-u-vrane-pas-luftes-ne-kosove-emrat/#gsc.tab=0 |access-date=2025-04-20 |website=www.balkanweb.com |language=sq}}</ref> Gjatë dhe pas luftës së Kosovës, disa figura kyçe politike dhe publike janë vrarë në kushte misterioze, duke krijuar dyshime të forta për përfshirjen e grupeve të ndryshme të interesit, si ato të lidhura me krimin e organizuar dhe politikat ndërkombëtare. Vrasjet, si ajo e liderit të UÇK-së, Abdullah Rugova, dhe figurave të tjera të njohura, shpesh janë parë si pasojë e përplasjeve të brendshme politike, por edhe të ndikimeve të jashtme që mund të kenë pasur interesa të kundërta në lidhje me të ardhmen e Kosovës.<ref name=":16" /><ref name=":17">{{Cite web |title=Dosjet që zbulojnë vrasjet politike në Kosovë |url=https://www.botasot.info/politika-lajme/797839/dosjet-qe-zbulojne-vrasjet-politike-ne-kosove/ |access-date=2025-04-20 |website=Bota Sot |language=en}}</ref><ref name=":18">{{Citation |last=RTV Dukagjini |title=TË PATHËNAT – KUSH I KREU VRASJET POLITIKE NË KOSOVË? - MENDJE KRIMINALE |date=2024-07-30 |url=https://www.youtube.com/watch?v=CXpNpyoASPY |access-date=2025-04-20}}</ref>
Pavarësisht përpjekjeve të autoriteteve kosovare për të zbardhur vrasjet politike dhe për të çuar para drejtësisë personat përgjegjës, shumë nga këto raste kanë mbetur të pazgjidhura. Shumë vrasje kanë kaluar pa një hetim të plotë, duke e lënë të pasigurtë sistemin e drejtësisë dhe duke minuar besimin e qytetarëve te institucionet e rendit. Kjo ka krijuar një atmosferë të pasigurisë, duke përfshirë frikën e ndëshkimit dhe paqartësi mbi ndikimin e grupeve të caktuara që mund të jenë përfshirë. Vrasjet politike janë një nga sfidat më të mëdha me të cilat përballet Kosova për të ruajtur një shtet të drejtë dhe të besueshëm.<ref name=":16" /><ref name=":17" /><ref name=":18" />
Vrasje në sferën politike ishin rastet e: [[Tahir Zemaj]],<ref>{{Cite web |title=Ja kush e vrau Tahir Zemajn (Audio dëshmi) |url=http://lajmi.net/ja-kush-e-vrau-tahir-zemajn-audio-deshmi/}}</ref> [[Xhemail Mustafa]],<ref>{{Cite web |last=Rudi |first=P. |date=2016-11-23 |title=Vrasja e Xhemajl Mustafës, ishte vrasja më tronditëse |url=https://www.botasot.info/aktuale-lajme/611857/vrasja-e-xhemajl-mustafes-ishte-vrasja-me-tronditese/ |website=Bota sot}}</ref> [[Oliver Ivanoviq]].<ref>{{Cite web |date=2018-01-16 |title=Vritet politikani serb i Kosovës, Oliver Ivanoviç |url=https://www.zeriamerikes.com/a/4210238.html |publisher=Zëri i Amerikës}}</ref>
== Korrupsioni ==
''Artikulli kryesor: [[Korrupsioni në Kosovë]]''
Korrupsioni është një nga problemet më të mëdha që ka prekur institucione shtetërore në Kosovë, duke e kthyer në një pengesë të madhe për zhvillimin e shtetit dhe për forcimin e sundimit të ligjit. Nga nivellet e larta të administratës deri tek oficerët e rendit, korrupsioni ka ndikuar në çdo sektor të jetës publike. Megjithëse Kosova ka nënshkruar marrëveshje dhe ka marrë angazhime për të luftuar korrupsionin, mungesa e vullnetit politik dhe paaftësia për të realizuar reforma ka bërë që kjo problematikë të mbetet e pazgjidhur.<ref name=":19">{{Cite web |last=Hoti |first=Ilirjana |date=2024-01-30 |title=Raporti për indeksin e përceptimit të korrupsionit në vitin 2023, Kosova me pikë të njëjta si në vitin 2022 |url=https://kallxo.com/lajm/raporti-per-indeksin-e-perceptimit-te-korrupsionit-ne-vitin-2023-kosova-me-pike-te-njejta-si-ne-vitin-2022/ |access-date=2025-04-20 |website=Raporto Korrupsionin! KALLXO.com |language=en}}</ref>
Ndërkohë, ndihma ndërkombëtare ka qenë e pamjaftueshme për të eliminuar korrupsionin, pasi shumë zyrtarë të lartë dhe politikanë janë të përfshirë në aktivitete korruptive. Kjo dukuri ka krijuar një mjedis ku qytetarët dhe bizneset janë të detyruar të paguajnë ryshfete për të marrë shërbime, duke minuar kështu besimin në sistemin juridik dhe administrativ. Reformat dhe mbikëqyrja e institucioneve shtetërore mbeten kritike për të adresuar këtë problem të thellë.<ref name=":19" />
== Shiko edhe ==
* [[Dhuna seksuale në Kosovë]]
* [[Krimi në Shqipëri]]
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Krimi në Kosovë]]
[[Kategoria:Krim i organizuar]]
[[Kategoria:Zbatimi i ligjit në Kosovë]]
[[Kategoria:Korrupsioni në Kosovë]]
[[Kategoria:Kriminelë kosovarë]]
s1sq6d05i3byz6a8g01re3gcveye95a
Përdoruesi:Gbytyqi/Egzon Kryeziu
2
260727
2813941
1945825
2025-07-01T21:54:32Z
Egoofficial
174569
2813941
wikitext
text/x-wiki
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Ego''', eshte këngëtar Shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Egoo''', eshte këngëtar shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
*[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
*[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
*[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
*[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
iv9u6ny3x3wtvnh5m9r51gvcjurc7hg
2813942
2813941
2025-07-01T21:56:54Z
Egoofficial
174569
2813942
wikitext
text/x-wiki
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Ego''', eshte këngëtar Shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
2. Karriera muzikore
Kur e ke nisur karrieren muzikore?
Karrieren muzikore e kam filluar ne vitin 2009 me kengen TI SHKO kur kam qene 12 vjeqar
A ke marrë pjesë në ndonjë festival, koncert publik, televizion, etj.?
Kam intervista te ndryshme ne rtv21 ne tvbesa poashtu nje botim nga gazeta botasot si dhe kam marre pjese ne koncerte te ndryshme ne ambiente te hapura si dhe te mbyllura
Ke ndonjë bashkëpunim me artistë të tjerë të njohur?
Kam bashkpunime kengen “coco” ego ft. Adelina Berisha - coco
Si dhe me kengetaren Ada ft. Ego - Famous
Poashtu me Kathryn_c Ft. ego - Pom Pom
Kam bashkpunime me Bad Sight - Aroma jote
Bad Sight - kete nate
Bad sight - Ti je Fajtore
Bad Sight - Fresh
Dhe disa kenge te tjera
• A ke ndonjë çmim, vlerësim apo pjesëmarrje zyrtare në ngjarje muzikore?
Nuk kam ndonje qmim kam qene pjese e label-it ON records per nje kohe te shkurter sa i perket qmimeve se shpejti besoj se do i rrembej te gjitha qmimet sa i perket muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Egoo''', eshte këngëtar shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
*[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
*[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
*[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
*[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
h6n0m3v644ti38xsgvbd9q4la394796
2813943
2813942
2025-07-01T21:57:40Z
Egoofficial
174569
2813943
wikitext
text/x-wiki
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Ego''', eshte këngëtar Shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
2. Karriera muzikore
Kur e ke nisur karrieren muzikore?
Karrieren muzikore e kam filluar ne vitin 2009 me kengen TI SHKO kur kam qene 12 vjeqar
A ke marrë pjesë në ndonjë festival, koncert publik, televizion, etj.?
Kam intervista te ndryshme ne rtv21 ne tvbesa poashtu nje botim nga gazeta botasot si dhe kam marre pjese ne koncerte te ndryshme ne ambiente te hapura si dhe te mbyllura
Ke ndonjë bashkëpunim me artistë të tjerë të njohur?
Kam bashkpunime kengen “coco” ego ft. Adelina Berisha - coco
Si dhe me kengetaren Ada ft. Ego - Famous
Poashtu me Kathryn_c Ft. ego - Pom Pom
Kam bashkpunime me Bad Sight - Aroma jote
Bad Sight - kete nate
Bad sight - Ti je Fajtore
Bad Sight - Fresh
Dhe disa kenge te tjera
• A ke ndonjë çmim, vlerësim apo pjesëmarrje zyrtare në ngjarje muzikore?
Nuk kam ndonje qmim kam qene pjese e label-it ON records per nje kohe te shkurter sa i perket qmimeve se shpejti besoj se do i rrembej te gjitha qmimet sa i perket muzikes .
==Diskografia==
Emri i këngës : Dite e nate
Data e publikimit:24.09.2014
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30gak6</nowiki>
Emri i kenges : ti m’percjell
Data e publikimit 02.02.2015
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30ghe9</nowiki>
Emri i kenges : PA MU
Data e publikimit : 18.04.2018
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges :
<nowiki>https://youtu.be/pg6cK4lIVGE?si=5cHiOTwDZz0frN6S</nowiki>
Emri i kenges : Coco
Data e publikimit : 24.07.2019
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/oiOnaSTtFes?si=l9EomROGSNR77oi-</nowiki>
Emri i kenges : Famous
Data e publikimit : 25.02.2020
Platforma youtube
Linku i kenges:
<nowiki>https://youtu.be/pXBeILjGyo4?si=8o9BpFlITl0ejxxI</nowiki>
Emri i kenges : pom pom
Data e publikimit : 08.08.2018
Platforma youtube
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/QZCVvSW1Hk0?si=jGiVqQJ1ni2DD_Ce</nowiki>
Poashtu ka shume kenge te tjera .
==Lidhje te jashtme==
[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Egoo''', eshte këngëtar shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
*[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
*[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
*[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
*[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
jqfv9dfpvnbbwfru58lt600ailwhcdt
2813944
2813943
2025-07-01T21:59:27Z
Egoofficial
174569
2813944
wikitext
text/x-wiki
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Ego''', eshte këngëtar Shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
2. Karriera muzikore
Kur e ke nisur karrieren muzikore?
Karrieren muzikore e kam filluar ne vitin 2009 me kengen TI SHKO kur kam qene 12 vjeqar
A ke marrë pjesë në ndonjë festival, koncert publik, televizion, etj.?
Kam intervista te ndryshme ne rtv21 ne tvbesa poashtu nje botim nga gazeta botasot si dhe kam marre pjese ne koncerte te ndryshme ne ambiente te hapura si dhe te mbyllura
Ke ndonjë bashkëpunim me artistë të tjerë të njohur?
Kam bashkpunime kengen “coco” ego ft. Adelina Berisha - coco
Si dhe me kengetaren Ada ft. Ego - Famous
Poashtu me Kathryn_c Ft. ego - Pom Pom
Kam bashkpunime me Bad Sight - Aroma jote
Bad Sight - kete nate
Bad sight - Ti je Fajtore
Bad Sight - Fresh
Dhe disa kenge te tjera
• A ke ndonjë çmim, vlerësim apo pjesëmarrje zyrtare në ngjarje muzikore?
Nuk kam ndonje qmim kam qene pjese e label-it ON records per nje kohe te shkurter sa i perket qmimeve se shpejti besoj se do i rrembej te gjitha qmimet sa i perket muzikes .
==Diskografia==
Emri i këngës : Dite e nate
Data e publikimit:24.09.2014
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30gak6</nowiki>
Emri i kenges : ti m’percjell
Data e publikimit 02.02.2015
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30ghe9</nowiki>
Emri i kenges : PA MU
Data e publikimit : 18.04.2018
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges :
<nowiki>https://youtu.be/pg6cK4lIVGE?si=5cHiOTwDZz0frN6S</nowiki>
Emri i kenges : Coco
Data e publikimit : 24.07.2019
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/oiOnaSTtFes?si=l9EomROGSNR77oi-</nowiki>
Emri i kenges : Famous
Data e publikimit : 25.02.2020
Platforma youtube
Linku i kenges:
<nowiki>https://youtu.be/pXBeILjGyo4?si=8o9BpFlITl0ejxxI</nowiki>
Emri i kenges : pom pom
Data e publikimit : 08.08.2018
Platforma youtube
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/QZCVvSW1Hk0?si=jGiVqQJ1ni2DD_Ce</nowiki>
Poashtu ka shume kenge te tjera .
==Lidhje te Jashtmejashtme==
Instagram:
www.instagram.com/egoofficialmusic
Youtube channel :
www.youtube.com/@ego.official
Spotify Profile:
<nowiki>https://open.spotify.com/user/5i6sosrwovd48by9axzmez64u?si=doc3TxX0Qve0g0auQb4tgg</nowiki>
== Egzon Kryeziu ==
'''Egzon Kryeziu''' (lindi më 02 mars 1997) i njohur si '''Egoo''', eshte këngëtar shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Egzon Kryeziu lindi më 02 Mars 1997 në Prizren . Shkollën fillore e përfundoi në Ortokoll ‘’Abdyl Frashëri’’ , qysh nga viti 2010 Egzoni filloi të merrej me muzikë .Mesimet i vijoi në shkollën e muzikës ‘’Lorenc Antoni’’ në Prizren ku ishte një nxënës i dalluar nga të gjithë të tjerët .I dashuruar me muzikën filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Nga viti 2019 Egzoni filloi të merrej seriozisht me Muzikë ku të gjithë kohën ia kushton Muzikes .
==Diskografia==
* EGOO FT KATHRYN C - POM POM
* EGOO - PA MU
==Lidhje te jashtme==
*[http://prive.al/egzon-kryeziu-gati-kengen-e-re/ Egzon kryeziu]
*[https://www.teksteshqip.com/egzon-kryeziu Biografia e EGOO-s]
*[https://www.instagram.com/egootrue/ Profili zyrtar në instagram]
*[https://www.facebook.com/EgzonKryeziu Faqja zyrtare në facebook]
kj2katfjgm456xc5mjrilyar0lo6i1e
Klan Kosova
0
264928
2814062
2789214
2025-07-02T11:54:00Z
185.67.177.1
2814062
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox kanal televiziv
| name = Klan Kosova
| logo =
| headquarters = Rruga "Lidhja e Pejës", Zona Industriale, [[Prishtinë]], [[Kosovë]]
| language = [[Gjuha shqipe|Shqip]]
| key_people = Blerim Xhemajli (kryeredaktor)
| sister_channels = Klan Kosova FM (radio)
| website = https://klankosova.tv
| country = [[Kosovë]]
| type = Transmetues privat<br>[[Kanali gjeneralist|Gjeneralist]]
| parent =
| picture_format = 1080i (HDTV 16:9)
| launch_date = {{start date and age|2009|02|17|df=yes|paren=yes}}
| founded = {{Start date and age|2008|12|08|df=yes|paren=yes}}
| area = [[Kosova]]<br>[[Shqipëria]]<br>[[Maqedonia e Veriut]]<br>[[Mali i Zi]]<br>[[Gjermania]]<br>[[Zvicra]]
| affiliates = [[TV Klan]] (dikur)<br>ABC News (dikur)
| timeshift_service = Klan Kosova 2
| owner = Kushtrim Gojani (KGO Media Investments Holding)
| founder = [[Aleksandër Frangaj]]<br>[[Baton Haxhiu]]
| embedded = {{Infobox
| subbox = yes
| label1 = Të ardhura
| data1 = 4.3 milionë Euro (2022)
| label2 = Fitimi operativ
| data2 = -56,000 Euro
}}
| embed_header = Detajet financiare
}}
'''Klan Kosova''' është një [[Televizioni në Kosovë|kanal televiziv]] privat [[Televizioni kabllor|kabllor]] me seli në [[Prishtina|Prishtinë]], [[Kosova|Kosovë]]. U themelua më 2 dhjetor 2008 dhe transmetimin e filloi më 17 shkurt 2009 (në përvjetorin e parë të [[Njohja ndërkombëtare e Kosovës|Pavarësisë së Kosovës]]). {{As of|2023|12}} ka rreth 250 punonjës.<ref>{{Cite web |title=Klan Kosova Sh.p.k |url=https://kosovo.mom-gmr.org/en/owner/companies/detail/company/company/show/klan-kosova-shpk-1/ |access-date=2025-04-11 |website=kosovo.mom-gmr.org |language=en}}</ref> Kanali është ndër transmetuesit më të njohur privatë në Kosovë.
[[TV Klan]] i Shqipërisë pas 11 vitesh operim në Kosovë, duke parë interesimin e qytetarëve, ishte vazhdimisht i pranishëm në Kosovë në mbulimin e ngjarjeve të mëdha, por edhe të jetës së përditshme, dhe vendosi që degën e tij në Prishtinë ta kthejë në televizion të ri, i cili u themelua nën mbikëqyrjen e [[Aleksandër Frangaj|Aleksandër Frangajt]].<ref>{{Cite journal|journal=THESIS|last=Marku |first=Prof. As. Dr. Mark |title=The Common Albanophone Media Market, between Reality and Utopia |publisher=[[Universiteti i Tiranës]] |url=https://thesis-journal.net/wp-content/uploads/2018/11/Thesis-21-30.pdf |place=Tiranë |language=en |format=PDF}}</ref>
Veçmas prodhimeve të saj, Klan Kosova transmeton edhe seriale vendore, si dhe seriale të huaja nga [[Turqia]] dhe [[SHBA]].
== Historia ==
{{Zgjerim|material që e mbulon temën në mënyrë të baraspeshuar|date=mars 2025}}
Klan Kosova filloi transmetimet në vitin 2009 me simbolikën e shënimit të njëvjetorit të shpalljes së [[Pavarësia e Kosovës|pavarësisë së Kosovës]], nën pronësinë e Aleksandër Frangajt të TV Klanit. Ishte bashkëpunim mes TV Klanit dhe gazetarit [[Baton Haxhiu]], që u bë drejtor i përgjithshëm. Rrjeti televiziv shqiptar i dhuroi Klan Kosovës pajisjet e vjetra për përdorim në studiot e veta.<ref>{{Cite journal |last=Berisha |first=Isuf |date=30 nëntor 2015 |title=Media integrity report: Media ownership and financing in Kosovo |url=https://mediaobservatory.net/sites/default/files/Media%20Ownership%20and%20Finances%20in%20Kosovo_0.pdf |url-status=live |journal=South East European Media Observatory |language=en |page=6 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230606191602/https://mediaobservatory.net/sites/default/files/Media%20Ownership%20and%20Finances%20in%20Kosovo_0.pdf |archive-date=6 qershor 2023}}</ref> Duke vepruar nga rruga "Hyzri Talla" në qendër të Prishtinës, transmetuesi shfrytëzoi maksimalisht hapësirat e ngushta 11×6 metra katrorë me kushtet e kufizuara.<ref>{{Citation |title=Klan Kosova - 7 vjet zhvillim dhe identitet |url=https://www.youtube.com/watch?v=9KrwaTsnrns |publication-date=16 shkurt 2016 |publisher=[[YouTube]] |language=sq |access-date=31 korrik 2023}}</ref>
Ai u kyç në frekuencat satelitore në muajin nëntor 2009.<ref name=":0">{{cite web |title=Change Log - KingOfSat |url=https://en.kingofsat.net/channelhistory.php?ch=7579 |access-date=16 shkurt 2019 |website=en.kingofsat.net |language=en}}</ref>
Në 2015, Klan Kosova shpërnguli zyret e veta tek ish-Fabrika e Amortizatorëve afër [[Fushë Kosova|Fushë Kosovës]], në një objekt të ndërtuar nga materialet e ricikluara.<ref>{{Cite journal |last=Nixha |first=Astrit |editor-last=Berger |editor-first=Markus |editor2-last=Wong |editor2-first=Liliane |title=Resisting New Order |url=https://digitalcommons.risd.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1005&context=interiorarchitecture_intarjournal |journal=Int {{!}} AR |language=en |publisher=Department of Interior Architecture, Rhode Island School of Design |pages=44-51 |access-date=12 janar 2025}}</ref> Shpërngulja erdhi bashkë me fillimin e transmetimit në [[Video me definicion të lartë|cilësi të lartë të figurës]].
Në 2022, pasi u siguruan të drejtat e transmetimit nga [[Banijay|Banijay Rights]] për reality shown e mirënjohur ''Big Brother VIP'' për Kosovën, Klan Kosova njoftoi që ''Big Brother VIP Kosova'' do të debutonte në këtë kanal nga 5 dhjetori 2022.<ref>{{Cite web |date=30 nëntor 2022 |title=Big Brother Reaches 65th Market |trans-title=Big Brother Arrin Tregun e 65-të |url=https://www.banijay.com/blog/2022/11/30/big-brother-reaches-65th-market/ |url-status=live |publisher=Banijay |language=en}}</ref><ref>{{cite web |date=15 nëntor 2022 |title=Ekskluzive – zbuloni datën zyrtare të nisjes së Big Brother VIP Kosova |url=https://klankosova.tv/ekskluzive-zbuloni-daten-zyrtare-te-nisjes-se-big-brother-vip-kosova/ |publisher=[[Klan Kosova]] |language=sq}}</ref>
==Emisionet==
Programacioni i Klan Kosovës përfshin një varg të gjerë të emisioneve të drejtpërdrejta dhe të xhiruara paraprakisht, edicione të lajmeve, programeve shoqëro-ekonomike dhe zbavitëse (filma, sport, etj.).
=== Ditaret e lajmeve ===
Klan Kosova ka katër edicione të lajmeve - në orën 11:00, 13:00, 15:00 dhe lajmet qendrore në orën 20:00. Cikli informativ poashtu mbaron me ''Edicioni Special'' në orën 23:00. Këto përfshijnë lajme të përditshme rreth mjedisit politik, ekonomik, kulturor dhe shoqëror në Kosovë. Programet japin informacione edhe për ngjarjet kryesore në të gjitha pjesët e botës.
=== Programe të tjera ===
* ''[[Big Brother VIP Kosova]]''
* ''Ora 7''
* ''Ora e Pasdites''
* ''[[Prive|Privé]]''
* ''Minuta e Fundit''
* ''Info Magazine''
* ''Familja ime''
* ''Ju Flet Prishtina''
* ''Sports Show''
* ''Kiks'' ''Kosova''
* ''[[Çka ka shpija?]]'' (shpërngulur nga [[RTK]])
* ''Rubikon me Adriatik Kelmendin (shpërngulur nga Kohavision)''
* ''Pasion e Profesion''
* ''Shija e Anës''
* ''Sol me Adelina Hasani''
* ''Kosova Today''
* ''DPT Te Fidani (shpërngulur nga ATV)''
* ''Fol Me Arin''
* ''Hallakamë''
* ''Weekend''
== Polemikat ==
=== Akuza anti-konkurrencë ===
Televizioni ka qenë subjekt i kritikës ndaj vetvetes dhe kompanisë simotër [[Artmotion]] në 2021, kur u shkëput nga operatorët e mëdhenj kabllor, dhe të drejtat e transmetimit iu shitën vetëm me kusht që t'i blejnë edhe kanalet e Artmotion-it bashkë me të. Një gjë e tillë e shqetësoi [[Komisioni i Pavarur i Mediave|Komisionin e Pavarur për Media]] mes ankesave nga shikuesit, duke sygjeruar se Klan Kosova po shkelte rregulloren e KPM-së për të shtypur konkurrencën.<ref>{{Cite web |last=Halili |first=Mediana |date=12 maj 2021 |title=Nuk votohet Raporti i Komisionit të Pavarur për Media |url=https://kallxo.com/lajm/nuk-votohet-raporti-i-komisionit-te-pavarur-per-media/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230304232641/https://kallxo.com/lajm/nuk-votohet-raporti-i-komisionit-te-pavarur-per-media/ |archive-date=4 mars 2023 |access-date=4 mars 2023 |website=[[Kallxo]] |language=sq}}</ref>
=== Pezullimi i çertifikatës së biznesit dhe pronësia e paqartë ===
Pas një hetimi nga portali ''KosovaNews'' dhe [[Ministria e Industrisë, Ndërmarrësisë dhe Tregtisë]] (MINT), çertifikata tregtare e Klan Kosovës u pezullua më 14 qershor 2023 nën dyshime të keqpërdorimit të detyrave zyrtare, si dhe keqpërdorimit të autorizimeve ekonomike. U kuptua nga Agjencia e Regjistrimit të Bizneseve të Kosovës (ARBK) që mediumi dhe pronari u regjistruan në dokumente si biznes me seli në "Pejë, Serbi" dhe "Gjakovë, Serbi".<ref>{{Cite web |last=Sopa |first=Jeton |date=2023-07-03 |title=EKSKLUZIVE: Me gjithë përmirësimet tek kompania që e ka në pronësi Klan Kosovën ende figuron “Serbia”, Cila është lidhja e “Euro-lab” (homologimit), “Klan Kosova” me një kompani nga British Virgin Islands? |url=https://kosovanews.net/lajme/ekskluzive-me-gjithe-permiresimet-tek-kompania-qe-e-ka-ne-ne-pronesi-klan-kosoven-ende-figuron-serbia-cila-eshte-lidhja-e-euro-lab-homologimit-k/ |access-date=2023-07-31 |website=KosovaNews |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Rexha |first=Xhemajl |date=14 qershor 2023 |title=LAJM I FUNDIT: Qeveria e Kosovës ia pezullon certifikatën e biznesit televizionit Klan Kosova. |url=https://twitter.com/xhemajl_rexha/status/1669027616051929099 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230614183622/https://twitter.com/xhemajl_rexha/status/1669027616051929099 |archive-date=14 qershor 2023 |access-date=14 qershor 2023 |website=[[Twitter]] |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=14 qershor 2023 |title=MINT-i ia pezullon Klan Kosovës certifikatën e biznesit |url=https://www.koha.net/arberi/381639/mint-i-ia-pezullon-klan-kosoves-certifikaten-e-biznesit/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230629004518/https://www.koha.net/arberi/381639/mint-i-ia-pezullon-klan-kosoves-certifikaten-e-biznesit/ |archive-date=29 qershor 2023 |access-date=14 qershor 2023 |website=[[Koha Ditore|Koha.net]] |language=sq}}</ref> Të nesërmen hoqi dorë drejtori i përgjithshëm i televizionit, [[Adriatik Kelmendi]].<ref>{{Cite web |date=14 qershor 2023 |title=Kompania që ka në pronësi Klan Kosovën e regjistruar si investim nga Serbia, drejtori jep dorëheqjen |url=https://politiko.al/kosova/kompania-qe-ka-ne-pronesi-klan-kosoven-e-regjistruar-si-investim-nga-serb-i485100 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20230617003011/https://politiko.al/kosova/kompania-qe-ka-ne-pronesi-klan-kosoven-e-regjistruar-si-investim-nga-serb-i485100 |archive-date=17 qershor 2023 |access-date=14 qershor 2023 |website=politiko.al |language=sq}}</ref> Meqë Klan Kosova konsiderohet të jetë pronë e përbashkët me operatorin Artmotion, u pezullua eventualisht çertifikata e biznesit edhe për të. Vendimi shkaktoi debat të fortë mes shoqërisë civile të Kosovës si dhe komunitetit ndërkombëtar gazetaresk, duke ia zënë vëmendjen {{Interlanguage link|shteteve Quint|en|NATO Quint}} që shprehën "shqetësim të thellë" rreth këtyre ngjarjeve.
Protestat nisën me një aksion simbolik përgjatë katër transmetuesve privatë ([[T7]], [[RTV21]], [[Radio Televizioni Dukagjini|TV Dukagjini]], dhe [[Kanal10]]), si dhe vet Klan Kosovës, që afishuan më 19 qershor 2023 për pesë minuta në orën 20:00 mesazhin "Demokracia vdes në errësirë" (sloganin e gazetës ''[[The Washington Post]]'').<ref>{{Cite web |last=Mukulani |first=Adhuresa |date=2023-06-19 |title=“Demokracia vdes në errësirë” |url=https://sinjali.com/demokracia-vdes-ne-erresire/ |access-date=2024-12-01 |website=Sinjali |language=sq}}</ref> Presidenti i Kosovës, Albin Kurti, tha për vendimin e MINT-it në X që vendimi nuk cenonte të drejtën e [[Pluralizmi medial|pluralizmit medial]], dhe se "demokracia sulmohet edhe kur tregtarë të fuqishëm e shkelin ligjin për përfitim financiar".<ref>{{Cite web |last=Kurti |first=Albin |date=29 korrik 2023 |title=Kosova has 468 registered businesses whose primary activity is media & 114 licensed audio or audiovisual companies. Following registration rules is a legal duty, not a "technicality." And enforcing such rules against a single violator does nothing to threaten media pluralism. |url=https://x.com/albinkurti/status/1685286628141727744 |access-date=1 dhjetor 2024 |website=[[Twitter]] |language=en |format=cicërimë }}</ref> Punonjësit e Klan Kosovës dhe pjesëtarët e [[Asociacioni i Gazetarëve të Kosovës|Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës]] (AGK) dolën në protestë ndaj vendimit më 31 korrik 2023.<ref>{{Cite web |last=Dahsyla |first=Egzon |date=31 korrik 2023 |title=Përfundon protesta e AGK-së, kërkojnë nga gjykata që ta trajtojë rastin në mënyrë të drejtë |url=https://kallxo.com/lajm/perfundon-protesta-e-agk-se-kerkojne-nga-gjykata-qe-ta-trajtoje-rastin-ne-menyre-te-drejte/ |access-date=31 korrik 2023 |website=[[Kallxo]] |language=sq}}</ref>
Gjykata Komerciale e shqyrtoi vendimin në gusht 2023, dhe e shtyu vendimin e MINT-it për pezullimin e çertifikatës, duke thënë se Klan Kosova i ka bërë përmirësimet e nevojshme të dokumenteve.<ref>{{Cite web |last=Rrmoku |first=Arlinda |date=2023-08-03 |title=Gjykata vendos në favor të Klan Kosovës, shtyn vendimin e MINT-it për pezullimin e certifikatës |url=https://sinjali.com/gjykata-vendos-ne-favor-te-klan-kosoves-shtyn-vendimin-e-mint-it-per-pezullimin-e-certifikates/ |access-date=2024-12-01 |website=Sinjali |language=sq}}</ref> Vendimi u anulua pas një [[Padia|padie]] ndaj ARBK-së më 13 mars 2024.<ref>{{Cite web |last=Salihi |first=Njomza |date=2024-03-18 |title=Klan Kosova e fiton padinë ndaj ARBK-së |url=https://sinjali.com/klan-kosova-e-fiton-padine-ndaj-arbk-se/ |access-date=2024-12-01 |website=Sinjali |language=sq}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[Artmotion]]
==Lidhje të jashtme==
*[https://klankosova.tv/ Faqja zyrtare]
*[https://twitter.com/klankosova_tv Klan Kosova] në [[Twitter]]
== Referime ==
<references />
{{Media në Kosovë}}
[[Kategoria:Stacione televizive në Kosovë]]
[[Kategoria:Themelime në 2009]]
37ymjf3aa75sy0gpyhk6d6idkzuxw1h
Diskutim:Telefonata
1
272356
2813985
2043333
2025-07-01T22:57:53Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Diskutim:Thirrja]] tek [[Diskutim:Telefonata]]
2043333
wikitext
text/x-wiki
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Thirrja]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2043332 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Gjithashtu aty mund të gjeni informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua versioni i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20070929103141/http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf për lidhjen http://www.assembly-kosova.org/common/docs/ligjet/2005_02-L23_al.pdf.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 7 tetor 2019 06:43 (CEST)
mb31xlki59zandp78aan9raqj4s3xoa
Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23
4
288331
2814019
2813377
2025-07-02T04:17:11Z
MajavahBot
122738
U arkivuan 2 diskutime nga faqja [[Wikipedia:Kuvendi]]
2814019
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Faqet me ndryshime në pritje ==
Përshëndetje!
Nxitur dhe nga [[Wikipedia:Vërejtje_e_Ankesa#Ndryshimet_ne_faqe_nuk_po_konfirmohen_prej_muajsh|kjo ankesë]] dëshiroj të tërheq vëmendjen ndaj një problemi serioz në komunitetin tonë: Faqet me ndryshime në pritje po shtohen jashtmase shumë! Në [[Speciale:PendingChanges|listën e plotë të faqeve me ndryshime në pritje]] shënohen faqe me ndryshime në pritje prej më shumë se 500 ditësh. Në të shkuarën disa prej administratorëve kanë ideuar reforma të ndryshme në lidhje me funksionin e kontrolluesit në përpjekje për të ulur numrin e atyre faqeve por aktualisht problemi është bërë tepër serioz dhe nuk pret puna më për reforma afatgjata në këtë drejtim. Na duhet një zgjidhje e shpejtë dhe pastaj të shohim e të bëjmë ndonjë gjë për ta mbajtur në kontroll si numër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 12:27 (CET)
:[[Ndihmë_diskutim:Pyetje_e_Përgjigje#Publikimi_i_ndryshimeve_ne_artikull|Rast tjetër]] në lidhje me çështjen në fjalë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 12:31 (CET)
::Ndryshimet në pritje janë rreth 2650 prej 223 ditësh (jo 500 :) ). U përpoqa personalisht ta mbaja bosh pas punës që bëri përdoruesi [[Përdoruesi:1l2l3k|1l2l3k]], por vetëm një person nuk mund ta bëjë sepse lista ka nevojë për ndërhyrje të vazhdueshme. Zgjidhja është ndarja e punës midis administratorëve aktiv. {{@|Klein Muçi}} cilat janë reformat afatgjata që ke përmendur më sipër? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 9 janar 2020 18:12 (CET)
:::{{@|Βατο}} rezultati i parë kishte mbi 500 ditë. :P Për sa i përket reformave, e kam fjalën për ca ndryshime te funksioni i kontrolluesve. Të bëhej një mirëpërcaktim i roleve të ndryshme të përdoruesve në komunitet, të paktën de jure, me faqet përkatëse shpjeguese, (diçka që në fakt nise ti ta bëje) dhe ndër të tjera, të ndryshonim dhe rregullin për kontrolluesit që të mos u jepej të gjithëve por vetëm disa përdoruesve që realisht e meritonin dhe do ta ushtronin si detyrë. Kjo do të theksonte seriozitetin dhe rëndësinë e punës dhe do të lehtësonte punën në përgjithësi se do të dinim kujt (dhe ku) t'i thonim për gjëra të tilla. Më pas përdoruesit në fjalë, qofshin këta dhe 2 veta vetëm, të mësonin për ta ushtruar sa më mirë funksionin e të krijonin "mini-komunitetin" e tyre për të organizuar punën e për të shtuar rradhët. Në EnWiki kontrolluesit kanë faqet e tyre ku organizohen e ku diskutojnë për risi teknike në lidhje me punën e kontrollimit. Këtu kemi me dhjetëra kontrollues por pak veta janë të vetëdijshëm për funksionin që kanë dhe pothuajse asnjë nuk e ushtron punën e kontrollit si aktivitetin kryesor të tij në komunitet. Por në situatën që jemi është e pamundur të presim për të vënë në praktikë tërë këtë plan veprimi. Na duhet një zgjidhje e shpejtë e shkurtër hëpërhë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 19:36 (CET)
::::Pershendetje! Kontrollova pak faqen me artikujt me ndryshime në pritje dhe do ndihmoj edhe unë që ti rishikojme. Nderkohe që një ide e mirë do ishte të organizonim një event me kontrollues aktual që të mund të punonim bashkerisht për ti rishikuar. Në shumë projekte tjera që kontibuojmë e përdorim ketë mënyre në Open Labs kur duam të përkthejmë dhe për ne ka rezultuar shume efektive. Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 18 janar 2020 00:29 (CET)
:::::{{@|NafiShehu}} mbase do të ishte ide e mirë të shihje te regjistri [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=review&user=&page=&wpdate=&tagfilter= këtu] cilët janë kontrolluesit më aktivë që kemi për t'u dërguar një ftesë bashkëpunimi në faqet e tyre të përdoruesve. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 janar 2020 13:30 (CET)
::::::Tung! Edhe unë kohët e fundit përpiqem të ndihmoj më shumë me kontrollimin e faqeve. Sipas mendimit tim, në njërën anë duhet të ulen ndjeshëm pengesat për t’u bërë kontrollues. Vullneti për bashkëpunim serioz dallohet që në fillim të kontributeve e një autori të ri, kështuqë ndoshta do të jetë e mundshme t’i japim autorëve të rinj statusin e kontrolluesit në mënyrë automatike me kryerjen e 20 apo 50 kontributeve të “mira” dhe jo me 300.
::::::Në anën tjetër, shumica e ndryshimeve në pritje burojnë nga vandalizmi dhe nuk janë ndihmës. Na duhen veglat e reja për mbrojtjen/mirëmbajtjen e artikujve, si për shembull “rollback”u ose një faqe e lajmërimit të vandalizmit.--[[Përdoruesi:Hyllvegu|Hyllvegu]] ([[Përdoruesi diskutim:Hyllvegu|diskutimet]]) 26 janar 2020 00:56 (CET)
:::::::Përshendetje, Propozova të organizojmë një takim në Open Labs Hackerspace: https://forum.openlabs.cc/t/wikipedia-edit-a-thon/2048 në lidhje me faqet në ndryshime në pritje. Idea është që të mbidhemi dhe ti rishikojmë sëbashku si edhe të mendojmë/diskutojmë se si mund ta përmisojmë procesin në të ardhmen. Në Open Labs ka vite që organizohen aktivitete për përmisimin e Wikipedia dhe përvec personave të tjerë që do na bashkohen disa nga anëtaret janë gjithashtu kontribues në nivele të ndryshme në Wikipedia dhe me statusin e kontrolluesit gjë e cila do na ndihmoj gjatë aktivitetit. Vendodhjen e Open Labs mund ta gjeni [https://wiki.openlabs.cc/faqja/Kreu ketu]. Në qoftë se data është e papërshtatshme për ju mund të propozoni një datë tjeter kur mund të mblidhemi. Faleminderit, --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 26 janar 2020 12:43 (CET)
{{@|Hyllvegu|NafiShehu}} faleminderit për përpjekjet e ndërmarra në këtë drejtim! Hyllvegu, të them të drejtën, në mënyrë paradoksale, unë propozoj të kundërtën e asaj që ti thua. Ta bëjmë më të vështirë për vullnetarët e rinj që të bëhen kontrollues me shpresën se kështu do të fillojnë t'ua dinë vlerën privilegjit që kanë. 90% e njerzve që e marrin atë privilegj nuk e kanë të qartë mjaftueshëm se tani kanë fituar përgjegjësinë për të gjykuar redaktimet e anëtarëve të tjerë të rinj. Pra të rregullojmë faqet informuese në lidhje me privilegje të tilla dhe t'ua japim vetëm atyre që e duan ta bëjnë atë punë dhe jo njerzve rastësorë. Shpresa është që në këtë mënyrë, kontrolluesit e rinj do të fillojnë ta trajtojnë privilegjin e marrë siç bëjnë administratorët e burokratët, me rëndësi e seriozitet dhe njëlloj si ta, mund t'u hiqet si privilegj për arsye mosaktivizimi. Kjo do të bënte, them unë, që puna të ndihej më e vlefshme për ata që e ushtrojnë dhe të kishim një komunitet më aktiv nga ajo anë. Por nuk e mohoj që mbase metoda jote mund të jetë më fitimprurëse. Do të ishte mirë të kishim më shumë mendime nga njerëz të tjerë në këtë çështje.
Për sa i përket çështjes së abuzimeve, ne aktualisht kemi një filtër automatik që supozohet të luftojë abuzimet/vandalizmat në mënyrë automatike. Pak a shumë çfarë sugjeron ti. Por nuk funksionon siç duhet. Mirë do të ishte të punohej pak me të që të fillonte të ishte më dobiprurës por unë personalisht nuk kam shumë përvojë me filtrat automatikë. Mund të përpiqem të merrem me të nëse nuk del ndonjë vullnetar tjetër.
NafiShehu, përtej diskutimeve të mësipërme për plane afatgjata veprimi, mënyra më e mirë për të vepruar në afat të shkurtër është pikërisht çfarë sugjeron më sipër. Shpresoj të shohim një ulje të ndjeshme të numrit të faqeve pas takimit në fjalë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2020 14:52 (CET)
:Përshendetje! Personalisht mendoj se statusi ''autoreview'' duhet të fitohet automatikisht, ndërsa statusi ''reviewer'' (kontrollues) duhet të caktohet vetëm për një grup të vogël të përdoruesve që kanë ndërmend të merren me punën e rishikimit të artikujve ([https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:RreshtoP%C3%ABrdoruesit?username=&group=reviewer&wpsubmit=&wpFormIdentifier=mw-listusers-form&limit=800 kjo është lista e kontrolluesve të tanishëm], shumë pak prej tyre janë në të vërtetë aktivë, ndërsa [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:RreshtoP%C3%ABrdoruesit?username=&group=editor&wpsubmit=&wpFormIdentifier=mw-listusers-form&limit=800 kjo është lista e redaktorëve] që fitojnë privilegjet ''autoreview'' dhe ''reviewer'' automatikisht, edhe nga këto shumë pak janë aktivë). Gjithsesi kemi faqen [[Wikipedia:Kërkesat për privilegje]] në qoftë se ndonjë përdorues ka dëshirë të ndryshojë statusin. Për sa i përket shtesës së veglës ''rollback'' për kontrolluesit, jam dakord. {{@|Hyllvegu}} ekzistojnë disa faqe për mbrojtjen/mirëmbajtjen/kontrollin e artikujve, si psh. [[Wikipedia:Kërkesë për mbrojtje të faqes]], [[Wikipedia:Kërkesa për administratorët]], [[Wikipedia:Vota për grisje]]. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 janar 2020 18:42 (CET)
::{{@|Βατο}} nuk dija gjë për ekzistencën e shumë prej faqeve më sipër. Shumë duhet punuar këtu që të nxirren nga thellësitë faqe të tilla. Standardizim, krijimi i shtigjeve (shkurtesave) e vendosja e tyre nëpër lista/faqe/tabela përmbledhëse.
::<span style="font-size:85%;">Koment i përgjithshëm nxitur nga habia, pa shumë lidhje me temën.</span> - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2020 19:05 (CET)
:::Hey, po bej një rikujtesë që nesër do mblidhemi në [https://wiki.openlabs.cc/faqja/Kreu Open Labs Hackerspace] ne orën 13:00 për të punuar mbi artikujt me ndryshime në pritje. Jeni të mirëpritur :) --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 7 shkurt 2020 21:58 (CET)
::::{{@|Klein Muçi}} Të lutem mund të kemi përdoruesin {{@|Sido uku}}: https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi:Sido_uku me statusin kontrollues në sq.wikipedia pasi do na ndihmonte shumë për eventin tani që po rishikojme artikujt. Sidorela ka shumë kohë që kontribuon në Wikipedia me organizimin e eventeve dhe mendoj qe do ishte një shtesë shumë e vlefshme në kontrollimin e artikujve në Wikipedia. Nuk jam shumë e sigurte në qoftë se duhet të shkruaj diku tjetër në lidhje me këtë? Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 13:57 (CET)
:::::{{U bë}} {{@|NafiShehu}} mirë do të ishte që kërkesa të tilla të bëheshin te faqet përkatëse, që të mos ngarkonim Kuvendin por kësaj radhe është brenda temës dhe jemi pak si në gjendje emergjente për sa i përket çështjes kështu që... Faqja përkatëse është kjo: [[Wikipedia:Kontrolluesit]]. Puna e mbarë! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 15:43 (CET)
::::::{{@|Klein Muçi}} shumë faleminderit, në vazhdim do i propozoj aty :) Faleminderit --[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 8 shkurt 2020 15:47 (CET)
== Ndryshime te moduli i referimeve ==
Përshëndetje!
Lajmërimi periodik për ndryshime te moduli i referimeve. Gjithçka duhet të funksionojë mirë (në mos më mirë seç ka qenë) por nëse vini re probleme ose hollësi të pazakonta që s'duhet të jenë aty në lidhje me referimet, ju lutem më thoni që t'i rregullojmë. Ngjyra e kuqe, tekste anglisht apo tekste shqip të gjymtuara te referimet janë zakonisht (por jo gjithmonë) shenja dalluese për probleme të tilla. Mos ngurroni të më lajmëroni në faqen time të diskutime për cilëndo prej tyre. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 janar 2020 20:06 (CET)
== Wiki Loves Folklore ==
[[File:WLL Subtitled Logo (transparent).svg|100px|right|frameless]]
'''Hello Folks,'''
Wiki Loves Love is back again in 2020 iteration as '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]]''' from 1 February, 2020 - 29 February, 2020. Join us to celebrate the local cultural heritage of your region with the theme of folklore in the international photography contest at [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wllove Wikimedia Commons]. Images, videos and audios representing different forms of folk cultures and new forms of heritage that haven’t otherwise been documented so far are welcome submissions in Wiki Loves Folklore. Learn more about the contest at [[m:Wiki Loves Folklore|Meta-Wiki]] and [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Commons]].
'''Kind regards,'''<br/>
[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore/International Team|'''Wiki Loves Folklore International Team''']]<br/>
<small>— [[User:Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">'''Tulsi Bhagat'''</span>]] <small>([[Special:Contributions/Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">contribs</span>]] | [[User talk:Tulsi Bhagat|<span style="color:black;">talk</span>]])</small><br/>
sent using [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2020 07:15 (CET)</small>
<!-- Message sent by User:Tulsi Bhagat@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&oldid=19716850 -->
== Movement Learning and Leadership Development Project ==
Hello
The Wikimedia Foundation’s Community Development team is seeking to learn more about the way volunteers learn and develop into the many different roles that exist in the movement. Our goal is to build a movement informed framework that provides shared clarity and outlines accessible pathways on how to grow and develop skills within the movement. To this end, we are looking to speak with you, our community to learn about your journey as a Wikimedia volunteer. Whether you joined yesterday or have been here from the very start, we want to hear about the many ways volunteers join and contribute to our movement.
To learn more about the project, [[:m:special:MyLanguage/Movement Learning and Leadership Development Project|please visit the Meta page]]. If you are interested in participating in the project, please complete [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSegM07N1FK_s0VUECM61AlWOthwdn5zQOlVsa2vaKcx13BwZg/viewform?usp=sf_link this simple Google form]. Although we may not be able to speak to everyone who expresses interest, we encourage you to complete this short form if you are interested in participating!
-- [[user:LMiranda (WMF)|LMiranda (WMF)]] ([[user talk:LMiranda (WMF)|talk]]) 22 janar 2020 20:01 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=19738989 -->
== Wikimedia Hackathon 2020 - Regjistrimet janë hapur ==
Përshendetje,
Ashtu sic kemi njoftuar edhe me pare, Wikimedia Hackathon 2020 do të organizohet në Tiranë. Regjistrimet janë tashmë të hapura dhe mund të aksesoni formën e regjistrimit këtu: https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Hackathon_2020/Register. Ketë vit dy tematikat kryesore të hackathon do jenë GLAM dhe Onboarding regional developers. Më shumë në lidhje me tematikat mund të gjeni këtu: https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Hackathon_2020#Hackathon_Focus_Areas. Më vone do kemi edhe një blog post ku do shpjegojme pse kemi zgjedhur keto dy tematika. Në qoftë se dikush dëshiron të punoj në një projekt tjetër gjatë hackathon që nuk lidhet me këto dy tematika është mëse i mirëpritur :)
Për cdo lloj pyetje apo sygjerim ju lutem na shkruani në wiki-hacakthon@openlabs.cc.
Faleminderit,
--[[Përdoruesi:NafiShehu|NafiShehu]] ([[Përdoruesi diskutim:NafiShehu|diskutimet]]) 28 janar 2020 14:26 (CET)
== Pjerrtësia e titujve ==
Përshëndetje!
Me sa kam parë te Wikipedia ne gjuhën angleze, por edhe në gjuhët e tjera, artikujt që kanë të bëjnë me librat, filmat, serialet televizive dhe artikuj të tjerë të këtij tipi, titullin e kanë me shkronja të pjerrëta.
Në SqWiki, nuk është rregull të shkruhen në këtë mënyrë, edhe pse artikujt e këtillë do të dukeshin më mirë estetikisht.
Unë propozoj që ta bëjmë edhe ne si rregull që çdo artikulli të tipave të lartpërmendur, t'i vihej stampa <nowiki>{{Italic title}}</nowiki>, në mënyrë që titujt të dalin me shkronja të pjerrëta. – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 2 shkurt 2020 18:48 (CET)
:Përshëndetje! Jam dakord. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 4 shkurt 2020 19:51 (CET)
::Darkord jam edhe unë, bile kjo është e mundur edhe në mënyrë automatike të shtohet stampa në artikujt e atyre kategorive, ose të shtohet direkt në stampat që janë për këto artikuj, si në enwiki dhe të shtojmë fushë nëse duhet ose jo të jet i pjerrët titulli <code>| titull i pjerrët = po/jo </code>.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 13:42 (CET)
== Administrator i përkohshëm ==
Përshëndetje Wikipedianë!
Dua t'ju njoftoj se më datë 6 shkurt më ka mbaruar afati i statusit '[[Wikipedia:Administratorë#Administrator i përkohshëm|Administrator i përkohshëm]]'. Sipas rregullit, administratorët dhe burokratët në dëtyrë mund të marrin një vendim me një përgjigje përfundimtare brenda 30 ditësh, përndryshe do të hapet përsëri një votim tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Gjithë të mirat! – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 12:53 (CET)
:{{re|Βατο}} faleinderit për rikujtimin, ndjesë që nuk e kemi kontrolluar më herët që mos të bëhej fare ndërprerja për disa ditë. Besoj se nuk ka dyshim për për punën tënde në sqwiki, prandaj do të jap privilegjin e përhershëm, nëse ka ankensa nga adminët e tjerë mund të diskutojmë më vonë.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 13:29 (CET)
::{{@|Liridon}} faleminderit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 10 shkurt 2020 16:09 (CET)
:::Unë personalisht kam marrëdhenie pune të mirë me Baton, kemi ndihmuar njëri tjetrin në projekte të ndryshme për një kohë të gjatë kështu që jam i lumtur me gjendjen e përhershme të tij si administrator. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2020 17:27 (CET)
::::Sigurisht qe ai duhet te jet nje adm i perhershem pasi eshte nje nga wikipedianet me te mire qe ka sq.wiki. Eshte shum i komunikueshem, bashkpunues dhe i sakte. Urime :)– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 shkurt 2020 11:59 (CET)
== Additional interface for edit conflicts on talk pages ==
''Sorry, for writing this text in English. If you could help to translate it, it would be appreciated.''
You might know the new interface for edit conflicts (currently a beta feature). Now, Wikimedia Germany is designing an additional interface to solve edit conflicts on talk pages. This interface is shown to you when you write on a discussion page and another person writes a discussion post in the same line and saves it before you do. With this additional editing conflict interface you can adjust the order of the comments and edit your comment. We are inviting everyone to have a look at [[m:WMDE Technical Wishes/Edit Conflicts#Edit conflicts on talk pages|the planned feature]]. Let us know what you think on our [[mw:Help talk:Two Column Edit Conflict View|central feedback page]]! -- For the Technical Wishes Team: [[m:User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 26 shkurt 2020 15:15 (CET)
<!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=19845780 -->
== Merrni pjesë në garën Wikimedia CEE Spring 2020 ==
Përshëndetje, edhe këtë vit Kosova dhe Shqipëria i bashkëngjiten editathonës tashmë tradicionale të përkthimit të artikujve mes Wikipediave të vendeve dhe gjuhëve të Evropës Qendrore dhe Lindore që mbahet mes datave 21 mars dhe 31 maj. Kjo është gara më e madhe e shkrimit në botë. Qëllimi i garës është përkthimi i sa më shumë artikujve të përzgjedhur nga Wikimedianët e këtij rajoni dhe njëkohësisht përkthimi i artikujve mbi Kosovën dhe Shqipërinë nga anglishtja në gjuhët e vendeve pjesëmarrëse. Secili vend ka përpiluar një listë me rreth 100 artikuj në ndarë në kategori të ndryshme. Kjo është mundësi shumë e mirë për promovimin e vendeve dhe kulturës tonë. Çdo javë fokusi është në 2-3 vende (gjuhë) dhe një temë. Për më shumë, shihni faqet e vendeve tona ([[Wikipedia:Wikimedia CEE Spring 2020 Shqipëria|Shqipëri]], [[Wikipedia:Wikimedia CEE Spring 2020 Kosova|Kosovë]]) dhe faqen e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2020 garës ndërkombëtare]. Kemi dhurata të vogla për më të mirët. Suksese! --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 22 mars 2020 10:04 (CET)
== Koronavirus -> Virus koronar ? ==
Përshëndetje!
Duke pasur parasysh lëmin e madh të artikujve që janë shkruar këto ditë në lidhje me temën kisha një pyetje në lidhje me terminologjinë:
Mos duhet të themi "virus koronar" në vend të "koronavirus"? Mbase "koronavirus" është dhe duhet trajtuar si formë kalke nga anglishtja përkundrejt termit më shqip "virus koronar"?
Gjithashtu, duke qendruar në të njëjtën temë, për titujt e artikujve që merren respektivisht me virusin dhe sëmundjen, mos ndoshta duhet të fillojmë të përdorim akronime në vend të emrave të plotë? Këtë e them duke pasur parasysh si ka vepruar bota në lidhje me "SIDA" dhe "HIV".
Jam i lëkundur personalisht e mendova të pyes për një mendim më të gjerë. Megjithëse për pyetjen e parë anoj fare pak nga "virus koronar" në vend të "koronavirus". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:32 (CET)
:Nëse nuk i keni ndjekur zhvillimet e faqeve në fjalë, këtu keni kategorinë kryesore për to. Hidhini një sy. :) ''[[:Kategoria:Pandemia e Koronavirusit 2019–20|Kategoria:Pandemia e Koronavirusit 2019–20]]'' - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:34 (CET)
::Pershendetje, tashme ky virus njihet nga te gjithe si ''koronavirus'', madje dhe Ministria e Shendetesise i referohet si ''koronavirus''. ''Virus koronar'' do ngjaje pak cuditshem, duke ditur se te gjitha burimet ne gjuhen shqipe perdorin ''koronavirus''. Eshte e njejta arsye se pse perdorim ''Wikipedia'' ne vend te ''Uikipedia'' edhe pse rregullat e gjuhes shqipe na thone te perdorim termin e dyte. Megjithate une mendoj se titujt qe kane te bejne me koronavirusin kane disa probleme.
::* Artikulli [[Pandemia e koronavirusit 2019-20]] sipas mendimit tim duhet te riemertohet ne [[Pandemia e koronavirusit 2019-2020]], per arsye te cilat i kam shpjeguar te faqja e diskutimit te artikullit perkates. Gjithashtu nje tjeter mundesi eshte [[Pandemia e COVID-19]].
::* Titulli i artikullit [[Pandemia e Koronavirusit në Shqipëri 2020]] me duket sikur nuk ka kuptim ne shqip. Mendoj qe viti duhet futur ne kllapa dhe fjala ''koronavirus'' te shkruhet me germe te pare te vogel, pra [[Pandemia e koronavirusit në Shqipëri (2020)]], ose [[Pandemia e koronavirusit e vitit 2020 në Shqipëri]], ose [[Pandemia e COVID-19 në Shqipëri]].
::Keto ishin propozimet e mia per titujt, mirepres dhe mendimet e te tjereve. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 22 mars 2020 23:53 (CET)
:::Përshëndetje, personalisht mbështes propozimet: "koronavirus", "Pandemia e koronavirusit 2019-2020" dhe "Pandemia e koronavirusit e vitit 2020 në Shqipëri". – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 mars 2020 00:14 (CET)
::::{{@|Olsi}} {{@|Βατο}} faleminderit për mendimet! Jam dakord për ato rregullimet e vogla sintaksore të propozuara më sipër te artikujt, sidomos për pjesën e viteve. Dhe për titullin e kategorisë, se nuk e kemi cekur. Thjesht doja ta diskutonim në parim për terminologjinë. Pra thoni "koronavirus" në vend të "virus koronar". Pra normalisht një fjali shembull do të ishte: ''SARS-CoV-2 është një lloj koronavirusi i cili...'' Jemi dakord me këtë lloj përdorimi? Krahasoni të njëjtën fjali me ''SARS-CoV-2 është një lloj virusi koronar i cili...''. Thjesht që të jemi të qartë me atë për të cilën po diskutojmë. Personalisht nuk këmbëngul fort për asnjërin term.
:::: Përsa i përket akronimeve, do të shkojmë me "COVID-19" dhe "SARS-CoV-2" apo me një akronim shqip? Pyes duke pasur parasysh rastin e "SIDA" i cili është me origjinë shqiptare. Termi anglisht është "AIDS". Shqip akronimet përkatëse do të dilnin si më poshtë:
::::*SKOVI-19 - Nëse shkohet me termin "koronavirus";
::::*SVIKO-19 - Nëse shkohet me termin "virus koronar";
::::*SRAF-KoV-2 - Nëse shkohet me termin "koronavirus";
::::*SRAF-ViK-2 - Nëse shkohet me termin "virus koronar";
::::Besoj se nëse biem dakord parimisht për këto, puna rrjedh lehtësisht për çështjen e sintaksës pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 mars 2020 16:59 (CET)
:::::{{@|Klein Muçi}} mendoj se "koronavirus" është më i njohur se "virus koronar", gjithashtu akronimet ndërkombëtare janë "COVID-19" dhe "SARS-CoV-2". – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 mars 2020 18:22 (CET)
Edhe une ndaj te njejtim mendim me Βατο-n, nga te gjithe njihet si ''COVID-19''. Ne kemi edhe plot akronime te tjera te huaja ne gjuhen shqipe, te tilla si ''NATO'', ''FIFA'', ''UEFA'', ''HIV'', prandaj mendoj se nuk eshte problem perdorimi i ''COVID-19'' dhe ''SARS-CoV-2''. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 25 mars 2020 00:31 (CET)
:{{@|Olsi}} {{@|Βατο}} në rregull atëherë. Unë përsëri këmbëngul pak për ''virus koronar'' në vend të ''koronavirus'' (s'jam aq kundër për akronimet) por dakord. Për sa i përket titujve specifikë tani, unë propozoj:
:*''Kategoria:COVID-19'' (kategoria)
:*''COVID-19'' (titulli i artikullit të përgjithshëm)
:*''SARS-CoV-2'' (titulli i artikullit të virusit)
:*''Pandemia e COVID-19 sipas shteteve'' (nënkategoria)
:*''Epidemia e COVID-19 në Shtet'' (paradigma për artikujt sipas shteteve)
:Besoj se është më mirë të përdorim "epidemi" për shtetet specifike sepse nga këndështrimi individual shtetëror mbetet epidemi, nga ai këndvështrimi botëror është pandemi. Ndërsa për sa i përket viteve, s'besoj se ka nevojë të specifikohen. Do të ishte e nevojshme nëse diçka e tillë do të përsëritej në të ardhmen por hëpërhë vetëm 1 pandemi COVID-19 kemi në histori. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 mars 2020 14:25 (CET)
::Une akoma jam per ''koronavirus'', ndersa sa i perket titujve, nuk kam ndonje preference, mjafton te kete kuptim ne shqip, jo si titujt aktuale. Sa i perket zevendesimit te fjales ''pandemi'' me ''epidemi'', edhe une e kam menduar nje gje te tille, por shoh qe ne te gjitha gjuhet, titujt jane ''Pandemia e COVID-19 (ose e koronavirusit) ne Shtet'', keshtu qe duhet menduar me kujdes, ndoshta duhet te lexojme dhe komentet ne Wikipediat e tjera, se perse kane vendosur keshtu. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 27 mars 2020 20:59 (CET)
:::Përderisa institucionet relevante dhe mediet i referohen si "koronavirusi", ky është termi që duhet të përdoret në Wikipedia. No original research. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 28 mars 2020 17:56 (CET)
::::Ju lutem, shikoni diskutimin [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_talk:WikiProject_COVID-19&oldid=947908798 këtu] për sa i përket çështjes pandemi apo epidemi.
Duke pasur parasysh diskutimin më lart, propozoj që ndryshimet të jenë si më poshtë:
*''Kategoria:COVID-19'' (kategoria)
*''COVID-19'' (titulli i artikullit të përgjithshëm)
*''SARS-CoV-2'' (titulli i artikullit të virusit)
*''Pandemia e COVID-19 sipas shteteve'' (nënkategoria)
*''Pandemia e COVID-19 në Shtet'' (paradigma për artikujt sipas shteteve)
Nëse nuk ka kundërshtime, do të nis ndryshimet të hënën, më datë 6 prill 2020. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2020 01:33 (CEST)
:{{@|Berishasinan}} mbase mund të duash të hedhësh një sy këtej meqë tashmë je kontribuesi kryesor në artikujt e kësaj kategorie. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2020 19:52 (CEST)
::{{@|Klein Muçi}}, domethënë titujt për artikujt për pandeminë në X shtetin do të jenë të tipit
::* ''Pandemia e COVID-19 në X'' ?
:::{{@|Berishasinan}} po. Domethënë ky është propozimi im për të kënaqur dhe çështjen e një sintakse më shqip, që u cek më sipër nga Olsi, dhe çështjen e gjatësisë së titullit. Te të gjitha emrat e rinj përdoren akronimet. U parapëlqyen ato anglisht më së shumti dhe në diskutimin pandemi/epidemi, në EnWiki përkrahën goxha termin "pandemi" (lidhja për diskutimin është më sipër) kështu që mbërritëm në propozimin tim. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2020 08:07 (CEST)
::::Do ta filloj punën për ndryshimin, sa më shpejtë të jetë e mundur. - [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 5 prill 2020 11:29 (CEST)
:::::{{u bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 prill 2020 10:52 (CEST)
== Editing news 2020 #1 – Discussion tools ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em>
[[File:TalkPages-Reply-v1.0.png|thumb|300px|alt=Screenshot showing what the Reply tool looks like|This early version of the Reply tool automatically signs and indents comments.]]
The [[mw:Editing|Editing team]] has been working on [[mw:Talk pages project|the talk pages project]]. The goal of the talk pages project is to help contributors communicate on wiki more easily. This project is the result of the [[mw:Talk pages consultation 2019|Talk pages consultation 2019]].
[[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|thumb|300px|alt=Reply tool improved with edit tool buttons|In a future update, the team plans to test a tool for easily linking to another user's name, a rich-text editing option, and other tools.]]
The team is building a [[mw:Talk pages project/replying|new tool for replying]] to comments now. This early version can sign and indent comments automatically. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20version%201.0|test the new Reply tool]].</strong>
*On 31 March 2020, the new {{Int:discussiontools-replylink}} tool was offered as a [[mw:Beta Feature|Beta Feature]] editors at four Wikipedias: [[w:ar:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Arabic]], [[w:nl:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Dutch]], [[w:fr:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|French]], and [[w:hu:Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Hungarian]]. If your community also wants early access to the new tool, contact [[User:Whatamidoing (WMF)]].
*The team is planning some upcoming changes. <strong>Please [[mw:Talk pages project/replying#Version%202.0|review the proposed design]] and share your thoughts on the talk page.</strong> The team will test features such as:
**an easy way to mention another editor ("pinging"),
**a rich-text visual editing option, and
**other features identified through user testing or recommended by editors.
To hear more about Editing Team updates, please add your name to the [[mw:Talk pages project#Get involved|<strong>"Get involved"</strong>]] section of the project page. You can also watch [[File:MediaWiki Vector skin blue star watchlist icon.svg|frameless|16px]] these pages: [[mw:Talk pages project|the main project page]], [[mw:Talk pages project/Updates|Updates]], [[mw:Talk pages project/replying|Replying]], and [[mw:Talk pages project/replying/prototype testing|User testing]].
– [[user:PPelberg (WMF)|PPelberg (WMF)]] ([[mw:User talk:PPelberg (WMF)|talk]]) & [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[mw:User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
</div> 8 prill 2020 21:27 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/sandbox3&oldid=19967063 -->
== Filtri i redaktimeve ==
Përshëndetje! :)
Si përpjekje për të ulur numrin e madh të redaktimeve në pritje, kam aktivizuar filtra automatikë ndaj tyre për të luftuar redaktimet keqdashëse si zbrazja e faqeve, përdorimi i fjalëve ofenduese, etj. Filtrat shoqërohen me mesazhe sistemi specifike e të standardizuara. I kam provuar për disa ditë më parë te "Wikicitate" e nuk sollën probleme por në rast keqfunksionimi, ndihuni të lirë të më lini një mesazh te faqja ime e diskutimeve dhe do të kujdesem për ndryshimet e nevojshme.
Nëse përpjekja do të jetë e sukseshme, puna e kontrolluesve të redaktimeve në të ardhmen do të jetë shumë më e ulët duke u kujdesur vetëm për redaktimet me qëllim të mirë dhe jo për ato të ashtuquajtura "vandalizma".
Në bazë të ecurisë së reformimit në fjalë, filtra të rinj mund të shtohen në të ardhmen për të luftuar rast pas rasti fenomene të reja keqdashëse që mund të vihen re në komunitet duke lehtësuar punën e kontrolluesve. Këtu gjej rastin të ftoj përdorues të ndryshëm që janë marrë me procesin e kontrollimit kohët e fundit, të shkruajnë më poshtë raste tipike "vandalizmash" që kanë vërejtur gjatë punës së tyre.
Puna e mbarë të gjithëve!
:Lajmëroj se jam duke vëzhguar në mënyrë të vazhduar filtrat automatikë dhe duke i përshtatur sipas veprimeve vandale që shfaqen te ndryshimet më të fundit. Shumica prej tyre janë bërë aktivë duke ndaluar raste të ndryshme veprimesh dashakeqe. Ditët e para pati probleme me njërin nga filtrat duke ndaluar dhe redaktime dobiprurëse por u rregullua. Megjithatë mund të ketë sërish probleme të vogla të tilla në të ardhmen, kështu që ftoj këdo që has në to, të shkruajë këtu ose në faqen time të diskutimit. Së shpejti, e tërë lista e ndryshimeve në pritje nuk do të përmbajë asnjë rast të ashtuquajtur "vandalizmi klasik" dhe puna e kontrolluesve do të bazohet vetëm në verifikimin e vërtetësisë së informacioneve që po kontrollohen. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 prill 2020 17:41 (CEST)
::Disa ditë pa keqfunksionime të asnjërit prej filtrave (pa rezultate pozitive false). Vazhdon mbajtja nën vëzhgim e faqeve të reja dhe ndryshimeve të reja te ato ekzistuese për të zbuluar sjellje dëmtuese tipike që mund të kërkojnë krijimin e filtrave të rinj por deri tani nuk janë zbuluar. Disa njerëz janë bllokuar përkohësisht si formë dënimi pas kapjes nga procesi automatik i filtrimit disa herë në artikuj të ndryshëm me shkelje të ndryshme.
::Shpeshtësia e rritjes së ndryshimeve që presin kontroll është ulur disi pas eleminimit të rasteve vandale nga filtrimi automatik. [[User:Tiimiii|Tiimiii]] po ndihmon me kontrollin kështu që përgëzime dhe ftojmë dhe përdorues të tjerë t'i bashkohen kësaj nisme për ta ulur numrin e faqeve në pritje (në të ardhmen do të jetë disi më e vështirë të ngrihet në këto nivele sërish pas përfshirjes së filtrimit automatik). Faqet në pritje për kontroll mund të gjenden [[Speciale:PendingChanges|këtu]]. Kini kujdes e veproni me përgjegjësi nëse vendosni të ndihmoni.
::Pasi të garantohet mirëfunksionimi i filtrave (nëse nuk ka probleme dhe për nja dy ditë), do të fillojë mbajtja në vëzhgim e ndryshimeve nga përdorues të konfirmuar tani, shumica e veprimeve të të cilëve nuk është pjesë e veprimit të filtrave (përveç shkeljeve të rënda). Nëse vihet re se ka shkelje të vazhdueshme nga përdorues të caktuar, do të merren masa që fillojnë që nga heqja e privilegjit të konfirmimit si llogari e deri në bllokimin e plotë të llogarisë për periudha kohore që do të vijnë në rritje në bazë të përsëritjes së shkeljes. Fatmirësisht numri i përdoruesve në projekt nuk është më i vogël ama fatkeqësisht numri i kontrolluesve aktivë është goxha i vogël kështu që, me burime njerëzore kaq të limituara nga ajo anë, hëpërhë, nuk e kemi shumë luksin e mundësive të treta e të katërta për veprime të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 prill 2020 13:39 (CEST)
:::Iniciativ e shkelqyer megjithese duhen me shume duar ne kete pune,mesepaku edhe 2 perdorues te tjer te ndimojne behet progres i mjaftueshem dhe mesepaku 1 jave mbarojme me te gjitha.Pervec ketyre faqeve me ndryshime ne pritje poashtu te rendesishme jane edhe [[Speciale:UnreviewedPages|faqet fare te pa shqyrtura]] ku nevoitet dore administratori per grisjen e vendalizmave dhe lidhjen e artikujve "te mire".Gjithsesi do ja dalim. Gjithe te mirat – [[Përdoruesi:Tiimiii|Tiimiii]] ([[Përdoruesi diskutim:Tiimiii|diskutimet]]) 18 prill 2020 21:14 (CEST)
::::Përfundon mbikqyrja intensive e filtrave. Nuk raportohen më gabime. Mbikqyrja do të vazhdojë me ritme më të ngadalta që sot e tutje. Fillon mbajtja nën vëzhgim e redaktimeve nga përdoruesit e konfirmuar. Duke qenë se po përballemi me një sasi të lartë ndryshimesh në pritje, toleranca do të jetë e ulët për përsëritje sjelljesh vandale në raste të tilla deri në zbrazjen e listës së faqeve me ndryshime në pritje. Ky do të jetë dhe lajmërimi i fundit në lidhje me temën. Çështja e filtrave automatikë konsiderohet e përmbyllur.
:::::{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 prill 2020 01:41 (CEST)
== Help with translation ==
''(I apologize for posting in English ): Dear colleagues, We are organizing a project called WPWP that focus on the use of images collected as part of various contest and photowalks on Wikipedia articles across all languages and our team needs your help with translations into the language of this community. Here is the translation link: https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Wikipedia+Pages+Wanting+Photos&language=en&action=page&filter= I am sorry if I post in the won't venue. Thanks in anticipation. T Cells (diskutimet) 13 prill 2020 20:29 (CEST)''
Kërkesa e mësipërme erdhi dje te [[Ndihmë:Pyetje e Përgjigje|Pyetje e Përgjigje]]. Po e sjell këtu.
{{@|T Cells}} I moved your request here. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 prill 2020 16:44 (CEST)
== "Unë Redaktoj Wikipedia-n" ==
Përshëndetje të gjithëve!
[[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] kemi filluar me fushatën online [[Wikipedia:Unë Redaktoj Wikipedia-n 2020|'Unë Redaktoj Wikipedia-n']] pa temë të caktuar të artikujve që do redaktohen - mund ta keni vënë re edhe nga baneri i muajit.
Wikipedia shqip është afër të arrijë 80 mijë artikuj dhe pse jo ta shtyjmë sado pak përpara përmes saj. Kontributet mund t'i bëni duke shtuar, përkthyer, ilustruar apo përmirësuar artikuj.
Fushata është e ideuar për fillestarë dhe ka karakter garues andaj ju lutemi ndajeni edhe me miqtë pa përvojë të mëhershme redaktimi. Pse jo, ta rrisim edhe komunitetin shqipfolës të Wikipedia në këto rrethana kur jemi online më shumë se zakonisht.
Rregullat për pjesëmarrje dhe mënyrën e vlerësimit e gjeni te faqja teknike e fushatës. Secili kontribut ka rëndësi!
Redaktim të mbarë dhe uroj të jeni mirë.
– [[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 17 prill 2020 15:07 (CEST)
== Anketim - Probleme me detaje teknike ==
Kohët e fundit, unë dhe disa përdorues të tjerë kemi hasur probleme të vazhdueshme me disa detaje teknike në komunitet. Ju lutem, më ndihmoni të kuptoj më shumë në lidhje me këtë fenomen për të gjetur mbase një mënyrë për ta rregulluar pasi dyshojmë se është një problem i përgjithshëm.
# A ju funksionon Vegla e Përkthimit të Përmbajtjes (Content Translation Tool)?
# A ju funksionon hijëzuesi i sintaksës (Syntax highlighter)?
# A ju funksionon vegla e flluskave të shfletimit (Navigation pop-ups)?
# A ju shfaqet numëruesi i rreshtave gjatë redaktimit të moduleve?
Sa më shumë përgjigje të marrim, aq më mirë është. Nëse keni paqartësi për ndonjë nga pyetjet, mund të thoni më poshtë dhe mund t'jua shpjegoj më gjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 prill 2020 01:47 (CEST)
*Mua nuk më funksionojnë. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 22 prill 2020 12:10 (CEST)
== Gjuhët e burimeve ==
Para pak muajsh nxora një grafik këtu që tregonte gjuhët që përdornin burimet në artikujt tonë. Në grafik binte në sy mungesa e theksuar e burimeve shqip, një sasi gjigante e burimeve pa një gjuhë të specifikuar dhe përdorimi i shumë gjuhëve të pazakonta për komunitetin shqipfolës.
Sot kam arritur të sjell një grafik dinamik që përditësohet vazhdimisht në mënyrë automatike. Grafiku ka kufizimet e veta teknike (që po përpiqem t'i përmirësoj) por jep të dhëna të mjaftueshme për shumicën e burimeve që përdorin stampat e modulit CS1, që është praktikisht pjesa dërrmuese e projektit (për të mos thënë i tërë projekti).
Te grafiku i ri më poshtë ''(shfaqni përmbajtjen e zgjeruar për ta parë)'' do të shihni se 50.1% e burimeve tona konsiderohen me probleme në parametrat e tyre në lidhje me gjuhën. Gjithashtu do të shihni se pas një ndërhyrjeje nga ana e Liridonit për të vendosur parametrin e gjuhës te ca burime ekzistuese në shqip, shqipja tashmë është gjuha kryesore e përdorur në projekt për burimet, diçka pozitive kjo.
Për përdoruesit e interesuar të ndihmojnë me gabimet në lidhje me gjuhët e burimeve, është krijuar dhe një kategori e re që përmbledh çdo gjë në lidhje me gjuhët e burimeve: [[:Kategoria:Gjuhë CS1]]. Grafiku gjithashtu është pjesë e një stampe të cilën mund ta vendosni në profilin tuaj nëse doni ta ndiqni në kohë "reale" situatën me to. (Përditësimi vonon ca për shkak të kashesë.) Mjafton të shkruani '''<nowiki>{{Grafiku i gjuhëve të burimeve}}</nowiki>''' ose '''<nowiki>{{GGJB}}</nowiki>''' ku doni ta vendosni dhe grafiku do të shfaqet.
Përdorimi i stampave të tilla me grafikë për qëllime statistikore e analizuese është eksperimental dhe mund të vazhdohet nëse shihet i suksesshëm dhe në pjesë të tjera të projektit (siç dhe mund të ndërpritet duke fshirë dhe stampat përbërëse nëse nuk provohet funksionaliteti i tij). {{collapse|{{GGJB}}}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 prill 2020 04:35 (CEST)
=== Grafikë të tjerë lidhur me mirëmbajtjen e burimeve ===
{{collapse|
{{Grafiku i kategorive të mirëmbajtjes CS1}}
{{Grafiku i kategorive të gabimeve CS1}}}}
Tashmë grafikët e mësipërm ''(shfaqni përmbajtjen e zgjeruar për t'i parë)'' janë pjesë e nënkategorive të kategorisë [[:Kategoria:CS1|CS1]]. Me anë të tyre shpresohet të tërhiqet vëmendje te problemet më të shumta që kemi aktualisht.
Duke qenë se siç u tha më lartë, një përdorim i tillë është tepër eksperimental në projektin tonë, vërejtjet dhe mendimet për çfardëlloj hollësie janë të mirëpritura. Nëse projekti vazhdohet, pas përfundimit të kategorive mirëmbajtëse të burimeve mund të vazhdohet dhe në kategori të tjera mirëmbajtjeje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 prill 2020 19:21 (CEST)
== Administrimi ==
Përshëndetje! :)
Sot më është hequr privilegji i të qenurit administrator duke qenë se ishte i përkohshëm për 1 vit. Nëse e shihni me vend, do të kërkoja të bëhej i përhershëm ose, në mos qoftë e mundur ajo gjë, të paktën të rinovohej mandati i përkohshëm. Me këtë rast do të kërkoja dhe nga komuniteti të thoshte mendimet e tij për punën time gjatë kësaj kohe, nëse kanë sigurisht. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 maj 2020 16:50 (CEST)
: {{@|Klein Muçi}} me aq sa kam ndjekur unë punën tuaj në Wikipedia, jeni nga të paktët anëtarë që ruani cilësi të lartë në kontributet tuaja dhe përgjegjshmëri në komunikimin me anëtarët e tjerë. Në [[Wikipedia:Administratorë#Administrator_i_përhershëm|zbatim të rregullave]] dhe duke patur parasysh edhe mendimin e anëtarëve të tjerë ju u graduat në Administrator të përhershëm. Urime dhe punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 3 maj 2020 11:42 (CEST)
=== Diskutimi ===
*{{@|Klein Muçi}} eshte i palodhshem, komunikativ me te gjithe dhe e meriton mandatin e perhershem. – [[Përdoruesi:Tiimiii|Tiimiii]] ([[Përdoruesi diskutim:Tiimiii|diskutimet]]) 2 maj 2020 20:12 (CEST)
*[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ka përmirësuar enciklopedinë në të gjitha fushat, komuniteti ynë ka nevojë për një administrator të tillë me mandat të përhershëm. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 3 maj 2020 09:53 (CEST)
*:{{@|Euriditi}} {{@|Tiimiii}} {{@|Βατο}} ju falënderoj për fjalët e mira! Në fund të fundit, të gjithë këtu (ose mbase shumica) punojmë për të parë punën tonë të vlerësuar nga të tjerët, kështu që fjalë si këto i japin kuptim veprimtarisë tonë (të paktën times). Ju faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 maj 2020 14:17 (CEST)
== Roboti MajavahBot - Arkiva të automatizuara ==
Përshëndetje!
Desha të lajmëroja mbi një risi në komunitetin tonë. Sot nisi punën [[Përdoruesi:MajavahBot|MajavahBot]], një robot i cili kryen në mënyrë automatike arkivimin e faqeve. Për momentin kam përcaktuar për arkivim automatik faqen e Kuvendit dhe Zyrës së Ankesave por roboti mund të përdoret lirisht dhe nga përdoruesit e zakonshëm për të arkivuar periodikisht faqen e tyre të diskutimeve. Për të përdorur robotin mjafton të vendosni një stampë te faqja që doni të arkivoni duke ndjekur udhëzimet e përcaktuara në faqen personale të robotit. Nëse doni, mund t'ju ndihmoj personalisht me plotësimin e stampës, mjafton të më shkruani këtu ose te faqja ime e diskutimeve. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 maj 2020 16:34 (CEST)
== Zhvendosja e emrave ne ate origjinale ==
Pershendetje te gjitheve, teksa po navigoja ne wikipedia pash artikullin e Donald Trump, ose sic eshte shkruajtur [[Donëlld Trampi]]. Ajo qe me vrau syte ishte pikerisht emri, e cila mesa duket eshte "shqiptarizuar". Po nese do te shkonim me kete metode atehere emri i duhur duhej te isht "Donalld Çramp" nese e kuptoni se cfare dua te them. Une sygjeroj qe te gjith emrat e presidenteve te Shba-se te jen emrat origjinal. Donëlld Trampi-> Donald Trump, Xhorxh Uokër Bush-> George Walker Bush Nga konstatimi qe une bera, vetem disa emra presidentesh, perfshire Trumpin, kan emra te modifikuar. Uroj qe te merrni pjese ne kete diskutim dhe ne fund uroj te arrim nje konsensus per emrat, pasi edhe ne futboll te gjithe artikujt e futbollisteve jan me emrat e tyre origjinal. shembull Yaya Toure jo Jaja Ture. Ju faleminderit.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 02:35 (CEST)
:<s>Edhe un jam mbështetës i kësaj idesë, jo vetëm presitendtët por të gjith emrat të shkruhen orgjinal, ose të paktën version i emrit me shkronja latine në rastet kur janë emra nga alfabete të tjera, dhe jo të shkruhen ashtu si i lexojmë. Kjo duhet të jet diskutuar edhe më herët, por sdo ishte keq të bëjmë një listë me rregulla për gjithçka, se kështu i diskutojmë, i votojmë, pastaj mbas disa viteve rigjenerohet komuniteti dhe përsëri harrohen.</s>--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 12 qershor 2020 10:00 (CEST)
::[[Wikipedia:Titujt e artikujve]] bazohu këtu.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 12 qershor 2020 10:26 (CEST)
:::Unë për vete, siç e kam shprehur dhe në të shkuarën, jam {{PËR}} <u>përshtatjes shqip</u>. Rregullat e drejtshkrimit e thonë mjaftë qartë se duhet shkruar përshtatja shqip e emrit. Kjo është arsyeja pse emrat e njerzve të njohur në të shkuarën janë të gjitha shqip. Ajnshtajn, Shekspir, Da Vinçi, Karl Marks, etj. Vetëm kur anglishtja (më së shumti, e disa gjuhë të tjera më pak) filloi të përhapej në Ballkan, filloi ideja që emrat me origjinë angleze (më së shumti) të shkruhen siç janë në origjinal. Siç ne nuk dimë t'i lexojmë emrat në gjuhët nordike apo ato aziatike, ka njerëz që nuk dinë t'i lexojnë emrat në anglisht. Shqip dinë të gjithë (të paktën supozohet) kështu që duhet të parapëlqehet emri shqip. Por siç thotë dhe Liridoni më sipër, është mirë që të bëjmë një votim për këtë gjë e të zgjedhim përfundimisht për një standard të vetëm që të paktën për disa kohë ta kemi të siguruar ndjekjen e tij. Unë këmbëngul fuqishëm për emra në shqip. S'duhet të kemi frikë nga përshtatja. Pastaj si në çdo gjë tjetër, ka gjithmonë vend për përmirësim. Duke gjykuar te rastet e sjellura nga Sadsadasi më sipër, ''Xhorxh Uokër Bush'' s'duket keq ndërsa ''Donëlld Trampi'' mund të ishte më mirë si ''Donald Tramp''. Mund të diskutohet specifikisht rast pas rasti për hollësitë te faqet përkatëse të diskutimeve por në përgjithësi unë jam për dhënien e dritës jeshile një standardi me emra shqip. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 qershor 2020 16:21 (CEST)
::::Mendimi i mësipërm shtyhet më tutje dhe te emrat e veprave artistike e atyre të vendeve gjeografike. Nëse personi që po shkruan nuk di ta përshtasë shqip, mund ta lërë në gjuhën origjinale për një person tjetër që do të dijë ta bëjë. Kjo gjë është cekur disa herë nga unë.
::::Ju lutem shikoni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_21#Marr%C3%ABveshje_t%C3%AB_p%C3%ABrgjithshme_p%C3%ABr_emrat_e_kategorive_/_stampave_%E2%80%93_Votim këtu], [https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:%CE%92%CE%B1%CF%84%CE%BF#Kontributet_vandalizmor%C3%AB këtu] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administrator%C3%AB/Kandidatura/Klein_Mu%C3%A7i këtu]. Te lidhja e fundit gjenden qëllimet e mia që kam shpalosur kur po kandidoja si administrator ku kam shprehur haptazi se do të këmbëngulja për përdorimin e gjuhës shqipe në raste të tilla.
::::Meqë shpeshherë kam diskutuar me Baton në lidhje me këtë çështje, po e përmend dhe atë me idenë se duhet të ketë interes për temën. {{@|Βατο}} hidh një sy më lart. Ftoj dhe bashkëbiseduesit të përmendin sa më shumë njerëz në këtë diskutim pasi është një temë me rëndësi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 qershor 2020 16:37 (CEST)
:::::Unë përkundrazi insistoj fuqishëm që të përdoren emrat origjinalë, sipas arsyetimit të [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] (argumentim të cilin e kam përdorur vetë para shumë vitesh në Wikipedian shqipe). --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 qershor 2020 21:01 (CEST)
::::::Ju falenderoj te gjitheve per pjesmarrjen. {{@|Λeternus}} edhe une prandaj e nisa kete diskutim pasi emri i artikullit te Donald Trump mu duk shum i shpifur.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 22:42 (CEST)
== Editing news 2020 #2 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2020/June|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em>
[[File:TalkPages-Reply-v2.0.png|alt=Mockup of the new reply feature, showing new editing tools|thumb|400x400px|The new features include a toolbar. [[mw:Talk:Talk pages project/replying|What do you think should be in the toolbar?]]]]
This issue of the [[mw:Special:MyLanguage/Editing|Editing]] newsletter includes information the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]], an effort to help contributors communicate on wiki more easily.
* [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying|<strong>Reply tool</strong>]]: This is available as a Beta Feature at the four partner wikis (Arabic, Dutch, French, and Hungarian Wikipedias). The Beta Feature is called "{{int:discussiontools-preference-label}}". The Beta Feature will get [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying#Version%202.0|new features]] soon. The new features include writing comments in a new visual editing mode and pinging other users by typing <code>@</code>. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/replying/prototype testing#Reply%20tool%20version%202.0|test the new features]] on the [[mw:Special:MyLanguage/Beta Cluster|Beta Cluster]] now. Some other wikis will have a chance to try the Beta Feature in the coming months.
* [[mw:Special:MyLanguage/New requirements for user signatures|<strong>New requirements for user signatures</strong>]]: Soon, users will not be able to save invalid custom signatures in [[Special:Preferences]]. This will reduce signature spoofing, prevent page corruption, and make new talk page tools more reliable. Most editors will not be affected.
* [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion|<strong>New discussion tool</strong>]]: The Editing team is beginning work on a simpler process for starting new discussions. You can [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/New discussion#Design|see the initial design on the project page]].
* [[m:Special:MyLanguage/Research:Usage of talk pages|<strong>Research on the use of talk pages</strong>]]: The Editing team worked with the [[mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Research|Wikimedia research team]] to study how talk pages help editors improve articles. We learned that new editors who use talk pages make more edits to the main namespace than new editors who don't use talk pages.
– [[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
</div> 17 qershor 2020 22:33 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Trizek_(WMF)/sandbox/temp_MassMessage_list&oldid=20184653 -->
== Invitation to participate in the upcoming WPWP Campaign ==
Hello Wikipedians,
This is to invite you to join the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|WPWP Campaign]] to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign will run from 1st July 2020 to 31st August 2020.
The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.
Please visit the '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign.
With kind regards,
Thank you,
Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 18 qershor 2020 23:32 (CEST)
<!-- Message sent by User:Hasley@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=20190228 -->
== Administrator ndërfaqeje ==
{{dmb|1|PËR}}
{{User|Klein_Muçi}}
Përshëndetje! :)
Dje më ka mbaruar mandati si administrator ndërfaqeje pas 1 viti me atë privilegj. Për të gjithë ata që s'e dinë, e thënë shkurt, administratori i ndërfaqes është një privilegj disi teknik që lejon redaktimin e faqeve Javascript. Praktikisht krijojnë e ndryshojnë veglat (gadgets) e zgjatimet (extensions). Përveç sjelljes së disa veglave të ndryshme, puna ime kryesore në atë drejtim ka qenë përshtatja e zgjatimit "WikiLove". Nëse e shihni të udhës, do të kërkoja të bëhesha i përhershëm si me privilegjet e administratorit të zakonshëm (ose të paktën të vazhdoja të isha i përkohshëm).
Si në rastin e administratorit të zakonshëm, do ta vlerësoja nëse do të thonit mendimin tuaj, qoftë dhe negativ, për punën time në lidhje me veglat e zgjatimet te nëndarja e mëposhtme.
Ju faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 qershor 2020 13:37 (CEST)
=== Votimi ===
*Jam dakord që [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] të bëhet administrator ndërfaqeje i përhershëm, në mënyrë që të mund të vazhdojë të përmirësojë projektin. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 5 qershor 2020 13:02 (CEST)
*Edhe unë i bashkangjitem dhe jam një mendim si [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]].--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 5 qershor 2020 13:07 (CEST)
*{{PËR}} Mendoj se [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] duhet të jetë administrator ndërfaqeje i përhershëm, se ai vërtet ndihmon shumë në përshtatjen e veglave për komunitetin tonë.– [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 5 qershor 2020 17:30 (CEST)
*{{PËR}} E meriton te jete. Nuk kam nevoj ti thur levdata pasi e puna e tij flet vete per të.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 12 qershor 2020 02:42 (CEST)
*{{PËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 qershor 2020 21:43 (CEST)
*{{PËR}} —-[[User:Shqiperia2000|Shqiperia2000]] 15 qershor 2020 16:49 (CEST)
Ju falenderoj për komentet e mira. {{@|Liridon}} {{@|Euriditi}} po ju etiketoj si burokratë meqë duket se pak a shumë ky diskutim ka përfunduar. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 qershor 2020 15:22 (CEST)
:: {{miratim}} Urime {{@|Klein Muçi}} tashmë jeni administrator ndërfaqeje i përhershëm! Të uroj suksese dhe punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 24 qershor 2020 22:44 (CEST)
{{dmb|2}}
== Annual contest Wikipedia Pages Wanting Photos ==
[[File:WPWP logo 1.png|150px|right|Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP)]]
This is to invite you to join the Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) campaign to help improve Wikipedia articles with photos and win prizes. The campaign starts today 1st July 2020 and closes 31st August 2020.
The campaign primarily aims at using images from Wikimedia Commons on Wikipedia articles that are lacking images. Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.
Please visit the '''[[m:Wikipedia Pages Wanting Photos|campaign page]]''' to learn more about the WPWP Campaign.
With kind regards,
Thank you,
Deborah Schwartz Jacobs, Communities Liaison, On behalf of the Wikipedia Pages Wanting Photos Organizing Team - 1 korrik 2020 10:24 (CEST)
''feel free to translate this message to your local language when this helps your community''
<!-- Message sent by User:Romaine@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Romaine/MassMessage&oldid=20232618 -->
== Feedback on movement names ==
{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{int:please-translate}} if necessary. {{Int:Feedback-thanks-title}}
There are a lot of conversations happening about the future of our movement names. We hope that you are part of these discussions and that your community is represented.
Since 16 June, the Foundation Brand Team has been running a [https://wikimedia.qualtrics.com/jfe/form/SV_9G2dN7P0T7gPqpD survey] in 7 languages about [[m:Special:MyLanguage/Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project/Naming convention proposals|3 naming options]]. There are also community members sharing concerns about renaming in a [[m:Special:MyLanguage/Community open letter on renaming|Community Open Letter]].
Our goal in this call for feedback is to hear from across the community, so we encourage you to participate in the survey, the open letter, or both. The survey will go through 7 July in all timezones. Input from the survey and discussions will be analyzed and published on Meta-Wiki.
Thanks for thinking about the future of the movement, --[[:m:Talk:Communications/Wikimedia brands/2030 movement brand project|The Brand Project team]], 2 korrik 2020 21:42 (CEST)
''Note: The survey is conducted via a third-party service, which may subject it to additional terms. For more information on privacy and data-handling, see the [[foundation:Special:MyLanguage/Naming Convention Proposals Movement Feedback Survey Privacy Statement|survey privacy statement]].''
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&oldid=20238830 -->
== te kontrollohet perdoruesi:Place_Clichy ==
Ka bere shujtje te nje kategorie ne forme masive Me duket se eshte vandalizem!
: Pershendetje {{@|Lipjoni}} falemindrit per lajmerimin, nuk me duket si vandalizem ka ndryshuar emrin e Maqedonise ne Maqedonni e Veriut sipas ndryshim te ermit me sa di une Shqiperia dhe Shqiptaret nuk e kane kundershtuar kete emer te ri ndoshta jam gabim--[[Përdoruesi:Men14|Men14]] ([[Përdoruesi diskutim:Men14|diskutimet]]) 4 korrik 2020 00:56 (CEST)
== Faqet me ndryshime në pritje ==
Përshëndetje! :)
Pas kaq kohësh më në fund arritëm të zbrazim listën e faqeve me ndryshime në pritje. Puna ime në këtë projekt ishte minimale duke krijuar vetëm filtrat e redaktimit për të ulur redaktimet me qëllime vandale. {{@|Tiimiii}} {{@|Men14}} dhe {{@|Βατο}} bënë pjesën më të madhe të kontrolleve duke sjellë më në fund dhe zbrazjen e plotë të asaj liste. Me këtë rast më duhet të bëj një thirrje: Ju lutem, ndihmoni të mos na dalë më jashtë kontrollit ajo listë pasi është me rëndësi të lartë për mbarëvajtjen e përgjithshme të projektit. Hidhni një sy çdo ditë [[Speciale:PendingChanges|këtu]] dhe bëni vetëm 5 kontrolle. Aq mjafton që ta mbajmë nën kontroll.
Detyra e radhës është të zbrazim [[Speciale:UnreviewedPages|listën e faqeve të reja të pakontrolluara]]. Kjo është një detyrë që i përket administratorëve e burokratëve kështu që i lutem kujtdo me ato privilegje të ndihmojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2020 03:24 (CEST)
== Editing news 2020 #3 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<em>[[m:VisualEditor/Newsletter/2020/July|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em>
[[File:50M@2x.png|thumb|alt=A gold star with a blue ribbon, and the text 50m|More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop.|400px]]
Seven years ago this month, the [[mw:Editing team|Editing team]] offered the visual editor to most Wikipedia editors. Since then, editors have achieved many milestones:
* More than <strong>50 million edits</strong> have been made using the visual editor on desktop.
* More than <strong>2 million new articles</strong> have been created in the visual editor. More than 600,000 of these new articles were created during 2019.
* The visual editor is <strong>increasingly popular</strong>. The proportion of all edits made using the visual editor has increased every year since its introduction.
* In 2019, <strong>35% of the edits by newcomers</strong> (logged-in editors with ≤99 edits) used the visual editor. This percentage has <strong>increased every year</strong>.
* Almost <strong>5 million edits on the mobile site</strong> have been made with the visual editor. Most of these edits have been made since the Editing team started improving the [[mw:Mobile visual editor|mobile visual editor]] in 2018.
* On 17 November 2019, the [https://discuss-space.wmflabs.org/t/first-edit-made-to-wikipedia-from-outer-space/2254 <strong>first edit from outer space</strong>] was made in the mobile visual editor. 🚀 👩🚀
* Editors have made more than <strong>7 million edits in the 2017 wikitext editor</strong>, including starting <strong>600,000 new articles</strong> in it. The [[mw:2017 wikitext editor|2017 wikitext editor]] is VisualEditor's built-in wikitext mode. You can [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|enable it in your preferences]].
[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
</div> 9 korrik 2020 14:55 (CEST)
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=20232673 -->
== Announcing a new wiki project! Welcome, Abstract Wikipedia ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hi all,
It is my honor to introduce Abstract Wikipedia, a new project that has been unanimously approved by the Wikimedia Foundation Board of Trustees. Abstract Wikipedia proposes a new way to generate baseline encyclopedic content in a multilingual fashion, allowing more contributors and more readers to share more knowledge in more languages. It is an approach that aims to make cross-lingual cooperation easier on our projects, increase the sustainability of our movement through expanding access to participation, improve the user experience for readers of all languages, and innovate in free knowledge by connecting some of the strengths of our movement to create something new.
This is our first new project in over seven years. Abstract Wikipedia was submitted as a project proposal by Denny Vrandečić in May 2020 <ref>[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]</ref> after years of preparation and research, leading to a detailed plan and lively discussions in the Wikimedia communities. We know that the energy and the creativity of the community often runs up against language barriers, and information that is available in one language may not make it to other language Wikipedias. Abstract Wikipedia intends to look and feel like a Wikipedia, but build on the powerful, language-independent conceptual models of Wikidata, with the goal of letting volunteers create and maintain Wikipedia articles across our polyglot Wikimedia world.
The project will allow volunteers to assemble the fundamentals of an article using words and entities from Wikidata. Because Wikidata uses conceptual models that are meant to be universal across languages, it should be possible to use and extend these building blocks of knowledge to create models for articles that also have universal value. Using code, volunteers will be able to translate these abstract “articles” into their own languages. If successful, this could eventually allow everyone to read about any topic in Wikidata in their own language.
As you can imagine, this work will require a lot of software development, and a lot of cooperation among Wikimedians. In order to make this effort possible, Denny will join the Foundation as a staff member in July and lead this initiative. You may know Denny as the creator of Wikidata, a long-time community member, a former staff member at Wikimedia Deutschland, and a former Trustee at the Wikimedia Foundation <ref>[[m:User:Denny|User:Denny]]</ref>. We are very excited that Denny will bring his skills and expertise to work on this project alongside the Foundation’s product, technology, and community liaison teams.
It is important to acknowledge that this is an experimental project, and that every Wikipedia community has different needs. This project may offer some communities great advantages. Other communities may engage less. Every language Wikipedia community will be free to choose and moderate whether or how they would use content from this project.
We are excited that this new wiki-project has the possibility to advance knowledge equity through increased access to knowledge. It also invites us to consider and engage with critical questions about how and by whom knowledge is constructed. We look forward to working in cooperation with the communities to think through these important questions.
There is much to do as we begin designing a plan for Abstract Wikipedia in close collaboration with our communities. I encourage you to get involved by going to the project page and joining the new mailing list <ref>[[mail:abstract-wikipedia|Abstract Wikipedia mailing list]]</ref>. We recognize that Abstract Wikipedia is ambitious, but we also recognize its potential. We invite you all to join us on a new, unexplored path.
Yours,
Katherine Maher (Executive Director, Wikimedia Foundation)
<references/>
</div> <small>Sent by [[:m:User:Elitre (WMF)]] 9 korrik 2020 22:10 (CEST) - '''[[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/July 2020 announcement]]''' </small>
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/All_wikis_June_2020&oldid=20265921 -->
== Fushata Ilustro Wikipedia-n ==
Përshëndetje të gjithëve,
[[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] po organizojmë fushatën e rradhës që do të mbahet online - [[Wikipedia:Ilustro Wikipedia-n 2020|Ilustro Wikipedia-n.]]
Qindra imazhe janë kontribuar në Wikimedia Commons ndër vite përmes programeve të ndryshme përkrahëse, photowalks dhe garave përfshirë këtu gara ndërkombëtare si Wiki Loves Monuments, Wiki Loves Earth, WikiAcademy etj. Megjithatë relativisht pak nga këto foto janë përdorur/shtuar në faqe të artikujve të Wikipedia-s.
Sot, Wikimedia Commons përmban miliona skedarë por vetëm një pjesë e vogël e tyre janë përdorur në faqe të artikujve të Wikipedia-s. Ilustro Wikipedia-n synon që ta ngushtojë këtë hendek.
[[Wikipedia:Ilustro_Wikipedia-n_2020#Rregullat_e_fushat%C3%ABs|Lexoni më shumë]] për rregullat e pjesëmarrjes dhe ndajeni me miqtë :)
Për përdoruesit me më shumë kontribute do të ketë shpërblime!
--[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 28 korrik 2020 13:55 (CEST)
:{{@|Arjanhalili}} mbase mund të kesh interes në lidhje me këtë nismë. Hidhi gjithashtu një sy diskutimit më sipër. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 korrik 2020 14:21 (CEST)
== Notification about a proposed global ban of [[User:Eric abiog]] ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{int:please-translate}}
Dear community,
pursuant to the [[:m:Global bans|global ban policy]], I would like to notify your community I have proposed that [[User:Eric abiog]] to be globally banned by the global Wikimedia Community.
You are invited to discuss the case in a [[:m:Requests for comment/Global block for Eric abiog|request for comment]] that is running at the Meta-Wiki.
Best regards,<br />
[[User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:User talk:Martin Urbanec|talk]])
<small>Delivered by --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 5 gusht 2020 18:11 (CEST)</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/tmp2&oldid=20341658 -->
== Edit-a-thon: Wikivoyage 2020 ==
Përshëndetje :D
Po ju shkruaj sërish në lidhje me një aktivitet të Grupit të Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe.
Këtë fundjavë (më 8&9 gusht) po takohemi virtualisht te [https://meet.flossk.org/b/flo-cn9-6hc kjo dhomë] për të redaktuar së bashku në Wikivoyage artikuj për vendbanimet shqiptare.
Fillojmë nga ora 10:00 në të dy datat dhe do të ofrojmë demonstrime dhe sqarime edhe për fillestarët.
Mirëpresim të gjithë të interesuarit për të shtuar informacion si: atraksione turistike, informata rreth vendit, linja transporti, ushqim & restorante, mundësi akomodimi, etj. Wikivoyage është më pak formal se Wikipedia duke qenë se nuk kërkon as referime dhe është mundësi shumë e mirë të kontribuojmë në turizmin shqiptar.
Ju ftoj të ndiqni edhe [https://www.facebook.com/events/2769396313279285/ event-in në facebook] për tu rikujtuar.
Shpresoj të dëgjohemi me sa më shumë nga ju!
--[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 5 gusht 2020 19:05 (CEST)
== Technical Wishes: FileExporter and FileImporter become default features on all Wikis ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
The [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileExporter and FileImporter]] will become a default features on all wikis until August 7, 2020. They are planned to help you to move files from your local wiki to Wikimedia Commons easier while keeping all original file information (Description, Source, Date, Author, View History) intact. Additionally, the move is documented in the files view history.
How does it work?
Step 1: If you are an auto-confirmed user, you will see a link "Move file to Wikimedia Commons" on the local file page.
Step 2: When you click on this link, the FileImporter checks if the file can in fact be moved to Wikimedia Commons. These checks are performed based on the wiki's [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons/Configuration_file_documentation|configuration file]] which is created and maintained by each local wiki community.
Step 3: If the file is compatible with Wikimedia Commons, you will be taken to an import page, at which you can update or add information regarding the file, such as the description. You can also add the 'Now Commons' template to the file on the local wiki by clicking the corresponding check box in the import form. Admins can delete the file from the local wiki by enabling the corresponding checkbox. By clicking on the 'Import' button at the end of the page, the file is imported to Wikimedia Commons.
If you want to know more about the [[m:WMDE_Technical_Wishes/Move_files_to_Commons|FileImporter extension]] or the [[m:WMDE_Technical_Wishes|Technical Wishes Project]], follow the links. --For the Technical Wishes Team: </div>[[User:Max Klemm (WMDE)|Max Klemm (WMDE)]] 6 gusht 2020 11:14 (CEST)
<!-- Message sent by User:Max Klemm (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=20343133 -->
== Stemat e Kuvendeve ==
Përshëndetje!
Si faqe me rëndësi, ka qenë në vëmendjen e kahershme timen pasja e një steme të veçantë për faqen e Kuvendit. Pas ca bisedave me {{@|Arjanhalili}} një vullnetar në projekt nga Kosova me profesion skicues, krijuam një stemë për të. Stema paraqet dy njerëz shqiptarë, një burrë dhe një grua, të ulur pranë një sofre duke kuvenduar. Ky model mund të shërbejë thjesht si një ide sa për ta nisur e gjithsekush është i mirëpritur të japë nga një sugjerim sado të vogël ose dhe ndryshime rrënjësore duke ndryshuar dhe stilin krejtësisht dhe Arjani do të kujdeset t'i reflektojë në skicë. Do të doja një pjesëmarrje sa më masive në këtë temë duke qenë se nuk para ndodh shpesh të kemi skicues në dispozicion dhe bëhet fjalë për identitetin e një faqeje me rëndësi. Si pjesë e fushatës standardizuese mes projekteve shqipe, stema do të shërbejë për të gjitha kuvendet wiki shqiptare, pra respektivisht 8 versione të ndryshme të saj.
Ju rikujtoj se stema aktuale është thjesht një prerje nga stema zyrtare e Kuvendit të Republikës së Shqipërisë.
Për të rritur pjesëmarrjen në diskutim, po përmend disa vullnetarë me të cilët më ka rënë rasti të ndërveproj më shpesh këto kohë. Jeni të lutur të përmendni të tjerë.
{{@|Euriditi}} {{@|Liridon}} {{@|Sadsadas}} {{@|Berishasinan}} {{@|Drenisa}} {{@|Shqiperia2000}} {{@|Tiimiii}} {{@|Βατο}} {{@|Qendrimi15}} ju lutem, hidhini një sy stemave më poshtë e thoni mendimin tuaj.
<gallery mode=packed>
File:Stema për Kuvendin te Wikiburime.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiburimet shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikicitate.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikicitatet shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikifjalori.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikifjalori shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikilajme.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikilajmet shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikilibra.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikilibrat shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikipedia.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikipedia shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikiudhëtime.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiudhëtimet shqip.
File:Stema për Kuvendin te Wikiversiteti.svg|Stema që mund të përdoret për Kuvendin te Wikiversiteti shqip.
</gallery> - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 maj 2020 16:07 (CEST)
=== Diskutimi ===
{{@|Klein Muçi}} Pershendetje, eshte mir qe ke marr mundimin per te bere kete modernizim sebashku me {{@|Arjanhalili}}. Nga pikpamja ime, do t doja qe femra te kishe pak me shum fytyr femerore. Gjithsesi ideja eshte e mir dhe shqiptare, pozitive, por sikur t behej nje modifikim i vogel te pjesa qe permenda do ishte m bukur. Uroj qe te mos ofendoheni nga kjo qe thash :):)– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 20 maj 2020 19:35 (CEST)
:Pershendetje {{@|Sadsadas}}, faleminderit shume per komentin. Patjeter qe do ta provoj ta modifikoj fytyren e femres, kur kam filluar ta realizoj sic duket kam mbetur tek mendimi i seriozitet qe ka Kuvendi dhe per ate se per cka do te perdoret, e per kete ndoshta femra na ka dal bajagi e "veshtire" :P. Merendsi eshte qe te jemi ne rregull sa i perket konceptit dhe si eshte realizuar ne pergjithesi, perndryshe {{@|Klein Muçi}} me ka ndihmuar shume si fillestar ne Wikipedia, keshtu qe po e shfrytezoj kete koment edhe per te ju thene qe mund te ju ndihmoj edhe ne aspektin vizuel per cfaredo qe keni nevoje ne kete komunitet :)--[[Përdoruesi:Arjanhalili|Arjanhalili]] ([[Përdoruesi diskutim:Arjanhalili|diskutimet]]) 20 maj 2020 20:45 (CEST)
::Të falenderoj shum {{@|Arjanhalili}} per kontributin ktu. {{@|Klein Muçi}} m ka ndihmuar edhe mua shum ketu, keshtu q kete e kemi te perbashket. Si ide, e thash q eshte shum e mir, veshtje tradicionale, sofra gjithcka e bukur, por syrin ma prishi pak fare ajo q t thash m lart, por edhe sikur te dy te ishin me te rinje ne fytyre dhe mosh, do te ishte perfekt fare. – [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 20 maj 2020 20:55 (CEST)
:::{{@|Sadsadas}} {{@|Arjanhalili}} ju falenderoj për konsideratën. :) Në fakt ky ishte dhe komenti im fillestar në lidhje me stemën. "Ngrysja" që rrezatojnë personazhet e bëjnë të duket paksa më serioze seç duhet hapësirën e Kuvendit. Është e vërtetë që ne e trajtojmë me respekt si hapësirë dhe mundohemi t'i trajtojmë paksa me solemnitet vendimet që mund të merren këtu. Ama duhet pasur parasysh që mbetet një faqe për diskutime të përgjithshme rreth projekteve wiki dhe fryma e përgjithshme e këtyre projekteve zakonisht lidhet me fjalët "zhvillim, liberalizëm, eufori, rini, entuziazëm" e të tjera fjalë të ngjashme. Nga ana tjetër, duke u përpjekur të përçojmë idenë e "kuvendimit", stema përçon ca mesazhe në krah disi të kundërt me atë frymë dhe ndërlidhet estetikisht me fjalë si "traditë, konservatorizëm, maturi"...
:::Përveç kësaj, unë kisha dhe një kritikë të dytë. Mbase jam lidhur padashje shumë me stemën aktuale por më duket sikur modeli me dy njerëzit më sipër ngjan më shumë me një fotografi se sa një stemë të mirëfilltë. Ka kaq shumë detaje brenda sa dështon në përçimin e imazhit klasik të një steme. Mbase jam shumë minimalist në shije unë.
:::Të them të drejtën, u mundova t'i sugjeroja ndonjë ndryshim konkret Arjanit kur e pashë për të adresuar këto dy komentet më sipër. Diskutuam jo të shtonim ngjyra, jo të shtonim njerëzit... Si përfundimr s'ia dola dot të gjeja diçka specifike që mund t'ia thoja për të vënë në jetë ndryshimet që kërkoja të shihja e kështu "u dorëzova" e vendosa ta prezantoj e të pyes për mendime këtu. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 maj 2020 00:39 (CEST)
Përshëndetje! Ju përgëzoj për idenë dhe motivin për të krijuar një stemë kaq TË MADHE. Pasi e pashë edhe diskutimin më sipër, jam i një mendjeje që stema të bëhej me ngjyra, ndoshta edhe të ketë më shumë njerëz, ose meqë me emrin "Kuvendi" e kemi nënkuptuar atë mbledhjen ku tradicionalisht tubohen burrat për të marrë vendime dhe gratë, zakonisht nuk marrin pjesë... të vihen vetëm figura që prezantojnë burra. Por, kjo do të ishte shumë... e padrejtë, të themi. Unë e kuptoj qëllimin e mirë të emrit "Kuvendi", se fundja është vendi ku kuvendohet, ku diskutohet pa dallim gjinie, ose ndonjë dallim tjetër.
Në ditët e sotme, me fjalën "kuvend", nënkuptohet institucioni shtetëror ku po ashtu bëhen diskutime në lidhje me vendimet që duhet t'i ndërmarrë shteti në atë rast dhe, njëlloj sikur këtu, në diskutim merr pjesë, në masë të madhe, edhe gjinia femërore, andaj do të ishte e padrejtë. Në gjuhët e tjera për këtë "vend" kanë përdorur terma si: "Bari", "Salloni", "Kafeteria", ose diçka të këtij tipi, domethënë diçka më të butë, se sado serioze të duket marrja e vendimeve këtu, siç tha edhe {{@|Klein Muçi}} aty bëhen diskutime të zakonshme, të përgjithshme. Sidoqoftë, përveçse fytyrat e tyre duken kaq shumë serioze, sikur po flasin për të marrë hak për dikë të vrarë apo ku ta di unë, që është tipike shqiptare, figurat duhet të përfaqësojnë më shumë të rinjtë.
Unë do të thosha, të paraqiteshin disa të rinj, meshkuj dhe femra, me veshje tradicionale, me një sofër përpara, tamam sikur te kjo stema që po propozohet; të jetë me ngjyra dhe... asgjë më shumë. – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 21 maj 2020 13:13 (CEST)
:Përshëndetje! Është punim shumë i bukur {{@|Arjanhalili}} {{@|Klein Muçi}}. Edhe unë mendoj se duhet të ketë më shumë njerëz, mundësisht me veshje tradicionale të ndryshme edhe me ngjyra. Ju falenderoj për përpjekjen. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 21 maj 2020 18:57 (CEST)
::Faleminderit shume per komentet. E kam te kjarte kerkesen dhe sa te mbaroj disa projekte te mia qe kam nisur me heret, do te ulem e ti realizoj keto qe kemi diskuatuar. Ndegjohemi--[[Përdoruesi:Arjanhalili|Arjanhalili]] ([[Përdoruesi diskutim:Arjanhalili|diskutimet]]) 31 maj 2020 00:07 (CEST)
:::Shume ide e mire kjo. Une do shtoja, gjithmone nqs eshte e mundur dhe pa lodhje te madhe, ngjyra dhe fytyrat do ti beja me te qeshura. [[Përdoruesi:Ktrimi991|Ktrimi991]] ([[Përdoruesi diskutim:Ktrimi991|diskutimet]]) 31 maj 2020 15:22 (CEST)
::::{{@|Arjanhalili}} hidhi një sy "Kuvendeve" të tjera në gjuhë të tjera që të krijosh një ide pak a shumë më të qartë për atmosferën që ekziston në këto lloj faqesh. I gjen te lidhjet majtas. Mund të të shërbejnë si frymëzim. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 maj 2020 21:38 (CEST)
=== Stema e re ===
[[File:Stema për Kuvendin e projekteve Wiki shqip.png|frameless]]
Kjo është stema e re e propozuar nga Arjanhalili pas diskutimit të mësipërm. I lutemi gjithësecilit të japë mendimin e tij. Stema e re përfshin ngjyra, më shumë njerëz (një familje) dhe është e njëtrajtshme për të gjitha Kuvendet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 korrik 2020 15:21 (CEST)
:{{@|Sadsadas}} {{@|Berishasinan}} {{@|Ktrimi991}} po ju etiketoj si përdoruesit që morët pjesë në diskutimin e kaluar. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 korrik 2020 12:42 (CEST)
::{{@|Βατο}} dhe ti. :P :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 korrik 2020 12:45 (CEST)
::: Përshëndetje {{@|Klein Muçi}} më bëhet qejfi për nismën e marrë, është me shumë vlerë përshtatja jo vetëm e logos së Kuvëndit por ndoshta edhe ilustrime të tjera me vënd për artikujt enciklopedikë si për shëmbull harta të vendbanimeve ilire/epiriote/arbërore/shqiptare të banuara në kohë të ndryshme të mbretërive, fiseve, principatave, pashalleqeve etj dhe heraldikat e lidhura me to (për aq sa njihet). Në lidhje me stemën e kuvëndit do doja të shprehja mendimin tim, jo nga ana e dizajnit (nuk jam i kësaj fushe) por nga ana kompozicionale. Ne plan të parë dalloj dy probleme:
::: 1. Stema nuk është gjithëpërfshirëse. Dallohen veshje të përdorura nga pjesa veriore e shqipëtarëve, por kaq nuk mjafton. [[Fustanella]] që është krenari kombëtare nuk pasqyrohet. Kështu mund të kishte veshje [https://www.calabriamagnifica.it/wp-content/uploads/2020/01/arbereshe-min.jpg arbëreshe], çame ([https://www.cameriaime.com/wp-content/uploads/2011/05/5-veshje-came.jpg mashkull] / [https://www.cameriaime.com/wp-content/uploads/2011/05/3-veshje-came.jpg femer]), [https://turistnekorce.files.wordpress.com/2016/06/aa07.jpg korçare], [http://www.radiandradi.com/wp-content/uploads/2014/08/xhubleta.004-malesi-e-madhe.jpg xhubleta] [[Veshjet tradicionale shqiptare|e shumë të tjera]]. Do të ishte mirë që një çift të kishte veshje të shqiptarëve të pjesës veriore dhe tjetri të pjesës jugore.
::: 2. Përdorimi i sofrës është i tepërt dhe anakronik. Për mendimin tim duhet të hiqet. Jo më kot pasqyrime të [https://www.ikvi.at/wp-content/uploads/2015/07/Kuvendi_Lezhes1.jpg Lidhjes së Lezhës] apo [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/sq/8/88/LidhjaPrizrenit.jpg Lidhjes së Prizrenit] nuk kane sofren si element, por rrethin si simbol bashkimi.
::: Gjithësesi iu përgëzoj e iu uroj punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 23 korrik 2020 21:26 (CEST)
::::{{@|Euriditi}} ke të drejtë në arsyetim. Ideja fillestare ishte për një çift burrash (më shumë silueta kostumesh se sa njerëz të mirëfilltë) nga veriu e jugu që kuvendonin. Kur filluam ta vinim në letër, po mendonim që mbase në ditët tona mirë do të ishte të mos kishim vetëm dy burra duke kuvenduar, për barazi gjinore. Me futjen e gruas në lojë, çifti kaloi në një çift bashkëshortësh si ide dhe vinte natyrshëm që të ishin nga e njëjta krahinë. Anëtarët e tjerë më sipër kërkuan më shumë njerëz dhe ngjyra dhe arritëm në versionin e fundit me një familje të tërë veriore duke kuvenduar rreth sofrës (duhej një strukturë që të shërbente si fushë për të shkruar emrin). Por po, dhe unë jam dakord me çfarë thua për gjithëpërfshirjen. (Për sofrën jam asnjanës.) Nëse ke ndonjë ide se si mund të jetë e reja konkretisht, do të na ndihmoje goxha në punë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 korrik 2020 05:04 (CEST)
:::::Sa për ilustrime të tjera, jam shumë dakord. Po punoja me medaljet këto ditë dhe po kërkoja ndihmë në "Commons" për të sjellë medalje të tjera. Sikur të kishim mundësi t'i skiconim vetë, do të ishte shumë me e thjeshtë. Praktikisht ilustrimet nevojiten e ndihmojnë kudo. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 korrik 2020 05:11 (CEST)
Mua më pëlqen goxha kjo stema e re. Tani që është me ngjyra sikur duket më e gjallë. Më pëlqen se burri dhe gruaja nuk janë paraqitur si shumë të moçëm dhe po ashtu duket sikur ata po dëgjojnë fjalën e të birit, gjë që, për mendimin tim, është shumë e rëndësishme.
Për veshjet jam neutral, ndërsa e mbështes paraqitjen e sofrës. Në familjet shqiptare, zakonisht, bisedimet bëhen kur anëtarët e familjes tubohen rreth sofrës. Po ashtu më pëlqen që stema është gjithpërfshirëse (për Wikipedia dhe simotrat e saj). – [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 26 korrik 2020 10:14 (CEST)
:Pershendetje {{@|Euriditi}} faleminderit shume per komentet. Pajtohem gjithsesi qe veshjet duhet te kene detaje reale, kjo ka qene edhe si brenge kur kam filluar ti punoj pasi qe vetem i kam punuar qe keto veshje te asociojne me veshje shqipetare ne pergjithesi por jo me ndonje veshje konkrete ashtu sic po i shoh tani ne fotografi, normalisht qe kjo na ndihmon tani edhe kemi pamje me te mire te gjithe kesaj. Si perfundim a jemi te pajtimit qe kete version ta modifikojme me detaje te veshjeve qe na ke derguar me larte, e po ashtu ta provojme nje version si duket edhe pa sofer, per kete pjese edhe une nuk jam i sigurte se si do te duken pa sofer, them ndoshta se mund te duken pak "cuditshem", por mund ta provojme. Nese jemi dakord qe t'i bejme keto ndryshime ateher ulem dhe i rregulloj, e di qe te gjithe nuk mund te jemi te kenaqur ndoshta 100%, por gjithsesi mund ta gjejme nje mes :).
::Përshëndetje {{@|Arjanhalili}}
:: Të vlerësoj për iniciativën! Është një punë vullnetare që ke ndermarrë ku shpërblimi i vetëm është ndienja e gëzimit dhe krenarisë kur të hapësh faqen e Kuvendit edhe pas 5 apo 10 vitesh e të shohësh këtë ilustrim që ke punuar ti vetë (më i ri).
:: Prandaj nuk është çështja vetëm ç'thonë disa njerëz ketu, por edhe çdo të thonë Wikipedianë të tjerë pas 5 apo 10 vitesh.
:: Për mendimin tim, ilustrimi quhet i plotë nëse:
:: 1. Ka larmi kostumesh tradicionalë. Përfaqësohen treva të ndryshme.
:: 2. Largimi nga ideja e të qëndruarit në një sofër këmbëkryq. Shumëkush mund të mendojë se kjo është tradita tonë, por në fakt është mbishtresëzim kulturor i ardhur prej kombeve aziatike (Persëve) përmes pushtimit osman. Të qëndruarit në sofër këmbëkryq është përdorur edhe prej mylsimanëve edhe prej të krishterëve por në vetvete nuk është pjesë e identitit kulturor shqiptar. Është huazim, njëlloj si [[Jeans|xhinset]] sot (nuk besoj se i shkon mëndja njeriu ti prezantoje personat të veshur me xhinse por me veshje tradicionale).
:: 3. Kompozimi duhet të përmbajë disa figura. Me 4 veta është e vështirë të krijosh idenë e rrethit, kështuqë ndoshta do duhen më shumë se 4.
:: Sugjerime (nëse ti i shikon të arsyeshme):
:: 1. Kombinim i pozicioneve të qëndrimit të personave. Disa mund të paraqiten të ulur shesh, e ndonjë mbi njëfarë "platforme" rrethanore. Psh. Wikipedia gjermane përdor [https://de.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Projektdiskussion#/media/Datei:Occupy_Wall_Street_Group_Discussion_2011_Shankbone.JPG këtë foto] tek [[:de:Wikipedia:Projektdiskussion|Kuvendi i tyre]].
:: 2. Personat e paraqitur të kenë shprehi se po marrin pjesë në diskutim.
:: E di që ndoshta mund të kërkojë më tepër punë, por puna për Komunitetin e Wikipedisë nuk është kurrë kohë e humbur! Të inkurajoj t'a çosh deri në fund këtë dhe të uroj punë të mbarë! --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 7 gusht 2020 22:19 (CEST)
== Punime te moduli i referimeve ==
Përshëndetje! Kam nisur përditësimin periodik të modulit të referimeve. Prisni të shihni probleme me referimet për 2-3 ditë në disa artikuj derisa punimet të përmbyllen. Një koment i dytë këtu do të lajmërojë përmbylljen e tyre së shpejti. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 gusht 2020 19:46 (CEST)
:{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 gusht 2020 18:42 (CEST)
== Wikimedia CEE Meeting 2020 - Online ==
Aktivitetet e përvitshme të Wikimedia vazhdojnë të mbahen online e ndër to edhe konferenca Wikimedia CEE Meeting. Këtë vit komuniteti planifikonim të takohemi në Ohër të Maqedonisë Veriore por edhe kjo [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Meeting_2021 është shtyrë] për ditë më të mira të vitit të ardhshëm.
Nëse keni pasur dëshirë të ndiqni shkëmbimin e përvojave, prezentimeve dhe bisedave nga Wikimedianë nga Evropa Qendore dhe Lindore apo edhe të prezentoni vet - tani keni mundësinë më të mirë për ta bërë nga shtëpia juaj!
'''Kur:''' 2-4 tetor 2020
'''Si të ndjek konferencën:''' Regjistrohuni për pjesëmarrje te [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020/Participants/List kjo faqe] '''#WMCEEO'''
'''Si të marr pjesë si prezentues?:''' Thirrja për paraqitjen e propozimeve e hapur deri më 31 gusht 2020 23:59 (CEST). Inkurajohet nga organizatorët që propozimet të jenë në formën e "lightning talks" (prezentime të shkurta) me fokus nismat e suksesshme të mbajtura online gjatë pandemisë COVID-19 por mund ta bëni edhe në forma të tjera. Për më shumë [http://shikoni%20kriteret.https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020/Submissions shikoni kriteret.]
Ndiqni [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Online_Meeting_2020 landing page] të takimit apo më njoftoni mua nëse dëshironi të shtoheni në grupin e komunikimit të WMCEE në Telegram për të rejat e fundit.
Deri atëherë... <span style="color:red;">''Qëndroni të fortë online''</span> :)
--[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 11 gusht 2020 13:13 (CEST)
== Kandidature per statusin "Artikull i mire" ==
Diskutimi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Artikuj_të_mirë/Kandidatura aty] eshte i hapur qe prej muajit Prill, dhe ka 3 vota "Për". Ndoshta duhet mbyllur nga dikush. [[Përdoruesi:Ktrimi991|Ktrimi991]] ([[Përdoruesi diskutim:Ktrimi991|diskutimet]]) 12 gusht 2020 18:12 (CEST)
== Edit-a-thon Online: Ilustro Wikipedian ==
Nuk po i ndalim edit-a-thonat! :)
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/ Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] për të rritur kontributet por edhe për të ofruar ndihmë për fillestarët, po organizojmë një edit-a-thon online rreth fushatës Ilustro Wikipedia - të shtunën, më 22 gusht, andaj mos nguroni të na bashkangjiteni te [https://meet.flossk.org/b/mir-fjl-anp kjo dhomë takimi].
Takimi do të zhvillohet nga ora 16:00 - 20:00 por nuk është e domosdosshme të qëndroni online tërë kohën - mund të na pyesni për paqartësitë tuaja dhe më pas të vazhdoni redaktimin. Ndërkohë ne do të jemi në dispozicion tërë kohën.
Ejani të ilustrojmë sa më shumë artikuj... rikujtoj se përdoruesit me më shumë kontribute do të shpërblehen.
--[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 19 gusht 2020 17:06 (CEST)
== Important: maintenance operation on September 1st ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr"><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]]
[[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] do të testoj qendrën dytësore të të dhënave. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur.
Ata do të kalojnë të gjithë trafikun në qendrën sekondare të të dhënave '''të martën, më 1 shtator, 2020'''.
Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen.
'''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.'''
*Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të Martën, 1 Shtator. Testi do të fillojë më [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20200901T14 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, adhe në Zelanda e Re më 02:00 NZST të Mërkurën 2 Shtator).
*Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale.
Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast.
''Efektet e tjera'':
*Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen.
*Do të ketë ngrirje kodesh për javën e 1 shtatorit 2020. Deployment jo-thelbësore të kodit nuk do të ndodhin.
Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch Datacenter#Schedule for 2018 switch|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.'''
</div></div> <span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])</span> 26 gusht 2020 15:49 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20384955 -->
== New Wikipedia Library Collections Now Available (September 2020) ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up for new accounts and research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/101/ Al Manhal]''' – Arabic journals and ebooks
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/102/ Ancestry.com]''' – Genealogical and historical records
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/100/ RILM]''' – Music encyclopedias
Many other partnerships are listed on [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ our partners page], including [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/49/ Adam Matthew], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO], [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/55/ Gale] and [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/54/ JSTOR].
A significant portion of our collection now no longer requires individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ recent blog post].
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!
<br>--[[w:en:Wikipedia:TWL/Coordinators|The Wikipedia Library Team]] 3 shtator 2020 11:49 (CEST)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=20418180 -->
'''Duhet shtuar Rubrika Studiuar ne Universitetin e Tiranes apo te Prsihtines se te gjithe gjuhet e kane '''
== Invitation to participate in the conversation ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
''{{int:Hello}}. Apologies for cross-posting, and that you may not be reading this message in your native language: translations of the following announcement may be available on '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review/Invitation (long version)|Meta]]'''. {{int:please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''
We are excited to share '''[[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|a draft of the Universal Code of Conduct]]''', which the Wikimedia Foundation Board of Trustees called for earlier this year, for your review and feedback. The discussion will be open until October 6, 2020.
The UCoC Drafting Committee wants to learn which parts of the draft would present challenges for you or your work. What is missing from this draft? What do you like, and what could be improved?
Please join the conversation and share this invitation with others who may be interested to join, too.
To reduce language barriers during the process, you are welcomed to translate this message and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Draft review|Universal Code of Conduct/Draft review]]. You and your community may choose to provide your opinions/feedback using your local languages.
To learn more about the UCoC project, see the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] page, and the [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|FAQ]], on Meta.
Thanks in advance for your attention and contributions, [[:m:Talk:Trust_and_Safety|The Trust and Safety team at Wikimedia Foundation]], 10 shtator 2020 19:55 (CEST) </div>
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Universal_Code_of_Conduct/Draft_review/Invitation_(long_version)/List&oldid=20440292 -->
== Çmimet e Wikipedia-s shqip ==
Sot u shpërndanë çmimet e Wikipedia-s shqip për vitin 2019 për përdoruesit që kanë ndihmuar komunitetin tonë në mënyra të ndryshme. Urime e falënderime për ata që i morën! Sot gjithashtu nis votimi për çmimet e vitit 2020 kështu që jeni të lumtur t'ju ftojmë të bëheni pjesë e tij te [[Wikipedia:Çmimet/Qendra e Votimeve]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 shtator 2020 16:58 (CEST)
== FileImporter ==
Hi! I have created the setup page for FileImporter so now it is possible to move files to Commons with very few clicks. If you notice any mistakes you can't fix or if you have questions you are welcome to write to me. I'm not active on sq.wiki but if you leave me a message on my talk page or ping me I should get a notice. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 13:38 (CEST)
: But please remember to check if all relevant information is there before you move the file to Commons. I have noticed that not all files have a license and some have no source and no author.
: I think it would be a good idea to check all files on sq.wiki and delete those that does not have all the required information. I can help with some tips if you need help with what to look for. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 14:56 (CEST)
::{{@|MGA73}} hey there! The fact is that we used to (still do) have a problem with multimedia management. Our community has made local upload impossible (except for admins/crats) because we didn't know how to deal with them properly. There was an idea of studying the local laws regarding author rights and then, after creating a page dedicated to explaining them, reallowing the local upload but that idea never came to conclusion. Because of that, our articles, especially the ones regarding books or movies, suffer from the lack of images given that we can only get them from Commons and you can't really have book covers or "anything official" from movies there. Existing images without rights locally are also a problem. What I want to say is that the problem is a multifaceted one and we would really appreciate any kind of help. But unfortunately I can't deal with this personally now. :/ - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 shtator 2020 20:32 (CEST)
::: {{@|Klein Muçi}} Yes I know it can be a problem because copyright laws can be very complicated. I think a good place to start is in [[Special:UnusedFiles]]. If a file is non-free then is MUST be in use and if it is not in use then it should either be added to an article or be deleted. If the file is licensed freely but there is no source/author then it is probably easier just to delete it than to try to save it because it is unused.
::: We need local admins to delete the files. I suggest to delete the bad files that does not seem to be usable. If in doubt skip them for now and perhaps ask uploader to fix. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 23 shtator 2020 20:44 (CEST)
== Wiki of functions naming contest ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{int:Please-translate}}
{{int:Hello}}. Please help pick a name for the new Wikimedia wiki project. This project will be a wiki where the community can work together on a library of [[m:Special:MyLanguage/Abstract_Wikipedia/Wiki_of_functions_naming_contest#function|functions]]. The community can create new functions, read about them, discuss them, and share them. Some of these functions will be used to help create language-independent Wikipedia articles that can be displayed in any language, as part of the Abstract Wikipedia project. But functions will also be usable in many other situations.
There will be two rounds of voting, each followed by legal review of candidates, with voting beginning on 29 September and 27 October. Our goal is to have a final project name selected on 8 December. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest|please learn more and vote now]]''' at meta-wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]</div> 29 shtator 2020 23:22 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Quiddity_(WMF)/Global_message_delivery_split_5&oldid=20492309 -->
== Call for feedback about Wikimedia Foundation Bylaws changes and Board candidate rubric ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}.
Today the Wikimedia Foundation Board of Trustees starts two calls for feedback. One is about changes to the Bylaws mainly to increase the Board size from 10 to 16 members. The other one is about a trustee candidate rubric to introduce new, more effective ways to evaluate new Board candidates. The Board welcomes your comments through 26 October. For more details, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/October 2020 - Call for feedback about Bylaws changes and Board candidate rubric|check the full announcement]].
{{Int:Feedback-thanks-title}} [[m:User:Qgil-WMF|Qgil-WMF]] ([[m:User talk:Qgil-WMF|talk]]) 7 tetor 2020 19:17 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Board&oldid=20519859 -->
== Edit-a-thon: Wikipedia Shqip 17 ==
Përshëndetje Wikipedianë!
Wikipedia shqip po bën 17 vjeç dhe [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] nuk kishim si ta lëmë pa e festuar.
Po organizojmë një edit-a-thon festive ku do mblidhemi të zgjerojmë komunitetin dhe përmbajtjen e enciklopedisë sonë! Takimin do e bëjmë me 10 tetor, offline në Shqipëri dhe Kosovë me numër të kufizuar pjesëmarrësish, si dhe të hapur për të gjithë online.
Për linkun e regjistrimit për takimin offline në Shqipëri dhe Kosovë, shikoni postimin në Facebook: https://www.facebook.com/SQWikimediansUG/posts/1017015138722628
Linku i takimit online: https://meet.flossk.org/b/mir-bg6-4zl
Për agjendën dhe detaje të tjera rreth eventit, shikoni [[Wikipedia:Wikipedia_Shqip_17_-_Edit-a-thon|faqen]]
Jetë të gjatë Wikipedia-s e shpresojmë të bëheni pjesë e festës sonë!
--[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 8 tetor 2020 13:19 (CEST)
== Përditësimi i modulit CS1 ''[Probleme me referimet]'' ==
Ka filluar përditësimi i modulit CS1, modulit përgjegjës për referimet në artikuj. Në ditët në vijim pritet të ketë probleme me referimet. Kjo është diçka normale dhe çdo gjë do të kthehet në normalitet sapo të përfundojë puna. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 tetor 2020 17:19 (CEST)
:{{U bë}} - Përditësimi përfundoi! Puna duhet të jetë kthyer në normalitet dhe kemi gjithashtu funksionalitete të shtuara. Gjithsesi, për çdo problem a paqartësi mos ngurroni të më shkruani. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 tetor 2020 17:37 (CEST)
== Important: maintenance operation on October 27 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr"><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
[[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] teston kalimin midis qendrës të të dhënave primare dhe sekondare. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur.
Ata do të kthejnë të gjithë trafikun përsëri në qendrën primare të të dhënave ''' të martën, 27 tetor, 2020'''.
Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen.
'''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.'''
*Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të Martën, 27 Tetor. Testi do të fillojë më [https://zonestamp.toolforge.org/1603807200 14:00 UTC] (15:00 BST, 16:00 CEST, 10:00 EDT, 19:30 IST, 07:00 PDT, 23:00 JST, dhe në Zelanda e Re më 02:00 NZST të Mërkurën 28 Tetor).
*Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale.
Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast.
''Efektet e tjera'':
*Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen.
*Do të ketë ngrirje kodesh për javën e 26 tetorit 2020. Deployment jo-thelbësore të kodit nuk do të ndodhin.
Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2020_switch|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. Një banner do të shfaqet në të gjitha wikit 30 minuta para se të ndodhë ky operacion. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.'''</div></div> -- <span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|talk]])</span> 21 tetor 2020 19:11 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20519839 -->
== Wiki of functions naming contest - Round 2 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
{{int:Hello}}.
Reminder: Please help to choose the name for the new Wikimedia wiki project - the library of functions. The finalist vote starts today. The finalists for the name are: <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikicode, Wikicodex, Wikifunctions, Wikifusion, Wikilambda, Wikimedia Functions</span>. If you would like to participate, then '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wiki of functions naming contest/Names|please learn more and vote now]]''' at Meta-wiki.
{{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]
</div> 5 nëntor 2020 23:10 (CET)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20564572 -->
== [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Invitation|Community Wishlist Survey 2021]] ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
The '''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]''' is now open!
This survey is the process where communities decide what the [[m:Community Tech|Community Tech]] team should work on over the next year. We encourage everyone to submit proposals until the deadline on '''{{#time:j xg|2020-11-30|{{PAGELANGUAGE}}}}''', or comment on other proposals to help make them better.
The communities will vote on the proposals between {{#time:j xg|2020-12-08|{{PAGELANGUAGE}}}} and {{#time:j xg|2020-12-21|{{PAGELANGUAGE}}}}.
The Community Tech team is focused on tools for experienced Wikimedia editors.
You can write proposals in any language, and we will translate them for you. Thank you, and we look forward to seeing your proposals!
</div>
<span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">[[m:user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]</span>
20 nëntor 2020 19:09 (CET)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&oldid=20689939 -->
== Wikidata descriptions changes to be included more often in Recent Changes and Watchlist ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
''Sorry for sending this message in English. Translations are available on [[m:Special:MyLanguage/Announcements/Announcement Wikidata descriptions in watchlist|this page]]. Feel free to translate it in more languages!''
As you may know, you can include changes coming from Wikidata in your Watchlist and Recent Changes ([[Special:Preferences#mw-prefsection-watchlist|in your preferences]]). Until now, this feature didn’t always include changes made on Wikidata descriptions due to the way Wikidata tracks the data used in a given article.
Starting on December 3rd, the Watchlist and Recent Changes will include changes on the descriptions of Wikidata Items that are used in the pages that you watch. This will only include descriptions in the language of your wiki to make sure that you’re only seeing changes that are relevant to your wiki.
This improvement was requested by many users from different projects. We hope that it can help you monitor the changes on Wikidata descriptions that affect your wiki and participate in the effort of improving the data quality on Wikidata for all Wikimedia wikis and beyond.
Note: if you didn’t use the Wikidata watchlist integration feature for a long time, feel free to give it another chance! The feature has been improved since the beginning and the content it displays is more precise and useful than at the beginning of the feature in 2015.
If you encounter any issue or want to provide feedback, feel free to use [[Phab:T191831|this Phabricator ticket]]. Thanks!
[[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 30 nëntor 2020 15:39 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lea_Lacroix_(WMDE)/wikis&oldid=20728482 -->
== 2020 Coolest Tool Award Ceremony on December 11th ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hello all,
The ceremony of the 2020 [[m:Coolest_Tool_Award|Wikimedia Coolest Tool Award]] will take place virtually on Friday, December 11th, at 17:00 GMT. This award is highlighting tools that have been nominated by contributors to the Wikimedia projects, and the ceremony will be a nice moment to show appreciation to the tools developers and maybe discover new tools!
You will find more information [[m:Coolest_Tool_Award|here]] about the livestream and the discussions channels. Thanks for your attention, [[:d:User:Lea Lacroix (WMDE)|Lea Lacroix (WMDE)]] 7 dhjetor 2020 11:55 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Lea Lacroix (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20734978 -->
== Flagged Revisions discussion at Meta ==
First of all, sorry for the English. There is currently a discussion about a proposal for flagged revisions for this language version of Wikipedia at [[:meta:Requests for comment/Flagged revisions should display latest versions|Flagged revisions should display latest versions]]. All community members from this wiki are welcome to join. [[Përdoruesi:Voltairacus|Voltairacus]] ([[Përdoruesi diskutim:Voltairacus|diskutimet]]) 9 dhjetor 2020 09:30 (CET)
== Community Wishlist Survey 2021 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|thumb|48px]]
'''We invite all registered users to vote on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|2021 Community Wishlist Survey]]. You can vote from now until {{#time:j xg|2020-12-21|en}} for as many different wishes as you want.'''
In the Survey, wishes for new and improved tools for experienced editors are collected. After the voting, we will do our best to grant your wishes. We will start with the most popular ones.
We, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]], are one of the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]] teams. We create and improve editing and wiki moderation tools. What we work on is decided based on results of the Community Wishlist Survey. Once a year, you can submit wishes. After two weeks, you can vote on the ones that you're most interested in. Next, we choose wishes from the survey to work on. Some of the wishes may be granted by volunteer developers or other teams.
'''[[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Tracking|You can view and vote all proposals here.]]'''
We are waiting for your votes. Thank you!
</div>
[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]]
15 dhjetor 2020 01:52 (CET)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/1&oldid=20689939 -->
== Emërimi i artikujve të personave që nuk kanë emra shqiptarë ==
Më rra në sy ky artikull i [[Karl Gustav Jung|Karl Gustav Jungut]] dhe pashë se emri i tij është ngatërruar me emrin e nipit të tij që shkruhet "Carl Gustav Jung", d.m.th '''Karl''' Gustav Jungu është gjyshi i '''Carl''' Gustav Jungut. Prandaj po mendoja se duhet të vendosni një rregull për emërtimin e artikujve të tillë. A duhet ti shkruajmë emrat në formën origjinale (p.sh Sigmund Freud) apo ti përkthejmë në shqip (p.sh Sigmund Frojd)? Shpresoj të jem shprehur qartë! :) – Zamxr
:{{ping|Zamxr}} emrat e huaj në Wikipedian shqip shkruhen në gjuhën origjinale, përveç se në disa raste të veçanta të treguara [[Wikipedia:Titujt e artikujve|këtu]]. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 janar 2021 22:41 (CET)
:{{ping|Olsi}} Faleminderit për përgjigjen e shpejtë! Nuk kisha vënë re se ekzistonte një artikull instruksional i tillë, më fal për pakujdesinë! --
== Përkthimi i termave teknikë që nuk ekzistojnë në gjuhën shqipe ==
Përshëndetje, jam duke përkthyer artikullin e tramvajeve nga versioni Anglez i Uikipedia-s, por kam hasur në një problem: ka shumë terma të cilët nuk kanë përkthime 1:1 në shqip. Kjo është për shkak se në trojet shqiptare nuk kemi sistem të tillë transporti. Alternativa e vetme është përshkrimi me disa fjalë i këtyre objekteve/koncepteve, por kjo e bën artikullin të tingëllojë shumë të panatyrshëm, sidomos kur flitet për të njëjtën gjë disa herë. E vetmja mundësi tjetër që po më vjen në mend është shpikja e fjalëve të reja, por s'besoj se do të pranohej (+ kjo është punë e Akademisë kompetente, jo e ndonjë personi të panjohur në internet). Çka duhet të bëj në këtë rast? Po ashtu, kam edhe një pyetje: A është e mundur që të mbaj emrat origjinalë të organizatave dhe personave? Më duket pak i panevojshëm shkrimi fonetik i *çdo* fjale të huaj. --[[Përdoruesi:KushËshtëAi|KushËshtëAi]] ([[Përdoruesi diskutim:KushËshtëAi|diskutimet]]) 30 dhjetor 2020 18:25 (CET)
:{{ping|KushËshtëAi}} me të vertetë është një problem i madh mungesa e disa fjalëve në gjuhën shqipe. Megjithatë unë të sugjeroj që në fillim t'i përshkruash objektet/konceptet me disa fjalë dhe të vendosësh në kllapa ose një fjalë të përafërt në shqip, ose nëse nuk është e mundur, një fjalë të huaj, të cilën mund ta përdorësh më pas më poshtë në artikull, por gjithnjë duke e shkruar me shkrim të pjerrët. Shpikja e fjalëve të reja është ide e mirë, por nëse këto fjalë nuk kuptohen nga ata që kuptojnë shqip, atëherë s'kanë ndonjë vlerë. Sa i përket shkrimit të emrave të personave apo organizatave, në Wikipedian shqip ata shkruhen në gjuhën e tyre origjinale, përveç rasteve kur këta emra përmbajnë shkronja jolatine. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 janar 2021 22:49 (CET)
== Përditësim i modulit përgjegjës për referimet (CS1) ==
Pas datës 10 janar 2021, do të ketë ndryshime në modulin CS1. Procesi i përditësimit mund të zgjasë për ca ditë dhe do të shoqërohet me probleme në lidhje me afishimin e referimeve te artikujt. Kjo gjë është normale dhe çdo gjë do të kthehet siç ishte pasi ndryshimi të ketë përfunduar. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 janar 2021 12:28 (CET)
:Lajmëroj se megjithëse përditësimi nuk ka përfunduar ende plotësisht nga pikëpamja teknike, problemet me artikujt duhet të jenë rregulluar tashmë. Kështu që çdo problem me referimet që mund të hasni pas kësaj dite, raportojeni këtu ose te faqja ime e diskutimeve. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 janar 2021 13:00 (CET)
::{{U bë}} - Përditësimi përfundoi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 janar 2021 02:10 (CET)
== Unë redaktoj Wikipedia-n 2021 ==
Përshëndetje të gjithëve!
Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe sapo ka filluar fushatën online “Unë Redaktoj Wikipedia-n” me synim redaktimin e përmirësimin e artikujve me tema të ndyshme.
Fushata ka për qëllim të përfshijë sa më shumë pjesëmarrës qofshin edhe fillestarë. Prandaj, ju lutemi, ndajeni këtë njoftim me të tjerët që të rrisim komunitetin shqipfolës të Wikipedia-s pikërisht në këto rrethana në të cilën po kalojmë më shumë kohë online. Fushata do të jetë e hapur gjatë periudhës 22 janar - 21 shkurt 2021. Rregulla për pjesëmarrje i gjeni në faqen [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Un%C3%AB_Redaktoj_Wikipedia-n_2021 / Unë redaktoj Wikipedia-n 2021]
Redaktim të mbarë!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 janar 2021 11:21 (CET)
== Stampa botërore ==
Përshëndetje!
Prej vitesh në komunitetin mbarëbotëror të Wikimedias diskutohet mundësia e stampave apo dhe moduleve botërore. Një gjë e tillë do të bënte të mundur pasjen e vetëm 1 stampe ose moduli për stampë dhe përshtatjen e saj në gjuhë të ndryshme sipas kërkesave pa pasur nevojë të përditësohen të gjitha një nga një sa herë njëra prej tyre (zakonisht ato në EnWiki) ndryshohet. Kjo do të kursente jashtmase punë në nivel teknik sidomos për stampat apo modulet që kërkojnë përditësim të vazhduar pasi mirëmbajtja e tyre do të bëhej vetëm 1 herë për tërë projektet wiki në të tëra gjuhët. Këtë vit po mundohemi t'i afrohemi këtij realiteti kështu që do të donim një diskutim praktik:
* Çfarë mendoni për diçka të tillë?
* Cilat do të ishin përfitimet e një projekti të tillë?
* Cilat do të ishin anët negative?
* Çfarë idesh konkrete keni në lidhje me këtë projekt?
* A jeni dakord me kërkesën ndaj fondacionit për të rezervuar fonde për një projekt të tillë në planin e buxhetit të këtij viti?
Mirëpriten sa më shumë ide e diskutime. Për më shumë, shikoni këtu: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Gathering_support_from_local_projects_for_global_templates], [https://meta.wikimedia.org/wiki/Community_Wishlist_Survey_2015/Templates#Central_Global_Repository_for_Templates,_Lua_modules,_and_Gadgets], [https://www.mediawiki.org/wiki/Global_templates] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 janar 2021 01:36 (CET)
== Moving Wikimania 2021 to a Virtual Event ==
<div class="mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Wikimania_logo_with_text_2.svg|right|alt=Wikimania's logo.|75px]]
''{{int:Hello}}. Apologies if you are not reading this message in your native language. {{Int:Please-translate}}. {{Int:Feedback-thanks-title}}''
[[:m:Wikimania 2021|Wikimania will be a virtual event this year]], and hosted by a wide group of community members. Whenever the next in-person large gathering is possible again, [[:m:ESEAP Hub|the ESEAP Core Organizing Team]] will be in charge of it. Stay tuned for more information about how ''you'' can get involved in the planning
process and other aspects of the event. [https://lists.wikimedia.org/pipermail/wikimedia-l/2021-January/096141.html Please read the longer version of this announcement on wikimedia-l].
''ESEAP Core Organizing Team, Wikimania Steering Committee, Wikimedia Foundation Events Team'', 27 janar 2021 16:16 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Elitre_(WMF)/Wikimania21&oldid=21014617 -->
== Project Grant Open Call ==
This is the announcement for the [[m:Grants:Project|Project Grants program]] open call that started on January 11, with the submission deadline of February 10, 2021.<br> This first open call will be focussed on Community Organizing proposals. A second open call focused on research and software proposals is scheduled from February 15 with a submission deadline of March 16, 2021.<br>
For the Round 1 open call, we invite you to propose grant applications that fall under community development and organizing (offline and online) categories. Project Grant funds are available to support individuals, groups, and organizations to implement new experiments and proven ideas, from organizing a better process on your wiki, coordinating a campaign or editathon series to providing other support for community building. We offer the following resources to help you plan your project and complete a grant proposal:<br>
* Weekly proposals clinics via Zoom during the Open Call. Join us for [[m:Grants:Project|#Upcoming_Proposal_Clinics|real-time discussions]] with Program Officers and select thematic experts and get live feedback about your Project Grants proposal. We’ll answer questions and help you make your proposal better. We also offer these support pages to help you build your proposal:
* [[m:Grants:Project/Tutorial|Video tutorials]] for writing a strong application<br>
* General [[m:Grants:Project/Plan|planning page]] for Project Grants <br>
* [[m:Grants:Project/Learn|Program guidelines and criteria]]<br>
Program officers are also available to offer individualized proposal support upon request. Contact us if you would like feedback or more information.<br>
We are excited to see your grant ideas that will support our community and make an impact on the future of Wikimedia projects. Put your idea into motion, and [[m:Grants:Project/Apply|submit your proposal]] by February 10, 2021!<br>
Please feel free to get in touch with questions about getting started with your grant application, or about serving on the Project Grants Committee. Contact us at projectgrants{{at}}wikimedia.org. Please help us translate this message to your local language. [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 janar 2021 09:01 (CET)
<!-- Message sent by User:RSharma (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=20808431 -->
== New Wikipedia Library Collections Available Now (February 2021) ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] is announcing new free, full-access, accounts to reliable sources as part of our [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ research access program]. You can sign up to access research materials on the [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ Library Card platform]:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/103/ Taxmann]''' – Taxation and law database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/104/ PNAS]''' – Official journal of the National Academy of Sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/57/ EBSCO]''' – New Arabic and Spanish language databases added
We have a wide array of [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/ other collections available], and a significant number now no longer require individual applications to access! Read more in our [https://diff.wikimedia.org/2020/06/24/simplifying-your-research-needs-the-wikipedia-library-launches-new-technical-improvements-and-partnerships/ blog post].
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects!
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
--1 shkurt 2021 13:57 (CET)
== Wiki Loves Folklore 2021 ==
Përshëndetje të gjithëve!
[https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju njofton rreth konkursit “Wiki Loves Folklore 2021” me synim mbledhjen e fotografive dhe muzikës që paraqesin bukuritë dhe pasurinë folkorike të Kosovës dhe Shqipërisë.
Është hera e parë që ne po marrim pjesë në këtë konkurs me interes të madh në botë.
Ju lutemi, ndajeni këtë njoftim me të tjerët që të kemi sa më shumë pjesëmarrës dhe të tregojmë pasurinë dhe vlerat tona folklorike. Konkursi do të qendrojë i hapur për periudhën 1 shkurt - 28 shkurt 2021. Për më tepër informacion, shkoni në faqen: https://w.wiki/xWB
Shkrepje të mbarë!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 shkurt 2021 14:00 (CET)
== Kandidaturë për Kujdestar (''Steward'') ==
Përshëndetje! :)
Doja t'ju lajmëroja se kam hedhur kandidaturën për Kujdestar në zgjedhjet e këtij viti që do të nisin me datë 5 shkurt. [[meta:Stewards/Elections 2021|Këtu]] mund të shihni të gjitha kandidaturat aktuale dhe nëse shtypni te emri im, mund të shihni prezantimin tim dhe mund të më bëni pyetje të ndryshme në lidhje me të e pikëpamjet e mia. Po e njejta procedurë ndiqet për kandidatët e tjerë. Do të isha shumë i lumtur t'ju përgjigjesha pyetjeve tuaja atje nëse keni duke qenë se komunitetet shqiptare zakonisht mungojnë në ndërmarrje të tilla.
Nëse nuk e dini cili është roli i një Kujdestari, mund të shikoni [[meta:Stewards|këtu]].
Një lajmërim i dytë (besoj se përmbyllës) do të bëhet sërish me fillimin e votimeve. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 janar 2021 16:34 (CET)
::Shumë suksese dhe faleminderit për kontributin :) --[[Përdoruesi:Margott|Margott]] ([[Përdoruesi diskutim:Margott|diskutimet]]) 4 shkurt 2021 13:58 (CET)
::: '''Votimi ka nisur.''' [[meta:Stewards/Elections_2021/Votes/Klein_Mu%C3%A7i|Këtu]] mund të votoni për mua dhe të ndiqni në kohë të drejtpërdrejtë të gjitha diskutimet në lidhje me votimin tim. Duke ndryshuar emrin te adresa, mund të shikoni dhe faqet e kandidatëve të tjerë. Përpara se të votoni, ju lutem të provoni veten nëse përmbushni kushtet për të votuar duke vendosur emrin tuaj të përdoruesit [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/55 këtu]. Votat, sido qofshin e për këdo qofshin, është mirë të shoqërohen me një koment argumentues. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 shkurt 2021 17:08 (CET)
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje!
[https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju njofton në lidhje me rubrikën e “Bashkëpunimit të javës”. Meqë jemi në valën e konkursit të ‘Wiki Loves Folklore 2021”, tema e bashkëpunimit të javës është rreth folklorit shqiptar.
Ndajeni këtë lajm kaq të bukur me miqtë tuaj, ku të gjithë ne të shtojmë informacione për folklorin kaq të shtrenjtë të kulturës sonë. Më tepër informacion i gjeni në [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs Wikipedia:Bashkëpunimi i javës]
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 shkurt 2021 15:08 (CET)
== Wiki Loves Folklore 2021 is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2021|Wiki Loves Folklore 2021]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the 1st till the 28th of February.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2021 submitting] them in this commons contest.
Please support us in translating the [[:c:Commons: Wiki Loves Folklore 2021|project page]] and a [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:Translate?group=Centralnotice-tgroup-wikiloveslove2020&language=en&filter=%21translated&action=translate|one-line banner message] to help us spread the word in your native language.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 6 shkurt 2021 14:25 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wll&oldid=21073884 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje!
Për këtë javë, në rubrikën e “Bashkëpunimit të javës" [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] vazhdon me një tjetër temë aktuale, që është ajo e virusit korona. Kureshtja e njerëzve është aq e madhe për të mësuar akoma dhe më shumë rreth këtij virusi.
Ju lutem, kalojani edhe të tjerëve këtë informacion në mënyrë që të ndihmojmë njëri-tjetrin të informohemi vetëm me një klik në Wikipedia.
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]!
Punë të mbarë!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 shkurt 2021 16:11 (CET)
== Feminism & Folklore 1 February - 31 March ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
Greetings!
You are invited to participate in '''[[m:Feminism and Folklore 2021|Feminism and Folklore]] writing contest'''. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women's biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia. folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, etc.
You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles centered on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch-hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of [[:m:Feminism and Folklore 2021/List of Articles|suggested articles here]].
You can also support us in translating the [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]] and help us spread the word in your native language.
Learn more about the contest and prizes from our [[m:Feminism and Folklore 2021|project page]]. Thank you.
Feminism and Folklore team,
[[m:User:Joy Agyepong|Joy Agyepong]] ([[m:User talk:Joy Agyepong|talk]]) 16 shkurt 2021 03:40 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=20421065 -->
== Proposal: Set two-letter project shortcuts as alias to project namespace globally ==
<div lang="en" dir="ltr">
{{int:please-translate}}
Hello everyone,
I apologize for posting in English. I would like to inform everyone that I created a new global request for comment (GRFC) at Meta Wiki, which may affect your project: [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].
In this GRFC, I propose that two-project shortcuts for project names will become a default alias for the project namespace. For instance, on all Wikipedias, WP will be an alias to the Wikipedia: namespace (and similar for other projects). Full list is available in the GRFC.
This is already the case for Wikivoyages, and many individual projects asked for this alias to be implemented. I believe this makes it easier to access the materials in the project namespace, as well as creating shortcuts like {{mono|WP:NPOV}}, as well as helps new projects to use this feature, without having to figure out how to request site configuration changes first.
As far as I can see, {{SITENAME}} currently does not have such an alias set. This means that such an alias will be set for you, if the GRFC is accepted by the global community.
I would like to ask all community members to participate in the request for comment at Meta-Wiki, see [[:m:Requests for comment/Set short project namespace aliases by default globally]].
Please feel free to [[:m:User talk:Martin Urbanec|ask me]] if you have any questions about this proposal.
Best regards,<br />
--[[:m:User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[:m:User talk:Martin Urbanec|talk]]) 18 shkurt 2021 15:12 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/MassMessage&oldid=21125035 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Pavarësia e Kosovës përbën një rëndësi historike dhe sakrificë e popullit shqiptar të Kosovës për pavarësi e liri. Prandaj, [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ka nderin t’ju ftojë të shtoni, përmirësoni dhe strukturoni artikujt me tema rreth Kosovës në rubrikën “Bashkëpunimi i javës”. Ju lutemi, shpërndajeni me të tjerët këtë informacion në mënyrë që të festojmë së bashku në Wikipedia. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Pjesëmarrësit më aktivë do të marrin dhurata simbolike.
Punë të mbarë!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 shkurt 2021 12:44 (CET)
== Kandidaturë për AM ==
Përshëndetje. Kam rishkruar artikullin [[Pal Kastrioti]] dhe e kam emëruar atë për statusin "Artikull i Mirë". Nuk e di se cila është procedura, por askush nuk e ka shqyrtuar ende. Kjo është faqja e kandidaturës: [[Wikipedia:Artikuj të mirë/Kandidatura/Pal_Kastrioti]] për ata/o që kanë mundësi ta lexojnë. Faleminderit.--[[Përdoruesi:Maleschreiber|Maleschreiber]] ([[Përdoruesi diskutim:Maleschreiber|diskutimet]]) 22 shkurt 2021 18:24 (CET)
== IMPORTANT: Admin activity review ==
Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]].
We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years):
#Armend (administrator)
#Puntori (bureaucrat, administrator)
These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards.
However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, --[[Përdoruesi:علاء|علاء]] ([[Përdoruesi diskutim:علاء|diskutimet]]) 7 shkurt 2021 19:55 (CET)
{{User|Puntori}}
*Kontrolluesit e nivelit të lartë në Wikipedia më kanë kontaktuar dhe njohtuar se për shkak të angazhimit tim të pakët në Wikipedia shqip duhet të paraqitem këtu për të miratuar ose ç'miratuar mbajtjen e privilegjeve të mia si Administrues dhe Burokrat në Wikipedia shqip. Unë, për kundër pasivitetit në të shkruar dhe redaktuar kam qenë aktiv në të ndihmuar të redaktuesve dhe vizitorëve të Wikipedia shqip përmes kontakteve private. Unë mendoj se është mirë të jenë privilegjet e lidhura për përdoruesin "puntori". Sidoqoftë është vota juaj e cila vendos. Përshëndetje Puntori (diskutimet) 9 shkurt 2021 11:44 (CET)
{{re|Puntori}} nuk mendoj se eshte vedi i duhur per ta diskutuar ket ceshtje. Per momentin i keni privilegjet, dhe nese vazhdoni te jeni aktiv dhe te beni veprime administrative, besoj se nuk do ju hiqen privilegjet. Nuk eshte votuar per heqje privilegjesh, prandaj as nuk duhet te votohet per shtim te tyre. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 11:50 (CET)
: Unë jam kontaktuar nga ana e një "steward" për këtë çështje dhe duhet të e lajmëroj komunitetin këtu dhe nëse ka reagime atëherë është në rregull. Sidoqoftë, komuniteti në sq.Wikipedia duhet njoftuar. Nëse në ndërkohë rregullat e diskutimit në sq.wikipedia kanë ndryshuar dhe unë kam ngatërruar faqen, atëherë e bart këtë diskutim në vendin e duhur. Përshëndetje [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 12:37 (CET)
:: {{@|Puntori}} përshëndetje! :) E zhvendosa diskutimin në hapësirën e duhur. Të lutem, që të jemi korrekt me proceduren, vendos në hapësirën ''Reagimi i kandidatit të propozuar'' një reagim formal ku thua se e pranon kandidimin. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 15:02 (CET)
:::{{@|Klein Muçi}} mendoj se diskutimi ishte ne hapësirën e duhur, pasi Puntori nuk po kandidon për admin, pasi është admin për momentin. Diskutimi duhet të bëhet nëse Puntori do të mbetet admin apo do t'i hiqen privilegjet. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:25 (CET)
::::{{@|Olsi}} problemi është që heqja e privilegjeve nuk është konceptuar të përdoret në këtë mënyrë, arsyeja pse është e vetmja hapësirë që nuk ka 2 nëndarjet "kandidaturë vetjake" dhe "propozim nga të tjerët". Ajo është menduar të shfrytëzohet vetëm nga të tjerë që kërkojnë t'u heqin privilegjet administratorëve në fuqi, jo për administratorët që kërkojnë diçka të tillë për veten. Diçka të tillë e ka prekur tërthorazi dhe Liridoni më sipër, megjithëse në kuptim tjetër. Nëse një administrator kërkon t'i heqin privilegjet, sipas rregullave në fuqi, ai thjesht heq dorë dhe kjo pranohet, ne si komunitet s'kemi të drejtën e votës. Prandaj e vetmja mënyrë ishte për ta shpallur si rikandidim nëse duam ta procedojmë këtu si kërkesë. Mirë do të ishte që si rast i veçantë që është, diskutimi të bëhej në Kuvend nëse nuk na pëlqen forma e mësipërme.
::::Gjithsesi, dhe sikur të donim të mbetej te ajo hapësirë, përsëri duhej zhvendosur për ta nxjerrë në nënfaqe më vete, jo direkt te faqja kryesore, se përndryshe prishet infrastruktura teknike e arkivimit. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:36 (CET)
:::::Po vë re që diskutimi po u zhvilloka në Kuvend dhe për një përdorues tjetër. Po e zhvendos të tërin atje më mirë se siç po themi të gjithë, rasti është tepër i veçantë për faqen në fjalë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 16:57 (CET)
''Diskutimi i mësipërm është zhvendosur nga [[Wikipedia:Administrata|Administrata]]. Ju lutemi, vazhdojeni këtu.'' - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2021 17:01 (CET)
:::Mendoj se duhet të mbetët. --[[User:Planeti|'''<span style="color:#000099"><big>P</big></span>'''<span style="color:#0000aa"><small>'''L'''</small></span><span style="color:#0000bb"><small>'''A'''</small></span><span style="color:#0000cc"><small>'''N'''</small></span><span style="color:#0000dd"><small>'''E'''</small></span><span style="color:#0000ee"><small>'''T'''</small></span><span style="color:#0000ff"><small>'''I'''</small></span>]] <sup>[[User_talk:Planeti|'''D'''<small><small>'''ISKUTO'''</small></small>]]</sup> 9 shkurt 2021 23:07 (CET)
:Unë nuk kam kërkuar heqjen e privilegjeve, por unë jam paralajmëruar se nëse nuk reagohet do të hiqen. Dhe për këtë çështje duhet shprehur qëndrimin vepruesit në sq.Wikipedia. Me qëndrim në këtë rast kuptoj edhe votimin sipas njoftimit që më është bërë. Andaj edhe votimi tek Administrata ishte veprim i duhur mendoj. Përshëndetje. [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 11 shkurt 2021 13:42 (CET)
::Unë mendoj se në përgjithësi kufiri kohor është i mirëmenduar. Nëse dikush rri pa kryer asnjë veprim me privilegjet e tij për 2 vjet duhet t'i hiqen automatikisht. Në rastin konkret, Puntori po kërkon t'i lihen dhe nëse vazhdon me kontributet, le t'i lihen. Njëlloj dhe në raste të tjera kur dikush mund të kërkojë si ai (për shembull, nëse Armendi kërkon te ky diskutim). Por në përgjithësi besoj se biem të gjithë dakord që është ide e mirë që t'i hiqen automatikisht privilegjet llogarive që kanë më shumë se 2 vjet pa i përdorur të paktën 1 herë këto privilegje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 shkurt 2021 10:15 (CET)
== WikiGap 2021 ==
Në Ditën Ndërkombëtare së Gruas, 8 mars, së bashku me mbështetjen e ambasadës suedeze në Shqipëri, organizojmë eventin WikiGap 2021. Bashkohuni me ne për të shkruar rreth grave aktiviste dhe mbështetëse shqiptare dhe suedeze të të drejtave të grave. Thuajini edhe shokëve e shoqeve! Për më shumë informacion, lexoni këtu.
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 mars 2021 16:17 (CET)
== Wikifunctions logo contest ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="sq" dir="ltr">
{{Int:Hello}}. Ju lutemi ndihmoni për të zgjedhur një koncept dizenjimi për logon e Wikifunctions të reja wiki. Votimi fillon sot dhe do të jetë i hapur për 2 javë. Nëse dëshironi të merrni pjesë, atëherë '''[[m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia/Wikifunctions logo concept/Vote|ju lutem mësoni më shumë dhe votoni tani]]''' në Meta-Wiki. {{Int:Feedback-thanks-title}} --[[m:User:Quiddity (WMF)|Quiddity (WMF)]]</div> 2 mars 2021 02:47 (CET)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21087740 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Marsi shënon një muaj tepër të veçantë me festat e 7 & 8 Marsit. [http://Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ka nderin t’ju ftojë të shtoni, përmirësoni dhe strukturoni artikujt për Ditën e Mësuesit, 7 Mars, në rubrikën “Bashkëpunimi i javës”.
Ju lutemi, shpërndajeni me të tjerët këtë informacion për të festuar së bashku në Wikipedia.
Artikujt i gjeni [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 mars 2021 09:18 (CET)
== Vala e IP-ve e shfaqur me 5 mars ==
Pershendetje te nderuar vullnetare, me dhe pa grada hierarkike. Pasi ne faqet e diskutimeve te artikujve ku jane bere disa edit-warring keto dite nuk u shfaq ndonjeri nga perdoruesit e administrates, po i rreshtoj ketu IP-te qe kam verejtur se rikthejne nje fryme konflikti dhe permbysjeje te vlerave enciklopedike.
IP-te 185.248.102.118, 37.161.7.128, 51.159.148.219, 79.19.126.6 dhe Përdoruesi:Pjeter 1991, po t'u verehet veprimtaria dhe perçartja, do te mund te dilet ne perfundimin se ka gjasa te jene i njejti perdorues problematik. [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Ardian_Vehbiu&action=history Ketu mund te shihet si jane konseguente ndaj njeri-tjetrit si IP], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Qendrimi15&action=history ketu nje tjeter vazhde perqalljeje per konfirmime], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Stalinit_(Kas%C3%ABm_Trebeshina)&action=history si dhe permes ketij historiku te artikullit dhe mbrojtjes se nje permbajtjeje qe nuk gezon ndonjefare shquarsie, kuptojme qartazi se me cilin perdorues te bllokuar kemi te bejme], [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Ikranjani&oldid=prev&diff=2198494 i cili edhe humorin e ka po aq te skaduar sa sapuni i Rrogozhines].--[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 8 mars 2021 17:33 (CET)
:Dokrra hini, fletërrufe e turpshme me teori konspirative nga një person me redaktime të kuqe, ndërsa unë jam me redaktime të jeshilta. Me sa duket ke probleme me shumë individë të ndryshëm dhe po na fut të gjithëve me një grup armiqësor. Problemet filluan kur doja të shtoja referencën Anton Berisha (2021) në artikullin Meshari meqenëse ishte i shkruar sipas propagandës antifetare komuniste që mëton të ulë vlerat e çdo gjë fetare, ndërsa doja të tregoja për studimet e reja të cilat vënë në pah vlerat letrare të librit, por më bllokoi Ikranjani duke nxitur diskutime të kotë, pastaj më zhbëri disa herë me IP. Në diskutime hodhi gurin pastaj u fsheh dhe nuk u përgjigj më. I thirri ca persona tjerë që të më rrahin dhe të ndalojnë shtimin e referencave të reja që bien ndesh me mendimet e tij. Pasi hodha një sy redaktimeve të tij pashë një tendencë të qartë pro-komuniste, heqjen tinëzare të paragrafëve për denoncimet e Fatos Lubonjës ndaj të jatit. Kur i shtova paragrafët mbi denoncimet, më zhbëri.
:Kjo nuk është e vetmja, tendencën e qartë për t'i bërë Whitewash biografitë e komunistëve dhe për t'i paraqitur ata si disidentë nuk ndalet me Lubonjën por edhe të komunistë tjerë si Kasëm Trebeshina dhe Rexhep Qosja [https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi:Ikranjani/Kas%C3%ABm_Trebeshina ] dhe për çudi në shumë nga këta artikuj ka pasur grindje më parë kurse Ikranjani në shkurt i ka kthyer versionet e vjetra aty ku nëse shikon historikun sheh grindje mes redaktorëve të ndryshëm. Por duket sikur problemet nuk i ka me mua por edhe me persona tjerë si dhe me Pjetrin1991 të cilin e këshillova të tregonte qetësi {{@|Olsi}}{{@|Klein Muçi}} A lejohet redaktimi në Wikipedia për të gjithë apo vetëm për Ikranjanin? Duket se kjo enciklopedi është bërë si Kalabria ku asgjë nuk bëhet pa lejen e mafias në këtë rast Ikranjanit. Ikranjani po përdor IP të ndryshme [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/2003:E6:2F01:AA00:7D8C:A189:EB40:9850 ] për të bërë luftëra redaktimesh, pataj redaktimet e IP të tij i shqyrton me account Ikranjani.----[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 8 mars 2021 12:03 (CET)
:Djema shihni një koinçidencë interesante. [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Kas%C3%ABm_Trebeshina&diff=1917985&oldid=1880936 Në dhjetor 2018] [[Përdoruesi:GrepfrutAroma]] ka bërë të njëjtën kërkesë për zhbllokimin e artikullit [[Kasëm Trebeshina]] sikur [[Përdoruesi:Ikranjani]] në [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Kas%C3%ABm_Trebeshina&diff=2185873&oldid=2141873 vitin 2021], madje ky i fundit e ka krijuar një version të personalizuar duke e larë nga krimet e komunizmit, siç veproi dhe me Lubonjën. Linku më lart. Problemet me këtë përdorues po vazhdojnë: Përdorues të tjerë po ankohen që Ikranjani po abuzon me privilegjet e tij--[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 8 mars 2021 18:01 (CET)
== [upcoming deployment] Growth team features ==
Hello! Sorry to use English. {{Int:please-translate}}.
I'm [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]]. I work as a community relations specialist for the Wikimedia Foundation. I'm here to share a message from the [[mw:Growth|Growth team]].
As you may already know, the Growth team's goal is to create features that would help newcomers. Our goal is to help newcomers when they edit for the first time and also to increase the retention of new editors. [[mw:Growth#deploymentstable|Several wikis already have these features]] since a long time now. Working with these wikis, [[mw:NEWTEA|the Growth team found evidence of the efficiency of these new features]].
These features will be available for all new accounts on your Wikipedia '''starting on March 24'''. This way your Wikipedia will offer more options for newcomers to make good first edits and become community members.
=== Which features? ===
[[File:Screenshot_of_newcomer_homepage_on_Czech_Wikipedia_2020-03-25.png|thumb|The newcomer homepage (displayed using Czech language)]]
We have [[mw:Growth/Feature summary|created several features]] to help them, and also to help community members who help them :
* [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer homepage|'''Newcomer homepage''']]: a new [[Special:Homepage|special page]], the best place for a newcomer to get started. It includes:
** [[mw:Growth/Feature summary#Newcomer tasks|'''Newcomer tasks''']]: a feed of task suggestions that help newcomers learn to edit. Newcomers have been making [[mw:NEWTEA|productive edits]] through this feed! [[mw:Help:Growth/Tools/Suggested edits|Know more about this tool]].
** [optional] '''Mentorship module''': each newcomers has a direct link to an experienced user (see below). This way, they can ask questions about editing Wikipedia, less the need to find where to ask for assistance.
** '''Impact module''': the user sees how many pages views articles they edit received. Have a look at [[Special:Impact]] for yours!
* [[mw:Growth/Feature summary#Help panel|'''Help panel''']]: a platform to provide resources to newcomers while they are editing. If they do some suggested tasks, they are guided step-by-step on the process of editing.
* '''[https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:WelcomeSurvey?_group=exp2_target_specialpage Welcome Survey]''': communities can know why newcomers create an account on Wikipedia.
The features available right now in your preferences ([[Special:Preferences#mw-prefsection-personal-homepage|here]] and [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing|there]]) so that you can try them. ''They are'' not ''yet visible to newcomers''.
=== How to help? ===
First, we need help to '''translate the features'''. At the moment, most of the messages newcomers will see on your Wikipedia are in English, some of them have been translated using machine translation. Please help '''[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=sq&filter=&action=translate translate the interface]''' (done on [[translatewiki.net]]. It needs a specific account).
Also, I need your help checking on the configuration the team setups as default. '''Please try the features''' and let us know if something questions you.
Newcomers tasks are based on templates to suggest edits to newcomers. You can check the templates used on [[MediaWiki:NewcomerTasks.json]]. You can also change the templates and the help links defined there. Several templates can be added for the same task.
It you are familiar with Phabricator, '''[[phab:T275550|here is the ticket]]''' with all the information we used for the deployment. Please have a look at it. You can suggest changes by replying to this message.
If you wish to, you can create a list of mentors. This will activate the optional Mentorship module. Please [[mw:Growth/Communities/How to introduce yourself as a mentor|format the list following the guidance]]. You need at least one mentor for each 500 new accounts created monthly on your wiki (3 mentors minimum). Are you hesitant to become a mentor? Please check [[mw:Growth/Communities/How to interact with newcomers|the resources we have written]] based on other mentors' experiences.
Let me know if you have any question about this deployment. Of course, please move or share this message if needed.
{{int:thank-you}} [[Përdoruesi:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:Trizek (WMF)|diskutimet]]) 8 mars 2021 15:07 (CET)
== Bashkëpunimi i javës ==
Në javët në vazhdim rubrika e “Bashkëpunimi i javës” paraqet një interes të vecantë për t’u vizituar, sepse ju mund të rishikoni dhe strukturoni artikuj rreth dy temave: Dita e Sulltan Novruzit dhe Kafshët e egra që ne vizitojmë në kopsht zoologjik. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju fton ta shpërndani këtë informacion edhe te të tjerët.
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 22 mars 2021 09:55 (CET)
== Shkrojna W ==
Përshëndetje, një temë e tillë ishte hapur edhe vite më parë me të njëjtin titull "Shkronja W" (shih Kuvendi arkiva 01) dhe ishte lënë pa vendim sepse nuk dihej çfarë mendonin të tjerët... Me sa kam vërejt në enciklopedinë wiki shqip ka shumë shumë shkelje të rregullit "§ 5. Përdorimi i gjuhëve të huaja nuk është i lejuar" të faqes "Rregullat Kryesore". Gjithashtu barbarizmi i gjuhës shqipe është në kulm (shi faqen "Wikipedia:Udhëzime mbi babarizmat në gjuhën shqipe"), sa të vjen keq, duhet gjithë ajo punë për të korrigjuar të gjitha. P.sh. faqja "James Bond" duhet të ishte "Xheims Bond" dhe përcjellësja "James Bond" që ata që e kanë të vështirë të shkruajnë shqip (ose të përkthejnë tingujt e huaj në alfabetin shqip, ose e kanë lexuar diku në gjuhë të huaj dhe nuk dinë si tingëllohet) ta gjejnë atë që kërkojnë gjithsesi. Po ajo që besoj i vë vulën është logoja me shkronjën W, nuk duhet të ishte "Wikipedia" por "Uikipedia" (dhe as Vikipedia, pasi W në anglisht prodhon tingullin "u", në gjuhën shqipe të përfaqësuar nga shkronja "u" e alfabetit shqip), siç ishte sugjeruar që në fillim (sërish shih Kuvendi arkiva 01). Kur vet logoja nuk zbaton rregullat e gjuhës shqipe çfarë do presim nga të tjerët në komunitet? E di që ka nja ca wiki të tjera që e lënë W tek logo edhe sepse nuk kanë W në alfabet por janë shumë pak dhe nuk e di a kanë shkelur ndonjë rregull të tyre me një veprim të tillë. Nuk e di si e mendoni se këtu është komunitet i lirë (d.m.th. i lirë por me rregulla) por ose ta heqim atë rregullin e gjuhës shqipe ose ta zbatojmë që nga logoja. E di që do kërkojë pak programim por ia vlen them unë nëse dikush ka privilegjet e duhura dhe kohë... Faleminderit! --[[Përdoruesi:Dritancaro|urban]] ([[Përdoruesi diskutim:Dritancaro|diskutimet]]) 27 mars 2021 11:02 (CET)
== Help ==
Hello - sorry for the English but I don't speak Albanian. I found in this article of yours [[Revani (Nestrami)]] a very interesting story about a place called "Xhumb/a e Shqipes". I understand that it is something Albanian (e Sqipes) but what is Xhumb/a? Thanks in advance. – [[Përdoruesi:Мико|Мико]] ([[Përdoruesi diskutim:Мико|diskutimet]]) 29 mars 2021 13:37 (CEST)
: Hi, "xhumba" is used for smth protruding (coming forward) from a surface, i.e. say you hit the forehead and it starts to swell, now that you can call a xhumbë/a, most used form I have heard is xhungë/a. people were using that word to mean "the hill", as it protrudes from the area around it. So Xhumba e Shqipes means The Hill of Albanian.--[[Përdoruesi:Dritancaro|urban]] ([[Përdoruesi diskutim:Dritancaro|diskutimet]]) 31 mars 2021 06:20 (CEST)
::Thank you very much. :) – [[Përdoruesi:Мико|Мико]] ([[Përdoruesi diskutim:Мико|diskutimet]]) 3 prill 2021 18:07 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Për këtë javë, [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të kontribuoni në dy tema të tjera te rubrika “Bashkëpunimi i javës”. Me rastin e Pashkës katolike, ju mund të përmirësoni e strukturoni artikuj me këtë temë, si edhe të përktheni nga gjuha angleze në shqipe artikuj për lloje të ndryshme kafshësh!
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]!
Shkrim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 prill 2021 08:40 (CEST)
== Universal Code of Conduct – 2021 consultations ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
=== Universal Code of Conduct Phase 2 ===
{{int:please-translate}}
The [[:wmf:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''Universal Code of Conduct (UCoC)''']] provides a universal baseline of acceptable behavior for the entire Wikimedia movement and all its projects. The project is currently in Phase 2, outlining clear enforcement pathways. You can read more about the whole project on its [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|'''project page''']].
==== Drafting Committee: Call for applications ====
The Wikimedia Foundation is recruiting volunteers to join a committee to draft how to make the code enforceable. Volunteers on the committee will commit between 2 and 6 hours per week from late April through July and again in October and November. It is important that the committee be diverse and inclusive, and have a range of experiences, including both experienced users and newcomers, and those who have received or responded to, as well as those who have been falsely accused of harassment.
To apply and learn more about the process, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|Universal Code of Conduct/Drafting committee]].
==== 2021 community consultations: Notice and call for volunteers / translators ====
From 5 April – 5 May 2021 there will be conversations on many Wikimedia projects about how to enforce the UCoC. We are looking for volunteers to translate key material, as well as to help host consultations on their own languages or projects using suggested [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations/Discussion|key questions]]. If you are interested in volunteering for either of these roles, please [[:m:Talk:Universal Code of Conduct/2021 consultations|contact us]] in whatever language you are most comfortable.
To learn more about this work and other conversations taking place, see [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/2021 consultations|Universal Code of Conduct/2021 consultations]].
-- [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] ([[User talk:Xeno (WMF)|talk]]) 6 prill 2021 00:09 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Without_Russian,_Polish_and_translated/6&oldid=21302337 -->
== CEE Spring / Ukrainë ==
Përshëndetje!
Sorry for writing in English, please feel free to translate :)
I see that Albanian Wikipedia does not participate in CEE Spring this year. However, in Ukrainian community we prepared lists that are useful even without CEE Spring:
* [[:m:Wikimedia CEE Spring 2021/Structure/Ukraine/Red#sq Albanian]]: 10 most important articles that are missing (red links) in your Wikipedia. For example, you have no article about [[Ukrainasit]] while 31 CEE wikis already have it.
* [[:m:Wikimedia CEE Spring 2021/Structure/Ukraine/Stubs#sq Albanian]]: 10 most important articles that are stubs (only a few sentences) in your Wikipedia. For example, you have only one sentence about [[Gjeografia e Ukrainës]].
Please help us make this campaign successful, cover the red link gaps and improve the stubs about Ukraine in your wiki! — [[Përdoruesi:NickK|NickK]] ([[Përdoruesi diskutim:NickK|diskutimet]]) 10 prill 2021 23:05 (CEST)
== Line numbering coming soon to all wikis ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Technical_Wishes_–_Line_numbering_-_2010_wikitext_editor.png|thumb|Example]]
From April 15, you can enable line numbering in some wikitext editors - for now in the template namespace, coming to more namespaces soon. This will make it easier to detect line breaks and to refer to a particular line in discussions. These numbers will be shown if you enable the syntax highlighting feature ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror extension]]), which is supported in the [[mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor|2010]] and [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017]] wikitext editors.
More information can be found on [[m:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|this project page]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:talk:WMDE Technical Wishes/Line Numbering|on this talk page]].
</div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 12 prill 2021 17:09 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=21329014 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
[[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton këtë javë të shkruani e të përktheni për një temë të re që është dita e punëtorëve në Shqipëri e Kosovë. Bashkohuni me ne të kontribuoni për këtë dhe kafshët e egra në “Bashkëpunimi i javës”. Përkthim të mbarë!
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 19 prill 2021 17:08 (CEST)
== Does Albanian Wikipedia want to be among the first wikis to get previews for references? ==
''[Sorry, for writing in English. It would be great if you could add a translation.]''
[[File:Page Previews and Reference Previews.png|thumb|Reference Previews and Page Previews next to each other.]]
In the near future, editors and readers can get pop-ups for references in the same style as [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|Page Previews]]: The feature called Reference Previews will soon be deployed to a first group of wikis as a default feature.
Reference Previews show you a reference in a small pop-up when you hover over the reference number in square brackets. This way, you can look up a reference without jumping down to the bottom of the page. [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|More than 1,500 people on sq.wikipedia]] are currently testing Reference Previews as a beta feature. After many months of testing, bug fixing and other improvements, the feature will soon be enabled as a default feature on German, Arabic and Hebrew Wikipedia, probably on May 5.
'''Would Albanian Wikipedia also want to get the feature early?''' We were thinking it would be a good candidate because on Albanian Wikipedia, there is no default gadget for previewing references yet. ([https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-popups&language=ro&filter=&optional=1&action=translate Here’s a link to translatewiki], where the interface of the feature can be translated).
If you want to know more about the feature, please have a look at the [[meta:WMDE_Technical_Wishes/ReferencePreviews|project page]] or write me a message [[meta:User talk:Johanna Strodt (WMDE)|on my talk page]]. We would be very happy to have Albanian Wikipedia on board! -- For the Technical Wishes team at Wikimedia Germany, [[meta:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[meta:User talk:Johanna Strodt (WMDE)|talk]]) 21 prill 2021 11:21 (CEST)
== Suggested Values ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
From April 29, it will be possible to suggest values for parameters in templates. Suggested values can be added to [[mw:Special:MyLanguage/Help:TemplateData|TemplateData]] and will then be shown as a drop-down list in [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide|VisualEditor]]. This allows template users to quickly select an appropriate value. This way, it prevents potential errors and reduces the effort needed to fill the template with values. It will still be possible to fill in values other than the suggested ones.
More information, including the supported parameter types and how to create suggested values: [[mw:Help:TemplateData#suggestedvalues|[1]]] [[m:WMDE_Technical_Wishes/Suggested_values_for_template_parameters|[2]]]. Everyone is invited to test the feature, and to give feedback [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Suggested values for template parameters|on this talk page]].
</div> [[m:User:Timur Vorkul (WMDE)|Timur Vorkul (WMDE)]] 22 prill 2021 16:08 (CEST)
<!-- Message sent by User:Timur Vorkul (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=21361904 -->
== Invitation for Wikipedia Pages Wanting Photos 2021 ==
Hello there,
We are inviting you to participate in '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021|Wikipedia Pages Wanting Photos 2021]]''', a global contest scheduled to run from July through August 2021.
Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.
In its first year (2020), 36 Wikimedia communities in 27 countries joined the campaign. Events relating to the campaign included training organized by at least 18 Wikimedia communities in 14 countries.
The campaign resulted in the addition of media files (photos, audios and videos) to more than 90,000 Wikipedia articles in 272 languages.
Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) offers an ideal task for recruiting and guiding new editors through the steps of adding content to existing pages. Besides individual participation, the WPWP campaign can be used by user groups and chapters to organize editing workshops and edit-a-thons.
The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation at the Wikimedia user group or chapter level (geographically or thematically) or for a language WP. We’d be glad for you to reply to this message, or sign up directly at [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Participating Communities#Wikimedia affiliate communities|WPWP Participating Communities]].
Please feel free to contact [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2021/Organizing Team|Organizing Team]] if you have any query.
Kind regards,<br/>
[[User:Tulsi Bhagat|Tulsi Bhagat]]<br/>
Communication Manager<br/>
Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign<br/>
<small>Message delivered by [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 2 maj 2021 08:24 (CEST)</small>
<!-- Message sent by User:Tulsi Bhagat@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=21414265 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje miq, pas dy javësh të suksesshme në përkthimin e artikujve për kafshët dhe strukturimit të artikujve për të drejtat e punëtorëve, ‘Bashkëpunimi i javës’ vijon përsëri me kafshët e egra, si edhe me një temë jashtëzakonisht domethënëse për lirinë e shtypit. 5 maji është Dita Botërore e Lirisë së Shtypit. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni për ketë. Përkthim të mbarë!
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]!
--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 3 maj 2021 09:59 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Për dy javët në vazhdim në “Bashkëpunimi i javës”, [http://Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju prezanton një temë tepër domethënëse për shoqërinë shqiptare që ka të bëjë me Ditën Ndërkombëtare të Familjes. Krahas kësaj teme, rubrika përmban edhe temën për kafshët e kopshtit zoologjik. Ju ftojmë të bashkoheni me ne për të pasuruar Wikipedia-n me këto [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs tema]. Përkthim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 17 maj 2021 09:10 (CEST)
== Dhimitër Ilo ==
Hello, my dear friends from sqWikipedia. Sorry for writing here in English. Can you tell me why [[Dhimitër Ilo]] didn't sign the [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|Declaration of Independence]] in 1912? – [[Përdoruesi:Donarius|Donarius]] ([[Përdoruesi diskutim:Donarius|diskutimet]]) 22 maj 2021 12:23 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje miq të dashur. Si gjithmonë [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi] ynë ju fton të merrni pjesë në “Bashkëpunimi i javës” për të përkthyer, shkruar, rishikuar artikuj rreth Ditës Botëore të Mjedisit, pa lënë mënjanë edhe artikujt rreth kafshëve të egra. Përktheni një artikull sot, për ta lexuar Wikipedia-n mot! Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]. Punë të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 31 maj 2021 09:14 (CEST)
== Universal Code of Conduct News – Issue 1 ==
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Universal Code of Conduct News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 1, June 2021'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1|Read the full newsletter]]</span>
----
Welcome to the first issue of [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct News]]! This newsletter will help Wikimedians stay involved with the development of the new code, and will distribute relevant news, research, and upcoming events related to the UCoC.
Please note, this is the first issue of UCoC Newsletter which is delivered to all subscribers and projects as an announcement of the initiative. If you want the future issues delivered to your talk page, village pumps, or any specific pages you find appropriate, you need to [[m:Global message delivery/Targets/UCoC Newsletter Subscription|subscribe here]].
You can help us by translating the newsletter issues in your languages to spread the news and create awareness of the new conduct to keep our beloved community safe for all of us. Please [[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/Participate|add your name here]] if you want to be informed of the draft issue to translate beforehand. Your participation is valued and appreciated.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
* '''Affiliate consultations''' – Wikimedia affiliates of all sizes and types were invited to participate in the UCoC affiliate consultation throughout March and April 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec1|continue reading]])
* '''2021 key consultations''' – The Wikimedia Foundation held enforcement key questions consultations in April and May 2021 to request input about UCoC enforcement from the broader Wikimedia community. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec2|continue reading]])
* '''Roundtable discussions''' – The UCoC facilitation team hosted two 90-minute-long public roundtable discussions in May 2021 to discuss UCoC key enforcement questions. More conversations are scheduled. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec3|continue reading]])
* '''Phase 2 drafting committee''' – The drafting committee for the phase 2 of the UCoC started their work on 12 May 2021. Read more about their work. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec4|continue reading]])
* '''Diff blogs''' – The UCoC facilitators wrote several blog posts based on interesting findings and insights from each community during local project consultation that took place in the 1st quarter of 2021. ([[m:Universal Code of Conduct/Newsletter/1#sec5|continue reading]])</div>
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 12 qershor 2021 01:06 (CEST)
<!-- Message sent by User:SOyeyele (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SOyeyele_(WMF)/Announcements/Other_languages&oldid=21578291 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje, ‘Bashkëpunimi i javës’ do të vijojë me një temë tjetër po aq interesante sa të tjerat që janë paraqitur më përpara. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni rreth Ditës Botërore të Muzikës. Le të përpiqemi të bëjmë muzikë me anë të artikujve në Wikipedia. Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! Përkthim të mbarë! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 14 qershor 2021 09:09 (CEST)
== Wikimania 2021: Individual Program Submissions ==
[[File:Wikimania logo with text 2.svg|right|200px]]
Dear all,
Wikimania 2021 will be [[:wikimania:2021:Save the date and the Core Organizing Team|hosted virtually]] for the first time in the event's 15-year history. Since there is no in-person host, the event is being organized by a diverse group of Wikimedia volunteers that form the [[:wikimania:2021:Organizers|Core Organizing Team]] (COT) for Wikimania 2021.
'''Event Program''' - Individuals or a group of individuals can submit their session proposals to be a part of the program. There will be translation support for sessions provided in a number of languages. See more information [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines#Language Accessibility|here]].
Below are some links to guide you through;
* [[:wikimania:2021:Submissions|Program Submissions]]
* [[:wikimania:2021:Submissions/Guidelines|Session Submission Guidelines]]
* [[:wikimania:2021:FAQ|FAQ]]
Please note that the deadline for submission is 18th June 2021.
'''Announcements'''- To keep up to date with the developments around Wikimania, the COT sends out weekly updates. You can view them in the Announcement section [[:wikimania:2021:Announcements|here]].
'''Office Hour''' - If you are left with questions, the COT will be hosting some office hours (in multiple languages), in multiple time-zones, to answer any programming questions that you might have. Details can be found [[:wikimania:2021:Organizers#Office hours schedule|here.]]
Best regards,
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 16 qershor 2021 06:18 (CEST)
On behalf of Wikimania 2021 Core Organizing Team
<!-- Message sent by User:Bodhisattwa@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21597568 -->
== Editing news 2021 #2 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<em>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2021/June|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</em>
[[File:Reply Tool A-B test comment completion.png|alt=Junior contributors comment completion rate across all participating Wikipedias|thumb|296x296px|When newcomers had the Reply tool and tried to post on a talk page, they were more successful at posting a comment. ([https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ Source])]]
Earlier this year, the Editing team ran a large study of [[mw:Talk pages project/Replying|the Reply Tool]]. The main goal was to find out whether the Reply Tool helped [[mw:Talk pages project/Glossary|newer editors]] communicate on wiki. The second goal was to see whether the comments that newer editors made using the tool needed to be reverted more frequently than comments newer editors made with the existing wikitext page editor.
The key results were:
* Newer editors who had automatic ("default on") access to the Reply tool were [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ more likely] to post a comment on a talk page.
* The comments that newer editors made with the Reply Tool were also [https://wikimedia-research.github.io/Reply-tools-analysis-2021/ less likely] to be reverted than the comments that newer editors made with page editing.
These results give the Editing team confidence that the tool is helpful.
<strong>Looking ahead</strong>
The team is planning to make the Reply tool available to everyone as an opt-out preference in the coming months. This has already happened at the Arabic, Czech, and Hungarian Wikipedias.
The next step is to [[phab:T280599|resolve a technical challenge]]. Then, they will deploy the Reply tool first to the [[phab:T267379|Wikipedias that participated in the study]]. After that, they will deploy it, in stages, to the other Wikipedias and all WMF-hosted wikis.
You can turn on "{{int:discussiontools-preference-label}}" [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|in Beta Features]] now. After you get the Reply tool, you can change your preferences at any time in [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].
–[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|talk]])
</div> 24 qershor 2021 16:14 (CEST)
<!-- Message sent by User:Elitre (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=21624491 -->
== Server switch ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch 2020|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch+2020&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems. <!--
They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, October 27 2020'''. -->
Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future.
'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''
*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 29 June 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1624975200 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday 30 June).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.
''Other effects'':
*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
*There will be code freezes for the week of June 28. Non-essential code deployments will not happen.
This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch_Datacenter#Schedule_for_2021_switch|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''</div></div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] 27 qershor 2021 03:19 (CEST)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21463754 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Tema e radhës në “Bashkëpunimi i javës” është rreth 2 korrikut 1990. Kjo datë është shumë me interes në historinë e Shqipërisë dhe të Kosovës, pasi shënojnë një pikë kthese në klimën e ndryshimeve historike të këtyre vendeve. [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të shkruani e të përktheni për kushtetutën e Kosovës si dhe hapjen e ambasadave e eksodin e shqiptarëve në Evropë në 2 korrik 1990. Punë të mbarë!
Artikujt i gjeni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 28 qershor 2021 09:19 (CEST)
== Summer of Wikivoyage 2021 ==
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe] ju fton të merrni pjesë në fushatën "Summer of Wikivoyage 2021" Kosovë dhe Shqipëri e cila do të zhvillohet nga dt. 7 korrik deri në dt. 1 gusht 2021 dhe kulmon me editatonin online/offline më dt. 31 korrik - 1 gusht. Artikujt do të shkruhen në gjuhën angleze.
Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacione të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, linjave të transportit, etj.
Wikivoyage është një projekt më informal se Wikipedia, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës.
Për më shumë shihni [[Summer_of_Wikivoyage_2021|faqen e fushatës]]. --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 7 korrik 2021 16:17 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje miq, rubrika “Bashkëpunimi i javës” këtë javë përmban një temë tepër aktuale, që është riviera shqiptare. [[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të shkruani rreth vendeve e plazheve tona. Le “të pushojmë shqip” duke shkruar, përmirësuar dhe përkther për rivierën tonë të bukur. Punë të mbarë!
Artikujt i gjeni [http://Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]! --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 12 korrik 2021 09:17 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Përshëndetje miq, rubrika “Bashkëpunimi i javës” vjen me një tjetër temë rreth monumenteve natyrore shqiptare, e cila na prezanton me parqet komëbtare shqiptare.
[[Wikipedia:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të shkruani, përmirësoni dhe strukturoni artikujt për pasurinë natyrore të parqeve kombëtare [https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bashk%C3%ABpunimi_i_jav%C3%ABs këtu]. --[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 26 korrik 2021 09:20 (CEST)
== Edit-a-thon Summer of Wikivoyage ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të merrni pjesë në editatonin "Summer of Wikivoyage 2021" Kosovë dhe Shqipëri e cila do të zhvillohet nga dt. 31 korrik -1 gusht 2021. Artikujt do të shkruhen në gjuhën angleze. Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacione të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, linjave të transportit, etj. Wikivoyage është një projekt më informal se Wikipedia, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës. Për më shumë shihni [[Summer of Wikivoyage 2021|faqen e fushatë]]<nowiki/>s. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 29 korrik 2021 10:20 (CEST)
== Delay of the 2021 Board of Trustees election ==
Hello,
We are reaching out to you today regarding the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2021|2021 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. This election was due to open on August 4th. Due to some technical issues with SecurePoll, the election must be delayed by two weeks. This means we plan to launch the election on August 18th, which is the day after Wikimania concludes.
For information on the technical issues, you can see the [[phab:T287859|Phabricator ticket]].
We are truly sorry for this delay and hope that we will get back on schedule on August 18th. We are in touch with the Elections Committee and the candidates to coordinate next steps. We will update the [[m:Talk:Wikimedia Foundation elections/2021|Board election Talk page]] and [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram channel] as we know more. Kindly, --[[Përdoruesi:Mehman (WMF)|Mehman (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:Mehman (WMF)|diskutimet]]) 3 gusht 2021 19:36 (CEST)
== Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos" ==
Muaji i gushtit i dedikohet fushatës “Wikipedia Pages Wanting Photos” (Faqet e Wikipedia-s pa Foto ). Kjo është një fushatë e përvitshme që thërret Wikipedian-ë, kontribues e redaktorë të projekteve të Wikipedia-s shumëgjuhëshe e komunitetet nga e gjithë bota të vendosin fotografi brenda artikujve pa ilustrime. Fushata ka për qëllim promovimin e përdorimit të skedarëve të medias dixhitale të mbledhura ndër konkurset e fotografive të zhvilluara nga projektet e Wikimedia-s. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i përdoruesve - Wikimedianët e gjuhës shqipe]] ju fton të merrni pjesë t’i vendosni foto artikujve të Wikipedia-s të cilave u mungojnë foto ilustruese. Për më shumë informacion, lexoni [[metawiki:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2021/sq|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 gusht 2021 15:16 (CEST)
== New Wikipedia Library collections and design update (August 2021) ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia_Library_owl.svg|thumb|upright|The TWL OWL says log in today!]]
[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/my_library/ The Wikipedia Library] is pleased to announce the addition of new collections, alongside a new interface design. New collections include:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/107/ Cabells]''' – Scholarly and predatory journal database
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/108/ Taaghche]''' - Persian language e-books
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/112/ Merkur]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/111/ Musik & Ästhetik]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/110/ Psychologie, Psychotherapie, Psychoanalyse]''' - German language magazines and journals published by Klett-Cotta
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/117/ Art Archiv]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/113/ Capital]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/115/ Geo]''', '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/116/ Geo Epoche]''', and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/114/ Stern]''' - German language newspapers and magazines published by Gruner + Jahr
Additionally, '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/105/ De Gruyter]''' and '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/106/ Nomos]''' have been centralised from their previous on-wiki signup location on the German Wikipedia. Many other collections are freely available by simply logging in to [https://wikipedialibrary.wmflabs.org/ The Wikipedia Library] with your Wikimedia login!
We are also excited to announce that the first version of a new design for My Library was deployed this week. We will be iterating on this design with more features over the coming weeks. Read more on the [[:m:Library Card platform/Design improvements|project page on Meta]].
Lastly, an Echo notification will begin rolling out soon to notify eligible editors about the library ([[Phab:T132084|T132084]]). If you can translate the notification please do so [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-thewikipedialibrary at TranslateWiki]!
--The Wikipedia Library Team 11 gusht 2021 15:23 (CEST)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=21851699 -->
== Request for comment notification ==
Here is a link to a [[m:Requests for comment/Wikimedia Enterprise|RFC on Meta]] concerning all Wikimedia projects. Best, [[Përdoruesi:Lionel Scheepmans|Lionel Scheepmans]] ([[Përdoruesi diskutim:Lionel Scheepmans|diskutimet]]) 17 gusht 2021 02:11 (CEST)
== Universal Code of Conduct - Enforcement draft guidelines review ==
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Drafting_committee#Phase_2|Universal Code of Conduct Phase 2 drafting committee]] would like comments about the '''[[:m:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines]]''' for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC). This review period is planned to begin 17 August 2021.
Community and staff members collaborated to develop these draft guidelines based on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Discussions|consultations, discussions, and research]]. These guidelines are not final but you can help move the progress forward. Provide comments about these guidelines by 17 October 2021. The committee will be revising the guidelines based upon community input.
Everyone may share comments in a number of places. Facilitators welcome comments in any language on the [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|draft review talk page]] or by email. Comments can also be shared on talk pages of translations, at local discussions, or during round-table discussions and conversation hours.
There are planned live discussions about the UCoC enforcement draft guidelines:
:[[wmania:2021:Submissions/Universal_Code_of_Conduct_Roundtable|Wikimania 2021 session]] (recorded 16 August)
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions#Conversation hours|Conversation hours]] - 24 August, 31 August, 7 September @ 03:00 UTC & 14:00 UTC
:[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2021_consultations/Roundtable_discussions|Roundtable calls]] - 18 September @ 03:00 UTC & 15:00 UTC
The facilitation team supporting this review period hopes to reach a large number of communities. Having a shared understanding is important. If you do not see a conversation happening in your community, please organize a discussion. Facilitators can assist you in setting up the conversations.
Discussions will be summarized and presented to the drafting committee every two weeks. The summaries will be published [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee/Digests|here]].
Please let me know if you have any questions.
[[Përdoruesi:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:MNadzikiewicz (WMF)|diskutimet]]) 18 gusht 2021 13:12 (CEST)
== WPWP Edit-a-thon 2021 ==
Të martën, më 31 gusht, [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] do të organizojë editatonin online për fushatën “Wikipedia Pages Wanting Photos”. Me anë të këtij editatoni, ne synojmë të punojmë me Wikipedian-ë të rinj apo me eksperiencë për të ilustruar artikujt në Wikipedia që nuk kanë foto, pasi fushata promovon përdorimin e medias dixhitale të mbledhura në konkurset e fotografive të zhvilluara nga projektet e Wikimedia-s.
Editatoni do të zhvillohet në orën 17:00 deri në 20:00, në këtë dhomë virtuale: https://meet.jit.si/WPWPEdit-a-thon2021
Megjithatë, ju mund të ilustroni artikujt edhe para editatonit online duke u regjistruar në [[wmfdashboard:courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photo_2021,_Albania_and_Kosovo|Outreach Dashboard]]. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 27 gusht 2021 10:48 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Tema e radhës në “Bashkëpunimin e javës” është për Shën Terezën. Papa San Francesku do të shprehej për Nënë Terezën kështu: "Shenjtëria e saj është aq pranë nesh, aq e ëmbël dhe e frytshme, sa dashur pa dashur do të vijojmë ta quajmë ‘Nënë Tereza’”. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të kontribuoni të përmirësoni, shkruani e strukturoni artikuj për Nënë Terezën tonë. Artikujt i gjeni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|këtu]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 6 shtator 2021 09:34 (CEST)
== The 2022 Community Wishlist Survey will happen in January ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
Hello everyone,
We hope all of you are as well and safe as possible during these trying times! We wanted to share some news about a change to the Community Wishlist Survey 2022. We would like to hear your opinions as well.
Summary:
<div style="font-style:italic;">
We will be running the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]] 2022 in January 2022. We need more time to work on the 2021 wishes. We also need time to prepare some changes to the Wishlist 2022. In the meantime, you can use a [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|dedicated sandbox to leave early ideas for the 2022 wishes]].
</div>
=== Proposing and wish-fulfillment will happen during the same year ===
In the past, the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] team has run the Community Wishlist Survey for the following year in November of the prior year. For example, we ran the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021|Wishlist for 2021]] in November 2020. That worked well a few years ago. At that time, we used to start working on the Wishlist soon after the results of the voting were published.
However, in 2021, there was a delay between the voting and the time when we could start working on the new wishes. Until July 2021, we were working on wishes from the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2020|Wishlist for 2020]].
We hope having the Wishlist 2022 in January 2022 will be more intuitive. This will also give us time to fulfill more wishes from the 2021 Wishlist.
=== Encouraging wider participation from historically excluded communities ===
We are thinking how to make the Wishlist easier to participate in. We want to support more translations, and encourage under-resourced communities to be more active. We would like to have some time to make these changes.
=== A new space to talk to us about priorities and wishes not granted yet ===
We will have gone 365 days without a Wishlist. We encourage you to approach us. We hope to hear from you in the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]], but we also hope to see you at our bi-monthly Talk to Us meetings! These will be hosted at two different times friendly to time zones around the globe.
We will begin our first meeting '''September 15th at 23:00 UTC'''. More details about the agenda and format coming soon!
=== Brainstorm and draft proposals before the proposal phase ===
If you have early ideas for wishes, you can use the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|new Community Wishlist Survey sandbox]]. This way, you will not forget about these before January 2022. You will be able to come back and refine your ideas. Remember, edits in the sandbox don't count as wishes!
=== Feedback ===
* What should we do to improve the Wishlist pages?
* How would you like to use our new [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Sandbox|sandbox?]]
* What, if any, risks do you foresee in our decision to change the date of the Wishlist 2022?
* What will help more people participate in the Wishlist 2022?
Answer on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Community Wishlist Survey|talk page]] (in any language you prefer) or at our Talk to Us meetings.
</div>
[[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 7 shtator 2021 02:23 (CEST)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee ending 14 September 2021 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content"/>Movement Strategy announces [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee|the Call for Candidates for the Movement Charter Drafting Committee]]. The Call opens August 2, 2021 and closes September 14, 2021.
The Committee is expected to represent [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Diversity_and_Expertise_Matrices|diversity in the Movement]]. Diversity includes gender, language, geography, and experience. This comprises participation in projects, affiliates, and the Wikimedia Foundation.
English fluency is not required to become a member. If needed, translation and interpretation support is provided. Members will receive an allowance to offset participation costs. It is US$100 every two months.
We are looking for people who have some of the following [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Role_Requirements|skills]]:
* Know how to write collaboratively. (demonstrated experience is a plus)
* Are ready to find compromises.
* Focus on inclusion and diversity.
* Have knowledge of community consultations.
* Have intercultural communication experience.
* Have governance or organization experience in non-profits or communities.
* Have experience negotiating with different parties.
The Committee is expected to start with 15 people. If there are 20 or more candidates, a mixed election and selection process will happen. If there are 19 or fewer candidates, then the process of selection without election takes place.
Will you help move Wikimedia forward in this important role? Submit your candidacy [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee#Candidate_Statements|here]]. Please contact strategy2030[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org with questions.<section end="announcement-content"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 10 shtator 2021 19:02 (CEST)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22002240 -->
== Server switch ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr"><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
The [[foundation:|Wikimedia Foundation]] tests the switch between its first and secondary data centers. This will make sure that Wikipedia and the other Wikimedia wikis can stay online even after a disaster. To make sure everything is working, the Wikimedia Technology department needs to do a planned test. This test will show if they can reliably switch from one data centre to the other. It requires many teams to prepare for the test and to be available to fix any unexpected problems.
They will switch all traffic back to the primary data center on '''Tuesday, 14 September 2021'''.
Unfortunately, because of some limitations in [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], all editing must stop while the switch is made. We apologize for this disruption, and we are working to minimize it in the future.
'''You will be able to read, but not edit, all wikis for a short period of time.'''
*You will not be able to edit for up to an hour on Tuesday, 14 September 2021. The test will start at [https://zonestamp.toolforge.org/1631628049 14:00 UTC] (07:00 PDT, 10:00 EDT, 15:00 WEST/BST, 16:00 CEST, 19:30 IST, 23:00 JST, and in New Zealand at 02:00 NZST on Wednesday, 15 September).
*If you try to edit or save during these times, you will see an error message. We hope that no edits will be lost during these minutes, but we can't guarantee it. If you see the error message, then please wait until everything is back to normal. Then you should be able to save your edit. But, we recommend that you make a copy of your changes first, just in case.
''Other effects'':
*Background jobs will be slower and some may be dropped. Red links might not be updated as quickly as normal. If you create an article that is already linked somewhere else, the link will stay red longer than usual. Some long-running scripts will have to be stopped.
* We expect the code deployments to happen as any other week. However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.
This project may be postponed if necessary. You can [[wikitech:Switch_Datacenter|read the schedule at wikitech.wikimedia.org]]. Any changes will be announced in the schedule. There will be more notifications about this. A banner will be displayed on all wikis 30 minutes before this operation happens. '''Please share this information with your community.'''</div></div> [[user:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[user talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 shtator 2021 02:45 (CEST)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Talk to the Community Tech ==
[[File:Magic Wand Icon 229981 Color Flipped.svg|{{dir|{{pagelang}}|left|right}}|frameless|50px]]
[[:m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates/2021-09 Talk to Us|Read this message in another language]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Community_Wishlist_Survey/Updates/2021-09_Talk_to_Us&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
Hello!
As we have [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|recently announced]], we, the team working on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey|Community Wishlist Survey]], would like to invite you to an online meeting with us. It will take place on [https://www.timeanddate.com/worldclock/fixedtime.html?iso=20210915T2300 '''September 15th, 23:00 UTC'''] on Zoom, and will last an hour. [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 '''Click here to join'''].
'''Agenda'''
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Status report 1#Prioritization Process|How we prioritize the wishes to be granted]]
* [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey/Updates|Why we decided to change the date]] from November 2021 to January 2022
* Update on the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Warn when linking to disambiguation pages|disambiguation]] and the [[m:Special:MyLanguage/Community Wishlist Survey 2021/Real Time Preview for Wikitext|real-time preview]] wishes
* Questions and answers
'''Format'''
The meeting will not be recorded or streamed. Notes without attribution will be taken and published on Meta-Wiki. The presentation (first three points in the agenda) will be given in English.
We can answer questions asked in English, French, Polish, and Spanish. If you would like to ask questions in advance, add them [[m:Talk:Community Wishlist Survey|on the Community Wishlist Survey talk page]] or send to sgrabarczuk@wikimedia.org.
[[m:Special:MyLanguage/User:NRodriguez (WMF)|Natalia Rodriguez]] (the [[m:Special:MyLanguage/Community Tech|Community Tech]] manager) will be hosting this meeting.
'''Invitation link'''
* [https://wikimedia.zoom.us/j/89828615390 Join online]
* Meeting ID: 898 2861 5390
* One tap mobile
** +16465588656,,89828615390# US (New York)
** +16699006833,,89828615390# US (San Jose)
* [https://wikimedia.zoom.us/u/kctR45AI8o Dial by your location]
See you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 11 shtator 2021 05:03 (CEST)
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=21980442 -->
== Bashkëpunimi i javës ==
Miq Wikipedianë, “Bashkëpunimi i javës” na sjell në vëmendje një ditë tepër interesante që është Dita Evropiane e Gjuhëve. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] ka grupuar një listë me tema për gjuhët dhe kulturën që përcjellin te njerëzit pa lënë mënjanë edhe rëndësinë e mësimit të gjuhëve të huaja. Bashkohuni edhe ju me ne për përkthimin dhe përmirësimin e këtyre artikujve. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|linkun]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 20 shtator 2021 08:27 (CEST)
== Select You the question statements for candidates of Drafting Committee Movement Charter ==
Into 2021-10-04 11:59:59 UTC you can select [[:m:Movement Charter/Drafting Committee/Election Compass Statements|question statements]] for the [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates|candidates]] of [[:m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Drafting Committee]] [[:m:Special:MyLanguage/Movement_Charter|Movement Charter]]. ✍️ [[Përdoruesi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Përdoruesi diskutim:Dušan Kreheľ|diskutimet]]) 30 shtator 2021 04:00 (CEST)
== Faqet udhëzuese ==
Gjatë këtyre ditëve kam qenë duke punuar me modulet e stampat që përbëjnë pjesën kryesore të infrastrukturës teknike të faqeve udhëzuese (''/doc subpages'').
Duke filluar që sot mund të vihet re një lehtësim për të shtuar nënfaqet shoqëruese për modulet e stampat nga përdoruesit që punojnë me importimin e krijimin e tyre. Wikipedia shqip është '''shumë pak''' e mbuluar me shpjegime në infrastrukturën e saj teknike kështu që do t'ju lutesha të ndihmonit në këtë gjë nëse mundeni.
Përdoruesit e painteresuar në punën me stampat e modulet mund të ndalojnë së lexuari këtu. Kushdo tjetër mund të vazhdojë më poshtë për më shumë hollësi.
----
Disa nga modulet e përditësuar/importuar përfshijnë: [[Module:Documentation]], [[Module:High-use]], [[Module:Transclusion count]], [[Module:Lua banner]], [[Module:Uses TemplateStyles]], të shoqëruar nga stampat e kategoritë përkatëse.
Disa nga stampat e përditësuara/importuara përfshijnë: {{tlx|documentation subpage}}, {{tlx|sandbox other}}, {{tlx|Template test cases notice}}, {{tlx|Test case}}, {{tlx|module rating}}.
Ndryshimet në fjalë prekin dhe hapësirat eksperimentuese si faqet e livadheve dhe faqet e provëzave, faqe që lejojnë provimin e funksionalitetit të stampave e moduleve përpara përdorimit të tyre masiv, krijimi e përditësimi i të cilave është lehtësuar.
Hollësi të tjera:
* Faqet ''/doc subpages'', të ashtuquajtura "dokumentacion" në shqip, janë standardizuar të gjitha nën termin "udhëzues", një term më miqësor ndaj përdoruesve me një përqasje jo teknike, (''more new user-friendly''). Megjithatë adresa për krijimin e tyre nuk ndryshon: Ato gjithmonë do të gjenden nën formatin ''Stampa/doc'' ose ''Moduli/doc''. Kjo për shkak të standardizimit teknik botëror, për të ndërveprim të lehtë mes stampave e moduleve të tjera. Aktualisht anglishtja sundon nën aspektin teknik.
* Për të njëjtën arsye, një mori prej më shumë se 600 faqesh me prapashtesën ''/do'''k''''' po riemërohen gradualisht nga unë në ''/doc''.
* Gjatë këtij procesi po vihet re që ndjekja e një standardi të ndryshëm nga EnWiki për faqet e ashtuquajtura "Livadhe" këtu po sjell vështirësi në ndërveprimin teknik mes stampave. Importimi i çdo stampe që ndërlidhet me ''/sandbox'' duhet ndryshuar manualisht në ''/Livadhi'' në mënyrë që të përdoret në kapacitetin e saj të plotë. Për këtë arsye ka mundësi që në të ardhmen e afërt të ndërmarrim një riemërtim masiv standardizues për ''/Livadhi'' → ''/sandbox''. Kjo do të funksinojë në të njëjtën mënyrë maskuese si rasti i faqeve udhëzuese më sipër ku lexuesit e zakonshëm do të shohin termin "Livadhi" (ose çfarëdolloj termi tjetër) ndërkohë që pjesa teknike do të funksionojë me prapashtesën ''/sandbox''.
* Infrastruktura e përditësuar e nënfaqeve shoqëruese ka sjellë dhe faqet provëza (''/testcases''). Si në rastet më sipër ato janë "të maskuara" në një term shqip ndërkohë që prapashtesa mbetet në anglisht.
* Aktualisht, [[Speciale:ContentTranslation|CTT]] lejon mundësinë e përkthimit të çdo hapësire (kategori, portale, etj.) përveç atyre dedikuar moduleve e stampave. Së shpejti do të kërkoj për shtimin e dy hapësirave të munguara për të lejuar përkthimin automatik të faqeve bashkëshoqëruese udhëzuese. Gjithashtu do të propozoj për një ndryshim teknik që sugjeron automatikisht e përkthimin e faqeve udhëzuese nëpërmjet CTT të stampave e moduleve që u mungojnë ato menjëherë sapo lidhen në Wikidata. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 tetor 2021 13:46 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Në dy javët në vazhdim, rubrika “Bashkëpunimi i javës” përmban artikuj rreth [[Dita Botërore e Mësuesit|Ditës Botërore të Mësuesit]] e cila festohet çdo vit më 5 tetor. Kjo ditë është një mundësi për të reflektuar rolin që mësuesit dhe edukatorët kanë pasur në jetën tonë. E, teksa kujtojmë kohën në bankat shkollore, bashkohuni me [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Bashkohuni edhe ju me ne për përkthimin dhe përmirësimin e këtyre artikujve. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|linkun]].--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 tetor 2021 09:54 (CEST)
== Wiki Loves Photowalk ==
WoALUG-u do të financojë fotografë individualë për udhëtime fotografimi (photowalk). 2-4 personave do t'u heqim shpenzimet për të realizuar udhëtim në zona ende të pambuluara të Shqipërisë dhe Kosovës me fotografi në Wikipedia dhe Wikimedia Commons. Aktiviteti është argëtues. Duhet të keni talent në fotografi. Mund të udhëtoni vetëm ose me dikë tjetër (njëri ose të dy mund të jeni fotografë).
WoALUG-u mbulon shpenzimet e rrugës, ushqimin dhe fjetjen. Puna është vullnetare në Wikipedia. Na dërgoni një email në info@wikimediashqip.org deri më 14 tetor, ku na tregoni talentin tuaj, planin për realizimin e udhëtimit 2 apo 3-ditorë, buxhetin që kërkoni dhe sa fotografi mendoni të realizoni. Udhëtimi dhe ngarkimi i fotove në Commons duhet të bëhet brenda 6 javësh. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 7 tetor 2021 09:27 (CEST)
== Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021|{{int:otherlanguages}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/MCDC Voter Email short 12-10-2021}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Voting for the election for the members for the Movement Charter drafting committee is now open. In total, 70 Wikimedians from around the world are running for 7 seats in these elections.
'''Voting is open from October 12 to October 24, 2021.'''
The committee will consist of 15 members in total: The online communities vote for 7 members, 6 members will be selected by the Wikimedia affiliates through a parallel process, and 2 members will be appointed by the Wikimedia Foundation. The plan is to assemble the committee by November 1, 2021.
Learn about each candidate to inform your vote in the language that you prefer: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates>
Learn about the Drafting Committee: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee>
We are piloting a voting advice application for this election. Click yourself through the tool and you will see which candidate is closest to you! Check at <https://mcdc-election-compass.toolforge.org/>
Read the full announcement: <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections>
'''Go vote at SecurePoll on:''' <https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Elections>
Best,
Movement Strategy & Governance Team, Wikimedia Foundation
<section end="announcement-content"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 14 tetor 2021 04:25 (CEST)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Xeno_(WMF)/Delivery/Wikipedia&oldid=22185710 -->
== Kandidaturë për burokrat ==
Përshëndetje!
Dua të lajmëroj se kam hedhur kandidaturën për burokrat. Arsyet dhe motivimi gjenden [[Wikipedia:Administrata/Burokratë/Kandidatura/Klein Muçi|këtu]]. Po aty mund të votoni për mua si dhe të më bëni pyetje në lidhje me kandidimin tim. Kandidimi i fundit për burokrat në Wikipedia-n shqip ka qenë para më shumë se 12 viteve kështu që do t'ju ftoja të gjithëve të jepnit votën e mendimin tuaj në lidhje me këtë gjë, qofshin ato dhe negative.
Ju faleminderit! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 tetor 2021 14:14 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Euriditi|Euriditi]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], përmendje për lajmërim si burokratët në detyrë. Liridoni ka marrë pjesë tashmë në votime. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 tetor 2021 16:51 (CEST)
== Lehtësime teknike në faqet e rëndësishme ==
Tashmë faqet [[WP:AMK]], [[WP:APK]], [[WP:RB]] dhe [[Wikipedia:Administrata]] ofrojnë mundësinë e butonave dhe faqeve me tekst të paraformatuar për të lehtësuar krijimin e kandidaturave dhe kërkesave për miratim.
[[WP:RB]] ka dhe një pasqyrë të gjendjes aktuale të krejt robotëve funksional aktualisht në komunitet, shoqëruar me kërkesat përkatëse. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 tetor 2021 17:18 (CEST)
:[[Wikipedia:Faqe për grisje]] i bashkohet faqeve të rëndësishme që ofrojnë lehtësime teknike me tekst të paraformatuar e butona.
:Infrastruktura ekzistuese teknike e shtigjeve (''shortcut'' në anglisht) përmirësohet e përkthehet. Shumica e faqeve të rëndësishme përmbajnë tashmë dhe listën e shtigjeve për të vajtur te to.
:[[WP:FG]] dhe [[WP:RB]] i bashkohen listës anësore si faqe të rëndësishme me përkthime në 5 gjuhë, si lidhjet e tjera te ajo listë. Këto do të jenë dhe shtesat e fundit aty, të paktën për të ardhmen e afërt. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 tetor 2021 14:27 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Këtë herë rubrika “Bashkëpunimi i javës” përmban artikuj rreth Ditës Botërore të Trashëgimisë Audiovizale. Më 27 tetor 2005, UNESCO vendosi që ta shënonte si ditën e ndërgjegjësimit të shoqërisë për trashëgiminë dhe ruajtjen e përmbajtjes audiovizale. E, teksa Shqipëria dhe Kosova organizojnë aktivitete për të ruajtuar memorien audiovizuale, bashkohuni me [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Për më shumë, vizitoni [[Wikipedia:Bashkëpunimi i javës|faqen]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 18 tetor 2021 09:10 (CEST)
== Paneli i ndihmës ==
Tashmë
në çdo faqe të Wikipedia-s (përveç asaj kryesore dhe faqeve të ashtuquajtura "të veçanta") ofrohet mundësia e përdorimit të panelit të ndihmës.
Te [[Speciale:Preferencat#mw-prefsection-editing|parapëlqimet]] aktivizoni pjesën ''Enable the editor help panel'' dhe do t'ju shfaqet një sferë blu me një pikëpyetje të bardhë në pjesën e poshtme djathtas të ekranit. Me anë të saj mund të bëhet çfarëdolloj pyetjeje në lidhje me Wikipedia-n që do të shfaqet në faqen [[ND:PP]], automatikisht e firmosur nga përdoruesi dhe me nje lidhje me faqen ku u bë pyetja. Për këtë arsye kërkohen disa vullnetarë me pak përvojë që ta mbajnë faqen e mësipërme nën mbikqyrje dhe të ndihmojnë në dhënien e përgjigjeve me mirësjellje ndaj pyetjeve që mund të bëhen. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 tetor 2021 02:15 (CEST)
:Duke vazhduar me ndryshimet për përdoruesit e rinj, paneli i ndihmës dhe një faqe e re përdoruesi (e quajtur aktualisht "homepage") janë automatikisht të aktivizuara për çdo llogari të re që krijohet. Duke nisur që nga sot, të gjithë llogarive të reja do t'u caktohet automatikisht dhe një kujdestar. Për të vendosur veten si kujdestar, ju lutemi të ndiqni udhëzimet në faqen [[Wikipedia:Kujdestarët për përdoruesit e rinj|këtu]]. Për të qenë një kujdestar mjafton vetëm të jeni të sjellshëm e të dini bazat e punës në ''Wikipedia''. Jemi në kërkim të regjistrimeve tuaja! :) -
== Growth Newsletter #19 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]]
Welcome to the nineteenth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
The Growth team's objective is to work on software changes that help retain new contributors in Wikimedia projects.
=== Structured tasks ===
[[File:Add an image Concept B prototype 2021-10-22.png|thumb|"[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]" prototype, showing suggested image for the article]]
* "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]" is the team's first structured task. It uses machine-learning to suggest wikilinks as easy edits for newcomers. It was deployed in May 2021 on four Wikipedias and then in July on eight more Wikipedias after we evaluated the [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link#Analysis and Findings|initial results]]. So far, we've seen a high level of engagement from newcomers. Communities that have the feature suggested valuable ideas for improvement. We'll work on improvements and then contact more communities to deploy it.
* "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]" is the team's second structured task, currently in development. It is an editing task that suggests Commons images for unillustrated Wikipedia articles. We have conducted many community discussions and tests. Then, we've decided to build a first prototype. We'll first deploy it only to our pilot Wikipedias, to learn whether newcomers can be successful with the task. The project page contains [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#Design 2|links to interactive prototypes]]. We are very interested to hear your thoughts on this idea as we build and test the early versions. These prototypes have already been tested by newcomers, in English and Spanish.
=== News for mentors ===
* The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|Mentor dashboard]] is available at our pilot wikis: Arabic, Czech, and Bengali Wikipedias. It will soon be available at a few more volunteering wikis, as a test. [https://phabricator.wikimedia.org/T278920]
* At wikis where the mentor dashboard is deployed, a new filter is available for mentors. Mentors can monitor their mentees' activity in Watchlist and RecentChanges, so they can help support their mentees' work. For privacy reasons, this filter can't be accessed by someone else than the mentor itself. This filter only filters mentees assigned to the mentor. This filter is not visible for people who are [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|not listed as mentors]] [https://phabricator.wikimedia.org/T239241]
=== Community configuration ===
* Communities now have the ability to configure how Growth features behave on their own wikis. At [[Special:EditGrowthConfig]], community members can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|add a list of volunteer mentors]], alter the templates used for suggested edits, update help links, and more. This special page is editable by administrators and interface admins.
=== Scaling ===
* We are proud to announce that all Wikipedias now have the Growth features! Thank you to all the community members who helped the team build the features and bring them to their wikis. The only exception is Chinese Wikipedia (zh), for technical reasons. [https://phabricator.wikimedia.org/T275069]
* The wikis that have [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature_summary|Growth features]] deployed have been part of A/B testing since deployment, in which some newcomers did not receive the new features. Now, all of the newcomers on 280 of the smallest of those Wikipedias have the features. [https://phabricator.wikimedia.org/T289786][https://phabricator.wikimedia.org/T290582]
* A test is undergoing at English Wikipedia: 25% of newcomers receive the Growth features. The results from this test will be part of a discussion of how to proceed on that wiki.
* Now that Growth features are available at Wikipedia, the Growth team considers to extend them to other projects. Some Wikisource users have expressed some interest in getting Growth features. There is currently a [[mw:Growth/Communities/Wikisource|discussion about implementing them on Wikisource]].
=== News for communities ===
* Do you have questions about the Growth features? [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|This translatable FAQ]] contains answers to the most common questions about the Growth team work.
* The Growth features were recently used in a test amongst Latin American donors to give donors the opportunity to learn to edit. [[c:File:“Newcomer_Experience”_pilot_project_-_Inviting_donors_to_edit_via_email,_LATAM,_July_2021.pdf|You can see the results here]].
* Interface translations are important for newcomers. Please help for your language, by [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating or copyediting] interface translations for the Growth features.
* [[mw:Special:MyLanguage/Extension:GettingStarted|Help:GettingStarted]] was a feature developed in 2013, which directed newcomers to articles that needed editing. We recently removed this feature from all wikis, because it has been replaced by the Growth features.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth/Newsletters|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 26 tetor 2021 20:36 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=22221879 -->
== Përditësim i kutive informuese (infobox) ==
Kutitë informuese në SqWiki nuk janë përditësuar prej vitesh. Përditësimi i tyre është lakuar prej disa kohësh por është shtyrë gjithmonë sepse është një proces që detyrimisht do të pasohej me rrëmujë ndër artikuj për shkak të përdorimit të madh të tyre. Këto ditë, duke pasur tashmë dhe një robot në ndihmë për ndryshimet e nevojshme, mora guximin ta hedh atë hap për të nisur një përditësim gradual të të gjitha stampave të kutive informuese në projekt.
Përditësimi do të jetë dobiprurës në dy drejtime:
# Do të rregullojë gabimet sintaksore të kodit, numri i të cilave ka vajtur në [[Speciale:LintErrors|disa dhjetëra mijëra]];
# Do të lejojë një përdorim më të mirë të [[Speciale:ContentTranslation|CTT]], mënyra më e përdorur së fundmi për shkrimin e artikujve të rinj;
=== Çfarë përfshin përditësimi? ===
Stampat në komunitetet wiki njëherë e një kohë shkruheshin me wikimarkup, njëlloj si tekstet e artikujve. Me kalimin e kohës, pjesë e këtyre komuniteteve filloi të bëhej gjuha e programimit [[w:en:Lua (programming language)|Lua]] si pjesë e zgjatimit ''Scribunto''. Lua lejon shkrimin e moduleve që bëjnë të njëjtën punë si stampat por në një mënyrë shumë më efikase. Për ta thënë më thjesht këtë: Për të kryer të njëjtin funksion me një modul Lua me anë të stampave me wikimarkup do të nevojiteshin shpeshherë dhjetëra stampa.
{{quote|Since 2012 an extension, Scribunto, has existed that allows for the creation of "modules" — wiki pages written in the scripting language Lua — which can then be run within templates and standard wiki pages. Scribunto has been installed on Wikipedia and other Wikimedia sites since 2013, and is used heavily on those sites. Scribunto code runs significantly faster than corresponding wikitext code using ParserFunctions.}} - nga artikulli ''[[w:en:MediaWiki|Mediawiki]]''.
Kjo gjë ka bërë që gradualisht stampat të evolojnë nga stampa me kod vetjak wikimarkup në thjesht thërritje (invocations) të funksioneve të përcaktuara në module Lua. Një modul Lua mund të përmbajë kodin e dhjetërave stampave njëkohësisht e të thërritet nga to me pjesë sipas nevojës. Kjo lehtëson përditësimet e tyre të ardhshme pasi na duhet të punojmë vetëm me një modul për të bërë ndryshime që më pas reflektohen njëkohësisht në të gjitha stampat thërritëse të tij.
Ky është një nga ndryshimet e përfshira.
Ndryshimi i dytë ka të bëjë me standardizimin. Fillimisht stampat në komunitetet wiki krijoheshin nga individe të ndryshëm në mënyrë të pavarur sipas nevojës. Me rritjen e madhe të numrit të tyre, për arsye mirëmbajtjeje, filloi që kodi i disa prej tyre të bashkohej në një stampë të vetme. Për shembull, në EnWiki, nga stampa të ndryshme kutish informuse për muzikantët, aktorët, futbollistët, etj. u krijua 1 stampë e vetme e quajtur [[w:en:Template:Infobox person|Template:Infobox person]]. Në SqWiki, për shembull, një ndryshim i tillë nuk reflektohet ende duke pasur akoma stampa si {{tl|infobox muzikant}}, {{tl|infobox futbollist}}, {{tl|infobox aktor}}, etj.
=== A do të sjellë probleme te artikujt? ===
[[User:Smallem|Smallem]] përpiqet që të sjellë sa më pak probleme të mundshme te artikujt kur përditëson stampat. Megjithatë mes versioneve të vjetra e të reja të stampave nuk ekziston përputhja e plotë e parametrave 1:1. Ato që mund të përditësohen, ndryshohen nga Smallem, të vjetrit që nuk kanë një homolog të ri, lihen siç janë dhe të rinjtë që nuk kanë një homolog të vjetër, lihen pa u vendosur. Një shembull për këtë është ndryshimi i stampave në lidhje me vendbanimet. Në versionin e vjetër kishte vetëm një parametër për sipërfaqen dhe njësia përcaktohej manualisht por në atë të riun ekzistojnë disa parametra të veçuar në bazë të njësisë që përdoret (kilometra apo milje). Smallem nuk mund ta bëjë këtë dallim kështu që kur stampa përditësohet, ai parameter lihet i vjetëruar. Kjo do të bëjë që problemi më i dukshëm ndër artikuj do të jetë ekzistenca e disa kategorive që lajmërojnë për parametra të munguar apo të vjetëruar por stampa nuk do të ketë probleme të dukshme vetë. Këto probleme teknike të mbetura do të rregullohen gradualisht me dorë ose, idealisht, me robotë në një të ardhme të afërt duke u shënjestruar me ndihmën e kategorive në fjalë. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 tetor 2021 18:22 (CEST)
== Bashkëpunimi i javës ==
Në rubrikën “Bashkëpunimi i javës” në dy javët në vazdim do të gjeni artikuj për Ditën Botërore të Shkencës për Paqe dhe Zhvillim. Kjo ditë shënon rolin e madh që ka shkenca duke ndikuar në paqen dhe zhvillimin e shoqërisë. Bashkohuni me [[wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Përdoruesve - Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] për të përkthyer e përmirësuar artikuj me këtë temë. Për më shumë, klikoni [[wikipedia:Bashkëpunimi i javës|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 nëntor 2021 07:56 (CET)
== Meet the new Movement Charter Drafting Committee members ==
<section begin="announcement-content"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Movement Charter Drafting Committee election and selection processes are complete.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Elections/Results|election results have been published]]. 1018 participants voted to elect seven members to the committee: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_Knipel_(Pharos)|Richard Knipel (Pharos)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anne_Clin_(Risker)|Anne Clin (Risker)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Alice_Wiegand_(lyzzy)|Alice Wiegand (Lyzzy)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Micha%C5%82_Buczy%C5%84ski_(Aegis_Maelstrom)|Michał Buczyński (Aegis Maelstrom)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Richard_(Nosebagbear)|Richard (Nosebagbear)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ravan_J_Al-Taie_(Ravan)|Ravan J Al-Taie (Ravan)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Ciell_(Ciell)|Ciell (Ciell)]]'''.
* The [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Affiliate-chosen_members|affiliate process]] has selected six members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Anass_Sedrati_(Anass_Sedrati)|Anass Sedrati (Anass Sedrati)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#%C3%89rica_Azzellini_(EricaAzzellini)|Érica Azzellini (EricaAzzellini)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Jamie_Li-Yun_Lin_(Li-Yun_Lin)|Jamie Li-Yun Lin (Li-Yun Lin)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Georges_Fodouop_(Geugeor)|Georges Fodouop (Geugeor)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Manavpreet_Kaur_(Manavpreet_Kaur)|Manavpreet Kaur (Manavpreet Kaur)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Candidates#Pepe_Flores_(Padaguan)|Pepe Flores (Padaguan)]]'''.
* The Wikimedia Foundation has [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Wikimedia_Foundation-chosen_members|appointed]] two members: '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Runa_Bhattacharjee_(Runab_WMF)|Runa Bhattacharjee (Runab WMF)]]''', '''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Drafting_Committee/Candidates#Jorge_Vargas_(JVargas_(WMF))|Jorge Vargas (JVargas (WMF))]]'''.
The committee will convene soon to start its work. The committee can appoint up to three more members to bridge diversity and expertise gaps.
If you are interested in engaging with [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] drafting process, follow the updates [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|on Meta]] and join the [https://t.me/joinchat/U-4hhWtndBjhzmSf Telegram group].
With thanks from the Movement Strategy and Governance team<section end="announcement-content"/>
5 nëntor 2021 16:53 (CET)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22300322 -->
== Enabling Section Translation: a new mobile translation experience ==
{{int:Hello}} Albanian Wikipedians!
Apologies as this message is not in your native language, {{Int:Please-translate}}.
The [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_engineering WMF Language team] is pleased to let you know that we will like to enable the [[mw:Content_translation/Section_translation|Section translation]] tool in Albanian Wikipedia. For this, our team will love you to read about the tool and test it so you can:
*Give us your feedback
*Ask us questions
*Tell us how to improve it.
Below is background information about Section translation, why we have chosen your community, and how to test it.
'''Background information'''
[[mw:Content_translation|Content Translation]] has been a successful tool for editors to create content in their language. More than one million articles have been created across all languages since the tool was released in 2015. The Wikimedia Foundation Language team has improved the translation experience further with the Section Translation. The WMF Language team enabled the early version of the tool in February in Bengali Wikipedia. Through their feedback, the tool was improved and ready for your community to test and help us with feedback to make it better.
[https://design.wikimedia.org/strategy/section-translation.html Section Translation] extends the capabilities of Content Translation to support mobile devices. On mobile, the tool will:
*Guide you to translate one section at a time in order to expand existing articles or create new ones.
*Make it easy to transfer knowledge across languages anytime from your mobile device.
Albanian Wikipedia seems an ideal candidate to enjoy this new tool since data shows significant mobile editing activity.
We plan to enable the tool on Albanian Wikipedia in the coming weeks if we get positive feedback about the tool from your community.
After it is enabled, we’ll monitor the content created with the tool and process all the feedback. In any case, feel free to raise any concerns or questions you may already have in any of the following formats:
*As a reply to this message
*On [[mw:Talk:Content_translation/Section_translation|the project talk page]].
*Through [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfnZrzSdkP_208mIVCIS_oYUwG6Sh6RCEbm6wF1lAnAOebyIA/viewform?usp=sf_link this feedback form]
'''Try the tool'''
Before the enablement, you can try the current implementation of the tool in [https://test.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation our testing instance]. Once it is enabled on Albanian Wikipedia, you’ll have access to https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation with your mobile device. You can select an article to translate, and machine translation will be provided as a starting point for editors to improve.
'''Provide feedback'''
Please provide feedback about Section translation in any of the formats you are most comfortable with. We want to hear about your impressions on:
*The tool
*What you think about our plans to enable it
*Your ideas for improving the tool.
Thanks, and we look forward to your feedback and questions.
[[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 15:35 (CET) On behalf of the WMF Language team
'''PS''': Sending your feedback or questions in English is particularly appreciated. But, you can still send them in the language of your choice.
:{{@|Berishasinan}} maybe you'll have interest in participating in this study. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 15:41 (CET)
== Section Translation tool enabled in Albanian Wikipedia ==
Hello Albanian Wikipedians!
The WMF Language team is pleased to let you know that the [https://www.mediawiki.org/wiki/Content_translation/Section_translation Section Translation] tool is [https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation?from=en&to=sq&sx=true§ion=#/ now enabled in Albanian Wikipedia]. It means you can translate real content one section at a time using your mobile devices with ease.
Now you can also start translating an article on your mobile device when you notice it is missing in Albanian. From a Wikipedia article in any language, switch languages and search for Albanian. If the article does not exist, an option to translate it will appear, as shown in the image below.
[[File:Sx-language-selector-invite-th.png|thumb|center|Image of the entry point]]
We have enabled this tool in your Wikipedia after communicating our intentions to enable it and there was no objections. This tool will be useful for your community since data shows significant mobile device activity in Albanian Wikipedia.
Content created with the tool will be marked [https://sq.wikipedia.org/wiki/Special:RecentChanges?limit=500&days=30&urlversion=2 with the “sectiontranslation” tag] for the community to review. We’ll monitor the content created, but we are very interested in hearing about your experience using the tool and reviewing the content created with it.
So, [https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation enjoy the tool] and [https://www.mediawiki.org/wiki/Talk:Content_translation/Section_translation provide feedback] on improving it.
Thank you!
[[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 10 dhjetor 2021 20:04 (CET)
== Kritere të reja për administratorët dhe burokratët ==
Siç premtova në [[Wikipedia:Administrata/Burokratë/Kandidatura/Klein Muçi|kandidaturën]] time si burokrat, dua të propozoj disa ndryshime në lidhje me kriteret aktuale për dorëheqjet e administratorëve dhe burokratëve. Aktualisht SqWiki nuk ka një rregullore bazë për dorëheqjet automatike për mungesë aktiviteti të administratorëve dhe burokratëve [[meta:Admin activity review/Local inactivity policies|si shumë projekte të tjera]]. Në këto raste aplikohet parimi më bazik ku dikush me asnjë redaktim të vetëm për dy vjet rresht, merr një paralajmërim pasi kufiri kohor arrihet dhe nëse nuk aktivizohet brenda një kohe të caktuar, hiqet nga kujdestarët. Siç thashë, ky është parimi më bazik i mundshëm dhe kjo gjë bën që numri i administatorëve/burokratëve të shtohet në mënyrë fiktive kur de facto janë vetëm 1-2 përdorues aktivë. Një numër i lartë përdoruesish të privilegjuar joaktivë sjell një rrezik të shtuar për projektin sepse nëse përdoruesi ka humbur interesin për të, llogaritë mund të bien në duar të gabuara, fjalëkalimet mund të publikohen, etj. Gjithashtu për shumë përdorues të rinj kjo gjë është zakonisht burim ankesash të tipit "Pse nuk po bëhet X gjë akoma kur ka Y administratorë?!", pavarësisht se numri i vërtetë i administratorëve aktivë është goxha më i vogël se Y. Shumë shpesh ndodh që atyre t'u duhet t'u shkruajnë 10 përdoruesve nga lista e administratorëve derisa të gjejnë dikë që është aktiv e mund t'u japë përgjigje. Së fundmi, çfarë është dhe arsyeja kryesore që më nxit të bëj këtë propozim, shpeshherë në propozimet e reja thuhet shprehja "nuk kemi nevojë më për administratorë/burokratë të tjerë" pasi numri është rritur goxha. Kjo gjë pret hovin e vullnetarëve të rinj që mund të duan të ndihmojnë. Unë besoj se një sistem më dinamik, ku privilegjet dhurohen e hiqen lehtësisht sipas nevojës e kohës është më i frytshëm për projektin në përgjithësi.
Propozimi im është si më poshtë (më shumë për ide, mund të luajmë me shifrat):
*Burokratët të kthehen në administratorë automatikisht (nga kujdestarët) nëse nuk bëjnë të paktën 50 redaktime në 1 vit;
*Administratorët (përfshirë ato të ndërfaqes) të kthehen në përdorues të thjeshtë (nga kujdestarët) nëse nuk bëjnë të paktën 50 redaktime në 1 vit;
Mund të propozoni raporte të reja të redaktimeve e kohës po të dëshironi por ideja e përgjithshme është që vlerësimi të jetë vjetor (jo më shumë se 12 muaj), shifra të jetë e tillë që të tregojë përfshirje serioze në projekt dhe jo thjesht sa për të shtyrë afatin dhe mundësia që kjo shifër të arrihet të jetë e lartë për përdoruesit e zakonshëm, pa kërkuar vullnet të shtuar.
Ju rikujtoj dhe njëherë se raporti aktual është 1 redaktim në 2 vjet përpara se dikush të shpallet jo aktiv dhe të ndërhyjnë kujdestarët.
Kushdo është i mirëpritur të japë mendimin e tij ose të votojë pro apo kundër këtij ndryshimi. Duke qenë se bëhet fjalë për diçka me rëndësi për projektin, shpresoj për një përfshirje sa më të gjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 nëntor 2021 12:33 (CET)
:Si një përpjekje për të krijuar diskutim, po etiketoj tërë administratorët e burokratët në fuqi aktualisht.
:@[[Përdoruesi:Euriditi|Euriditi]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:1l2l3k|1l2l3k]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 nëntor 2021 08:55 (CET)
===Diskutim===
*Jam dakord me propozimin "50 redaktime në 1 vit". Gjithashtu propozoj që të vendoset edhe një numër minimal i veprimeve të përgjithshme administrative/burokratike: [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=block&user=&page=&wpdate=&tagfilter= bllokime]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=rights&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= ndryshime privilegjesh]; [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje]. P.sh. të paktën 20 veprime në 1 vit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 23 nëntor 2021 14:20 (CET)
*:@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], mbase është ide më e mirë që të jenë thjesht veprimet administrative dhe jo së bashku me veprimet e thjeshta?
*:Gjithashtu më duhet të saktësoj që me sa duket kujdestarët nuk vepruakan në lidhje me administratorët joaktivë duke gjykuar se me ta mund të merren burokratët. Nga një diskutim që pata në Meta, m'u la të kuptohej përciptazi kjo gjë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 00:46 (CET)
:::{{ping|Klein Muçi}} personalisht mendoj se aktiviteti duhet vlerësuar edhe me redaktime të thjeshta. Bëra provë dje me punë administrative të zakonshme: nga 11 veprime, 7 janë konkretisht administrative (koha 14:28 – 14:43) , dhe 4 janë redaktime të thjeshta në përmirësim të artikujve (koha 14:37 – 14:42). Shifrat mund të ndyshohen, si p.sh. 50 veprime administrative + 30 redaktime të thjeshta në vit. Duhen parë gjithashtu mendimet/propozimet e përdoruesve të tjerë, presim që të komentojnë. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 11:33 (CET)
* Me pelqen ideja. Eshte mire te kete edhe fuqi prapavepruese. -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 12:27 (CET)
*:{{ping|Tëfcí}} mund të shkruash numrat minimale të redaktimeve dhe të veprimeve administrative që mendon të jenë të mjaftueshëm për vlerësimin e aktivitetit? Kjo mund të ndihmoj të arrihet një marrëveshje për kriteret e reja. Gjithashtu një sqarim: me "fuqi prapavepruese" propozon që privilegjet të hiqen direkt në rastet kur nuk plotësohen kushtet e reja sa të hyj në fuqi ky vendim? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 13:45 (CET)
*::Vendosja e nje numri fiks eshte gjithmone nje arbitraritet, prandaj nuk doja te shtoja dicka lidhur me kete, por gjithsesi e kuptoj nevojen per caktimin e nje pragu te editimeve. Mua me duken shume pak 50 editime ne vit, sidomos kur metojme te kemi administratore aktive ne Wiki. Mendoj qe nje prag me i larte do te rriste edhe cilesine edhe prestigjin e adminit. Edhe ata qe duan te behen admina do ta kishin me te qarte se cfare niveli i punes (vullnetare) duhet te mbahet. Mbase mbi 200 editime/vit do ishte nje prag me i pershtatshem. -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 16:15 (CET)
*::Sa per pyetjen e dyte: po, jam qe te hiqen privilegjet adminave perkates menjehere pasi te votohen ketu modalitetet e reja. E di qe perfshihem edhe une ketu :) -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 24 nëntor 2021 16:22 (CET)
*:::Jam dakord me rritjen e shifrës për vlerësimin e aktivitetit, gjithashtu përveç 200 redaktime/vit që propozove mund të shtohen edhe 50 veprime administrative/vit që listova më sipër (të cilat në fakt tregojnë specifikisht punën si admin). Ndërsa për heqjen e privilegjeve mendoj se është më mirë që të lihet një afat pas hyrjes në fuqi të kritereve të reja, sepse deri sa të merret vendimi i ri, statusi administrator/burokrat është i njohur si i përhershëm ([[Wikipedia:Administrata]], [[Wikipedia:Administratorët#Administrator i përhershëm]]). {{ping|Klein Muçi}} ti çfarë mendon? – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 25 nëntor 2021 23:13 (CET)
*::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], unë mendoj që nëse do të shkojmë në "mbretërinë e numrave të mëdhenj" është më mirë që të kemi vetëm veprimet administrative dhe kjo të jetë një shifër e madhe se sa të kemi një ndërthurje të këtyre të dyjave në shifra të vogla (megjithëse s'e di nëse 200 është shifër e vogël ose jo). Këtë prapë e them me rezerva sepse mendoj një skenar kur kemi disa administratorë aktivë dhe kur mirëfilltazi s'ka mjaftueshëm veprime administrative që mund të kryhen në total dhe praktikisht do të ketë luftë për ekzistencë pastaj. Plus kësaj duhet të sigurohemi dhe për pjesën teknike se si do ta realizojmë këtë që po themi. Duhet të jemi të vetëdijshëm që nëse s'duam të kërkojmë ndryshime teknike në Fabrikator, kriteret duhet të jenë gjëra që janë të kontrollueshme nga [[Speciale:Log|regjistrat]] se përndryshe kontrolli do të mbetet një koncept fiktiv. Madje duhet të gjejmë dhe mënyra praktike se si do të realizohet kjo gjë sepse, fjala bie, nëse biem dakord për 200 + 50 veprime në vit, do të ishte pak primitive dhe e pamundur që të rrinim të numëronim manualisht redaktimet një për një për çdo administrator. Domethënë, fillimisht dhe mund ta bëjmë por mirë do të ishte që të krijonim vegla për këtë gjë nëse duam të krijojmë një sistem që të mos harrohet pas vitit të parë. Ose të gjejmë kritere që verifikohen më lehtësisht. Kur e nisa këtë diskutim mendova se Meta do të kishte ndonjë mënyrë që i kontrollonte automatikisht këto kritere dhe përdoruesit që nuk i përmbushnin kriteret thjesht largoheshin automatikisht. Më vonë kuptova që jo vetëm që diçka e tillë nuk ekzistonte dhe veprimet kryheshin manualisht nga kujdestarët por dhe ato veprime që kryheshin, kryheshin vetëm për burokratët. Administratorët supozoheshin nën kujdes të burokratëve dhe edhe nëse ndalonin së përmbushuri kriteret në fjalë Meta nuk merrej me ta. Ndërsa, për sa i përket paralajmërimit, unë them që e meritojnë një paralajmërim të gjithë në të gjitha rastet, jo vetëm aktualisht por dhe atyre që në të ardhmen do të jenë pranë afateve për degradim. Së fundmi duhet të caktojmë dhe nëse kriteret do të jenë të njëjta për administratorët e burokratët apo jo. Dhe nëse po, çfarë ndodh me administratorët e burokratët? Degradohen plotësisht apo gradualisht? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 nëntor 2021 23:50 (CET)
*:::::{{ping|Klein Muçi}} prandaj vura limitën e 50 veprimeve administrative, më shumë mund të çojë në luftë për ekzistencë siç shkruajte sipër. Kontrolli i aktivitetit duhet të jetë puna e burokratëve, në qoftë se nuk ka mënyrë automatike, mund të bëhet manualisht, mendoj se nuk nevojitet shumë kohë për të numëruar 200 redaktime ose 50 veprime tek regjistri. Për sa i përket statusit burokrat, mendoj se duhet hequr bashkë me statusin administrator kur nuk plotësohen kriteret minimale të aktivitetit, por për burokratët mund të jetë mirë një afat më i gjatë sesa ai i administratorëve. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 00:15 (CET)
*::::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], s'e kuptoj mirë fjalinë e fundit. A s'do të jetë afati i njëjtë për të gjithë (1 vit)? Nëse duam të zgjatim afatin, a mos është më mirë që koha të rrijë njëlloj ndërsa numri të përgjysmohet për të arritur të njëjtin efekt? Dhe çfarë i ndodh një burokrati nëse nuk plotëson kriteret minimale? Ngelet administrator dhe vitin tjetër po s'i plotësoi sërish kthehet në përdorues të zakonshëm apo kthehet direkt në përdorues të zakonshëm? Arsyeja pse pyes është se nëse kthehet direkt në përdorues të zakonshëm, duke pasur parasysh kriteret që kemi vendosur për marrjen e statusit burokrat (votim → admin provë → admin → votim për burokrat) duket si kthim goxha i madh mbrapa, krahasuar me çfarë ndodh po të jesh administrator. Për mendimin tim, degradimi duhet të jetë gradual që të lejojë e nxisë rikthimin në aktivitet të përdoruesit (prandaj thashë dhe për paralajmërimet). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 01:14 (CET)
*:::::::Shënim: Sapo kontrollova regjistrat dhe nuk paska 1 regjistër për veprimet administrative. Ka regjistra të ndarë për mbrojtjet, grisjet, bllokimet, etj. Nga ana tjetër ka veprime administrative që nuk kanë një regjistër përkatës. Për shembull, redaktimet në hapësirën Mediawiki janë veprime administrative teknikisht sepse mund të bëhen vetëm nga administratorët dhe përbëjnë një pjesë të mirë të punës së administratorëve por për to nuk ekziston një regjistër.
*:::::::Nga pikëpamja praktike po më duket gjithnjë e më i vështirë implementimi i këtyre ndryshimeve që po diskutojmë. Do të mundohem të shoh te EnWiki nëse kanë krijuar vegla për të menaxhuar situata të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 01:24 (CET)
*::::::::{{ping|Klein Muçi}} për burokratët propozimet tona janë të ngjashme: për mua statuset burokrat + administrator hiqen të dy pas 2 vitesh pa aktivitet, ndërsa për ty hiqet statusi burokrat pas 1 viti pa aktivitet dhe statusi admin pas 1 viti tjetër pa aktivitet. Propozimi i parë jep më rëndësi statusit burokrat, sepse fitohet me procedura më të gjata. Duhet zgjedhur gjithashtu koha e paralajmërimit. Redaktimet në hapësirën Mediawiki nuk bëjnë pjesë tek ''logs''. Personalisht mendoj që redaktimet dhe veprimet administrative [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje] të quhen vetëm ata tek ''mainspace'' për vlerësimin e aktivitetit, por kjo çështje ka nevojë për më shumë mendime nga komuniteti. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 02:49 (CET)
*:::::::::@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], ah... Kuptoj. Për mendimin tim duhet të mbetemi te caku kohor i një viti për të promovuar ca dinamizëm. Dhe degradimi gradual sjell mundësinë e riaktivizimit në rastin më të mirë. Për veprimet administrative s'jam i sigurt nëse duhet të përqendrohemi vetëm te hapësira e artikujve apo jo. Për shembull, aktiviteti im, në qoftë aktivitet i bollshëm për t'u marrë disi si shembull, ka dhe fshirje e mbrojtje te artikujt por po aq ka punime te faqet Mediawiki apo specifikisht te veglat (Mediawiki:Gadget...). Madje, kohët e fundit aktivitet të bollshëm kam pasur te [[Special:AbuseFilter|filtrat e redaktimit]] që është "botë krejt më vete" me sa folëm më sipër. Pastaj, ka plot administratorë në EnWiki që duan të bëjnë vetëm rolin e mbrojtësit ndaj vandalizmit. Kështu e konceptojnë administrimin dhe s'bëjnë keq. Për këta përdorues aktiviteti kryesor është bllokimi i përdoruesve, IP-ve dhe grupeve të IP-ve (IP range), përdorues që do të quheshin joaktiv në sistemin e mësipërm.
*:::::::::Domethenë që të jem i sinqertë, isha unë që e nisa propozimin me një sistem të tillë por teksa po flasim po vetëdijësohem që puna e administrimit paska forma të ndryshme që shkojnë përtej thjesht "x redaktime". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 12:26 (CET)
*::::::::::Në fakt ka shumë llojë veprimesh/redaktime në disa hapësira (''namespaces''), edhe disa forma ''logs''. Unë mendoj se 200 redaktime në ''mainspace'', dhe 50 veprime ([https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=protect&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= mbrojtje] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=delete&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= fshirje] në ''mainspace'', gjithashtu [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=block&user=&page=&wpdate=&tagfilter= bllokime] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Log?type=rights&user=&page=&wpdate=&tagfilter=&subtype= ndryshime privilegjesh] të përdoruesve), të jenë të mjaftueshme për të vlerësuar një administrator si aktiv. Degradimin gradual mund edhe ta mbështes, por mendoj se burokratëve duhet ti lejohet një kohë pa aktivitet më e gjatë se administratorëve të thjeshtë. Nevojitet një pjesëmarrje më të gjërë nga wikipedianët për të zgjedhur kriteret e reja. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 15:58 (CET)
*::::::::::{{ping|Klein Muçi}} pashë që në it.wiki ekziston procedura për revokimin e statusit administrator për mungesë aktiviteti: [https://it.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Quando_sono_revocate_le_funzioni_di_amministratore], ku vlerësohen edhe: [[:en:Wikipedia:Revision deletion]], [[:en:Help:Import]], edhe kontributet tek hapësira ''MediaWiki''. Mund të marrim shembuj nga aty. Meqenëse puna e administratorit nuk ëshë thjesht redaktimi i artikujve, mendoj se mund të vihet një numër minimal vetëm të veprimeve specifike administrative për vlerësimin e aktivitetit. – [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 26 nëntor 2021 16:25 (CET)
*Ideja është e mirë, më duket se edhe më herët e kemi diskutuar temën e njëjt, që bëri të kemi administratorë të përkohshëm, por do ishte shumë më mirë nëse privilegjet do ishin më fleksibil.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 14:24 (CET)
Sot arrita të mësoja përfundimisht procedurën për heqjen e të drejtave të administratorëve. Administratorët dhe burokratët mund të hiqen vetëm nga kujdestarët. Kontrolli duhet bërë nga ne periodikisht për personat që nuk përmbushin kuotat e aktivitetit dhe më pas në një datë fikse mund të shkojmë e të kërkojmë heqjen e tyre në Meta, pasi të kemi bërë paralajmërimet e nevojshme.
@[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], e pashë çfarë më ke dërguar. Duke u nisur nga çfarë kemi folur më sipër, bie dakord personalisht në përgjithësi që kriteret të jenë: X + y brenda 1 viti, degradim gradual dhe paralajmërim 1 javë/1 muaj (?) para, gjatë së cilës përdoruesi ka kohë të kërkojë të përmbushë kriteret? (X = redaktime të përgjithshme, y = veprime administrative) Kontrollin mund ta bëjë një burokrat çdo 1 qershor. (Domethënë, atëherë do të dërgohet kërkesa te Meta po pati nevojë se kontrolli teknikisht duhet të bëhet ca më përpara që të kemi mundësi të dërgojmë paralajmërimet.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 nëntor 2021 01:45 (CET)
== LintErrors ==
Falë fushatës së ndërmarrë së fundmi për rregullimin e gabimeve sintaksore me wikitekst, numri i tyre aktualisht është përgjysmuar nga mbi 20000 në mbi 10000, një numër që për disa vite ka qenë vetëm në rritje. Synimi është që të zerohet së shpejti.
Përdoruesit e përfshirë:
*@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]];
*@[[Përdoruesi:ಮಲ್ನಾಡಾಚ್ ಕೊಂಕ್ಣೊ|ಮಲ್ನಾಡಾಚ್ ಕೊಂಕ್ಣೊ]];
*@[[Përdoruesi:WOSlinker|WOSlinker]]
Robotët e përfshirë:
*@[[Përdoruesi:Smallem|Smallem]];
*@[[Përdoruesi:MalnadachBot|MalnadachBot]]
Infrastruktura teknike e përdorur:
*[[w:en:WP:AWB|AWB]]
Ndryshimet e ardhshme:
*Aktivizim i projektit [[Wikipedia:WikiProject Check Wikipedia]] dhe përditësim i tij sipas standardeve të EnWiki;
*Vënia në punë e [[Wikipedia:WPCleaner]];
*Përshtatja dhe aprovimi i [[w:en:User:WikiCleanerBot|WikiCleanerBot]] nga [[User:NicoV|NicoV]];
*Shfrytëzim i [[wikitech:Portal:Toolforge|Toolforge]] me anë të [[mw:Manual:Pywikibot/replace.py|Pywikibot]] për analizime e ndryshime periodike të përhershme (nëse do të ketë nevojë)
Si mund të ndihmoni?
#Aktivizoni [[MediaWiki:Gadget-LintHint|LintHint]] te [[Speciale:Preferencat#mw-prefsection-gadgets|Parapëlqimet]];
#Shkoni te [[Speciale:LintErrors]], zgjidhni një nga listat, shtypni butonin '''? Ndihmë''' në cepin e djathtë në krye të faqes e lexoni udhëzimet e thjeshta si mund të zgjidhni problemin.
Mos ngurroni të më kontaktoni te faqja ime e diskutimeve për të më kërkuar ndihmë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 nëntor 2021 15:15 (CET)
:''Përditësim mbi gjendjen'': Numri është përgjysmuar sërish nga 10 000 probleme në afro 5000 të mbetura. Nëse përparimi mbahet i njëtrajtshëm, synimi është të arrihet zgjidhja e të gjitha problemeve brenda vitit. Shpresohet për një lajmërim të dytë sapo të ndodhë përgjysmimi i radhës në afro 2500 probleme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 nëntor 2021 12:38 (CET)
== 1 riemërtim i vogël dhe 1 veprim radikal ==
Përshëndetje,
A mund t'i ndryshohet emri i faqes së veçantë [[Speciale:FasheteShkurta]] në Fa'''q'''eteShkurt'''r'''a, ju lutem? Me sa di unë mund të ndryshohet vetëm nga një administrues ndërfaqeje. Faleminderit! -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 00:20 (CET)
:@[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], emrat e faqeve të veçanta mund të ndryshohen në dy mënyra, me anë të mesazheve të sistemit dhe në TranslateWiki. Nëse e ndryshon me anë të një mesazhi sistemi ndryshimi është vetëm lokal për projektin ndërsa nëse e ndryshon te TranslateWiki, ndryshimi aplikohet në të gjitha projektet në atë gjuhë.
:Por në rastin konkret jam konfuz. Shkova për ta ndryshuar te TranslateWiki dhe faqja del në rregull (nëse kam gjetur vendin e duhur). Hidhi një sy vetë:[https://translatewiki.net/wiki/MediaWiki:Sp-translate-data-SpecialPageAliases/sq]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 01:02 (CET)
:: E pashë edhe unë, por më duket se TranslateWiki nuk përfshin Wikipedian në projektet e tyre (përfshin Wikipedia Library Card Platform dhe Wikipedia Preview, por jo Wikipedia si të tërë). -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 01:10 (CET)
:: Hasa në faqen e lartpermendur se po filloja të grisja faqe shumë të vogla. Mirëpo për fat të keq zbulova që ishin [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciale:FasheteShkurta&limit=500&offset=9500 mbi 10.000 faqe me më pak se 300 byte] dhe se do çmendesha duke i grisur të gjithë dorazi. Shumica prej tyre kanë vetëm 1 redaktim... Sa për ta përfytyruar (faqja e 10-mijtë është e tipit): <br><blockquote><small>Panairi i librit "Tirana 2010" u çel më 1 nëntor deri më 15 nëntor 2010 në Pallatit e Kongreseve në Tiranë dhe ishte panairi i 13-të i librit shqip, organizuar nga Shoqata e Botuesve Shqiptarë.</small> [FUND]</blockquote><br>Prandaj mendova të propozoj grisjen e të gjithë faqeve nën 300 bytes me vetëm 1 (ose 2, ose 3, ...) redaktim. Mendoj që këto dy kritere janë të mjaftueshme për të lokalizuar faqe jo-cilësore ose vandale. Për një veprim të tillë duhej parë edhe mënyra teknike e realizimit (bulk delete, mass delete, ose diçka tjetër). Si mendoni ju? -- <font face="monospace,Courier">'''''// [[Përdoruesi:Tëfcí|tëfcí]] // [[Përdoruesi diskutim:Tëfcí|bisedho]]'''''</font> 9 dhjetor 2021 01:11 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], TranslateWiki përfshin dhe Wikipedia-t se e kam përdorur shpesh për këtë gjë. Për shembull, titulli i asaj faqes që thua ti, (titulli del ndryshe nga adresa për çudi) aktualisht është siç është për shkak të kësaj faqeje:[https://translatewiki.net/wiki/MediaWiki:Shortpages/sq]
:::Nëse do të donim të përdornim mesazhin lokal dhe jo TranslateWiki do të përdornim [[MediaWiki:Shortpages]] që aktualisht nuk ekziston meqë fjala është në TranslateWiki. Bëra një provë dhe, dhe po të krijohej, ndryshon vetëm titulli, jo adresa. S'më kishte rastisur më parë ky lloj rasti. Do të pyes njëherë nga EnWiki mos ndihmojnë më shumë.
:::Sa për fshirjen masive... S'e di me siguri. Të them të drejtën, personalisht më vjen keq të fshijmë artikuj si ai që sapo përmende. Idealisht panairet e librit e meritojnë 1 artikull specifik besoj, si festivalet përkatëse të muzikës, fjala bie. Mbase nëse i lëmë për ca kohë, mund t'i zgjerojë ndonjë... Por nga ana tjetër, nëse kanë vite në atë gjendje pa u zgjeruar... :/ Më lejo të propozoj diçka tjetër: Si thua sikur, në vend të faqeve të shkurtra, të shohësh faqet e reja që kanë nevojë për kontroll dhe ato që kanë stampën për t'u grisur? Lista është bërë shumë e gjatë kohët e fundit dhe zakonisht janë raste ku mund të veprosh në mënyrë më "bardhë e zi", krahasuar me rastin e faqeve të shkurtra. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 01:25 (CET)
::::Pashë disa nga faqet tani dhe po shoh që shumë prej tyre janë dhe lista bosh që i përkasin një epoke të vjetër të Wikipedia-s shqip ku shpresohej se do të mbusheshin me kalimin e kohës. Faqe të tilla përgjithësisht kanë përfunduar të fshira kështu që s'është ndonjë problem i madh por sërish mendoj që mbase do të ishte më mirë të merreshim me ato dy listat më sipër njëherë përpara se "t'i hapnim punë vetes me këto". Megjithatë e kuptoj që varet nga dëshira. Puna që propozon ti mbase është më interesante për ty se sa ajo që propozoj une. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2021 13:18 (CET)
=== Diskutim ===
== Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content />
:''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback:2022 Board of Trustees election/Upcoming Call for Feedback about the Board of Trustees elections}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Board of Trustees is preparing a call for feedback about the upcoming Board Elections, from January 7 - February 10, 2022.
While details will be finalized the week before the call, we have confirmed at least two questions that will be asked during this call for feedback:
* What is the best way to ensure fair representation of emerging communities among the Board?
* What involvement should candidates have during the election?
While additional questions may be added, the Movement Strategy and Governance team wants to provide time for community members and affiliates to consider and prepare ideas on the confirmed questions before the call opens. We apologize for not having a complete list of questions at this time. The list of questions should only grow by one or two questions. The intention is to not overwhelm the community with requests, but provide notice and welcome feedback on these important questions.
'''Do you want to help organize local conversation during this Call?'''
Contact the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance team]] on Meta, on [https://t.me/wmboardgovernancechat Telegram], or via email at msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org.
Reach out if you have any questions or concerns. The Movement Strategy and Governance team will be minimally staffed until January 3. Please excuse any delayed response during this time. We also recognize some community members and affiliates are offline during the December holidays. We apologize if our message has reached you while you are on holiday.
Best,
Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" />
</div>
{{int:thank-you}} [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 27 dhjetor 2021 18:56 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22502754 -->
== Wiki Loves Folklore is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022|Wiki Loves Folklore 2022]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 28th''' of February.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2022 submitting] them in this commons contest.
You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.
Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2022|project Talk page]] if you need any assistance.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 9 janar 2022 14:15 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22560402 -->
== Feminism and Folklore 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
Greetings! You are invited to participate in '''[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]]''' writing competion. This year Feminism and Folklore will focus on feminism, women biographies and gender-focused topics for the project in league with Wiki Loves Folklore gender gap focus with folk culture theme on Wikipedia.
You can help us in enriching the folklore documentation on Wikipedia from your region by creating or improving articles focused on folklore around the world, including, but not limited to folk festivals, folk dances, folk music, women and queer personalities in folklore, folk culture (folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more. You can contribute to new articles or translate from the list of suggested articles [[:m:Feminism and Folklore 2022/List of Articles|here]].
You can also support us in organizing the contest on your local Wikipedia by signing up your community to participate in this project and also translating the [[m:Feminism and Folklore 2022|project page]] and help us spread the word in your native language.
Learn more about the contest and prizes from our project page. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2022|talk page]] or via Email if you need any assistance...
Thank you.
'''Feminism and Folklore Team''',
[[User:Tiven2240|Tiven2240]]
--11 janar 2022 06:49 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/wlf&oldid=22574381 -->
== Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections/Call for Feedback about the Board of Trustees elections is now open/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Call for Feedback: Board of Trustees elections is now open and will close on 7 February 2022.
With this Call for Feedback, the Movement Strategy and Governance team is taking a different approach. This approach incorporates community feedback from 2021. Instead of leading with proposals, the Call is framed around key questions from the Board of Trustees. The key questions came from the feedback about the 2021 Board of Trustees election. The intention is to inspire collective conversation and collaborative proposal development about these key questions.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees/Call for feedback: Board of Trustees elections|Join the conversation.]]
Best,
Movement Strategy and Governance<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 15 janar 2022 02:04 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22610145 -->
== IMPORTANT: Admin activity review ==
Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]].
We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years):
# 1l2l3k (administrator)
These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards.
However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:Stanglavine|Stanglavine]] ([[Përdoruesi diskutim:Stanglavine|diskutimet]]) 19 janar 2022 02:38 (CET)
:@[[Përdoruesi:Stanglavine|Stanglavine]], thanks for the notification! We actually tried very recently setting up some new standards for that (basically halving the time) but the discussion, although overall positive failed to attract a large number of users so for the moment we'll roll with that. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 janar 2022 02:44 (CET)
== Wikimedian në Rezidencë ==
Si pjesë e bashkëpunimit që ka [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG-u]] me [[Galeria Kombëtare e Kosovës|Galerine Kombëtare të Kosovës]], jemi duke kërkuar një vullnetarë për ta vendosur si [[:en:Wikipedian_in_residence|Wikimedian në Rezidencë]] në galeri.
Qëllimet kryesore të Wikimedianit në Rezidencë janë:
* Të organizoj dhe asistoj publikimin e materialeve në Wiki lidhur me misionin e GKK-së;
* Të inkurajoj dhe ndihmoj institucionin për lirimin e materialeve nën licenca të hapura;
* Të zhvilloj marrëdhenie afatgjate midis institucionit dhe komunitetit Wikimedia.
Puna është vullnetare (në Prishtinë) dhe do të zgjasë 3 muaj duke iu rimbursuar shpenzimet e rrugës dhe ushqimit nga WoALUG-u. Të gjithë të interesuarit të degojnë email në: info@wikimediashqip.org [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 27 janar 2022 16:07 (CET)
== Movement Strategy and Governance News – Issue 5 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="ucoc-newsletter"/>
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Strategy and Governance/Newsletter/5/Global message}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 5, January 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the fifth issue of Movement Strategy and Governance News (formerly known as Universal Code of Conduct News)! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while more frequent Updates will also be delivered weekly or bi-weekly to subscribers. Please remember to subscribe [[:m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive these updates.
<div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Call for Feedback about the Board elections''' - We invite you to give your feedback on the upcoming WMF Board of Trustees election. This call for feedback went live on 10th January 2022 and will be concluded on 16th February 2022. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Call for Feedback about the Board elections|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification''' - In 2021, the WMF asked communities about how to enforce the Universal Code of Conduct policy text. The revised draft of the enforcement guidelines should be ready for community vote in March. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Universal Code of Conduct Ratification|continue reading]])
*'''Movement Strategy Implementation Grants''' - As we continue to review several interesting proposals, we encourage and welcome more proposals and ideas that target a specific initiative from the Movement Strategy recommendations. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Movement Strategy Implementation Grants|continue reading]])
*'''The New Direction for the Newsletter''' - As the UCoC Newsletter transitions into MSG Newsletter, join the facilitation team in envisioning and deciding on the new directions for this newsletter. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#The New Direction for the Newsletter|continue reading]])
*'''Diff Blogs''' - Check out the most recent publications about MSG on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/5#Diff Blogs|continue reading]])</div><section end="ucoc-newsletter"/>
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 29 janar 2022 04:28 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== Përditësime te moduli i referimeve ==
Këto ditë kam ndërmarrë përditësimin periodik të modulit CS1 që mund të kërkojë ca ditë për t'u përfunduar sepse ka pasur ndryshime të mëdha në versionin origjinal të EnWiki-t. Gjatë kësaj kohe mund të shihni gabime të ndryshme me referimet në artikuj, kategori gabimesh të zbrazura apo dhe gabime që njëherë e një kohë ishin e tashmë janë zhdukur. Çdo gjë do të kthehet në normalitet sapo përditësimi të mbarojë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 shkurt 2022 13:51 (CET)
:{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 shkurt 2022 11:40 (CET)
== Updates on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines Review ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/2022-02-02 Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The Wikimedia Foundation Board of Trustees released a [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board noticeboard/January 2022 - Board of Trustees on Community ratification of enforcement guidelines of UCoC|statement on the ratification process]] for the '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]]'''.
The [[m:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The UCoC and the Enforcement Guidelines were written by [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee|volunteer-staff drafting committees]] following community consultations.
The revised guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. There is a [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Changes|list of changes made]] to the guidelines after the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement draft guidelines review|enforcement draft guidelines review]]. '''Comments about the guidelines can be shared [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|on the Enforcement Guidelines talk page on Meta-wiki]].'''
To help to understand the guidelines and process, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team will be hosting Conversation Hours on 4 February 2022 at 15:00 UTC, 25 February 2022 at 12:00 UTC, and 4 March 2022 at 15:00 UTC. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Conversations|Join the conversation hours to speak with the UCoC project team and drafting committee members about the updated guidelines and voting process]].'''
The [[m:Universal Code of Conduct/Project#Timeline|timeline is available on Meta-wiki]]. The voting period is March 7 to 21. All eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the Enforcement guidelines, and share why. '''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|See the voting information page for more details]].'''
Many participants from across the movement have provided valuable input in these ongoing conversations. The UCoC and MSG teams want to thank the Drafting Committee and the community members for their contributions to this process.
Sincerely,
Movement Strategy and Governance<br/>
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 4 shkurt 2022 04:55 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22704115 -->
== Gara "Ushqimi Tradicional Shqiptar" ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë dashamirësit e kulinarisë, kuzhinierë amatorë dhe profesionistë apo fotografë të marrin pjesë në garën “Ushqimi Tradicional Shqiptar” për të nxjerrë në pah llojllojshmërinë e ushqimeve dhe gatimit tradicional shqiptar. Nga 7 shkurti deri më 28 shkurt, ju mirëpresim të bashkoheni me ne në këtë garë për të bërë fotografi të gatimeve shqiptare. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons.
Për më shumë informacion rreth garës, lexoni [[Commons:Category:Gara_e_fotografis%C3%AB_s%C3%AB_ushqimit_tradicional_shqiptar_-_2022|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 shkurt 2022 09:13 (CET)
== Zgjedhjet për kujdestar ==
Për herë të dytë marr pjesë në zgjedhjet për kujdestar. Do të ftoja këdo që të shprehte mendimin e tij pozitiv, neutral ose negativ për mua me votë në [[meta:Stewards/Elections 2022/Votes/Klein Muçi|këtë]] faqe.
Faleminderit! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 shkurt 2022 12:46 (CET)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Task Force: Your feedback is appreciated</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Task Force/Call for Feedback Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
The Community Development team at the Wikimedia Foundation is supporting the creation of a global, community-driven Leadership Development Task Force. The purpose of the task force is to advise leadership development work.
The team is looking for feedback about the responsibilities of the Leadership Development Task Force. This Meta page shares the proposal for a [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force|Leadership Development Task Force]] and how [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Task Force/Participate|you can help.]] Feedback on the proposal will be collected from 7 to 25 February 2022.<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 9 shkurt 2022 03:35 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery/Wikipedia&oldid=22796821 -->
== Përdorni të drejtën tuaj për të votuar! Mos harroni të merrni pjesë në bisedimet e UCoC dhe të votoni për ratifikimin! ==
: Përshëndetje Wikimedian,<br>
:: ''Na vjen keq që nuk shkruaj në gjuhën tuaj. Teksti i mëposhtëm është përkthyer nga përkthimi i automatizuar i Google.<br>
:: ''Ju lutem më njoftoni nëse ju duket i pamjaftueshëm ky lloj komunikimi.
:: ''Ju lutem mos ngurroni të kontribuoni duke përkthyer faqet përkatëse të Meta në gjuhën shqipe.''<br>
<br>
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting| Një votim në SecurePoll nga 7 deri më 21 mars 2022] është planifikuar si pjesë e procesit të ratifikimit për udhëzimet e zbatimit të Kodit Universal të Sjelljes (UCoC). Ftohen votuesit me të drejtë vote t'i përgjigjen një pyetjeje sondazhi dhe të ndajnë komentet. Në faqen e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information| Informacionit të Votuesit] mund të gjeni informacione të dobishme, përgjigje për pyetjet e bëra shpesh, si dhe një mjet për të kontrolluar të drejtën e votës.. Gjatë sondazhit, votuesit do të pyeten nëse e mbështesin zbatimin e Kodit Universal të Sjelljes bazuar në udhëzimet e propozuara.
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct| Kodi Universal i Sjelljes (UCoC)] ofron një bazë të sjelljes së pranueshme për të gjithë lëvizjen. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines| Udhëzimet e rishikuara të zbatimit] u publikuan më 24 janar 2022 si një mënyrë e propozuar për të zbatuar politikën në të gjithë lëvizjen. [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC| Një deklaratë e Bordit të Fondacionit Wikimedia] kërkon një proces ratifikimi ku votuesit me të drejtë vote do të kenë një mundësi për të mbështetur ose kundërshtuar miratimin e udhëzimeve të Zbatimit të UCoC në një votim. Wikimedianët ftohen të përkthejnë dhe të ndajnë informacione të rëndësishme. Për më shumë informacion rreth UCoC, ju lutemi shikoni [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project| faqen e projektit] dhe [https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/FAQ| pyetjet e bëra shpesh] në Meta-wiki.
Ka ngjarje të planifikuara për të mësuar më shumë dhe për të diskutuar:
* [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|Një panel komuniteti]] më 18 shkurt 2022 në orën 15:00 UTC ndan perspektivat nga pjesëmarrësit e komunitetit të vegjël dhe të mesëm.
* [[m:Movement Strategy and Governance|Ekipi i Strategjisë dhe Qeverisjes së Lëvizjes (MSG)]] pret Orët e Bisedës më 25 shkurt 2022 në orën 12:00 UTC dhe 4 mars 2022 në orën 15:00 UTC. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''Ju lutemi, regjistrohuni për këto orë bisedash''']] për të bashkëvepruar me ekipin e projektit dhe komitetin hartues në lidhje me udhëzimet e përditësuara të zbatimit dhe procesin e ratifikimit. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Shihni përmbledhjet e Orës së Bisedës]] për shënime nga 4 shkurt 2022.
Ju mund të komentoni në faqet e diskutimit në Meta-wiki në çdo gjuhë. Ju gjithashtu mund të kontaktoni secilin ekip me email: msg(_AT_)wikimedia.org ose ucocproject(_AT_)wikimedia.org
Sinqerisht,<br>
[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 19 shkurt 2022 13:30 (CET)<br>
Facilitator for South-East Europe<br>
Movement Strategy and Guidance
== Wiki Loves Folklore is extended till 15th March ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
Greetings from Wiki Loves Folklore International Team,
We are pleased to inform you that [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore|Wiki Loves Folklore]] an international photographic contest on Wikimedia Commons has been extended till the '''15th of March 2022'''. The scope of the contest is focused on folk culture of different regions on categories, such as, but not limited to, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, etc.
We would like to have your immense participation in the photographic contest to document your local Folk culture on Wikipedia. You can also help with the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022/Translations|translation]] of project pages and share a word in your local language.
Best wishes,
'''International Team'''<br />
'''Wiki Loves Folklore'''
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 22 shkurt 2022 05:50 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== Coming soon ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
=== Several improvements around templates ===
Hello, from March 9, several improvements around templates will become available on your wiki:
* Fundamental improvements of the [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor template dialog]] ([[m:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|1]], [[m:WMDE Technical Wishes/Removing a template from a page using the VisualEditor|2]]),
* Improvements to make it easier to put a template on a page ([[m:WMDE Technical Wishes/Finding and inserting templates|3]]) (for the template dialogs in [[Mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|VisualEditor]], [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:WikiEditor#/media/File:VectorEditorBasic-en.png|2010 Wikitext]] and [[Mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|New Wikitext Mode]]),
* and improvements in the syntax highlighting extension [[Mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] ([[m:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|4]], [[m:WMDE Technical Wishes/Bracket Matching|5]]) (which is available on wikis with writing direction left-to-right).
All these changes are part of the “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]” project by [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes]]. We hope they will help you in your work, and we would love to hear your feedback on the talk pages of these projects. </div> - [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 28 shkurt 2022 13:38 (CET)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=22907463 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Remember to Participate in the UCoC Conversations and Ratification Vote!</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|'''vote in SecurePoll from 7 to 21 March 2022''']] is scheduled as part of the ratification process for the Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement guidelines. Eligible voters are invited to answer a poll question and share comments. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information|Read voter information and eligibility details.]] During the poll, voters will be asked if they support the enforcement of the Universal Code of Conduct based on the proposed guidelines.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|revised enforcement guidelines]] were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. A [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/January_2022_-_Board_of_Trustees_on_Community_ratification_of_enforcement_guidelines_of_UCoC|Wikimedia Foundation Board statement]] calls for a [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting|ratification process]] where eligible voters will have an opportunity to support or oppose the adoption of the UCoC Enforcement guidelines in a vote. Wikimedians are invited to [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information/Volunteer|translate and share important information]]. For more information about the UCoC, please see the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|project page]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/FAQ|frequently asked questions]] on Meta-wiki.
There are events scheduled to learn more and discuss:
* A [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations/Panel_Q&A|community panel]] recorded on 18 February 2022 shares perspectives from small- and medium-sized community participants.
* The [[m:Movement Strategy and Governance|Movement Strategy and Governance]] (MSG) team is hosting Conversation Hours on 4 March 2022 at 15:00 UTC. Please [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Conversations|'''sign-up''']] to interact with the project team and the drafting committee about the updated enforcement guidelines and the ratification process. See the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/2022_conversation_hour_summaries|Conversation Hour summaries]] for notes from 4 February 2022 and 25 February 2022.
You can comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact either team by email: msg[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org or ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,
Movement Strategy and Governance <br />
Wikimedia Foundation <br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 2 mars 2022 03:17 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22916674 -->
== Përditësime në lidhje me citimet/referimet ==
# Shtypja mbi ISBN-në e vendosur në çdo citim (nëse është vendosur saktë), tashmë do të ofrojë informacion se ku mund të gjendet libri në fjalë në të gjithë botën. Këtu përfshihen mundësitë virtuale, të ndara sipas faqeve të ndryshe të internetit, dhe fizike, të ndara sipas bibliotekave të ndryshme nëpër shtete.
# [[User:Smallem|Smallem]] mund të zgjidhë dhe më shumë probleme në lidhje me referimet automatikisht. Ai gjithashtu kryen standardizim formatimi në to ku mundet.
# Po diskutoj për sjelljen e 3 robotëve të rinj për zgjidhjen automatike të problemeve me referimet nga EnWiki. 1 prej tyre ishte në fazë prove paraprake te ne para ca ditësh. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2022 14:01 (CET)
== Universal Code of Conduct Enforcement guidelines ratification voting open from 7 to 21 March 2022 ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The ratification voting process for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|revised enforcement guidelines]] of the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] (UCoC) is now open! '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting|Voting commenced on SecurePoll]]''' on 7 March 2022 and will conclude on 21 March 2022. Please [[m:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voter information|read more on the voter information and eligibility details]].
The Universal Code of Conduct (UCoC) provides a baseline of acceptable behavior for the entire movement. The revised enforcement guidelines were published 24 January 2022 as a proposed way to apply the policy across the movement. You can [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Project|read more about the UCoC project]].
You can also comment on Meta-wiki talk pages in any language. You may also contact the team by email: ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org
Sincerely,<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation<section end="announcement-content" /><br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 7 mars 2022 11:59 (CET)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Invitation to Hubs event: Global Conversation on 2022-03-12 at 13:00 UTC</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />Hello!
The Movement Strategy and Governance team of the Wikimedia Foundation would like to invite you to the next event about "Regional and Thematic Hubs". The Wikimedia Movement is in the process of understanding what Regional and Thematic Hubs should be. Our workshop in November was a good start ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Documentation/27 November Workshop|read the report]]), but we're not finished yet.
Over the last weeks we conducted about 16 interviews with groups working on establishing a Hub in their context ([[m:Special:MyLanguage/Hubs/Dialogue|see Hubs Dialogue]]). These interviews informed a report that will serve as a foundation for discussion on March 12. The report is planned to be published on March 9.
The event will take place on March 12, 13:00 to 16:00 UTC on Zoom. Interpretation will be provided in French, Spanish, Arabic, Russian, and Portuguese. Registration is open, and will close on March 10. Anyone interested in the topic is invited to join us. '''[[m:Special:MyLanguage/Hubs/Global Conversations March 12, 2022|More information on the event on Meta-wiki]]'''.
Best regards,
[[m:User:KVaidla (WMF)|Kaarel Vaidla]]<br />Movement Strategy
<section end="announcement-content" />
</div>
10 mars 2022 02:31 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Ju lutem ndryshoni një gabim që shfaqet në anglisht në Wikipedian shqiptare ==
Përshëndetje administratorë të Wikipedias në Shqip!
Ju lutem a mund të bëni të mundur të shfaqet në shqip shkrimi kur klikojmë te gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian Shqiptare, pasi tani shfaqet në anglisht: "This page is not available in other languages" dhe ne duam që të jetë: "Kjo faqe nuk është e disponueshme në gjuhë të tjera" (nëse ai artikull nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme në Wikipedia)
Po ju kërkoj këtë pasi në shumë gjuhë në Wikipedia të ndryshme kur klikojmë te gjuhët e tjera të disponueshme për një artikull që jemi duke vizituar, nëse ai artikull nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme përveç gjuhës së asaj Wikipedia, shkrimi shfaqet në atë gjuhë të Wikipedias që jemi.
Faleminderit!
:@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! :) Të lutem, mund të tregosh një faqe konkrete, qoftë kjo këtu apo në EnWiki, ku mund ta riprodhojmë atë që përshkruan? Çfarë mund të shtypim ekzaktësisht që të na dalë teksti ''This page is not available in other languages''? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 02:52 (CET)
Kur klikojmë për të parë nëse ka gjuhë të tjera për këtë artikull: https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Genard_Hajdini del në anglisht: "This page is not available in other languages"
:@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], faleminderit! Në çfarë gjuhe tjetër e ke provuar në të cilën mesazhi nuk të ka dalë në anglisht? Unë e provova te ItWiki, te [https://it.m.wikipedia.org/wiki/Fiamme_nel_Texas ky artikull], dhe mesazhi më del sërish në anglisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 13:23 (CET)
Përshëndetje! Ai artikull në gjuhën italiane ka gjuhë të tjera të disponueshme dhe edhe po të ketë ndonjë artikull në Wikipedian italiane që nuk ka gjuhë të tjera në Wikipedia, mesazhi shfaqet në italisht. Shembull kjo faqe: https://it.m.wikipedia.org/wiki/Industria_Automobilistica_Ellenica, po të klikosh në gjuhët e tjera të disponueshme për atë artikull edhe pse ka por ende nuk janë shtuar në Wikipedian italiane pasi artikulli nuk është rregulluar siç duhet thotë në italisht: "Questa pagina non è disponibile in altre lingue." Kjo gjë mesa duket ndodh vetëm në Wikipedian shqip kur nuk ka gjuhë të tjera të disponueshme për atë artikull.
:@[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], e habitshme pasi dhe në artikullin që sapo solle unë sërish shoh "This page is not available in other languages" kur shtyp te butoni për gjuhët e tjera. Gjithsesi, bëra përkthimin e nevojshëm për shqipen për atë mesazh te [https://translatewiki.net/ TranslateWiki] dhe nëse gjithçka shkon mirë, duhet të ndryshojë brenda 1-2 javëve, koha që duhet për të ndodhur përditësimet. Faleminderit për raportimin! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 mars 2022 16:45 (CET)
== Wiki Loves Folklore 2022 ends tomorrow ==
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|frameless|180px]]
International photographic contest [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2022| Wiki Loves Folklore 2022]] ends on 15th March 2022 23:59:59 UTC. This is the last chance of the year to upload images about local folk culture, festival, cuisine, costume, folklore etc on Wikimedia Commons. Watch out our social media handles for regular updates and declaration of Winners.
([https://www.facebook.com/WikiLovesFolklore/ Facebook] , [https://twitter.com/WikiFolklore Twitter ] , [https://www.instagram.com/wikilovesfolklore/ Instagram])
The writing competition Feminism and Folklore will run till 31st of March 2022 23:59:59 UTC. Write about your local folk tradition, women, folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, folklore, and tradition, including ballads, folktales, fairy tales, legends, traditional song and dance, folk plays, games, seasonal events, calendar customs, folk arts, folk religion, mythology etc. on your local Wikipedia. Check if your [[:m:Feminism and Folklore 2022/Project Page|local Wikipedia is participating]]
A special competition called '''Wiki Loves Falles''' is organised in Spain and the world during 15th March 2022 till 15th April 2022 to document local folk culture and [[:en:Falles|Falles]] in Valencia, Spain. Learn more about it on [[:ca:Viquiprojecte:Falles 2022|Catalan Wikipedia project page]].
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 14 mars 2022 15:40 (CET)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=22754428 -->
== CEE Spring 2022 ==
Edhe këtë vit [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] do të marrë pjesë në eventin e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2022 CEE Spring]-ut 2022, i cili mbështet krijimin e artikujve në Wikipedia për çdo vend në rajonin e Evropës Lindore e Qendrore, nga 21 marsi deri më 31 maj. Gjatë këtij eventi Wikipedian-ët do të përkthejnë artikuj nga Wikipedia të gjuhëve të ndryshme për të përhapur kulturën, historinë, traditat dhe njerëzit nga vendet evropiane respektive. Duke qenë se edhe ne do të jemi pjesë e këtij eventi të përvitshëm na ndihmoni të pasurojmë listën e artikujve të [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20CEE%20Spring%202022/Structure/Kosovo Kosovës] dhe [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia%20CEE%20Spring%202022/Structure/Albania Shqipërisë] me artikuj. Mund të kontribuoni dhe të propozoni artikujt në listat e Kosovës dhe Shqipërisë. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 16 mars 2022 10:20 (CET)
== Bëni të mundur të shfaqen në shqip të rejat ose njoftime nga Wikimedia ==
Përshëndetje administratorë të Wikipedia në Shqip!
Siç ju kam bërë me dije një problem në Wikipedian shqip ku shfaqej gjuha angleze për një faqe në Wikipedian shqip kur klikojmë te gjuhët e tjera të disponueshme për atë faqe (kur nuk ka), po ju bëj me dije që po ashtu kur jemi duke vizituar Wikipedian Shqiptare na shfaqen në Anglisht të reja ose njoftime nga Wikimedia. Ne duam që të jenë në shqip siç janë në gjuhë të ndryshme të Wikipedias këto njoftime nga Wikimedia kur jemi duke vizituar atë Wikipedia specifike përveç në anglisht. (Njoftimet e Wikimedia që shfaqen në krye të webfaqes kur ka të reja).
Faleminderit
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], cilës faqe në Wikipedia-n shqip i referohesh? [[Faqja kryesore|Faqes kryesore]]? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2022 15:30 (CET)
Faqes kryesore dhe kur jemi në faqe të ndryshme duke naviguar. Njoftime dhe të reja nga Wikimedia Foundation. P.sh: Dita e grave (siç ishte një sondazh më 8 mars në Wikimedia Foundation), dhe tani që është ky sondazh me votime që shfaqet në anglisht: https://meta.m.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voter_information
Kur jemi duke naviguar Wikipedia në këto gjuhë: "Bahasa Indonesia Bahasa Melayu Deutsch English Hausa Kiswahili Tiếng Việt Türkçe Yorùbá eesti español français italiano polski português do Brasil română srpskohrvatski / српскохрватски suomi čeština македонски русский עברית اردو العربية हिन्दी বাংলা ไทย ትግርኛ 中文 日本語 한국어" (siç shfaqen te ai link) na shfaqen njoftime dhe të reja nga Wikimedia në gjuhën e asaj Wikipedia që jemi duke vizituar, por për Shqip nuk është bërë ende e mundur të shfaqen në këtë gjuhë.
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], kjo ndodh pasi nuk ka pasur vullnetarë shqiptarë që ta përkthejnë atë faqe. Apo faqe të tjera të ngjashme në Meta. Ndryshe nga mesazhet teknike, përmbajtja e faqeve ka vëllim pune dhe zakonisht kryhet nga mori vullnetarësh, gjë që në komunitetin shqiptar mungon. Nëse ke dëshirë, mund ta përkthesh ti si faqe duke ndjekur këtë [https://meta.m.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Universal+Code+of+Conduct%2FEnforcement+guidelines%2FVoter+information&action=page&filter=&language=sq lidhje]. E njëjta gjë mund të bëhet dhe me faqe të tjera të kësaj natyre. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2022 17:15 (CET)
== Growth Newsletter #20 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twentieth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
The Growth team's objective is to work on software changes that help retain new contributors in Wikimedia projects.
=== Suggested edits ===
As of February, 300,000 suggested edits have been completed since the feature was first deployed in December 2019.
'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]]''' is the team's first structured task, deployed in May 2021. It has improved outcomes for newcomers. The team is now working on a second iteration based on community feedback and data analysis. Improvements will include: improved algorithmic suggestions, guardrails to prevent too many similar links to be added, and clearer encouragement for users to continue making edits. After adding these improvements, we will deploy this task to more Wikipedias.
'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]]''' is the second structured task built by our team. It was deployed in November 2021 to four pilot Wikipedias. This is a more challenging task for newcomers. However, it adds more value to articles (so far, over 1,000 images have been added). We are currently learning from communities and from the data on what is working well and what needs improvements. The project page contains [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#design|links to interactive prototypes]]. We are very interested to [[mw:Talk:Growth|hear your thoughts on this idea]] as we build and test the early versions. We will soon deploy this task to more Wikipedias as a test.
"Add a link" and "Add an image" now both have a limitation on how many of these tasks newcomers can do per day. It is meant to discourage careless newcomers from making too many problematic edits.
=== Positive reinforcement ===
Over the last two years, the Growth team has focused on building suggested edits: easy tasks for newcomers to start with. We have learned with this experience that these tasks help many newcomers to make their first edits. Now, the team is starting a new project : "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|positive reinforcement]]". Its goal is to make newcomers proud of their editing and to make them want to come back for more of them. With the positive reinforcement project, we are considering three kinds of features:
* '''Impact stats''': give newcomers the ability to see how many people read the articles they edit.
* '''Leveling up''': encourage newcomers to progress from easier tasks to harder tasks.
* '''Personalized praise''': encourage mentors and other editors to "thank" and award newcomers for good work.
This project is just beginning, and we hope for community thoughts on the direction. We know that things can wrong if we offer the wrong incentives to newcomers, so we want to be careful. Please visit [[mw:Talk:Growth/Positive reinforcement|the talk page]] to help guide the project!
=== News for mentors ===
* The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|mentor dashboard]] is available at all wikis. It helps mentors see who their mentees are and keep track of their activity. It is automatically activated [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#create|where a list of mentors has been created]]. If you need assistance to create a list of mentors, please [[mw:talk:Growth|contact us]].
* The mentor dashboard has a new module: settings. It is now possible for mentors to define their status (active or away). They can specify the volume of questions they want to receive, and they can claim mentees in an easier way. It is also possible for mentors to quit, which will automatically reassign their mentees to other mentors.
* We are [[phab:T287915|working on an ability]] for a mentee to opt-out (and back in) to having a mentor.
* Previously, in the table that displays mentees activity, the filters displayed all mentees, even the ones with zero edits or lots of edits. [[phab:T301268|We have changed this]] so that only mentees with between 1 and 500 edits are visible by default. Mentors can change this value in their filters.
* We are currently [[phab:T264343|working on a special page]] for mentors to sign-up.
Some wikis have created userboxes that mentors can display on the user pages. If your wiki has one, please link it [[d:Q109498957|to Wikidata]]!
=== Scaling ===
Previously, at most Wikipedias, only 80% of newcomers were getting the Growth features. This was done for experimentation, to have a control group. We have changed this setting. Now 100% of new accounts at all Wikipedias get the Growth features ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|except a few, kept as test wikis]]). We invite communities to update their onboarding documentation and tutorials. Please include the Growth features in it. To help you, [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Account creation|we have created an help page]] that can be translated and adapted to your wiki.
=== How to help ===
Do you have questions about the Growth features? [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|This translatable FAQ]] contains answers to the most common questions about the Growth team work. We regularly update it.
Interface translations are important for newcomers. Please help for your language, by [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate translating or copyediting] interface translations for the Growth features.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 16 mars 2022 18:12 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23002302 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Leadership Development Working Group: Apply to join! (14 March to 10 April 2022)</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Leadership Development Working Group/Participate/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
Thank you to everyone who participated in the feedback period for the [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group|Leadership Development Working Group]] initiative. A [[m:Special:MyLanguage/Leadership Development Working Group/Participate#5. Summary of Call for Feedback|summary of the feedback]] can be found on Meta-wiki. This feedback will be shared with the working group to inform their work. The application period to join the Working Group is now open and will close on April 10, 2022. Please [[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured?|review the information about the working group]], share with community members who might be interested, and '''[[m:Special:MyLanguage/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate|apply if you are interested]]'''.
Thank you,
From the Community Development team<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 18 mars 2022 03:20 (CET)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Delivery&oldid=22974079 -->
== Bëni të mundur që të shfaqet në shqip koha e fundit e redaktimit të një faqeje ==
Përshëndetje administratorë të Wikipedia në shqip!
Siç e rregulluat problemin që shfaqej gjuha angleze kur klikojmë në një artikull në Wikipedian shqip për të parë gjuhët e tjera (kur nuk ka), po ju bëj me dije se në një artikull në Wikipedian shqip kur navigojmë në fund të faqes për të parë se kush e ka redaktuar për herë të fundit na del në anglisht: "last edited ... days ago" or "months ago" dhe duhet që ta rregulloni të dalë në shqip "redaktuar për herë të fundit para ... ditësh" ose "muajsh".
Faleminderit
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje sërish dhe faleminderit për raportimin! Fillimisht disa këshilla: Njoftime të tilla si këto për përkthimet është mirë të bëhen te [[WP:ZA]] duke qenë se janë probleme që kërkojnë zgjidhje të drejtpërdrejtë. Kuvendi zakonisht rezervohet për çështje që kanë nevojë për diskutim apo për lajmërime teknike. Së dyti, në fund të shkrimeve të tua duhet të nënshkruash që të dalë emri e data siç del te komentet e mia. Për të parë si realizohet kjo gjë, lexo [[w:en:WP:SIG|këtu]] por e thënë shkurt, zakonisht mjafton të shtosh <nowiki>- ~~~~</nowiki> në fund të komentit tënd. Së fundmi, në njoftime të tilla në lidhje me përkthimin nuk ka nevojë t'i referohesh zgjidhjes së problemit të kahershëm. Çfarë duhet thënë është një përshkrim për problemin aktual, faqja ku e hasët, pajisja (celular apo kompjuter) dhe mbase një sugjerim se si mund të jetë zgjidhja. Këto hollësi ndihmojnë për identifikimin dhe riprodhimin e problemit në mënyrë që ai të kuptohet e të mund të zgjidhet. Gjithashtu titulli nuk ka pse të jetë një kërkesë e mirëfilltë, mjafton një fjalë përshkruese. Për shembull, në rastin konkret titulli mund të ishte thjesht: "Përkthim" ose "Përkthim - Koha e redaktimit të fundit".
:Për sa i përket këtij rasti, do të merrem unë së shpejti. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2022 13:59 (CET)
:{{U bë}} - Ndryshimi do të shfaqet në përditësimin e parashikuar të radhës. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2022 14:16 (CET)
@Klein Muçi po ashtu kur jemi duke shtuar një temë diskutimi në faqen e diskutimeve për një artikull në Wikipedian shqip, na del në anglisht: "Add topic" dhe pasi klikojmë në të del "Subject" dhe "What is on your mind". Gjithashtu del ky mesazh në anglisht tek tema e re e diskutimit në krye: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses". Nqs është e mundur, të bëhen edhe këto në shqip.
Faleminderit
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], fillimisht disa këshilla të tjera për komunikim më të lehtë. Etiketimi im nuk është kryer siç duhet. Që unë (apo kushdo tjetër) të njoftohet për mesazhin duhet që emri i tij të shkruhet në këtë mënyrë: <nowiki>@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]]qq</nowiki>. Gjithashtu ke harruar të firmosësh sërish në fund. Për sa i përket përkthimeve të kërkuara, do të merrem unë por, thjesht që të mos habitesh në të ardhmen, pothuajse e tërë ndërfaqja e përdorimit nga celulari është e papërkthyer. Raste të tilla do të gjesh vazhdimisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2022 14:49 (CET)
:{{U bë}} (Pjesërisht.)
:Ndryshimet janë vendosur në radhë për përditësimin e ardhshëm. Nëse ke dëshirë të ndihmosh personalisht në këtë gjë, mund të hapësh një llogari [https://translatewiki.net/ këtu] dhe të përkthesh çfarë mundesh nga grupet e mëposhtme:
:[https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile frontend], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend-user&language=sq&filter=%21translated&action=translate User interface], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki-skin-minervaneue&language=sq&filter=%21translated&action=translate Minerva Neue], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=out-wikimedia-mobile-0-all&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile apps] and [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=commons-android&language=sq Commons app]. Çdo kontribut ndihmon! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2022 19:07 (⧼timezone-cet⧽)
@@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Faleminderit për kthimin në shqip të treguesit se kur është redaktuar për herë të fundit një faqe dhe të temës së re të diskutimit kur klikojmë te faqja e diskutimeve në Wikipedian shqip. E di që kam bërë disa kërkesa, por pothuajse janë kthyer të gjitha në shqip. Po ju bëj me dije se ka edhe 2 probleme që shfaqen në anglisht. E para, kur në një faqe të Wikipedias në shqip nuk ka faqe diskutimi dhe ne hapim një të re, del në anglisht vetëm ky mesazh: "You are creating a new page on Wikipedia" dhe kur shtojmë temë diskutimi te faqja e diskutimeve del në anglisht: "Add discussion", ky mesazh: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses" dhe kur e publikojmë temën del në anglisht "Saving your new topic, please wait". Nëse është e mundur, të kthehen edhe këto në shqip. Faleminderit
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! Si fillim, më sipër ke harruar të nënshkruash në fund. Nëse nuk nënshkruan unë nuk lajmërohem edhe nëse më përmend emrin. Duhet t'i mbyllësh mesazhet me <nowiki>- ~~~~</nowiki> për të nënshkruar. Së dyti ke një ''@'' tepër në fillim por kjo s'përbën shumë problem. Për sa i përket temës, sërish të përsëris që numri i mesazheve që presin përkthim për ndërfaqen e celularit është SHUMË i madh, thjesht aq ke rastisur ti deri tani. Shikoji lidhjet që të dërgova më sipër, pjesët untranslated. Gjithsesi, do të merrem dhe me disa prej tyre personalisht por më duhet të të them që komunikimi yt i përgjithshëm ka filluar të bjerë pak ndesh me mënyrën si funksionojnë komunitetet Wiki. Këto komunitete konsiderohen "të lira", në kuptimin që të gjithë mund të ndihmojnë e të kontribuojnë dhe të gjithë jemi pak a shumë të barabartë me njëri-tjetrin. Gjithashtu s'duhet pasur frikë se bëhen shumë gabime pasi për shkak të mënyrës teknike si janë krijuar këto projekte, asgjë nuk humbet. Nëse diçka bëhet gabim, mund të kthehet me shtypjen e një butoni të vetëm. Mund të lexosh më shumë për këtë, [[w:en:WP:BOLD|këtu]]. Këtë e kam më së shumti referuar kërkesave të tua [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Diskutim:Genard_Hajdini&oldid=2422544 këtu]. Projektet Wiki nuk kanë staf kështu që nuk funksionojnë më kërkesa. Nëse diçka mendon se duhet rregulluar, vazhdo e rregulloje vetë pa frikë. Nëse bëhet një gabim, do ta rregullojë një vullnetar tjetër kur ta vërë re. Por kërkesat si ato që ke bërë zakonisht injorohen dhe në projektet me më shumë vullnetarë si EnWiki. Thjesht këshilla që të kesh një përvojë vetjake të mirë në projekte të tilla. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2022 14:18 (CET)
::{{U bë}} (Pjesërisht.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2022 14:40 (⧼timezone-cet⧽)
@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje sërish! Të kërkoj ndjesë për kërkesat e vazhdueshme por unë (dhe shumë përdorues të tjerë) duam që ta bëjmë Wikipedian shqiptare të gjithë në shqip për sa i përket faqeve dhe tabelave ku janë funksionet dhe udhëzimet e Wikipedia. E di që mund të ketë shumë faqe dhe tabela të pakthyera në shqip, por unë ju vë në dijeni ato që zbuloj unë.
E para, tek faqja kryesore e Wikipedias në shqip del në anglisht: "View edit history of this page" në fund të faqes. E dyta, po ashtu në këtë link: https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Na_kontakto (për të kontaktuar administratorët e Wikipedia në shqip), një pjesë e faqes është në shqip dhe tjera në anglisht. (Përveçse duam ta kthejmë në shqip tek faqja na kontakto, duam të jenë edhe funksionet e asaj faqeje në shqip). Dhe e treta, kur duam të falënderojmë një përdorues të Wikipedias në shqip për grisjen e një faqeje, del në anglisht vetëm ky mesazh: "Do you want to publicly send thanks for this log action?" dhe pasi e falenderojmë "You thanked p.sh. Olsi". [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 22 mars 2022 15:51 (CET)
== Feminism and Folklore 2022 ends soon ==
[[File:Feminism and Folklore 2022 logo.svg|right|frameless|250px]]
[[:m:Feminism and Folklore 2022|Feminism and Folklore 2022]] which is an international writing contest organized at Wikipedia ends soon that is on <b>31 March 2022 11:59 UTC</b>. This is the last chance of the year to write about feminism, women biographies and gender-focused topics such as <i>folk festivals, folk dances, folk music, folk activities, folk games, folk cuisine, folk wear, fairy tales, folk plays, folk arts, folk religion, mythology, folk artists, folk dancers, folk singers, folk musicians, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales and more</i>
Keep an eye on the project page for declaration of Winners.
We look forward for your immense co-operation.
Thanks
Wiki Loves Folklore international Team
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 26 mars 2022 15:29 (CET)
<!-- Message sent by User:Rockpeterson@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf&oldid=23060054 -->
== Çfarë është Grupi i Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes dhe si mund të marr pjesë? ==
Përshëndetje të gjithëve,<br>
:: '''Nëse jeni të interesuar të jeni pjesë e Grupit të Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes, mund të merrni pjesë [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate#1._How_to_participate në këtë faqe].''' <br>
:: '''Aplikimet pranohen deri më 10 Prill 2022. ''' <br>
Aplikimet do të shqyrtohen dhe do të vlerësohen në mënyrë anonime nga një panel që përfshin stafin e Fondacionit Wikimedia me një formim të të mësuarit ose zhvillimit të udhëheqjes dhe vullnetarë me përvojë në këtë punë.<br>
Nëse dëshironi të mësoni më shumë rreth strukturës së Grupit të Punës dhe aftësive e përvojës së dëshirueshme të anëtarëve të mundshëm, [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure#3._How_is_the_working_group_formed_and_structured? ju lutemi të vizitoni këtë faqe në Meta].<br>
Për të kuptuar pse lëvizja ka nevojë për një përkufizim të përbashkët të udhëheqjes, cili është qëllimi i Grupit të Punës, me çfarë do të merret ai, çfarë pyetjesh do të përpiqet t'u përgjigjet dhe si planifikon të zbatojë zgjidhjet, shkoni te [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Purpose_and_Structure Grupi i Punës për Zhvillimin e Udhëheqjes - Qëllimi dhe Struktura kjo faqe].<br>
Një përmbledhje e komenteve dhe sugjerimeve të komunitetit rreth zhvillimit të udhëheqjes mund të lexohet [https://meta.wikimedia.org/wiki/Leadership_Development_Working_Group/Participate#5._Summary_of_Call_for_Feedback në këtë faqe Meta].<br>
Përshëndetjet më të përzemërta,<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 28 mars 2022 12:28 (CEST)<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation<br>
== Bashkëpunimi i javës ==
Tema e radhës në “Bashkëpunimin e javës” i kushtohet humanitarizmit. [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të kontribuoni për të duke kontribuar në përmirësimin, shkrimin dhe strukturimin e artikujve me këtë temë. Artikujt i gjeni [[Stampa:Bashkëpunimi i javës/2021/34|këtu]].
== Learn how Movement Strategy Implementation Grants can support your Movement Strategy plans ==
<section begin="announcement-content"/>Movement Strategy Implementation grants now provide more than $2,000 USD to put Movement Strategy plans into action. Find out more about [[:m:Special:MyLanguage/Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation grants, the criteria, and how to apply]].<section end="annoumcent-content"/>
[[User:MNadzikiewicz (WMF)|MNadzikiewicz (WMF)]] ([[User talk:MNadzikiewicz (WMF)#top|talk]]) 13:30, 29 October 2021 (UTC)
<!-- Message sent by User:MNadzikiewicz (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:MNadzikiewicz_(WMF)/Delivery&oldid=22247589 -->
== Subscribe to the This Month in Education newsletter - learn from others and share your stories ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear community members,
Greetings from the EWOC Newsletter team and the education team at Wikimedia Foundation. We are very excited to share that we on tenth years of Education Newsletter ([[m:Education/News|This Month in Education]]) invite you to join us by [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|subscribing to the newsletter on your talk page]] or by [[m:Education/News/Newsroom|sharing your activities in the upcoming newsletters]]. The Wikimedia Education newsletter is a monthly newsletter that collects articles written by community members using Wikimedia projects in education around the world, and it is published by the EWOC Newsletter team in collaboration with the Education team. These stories can bring you new ideas to try, valuable insights about the success and challenges of our community members in running education programs in their context.
If your affiliate/language project is developing its own education initiatives, please remember to take advantage of this newsletter to publish your stories with the wider movement that shares your passion for education. You can submit newsletter articles in your own language or submit bilingual articles for the education newsletter. For the month of January the deadline to submit articles is on the 20th January. We look forward to reading your stories.
Older versions of this newsletter can be found in the [[outreach:Education/Newsletter/Archives|complete archive]].
More information about the newsletter can be found at [[m:Education/News/Publication Guidelines|Education/Newsletter/About]].
For more information, please contact spatnaik<nowiki>{{@}}</nowiki>wikimedia.org.
------
<div style="text-align: center;"><div style="margin-top:10px; font-size:90%; padding-left:5px; font-family:Georgia, Palatino, Palatino Linotype, Times, Times New Roman, serif;">[[m:Education/Newsletter/About|About ''This Month in Education'']] · [[m:Global message delivery/Targets/This Month in Education|Subscribe/Unsubscribe]] · [[m:MassMessage|Global message delivery]] · For the team: [[User:ZI Jony|<span style="color:#8B0000">'''ZI Jony'''</span>]] [[User talk:ZI Jony|<sup><span style="color:Green"><i>(Talk)</i></span></sup>]], {{<includeonly>subst:</includeonly>#time:l G:i, d F Y|}} (UTC)</div></div>
</div>
<!-- Message sent by User:ZI Jony@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:ZI_Jony/MassMessage/Awareness_of_Education_Newsletter/List_of_Village_Pumps&oldid=21244129 -->
== Ka mbetur edhe një javë për të votuar për ratifikimin e udhëzimeve të zbatimit të UCoC ==
Pershendetje te gjitheve,<br>
:: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br>
Ka mbetur edhe një javë deri në përfundimin e votimit për ratifikimin e Udhëzimit për zbatimin e KKB. Mund të votoni dhe të lini komentet tuaja deri të hënën, 21 mars.<br>
'''Sipas statistikave më të fundit, asnjë anëtar i wiki komunitetit shqip nuk ka votuar deri më tani.'''<br>
Dëshiroj t'ju kujtoj se votimi është e drejta juaj si një vullnetar që merr pjesë në misionin e Wikipedia-s për të bërë të gjitha njohuritë njerëzore të lira dhe të aksesueshme në çdo gjuhë.<br>
Diversiteti ka rëndësi. Prandaj, është po aq thelbësore që komunitetet më të vogla të përfaqësohen në mënyrë më të barabartë. Është një arsye tjetër për të [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:SecurePoll/vote/391 vizituar faqen SecurePoll dhe për të votuar]].<br>
Nëse mendoni se keni nevojë të rifreskoni njohuritë tuaja në lidhje me UCoC dhe Udhëzimet e Zbatimit, mund të lexoni [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting përmbledhjen]] ose [[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal Code of Conduct/FAQ Pyetjet e bëra më shpesh]].<br>
Përshëndetje më të përzemërta.<br>
Branimir Pipal,<br>
Facilitator, SEE
Wikimedia Foundation
== Ka përfunduar votimi për ratifikimin e Udhëzimeve të Zbatimit të UCoC. ==
Pershendetje te gjitheve,<br>
:: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br>
Procesi i votimit ka përfunduar të martën, më 22 mars, në orën 00:00 UTC (01:00 në Shqipëri).
Dëshiroj t'i falënderoj të gjithë për pjesëmarrjen në këtë proces vendimmarrjeje me rëndësi globale.
Rezultatet do të shpallen [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/Results në këtë faqe], së bashku me statistikat përkatëse dhe një përmbledhje të komenteve sapo të jenë të disponueshme.<br>
[https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal%20Code%20of%20Conduct/Enforcement%20guidelines/Voting/Results#Statistics Ndërkohë mund të shikoni disa nga statistikat që tashmë janë publikuar].<br>
Përshëndetje të përzemërta,<br>
Branimir Pipal<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation<br>
== Kërkesa për kthimin në shqip të disa faqeve dhe shkrimeve në Wikipedian shqip ==
@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje sërish! Të kërkoj ndjesë për kërkesat e vazhdueshme por unë (dhe shumë përdorues të tjerë) duam që ta bëjmë Wikipedian shqiptare të gjithë në shqip për sa i përket faqeve dhe tabelave ku janë funksionet dhe udhëzimet e Wikipedia. E di që mund të ketë shumë faqe dhe tabela të pakthyera në shqip, por unë ju vë në dijeni ato që zbuloj unë. E para, tek faqja kryesore e Wikipedias në shqip del në anglisht: "View edit history of this page" në fund të faqes. E dyta, po ashtu në këtë link: [[:Wikipedia:Na kontakto]] (për të kontaktuar administratorët e Wikipedia në shqip), një pjesë e faqes është në shqip dhe tjera në anglisht. (Përveçse duam ta kthejmë në shqip tek faqja na kontakto, duam të jenë edhe funksionet e asaj faqeje në shqip). Dhe e treta, kur duam të falënderojmë një përdorues të Wikipedias në shqip për grisjen e një faqeje, del në anglisht vetëm ky mesazh: "Do you want to publicly send thanks for this log action?" dhe pasi e falenderojmë "You thanked p.sh. Olsi".
Po ashtu kur klikojmë tek gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian shqip dalin në anglisht: "Languages" për gjuhët, "Search for a language" për të kërkuar për një gjuhë dhe "Suggested languages" për gjuhët e sugjeruara.
Në faqen e diskutimeve të një artikulli në Wikipedian shqip, del në anglisht: "Active discussions" për diskutimet aktive dhe "Read as a Wiki page" për ta parë si një faqe Wiki.
E fundit, në një artikull në Wikipedian shqip kur e zbresim në fund të një artikulli për të parë faqet e lidhura ose faqet që kanë të bëjnë me atë artikull del në anglisht "Related pages".
Për sa i përket kthimit në shqip të disa faqeve dhe shkrimeve që ke kryer deri tani (ato që të vura në dijeni unë) të falenderoj shumë! [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 28 mars 2022 21:06 (CEST)
:[[User:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], përshëndetje! Siç kam thënë dhe më sipër, mund të hapësh një llogari [https://translatewiki.net/ këtu] dhe të përkthesh çfarë mundesh nga grupet e mëposhtme:
:: [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile frontend], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-mobilefrontend-user&language=sq&filter=%21translated&action=translate User interface], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=mediawiki-skin-minervaneue&language=sq&filter=%21translated&action=translate Minerva Neue], [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=out-wikimedia-mobile-0-all&language=sq&filter=%21translated&action=translate Mobile apps] dhe [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=commons-android&language=sq Commons app]. Aty gjenden çfarë kërkon dhe më shumë. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 mars 2022 04:07 (CEST)
@[[User:Klein Muçi|Klein Muçi]] Përshëndetje! I kam vënë re ato linqet e TranslateWiki por ato janë për të përkthyer fjalët që shfaqen në anglisht në Wikipedian shqip. Gjithsesi a mund të përkthehet në shqip gjysma e faqes që është në anglisht te seksioni "Na kontakto" i Wikipedias shqip: [[:Wikipedia:Na kontakto]]
<< Other matters
* Other matters not listed.
* See all request departments
* For readers
* Report a problem with an article e.g. nonsense; libel; errors; copyright issues
* Submit a photo of yourself or someone you represent for use in a biographical article
* Find more about a specific fact e.g. "How old is the Earth?" or "What does 'lorem ipsum' mean?"
* Contact a specific Wikipedia user or our Help desk
* For the press
* Inquiries from members of the press about Wikipedia
* For business development or partnerships
* Discuss a cultural partnership between Wikimedia and your cultural organisation (also known as a "GLAM")
* To propose business, contact the Wikimedia Foundation
* For Wikipedia editors
* Verify or provide licensing permission for text or images reproduced on Wikipedia from other sources
* I'm getting scary warning messages that my article will be deleted, or that my edits are inappropriate
* Resolve an editing dispute with other editors or administrators
* Be unblocked from editing
* My page has been deleted
* Ask questions about how to edit
* Resolve login or email problems
* Delete or rename your account
* Report a technical problem with the software
* Request help with a technical issue with the wikimarkup of a Wikipedia page
* For website administrators
* Report a copyright violation
* Ask about linking to or from Wikipedia
* Get permission to copy articles or images
*Provide licensing permission for text or images reproduced on Wikipedia from other sources >>
Faleminderit [[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]] ([[Përdoruesi diskutim:RHAXHIJA|diskutimet]]) 31 mars 2022 15:49 (CEST)
:@[[Përdoruesi:RHAXHIJA|RHAXHIJA]], faqja në fjalë është e vjetruar dhe duhet rishkruar ngjashëm në format e përmbajtje me [[w:en:Wikipedia:Contact us]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2022 16:54 (CEST)
== Votimi i rezultateve të UCoC për Udhëzimet e Zbatimit ==
Pershendetje te gjitheve!
:: Kërkoni falje që nuk flisni gjuhën tuaj. Google Translate më ka ndihmuar të formoj këtë mesazh.<br>
'''Dëshiroj t'ju informoj se shumica e Wikimedianëve kanë votuar në favor të Udhëzimeve të propozuara për zbatimin e Kodit Universal të Sjelljes.'''
: '''Në votim morën pjesë gjithsej 2348 anëtarë të komunitetit. <br> Nga ky numër, 1338 votuan po dhe 945 jo. Kanë qenë 65 vota të pavendosura.''' <br>
* Çfarë do të thotë ky rezultat?
:: Do të thotë se ka mbështetje të mjaftueshme për Bordin të WMF për të rishikuar Udhëzimet. Kjo nuk do të thotë se procesi i ratifikimit ka përfunduar.
* Çfarë ndodh më pas?
:: 1. Ekipi i projektit UCoC do të mbledhë dhe përmbledhë komentet e dhëna në procesin e votimit dhe do t'i publikojë ato në Meta-wiki;
:: 2. Bordi i besuar do të shqyrtojë tekstin e Udhëzimeve dhe do të marrë në konsideratë komentet shoqëruese për të përcaktuar nëse ndonjë aspekt duhet të rishikohet.
* Cilat janë rezultatet e mundshme?
:: 1. Nëse Bordi i besuar arrin në përfundimin se ka aspekte të Udhëzimeve që kanë nevojë për përpunim të mëtejshëm, këto komente, si dhe sugjerimet nga diskutimet në komunitet, do të ofrojnë një pikënisje të mirë për rishikimin.
:: 2. Nëse Bordi i besuar vendos të vazhdojë me ratifikimin, ekipi i projektit të UCoC do të fillojë të mbështesë propozime specifike në Udhëzime.<br>
Mund të gjeni më shumë detaje rreth rezultateve dhe statistikave shoqëruese [https://meta.wikimedia.org/wiki/Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines/Voting/Results në këtë faqe]. Një përmbledhje e komenteve të votuesve do të jetë e disponueshme në të njëjtën faqe.<br>
Përshëndetjet më të mira,<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 6 prill 2022 22:35 (CEST) <br>
Facilitator, SEE <br>
Movement Strategy and Governance <br>
Wikimedia Foundation
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Movement Strategy and Governance News – Issue 6</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="ucoc-newsletter"/>
<div style = "line-height: 1.2">
<span style="font-size:200%;">'''Movement Strategy and Governance News'''</span><br>
<span style="font-size:120%; color:#404040;">'''Issue 6, April 2022'''</span><span style="font-size:120%; float:right;">[[m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6|'''Read the full newsletter''']]</span>
----
Welcome to the sixth issue of Movement Strategy and Governance News! This revamped newsletter distributes relevant news and events about the Movement Charter, Universal Code of Conduct, Movement Strategy Implementation grants, Board of trustees elections and other relevant MSG topics.
This Newsletter will be distributed quarterly, while the more frequent Updates will also be delivered weekly. Please remember to subscribe [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/MSG Newsletter Subscription|here]] if you would like to receive future issues of this newsletter.
</div><div style="margin-top:3px; padding:10px 10px 10px 20px; background:#fffff; border:2px solid #808080; border-radius:4px; font-size:100%;">
*'''Leadership Development -''' A Working Group is Forming! - The application to join the Leadership Development Working Group closed on April 10th, 2022, and up to 12 community members will be selected to participate in the working group. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A1|continue reading]])
*'''Universal Code of Conduct Ratification Results are out! -''' The global decision process on the enforcement of the UCoC via SecurePoll was held from 7 to 21 March. Over 2,300 eligible voters from at least 128 different home projects submitted their opinions and comments. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A2|continue reading]])
*'''Movement Discussions on Hubs -''' The Global Conversation event on Regional and Thematic Hubs was held on Saturday, March 12, and was attended by 84 diverse Wikimedians from across the movement. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A3|continue reading]])
*'''Movement Strategy Grants Remain Open! -''' Since the start of the year, six proposals with a total value of about $80,000 USD have been approved. Do you have a movement strategy project idea? Reach out to us! ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A4|continue reading]])
*'''The Movement Charter Drafting Committee is All Set! -''' The Committee of fifteen members which was elected in October 2021, has agreed on the essential values and methods for its work, and has started to create the outline of the Movement Charter draft. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A5|continue reading]])
*'''Introducing Movement Strategy Weekly -''' Contribute and Subscribe! - The MSG team have just launched the updates portal, which is connected to the various Movement Strategy pages on Meta-wiki. Subscriber to get up-to-date news about the various ongoing projects. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A6|continue reading]])
*'''Diff Blogs -''' Check out the most recent publications about the UCoC on Wikimedia Diff. ([[:m:Special:MyLanguage/Movement Strategy and Governance/Newsletter/6#A7|continue reading]])
</div><section end="ucoc-newsletter"/>
</div>
Thanks for reading. [[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 13 prill 2022 04:23 (CEST)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Movement_Strategy_and_Governance/Newsletter/Subscribe&oldid=23137838 -->
== Udhëzimet e zbatimit të UCoC: Hapat e ardhshëm ==
Pershendetje te gjitheve!<br>
:: Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh<br>
Dy javë më parë, kur shpalla rezultatet, vura në dukje rezultatet e mundshme të votimit për Udhëzimet e Zbatimit të UCoC.<br>
Pas shqyrtimit të rezultateve të votimit dhe komenteve shoqëruese, Komiteti i Çështjeve të Komunitetit vendosi të nisë një raund të ri konsultimesh me komunitetin. Pas kësaj, teksti i rafinuar i Udhëzimeve do të hidhet për një votim tjetër.<br>
Komentet kanë treguar se anëtarët e komunitetit mbështesin pa mëdyshje krijimin e një kulture të sigurt dhe mikpritëse që ndalon sjelljet armiqësore dhe toksike, mbështet viktimat e veprimeve të tilla dhe inkurajon njerëzit me besim të mirë që të jenë produktivë në projektet e Wikimedia.<br>
Ndërsa rezultatet treguan se mbështetja për Udhëzimet e UCoC tejkaloi votën e kërkuar prej 50%+1, komentet theksuan se do të kërkoheshin rishikime të mëtejshme për të pasur mbështetje të fortë të komunitetit për të vazhduar me zbatimin.<br>
Prandaj Komiteti e udhëzoi Fondacionin që:<br>
* Kryeni një raund tjetër konsultimesh me komunitetin dhe
* Vendosni Udhëzimet e sapopërpunuara për një votim në komunitet.<br>
Ekipi i WMF do të kërkojë komente për katër tema që u dalluan në komentet e votuesve.<br>
Ju mund të mësoni më shumë rreth katër temave dhe gjetjeve të Komisionit [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/April_2022_-_Board_of_Trustees_on_Next_steps:_Universal_Code_of_Conduct_(UCoC)_and_UCoC_Enforcement_Guidelines në këtë faqe Meta].<br>
Përshëndetje të përzemërta<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 20 prill 2022 20:00 (CEST)<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation
== New Wikipedia Library Collections Available Now - April 2022 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello Wikimedians!
[[File:Wikipedia Library owl.svg|thumb|upright|The TWL owl says sign up today!]]
[[m:The Wikipedia Library|The Wikipedia Library]] has free access to new paywalled reliable sources. You can these and dozens more collections at https://wikipedialibrary.wmflabs.org/:
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/128/ Wiley]''' – journals, books, and research resources, covering life, health, social, and physical sciences
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/125/ OECD]''' – OECD iLibrary, Data, and Multimedia published by the Organisation for Economic Cooperation and Development
* '''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/partners/129/ SPIE Digital Library]''' – journals and eBooks on optics and photonics applied research
Many other sources are freely available for experienced editors, including collections which recently became accessible to all eligible editors: Cambridge University Press, BMJ, AAAS, Érudit and more.
Do better research and help expand the use of high quality references across Wikipedia projects: log in today!
<br>--The Wikipedia Library Team 26 prill 2022 15:17 (CEST)
:<small>This message was delivered via the [https://meta.wikimedia.org/wiki/MassMessage#Global_message_delivery Global Mass Message] tool to [https://meta.wikimedia.org/wiki/Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library The Wikipedia Library Global Delivery List].</small>
</div>
<!-- Message sent by User:Samwalton9@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikipedia_Library&oldid=23036656 -->
== Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022: Thirrje për kandidatët ==
Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh
'''Është koha për zgjedhje!'''
:Këtë vit, komuniteti dhe bashkëpunëtorët do të vendosin së bashku për dy vende në Bordin e Administrimit të Fondacionit Wikimedia.
::'''Nëse dëshironi të bëheni Administrator i Besuar, ju lutemi lexoni me kujdes të gjithë informacionin [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Apply_to_be_a_Candidate në këtë faqe Meta] dhe paraqisni kandidaturën tuaj.'''
: Bordi i Administratorëve mbikëqyr operacionet e Fondacionit Wikimedia. Administratorët e besuar të zgjedhur nga komuniteti dhe anëtarët dhe administruesit e besuar të emëruar nga Bordi përbëjnë Bordin e Administratorëve. Çdo administrues i besuar shërben për një mandat tre vjeçar. Komuniteti Wikimedia ka mundësinë të votojë për të besuarit e zgjedhur të komunitetit dhe anëtarëve. Komuniteti Wikimedia do të votojë për të mbushur dy vende në Bord në vitin 2022. Kjo është një mundësi për të përmirësuar përfaqësimin, diversitetin dhe ekspertizën e bordit si ekip. ([https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Announcement/Call_for_Candidates Njoftimi i plotë]) <br>
---------
Vendet që do të plotësohen këtë vit janë përzgjedhur më parë nga filialet në procesin e 2019-ës.<br>'''Zgjedhjet e këtij viti do të zhvillohen sipas sistemit të mëposhtëm:'''<br>
# Kandidatët dorëzojnë aplikimet e tyre (deri më 9 maj; ky afat mund të zgjatet paksa). <br> Çdo anëtar i komunitetit mund të bëhet kandidat nëse plotëson kushtet e përgjithshme dhe të veçanta [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Apply_to_be_a_Candidate#Eligibility të përshkruara këtu].
# Anëtarët votojnë për të përzgjedhur gjashtë (6) emra nga grupi i kandidatëve. <br> Çdo filial ka një votë. Votimi i anëtarëve është planifikuar të zhvillohet në fillim të korrikut.
# Komuniteti voton për të zgjedhur dy nga gjashtë kandidatët e përzgjedhur në listën e ngushtë. <br> Votimi në komunitet është planifikuar të fillojë më 15 gusht dhe të përfundojë më 29 gusht.
# Bordi do të emërojë dy kandidatët e sapozgjedhur si Administratorë të rinj. <br> Ky hap përfundimtar, i cili do të përmbyllë procesin zgjedhor, pritet të bëhet në fillim të tetorit 2022.
------------
'''Vullnetarët e zgjedhjeve:'''
: Dëshironi të merrni pjesë në procesin zgjedhor si vullnetar zgjedhor? Keni nevojë për aftësi bazë të komunikimit dhe njohuri të mira të komunitetit tuaj. Fatkeqësisht, dokumentacioni zgjedhor nuk disponohet në gjuhën shqipe. Si një vullnetar zgjedhor, ju mund të ndihmoni duke përkthyer njoftime dhe mesazhe të rëndësishme në lidhje me zgjedhjet në shqip dhe duke i shpërndarë ato në kanalet e komunitetit. Nëse jeni të interesuar, ju lutem të shtoni emrin tuaj [https://meta.wikimedia.org/wiki/Movement_Strategy_and_Governance/Election_Volunteers/About#Become_an_Elections_Volunteer në këtë faqe Meta] ose të më kontaktoni direkt përmes e-mail.<br>
-------------
Përshëndetje të përzemërta<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 27 prill 2022 14:50 (CEST)<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation
== Wikivoyage 2022 ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë edhe kete vit editatonin për plotësimin e udhërrëfyesit të lirë turistik Wikivoyage. Editatoni ka për qellim përmirësimin dhe shtimin e përmbajtjes se destinacioneve të trojeve shqiptare në Wikivoyage. Hidhin një sy faqeve të ekspeditës për [[wikivoyage:Wikivoyage:Kosovo Expedition|Kosovën]] dhe [[wikivoyage:Wikivoyage:Albania Expedition|Shqipërinë]].
Këtë vit do të fokusohemi në shkrimin e artikujve rreth rajonit juglindor të Shqipërisë, zonës së Pogradecit, aty dhe ku do të mblidhemi më 20-22 maj. Vendet për pjesëmarrje (offline) me mbulim nga WoALUG janë të limituara, plotësoni formularin deri më datë 5 maj për të rezervuar vendin tuaj.
Formulari: <nowiki>https://forms.gle/a6g7m3a2e4CM6MCu5</nowiki>. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 28 prill 2022 12:11 (CEST)
== Kërkesë për kthim në shqip të disa shkrimeve në anglisht në Wikipedian shqip ==
Përshëndetje përdorues të Wikipedia shqip!
Po ju bëj me dije disa shkrime që shfaqen në anglisht në Wikipedian shqip:
Kur duam të shohim gjuhët e disponueshme për një artikull në Wikipedian shqip, shfaqen në anglisht: "Languages" (që duhet të kthehet në "Gjuhët"), "Search for a language" (që duhet të kthehet në "Kërko për një gjuhë") dhe "Other languages" (që duhet të kthehet në "Gjuhët e tjera"
Kur navigojmë në fund të faqes shfaqet "Related pages" që duhet të jetë "Faqet e lidhura" - për të parë faqe te sugjeruara në lidhje me atë faqe që jemi duke vizituar
Kur shkojmë te faqja e diskutimeve për një faqe të Wikipedia shqip, del "Read as wiki page (që duhet të kthehet në "Lexo si faqe wiki")
Po ashtu te faqja e diskutimeve kur jemi duke shtuar një temë diskutimi na del në anglisht mesazh nga Wikimedia: "By saving changes, you agree to the Terms of Use and agree to release your contribution under the CC BY-SA 3.0 and GFDL licenses." (që duhet të kthehet në "Duke ruajtur ndryshimet, ju jeni dakord me Termat e Përdorimit dhe jeni dakord për të kryer kontributin nën këto liçensa CC BY-SA 3.0 dhe GFDL")
Dhe kur duam të krijojmë një faqe diskutimi që nuk ekziston na del në anglisht: "Editing" që duhet të jetë: "Duke redaktuar" një faqe të caktuar [[Përdoruesi:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Përdoruesi diskutim:SSHTALBI|diskutimet]]) 28 prill 2022 15:55 (CEST)
Përshëndetje administratorë të Wikipedia në shqip!
Ju lutem a mund ti ktheni në shqip ato shkrime që ju bëra me dije.
Faleminderit [[Përdoruesi:SSHTALBI|SSHTALBI]] ([[Përdoruesi diskutim:SSHTALBI|diskutimet]]) 10 maj 2022 11:46 (CEST)
== Coming soon: Improvements for templates ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
<!--T:11-->
[[File:Overview of changes in the VisualEditor template dialog by WMDE Technical Wishes.webm|thumb|Fundamental changes in the template dialog.]]
Hello, more changes around templates are coming to your wiki soon:
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:VisualEditor/User guide#Editing templates|'''template dialog''' in VisualEditor]] and in the [[mw:Special:MyLanguage/2017 wikitext editor|2017 Wikitext Editor]] (beta) will be '''improved fundamentally''':
This should help users understand better what the template expects, how to navigate the template, and how to add parameters.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/VisualEditor template dialog improvements|talk page]]
In '''syntax highlighting''' ([[mw:Special:MyLanguage/Extension:CodeMirror|CodeMirror]] extension), you can activate a '''colorblind-friendly''' color scheme with a user setting.
* [[metawiki:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting#Color-blind mode|project page]], [[metawiki:Talk:WMDE Technical Wishes/Improved Color Scheme of Syntax Highlighting|talk page]]
Deployment is planned for May 10. This is the last set of improvements from [[m:WMDE Technical Wishes|WMDE Technical Wishes']] focus area “[[m:WMDE Technical Wishes/Templates|Templates]]”.
We would love to hear your feedback on our talk pages!
</div> -- [[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] 29 prill 2022 13:14 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=23222263 -->
== Gani Gashi ==
Për shumë kohë tashmë ka pasur aktivitet të çuditshëm në lidhje me artikullin biografik të [[Gani Gashi|Gani Gashit]]/[[Gani Gashi (piktor)|Gani Gashi (piktor)]] dhe artikujt e pikturave të tij (disa shembuj: [[Portreti i Heshtur]], [[Rethi]], etj.) Ngjan se gjithçka është shkruar nga i njëjti person që krijon vazhdimisht adresa të ndryshme (mund të ketë tashmë disa dhjetëra) dhe nuk është plotësisht i qartë si funksionon "Wikipedia". Ekziston një diskutim për të njëjtën temë dhe te [[WP:FG#Gani Gashi (piktor)|Wikipedia:Forumi i grisjes]]. I lutem kujtdo administratori që mund ta lexojë këtë njoftim të hedhë një sy mbi artikujt e adresat në fjalë e të vendosë se si duhet të veprojmë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 prill 2022 13:07 (CEST)
:Lajmërim i përgjithshëm i administratorëve aktualë: @[[User:AT44|AT44]], @[[User:Euriditi|Euriditi]], @[[User:Liridon|Liridon]], @[[User:Olsi|Olsi]], @[[User:Planeti|Planeti]], @[[User:Puntori|Puntori]], @[[User:Tëfcí|Tëfcí]], @[[User:Βατο|Βατο]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 maj 2022 13:30 (CEST)
::Fillimisht kërkoj ndjesë për përgjigjen e vonuar, por që nuk jam shumë aktiv. Ndërmorra disa hapa në kërkesë përmirësimi dhe grisa disa nga shkrimet. [[Përdoruesi:Puntori|Puntori]] ([[Përdoruesi diskutim:Puntori|diskutimet]]) 28 tetor 2022 14:21 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Editing news 2022 #1</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="message"/><i>[[metawiki:VisualEditor/Newsletter/2022/April|Read this in another language]] • [[m:VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i>
[[File:Junior Contributor New Topic Tool Completion Rate.png|thumb|New editors were more successful with this new tool.]]
The [[mw:Special:MyLanguage/Help:DiscussionTools#New discussion tool|New topic tool]] helps editors create new ==Sections== on discussion pages. New editors are more successful with this new tool. You can [[mw:Talk pages project/New topic#21 April 2022|read the report]]. Soon, the Editing team will offer this to all editors at the 20 Wikipedias that participated in the test. You will be able to turn it off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]].<section end="message"/>
</div>
[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] 2 maj 2022 20:55 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=22019984 -->
== Kartographer coming to your wiki soon ==
''Apologies for writing in English. It would be great if you could help translate this message.''
[[File:Screenshot of map with several automatic counters.png|thumb|Screenshot of a Kartographer map with multiple markers]]
Hello, the [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer extension]], a feature for making interactive maps, works on most wikis – but it doesn’t work on this Wikipedia and four others. ([[phab:T138057|T138057]]) The reason is that Kartographer has not been able to handle different page revisions so far, so it doesn’t work on wikis that are using the FlaggedRevision extension for [[mw:Special:MyLanguage:Help:Extension:FlaggedRevs|page stabilization]].
It looks very promising that Wikimedia Deutschland’s [[m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team can soon offer a solution for this problem and will be able to deploy Kartographer to your wiki within the next few weeks, probably on May 24. You don’t need to take any action to get Kartographer, but you can prepare for the deployment by
* '''creating templates''' that use the <code>mapframe</code> or <code>maplink</code> tag, if this is something your wiki wants. They could be based on examples like [[w:en:Template:Maplink|Template:Maplink]] from English Wikipedia.
* '''translating the Kartographer documentation''' [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer/Getting_started] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:VisualEditor/Maps] [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Extension:Kartographer] to your language. We’re currently working on it. As soon as it's updated (within the next few days), you can start translating.
* '''telling others''' about the feature!
Here’s our [[m:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|project page with more information]], and the [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|talk page where we’d love to hear any feedback]]. – Best, [[m:user:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[m:user:Johanna Strodt (WMDE)|talk]])
: <small>''Apologies for writing in English. Any help translating the following text would be appreciated.''</small>
: Hello! '''A little update''': Earlier this week (June 7), mapframes have been enabled on Albanian Wikipedia. That means that it's now possible to create maps with Kartographer on this wiki. The Technical Wishes team wishes you a good time with this new feature!
: Our team will keep working on Kartographer until approximately the end of this year. If you have any feedback about our project or Kartographer itself, please let us know [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation|on this talk page]]. -- Best, [[Përdoruesi:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]] ([[Përdoruesi diskutim:Johanna Strodt (WMDE)|diskutimet]]) 9 qershor 2022 16:46 (CEST)
== Emertimet arkeologjike shqiptare ==
A mos eshte me mire qe emertimet arkeologjike shqiptare te vihen sipas emertimeve nderkombetare qe mbeshteten ne trajtat latine apo helene, duke qene se si emertime keto te gjuheve klasike jane burimore o te zbulimeve arkeologjike o te dokumentuara? --[[Speciale:Kontributet/217.73.133.81|217.73.133.81]] 18 maj 2022 11:43 (CEST)
:Në parim, po. A mund të japësh disa shembuj këtu në Wikipedian shqipe? -- [[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 18 maj 2022 16:24 (CEST)
:Disa shembuj dhe format e tyre gjegjëse të përmirësuara sipas sugjerimit tënd do ta bënin diskutimin më konkret. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 maj 2022 00:29 (CEST)
== Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2022 ==
Dear Wikimedians,
We are glad to inform you that the 2022 edition of Wikipedia Pages Wanting Photos campaign is coming up in July.
This is a formal invitation to invite individuals and communities to join the campaign to help improve Wikipedia articles with photos and contextual images.
The campaign will run from July 1 to August 31, 2022 and several communities and Wikimedia Affiliates have already indicated interest to organize the campaign in their localities. Please find your community or community closer to you to participate: [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/Participating Communities|WPWP2022 Campaign: Participating Communities]].
The campaign primarily aims to promote using images from Wikimedia Commons to enrich Wikipedia articles that are lacking them. Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In this third edition of the campaign, eligibility criteria have been revised based on feedback and campaign Evaluation Reports of the previous editions. Please find more [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/FAQ and Contest Rules|details about these changes and our FAQ here on Meta-Wiki]]
For more information, please visit the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022|campaign page on Meta-Wiki]].
Best,<br/>
[[User:Ammarpad|Ammar A.]]<br/>
Global Coordinator<br/>
Wikipedia Pages Wanting Photos Campaign 2022.<br />
31 maj 2022 19:39 (CEST)
<!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=23230284 -->
== Lajme në lidhje me Udhëzimet e UCoC ==
Pershendetje!<br>
:: Google Translate më ka ndihmuar të shkruaj këtë mesazh.<br>
Ju lutem më lejoni të ndaj disa lajme për një temë të rëndësishme për çdo Wikimedian:<br>
Pas '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions|votimit]]''' mbi Udhëzimet e Zbatimit të UCoC, '''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Komiteti i Çështjeve të Komunitetit (CAC)]]''' i Bordit të Administratorëve kërkoi që disa fusha të Udhëzimeve të rishikohen për përmirësime. Pas analizimit të komenteve të anëtarëve të komunitetit që morën pjesë në votim, CAC vendosi të nisë një raund tjetër konsultimesh me komunitetin. Pas përfundimit të këtyre konsultimeve, komuniteti do të ketë një mundësi për të votuar mbi Udhëzimet e rishikuara të zbatimit të UCoC.<br>
Sipas analizës, komentet theksuan tre grupe kritike pyetjesh:<br>
# Për trajnimin (të detyrueshëm) në UCoC dhe Udhëzimet e tij;
# Mbi balancimin e mbrojtjes së privatësisë dhe procesit të rregullt;
# Me kërkesën që grupe të caktuara përdoruesish të pohojnë se do të pranojnë dhe do t'i përmbahen Kodit Universal të Sjelljes.
'''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee|Komiteti i Rishikimeve]]''' ju kërkon të lini përgjigjet dhe komentet tuaja në '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Revision discussions|këtë faqe Meta]]'''.<br>
Mund të lexoni raportin e plotë dhe analizën e komenteve '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Report|këtu]]'''.<br>
------
: Ju gjithashtu mund t'i lini komentet tuaja në '''[https://forum.movement-strategy.org/ "MS Forum"]''', platforma e parë vërtet shumëgjuhëshe ku mund të shkruani postime në gjuhën tuaj dhe të lexoni komente të shkruara në çdo gjuhë. Ne jemi duke e testuar platformën me komunitetin deri më 24 qershor.<br>
: Nuk kërkohet regjistrim. Ju mund të identifikoheni duke përdorur llogarinë tuaj në Wikimedia.
--------
Përshëndetje të përzemërta,<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 1 qershor 2022 19:30 (CEST)<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation<br>
== Forumi i Strategjisë së Lëvizjes ==
Përshëndetje Wikipedianë!<br>
Do të doja t'ju ftoja në platformën tonë të re të diskutimit, '''[https://forum.movement-strategy.org Movement Strategy Forum (Forumi i Strategjisë së Lëvizjes)]'''. <br>
Forumi MS është vendi i parë vërtet shumëgjuhësh për takime dhe diskutime për të gjitha temat që lidhen me objektivat strategjikë të lëvizjes sonë.<br>
Avantazhi i tij kryesor ndaj çdo platforme tjetër, si Telegram ose WhatsApp, është aftësia e tij për të sjellë nën një çati të vete vullnetarë që flasin gjuhë të ndryshme dhe vijnë nga projekte të ndryshme Wikimedia, por ndajnë një interes për tema të ngjashme. Forumi MS përpiqet të zgjidhë dy çështje kyçe që prekin komunitetet e nënpërfaqësuara: fragmentimi i diskutimeve dhe pengesa gjuhësore.<br>
Ju mund të thoni: "Unë nuk kam shumë kohë; pse duhet ta përdor atë për të diskutuar gjëra që kanë shumë pak të bëjnë me punën time kryesore në Wikipedia?"<br>
Ne jemi të vetëdijshëm se sa e çmuar është koha dhe kontributet tuaja vullnetare. Temat e hapura për diskutim në Forumin MS janë me të vërtetë globale, por edhe shumë lokale në mënyrën se si ato ndikojnë në punën e komuniteteve të Wikimedia.
Për shembull, mund të dëshironi të filloni një diskutim se cili është një problem me të cilin përballen vullnetarët në komunitetin tuaj, të cilin dëshironi ta zgjidhni ose të ndihmoni për ta zgjidhur deri në vitin 2030? Një debat i ngjashëm rreth çështjeve në [https://forum.movement-strategy.org/t/by-2030-what-is-one-problem-facing-african-volunteers-you-wish-to-have-solved-or-helped-solve-and-why/140 komunitetet afrikane] ka tërhequr përgjigje të shumta nga pjesë të ndryshme të botës. Duke lexuar diskutimet, mund të zbuloni se megjithëse gjuhët janë vërtet të huaja, shumë probleme ndihen goxha familjare.<br>
* Nuk ka regjistrim. Ju duhet vetëm llogaria juaj në Wikimedia.<br>
Përshëndetje të përzemërta,<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 3 qershor 2022 20:26 (CEST)<br>
Facilitator, SEE<br>
Movement Strategy and Governance<br>
Wikimedia Foundation<br>
== Shtimi i gjuhës Luksemburgeze në gjuhët e Wikipedia-s ==
Une propozojn qe nga ky kuvend te aprovohet shtimi i gjuhes Luksemburgeze ne gjuhet e tjera te enciklopedise me te madhe te internetit, sic eshte Wikipedia pasi edhe shteti i Luksemburgut te kete faqen e tij.
Ju falenderoj per mirekuptimin!
@[[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]] [[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]] ([[Përdoruesi diskutim:Luis Luca|diskutimet]]) 18 qershor 2022 13:22 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Luis Luca|Luis Luca]], Wikipedia në luksemburgisht ekziston. Shiko [[w:lb:Haaptsäit|këtu]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 14:29 (CEST)
== Photos for articles about Spanish municipalities ==
Excuse me for not writing to you in Albanian.
A group of Spanish Wikimedians has been taking pictures of all municipalities in Spain, some 8,200 places. We have still some 30 to do, but pictures are available for almost all municipalities in Spain. We have recently done the province of Huelva, so you can add pictures to their articles. You can visit the category for each individual municipality in Commons or check what we did in Huelva (and some other provinces) in [[c:Category:Wiki Takes Huelva|:c:Category:Wiki Takes Huelva]] [[Përdoruesi:B25es|B25es]] ([[Përdoruesi diskutim:B25es|diskutimet]]) 28 qershor 2022 18:58 (CEST)
:@[[Përdoruesi:B25es|B25es]], thank you for this notification! Hopefully our contributors will update some of the Spanish articles here. It would be nice if some kind of bot job existed in Commons for uncontroversial cases like these where photos could be added globally. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 14:26 (CEST)
== Growth team newsletter #21 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-first newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
=== New project: Positive reinforcement ===
[[File:Growth's Positive reinforcement – Impact Module version A.png|thumb|Mockup of the Impact module, redesigned to add Positive reinforcement.|alt=Design mockup of the Positive reinforcement module for mobile users. The new module is first a summary of the number of views and can be expanded to show stats, graphs, and other contribution information.]]
* The Growth team started a new project: [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive reinforcement''']]. We want newcomers to understand there is an interest in regularly editing Wikipedia, and we want to improve new editor retention.
* We asked users from Arabic, Bangla, Czech and French Wikipedia about their feedback. Some people participated at mediawiki.org as well.
* We [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Community discussion|summarized the initial feedback]] gathered from these community discussions, along with how we plan to iterate based on that feedback.
* The first Positive Reinforcement idea is a redesign of the impact module: incorporating stats, graphs, and other contribution information. This idea received the widest support, and we plan to start our work based on the design illustrated on the side.
* [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Growth/Positive reinforcement|Please let us know what you think of this project]], in any language.
=== For mentors ===
*We have worked on two new features, to inform them about the mentorship:
** [[phab:T287915|In the Mentor module, we now provide more information about the public nature of the mentors/newcomer relationship and the fact that talk pages are public.]]
** [[phab:T287915|We now allow newcomers to opt-in and opt-out of mentorship.]]
=== Scaling ===
* '''"Add a link" available at more wikis''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]] feature has been deployed to more wikis: {{int:project-localized-name-cawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-hiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nowiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ptwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-simplewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-ukwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-abwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-acewiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-adywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-afwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-akwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-alswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-amwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-anwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-angwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arcwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-arzwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-astwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-atjwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-avwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-aywiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-azbwiki/en}}. This is part of the progressive deployment of this tool to more Wikipedias. The communities can [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure locally how this feature works]].
* '''"Add an image" available at more wikis''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add an image|Add an image]] feature will be deployed to more wikis: {{int:project-localized-name-elwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-idwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-plwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-zhwiki/en}}. These communities will be able to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|configure locally how this feature works]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T301601]
=== Suggested edits ===
* '''Selecting topics''' ― We have created an "AND" filter to the list of topics at Special:Homepage. This way, newcomers can decide to select very specific topics ("Transportation" AND "Asia") or to have a broader selection ("Transportation" OR "Asia"). At the moment this feature is tested at [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]].
* '''Changes for Add a link''' ― [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Iteration 2|We have built several improvements]] that came from community discussion and from data analysis. They will be available soon at the wikis.
** ''Algorithm improvements'' ― The algorithm now avoids recommending links in sections that usually don't have links and for first names. Also, it now limits each article to only having three link suggestions by default (limited to the highest accuracy suggestions of all the available ones in the article).
** ''User experience improvements'' ― We added a confirmation dialog when a user exits out of suggestion mode prior to making changes. We also improved post-edit dialog experience and allow newcomers to browse through task suggestions from the post-edit dialog.
** ''Community configuration'' ― We allow communities to set a maximum number of links per article via [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]].
** ''Future change for Add a link feature'' ― We will suggest underlinked articles in priority. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096]
* '''Patrolling suggested edits''' ― Some users at Arabic Wikipedia, Spanish Wikipedia, and Russian Wikipedia told us that "Add a link" and "Add an image" edits can be challenging to patrol. We are now brainstorming improvements to help address this challenge. [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Community feedback|We have already some ideas and we started some work to address this challenge.]] If you have any thoughts to add about the challenges of reviewing these tasks or how we should improve these tasks further, [[mw:Topic:Wxeg55pwt4gamva8|please let us know]], in any language.
=== Community configuration ===
Communities can configure how the features work, using [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]].
* Communities can set the maximum number of "add an image" suggested tasks a newcomer can complete daily. [https://phabricator.wikimedia.org/T308543]
* Future change: allow communities to customize the "add a link" quality gate threshold easily, using [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community configuration|Special:EditGrowthConfig]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T308543]
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 5 korrik 2022 15:03 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23396204 -->
== Ndihmësi i Artikujve ==
Përshëndetje!
Sot krijova një udhëzues të shkurtër për shkrimin e artikujve të rinj. Udhëzuesi është konceptuar sipas idesë së "[[w:en:Wizard (software)|magjistarëve kompjuterikë]]" dhe përmban disa hapa të shkurtër që ndihmojnë përdoruesit fillestarë të nisin krijimin e një artikulli të ri.
Hapat aktualisht kalojnë në disa faza:
{{cot|title=Fazat}}
'''Te faza e parë''' paraqitja e informacionit varet nëse je një përdorues i kyçur apo jo. Një përdorues i paregjistruar/jo i kyçur do të shohë mundësinë e redaktimit të artikujve ekzistues dhe atë të krijimit të artikujve të rinj. Këtu një përdorues i kyçur do të ketë mundësinë të shohë një mundësi të tretë, atë të përkthimit të artikujve ekzistues nga gjuhë të tjera.
Nëse përdoruesi zgjedh të redaktojë artikuj ekzistues atij i shpjegohet si të kërkojë për to dhe udhëzimet mbyllen këtu. Nëse ai zgjedh të përkthejë artikuj, i shpjegohet si funksionon përkthimi dhe shpjegimet mbarojnë me dërgimin e tij te [[Special:ContentTranslation]]. Nëse ai zgjedh të vazhdojë të shkruajë artikuj (gjë që demotivohet gjatë udhëzimeve), ai kalon në fazën e dytë.
'''Në fazën e dytë''' përdoruesit i kërkohet të përcaktojë shkallën e afërsisë që ka me temën që po trajton. Nëse shkalla e afërsisë konsiderohet tepërt e afërt, ai has në një lajmërim të shkurtër që demotivon edhe më tej krijimin e artikullit dhe shpjegimet mbyllen me një liste lidhjesh në Wikipedia-n anglisht që shpjegojnë informacione në lidhje me konfliktin e interesit, vetëreklamimin dhe asnjanësinë e informacionit nëpër artikuj. Nëse shkalla e afërsisë konsiderohet e largët, ai kalon në fazën e tretë dhe aktualisht të fundit.
'''Në fazën e tretë''' atij i kërkohet të vendosë titullin dhe i ofrohet një shabllon për krijimin e artikullit me një pjesë të parapërcaktuar për referimet.
Shpresa për të ardhmen është që, përveç se të mos kemi nevojë për udhëzime në anglisht por të kemi mirëpërcaktuar rregulloret tona në shqip të përditësuara, udhëzuesi gjithashtu të ofrojë një fazë të katërt ku përdoruesit i kërkohet të përcaktojë tematikën e artikullit që do të shkruajë (për shembull, biografi, firma/kompani, organizata, ngjarje, etj.) dhe t'i ofrohen shabllone të gatshme në varësi të llojit të tematikës që ai zgjedh. Diçka e tillë ekziston tashmë në ''Wikiciate'': [[q:sq:WQ:SHA|WQ:SHA]].
{{cob}}
Udhëzuesi në fjalë quhet '''[[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve|Ndihmësi i Artikujve]]''' dhe mund të gjendet aktualisht në [[P:PK|Portalin e Komunitetit]] dhe në kolonën anësore majtas, të ashtuquajturën "Sidebar". Për të ofrohet një seri [[WP:SHTIGJE|shtigjesh]] dhe mbështetje gjuhësore në gjuhët e 5 enciklopedive më të mëdha, të gjitha faqe të mbrojtura.
Gjithashtu do të sugjerohet si mundësi çdoherë që dikush kërkon për një titull artikulli që nuk ekziston aktualisht. Mundësia e krijimit të faqeve që nuk ekzistojnë në një mënyrë të menjëhershme duke ndjekur lidhjen e kuqe, përfshirë këtu dhe ato në hapësirën kryesore (artikujt), vazhdon të funksionojë normalisht.
Wikipedia shqip ka pasur për pak kohë një projekt të tillë me emrin ''Wikipedia:Kujdestari i Artikujve'' të nisur nga përdoruesi Euriditi por projekti nuk u përfundua dhe me kalimin e kohës u vjetrua e u dëmtua nga mungesa e mbrojtjes. Arsyeja pse u zgjodh termi "Ndihmës" në vend të "Kujdestar" është për të shmangur ngatërresat sepse termi "kujdestar" tashmë përdoret për dy koncepte të tjera në ''Wikimedia'', atë të ''[[meta:Stewards|Stewards]]'' dhe atë të ''[[mw:Growth/Communities/How to configure the mentors' list|Mentors]]''.
Ju ftoj t'i hidhni një sy dhe nëse vini re ndonjë problem, të më thoni. :) [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2022 15:18 (CEST)
:Punë e mirë @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein]], do të propozoja të shtosh një buton "Kthehu pas" kur klikon tek tre butonat, si dhe besoj se do ishte mirë tek [[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve/Përkthe]] dhe [[Wikipedia:Ndihmësi i Artikujve/Nis]] të vendosen lidhje që të shpien tek rregullat e shkrimit, ose shkurtimisht të përmenden rregullat kryesore (p.sh. si të bëhen referimet) në këto dy faqe. [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 9 korrik 2022 11:59 (CEST)
::@[[Përdoruesi:AT44|AT44]], faleminderit!
::Mungesa e butonave për kthimin pas është disi me qëllim. Shpresohet që përdoruesit fillestarë të marrin mesazhin që "kjo gjë nuk bëhet" kur bëhet fjalë për të futur materiale që mund të rezultojnë problematike (dhe jo të kthehen pas e të provojnë çdo buton derisa njëri t'i lejojë të vazhdojnë me krijimin). Megjithëse me shumë mundësi një pjesë e mirë e tyre thjesht do të shkojë pas gjithsesi me butonin "Back" të shfletuesit të rrjetit e do të përpiqen derisa t'ia dalin ta publikojnë artikullin.
::Ndërsa për sa i përket udhëzimeve e rregullave, po, është ide e mirë. Arsyeja pse nuk u vendosën në versionin fillestar është se supozohet që "rruga e drejtë" që udhëzuesi të nxit të marrësh është që të mos marrësh të shkruash artikull pa i mësuar më parë hollësi të tilla (Redakto artikuj ekzistues) dhe qëllimisht të lë pa udhëzime më pas. Përpjekje për të demotivuar shkrimet problematike që vijnë nga përdoruesit e rinj, ose të paktën për t'i dalluar shumë më lehtësisht ato. Por mbase disa rregulla bazë duhen gjithsesi. Do të mundohem t'i shtoj së bashku me disa shabllone të gatshme për disa lloje temash. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2022 12:23 (CEST)
:::Ekzistojnë tashmë 6 shabllone të gatshme për të krijuar 6 lloje të ndryshëm artikujsh. Gjithashtu udhëzimet në komentet brenda shablloneve përmbajnë më shumë informacion në ndihmë konkrete për punën me referimet e stampat. Janë synuar llojet më të zakonshme të kërkesave për krijim artikujsh si dhe tema për të cilat kemi stampa kutish informuese të përditësuara.
:::Pasi numri të arrijë mbi 10 shabllone, do të na duhet të shtohet një fazë e katërt pune ku në njërën faqe zgjidhet vetëm tema e pastaj vendoset titulli në faqen tjetër për arsye mungese vendi. Sasia e temave që mund të përmbajë një enciklopedi është e pafundme kështu që këtu jemi me logjikën sa më shumë, aq më mirë.
:::Ndërkohë do të vazhdojë përmirësimi me informacion më të hollësishëm në komentet udhëzuese. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 korrik 2022 23:31 (CEST)
::::Numri i shablloneve shkon në 7. Shpresohet për rritje të mëtejshme. Po konsiderohet mundësia që të krijohet një lidhje për të dhe te Faqja kryesore. Ndërfaqja grafike dhe informacioni i komenteve udhëzuese është përmirësuar goxha. Me ndihmën e stampës {{tl|NIA}} dhe [[Special:AbuseFilter/19|filtrit të ri të redaktimeve]], të gjithë artikujt e dalë nga Ndihmësi do të etiketohen automatikisht me etiketën ''Ndihmësi i Artikujve'' që do të jetë e dukshme në [[Special:RecentChanges|faqen e ndryshimeve më të fundit]]. Kjo do të na lejojë mundësinë të shohim sa përdoret realisht [[WP:NIA]] dhe si shfrytëzohet ai, si dhe të kuptojmë lehtësisht origjinën e artikujve të rinj. [[User:Smallem|Smallem]] ofron gjithashtu ndihmë periodike për të larguar stampën {{tl|NIA}} dhe komentet udhëzuese të harruara te artikujt.
::::Tashmë Ndihmësi konsiderohet të ketë hyrë në një fazë zhvillimi të qëndrueshëm, pa ndryshime madhore të parashikuara për të ardhmen e afërt e për pasojë ky do të jetë lajmërimi i fundit publik për të. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 korrik 2022 05:11 (CEST)
== Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022 -- Busulla zgjedhore ==
:Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh.<br>
Përshëndetje të gjithëve!
Periudha e votimit në komunitet në [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022|Zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022]] fillon më 16 dhe mbyllet më 30 gusht.
Pasi të zgjidhen gjashtë (6) kandidatë, komuniteti i Wikimedia-s do të votojë për të zgjedhur dy (2) kandidatët, të cilët do të bëhen anëtarët e rinj të Bordit të Administrimit të Fondacionit Wikimedia.
Që procesi zgjedhor të jetë më i drejtpërdrejtë dhe më transparent dhe që anëtarët e komunitetit të mbështesin kandidatët që duan, ne kemi përgatitur një vegël '''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/ Election Compass|busulla zgjedhore]]'''.<br>
'''Si funksionon ‘Election Compass’?''''<br>
‘Election Compass’ ndihmon votuesit të zgjedhin kandidatët sipas pikëpamjeve dhe bindjeve të tyre. Anëtarët e komunitetit do të propozojnë deklarata që kandidatët do t’u përgjigjen duke përdorur shkallën Lickert (pajtohem/neutral/nuk pajtohem). Përgjigjet e kandidatëve ndaj deklaratave do të ngarkohen në veglën ‘Election Compass’. Votuesit do ta përdorin veglën duke vendosur përgjigjet e tyre për deklaratat (pajtohem/neutral/nuk pajtohem). Rezultatet do të tregojnë kandidatët që përputhen më së miri me bindjet dhe pikëpamjet e votuesve.
<br>
'''Kohëzgjatja për ‘Election Compass’:'''
*'''8 - 20 korrik:''' [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/Statements|Anëtarët e komunitetit propozojnë deklarata për ‘Election Compass’]]
*'''21 - 22 korrik:''' Komisioni Zgjedhor shqyrton deklaratat për qartësi dhe heq deklaratat jashtë temës
*'''25 korrik - 3 gusht:''' Vullnetarët votojnë për deklaratat
*'''4 gusht:''' Komisioni Zgjedhor zgjedh 15 deklaratat kryesore
*'''5 - 12 gusht:''' Kandidatët përputhen me deklaratat
*'''15 gusht:''' ‘Election Compass’ hapet në mënyrë që votuesit ta përdorin për t’i drejtuar ata të votojnë<br>
Përshëndetje të përzemërta,<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 korrik 2022 16:53 (CEST)
== Ndërrimi i emrit të artikullit [[Republika Çeke]] në [[Çekia]] ==
Përshëndetje, propozoj që emri i artikullit [[Republika Çeke]] të ndërrohet në [[Çekia]], duke pasur parasysh se është një emër i zakonshëm në gjuhën shqipe dhe duke ndjekur formatin që përdoret për emrat tjerë të shteteve evropaine, ku për asnjë shtet nuk përdoret forma e gjatë e emrit, përveç vendeve të kanë formën e shkurtë e të gjatë tët njëjtë (shih: [[Mali i Zi]] dhe [[Bosnja dhe Hercegovina]]).
Shënim: Propozimin po e bëj në Kuvend për shkak të numrit të vogël të përdoruesve aktiv. [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 29 korrik 2022 00:31 (CEST)
:Mbaj mend që para ca kohësh kam pasur të njëjtin mendim por si përfundim nuk veprova pasi kam venë re që në aktivitete ndërkombëtare, në anglisht, emri i shtetit në fjalë shkruhet gjithnjë me termin e republikës para, gjë që nuk ndodh me shtetet e tjera. Nuk di të them pse ndodh kjo gjë, mbase ka lidhje historike me ndarjen e Çekosllovakisë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 gusht 2022 11:39 (CEST)
== Summer of Wikivoyage 2022, Kosovë dhe Shqipëri ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ju fton të merrni pjesë në fushatën "Summer of Wikivoyage 2022 Kosovë dhe Shqipëri" e cila zhvillohet nga dt. 1-31 gusht 2022. Artikujt shkruhen në gjuhën angleze. Mirëpresim të gjithë të interesuarit që dëshirojnë të shtojnë informacion të atraksioneve turistike, lokaleve të ushqimit, kafeneve e bareve, akomodimit, etj. Wikivoyage-i është një projekt informal në krahasim me Wikipedia-n, pasi nuk kërkon të vendosen referime dhe është mundësi shumë e mirë për të kontribuar në turizmin e Shqipërisë dhe Kosovës. Për më shumë detaje rreth saj, vizitoni faqen e fushatës [[Wikipedia:Summer of Wikivoyage, 2022|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2022 09:11 (CEST)
== Zgjedhjet e BoT-it, 2022 – Kandidatët ==
Përshëndetje të gjithëve,
::Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh.
Përfaqësuesit e filialeve/grupeve kanë votuar.<br>
'''Më poshtë janë gjashtë (6) kandidatët e përzgjedhur për të vazhduar me fazën e mëtejshme të votimit nga komuniteti.'''
:* Tobechukwu Precious Friday ([[metawiki:User:Tochiprecious|Tochiprecious]])
:* Farah Jack Mustaklem ([[metawiki:User:Fjmustak|Fjmustak]])
:* Shani Evenstein Sigalov ([[metawiki:User:Esh77|Esh77]])
:* Kunal Mehta ([[metawiki:User:Legoktm|Legoktm]])
:* Michał Buczyński ([[metawiki:User:Aegis Maelstrom|Aegis Maelstrom]])
:* Mike Peel ([[metawiki:User:Mike Peel|Mike Peel]])
Për më shumë informacion mbi statistikat e këtyre zgjedhjeve, shihni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Results|rezultatet]] dhe [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Stats|faqen e Meta-Wiki-t]].
:Falenderojmë anëtarët e komunitetit që morën pjesë. Vendimmarrja për kandidaturën në Bordin e Drejtorëve nuk është i vogël. Koha dhe zelli që kanë shfaqur deri tani kandidatët tregojnë përkushtimin e tyre që kanë për lëvizjen. Urime kandidatëve të përzgjedhur. Gjithashtu shprehim respekt dhe mirënjohje të madhe për kandidatët që nuk u përzgjodhën.
----
Nga këta gjashtë (6) kandidatë, komuniteti do të zgjedhë dy persona të cilët do të bëhen anëtarët e rinj të Bordit të Administrimit të Fondacionit Wikimedia.<br>
'''Votimi në komunitet fillon më 23 gusht dhe zgjat deri më 6 shtator, 23:59 UTC.'''
----
'''Hapat e mëtejshëm janë:'''<br>
Përpara votimit, mësoni më shumë për pozicionet e kandidatëve. Ju mund ta bëni si më poshtë:
* Lexoni [https://forum.movement-strategy.org/t/affiliate-questions-selected-for-the-wikimedia-foundation-board-of-trustees-election-2022/949 përgjigjet e kandidatit për pyetjet e ngritura nga përfaqësuesit e filialeve/grupeve];
* Lexoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass/Statements|15 deklaratat që u përzgjodhën nga komuniteti dhe u konfirmuan nga Komisioni Zgjedhor për t'u bërë pjesë e Kompasit Zgjedhor.]];
** “Election Compass” do të jetë i arritshëm më 23 gusht.
* Shikoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Campaign Videos|videomesazhet e kandidatëve]];
** Videomesazhet do të jenë të disponueshme, pasi të fillojë votimi nga komuniteti.
* Lexoni dhe merrni pjesë në diskutime në [https://forum.movement-strategy.org/ Forumin e Strategjisë së Lëvizjes].
Me respekt,<br>
--[[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 gusht 2022 22:32 (CEST)
== Community delegate registration for Wikimedia CEE Meeting 2022 ==
[[:m:Wikimedia CEE Meeting 2022|''Wikimedia CEE Meeting 2022'']] will take place on October 14-16. It is determined that the ''Wikimedia Community User Group Albania'' and ''Wikimedians of Albanian Language User Group'' could be represented by 4 community delegates, who would have their expenses paid for participating in the events. The time for '''delegate registration''' is '''until August 15''' (2 weeks left).
P.S: Sorry for You, please, You translate to the local langauge. [[Përdoruesi:Dušan Kreheľ|Dušan Kreheľ]] ([[Përdoruesi diskutim:Dušan Kreheľ|diskutimet]]) 1 gusht 2022 18:52 (CEST)
== Wikipedia Pages Wanting Photos ==
Edhe këtë vit [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedia-nët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos”. Në këtë fushatë, ju do të ilustroni artikujt e Wikipedia-s me foto cilësore nga plaftorma Wikimedia Commons. Merrni pjesë në këtë konkurs ndërkombëtar ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[metawiki:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022/sq|këtu]]. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 2 gusht 2022 10:12 (CEST)
== Wikipedia Pages Wanting Photos Edit-a-thon ==
Grupi i Përdoruesve Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe ju fton të merrni pjesë në editatonin që zhvillohet në kuadër të fushatës “Wikipedia Pages Wanting Photos” për të ilustruar me imazhe artikujt në Wikipedia pa foto. Për t'u regjistruar në editaton, vizitoni [[Wikipedia:Wikipedia Pages Wanting Photos 2022 (WPWP)|linkun]] për më shumë detaje. Takohemi të shtunën më 27 gusht, ora 10:00, në Kosovë: Prishtina Hackerspace dhe Shqipëri: Coolab. Takimi [https://meet.jit.si/WoALUG virtualisht]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 10 gusht 2022 12:59 (CEST)
== E RËNDËSISHME: Zgjedhjet e Bordit të Administrimit shtyhen për një javë. ==
Përshëndetje të gjithëve,<br>
::Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të pëkthej këtë mesazh.<br>
Komisioni Zgjedhor dhe Task Forca e Përzgjedhjes së Bordit vendosën të shtyjnë afatin e votimit 1 javë për komunitetin për të zgjedhur Bordin e Administrimit.
----
=== '''Votimi në komunitet fillon më 23 gusht në orën 00:00 dhe përfundon më 6 shtator në orën 23:59 UTC.''' ===
----
Siç e dini tashmë, këtë vit ne kemi vënë në dispozicion [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting/Election Compass|Busullën Zgjedhore]] në mënyrë që votuesit të njihen me pikëpamjet e kandidatëve për tema të ndryshme. Disa kandidatë kërkuan më shumë kohë për t’ju përgjigjur pyetjeve që ndikojnë në pozicionin e tyre. Komisioni Zgjedhor vendosi se ky arsyetim përputhet me qëllimet e procesit zgjedhor në mënyrë të drejtë dhe të barabartë.
Që përgjigjet të realizohen në kohë, Komiteti Zgjedhor dhe Task Forca e Përzgjedhjes së Bordit vendosën të shtyjnë afatin e zgjedhjeve të Bordit të Administrimit 1 javë, kohë e përshtatshme për stafin që punon për zgjedhjet.<br>
[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Announcement/Delay of Board of Trustees election|Lexoni njoftimin e plotë të Bordit të Admnistrimit]].<br>
Me respekt<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 14 gusht 2022 17:17 (CEST)
== Votimi në komunitet për Bordin e Administratorëve ka filluar! ==
Të dashur miq,
:: Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të përkthimin këtë mesazh.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Community Voting|Votimi në komunitet]] për Bordin e Administratorëve ka filluar.
----
'''Votimi është i hapur deri më 6 shtator 2022, ora 23:59 me orën UTC (CET = UTC+2).'''<br>
'''Lexoni të drejtat tuaja si duhet votoni me anë të [https://meta.toolforge.org/accounteligibility/63 veglës së pranueshmërisë së llogarisë] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:SecurePoll/vote/379 votoni tani në faqen SecurePoll].'''
----
Nëse doni të dini më tepër për kandidatët:
* Klikoni [https://board-elections-compass-2022.toolforge.org/ Busullën zgjedhore] për të parë se cilët kandidatë ndajnë të njëjta pikëpamje me ju;
** Busulla zgjedhore është e përkthyer në 18 gjuhë. Nëse doni ta përktheni në gjuhen shqipe, ju lutemi kontaktoni [[m:Talk:Movement Strategy and Governance|MSG]] përpara datës 30 gusht.
* Lexoni [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Candidates|deklaratat e kandidatëve]] dhe shihni [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2022/Campaign Videos|videot e fushatës]].
Përshëndetje të përzemërta!<br>
Movement Strategy and Governance<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 24 gusht 2022 15:23 (CEST)
== [[meta:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|Global ban discussion for Velimir Ivanovic/Kolega2357]] ==
Hello all,
In line with the [[:meta:Global bans|global ban policy]], local project communities where the user was active should be informed of the discussion in a prominent public place.
This ban request has been live for about a month now, but proper notification was not made. The ban request will continue for at least a few more weeks, and input is welcome on the RfC page linked in this section heading.
Thank you for your time, [[Përdoruesi:Vermont|Vermont]] ([[Përdoruesi diskutim:Vermont|diskutimet]]) 27 gusht 2022 04:38 (CEST)
:Noting that the global ban discussion has ended, with consensus in favor of a ban. [[Përdoruesi:Vermont|Vermont]] ([[Përdoruesi diskutim:Vermont|diskutimet]]) 10 shtator 2022 23:20 (CEST)
== Photowalk 2022 ==
Përshëndetje Wikipedianë!
Së shpejti nis aktiviteti i Photowalk-ut në Shqipëri dhe Kosovë.
Photowalk-u synon të pasurojë me sa më shumë foto plaftormën e Wikimedia Commons-it, depo fotosh dhe projekt simotër i Wikipedia-s.
Ftojmë të gjithë fotografët profesionistë apo amatorë të aplikojnë me planin e tyre.
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG]]-u mbulon shpenzimet e rrugës dhe të ushqimit. Dërgoni një email në info@wikimediashqip.org deri më 16 shtator, ku të na tregoni: aftësitë tuaja, planin për realizimin e udhëtimit, buxhetin që kërkoni dhe sa fotografi do të realizoni. Udhëtimi dhe ngarkimi i fotove në Commons duhet të bëhet deri më 24 tetor.
Aplikantët duhet të:
- fotografojnë vende të Shqiperisë dhe Kosovës që nuk janë fotografuar më parë në Wiki ( fotografi enciklopedike të natyrës, vendbanimeve, monumenteve, kulturës dhe historisë)
- qëndrojnë brenda shtetit të tyre
- përdorin aparat fotografik
- ngarkojnë të paktën 30 foto (deri më 24 tetor)
Mos hezitoni të na kontaktoni për më shumë info. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 6 shtator 2022 15:38 (CEST)
== Please remove rights from [[meta:Requests for comment/Global ban for Velimir Ivanovic|globally banned]] user ==
*[[User:Kolega2357]]
*[[User:Kolega2357-Bot]]
Thanks! [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:23 (CEST)
:@[[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]], I'm confused: If it is globally banned, what rights should we remove? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:32 (CEST)
::{{Ping|Klein Muçi}} Hello! Main account has autoriview and editor flags and bot account has bot and autoriview flags. [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 11:41 (CEST)
:::[[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]], hello! :) I removed those but I'm still confused as why would these rights persist after being globally banned. Apparently I have some more to learn about global bans.<span id="Klein_Muçi:1662890508459:WikipediaBWLCLNKuvendi" class="BawlCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shtator 2022 12:01 (CEST)</span>
::::{{Ping|Klein Muçi}} Specific permissions can only be removed manually. Thank you for your help :) [[Përdoruesi:AlPaD|AlPaD]] ([[Përdoruesi diskutim:AlPaD|diskutimet]]) 11 shtator 2022 12:09 (CEST)
== Special check is needed ==
please check [[Teufik Gjyli]], suspicious moving and deleting of info. Special request because of empty [[:Wikidata:Q25568117]][[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 11 shtator 2022 14:34 (CEST)
:[[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]], thank you for the notification! I dealt with it.<span id="Klein_Muçi:1662945638130:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shtator 2022 03:20 (CEST)</span>
::thanks for quick action! [[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 12 shtator 2022 10:41 (CEST)
https://forms.gl/t1M6XLkgiHTL4XQW6 [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 14 shtator 2022 19:49 (CEST)
== Growth team newsletter #22 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-second newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
=== Newcomers tasks reach the 500,000 edits milestone — more data publicly available ===
As of the last week of June 2022, the newcomers of the world have completed over 500,000 [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks|newcomer tasks]]. In other words, newcomers have made over half a million Wikipedia edits via Growth’s “Suggested Edits” module.
* About 30% of those edits were completed on mobile devices.
* Usage continues to increase; in June 2022 almost 50,000 newcomer tasks were completed.
'''[https://grafana.wikimedia.org/d/bSDW0wJ7z/growth-team-product-kpis?orgId=1 We have added some new data to Grafana.]''' You can now check the number of edits and reverts by task types, or the number of questions asked to mentors. You can filter the data by wiki.
If you have any questions, or there is more data you want access to, [[mw:Talk:Growth|please let us know]].
=== Ongoing projects and explorations ===
[[File:Growth's_Positive_reinforcement_–_Impact_Module_version_B.png|thumb|The new impact module is part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive Reinforcement project]]. The image displays the mockup for mobile we used for user testing.]]
We are continuing our work on our new project, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive Reinforcement''']]. User testing of initial Positive Reinforcement designs was just completed. Interviews were conducted in Arabic, English, and Spanish. The outcome has been published on the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#User testing|Positive Reinforcement page]]. We are now utilizing user testing feedback along with prior [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#feedback|community feedback]] to iterate and improve designs.
We are exploring the idea of a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Copyedit#research|'''Copy Edit structured task''']]. We have tested copy edits in Wikipedia articles for arwiki, bnwiki, cswiki, eswiki (Growth pilot-wikis) and enwiki with two different methods: [[:en:LanguageTool|LanguageTool]] and [[:en:Hunspell|Hunspell]]. We will share more details here and on the associated [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Copyedit#evaluation|Copy Edit page]] once the evaluation is complete.
'''Add an image was utilized at GLAM events''' in Argentina, Mexico, and Chile. For an overview of what was learned from these events, read: [[wmfblog:2022/06/21/1pic1article-i-how-latin-american-heritage-experts-added-images-to-wikipedia/|''#1Pic1Article I: how Latin American heritage experts added images to Wikipedia'']] (in English).
=== Experiments analysis ===
'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|Add a Link Experiment Analysis]]''' has been published. The most important points are:
* Newcomers who get the Add a Link structured task are '''more likely to be activated''' (i.e. make a constructive first article edit).
* They are also '''more likely to be retained''' (i.e. come back and make another constructive article edit on a different day).
* The feature also '''increases edit volume''' (i.e. the number of constructive edits made across the first couple weeks), while at the same time '''improving edit quality''' (i.e. the likelihood that the newcomer's edits aren't reverted).
[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|'''Newcomer task edit type analysis''']] has been published.
* Communities had expressed concern that newcomers whose initial edits were [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks|structured tasks]] wouldn’t go on to learn how to complete more difficult tasks. The Growth team data scientist conducted a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|Newcomer task edit type analysis]] to see if this was indeed the case.
* Results from analysis indicate that this likely isn’t a significant concern. More than 70% of users who start with the easy task "Add a link" also make another task type. Read the full analysis and methodology [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Newcomer task edit type analysis, April 2022|here]].
=== News for mentors ===
'''A new system for the mentors list'''
The configuration of the mentors list will change over the next weeks. In the future, mentors will sign up, edit their mentor description and quit using Special:MentorDashboard. This new system will make the development of new features for mentors much easier.
At the moment, the mentor list is a simple page anyone can edit, unless it’s protected. With the new page, mentors will be able to edit only their own description, while administrators will be able to edit the entire mentors' list if needed.
The deployment will happen first at the pilot wikis, then at all wikis. Existing lists of mentors will be automatically converted, no action will be needed from the mentors. [https://phabricator.wikimedia.org/T310905][https://phabricator.wikimedia.org/T314858]
Mentors will be informed about the next steps soon, by a message posted on the talk page of existing Mentor lists.
[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Structured mentor list|Learn more about this new structured page on mediawiki.org.]]
'''A tip for mentors'''
Did you know that mentors can filter their mentees' changes at Special:MentorDashboard (and star the ones that require attention)? This feature helps to keep an eye on newcomers' edits, helping mentors to fix minor details, and encourage them if necessary.
And did you know that mentors have special filters to highlight their mentees' edits at Special:RecentChanges? Look for the following filters in RecentChanges: {{int:growthexperiments-rcfilters-mentorship-starred-label}}, {{int:growthexperiments-rcfilters-mentorship-unstarred-label}}.
'''Other improvements'''
Some improvements will be made to the mentor dashboard in the coming weeks:
* While we now offer some options for mentors to take a break, the option to quit mentoring was not easy to find. This will be improved. [https://phabricator.wikimedia.org/T312122]
* Mentors at wikis using FlaggedRevisions will have a way to discover their mentees' pending edits. [https://phabricator.wikimedia.org/T297811]
* Dashboard discovery for new mentors will be improved. [https://phabricator.wikimedia.org/T290644]
=== Recent changes and fixed bugs ===
* We moved to a new Image Suggestions API. This new API will allow us to deploy Add an Image to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T306032]
* Starting September 19, a few more wikis now offer [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]] to newcomers. These wikis are {{int:project-localized-name-elwiki}}, {{int:project-localized-name-plwiki}}, {{int:project-localized-name-zhwiki}}, {{int:project-localized-name-idwiki}}, {{int:project-localized-name-rowiki}}. [https://phabricator.wikimedia.org/T301601]
* Add an image has been disabled for a few days due to technical issue. "Add an image" added a blank line instead of an image. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T311916]
* In order to know if Special:EditGrowthConfig is used by communities, we now [[w:en:Instrumentation (computer programming)|instrument]] page loads and saves of configuration. [https://phabricator.wikimedia.org/T312148]
=== Have a question? A suggestion? ===
[[mw:Talk:Growth|Please let us know]]! You can also [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|read our FAQ page]].
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 21 shtator 2022 19:18 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=23826249 -->
== The Vector 2022 skin as the default in two weeks? ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
[[File:Wikimania 2022 Vector (2022) Presentation.pdf|thumb|The slides for our presentation at Wikimania 2022|page=26]]
Hello. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Wikimedia Foundation Web team]]. '''In two weeks, we would like to make the Vector 2022 skin the default on this wiki.'''
We have been working on it for the past three years. So far, it has been the default on more than 30 wikis, including sister projects, all accounting for more than 1 billion pageviews per month. On average [[phab:T317529#8246686|87% of active logged-in users]] of those wikis use Vector 2022.
It would become the default for all logged-out users, and also all logged-in users who currently use Vector legacy. Logged-in users can at any time switch to [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|any other skins]]. No changes are expected for users of these skins.
<div style="width:100%; margin:auto;"><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="Top of an article">
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 top.png|Vector legacy (current default)
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 top.png|Vector 2022
</gallery><gallery widths="220" heights="150" mode="packed" caption="A section of an article">
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2010 scrolled.png|Vector legacy (current default)
Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|Vector 2022
</gallery></div>
=== About the skin ===
'''[Why is a change necessary]''' The current default skin meets the needs of the readers and editors as these were 13 years ago. Since then, new users have begun using Wikimedia projects. [https://diff.wikimedia.org/2022/08/18/prioritizing-equity-within-wikipedias-new-desktop/ The old Vector doesn't meet their needs.]
'''[Objective]''' The objective for the new skin is to make the interface more welcoming and comfortable for readers and useful for advanced users. It draws inspiration from previous requests, the [[metawiki:Special:MyLanguage/Community_Wishlist_Survey|Community Wishlist Surveys]], and gadgets and scripts. The work helped our code follow the standards and improve all other skins. [[phab:phame/post/view/290/how_and_why_we_moved_our_skins_to_mustache/|We reduced PHP code in Wikimedia deployed skins by 75%]]. The project has also focused on making it easier to support gadgets and use APIs.
'''[Changes and test results]''' The skin introduces a [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Features|series of changes]] that improve readability and usability. The new skin does not remove any functionality currently available on the Vector skin.
* The sticky header makes it easier to find tools that editors use often. It decreases scrolling to the top of the page by 16%.
* The new table of contents makes it easier to navigate to different sections. Readers and editors jumped to different sections of the page 50% more than with the old table of contents. It also looks a bit different on talk pages.
* The new search bar is easier to find and makes it easier to find the correct search result from the list. This increased the amount of searches started by 30% on the wikis we tested on.
* The skin does not negatively affect pageviews, edit rates, or account creation. There is evidence of increases in pageviews and account creation across partner communities.
'''[Try it out]''' Try out the new skin by going to the appearance tab in [[Special:Preferences#mw-prefsection-rendering|your preferences]] and selecting Vector 2022 from the list of skins.
=== How can editors change and customize this skin? ===
It's possible to configure and personalize our changes. We support volunteers who create new gadgets and user scripts. Check out [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements/Repository|our repository]] for a list of currently available customizations, or add your own.
=== Our plan ===
'''If no large concerns are raised, we plan on deploying in the week of October 3, 2022'''. If your community would like to request more time to discuss the changes, hit the button and write to us. We can adjust the calendar.
<div style="text-align: center;">[[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|<span class="plainlinks mw-ui-button">Request for more time to discuss the change</span>]]</div>
If you'd like ask our team anything, if you have questions, concerns, or additional thoughts, please ping me here or write on the [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|talk page of the project]]. We will gladly answer! Also, [[mw:Reading/Web/Desktop Improvements/Frequently asked questions|see our FAQ]]. Thank you! [[mw:User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[mw:User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 22 shtator 2022 06:15 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&oldid=23838600 -->
== Njoftim për rezultatet paraprake nga zgjedhjet e Bordit të Administrimit 2022 ==
Përshëndetje,
Ju falenderojmë që morët pjesë në procesin e [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022|zgjedhjes së Bordit të Administrimit 2022.]] Pjesëmarrja juaj na ndihmoi të zgjidhnim të besuarit e komunitetit në Bordin e Administrimit të Fondacionit Wikimedia.
Këto janë rezultatet paraprake të zgjedhjeve të Bordit të Administrimit 2022:
* [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Candidates/Shani_Evenstein_Sigalov|Shani Evenstein Sigalov]]
* [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Candidates/Mike_Peel|Mike Peel]]
Për më shumë, shihni [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results|rezultatet]] dhe [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Stats|statistikat]] e tyre lidhur me bordin.
Bordi do të përfundojë shqyrtimin e kandidatëve më të votuar përmes kontrolleve të historikut. Ai do t'i emërojë administratorët e rinj gjatë mbledhjes që do të bëhet në dhjetor.
Falenderime të përzemërta,<br>
Movement Strategy and Governance
''Ky mesazh dërgohet në emër të Task Forcës Përzgjedhëse të Bordit dhe Komisionit Zgjedhor.''<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 23 shtator 2022 01:09 (CEST)
== Update on Vector 2022 ==
[[File:Screenshot Historia da moeda do Tíbet - 2022-09-22 - Vector 2022 scrolled.png|thumb]]
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Hello. I'm sorry for not communicating in your language. I'll be grateful if you translated my message. I'm writing on behalf of the [[mw:Reading/Web|Web team]] working on the new skin, [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements|Vector 2022]].
We wanted to apologize for the delays in the deployment of Vector 2022. We know many of you are waiting for this eagerly. We have been delaying the deployment because we have been working on the logos. It has taken us more time than originally expected. Once the logos are ready, we will let you know the exact date of deployment. '''We are planning for either the next (more likely) or the following week'''. If your wiki doesn't currently have a localized logo, we encourage you to [[mw:Talk:Reading/Web/Desktop Improvements|reach out to us]] and we can help make one.
We invite you to [[mw:Special:MyLanguage/Reading/Web/Desktop Improvements#contact|get involved in the project]]. Contact us if you have any questions or need any help, particularly with the compatibility of gadgets and user scripts. Thank you! [[User:SGrabarczuk (WMF)|SGrabarczuk (WMF)]] ([[User talk:SGrabarczuk (WMF)|talk]]) 20 tetor 2022 01:24 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:SGrabarczuk (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:SGrabarczuk_(WMF)/sandbox/MM/Varia&oldid=23955535 -->
== Dëshironi të bëheni Ambasador i Kartës së Lëvizjes? ==
Përshëndetje të gjithëve!<br>
:: Një anëtar i komunitetit shqiptar më ka ndihmuar të përkthimin këtë mesazh.
Një paketë grantesh është hapur për të mbështetur Ambasadorët e Kartës së Lëvizjes.
----
'''[[m:Special:MyLanguage/Movement_Strategy_and_Governance/Movement_Charter_Ambassadors_Program/grant|Afati i fundit për aplikim është 05.12.2022]]'''
----
'''Kush mund të aplikojë?'''
Paketa e grantit është e hapur për njerëz dhe grupe të komuniteteve në gjuhë të ndryshme brenda Lëvizjes së Wikimedia-s. Kushdo që dëshiron të bëhet Ambasador i Kartës së Lëvizjes inkurajohet të aplikojë. Ky grant ofron burime dhe mbështetje që nevojiten për të rritur ndërgjegjësimin e komunitetit tuaj për Kartën e Lëvizjes dhe përfshirjen në hartimin dhe miratimin e Kartës. Përparësi u jepet kandidatëve nga komunitetet e gjuhëve të nënpërfaqësuara.
'''Çfarë bëjnë Ambasadorët e Kartës së Lëvizjes?'''
* '''Organizimi:''' Ambasadorët organizojnë dhe udhëheqin biseda me komunitetin e tyre mbi temën e Kartës së Lëvizjes dhe mënyrat se si ajo do të ndikojë në komunitet.
* '''Përkthimi:''' Ambasadorët përkthejnë dokumente që nuk ekzistojnë në gjuhën e komunitetit në mënyrë që njerëzit të kenë qasje në përmbajtjen e Kartës së Lëvizjes.
* '''Ndarja:''' Ambasadorët do të ndajnë me komunitetin global njohuritë që kanë fituar duke mbledhur fidbek dhe rekomandime nga anëtarët e komunitetit dhe do të raportojnë lidhur me to.
Për të marrë më shumë informacion rreth Programit të Ambasadorit të Kartës së Lëvizjes, klikoni [[metawiki:Special:MyLanguage/Movement_Strategy_and_Governance/Movement_Charter_Ambassadors_Program/About|në këtë faqe Meta.]]
Nëse keni ndonjë pyetje, mund t'i bëni ato në [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-charter-ambassadors-grant-package-is-now-opened/2235 Forumi MS në gjuhën e vet].
Faleminderit, [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 22 nëntor 2022 10:54 (CET)
== Riemërtim ==
Përshëndetje, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]!
Po të shkruaj për një ide të Wikipedias Shqip dhe kjo është riemërtimi i emrave të faqeve si "Stampa" ose "Portal" në emra më shqip, si për shembull, të kthehet "Stampa" në "Gjedhe" ose diçka tjetër dhe "Portal" në "Vendkalim" ose diçka tjetër.
Do të ishte shumë here më e kuptueshme nëse do të bënim një gjë të tillë, pasi të jenë në shqip, me patjetër njerëzit do ta kuptonin.
Shumë faleminderit, nëse e pranoni këtë mendim.
-- [[Përdoruesi:Shkodranci|Shkodranci]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkodranci|diskutimet]]) 24 nëntor 2022 15:08 (CET)
:[[Përdoruesi:Shkodranci|Shkodranci]], përshëndetje! {{smiley|:-)}}<br style="margin-bottom:0.5em"/>Besoj se e ke fjalën për riemërtimin e tërë hapësirës. Është e mundur që propozimet e tua të shtohen si ''alias'' të emërtimeve aktuale. Pra, që ti mund të përdorësh Gjedhe:Shembull dhe do të funksiononte njëlloj sikur të kishe shkruar Stampa:Shembull. "Problemi" është se njohja e termit "gjedhe" vjen duke u venitur teksa zbret poshtë rajonit të Malësisë së Gjakovës dhe nuk njihet pothuajse fare nga Shqipëria e Mesme e poshtë. Nëse gjenden disa persona që e duan si ndryshim ama, mund ta vendosim si ''alias'' siç thashë por deri tani nuk duket se ka pasur shumë vëmendje si shkrim fatkeqësisht.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Përsa i përket Portal/Vendkalim... Është pak më e vështirë t'i lidhësh konceptualisht dy fjalët. :/<span id="Klein_Muçi:1670587199201:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2022 12:59 (CET)</span>
Unë jam më i befasuar që Wikipedia Shqip nuk e përdor fjalën "Shabllon" në emërhapësirën Template. Jam i bindur se kjo është fjalë më e njohur dhe e kuptuar mes shqiptarëve. [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 29 dhjetor 2022 10:57 (CET)
== Growth team newsletter #23 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-third newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
=== Highlights ===
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Mentor dashboard|'''Mentorship''']]: We released the new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Structured mentor list|structured mentor list]] to all wikis. This change makes mentorship [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|easier to setup, manage and use]].
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|'''Positive reinforcement''']]: An improved impact module is available for testing.
[[File:Impact module.png|thumb|Screenshot of the positive reinforcement module improvements.]]
=== Positive reinforcement: an improved impact module to test ===
The goal of the Growth team is to encourage newcomers to try editing for the first time, and encourage them to keep editing. '''We want to increase newcomers' motivation''' by showing them how impactful their edits are.
Newcomers have access to an impact module; you can find yours at Special:Impact. The revised impact module provides new editors with '''more context about their impact'''. It will display the number of edits, the number of thanks received, the last time they edited, the number of consecutive days they edited, and the number of views for the articles they edited.
This module will soon be available at our [[mw:special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]] starting December 1. You can already test this new module [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/w/index.php?title=Special:Homepage&source=personaltoolslink&namespace=0&new-impact=1 at Beta Wikipedia]. <small>For safety reasons, do not use your regular account and password at Beta wiki. Create a new, specific account for this wiki, with a different password.</small>
=== Structured tasks: improvements based on patroller feedback ===
After the deployment of [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks|Structured tasks]], we received feedback from various communities regarding how patrollers of recent changes were feeling overwhelmed by an increase in edits to check, and how some edits were poor quality or of poor relevance.
We made several improvements based [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Community feedback|on the feedback we received]]. Several points of improvement have already been addressed:
* '''Patroller fatigue:'''
** By default, newcomers can complete up to 25 "add a link" tasks and 25 "add an image" tasks per day. If patrollers are overburdened, each community can use Special:EditGrowthConfig to lower that limit.
* '''Quality of edits''': what constitutes a "quality edit" is not a well defined concept. We initiated a discussion and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/Quality of edits|summarized our findings]]. We also worked on the following improvements:
** [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a Link]]
*** Underlinked articles are now prioritized, so it's less likely that newcomers are adding links to articles that are already have a lot of links.
*** The confidence score was increased, so suggestions are more likely to be accurate.
*** The default number of suggested links per article has been lowered to 3. This can be changed at Special:EditGrowthConfig. Communities can also exclude articles containing certain templates or categories from being suggested.
** [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an Image]]
*** Lists will no longer receive "add an image" suggestions.
*** Disambiguation pages will no longer receive "add an image" suggestions.
*** We have many further improvements we plan to make to "add an image" in early 2023. [https://phabricator.wikimedia.org/T293711]
The Positive Reinforcement project will also address some of the concerns around encouraging newcomers to progress to higher value edits. The Growth team will soon work on strategies geared at "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#lvl3|Leveling up]]" newcomers so they progress from easy to more difficult tasks.
=== Recent changes ===
* '''All Wikipedias now have the same onboarding experience.''' Previously, at a few wikis, 20% of new accounts didn't get the Growth features when they created their account. These 20% of new accounts were used as a control group, in order to know if the Growth features were changing newcomers' behavior. Experiments have shown that [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|Growth features improve activation and retention]], and as we want to provide the same onboarding experience at all Wikipedias, we have decided to remove the control groups. We will utilize control groups when testing new features, and German Wikipedia keeps a control group at their request. [https://phabricator.wikimedia.org/T320876]
* '''The quality score for "add a link" suggestions will change.''' We will suggest less links for each article, but they will be more accurate. We will first deploy it at our pilot wikis, and then to all other wikis where this feature is available. [https://phabricator.wikimedia.org/T316079][https://phabricator.wikimedia.org/T322910]
* '''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ|Growth's features FAQ]] has been updated and expanded'''. This page centralizes all the information about Growth features. We invite you to read it, and, if you can, to translate it.
=== News for mentors ===
* All Wikipedias can now setup and manage a mentorship program [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|in an easier way]].
** We changed the process to make it more reliable, easier to improve and easier to use.
** Wikipedias where mentorship hasn't been enabled yet can turn mentorship on [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#create|following a new process]]. When done, mentors can sign-up by visiting <code>Special:MentorDashboard</code>.
** Wikipedias where the list of mentors already existed have been converted to the new system.
** A new special page — <code>Special:ManageMentors</code> — now displays the list of mentors. This page can be transcluded on any other page. There are also new processes to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list#add|signup as a mentor]] or to [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#quit|quit mentorship]], and we improved [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#inactivity|community mentorship management]].
*The Mentor dashboard's "Your mentees" module will have a new footer, called "Recent changes by your mentees". This footer will include a link to Recent changes, where mentors can see only edits made by their own mentees. [https://phabricator.wikimedia.org/T317821]
=== Deployments ===
* [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]] has been deployed to a 5th round of wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T304549]
=== Improving this newsletter ===
We plan to have a '''more regular newsletter''', every two months. We also want to know if the current format suits you! Let us know what you like, what you like less and your suggestions of improvements: [[mw:Talk:Growth/Newsletters|leave us a comment]], in your preferred language.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 29 nëntor 2022 21:57 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24131531 -->
== Community Wishlist Survey 2023 opens in January! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''{{int:Please-translate}}''
{{int:Hello}}
The [[m:Community Wishlist Survey 2023|'''Community Wishlist Survey (CWS) 2023''']], which lets contributors propose and vote for tools and improvements, starts next month on Monday, [https://zonestamp.toolforge.org/1674496831 23 January 2023, at 18:00 UTC] and will continue annually.
We are inviting you to share your ideas for technical improvements to our tools and platforms. Long experience in editing or technical skills is not required. If you have ever used our software and thought of an idea to improve it, this is the place to come share those ideas!
The dates for the phases of the Survey will be as follows:
* Phase 1: Submit, discuss, and revise proposals – Monday, Jan 23, 2023 to Sunday, Feb 6, 2023
* Phase 2: WMF/Community Tech reviews and organizes proposals – Monday, Jan 30, 2023 to Friday, Feb 10, 2023
* Phase 3: Vote on proposals – Friday, Feb 10, 2023 to Friday, Feb 24, 2023
* Phase 4: Results posted – Tuesday, Feb 28, 2023
If you want to start writing out your ideas ahead of the Survey, you can start thinking about your proposals and draft them in [[m:Community Wishlist Survey/Sandbox|the CWS sandbox]].
We are grateful to all who participated last year. See you in January 2023!
</div>
{{int:Feedback-thanks-title}} <bdi lang="en" dir="ltr">Community Tech, [[m:User:STei (WMF)|STei (WMF)]]</bdi> 13 dhjetor 2022 13:59 (CET)
<!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:STei_(WMF)/CWS_2023_List&oldid=24226232 -->
== Vote for your favourite Wikimedia sound logo ==
''{{int:Please-translate}}''
''We are really sorry for posting in English''
[[Skeda:Sound_Logo_Cover_Image_-_Linkedin.png|qendër|800x800px]]
Voting in the Wikimedia sound logo contest [[c:Commons:Sound_Logo_Vote|'''has started''']]. From December 6 to 19, 2022, please play a part and help chose the sound that will identify Wikimedia content on audio devices. [[wmfblog:2022/12/06/vote-for-the-sound-of-all-human-knowledge/|Learn more on Diff]].
The sound logo team is grateful to everyone who participated in this global contest. We received 3,235 submissions from 2,094 participants in 135 countries. We are incredibly grateful to the team of [[wmfblog:2022/10/31/screening-3235-sound-submissions/|volunteer screeners]] and the [https://meta.wikimedia.org/wiki/Communications/Sound_Logo/Contest_proposal#How_will_the_final_selection_happen? selection committee] who, among others, helped bring us to where we are today. It is now up to Wikimedia to choose the Sound Of All Human Knowledge.
Best wishes, [[Përdoruesi:Arupako-WMF|Arupako-WMF]] ([[Përdoruesi diskutim:Arupako-WMF|diskutimet]]) 17 dhjetor 2022 12:18 (CET)
== Feminism and Folklore 2023 ==
<div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;>
[[File:Feminism and Folklore 2023 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<center>''{{int:please-translate}}''</center>
Dear Wiki Community,
Christmas Greetings and a Happy New Year 2023,
You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2023|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a [[:m:Feminism and Folklore 2023/List of Articles|list]] of suggested articles.
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a fountain tool or dashboard.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the fountain/dashboard link on the [[:m:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta project page]].
This year we would be supporting the community's financial aid for Internet and childcare support. This would be provided for the local team including their jury and coordinator team. This support is opt-in and non mandatory. Kindly fill in [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSea81OO0lVgUBd551iIiENXht7BRCISYZlKyBQlemZu_j2OHQ/viewform this Google form] and mark a mail to [mailto:support@wikilovesfolklore.org support@wikilovesfolklore.org] with the subject line starting as [Stipend] Name or Username/Language. The last date to sign up for internet and childcare aid from our team is 20th of January 2023, We encourage the language coordinators to sign up their community on this link by the 25th of January 2023.
Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2023|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2023/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
We look forward to your immense coordination.
Thank you and Best wishes,
[[:m:Feminism and Folklore 2023|Feminism and Folklore 2023 International Team]]
::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]] [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]
</div></div>
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 24 dhjetor 2022 11:24 (CET)
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 -->
== Kualitet i ultë i një numri të madh të artikujve në Wikipedia-në shqipe ==
Ju përshendes.
Si përdorues i ri i interesum n'kontribuim e wikipedia-së shqipe, pas pak kohë m'bani përshtypje numri jashtzakonisht i madh i artikujve këtu të cillet kanë probleme te shumta, sikur mungesa totale e referencime, që normalisht përcillen nga pohime te pabazume të shumta, dhe lenë kanjëherë përshtypjen se janë vetëm copy-paste nga ndonje forum t'zakonshëm interneti, në vend se me kanë enciklopedi me standarde serioze.
Pra, tu e pa këtë problem, kisha dashtë me ditë a ka ndonje përpjekje apo strategji nga komuniteti këtu për pastrim dhe rritje të cilësisë të wikipedia-së, apo duhet mu konsideru projekt i vdekun? [[Përdoruesi:Kapakahmak|Kapakahmak]] ([[Përdoruesi diskutim:Kapakahmak|diskutimet]]) 6 janar 2023 17:01 (CET)
:[[Përdoruesi:Kapakahmak|Kapakahmak]], përshëndetje! Unë jam një nga administratorët dhe gjej rastin të të uroj mirëseardhjen personalisht. Pyetja që shtron vjen shpesh dhe është pak e vështirë për t'ju përgjigjur shkurt. Duke qenë se çdo gjë është vullnetare komuniteti aktiv pëson tkurrje dhe rritje periodike në varësi të kohës. Disa përdorues vetëofrohen si vullnetarë, punojnë disa muaj dhe pastaj për arsye të ndryshme ndërpresin aktivitetin e tyre. Gjatë kësaj kohe, aktiviteti i tyre nuk prek çdo fushë e tematikë të Wikipedia-s njëlloj por vetëm ato për të cilët përdoruesit në fjalë kanë interes për t'u angazhuar. Ky është realiteti me çdo projekt Wiki në çdo gjuhë me ndryshimin e vetëm se disa gjuhë kanë natyralisht më shumë folës (si anglishtja, italishtja, etj.) dhe për pasojë ekziston një numër më i madh vullnetarësh të mundshëm në çdo kohë.<span id="Klein_Muçi:1673022577820:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 janar 2023 17:29 (CET)</span>
== Votimi i ardhshëm mbi udhëzimet e rishikuara të zbatimit të Kodit Universal Etikës dhe Sjelljes ==
Përshëndetje,
Në mes të janarit 2023, i gjithë komuniteti do të votojë për herë të dytë për [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|zbatimin]] e [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct|Kodit Universal të Etikës dhe Sjelljes]]. Ky është raundi i dytë i votimit pas procesit zgjedhor të tij në [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines/Voting/Results|mars të 2022-shit]], ku rezultoi se shumica e votuesve i mbështet udhëzimet e zbatimit. Gjatë votimit, pjesëmarrësit nxorën në pah shqetësimet e mëdha që komuniteti ka. [[Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Komiteti i Bordit për Çështjet e Komunitetit]] kërkoi që këto pika shqetësuese të rishikoheshin.
[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Drafting committee#Revisions Committee members|Komiteti i Rishikimeve]], i udhëhequr nga vullnetarë të ndryshëm, punoi fort për rishikimin e ndryshimin e të dhënave të komunitetit. Pikat e shqetësimit që ata përditësuan ishin: kërkesat e trajnimit dhe afirmimit, privatësia dhe transparenca në proces, si dhe lexueshmëria dhe përkthimi i vetë dokumentit.
Udhëzimet e rishikuara të zbatimit mund t’i shihni '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|këtu]]''', ndërsa krahasimin e ndryshimeve i shihni '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Comparison|këtu]]'''.
'''Si të votoni?'''
Votimi hapet më '''17 janar 2023.''' '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter information|Në faqen Meta-wiki]]''' do të gjeni informacion si të votoni përmes SecurePoll.
'''Kush mund të votojë?'''
Edhe ky proces votimi përmban '''[[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter information#Voting eligibility|kërkesa dhe kushte votimi]]''' të njëjta si zgjedhjet e Bordit të Administratorëve të Wikimedia-s. Shihni këtë faqe për më shumë detaje rreth kushteve se kush mund të votojë. Nëse jeni një votues me të drejtë vote, mund të përdorni llogarinë tuaj në Wikimedia për të hyrë në serverin e votimit.
'''Çfarë ndodh pas votimit?'''
Votat do të shqyrtohen nga një grup i pavarur vullnetarësh dhe rezultatet do të publikohen në Wikimedia-l, Forumin e Strategjisë së Lëvizjes, Diff dhe në Meta-wiki. Votuesit do të votojnë përsëri dhe të ndajnë shqetësimet e tyre lidhur me udhëzimet. Bordi i Administratorëve do të shqyrtojë pikat mbështetjes dhe shqetësimet e ngritura teksa shohin si udhëzimet e zbatimit do të ratifikohen e do të zhvillohen më tej.
Në emër të Ekipit të Projektit të Kodit Universal Etikës dhe Sjelljes, <br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 13 janar 2023 13:06 (CET)
== Not notable entrepreneurs? ==
Could some administrator help to check these entrepreneurs? Hint from [[Wikidata:Wikidata:Administrators'_noticeboard#Report_Concerning_152.58.209.9]] [[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]] ([[Përdoruesi diskutim:Estopedist1|diskutimet]]) 14 janar 2023 09:27 (CET)
:[[Përdoruesi:Estopedist1|Estopedist1]], answered there. More insights from other users might be useful.<span id="Klein_Muçi:1673772152075:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 janar 2023 09:42 (CET)</span>
== Ndryshime në faqen kryesore ==
Përshëndetje! <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në ditët në vijim mund të ndërmerren nga unë disa ndryshime në përmbajtjen e faqes kryesore ku synohet largimi i disa rubrikave që janë përditësuar pak ose aspak kohët e fundit, zëvendësimi i disa lidhjeve për faqet ndihmuese e shpjeguese dhe disa ndryshime grafike shoqëruese. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Qëllimi i përgjithshëm i këtyre ndryshimeve është pasja e një përmbajtjeje vazhdimisht të përditësuar në faqen kryesore dhe përqendrimi i vëmendjes në disa elementë kryesorë.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndryshimi do të jetë gradual dhe do të përmbyllet me një lajmërim të fundit këtu.<span id="Klein_Muçi:1673831065849:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 janar 2023 02:04 (CET)</span>
:Ndryshimi përfundoi.<ul><li>Rubrikat ''A e dini se'', ''Kanë ndodhur më'', ''Fotografia e ditës'' dhe ''Bashkëpunimi i javës'' janë hequr. Rubrika ''Fotografia e ditës'' është konceptuar më së shumti për projekte që lejojnë ngarkimin lokal të fotografive. Në Wikipedia-n shqip ngarkimi lokal multimedial është ndaluar prej vitesh. ''Kanë ndodhur më'' bazohet në saktësinë dhe vendosjen e informacioneve interesante nga historia botërore. E tërë infrastruktura në fjalë kishte vite që nuk mirëmbahej nga pothuajse askush duke e bërë vendosjen e saj në faqen kryesore pak të pavend. ''A e dini se'' kërkon një punë javore shumë aktive, ngarkesë të cilën komuniteti ynë aktual nuk e ofron dot. E njëjta gjë dhe për ''Bashkëpunimi i javës''.</li><li>Rubrikat ''Para se të redaktoni'', ''Kush e shkruan Wikipedian?'' dhe ''Hyrje në Wikipedia'' janë hequr e përmbledhur shumë shkurt në rubrikën e re ''Këshilla''. Përmbajtja e saj idealisht mund të pasurohet dhe me 1-2 lidhje të tjera që të shpien në faqe shpjeguese që japin informacione për shkruesit e Wikipedia-s apo bazat e redaktimit por faqe të tilla për momentin nuk ekzistojnë në një cilësi të kënaqshme sa për t'u lidhur direkt me faqen kryesore. </li><li>Rubrikat ''Artikulli i javës'' dhe ''Të rejat më të fundit në komunitet'' janë ruajtur.</li><li>Rubrika ''Artikuj të rinj'' është shtuar rishtazi dhe pasqyron në mënyrë automatike 3 artikujt e rinj më të fundit në projekt si një tregues i përgjithshëm i aktivitetit të projektit.</li><li>Lidhjet janë larguar nga kreu dhe këmbët e faqes, kreu është zmadhuar dhe projektet simotra janë renditur horizontalisht.</li><li>Pamja e përgjithshme ruan elementët grafikë të vjetër me një kordon e kuti blu.</li><li>Infrastruktura teknike është rikonceptuar e tëra dhe tashmë secila rubrikë ka stampën e saj, gjë që lehtëson mirëmbajtjen dhe përditësimin.</li><li>Për herë të parë, faqja kryesore do të ofrojë mbështetje të përmirësuar për aparatet celularë e ekranët e tjerë të vegjël. Afishimi i rubrikave në to është përshtatur posaçërisht për përmasat e tyre.</li></ul>Komentet, idetë e sugjerimet janë mëse të mirëpritura.<br/>''Me disa përjashtime të vogla, e tërë infrastruktura teknike e vjetër ekziston ende e pandryshuar nëse do të gjykohet e nevojshme të bëhen rikthime. Hollësi të vogla mund të ndryshohen sërish në ditët në vijim por nuk pritet të jenë ndryshime që tërheqin shumë vëmendje.''<span id="Klein_Muçi:1674363382216:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 janar 2023 05:56 (CET)</span>
: {{Ping|Klein Muçi}} Mendoj se është hap i shpejtuar të implementohen ndryshimet direkt në faqen kryesore. Së pari, Faqja kryesore është faqja më e vizituar në sqwiki, prandaj do duhej të merrej mendimi i komunitetit, edhe pse derisa askush ska reagur siç duket pak ka aktiv (e përfshij edhe veten). Së dyti do ishte mirë e gjitha të ndërtohej në një faqe testuese, dhe jo ndryshimet me gabime ose jo të jenë në kohë reale kur ka edhe vizitorë, dhe pasi të votohej, atëherë të aplikohen ndryshimet. Si përfundim, dizajni ka mangësi teknike, nuk është aspak responsive (për pajise me ekran më të vogël si mobile/ipad). Un cdoherë kam qënë i idesë se sduhet të bëjm asgjë më shumë se sa enwiki/dewiki, sa më thjesht, ndërsa për propozimet e përmbajtjes sa më të përditësuar, jam dakord me ato pika. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 25 janar 2023 19:50 (CET)
::[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], të lutem ta riprovosh sërish nga celulari. Ndryshimet kishin mbetur në rrjetën e kontrollit, tani u aprovuan. Siç shprehesh, faqja kryesore merr rreth 3000 vizita në ditë, ku 2000 janë prej celuarëve, dyfishi i atyre me kompjuter, kështu që është me rëndësi të jetë responsive andej.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Normalisht do të ndiqja procedurën klasike testim-votim-aprovim por prej kohësh nuk ka asnjë administrator aktiv në aspektin teknik dhe lajmërime të mëparshme të miat të kësaj natyre kanë mbetur pa shumë interes (për të mos thënë fare). Derisa nuk kishte kundërshtime megjithë lajmërimet në Kuvend e Telegram, vazhdova me ''[[:w:en:Wikipedia:Silence and consensus]]''. Për thjeshtësinë jemi dakord pjesërisht: Faqja duhet të jetë ''accessible'' dhe thjeshtësia shpesherë e ofron këtë gjë por nuk ka pse të mbetet mbrapa në elemente grafike me një pamje të viteve 2000 kur mundësitë janë për më shumë. Gjithsesi nuk bëhet fjalë për një krijim nga hiçi. Pamja e vjetër ndiqte fill e për pe modelin italian, ky aktual ka elementë të atij francez: ''[[:w:fr:Wikipédia:Accueil principal]]''.<span id="Klein_Muçi:1674675308800:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 janar 2023 20:35 (CET)</span>
::[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], pas ndryshimeve të fundit me hapësirat është çorientuar disi hapësira mes elementëve te pamja e celularit. Aktualisht asnjë rubrikë nuk është më e barazlarguar nga rubrikat e tjera. Të lutem t'i hedhësh një sy.<span id="Klein_Muçi:1675379097852:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 00:04 (CET)</span>
:::Nuk mund ta verej at qe je duke verejtur ti. Po i kthej ndryshimet. [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 17:24 (CET)
::::Në gjendjen aktuale në celular pas kthimit, kreu dhe këmbët janë pak më të larguara nga trupi që përbëhet nga 4 rubrika të barazlarguara nga njëra tjetra.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Para kthimit, hapësira e 4 rubrikave te trupi nuk ishte e barazlarguar nga njëra tjetra duke qenë se nuk ishin 4 elementë të mëvetësishëm <nowiki><div></nowiki> por 2 të ndarë me një <nowiki><br></nowiki>. Po të duash, mund t'i rikthesh siç ishin e të dërgoj një pamje ekrani nga celulari.<span id="Klein_Muçi:1675446050074:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 18:40 (CET)</span>
:::::Jo jo, ska rendesi. Perfundi KËSHILLA-ve ka shume hapesire qe rri e zbrazet, mendova ta reduktoj ate edhe padding-hapesiren brenda secilit box, me duket sikur shume ne skaj shkon teksti. [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 shkurt 2023 21:08 (CET)
::::::Po. Do të përpiqem ose të gjej një mënyrë t'i bëj auto-aligned të katër elementët, ose të shtojmë ca këshilla më shumë.<span id="Klein_Muçi:1675510253939:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 shkurt 2023 12:30 (CET)</span>
== Fillestarët ==
Përshëndetje! Si është mënyra më e mirë për fillestarët të mësojmë mbi editimin në wikipedia? Personalisht dua të kuptoj pse editimet e mia ne wikipedian anglisht behet revert nga editorët grek pasi kam shtuar edhe referenca të nxjera nga portale zyrtare të shtetit shqiptar. Mund te shihni artikujt "Finiq" dhe "Delvinë" për çfarë ka ndodhur. Faleminderit!
== Growth team newsletter #24 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-fourth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]!
=== Newcomer experience projects ===
The Growth team partnered with other WMF teams to [[mw:Growth/Newcomer experience projects|conduct several experiments]] around increasing account creation and new editor retention.
Results from four of these experiments are now available:
* [[metawiki:Research:Newcomer_Experience_Pilot_Project-_Thank_You_Pages_and_Thank_You_Banners|'''Thank you pages & banners''']] - Encourage donors to create accounts through thank you pages and banners.
* [[:File:Newcomer_experience_marketing_2022_pilot_final_report_-_Wikimedia_Foundation.pdf|'''Marketing experiment''']] - Run ads on-wiki and off-wiki to see how this impacts account activation.
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image/GLAM events|'''"Add an image" GLAM events''']] - Host [[m:GLAM|GLAM]] events that focus on using the "Add an image" tool.
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer experience marketing pilot/Welcome emails experiment, September 2022|'''Welcome emails''']] - Experiment sending welcome emails to newly created accounts.
=== Newcomer tasks ===
* Several communities suggested improving "[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|add a link]]", by '''suggesting underlinked articles first'''. We released this change to Growth pilot wikis. We will review the data and collect feedback before considering releasing it to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096]
* The '''deployment of the "add a link"''' to all Wikipedias is still in progress. Suggested links use [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#link-accuracy|a prediction model]], which has to be trained. The deployments will resume after we finish training all models. [https://phabricator.wikimedia.org/T304110]
=== Mentorship ===
* When someone wants to signup as a mentor, they are now informed if they don't meet the '''defined criteria'''. [https://phabricator.wikimedia.org/T321500]
* '''Workshop hosts''' asked us to have workshop attendees assigned to them. They can soon use a custom URL parameter. This way, workshop hosts will continue mentoring the event's attendees after the workshop. It will be available in February. [https://phabricator.wikimedia.org/T323038]
* Have you considered to help new editors on your wiki, by '''signing up to be a Mentor'''?
** Please visit [[Special:MentorDashboard]] to check on the conditions to be a mentor, and sign up.
** If your wiki does not have Mentorship enabled, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#Configuration and operation of the mentoring system|consider setting it up]]. The Growth team can provide [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to interact with newcomers|advice]] and assist as needed. Please ping [[User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] for assistance.
=== Other news ===
* In [[Special:SpecialPages]], Growth experiments now have their own section. [https://phabricator.wikimedia.org/T321699]
* This newsletter will have a '''new publication period''', 6 times a year: January, March, May, July, September, November.
=== Translations ===
* '''Newsletter translation:''' We are looking for translators for this newsletter. If you are interested and have the needed English language proficiency to assist, then please add your name [[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|to this list]]. You will receive an invite on your talk page to translate the newsletter when it is ready.
* '''Interface translation''': You can also help by translating the interface, or reviewing translations to make them more inclusive. [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-growthexperiments&language=&filter=&action=translate Interface translations are hosted at translatewiki.net.]
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].• [[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>''
</div> 31 janar 2023 15:44 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24426227 -->
== Global ban for PlanespotterA320/RespectCE ==
Per the [[m:Global bans|Global bans]] policy, I'm informing the project of this request for comment: [[m:Requests for comment/Global ban for PlanespotterA320 (2) ]] about banning a member from your community. Thank you.--[[User:Lemonaka|Lemonaka]] ([[User talk:Lemonaka|talk]]) 21:40, 6 February 2023 (UTC)
<!-- Message sent by User:Zabe@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Lemonaka/Massmessagelist&oldid=24501599 -->
== Zgjedhjet për kujdestar ==
Përshëndetje!
Prej disa ditësh kanë filluar zgjedhjet për kujdestar në Meta ku unë marr pjesë për herë të tretë. Pjesë e fushatës sime ishte dhe rritja e aktivitetit të projekteve wiki të vogla si i yni në projekte globale kështu që do ta vlerësoja nëse do të merrnit pjesë në votime, qoftë për të më votuar mua, qoftë kandidatët e tjerë. Zgjedhjet nuk janë garë: Fiton kushdo që arrin një shumatore të përgjithshme prej 80% votash pro pra praktikisht mund të fitojnë dhe të gjithë kandidatët.
Mund të votoni duke ndjekur lidhjen '''[[m:Stewards/Elections 2023|këtu]]''' dhe duke shtypur (vote) te tabela që do t'ju shfaqet.
Faleminderit! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2023 14:02 (CET)
== Gara “Fotografia a Ushqimit Tradicional Shqiptar” ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë të marrin pjesë në garën “Fotografia a Ushqimit Tradicional Shqiptar” për të nxjerrë në pah llojllojshmërinë e ushqimeve dhe gatimit tradicional shqiptar. Nga 13 shkurt deri më 17 mars, ju mirëpresim të bashkoheni me ne në këtë garë për të bërë fotografi të gatimeve shqiptare. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons.
Për më shumë informacion rreth garës, lexoni këtu: https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Gara_e_fotografis%C3%AB_s%C3%AB_ushqimit_tradicional_shqiptar_-_2023 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 16 shkurt 2023 14:50 (CET)
== IMPORTANT: Admin activity review ==
Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]].
We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years):
#Euriditi (bureaucrat, administrator)
These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards.
However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:Uncitoyen|Uncitoyen]] ([[Përdoruesi diskutim:Uncitoyen|diskutimet]]) 19 shkurt 2023 23:46 (CET)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Community feedback-cycle about updating the Wikimedia Terms of Use starts</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Announcement|}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department|Wikimedia Foundation Legal Department]] is organizing a feedback-cycle with community members to discuss updating the Wikimedia Terms of Use.
[[:foundation:Special:MyLanguage/Terms of Use|The Terms of Use (ToU)]] are the legal terms that govern the use of websites hosted by the Wikimedia Foundation. We will be gathering your feedback on a draft proposal from February through April. The draft will be translated into several languages, with written feedback accepted in any language.
This update comes in response to several things:
* Implementing the Universal Code of Conduct
* Updating project text to the Creative Commons BY-SA 4.0 license
* Proposal for better addressing undisclosed paid editing
* Bringing our terms in line with current and recently passed laws affecting the Foundation, including the European Digital Services Act
As part of the feedback cycle two office hours will be held, the first on March 2, the second on April 4.
For further information, please consult:
* The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Proposed update|proposed update of the ToU by comparison]]
* The page for your [[m:Talk:Terms of use|feedback]]
* Information about [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours|the office hours]]
On behalf of the Wikimedia Foundation Legal Team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 22 shkurt 2023 13:43 (CET)
<!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 -->
== Editing news 2023 #1 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="message"/><i>[[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter/2023/February|Read this in another language]] • [[m:Special:MyLanguage/VisualEditor/Newsletter|Subscription list for this multilingual newsletter]]</i>
This newsletter includes two key updates about the [[mw:Special:MyLanguage/Editing team|Editing]] team's work:
# The Editing team will finish adding new features to the [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project|Talk pages project]] and deploy it.
# They are beginning a new project, [[mw:Special:MyLanguage/Edit check|Edit check]].
<strong>Talk pages project</strong>
[[File:Page Frame Features on desktop.png|alt=Screenshot showing the talk page design changes that are currently available as beta features at all Wikimedia wikis. These features include information about the number of people and comments within each discussion.|thumb|300px|Some of the upcoming changes]]
The Editing team is nearly finished with this first phase of the [[mw:Special:MyLanguage/Talk_pages_project|Talk pages project]]. Nearly all [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Usability|new features]] are available now in the [[Special:Preferences#mw-prefsection-betafeatures|Beta Feature for {{int:discussiontools-preference-label}}]].
It will show information about how active a discussion is, such as the date of the most recent comment. There will soon be a new "{{int:skin-action-addsection}}" button. You will be able to turn them off at [[Special:Preferences#mw-prefsection-editing-discussion]]. Please [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Talk_pages_project/Usability#c-PPelberg_(WMF)-20230215001000-Feedback:_Proposed_Revisions_to_%22Add_topic%22_button|tell them what you think]].
[[File:Daily edit completion rates mobile talk pages.png|thumb|300px|Daily edit completion rate by test group: DiscussionTools (test group) and MobileFrontend overlay (control group)]]
An A/B test for [[mw:Special:MyLanguage/Talk pages project/Mobile|{{int:discussiontools-preference-label}} on the mobile site]] has finished. Editors were [[mw:Special:MyLanguage/Talk_pages_project/Mobile#Status_Updates|more successful with {{int:discussiontools-preference-label}}]]. The Editing team is enabling these features for all editors on the mobile site.
<strong>New Project: Edit Check</strong>
The Editing team is beginning [[mw:Special:MyLanguage/Edit check|a project to help new editors of Wikipedia]]. It will help people identify some problems before they click "{{int:publishchanges}}". The first tool will encourage people to add references when they add new content. Please [[mw:Special:MyLanguage/Help:Watchlist|watch]] that page for more information. You can [[mw:Special:MyLanguage/Editing_team/Community_Conversations#20230303|join a conference call on 3 March 2023]] to learn more.<section end="message"/>
</div>
–[[User:Whatamidoing (WMF)|Whatamidoing (WMF)]] ([[User talk:Whatamidoing (WMF)|{{int:Talkpagelinktext}}]]) 23 shkurt 2023 00:24 (CET)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/VisualEditor/Newsletter/Wikis_with_VE&oldid=24611966 -->
== Your wiki will be in read only soon ==
<section begin="server-switch"/><div class="plainlinks">
[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Lexo këtë mesazh në një gjuhë tjetër]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-Tech%2FServer+switch&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]
[[foundation:|Fondacioni Wikimedia]] teston kalimin midis qendrës të të dhënave primare dhe sekondare. Kjo për tu siguruar që Wikipedia dhe projektet e tjera të Wikimedias mund të qëndrojnë online edhe pas një katastrofe. Për të siguruar që gjithçka po funksionon, departamenti i Teknologjisë Wikimedia duhet të bëjë një provë të planifikuar. Ky test do të tregojë nëse ato mund të kalojnë në mënyrë të besueshme nga një qendër e të dhënave në tjetrën. Kërkon që shumë ekipe të përgatiten për testin dhe të jenë të disponueshëm për të zgjidhur çdo problem të papritur.
I gjithë trafiku do të ndërrohet më '''{{#time:j xg|2023-03-01|sq}}'''. Testi do të fillojë më '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2023-03-01T14:00|en}} {{#time:H:i e|2023-03-01T14:00}}]'''.
Fatkeqësisht, për shkak të disa kufizimeve në [[mw:Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], të gjithë redaktimet duhet të ndalen ndërkohë që bëhet ndryshimi. Kërkojmë falje për këtë ndërprerje, dhe po punojmë për ta minimizuar atë në të ardhmen.
'''Do të keni mundësi të lexoni, por jo të redaktoni, të gjitha wiki-t për një periudhë të shkurtër kohore.'''
*Ju nuk do të jeni në gjendje të redaktoni deri në një orë të {{#time:l j xg Y|2023-03-01|sq}}.
*Nëse përpiqeni të redaktoni ose kurseni gjatë këtyre kohërave, do të shihni një mesazh gabimi. Shpresojmë që gjatë këtyre minutave të mos ketë humbje të tjera, por nuk mund t'i garantojmë. Nëse e shihni mesazhin e gabimit, atëherë ju lutemi prisni derisa gjithçka të kthehet në normale.
Atëherë duhet të jeni në gjendje të ruani redaktimet tuaja. Por, ju rekomandojmë që së pari të bëni një kopje të ndryshimeve tuaja, për çdo rast.
''Efektet e tjera'':
*Punët në sfond do të jenë më të ngadalta dhe disa mund të bien. Lidhjet e kuqe mund të mos azhurnohen aq shpejt sa normale. Nëse krijoni një artikull që tashmë është i lidhur diku tjetër, lidhja do të mbetet e kuqe më gjatë se zakonisht. Disa skripta të gjata do të duhet të ndalen.
* <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">We expect the code deployments to happen as any other week.</span> <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">However, some case-by-case code freezes could punctually happen if the operation require them afterwards.</span>
* <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">[[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] will be unavailable for about 90 minutes.</span>
Ky projekt mund të shtyhet nëse është e nevojshme. Ju mund [[wikitech:Switch_Datacenter|lexoni orarin në wikitech.wikimedia.org]]. Çdo ndryshim do të shpallet në orar. Do të ketë më shumë njoftime për këtë. Një banner do të shfaqet në të gjitha wikit 30 minuta para se të ndodhë ky operacion. '''Ju lutemi ndani këtë informacion me komunitetin tuaj.'''</div><section end="server-switch"/>
<span dir=ltr>[[m:User:Trizek (WMF)|Trizek (WMF)]] ([[m:User talk:Trizek (WMF)|{{int:talk}}]])</span> 27 shkurt 2023 22:21 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24390465 -->
== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023: We are back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
[[File:UCDM 2023 promo.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}
Hello, dear Wikipedians!<br/>
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|Ministry of Foreign Affairs of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the third edition of writing challenge "'''[[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2023. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive [[m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2023/Prizes|prizes]].<br/>
We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[m:CentralNotice/Request/UCDM 2023|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge!
</div>
[[m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]]) 07:58, 1 March 2023 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 -->
== Reminder: Office hours about updating the Wikimedia Terms of Use ==
: ''[[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours/Reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/2023 ToU updates/Office hours/Reminder|}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
This a reminder that the [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department|Wikimedia Foundation Legal Department]] is hosting [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours|office hours]] with community members about [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Proposed_update|updating the Wikimedia Terms of Use]].
'''The office hours will be held on March 2, at 17:00 UTC to 18:30 UTC.''' See for more [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Legal_department/2023_ToU_updates/Office_hours|details here on Meta]].
'''Another office hours will be held on April 4, at 17:00 UTC to 18:30 UTC.
We hereby kindly invite you to participate in the discussion. Please note that this meeting will be held in English language and led by the members of the Wikimedia Foundation Legal Team, who will take and answer your questions. Facilitators from the Movement Strategy and Governance Team will provide the necessary assistance and other meeting-related services.
On behalf of the Wikimedia Foundation Legal Team,<br> [[Përdoruesi:BPipal (WMF)|BPipal (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:BPipal (WMF)|diskutimet]]) 2 mars 2023 16:15 (CET)
== Office hour(s) - CEE Hub ==
Hello everyone,
We want to invite you to the first monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The first session will take place on '''Sunday, March 12<sup>th</sup> at 17:00 CET time'''.
Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics.
Please respond to the email addresses toni.ristovski@wmceehub.org or barbara.klen@wmceehub.org, as you can get the invitation link on time.
We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[Përdoruesi diskutim:TRistovski-CEEhub|diskutimet]]) 10 mars 2023 12:01 (CET)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikimania 2023 Welcoming Program Submissions</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="wikimania-program-submissions"/>[[File:Wikimania Singapore Logo.svg|right|frameless]]Do you want to host an in-person or virtual session at Wikimania 2023? Maybe a hands-on workshop, a lively discussion, a fun performance, a catchy poster, or a memorable lightning talk? [[wmania:Special:MyLanguage/2023:Program/Submissions|'''Submissions are open until March 28''']]. The event will have dedicated hybrid blocks, so virtual submissions and pre-recorded content are also welcome. If you have any questions, please join us at an upcoming conversation on March 12 or 19, or reach out by email at wikimania@wikimedia.org or on Telegram. More information on-wiki.<section end="wikimania-program-submissions"/>
</div>
<!-- Message sent by User:CKoerner (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24390465 -->
== Fushata "CEE Spring 2023" ==
Për të 8-in vit radhazi [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] do të marrë pjesë në eventin e [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2023 CEE Spring-ut 2023], i cili mbështet krijimin e artikujve në Wikipedia për rajonin e Evropës Qendrore-Lindore nga 21 marsi deri më 31 maj. Gjatë kësaj fushate, Wikipedian-ët do të përkthejnë artikuj nga Wikipedia të gjuhëve të ndryshme për të përhapur kulturën, historinë, traditat dhe njerëzit nga vendet evropiane. Duke qenë se edhe ne do të jemi pjesë e këtij eventi të përvitshëm na ndihmoni të pasurojmë listën e artikujve të [[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2023/Structure/Kosovo|Kosovës]] dhe [[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2023/Structure/Albania|Shqipërisë]] me artikuj. Mund të kontribuoni edhe ju e të propozoni artikujt në listat e Kosovës dhe Shqipërisë. Faleminderit! [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2023 11:19 (CET)
== Administrator i ri ==
Përdoruesi Berishasinan është kandidat për administrator. Mund të votoni pro/kundër/asnjanës për të te [[Wikipedia:Administrata/Administratorë/Kandidatura/Berishasinan]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 20:54 (CET)
== Office hour of the CEE Hub (3 April 2023) ==
Hello everyone,
We want to invite you to the second monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The second session will take place on '''Monday, April 3<sup>rd</sup> at 18:00 CET time'''.
Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics.
Please sign up for the upcoming session at following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]], as you can get the invitation link on time.
We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 mars 2023 13:48 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 -->
== Growth team newsletter #25 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-fifth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>
=== Celebrations ===
'''Leveling up release'''
* We released [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up features]] to our [[mw:special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]] on March 22 for an initial [[mw:special:MyLanguage/A/B testing|A/B test]].
* In this test, we use post-edit dialogs (pop-ups shown after publishing an edit) and notifications to encourage new editors to try new types of newcomer-friendly suggested edits.
* We are closely [[phab:T328055|monitoring the short term impact of this feature]] as well as [[phab:T328057|the longer term effect on newcomer productivity and retention]]. If the experiment shows positive results, we will release this feature to more wikis.
'''5,000+ images added via the newcomer task in February'''
* In February 2023, '''5,035 images were added''' via the newcomer “add an image” feature ([[mw:special:MyLanguage/Growth/Deployment table|on all wikis where available]]); 155 were reverted.
* Since the feature “add an image” was launched: '''36,803 images have been added'''; 2,957 images were reverted.
=== Recent changes ===
* [[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|'''Add a link''']]
** Community Ambassadors completed an initial evaluation that confirmed that prioritizing underlinked articles resulted in better article suggestions. We then evaluated the change on Growth pilot wikis, and results suggest that more newcomers are successfully completing the task and experiencing fewer reverts. We have now deployed the new prioritization model to all wikis with "add a link" enabled. [https://phabricator.wikimedia.org/T301096][https://phabricator.wikimedia.org/T330535]
** We continue the deployment of "add a link" to more wikis. These changes are regularly announced in [[m:special:MyLanguage/Tech_News|Tech News]]. To know if newcomers at your wiki have access to this feature, please visit [[Special:Homepage|your Homepage]].
* The [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|'''Impact module''']] was deployed on our pilot wikis, where we conducted an A/B test. We published [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 4|initial findings]], and a data scientist is now completing experiment analysis. [https://phabricator.wikimedia.org/T327581]
* [[metawiki:Research:Newcomer_Experience_Pilot_Project-_Thank_You_Pages_and_Thank_You_Banners|'''Donor Thank you page experiment''']] – Donors land on a “thank you” page after donation, and that landing page now includes a call to action to try editing: [https://thankyou.wikipedia.org/wiki/Thank_You/fr?country=FR Example Thank you page in French]. This promising feature is tested at several Wikipedias ({{int:project-localized-name-frwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-itwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-jawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-nlwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-svwiki/en}}).
* Growth features are now the default experience on both [https://test.wikipedia.org/ test.wikipedia.org] and [https://test2.wikipedia.org/ test2.wikipedia.org]. You can test our features there.
=== Upcoming work ===
* [[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|'''Add an image''']] – We plan to offer [[mw:special:MyLanguage/Structured Data Across Wikimedia/Section-level Image Suggestions|section-level image suggestions]] as a structured task for newcomers.
** We are starting design work. [https://phabricator.wikimedia.org/T321756]
** Growth team Ambassadors helped with an initial evaluation of these section-level image suggestions. [https://phabricator.wikimedia.org/T316151]
** We will start a community consultation in which we share initial ideas and designs soon. [https://phabricator.wikimedia.org/T332530]
* [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|'''IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation''']] – We will support this project for all Growth Team maintained products and extensions that may be affected by IP Masking. [https://phabricator.wikimedia.org/T326877]
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 1 prill 2023 15:10 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24804134 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Report on voter comments from the revised UCoC Enforcement Guidelines ratification vote</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voting/Report/Email}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello all,
The Universal Code of Conduct project team has completed the analysis of the comments accompanying the ratification vote on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines|revised Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]].
All respondents to the vote had the opportunity to provide comments regarding the contents of the revised Enforcement Guidelines draft document. A total of 369 participants left comments in 18 languages; compared to 657 commenters in 27 languages in 2022. The Trust and Safety Policy team completed an analysis of these results, categorizing comments to identify major themes and areas of focus within the comments. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Revised enforcement guidelines/Voter comments report|The report is available in translated versions on Meta-wiki here]]'''. Please help translate into your language.
Again, we are thankful to all who participated in the vote and discussions. More information about the Universal Code of Conduct and its Enforcement Guidelines can be found on Meta-wiki.
On behalf of the Universal Code of Conduct project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 3 prill 2023 12:41 (CEST)
<!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 -->
== <section begin="announcement-header" /> Call for early input on the proposed Movement Charter ratification methodology<section end="announcement-header" /> ==
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Movement Charter/Ratification/Ratification methodology review launch|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee|Movement Charter Drafting Committee]] (MCDC) is collecting early input from the Wikimedia movement on the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|proposed methodology for the ratification of the Movement Charter]] from '''April 10 to 28, 2023'''. Ratification of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Movement Charter]] is planned to take place in early 2024 according to the timeline.
'''There are [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification|six questions]] that the MCDC requests your input on.''' Please share your feedback by:
* Commenting on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter|Meta talk page]]
* Commenting on the [https://forum.movement-strategy.org/t/movement-charter-ratification-methodology-community-review-from-10-28-april-2023/2930 Movement Strategy forum]
* Joining the community conversation hours
'''Conversation hours'''
The MCDC also invites everyone interested in sharing their feedback on the proposed methodology to join the community conversation hours:
* [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#1:_18_April,_2023_at_10.00_UTC|Community conversation hour #1]]: '''18 April at 10:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1681812036 your local time])
* [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Community_Consultation#Community_conversation_#2:_24_April_2023_at_17.00_UTC|Community conversation hour #2]]: '''24 April at 17:00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1682355603 your local time])
The language of conversation hours is English.
On behalf of the Movement Charter Drafting Committee,<section end="announcement-content" />
--[[Përdoruesi:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:AAkhmedova (WMF)|diskutimet]]) 11 prill 2023 21:04 (CEST)
== Wiki Photowalk 2023 ==
Përshëndetje Wikipedianë, Wiki Photowalk-u po ju kërkon ju!
Kjo nismë do të rritë larminë e fotografive të zonave të ndryshme të Shqipërisë dhe Kosovës në platformën Wikimedia Commons.
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ofrojnë mbështetje në mbulimin e shpenzimeve të udhëtimit dhe ushqimit.
Inkurajohen të marrin pjesë të gjithë ata që pëlqejnë të eksplorojnë dhe të fotografojnë zona që nuk janë mbuluar ende në Wikimedia Commons.
Ftojmë të gjithë fotografët profesionistë apo amatorë të aplikojnë me planin e tyre, duke dërguar email në info@wikimediashqip.org deri më 10 maj 2023, ku të na tregoni:
*talentin tuaj
*planin për realizimin e udhëtimit, duke përfshirë zonat që planifikoni të mbuloni
*numrin e ditëve që kërkohen
*buxhetin e parashikuar.
📩Dërgoni email në: info@wikimediashqip.org
Për më shumë informacion, vizitoni: https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Photowalk_2023 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 12 prill 2023 10:29 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Elections Committee: Call for New Members</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominations/2023/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello everyone,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Wikimedia Foundation elections committee]] (Elections Committee) is, from today until April 24, seeking an additional 2–4 members to help facilitate the Wikimedia Foundation Board of Trustee (Board) selection process.
The 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees election is being planned. New members are invited to join the Elections Committee. The Elections Committee oversees the Board of Trustees community seat selection process. Join the committee and contribute your valuable skills and ideas to the Trustee selection process.
There are eight community- and affiliate-selected seats on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_of_Trustees|the Wikimedia Foundation Board]]. The wider Wikimedia community votes for community members to occupy these seats. In 2024, the Elections Committee will oversee this selection process for the community- and affiliate-selected seats with expiring terms. This process will be supported by the Wikimedia Foundation.
Elections Committee members sign up for three-year terms and will be asked to [[phab:L37|sign a confidentiality agreement]]. Members can expect to contribute 2–5 hours per week before the selection process and 5–8 hours per week during the selection process.
As an Elections Committee member, you will be responsible for:
* Attending online meetings between now and the next election (mid-2024)
* Attending onboarding and online training in May–June 2023
* Working with the Committee to fulfill its [[foundation:Special:MyLanguage/Elections_Committee_Charter|other responsibilities]]
New members should have the following qualities:
* Fluency in English
* Responsiveness to email collaboration
* Knowledge of the movement and movement governance
If you would like to volunteer for this role, please '''submit your candidacy by April 24, 2023 23:59 [[:en:Anywhere on Earth|AoE (Anywhere on Earth)]] on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Nominations/2023|this Meta-Wiki page]]'''.
You can [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/Wikimedia_Foundation_Elections_Committee_-_2023_Call_for_New_Members|'''read the full announcement here''']]. Thank you in advance for your interest! If you are not interested but know someone who might be, share this message with them. Please let me know if you have questions.
On behalf of the Elections Committee,<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:AAkhmedova (WMF)|AAkhmedova (WMF)]] - 15 prill 2023 01:15 (CEST)
<!-- Message sent by User:AAkhmedova (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/sq&oldid=23081179 -->
== Cleaning up files ==
Hi! Sorry to write in English. I hope most users will understand.
ALL files MUST have a valid license. If they do not they MUST be DELETED according to the [[:wmf:Resolution:Licensing_policy]]. It is not possible/legal for any wiki to deside otherwise.
In 2020 I made a comment about FileImporter and files on [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#FileImporter]] but did not have time to follow up. Now I have some time and would like to help.
According to [[Speciale:Statistikat]] there are 4,732 files so we need more users to help out. Otherwise it will take really long time to fix.
The best is if all active users check own uploads on [[Speciale:RadhitSkedat]] and make sure all files have
* If a free file: {{tl|Informacion}} template and there is a good source (Burimi) and author (Autori) and license template
* If a non-free file: A non-free template like {{tl|Non-free fair use}} and info about source if known. There should also be a [[:en:Template:Non-free use rationale]] but that template does not exist on sq-qiki yet.
For non-active users someone else have to check the files.
I made a note about checking files on [[Përdoruesi_diskutim:Planeti#Skeda_-_Burimi_-_Autori]] as an example but it would be best if someone could make a central notice in Albanian so user that do not speak English also have a chance to help.
It is possible to add information template etc. with a bot if someone have uploaded many files and need many similar edits.
Admins can help by checking the files in these places and see if the file can be deleted:
# [[:Kategoria:All Wikipedia files with the same name on Wikimedia Commons]]
# [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]
# [[:Speciale:SkedaTëPapërdorura]]
# [[:Kategoria:Foto pa licencë të caktuar]]
I would like to sort the files in these three categories:
# Free files ([[:Kategoria:All free media]] it had 863 files now {{PAGESINCATEGORY:All free media|files}} (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=All_free_media&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded])
# Non-free files ([[:Kategoria:All non-free media]] it had 540 files now {{PAGESINCATEGORY:All non-free media|files}})
# Files without a license (originally 3.329 files not in one of the categories above) - perhaps create [[:Category:Non Licensed Images]]
I created [[User:MGA73/NoLicense]] for files that do not end up in one of the 2 first categories. There are a few things to fix first (example [[:Stampa:GFDL-self]] should look more like [[:Stampa:GFDL]] if it is meant as a license template) but soon I would like someone with a bot or AWB to add all the files without a license to a category. Can anyone help? I have a bot but I do not have a bot flag here.
If anyone have time and would like to help clean up it would be great. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 tetor 2022 11:59 (CEST)
: Hello again! Ping [[Përdoruesi:AT44]] and [[Përdoruesi:Klein Muçi]]. Do you have comments to this? If files do not have a valid license they have to be deleted. It seems there are about 2800+ files where there is perhaps no license. See list on [[Përdoruesi:MGA73/NoLicense]].
: I have a bot and can help fix the problems if the bot gets a botflag and if uploaders can confirm that they are the photographer and that they license the files as cc-by-sa-4.0 for example.
: Anyone is most welcome to translate. Hopefully we can get more users to help check/fix files. Or delete them if they can't be fixed. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 mars 2023 17:29 (CET)
::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello! I think we've had the chance to talk together in the past. I can give you the botflag, what else do you need?<span id="Klein_Muçi:1678905194701:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 mars 2023 19:33 (CET)</span>
{{outdent}}
Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! Thank you! Botflag for [[User:MGA73bot]] sounds good.
It would be great if you could make a notice somewhere so local users know that help is needed cleaning up files (files should have a source, an author and a license).
Also I created {{tl|No license}}. I think it would be good if you or someone else could translate the text. Feel free to add more help in the template.
It would also be good if you could check and delete (if you agree) files in:
* the 4 categories etc. I mentioned above
* [[:Kategoria:Faqe për grisje]]
--[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 mars 2023 21:56 (CET)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], no problem. Please, make 30 edits with your bot and make an official request on [[WP:BOT]] to get the flag. I'll translate the template you've created and take a look on the categories you mention. As for notifying other users, unfortunately this is the correct place for that but we lack activity these days.<span id="Klein_Muçi:1678932416098:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 03:06 (CET)</span>
::I deleted the images that were uploaded in Commons and also some pages from [[:Kategoria:Faqe për grisje]].<span id="Klein_Muçi:1678934442801:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 03:40 (CET)</span>
::: Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. That sounds good. I made a bot request and did some test edits too. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 mars 2023 16:32 (CET)
::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], the bot has been flagged. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 mars 2023 23:11 (CET)
:::::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], a small correction:<br style="margin-bottom:0.5em"/>''This file have no license - please add one or file should be deleted'' should be ''<u>This file has no license, please add one. Otherwise file will be deleted.</u>'' The main point here is "has" instead of "have", as that is grammatically incorrect.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Also, let me know if you yourself need any other permissions as a user. {{smiley|:-)}}<span id="Klein_Muçi:1679040723691:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 mars 2023 09:12 (CET)</span>
::::::Thank you [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Fixed :-) Some files are copied from enwiki or other wikis. In that case the file should be moved from that wiki to Commons and then marked with {{tl|NowCommons}}. If you think it is helpful you are welcome to add more information to {{tl|No license}}. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 mars 2023 09:23 (CET)
{{outdent}}
Files are now being added to [[:Kategoria:Non Licensed Images]] and you can click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys this link to see who uploaded] the files. Everyone are welcome to click and see if they have any uploads to check. More files will come so remember to check again later. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 mars 2023 20:49 (CET)
: [[:Skeda:Albania state emblem.png]] is protected so I can't edit it. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 mars 2023 19:58 (CET)
::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], not anymore. {{smiley|:-)}}<span id="Klein_Muçi:1679167988377:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 mars 2023 20:33 (CET)</span>
::: Thanks [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. I noticed that it was moved to [[:c:File:Albania state emblem.png]] and later the color was changed. Is the local version needed? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 mars 2023 20:50 (CET)
::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I suppose no but maybe it would be good if that was saved as another alternative version in Commons as well?<span id="Klein_Muçi:1679209002498:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 07:56 (CET)</span>
:::::Okay, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. I moved it to Commons with the name [[:c:File:Albania state emblem 2.png]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 09:48 (CET)
{{outdent}}
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] there are 109 unused files without a license. I suggest that those are the first files that are deleted. I can add {{tl|Orphan file}} to them like [[Special:Diff/2532934]]. The files can also be seen at [[User:MGA73/OrphanNo-license]]. Do you have a template for oprhan non-free files? There are 101 on [[User:MGA73/OrphanNon-free]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 10:40 (CET)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], all unused files without license are now deleted. I'll check the non-free orphaned files soon and maybe delete them as well. The general idea is that we want to have as little as possible (or none at all) old files locally because they've been uploaded in a time when people weren't really aware of copyrights. Hopefully new uploads, if any, will be more attentive to non-free files' usage.<br style="margin-bottom:0.5em"/>I don't suppose we have much templates related to files because of the aforementioned reasons. This cleanup campaign has been something I've personally wanted to do some years ago but didn't have neither the courage, nor the knowledge to start it so I'm thankful for the help you're providing.<span id="Klein_Muçi:1679244046982:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 17:40 (CET)</span>
:: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] it is fun to help clean up when appriciated. I tried on many wikis and some places there is almost no progress even after 10 years.
:: I like to tag the files to get them in categories. It is much easer to work on files when they are sorted. For example today I made [[:Kategoria:Files from Flickr]]. Either they are free and should be moved to Commons or they are not free ans should be deleted. It is much harder with files without a source because there we need the uploader to help out. Perhaps you could have a look again at the files with a NowCommons? There are also some files marked for deletion. And what about {{tl|figura}}, is that a deletion tag? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 18:47 (CET)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], deleted all the non-free orphan photos and all the NowCommons ones. Yes, that is a deletion template apparently.<span id="Klein_Muçi:1679262443889:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2023 22:47 (CET)</span>
:::: Thats awesome [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]!
:::: There are 2 categories with NowcCommons. There are still some in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. But you better check one by one to see if they are good to delete.
:::: About the files for deletion they should probably also be checked one by one. If missing license is the problem perhaps uploader can fix. Hopefully users will check their uploads when you have time to make a notice.
:::: But its getting late so I'm off for today. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 19 mars 2023 23:10 (CET)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], is there a way to get the files in [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] in a list form so I can mass-delete them?<span id="Klein_Muçi:1679297284713:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 08:28 (CET)</span>
:::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I can make a list. But if the file have a free license it would perhaps be better to move it to Commons and/or add it to an article on Wikipedia. I think many of the remaing files will be gone, if you delete the files in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. But sadly I think it is best to do it one-by-one. (There were some file in the category before I started to check files and I have not checked those old files). Perhaps you can delete those you are sure about and skip the rest. Then I can check those. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 10:03 (CET)
:::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], ooh, yeah. You are right. I'm sorry, apparently I didn't think this through. The general idea was to aim towards a minimal/none at all-local files environment, so we could "start from scratch" by developing a better understanding as to what exactly is a non-free image and how to handle it. There are many book/movie articles which lack images because of this phenomenon and we want to be sure of what we're doing and then start doing it "en-masse" on these cases while creating a sort of standard as to what local uploading should be used for (for example, put in very simple words, we could say that local uploads should only be used for the aforementioned cases and they should have well-explained details on them) while leaving little place for "miscellaneous cases". (I intend holding some discussions with Commons/EnWiki experienced users about non-free images after we hopefully get done with the total cleanup here.) But during this process is better to save as much as possible in Commons so as we don't lose anything that may be considered valuable in the future.<span id="Klein_Muçi:1679304552623:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 10:29 (CET)</span>
:::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The question is if sq.would like to allow fair use or not. If yes then it will require a lot of work to monitor all new files. If not then it is possible to mass delete all non-free files. So if you think, that perhaps sq.wiki should not allow fair use then I would not spend too much time working on non-free files before that has been discussed. Files of bookcovers, magazines, games, movies, music albums etc. are probably easy to handle because it is easy to document that no free file is available. The problem is persons, and historical events etc. I usually stay out of that cleanup (except unused non-free files).
:::::::: I agree that there is no reason to host free files locally. They should all be located on Commons. If the files are easy to save then we should do that. But are they unused and not easily fixed then I would delete them. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 11:24 (CET)
:::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes, that's exactly my dilemma. Truth is we lack the human resources needed to monitor such files. That's why local uploading was blocked for non-admins more than 10 years ago, before I even became an admin. Ever since we've had even less active people doing maintenance duties and maybe nowadays we might have more non-Albanian speaking people such as yourself helping us in these duties than Albanian speaking people. The problem is all our art related articles look rather lackluster because they lack images given that such images are not present in Commons. But if we allow that, that comes full package with what you mentioned and...<br style="margin-bottom:0.5em"/>I suppose, maybe keeping local uploading only allowed for admin users and having an agreement between us to only utilize it for artistic purposes would be the closest to the ideal... If nothing better exists... I've seen that a project does exist in Meta to set up a Commons-like domain for global non-free images but as you may imagine, that idea rarely gets enough attention as no one wants to go into that minefield.<span id="Klein_Muçi:1679314402190:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 13:13 (CET)</span>
:::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. The best is to have 1 or 2 users that monitor all new uploads and mark any files that are not okay with a "no license", "no source", "no permission", "no fair-use rationale" etc. (it should be possible to do with 1 click via Twinkle for example). That way users are informed fast and hopefully fix the problem and learn how to do it right. The user(s) that monitor uploads do not have to be an admin.
:::::::::: Also if you copy all the templates from enwiki and use the same names (or make redirects) then it is easy to copy-paste from enwiki where I assume most non-free files are from.
:::::::::: On a few smaller wikis the rationale was added in the license template so it is not needed to add a rationale for logos, albums, covers etc. Its not a very good solution because one day the wiki is big and then someone have to check thousands of old uploads. ;-)
:::::::::: Anyway it may seems like a big job to clean up but if it is done step by step it will be easier. And if you can persuade other users to help it will be easier. For example it should be possible to spot logos fast so if someone volunteer to check logos and fix them then that would be easy to fix. Perhaps another user would work on album covers. A third user could work on film posters etc.
:::::::::: We could make a {{tl|Check this file}} and add it on all non-free files. The template could include a text/checklist on what to check and once it has been checked and fixed the template could be removed. That would make it more clear which files have been checked. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 14:15 (CET)
:┌───────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I'll try to create the template infrastructure that you mention but the problem is that warning templates never help much in our community. I've had to find ways to automatize most things because templates always failed to elicit any kind of response by anyone. Even on those very rare occasions when they do, the people that try to help more often that not, don't know exactly how to help and usually just remove the template with the rationale that "it was bringing problems" and thus think they've solved the problem.<span id="Klein_Muçi:1679319586800:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 14:39 (CET)</span>
:: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] In that case it's best to keep uploads at a minimum at least untill the existing files are checked. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 15:41 (CET)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you create a quarry about all Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons which are not in use in here? I suppose those can be deleted without giving much thought given those circumstances.<span id="Klein_Muçi:1679327962018:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 16:59 (CET)</span>
:::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The files can be seen in [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. Once deleted there are 2 files left. One is protected and the other is in use. Perhaps you could decide if usage should be replaced for that file. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 17:54 (CET)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}} I'm confused about what you mean here: {{tq|1=Once deleted there are 2 files left. One is protected and the other is in use.}}<span id="Klein_Muçi:1679337051803:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:30 (CET)</span>
::::::You mean the files left at [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]? Which is the protected one?<span id="Klein_Muçi:1679337224620:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:33 (CET)</span>
::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]Yes those 2 files. [[:Skeda:Gjilani ne tetor 09.JPG]] is used in a protected page so I can't replace the usage. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 19:36 (CET)
{{outdent}}
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I think it would be best to delete all the files uploaded by [[Speciale:RadhitSkedat/Amaro]]. Many are from internet. Those that could be own work have no source. Uploader is no longer active. Can you remove the files from where they are used in an easy way? Or would you prefer to check the articles and see if you can find a replacement? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 20 mars 2023 20:14 (CET)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can those be divided into orphaned and non-orphaned files? <br style="margin-bottom:0.5em"/><br/>Meanwhile I deleted most files with the delete tag. There are four left which have no clear reason. I understand the logic but maybe you can provide something more detailed so I can put it as the delete summary?<span id="Klein_Muçi:1679357814308:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 mars 2023 01:16 (CET)</span>
:: I wonder about [[Special:Diff/2534908]]. Does it not say "license" or something like this in local language with the headig I added? It should show whatever language the user have chosen. So I see it in English. Others should see it in Albanian or Russian or Chinese. File should also have source and author but thats another question :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 09:59 (CET)
::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I added a more detailed reason to delete the files in [[:Kategoria:Faqe për grisje]]. But it seems it is not visible when I use the template {{tl|Delete}}. So either you have to click edit and copy from there or I should use a different template? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 17:59 (CET)
:::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The orphan files are at [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. All the files are in [[:Kategoria:Files uploaded by Amaro]]. Perhaps you can ask if someone would like to replace the files before they are deleted? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 21 mars 2023 18:24 (CET)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], the orphaned files have been deleted and so have the ones with the delete tag. Can you create a list of [[Speciale:SkedaTëPapërdorura]] so I can mass-delete them now? I suppose that will be a good thing to do, no?<span id="Klein_Muçi:1679483753774:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 12:15 (CET)</span>
{{outdent}}
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] If you have not written a notice somewhere in Albanian I suggest you do that first. That will give everyone a chance to save some of the files if they think that they are usable.
Next all unused files could be a good place to start. But a few looks like they would be worth saving if possible. So I suggest we wait untill a few days after you have posted a notice somewhere. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 14:44 (CET)
: I think you can delete the files in [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]. Only the file with Albanian state emblem is in use but if deleted the version on Commons will be used. And I think that the version on Commons is more correct. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 14:49 (CET)
::It seems that only these users with more than 10 uploads without a license have made edits within the latest year:
::* [[User:Arensi]]
::* [[User:Koka11]]
::* [[User:Lerriklo]]
::* [[User:Niki007]]
::* [[User:Planeti]]
:: So there are probably not a big chance that a lot of the unlicensed files can be saved. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 15:01 (CET)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done. As for the notice, I would but this is the only place for that. You also pinged the users. The only extra-extra thing we can do is do a mass-edit of the files to put individual templates on each of them. Maybe we can mass-export to Commons what seems interesting to save? (I'm assuming each of those images there already have good enough licenses for that.)<span id="Klein_Muçi:1679496058823:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 15:40 (CET)</span>
{{outdent}}
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Well perhaps just add a short notice in Albanian that we have started to check the files and everyone is asked to check their own uploads (but are also welcome to check uploads made by other users). What they should check is:
* There should be a valid license (either free or non-free). If there is no license then the file will be deleted.
For free files there should be:
* A source. Where did the file come from? For example an URL or a statement like "I made this photo".
* An author. Who hold the copyright? For example username of uploader if they are the photographer. If taken by someone else the name of the photographer etcc.
* If the photo is not made by the uploader we need to know why the photo is licensed freely. For example if author died 100 years ago.
* Description. What does the photo show?
For non-free files (I suggest to wait with those but) there should be:
* A source.
* A copyright holder.
* A rationale why this is fair use.
If it has been checked that all is okay free files can and should be moved to Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 mars 2023 16:43 (CET)
:'''VËMENDJE'''<br style="margin-bottom:0.5em"/>Së bashku me përdoruesin MGA73 kemi filluar një fushatë pastrimi për imazhet e ngarkuara lokalisht në Wikipedia-n shqip. Ngarkimi lokal është bllokuar për përdoruesit pa privilegjet administrative prej disa vitesh tashmë dhe 90% e ngarkimeve janë kryer në një kohë kur rregulloret për të drejtat e autorit nuk njiheshin mirë. Synimi është zbrazja e Wikipedia-s shqip nga fotografitë e ngarkuara lokalisht, sidomos ato pa licensë, eksportimi i atyre me licensë në Commons dhe vendosja e një standardi të ri për sa i përket ngarkimit lokal. Më shumë informacion dhe një mundësi për t'u përfshirë në fushatën në fjalë, gjendet në diskutimin më sipër.<br style="margin-bottom:0.5em"/>{{Small|[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done.}}<span id="Klein_Muçi:1679509293109:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 mars 2023 19:21 (CET)</span>
::@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you deal with the Commons export of what can be saved if we keep having consensus through silence even after tomorrow?<span id="Klein_Muçi:1679659399837:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 13:03 (CET)</span>
::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Unless many users help it is not something that is done fast. And it will be easier for users that understand Albanian because I have to check the information via Google Translate. So hopefully local users will help. But I can help move files when I have time. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:14 (CET)
::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], we're talking about the ~50 files that are unused here, right?<span id="Klein_Muçi:1679684000011:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:53 (CET)</span>
::::: Lol [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], I thought you meant the files in [[:Kategoria:All free media]]. I will have a look :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 19:56 (CET)
:::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I moved a few and made a list at [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. I removed 2 files from the list to give uploader a little more time to fix. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:35 (CET)
:::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], those at the list can be deleted now, no?<span id="Klein_Muçi:1679686797977:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:39 (CET)</span>
:::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Yes you can delete. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 20:44 (CET)
:::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], done. What's next? Is there any specific list/category I can deal with now or should I go and handle all the remaining files in general?<span id="Klein_Muçi:1679691067249:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 21:51 (CET)</span>
:::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. There is no easy way to fix the rest (other than mass delete). Perhaps send notices to the users that are still active. Then wait a bit. Or start add a non-free license and rationale to album covers etc. You could also check the free files and if any of them look good then export them to Commons. If you find a pattern a bot could work on that. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 21:59 (CET)
:┌───────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so all the remaining files in general. Where can I find the full list? In the category you just brought above? Are there files that are not categorized in that category?<span id="Klein_Muçi:1679691718826:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:01 (CET)</span>
:: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I try to monitor via [[Përdoruesi:MGA73/Status]]. Step 1 was to sort the files in free files, non-free files and files without a license. Step 2 was to eliminate unused files. Usually I would find out who uploaded the most files (click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded]) and write messages to them to help check and fix. I could also scan the category and add a fair use tag on the album covers etc. Then after some time I would probably start nominate files for deletion. Take some of the big uploaders and if they are no longer active there is no way to save their files unless they are PD-old. So they could all be nominated for deletion. It can take years unless local admins are willing to delete files fase :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:09 (CET)
::: For example I spend more than two years on Japanese Wikipedia because there were so many files: [[:ja:利用者:MGA73/Status]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:11 (CET)
::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], apparently there are files that are not categorized in that category because the total number 3 times more than the one there according to .../Status. So these are all files that theoretically can be sent to Commons but we're not sure about the details needed to fill in the "forms" that accompany files at Commons. Not for all of them at least. Am I right?<span id="Klein_Muçi:1679693340789:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:29 (CET)</span>
::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Not sure I understand. But there are 1.440 files in [[:Kategoria:All free media]] and they should all be okay to move to Commons. However that require that there is source, author and a valid license. You can only tell if you check the files one by one. The 1.180 non-free files should be checked to see if there is a valid non-free rationale etc. The 1.665 files without a license could be saved if uploader add a license etc. or in some cases other users can fix if they can proce it is PD-old. Then there are 54 files on [[User:MGA73/NoLicense]] that also do not have a valid license but there is a chance they have a license template that does not exist on sq wiki. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 24 mars 2023 22:41 (CET)
::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], you answered my question. Unfortunately I'm not that agile with finding that information (licenses) for files. So I'm not sure how much more I can be of help in this process. :/<span id="Klein_Muçi:1679695714787:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 mars 2023 23:08 (CET)</span>
{{outdent}}
=== Clean up per user ===
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I have been adding files to categories like [[:Kategoria:Files uploaded by Informacient06]]. I took all files where uploader have 20+ files without a license. I think that only [[User:Planeti]] is active and can help fix. All other uploaders are no longer active. So I do not think it will help to post a message on their talk page but if you want you can try it. My suggestion is to take one category at a time and then either add a PD-old if copyright has expired, a non-free template if file could be fair use or delete the file.
If no other user want to help you you could just jump to mass deletion. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 mars 2023 18:33 (CEST)
:I added a few more so now it is 10+ --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 mars 2023 20:53 (CEST)
::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you give me some general rules how you check for the license of a file? Like you Google-image search it? Something else?<span id="Klein_Muçi:1680215925088:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 00:38 (CEST)</span>
{{outdent}}
{{ping|Klein Muçi}} I made a new heading to make it easier to comment.
When I check files (and uploader is no longer active) I usually do this:
# Check if there is a text on the file page mentioning a license. If yes I just add the license as a license template. But sadly that is almost never the case.
# Is there a link to the source? If file is copied from English Wikipedia you can see the license there. If taken from a website it could be free if its flickr, NASA, US Government etc. but usually it is not free.
# Is there any info that can be used to conclude that the file is PD-old? For example if we know its a drawing from 1846 then it is safe to assume that it is PD.
# If you are not sure about the file and it is easy to replace (for example by going to English Wikipedia and use the photos they do), then it could be easier than spending too much time checking.
# Does this look like it could be fair use? For example an album cover or a logo could be fair use.
# If there are no way to add a license (free or fair-use) then just delete.
Google image search is more relevant when there is a license but you are not sure that uploader really is the photographer. It could also be used if there is a really good photo and you would like to save it somehow.
If you find out that a user uploaded many internet files and claimed they were own work then I would delete all the uploads by that user. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 08:58 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so, for example, Skeda:AB Breivik bilde 1468.jpg has no license and a source that implies internet copy-pasting which means I delete it, right?<span id="Klein_Muçi:1680258928371:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 12:35 (CEST)</span>
::{{ping|Klein Muçi}} yes it should be deleted. Same with similar files unless fair use is an option. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 13:03 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], got it. I'll get to work soon.<span id="Klein_Muçi:1680261388277:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 mars 2023 13:16 (CEST)</span>
::::{{ping|Klein Muçi}} Great! I picked a random category: [[:Kategoria:Files uploaded by Mikullovci11]]. I fixed a few files and moved them to Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 31 mars 2023 18:40 (CEST)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I took a look at all the files of <i>[[:Kategoria:All free media]]</i> and deleted what I could without much searching around.<span id="Klein_Muçi:1680348040548:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 13:20 (CEST)</span>
::::::{{ping|Klein Muçi}} That a good way to do it. Start with the easy stuff. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 13:38 (CEST)
:::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], did the same with [[:Kategoria:Non Licensed Images]]. It's rather hard moving forward because many images claim a lot of licenses on them that supposedly allow them to be used because the source they got it from allowed it but I have no information on that. For example, they can say "image from The Sun/New York Times newspaper" but I have no idea if such newspapers allow their images to be public domain or not (I think not). It gets even harder when you have images that claim the same thing about other websites which do not even exist anymore now.<span id="Klein_Muçi:1680352087965:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:28 (CEST)</span>
::::::::{{ping|Klein Muçi}} Websites almost never allow other to use their work. So you can almost always just delete the file. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:39 (CEST)
:::::::::{{ping|Klein Muçi}} [[:Kategoria:Files from wikimapia]] might be an exception. Seems all the content is licensed cc-by-sa-3.0 --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:51 (CEST)
{{ping|Klein Muçi}} I can also put the free files in categories like I did with the files without a license. Then the user could check own uploads:
# [[User:Planeti]] 137 files
# [[User:Puntori]] 94 files
# [[User:Rizvan]] 61 files
# [[User:Dan]] 47 files
# [[User:Euriditi]] 39 files
# [[User:Kurreshtja]] 39 files
# [[User:Porrnoferr]] 34 files
# [[User:Liridona Ajeti]] 31 files
# [[User:Adrian~sqwiki]] 30 files
# [[User:Niki007]] 29 files
# [[User:Liridon]] 28 files
# [[User:Amaro]] 27 files
# [[User:Mikullovci11]] 25 files
# [[User:Eagleal]] 25 files
# [[User:Rinor Kryeziu]] 25 files
# [[User:Albani987]] 24 files
# [[User:AT44]] 24 files
# [[User:Leke Mjeku]] 24 files
# [[User:Sokol Marku]] 23 files
# [[User:Lagoon]] 22 files
# [[User:Ulisi]] 21 files
But I do not know how many that are still active. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 1 prill 2023 14:29 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], many of them aren't beside the existing admins/crats. :/<span id="Klein_Muçi:1680357316191:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 15:55 (CEST)</span>
::Thank you for the advice! I will delete them them.<span id="Klein_Muçi:1680357479292:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 prill 2023 15:57 (CEST)</span>
{{Outdent}}
I have checked the files and fixed what I could so I would delete all files in:
# [[:Kategoria:Files uploaded by Mikullovci11]]
# [[:Kategoria:Files uploaded by Albania eagle]]
# [[:Kategoria:Files uploaded by Albanian04]]
# [[:Kategoria:Files uploaded by Amaro]]
# [[:Kategoria:Files uploaded by Armir1997]]
# (will add more)
--[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 2 prill 2023 14:03 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you provide a list of the last 2 categories above so I can mass-delete everything with the same rationale? (Files from Amaro and Armir1997)<span id="Klein_Muçi:1680602962899:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2023 12:09 (CEST)</span>
::{{re|Klein Muçi}} Sure: [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. But a few may be on Commons so you may want to delete the files in the 2 x NowCommons categories first. I usually use https://petscan.wmflabs.org/ to make lists like this. You can delete the categories when you have deleted the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 4 prill 2023 17:09 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes, PetScan is something I struggle with but maybe I should practice it more. :P I think the last 2 categories didn't have any such files, that's why I thought about mass-deleting them.<span id="Klein_Muçi:1680621539323:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 prill 2023 17:18 (CEST)</span>
::::{{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1680654765818:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2023 02:32 (CEST)</span>
* [[:Kategoria:Files uploaded by Telekomi05]] --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 prill 2023 14:35 (CEST)
::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I have no idea how to act on that. The descriptions are Albanian but the pictures may be not. Then again, they may be from free sources...<span id="Klein_Muçi:1680705116755:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 prill 2023 16:31 (CEST)</span>
:::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yes but unless you can find that free source there is no alternative to delete the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 prill 2023 16:37 (CEST)
::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I'm a bit confused. You say here ''there is no alternative to delete the files'' meaning that I can't delete the files but on your edit summary you have typed ''delete''.<span id="Klein_Muçi:1680782969218:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 prill 2023 14:09 (CEST)</span>
:::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Hmmmm. I was trying to say that you have no other option than to delete the files. If you can find the free source then we can keep. If you can't find it you have to delete. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 15:52 (CEST)
::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], ah! You have accidently omitted the ''than'' part in your original answer. Okay then.<span id="Klein_Muçi:1680790886948:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:21 (CEST)</span>
:::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Well some forget to add a license and other forget to add a word :-D
::::::: [[:Kategoria:Files uploaded by Lagoon]] is interessting. You can either chose to delete all files or you can chose to add fair use license and rationale. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:24 (CEST)
:::::::: [[:Kategoria:Files uploaded by Lindarr]] looks like you have to delete too.
:::::::: I suggested on another wiki to delete one category per day. For example "Files to delete on May 1", "Files to delete on May 2" etc. If someone want to help check they have time to check and save and if noone wants to check then just delete the files. By adding a deadline it will perhaps motivate users to start checking. And if it is one category per day it seems a little easier than if it is all 1,800 files in one big deletion.
:::::::: Files that might be PD-old could take a little longer to check. So we could make a "Files to delete - on pause". Then users can just change "Files to delete on May x" to "Files to delete - on pause" and then we keep that file a few weeks longer. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 6 prill 2023 16:33 (CEST)
:::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], deleted all Telekomi05's files. Lagoon's files are difficult to decide precisely because of that dilemma. I'd rather let such decisions to be taken in the end of the process. I was going to delete all Lindar's files too but that's something that will have to wait for later as well because most botanical images can be own works. (At least one of them isn't though.) We can be rather secure the Wireshark screenshot it's an own work because on it there are Albanian domains (but we can't say the same about the encryption illustrations).<br style="margin-bottom:0.5em"/>As for the method you mention, that's an elegant solution but as you may have noticed yourself now through all this time, silence reigns a lot here and putting deadlines wouldn't be helping much. We pinged the most active users a couple of times and no one answered back.<span id="Klein_Muçi:1681052815166:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:06 (CEST)</span>
:::::::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Yes it looks like it is going to be a one man task. In that case I suggest that you just take the categories one by one. Look if there are any easy files to fix (fair use or clearly PD-old). Then delete the rest. If there are any you are not sure about just skip and look again later.
:::::::::: I think that many are own work. But without a license that does not help us. Only uploader can add a license. On mr.wiki one user uploaded 7380 files that is most likely own work.9 But sadly without a license. So those files have to be deleted unless user reply to emails. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:45 (CEST)
::::::::::: Files in [[:Kategoria:Files uploaded by Euriditi]] should probably be deleted. You could move the wiki screenshots to Commons if they are usable. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 9 prill 2023 17:56 (CEST)
=== Moving free files ===
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I have added source and author to some of the files uploaded by [[User:Planeti]].
I think it is safe to asume that Planeti made the files like [[:Skeda:Lëvizja e popullsisë së Breznicës.png]]. So I think they could be moved to Commons and added to [[:c:Category:Demographics of Albania]] and perhaps also a category for the village/town if it exist. Some files have no description and it would be good if one could be added before the file is moved to Commons.
I also think that photos like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] are own work. A few of them are allready to Commons so they can be deleted if the relevant information is copied to Commons.
Some files like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] have no meta data. So It would be nice to have Planeti check an extra time before the files are moved to Commons.
A few old files like [[:Skeda:Vila e Zogut.JPG]] have {{tl|GFDL-self}} but I'm not sure that Planeti is the photographer. The photo is probably from around 1950 so Planeti should be around 90 years old now to be the photographer.
Perhaps you would like to check a few files and if you think they look okay then move them to Commons? Just make sure to skip files that does not look okay. Better to ask Planeti. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 prill 2023 21:45 (CEST)
: I just noticed [[:Skeda:P1010091 copy-1-.jpg]]. There is a watermark saying "foto A. Krasniqi". I do not know the real name of Planeti but perhaps better ask again if this is own work. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 prill 2023 21:50 (CEST)
::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], can you create a category for Planeti's files so I can check them? His real name is Ismet Azizi, as it can be seen on his user page.<span id="Klein_Muçi:1681732363702:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 prill 2023 13:52 (CEST)</span>
::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] The files are listed on [[Përdoruesi:MGA73/Sandbox]]. Is that okay of would you prefer a category?
::: There are a few files like [[:File:8903dcca137e1bff956381ea4341c0ad_a.png]] that should be renamed. If you rename them I can add [[:c:Category:Demographics of Albania]] to all the File:Lëvizja_e_popullsisë_xxx.png files before you move them to Commons. (Is the correct popullsisë or popullsis?) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 15:48 (CEST)
=== Non-free files: yes or no? ===
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I just noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free_content]] and I could not locate a file like [[:en:Wikipedia:Non-free content criteria]] on sq.wiki.
I think there have to be a formal policy on each community if they want to allow fair use. Also there should be some volunteers to help monitor and check that the policy is followed. Usually a policy is aproved by a vote. Do you know if there ever was a vote about fair use on sq.wiki?
As you said above it seems that there are no users that actively check files. That means the policy will most likely not be followed.
So I think that perhaps you are right that the best would be to delete everything and start all over. And unless there are a few active users that says that they are willing to monitor uploads etc. then remove fair use as an option. If free files are uploaded to Commons and fair use is not allowed then there is no reason for sq.wiki to allow local uploads.
Perhaps you could ask the other admins and if none of them want to help check files then do a formal vote and stop hosting non-free files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 prill 2023 21:46 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], as far as I know, I've never seen such a vote happen. As you may know, I've wanted to do such a vote (or maybe even a agreement through silence because of lack of activity) when we would have removed all "stolen images".<span id="Klein_Muçi:1681732290604:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 prill 2023 13:51 (CEST)</span>
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] then I suggest that you do this:
# Write a notice on Village pump that non-free files are no longer accepted and that existing files will be deleted.
# Change [[MediaWiki:Licenses]] and remove all the non-free lines.
# Check [[MediaWiki:Uploadtext]] and other pages like [[Wikipedia:T%C3%AB_drejta_autori]] and [[Wikipedia:Rregullat e përdorimit të figurave]] and remove non-free or add (temporary not allowed). (Also iIf you find GFDL or GNU you could change that to Creative Commons.)
# Wait a few days and if there are no mass riot about it you delete all files in [[:Kategoria:All non-free media]]. You could scan the category for any files that look very valuable or most likely PD and keep those for an extra check.
Can you mass delete from a category or do you need a list? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 15:41 (CEST)
: I noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free content]] and it has no page that matches [[:en:Wikipedia:Non-free content]]. I think there should be a formal policy and Exemption Doctrine Policy (EDP) to comply with [[wmf:Resolution:Licensing_policy]]. If there is a formal policy it should be added to meta. If there is no formal policy sq.wiki should make one or delete all the non-free files. So I guess that can be used as an argument to delete all the files. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 17 prill 2023 19:44 (CEST)
== Office hour of the CEE Hub (2 May 2023) and updates from the CEE Hub ==
Hello everyone,
We want to invite you to the third monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organize, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The third session will take place on '''Tuesday, May 2<sup>nd</sup> at 18:00 CEST time'''.
Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. You can find a link on the following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]].
If you don`t have a time to come on our Office hour, you can read more about development of the CEE Hub on our '''[[metawiki:Wikimedia CEE Hub/News|News page]]'''.
We will be happy to see some of you.
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Seeking volunteers for the next step in the Universal Code of Conduct process</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Nominations/Announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello,
As follow-up to [https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/IOMVS7W75ZYMABQGOQ2QH2JAURC3CHGH/ the message about the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines] by Wikimedia Foundation Board of Trustees Vice Chair, Shani Evenstein Sigalov, I am reaching out about the next steps. I want to bring your attention to the next stage of the Universal Code of Conduct process, which is forming a building committee for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). I invite community members with experience and deep interest in community health and governance to nominate themselves to be part of the U4C building committee, which needs people who are:
* Community members in good standing
* Knowledgeable about movement community processes, such as, but not limited to, policy drafting, participatory decision making, and application of existing rules and policies on Wikimedia projects
* Aware and appreciative of the diversity of the movement, such as, but not limited to, languages spoken, identity, geography, and project type
* Committed to participate for the entire U4C Building Committee period from mid-May - December 2023
* Comfortable with engaging in difficult, but productive conversations
* Confidently able to communicate in English
The Building Committee shall consist of volunteer community members, affiliate board or staff, and Wikimedia Foundation staff.
The Universal Code of Conduct has been a process strengthened by the skills and knowledge of the community and I look forward to what the U4C Building Committee creates. If you are interested in joining the Building Committee, please either [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee/Nominations|sign up on the Meta-Wiki page]], or contact ucocproject[[File:At sign.svg|16x16px|link=|(_AT_)]]wikimedia.org by May 12, 2023. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read more on Meta-Wiki]]'''.
Best regards,<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[User:Xeno (WMF)|Xeno (WMF)]] 26 prill 2023 21:00 (CEST)
<!-- Message sent by User:Xeno (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=24941045 -->
== Global ban proposal for Piermark/House of Yahweh/HoY ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English. If this is not the proper place to post, please move it somewhere more appropriate. {{int:Please-translate}}
There is an on-going discussion about a proposal that Piermark/House of Yahweh/HoY be globally banned from editing all Wikimedia projects. You are invited to participate at [[:m:Requests for comment/Global ban for Piermark|Requests for comment/Global ban for Piermark]] on Meta-Wiki. {{int:Feedback-thanks-title}} [[User:Unite together|U.T.]] ([[User talk:Unite together|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 4 maj 2023 14:36 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:1234qwer1234qwer4@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Requests_for_comment/Global_ban_for_Piermark/Invitations/AN2&oldid=24980083 -->
== News about upcoming sessions and the CEE Newsletter ==
Hello everyone,
[[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] has two major announcement for the upcoming week:
* Next [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch up]] – youth edition will take place on May 16th 2023, 18:00-19:00 CEST. Please register for the event using the [https://docs.google.com/forms/d/14xTqCXTH_CKmScGoQ_COjuHtwNziCKITRIssre-a7SQ/edit following link]. This meeting is a part of already established CEE Catch up concept. The goal of the meeting is to gather young CEE Wikimedians/Wikipedians (up to 26 years old) and people who are older than 26 and who are interested in learning about and from youth.
* Learning session dedicated to [[:m:Grants:MSIG/About|Movement Strategy Implementation Grants]], where you can learn how is the process for applying this type of grants, and to learn from first hand about two such funded initiatives in the CEE Region. This session will take place on May 17th 2023, 18:00-19:20 CEST. Please register for the event using the [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfW9TASrl_tiiqcBsgK725tianZlv82_I3qA9CaZGrTlJ_P8g/viewform?usp=sf_link following link].
'''CEE Newsletter is back!''' You can wrote first renewed edition of the CEE Newsletter [[:m:CEE/Newsletter/January-April 2023|here]].
''Important remark'': The CEE Newsletter is open for new members in the editorial team, so please show your interest by writing an email to the CEE Hub staff.
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=24715074 -->
== Reminder about registration and submissions for Wikimedia CEE Meeting 2023 ==
Dear all,
we would like to remind you about submission and registration deadlines for [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023|Wikimedia CEE Meeting 2023]], which are approaching. If you haven’t [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023/Registration|registered]] and/or sent your [[:m:Wikimedia CEE Meeting 2023/Submissions|submissions]], there is still time to do so.
CEE Meeting is a place where we get a chance to share our learning and experience with the region and we are all looking forward to seeing many of you in this September in Tbilisi (Georgia).
If you want some assistance or advice from us, especially related to preparing your presentations, please contact [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]], we will be happy to support you. (barbara.klen@wmceehub.org and toni.ristovski@wmceehub.org)
Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 17 maj 2023 12:02 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25031695 -->
== Editaton "Summer of Wikivoyage" Kosovë e Shqipëri ==
Përshëndetje!
[[metawiki:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group|Grupi Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizon editatonin "Summer of Wikivoyage" këtë fundjavë, 20-21 maj 2023. Këtë vit do të mblidhemi për të promovuar jo vetëm zonën e Lezhës, por dhe zonat e tjera turistike të Kosovës dhe Shqipërisë duke shkruar dhe përmirësuar artikuj të ndryshëm në gjuhën angleze.
Dita e parë e editatonit fillon në orën 08:30 deri në 17:00 dhe dita e dytë fillon në orën 09:00 deri në 13:00 në [https://meet.jit.si/WoALUG këtë lidhje].
Nëse nuk keni mundësi të bashkoheni në jitsi, ju mund të jepni kontributin duke u regjstruar në këtë [[wmfdashboard:courses/WoALUG/Summer_of_Wikivoyage_2023,_Albania_and_Kosovo|faqe]]. Ju presim! Faleminderit! [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 17 maj 2023 15:50 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Selection of the U4C Building Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
The next stage in the Universal Code of Conduct process is establishing a Building Committee to create the charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C). The Building Committee has been selected. [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/U4C_Building_Committee|Read about the members and the work ahead on Meta-wiki]].<section end="announcement-content" />
</div>
-- [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Project|UCoC Project Team]], 27 maj 2023 06:20 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 -->
== Growth team newsletter #26 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-sixth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>
=== One million Suggested Edits ===
We passed the 1 million Suggested edits milestone in late April!
* The [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Suggested edits|Suggested edits]] feature (AKA Newcomer tasks) increase newcomer activation by ~12%, which flows on through to increased retention. ([[mw:Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|source]])
* Suggested edits increase the number of edits newcomers complete in their first two weeks and have a relatively low revert rate. ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Newcomer tasks/Experiment analysis, November 2020|source]])
* Suggested edits are available on all Wikipedia language editions.
* Newer Suggested edits, like [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]] and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an image]], aren’t yet deployed to all wikis, but these structured tasks further increase the probability that newcomers will make their first edit. ([[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link/Experiment analysis, December 2021|source]])
=== Positive reinforcement ===
[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive reinforcement]] aims to encourage newcomers who have visited our homepage and tried [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary|Growth features]] to keep editing.
* The new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|Impact module]] was released to Growth pilot wikis in December 2022, and we are now scaling the feature to another ten wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T336203]
* The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up]] features are deployed at our pilot wikis.
* The [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 3|Personalized praise]] features were deployed at our pilot wikis on May 24. Mentors at pilot wikis will start to receive notifications weekly when they have “praise-worthy” mentees. Mentors can configure their notification preferences or disable these notifications.
=== Add an image ===
* We are creating a new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#"Add an image" to a Section|section-level variation of the “add an image” task]]. We have tested the accuracy of suggestions, and the development of this new task is well-underway. [https://phabricator.wikimedia.org/T321754]
=== Other updates ===
* We are progressively releasing [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|Add a link]] to more wikis. [https://phabricator.wikimedia.org/T304110]
* After adding Thanks to Recent Changes, Watchlist and Special:Contributions, we investigated [[c:File:T332441_-_Thanks_Usage_-_Introduction.pdf|Thanks usage]] on the wikis. There is no evidence that thanks increased after the feature was added on more pages.
* We helped with code review for the [[metawiki:Community_Wishlist_Survey_2023/Results|2023 Community Wish]] to add [[metawiki:Community_Wishlist_Survey_2023/Anti-harassment/Notifications_for_user_page_edits|Notifications for user page edits]]. [https://phabricator.wikimedia.org/T3876]
* We have been attending several community events, that we documented in our [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/Community events reports|Growth’s Community events report]].
=== What's next for Growth? ===
* We shared an overview of [[mw:Growth/Annual Plan 2023-2024|Growth annual planning ideas]], and have started community discussion about these potential projects. We would love to hear your feedback on these ideas!
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 29 maj 2023 17:14 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=24999557 -->
== A new entry point available in Albanian Wikipedia ==
{{Int:hello}} Albanian Wikipedians,
Apologies as this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language.
The WMF Language team has introduced a new entry point called "Contribute" to your Wikipedia. The [[:bn:বিশেষ:Contribute|Contribute]] entry point is based on collaborative work with other Product teams on [[mw:Edit_Discovery|Edit discovery]]. The Product teams evaluated different paths people took to contribute to the Wikimedia project and located a persistent and constant place where contributors (both old and new) could discover and understand how to contribute and improve any content in Wikipedia. So, you can access the Content and Section translation tool from a desktop or mobile device with ease, without a link from your Wikipedia account.
To access the new entry point, just login into your account, click on the User drop-down menu and choose the Contribute icon, which takes you to another menu where you will find a self-guided description of what you can do to contribute content, as shown in the image below. An option to “view contributions” is also available to access the list of your contributions.
[[Skeda:Mobile_contribute_menu_(detailed).png|alt=Mobile contribute menu (detailed)|djathtas|660x660px]]
[[Skeda:Mobile_Contribute_Page.png|Mobile Contribute Page]]
This entry point is designed to be a central point to discover contribution tools. Currently, a limited number of options are provided, but different MediaWiki extensions can add more options to expand the list. This is also a new infrastructure, so there may be some issues to fix (such as [[phab:T336838|issues on mobile]] and [[phab:T337366|with some skins]]) and other ideas to improve. Since this is a new feature in active development, issues are expected to be resolved soon.
We have made this feature available in your Wikipedia and four others (Bangla, Malayalam, Mongolian, Tagalog) because we want your community to use this entry point and [[mw:Talk:Edit_Discovery|provide feedback]] to help us improve its discoverability and iterate in other Wikipedias. We [[mw:Content_translation/Section_translation#Boost_initiative:_communities_with_potential_to_grow_with_translation|chose your Wikipedia]] to be the first to have it because of your valuable contributions to bridging the knowledge gap using the Content and Section translation tool and your previous involvement in testing some of our tools.
We look forward to your valuable feedback soon.
Thank you!
[[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 30 maj 2023 17:24 (CEST) On behalf of the WMF Language team.
== Ndryshim i përqindjes së tekstit të pandryshuar që lejon publikimin për veglën e përkthimeve ==
{{tracked|T337908}}
Vegla e përkthimeve (Content Translation Tool) aktualisht kërkon që teksti të ndryshojë mbi 85% përpara se të lejojë publikimin e tekstit. Kjo është për të mbrojtur ndaj përkthimeve jo cilësore automatike. Problemi është se me kalimin e kohës "Google Translate" është përmirësuar ndjeshëm dhe çfarë ishte më parë një hollësi teknike ndihmuese, po fillon të kthehet në krahun e kundërt duke prishur punë aktualisht. Shumë përdorues raportojnë se vegla nuk i lejon të publikojnë përkthimin e tyre dhe pasi e kanë redaktuar dhe janë siguruar që sintaksa të jetë në rregull. Disa kanë filluar të shkurtojnë tekstin vullnetarisht vetëm që kufiri të arrihet artificialisht dhe pastaj ta shtojnë tekstin e hequr pas publikimit sërish. Në këto kushte unë propozoj që '''kufiri të ndryshohet nga 85% në 90%''' dhe mbase të synohet për 95% në një të ardhme e afërt nëse shihet e nevojshme. Ju lutem të votoni më poshtë për të kryer kërkesën zyrtare në Fabrikator.
=== Votimi ===
* {{PËR}} - Si propozuesi - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 maj 2023 23:27 (CEST)
* {{PËR}} - si më lartë --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 28 maj 2023 10:35 (CEST)
* {{PËR}} - Është pak e vështirë të arrihet kjo shifra që tashmë është në funksion. Edhe 90% mendoj se është shifër e lartë, duke parë se sa ka përparuar Google Translate. -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 30 maj 2023 00:48 (CEST)
* {{PËR}}--[[Përdoruesi:Margott|Margott]] ([[Përdoruesi diskutim:Margott|diskutimet]]) 30 maj 2023 20:24 (CEST)
* {{PËR}}--[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 30 maj 2023 23:59 (CEST)
* {{PËR}}--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 31 maj 2023 09:10 (CEST)
* {{PËR}}--[[Përdoruesi:Ritamaliqi|Rita]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 31 maj 2023 (CEST)
* {{PËR|[[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 31 maj 2023 14:13 (CEST)}}
* {{PËR|[[Përdoruesi:Marsi Dhimitri|Marsi Dhimitri]] ([[Përdoruesi diskutim:Marsi Dhimitri|diskutimet]]) 31 maj 2023 14:53 (CEST)}}
* {{PËR}} --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 31 maj 2023 15:36 (CEST)
* {{PËR}} --[[Përdoruesi:Elion.arifi14|Elion.arifi14]] ([[Përdoruesi diskutim: Elion.arifi14 |diskutimet]]) 31 maj 2023 20:04 (CEST)
== Wiki Loves Living Heritage in Albania and Kosovo, 2023 ==
[[m:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë nga 5 qershori deri më 9 korrik fushatën “Wiki Loves Living Heritage”. Viti 2023 shënon 20-vjetorin e trashëgimisë shpirtërore të [[:en:Convention_for_the_Safeguarding_of_the_Intangible_Cultural_Heritage|Konventës lidhur me Mbrojtjen e Trashëgimisë Kulturore Jomateriale]] nga UNESCO-ja. Kjo fushatë globale ndihmon në ruajtjen e elementeve të trashëgimisë jomateriale kulturore. Në këtë fushatë, ne do të fokusohemi te regjistrimi dhe dokumentimi i rrëfimeve duke i ngarkuar ato në Wikimedia Commons. Rrëfimet mund të regjistrohen në dialekte e të folme të ndryshme.
Për më shumë informacion, [https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Living_Heritage_in_Albania_%26_Kosovo_2023 vizitoni faqen ndihmëse]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 qershor 2023 09:56 (CEST)
== Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2023 ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Dear Wikimedians,
[[File:WPWP_logo_1.png|right|150px|frameless]]
We are glad to inform you that the 2023 edition of Wikipedia Pages Wanting Photos campaign is coming up in July.
This is a formal invitation to invite individuals and communities to join the campaign to help improve Wikipedia articles with photos and other relevant media files.
If you're interested in participating, please find your community or community closer to you to participate from the [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023/Participating Communities|Participating Communities]] page. If you're organizer, please add your community or Affiliate to the page.
The campaign primarily aims to promote using images from Wikimedia Commons to enrich Wikipedia articles. Participants will choose among Wikipedia pages without photos, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years. In this edition of the campaign, eligibility criteria have been revised based on feedback and campaign Evaluation Reports of the previous editions. Please find more [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023/FAQ and Contest Rules|details about these changes and our FAQ on Meta-Wiki]]
For more information, please visit the '''[[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2023|campaign page on Meta-Wiki]]'''.
Kind regards,
Wikipedia Pages Wanting Photos International Team.
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 8 qershor 2023 01:25 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Ammarpad@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=23360272 -->
== Cleaning up files continued ==
Hello! There was a long discussion on [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#Cleaning_up_files]] about cleaning up files.
Atm. there are '''{{NUMBEROFFILES}}''' files:
# Free files ([[:Kategoria:All free media]]): {{PAGESINCATEGORY:All free media|files}} files (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=All_free_media&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded])
# Non-free files ([[:Kategoria:All non-free media]]): {{PAGESINCATEGORY:All non-free media|files}} files
# Files without a license ([[:Category:Non Licensed Images]]): {{PAGESINCATEGORY:Non Licensed Images|files}} files (Click [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys to see who uploaded])
I noticed that sq.wiki is not listed on [[:m:Non-free content]] and it has no page that matches [[:en:Wikipedia:Non-free content]]. I think there should be a formal policy and Exemption Doctrine Policy (EDP) to comply with [[wmf:Resolution:Licensing_policy]]. If there is a formal policy it should be added to meta. If there is no formal policy sq.wiki should make one or delete all the non-free files.
Files without a license have to be deleted unless a valid license is added. Without an EDP only uploader can add a license unless there is enough info to prove the file is PD due to age etc.
It is clear that not many users are active in checking files. To make it easier for [[Përdoruesi:Klein Muçi]] perhaps you could give your formal support to mass delete files?
Or in case you want to help clean up you could tell what kind of files you would like to check?
[[Përdoruesi:Klein Muçi]] perhaps you could delete those files:
# [[:Kategoria:All Wikipedia files with the same name on Wikimedia Commons]]
# [[:Kategoria:All Wikipedia files with a different name on Wikimedia Commons]]
# [[:Kategoria:Foto pa licencë të caktuar]]
--[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 5 maj 2023 21:44 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello and thank you for continuing this discussion!<br style="margin-bottom:0.5em"/>Yes, I can easily delete the Commons duplicate. As for other non-free, non-licensed files... I say we wait a bit if someone shows interest to join the subject, anyone. Maybe a week, to serve as a final deadline. After that, I'll start removing some of the non-free media until gradually all are removed. (?) Then we put our attention to those non-licensed ones in the same manner.<span id="Klein_Muçi:1683498459278:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 maj 2023 00:27 (CEST)</span>
:: As expected there were no volunteers to help check/clean up. Let me know if you would like to sort the files in categories any way (allready sorted unlicensed files per user in [[:Kategoria:Wikipedia:Foto]]) or you just start deleting them from the top. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 15 maj 2023 18:12 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], yes. I want to start with those missing a license. Are any of them unused? If yes, can you create a list containing only these photos? If no, I'll just start from the top gradually.<span id="Klein_Muçi:1684195995114:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 02:13 (CEST)</span>
:::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] sadly only 12 unused files in total left at [[special:UnusedFiles]]. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 06:37 (CEST)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I see. Okay then, can you create a big list of all non-licensed media? Maybe I mass-delete them.<span id="Klein_Muçi:1684237652641:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 13:47 (CEST)</span>
::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yes they are in [[:Category:Non Licensed Images]]. I can add them to a list. Let me know when you are ready to delete then I will make a list. There is a chance/risk that someone added a a license but did not remove the category. And I can also do a search for GFDL, CC-BY-xx, Public domain etc. before you delete.
:::::: Some of the files are uploaded by [[Përdoruesi:Planeti]] so if Planeti want it is easy to save those files. Pehaps you can ask in Albanian before we delete? You could also scan [https://usualsuspects.toolforge.org/?language=sq&project=wikipedia&category=Non_Licensed_Images&min_days=14&badboys=Bad+Boys this list] and see if there are any known names on the list. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 15:58 (CEST)
::::::: I checked the files for licenses and I added PD or fairuse for a few files so there are more time to check them.
::::::: I suggest that you scan the files in [[:Category:Non Licensed Images]] and see if there are any files there that you would like to keep a little longer. If yes just remove the {{tl|No license}} and put them on a list somewhere or in a special category. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 17:46 (CEST)
::::::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], okay then. I'll continue with a slow manual removal then.<span id="Klein_Muçi:1684262306412:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2023 20:38 (CEST)</span>
:::::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Just to make sure I did not suggest you check all files one-by-one. My suggestion to scan means you spend perhaps 30 minutes looking at the files in the category to see if there are any important files. :-)
:::::::::Once you have done that and perhaps asked Planeti to add a license you can mass delete all the files in the category. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 16 maj 2023 21:46 (CEST)
{{outdent}}
Hi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]! [[:Kategoria:Foto:banka e Shqipërisë]] should be ready to move to Commons. Perhaps you can check and move? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 18 maj 2023 16:28 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I would but I'm not too good with licenses. Can you deal with setting up the correct licenses for the included photos? I'm assuming they are are all in PD, no?<span id="Klein_Muçi:1684751498760:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 maj 2023 12:31 (CEST)</span>
::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], the license is good. What I meant if you could check spelling etc. :-) --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 22 maj 2023 15:22 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], I did that but I still can't export because of license problems. Try it yourself.<span id="Klein_Muçi:1685003059535:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 25 maj 2023 10:24 (CEST)</span>
::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Fixed. I forgot to add license to good licenses. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 25 maj 2023 18:18 (CEST)
:::::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1685057365994:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 maj 2023 01:29 (CEST)</span>
{{outdent}}
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] I checked most files in [[:Kategoria:Files uploaded by Hajvalia]] and most of the COA have been replaced with files from Commons. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 maj 2023 21:38 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], should I mass-delete them then?<span id="Klein_Muçi:1685403245827:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 maj 2023 01:34 (CEST)</span>
:: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] yep. Thats what I would do. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 30 maj 2023 07:26 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]: {{U bë}}<span id="Klein_Muçi:1685442204135:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 maj 2023 12:23 (CEST)</span>
Perhaps you could write to [[Përdoruesi:Planeti]] about the files in [[:Kategoria:Files uploaded by Planeti]]. I wrote a message on [[Përdoruesi_diskutim:Planeti#Skeda_-_Burimi_-_Autori]] but it was in English. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 4 qershor 2023 12:54 (CEST)
:[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], hello! I haven't been able to interact much with Wikipedia lately. I just wrote to them in Albanian on your message.<span id="Klein_Muçi:1686658460933:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 qershor 2023 14:14 (CEST)</span>
:: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Thanks a lot! If you could ask if cc-by-sa-4.0 is acceptable on all files with GFDL and files with no license then I can add it with my bot. I just need a clear statement like "Yes I agree to add cc-by-sa-4.0 to all my uploads with no license or GFDL." (or similar). --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 13 qershor 2023 16:39 (CEST)
:::[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], so we want to save all their files? What does cc-by-sa-4.0 include in general terms so I can sumarize to them?<span id="Klein_Muçi:1686677004837:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 qershor 2023 19:23 (CEST)</span>
::::: [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Planeti said the photos were all own work so if we get a formal license then all files are safe. If you think any photos are useless then you can delete them. But I think they are all in use?
::::: You can see the short version of the license at https://commons.wikimedia.org/wiki/Template:Cc-by-sa-4.0?uselang=sq but basicly the license allow anyone to use the photo as long as they credit Planety (meaning they have to mention that the photo (or graph) was created by Planeti from Wikipedia. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 13 qershor 2023 22:43 (CEST)
== General survey about grants, tools and support from the CEE Hub ==
[[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] created one general survey where we aim to collect information and opinions about several important topics that we believe all of you have experience in at some level.
The survey has three main topics: experience with grants and opinions, what kind of tools you used and want to use, and also what kind of support you want to have from the CEE Hub, which will help us in shaping the second year of the CEE Hub.
'''Please dedicate 15 minutes of your free time and submit your answers [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdvwAVASlWBuCE2XZneYuSCGgYE-6sPNvM4RpPhfZnM_z4Fag/viewform?usp=sf_link on this link].'''
--Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 20 qershor 2023 11:31 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Announcing the new Elections Committee members</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections committee/Nominatons/2023/Announcement - new members}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello there,
We are glad to announce [[listarchive:list/wikimedia-l@lists.wikimedia.org/message/4TALOUFPAP2VDBR27GKRVOP7IGQYU3DB/|the new members and advisors of the Elections Committee]]. The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections_committee|Elections Committee]] assists with the design and implementation of the process to select Community- and Affiliate-Selected trustees for the Wikimedia Foundation Board of Trustees. After an open nomination process, the strongest candidates spoke with the Board and four candidates were asked to join the Elections Committee. Four other candidates were asked to participate as advisors.
Thank you to all the community members who submitted their names for consideration. We look forward to working with the Elections Committee in the near future.
On behalf of the Wikimedia Foundation Board of Trustees,<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 28 qershor 2023 20:00 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25018085 -->
== Wiki Loves Earth Albania & Kosovo, 2023 ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë të gjithë fotografët profesionistë e amatorë dhe njerëzit që janë të apasionuar pas fotografisë të marrin pjesë në garën “Wiki Loves Earth Albania & Kosovo”. Në datat 1- 31 korrik, ju mirëpresim të bashkoheni me ne në këtë garë për të kapur pasurinë e trashëgimisë natyrore. Pjesëmarrësit do t’i ngarkojnë fotot në Wikimedia Commons.
Për më shumë informacion rreth garës, lexoni [[c:Commons:Wiki_Loves_Earth_in_Albania_&_Kosovo_2023|këtu]]. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 30 qershor 2023 11:03 (CEST)
== MinT Machine Translation added to your Wikipedia ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:Hello}}!
Apologies as this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language.
The WMF Language team has added another machine translation (MT) system for [https://en.wikipedia.org/wiki/Special:ContentTranslation Content Translation] in your Wikipedia called MinT; you can use [https://www.mediawiki.org/wiki/Content_translation/Machine_Translation/MinT MinT machine translation] when translating Wikipedia articles using the Content and Section Translation tool.
The WMF Language team provides the MinT service. It is hosted in the Wikimedia Foundation Infrastructure with [https://en.wikipedia.org/wiki/Neural_machine_translation neural machine translation] models that other organizations have released with an open-source license. MinT integrates translation based on [https://ai.facebook.com/research/no-language-left-behind/ NLLB-200], [https://opus.nlpl.eu/ OpusMT], [https://ai4bharat.iitm.ac.in/indic-trans2 IndicTrans2] and [https://github.com/Softcatala/nmt-models Softcatalà]. This MT is set as optional in your Wikipedia. Still, you can choose not to use it by selecting "Start with empty paragraph" from the "Initial Translation" dropdown menu.
Since MinT is hosted in the WMF Infrastructure and the models are open source, it adheres to Wikipedia's policies about attribution of rights, your privacy as a user and brand representation. You can find more information about the MinT machine translation and the models on [https://www.mediawiki.org/wiki/Content%20translation/Machine%20Translation/MinT this page].
Please note that the use of the MinT MT is not compulsory. However, we would want your community to:
*use it to improve the quality of the Machine Translation service
*[https://www.mediawiki.org/wiki/Talk:Content_translation provide feedback] about its quality, and '''if you prefer the MinT machine translation as default in your Wikipedia'''.
We trust that introducing this MT is a good support to the Content Translation tool.
Thank you!
</div>
[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[User talk:UOzurumba (WMF)|diskuto]]) 5 korrik 2023 00:02 (CEST) On behalf of the WMF Language team.
<!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_MinT_announcement_list_2&oldid=25258883 -->
== Upcoming CEE Catch up – Supporting community health ==
Hello everyone,
[[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] invites community members to a next [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]] which will focus on '''community health'''. The meeting will take place on '''''July 31st, 2023, 18:00-19:00 CEST'''''. You can sign up for the event on our [[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|Meta]] page, where you simply just add your username and we will send you a link for the event.
The goal of the session is to gather everyone interested to hear more about practices WMF and different Wikimedia affiliates have established to protect (mental) health and wellbeing of volunteers. The session is interesting for everyone who wants to know about supporting community health or if you want to learn how to implement some new practices in your affiliate/community.
--Toni Ristovski, on behalf of the CEE Hub staff [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 korrik 2023 15:02 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 -->
== Deploying the Phonos in-line audio player to your Wiki ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:Hello}}!
Apologies if this message is not in your language, {{int:Please help translate}} to your language.
This wiki will soon be able to use the [[mw:Help:Extension:Phonos#Inline_audio_player_mode|inline audio player]] implemented by the [[mw:Extension:Phonos|Phonos]] extension. This is part of fulfilling a wishlist proposal of providing [[m:Community_Wishlist_Survey_2022/Multimedia_and_Commons/Audio_links_that_play_on_click|audio links that play on click]].
With the inline audio player, you can add text-to-speech audio snippets to wiki pages by simply using a tag:
<syntaxhighlight lang="wikitext">
<phonos file="audio file" label="Listen"/>
</syntaxhighlight>
The above tag will show the text next to a speaker icon, and clicking on it will play the audio instantly without taking you to another page. A common example where you can use this feature is in adding pronunciation to words as illustrated on the [[wiktionary:en:English#Pronunciation|English Wiktionary]] below.
<syntaxhighlight lang="wikitext">
{{audio|en|En-uk-English.oga|Audio (UK)}}
</syntaxhighlight>
Could become:
<syntaxhighlight lang="wikitext">
<phonos file="En-uk-English.oga" label="Audio (UK)"/>
</syntaxhighlight>
The inline audio player will be available in your wiki in 2 weeks time; in the meantime, we would like you to [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Phonos|read about the features]] and give us feedback or ask questions about it in this [[mw:Help_talk:Extension:Phonos|talk page]].
Thank you!</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]], on behalf of the Foundation's Language team</bdi>
</div>
27 korrik 2023 04:26 (CEST)
<!-- Message sent by User:UOzurumba (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_announcement_list_(In-line_audio_player)&oldid=25350821 -->
== Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos", 2023 ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedia-nët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan edhe këtë herë fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos” 2023. Në këtë fushatë, ju do të ilustroni artikujt e Wikipedia-s dhe njësitë e ndryshme në Wikidata me foto cilësore nga plaftorma "Wikimedia Commons". Merrni pjesë në këtë garë ndërkombëtare, ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[metawiki:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2023/sq|këtu]].
Mos harroni të regjistroheni dhe te ky linku [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2023 këtu].
[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2023 09:59 (CEST)
== Growth team newsletter #27 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-seventh newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>
=== Annual plan for Growth ===
We shared [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Annual Plan 2023-2024|our annual plan]], for the period July 2023 - June 2024.
Our first project of the year will be [[mw:Special:MyLanguage/Community configuration 2.0|'''Community configuration 2.0''']], which helps editors with extended rights transparently and easily configure important on-wiki functionality.
After we finish work on Community configuration 2.0, we will hope to fit in one of the following projects:
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Article creation for new editors|'''Article creation''']]: This project aims to provide new editors with better guidance and guardrails in the article creation process, with the intention of lightening the load of new page reviewers.
* [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Non-editing participation|'''Non-editing participation''']]: This project aims to create low-risk ways for readers to participate in Wikipedia with the intention of funneling more readers into contributing to the Wikimedia movement.
Please let us know what you think about these projects on the related talk page, or [[mw:Special:MyLanguage/Talk:Growth/Annual Plan 2023-2024|Growth's annual plan talk page]].
=== Suggested edits ===
[[File:EN_Suggestions_mode.png|thumb|The new "Add an image" section-level task]]
We released a new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image#"Add an image" to a Section|'''Section-level “add an image” structured task''']] to Growth pilot wikis (Arabic, Bengali, Czech, and Spanish). This task was part of the [[mw:Special:MyLanguage/Structured Data Across Wikimedia|Structured Data Across Wikipedia]] project. We are monitoring the edits made, and we look for community feedback as well.
Suggested Edits are now receiving topic predictions via the new [[m:Research:Language-Agnostic_Topic_Classification|Language-Agnostic Topic Classification]]. This change affects non-English Wikipedia wikis. It will ensure newcomers receive a greater diversity of task recommendations. Before, as this feature was a test, English Wikipedia was used to select topics. The change is gradual as lists of topics are refreshed when they become empty. The [[m:Research:Index|Research team]] will evaluate the impact in a few months. [https://phabricator.wikimedia.org/T328276]
Starting on August 1, a new set of Wikipedias will get "[[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Add a link|Add a link]]": {{int:project-localized-name-kawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kaawiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kabwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kbdwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kbpwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kiwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kkwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kmwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-knwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kswiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kshwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kuwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kwwiki/en}}{{int:comma-separator/en}}{{int:project-localized-name-kwwiki/en}}.
=== Mentorship ===
The Growth team provides dedicated features to establish a [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Communities/How to configure the mentors' list|mentorship program]] for newcomers. Every newcomer gets a volunteer mentor who provides encouragement and answers questions. Communities can set up or join this mentorship system by visiting Special:ManageMentors. This mentorship system is configurable by the community at Special:EditGrowthConfig.
More communities have implemented mentorship. A Wikimedia Foundation data scientist will be looking at the impact of Mentorship. We will look at the impact on Spanish and English Wikipedia. [https://phabricator.wikimedia.org/T341387]
The Growth team will also host a [https://pretalx.com/wm2023/talk/review/DHDHJNEBEFVLXLLVHUZFACBGVUPGYXLV Mentoring new editors on Wikipedia] session at [[wikimania:2023:Wikimania|Wikimania 2023]] in Singapore. Workshop attendees will help brainstorm improvements to Growth’s mentorship features.
=== Positive reinforcement ===
We will share more complete experiment analysis for all the three parts of the Positive reinforcement project soon. At the moment, the new [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Impact 3|Impact module]], [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Leveling up 3|Leveling up]], and [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 3|Personalized praise]] are still being A/B tested on the Growth team's [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|pilot wikis]].
In the meantime, initial [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise 4|leading indicators for the Personalized praise]] project have been published. Although this is still a relatively small sample, results seem healthy. They show that Mentors are indeed receiving notifications and clicking through to view their praise-worthy mentees.
=== Growth contributes to IP Editing migration ===
The Growth team is currently focusing on [[m:Special:MyLanguage/IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation]]. It is a project that touches many different Wikimedia Foundation teams. The Growth team will focus on temporary accounts through two main points:
* the user experience of a logged-out user, that switches to a temporary account,
* change Growth-owned extensions and features, so that they work as expected with temporary accounts. [https://phabricator.wikimedia.org/T326877]
=== Community Configuration 2.0 ===
We are still in the early planning stage of the [[mw:Special:MyLanguage/Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] project:
* We are gathering internal Wikimedia Foundation teams' needs, so as community feedback. [https://phabricator.wikimedia.org/T336608]
* We have started to investigate design improvements. [https://phabricator.wikimedia.org/T334312]
* We are also reviewing similar tools that are part of other products. [https://phabricator.wikimedia.org/T338386]
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 1 gusht 2023 14:42 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25275945 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Review the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/U4C Building Committee/Announcement - Review}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Hello all,
I am pleased to share the next step in the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct|Universal Code of Conduct]] work. The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) draft charter]] is now ready for your review.
The [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal Code of Conduct/Enforcement guidelines|Enforcement Guidelines]] require a [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4.5_U4C_Building_Committee|Building Committee]] form to draft a charter that outlines procedures and details for a global committee to be called the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines#4._UCoC_Coordinating_Committee_(U4C)|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]]. Over the past few months, the U4C Building Committee worked together as a group to discuss and draft the U4C charter. The U4C Building Committee welcomes feedback about the draft charter now through 22 September 2023. After that date, the U4C Building Committee will revise the charter as needed and a community vote will open shortly afterward.
Join the conversation during the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/U4C Building Committee#Conversation hours|conversation hours]] or on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Meta-wiki]].
Best,<br /><section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]], on behalf of the U4C Building Committee, 28 gusht 2023 17:35 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25392152 -->
== Çmimet në komunitet ==
Sot u bë shpërndarja e çmimeve vjetore në komunitet. Fituesit e çmimeve përkatës mund të gjenden te [[Wikipedia:Çmimet/2022]]. Gjithashtu në [[Wikipedia:Çmimet/Qendra e Votimeve|Qendrën e Votimeve]] sapo nisi votimi për vitin 2023, votim i cili do të qendrojë i hapur deri më '''15 shtator 2024'''.
Ndihmoni të krijojmë një komunitet aktiv që i vlerëson anëtarët e tij duke propozuar emra për çmimet e këtij viti.
Nëse nuk e dini ende çfarë janë çmimet, shikoni te: [[Wikipedia:Çmimet]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 shtator 2023 11:47 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">== Opportunities open for the Affiliations Committee, Ombuds commission, and the Case Review Committee ==</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
<div style="margin:.2em 0 .5em;margin-{{#switch:{{PAGELANGUAGE}}|ar|arc|ary|arz|azb|bcc|bgn|ckb|bqi|dv|fa|fa-af|glk|ha-arab|he|kk-arab|kk-cn|ks|ku-arab|ms-arab|mzn|pnb|prd|ps|sd|ug|ur|ydd|yi=right|left}}:3ex;">
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|''You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.'']]
''<span class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments/Announcement/Short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</span>''</div>
Hi everyone! The [[m:Special:MyLanguage/Affiliations Committee|Affiliations Committee]] (AffCom), [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission]] (OC), and the [[m:Special:MyLanguage/Trust_and_Safety/Case_Review_Committee|Case Review Committee]] (CRC) are looking for new members. These volunteer groups provide important structural and oversight support for the community and movement. People are encouraged to nominate themselves or encourage others they feel would contribute to these groups to apply. There is more information about the roles of the groups, the skills needed, and the opportunity to apply on the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Legal department/Committee appointments|'''Meta-wiki page''']].
On behalf of the Committee Support team,<br /><section end="announcement-content" />
</div>
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
~ [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 9 tetor 2023 18:41 (CEST) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 -->
== Growth team newsletter #28 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|thumb]]
Welcome to the twenty-eighth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>
[[File:Community Configuration accordions expanded.png|thumb|Community Configuration, '''concept A''': Accordion style]]
[[File:Community Configuration dashboard.png|thumb|Community Configuration, '''concept B''': Dashboard style]]
=== Community configuration 2.0 ===
* [[mw:Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] is a feature that will enable Wikimedia communities to easily customize and configure features to meet their unique needs. This approach provides non-technical moderators with more independence and control over enabling/disabling and customizing features for their communities.
* Technical approach and associated tasks are detailed in [[phab:T323811|this Epic task on Phabricator]].
* Initial designs are drafted for two different approaches (see images). We will soon demo interactive prototypes to interested admins, stewards, and experienced editors ([[phab:T346109|T346109]]). [[mw:Talk:Growth|Please let us know]] if you have feedback on the design approach, or want to participate in prototype testing.
=== IP Masking ===
* The Growth team has been working on several updates to ensure Growth maintained features will be compatible with future [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation|IP Masking changes]]. This work has included code changes to: Recent Changes ([[phab:T343322|T343322]]), Echo notifications ([[phab:T333531|T333531]]), the Thanks extension ([[phab:T345679|T345679]]) and Mentorship ([[phab:T341390|T341390]]).
* Before December, the Growth team will initiate community discussions with the goal of migrating communities from Flow to DiscussionTools. This move aims to minimize the necessity for additional engineering work to make Flow compatible with [[metawiki:IP_Editing:_Privacy_Enhancement_and_Abuse_Mitigation/Updates/Related_changes#Growth_team:_IP_Masking_usability_tests|IP Masking]]. ([[phab:T346108|T346108]])
=== Mentorship ===
* We assembled some resources for mentors at [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Mentorship|Mediawiki wiki]]. This resource page is translatable and will be linked from the mentor dashboard.
* We are working to resolve a bug related to mentors properly returning after being marked as "Away". ([[phab:T347024|T347024]])
* Half of newcomers at English Wikipedia get a mentor assigned to them. To ensure every newcomer receives mentorship, [[:en:Wikipedia:Growth_Team_features/Mentor_list|we need additional volunteer mentors at English Wikipedia]] to achieve a 100% coverage rate. We also encourage experienced users from other wikis [[mw:Growth/Communities/How to configure the mentors' list|to help newcomers at their own community]].
=== Scaling Growth features ===
* We continue the deployment of the structured task "[[mw:Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]]" to all Wikipedias. We plan to scale the task to all Wikipedias that have link suggestions available by the end of 2023.
* We plan to scale the new Impact Module to all Wikipedias soon, but first we are investigating a bug with the job that refreshes the Impact Module data. ([[phab:T344428|T344428]])
* At some wikis, newcomers have access to the "[[mw:Help:Growth/Tools/Add an image|add an image]]" structured task. This task suggests images that may be relevant to add to unillustrated articles. Newcomers at these wikis can now add images to unillustrated articles sections. ([[phab:T345940|T345940]]) The wikis that have this task are listed under "Images recommendations" [[mw:Growth/Deployment table|at the Growth team deployment table]].
=== Other news ===
* We disabled the “add an image” task temporarily ([[phab:T345188|T345188]]) because there was a failure in the image suggestions pipeline ([[phab:T345141|T345141]]). This is now fixed.
* You can read a [[mw:Growth/Communities/Community events reports#Wikimania Singapore, August 2023|report about the Growth team’s representation at Wikimania in Singapore here]]. Growth team members presented two sessions at Wikimania Singapore.
* After a 2.5 years-long collaboration with Bangala Wikipedia, we have decided to start a collaboration with another wiki. Swahili Wikipedia is now a pilot wiki for Growth experiments.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[user:Trizek (WMF)|Trizek_(WMF)]] [[m:user_talk:trizek (WMF)|{{int:Talk}}]]</bdi> 17 tetor 2023 01:16 (CEST)
<!-- Message sent by User:Quiddity (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25588711 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Review and comment on the 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Rules package review - short}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Dear all,
Please review and comment on the Wikimedia Foundation Board of Trustees selection rules package from now until 29 October 2023. The selection rules package was based on older versions by the Elections Committee and will be used in the 2024 Board of Trustees selection. Providing your comments now will help them provide a smoother, better Board selection process. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|More on the Meta-wiki page]].
Best,
Katie Chan <br>
Chair of the Elections Committee<br /><section end="announcement-content" />
</div>
17 tetor 2023 03:13 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25570445 -->
== Office hour of the CEE Hub (6 November 2023) ==
Hello everyone,
We want to invite you to the ninth monthly office hour(s) that [[metawiki:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organise, where you can learn more about newly formed regional hub, and what CEE Hub can help you and your communities. The ninth session will take place on '''Monday, November 6<sup>th</sup> at 17:00 CET time'''.
Open office hours are meant as a virtual space where anyone can talk to CEE Hub staff, ask questions, or discuss relevant CEE and Hub related topics. You can find a link on the following [[metawiki:Wikimedia CEE Hub/Office hours|Meta page]].
If you don`t have a time to come on our Office hour, you can read more about development of the CEE Hub on our '''[[metawiki:Wikimedia CEE Hub/News|News page]]'''.
We will be happy to see some of you. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 6 nëntor 2023 10:29 (CET)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 -->
== Fushata për dokumentimin e jetës në Kosovë në vitet ‘90! ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|WoALUG]] ju fton të merrni pjesë në fushatën 'Jeta në vitet 90-të në Kosovë' online dhe offline për të mbledhur informacione të rëndësishme të kohës së përndjekjes dhe aparteidit në Kosovë.
Në fushatën online, mund të ndani dokumente, dëshmi e fotografi nga vitet '90 në Kosovë, të cilat do të ndihmojnë në dokumentimin e kësaj periudhe historike. Klikoni lidhjen për t'iu bashkuar fushatës: <nowiki>https://rb.gy/vwbxdh</nowiki>
🗓️ Për ata që preferojnë të marrin pjesë fizikisht, do të organizojmë edhe një editathon në Prishtinë, Kosovë. Për të marrë pjesë, ju lutemi plotësoni formularin: <nowiki>https://forms.gle/tFP6YeHK6a6vBFLA9</nowiki>
[[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 15 nëntor 2023 10:09 (CET)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Coming soon: Reference Previews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="ReferencePreviewsDefault"/>
[[File:Example_of_a_Reference_Preview.png|right|300px]]
A new feature is coming to your wiki soon: Reference Previews are popups for references. Such popups have existed on wikis as local gadgets for many years. Now there is a central solution, available on all wikis, and consistent with the [[mw:Special:MyLanguage/Page Previews|PagePreviews feature]].
Reference Previews will be visible to everyone, including readers. If you don’t want to see them, [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews#Opt-out feature|you can opt out]]. If you are [[Special:Preferences#mw-prefsection-gadgets|using the gadgets]] Reference Tooltips or Navigation Popups, you won’t see Reference Previews unless you disable the gadget.
Reference Previews have been a beta feature on many wikis since 2019, and a default feature on some since 2021. Deployment is planned for November 22.
* [[mw:Special:MyLanguage/Help:Reference Previews|Help page]]
* [[m:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|Project page with more information (in English)]].
* Feedback is welcome [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/ReferencePreviews|on this talk page]].
-- For [[m:WMDE Technical Wishes|Wikimedia Deutschland’s Technical Wishes]] team,
<section end="ReferencePreviewsDefault"/>
</div>
[[m:User:Johanna Strodt (WMDE)|Johanna Strodt (WMDE)]], 15 nëntor 2023 14:11 (CET)
<!-- Message sent by User:Johanna Strodt (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25866958 -->
== Trajta e shquar ==
Përshëndetje!
Kohët e fundit përdoruesi @[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ka kryer e po vazhdon të kryejë një numër të madh rititullimesh (po flasim me qindra në ditë) në lidhje me njësitë administrative të Maqedonisë së Veriut. Ai këmbëngul se çdo titull gjeografik duhet të jetë në trajtën e pashquar dhe se ka nisur me Maqedoninë e Veriut e dëshiron ta shtyjë dhe më tej nëse do të ketë mundësi. Pra, po flasim që titujt e artikujve të jenë të formës [[Tiranë]] apo [[Prishtinë]] në vend të [[Tirana]] apo [[Prishtina]]. Përdoruesi Resnjari thotë se ky ndryshim vjen pasi titullimi në njësitë gjeografike sipas rregullave të drejtshkrimit të gjuhës shqipe duhet të jetë në të pashquarën dhe se kështu shënohet dhe nëpër harta. Unë e pyeta nëse mundej të tregonte rregullin në fjalë ose raste të tjera më të ngjashme me rastin e artikujve të një enciklopedie (pra, artikuj didaktik apo akademikë). Gjithashtu i sqarova se rregulli i përgjithshëm është që titujt e artikujve të jenë në trajtën e shquar, pavarësisht temës që trajtojnë (përveçse kur kërkohet specifikisht e kundërta). Për këtë përdoruesi Resnjari thotë se është i informuar vetëm në lidhje me njësitë gjeografike e këmbëngul që ato duhet të jenë në trajtën e pashquar dhe se kjo mund të zgjidhet më mirë me një diskutim këtu në Kuvend me më shumë mendime.
Për pasojë, si përdoruesit më aktivë së fundmi dhe/ose më me përvojë ju ftoj në një diskutim në lidhje me çështjen: @[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]].
Pyetja është e thjeshtë: Në çfarë trajte duhet të jetë titulli i artikujve në përgjithësi dhe veçanërisht i atyre në lidhje me njësitë gjeografike? Pse? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 12:42 (CET)
::Përshëndetje. Nga ana ime prej vitesh kam dashur t'i bëj këto ndryshime. Kur fillova të redaktoj artikuj gjeografikë për fshatrat në Wikipedia shqip rreth një dekadë më parë, emrat e faqeve për Maqedoninë ishin në formën trajta e shquar dhe emrat e faqeve për Shqipërinë në formën trajta e pashquar. Provova t'i ndryshoj artikujt e fshatrave për Maqedoninë në formë trajta e pashquar dhe administratori Hipi Zhdripi më tha jo. Desha të redaktoj dhe qe mos ketë probleme me redaktorët, artikujt e shumtë që krijova (të gjithë artikujt për zonën e Toplicës/Moravës) në Serbinë jugore, të gjithë artikujt e fshatit për Çamërinë në Greqi dhe fshatrat arbëreshe (“arvanite”) të Greqisë, të gjithë artikujt e fshatrave në Mal të Zi, dhe po pothuajse të gjithë artikujt e fshatrave në Kosovë i kam krijuar me formën trajta e shquar. Me sa mund të shihet, shumica e artikujve të fshatit për Shqipërinë mbeten në trajtën të pashquar, disa prej të cilave janë ndryshuar me kalimin e viteve në formën trajta e shquar. Unë dua ta korrigjoj këtë çështje në të gjitha këto fusha. Redaktorët e rinj që vijnë në Wikipedia shqip mendojnë se kjo është e saktë. Kjo e bën enciklopedinë tonë të duket i lerosur dhe shkakton probleme kur zhvendosen faqet për emrat shqiptarë në lidhje me Kosovën në projektet e tjera të enciklopedisë së Wikipedias nëse duhet të jetë në trajtë të shquar apo të pashquar.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:02 (CET)
:@[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], nëse problemi që po përpiqesh të zgjidhësh është çështja e emërtimit në projekte në gjuhë të huaja apo përdorimit të emrave në gjuhët përkatëse, (pra, të ndihmojmë anglezët etj. të dinë nëse duhet të thonë ''I was in Tirana'' apo ''I was in Tiranë'') kjo është çështje me rëndësi por nuk zgjidhet duke ndryshuar titujt e artikujve përkatës shqip. Si problem, ky ose duhet të zgjidhet rast pas rasti në projektet përkatëse, ose duhet të shfrytëzohen mekanizma teknikë që u shpjegojnë çështjet e lakimit gramatikor të shqipes gjatë përkthimit të artikujve (mbase te Content Translation Tool).<br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndërkohë duke qenë se nuk jam unë i vetmi përdorues që rititullimi në masë i artikujve i duket veprim i nxituar le të themi, të lutem të ndalosh zhvendosjet e mëtejshme derisa ky diskutim të përfundojë.<span id="Klein_Muçi:1698918164690:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 10:42 (CET)</span>
:::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], ajo që po them është se ka pasoja. Nëse nuk ka standarde të përcaktuara për këtë projekt (i cili herë pas here përdoret si pikë referimi në projekte të tjera të Wikipedias për këto çështje), pse do ta humbas kohën time në Wikipedia anglisht apo projekte të tjera të Wikipedias, kur vetë bota shqiptare nuk e ka idenë çfarë po bën në lidhje me shkrimin e emrave të vendeve në shqip. Standardi zyrtar shqiptar për shkrimin e emrave të vendeve në Shqipëri është trajta e pashquar. E bën edhe Kosova. Nuk e shoh se si kjo është e diskutueshme kur kemi burime zyrtare. Nuk do të ndryshoj më shumë artikuj derisa të merret një vendim..[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 6 nëntor 2023 07:46 (CET)
::'''Gjithsesi, unë citoj dy shënim autoritative për rastin tim. Dokumenti i parë është gazeta zyrtare e qeverisë shqiptare e cila boton ligjet. Në faqet 6366-6390 [https://www.vendime.al/wp-content/uploads/2015/08/137-2014.pdf] të gjitha vendet e banuara (fshatra, qyteza, qytete) në Shqipëri janë dhënë në trajtën të pashquar ligjërisht e detyrueshme. Në Kosovë, uebfaqja kadastrale [http://geoportal.rks-gov.net/search] zyrtarisht të qeverisë jep emrat e vendeve të banuara (fshatrave, qytezave, qytetëve) në trajtën të pashquar'''. Jam i lumtur t'i përgjigjem çdo pyetjeje që kanë redaktorët e tjerë në lidhje me këtë çështje. Të fala.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:02 (CET)
:Tung!
:Unë e pashë edhe bisedën që kishit bërë te faqja e diskutimit të përdoruesit në fjalë. Nuk e shoh si devijim përdorimin e trajtës së shquar tek emrat e artikujve, pavarësisht se si shkruhen ata nëpër harta dhe enciklopedi të tjera. Qëllimi i krijimit të kategorisë së shquarsisë është pikërisht për ta spikatur gjënë e veçantë dhe për ta dalluar atë nga të tjerat të përgjithshme. Madje mendoj se artikujt në përgjithësi mund edhe të emërtohen në trajtën e pashquar, por emrat e njësive gjeografike kurrsesi. Artikulli [[Lufta]] edhe mund të quhej [[Luftë]], sepse është emër i përgjithshëm dhe mund të ketë shumë të atilla, por nuk mund ta quajmë artikullin [[Kosova]], [[Kosovë]], se është veç një.
:Unë nuk e di të ketë ndonjë rregull drejtshkrimi veçanërisht për njësitë gjeografike, sa i takon këtij aspekti të të shkruarit, por mendoj se, si analogji, mund të merret rregulla për përdorimin e shkronjës së madhe nga drejtshkrimi i miratuar në Kongresin e Drejtshkrimit. Krahasimisht me të, emrat e përveçëm, që edhe shkruhen me shkronjë të madhe sipas rregullës, të shkruhen edhe këtu në trajtën e shquar, të tjerat pastaj, në pajtim me anëtarët, mund të vendosim si të jetë më e arsyeshme. Pashë që ishte marrë në konsideratë përdorimi i trajtës së pashquar edhe te fjala e parë te hyrja e artikujve. Mendoj se këtu është aq më shumë e paarsyeshme si dhe gramatikisht e pasaktë, sepse pothuajse në të gjithë artikujt, pas fjalës (sintagmës) së parë, vjen folja 'jam' në njërën nga fjalëformat e saj, varësisht prej kontekstit. Folja 'jam', në gramatikë, konsiderohet folje polivalente, që do të thotë se kërkon një kryefjalë (përveç gjymtyrëve të tjera). Kryefjala, patjetër, duhet të shprehet me një emër (grup emëror) në trajtën e shquar. -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 15:23 (CET)
::Fokusi ësht për emrat e vendeve gjeografike, nuk po flasim për standarde dhe formate të tjera përtej kësaj. Si i trajtojnë këto çështje Shqipëria dhe Kosova, dy shtete shqiptare, në cilësinë zyrtare, në dokumente dhe harta zyrtare.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:08 (CET)
::Përshëndetje! E lexova me vëmendje diskutimin. Nuk dua të hyj në hollësi dhe të bëj analiza gjuhësore, por emrat e artikujve për emrat gjeografikë është mirë të shkruhen në trajtën e shquar. Nëse do ta marrim nga pikëpamja morforlogjike, emrat e këtyre artikujve janë të përveçëm. Këta përdoren vetëm në një numër (zakonisht në njëjës) dhe në trajtën e shquar, pasi dallohen vetvetiu dhe janë të individualizuar. Ndërsa, për propozimin tjetër që dhe në artikull emri gjeografik të jetë në të pashquarën, është totalisht e papranueshme dhe thyen rregullat e gjuhës shqipe. Për sa kohë emri gjeografik shërben si kryefjalë ai emër hyn në role sintaksore dhe emri është i përcaktuar, ne e dimë shumë mirë se për çfarë flasim. Nuk mund të shprehemi qoftë kuptimisht, qoftë pragmatikisht: ky Berat, një Durrës ose çdo Tiranë etj. Shpresoj të kem ndihmuar sadopak!--[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 nëntor 2023 17:35 (CET)
:::Pse Shqiperia dhe Kosova përdorin trajtën e pashquar për të shkruar zyrtarisht emrat e vendeve? Këtë formë e kanë edhe hartat dhe dokumentet zyrtare. Po injorojmë normat që përdorin Shqipëria dhe Kosova për emërtimet gjeografike të vendbanimeve në territorin e tyre. Gjithashtu, projekte të tjera të Wikipedias përdorin format e trajtave të pashquar për emrat e vendbanimeve nga Shqipëria. Pse Wikipedia shqip mos ndjekë se cila është mënyra e preferuar e shkrimit të emrit të vendit në trajtën e pashquar? Gjithashtu, trajta e shquar e ka vendin e saj brenda artikullit, por jo si emër i faqes apo fjala e parë e fjalisë së parë në një faqe.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 07:46 (CET)
::::Mirëdita [[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]]! Me të drejtë thoni që në Fletoret Zyrtare si të Kosovës dhe Shqipërisë emrat gjeografikë janë në të pashquarën, por kjo vjen për disa arsye të paktën në Shqipëri. Arsyet janë gjuhësore dhe institucionale. Po them arsyset gjuhësore se pse emrat janë në trajtë të pashquar. Sipas gramatikës të gjuhës shqipe të Akademisë së Shkencave të Shqipërisë, faqe 126, thuhet: ... Në trajtën e pashquar emrat gjeografikë hasen vetëm në disa funksione sintaksore dhe pikërisht: a) si ndajshtime të emrave të shquar. P.sh.: <i>Në fshatin <b>Dushk</b> ata arritën në mëngjes.</i> Si e sheh, emri "Dushk" është njësoj si emërtimet gjeografike te Fletorja Zyrtare. Shembujt të ngjashëm në Fletore janë: Qarku Dibër, që do të thotë se Dibër shoqërohet praktikisht me fjalë të tjera, prandaj dhe të duket se Dibër është në të pashquarën. Ose, Qarku Berat, e njëjta logjikë funksionon për të gjitha rastet. Pastaj, mendoj se nuk mund të krahasohen shkresat institucionale apo hartat me artikujt në Wikipedia. Pasi artikulli në Wikipedia është një zë e cila shtjellohet dhe kur lexuesi vendoset përballë tij, pret në nënvetëdijen e tij të lexojë për një gjë konkrete dhe jo një emërtim konciz me referencë gjeografike. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në pragmatikë, kjo lloj pashquersie, zbatohet në shembullin "Qarku Dibër", dhe ne si folës e pranojmë të pashquar se e dimë që është vetëm një Dibër dhe është pjesë e dijes sonë të përgjithshme. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Ndërsa arsyeja institucionale është që ka ardhur koha që të gjitha institucionet të punësojnë punonjës që të bëjnë redaktime themelore të shkresave apo shkrimeve të ndryshme institucionale. Ja, për shembull, një gabim që e kapa te Fletorja Zyrtare për ndarjen administrative në Shqipëri, e cila është në faqen 6366, kolona "Njësitë administrative përbërëse" dhe zbrit te Ura-Vajgurore. Pse është Ura-Vajgurore dhe jo Urë-Vajgurore?! <br style="margin-bottom:0.5em"/>Në ditët e sotme, gjuha shqipe ka probleme të tmerrshme me të gjitha prurjet e shqipes së folur, e cila po ndikon fort dhe gjuhën e shkruar. Studiuesit dhe akademikët shqiptarë në fushë të gjuhësisë punojnë në mënyrë të pavarur dhe secili vjen me idetë dhe mendimet e tyre. Shpresojmë që ne njerëzit e thjeshtë në Wikipedia të japim shembullin tonë të bashkëpunimit. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1698918102127:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 10:41 (CET)</span>
Tung [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]. E kuptoj nga vjen. Por për shkak se ka kaq shumë këndvështrime të ndryshme atje, unë po i referohem konventave dhe standardeve zyrtare si një mënyrë e strukturuar për të ecur përpara. Propozimi im është vetëm që emri i faqes dhe fjala e parë të fjalisë e parë brenda artikullit të jenë në trajtën të pashquar. Pas kësaj, trajta e shquar brenda faqes ka vendin e saj aty ku duhet. E kuptoj që sidomos për folësit e dialektit gegë, trajta e pashquar është problematike pasi nuk flitet, ndërsa për shumë folësit e dialektit toskë trajta e pashquar flitet. Thënë kështu, unë nuk po hyj në politikën gjuhësore të Shqipërisë, Kosovës apo më gjerë të botës shqiptare. Wikipedia shqip është një institucion, i internetit. Por është i ri, gati 20 vjeç. Ajo që po i referohem është konventa, veçanërisht për këtë çështje nga burime zyrtare. Ajo ka pasoja për projektet e tjera të Wikipedias kur ata krijojnë artikuj gjeografikë për vendet e banuara në botën shqiptare ku shqiptarët kanë kontrollin e plotë të shtetit. Gjithashtu, nuk propozoj që të aplikojmë trajta e pashquar në të gjithë Wikipedia Shqip. Ai duhet të bëhet vetëm për Shqipërinë, Kosovën, Malin e Zi, Serbinë (Sanxhak, Toplica, Morava, Lugina e Preshevës), Maqedoni, Greqi dhe fshatrat (historike) shqiptaresh në Itali, ato pak në Bullgari, Kroaci, Ukrainë, (dhe ndoshta Turqia, nëse informacioni mund të gjendet për këto). Pikëpamja ime për emrat gjeografikë nga pjesë të tjera të botës që kanë artikuj në Wikipedia shqip është se ata nuk kanë nevojë të jenë nën këtë standard. Nuk kanë nevojë as të shkruhen fonetikisht, megjithëse në shqip zbatohet ai standard. Në fund, si institucion, Wikipedia Shqip është një depo thelbësore e artikujve rreth vendeve të banuara në botën shqiptare. Artikujt për vende të tjera në botë janë dytësore.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 3 nëntor 2023 04:08 (CET)
:Pershëndetje! Mendoj se titujt e artikujve duhet të mbesin në trajtën e shquar se përndryshe do hapim kutinë e Pandorës duke qenë se të gjithë titujt e kësaj Wikipedie janë në trajtën e shquar. Gjithsesi nuk dua të shkurajoj Resnjarin -- uroj që të vazhdojë me veprimtarinë e tij këtu. --[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 16:26 (CET)
:Përshëndetje Wikipedianë! Kam shumë respekt për ty {{re|Resnjari}} kontributin tënd në sqwiki edhe enwiki në lidhje me temat që kanë te bëjn me ne shqiptarët, por mendoj njët si {{re|Klein Muçi}} në riermërtimin në masë të artikujve më e pakta do duhej së pari të konsulltohesh me komunitetin për ndryshimin e rregullit [[Wikipedia:Titujt e artikujve]]. A duhet të ndryshohen ose je nuk kam një mendim përfundimtar, edhe në këtë pikë anoj më shumë në argumentet për përdorimin e trajtës së shquar.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 2 nëntor 2023 17:36 (CET)
:[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] miredita! Une e kuptova fare mire propozimin tend. Edhe nje here, njerezit qe shkruajne konventa dhe standarde zyrtare, sic thua ti, jane politikane dhe i shkruajne gjerat sipas interesit dhe dijeve te tyre. Flas gjithmone per Shqiperine. Permend dialektet gege dhe toske, keto nuk jane probleme, sepse keto pasurojne leksikun e gjuhes dhe nuk minojne gramatiken (morfologji e sintakse) e gjuhes shqipe qe eshte e njejte ne te gjitha territoret shqipfolese brenda dhe jashte kufirit. Nese do ishte ndryshe ne do te flisnim njelloj shqipe te ndryshme. Flet per Wikipedia-n si instituticion i internetit, shume bukur atehere te mbajme emrat ne trajten e shquar qe te jete e kuptueshme nga te gjithe shqiptaret ne menyre qe shqipfolesit ta kuptojne artikullin ne Wikipedia. Si pretendon qe do ta kuptoje nje person qe jeton ne Dropull, per shembull. Me lart shprehesh keshtu: <b>"Pikëpamja ime për emrat gjeografikë nga pjesë të tjera të botës që kanë artikuj në Wikipedia shqip është se ata nuk kanë nevojë të jenë nën këtë standard."</b>. Pergjigja ime eshte qe kur gjuha shqipe te heqe lakimin, atehere dhe ne do te futemi te gjuhet sintetike. Une po e le diskutimin tim ketu, sepse besoj se dhashe argumente ne dy pikepamje pse eshte mire te ruajme trajten e shquar, ate gramatike dhe pragmatike. Por, nuk me ktheve pergjigje pse te fletorja zyrtare e Shqiperise shkruhet "Qarku Ura-Vajgurore" ne te shquar?! Pune te mbare!<span id="Vyolltsa:1698999519285:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 3 nëntor 2023 09:18 (CET)</span>
::Tung [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]. Dropulli nuk funksionon si shembull sepse është i populluar nga grekët dhe pak vlleh. Edhe kur rajoni u bë pjesë e Shqipërisë së pavarur, procesi i helenizimit nuk qendroi dhe pasi dy fshatrat ortodoksë shqipfolës Frashtan dhe Lugar u bënë ende grekë. Ata, u bënë bashkë me Grapsh që u bë grek në fund të shekullit të 19-të. Gjithsesi, ai diskutim është një shpërqendrim. Ke të drejtë, politikanët kanë zgjedhur këto standarde dhe konventa për të shkruar emrat të vendbanimëve në shqip. Por me shumicën e gjërave shqiptare, politikanët kanë qenë ata që kanë zgjedhur. Kjo vlen për flamurin shqiptar, duke e ngritur Skënderbeun si hero kombëtar, duke u fokusuar tek pellazgët apo ilirët si origjina e vërtetë të shqiptarëve, deri në çfarë dialekti do të shkruhet gjuha shqipe. Mund të vazhdoj këtu. Qëndrimi juaj është se këto standarde dhe konventa për vendbanimet janë të vendosur dekada më parë, por ato janë produkt i politikanëve dhe duhen lënë mënjanë. Ka gabime të rralla, si Ura Vajgurore. Në vend të kësaj, ne duhet të ndjekim rregullat gramatikore të gjuhës shqipe dhe të bëjmë rregullat tona këtu për mënyrën se si i shkruajmë emrat e vendeve. Pra, nëse e bëjmë këtë, a do të zbatohej kjo logjikë për versionin e gjuhës shqipe që ne përdorim këtu. Gegfolësit praktikisht nuk kanë shumë dëshirë për shqipen standarde se ajo bazohet në toskërisht. E ndryshojmë edhe këtë? Ka shumë gjëra për të cilat ka mosmarrëveshje në botën shqiptare, por kur ka më të mirën t'u referohemi burimeve që janë ose kanë bërë autoritet. Përndryshe, ka kaos. Vendemrat shqip të shkruar në trajtën e pashquar njihen zyrtarisht, por edhe ndërkombëtarisht. Kur projektet e tjera të Wikipedias krijojnë artikuj për vendbanimet në Shqipëri, ata përdorin format zyrtare dhe të njohura për ta bërë këtë. Ato janë në trajtën e pashquar. Apo e kanë gabim që e bëjnë atë?[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 5 nëntor 2023 03:05 (CET)
:::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], besoj se diskutimi ka pasur kohë mjaftueshëm për t'u zhvilluar me pjesëmarrje të konsiderueshme. A mund të biem dakord të flasim për rikthimin e termave në versionin origjinal tashmë?<span id="Klein_Muçi:1700224572934:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 nëntor 2023 13:36 (CET)</span>
::::[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]]. Unë nuk shoh marrëveshje, as nuk shoh arsyen që standardi zyrtar siç përdoret në botën shqiptare dhe ndërkombëtarisht nuk duhet të zbatohet këtu. Pikat e mia nuk janë përfshirë. Unë kam qenë gjithashtu në këtë projekt wikipedia shqip më gjatë se shumica prej jush.Mos harroni se kam krijuar shumë nga këta artikuj. Nëse kjo temë do të ishte bërë një dekadë më parë në kuvendit, me shumë mundësi nuk do të kisha bërë ata artikuj që numërohen në mijëra.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:19 (CET)
:::::@[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], kërkove diskutim megjithëse vetë veprove pa asnjë këshillim a lajmërim paraprak. E bëmë. Lamë kohë për realizimin e tij pa ndërmarrë asnjë veprim rikthyes megjithëse duhet të ishin ndërmarrë me kohë. Tani përsëri personalisht po pyes për bashkëpunim e mirëkuptim. Nëse dëshiron kohë për të zhvilluar hollësi që nuk i ke përmendur më parë, je i lirë ta shtyjmë me aq kohë sa të duhet por në të kundërt të rikujtoj se rregullat e Wikipedia-s diktojnë lëshimin e kontributeve të tua në mënyrë të parevokueshme si pjesë e domenit publik dhe se çdokush është i lirë të largohet kurdoherë nga projekti. Në këto kushte, më duhet të të pyes sërish në mënyrë më të drejtpërdrejtë: Kërkon të zgjerosh më tepër temën apo të thërrasësh ndokënd specifikisht për diskutim? Nëse po, sa kohë mund të duhet? Nëse jo, mund të ndihmosh në rikthimin e veprimeve siç re dakord fillimisht? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:32 (CET)
:::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Ju nuk keni ndjekur asnjë rregull të Wikipedias. Duke qenë se Wikipedia Shqip nuk ka udhëzime për emrat e vendeve, unë i referohem udhëzimeve nga projekti më i madh Wikipedia English [https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Naming_conventions_(geographic_names)]. Atje, thotë:
:::::'''A name can be considered as widely accepted if a neutral and reliable source states: "X is the name most often used for this entity". Without such an assertion, the following sources may be helpful in establishing a widely accepted name. It is important that the sources be from the appropriate period, namely, the modern era for current names, or the relevant historical period for historical names. For modern sources, it is important to identify any recent watershed moments in the location's history (such as the fall of the Soviet Union for Eastern Europe, or other revolutions, invasions and nationality changes), and limit sources to those published after that watershed'''.
:::::'''Disinterested, authoritative reference works are almost always reliable (assuming they are current)'''. Examples include:
:::::major English-language encyclopedias (examples: Encyclopædia Britannica, Columbia Encyclopedia);
:::::widely used atlases (examples: The Times Comprehensive Atlas of the World, the Oxford Atlas of the World);
:::::gazetteers (examples: Cambridge World Gazetteer, Columbia Gazetteer of North America, Omni Gazetteer of the United States of America);
:::::databases such as the Geographic Names Information System;
:::::maps (such as those from the National Geographic Society), whether printed or electronic.
:::::Many governments have an agency to standardize the use of place names, such as the United States Board on Geographic Names (see BGN below), :::::the Geographical Names Board of Canada, etc.
:::::For modern country names, The World Factbook [1] maintained by the Central Intelligence Agency is current and continuously updated.
:::::For spelling of place names, a good reference is Merriam-Webster's Geographical Dictionary.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:36 (CET)
::::::Në rregull. Nuk dua ta trash më shumë bisedën në vijim pasi do të mund të ndërtoheshin akuza për WP:OWN me atë që the në fund për autorësinë e artikujve dhe duke qenë anëtar me vlerë i këtij komuniteti vazhdoj ende të shpresoj në një bashkëpunim e mirëkuptim në të ardhmen.
::::::Lajmëroj se nëse shumica nuk ka kundërshtime, në ditët në vijim do të kërkoj vegla për të rikthyer zhvendosjet e bëra. Kushdo është i lirë të shkruajë këtu nëse ka pretendime të ndryshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:43 (CET)
:::::::Unë do t'i kujtoj të gjithëve këtu, se kam përdorur burime autoritare, për të bërë rastin tim, dhe në projekte të tjera wikipedia që në të vërtetë kanë udhëzime, kjo do të zgjidhej përmes atyre metodave. Ku janë udhëzimet në këtë projekt Wikipedia për këtë çështje? Kërkova, nuk ka asnjë. Në fakt, unë jam i vetmi këtu që ndjek ndonjë udhëzim. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], unë kam një pyetje për ju, ju thoni se kam bërë redaktime pa leje, kush ju dha leje të fshini kutitë e gjeografikës të vjetra për Maqedoninë, Greqinë dhe vende të tjera qe ishin per fshatrat, qytezat, etj? Ato janë bërë në mënyrë specifike. Unë vendosa shumë informacion në to dhe tani pothuajse asgjë po shfaqet dhe duket e tmerrshme për disa vite. A do t'i zhbëni ato ndryshime?[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 03:54 (CET)
::::::::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], për ndryshimet për kutitë informuese është lajmëruar në Kuvend. Mund të lexosh më shumë [[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Përditësim i kutive informuese (infobox)|këtu]]. Përditësimi teknik nga wikitext në Lua tashmë mbulon shumicën e stampave të ngjashme e pritet të vazhdojë gradualisht më tutje.<span id="Klein_Muçi:1700449559853:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:05 (CET)</span>
:::::::::Me respekt [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], sa vite do marrë kjo? Kanë kaluar vite që kur e keni bërë. Të gjitha koordinatat gjeografike që vendosa në ato kuti nuk shfaqen për shkak të ndryshimeve. Ose pjesa të kutisë që vendosa për të treguar se cilit rajon i përkiste vendbanimi. Është një problem më i gjerë që ky projekt enciklopedi ka atë, pak ose nuk ka standarde, dhe atëherë kur bëhen ndryshime të mëdha, nuk merret parasysh puna e të tjerëve ose si të inkorporohet ajo punë e palodhur.[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:26 (CET)
::::::::::[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], nëse dëshiron, më shkruaj në faqen vetjake të diskutimeve duke më treguar një shembull konkret të informacionit që nuk shfaqet por ekziston në SqWiki shoqëruar me homologun në EnWiki ku shfaqet e do të përpiqem nëse mund ta përafroj në ditët në vijim. (Që të mos largohemi nga tema këtu.) Më duhet të theksoj ama se nëse nuk ekziston një përputhje në parametra 1:1 zgjidhja është tepër vështirë të vijë në mënyrë automatike (pa përfshirë ndërtimin e robotëve me inteligjencë artificiale specifikisht për atë gjë, gjë që Wikipedia është ende në hapat e para).<span id="Klein_Muçi:1700451360093:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 04:36 (CET)</span>
:::::::::::Për këtë temë thashë atë që thashë. Të paktën nuk mund të thuhet se nuk është diskutuar. Mund të kalojnë disa ditë, çfarëdo që të thonë të tjerët, nëse asgjë më shumë do t'i ndryshoj prap. Por është shumë zhgënjyese, sepse në botën shqiptare ne kemi standarde zyrtare për këto gjëra (me disa të bazuara në ligjin shqiptar), dhe ne nuk jemi të gatshëm t'i zbatojmë ato këtu, ndërsa projektet e tjera të Wikipedias i bëjnë. [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], gjithsesi një çështje tjetër, por e lidhur, nuk po shfaqen kordinatat gjeografike, as opsioni për krahinës në kutitë të artikujve për Greqi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Parga], Maqedoni [https://sq.wikipedia.org/wiki/Arvat], Kosovë [https://sq.wikipedia.org/wiki/Drelaj], dhe Serbi [https://sq.wikipedia.org/wiki/Shulemaja].[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]] ([[Përdoruesi diskutim:Resnjari|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 14:46 (CET)
:┌──────────────────────────────┘<br/>[[Përdoruesi:Resnjari|Resnjari]], vërejtje e drejtë. Besoj se koordinatat mund të bëhen të shfaqen me anë të ndryshimeve të automatizuara por nuk jam i sigurt çfarë i referohesh ekzaktësisht me "krahinës". Do të përpiqem ta rregulloj problemin e koordinatave në ditët në vijim.<span id="Klein_Muçi:1700529735286:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2023 02:22 (CET)</span>
Më vjen keq që jemi cunguar kaq shumë si komunitet dhe nuk kemi as mjaftueshëm njerëz për të diskutua, gjithsesi falenderoj {{re|Klein Muçi}} që je treguar tolerant dhe ke ndarë plot kohë për këtë çështje, që do duhej veçse të ishte e mbyllur. {{re|Resnjari}} të mos bazohemi në rregullat e wiki-ve tjera, sepse nëse do i zbatonim rregullat ti do duhej të ishe bllokuar për zhvendosje të artikujve në masë (mbi 1000 artikuj/faqe dsikutimi), kundër rregullave që ne kemi ketu. A janë në rregull këto rregulla ose jo, pak ka rëndësi, propozo ndryshime, i votojmë dhe nëse dakrodohemi për ato, shkojmë bashk i zhvendosim. Klein, nëse të duhet ndihmë për të rithyer ndyshimet, jam në dispozicion.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 20 nëntor 2023 16:48 (CET)
:[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], të falënderoj. Unë them shpesh se në shumicën e rasteve, në botën e Wikipedia-s çdo gjë mund të rikthehet vetëm me një buton (ndonjëherë me disa). Rëndësi ka të arrijmë të mbetemi në një frymë respekti. Në thelb besoj se asnjëri prej nesh nuk ka gjë kundër askujt. Thjesht thamë mendimet tona që qëlloi të mos përputheshin. [[w:en:WP:DEADLINE|Nuk është se po nxitojmë]] por thjesht doja t'i jepja një përmbyllje diskutimit pasi po përmbushej afati 14 ditor nga komenti i fundit dhe mund të përfundonte i arkivuar automatikisht. Përsëri gjërat mbeten të hapura nëse ka argumente të padiskutuara nga kushdo por gjasat janë që po shkojmë gradualisht në territorin e [[w:en:WP:STICK|WP:STICK]]. Gjithsesi me qetësi e mirëkuptim.<span id="Klein_Muçi:1700531628946:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2023 02:53 (CET)</span>
== Growth team newsletter #29 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
Welcome to the twenty-ninth newsletter from the [[mw:Special:MyLanguage/Growth|Growth team]]! <small>[[m:Global_message_delivery/Targets/Growth_team_translators|Help with translations]]</small>
=== Community Conversations ===
The Growth team will host its first community conversation '''[https://zonestamp.toolforge.org/1701716400 Monday, 4 December (19:00 - 20:30 UTC)]'''. The topic for this meeting will be [[mw:Help:Growth/Mentorship|Mentorship]].
This first meeting language will be English, but we plan to host conversations in other languages, and about other topics. Please visit [[mw:Growth/Communities/Conversations|the conversation page on-wiki]] for the details on how to join. You can also watch the page, or suggest ideas for upcoming conversations there.
=== Impact Module ===
At the beginning of November 2023, the Growth team deployed the [[mw:Growth/Positive reinforcement#Impact 3|'''New Impact Module''']] to all Wikipedias. We recently released a follow up improvement to how edit data was displayed based on editor feedback. [https://phabricator.wikimedia.org/T338174]
=== Add a Link ===
We released “[[mw:Help:Growth/Tools/Add a link|add a link]]” to 35 more Wikipedias. [https://phabricator.wikimedia.org/T308142] [https://phabricator.wikimedia.org/T308143]
We have a few Wikipedias remaining:
*German and English Wikipedia will be contacted at the beginning of January 2024.
*There are a few small wikis that will not receive the task until they have enough articles for the algorithm to work properly.
=== Community Configuration ===
* We shared [[mw:Community configuration 2.0|Community Configuration 2.0]] plans with technical stakeholders. [https://phabricator.wikimedia.org/T349757] [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/BSVEYKHX4UDLV4WMCSHMGZ4RHQYD45XP/|🖂]]
* Initial [[mw:Community configuration 2.0#Design|Community Configuration design ideas]] have been shared and discussed with community members.
* A basic [https://growth-community-configuration.toolforge.org/mw/index.php?title=Main_Page Community Configuration 2.0 demo is released on ToolForge].
* Developers can find some initial proof of concept code [[gitlab:repos/growth/community-configuration|shared on gitlab]].
=== Mentorship ===
When a mentor marked themselves as "Away", they were not getting their name assigned to new accounts when they returned. This has been fixed. [https://phabricator.wikimedia.org/T347024]
We improved the message received by newcomers when their mentor quits, to reduce confusion. [https://phabricator.wikimedia.org/T327493]
We worked on ensuring that all mentees are assigned to an active mentor. This required reassigning mentees with no mentors to a new mentor. We paused this as the clean-up script confused some editors. We will resume it when the identified blockers are resolved. [https://phabricator.wikimedia.org/T330071]
It is now possible to create an Abuse Filter to prevent one user from signing up as a mentor. [https://phabricator.wikimedia.org/T346235]
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 1 dhjetor 2023 19:04 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=25909426 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">(New) Feature on [[mw:Special:MyLanguage/Help:Extension:Kartographer|Kartographer]]: Adding geopoints via QID</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="Body"/>Since September 2022, it is possible to create geopoints using a QID. Many wiki contributors have asked for this feature, but it is not being used much. Therefore, we would like to remind you about it. More information can be found on the [[M:WMDE_Technical_Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|project page]]. If you have any comments, please let us know on the [[M:Talk:WMDE Technical Wishes/Geoinformation/Geopoints via QID|talk page]]. – Best regards, the team of Technical Wishes at Wikimedia Deutschland
<section end="Body"/>
</div>
[[M:User:Thereza Mengs (WMDE)|Thereza Mengs (WMDE)]] 13 dhjetor 2023 13:31 (CET)
<!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25955829 -->
== Reusing references: Can we look over your shoulder? ==
''Apologies for writing in English.''
The Technical Wishes team at Wikimedia Deutschland is planning to [[m:WMDE Technical Wishes/Reusing references|make reusing references easier]]. For our research, we are looking for wiki contributors willing to show us how they are interacting with references.
* The format will be a 1-hour video call, where you would share your screen. [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ More information here].
* Interviews can be conducted in English, German or Dutch.
* [[mw:WMDE_Engineering/Participate_in_UX_Activities#Compensation|Compensation is available]].
* Sessions will be held in January and February.
* [https://wikimedia.sslsurvey.de/User-research-into-Reusing-References-Sign-up-Form-2024/en/ Sign up here if you are interested.]
* Please note that we probably won’t be able to have sessions with everyone who is interested. Our UX researcher will try to create a good balance of wiki contributors, e.g. in terms of wiki experience, tech experience, editing preferences, gender, disability and more. If you’re a fit, she will reach out to you to schedule an appointment.
We’re looking forward to seeing you, [[m:User:Thereza Mengs (WMDE)| Thereza Mengs (WMDE)]]
<!-- Message sent by User:Thereza Mengs (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=WMDE_Technical_Wishes/Technical_Wishes_News_list_all_village_pumps&oldid=25956752 -->
== Looking for your Input: Invitation to interview on using Wikidata in other projects ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''Note: Apologies for cross-posting and sending in English.''
Hello, the '''[[m:WD4WMP|Wikidata for Wikimedia Projects]]''' team at Wikimedia Deutschland would like to hear about your experiences using Wikidata in the sibling projects. If you are interested in sharing your opinion and insights, please consider signing up for an interview with us in this '''[https://wikimedia.sslsurvey.de/Wikidata-for-Wikimedia-Interviews Registration form]'''.<br>
''Currently, we are only able to conduct interviews in English.''
The front page of the form has more details about what the conversation will be like, including how we would '''compensate''' you for your time.
For more information, visit our ''[[m:WD4WMP/AddIssue|project issue page]]'' where you can also share your experiences in written form, without an interview.<br>We look forward to speaking with you, [[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] ([[m:User talk:Danny Benjafield (WMDE)|talk]]) 08:53, 5 January 2024 (UTC)
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/WD4WMP/ScreenerInvite2&oldid=26048136 -->
== Një Fshat, Një Artikull 2024 ==
Shkruani për fshatin në Wikipedia!
A keni kërkuar në Wikipedia artikuj për fshatin tuaj apo fshat tjetër shqiptar, por nuk keni gjetur apo artikujt ekzistues nuk kanë pasur informacion të mjaftueshëm?
Tani keni mundësinë të shkruani vetë për to në fushatën “[[Wikipedia:Një fshat, Një artikull 2024|Një Fshat, Një Artikull]]”.
Ju bëjmë thirrje të gjithëve të bëheni pjesë dhe të shkruani artikuj në Wikipedia për fshatin tuaj apo thjesht një fshat shqiptar që e vlerësoni se ka nevojë të mbulohet.
Përpos shkrimit të artikujve të rinj, mund të kontribuoni edhe duke pasuruar artikuj ekzistues me tabela informuese, fotografi dhe të dhëna të tjera. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 15 janar 2024 14:21 (CET)
== Feminism and Folklore 2024 ==
<div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;>
[[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<center>''{{int:please-translate}}''</center>
Dear Wiki Community,
You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024]]''' writing competition from February 1, 2023, to March 31, 2023 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta project page]].
This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']
Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2024|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2024/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
We look forward to your immense coordination.
Thank you and Best wishes,
'''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024 International Team]]'''
::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]] [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]
</div></div>
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2024 08:26 (CET)
== Wiki Loves Folklore is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024|Wiki Loves Folklore 2024]]''' an international photography contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2024 submitting] them in this commons contest.
You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2024/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.
Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2024|project Talk page]] if you need any assistance.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
-- [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 janar 2024 08:26 (CET)
</div></div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=23942484 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,
I am reaching out to you today to announce that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) Charter is now open. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]] now through '''2 February 2024'''. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C Charter]] is on Meta-wiki with translations available.
Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation.
On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 19 janar 2024 19:08 (CET)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Last days to vote on the Charter for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - voting reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,
I am reaching out to you today to remind you that the voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) charter will close on '''2 February 2024'''. Community members may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|cast their vote and provide comments about the charter via SecurePoll]]. Those of you who voiced your opinions during the development of the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|UCoC Enforcement Guidelines]] will find this process familiar.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|current version of the U4C charter]] is on Meta-wiki with translations available.
Read the charter, go vote and share this note with others in your community. I can confidently say the U4C Building Committee looks forward to your participation.
On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 31 janar 2024 18:00 (CET)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=25853527 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Announcing the results of the UCoC Coordinating Committee Charter ratification vote</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:wiki/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Announcement - results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Dear all,
Thank you everyone for following the progress of the Universal Code of Conduct. I am writing to you today to announce the outcome of the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter/Voter_information|ratification vote]] on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee Charter]]. 1746 contributors voted in this ratification vote with 1249 voters supporting the Charter and 420 voters not. The ratification vote process allowed for voters to provide comments about the Charter.
A report of voting statistics and a summary of voter comments will be published on Meta-wiki in the coming weeks.
Please look forward to hearing about the next steps soon.
On behalf of the UCoC Project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 12 shkurt 2024 19:24 (CET)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26160150 -->
== Diaspora redakton Wikipedian 2024 ==
Ndihmoni në rritjen e përmbajtjes shqiptare në Wikipedia në gjuhë të ndryshme.
Nga 20 shkurti deri më 20 mars 2024, bëhuni pjesë e fushatës më të re “Diaspora redakton Wikipedia-n”.
Të gjithë wikipedianët që jetojnë në diasporë janë të mirëpritur t’i bashkohen fushatës për të përkthyer e redaktuar artikujt nga gjuha shqipe në gjuhë të huaja.
Fushata kërkon të fuqizojë Diasporën Shqiptare dhe të promovojë Kosovën e Shqipërinë, kulturën, historinë, vlerat dhe traditat shqiptare në Wikipedia-n lokale ku jeton dhe vepron diaspora.
Për më shumë informacion, vizitoni[[metawiki:Diaspora_Edits_Wikipedia_2024| Diaspora Redakton Wikipedian]].
[[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 20 shkurt 2024 12:53 (CET)
== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024: We are back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
[[File:UCDM 2024 general.jpg|180px|right]]
{{int:please-translate}}
Hello, dear Wikipedians!<br/>
[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the forth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2024|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from 1st until 31st March 2024. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contribution in every language! The most active contesters will receive prizes.<br/>
We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/UCDM 2024|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:ValentynNefedov (WMUA)|ValentynNefedov (WMUA)]] ([[:m:User talk:ValentynNefedov (WMUA)|talk]])
</div>
<!-- Message sent by User:ValentynNefedov (WMUA)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26166467 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Report of the U4C Charter ratification and U4C Call for Candidates now available</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,
I am writing to you today with two important pieces of information. First, the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter/Vote results|report of the comments from the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter ratification]] is now available. Secondly, the call for candidates for the U4C is open now through April 1, 2024.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members are invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Per the charter, there are 16 seats on the U4C: eight community-at-large seats and eight regional seats to ensure the U4C represents the diversity of the movement.
Read more and submit your application on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Meta-wiki]].
On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 5 mars 2024 17:25 (CET)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26276337 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Wikimedia Foundation Board of Trustees 2024 Selection</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
: ''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement| You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]]''
: ''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2024/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>''
Dear all,
This year, the term of 4 (four) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats.
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections committee|Elections Committee]] will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Board Governance Committee created a Board Selection Working Group from Trustees who cannot be candidates in the 2024 community- and affiliate-selected trustee selection process composed of Dariusz Jemielniak, Nataliia Tymkiv, Esra'a Al Shafei, Kathy Collins, and Shani Evenstein Sigalov [3]. The group is tasked with providing Board oversight for the 2024 trustee selection process, and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4].
Here are the key planned dates:
* May 2024: Call for candidates and call for questions
* June 2024: Affiliates vote to shortlist 12 candidates (no shortlisting if 15 or less candidates apply) [5]
* June-August 2024: Campaign period
* End of August / beginning of September 2024: Two-week community voting period
* October–November 2024: Background check of selected candidates
* Board's Meeting in December 2024: New trustees seated
Learn more about the 2024 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|this Meta-wiki page]], and make your plan.
'''Election Volunteers'''
Another way to be involved with the 2024 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Election Volunteers|Meta-wiki page]].
Best regards,
[[m:Special:MyLanguage/User:Pundit|Dariusz Jemielniak]] (Governance Committee Chair, Board Selection Working Group)
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2021/Results#Elected
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter
[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Minutes:2023-08-15#Governance_Committee
[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles
[5] Even though the ideal number is 12 candidates for 4 open seats, the shortlisting process will be triggered if there are more than 15 candidates because the 1-3 candidates that are removed might feel ostracized and it would be a lot of work for affiliates to carry out the shortlisting process to only eliminate 1-3 candidates from the candidate list.<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]]12 mars 2024 20:57 (CET)
<!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26349432 -->
== Ndryshimi i terminologjise Biografi me Jeta ==
Ne vazhden e te shkruarit sa me shqip do te jepja nje mendja qe te zevendesojme fjalen e huaj biografi me fjalen jeta. Ne rastin me te mire na afron me lexuesin masiv dhe heqim nje fjale te huaj qe ne fakt nuk sjlle ndonje vlere te shtuar.
Se pari duhet hequr si titull
Ka ndonje mendim??? [[Përdoruesi:Xhimi-the Great|Xhimi-the Great]] ([[Përdoruesi diskutim:Xhimi-the Great|diskutimet]]) 13 mars 2024 19:13 (CET)
:Unë jam dakord. Jo sepse fjala "biografi" është aq "e huaj" (sepse është gati term botëror tashmë dhe ka fjalë të tjera që mund të zëvendësohen para saj), por është pyetja "Pse jo?" nëse mundemi të përdorim "jeta" ose "jetëshkrimi"? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 mars 2024 03:18 (CET)
== Lidhjet anësore (sidebar links) ==
Lidhjet anësore (sidebar links) janë ndryshuar. Janë larguar disa faqe përmbajtja e të cilave nuk ishte përditësuar ndër vite dhe është ndryshuar kategorizimi i disa lidhjeve të tjera. Riorganizmi synon të bëjë më të lehtë përdorimin e tyre e të përmirësoje funksionalitetin e përgjithshëm të kolonës anësore me lidhje duke zvogëluar kohën që duhet për të gjetur çfarë po kërkohet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 mars 2024 11:03 (CET)
== Gara e fotografisë së ushqimit tradicional shqiptar ==
Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe ftojnë dashamirësit e kuzhinës dhe fotografët të marrin pjesë në garën e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2024". Nga 25 mars deri më 25 prill, ngarkoni fotot në https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Traditional_Albanian_food_photography_competition_-_2024/sq [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 20 mars 2024 14:11 (CET)
== Fushata "CEE Spring" 2024 ==
[[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë fushatën 2-mujore "CEE Spring" 2024. Fushata synon të bashkojë Wikipedia-t e Evropës Qendrore e Lindore të dijes së lirë për të shpërndarë informacion për historinë, kulturën, traditat dhe personazhe, etj., në vende të ndryshme të rajonit. Kjo ndihmon në mbështetjen, njohjen reciproke dhe rritjen e sasisë dhe cilësisë së përmbajtjes së lirë në dispozicion për rajonin evropian nga 21 marsi deri më 31 maj 2024. Ju ftojmë të merrni pjesë duke dhënë kontributin tuaj dhe duke u regjistruar këtu: https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/CEE_Spring_2024,_Albania_and_Kosovo. Për më shumë, shihni listën artikujve këtu: [[:m:Wikimedia CEE Spring 2024/Article Lists]].<span id="Vyolltsa:1711028926281:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2024 14:48 (CET)</span>
== CEE Hub Office Hour, Catch Up session and other announcements ==
Hi everyone,
We want to inform you about the upcoming calls/sessions that [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]] will organise, along with some small announcements of the other sessions that may be interesting for some of you.
First of all, we are inviting you to the next '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Office hours|CEE Hub Office Hour]]''' dedicated this time to the [[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants|''Microgrants'']]''',''' which will be held on Monday (22 April) at 18:00 CEST (''[[:m:Event:CEE Hub Office Hour/April 2024|'''register here''']]'').
Also, we are making early announcement of the next '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|Catch Up]]''' dedicated to the [[:m:Wikimedia Foundation Annual Plan/2024-2025|Annual Plan of the Wikimedia Foundation for the period 2024/25]], where you will have a chance to hear introduction about this plan directly from the CEO of the WMF, along with CEE Hub updates and later during the call Q&A session of 20 minutes. This session will be held on Wednesday (8 May) at 19:00 CEST ('''''[[:m:Event:CEE Catch Up Nr. 6 (May 2024)|register here]]''''').
Additionally, during this Friday (19 April) at 19:30 CEST at [[:m:Wikimedia Summit 2024|Wikimedia Summit]] in Berlin will be organised a [[:m:Wikimedia Summit 2024/Regional Meetups|'''regional CEE meet-up''']] with hybrid option, so you can join remotely as well (''[http://meet.google.com/bue-khkb-onr Google Meeting ID]'').
Please use the registration pages on Meta for the CEE Hub Office Hour and CEE Catch Up session, so you will get a link directly.
___________________________________
At the end, if you are interested to hear more about [[:en:Wikipedia:The_Wikipedia_Library|'''Wikipedia Library''']] and how this works, that every Wikimedia user with an active account for at least 6 months, contributed at least 500 times to Wikimedia projects, made at least 10 edits in the past month, and not be currently blocked from writing on any Wikimedia project, can have an access to the Wikipedia Library, you can attend one of two possible [[Grants:Knowledge Sharing/Connect|Let’s Connect learning clinics]]:
<nowiki>*</nowiki> '''Time zone 1''' [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdKuS77ymmedlOnrqfdwv-Y1j3T8a197b6lZ33GbMZJ24OaAQ/viewform Registration link here] ('''April 23rd, 18:00 CEST''')
'''* Time zone 2''' [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfKP-MZ8F342dTFMIKp8WyjEPEntwkb3af8fEGOlM2J-BAfWA/viewform Registration link here] ('''April 26th, 09:00 CEST''')
If you need more information about these sessions, you can contact Gorana Gomirac ([mailto:gorana.gomirac@vikimedija.org gorana.gomirac@vikimedija.org]).
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=25178510 -->
== Application for WikiOutdoor Training 2024 ==
Hi everyone,
Application is now officially OPEN for the unforgettable adventure with WikiOutdoor Training 2024! Whether you're a seasoned explorer or a newcomer to the world of outdoor documentation, this is your chance to join us in the mesmerizing Prespa Region of Macedonia from September 7th to 9th, 2024.
Fill the application form and share with us why you're excited to be part of this incredible journey. Let's come together to explore, learn, and capture the beauty of our world!
Please share this survey also with other community members. If you have any other questions or concerns, please let us know.
'''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLScMUXq4M7N44ZwrLUxrusUPh0rjNk0qGb_uYyJ-84uzLJ3mQg/viewform?usp=sf_link Register here]'''. Deadline for applying is 20th of May, 2024 [[Përdoruesi:Деан Лазаревски|Деан Лазаревски]] ([[Përdoruesi diskutim:Деан Лазаревски|diskutimet]]) 22 prill 2024 14:48 (CEST)
== Growth News, April 2024 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
The Growth team will now send quarterly reports to keep you in the loop. Growth team weekly updates [[mw:Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work.
If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[metawiki:Tech/News|subscribe to Tech News]].
=== Community Configuration ===
Growth features are currently configurable at <code>Special:EditGrowthConfig</code>. This quarter we are working on making [[mw:special:MyLanguage/Community configuration|Community Configuration]] accessible for other MediaWiki developers while also moving Growth feature configuration to the new CommunityConfiguration extension.
An early version of Community Configuration can be tested at [https://es.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Especial:CommunityConfiguration Spanish Beta Wikipedia]. We plan to release the new Community Configuration extension to pilot wikis (Arabic and Spanish Wikipedia) in early May, 2024. The first non-Growth team feature to utilize Community Configuration will be [[mw:special:MyLanguage/Moderator Tools/Automoderator|Automoderator]].
In parallel with the development, the Growth team will propose Community Configuration usage guidelines, Community Configuration design guidelines, and provide technical documentation.
=== Experiment Results ===
[[mw:special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image/Experiment analysis, March 2024|'''Add a Image experiment analysis results''']]
The Growth team conducted an experiment to assess the impact of the “[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add an image|Add an Image]]” structured task on the Newcomer Homepage's "Suggested Edits" module. This analysis finds that the Add an Image structured task leads to an increase in newcomer participation on the mobile web platform, particularly by making constructive (non-reverted) article edits:
* The likelihood that mobile web newcomers make their first article edit (+17.0% over baseline)
* The likelihood that they are retained as newcomers (+24.3% over baseline)
* The number of edits they make during their first two weeks on the wiki (+21.8% over baseline)
* A lower probability of the newcomers' edits will be reverted (-3.3% over baseline).
[[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement#Personalized praise experiment results|'''Personalized praise experiment results''']]
This feature was developed for Mentors as part of the Growth team's [[mw:special:MyLanguage/Growth/Positive reinforcement|Positive Reinforcement project]]. When A/B testing on Spanish Wikipedia, we found ''no significant impact'' on retention, but we found a ''significant positive impact'' on newcomer productivity. However, we concluded that the results weren’t positive enough to justify the time investment from Mentors. We plan to discuss this feature with our pilot wikis, and consider further improvements before scaling this feature further. Meanwhile, communities willing to test the feature can ask to have it deployed. ([[phab:T361763|T361763]])
[[mw:special:MyLanguage/Growth/Newcomer experience projects#Scaling the new donor Thank you page to English Wikipedia|'''English donors encouraged to try editing''']]
As in previous years, donors were directed to a Thank you page after donation ([https://thankyou.wikipedia.org/wiki/Thank%20You/en?country=US example]). However, this year we tested a new “Try editing Wikipedia,” call to action on the Thank You page. This call to action linked to a [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:CreateAccount&geEnabled=1&campaign=typage-in-en-2023 unique account creation page]. From this account creation page we were able to track Registrations and Activation (editing for the first time). During the English banner campaign, the Donor Thank you page led to 4,398 new accounts, and 441 of those accounts went on to constructively edit within 24 hours. ([[phab:T352900|T352900]])
=== Future work ===
'''Annual Plan'''
The Growth team and the Editing team will work on the [[metawiki:Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2024-2025/Product_&_Technology_OKRs#Draft_Key_Results|WE1.2 Key Result]] in the coming fiscal year. We will start initial discussions with communities soon to help finalize our plans. ([[phab:T361657|T361657]])
[[mw:Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']]
We plan to A/B test adding a new Community Configurable module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We are early in the planning phase of this project that will take place first at our pilot wikis and wikis volunteering. We welcome community feedback on initial designs and plans, in any language at [[mw:Talk:Growth/Community Updates|our project talk page]].
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 23 prill 2024 20:55 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=26560129 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote now to select members of the first U4C</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Dear all,
I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through May 9, 2024. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility.
The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Please share this message with members of your community so they can participate as well.
On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 25 prill 2024 22:20 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 -->
== WoALUG - Thirrje për Mbështetje të Aktiviteve Wiki ==
Tani është koha për të aplikuar në një nga thirrjet e hapura të Wikimedianëve të Gjuhës Shqipe për aktivitete wiki:
1. Photowalk: 📸 Je një pasionist i fotografisë? Dëshiron të kontribuosh në rritjen e pasurisë së fotografive të vendit tonë në platformën Wikimedia Commons? Nëse po, ky është rasti yt!
2. Wiki Expedition: 🗺 Je një aventurier dhe doni të shkoni në ekspedita vetëm apo në grup për të dokumentuar vende të reja me artikuj, imazhe dhe video? Wiki Ekspeditat janë për ju!
3. Minigrants: 📚 Të pëlqen të organizosh diçka në komunitetin lokal apo dëshiron të realizosh një projekt kreativ wiki që do të përforcojë komunitetin tonë? Kjo është mundësia jote!
Apliko tani për mbështetje financiare të aktivitetit tënd dhe bëhu pjesë e zhvillimit të komunitetit tonë❗️
Kriteret dhe detajet për të aplikuar: <nowiki>https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/Open_Calls_For_Wiki_Activities</nowiki>
Nëse ke pyetje, na shkruaj në info@wikimediashqip.org
Presim aplikimet tuaja.🙂 [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 26 prill 2024 14:01 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Sign up for the language community meeting on May 31st, 16:00 UTC</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="message"/>Hello all,
The next language community meeting is scheduled in a few weeks - May 31st at 16:00 UTC. If you're interested, you can [https://www.mediawiki.org/w/index.php?title=Wikimedia_Language_engineering/Community_meetings#31_May_2024 sign up on this wiki page].
This is a participant-driven meeting, where we share language-specific updates related to various projects, collectively discuss technical issues related to language wikis, and work together to find possible solutions. For example, in the last meeting, the topics included the machine translation service (MinT) and the languages and models it currently supports, localization efforts from the Kiwix team, and technical challenges with numerical sorting in files used on Bengali Wikisource.
Do you have any ideas for topics to share technical updates related to your project? Any problems that you would like to bring for discussion during the meeting? Do you need interpretation support from English to another language? Please reach out to me at ssethi(__AT__)wikimedia.org and [[etherpad:p/language-community-meeting-may-2024|add agenda items to the document here]].
We look forward to your participation!
<section end="message"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 14 maj 2024 23:22 (CEST)
<!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"> Feedback invited on Procedure for Sibling Project Lifecycle</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle/Invitation for feedback (MM)|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle/Invitation for feedback (MM)}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
[[File:Sibling Project Lifecycle Conversation 3.png|150px|right|link=:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle]]
Dear community members,
The [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee]] (CAC) of the [[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Board of Trustees|Wikimedia Foundation Board of Trustees]] invites you to give feedback on a '''[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle|draft Procedure for Sibling Project Lifecycle]]'''. This draft Procedure outlines proposed steps and requirements for opening and closing Wikimedia Sibling Projects, and aims to ensure any newly approved projects are set up for success. This is separate from the procedures for opening or closing language versions of projects, which is handled by the [[:m:Special:MyLanguage/Language committee|Language Committee]] or [[m:Special:MyLanguage/Closing_projects_policy|closing projects policy]].
You can find the details on [[:m:Special:MyLanguage/Talk:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Procedure for Sibling Project Lifecycle#Review|this page]], as well as the ways to give your feedback from today until the end of the day on '''June 23, 2024''', anywhere on Earth.
You can also share information about this with the interested project communities you work with or support, and you can also help us translate the procedure into more languages, so people can join the discussions in their own language.
On behalf of the CAC,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 22 maj 2024 04:26 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Announcing the first Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024/Announcement – results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello,
The scrutineers have finished reviewing the vote results. We are following up with the results of the first [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) election]].
We are pleased to announce the following individuals as regional members of the U4C, who will fulfill a two-year term:
* North America (USA and Canada)
** –
* Northern and Western Europe
** [[m:Special:MyLanguage/User:Ghilt|Ghilt]]
* Latin America and Caribbean
** –
* Central and East Europe (CEE)
** —
* Sub-Saharan Africa
** –
* Middle East and North Africa
** [[m:Special:MyLanguage/User:Ibrahim.ID|Ibrahim.ID]]
* East, South East Asia and Pacific (ESEAP)
** [[m:Special:MyLanguage/User:0xDeadbeef|0xDeadbeef]]
* South Asia
** –
The following individuals are elected to be community-at-large members of the U4C, fulfilling a one-year term:
* [[m:Special:MyLanguage/User:Barkeep49|Barkeep49]]
* [[m:Special:MyLanguage/User:Superpes15|Superpes15]]
* [[m:Special:MyLanguage/User:Civvì|Civvì]]
* [[m:Special:MyLanguage/User:Luke081515|Luke081515]]
* –
* –
* –
* –
Thank you again to everyone who participated in this process and much appreciation to the candidates for your leadership and dedication to the Wikimedia movement and community.
Over the next few weeks, the U4C will begin meeting and planning the 2024-25 year in supporting the implementation and review of the UCoC and Enforcement Guidelines. Follow their work on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Meta-wiki]].
On behalf of the UCoC project team,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 3 qershor 2024 10:15 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 -->
== Invitation to participate in the #WPWPCampaign 2024 ==
Dear community members,
We are inviting you to participate in the Wikipedia Pages Wanting Photos 2024 campaign, a global contest scheduled to run from July through August 2024:
Participants will choose among Wikipedia pages without photo images, then add a suitable file from among the many thousands of photos in the Wikimedia Commons, especially those uploaded from thematic contests (Wiki Loves Africa, Wiki Loves Earth, Wiki Loves Folklore, etc.) over the years.
In its first year (2020), 36 Wikimedia communities in 27 countries joined the campaign. Events relating to the campaign included training organized by at least 18 Wikimedia communities in 14 countries.
The campaign resulted in the addition of media files (photos, audios and videos) to more than 90,000 Wikipedia articles in 272 languages.
Wikipedia Pages Wanting Photos (WPWP) offers an ideal task for recruiting and guiding new editors through the steps of adding content to existing pages. Besides individual participation, the WPWP campaign can be used by user groups and chapters to organize editing workshops and edit-a-thons.
The organizing team is looking for a contact person to coordinate WPWP participation your language Wikipedia. We’d be glad for you to sign up directly at [[:meta:Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2024/Participating_Communities|WPWP Participating Communities page]] on Meta-Wiki.
Thank you,
[[:w:en:User:Reading Beans|Reading Beans]] / readthebeans{{@}}gmail.com)<br/>
Project manager and coordinator<br/>
Wikipedia Pages Wanting Photos 2024
<!-- Message sent by User:Ammarpad@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Pages_Wanting_Photos/Distribution_list&oldid=26836490 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">The final text of the Wikimedia Movement Charter is now on Meta</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final draft available|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final draft available}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hi everyone,
The final text of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] is now up on Meta in more than 20 languages for your reading.
'''What is the Wikimedia Movement Charter?'''
The Wikimedia Movement Charter is a proposed document to define roles and responsibilities for all the members and entities of the Wikimedia movement, including the creation of a new body – the Global Council – for movement governance.
'''Join the Wikimedia Movement Charter “Launch Party”'''
Join the [[m:Special:MyLanguage/Event:Movement Charter Launch Party|“Launch Party”]] on '''June 20, 2024''' at '''14.00-15.00 UTC''' ([https://zonestamp.toolforge.org/1718892000 your local time]). During this call, we will celebrate the release of the final Charter and present the content of the Charter. Join and learn about the Charter before casting your vote.
'''Movement Charter ratification vote'''
Voting will commence on SecurePoll on '''June 25, 2024''' at '''00:01 UTC''' and will conclude on '''July 9, 2024''' at '''23:59 UTC.''' You can read more about the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting|voting process, eligibility criteria, and other details]] on Meta.
If you have any questions, please leave a comment on the [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter|Meta talk page]] or email the MCDC at [mailto:mcdc@wikimedia.org mcdc@wikimedia.org].
On behalf of the MCDC,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 11 qershor 2024 10:45 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26390244 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Voting to ratify the Wikimedia Movement Charter is now open – cast your vote</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Ratification vote opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Ratification vote opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello everyone,
The voting to ratify the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|'''Wikimedia Movement Charter''']] is now open. The Wikimedia Movement Charter is a document to define roles and responsibilities for all the members and entities of the Wikimedia movement, including the creation of a new body – the Global Council – for movement governance.
The final version of the Wikimedia Movement Charter is [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|available on Meta in different languages]] and attached [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Wikimedia_Movement_Charter_(June_2024).pdf here in PDF format] for your reading.
Voting commenced on SecurePoll on '''June 25, 2024''' at '''00:01 UTC''' and will conclude on '''July 9, 2024''' at '''23:59 UTC'''. Please read more on the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting|voter information and eligibility details]].
After reading the Charter, please [[Special:SecurePoll/vote/398|'''vote here''']] and share this note further.
If you have any questions about the ratification vote, please contact the Charter Electoral Commission at [mailto:cec@wikimedia.org '''cec@wikimedia.org'''].
On behalf of the CEC,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 25 qershor 2024 12:52 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Voting to ratify the Wikimedia Movement Charter is ending soon</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final reminder|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Final reminder}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello everyone,
This is a kind reminder that the voting period to ratify the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] will be closed on '''July 9, 2024''', at '''23:59 UTC'''.
If you have not voted yet, please vote [[m:Special:SecurePoll/vote/398|on SecurePoll]].
On behalf of the [[m:Special:MyLanguage/Movement_Charter/Ratification/Voting#Electoral_Commission|Charter Electoral Commission]],<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 8 korrik 2024 05:46 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">U4C Special Election - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – call for candidates|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,
A special election has been called to fill additional vacancies on the U4C. The call for candidates phase is open from now through July 19, 2024.
The [[:m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the [[:foundation:Wikimedia Foundation Universal Code of Conduct|UCoC]]. Community members are invited to submit their applications in the special election for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please review the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|U4C Charter]].
In this special election, according to [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter#2. Elections and Terms|chapter 2 of the U4C charter]], there are 9 seats available on the U4C: '''four''' community-at-large seats and '''five''' regional seats to ensure the U4C represents the diversity of the movement. [[Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter#5. Glossary|No more than two members of the U4C can be elected from the same home wiki]]. Therefore, candidates must not have English Wikipedia, German Wikipedia, or Italian Wikipedia as their home wiki.
Read more and submit your application on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|Meta-wiki]].
In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" />
</div>
-- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 10 korrik 2024 02:03 (CEST)
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 -->
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Wikimedia Movement Charter ratification voting results</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Results of the ratification vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Movement Charter/Drafting Committee/Announcement - Results of the ratification vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello everyone,
After carefully tallying both individual and affiliate votes, the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter/Ratification/Voting#Electoral Commission|Charter Electoral Commission]] is pleased to announce the final results of the Wikimedia Movement Charter voting.
As [[m:Special:MyLanguage/Talk:Movement Charter#Thank you for your participation in the Movement Charter ratification vote!|communicated]] by the Charter Electoral Commission, we reached the quorum for both Affiliate and individual votes by the time the vote closed on '''July 9, 23:59 UTC'''. We thank all 2,451 individuals and 129 Affiliate representatives who voted in the ratification process. Your votes and comments are invaluable for the future steps in Movement Strategy.
The final results of the [[m:Special:MyLanguage/Movement Charter|Wikimedia Movement Charter]] ratification voting held between 25 June and 9 July 2024 are as follows:
'''Individual vote:'''
Out of 2,451 individuals who voted as of July 9 23:59 (UTC), 2,446 have been accepted as valid votes. Among these, '''1,710''' voted “yes”; '''623''' voted “no”; and '''113''' selected “–” (neutral). Because the neutral votes don’t count towards the total number of votes cast, 73.30% voted to approve the Charter (1710/2333), while 26.70% voted to reject the Charter (623/2333).
'''Affiliates vote:'''
Out of 129 Affiliates designated voters who voted as of July 9 23:59 (UTC), 129 votes are confirmed as valid votes. Among these, '''93''' voted “yes”; '''18''' voted “no”; and '''18''' selected “–” (neutral). Because the neutral votes don’t count towards the total number of votes cast, 83.78% voted to approve the Charter (93/111), while 16.22% voted to reject the Charter (18/111).
'''Board of Trustees of the Wikimedia Foundation:'''
The Wikimedia Foundation Board of Trustees voted '''not to ratify''' the proposed Charter during their special Board meeting on July 8, 2024. The Chair of the Wikimedia Foundation Board of Trustees, Nataliia Tymkiv, [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_Board_noticeboard/Board_resolution_and_vote_on_the_proposed_Movement_Charter|shared the result of the vote, the resolution, meeting minutes and proposed next steps]].
With this, the Wikimedia Movement Charter in its current revision is '''not ratified'''.
We thank you for your participation in this important moment in our movement’s governance.
The Charter Electoral Commission,
[[m:User:Abhinav619|Abhinav619]], [[m:User:Borschts|Borschts]], [[m:User:Iwuala Lucy|Iwuala Lucy]], [[m:User:Tochiprecious|Tochiprecious]], [[m:User:Der-Wir-Ing|Der-Wir-Ing]]<section end="announcement-content" />
</div>
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 18 korrik 2024 19:52 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 -->
== Suspected fake articles ==
I do not speak Albanian, therefore, I write in English.
[[:hu:WP:KFE#Hamis cikkek magyarokról az albán Wikipédián|This discussion]] says there are at least 6 articles suspected to be fake about Hungarian politicians, created between 2021 and 2022. I nominated these 6 articles for deletion due to being a possibly fake article. I also found ''possibly fake'' articles about possibly non-existent politicians, e. g.:
*[[Enya Nash]] / {{q|110148459}} (Croatian)
*[[Ingolf-Svann Jensen]] / {{q|113125472}} (Norwegian)
*[[Lukáš Kral]] / {{q|12034374}} (Slovakian, connected to a Czech actor's WD page)
[[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 26 korrik 2024 12:52 (CEST)
:Other related articles (these people do not exist or are not notability):
:*[[:sq:Zoltán Kocsis]] / {{Q|127428488}}
:*[[:sq:Imre Erno]] / {{Q|110113232}}
:*[[:sq:László Kerekes (politken)]] / {{Q|126919037}}
:*[[:sq:Elijah Belá]] / {{Q|110113140}}
:*[[:sq:Elijah-Shtjefëni Lajos]]
:*[[:sq:László-Elijah Aćs]] / {{Q|110148465}}
:I recommend their simplified deletion [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 3 gusht 2024 09:48 (CEST)
::Thanks. [[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 3 gusht 2024 10:36 (CEST)
:::[[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]], @[[Përdoruesi:Pallor|Pallor]], thank you for the notice! I deleted all of the articles but the one for [[Lukáš Kral]] as I'm not sure how to handle it since it shows to exist at least in one wiki.<span id="Klein_Muçi:1723550953720:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 gusht 2024 14:09 (CEST)</span>
::::Thank you!
::::I don't think Lukáš Král even exists: the article on the Czech Wikipedia is about a [[:cs:Lukáš_Král|person born in 1978]], on the Albanian Wikipedia [[Lukáš Kral|there is an article by L. K.]] born in 1952. In Wikidata, articles by two different people have been combined into one item. I leave it to you. [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 13 gusht 2024 14:52 (CEST)
::::I doubt that any of the two people named Lukáš Kral are notable. Both articles are unsourced BLPs. [[Përdoruesi:Alfa-ketosav|Alfa-ketosav]] ([[Përdoruesi diskutim:Alfa-ketosav|diskutimet]]) 13 gusht 2024 16:53 (CEST)
:::::Well, I've removed that as well. Either way it didn't have much information or any sources. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 gusht 2024 00:41 (CEST)
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Thank you for your help! [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 14 gusht 2024 20:25 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Vote now to fill vacancies of the first U4C</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – voting opens|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – voting opens}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Dear all,
I am writing to you to let you know the voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is open now through '''August 10, 2024'''. Read the information on the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|voting page on Meta-wiki]] to learn more about voting and voter eligibility.
The Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community members were invited to submit their applications for the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, please [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Please share this message with members of your community so they can participate as well.
In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 27 korrik 2024 04:48 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=26989444 -->
== Growth News, July 2024 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless]]
=== Community Configuration ===
The Growth team released [[mw:special:MyLanguage/Community configuration|Community Configuration]] at all Wikipedias. You can access it at <code>Special:CommunityConfiguration</code>.
This new special page replaces <code>Special:EditGrowthConfig</code>. For now, all Growth features can be configured using Community Configuration. Configuration for [[mw:Moderator Tools/Automoderator|AutoModerator]] ([[phab:T365046|T365046]]) and other features will be available in the future.
You can help with translations. The interface translation is done [https://translatewiki.net/w/i.php?title=Special:Translate&group=ext-communityconfiguration&language=&filter=&action=translate at Translatewiki.net]. You can also help [[mw:Help:Community Configuration|translate the documentation]].
If you attend [[wikimania:2024:Wikimania|Wikimania 2024]], please join us for the session about [https://wikimania.eventyay.com/2024/talk/CJKJT8/ Community configuration's future]!
=== Current work ===
[[mw:Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']]
We will add a new Community Configurable module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We have released a simple version available to beta wikis. We will conduct an A/B test at [[mw:Growth/FAQ#pilot|our pilot wikis]] using the new [[labsconsole:Metrics_Platform|Metrics Platform]]. We still welcome community feedback on initial designs and plans, in any language at [[mw:Talk:Growth/Community Updates|our project talk page]].
=== Future work ===
'''[[mw:Growth/Constructive activation experimentation|Increase constructive activation on mobile]]'''
As part of the [[mw:Growth/Annual Plan 2024-2025|Growth team 2024/2025 Annual Plan]], the Growth team will explore various ways to increase the percentage of newcomers who successfully start editing.
Editing a Wikipedia page requires too much context and patience. It means many trial and error for newcomers to contribute, meaning a steeper learning curve and potential discouraging reverts. To support a new generation of volunteers, we will increase the number and availability of smaller, structured, and more task-specific editing workflows (E.g. [[mw:Edit check|Edit Check]] and [[mw:Growth/Personalized first day/Structured tasks|Structured Tasks]]). The Growth team will primarily focus on Structured Tasks, while working closely with the [[Editing team|Editing team]] to ensure our work integrates well with Edit Check.
=== Stay informed ===
Growth team weekly updates [[mw:Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work. If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[metawiki:Tech/News|subscribe to Tech News]].
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 30 korrik 2024 17:08 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=27172687 -->
== Fushata "Wikipedia Pages Wanting Photos" ==
[[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] iu bashkuan edhe këtë herë fushatës së përvitshme ndërkombëtare “Wikipedia Pages Wanting Photos” 2024. Në këtë fushatë, do të përqendrohemi në ilustrimin e artikujve e Wikipedia-s me foto cilësore nga plaftorma e Wikimedia Commons-it. Merrni pjesë në këtë garë ndërkombëtare ku fitohen çmime. Për më shumë, lexoni rregullat e pjesëmarrjes [[:m:Wikipedia Pages Wanting Photos 2024/sq|këtu]]. <br/>Regjistrohuni dhe te [https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/Wikipedia_Pages_Wanting_Photos_2024/home kjo lidhje] për të parë kontributet tuaja. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1722515383762:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 1 gusht 2024 14:29 (CEST)</span>
== <span lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">Reminder! Vote closing soon to fill vacancies of the first U4C</span> ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – reminder to vote|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement – reminder to vote}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Dear all,
The voting period for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) is closing soon. It is open through 10 August 2024. Read the information on [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2024_Special_Election#Voting|the voting page on Meta-wiki to learn more about voting and voter eligibility]]. If you are eligible to vote and have not voted in this special election, it is important that you vote now.
'''Why should you vote?''' The U4C is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. Community input into the committee membership is critical to the success of the UCoC.
Please share this message with members of your community so they can participate as well.
In cooperation with the U4C,<section end="announcement-content" />
</div>
-- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 6 gusht 2024 17:31 (CEST)
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Coming soon: A new sub-referencing feature – try it!</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="Sub-referencing"/>
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|{{#ifeq:{{#dir}}|ltr|right|left}}|400px]]
Hello. For many years, community members have requested an easy way to re-use references with different details. Now, a MediaWiki solution is coming: The new sub-referencing feature will work for wikitext and Visual Editor and will enhance the existing reference system. You can continue to use different ways of referencing, but you will probably encounter sub-references in articles written by other users. More information on [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|the project page]].
'''We want your feedback''' to make sure this feature works well for you:
* [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes/Sub-referencing#Test|Please try]] the current state of development on beta wiki and [[m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|let us know what you think]].
* [[m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing/Sign-up|Sign up here]] to get updates and/or invites to participate in user research activities.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]’s [[m:Special:MyLanguage/WMDE Technical Wishes|Technical Wishes]] team is planning to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We will reach out to creators/maintainers of tools and templates related to references beforehand.
Please help us spread the message. --[[m:User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[m:User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]]) 10:36, 19 August 2024 (UTC)
<section end="Sub-referencing"/>
</div>
<!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=27309345 -->
== Ngarkimi i skedave ==
Qe një kohë të gjatë, ngarkimi i skedave në Wikipedian shqipe nuk është i mundur. Kuptoj që ka pasë keqpërdorime të shumta, mirëpo një gjë e tillë është e duhur, sidomos për skedat fair use, të cilat nuk gjenden në Commons. Për shembull, artikulli [[Tom Clancy's Rainbow Six]] që kam shkruar nuk ka skedë si pasojë e këtij problemi. Administratorë, ju lutem që të rregulloni këtë çështje. '''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 22 gusht 2024 22:58 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Aeternus|Aeternus]], unë jam shumë pro në parim për aktivizimin e ngarkimit lokal pikërisht për arsyet që përmend por çështja është se problemi origjinal që shkaktoi mbylljen e tyre tashmë më shumë se një dekadë më parë ende nuk është zgjidhur. Hidhi një sy këtij diskutimi: https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Kuvendi/Arkivi_23#c-MGA73-20221022095900-Cleaning_up_files
:Në të do të shohësh se ne nuk kemi mundur as të fshijmë materialet e palejuara që gjenden aktualisht të ngarkuara. Lejimi i materialeve të reja do të ishte fatkeqësisht një punë tërësisht e papërballueshme për gjendjen aktuale të SqWiki-t. Në përgjithësi, përdoruesit janë ''shumë'' të prirur të "ngarkojnë fotografi nga interneti" sepse ende nuk është bërë pjesë e kulturës së përgjithshme që ai fenomen nënkupton vjedhje. Në Commons shpeshherë thuhet se çështja e të drejtave të autorit te materialet multimediale "është një fushë e minuar" dhe është goxha vështirë të menaxhohet nëse nuk ka një staf dedikuar vetëm gjurmimit dhe njohjes së autorësisë të këtyre materialeve, gjë që përgjithësisht projektet e vogla Wiki nuk e kanë për fat të keq. Prej vitesh ka një diskutim të hapur për të krijuar një projekt global të ngjashëm me Commons për materialet fair use por nuk ka ecur shumë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 gusht 2024 11:31 (CEST)
== Sign up for the language community meeting on August 30th, 15:00 UTC ==
Hi all,
The next language community meeting is scheduled in a few weeks—on August 30th at 15:00 UTC. If you're interested in joining, you can [https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#30_August_2024 sign up on this wiki page].
This participant-driven meeting will focus on sharing language-specific updates related to various projects, discussing technical issues related to language wikis, and working together to find possible solutions. For example, in the last meeting, topics included the Language Converter, the state of language research, updates on the Incubator conversations, and technical challenges around external links not working with special characters on Bengali sites.
Do you have any ideas for topics to share technical updates or discuss challenges? Please add agenda items to the document [https://etherpad.wikimedia.org/p/language-community-meeting-aug-2024 here] and reach out to ssethi(__AT__)wikimedia.org. We look forward to your participation!
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 23 gusht 2024 01:19 (CEST)
<!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 -->
== Wikipedia Pages Wanting Photos edit-a-thon ==
Ju ndodh të shfletoni artikuj pa imazhe në Wikipedia?
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë editatonin 'Wikipedia Pages Wanting Photos', ku do të ilustrohen artikuj të ndryshëm në Wikipedia dhe Wikidata. Gjatë viteve, wikimedianët kanë ngarkuar fotografi nga gara kombëtare dhe ndërkombëtare, si: Wiki Loves Monuments, Wiki Loves Earth, etj. Tani, këto fotografi do të përdoren për të ilustruar artikujt.
Fushata #WPWPSQ #WPWP synon ta zvogëlojë këtë hendek.
Takohemi '''të shtunën, më 31 gusht, nga ora 11:00''' në lidhjen: <nowiki>https://meet.jit.si/WoALUG</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]]
-
([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 29 gusht 2024 11:30 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Announcing the Universal Code of Conduct Coordinating Committee</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[https://lists.wikimedia.org/hyperkitty/list/board-elections@lists.wikimedia.org/thread/OKCCN2CANIH2K7DXJOL2GPVDFWL27R7C/ Original message at wikimedia-l]. [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement - results|You can find this message translated into additional languages on Meta-wiki.]] [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Announcement - results}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Hello all,
The scrutineers have finished reviewing the vote and the [[m:Special:MyLanguage/Elections Committee|Elections Committee]] have certified the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election/Results|results]] for the [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2024 Special Election|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) special election]].
I am pleased to announce the following individual as regional members of the U4C, who will fulfill a term until 15 June 2026:
* North America (USA and Canada)
** Ajraddatz
The following seats were not filled during this special election:
* Latin America and Caribbean
* Central and East Europe (CEE)
* Sub-Saharan Africa
* South Asia
* The four remaining Community-At-Large seats
Thank you again to everyone who participated in this process and much appreciation to the candidates for your leadership and dedication to the Wikimedia movement and community.
Over the next few weeks, the U4C will begin meeting and planning the 2024-25 year in supporting the implementation and review of the UCoC and Enforcement Guidelines. You can follow their work on [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Meta-Wiki]].
On behalf of the U4C and the Elections Committee,<section end="announcement-content" />
</div>
[[m:User:RamzyM (WMF)|RamzyM (WMF)]] 2 shtator 2024 16:06 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Have your say: Vote for the 2024 Board of Trustees!</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
Hello all,
The voting period for the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|2024 Board of Trustees election]] is now open. There are twelve (12) candidates running for four (4) seats on the Board.
Learn more about the candidates by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024/Candidates|reading their statements]] and their [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Questions_for_candidates|answers to community questions]].
When you are ready, go to the [[Special:SecurePoll/vote/400|SecurePoll]] voting page to vote. '''The vote is open from September 3rd at 00:00 UTC to September 17th at 23:59 UTC'''.
To check your voter eligibility, please visit the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Voter_eligibility_guidelines|voter eligibility page]].
Best regards,
The Elections Committee and Board Selection Working Group<section end="announcement-content" />
</div>
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 3 shtator 2024 14:14 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 -->
== Lejim i robotëve botërorë ==
Aktualisht SqWiki gjendet në [[meta:Special:WikiSets/14|listën]] që ndalon robotët botërorë të funksionojnë pa aprovim paraprak. Kjo me shumë mundësi pasi nuk kemi krijuar më parë një kërkesë zyrtare për lejimin e tyre dhe kështu është supozuar e kundërta. Komuniteti ynë, i vogël në fuqi vullnetare, varet goxha nga automatizimi dhe kështu do të ishte mirë që të lehtësoheshin procedurat për robotët botërorë. Për këtë arsye, do t'ju kërkoja të votonit më poshtë për nxjerrjen nga ajo listë në mënyrë që të mundem të bëj një kërkesë zyrtare në Meta më pas. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:26 (CEST)
=== Votimi ===
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:26 (CEST)
* Support - this will free up the work of global bot operators as they don't need to spend time requesting access on such wikis. [[Përdoruesi:Leaderboard|Leaderboard]] ([[Përdoruesi diskutim:Leaderboard|diskutimet]]) 10 shtator 2024 12:58 (CEST)
* {{PËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 12 shtator 2024 21:02 (CEST)
* {{PËR}} -- [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 16 shtator 2024 10:46 (CEST)
''[[m:Allow global bots to run on SqWiki|Allow global bots to run on SqWiki]]'' {{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 shtator 2024 11:51 (CEST)
== 'Wikidata item' link is moving. Find out where... ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr"><i>Apologies for cross-posting in English. Please consider translating this message.</i>{{tracked|T66315}}
Hello everyone, a small change will soon be coming to the user-interface of your Wikimedia project.
The [[d:Q16222597|Wikidata item]] [[w:|sitelink]] currently found under the <span style="color: #54595d;"><u>''General''</u></span> section of the '''Tools''' sidebar menu will move into the <span style="color: #54595d;"><u>''In Other Projects''</u></span> section.
We would like the Wiki communities feedback so please let us know or ask questions on the [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Discussion page]] before we enable the change which can take place October 4 2024, circa 15:00 UTC+2.
More information can be found on [[m:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|the project page]].<br><br>We welcome your feedback and questions.<br> [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 27 shtator 2024 20:56 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27524260 -->
== “Wiki Loves Monuments” në Kosovë e Shqipëri ==
Nga sot nis fushata “Wiki Loves Monuments” në Kosovë e Shqipëri, e zgjat deri më 31 tetor 2024.
Nuk ka rëndësi, nëse jeni fotograf profesionist, amator apo i pasionuar, fushata është e hapur për cilindo që dëshmon trashëgiminë kulturore të monumenteve në dijen e lirë të Wikimedia Commons-it.
3 më të mirët nga Kosova dhe 3 më të mirët nga Shqipëria fitojnë çmime
🏆 I: 200 euro
🏆 II: 150 euro
🏆III: 100 euro
Për më shumë, lexoni informacionin.
🔗<nowiki>https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Wiki_Loves_Monuments_in_Albania_%26_Kosovo_-_2024/sq</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 1 tetor 2024 14:05 (CEST)
== Ftesë për festimin e 100,000 artikujve në Wikipedia SQ ==
Përshëndetje të gjithëve,
Wikimedianët e Gjuhës Shqipe ju ftojnë të merrni pjesë në festimin tonë në nder të arritjes së një momenti të rëndësishëm: Wikipedia në shqip ka arritur 100,000 artikuj dhe gjithashtu po festojmë 21-vjetorin e saj! Kjo arritje e jashtëzakonshme nuk do të ishte e mundur pa përkushtimin dhe kontributin tuaj të palodhur ndër vite.
Ngjarja do të mbahet në Prishtina Hackerspace (61 Ganimete Tërbeshi, Prishtina 10000) më 9 tetor, duke filluar nga ora 17:30. Do të jetë një moment i veçantë për të bashkuar komunitetin tonë, partnerët dhe të gjithë ata që kanë kontribuar për këtë sukses.
Fillimisht, ngjarja do të mbahet në Prishtinë, Kosovë, dhe së shpejti do të organizohet edhe në Shqipëri.
Pjesëmarrja juaj do të ishte një nder për ne, dhe do të na ndihmonte të festojmë këtë arritje së bashku!
Ju presim me padurim që të bashkoheni me ne në këtë ditë të veçantë. [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 3 tetor 2024 13:36 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Preliminary results of the 2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees elections</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
Hello all,
Thank you to everyone who participated in the [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2024|2024 Wikimedia Foundation Board of Trustees election]]. Close to 6000 community members from more than 180 wiki projects have voted.
The following four candidates were the most voted:
# [[User:Kritzolina|Christel Steigenberger]]
# [[User:Nadzik|Maciej Artur Nadzikiewicz]]
# [[User:Victoria|Victoria Doronina]]
# [[User:Laurentius|Lorenzo Losa]]
While these candidates have been ranked through the vote, they still need to be appointed to the Board of Trustees. They need to pass a successful background check and meet the qualifications outlined in the Bylaws. New trustees will be appointed at the next Board meeting in December 2024.
[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2024/Results|Learn more about the results on Meta-Wiki.]]
Best regards,
The Elections Committee and Board Selection Working Group
<section end="announcement-content" />
</div>
[[User:MPossoupe_(WMF)|MPossoupe_(WMF)]] 14 tetor 2024 10:25 (CEST)
<!-- Message sent by User:MPossoupe (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27183190 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Seeking volunteers to join several of the movement’s committees</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
Each year, typically from October through December, several of the movement’s committees seek new volunteers.
Read more about the committees on their Meta-wiki pages:
* [[m:Special:MyLanguage/Affiliations_Committee|Affiliations Committee (AffCom)]]
* [[m:Special:MyLanguage/Ombuds_commission|Ombuds commission (OC)]]
* [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation/Legal/Community Resilience and Sustainability/Trust and Safety/Case Review Committee|Case Review Committee (CRC)]]
Applications for the committees open on 16 October 2024. Applications for the Affiliations Committee close on 18 November 2024, and applications for the Ombuds commission and the Case Review Committee close on 2 December 2024. Learn how to apply by [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation/Legal/Committee_appointments|visiting the appointment page on Meta-wiki]]. Post to the talk page or email [mailto:cst@wikimedia.org cst@wikimedia.org] with any questions you may have.
For the Committee Support team,
<section end="announcement-content" />
</div>
-- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 17 tetor 2024 01:08 (CEST)
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27601062 -->
== CEE Hub programin e mikrogranteve ==
CEE Hub-i vazhdon të pranojë aplikime për [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Microgrants|programin e mikrogranteve]] nga komunitetet e Evropës Qendrore dhe Lindore. Gjithashtu, përgjatë tetorit të 2024-ës ne kemi filluar të pranojmë propozime edhe nga komunitetet e Azisë Qendrore.
Përmes këtyre mikrogranteve, CEE Hub-i do të financojë projekte me vlerë nga 50 deri në 500 euro.
Ju lutemi, lexoni kriteret e programit të mikrogranteve dhe përgjigjuni pyetjeve në formularin e aplikimit që gjendet në faqen e Meta-s.
Në Meta, do të gjeni edhe një listë aplikimesh të ndryshme [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Microgrants/Applications_2024|këtu]], në mënyrë që të formoni një ide propozimi se çfarë fondesh kanë kërkuar komunitetet e tjera.
Nëse keni ndonjë pyetje, [[metawiki:Wikimedia_CEE_Hub/Communication|na kontaktoni]]. Presim aplikimet tuaja! --[[Përdoruesi:TRistovski-CEEhub|TRistovski-CEEhub]] ([[Përdoruesi diskutim:TRistovski-CEEhub|diskutimet]]) 21 tetor 2024 11:41 (CEST)
== 'Wikidata item' link is moving, finally. ==
Hello everyone, I previously wrote on the 27th September to advise that the ''Wikidata item'' sitelink will change places in the sidebar menu, moving from the '''General''' section into the '''In Other Projects''' section. The scheduled rollout date of 04.10.2024 was delayed due to a necessary request for Mobile/MinervaNeue skin. I am happy to inform that the global rollout can now proceed and will occur later today, 22.10.2024 at 15:00 UTC-2. [[m:Talk:Wikidata_For_Wikimedia_Projects/Projects/Move_Wikidata_item_link|Please let us know]] if you notice any problems or bugs after this change. There should be no need for null-edits or purging cache for the changes to occur. Kind regards, -[[m:User:Danny Benjafield (WMDE)|Danny Benjafield (WMDE)]] 22 tetor 2024 13:28 (CEST)
<!-- Message sent by User:Danny Benjafield (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Danny_Benjafield_(WMDE)/MassMessage_Test_List&oldid=27535421 -->
== Growth News, October 2024 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless|class=skin-invert]]
=== Current work ===
[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Community Updates|'''Newcomer Homepage Community Updates module''']]
We will add a new module to the Newcomer Homepage that will allow communities to highlight specific events, projects, campaigns, and initiatives. We have released a simple version on beta wikis and we will soon start an A/B test on [[mw:Special:MyLanguage/Growth/FAQ#pilot|our pilot wikis]]. This module will only display on the Newcomer Homepage if communities decide to utilize it, so learn [[mw:Special:MyLanguage/Help:Growth/Tools/Community updates module|how to configure the Community Updates module]], or share your thoughts on [[mw:Talk:Growth/Community Updates|the project's talk page]].
[[File:Design one for surfacing structured tasks.png|thumb|One design concept aimed to increase constructive activation]]
[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Constructive activation experimentation|'''Constructive activation experimentation''']]
After showcasing [https://www.figma.com/proto/gog5jsPm40hNRAuyYPpaf0/Wikimania-2024-%E2%80%94-Surfacing-structured-tasks?node-id=24-2102&node-type=canvas&t=Qi6ekdUstnd3flDa-0&scaling=min-zoom&content-scaling=fixed&page-id=0%3A1&starting-point-node-id=24%3A2102 early design ideas] at Wikimania, we conducted [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Constructive activation experimentation#Design|user testing of design prototypes]]. We now aim to engage communities in further discussions and plan to run a targeted experiment, presenting a structured task within the reading view to logged-in new account holders with zero edits.
'''[[mw:Special:MyLanguage/Community Configuration|Community Configuration]]'''
This Community Configuration extension was developed to help communities customize wiki features to meet their unique needs. The Growth team is now helping other Wikimedia Foundation teams make their products configurable:
* The Moderation Tools team now provides Community Configuration for [[mw:Special:MyLanguage/Moderator Tools/Automoderator|Automoderator]]. ([[phab:T365046|T365046]])
* Certain [[mw:Special:MyLanguage/Extension:Babel|Babel]] extension settings will be configurable soon. ([[phab:T328171|T328171]])
=== Future work ===
As part of the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Annual Plan 2024-2025|Growth team annual plan]], we will continue to investigate ways to increase constructive activation on mobile, while also working with Data Products to move forward A/B testing functionality via the [[wikitech:Metrics_Platform|Metrics Platform]].
=== Community events ===
* Growth team members presented ''Community Configuration: Shaping On-Wiki Functionality Together'' at Wikimania ([https://docs.google.com/presentation/d/1zFMP-_-j6AlcuC_2b32-zdpmvlAO8_SWOtg9mZXCNPI/edit#slide=id.g2cbe13544d8_5_15 slides]). The [https://www.youtube.com/live/govhrZZjV6s?t=3962s session recording is available to watch on YouTube]. This session provided an update on the Community Configuration project and introduced details about the upcoming features that communities will soon be able to configure. Representatives from the Moderator Tools, Editing, Web, and Campaigns teams shared their plans for utilizing Community Configuration in the future. Following these presentations, the WMF Growth team's [[:User:Trizek (WMF)|Benoît Evellin]] and [[:User:Martin_Urbanec_(WMF)|Martin Urbanec]] answered audience questions.
* [[:User:Dyolf77 (WMF)|Habib Mhenni]] gave a presentation of how mentorship works at WikiIndaba 2024. [[:File:How to became a mentor, Growth feature, Wiki Indaba 2024.webm|The recording is available]].
=== Stay informed ===
Growth team weekly updates [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Growth team updates|are available on wiki]] (in English) if you want to know more about our day-to-day work.
If you want to receive more general updates about technical activity happening across the Wikimedia movement (including Growth work), we encourage you to [[m:Special:MyLanguage/Tech/News|subscribe to Tech News]].
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> [[:User:Trizek (WMF)|Trizek_(WMF)]], 22 tetor 2024 17:44 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=27642848 -->
== CampaignEvents extension and the upcoming CEE Hub Office Hour ==
Some of you have already been in contact with the [[:m:Event Center/Registration|Event Registration tool]], that we are using for our monthly Office Hours. As this tool is part of the wider [[:m: CampaignEvents|CampaignEvents extension]], we would dedicate our upcoming monthly Office Hour to this topic and during the call will be present as well [[:m:User:Udehb-WMF|Benedict Nnaemeka Udeh]], who will have a short demo about this extension and will answer your questions.
The Office Hour will be held on 18th of November (Monday) at 17:00 CET. All the details about local time and how to register yourself are available on [[:m:Wikimedia CEE Hub/Office hours|our Meta page]].
In the meantime, you can check [[:m:CampaignEvents|this Meta page]] about the extension, where you can find all the details about three key functionalities:
* [[:m:Event Center/Registration|Event Registration tool]], allows campaign organizers to manage event registrations directly on the wiki. You can find instructions on how to use it [[:m:Event Center/Registration/Instructions|here]].
* [[:m:Campaigns/Foundation Product Team/Event list|Event list]], global, automated list of events on the wikis. It can be accessed by going to [[:m:Collaboration list|SpecialːAllEvents]].
* [[:m:Campaigns/Foundation Product Team/Invitation list|Invitation list]], finding past contributors on the selected articles, that can be useful to be invited in the upcoming edit-a-thons, contests, campaigns, etc. You can view [[:c:File:How to test the Invitation List tool.webm|this video]] to see how it works.
You can find information on how this extension can be deployed on your Wikipedia [[:m:CampaignEvents/Deployment status|here]], which requires community discussion and consensus.
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 tetor 2024 18:19 (CET)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=26669262 -->
== Artikujt për librat ==
Përshëndetje! Aktualisht Wikipedia shqip përmban rreth pesëmijë artikuj për libra të ndryshëm. Një pjesë e mirë e atij numri janë artikuj shumë të shkurtër që përmbajnë vetëm informacionet bazike për një libër si autorin, numrin e faqeve e vitin e botimit. Artikujt e kësaj forme shtohen relativisht shpejt pasi shumë përdorues provojnë të ndihmojnë në Wikipedia duke krijuar artikuj të rinj për librat që kanë në shtëpi dhe përgjithësisht shtimi i të dhënave në mënyrë skedike mund të jetë proces argëtues në vetvete. Në këtë situatë do të propozoja rishikimin e artikujve të kategorisë [[:Kategoria:Libra|Libra]] dhe dhënien e një përgjigjeje afatgjatë pyetjes se si duhet të jetë përqasja jonë ndaj artikujve të tillë. Për cilat libra duhet shkruar artikuj? Duhet të ketë një lloj limiti në gjatësinë e këtyre artikujve?<br style="margin-bottom:0.5em"/>Duhet kuptuar që nga një anë, interneti flet pak shqip dhe ndonjëherë ai informacioni në mënyrë skedike mund të jetë i vetmi informacion që mund të gjejë një lexues i interesuar, sidomos për libra të vjetër. Nga ana tjetër, ka pasur disa herë ide për grisjen e artikujve të tillë pasi parë në kontekstin enciklopedik mund të konsiderohen nën standardet e duhura.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Përdorues që mund të kenë interes në lidhje me temën: @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Zbulimi|Zbulimi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]]<span id="Klein_Muçi:1730457583062:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 1 nëntor 2024 11:39 (CET)</span>
=== Diskutimi ===
Kur bëhet fjala për artikujt që janë kriju n'Wikipedia Shqip për shumicën e librave këtu, ata e trajtojnë këtë shërbim si indeks (dmth. si një bibliotekë me hapa ekstra) dhe nuk e trajtojnë në mënyrë enciklopedike apo përshkruese. Për disa prej këtyre mundet me qenë mënyra e vetme me të cilën dijmë për këta libra. Në disa artikuj, formatizohet teksti pothuajse si me qenë citim akademik. Për shembull nga [[Antishqiptari - Ditari i çrregullt i muajve të nxehtë dimër 2003 - dimër 2004]], ku komplet teksti del të jetë ky:
:Antishqiptari - Ditari i çrregullt i muajve të nxehtë dimër 2003 - dimër 2004. Libër me Autor Sokol Balla. Shtëpia botuese "55", viti i botimit 2005. Faqet e librit 204.
Megjithëse, vlen të përmendet që ky tekst përkatës vjen direkt nga [https://bukinist.al/sq/publicistike-ese/1479-antishqiptari.html hyrja e librit në Bukinist.al]. Kjo përbën kopjim të palejuar të tekstit nga burime të jashtme. [[Wikipedia:Çfarë Wikipedia nuk është|Wikipedia nuk është indeks i librave]] dhe idealisht duhet pasur vetëm artikuj rreth librave që i trajtojmë në mënyrë enciklopedike, ku ka diçka unike për të thënë për atë libër ose ku ka mendime nga burime të jashtme mbi atë temë. Ashtu vendoset [[Wikipedia:Shquarësia|shquarësia]] për të gjitha artikujt në Wikipedia, nuk shoh pse me pasë përjashtime për këtë. - [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 1 nëntor 2024 21:15 (CET)
Pajtohem edhe une, nuk mund te sherbejme si biblioteke. Poashtu nuk mund t'i shkelim te drejtat autoriale te botuesve apo shkrimtareve te librave. Mund te krijohen siq thote @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], kur eshte tekst encikopedik qe trajton tema ne lidhje me librin nga figura te ndryshme, e cila lejohet si nje forme permbledhjesh e komentimeve te nje libri te caktuar ose ndikimin e tij ne kulturen e nje vendi etj etj).
//Limiti//, Libra qe jane te vjeter apo te rralle, te mirenjohur, me te hershem se viti i caktuar (p.sh viti 2000) mund t'i mbajme ne keso raste kur ka mungese informacioni dhe i sherben publikut qe te jete tekst ne dispozicion.
Nje pjese te tyre duhet te fillojme t'i fshijme sipas rendesise me te ulet. Kur t'i kemi caktuar disa parametra pas nje diskutimi te mire, mund te fillojme t'i filtrojme. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]]
Unë do të rezervohesha pak për çështjen e shkeljes së të drejtave pasi nuk jam i sigurt sa mund të përbëjë shkelje ''një'' fjali përshkruese e atillë. Përpos kësaj, artikulli në fjalë del të jetë shkruar në 2010 kështu që nuk është aspak çudi që Bukinist të jetë faqja që ka marrë prej Wikipedia-s, jo anasjelltas. Por gjithsesi jam dakord pak a shumë për çfarë thuhet. Thjesht jam në dilemë çfarë hapi duhet ndërmarrë për këto raste. Duhen synuar drejt zgjerimit apo fshirjes? E them këtë pasi, për shembull, besoj se libri Antishqiptari mbase gëzon një lloj shquarësia dhe mund të përfytyrohet që të ketë një artikull në Wikipedia. Por aktualisht është nën-standard, le të themi. Përqasja që duhet të kemi ndaj këtyre rasteve? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 nëntor 2024 09:11 (CET)
:Për zgjerim mund të kemi një minimum të gjatësisë së tekstit që duhet zbatuar, ndoshta? [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 00:47 (CET)
::[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], besoj se 1KB tekst mund të jetë një minimum i përgjithshëm i arsyeshëm për të nisur. Pra, çdo artikull duhet të ketë të paktën 1024 bite informacion për të ekzistuar si i tillë. Pyetja është çfarë përqasje të kemi me artikujt që janë nën këtë standard, sidomos ato për librat. T'i fshijmë apo të zotohemi t'i shtojmë informacion derisa të arrihet ky limit?<span id="Klein_Muçi:1730661473405:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 20:17 (CET)</span>
:::Jo të gjithë librat meritojnë vend në Wikipedia apo kanë mjaftueshëm informata për të. Propozoj '''një indeks të përkohshëm''' për ta — pra i marrim me vete titujt, autorët dhe ISBN-të — i vendosim në një faqe të përkohshme '''jashtë mainspace-it''' ku mund ta vendosim rast pas rasti çka të bëjmë me ta. Faqet e përveçme të tyre i fshijmë për shumicën. Si kriter qëndron shquarësia, sa është e lehtë për të kërkuar, a ka mbulim medial nga burimet dytësore ose tretësore? Problemi me këtë çështje është që meqenëse janë rreth 5000 artikuj, s'ki qysh i trajton krejt njëjtë apo në mënyrë të standardizume. [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 23:15 (CET)
::::Pershendetje te gjitheve! Jam dakord vende-vende me te gjithe parafolesit ne lidhje me librat. Mendoj qe duhet te perqendrohemi tek permbajtja e artikullit. Librat nuk kane nevoje shume per shquarsi, pasi libri ne vetvete eshte thjesht nje permbajtje dhe nese hidhet ne Wikipedia, ai percjell informacion te lexuesit dhe menyra si shkruhet artikulli eshte permbledhje dhe jo pjese te marra prej tij, pra jo plagjiature. Per kete ne mund te mbeshtetemi tek modelet e librave te huaj qe shkruhen ne Wikipedia-n e gjuhes angleze. Puna eshte se eshte e veshtire per njerezit te lexojne nje liber dhe ta sintetizojne ate per ta hedhur infon mbi librin sipas rregullave te shkrimit te nje artikulli. Ne dhe artikujt per librat qe jane bere ne anglisht, nuk jane te perkthyera mire ne shqipe. Ja, nje shembull per librin "[[:w:en:Chronicle in Stone|Kronike ne gur]]" e Kadarese. @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], te pergezoj per ndermarrjen e ketij diskutimi.<span id="Vyolltsa:1730723771110:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 4 nëntor 2024 13:36 (CET)</span>
:::::[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], faleminderit!<br/>@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], zhvendosja do të sillte shumë punë të cilën s'jam i sigurt në do ta merrte kush përsipër për ta përfunduar ndonjëherë. Jam dakord që duhen parë rast pas rasti. Mbase ti dhe Leutrimi mund t'i hidhni një sy listës të përgjithshme më sipër e të gjykoni cilët mund të jenë për t'u fshirë për shkak të shquarësisë? Mund t'i kalojmë për diskutim më pas te [[WP:FG|FG]]. Megjithëse diskutimi fillestar ishte për gjatësinë e përmbajtjes, mbase përqëndrimi te shquarësia fillimisht do të ishte më mirë.<span id="Klein_Muçi:1730894681507:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 13:04 (CET)</span>
::::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Ta qartesojme qka e percakton nje artikull libri per cilen liste.. Te fillojme si proces me filtrimin e tyre, dmth i ndajme ne 3 lista - per tu mbajtur - per tu diskutuar - per tu grisur. Te fillojme ta bejme listen per ata qe jane me shume per mbajtje sesa grisje. Kur te gjithe te jene ndare ne 3 listat, ne i diskutojme nje per nje deri kur te perfundoj procesi..<br/>Gjatesia e permbajtjes me duket qe duhet te diskutohet ne fund per ata artikuj qe jane zgjedhur te mbahen (duke supozuar qe p.sh kane mbetur 400 nga 5000, mund te shikojme si ti kompletojme duke caktuar kritere).<span id="Leutrim.P:1730911559850:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 17:45 (CET)</span>
:::::::[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], unë do të këmbëngulja për përqasjen e thjeshtuar të idesë tënde: Shohim listën aktuale të librave dhe caktojmë për grisje ato që mund të cilësohen problematikë e i diskutojmë rast pas rasti pastaj. Praktikisht do të kishim 2 lista (ato që janë për t'u mbajtur e ato që janë për t'u diskutuar nëse do të grisen apo jo).<br style="margin-bottom:0.5em"/>Kur të ndiheni të lirë, mund të nisni rishikimin e kategorisë [[:Kategoria:Libra|Libra]] që përmban sasinë më të madhe të tyre e pastaj të gjykojmë në varësi të si na shkon puna.<span id="Klein_Muçi:1730972055769:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 nëntor 2024 10:34 (CET)</span>
::::::::Ndonjë përditësim në lidhje me temën? (Po shkruaj më së shumti në mënyrë që të shtyhet afati i arkivimit automatik të diskutimit.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 nëntor 2024 10:42 (CET)
:::::::::Siç po shihet po anojmë momentalisht më shumë kah zgjerimi i artikujve ekzistues, meqë artikujt që vetëm patën tituj papritmas po zgjerohen me tekst origjinal, dhe po iu shtohen edhe lidhje tek hyrjet e tyre në Bibliotekën Kombëtare Shqiptare. - [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 16 nëntor 2024 10:57 (CET)
::::::::::[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], [https://quarry.wmcloud.org/query/86676 këtu] është një kërkim i artikujve me më pak se 1KB informacion. Shpresoj që ndonjëri ta shohë e të vendosë të zgjerojë artikujt në të atëherë. Përveç librave, një pjesë e tyre janë dhe lista që nuk u zgjeruan kurrë që nga krijimi i tyre.<span id="Klein_Muçi:1731781593151:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 nëntor 2024 19:26 (CET)</span>
== Sign up for the language community meeting on November 29th, 16:00 UTC ==
Hello everyone,
The next language community meeting is coming up next week, on November 29th, at 16:00 UTC (Zonestamp! For your timezone <https://zonestamp.toolforge.org/1732896000>). If you're interested in joining, you can sign up on this wiki page: <https://www.mediawiki.org/wiki/Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#29_November_2024>.
This participant-driven meeting will be organized by the Wikimedia Foundation’s Language Product Localization team and the Language Diversity Hub. There will be presentations on topics like developing language keyboards, the creation of the Moore Wikipedia, and the language support track at Wiki Indaba. We will also have members from the Wayuunaiki community joining us to share their experiences with the Incubator and as a new community within our movement. This meeting will have a Spanish interpretation.
Looking forward to seeing you at the language community meeting! Cheers, [[User:SSethi (WMF)|Srishti]] 21 nëntor 2024 20:54 (CET)
<!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 -->
== WikipediaShqip:Ndihmoni me kontrollin e artikujve në pritje ==
Më 7 dhjetor, [[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] organizojnë editatonin për kontrollimin e artikujve që qëndrojnë në pritje në Wikipedia prej një kohe shumë të gjatë. Për më shumë informacion, klikoni [[Wikipedia:Kontrollo e përditëso|këtu]]. <br/>Aktualisht, janë rreth 6000 artikuj në pritje për t’u kontrolluar dhe ky aktivitet synon t’i ulë ndjeshëm këto shifra. Fushata e redaktimit dhe kontrollimit do të zgjasë disa muaj, por kjo maratonë 4-orëshe është hapi i parë drejt uljes së artikujve!<br/>Ftojmë të gjithë kontrolluesit aktivë dhe joaktivë të na bashkohen më 7 dhjetor, ora 10:00 - 14:00, në:<ul><li>Prishtinë, tek Prishtina Hackerspace</li><li>Tiranë, tek Coolab-i</li></ul>Për ata që nuk mund të jenë të pranishëm fizikisht, do të kenë mundësinë për t’u bashkuar virtualisht në [https://meet.jit.si/WoALUG këtë dhomë]. Gjithashtu, ftojmë dhe redaktorë aktivë të marrin pjesë, pasi Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe do të ofrojnë mbështetje dhe këshilla praktike. Nëse keni pyetje, na shkruani në adresën e emailit: info@wikimediashqip.org. Faleminderit! Ju presim!<span id="Vyolltsa:1732707149089:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 27 nëntor 2024 12:32 (CET)</span>
{{dmb|1|NEUTRAL|Pas disa javësh diskutime të hollësishme, megjithëse rezultati përfundimtar i votave ishte 8 me 7 në favor të përshtatjes shqip të emrave, Wikipedia mbështetet më tepër te argumentet sesa te numrat e thjeshtë të votave. Duke marrë parasysh gjithashtu kontributet e kufizuara të disa prej përdoruesve pjesëmarrës dhe balancën e ngushtë të argumenteve pro dhe kundër, gjykoj se interpretimi më i përshtatshëm për përfundimin e këtij diskutimi është asnjanësia. Në këtë kontekst, mendoj se qasja më e mirë për të ardhmen do të ishte të lihet në dorën e redaktorëve individualë të vendosin mbi titujt, duke e trajtuar çdo rast individualisht. Kjo qasje mund të zbatohet deri sa të kristalizohen praktika më konkrete për titujt e kështu të krijohen kushte për një diskutim të mëtejshëm me një përfundim më të qartë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 janar 2025 10:34 (CET)}}
== Përdorimi i gjuhës shqipe ==
Përshëndetje! Po shfrytëzoj këto ditë të vetëdijes kombëtare për të propozuar një çështje që del vazhdimisht në lidhje me përdorimin e gjuhës shqipe në "Wikipedia". Aktualisht artikujt nuk ndjekin një standard të mirëcaktuar kur vjen puna te përdorimi i emrave të ndryshme të njerzve, vendeve, veprave artistike, etj. Ato herë shkruhen me rregullat fonetike të gjuhës origjinale e herë përshtaten me ato të shqipes sipas dëshirës së përdoruesit që po merret me atë artikull. Duke qenë se ka kaluar goxha kohë që nga hera e fundit që është bërë një diskutim të tillë, përpara se të ndërmerret ndonjë fushatë masive ndryshimesh, do të propozoja që të vendosim për ndjekjen e një standardi të vetëm në këtë drejtim. Personalisht propozoj përshtatjen në shqip në këto raste. Kjo gjë diktohet nga rregullat e drejtshkrimit tonë e nuk shoh ndonjë arsye të qenësishme pse të mos ndiqet dhe në një enciklopedi shqipe ku veprimtaria bazë është po shkrimi. Propozimi im është që të nisim me përshtatjen e emrave të njerzve dhe gradualisht të vazhdojmë më tutje sipas nevojës duke fituar përvojë gjatë procesit. Mirëpriten dhe ide të tjera.
=== Diskutim ===
Po ftoj për diskutim përdorues të ndryshëm që kanë shfaqur interes në lidhje me temën kohën e fundit, ndihuni të lirë të shtoni dhe të tjerë.
@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 nëntor 2024 12:23 (CET)
:Përshëndetje. Kjo mendoj që është një ndër çështjet më të diskutuara në Wikipedia dhe mesa di une, s'ka pasur ndonjëherë konsensus. Shumica e përdoruesve kanë qenë të mendimit që emrat e huaj të shkruhen në gjuhën origjinale. [[Wikipedia:Titujt e artikujve]] përmban edhe udhëzimet e nevojshme. Është e vërtetë qe ajo faqe është shkruar nga unë, por unë vetëm kam përmbledhur rregullat e pashkruara të diskutimeve në Kuvend. Unë personalisht mendoj që emrat duhet të shkruhen në gjuhën origjinale. Një argument që kam lexuar para disa vitesh thoshte që është e pamundur të ketë dakordësi për shqipërimin e emrave. P.sh. Donald Trump, duhet shkruar Donald Tramp, Donëlld Tramp, apo Donëlld Çramp? Unë mendoj se gjuha evoluon, por fatkeqësisht rregullat e drejtshkrimit s'kanë ndryshuar prej vitesh. Nëse do u përmbaheshim vetëm rregullave të drejtshkrimit dhe fjalorit të gjuhës shqipe, shumë artikuj, sidomos në fushën e informatikës, nuk do të mund të shkruheshin dot. Rregullat e drejtshkrimit, deri para vitit 2013, thonin që fjalët ''Zot'', ''Allah'', ''Krisht'', ''Bajram'', ''Pashkë'', ''Krishtlindje'' etj. duhet të shkruheshin me gërmë të parë të vogël, vetëm sepse kishin urdhër për të sulmuar në çdo lloj forme besimet fetare. Wikipedia nuk është institucion shtetëror, as nuk preket nga ligjet e Republikës së Shqipërise, dhe për sa kohë rregullat bazë zbatohen, rregullat e tjera, si emrat e huaj, përdorimi i thonjëzave etj. mund të ndryshohen për sa kohë ka konsensus mes përdoruesve. Duke qenë se kjo është një temë që është diskutuar disa herë dhe është e rëndësishme dhe duke marrë parasysh që shumica e emrave janë në gjuhë origjinale, do propozoja që të mos nxitohemi për t'i ndryshuar rregullat, nëse nuk ka një konsensus të gjerë mes 15-20 përdoruesve. Nëse janë vetëm 5 përdorues që kanë të njëjtin mendim, pas 2 vitesh mund të vijnë 5 të tjerë që mund të kenë mendime të tjera dhe të gjitha zhvendosjet do ikin dëm. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 00:47 (CET)
::Jam dakord në parim me çdo gjë që ke shkruar aty. Gjuha me të vërtetë duhet t'i kishte dhënë përgjigje zyrtare shumë çështjeve të reja këtyre viteve të fundit (një shembull që lidhet me këtë që po diskutojmë, si veprohet me firmat ku stilizimi është pjesë e emrit të vetë firmës, fjala bie, "iPhone"?) dhe Wikipedia nuk ka pse detyrimisht të funksionojë si institucion zyrtar i republikës së Shqipërisë. Por në sytë e mi, kjo çështje nuk vjen si nevojë për t'ju bindur ndonjë ligji më shumë se sa nevojës pragmatike të jetës së përditshme. Pasja e një standardi të përgjithshëm të njësuar do të ndihmonte këdo, pa dallime, duke përfshirë këtu dhe njerëzit që nuk dinë të lexojnë gjuhët e huaja dhe rregullat fonetike të tyre. Me popullarizimin e anglishtes, emrat që lidhen me të morën gradualisht një lejekalim të lirë (''freepass'') që të ruhen siç janë se "të gjithë e kuptojnë për çfarë bëhet fjalë". Kjo gjë nuk ndodh me emrat rus, fjala bie apo emrat arabë a kinezë, gjuhë që e konkurrojnë anglishten për numrin e folësve. Edhe në kohët kur Shqipëria kishte marrëdhënie të ngushta me republikat sovjetike dhe një pjesë e madhe e popullsisë kuptonte rusisht, nomenklatura përsëri përshtatej shqip dhe nuk merrej e mirëqënë që populli do ta kuptonte për çfarë bëhej fjalë a të dinte si ta lexonte. "Wikipedia" gjithmonë e ka pasur parim të përgjithshëm të sajin të jetë sa më e përdorshme nga kushdo (''accessible''), duke përfshirë këtu, për shembull, hapa shtesë që ne ndërmarrim për të shkruajtur tekstet përshkruese nëpër fotografi (''alt text'') që përdoren nga personat me probleme me shikimn kur lexojnë artikujt tanë. Në këtë kontekst, lënia e nomenklaturës në gjuhën origjinale paraqitet si barrë shtesë për këdo që nuk zotëron gjuhën në fjalë. Duke folur për veten, unë di mirë anglisht por nuk di aspak frëngjisht. Edhe sot e kësaj dite, nuk jam i sigurt si të lexoj emrat vijues: ''Jules Koundé'', ''Warren Zaïre-Emery'', ''Loïc Badé'', ''Olivier Giroud'', të gjithë lojëtarë me emër të kombëtares franceze në futboll. Shembuj të tillë ka nga çdo fushë, nga çdo gjuhë.
::Afërmendsh, jam dakord dhe për dëshirën për të pasur një konsensus të gjerë, prandaj shkrova që të thërrasim kë të mundemi për të dhënë mendimin për këtë temë, qoftë dhe kundër asaj që shpreha unë – nëse mendon se mund të etiketosh të tjerë, të lutem bëje – por problemi është se zakonisht komunitetet tona aktive gjithmonë rreth 5 përdorues aktivë kanë pasur pak a shumë, ku 3 më të vjetrit janë zëvendësuar me 3 të rinj një herë në disa vite. Nëse arrijmë të mbledhim 15-20 veta në diskutim do të ishte mirë por edhe nëse nuk mundemi, mund të qëndrojmë të qetë mendoj duke ditur që rregullat në "Wikipedia" gjithnjë kanë pasur natyrë fluide. Nëse një grup i ri përdoruesish nuk bie dakord me vendimin tonë këtu pas gjysmëdekade apo një dekade, mund ta ndryshojnë sërish (përparimi i teknologjisë gjithmonë vjen duke lehtësuar më shumë punë në këtë drejtim). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 10:43 (CET)
::Jam shum dakord me Olsin ne lidhje me shkrimin e tij per sa i takon emrave. Edhe wikipediat e gjuheve te tjera i kan emrat e njerzeve (jo qyteteve dhe shteteve) ne formatin origjinal dhe mendoj qe edhe ne duhet te ndjekim te njejten standart. [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 25 dhjetor 2024 07:07 (CET)
:Përshëndetje, duke iu bashkangjitur mendimit të Kleinit do doja të shtoja disa argumente përse shqipërimi i fjalëve të përveçëm është i nevojshëm. Siç u shpreh dhe më lart jam i mendimit që gjatë shkrimit të artikujve bëhet e paqartë vija ndarëse se cilat emra duhen shkruar sipas shqiptimit apo në trajtën e tyre origjinale, duke përfunduar kështu në një miks, ku të dyja gjendet së bashku. Kjo nuk është aspak koherente.
:Kam parë për shembull në emrat e futbollistëve që shfaqen ashtu siç shkruhen në gjuhën e huaj ([[Cristiano Ronaldo]], [[Lionel Messi]]). Nga ana tjetër kam vënë re një punë shumë e mirë është kryer në listën e rajoneve të Italisë, që shumë saktë emrat e tyre janë shkruar siç shqiptohen, [[Rajonet e Italisë]].
:Shkrimi i fjalëve të huaja të përveçme sipas shqiptimit shqip është e rëndësishëm për këto arsye:
:# Një shqipfolës ka tendencën ta kërkojë termin në '''motorin e kërkimit shqip''', dhe pret që rezultatet e marra të jenë po në shqip.
:# Një titull i shkruar sipas shqiptimit shqip, e identifikon menjëherë '''gjuhën e përmbajtjes''' dhe shmang ngatërresat.
:# Shfaqja e emrit të shqipëruar ofron vetvetiu '''një informacion shtesë''', i cili shpeshherë është i nevojshëm.
:# Ky rregull është i gjendshëm dhe '''në gjuhët e tjera''', të cilat përdorin gërmat latine. Për shembull mund të shikoni dhe në gjuhën azere artikullin e [[Cristiano Ronaldo]].
:# Momentalisht ekziston një '''miks artikujsh''' të cilat herë të shkruara sipas shqipërimit dhe herë në gjuhën origjinale, shiko psh. [[Mihael Shumaher]]. "O njëra o tjetra", siç i thonë.
:# Kjo do të jetë shtysë në mënyrë jo të drejtpërdrejtë për të ndrequr '''shqiptimet e gabuara''' që bëhen në gjuhën shqipe. Mendoj se Wikipedia e ka reputacionin dhe fuqinë për ta zgjidhur këtë gjë.
:Gjithë të mirat!
:-[[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 00:25 (CET)
:- Përshëndetje, unë pajtohem me atë që tha Kleini më lartë. Duhet të theksoj se të gjitha versionet e Wikipedia-s përdorin terma në gjuhën e tyre për figurat e njëjta, dhe jo terma ndërkombëtarë. Nëse dikush ka ide të reja se si mund të veprojmë më mirë në raste apo tema të caktuara, do ta pasuronte idenë tonë, dhe suksesi do të ishte edhe më i qenësishëm.
:Faleminderit për thirrjen! Unë pajtohem pjesërisht me secilin prej jush. Është goxha e vështirë të arrihet një marrëveshje që i vjen hakut secilit dhe, po qe se vendoset, nuk mendoj se do të ketë problem në të ardhmen e afërt kur redaktorë të rinj do t'i bashkohen komunitetit – për aq kohë sa nuk del një rregullore për këtë çështje nga akademitë shqiptare ose kosovare me një ide të qartë dhe me një përmbledhje emrash të vendeve ose të paktën kategori emrash – ndryshimet mund të bëhen me pak komanda. Edhe po u zgjidh çështja e emërtimeve të titujve, unë e kam hallin më shumë te lakimi i emrave gjatë përmbajtjes së teksteve në faqet Wiki. Nëse do ta shkruash ''Uashington'' (Uashingtonin) e ''Floridë'' (Floridës), si do ta shkruash ''Wyoming'' (Uajomingun)? Po të nisemi me parimin fonetik të shqipes, do të jetë e lehtë t'i lakojmë këta emra, derisa të vijë rasti të lakosh emra si ''Brigitte'' - Brizhitin, Brigitte-n, apo si do të jetë?!<span id="Berishasinan:1733219972422:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 10:59 (CET)</span>
::Çështja e lakimit është me të vërtetë me rëndësi dhe është shqetësuese se si gradualisht po i zhdukim dallimet rasore të shqipes duke i përdorur emrat përgjithmonë të ngrirë në emërore për shkak se refuzojmë t'i përvetësojmë në shqip me përshtatje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 00:24 (CET)
:[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Pershendetje Klein dhe te gjithe parafolesit. Ne fakt, une jam per shkrimin e fjaleve te huaja sipas sistemit fonetik te gjuhes shqipe. Eshte vendosur qe ne Kongresin e Manastirit qe fjalet do te shkruhen ashtu sic shqiptohen. Dhe, kjo gje vlen edhe per shkrimin e emrave te huaj te njerezve qe te shkruhen ashtu sic shqiptohen ne gjuhen nga jane huazuar.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Nuk deshiroj t'i futem detajeve te rregullave qe disa syresh permendin ne lidhje me rregullat e drejtshkrimit ne kane ndryshuar prej vitesh apo jo. <br style="margin-bottom:0.5em"/>Ajo qe di nga projekte te ndryshme, kam pare se gjuhet e tjera nga cdo gje i shkruajne sipas sistemit te vet. Ketu flas per artikuj te shkruar ne gjuhe kartveliane, gjuhet muzikore (tonal languages) si: kinezce, japonisht, apo gjuhe te tjera si armenishtja apo greqishjta, arabe, farsi, etj. etjj., qe nuk kane perdorin alfabet latin, i kane te gjitha te pershtatura ne shkrimin e gjuhes se vet. <br/>Nese do te vazhdojme me logjiken e shkrimit te emrave te huaj ashtu ne gjuhen e tyre native, atehere me thoni ju si lexohet ky emer: اسماعیل کدارے. Ose ky tjetri: 伊斯梅尔·卡达莱 <br/>Si perfundim, mendimi im eshte qe cdo gje ne Wikipedia te shkruhet shqip duke menduar qe Wikipedia ne gjuhen shqipe u perket cdo njeriu qe flet e lexon shqip pa dallim moshe. Ka shume njerez qe nuk flasin gjuhe te huaja dhe nuk dine si t'i lexojne. Faleminderit!<span id="Vyolltsa:1733397222878:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 12:13 (CET)</span>
:Përshëndetje të gjithëve,
:Pas Kongresit të Drejtshkrimit të vitit 1972 dhe publikimeve madhore që e pasuan, si Drejtshkrimi i Gjuhës Shqipe (1973) dhe Fjalori i Drejtshkrimit (1976), Shqipëria ka kaluar nëpër transformime të rëndësishme shoqërore por edhe gjuhësore. Në këto pesë dekada, është evidentuar nevoja për rishikim, përmirësim dhe përshtatje të normave ekzistuese për të përballuar sfidat e reja që i parashtrohen gjuhës.
:Ndërsa puna për botimin e Fjalorit të Gjuhës së Sotme Shqipe është drejt përfundimit, po shqyrtohet organizimi i një kongresi të ri për të diskutuar propozimet e reja që synojnë përmirësimin e disa rregullave të standardit aktual. Ndër çështjet më të rëndësishme është edhe shqipërimi i emrave të huaj, ku praktikat e përkthyesve të shquar si Fan Noli, Robert Shvarci, Jusuf Vrioni, Ardian Klosi, Edmond Tupja, Robert Elsie edhe të tjerë ofrojnë modele të vlefshme për përpunimin dhe përshtatjen e emrave në shqip.
:Në këtë kontekst, roli i platformave si Wikipedia në shqip është thelbësor për të promovuar dhe zbatuar këto norma, duke u ofruar përdoruesve një traditë të njësuar përdorimore. Të tilla qasje mbështeten edhe nga propozimet që profesorë si Rami Memushaj dhe Ali Dhrimo kanë ofruar për një drejtshkrim të përshtatshëm (Fjalor Drejtshkrimor 2011/2015), të qartë dhe të lehtë për përdoruesit. Kjo qasje synon të ruajë besnikërinë ndaj rregullave drejtshkrimore, ndërkohë që përmirëson dhe lehtëson përdorimin e shqipes standarde.
:E thënë ndryshe, thjeshtë e shkurt, në Wikipedia shqip duhet të shkruhet shqip duke edukuar kështu edhe përdoruesit. Faleminderit dhe ndjesë për vonesën e përgjigjes. [[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] ([[Përdoruesi diskutim:Etnolinguistike|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 17:11 (CET)
- Nëse nuk e bëjmë shqipërimin, ta dini se jemi duke përdorur standarde të dyfishta (për disa ka shqipërim, për disa jo). Në këtë mënyrë, ne çdoherë humbasim kohë në debate ose rrezikojmë edhe luftë zhvendosjesh duke mos pasur qartësi se si duhet të veprohet. Pra, është krijuar një 'bottleneck', që do të zgjidhej me një vendim këtu.
- Ndryshimi i një emri të caktuar që ka për qëllim 'shqipërimin', duhet të bëhet në nivelin bazik (fillestar) të shqipërimit dhe jo në nivel të thellë. Shembull: "Donald Trump - Donald Tramp" dhe jo të thellohet niveli i shqipërimit si: "Donëlld Tramp". Dhe duhet të bazohet në gjuhën e shkruar, jo në të folurën, sepse në disa raste e folura ka tendencë t’i shtjellojë emrat gabimisht, në varësi të përdoruesit nga vjen, rajonit, dialektit, etj.
- Ky rregull i shqipërimit nuk e anulon/shtyen mundësinë që të përdoret emri origjinal deri sa të shqipërohet, nëse emri i njohur për atë titull/emër/term nuk ekziston për momentin në shqip. Shembull: "Religion - Feja". "Chutchi Sea - Deti Chutchi". (Kjo fare nuk përbën problem, pasi shumica dërrmuese do të jenë të shqipëruar).
- Duhet që: emri origjinal të jetë ridrejtim te artikulli të cilit emri i shqipërohet (shembull në rastin e personave si 'Michael Jackson'. Jo në raste si 'Azov Sea' te 'Deti Azov')."
- @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], nuk besoj se ardhja e përdoruesve të rinj do të ndikojë në ndryshimin e rregullave të vjetra. Ky ndryshim bëhet për mirëqenien dhe ngritjen e cilësisë të projektit. Duhet të ecim përpara, respekt. --[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]])
:: Për t'ju përgjigjur të gjithëve nga pak. Së pari, rregulli prej vitesh ka qenë që emrat duhet të shkruhen në gjuhën origjinale. Nëse disa përdorues po i shkruajnë në gjuhën shqipe, do të thotë që po shkelin rregullat. Së dyti, nëse shkoni te artikulli [[Michael Jackson]], meqë u mor si shembull këtu, do të shikoni se shumica e gjuhëve që përdorin alfabetin latin, e shkruajnë emrin në gjuhën angleze. Së treti, emri i shqipëruar mund të shkruhet në kllapa brenda artikullit dhe motorët e kërkimit mund ta gjejnë artikullin në Wikipedia, sidomos nëse ata që kërkojnë banojnë ne Shqipëri, pasi Google nxjerr në fillim artikujt e Wikipedias shqip. Po etiketoj edhe disa përdorues që kanë pasur redaktime gjatë muajit të fundit dhe kanë marrë pjesë në diskutime në të kaluarën: <span class="template-ping">@[[:User:Aeternus|Aeternus]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Arianit|Arianit]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Flladimi|Flladimi]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Ftillimi|Ftillimi]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Liridon|Liridon]],</span> <span class="template-ping">@[[:User:Ritamaliqi|Ritamaliqi]],</span> @[[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]]. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 01:35 (CET)
Unë kam argumentuar edhe në të kaluarën, e edhe tani qëndroj prapa mendimit që emrat në Wikipedian shqipe duhet të shkruhen në formën origjinale. Kam argumentuar që në këtë mënyrë i shmangemi luftave të pafundme potenciale rreth shqiptimit të ndryshëm të emrave të njëjtë. Kam argumentuar që brenda në artikull, afër emrit origjinal mund të vendosim në kllapa shqiptimin shqip të fjalës (më të përafërt, i cili mund të ndryshojë dhe nuk është fiks). Këto rregulla duhet të vlejnë edhe për emrat në gjuhët tjera, jo vetëm ata në gjuhën angleze. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 3 dhjetor 2024 09:19 (CET)
Dakordohem me @[[:User:Aeternus|Aeternus]] & @[[:User:Olsi|Olsi]], ashtu siç u përmend më herët, kjo temë sa e sa herë është diskutuar e prap vijm në përfundim se rregullat aktuale janë më mirë se sa të shpikim rregulla të reja. Nuk e di si funksionojnë gjuhët e tjera, a kanë institucione që vendos se si do shqiptojnë emrat e gjuhëve tjera, por se neve si wikipedianë është e pamundur të shqipërojme aq shumë gjuhë që ka. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 3 dhjetor 2024 13:41 (CET)
Dëshiroj të shtoj se emrat e përveçëm të personaliteteve (gjithnjë flasim për persona të huaj) duhen shkruar në fillim të artikujve përkatës në të dy format. P.sh., Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo). Më pas përdoret vetëm forma e shqipëruar, pra konkretisht Kristiano Ronaldo. Për personalitete të së shkuarës është mirë që të shtohen në kllapa edhe viti i lidndjes dhe i vdekjes, p.sh., Albert Ajnshtajn (Albert Einstein, 1879 - 1955). Pas herës së parë në të cilën emri shkruhet në të dy format, herët e tjera emri shkruhet vetëm në formën e shqipëruar. Sa i takon emrave të përveçëm të firmave e markave të njohura, sugjeroj që të shkruhen herën e parë fillimisht si në gjuhën e origjinës dhe të sqarohet në kllapa shqipërimi më i përafërt. P.sh. Microsoft (shqipto: 'majkrësoft). Pas herës së parë të shkruhet vetëm emri si në gjuhën e origjinës, pa sqarim të mëtejshëm, pra Microsoft, Microsoft-i, Microsoft-it etj.
Çështja që duhet shtruar për diskutim e votim në lidhje me emrat e personave është nëse artikujt e tyre duhet të standardizohen që të nisin me Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo) apo Cristiano Ronaldo (Kristiano Ronaldo). Unë parapëlqej që të nisin me Kristiano Ronaldo (Cristiano Ronaldo, 1985 -), por ndoshta nisja me Cristiano Ronaldo (Kristiano Ronaldo) mund të jetë më e lehtë në rastet e emrave me shkronja jolatine. --[[Përdoruesi:F10t2|F10t2]] ([[Përdoruesi diskutim:F10t2|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 13:15 (CET)
:@[[Përdoruesi:F10t2|F10t2]], çdokush është i mirëpritur të diskutojë, por ju nuk keni faqe përdoruesi, as diskutime të mëparshme, keni shumë pak redaktime në Wikipedia dhe vini pas më shumë se 3 vitesh në Wikipedia dhe gjëja e parë që bëni është të votoni këtu. Mund ta di si ka ndodhur kjo? Pse erdhët pikërisht këtu pas më shumë se 3 vitesh pa redaktuar? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 01:06 (CET)
::@[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], kam përshtypjen që duhet të jetë ndonjë nga përdoruesit që ka parë njoftimin tim në kanalet e komunikimit të [[m:Wikimedians of Albanian Language User Group|WOALUG]]. Unë lajmëroj vazhdimisht për diskutimet e rëndësishme në Kuvend në kanalin publik të "Telegram" dhe "WhatsApp" të grupit në fjalë për të shtuar ndërveprimin e për të pasur një shtrirje sa më të gjerë të veprimeve që ndërmerren këtu. Në rastin konkret kam lajmëruar 2 herë me shpresë për të rritur sa më shumë pjesëmarrjen dhe po diskutoja për të vënë dhe një lajmërim në mediet sociale të grupit në fjalë. Megjithatë mund të gabohem se nuk e njoh personalisht përdoruesin në fjalë e mund të ketë ardhur në ndonjë mënyrë tjetër, të shprehet vetë. (Thjesht bëj lidhjen që erdhi pak pas lajmërimit tim të dytë atje.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 02:40 (CET)
:::Atëherë mua më duket si rast i [[:en:Wikipedia:Sockpuppetry#Meatpuppetry]] dhe [[:en:Wikipedia:Canvassing#Votestacking]]. Do ju lutesha të mos bëni njoftime të tilla jashtë Wikipedias pasi mund të shihet si një tentativë për të rekrutuar përdorues të ndryshëm për të votuar, që normalisht nuk do të votonin. Në të njëjtën mënyrë mund të krijoj edhe unë një grup me përdorues që kanë mendime të njëjta me mua dhe t'i njoftoj sa herë të ketë votime. Duke qenë se F10t2 erdhi këtu vetëm për këtë votim, vota e tij/saj nuk duhet të merret parasysh. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 12:43 (CET)
::::@[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], praktika e shpërndarjes së lajmërimit në kanalet e komunikimit të grupeve zyrtare të përdoruesve të Wikipedia-s shqip ka vite që realizohet nga përdorues të ndryshëm. Lajmërimi që sheh aktualisht më sipër këtij për fushatën Kontrollo e Përditëso është shpërndarë sërish në të njëjtat kanale. Çdo lajmërim për diskutim e votime në lidhje me çështje teknike që është hapur nga unë këtu është shpërndarë sërish në të njëjtat kanale. Grupi në fjalë mban komunikime periodike mujore si pjesë e agjendës së tij zyrtare në lidhje me marrëdhënien me Wikimedia-n e programet e saj dhe ka takime të vazhduara fizike për punëtori me tema të ndryshme (si fushata e fundit) dhe diskutime për çështje si këto. Është vështirë të argumentohet nga një anë se personalisht kërkon pjesëmarrje më të gjerë dhe nga ana tjetër të ankohesh për ''canvassing'' kur kjo ndodh. Unë do të isha dakord të shpërndaje lajmin me përdorues që kanë mendime ose jo të njëjta me tëndin dhe t'i ftosh në diskutime sa herë të ketë votime, nëse përdoruesit në fjalë do të vinin me argumente përveç votave numerike. Kjo lloj përqasje e dyfishtë ngjan shumë [[w:en:Wikipedia:Wikilawyering]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 13:03 (CET)
:::::Nuk shoh ndonjë problem me punëtoritë apo fushatat për përmirësimin e Wikipedias, por thirrja për votime më duket problem. Nëse pranojmë votat e përdoruesve të rinj, apo të atyre që nuk kanë ndonjë interes të redaktojnë në Wikipedia, do krijojmë një precedent jo të mire, pasi këtu mund të vijnë edhe partitë politike dhe të vendosin materiale propagandistike dhe t'i votojnë që të dalin dhe në faqen kryesore. Dhe ata kanë me qindra ose mijëra njerëz dhe mund ta bëjnë shumë lehtë këtë, por ne s'duhet ta lejojmë një gjë të tillë. F10t2, me rreth 20 redaktime, erdhi këtu pas 3 vitesh dhe u largua dhe as nuk përgjigjet më këtu. Unë vetëm thashë që të mos merret vendim nëse ka pak përdorues, por nuk thashë të njoftojmë përdorues jashtë Wikipedias të vijnë dhe të votojnë. Po vendos një shënim në votën e F10t2 që ta kenë parasysh edhe administratorët dhe përdoruesit e tjerë. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 14:27 (CET)
@[[:User:Liridon|Liridon]], replike ndaj asaj qe ke shkruar tek votimi: Votimi behet per apo kunder shqiperimit te titujve te artikujve. Pastaj nese vendoset per, dikutohen kushtet, ne qfare rrethana se si te veprojme, nese kunder atehere mbesin te vlefshme rregullat ekzistuese. --[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]])
:@[[User:Liridon|Liridon]], gradualisht nënkupton një përqasje rast pas rasti pasi moria e emrave të përveçëm është shumë e madhe për të nxjerrë një zgjidhje të vetme për çdo emër që ekziston në çdo gjuhë. Në vija të përgjithshme është thënë pak a shumë më sipër tashmë se si do të ngjajë ky proces nga përdorues të ndryshëm me shembuj konkretë si: Albert Ajnshtajn, Mark Tuejn, Majkëll Xhekson, Kristiano Ronaldo, Donald Tramp, etj... Ekzistojnë dhe rregulla drejtshkrimore për përshtatjen e fjalëve të ndryshme nga gjuhë të huaja në shqip (dhe madje një koment përfshin goxha modele gjuhësore ku mund të mbështetemi për këtë proces në rast mëdyshjeje). Para disa vitesh u diskutua dhe u vendos për të ruajtur origjinalitetin dhe unë megjithëse isha kundër rashë dakord me vendimin e marrë. Besoj se diskutimi aktual përfshin më shumë përdorues se ai i pari, është më i gjerë në argumente nga të dy palët si dhe kemi arritur të lajmërojmë më shumë njerëz (unë po vazhdoj të përpiqem të lajmëroj më shumë). Nëse pas disa kohësh do të ketë sërish një sasi të konsiderueshme përdoruesish kundër zgjedhjes së këtij diskutimi ciladoqoftë ajo mund të rihapet sërish. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 dhjetor 2024 02:53 (CET)
Doja të shtoja edhe diçka tjetër. Si duhet ta quajmë trajnerin Giovanni De Biasi? Xhovani De Biazi? Në pasaportën e tij shqiptare shkruhet Giovanni De Biasi [https://telegrafi.com/wp-content/uploads/2017/06/biasi-2.jpg]. A nuk po i ndryshojmë emrin një shqiptari? Si do të ndiheshit ju nëse shkoni në një shtet tjetër dhe ju ndërrojnë emrin? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 15:44 (CET)
:Këtu bëhet fjalë për '''shqipërim''' të emrave, jo ndryshim të tyre. Për De Biazin, do pyesim 5 italianë dhe do e shkruajmë siç e dëgjojmë. Personalisht nuk e kam problem, kur një francez më thërret Dryvari. Gjithë të mirat! -[[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 21:59 (CET)
::Puna është që De Biasi është edhe shqiptar tani dhe nëse e shkruajmë De Biazi po i ndryshojmë emrin. Republika e Shqipërise e njeh si De Biasi. Tani edhe në Shqipëri ka emra të huaj. Para pak kohësh degjova që një shqiptar e kishte emrin Andrew. Tani nëse ky bëhet i famshëm dhe meriton të ketë artikull në Wikipedia, duhet t'ia ndryshojmë emrin dhe t'ia bëjmë Endrju? [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 dhjetor 2024 22:14 (CET)
Mendoj që ky diskutim ka pasur goxha kohë të zhvillohet por që të jemi të sigurt, le t'i japim dhe ~2 javë. Pretendoj ta mbyllim rreth datës '''15 janar''' në rast mungese zhvillimesh të reja. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 janar 2025 12:28 (CET)
=== Votimi ===
Tani që duket se shumica e argumenteve janë dhënë nga të dyja këndvështrimet, besoj se një votim do të ndihmonte për të kuptuar më thjeshtë situatën. Po etiketoj për të votuar përdoruesit që kanë diskutuar me shpresë se mund të vijnë dhe të tjerë më pas: @[[:User:Olsi|Olsi]], @[[:User:Druvari|Druvari]], @[[:User:Berishasinan|Berishasinan]], @[[:User:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[:User:Aeternus|Aeternus]], @[[:User:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Velocitasgroningen1934|Velocitasgroningen1934]], @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]]
'''Emrat e përveçëm duhet të përshtaten në shqip gradualisht.'''
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 dhjetor 2024 13:26 (CET)
* {{PËR}} - Shkak është standardizimi i laramanisë që po ndodh. Është një tmerr i vërtetë; nëse një shqiptar i zakonshëm hyn dhe lexon diçka, përfundimisht do ta ketë të vështirë të gjejë atë që kërkon. Besoj se duhet ose ta kthejmë në shqip, ose ta laramanojmë më tej duke përfshirë edhe formate gjuhësore si cirilike, arabe, kineze etj., për ata që i flasin këto gjuhë. Në këtë mënyrë, ta shndërrojmë Wikishqip në një platformë përfaqësimi ndërkombëtar dhe jo vetëm të gjuhës shqipe. Gjithashtu, termat latine si status-quo ose vice versa (anasjelltas) mund të mbahen ashtu si janë. Nuk ka dyshim se disa terma do të qëndrojnë të pandryshuar (ka përjashtime), por votimi po bëhet për shqiptimin dhe shqipërimin gjithëpërfshirës. Ky është një veprim që e modernizon dhe i jep një ngjyrë të normales Wikipedias sonë. Shpresoj që edhe të tjerët të shohin vlerë në këtë ndryshim, i cili sjell dritë për ne që çdo ditë përballemi me dilema në emërimin e artikujve të rinj, për shkak të laramanisë. — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]])
* {{KUNDËR}} --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 4 dhjetor 2024 20:53 (CET)
* {{KUNDËR}} — [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 00:26 (CET)
* {{PËR}} — [[Përdoruesi:Druvari|Druvari]] ([[Përdoruesi diskutim:Druvari|diskutimet]])
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 5 dhjetor 2024 12:24 (CET)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Etnolinguistike|Etnolinguistike]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 17:17 (CET)
* {{PËR}} -- [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 6 dhjetor 2024 19:45 (CET)
* {{PËR}} -- [[Përdoruesi:F10t2|F10t2]] ([[Përdoruesi diskutim:F10t2|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 12:58 (CET)
::{{Koment|Shënim:}} F10t2 ka shumë pak redaktime dhe është rikthyer pas 3 vitesh vetëm për të votuar këtu.
* {{KUNDËR}} - Emrat e përveçëm duhet të përshtaten në shqip gradualisht? Si do përshtaten? A ka një udhëzues me pika të detajuara? Nuk mund të hidhen në votim ndryshime rrënjësore me një rregull që ska as një paragraf përshkrues, do duhej të ishte një draft me pikat se në cilat raste si do transformohen në shqip.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 7 dhjetor 2024 13:07 (CET)
* {{KUNDËR}}'''... SHUMË MADJE''' Jam për ruajtjen e emrit origjinal dhe të shoqërohet me shqiptimin në kllapa. --[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 10 dhjetor 2024 20:59 (CET)
* {{KUNDËR}} - sipas cilit udhëzues? [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|më fol!]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|më vëzhgo!]]</small> 12 dhjetor 2024 15:53 (CET)
* {{KUNDËR}} - Jam kundër vendosjes së një rregulli të tillë, kjo nuk do të thotë se nuk jam për përshtatjen sipas shkrimit shqip të emrave të shkrimeve të ndryshme nga ai latin, por për sa i përket emrave në shkrime latine duhet të ruhet edhe identiteti grafik i emrit, pasi një emër mund të ketë versione të tjera në të shkrimit latin, zakonisht nga gjuha në gjuhë. Koncepti i shqipërimit është i ndryshëm nga ai i shkrimit sipas shqiptimit në shqip. Jam absolutisht kundër shqipërimit, por edhe shkrimi sipas shqiptimit duhet të kufizohet vetëm te shkrimet e tjera nga ai latin. Jam kundër që të shkruhen sipas shqipes emrat e personave në një gjuhë me shkrim latin, por nuk është se la, kundërshtim që emrat e vendeve bi fjala të shkruhen sipas shqipes, pasi p.sh.: emri Cristian, Christian, Kristian nga gjuhë të ndryshme me shkrim latin do ta humbasin dallimin dhe bëhen njëllojë të gjithë. Më duket absurde!!!. – [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 13 dhjetor 2024 23:11 (CET)
*{{PËR}} Jam pro shqipërimit të emrave në gjuhën shqipe, duke u mbështetur në argumentat e përmëndur më lartë, mendoj se shqipërimi i emrave të personazheve të ndryshëm do të lehtësonte leximin e artikujve nga një masë më e gjerë lexuesis në shqip. Duke u bazuar dhe në rregullin e vendosur në Kongresin e Manastirit për shkrimin e gjuhës shqipe, një tingull një shkronjë ne duhet ti përmbahemi në tërësit rregullit të të shkruarit shqip dhe jo të bëjmë përjashtime ose anashkalime në bazë të mendimeve personale ose qasjeve personale me emrat ose me gjuhët nga na vinë këto emra. - [[Përdoruesi:Ajdi Kokoshi|Ajdi Kokoshi]] 23 dhjetor 2024
::{{Koment|Shënim:}} [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/Ajdi_Kokoshi Përdoruesi Ajdi Kokoshi] ka shumë pak [https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Ajdi_Kokoshi redaktime] <s>për të votuar</s>, mirëpo komenti i tij mund të merret parasysh si pjesë e diskutimit. --'''[[User:Aeternus|Λeternus]]''' 24 dhjetor 2024 10:27 (CET)
* {{KUNDËR}} --'''[[User:Sadsadas|Sadsadas]]''' 25 dhjetor 2024 07:11 (CET)
{{dmb|2}}
== Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.
I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]].
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].
Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.
-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 24 janar 2025 02:11 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=27746256 -->
== Feminism and Folklore 2025 starts soon ==
<div style="border:8px maroon ridge;padding:6px;>
[[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<center>''{{int:please-translate}}''</center>
Dear Wiki Community,
You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]].
This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']
Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
We look forward to your immense coordination.
Thank you and Best wishes,
'''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]'''
::::Stay connected [[File:B&W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]] [[File:B&W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]
</div></div>
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 29 janar 2025 03:36 (CET)
== Wiki Loves Folklore is back! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{{int:please-translate}}
[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]
Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.
You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest.
You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.
Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance.
'''Kind regards,'''
'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 29 janar 2025 03:36 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Tiven2240@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&oldid=26503019 -->
== Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.
This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review.
Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.
-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 3 shkurt 2025 01:49 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28198931 -->
== Kuvendi në Commons ==
Përshëndetje! Kam krijuar [[commons:Commons:Kuvendi|Kuvendin për Wikimedia Commons]]. Nëse dëshironi të ndihmoni përdoruesit që duan të ngarkojnë materiale në Commons dhe që kanë pyetje, mund ta shtoni atë faqe në listën tuaj mbikëqyrëse që të njoftoheni kur ka ndonjë diskutim të ri. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 08:00 (CET)
:Është praktikë e zakonshme kjo në Commons? Pra, ka Kuvende të tjera të lokalizuara në gjuhë të veçanta? Pyes për t'u informuar se nisma është e mirë gjithsesi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 14:56 (CET)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], po. Shiko [[commons:Template:Lang-VP]]. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 20:39 (CET)
:::Oh, dakord. Shumë mirë atëherë! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 00:30 (CET)
== Zgjedhjet parlamentare në Kosovë ==
Përshëndetje, si wikipedian i Kosovës, dua të bëj apel për ndihmë të shtuar në artikullin e [[Zgjedhjet parlamentare në Kosovë, 2025|Zgjedhjeve Parlamentare]] në Kosovë, meqë është ngjarje aktuale dhe zgjedhjet po ndodhin nesër dhe vetëm sot sefte e krijova faqen <small>(pse nuk ekzistoi deri tash?? nuk e di)</small>
Momentalisht [[:en:2025 Kosovan parliamentary election|faqja e temës në anglisht]] është më e detajuar sesa të gjitha të tjerat, të cilën mund të përdorni si pikë reference. Ju falenderoj paraprakisht! - [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 8 shkurt 2025 21:34 (CET)
:@[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], termi i duhur është "Zgjedhjet kuvendore", i kreva disa zhvendosje, kategoritë i kisha përgatitur kohë më parë, tani janë të sinkronizuara të gjitha. E paske pasur fjalën për "[[Zgjedhjet kuvendore në Kosovë, 2025]]", jo për "[[Zgjedhjet kuvendore në Kosovë]]". Në tërësi i kam listuar si: Zgjedhje komunale (lokale), Zgjedhje kuvendore (parlamentare ose kombëtare-nacionale), Zgjedhje presidenciale. <small>Nuk ka ekzistuar siç nuk ekzistojnë shumë terma shkencorë apo bazikë në letërsi apo çështje të tjera, pasi përdoruesit shpesh shkruajnë më shumë tema të preferuara, kjo besoj është e vetëkuptueshme.</small> Do mundohem të shtoj diçka te artikulli kur të kem kohë. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 02:41 (CET)
::Termi i duhur? Nuk dalin rezultate në media dhe burime zyrtare për "zgjedhje kuvendore" askund; fraza që përdorin ligjet është "Zgjedhjet për Kuvend" ([https://gzk.rks-gov.net/ActDocumentDetail.aspx?ActID=61266 Rregullorja e Kuvendit të Kosovës]) ose nga KQZ ”Zgjedhjet për Kuvendin e Kosovës" ([https://kqz-ks.org/pyetjet-me-te-shpeshta/ Pyetjet më të Shpeshta, KQZ]). Mediat përdorin gjithandej "Zgjedhjet <em>parlamentare</em>", nga [https://ata.gov.al/2025/02/09/mbahen-sot-zgjedhjet-parlamentare-ne-kosove/?amp=1 Agjencia Telegrafike] te [https://www.dw.com/sq/zgjedhjet-n%C3%AB-kosov%C3%AB-be-k%C3%ABrkon-ruajtjen-e-standardeve-demokratike/a-71545944 Deutsche Welle] te [https://kallxo.com/lajm/zgjedhjet-2025-kqz-ja-jep-sqarime-per-menyren-e-votimit/ Kallxo.com].
::Ndoshta është ma "shqip" se "parlamentare" por s'reflekton mënyrën se qysh i referohen në jetën e përditshme, në media dhe në ligj. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 9 shkurt 2025 08:20 (CET)
:@[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Për zgjedhjet parlamentare apo zgjedhjet kuvendore kam pasur një diskutim me Kleinin në një faqe diskutimi të një artikulli kohë më parë, por kam vështirësi ta gjej dhe t’i referohem. Kleini pati thënë që mund të fillojmë ta përdorim termin, dhe unë pata vazhduar me plotësimin e kategorive që mungonin në lidhje me zgjedhjet, korrigjimin e gabimeve që gjenden gjatë procesit dhe, pasi i kisha plotësuar të gjitha, i zhvendosa në zgjedhje komunale, kuvendore, presidenciale.
Më pas kisha disa dilema, sepse disa vende kanë sisteme të ndryshme ose të përziera dhe përdorin terma të ndryshëm për t’iu referuar të njëjtit proces zgjedhor. Po ashtu, ka zgjedhje lokale (komunale), por nëse thua “lokale”, atëherë rrjedhimisht duhet të përdorësh edhe “nacionale-parlamentare-presidenciale”. Nëse thua “komunale”, atëherë logjikisht duhet të përdorësh “kombëtare-kuvendore-presidenciale”. Nuk mund të përdorësh “Lokale-Kombëtare-Parlamentare” ose “Komunale-Nacionale-Presidenciale”, sepse del gabim gjuhësisht. Problemi nuk qëndron vetëm në këto raste, pasi mund të krijohet një precedent që çon në përdorimin e një termi të caktuar (edhe kur është i pasaktë) në artikuj të tjerë, duke sjellë kështu gabime drejtshkrimore.
Një shembull tjetër është fjala Commune, e cila në RKS është përkthyer në Komuna / Municipality. Kjo krijon një problem, sepse nëse fjala Commune do të përdorej në një dokument ndërkombëtar, si do ta përkthenim atë në shqip kur është term i zënë? Ky është një shembull që tregon se termat duhet të jenë të qartë dhe të standardizuar, veçanërisht kur përdoren në kontekste ndërkombëtare.
E di që mediat i kemi si referencë në Wikipedia (si burime të dhënash), por besoj se ato lënë shumë për të dëshiruar, si në nivelin e verifikimit të informacionit para publikimit, ashtu edhe në nivelin profesional. Dihet publikisht se si i sheh bota mediat tona, të cilat shpesh janë të ndikuara nga axhenda të ndryshme. Për më tepër, ato kanë gabime drejtshkrimore ose ndodh që një lajm i gabuar ripublikohet nga zinxhiri mediatik. Një tjetër argument është se mediat tona nuk janë gjithmonë në përputhje të plotë me kodet e standardeve dhe etikës, qoftë vendore apo ndërkombëtare.
Pa dashur ta kthej këtë në një debat mbi mediat, besoj se e bëra të qartë pikëpamjen time. Wikipedia si enciklopedi funksionon si një bazë të dhënash (databazë) dhe duhet të ruajë një nivel standardi. Nëse dy terma njihen ndryshe në Shqipëri dhe RKS, duhet të vendosim cilin nga ta të përdorim në mënyrë më të përshtatshme dhe jo të ndjekim automatikisht çdo variant të mundshëm nga mediat.
Thjesht dua që edhe të tjerët me shumë përvojë në wiki ta shohin “Pikturën më të madhe” në këto raste. Nganjëherë hasë në kundërshtime sepse nuk kuptohet qasja ime. Wikipedia duhet parë si një projekt global (on a global scale), ku shkruajmë për gjithë botën, jo vetëm për Kosovën apo Shqipërinë.
Një shembull në këtë rast do ishte termi “Policia kombëtare”. Nëse në Wikipedia anglisht dikush krijon një artikull me këtë titull, ai do t’i referohet policisë amerikane ose angleze të vendit të tij dhe jo policisë sonë. Po ta përkthejmë ne, pa e ndryshuar përmbajtjen, do jetë titulli policia kombëtare, dhe përmbajtja do flasë për policinë amerikane, kjo do ishte gabim sepse lexuesi pret që po lexon në wiki shqip për organizatë shqiptare. Ne nuk mund të bëjmë të njëjtën gjë. Pse? Sepse “zgjedhjet kombëtare” në kontekstin tonë mund të nënkuptojnë të gjithë kombin shqiptar, jo vetëm një shtet. Prandaj, termat “Zgjedhje të përgjithshme” ose “Zgjedhje kuvendore” janë më të përshtatshëm për të shmangur keqkuptimet. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:30 (CET)
:::{{KOMENT}} Për sa i përket temës në përgjithësi për terminologjinë e përdorur në medie... Duhet kuptuar që një pjesë e mirë e medieve shqip, për shumë koncepte, thjesht kopjojnë fije e për pe përmbajtjen e Wikipedia-s shqip. Në këtë mënyrë, Wikipedia shqip vendos standarde padashje të cilave u bëhet jehonë më pas në medie. Ndonjëherë këto medie përdoren sërish në Wikipedia më pas si burime e fillojmë një ''feedback loop''. Efekti në fjalë është ekzgjeruar akoma më shumë me veglat si ChatGPT që kanë filluar të ushqehen me vetë përmbajtjen e gjeneruar po nga ata vetë (që më pas rrjedh dhe këtej, siç ke vënë re vetë). ''Feedback loops'' e degjenerojnë cilësinë e transmetimit dhe i shkatërrojnë sistemet ku ndodhin nëse nuk ndërpriten. Mbase kjo që thashë nuk vlen aq shumë për rastin në fjalë se nuk besoj që mediet të kenë ardhur në Wikipedia për të shkruar artikuj për zgjedhjet por e kisha në përgjithësi meqë së fundmi ka filluar të ceket gjithnjë e më shumë çështja e terminologjisë që duhet përdorur në projekt. Prandaj nuk jam shumë i hapur ndaj përdorimit të "termit më të njohur gjerësisht" (ideologji që përdoret te EnWiki, që funksionon me anglishten – gjuhë me miliona herë më shumë folës se sa shqipja). Unë punoj shpeshherë me artikuj në lidhje me turizmin dhe artikujt e kronikat që gjenden vërdallë janë shumicën e rasteve thjesht lexime të artikujve përkatës të Wikipedia-s shqip. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:34 (CET)
::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], shumë e vërtetë.<span id="Leutrim.P:1739254953622:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 07:22 (CET)</span>
== Artikujt e përkryer dhe të mirë: Standardi ==
Aktualisht, Wikipedia shqip ka 39 artikuj të përkryer dhe 27 artikuj të mirë. Një shikim i shpejtë mes asaj liste ama dëshmon një mungesë uniformiteti. A mundet ndokush me përvojë në shkrimin e artikujve të angazhohet për standardizimin e artikujve të zgjedhur si të mirë e të përkryer? Normalisht, artikujt e mirë duhet të kenë të paktën një mbulim të kënaqshëm të temës, të lehtë për t'u kuptuar nga kushdo dhe mungesë gabimesh teknike apo ortografike ndërsa ato të përkryer duhet të kenë mbulim të plotë të temës në një gjuhë të thjeshtë duke u siguruar dhe të kenë një punim të mirë nga ana vizuale; Këto të fundit, nga vetë emri, supozohet të mos kenë nevojë për ndërhyrje të asnjë lloji më përveç ndonjë përditësimi që mund të vijë me kohën. Jo të gjithë artikujt tonë të mirë e të përkryer gëzojnë këto standarde (disa madje kanë gabime të dukshme që s'i kanë as artikujt e zakonshëm). Duke qenë se këto artikuj konsiderohen si ekspozita e Wikipedia-s shqip, të vendosura dhe në faqen kryesore, a mundet ndokush të marrë përsipër rregullimin e tyre dhe përafrimin me standardet e kërkuara (duke parë dhe artikujt homologë në anglisht a ndonjë gjuhë tjetër)?
* [[WP:AP]]
* [[WP:AM]]
- [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 janar 2025 11:44 (CET)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], @[[Përdoruesi:Zbulimi|Zbulimi]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]]
:Po etiketoj disa përdorues që janë marrë shpesh me shkrimin e artikujve. Ndihuni të lirë të shtoni të tjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 janar 2025 12:41 (CET)
::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Qendrimi15|Qendrimi15]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]].<span id="Leutrim.P:1738154761335:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 29 janar 2025 13:46 (CET)</span>
:::Po shoh problemet. Fillova me artikullin për ''[[Final Fantasy VIII]]'' mes Artikujve të Mirë meqë është i pari dhe më i fokusuar në pop kulturë për shqyrtimin tim. Ka pësuar prej moti nga problemet e referimit, adaptimit të terminologjisë së videolojërave, dhe vjetrimit (po flasim për një video lojë 26-vjeçe por besoj që po më kupton). Në krahasim me homologun anglisht, detajet rreth zhvillimit të lojës janë të varfëra, pra aty do të vazhdoj punën për ta përmirësuar. Diskutimin e hapa tek [[Diskutim:Final Fantasy VIII|faqja e vet]]. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|më fol!]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|më vëzhgo!]]</small> 30 janar 2025 02:25 (CET)
::::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për angazhimin! Siç mund ta shohësh, shumë nga artikujt në ato lista vuajnë nga probleme të ngjashme—disa kanë mangësi teknike, disa përmbajnë informacion të papërditësuar ose të munguar, ndërsa të tjerë janë jashtëzakonisht të gjatë dhe mund të kenë nevojë për ndarje në artikuj më të përmbledhur. Këto çështje janë problematike, edhe për faktin që artikuj të tillë shpesh përdoren si modele për krijimin e artikujve të rinj. Shpresoj që edhe përdorues të tjerë të bashkohen në përpjekjet për të ngritur standardet e këtyre artikujve në nivelin që meritojnë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 03:36 (CET)
:::::Pati më zhvillim në këtë drejtim, @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]? (Asnjë problem nëse nuk ka pasur sepse ke qenë i angazhuar në shumë punë on-wiki këto kohë.) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 00:32 (CET)
::::::Nuk pata shumë kohë. Isha në zgjedhje tërë ditën sot, mirëpo provova të bëj gati një infrastrukturë të improvizuar që të mund të trajtojmë artikujt për shqyrtim! Shih tek [[WP:Artikuj të përkryer/Rivlerësimi]] dhe [[WP:Artikuj të mirë/Rivlerësimi]]. Kritikat janë të mirëseardhura! [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 01:45 (CET)
:::::::Në fakt kur e nisa këtë diskutim po mendoja të ishte një gjë që do të bëhej vetëm njëherë dhe kjo nga frika se po të krijonim një sistem të tillë nuk do të kishte njerëz për ta mbajtur në punë më vonë. Por meqë tashmë e ke krijuar, mbase është shenjë që duhet vënë në jetë. A mundesh teknikisht të krijosh një sistem të ngjashëm me mënyrën si funsionojnë aktualisht kandidaturat kudo (me krijim faqesh të mëvetësishme dhe përfshirjen e tyre me ''transclusion'' në faqen kryesore)? Do të ishte mirë të kishim të njëjtin standard kudo pasi në të ardhmen flitet për të pasur një robot që do të merret automatikisht me pjesën e ''transclusion''. Nëse nuk mundesh, mund të merrem unë me të.
:::::::Gjithashtu më pëlqen shumë kreu që ke krijuar për artikuj të tillë. Je ende duke punuar me të apo mund të përfshihet te strukturat kryesore? Mund të ul përkohësisht nivelet e mbrojtjes te hyrjet e atyre dy faqeve që të mund të bësh ndryshimet e nevojshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 10:31 (CET)
::::::::për artikujt e përkryer e krijova një krye që mund ta vendosim tek faqet përkatëse: gjendet nën [[WP:Artikuj të përkryer/Kreu]], për artikujt e mirë akoma po e ndërtoj një seksion për kriteret që duhet t'i plotësojë, por nëse mund të shtohet përmes [[WP:Artikuj të mirë/Kreu]] do të ishte mirë.
Për sa i përket kandidaturës, me dijeninë time, në wiki tjera kjo gjë bëhet me skripta dhe stampa ''preload''. Mund të bëjmë diçka të ngjajshme, mirëpo mund të marr pak kohë derisa ta tjetërsoj sistemin për shqip [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 14:56 (CET)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], mbrojtja e faqeve WP:AP dhe WP:AM u ul për 1 javë. Mund të veprosh me to gjatë kësaj kohe.
:Në lidhje me kandidaturat, sistemin për të cilin flet, e kemi tashmë të aplikuar në të gjitha kandidaturat. Forum i Grisjes, Ofiçina, Administrata dhe madje dhe vete faqet për artikujt e mirë dhe të përkryer përdorin atë logjikë. Shiko nëse mund ta ndjekësh të njëjtin standard. Nëse të duket tepër kompleks, më thuaj mua se merrem unë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 15:08 (CET)
:Me falni per vonesen, por kisha nje pengese me nje diskutim! Mendoje se ne radhe te pare duhet propozuar qe te shmanget konflikti i interesit me personin qe ploteson nje artikull. Persnoni qe eshte plotesues me te pakten 30% te plotesimit te artikullit nuk mund ta propozoje dhe aq me pak ta votoje vete punen e tije. Nga artikujt qe kam plotesuar njeri ka konsiderohet si artikull i mire ndersa nje tjeter eshte kandituar. As i kam kandiduar as votuar vete, e kam pasur qendrim etik. Per ata qe mund te jene cuditur se pse nuk po e votoje artikullin qe e kam plotesuar vete. Te tjeret jane te lire ta vleresojne, por nuk me tingellon mire qe te beje fushate qe pse te tjeret duhet ta votojne si artikull te mire apo sic kane lene te kuptohet se ne te ardhmen do ta kandidojne edhe per te perkryer. Jane disa skrupuj te mi etike qe nuk mund ti shkel. Por per te tjeret propozoje vetem qe votimi dhe ne mendimin tim edhe propozimi nga vete autoret e redaktimeve te shmanget. Sigurisht mund vleresohet se sa duhet te kete plotesuar te quhet autor. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 18:53 (CET)
::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], vendosja për votim nuk konsiderohet aspak konflikt interesi, thjesht sjellje para vëmendjes së komunitetit. Po njëlloj një person mund të shpallë vetë kandidaturën për administrator apo funksione të tjera dhe sërish do të ishte plotësisht brenda rregullave aktuale.
::Tangent me këtë, të lutem të lësh insuinimet për situatën e mbyllur në çfarëdolloj forme. Ndalova bllokimin me idenë për të pasur fresh start pas propozimit të @[[Përdoruesi:Olsi|Olsit]]. Në të kundërt do të rikthehemi të gjithë në pikën zero. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:06 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Dalloji me vemendje ato qe kam thene, ceshtjen e kandidimit se kam konsideruar ne terma absolute, por votimin, pikerisht sic eshte per administratoret. Nenkuptova nje standard etik timin qe nuk do ta beja kurre.</br><br/>Nuk ka asnje insinuate nga une, je vete qe po bene insuinata, kur me duhet te shpjegoje edhe vonesen per ata qe mund ta shikojne daten se kur jam ftuar ne diskutim dhe kur pergjigjem. Nderkohe nuk kam folur as per kandidimin e nje artikulli te plotesuar nga une si te mire. Nuk fola te faqja e kandidimit, se sic shpjegova, nuk kam ndermend te beje as ndonje lloje fushate per te.<span id="Flladimi:1739212005706:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:26 (CET)</span>
::Mendoj se nuk është konflikt interesi, bile konsiderohet gjë e mirë nëse personi apo personat që përmirësojnë artikullin ia sjellin komunitetit për vlerësim të tij. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 shkurt 2025 19:23 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], i ndryshova butonat që të funksionojnë me modelin e krijimit të nënfaqeve të mëvetësishme, modeli që kemi aktualisht në të gjitha kandidaturat pak a shumë. Shiko nëse shablloni që ofrohet është në rregull apo mund të ketë disa ndryshime të tjera. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 10:52 (CET)
::::Shablloni punon siç duhet! falemnderit shumë!
::::ia dhashë edhe një ndryshim të vogël që titulli me qenë në nivel h3 e jo h2 që mos të përleshet me seksionet [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 20:44 (CET)
E vleresoje punen per plotesimin e kritereve dhe dizajnit te faqes se artikujve te mire dhe te perkryer, por pa pasur vendosur disa standarde dhe kritere per kandidimin dhe votimin me duket se do jete thjeshte nje kend i shkruar bukur qe sdo kete asnje rendesi per vleresimin e artikujve te mire dhe te perkryer. Menyra e votimit dhe kandidimit jane ''gangrena'' ku jane shperfillur dhe do te shperfillen cdo lloj kriteri qe do te vendoset per artikujt. Kandidimi dhe votimi behen sikur ndodhen ne rrjetet shoqerore te miqve dhe ndjekesve. Sic ka ndodhur jane votuar pa marre parasysh ndonje merite reale te artikullit.
Per te mos bere vetem kritika, do te propozoja qe te reformohet menyra e kandidimit dhe votimit. Personi qe kandidon nje artikull (mendimi im eshte qe mos te jete vete autori, por s'jam kategorik) te marre persiper qe jo thjeshte te beje nje vleresim te shkurter te artikullit, por ta ballafaqoje me te gjitha kriteret qe jane vendosur apo do te vendosen. Dhe artikulli te mos shkoje drejtperdrejte ne votim por per disa kohe te lihet mundesia e diskutimit, informimit apo verejtjeve paraprake te ato qe do te shtjelloje personi qe do ta kandidoje. Pas njefare kohe, kur te ezaurohet diskutimi i kritereve te cohet per ne votim, qe te mos votohet pa e ballafaquar para te gjitheve mendimin e propozuesit. Dhe do te isha i mendimit qe autoret te mos kishin te drejte votimi. Pervec kesaj, te kufizohej e drejta e votimit per perdoruesit fillestar, me nje numer te vogel redaktimesh qe mund te mos kene mesuar se si plotesohen artikujt. Keto, edhe pse s'ane garanci absolute per nje vleresim te artikujve te mire dhe te perkryer, do ta permiresonin dukshem cilesine si te kandidimeve ashtu dhe te votimeve. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 15:52 (CET)
:Absolutisht. Nuk mundemi me iu përfillë standardeve kur nuk e dijmë se cilat janë. Për artikujt e mirë dhe të përkryer, thuhet kështu momentalisht:
:<blockquote>{{xt|Këto artikuj kanë një shtjellim shterrues të temës me paanësi, pa u zgjatur më shumë seç duhet e pa u bërë monotonë, burime të formatuara mirë për të mbështetur çdo informacion që përfshihet në to dhe një formatim të drejtë të tekstit e detajeve teknike si kategoritë, lidhjet e materialet multimediale.}} </blockquote>
:Prej kësaj mund të nxjerrim disa pika kryesore që mund t'i vulosim si kritere, dhe për më tepër si vijim i [[Wikipedia:Pesë shtyllat|shtyllave të Wikipedias në përgjithësi]]:
:* artikulli duhet të jetë mbulim i përqendruar i temës, dhe të shpjegojë aspektet më të rëndësishme me peshë të duhur ("{{xt|shterrues}}")
:* artikulli duhet të jetë i paanshëm, i lirë prej konflikteve të interesit, ndërlidhjes personale me subjektin, apo përfitimit personal nga tema ("{{xt|me paanësi}}")
:* artikulli duhet të jetë interesant për të lexuar, dhe të mos zgjasë më shumë se ç'duhet ("{{xt|pa u bërë monotonë}}", gjatësia ndikon edhe në gjëra teknike)
:* artikulli duhet të jetë i besueshëm, dhe burimet të qasshme e të kuptueshme ("{{xt|burime të formatuara mirë për të mbështetur çdo informacion}}")
:* artikulli duhet t'i ketë detajet teknike nga prapaskena të rregulluara mirë, dhe duhet shkruar me gramatikë korrekte ("{{xt|një formatim të drejtë të tekstit e detajeve teknike}}")
:Tash për nga sipërfaqja duket se kriteret për artikull të mirë dhe artikull të përkryer janë të njëjta; por dallimi kyç do të ishte mbulimi i temës, hollësia e burimeve, dhe zbatimi i prozës së mirë. Personalisht ia kisha shtuar si pikë artikujve të përkryer që '''duhet të kenë sa më pak lidhje të kuqe'''. Sa më mirë që lidhet me artikujt e tjerë, aq më mirë, dhe lejon shfletim në rrjetën që me kujdes po e ndërtojmë këtu.
:Për kriteret e artikujve të përkryer, unë veç i përktheva ato nga anglishtja sa për shqyrtim, prandaj dua ta di prej jush nëse janë në rregull dhe nëse është pritje realiste që t'i mbajtur në këmbë. Pra vëmendje këtu: [[Wikipedia:Kriteret për artikull të përkryer]] (një faqe e tillë do të përpilohet edhe për AM-të) [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 16:57 (CET)
::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], unë jam shumë dakord me diskutimin paraprak që propozon dhe po të shohësh arkivën e disa prej kandidaturave të shkuara, do të shohësh se ashtu është vepruar. Problemi ka qenë gjithnjë te mungesa e pjesëmarrjes në këto diskutime. Kryhet një propozim dhe askush nuk e vë re për muaj e ndonjëherë dhe vite të tëra. Shpresoj që kjo gjë të ndryshojë tashmë.
::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], dakord vetëm se do të kisha vënë theksin te pjesa që të jetë i lidhur me artikuj të tjerë pa e prekur pjesën me lidhje të kuqe. Edhe pse jam dakord me ty që një artikull i mirë përgjithësisht nuk ka shumë lidhje të kuqe duhet kuptuar që në vetvete artikulli apo shkruesi i tij "nuk kanë faj" nëse ekzistojnë apo jo artikujt për temat që po cek artikulli. Nuk mund të presim që dikush të marrë përgjegjësinë të shkruaj disa dhjetëra artikuj vetëm e vetëm që të mundet të kandidojë njërin. Madje, ky është rasti ideal. Mendoj që në shumë raste, përdoruesit thjesht do të fillonin të hiqnin lidhjet për artikujt që s'ekzistojnë ende për të kënaqur atë pikë. Për sa i përket kritereve të përkthyera, do t'i hedh një sy shpejti së bashku me ndryshimet në strukturë/anën pamore. Mbase Flladimi mund të ketë interes më shumë te kjo pjesë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 17:50 (CET)
:::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], prandaj propozova qe personi qe e kandidon te beje nje shtjellim jo te shkurter por te ballafaquar me kriteret e permbajtjes qe sipas tij i ploteson. Te tjeret do ta kishin me te lehte te komentonin nese plotesohen vertete apo jo. Kjo para se te konsiderohet i shterur diskutimi i kritereve. Ne fund ata qe do te votonin sido qe te ishte do te ishin me te informuar.<span id="Flladimi:1739294135037:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:15 (CET)</span>
:::Ke të drejtë për sa i përket lidhjeve të kuqe, [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein]], po t'kuptoj. Nuk kanë faj redaktorët gjithherë kur ka faqe të munguara. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 20:33 (CET)
::Po shoh qe punon mjaft intensivisht per ceshtjen edhe pse sic lexova kishe edhe angazhime te tjera, por duhet te kuptosh se menyra e kandidimit dhe votimit edhe ato qe do ti plotesosh (e kam pare se jane shume shkurt) kriteret e permbajtjes kur te kandidohen dhe votohen me cfare do te shtrengohet zbatimi i kritereve te permbajtjes?! Sa per dallimin midis artikujve te mire dhe te perkryer, mendoje se artikulli i mire te plotesoje kriterin e pare dhe te dyte qe ke paraqitur me larte, pjeserisht edhe te tretin (me duket teper ajo te mos jete monoton, se eshte menyra e ndijimit te secilit eshte e vecante ne varesi edhe te temes). Sigurisht te gjatesia me duket jo e drejte te vendoset nje gjatesi per te gjithe artikujt, se jo cdo ceshtje meriton nje trajtim me te njejten gjatesi. Por nese thuhet se nuk duhet te kete perseritje te panevojshme (duke mos nenkuptuar referimet e brendshme per sqarim) dhe shtjellim hollesish te panevojshme. Dua te theme te kete plotesim te kritereve per mbushjen e nje artikulli ne pergjithesi bashke me strukturen qe nje artikull duhet te kete (e kam fjalen per ndarjen ne seksione).
::Jam dakord per te katertin me kerkesen per sqarimin nese e ke fjalen per formatimin teknik te referencave (duke perfshire stampat dhe psh gjuhen ne aspektin teknik), apo vetem ne kendveshtrimin e menyres se plotesimit te drejte me referenca. Po shpjegoje se menyra e vendosjes dhe pajisjes me referenca eshte shpesh gabim edhe ne artikujt anglisht apo gjuhet e tjera. Nje nga gabimet e shpeshta eshte perseritja e te njejtes reference (d.m.th. e njejta faqe e nje burimi te caktuar) ne te njejtin paragraf apo ne menyre te skajshme edhe ne cdo fjali apo shprehje. Sigurisht kjo paraqitje e gabuar edhe ne anglisht eshte zhvilluar nga mundesia qe kane perdoruesit per te vendosur nje stampe per mungese burimesh kudo edhe ne nje fjali te nje paragrafi edhe deri me tre burime. Kjo sigurisht ka te beje me luften e rrymave, drejtimeve dhe interesave ne uiki. Nje menyre per ta dobesuar nje shkrim qe nuk mund ta plotesojne vete por ka nje pikepamje qe nuk e pelqejne eshte duke i vendosur te tilla stampa ne menyre te pajustifikuar. Ne kete menyre shmangin edhe dhenien e argumentave dhe burimeve vete dhe demtojne te te tjereve (flas pre uikit e tjera, se ne shqip nuk eshte e perhapur). Pra kjo ne lidhje me vendosjen e referencave, nese nuk nenkupton ate teknike jam dakord.
::Pika e peste me duket e turbullt (cdo te thuash me prapaskena te rregulluara mire). Nese do te thuash me vendosje te mire te pamjeve dhe struktures se tekstit ne vendin dhe madhesi te justifikuar per paraqitjen (sigurisht jam kunder argumentit qe nuk e di nga ka gjetur justifikim aq te gjere se tektsi nuk duhet te mbizoterohet nga figurat) duke krijuar nje harmoni tekst–figura jam dakord. Per gramatiken dhe formatimin e tekstit jam dakord.
::Per dallimin me duhet te theme se artikulli i mire duhet te plotesoje kriteret e mesiperme, ndersa ai i perkryer pervec te mesiperme te kete edhe stilin e shkrimit, rrjedhshmerine e leximit, nivelin e prozes pra. Qe eshte nje kriter qe nje artikulli i jep nje ngjyrim me shume se te zakonshem apo plotesim formal disa kriteresh. Nuk jam dakord qe ne pergjithesi te mos kete lidhje te kuqe (se pervec se mund tia ndryshoje ndonje lidhjet me artikujt e tjere pa pyetur, dikush mund ti krijoi si artikuj apo ridrejtime te ardhshme.
::Por prape cfaredo gjeje qe te vendosen te kriteret nuk do te kene vlere nese nuk krijote edhe reformimi i kandidimit dhe votimit. Mund te propozohen edhe menyra te tjera qe te shmangen problemet qe permenda, nuk i konsideroje te padiskutueshme te gjitha ato qe propozova. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 17:50 (CET)
:::Ka diçka që duhet trajtuar: Çfarë ekzaktësisht presim të ndodhë me një rivlerësim? Pra, ne nxjerrim në pah të metat. Pastaj çfarë? I rregullojmë apo thjesht votojmë për t'i hequr statusin? Pyes sepse nëse është kjo e dyta duhet ca punë për të rregulluar stampat e arkivat. Pra, nuk kemi një stampë për procesin e rivlerësimit apo për degradimin. Nuk kemi as një arkivë për votime të tilla. Nëse nuk do të votojmë e degradimi nuk është një mundësi, vetëm rregullimi, (pra, mundësia e parë) atëherë infrastruktura aktuale është në rregull por kandidaturat mbase duhen rikthyer të funksionojnë në formën origjinale që kishte bërë përdoruesi Fallbackintoreality, jo me formatin me nënfaqe të mëvetësishme që solla unë. Termi gjithashtu duhet ndryshuar në diçka që nënkupton më shumë përmirësimin se sa rivlerësimin. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 22:57 (CET)
::::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], të lutem vendos disa kritere provizore dhe për artikujt e mirë që të kemi mundësi të rregullojmë strukturën e të gjitha faqeve fillimisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 13:06 (CET)
== Ndalimi i shtimit të Stampës së Grisjes nga përdoruesit pa llogari ==
{{dmb|1|KUNDËR}}
A nuk do të ishte më mirë që veprime të tilla të ndërmerren nga njerëz që kanë një emër dhe mund të kontaktohen, në mënyrë që të dimë se kush i shton stampat e grisjes? Ata zakonisht i shtojnë pa arsye dhe nuk e argumentojnë më vonë arsyen e grisjes së artikullit të caktuar!. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 16:53 (CET)<br style="margin-bottom:0.5em"/>
=== Votimi ===
*{{PËR}} - Si propozuesi. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 16:56 (CET)
*{{KUNDËR}} - E para nuk do të ishte aspak mirë që të njohim çdokënd që shton stampën {{tl|grise}} apo bën redaktime të tjera. Pse duhet të dimë emrin, mbiemrin dhe emailin e personit që shton këtë stampë? Kjo bie në kundërshtim me rregullat e Fondacionit Wikimedia. Çdokush është i lirë të redaktojë, qoftë anonim apo me emër real. E dyta, ndryshe nga '''heqja''' e stampës grise që ndodh shpesh, '''shtimi''' i saj nga përdorues pa llogari pothuajse nuk ndodh asnjëherë, kryesisht ngaqë përdoruesit e rinj pa llogari nuk dinë ta shtojnë. E treta, ka përdorues të huaj që mund të mos jenë ''autoconfirmed'' këtu në Wikipedian shqip, por janë përdorues të besuar në Wikipediat e tjera dhe shpesh këta përdorues mund të shtojnë stampën {{tl|delete}} në artikuj që meritojnë grisje të shpejtë. E fundit, pse nuk duhet të kem unë të drejtë ta shtoj këtë stampë pa u identifikuar më parë? --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 17:22 (CET)
**[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], Citoj: @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]]; ''Në pikëpamje të përgjithshme, e mira do të ishte që veprime të tilla të ndërmerren nga njerëz të cilët kanë një emër dhe mund të kontaktohen, pra të dimë se nga kush vijnë këto shtime të stampave të grisjes. Rrofsh!'' (vendndodhja; [[:Përdoruesi diskutim:Leutrim.P/Arkivi 1#Këshilla e burime informacioni]]).<span id="Leutrim.P:1739212043213:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 19:27 (CET)</span>
*{{PËR}} - Sipas arsyetimit të Vyolltsës më lart, edhe unë besoj që ata që bëjnë porosi për grisje duhet të mbajnë përgjegjësi për të. Në disa raste na del që etiketa u vendos gabimisht ose për arsye të gabuara (flas prej përvojës) dhe nuk kisha dashtë që personi që len etiketën me i ikë pasojave. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 shkurt 2025 00:19 (CET)
*{{KUNDËR}} - Anoj për kundër sipas arsyetimit të Olsit, më së shumti sipas pjesës {{Tq|E dyta, ndryshe nga '''heqja''' e stampës grise që ndodh shpesh, '''shtimi''' i saj nga përdorues pa llogari pothuajse nuk ndodh asnjëherë}}. Nëse do të kishte më shumë raste ku përdoruesit e rinj fillojnë të abuzojnë me atë funksionalitet, mund të ndryshoja mendim. Për sa i përket çështjes së kontaktit, shumë shpejt përdoruesit pa llogari do të jenë më të arritshëm me ndryshimet e reja që po kryhen nga fondacioni. Në vend të një IP-je (dinamike, shumicën e rasteve), do të kenë një llogari të përkohshme që do të jetë e tyre për 1 vit që do të funksionojë njëlloj sikur të kesh hapur një llogari por pa emër e me ca privilegje të zvogëluara. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 10:33 (CET)
=== Diskutimi ===
''Replika''
[[Përdoruesi:Olsi|Olsit]], ''Njohim'', është fjala në kuptimin e të qenurit i regjistruar. Nuk është fjala për ''redaktime'', por për ''Stampa e Grisjes''. Nuk është fjala fare për ato të dhëna që i ke cekur, vetëm që shtimi i stampës ta ketë kusht të qenurit i regjistruar. Jo!, s'ka të bëjë fare me rregullat. Mos po thua se unë po kërkoj ndalimin e redaktimit?, kush tha se kërkohet emri real. Nuk e përdora si argument numrin se sa herë shtohen apo hiqen stampat, që ta kundërshtosh. Nuk kërkohet të jesh i konfirmuar, vetëm i regjistruar, sipas kërkesës time (pra të mos lejohet vetëm me IP, pa qenë i regjistruar). Nuk është çështje besueshmërie, ata që kanë llogari automatikisht do mund t’i shtojnë sidoqoftë, përdoruesit më të vjetër edhe nga wiki të tjera kanë llogari! Por sikur të ishte ai rast ekstrem, me kërkesën më të vogël të administratës do mund të shtohej pa problem. Pra Olsi, jo Identifikim, por Regjistrim!
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Kleinit]], në atë rast, përgjigjen e gjen tek Olsi, më lartë. Në atë rast përsëri do jetë e njëjta çështje, sikur me IP ose pa të, je i paregjistruar.. Kërkesa ime është që vetëm personat e regjistruar të mund ta shtojnë stampën e grisjes (ky kufizim nuk i merr parasysh privilegjet, por atë nëse ke llogari ose jo). -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 16:38 (CET)
:@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], dakord, e kuptoj por çfarë ndryshimi do të përbënte regjistrimi në atë rast nëse dhe kur je ''de jure'' i paregjistruar, ''de facto'' ke një llogari tënden (për një vit) ku merr mesazhe e mund të flasësh me përdoruesit e tjerë si zakonisht e identifikohesh nën një emër të caktuar (rreth 12 simbole rastësore ama të fiksuara për një përdorues gjatë atij viti)? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:47 (CET)
::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], ajo në të cilën ti po thirresh pritet të vijë në të ardhmen, a ka një datë të caktuar kur një gjë e tillë do të jetë në funksion në WikiSQ..?<span id="Leutrim.P:1739299845195:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 19:50 (CET)</span>
:::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], po, pritet të implementohet globalisht brenda majit ose më herët, nëse gjithçka shkon mirë. Për informacion të përgjithshëm mund të shohësh [[mw:Trust and Safety Product/Temporary Accounts|këtu]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 12:45 (CET)
::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], mirë pra, të falenderoj.<span id="Leutrim.P:1739364761039:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 12 shkurt 2025 13:52 (CET)</span>
::{{Miratim}} — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]])
{{dmb|2}}
== Ndihmoni në përzgjedhjen e artikujve për Wikimedia CEE Spring 2025! ==
[[metawiki:Wikimedia_CEE_Spring_2025|Wikimedia CEE Spring]] është një fushatë e përvitshme që bashkon Wikipedianët nga Evropa Qendrore dhe Lindore për të përkthyer artikuj në 38 gjuhë pjesëmarrëse.
Kjo është një mundësi shumë e mirë për të promovuar vendet dhe kulturën tonë.
Komunitetet krijojnë lista me rreth 100 artikuj nga en.Wikipedia të ndarë në 12 kategori për t’u përkthyer në gjuhët pjesëmarrëse.
[[Meta:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupin e Wikimedianëve të Gjuhës Shqipe]] ju duhet ndihma juaj për t’i freskuar listat për Kosovë dhe Shqipëri. Nëse keni lexuar, redaktuar, shkruar ose planifikoni të shkruani artikuj cilësor në njërën nga 12 kategoritë në Wikipedian anglisht, ju ftojmë ta vendosni në listën përkatëse më poshtë (numrin Q të artikullit nga Wikidata) ose na dërgoni neve! Lista mbyllet më 19 mars, ndërsa gara fillon më 21 mars.
https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2025/Structure/Kosovo
https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_CEE_Spring_2025/Structure/Albania [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 14 shkurt 2025 10:24 (CET)
== Mbrojtja e Titullit të Shteteve nga Zhvendosja ==
Propozoj mbrojtjen e titujve të artikujve nga zhvendosja për të gjitha shtetet (rreth 200), si dhe për kryeqytetin e tyre, duke e çuar totalin në rreth 400 artikuj. Gjithashtu, propozoj mbrojtjen e titullit të artikullit [[Skënderbeu]].
Fjala është për mbrojtje që parandalon vetëm zhvendosjen e titullit, jo për mbrojtje nga redaktimi.
@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]], @[[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]].. -<span id="Leutrim.P:1738798890677:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 00:41 (CET)</span>
=== Votimi ===
*{{PËR}} - Si propozuesi. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 17:37 (CET)
*{{ASNJANËS}} - Siç kam thënë dhe kur e kemi diskutuar dhe te faqja ime e diskutimeve këtë ide, në parim nuk jam kundër por në prakticitet më duket sikur hap një portë për diçka që nuk ka një fund të qartë. Fjala bie, pse të mbrojmë nga zhvendosja artikullin për Uashingtonin dhe të mos mbrojmë dhe atë për Nju Jorkun? Ose, siç jam shprehur sërish atje, pse të mos mbrojmë nga zhvendosja dhe titujt e artikujve për kafshët, fjala bie, artikulli për shqiponjën apo ujkun? Titujt e tyre nuk priten të ndryshojnë, njëlloj si arsyetimi për shtetet e kryqytetet. Dhe ky arsyetim mund të vlejë për shumë, shumë koncepte këtu. Punë tjetër nëse zgjedhim arbitrarisht pastaj ta bëjmë vetëm për këto por aty s'di të vendos. Do të pranoja çdo gjë që do të zgjidhte shumica. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 13:22 (CET)
*{{ASNJANËS}} - Do të isha PËR nëse s'do kishim problemin e përdorimit të gjuhës shqipe/gjuhës së huaj për qytetet e huaja. Sa i përket shteteve, mendoj se mund të mbrohen pa problem, së bashku me artikuj të tjerë, siç janë kafshët, qytetet e Shqipërisë dhe të Kosovës dhe artikuj të tjerë titulli i të cilëve nuk pritet të ndryshojë. I vetmi problem është që na duhet një listë dhe lista mund të jetë shumë e gjatë dhe duhet të bëhet manualisht. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 15:22 (CET)
*{{KUNDËR}} - Nje game kaq e gjere emertimesh, edhe pse disa jane stube, ti futesh titullin ne mbrojtje me duket jo i arsyeshem. Disa, por meqe ne flasim ne parim po them se ka me shume se nje qe kane titull te dyshimte, nuk po e kontrolloje ta gjeje se cili konkretisht. Eshte lodhje qe nuk mund te justifikohet ti kontrollosh nje nga nje meqe kam kundershtim, per te gjetur se cili nuk ka titull te pershtatshem. Jam i sigurt se po ti shikoja nje nga nje do te gjeja edhe te tjere qe kane tituj te gabuar. Por po flasim ne parim qe ti cosh te gjith ne mbrojtje nuk eshte e arsyetueshme. Ne fakt, per saktesim, qendrimi im per shkrimin e emertimeve gjeografike eshte qe shkrimi sipas shqiptimit te shqipes te mos kete asnje kufizim. Vetem per nje pjese te emrave te personave kisha qendrim ndryshe. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 22:46 (CET)
=== Diskutimi ===
''Replika''
[[Përdoruesi:Klein Muçi|Kleinit]]. Nuk do i vazhdoj këtu diskutimet e vjetra (vlenë për të gjithë). Sepse është kryeqytet dhe N.Y nuk është!. Baza e kërkesës time nuk lidhet me ''pritjen ose jo të ndryshimit të titullit''. Nuk është njëlloj, sepse artikujt për shtetet i konsideroj të ''rëndësisë së lartë'' (wikien ka një koncept të ngjashëm me shkallë rëndësie). Kërkesa ime është ''arbitrarisht'' për këto.
[[Përdoruesi:Olsi|Olzit]], Dy gjëra; 1. Ato që janë të pacaktuara, mund të mos mbrohen deri në titërim të saktë. 2. Me këtë rast mund edhe të shtohet diçka tjetër (Adem Jashari, UÇK, Hasan Prishtina, Ismail Qemali), pra tituj që mund të pritet të ngacmohen nga persona të jashtëm me qëllime të dëmshme. Kafshët/qytetet nuk janë artikuj të rëndësisë së lartë, i përjashtova më lart (përveç nëse do e cekësh këtu ndonjë që është artikull i përkryer, e s’është mbrojtur tashmë!), kërkesa ime e qartëson si loti Mbrojtja e Titullit të ‘Shteteve’ nga Zhvendosja “. E përjashtova më lart ''nuk pritet të ndryshojë''. Lista nuk është problem, do e kemi.
'''Entitetit''', Pyetja është ''a do duhej'', dhe ''kërkohet votimi'', nuk po e masim punën për t’u kryer procesi. ''KËRKOJ QË'' askush mos ta diskutojë më ''shqiptimin e shqipes'' jashtë temës që ishte hapur për atë punë më parë (deri në rihapjen e saj), në hapësira që kanë tema të tjera, koha është e çmuar. ''Në rast se'' ka konsensus për mbrojtjen që kërkoj, kur të vijë puna te tituj të diskutueshëm (apo të paqartë), mund t’i shtoni opinionet tuaja në atë moment, deri atëherë ende jemi në fillim, mos të kalojmë në hipoteza!.
[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimit]], Nuk votove atje ku kërkohej të votoje më parë, pra për arsye të vetëkuptueshme, nuk kam diçka të diskutoj me ty në lidhje me tituj (sipas vendimit për 1 muaj, kalo mirë).. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 16:00 (CET)
:Pjesa praktike e punës më duket relativisht e lehtë nëse biem dakord për ta bërë. Lista e krejt shteteve mund të gjenerohet me ChatGPT, t'i ushqehet një vegle për mbrojtje masive dhe të bëhen rregullimet e nevojshme me dorë më pas. Kjo punë nuk merr më shumë se 10 minuta. Unë problemin e shoh vetëm te përmbajtja e listës në fjalë pasi përgjithësisht jam i prirur t'i shoh situatat "në shkallë makro": Cilët artikuj e meritojnë atë mbrojtje e pse? Deri tani përgjigjja e propozuar për atë pyetje është "Artikujt për shtetet pasi kanë një rëndësi të veçantë." Nëse të tjerë bien dakord me këtë arsyetim, shtojnë mbi të apo nuk e kundërshtojnë, mund të realizohet. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 18:58 (CET)
::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], në rregull, po pres për votime të reja ose ndryshim opinionesh e votash..<span id="Leutrim.P:1740052479579:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 20 shkurt 2025 12:54 (CET)</span>
== <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Language Community Meeting (Feb 28th, 14:00 UTC) and Newsletter</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Hello everyone!
[[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=An image symbolising multiple languages]]
We’re excited to announce that the next '''Language Community Meeting''' is happening soon, '''February 28th at 14:00 UTC'''! If you’d like to join, simply sign up on the '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|wiki page]]'''.
This is a participant-driven meeting where we share updates on language-related projects, discuss technical challenges in language wikis, and collaborate on solutions. In our last meeting, we covered topics like developing language keyboards, creating the Moore Wikipedia, and updates from the language support track at Wiki Indaba.
'''Got a topic to share?''' Whether it’s a technical update from your project, a challenge you need help with, or a request for interpretation support, we’d love to hear from you! Feel free to '''reply to this message''' or add agenda items to the document '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|here]]'''.
Also, we wanted to highlight that the sixth edition of the Language & Internationalization newsletter (January 2025) is available here: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. This newsletter provides updates from the October–December 2024 quarter on new feature development, improvements in various language-related technical projects and support efforts, details about community meetings, and ideas for contributing to projects. To stay updated, you can subscribe to the newsletter on its wiki page: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]].
We look forward to your ideas and participation at the language community meeting, see you there!
<section end="message"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]</bdi> 22 shkurt 2025 09:29 (CET)
<!-- Message sent by User:SSethi (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28217779 -->
== IMPORTANT: Admin activity review ==
Hello. A policy regarding the removal of "advanced rights" (administrator, bureaucrat, interface administrator, etc.) was adopted by [[:m:Requests for comment/Activity levels of advanced administrative rights holders|global community consensus]] in 2013. According to this policy, the [[:m:stewards|stewards]] are reviewing administrators' activity on all Wikimedia Foundation wikis with no inactivity policy. To the best of our knowledge, your wiki does not have a formal process for removing "advanced rights" from inactive accounts. This means that the stewards will take care of this according to the [[:m:Admin activity review|admin activity review]].
We have determined that the following users meet the inactivity criteria (no edits and no logged actions for more than 2 years):
# [[User:Tëfcí]] (administrator)
# [[User:Βατο]] (administrator)
These users will receive a notification soon, asking them to start a community discussion if they want to retain some or all of their rights. If the users do not respond, then their advanced rights will be removed by the stewards.
However, if you as a community would like to create your own activity review process superseding the global one, want to make another decision about these inactive rights holders, or already have a policy that we missed, then please notify the [[:m:Stewards' noticeboard|stewards on Meta-Wiki]] so that we know not to proceed with the rights review on your wiki. Thanks, [[Përdoruesi:EPIC|EPIC]] ([[Përdoruesi diskutim:EPIC|diskutimet]]) 22 shkurt 2025 19:06 (CET)
== CEE Hub Microgrant Programme - 2025 round ==
'''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants|CEE Hub Microgrant programme]]''' is open for submissions from the communities across Central and Eastern Europe (as well as Central Asia, and Farsi contributors that live in these regions).
The CEE Hub Microgrant programme will fund projects ranging from 50 to 700 EUR.
Please read the criteria and other details with the programme. '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdscTZ9EPNjHhU0r7hUHNwntX34Wrk8ieiHemk_clB9VI3PfQ/viewform Application form]''' is accessible on the Meta page where you will need to answer a few simple questions.
You can find a list of the applications for the programme from 2024 [[:m:Wikimedia CEE Hub/Microgrants/Applications 2024|on this page]], so you will get a sense of what other communities asked for funds.
If you have any questions, please let us know ([[:m:Wikimedia CEE Hub/Communication|contact us]]). We are waiting for your submissions!
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 24 shkurt 2025 14:35 (CET)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=28306207 -->
== Përditësime ==
Përshëndetje! Doja të lajmëroja për disa përditësime të përgjithshme që kam qenë duke punuar së fundmi me infrastrukturën teknike të faqeve tona kryesore.
# [[WP:AP|Artikujt e përkryer]] dhe [[WP:AM|artikujt e mirë]] ofrojnë një pamje të re të përmirësuar dhe '''''mundësinë e rivlerësimeve'''''. Rivlerësimi tashmë ka nisur kështu që nevojitet ndihmë në atë pjesë;
# [[WP:FG|Forumi i grisjes]] ka stampa dhe rregulla minimale të reja për votimet. Infrastruktura teknike e stampave {{tl|Grise}}, {{tl|Artikull për grisje}} dhe kategorisë [[:Kategoria:Faqe për grisje|Faqe për grisje]] është përmirësuar;
# Stampa {{tl|dmb}} që shërbente për mbylljen e diskutimeve është përditësuar që të funksionojë me ndihmën e një moduli ([[Moduli:Mbyllje diskutimi|Mbyllje diskutimi]]) dhe ofron mundësi për mbyllje të standardizuara për diskutimet e përgjithshme, ato për grisjet apo vlerësimin e artikujve si dhe për vendimet administrative;
# Të gjitha arkivat kryesore janë përditësuar të përdorin versionin e përmirësuar të stampës {{tl|dmb}} dhe tashmë paraqesin një pamje të standardizuar.
# Dritaret e Kuvendit janë përditësuar për të ndryshuar ngjyrën e sfondit nëse në to ka çështje të hapura me qëllim që të tërheqin vëmendjen e vullnetarëve për të zgjidhur çështjet në fjalë. Me t'u zbrazur çështjet në to, ngjyra duhet të kthehet automatikisht nga nuanca e kuqe në atë të zakonshmen gri.
Puna e mbarë të gjithëve!<span id="Klein_Muçi:1740577815541:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 shkurt 2025 14:50 (CET)</span>
== An improved dashboard for the Content Translation tool ==
{{Int:hello}} Albanian Wikipedians,
Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}.
The [[mediawikiwiki:Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&campaign=contributionsmenu&to=es&filter-type=automatic&filter-id=previous-edits&active-list=suggestions&from=en#/ Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. We have chosen Albanian Wikipedia to be the first to get this improvement, so your feedback is valuable to us before we implement it on other Wikipedias.
The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device.
With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below.
[[Skeda:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|qendër|parapamje|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the "For you" and "...More" buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic). Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard in two groups ("Create new pages" and "Expand with new sections")-one for each activity. ]]
[[Skeda:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|qendër|parapamje|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections. ]]
We will implement this improvement on your wiki '''this Monday, March 3rd, 2025''' and subsequently for other Wikipedias. We plan to roll it out on all wikis and remove the current dashboard '''by May 2025'''.
We look forward to your feedback after using the new dashboard. Please reach out with any questions regarding your experience with the enhanced dashboard in this thread.
Thank you!
On behalf of the Language and Product Localization team. [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 27 shkurt 2025 23:22 (CET)
:This looks nice! Also enjoyed the new stats that you get before translating an article. I have just one question: What exactly does "Popular" mean in this context? What metrics mark something as popular? Nothing against it, just curiosity. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 28 shkurt 2025 12:38 (CET)
::Thank you @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], for your feedback and question. The popular filter is based on frequently viewed articles in that Wikipedia. [[Përdoruesi:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]] ([[Përdoruesi diskutim:UOzurumba (WMF)|diskutimet]]) 3 mars 2025 14:02 (CET)
:::Ah, the views. I see. Thank you! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 mars 2025 14:40 (CET)
== Growth Newsletter #33 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth_team_logo_-_Icon_only.svg|right|frameless|class=skin-invert]]
''A quarterly update from the Growth team on our work to improve the new editor experience.''
=== [[mw:Growth/Constructive activation experimentation|Constructive Activation Experiments]] ===
This year, the Growth team is exploring ways to help more new account holders start editing—and do so constructively, meaning their edits are not reverted. Our latest experiments include:
* '''Gradual rollout of "Add a Link" at English Wikipedia''' – We are gradually introducing the "Add a Link" structured task to newcomers at English Wikipedia ([[phab:T386029|T386029]]). This serves as a natural A/B test to measure its impact on activation, retention, and revert rates ([[phab:T382603|T382603]]). Previous experiments on pilot wikis showed that "Add a Link" increases newcomer participation, particularly by helping them make constructive (non-reverted) edits.
* '''Testing in-article suggestions for first-time editors''' – Many new account holders want to contribute but don’t know where to start. To help, we’re piloting a feature that surfaces structured task suggestions directly in an article’s read view for brand-new editors ([[phab:T385343|T385343]]). These suggestions will appear for logged-in users with no edits, providing a clear, simple way to begin contributing that is surfaced while they read.
=== [[mw:Help:Growth/Tools/Community updates module|Community Updates]] ===
Newcomers often struggle to find their place in Wikipedia’s collaborative environment. While experienced editors easily discover events like edit-a-thons and writing campaigns, newcomers often miss out.
* To bridge this gap, we launched the '''Community Updates''' module for the Newcomer Homepage. This module is disabled by default, allowing Community Admins to decide how (or if) to use it.
* If your community hosts events, consider setting up a Community Update to engage and welcome newcomers! [[diffblog:2025/02/12/community-updates-module-connecting-newcomers-to-your-initiatives|Learn more on Diff]]. To configure, visit Special:CommunityConfiguration.
=== [[mw:Community Configuration|Community Configuration]] ===
Community Configuration is now available across all wikis, including non-Wikipedia projects ([[phab:T383910|T383910]]). Community Configuration allows admins to customize various features like Growth features and Automoderator for their communities, and more recently the Babel extension now allows admins to modify configuration:
* '''Babel customization''' – Admins can now configure Babel settings ([[phab:T374348|T374348]]), including category naming, automatic category creation, and more. See an example on [[commons:Special:CommunityConfiguration/Babel|Wikimedia Commons]].
* '''Upcoming configurable features''' – Projects exploring community configuration options include: '''[[metawiki:Incident_Reporting_System|Incident Reporting System]]''' ([[phab:T374113|T374113]]) and '''[[phab:T384444|Cite backlinks]]''' ([[phab:T378807|T378807]]).
=== [[mw:Growth/Feature summary#Mentorship 2|Mentorship]] ===
Mentors play a key role in guiding new editors. If you’re interested in mentoring, or turning mentorship on at your wiki, check out the [[mw:Growth/FAQ#Mentorship|Mentorship FAQ]]
* Starting February 17, 100% of new accounts at English Wikipedia will be assigned a mentor ([[phab:T384505|T384505]]).
* At Spanish Wikipedia, on 50% of newcomers get a mentor. Experienced contributors are encouraged to [[:es:Especial:Gestionar_mentores|join mentorship]] so that Spanish Wikipedia can provide a mentor to all new users.
=== Looking Ahead ===
In the coming months, we will continue balancing maintenance work—such as deprecating EditGrowth Config ([[phab:T367574|T367574]]) and migrating Statslib ([[phab:T359352|T359352]]) — with user-facing improvements that support new editors and foster the next generation of contributors.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 4 mars 2025 20:00 (CET)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=28323658 -->
== Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.
I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]].
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].
Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.
-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 7 mars 2025 19:51 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28307738 -->
== Call for volunteers for Gheg Albanian speech data collection ==
Hello everyone!
I'm part of a team working with Mozilla to collect Gheg Albanian speech data, as part of the Common Voice project, and we thought that there could be Gheg speakers in this community who could help.
Our goal is to create a public dataset of question-answer pairs in Gheg, which will be available to future researchers and practitioners to improve speech processing in this dialect.
This is the website we are using: https://commonvoice.mozilla.org/spontaneous-speech/beta/prompts. If somebody is interested in helping, all you need to do is sign up (or log in, in case you already have a Mozilla account), and record answers to the questions that show up in this page, preferably with at least 25 seconds of speech for each. The content of the answers itself doesn't really matter, they just have to match the questions and be in Gheg.
If you are a Gheg speaker and interested in helping, please reach out regarding any questions/issues you might have!
[[Përdoruesi:Mss aln|Mss aln]] ([[Përdoruesi diskutim:Mss aln|diskutimet]]) 15 mars 2025 03:46 (CET)
== Fushata "CEE Spring" 2025 ==
[[:Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedian-ët e Gjuhës Shqipe]] zhvillojnë fushatën 2-mujore "CEE Spring" 2025. Fushata synon të bashkojë Wikipedia-t e Evropës Qendrore e Lindore të dijes së lirë për të shpërndarë informacion për historinë, kulturën, traditat dhe personazhe, etj., në vende të ndryshme të rajonit. Kjo ndihmon në mbështetjen, njohjen reciproke dhe rritjen e sasisë dhe cilësisë së përmbajtjes së lirë në dispozicion për rajonin evropian nga 21 marsi deri më 31 maj 2025. Ju ftojmë të merrni pjesë duke dhënë kontributin tuaj dhe duke u regjistruar këtu https://outreachdashboard.wmflabs.org/courses/WoALUG/CEE_Spring_2025_Albania_and_Kosovo. Lista e artikujve për të përkthyer ndodhet këtu [[:m:Wikimedia CEE Spring 2025/List of Articles]].<span id="Vyolltsa:1742549332305:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 21 mars 2025 10:28 (CET)</span>
== Gara e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2025" ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] ftojnë dashamirësit e kuzhinës dhe fotografët të marrin pjesë në garën e fotografisë "Ushqimi Tradicional Shqiptar 2025". Nga 1 deri më 30 prill, ngarkoni fotografitë në https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Traditional_Albanian_food_photography_competition_-_2025/sq
Kjo garë e hapur e fotografive në Wikimedia Commons është krijuar për të zgjeruar koleksionin e imazheve me cilësi të lartë që lidhen me kuzhinën shqiptare, duke i ofruar atyre mundësi përdorimi në Wikipedia dhe në projektet e tjera të Fondacionit Wikimedia. Gara synon të promovojë ushqimin tradicional shqiptar, duke shpërblyer tre fitues me çmime në përfundim të saj. - [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 2 prill 2025 14:04 (CEST)
== Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon.
Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Please share this message with members of your community so they can participate as well.
-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 4 prill 2025 04:04 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 -->
== Be part of the next CEE Catch Up about Global Trends ==
Hi everyone,
We want to announce the ninth '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Catch up|CEE Catch Up]]''' session, which will be dedicated to the Foundation Annual Planning Workshop focused on [[diffblog:2025/03/04/global-trends-2025/|'''global trends that are affecting our movement''']]. The session will take place on 23<sup>rd</sup> of April 2025, 18:00-19:00 CEST (check your local time [https://zonestamp.toolforge.org/1745424000 here]).
Together (the CEE Communities and the Wikimedia Foundation staff) we will discuss the trends related to our projects, our readers and editors. We will explore how those trends show up in the CEE context and discuss what our projects need to address those trends, and how we can support them.
You will also have the opportunity to ask questions to the Wikimedia Foundation staff about the work being planned as part of the annual plan that runs from July 2025 to June 2026.
'''<u>''[[Wikimedia CEE Hub/Catch up|Join us at the Next CEE Catch up]]!''</u>'''
--[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 14 prill 2025 19:19 (CEST) (on behalf of the CEE Catch Up team)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/CEE_Hub&oldid=28546550 -->
== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation ==
<div lang="en" dir="ltr">
[[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}
Hello, dear Wikipedians!<br/>
[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge "'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''", which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language!
The most active contesters will receive prizes.
If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest.
<br/>
We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]])
</div>
16 prill 2025 18:11 (CEST)
<!-- Message sent by User:Hide on Rosé@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&oldid=28552112 -->
== Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines ("UCoC EG") and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Please share this message with members of your community so they can participate as well.
In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 17 prill 2025 02:34 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28469465 -->
== Thirrje për Mbështetje të Aktiviteve Wiki: Photowalk, Wiki Expedition dhe Minigrants ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] fton anëtarët e komunitetit të aplikojnë për mbështetje financiare dhe teknike për projekte që promovojnë dijen e lirë përmes tre nismave: Photowalk, Wiki Expedition dhe Minigrants.
🔹 Wiki Photowalk – Dedikuar për fotografë profesionist ose amator, një nismë që synon të shtojë fotografi të vendeve në Shqipëri dhe Kosovë në Wikimedia Commons. Mbështetje për udhëtime një ose disa-ditore.
🔹 Wiki Expedition – Ekspedita të organizuara nga wikimedianë me qëllim dokumentimin e rajoneve të pazbuluara përmes fotografive, dronëve dhe përmbajtjes enciklopedike. Kërkohet përgatitje dhe ndarje e roleve në grup për mbulim të gjerë.
🔹 Minigrants – Grante të vogla për individë që duan të zbatojnë projekte kreative që kontribuojnë në përmbajtjen e projekteve Wikimedia dhe fuqizojnë komunitetin në Shqipëri e Kosovë. Bashkëpunimi me ndonjë Wikimedianë në zbatim është i nevojshëm.
Afati: Thirrjet janë të hapura derisa të përfundojnë fondet. Të gjitha aktivitetet duhet të realizohen deri në fund të vitit 2025.
Më shumë informacion:
https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group/Open_Calls_For_Wiki_Activities [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 22 prill 2025 14:28 (CEST)
== Sub-referencing: User testing ==
<div lang="en" dir="ltr">
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]]
<small>''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''</small>
Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further:
#'''Try it out and share your feedback'''
#:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher.
#'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs'''
#:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''.
We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well.
Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! </div> <bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])</bdi> 28 prill 2025 17:03 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&oldid=28628657 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Vote on proposed modifications to the UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.
The [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|review the U4C Charter]].
Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well.
In cooperation with the U4C -- <section end="announcement-content" />
</div>
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 29 prill 2025 05:41 (CEST)</div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 -->
== Summer of Wikivoyage 2025 ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] po organizon fushatën vjetore ‘Summer of Wikivoyage’ 2025, e cila ka për qëllim përmirësimin e përmbajtjes për Kosovën dhe Shqipërinë në Wikivoyage.
Edit-a-thona do të mbahet gjatë fundjavës më 17–18 maj, në Prishtinë, Kosovë. Pjesëmarrja online do të zhvillohet në platformën Jitsi.
Për të aplikuar për pjesëmarrje fizike në Prishtinë, ju lutemi plotësoni këtë formular: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe3yRd3jk7nCzLBKDuwCcfLRpH8FwukstTTXF_thDuJWuAJKQ/viewform?usp=header
Mund të merrni pjesë edhe në mënyrë virtuale pa qenë pjesë e thirrjes.
Regjistrohuni në faqen e fushatës: https://meta.wikimedia.org/wiki/Event:Summer_of_Wikivoyage_2025
~~ [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 5 maj 2025 10:51 (CEST)
== Coordinate Me 2025 ==
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Grupi i Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe]] organizon fushatën '''Coordinate Me 2025''', që ka për qëllim përmirësimin e të dhënave për vendndodhjet e muzeve, librarive, monumenteve, arkivave dhe institucioneve të ngjashme në Shqipëri dhe Kosovë, përmes platformës Wikidata.
Fushata do të zgjasë nga 1 deri më 31 maj 2025 dhe është e hapur për të gjithë ata që duan të kontribuojnë online, nga kudo që ndodhen.
Për më shumë informacion dhe mënyrën e pjesëmarrjes, ju lutemi vizitoni këtë faqe:
https://www.wikidata.org/wiki/Wikidata:Events/Coordinate_Me_2025/Participate/sq [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 5 maj 2025 14:29 (CEST)
== Registration for the Wikimedia CEE Meeting 2025 is open ==
Dear all,
The Organising Committee of the [[metawiki:Wikimedia CEE Meeting 2025|Wikimedia CEE Meeting 2025]] is delighted to announce the opening of the registration for this year's conference.
Affiliation and community delegates can register for the meeting until '''June 15th'''. All other self-funded participants can register until July 31st.
The registration and scholarship application form which runs on Pretix, a free, open-sourced third-party platform that helps organize and manage events, can be found [https://pretix.eu/wikimedia-events/wmcee-2025/ here].
Details on how to select delegates and the selection process can be found on the [[metawiki:Wikimedia CEE Meeting 2025/Registration|registration page]].
Please keep in mind that the official language of the conference is English and interpreting services will not be available.
If you encounter any issues while registering, or have questions about the registration process, feel free to contact the coordination team via [mailto:wmceem2025@wikimedia.gr wmceem2025@wikimedia.gr].
Your swift replies will be appreciated, as they will help us conduct an efficient booking process.
Best regards,
On behalf of
'''Wikimedia CEE Meeting 2025 Organising Team'''
--[[Përdoruesi:MARKELLOS|MARKELLOS]] ([[Përdoruesi diskutim:MARKELLOS|diskutimet]]) 12 maj 2025 19:07 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]].
You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC.
If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, </div><section end="announcement-content" />
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|diskuto]])</bdi> 16 maj 2025 00:07 (CEST)
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 -->
== [[Lászlo Kincses]] ==
Dear All! Again, I apologize for writing in English. Earlier I indicated that an anon was writing articles about non-existent persons (or we could not verify their existence with sources). Link to previous discussion: https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kuvendi&diff=prev&oldid=2683180#Suspected_fake_articles
I have now found again a article about a person who probably did not exist: the dictionary article says he was a linguist, but the [https://m2.mtmt.hu/gui2/?mode=search&query=author;label;any;Kincses%20L%C3%A1szl%C3%B3 Hungarian scientific articles databases] do not know any linguists by that name. I checked the Hungarian publication databases, but there is no person born in 1952 with that name. I also checked the 2022 obituaries, but there is no person of that name in them.
It can be stated that there was no linguist named [[Lászlo Kincses]]. I beg you to delete this article. [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 16 maj 2025 11:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Pallor|Pallor]]: {{U bë}} Speedily deleted it. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 maj 2025 14:36 (CEST)
::Thank you very much! [[Përdoruesi:Pallor|Pallor]] ([[Përdoruesi diskutim:Pallor|diskutimet]]) 16 maj 2025 23:52 (CEST)
== RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)''
Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too.
We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.
You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|<span class="signature-talk">{{int:Talkpagelinktext}}</span>]]) 22 maj 2025 17:27 (CEST)
</div>
<!-- Message sent by User:Sannita (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&oldid=28768453 -->
== CEE Meeting 2025: call for session submissions ==
Hi everyone, The CEE Meeting 2025 programme committee wants to inform you that the deadline to submit a session proposal in the CEE Meeting is 31 May 2025, 23:59 CET. You can read more information about the process [[metawiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_CEE_Meeting_2025/Submissions|here]] and [[metawiki:Wikimedia_CEE_Meeting_2025/Programme_development|here]].
We hope to see you in Thessaloniki!
Best, Nikos [[Përdoruesi:NikosLikomitros|NikosLikomitros]] ([[Përdoruesi diskutim:NikosLikomitros|diskutimet]]) 28 maj 2025 01:02 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 Selection & Call for Questions</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]''
Dear all,
This year, the term of 2 (two) Community- and Affiliate-selected Trustees on the Wikimedia Foundation Board of Trustees will come to an end [1]. The Board invites the whole movement to participate in this year’s selection process and vote to fill those seats.
The Elections Committee will oversee this process with support from Foundation staff [2]. The Governance Committee, composed of trustees who are not candidates in the 2025 community-and-affiliate-selected trustee selection process (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina and Esra’a Al Shafei) [3], is tasked with providing Board oversight for the 2025 trustee selection process and for keeping the Board informed. More details on the roles of the Elections Committee, Board, and staff are here [4].
Here are the key planned dates:
* May 22 – June 5: Announcement (this communication) and call for questions period [6]
* June 17 – July 1, 2025: Call for candidates
* July 2025: If needed, affiliates vote to shortlist candidates if more than 10 apply [5]
* August 2025: Campaign period
* August – September 2025: Two-week community voting period
* October – November 2025: Background check of selected candidates
* Board’s Meeting in December 2025: New trustees seated
Learn more about the 2025 selection process - including the detailed timeline, the candidacy process, the campaign rules, and the voter eligibility criteria - on this Meta-wiki page [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[link]]].
'''Call for Questions'''
In each selection process, the community has the opportunity to submit questions for the Board of Trustees candidates to answer. The Election Committee selects questions from the list developed by the community for the candidates to answer. Candidates must answer all the required questions in the application in order to be eligible; otherwise their application will be disqualified. This year, the Election Committee will select 5 questions for the candidates to answer. The selected questions may be a combination of what’s been submitted from the community, if they’re alike or related. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[link]]]
'''Election Volunteers'''
Another way to be involved with the 2025 selection process is to be an Election Volunteer. Election Volunteers are a bridge between the Elections Committee and their respective community. They help ensure their community is represented and mobilize them to vote. Learn more about the program and how to join on this Meta-wiki page [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[link].]]
Thank you!
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter
[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024
[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles
[5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ
[6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates
Best regards,
Victoria Doronina
Board Liaison to the Elections Committee
Governance Committee<section end="announcement-content" />
</div>
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 28 maj 2025 05:08 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28618011 -->
== <span lang="en" dir="ltr"> Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Hello everyone,
''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)''
The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''.
This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable.
The three main features of this extension are:
* '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki.
* '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''.
* '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions.
'''Note''': The extension comes with a new user right called '''"Event Organizer"''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment.
The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]])
If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout.
Thank you! <section end="message"/>
</div>
<bdi lang="en" dir="ltr">[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|diskuto]]) 29 maj 2025 18:47 (CEST)</bdi>
<!-- Message sent by User:Udehb-WMF@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&oldid=28803829 -->
== Vote now in the 2025 U4C Election ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}
Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].
Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 14 qershor 2025 01:01 (CEST) </div>
<!-- Message sent by User:Keegan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28848819 -->
== <span lang="en" dir="ltr">Wikimedia Foundation Board of Trustees 2025 - Call for Candidates</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="announcement-content" />
:''<div class="plainlinks">[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&language=&action=page&filter= {{int:please-translate}}]</div>
Hello all,
The [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|call for candidates for the 2025 Wikimedia Foundation Board of Trustees selection is now open]] from June 17, 2025 – July 2, 2025 at 11:59 UTC [1]. The Board of Trustees oversees the Wikimedia Foundation's work, and each Trustee serves a three-year term [2]. This is a volunteer position.
This year, the Wikimedia community will vote in late August through September 2025 to fill two (2) seats on the Foundation Board. Could you – or someone you know – be a good fit to join the Wikimedia Foundation's Board of Trustees? [3]
Learn more about what it takes to stand for these leadership positions and how to submit your candidacy on [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|this Meta-wiki page]] or encourage someone else to run in this year's election.
Best regards,
Abhishek Suryawanshi<br />
Chair of the Elections Committee
On behalf of the Elections Committee and Governance Committee
[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates
[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.
[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates<section end="announcement-content" />
</div>
[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 17 qershor 2025 19:44 (CEST)
<!-- Message sent by User:RamzyM (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&oldid=28866958 -->
== Growth News #34 ==
<div class="plainlinks mw-content-ltr" lang="en" dir="ltr">
[[File:Growth team logo - Icon only.svg|right|frameless|class=skin-invert]]
''A quarterly update from the Growth team on our work to improve the new editor experience.''
=== Mentoring new editors ===
In February, [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Feature summary#Mentorship 2|Mentorship]] was successfully rolled out to 100% of newcomers on English Wikipedia. Following this milestone, we collaborated with Spanish Wikipedia to expand Mentorship coverage to 70% of new accounts, with plans to reach 85% soon unless concerns are raised by mentors. ([[phab:T394867|T394867]])
=== “Add a Link” Task – Iteration and Experimentation ===
Our efforts to improve and scale the [[mw:Special:MyLanguage/Growth/Personalized first day/Structured tasks/Add a link|“Add a Link” structured task]] continued across multiple fronts:
* '''Community Feedback & Model Improvements''': We’ve responded to community concerns with targeted changes:
** Restricting access to newer accounts ([[phab:T393688|T393688]])
** Some links types were removed to align with recommendations written in the English Wikipedia Manual of Style ([[phab:T390683|T390683]])
** Allowing communities to limit “Add a Link” to newcomers ([[phab:T393771|T393771]])
** The model used to suggest the links was improved to ease its training ([[phab:T388258|T388258]])
* '''English Wikipedia rollout and A/B test''': We increased the rollout to 20% of newcomers, with analysis underway. Preliminary data suggests this feature makes new account holders more likely to complete an unreverted edit. ([[phab:T386029|T386029]], [[phab:T382603|T382603]])
* '''Surfacing Structured Tasks''': An experiment where we show “add a link” suggestions to newly registered users while they are reading an article is running on pilot wikis (French, Persian, Indonesian, Portuguese, Egyptian Arabic). Initial results are under analysis. ([[phab:T386029|T386029]])
=== Newcomer Engagement Features ===
* '''“Get Started” notification''': Engineering is in progress for a new notification (Echo/email) to encourage editing among newcomers with zero edits. Early research shows this type of nudge is effective. ([[phab:T392256|T392256]])
* '''Confirmation email:''' We are exploring ways to simplify and improve the initial account confirmation email newly registered users receive. ([[phab:T215665|T215665]])
=== Community Configuration Enhancements ===
Communities can now manage which namespaces are eligible for Event Registration via [[mw:Community Configuration|Community Configuration]]. ([[phab:T385341|T385341]])
=== Annual Planning ===
The Wikimedia Foundation’s 2025–2026 Annual Plan is taking shape. The Growth and Editing teams will focus on the [[metawiki:Wikimedia_Foundation_Annual_Plan/2025-2026/Product_&_Technology_OKRs#Contributor_Experiences_(WE1)|'''Contributor Experiences (WE1)''' objective]], with a focus on increasing '''constructive edits''' by editors with fewer than 100 cumulative contributions.
=== Get Involved ===
We value your insights and ideas! If you would like to participate in a discussion, share feedback, or pilot new features, please reach out on the relevant Phabricator tasks or [[mw:Talk:Growth|at our talk page]], in any language.
''<small>'''[[mw:Special:MyLanguage/Growth/Newsletters|Growth team's newsletter]]''' prepared by [[mw:Special:MyLanguage/Growth|the Growth team]] and posted by [[m:User:MediaWiki message delivery|bot]] • [[mw:Talk:Growth|Give feedback]] • [[m:Special:MyLanguage/Global message delivery/Targets/Growth team updates|Subscribe or unsubscribe]].</small>''
</div> 17 qershor 2025 20:51 (CEST)
<!-- Message sent by User:Trizek (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Growth_team_updates&oldid=28750629 -->
nmfualo9zlfvuxslaj8qe514e6ebh6p
Wikipedia:Zyra e Ankesave/Arkivi 4
4
288332
2814013
2797402
2025-07-02T00:39:58Z
Klein Muçi
52109
Arkivim +2
2814013
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Arta Berisha ==
https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Adem_Mehmeti&stable=0&shownotice=1
verjetje dhe ankesa ky infromacion eshte i rreme nese ka mundsi mi fshi
== Ndryshimet ne faqe nuk po konfirmohen prej muajsh ==
Ne faqen e Jonila Godole (https://sq.wikipedia.org/wiki/Jonila_Godole) jane sugjeruar ndryshime prej muajit tetor, por edhe tani muaj me pas nuk jane pare nga redaktoret. Mund te gjendet nje zgjidhje ju lutem? {{unsigned|IDMC|8 janar 2020 19:34}}
:{{@|IDMC}} përshëndetje! Fatkeqësisht faqet me ndryshimet në pritje janë një problem i përgjithshëm i komunitetit tonë që vjen nga mungesa e vullnetarë aktivë në punën e kontrolluesit. Në [[Speciale:PendingChanges|listën e plotë të faqeve me ndryshime në pritje]] shoh se ka faqe me ndryshime prej më shumë se 500 ditësh në pritje për t'u aprovuar. Po mundohemi ta zgjidhim por duke qenë se puna mbetet vullnetare nuk është një zgjidhje që gjendet aq lehtësisht. Nxitur dhe nga kërkesa juaj, do të kujdesem personalisht për një kërkesë më serioze në Kuvendin tonë së shpejti për të tërhequr vëmendjen ndaj këtij problemi që po fillon të bëhet shqetësues. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 janar 2020 12:08 (CET)
== Kolë Ashiku ==
akuze ligjore per shpifje kundrejt te ndjerit familjar Kolë Ashiku. Fshini artikullin ose perfundoni ne Gjykate - {{unsigned|93.159.194.12}}
:{{@|93.159.194.12}} përshëndetje! :) Në Wikipedia përpiqemi të verifikojmë informacionin që shtojmë. Problemi është te burimet njerëzore që janë të pakta e verifikimi mund të kërkojë me muaj, në mos, fatkeqësisht, vite që të ndodhë. Në rastin konkret, bëhet pak më e vështirë çështja pasi biografitë historike gjithmonë sjellin debat dhe shpeshherë nuk kemi as vullnetarë të mirënjohur në ato tema që t'i vendosim për të zgjidhur mosmarrëveshjet. Unë po përmend disa vullnetarë këtu me shpresën se ndonjëri prej tyre mund të merret me artikullin në fjalë: {{@|Liridon}} {{@|Euriditi}} {{@|Miranda038}} {{@|Berishasinan}} {{@|Sadsadas}} {{@|Men14}} {{@|Tiimiii}} nëse mundet ndonjëri të ndihmojë, jeni të mirëpritur. Ose të paktën të përmendni ndonjë person tjetër që mund të ndihmojë. Bëhet fjalë për këtë artikull: [[Kolë Ashiku]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 qershor 2020 15:43 (CEST)
Përshëndetje :{{@|93.159.194.12}}. Pasi pashë artikullin po e kuptoj shqetësimin tënd për gjuhën e përdorur. Fatkeqësisht nuk mund të ndihmoj me përmbajtjen pasi nuk kam informacion për subjektin, por po e shoh të arsyeshme të jap sqarime shtesë përpos atyre që përmendi Klein. Wikipedia është enciklopedi e lirë që mund të shkruhet nga të gjithë, e ndonjëherë edhe nga njerëz që nuk lexojnë parimet e shkrimit enciklopedik dhe shprehin pikëpamjet e tyre që automatikisht bie ndesh me parimin e neutralitetit. Njejtë qenka rasti edhe këtu. Unë sygjeroj që deri sa të shkruhet artikulli siç duhet, të largohet përmbajtja ekzistuese. --[[Përdoruesi:Miranda038|Miranda038]] ([[Përdoruesi diskutim:Miranda038|diskutimet]]) 27 qershor 2020 15:59 (CEST)
***Disa referimet per artikullin: [http://www.gazetatema.net/2018/03/11/historia-e-panjohur-vrasja-e-sali-nivices-nga-tregtari-shkodran-kole-ashiku-per-nje-fyerje/ 1], [https://kujto.al/personat/kole-ashiku/ 2], [https://telegrafi.com/vrasja-e-sali-nivices-per-nje-fjale-goje/ 3], [http://www.panorama.com.al/luigj-dushaj-si-me-pushkatuan-babain-pse-ishte-kunder-komunizmit/ 4], [http://www.shkodraonline.com/comment.php?comment.news.1954 5]. {{@|Klein Muçi}} nese eshte e mundur ti vendosesh dhe ta rregulosh pak tonin e te shkruarit ne artikull.– [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 27 qershor 2020 16:14 (CEST)
*{{ping|Sadsadas|Miranda038|Klein Muçi}}: [https://en.wikipedia.org/wiki/Sali_Nivica Artikulli i Sali Nivicës ne enwiki] ka informacion rreth temes, dhe ndoshta dikush mund ta perdore per artikullin e Ashikut. [[Përdoruesi:Ktrimi991|Ktrimi991]] ([[Përdoruesi diskutim:Ktrimi991|diskutimet]]) 2 korrik 2020 01:01 (CEST)
== Vandalizëm ==
Ju lutem nëse dikush mundet të bllokoj këta dy përdorues [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/CorvusSaber Përdoruesi:CorvusSaber] dhe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/CapitanGiovanni CapitanGiovanni] sepse janë nacionalistë grekë që vandalizojnë tek faqja [[Marko Boçari]].--[[Përdoruesi:Afronatë|Afronatë]] ([[Përdoruesi diskutim:Afronatë|diskutimet]]) 21 korrik 2020 16:36 (CEST)
Së pari nuk jam grek. Ky artikull ka mungesë burimesh dhe referencash. Unë nuk jam duke e shkatërruar atë, thjesht po shtoj disa njoftime, kështu që dikush vjen dhe ndihmon artikullin të përmirësohet. Kështu që shtoni referenca dhe më pas hiqni njoftimet. [[Përdoruesi:CorvusSaber|CorvusSaber]] ([[Përdoruesi diskutim:CorvusSaber|diskutimet]]) 21 korrik 2020 21:18 (CEST)
:{{@|Afronatë}} {{@|CorvusSaber}} {{@|CapitanGiovanni}} përshëndetje! :) Si fillim, ju falënderoj personalisht që të tre jeni të vendosur për të ndihmuar në "Wikipedia". Pas kësaj më duhet t'ju lajmëroj se kthimet e vazhdueshme para-mbrapa të informacionit konsiderohen "luftë redaktimesh" dhe janë nga arsyet kryesore të bllokimit në "Wikipedia" për shkak se sjellin probleme ne komunitet si dhe në përmbajtjen e artikujve për lexuesit. A mund të më sqaroni këtu si qëndron çështja dhe për çfarë nuk bini dakord? Mund të shoh lehtësisht historikun e artikullit por do të doja të ma sqaronit personalisht se besoj se dialogu është rruga më e mirë për të zgjidhur situatën. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 korrik 2020 02:24 (CEST)
{{@|Klein Muçi}} Unë vendosa disa njoftime me {{@|CapitanGiovanni}} sepse artikulli i Marko Boçari ka mungesë burimesh. Ka vetëm dy referenca pa bibliografi. Gjithashtu në artikull nuk përmendet se çfarë i ndodhi Boçarit gjatë 1813-1823. Madje nuk përmendet sesi vdiq. Kjo është arsyeja pse unë i vë ato njoftime. Nëse referencat do të shtohen në artikull dhe nëse artikulli do të zgjerohet, unë do t'i heq njoftimet. [[Përdoruesi:CorvusSaber|CorvusSaber]] ([[Përdoruesi diskutim:CorvusSaber|diskutimet]]) 22 korrik 2020 12:19 (CEST)
:{{@|Afronatë}} a ke mundësi të sjellësh burime për artikullin në fjalë? Unë e kuptoj se vënia në dyshim e disa fakteve që ne i marrim si të mirëna historike mund të sjellë irritim por fakti është që, cilido qoftë qëllimi pas këtij dyshimi, artikulli i Marko Boçarit ka një mungesë referimesh. Normalisht një artikull, pavarësisht temës, supozohet që, pak a shumë, pas çdo paragrafi të ketë nga një referim. Shiko artikullin homolog në EnWiki për Marko Boçarin ([[w:en:Marko Boçari|Marko Boçari]]) dhe sasinë e referimeve atje. Nuk po futem ende në vërtetësinë e informacionit që po diskutohet. Është thjesht fakt i përgjithshëm që artikujt duhet të kenë referime për informacionin e përfshirë në to. Pastaj mund të diskutohet veçanërisht te faqja e diskutimit përkatës të artikullit për vërtetësinë, saktësinë e seriozitetin e burimeve të përdorura. Por duhet të ketë burime fillimisht. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 korrik 2020 12:58 (CEST)
:::Përshëndetje, jo me vjen keq une nuk mund të sjellë burime sepse nuk kam njohuri mbi egzistencen e teksteve mbi këtë temë dhe nuk di anglisht mire përveç njoftimit pa burime eshte vendosur edhe njoftimi mbi neutralitetin vetem se eshte shkruar se eshte me origjine shqiptare per mua kjo eshte plotesisht anti-shqiptare por si do qoftë bëni çfarë të doni--[[Përdoruesi:Afronatë|Afronatë]] ([[Përdoruesi diskutim:Afronatë|diskutimet]]) 22 korrik 2020 13:28 (CEST)
::::{{@|Afronatë}} e kuptoj se ç'do të thuash por fakti i përgjithshëm është se burimet duhen për çdo artikull, pavarësisht temës. Do të merresha personalisht por, si ti, as unë nuk kam informacion të thelluar mbi temën. {{@|Euriditi}} {{@|Βατο}} mbase keni më shumë informacion se unë? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 korrik 2020 13:36 (CEST)
::::: Përshëndetje {{@|Afronatë}} {{@|CorvusSaber}} {{@|CapitanGiovanni}} redaktimet tuaja të fundit në artikullin [[Marko Boçari]] janë një luftë redaktimesh. Të tilla veprime nuk lejohen ne Wikipedia, në rast përsëritjeje do të merren masa. Kontributi tuaj i vetëm këtu është vënia apo heqja e njoftimeve të Neutralitetit/Referencave. Sikur të tregonit po kaq zell në përmirësimin e artikullit sa edhe në diskutimet këtu nuk do të ishte nevoja fare të benim të tilla diskutime. Shkrutimisht rishkrojta hyrjen e artikullit, hoqa "njoftimin për referencat", dukshëm ka referenca. Për "njoftimin e neutralitetit" nuk shikoj arsye (nëse mendoni se ka përmëndini arsyet në faqen e diskutimit). Shtova njoftimin për përmirësim pasi artikulli ka nevojë të ristrukturohet e zgjerohet. --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 22 korrik 2020 21:45 (CEST)
== Lutje ==
1. Perseritje e heqjes se mbrojtjes/ngrirjes per artikujt [[Sami Frashëri]], [[Naim Frashëri]] dhe [[Kasëm Trebeshina]].
2. Lejimi te hartohet artikulli biografik per leksikologun [[Hasan Çipuri]]. --[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 1 korrik 2021 16:01 (CEST)
== Lutje ==
#Lutje:
:1. Perseritje e heqjes se mbrojtjes/ngrirjes per artikujt [[Sami Frashëri]], [[Naim Frashëri]] dhe [[Kasëm Trebeshina]].
:2. Lejimi te hartohet artikulli biografik per leksikologun [[Hasan Çipuri]]. --[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 1 korrik 2021 16:01 (CEST)
== Përsëlutje ==
I nderuar {{@|Klein Muçi}}, lutem serish per heqjen e mbrojtjes/ngrirjes per artikujt [[Sami Frashëri]], [[Naim Frashëri]] dhe [[Kasëm Trebeshina]]; si dhe lejimin te hartohet artikulli biografik per leksikologun [[Hasan Çipuri]].--[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 10 nëntor 2021 11:46 (CET)
:@[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]], ''[[Hasan Çipuri]]'' është tashmë i lirë për krijim nga çdo përdorues. Mbrojtja vazhdon për artikujt e tjerë. Për momentin numri i redaktimeve që kërkojnë shqyrtim po del jashtë kontrollit për kapacitetet tona dhe shumë përdorues kërkojnë t'u shqyrtohen faqet e ndryshuara e të krijuara. Po eksperimentojmë me menyra automatike për të ndaluar automatikisht redaktimet e ashtuquajtura "vandale" që të merremi vetëm me kontrollin e atyre ndryshimeve me natyrë dobiprurëse. Rihapja e artikujve të mësipërm për redaktim sjell mundësinë e luftrave të redaktimit që për momentin janë të pamenaxhueshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 nëntor 2021 12:09 (CET)
::Rrofsh @[[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|Klein Muçi]] per zhdoganimin e artikullit te Çipurit. Mund te them qe do te ishte me e hajrit te rihapeshin edhe te tjerat meqe mbas disa muajve lutje te njepasnjeshme askush nuk duket te kete me ate terezi qe te rrije e te prishe pune. Edhe te lihen ashtu te gjymta nuk eshte pune me bereqet. Por ti e di me mire. Rrofsh edhe njehere.--[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 10 nëntor 2021 12:27 (CET)
== Vandal from Spain ==
Hi! Sorry for writing in English. I would like to inform you that your Wikipdedia is one of those that are targeted by an long-time vandal called Angelmunoz50 on the English Wikipedia [[:en:Wikipedia:Sockpuppet_investigations/Angelmunoz50/Archive]], DaisyBus2017 on Meta and Nobelgentil on his or her home Wikipedia, Spanish, see [[:es:Wikipedia:Títeres bloqueados de Nobelgentil]]. The most recent article here is [[Vrasja e Riley Ann Sawyers]]. As usual for this vandal the article contains a mix of correct information and incorrect information, like age, year and cause of death. Such edits in articles about murdered children are typical of this vandal. [[Vrasja e Victoria Climbié]] and [[Vdekja e Foshnjës P]] are other articles by the same person. [[Përdoruesi:Sjö|Sjö]] ([[Përdoruesi diskutim:Sjö|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 07:57 (CET)
:@[[Përdoruesi:Sjö|Sjö]], hello! No problem. Yes, I've seen your notification on the article talk page but didn't act on it because I'm not sure how to act on these cases. We've never have to dealt with something like this before so I was hoping for someone else to act on it, given that I don't usually deal with articles myself. (I'm one of the only active admins around by the way.) Given that much time has passed and no one really did anything on it I believe I should delete the 3 articles mentioned, no? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 09:28 (CET)
::Yes, I believe that is best. By the way, it this the right page to notify administrators if the vandal should return? [[Përdoruesi:Sjö|Sjö]] ([[Përdoruesi diskutim:Sjö|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 13:01 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Sjö|Sjö]], okay. Yes, this is the right page for that. At current times, maybe you can notify me directly at my talk page. But, if for some reason I become unresponsive (which hasn't happened in 8 years now), you can try this page or as a more extreme solution, [[WP:Kuvendi|our village pump]] (even though that's usually reserved for more general topics). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 13:08 (CET)
::::P.S. [[Vdekja e Kelsey Briggs]] is another. [[Përdoruesi:Sjö|Sjö]] ([[Përdoruesi diskutim:Sjö|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 13:06 (CET)
:::::Thanks. [[Përdoruesi:Sjö|Sjö]] ([[Përdoruesi diskutim:Sjö|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 13:09 (CET)
::::::@[[Përdoruesi:Sjö|Sjö]]: {{u bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 nëntor 2021 13:11 (CET)
== si mund te dergoj nepermjet postes elektronike (email) ankesen time tek KLD ==
pershendetje si mund te gjej apo te dergoj email drejtuar Keshillit te Larte te Drejtesis cila eshte adresa elektronike(email)e KLD
Faleminnderit
:Përshëndetje! Faqja në fjalë i dedikohet vetëm çështjeve të brendshme të Wikipedia-s. Fatkeqësisht nuk kemi informacion për atë hollësi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 nëntor 2021 00:36 (CET)
== mosnjohje ndryshimesh ==
Kam sugjeruar ndryshimet e meposhtme per temen e dhene qe jane te arsyeshme dhe informacione te dobishme
{{Cot|Ndryshimet}}
Fushë-Bulli (ose Fushë Bualli) është një fshat i rrethit të Elbasanit, njësia administrative Shushicë, me një shtrirje rreth 9 km përgjatë lumit Gostimë, degë e rëndësishme e lumit Shkumbin. Historikisht pjesë e rëndësishme e krahinës së Polisit dhe i ndërtuar buzë rrugës historike Via Egnatia, fshati Fush Bullit karaktërizohet nga një reliev malor dhe pak kodrinor, nga male të larta dhe me burime ujore të shumta.
Historia
Prejardhja e emërtimit të fshatit ëhstë e lidhur ngushtësisht me funksionin e tij buzë rrugës Egnatia, rruga më e rëndësishme që kalonte në trevat shqiptare që prej kohës së perandorisë romake dhe duke qënë funskionale me segmente deri në fillim të shekullit XX. Është shumë e qartë se fshati nuk ka karakteristika fushore sikurse dikton pjesa e parë e emrit dhe domosdo që prejardhja e emrit të fshatit me siguri lidhet me një pjesë më të vogël toke e cila duhet të ketë shërbyer si një pikë ndalese për clodhje për karvanet me buaj që transportin mallra nga lindja në perëndim në rrugën Egnatia që fillimin e saj e kishte në Selanikun e sotëm dhe mbaresën në portin e Durrësit. Fakti që në tokat shqiptare nuk janë rritur historikisht buaj (pjesa e dytë e emrit) provon këtë teori për prejardhjen e toponimit të fshatit. Një tjetër e dhënë që provon se fshati me siguri ka shërbyer si ndalesë për udhëtarët lidhet me gojëdhënat e të vjetërve që sugjerojnë se pjesa luginore në afërsi të qëndrës aktuale të fshatit ka qënë hapësirë liqenore dhe më vonë mocalore përpara se të popullohej nga banorët. Dhe sigurisht, për një grup udhëtarësh, të lodhur dhe të rraskapitur nga një udhëtim i gjatë shume ditor, shqoëruar nga karvan me karroca me buaj, cfarë do të mund të shërbente më mirë si pikë clodhje se sa një livadh përbri një liqeni rrethuar nga male dhe pyje të freskëta…. Historia e rrugës Egnatia i ka dhënë rëndësi Fshatit Fush Buall dhe e ka bërë pjesë të rëndësishme të krahinës së Polisit ndër vite. Ngjarja historike që do të ishte si një pikë kthese dhe që pashmangërisht do tia humbte rëndësinë fshatit, lidhet me daljen nga funksioni të segmentit të rrugës Egnatia që kalonte nga fshatrat Xhyrë-Babje- Polis i madh- Fushë Bull- Polis i vogël - …. Etj dhe me ndërtimin e rrugës së re kombëtare përbuzë lumit Shkumbin në vitin 1917 e gjithë krahina e Polisit do të humbiste rëndësinë dhe ca më tepër dhe Fshati Fush Bull, që do të ktheheshin si xhepa pa rëndësi buzë rrugës së re shtetërore që kalonte buzë lumit Shkumbin (nga krijimi i kësaj rruge do të fuqizoheshin më vonë dhe qëndra të reja administrative sic është qyteti i Librazhdit).
Aktualisht në territorin e fshatit ka një seri urash dhe gjurmësh tw rrugës Via Egnatia, një pjesë e të cilave të ruajtura shumë mirë. Ka dhe gjurmw të urave tw tjera mbi lumin Gostimë, që janë mbi 300 vjecare, gjenden gjurmë të mullinjve prej guri dhe gjurmë vëndbanimesh qindra vjecare cka provojnë historinë e fshatit. Nga arkitektura e këtyre ndërtimeve mund të kuptohet shumë qartë që kultura e ndërtimit mes fshatarve ishte e avancuar për kohën dhe e qënësishme për të zbuluar fisnikërinë që i mbizotëronte ata.
Sic më sipër u përmbend, historia e fshatit Fushë Buall lidhet rrënjësisht me historinë e krahinës së Polisit. Një pjesë e madhe e familjeve të fshatit kanë zbritur nga fshatrat e sipërm të zonës së Polisit apo krahina të tjera të Shqipërisë në përiudha të ndryshme, mbase për të qënë më pranë rrugës Egnatia, mbase nga nevoja për të pasur më shumë toka buzë lumit Gostimë ose në liqenin që po thahej dhe që clironte hapësira të reja bujqësore; dikush mbase hapi një han; dikush një mulli; dikush zgjeroi kullotat për blegtroinë….
Zona e Polisit, në lashtësi përmendet nga historiani romak Ptolemeu me emrin Kandavia; në mesjetën e hershme ishte një qëndër e fortë rezistence ndaj dyndjeve sllave dhe këtë më së miri e tregon mungesa pothuaj totale e toponimeve sllave në zonën e Polisit; në mesjetën e vonshme në përiudhën më të lavdishme të historisë së kombit (periudha e Skënderbeut), Polisi ishte një fortesë e rëndësishme e rezistencës antiosmane me kalanë e mirëpërmendur të Sopotit dhe me historinë e lavdishme të Gjorgj Golemit, një ndër luftëtarëve më të besuar të gjeneralit Gjergj Kastrioti. Edhe në periudhën osmane deri në ndarjen e re administrative pas ardhjes së komunistëve në pushtet, zona e Fushë Buallit i takonte krahinë së Polisit. Përgajtë luftës së dytë boterore e gjitha krahina u pozicionua në kahun e frontit nacionalist clirimtar duke nxjerrë shumë heronje dhe partizanë. Këtu theksojmë se ushtria gjermane e ka djegur 2 (dy) herë fshatin, cka thekson faktin e rezitencës dhe shpirtin e lirisë që e ka karakterizuar gjithmonë fshatin. Njëkohësisht, përgjatë luftës janë strehuar nga familje fshatare, shumë ushtarë italianë të dorëzuar dhe mendohet se edhe hebrenj kanë qënë të strehuar, cka tregon dhe vë në dukje virtytin e patjetersueshëm të mikëpritjes dhe bujarinë që fshatarët kanë ndaj mikut. Pas luftës së dytë botërore, me ardhjen e komunistëve në pushtet, Fushë Bulli u vecau bashkë me fshatrat Polis i Vogël dhe Polis Valë duke u bërë si pjesë përbërëse e komunës së Shushicës të rrethit Elbasan, cka dalë nga dalë e përziu fshatin edhe me krushqi dhe miqësi nga krahinat e tjera të zonës si Shushica apo Gjinari, por pa i shkëputur lidhjet me fshatrat e mbetura nën administrimin e rrethit të Librazhdit në krahinën e Polisit.
Me një shpërndarje jo të njëtrajtshme të shtëpive kuturu, me shtëpi me distance midis tyre,, sipas gojëdhënave midis të vjetërve tregohet se pothuajse të tëra familjet e fshatit Fushë Buall janë të ardhura nga zonë tjetër e Shqipërisë, dhe relativisht historia e fshatit si popullim mendohet të mos jetë më shume se 500-600 vjecare. Shtëpitë e vjetra të fshatit janë të mëdha me shumë dhoma dhe hapësira dhe shërbenin si strehë për disa breza, cka tregon lidhjen e fortë dhe kultin e familjes që mbizotëronte dhe i lidhte njerëzit mes njëri tjetrit.
Fshati historikisht ka patur 3 (tre) lagje që e formonin: Lagja qendër, Lagja Langë dhe Lagja Grykë, shumë të lidhura me njëra tjetrën më krushqi. Fshati në kulmin e tij, fill pas viteve 90’ ka arritur të ketë deri në 1800 banorë, më diku tëk 300 shtëpi, por emigracioni i theksuar i viteve të fundit e ka pakësuar ndjeshëm popullsinë duke e limitur deri në rrëth 100 familje active me jo më shumë se 400 banorë dhe me trend shpopullimi të theksuar. Ndër familjet e vjetra të fshatit janë ato Tanushi, Kalija, Beqiri, Xhaja, Shara, Tarba, Bica, Luka, Stërmungu, Skoti.
Gjeografia
Fshati Fushë Buall kufizohet në pjesën veriore me fshatin Polis I Vogël, në pjesën lindore me fshatin Shushicë dhe me malet e Bukanikut që e ndajnë nga Gjinari, në pjesën jugore kufizohet me fshatin Vasjan dhe në pjesën lindore me fshatrat Gurë shpatë dhe Shehë të krahinës së Polisit. Fushë Bulli shtrihet përgjatë luginës e lumit Gostimë dhe jetën e ka të ndërtuar në fushat e pakta përbri tij. Në pjesën e sipërme të rrjetës në lagjen grykë lumi Gostimë formon kanione të vogla me një thellësi që varion deri në 30 metër, dhe gryka dhe rrëpira të thepisura që i japin një pamje dinamike relievit. Në pjesën e poshtme të rrjedhës në afersi të qëndrës aktuale të fshatit, lumi Gostimë zgjerohet dhe kanionet humbasin dhe zëvendësohen me zallishte të gjëra dhe lumi bëhet gjarpërues por pa e humbur kthjelltësinë dhe pastërinë që e karakterizon.
Klima
Fshati është I rrethuar me pyje të shumta dhe me male relativisht të larta. Lartësia tipike mbi nivelin e detit është rreth 300 m. cka bën që klima mbizotëruese të jetë ajo mesdhetare dhe pak kontinentale.
Hidrografia
Pasuria ujore e fshatit është e madhe teksa përvec lumit Gostimë, ka dhe një sëri përrenj dhe burimesh uji të pijshëm të shpërndarë gjithandej.
Kultura dhe Arsimi
Informacion ne peprunim
{{Cob}}
: Përshëndetje! :)
:
: Për momentin ekziston një radhë e gjatë me ndryshime që presin kontrollin dhe kjo shpjegon gjendjen që përmend. Nuk ka të bëjë me artikullin tënd por me një problem të përgjithshëm për shkak të mungesës së kontrolluesve. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 janar 2022 13:07 (CET)
== Change of personal data ==
I want to change some descriptions about my biography which I published a few years ago.
Besarta Ademaj
born in (17 may, 200), Pristina.
Student, in South Westphalia University of Applied Sciences
Arvato CRM Solutions University of Siegen
Bramsche, Lower Saxony, Germany
:@[[User:Mashup.off|Mashup.off]], hello! For the moment being, there is no article about [[Besarta Ademaj]]. There is a user page though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 janar 2022 04:19 (CET)
== Akuzim per perdorim te fjaleve fyese ==
- Nuk me lejohet te publikoja artikullin me akuzoni per fjale fuyese edhe pse jam i sigurt qe nuk kam perdorur.
Artikulli: Relacioni rekurent
:@[[User:Atlant Klaiqi|Atlant Klaiqi]], rezultat pozitiv i rremë nga ana e filtrit. U zgjidh. Provo ta ringarkosh informacionin. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 janar 2022 01:54 (CET)
:{{Resolved}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 31 janar 2022 01:56 (CET)
== Akuze per perdorimin e fjaleve fyese ==
Nuk me lejohet te publikoja artikullin me akuzoni per fjale fuyese edhe pse jam i sigurt qe nuk kam perdorur. Artikulli Principi i DIrileut
:@{{User:Donjeta.UNI.Sverka|Donjeta.UNI.Sverka}} përshëndetje! :) Problemi qendron te forma dialektore e fjalës "çift" te pjesa "çift nyjesh". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2022 15:31 (CET)
:{{Resolved}}
:- [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2022 17:07 (CET)
== Pakti i Varshavës - Nuk më lejohet redaktimi për shkak të një fjale ofenduese (që nuk ekziston) ==
https://sq.wikipedia.org/wiki/Pakti_i_Varshav%C3%ABs?veaction=edit§ion=1
:@[[User:Eni3n181|Eni3n181]], përshëndetje! Problem nga ana jonë. Faleminderit për raportimin! U zgjidh. Duhet të funksionojë normalisht tani. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 mars 2022 13:32 (CET)
:{{Resolved}} [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 mars 2022 13:33 (CET)
== Fjalor fyes kur nuk po perdor ndonje fjale fyese ==
Ky eshte tekstinqe dua te shkruaj
Babai i Tanës ishte kreu i fshatit Rramicë. Tana ra në dashuri me Çobanin e fshatit. Kjo ishte e papranueshme për bananë dhe ai dërgoi një person për të vrarë Çobanin bashkë me Tanën. Gjatë arratisjes ato po fshiheshin në një dyqan të fshatit, por Çobanin e kapën dhe e vranë dhe Tana u largua. Ajo shkoi te familja e mëmës në Korçë. Ajo u martua më vonë me një burrë tjetër dhe varri saj ndodhet tashmë në Tufinë.
Ku eshte fjalori fyes?
:@[[User:Dejvid Veizaj|Dejvid Veizaj]], problem nga ana jonë. Faleminderit për raportimin! {{Resolved}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 19 prill 2022 18:06 (CEST)
== Perseritje e nje kerkese te hershme ==
Pershendetje te nderuar! Tani pas dy vjeteve marr t'ju pyes a mund te kthehen ne gjendje punimi artikujt e [[Sami Frashëri|Sami]] dhe [[Naim Frashëri]]t, [[Esad pashë Toptani]]t dhe [[Kasëm Trebeshina|Kasëm Trebeshinës]]? --[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 25 prill 2022 16:13 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]], u bë pjesërisht. Artikujt për vëllezërit Frashëri janë shkrirë tashmë. Për fat të keq vazhdojmë ende pa shumë vullnetarë aktivë nga ana administrative kështu që, në çastin e parë që gjërat mund të tentojnë të marrin për keq do të jem i detyruar t'i rikthej në gjendjen e mëparshme. Nëse vazhdimi është për mirë, në të ardhmen do t'i ndjekin dhe artikujt e tjerë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 prill 2022 04:19 (CEST)
::{{Resolved}}<span id="Klein_Muçi:1677714690095:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 00:51 (CET)</span>
== Vërejtje për redaktuesin pamor ==
Unë përdor redaktuesin pamor për redaktimet e mia dhe kam vënë re se kur dua të citoj një faqe interneti, aty te fushat për të plotësuar parametrat mungon gjuha. Nëse e ruan pa këtë parametër, të shfaq një error jo të këndshëm në artikull. E di se parametrin e gjuhës mund ta shtosh nga lista në anën e majtë, por më duket e lodhshme. Prandaj doja të pyesja nëse dikush e di sesi parametri language të jetë gjendje "të zgjedhur" by default? --[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 29 maj 2022 14:08 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]], vërejtje me vend. Mund të bëhet dhe do të merrem unë së shpejti për ta futur te parametrat e parazgjedhur. Do të lajmëroj sërish këtu kur të jetë kryer ndryshimi. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 maj 2022 18:15 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]], më e lehtë seç prisja.
::{{U bë}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 maj 2022 18:31 (CEST)
:::Faleminderit! -- [[Përdoruesi:Ftillimi|Ftillimi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ftillimi|diskutimet]]) 29 maj 2022 18:34 (CEST)
::::{{Resolved}}
::::- [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 maj 2022 18:38 (CEST)
== Lada ==
Ju lutem mbajeni këtë artikull në Wikipedian Shqiptare pasi nuk është përdorur përkthyes
:{{Resolved}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 00:21 (CET)
== Xhovani Anjeli ==
Ju lutem mbajeni këtë artikull në Wikipedian Shqiptare pasi nuk është përdorur përkthyes
:{{Resolved}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 00:23 (CET)
== filtrimi automatik nuk do të më lejojë të heq etiketën e fshirjes në [[:Diskutim:JetSet]]. ==
arsyetim të rremë dhe nuk kualifikohet për fshirje të shpejtë. duke hequr etiketën e fshirjes në mënyrë që të mos fshihet gabimisht si wiki skocez. Megjithatë, kjo faqe ka nevojë për modifikime serioze pasi duket se janë disa çështje të përkthimit që ndryshojnë kontekstin.
Kërkimet do të kthehen në javët e ardhshme dhe do të pastrojnë, rregullojnë dhe verifikojnë burimet. nëse mund të hiqni etiketën e fshirjes, do të vlerësohej. Unë kisha kontaktuar me administratorin që la etiketën në wikidata për të parë se kush i fshiu wiki të dhënat që i përkisnin kësaj faqeje.
Faleminderit.
:Faqja është fshirë për mungesë shquarësie. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 01:08 (CET)
== Ngacmimi në faqen time të diskutimit ==
Përshëndetje! 2 përdorues, Wake Up Mundësohet Nga Lufra Dhe Benuron dhe Valentina Hoduduhhphpdhhphp, po më ngacmojnë në faqen time të diskutimit duke i shtuar vazhdimisht marrëzi. Ata janë të qartë trolling dhe çorape. Mund të më ndihmojë dikush ju lutem? [[Përdoruesi:Blaze Wolf|Blaze Wolf]] ([[Përdoruesi diskutim:Blaze Wolf|diskutimet]]) 30 janar 2023 20:12 (CET)
:{{Resolved}}<span id="Klein_Muçi:1677714542056:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 00:49 (CET)</span>
== A mund t'i hiqni keto infromacione te rreme tek kjo ketu [[:Festina Mejzini]] ==
Dikush ka tentuar te beje shaka , me kete emer te njohur dhe person publik fshijeni nga wikipedia te gjtiha infromacione te pabesueshme
:Faqja është grisur për përmbajtje të pamjaftueshme. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 01:15 (CET)
::{{Resolved}}<span id="Klein_Muçi:1677759807837:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 13:23 (CET)</span>
== Alban Lushaku ==
Nje vrejtje dhe nje ankes nga ju nese kishit dashur ta fshijeni krejt kete artikull te rreme
[[:Fikrie Lushaku]]
Burim Jo i sigurt! , fshijeni se dikush ka tentuar te beje dicka , informacionet dhe burimet nuk jane te sigurta jane te gjitha gabim!
:{{Resolved}} - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 mars 2023 13:23 (CET)
== Arben Krasniqi ==
dikush ka tentu te keqperdorur ne kete faqe [[:Ethet e së shtunës]]
Klein Muçi (diskutimet) fshijeni kete informacion te gabuar! ktu! [[Ethet e së shtunës]]
:Artikulli megjithëse i shkurtër paraqitet i saktë. Çfarë problemi ka ekzaktësisht me të? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 01:55 (CET)
== Arben Krasniqi ==
https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Fjolla_Krasniqi&action=edit
Fshini AUTOMATIKISHT ket inforamcion te rrem Dikush po tenton te keqperdor([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) [[Fjolla Krasniqi]]
:Artikulli ka mbi 10 vjet ekzistencë. Si i tillë, duhet të kalohet te [[WP:FG]] për t'u grisur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 01:58 (CET)
== Albana Abazi ==
https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Ganimete_Abazi&action=edit
fshijeni edhe kete infromacion sepse eshte neper portale nuk ka nevoj per Wikiepdia ju faliminderit! [[Ganimete Abazi]]
- Klein Muçi (diskutimet) 2 mars 2023 13:23 (CET)
:Artikulli ka disa vite ekzistencë. Si i tillë, duhet të kalohet te [[WP:FG]] për t'u grisur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 02:00 (CET)
== Ylberina Gashi ==
- Klein Muçi (diskutimet) 2 mars 2023 13:23 (CET)
Fshijeni edhe kete informacione dhe ja derguar shume verisione per [[Donika Gashi]]
:Artikulli ka mbi 10 vjet ekzistencë. Si i tillë, duhet të kalohet te [[WP:FG]] për t'u grisur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 02:01 (CET)
== Albesa Baraku ==
Pershendetje nje verjetje per Aiden , dikush ka tentuar te beje dhe te informacione te rreme per kete fshijeni [[Aida Baraku]]
- Klein Muçi (diskutimet) 2 mars 2023 13:23 (CET)
:Artikulli ka mbi 10 vjet ekzistencë. Si i tillë, duhet të kalohet te [[WP:FG]] për t'u grisur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 02:01 (CET)
== Alban Selimaj ==
fshijeni kete informacion per [[Teuta Selimi]], jane te gjitha informacione te rreme!
- Klein Muçi (diskutimet) 2 mars 2023 13:23 (CET)
: Artikulli ka disa vite ekzistencë. Si i tillë, duhet të kalohet te [[WP:FG]] për t'u grisur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 mars 2023 02:02 (CET)
== ndryshim i informacionit Akademia e Sigurise ==
1- Informacioni i dhene nuk eshte i sakte
Akademisë së Sigurisë, si institucion i lartë arsimor, i lihet detyrim institucional për riorganizimin e saj për të realizuar misionin e formimit dhe kualifikimit të personelit të policisë. Në programin e zhvillimit strategjik të Akademisë si institucion i lartë mësimor dhe kërkimor shkencor, janë përcaktuar misioni dhe këto objektiva. Akademia si institucion i arsimit të lartë është akredituar me vendimin Nr.7 datē 27 janar 2023 për pesë vite deri më 26janar 2028. Rektor i Akademisë sē Sigurisë me vendim të përbashkët të ministrit të arsimit dhe të brendshëm prej datës 23 maj 2022 është Profesor Shkencat Juridike Ilirjan Mandro.
:[[Përdoruesi:Ilirjan mandro|Ilirjan mandro]], përshëndetje! {{smiley|:-)}}<br style="margin-bottom:0.5em"/>Për të redaktuar një artikull mjafton të shtypni butonin "Redakto" ose "Edit" në varësi të gjuhës në krye të tij dhe mund të bëni ndryshimet e nevojshme.<span id="Klein_Muçi:1681052099342:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 prill 2023 16:54 (CEST)</span>
== Artikull mbi Balil Neshen ==
Ju lutem kontrolloni artikullin ne lidhje me Balil Nesha se nuk ka asgje problematike ne te. Faleminderit.
:Përshëndetje! Aktualisht ka një mungesë të kontrolluesve aktivë çfarë ka bërë që lista e faqeve që presin për kontroll të zgjatet së tepërmi. Në këto kushte mbetet vetëm të tregojmë durim. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 maj 2023 06:47 (CEST)
== Lannex ==
Dead admins, please consider deciding the speedy deletion request of [[Lannex]]. There has been a pending RfD on Wikidata [[:wikidata:Wikidata:Requests for deletions#Q110113290]]. Thank you! --[[Përdoruesi:Emu|Emu]] ([[Përdoruesi diskutim:Emu|diskutimet]]) 11 qershor 2023 22:40 (CEST)
:<span style="white-space:nowrap;">[[File:Yes check.svg|20px|link=]] '''U bë!'''</span> --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 11 qershor 2023 22:46 (CEST)
== Ardita Mehmeti ==
: Përshëndetje! Mund të jepni burime për këtë? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 26 qershor 2023 11:32 (CEST)
== Naim Frashëri-Istoria e Skënderbeut, gabimisht thuhet se është botuar në 1998, dhe duhet 1898. ==
https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:WikiProjekti_Studenti%26Wikipedia/%22Historia_e_Sk%C3%ABnderbeut%22-Naim_Frash%C3%ABri
Naim Frashëri-Istoria e Skënderbeut, gabimisht thuhet se është botuar në 1998, dhe duhet 1898.
:{{Resolved}}<span id="Klein_Muçi:1690168919518:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 24 korrik 2023 05:21 (CEST)</span>
== Logo i gabuar ==
Mirëdita,
Logo i Wikipediës në Shqip është i gabuar: nën fjalën "Wikipedia" thotë "Encikopedia e lirë" në vend te "Enciklopedia e lirë". Pra, mungon shkronja "l".
Përshëndetje.
: Përshëndetje! Do t'ju ftoja ta shihnit dhe njëherë stemën në fjalë pasi personalisht nuk vë re të mungojë asnjë shkronjë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 gusht 2023 12:23 (CEST)
== Grace Wan ==
Why praxcaldace delete everything Grace Wan. This user nit right. Wrong to delete everything Grace Wan for have Wikidata.
:@[[Përdoruesi:Dobët100|Dobët100]], I suppose Grace Wan doesn't meet the notability requirements for Wikipedia.<span id="Klein_Muçi:1694609166614:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 13 shtator 2023 14:46 (CEST)</span>
== WIKI ADMINISTRATION ==
What Grace Wan not meet the requirements. Cause you listen to Praxidicae. She is crazy Administrator delete destroy everything and everybody's article. [[Përdoruesi:Dobët100|Dobët100]] ([[Përdoruesi diskutim:Dobët100|diskutimet]]) 14 shtator 2023 06:41 (CEST)
:[[Përdoruesi:Dobët100|Dobët100]], in general, what we do in these cases is this: If you can add the article in EnWiki, you can later on add it here as well.<span id="Klein_Muçi:1694686264377:WikipediaFTTCLNVërejtje_e_Ankesa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 shtator 2023 12:11 (CEST)</span>
== Artikuj që janë vetëm tituj të librave ==
Një shikim brenda [[Speciale:AllPages]] e shfaq problemin më të madh në Wikipedia-n shqip: ka tepër ''tepër'' artikuj rreth librave jo të shquar, që vetëm kanë titullin, autorin, numrin e faqeve, dhe ndoshta botuesin. Nëse është me fat, ka ndonjë përshkrim të shkurtër të librit. Wikipedia është enciklopedi digjitale dhe jo magazinë apo librari. Për më tepër është e ndaluar të përfshijmë përmbajtje intelektuale të mbrojtur nën të drejtën autoriale, përveç nëse ekziston një arsyetim ku mund të përdoret një formë e reduktuar e veprës intelektuale.
Prandaj... '''pse është ky problem kaq i përhapur nëpër Wikipedia shqip për kaq shumë kohë?'''
Nuk besoj që jemi të interesuar të kemi faqe si [["Skënderbeu" ose misioni i pamundur i Schmitt-it]] apo [[200 vjet të Jeronim de Radës : veprat e Jeronim de Radës në fondet e Bibliotekës Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]], artikuj që karakterizohen me tituj tepër të gjatë dhe përmbajtje shumë të shkurtër.
https://sq.wikipedia.org/wiki/Fikrije_Lushaku
informacione te rreme fshijeni?
A ekziston diçka që Wikipedia shqip mund të bëjë rreth këtij fenomeni?
[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 10 prill 2024 21:23 (CEST)
:[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], përshëndetje!<br style="margin-bottom:0.5em"/>Nëse sheh [[Speciale:FaqeTëShkurtra]] do të vësh re se ka shumë artikuj problematikë të së njëjtës natyrë. Besoj se çështja e librave bie më shumë në sy ngaqë njerëz të ndryshëm kërkojnë "të ndihmojnë" e hapin artikuj për librat që kanë në shtëpi apo librat e rinj që sapo dalin. Plani im është që pasi të arrijmë 100 000 artikuj të fillojmë të mundohemi të rrisim pak cilësinë e artikujve duke bërë disa krasitje të tyre.<span id="Klein_Muçi:1712819851316:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 11 prill 2024 09:17 (CEST)</span>
::Me atë hap i bjen edhe dy vjet për me e futë atë plan në lëvizje... [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ([[Përdoruesi diskutim:Fallbackintoreality|diskutimet]]) 12 prill 2024 01:44 (CEST)
:::[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], shpresa është që shifra të arrihet brenda këtij viti. Gjithsesi 2 vite do të ishin sërish më pak kohë se sa disa 5 vjeçarë që mund të kenë artikuj të ndryshëm që presin për fshirje, fatkeqësisht. Për një plan më të hollësishëm të vizionit tim vetjak në lidhje me çështjen mund të shikosh [[:Speciale:PermanentLink/2655017#Gjatësia e artikujve|këtu]]. Se sa realizohet e si ndryshohet rrugës më pas nuk i dihet duke qenë se sigurisht nisma të tilla të mëdha nuk mund të jenë zgjedhje e vetëm një personi, edhe nëse ky person është një administrator.<span id="Klein_Muçi:1712916845352:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 prill 2024 12:14 (CEST)</span>
==Abuse filter==
U përpoqa të rregulloja referencat në artikullin [[Dhimitër Stamo]], duke i zëvendësuar ato me burime nga artikulli anglisht, por nuk më lanë të njiheshin keqdashëse! A mund ta çaktivizoni filtrin e abuzimit? Faleminderit shumë.
më jep këto dy njoftime
''Artikulli juaj nuk përmban asnjë burim.''
''Krijimi i faqeve shumë të shkurtra është veprim i ndaluar.''
- [[Përdoruesi:LefterDalaka|LefterDalaka]] ([[Përdoruesi diskutim:LefterDalaka|diskutimet]]) 8 tetor 2024 03:49 (CEST)
:@[[Përdoruesi:LefterDalaka|LefterDalaka]], përshëndetje! Mbase gabimisht jeni përpjekur të punoni diku tjetër dhe jo te artikulli në fjalë. Shoh që te artikulli në fjalë e keni kryer një ndryshim (largimi i një referimi). Ishte kjo ajo që dëshironit të bënit? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 tetor 2024 10:28 (CEST)
::jo, nuk doja ta bëja këtë. Doja të ndryshoja citimet - vendosni ato që janë në hyrjen në anglisht https://en.wikipedia.org/wiki/Dhimit%C3%ABr_Stamo [[Përdoruesi:LefterDalaka|LefterDalaka]] ([[Përdoruesi diskutim:LefterDalaka|diskutimet]]) 8 tetor 2024 20:17 (CEST)
::tani eshte ne rregull Faleminderit shumë [[Përdoruesi:LefterDalaka|LefterDalaka]] ([[Përdoruesi diskutim:LefterDalaka|diskutimet]]) 8 tetor 2024 20:21 (CEST)
:::{{Resolved}}<span id="Klein_Muçi:1728464912327:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 tetor 2024 11:08 (CEST)</span>
==Administrator ngaterrestar dhe abuzues==
<div class="boilerplate metadata vfd" style="background-color: #F3F9FF; margin: 0 auto; padding: 0 10px 0 10px; border: 1px solid #AAAAAA;">
:''Diskutimi i mëposhtëm është mbyllur. <span style="color:red">'''Ju lutemi mos e ndryshoni më.'''</span>
Po ankohem per administratorin [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P.]] qe besoj se me veprimet dhe mbi te gjitha me mendesine e tij po demton punen e bere nga te tjeret, jo vetem nga une.
Duhet te them se jo vetem e di se Uikipedia eshte nje ''projekt i hapur'', por eshte nje filozofi me te cilen jam plotesisht dakord. E kuptoje si nje sfide ku, ne liri te plote (pra ne varesi te ndergjegjes dhe diturise se perdoruesve), bashkesia eshte e afte te kontribuoje dhe te perparoje ne plotesimin e perbashket te diturise se lire. Pra nuk eshte nje projekt ku te gjithe mund te shkruajne cdo lloj ''gomarlleqesh''. Pikerisht se nuk ka pronar dhe se eshte e lire eshte nje sfide qe i behet nje bashkesie (ne kete rast te uikipedise shqipe) qe pa nje ''autoritet'' mbi te tjeret mund ti korrigjoje dhe ti beje dijet dhe artikujt te perparojne duke u permiresuar. Qe do te thote se njerezit jane te lire te shkruajne ''budallallekun'' e tyre, por bashkesia eshte ne gjendje qe ta lere pas ne arkiv kete budallallek duke e permiresuar. Si ne jeten reale, pa nevojen e nje ''Big Brother-i''. Nuk do te thote se cdo kush ka te drejten qe ta mbivendos budallallekun e tij mbi nje redaktim apo krijim serioz dhe me vlera. Natyrisht nuk thashe kot qe eshte nje sfide. Eshte nje sfide qe e bene te ngjashme me nje aftesine per ta bere nje demokraci te perparoje, pa nje autoritet diktatorial. Pra sfidon aftesine qe ka nje bashkesi per ta bere dijen e lire te perparoi pa nje ''diktues''. Dhe ketu vlen sigurisht niveli moral i anetareve te bashkesise, qe mundin ta perparojne diturine edhe pse njerezit jane te lire te shkruajne cdo lloj budallalleku. Qenia nje projekt i hapur nuk do te thote thjeshte e drejta per te ndryshuar cdo gje, nga cdokush, por megjithe lirine per te ndryshuar cdo gje nga cdokush, perparimi dhe dija perparojne nga ndergjegjja e anetareve dhe bashkesise si e tere.
Per me shume mund te shikoni diskutimin me te te [[Diskutim:Shkencat Nautike Iberike 1400–1600]]. Filozofia e personit perfshinte nje hipershqiptarizim te titujve dhe termave. Kjo gjoja se i bene te kuptueshme duke ndihmuar ne perdorimin e nje gjuhe ''te paster''' shqipe. Megjithese veprimet e tij jane tejthjeshtezime pa kuptim. Debati im me te nisi i acaruar se ai me ndryshoi titullin jo vetem pa me pyetur (meqe faktikisht nuk ja kishte haberin nga ceshtja), por i fshiu edhe ridrejtimin e tij. Gje qe pervec humbjes se kohes se gjetjes se artikullit (qe e mbikeqyr) shkaktoi edhe ndryshimin e linkeve te ndervarura dhe pune shtese per ti rregulluar. Vura re se nuk eshte veprimi i vetem i tij i tille. Ai ndryshon shume tituj duke u fshire edhe percjellimet apo vetme percjellimet dhe kategorite qe nuk i pelqejne. Uikipedia bazohet te linket dhe kategorite per tu organizuar dhe percjellimet jane edhe si nje ndihme shtese edhe per organizimin por edhe si adresimin. Ai thote vete se, po citoje: 《Une mund te kem fshire ndonje ridrejtim edhe kategori edhe do vazhdoj ta bej se eshte pjese e punes time, por njekohesisht kam pasuruar me mijera e mijera e krijuar ridrejtime me mijera per ta mbushur hapsiren qe mund te kem lene.》
Natyrisht qe me keto ndryshime te tij te castit, si ne rastin e <nowiki>[[kategoria:literaturë|kategorisë literaturë]]</nowiki> ne <nowiki>[[kategoria:letersi]]</nowiki>, etj. nxit konfuzion te perdoruesit dhe c'organizon uikipedine. Ne votimin qe nisi Klein Muçi per kthimin e emrave qe shkruhen ne gjuhe te huaj, ne shqip, votimi nuk pati ndonje vendim percaktues. Sigurisht, kjo eshte nje ceshtje e ndryshme, por e ngjashme me shqiperimin e termave. Mesa di une nuk eshte marre ndonje vendim qe te tejshqiperohet uikipedia ne kuvend? Pa folur pastaj per heqjen e percjellimeve, qe se ka asnje uikipedi. 《Veprimet e mia shpesh lidhen me “projektin Post-100K”.》, sigurisht qe nuk eshte vecse nje projekt qe i ka vendosur vetes dhe jo nje projekt te miratuar nga kuvendi apo ndonje grupim i madh burokratesh, administratoresh, redaktoresh apo perdoruesish te thjeshte.
Ai pretendon se, po citoje: 《Mua si administator, nese kerkoj te me bindesh, ose do duhet ta besh, ose me vone mund te fshihet artikulli yt nga une apo dikush tjeter, prandaj eshte e rendesishme qe ti arsyetosh veprimet, pasi ne kemi privilegje shtese.. Une per shume vite skam pasur privilegje, mos te them fare. E drejta morale me sa kam pare nuk ekziston ketu, pasi te gjithe kane te drejte redaktimi e zhvendosjeje, e njejta vlene edhe per mua...》
Domethenw sipas tij cdo femije, ''i marre'', i paditur apo vandal ka njelloj te drejte ti vandalizoi artikujt me kete logjike, kur hiqet e drejta morale (nenkupto merita per plotesimin e nje artikulli ne vetvete, por edhe lidhjet e ndevarura te artikullit me artikujt e tjere, kategorite qe organizojne uikipedine. Imagjino sikur nje person me kete mendesi te jete bere qofte edhe aksidentalisht administrator!?
Ne fund, edhe pse perballe argumenteve u detyruar te pranonte se kisha te drejte per titullin, me bllokoi adresen me justifikimin se e kisha ''share'', kur po debatonim per ndryshimet mbi artikullin [[Diskutim:Shkencat Nautike Iberike 1400–1600]]. Pasi la te kuptohet se une jame nje ''stickpuppet'', i them se, po citoje veten: 《Nje person qe nuk vuan nga ''aritmomania'', nuk do te me tregonte linqet «Kontributet gjithsej; https://xtools.wmcloud.org/pages/sq.wikipedia.org/Leutrim.P/all. Kontributet; [[:Speciale:Kontributet/Leutrim.P]]. Redaktimet; https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Leutrim.P.», «Nuk nenkuptova se jam me I rendesishem, por se nuk pranoj te me mbajne ligjerata ata me 10 redaktime ne muaj, kur une kam bere deri ne 4.000 ne muaj.» per te me bindur se e kam gabim.》 Repliken time te sakte e gjeni te historiku i diskutimit [[:Speciale:PermanentLink/2744055|Diskutim:Shkencat Nautike Iberike 1400–1600 (versioni 2744055)]] se ai fshiu jo vete fjalen ''aritmomani'', por edhe fjaline ku bente pjese ajo. Per ndonje qe nuk ia di kuptimin (si njefare ''apologjeti'' i tij qe thote se e kam quajtur me '''semundje mendore''') ka kuptimin e atij qe fiksohet me numrat dhe llogaritjen e tyre (sic po bente ai duke me numeruar redaktimet e tij, te cdo fjale, apo germe dhe duke i krahasuar ato ne cdo muaj me ato te miat, po e citoi: 《Kam mbi 30mij redaktime, rreth 3mij artikuj te rinj I kam krijuar qe eshte 3% e totalit, dhe kam krijuar mbi 2000mij kategori e rregulluar mijera probleme. ... Kontributi mund te jete edhe shtimi I nje “ë”-je te thjeshte, keshtuqe mos e degrado nivelin e bisedes.》).
E gjithe kjo, duke mos arritur te argumentoje ne diskutim. Shpresoj qe ky person te mbahet nen kontroll per te mos sulmuar persona te tjere si une apo duke e ngaterruar ne menyre te panevojshme organizimin e Uikipedise.
Por megjithese, sic e thashe, ne fund e pranoi se kisha te drejte, humbja e kohes me kete mendesi te ngushte te perkrahur nga kompetencat e gjera, sic beri edhe me bllokimin tim, tregon se eshte nje rast qe bashkesia duhet ti rishikoi kompetencat (apo ''armen'' qe i ka lene ne dore, se nuk eshte ne ''Grand Theft''), qe mos ta demtoi dhe t’ua veshtiresoi punen me tej kontribuesve te saj. Me nje padije bukur arrogante u shton te tjereve lodhjen per te organizuar dhe permiresuar diturine e lire. Sigurisht cdo person, edhe me pak i dituri, ka te drejte te jete pjese e uikipedise, bile edhe te kontribuoi. Por pasja e nje ''autoriteti'' te tille eshte nje barre e rende qe bashkesia nuk ka pse e mban mbi shpine. Nese kontributet e tij te kaluara, apo te ardhme, do te jene te vlefshme, ''bashkesia e lire'' as duhet tia prish, as tia mohoje meriten. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 31 janar 2025 01:01 (CET)
:@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], edhe unë kam pasur ankesat e mia për Leutrimin dhe e kam këshilluar edhe për heqjen e ridrejtimeve. Shpresoj që t'i zgjidhni mosmarrëveshjet mes njëri-tjetrit. Mesa shoh Leutrimi nuk e zhvendosi më artikullin dhe nuk shoh ndonjë arsye për ta bllokuar. Unë do t'i kërkoja Leutrimit të ketë kujdes me zhvendosjet e artikujve të krijuar nga përdorues të besuar dhe të mos i zhvendosë pa diskutim paraprak (përveç rasteve të qarta). Në rast se mendon se Leutrimi ka abuzuar me privilegjet, mund të kerkosh heqjen e privelegjeve tek [[WP:Administrata]]. Duhen të paktën 5 vota në favor të heqjes së privilegjeve dhe më pak se 25% kundër heqjes së privilegjeve. Më shumë se kaq, as unë e askush tjetër nuk mund të bëjë. [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 2 shkurt 2025 20:44 (CET)
:Në vija të përgjithshme, duhet kuptuar që parimi [[w:en:WP:BOLD|BOLD]] është një nga rregullat e njohura të kulturës Wiki dhe kjo vlen dhe për veprimet administrative. Megjithatë, po kështu është dhe parimi [[w:en:WP:BITE|BITE]]. Në lidhje me këtë të fundit, do t'i këshilloja përdoruesit @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] të ishte disi më i përmbajtur në ndërmarrjen e veprimeve administrative që lidhen me bllokimet apo grisjet pasi mund të kalojnë lehtësisht në territoret e WP:BITE apo më keq, në abuzime privilegjesh.
:Siç është shprehur dhe përdoruesi Olsi më sipër, zgjidhja ekstreme (dhe e vetmja që shkon përtej rolit këshillues) mbetet kërkesa te WP:Administrata. Unë gjithsesi besoj se ka ende vend për mirëkuptim: Leutrimi sigurisht duhet të jetë më mirëkuptues duke qenë se gjendet në pozita të privilegjuara dhe ti mund të jesh disi mirëkuptues duke qenë se kemi të bëjmë me një administrator të ri. Në fund të fundit, [[w:en:WP:AGF|AGF]] mbetet një nga elementët kyç të kulturës wiki. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 03:24 (CET)
Une do te siha qe te gjithe te ulni pak tonet dhe te tregoheni me tolerante dhe te bashkepunoni per ato qe merreni vesh dhe te qendroni larg per ato qe nuk merreni vesh!. Sa me e hapur te jete Wikipedia aq me shume shanse kemi te kete gjithe perfshirje dhe tu afrohemi sasise se zerave qe kane dhe vendet fqinje qe mund te jene edhe me te vegjel ne popullsi rreale.--[[Përdoruesi:Lajmetarja|Lajmetarja]] ([[Përdoruesi diskutim:Lajmetarja|diskutimet]]) 2 shkurt 2025 21:15 (CET)
Asgjë më shumë se një tentim-sabotimi i privilegjeve të mia të përkohshme (1 vjeçare), me një arrogancë të pashoqe. Problemin e ka diku tjetër, 'te sistemi i cili ka bërë administrator dikë aq jo-kompetent si unë', e mbase sipas tij do duhej një reformë?! ''Ne fund, edhe pse perballe argumenteve u detyruar te pranonte se kisha te drejte per titullin'', Unë asnjëherë nuk pranova se ti kishe të drejtë, dhe ke harruar ta cekësh që u solla mirë me ty dhe ta kandidova artikullin si të mirë. I nderuari po kërkon njëfarë lloj 'nënshtrimi' të të gjithë të tjerëve ndaj tij, duke përdorur viktimizimin, dramën, moralin e ofendimet (siq shihet te linku 1 më poshtë) si mjet për t’i arritur qëllimet e tij (përtej argumenteve). Bllokimin e llogarisë së tij për një orë (1 orë) e bëra për ta ndërgjegjësuar përdoruesin, pasi më quajti të çmendur apo me çrregullime mendore, e më vonë Fallbackintoreality’n e quajti të pandershëm, qasja e tij është shumë e vrazhdë ndaj të tjerëve. Unë nuk kam diçka për të shtuar për një çështje të mbyllur, thjesht e dhashë versionin tim. Në vazhdimësi besoj se kam qenë jashtëzakonisht i qartë, por dikush ka tendenca të tjera, jo që s’kupton, por nuk dëshiron që të kuptojë. Tutje, për hir të korrektësisë, i ftoj të gjithë ata që do jenë pjesë e këtij diskutimi, t’i lexojnë ato që janë thënë direkt dhe jo interpretimet e Flladimit (cherry picking) të nxjerra nga konteksti. (https://sq.wikipedia.org/wiki/Diskutim:Shkencat_Nautike_Iberike_1400%E2%80%931600#ex._Aquaculture_-_Akuakultur%C3%AB_(p%C3%ABrkthim)...) + (https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality#Nje%20gurehedhes%20i%20zoti dhe https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality#Nuk%20ka%20se%20si%20behet%20kompromis) + (https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Leutrim.P#Nuk%20po%20te%20kuptoi dhe https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Leutrim.P#E%20fundit). Nëse shumica e shohin se nuk jam personi i duhur për këtë pozitë, heqja apo dorëheqja nga privilegjet është problemi më i vogël, nuk jam këtu për tituj. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 11:07 (CET)
:@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], e kuptoj çfarë po thua. Thjesht mendoj se është më e udhës që përdoruesit të paralajmërohen disa herë me një ton jo të vrazhdë, neutral përpara se të ndërmerren veprime bllokuese. Një nga parimet themelore të administrimit në Wikipedia është se bllokimi duhet të jetë një mjet parandalues, jo ndëshkues. Megjithatë nuk i kisha parë diskutimet te @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality]]. Nxitur nga këto, @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], do të sugjeroja sërish vetëpërmbajtje në bashkëpunimin me përdoruesit e tjerë. E përsëris: '''[[w:en:WP:AGF|AGF]]''' është një parim kyç në ndërtimin e një komuniteti të shëndetshëm wiki. Mund ta kuptoj pezmatimin e ndjerë nga veprimet e përdoruesit Leutrim për shkak të pozitave të tij administrative dhe veprimeve të ndërmarra por përdoruesi Fallbackintoreality ishte palë e tretë në atë diskutim. Wikipedia është një platformë bashkëpunuese ku artikujt janë të hapur për përmirësime nga të gjithë, për sa kohë që synimi është përmirësimi i përmbajtjes. Sipas parimit të AGF, supozojmë se shumica e ndërhyrjeve bëhen me qëllime konstruktive. Thjesht sa për ta bërë më të prekshëm realitetin në fjalë, pasi një artikull publikohet, ai përdoret në forma e mjedise nga më të ndryshmet: Përdoret nëpër edit-a-tona me femijë në shkollat 9 vjeçare që redaktojnë për herë të parë në Wikipedia, përdoret nga njerëz të ndryshëm nga kontinente jashtë Evropës që dëshirojnë të mësojnë shqip apo nga njerëz me aftësi të ndryshme mendore apo fizike që dëshirojnë të ndihmojnë në projekt. (Unë vetë mund të jap shembuj konkretë për të gjitha rastet e përmendura.) Në këto rrethana, është e rëndësishme të shmangen qasjet që mund të shpjerin në [[w:en:WP:OWN|WP:OWN]]. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 13:08 (CET)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Personi ne fjale pranoi se termi duhet te lihej sic e kisha bere une, po e citoje: «Ne rregull, nese nuk ka kunder-argumente nga te tjeret do e leme termin qe preferon ti ne kete rast.» Pastaj pretendon se nuk e ka pranuar, por se artikullin e ka kandiduar si artikull te mire, bile mund ta kandidoje edhe si artikull te perkryer. ''O tempora o mores''!! Po si eshte e mundur ta konsiderosh nje artikull te mire dhe me shume vlera dhe ti hedhesh poshte titullin. I gjithe artikulli bazotehet te titulli dhe termat e tij nga fillimi ne fund?!?! Kur une u mundova te isha sqarues dhe i bute me te (shiko linkun tim te faqja e tij e diskutimit [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Leutrim.P&oldid=2745421 Përdoruesi diskutim:Leutrim.P]) me tha, po e citoje: «me duhet te them se me kete nivel aftesie per te diskutuar qdo detaj, qofte edhe te parendesishem, kam filluar te mendoj se je femer (edhepse nuk ke nevoje ta thuash nese je ose jo)..» Emri im i perdoruesit dhe etiketimi te preferencat eshte ''ai''/atij, pra kjo ''pandehme'' eshte ''fyerje'' e mirefillte!! Kjo fton edhe nje here qe drejtuesit e uikipedise shqip te mbajne qendrim. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 19:00 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], nuk munda ta shoh ku gjendet ekzaktësisht kjo fjali që po citon. Te lidhja që ke dërguar, një kërkim (Ctrl+F) për fjalën "femer" nuk jep asnjë rezultat. Të lutem, mund të sjellësh lidhjen ekzakte ku gjendet fjalia e përmendur? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 18:38 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] E ke te faqja e tij e diskutimit [https://sq.wikipedia.org/wiki/Përdoruesi_diskutim:Leutrim.P#E_fundit Përdoruesi diskutim:Leutrim.P#E fundit] jo te linku i meparshem qe eshte vetem pergjigjja ime te historiku i diskutimeve.
::-# Falënderoj @[[Përdoruesi:Lajmetarja|Lajmetaren]], për thirrjen e saj në unitet, tolerancë dhe bashkëpunim. # @[[Përdoruesi:Olsi|Olsit]], nuk kam ndonjë mosmarrëveshje me askënd, për mua diskutimi ka mbaruar që prej kohësh, ai po e nxit në shumë mure dhe tani këtu. Unë e bëra diskutimin para-e-pas’prak, por nuk është se i interesonte dikujt, tendenca, egoja dhe arroganca e sulmojnë mirëbesimin gjithmonë. # @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Kleinit]], BOLD- e kisha në mendje edhe këtë, por nuk po funksiononte. BITE- teksti flet për fillestarët, ai nuk është fillestar, është më i vjetër se unë këtu dhe shiko sjelljet e tij. Ti po kërkon mosveprim, shpresoj që të tjerët të mos e kuptojnë këtë këshillë tënden si standard të ri. Unë i kam parasysh këshillat, që kur kam filluar e deri më sot, aty i bazoj veprimet e mia. Për ti dhënë epilog dramës që po ndodh, po ta nisni votimin, për besë do e votoj veten për heqje privilegjesh edhe pse më duhen. # Kleinit-teksti 2, pikërisht atë po e përsërisja dhjetëra herë ''artikujt janë të hapur për përmirësime nga të gjithë'', ndërsa ai po kërkonte pronësi ([[w:en:WP:OWN|WP:OWN]]), parandalimi nuk hyri në efekt pasi edhe pas bllokimit ai vazhdoi me ofendime. Po ta kisha bërë unë atë që bëri ai, para dy vitesh, do të isha bllokuar që atëherë. Po ashtu, nuk po pretendoj që jam administratori më i mirë, në fakt jam më i riu, por po gjykohem si më i vjetri. # @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimit]], s’po pretendoj, por nuk e kam pranuar. Mirë ke cituar, ashtu thashë, por nëse e lexon mirë, Fallbackintoreality e plotësoi atë vegëz që unë lashë duke e dëshmuar pse është më i mirë termi detar, pra ''nëse nuk ka kundër-argumente'', e që në këtë rast kishte, por ti e paske kuptuar si fakt të kryer. P.sh. nëse unë them se e merr pagën e 13-të po punove 1 vit, kjo s’do të thotë që do e marrësh pagën e 13-të po s’e mbushe vitin (Anglisht: ''If the conditions are met''). Titulli nuk është i lidhur me përmbajtjen apo me diçka tjetër (përveç kuptimit që ka), pra në mosveprim ndaj gabimeve nga të tjerët (nuk është imunë). Është e vërtetë që bazohet, por nëse janë gabim, duhet të ndryshohen me qëllim përmirësimi. Nuk ke qenë ''i butë'' ndonjëherë me mua, nga njëra anë flet mirë, nga ana tjetër më godet pas shpine, ajo nuk është butësi. Është një cilësi femërore, të cilat u kushtojnë rëndësi të veçantë detajeve. Nuk ka asgjë të keqe në atë që kam thënë, edhe ti po të jesh femër, nuk ka asgjë të gabuar as nga ana ime. ''Etiketimi te preferencat është ai/atij'', etiketimin tënd s’e paskam parë. Nuk është fyerje, kjo është diçka e vetkuptueshme, edhe unë mund të hap tani një llogari të re dhe të zgjedh opsionet e gjinisë së kundërt, e që nuk do të thotë se tani e tutje do jem femër. Ti nuk je i kënaqur sepse unë nuk u ndëshkova me heqje privilegjesh. Unë do kërkoj nga ti që përfundimisht t’i listosh dëshirat e tua, dhe ku i dihet mbase komuniteti do t’i zbatojë ato pasi t’i postosh këtu. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 shkurt 2025 22:35 (CET)
::::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], po, tani e pashë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], më vjen keq por fjalia në fjalë jo vetëm që përbën sulm personal por gjithashtu është dhe paragjykim gjinor. Po kërkoj për herë të fundit të tregojmë vetëpërmbajtje e të ndërpresim sulmet e vazhduara përpara se të detyrohemi të nisim me ndërmarrjen e masave më të përshkallëzuara. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 00:41 (CET)
:::::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Unë e thashë një fjalë që mund të krahasohet me fjalën e tij kur ai më quajti fëminorë, jo në kuptim të ofendimit, dhe po ta lexosh drejtë ai në atë pjesë të tekstit të tij po i justifikonte fjalët ofenduese si jo ofenduese e që në fakt e thashë në formë ironie, pasi nuk donte të kuptonte që të nënkuptoja atë që po i spjegoja (të mos e citoj të gjithë tekstin se shkruajta një libër). Përveç nëse dikush është ofenduar i kërkoj falje (unë e tërhoqa tekstin). E pranoj gabimin tim dhe do ishte mirë sikur edhe Flladimi ta pranonte ndonjëherë gabimin e tij në ndonjë germë të caktuar të paktën dhe jo thjesht të hedhë gurë. Unë nuk e quajta me të meta mendore, siç më quajti ai mua.. mund të them se një person me aftësi të kufizuara mund të ndihej keq nëse do e shihte atë tekst. Nuk jam i interesuar, thjesht po e vazhdoj debatin që u rihap 'pasi e mbylla në njëfarë forme', ku ti nuk dhe ndonjë verdikt kur të ftova dhe nuk e paske arkivuar bisedën !!, ku edhe e kisha cekur që të mos përdoren ato diskutime të panevojshme (përveç argumenteve) diku tjetër përveç nëse është për çështjen e titullit, e që përdoruesi Flladimi me shumë dëshirë e ka bërë të kundërtën duke i përdorur të njëjtat pretendime të cilat unë haptazi i kundërshtova atje me besimin se këtu do i aprovoheshin.. Po të doni, në varësi të shkallës së interesimit, mund edhe ta hapë temën në kuvend edhe unë për përdoruesin Flladimi me arsye 50 faqëshe se përse do ishte më mirë të mos i kishte ato privilegje që i ka fare, dhe ku do e argumentoja se bllokimi i tij do ishte një zgjidhje e mirë. Gjithashtu mund ta zgjerojmë temën e diplomës, duke e hapur edhe njëherë çështjen e titullit të artikullit [[Shkencat Nautike Iberike 1400–1600]] për t’i barazpeshuar gjërat..<span id="Leutrim.P:1738644982055:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 05:56 (CET)</span>
Nuk ka asnje etiketim nga une si ''fëminorë'' te personit qe pretendon. Natyrisht qe mundohet te keqinterpretoi dhe te nxjerre nga konteksti termin ''aritmomani'' qe ka lidhje me fiksimin per numrat dhe llogaritjen e tyre, duke para sic ja kam shpjeguar edhe te faqja e debatit te titullit edhe te faqja e tij e diskutimit, pre manine e tij per te me numeruar dhe llogaritur redaktimet per tme treguar se ka me shume te drejte se une ne nje debat per nje shkrim konkret. Mund te jem nxituar ne perdorim dhe skam marre parasysh qe te tjeret nuk ja dine kuptimin apo qe do ta keqperdorinin gjoja si ''semundje mendore''. Edhe viktimizimi ne emer te tyre eshte keqperdorim, ne fakt.
Megjithese e pranoi titullin tim dhe pastaj thote se nuk eshte dhene verdikti. Domethene shefi i personit ne fjale nuk kishte folur. Dhe ai pa paraqitur asnje argument thote se duhet bere sic kerkonte personi ne fjale. Te gjitha pretendimet ua kam hedhur poshte, me durim edhe pse personi ne fjale thote se nuk kam lene ''mur'' pa shkruar. Te gjitha pergjigje te pretendimeve te tij dhe te cdokujt qe ka marre pjese ne debat. Argumentimet, qe me te vertete, sic thote ai me ironi, mund te kthehen ne ''punim diplome'', nuk paskan vlere. Jo me kot i konsideron ''punim diplome'', si duket ka vuajtur ti lexoje gjithe ato argumente. Nuk po them per shkrimet qe pervec titullit nuk u lexon gje tjeter dhe i hedh poshte titullin. Kur une bera thirrje per reagim ndaj fyerjeve personat ne fjale nuk reagun pervec [[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]. Per te me duhet te them se e kam paragjykuar disi vetem nga paraqitja e ''referencave te pandershme'' qe mesa duket, duhet te kete qene vetem nje ''pertaci e zakonshme'' per ti kontrolluar me vemendje referencat. Dhe nje person me siper, qe gjithmone eshte me vonese per diskutimet e mia, por pa argumente i hedh poshte, me thote se nuk e gjen dot se ku eshte kjo fyerje. Ja tregoje menjehere se ku ndodhet qe mos te ngaterrohet kot (gjoja). Nuk reagon! Kur une them se ''kjo i bie qe qenka ceshtje personale imja dhe e personit ne fjale'' dhe jo e uikipedise, reagon duke thene se nuk eshte mire as ajo dhe as cka them une (sigurisht per te ''lare gojen''). Personi ne fjale, pavaresisht se ca thote me larte, vazhdon te perdor nje gjuhe denigruese dhe fyese kur me thote me ironi ''sa i zgjuar qenke'', ne nje prej mureve ku nuk e kam permendur (nuk po e permend vendin se do konsiderohet si nxitje per debate te metejshme). Per ta bere edhe me ''tragjikomike'' situaten nuk kishte se si te mungonte falenderimi i ''shoqes nga Berati'' me ''vetem ju mos u zini''. Sigurisht qe kerkon falje qe ta shikojne te tjeret se sa i respektuar eshte kur faktikisht vazhdon me te njejten gjuhe. Sigurisht qe ''i vonuari'' mund te shprehet se nuk e ka pare, edhe pse personi ne fjale ka marre persiper te flase ne emer te tij te faqja e tij e diskutimit pa e permendur fare une. Natyrisht nuk do te rri ti tregoje se cfare shkruhet te faqja e tij. Vetem e kam bezdi t'me tregoje rregullat e sjelljes si mua ashtu dhe te tjereve. Uikipedia duhet te clirohet nga keta tipa qe e mendojne si te drejten e tyre te thone, sic me thane mua, ''je i lire te bashkohesh ose te largohesh'', duke e treguar se sa vleresim kane patur dhe kane realisht per punen time (jo se prisja qe te me vleresonin ata, por se pretendojne vete se punen time e vleresojne shume). Por edhe se nenkuptohet se jane keta tipa qe ''i presin dhe percjellin'' te tjeret ne uikipedine shqipe. Me dijenine time te paket mendoja se uikipedia nuk ka pronar!
Sigurisht qe koha kur ''keta tipa'' mos te kene te drejte ''te percjellin'' as mua, as te tjere qe kontribuojne seriozisht do te vije . E di qe ka shume persona qe e kane vleresuar sinqerisht punen qe kam bere, megjithese, normalisht nuk kane kohe te merren me debate. Edhe pse kam permendur se termi ''shkenca nautike'' ka perdorim universitar (Universitetet e Vlores dhe Durresit kane departamente te ''shkencave nautike'') dhe raste te perdorimit te te folmes vendore te Ulqinit qe eshte nje nga qytetet qe ka histori te shquar detarie, per ta nuk vlejne. Natyrisht qe kerkojne tu bindem me gjoja ''vendim te perbashket'', por faktikisht ''posteve te tyre''. Po marre pjese ne nje ''loje'' qe s'ka lidhje as me uikipedine, as me njohurite e lira. Me ftojne edhe qe shkrimet qe kam ndermend te shkruaj tua dergoj atyre ti shikojne paraprakisht dhe te me thone nese pranohen apo jo. Sipas kesaj mendesie uiki duhet te jete vetem nje sistemim ''emertimesh'' apo ''titujsh'' dhe ''kategorish'' te ''ketyre pronareve te perkohshem''. Edhe une duhet te isha treguar i zgjuar si ata dhe te kapja ndonje ''post'' dhe tu tregoja te tjereve se si te shkruajne dhe vete te beja ''korrektorin'' apo me sakte ''censorin''. Mendoja se uikipedise i duhet me shume plotesimi me shkrime dhe jo me ''drejtora''. Naivitet i madh!! [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 15:21 (CET)
::Per ty zoteri pasi me KERCENOVE ne murin e Kleinit '''Dhe per ta ditur i bie qe personi ne fjale per ate etiketim, do te kete pune personale me mua, sigurisht qe po e takova''', (https://sq.wikipedia.org/wiki/P%C3%ABrdoruesi_diskutim:Klein_Mu%C3%A7i#Me_sa_duket!!), besoj se ke humbur qdo te drejte te ankohesh ketu per mua. Ke thene '''feminore''' shiko; https://sq.wikipedia.org/wiki/Diskutim:Shkencat_Nautike_Iberike_1400%E2%80%931600, Ctrl+F "Uikipedia nuk eshte nje enciklopedi feminore me sa di une". Kush po e nxjerre nga konteksti, lexo ketu; '''ARITHMOMANIA IS A MENTAL DISORDER'''(https://en.wikipedia.org/wiki/Arithmomania). Per here te 100.000-te, nuk e pranova titullin tend. Te besosh verberisht se ke te drejte edhe pas gjithe ketij debati masiv, une thjesht nuk kam fjale me. Ti e ke humbur luften ne ate qe po doje ta arrije, keshtuqe me mire lere me kaq mos e perkeqeso.. Ta mbyllim kete diskutim tashme. Jo!Jo!Jo! zoteri mos tento ta kthesh qeshtjen te titulli i artikullit, ketu je per "Administrator ngaterrestar dhe abuzues". Lajmetaren nuk e kam shoqe por kam respekt per te per ato qe tha. -[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 21:24 (CET)
:::Po ceshtja e titullit eshte pjese e gjithe arikujve qe kam shkruar une dhe te tjeret qe i ke ndryshuar me nje ''shkrepje truri'' dhe u ke fshire edhe percjellimet duke shkaktuar nje ''disruptive editing'' dhe c'organizim te kategorive, pervec se pretendon se ke me shume te drejta se une per te caktuar titujt se je administrator dhe se ke me shume redaktime. Gjuha qe ke perdorur ne faqet e diskutimit te te tjereve eshte nje denigrim i qelimshem (''harassment'' qe u shtua pasi ''shefi'' yt te mbeshteti). Kjo sjellje nga nje administrator eshte nje sjellje ne kufijte e perndjekjes se atyre qe kundershtojne veprimet e tua. Pikerisht ato linke do te doja ti lexonin qe te kuptonin te kunderten e atyre qe thua.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Nuk kam quajtur tyj femije apo feminore por se uikipedia nuk eshte enciklopedi fenimore. Natyrisht qe burokratet, administratoret dhe redaktoret e tjere duhet te reagojne per te mbajtur nen fre nje sjellje te tille. Kerkon ta barazosh ceshtjen se edhe ti mund te besh ankese kunder meje dhe te me hiqet cdo e drejte apo te perjashtohem fare. Ne nje fare menyre edhe pse jo drejtperdrejte, kur the ''te gjithe jane te lire ti bashkohen apo largone uikipedise''. Nuk te takon as ty, as ndonje tjetri tu tregoje ''deren'' te tjereve ne uikipedi. Nuk kane ardhur ne ''kopshtin'' tend qe ti debosh. Per cilen arsye duhet te me heqesh te drejtat, cfare veprimi kam bere qe duhet te ta meritoje kete. Sigurisht qe sjellja jote nuk e fsheh kenaqesine qe ke mbeshtetjen nga ''shefi'' te besh si te duash. Eshte gabimi im se iu referova dikujt qe mendoja se kujdesej realisht per mbarevajtjen e uikipedise. Thjesht po verteton ''ate sjellje'' qe ai e di mire. Sa per kercenimin i ftoje ta lexojne me vemendje ne konteksin qe eshte shprehur kur fyerjet e tua personat ne fjale nuk po i kritikonin dhe po benin sikur nuk i gjenin dot. Ia tregova menjeher personit ne fjale, por heshtje...<br style="margin-bottom:0.5em"/>Perdoruesit e uikipedise jane te lire te shikojne te gjitha redaktimet e mia dhe te vleresojne nese jane ne permiresim apo perkeqesim te uikipedise. Natyrisht per gjerat qe mund te kryejne permiresime te metejshme jane te lire. Por e kisha fjalen nese une kam vepruar ne ndonje menyre perkeqesuese te informacionit apo e kam permiresuar. Per ata qe e kane ndjekur i kam dhene argumentet se pse nuk qendron titulli tjeter. Sigurisht ti me ''shefin'' tend me sa duket pretendoni se jeni me te kualifikuar per ti caktuar termat edhe se universitetet qe i perdorin. Sa per pranimin e ke shkruar vete dhe une e citova, nuk e shpika. Pavaresisht se cfare po thua, faktikisht kam kundershtuar veprimet si ''censor'' i uikipedise.<br style="margin-bottom:0.5em"/>E pse do ti sabotoja une privilegjet e tua? (qe faktikisht edhe te kam votuar per administrator). Se nuk pranoj arbitraritetin e veprimeve te tua. D.m.th. tani qe je bere ''drejtor'' ne uikipedi te tjeret duhet ti nenshtrohen argumenteve te tua, qe faktikisht nuk ke bere gje tjeter vec ''viktimizimit'' te pajustifikuar dhe ''numerimit'' redaktimeve, fjalive, paragrafeve apo faqeve (te pandehura). Sikur te mos ishte kjo gjuhe dhe trajtim percmues qe ke ndaj te tjereve, me cilat argumente do ti hidhje poshte perdorimet universitare etj. qe kam sjelle. Natyrisht fillimisht duke kerkuar qe te flasin te tjeret (natyrisht ata qe kane nje mendje me ty) dhe respektimi i hierarkise si administrator (apo burokrati) dhe numrit te redaktimeve. Qe une nuk duhet te ta kujtoje se ti do te me thuash se po te fyej. Kerkoni gjithcka nga nje perdorues pa privilegje te tjera vec vetekontrollit te shkrimeve te mia apo edhe te te tjereve, po harroni se ne radhe te pare jeni ju (si administrator dhe burokrat), qe duhet te kontrolleheni nga shperdorimi. Mund te kerkosh nese kam bere ndonje abuzim me ''privilegjet'' qe thua se kam. Edhe te tjere jane te lire dhe te me tregojne se ku kam abuzuar. Sigurisht qe per ty dhe ''shefin'' gabimi im eshte se jo vetem kam kundershtuar veprimet tuaja, por kam sjelle edhe argumente per qendrimet e mia. Mbase nje person qe u provua kundershtar qe me votimin e kthimit te emrave te huaj sipas shkrimit shqip, eshte e lejuar te lincohet deri ne perjashtim mesa duket. Ai votim doli i balancuar, pavaresisht se une nuk i paragjykoje automatikisht ata qe mendojne se kjo duhet bere. Mendimin tim, te interesuarit mund ta shikojne te kuvendi i arkivuar, ku ne fakt nuk jam plotesisht kunder ketij qendrimi. Mesa duket po shfaqem kundershtar edhe per ceshtjen aq te dashur nga ju te ''tejshqiperimit'' te termave dhe titujve (nje projekt i ardhshem per diskutim ne kuvend ky). Natyrisht sikur te me mbyllej goja mua, me veprime e sjellje arbitrare, ata qe do ta pesonin ne radhe te pare do te ishin ata qe mendojne ndryshe nga kjo e pastaj e gjithe uikipedia<span id="Flladimi:1738707752964:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 23:22 (CET)</span>
::::[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], Nuk ke te drejte t’i ngrisesh 100 qeshtje te reja tani, duhej ne fillim. Perndryshe po na e humbet kohen duke e zgjeruar qeshtjen, sa here qe te bijne ne mend gjera te reja.. I gjithe ky debat eshte pas zhvendosjes sime te Shkencave nautike iberike.. I cili eshte per momentin si e deshe ti, pasi e zhvendose perseri.. Pasi titulli mbeti si e deshte ti, edhepse Une 1, Fallbackintoreality 2, Kleini 3, besojme qe termi Detar eshte me I pershtatshem.. (nga ato qe lexova), nese ka konsensus titulli yt nuk do te jete perfundimtar dhe do zhvendoset perseri, siq te pata njoftuar me pare. Poashtu ne disa fjali na je qasur te dyve mua dhe Kleinit si nje (1) person/individ i vetem, aty si duket te jemi perzier pak. E verteta eshte se une I kam rregulluar kategorite, dhe kam besim se ata qe kane percjellur punen time jane shume te kenaqur me drejtimin qe I kemi dhene saktesise sidomos pas 100K artikujve. Ne ato gjera qe paske perseritur per te 100-ten here, une tashme te jam pergjigjur me dhjetra here.. (mos I perserit qeshtjet e njejta). Ska ‘’pranim’’ nga une. Epo, sa mire qe e ceke, qe me ke votuar, kur vet the se te kam votuar gabimisht duke te pandehur per dike tjeter.. A e sheh qfare lojera luan ti?. Shume gabim je, e ftova Olsin dhe Fallbackintoreality pasi ata shpeshhere jane ne kundershtim me ato qe them. (ku edhe te pata lene linkun e diskutimeve qe i pata pasur me ta per nje qeshtje te ngjashme zhvendosjeje).. e mos aktro tani ketu, sikur nuk e din.<br/>Me beso qe jo qe do kerkoj, po do ta hapi nje rast ndaj teje ne Kuvend qe as Gjykata e Strasburgut nuk do mund ti bie ne fije.<br/>Po, por Kercenimi eshte pertej qdo ofendimi apo fyerje qe mund ta kesh perceptuar ti nga une.. Kercenimi i tejkalon fyerjet, ti po ben thirrje per dhune.. Si ta merr mendja a lejohet kjo sjellje nga ti?<br/>Une kam ardhur ne perfundim se ti je ketu per te na edukuar neve si t’e bejme punen tone, sesa te ankohesh per mua! A kam te drejte? Te pata thene te kandidosh per Administrator e jo te tentosh sabotimin e privilegjeve te mia, a eshte ashtu? Mirebesimin nuk e ke aspak fare, jam I bindur 100%.<br/>Konsideroj se; Keshtu si ke folur ti ne keto 100 faqe qe jane bere aq te shumta ku ke shkruar per te njejten teme, ne me shume se 10 mure e diskutime, do duhen printuar dhe te lexohen e me pas kuptohen per rresht 1 muaj, keshtu e ke demtuar wikipedian shqiptare duke humbur kohen e qmuar administrative te stafit mbikeqyres me qeshtje te parendesishme.<span id="Leutrim.P:1738721092610:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 03:04 (CET)</span>
:::::Pse e kthen ceshtjen personale per tiu shmangur argumenteve qe kam dhene. Ne te gjitha ''muret'' qe pretendon se kam shkruar kam argumentuar qendrimin tim. Kur shkruan ti nuk mbushen muret vetem kur shkruaj une?! Mos nuk kam te drejte te argumentoje para qendrimit tend (d.m.th. vetem ta zbatoje). ''Viktimimizimi'' i ri se je kercenuar me perdorim dhune eshte nje tjeter numer qe gabimisht e quan ''argument''. Ne shpjegimet qe kam bere e kam shpjeguar edhe kontekstin qe ska te beje me ate qe thua, edhe pse ne llogarite e tua mund te kene kaluar 100 faqe.<span id="Flladimi:1738760809642:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 14:06 (CET)</span>
[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], si administrator aktiv këto kohë, nëse mundesh, të ftoj të përmbyllësh këtë çështje. Doja ta bëja unë por përdoruesi Flladimi pas disa diskutimesh më bëri palë të përfshirë në konflikt (gëzoj tashmë nofkën "i vonuari", që jam i sigurt që nuk e ka në konotacionin e problemeve mendore por thjesht në vonesën time për të dhënë përgjigje) kështu që ti mbetesh i vetmi administrator ende i aftë për të vepruar si palë e tretë. Gjyko e vepro si të mendosh më për mbarë për të tërë palët e përfshira (së bashku me mua) duke pasur interesin e përgjithshëm në mendje. Me shpresë, kjo do të jetë dhe përgjigjja ime e fundit në këtë çështje. Me respekt për këdo pavarësisht gjithçkaje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 11:00 (CET)
:Po si mund te mos jesh pale kur pervec se ke te njejtin mendim nuk ke reaguar edhe kur fyerjet e tij ndaj meje i ke te muri yt, ku personi flet edhe ne emrin tend, edhe pa e permendur une, po e citoje: «po e luan rolin e policit. Sa "i zoti je" që, me theksin tim kosovar, nuk e ke kuptuar dallimin nga ai i Kleinit, të përgëzoj.» Sigurisht nese te tjeret i le te flasin ne emrin tend duke fyer te tjeret, ti nuk mund te pretendosh se nuk je pale. Te ftova per te dhene argumente se pse perdorimet universitare nuk vlejne per ty. Fakti se ti me disa te tjere nuk e pelqen titullin tim nuk do te thote se nuk duhet te japesh argumente. Epitetin ''i vonuari'' e ke se beje sikur nuk e kuptoje dote vete ceshtjen dhe kerkoje gjoja te ta shpjegonin te tjeret (d.m.th. ata qe mendonin si ti) dhe fyerjet e personit qe e ke ngritur ne pergjegjesi nuk i gjeje dot se ku ishin dhe pse ti tregova menjehere se ku ishin, heshte. Reagove vetem kur une lashte te kuptohet se fyerjet i bie qe jane ceshtje personale dhe jo e uikipedise. Duhet ta kisha kuptuar kete qe kur the, po te citoje: «ti mund të jesh disi mirëkuptues duke qenë se kemi të bëjmë me një administrator të ri.» Pra sipas kesaj logjikes tende studentit te vitit te pare te universitetit duhet tia mirekuptojme qe nuk e di te gjithe abetaren. Shqipja per dreq ka me shume shkronja se shumica e alfabeteve, eshte mundim i madh ti mesosh menjehere. D.m.th. faktin qe c'organizon uikipedine dhe fshin pa pyetur percjellimet dhe nuk e di qe letersi dhe literature kane kuptime te ndryshme sic ja kam shpjeguar me larte. Nuk ka pasur kohe ti mesoje kur ishte perdorues i thjeshte, prandaj tani qe ka filluar ''administratorllekun'' nuk duhet tia marrim per baze. Prandaj je pale me shume se i ''i mbeshteturi'' yt. Kerkon mbylljen e debatit qe une te pranoje kete situate ku zotrote pa argumente hedh poshte argumentet e mia universitare?!?! Mbase nuk e di se parimi i uikipedise nuk eshte qe te numerosh mbeshtetesit e tu por argumentimi dhe konsensusi!! [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] natyrisht ka treguar se nuk eshte e njejta kategori me ju dy. Le te argumentoje per ceshtjen.<span id="Flladimi:1738762844324:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 14:40 (CET)</span>
::[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], A po e dishe ti qka eshte konsensusi?. Lere njeriun se e tha fjalen e fundit. Universitare!! Qfar universitare po thua ti ketu je se me akuzove mua si abuzues e krejt ky diskutim tu hodh poshte nga te tjeret kur patem konsensus qe Detar eshte termi me i mire, Akuza jote tani eshte e pabazuar (sepse po e bazoje ne zhvendosjen time te gabuar, e qe doli se ishte e drejte dhe une nuk isha gabim). Pra edhe po te mos e thoja asnje fjale, akuza jote ndaj meje per kete qeshtje eshte e pavlefshme. Nuk po vazhdoj tutje, mos nxit debat, ftoj Olsin ta mbylle nese as ti nuk ke qfare te shtosh me.. Artikulli ne fjale do zhvendoset perseri nga une pas konsensusit nese ke ndonje ide per shkronja te vogla te medha apo formatin thuaje ketu, para se t'e zhvendosi perseri.. (mund edhe te shtosh nese ke diqka per percjellime si duhet te jene ose ngjashem..). (per Olsin, pas mbylljes ketu, arkivo diskutimin te artikulli ne fjale, se mua nuk me lejohet).<span id="Leutrim.P:1738794050632:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 23:20 (CET)</span>
:::Natyrisht qe bashke me ndonje njemendes tendin u munduat te me mashtronit duke me shtyre qe ta le diskutimin te faqja e [[Shkencat Nautike Iberike 1400–1600|Shkencave Nautike Iberike 1400–1600]] dhe te flase te kuvendi apo ankesat. Kur permend titullin te ankesat me thoni se seshte kjo ceshtja, kur flisja te diskutimi i artikullit me thoshit fol te ankesat. Nje loje per ta shperndare diskutimin me shprese se personi do te lodhej me tejzgjatjet dhe do ta linte diskutimin dhe do pranonte idene tuaj. Sa per ta ditur u qendroje te dyja ceshtjeve. Por ki parasysh ti dhe ata qe u pelqejne jashte mase ''ultra-shqiptarizimi'' i artikujve se sipas tradites autentike shqiptare kur ne kuvend, oden e burrave apo gjetke publikisht nje person gjenjen, perzihet nga kuvendi dhe e drejta per te marre pjese ne oden e burrave. Mi ke perseritur disa here pretendimet qe te citoje nga ato qe ke thene se nuk jane te verteta. Nje njemendesi yt paraqiti referenca te paverteta ose ashtu kot pa i verejtur me vemendje. Beri kerkim ne google dhe tha se nuk ka perdorim universitar te termit ''shkenca nautike'', bile duke mos e kuptuar se shkenca detare sic e kam theksuar me shume se njehere nuk ka te njejtin kuptim. Dhe duke me treguar ato (pa e verejtur se nje nga keto linqe vertetonte ate qe pretendoja) si fakt se detare kishte perdorim me te gjere?!?! Natyrisht nuk do te filloje prape te perserise ato qe i kam shpjeguar. Vetem me duhet te pranoje se personi ne fjale u mundua te tregonte njefare dinjiteti duke mos u shfaqur me ne kete diskutim. Jo se une spranoje argumenta nga ai apo ndonje tjeter qe vazhdon dhe nuk e kupton se sa me duhet te duroje te pranoje debate me kete kategori qe bejne sikur nuk e dine se ca thone e ca bejne. Gjithesesi edhe ti, ndoshta pa dashje, i pranove disa argumente se ke debate edhe me te tjere per titujt dhe kategorite. Nje cerek hapi qe duhet te behej me ndergjegje. Edhe pse e permenda ketu etiken tradicionale shqiptare te ''kuvendit'', nuk po te kerkoje te as te zbatohet ai kod, as ndonje tjeter ''kod'' moral apo ''jurik''.<br style="margin-bottom:0.5em"/>Pra me ''argumente kallpe'' nuk mund te hidhni poshte argumentet e mia ''universitare''. Titulli duhet te qendroje ashtu sic e kam lene une dhe jo tani po flasim per ankesen dhe ta leme titullin qe ta konsideroni te mbyllur sipas mendimit tuaj. Apo edhe ankesen ketu ta leme po te meremi me titullin. Jane te dyja ceshtje qe i ke hapur me deshiren tende, po se mban mend!<br/>Kujtohu cik qe une tani nuk beje me ''redaktime'' se ju kerkoni qe ata artikuj te kesaj fushe tua degoje njehere juve qe ti shqyrtoni dhe pastaj te me thoni nese pranohen apo jo. Kujtohu pak edhe per shprehjen se ''hyrja dhe largimi'' nga uikipedia jane te lira (pra per ata qe bejne sikur nuk e kuptojne do te thote ti ''tregosh deren'' dikujt). Sigurisht nuk eshte se une mbeshtes te drejten tuaj per te pritur edhe percjelle anetaret e uikipedise. Sic te thashe i kam nderprere redaktimet dhe do te merem vetem me diskutimet derisa te triumfoje e drejta. Pra ajo qe ti ankohesh se nuk keni kohe te diskutoni me mua qe po harxhoje gjithe ''bojen'' neper muret e uikipedise eshte kerkesa juaj qe po e zbatoje. Deri sa ''te kem te drejte'' te redaktoje jam vene ne dispozicion te diskutimit. Duhet te hidhni poshte argumentet e mia edhe ''universitare'' nder te tjera. Jo te me thoni se boll diskutove se nuk kemi kohe!(?) <br style="margin-bottom:0.5em"/>Qe ta dini nese nuk do te sillni argumenta te vertete kunder asaj qe mbeshtese do ti konsideroje ''te mireqena'' argumentet e mia. Sigurisht nuk do tua kerkoja nje ''pranim publik'' se kam te drejte apo se e keni ''gabim''. Do te pranoje edhe heshtjen si miratim! Konsiderojeni si leshim per mos tu ngrene kohen dhe ''dinjitetin'' atyre qe e ndjejne se kane. Me kete me vone do te filloja te publikoje edhe artikujt e tjere nga kjo fushe.<span id="Flladimi:1738796413820:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 00:00 (CET)</span>
::::[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], te ftoj te kerkesa qe shtova ne 'Zyren e Ankesave': 'Kërkoj kthimin e titullit që e kisha lënë në: Shkencat detare "Iberike 1400–1600", nga "Shkencat Nautike Iberike 1400–1600", pas konsensusit'. Qeshtjet Morale dhe qeshtjet qe mund ti kesh pasur Kunder Meje (Administrator ngaterrestar dhe abuzues) kerkoj qe ti lesh ketu, dhe te vazhojme atje vetem ne lidhje me titullin, nese nuk ke diqka tjeter per te shtuar, jep njoftimin per Olsin qe ta mbylli ketu diskutimin, pas shterrimit te argumenteve nga te dyja palet per qeshtjen ne fjale.<span id="Leutrim.P:1738799493036:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 00:51 (CET)</span>
:::::Ja pse nuk i pranojne ne kuvend ata qe tregojne mungese ''dinjiteti'' ne kuvendin tradicional shqiptar. Nje person i tille ja humbet krejte dinjitetin kuvendit, duke e ''përçkënduar'' diskutimin. Edhe nje argument tjeter ky, qe personi me etiketen ''shofer i ri'', duhet ta beje nga e para '''kursin per lejedrejtimin'''. Personi ne fjale ta lexoje me me vemendje cfare shkruhet te fundi i fjalise sime te parafundit. Ftesa ime nuk vlente per te, prandaj te prese te tjeret. Mund te kerkoje ndihme edhe nga ndonje tjeter nese nuk e ka mesuar perfundimisht ''ABC-ne''. Argumentimi dhe konsensusi nuk jane ''llogje'' qe ti hedh ne kosh me votim ''shoferi i ri'' i uikipedise !!?? Edhe pse per anetaret e tjere propozimi im vlen akoma. Personat qe kane kundershtuar mendimet e mia jane ftuar te sjellin argumente se pse nuk vlejne argumentet e mia edhe universitare ose ti pranojne ne heshtje! Nje menyre qe, ata qe mendojne se u ka mbetur dinjitet, te mos rrine te ato argumente qe u kam treguar se jane ''kallpe'', te percipta dhe te genjeshterta. Natyrisht [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], qe nuk bene pjese te kjo kategori eshte i lire te flasi sic ja kerkoi [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Pastaj, kur te mbarojne ata qe dine se ca eshte kuvendimi, hidh po deshe ne vote edhe se toka eshte e sheshte apo se bota rrotullohet rreth ''teje''.<span id="Flladimi:1738852537477:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 15:35 (CET)</span>
::::::[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], Mësues, si kalove sot. Kanuni është i odave, jo i Wikipedisë.<span id="Leutrim.P:1738859794511:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 17:36 (CET)</span>
@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] Ca i ke keto makiavelizma me bllokime. Ca nuk ke kuptuar nga ato qe une kisha thene? Ca duhet te mbarojme? Kaluan mbi 42 ore qe nga shpallja ime. E di qe ke qene i pranishem ngaqe kam pare qe ke bere redaktime dhe diskutime gjate kesaj kohe. Ke pasur 42 ore per te reaguar nga ato qe kisha shpallur. Prandaj ta kam permendur emrin, qe mos te kishe mundesi te thoje se nuk e kisha vene re ca kishe shpallur! Apo mos do te me thuash se eshte i vlefshem ai votimi qesharak!!! Megjithese ke pasur prape kohe te njoftoje, e kam perseritur shpalljen duke e konsideruar ''nul'' ate votim te stisur. Nuk besoj se ke nevoje edhe ti te mbarosh '''ABC'''-ne! Ca ka ketu per te kuptuar?! Pse po mi pengon diskutimet? Ke krijuar ndonje ''kod'' apo rregullore sipas kerkesave te personit ne fjale. Me siguri po merr pjese ne ndonje nga ato ''makiavelizmat'' qe tregoi se eshte i afte te beje ''i mbrojturi yt''! Po e perkeqeson edhe me shume situaten e meparshme !!! Po humbet cdo kuptim njerezor!!!<span id="Flladimi:1738952109338:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 7 shkurt 2025 19:15 (CET)</span>
:@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], ndalo sulmet ''ad hominem'' të çfarëdolloj forme ndaj kujtdo ose do të bllokohesh plotësisht nga Wikipedia shqip e do të të duhet ta vazhdosh ankesën me Kujdestarët në Meta më pas. Nëse vazhdojnë shqetësimet do të të bllokoj shoqëruar me një tekst shpjegues se ku mund të kryhen ankesat në Meta. '''Ky është paralajmërimi i fundit dhe për këtë.''' - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2025 19:20 (CET)
::[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Je ne rregull! Po bene gjithe ato bllokime e rikthime e sme thua gje. Vetem po me kercenon. Mos ta kane vjedhur llogarine?<span id="Flladimi:1738952703432:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 7 shkurt 2025 19:25 (CET)</span>
:::Jam plotësisht në rregull dhe mbaj përgjegjësi të plotë për veprimet e mia. E kam shkruar më sipër që nuk do të komentoj më në këtë diskutim për këtë temë derisa të përgjigjej përdoruesi Olsi. Paralajmërimi mbetet i qartë. Të lutem respekto kohën e të gjithëve. Përpjekjet për të vazhduar pa arsye të fortë diskutimin e mësipërm nga cilado palë do të ndërpriten nga unë që sot e tutje deri në kthimin e Olsit. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 7 shkurt 2025 19:30 (CET)
Duke qenë se diskutimi ka tejkaluar qëllimin për të cilin u hap, mendoj edhe unë që është koha të mbyllet. Duke qenë se numri i redaktorëve është i vogël dhe mesa duket jam i vetmi administrator aktiv i papërfshirë, atëherë po e mbyll këtë diskutim. Titulli i artikullit të mbetet ashtu siç është (edhe pse personalisht jam për "Shkencat nautike iberike", siç është në itwiki) dhe për një muaj të mos ketë diskutime në lidhje me titullin e këtij artikulli (e mira do të ishte për një kohë më të shkurtër, por duke marrë parasysh sesi rrodhën gjërat, mendoj që duhet pak kohë sa të qetësohet çdo gjë, që të mos kalojmë në përsëritje akuzash). Pas një muaji, ata që janë të interesuar mund të hapin një diskutim të ri dhe të kërkojnë zhvendosje. Diskutimi i ri duhet të fokusohet vetëm tek titulli dhe çdo sulm ''ad hominem'' nga kushdo qoftë nuk do të pranohet dhe përdoruesit (duke përfshirë edhe administratorët) mund të bllokohen për sulme të tilla. Në fund, vendimi duhet të merret ne bazë të argumentave të paraqitura dhe jo në bazë të numrit të votave (numri i lartë i votave mund të tregojë njëfarë konsensusi dhe është i rëndësishëm, por vendimi përfundimtar duhet të merret në bazë të argumentave në diskutim). Sa i përket fyerjeve/kërcënimeve, duke qenë se Flladimi dhe Leutrimi i arsyetuan ato duke u shprehur që nuk kishin qëllim fyerjen apo kërcënimin (Leutrimi kërkoi edhe falje), atëherë po aplikoj politikën e [[WP:Mirëbesimi|mirëbesimit]] dhe nuk e shoh të arsyeshme të bllokoj ndokënd. Për më tepër, siç e ceku edhe Kleini më lart, bllokimet nuk duhet të kenë natyrë ndëshkuese, por parandaluese, dhe me shpresën që s'do ketë sulme personale në të ardhmen, askush nuk do bllokohet në këtë pikë. Sigurisht, Leutrimi ka të drejtë të kërkojë bllokimin e Flladimit, pa sulme personale, duke treguar vetëm rastet ku Flladimi ka gabuar. E njëjta gjë vlen edhe për Flladimin, ai mund të kërkojë bllokimin e Leutrimit apo heqjen e të drejtave të tij administrative, pa sulme personale. Megjithatë, sipas mendimit tim, do të ishte humbje kohe të bëheshin kërkesa të tilla dhe rezultati me shumë mundësi do të jetë negativ, për të dyja kërkesat. Gjithashtu do u sugjeroja Leutrimit dhe Flladimit të mos bënin zhvendosje të artikujve të njëri-tjetrit pa diskutime paraprake. Së fundmi, sa i përket Kleinit, mendoj që ka pasur një qasje neutrale dhe e ka kritikuar Leutrimin si për bllokimin e nxituar, ashtu edhe për termin "femer". Unë vetëm do t'i kërkoja ta zhbllokonte Flladimin, me shpresën se ky diskutim mbyllet këtu dhe nuk do të ketë më komente të tjera nga ai. Në rast se ka pakënaqësi, mund t'i drejtoheni një administratori tjetër të papërfshirë dhe unë jam i gatshëm të tërhiqem dhe të pranoj vendimin e një adimistratori tjetër, ose të bëni një kërkesë për komente në Meta. Kujdestarët e Meta-s apo administratorët globalë nuk kanë fuqi vepruese këtu dhe nuk mund të ndryshojnë asgjë, por komentet e tyre mund të merren parasysh. Përveç se në këto raste (thirrja e një administratori tjetër për të marrë një vendim tjetër ose kërkesës për komente në Meta), ju lutem mos bëni më komente të tjera për këtë çështje sepse diskutimi vetëm sa do të zgjatet akoma më shumë dhe nuk do nxirret gjë në dritë. --[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]] ([[Përdoruesi diskutim:Olsi|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 20:30 (CET)
----
:''Diskutimi i mësipërm është mbyllur. <span style="color:red">'''Ju lutemi mos e ndryshoni më.'''</span>''</div>
== Artikujt e shkurter!!! ==
Shoh qe eshte bllolkuar krijimi ii artikujve te shkruar!
DUHET HEQUR MENJEHERE!!!
1. Ky eshte nje koncept inferioriteti
2. Nuk mundet ne nje kultura me kushtezime ne perdorues te gjuhes, ne nje shperndarje popullsie gjithandej dhe me burime te shumellojta ta bllokojme
3. Eshte nje vendim antikombetar
4. Eshte nje vendim megalloman, disa jane elaita te tjeret jane te paditur
5. Eshte shkelje e fjales se lire!!!! [[Përdoruesi:Qafa e Dërrasës|Qafa e Dërrasës]] ([[Përdoruesi diskutim:Qafa e Dërrasës|diskutimet]]) 15 shkurt 2025 12:45 (CET)
:@[[Përdoruesi:Qafa e Dërrasës|Qafa e Dërrasës]], përshëndetje! Cili është problemi që po has ekzaktësisht? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 shkurt 2025 13:30 (CET)
== Kërkoj zhvendosjen e artikullit [[Shkencat Nautike Iberike 1400–1600]] në titullin që unë e kisha lënë, pra "Shkencat Detare Iberike 1400–1600”. ==
{{dmb|1|PËR}}
Pas shterimit të diskutimit dhe kalimit të afatit prej 1 muaj të caktuar nga Olsi, pres që opinioni të shprehet përmes votimit.<span id="Leutrim.P:1742165573959:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 16 mars 2025 23:52 (CET)</span>
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}.
*{{PËR}} Zhvendosje, si propozuesi. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 16 mars 2025 23:53 (CET)
*{{PËR}}, megjithatë... (shiko diskutimin) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 mars 2025 02:13 (CET)
*{{PËR}} Por me të vogla. Titulli nuk po përshkruan një periudhë të përveçme, por një fushë specifike në ndërlidhje me një shtet (si p.sh. [[Zejtaria në Kosovë]] ose [[letërsia shqipe]]) [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 17 mars 2025 21:48 (CET)
=== Diskutimi ===
Megjithëse de jure afati i përcaktuar mund të ketë kaluar, mendoj që duhet të kishim pritur edhe ca përpara se t'i riktheheshim kësaj çështjeje. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 mars 2025 02:14 (CET)
@[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]]. Pajtohem për 'Shkencat detare iberike'. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 22 mars 2025 01:00 (CET)
====Tre ne nje si perhere====
Nje veprim i ulet, qe tregon se sa i konsiderojne rregullat dhe mbarevajtjen tre personat e mesiperm. Edhe pse e kerkuan vete mendimin e [[Përdoruesi:Olsi|Olsit]] nxituan qe ta hedhin poshte me votim ''tre ne nje'' si perhere... Duke mos mundur te argumentojne dot e hedhin ne votim...
Tek [[Wikipedia:Marrëveshja]] thuhet:
«Vendimet në Wikipedia janë marrë kryesisht me marrëveshje të përgjithshme (Anglisht: consensus; nga latinishtja: cōnsēnsus), e cila është pranuar si metoda më e mirë për të arritur qëllimet e Wikipedisë, pra, pesë shtyllat. Marrëveshja në Wikipedia nuk nënkupton unanimitet (që është ideale, por jo gjithmonë e arritshme), as nuk është rezultat i votës.»
«Kur redaktorët nuk arrijnë marrëveshje nëpërmjet redaktimit, dialogu në faqet e diskutimit të lidhura vazhdon derisa të arrihet marrëveshja.»
«Në përcaktimin e marrëveshjes, konsideroni kualitetin e argumenteve, historinë se si u shpërfaqën, kundërshtimet e atyre që nuk pajtohen, dhe politikat e udhëzimet ekzistuese. Më shumë rëndësi ka kualiteti i argumentit sesa nëse është duke përfaqësuar një pikëpamje pakicë apo shumicë. Argumentet "nuk më pëlqen" dhe "thjesht më pëlqen" zakonisht nuk kanë kurrfarë peshë.»
«Shumë prej këtyre bisedave mund të përfshijnë anketa të ndonjë lloji; mirëpo meqë marrëveshja caktohet përmes kualitetit të argumenteve (jo veç prej një shumice të thjeshtë të numëruar), anketat duhet llogaritur më shumë si diskutime të strukturuara e më pak si votim.»
Tek [[Wikipedia:Zgjidhjet e konfliktit]] thuhet:
«Mosmarrëveshjet apo pakënaqësitë duhet gjithmonë të zgjidhen, me mirëbesim nga vetë redaktori ose redaktorët e shqetësuar duke shpjeguar atë që ju e konsideroni jo të drejtë dhe pse ju mendoni kështu. Kjo mund të bëhet në faqen diskutuese të artikullit ose në përdoruesit.»
Pra me cilen baze po kryhet ky veprim, nese do ta zeme se ashtu ishte vendimi i Olsit? Thjeshte zevendesimi, per shkak te paaftesise, argumentim - votim. Duke menduar se ato qe u diskutuan jane harruar tani dhe hedhin ne votim. Per me teper eshte qesharake qe administratoret dhe burokratet bejne ankesa kunder nje redaktori te zyra e ankesave. Ndoshta thjeshte nga paaftesia per te argumentuar bejne edhe te tilla ''xhevahire''. Ose e konsiderojne veten inferior perballe argumenteve dhe cojne ankesa te zyra e ankesave, qe vetem te votohet. E kam thene edhe kur diskutuam qe kjo e bene kete situate tragjikomike te pafavorshme per uikipedine.
[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 22 mars 2025 13:42 (CET)
:@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladim]], kur te ftova te votosh, ma mori mendja se do besh ndonje drame ketu. Te ftova te VOTOSH, ti nuk paske votuar, dhe jo t'e zgjasesh kete pune, kam nerva por s'kam kohe. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 23 mars 2025 01:42 (CET)
::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] Natyrisht ti edhe mund te mos me ftoje fare se e di qe bezdisesh. Thjesht merrje vendim pa pyetur fare!! Qysh paske duruar keto dite!!?!? E pse e kerkuat mendimin e [[Përdoruesi:Olsi|Olsit]], vetem per te bere sikur po e mbyllnit debatin?! Natyrisht te kerkosh edhe zbatimin e rregullave eshte drame e madhe per ty, qe je ''shofer sefte''!! [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 24 mars 2025 00:11 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], Ta pata sqaruar qe perdoruesit nuk supozohet ta pyesin dike si te veprojne se do ishte diktim (wiki te jete e lire!), perveq ne raste kur dikush e konteston veprimin, ne ate rast duhej te arrihet konsensus. Ti mos kerko qe qdokush duhet te pyes qfar te bej se kjo nuk lejohet. Rregullat ashtu e percaktojne per palen e 3-te. Ketu mbase jam shofer sefte, por ne fushen e IT-se jam shofer mbi 10 vite. Sikur te kishte me shume shoferë mbase do rritej konkurrenca! apo jo?. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 26 mars 2025 00:01 (CET)
:po e them shkurt: '''''nuk kemi mjaftueshëm redaktorë aktivë.''' kur s'ka shumë redaktorë aktivë, nuk ka marrëveshje të barabartë. na duhen redaktorë aktivë, përndryshe mund të merren me fatin e një artikulli ata pak redaktorë që '''janë''' aktivë.'' [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 26 mars 2025 00:51 (CET)
::Kjo eshte '''thiatro''' juaja si perhere ne kete '''dere'''; nxisni veprime '''ne kundravajtje''' dhe me thoni mua te mos u humbas kohe duke kerkuar zbatimin e rregullave dhe normave (Ne fakt mos humbjen e kohes ua kam kerkuar une qe kur e niset kete pacavure riemertimi). Dhe mos mendo se nuk i kam pare ato zhvendosjet e tjera sidomos te kategorive disave bile u ke fshire prape percjellimet. Me nje fjale udhezimin qe te dhane edhe shoket si kritike qe te mos fshije ridrejtimet as qe e ke zbatuar. Tani gjoja sikur vendimi ishte thjesht nje afat pushimesh e filluat prape diskutimin, sigurisht ne menyre qesharake te zyra e ankesave. Dhe per tiu shmangur dhenies se argumentave (gje qe e kam lene te hapur edhe ne propozimin tim para mendimit te [[Përdoruesi:Olsi|Olsit]]), por ju kete doni ta shmangni me votim. Dijeni se eshte '''nul''' dhe nuk do te konsiderohet si votim. - (Flladimi - 26 mars 2025 17:20)
:::Nuk ka pasur veprime politike. Pas shprehjes se opinionit tend, besoj se u kuptuam si qendrojme. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 26 mars 2025 23:22 (CET)
::{{Miratim}} — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]])
{{dmb|2}}
== Administrator abuzues ==
Po ankohem per administratorin [[Përdoruesi:Leutrim.P]] qe ka kryer disa veprime te paligjshme kunder meje dhe uikipedise. Duke me bllokuar mua nga diskutimi, dhe artikullin qe kerkon jashte diskutimit, te pranohet mendimi i tij per titullin duke hedhur poshte edhe mendimin e kerkuar nga [[Përdoruesi:Olsi|Olsi]]. Kjo nuk eshte hera e vetme. Pasi mbylli me ndihmen e te ashtuquajturit burokrati-[[Përdoruesi:Klein Muçi]] gjoja do te respektonin mendimin e [[Përdoruesi:Olsi|Olsit]], i cili ishte kunder mendimit te tyre. Pasi e tejkaluan kete mendim te Olsit, ka bllokuar diskutimin e artikullit pa argumente, dhe bile edhe te drejten time per diskutime. Shpresoj anetaret e uikipedise te ndergjegjesohen se abuzimi eshte nje vendosje nen tutele e redaktimeve qe duhet te jene te lira. Uikipedia nuk jane vetem tre persona.<span id="Flladimi:1743713103277:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 3 prill 2025 22:45 (CEST)</span>
::Diskutimi; https://sq.wikipedia.org/wiki/Diskutim:Shkencat_detare_iberike_1400%E2%80%931600 , Historiku i bllokimeve (dhe arsyeja); https://sq.m.wikipedia.org/wiki/Speciale:Blloko/Flladimi. -- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 prill 2025 05:53 (CEST)
::: Ca i ke keto? po me tregon linkun qe ke bere gati per te me bllokuar !? Duhet ta marre si kercenim nga autoriteti adminstrues. Do me thene i ke lene fjalet dhe ke bere gati bllokimit qe po ma tregon si kercenim. Sigurisht qe nje person qe do te kishte ndermend te bllokonte punen e redaktimit ne uikipedine shqipe, nuk besoj se mund te bente me shume se sa po bene ti! Po natyrisht qe persona si ti nuk ''hane shqip''. Fajin e kane ata qe te kane promovuar dhe te mbeshtesin qe ti besh keto qe po bene... [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 6 prill 2025 23:31 (CEST)
:::: Për të vërtetuar ato që unë them, në mënyrë tinëzare ndryshon ato që janë diskutuar. Dhe nuk përgjigjesh po kthen komentet e mia! Gjithësesi vazhdojë ti qëndrojë asaj që kam thënë, se më bllokove per nje kohe edhe te drejten e komenteve te artikulli. Megjithate tani i ke vene ''drynin'', jo vetem komentet por edhe të drejtës për ta zhvendosur artikullin, edhe pse sipas debateve që bëmë, vetëm unë solla argumente për titullin tim. Bile mund të sjell edhe argumente të tjerë! [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 10 prill 2025 00:04 (CEST)
== Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme sipas vendit ==
Përshëndetje kolegë të nderuar. Kategoria:Shkolla fillore dhe të mesme sipas vendit, nuk përputhet as me kategoritë simotra të gjuhëve tjera e as nuk ka kuptim përderisa është kategoria:Shkolla të mesme sipas vendit. Ndoshta emërtimi më i drejtë do të ishte, Kategoria:Shkolla fillore dhe elementare sipas vendit. Respekt.<span id="Edukatori:1746088335145:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 1 maj 2025 10:32 (CEST)</span>
:Përshëndetje [[Përdoruesi:Edukatori|Edukator]], ke të drejtë, tani qëndron si [[:Kategoria:Shkolla fillore dhe elementare sipas vendit]]. Sapo e zhvendosa dhe kishte vetëm një nënkategori.<span id="Leutrim.P:1746141925784:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 maj 2025 01:25 (CEST)</span>
== Hoax ==
Pershendetje! Unë pashë disa ndryshime nga një person anonim në [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/2A02:2F01:7516:9000:D1CF:D133:45FF:E084]. Artikujt e tij/saj nuk janë të vërteta, janë gënjeshtra. Partia Komuniste e Krishterë nuk ka qenë kurrë në Hungari. Në vitin 1985, vetëm një parti lejohej në Hungari. Nuk mund të krijohej një parti tjetër. Shumë e rëndësishme, askush nuk e di këtë parti në histori ose në internet. Edhe artikulli për themeluesit e kësaj partie është gënjeshtër. Shqipja ime nuk është shumë e mirë, shpresoj të kuptoheni. Por po e shkruaj edhe në anglisht.
My attention was drawn to the [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:Kontributet/2A02:2F01:7516:9000:D1CF:D133:45FF:E084 edits of an anonymous editor], and his/her articles are a hoax. Partia Komuniste e Krishterë never existed in Hungary. In 1985, Hungary was a one-party state, making it impossible to found another party. More importantly, no historical source, or even the internet, has any record of it, or its founders, whose article also appears to be fake. [[Përdoruesi:Pasztilla|Pasztilla]] ([[Përdoruesi diskutim:Pasztilla|diskutimet]]) 17 maj 2025 19:03 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Pasztilla|Pasztilla]], hello! Are you saying that all their current edits are hoaxes?
:On the same note: How come your community gets targeted by such "attacks" so often? This is to better understand the situation at play so we can learn to deal with your cases better in the future. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 18 maj 2025 03:05 (CEST)
4qxzccaskxaxw49v33mbdibueb2dmqb
Shkolla e Mesme Aprilov
0
288521
2814059
2475885
2025-07-02T10:50:37Z
Machtes
170527
added [[Category:Shkolla në Perandorinë Osmane]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2814059
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Априловска гимназия.JPG|parapamje|Gjimnazi Aprilov]]
'''Shkolla e Mesme Kombëtare Aprilov''' në Gabrovo është shkolla e parë moderne laike në [[Bullgaria|Bullgari]] . Ajo u hap më 2 janar 1835, kur Bullgaria ishte ende pjesë e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], me ndihmën financiare të Vasil Aprilov, Nikolaj Palauzov, Vasil Rasheev dhe bullgarëve të tjerë të pasur dhe ishte bazuar në metodën Bell-Lancaster .
E formuar si '''Shkolla Gabrovo''', ajo mori emrin e përfituesit të saj kryesor, Vasil Aprilov, në 1889. Shkolla ekziston edhe sot, pasi është rikthyer në ndërtesën e saj historike në 1992 dhe është një nga shkollat e mesme më prestigjioze në Bullgari. <ref>{{Cito web|title=The 100 best secondary schools in Bulgaria for 2019|url=https://studyabroad.bg/българия/стоте-най-добри-средни-училища-в-бълга/|accessdate=21 gusht 2019|language=bg}}</ref>
== Historia ==
=== Themelimi dhe zhvillimi ===
Shkolla e Mesme e Prillit u krijua gjatë Rilindjes Bullgare si shkolla e parë e mesme bullgare. Origjina dhe zhvillimi i saj janë të lidhura ngushtë me idetë, aktivitetet dhe bujarinë e ideologut të arsimit modern bullgar . Shkolla e mesme u rrit në bazë të Shkollës së Ndërsjellë Gabrovo, e hapur me iniciativën e Aprilov dhe rrethit [[Odesa]] të Bullgarëve në 1835. Është shkolla e parë moderne laike bullgare dhe i dha shtysë hapjes së shkollave të ngjashme në qytete të tjera në trojet bullgare. Të diplomuarit e saj janë disa nga arsimtarët më të spikatur të Rilindjes si Neofit Rilski, Joseph Kovachev, Kalist Lukov, Tsvetan Semerdzhiev, etj. Shkolla ishte publike dhe falas për fëmijë nga i gjithë vendi. Me ndihmën dhe dhurimin e Vasil Aprilov dhe bashkëpunëtorit dhe përkrahësit të tij më të ngushtë Nikolay Palauzov, më 24 prill 1840 u krijua biblioteka e parë e shkollës publike. Në 1857, një aktivist tjetër i shquar i Rilindjes, një i diplomuar i shkollës dhe një mbajtës i bursës Aprilov, Todor Burmov, reformoi kurrikulat dhe shkolla u zhvendos në nivelin e ardhshëm arsimor. Vetëm 10 vjet më vonë, në 1867, mësuesi Yosif Kovachev prezantoi mësimin e "metodës së tingullit" për herë të parë.
Gjatë vizitës së tij në Gabrovo në verën e vitit 1847, Vasil Aprilov hapi një listë abonimesh për të mbledhur fonde për ndërtimin. Ndërtesa ishte ndërtuar në disa faza: në 1847–1851, muratura në katin e parë u bë nga një mjeshtër i panjohur; në 1872–1873, ndërtesa u përfundua nga Usta Gencho Kanev nga Tryavna . Është ndërtuar në një mënyrë që ishte e ngjashme me ndërtesën e Liceut Richelieu në [[Odesa]] . Ishte vendosur, sipas kornizës së atëhershme të qytetit, në periferi të tij, në një nga vendet "më të shëndetshme" dhe "më higjienike". Ndërtesa përfundoi pas themelimit të Bullgarisë në 1880–1881, kur pjesa e mesme e saj u mbarua dhe u bënë një numër përmirësimesh strukturore. Sidoqoftë, më 26 gusht 1873 shkolla e mesme u zhvendos në një vend të ri dhe kështu u bë shkolla e parë që kishte ndërtesën e saj. Klasa e vitit 1873 ishte klasa e parë e plotë që u diplomua nga shkolla.
=== Pas vitit 1987 ===
Në vitin 1988 shkolla fitoi një status të ri, duke u bërë një shkollë e mesme me një profil humanitar, i cili studion lëndë të tilla si [[Letërsia|letërsi]], [[Historia|histori]], [[Filozofia|filozofi]] dhe [[Artet|arte]] . Fillimisht, programi përmbante elemente të arsimit klasik siç janë studimi i [[Gjuha e vjetër sllave|Bullgarisë]] së [[Gjuha e vjetër sllave|Vjetër]] dhe [[Gjuha latine|Latinisht]], historia e kulturës dhe historia e filozofisë. Disa vjet më vonë, studimi i gjuhëve të lashta doli jashtë programit me qëllim që profili i gjuhës së huaj të forcohet. <ref>{{Cito web|title=The April High School - history in dates|url=http://nag-school.org/index.php?option=com_content&task=view&id=11&Itemid=56|accessdate=18 maj 2020|language=bg}}</ref>
== Edukimi ==
Shkolla renditet ndër shkollat e mesme më elitare në Bullgari. <ref>{{Cito web|title=The 100 best secondary schools in Bulgaria for 2019|url=https://studyabroad.bg/българия/стоте-най-добри-средни-училища-в-бълга/|accessdate=21 gusht 2019|language=bg}}</ref> Aktualisht, ai regjistron studentët në 3 klasa gjuhësore dhe 2 klasa humanitare. <ref>{{Cito web|title=Aprilov High School - Enrolment|url=http://nag-school.org/index.php?option=com_content&task=view&id=14&Itemid=64|accessdate=18 maj 2020|language=bg}}</ref> Gjuhët kryesore të huaja të studiuara janë [[Gjuha angleze|anglishtja]] dhe [[Gjuha gjermane|gjermanishtja]], dhe përveç tyre, [[Gjuha frënge|frëngjishtja]] dhe [[Gjuha greke|greqishtja]] mësohen si gjuhë të dyta. Profilet humanitare janë [[Gjuha bullgare|gjuhë]], letërsi dhe [[Historia|histori]] [[Gjuha bullgare|bullgare]] . Gjithashtu ofrohen shumë forma të specializuara dhe jashtëshkollore të arsimit .
Me kalimin e viteve, maturantët e shkollës kanë qenë fitues të garave prestigjioze kombëtare dhe ndërkombëtare studentore. <ref>{{Cito web|title=National Philosophy Olympiad|url=http://www.ivankolev.com/A-%20Philosophy/Olympiad/BG-1995.htm|accessdate=18 maj 2020|language=bg|archive-date=6 nëntor 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20101106030110/http://www.ivankolev.com/A-%20Philosophy/Olympiad/BG-1995.htm|url-status=dead}}</ref> Sipas të dhënave, 95% e të diplomuarve të shkollës vazhdojnë shkollimin në universitete. <ref>{{Cito web|title=April High School - Enrolment|url=https://dariknews.bg/regioni/gabrovo/aprilovi-dni-na-kulturata-startirat-v-aprilovska-gimnaziq-251017|accessdate=12 maj 2008|language=bg}}</ref>
== Traditat ==
=== Ditët e Kulturës në Prill ===
Që nga fillimi i viteve 1990, shkolla ka qenë organizatorja e Ditëve të Kulturës së Prillit, të cilat mbahen çdo vit në gjysmën e dytë të majit. Ngjarja përfshin seminare studentore, shfaqje teatrore, koncerte dhe lexime letrare. Tradicionalisht, ditët e kulturës përfundojnë me diplomimin e nxënësve të klasës së 12-të. <ref>{{Cito web|title=April Days of Culture begin at the Aprilov High School|url=http://nag-school.org/index.php?option=com_content&task=view&id=14&Itemid=64|accessdate=18 maj 2020|language=bg}}</ref>
=== Kthimi i Aprilovtsi ===
Nisma "Kthimi i Aprilovtsi" është një vazhdim i idesë që lindi me rastin e 180 vjetorit të Shkollës së Mesme Aprilov, për të organizuar një Ball Vjetor Alumni, i cili do të përmbushë të kaluarën dhe të tashmen e shkollës së mesme përmes fprmave festive, etj. takime krijuese dhe pune të të diplomuarve nga klasa të ndryshme të shkollës. Studentë të suksesshëm të Shkollës së Mesme Aprilov kthehen të tregojnë për rrugëtimin e tyre, kuptimin e asaj që kanë arritur dhe përpjekjen që ata kanë bërë në karrierën e tyre.
== Njerëz të shquar ==
=== themeluesit ===
* Vasil Aprilov - figurë ekonomike dhe arsimore, donator, shkrimtar
* Neofit Rilski - murg, mësues, artist dhe një figurë e rëndësishme e Rilindjes Kombëtare Bullgare
* [[Grigor Përliçev|Grigor Parlichev]] - shkrimtar dhe përkthyes
* Spiro Gulabchev - politikan, publicist dhe botues, dhe një nga ideologët e parë të [[Anarkizmi|anarkizmit]] në Bullgari
* Vasil Karagiosov - prodhues, politikan ( deputet ), [[Konsulli (përfaqësuesi)|nënkonsull]] nderi i [[Gjermania|Gjermanisë]] në Gabrovo, mësues, figurë e shquar publike dhe donator
== Referime ==
[[Kategoria:Shkolla në Bullgari]]
[[Kategoria:Shkolla në Perandorinë Osmane]]
8icbdso3dngegqaelokr890obygm42n
Kanal10
0
309025
2814063
2784642
2025-07-02T11:56:32Z
185.67.177.1
2814063
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox kanal televiziv|image=Kanal 10 headquarters, Shkabaj, Kosovo.jpg|picture_format=16:9|country=[[Kosova|Kosovë]]|language=[[Gjuha shqipe|Shqip]]|website=https://gazeta10.com|headquarters=[[Shkabaj]], [[Prishtina|Prishtinë]]|owner=Fidan Rama|name=Kanal10|launch_date=10 gusht 2020|replaced=[[Rrokum TV]]|key_people=[[Arben Ahmeti]] (drejtor i përgjithshëm)<br>[[Xhemajl Rexha]] (drejtor i programit)|parent=Java Multimedia Production|area=[[Kosovë]]<br>[[Shqipëri]]|online_serv_1=Streaming|online_chan_1=[[GjirafaVideo]]|terr_serv_1=|terr_chan_1=|logo=Social k10 logo.jpg|type=[[Televizioni gjeneralist|Televizion gjeneralist]]|embed_header=}}
'''Kanal10''' është një [[Televizioni në Kosovë|kanal televiziv]] privat me seli në [[Prishtinë]], [[Kosovë]]. Transmetuesi u themelua më [[10 Gusht|10 gusht]] [[2020]] nga [[Arben Ahmeti]] dhe [[Fidan Rama]] pas transferimit të pronësisë së televizionit [[Rrokum]] tre muaj përpara.<ref name=":0">{{Cite news |date=31 maj 2020 |title=Migjen Kelmendi njofton se gazetari Arben Ahmeti është pronar i ri i Televizionit Rrokum |language=sq |work=FaktePlus |url=https://fakteplus.net/migjen-kelmendi-njofton-se-gazetari-arben-ahmeti-eshte-pronar-i-ri-i-televizionit-rrokum/ |access-date=28 dhjetor 2022 }}{{Lidhje e vdekur}}</ref> Ai është rezultat i përpjekjes së gazetarëve për të ndërtuar media alternative duke dhënë shembull unik në hapësirat ku jetojnë shqiptarë, me pronarët Arben Ahmeti dhe Fidan Rama.
Kompania prind është Java Multimedia Production, që zotëron poashtu Radio10, dhe webfaqen në internet Gazeta10.
== Historiku ==
{{Zgjerim}}
=== Themelimi ===
Ideja pas themelimit ishte të krijohej një televizion enkas nga gazetarët. Mundësia e një televizioni u vendos përfundimisht dhe u diskutua në një bisedë mes dy kolegëve Arben Ahmetit dhe Fidan Ramës, që atëherë ishin duke punuar në [[Radio Televizioni Dukagjini|Radio Televizionin Dukagjini]]. Në maj të vitit 2020, kaloi pronësia e asaj që mbeti nga Rrokum TV prej themeluesit [[Migjen Kelmendi|Migjen Kelmendit]] tek Arben Ahmeti (të cilin Kelmendi e pati student).<ref name=":0" />
Emisioni i parë që u transmetua ishte ''Mëngjesi me Arbenin'' nga Arben Ahmeti.
== Programacioni ==
=== Prodhimet vetanake ===
* ''Politiko me Kushtrim Sadikun''
* ''Prime Time
* ''Mëngjesi me Arbenin''
* ''Info 10''
* ''Pasdite me Lezet''
* ''10Live''
* ''Lajmet'' (11:00, 15:00, 18:30)
* ''Expose''
* 'Përtej tregimit'
* Familja Jonë" (Shpërngulur Nga Klan Kosova)
* Dita E Re
* Raport Me Naim Sadikun
* Kampionet
* Gallatë Me Arben Ahmetin
* E Premtja Me Halilin
* Hambari
* District Me Lorita Ajetin
* EletroAcousitc Me Ilir Tolaj
* Rregullo
* 10×10
* Adresa E Ankesave Me Arben Ahmeti
* Gazeta Me Aferdita Lukaj
== Lidhje të jashtme ==
* [https://gazeta10.com Webfaqja e Kanal10]
* [https://www.youtube.com/c/Kanal10Live Kanali në YouTube]
* [https://www.facebook.com/Kanal10.live Faqja në Facebook]
* [https://www.instagram.com/kanal10.live/ Faqja në Instagram]
== Referime ==
<references />
{{Media në Kosovë}}
[[Kategoria:Stacione televizive në Kosovë]]
[[Kategoria:Themelime në 2020]]
h9ubytn3x4jkym88jigvcc8t7iacq47
Adobe Dreamweaver
0
314795
2813957
2578946
2025-07-01T22:07:05Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813957
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software|name=Adobe Dreamweaver|latest preview date=<!-- {{Start date and age|YYYY|MM|DD|df=yes/no}} -->|license=[[Trialware]] [[software as a service]]|genre=[[HTML editor]], [[programming tool]], [[integrated development environment]] (IDE)|language=|size=|platform=|operating system=[[Windows 10]] version 1703 and above, [[macOS]] 10.12 Sierra and above|programming language=[[C++]]|latest preview version=|logo=Adobe Dreamweaver CC icon.svg|latest release date={{Start date and age|2020|06}}|latest release version=2020 (20.2)|discontinued=|released={{Start date and age|1997|12}}<ref name=macromedia1997>{{cite web |url=https://helpx.adobe.com/dreamweaver/system-requirements.html |title=Dreamweaver system requirements}}{{cbignore|bot=medic}}. Retrieved on 2013-07-21.</ref>|developer=[[Adobe Inc.]] (2005–present)<br>[[Macromedia]] (before 2005)|collapsible=|caption=Adobe Dreamweaver 20.2 running on [[macOS Catalina]]|screenshot=|website={{URL|www.adobe.com/products/dreamweaver}}}}
'''Adobe Dreamweaver''' është një mjet i pronarit për [[Zhvillimi i ueb-it|zhvillimin e uebit]] nga [[Adobe|Adobe Inc.]] Ai u krijua nga Macromedia në 1997 dhe u zhvillua prej tyre derisa Macromedia u ble nga Adobe Systems në 2005. <ref>{{Cite web|title=Adobe Completes Acquisition of Macromedia|url=https://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/pdfs/200512/120505AdobeAcquiresMacromedia.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20111118095012/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/pdfs/200512/120505AdobeAcquiresMacromedia.pdf|archive-date=18 nëntor 2011|access-date=15 nëntor 2011|website=Press Releases|publisher=Adobe, Inc.}}</ref>
Adobe Dreamweaver është i disponueshëm për [[Sistemi operativ|sistemet operative]] [[Mac OS X|macOS]] dhe [[Microsoft Windows|Windows]] .
Pas blerjes nga Adobe të paketës së produkteve Macromedia, lëshimet e Dreamweaver pas versionit 8.0 kanë qenë më në përputhje me standardet e [[Konsorciumi i World Wide Web|W3C]] . Versionet e fundit kanë përmirësuar mbështetjen për teknologjitë e [[Rrjeti gjithë botërorë|Uebit]] si [[Fletat e Stileve të Shkallëzuar|CSS]], [[JavaScript]], dhe [[Gjuhë programimi|gjuhë]] dhe korniza të ndryshme skriptimi nga ana e serverit, duke përfshirë [[Active Server Pages|ASP]] (ASP JavaScript, ASP VBScript, ASP. NET C#, ASP. NET VB), [[ColdFusion]], Scriptlet dhe [[PHP]] . <ref>{{Cite web|title=Learn to build dynamic websites and web applications|url=https://www.adobe.com/devnet/dreamweaver/application_development.html|access-date=15 nëntor 2011|website=Dreamweaver Developer Center}}</ref>
== Veçoritë ==
Adobe Dreamweaver CC është një dizajn ueb dhe një aplikacion i [[Mjedis i integruar për zhvillim|Integruar i Zhvillimit të Mjedisit]] (IDE) që përdoret për zhvillimin dhe dizajnimin e faqeve të internetit. Dreamweaver përfshin një redaktues kodi që mbështet theksimin e sintaksës, plotësimin e kodit, kontrollimin e sintaksës në kohë reale dhe introspeksionin e kodit për gjenerimin e sugjerimeve të kodit për të ndihmuar përdoruesin në shkrimin e ko
Dreamweaver, si redaktuesit e tjerë HTML, modifikon [[Skeda|skedarët]] në nivel lokal dhe më pas i ngarkon në serverin e largët të internetit duke përdorur [[File Transfer Protocol|FTP]], SFTP ose WebDAV . Dreamweaver CS4 mbështet sistemin e kontrollit të versionit Subversion (SVN) .
* ActionScript
* [[Active Server Pages|Faqet aktive të serverit]] (ASP).
* [[Gjuha Programuese C Sharp|C#]]
* [[Fletat e Stileve të Shkallëzuar|Fletët e stilit kaskadë]] (CSS)
* [[ColdFusion]]
* EDML
* Gjuha e zgjerueshme e shënjimit të hipertekstit (XHTML)
* [[XML|Gjuha e zgjerueshme]] e shënjimit (XML)
* Transformimet gjuhësore të fletës së stilit të zgjerueshëm (XSLT)
* [[HTML|Gjuha e shënjimit të hipertekstit]] (HTML)
* [[Java (gjuhë programimi)|Java]]
* [[JavaScript]]
* [[PHP]]
* Visual Basic (VB)
* Edition Visual Basic Script ( VBScript )
* Gjuha e shënjimit me valë (WML)
== Ndërkombëtarizimi dhe Lokalizimi ==
=== Disponueshmëria e gjuhës ===
Adobe Dreamweaver CS6 disponohet në gjuhët e mëposhtme: portugalisht braziliane, kinezisht e thjeshtuar, kineze tradicionale, çeke, holandisht, anglisht, frëngjisht, gjermanisht, italisht, japonisht, koreanisht (vetëm për Windows), polonisht, rusisht, spanjisht, suedisht dhe turqisht. <ref>{{Cite web|title=Adobe Dreamweaver CS5: System Requirements and languages|url=https://www.adobe.com/products/dreamweaver/systemreqs/|access-date=2011-01-29|publisher=Adobe Systems Incorporated}}</ref>
Adobe Dreamweaver CS3 më i vjetër përmban gjithashtu një version të Lindjes së Mesme që lejon shtypjen e tekstit arab, persisht, urdu ose hebraik (të shkruar nga e djathta në të majtë) brenda pamjes së kodit. Nëse teksti është plotësisht i Lindjes së Mesme (i shkruar nga e djathta në të majtë) ose përfshin tekstin anglisht dhe atë të Lindjes së Mesme (i shkruar nga e majta në të djathtë dhe nga e djathta në të majtë), ai do të shfaqet siç duhet.
== Historia e versionit ==
{{Version|t|show=11100}}
{| class="wikitable"
! class="unsortable" scope="col" |Zhvilluesi
! Versioni kryesor
! class="unsortabl nkm;l/me" scope="col" | Përditësim i vogël
! class="unsortable" scope="col" | Data e lëshimit
! class="unsortabln e" scope="col" | Shënime
|-
| rowspan="10" | Macromedia| rowspan="2" {{Version|o|1.0}}
| 1.0
| dhjetor 1997
| Versioni i parë. Vetëm Mac OS.
|-
| 1.2
| Mars 1998
| Versioni i parë i Windows
|-| {{Version|o|2.0}}
| 2.0
| dhjetor 1998
|
|-| rowspan="2" {{Version|o|3.0}}
| 3.0
| dhjetor 1999
|
|-
| UltraDev 1.0
| qershor 2000
|
|-| rowspan="2" {{Version|o|4.0}}
| 4.0
| dhjetor 2000
|
|-
| UltraDev 4.0
| dhjetor 2000
|
|-| {{Version|o|6.0}}
| MX
| 29 maj 2002
|
|-| {{Version|o|7.0}}
| MX 2004
| 10 shtator 2003
|
|-| {{Version|o|8.0}}
| 8.0
| 13 shtator 2005
| Versioni i fundit i Macromedia. Përfshirë me Adobe [[Adobe Creative Suite|CS2.3]] . <ref>{{Cite web|date=18 shtator 2006|title=New Adobe Acrobat 8 Professional Enhances Adobe Creative Suite 2.3|url=https://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200609/091806CreativeSuite.html|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20070323064143/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200609/091806CreativeSuite.html|archive-date=23 mars 2007|access-date=10 janar 2014|publisher=[[Adobe Systems]]|quote=Adobe Creative Suite 2.3 Premium also bundles Dreamweaver® 8}}</ref>
|-
| rowspan="14" | [[Adobe|Adobe Systems]]| {{Version|o|9.0}}
| [[Adobe Creative Suite|CS3]]
| 16 prill 2007
| Zëvendëson Adobe GoLive në [[Adobe Creative Suite]]
|-| {{Version|o|10.0}}
| [[Adobe Creative Suite|CS4]]
| 23 shtator 2008
|
|-| {{Version|o|11.0}}
|[[Adobe Creative Suite|CS5]]
| 12 prill 2010
|
|-| {{Version|o|11.5}}
|[[Adobe Creative Suite|CS5.5]]
| 12 prill 2011
| Mbështet HTML5.
|-| {{Version|co|12.0}}
|[[Adobe Creative Suite|CS6]]
| 21 Prill 2012
| Ekziston një version i përhershëm i licencës (shkarkim pa pagesa të vazhdueshme) dhe një version cloud (abonim) me strukturë të ndryshme të menusë.
|-| {{Version|co|13.0}}
|Reja krijuese
| 17 qershor 2013
| Opsioni i licencës së përhershme është hequr në këtë version. <ref>[https://www.forbes.com/sites/amadoudiallo/2013/06/17/adobe-cc-subscription-release-big-upside-and-risk/ Adobe's Subscription-Only CC Release Carries Obvious Upside But Big Risk | Forbes]</ref> <ref>[http://mashable.com/2013/05/13/adobe-creative-cloud-top-comments/ Adobe's Move to the Cloud Incites Anger and Other Top Comments], Mashable</ref> <ref>{{Cite web|title=Adobe Creative Cloud: Reactions, responses and reassurance {{!}} Macworld UK|url=http://www.macworld.co.uk/digitallifestyle/news/?newsid=3446802|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029183741/http://www.macworld.co.uk/digitallifestyle/news/?newsid=3446802|archive-date=2013-10-29|access-date=2014-11-27}}</ref>
|-| {{Version|co|14.0}}
|CC 2014
| 18 qershor 2014
| Mjeti i vizualizimit DOM, përmirësimet e pamjes së drejtpërdrejtë, përmirësimet e projektuesit CSS.
|-| {{Version|co|15.0}}
|KK 2014.1
| 6 tetor 2014
| Aftësia për të parë dhe nxjerrë informacione dhe imazhe të dizajnit nga dokumentet e Photoshop (PSD), shabllonet e rinj, përmirësimet e pamjes së drejtpërdrejtë dhe arkitektura 64-bit.
|-|{{Version|co|16.0}}
|CC 2015
| 16 qershor 2015
| Aftësitë e dizajnit të përgjegjshëm me shiritat e pyetjeve të medias vizuale, integrimi i drejtpërdrejtë me [[Bootstrap|kornizën e Bootstrap]], aftësia për të parë dhe inspektuar përmbajtjen në pajisjet celulare dhe përmirësime në redaktuesin e kodit.
|-| {{Version|co|17.0}}
|KK 2017
| 2 nëntor 2016
| [https://web.archive.org/web/20181007111727/https://helpx.adobe.com/dreamweaver/release-note/release-notes-dreamweaver-cc-2017.html Shënime të lëshimit të Adobe] - Redaktues i ridizajnuar i kodit, mbështetje për e-procesorin, pamje paraprake në kohë reale në shfletues, redaktim i shpejtë i skedarëve të kodit përkatës, ndryshime në ndërfaqen e përdoruesit
|-| {{Version|co|18.0}}
|KK 2018
| 19 tetor 2017
| [https://helpx.adobe.com/dreamweaver/release-note/release-notes-dreamweaver-cc-2018.html Shënimet e lëshimit të Adobe] - Butoni i testit të URL-së, Ruaj Kredencialet, Mbështetja e shiritit të kërkimit, ikona e konfliktit shfaqet tani
|-| {{Version|co|19.0}}
|CC 2019
| 15 tetor 2018
| [https://helpx.adobe.com/dreamweaver/release-note/release-notes-dreamweaver-2019.html Shënime të lëshimit të Adobe] - Refactoring JavaScript, mbështetje ECMAScript 6, Integrim i ri CEF, Përmirësime sigurie
|-| {{Version|co|20.0}}
| CC 2020
| 4 nëntor 2019
| [https://helpx.adobe.com/dreamweaver/release-note/release-notes-dreamweaver-2020.html Shënime të lëshimit të Adobe] - Redaktimi i pandërprerë i pamjes së drejtpërdrejtë, fonti i parazgjedhur japonez, përmirësime të aludimit të kodit
|-| {{Version|c|21.0}}
| CC 2021
| 31 tetor 2020
| [https://helpx.adobe.com/dreamweaver/user-guide.html/dreamweaver/using/whats-new/2021.ug.html Shënime të lëshimit të Adobe] - Përmbledhja e veçorive, Dreamweaver (lëshimi tetor 2020)
|}
* Adobe Muse
* [[Ueb aplikacionet|Ueb aplikacion]]
* Kritika e Creative Cloud
== Referime ==
{{Reflist}}
* [http://www.adobe.com/news-room/pressreleases/201506/061615AdobeUnveilsMilestone2015CreativeCloudRelease.html "Adobe zbulon Milestone 2015 Creative Cloud Release"], Publikim Lajmi, Adobe Systems, 16 qershor 2015.
* [https://helpx.adobe.com/dreamweaver/using/whats-new.html "Përmbledhje e veçorive të reja: Adobe Dreamweaver CC (2015 lëshimi)"], Dreamweaver Help, Adobe Systems.
== Linqe te jashtme ==
* {{Official website|http://www.adobe.com/products/dreamweaver.html}}
{{HTML editors}}{{AdobeCS}}{{Adobe eLearning Suite}}{{Adobe Systems}}
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
1vj77sxo8o4t5sjx6av4n8v5f6mdk2p
Adobe Illustrator
0
314796
2813954
2769245
2025-07-01T22:06:02Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813954
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Software|title=Adobe Illustrator|logo=[[Skeda:Adobe Illustrator CC icon.svg|170px]]|website={{URL|https://adobe.com/products/illustrator}}}}
'''Adobe Illustrator''' është një redaktues grafik vektorial dhe program dizajni i zhvilluar dhe tregtuar nga [[Adobe|Adobe Inc.]] Projektuar fillimisht për [[Apple Inc.|Apple]] Macintosh, zhvillimi i Adobe Illustrator filloi në 1985. Së bashku me Creative Cloud (kalimi i Adobe në shërbimin e abonimit mujor ose vjetor i ofruar përmes Internetit), u lëshua Illustrator CC. Versioni i fundit, Illustrator 2022, u publikua më 26 tetor 2021 dhe është gjenerata e 25-të në linjën e produkteve. Adobe Illustrator u vlerësua si programi më i mirë i redaktimit të grafikës vektoriale në vitin 2018 nga ''PC Magazine'' .
'''Adobe Illustrator''' është një redaktues grafik vektorial dhe program dizajni i zhvilluar dhe tregtuar nga [[Adobe|Adobe Inc.]] Projektuar fillimisht për [[Apple Inc.|Apple]] Macintosh, zhvillimi i Adobe Illustrator filloi në 1985. Së bashku me Creative Cloud (kalimi i Adobe në shërbimin e abonimit mujor ose vjetor i ofruar përmes Internetit), u lëshua Illustrator CC. Versioni i fundit, Illustrator 2022, u publikua më 26 tetor 2021 dhe është gjenerata e 25-të në linjën e produkteve. Adobe Illustrator u vlerësua si programi më i mirë i redaktimit të grafikës vektoriale në vitin 2018 nga ''PC Magazine'' .
''Byte'' në 1989 e renditi Illustrator 88 si ndër fituesit e "Distinction" të çmimeve Byte, duke deklaruar se me të Adobe kishte "arritur përpara" nga konkurrenti më parë dominues në industri, Aldus FreeHand .
Versionet e hershme të softuerit nuk e mbështetnin punën në modalitetin e shikimit paraprak dhe përdoruesit duhej të kishin dy dritare të hapura në desktopin e tyre në mënyrë që të kishin një pamje paraprake të drejtpërdrejtë të punës së tyre. Njëra dritare do të shfaqte punën në vazhdim dhe dritarja tjetër do të shfaqte një pamje paraprake të punës në vazhdim.
=== Versionet 2–6 ===
Edhe pse gjatë dekadës së parë Adobe zhvilloi Illustrator kryesisht për Macintosh, ai mbështeti në mënyrë sporadike platforma të tjera. Në fillim të viteve 1990, Adobe lëshoi versione të Illustrator për platformat e licensuara të Display PostScript [[NeXT]], Digital Equipment Corporation Ultrix, Silicon Graphics IRIX dhe [[Sun Microsystems|Sun]] Solaris, por ato u ndërprenë për shkak të pranimit të dobët të tregut. Versioni i parë i Illustrator për Windows, versioni 2.0, u lëshua në fillim të vitit 1989 dhe dështoi. Versioni tjetër i Windows, versioni 4.0, u kritikua gjerësisht si shumë i ngjashëm me Illustrator 1.1 në vend të versionit Macintosh 3.0, dhe sigurisht jo i barabartë me paketën më të njohur të ilustrimeve të Windows CorelDRAW . (Vini re se nuk kishte versione 2.0 ose 4.0 për Macintosh - megjithëse, versioni i dytë për Mac u titullua Illustrator 88 - viti i lëshimit të tij. Dhe nuk kishte version 6 për Windows. Versioni 4 ishte, megjithatë, versioni i parë i Illustrator që mbështeti redaktimin në modalitetin e pamjes paraprake, i cili nuk u shfaq në një version Macintosh deri në 5.0 në 1993. Versioni 6 ishte versioni i fundit i vërtetë Macintosh i Illustrator. Ndërfaqja ndryshoi rrënjësisht me versionin e mëposhtëm për të sjellë konsistencë midis platformave kompjuterike Mac dhe Windows. Ndryshimet mbetën deri në CS6 kur u ndërmorën disa hapa të vegjël për të rikthyer aplikacionin në një ndërfaqe pak më të ngjashme me Mac-in.
Me prezantimin e Illustrator 7 në 1997, Adobe bëri ndryshime kritike në ndërfaqen e përdoruesit në lidhje me redaktimin e shtigjeve (dhe gjithashtu për të konverguar në të njëjtën ndërfaqe të përdoruesit si [[Adobe Photoshop]] ), dhe shumë përdorues zgjodhën të mos e përmirësonin. Illustrator gjithashtu filloi të mbështesë TrueType, duke i dhënë fund efektivisht "luftërave të shkronjave" midis PostScript Type 1 dhe TrueType. Ashtu si Photoshop, Illustrator gjithashtu filloi të mbështesë shtojcat, duke zgjeruar shumë dhe shpejt aftësitë e tij.
Me barazinë e vërtetë të ndërfaqes së përdoruesit midis versioneve Macintosh dhe Windows duke filluar me 7.0, dizajnerët më në fund mund të standardizohen në Illustrator. Corel ka portuar CorelDRAW FreeHand ende i padisponueshëm në Illustrator (përqindje më të larta të shkallëzimit, veçori e avancuar e gjetjes dhe zëvendësimit, redaktimi selektiv në këndin e rrumbullakët, eksportoni/printoni vetëm objektet e zgjedhura, etj. ). <ref name="ref1">{{Cite web|title=FreeHand Firsts|url=http://www.design-tools.com/freehand/|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20110530134948/http://www.design-tools.com/freehand/|archive-date=30 maj 2011|access-date=26 prill 2011|website=The Nelson Group, Inc.}}</ref> Famshëm, Aldus bëri një matricë duke krahasuar FreeHand-in e vet me Illustrator dhe Draw, në të cilën një "fitore" e Draw ishte se vinte me tre pamje të ndryshme të artit të klipit të pankreasit njerëzor.
Adobe bleu Aldus në 1994 për Page Maker. <ref name="ref2">{{Cite web|date=15 prill 1994|title=Merger creates stronger DTP competition|url=http://findarticles.com/p/articles/mi_m3065/is_n7_v23/ai_15379575/|access-date=11 shkurt 2011|publisher=Folio}}</ref> Si pjesë e transaksionit, Komisioni Federal i Tregtisë lëshoi një ankesë të [[Adobe|Adobe Systems]] më 18 tetor 1994, duke urdhëruar një shitje të FreeHand për "të korrigjuar pakësimin e konkurrencës që rezulton nga blerja" <ref name="ref3">{{Cite web|date=18 tetor 1994|title=Federal Trade Commission Decisions, Complaint 118 F.|url=http://www.freefreehand.org/images/FTC.pdf|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20100524203011/http://www.freefreehand.org/images/FTC.pdf|archive-date=24 maj 2010|access-date=8 shkurt 2010|website=In the matter of Adobe Systems Incorporated, Et Al.}}</ref> për shkak të softuerit Illustrator të Adobe. Si rezultat, Macromedia bleu Free Hand në 1995 nga zhvilluesi i saj origjinal, Altsys, dhe vazhdoi zhvillimin e saj deri në vitin 2004. <ref name="ref4">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=ejgEAAAAMBAJ&q=altsys+Macromedia+acquisition&pg=PA24|title=Macromedia's purchase of Altsys raises questions|date=7 nëntor 1994|publisher=InfoWorld|access-date=11 shkurt 2011}}</ref>
Dallimi në pikat e forta midis Photoshop dhe Illustrator u bë i qartë me ngritjen e internetit, Illustrator u përmirësua për të mbështetur publikimin në ueb, shikimin paraprak të rasterizimit, PDF dhe SVG (Scalable Vector Graphics. ) Adobe ishte një zhvillues i hershëm i SVG për ueb dhe Illustrator eksportoi skedarë SVG përmes shtojcës SVG File Format. <ref name="ref5">{{Cite web|title=Scalable Vector Graphics|url=https://www.adobe.com/svg/|publisher=Adobe}}</ref> Përdorimi i Adobe SVG Viewer (ASV), i prezantuar në vitin 2000, i lejoi përdoruesit të shikonin imazhet SVG në shumicën e shfletuesve kryesorë derisa u ndërpre në 2009. <ref name="ref6">{{Cite web|title=Adobe to Discontinue Adobe SVG Viewer|url=https://web.archive.org/web/20090701000000*/https://www.adobe.com/svg/eol.html|publisher=Adobe}}</ref> Mbështetja vendase për SVG nuk ishte e plotë në të gjithë shfletuesit kryesorë deri në Internet Explorer 9 në 2011. <ref name="ref7">[[Scalable Vector Graphics#Compatibility]]</ref>
Versioni 10 i Illustrator u lëshua nga Adobe në nëntor 2001.
=== Versionet CS–CS6 ===
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
[[Kategoria:Programe animacioni]]
7ej9uxor17pyo5ljstiy1lt33hr8ecb
A.C. Monza
0
317125
2813895
2773749
2025-07-01T15:07:46Z
Velocitas34
161876
2813895
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = A.C. Monza
| image = Logo of AC Monza.png
| fullname = Associazione Calcio Monza S.p.A.
| nickname = ''Biancorossi''<br/> ''Brianzoli''|
founded = 1912 |
ground = Stadio Brianteo,<br/>[[Monza]], [[Lombardia]], [[Italia|Itali]] |
capacity = 18,568|
chrtitle = President |
chairman = {{flagicon|Italy}} Paolo Berlusconi
| mgrtitle =
| manager = {{flagicon|Italy}} Giovanni Stroppa
| league = [[Serie B]]
| season = 2024–25
| position = [[Serie A]], 20të {{decrease}}
| anthem =
|pattern_b1=
| body1 =
|pattern_la1=
| leftarm1 =
|pattern_ra1=
| rightarm1 =
|pattern_sh1=
| shorts1 =
| pattern_so1 =
|socks1=
|pattern_b2=
| body2 =
|pattern_la2=
| leftarm2 =
|pattern_ra2=
| rightarm2 =
|pattern_sh2=
| shorts2 =
| pattern_so2 =
|socks2=
|body3 =
|pattern_b3 =
|pattern_la3 =
|leftarm3 =
|pattern_ra3 =
|rightarm3 =
|pattern_sh3 =
|shorts3 =
|pattern_so3=
|socks3 =
|website = www.acmonza.com
|current = Sezoni 2022–23 i A.C. Monza
}}
'''Associazione Calcio Monza''' ose thjesht '''AC Monza''' është një klub [[futbolli]]stik me seli në [[Monza]], [[Italia|Itali]]. Momentalisht klubi luan në [[Seria A|Serie A]].
==Historia==
===1912–1927: Themelimi dhe turnamentet e para===
Monza Foot-Ball Club u themelua më 1 shtator 1912 në restorantin Cappello Vecchio pas bashkimit të klubeve Pro Monza dhe Pro Italia, që gjithashtu ndodheshin në Monza.<ref name="cit1912">{{Cite news|date=26 shtator 1912|title=Sport: Foot-Ball|language=it|page=3|publisher=Il Cittadino di Monza e della Brianza|url=https://www.bdl.servizirl.it/bdl/bookreader/index.html?path=fe&cdOggetto=14948#page/141/mode/1up|access-date=14 janar 2022|quote=Si è costituita a Monza, dal primo settembre, una nuova società per l'incremento del gioco del calcio, sotto il nome di Monza F.B.C. La nuova società ha fissato la sua sede presso il Caffè-passticceria Roma, sulla piazza omonima.}}</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:A.C. Monza]]
[[Kategoria:Klube futbolli]]
[[Kategoria:Klube futbolli në Itali]]
2xc8bo1ns7pev95yze4vypi0rwtutoe
2813896
2813895
2025-07-01T15:08:20Z
Velocitas34
161876
2813896
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = A.C. Monza
| image = Logo of AC Monza.png
| fullname = Associazione Calcio Monza S.p.A.
| nickname = ''Biancorossi''<br/> ''Brianzoli''|
founded = 1912 |
ground = Stadio Brianteo,<br/>[[Monza]], [[Lombardia]], [[Italia|Itali]] |
capacity = 18,568|
chrtitle = President |
chairman = {{flagicon|Italy}} Paolo Berlusconi
| mgrtitle =
| manager = {{flagicon|Italy}} Giovanni Stroppa
| league = [[Serie B]]
| season = 2024–25
| position = [[Serie A]], 20të {{decrease}}
| anthem =
| pattern_b1 = _monza2425h
| pattern_la1 = _monza2425h
| pattern_ra1 = _monza2425h
| pattern_sh1 = _monza2425h
| pattern_so1 = _monza2324h
| body1 = FF0000
| leftarm1 = FF0000
| rightarm1 = FF0000
| shorts1 = FF0000
| socks1 = FF0000
| pattern_b2 = _monza2425a
| pattern_la2 = _monza2425a
| pattern_ra2 = _monza2425a
| pattern_sh2 = _monza2425a
| pattern_so2 = _monza2425a
| body2 = FFFFFF
| leftarm2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_b3 = _monza2425t
| pattern_la3 = _monza2425t
| pattern_ra3 = _monza2425t
| pattern_sh3 = _monza2425t
| pattern_so3 = _thickwhitestripel
| body3 = 0f0f0f
| leftarm3 = 0f0f0f
| rightarm3 = 0f0f0f
| shorts3 = 0f0f0f
| socks3 = 0f0f0f
|website = www.acmonza.com
|current = Sezoni 2022–23 i A.C. Monza
}}
'''Associazione Calcio Monza''' ose thjesht '''AC Monza''' është një klub [[futbolli]]stik me seli në [[Monza]], [[Italia|Itali]]. Momentalisht klubi luan në [[Seria A|Serie A]].
==Historia==
===1912–1927: Themelimi dhe turnamentet e para===
Monza Foot-Ball Club u themelua më 1 shtator 1912 në restorantin Cappello Vecchio pas bashkimit të klubeve Pro Monza dhe Pro Italia, që gjithashtu ndodheshin në Monza.<ref name="cit1912">{{Cite news|date=26 shtator 1912|title=Sport: Foot-Ball|language=it|page=3|publisher=Il Cittadino di Monza e della Brianza|url=https://www.bdl.servizirl.it/bdl/bookreader/index.html?path=fe&cdOggetto=14948#page/141/mode/1up|access-date=14 janar 2022|quote=Si è costituita a Monza, dal primo settembre, una nuova società per l'incremento del gioco del calcio, sotto il nome di Monza F.B.C. La nuova società ha fissato la sua sede presso il Caffè-passticceria Roma, sulla piazza omonima.}}</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:A.C. Monza]]
[[Kategoria:Klube futbolli]]
[[Kategoria:Klube futbolli në Itali]]
5h3tvhgm59hur1evkk1jgfuz9qj64y2
Traktati i Berlinit (1878)
0
317534
2813999
2584143
2025-07-01T23:29:41Z
Flladimi
79965
rregullime kryesisht teknike
2813999
wikitext
text/x-wiki
{{Shiko gjithashtu|Kongresi i Berlinit}}
[[Skeda:Balkans 1878.png|parapamje|321px|[[Evropa Juglindore]] pas [[Kongresi i Berlinit|Kongresit të Berlinit]]]]
'''Traktati i Berlinit''' (formalisht «Traktati midis Austro-Hungarisë, Francës, Gjermanisë, ''Britanisë së Madhe dhe Irlandës'', Italisë, Rusisë dhe Perandorisë Osmane për Zgjidhjen e Çështjeve në Lindje») u nënshkrua më 13 korrik [[1878]].{{Sfn|Phillips|1911}} Pas fitores [[Perandoria Ruse|ruse]] kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] në [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)|Luftën Ruso-Turke 1877-1878]], fuqitë e mëdha ristrukturuan hartën e [[Ballkani|rajonit të Ballkanit]]. Ata përmbysën disa nga përfitimet ekstreme të pretenduara nga [[Perandoria Ruse|Rusia]] në [[Traktati i Shën Stefanit|Traktatin paraprak të Shën Stefanit]], por [[Perandoria Osmane|osmanët]] humbën zotërimet e tyre kryesore në [[Evropa|Evropë]]. Ishte një nga tre marrëveshjet kryesore të paqes në periudhën pas [[Kongresi i Vjenës|Kongresit të Vjenës]] në vitin [[1815]]. Ishte akti përfundimtar i [[Kongresi i Berlinit|Kongresit të Berlinit]] (13 qershor - 13 korrik [[1878]]) dhe përfshinte [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britaninë e Madhe dhe Irlandën]], [[Perandoria Austro-Hungareze|Austro-Hungarinë]], [[Franca|Francën]], [[Perandoria Gjermane|Gjermaninë]], [[Mbretëria e Italisë|Italinë]], [[Perandoria Ruse|Rusinë]] dhe [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]]. Kancelari i Gjermanisë [[Otto von Bismarck]] ishte kryetari dhe personaliteti dominues.
Detyra më e rëndësishme e Kongresit ishte të vendoste për fatin e [[Bullgaria|Bullgarisë]], por vetë [[Bullgaria]] u përjashtua nga pjesëmarrja në bisedime, me këmbënguljen ruse.<ref name="Krasner">{{Cite book|first = Stephen D.|last = Krasner|title = Sovereignty: Organized Hypocrisy|url = https://books.google.com/books?id=TkrfTZlyUogC&pg=PA165|publisher = Princeton University Press|year = 1999|language = en|isbn = 0-691-00711-X|page = 165}}</ref> Në atë kohë, duke qenë se nuk ishte një [[Shtet i pavarur|shtet sovran]], [[Bullgaria]] nuk ishte subjekt i [[E drejta nderkombetare|së drejtës ndërkombëtare]] dhe e njëjta gjë vlente edhe për vetë [[bullgarët]]. Përjashtimi ishte tashmë një fakt i vërtetuar në [[Konferenca e Stambollit|Konferencën e Fuqive të Mëdha të Kostandinopojës]], e cila ishte mbajtur një vit më parë pa asnjë pjesëmarrje bullgare.
Rezultati më i dukshëm i konferencës ishte njohja zyrtare e shteteve të reja të pavarura të [[Rumania|Rumanisë]], [[Principata e Serbisë|Serbisë]] dhe [[Principata e Malit të Zi|Malit të Zi]] (të cilat de facto kishin vepruar në mënyrë të pavarur për dekada).
== Sfondi ==
Traktati i Paqes i Parisit, në vitin [[1856]], i cili i dha fund [[Lufta e Krimesë|Luftës së Krimesë]], e kishte bërë [[Deti i Zi|Detin e Zi]] një territor neutral. Traktati që kishte mbrojtur [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], i dha fund [[Aleanca e shenjtë|Aleancës së Shenjtë]] ([[Perandoria Austriake|Austria]], [[Prusia]] dhe [[Perandoria Ruse|Rusia]]) dhe dobësoi pozicionin e [[Perandoria Ruse|Rusisë]] në [[Evropa|Evropë]]. Në vitin [[1870]], [[Perandoria Ruse|Rusia]] thirri doktrinën e {{lang|la|rebus sic stantibus}} dhe e përfundoi traktatin duke shkelur dispozitat në lidhje me neutralitetin e [[Deti i Zi|Detit të Zi]]. Fuqitë e mëdha u bindën gjithnjë e më shumë se [[Perandoria Osmane]] nuk do të ishte në gjendje të mbante territoret e saj në [[Evropa|Evropë]].
Në vitin [[1875]], kryengritja e [[Hercegovina|Hercegovinës]] rezultoi në [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore|Krizën e Madhe Lindore]]. Ndërsa konflikti në [[Ballkani|Ballkan]] u intensifikua, mizoritë gjatë Kryengritjes së Prillit 1876 në [[Bullgaria|Bullgari]] ndezën ndjenjat antiturke në [[Rusia|Rusi]] dhe [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britani]], të cilat përfundimisht kulmuan në [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)|Luftën Ruso-Turke të 1877-ës]].
== Kushtet ==
Traktati njohu zyrtarisht pavarësinë e principatave ''[[De fakto|de facto]]'' sovrane të [[Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë|Rumanisë]], [[Principata e Serbisë|Serbisë]] dhe [[Principata e Malit të Zi|Malit të Zi]] dhe autonominë e [[Bullgaria|Bullgarisë]], megjithëse kjo e fundit funksiononte në mënyrë të pavarur dhe u nda në tre pjesë: Principata e Bullgarisë, provinca autonome e Rumelisë Lindore dhe [[Maqedonia (rajon)|Maqedonia]], e cila iu kthye osmanëve,<ref>{{Cite book|first = Barbara|last = Jelavich|year = 2004|language = en|url = https://books.google.com/books?id=clLtuNxa1cgC&q=Russia+and+the+Formation+of+the+Romanian+National+State|title = Russia and the Formation of the Romanian National State, 1821–1878|publisher = [[Cambridge University Press]]|isbn =0-521-52251-X|page = 286}}</ref> duke zhbërë planet ruse për një "Bullgari të Madhe" të pavarur dhe rusofile. [[Traktati i Shën Stefanit]] kishte krijuar një [[Bullgaria|shtet bullgar]], të cilit i trembeshin më shumë [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britania]] dhe [[Austro-Hungaria]].<ref>{{Cite book|first =R. J.|last = Crampton|title =A Concise History of Bulgaria|year = 2005|url = https://books.google.com/books?id=eH1MSHM1hLUC&q=A+Concise+History+of+Bulgaria|publisher = [[Cambridge University Press]]|language = en|isbn =0-521-85085-1|page = 84}}</ref>
Traktati i Berlinit konfirmoi shumicën e përfitimeve ruse nga [[Perandoria Osmane]] të specifikuara në [[Traktati i Shën Stefanit|Traktatin e Shën Stefanit]], por lugina e Alashkerdit dhe qyteti i Bajazidit iu kthyen osmanëve.<ref>{{Cite book|first = Alexander Jacob|last = Schem|url = https://archive.org/details/warineastillustr00sche|year = 1878|title = War in the East: An Illustrated History of the Conflict Between Russia and Turkey, With a Review of the Eastern Question|chapter =IX [Third Book]: The Berlin Congress|publisher =H. S. Goodspeed & Co.|language = en|pages = [https://archive.org/details/warineastillustr00sche/page/685 685]–700}}</ref> Traktati i Konstantinopojës ([[1879]]) ishte një vazhdim i mëtejshëm i negociatave. Ai ripohoi dispozitat e [[Traktati i Shën Stefanit|Traktatit të Shën Stefanit]], të cilat nuk ishin modifikuar nga Traktati i Berlinit dhe përcaktoi shumat e kompensimit që [[Perandoria Osmane]] i detyrohej [[Perandoria Ruse|Rusisë]] për humbjet ndaj bizneseve dhe institucioneve gjatë luftës. Ai u dha amnisti nënshtetasve osmanë dhe lirimin e robërve të luftës.<ref>{{Cite web|title = КОНСТАНТИНО́ПОЛЬСКИЙ МИР 1879|trans-title =Paqja e Kostantinopojës 1879|url = https://bigenc.ru/domestic_history/text/2092163|publisher = Great Russian Encyclopedia|work = bigenc.ru|language = ru|access-date =19 shkurt 2022|archive-date=19 shkurt 2022|archive-url = https://web.archive.org/web/20220219175412/https://bigenc.ru/domestic_history/text/2092163|url-status = live}}</ref> <ref name="AJIL 1908">{{Cite journal|date = tetor 1908|title =The Definitive Treaty of Peace between Russia and the Porte: Signed at Constantinople on 8th February, 1879|url = https://www.jstor.org/stable/2212671|journal = American Journal of International Law|language = en|publisher = [[Cambridge University Press]] for the American Society of International Law|volume = 2|issue = 4, Supplemental|doi = 10.2307/2212671|issn = 0002-9300|jstor = 2212671|oclc = 5545378434|access-date =19 shkurt 2022|pages = 424–426}}</ref> Përveç kësaj, neni VII i traktatit parashikonte që në territorin e përvetësuar nga [[Perandoria Ruse|Rusia]], subjektet mund të zgjidhnin nëse dëshironin të ishin nënshtetas osmanë apo rusë për një periudhë prej gjashtë muajsh pas hyrjes në fuqi të marrëveshjes.<ref name="AJIL 1908" /><ref>{{Cite book|first = Eric|last = Lohr|year = 2012|language = en|url = https://1lib.mx/book/2612171/b81e9d|title = Russian Citizenship: From Empire to Soviet Union|publisher = Harvard University Press|isbn = 978-0-674-06634-2|location = Kembrixh, Masaçusets|pages = 39–40}}{{Lidhje e vdekur}}</ref>
Me gjithë lutjet e delegatëve rumunë, [[Rumania]] u detyrua t'ia dorëzonte [[Perandoria Ruse|Perandorisë Ruse]] [[Besarabia|Besarabinë jugore]].<ref name="Hitchins">{{Cite book|first = Keith|last = Hitchins|title = Rumania: 1866–1947|year = 1994|url = https://archive.org/details/rumania186619470000hitc|publisher = [[Oxford University Press]]|isbn =0-19-822126-6|series = Oxford History of Modern Europe|language = en|page = [https://archive.org/details/rumania186619470000hitc/page/n63 50]}}</ref> Si kompensim, [[Rumania]] mori Dobruxhën, duke përfshirë [[delta lumore|deltën]] e [[Danubi]]t. Traktati gjithashtu kufizoi pushtimin rus të [[Bullgaria|Bullgarisë]] në 9 muaj, gjë që kufizoi kohën gjatë së cilës trupat dhe furnizimet ruse mund të lëviznin nëpër territorin rumun.<ref name="Hitchins" />
Tre shtetet e reja të pavarura më pas e shpallën veten mbretëri: [[Mbretëria e Rumanisë|Rumania]] në vitin [[1881]], [[Mbretëria e Serbisë|Serbia]] në vitin [[1882]] dhe [[Mbretëria e Malit të Zi|Mali i Zi]] në [[1910]], ndërsa [[Mbretëria e Bullgarisë|Bullgaria]] e shpalli pavarësinë e plotë në vitin [[1908]], pasi u bashkua me Rumelinë Lindore në vitin [[1885]]. [[Austro-Hungaria]] në vitin [[1908]] do të aneksonte [[Bosnja|Bosnjën]], duke shkaktuar Krizën e Bosnjës, një krizë e madhe evropiane që përforcoi aleancat para [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]].<ref name="bosniancrisis">[https://encyclopedia.1914-1918-online.net/article/bosnian_crisis/ Bosnian Crisis]</ref>
Traktati i Berlinit u dha status të veçantë juridik disa grupeve fetare dhe gjithashtu do të shërbente si model për traktatet e pakicave, të cilat do të krijoheshin në kuadër të [[Lidhja e Kombeve|Lidhjes së Kombeve]].<ref>{{Cite book|author = Thomas Buergenthal|title = International Human Rights in a Nutshell|date =1 korrik 2002|publisher = West Publishing Company|language = en|isbn =0-314-26014-5|edition =i 3-të|page =7}}</ref> Ai përcaktoi që [[Rumania]] duhet të njihte jo të krishterët ([[hebrenjtë]] dhe [[muslimanët]]) si qytetarë të plotë. Ai gjithashtu kërkoi në mënyrë të paqartë një korrigjim kufiri midis [[Greqia|Greqisë]] dhe [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], i cili ndodhi pas negociatave të stërzgjatura në vitin [[1881]], me kalimin e [[Thesalia|Thesalisë]] në [[Greqia|Greqi]].
Në "Rrethoren e Salisburit" të 1 [[prilli]]t, Sekretari i Jashtëm britanik, Markezi i Salisbury-t, bëri të qartë kundërshtimet e tij dhe të qeverisë së tij ndaj Traktatit të Shën Stefanit dhe pozicionit të tij të favorshëm të [[Perandoria Ruse|Rusisë]].<ref>{{cite book|last = Walker|first = Christopher J.|year = 1980|title = Armenia: The Survival of A Nation|publisher = Croom Helm|language = en|location = Londër|page = 112}}</ref> [[Historiani]] A. J. P. Taylor shkruan se: "Nëse [[Traktati i Shën Stefanit]] do të ishte ruajtur, si [[Perandoria Osmane]], ashtu edhe [[Austro-Hungaria]], mund të kishin mbijetuar deri në ditët e sotme. [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Britanikët]], me përjashtim të Beaconsfield në momentet e tij më të egra, kishin pritur më pak dhe, për rrjedhojë, ishin më pak të zhgënjyer. Salisbury në fund të vitit [[1878]] shkroi se: "Ne do të krijojmë një lloj sundimi të rrënuar turk përsëri në jug të [[Ballkani]]t. Por është thjesht një pushim. Nuk ka mbetur gjallëri në to. Traktati gjithashtu u bën thirrje palëve të përfshira të sulmojnë kombin që shkel traktatin.'"<ref>{{Cite book|first =A. J. P.|last = Taylor|url = https://archive.org/details/struggleformaste00ajpt/page/253|title =The Struggle for Mastery in Europe 1848–1918|publisher = [[Oxford University Press]]|year = 1954|language = en|page = [https://archive.org/details/struggleformaste00ajpt/page/253 253]|isbn =0-19-881270-1}}</ref>
[[Vilajeti i Kosovës]] mbeti pjesë e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. [[Austro-Hungaria|Austro-Hungarisë]] iu lejua të vendosë garnizone ushtarake në [[Vilajeti i Bosnjës|Vilajetin Osman të Bosnjës]] dhe në [[Sanxhaku i Pazarit të Ri|Sanxhakun e Novi Pazarit]]. [[Vilajeti i Bosnjës]] u vu nën pushtimin [[Austro-Hungaria|austro-hungarez]], megjithëse formalisht mbeti pjesë e [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], derisa u aneksua nga [[Austro-Hungaria]] tridhjetë vjet më vonë, më 5 tetor [[1908]]. Garnizonet austro-hungareze në [[Sanxhaku i Pazarit të Ri|Sanxhakun e Novi Pazarit]] u tërhoqën në vitin [[1908]], pas aneksimit të [[Vilajeti i Bosnjës|Vilajetit të Bosnjës]] dhe Krizës së Bosnjës që pasoi,<ref name="bosniancrisis"/> për të arritur një kompromis me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], e cila po luftonte me grindje të brendshme për shkak të [[Revolucioni Xhonturk|Revolucionit Xhonturk]] ([[1908]]). Situata kaotike në [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] i lejoi gjithashtu [[Bullgaria|Bullgarisë]] të shpallte zyrtarisht pavarësinë e saj më 5 tetor [[1908]].
== Lista e të plotfuqishmëve ==
* [[Mbretëria e Bashkuar e Britanisë së Madhe dhe Irlandës|Mbretëria e Bashkuar]]
** [[Benjamin Disraeli]], konti i Beaconsfield-it, [[Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar|kryeministri]]
** Robert Gascoyne-Cecil, markezi i III-të i Salisbury, sekretari i jashtëm
** Lord Odo Russell, ambassador në Berlin
* [[Gjermania]] dhe [[Prusia]]
** [[Otto von Bismarck]], ministër president i [[Prusia|Prusisë] dhe [[Kancelarët e Gjermanisë|kancelar i Gjermanisë]]
** Baron Ernst von Bülow, ministri i jashtëm i Prusisë
** Chlodwig, Prince of Hohenlohe-Schillingsfürst, ambasador në Paris
* [[Austro-Hungaria]]
** Gyula, Count Andrássy, ministri i jashtëm
** Kont Alajos Károlyi, ambasador në Berlin
** Baron Heinrich Karl von Haymerle, ambasador në Romë
* [[Franca]]
** William Henry Waddington, konti de Saint-Vallier, ambasador në Berlin dhe ministri i punëve të jashtme
** Félix Hippolyte Desprez, drejtor i punëve politike në departamentin e punëve të jashtme
* [[Perandoria Ruse|Rusia]]
** Alexander, princ Gorchakov, kancelari dhe ministri i jashtëm
** Kont Pyotr Shuvalov, ambasador në oborrin e Saint James-it
** Paul d'Oubril, ambasador në Berlin
* [[Mbretëria e Italisë|Italia]]
** Edoardo de Launay, ambasador në Berlin
** [[Luixhi Korti|Luigi Corti]]
* [[Perandoria Osmane]]
** Alexander Karatheodori Pasha, ministri i punëve publike
** [[Mehmed Ali Pasha]], ''marshall'' i [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|ushtrisë osmane]]
** Sadullah Pasha, ambasador në Berlin{{Sfn|Phillips|1911}}
== Shih edhe ==
* [[Lidhja e Prizrenit]]
* [[Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
* [[Vilajeti i Kosovës]]
* [[Komiteti i Janinës]]
* [[Projekti i kryengritjes kundërosmane (1877)]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
** [[Beteja e Lepantos]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
==Referencat==
<references/>
== Bibliografia ==
* {{Cite book|first = European commission for|last = Eastern Roumelia|year = 1880|url = https://archive.org/details/reportpresented00roumgoog|title = Report presented to the international commission at Constantinople [European commission for Eastern Roumelia as to the state of Macedonia since the treaty of Berlin|publisher = Gilbert & Rivington|language = en}}
* {{Cite book|first = William Ewart|last = Gladstone|year = 1878|language = en|url = https://books.google.com/books?id=kIMIAAAAQAAJ&pg=PA29|title =The Berlin Treaty and the Anglo-Turkish Convention: speech of the Right Hon. W.E. Gladstone, M.P. in the House of Commons on Tuesday, July 30th, 1878|via = Google Books}}
* {{Cite book|first = William Ewart|last = Gladstone|year = 1916|publisher = Methuen & Co.|url = https://archive.org/stream/gladstonesspeech00gladuoft#page/504/mode/2up|title =Gladstone's Speeches, Descriptive Index and Bibliography by Arthur Tilney Bassett with a Preface by Viscount Bryce, O.M. and Introduction to the Selected Speeches by Herbert Paul|chapter =The Treaty of Berlin, 30 July 1878|location = Londër|language = en|pages = 505–52}}
* Anderson, M.S. ''The Eastern Question, 1774–1923: A Study in International Relations'' (1966) [https://www.questia.com/library/7391310/the-eastern-question-1774-1923-a-study-in-international online] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200619025514/https://www.questia.com/library/7391310/the-eastern-question-1774-1923-a-study-in-international|date =19 qershor 2020}}
* {{cite encyclopedia|last = Goldfrank|first = David M.|title = Berlin, Congress of|year = 2003|language = en|url = https://archive.org/details/encyclopediaofru0001unse|encyclopedia = Encyclopedia of Russian History|isbn = 978-002865693-9|editor-last = Millar|editor-first = James R.|publisher = Macmillan Reference USA|url-access = registration}}
* Langer, William L. ''European Alliances and Alignments: 1871-1890'' (1950) pp 151–70. [https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.237096 Online]
* {{cite book|last = Millman|first = Richard|title = Britain and the Eastern question, 1875–1878|url = https://books.google.com/books?id=70aaAAAAIAAJ|year = 1979|publisher = Clarendon Press|language = en|isbn = 978-0-19-822379-5}}
* {{cite book|first =W. N.|last = Medlicott|year = 1963|title =The Congress of Berlin and After: A Diplomatic History of the Near East Settlement, 1878–1880|publisher = Frank Cass|language = en|edition =i dytë|location = Londër}}
* {{cite book|first = Henry F.|last = Munro|title = The Berlin Congress (Confidential, For Official Use Only)|url = https://archive.org/details/berlincongress00munr/page/n8|year = 1918|publisher = Government Printing Office|via = Internet Archive|language = en|access-date = 8 shkurt 2019|place = Uashington, DC}}
* {{Cite EB1911|wstitle = Berlin|display = Berlin § Berlin, Congress and Treaty of|volume = 3|last = Phillips|first = Walter Alison|pages = 790–791}}
* Stavrianos, Leften Stavros. ''The Balkans since 1453'' (1958).
* {{cite book|first =A. J. P.|last = Taylor|title =The struggle for mastery in Europe: 1848–1918|url = https://archive.org/details/dli.bengal.10689.13016|year = 1954|publisher = [[Oxford University Press]]|language = en}}
* {{cite book|editor-last1 = Yavuz|editor-first1 =M. Hakan|editor-first2 = Peter|editor-last2 = Sluglett|title = War and Diplomacy: The Russo-Turkish War of 1877–1878 and the Treaty of Berlin|publisher = University of Utah Press|year = 2012|language = en|isbn = 978-1-60781-150-3}}
[[Kategoria:Traktate 1878]]
[[Kategoria:Traktate shekulli XIX]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Evropë]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Vitet 1870 në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XIX në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XIX në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XIX në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Marrëdhënie ndërkombëtare]]
[[Kategoria:Krizë]]
iipjmbq30eku0tvfn7wak7fmbyp8638
Luftërat osmane në Evropë
0
327058
2813992
2559436
2025-07-01T23:08:19Z
Flladimi
79965
rregullime kryesisht teknike
2813992
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Vienna Battle 1683.jpg|parapamje|381px|Ushtria osmane gjatë [[Beteja e Vjenës|rrethimit të Vjenës]], nga Frans Geffels.]]
Një seri konfliktesh ushtarake midis [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe shteteve të ndryshme '''evropiane''', u zhvilluan nga [[mesjeta e vonë]], deri në fillim të [[shekulli XX|shekullit të XX-të]].
Konfliktet më të hershme filluan gjatë luftërave bizantine-osmane, të zhvilluara në [[Anadolli|Anadoll]] në fund të [[shekulli XIII|shekullit të XIII-të]], përpara se të hynin në [[Evropa|Evropë]] në mesin e [[shekulli XIV|shekullit të XIV-të]], me luftërat bullgaro-osmane. Në mesin e [[shekulli XV|shekullit të XV-të]], luftërat serbo-osmane dhe luftërat shqiptaro-osmane u zhvilluan nga [[Serbia]] dhe [[Shqipëria]], përkatësisht kundër [[Turqit osmanë|turqve osmanë]]. Pjesa më e madhe e kësaj periudhe u karakterizua nga zgjerimi osman në [[Ballkani|Ballkan]]. [[Perandoria Osmane]] bëri depërtime të mëtejshme deri në [[Evropa Qendrore|Evropën Qendrore]] në [[shekulli XV|shekullin e XV]] dhe [[Shekulli XVI|të XVI]], duke arritur kulmin e pretendimeve territoriale osmane në [[Evropa|Evropë]].
Luftërat osmane-[[venecia]]ne zgjatën katër shekuj, duke filluar në vitin [[1423]] dhe zgjatën deri në vitin [[1718]]. Kjo periudhë dëshmoi rënien e Negropontes në vitin [[1470]], rënien e Famagustës ([[Qiproja|Qipro]]) në vitin [[1571]], humbjen e [[Marina Osmane|flotës osmane]] në [[Beteja e Lepantos|Betejën e Lepantos]] në vitin [[1571]] (në atë kohë beteja më e madhe detare në histori), rënia e ''Candia'' ([[Gjiriti nën Perandorinë Osmane|Kretë]]) në vitin [[1669]], ripushtimi [[Republika e Venedikut|venedikas]] i [[Ejaleti i Moresë|Moresë]] ([[Peloponezi]]) në vitet [[1680]] dhe humbja e tij përsëri në vitin [[1715]]. [[Korfuzi|Ishulli i Korfuzit]] nën sundimin [[venecia]]n mbeti i vetmi Ishulli grek i pa pushtuar nga [[turqit osmanë|osmanët]].
Në fund të [[shekulli XVII|shekullit të shtatëmbëdhjetë]], fuqitë evropiane filluan të konsolidohen kundër [[Perandoria Osmane|osmanëve]] dhe formuan [[Aleanca e shenjtë|Lidhjen e Shenjtë]], duke përmbysur një numër fitimesh tokësore osmane gjatë [[Lufta e Madhe Turke|Luftës së Madhe Turke]] të viteve [[1683]]–[[1699|99]]. Megjithatë, [[Ushtria Osmane|ushtritë osmane]] ishin në gjendje të mbaheshin kundër rivalëve të tyre evropianë deri në gjysmën e dytë të [[shekulli XVIII|shekullit të tetëmbëdhjetë]].
Në [[shekulli XIX|shekullin e nëntëmbëdhjetë]], [[Perandoria Osmane|osmanët]] u përballën me kryengritje nga nënshtetasit e tyre [[Revolucioni serb|serbë]] ([[1804]]–[[1817]]) dhe [[Lufta Greke për Pavarësi|grekë]] ([[1821]]–[[1832]]). Kjo ndodhi së bashku me [[historia e luftërave Ruso-Turke|luftërat ruso-turke]], të cilat e destabilizuan më tej [[Perandoria Osmane|perandorinë]]. Tërheqja përfundimtare e [[Perandoria Osmane|sundimit osman]] erdhi me [[Lufta e Parë Ballkanike|Luftën e Parë Ballkanike]] ([[1912]]–[[1913]]), e ndjekur nga nënshkrimi i [[Traktati i Sèvres|Traktatit të Sevres]] në fund të [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]].
== Shiko edhe ==
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Projekti i kryengritjes kundërosmane (1877)]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Luftërat Ballkanike]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
** [[Beteja e Lepantos]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Shqipëria Osmane]]
==Referencat==
<references/>
[[Kategoria:Luftëra që përfshijnë Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Historia e Evropës]]
[[Kategoria:Luftërat osmane në Evropë]]
[[Kategoria:Luftëra në Evropë]]
[[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
dyqapt1kihvfhg2x71zpdhk6wh1kf6j
Wi-Fi 7
0
337786
2813898
2760529
2025-07-01T15:09:45Z
GTRus
174560
2813898
wikitext
text/x-wiki
[[File:Wi-Fi 7 – Generational Wi-Fi UI Visual.svg|thumb|Logoja e WiFi 7]]
'''IEEE 802.11be''', i quajtur ''Extremely High Throughput (EHT)'', është ndryshimi i radhës i standardit IEEE 802.11,<ref>{{cite web |title=Wi-Fi 7 |url=https://www.wi-fi.org/who-we-are/current-work-areas#Wi-Fi%207 |access-date=16 janar 2023 |publisher=Wi-Fi Alliance}}</ref> i cili do të caktohet '''Wi-Fi 7'''.<ref name="cnet-wifi7">{{Cite web |last=Shankland |first=Stephen |date=2019-09-03 |title=Wi-Fi 6 is barely here, but Wi-Fi 7 is already on the way – With improvements to Wi-Fi 6 and its successor, Qualcomm is working to boost speeds and overcome congestion on wireless networks. |url=https://www.cnet.com/news/wi-fi-6-is-barely-here-but-wi-fi-7-is-already-on-the-way/ |access-date=2020-08-20 |website=[[CNET]]}}</ref><ref name="ieee-wifi7">{{Cite journal |last=Khorov |first=Evgeny |date=2020-05-08 |title=Current Status and Directions of IEEE 802.11be, the Future Wi-Fi 7 |journal=[[IEEE]] |volume=8 |pages=88664–88688 |doi=10.1109/ACCESS.2020.2993448 |doi-access=free |s2cid=218834597}}</ref><ref>{{cite web |title=Wi-Fi Generations |url=https://www.wi-fi.org/discover-wi-fi |access-date=16 janar 2023 |publisher=Wi-Fi Alliance}}</ref> Ai do të bazohet në [[Wi-Fi 6|802.11ax]], duke u fokusuar në funksionimin [[Wireless LAN|WLAN]] brenda dhe jashtë me shpejtësi të palëvizshme dhe të këmbësorëve në brezat e frekuencave 2,4, 5 dhe 6 GHz.<ref>{{Cite arXiv|title=IEEE 802.11be – Extremely High Throughput: The Next Generation of Wi-Fi Technology Beyond 802.11ax|last=López-Pérez|first=David|date=12 shk 2019|class=cs.IT|eprint=1902.04320}}</ref> Shpejtësitë pritet të arrijnë një maksimum teorik prej 46 Gbit/s, megjithëse rezultatet aktuale do të jenë shumë më të ulëta.<ref>{{Cite web |date=2023-05-09 |title=Wi-Fi 7 Explained: A Solid Upgrade from 6E {{!}} Dong Knows Tech |url=https://dongknows.com/wi-fi-7-explained/ |access-date=2023-05-12 |website=dongknows.com |language=en-US}}</ref>
Zhvillimi i amendamentit 802.11be është në vazhdim, me një draft fillestar në mars 2021 dhe një version përfundimtar pritet në fillim të vitit 2024.<ref name="ieee-wifi73">{{Cite journal |last=Khorov |first=Evgeny |date=2020-05-08 |title=Current Status and Directions of IEEE 802.11be, the Future Wi-Fi 7 |journal=[[IEEE]] |volume=8 |pages=88664–88688 |doi=10.1109/ACCESS.2020.2993448 |doi-access=free |s2cid=218834597}}</ref><ref>{{Cite web |title=IEEE 802.11, The Working Group Setting the Standards for Wireless LANs |url=https://www.ieee802.org/11/Reports/802.11_Timelines.htm |access-date=2023-05-12 |website=www.ieee802.org}}</ref><ref>{{Cite web |title=IEEE P802.11 - TASK GROUP BE (EHT) - GROUP INFORMATION UPDATE |url=https://www.ieee802.org/11/Reports/tgbe_update.htm |access-date=2023-05-12 |website=www.ieee802.org}}</ref> Pavarësisht kësaj, produkte të shumta u shpallën në vitin 2022 bazuar në draft standardet, me disponueshmëri me pakicë në fillim të 2023.
Tregu global i Wi-Fi 7 vlerësohet në 1 miliardë dollarë në vitin 2023 dhe parashikohet të arrijë në 24.2 miliardë dollarë deri në vitin 2030.<ref>https://uk.finance.yahoo.com/news/wi-fi-7-market-estimated-102400394.html</ref>
== Shiko edhe ==
* [[Wi-Fi 5]]
* [[Wi-Fi 6]]
== Referime ==
[[Kategoria:Wi-Fi]]
[[Kategoria:Internet]]
[[Kategoria:Komunikim]]
[[Kategoria:Rrjete kompjuterike]]
i0iians0ewpdulk5b73qlkm33046xp6
Apple M2
0
337797
2813955
2608197
2025-07-01T22:06:30Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813955
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Apple M2.jpg|parapamje|Procesori M2 i [[Apple Inc.|Apple]].]]
'''Apple M2''' është një seri sistemesh të bazuara në ARM në një çip (SoC) i projektuar nga [[Apple Inc.]] si një [[Njësia qendrore e përpunimit|njësi qendrore e përpunimit]] (CPU) dhe [[Njësia e përpunimit të grafikës|njësi përpunimi grafik]] (GPU) për desktopët dhe laptopët e tij [[Mac (kompjuter)|Mac]], dhe tabletin [[iPad Pro]]. Është gjenerata e dytë e arkitekturës ARM e destinuar për kompjuterët Mac të Apple pas kalimit nga Intel Core në silikon Apple, duke pasuar [[Apple M1|M1]]. Apple njoftoi M2 më 6 qershor 2022, në WWDC, së bashku me modelet e MacBook Air dhe MacBook Pro 13 inç duke përdorur M2. M2 është bërë me procesin N5P të "teknologjisë së përmirësuar 5 nanometër" të TSMC dhe përmban 20 miliardë transistorë, një rritje prej 25% nga M1. Apple pretendon përmirësime të CPU deri në 18% dhe përmirësime të GPU deri në 35% krahasuar me M1.<ref name="orig-press-release">{{Cite press release|title=Apple unveils M2, taking the breakthrough performance and capabilities of M1 even further|date=6 qershor 2022|publisher=Apple|url=https://www.apple.com/newsroom/2022/06/apple-unveils-m2-with-breakthrough-performance-and-capabilities/|access-date=11 qershor 2022|archive-date=10 qershor 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220610082352/https://www.apple.com/newsroom/2022/06/apple-unveils-m2-with-breakthrough-performance-and-capabilities/|url-status=live}}</ref>
M2 u pasua nga çipat '''M2 Pro''' dhe '''M2 Max''' të fokusuar në profesionalizëm në janar 2023. M2 Max është një version me fuqi më të lartë të M2 Pro, me më shumë bërthama GPU dhe gjerësi brezi memorie, dhe një madhësi më të madhe të modelit. Apple prezantoi '''M2 Ultra''' në qershor 2023, duke kombinuar dy çipa M2 Max në një paketë.<ref name="ultra">{{Cite web |date=5 qershor 2023 |title=Apple introduces M2 Ultra |url=https://www.apple.com/newsroom/2023/06/apple-introduces-m2-ultra/ |access-date=5 qershor 2023 |website=Apple}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[Apple M1]]
== Referime ==
[[Kategoria:Apple silicon]]
[[Kategoria:Prezantimet e lidhura me kompjuterë në 2022]]
aq33kty95fn6u6aru6svzcuwsmapcuj
Adobe Lightroom
0
338435
2813958
2578940
2025-07-01T22:07:21Z
Leutrim.P
113691
±[[Kategoria:Softuerë për Foto]]→[[Kategoria:Programe për foto]]; ±[[Kategoria:Apple]]→[[Kategoria:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813958
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Adobe Photoshop Lightroom CC logo.svg|parapamje|Logoja e Adobe Photoshop Lightroom CC.]]
'''Adobe Lightroom''' (zyrtarisht '''Adobe Photoshop Lightroom''') është një pjesë organizimi e imazhit dhe softuer i përpunimit të imazhit i zhvilluar nga [[Adobe Inc.]] si pjesë e familjes së abonimeve [[Adobe Creative Cloud|Creative Cloud]]. Ai mbështetet në [[Microsoft Windows|Windows]], [[macOS]], [[iOS]], [[Android]] dhe [[tvOS]] (Apple TV). Përdorimet e tij kryesore përfshijnë importimin, ruajtjen, shikimin, organizimin, etiketimin, modifikimin dhe ndarjen e një numri të madh imazhesh dixhitale.<ref name="What is Lightroom?2">{{Cite web |title=What is Adobe Lightroom? Photoshop meets iTunes |url=http://www.mosaicarchive.com/2012/08/21/what-is-lightroom/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20150515052107/http://www.mosaicarchive.com/2012/08/21/what-is-lightroom/ |archive-date=2015-05-15 |website=Mosaic}}</ref> Funksionet e redaktimit të Lightroom përfshijnë balancën e të bardhës, praninë, tonin, kurbën e tonit, HSL, klasifikimin e ngjyrave, detajet, korrigjimet e lenteve dhe manipulimin e kalibrimit, si dhe transformimin, heqjen e pikave, korrigjimin e syve të kuq, filtrat e shkallëzuar, filtrat radialë dhe pastrimin e rregullimit. Emri i softuerit bazohet në dhomat e errëta të përdorura për përpunimin e materialeve fotografike të ndjeshme ndaj dritës.
== Shiko edhe ==
* [[Adobe Photoshop]]
== Referime ==
[[Kategoria:Adobe Photoshop]]
[[Kategoria:Programe për foto]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
8qxn6yi9hpx7z2f8lvbjtga2c7x7vaq
Adobe Premiere Pro
0
338437
2813950
2583363
2025-07-01T22:04:26Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Apple]]; added [[Category:Program Adobe]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813950
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Adobe Premiere Pro CC icon.svg|parapamje|Logoja e Adobe Premiere Pro Creative Cloud.]]
'''Adobe Premiere Pro''' është një aplikacion softuerësh për redaktimin e videove (NLE) i bazuar në afate kohore dhe jo-lineare, i zhvilluar nga [[Adobe Inc.]] dhe i publikuar si pjesë e programit të licencimit të [[Adobe Creative Cloud]]. I lançuar për herë të parë në 2003, Adobe Premiere Pro është një pasardhës i Adobe Premiere (lançuar për herë të parë në 1991). Ai është i orientuar drejt redaktimit profesional të videos, ndërsa vëllai i tij, [[Adobe Premiere Elements]], synon tregun e konsumit.
[[CNN]] ishte një adoptues i hershëm i Adobe Premiere Pro.<ref>{{Cite web |last=Foxton |first=Joe |date=25 tetor 2013 |title=Editing Wars: Adobe Premiere vs Final Cut vs Avid |url=https://blog.mediasilo.com/editing-wars |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20161123215939/https://blog.mediasilo.com/editing-wars |archive-date=23 nëntor 2016 |access-date=27 maj 2014 |work=[[MediaSilo Blog]] |df=mdy-all}}</ref> Gjithashtu, në 2007, disa departamente të [[BBC]]-së miratuan Premiere Pro.<ref>{{Cite web |date=16 prill 2007 |title=Adobe Creative Suite 3 Production Premium Wins in Broadcasting |url=https://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200704/041607BBC.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080513125557/http://www.adobe.com/aboutadobe/pressroom/pressreleases/200704/041607BBC.html |archive-date=13 maj 2008 |access-date=2 maj 2008 |work=Press Release |publisher=[[Adobe Systems]] |df=mdy-all}}</ref> Është përdorur për të redaktuar filma artistikë, të tillë si Deadpool, Gone Girl, Captain Abu Raed, Terminator: Dark Fate, Monsters, dhe fitues i çmimit Oscar për filmin më të mirë 2022 Everything Everywhere All At Once, dhe vende të tjera si Turneu i Rrëfimeve të Madonës.<ref name="DCP">{{Cite web |date=2 gusht 2006 |title=Madonna's Confessions Tour Uses a Flexible, Fast HP Workstation |url=http://digitalcontentproducer.com/dcc/revfeat/confessions_tour_hp_08022006/index.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080207172924/http://digitalcontentproducer.com/dcc/revfeat/confessions_tour_hp_08022006/index.html |archive-date=7 shkurt 2008 |access-date=6 korrik 2007 |newspaper=Digital Content Producer}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[Adobe After Effects]]
== Referime ==
[[Kategoria:Adobe Creative Suite]]
[[Kategoria:Program Adobe]]
[[Kategoria:Programe kompjuterike]]
a0blgl7wz97vb466f1q4elcrsnzddkf
Periudha moderne
0
363146
2814000
2698537
2025-07-01T23:32:51Z
Flladimi
79965
removed [[Category:Historia moderne]]; added [[Category:Periudha moderne]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2814000
wikitext
text/x-wiki
'''Epoka moderne''' ose '''periudha moderne''' konsiderohet periudha aktuale historike e [[Historia e njerëzimit|historisë njerëzore]]. Fillimisht u aplikua në [[Historia e Evropës|historinë e Evropës]] dhe të historisë perëndimore për ngjarjet që erdhën pas [[Mesjeta|mesjetës]], shpesh rreth vitit 1500. Nga vitet 1990, është më e zakonshme midis historianëve t'i referohen periudhës pas mesjetës dhe deri në shekulli i 19-të si periudha e hershme moderne. Periudha moderne sot përdoret më shpesh për ngjarje nga shekulli i 19-të e deri më sot. Koha nga fundi i Luftës së Dytë Botërore (1945) gjithashtu mund të përshkruhet si pjesë e historisë bashkëkohore. Përkufizimi i përbashkët i periudhës moderne sot shoqërohet shpesh me ngjarje si Revolucioni Francez, Revolucioni Industrial dhe kalimi në nacionalizëm drejt rendit ndërkombëtar liberal.
Periudha moderne ka qenë një periudhë e zhvillimit të rëndësishëm në fushën e shkencës, politikës, luftës dhe teknologjisë. Ka qenë gjithashtu një epokë zbulimesh dhe globalizimi. Gjatë kësaj kohe, fuqitë evropiane dhe më vonë kolonitë e tyre, forcuan kolonizimin e saj politik, ekonomik dhe kulturor të pjesës tjetër të botës. Ai gjithashtu krijoi një stil të ri jetese moderne dhe ka ndryshuar përgjithmonë mënyrën se si jetojnë njerëzit në mbarë botën.<ref>{{Cite web |date=2023-10-06 |title=Colonialism facts and information |url=https://www.nationalgeographic.com/culture/article/colonialism |access-date=2024-08-01 |website=Culture |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=How does colonialism shape the world we live in? |url=https://www.aljazeera.com/program/the-stream/2019/12/9/how-does-colonialism-shape-the-world-we-live-in |access-date=2024-08-01 |website=Al Jazeera |language=en}}</ref>
Në shekullin e 19-të dhe në fillim të shekullit të 20-të, arti, politika, shkenca dhe kultura moderniste kanë dominuar jo vetëm Evropën Perëndimore dhe Amerikën e Veriut, por pothuajse çdo zonë të globit, duke përfshirë lëvizjet që mendohen të kundërta me botën perëndimore dhe globalizimin. Epoka moderne është e lidhur ngushtë me zhvillimin e individualizmit, kapitalizmit, urbanizimit dhe besimit në mundësitë pozitive të përparimit teknologjik dhe politik.
Luftërat brutale dhe konfliktet e tjera të kësaj epoke, shumë prej të cilave vijnë nga efektet e ndryshimeve të shpejta, dhe humbja e ndërlidhur e forcës së normave tradicionale fetare dhe etike, kanë çuar në shumë reagime kundër zhvillimit modern. Optimizmi dhe besimi në përparimin e vazhdueshëm janë kritikuar së fundmi nga postmodernizmi, ndërsa dominimi i Evropës Perëndimore dhe Amerikës së Veriut mbi pjesën tjetër të botës është kritikuar nga teoria postkoloniale.
== Shiko edhe ==
* [[Periudha e hershme moderne]]
== Referime ==
[[Kategoria:Periudha historike]]
[[Kategoria:Kultura perëndimore]]
[[Kategoria:Periudha moderne]]
jidtwbet9750l7xmso3a64xznczpgn9
Periudha e hershme moderne
0
363147
2814001
2706842
2025-07-01T23:33:20Z
Flladimi
79965
removed [[Category:Historia moderne]]; added [[Category:Periudha moderne]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2814001
wikitext
text/x-wiki
[[File:1700_map_of_the_world_by_Paolo_Petrini.jpg|lidhja=https://en.wikipedia.org/wiki/File:1700_map_of_the_world_by_Paolo_Petrini.jpg|parapamje|Harta e botës, nga Paolo Petrini, 1700.]]
'''Periudha e hershme moderne''' është një [[Periudhat historike|periudhë historike]] që është pjesë, ose (në varësi të historianit) që i paraprinë menjëherë periudhës moderne, me ndarje të bazuara kryesisht në [[Historia e Evropës|historinë e Evropës]] dhe konceptin më të gjerë të [[Moderniteti|modernitetit]]. Nuk ka një datë të saktë që shënon fillimin ose fundin e periudhës dhe shtrirja e saj mund të ndryshojë në varësi të fushës së historisë që studiohet. Në përgjithësi, periudha e hershme moderne konsiderohet të ketë zgjatur nga fillimi i shekullit të 16-të deri në fillimin e shekullit të 19-të (rreth 1500-1800). Në një kontekst evropian, ajo përkufizohet si periudha pas mesjetës dhe që i paraprin ardhjes së modernitetit; por datat e këtyre kufijve nuk janë aspak të miratuara nga të gjithë. Në kontekstin e historisë globale, periudha e hershme moderne përdoret shpesh edhe në kontekste ku nuk ka periudhë ekuivalente "mesjetare".
Ngjarje të ndryshme dhe tranzicione historike janë propozuar si fillimi i periudhës së hershme moderne, duke përfshirë rënien e Kostandinopojës në 1453, fillimin e Rilindjes, fundin e Kryqëzatave dhe fillimin e Epokës së Zbulimeve. Fundi i tij shpesh shënohet nga Revolucioni Francez, dhe ndonjëherë edhe nga Revolucioni Amerikan ose ngritja në pushtet e Napoleonit.<ref>[[Christopher Bayly|Christopher Alan Bayly]], ''The birth of the modern world, 1780–1914: global connections and comparisons'' (2004). P. 123.</ref><ref>{{cite journal |last1=de Vries |first1=Jan |date=14 shtator 2009 |title=The limits of globalization in the early modern world |journal=The Economic History Review |volume=63 |issue=3 |pages=710–733 |citeseerx=10.1.1.186.2862 |doi=10.1111/j.1468-0289.2009.00497.x |jstor=40929823 |ssrn=1635517 |s2cid=219969360}}</ref>
Historianët në dekadat e fundit kanë argumentuar se, nga pikëpamja mbarëbotërore, tipari më i rëndësishëm i periudhës së hershme moderne ishte karakteri i saj globalizues i përhapur.<ref>{{cite journal |last1=de Vries |first1=Jan |date=14 shtator 2009 |title=The limits of globalization in the early modern world |journal=The Economic History Review |volume=63 |issue=3 |pages=710–733 |citeseerx=10.1.1.186.2862 |doi=10.1111/j.1468-0289.2009.00497.x |jstor=40929823 |ssrn=1635517 |s2cid=219969360}}</ref> U shfaqën ekonomi dhe institucione të reja, duke u bërë më të sofistikuara dhe të artikuluara globalisht gjatë rrjedhës së periudhës. Periudha e hershme moderne përfshin gjithashtu ngritjen e dominimit të merkantilizmit si një teori ekonomike. Tendenca të tjera të dukshme të periudhës përfshijnë zhvillimin e shkencës eksperimentale, përparimin gjithnjë e më të shpejtë teknologjik, politikën qytetare të sekularizuar, udhëtimin e përshpejtuar për shkak të përmirësimeve në hartimin dhe dizajnin e anijeve dhe shfaqjen e shteteve kombëtare.
== Shiko edhe ==
* [[Periudha moderne]]
== Referime ==
[[Kategoria:Periudha historike]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
[[Kategoria:Periudha moderne]]
[[Kategoria:Histori botërore]]
41f8v2151w15v5fmyljoj5iaveht5bf
Yjet Shqiptarë të Diasporës
0
365723
2814022
2813881
2025-07-02T04:59:03Z
Lanceloth345
172573
2814022
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Ai është në prodhim e sipër.
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], dhe përkrahet nga [[Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi vepron në disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare,duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë,Kosovës dhe Diasporës Shqiptare. Kjo përfshirje ka bërë të mundur që ata të ndihen të lidhur më ngushtë me rrënjët e tyre, dhe të kontribuojnë në zhvillimin e vendit të origjinës.{{sipas kujt}}
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
7q36t5fuf38lum3dlvbx1zi8stzxrek
2814023
2814022
2025-07-02T04:59:34Z
Lanceloth345
172573
/* Prodhimi */
2814023
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Ai është në prodhim e sipër.
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], dhe përkrahet nga [[Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi vepron në disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare, duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë,Kosovës dhe Diasporës Shqiptare. Kjo përfshirje ka bërë të mundur që ata të ndihen të lidhur më ngushtë me rrënjët e tyre, dhe të kontribuojnë në zhvillimin e vendit të origjinës.{{sipas kujt}}
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
j2lgg0dkab1zuy0lpzo08xsfhgrzrto
2814024
2814023
2025-07-02T05:00:18Z
Lanceloth345
172573
/* Ndikimi dhe objektivat e programit */
2814024
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Ai është në prodhim e sipër.
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], dhe përkrahet nga [[Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi vepron në disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare, duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë,Kosovës dhe Diasporës Shqiptare.
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
5lvvlz6c2xchzn38ealw0lapdjff5sx
2814025
2814024
2025-07-02T05:02:27Z
Lanceloth345
172573
2814025
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref>
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], me përkrahjen e [[Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi synon disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare, duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë,Kosovës dhe Diasporës Shqiptare.
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
dcwcngcn4r62fl07iiildyfqkfitx32
2814026
2814025
2025-07-02T05:02:46Z
Lanceloth345
172573
/* Ndikimi dhe objektivat e programit */
2814026
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref>
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], me përkrahjen e [[Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi synon disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare, duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë, Kosovës dhe Diasporës Shqiptare.
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
nzw0s2x0z1zg7ootgiffbf56glueql6
2814058
2814026
2025-07-02T10:47:45Z
Fallbackintoreality
102113
2814058
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image =
| genre = Program talenti
| creator = Ledja Liku
| presenter = {{plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]]
* Danja Koka (Gjysmë-finalet dhe finalen) <ref>{{cite web|title=Danja Koka rikthehet në Top Channel si moderatore e projektit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"|language=sq |url=https://liberale.al/magazine/showbiz/danja-koka-rikthehet-ne-top-channel-si-moderatore-e-projektit-y-i127892}}</ref>
}}
| judges = {{Plainlist|
* [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]] (Kryetar i jurisë)
* [[Vikena Kamenica]]
* Alban Male
* Ines Memisharaj
}}
| country = [[Shqipëri]]
| language = [[Shqip]]
| network = [[Top Channel]]
| executive_producer = Ledja Liku
| writer =
| screenplay = Ledja Liku
| director = Drilon Jaku
| editor = Silvana Babaramo
| cinematography = {{plainlist|
* Drini Jaku
* Amarildo Rizvani
}}
| num_episodes = 14
| num_seasons = 1
| first_aired = {{Start date|2025|02|02|df=y}}
| last_aired = vijon
}}
'''''Yjet Shqiptarë të Diasporës''''', njohur dhe si '''''Yjet e Diasporës''''', është një program televiziv shqiptar i [[Talent Show|talentit]], i prodhuar nga [[Top Channel]], që thekson talentet e [[Shqiptarët|shqiptarëve]] të rinj ose të njerëzve me origjinë shqiptare [[Mërgata shqiptare|që jetojnë jashtë Shqipërisë]]. Synohet grupmosha mes 14 dhe 30 vjeçare.<ref>{{Cite web |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës {{!}} Apliko tani! |url=https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20241008075246/https://aplikime.top-channel.tv/yjet/ |archive-date=8 tetor 2024 |access-date=30 nëntor 2024 |website=aplikime.top-channel.tv |publisher=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref> Programi u xhirua në qytete të ndryshme të Evropës, si Romë, Dortmund, Shkup, Prishtinë, Bazel, Milano, etj.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, më 21 Shtator nisin xhirimet në Romë |url=https://top-channel.tv/video/top-channel-yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome/ |access-date=4 nëntor 2024 |website=[[Top Channel]] |language=sq}}</ref>
Programi mbahet në kuadër të aktiviteteve të [[Fondacioni Dritan Hoxha|Fondacionit Dritan Hoxha]], me përkrahjen e [[Ministria e Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit|Ministrisë së Ekonomisë, Kulturës dhe Inovacionit]] të Shqipërisë.
== Formati ==
Programi synon disiplina të ndryshme artistike si [[Vallëzimi|kërcimi]], [[aktrimi]] ose performanca, [[muzika]] (duke përfshirë solo këndimin), dhe format e tjera të artit.
Pjesëmarrësit duhet të aplikojnë në websiten pérkatës, ku përfshijnë detajet e tyre personale dhe një video 60-sekondëshe duke performuar në zhanret përkatëse. Pas fazës së audicioneve, ku janë përzgjedhur talentet e rinj të Diasporës Shqiptare, publiku, me anë të sistemit të votimit online, zgjedh gjysmëfinalistët, ndërsa juria e përbërë nga një panel me figura publike të njohura shqiptare, zgjedh talentet e reja që shkojnë në fazën finale të programit.
== Proçesi i audicioneve ==
Faza fillestare e garës është proçesi i aplikimit. Pjesëmarrësit aplikojnë online duke ofruar informacionin e tyre personal dhe duke dorëzuar një klip video të shkurtër (60 sekonda) që demonstrojnë talentin e tyre. Këto video shqyrtohen nga producentët e shfaqjes për të përzgjedhur pjesëmarrësit për fazat e ndryshme të transmetimit.<ref>{{cite web |date=21 shtator 2023 |title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" fillon xhirimet në Romë më 21 Shtator |url=https://alfapress.al/jete/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome-i121112 |access-date=2024-11-04 |website=Alfa Press Albania |language=sq}}</ref><ref>{{cite web |url=https://pamfleti.net/showbiz/yjet-shqiptare-te-diaspores-producentja-zbulon-emisionin-e-ri-me-ne-krye-i221587 |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, producentja zbulon emisionin e ri me në krye |website=Pamfleti |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="text-align:center"
|-
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Qyteti i audicioneve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | Data e xhirimeve
! scope="col" style="background:#d9edf7;" | {{Abbr|Ref.|Referimi}}
|-
! scope="row" | [[Romë]]
| 21 shtator 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/08/21/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-21-shtator-nisin-xhirimet-ne-rome64/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 21 shtator fillojnë xhirimet në Romë}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Dortmund]]
| 5 tetor 2024
| <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/04/yjet-shqiptare-te-diaspores-ne-5-tetor-xhirimet-ne-dortmund/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës" më 5 tetor fillojnë xhirimet në Dortmund}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Shkup]]
| 12 tetor 2024
| rowspan="4" | <ref>{{cite web|url=https://top-channel.tv/2024/09/25/yjet-shqiptare-te-diaspores-zbulohen-datat-dhe-vendet-e-xhirimeve-te-talent-show-t-me-yjet-shqiptare/|language=sq|title="Yjet Shqiptarë të Diasporës": datat dhe vendet e xhirimeve për spektaklin me yjet shqiptare}}</ref>
|-
! scope="row" | [[Bazel]]
| 27 tetor 2024
|-
! scope="row" | [[Prishtinë]]
| 2 nëntor 2024
|-
! scope="row" | [[Milano]]
| 10 nëntor 2024
|}
== Prodhimi ==
''Yjet Shqiptarë të Diasporës'' prodhohet nga [[Top Channel]].<ref>{{cite web | url = https://gazeta-shqip.com/lifestyle/na-bashkoi-ledioni-ilir-shaqiri-dhe-ledja-liku-zbulojne-detaje-ekskluzive-rreth-yjet-shqiptare-te-diaspores/ | title = Ilir Shaqiri dhe Ledja Liku zbulojnë detaje ekskluzive rreth 'Yjet Shqiptarë të Diasporës' | language = sq | website = [[Shqip (gazetë)|Gazeta Shqip]] | date = 2024-12-15 | access-date = 2024-12-18 }}</ref> Prodhimi përfshin xhirimin në vende të ndryshme ndërkombëtare, duke lejuar pjesëmarrësit nga shtetet e ndryshme të marrin pjesë dhe të tregojnë talentin e tyre. Autore, producente ekzekutive dhe skenariste e programit është [[Ledja Liku]], ndërsa moderator deri në fazën e gjysmëfinaleve dhe finales, është balerini dhe koreografi [[Ilir Shaqiri (balerin)|Ilir Shaqiri]].<ref>{{cite web |url=https://gazeta-shqip.com/lifestyle/yjet-shqiptare-te-diaspores-ilir-shaqiri-flet-per-rikthimin-ne-ekran-dhe-programin-e-ri-ne-top-channel/ |title=Yjet Shqiptarë të Diasporës, Ilir Shaqiri flet për rikthimin në ekran dhe programin e ri në Top Channel |website=Gazeta Shqip |date=2023-09-21 |access-date=2024-11-04 |language=sq}}</ref>
== Ndikimi dhe objektivat e programit ==
Programi ka ndikuar në promovimin e kulturës shqiptare dhe në ruajtjen e identitetit kulturor mes brezave të rinj në diasporë. Pjesëmarrësit nga diaspora shqiptare kanë patur mundësinë të shpalosin talentet e tyre përballë audiencës shqiptare, duke promovuar talentet dhe arritjet e tyre përtej kufijve të Shqipërisë, Kosovës dhe Diasporës Shqiptare.
==Audicionet==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Shpëtuar nga votat e publikut
|-
| style="background:pink; border:1px solid black;"|
| Eliminuar
|}
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:100%"
|-
! scope="col"| Episodi
! scope="col"| Qyteti i audicionit
! scope="col"| Renditja
! scope="col"| Konkurrenti
! scope="col"| Kategoria
! scope="col"| Rezultati
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 1<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Giulia Muça
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Alesia Hamzollari
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 5
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 6
| Arvin Khorsandi
| Performancë
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 7
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 2<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Kevin Kometa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Enida Nuredini
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Alesio Lulaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Giulia Vuksani
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 7
| style="background:pink;"| Ema Kapidani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="7"| Episodi 3<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Shkurt)}}''}}
| rowspan="7"| [[Romë]]
| 1
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Enart Bakiasi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Emili Mankolli
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Alked Kuçi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 7
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 4<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Shkurt)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ansambli Dardanët
| style="background:pink;"| Kërcim shqiptar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 2
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Jonas Drashi
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Gloria Xholi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Kiara Rexhepi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Hergys Dako
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 5<br>{{nobold|''{{nowrap|(2 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Dortmund]]
| 1
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 2
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Lenart Mustafa
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Ejona Azemi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Nina Çela
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="6"| Episodi 6<br>{{nobold|''{{nowrap|(9 Mars)}}''}}
| rowspan="6"| [[Bazel]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Irena Kastrati
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ajoni Nelaj
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Ajla Budini
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Medaur Sadrija
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 5
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 6
| style="background:pink;"| Albion Rexhaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 7<br>{{nobold|''{{nowrap|(16 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Shkup]]
| 1
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Eneida Emini
| style="background:pink;"| Interpretim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Erion Qoqaj
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Diellza Aliu
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Arblind Abdilfetai
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 8<br>{{nobold|''{{nowrap|(23 Mars)}}''}}
| rowspan="4"| [[Prishtinë]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Klejda Bashota
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Sindi Muharremi
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Dren Krasniqi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="5"| Episodi 9<br>{{nobold|''{{nowrap|(30 Mars)}}''}}
| rowspan="5"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Ester Bracaj
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Gisela Asllani
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 3
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| 4
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 5
| style="background:pink;"| Valeria Vitaj
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 10<br>{{nobold|''{{nowrap|(6 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| style="background:pink;"| 1
| style="background:pink;"| Sara Palazzo
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Franceska Gerxhi
| style="background:pink;"| Kërcim
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Sea Meti
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| 4
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| colspan="6" style="background:#555;" |
|-
! scope="row" rowspan="4"| Episodi 11<br>{{nobold|''{{nowrap|(13 Prill)}}''}}
| rowspan="4"| [[Milano]]
| 1
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Shpëtoi
|-
| style="background:pink;"| 2
| style="background:pink;"| Ndue Lala
| style="background:pink;"| Flautist
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 3
| style="background:pink;"| Endri Shqarthi
| style="background:pink;"| Këngëtar
| style="background:pink;"| Eliminuar
|-
| style="background:pink;"| 4
| style="background:pink;"| Entela Zeneli
| style="background:pink;"| Këngëtare
| style="background:pink;"| Eliminuar
|}
== Prezantuesja dhe juria ==
Faza gjysmëfinale dhe finale u gjykua nga një juri e katër anëtarëve.
{| class="wikitable" style="background:#f9f9f9; border:1px solid #ccc; text-align:center;"
! style="background:#d9edf7;" | Emri
! style="background:#d9edf7;" | Roli
! style="background:#d9edf7;" | Profesioni
|-
| Danja Koka || Prezantuese || Modele, ish-konkurrente në ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|Big Brother VIP 4]]''
|-
| [[Ilir Shaqiri]] || Kryetar i jurisë || Koreograf dhe balerin, fitues i ''[[Big Brother VIP Albania (sezoni 1)|Big Brother VIP 1]]''
|-
| [[Vikena Kamenica]] || Anëtare e jurisë || Mezzo-soprano, soliste e [[Teatri Kombëtar i Operas dhe Baletit|Teatrit Kombëtar të Shqipërisë]]
|-
| Alban Male || Anëtar i jurisë || Kompozitor, regjisor muzikor në Top Channel
|-
| Ines Memisharaj || Anëtare e jurisë || Violiniste
|}
==Gjysmëfinalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Artisti/ja kaloi nga audicionet në gjysmëfinale
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:60%"
|-
! Konkurrenti/ja
! Kategoria
! Rezultati
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Arvin Khorsandi
| Interpretim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Greis Prenga
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Lukrezia Tanzini
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ana Qyra
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Uendi Shaqiri
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Denzel & Zhizel Ndreka
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Marsel Meta
| Instrumentalist
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Dea Pasha
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysméfinale
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Aurora Krasniqi
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Benedeta Lushtaku
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ema Kovaci
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| style="background:#fdfc8f;"| Kaloi në gjysmëfinale
|}
==Finalistët==
;Legjenda
{| class="toccolours" style="font-size: 90%; white-space: nowrap;"
|-
| style="background:#fdfc8f; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga votat e publikut/jurisë
|-
| style="background:#ffc0cb; border:1px solid black;"|
| Finalist/e përzgjedhur nga përballja mes njëri-tjetrit
|}
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center; width:65%"
|-
! Konkurrenti
! Kategoria
! Mënyra e kalimit
! Rezultati
|-
| Andi Ismaili
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finalist
|-
| Sara Payman
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Nika Tuçi
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Isabela Shabi
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Bishani
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Ariona Hamzallari
| Këngëtare
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Benedetta Lushtaku
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Erika Shalla
| Kërcim
| Fitues i duelit (kundër Kimberly Beut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Jonila Shahiqi
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Herva Novakut)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|-
| Kimberly Beu
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Sara Cani
| Kërcim
| Votat e publikut/jurisë
| style="background:#fdfc8f;"| Finaliste
|-
| Herva Novaku
| Këngëtare
| Fitues e duelit (kundër Jonila Shahiqit)
| style="background:#ffc0cb;"| Finaliste
|}
==Përballja finale==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:55%"
|-
! Përballja
! Fituesi/ja
|-
| Andi Ismaili vs Sara Cani
| style="background:#fdfc8f;"| Andi Ismaili
|-
| Kimberly Beu vs Erika Shalla
| style="background:#fdfc8f;"| Erika Shalla
|-
| Jonila Shahiqi vs Herva Novaku
| style="background:#fdfc8f;"| Herva Novaku
|}
==Fituesit==
{| class="wikitable" style="text-align:center; width:35%"
|-
! Fitues
! Kategoria
|-
| style="background:gold;"| Herva Novaku <ref>{{cite web |url=https://www.oranews.tv/lifestyle/njihuni-me-triumfuesen-e-spektaklit-yjet-shqiptare-te-diaspores-i1251750 |language=sq |title=Njihuni me fituesen e spektaklit "Yjet Shqiptarë të Diasporës"}}</ref>
| Këngëtare
|}
== Referime ==
<references />
[[Kategoria:Programe televizive shqiptare]]
[[Kategoria:Televizioni në Shqipëri]]
[[Kategoria:Prodhime origjinale të Top Channel]]
[[Kategoria:Emisione televizive shqiptare të vitit 2025]]
hojjv6k1yaj3wxcltkxufiyb2etawzv
Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
0
370435
2814027
2740359
2025-07-02T07:51:52Z
Berishasinan
99865
2814027
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës së Kosovës''' ('''IKKLK''') u themelua me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]] për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së Pavarësisë së Kosovës, u bë pranim-dorëzimi i dokumenteve të para të institutit.<ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref><ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2025-01-10 |website=Nacionale |language=sq}}</ref> Ky institut ka për qëllim ruajtjen e kujtesës historike dhe mbledhjen e materialeve që ndihmojnë në dokumentimin e krimeve të luftës.<ref name=":1">{{Cite web |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/blog/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2025-01-10 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
Instituti ka marrë mbështetje nga individë dhe organizata që kanë kontribuar gjatë viteve për grumbullimin e dëshmive. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], theksoi rëndësinë e bashkëpunimit të qytetarëve dhe organizatave me institutin për të mbledhur dëshmi dhe për të siguruar që viktimat të mos harrohen. Drejtori i institutit, Atdhe Hetemi, theksoi rëndësinë e kësaj dite për avancimin e dokumentimit të krimeve dhe ruajtjen e [[Kujtesa kolektive|kujtesës kolektive]].<ref name=":0" /><ref name=":1" />
Kjo përpjekje për dokumentimin e krimeve të luftës ka pasur përpjekje të mëparshme që datojnë që nga vitin 2011, kur u themelua një institut i ngjashëm, i cili funksionoi deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve. Sipas ekspertëve, instituti i ri do të ketë staf të shtuar dhe buxhet të nevojshëm për realizimin e qëllimeve të tij.<ref name=":0" />
Një çështje që është diskutuar është zgjerimi i periudhës së hetimit dhe dokumentimit të krimeve, duke përfshirë periudhën deri në fund të vitit 2000, një çështje që ka nxitur debate në lidhje me kohën e saktë të periudhës së luftës.
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
qgwt8z3jsxn4n2o1og7q1gdq57eauvf
2814029
2814027
2025-07-02T08:22:44Z
Berishasinan
99865
2814029
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, por edhe me krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Instituti ka marrë mbështetje nga individë dhe organizata që kanë kontribuar gjatë viteve për grumbullimin e dëshmive. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], theksoi rëndësinë e bashkëpunimit të qytetarëve dhe organizatave me institutin për të mbledhur dëshmi dhe për të siguruar që viktimat të mos harrohen. Drejtori i institutit, Atdhe Hetemi, theksoi rëndësinë e kësaj dite për avancimin e dokumentimit të krimeve dhe ruajtjen e [[Kujtesa kolektive|kujtesës kolektive]].
Kjo përpjekje për dokumentimin e krimeve të luftës ka pasur përpjekje të mëparshme që datojnë që nga vitin 2011, kur u themelua një institut i ngjashëm, i cili funksionoi deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve. Sipas ekspertëve, instituti i ri do të ketë staf të shtuar dhe buxhet të nevojshëm për realizimin e qëllimeve të tij.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2025-01-10 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Një çështje që është diskutuar është zgjerimi i periudhës së hetimit dhe dokumentimit të krimeve, duke përfshirë periudhën deri në fund të vitit 2000, një çështje që ka nxitur debate në lidhje me kohën e saktë të periudhës së luftës.
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
rhotilymqmlmr3igc50x3s46b6bck0z
2814033
2814029
2025-07-02T08:28:21Z
Berishasinan
99865
2814033
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, mirëpo edhe krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Instituti ka marrë mbështetje nga individë dhe organizata që kanë kontribuar gjatë viteve për grumbullimin e dëshmive. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], theksoi rëndësinë e bashkëpunimit të qytetarëve dhe organizatave me institutin për të mbledhur dëshmi dhe për të siguruar që viktimat të mos harrohen. Drejtori i institutit, Atdhe Hetemi, theksoi rëndësinë e kësaj dite për avancimin e dokumentimit të krimeve dhe ruajtjen e [[Kujtesa kolektive|kujtesës kolektive]].
Kjo përpjekje për dokumentimin e krimeve të luftës ka pasur përpjekje të mëparshme që datojnë që nga vitin 2011, kur u themelua një institut i ngjashëm, i cili funksionoi deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve. Sipas ekspertëve, instituti i ri do të ketë staf të shtuar dhe buxhet të nevojshëm për realizimin e qëllimeve të tij.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2025-01-10 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Një çështje që është diskutuar është zgjerimi i periudhës së hetimit dhe dokumentimit të krimeve, duke përfshirë periudhën deri në fund të vitit 2000, një çështje që ka nxitur debate në lidhje me kohën e saktë të periudhës së luftës.
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
grbso3egajozq6gbre3zp0w5uxxfsrd
2814037
2814033
2025-07-02T08:46:40Z
Berishasinan
99865
/* Historia */
2814037
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, mirëpo edhe krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Përpjekja për dokumentimin e krimeve të luftës ka nisur që nga viti 2011, kur është themeluar një institut i ngjashëm, i cili ka funksionuar deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2 korrik 2025 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Në vitin e parë të veprimit, deri më 8 nëntor 2024, instituti ka arritur të realizojë disa objektiva si zhvillimi dhe implementimi i gjithsej 7 dokumenteve të rëndësishme, sigurimi i hapësirave dhe kushteve optimale për punë për stafin e IKKL-së, rekrutimi i 24 zyrtarëve, mbledhja e një sasie të konsiderueshme të materialeve që dokumentojnë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, lidhja e 8 memorandumeve bashkëpunimi me institucione lokale dhe rajonale, promovimi i kërkimeve shkencore për krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, si dhe është përfaqësuar në 8 konferenca dhe panele diskutimi, duke promovuar aktivitetet dhe arritjet e tij.<ref>{{Cite web |title=Instituti i Krimeve të Kryera Gjatë Luftës në Kosovë (IKKL) - raport vjetor i punës (8 nëntor 2023 – 8 nëntor 2024) |url=https://ikkl.rks-gov.net/wp-content/uploads/2024/11/Raporti-final-8-nentor-23-8-nentor-24.pdf |access-date=2 korrik 2025 |website=IKKL |language=sq}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
efb4ry8t1r47antjy9f0tq4uck7oj5v
2814038
2814037
2025-07-02T08:49:38Z
Berishasinan
99865
/* Historia */
2814038
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, mirëpo edhe krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Përpjekja për dokumentimin e krimeve të luftës ka nisur që nga viti 2011, kur është themeluar një institut i ngjashëm, i cili ka funksionuar deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2 korrik 2025 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Në vitin e parë të veprimit, deri më 8 nëntor 2024, instituti ka arritur të realizojë disa objektiva si zhvillimi dhe implementimi i gjithsej 7 dokumenteve të rëndësishme, sigurimi i hapësirave dhe kushteve optimale për punë për stafin e IKKL-së, rekrutimi i 24 zyrtarëve, mbledhja e një sasie të konsiderueshme të materialeve që dokumentojnë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, lidhja e 8 memorandumeve bashkëpunimi me institucione lokale dhe rajonale, promovimi i kërkimeve shkencore për krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, si dhe është përfaqësuar në 8 konferenca dhe panele diskutimi, duke promovuar aktivitetet dhe arritjet e tij.<ref>{{Cite web |title=Instituti i Krimeve të Kryera Gjatë Luftës në Kosovë (IKKL) - raport vjetor i punës (8 nëntor 2023 – 8 nëntor 2024) |url=https://ikkl.rks-gov.net/wp-content/uploads/2024/11/Raporti-final-8-nentor-23-8-nentor-24.pdf |access-date=2 korrik 2025 |website=IKKL |language=sq}}</ref>
== Drejtorë ==
{| class="wikitable"
|+
!Drejtor
!Periudha e shërbimit
|-
|Atdhe Hetemi
|2023 - akoma
|}
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
2tg179wo318gb2960ls37vrevkasjlg
2814039
2814038
2025-07-02T08:52:01Z
Berishasinan
99865
/* Referime */
2814039
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, mirëpo edhe krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Përpjekja për dokumentimin e krimeve të luftës ka nisur që nga viti 2011, kur është themeluar një institut i ngjashëm, i cili ka funksionuar deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2 korrik 2025 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Në vitin e parë të veprimit, deri më 8 nëntor 2024, instituti ka arritur të realizojë disa objektiva si zhvillimi dhe implementimi i gjithsej 7 dokumenteve të rëndësishme, sigurimi i hapësirave dhe kushteve optimale për punë për stafin e IKKL-së, rekrutimi i 24 zyrtarëve, mbledhja e një sasie të konsiderueshme të materialeve që dokumentojnë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, lidhja e 8 memorandumeve bashkëpunimi me institucione lokale dhe rajonale, promovimi i kërkimeve shkencore për krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, si dhe është përfaqësuar në 8 konferenca dhe panele diskutimi, duke promovuar aktivitetet dhe arritjet e tij.<ref>{{Cite web |title=Instituti i Krimeve të Kryera Gjatë Luftës në Kosovë (IKKL) - raport vjetor i punës (8 nëntor 2023 – 8 nëntor 2024) |url=https://ikkl.rks-gov.net/wp-content/uploads/2024/11/Raporti-final-8-nentor-23-8-nentor-24.pdf |access-date=2 korrik 2025 |website=IKKL |language=sq}}</ref>
== Drejtorë ==
{| class="wikitable"
|+
!Drejtor
!Periudha e shërbimit
|-
|Atdhe Hetemi
|2023 - akoma
|}
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
{{reflist|2}}
== Lidhje të jashtme ==
{{Official website|https://ikkl.rks-gov.net}}
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
7vn6m3p33s920jvwesq7pdrxwzqhvhs
2814060
2814039
2025-07-02T10:53:36Z
Berishasinan
99865
/* Drejtorë */
2814060
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox institute
|name = Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë
|image =
|image_size =
|image_alt =
|caption =
|latin_name =
|motto =
|founder = [[Qeveria e Kosovës|Zyra e Kryeministrit të Kosovës]]
|established = 8 nëntor 2023
|mission = Të dokumentojë dhe të hulumtojë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë
|focus =
|president =
|chairman =
|head_label =
|head = Atdhe Hetemi
|faculty =
|adjunct_faculty =
|staff =
|key_people =
|budget =
|endowment =
|debt =
|num_members =
|subsidiaries =
|owner =
|non-profit_slogan =
|former_name =
|location =
|city = [[Prishtinë]]
|state =
|province =
|country = {{KOS}}
|coor =
|address =
|website = [https://ikkl.rks-gov.net/ Faqja zyrtare]
|dissolved =
|footnotes =
}}
'''Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovës''' ('''IKKL''') është një institucion shtetëror në Kosovë që ka për qëllim dokumentimin dhe hulumtimin e krimeve të kryera gjatë [[Lufta e Kosovës|luftës së fundit të Kosovës]]. Hulumtimi dhe dokumentimi kapin vetëm afatin kohor nga 1 janari 1998 deri më 20 qershor 1999, si periudhë e luftës, mirëpo edhe krimet pas kësaj periudhe, por që lidhen me luftën, jo më vonë se data 31 dhjetor 2000.<ref>{{Cite web |title=Historiku – IKKL |url=https://ikkl.rks-gov.net/historiku/ |access-date=2 korrik 2025 |website=ikkl.rks-gov.net |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |title=Instituti për Hulumtimin dhe Dokumentimin e Krimeve të Luftës |url=https://www.mkrs-ks.org/?page=1,6,3665 |access-date=2025-01-10 |website=[[Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit e Kosovës]] |language=sq}}</ref>
Ky institut është themeluar më 8 nëntor 2023 me një ligj të veçantë nga [[Qeveria e Kosovës]], për të dokumentuar dhe mbledhur dëshmi për [[Krimet e Luftës në Kosovë|krimet e kryera gjatë luftës së viteve 1998-1999]] në [[Kosova|Kosovë]]. Kryeministri i Kosovës, [[Albin Kurti]], e ka emëruar për drejtor [[Atdhe Hetemi|Atdhe Hetemin]], i cili vazhdon të jetë në krye të institutit.<ref>{{Cite web |last=Bytyqi |first=Valbona |date=8 nëntor 2023 |title=Tre muaj pas miratimit të Ligjit në Kuvend, Kurti e emëron Atdhe Hetemin për drejtor të Institutit |url=https://www.koha.net/lajmet-e-mbremjes-ktv/tre-muaj-pas-miratimit-te-ligjit-ne-kuvend-kurti-e-emeron-atdhe-hetemin-per-drejtor-te-institutit |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref> Më 17 shkurt 2024, në përvjetorin e shpalljes së pavarësisë së Kosovës, është bërë pranimi i dokumenteve të para të institutit, të cilat përfshinin dëshmi lidhur me krimet e zhdukjes me dhunë gjatë luftës nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=17 shkurt 2024 |title=Instituti për Krimet e Kryera gjatë Luftës pranoi dosjet e para për krimet e luftës |url=https://kryeministri.rks-gov.net/news/instituti-per-krimet-e-kryera-gjate-luftes-pranoi-dosjet-e-para-per-krimet-e-luftes/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Zyra e Kryeministrit |language=sq}}</ref>
== Historia ==
Përpjekja për dokumentimin e krimeve të luftës ka nisur që nga viti 2011, kur është themeluar një institut i ngjashëm, i cili ka funksionuar deri në vitin 2018. Ky institut kishte botuar disa raporte dhe libra që trajtonin pasojat e luftës dhe dëshmitë e të zhdukurve.<ref name=":0">{{Cite web |title=Themelimi i Institutit për Krime Lufte: Çka duhet të dimë? |url=https://nacionale.com/politike/themelimi-i-institutit-per-krime-lufte-cka-duhet-te-dime |access-date=2 korrik 2025 |website=Nacionale |language=sq}}</ref>
Në vitin e parë të veprimit, deri më 8 nëntor 2024, instituti ka arritur të realizojë disa objektiva si zhvillimi dhe implementimi i gjithsej 7 dokumenteve të rëndësishme, sigurimi i hapësirave dhe kushteve optimale për punë për stafin e IKKL-së, rekrutimi i 24 zyrtarëve, mbledhja e një sasie të konsiderueshme të materialeve që dokumentojnë krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, lidhja e 8 memorandumeve bashkëpunimi me institucione lokale dhe rajonale, promovimi i kërkimeve shkencore për krimet e kryera gjatë luftës në Kosovë, si dhe është përfaqësuar në 8 konferenca dhe panele diskutimi, duke promovuar aktivitetet dhe arritjet e tij.<ref>{{Cite web |title=Instituti i Krimeve të Kryera Gjatë Luftës në Kosovë (IKKL) - raport vjetor i punës (8 nëntor 2023 – 8 nëntor 2024) |url=https://ikkl.rks-gov.net/wp-content/uploads/2024/11/Raporti-final-8-nentor-23-8-nentor-24.pdf |access-date=2 korrik 2025 |website=IKKL |language=sq}}</ref>
== Departamentet dhe divizionet ==
'''Departamenti i dokumentimit'''
* Divizioni i mbledhjes
* Divizioni i verifikimit
* Divizioni i përpunimit dhe arkivimit
'''Departamenti i hulumtimeve'''
* Divizioni i shërbimit të përdoruesve
* Divizioni i hulumtimeve akademike
* Divizioni i digjitalizimit të materialeve hulumtuese
* Divizioni i analizave të specializuara
'''Departamenti për administatë dhe shërbime të përgjithshme'''
* Divizioni për logjistikë, administrimin e dokumenteve dhe arkivim
* Divizioni për teknologji informative
== Drejtorët e institutit ==
{| class="wikitable"
|+
!Drejtor
!Periudha e shërbimit
|-
|Atdhe Hetemi
|2023 - akoma
|}
== Shih edhe ==
* [[Krimet e Luftës në Kosovë]]
* [[Lufta e Kosovës]]
== Referime ==
{{reflist|2}}
== Lidhje të jashtme ==
{{Official website|https://ikkl.rks-gov.net}}
[[Kategoria:Institute në Kosovë]]
[[Kategoria:Lufta e Kosovës]]
hws3kec5vqspdytsf1acv7v658mrvci
Aigles du Congo
0
371716
2813886
2747574
2025-07-01T14:09:12Z
Makenzis
95633
2813886
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Aigles du Congo
| image =
| fullname = Football Club Les Aigles du Congo
| nickname =
| founded = [[2023]]
| ground = [[Stade Tata Raphaël]]
| capacity = 1,500
| clubcolors = [[Skeda:600px HEX-1F4169 HEX-D4AF37.svg|30px]]
| chairman = {{flamuri|RD e Kongos}} [[Vidiye Tshimanga]]
| manager = {{flamuri|RD e Kongos}} [[Anicet Kiazayidi]]
| league = [[Linafoot]]
| season = 2024/2025
| position = 1.
|pattern_la1 = _jakostrike1920nw
|pattern_b1 = _jakostrike1920nw
|pattern_ra1 = _jakostrike1920nw
|pattern_sh1 = _jakostrike1920nw
|pattern_so1 =
|leftarm1 = FFFFFF
|body1 = FFFFFF
|rightarm1 = FFFFFF
|shorts1 = 000060
|socks1 = 000060
|pattern_la2 = _jakostrike1920nw
|pattern_b2 = _jakostrike1920nw
|pattern_ra2 = _jakostrike1920nw
|pattern_sh2 =
|pattern_so2 =
|leftarm2 = FFFFFF
|body2 = FFFFFF
|rightarm2 = FFFFFF
|shorts2 = FFFFFF
|socks2 = 000060
|pattern_la3 = _jakostrike1920wn
|pattern_b3 = _jakostrike1920wn
|pattern_ra3 = _jakostrike1920wn
|pattern_sh3 =
|pattern_so3 =
|leftarm3 = FFFFFF
|body3 = FFFFFF
|rightarm3 = FFFFFF
|shorts3 = FFFFFF
|socks3 = 000060
}}'''Football Club Les Aigles du Congo''' është një klub futbolli i themeluar në vitin 2023 dhe me qendër në [[Kinshasa]], në [[Republika Demokratike e Kongos]].
== Historia ==
Në vitin 2023, biznesmeni dhe politikani [[Vidiye Tshimanga]] bleu vendin në [[Kampionati i Futbollit i Republikës Demokratike të Kongos|divizioni i parë]] e ekipit të futbollit [[JS Kinshasa]]; Gjatë një konference për shtyp të mbajtur më 21 gusht 2023, ai saktësoi se klubi është shumë sportiv dhe nuk konsiderohet si vazhdimësi e JSK.<ref>{{Cite web |last=Eventsrdc |first=Redaction |date=2023-08-21 |title=RDC - Foot : FC Les Aigles du Congo de Vidiye Tshimanga remplace la JSK en Ligue 1 ! |url=https://www.eventsrdc.com/rdc-foot-fc-les-aigles-du-congo-de-vidiye-tshimanga-remplace-la-jsk-en-ligue-1/ |access-date=2025-02-01 |website=Eventsrdc.com |language=fr-FR}}</ref>
== Skuadra aktuale ==
''Redaktuar më 1 shkurt 2025''{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|nat=Democratic Republic of Congo|pos=GK|name=[[Israël Mubobo]]}}
{{Fs player|no=4|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Eyale Bosamba]]}}
{{Fs player|no=6|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Fiston Buabua]]}}
{{Fs player|no=7|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Vinny Ndehaka]]}}
{{Fs player|no=8|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Bloda Mbala]]}}
{{Fs player|no=13|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Dieu Merci Mbiyeye]]}}
{{Fs player|no=15|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Masona Mara]]}}
{{Fs player|no=17|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Matoka Kwenge]]}}
{{Fs player|no=18|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Heltone Kayembe]]|other=[[Captain (association football)|kapiteni]]}}
{{Fs player|no=19|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Rodlin Inga]]}}
{{Fs player|no=20|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Abraham Matobo]]}}
{{Fs player|no=21|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Ifofa Tongaiso]]}}
{{Fs player|no=22|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Divin Toluke]]}}
{{Fs player|no=24|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Blondy Ototala Totala]]}}
{{Fs player|no=25|nat=Democratic Republic of Congo|pos=GK|name=[[Abraham Ebola Mognita]]}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=26|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Gevick Diatasilua]]}}
{{Fs player|no=27|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Cleophas Zinazi]]}}
{{Fs player|no=28|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Miangana Mputu]]}}
{{Fs player|no=29|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Pelete Amba]]}}
{{Fs player|no=35|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Adambu Adopia]]}}
{{Fs player|no=39|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Manacé Wembo]]}}
{{Fs player|no=42|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[David Bela Bakwayima]]}}
{{Fs player|no=44|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Pael Mbataba]]}}
{{Fs player|no=49|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Eugene Idumbo Lubanga]]}}
{{Fs player|no=50|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Landry Soko Matumona]]}}
{{Fs player|no=56|nat=Democratic Republic of Congo|pos=MF|name=[[Michael Wango Mbabu]]}}
{{Fs player|no=62|nat=Democratic Republic of Congo|pos=DF|name=[[Marcel Mapumba]]}}
{{Fs player|no=70|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Kikwama Mujinga]]}}
{{Fs player|no=88|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Lema Sukama]]}}
{{Fs player|no=91|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Mani Banga]]}}
{{Fs player|no=99|nat=Democratic Republic of Congo|pos=FW|name=[[Merveille Embeya]]}}
{{Fs player|no=-|nat=Democratic Republic of Congo|pos=-|name=[[Job Nkanga]]}}
{{Fs player|no=-|nat=Democratic Republic of Congo|pos=-|name=[[Stephane Samba]]}}
{{Fs end}}
== Trajnerët ==
* 21 gusht 2023 - shtator 2023: {{Flamuri|RD e Kongos}} [[Eric Tshibasu]]
* Shtator 2023 - : {{Flamuri|RD e Kongos}} [[Anicet Kiazayidi]]
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Klube futbolli në RD e Kongos]]
4tbfoa3q2uicf4et5zr2pruzdaqqzon
Wikipedia:Artikuj të mirë/Rivlerësime/Moska
4
373516
2814015
2763398
2025-07-02T00:56:18Z
Sebastian Dionizi
123522
/* Diskutimi */
2814015
wikitext
text/x-wiki
<!-- Mos e ndryshoni këtë pjesë -->
== [[Moska]] ==
<!--Shpjegoni arsyen e kandidimit. Mos harroni të firmosni! -->
Artikulli se pari ka pak referenca (edhe ato gjithesesi kane nevoje per rregullime teknike). I duhet te kete nje vendosje me te mire te figurave dhe pajisje me me shume linqe ne permbajtje. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 11 shkurt 2025 15:31 (CET)
=== Votimi ===
=== Diskutimi ===
Artikulli vazhdon te kete nevoje per referime, sidomos ne seksionin e historise. do te propozoja gjithashtu ndarje te historise ne pjese per lehtesi leximi (psh mesjete, koha cariste, koha sovjetike)
t6z0miaim13rhfxw8ihc4job7emm3xe
Shtylla e energjisë elektrike
0
374062
2814030
2766380
2025-07-02T08:23:50Z
2A02:560:5584:7D00:34B2:B646:36C:DC45
2814030
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Anchor tower of overhead power line.jpg|parapamje|Kulla e transmetimit në Dnipro, Ukrainë.]]
Një '''kullë transmetimi''' (gjithashtu '''shtyllë e energjisë elektrike''', '''hidrokullë''' ose '''shtyllë''') është një strukturë e lartë, zakonisht një [[Kulla|kullë]] grilë e bërë prej [[çeliku]] që përdoret për të mbështetur një linjë elektrike ajrore. Në rrjetet elektrike, kullat e transmetimit mbajnë linja transmetimi të tensionit të lartë që transportojnë energji elektrike me shumicë nga stacionet gjeneruese në nënstacione elektrike, nga të cilat energjia elektrike u dërgohet konsumatorëve fundorë; për më tepër, shtyllat e shërbimeve përdoren për të mbështetur linjat e nëntransmetimit dhe shpërndarjes me tension të ulët që transportojnë energjinë elektrike nga nënstacionet te klientët e energjisë elektrike.
Ekzistojnë katër kategori kullash transmetimi: (i) kulla e pezullimit, (ii) kulla e terminalit të rrugës pa krye, (iii) kulla e tensionit dhe (iv) kulla e transpozimit. Lartësitë e kullave të transmetimit zakonisht variojnë nga 15 në 55 m, edhe pse kur nevojiten hapësira më të gjata, si për kalimin e ujit, ndonjëherë përdoren kulla më të larta. Nevojiten më shumë kulla transmetimi për të zbutur ndryshimet klimatike, dhe si rezultat, kullat e transmetimit u bënë të rëndësishme politikisht në vitet 2020.<ref>{{Cite news |title=The case for an environmentalism that builds |work=The Economist |url=https://www.economist.com/leaders/2023/04/05/the-case-for-an-environmentalism-that-builds |access-date=2025-03-01 |language=en |issn=0013-0613}}</ref><ref>{{Cite news |date=2023-07-31 |title=The looming battle over pylons for green energy |language=en-GB |url=https://www.bbc.com/news/uk-scotland-scotland-business-66336599 |access-date=2025-03-01}}</ref>
<gallery>
Power line Pulacayo - Tasna.jpg|Shtylla e çelikut
Comanesti-Borzesti power line.jpg|Shtylla betoni
Drakenstein (ZA), Val Du Charron Wine and Leisure Estate, Stromleitung -- 2024 -- 2733.jpg|Shtylla prej druri
</gallery>
== Shiko edhe ==
* [[Transmetimi i energjisë elektrike]]
== Referime ==
[[Kategoria:Transmetim i rrymës elektrike]]
tpbdojlokljiw3nwdfcx6tfaifrgfe4
Përdoruesi diskutim:Anxhiii
3
382176
2813883
2025-07-01T13:04:02Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2813883
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Anxhiii}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 1 korrik 2025 15:04 (CEST)
ecbw3ly6apcbzsjl7skpu1ciuqijus5
Serie A 2024–25
0
382177
2813891
2025-07-01T15:04:38Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: {{Serie A | Sezoni = 2024–25 | Fituesi = [[S.S.C. Napoli|Napoli]] | Skuadrat = 20 | Zbritjet = [[Empoli F.C.|Empoli]]<br>[[Venezia F.C.|Venezia]]<br>[[A.C. Monza|Monza]] | Kualifikim.ChampionsLeague = [[S.S.C. Napoli|Napoli]]<br>[[Inter Milan|Internazionale]]<br>[[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[Juventus FC|Juventus]] | Kualifikim.EuropaLeague = [[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[A.S. Roma|Roma]] | Kualifikim.ConferenceLeague = [[ACF Fiorentina|Fiorentina]] | SezoniKaluar = Serie...
2813891
wikitext
text/x-wiki
{{Serie A
| Sezoni = 2024–25
| Fituesi = [[S.S.C. Napoli|Napoli]]
| Skuadrat = 20
| Zbritjet = [[Empoli F.C.|Empoli]]<br>[[Venezia F.C.|Venezia]]<br>[[A.C. Monza|Monza]]
| Kualifikim.ChampionsLeague = [[S.S.C. Napoli|Napoli]]<br>[[Inter Milan|Internazionale]]<br>[[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[Juventus FC|Juventus]]
| Kualifikim.EuropaLeague = [[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[A.S. Roma|Roma]]
| Kualifikim.ConferenceLeague = [[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
| SezoniKaluar = [[Serie A 2023–24|2023–24]]
| SezoniArdhshëm = [[Serie A 2025–26|2025–26]]
}}
'''Serie A 2024–25''' (e njohur si '''Serie A Enilive''' dhe '''Serie A Made in Italy''' për arsye sponsorizimi brenda dhe jashtë vendit, përkatësisht) ishte sezoni i 123-të i futbollit italian të nivelit të lartë, i 93-ti në një turne me round-robin dhe i 15-ti që nga organizimi i tij nën një komitet të vetin të ligës, [[Lega Serie A]]. [[S.S.C. Napoli|Napoli]] fitoi titullin pas një fitoreje 2–0 ndaj [[Cagliari Calcio|Cagliari]] në [[Stadio Diego Armando Maradona]] më 23 maj 2025.<ref>{{cite news |date=24 maj 2025 |title=Napoli, The Scudetto is Blue |language=en |publisher=Serie A |url=https://www.legaseriea.it/en/media/serie-a/napoli-the-scudetto-is-blue-73oo6df |access-date=24 maj 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Brewin |first=John |date=23 maj 2025 |title=Serie A title decider: Napoli win the Scudetto to deny Inter – as it happened |language=en |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/football/live/2025/may/23/serie-a-title-decider-napoli-and-inter-battle-it-out-for-the-scudetto-live |access-date=26 maj 2025 |issn=0261-3077}}</ref>
Titulli i Napolit ishte titulli i katërt i ligës në historinë e klubit dhe i dyti në tre sezone. [[Inter Milan|Internazionale]], që ishte kampioni në fuqi, përfundoi një pikë pas Napolit.
== Ekipet ==
[[Parma Calcio 1913|Parma]] u rikthye në [[Serie A]] pas tre vitesh, ndërsa [[Venezia F.C.|Venezia]] u rikthye pas dy vitesh.<ref>{{cite web |date=1 maj 2024 |title=Il Parma ritorna in A tre stagioni dopo. Basta il pareggio contro il Bari |trans-title= |url=https://www.tuttomercatoweb.com/serie-b/il-parma-ritorna-in-a-tre-stagioni-dopo-basta-il-pareggio-contro-il-bari-1963475 |website=Tutto Mercato |language=it}}</ref> [[Como 1907|Como]] u ngjitën në kategorinë më të lartë për herë të parë që nga sezoni 2002–03 — duke i dhënë fund 21 viteve radhazi në Serie B.<ref>{{cite web |date=10 maj 2024 |title=Calcio, il Como torna in Serie A dopo 21 anni: i tifosi in delirio |trans-title= |url=https://www.lastampa.it/sport/2024/05/11/video/calcio_il_como_torna_in_serie_a_dopo_21_anni_tifosi_in_delirio-14294335/ |website=[[La Stampa]] |language=it}}</ref>
[[Frosinone Calcio|Frosinone]] ra në [[Serie B]] pas vetëm një viti në ligën e parë — duke i dhënë fund asaj që ishte vetëm paraqitja e tyre e tretë në Serie A në historinë e tyre 119-vjeçare. Anasjelltas, periudha më e gjatë e [[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]] në Serie A që nga themelimi i tyre në vitin 1920 mori fund pas 11 sezonesh.<ref>{{Cite news |date=2024-05-19 |title=Sassuolo relegated following defeat by Cagliari |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/sports/soccer/sassuolo-relegated-following-defeat-by-cagliari-2024-05-19/ |access-date=2025-05-29}}</ref> [[U.S. Salernitana 1919|Salernitana]] ra nga kategoria pas tre vitesh.
=== Ndryshimet e ekipeve ===
{| class="wikitable"
!Promovuar nga<br>[[2023–24 Serie B|Serie B]]
!Zbritur nga<br>[[Serie A 2023–24|Serie A]]
|-
|[[Parma Calcio 1913|Parma]]
|[[Frosinone Calcio|Frosinone]]
|-
|[[Como 1907|Como]]
|[[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]]
|-
|[[Venezia F.C.|Venezia]]
|[[U.S. Salernitana 1919|Salernitana]]
|}
{{Location map+|Italy|width=350|float=right|caption=Vendndodhjet e ekipeve të '''Serie A 2024–25'''|places={{Location map~ |Italy |lat=45.7092003 |long=9.68029820 |label=[[Atalanta BC|Atalanta]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.4938890 |long=11.3427780 |label=[[Bologna FC 1909|Bologna]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=39.223841 |long=9.121661 |label=[[Cagliari Calcio|Cagliari]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.813889 |long=9.072222 |label=[[Como 1907|Como]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=43.7265160 |long=10.9547630 |label=[[Empoli FC|Empoli]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=43.7713890 |long=11.2541670 |label=[[ACF Fiorentina|Fiorentina]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.4165060 |long=8.95251900 |label=[[Genoa CFC|Genoa]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4781236 |long=9.12382520 |label=[[Inter Milan|Internazionale]] |position=bottom}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.0418233 |long=7.64786350 |label=[[Juventus FC|Juventus]] |position=bottom}}
{{Location map~ |Italy |lat=41.9339480 |long=12.4547440 |label=[[SS Lazio|Lazio]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=40.3651160 |long=18.2089750 |label=[[US Lecce|Lecce]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4781236 |long=9.12382520 |label=[[AC Milan|Milan]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.5829270 |long=9.30801800 |label=[[AC Monza|Monza]]<br>│ |position=top}}
{{Location map~ |Italy |lat=40.8279365 |long=14.1908724 |label=[[SSC Napoli|Napoli]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.7949194 |long=10.3362659 |label=[[Parma Calcio 1913|Parma]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=41.9339480 |long=12.4547440 |label=[[AS Roma|Roma]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.0418233 |long=7.64786350 |label=[[Torino FC|Torino]] |position=top}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4353263 |long=10.9664395 |label=[[Hellas Verona FC|Verona]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=46.0814920 |long=13.1976163 |label=[[Udinese Calcio|Udinese]] |position=left}}
{{Location map~|Italy|lat=45.4277724|long=12.3634312|label=[[Venezia FC|Venezia]]|position=right}}}}
=== StadiumET dhe vendndodhjet ===
{| class="wikitable sortable"
!Skuadra
!Vendndodhja
!Stadiumi
!Kapaciteti
|-
|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|[[Bergamo]]
|[[Gewiss Stadium]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|24950}}
|-
|[[Bologna FC 1909|Bologna]]
|[[Bologna]]
|[[Stadio Renato Dall'Ara]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|36000}}
|-
|[[Cagliari Calcio|Cagliari]]
|[[Cagliari]]
|[[Unipol Domus]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|16416}}
|-
|[[Como 1907|Como]]
|[[Como]]
|[[Stadio Giuseppe Sinigaglia]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|13602}}
|-
|[[Empoli FC|Empoli]]
|[[Empoli]]
|[[Stadio Carlo Castellani|Stadio Carlo Castellani - Computer Gross Arena]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|16167}}
|-
|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|[[Firencia]]
|[[Stadio Artemio Franchi]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|43118}}
|-
|[[Genoa CFC|Genoa]]
|[[Genoa]]
|[[Stadio Luigi Ferraris]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|33205}}
|-
|[[Hellas Verona FC|Hellas Verona]]
|[[Verona]]
|[[Stadio Marcantonio Bentegodi]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|31713}}
|-
|[[Inter Milan|Internazionale]]
|[[Milan]]
|[[San Siro]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|75710}}
|-
|[[Juventus FC|Juventus]]
|[[Torino]]
|[[Juventus Stadium]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|41507}}
|-
|[[SS Lazio|Lazio]]
|[[Rome]]
|[[Stadio Olimpico]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|67585}}
|-
|[[US Lecce|Lecce]]
|[[Lecce]]
|[[Stadio Via del mare]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|30354}}
|-
|[[AC Milan|Milan]]
|[[Milan]]
|[[San Siro]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|75710}}
|-
|[[AC Monza|Monza]]
|[[Monza]]
|[[Stadio Brianteo]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|17102}}
|-
|[[SSC Napoli|Napoli]]
|[[Napoli]]
|[[Stadio Diego Armando Maradona]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|54732}}
|-
|[[Parma Calcio 1913|Parma]]
|[[Parma]]
|[[Stadio Ennio Tardini]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|22352}}
|-
|[[AS Roma|Roma]]
|[[Rome]]
|[[Stadio Olimpico]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|67585}}
|-
|[[Torino FC|Torino]]
|[[Torino]]
|[[Stadio Olimpico Grande Torino]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|28177}}
|-
|[[Udinese Calcio|Udinese]]
|[[Udine]]
|[[Stadio Friuli]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|25132}}
|-
|[[Venezia FC|Venezia]]
|[[Venice|Venecia]]
|[[Stadio Pier Luigi Penzo]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|11150}}
|}
== Tabela e ligës ==
</noinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL|source=[https://www.legaseriea.it/en/serie-a/classifica Serie A]
<!--Update team positions here-->|team_order=NAP, INT, ATA, JUV, ROM, FIO, LAZ, MIL, BOL, COM, TOR, UDI, GEN, VER, CAG, PAR, LEC, EMP, VEN, MON
<!--Head-to-head-->|hth_FIO=Fiorentina përfundoi përpara Lazios në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Fiorentina 2–1 Lazio, Lazio 1–2 Fiorentina.|hth_LAZ=FIO|hth_TOR=Torino përfundoi përpara Udineses në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Udinese 2–2 Torino, Torino 2–0 Udinese.|hth_UDI=TOR|hth_CAG=Cagliari përfundoi përpara Parmës në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Parma 2–3 Cagliari, Cagliari 2–1 Parma.|hth_PAR=CAG
<!--Update team qualifications here (defined below)-->|result1=CLLS|result2=CLLS|result3=CLLS|result4=CLLS|result5=ELLS|result6=ECLPO|result9=ELLScup|result18=REL|result19=REL|result20=REL
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter).-->|update=complete|win_ATA=22|draw_ATA=8|loss_ATA=8|gf_ATA=78|ga_ATA=37 <!-- Atalanta -->|win_BOL=16|draw_BOL=14|loss_BOL=8|gf_BOL=57|ga_BOL=47 <!-- Bologna -->|win_CAG=9|draw_CAG=9|loss_CAG=20|gf_CAG=40|ga_CAG=56 <!-- Cagliari -->|win_COM=13|draw_COM=10|loss_COM=15|gf_COM=49|ga_COM=52 <!-- Como -->|win_EMP=6|draw_EMP=13|loss_EMP=19|gf_EMP=33|ga_EMP=59 <!-- Empoli -->|win_FIO=19|draw_FIO=8|loss_FIO=11|gf_FIO=60|ga_FIO=41 <!-- Fiorentina -->|win_GEN=10|draw_GEN=13|loss_GEN=15|gf_GEN=37|ga_GEN=49 <!-- Genoa -->|win_VER=10|draw_VER=7|loss_VER=21|gf_VER=34|ga_VER=66 <!-- Hellas Verona -->|win_INT=24|draw_INT=9|loss_INT=5|gf_INT=79|ga_INT=35 <!-- Inter Milan -->|win_JUV=18|draw_JUV=16|loss_JUV=4|gf_JUV=58|ga_JUV=35 <!-- Juventus -->|win_LAZ=18|draw_LAZ=11|loss_LAZ=9|gf_LAZ=61|ga_LAZ=49 <!-- Lazio -->|win_LEC=8|draw_LEC=10|loss_LEC=20|gf_LEC=27|ga_LEC=58 <!-- Lecce -->|win_MIL=18|draw_MIL=9|loss_MIL=11|gf_MIL=61|ga_MIL=43 <!-- AC Milan -->|win_MON=3|draw_MON=9|loss_MON=26|gf_MON=28|ga_MON=69 <!-- Monza -->|win_NAP=24|draw_NAP=10|loss_NAP=4|gf_NAP=59|ga_NAP=27 <!-- Napoli -->|win_PAR=7|draw_PAR=15|loss_PAR=16|gf_PAR=44|ga_PAR=58 <!-- Parma -->|win_ROM=20|draw_ROM=9|loss_ROM=9|gf_ROM=56|ga_ROM=35 <!-- Roma -->|win_TOR=10|draw_TOR=14|loss_TOR=14|gf_TOR=39|ga_TOR=45 <!-- Torino -->|win_UDI=12|draw_UDI=8|loss_UDI=18|gf_UDI=41|ga_UDI=56 <!-- Udinese -->|win_VEN=5|draw_VEN=14|loss_VEN=19|gf_VEN=32|ga_VEN=56 <!-- Venezia -->|status_text_Y=Assured of the Conference League, but may still qualify for the Champions League or Europa League|status_text_X=Assured of the Europa League, but may still qualify for the Champions League|status_NAP=K|status_EMP=Z|status_VEN=Z|status_MON=Z
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->|name_ATA=[[Atalanta BC|Atalanta]]|name_BOL=[[Bologna FC 1909|Bologna]]|name_CAG=[[Cagliari Calcio|Cagliari]]|name_COM=[[Como 1907|Como]]|name_EMP=[[Empoli FC|Empoli]]|name_FIO=[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]|name_GEN=[[Genoa CFC|Genoa]]|name_VER=[[Hellas Verona FC|Hellas Verona]]|name_INT=[[Inter Milan|Internazionale]]|name_JUV=[[Juventus FC|Juventus]]|name_LAZ=[[SS Lazio|Lazio]]|name_LEC=[[US Lecce|Lecce]]|name_MIL=[[AC Milan|Milan]]|name_MON=[[AC Monza|Monza]]|name_NAP=[[SSC Napoli|Napoli]]|name_PAR=[[Parma Calcio 1913|Parma]]|name_ROM=[[AS Roma|Roma]]|name_TOR=[[Torino FC|Torino]]|name_UDI=[[Udinese Calcio|Udinese]]|name_VEN=[[Venezia FC|Venezia]]
<!--Table settings and rules-->|show_limit=5|class_rules=1) Pikë; 2) Barazim për ekipin Kampion dhe ekipin e tretë që bie nga kategoria; 3) Pikë kokë më kokë; 4) Diferenca e golave në ndeshjet kokë më kokë; 5) Diferenca e golave; 6) Golat e shënuar; 7) Barazim.<br>(Shënim: Rekordi i ndeshjeve kokë më kokë përdoret vetëm pasi të jenë luajtur të gjitha ndeshjet midis ekipeve në fjalë)<ref>{{cite web|url=https://www.figc.it/media/173115/304-deroga-art-51-noif-determinazione-classifica-campionato-serie-a-ss-2022-2023.pdf|title=Comunicato Ufficiale N. 304/A|publisher=Federazione Italiana Giuoco Calcio|website=figc.it|language=it}}</ref>
<!--Qualification and relegation column definitions-->|res_col_header=QR|col_CLLS=green1|text_CLLS=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Champions League#League phase|Ligës së Kampionëve]]|col_ELLS=blue1|text_ELLS=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Europa League#League phase|Ligës së Evropës]]|col_ELLScup=blue1|text_ELLScup=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Europa League#League phase|Ligës së Evropës]]|col_ECLPO=yellow1|text_ECLPO=Kualifikimi për raundin play-off i {{nowrap|[[2025–26 UEFA Conference League|Ligës së Konferencave]]}}|col_REL=red1|text_REL=Zbritje tek [[Serie B]]
<!--Qualification notes-->|note_res_ELLScup=Bolonja u kualifikua për në fazën e ligës së Europa League si fituese e [[Coppa Italia]].}}
<noinclude>
=== Golashënuesit më të mirë ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Golat
|-
|1
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Mateo Retegui]]
|align="left"|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|25
|-
|2
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Moise Kean]]
|align="left"|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|19
|-
|rowspan="2"|3
|align="left"|{{flagicon|NGA}} [[Ademola Lookman]]
|align="left"|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|rowspan="2"|15
|-
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Riccardo Orsolini]]
|align="left"|[[Bologna F.C. 1909|Bologna]]
|-
|rowspan="2"|5
|align="left"|{{flagicon|BEL}} [[Romelu Lukaku]]
|align="left"|[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|rowspan="2"|14
|-
|align="left"|{{flagicon|FRA}} [[Marcus Thuram]]
|align="left"|[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|rowspan="4"|7
|align="left"|{{flagicon|UKR}} [[Artem Dovbyk]]
|align="left"|[[A.S. Roma|Roma]]
|rowspan="4"|12
|-
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Lorenzo Lucca]]
|align="left"|[[Udinese Calcio|Udinese]]
|-
|align="left"|{{flagicon|ARG}} [[Lautaro Martínez]]
|align="left"|[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|align="left"|{{flagicon|SCO}} [[Scott McTominay]]
|align="left"|[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|}
===Doreza e Artë===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Ndeshje
|-
|1
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Alex Meret]]
| align="left" |[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|17
|-
|2
| align="left" |{{flagicon|SRB}} [[Mile Svilar]]
| align="left" |[[A.S. Roma|Roma]]
|16
|-
|3
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Michele Di Gregorio]]
| align="left" |[[Juventus F.C.|Juventus]]
|14
|-
| rowspan="3" |4
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Marco Carnesecchi]]
| align="left" |[[Atalanta BC|Atalanta]]
| rowspan="3" |13
|-
| align="left" |{{flagicon|FRA}} [[Mike Maignan]]
| align="left" |[[A.C. Milan|Milan]]
|-
| align="left" |{{flagicon|SUI}} [[Yann Sommer]]
| align="left" |[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|7
| align="left" |{{flagicon|ESP}} [[David de Gea]]
| align="left" |[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|11
|-
| rowspan="2" |8
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Nicola Leali]]
| align="left" |[[Genoa C.F.C.|Genoa]]
| rowspan="2" |10
|-
| align="left" |{{flagicon|SRB}} [[Vanja Milinković-Savić]]
| align="left" |[[Torino F.C.|Torino]]
|-
|10
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Wladimiro Falcone]]
| align="left" |[[U.S. Lecce|Lecce]]
|9
|}
{{notelist}}
== Referime ==
{{reflist}}
{{Sezonet e Serie A}}
[[Kategoria:Sezonet e Serie A]]
9gu3v8qm1wfes69w8wz5vn7ljxxrbll
2813893
2813891
2025-07-01T15:07:04Z
Velocitas34
161876
/* StadiumET dhe vendndodhjet */
2813893
wikitext
text/x-wiki
{{Serie A
| Sezoni = 2024–25
| Fituesi = [[S.S.C. Napoli|Napoli]]
| Skuadrat = 20
| Zbritjet = [[Empoli F.C.|Empoli]]<br>[[Venezia F.C.|Venezia]]<br>[[A.C. Monza|Monza]]
| Kualifikim.ChampionsLeague = [[S.S.C. Napoli|Napoli]]<br>[[Inter Milan|Internazionale]]<br>[[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[Juventus FC|Juventus]]
| Kualifikim.EuropaLeague = [[Atalanta B.C.|Atalanta]]<br>[[A.S. Roma|Roma]]
| Kualifikim.ConferenceLeague = [[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
| SezoniKaluar = [[Serie A 2023–24|2023–24]]
| SezoniArdhshëm = [[Serie A 2025–26|2025–26]]
}}
'''Serie A 2024–25''' (e njohur si '''Serie A Enilive''' dhe '''Serie A Made in Italy''' për arsye sponsorizimi brenda dhe jashtë vendit, përkatësisht) ishte sezoni i 123-të i futbollit italian të nivelit të lartë, i 93-ti në një turne me round-robin dhe i 15-ti që nga organizimi i tij nën një komitet të vetin të ligës, [[Lega Serie A]]. [[S.S.C. Napoli|Napoli]] fitoi titullin pas një fitoreje 2–0 ndaj [[Cagliari Calcio|Cagliari]] në [[Stadio Diego Armando Maradona]] më 23 maj 2025.<ref>{{cite news |date=24 maj 2025 |title=Napoli, The Scudetto is Blue |language=en |publisher=Serie A |url=https://www.legaseriea.it/en/media/serie-a/napoli-the-scudetto-is-blue-73oo6df |access-date=24 maj 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Brewin |first=John |date=23 maj 2025 |title=Serie A title decider: Napoli win the Scudetto to deny Inter – as it happened |language=en |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/football/live/2025/may/23/serie-a-title-decider-napoli-and-inter-battle-it-out-for-the-scudetto-live |access-date=26 maj 2025 |issn=0261-3077}}</ref>
Titulli i Napolit ishte titulli i katërt i ligës në historinë e klubit dhe i dyti në tre sezone. [[Inter Milan|Internazionale]], që ishte kampioni në fuqi, përfundoi një pikë pas Napolit.
== Ekipet ==
[[Parma Calcio 1913|Parma]] u rikthye në [[Serie A]] pas tre vitesh, ndërsa [[Venezia F.C.|Venezia]] u rikthye pas dy vitesh.<ref>{{cite web |date=1 maj 2024 |title=Il Parma ritorna in A tre stagioni dopo. Basta il pareggio contro il Bari |trans-title= |url=https://www.tuttomercatoweb.com/serie-b/il-parma-ritorna-in-a-tre-stagioni-dopo-basta-il-pareggio-contro-il-bari-1963475 |website=Tutto Mercato |language=it}}</ref> [[Como 1907|Como]] u ngjitën në kategorinë më të lartë për herë të parë që nga sezoni 2002–03 — duke i dhënë fund 21 viteve radhazi në Serie B.<ref>{{cite web |date=10 maj 2024 |title=Calcio, il Como torna in Serie A dopo 21 anni: i tifosi in delirio |trans-title= |url=https://www.lastampa.it/sport/2024/05/11/video/calcio_il_como_torna_in_serie_a_dopo_21_anni_tifosi_in_delirio-14294335/ |website=[[La Stampa]] |language=it}}</ref>
[[Frosinone Calcio|Frosinone]] ra në [[Serie B]] pas vetëm një viti në ligën e parë — duke i dhënë fund asaj që ishte vetëm paraqitja e tyre e tretë në Serie A në historinë e tyre 119-vjeçare. Anasjelltas, periudha më e gjatë e [[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]] në Serie A që nga themelimi i tyre në vitin 1920 mori fund pas 11 sezonesh.<ref>{{Cite news |date=2024-05-19 |title=Sassuolo relegated following defeat by Cagliari |language=en |work=Reuters |url=https://www.reuters.com/sports/soccer/sassuolo-relegated-following-defeat-by-cagliari-2024-05-19/ |access-date=2025-05-29}}</ref> [[U.S. Salernitana 1919|Salernitana]] ra nga kategoria pas tre vitesh.
=== Ndryshimet e ekipeve ===
{| class="wikitable"
!Promovuar nga<br>[[2023–24 Serie B|Serie B]]
!Zbritur nga<br>[[Serie A 2023–24|Serie A]]
|-
|[[Parma Calcio 1913|Parma]]
|[[Frosinone Calcio|Frosinone]]
|-
|[[Como 1907|Como]]
|[[U.S. Sassuolo Calcio|Sassuolo]]
|-
|[[Venezia F.C.|Venezia]]
|[[U.S. Salernitana 1919|Salernitana]]
|}
{{Location map+|Italy|width=350|float=right|caption=Vendndodhjet e ekipeve të '''Serie A 2024–25'''|places={{Location map~ |Italy |lat=45.7092003 |long=9.68029820 |label=[[Atalanta BC|Atalanta]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.4938890 |long=11.3427780 |label=[[Bologna FC 1909|Bologna]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=39.223841 |long=9.121661 |label=[[Cagliari Calcio|Cagliari]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.813889 |long=9.072222 |label=[[Como 1907|Como]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=43.7265160 |long=10.9547630 |label=[[Empoli FC|Empoli]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=43.7713890 |long=11.2541670 |label=[[ACF Fiorentina|Fiorentina]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.4165060 |long=8.95251900 |label=[[Genoa CFC|Genoa]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4781236 |long=9.12382520 |label=[[Inter Milan|Internazionale]] |position=bottom}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.0418233 |long=7.64786350 |label=[[Juventus FC|Juventus]] |position=bottom}}
{{Location map~ |Italy |lat=41.9339480 |long=12.4547440 |label=[[SS Lazio|Lazio]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=40.3651160 |long=18.2089750 |label=[[US Lecce|Lecce]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4781236 |long=9.12382520 |label=[[AC Milan|Milan]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.5829270 |long=9.30801800 |label=[[AC Monza|Monza]]<br>│ |position=top}}
{{Location map~ |Italy |lat=40.8279365 |long=14.1908724 |label=[[SSC Napoli|Napoli]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=44.7949194 |long=10.3362659 |label=[[Parma Calcio 1913|Parma]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=41.9339480 |long=12.4547440 |label=[[AS Roma|Roma]] |position=right}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.0418233 |long=7.64786350 |label=[[Torino FC|Torino]] |position=top}}
{{Location map~ |Italy |lat=45.4353263 |long=10.9664395 |label=[[Hellas Verona FC|Verona]] |position=left}}
{{Location map~ |Italy |lat=46.0814920 |long=13.1976163 |label=[[Udinese Calcio|Udinese]] |position=left}}
{{Location map~|Italy|lat=45.4277724|long=12.3634312|label=[[Venezia FC|Venezia]]|position=right}}}}
=== Stadiumet dhe vendndodhjet ===
{| class="wikitable sortable"
!Skuadra
!Vendndodhja
!Stadiumi
!Kapaciteti
|-
|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|[[Bergamo]]
|[[Gewiss Stadium]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|24950}}
|-
|[[Bologna FC 1909|Bologna]]
|[[Bologna]]
|[[Stadio Renato Dall'Ara]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|36000}}
|-
|[[Cagliari Calcio|Cagliari]]
|[[Cagliari]]
|[[Unipol Domus]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|16416}}
|-
|[[Como 1907|Como]]
|[[Como]]
|[[Stadio Giuseppe Sinigaglia]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|13602}}
|-
|[[Empoli FC|Empoli]]
|[[Empoli]]
|[[Stadio Carlo Castellani|Stadio Carlo Castellani - Computer Gross Arena]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|16167}}
|-
|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|[[Firencia]]
|[[Stadio Artemio Franchi]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|43118}}
|-
|[[Genoa CFC|Genoa]]
|[[Genoa]]
|[[Stadio Luigi Ferraris]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|33205}}
|-
|[[Hellas Verona FC|Hellas Verona]]
|[[Verona]]
|[[Stadio Marcantonio Bentegodi]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|31713}}
|-
|[[Inter Milan|Internazionale]]
|[[Milan]]
|[[San Siro]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|75710}}
|-
|[[Juventus FC|Juventus]]
|[[Torino]]
|[[Juventus Stadium]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|41507}}
|-
|[[SS Lazio|Lazio]]
|[[Rome]]
|[[Stadio Olimpico]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|67585}}
|-
|[[US Lecce|Lecce]]
|[[Lecce]]
|[[Stadio Via del mare]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|30354}}
|-
|[[AC Milan|Milan]]
|[[Milan]]
|[[San Siro]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|75710}}
|-
|[[AC Monza|Monza]]
|[[Monza]]
|[[Stadio Brianteo]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|17102}}
|-
|[[SSC Napoli|Napoli]]
|[[Napoli]]
|[[Stadio Diego Armando Maradona]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|54732}}
|-
|[[Parma Calcio 1913|Parma]]
|[[Parma]]
|[[Stadio Ennio Tardini]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|22352}}
|-
|[[AS Roma|Roma]]
|[[Rome]]
|[[Stadio Olimpico]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|67585}}
|-
|[[Torino FC|Torino]]
|[[Torino]]
|[[Stadio Olimpico Grande Torino]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|28177}}
|-
|[[Udinese Calcio|Udinese]]
|[[Udine]]
|[[Stadio Friuli]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|25132}}
|-
|[[Venezia FC|Venezia]]
|[[Venice|Venecia]]
|[[Stadio Pier Luigi Penzo]]
| style="text-align:center;" |{{Nts|11150}}
|}
== Tabela e ligës ==
</noinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL|source=[https://www.legaseriea.it/en/serie-a/classifica Serie A]
<!--Update team positions here-->|team_order=NAP, INT, ATA, JUV, ROM, FIO, LAZ, MIL, BOL, COM, TOR, UDI, GEN, VER, CAG, PAR, LEC, EMP, VEN, MON
<!--Head-to-head-->|hth_FIO=Fiorentina përfundoi përpara Lazios në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Fiorentina 2–1 Lazio, Lazio 1–2 Fiorentina.|hth_LAZ=FIO|hth_TOR=Torino përfundoi përpara Udineses në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Udinese 2–2 Torino, Torino 2–0 Udinese.|hth_UDI=TOR|hth_CAG=Cagliari përfundoi përpara Parmës në pikët e ndeshjeve kokë më kokë: Parma 2–3 Cagliari, Cagliari 2–1 Parma.|hth_PAR=CAG
<!--Update team qualifications here (defined below)-->|result1=CLLS|result2=CLLS|result3=CLLS|result4=CLLS|result5=ELLS|result6=ECLPO|result9=ELLScup|result18=REL|result19=REL|result20=REL
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter).-->|update=complete|win_ATA=22|draw_ATA=8|loss_ATA=8|gf_ATA=78|ga_ATA=37 <!-- Atalanta -->|win_BOL=16|draw_BOL=14|loss_BOL=8|gf_BOL=57|ga_BOL=47 <!-- Bologna -->|win_CAG=9|draw_CAG=9|loss_CAG=20|gf_CAG=40|ga_CAG=56 <!-- Cagliari -->|win_COM=13|draw_COM=10|loss_COM=15|gf_COM=49|ga_COM=52 <!-- Como -->|win_EMP=6|draw_EMP=13|loss_EMP=19|gf_EMP=33|ga_EMP=59 <!-- Empoli -->|win_FIO=19|draw_FIO=8|loss_FIO=11|gf_FIO=60|ga_FIO=41 <!-- Fiorentina -->|win_GEN=10|draw_GEN=13|loss_GEN=15|gf_GEN=37|ga_GEN=49 <!-- Genoa -->|win_VER=10|draw_VER=7|loss_VER=21|gf_VER=34|ga_VER=66 <!-- Hellas Verona -->|win_INT=24|draw_INT=9|loss_INT=5|gf_INT=79|ga_INT=35 <!-- Inter Milan -->|win_JUV=18|draw_JUV=16|loss_JUV=4|gf_JUV=58|ga_JUV=35 <!-- Juventus -->|win_LAZ=18|draw_LAZ=11|loss_LAZ=9|gf_LAZ=61|ga_LAZ=49 <!-- Lazio -->|win_LEC=8|draw_LEC=10|loss_LEC=20|gf_LEC=27|ga_LEC=58 <!-- Lecce -->|win_MIL=18|draw_MIL=9|loss_MIL=11|gf_MIL=61|ga_MIL=43 <!-- AC Milan -->|win_MON=3|draw_MON=9|loss_MON=26|gf_MON=28|ga_MON=69 <!-- Monza -->|win_NAP=24|draw_NAP=10|loss_NAP=4|gf_NAP=59|ga_NAP=27 <!-- Napoli -->|win_PAR=7|draw_PAR=15|loss_PAR=16|gf_PAR=44|ga_PAR=58 <!-- Parma -->|win_ROM=20|draw_ROM=9|loss_ROM=9|gf_ROM=56|ga_ROM=35 <!-- Roma -->|win_TOR=10|draw_TOR=14|loss_TOR=14|gf_TOR=39|ga_TOR=45 <!-- Torino -->|win_UDI=12|draw_UDI=8|loss_UDI=18|gf_UDI=41|ga_UDI=56 <!-- Udinese -->|win_VEN=5|draw_VEN=14|loss_VEN=19|gf_VEN=32|ga_VEN=56 <!-- Venezia -->|status_text_Y=Assured of the Conference League, but may still qualify for the Champions League or Europa League|status_text_X=Assured of the Europa League, but may still qualify for the Champions League|status_NAP=K|status_EMP=Z|status_VEN=Z|status_MON=Z
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->|name_ATA=[[Atalanta BC|Atalanta]]|name_BOL=[[Bologna FC 1909|Bologna]]|name_CAG=[[Cagliari Calcio|Cagliari]]|name_COM=[[Como 1907|Como]]|name_EMP=[[Empoli FC|Empoli]]|name_FIO=[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]|name_GEN=[[Genoa CFC|Genoa]]|name_VER=[[Hellas Verona FC|Hellas Verona]]|name_INT=[[Inter Milan|Internazionale]]|name_JUV=[[Juventus FC|Juventus]]|name_LAZ=[[SS Lazio|Lazio]]|name_LEC=[[US Lecce|Lecce]]|name_MIL=[[AC Milan|Milan]]|name_MON=[[AC Monza|Monza]]|name_NAP=[[SSC Napoli|Napoli]]|name_PAR=[[Parma Calcio 1913|Parma]]|name_ROM=[[AS Roma|Roma]]|name_TOR=[[Torino FC|Torino]]|name_UDI=[[Udinese Calcio|Udinese]]|name_VEN=[[Venezia FC|Venezia]]
<!--Table settings and rules-->|show_limit=5|class_rules=1) Pikë; 2) Barazim për ekipin Kampion dhe ekipin e tretë që bie nga kategoria; 3) Pikë kokë më kokë; 4) Diferenca e golave në ndeshjet kokë më kokë; 5) Diferenca e golave; 6) Golat e shënuar; 7) Barazim.<br>(Shënim: Rekordi i ndeshjeve kokë më kokë përdoret vetëm pasi të jenë luajtur të gjitha ndeshjet midis ekipeve në fjalë)<ref>{{cite web|url=https://www.figc.it/media/173115/304-deroga-art-51-noif-determinazione-classifica-campionato-serie-a-ss-2022-2023.pdf|title=Comunicato Ufficiale N. 304/A|publisher=Federazione Italiana Giuoco Calcio|website=figc.it|language=it}}</ref>
<!--Qualification and relegation column definitions-->|res_col_header=QR|col_CLLS=green1|text_CLLS=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Champions League#League phase|Ligës së Kampionëve]]|col_ELLS=blue1|text_ELLS=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Europa League#League phase|Ligës së Evropës]]|col_ELLScup=blue1|text_ELLScup=Kualifikimi për fazën e [[2025–26 UEFA Europa League#League phase|Ligës së Evropës]]|col_ECLPO=yellow1|text_ECLPO=Kualifikimi për raundin play-off i {{nowrap|[[2025–26 UEFA Conference League|Ligës së Konferencave]]}}|col_REL=red1|text_REL=Zbritje tek [[Serie B]]
<!--Qualification notes-->|note_res_ELLScup=Bolonja u kualifikua për në fazën e ligës së Europa League si fituese e [[Coppa Italia]].}}
<noinclude>
=== Golashënuesit më të mirë ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Golat
|-
|1
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Mateo Retegui]]
|align="left"|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|25
|-
|2
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Moise Kean]]
|align="left"|[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|19
|-
|rowspan="2"|3
|align="left"|{{flagicon|NGA}} [[Ademola Lookman]]
|align="left"|[[Atalanta BC|Atalanta]]
|rowspan="2"|15
|-
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Riccardo Orsolini]]
|align="left"|[[Bologna F.C. 1909|Bologna]]
|-
|rowspan="2"|5
|align="left"|{{flagicon|BEL}} [[Romelu Lukaku]]
|align="left"|[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|rowspan="2"|14
|-
|align="left"|{{flagicon|FRA}} [[Marcus Thuram]]
|align="left"|[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|rowspan="4"|7
|align="left"|{{flagicon|UKR}} [[Artem Dovbyk]]
|align="left"|[[A.S. Roma|Roma]]
|rowspan="4"|12
|-
|align="left"|{{flagicon|ITA}} [[Lorenzo Lucca]]
|align="left"|[[Udinese Calcio|Udinese]]
|-
|align="left"|{{flagicon|ARG}} [[Lautaro Martínez]]
|align="left"|[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|align="left"|{{flagicon|SCO}} [[Scott McTominay]]
|align="left"|[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|}
===Doreza e Artë===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Ndeshje
|-
|1
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Alex Meret]]
| align="left" |[[S.S.C. Napoli|Napoli]]
|17
|-
|2
| align="left" |{{flagicon|SRB}} [[Mile Svilar]]
| align="left" |[[A.S. Roma|Roma]]
|16
|-
|3
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Michele Di Gregorio]]
| align="left" |[[Juventus F.C.|Juventus]]
|14
|-
| rowspan="3" |4
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Marco Carnesecchi]]
| align="left" |[[Atalanta BC|Atalanta]]
| rowspan="3" |13
|-
| align="left" |{{flagicon|FRA}} [[Mike Maignan]]
| align="left" |[[A.C. Milan|Milan]]
|-
| align="left" |{{flagicon|SUI}} [[Yann Sommer]]
| align="left" |[[F.C. Internazionale Milano|Internazionale]]
|-
|7
| align="left" |{{flagicon|ESP}} [[David de Gea]]
| align="left" |[[ACF Fiorentina|Fiorentina]]
|11
|-
| rowspan="2" |8
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Nicola Leali]]
| align="left" |[[Genoa C.F.C.|Genoa]]
| rowspan="2" |10
|-
| align="left" |{{flagicon|SRB}} [[Vanja Milinković-Savić]]
| align="left" |[[Torino F.C.|Torino]]
|-
|10
| align="left" |{{flagicon|ITA}} [[Wladimiro Falcone]]
| align="left" |[[U.S. Lecce|Lecce]]
|9
|}
{{notelist}}
== Referime ==
{{reflist}}
{{Sezonet e Serie A}}
[[Kategoria:Sezonet e Serie A]]
1fi4korrlkb71r1vpvx4eiyyx7l8sc0
IMac
0
382178
2813905
2025-07-01T20:52:58Z
Leutrim.P
113691
Artikull i Ri; https://en.wikipedia.org/wiki/IMac
2813905
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:IMac M4 2024 2 (cropped).jpg|parapamje|Faqja e përparme e iMac blu (24 inç, [[Apple M4|M4]], 2024).]]
'''iMac''' është një seri kompjuterësh gjithëpërfshirës nga [[Apple Inc.]], të shitur si pjesë e familjes së kompjuterëve [[Mac]] të kompanisë.<ref>{{Cite web |title=Take a tour of iMac |url=https://support.apple.com/guide/imac/take-a-tour-of-imac-apd2e7352054/mac |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> I prezantuar për herë të parë në vitin 1998, ai ka mbetur një pjesë kryesore e ofertave të Apple për desktop për konsumatorët që atëherë dhe ka evoluar përmes shtatë formave të dallueshme. iMac funksionon në mënyrë natyrale me sistemin operativ [[macOS]].
Në formën e tij origjinale, iMac G3 kishte një pamje në formë gome, ADM-3 ose veze, me një monitor CRT, kryesisht të mbyllur nga një kuti plastike me ngjyra dhe transparente. Kompjuteri ishte, në atë kohë, një kompjuter i lirë, i orientuar drejt konsumatorit që lidhej lehtësisht me internetin. Rishikimi i dytë i madh, iMac G4, zhvendosi një dizajn me një bazë hemisferike që përmbante të gjithë komponentët kryesorë dhe një monitor LCD në një krah që lëvizte lirisht të bashkangjitur me të. Rishikimi i tretë dhe i katërt, iMac G5 dhe Intel iMac, vendosën të gjithë komponentët menjëherë pas ekranit në një kuti plastike, duke krijuar një dizajn të hollë të unifikuar që anohet vetëm lart e poshtë në një bazë të thjeshtë metalike. Versionet e pestë, të gjashtë dhe të shtatë zëvendësuan mbulesën plastike me metal dhe u bënë gjithnjë e më të hollë me çdo version tjetër.
Dizajni i iMac është parë si kontravers dhe trend-vendosës. Që nga prezantimi i tij, kompjuteri ka shmangur shumë teknologji të trashëguara të rrënjosura, duke u bërë veçanërisht një përvetësues i hershëm i portit USB dhe duke hequr disketat dhe më vonë disqet optike. Versioni më i fundit, Apple Silicon iMac, përdor procesorët e vetë Apple (silikon) dhe është 11.5 milimetra (0.45 in) i trashë. Midis viteve 2017 dhe 2021, Apple shiti gjithashtu një version të kompjuterit të klasës së stacionit të punës të quajtur iMac Pro.
== Shiko edhe ==
* [[iMac (Apple silicon)]]
* [[Mac]]
* [[MacBook]]
== Referime ==
0mi01a68gtvygiaysdyxltop6gjzvnt
2813906
2813905
2025-07-01T20:53:43Z
Leutrim.P
113691
+[[Kategoria:Familja IMac]]; +[[Kategoria:Apple]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813906
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:IMac M4 2024 2 (cropped).jpg|parapamje|Faqja e përparme e iMac blu (24 inç, [[Apple M4|M4]], 2024).]]
'''iMac''' është një seri kompjuterësh gjithëpërfshirës nga [[Apple Inc.]], të shitur si pjesë e familjes së kompjuterëve [[Mac]] të kompanisë.<ref>{{Cite web |title=Take a tour of iMac |url=https://support.apple.com/guide/imac/take-a-tour-of-imac-apd2e7352054/mac |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> I prezantuar për herë të parë në vitin 1998, ai ka mbetur një pjesë kryesore e ofertave të Apple për desktop për konsumatorët që atëherë dhe ka evoluar përmes shtatë formave të dallueshme. iMac funksionon në mënyrë natyrale me sistemin operativ [[macOS]].
Në formën e tij origjinale, iMac G3 kishte një pamje në formë gome, ADM-3 ose veze, me një monitor CRT, kryesisht të mbyllur nga një kuti plastike me ngjyra dhe transparente. Kompjuteri ishte, në atë kohë, një kompjuter i lirë, i orientuar drejt konsumatorit që lidhej lehtësisht me internetin. Rishikimi i dytë i madh, iMac G4, zhvendosi një dizajn me një bazë hemisferike që përmbante të gjithë komponentët kryesorë dhe një monitor LCD në një krah që lëvizte lirisht të bashkangjitur me të. Rishikimi i tretë dhe i katërt, iMac G5 dhe Intel iMac, vendosën të gjithë komponentët menjëherë pas ekranit në një kuti plastike, duke krijuar një dizajn të hollë të unifikuar që anohet vetëm lart e poshtë në një bazë të thjeshtë metalike. Versionet e pestë, të gjashtë dhe të shtatë zëvendësuan mbulesën plastike me metal dhe u bënë gjithnjë e më të hollë me çdo version tjetër.
Dizajni i iMac është parë si kontravers dhe trend-vendosës. Që nga prezantimi i tij, kompjuteri ka shmangur shumë teknologji të trashëguara të rrënjosura, duke u bërë veçanërisht një përvetësues i hershëm i portit USB dhe duke hequr disketat dhe më vonë disqet optike. Versioni më i fundit, Apple Silicon iMac, përdor procesorët e vetë Apple (silikon) dhe është 11.5 milimetra (0.45 in) i trashë. Midis viteve 2017 dhe 2021, Apple shiti gjithashtu një version të kompjuterit të klasës së stacionit të punës të quajtur iMac Pro.
== Shiko edhe ==
* [[iMac (Apple silicon)]]
* [[Mac]]
* [[MacBook]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja IMac]]
[[Kategoria:Apple]]
t3vtjkr79qx77twx3wzs60nbfxdw3a2
2813927
2813906
2025-07-01T21:25:13Z
Leutrim.P
113691
2813927
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
[[Skeda:IMac M4 2024 2 (cropped).jpg|parapamje|Faqja e përparme e iMac blu (24 inç, [[Apple M4|M4]], 2024).]]
'''iMac''' është një seri kompjuterësh gjithëpërfshirës nga [[Apple Inc.]], të shitur si pjesë e familjes së kompjuterëve [[Mac]] të kompanisë.<ref>{{Cite web |title=Take a tour of iMac |url=https://support.apple.com/guide/imac/take-a-tour-of-imac-apd2e7352054/mac |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> I prezantuar për herë të parë në vitin 1998, ai ka mbetur një pjesë kryesore e ofertave të Apple për desktop për konsumatorët që atëherë dhe ka evoluar përmes shtatë formave të dallueshme. iMac funksionon në mënyrë natyrale me sistemin operativ [[macOS]].
Në formën e tij origjinale, iMac G3 kishte një pamje në formë gome, ADM-3 ose veze, me një monitor CRT, kryesisht të mbyllur nga një kuti plastike me ngjyra dhe transparente. Kompjuteri ishte, në atë kohë, një kompjuter i lirë, i orientuar drejt konsumatorit që lidhej lehtësisht me internetin. Rishikimi i dytë i madh, iMac G4, zhvendosi një dizajn me një bazë hemisferike që përmbante të gjithë komponentët kryesorë dhe një monitor LCD në një krah që lëvizte lirisht të bashkangjitur me të. Rishikimi i tretë dhe i katërt, iMac G5 dhe Intel iMac, vendosën të gjithë komponentët menjëherë pas ekranit në një kuti plastike, duke krijuar një dizajn të hollë të unifikuar që anohet vetëm lart e poshtë në një bazë të thjeshtë metalike. Versionet e pestë, të gjashtë dhe të shtatë zëvendësuan mbulesën plastike me metal dhe u bënë gjithnjë e më të hollë me çdo version tjetër.
Dizajni i iMac është parë si kontravers dhe trend-vendosës. Që nga prezantimi i tij, kompjuteri ka shmangur shumë teknologji të trashëguara të rrënjosura, duke u bërë veçanërisht një përvetësues i hershëm i portit USB dhe duke hequr disketat dhe më vonë disqet optike. Versioni më i fundit, Apple Silicon iMac, përdor procesorët e vetë Apple (silikon) dhe është 11.5 milimetra (0.45 in) i trashë. Midis viteve 2017 dhe 2021, Apple shiti gjithashtu një version të kompjuterit të klasës së stacionit të punës të quajtur iMac Pro.
== Shiko edhe ==
* [[iMac (Apple silicon)]]
* [[Mac]]
* [[MacBook]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja IMac]]
[[Kategoria:Apple]]
1jtivpmxan6epogon6c7u1z5zsfz8ha
2813963
2813927
2025-07-01T22:14:35Z
Fallbackintoreality
102113
removed [[Category:Familja IMac]]; added [[Category:Familja iMac]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813963
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
[[Skeda:IMac M4 2024 2 (cropped).jpg|parapamje|Faqja e përparme e iMac blu (24 inç, [[Apple M4|M4]], 2024).]]
'''iMac''' është një seri kompjuterësh gjithëpërfshirës nga [[Apple Inc.]], të shitur si pjesë e familjes së kompjuterëve [[Mac]] të kompanisë.<ref>{{Cite web |title=Take a tour of iMac |url=https://support.apple.com/guide/imac/take-a-tour-of-imac-apd2e7352054/mac |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> I prezantuar për herë të parë në vitin 1998, ai ka mbetur një pjesë kryesore e ofertave të Apple për desktop për konsumatorët që atëherë dhe ka evoluar përmes shtatë formave të dallueshme. iMac funksionon në mënyrë natyrale me sistemin operativ [[macOS]].
Në formën e tij origjinale, iMac G3 kishte një pamje në formë gome, ADM-3 ose veze, me një monitor CRT, kryesisht të mbyllur nga një kuti plastike me ngjyra dhe transparente. Kompjuteri ishte, në atë kohë, një kompjuter i lirë, i orientuar drejt konsumatorit që lidhej lehtësisht me internetin. Rishikimi i dytë i madh, iMac G4, zhvendosi një dizajn me një bazë hemisferike që përmbante të gjithë komponentët kryesorë dhe një monitor LCD në një krah që lëvizte lirisht të bashkangjitur me të. Rishikimi i tretë dhe i katërt, iMac G5 dhe Intel iMac, vendosën të gjithë komponentët menjëherë pas ekranit në një kuti plastike, duke krijuar një dizajn të hollë të unifikuar që anohet vetëm lart e poshtë në një bazë të thjeshtë metalike. Versionet e pestë, të gjashtë dhe të shtatë zëvendësuan mbulesën plastike me metal dhe u bënë gjithnjë e më të hollë me çdo version tjetër.
Dizajni i iMac është parë si kontravers dhe trend-vendosës. Që nga prezantimi i tij, kompjuteri ka shmangur shumë teknologji të trashëguara të rrënjosura, duke u bërë veçanërisht një përvetësues i hershëm i portit USB dhe duke hequr disketat dhe më vonë disqet optike. Versioni më i fundit, Apple Silicon iMac, përdor procesorët e vetë Apple (silikon) dhe është 11.5 milimetra (0.45 in) i trashë. Midis viteve 2017 dhe 2021, Apple shiti gjithashtu një version të kompjuterit të klasës së stacionit të punës të quajtur iMac Pro.
== Shiko edhe ==
* [[iMac (Apple silicon)]]
* [[Mac]]
* [[MacBook]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja iMac]]
[[Kategoria:Apple]]
t383uk7vne84kb3l47wcryulyrsw4ih
IMac (Apple silicon)
0
382179
2813907
2025-07-01T20:56:55Z
Leutrim.P
113691
Artikull i Ri; https://en.wikipedia.org/wiki/IMac_(Apple_silicon)
2813907
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:M1 iMac vector.svg|parapamje|Një ilustrim vektorial i iMac M1 24 inç.]]
'''iMac''' me [[Apple silicon]] është një linjë kompjuterash desktop gjithëpërfshirës të prodhuar nga [[Apple Inc.]] që nga viti 2021.<ref>{{Cite web |title=Mac computers with Apple silicon |url=https://support.apple.com/en-us/116943 |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> Ridizajnimi i parë i madh i linjës iMac që nga viti 2012, ku kutia dhe pjesët e brendshme u ridizajnuan për të përdorur procesorët e personalizuar të Apple, duke filluar me sistemin [[Apple M1|M1]] në një çip. iMac me silikon Apple përmban një ekran 24 inç (610 mm) në një kuti të hollë alumini, të ngritur nga sipërfaqja mbështetëse me një këmbë dhe vjen në shtatë ngjyra.
Apple filloi të dërgonte iMac-ët e parë me silikon Apple më 21 maj 2021. Linja u rishikua në vitin 2023 për të përdorur çipin [[Apple M3]] dhe në vitin 2024 për të përdorur [[Apple M4]]. Pritja ndaj iMac ka qenë përgjithësisht pozitive; kritikët theksuan dizajnin, lehtësinë e përdorimit dhe transportueshmërinë si karakteristika pozitive, ndërsa mungesa e portave dhe rregullimit të lartësisë, kostoja dhe mungesa e një madhësie më të madhe të ekranit ishin kritika të zakonshme.
== Shiko edhe ==
* [[IMac]]
* [[Mac]]
* [[Apple silicon]]
== Referime ==
jp1v7uo0z92yrrfnobfxfrofvlnkund
2813908
2813907
2025-07-01T20:57:29Z
Leutrim.P
113691
+[[Kategoria:Familja IMac]]; +[[Kategoria:Apple silicon]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813908
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:M1 iMac vector.svg|parapamje|Një ilustrim vektorial i iMac M1 24 inç.]]
'''iMac''' me [[Apple silicon]] është një linjë kompjuterash desktop gjithëpërfshirës të prodhuar nga [[Apple Inc.]] që nga viti 2021.<ref>{{Cite web |title=Mac computers with Apple silicon |url=https://support.apple.com/en-us/116943 |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> Ridizajnimi i parë i madh i linjës iMac që nga viti 2012, ku kutia dhe pjesët e brendshme u ridizajnuan për të përdorur procesorët e personalizuar të Apple, duke filluar me sistemin [[Apple M1|M1]] në një çip. iMac me silikon Apple përmban një ekran 24 inç (610 mm) në një kuti të hollë alumini, të ngritur nga sipërfaqja mbështetëse me një këmbë dhe vjen në shtatë ngjyra.
Apple filloi të dërgonte iMac-ët e parë me silikon Apple më 21 maj 2021. Linja u rishikua në vitin 2023 për të përdorur çipin [[Apple M3]] dhe në vitin 2024 për të përdorur [[Apple M4]]. Pritja ndaj iMac ka qenë përgjithësisht pozitive; kritikët theksuan dizajnin, lehtësinë e përdorimit dhe transportueshmërinë si karakteristika pozitive, ndërsa mungesa e portave dhe rregullimit të lartësisë, kostoja dhe mungesa e një madhësie më të madhe të ekranit ishin kritika të zakonshme.
== Shiko edhe ==
* [[IMac]]
* [[Mac]]
* [[Apple silicon]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja IMac]]
[[Kategoria:Apple silicon]]
00fyypd2lm2ilds6ruv3tv6tn1pa30v
2813926
2813908
2025-07-01T21:25:10Z
Leutrim.P
113691
2813926
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
[[Skeda:M1 iMac vector.svg|parapamje|Një ilustrim vektorial i iMac M1 24 inç.]]
'''iMac''' me [[Apple silicon]] është një linjë kompjuterash desktop gjithëpërfshirës të prodhuar nga [[Apple Inc.]] që nga viti 2021.<ref>{{Cite web |title=Mac computers with Apple silicon |url=https://support.apple.com/en-us/116943 |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> Ridizajnimi i parë i madh i linjës iMac që nga viti 2012, ku kutia dhe pjesët e brendshme u ridizajnuan për të përdorur procesorët e personalizuar të Apple, duke filluar me sistemin [[Apple M1|M1]] në një çip. iMac me silikon Apple përmban një ekran 24 inç (610 mm) në një kuti të hollë alumini, të ngritur nga sipërfaqja mbështetëse me një këmbë dhe vjen në shtatë ngjyra.
Apple filloi të dërgonte iMac-ët e parë me silikon Apple më 21 maj 2021. Linja u rishikua në vitin 2023 për të përdorur çipin [[Apple M3]] dhe në vitin 2024 për të përdorur [[Apple M4]]. Pritja ndaj iMac ka qenë përgjithësisht pozitive; kritikët theksuan dizajnin, lehtësinë e përdorimit dhe transportueshmërinë si karakteristika pozitive, ndërsa mungesa e portave dhe rregullimit të lartësisë, kostoja dhe mungesa e një madhësie më të madhe të ekranit ishin kritika të zakonshme.
== Shiko edhe ==
* [[IMac]]
* [[Mac]]
* [[Apple silicon]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja IMac]]
[[Kategoria:Apple silicon]]
bie0dhbbp8l0jjpu8extgpcuvvney88
2813964
2813926
2025-07-01T22:14:39Z
Fallbackintoreality
102113
removed [[Category:Familja IMac]]; added [[Category:Familja iMac]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813964
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
[[Skeda:M1 iMac vector.svg|parapamje|Një ilustrim vektorial i iMac M1 24 inç.]]
'''iMac''' me [[Apple silicon]] është një linjë kompjuterash desktop gjithëpërfshirës të prodhuar nga [[Apple Inc.]] që nga viti 2021.<ref>{{Cite web |title=Mac computers with Apple silicon |url=https://support.apple.com/en-us/116943 |access-date=2025-07-01 |website=Apple Support |language=en}}</ref> Ridizajnimi i parë i madh i linjës iMac që nga viti 2012, ku kutia dhe pjesët e brendshme u ridizajnuan për të përdorur procesorët e personalizuar të Apple, duke filluar me sistemin [[Apple M1|M1]] në një çip. iMac me silikon Apple përmban një ekran 24 inç (610 mm) në një kuti të hollë alumini, të ngritur nga sipërfaqja mbështetëse me një këmbë dhe vjen në shtatë ngjyra.
Apple filloi të dërgonte iMac-ët e parë me silikon Apple më 21 maj 2021. Linja u rishikua në vitin 2023 për të përdorur çipin [[Apple M3]] dhe në vitin 2024 për të përdorur [[Apple M4]]. Pritja ndaj iMac ka qenë përgjithësisht pozitive; kritikët theksuan dizajnin, lehtësinë e përdorimit dhe transportueshmërinë si karakteristika pozitive, ndërsa mungesa e portave dhe rregullimit të lartësisë, kostoja dhe mungesa e një madhësie më të madhe të ekranit ishin kritika të zakonshme.
== Shiko edhe ==
* [[IMac]]
* [[Mac]]
* [[Apple silicon]]
== Referime ==
[[Kategoria:Familja iMac]]
[[Kategoria:Apple silicon]]
kts4blpm2txy2f0swgg25841gy0wa4d
MacOS Sequoia
0
382180
2813909
2025-07-01T21:03:32Z
Leutrim.P
113691
Artikull i Ri; https://en.wikipedia.org/wiki/MacOS_Sequoia
2813909
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Sequoia''' (versioni 15) është versioni i njëzet e një dhe aktual kryesor i sistemit operativ [[macOS]] të [[Apple]], pasardhësi i [[macOS Sonoma]]. U njoftua në WWDC 2024 më 10 qershor 2024. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai është emëruar sipas Parkut Kombëtar Sequoia, i vendosur në vargmalin Sierra Nevada.<ref>{{Cite web |last=Allan |first=Kristina Terech Contributions from Darren |last2=Hanson |first2=Matt |last3=updated |first3=Muskaan Saxena last |date=2024-06-07 |title=macOS 15 Sequoia: launch date, latest news and everything we know |url=https://www.techradar.com/computing/mac-os/macos-15 |access-date=2025-07-01 |website=TechRadar |language=en}}</ref>
Versioni i parë beta për zhvilluesit u publikua më 10 qershor 2024. Versioni i parë beta publik u publikua më 15 korrik 2024. U publikua më 16 shtator 2024. Sequoia ishte versioni i parë macOS i publikuar në të njëjtën ditë me një version të ri për iOS dhe iPadOS.<ref>{{Cite web |date=2024-09-08 |title=macOS Sequoia Release Likely to Be the Earliest in Years |url=https://www.macrumors.com/2024/09/08/macos-sequoia-earliest-release-in-years/ |access-date=2025-07-01 |website=MacRumors |language=en}}</ref>
Do të pasohet nga macOS Tahoe, i cili do të dalë në shtator 2025.
Sequoia do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet iMac Pro, Mac Mini të bazuar në Intel, MacBook Pro 2018, MacBook Pro 13 dhe 15” të vitit 2019, MacBook Pro 13” me 2 porta të vitit 2020, iMac 2019 dhe MacBook Air të bazuar në Intel, pasi pasardhësi i tij, macOS Tahoe, heq dorë nga mbështetja për këto modele.
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Tahoe]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
s58m19hffpb5cwh1ajr4zixwpy2q0ll
2813911
2813909
2025-07-01T21:05:02Z
Leutrim.P
113691
+[[Kategoria:Versione të MacOS]]; +[[Kategoria:MacOS]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813911
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Sequoia''' (versioni 15) është versioni i njëzet e një dhe aktual kryesor i sistemit operativ [[macOS]] të [[Apple]], pasardhësi i [[macOS Sonoma]]. U njoftua në WWDC 2024 më 10 qershor 2024. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai është emëruar sipas Parkut Kombëtar Sequoia, i vendosur në vargmalin Sierra Nevada.<ref>{{Cite web |last=Allan |first=Kristina Terech Contributions from Darren |last2=Hanson |first2=Matt |last3=updated |first3=Muskaan Saxena last |date=2024-06-07 |title=macOS 15 Sequoia: launch date, latest news and everything we know |url=https://www.techradar.com/computing/mac-os/macos-15 |access-date=2025-07-01 |website=TechRadar |language=en}}</ref>
Versioni i parë beta për zhvilluesit u publikua më 10 qershor 2024. Versioni i parë beta publik u publikua më 15 korrik 2024. U publikua më 16 shtator 2024. Sequoia ishte versioni i parë macOS i publikuar në të njëjtën ditë me një version të ri për iOS dhe iPadOS.<ref>{{Cite web |date=2024-09-08 |title=macOS Sequoia Release Likely to Be the Earliest in Years |url=https://www.macrumors.com/2024/09/08/macos-sequoia-earliest-release-in-years/ |access-date=2025-07-01 |website=MacRumors |language=en}}</ref>
Do të pasohet nga macOS Tahoe, i cili do të dalë në shtator 2025.
Sequoia do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet iMac Pro, Mac Mini të bazuar në Intel, MacBook Pro 2018, MacBook Pro 13 dhe 15” të vitit 2019, MacBook Pro 13” me 2 porta të vitit 2020, iMac 2019 dhe MacBook Air të bazuar në Intel, pasi pasardhësi i tij, macOS Tahoe, heq dorë nga mbështetja për këto modele.
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Tahoe]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:Versione të MacOS]]
[[Kategoria:MacOS]]
50kehko4x2k6h5r2gtczedrbg15wbk0
2813921
2813911
2025-07-01T21:16:22Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Versione të MacOS]]; added [[Category:Versione të macOS]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813921
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Sequoia''' (versioni 15) është versioni i njëzet e një dhe aktual kryesor i sistemit operativ [[macOS]] të [[Apple]], pasardhësi i [[macOS Sonoma]]. U njoftua në WWDC 2024 më 10 qershor 2024. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai është emëruar sipas Parkut Kombëtar Sequoia, i vendosur në vargmalin Sierra Nevada.<ref>{{Cite web |last=Allan |first=Kristina Terech Contributions from Darren |last2=Hanson |first2=Matt |last3=updated |first3=Muskaan Saxena last |date=2024-06-07 |title=macOS 15 Sequoia: launch date, latest news and everything we know |url=https://www.techradar.com/computing/mac-os/macos-15 |access-date=2025-07-01 |website=TechRadar |language=en}}</ref>
Versioni i parë beta për zhvilluesit u publikua më 10 qershor 2024. Versioni i parë beta publik u publikua më 15 korrik 2024. U publikua më 16 shtator 2024. Sequoia ishte versioni i parë macOS i publikuar në të njëjtën ditë me një version të ri për iOS dhe iPadOS.<ref>{{Cite web |date=2024-09-08 |title=macOS Sequoia Release Likely to Be the Earliest in Years |url=https://www.macrumors.com/2024/09/08/macos-sequoia-earliest-release-in-years/ |access-date=2025-07-01 |website=MacRumors |language=en}}</ref>
Do të pasohet nga macOS Tahoe, i cili do të dalë në shtator 2025.
Sequoia do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet iMac Pro, Mac Mini të bazuar në Intel, MacBook Pro 2018, MacBook Pro 13 dhe 15” të vitit 2019, MacBook Pro 13” me 2 porta të vitit 2020, iMac 2019 dhe MacBook Air të bazuar në Intel, pasi pasardhësi i tij, macOS Tahoe, heq dorë nga mbështetja për këto modele.
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Tahoe]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:Versione të macOS]]
[[Kategoria:MacOS]]
gdmnxt4mvdkkz5p0r199vqmn6gbidhw
2813925
2813921
2025-07-01T21:22:36Z
Leutrim.P
113691
2813925
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
'''macOS Sequoia''' (versioni 15) është versioni i njëzet e një dhe aktual kryesor i sistemit operativ [[macOS]] të [[Apple]], pasardhësi i [[macOS Sonoma]]. U njoftua në WWDC 2024 më 10 qershor 2024. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai është emëruar sipas Parkut Kombëtar Sequoia, i vendosur në vargmalin Sierra Nevada.<ref>{{Cite web |last=Allan |first=Kristina Terech Contributions from Darren |last2=Hanson |first2=Matt |last3=updated |first3=Muskaan Saxena last |date=2024-06-07 |title=macOS 15 Sequoia: launch date, latest news and everything we know |url=https://www.techradar.com/computing/mac-os/macos-15 |access-date=2025-07-01 |website=TechRadar |language=en}}</ref>
Versioni i parë beta për zhvilluesit u publikua më 10 qershor 2024. Versioni i parë beta publik u publikua më 15 korrik 2024. U publikua më 16 shtator 2024. Sequoia ishte versioni i parë macOS i publikuar në të njëjtën ditë me një version të ri për iOS dhe iPadOS.<ref>{{Cite web |date=2024-09-08 |title=macOS Sequoia Release Likely to Be the Earliest in Years |url=https://www.macrumors.com/2024/09/08/macos-sequoia-earliest-release-in-years/ |access-date=2025-07-01 |website=MacRumors |language=en}}</ref>
Do të pasohet nga macOS Tahoe, i cili do të dalë në shtator 2025.
Sequoia do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet iMac Pro, Mac Mini të bazuar në Intel, MacBook Pro 2018, MacBook Pro 13 dhe 15” të vitit 2019, MacBook Pro 13” me 2 porta të vitit 2020, iMac 2019 dhe MacBook Air të bazuar në Intel, pasi pasardhësi i tij, macOS Tahoe, heq dorë nga mbështetja për këto modele.
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Tahoe]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:Versione të macOS]]
[[Kategoria:MacOS]]
8iknbggasbvcnukutzw6w8o7p0h3ava
MacOS Tahoe
0
382181
2813910
2025-07-01T21:03:34Z
Leutrim.P
113691
Artikull i Ri; https://en.wikipedia.org/wiki/MacOS_Tahoe
2813910
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Tahoe''' (versioni 26) është versioni i njëzet e dytë i sistemit operativ macOS të Apple. Pasardhësi i macOS Sequoia (macOS 15), u njoftua për herë të parë në WWDC 2025 më 9 qershor 2025, me versionin e tij të parë beta për zhvilluesit që u publikua po atë ditë. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai mban emrin e Tahoe, një liqen që shtrihet në kufirin midis Kalifornisë dhe Nevadës.
Tahoe do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet Mac me procesorë Intel, me mbështetje të kufizuar më tej në modelet e zgjedhura iMac, MacBook Pro dhe Mac Pro; të gjitha versionet e ardhshme do të mbështesin vetëm Apple silicon.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Apple Confirms End of Support for Intel Macs After macOS Tahoe |url=https://www.pcmag.com/news/apple-confirms-end-of-support-for-intel-macs-after-macos-tahoe |access-date=2025-07-01 |website=PCMAG |language=en}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Sequoia]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
cxg0fbhfef76sam1mir4q2ubxkdyls8
2813912
2813910
2025-07-01T21:05:24Z
Leutrim.P
113691
2813912
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Tahoe''' (versioni 26) është versioni i njëzet e dytë i sistemit operativ macOS të Apple. Pasardhësi i macOS Sequoia (macOS 15), u njoftua për herë të parë në WWDC 2025 më 9 qershor 2025, me versionin e tij të parë beta për zhvilluesit që u publikua po atë ditë. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai mban emrin e Tahoe, një liqen që shtrihet në kufirin midis Kalifornisë dhe Nevadës.
Tahoe do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet Mac me procesorë Intel, me mbështetje të kufizuar më tej në modelet e zgjedhura iMac, MacBook Pro dhe Mac Pro; të gjitha versionet e ardhshme do të mbështesin vetëm Apple silicon.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Apple Confirms End of Support for Intel Macs After macOS Tahoe |url=https://www.pcmag.com/news/apple-confirms-end-of-support-for-intel-macs-after-macos-tahoe |access-date=2025-07-01 |website=PCMAG |language=en}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Sequoia]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:MacOS]]
[[Kategoria:Versione të MacOS]]
3njoooiahwixcbe6pjbtqqsb35zfs1h
2813922
2813912
2025-07-01T21:16:27Z
Leutrim.P
113691
removed [[Category:Versione të MacOS]]; added [[Category:Versione të macOS]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813922
wikitext
text/x-wiki
'''macOS Tahoe''' (versioni 26) është versioni i njëzet e dytë i sistemit operativ macOS të Apple. Pasardhësi i macOS Sequoia (macOS 15), u njoftua për herë të parë në WWDC 2025 më 9 qershor 2025, me versionin e tij të parë beta për zhvilluesit që u publikua po atë ditë. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai mban emrin e Tahoe, një liqen që shtrihet në kufirin midis Kalifornisë dhe Nevadës.
Tahoe do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet Mac me procesorë Intel, me mbështetje të kufizuar më tej në modelet e zgjedhura iMac, MacBook Pro dhe Mac Pro; të gjitha versionet e ardhshme do të mbështesin vetëm Apple silicon.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Apple Confirms End of Support for Intel Macs After macOS Tahoe |url=https://www.pcmag.com/news/apple-confirms-end-of-support-for-intel-macs-after-macos-tahoe |access-date=2025-07-01 |website=PCMAG |language=en}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Sequoia]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:MacOS]]
[[Kategoria:Versione të macOS]]
fnolrzw1jrzdywrsulq4veuc7krv5be
2813924
2813922
2025-07-01T21:21:43Z
Leutrim.P
113691
2813924
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël}}
'''macOS Tahoe''' (versioni 26) është versioni i njëzet e dytë i sistemit operativ macOS të Apple. Pasardhësi i macOS Sequoia (macOS 15), u njoftua për herë të parë në WWDC 2025 më 9 qershor 2025, me versionin e tij të parë beta për zhvilluesit që u publikua po atë ditë. Në përputhje me praktikën e Apple për të emërtuar versionet e macOS sipas monumenteve në Kaliforni, ai mban emrin e Tahoe, një liqen që shtrihet në kufirin midis Kalifornisë dhe Nevadës.
Tahoe do të jetë versioni i fundit i macOS që mbështet Mac me procesorë Intel, me mbështetje të kufizuar më tej në modelet e zgjedhura iMac, MacBook Pro dhe Mac Pro; të gjitha versionet e ardhshme do të mbështesin vetëm Apple silicon.<ref>{{Cite web |date=2025-06-10 |title=Apple Confirms End of Support for Intel Macs After macOS Tahoe |url=https://www.pcmag.com/news/apple-confirms-end-of-support-for-intel-macs-after-macos-tahoe |access-date=2025-07-01 |website=PCMAG |language=en}}</ref>
== Shiko edhe ==
* [[MacOS Sequoia]]
* [[MacOS]]
== Referime ==
[[Kategoria:MacOS]]
[[Kategoria:Versione të macOS]]
a3o38ib68v21eq25lgzpncmp63b4ieg
Kategoria:MacOS
14
382182
2813913
2025-07-01T21:05:50Z
Leutrim.P
113691
Krijoi faqe të zbrazët
2813913
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
2813916
2813913
2025-07-01T21:07:20Z
Leutrim.P
113691
added [[Category:Sisteme operative]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813916
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Sisteme operative]]
r9291xbo75pkjfgfc345crfzn2a94hm
2813917
2813916
2025-07-01T21:12:18Z
Leutrim.P
113691
2813917
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël|macOS}}
[[Kategoria:Sisteme operative]]
c1ebwbcllljuam3cditt2hnfz8v63sq
2813918
2813917
2025-07-01T21:12:29Z
Leutrim.P
113691
added [[Category:Apple]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813918
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël|macOS}}
[[Kategoria:Sisteme operative]]
[[Kategoria:Apple]]
a8xb1j5czneq787t8in0xukyhfo30e0
Kategoria:Versione të macOS
14
382183
2813914
2025-07-01T21:05:52Z
Leutrim.P
113691
Krijoi faqe të zbrazët
2813914
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
2813915
2813914
2025-07-01T21:07:02Z
Leutrim.P
113691
added [[Category:MacOS]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813915
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:MacOS]]
8r9ohva9z66rfj59xxfndbdi3p7r2hb
2813919
2813915
2025-07-01T21:13:28Z
Leutrim.P
113691
2813919
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël|Versione të MacOS}}
[[Kategoria:MacOS]]
lk0ih9b57nokx9u8cw5v1fmm4ihsswz
2813920
2813919
2025-07-01T21:16:01Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Kategoria:Versione të MacOS]] te [[Kategoria:Versione të macOS]] pa lënë një ridrejtim
2813919
wikitext
text/x-wiki
{{shkronjë e vogël|Versione të MacOS}}
[[Kategoria:MacOS]]
lk0ih9b57nokx9u8cw5v1fmm4ihsswz
Apple silikon
0
382184
2813923
2025-07-01T21:18:57Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Apple silicon]]
2813923
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Apple silicon]]
dmtlyhe386c9sj9ldwa20y0zk7kfaxb
Kategoria:Familja iMac
14
382185
2813928
2025-07-01T21:38:07Z
Leutrim.P
113691
Faqe e re: {{lowercase}}
2813928
wikitext
text/x-wiki
{{lowercase}}
fas6nmmaw6tzve4nfu8imh8o5m5vkpt
2813929
2813928
2025-07-01T21:38:44Z
Leutrim.P
113691
+[[Kategoria:Apple]]; +[[Kategoria:Kompjuterë desktop]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813929
wikitext
text/x-wiki
{{lowercase}}
[[Kategoria:Apple]]
[[Kategoria:Kompjuterë desktop]]
bnbf1z6v99jom4q8bqdhb492ws2cyr4
2813937
2813929
2025-07-01T21:46:58Z
Leutrim.P
113691
2813937
wikitext
text/x-wiki
{{DEFAULTSORT:iMac, Familja}}
[[Kategoria:Apple]]
[[Kategoria:Kompjuterë desktop]]
j6igx2l23owqx62b9nzznjytykxfhoj
2813938
2813937
2025-07-01T21:47:35Z
Leutrim.P
113691
2813938
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Familja iMac}}
[[Kategoria:Apple]]
[[Kategoria:Kompjuterë desktop]]
8zuw0es8x8k0cotkvpk024o76n9stt3
2813939
2813938
2025-07-01T21:48:25Z
Leutrim.P
113691
2813939
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Familja iMac}}
{{DEFAULTSORT:iMac, Familja}}
[[Kategoria:Apple]]
[[Kategoria:Kompjuterë desktop]]
nx1e93mqz95r7fzbk2k97kkf6vhs7qp
2813965
2813939
2025-07-01T22:14:59Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Kategoria:Familja IMac]] tek [[Kategoria:Familja iMac]]: Titull i gabuar: gabim i gërmëzimit
2813939
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Familja iMac}}
{{DEFAULTSORT:iMac, Familja}}
[[Kategoria:Apple]]
[[Kategoria:Kompjuterë desktop]]
nx1e93mqz95r7fzbk2k97kkf6vhs7qp
Kategoria:Superkompjuterë
14
382186
2813930
2025-07-01T21:40:05Z
Leutrim.P
113691
Krijoi faqe të zbrazët
2813930
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
2813931
2813930
2025-07-01T21:40:53Z
Leutrim.P
113691
added [[Category:Klasa të kompjuterëve]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2813931
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Klasa të kompjuterëve]]
gezg7y3rps82se71ti446z5tddkifvf
Përdoruesi diskutim:Egoofficial
3
382187
2813932
2025-07-01T21:42:43Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2813932
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Egoofficial}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 1 korrik 2025 23:42 (CEST)
pakeolabp6e9t2a1lr5fhkcmu741ajg
Kategoria:Informatika paralele
14
382188
2813934
2025-07-01T21:42:49Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Kategoria:Informatika paralele]] tek [[Kategoria:Llogaritje paralele]]
2813934
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[:Kategoria:Llogaritje paralele]]
h2ma51062go95i9cv7fomynoeti1y9w
Superkompjuter
0
382189
2813936
2025-07-01T21:44:31Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Superkompjuteri]]
2813936
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Superkompjuteri]]
48uiyglyyz0ty4u11u93nlsd4rur3fj
Kategoria diskutim:Familja iMac
15
382190
2813940
2025-07-01T21:50:22Z
Leutrim.P
113691
/* Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel */ seksion i ri
2813940
wikitext
text/x-wiki
== Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel ==
@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Nuk po mund te e bej qe te shfaqet si; Kategoria:Familja iMac [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 23:50 (CEST)
4yhukh0ee38zrr25vpc1277svt28p5s
2813967
2813940
2025-07-01T22:14:59Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Kategoria diskutim:Familja IMac]] tek [[Kategoria diskutim:Familja iMac]]: Titull i gabuar: gabim i gërmëzimit
2813940
wikitext
text/x-wiki
== Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel ==
@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Nuk po mund te e bej qe te shfaqet si; Kategoria:Familja iMac [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 23:50 (CEST)
4yhukh0ee38zrr25vpc1277svt28p5s
2813969
2813967
2025-07-01T22:15:44Z
Fallbackintoreality
102113
/* Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel */ Përgjigje
2813969
wikitext
text/x-wiki
== Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel ==
@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Nuk po mund te e bej qe te shfaqet si; Kategoria:Familja iMac [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 23:50 (CEST)
:{{u bë}} - e zhvendosa kategorinë dhe i ndërrova kategoritë tek artikujt përbërës [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 2 korrik 2025 00:15 (CEST)
qngdtvjrmlca9jp6ll6uquab1pyehx7
2813991
2813969
2025-07-01T23:02:02Z
Leutrim.P
113691
/* Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel */ Përgjigje
2813991
wikitext
text/x-wiki
== Ndihme ne shfaqje te shkronjes se vogel ==
@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], Nuk po mund te e bej qe te shfaqet si; Kategoria:Familja iMac [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 1 korrik 2025 23:50 (CEST)
:{{u bë}} - e zhvendosa kategorinë dhe i ndërrova kategoritë tek artikujt përbërës [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 2 korrik 2025 00:15 (CEST)
::Tani eshte ne rregull. Faleminderit. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 01:02 (CEST)
oxgqonbxnesvjzylobuqj5f7ox45un6
Docx
0
382191
2813945
2025-07-01T22:00:31Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Office Open XML]]
2813945
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Office Open XML]]
05o907la946ui945iefg6rp1v0og8xn
.docx
0
382192
2813946
2025-07-01T22:00:34Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Office Open XML]]
2813946
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Office Open XML]]
05o907la946ui945iefg6rp1v0og8xn
Photoshop
0
382193
2813947
2025-07-01T22:02:20Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe Photoshop]]
2813947
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe Photoshop]]
1lnfu4k03eh0sc8ugbb9mi4pkbdqbqy
Fotoshop
0
382194
2813948
2025-07-01T22:03:21Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe Photoshop]]
2813948
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe Photoshop]]
1lnfu4k03eh0sc8ugbb9mi4pkbdqbqy
Premiere Pro
0
382195
2813949
2025-07-01T22:03:59Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe Premiere Pro]]
2813949
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe Premiere Pro]]
j7fcjwkb6bvp5ulv0ff5nl3b6rxv6bv
After Effects
0
382196
2813951
2025-07-01T22:04:51Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe After Effects]]
2813951
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe After Effects]]
cekzcge95tzu0obv743jpo9nfqu19fy
Illustrator
0
382197
2813952
2025-07-01T22:05:25Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe Illustrator]]
2813952
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe Illustrator]]
iz2ef6rt8yfpcprmbwdy7lsei0cuir0
InDesign
0
382198
2813953
2025-07-01T22:05:32Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Adobe InDesign]]
2813953
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Adobe InDesign]]
21ic1ghiilxuc7rakv5vay8bsop85ir
Përdoruesi diskutim:Kediiiii;)
3
382199
2813962
2025-07-01T22:14:04Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2813962
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Kediiiii;)}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 00:14 (CEST)
e3ozu7nvhjs5boii6p7h8l8t2xbjkf8
Kategoria:Familja IMac
14
382200
2813966
2025-07-01T22:14:59Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Kategoria:Familja IMac]] tek [[Kategoria:Familja iMac]]: Titull i gabuar: gabim i gërmëzimit
2813966
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[:Kategoria:Familja iMac]]
mgchhey32exg452w6lskitw80gvrwsm
Kategoria diskutim:Familja IMac
15
382201
2813968
2025-07-01T22:14:59Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Kategoria diskutim:Familja IMac]] tek [[Kategoria diskutim:Familja iMac]]: Titull i gabuar: gabim i gërmëzimit
2813968
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Kategoria diskutim:Familja iMac]]
mgy8y9rr06subpipi4iiobsv6wahzgu
Përdoruesi:Egoofficial
2
382202
2813970
2025-07-01T22:24:02Z
Egoofficial
174569
Faqe e re: Emri i plotë : Egzon Kryeziu Emri Artistik : EGO Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997 Prejardhja: Pagarushe Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity. What sets EGO...
2813970
wikitext
text/x-wiki
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
p7jy88980cw9xsj61ttgrxqg5be8d30
2813971
2813970
2025-07-01T22:27:14Z
Egoofficial
174569
2813971
wikitext
text/x-wiki
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: 🎤 EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
2. Karriera muzikore
Kur e ke nisur karrieren muzikore?
Karrieren muzikore e kam filluar ne vitin 2009 me kengen TI SHKO kur kam qene 12 vjeqar
A ke marrë pjesë në ndonjë festival, koncert publik, televizion, etj.?
Kam intervista te ndryshme ne rtv21 ne tvbesa poashtu nje botim nga gazeta botasot si dhe kam marre pjese ne koncerte te ndryshme ne ambiente te hapura si dhe te mbyllura
Ke ndonjë bashkëpunim me artistë të tjerë të njohur?
Kam bashkpunime kengen “coco” ego ft. Adelina Berisha - coco
Si dhe me kengetaren Ada ft. Ego - Famous
Poashtu me Kathryn_c Ft. ego - Pom Pom
Kam bashkpunime me Bad Sight - Aroma jote
Bad Sight - kete nate
Bad sight - Ti je Fajtore
Bad Sight - Fresh
Dhe disa kenge te tjera
• A ke ndonjë çmim, vlerësim apo pjesëmarrje zyrtare në ngjarje muzikore?
Nuk kam ndonje qmim kam qene pjese e label-it ON records per nje kohe te shkurter sa i perket qmimeve se shpejti besoj se do i rrembej te gjitha qmimet sa i perket muzikes .
3. Diskografi
Emri i këngës : Dite e nate
Data e publikimit:24.09.2014
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30gak6</nowiki>
Emri i kenges : ti m’percjell
Data e publikimit 02.02.2015
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30ghe9</nowiki>
Emri i kenges : PA MU
Data e publikimit : 18.04.2018
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges :
<nowiki>https://youtu.be/pg6cK4lIVGE?si=5cHiOTwDZz0frN6S</nowiki>
Emri i kenges : Coco
Data e publikimit : 24.07.2019
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/oiOnaSTtFes?si=l9EomROGSNR77oi-</nowiki>
Emri i kenges : Famous
Data e publikimit : 25.02.2020
Platforma youtube
Linku i kenges:
<nowiki>https://youtu.be/pXBeILjGyo4?si=8o9BpFlITl0ejxxI</nowiki>
Emri i kenges : pom pom
Data e publikimit : 08.08.2018
Platforma youtube
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/QZCVvSW1Hk0?si=jGiVqQJ1ni2DD_Ce</nowiki>
Poashtu ka shume kenge te tjera .
✅ 4. Burime publike / Referenca
Interviste ne radio televizionin 21 rtv21
Linku:
<nowiki>https://youtu.be/vNAiy7uK3OI?si=zQlW6VThR5LsbzEu</nowiki>
Intervista ne rrokum tv :
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x27vw4t</nowiki>
Intervista ne televizionin opinion
Linku:
<nowiki>https://youtu.be/6MaqCPGslls?si=SdEKclNMjZRWVkC7</nowiki>
5. Lidhje te jashtme në fund te faqes :
Youtube channel :
www.youtube.com/@ego.official
Spotify Profile:
<nowiki>https://open.spotify.com/user/5i6sosrwovd48by9axzmez64u?si=doc3TxX0Qve0g0auQb4tgg</nowiki>
n2644s0tt6702od8y3cfqyg7s3iay5l
Egzon Kryeziu
0
382203
2813972
2025-07-01T22:36:10Z
Egoofficial
174569
Artikull i ri për Egzon Kryeziun – EGO
2813972
wikitext
text/x-wiki
Emri i plotë : Egzon Kryeziu
Emri Artistik : EGO
Vendlindja dhe viti i lindjes: Vendlindja Prizren 02.03.1997<ref>{{Cite web |title=Instagram |url=https://www.instagram.com/accounts/login/?next=https%3A%2F%2Fwww.instagram.com%2Fegoofficialmusic%2F&is_from_rle |access-date=2025-07-01 |website=www.instagram.com}}</ref>
Prejardhja: Pagarushe
Biografia: EGO – Versatile Artist, Producer & Heir to Albanian Music Legacy<ref>{{Cite web |title=Instagram |url=https://www.instagram.com/egoofficialmusic/ |access-date=2025-07-01 |website=www.instagram.com}}</ref>
EGO is a multifaceted artist from Prizren, Kosovo, known for his ability to move fluently across all musical genres. As a singer, producer, and songwriter, he creates a distinct and powerful musical universe built on emotion, passion, and identity.
What sets EGO apart is not only his artistry, but also his heritage — he is a direct descendant of the legendary Albanian singer Nexhmije Pagarusha. Music runs in his blood, and his mission is clear: music is the message.
Driven by authenticity and fearless expression, EGO does not follow trends — he creates his own. His sound is a reflection of tradition, innovation, and personal truth.
2. Karriera muzikore
Kur e ke nisur karrieren muzikore?
Karrieren muzikore e kam filluar ne vitin 2009 me kengen TI SHKO kur kam qene 12 vjeqar
A ke marrë pjesë në ndonjë festival, koncert publik, televizion, etj.?
Kam intervista te ndryshme ne rtv21 ne tvbesa poashtu nje botim nga gazeta botasot si dhe kam marre pjese ne koncerte te ndryshme ne ambiente te hapura si dhe te mbyllura
Ke ndonjë bashkëpunim me artistë të tjerë të njohur?
Kam bashkpunime kengen “coco” ego ft. Adelina Berisha - coco
Si dhe me kengetaren Ada ft. Ego - Famous
Poashtu me Kathryn_c Ft. ego - Pom Pom
Kam bashkpunime me Bad Sight - Aroma jote
Bad Sight - kete nate
Bad sight - Ti je Fajtore
Bad Sight - Fresh
Dhe disa kenge te tjera
•A ke ndonjë çmim, vlerësim apo pjesëmarrje zyrtare në ngjarje muzikore?
Nuk kam ndonje qmim kam qene pjese e label-it ON records per nje kohe te shkurter sa i perket qmimeve se shpejti besoj se do i rrembej te gjitha qmimet sa i perket muzikes .
3. Diskografi
Emri i këngës : Dite e nate
Data e publikimit:24.09.2014
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30gak6</nowiki>
Emri i kenges : ti m’percjell
Data e publikimit 02.02.2015
Platforma dailymotion spotify deezer
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x30ghe9</nowiki>
Emri i kenges : PA MU
Data e publikimit : 18.04.2018
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges :
<nowiki>https://youtu.be/pg6cK4lIVGE?si=5cHiOTwDZz0frN6S</nowiki>
Emri i kenges : Coco
Data e publikimit : 24.07.2019
Platforma youtube spotify deezer
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/oiOnaSTtFes?si=l9EomROGSNR77oi-</nowiki>
Emri i kenges : Famous
Data e publikimit : 25.02.2020
Platforma youtube
Linku i kenges:
<nowiki>https://youtu.be/pXBeILjGyo4?si=8o9BpFlITl0ejxxI</nowiki>
Emri i kenges : pom pom
Data e publikimit : 08.08.2018
Platforma youtube
Linku i kenges
<nowiki>https://youtu.be/QZCVvSW1Hk0?si=jGiVqQJ1ni2DD_Ce</nowiki>
Poashtu ka shume kenge te tjera .
4. Burime publike / Referenca
Interviste ne radio televizionin 21 rtv21
Linku:
<nowiki>https://youtu.be/vNAiy7uK3OI?si=zQlW6VThR5LsbzEu</nowiki>
Intervista ne rrokum tv :
Linku:
<nowiki>https://www.dailymotion.com/video/x27vw4t</nowiki>
Intervista ne televizionin opinion
Linku:
<nowiki>https://youtu.be/6MaqCPGslls?si=SdEKclNMjZRWVkC7</nowiki>
5. Lidhje te jashtme në fund te faqes :
Youtube channel :
www.youtube.com/@ego.official
Spotify Profile:
<nowiki>https://open.spotify.com/user/5i6sosrwovd48by9axzmez64u?si=doc3TxX0Qve0g0auQb4tgg</nowiki>
nwis53cniv8fmfo3bvz9qtdsf0p0jnb
Vajtuar
0
382204
2813974
2025-07-01T22:43:05Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Vajtimi]]
2813974
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Vajtimi]]
eeaqf97mr365ss2qcqypndhv2950akx
Barbarizmi gjuhësor
0
382205
2813975
2025-07-01T22:43:57Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Barbarizmi (gjuhësi)]]
2813975
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Barbarizmi (gjuhësi)]]
lb5vq1kvsyg1rpty4y8qcj37n2gttub
Barbarizëm gjuhësor
0
382206
2813976
2025-07-01T22:44:03Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Barbarizmi (gjuhësi)]]
2813976
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Barbarizmi (gjuhësi)]]
lb5vq1kvsyg1rpty4y8qcj37n2gttub
Kategoria:Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë
14
382207
2813977
2025-07-01T22:45:18Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se marrdhenieve mes Shqiperise dhe Greqise
2813977
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Marrëdhëniet dypalëshe të Greqisë]]
[[Kategoria:Marrëdhëniet dypalëshe të Shqipërisë]]
8xyg4kc8i1h3tvupplt8k0goiu6mf0o
Përdoruesi:1Profesori
2
382208
2813978
2025-07-01T22:45:18Z
Leutrim.P
113691
Krijoi faqe të zbrazët
2813978
wikitext
text/x-wiki
phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1
Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne
14
382209
2813981
2025-07-01T22:55:27Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se Lufterave gjate periudhes morderne
2813981
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Periudha moderne]]
[[Kategoria:Luftëra]]
oy1zzzg37x0i95c7in1q8t76o06stnc
2813993
2813981
2025-07-01T23:09:42Z
Flladimi
79965
Flladimi zhvendosi faqen [[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës modene]] tek [[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne]]: Titull i gabuar: lapsus
2813981
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Periudha moderne]]
[[Kategoria:Luftëra]]
oy1zzzg37x0i95c7in1q8t76o06stnc
Kategoria:Periudha moderne
14
382210
2813982
2025-07-01T22:56:26Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se Periudhes moderne
2813982
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Periudha historike]]
no396d2twhrnninulqelbdp59bm07bk
Thirrja
0
382211
2813984
2025-07-01T22:57:53Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Thirrja]] tek [[Telefonata]]
2813984
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Telefonata]]
r7tnkhctq8fdbc6e8ddcznucby9qq1h
Diskutim:Thirrja
1
382212
2813986
2025-07-01T22:57:53Z
Leutrim.P
113691
Leutrim.P zhvendosi faqen [[Diskutim:Thirrja]] tek [[Diskutim:Telefonata]]
2813986
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Diskutim:Telefonata]]
tjs71yxmzoqqc98zn198tn6rxhqu3co
Telefonatë
0
382213
2813987
2025-07-01T22:58:14Z
Leutrim.P
113691
Përcjellim te [[Telefonata]]
2813987
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Telefonata]]
r7tnkhctq8fdbc6e8ddcznucby9qq1h
Kategoria:Luftëra gjatë periudhës modene
14
382214
2813994
2025-07-01T23:09:42Z
Flladimi
79965
Flladimi zhvendosi faqen [[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës modene]] tek [[Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne]]: Titull i gabuar: lapsus
2813994
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[:Kategoria:Luftëra gjatë periudhës moderne]]
ab2zusokfeq2793aiidyrmcwpqf3754
Kategoria:Periudha e hershme moderne
14
382215
2813996
2025-07-01T23:11:34Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se Periudhes se hershme moderne
2813996
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Periudha moderne]]
[[Kategoria:Periudha historike]]
iawkt25z592af3hy443yor8ia3i55bp
Kategoria:Luftërat osmane në Evropë
14
382216
2813997
2025-07-01T23:13:39Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se Lufterat osmane në Evropë
2813997
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Luftëra që përfshijnë Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Luftëra në Evropë]]
4oun1yi9a8t8c57dp0qs1n3r513cpp6
Kategoria:Luftëra në Evropë
14
382217
2813998
2025-07-01T23:15:48Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise Luftëra në Evrope
2813998
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje në Evropë]]
[[Kategoria:Luftëra sipas vendndodhjes]]
[[Kategoria:Historia e Evropës]]
qiaohizj1lh7akbnbvyratzn2qhc5sn
Përdoruesi diskutim:Praniii
3
382218
2814002
2025-07-01T23:56:29Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2814002
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Praniii}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 01:56 (CEST)
4t2anj31xlm27lw6b9qfgpbhh0hlsef
Përdoruesi diskutim:Prani26
3
382219
2814003
2025-07-01T23:58:54Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2814003
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Prani26}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 01:58 (CEST)
e0bdhfv9vcoyvyspx1f1x5jgi58hvy7
Përdoruesi diskutim:Pranvera26
3
382220
2814004
2025-07-02T00:05:33Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2814004
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Pranvera26}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 02:05 (CEST)
dn87hvs38012oac8hxhmehlukfaykd5
Përdoruesi diskutim:Pranvera07
3
382221
2814006
2025-07-02T00:07:26Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2814006
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Pranvera07}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 02:07 (CEST)
6mn299n6pldd57j652bw90dvno4hcqt
Garda Varangiane
0
382222
2814008
2025-07-02T00:29:51Z
Sebastian Dionizi
123522
shtova artikullin per garden varangiane. do te kete shtim dhe rregullim titulli
2814008
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:The body of Leo V is dragged to the Hippodrome through the Skyla Gate.jpg|parapamje|Ilustrim i Gardës Varangiane (sipër)]]
Garda varangjiane ishte një njësi elite ushtarake pjesë e [[Ushtria Bizantine|Ushtrisë Bizantine]], e kodifikuar nga Perandori [[Basili II|Basil II]], që aktruan si truprojat personale të Perandorit bizantin nga shekulli i 10 në shekullin e 15. Garda përbëhej kryesisht nga [[norsët]], por kishte edhe anëtarë [[Anglosaksonët|anglo-saksonë]]. Vendimi për përbërjen e gardës nga të huaj u morr pasi luftëtarët nuk mund të kishin konflikte në rrafshin politik.<ref>{{Cite web |last=Cartwright |first=Mark |title=Varangian Guard Timeline |url=https://www.worldhistory.org/timeline/Varangian_Guard/ |access-date=2025-07-02 |website=www.worldhistory.org |language=en}}</ref>
== Referenca ==
s0ly9qz6ih83rx5x30rmn8gl52u5sbp
2814009
2814008
2025-07-02T00:32:10Z
Sebastian Dionizi
123522
2814009
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:The body of Leo V is dragged to the Hippodrome through the Skyla Gate.jpg|parapamje|Ilustrim i Gardës Varangiane (sipër)]]
'''Garda varangiane''' ishte një njësi elite ushtarake pjesë e [[Ushtria Bizantine|Ushtrisë Bizantine]], e kodifikuar nga Perandori [[Basili II|Basil II]], që aktruan si truprojat personale të Perandorit bizantin nga shekulli i 10 në shekullin e 15. Garda përbëhej kryesisht nga [[norsët]], por kishte edhe anëtarë [[Anglosaksonët|anglo-saksonë]]. Vendimi për përbërjen e gardës nga të huaj u morr pasi luftëtarët nuk mund të kishin konflikte në rrafshin politik.<ref>{{Cite web |last=Cartwright |first=Mark |title=Varangian Guard Timeline |url=https://www.worldhistory.org/timeline/Varangian_Guard/ |access-date=2025-07-02 |website=www.worldhistory.org |language=en}}</ref>
== Referenca ==
0vyrxoh6d3gdo2q204r1l052csp3mif
2814010
2814009
2025-07-02T00:33:12Z
Sebastian Dionizi
123522
Sebastian Dionizi zhvendosi faqen [[Roja Varangjiane]] tek [[Garda Varangiane]]: Gabim drejtshkrimor
2814009
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:The body of Leo V is dragged to the Hippodrome through the Skyla Gate.jpg|parapamje|Ilustrim i Gardës Varangiane (sipër)]]
'''Garda varangiane''' ishte një njësi elite ushtarake pjesë e [[Ushtria Bizantine|Ushtrisë Bizantine]], e kodifikuar nga Perandori [[Basili II|Basil II]], që aktruan si truprojat personale të Perandorit bizantin nga shekulli i 10 në shekullin e 15. Garda përbëhej kryesisht nga [[norsët]], por kishte edhe anëtarë [[Anglosaksonët|anglo-saksonë]]. Vendimi për përbërjen e gardës nga të huaj u morr pasi luftëtarët nuk mund të kishin konflikte në rrafshin politik.<ref>{{Cite web |last=Cartwright |first=Mark |title=Varangian Guard Timeline |url=https://www.worldhistory.org/timeline/Varangian_Guard/ |access-date=2025-07-02 |website=www.worldhistory.org |language=en}}</ref>
== Referenca ==
0vyrxoh6d3gdo2q204r1l052csp3mif
2814018
2814010
2025-07-02T01:53:40Z
Lanceloth345
172573
2814018
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:The body of Leo V is dragged to the Hippodrome through the Skyla Gate.jpg|parapamje|Ilustrim i Gardës Varangiane (sipër)]]
'''Garda Varangiane''' ishte një njësi elite ushtarake pjesë e [[Ushtria Bizantine|Ushtrisë Bizantine]], e kodifikuar nga Perandori [[Basili II|Basil II]], që aktruan si truprojat personale të Perandorit bizantin nga shekulli i 10 në shekullin e 15. Garda përbëhej kryesisht nga [[norsët]], por kishte edhe anëtarë [[Anglosaksonët|anglo-saksonë]]. Vendimi për përbërjen e gardës nga të huaj u morr pasi luftëtarët nuk mund të kishin konflikte në rrafshin politik.<ref>{{Cite web |last=Cartwright |first=Mark |title=Varangian Guard Timeline |url=https://www.worldhistory.org/timeline/Varangian_Guard/ |access-date=2025-07-02 |website=www.worldhistory.org |language=en}}</ref>
== Referime ==
<references/>
77akvkmdzmyld0tp4ry36jss5x04yh6
Roja Varangjiane
0
382223
2814011
2025-07-02T00:33:12Z
Sebastian Dionizi
123522
Sebastian Dionizi zhvendosi faqen [[Roja Varangjiane]] tek [[Garda Varangiane]]: Gabim drejtshkrimor
2814011
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Garda Varangiane]]
fd6dlnzzxjpj74a4i0am5quw9uimdn3
Përdoruesi diskutim:Alesja Hysenaj
3
382224
2814040
2025-07-02T08:52:54Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2814040
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Alesja Hysenaj}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 2 korrik 2025 10:52 (CEST)
0zmbik7xx250ydsxgacjhyt5s2nb384
Lista e ushtarëve shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
0
382225
2814049
2025-07-02T09:43:48Z
Berishasinan
99865
Faqe e re: Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë. Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë"'', me rastin e ekspozitës me t...
2814049
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë. Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë"'', me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
4rcvnbza282o4nlhd8n9uua742w3wqz
2814051
2814049
2025-07-02T10:01:58Z
Berishasinan
99865
2814051
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë. Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë"'', me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
{{Citat|Ky kapitull i errët i historisë, ende sot mbetet i pa hulumtuar, dhe pa drejtësi. Në mungesë të hetimeve të pavarura ndërkombëtare dhe pa një përballje të sinqertë me të kaluarën nga shteti pasardhës i ish-Jugosllavisë - Serbisë - plagët e asaj periudhe mbeten ende të hapura. Megjithëse dokumentimi i këtyre krimeve, ruajtja e kujtesës dhe përkujtimi i viktimave nuk është vetëm një akt drejtësie për familjet e tyre, por edhe një detyrë historike dhe morale për të mos lejuar që harresa të bëhet bashkëfajtore e krimit.|Atdhe Hetemi|drejtor i IKKL-së}}
== Lista e ushtarëve të vrarë ==
{| class="wikitable"
|+Lista e ushtarëve të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
!Emri dhe mbiemri
!Viti i rekrutimit në
armatën e RSFJ-së
|-
|Agim (Salih) Gllareva
|1990
|-
|Ali (Sinan) Rrustemi
|1992
|-
|Nazmi (Avdulla) Muja
|1982
|-
|Sami (Ali) Gashi
|1980
|-
|Abedin Balaj
|1985
|-
|Abedin Krasniqi
|1991
|-
|Haki Morina
|1991
|-
|Jetullah Desku
|1990
|-
|Nazmi Muja
| -
|-
|Osman Ismajli
|1988
|}
== Referime ==
<references />
== Lidhje të jashtme ==
h0xx3wy6te547ef2l2oppuugkzbcugo
2814052
2814051
2025-07-02T10:16:26Z
Berishasinan
99865
2814052
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë. Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë"<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>'', me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë<ref>{{Cite web |date=13 qershor 2025 |title=Forumi “Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ)” hap platformën “Zá n’Kujtesë” |url=https://www.biblioteka-ks.org/forumi-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise-rsfj-hap-platformen-za-nkujtese/ |access-date=2 korrik 2025 |website=BKK |language=sq}}</ref> dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.
Në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë ishte hapur ekspozita “Za n’Kujtesë”, e para e këtij lloji në Kosovë, që dokumenton përmes fotografive e dëshmive ushtarët shqiptarë të vrarë gjatë shërbimit të detyrueshëm në ushtrinë e ish-Jugosllavisë.<ref>{{Cite news |last=Dahsyla |first=Egzon |date=12 maj 2025 |title=“Za n’Kujtesë”, ekspozitë kushtuar ushtarëve shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë |language=sq |work=[[Kallxo]] |url=https://kallxo.com/lajm/za-nkujtese-ekspozite-kushtuar-ushtareve-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise/ |access-date=2 korrik 2025}}</ref> Kryeministri Kurti kishte deklaruar se institucionet e Kosovës dhe shoqëria s’i harrojnë ata që u vranë prej 1951-s, duke thënë se ata janë fiksuar në historinë e Kosovës e edhe në dosjet e krimeve të kryera nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=12 maj 2025 |title=Kurti: Duhet drejtësi për shqiptarët që u vranë në Armatën e Jugosllavisë |url=https://www.koha.net/arberi/kurti-duhet-drejtesi-per-shqiptaret-qe-u-vrane-ne-armaten-e-jugosllavise |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
{{Citat|Ky kapitull i errët i historisë, ende sot mbetet i pa hulumtuar, dhe pa drejtësi. Në mungesë të hetimeve të pavarura ndërkombëtare dhe pa një përballje të sinqertë me të kaluarën nga shteti pasardhës i ish-Jugosllavisë - Serbisë - plagët e asaj periudhe mbeten ende të hapura. Megjithëse dokumentimi i këtyre krimeve, ruajtja e kujtesës dhe përkujtimi i viktimave nuk është vetëm një akt drejtësie për familjet e tyre, por edhe një detyrë historike dhe morale për të mos lejuar që harresa të bëhet bashkëfajtore e krimit.|Atdhe Hetemi|drejtor i IKKL-së}}
== Lista e ushtarëve të vrarë ==
{| class="wikitable"
|+Lista e ushtarëve të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
!Emri dhe mbiemri
!Viti i rekrutimit në
armatën e RSFJ-së
|-
|Agim (Salih) Gllareva
|1990
|-
|Ali (Sinan) Rrustemi
|1992
|-
|Nazmi (Avdulla) Muja
|1982
|-
|Sami (Ali) Gashi
|1980
|-
|Abedin Balaj
|1985
|-
|Abedin Krasniqi
|1991
|-
|Haki Morina
|1991
|-
|Jetullah Desku
|1990
|-
|Nazmi Muja
| -
|-
|Osman Ismajli
|1988
|}
== Referime ==
<references />
== Lidhje të jashtme ==
2twgrck48uc5dioqmqk3sutz4xuy871
2814053
2814052
2025-07-02T10:24:48Z
Berishasinan
99865
2814053
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë.
Më 2021, autori Qazim Berisha ka botuar një monografi me emrin ''“Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave (1951-1993)”''. Për këtë monografi, ai ka punuar njëzet e katër vjet, që nga shtatori i vitit 1996 kur kishte filluar të shkruajë për ushtarët shqiptarë të vrarë të cilët nga A(P)J ktheheshin në arkivole, fillimisht në dy gazetat shqiptare që dilnin atëbotë në Prishtinë, “[[Fjala jonë]]” dhe “[[Gazeta Shqiptare|Gazeta]] [[Gazeta Shqiptare|shqiptare]]”.<ref>{{Cite web |date=7 tetor 2021 |title=Qazim H. Berisha boton monografinë për ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave |url=https://www.epokaere.com/qazim-h-berisha-boton-monografine-per-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Epoka e Re |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2 maj 2021 |title=Zymer Mehani: Monografia e Qazim Berishës, “Ushtarët shqiptarë, të vrarë në armatën jugosllave (1951 – 1993)” – Libër i dhembjes dhe i mallit II |url=https://www.radiokosovaelire.com/zymer-mehani-monografia-e-qazim-berisha-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave-1951-1993-liber-i-dhembjes-dhe-i-mallit-ii/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Radio Kosova e Lirë |language=sq}}</ref>
Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë",<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>'' me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë<ref>{{Cite web |date=13 qershor 2025 |title=Forumi “Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ)” hap platformën “Zá n’Kujtesë” |url=https://www.biblioteka-ks.org/forumi-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise-rsfj-hap-platformen-za-nkujtese/ |access-date=2 korrik 2025 |website=BKK |language=sq}}</ref> dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.
Në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë ishte hapur ekspozita “Za n’Kujtesë”, e para e këtij lloji në Kosovë, që dokumenton përmes fotografive e dëshmive ushtarët shqiptarë të vrarë gjatë shërbimit të detyrueshëm në ushtrinë e ish-Jugosllavisë.<ref>{{Cite news |last=Dahsyla |first=Egzon |date=12 maj 2025 |title=“Za n’Kujtesë”, ekspozitë kushtuar ushtarëve shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë |language=sq |work=[[Kallxo]] |url=https://kallxo.com/lajm/za-nkujtese-ekspozite-kushtuar-ushtareve-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise/ |access-date=2 korrik 2025}}</ref> Kryeministri Kurti kishte deklaruar se institucionet e Kosovës dhe shoqëria s’i harrojnë ata që u vranë prej 1951-s, duke thënë se ata janë fiksuar në historinë e Kosovës e edhe në dosjet e krimeve të kryera nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=12 maj 2025 |title=Kurti: Duhet drejtësi për shqiptarët që u vranë në Armatën e Jugosllavisë |url=https://www.koha.net/arberi/kurti-duhet-drejtesi-per-shqiptaret-qe-u-vrane-ne-armaten-e-jugosllavise |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
{{Citat|Ky kapitull i errët i historisë, ende sot mbetet i pa hulumtuar, dhe pa drejtësi. Në mungesë të hetimeve të pavarura ndërkombëtare dhe pa një përballje të sinqertë me të kaluarën nga shteti pasardhës i ish-Jugosllavisë - Serbisë - plagët e asaj periudhe mbeten ende të hapura. Megjithëse dokumentimi i këtyre krimeve, ruajtja e kujtesës dhe përkujtimi i viktimave nuk është vetëm një akt drejtësie për familjet e tyre, por edhe një detyrë historike dhe morale për të mos lejuar që harresa të bëhet bashkëfajtore e krimit.|Atdhe Hetemi|drejtor i IKKL-së}}
== Lista e ushtarëve të vrarë ==
{| class="wikitable"
|+Lista e ushtarëve të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
!Emri dhe mbiemri
!Viti i rekrutimit në
armatën e RSFJ-së
|-
|Agim (Salih) Gllareva
|1990
|-
|Ali (Sinan) Rrustemi
|1992
|-
|Nazmi (Avdulla) Muja
|1982
|-
|Sami (Ali) Gashi
|1980
|-
|Abedin Balaj
|1985
|-
|Abedin Krasniqi
|1991
|-
|Haki Morina
|1991
|-
|Jetullah Desku
|1990
|-
|Nazmi Muja
| -
|-
|Osman Ismajli
|1988
|}
== Referime ==
<references />
== Lidhje të jashtme ==
4t2r2jtw3prk6v67i1v4vb9fzfdjoa4
2814054
2814053
2025-07-02T10:27:18Z
Berishasinan
99865
added [[Category:Lista]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2814054
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë.
Më 2021, autori Qazim Berisha ka botuar një monografi me emrin ''“Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave (1951-1993)”''. Për këtë monografi, ai ka punuar njëzet e katër vjet, që nga shtatori i vitit 1996 kur kishte filluar të shkruajë për ushtarët shqiptarë të vrarë të cilët nga A(P)J ktheheshin në arkivole, fillimisht në dy gazetat shqiptare që dilnin atëbotë në Prishtinë, “[[Fjala jonë]]” dhe “[[Gazeta Shqiptare|Gazeta]] [[Gazeta Shqiptare|shqiptare]]”.<ref>{{Cite web |date=7 tetor 2021 |title=Qazim H. Berisha boton monografinë për ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave |url=https://www.epokaere.com/qazim-h-berisha-boton-monografine-per-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Epoka e Re |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2 maj 2021 |title=Zymer Mehani: Monografia e Qazim Berishës, “Ushtarët shqiptarë, të vrarë në armatën jugosllave (1951 – 1993)” – Libër i dhembjes dhe i mallit II |url=https://www.radiokosovaelire.com/zymer-mehani-monografia-e-qazim-berisha-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave-1951-1993-liber-i-dhembjes-dhe-i-mallit-ii/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Radio Kosova e Lirë |language=sq}}</ref>
Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë",<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>'' me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë<ref>{{Cite web |date=13 qershor 2025 |title=Forumi “Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ)” hap platformën “Zá n’Kujtesë” |url=https://www.biblioteka-ks.org/forumi-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise-rsfj-hap-platformen-za-nkujtese/ |access-date=2 korrik 2025 |website=BKK |language=sq}}</ref> dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.
Në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë ishte hapur ekspozita “Za n’Kujtesë”, e para e këtij lloji në Kosovë, që dokumenton përmes fotografive e dëshmive ushtarët shqiptarë të vrarë gjatë shërbimit të detyrueshëm në ushtrinë e ish-Jugosllavisë.<ref>{{Cite news |last=Dahsyla |first=Egzon |date=12 maj 2025 |title=“Za n’Kujtesë”, ekspozitë kushtuar ushtarëve shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë |language=sq |work=[[Kallxo]] |url=https://kallxo.com/lajm/za-nkujtese-ekspozite-kushtuar-ushtareve-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise/ |access-date=2 korrik 2025}}</ref> Kryeministri Kurti kishte deklaruar se institucionet e Kosovës dhe shoqëria s’i harrojnë ata që u vranë prej 1951-s, duke thënë se ata janë fiksuar në historinë e Kosovës e edhe në dosjet e krimeve të kryera nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=12 maj 2025 |title=Kurti: Duhet drejtësi për shqiptarët që u vranë në Armatën e Jugosllavisë |url=https://www.koha.net/arberi/kurti-duhet-drejtesi-per-shqiptaret-qe-u-vrane-ne-armaten-e-jugosllavise |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
{{Citat|Ky kapitull i errët i historisë, ende sot mbetet i pa hulumtuar, dhe pa drejtësi. Në mungesë të hetimeve të pavarura ndërkombëtare dhe pa një përballje të sinqertë me të kaluarën nga shteti pasardhës i ish-Jugosllavisë - Serbisë - plagët e asaj periudhe mbeten ende të hapura. Megjithëse dokumentimi i këtyre krimeve, ruajtja e kujtesës dhe përkujtimi i viktimave nuk është vetëm një akt drejtësie për familjet e tyre, por edhe një detyrë historike dhe morale për të mos lejuar që harresa të bëhet bashkëfajtore e krimit.|Atdhe Hetemi|drejtor i IKKL-së}}
== Lista e ushtarëve të vrarë ==
{| class="wikitable"
|+Lista e ushtarëve të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
!Emri dhe mbiemri
!Viti i rekrutimit në
armatën e RSFJ-së
|-
|Agim (Salih) Gllareva
|1990
|-
|Ali (Sinan) Rrustemi
|1992
|-
|Nazmi (Avdulla) Muja
|1982
|-
|Sami (Ali) Gashi
|1980
|-
|Abedin Balaj
|1985
|-
|Abedin Krasniqi
|1991
|-
|Haki Morina
|1991
|-
|Jetullah Desku
|1990
|-
|Nazmi Muja
| -
|-
|Osman Ismajli
|1988
|}
== Referime ==
<references />
== Lidhje të jashtme ==
[[Kategoria:Lista]]
eds65npw4pi94cf9yim229me4dxez3q
2814055
2814054
2025-07-02T10:28:13Z
Berishasinan
99865
added [[Category:Jugosllavi]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2814055
wikitext
text/x-wiki
Kjo është një listë e ushtarëve shqiptarë që janë vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë.
Më 2021, autori Qazim Berisha ka botuar një monografi me emrin ''“Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave (1951-1993)”''. Për këtë monografi, ai ka punuar njëzet e katër vjet, që nga shtatori i vitit 1996 kur kishte filluar të shkruajë për ushtarët shqiptarë të vrarë të cilët nga A(P)J ktheheshin në arkivole, fillimisht në dy gazetat shqiptare që dilnin atëbotë në Prishtinë, “[[Fjala jonë]]” dhe “[[Gazeta Shqiptare|Gazeta]] [[Gazeta Shqiptare|shqiptare]]”.<ref>{{Cite web |date=7 tetor 2021 |title=Qazim H. Berisha boton monografinë për ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën Jugosllave |url=https://www.epokaere.com/qazim-h-berisha-boton-monografine-per-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Epoka e Re |language=sq}}</ref><ref>{{Cite web |date=2 maj 2021 |title=Zymer Mehani: Monografia e Qazim Berishës, “Ushtarët shqiptarë, të vrarë në armatën jugosllave (1951 – 1993)” – Libër i dhembjes dhe i mallit II |url=https://www.radiokosovaelire.com/zymer-mehani-monografia-e-qazim-berisha-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-jugosllave-1951-1993-liber-i-dhembjes-dhe-i-mallit-ii/ |access-date=2 korrik 2025 |website=Radio Kosova e Lirë |language=sq}}</ref>
Më 2025, [[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës]], në bashkëpunim me [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|Bibliotekën Kombëtare të Kosovës "Pjetër Bogdani"]] ka publikuar një katalog me titullin ''"Ushtarët shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë",<ref>{{Cite book |title=Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ) |publisher=[[Instituti i Krimeve të Kryera gjatë Luftës në Kosovë|IKKL]] dhe [[Biblioteka Kombëtare e Kosovës Pjeter Bogdani|BKK]] |year=2025 |isbn=978-9951-9232-0-0 |location=Prishtinë |language=sq}}</ref>'' me rastin e ekspozitës me të njëjtin emër, realizimit të forumit me të njëjtën tematikë<ref>{{Cite web |date=13 qershor 2025 |title=Forumi “Ushtarët shqiptarë të vrarë në Armatën e ish-Jugosllavisë (RSFJ)” hap platformën “Zá n’Kujtesë” |url=https://www.biblioteka-ks.org/forumi-ushtaret-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise-rsfj-hap-platformen-za-nkujtese/ |access-date=2 korrik 2025 |website=BKK |language=sq}}</ref> dhe debutimit të kolanës së botimeve "Za n'Kujtesë" nga ky institut.
Në Bibliotekën Kombëtare në Prishtinë ishte hapur ekspozita “Za n’Kujtesë”, e para e këtij lloji në Kosovë, që dokumenton përmes fotografive e dëshmive ushtarët shqiptarë të vrarë gjatë shërbimit të detyrueshëm në ushtrinë e ish-Jugosllavisë.<ref>{{Cite news |last=Dahsyla |first=Egzon |date=12 maj 2025 |title=“Za n’Kujtesë”, ekspozitë kushtuar ushtarëve shqiptarë të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë |language=sq |work=[[Kallxo]] |url=https://kallxo.com/lajm/za-nkujtese-ekspozite-kushtuar-ushtareve-shqiptare-te-vrare-ne-armaten-e-ish-jugosllavise/ |access-date=2 korrik 2025}}</ref> Kryeministri Kurti kishte deklaruar se institucionet e Kosovës dhe shoqëria s’i harrojnë ata që u vranë prej 1951-s, duke thënë se ata janë fiksuar në historinë e Kosovës e edhe në dosjet e krimeve të kryera nga Serbia.<ref>{{Cite web |date=12 maj 2025 |title=Kurti: Duhet drejtësi për shqiptarët që u vranë në Armatën e Jugosllavisë |url=https://www.koha.net/arberi/kurti-duhet-drejtesi-per-shqiptaret-qe-u-vrane-ne-armaten-e-jugosllavise |access-date=2 korrik 2025 |website=KOHA.net |language=sq}}</ref>
Synimi i ekspozitës ka qenë të vërë në pah një nga periudhat më të errëta të historisë së shqiptarëve në ish-Jugosllavi: fatin e qindra të rinjve shqiptarë, të cilët kanë humbur jetën në rrethana të dyshimta gjatë kryerjes së shërbimit ushtarak në Armatën Popullore të Jugosllavisë (APJ).
{{Citat|Ky kapitull i errët i historisë, ende sot mbetet i pa hulumtuar, dhe pa drejtësi. Në mungesë të hetimeve të pavarura ndërkombëtare dhe pa një përballje të sinqertë me të kaluarën nga shteti pasardhës i ish-Jugosllavisë - Serbisë - plagët e asaj periudhe mbeten ende të hapura. Megjithëse dokumentimi i këtyre krimeve, ruajtja e kujtesës dhe përkujtimi i viktimave nuk është vetëm një akt drejtësie për familjet e tyre, por edhe një detyrë historike dhe morale për të mos lejuar që harresa të bëhet bashkëfajtore e krimit.|Atdhe Hetemi|drejtor i IKKL-së}}
== Lista e ushtarëve të vrarë ==
{| class="wikitable"
|+Lista e ushtarëve të vrarë në armatën e ish-Jugosllavisë
!Emri dhe mbiemri
!Viti i rekrutimit në
armatën e RSFJ-së
|-
|Agim (Salih) Gllareva
|1990
|-
|Ali (Sinan) Rrustemi
|1992
|-
|Nazmi (Avdulla) Muja
|1982
|-
|Sami (Ali) Gashi
|1980
|-
|Abedin Balaj
|1985
|-
|Abedin Krasniqi
|1991
|-
|Haki Morina
|1991
|-
|Jetullah Desku
|1990
|-
|Nazmi Muja
| -
|-
|Osman Ismajli
|1988
|}
== Referime ==
<references />
== Lidhje të jashtme ==
[[Kategoria:Lista]]
[[Kategoria:Jugosllavi]]
fxutuytfvdm1d4d9r92arh28049srmm
Karbunarë e Sipërme
0
382226
2814057
2025-07-02T10:45:24Z
Fallbackintoreality
102113
Fallbackintoreality zhvendosi faqen [[Karbunarë e Sipërme]] tek [[Karbunara e Sipërme]]: Standardizim: pashquar -> shquar
2814057
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Karbunara e Sipërme]]
2vn8720kkjolrd53e93dsa400gmsge7