Wikipedia
sqwiki
https://sq.wikipedia.org/wiki/Faqja_kryesore
MediaWiki 1.45.0-wmf.9
first-letter
Media
Speciale
Diskutim
Përdoruesi
Përdoruesi diskutim
Wikipedia
Wikipedia diskutim
Skeda
Skeda diskutim
MediaWiki
MediaWiki diskutim
Stampa
Stampa diskutim
Ndihmë
Ndihmë diskutim
Kategoria
Kategoria diskutim
Portal
Portal diskutim
TimedText
TimedText talk
Moduli
Moduli diskutim
Event
Event talk
Jemeni
0
2723
2815311
2744020
2025-07-10T15:21:26Z
109.245.32.253
/* Historia */
2815311
wikitext
text/x-wiki
{{coord|15|N|48|E|source:wikidata|display=title}}
{{Infobox country|conventional_long_name=Republika e Jemenit|native_name=الجمهورية اليمنية<br/>''al-Jumhūrīyah al-Yamanīyah''|image_flag=Flag of Yemen.svg <!-- Ngarko flamurin nëse ekziston -->|image_coat=Coat of arms of Yemen.svg <!-- Ngarko stemën nëse ekziston -->|image_map=Yemen (orthographic projection).svg <!-- Ose një skedë tjetër -->|map_caption=Vendndodhja gjeografike e Jemenit|capital=[[San'a]] <small>(''de jure'')</small><br/>[[Aden]] <small>(''de facto'')</small>|largest_city=[[San'a]]|official_languages=[[Gjuha arabe|Arabe]]|government_type=[[Republikë]] [[Presidencializëm|presidenciale]]|leader_title1=Kryetar i Këshillit Presidentor|leader_name1=[[Rashad al-Alimi]]|leader_title2=[[Kryeministri i Jemenit|Kryeministër]]|leader_name2=[[Maeen Abdulmalik Saeed]]|area_km2=527,968|population_estimate=30,984,000|population_estimate_year=2023|population_density_km2=56|currency=[[Rial jemenit]]|currency_code=YER|time_zone=[[UTC+03:00]]|utc_offset=+3|driving_side=|calling_code=[[+967]]|cctld=[[.ye]]|iso3166code=YE|today=}}
Jemeni ([[Gjuha latine|lat]]. Iemenia; [[Gjuha arabe|arabisht]]: اليَمَن, Al-Yaman) - është shtet në [[Gadishulli Arabik|Gadishullin Arabik.]]
'''Republika e Jemenit''' ([[Gjuha arabe|arabisht]]: الجمهورية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah) është një shtet në Azinë Jugperëndimore (Lindjen e Afërme), i cili shtrihet në mes të [[Deti i Kuq|Detit të Kuq]], Gjirit të Adenit dhe Detit Arabik. Për nga forma e qeverisjes, është republikë.
Jemeni është i vendosur në skajin jugperëndimor të [[Gadishulli Arabik|Gadishullit Arabik]]. Jemeni ka tokën më pjellore në krahasim me shtetet e tjera të cilat shtrihen në pjesën tjetër të [[Lindja e Mesme|Lindjes së Mesme,]] me tokë të mirë dhe të punueshme, veçanërisht në malësinë perëndimore ku bie shi rregullisht. Brigjet dhe malet në lindje janë të nxehta, të thata dhe të shkreta. Në Jemen dallohen dy vargje malore: Tibämat ash-Sham (arabisht: تهامة اليمن) në drejtim veri-jug, me majën më të lartë, dhe Hadramaut (arabisht: حضرموت) në drejtim lindje-perëndim. Ky vend është i varfër në lumenj dhe ujëra të ëmbla. Në Gjirin e Adenit, Sokotra (arabisht: سقطرى) është e vetmja rrjedhë e madhe ujore.
Jemeni i sotshëm u krijua në vitin 1990 me bashkimin e Republikës Arabe të Jemenit (arabisht: الجمهورية العربية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-‘Arabiyyah al-Yamaniyyah), dhe Republikës Popullore Demokratike të Jemenit (arabisht: جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية, Jumhūriyyat al-Yaman ad-Dīmuqrāṭiyyah ash-Sha‘bīyyah). Në jugperëndim të Gadishullit Arabik, në mesjetë, ka pasur disa qytet-shtete me kulturë dhe civilizim të lartë. Në mesjetën e hershme, Jemeni u qeveris nga [[Etiopia]] dhe [[Perandoria e Persisë|Persia]], ndërsa nga viti 630 nga [[Arabët]]. Nën sundimin [[Perandoria Osmane|osman]] ishte nga viti 1517 deri në fillim të shekullit të 18-të, kur në pushtet erdhën imamët e Jemenit. Në fillim të shekullit të 19-të, portin e Adenit e morën [[Perandoria Britanike|britanikët]] dhe u zgjeruan në brendësi të vendit duke themeluar protektoratin e Adenit. Në veri të vendit, u themelua në vitin 1918 [[Mbretëria Mutaveklije]] e Jemenit (arabisht: المملكة المتوكلية اليمنية, Al-Mamlakah al-Mutawakkilīyah al-Yamaniyyah), por pjesa jugore e vendit mbeti nën sundimin britanik. Në vitin 1959 u themelua [[Federata e Emirateve Arabe të Jugut]] (arabisht: اتحاد إمارات الجنوب العربي, Ittiḥād Imārāt al-Janūb al-‘Arabī), dhe pas largimit të britanikëve në vitin 1967, u shpall krijimi i Republikës Popullore Demokratike të Jemenit. Pastaj, në vitin 1972, shpërtheu lufta midis dy vendeve jemenase: [[Republikës Arabe të Jemenit]] dhe [[Republikës Popullore Demokratike të Jemenit]]. Konfliktet e mëvonshme shkaktuan luftën e re në vitin 1979, dhe pastaj vijnë negociatat që i paraprijnë bashkimit të tyre. Në vitin 1994 shpërtheu lufta civile midis forcave të veriut dhe atyre të jugut, në të cilën fitoi veriu dhe forcoi qeverisjen në tërë vendin.
Degët kryesore ekonomike në Jemen janë peshkimi dhe blegtoria, si dhe kultivimi i datës. Jemeni është i përfshirë nga viset e thata, dhe vështirë se mund të zhvillohet ndonjë degë tjetër ekonomike.
Republika e Jemenit është e ndarë në 20 [[muhafaza]] (arabisht: محافظة, muḥāfaẓah; krahina, guvernante), dhe në një territor të veçantë, kryeqyteti Sanaa (arabisht: صنعاء, Ṣan‘ā’), i cili ka një status të veçantë. Qytetet e tjera më të mëdha në Jemen janë: Sanaa, Adeni (arabisht: عدن, ‘Adan), Al Hudaida (arabisht: الحديدة, Al-Ḥudaydah), Taiz (arabisht: تعز, Ta‘izz), dhe Al-Mukalla (arabisht: المكلا, Al-Mukallā).
== Historia ==
{{kryesor|Historia e Jemenit}}
== Politika ==
{{kryesor|Sistemi shtetëror në Jemen}}
'''Kushtetuta'''. Më 13 qershor 1974, një komado prej 6 vete (më vonë 10-të), nëpërmjet të një puçi merr përsipër rregullimin shtetror. Komanda pastaj shpartallon paramentin (këshili kushtetusë, 179 t´dërguar) dhe e shfuqizonë kushtetuten e 28 dhjetorit të 1970-ës. Sipas kushteturës së re të revulucionit, Kryetari i Këshillit të Komandës është kryetarë shteti. Në të njëjten kohë, komanda merr edhe funksionet ekzekutive dhe legjistative, udhëheqë vijen e përditëshmërisë dhe vendosë për poltikën. Në anën tjetër pjesa judikative e shtetit është e pavarur.
'''E drejta''' private në pjesën më të madhe është e drejtë private islame sipas Sheriatit. Viteve të fundit ka fille për krijimin e së drejtës ligjore, familiare dhe së drejtës së trashëgëmisë, por vetëm si pjesë e Sheriatit. Nuk ka gjykime tjera shtetrore përpos atyre të bazuara në Sheriat.
'''Sistemi i ushtarak''' karakterizohet me detyrimin ushtarak prej 3 viteve. Ka një trupë të përgjithëshme prej 39 850 ushtarëve; Infrateri 37 600; Aviacion 1 500 (rreth 22 avion të vjetër rusë); Marina 750 ushtarë në 8 njësi; 20 000 trupa të gardës.
== Njësitë teritoriale ==
{{kryesor|Njësitë teritoriale në Jemen}}
[[Skeda:Yemen_governorates_numbered_english.png|right|350px|Ndarja teritoriale e Jemenit]]
Sipas gjendjes në shkurt të 2004-ës, Jemeni administrohej në 12 njësi të para të quajtura ''muhafazah'' dhe komunë e po këtij niveli <ref>[http://www.statoids.com/uye.html Qeveria e Jemenit].</ref> Para vitit 1990 Jemeni ishte i ndarë në dy njësi kryesore dhe 10 provinca.
== Gjeografia ==
{{kryesor|Gjeografia e Jemenit}}
== Ekonomia ==
{{kryesor|Ekonomia e Jemenit}}
== Demografia ==
{{kryesor|Demografia e Jemenit}}
Edhe përkundër gjuhës së përbashkët, arabe, ekzisojnë dallime të mëdha në mes të popullsisë malësore dhe asaj në rrafshe. Banorët e zinjë (më të errët nga lëkura), të quajtur Tihamë (gjer.: Tihama), janë sunit. Ndërsa malësorët, banorët në rrafsnalta, në anën tjetër, janë paksa më plotë fizikisht, janë shitë, saidinë (gjer.: Saiditen). Për ekonomin e vendit, janë më rëndësi rreth 400 000 jemenë që punojnë në mërgatë, kryesisht në vendet e pasura me naftë, të gjirit persik. Të ardhurat e tyre, i sjellin shtetit devizat e nevojshme për impotimin e mallërave të nevojshme për ekzistencë. Shteti është i ndarë në dhjetë provica teritoriale. Dendësi më të madhe e paraqesin provincat me tokë frytëdhënse, proincat Ib (Ibb) dhe Taiz, me 127 gjegjësisht 85 banorë për kilometër katrorë. Qytetet më të mëdha janë (1977) San´a (150 000 ban.), Taiz (90 000 ban.), Hodeida (90 000 ban.) dhe Ib (25 000 ban.)
== Kultura ==
{{kryesor|Kultura në Jemen}}
'''Shkollimi'''. Nuk ka sistem të shkollimit të përgjithëshem e të detyrueshëm, shkolla fillore dhe e mesme, shkolla e Kuranit, për fëmijët nga mosha 6 deri në 15 vjeçare zgjatë 6 vite. Në pjesët ruale, paraqitet mungesa e madhe e mësuesve dhe shkollave. Shkolla e zanateve dhe bujqësisë (Rial), shkolla e lartë për komunikacion dhe teknik ajrore dhe universiteti gjenden në San´a (themeluar më 1970, nga 1974-ta universitet), shkolla islame në Taiz. Shkalla e analfabetizmit sillet nga 60 deri 70%, buxheti për arsim (1974) kapë vlerën 31 milion Rubla apo 6,1% të buxhetit të përgjithëshem.
'''Feja'''. Po thuaj se e gjithë popullsia është e besimit mysliman të grupeve sunite dhe saide.
== Të tjera ==
* Telekomunikacioni
* Transporti
* Ushtria
* Pushime
== Referime ==
{{referenca}}
== Lidhje të jashtme ==
{{commonskat|Yemen|Jemeni}}
* [https://web.archive.org/web/20050328084113/http://dmoz.org/Regional/Middle_East/Yemen/ Open Directory Project - ''Yemen'']
{{VendeAzise}}
[[Kategoria:Jemen| ]]
{{Azia-gjeo-cung}}
{{authority control}}
<!-- interwiki -->
h9sbuwb5qttmc7fs9y4ax17iauo3uuw
2815312
2815311
2025-07-10T15:22:06Z
109.245.32.253
/* Gjeografia */
2815312
wikitext
text/x-wiki
{{coord|15|N|48|E|source:wikidata|display=title}}
{{Infobox country|conventional_long_name=Republika e Jemenit|native_name=الجمهورية اليمنية<br/>''al-Jumhūrīyah al-Yamanīyah''|image_flag=Flag of Yemen.svg <!-- Ngarko flamurin nëse ekziston -->|image_coat=Coat of arms of Yemen.svg <!-- Ngarko stemën nëse ekziston -->|image_map=Yemen (orthographic projection).svg <!-- Ose një skedë tjetër -->|map_caption=Vendndodhja gjeografike e Jemenit|capital=[[San'a]] <small>(''de jure'')</small><br/>[[Aden]] <small>(''de facto'')</small>|largest_city=[[San'a]]|official_languages=[[Gjuha arabe|Arabe]]|government_type=[[Republikë]] [[Presidencializëm|presidenciale]]|leader_title1=Kryetar i Këshillit Presidentor|leader_name1=[[Rashad al-Alimi]]|leader_title2=[[Kryeministri i Jemenit|Kryeministër]]|leader_name2=[[Maeen Abdulmalik Saeed]]|area_km2=527,968|population_estimate=30,984,000|population_estimate_year=2023|population_density_km2=56|currency=[[Rial jemenit]]|currency_code=YER|time_zone=[[UTC+03:00]]|utc_offset=+3|driving_side=|calling_code=[[+967]]|cctld=[[.ye]]|iso3166code=YE|today=}}
Jemeni ([[Gjuha latine|lat]]. Iemenia; [[Gjuha arabe|arabisht]]: اليَمَن, Al-Yaman) - është shtet në [[Gadishulli Arabik|Gadishullin Arabik.]]
'''Republika e Jemenit''' ([[Gjuha arabe|arabisht]]: الجمهورية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah) është një shtet në Azinë Jugperëndimore (Lindjen e Afërme), i cili shtrihet në mes të [[Deti i Kuq|Detit të Kuq]], Gjirit të Adenit dhe Detit Arabik. Për nga forma e qeverisjes, është republikë.
Jemeni është i vendosur në skajin jugperëndimor të [[Gadishulli Arabik|Gadishullit Arabik]]. Jemeni ka tokën më pjellore në krahasim me shtetet e tjera të cilat shtrihen në pjesën tjetër të [[Lindja e Mesme|Lindjes së Mesme,]] me tokë të mirë dhe të punueshme, veçanërisht në malësinë perëndimore ku bie shi rregullisht. Brigjet dhe malet në lindje janë të nxehta, të thata dhe të shkreta. Në Jemen dallohen dy vargje malore: Tibämat ash-Sham (arabisht: تهامة اليمن) në drejtim veri-jug, me majën më të lartë, dhe Hadramaut (arabisht: حضرموت) në drejtim lindje-perëndim. Ky vend është i varfër në lumenj dhe ujëra të ëmbla. Në Gjirin e Adenit, Sokotra (arabisht: سقطرى) është e vetmja rrjedhë e madhe ujore.
Jemeni i sotshëm u krijua në vitin 1990 me bashkimin e Republikës Arabe të Jemenit (arabisht: الجمهورية العربية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-‘Arabiyyah al-Yamaniyyah), dhe Republikës Popullore Demokratike të Jemenit (arabisht: جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية, Jumhūriyyat al-Yaman ad-Dīmuqrāṭiyyah ash-Sha‘bīyyah). Në jugperëndim të Gadishullit Arabik, në mesjetë, ka pasur disa qytet-shtete me kulturë dhe civilizim të lartë. Në mesjetën e hershme, Jemeni u qeveris nga [[Etiopia]] dhe [[Perandoria e Persisë|Persia]], ndërsa nga viti 630 nga [[Arabët]]. Nën sundimin [[Perandoria Osmane|osman]] ishte nga viti 1517 deri në fillim të shekullit të 18-të, kur në pushtet erdhën imamët e Jemenit. Në fillim të shekullit të 19-të, portin e Adenit e morën [[Perandoria Britanike|britanikët]] dhe u zgjeruan në brendësi të vendit duke themeluar protektoratin e Adenit. Në veri të vendit, u themelua në vitin 1918 [[Mbretëria Mutaveklije]] e Jemenit (arabisht: المملكة المتوكلية اليمنية, Al-Mamlakah al-Mutawakkilīyah al-Yamaniyyah), por pjesa jugore e vendit mbeti nën sundimin britanik. Në vitin 1959 u themelua [[Federata e Emirateve Arabe të Jugut]] (arabisht: اتحاد إمارات الجنوب العربي, Ittiḥād Imārāt al-Janūb al-‘Arabī), dhe pas largimit të britanikëve në vitin 1967, u shpall krijimi i Republikës Popullore Demokratike të Jemenit. Pastaj, në vitin 1972, shpërtheu lufta midis dy vendeve jemenase: [[Republikës Arabe të Jemenit]] dhe [[Republikës Popullore Demokratike të Jemenit]]. Konfliktet e mëvonshme shkaktuan luftën e re në vitin 1979, dhe pastaj vijnë negociatat që i paraprijnë bashkimit të tyre. Në vitin 1994 shpërtheu lufta civile midis forcave të veriut dhe atyre të jugut, në të cilën fitoi veriu dhe forcoi qeverisjen në tërë vendin.
Degët kryesore ekonomike në Jemen janë peshkimi dhe blegtoria, si dhe kultivimi i datës. Jemeni është i përfshirë nga viset e thata, dhe vështirë se mund të zhvillohet ndonjë degë tjetër ekonomike.
Republika e Jemenit është e ndarë në 20 [[muhafaza]] (arabisht: محافظة, muḥāfaẓah; krahina, guvernante), dhe në një territor të veçantë, kryeqyteti Sanaa (arabisht: صنعاء, Ṣan‘ā’), i cili ka një status të veçantë. Qytetet e tjera më të mëdha në Jemen janë: Sanaa, Adeni (arabisht: عدن, ‘Adan), Al Hudaida (arabisht: الحديدة, Al-Ḥudaydah), Taiz (arabisht: تعز, Ta‘izz), dhe Al-Mukalla (arabisht: المكلا, Al-Mukallā).
== Historia ==
{{kryesor|Historia e Jemenit}}
== Politika ==
{{kryesor|Sistemi shtetëror në Jemen}}
'''Kushtetuta'''. Më 13 qershor 1974, një komado prej 6 vete (më vonë 10-të), nëpërmjet të një puçi merr përsipër rregullimin shtetror. Komanda pastaj shpartallon paramentin (këshili kushtetusë, 179 t´dërguar) dhe e shfuqizonë kushtetuten e 28 dhjetorit të 1970-ës. Sipas kushteturës së re të revulucionit, Kryetari i Këshillit të Komandës është kryetarë shteti. Në të njëjten kohë, komanda merr edhe funksionet ekzekutive dhe legjistative, udhëheqë vijen e përditëshmërisë dhe vendosë për poltikën. Në anën tjetër pjesa judikative e shtetit është e pavarur.
'''E drejta''' private në pjesën më të madhe është e drejtë private islame sipas Sheriatit. Viteve të fundit ka fille për krijimin e së drejtës ligjore, familiare dhe së drejtës së trashëgëmisë, por vetëm si pjesë e Sheriatit. Nuk ka gjykime tjera shtetrore përpos atyre të bazuara në Sheriat.
'''Sistemi i ushtarak''' karakterizohet me detyrimin ushtarak prej 3 viteve. Ka një trupë të përgjithëshme prej 39 850 ushtarëve; Infrateri 37 600; Aviacion 1 500 (rreth 22 avion të vjetër rusë); Marina 750 ushtarë në 8 njësi; 20 000 trupa të gardës.
== Njësitë teritoriale ==
{{kryesor|Njësitë teritoriale në Jemen}}
[[Skeda:Yemen_governorates_numbered_english.png|right|350px|Ndarja teritoriale e Jemenit]]
Sipas gjendjes në shkurt të 2004-ës, Jemeni administrohej në 12 njësi të para të quajtura ''muhafazah'' dhe komunë e po këtij niveli <ref>[http://www.statoids.com/uye.html Qeveria e Jemenit].</ref> Para vitit 1990 Jemeni ishte i ndarë në dy njësi kryesore dhe 10 provinca.
== Gjeografia ==
{{kryesor|Gjeografia e Jemenit}}
== Ekonomia ==
{{kryesor|Ekonomia e Jemenit}}
== Demografia ==
{{kryesor|Demografia e Jemenit}}
Edhe përkundër gjuhës së përbashkët, arabe, ekzisojnë dallime të mëdha në mes të popullsisë malësore dhe asaj në rrafshe. Banorët e zinjë (më të errët nga lëkura), të quajtur Tihamë (gjer.: Tihama), janë sunit. Ndërsa malësorët, banorët në rrafsnalta, në anën tjetër, janë paksa më plotë fizikisht, janë shitë, saidinë (gjer.: Saiditen). Për ekonomin e vendit, janë më rëndësi rreth 400 000 jemenë që punojnë në mërgatë, kryesisht në vendet e pasura me naftë, të gjirit persik. Të ardhurat e tyre, i sjellin shtetit devizat e nevojshme për impotimin e mallërave të nevojshme për ekzistencë. Shteti është i ndarë në dhjetë provica teritoriale. Dendësi më të madhe e paraqesin provincat me tokë frytëdhënse, proincat Ib (Ibb) dhe Taiz, me 127 gjegjësisht 85 banorë për kilometër katrorë. Qytetet më të mëdha janë (1977) San´a (150 000 ban.), Taiz (90 000 ban.), Hodeida (90 000 ban.) dhe Ib (25 000 ban.)
== Kultura ==
{{kryesor|Kultura në Jemen}}
'''Shkollimi'''. Nuk ka sistem të shkollimit të përgjithëshem e të detyrueshëm, shkolla fillore dhe e mesme, shkolla e Kuranit, për fëmijët nga mosha 6 deri në 15 vjeçare zgjatë 6 vite. Në pjesët ruale, paraqitet mungesa e madhe e mësuesve dhe shkollave. Shkolla e zanateve dhe bujqësisë (Rial), shkolla e lartë për komunikacion dhe teknik ajrore dhe universiteti gjenden në San´a (themeluar më 1970, nga 1974-ta universitet), shkolla islame në Taiz. Shkalla e analfabetizmit sillet nga 60 deri 70%, buxheti për arsim (1974) kapë vlerën 31 milion Rubla apo 6,1% të buxhetit të përgjithëshem.
'''Feja'''. Po thuaj se e gjithë popullsia është e besimit mysliman të grupeve sunite dhe saide.
== Të tjera ==
* Telekomunikacioni
* Transporti
* Ushtria
* Pushime
== Referime ==
{{referenca}}
== Lidhje të jashtme ==
{{commonskat|Yemen|Jemeni}}
* [https://web.archive.org/web/20050328084113/http://dmoz.org/Regional/Middle_East/Yemen/ Open Directory Project - ''Yemen'']
{{VendeAzise}}
[[Kategoria:Jemen| ]]
{{Azia-gjeo-cung}}
{{authority control}}
<!-- interwiki -->
f54av1oof0gecq5durk8bt92lpjoz58
2815313
2815312
2025-07-10T15:22:15Z
109.245.32.253
/* Ekonomia */
2815313
wikitext
text/x-wiki
{{coord|15|N|48|E|source:wikidata|display=title}}
{{Infobox country|conventional_long_name=Republika e Jemenit|native_name=الجمهورية اليمنية<br/>''al-Jumhūrīyah al-Yamanīyah''|image_flag=Flag of Yemen.svg <!-- Ngarko flamurin nëse ekziston -->|image_coat=Coat of arms of Yemen.svg <!-- Ngarko stemën nëse ekziston -->|image_map=Yemen (orthographic projection).svg <!-- Ose një skedë tjetër -->|map_caption=Vendndodhja gjeografike e Jemenit|capital=[[San'a]] <small>(''de jure'')</small><br/>[[Aden]] <small>(''de facto'')</small>|largest_city=[[San'a]]|official_languages=[[Gjuha arabe|Arabe]]|government_type=[[Republikë]] [[Presidencializëm|presidenciale]]|leader_title1=Kryetar i Këshillit Presidentor|leader_name1=[[Rashad al-Alimi]]|leader_title2=[[Kryeministri i Jemenit|Kryeministër]]|leader_name2=[[Maeen Abdulmalik Saeed]]|area_km2=527,968|population_estimate=30,984,000|population_estimate_year=2023|population_density_km2=56|currency=[[Rial jemenit]]|currency_code=YER|time_zone=[[UTC+03:00]]|utc_offset=+3|driving_side=|calling_code=[[+967]]|cctld=[[.ye]]|iso3166code=YE|today=}}
Jemeni ([[Gjuha latine|lat]]. Iemenia; [[Gjuha arabe|arabisht]]: اليَمَن, Al-Yaman) - është shtet në [[Gadishulli Arabik|Gadishullin Arabik.]]
'''Republika e Jemenit''' ([[Gjuha arabe|arabisht]]: الجمهورية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-Yamaniyyah) është një shtet në Azinë Jugperëndimore (Lindjen e Afërme), i cili shtrihet në mes të [[Deti i Kuq|Detit të Kuq]], Gjirit të Adenit dhe Detit Arabik. Për nga forma e qeverisjes, është republikë.
Jemeni është i vendosur në skajin jugperëndimor të [[Gadishulli Arabik|Gadishullit Arabik]]. Jemeni ka tokën më pjellore në krahasim me shtetet e tjera të cilat shtrihen në pjesën tjetër të [[Lindja e Mesme|Lindjes së Mesme,]] me tokë të mirë dhe të punueshme, veçanërisht në malësinë perëndimore ku bie shi rregullisht. Brigjet dhe malet në lindje janë të nxehta, të thata dhe të shkreta. Në Jemen dallohen dy vargje malore: Tibämat ash-Sham (arabisht: تهامة اليمن) në drejtim veri-jug, me majën më të lartë, dhe Hadramaut (arabisht: حضرموت) në drejtim lindje-perëndim. Ky vend është i varfër në lumenj dhe ujëra të ëmbla. Në Gjirin e Adenit, Sokotra (arabisht: سقطرى) është e vetmja rrjedhë e madhe ujore.
Jemeni i sotshëm u krijua në vitin 1990 me bashkimin e Republikës Arabe të Jemenit (arabisht: الجمهورية العربية اليمنية, Al-Jumhūriyyah al-‘Arabiyyah al-Yamaniyyah), dhe Republikës Popullore Demokratike të Jemenit (arabisht: جمهورية اليمن الديمقراطية الشعبية, Jumhūriyyat al-Yaman ad-Dīmuqrāṭiyyah ash-Sha‘bīyyah). Në jugperëndim të Gadishullit Arabik, në mesjetë, ka pasur disa qytet-shtete me kulturë dhe civilizim të lartë. Në mesjetën e hershme, Jemeni u qeveris nga [[Etiopia]] dhe [[Perandoria e Persisë|Persia]], ndërsa nga viti 630 nga [[Arabët]]. Nën sundimin [[Perandoria Osmane|osman]] ishte nga viti 1517 deri në fillim të shekullit të 18-të, kur në pushtet erdhën imamët e Jemenit. Në fillim të shekullit të 19-të, portin e Adenit e morën [[Perandoria Britanike|britanikët]] dhe u zgjeruan në brendësi të vendit duke themeluar protektoratin e Adenit. Në veri të vendit, u themelua në vitin 1918 [[Mbretëria Mutaveklije]] e Jemenit (arabisht: المملكة المتوكلية اليمنية, Al-Mamlakah al-Mutawakkilīyah al-Yamaniyyah), por pjesa jugore e vendit mbeti nën sundimin britanik. Në vitin 1959 u themelua [[Federata e Emirateve Arabe të Jugut]] (arabisht: اتحاد إمارات الجنوب العربي, Ittiḥād Imārāt al-Janūb al-‘Arabī), dhe pas largimit të britanikëve në vitin 1967, u shpall krijimi i Republikës Popullore Demokratike të Jemenit. Pastaj, në vitin 1972, shpërtheu lufta midis dy vendeve jemenase: [[Republikës Arabe të Jemenit]] dhe [[Republikës Popullore Demokratike të Jemenit]]. Konfliktet e mëvonshme shkaktuan luftën e re në vitin 1979, dhe pastaj vijnë negociatat që i paraprijnë bashkimit të tyre. Në vitin 1994 shpërtheu lufta civile midis forcave të veriut dhe atyre të jugut, në të cilën fitoi veriu dhe forcoi qeverisjen në tërë vendin.
Degët kryesore ekonomike në Jemen janë peshkimi dhe blegtoria, si dhe kultivimi i datës. Jemeni është i përfshirë nga viset e thata, dhe vështirë se mund të zhvillohet ndonjë degë tjetër ekonomike.
Republika e Jemenit është e ndarë në 20 [[muhafaza]] (arabisht: محافظة, muḥāfaẓah; krahina, guvernante), dhe në një territor të veçantë, kryeqyteti Sanaa (arabisht: صنعاء, Ṣan‘ā’), i cili ka një status të veçantë. Qytetet e tjera më të mëdha në Jemen janë: Sanaa, Adeni (arabisht: عدن, ‘Adan), Al Hudaida (arabisht: الحديدة, Al-Ḥudaydah), Taiz (arabisht: تعز, Ta‘izz), dhe Al-Mukalla (arabisht: المكلا, Al-Mukallā).
== Historia ==
{{kryesor|Historia e Jemenit}}
== Politika ==
{{kryesor|Sistemi shtetëror në Jemen}}
'''Kushtetuta'''. Më 13 qershor 1974, një komado prej 6 vete (më vonë 10-të), nëpërmjet të një puçi merr përsipër rregullimin shtetror. Komanda pastaj shpartallon paramentin (këshili kushtetusë, 179 t´dërguar) dhe e shfuqizonë kushtetuten e 28 dhjetorit të 1970-ës. Sipas kushteturës së re të revulucionit, Kryetari i Këshillit të Komandës është kryetarë shteti. Në të njëjten kohë, komanda merr edhe funksionet ekzekutive dhe legjistative, udhëheqë vijen e përditëshmërisë dhe vendosë për poltikën. Në anën tjetër pjesa judikative e shtetit është e pavarur.
'''E drejta''' private në pjesën më të madhe është e drejtë private islame sipas Sheriatit. Viteve të fundit ka fille për krijimin e së drejtës ligjore, familiare dhe së drejtës së trashëgëmisë, por vetëm si pjesë e Sheriatit. Nuk ka gjykime tjera shtetrore përpos atyre të bazuara në Sheriat.
'''Sistemi i ushtarak''' karakterizohet me detyrimin ushtarak prej 3 viteve. Ka një trupë të përgjithëshme prej 39 850 ushtarëve; Infrateri 37 600; Aviacion 1 500 (rreth 22 avion të vjetër rusë); Marina 750 ushtarë në 8 njësi; 20 000 trupa të gardës.
== Njësitë teritoriale ==
{{kryesor|Njësitë teritoriale në Jemen}}
[[Skeda:Yemen_governorates_numbered_english.png|right|350px|Ndarja teritoriale e Jemenit]]
Sipas gjendjes në shkurt të 2004-ës, Jemeni administrohej në 12 njësi të para të quajtura ''muhafazah'' dhe komunë e po këtij niveli <ref>[http://www.statoids.com/uye.html Qeveria e Jemenit].</ref> Para vitit 1990 Jemeni ishte i ndarë në dy njësi kryesore dhe 10 provinca.
== Gjeografia ==
{{kryesor|Gjeografia e Jemenit}}
== Ekonomia ==
{{kryesor|Ekonomia e Jemenit}}
== Demografia ==
{{kryesor|Demografia e Jemenit}}
Edhe përkundër gjuhës së përbashkët, arabe, ekzisojnë dallime të mëdha në mes të popullsisë malësore dhe asaj në rrafshe. Banorët e zinjë (më të errët nga lëkura), të quajtur Tihamë (gjer.: Tihama), janë sunit. Ndërsa malësorët, banorët në rrafsnalta, në anën tjetër, janë paksa më plotë fizikisht, janë shitë, saidinë (gjer.: Saiditen). Për ekonomin e vendit, janë më rëndësi rreth 400 000 jemenë që punojnë në mërgatë, kryesisht në vendet e pasura me naftë, të gjirit persik. Të ardhurat e tyre, i sjellin shtetit devizat e nevojshme për impotimin e mallërave të nevojshme për ekzistencë. Shteti është i ndarë në dhjetë provica teritoriale. Dendësi më të madhe e paraqesin provincat me tokë frytëdhënse, proincat Ib (Ibb) dhe Taiz, me 127 gjegjësisht 85 banorë për kilometër katrorë. Qytetet më të mëdha janë (1977) San´a (150 000 ban.), Taiz (90 000 ban.), Hodeida (90 000 ban.) dhe Ib (25 000 ban.)
== Kultura ==
{{kryesor|Kultura në Jemen}}
'''Shkollimi'''. Nuk ka sistem të shkollimit të përgjithëshem e të detyrueshëm, shkolla fillore dhe e mesme, shkolla e Kuranit, për fëmijët nga mosha 6 deri në 15 vjeçare zgjatë 6 vite. Në pjesët ruale, paraqitet mungesa e madhe e mësuesve dhe shkollave. Shkolla e zanateve dhe bujqësisë (Rial), shkolla e lartë për komunikacion dhe teknik ajrore dhe universiteti gjenden në San´a (themeluar më 1970, nga 1974-ta universitet), shkolla islame në Taiz. Shkalla e analfabetizmit sillet nga 60 deri 70%, buxheti për arsim (1974) kapë vlerën 31 milion Rubla apo 6,1% të buxhetit të përgjithëshem.
'''Feja'''. Po thuaj se e gjithë popullsia është e besimit mysliman të grupeve sunite dhe saide.
== Të tjera ==
* Telekomunikacioni
* Transporti
* Ushtria
* Pushime
== Referime ==
{{referenca}}
== Lidhje të jashtme ==
{{commonskat|Yemen|Jemeni}}
* [https://web.archive.org/web/20050328084113/http://dmoz.org/Regional/Middle_East/Yemen/ Open Directory Project - ''Yemen'']
{{VendeAzise}}
[[Kategoria:Jemen| ]]
{{Azia-gjeo-cung}}
{{authority control}}
<!-- interwiki -->
iitcmymf2m22aorqbzxdjh80dftzjpw
Shkodra
0
3346
2815315
2812337
2025-07-10T15:26:21Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Dajlanet.jpg]]
2815315
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Shkodra
| settlement_type = [[Bashkia|Bashki]] dhe [[Qytetet e Shqipërisë|qytet]]
| image_skyline = {{multiple image
| border = infobox
| total_width = 300
| image_style = border:1;
| perrow = 1/2/3
| image1 = The City and the Prokletije from the castle.jpg
| image2 = Xhamia Ebubeker - Shkodër F.jpg
| image3 = Kisha Françeskane - Shkodër 03.jpg
| image4 = Rozafa Castle.jpg
| image5 = Kolë Idromeno Street in Shkodër (2021).jpg
| image6 = Drini River flowing in Shkodër.jpg
| image7 = Lake Skadar, Shkoder Albania 2016.jpg}}
| image_caption = '''Nga lart poshtë, nga e majta në të djathtë''': Pamje e Shkodrës, [[Xhamia Ebu Bekër]], Rruga [[Kolë Idromeno]], [[Kalaja e Rozafës]], [[Kisha Françeskane e Shkodrës|Kisha Françeskane]] nga rruga Kolë Idromeno, [[Drini|Delta e Drinit]] dhe [[Liqeni i Shkodrës]] me [[Alpet Shqiptare]].
| image_alt = Fotomontazh i Shkodrës
| image_flag = [[File:Flamuri i Bashkisë Shkodër.svg|60px|center]]
| flag_alt = Flamuri i Shkodrës
| image_seal = [[File:Stema e Bashkisë Shkodër.svg|60px|center]]
| seal_alt = Stema e Shkodrës
| coordinates = {{coord|42|04|05|N|19|30|43|E|type:adm1st_region:AL|display=inline,title}}
| subdivision_type = Shtet
| subdivision_name = [[Shqipëria]]
| subdivision_type1 = Rajon
| subdivision_name1 = Shqipëria e Veriut
| subdivision_type2 = [[Ndarja administrative e Shqipërisë|Qark]]
| subdivision_name2 = [[Qarku i Shkodrës|Shkodra]]
| established_title = Themeluar
| established_date = Shekulli IV p.e.s.
| government_type = Kryetari-këshilli
| governing_body = Këshilli Bashkiak Shkodër
| leader_party = [[Partia Socialiste e Shqipërisë|PS]]
| leader_title = Kryetar bashkie
| leader_name = Benet Beci
| area_blank1_title = Bashkia<ref name="PV">{{cite web |publisher=Porta Vendore |title=Pasaporta e Bashkisë Shkodër |url=https://portavendore.al/bashkia-shkoder/pasaporta-e-bashkise-shkoder/ |access-date=24 shtator 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210924131334/https://portavendore.al/bashkia-shkoder/pasaporta-e-bashkise-shkoder/ |archive-date=24 shtator 2021 |language=sq |url-status=live}}</ref><ref name="municipalitiy area">{{cite web |publisher=Albanian Association of Municipalities (AAM) |title=Bashkia Shkoder |url=https://aam.org.al/en/bashkia-shkoder/ |access-date=12 tetor 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201012194101/https://aam.org.al/en/bashkia-shkoder/ |archive-date=12 tetor 2020}}</ref>
| area_blank1_km2 = 872.71
| area_blank2_title = Administrative unit<ref name="Bashkia Shk">{{cite web |publisher=Bashkia Shkodër |title=Profili i Bashkisë Shkodër |url=http://www.bashkiashkoder.gov.al/web/profili_i_bashkise_2703.pdf |access-date=24 shtator 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210924132540/http://www.bashkiashkoder.gov.al/web/profili_i_bashkise_2703.pdf |archive-date=24 shtator 2021 |page=6 |language=sq |url-status=live}}</ref>
| area_blank2_km2 = 16.46
| elevation_m = 13
| population_as_of = 2023
| population_blank1_title = Bashkia
| population_blank1 = 154,479{{efn|name=fn1|The municipality of Shkodër consists of the administrative units of [[Ana e Malit]], [[Bërdicë]], [[Dajç, Shkodër|Dajç]], [[Guri i Zi, Shkodër|Guri i Zi]], [[Postribë]], [[Pult]], [[Rrethinat]], [[Shalë, Albania|Shalë]], [[Shosh, Albania|Shosh]], [[Velipojë]] and Shkodër.<ref name="Classification">{{cite web |publisher=[[Institute of Statistics (Albania)|Instituti i Statistikës]] (INSTAT) |title=A new Urban–Rural Classification of Albanian Population |url=https://www.instat.gov.al/media/2919/a_new_urban-rural_classification_of_albanian_population.pdf |access-date=28 shtator 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191114101641/https://www.instat.gov.al/media/2919/a_new_urban-rural_classification_of_albanian_population.pdf |archive-date=14 nëntor 2019 |page=15 |date=maj 2014}}</ref><ref name="Law 20142">{{cite web |publisher=[[Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë]] |title=Law nr. 115/2014 |url=https://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |access-date=28 shtator 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924085559/https://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |archive-date=24 shtator 2015 |page=98 |language=sq}}</ref> The population of the municipality results from the sum of the listed administrative units in the former as of the [[Demographics of Albania|2011 Albanian census]].<ref name="Census 2011">{{cite web |last=Nurja |first=Ines |publisher=[[Institute of Statistics (Albania)|Institute of Statistics]] (INSTAT) |title=Censusi i popullsisë dhe banesave/ Population and Housing Census–Shkodër (2011) |url=http://www.instat.gov.al/media/3068/10__shkoder.pdf |access-date=11 tetor 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200826201949/http://www.instat.gov.al/media/3068/10__shkoder.pdf |archive-date=26 gusht 2020 |location=Tirana |page=85}}</ref>}}
| population_density_blank1_km2 = 155.39
| population_blank2_title = Unit
| population_blank2 = 77,075{{efn|name=fn2|The estimation for the administrative unit of Shkodër is to be taken into consideration.<ref name="Census 2011"/>}}
| population_footnotes =
| population_demonym = Shkodran(e)
| timezone = [[Central European Time|CET]]
| utc_offset = +1
| timezone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
| utc_offset_DST = +2
| postal_code_type = [[Kodet postare të Shqipërisë|Kodi(et) postar]]
| postal_code = 4000-4007
| area_code = +355 (0) 22
| blank_name =
| blank_info = SH dhe targat e reja (p.sh. AA, AB, etj.)
| website = {{URL|http://bashkiashkoder.gov.al|bashkiashkoder.gov.al}}
}}
'''Shkodra''' është qytet dhe bashki në [[Shqipëria|Shqipërinë]] Veriperëndimore, si dhe qendra e [[Rrethi i Shkodrës|rrethit]] dhe e [[Qarku i Shkodrës|qarkut]] Shkodër. Është një nga qytetet më të vjetra të Shqipërisë me një histori banimi mijëvjeçare në qytet dhe krahinë.
Shkodra është konsideruar një nyjë e rëndësishme gjeostrategjike prej afërsisë mes maleve, liqenit, detit dhe rrugëve me rëndësi në kuadrin e [[Ballkani Perëndimor|Ballkanit Perëndimor]].
[[Bashkia Shkodër|Bashkia]], e cila shtrihet prej [[Bjeshkët e Nemuna|Alpeve Shqiptare]] e deri në [[Deti Adriatik|detin Adriatik]], u krijua pas reformës territoriale në vitin 2015 duke shkrirë njësitë e mëparshme të [[Njësia administrative Ana-Malit|Anës Malit]], [[Njësia administrative Bërdicë|Bërdicës]], [[Njësia administrative Dajç (Shkodër)|Dajçit]], [[Njësia administrative Gur i Zi|Gurit të Zi]], [[Njësia administrative Postribë|Postribës]], [[Njësia administrative Pult|Pultit]], [[Njësia administrative Shalë|Shalës]], [[Njësia administrative Shosh|Shoshit]] dhe [[Njësia administrative Velipojë|Velipojës]].<ref>{{Cite web |url=http://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |title=Ligji nr. 115/2014. |url-status=dead |access-date=18 prill 2016 |archive-date=24 shtator 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924085559/http://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf }}</ref>
== Prejardhja e emrit ==
{{Shiko gjithashtu|Shkodra e lashtë}}
[[Skeda:Shkodramonedhë.jpg|parapamje|Monedhat e lashta të Shkodrës me liburnë|majtas]]
Emri i Shkodrës është hasur qysh në lashtësi në formën ''Skodra'' ([[Gjuha latine|lat]]. Scodra; [[Greqishtja e lashtë|greq. e vj.]] Σκόδρα), gjithashtu në rasën gjinore të greqishtes Σκοδρινῶν ('e Skodrinëve') gjetur ndër monedha prej shek. II p.K. Presbyter Diocleas shkruan ''Scodaris'', si mbiemër ''Scodrensis.''
Prej vitit 1287 shihet forma ''Scutarum'' (mb. ''Scutarensis''),<ref name=":6">{{Cite book|title=Vëzhgime iliro-shqiptare|last=Thalloczy|first=Lajos|publisher=Camaj-Pipa|year=2004|isbn=99927-56-34-9|location=Shkodër|pages=114|authorlink=Lajos Thallóczy|origyear=1917|translator=[[Mustafa Kruja]]|lang=sq}}</ref> emri u përshtat në [[Gjuha italiane|italishte]] '''Scutari''', formë e cila qe mjaft e përhapur në anglishte deri në shek. XX.<ref>Encyclopædia Britannica, Botimi i XItë (1911), artikulli "Scutari".</ref> Forma në [[Gjuha serbokroate|serbo-kroatishte]] ''Skadar'' (Скадар) shihet që nga mbarimi i shel. XIV,<ref name=":6" /> në [[Turqishtja osmane|turqishten osmane]], gjithashtu në turqishten e sotme ''İşkodra''.
Përgjatë [[Shqipëria osmane|sundimit osman]] është quajtur edhe ''Işkenderiyye'' nga ''Işkender'' duke pandehur se banorët e këtij qyteti ishin të bijtë e [[Aleksandri i Madh|Skënderit]] për nga trimëria që shfaqnin në beteja, nga ku [[Marin Barleti|Barleti]] nxjerr tezën se Shkodrën mund ta ketë themeluar Aleksandri i Madh, që qarkullonte edhe ndonjë shekull më vonë tek e shkruan udhëpërshkuesi osman [[Evlia Çelebiu|Evlija Çelebi]].
Zhvillimi i emrit prej trajtës së vjetër në të tanishmen mbahet nga [[Eqrem Çabej]]<ref>Çabej E. (1974), "Die Frage nach dem Entstehungsgebiet der albanischen Sprache". ''Zeitschrift für Balkanologie'' '''1012''': 7–32.; cituar sipas Matzinger 2009.</ref> dhe [[Shaban Demiraj]]<ref>Demiraj Sh. (1999). ''Prejardhja e shqiptarëve nën dritën e dëshmive të gjuhës shqipe''. Tirana. pp. 143–144.; cituar sipas Matzinger 2009.</ref> si një vijim i natyrshëm i gjuhës shqipe.
== Toponimia ==
Toponimia e qytetit shtrihet në aq shtresa sa ç'është e gjurmueshme historia e rishtë e tij, duke pasur shtresëzime që dëshmojnë periudhën latine, sllave, osmane, mbivendosjet e emërtimeve nga regjimi komunist apo edhe toponime të reja. Kodrat rreth të cilave shtrihej qyteti në kohën e Barletit quheshin ''Kazenë, Valdunus'' (kodra e kalasë) dhe ''Zarufe.''
Shtrirja e qytetit në kohët e hershme qe e vendosur në Fushën e Bunës, ku ka qenë lagjja e quajtur ''Pulikare'' (it. ''pulicaria'', bimë dizenterike), sot e mbuluar nga uji dhe në verë përdoret për kullotje.
Dy mendohen të jenë toponime bizantine: ''Ajasma'' (gr. ''ujë i shenjtë'') dhe Arra e Madhe (gr. ''aramades'', vend i lagshtë)''.'' Shtresëzimi sllav në nivel toponimesh konstatohet tek lagjet ''[[Gjuhadoli|Gjuhadol]]'' (sllav. ''gluho dol'', përrua i shurdhët)<ref>[[Zef Valentini|Valentini Z]]''., Përfundime historike të nji dokumenti'', Shkodër: revista "Leka", vj. VI, nr. VIII, fq. 260.</ref> dhe ''Draçin'' (ferrza), emër ky i fundit që u përpoq të ndryshohej në periudhën zogiste në "Ferrza", por u rikthye i mëparshmi.
Shtresëzimi i periudhës osmane është më i përhapuri që me emrat që na përcjell Çelebiu, por edhe më tej nga dokumentacioni: Alibegaj, Tabake, Hysenbegaj, e Myftisë, Haxhi Resul, Karahasej, Luguçezme, Vegshar, Tepe, Tophanë 1027 H (1617-1618, nga persishtja ''tup-hané''), Xhabiej, Udhakryq, Ndocej, Parrucë, Fushë Çelë, Garuc, Kiras, Rus, Dërgut, Dudas, Badra, Ara e Pashës, Serreq.
== Historia ==
{{Shih|Historia e Shkodrës}}
===Lashtësia ===
Në mesin e shekullit të tretë p.k. përmendet si kryeqendra e [[Mbretëria ardiane|mbretërisë së parë të]] [[Ardianët|Ardianëve]]. [[Teuta e Ilirisë|Mbretëresha Teuta]] dhe mbretërit [[Agroni|Agron]] e [[Genti|Gent]] janë figurat më të përmendura të kësaj periudhe.
Scodra ishte më e mirëmbrojtura (''arx munitissima'') dhe më e vështira për t'u pushtuar (''difficilis aditu'') nga të tëra fortifikatat e fisit labeat. Ishte një pozicion i fortifikuar në mënyrë natyrale (''munitum situ naturali oppidum''), i rrethuar nga mure me pirgje mbi portat (''portarumque turres'').<ref name=":6" /> Më 168 p.K. pretori romak Anicius ngadhënjeu mbi ilirët dhe pushtoi Shkodrën. Pas rënies nën sundimin romak, u bë ndër kryevendet jugore të provincës së Dalmacisë. Me reformat e Perandorit [[Diokleciani|Dioklecian]], Shkodra u bë qendra e [[Prevali|Prevalit (lat. ''Prevaelis'').]]Nga 395 AD, ishte pjesë e [[Dioqeza e Dakisë|Dioqezës së Dakisë]].
=== Mesjeta ===
Pas gjysmës së parë të shekullit të 7, pjesa më jugore e pjesëve detare të Principatës Serbe, në Diokle, përfshinte edhe krahinën e Shkodrës. Qyteti qe pjesë e formacioneve shtetërore serbe, bullgare e zetase— pjesërisht edhe atyre bizantine —deri me rënien e [[Perandoria Serbe|Perandorisë Serbe]] në shek. XIV. Më pas u zotërua nga [[Balshajt]], të cilët pasi u thyen në [[Beteja e Savrës|betejën e Savrës]], [[Balsha II]] ia dorëzoi qytetin Shahinit (''kephalia'',<ref name=":10">{{Cite book|title=From empire to republic: essays on Ottoman and Turkish social history|last=İnalcık|first=Halil|publisher=Isis Press|year=1995|pages=75|url=https://books.google.al/books?id=kIhpAAAAMAAJ&dq=ottoman+empire+balsha+shkodra&focus=searchwithinvolume&q=shkodër|authorlink=Halil İnalcık}}</ref> ''capitaneus turcorum'')<ref name=":6" /> deri kur prania osmane në këto vise u vënit dhe trysnia venedikase u shtua.<ref name=":10" /> Balshajt ia dorëzuan [[Republika e Venedikut|Venedikut]] më 1396.<ref name=":02">{{Cite book|title=[[Zeta dhe Dinastia e Balshajve]]|last=Gelchich|first=Giuseppe|authorlink=Giuseppe Gelcich|publisher=55|year=2009|origyear=1899|isbn=9789994356539|location=Tiranë|pages=202-207|translator=Laura Leka}}</ref> Përgjatë pranisë venedikase, por sipas gjasave edhe para ardhjes së [[Balshajt|Balshajve]], zbatohej kodi ligjor i njohur si [[Statutet e Shkodrës|Statutet e Shkodrës.]]<ref>Anamali S., Prifti K., ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime''. Botimet Toena, 2002, ISBN 99927-1-622-3 ff. 231-232</ref><ref>Nadin L., ''Statuti di Scutari: della prima meta del secolo XIV con le addizioni fino al 1469 / Statutet e Shkodrës: në gjysmën e parë të shekullit XIV me shtesat deri më 1469.'' Tirana: Onufri, 2012.</ref> Më 1448 shkodranët mvartës të venedikasve [[Lufta shqiptaro-venedikase (1447-1448)|luftojnë]] kundër [[Skënderbeu]]t.<ref>{{Cite book|title=Das venezianische Albanien (1392–1479)|last=Schmitt|first=Oliver J.|publisher=R. Oldenbourg Verlag GmbH|year=2001|isbn=3-486-56569-9|location=München|pages=490|authorlink=Oliver Jens Schmitt}}</ref>
Më 1474 Bejlerbeu i Rumelisë, Sulejmani, rrethoi Shkodrën, por qyteti u mbrojt trimërisht nga Antonio Loredano dhe 2500 ushtarë, me ndihmën e anijeve venedikase në Bunë dhe në det, e me ndihmën e Cërnojeviqit zetas dhe malësorëve arbërorë. Rrethimi i dytë më 1478 u drejtua personalisht nga [[Mehmet Fatihu|Mehmet Ngadhënjyesi]], u dorëzua pas [[Traktati i Kostandinopojës (1479)|marrëveshjes së paqes]] në [[Stamboll]] më 1479.<ref name=":6" />
=== Periudha Osmane ===
Sipas ndarjeve administrative të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], qyteti u bë qendër e [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakut]] më 1485, pjesë e [[Ejaleti i Rumelisë|Elajetit të Rumelisë]].
Qyteti nis të lulëzojë përsëri me stabilitetin e garantuar nga [[Bushatllinjtë]].<ref>{{Cite book|title=Cities of the Mediterranean: From the Ottomans to the Present Day|last=Toksöz|first=Meltem|publisher=I.B.Tauris|year=2014|isbn=978-1-84885-127-6|pages=120-121|editor-last=Kolluoglu|editor-first=Biray}}</ref> Tregtia lulëzoi përmes limanit lumor të [[Oboti]]t dhe bashkëpunimin me [[Ulqini]]n në rrugë detare, duke u bërë kësodore qendra ekonomike e trevave veriore shqiptare. Më 1832 periudha e pashallëkut të këtij oxhaku mbaroi. Më 1835 u çua [[Kryengritja e Hamz Kazazit|kryengritja vendore]] kundër [[Tanzimati]]t, e kryesuar nga [[Hamza Kazazi|Hamz agë Kazazi]].
=== Lufta Ballkanike dhe administratat ndërkombëtare ===
[[Skeda:Tubiminekalà.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|Tubimi i 6-mujorshit të pavarësisë, i festuar nga shkodranët në Kalà, ku Át Vinçenc Prennushi mbajti fjalimin e tij.]]
Deri në muajin prill 1913 Shkodra ishte i vetmi bastion i mbetur i Perandorisë Osmane në Ballkanin Perëndimor. Pas armëpushimit mes Perandorisë Osmane dhe Aleatëve Ballkanikë, Mali i Zi ra në ujdi që t'ia dorëzojë qytetin [[Fuqitë e mëdha|Fuqive të mëdha]].<ref name=":5" /> Komisioni i admiralëve të flotës ndërkombëtare që përfaqësonin Fuqitë e Mëdha e mori në dorëzim Shkodrën më 14 maj 1913 në ora 2.30 pasdreke.<ref name=":5">Gurakuqi R., ''Vendosja e kontrollit ndërkombëtar në Shkodër, maj 1913-dhjetor 1913. (sipas dokumenteve të Public Record Office)'', Shkodër: Phoenix, nr. 16, artikulli 3.</ref> Mbas fillimit të [[Lufta e Parë Botërore|Luftës Botërore]] fuqitë ndërkombëtare u tërhoqën nga Shkodra dhe qytetin ia dorëzuan një komisioni prej 12 vetësh, njohur si “Komisioni i Shkodrës”.<ref name=":0">Vllamasi S., ''Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike'', Tiranë: Neraida, 2000. ISBN 99927-713-1-3</ref>[[Skeda:Rr.franzferd.jpg|majtas|parapamje|300x300px|Rruga Franz Ferdinand]]
Më 23 janar 1916 ushtria austro-hungareze hyri në Shkodër. Nën administrimin e Komisarit Civil August Ritter von Kral u hapën [[Komisia Letrare Shqipe]] dhe drejtoritë e përgjithshme të financave, arsimit dhe drejtësisë në hapësirën territoriale deri në vijën grykëderdhja e [[Vjosa|Vjosës]]-[[Rrethi i Skraparit|Skrapar]]-[[Prespa|Prespë]]. Në mars të 1916 qytetit i bëri vizitë zyrtare Arkiduka Karl Salvator i Habsburgve
=== Shtetit shqiptar dhe konfliktet ===
Më 11 mars 1920, sipas një marrëveshjeje mes qeverisë së [[Tirana|Tiranës]] dhe komandës së trupave franceze, xhandarmëria shqiptare mori në dorëzim qytetin ku ministri i Brendshëm, [[Mbreti Zogu I|Ahmet Zogu]] dhe ministri i Drejtësisë, [[Hoxha Kadri Prishtina|Hoxha Kadriu]] u pritën me ngazëllim nga popullsia.<ref>Vlora E., [[Kujtime 1885-1925 (Eqrem bej Vlora)|''Kujtime 1885-1925'']], Tiranë: IDK, 2003. fq. 456. ISBN 99927-780-6-7</ref> Në verën e 1920 qyteti qe i përfshirë në mënyrë të dyanshme në [[Lufta e Koplikut|Luftën e Koplikut]].<ref name=":2">{{Cite book|title=Shkodra dhe motet|last=Bushati|first=Hamdi|publisher=Idromeno|year=1998|location=Shkodër|pages=469-477|volume=I|oclc=41096394}}</ref>
Më 1921 ndodhi kryengritja e Republikës së [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]] e cila u kryesue nga Marka Gjoni. Shkodra mori pjesë vullnetarisht për shuarjen e saj. Më 1926 shpërtheu Kryengritja e Dukagjinit, për të cilën Dom Gjon Gàzulli u var në qytet me 4 mars 1927.
Shkodra në vitin 1939 kishte 30 000 banorë. Qyteti asokohe kishte telegraf e telefon. Hotele të njohur ishin Grand, Panzione dhe Romana. Ditë tregu ka pasur dy: Qyteza e vjetër të mërkurave, Qyteza e re të hënave. <ref>Doracak Gjeografik, Shqipëria, sektori i inteligjencës detare gusht 1945, Alsar 2020 Tiranë</ref>
=== Pushtimi italian dhe gjerman ===
Në aksionet e ndërmarra nga ministri [[Xhaferr Deva|Deva]], sipas burimeve gjermane, kreu 35 arrestime, duke asgjësuar një pjesë të mirë të [[Lëvizja Nacional-Çlirimtare|Lëvizjes Nacionalçlirimtare]] në qytet.<ref>Kasmi M., ''Masakra e 4 shkurtit ’44 në dokumentet gjermane'', Dita, 4 shkurt 2016.</ref>
=== Regjimi komunist ===
Tërheqja e trupave gjermane nga Shkodra përbën një debat të gjithmonshëm për arsye instrumentalizimi politik të historisë. Për historianin ushtarak Marenglen Kasmi,<ref>Kasmi M''., Historiani [[Marenglen Kasmi]]: Çfarë zbulova në arkivat e “Bundesarchiv” në Berlin'', intervistuar nga Roland Qafoku, Gazeta Shqiptare, 12 maj 2015.</ref> historianin [[Kastriot Dervishi]], sipas dëshmive të Át [[Zef Pllumi]]t dhe mjaft burimeve të tjera, gjermanët ikën nga Shkodra në datat 28-29 dhe partizanët hynë në Shkodër më 29 nëntor pa luftë<ref>Dervishi K., ''1944, partizanët hynë në Shkodër për të plaçkitur,'' politiko.al, 30 nëntor 2017.</ref> të prirë nga [[Gjovalin Luka]].<ref>Luka A., ''Babai im, Gjovalini, komandanti që hyri i pari në Shkodrën e çliruar me 29 nëntor'', intervistuar nga Musa Kurtulaj, tesheshi.com, 29 nëntor 2015.</ref> Në fundin e vitit 1944 në Shkodër u formua Divizioni VI Sulmues i drejtuar nga [[Gjin Marku]] që do t'i bashkohej divizioni i [[Rrahman Perllaku]]t për të shkuar në Kosovë.<ref>Rama H. & Cami S., ''Rrahman Perllaku,'' Tiranë: Botime M&B, 2014. fq. 257. ISBN 978-9928-172-24-2</ref> Me zënien e qytetit nga partizanët, hynë edhe partizanë jugosllavë, të cilët nisën rrëmbimin e mallrave dhe zbrazjen e dyqaneve.<ref>Marko P., ''Intervistë me vetveten'', Tiranë: OMSCA, 2000, fq. 442-443. ISBN 99927-40-33-7</ref>
Duke filluar nga nëntori 1944, në qytet u aplikua një represion i egër, i cili gradualisht e privoi atë nga primati moral, kulturor, ekonomik dhe demografik i tij në shtetin shqiptar, duke grabitur nga ky qytet arkivat, bibliotekat, veprat e artit, transformuar apo asgjësuar institucionet e krijuara për shekuj. Qasja e regjimit të ri mëtoi t´ìa çrrënjoste qytetit prirjet politike dhe kulturore, nga marrëdhëniet me botën dhe nga ekonomia tradicionale. U përndoqën personalitetet më të spikatura të qytetit. U vu dorë mbi institucionet e kulturës dhe të kultit, duke i shndërruar sipas ideologjisë së re. U bë çdo gjë që qyteti të humbiste identitetin e tij.
[[Balli Kombëtar]] me qarkomandant major [[Gjergj Vata|Gjergj Vatën]],<ref>[http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=10107 Vatajt nga Temali]</ref> e kolonelin [[Luigj Mikeli]]n (të vendosur më 1944) u thye keqas mbas 2 vjetëve luftë civile mes Ballit e Komunistëve.
Lëvizja antikomuniste në Liceun e Shkodrës e cila e ka zanafillën që nga periudha e Luftës, vazhdoi edhe më pas nga viti 1945 e deri në 1953 kur u arrestuan dhe pjesëtarët e grupit "Përpjekja shqiptare".<ref>{{Cite web |url=http://www.shkoder.net/al/perpjekja.htm |title=Kujton Ahmet Bushati |url-status=dead |access-date=9 janar 2018 |archive-date=19 dhjetor 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111219230558/http://www.shkoder.net/al/perpjekja.htm }}</ref>
Tërmeti i vitit 1979 rrënoi një pjesë të madhe të Shkodrës. [[Enver Hoxha]] dhe qeveria komuniste organizuar aksion për rindërtimin e qytetit dhe kur kjo u arrit pas disa muajsh, qyteti u shpall Hero i Punës Socialiste.
=== Ardhja e demokracisë ===
Në vitin 1990, në shumë vende të botës diktaturat filluan të binin, ndër ta ishte dhe Shqipëria. Në Shkodër, atë vit, shpërtheu një revoltë e udhëhequr nga studentët e Shkodrës. Nga ushtria komuniste, 4 të rinj u vranë paturpësisht. Sot, ata nderohen si Dëshmorët e 2 Prillit. Kryengritjet vazhduan derisa sistemi komunist u rrëzua nga zgjedhjet e lira të 1992. Kështu, Shqipëria dhe Shkodra filluan të udhëhiqeshin nga demokratët.
Shkodra sot
Pas trazirave në fund të viteve '90 dhe luftës së Kosovës, Shkodra filloi të zhvillohet, si ekonomikisht, ashtu edhe kulturalisht. Shkodra sot është qyteti më kulturor dhe më "klasiku" në Shqipëri, megjithëse qyteti po modernizohet dita-ditës. Ky qytet është një destination kryesor turistik, duke përfshirë plazhin e Velipojës, liqenin, kalanë, Alpet, por edhe vetë qytetin. Numri i turistëve po shtohet nga viti në vit, ndërsa Shkodra po merr një frymë gjithnjë e më europiane.
== Gjeografia ==
Shtrihet për rreth 872.71 km<sup>2</sup><ref>[http://als.wikipedia.org/wiki/Shkodra Wikipedia gjermanisht]</ref> në nyjën hidrografike me pranë [[Liqeni i Shkodrës|liqenit me të njëjtin emër]] dhe lumenjtë [[Lumi Drin|Drin]], [[Buna|Bunë]] dhe [[Kiri|Kir]] në një ultësirë të "mbrojtur" nga liqeni, [[Alpet Shqiptare]] në lindje ku spikasin majat e [[Cukali]]t (1.722 m), [[Maranaj]] (1.576 m), [[Sheldia|Sheldisë]] (mali Sardonik i Barletit; për nga Shurdhahu) dhe [[Taraboshi]]t (rreth 700 m) në perëndim dhe [[deti Adriatik]]. Në një rreze prej 45 km mund të arrihen ranishtet në Adriatik, shëtitjet e alpinizmi në [[Alpet Shqiptare|Alpe]], e kanotazhi nepër lumenj.<ref>{{Cite web |url=http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/labeat.html |title=Të Dhëna të Përgjithshme Historike dhe Arkeologjike mbi Krahinën Ilire të Labiatisë |url-status=dead |access-date=22 qershor 2010 |archive-date=26 dhjetor 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071226085556/http://kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/labeat.html }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/shkodra_shkurt1.html |title=Shkodra shkurt |url-status=dead |access-date=22 qershor 2010 |archive-date=5 shkurt 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110205060822/http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/shkodra_shkurt1.html }}</ref>
[[Skeda:Oborrikishafretënvet.jpg|parapamje|majtas|Oborri i Kishës së Fretënvet]]
=== Klima ===
Shtrirja në mes të një relievi fushor, kodrinor, paramalor dhe malor, afërsia me Detin Adriatik dhe liqenin e Shkodrës kanë përcaktuar edhe klimën e saj, një klimë mesdhetare me dimër të butë e të lagësht dhe verë të nxehtë e të thatë. Temperaturat mesatare në vit variojnë nga 11,8 °C deri ne 14,0 °C. Temperatura në Janar nga 0,9 °C deri në 6 °C. Në dimër fryn era e murrlanit (erë lokale), e ftohtë, e fortë dhe e thatë, ndërsa në fund të vjeshtës fryn era e shirokut, që shoqërohet me reshje dhe fryrjen e lumenjve. Sasia e reshjeve në këtë qytet është e madhe. Mesatarisht aty bien 2500 mm shi në vit, pra një nga zonat më të lagështa të Shqipërisë. Muaji me i ftohtë i vitit është muaji janar, ndërsa muaji me i nxehte i vitit është muaji korrik. Reshjet e dëborës bien rrallë, ndërsa ngricat shënohen zakonisht ne fundin e vitit.
== Demografia ==
=== Feja ===
Prania ortodokse ishte një ndikim historik prej sundimit bizantin dhe më pas prej feudalëve serbë të Zetës, të cilët i përkisnin pas [[Skizma Lindje-Perëndim|Skizmës]]. Me vdekjen e [[Stefan Nemanjiqi]]t, ndikimi venedikas bëhet më i dukshëm dhe [[Argjipeshkvia e Tivarit]] u kthye në mbështetje [[Kisha Katolike Romake në Shqipëri|për hapjen e]] [[Kisha Katolike Romake|katolicizmit]].
Pas pushtimit osman elementi i krishterë lejohej të banonte në vendbanime larg kështjellës,<ref name=":4">[[Injac Zamputti|Zamputti I]]., ''Dokumente të shekujve XVI-XVII per historinë e Shqipërisë. Vëllimi III (1603=1621)'', Tirana 1989, ff. 376-389.</ref> kësodore qyteti nuk do të ishte më seli ipeshkvnore dhe arqipeshkvnore metropolitane deri më 15 mars 1867 kur u emërua argjipeshkv [[Karl Pooten]]. Deri në kohën e emërimit të tij, selia e [[Arqipeshkvia|arqipeshkvisë]] ishte në [[Tivari|Tivar]]. Në vitin 1478 kur Mehmeti II rrethoi qytetin, në kështjellë qenë dy fretën françeskanë, njëri prej tyre arbër, P. Pali nga [[Rrethi i Matit|Matja]].<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|page=606.}}</ref> Me pushtimin në qytet u përhap [[Islami]], së pari prej pranisë ushtarake dhe më pas nga popullata e konvertuar.
Qyteti ka përshfaqur që me pragun e periudhës së Bushatllinjve një hapje kundrejt larmisë fetare.<ref name=":4" /> Por në rastin e prishjes së [[Oxhaku i Jeniçerëve|Oxhakut të Jeniçerëve]], çoi në dëbimin e [[Bektashizmi|bektashinjve]] nga qyteti, gjë që sipas [[Roberto Morozzo della Rocca|Dela Rokës]] ka shtyrë drejt [[Islam]]it [[Synitët|synit]].<ref>{{Cite book|title=Kombësia dhe feja në Shqipëri|last=Della Rocca|first=Roberto Morozzo|publisher=Elena Gjika|year=1994|location=Tiranë|pages=36|translator=[[Luan Omari]]}} </ref> Sidoqoftë ky tarikat ishte ndër të parat mënyra të avitjes së Islamit në qytet, duke qenë se jeniçerët ishin trupë e bekuar nga [[Haxhi Veli Bektashi|Haxhi Bektashi]]. Sipas studjuesit të historisë së qytetit, [[Hamdi Bushati]]t, mendohet se në fillim të sundimit të [[Mustafa pashë Bushatlliu|Mustafa pashë Shkodrës]] ka pasur afro 70 [[teqe]] të [[Tarikati|tarikateve]] të ndryshme, që ndiqeshin edhe prej parisë feudale. Tarikatet që kanë qenë dhe janë ende të përhapura në qytet janë bektashitë, [[Nakshibandi|nakshibenditë]], [[rifai]]të dhe [[tixhani]]të. Rinisja e hapjes së tyre pas dëbimit të madh, qe vepër e [[Sheh]] [[Ahmet Shkodra|Ahmet Shkodrës]].
Më 1846 u vendos në qytet [[Jezuitët|Urdhri Jezuit]], për të themeluar një qendër të vazhdueshme, duke kontribuar në ngritjen kulturore të qytetit me institucionet arsimore, kongregacionet bamirëse. Urdhri Françeskan kishte një prani të kryehershme në viset përreth Shkodrës, duke pasuar benediktinët në shek. XIII, por në qytetin e Shkodrës u ngulitën për herë të parë më 1861 me nisjen e ndërtimit të [[Kuvendi Françeskan i Gjuhadolit|Kuvendit të Gjuhadolit]].
Ortodoksët e qytetit, sipas thënies lokale ''s'bajnë ma se 100 shpi'', nuk kanë lidhje me ortodoksët mesjetarë dhe relativisht janë të përbërë prej origjinave kuço-vllehë ose ''gogë'', shqiptarë, serbo-malazezë, grekë e armenë. Sipas burimeve, paraardhësit e ortodoksëve shqiptarë kanë ardhur nga Vilajeti i Kosovës dhe i Manastirit, veçanërisht nga Struga (familja Banushi, Pistoli). Ortodoksët me prejardhje joshqiptare janë shqiptarizuar me shekujt.<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|pages=607-609.}}</ref>
Shkodra përmendej si qendra e fetarizmit islam, ashtu dhe atij katolik, në Shqipëri.
=== Gjuha ===
Dialekti i [[Gegërishtja|gegërishtes]] është ai dialekt i cili përdoret në qytetin e Shkodrës. Është një lloj komunikimi i cili duhet të përdoret ton më i lartë zëri dhe theksi duhet të përshtatet që në fëmijëri. Ky theks është përdorur nga shkrimtarët e njohur shqiptare verior siç janë [[Gjergj Fishta]], [[Ndre Mjeda]], [[Migjeni]] etj. Ky lloj theksi është përdorur edhe nga libri i parë shqiptar "MESHARI" i Gjon Buzukut në vitin 1555. Gjithashtu [[Gegerishtja veriore|ky lloj dialekti]] flitet edhe nga kosovarët por me pak ndryshime. Shkodranët shquhen për këngët e tyre me theks geg gjithashtu dhe per të folurën e tyre të ëmbël me këtë theks.
=== Etnitë ===
Historianë si Ducellier mendojnë se Shkodra para-osmane ishte e banuar nga një larmi të nguliturish europianë, ku vetëm krahinat që e rrethojnë banoheshin nga etnia arbërore.<ref>{{Cite book|last=Hosaflook|first=David|url=https://books.google.al/books?id=zeZ963q3ok0C&pg=PR29&lpg=PR29&dq=ducellier+Shkodra&source=bl&ots=IXSUOlHptU&sig=ACfU3U0VbidQ9y6O_ydxaBMN1aVcHs113A&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjCrL2claX4AhXDSPEDHYL8Bh8Q6AF6BAgdEAM#v=onepage&q=ducellier%20Shkodra&f=false|title=The Siege of Shkodra: Albania's Courageous Stand Against Ottoman Conquest, 1478|publisher=Onufri|year=2012|isbn=9789995687779|pages=xxix|language=en|chapter=Reader's orientation}}</ref>
== Arti dhe kultura ==
=== Shkollat ===
Që nga [[çereku]] i fundit i shek. XIX, në lagje të ndryshme të qytetit ishin hapur 11 [[Mejtepi|mejtepe]].<ref>[[Ludovik Shllaku|Shllaku L]]., ''Shkollat klerikale'', Shkodër: Camaj-Pipa, 2002, f. 62.</ref> Qeveria osmane kishte hapur gjithashtu në Shkodër një sistem shkollash shtetërore fillore katër klasëshe ([[iptidaije]]), qytetëse tri klasëshe ([[Ryzhdie|ruzhdije]]) dhe gjimnaz ([[idadije]]).<ref>{{Cite web |last=Kopani |first=Gezim |date=2019-03-05 |title=Gëzim Kopani: Pazari i madh i Shkodres, 5 Xhamit dhe Mejtepet |url=https://gezimkopani.blogspot.com/2019/03/pazari-i-madh-i-shkodres-5-xhamit-dhe.html |access-date=2024-07-25 |website=Gëzim Kopani}}</ref> I njohur ishte në Shkodër Gjimnazi apo mejtepi Idadije, katër klasësh. Kjo shkollë, e hapur që në 1909, me profesorë universitarë, të gjithë të diplomuar, ardhur nga vise të ndryshme të [[Turqia|Turqisë]] dhe mes tyre një apo dy mësues shqiptarë, ishte ndër më të preferuarat e kohës. Gjimnazi në fjalë arriti të kthehej në një lice 8-vjeçar, por nuk e përballoi Luftën Ballkanike.<ref>Historiku i arsimit të rrethit Shkodër (periudha para çlirimit), përgatitur nga bërthama shkencore e historisë, pranë kabinetit pedagogjik, seksioni i arsimit dhe i kulturës. Shkodër, 1980, f. 27.</ref> Funksiononte si shkollë shtetërore turke edhe një shkollë tjetër e mesme e quajtur shkolla normale apo Darul-mual-limine (1909-1913), e drejtuar prej Mustafa Bej nga [[Stambolli]], i shkolluar në Paris. Shkolla u mbyll pasi u grabit prej pushtuesve malazez.
Më 1835 u hap një shkollë fillore ortodokse. Mësimet në këtë shkollë zhvilloheshin në [[Gjuha serbokroate|gjuhën serbo-kroate]]. Administrativisht shkolla varej nga konsullata serbe në Shkodër. Shkolla në fjalë mbeti e hapur deri në okupacionin fashist, kohë në të cilën u mbyll e nuk u hap më.<ref>{{Cite book|title=Shkodra dhe motet|last=Bushati|first=Hamdi|publisher=Idromeno|year=1999|isbn=9789992762349|location=Shkodër|pages=49-50|authorlink=Hamdi Bushati|volume=II}}</ref> Më 1861 Françeskanët themeluan seminarin e tyre në të cilin mësohej edhe gjuha shqipe. Pastaj më 1877 Jezuitët themeluan në Shkodër një tjetër qendër me influencë për arsimin e lartë, [[Kolegji Saverian|Kolegja e Shën Françesk Saverit]]. Një risi shkencore në këtë kolegj ishte Observatori Meteorologjik, themeluar më 1888, i pari Observator astronomik në [[Ballkan]]. Ai vazhdoi shërbimet e tij të vlefshme deri më 1946, kur u konfiskua nga regjimi komunist. Më 1878 motrat stigmatine themeluan shkollën femërore Françeskane për 200 vajza. Në atë kohë njoftohej se kishte 21 shkolla fillore të tjera shqipe, që zhvillonin veprimtarinë e tyre në [[Durrës]] dhe në qytete të tjera Veriore. Secila prej tyre kishte rreth tridhjetë nxënës, përveç asaj të [[Prizreni]]t që kishte tetëdhjetë.<ref>Jacques E., ''The Albanians'', McFarland, 2009. ISBN 9780786442386</ref>
=== Tradita e bibliotekave ===
Studjuesi shqiptaro-kroat [[Aleksandër Stipçeviç]] në “Historinë e librit” shënon se në Iliri ka pasur 72 biblioteka dhe disa syresh kanë qenë edhe në Shkodër. Nga ana tjetër, në veprën e Marin Barletit, “Rrethimi i Shkodrës” thuhet se ka pasur anale të shkruara në gjuhën e popullit.<ref>Barleti, Marin. (2012). ''[https://books.google.fr/books?id=zeZ963q3ok0C&pg=PA278&dq=marin+barleti+rrethimi+i+shkodres&hl=fr&sa=X&ei=ecZAVcjrNcHqUrvhgdAG&ved=0CCoQ6AEwAQ#v=onepage&q=annals&f=false The siege of Shkodra: Albania's courageous stand against Ottoman conquest], 1478'', p. 58.</ref> Sipas të dhënave të [[Daniele Farlati]]t në “[[Illyricum Sacrum]]”, “''qendra të rëndësishme të administratës e kulturës me arkiva e biblioteka të famshme kanë qenë arqipeshkëvitë e [[Durrësi]]t, [[Tivari]]t, Shkodrës e [[Shkup]]it''”. Madje Shkodra njihet edhe si bërthama e parë e bibliotekave publike në Shqipëri. Në vitin 1917, u hap e para bibliotekë shtetërore e quajtur Biblioteka e [[Komisia Letrare Shqipe|Komisis Letrare]], që u drejtua nga [[Hilë Mosi]]. Bibliotekë e cila iu bashkua fondit të [[Biblioteka Kombëtare|Bibliotekës Kombëtare]] në Tiranë.
Sipas rendit kronologjik bibliotekat e Shkodrës i përkasin viteve: 1683, Biblioteka Bogdani, 1750 Biblioteka e Myftiut të Tabakëve apo Këllyçit, e cila fatkeqësisht nuk ekziston më, sepse u dogj, 1834 biblioteka e Vakëfit shumë të rëndësishme për fondin e dorëshkrimeve në gjuhët orientale, në 1858 biblioteka e Etërve Jezuitë, 1875 biblioteka e Françeskanëve, 1899 e Shoqërisë “Bashkimi”, 1901 e Shoqërisë “Agimi”, 1911 e Klubit “Gjuha jonë”, në vitin 1917 e “Komisisë letrare”, 1919 e Shoqërisë Vllaznia.
=== Arkitektura ===
Nisi strukturimi i arkitekturës sipas kritereve të [[Arti islam|artit islam]], disa kisha u bënë [[Xhamia|xhami]]. Në hyrje të [[Pazari i Shkodrës|Pazarit]] ka pasë një [[Hamami|Hamam]] të ndërtuar nga i quajturi Allaman begu me datë 1519, i njohur si ''Hamami i Vjetër''. [[Pjetër Bogdani]] e përmend se në hyrje të hamamit kishte të shkruar në mermer me numra romakë (1470, 5 tetor).<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|pages=51-52.}}</ref>
[[Skeda:Karnevalet-shkoder.jpg|parapamje|Parada e Karnavaleve në Shkodër]]
Qyteti numëron rreth 100 000 banorë e shquhet për shumëllojshmërinë në kahin urbanistik<ref>{{Cite web |url=http://www.shkodra.gov.al/ |title=Plani Urbanistik |url-status=dead |access-date=6 nëntor 2010 |archive-date=13 maj 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110513175044/http://www.shkodra.gov.al/ }}</ref> e [[Arkitektura e Shkodrës|arkitektonik]], shtëpitë më të vjetra me 1 ose 2 kate kanë [[bahçe]] e oborre të gjelbërta e me lloj-lloj lulesh, rrugët janë të ngushta e dikur ishin me gur të kalitur (rrugë të ngushta e të vogla karakteristike, të emëruara nga familje që kanë dhënë kontribut për qytetin apo nga gojëdhëna. Ndërtimet më të vona të shek. XX ndikohen nga prirjet arkitektonik tradicionale, të [[Racionalizmi italian|racionalizmit italian]] e të [[Realizmi socialist|realizmit socialist]].
=== Muzika ===
[[Skeda:Bandaparëmuzikore.jpg|parapamje|majtas|Banda e parë muzikore qytetëse me drejtues Giovanni Canale - 1898]]
Gjatë sundimit osman, organizimet e para muzikore ishin ''taifat'', grupe instrumentistësh.<ref name=":3">{{Cite book|last=Shetuni|first=Spiro J.|title=Albanian Traditional Music: An Introduction, with Sheet Music and Lyrics for 48 Songs|publisher=McFarland|year=2014|isbn=9780786486304|pages=51-52|language=en}}</ref> Në periudhën e Bushatllinjve,<ref name=":03">{{Cite book|last=Pipa|first=Arshi|title=Trilogia Albanica I: Albanian folk verse: Structure and genre|publisher=Princi|year=2013|isbn=9789928409065|location=Tiranë|pages=33-35|language=sq|trans-title=Trilogjia Albanika I: Vargu folklorik shqip: ndërtimi dhe gjinitënb|authorlink=Arshi Pipa|origyear=1978}}</ref> rryma poetike e [[bejte]]ve e [[Letërsia shqipe me alfabet arab|letërsisë shqipe me alfabet arab]], të cilat shpreheshin nëpër [[Ahengu|ahengje]] ku ''qiteshin bejte''.<ref name=":022">{{Cite book|last=Dizdari|first=Tahir|title="Bejte-ja" në Fjalorin e Orientalizmave në Gjuhën Shqipe|publisher=Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam|year=2005|location=Tiranë|pages=89|language=sq|authorlink=Tahir Dizdari}}</ref> Vargjet e [[Bejtexhinjtë|bejtexhinjve]] kaluan me kohën në fondin anonim të folklorit dhe ndikuan këngën qytetare.<ref>{{Cite book|last=Koço|first=Eno|title=Traditional Songs and Music of the Korçë Region of Albania|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2018|isbn=9781527510401|pages=10-11|language=en|author-link=Eno Koço}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Fetiu|first=Sabri|date=2010|title=Vendi i letërsisë popullore në historinë e letërsisë shqipe|url=https://www.ashak.org/repository/docs/HISTORIA_E_LETERSISE_SHQIPE_PER_WEB_94044.pdf|journal=Historia e Letërsisë Shqipe: Materialet e Konferencës Shkencore 30-31 tetor 2009|language=sq|pages=50}}</ref> Karakter më vendor këngëve nisi t'ua jepte Kasëm Xhurri përgjatë shek. XIX.<ref name=":7">{{Cite journal|last=Koço|first=Eno|date=2005|title=A family of song: Reflections of Albanian urban lyric song in the Mediterrean|url=https://books.google.al/books?id=Di1KQc6-HCwC&pg=PA35&dq=Palok+Kurti&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwirnMnbiNzhAhXlsaQKHWh1BrYQ6AEIMjAC#v=onepage&q=Palok%20Kurti&f=false|journal=The Mediterranean in Music: Critical Perspectives, Common Concerns, Cultural Differences|language=en|publisher=Scarecrow Press|volume=3|pages=34-35}}</ref> Kënga qytetare shkodrane e quajtur në Shkodër ''kangët e ahengut'',<ref name=":3" /> pjesë e trashëgimisë së [[Kultura osmane|kulturës osmane]], i përngjashëm me [[Mekami|mekamet]],<ref>{{Cite journal|last=Guignard|first=Michel|date=2008|title=Les musiques dans le monde de l’islam|url=https://journals.openedition.org/ethnomusicologie/1300?lang=en#tocto1n4|journal=Cahiers d'ethnomusicologie|language=fr|volume=21|pages=269-286}}</ref> është përftuar nga kombinimi ndërkohor i muzikës orientale me ritmin vendas, e kënduar në të folmen qytetare.<ref name=":3" /> Lloji i dytë i muzikës qytetare është ai i viteve '30, ku në Shkodër u krye nga P. Martin Gjoka që mblodhi këngët qytetare dhe me piano e instrumente i përformoi me këngëtarë artistikë.<ref name=":7" />
Përfaqësues në zë të kësaj kënge janë [[Bik Ndoja]], [[Luçie Miloti]], [[Naile Hoxha]],<ref name=":3" /> [[Xhevdet Hafizi]], [[Marie Kraja]], [[Shyqyri Alushi]] dhe [[Bujar Qamili]].
Bandën e parë e krijoi Giovanni Canale më 1876/8, ku qe nxënës edhe [[Palokë Kurti|Palok Kurti]], i cili mësimet e para i mori përmes ahengut.<ref>{{Cite journal|last=Bushati|first=Kabil|date=7 shkurt 2015|title=Ashikë të famshëm të ahengut të vjetër shkodran|url=http://www.standard.al/2015/02/07/ashikete-famshem-te-ahengut-te-vjeter-shkodran/|journal=Standard|volume=3226|pages=18-19}}</ref> Më pas u krijua banda muzikore e kishës metropolitane drejtuar prej [[Frano Ndoja|Frano Ndojës]], dhe banda muzikore e shkollës së artizanatit, drejtuar nga Kurti.<ref>{{Cite book|title=Rrjedhave të artit paraprofesionist: shoqerite artistike te periudhes se pavaresise|last=Mato|first=Jakup|publisher=Akademia e Shkencave|year=2004|isbn=9789994361427|pages=80}}</ref> Gjatë 1917 banda e katedrales drejtuar nga Ndoja i kaloi bashkisë. Më pas qe banda e ushtrisë, e drejtuar nga Pavllo Zhvap dhe Sulë Liçaj.<ref name=":8">{{Cite web|url=http://besibekteshi-info.blogspot.com/2011/07/bandat-muzikore-shkoder.html|title=Bandat muzikore Shkoder|date=21 korrik 2011|website=besibekteshi-info.blogspot.com|last=Bekteshi|first=Besi}}</ref> Ndër formacionet që fituan shquashmëri qe edhe banda e shkollës ''plotore'' e Parrucës, drejtuar nga Sule Liçaj; për të cilën kontribuoi [[Hilë Mosi]], Mehmet Gjyli, etj.<ref name=":9">{{Cite web|url=http://shkoder.net/muzike-shkodrane/|title=Banda e parë muzikore në Shqipëri|date=2014|website=shkoder.net|last=Malaj|first=Myfit}}</ref>
Më 1931 u formua edhe fanfara e konviktit "Maleve tona", nën drejtimin e Zef Kurtit me një efektiv prej 20 instrumentistësh. Banda pati dobi në gjallërimin e jetës së studentëve të gjimnazit të shtetit, megjithëse pati jetë vetëm një vit. Në vitin 1971, pak pasi u çel shkolla e mesme artistike "Prenk Jakova", u themelua orkestra frymore e shkollës, veprimtaria e të cilës vazhdon. Ndërkohë, që prej 50 vitesh vazhdon veprimtarinë e saj edhe banda e qytetit.<ref name=":9" />
Një sërë kompozitorësh lindën dhe zhvilluan po ashtu veprimtarinë e tyre, si [[Lec Kurti]], [[Prenk Jakova]], [[Çesk Zadeja]] dhe [[Kujtim Alija]].<ref name=":8" />
== Ekonomia ==
Në bazë të historiografisë tregtare, qysh në çerek të shek. XVIII përmendet të qenët e një institucioni tregtar "Komiteti tregtar i pjacës së Shkodrës", që më pas mori emrin "Çeta tregtare" - "Cetto mercantile", që nga fundi i shek. XIX u quajt në [[turqisht]] "Tixharet odasi", e në kohën e shtetit shqiptar "Oda e tregtisë".<ref name=":11">{{Harvnb|Bushati|1998|pages=294-301.}}</ref>
Me rënien e Bushatllinjve, edhe çeta tregtare nuk funksionoi më si ent i rregullt për kontrata rregullimi konfliktesh tregtare ndërmjet vendasve dhe të huajve.<ref name=":11" /> Megjithatë shkëmbimi i mallrave përmes detit arriti pikën kulmore më 1869. Marrëdhëniet me [[Venediku]]n qenë zbehur deri në përgjysmimin e agjencive tregtare dhe gravitetin e Adriatikut e morën portet e tjera të Italisë dhe të [[Perandoria Austro-Hungareze|Perandorisë Austro-Hungareze]]. Gjysma e dytë e shek. XIX shënjoi teposhtën e pakthyeshme të rëndësisë tregtare të Shkodrës me ndërtimin e hekurudhës Mitrovicë-Selanik më 1873 dhe aneksimit të Ulqinit e Tivarit pas ngjarjeve të Lidhjes.<ref name=":52">{{Cite journal|last=Tafilica|first=Zamir|date=dhjetor 2011|title=Veprimtaria tregtare e Shkodrës (Mesi i shek. 18 - fundi i shek. 19)|journal=Art & Trashëgimi|volume=3|pages=68-71}}</ref>
=== Turizmi ===
[[Skeda:Luigj Gurakuqi statue.JPG|parapamje|majtas|Monumenti i Luigj Gurakuqit në ish-lulishten 1 Maji]]
== Politika ==
[[Skeda:Bashkia shkoder.jpg|parapamje|Prefektura e Shkodrës]]
[[Skeda:Prefekturashk.jpg|parapamje|majtas|Bashkia e Shkodrës]]
[[Skeda:Monumenti 2prilli.jpg|parapamje|Monumenti i dëshmorëve të 2 prillit]]
[[Kryetari i Bashkisë|Kryetar i Bashkisë]] së Shkodrës është Benet Beci i Partisë Socialiste. Shkodra është qendra e [[Qarku i Shkodrës|qarkut me të njëjtin emër]]. Institucionet vendore: [[Bashkia e Shkodrës|Bashkia e qytetit]], Prefektura dhe Këshilli i Rrethit, Gjykata.
Vlen për t'u përmendur se në këtë qytet u bë protesta e parë anti-staliniste nga studentët dhe në vitin [[1990]] ka hedhur hapin e parë në ndërrimin e sistemit. Kujtojmë këtu demonstratën e parë: "[[Demonstrata e Heshtur]]", në nëntor të [[1990]]. Më pas [[13 dhjetori]] kur u rrëzua busti i [[Enver Hoxha|Enver Hoxhës]], [[2 prilli 1991]] ku u vranë ato që më vonë u quajtën "[[Dëshmorët e Demokracisë]]", si dhe lindja e [[sindikatave të pavarura]].
Shkodra është i vetmi qytet që në zgjedhjet vendore të 1996 nxori nga gjiri i qytetarisë një kandidaturë më të djathtë, atë të [[Bahri Boriçi]]t, që u zgjodh Kryetar Bashkie.
== Komunikacioni ==
Shkodra ndodhet rreth 90 km larg [[Tiranë]]s, kryeqytetit të [[Shqipëri]]së. Ajo ka dy akse që e lidhin me Malin e Zi. Njëri është Shkodër-[[Han'i Hotit]] dhe tjetri është Shkodër-[[Muriqan (Shkodër)|Muriqan]]. Rrjeti hekurudhor nga [[Han'i Hotit]] për në Tiranë ndalon dhe në Shkodër. Transporti publik brenda qytetit mbulon linjën Bahçallëk-Fermentim. Transporti i udhëtarëve ndërmjet qytetit të Shkodrës dhe shumicës së [[komunave]] mbulohet nga mjetet e transportit te udhëtarëve të tipit furgon.
Siç është shpjeguar më lart, pozita gjeografike e Shkodrës mundëson vizitën e disa lloje peizazhesh në një krahinë jo të madhe. Shkodra është larg Razmës rreth 42 km, e larg Bogës 48 km. Larg Velipojës 32 km. Dhe fare pranë ka Shirokën dhe Zogajt me 8–9 km.
[[Skeda:Xhamia Shkodër 001.jpg|parapamje|163x163px|[[Xhamia Ebu Bekër|Xhamia Ebu Beker]]]]
[[Skeda:Kisha Franceskane.jpg|alt=|parapamje|167x167px|Kisha Franceskane]]
[[Skeda:Buna e Rozafa .jpg|parapamje|173x173px|Buna e Rozafa]]
== Panorama ==
<gallery>
Skeda:Xhamia Kryesore.JPG|[[Xhamia e Parrucës|Xhamia në Parrucë]]
Skeda:Buna, Shkoder.jpg|Buna
Skeda:Liqeni nga moloja.jpg|Pamje nga moloja
Skeda:Kullagjonmarkagjonvet.jpg|Kulla e Gjon Markagjonit
Skeda:Monumente.jpg|Monumentet
Skeda:Kafja m.jpg|Kafja e madhe, Foto Marubi
Skeda:Shkoder.jpg|Sheshi apo Pjaca në rrugën Kol Idromeno
Skeda:Ura mbi Bunë.jpg|Ura mbi Bunë
Skeda:Lumi Drin i bashkohet Bunës.jpg|Drini, derdhja në Bunë
</gallery>
== Shiko edhe këtë ==
* [[Lista e qyteteve të Shqipërisë]]
* [[Xhamia Ebu Bekër|Xhamia Ebu Beker]] 1995
* [[Stadiumi "Loro Boriçi"]] 1953
* [[Xhamia e Plumbit (Shkodër)|Xhamia Plumbit]] 1773
* [[Turizmi në Shkodër]]
* [[Katedralja e Shën Shtjefnit]] 1991
* [[Xhamia e Parrucës|Xhamia Parruces]] 1937
* [[Kafja e Madhe]]
* [https://gezimkopani.blogspot.com/2019/03/pazari-i-madh-i-shkodres-5-xhamit-dhe.html Pazari i madh , 5 xhamit dhe mejtepet]
== Lidhje të jashtme ==
{{commonsart|Shkodër|Shkodra}}
== Referime ==
{{reflist|3}}
{{Shkodra}}
{{Bashkia Shkodër}}
{{Qarku i Shkodrës}}
{{AL-Vendbanime}}
[[Kategoria:Shkodër]]
[[Kategoria:Qytete në Shqipëri]]
[[Kategoria:Qytete shqiptare]]
[[Kategoria:Turizmi në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shqipëri]]
6ey48q4qvmdsrj124kd0gylt38nsgl0
2815318
2815315
2025-07-10T15:35:19Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Bashkia shkoder.jpg]]
2815318
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Shkodra
| settlement_type = [[Bashkia|Bashki]] dhe [[Qytetet e Shqipërisë|qytet]]
| image_skyline = {{multiple image
| border = infobox
| total_width = 300
| image_style = border:1;
| perrow = 1/2/3
| image1 = The City and the Prokletije from the castle.jpg
| image2 = Xhamia Ebubeker - Shkodër F.jpg
| image3 = Kisha Françeskane - Shkodër 03.jpg
| image4 = Rozafa Castle.jpg
| image5 = Kolë Idromeno Street in Shkodër (2021).jpg
| image6 = Drini River flowing in Shkodër.jpg
| image7 = Lake Skadar, Shkoder Albania 2016.jpg}}
| image_caption = '''Nga lart poshtë, nga e majta në të djathtë''': Pamje e Shkodrës, [[Xhamia Ebu Bekër]], Rruga [[Kolë Idromeno]], [[Kalaja e Rozafës]], [[Kisha Françeskane e Shkodrës|Kisha Françeskane]] nga rruga Kolë Idromeno, [[Drini|Delta e Drinit]] dhe [[Liqeni i Shkodrës]] me [[Alpet Shqiptare]].
| image_alt = Fotomontazh i Shkodrës
| image_flag = [[File:Flamuri i Bashkisë Shkodër.svg|60px|center]]
| flag_alt = Flamuri i Shkodrës
| image_seal = [[File:Stema e Bashkisë Shkodër.svg|60px|center]]
| seal_alt = Stema e Shkodrës
| coordinates = {{coord|42|04|05|N|19|30|43|E|type:adm1st_region:AL|display=inline,title}}
| subdivision_type = Shtet
| subdivision_name = [[Shqipëria]]
| subdivision_type1 = Rajon
| subdivision_name1 = Shqipëria e Veriut
| subdivision_type2 = [[Ndarja administrative e Shqipërisë|Qark]]
| subdivision_name2 = [[Qarku i Shkodrës|Shkodra]]
| established_title = Themeluar
| established_date = Shekulli IV p.e.s.
| government_type = Kryetari-këshilli
| governing_body = Këshilli Bashkiak Shkodër
| leader_party = [[Partia Socialiste e Shqipërisë|PS]]
| leader_title = Kryetar bashkie
| leader_name = Benet Beci
| area_blank1_title = Bashkia<ref name="PV">{{cite web |publisher=Porta Vendore |title=Pasaporta e Bashkisë Shkodër |url=https://portavendore.al/bashkia-shkoder/pasaporta-e-bashkise-shkoder/ |access-date=24 shtator 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210924131334/https://portavendore.al/bashkia-shkoder/pasaporta-e-bashkise-shkoder/ |archive-date=24 shtator 2021 |language=sq |url-status=live}}</ref><ref name="municipalitiy area">{{cite web |publisher=Albanian Association of Municipalities (AAM) |title=Bashkia Shkoder |url=https://aam.org.al/en/bashkia-shkoder/ |access-date=12 tetor 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201012194101/https://aam.org.al/en/bashkia-shkoder/ |archive-date=12 tetor 2020}}</ref>
| area_blank1_km2 = 872.71
| area_blank2_title = Administrative unit<ref name="Bashkia Shk">{{cite web |publisher=Bashkia Shkodër |title=Profili i Bashkisë Shkodër |url=http://www.bashkiashkoder.gov.al/web/profili_i_bashkise_2703.pdf |access-date=24 shtator 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210924132540/http://www.bashkiashkoder.gov.al/web/profili_i_bashkise_2703.pdf |archive-date=24 shtator 2021 |page=6 |language=sq |url-status=live}}</ref>
| area_blank2_km2 = 16.46
| elevation_m = 13
| population_as_of = 2023
| population_blank1_title = Bashkia
| population_blank1 = 154,479{{efn|name=fn1|The municipality of Shkodër consists of the administrative units of [[Ana e Malit]], [[Bërdicë]], [[Dajç, Shkodër|Dajç]], [[Guri i Zi, Shkodër|Guri i Zi]], [[Postribë]], [[Pult]], [[Rrethinat]], [[Shalë, Albania|Shalë]], [[Shosh, Albania|Shosh]], [[Velipojë]] and Shkodër.<ref name="Classification">{{cite web |publisher=[[Institute of Statistics (Albania)|Instituti i Statistikës]] (INSTAT) |title=A new Urban–Rural Classification of Albanian Population |url=https://www.instat.gov.al/media/2919/a_new_urban-rural_classification_of_albanian_population.pdf |access-date=28 shtator 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191114101641/https://www.instat.gov.al/media/2919/a_new_urban-rural_classification_of_albanian_population.pdf |archive-date=14 nëntor 2019 |page=15 |date=maj 2014}}</ref><ref name="Law 20142">{{cite web |publisher=[[Fletorja Zyrtare e Republikës së Shqipërisë]] |title=Law nr. 115/2014 |url=https://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |access-date=28 shtator 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924085559/https://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |archive-date=24 shtator 2015 |page=98 |language=sq}}</ref> The population of the municipality results from the sum of the listed administrative units in the former as of the [[Demographics of Albania|2011 Albanian census]].<ref name="Census 2011">{{cite web |last=Nurja |first=Ines |publisher=[[Institute of Statistics (Albania)|Institute of Statistics]] (INSTAT) |title=Censusi i popullsisë dhe banesave/ Population and Housing Census–Shkodër (2011) |url=http://www.instat.gov.al/media/3068/10__shkoder.pdf |access-date=11 tetor 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200826201949/http://www.instat.gov.al/media/3068/10__shkoder.pdf |archive-date=26 gusht 2020 |location=Tirana |page=85}}</ref>}}
| population_density_blank1_km2 = 155.39
| population_blank2_title = Unit
| population_blank2 = 77,075{{efn|name=fn2|The estimation for the administrative unit of Shkodër is to be taken into consideration.<ref name="Census 2011"/>}}
| population_footnotes =
| population_demonym = Shkodran(e)
| timezone = [[Central European Time|CET]]
| utc_offset = +1
| timezone_DST = [[Central European Summer Time|CEST]]
| utc_offset_DST = +2
| postal_code_type = [[Kodet postare të Shqipërisë|Kodi(et) postar]]
| postal_code = 4000-4007
| area_code = +355 (0) 22
| blank_name =
| blank_info = SH dhe targat e reja (p.sh. AA, AB, etj.)
| website = {{URL|http://bashkiashkoder.gov.al|bashkiashkoder.gov.al}}
}}
'''Shkodra''' është qytet dhe bashki në [[Shqipëria|Shqipërinë]] Veriperëndimore, si dhe qendra e [[Rrethi i Shkodrës|rrethit]] dhe e [[Qarku i Shkodrës|qarkut]] Shkodër. Është një nga qytetet më të vjetra të Shqipërisë me një histori banimi mijëvjeçare në qytet dhe krahinë.
Shkodra është konsideruar një nyjë e rëndësishme gjeostrategjike prej afërsisë mes maleve, liqenit, detit dhe rrugëve me rëndësi në kuadrin e [[Ballkani Perëndimor|Ballkanit Perëndimor]].
[[Bashkia Shkodër|Bashkia]], e cila shtrihet prej [[Bjeshkët e Nemuna|Alpeve Shqiptare]] e deri në [[Deti Adriatik|detin Adriatik]], u krijua pas reformës territoriale në vitin 2015 duke shkrirë njësitë e mëparshme të [[Njësia administrative Ana-Malit|Anës Malit]], [[Njësia administrative Bërdicë|Bërdicës]], [[Njësia administrative Dajç (Shkodër)|Dajçit]], [[Njësia administrative Gur i Zi|Gurit të Zi]], [[Njësia administrative Postribë|Postribës]], [[Njësia administrative Pult|Pultit]], [[Njësia administrative Shalë|Shalës]], [[Njësia administrative Shosh|Shoshit]] dhe [[Njësia administrative Velipojë|Velipojës]].<ref>{{Cite web |url=http://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf |title=Ligji nr. 115/2014. |url-status=dead |access-date=18 prill 2016 |archive-date=24 shtator 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150924085559/http://www.reformaterritoriale.al/images/presentations/Ligji%20ndarja%20territoriale_Fletore_zyrtare.pdf }}</ref>
== Prejardhja e emrit ==
{{Shiko gjithashtu|Shkodra e lashtë}}
[[Skeda:Shkodramonedhë.jpg|parapamje|Monedhat e lashta të Shkodrës me liburnë|majtas]]
Emri i Shkodrës është hasur qysh në lashtësi në formën ''Skodra'' ([[Gjuha latine|lat]]. Scodra; [[Greqishtja e lashtë|greq. e vj.]] Σκόδρα), gjithashtu në rasën gjinore të greqishtes Σκοδρινῶν ('e Skodrinëve') gjetur ndër monedha prej shek. II p.K. Presbyter Diocleas shkruan ''Scodaris'', si mbiemër ''Scodrensis.''
Prej vitit 1287 shihet forma ''Scutarum'' (mb. ''Scutarensis''),<ref name=":6">{{Cite book|title=Vëzhgime iliro-shqiptare|last=Thalloczy|first=Lajos|publisher=Camaj-Pipa|year=2004|isbn=99927-56-34-9|location=Shkodër|pages=114|authorlink=Lajos Thallóczy|origyear=1917|translator=[[Mustafa Kruja]]|lang=sq}}</ref> emri u përshtat në [[Gjuha italiane|italishte]] '''Scutari''', formë e cila qe mjaft e përhapur në anglishte deri në shek. XX.<ref>Encyclopædia Britannica, Botimi i XItë (1911), artikulli "Scutari".</ref> Forma në [[Gjuha serbokroate|serbo-kroatishte]] ''Skadar'' (Скадар) shihet që nga mbarimi i shel. XIV,<ref name=":6" /> në [[Turqishtja osmane|turqishten osmane]], gjithashtu në turqishten e sotme ''İşkodra''.
Përgjatë [[Shqipëria osmane|sundimit osman]] është quajtur edhe ''Işkenderiyye'' nga ''Işkender'' duke pandehur se banorët e këtij qyteti ishin të bijtë e [[Aleksandri i Madh|Skënderit]] për nga trimëria që shfaqnin në beteja, nga ku [[Marin Barleti|Barleti]] nxjerr tezën se Shkodrën mund ta ketë themeluar Aleksandri i Madh, që qarkullonte edhe ndonjë shekull më vonë tek e shkruan udhëpërshkuesi osman [[Evlia Çelebiu|Evlija Çelebi]].
Zhvillimi i emrit prej trajtës së vjetër në të tanishmen mbahet nga [[Eqrem Çabej]]<ref>Çabej E. (1974), "Die Frage nach dem Entstehungsgebiet der albanischen Sprache". ''Zeitschrift für Balkanologie'' '''1012''': 7–32.; cituar sipas Matzinger 2009.</ref> dhe [[Shaban Demiraj]]<ref>Demiraj Sh. (1999). ''Prejardhja e shqiptarëve nën dritën e dëshmive të gjuhës shqipe''. Tirana. pp. 143–144.; cituar sipas Matzinger 2009.</ref> si një vijim i natyrshëm i gjuhës shqipe.
== Toponimia ==
Toponimia e qytetit shtrihet në aq shtresa sa ç'është e gjurmueshme historia e rishtë e tij, duke pasur shtresëzime që dëshmojnë periudhën latine, sllave, osmane, mbivendosjet e emërtimeve nga regjimi komunist apo edhe toponime të reja. Kodrat rreth të cilave shtrihej qyteti në kohën e Barletit quheshin ''Kazenë, Valdunus'' (kodra e kalasë) dhe ''Zarufe.''
Shtrirja e qytetit në kohët e hershme qe e vendosur në Fushën e Bunës, ku ka qenë lagjja e quajtur ''Pulikare'' (it. ''pulicaria'', bimë dizenterike), sot e mbuluar nga uji dhe në verë përdoret për kullotje.
Dy mendohen të jenë toponime bizantine: ''Ajasma'' (gr. ''ujë i shenjtë'') dhe Arra e Madhe (gr. ''aramades'', vend i lagshtë)''.'' Shtresëzimi sllav në nivel toponimesh konstatohet tek lagjet ''[[Gjuhadoli|Gjuhadol]]'' (sllav. ''gluho dol'', përrua i shurdhët)<ref>[[Zef Valentini|Valentini Z]]''., Përfundime historike të nji dokumenti'', Shkodër: revista "Leka", vj. VI, nr. VIII, fq. 260.</ref> dhe ''Draçin'' (ferrza), emër ky i fundit që u përpoq të ndryshohej në periudhën zogiste në "Ferrza", por u rikthye i mëparshmi.
Shtresëzimi i periudhës osmane është më i përhapuri që me emrat që na përcjell Çelebiu, por edhe më tej nga dokumentacioni: Alibegaj, Tabake, Hysenbegaj, e Myftisë, Haxhi Resul, Karahasej, Luguçezme, Vegshar, Tepe, Tophanë 1027 H (1617-1618, nga persishtja ''tup-hané''), Xhabiej, Udhakryq, Ndocej, Parrucë, Fushë Çelë, Garuc, Kiras, Rus, Dërgut, Dudas, Badra, Ara e Pashës, Serreq.
== Historia ==
{{Shih|Historia e Shkodrës}}
===Lashtësia ===
Në mesin e shekullit të tretë p.k. përmendet si kryeqendra e [[Mbretëria ardiane|mbretërisë së parë të]] [[Ardianët|Ardianëve]]. [[Teuta e Ilirisë|Mbretëresha Teuta]] dhe mbretërit [[Agroni|Agron]] e [[Genti|Gent]] janë figurat më të përmendura të kësaj periudhe.
Scodra ishte më e mirëmbrojtura (''arx munitissima'') dhe më e vështira për t'u pushtuar (''difficilis aditu'') nga të tëra fortifikatat e fisit labeat. Ishte një pozicion i fortifikuar në mënyrë natyrale (''munitum situ naturali oppidum''), i rrethuar nga mure me pirgje mbi portat (''portarumque turres'').<ref name=":6" /> Më 168 p.K. pretori romak Anicius ngadhënjeu mbi ilirët dhe pushtoi Shkodrën. Pas rënies nën sundimin romak, u bë ndër kryevendet jugore të provincës së Dalmacisë. Me reformat e Perandorit [[Diokleciani|Dioklecian]], Shkodra u bë qendra e [[Prevali|Prevalit (lat. ''Prevaelis'').]]Nga 395 AD, ishte pjesë e [[Dioqeza e Dakisë|Dioqezës së Dakisë]].
=== Mesjeta ===
Pas gjysmës së parë të shekullit të 7, pjesa më jugore e pjesëve detare të Principatës Serbe, në Diokle, përfshinte edhe krahinën e Shkodrës. Qyteti qe pjesë e formacioneve shtetërore serbe, bullgare e zetase— pjesërisht edhe atyre bizantine —deri me rënien e [[Perandoria Serbe|Perandorisë Serbe]] në shek. XIV. Më pas u zotërua nga [[Balshajt]], të cilët pasi u thyen në [[Beteja e Savrës|betejën e Savrës]], [[Balsha II]] ia dorëzoi qytetin Shahinit (''kephalia'',<ref name=":10">{{Cite book|title=From empire to republic: essays on Ottoman and Turkish social history|last=İnalcık|first=Halil|publisher=Isis Press|year=1995|pages=75|url=https://books.google.al/books?id=kIhpAAAAMAAJ&dq=ottoman+empire+balsha+shkodra&focus=searchwithinvolume&q=shkodër|authorlink=Halil İnalcık}}</ref> ''capitaneus turcorum'')<ref name=":6" /> deri kur prania osmane në këto vise u vënit dhe trysnia venedikase u shtua.<ref name=":10" /> Balshajt ia dorëzuan [[Republika e Venedikut|Venedikut]] më 1396.<ref name=":02">{{Cite book|title=[[Zeta dhe Dinastia e Balshajve]]|last=Gelchich|first=Giuseppe|authorlink=Giuseppe Gelcich|publisher=55|year=2009|origyear=1899|isbn=9789994356539|location=Tiranë|pages=202-207|translator=Laura Leka}}</ref> Përgjatë pranisë venedikase, por sipas gjasave edhe para ardhjes së [[Balshajt|Balshajve]], zbatohej kodi ligjor i njohur si [[Statutet e Shkodrës|Statutet e Shkodrës.]]<ref>Anamali S., Prifti K., ''Historia e popullit shqiptar në katër vëllime''. Botimet Toena, 2002, ISBN 99927-1-622-3 ff. 231-232</ref><ref>Nadin L., ''Statuti di Scutari: della prima meta del secolo XIV con le addizioni fino al 1469 / Statutet e Shkodrës: në gjysmën e parë të shekullit XIV me shtesat deri më 1469.'' Tirana: Onufri, 2012.</ref> Më 1448 shkodranët mvartës të venedikasve [[Lufta shqiptaro-venedikase (1447-1448)|luftojnë]] kundër [[Skënderbeu]]t.<ref>{{Cite book|title=Das venezianische Albanien (1392–1479)|last=Schmitt|first=Oliver J.|publisher=R. Oldenbourg Verlag GmbH|year=2001|isbn=3-486-56569-9|location=München|pages=490|authorlink=Oliver Jens Schmitt}}</ref>
Më 1474 Bejlerbeu i Rumelisë, Sulejmani, rrethoi Shkodrën, por qyteti u mbrojt trimërisht nga Antonio Loredano dhe 2500 ushtarë, me ndihmën e anijeve venedikase në Bunë dhe në det, e me ndihmën e Cërnojeviqit zetas dhe malësorëve arbërorë. Rrethimi i dytë më 1478 u drejtua personalisht nga [[Mehmet Fatihu|Mehmet Ngadhënjyesi]], u dorëzua pas [[Traktati i Kostandinopojës (1479)|marrëveshjes së paqes]] në [[Stamboll]] më 1479.<ref name=":6" />
=== Periudha Osmane ===
Sipas ndarjeve administrative të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], qyteti u bë qendër e [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakut]] më 1485, pjesë e [[Ejaleti i Rumelisë|Elajetit të Rumelisë]].
Qyteti nis të lulëzojë përsëri me stabilitetin e garantuar nga [[Bushatllinjtë]].<ref>{{Cite book|title=Cities of the Mediterranean: From the Ottomans to the Present Day|last=Toksöz|first=Meltem|publisher=I.B.Tauris|year=2014|isbn=978-1-84885-127-6|pages=120-121|editor-last=Kolluoglu|editor-first=Biray}}</ref> Tregtia lulëzoi përmes limanit lumor të [[Oboti]]t dhe bashkëpunimin me [[Ulqini]]n në rrugë detare, duke u bërë kësodore qendra ekonomike e trevave veriore shqiptare. Më 1832 periudha e pashallëkut të këtij oxhaku mbaroi. Më 1835 u çua [[Kryengritja e Hamz Kazazit|kryengritja vendore]] kundër [[Tanzimati]]t, e kryesuar nga [[Hamza Kazazi|Hamz agë Kazazi]].
=== Lufta Ballkanike dhe administratat ndërkombëtare ===
[[Skeda:Tubiminekalà.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|Tubimi i 6-mujorshit të pavarësisë, i festuar nga shkodranët në Kalà, ku Át Vinçenc Prennushi mbajti fjalimin e tij.]]
Deri në muajin prill 1913 Shkodra ishte i vetmi bastion i mbetur i Perandorisë Osmane në Ballkanin Perëndimor. Pas armëpushimit mes Perandorisë Osmane dhe Aleatëve Ballkanikë, Mali i Zi ra në ujdi që t'ia dorëzojë qytetin [[Fuqitë e mëdha|Fuqive të mëdha]].<ref name=":5" /> Komisioni i admiralëve të flotës ndërkombëtare që përfaqësonin Fuqitë e Mëdha e mori në dorëzim Shkodrën më 14 maj 1913 në ora 2.30 pasdreke.<ref name=":5">Gurakuqi R., ''Vendosja e kontrollit ndërkombëtar në Shkodër, maj 1913-dhjetor 1913. (sipas dokumenteve të Public Record Office)'', Shkodër: Phoenix, nr. 16, artikulli 3.</ref> Mbas fillimit të [[Lufta e Parë Botërore|Luftës Botërore]] fuqitë ndërkombëtare u tërhoqën nga Shkodra dhe qytetin ia dorëzuan një komisioni prej 12 vetësh, njohur si “Komisioni i Shkodrës”.<ref name=":0">Vllamasi S., ''Ballafaqime politike në Shqipëri (1897-1942): kujtime dhe vlerësime historike'', Tiranë: Neraida, 2000. ISBN 99927-713-1-3</ref>[[Skeda:Rr.franzferd.jpg|majtas|parapamje|300x300px|Rruga Franz Ferdinand]]
Më 23 janar 1916 ushtria austro-hungareze hyri në Shkodër. Nën administrimin e Komisarit Civil August Ritter von Kral u hapën [[Komisia Letrare Shqipe]] dhe drejtoritë e përgjithshme të financave, arsimit dhe drejtësisë në hapësirën territoriale deri në vijën grykëderdhja e [[Vjosa|Vjosës]]-[[Rrethi i Skraparit|Skrapar]]-[[Prespa|Prespë]]. Në mars të 1916 qytetit i bëri vizitë zyrtare Arkiduka Karl Salvator i Habsburgve
=== Shtetit shqiptar dhe konfliktet ===
Më 11 mars 1920, sipas një marrëveshjeje mes qeverisë së [[Tirana|Tiranës]] dhe komandës së trupave franceze, xhandarmëria shqiptare mori në dorëzim qytetin ku ministri i Brendshëm, [[Mbreti Zogu I|Ahmet Zogu]] dhe ministri i Drejtësisë, [[Hoxha Kadri Prishtina|Hoxha Kadriu]] u pritën me ngazëllim nga popullsia.<ref>Vlora E., [[Kujtime 1885-1925 (Eqrem bej Vlora)|''Kujtime 1885-1925'']], Tiranë: IDK, 2003. fq. 456. ISBN 99927-780-6-7</ref> Në verën e 1920 qyteti qe i përfshirë në mënyrë të dyanshme në [[Lufta e Koplikut|Luftën e Koplikut]].<ref name=":2">{{Cite book|title=Shkodra dhe motet|last=Bushati|first=Hamdi|publisher=Idromeno|year=1998|location=Shkodër|pages=469-477|volume=I|oclc=41096394}}</ref>
Më 1921 ndodhi kryengritja e Republikës së [[Rrethi i Mirditës|Mirditës]] e cila u kryesue nga Marka Gjoni. Shkodra mori pjesë vullnetarisht për shuarjen e saj. Më 1926 shpërtheu Kryengritja e Dukagjinit, për të cilën Dom Gjon Gàzulli u var në qytet me 4 mars 1927.
Shkodra në vitin 1939 kishte 30 000 banorë. Qyteti asokohe kishte telegraf e telefon. Hotele të njohur ishin Grand, Panzione dhe Romana. Ditë tregu ka pasur dy: Qyteza e vjetër të mërkurave, Qyteza e re të hënave. <ref>Doracak Gjeografik, Shqipëria, sektori i inteligjencës detare gusht 1945, Alsar 2020 Tiranë</ref>
=== Pushtimi italian dhe gjerman ===
Në aksionet e ndërmarra nga ministri [[Xhaferr Deva|Deva]], sipas burimeve gjermane, kreu 35 arrestime, duke asgjësuar një pjesë të mirë të [[Lëvizja Nacional-Çlirimtare|Lëvizjes Nacionalçlirimtare]] në qytet.<ref>Kasmi M., ''Masakra e 4 shkurtit ’44 në dokumentet gjermane'', Dita, 4 shkurt 2016.</ref>
=== Regjimi komunist ===
Tërheqja e trupave gjermane nga Shkodra përbën një debat të gjithmonshëm për arsye instrumentalizimi politik të historisë. Për historianin ushtarak Marenglen Kasmi,<ref>Kasmi M''., Historiani [[Marenglen Kasmi]]: Çfarë zbulova në arkivat e “Bundesarchiv” në Berlin'', intervistuar nga Roland Qafoku, Gazeta Shqiptare, 12 maj 2015.</ref> historianin [[Kastriot Dervishi]], sipas dëshmive të Át [[Zef Pllumi]]t dhe mjaft burimeve të tjera, gjermanët ikën nga Shkodra në datat 28-29 dhe partizanët hynë në Shkodër më 29 nëntor pa luftë<ref>Dervishi K., ''1944, partizanët hynë në Shkodër për të plaçkitur,'' politiko.al, 30 nëntor 2017.</ref> të prirë nga [[Gjovalin Luka]].<ref>Luka A., ''Babai im, Gjovalini, komandanti që hyri i pari në Shkodrën e çliruar me 29 nëntor'', intervistuar nga Musa Kurtulaj, tesheshi.com, 29 nëntor 2015.</ref> Në fundin e vitit 1944 në Shkodër u formua Divizioni VI Sulmues i drejtuar nga [[Gjin Marku]] që do t'i bashkohej divizioni i [[Rrahman Perllaku]]t për të shkuar në Kosovë.<ref>Rama H. & Cami S., ''Rrahman Perllaku,'' Tiranë: Botime M&B, 2014. fq. 257. ISBN 978-9928-172-24-2</ref> Me zënien e qytetit nga partizanët, hynë edhe partizanë jugosllavë, të cilët nisën rrëmbimin e mallrave dhe zbrazjen e dyqaneve.<ref>Marko P., ''Intervistë me vetveten'', Tiranë: OMSCA, 2000, fq. 442-443. ISBN 99927-40-33-7</ref>
Duke filluar nga nëntori 1944, në qytet u aplikua një represion i egër, i cili gradualisht e privoi atë nga primati moral, kulturor, ekonomik dhe demografik i tij në shtetin shqiptar, duke grabitur nga ky qytet arkivat, bibliotekat, veprat e artit, transformuar apo asgjësuar institucionet e krijuara për shekuj. Qasja e regjimit të ri mëtoi t´ìa çrrënjoste qytetit prirjet politike dhe kulturore, nga marrëdhëniet me botën dhe nga ekonomia tradicionale. U përndoqën personalitetet më të spikatura të qytetit. U vu dorë mbi institucionet e kulturës dhe të kultit, duke i shndërruar sipas ideologjisë së re. U bë çdo gjë që qyteti të humbiste identitetin e tij.
[[Balli Kombëtar]] me qarkomandant major [[Gjergj Vata|Gjergj Vatën]],<ref>[http://www.forumishqiptar.com/showthread.php?t=10107 Vatajt nga Temali]</ref> e kolonelin [[Luigj Mikeli]]n (të vendosur më 1944) u thye keqas mbas 2 vjetëve luftë civile mes Ballit e Komunistëve.
Lëvizja antikomuniste në Liceun e Shkodrës e cila e ka zanafillën që nga periudha e Luftës, vazhdoi edhe më pas nga viti 1945 e deri në 1953 kur u arrestuan dhe pjesëtarët e grupit "Përpjekja shqiptare".<ref>{{Cite web |url=http://www.shkoder.net/al/perpjekja.htm |title=Kujton Ahmet Bushati |url-status=dead |access-date=9 janar 2018 |archive-date=19 dhjetor 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20111219230558/http://www.shkoder.net/al/perpjekja.htm }}</ref>
Tërmeti i vitit 1979 rrënoi një pjesë të madhe të Shkodrës. [[Enver Hoxha]] dhe qeveria komuniste organizuar aksion për rindërtimin e qytetit dhe kur kjo u arrit pas disa muajsh, qyteti u shpall Hero i Punës Socialiste.
=== Ardhja e demokracisë ===
Në vitin 1990, në shumë vende të botës diktaturat filluan të binin, ndër ta ishte dhe Shqipëria. Në Shkodër, atë vit, shpërtheu një revoltë e udhëhequr nga studentët e Shkodrës. Nga ushtria komuniste, 4 të rinj u vranë paturpësisht. Sot, ata nderohen si Dëshmorët e 2 Prillit. Kryengritjet vazhduan derisa sistemi komunist u rrëzua nga zgjedhjet e lira të 1992. Kështu, Shqipëria dhe Shkodra filluan të udhëhiqeshin nga demokratët.
Shkodra sot
Pas trazirave në fund të viteve '90 dhe luftës së Kosovës, Shkodra filloi të zhvillohet, si ekonomikisht, ashtu edhe kulturalisht. Shkodra sot është qyteti më kulturor dhe më "klasiku" në Shqipëri, megjithëse qyteti po modernizohet dita-ditës. Ky qytet është një destination kryesor turistik, duke përfshirë plazhin e Velipojës, liqenin, kalanë, Alpet, por edhe vetë qytetin. Numri i turistëve po shtohet nga viti në vit, ndërsa Shkodra po merr një frymë gjithnjë e më europiane.
== Gjeografia ==
Shtrihet për rreth 872.71 km<sup>2</sup><ref>[http://als.wikipedia.org/wiki/Shkodra Wikipedia gjermanisht]</ref> në nyjën hidrografike me pranë [[Liqeni i Shkodrës|liqenit me të njëjtin emër]] dhe lumenjtë [[Lumi Drin|Drin]], [[Buna|Bunë]] dhe [[Kiri|Kir]] në një ultësirë të "mbrojtur" nga liqeni, [[Alpet Shqiptare]] në lindje ku spikasin majat e [[Cukali]]t (1.722 m), [[Maranaj]] (1.576 m), [[Sheldia|Sheldisë]] (mali Sardonik i Barletit; për nga Shurdhahu) dhe [[Taraboshi]]t (rreth 700 m) në perëndim dhe [[deti Adriatik]]. Në një rreze prej 45 km mund të arrihen ranishtet në Adriatik, shëtitjet e alpinizmi në [[Alpet Shqiptare|Alpe]], e kanotazhi nepër lumenj.<ref>{{Cite web |url=http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/labeat.html |title=Të Dhëna të Përgjithshme Historike dhe Arkeologjike mbi Krahinën Ilire të Labiatisë |url-status=dead |access-date=22 qershor 2010 |archive-date=26 dhjetor 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071226085556/http://kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/labeat.html }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/shkodra_shkurt1.html |title=Shkodra shkurt |url-status=dead |access-date=22 qershor 2010 |archive-date=5 shkurt 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110205060822/http://www.kulturserver-hamburg.de/home/shkodra/shkodra/shkodra_shkurt1.html }}</ref>
[[Skeda:Oborrikishafretënvet.jpg|parapamje|majtas|Oborri i Kishës së Fretënvet]]
=== Klima ===
Shtrirja në mes të një relievi fushor, kodrinor, paramalor dhe malor, afërsia me Detin Adriatik dhe liqenin e Shkodrës kanë përcaktuar edhe klimën e saj, një klimë mesdhetare me dimër të butë e të lagësht dhe verë të nxehtë e të thatë. Temperaturat mesatare në vit variojnë nga 11,8 °C deri ne 14,0 °C. Temperatura në Janar nga 0,9 °C deri në 6 °C. Në dimër fryn era e murrlanit (erë lokale), e ftohtë, e fortë dhe e thatë, ndërsa në fund të vjeshtës fryn era e shirokut, që shoqërohet me reshje dhe fryrjen e lumenjve. Sasia e reshjeve në këtë qytet është e madhe. Mesatarisht aty bien 2500 mm shi në vit, pra një nga zonat më të lagështa të Shqipërisë. Muaji me i ftohtë i vitit është muaji janar, ndërsa muaji me i nxehte i vitit është muaji korrik. Reshjet e dëborës bien rrallë, ndërsa ngricat shënohen zakonisht ne fundin e vitit.
== Demografia ==
=== Feja ===
Prania ortodokse ishte një ndikim historik prej sundimit bizantin dhe më pas prej feudalëve serbë të Zetës, të cilët i përkisnin pas [[Skizma Lindje-Perëndim|Skizmës]]. Me vdekjen e [[Stefan Nemanjiqi]]t, ndikimi venedikas bëhet më i dukshëm dhe [[Argjipeshkvia e Tivarit]] u kthye në mbështetje [[Kisha Katolike Romake në Shqipëri|për hapjen e]] [[Kisha Katolike Romake|katolicizmit]].
Pas pushtimit osman elementi i krishterë lejohej të banonte në vendbanime larg kështjellës,<ref name=":4">[[Injac Zamputti|Zamputti I]]., ''Dokumente të shekujve XVI-XVII per historinë e Shqipërisë. Vëllimi III (1603=1621)'', Tirana 1989, ff. 376-389.</ref> kësodore qyteti nuk do të ishte më seli ipeshkvnore dhe arqipeshkvnore metropolitane deri më 15 mars 1867 kur u emërua argjipeshkv [[Karl Pooten]]. Deri në kohën e emërimit të tij, selia e [[Arqipeshkvia|arqipeshkvisë]] ishte në [[Tivari|Tivar]]. Në vitin 1478 kur Mehmeti II rrethoi qytetin, në kështjellë qenë dy fretën françeskanë, njëri prej tyre arbër, P. Pali nga [[Rrethi i Matit|Matja]].<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|page=606.}}</ref> Me pushtimin në qytet u përhap [[Islami]], së pari prej pranisë ushtarake dhe më pas nga popullata e konvertuar.
Qyteti ka përshfaqur që me pragun e periudhës së Bushatllinjve një hapje kundrejt larmisë fetare.<ref name=":4" /> Por në rastin e prishjes së [[Oxhaku i Jeniçerëve|Oxhakut të Jeniçerëve]], çoi në dëbimin e [[Bektashizmi|bektashinjve]] nga qyteti, gjë që sipas [[Roberto Morozzo della Rocca|Dela Rokës]] ka shtyrë drejt [[Islam]]it [[Synitët|synit]].<ref>{{Cite book|title=Kombësia dhe feja në Shqipëri|last=Della Rocca|first=Roberto Morozzo|publisher=Elena Gjika|year=1994|location=Tiranë|pages=36|translator=[[Luan Omari]]}} </ref> Sidoqoftë ky tarikat ishte ndër të parat mënyra të avitjes së Islamit në qytet, duke qenë se jeniçerët ishin trupë e bekuar nga [[Haxhi Veli Bektashi|Haxhi Bektashi]]. Sipas studjuesit të historisë së qytetit, [[Hamdi Bushati]]t, mendohet se në fillim të sundimit të [[Mustafa pashë Bushatlliu|Mustafa pashë Shkodrës]] ka pasur afro 70 [[teqe]] të [[Tarikati|tarikateve]] të ndryshme, që ndiqeshin edhe prej parisë feudale. Tarikatet që kanë qenë dhe janë ende të përhapura në qytet janë bektashitë, [[Nakshibandi|nakshibenditë]], [[rifai]]të dhe [[tixhani]]të. Rinisja e hapjes së tyre pas dëbimit të madh, qe vepër e [[Sheh]] [[Ahmet Shkodra|Ahmet Shkodrës]].
Më 1846 u vendos në qytet [[Jezuitët|Urdhri Jezuit]], për të themeluar një qendër të vazhdueshme, duke kontribuar në ngritjen kulturore të qytetit me institucionet arsimore, kongregacionet bamirëse. Urdhri Françeskan kishte një prani të kryehershme në viset përreth Shkodrës, duke pasuar benediktinët në shek. XIII, por në qytetin e Shkodrës u ngulitën për herë të parë më 1861 me nisjen e ndërtimit të [[Kuvendi Françeskan i Gjuhadolit|Kuvendit të Gjuhadolit]].
Ortodoksët e qytetit, sipas thënies lokale ''s'bajnë ma se 100 shpi'', nuk kanë lidhje me ortodoksët mesjetarë dhe relativisht janë të përbërë prej origjinave kuço-vllehë ose ''gogë'', shqiptarë, serbo-malazezë, grekë e armenë. Sipas burimeve, paraardhësit e ortodoksëve shqiptarë kanë ardhur nga Vilajeti i Kosovës dhe i Manastirit, veçanërisht nga Struga (familja Banushi, Pistoli). Ortodoksët me prejardhje joshqiptare janë shqiptarizuar me shekujt.<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|pages=607-609.}}</ref>
Shkodra përmendej si qendra e fetarizmit islam, ashtu dhe atij katolik, në Shqipëri.
=== Gjuha ===
Dialekti i [[Gegërishtja|gegërishtes]] është ai dialekt i cili përdoret në qytetin e Shkodrës. Është një lloj komunikimi i cili duhet të përdoret ton më i lartë zëri dhe theksi duhet të përshtatet që në fëmijëri. Ky theks është përdorur nga shkrimtarët e njohur shqiptare verior siç janë [[Gjergj Fishta]], [[Ndre Mjeda]], [[Migjeni]] etj. Ky lloj theksi është përdorur edhe nga libri i parë shqiptar "MESHARI" i Gjon Buzukut në vitin 1555. Gjithashtu [[Gegerishtja veriore|ky lloj dialekti]] flitet edhe nga kosovarët por me pak ndryshime. Shkodranët shquhen për këngët e tyre me theks geg gjithashtu dhe per të folurën e tyre të ëmbël me këtë theks.
=== Etnitë ===
Historianë si Ducellier mendojnë se Shkodra para-osmane ishte e banuar nga një larmi të nguliturish europianë, ku vetëm krahinat që e rrethojnë banoheshin nga etnia arbërore.<ref>{{Cite book|last=Hosaflook|first=David|url=https://books.google.al/books?id=zeZ963q3ok0C&pg=PR29&lpg=PR29&dq=ducellier+Shkodra&source=bl&ots=IXSUOlHptU&sig=ACfU3U0VbidQ9y6O_ydxaBMN1aVcHs113A&hl=en&sa=X&ved=2ahUKEwjCrL2claX4AhXDSPEDHYL8Bh8Q6AF6BAgdEAM#v=onepage&q=ducellier%20Shkodra&f=false|title=The Siege of Shkodra: Albania's Courageous Stand Against Ottoman Conquest, 1478|publisher=Onufri|year=2012|isbn=9789995687779|pages=xxix|language=en|chapter=Reader's orientation}}</ref>
== Arti dhe kultura ==
=== Shkollat ===
Që nga [[çereku]] i fundit i shek. XIX, në lagje të ndryshme të qytetit ishin hapur 11 [[Mejtepi|mejtepe]].<ref>[[Ludovik Shllaku|Shllaku L]]., ''Shkollat klerikale'', Shkodër: Camaj-Pipa, 2002, f. 62.</ref> Qeveria osmane kishte hapur gjithashtu në Shkodër një sistem shkollash shtetërore fillore katër klasëshe ([[iptidaije]]), qytetëse tri klasëshe ([[Ryzhdie|ruzhdije]]) dhe gjimnaz ([[idadije]]).<ref>{{Cite web |last=Kopani |first=Gezim |date=2019-03-05 |title=Gëzim Kopani: Pazari i madh i Shkodres, 5 Xhamit dhe Mejtepet |url=https://gezimkopani.blogspot.com/2019/03/pazari-i-madh-i-shkodres-5-xhamit-dhe.html |access-date=2024-07-25 |website=Gëzim Kopani}}</ref> I njohur ishte në Shkodër Gjimnazi apo mejtepi Idadije, katër klasësh. Kjo shkollë, e hapur që në 1909, me profesorë universitarë, të gjithë të diplomuar, ardhur nga vise të ndryshme të [[Turqia|Turqisë]] dhe mes tyre një apo dy mësues shqiptarë, ishte ndër më të preferuarat e kohës. Gjimnazi në fjalë arriti të kthehej në një lice 8-vjeçar, por nuk e përballoi Luftën Ballkanike.<ref>Historiku i arsimit të rrethit Shkodër (periudha para çlirimit), përgatitur nga bërthama shkencore e historisë, pranë kabinetit pedagogjik, seksioni i arsimit dhe i kulturës. Shkodër, 1980, f. 27.</ref> Funksiononte si shkollë shtetërore turke edhe një shkollë tjetër e mesme e quajtur shkolla normale apo Darul-mual-limine (1909-1913), e drejtuar prej Mustafa Bej nga [[Stambolli]], i shkolluar në Paris. Shkolla u mbyll pasi u grabit prej pushtuesve malazez.
Më 1835 u hap një shkollë fillore ortodokse. Mësimet në këtë shkollë zhvilloheshin në [[Gjuha serbokroate|gjuhën serbo-kroate]]. Administrativisht shkolla varej nga konsullata serbe në Shkodër. Shkolla në fjalë mbeti e hapur deri në okupacionin fashist, kohë në të cilën u mbyll e nuk u hap më.<ref>{{Cite book|title=Shkodra dhe motet|last=Bushati|first=Hamdi|publisher=Idromeno|year=1999|isbn=9789992762349|location=Shkodër|pages=49-50|authorlink=Hamdi Bushati|volume=II}}</ref> Më 1861 Françeskanët themeluan seminarin e tyre në të cilin mësohej edhe gjuha shqipe. Pastaj më 1877 Jezuitët themeluan në Shkodër një tjetër qendër me influencë për arsimin e lartë, [[Kolegji Saverian|Kolegja e Shën Françesk Saverit]]. Një risi shkencore në këtë kolegj ishte Observatori Meteorologjik, themeluar më 1888, i pari Observator astronomik në [[Ballkan]]. Ai vazhdoi shërbimet e tij të vlefshme deri më 1946, kur u konfiskua nga regjimi komunist. Më 1878 motrat stigmatine themeluan shkollën femërore Françeskane për 200 vajza. Në atë kohë njoftohej se kishte 21 shkolla fillore të tjera shqipe, që zhvillonin veprimtarinë e tyre në [[Durrës]] dhe në qytete të tjera Veriore. Secila prej tyre kishte rreth tridhjetë nxënës, përveç asaj të [[Prizreni]]t që kishte tetëdhjetë.<ref>Jacques E., ''The Albanians'', McFarland, 2009. ISBN 9780786442386</ref>
=== Tradita e bibliotekave ===
Studjuesi shqiptaro-kroat [[Aleksandër Stipçeviç]] në “Historinë e librit” shënon se në Iliri ka pasur 72 biblioteka dhe disa syresh kanë qenë edhe në Shkodër. Nga ana tjetër, në veprën e Marin Barletit, “Rrethimi i Shkodrës” thuhet se ka pasur anale të shkruara në gjuhën e popullit.<ref>Barleti, Marin. (2012). ''[https://books.google.fr/books?id=zeZ963q3ok0C&pg=PA278&dq=marin+barleti+rrethimi+i+shkodres&hl=fr&sa=X&ei=ecZAVcjrNcHqUrvhgdAG&ved=0CCoQ6AEwAQ#v=onepage&q=annals&f=false The siege of Shkodra: Albania's courageous stand against Ottoman conquest], 1478'', p. 58.</ref> Sipas të dhënave të [[Daniele Farlati]]t në “[[Illyricum Sacrum]]”, “''qendra të rëndësishme të administratës e kulturës me arkiva e biblioteka të famshme kanë qenë arqipeshkëvitë e [[Durrësi]]t, [[Tivari]]t, Shkodrës e [[Shkup]]it''”. Madje Shkodra njihet edhe si bërthama e parë e bibliotekave publike në Shqipëri. Në vitin 1917, u hap e para bibliotekë shtetërore e quajtur Biblioteka e [[Komisia Letrare Shqipe|Komisis Letrare]], që u drejtua nga [[Hilë Mosi]]. Bibliotekë e cila iu bashkua fondit të [[Biblioteka Kombëtare|Bibliotekës Kombëtare]] në Tiranë.
Sipas rendit kronologjik bibliotekat e Shkodrës i përkasin viteve: 1683, Biblioteka Bogdani, 1750 Biblioteka e Myftiut të Tabakëve apo Këllyçit, e cila fatkeqësisht nuk ekziston më, sepse u dogj, 1834 biblioteka e Vakëfit shumë të rëndësishme për fondin e dorëshkrimeve në gjuhët orientale, në 1858 biblioteka e Etërve Jezuitë, 1875 biblioteka e Françeskanëve, 1899 e Shoqërisë “Bashkimi”, 1901 e Shoqërisë “Agimi”, 1911 e Klubit “Gjuha jonë”, në vitin 1917 e “Komisisë letrare”, 1919 e Shoqërisë Vllaznia.
=== Arkitektura ===
Nisi strukturimi i arkitekturës sipas kritereve të [[Arti islam|artit islam]], disa kisha u bënë [[Xhamia|xhami]]. Në hyrje të [[Pazari i Shkodrës|Pazarit]] ka pasë një [[Hamami|Hamam]] të ndërtuar nga i quajturi Allaman begu me datë 1519, i njohur si ''Hamami i Vjetër''. [[Pjetër Bogdani]] e përmend se në hyrje të hamamit kishte të shkruar në mermer me numra romakë (1470, 5 tetor).<ref>{{Harvnb|Bushati|1998|pages=51-52.}}</ref>
[[Skeda:Karnevalet-shkoder.jpg|parapamje|Parada e Karnavaleve në Shkodër]]
Qyteti numëron rreth 100 000 banorë e shquhet për shumëllojshmërinë në kahin urbanistik<ref>{{Cite web |url=http://www.shkodra.gov.al/ |title=Plani Urbanistik |url-status=dead |access-date=6 nëntor 2010 |archive-date=13 maj 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110513175044/http://www.shkodra.gov.al/ }}</ref> e [[Arkitektura e Shkodrës|arkitektonik]], shtëpitë më të vjetra me 1 ose 2 kate kanë [[bahçe]] e oborre të gjelbërta e me lloj-lloj lulesh, rrugët janë të ngushta e dikur ishin me gur të kalitur (rrugë të ngushta e të vogla karakteristike, të emëruara nga familje që kanë dhënë kontribut për qytetin apo nga gojëdhëna. Ndërtimet më të vona të shek. XX ndikohen nga prirjet arkitektonik tradicionale, të [[Racionalizmi italian|racionalizmit italian]] e të [[Realizmi socialist|realizmit socialist]].
=== Muzika ===
[[Skeda:Bandaparëmuzikore.jpg|parapamje|majtas|Banda e parë muzikore qytetëse me drejtues Giovanni Canale - 1898]]
Gjatë sundimit osman, organizimet e para muzikore ishin ''taifat'', grupe instrumentistësh.<ref name=":3">{{Cite book|last=Shetuni|first=Spiro J.|title=Albanian Traditional Music: An Introduction, with Sheet Music and Lyrics for 48 Songs|publisher=McFarland|year=2014|isbn=9780786486304|pages=51-52|language=en}}</ref> Në periudhën e Bushatllinjve,<ref name=":03">{{Cite book|last=Pipa|first=Arshi|title=Trilogia Albanica I: Albanian folk verse: Structure and genre|publisher=Princi|year=2013|isbn=9789928409065|location=Tiranë|pages=33-35|language=sq|trans-title=Trilogjia Albanika I: Vargu folklorik shqip: ndërtimi dhe gjinitënb|authorlink=Arshi Pipa|origyear=1978}}</ref> rryma poetike e [[bejte]]ve e [[Letërsia shqipe me alfabet arab|letërsisë shqipe me alfabet arab]], të cilat shpreheshin nëpër [[Ahengu|ahengje]] ku ''qiteshin bejte''.<ref name=":022">{{Cite book|last=Dizdari|first=Tahir|title="Bejte-ja" në Fjalorin e Orientalizmave në Gjuhën Shqipe|publisher=Instituti Shqiptar i Mendimit dhe i Qytetërimit Islam|year=2005|location=Tiranë|pages=89|language=sq|authorlink=Tahir Dizdari}}</ref> Vargjet e [[Bejtexhinjtë|bejtexhinjve]] kaluan me kohën në fondin anonim të folklorit dhe ndikuan këngën qytetare.<ref>{{Cite book|last=Koço|first=Eno|title=Traditional Songs and Music of the Korçë Region of Albania|publisher=Cambridge Scholars Publishing|year=2018|isbn=9781527510401|pages=10-11|language=en|author-link=Eno Koço}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Fetiu|first=Sabri|date=2010|title=Vendi i letërsisë popullore në historinë e letërsisë shqipe|url=https://www.ashak.org/repository/docs/HISTORIA_E_LETERSISE_SHQIPE_PER_WEB_94044.pdf|journal=Historia e Letërsisë Shqipe: Materialet e Konferencës Shkencore 30-31 tetor 2009|language=sq|pages=50}}</ref> Karakter më vendor këngëve nisi t'ua jepte Kasëm Xhurri përgjatë shek. XIX.<ref name=":7">{{Cite journal|last=Koço|first=Eno|date=2005|title=A family of song: Reflections of Albanian urban lyric song in the Mediterrean|url=https://books.google.al/books?id=Di1KQc6-HCwC&pg=PA35&dq=Palok+Kurti&hl=en&sa=X&ved=0ahUKEwirnMnbiNzhAhXlsaQKHWh1BrYQ6AEIMjAC#v=onepage&q=Palok%20Kurti&f=false|journal=The Mediterranean in Music: Critical Perspectives, Common Concerns, Cultural Differences|language=en|publisher=Scarecrow Press|volume=3|pages=34-35}}</ref> Kënga qytetare shkodrane e quajtur në Shkodër ''kangët e ahengut'',<ref name=":3" /> pjesë e trashëgimisë së [[Kultura osmane|kulturës osmane]], i përngjashëm me [[Mekami|mekamet]],<ref>{{Cite journal|last=Guignard|first=Michel|date=2008|title=Les musiques dans le monde de l’islam|url=https://journals.openedition.org/ethnomusicologie/1300?lang=en#tocto1n4|journal=Cahiers d'ethnomusicologie|language=fr|volume=21|pages=269-286}}</ref> është përftuar nga kombinimi ndërkohor i muzikës orientale me ritmin vendas, e kënduar në të folmen qytetare.<ref name=":3" /> Lloji i dytë i muzikës qytetare është ai i viteve '30, ku në Shkodër u krye nga P. Martin Gjoka që mblodhi këngët qytetare dhe me piano e instrumente i përformoi me këngëtarë artistikë.<ref name=":7" />
Përfaqësues në zë të kësaj kënge janë [[Bik Ndoja]], [[Luçie Miloti]], [[Naile Hoxha]],<ref name=":3" /> [[Xhevdet Hafizi]], [[Marie Kraja]], [[Shyqyri Alushi]] dhe [[Bujar Qamili]].
Bandën e parë e krijoi Giovanni Canale më 1876/8, ku qe nxënës edhe [[Palokë Kurti|Palok Kurti]], i cili mësimet e para i mori përmes ahengut.<ref>{{Cite journal|last=Bushati|first=Kabil|date=7 shkurt 2015|title=Ashikë të famshëm të ahengut të vjetër shkodran|url=http://www.standard.al/2015/02/07/ashikete-famshem-te-ahengut-te-vjeter-shkodran/|journal=Standard|volume=3226|pages=18-19}}</ref> Më pas u krijua banda muzikore e kishës metropolitane drejtuar prej [[Frano Ndoja|Frano Ndojës]], dhe banda muzikore e shkollës së artizanatit, drejtuar nga Kurti.<ref>{{Cite book|title=Rrjedhave të artit paraprofesionist: shoqerite artistike te periudhes se pavaresise|last=Mato|first=Jakup|publisher=Akademia e Shkencave|year=2004|isbn=9789994361427|pages=80}}</ref> Gjatë 1917 banda e katedrales drejtuar nga Ndoja i kaloi bashkisë. Më pas qe banda e ushtrisë, e drejtuar nga Pavllo Zhvap dhe Sulë Liçaj.<ref name=":8">{{Cite web|url=http://besibekteshi-info.blogspot.com/2011/07/bandat-muzikore-shkoder.html|title=Bandat muzikore Shkoder|date=21 korrik 2011|website=besibekteshi-info.blogspot.com|last=Bekteshi|first=Besi}}</ref> Ndër formacionet që fituan shquashmëri qe edhe banda e shkollës ''plotore'' e Parrucës, drejtuar nga Sule Liçaj; për të cilën kontribuoi [[Hilë Mosi]], Mehmet Gjyli, etj.<ref name=":9">{{Cite web|url=http://shkoder.net/muzike-shkodrane/|title=Banda e parë muzikore në Shqipëri|date=2014|website=shkoder.net|last=Malaj|first=Myfit}}</ref>
Më 1931 u formua edhe fanfara e konviktit "Maleve tona", nën drejtimin e Zef Kurtit me një efektiv prej 20 instrumentistësh. Banda pati dobi në gjallërimin e jetës së studentëve të gjimnazit të shtetit, megjithëse pati jetë vetëm një vit. Në vitin 1971, pak pasi u çel shkolla e mesme artistike "Prenk Jakova", u themelua orkestra frymore e shkollës, veprimtaria e të cilës vazhdon. Ndërkohë, që prej 50 vitesh vazhdon veprimtarinë e saj edhe banda e qytetit.<ref name=":9" />
Një sërë kompozitorësh lindën dhe zhvilluan po ashtu veprimtarinë e tyre, si [[Lec Kurti]], [[Prenk Jakova]], [[Çesk Zadeja]] dhe [[Kujtim Alija]].<ref name=":8" />
== Ekonomia ==
Në bazë të historiografisë tregtare, qysh në çerek të shek. XVIII përmendet të qenët e një institucioni tregtar "Komiteti tregtar i pjacës së Shkodrës", që më pas mori emrin "Çeta tregtare" - "Cetto mercantile", që nga fundi i shek. XIX u quajt në [[turqisht]] "Tixharet odasi", e në kohën e shtetit shqiptar "Oda e tregtisë".<ref name=":11">{{Harvnb|Bushati|1998|pages=294-301.}}</ref>
Me rënien e Bushatllinjve, edhe çeta tregtare nuk funksionoi më si ent i rregullt për kontrata rregullimi konfliktesh tregtare ndërmjet vendasve dhe të huajve.<ref name=":11" /> Megjithatë shkëmbimi i mallrave përmes detit arriti pikën kulmore më 1869. Marrëdhëniet me [[Venediku]]n qenë zbehur deri në përgjysmimin e agjencive tregtare dhe gravitetin e Adriatikut e morën portet e tjera të Italisë dhe të [[Perandoria Austro-Hungareze|Perandorisë Austro-Hungareze]]. Gjysma e dytë e shek. XIX shënjoi teposhtën e pakthyeshme të rëndësisë tregtare të Shkodrës me ndërtimin e hekurudhës Mitrovicë-Selanik më 1873 dhe aneksimit të Ulqinit e Tivarit pas ngjarjeve të Lidhjes.<ref name=":52">{{Cite journal|last=Tafilica|first=Zamir|date=dhjetor 2011|title=Veprimtaria tregtare e Shkodrës (Mesi i shek. 18 - fundi i shek. 19)|journal=Art & Trashëgimi|volume=3|pages=68-71}}</ref>
=== Turizmi ===
[[Skeda:Luigj Gurakuqi statue.JPG|parapamje|majtas|Monumenti i Luigj Gurakuqit në ish-lulishten 1 Maji]]
== Politika ==
[[Skeda:Prefekturashk.jpg|parapamje|majtas|Bashkia e Shkodrës]]
[[Skeda:Monumenti 2prilli.jpg|parapamje|Monumenti i dëshmorëve të 2 prillit]]
[[Kryetari i Bashkisë|Kryetar i Bashkisë]] së Shkodrës është Benet Beci i Partisë Socialiste. Shkodra është qendra e [[Qarku i Shkodrës|qarkut me të njëjtin emër]]. Institucionet vendore: [[Bashkia e Shkodrës|Bashkia e qytetit]], Prefektura dhe Këshilli i Rrethit, Gjykata.
Vlen për t'u përmendur se në këtë qytet u bë protesta e parë anti-staliniste nga studentët dhe në vitin [[1990]] ka hedhur hapin e parë në ndërrimin e sistemit. Kujtojmë këtu demonstratën e parë: "[[Demonstrata e Heshtur]]", në nëntor të [[1990]]. Më pas [[13 dhjetori]] kur u rrëzua busti i [[Enver Hoxha|Enver Hoxhës]], [[2 prilli 1991]] ku u vranë ato që më vonë u quajtën "[[Dëshmorët e Demokracisë]]", si dhe lindja e [[sindikatave të pavarura]].
Shkodra është i vetmi qytet që në zgjedhjet vendore të 1996 nxori nga gjiri i qytetarisë një kandidaturë më të djathtë, atë të [[Bahri Boriçi]]t, që u zgjodh Kryetar Bashkie.
== Komunikacioni ==
Shkodra ndodhet rreth 90 km larg [[Tiranë]]s, kryeqytetit të [[Shqipëri]]së. Ajo ka dy akse që e lidhin me Malin e Zi. Njëri është Shkodër-[[Han'i Hotit]] dhe tjetri është Shkodër-[[Muriqan (Shkodër)|Muriqan]]. Rrjeti hekurudhor nga [[Han'i Hotit]] për në Tiranë ndalon dhe në Shkodër. Transporti publik brenda qytetit mbulon linjën Bahçallëk-Fermentim. Transporti i udhëtarëve ndërmjet qytetit të Shkodrës dhe shumicës së [[komunave]] mbulohet nga mjetet e transportit te udhëtarëve të tipit furgon.
Siç është shpjeguar më lart, pozita gjeografike e Shkodrës mundëson vizitën e disa lloje peizazhesh në një krahinë jo të madhe. Shkodra është larg Razmës rreth 42 km, e larg Bogës 48 km. Larg Velipojës 32 km. Dhe fare pranë ka Shirokën dhe Zogajt me 8–9 km.
[[Skeda:Xhamia Shkodër 001.jpg|parapamje|163x163px|[[Xhamia Ebu Bekër|Xhamia Ebu Beker]]]]
[[Skeda:Kisha Franceskane.jpg|alt=|parapamje|167x167px|Kisha Franceskane]]
[[Skeda:Buna e Rozafa .jpg|parapamje|173x173px|Buna e Rozafa]]
== Panorama ==
<gallery>
Skeda:Xhamia Kryesore.JPG|[[Xhamia e Parrucës|Xhamia në Parrucë]]
Skeda:Buna, Shkoder.jpg|Buna
Skeda:Liqeni nga moloja.jpg|Pamje nga moloja
Skeda:Kullagjonmarkagjonvet.jpg|Kulla e Gjon Markagjonit
Skeda:Monumente.jpg|Monumentet
Skeda:Kafja m.jpg|Kafja e madhe, Foto Marubi
Skeda:Shkoder.jpg|Sheshi apo Pjaca në rrugën Kol Idromeno
Skeda:Ura mbi Bunë.jpg|Ura mbi Bunë
Skeda:Lumi Drin i bashkohet Bunës.jpg|Drini, derdhja në Bunë
</gallery>
== Shiko edhe këtë ==
* [[Lista e qyteteve të Shqipërisë]]
* [[Xhamia Ebu Bekër|Xhamia Ebu Beker]] 1995
* [[Stadiumi "Loro Boriçi"]] 1953
* [[Xhamia e Plumbit (Shkodër)|Xhamia Plumbit]] 1773
* [[Turizmi në Shkodër]]
* [[Katedralja e Shën Shtjefnit]] 1991
* [[Xhamia e Parrucës|Xhamia Parruces]] 1937
* [[Kafja e Madhe]]
* [https://gezimkopani.blogspot.com/2019/03/pazari-i-madh-i-shkodres-5-xhamit-dhe.html Pazari i madh , 5 xhamit dhe mejtepet]
== Lidhje të jashtme ==
{{commonsart|Shkodër|Shkodra}}
== Referime ==
{{reflist|3}}
{{Shkodra}}
{{Bashkia Shkodër}}
{{Qarku i Shkodrës}}
{{AL-Vendbanime}}
[[Kategoria:Shkodër]]
[[Kategoria:Qytete në Shqipëri]]
[[Kategoria:Qytete shqiptare]]
[[Kategoria:Turizmi në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shqipëri]]
4eta69vwyut2eye1jv919mi9lfvdqmh
Bardhyli
0
3886
2815397
2722441
2025-07-10T21:23:28Z
185.174.209.229
version i ri:me e gjate dhe me e permisuar
2815397
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox mbretër
| emri = Bardhyli I
| tekst_titulli = Mbret i Dardanisë
| figura = Stamp of Albania - 1990 - Colnect 157048 - Bardylis c 448 358 BC King of Dardanian Kingdom.jpeg
| figura_madhësia = 180px
| mbretërimi = 393 – 358 pr.K
| vazhdimësia = Mbret i [[Mbretëria e Dardanisë|Dardanisë]]
| paraardhës = vet
| lloji_paraardhësit= Paraardhësi
| pasardhës = [[Kliti]]
| lloji_pasardhësit = Pasardhësi
| fëmijë = [[Kliti]]
| emri_lindjes = Bardhyl
| data_lindjes = 448 pr.K
| vendi_lindjes =
| data_vdekjes = 358 pr.K (90 vjeç)
| vendi_vdekjes = [[Beteja e Luginës së Erigonit|Lugina e Erigonit]]
| besimi = [[Mitologjia ilire|Besimi ilir]]
| profesioni = Minator
}}
'''Bardhyli''' (anglisht: ''Bardylis''; greqisht e lashtë: Βάρδυλις; rreth vitit 448–358 para erës sonë) ishte një nga figurat më të rëndësishme të historisë së hershme [[Ilirët|ilire]]. Ai njihet si mbreti i parë i dokumentuar i [[Iliria|Ilirisë]] dhe themeluesi i dinastisë së parë të njohur që bashkoi disa fise ilire nën një sundim të përbashkët. Bardhyli nuk ishte thjesht një udhëheqës ushtarak i aftë, por edhe një strateg politik që kërkonte të forconte pozitat e Ilirisë përballë fuqive të tjera të mëdha të kohës.
Gjatë sundimit të tij, Bardhyli kishte për qëllim ta shndërronte Ilirinë në një fuqi rajonale të vërtetë. Ai jo vetëm që bashkoi shumë fise të jugut ilir, por edhe ndërhyri vazhdimisht në punët e brendshme të [[Maqedonia e lashtë|Maqedonisë së lashtë]]. Në disa raste, ai arriti të mposhtte forcat [[Maqedonët (greqishtfolës)|maqedonase]] dhe ato [[Molosët|molose]], duke i detyruar të tërhiqeshin dhe duke zgjeruar kështu kufijtë e mbretërisë së tij në drejtim Maqedonisë e Sipërme, përfshirë edhe rajonin strategjik të [[Lynkestia|Lynkestisë.]]
Më tej, ai vendosi ndikimin e tij edhe në vetë Maqedoninë, duke sunduar atë përmes një [[mbret vasal]] që i shërbente interesave të Ilirisë. Kjo tregon qartë se para ngritjes së fuqisë maqedonase nën [[Filipi II i Maqedonisë|Filipin II]] dhe [[Aleksandri i Madh|Leka i Madh]], Ilirët – nën drejtimin e Bardhylit – përbënin fuqinë dominuese në Ballkanin Jugor.
== Etimologjia ==
Pavle Ivić dhe Alexandru Rosetti e kanë lidhur emrin Bardhyli me [[Gjuha shqipe|shqipen]] ''i bardhë'' "e bardhë", <ref>Pavle Ivić, 1985 [https://books.google.com/books?ei=N7q-TI2LBcnHswa-yejSDQ&ct=result&id=DAQbAAAAIAAJ&dq=Bardylis+bardh&q=Bardylis#search_anchor Zbornik Šeste jugoslovenske onomastičke konferencije: Donji Milanovac], p. 59</ref> <ref>Alexandru Rosetti, 1973 [https://books.google.com/books?ei=XpO-TOC3IISPswb1q8GpDQ&ct=result&id=6X0IAQAAIAAJ&dq=Br%C3%A8ve+histoire+de+la+langue+roumaine+des+origines+%C3%A0+nos+jours&q=Bardylis#search_anchor Brève histoire de la langue roumaine des origines à nos jours], p. 52</ref> ndërsa një opinion tjetër e shpjegon emrin si kombinim i ''i bardhë'' me shqipen ''yll'' "yll". Sipas Stuart Edward Mann, ky interpretim i dytë është një etimologji popullore. Gjuhëtari gjerman [[Paul Kretschmer]] argumenton se emri Bardhyli lidhet me fjalën "bardulos", që sipas tij do të thotë "gri" në [[Mesapishtja|gjuhën]] e [[Mesapët|Messapii]] në Italinë jugore. <ref>{{Cite book|last=Toynbee|first=Arnold Joseph|url=https://books.google.com/books?id=_18bAAAAYAAJ&q=%22or+%27Bardylis%27+%28Diodorus%2C+Book+XVI%2C+chap.+4%2C+%C2%A7+3%29%2C+or+%27Bardyllis%27+%28Plutarch%2C+Pyrrhus%2C+chap.+9%29+is+related+to+the+word+%27bardulos%27%2C+meaning+%27grey%27%2C+in+the+%27Messapian%27+%28i.e.+Calabrian%29+language.%22|title=Some problems of Greek history|date=1969|publisher=Oxford University Press|page=116|quote="or 'Bardylis' (Diodorus, Book XVI, chap. 4, § 3), or 'Bardyllis' (Plutarch, Pyrrhus, chap. 9) is related to the word 'bardulos', meaning 'grey', in the 'Messapian' (i.e. Calabrian) language."}}</ref>
== Biografia ==
Bardhyli lindi rreth vitit 448 para Krishtit. Ai arriti të bëhej mbret pavarësisht nga rrënjët e tij të përulura. Qymyrxhi dhe minator qymyrguri, <ref>{{Harvnb|Wilkes|1996}}</ref> mori pushtetin me dhunë pasi gëzonte simpatinë e luftëtarëve dardanë, sepse plaçkën e luftës e ndante në mënyrë të drejtë dhe të paanshme. Bardhyli nuk [[Syrra|pasoi Sirrasin]], por mbretin e mëparshëm ilir, i cili kishte lidhur një traktat paqeje me [[Amintesi II|Amyntas II]] mbi kontrollin e Lynkestëve. Bardhyli arriti të bashkonte fiset e ndryshme ilire dhe shpejt e bëri Dardaninë në një fuqi të frikshme në [[Ballkani|Ballkan]], duke rezultuar në një ndryshim në marrëdhëniet me Maqedoninë. Nuk ka asgjë të regjistruar për të identifikuar qendrën e pushtetit dardan, me përjashtim të faktit se fitorja e Filipit në vitin 358 p.e.s. përfshiu që ai fitonte edhe kontrollin e Lynkestis. Prandaj, kryeqyteti i Bardhylit mund të ketë qenë i vendosur në këtë rajon. Megjithatë, selia e pushtetit mund të ketë qenë e vendosur në zemër të shtetit dardan, që korrespondon me atë që sot është Kosova.
Bardhyli, ndryshe nga mbretërit e mëparshëm ilirë, zhvilloi si aspektin ushtarak ashtu edhe atë ekonomik të shtetit të tij. Subjektet e tij, Damastinët, filluan të nxjerrin monedha argjendi të shkëlqyera nga shek. 395 p.e.s. në qytetin ilir të [[Damastioni|Damastionit]] . Këto monedha adoptuan një version të monedhave standarde dhe disa emblema të Lidhjes së atëhershme të fuqishme Kalcidiane. Ata eksportonin edhe argjend në formë shufre. Monedha të tjera u emetuan rreth vitit 365 para Krishtit në Daparria, një qytet minierash në atë që sot është [[Kosova|Kosova, i]] cili përdorte të njëjtat standarde dhe lloje si monedhat e Damastionit. Shpërndarja e monedhave sugjeron se Bardhyli zhvillonte tregti të gjërë brenda [[Ballkani|Ballkanit]] qendror dhe në veri deri në [[Lumi i Danubit|Danub]], i cili ishte larg zonave të dominuara nga tregtarët [[Grekët e sotëm|grekë.]] Dionisi i Sirakuzës u përpoq të përfitonte nga tregtia në rritje e Bardhylit kur krijoi koloni në Adriatik. Është e mundshme që Bardhyli, ndryshe nga mbretërit e mëparshme ilire, ndërtoi disa qytete të fortifikuara, për Lyhnidin dhe Pelionin në Lynkesti. <ref>The Cambridge ancient history: The fourth century B.C. Από τον/την D. M. Lewis, John Boardman</ref>
Bardhyli ishte një sundimtar ambicioz ilir, i cili (sipas [[Tertuliani|Tertulianit]] ) pasi pa një shenjë në ëndërr, filloi një sërë fitoresh ushtarake të cilat i lejuan të shtrinte sundimin ilir mbi [[molosët]] dhe fiset e tjera rajonale, deri në kufijtë e [[Maqedonia e lashtë|Maqedonisë.]].
Sipas burimeve të lashta, Bardhyli jetoi mbi 90 vjet. Po sipas këtyre burimeve, Bardhyli jetoi një kohë të gjatë dhe ishte në një moshë të shtyrë kur u përball me [[Filipi II i Maqedonisë|Filipin II të Maqedonisë]] në vitin 358 para Krishtit dhe në duart e të cilit vdiq pasi Filipi refuzoi ofertën e tij të paqes bazuar në mbajtjen e tokave të pushtuara nga ana e Bardhylit. [[Grabosi|Grabos]] shfaqet si një tjetër mbret i fuqishëm ilir pas vdekjes së Bardhylisit. Djali Bardhylit [[Kliti|Kleiti]] u revoltua me ndihmën e [[Taulantët|Taulantian]] dhe mbretit të tyre [[Glauku|Glaukias]] kundër [[Aleksandri i Madh|Aleksandrit të Madh]] në [[Rrethimi i Pelionit|rrethimin e Pelium]] ndërmarrë në vitin 335 para Krishtit.
[[Skeda:Dionysius_of_Syracuse_military_expedition_for_Alcetas_Map_(English).png|djathtas|parapamje|250x250px| Ekspedita ushtarake e Bardhylit në Epir]]
== Shih edhe ==
* [[Iliria]]
* [[Dardana]]
* [[Mbretëria e Ilirisë]]
* [[Mbretëria e Dardanisë]]
* [[Lista e personaliteteve ilire|Lista e sundimtarëve të Ilirisë]]
== Literatura ==
* Cabanes, Pierre. (1988) Les illyriens de Bardulis à Genthios (IVe–IIe siècles avant J.-C.). Paris: SEDES. 1988. Regard sur l’histoire, 65. ISBN 2718138416
* Ceka, Neritan. (2013) The Illyrians to the Albanians. Tirana: Migjeni. 2013. ISBN 9789928407467
* Elsie, Robert. (2010) Historical dictionary of Albania. 2nd ed. Lanham: Scarecrow Press. 2010. European Historical Dictionaries, 75. ISBN 9780810861886
* Gilkes, Oliver (2013) Albania: An archaeological guide. London; New York: I. B. Tauris. 2013. ISBN 9781780760698
* {{cite book|last=Mortensen|first=Kate|chapter=The Career of Bardylis|title=The Ancient World|volume=22|year=1991|publisher=Ares Publishers|pages=49–59|url=https://books.google.com/books?id=khAiAQAAIAAJ}}
* {{Cite book|last=Wilkes|first=John J.|title=The Illyrians|year=1996|orig-year=1992|location=Oxford, United Kingdom|publisher=Blackwell Publishers Limited|isbn=0-631-19807-5|url=https://books.google.com/books?id=4Nv6SPRKqs8C}}
* {{cite book|last=Stipčević|first=Aleksandar|title=The Illyrians: history and culture|url=https://books.google.com/books?id=NLcWAQAAIAAJ|year=1977|publisher=Noyes Press|isbn=978-0-8155-5052-5}}
* {{cite book|last=Howe|first=T.|chapter=Plain tales from the hills: Illyrian influences on Argead military development|editor-last1=Müller|editor-first1=S.|editor-last2=Howe|editor-first2=Tim|editor-last3=Bowden|editor-first3=H.|editor-last4=Rollinger|editor-first4=R.|title=The History of the Argeads: New Perspectives|publisher=Wiesbaden|year=2017|isbn=978-3447108515|url=https://books.google.com/books?id=3_S_swEACAAJ}}
* Pollo, S. & Puto, A. (1981) The history of Albania from its origins to the present day. Ass. by Kristo Frasheri, Skënder Anamali; transl. by Carol Wiseman, Ginni Hole. London: Routledge & Kegan. 1981. ISBN 071000365X
* {{cite web|last=Smith|first=William|year=1870|title=Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology|page=463|url=http://ancientlibrary.com/smith-bio/0472.html|publisher=The Ancient Library|quote=Bardylis|access-date=24 tetor 2021|archive-date=3 mars 2006|archive-url=https://web.archive.org/web/20060303194635/http://ancientlibrary.com/smith-bio/0472.html|url-status=dead}}
== Referime ==
{{reflist}}
{{Iliria}}
[[Kategoria:Mbretër (Iliria)]]
[[Kategoria:Mbretëria e Ilirisë]]
84t2268hcns6iidcfnnj7olli88cil8
Xhevat Prekazi
0
5818
2815463
2740473
2025-07-11T11:26:40Z
Mitrovica02
128863
2815463
wikitext
text/x-wiki
'''Xhevat Prekazi''' 18 gusht [[1957]] në [[Mitrovica|Mitrovicë]] dhe i takon elitës së futbollistëve të Kosovës. Ka luajtur për disa ekipe më me renome Evropiane si [[HNK Hajduk Split|Hajduk]] (Split), Partizan ([[Beograd]]) dhe Galatasaraj (Stamboll).
Xhevat Prekazi është një ndër legjendat e futbollit kosovar dhe evropian. Xhevati ka luajtur për ekipin e Galatasaraj-it në vitet që Kosova ishte në krizën e madhe. Xhevat Prekazi vjen nga familja Prekazi, ka lindur në qytetin e Mitrovicës dhe është rritur në familje me 6 fëmijë.
Nëna Lejlaja dhe babai Rifati i rritën fëmijët me shumë mundim, pa punësi, me varfëri por plot dashuri. [[Luan Prekazi|Luani]], Fatosi, Xhevati, djemët u rriten filluan te luajn futboll. Te trete ishin te suksesshem. Xhevat Prekazi jeton ne Beograd dhe ai është trener për ekipen e te rinjeve te OFK Beograd-it.
==Shiko edhe këtë==
==Lidhje të jashtme==
{{fut-cung}}
[[Kategoria:Lindje 1956]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Shqiptarë në Serbi]]
[[Kategoria:Sportistë nga Mitrovica]]
[[Kategoria:Futbollistë kosovarë]]
[[Kategoria:Futbollistë jugosllavë]]
axrwkzuilzo6kw30ci64269ulmjgriu
FC Bayern München
0
6030
2815453
2809197
2025-07-11T08:20:15Z
Velocitas34
161876
2815453
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Bayern München
| fullname = Fußball-Club Bayern München e. V.
| image = FC Bayern München logo (2017).svg
| alt = crest
| current = Sezoni 2023–24 i FC Bayern München
| founded = [[27 shkurt]] [[1900]]
| nickname = ''Der FCB'' (FCB)<br/>''Die Bayern'' (Bavarezët)<br/>''Stern des Südens'' (Ylli i Jugut)<br/>''Die Roten'' (Të kuqët)<ref>{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/news/matchreports/2017/02/match-report-bundesliga-fc-ingolstadt---fc-bayern-11.02.2017|title=Never-say-die Reds overcome Ingolstadt at the death|trans-title=Kurre mos thuaj vdis të kuqtë kalojnë Ingolstadt në fund|publisher=FC Bayern München|language=en|accessdate=12 shkurt 2017|archive-date=12 shkurt 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170212164904/https://fcbayern.com/en/news/matchreports/2017/02/match-report-bundesliga-fc-ingolstadt---fc-bayern-11.02.2017|url-status=dead}}</ref><br/>FC Hollywood<ref>{{cite web|url=https://www.goal.com/en-us/news/174/uefa-champions-league/2010/04/08/1869197/cl-comment-van-gaals-bayern-give-new-meaning-to-fc-hollywood|title=CL Comment: Van Gaal's Bayern Give New Meaning to "FC Hollywood"|trans-title=Koment LK: Bayerni i Van Gaalit i jep një kuptim të ri "FC Hollywood"|publisher=Goal.com|language=en|author=Clark Whitney|date=8 prill 2010|accessdate=28 shtator 2014}}</ref>
| short name = Bayern
| ground = [[Allianz Arena]]
| capacity = 75,000<ref>{{cite web|url=https://fcbayern.com/de/news/2015/01/ab-sofort-75.000-fans-bei-bundesliga-heimspielen|title=Ab sofort 75.000 Fans bei Bundesliga-Heimspielen|trans-title=Deri tani 75,000 për ndeshjet në shtëpi në Bundesligë|publisher=FC Bayern München|language=de|date=13 janar 2015|accessdate=13 janar 2015}}</ref>
| owntitle = Pronar
| owner = [[Herbert Hainer]]
| chairman = [[Karl-Heinz Rummenigge]]
| manager = [[Vincent Kompany]]
| league = [[Bundesliga]]
| season = 2024–25
| position = Vëndi 1rë (kampionë)
| pattern_la1 = _bayern2526h
| pattern_b1 = _bayern2526h
| pattern_ra1 = _bayern2526h
| pattern_sh1 = _bayern2526h
| pattern_so1 = _bayern2526hl
| leftarm1 = FF0000
| body1 = FF0000
| rightarm1 = FF0000
| shorts1 = FF0000
| socks1 = FF0000
| pattern_la2 = _bayern2526a
| pattern_b2 = _bayern2526a
| pattern_ra2 = _bayern2526a
| pattern_sh2 = _bayern2526a
| pattern_so2 = _bayern2526al
| leftarm2 =
| body2 =
| rightarm2 =
| shorts2 =
| socks2 =
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| website = http://www.fcbayern.de/en/
}}
'''Fußball-Club Bayern München e.V.''', zakonisht i njohur si '''FC Bayern München''' (Shqiptimi gjermanisht: [[AFN|ʔɛf ˈt͡seː ˈbaɪ̯ɐn ˈmʏnçən]]),'''FC Bayern Munich''', ose'''FC Bayern''', është një klub futbollistik [[Gjermania|gjerman]] me seli në [[Mynihu|Mynih]], [[Bavaria|Bavari]]. Klubi më mirë si një skuadër profesionale futbolli, e cila luan në [[Bundesliga|Bundesligë]], në ligën më të fortë të [[Sistemi i ligës futbollistike Gjermane|sistemit futbollistik gjerman]], dhe është klubi gjerman më i suksesshëm në histori, duke fituar 27 [[Lista e kampionëve gjermane të futbollit|kampionate]] dhe 18 [[DFB-Pokal|kupa]].<ref>{{cite web|url=http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=30993/index.html|title=Bayern München|publisher=FIFA|language=en|accessdate=10 maj 2012|archive-date=21 shkurt 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20090221115857/http://www.fifa.com/classicfootball/clubs/club=30993/index.html|url-status=dead}}</ref>
FC Bayern është themeluar në 1900 nga 11 [[futbolli]]stë të udhëhequr nga [[Franz John]].<ref name="fcbbook1stch">{{cite book|last=Schulze-Marmeling|first=Dietrich|language=de|title= Die Bayern. Die Geschichte des deutschen Rekordmeisters|publisher=Die Werkstatt|year=2003|pages=17–33|isbn=3-89533-426-X}}</ref> Edhe pse Bayern fitoi kampionatin e parë kombëtar në vitin [[Kampionati gjerman i futbollit 1932|1932]],<ref name="bayernhistory0045">{{cite web|title=Success from the Outset|publisher=FC Bayern München|language=de|accessdate=11 gusht 2008|year=2003|url=http://www.fcbayern.t-home.de/en/company/club/history/00268.php}}</ref> klubi nuk u zgjodh për të luajtur në [[Bundesliga|Bundesligë]] pas krijimit të saj në 1963.<ref name="nobl">{{cite book|last=Schulze-Marmeling|first=Dietrich|title=Die Bayern. Die Geschichte des deutschen Rekordmeisters|publisher=Die Werkstat|language=de|year=2003|page=134|isbn=3-89533-426-X}}</ref> Klubi kishte periudhën e saj të suksesit më të madh në mes të viteve 1970, kur, nën udhëheqjen e kapitenit [[Franz Beckenbauer]], ''Bavarezët'' fituan tre Kupa Evropiane rresht (1974–1976). Gjithsej, Bayern ka arritur në 10 finale të Kupës Evropiane/UEFA Ligës së Kampioneve, dhe së fundmi e kanë fituar në vitin 2013 për herë të pestë në histori dhe si pjesë të ''[[Tripleta (futboll)|tripletës]]'' kontinentale. Bayern gjithashtu ka fituar nga një [[UEFA Europa League|Kupë UEFA]], [[Kupa e Fituesve të Kupës|Kupë të Fituesve të Kupës]], [[UEFA Super Kupa|UEFA Super Kupë]], [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA Kupë Bote për Klube]] dhe dy [[Kupa Ndërkontinentale]], duke u bërë [[UEFA rekordet e klubeve në kompeticione|një nga skuadrat më të suksesshme europiane]]. Që nga krijimi i [[Bundesliga|Bundesligës]], Bayern ka qënë skuadra dominuese e futbollit gjerman duke fituar 22 tituj dhe 5 tituj nga 10 të fundit. Ata kanë [[Derbi Bavarian i Futbollit|rivalitetin tradicional]] me [[TSV 1860 München]] dhe [[1. FC Nuremberg]], dhe sigurisht krahasohen edhe me rivalët për titull [[Borussia Dortmund]].
Që nga fillimi i [[Sezoni 2005–06 i FC Bayern München|sezonit 2005–06]], Bayern ka luajtur ndeshjet e saj në shtëpi në [[Allianz Arena]]. Më parë skuadra i ka luajtur ndeshjet në [[Olympic Stadium (Myinh)|Olympiastadion]] për 33 vite. Ngjyrat e skuadrës janë e kuqja dhe e bardha, dhe stema tregon [[Flamuri i Bavarisë|flamurin bardh e blu të Bavarisë]].<ref name="crestcolor">{{cite book | last = Schulze-Marmeling | first = Dietrich | title = Die Bayern. Die Geschichte des deutschen Rekordmeisters | publisher = Die Werkstatt | year = 2003 | page = 581 | isbn = 3-89533-426-X}}</ref> Në termat e të ardhurave, Bayern Munich është më i madh klubi sportiv në [[Gjermania|gjermani]] dhe klubi i katërt më i madh i futbollit në botë, duke zotëruar 368.400.000 [[Euro|€]] në vitin 2012.<ref>{{cite web|title=Bayern Munich|url=http://www.deloitte.com/view/en_GB/uk/industries/sportsbusinessgroup/sports/football/deloitte-football-money-league/846b195821d3c310VgnVCM1000003256f70aRCRD.htm?WT.mc_id=sbg04|publisher=Deloitte LLP|language=de|accessdate=17 shkurt 2013|archive-date=29 qershor 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130629075936/http://www.deloitte.com/view/en_GB/uk/industries/sportsbusinessgroup/sports/football/deloitte-football-money-league/846b195821d3c310VgnVCM1000003256f70aRCRD.htm?WT.mc_id=sbg04|url-status=dead}}</ref> Me 223.985 anëtarë, Bayern është klubi i dytë më i madhë sportive në aspektin e anëtarësimit, vetëm për pak më poshtë se klubi i parë në botë, klubi portugez i [[S.L. Benfica|Benficës]].<ref>[http://www.fcbayern.telekom.de/en/news/news/2013/agm-2013-new-record-figures-400-million.php] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131213032854/http://www.fcbayern.telekom.de/en/news/news/2013/agm-2013-new-record-figures-400-million.php |date=13 dhjetor 2013 }}, 2013-11-13.</ref> Gjithashtu janë regjistruar edhe 3,576 tifozë zyrtarë sëbashku me 262,077 anëtarët e tjerë.<ref name="Bayern post landmark €400m plus turnover">{{cite web|title=Membership boom|date=13 nëntor 2013|accessdate=13 nëntor 2013|publisher=FC Bayern München|language=de| url=http://www.fcbayern.telekom.de/en/news/news/2013/agm-2013-new-record-figures-400-million.php}}</ref> Klubi ka departamente të tjera për [[Shahu|shah]], [[Hendbolli|hendboll]], [[Basketbolli|basketboll]], [[Gjimnastika|gjimnastikë]], [[Bowlingu|bowling]], [[Pingpongu|pingpong]], gjyqtarë, dhe futboll me më shumë se 1.100 anëtarë aktivë.<ref name="otherdepartments">{{cite web|title=Other Sports|accessdate=3 korrik 2008|year=2007|publisher=FC Bayern München|url=http://www.fcbayern.t-home.de/en/company/club/other_sports/index.php|archive-date=15 gusht 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080815023121/http://www.fcbayern.t-home.de/en/company/club/other_sports/index.php|url-status=dead}}</ref>
FC Bayern aktualisht është i dyti në renditjen e koeficientëve të klubve të [[UEFA]]-s<ref>{{cite news|url=http://www.uefa.com/memberassociations/uefarankings/club/index.html|title=UEFA Rankings|date=3 maj 2013 | accessdate = 28 maj 2013 |publisher=UEFA}}</ref> dhe i pari në renditjen botërorë të [[IFFHS]]-së.<ref>{{cite news|url=http://www.iffhs.de/club-world-ranking/|title=IFFHS Club World Ranking|date=8 janar 2014|accessdate=8 janar 2014|publisher=IFFHS|archive-url=https://web.archive.org/web/20190811141939/https://iffhs.de/club-world-ranking/|archive-date=11 gusht 2019|url-status=dead}}</ref>
== Historia ==
=== Vitet e themelimit (1900–10) ===
Më 27 shkurt 1900, u bë një takim i departamentit të futbollit të [[MTV Mynihut]] që u zhvillua në "Bäckerhöfl". Kohët e fundit kishte një mosmarrëveshje në lidhje me zhvillimin e departamentit të futbollit, si dhe Asambleja e përgjithshme e MTV kishte dhënë një refuzim Shoqatës jugore të futbollit Gjermane. Në orën 21:30, 11 burra: Naegele, Schmid, Karl, Wamsler, Ringler, [[Wilhelm Focke|Focke]], Francke, Friedrich, Zoepffel, Pollack dhe Gjonin ishin mbledhur në një restorant "Gisela" në Schwabing në të njëjtën mbrëmje për të krijuar ''F.C. Bayern''. Në anëtarët e përmendur në certifikatën e korporatizimit bënte pjesë edhe skulptori [[Benno Elkan]] që më vonë u bë i njohur. Klubi u drejtua nga [[Franz John]], i cili hyri në historinë e klubit si presidenti i parë. Ngjyrat e klubit u zgjodhën bluja dhe e bardha, tarifa e anëtarësimit ishte vendosur në stemë.
Qëndra i parë i stërvitje ishte në qytetin [[Mynihu]]t, e cila ende ekziston sot si ''Schyrenplatz''. Kundërshtari i parë ishte [[1. Münchner FC 1896]], FC Bayern e mposhti atë me rezultatin 5–2.
=== Vitet e Arta (1965–1979) ===
[[Skeda:Franz Beckenbauer 2006 06 17.jpg|thumb|180px|right|Presidenti i FC Bayernit nga 1994 në 2009 [[Franz Beckenbauer]].]]
Në sezonin e parë të tyre Bundesliga Bayern përfundoi e treta dhe gjithashtu fitoi kupën. Kjo kualifikuar ata për Kupa e Fituesve të Kupës Evropiane të vitit të ardhshëm, të cilat kanë fituar në një dramatike finale kundër klubit skocez Rangers, kur Franz "Bull" Roth shënoi Decider në një fitore 1-0 kohë shtesë. Në 1967 Bayern mbajti kupën, por përparim të ngadalshëm në përgjithësi pa një trajner të ri, Branko Zebec marrë përsipër. Ai zëvendësoi stil ofenduese Bayern të luajë me një qasje më të disiplinuar, dhe duke bërë arritur deri në ligën e parë dhe kupën e dyfishtë në historinë e Bundesliga, duke përdorur vetëm 13 lojtarë gjatë gjithë sezonit.
Udo Lattek u ngarkuar në 1970. Pas fitores së filxhan në sezonin e tij të parë ai udhëhoqi Bayern të tretë kampionatin e tyre gjermane. Ndeshje përcaktuese në sezonin 1971-1972 kundër Schalke 04 ishte ndeshja e parë në stadiumin e ri olimpik, dhe ishte gjithashtu i pari ndeshjen live televiziv në historinë e Bundesliga. Bayern Schalke 5-1 mundi dhe kështu mori titullin, edhe vendosjen e disa inçizime, duke përfshirë pikat e fituar dhe të qëllimeve të shënuar. Bayern gjithashtu fitoi dy kampionate tjetër, por në zenit ishte triumfi i tyre në finale të Kupës Evropiane kundër Atletiko Madrid, cila Bayern fitoi 4-0 pas një sërish. Gjatë viteve në vijim e ekipit ishte i pasuksesshëm në vend, por mbrojti titullin e tyre evropiane nga Leeds mundi të Bashkuara në fitoren përfundimtare, kur Roth dhe Müller siguruar me gola në fund. Një vit më vonë në Glasgow, AS Saint-Étienne u mundën nga një tjetër gol Roth dhe Bayern u bë klubi i tretë për të fituar trofe në tre vjet rresht. Trofeu i fundit fituar nga Bayern në këtë epokë u Kupën Interkontinentale, në të cilën ata e mundi klubin Brazilian Cruzeiro Belo Horizonte mbi dy këmbët. pjesën tjetër të dekadës ishte një kohë e ndryshimeve dhe pa asnjë tituj të mëtejshme për Bayern. Në 1977 Franz Beckenbauer u nis për në Nju Jork Kozmos në 1979 dhe Sepp Maier dhe Uli Hoeneß në pension, ndërsa Gerd Müller u bashkua me Fort Lauderdale Strikers.
=== Nga FC Breitnigge të Hollywood FC (1979–1998) ===
[[Skeda:Allianz Arena Pahu.jpg|thumb|350px|right|I hapur në 2005: [[Allianz Arena]], një nga stadiumet më moderne në botë.]]
1980 ishin një periudhë të trazirave jashtë fushës për Bayern, me shumë ndryshime në personel dhe problemet financiare. Në këtë fushë, Paul Breitner dhe Karl-Heinz Rummenigge, e quajti FC Breitnigge, çuar ekipin në tituj Bundesliga në 1980 dhe 1981 Përveç një DFB Pokal-të fitojë në 1982, dy sezonet relativisht të pasuksesshme pasuan, pas Cili trajner Breitner në pension dhe ish-Udo Lattek kthyer. Bayern fitoi kupën 1984, pastaj vazhdoi të fitojë pesë kampionatet në gjashtë sezonet, duke përfshirë një të dyfishtë në vitin 1986. Megjithatë, suksesi evropian ishte i pakapshëm gjatë dekadës së; Bayern arriti vetëm për të kërkuar vend dyta deri në Kupën Evropiane në vitin 1982 dhe 1987
Jupp Heynckes u punësua si trajner në vitin 1987, por pas dy kampionate radhazi në 1988-89 dhe 1989-90 formë Bayern zhytur. Pas një vend të dytë në 1990-1991 e klubit përfunduar vetëm pesë pikë mbi vendet e dëbim në 1991-1992. Suksesi u kthye kur Franz Beckenbauer mori për gjysmën e dytë të sezonit 1993-1994, duke fituar kampionatin përsëri pas një hendek katër vit. Beckenbauer u emërua më pas presidenti i klubit.
Pasardhësit e tij si trajner, Giovanni Trapattoni dhe Oto Rehagel dy përfundoi trophyless pas një sezoni, nuk takim shpresa të mëdha të klubit. Gjatë kësaj kohe lojtarët Bayern shpesh u shfaq në faqet e thashetheme e shtypit në vend se faqet sportive, duke rezultuar në FC pseudonim Hollywood. Franz Beckenbauer kthyen shkurtimisht në fund të sezonit 1995-1996 si trajner kujdestar dhe e udhëhoqi ekipin e tij për fitore në Kupën UEFA 1995-1996, duke mposhtur Bordo në finale. Për sezonin 1996-97 Giovanni Trapattoni u kthye për të fituar kampionatin. Por në sezonin e ardhshëm Bayern humbi titullin promovuar vetëm për të parë FC Kaiserslautern dhe Trapattoni kishte për të marrë lejen e Tij, për herë të dytë.
Nga 1998-2004 Bayern u trajner Ottmar Hitzfeld. Në sezonin e parë Hitzfeld-së, Bayern fitoi Bundesliga dhe erdhën afër për të fituar Ligën e Kampioneve, duke humbur 2-1 me Manchester United në kohën e lëndimit, pasi kryesor për shumicën e ndeshjes. Sezoni 1999-2000 ka rezultuar me Bayern fituar kampionat e tyre të tretë dhe kupa e dyfishtë. Një e treta radhazi titullin Bundesliga e ndjekur në vitin 2001, fitoi në një fund në ditën e fundit të sezonit të ligë. Ditë më vonë, Bayern fitoi Ligën e Kampionëve për herë të katërt pas një hendek 25 vjeçar, mundi Valencia në dënime. 2001-02 filloi sezonin me një fitore në Kupën ndërkombëtare, por përfunduan trophyless ndryshe. Një sezon më vonë Bayern fitoi e tyre të katërt të dyfishtë, në krye të ligës me një diferencë rekord . Mbretërimit Hitzfeld përfundoi në vitin 2004, me Bayern underperforming, duke përfshirë edhe një humbje filxhan nga ndarja e dytë Aachen Alemannia.
Felix Magath mori përsipër dhe çuan Bayern për dy rresht dyshe. Para fillimit të sezonit 2005-06, Bayern u transferua nga stadiumin olimpik në Allianz Arena të re, e cila ndan klubi me 1860 Mynih. Në fushën e performancës së tyre në 2006-07 ishte i parregullt. Zvarritës në kampionat dhe duke humbur të Alemannia Aachen në filxhan përsëri, trajneri Magath u shkarkua menjëherë pas pushimeve të dimrit.
Ish-trajneri i Bayern Ottmar Hitzfeld kthye në Mynih në janar 2007, por Bayern përfundoi sezonin 2006-07 e katërt, duke dështuar kështu të kualifikohet për Ligën e Kampionëve për herë të parë në më shumë se një dekadë. humbjet shtesë në filxhan dhe Kupën e Ligës u largua nga klubi me pa nderime për sezonin. Për sezonin 2007-08, Bayern Munich skuadër bërë ndryshime drastike për të ndihmuar përshtat dhe rindërtimin. Ata nënshkruan një total prej tetë lojtarë të ri dhe të shitur, të lëshuar ose të huazuara nga nëntë lojtarë të tyre ekzistuese. Luca Toni nga Fiorentina, Miroslav Klose nga Werder Bremen, dhe rekord nënshkrimin e Franck Ribery nga Marseille titulluar signings. Futjet më të reja paguar, si Reds vazhdoi të fitojë 2008 DFB-Pokal dhe Bundesliga, duke qenë në krye të renditjen në çdo javë të vetme të luajtur.
Më 11 janar 2008 Jürgen Klinsmann u emërua si pasuesin e Hitzfeld-së, duke ngarkuar më 1 korrik 2008. Ai nënshkroi një kontratë dy vjeçare.Gjatë gjysmës së parë të sezonit 2008-09 Bundesliga, Bayern mori një fillim të mbarë shkëmbor, duke fituar vetëm dy ndeshje deri në ditën e gjashtë, por filloi të kapur dorë më pas. Bayer Leverkusen Bayern Munich eliminuar në çerek-finale të Pokal DFB-. Në Champions League Bayern gjithashtu ka arritur në çerek-finale. Ata u eliminuan nga FC Barcelona pas fitores Grupi F dhe mundi Sporting CP në raundin e parë të suksesshëm, Arritja e një agregat Champions League rekord të 01/12. Më 27 prill, dy ditë pas një humbje në shtëpi kundër FC Schalke 04 Cili pa rënie Bayern në vendin e tretë në tabelë, Klinsmann u shkarkua. Kjo u parapri nga disa rezultate zhgënjyese të tilla si një humbje 5-1 agregate të Barcelonës në Ligën e Kampionëve, dhe një humbje 5-1 ndaj kampionëve do të jenë VfL Wolfsburg. Ish-trajneri Jupp Heynckes u emërua si të përkohshëm deri në fund të sezonit. Bayern përfundimisht përfundoi e dyta, duke kualifikuar direkt për Ligën e Kampionëve në 2009-10. FC Bayern pastaj Louis Van Gaal nënshkruan për sezonin 2009-10 nga AZ. Ndërsa sipas spekulimeve për shkak të një fije floku e rezultate të dobëta, Van Gaal Bayern arriti të parë deri në raundin e 16 me një ekran Convincing 4-1 ndaj Juventusit në Torino.
== Ngjyrat ==
Në kushtetutën e klubit origjinale, ngjyra e Bayern u quajtur si të bardhë dhe blu, por klubi ka luajtur me këmisha të bardha me pantallona të shkurtra të zeza deri në 1905, kur Bayern u bashkua MSc. MSC urdhër të prerë që futbollistët do të duhet të luajnë në pantallona të shkurtra të kuqe. Edhe lojtarët e rinj ishin të quajtur kuqe-pantallona të shkurtra, e cila ishte menduar si një fyerje. Bayern ka luajtur në të kuqe dhe të bardhë për shumicën e ekzistencës së saj, por blu ka qenë përfshirë në rastin. Në sezonin 1969-1970 këmisha ishin me shirita në ngjyrë blu dhe të bardhë, dhe pantallona të shkurtra dhe çorape ishin edhe blu. Një stil të ngjashëm u shfaq në vitin 1995, kur blu ishte për herë të parë me ngjyra dominuese. Nga 1999 në Bayern u kthye në ngjyrat e tij origjinale.
Klubit larg kit ka pasur një gamë të gjerë ngjyrash gjatë viteve, duke përfshirë të bardhë, e zezë, blu, dhe ar-gjelbër. Bayern gjithashtu përmban një çantë të veçantë ndërkombëtar. Si e 2009, kit shtëpi është e kuqe, larg kit është blu të errët, dhe kit ndërkombëtare është e bardhë.
Në vitet 1980 dhe '90, Bayern përdorur një çantë të veçantë kur luajnë larg në fillim FC Kaiserslautern, që përfaqëson ngjyrat braziliane blu dhe të verdhë, dhe Supersticioni lindur nga fakti se klubi pati të vështirë të fitojë atje.
== Stema ==
[[Skeda:Olympiastadion Muenchen.jpg|thumb|200px|right|The [[Olympic Stadium (Munich)|Olympic Stadium]], stadiumi i FC Bayern nga 1972-2005]]
Kreshtë Bayern ka ndryshuar disa herë. Fillimisht ai përbëhej nga F stilizuar letra, C, B, M, e cila ishin të endura në një simbol. Jele origjinal është blu. Ngjyrat e Bavarisë, u përfshinë për herë të parë në 1954 .
Version modern të jele ka evoluar nga versioni i 1954 në disa hapa. Edhe pse jele përbëhej nga një ngjyrë të vetme vetëm për shumicën e kohës, domethënë blu apo të kuqe, i tanishëm (2008) kreshtë është blu, e kuqe, dhe të bardhë. Ajo ka ngjyrat e Bavarisë në qendër të saj dhe FC Bayern Munich është shkruar në të bardhë në një rrjet të kuqe ngjyrash të Bavarisë bashkëngjitur.
Bayern luajtur lojërat e tij të parë në trajnimin Schyrenplatz në qendër të Mynihut. Ndeshja e parë zyrtare u zhvilluan në Theresienwiese. Në 1901 Bayern u transferua në fushën e vet të parë, e cila ishte vendosur në Schwabing në Clemensstraße. Pas bashkimit Sport Münchner-Club (MSc) në 1906, Bayern u transferua maj 1907 në terren MSC në Leopoldstraße. [31] Ndërsa turmat e grumbullimit për lojëra Bayern në shtëpi u rrit në fillim të viteve 1920, Bayern kishte për të kaluar të ndryshme lokalet në Mynih.
Nga 1925 Bayern Munich përbashkët Stadion Grünwalder me 1860 Mynih. Deri në Luftën e Dytë Botërore e stadiumit ishte në pronësi nga 1860 Mynih, dhe është ende e njohur colloquially si Sechz'ger ("vitet gjashtëdhjetë") stadiumin në ditët e sotme. Kjo ishte shkatërruar gjatë luftës, dhe përpjekjet për të rindërtuar kjo rezultoi në një mozaik. turmë Bayern rekord në stadiumin Grünwalder është raportuar si më shumë se 50,000 shtëpi në ndeshjen e parë kundër FC Nuremberg në sezonin 1961-1962. Në epokën Bundesliga stadium kishte një kapacitet maksimal prej 44,000 e cila u arrit në disa raste, por kapaciteti ka qenë që të reduktohet në 21,272. Siç ishte rasti në shumicën e stadium kësaj periudhe, pjesa më e madhe e stadiumit ka qenë dhënë mbi të terracing. Sot skuadra e dytë e të dy klubeve të luajë në stadium.
Për Lojrat Olimpike të 1972 në qytetin e Mynihut ndërtuar stadiumin olimpik. Stadium, i njohur për arkitekturën e saj, , u përurua në ndeshjen e fundit të sezonit Bundesliga 1971-72. Ndeshjen e tërhoqi një turmë kapacitet prej 79,000, në total e cila u arrit përsëri në raste të shumta. Stadiumi ishte, në ditët e para, konsiderohet të jetë një nga stadium gjithash në botë dhe luajtur të presë për finalet e shumta të mëdha, të tilla si ajo e 1974 FIFA World Cup. Në vitet e pas stadiumit ka pësuar disa ndryshime, të tilla si një rritje në hapësirë \u200b\u200bshtrojë nga rreth 50% të ca. 66%. Përfundimisht në stadium kishte një kapacitet prej 63,000 për ndeshjet kombëtare, dhe 59,000 për raste të tilla ndërkombëtare si garat e Kupës Evropiane. Shumë njerëz, megjithatë, filluan të mendojnë se në stadium ishte shumë i ftohtë në dimër, me gjysmën e audiencë të ekspozuar ndaj motit për shkak të mungesës së mbuluar. Një ankesë të mëtejshme është distanca në mes të spektatorëve dhe katran, stadiumi tradhëti pista dhe trashëgiminë e saj në terren. Modifikimi i stadiumit të provuar e pamundur si arkitekti Günther Behnisch vuri veton për ndryshimet kryesore të stadiumit.
Pas shumë diskutimeve të qytetit, shtetit të Bavarisë, FC Bayern Munich dhe TSV 1860 vendosën bashkërisht në fund të vitit 2000 për ndërtimin e një stadiumi të ri. Ndërsa Bayern kishte kërkuar për të ndërtuar një stadium qëllim të ndërtuar futbollit për disa vjet, dhënien e Kupës Botërore FIFA 2006 në Gjermani stimuluar diskutimin si stadiumin olimpik nuk përmbushen kriteret e FIFA-s për të pritur një lojë e Kupës Botërore. E vendosur në rrethinat veriore të Allianz Arena Mynih ka qenë në përdorim që nga fillimi i sezonit 2005-06. Kapaciteti i saj fillestar prej 66,000 ulëseve mbuluar plotësisht është që nga viti është rritur për ndeshjet në nivel kombëtar duke e transformuar atë 69,901 3,000 vende të terracing në një raport 02:01. Ky tipar më i shquar i stadiumit është shtresa e jashtme i tejdukshëm, e cila mund të jetë i ndriçuar në ngjyra të ndryshme për efekte mbresëlënëse. Zakonisht ndriçimit të kuqe është përdorur për shtëpi lojra Bayern, blu për 1860 lojra në shtëpi dhe e bardhë për gjermanisht lojra National Team-shtëpi.
==Tifozët==
Në mbledhjen e përgjithshme vjetore të vitit 2018, bordi i Bayernit raportoi se klubi kishte 291,000 antarë zyrtar dhe 4,433 klube tifozësh zyrtar të regjistruar me mbi 390,000 antarë.<ref name="very_solid_foundations">{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/news/2018/11/agm-financial-results-overview-2017-18/|title=FC Bayern rests on 'very solid foundations'|trans-title=FC Bayern mbështetet në 'themele shumë të forta'|website=FC Bayern Munich|language=en|date=30 nëntor 2018|access-date=28 maj 2019}}</ref> Kjo e bën Bayernin klubin më të madh të anëtarësimit të tifozëve në botë.<ref>{{cite web|url=https://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/why-bayern-munich-are-the-best-supported-club-in-world-football-467212.jsp|title=Why Bayern Munich are the best-supported club in world football|trans-title=Pse Bayern Munich janë klubi më i mbështetur në botën e futbollit|website=Bundesliga|language=en|author=Andy Smith|date=11 shkurt 2018|access-date=20 tetor 2019|archive-date=11 shkurt 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180211071805/https://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/why-bayern-munich-are-the-best-supported-club-in-world-football-467212.jsp|url-status=dead}}</ref> Bayern ka klube tifozësh dhe mbështetës në të gjithë Gjermaninë. Antarët e klubeve të tifozëve nga Gjermania, Austria dhe Zvicra shpesh udhëtojnë më shumë se 200 km në [[Mynih]] për të ndjekur ndeshjet në Allianz Arena.<ref>{{cite book|last=Schulze-Marmeling|first=Dietrich|title=Die Bayern. Die Geschichte des deutschen Rekordmeisters|language=de|publisher=Die Werkstatt|year=2003|pages=445, 502|isbn=3-89533-426-X}}</ref> Bayern ka një mesatare 75,000 të pranishmish në Allianz Arena e cila është 100% kapaciteti i stadiumit. Të gjitha biltat e çdo ndeshje të Bundesligës kanë qënë të shitura për shumë vite.<ref>{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/news/2017/03/allianz-arena-tops-the-rankings|title=Allianz Arena tops the lot!|trans-title=Allianz Arena kryeson shortin!|archive-url=https://web.archive.org/web/20180210235205/https://fcbayern.com/en/news/2017/03/allianz-arena-tops-the-rankings|archive-date=10 shkurt 2018|website=FC Bayern Munich|language=en|date=23 mars 2017|accessdate=10 shkurt 2018}}</ref> Edhe biltat në ndeshjet në transfertë të klubit kanë qënë të shitura me vite me rradhë.<ref name="weltfussball_attendance">{{cite web|url=http://www.weltfussball.de/zuschauer/bundesliga-2007-2008/1/|title=Bundesliga Attendance|trans-title=Pjesmarrja në Bundesligës|publisher=weltfussball.de|language=de|year=2008|accessdate=7 korrik 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081207115240/http://www.weltfussball.de/zuschauer/bundesliga-2007-2008/1/|archivedate=7 dhjetor 2008|df=dmy-all}}</ref>
== Rivalitetet ==
Bayern është një nga tre klubet e futbollit profesional në Mynih. Rivali kryesor i Bayern lokale është i TSV 1860 Mynih, të cilët ishin të klubit më të suksesshëm në vitet 1960, duke fituar një kupë dhe një kampionat. Në vitet 1970 dhe 1980, TSV 1860 u zhvendos në mes të parë dhe ndarjen e tretë, por kohët e fundit kanë vendosur në ndarjen e dytë. Rivaliteti ka për këtë arsye, të paktën nga një pikë e Bayern e parë, humbën rëndësinë, duke reflektuar gjendjen njëanshëm të arritjet e të dy klubeve dhe mungesën e lojtarëve për të cilët do të grudges lokale ende çështje. Nga ana tjetër Stadtderby Münchner është ende një ngjarje shumë pritur, duke marrë një shumë vëmendje shtesë nga përkrahësit e të dy klubeve. 1860 është konsideruar më e punës në klasë, dhe prandaj vuan nga një bazë tifoz pakësuar në një qytet ku sektorin e prodhimit është në rënie. Bayern konsiderohet themelimi i klubit, e cila është reflektuar nga anëtarët e bordit të shumë të udhëheqësve të biznesit dhe duke përfshirë edhe ish-presidenti bavarez ministër. Pavarësisht nga rivaliteti, Bayern e ka mbështetur në mënyrë të përsëritur 1860 në kohën e çrregullim financiare.
SpVgg Unterhaching nga rrethinat gjysmë-rurale e jugut të Munihut, është ekipi i tretë të qytetit. Ata festuan suksesi i tyre më i madh në vitin 1999, kur ata fitoi promovimit të Bundesliga dhe qëndroi në krye për një sezon të dytë. Që nga ajo kohë ata kanë qenë duke luajtur e dytë në Bundesliga dhe ndarjen e tretë. Në sezonin 2008-09 ata do të luajnë në të sapo-themeluar 3 Liga. Nuk ka asnjë rivalitet midis Bayern dhe Unterhaching, ngjarja më të dukshëm në marrëdhëniet e të dy klubeve që të përfundojë të sezonit 1999-2000 Bundesliga. Unterhaching mundi Bayer Leverkusen në ditën e fundit të sezonit, duke i dhënë mundësinë të Bayern Leverkusen kalon në renditjen dhe pretendojnë titullin.
Që nga viti 1920, së pari FC Nuremberg ka qenë rivali kryesor Bayern në Bavari. Të dy klubet luajtur në të njëjtën ligë në mes të viteve 1920, por në vitet 1920 dhe 1930, Nuremberg ishte shumë më i suksesshëm, duke fituar pesë kampionate në vitet 1920, duke e bërë kampion i klubit rekord Gjermani. Bayern e mori titullin mbi më shumë se gjashtëdhjetë vjet më vonë, kur ata fituan kampionatin e tyre të dhjetë në 1987, duke tejkaluar numrin e kampionate të fituara nga Nuremberg.Duel mes Bayern dhe Nuremberg shpesh është referuar si derbi bavarez.
Që nga viti 1970, rivalët kryesore Bayern kanë qenë klube që kanë vendosur në luftën e fortë kundër dominimit të saj kombëtare. Në vitin 1970 kjo ishte Borussia Mönchengladbach, në vitet 1980 kategorinë e zgjerua për të përfshirë Hamburger SV. Në vitet 1990 Bremen Werder, Bayer Leverkusen, dhe Borussia Dortmund, doli si kundërshtarët më të zjarrtë. Kohët e fundit Schalke 04, Bremen dhe Hamburg kanë qenë sfiduesit kryesorë në Bundesliga. Shefi rivalët Ndër Bayern Evropian janë Real Madrid, AC Milan dhe Manchester United për shkak të fiton shumë klasik, barazime dhe humbje.
Bayern Munich gjithashtu gëzon një rivalitet të fortë me të parë FC Kaiserslautern, me origjinë në pjesë nga një lojë në 1973, kur Bayern 4-1 çojnë për të humbur 7-4, por edhe nga dy klubet Konkurrenca për kampionatin gjerman nderon në kohë të ndryshme në Bundesliga si dhe qytetin e Kaiserslautern ka qenë pjesë të Bavarisë deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.
== Organizimin dhe financimi ==
futboll profesionale në Bayern Munich është drejtuar nga spin-off organizatë FC Bayern Munich AG. AG është e shkurtër për Aktiengesellschaft, dhe Bayern është drejtuar si një kompani aksionare, një kompani me aksione të cilit nuk janë të listuara në bursë publike, por është në pronësi private. 81,82% e FC Bayern München AG është në pronësi të klubit, Bayern München FC e. V. (e. V. është e shkurtër për eingetragener Verein, e cila përkthehet në "Regjistruar Club") dhe 9,09% secila nga mallrave sportive Adidas prodhues, dhe kompania e automobilave Audi Cilat janë edhe sponsorët kryesor të klubit. Adidas blerë aksionet e saj në 2002 për € 77 milion. Para ishte caktuar për të ndihmuar në financimin e Allianz Arena. Në 2009 Audi paguar € 90 milion për pjesën e tyre. Kapitalit do të përdoret për të shlyer kredi për Allianz Arena me shpejt se sa ishte planifikuar fillimisht.
partneri kryesor Bayern reklamat dhe aktuale mbajtësi i të drejtave jersey është Deutsche Telekom. Furnizuesi kryesor i klubit është Adidas. Partnerë të tjerë përfshijnë premium Audi, Coca-Cola, Lufthansa, Nikon, Nokia, Sony Ericsson. [60] Në vitet e mëparshme të drejtat jersey u mbajtën nga Adidas (1974-1978), Magirus Deutz dhe Iveco ( kamionë / 1978-1984), kapiten (kompjuterë / 1984-1989) dhe Opel (makinat / 1989-2002).
Bayern është e udhëhequr kryesisht nga ish-lojtarët e klubit. Presidenti i klubit Franz Beckenbauer është, i cili është gjithashtu kryetar i bordit mbikëqyrës të AG. Kryetari i bordit ekzekutiv të AG është Karl-Heinz Rummenigge, Uli Hoeneß dhe është zëvendës kryetar i bordit ekzekutiv të AG. Hoeneß ka qenë në zyrë, më parë si menaxher i përgjithshëm i klubit, që nga viti 1979.
Pas të ardhurave rekord prej 328.400.000 € në 2007-08 dhe një pas fitimit tatimit prej € 2.1 milion, Bayern raportuar të hyrat prej € 303.800.000 dhe një fitim prej € 2.5 milion në 2008-09. Sipas të fundit Deloitte vjetor të futbollit Money League, Bayern ishte klubi i katërt më i pasur në botë në 2008, duke gjeneruar të ardhura prej € 295.300.000.
== Bamirësi ==
Bayern ka qenë i njohur për t'u përfshirë me sipërmarrje bamirëse për një kohë të gjatë, duke ndihmuar klubet e tjera të futbollit në çrregullim financiare, si dhe njerëzit e zakonshëm në mjerim. Në vazhdën e 2004 Tsunami "Bayern FC - Hilfe eV" u themelua, një fondacion që ka për qëllim të përqëndrohemi angazhimeve shoqërore e klubit të krijimit të saj kjo sipërmarrje është financuar me 600,000 €, e ngritur nga zyrtarët dhe lojtarët. e klubit. [68] Këto të holla, ndër të tjera përdoren për të ndërtuar një shkollë në Marathenkerny, Sri Lanka dhe për të rindërtuar zonën e Trincomalee, Sri Lanka. Në prill 2007 u vendos që fokusi i fondacionit do të zhvendoset drejt mbështetjes së njerëzve në nevojë në vend.
Klubi ka edhe kohë dhe treguar përsëri të ketë një vend të butë për klubet në rrëmujë financiare. Në mënyrë të përsëritur klubi ka mbështetur rivalin e saj lokal Munihut 1860 me ndeshjet miqësore falas, transfertat me norma të favorshme, dhe transfertat e drejtpërdrejta të parave. Gjithashtu, kur St pauli kërcënuar se do të humbasë licencën e saj për futbollin profesional për shkak të problemeve financiare, Bayern u takua e klubit për një lojë miqësore pa ndonjë pagesë, duke i dhënë të gjitha të ardhurat për St pauli. [70] Më vonë, kur klubi Mark van Bomel në shtëpi Fortuna Sittard ishte në Bayern ankth financiar erdhi në një lojë bamirësi në klubin holandez. Një tjetër i njohur shembull ishte transferimi i Aleksandrit Zickler në vitin 1993 nga Dynamo Dresden. Kur Bayern kap Zickler për 2,3 Mio DM shumën e konsideruar shumë të jetë një subvencionim për Dresdeners kërcënuar financiarisht.
== Stërvitja ==
Ekipi i Bayern ka stërvitje intensive ku bën pjesë ngarkesë fizike ; dhe lojë pa faulla për forcim. Ka ushtrime palestre dhe çdo stërvitje 4 orë total ku 2 vrap ; 1:30 ngarkesë dhe 30 min lojë
==Rekordet dhe statistikat==
{{main|Lista e rekordeve dhe statistikave të FC Bayern München}}
[[Skeda:Sepp Maier en 1970 à Mexico City.jpg|parapamje|majtas|200px|Sepp Maier e shpenzoi të gjithë karrierën e tij te Bayerni, duke luajtur 700 ndeshje.]]
Portieri [[Sepp Maier]] është lojtari me më shumë ndeshje në historinë e Bayernit, duke zhvilluar 700 paraqitje në periudhën 1962–1980.<ref>{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/club/hall-of-fame/sepp-maier|title=Sepp Maier|publisher=FC Bayern München|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> Ai është gjithashtu një nga lojtarët më jetë gjatë të klubit, duke luajtur për 18 sezone.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/player_summary/sepp-maier/|title=Sepp Maier|publisher=World Football|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> Ai ndiqet në vendin e dytë nga një tjetër portier [[Oliver Kahn]], i cili në periudhën 1994–2008 zhvilloi 632 paraqitje.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/player_summary/oliver-kahn/|title=Oliver Kahn|publisher=World Football|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> Në vendin e tretë renditet sulmuesi legjendar [[Gerd Müller]] me 605 paraqitje në periudhën 1964–1979.<ref name="Gerd Müller">{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/news/2015/11/gerd-mullers-career-in-figures-031115|title=Gerd Müller's career in figures|trans-title=Karriera e Gerd Müllerit në shifra|publisher=FC Bayern München|language=en|date=3 nëntor 2015|accessdate=17 prill 2020}}</ref>
Golashënuesi më i mirë në të gjitha kompeticionet për Bayernin është Gerd Müller, i cili ka shënuar 564 gola; ai është golashënuesi më i mirë i klubit në Bundesligë, kupë, kompeticionet evropiane dhe kompeticionet e tjera.<ref name="Gerd Müller"/> Ai ndiqet në vendin e dytë nga polaku [[Robert Lewandowski]] me 230 gola, i cili është aktualisht pjesë e ekipit. Në vendin e tretë ndodhet [[Karl-Heinz Rummenigge]] me 218 gola, përfshirë 162 në kampionat.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/player_summary/karl-heinz-rummenigge/|title=Karl-Heinz Rummenigge|publisher=World Football|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref>
[[Skeda:Karl Rummenigge 1986.jpg|parapamje|djathtas|200px|Karl-Heinz Rummenigge shënoi 216 gola për Bayernin para se të kalonte te [[F.C. Internazionale Milano|Interi]] në vitin 1984.]]
Gerd Müller, përveç rekordit si golashënuesi më i mirë i të gjitha kohërave i Bayernit, mban edhe disa rekorde të tjera në klub; ai është lojtari që ka shënuar më shumë gola në një sezon të vetëm të Bundesligës (40 gola në sezonin 1971–72),<ref>{{cite web|url=https://www.bundesliga.com/en/news/Bundesliga/aubameyang-lewandowski-no-remembering-gerd-m%C3%BCller-40-goal-season-463198.jsp|title=Remembering Gerd Müller's 40-goal season for Bayern Munich|trans-title=Duke kujtuar sezonin me 40 gola të Gerd Müllerit për Bayern Mynihun|publisher=Bundesliga|language=en|accessdate=17 prill 2020}}{{Lidhje e vdekur}}</ref> është shpallur shtatë herë golashënuesi më i mirë në Bundesligë si dhe mban rekordin për numrin e golave të shënuar në një sezon të vetëm në të gjitha kompeticionet (67). Lewandowski mban rekordet e golave të shënuar në [[UEFA Liga e Kampioneve|UEFA Ligën e Kampioneve]] (46) dhe Superkupën Gjermane (4).<ref name="Lewandowski"/> Ai është gjithashtu lojtari i huaj me më shumë gola në historinë e Bundesligës, duke thyer rekordin e peruanit [[Claudio Pizarro]], një ish lojtar i Bayernit.<ref name="Lewandowski">{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d820e2c98c6-28c58e09e952-1000--how-brilliant-is-poland-and-bayern-striker-robert-lewandowski/|title=How brilliant is Bayern striker Robert Lewandowski?|trans-title=Sa gjenial është sulmuesi i Bayernit Robert Lewandoswki?|publisher=UEFA|language=en|author1=Piotr Koźmiński|author2=Philip Röber|date=24 mars 2020|accessdate=17 prill 2020}}</ref>
[[Udo Lattek]] është trajneri më jetë gjatë në historinë e klubit. Ai u emërua në krye të ekipit më 14 mars 1970 dhe u largua më 2 janar 1975, si dhe u rikthye më 1 korrik 1983 dhe u largua sërisht më 30 qershor 1987, duke qëndruar gjithsej për 8 vite e 295 ditë. Ai është gjithashtu trajneri që ka drejtuar më shumë ndeshje në historinë e Bayernit me plot 420 ndeshje. [[Jupp Heynckes]] është trajneri që drejtoi ekipin drejt ''[[Tripleta (futboll)|tripletës]]'' së parë historike në sezonin 2012–13.<ref>{{cite web|url=http://www.panorama.com.al/sport/bajern-ne-histori-ben-triplete-ne-berlin/|title=Bajern në histori, bën … tripletë në Berlin|publisher=Panorama Sport|language=sq|date=2 qershor 2013|accessdate=17 prill 2020}}</ref>
Bayerni mban disa rekorde të padiskutueshme; ata janë klubi me më shumë tituj të Bundesligës (29), përfshirë shtatë herë rresht në periudhën 2013–2019, gjithashtu një rekord. Ata kanë fituar më shumë ndeshje në historinë e Bundesligës (1090) dhe kanë arritur më shumë pikë (3662). Klubi gjithashtu ka mesataren më të larë të pikëve të marra (1.99) dhe kanë shënuar më shumë gola se çdo klub tjetër (4019). Fitorja rekord në Bundesligë është 11–1 kundër [[Borussia Dortmund]] më 27 nëntor 1971,<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/report/bundesliga-1971-1972-bayern-muenchen-borussia-dortmund/|title=Bayern München 11:1 Borussia Dortmund|publisher=World Football|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> kurse humbja më e thellë është 7–0 ndaj [[FC Schalke 04|Schalke 04]] më 9 tetor 1976.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/report/bundesliga-1971-1972-bayern-muenchen-borussia-dortmund/|title=Bayern München 0:7 Schalke 04|publisher=World Football|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> Fitorja më e thellë e Bayernit në Ligën e Kampioneve është ajo 7–0 kundër [[FC Basel|Baselit]] në sezonin 2011–12; sulmuesi holandez [[Roy Makaay]] ka shënuar golin më të shpejtë në këtë kompeticion, duke realizuar pas vetëm 10.12 sekondash kundër [[Real Madrid C.F.|Real Madridit]] më 7 mars 2007.<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0237-0e96679a127b-d71226f5bf52-1000--ten-years-on-from-makaay-s-goal-inside-11-seconds/|title=Ten years on from Makaay's goal inside 11 seconds|trans-title=Dhjetë vite nga goli i Makaayt brënda 11 sekondash|publisher=UEFA|language=en|date=7 mars 2017|accessdate=17 prill 2020}}</ref> Në sezonin 2019–20, Bayerni u bë klubi i parë dhe i vetëm gjerman që i fiton të gjitha ndeshjet në fazën e grupeve të Ligës së Kampioneve.<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0253-0d7f933ba08d-eedf53763db3-1000--champions-league-group-stage-perfection-bayern-the-seventh/|title=Champions League group stage perfection: Bayern the seventh|trans-title=Perfeksioni i fazës së grupeve të Ligës së Kampioneve: Bayern i shtati|publisher=UEFA|language=en|date=11 dhjetor 2019|accessdate=17 prill 2020}}</ref>
==Trofetë==
[[Skeda:Bayern hattrick champions league trophies.jpg|parapamje|250px|Tre Ligat e Kampioneve të fituar nga Bayern Munich gjatë periudhës 1974–76. Trofeu nga ana e djathtë eshtë trofeu origjinal, që i është dhuruar Bayernit përgjithmon. Të tjerat janë kopje e tij.]]
Bayern ka fituar gjithsej 72 trofe, duke qënë klubi më i suksesshëm i futbollit gjerman;<ref>{{cite web|url=https://fcbayern.com/en/club/honours/all-honours|title=Honours|trans-title=Trofetë|publisher=FC Bayern München|language=en|accessdate=17 prill 2020}}</ref> ata kanë fituar më shumë [[Bundesliga|kampionate]] dhe më shumë [[DFB-Pokal|kupa]]. Ata janë gjithashtu klubi gjerman më i suksesshëm në kompeticionet evropiane, duke fituar 11 trofe. Bayerni është një nga katër klubet që ka fituar të tre kompeticionet evropiane. Duke qënë se e ka fituar Kupën Evropiane pesë herë, klubi ka të drejtën të shfaqë simbolin e "fituesit të shumfishtë" që jepet nga [[UEFA]].<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf|title=Regulations of the UEFA Champions League|trans-title=Rregullat e UEFA Ligës së Kampioneve|format=PDF|publisher=UEFA|language=en|url-status=dead|access-date=17 prill 2020|archive-date=12 mars 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20070312003915/http://www.uefa.com/newsfiles/19071.pdf}}; faqe 4, §2.01 "Cup" & faqe 26, §16.10 "Title-holder logo"</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="font-size:95%; text-align:center;"
|+Trofetë e Bayernit
!style="width: 1%;"|Tipi
!style="width: 5%;"|Kompeticioni
!style="width: 1%;"|Tituj
!style="width: 21%;"|Sezonet
|-
| rowspan="4" |'''Vendor'''
! scope=col|[[Bundesliga]]
|bgcolor="gold"|'''32'''
| [[Kampionati gjerman i futbollit 1932|1931–32]], [[1968–69 Bundesliga|1968–69]], [[1971–72 Bundesliga|1971–72]], [[1972–73 Bundesliga|1972–73]], [[1973–74 Bundesliga|1973–74]], [[1979–80 Bundesliga|1979–80]], [[1980–81 Bundesliga|1980–81]], [[1984–85 Bundesliga|1984–85]], [[1985–86 Bundesliga|1985–86]], [[1986–87 Bundesliga|1986–87]], [[1988–89 Bundesliga|1988–89]], [[1989–90 Bundesliga|1989–90]], [[1993–94 Bundesliga|1993–94]], [[1996–97 Bundesliga|1996–97]], [[1998–99 Bundesliga|1998–99]], [[1999–2000 Bundesliga|1999–2000]], [[2000–01 Bundesliga|2000–01]], [[2002–03 Bundesliga|2002–03]], [[2004–05 Bundesliga|2004–05]], [[2005–06 Bundesliga|2005–06]], [[2007–08 Bundesliga|2007–08]], [[2009–10 Bundesliga|2009–10]], [[2012–13 Bundesliga|2012–13]], [[2013–14 Bundesliga|2013–14]], [[2014–15 Bundesliga|2014–15]], [[2015–16 Bundesliga|2015–16]], [[2016–17 Bundesliga|2016–17]], [[2017–18 Bundesliga|2017–18]], [[2018–19 Bundesliga|2018–19]], 2019-20, 2020-21, 2021-22
|-
! scope=col|[[DFB-Pokal]]
|bgcolor="gold"|'''19'''
| [[1956–57 DFB-Pokal|1956–57]], [[1965–66 DFB-Pokal|1965–66]], [[1966–67 DFB-Pokal|1966–67]], [[1968–69 DFB-Pokal|1968–69]], [[1970–71 DFB-Pokal|1970–71]], [[1981–82 DFB-Pokal|1981–82]], [[1983–84 DFB-Pokal|1983–84]], [[1985–86 DFB-Pokal|1985–86]], [[1997–98 DFB-Pokal|1997–98]], [[1999–2000 DFB-Pokal|1999–2000]], [[2002–03 DFB-Pokal|2002–03]], [[2004–05 DFB-Pokal|2004–05]], [[2005–06 DFB-Pokal|2005–06]], [[Finalja e DFB-Pokal 2008|2007–08]], [[Finalja e DFB-Pokal 2010|2009–10]], [[Finalja e DFB-Pokal 2013|2012–13]], [[Finalja e DFB-Pokal 2014|2013–14]], [[Finalja e DFB-Pokal 2016|2015–16]], [[Finalja e DFB-Pokal 2019|2018–19]]
|-
! scope=col|[[DFL-Superkupa|DFB/DFL-Superkupa]]
|bgcolor="gold"|'''7'''
| [[DFB-Superkupa 1987|1987]], [[DFB-Superkupa 1990|1990]], [[DFB-Superkupa 2010|2010]], [[DFB-Superkupa 2012|2012]], [[DFB-Superkupa 2016|2016]], [[DFB-Superkupa 2017|2017]], [[DFB-Superkupa 2018|2018]]
Superkupa 2020|2020]]
|-
! scope=col|[[DFL-Ligapokal]]
|bgcolor="gold"|'''6'''
| [[DFB-Ligapokal 1997|1997]], [[DFB-Ligapokal 1998|1998]], [[DFB-Ligapokal 1999|1999]], [[DFB-Ligapokal 2000|2000]], [[DFB-Ligapokal 2004|2004]], [[DFB-Ligapokal 2007|2007]]
|-
| rowspan="4" |'''Kontinental'''
! scope=col|[[UEFA Liga e Kampioneve]]
|align="center"|5
| [[1973–74 Kupa Evropiane|1973–74]], [[1974–75 Kupa Evropiane|1974–75]], [[1975–76 Kupa Evropiane|1975–76]], [[2000–01 UEFA Liga e Kampioneve|2000–01]], [[2012–13 UEFA Liga e Kampioneve|2012–13]]
|-
! scope=col|[[UEFA Liga e Europës|Kupa UEFA]]
|align="center"|1
| [[1995–96 Kupa UEFA|1995–96]]
|-
! scope=col|[[Kupa UEFA e Fituesve të Kupës]]
|align="center"|1
| [[1966–67 Kupa UEFA e Fituesve të Kupës|1966–67]]
|-
! scope=col|[[UEFA Super Kupa]]
|align="center"|1
| [[UEFA Super Kupa 2013|2013]]
|-
| rowspan="2" |'''Botëror'''
! scope=col|[[Kupa Ndërkontinentale]]
|align="center"|2
| [[Kupa Interkontinentale 1876|1976]], [[Kupa Ndërkontinentale 2001|2001]]
|-
! scope=col|[[FIFA Kupa e Botës për Klube]]
|align="center"|1
| [[FIFA Kupa e Botës për Klube 2013|2013]]
|}
*<small>{{legend2|gold|rekord}}</small>
*{{smallsup|s}}<small> rekord i ndarë</small>
== Lojtarët ==
===Skuadra aktuale===
{{Përditësuar|4 shkurt 2025}}<ref name="Ekipi">{{Cite web|url=https://fcbayern.com/de/teams/profis|title=FC Bayern München – Profis|trans-title=FC Bayern Mynih – Profesionistët|website=fcbayern.com|publisher=FC Bayern München|language=de|year=2018|accessdate=5 gusht 2019}}</ref>
{{fs start}}
{{Fs player|no=1|pos=GK|nat=GER|name=[[Manuel Neuer]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiten]]}}
{{Fs player|no=2|pos=DF|nat=FRA|name=[[Dayot Upamecano]]}}
{{Fs player|no=3|pos=DF|nat=KOR|name=[[Kim Min-jae (footballer)|Kim Min-jae]]}}
{{Fs player|no=6|pos=DF|nat=GER|name=[[Joshua Kimmich]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiteni i 3të]]}}
{{Fs player|no=7|pos=FW|nat=GER|name=[[Serge Gnabry]]}}
{{Fs player|no=8|pos=MF|nat=GER|name=[[Leon Goretzka]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiteni i 4të]]}}
{{Fs player|no=9|pos=FW|nat=ENG|name=[[Harry Kane]]}}
{{Fs player|no=10|pos=FW|nat=GER|name=[[Leroy Sané]]}}
{{Fs player|no=11|pos=FW|nat=FRA|name=[[Kingsley Coman]]}}
{{Fs player|no=15|pos=DF|nat=ENG|name=[[Eric Dier]]}}
{{Fs player|no=16|nat=POR|pos=MF|name=[[João Palhinha]]}}
{{Fs player|no=17|pos=MF|nat=FRA|name=[[Michael Olise]]}}
{{Fs player|no=18|pos=GK|nat=ISR|name=[[Daniel Peretz]]}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=19|pos=MF|nat=CAN|name=[[Alphonso Davies]]}}
{{Fs player|no=21|pos=DF|nat=JPN|name=[[Hiroki Itō (footballer, born 1999)|Hiroki Itō]]}}
{{Fs player|no=22|pos=DF|nat=POR|name=[[Raphaël Guerreiro]]}}
{{Fs player|no=23|pos=DF|nat=FRA|name=[[Sacha Boey]]}}
{{Fs player|no=24|pos=MF|nat=CRO|name=[[Gabriel Vidović]]}}
{{Fs player|no=25|pos=FW|nat=GER|name=[[Thomas Müller]]|other=[[Kapiteni (futboll)|zëv-kapiten]]}}
{{Fs player|no=26|pos=GK|nat=GER|name=[[Sven Ulreich]]}}
{{Fs player|no=27|pos=MF|nat=AUT|name=[[Konrad Laimer]]}}
{{Fs player|no=28|pos=DF|nat=GER|name=[[Tarek Buchmann]]}}
{{Fs player|no=40|pos=GK|nat=GER|name=[[Jonas Urbig]]}}
{{Fs player|no=42|pos=MF|nat=GER|name=[[Jamal Musiala]]}}
{{Fs player|no=44|pos=DF|nat=CRO|name=[[Josip Stanišić]]}}
{{Fs player|no=45|pos=MF|nat=GER|name=[[Aleksandar Pavlović (footballer)|Aleksandar Pavlović]]}}
{{Fs end}}
===Në huazim===
{{Fs start}}
{{Fs player|no=14|pos=MF|nat=GER|name=[[Paul Wanner]]|other=te [[SV Elversberg]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=32|pos=MF|nat=CRO|name=[[Gabriel Vidović]]|other=te [[GNK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=35|pos=GK|nat=GER|name=[[Johannes Schenk]]|other=te [[SC Preußen Münster|Preußen Münster]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=36|pos=GK|nat=GER|name=[[Alexander Nübel]]|other=te [[VfB Stuttgart]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=37|pos=FW|nat=USA|name=[[Malik Tillman]]|other=te [[PSV Eindhoven|PSV]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=44|pos=DF|nat=CRO|name=[[Josip Stanišić]]|other=te [[Bayer 04 Leverkusen|Bayer Leverkusen]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=46|pos=MF|nat=GER|name=[[Arijon Ibrahimović]]|other=te [[Frosinone Calcio|Frosinone]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs player|no=|pos=FW|nat=GER|name=[[Yusuf Kabadayı]]|other=te [[FC Schalke 04|Schalke 04]] deri më 30 qershor 2024}}
{{Fs end}}
=== Lojtarët e nderit ===
{{main|List e lojtarëve të Bayern Munich}}
{| class="infobox" style="width:180px;"
|-
|<div style="position: relative;">
[[Skeda:Soccer Field Transparant.svg|175px]]
{{Image label|x=0.23|y=0.05|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Sepp Maier|Maier]]</span>}}
{{Image label|x=0.06|y=0.22|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Klaus Augenthaler|Augenthaler]]</span>}}
{{Image label|x=0.07|y=0.15|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Georg Schwarzenbeck|Schwarzenbeck]]</span>}}
{{Image label|x=0.30|y=0.15|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Franz Beckenbauer|Beckenbauer]]</span>}}
{{Image label|x=0.35|y=0.22|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Paul Breitner|Breitner]]</span>}}
{{Image label|x=0.10|y=0.40|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Mehmet Scholl|Scholl]]</span>}}
{{Image label|x=0.20|y=0.35|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Stefan Effenberg|Effenberg]]</span>}}
{{Image label|x=0.32|y=0.40|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Lothar Matthäus|Matthäus]]</span>}}
{{Image label|x=0.06|y=0.50|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Karl-Heinz Rummenigge|K. Rummenigge]]</span>}}
{{Image label|x=0.38|y=0.50|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Giovane Élber|Élber]]</span>}}
{{Image label|x=0.23|y=0.55|scale=350|text=<span style="font-size:87%;">[[Gerd Müller|G. Müller]]</span>}}
</div>
|-
|<small>"Skuadra më e mirë e të gjitha kohërave" është zgjedhur nga më shumë se 79,901 tifozë, në 2005. Trajneri është zgjedhur [[Ottmar Hitzfeld]].<ref>{{cite web|url=http://www.fcbayern.t-home.de/en/news/news/2005/04283.php|title=Fans name greatest Reds of all time|trans-title=Tifozët emërojnë "të kuqtë" më të mirë të të gjitha kohërave|publisher=Uebfaqja zyrtare e FC Bayern Munich|date=1 qershor 2005|accessdate=24 nëntor 2007}}</ref></small>
|}
Në ndeshjen e tij të lamtumirës, [[Oliver Kahn]] u shpall [[Kapiteni (futboll)|kapiten]] nderi i Bayern Munich.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbayern.t-home.de/de/aktuell/news/2008/16656.php?fcb|title=Kahn wird Ehrenspielführer des FCB|publisher = Uebfaqja zyrtare e FC Bayern Munich|date=15 gusht 2008|accessdate=2 shtator 2008}}</ref> Lojtarët më poshtë janë shpallur '''FC Bayern Munich Hall of Fame'''.<ref>{{cite web|url=http://www.fcbayern.telekom.de/de/verein/ev/hall_of_fame/index.php|title=Hall of Fame|trans-title=Salloni i Famës|publisher=Uebfaqja zyrtare e FC Bayern Munich|accessdate=15 gusht 2012|year=2012}}</ref><!-- Këto janë lojtarët aktual që janë vendosur në FCB Hall of Fame. Ju lutem mos vendosni asnjë lojtar nË Hall of Fame. Faleminderit-->
'''1930s'''
* {{flamuri|Gjermania}} [[Conrad Heidkamp]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
'''1970s:'''
* {{flamuri|Gjermania}} [[Franz Beckenbauer]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Gerd Müller]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Uli Hoeneß]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Paul Breitner]] ([[Mesfushori|MF]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Sepp Maier]] ([[Portieri|PT]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Hans-Georg Schwarzenbeck]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
* {{flagicon|Germany}} [[Franz Roth]] ([[Mesfushori|MF]])
'''1980s:'''
* {{flamuri|Gjermania}} [[Karl-Heinz Rummenigge]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Klaus Augenthaler]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
'''1990s:'''
* {{flamuri|Gjermania}} [[Lothar Matthäus]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]]/[[Mesfushori|MF]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Stefan Effenberg]] ([[Mesfushori|MF]])
'''2000s:'''
* {{flamuri|Gjermania}} [[Oliver Kahn]] ([[Portieri|PT]])
* {{flamuri|Gjermania}} [[Mehmet Scholl]] ([[Mesfushori|MF]])
* {{flamuri|Franca}} [[Bixente Lizarazu]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
* {{flamuri|Brazili}} [[Giovane Élber]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
<!--
The section above specifically lists member of the hall of fame.
This is the article we use to determine who is and who isn't in the hall of fame:
http://www.fcbayern.telekom.de/de/verein/ev/hall_of_fame/index.php
If the player you're about to add is not listed there or is named Claudio Pizarro or any other not already listed here don't add the player.
It will be removed, usually in under 24 hours.
Please find something productive to do instead.
-->
=== Kapitenët ===
[[Philipp Lahm]] është kapiten që nga 2011. [[Bastian Schweinsteiger]] është zëvëndës–kapiteni.
{| class="wikitable"
|-
!Vitet
!Kapiteni
|-
|align=center|1965–70
|{{flamuri|Gjermania}} [[Werner Olk]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1970–77
|{{flamuri|Gjermania}} [[Franz Beckenbauer]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1977–79
|{{flamuri|Gjermania}} [[Sepp Maier]] ([[Portieri|PT]])
|-
|align=center|1979
|{{flamuri|Gjermania}} [[Gerd Müller]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
|-
|align=center|1979–80
|{{flamuri|Gjermania}} [[Georg Schwarzenbeck]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1980–83
|{{flamuri|Gjermania}} [[Paul Breitner]] ([[Mesfushori|MF]])
|-
|align=center|1983–84
|{{flamuri|Gjermania}} [[Karl-Heinz Rummenigge]] ([[Sulmuesi (futboll)|SU]])
|-
|align=center|1984–91
|{{flamuri|Gjermania}} [[Klaus Augenthaler]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1991–94
|{{flamuri|Gjermania}} [[Raimond Aumann]] ([[Portieri|PT]])
|-
|align=center|1994–96
|{{flamuri|Gjermania}} [[Lothar Matthäus]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1997–99
|{{flamuri|Gjermania}} [[Thomas Helmer]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|-
|align=center|1999–02
|{{flamuri|Gjermania}} [[Stefan Effenberg]] ([[Mesfushori|MF]])
|-
|align=center|2002–08
|{{flamuri|Gjermania}} [[Oliver Kahn]] ([[Portieri|PT]])
|-
|align=center|2008–11
|{{flamuri|Holanda}} [[Mark van Bommel]] ([[Mesfushori|MF]])
|-
|align=center|2011–
|{{flamuri|Gjermania}} [[Philipp Lahm]] ([[Mbrojtësi (futboll)|MB]])
|}
=== Numrat e tërhequr ===
{{main|Numrat e tërhequr në futboll}}
<big>'''12'''</big> – [[Lojtari i 12-të (futboll)|Tifozët e Klubit (Lojtari i 12-të)]]
== FC Bayern II ==
Ekipi rezervë shërben kryesisht si guri i fundit shkelën për lojtarë të rinj premtues para se të promovuar në ekipin kryesore. Bayern II është trajner Mehmet Scholl dhe Gerd Müller. Që nga fillimi i Kryeministrit në vitin 1994, ekipi luajti në Regionalliga Süd, pas luajtur në Oberliga që nga viti 1978 Në sezonin 2007-08 ata të kualifikuar për të sapo-themeluar 3 Liga. Që nga viti 1978, ekipi ka qenë duke luajtur në ligën më të lartë të DFB që lejon ekipin e dytë të një ekipi futbolli profesional për të luajtur
== Sportet e tjera ==
Bayern ka departamentet e tjera për
* Basketball që nga viti 1946 me 280 lojtarë në 19 ekipet
* Bowling që nga viti 1984 me 46 lojtarë në 4 ekipet
* Chess që nga viti 1908 me 97 lojtarë në 8 ekipet
* Gjimnastikës që nga viti 1974 me 35 gjimnastët në 1 ekip
* Hendbollit që nga viti 1945 me 300 lojtarë në 10 ekipet
* Tabela e tenisit që nga viti 1946 me 160 lojtarë në 12 ekipet
== Referime ==
{{reflist|colwidth=30em}}
==Lidhje të jashtme==
{{G14}}
{{Fituesit e FIFA Kupës së Botës për Klube}}
[[Kategoria:FC Bayern München]]
[[Kategoria:Klube futbolli në Gjermani]]
[[Kategoria:Klube të G-14]]
[[Kategoria:Klube fituese të UEFA Ligës së Kampioneve]]
20q0ktgmqswrefxy4cnd6h56x32g1fj
Kisha Ortodokse e Shqipërisë
0
7816
2815325
2811257
2025-07-10T15:56:01Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Berat-kisha e shen spiridhonit.jpg]] (no license)
2815325
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox Christian denomination
| icon = Kisha Ortodokse e Shqipërisë.svg
| icon_width = 90px
| name = Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë
| native_name_lang = sq
| image = Orthodox Church Tirana 2016 albania.jpg
| imagewidth = 300px
| alt =
| caption = [[Katedralja_Ngjallja_e_Krishtit,_Tiranë|Katedralja Ngjallja e Krishtit]] në [[Tiranë]]
| abbreviation =
| main_classification = Krishtërimi
| orientation = [[Ortodoksia_Lindore_në_Shqipëri|Ortodoksia lindore]]
| scripture =
| theology =
| polity =
| leader_title = [[Kryepeshkopi_i_Shqipërisë|Kryepeshkopi]]
| leader_name = [[Joan_Pelushi | Joani]] i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë
| leader_title3 = Peshkopë
| leader_name3 = 7
| fellowships_type = Priftërinj
| fellowships = 135
| division_type = Famullitë
| division = 911
| division1 =
| division_type2 = Manastire
| division2 = 150
| area =
| language = [[Gjuha shqipe|Shqip]]
| liturgy = [[Liturgjia bizantine|Bizantine]]
| headquarters = [[Katedralja_Ngjallja_e_Krishtit,_Tiranë|Katedralja Ngjallja e Krishtit]], [[Tiranë]], [[Shqipëri]]
| territory = [[Shqipëri]] dhe [[Mërgata shqiptare]]
| origin_link =
| founder = [[Pali i Tarsusit| Shën Pavli]] dhe [[Fan Noli| Imzot Theofan S. Noli]]
| reunion =
| recognition = Autoqefalia e njohur në 1937 nga [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikana e Stambollit.]]
| separated_from = [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikana e Stambollit]]
| branched_from =
| merger =
| absorbed =
| merged_into =
| defunct =
| missionaries =
| churches =
| nursing_homes =
| aid =
| other_names =
| website = {{url|https://orthodoxalbania.org/}}
| logo =
| footnotes = {{notelist}}
|independence=17 Shtator 1922<ref name=":9">{{Cite web |url=http://shqiptarortodoks.com/tekste/legjislacioni/statuti_1923.pdf |title=Statuti i Kishës Orthodhokse Autoqefale Kombëtare të Shqipërisë |access-date=2009-12-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110716063729/http://shqiptarortodoks.com/tekste/legjislacioni/statuti_1923.pdf |archive-date=2011-07-16 |url-status=dead |language=sq |website=shqiptarortodoks.com}}</ref>
|governance=[[Sinodi i Shenjtë Shqiptar|Sinodi i Shenjtë]]|members=500,000<ref name="McGuckin2010">{{cite book|author=John Anthony McGuckin|title=The Orthodox Church: An Introduction to Its History, Doctrine, and Spiritual Culture|url=https://books.google.com/books?id=KLIFfmipXcoC&pg=PA72|access-date=8 qershor 2012|date=28 dhjetor 2010|publisher=John Wiley & Sons|isbn=978-1-4443-3731-0|page=72|quote=The Orthodox currently represent about half a million faithful, worshipping in 909 parishes.|language=en}}</ref>-800,000<ref name="cnewa">{{Cite web |url=http://www.cnewa.org/ecc-bodypg-us.aspx?eccpageID=25&IndexView=toc |title=CNEWA - Autocephalous Orthodox Church of Albania] |archive-url=https://web.archive.org/web/20080126202633/http://www.cnewa.org/ecc-bodypg-us.aspx?eccpageID=25&IndexView=toc |archive-date=2008-01-26 |language=en |url-status=dead |website=cnewa.org}}</ref>}}
'''Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipërisë''', e njohur gjerësisht si '''Kisha Ortodokse Shqiptare''' ose '''Kisha Ortodokse e Shqipërisë''' është një [[Kisha Ortodokse Lindore|Kishë Ortodokse Lindore]] autoqefale. Zë vendin e 13-të në diptikët e [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikanës së Kostandinopojës]] dhe të 12-të në diptikët e Patrikanës së [[Moska|Moskës]]. Primati i saj mban titullin "[[Kryepeshkopi i Shqipërisë|Fortlumturia e Tij, Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë]]". Në 16 mars 2025 u zgjodh Mitropoliti i Korçës, [[Joan Pelushi|Joani]] si Kryepeshkop nga [[Sinodi i Shenjtë Shqiptar|Sinodi i Shenjtë]] dhe u fronëzua më 29 Mars 2025.<ref>{{Cite web |date=29 mars 2025 |title=Fronëzimi i Kryepiskopit të ri të Shqipërisë, Fortlumturisë së Tij, z. Joan, në Tiranë 29.03.2025 |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2025/03/29/fronezimi-i-kryepiskopit-te-ri-te-shqiperise-fortlumturise-se-tij-z-joan-ne-tirane-29-03-2025/ |url-status=live |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref>
== Zanafilla ==
[[Skeda:Logobes.jpg|parapamje|Simbol monogram paleokrishter]]
Trevat e sotme shqiptare, të shtrira përgjatë pjesës veriore të [[bregdeti]]t [[Deti Jon|Jon]] dhe pjesës jugore të bregdetit [[Deti Adriatik|Adriatik]] si dhe në brendësi rreth pjesës perëndimore të aksit të rrugës [[Rruga Egnatia|Egnatia]], u gjendën në udhëkryqin politik të tri perandorive të njëpasnjëshme: [[Perandoria Romake|romake]], [[Perandoria Bizantine|bizantine]] dhe [[Perandoria Osmane|osmane]]. Njëkohësisht, u bënë objekt sulmesh e plaçkitjesh barbare nga popuj të ndryshëm ([[hunët]], [[gotët]], [[Normanët në Shqipëri|normanët]], [[serbët]], [[bullgarët]], [[Republika e Venedikut|venedikasit]] etj.), të cilët synonin përvetësimin e tyre. Qendrat më kryesore mitropolitane, gjithmonë kishin përbërje shumëetnike, me praninë e elementit [[ilir]], [[Helenët|helen]] e romak, por dhe herë pas here me mbetje të tjera pushtuesish të ndryshëm.<ref name=":0">{{Cite web |last=Janullatos |first=Anastas |title=Historia e Kishës - Kisha Orthodhοkse Autoqefale e Shqipërisë |url=https://orthodoxalbania.org/2020/kisha-jone/historia-e-kishes/ |url-status=live |access-date=11 prill 2025 |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref>
Në bazë të juridiksionit kishtar të krahinave të [[Shqipëria|Shqipërisë]] së sotme, dallojmë këto periudha<ref name=":0" />:
# Nga vitet apostolike deri në vitin [[731]] –gjenden në Kishën vetadministruese të Ilirikut lindor, nën Vikariatin roman të [[Selaniku]]t.
# Nga viti [[731]] deri në fillim të [[Shekulli XI|shek. XI]] –nën Patrikanën e Kostandinopojës.
# Nga fillimi i [[Shekulli XI|shek. XI]] deri në vitin [[1767]] –shumica e peshkopatave gjenden nën Kryepeshkopatën Autoqefale të [[Ohri|Ohrit]].
# Nga viti [[1767]] deri në vitin [[1937]] –nën Patrikanën e Kostandinopojës.
# Nga viti [[1937]] deri në ditët tona –Autoqefale.
=== Nga vitet Apostolike deri në vitin [[731]] ===
[[Pali i Tarsusit|Shën Pavli]], duke i shkruar bashkësisë së [[Romë]]s nga [[Korinti|Korinthi]] (në vitet [[55]] – [[57]] pas Krishtit), thotë se ai veproi me zell hyjnor, "kështu prej [[Jeruzalemi]]t e përqark e gjer në Ilirik, kam predikuar [[Ungjilli]]n e [[Krishti]]t"<ref name=":1">{{Cite web |title=Letrat e Shën Pavlit – pjesa e parë |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2014/11/03/1987-d2/ |url-status=live |access-date=11 prill 2025 |website=orthodoxalbania.org |pages=Rom. 15: 18-19 |language=sq}}</ref>. "Gjer në Ilirik" tregon se mund të përfshihet edhe [[Iliriku]], i cili në shek. I pas Krishtit ishte provincë e [[Maqedonia e lashtë|Maqedonisë]]. Nën dritën e vargut që pason "kështu jam munduar të predikoj Ungjillin jo aty ku njihej Krishti, që të mos ndërtoja mbi themelin e ndonjë tjetri"<ref name=":2">{{Cite web |title=Letrat e Shën Pavlit – pjesa e parë |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2014/11/03/1987-d2/ |url-status=live |access-date=11 prill 2025 |website=orthodoxalbania.org |pages=Rom. 15: 20 |language=sq}}</ref>, kemi të drejtë të supozojmë se Apostull Pavli, personalisht ose nëpërmjet bashkëpunëtorëve të tij të ngushtë, mbolli i pari farën e Ungjillit edhe në zonën gjeografike të [[Shqipëria|Shqipërisë]], së cilës po i referohemi. Prania e tij në Nikopojë (Nikopoli), pak më në jug të [[Shqipëria|Shqipërisë]] së sotme, është e pakundërshtueshme<ref>{{Cite web |title=Letrat e Shën Pavlit - pjesa e dytë |url=https://www.orthodoxalbania.net/index.php/al/dhjata-e-re2/letrat-e-shen-pavlit-pjesa-e-dyte |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20200411103024/https://www.orthodoxalbania.net/index.php/al/dhjata-e-re2/letrat-e-shen-pavlit-pjesa-e-dyte |archive-date=11 prill 2020 |website=orthodoxalbania.net |pages=Titit 3: 12 |language=sq}}</ref>; ashtu si edhe veprimtaria apostolike e bashkëpunëtorit të tij të ngushtë Titit, në [[Dalmacia|Dalmaci]], pak më në veri të Shqipërisë së sotme (2 Timoteut 4: 10). Sipas një tradite të hershme tregohet se apostull i zonës ka qenë Qesari, një nga të 70 apostujt, kurse sipas një tradite tjetër që bie dakord me të, tregohet se Pavli vendosi Qesarin si [[Peshkopi|Peshkopin]] e parë të [[Durrësi|Dyrrahut]] (Durrësit).<ref name=":0" />
Dëshminë më të qartë rreth pranisë së komunitetit kishtar në Durrës, e tregon martirizimi i peshkop [[Asti]]t në vitin [[98]] pas Krishtit. Në librin e Mujores së Kishës Ortodokse (Menologion), shkruhet: “Më [[6 korrik]] Shën Asti, peshkop i Durrësit, mbaroi jetën e tij mbi [[Kryqi|kryq]], i lyer me mjaltë dhe i thumbuar nga bletët”. Një ditë më vonë, më [[7 korrik]], kremtohet kujtimi i disa shenjtorëve: i Peregrinit dhe atyre që ishin me të, Lukianit, Pompeit, Hesikit, Papiut, Saturninit e Gjermanit, me origjinë latine, të cilët i mbyti në det guvernatori i Durrësit, Agrikola.<ref name=":0" />
[[Dyrrah|Durrësi]] ishte porti kryesor i Adriatikut, port prej së cilit romakët hynë në [[Ballkan]] dhe me anë të [[Via Egnatia|rrugës Egnatia]], në Selanik dhe [[Kostandinopojë]]. Në këtë udhëkryq ishte e natyrshme të zhvillohej që në shekujt e parë të [[Krishtërimi|Krishtërimit]] një Kishë kozmopolite, e cila ndonëse vuajti në mënyrë të përsëritur pushtimet, tërmetet, zjarret, gjithnjë ripërtërihej e riorganizohej.<ref name=":0" />
[[Skeda:8 Basilika Butrint.JPG|parapamje|majtas|Bazilikë në Butrint]]
Në kohën e [[Diokleciani]]t ([[284]] – [[305]]) zona veriore e [[Shqipërisë]] së sotme, me qendër [[Shkodra|Shkodrën]], përbënte një pjesë të krahinës së Prevalitanës ''(Praevalitana)''; zona qendrore deri në lumin e [[Vjosa|Vjosës]], me qendër Durrësin, përbënte krahinën e [[Epiri|Epirit të Ri]] ''(Epirus Nova)'' dhe zona nga Vjosa deri në gjirin e Ambrakisë përbënte atë të Epirit të Vjetër ''(Epirus Vetus)''. Kur [[Perandoria Romake]], me vdekjen e Theodhosit të parë në vitin [[395]], u nda në Lindje dhe Perëndim, territori i [[Shqipërisë]] së sotme kaloi në varësinë e krahinave lindore. Deri në kohën e [[Kostandini i Madh|Kostandinit të Madh]], ajo varej politikisht dhe kishtarisht nga [[Roma]]. Më pas varej vetëm politikisht nga [[Kostandinopoja]], ndërsa kishtarisht mbeti në juridiksionin e vjetër deri në vitin [[731]].<ref name=":0" />
I gjithë Iliriku Lindor ishte një kishë vetëadministruese nën mbikqyrjen e lartë të Romës, nëpërmjet Vikariatit të Selanikut. Midis nëntë peshkopatave të Vikariatit, mitropoliti i Durrësit radhitej i pesti. Tek “Synekdimos i Herakliut”, i [[Shekulli VI|shek. VI]], përmenden qytete që sot i përkasin Shqipërisë, kështu në Epirin e Ri: Dyrrahu, Skampa ([[Elbasani]]), [[Apolonia]], [[Bylisi|Bylis]], [[Amantia]], Pulkeriopoli ([[Berati]]), Avlona ([[Vlora]]), Listra dhe Skipon; në Epirin e Vjetër: Evria, [[Finiqi (Filat)|Finiqi]], Adrianopoli ([[Dropulli]]), Onhezmi ([[Saranda]]) dhe Butrotos ([[Butrinti]]). (Emrat e qyteteve dhe peshkopatave përmenden në burime të ndryshme me mjaft ndryshime). Më në jug, nga viti [[429]], ishte peshkopata e [[Dropulli]]<nowiki/>t, me seli fillimisht diku afër Goricës së Dropullit e më vonë (në vitin [[558]]) në [[Peshkëpi (Vlorë)|Peshkëpi]]. Shpeshherë selitë peshkopale zhvendoseshin për shkak të vështirësive politike e të luftërave në këtë zonë. P.sh. kur peshkopatat e Onhezmit dhe e Finiqit u shkatërruan nga sulmet e gotëve të Totilës ([[552]]) selia e peshkopatës së Onhezmit u zhvendos në [[Himara|Himarë]] dhe ajo e Finiqit përkohësisht në manastirin e [[Mesopotami|Mesopotamit]] e më pas në [[Delvina|Delvinë]], ndërsa selia e Evrias fillimisht në manastirin e Soronias dhe më vonë u bashkua me peshkopatën e Butrintit.<ref name=":0" />
Të dhënat historike për këtë periudhë janë shumë të kufizuara. Dëshmi të tjera plotësuese sjellin gjetjet arkeologjike, si gurë të çmuar mozaiku dhe disa emra [[shenjtor]]ësh e peshkopësh. Por këto nuk mjaftojnë për rikompozimin e mozaikut të historisë së Kishës lokale. Varret e krishtera që u gjetën në portikun jashtë mureve të Butrintit (ndoshta të [[Shekulli II|shek. II]]), janë elementët më të hershme të pranisë së komunitetit të krishterë në Shqipërinë e sotme. Në vende të ndryshme janë zbuluar [[bazilika]] paleokristiane (shih [[Arti në Kishën Ortodokse të Shqipërisë|''Arti - Arkitektura'']]), kryesisht të [[Shekulli V|shek. V]] – [[Shekulli VI|VI]], të cilat dëshmojnë me përmasat e tyre se i shërbenin komuniteteve të krishtera me numër të madh besimtarësh dhe përbëjnë dëshmi serioze rreth lulëzimit të Krishterimit në këto vende.<ref name=":0" />
Zonën tonë e vaditën me gjakun e tyre këta shenjtorë: Elefteri, “peshkop i Vlorës dhe i Ilirikut” dhe nëna e tij Anthia (në vitin [[120]]); Donati e Therini (në Butrint, në vitin [[250]]); Danaksi (në [[Shekulli III|shek. III]]); Isauri, Vasili, Inocenti, Feliksi, Hermia e Peregrini (në Apoloni, në [[Shekulli III|shek. III]]); Trifoni (nga Sheqishta e Fierit, në vitin [[313]]); Donati, peshkop i Evrias (në vitin [[387]]) etj. Nga Aktet e Sinodeve Ekumenike (Kuvendeve Mbarëbotërore Kishtare) njohim disa peshkopë: Eukarin e Durrësit dhe Feliksin, “peshkop i qyteteve të Apolonisë e Bylisit”, të cilët morën pjesë në Sinodin III Ekumenik (në Efes, në vitin [[431]]); Lukën (e Durrësit), Eusebin “e Apollonisë së Epirit të Ri”, “Petron e Ekineut”, në serinë e peshkopëve të Epirit të Ri dhe Pelegrinin e Finiqit, Klaudin (ose Kladeo) e Onhezmit, që morën pjesë në Sinodin IV Ekumenik (në Halkedoni, në vitin [[451]]); Sisinin (e Durrësit), në Sinodin e V-VI (Penthekt ose Quinisext) “nën Kupolë” (në Kostandinopojë, në vitin [[691]]/[[692]]). Gjithashtu, në raste të tjera përmenden edhe peshkopë të tjerë: Hipati, në Sinodin lokal të Epirit, në vitin [[516]]; Eftihi (ose Efstohi) në vitet [[449]] – [[451]]; Kostandini, në vitet [[523]] – [[529]]; Valeriani, peshkop i Finiqit në kohën e perandorit Leont; Filipi, në vitin [[516]] dhe Eustathi, në vitin [[586]].<ref name=":0" />
=== Nga viti [[731]] deri në fillim të [[Shekulli XI|shek. XI]] ===
Periudha e dytë (nga viti [[731]] deri në fillim të [[Shekulli XI|shek. XI]]) fillon me bashkimin e Ilirikut Lindor me Patrikanën e Kostandinopojës, nga perandori ikonoklast Leoni III Isauri dhe arrin deri në vartësinë e shumë peshkopatave të Shqipërisë së sotme nën Kryepeshkopatën Autoqefale të Ohrit. Tronditjet në këtë vend ishin të vazhdueshme dhe popullsia e krishterë përballoi sprova të mëdha. Më e vështira nga këto ishte pushtimi i [[Durrësi]]t nga [[bullgarët]], në vitin [[896]]. Pas betejash të ashpra Vasili II mundi të vendosë ([[1014]] – [[1018]]) sundimin bizantin në këtë zonë.<ref name=":0" />
Të dhënat historike për jetën kishtare të kësaj periudhe janë gjithashtu të pakta. Dëshmitë më të besueshme mbeten emrat e dokumentuar të peshkopatave dhe peshkopëve. Tek “Taktikon” e Leonit III ([[733]]), ashtu si tregohet në “Parisinus Codex”, rajoni i Ilirikut me mitropoli [[Durrësi]]n (në të cilën varen 8 peshkopata: e Thamnit, e Skampës, e Liknidhës (Ohrit), e Amantias, e Bylisit, e Atradhës, e Avlonës (Vlorës) dhe e Akrokeravnisë) zë vendin e 15–të në listën e Patrikanës Ekumenike. Më vonë, në “Kushtetutën kishtare” të perandorit Leon Sofos (i Dituri), në fillim të [[Shekulli X|shek. X]], mitropoliti i Durrësit renditej në vendin e 43–të (përpara mitropolitit të [[Izmir|Izmirit]]), me 15 peshkopë në varësi të tij: të Stefaniakës, Kunavisë, Kroonit ([[Kruja|Krujës]]), Elisus ([[Lezha|Lezhës]]), Diokleas, Shkodrës, Drivashtit ([[Drishti|Drishtit]]), Polaton, Gllavenicës ose Akrokeravnisë, Avlonës, Liknidhës, Antivarit ([[Tivari|Tivarit]]), Çernikës, Pulkeriopolit (Beratit) dhe Gradicës. Kjo gjë lë të kuptosh, se kishte organizim të zhvilluar kishtar. Gjithashtu tregon se krijohen peshkopata të reja dhe se prej të vjetrave disa mbeten të qëndrueshme, ndonëse ndryshojnë vendin në renditje, ndërsa të tjera shfaqen me emra të rinj.<ref name=":0" />
Si mitropolitë të [[Durrësi]]t të kësaj periudhe përmenden: Niqifori, që shfaqet në Aktet e Sinodit të VII Ekumenik në Nikea dhe Lukiani, që firmos në Aktet e Sinodit të madh në kohën e Fotit, në Kostandinopojë në vitin [[879]]. Gjithashtu ruhen edhe emrat e kryepriftërinjëve të peshkopatës së Dropullit, ndërmjet të cilëve: Kozmai ([[754]] – [[787]]), që përfaqësoi Epirin në Sinodin e VII Ekumenik dhe Vasili I ([[822]]). Në [[Shekulli X|shek. X]] ose në fillim të [[Shekulli XI|shek. XI]] veproi e u martirizua pranë [[Elbasani]]t Shën [[Gjon Vladimiri]], lipsanet e të cilit u ruajtën në manastirin me të njëjtin emër.<ref name=":0" />
=== Nga fillimi i [[Shekulli XI|shek. XI]] deri në vitin [[1767]] ===
[[Skeda:Byzantinische Kirche (Berat).jpg|parapamje|majtas|Kisha bizantine në Kalanë e Beratit]]
[[Skeda:Santa Maria Apollonia.jpg|parapamje|djathtas|Kisha e [[Maria|Shën Mërisë]] në Apoloni]]
[[Skeda:Sv Sedmočislenici with Jovan Kukuzel in Ardenica.jpg|parapamje|majtas|Afresk tek [[Manastiri i Ardenicës]]]]
[[Skeda:Church icons Berat, Albania.JPG|parapamje|djathtas|Ikonat në një kishë ortodokse në Berat]]
[[Skeda:Labova Christus-Ikone2.jpg|parapamje|majtas|Ikona e Krishtit në Labova e Kryqit]]
Në këtë periudhë dallojmë dy faza kronologjike, me vijë ndarëse kohore pushtimin [[Perandoria Osmane|osman]].<ref name=":0" />
Për formimin e Kryepeshkopatës së [[Ohrit]], në vitin [[1018]] – pas rënies së shtetit bullgar të Samuelit – perandori [[Perandoria Bizantine|bizantin]] Vasili II nxori tre sigjile (vendim perandori për çështje kishtare), duke i dhënë asaj në varësi gjithsej 32 krahina kishtare. Kështu, u krijua një Kryepeshkopatë e pavarur shumë e madhe, nga e cila vareshin këto peshkopata që bëjnë pjesë në Shqipërinë e sotme: e Gllavenicës – Akrokeravnisë, e Belegradit – Pulkeriopolit ([[Berati]]t), e Çernikës, e Adrianopolit dhe e Butrintit.<ref name=":0" />
Mitropolia e [[Durrësi]]t në [[Shekulli XI|shek. XI]] – [[Shekulli XIII|XIII]] vazhdon të varet nga Patrikana e Kostandinopojës. Midis kryepriftërinjëve që e drejtuan, shquhen: Laurenti ([[1025]]), Kostandin Kavasila ([[1180]]), Romanoi ([[1240]]). Hera e fundit ku përmendet mitropoliti i Durrësit nën varësinë e Kostandinopojës është viti [[1280]], ku më pas shfaqet nën varësinë e Kryepeshkopatës së Ohrit. Se si hyri nën juridiksionin e saj, kjo nuk është e qartë. Durrësi ishte vendi i lindjes së muzikantit të madh bizantin [[Jan Kukuzeli|Shën Joan Kukuzelit]] (në [[Shekulli XII|shek. XII]] ose sipas disa të tjerëve në [[Shekulli XIV|shek. XIV]]), i cili jetoi në [[Mali i Shenjtë|Malin e Shenjtë]] (Atos). Në Malin e Shenjtë gjithashtu asketuan edhe [[Nifoni|Shën Nifoni nga Lukova]] e Himarës dhe Shën Nili Erihioti nga [[Kanina]].<ref name=":0" />
Pas copëtimit të Perandorisë Bizantine nga latinët në vitin [[1204]], zona e Epirit të Ri e të Vjetër u ndikua nga planet ekspansioniste të mbretërve anzhuinë të [[Napoli]]t dhe nga planet tregtare të [[Venediku|venedikasve]]. Me formimin e Despotatit të Epirit ([[1267]] – [[1479]]), shumë peshkopata që ndodhen në truallin e Shqipërisë së sotme u gjendën përballë ndikimeve të ndryshueshme, por që nuk është e mundur të përmenden në këtë diagramë të shkurtër e përmbledhëse historike.<ref name=":0" />
Nga fundi i [[Shekulli XI|shek. XI]], [[Kisha Katolike Romake|Kisha Romano-Katolike]] shtoi përpjekjet për të shtrirë influencën e saj më në jug (me krijimin e peshkopatave të Krujës, Antibarit (Tivarit), Shkodrës etj.). Veçanërisht nga shek. XIII, pas sundimit latin ([[1204]] – [[1474]]), pjesa veriore e Shqipërisë së sotme u ndikua fuqishëm nga Romano-Katolicizmi. Në vitin [[1273]], pas vdekjes së mitropolitit ortodoks të [[Durrësi]]t, pas një tërmeti, u vendos në qytet një peshkop romano-katolik. Pushtimi serb në shek. XIV shkaktoi shkretim në shumë krahina. Në të njejtën kohë familjet shqiptare ([[Topiajt]], [[Balshajt]], [[Shpatajt]], [[Muzakajt]]) formojnë principata të vogla. Në vitin [[1335]], perandori bizantin Androniku i Ri ndërmerr një fushatë ushtarake nga Kostandinopoja dhe, nëpërmjet [[Selaniku|Selanikut]], arrin në [[Durrësi|Durrës]], duke i imponuar zotërimin bizantin nënshtetasve të tij kryengritës. Më vonë udhëheqësit e fuqishëm lokalë të familjes së Topiajve ua dorëzojnë Durrësin [[venedik]]asve, të cilët do ta mbajnë nën kontroll qytetin nga viti [[1392]] deri në vitin [[1501]]. Në fund të fazës së parë shkëlqen figura heroike e [[Skënderbeu|Gjergj Kastrioti Skënderbeut]], i cili me luftërat e tij ([[1451]]-[[1468]]) bëhet simbol i qëndresës së fundit të krishterë ndaj [[osmanllinjtë]]. Së fundi, edhe Durrësi bie në duart e [[Turqit|turqve]], më [[1501]] dhe kështu kryhet plotësisht [[Shqipëria osmane|pushtimi osman]]. Gjatë kohës së varësisë së mitropolisë së Durrësit nën atë të Kryepeshkopatës së Ohrit, krahina e Durrësit përmendet herë nën një mitropolit me titullin “i Durrësit, Gora-Mokrës”, dhe herë dallohet në mitropoli “e [[Durrësi]]t” dhe peshkopata e “Gora-Mokrës”. Emra të njohur të mitropolitëve të [[Durrësi]]t të kësaj periudhe janë: Danieli ([[1693]]), që më pas bëhet i Korçës ([[1694]]); Kozmai ([[1694]]), “mitropolit i Durrësit dhe i Dalmatëve”; Neofiti ([[1760]]); Grigori ([[1767]]).<ref name=":0" />
[[Skeda:Flag of the Albanian Orthodox Church.svg|parapamje|297x297px|Flamuri i Kishës Ortodokse Shqiptare]]
Përsa i përket kohës së themelimit të Mitropolisë së Belegradit (Beratit), nuk kemi dëshmi. Emërtimi Belegrad shfaqet në fillimet e [[Shekulli XIV|shek. XIV]]. Ky qytet, që u quajt edhe [[Berati|Berat]], u pushtua prej osmanëve në kohën e [[Murati II|Sulltan Muratit]], në vitin [[1431]]. Përmenden 20 emra kryepriftërinjsh, nga të cilët më të njohurit janë: Ignati ([[1691]] – [[1693]]), që bëhet më vonë Kryepeshkop i Ohrit; dhe Joasafi I ([[1752]] – [[1760]] dhe [[1765]] – [[1801]]), kur gjatë viteve të tij krahina kishtare e Belegradit u rikthye në fronin e Kostandinopojës.<ref name=":0" />
Zona e [[Korça|Korçës]], madje përpara se të ndërtohej qyteti, në vitin [[1490]], përfshihej në Mitropolinë e [[Kosturi (Greqi)|Kosturit]], dhe kjo vetë ishte nën vartësinë e Kryepeshkopatës së Ohrit. Mitropolia e Korçës u themelua në fillim të [[Shekulli XVII|shek. XVII]], duke mbledhur rreth saj peshkopatat e Kolonjës, Devollit dhe Selasforit ([[Zvezdë|Zvezdës]]). Peshkopi i parë i njohur i Korçës është Neofiti ([[1624]] – [[1628]]). Në vitin [[1670]], Kryepeshkopi i Ohrit Partheni, nga [[Korça]], e ngriti vendlindjen në rang mitropolie, me titullin Mitropolia e Korçës, Selasforit dhe [[Voskopojë|Voskopojës]].<ref name=":0" />
Zonat jugore vazhduan të vareshin nga Patrikana e Kostandinopojës. Prej 18 peshkopëve të Delvinës që njihen, ku më i hershmi është Manasiu ([[1270]]), shquhen: Sofroni ([[1540]]), intelektual i dëgjuar; Zaharia ([[1670]] – [[1682]]), mëshirues dhe predikues i palodhur; Manasiu ([[1682]] – [[1695]]), ndërtues shkollash në fshatrat e krahinës së tij, pararendës në këtë aspekt i Shën Kozmait të Etolisë. Dëshmitë për peshkopatën e Dropullit ([[Shekulli XI|shek. XI]] – [[Shekulli XVIII|XVIII]]) janë më të shumta. Nga 41 emrat e ditur të peshkopëve të saj shquhen: Sofiani ([[1672]]-[[1700]]), luftëtar heroik kundër kthimeve në [[Myslimanët|myslimanë]] ([[islami]]zimeve); Mitrofani ([[1752]] – [[1760]]), i përgatitur dhe muzikolog i shquar; dhe Dositheu ([[1760]] – [[1799]]), i cili u kujdes për ndërtimin e rreth 70 kishave.<ref name=":0" />
Gjatë periudhës së sundimit osman problemi më serioz për Kishën ishte kthimi i vazhdueshëm masiv në myslimanë. Më shumë ndikohet popullsia shqiptare –përveç të tjerave, edhe për arsye të mungesës së literaturës së krishterë në gjuhën amtare shqipe. Në të njejtën kohë, në zonën bregdetare të Himarës veprojnë misione të ndryshme propagandistike romano-katolike. Për mbështetjen e ortodoksëve, nga [[Shekulli XVII|shek. XVII]], në shumë zona ndërtohen manastire të reja, të cilat zhvillohen edhe në qendra të qëndresës ortodokse, kultivimit shpirtëror, arsimimit dhe aktiviteteve të dobishme sociale, p.sh. manastiret e Raveniës, Pepelit, Drianit, Çepit, Poliçanit, Çatistës, Kamenës, Leshnicës, Kakomisë, Palasës, Himarës, Dhërmiut, Qeparoit, Hormovës, Kodrës, Ardenicës (Ardevusës), Apollonisë, Joan Prodhromit (Pararendësit) në Voskopojë, etj. Gjatë kësaj kohe shumë klerikë punuan me entuziazëm për fuqizimin e popullsisë ortodokse. Nga këta shquhet hieromonaku (prift murg) Nektar Terpo nga [[Voskopoja]], aktiviteti i të cilit shtrihej në zonën e Beratit e të Shpatit, nga viti [[1710]] – [[1730]]. I përndjekur u strehua në [[Itali]], ku edhe botoi veprën e tij “Besimi”, për të ndaluar [[islamizimi]]n e ortodoksëve.<ref name=":0" />
Në shumë vende të Shqipërisë së Jugut qëndresa ortodokse fuqizohet me ngritjen e kishave dhe organizimin e shkollave. Një nga qendrat më të rëndësishme ortodokse ishte [[Voskopoja]], e ndërtuar në një rrafshnaltë, të vështirë për të shkuar. Në [[Shekulli XVIII|shek. XVIII]] ajo kishte rreth 60.000 banorë dhe njihte një lulëzim të mahnitshëm ekonomik e shpirtëror. Famë të madhe morën: “Akademia e Re” ([[1744]]), bibilioteka dhe shtypshkronja e saj. Qytetin e zbukuronin 20 kisha. Deri në vitin [[1670]] [[Voskopoja]] varej drejtpërdrejt nga Kryepeshkopi i Ohrit, më pas hyri në Mitropolinë e Korçës. Pas plaçkitjes që iu bë në vitin [[1771]], sepse kishte marrë pjesë në kryengritjen e Orlofit, filloi rënia e saj, që arriti kulmin në vitin [[1916]], kur u dogj nga çeta kaçakësh.<ref name=":0" />
Që të shmangnin islamizimin e dhunshëm dhe në të njëjtën kohë të mbanin identitetin e origjinës së tyre, grupe të robëruara në shumë vende të Perandorisë Osmane preferuan të bëheshin "kriptokrishterë" (të krishterë të fshehtë). Në jetën e tyre publike shfaqeshin me [[emra mysliman]]ë dhe silleshin si të tillë, por në jetën e tyre familjare mbanin traditat e tyre ortodokse. Në [[Shqipëria|Shqipëri]] shembulli më tipik i kriptokrishterimit është ai i toskëve të Shpatit, zonës malore në jug të Elbasanit. Ky fenomen zgjati nga fundi i [[Shekulli XII|shek. XVII]] deri në fund të [[Shekulli XIX|shek. XIX]]. Nuk munguan në këtë zonë edhe dëshmorët e rinj: oshënar-dëshmor Nikodhimi në vitin [[1722]] (përmendet nga [[Elbasani]], por është nga Vithkuqi dhe u martirizua në [[Berat]]) dhe Kristo Kopshtari ose Arvanitasi, nga zonat përqark lumit Shkumbin, martirizuar në Kostandinopojë në vitin [[1748]].<ref name=":0" />
[[Skeda:Fan Noli 1939.jpg|parapamje|300px|djathtas|Peshkopi [[Fan Noli]], themelues i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë]]
=== Nga viti [[1767]] deri në vitin [[1937]] ===
[[Skeda:Stathi_Melani.jpg|parapamje|200px|At [[Stath Melani]], u masakrua (1917) nga një çetë nacionalistësh grekë pranë Përmetit për këmbënguljen e përdorimit të gjuhës shqipe në liturgjinë ortodokse.]]
Periudha e katërt ([[1767]] – [[1937]]) shtrihet nga shfuqizimi i statusit të Autoqefalisë së Kryepeshkopatës së Ohrit deri në dhënien kanonike të statusit të Autoqefalisë Kishës së Shqipërisë. Ngjarja e veçantë dhe vendimtare në këtë periudhë është formimi i shtetit shqiptar, më [[1912]].<ref name=":0" />
Në këtë periudhë riorganizohen mitropolitë dhe peshkopatat, ndërtohen kisha të reja dhe herë pas here bëhen përpjekje sistematike për zgjimin shpirtëror të ortodoksëve. Figura më e madhe e kësaj kohe ishte [http://www.orthodhoksiaebashkuar.al/shenjtore-dhe-eter/jete-shenjtoresh-dhe-asketesh/shen-kozmai/ Shën Kozmai i Etolisë], i cili edhe veproi në këto zona nga viti [[1775]] deri [[1779]], duke përfunduar veprimtarinë e tij misionare historike me martirizim, në vitin [[1779]], në [[Berat]]. 30 vjet më pas, një tjetër shenjt, Nikita Arvaniti "nga vendet e Arvanitia-s (Arbërisë)", ndoshta nga Shpati, predikoi Krishtin dhe u martirizua në zonën e Serres dhe Dramës (në [[Greqi]]), në vitin [[1809]].<ref name=":0" />
[[Skeda:Kristo Negovani.jpg|parapamje|265x265px|At [[Kristo Negovani]], prifti i parë ortodoks që bëri liturgjinë hyjnore në shqip dhe u vra (1905) nga shovinistët grekë për përpjekjet e tij gjatë [[Rilindja Kombëtare|lëvizjes kombëtare]].]]
Gjatë [[Shekulli XIII|shek. XVIII]] dhe [[Shekulli XIX|XIX]] u bënë përpjekje serioze për përkthimin në shqip të Shkrimit të Shenjtë. I pari që përmendet është hieromonaku Grigor Knstandinidhi (më pas mitropolit i [[Durrësi]]t), i cili përktheu [[Dhiata e vjetër|Dhiatën e Vjetë]]<nowiki/>r e të Re, me gërma të një [[alfabeti shqip]] që e kishte shpikur vetë. Fatkeqësisht, ky përkthim humbi. Në [[Shekulli XIX|shek. XIX]] Grigor Gjirokastriti, (peshkop i Evias), botoi një përkthim të [[Dhiata e re|Dhiatës së Re]] në shqip, me gërma greke. Më vonë dolën përkthimet e [[Kostandin Kristoforidhi]]t, në [[Gegërishtja|gegërisht]] ([[1869]]) dhe në [[Toskërishtja|toskërisht]] ([[1879]]), fillimisht me gërma greke. Kryepriftërinj të shquar në këtë periudhe ishin mitropolitët e Durrësit: Grigor Kostandinidhi, Voskopojari, ([[1767]] – [[1772]]) dhe Krisanthi nga Madita ([[1821]] - [[1823]]), një nga shpikësit e metodës së re të muzikës kishtare (bizantine); mitropolitët e Dropullit: Dositheu ([[1760]] – [[1799]]), Gavriili Sifniosi ([[1799]] – [[1827]]), Joakimi nga Hios ([[1828]] – [[1835]]), i cili u ngjit 2 herë në fronin ekumenik ([[1860]] – [[1863]] dhe [[1873]] – [[1878]]); dhe mitropolitët e Beratit: Joasafi II ([[1802]] – [[1855]]) dhe Anthim Aleksudhi ([[1855]] – [[1887]]).<ref name=":0" />
== Historiku ==
=== Lëvizjet për krijimin e një Kishe Ortodokse Shqiptare autoqefale ===
[[Skeda:FAN NOLI.jpg|parapamje|335x335px|majtas|[[Fan Stilian Noli]], prift në moshë të re (1906)]]
Në shek. e 19, shqiptarët ortodoksë nën [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patriarkanën e Kostandinopojës]] i zhvillonin [[Liturgjia|liturgjitë]] dhe [[Ora mësimore|orët mësimore]] në greqisht, e cila ishte edhe [[Lingua Franca|lingua franca]] në [[Toskëria|jug]]. Këto ishin të shoqëruara me nje [[Ideja e Madhe|propagandë shoviniste greke]], e cila krijonte probleme identiteti për ortodoksët shqiptarë. Veçanërisht [[Kisha Ortodokse Greke|Kisha ortodokse greke]] shkoi tepër larg në masat e saj për të shtypur edhe shenjën më të vogël të veprimtarive kulturore të shqiptarëve, si p.sh. ndalimin e hapjes së shkollave në gjuhën shqipe.<ref>{{Cite book |last=Elsie |first=Robert |url=http://books.elsie.de/2004-1986/b14.html |title=HISTORI E LETËRSISË SHQIPTARE |publisher=Dukagjini |year=1997 |location=Tirana & Peja |pages=127-131 |language=sq |translator-last=Myftiu |translator-first=Abdurrahim}}</ref> Dëshira për të ruajtur [[Shqiptaria|shqiptarinë]], e ndikuar edhe prej lëvizjeve të tjera për pavarësi në [[Ballkani|Ballkan]], çuan në rritjen e ndërgjegjes kombëtare të udhëhequr nga shkrimtari [[Naum Veqilharxhi]], i cili theksoi rëndësinë e gjuhës dhe kulturës shqiptare.<ref name=":4">{{Cite book |last=Skendi |first=Stavro |url=https://books.google.de/books?id=8QPWCgAAQBAJ&dq=Naum+Veqilharxhi&pg=PR15&redir_esc=y#v=onepage&q=Naum%20Veqilharxhi&f=false |title=The Albanian National Awakening |publisher=Princeton: Princeton University Press |year=1967 |isbn=9781400847761 |language=en}}</ref> Ortodoksët e shquar shqiptarë si [[Jani Vreto]], [[Spiro Dine]] dhe [[Fan Noli]], që u përfshinë në [[Rilindja Kombëtare Shqiptare|lëvizjen kombëtare]] ngritën themelet për një ortodoksi shqiptare me qëllim që të ndalonte procesi i [[Helenizimi|helenizimit]] që po ndodhte tek [[shqiptarët]] ortodoksë. Në vitin 1905 At [[Kristo Negovani]] mbajti për herë të parë një shërbesë kishtare në shqip në vendlindjen e tij [[Negovani|Negovan]], për të cilën u vra më pas nga nacionalistët grekë në emër të [[Peshkopi|peshkopit]] Karavangjelis të [[Kastria (Pargë)|Kastrisë]].<ref>{{Cite book |last=Elsie |first=Robert |url=http://books.elsie.de/2004-1986/b14.html |title=HISTORI E LETËRSISË SHQIPTARE |publisher=Dukagjini |year=1997 |location=Tirana & Peja |pages=211-212 |language=sq |translator-last=Myftiu |translator-first=Abdurrahim}}</ref> Në vitin 1907 emigrantit ortodoks shqiptar [[Kristaq Dishnica]] iu refuzuan shërbimet e varrimit në [[Worcester]] nga një prift ortodoks [[Grekët e sotëm|grek]], për shkak se ishte i përfshirë në veprimtari patriotike për kauzën shqiptare. Kjo ngjarje nxiti komunitetin e emigrantëve shqiptarë ortodoksë për të formuar Kishën Ortodokse Shqiptare nën Fan Nolin, i cili shpresonte të kundërshtonte irredentizmin grek.<ref name=":4" /> Në 18 mars 1908 Fan Noli u shugurua prift nga [[peshkopi]] [[Rusët|rus]] Platon në [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|Shtetet e Bashkuara]].<ref name=":5">{{Cite book |last=Austin |first=Robert Clegg |url=https://books.google.de/books?id=Mwi137osWhMC&q=Orthodox+church&redir_esc=y#v=snippet&q=Orthodox%20church&f=false |title=Founding a Balkan State: Albania's Experiment with Democracy, 1920-1925 |publisher=Toronto: University of Toronto Press |year=2012 |isbn=9781442644359 |language=en}}</ref><ref name="saintgeorgecathedral">{{cite web |title=The 90th Anniversary Historical Trilogy by Denise Lymperis |url=http://www.saintgeorgecathedral.com/history.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110715224704/http://www.saintgeorgecathedral.com/history.html |archive-date=2011-07-15 |access-date=2010-06-14 |publisher=Saint George Cathedral |language=en}}</ref><ref name="OCA">{{cite web |title=Orthodox Christians in North America 1794 - 1994 |url=http://www.oca.org/MVorthchristiansnamerica.asp?SID=1&Chap=CH4 |publisher=Orthodox Church of America |language=en}}</ref><ref>{{cite book |last=Tarasar |first=Constance J. |url=https://books.google.com/books?id=-ftCAAAAIAAJ&q=kristaq+dishnica+boston |title=Orthodox America, 1794-1976: development of the Orthodox Church in America |year=1975 |location=Bavarian State Library |page=309 |language=en |access-date=2010-06-14}}</ref> Noli mbajti për herë të parë në gjuhën shqipe liturgjinë ortodokse për komunitetin [[Shqiptarët në Shtetet e Bashkuara|shqiptaro-amerikan]]. Ai gjithashtu kontribuoi në përkthimin e liturgjisë në shqip duke u bërë kështu udhëheqës i komunitetit ortodoks shqiptar në SHBA. Në vitin 1911 ai vizitoi mërgatat shqiptare ortodokse në Rumani, Ukrainë dhe Bullgari.<ref name=":5" />
Me krijimin e shtetit shqiptar, në vitin [[1912]], fillon një fazë e re për Kishën ortodokse. Me arritjen e pavarësisë politike u shtrua me ngulm kërkesa e pavarësisë e të gjitha komuniteteve fetare nga qendrat, që ndodheshin në shtete të tjera. Rol vendimtar luajti [[mërgata shqiptare]] në [[Amerikë]] dhe në [[Evropë]], me shoqatat e tyre të ndryshme, si p.sh. shoqëria “Drita”, e themeluar në vitin [[1886]] në [[Bukuresht]].<ref name=":0" /> Në vitin [[1917 në Shqipëri|1917]] At [[Stath Melani]] u vra pranë [[Përmeti|Përmetit]] dhe iu masakrua kufoma, pasi iu pre koka nga një çetë fashistësh [[Grekët e sotëm|grekë]] për shkak të këmbënguljes së tij në përdorimin e gjuhës shqipe në liturgjinë ortodokse.<ref>{{Cite news |last=Kotani |first=Apostol |date=17 mars 2015 |title=HISTORIA E NJE MARTIRI |language=sq |work=Gazeta Dielli |url=https://gazetadielli.com/historia-e-nje-martiri/ |access-date=27 prill 2025}}</ref> Megjithë përpjekjet e priftërinjve ortodoksë grekë për ta parandaluar, veprimtaria e [[Fan Nolit]], i cili përktheu shumë tekste kishtare në shqip duke ngulmuar në përdorimin e tyre me adhurim, hodhi bazat për krijimin e Kishës Ortodokse Shqiptare.<ref name=":5" /> Ai zuri vende drejtuese, fillimisht në Kishë, si Mitropolit i Durrësit, dhe më pas në shtetin shqiptar, si Ministër i jashtëm dhe Kryeministër në vitin [[1924]].<ref name=":0" />
Kisha ortodokse e Shqipërisë u shpall Autoqefale fillimisht nga [[Kongresi i Beratit]], më [[10 shtator]] deri më [[12 shtator]] [[1922]]. Vendimet e tij i njohu qeveria shqiptare, e cila dhe e kishte shtyrë atë që të zhvillohej. Në Kongres u caktua Këshilli i Lartë Kishtar, që do të drejtonte përkohësisht Kishën. Në shkurt [[1929]] u formua [[Sinodi i Shenjtë Shqiptar|Sinodi i Shenjtë]] i përbërë nga: [[Visarion Xhuvani]] si Kryepeshkop i Shqipërisë dhe mbikqyrës i mitropolisë së Korçës, [[Agathangjel Çamçe]] mitropolit i Beratit, [[Ambroz Ikonomi]] mitropolit i Dropullit dhe [[Efthim Kosteva]] ndihmës i Kryepeshkopit. Në 29 qershor [[1929]], në Kongresin e Dytë Kleriko-laike që u mbajt në [[Korçë]], u votua “Statuti i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë”. Patrikana Ekumenike refuzoi të pranonte këto veprime jokanonike, por u tregua e gatshme për t’i dhënë vetadministrim dhe paralelisht përdorimin e gjuhës shqipe në adhurim, predikim dhe në arsimimin kishtar. Për shkak të zhvillimeve politike dhe rreziqeve të ndryshme nga Perëndimi, Patrikana pranoi të diskutonte gjithashtu edhe çështjen e Autoqefalisë. Madje, ajo dërgoi në Shqipëri për bisedime me autoritetet shqiptare Mitropolitin e shquar të Trabzonit, Krisanthin, që më vonë u bë Kryepeshkop i [[Athina|Athinës]]. Krisanthi u shpreh pro dhënies së Autoqefalisë dhe sugjeroi ecurinë në vazhdim.<ref name=":0" />
[[Skeda:Albanian Orthodox Church in Worcester.jpg|parapamje|Kisha Ortodokse Shqiptare në [[Worcester]]]]
Që të normalizoheshin marrëdhëniet me Patrikanën Ekumenike, u mblodh në Korçë, në maj [[1936]] Kongresi Kleriko-laik, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve nga të 4 dioqezat (krahinat kishtare). Kongresi kërkoi falje nga Patrikana; u bënë bisedime në [[Athinë]] (13 mars [[1937]]) dhe një komision i përbërë nga shqiptarë shkoi në Kostandinopojë për të rregulluar përfundimisht çështjen. Kjo anomali e zgjatur kishtare ishte shumë e vështirë e jo e favorshme për zhvillimin e jetës shpirtërore kishtare të ortodoksëve të Shqipërisë. Kleri vuajti mjaft si rezultat i trysnive të ndryshme dhe vështirësisë ekonomike. Populli mbeti i përçarë për një kohë të gjatë, duke qenë se trazirat kishin përmasa kombëtare të komplikuara. Nga rrëmuja u përpoqën të përfitonin Uniatët dhe grupet [[Protestantizmi|protestante]].<ref name=":0" />
=== Nga viti [[1937]] deri në ditët tona ===
Njohja kanonike e Autoqefalisë nga Patrikana Ekumenike, në kohën e [[Patriarku|Patrikut]] Beniamini I, hap një periudhë të re për Kishën e Shqipërisë. Më 12 prill [[1937]] u dha [https://orthodoxalbania.org/2020/2022/04/12/tomosi-patriarkal-dhe-sinodik-per-bekimin-e-autoqefalise-se-kishes-orthodhokse-ne-shqiperi/ Tomosi Patriarkal dhe Sinodal “mbi bekimin e Autoqefalisë së Kishës Ortodokse në Shqipëri”]. Sinodi i parë pas zgjedhjeve kanonike në Patrikanën Ekumenike u formua nga: Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe gjithë Shqipërisë [[Kristofor Kisi]], peshkopi i Korçës Evlogj Kurila, peshkopi i Beratit Agathangjel Çamçe dhe peshkopi i Gjirokastrës Pandeleimon Kotoko. Dy mitropolitë u bënë peshkopata, kurse peshkopata e tretë (e [[Gjirokastrës]]), u formua nga enoritë e Mitropolisë së hershme të Dropullit, që ndodheshin brenda Shqipërisë. Dy veçoritë e Kishës Ortodokse të Shqipërisë fshihnin probleme të veçanta. E para, origjina etnike e popullsisë ortodokse ([[shqiptarë]], [[Grekët në Shqipëri|grekë]], [[Vllehët në Shqipëri|vllahë]] dhe [[sllavë]]). E dyta, fakti se ortodoksët nuk përbënin shumicën, si në vendet e tjera të [[Ballkani]]t, por vetëm 23% të popullsisë. Kështu kundërshtimet politike, ideologjike dhe sociale që ekzistonin përbrenda [[Shqipërisë]], por edhe turbullirat e luftës në rajon kishin pasoja të shumta në jetën e Kishës.<ref name=":0" />
=== Pushtimi italian ===
Me hyrjen e ushtrive [[Italianët|italiane]], më [[7 prill]] [[1939]], [[Shqipëria]] u bë pjesë e [[Italia|Italisë]] fashiste. E si rrjedhojë, menjëherë, u vunë në zbatim plane edhe për bashkimin analog fetar. Paralelisht me vendosjen e urdhrave misionarë romano-katolike në zona të ndryshme në jug të vendit, ekzistonte edhe plani strategjik i thithjes së ortodoksëve me anën e Uniatizmit. Propaganda theksonte se bashkimi i gjithë të krishterëve shqiptarë nën mbrojtjen e [[Vatikani]]t dhe shtetit italian, do të ndihmonte në zhvillimin e vendit. Sipas disave, Kryepeshkop Kristofori kishte pranuar të bashkohej me [[arbëreshët]] e Italisë ([[Uniatë]]), sipas të tjerëve, ai po përpiqej të fitonte kohë, duke e shtyrë çështjen. Megjithatë, mungesa e shumicës absolute në organet ekzekutive të Kishës Ortodokse përmbysi planet e bashkimit me Uniatizmin, të cilat u shkatërruan përfundimisht me kapitullimin e Italisë, në vitin [[1943]].<ref name=":0" />
=== Përndjekja ateiste ===
Në 23 vitet e para të tij kishte formën klasike, ashtu si në [[Rusi]] dhe në vendet e tjera të Ballkanit. Më 25 dhjetor [[1948]] Kryepeshkop Kristofori u detyrua të largohej dhe Kryepeshkop i ri u vu [[Pais Vodica]], që në atë kohë ishte peshkop i Korçës (kishte mbetur i ve). U lejua gjithashtu të mbahet në [[Tiranë]], nga 5-10 shkurt [[1950]], Asambleja Kleriko-laike e Kishës Ortodokse, që të votohej Statuti i ri, i cili në disa pika përmirësoi Statutin e vitit [[1929]]. Hierarkia e Kishës, pas vitit [[1952]], përbëhej nga Kryepeshkopi i Tiranës dhe gjithë Shqipërisë [[Pais Vodica]], peshkopi i Gjirokastrës [[Damian Kokoneshi]], i Korçës [[Filothe Duni]], i Beratit [[Qiril Naslazi]] dhe ndihmës peshkop [[Sofron Borova]]. Kryepeshkopi kanonik Kristofori, u mbajt nën arrest shtëpie dhe më 19 qershor [[1958]] u gjet i vdekur (sipas versionit zyrtar pësoi atak kardiak). Në mars [[1966]] Paisi vdiq dhe në prill erdhi në fronin kryepeshkopal Damiani. Në këtë kohë filloi përpjekja për nëpërkëmbjen e fesë dhe përfaqësuesve të saj; po kështu dhe trysnia me internime, burgime dhe vrasje ndaj besimtarëve klerikë dhe laikë.<ref name=":0" />
Shqiptarët ortodoksë të vendosur në [[Amerikë]], ishin ndarë në dy grupe. Njëri nën drejtimin e [[Theofan Nolit]] e më vonë nën atë të peshkop Stefan Laskos, që mbanin lidhje me Kishën e Shqipërisë, ndërsa tjetri, nën drejtimin e peshkopit të Lefkës, Marko Lipa, që varej nga [[Patrikana Ekumenike e Kostandinopojës|Patrikana Ekumenike]]. Pas vdekjes së [[Nolit]], në mars [[1965]], u bënë përpjekje ([[1966]] – [[1967]]), për pajtimin e dy grupimeve, por pa rezultat.<ref name=":0" />
Më 4 prill [[1967]] u dha sinjali për persekutim të plotë. Me një dekret të publikuar më 22 nëntor [[1967]] [[Shqipëria]] u shpall zyrtarisht shteti i parë dhe i vetëm [[Ateizmi|ateist]] në botë dhe në histori, në të cilin u ndalua me Kushtetutë çdo shprehje fetare. Qindra kisha u rrafshuan, të tjera u kthyen në fabrika, magazina, stalla, kinema, klube. Pothuajse të gjithë manastiret u shkatërruan ose u kthyen në kazerma ushtarake. Në atë kohë Kisha e Shqipërisë kishte përveç Kryepeshkopatës edhe tri peshkopata, 19 zëvendësi arkieratike, 330 enori dhe 25 manastire. Klerikëve u hoqën rason, shumë prej tyre i burgosën ose i internuan dhe disa i martirizuan. Midis tyre, ish-Kryepeshkopi Visarion u burgos dhe Ndihmës-peshkopi i Apollonisë, [[Irine Banushi]], u internua. Kryepeshkop Damiani nuk u përndoq, ai vdiq në shtëpi në [[Pogradec]], më 18 tetor [[1973]]. Në këtë persekutim të përgjithshëm, të përndjekurit dhe përndjekësit i përkisnin të gjitha komuniteteve etnike dhe fetare të Shqipërisë. Në nëntor [[1990]], qeveria shqiptare, e ndikuar nga ndryshimet ndërkombëtare, vendosi të zbuste masat kundër fesë.<ref name=":0" />
=== Rilindja dhe riorganizimi ===
Nismën për riorganizimin e Kishës së Shqipërisë e mori Patrikana Ekumenike me një sërë veprimesh vendimtare. Në janar [[1991]], Patriku Ekumenik Dhimitri dhe Sinodi i Shenjtë i Patrikanës caktuan profesorin e Universitetit të Athinës, peshkopin e Andrusës (Drejtor i Përgjithshëm i “Shërbimit Apostolik” të Kishës së Greqisë dhe vëzhgues i Mitropolisë së Shenjtë të Irinopolit), Anastasin, si eksark patriarkal (të dërguar të Patrikanës), me mision që të shkonte në Shqipëri për t’u takuar me ortodoksët dhe autoritetet e vendit. Pas kundërshtimeve shumëmujore të shtetit shqiptar, Eksarku (i dërguari) i Patriarkanës arriti në Tiranë, në korrikun e vitit [[1991]]. Gjatë udhëtimit të tij në vend konstatoi shkretimin e tmerrshëm që kishte shkaktuar përndjekja e pamëshirshme. Ishin shkatërruar 1608 kisha dhe manastire. Veprimi i parë i Eksarkut ishte krijimi i një strukture thelbësore kishtare për përfaqësimin e Kishës lokale. Për riformimin e strukturës kishtare, Eksarku i Patrikanës mblodhi Asamblenë e Përgjithshme Kleriko-laike 2 gusht [[1991]], me pjesëmarrjen e 15 klerikëve dhe 30 laikëve, nga të gjitha dioqezat e Shqipërisë, në të cilën u studiua gjendja pas regjimit komunist dhe perspektiva, në fund u zgjodhën 4 këshilltarë (epitropë) arkieratikë dhe Këshilli i Përgjithshëm Kishtar Kleriko-laik me 13 pjesëtarë. Përfaqësia e Kishës së Shqipërisë vizitoi Patrikanën Ekumenike (10-11 maj [[1992]]), për herë të parë pas persekutimit dhe kërkoi zgjedhjen e Eksarkut të Patrikanës si primat të Kishës së Shqipërisë.<ref name=":0" />
[[Skeda:Joan Pelushi.jpeg|parapamje|386x386px|Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe Gjithë Shqipërisë, Joani]]
Sinodi i Patrikanës Ekumenike, me iniciativën e Patrikut Ekumenik [[Bartolomeu I|Bartolomeut]], për rikrijimin e Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë, zgjodhi më 11 korrik 1992, me vota unanime, Kryepeshkop të Tiranës dhe gjithë Shqipërisë mitropolitin e Andrusës, Anastasin dhe mitropolit të Korçës arkimandritin Kristodhul Mustakas, të Gjirokastrës arkimandritin Aleksandër Kalpakidhis dhe të Beratit, Vlorës e Kaninës arkimandritin Ignat Triandis; ku edhe këto peshkopata tashmë u ringritën në rang mitropolie. Qeveria shqiptare kundërshtoi me forcë, sepse e konsideroi këtë imponim të jashtëm të udhëheqjes greke ndaj njërit prej tre komuniteteve të mëdha fetare. Presidenti i Shqipërisë Sali Berisha i shprehu pakënaqësinë e tij delegacionit të Patrikanës Ekumenike, që erdhi më 2 korrik 1992, dhe që përbëhej nga mitropoliti i Pergës Evangjelos, mitropoliti i Filadelfias Melitoni dhe protopresviteri me origjinë shqiptare Ilia Katre. Përfundimisht, Presidenti shqiptar deklaroi se pranon vendosjen e Kryepeshkopit Anastas, por nuk bëhet fjalë të diskutohet, që të pranohen të gjithë mitropolitët ortodoksë të Shqipërisë me origjinë greke. Kryepeshkopi i ri, pasi dërgoi Mesazhin e Madh në Berat dhe Kuçovë, më 11 korrik [[1992]], u fronëzua në Kishën Katedrale të Beratit më 11 korrik 1992, në prani të të gjithë përfaqësuesve klerikë e laikë të krahinave të Shqipërisë të ardhur nga [[Greqia]], megjithëse shumë besimtarë ortodoksë e kundërshtuan fort.<ref>{{Cite news |last=Xoxa |first=Kostaq |date=21 prill 2014 |title=Janullatosi, kryepeshkop i paligjshëm, besimtarët protestuan në 1992 |language=sq |work=Gazeta Panorama |url=https://www.panorama.com.al/janullatosi-kryepeshkop-i-paligjshem-besimtaret-protestuan-ne-1992/}}</ref> Disa [[Qeveria|qeveritarë]] shqiptarë tentuan ta dëbonin atë përmes një sërë mënyrash, duke përfshirë këtu përgatitje projektligjesh, për shkak të prejardhjes së tij greke. Në një mbledhje të jashtëzakonshme kleriko-laike në Berat dhe Kuçovë, më 1 qershor [[1993]], të gjithë përfaqësuesit u deklaruan njëzëri kundër largimit të Kryepeshkopit. Në vjeshtën e vitit [[1994]], u tentua me projektkushtetutën e re largimi përfundimtar i Kryepeshkopit, por në fund u hodh poshtë me referendumin e 6 nëntorit [[1994]].<ref name=":0" />
Në korrik [[1996]], pa ndonjë marrëveshje me palën shqiptare, u bënë në Kostandinopojë dorëzimet në mitropolitë të kandidatëve të zgjedhur në vitin [[1992]], për mitropolitë në fjalë. Autoritetet shqiptare e refuzuan kategorikisht hyrjen dhe vendosjen e tyre në Shqipëri. Përfundimisht, pas diskutimesh këmbëngulëse ndërmjet përfaqësuesve të Patrikanës Ekumenike, Kishës Autoqefale të Shqipërisë dhe Autoriteteve shqiptare (nga nëntori i vitit [[1997]] deri në korrik të [[1998]]), çështja e formimit të Sinodit të Shenjtë u arrit me pranimin e skemës që ai të përbëhej nga dy kryepriftërinj me origjinë greke dhe dy me origjinë shqiptare. U fronëzua mitropoliti i Beratit, Ignati, ndërsa mitropolitët e Gjirokastrës, Aleksandri, dhe i Korçës, Kristodhuli, paraqitën dorëheqjen e tyre. Mitropolit i Korçës u zgjodh arkimandriti Joan Pelushi, i cili kishte shërbyer më parë si pedagog dhe dekan i Akademisë Teologjike “Ngjallja e Krishtit” në Durrës dhe Peshkop i Apolonisë ishte u zgjodh i Përndershmi Atë Kozma Qirjo, i cili përfaqësonte brezin e hershëm të priftërinjve, i cili me heroizëm vazhdonte të pagëzonte dhe të bënte Liturgji Hyjnore fshehurazi edhe gjatë viteve të egra të persekutimit fetar<ref>At Spiro Bulika, Bariu i mirë (Episkop Kozmai), bot. Kisha Orthodhokse autoqefale e Shqipërisë, Tiranë 2005.</ref>. Më 11 gusht [[2000]], Hirësia e Tij Kozma Qirjo fjeti, duke lënë vakant vendin e Peshkopit të Apolonisë. Në nëntor të vitit 2006 Sinodi u plotësua edhe me tre hierarkë të tjerë: Mitropolitin e Gjirokastrës, Hirësi Dhimitri, i cili në 15 vitet e fundit kishte shërbyer si mbikqyrës i Kryepeshkopit në këtë mitropoli; Peshkopin e Apollonisë Hirësi Nikollën dhe Peshkopin e Krujës, Hirësi Andonin, të cilët këta të dy i përkasin brezit të klerikëve të rinj shqiptarë të formuar në Akademinë Teologjike Ortodokse “Ngjallja e Krishtit”, Durrës. Po në nëntor [[2006]] u miratua Statuti i ri i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë. Në nëntor [[2008]] u nënshkrua, sipas Kushtetutës së Republikës së Shqipërisë ([[1998]]) Marrëveshja për rregullimin e marrëdhënieve të ndërsjella midis Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë dhe Këshillit të Ministrave, që në vazhdim u ratifikua nga Kuvendi i Shqipërisë dhe u bë ligj i Shtetit Shqiptar, me nr. 10057, më 22 janar [[2009]].<ref name=":0" />
Në janar [[2012]], u dorëzuan edhe dy Peshkopë të rinj titullarë: Peshkopi i Amantias Nathanail (Lavrioti) dhe Peshkopi i Bylisit Asti (Bakallbashi). Edhe këta Peshkopë mbulojnë sektorë të caktuar të jetës kishtare, Hirësi Nathanaili “Mbikqyrjen e pasurisë së Manastireve” dhe Hirësi Asti “Dhiakoninë Apostolike” (Shërbimin Apostullor).
Me këto dy dorëzime Sinodi i Shenjtë i Kishës Ortodokse Autoqefale të Shqipërisë për herë të parë në historinë tij përbëhet nga 8 hierarkë: nga Kryepeshkopi Anastas, kryetar; Mitropoliti i Beratit, Ignati; Mitropoliti i Korçës, Joani; Mitropoliti i Gjirokastrës, Dhimitri; Peshkopi i Apolonisë, Nikolla; Peshkopi i Krujës, Andoni; Peshkopi i Amantias, Nathanaili; Peshkopi i Bylisit, Asti; Kryesekretar i Përgjithshëm, Protopresviter Jani Trebicka.<ref name=":0" />
Kisha Ortodokse e Shqipërisë gjatë periudhës [[1991]]-[[1999]], pavarësisht nga mundimet, trazirat e përgjithshme politiko-shoqërore dhe rrënimi i ekonomisë së vendit, u rimëkëmb nga rrënojat dhe, duke jetuar në atmosferë ngjalljeje, u zhvillua me ritme shumë të shpejta. Në shumë qytete, qyteza dhe në qindra fshatra, me popullsi ortodokse, u organizuan sërish enoritë ortodokse. Filloi në përgjithësi jeta liturgjike dhe e mistereve, predikimi dhe katekizmi. U organizuan lidhjet rinore, e grave dhe e intelektualëve. Për krijimin e kuadrove vendas filloi në shkurt [[1992]] funksionimi i shkollës Teologjike-Hieratike, e cila që nga viti [[1997|1996]] u zhvendos në një kompleks ndërtesash pranë Manastirit të Shën Vlashit në [[Durrësi|Durrës]], me emrin [https://orthodoxalbania.org/2020/2012/10/16/asdasdvepra-sociale-arsimi-dhe-edukimi-akademia-teologjike-ngjallja-e-krishtit/ Akademia Teologjike Ortodokse “Ngjallja e Krishtit”]. Deri në vitin [[2013]] u dorëzuan 149 klerikë të rinj (ndërkohë kanë ndërruar jetë 17 klerikë), me arsim të mesëm dhe të lartë, duke kryer studime teologjike në shkollën e sipërpërmendur. Në shtator të vitit [[1998]], u hap në Gjirokastër [https://orthodoxalbania.org/2020/2012/10/16/shkolla-e-mesme-kishtare-jopublike-kryqi-i-nderuar-gjirokaster/ Shkolla e Mesme Kishtare “Kryqi i Nderuar“], me konvikt dhe në shtator të vitit 2007 në Sukth të Durrësit. Studentë të porsadiplomuar nga Akademia Teologjike përbënë bërthamën e parë murgjërore të Manastirit të Ardenicës.<ref name=":0" />
Ajo ka shtypshkronjën e saj dhe boton dhjetëra libra teologjikë dhe formues. Kisha boton gazetën mujore “Ngjallja” (prej vitit [[1992]]), revistën për fëmijë “Gëzohu” (prej vitit [[1997]]), buletinin studentor ”Fjala” dhe buletinin në anglisht “News from Orthodoxy in Albania” (në shqip: Të rejat nga Ortodoksia në Shqipëri); Revistën rinore "Kambanat", Revistat periodike shkencore "Kërkim" dhe "Tempulli" me artikuj për teologjinë, shkencën, kulturën, aktualitetin, si edhe gjithashtu botohen edhe libra liturgjikë, shpirtërorë e shkencorë. Kisha ka stacionin radiofonik, punishtet e qirinjve dhe të drurit.<ref name=":0" />
U ndërtuan nga themelet 6 manastire dhe 150 kisha të reja (të mëdha e të vogla); u restauruan 60 kisha e manastire-monument kulture dhe u riparuan më shumë se 160 kisha. Më shumë se 70 ndërtesa u ngritën, u blenë dhe u rikonstruktuan, për selitë mitropolitane, shkolla, kopshte, qendra shëndetësore, shtëpi pritjeje, mensa për të varfërit, punishte etj. E tërë vepra ndërtuese arrin në mbi 450 objekte.<ref name=":0" />
[[Skeda:Krishti i Gjithpushtetshem - Pantokrator - Katedralja Ortodokse, Tirane.JPG|parapamje|200px|Krishti i Gjithëpushtetshëm (Pantokratori), Katedralja Ortodokse në [[Tiranë]], nga artisti [[Josif Droboniku]]]]
Në shëndetësi kontribuon prej vitit [[1999]] me [http://klinikaorthodhokse.com/al/ Qendrën e saj Diagnostike "Ungjillëzimi"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190401192118/http://klinikaorthodhokse.com/al/ |date=1 prill 2019 }} në Tiranë (me 23 specialitete - me shërbime bashkëkohore mjekësore, mjekë të njohur, personel të specializuar dhe aparatura mjekësore të teknologjisë së fundit), me poliklinikat në Kavajë, Korçë, Lushnje dhe [[Jorgucat]], gjithashtu dhe me njësinë ambulante dentare.<ref name=":0" />
Në arsim, përveç institucioneve të lartpërmendura arsimore kishtare, u hapën dhe funksionojnë në Tiranë prej vitit [[2000]] Instituti i Formimit Profesional "Frymë Dashurie", me gjashtë degë, i pari i këtij lloji në vend; gjithashtu edhe në Gjirokastër prej vitit [[2002]]; Tiranë Universiteti “Logos” (prej vitit [[2009]]), me dy fakultete; në Mesopotam të Delvinës Shkolla e Mesme Teknike “Apostull Pavli”, shkollë profesionale me disa degë (prej vitit [[2005]]); tre shkolla 9-vjeçare: në Tiranë, [http://www.protagonistschool.org/ Shkolla shqiptaro-amerikane “Protagonistët”] (prej vitit [[2001]]); në Durrës, [https://orthodoxalbania.org/2020/2012/10/16/1shkolla-9-vjecare-shqiptare-greke-fryme-dashurie-durres/ Shkolla shqiptaro-greke “Frymë Dashurie”] (prej vitit [[2005]]); në Gjirokastër, Shkolla shqiptaro-greke “Frymë Dashurie” (prej vitit [[2008]]); 17 kopshte në qytete të ndryshme; Shtëpinë e Fëmijës “[https://orthodoxalbania.org/2020/2020/04/04/shtepia-orthodhokse-e-shpreses-shen-vlash/ Shtëpia Ortodokse e Shpresës]”, në Shën Vlash të Durrësit; Konkvikt vajzash, qendra rinore, kampingje etj.<ref name=":0" />
Kisha Ortodokse e Shqipërisë zhvilloi një veprimtari të gjerë sociale – veçanërisht në kohën e krizës politiko-shoqërore të vendit ([[1992]], [[1994]], [[1997]], [[1999]]) – me ndarjen e mijërave tonë me ushqime, veshje, ilaçe, në ndihmë të familjeve të varfra, në shkolla, jetimore,azile, burgje, si edhe me dhurime pajisjesh spitalore në qytete, fshatra dhe institucione sociale. Gjatë vitit [[1999]], kur Shqipëria priti valët e refugjatëve shqiptarë nga [[Kosova]], Kisha ortodokse Autoqefale e Shqipërisë, në bashkëpunim me donatorë dhe organizma fetare ndërkombëtare (sidomos me programin ACT, të Këshillit Botëror të Kishave) organizoi një program të gjerë ndihme, prej më shumë se 12 milion dollarësh, duke ndihmuar më shumë se 33 mijë të ardhurve nga [[Kosova]], me ushqime, veshmbathje, ndihma shtëpiake, mjekësore, strehim (në dy kampe) etj. Kampi i fundit për strehimin e tyre, që u mbyll në qershor 2001, administrohej nga Kisha. Gjithashtu, organizoi programe ekologjike si edhe të zhvillimit bujqësor (të vaditjes, ekonomisë shtëpiake, shtrimit të rrugëve etj.). Gjithashtu shumë i madh është edhe kontributi i Kishës edhe në kulturën kishtare e kombëtare të vendit. Të ardhurat ekonomike për realizimin e gjithë këtyre veprave u siguruan nga dhuratat e mijërave miqve nga jashtë vendit, të cilët iu përgjigjën fushatave të Kryepeshkopit për ndihmë.<ref name=":0" />
Kisha ortodokse Autoqefale e Shqipërisë merr pjesë në mënyrë aktive në veprimtaritë e Kishave të tjera ortodokse. Ajo është anëtare e Konferencës Evropiane të Kishave (Kryepeshkopi Anastas ishte zgjedhur zëvendëspresident për periudhën 2003-2009), anëtare e Këshillit Botëror të Kishave (në vitin 2006 Kryepeshkopi Anastas u zgjodh një nga tetë Presidentët i tij), dhe e organizatës më të madhe ndërfetare në botë Konferencës së Feve për Paqen (Fortlumturia e Tij Anastasi u zgjodh në vitin 2006 President Nderi i saj), duke qënë kështu e pranishme në veprimtari të ndryshme ekumenike dhe duke kontribuar në përpjekjet për bashkëpunim paqësor dhe solidaritet në rajonin tonë dhe më gjerë.<ref name=":0" />
Me veprimtarinë dhe praninë e saj, Kisha ortodokse Autoqefale e Shqipërisë, ka treguar se është një faktor serioz shpirtëror, kulturor dhe social në Shqipëri si edhe i bashkëjetesës fetare në vend. Me veprën e saj të gjerë ndërtuese, arsimore, dhe në fushën e shëndetësisë punësoi miijëra njerëz në nevojë duke fuqizuar kështu ndjeshëm ekonominë e vendit.<ref name=":0" />
== Organizimi kishtar ==
[[Skeda:Harta e organizimit të Kishës Ortodokse Shqiptare.png|parapamje|Harta e organizimit të Kishës Ortodokse Shqiptare]]
Kisha Ortodokse e Shqipërisë është e organizuar si më poshtë:<ref name=":3">{{Cite web |title=Organizimi Kishtar |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2020/05/05/organizimi-kishtar/ |url-status=live |access-date=16 prill 2025 |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref>
*'''Kryepeshkopata e Tiranës dhe Durrësit''', që përfshin Zëvendësitë Kryepeshkopale Lokale të [[Tirana|Tiranës]], [[Durrësi|Durrësit]], [[Shkodra|Shkodrës]] dhe [[Shqipëria e Veriut|Shqipërisë së Veriut]].
*'''Mitropolia e Beratit''', që përfshin Zëvendësitë Mitropolitane Lokale të [[Berati|Beratit]], [[Kuçova|Kuçovës]], [[Ura Vajgurore|Urës Vajgurore]] dhe [[Çorovoda|Çorovodës]].
*'''Mitropolia e Gjirokastrës''', që përfshin Zëvendësitë Mitropolitane Lokale të [[Gjirokastra|Gjirokastrës]], [[Njësia administrative Pogon|Pogonit]], [[Përmeti|Përmetit]], [[Saranda|Sarandës]], [[Delvina|Delvinës]] dhe [[Himara|Himarës]].
*'''Mitropolia e Korçës''', që përfshin Zëvendësitë Mitropolitane Lokale të [[Korça|Korçës]], [[Kuçova|Kuçovës]], [[Pogradeci|Pogradecit]], [[Rrethi i Devollit|Devollit]] dhe [[Rrethi i Kolonjës|Kolonjës]].
*'''Mitropolia e Apollonisë dhe e Fierit''', që përfshin Zëvendësitë Mitropolitane Lokale: [[Fieri|Fier]], [[Kuçova|Kuçovë]]'','' [[Lushnja|Lushnjë]]''.''<ref name=":6">{{Cite web |title=Krijohen dy mitropoli të reja: Mitropolia e Apollonisë dhe e Fierit dhe Mitropolia e Elbasanit, të cilat plotësohen me mitropolitë të rinj. |url=https://orthodoxalbania.org/2020/2016/04/08/krijohen-dy-mitropoli-te-reja-mitropolia-e-apollonise-dhe-e-fierit-dhe-mitropolia-e-elbasanit-te-cilat-plotesohen-me-mitropolite-te-rinj/ |url-status=live |access-date=16 prill 2025 |website=orthodoxalbania.org |language=sq}}</ref>
*'''Mitropolia e Elbasanit''', që përfshin Zëvendësitë Mitropolitane Lokale: [[Elbasani|Elbasan]], [[Berati|Berat]], [[Kuçova|Kuçovë]].<ref name=":6" />
== Sinodi i shenjtë ==
[[Sinodi i Shenjtë Shqiptar|Sinodi i shenjtë]], i përbërë prej gjithë peshkopëve të kishës autoqefale është organi më i lartë i qeverisjes së [[Kisha Ortodokse Lindore|Kishës Ortodokse]] të Shqipërisë. Në datën 7 prill 2016 Kisha Ortodokse e Shqipërisë themeloi edhe dy mitropoli (dioqeza) të reja, atë të Fierit dhe atë të Elbasanit.Në këtë mënyrë,kisha ortodokse shqiptare përbëhet për herë të parë në historinë e saj nga 6 dioqeza. Sinodi i shenjtë drejtohet nga Kryepeshkopi i Tiranës dhe gjithë Shqipërisë. Anëtarë të tij janë:<ref name=":3" />
* '''Kryepeshkopi i Tiranës, Durrësit dhe i Gjithë Shqipërisë''', ''Fortlumturia e Tij'', [[Joan Pelushi|Joani]] (njëkohësisht edhe Kryetari)
* '''Mitropoliti i Korçës,''' vakant
* '''Mitropoliti i Gjirokastrës''', ''Hirësia e Tij'', Dhimitri
* '''Mitropoliti i Apollonisë''' '''dhe Fierit''', ''Hirësia e Tij'', Nikolla
* '''Mitropoliti i Elbasanit''', ''Hirësia e Tij'', Andoni
* '''Mitropoliti i Beratit''', ''Hirësia e Tij'', Asti
* '''Mitropoliti i Amantias''', ''Hirësia e Tij'', Nathanaili
* '''Mitropoliti i Krujës''', ''Hirësia e Tij'', Anastasi
== Lista e Kryepeshkopëve të Shqipërisë ==
{| class="wikitable" style="text-align:center;" width="50%"
|-
! Nr.
! Portreti
! Emri
! colspan=2|Mandati
|-
| colspan="5" align=center| <span style="background-color: #f9f0b9;">Autoqefalia e panjohur kanonikisht ''{{small|(1929 – 1937)}}''</span>
|-
! rowspan="2"|1
| rowspan=2|[[File:Visarion Xhuvani (portret).jpg|85px]]
| rowspan=2|'''[[Visarion Xhuvani|Visarion]]'''<br>{{small|''(1890–1965)''}}<br>[[File:Vissarion (nënshkrim).svg|55px]]
| 20 Shkurt 1929
| 26 Maj 1937
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|20|02|1929|26|05|1937|}}''
|-
| colspan="5" align=center| <span style="background-color: #f9f0b9;">Autoqefalia e njohur kanonikisht ''{{small|(1937 –)}}''</span>
|-
! rowspan="2"|2
| rowspan=2|[[File:Kristofor Kisi (portret).jpg|85px]]
| rowspan=2|'''[[Kristofor_Kisi|Kristofor]]'''<br>{{small|''(1881–1958)''}}<br>[[File:Kristofor (nënshkrim).svg|55px]]
| 12 Prill 1937
| 25 Gusht 1949
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|12|04|1937|25|08|1949|}}''
|-
! rowspan="2"|3
| rowspan=2|[[File:Paisi Pashko Vodica.jpg|85px]]
| rowspan=2|'''[[Pashko Vodica|Paisi]]'''<br>{{small|''(1881–1966)''}}<br>[[File:Paisi (nënshkrim).svg|55px]]
| 25 Gusht 1949
| 4 Mars 1966
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|25|08|1949|04|03|1966|}}''
|-
! rowspan="2"|4
| rowspan=2|[[File:Damian Kokoneshi.jpg|85px]]
| rowspan=2|'''[[Damian Kokoneshi|Damian]]'''<br>{{small|''(1886–1973)''}}<br>[[File:Damian (nënshkrim).svg|55px]]
| 7 Mars 1966
| 8 Tetor 1973
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|07|03|1966|08|10|1973}}''
|-
| colspan="5" align=center| <span style="background-color: #f9f0b9;">Vakant gjatë periudhës komuniste ''{{small|(1973 – 1992)}}''</span>
|-
! rowspan="2"|5
| rowspan="2"|[[File:Anastasi, Kryepeshkop i Tiranës, Durrësit dhe Gjithë Shqipërisë.jpg|frameless|126x126px]]
| rowspan="2"|'''[[Anastasios Janullatos|Anastasios]]'''<br>{{small|''(1929-2025)''}}<br>[[File:Anastasi (nënshkrim).svg|55px]]
| 24 Qershor 1992
| 25 Janar 2025
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|24|06|1992|25|01|2025|}}''
|-
! rowspan="2"|6
| rowspan="2"|[[Skeda:Joan Pelushi.jpeg|frameless|137x137px]]
| rowspan="2"|'''[[Joan Pelushi|Joan]]'''<br>{{small|''(2025-)''}}
| 16 Mars 2025
|në detyrë
|-
| colspan="2"|''{{age in years, months and days|16|03|2025||||}}''
|}
== Galeria ==
<gallery>
Skeda:Mesopotam (Albanien).jpg|Kisha e Shën Nikolasit në [[Mesopotam]], Shqipëri
Skeda:Voskopoja (3).jpg|Kisha e Shën Kollit në [[Voskopojë]], Shqipëri
Skeda:2011 Berat, Kościół św. Michała.JPG|Kisha e Shën Mëhillit, [[Berat]]
Skeda:Berat, Kostelik sv. trojice v Beratu, 13.stol.jpg|Kisha e Shën Triadhës, [[Berat]]
Skeda:Qendra korce.jpg|Katedralja e Korçës
Skeda:Labova e Kryqit3.jpg|Kisha Ortodokse në [[Labova e Kryqit]], Shqipëri
Skeda:Kloster (Albanien) korr2.jpg|[[Manastiri i Ardenicës]] në [[Ardenicë]], Shqipëri
Skeda:Die orthodoxe „Kathedrale des Heiligen Demetrius“ im Zentrum von Berati, Albanien - panoramio.jpg|Katedralja Ortodokse "Shën Dhimitri", [[Berati|Berat]] më 11 korrik 1992
Skeda:Church in Pogradec.jpg|Kisha Ortodokse në [[Pogradeci|Pogradec]]
Skeda:Katedra prawosławna w Durrës 2.JPG|Katedralja Ortodokse në [[Durrësi|Durrës]]
Skeda:Katedrale e Shën Gjergjit në Fier 06.jpg|Katedralja e Shën Gjergjit në [[Fieri|Fier]]
</gallery>
== Të ngjashme ==
* [[Kisha Ortodokse Lindore]]
* [[Kisha Bizantine Italo-Arbëreshe|Kisha Bizantine Arbëreshe]]
== Lidhje të jashtme ==
* {{Faqja zyrtare|https://orthodoxalbania.org}}
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Kisha Ortodokse e Shqipërisë| ]]
i904iy64amu6qznd0hxfi0kga2x2ec4
Family Guy
0
8049
2815424
2814330
2025-07-11T02:53:28Z
Stephan1000000
114987
443
2815424
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox television
| image = Family Guy.jpg
| genre = <!--Genres should be based on what reliable sources list them as and not on personal interpretations. -->[[Sitcom i animuar]]<ref>{{Cite web |last=Erickson |first=Hal |title=Family Guy (1999) |url=https://www.allmovie.com/movie/family-guy-animated-tv-series-v288489 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20220302023212/https://www.allmovie.com/movie/family-guy-animated-tv-series-v288489 |archive-date=2 mars 2022 |access-date=26 mars 2022 |website=[[AllMovie]] |language=en}}</ref>
| creator = [[Seth MacFarlane]]
| developer = {{plainlist|
* Seth MacFarlane
* [[David Zuckerman (producent televiziv)|David Zuckerman]]
}}
| voices = {{plainlist|
* Seth MacFarlane
* [[Alex Borstein]]
* [[Seth Green]]
* [[Lacey Chabert]] {{small|(1999)}}
* [[Mila Kunis]] {{small|(1999–present)}}
* [[Mike Henry (dublues)|Mike Henry]]
* [[Patrick Warburton]]
* [[Arif Zahir]] {{small|(2021-present)}}
}}
| theme_music_composer = [[Walter Murphy]]
| composer = {{plainlist|
* [[Ron Jones (kompozitor)|Ron Jones]]
* Walter Murphy
}}
| country = Shtetet e Bashkuara
| language = Anglisht
| num_seasons = 23<!-- increment when a new season begins -->
| num_episodes = 443
| list_episodes = Lista e episodeve të Family Guy
| executive_producer = {{plainlist|
* Seth MacFarlane
* David Zuckerman {{small|(1999–2003)}}
* [[Daniel Palladino]] {{small|(2001–02)}}
* [[David A. Goodman]] {{small|(2005–12)}}
* [[Chris Sheridan (writer)|Chris Sheridan]] {{small|(2005–12)}}
* [[Danny Smith (writer)|Danny Smith]] {{small|(2008–present)}}
* [[Mark Hentemann]] {{small|(2009–present)}}
* [[Steve Callaghan]] {{small|(2009–present)}}
* [[Alec Sulkin]] {{small|(2011–present)}}
* [[Wellesley Wild]] {{small|(2011–15)}}
* [[Cherry Chevapravatdumrong]] {{small|(2012–19)}}
* [[Kara Vallow]] {{small|(2012–present)}}
* [[Richard Appel]] {{small|(2012–present)}}
}}
| producer = {{plainlist|
* Shannon Smith
* Kim Fertman
* [[Julius Sharpe]]
* [[Steve Marmel]] {{small|(2011)}}
* [[Sherry Gunther]] {{small|(1999–2003)}}
}}
| runtime = {{plainlist|
* 20–27 minuta
* 33-88 minuta {{small|(select episodes)}}
}}
| company = {{plainlist|
* [[Fuzzy Door Productions]]
* [[20th Television]]{{efn|I njohur si 20th Century Fox Television deri në sezonin e 18-të.}} {{small|(1999–2021)}}
* [[20th Television Animation]]{{efn|I njohur si Fox Television Animation deri në sezonin 18. FTA më vonë u bë animacioni i 20-të televiziv gjatë sezonit të 19-të. Mori përsipër animacionin nga [[Film Roman]] pas dy sezoneve të para.}} {{small|(2021–present)}}
}}
| distributor = {{Plainlist|
* 20th Television {{small|(1999–2020)}}
* [[Disney–ABC Domestic Television]] {{small|(2020–present)}}
}}
| network = [[Fox Broadcasting Company|Fox]]<ref group="N">Episodi 50, "[[When You Wish Upon a Weinstein]]", u transmetua së pari në [[Adult Swim]] dhe episodi 147, "[[Partial Terms of Endearment]]", u transmetua së pari në [[BBC Three]] në [[Mbretëria e Bashkuar|Mbretërinë e Bashkuar]].</ref>
| picture_format = {{plainlist|
* [[NTSC]] {{small|(1999–2010)}}
* [[HDTV]] [[720p]] {{small|(2010–present)}}
}}
| audio_format = {{Plainlist|
* [[Dolby Pro Logic|Dolby Surround]] 2.0 {{small|(1999–2010)}}
* [[Dolby Digital]] 5.1 {{small|(2010–present)}}
}}
| first_aired = 31 janar 1999
| last_aired = duke vazhduar
| preceded_by = [[The Life of Larry and Larry & Steve|''The Life of Larry'' and ''Larry & Steve'']]
| related = ''[[The Cleveland Show]]''<br />''[[American Dad!]]''
}}
'''''Family Guy''''' është një [[sitcom]] i [[Animimi|animuar]] amerikan i konceptuar dhe krijuar nga [[Seth MacFarlane]] për [[Fox Broadcasting Company]]. Seriali përqendrohet rreth [[Familja Griffin|Griffins]], një familje jofunksionale e përbërë nga prindërit [[Peter Griffin|Peter]] dhe [[Lois Griffin|Lois]]; fëmijët e tyre, [[Meg Griffin|Meg]], [[Chris Griffin|Chris]], dhe [[Stewie Griffin|Stewie]]; dhe qeni i tyre i përkëdhelur antropomorfik, [[Brian Griffin|Brian]]. E vendosur në qytetin imagjinar të [[Quahog, Rhode Island|Quahog]], [[Rhode Island]], shfaqja shfaq pjesën më të madhe të humorit të saj në formën e gagave të prera metafiksionale që shpesh shpërqendrojnë [[Kultura amerikane|kulturën amerikane]].
==Dubluesit==
{| {{Prettytable}}
|'''Roli'''
|'''[[Dublimi|Dubluesi]]'''
|-
|Adam West
|[[Adam West]]
|-
|Bonnie Swanson
|[[Jennifer Tilly]]
|-
|Brian Griffin
|[[Seth MacFarlane]]
|-
|Chris Griffin
|[[Seth Green]]
|-
|Cleveland
|[[Mike Henry]]
|-
|Diane Simons
|[[Lori Alan]]
|-
|Glen Quagmire
|[[Seth MacFarlane]]
|-
|Joseph 'Joe' Swanson
|[[Patrick Warburton]]
|-
|Lauretta
|[[Alex Borstein]]
|-
|Lois Griffin
|[[Alex Borstein]]
|-
|Meg Griffin
|[[Mila Kunis]]
|-
|Mr. Jonathan Weed
|[[Butch Hartman]]
|-
|Peter Griffin
|[[Seth MacFarlane]]
|-
|Stewie Griffin
|[[Seth MacFarlane]]
|-
|Tom Tucker
|[[Seth MacFarlane]]
|-
|Tricia Takanawa
|[[Alex Borstein]]
|-
|}
==Epizodat==
{| class="wikitable"
! Sezonet !! Epizodat !! Transmetimi i parë !! Transmetimi i fundit
|-
| Sezoni i parë || 7 || 31 janar 1999 || 16 maj 1999
|-
| Sezoni i dytë || 21 || 23 shtator 1999 || 1 gusht 2000
|-
| Sezoni i tretë || 22 || 11 korrik 2001 || 9 nëntor 2003
|-
| Sezoni i katërt || 30 || 1 maj 2005 || 21 maj 2006
|-
| Sezoni i pestë || 18 || 10 shtator 2006 || 20 maj 2007
|-
| Sezoni i gjashtë || 12 || 23 shtator 2007 || 4 maj 2008
|-
| Sezoni i shtatë || 16 || 28 shtator 2008 || 17 maj 2009
|-
| Sezoni i tetë || 21 || 27 shtator 2009 || 20 qershor 2010
|-
| Sezoni i nëntë || 18 || 26 shtator 2010 || 22 maj 2011
|-
| Sezoni i dhjetë || 23 || 25 shtator 2011 || 20 maj 2012
|-
| Sezoni i njëmbëdhjetë || 22 || 30 shtator 2012 || 19 maj 2013
|-
| Sezoni i dymbëdhjetë || 21 || 29 shtator 2013 || 18 maj 2014
|-
| Sezoni i trembëdjetë || 18 || 28 shtator 2014 || 17 maj 2015
|-
| Sezoni i katërmbëdhjetë || 20 || 27 shtator 2015 || 22 maj 2016
|}
==Shënime==
{{reflist|group=N}}
{{notelist}}
==Referime==
{{reflist}}
[[Kategoria:Seriale të animuar]]
[[Kategoria:Family Guy]]
[[Kategoria:Seriale të animuara amerikane për të rritur të viteve 1990]]
[[Kategoria:Seriale të animuara satirike amerikane të viteve 1990]]
[[Kategoria:Sitcome amerikane të viteve 1990]]
[[Kategoria:Emisionet televizive në gjuhën angleze]]
lb4kyr3nue28kzlaje0kf14jidhv1xa
Agim Kaba
0
13095
2815288
2271889
2025-07-10T14:12:34Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Agim Kaba.jpg]] (no license)
2815288
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = Agim Kaba
| title = Agim Kaba
| birth_name = Agim Kaba
| birth_date = [[16 shkurt]] [[1980]]
| birth_place = [[New York|Nju Jork]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SHBA]]
| death_date =
| death_place =
| website =
}}
'''Agim Kaba''' lindi më [[16 shkurt]] të vitit [[1980]] në [[New York|Nju Jork]], është [[aktori|aktor]], regjisor dhe editues zëri shqiptaro-amerikan. Pas shkollës së mesme ai është diplomuar për arte të bukura. Ndërkohë Agimi është duke luajtur rolin e Aaron Snyder në [[seriali|serin]]ë amerikane “[[As the World Turns]]” dhe është kandiduar për çmimin "[[Emmy]]". Emri i tij përkthehet shpeshherë nga mediat si "lindja e diellit". Kaba ka luajtur gjithashtu në një episod të [[Charmed]].
== Filmografia ==
=== Aktor ===
{| class="wikitable"
|-
! Viti
! Filmi
! Roli
! Vërejtje
|-
| 2001
| ''[[Ocean's Eleven (2001 film)|Ocean's 11]]''
| Dancer
|
|-
| 2002-2005; 2007-2008
| ''[[As The World Turns]]''
| [[Aaron Snyder]]
|
|-
|| 2005
| ''[[CSI: NY]]''
| Eddie Brunson
| [[Bad Beat (CSI: NY episode)|Bad Beat]]
|
|-
||2005
| ''[[Charmed]]''
| Leo Alternate/Handsome Man
|
|-
|2007
| ''[[America's Next Top Model]]''
| Key Grip
|
|-
| 2007
| ''[[Neowolf]]''
| Vince
|
|-
| 2009
| ''[[The Band from Hell]]''
| Vince
|
|-
| 2010
| ''[[An American Hero]]''
|
| (post-production)
|}
== Lidhje të jashtme ==
* {{imdb emri|id=1132544|emri=Agim Kaba}}
* [http://www.agimkaba.com/ Faqe e simpatizuesve]
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Aktorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Aktorë amerikanë]]
[[Kategoria:Regjisorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Regjisorë amerikanë]]
[[Kategoria:Lindje 1980]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
{{aktor-cung}}
crn5vdpwl3uiki9xqbe43bm3vav1med
2815289
2815288
2025-07-10T14:13:21Z
MGA73
22783
| image =
2815289
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox person
| name = Agim Kaba
| image =
| title = Agim Kaba
| birth_name = Agim Kaba
| birth_date = [[16 shkurt]] [[1980]]
| birth_place = [[New York|Nju Jork]], [[Shtetet e Bashkuara të Amerikës|SHBA]]
| death_date =
| death_place =
| website =
}}
'''Agim Kaba''' lindi më [[16 shkurt]] të vitit [[1980]] në [[New York|Nju Jork]], është [[aktori|aktor]], regjisor dhe editues zëri shqiptaro-amerikan. Pas shkollës së mesme ai është diplomuar për arte të bukura. Ndërkohë Agimi është duke luajtur rolin e Aaron Snyder në [[seriali|serin]]ë amerikane “[[As the World Turns]]” dhe është kandiduar për çmimin "[[Emmy]]". Emri i tij përkthehet shpeshherë nga mediat si "lindja e diellit". Kaba ka luajtur gjithashtu në një episod të [[Charmed]].
== Filmografia ==
=== Aktor ===
{| class="wikitable"
|-
! Viti
! Filmi
! Roli
! Vërejtje
|-
| 2001
| ''[[Ocean's Eleven (2001 film)|Ocean's 11]]''
| Dancer
|
|-
| 2002-2005; 2007-2008
| ''[[As The World Turns]]''
| [[Aaron Snyder]]
|
|-
|| 2005
| ''[[CSI: NY]]''
| Eddie Brunson
| [[Bad Beat (CSI: NY episode)|Bad Beat]]
|
|-
||2005
| ''[[Charmed]]''
| Leo Alternate/Handsome Man
|
|-
|2007
| ''[[America's Next Top Model]]''
| Key Grip
|
|-
| 2007
| ''[[Neowolf]]''
| Vince
|
|-
| 2009
| ''[[The Band from Hell]]''
| Vince
|
|-
| 2010
| ''[[An American Hero]]''
|
| (post-production)
|}
== Lidhje të jashtme ==
* {{imdb emri|id=1132544|emri=Agim Kaba}}
* [http://www.agimkaba.com/ Faqe e simpatizuesve]
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Aktorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Aktorë amerikanë]]
[[Kategoria:Regjisorë shqiptarë]]
[[Kategoria:Regjisorë amerikanë]]
[[Kategoria:Lindje 1980]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
{{aktor-cung}}
k9uclhr86a96u1emwbqlsdkb06f1sye
KF Përmeti
0
18522
2815464
2813144
2025-07-11T11:28:54Z
TedQ06
102779
shtim i rezultateve nder vite
2815464
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = KF Përmeti
| image = KF Përmeti 1930 - Logo.png
| fullname = Klubi i Futbollit Përmeti
| nickname =
| founded = {{Start date and age|1930}} <br> si ''Leka i Madh Përmet''
| ground = Stadiumi Durim Qypi
| capacity = 4,000 (2,000 ulëse)
| chairman = Alma Hoxha
| manager = Bledar Hajredini
| league = [[Kategoria e Tretë]]
| season = 2024-25
| position = Grupi A, Vendi i 6-të
| website =
| pattern_la1 =
| pattern_b1 =
| pattern_ra1 =
| leftarm1 = FFA500
| body1 = FFA500
| rightarm1 = FFA500
| shorts1 = FFA500
| socks1 = 000000
| pattern_la2 =
| pattern_b2 =
| pattern_ra2 =
| leftarm2 = 0040FF
| body2 = 0040FF
| rightarm2 = 0040FF
| shorts2 = 0040FF
| socks2 = 0040FF
}}
'''Klubi i Futbollit Përmeti''', ndryshe njihet si ''KF Përmeti'', është një klub futbolli me qendër në [[Përmet]], [[Shqipëri]]. Para viteve 90-të, KF Përmeti njihej si "24 Maji", dhe ka marrë pjesë për një edicion të vetëm në Kategorinë e Parë, sot Superiore. Aktualisht, klubi është në proces riorganizimi <ref name="Bashkia Përmet">{{cite web|url=https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=pfbid02Nj77p5fW3AMRZg5hvCvEyU2ZaHD9CJRP7vyC6frZd4aTqNKnK53aEQMaZkkp5upzl&id=100083839698773|title=Alma Hoxha - Bashkia Përmet|publisher=Bashkia Përmet|language=.shqip|accessdate=27 qershor 2025}}</ref>, ku sezonin e kaluar konkurroi në [[Kategoria e Tretë|Kategorinë e Tretë]].
== HISTORIA ==
'''Historia e hershme'''
Klubi u themelua në vitin 1930 si Leka i Madh Përmet (anglisht: Aleksandri i Madh, Përmet), pas bashkimit të shoqatave sportive Vjosa dhe Nemrçka, të cilat ishin themeluar në 1924 dhe 1926 respektivisht. Ata garuan për herë të parë në një garë kombëtare në Divizionin e Parë të Shqipërisë në vitin 1932, ku ishin në grupin C së bashku me SK Narta, Shqiponja Gjirokastër dhe fituesit e grupit SK Vlorë. Ata garuan në Divizionin e Parë të Shqipërisë në vitin 1933, ku përsëri ishin në grupin C me Nimet Abazi Delvinë, Shqiponja Gjirokastër, Vetëtima Himarë dhe fituesit e grupeve në vitet e njëpasnjëshme SK Vlorë. Ata nuk konkurruan në garën e vitit 1934 dhe pasi nuk u zhvillua asnjë konkurs, vitin e ardhshëm ata do të ktheheshin për Divizionin e Parë Shqiptar të 1936, ku ata do të konkurronin në Grupin C së bashku me Nimet Abazi Delvinë dhe Drita Gjirokastër. Leka i Madh Përmet fitoi grupin dhe përparoi në fazën e finaleve, që u zhvillua në Durrës midis 27 dhe 29 korrikut 1936 dhe u konkurrua mes Lekës së Madhe Përmetit, Bardhyli Lezhës dhe Shkumbinit Peqin. Ata humbën ndeshjen e fundit të ndeshjes kundër Bardhyli Lezhës 7-2, por shkuan ta mposhtnin Shkumbinin Peqin 3-0, për të përfunduar në vendin e dytë në fazën finale pas Bardhyli Lezhës.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
'''24 Maji'''
Në Shqipëri nuk u zhvilluan garat zyrtare të nivelit më të ulët të futbollit në mes të viteve 1937 dhe 1948, kryesisht për ngjarjet e Luftës së Dytë Botërore, që do të thotë se klubet sportive në Shqipëri kanë ndërprerë operacionet ose në të mirë janë kufizuar rëndë në aktivitetet e tyre. Në vitin 1945 emri i klubit u ndryshua në 24 Maji Përmet nga Partia Komuniste e Shqipërisë, e cila sapo kishte marrë kontrollin e vendit, për të shënuar datën e kongresit komunist të mbajtur në qytet në vitin 1944. Klubi rifilloi aktivitetet e tij në vitin 1949 kur ata garuan në Grupin 8 të Divizionit Shqiptar të Parë, por nuk përparuan në fazën e parë të garës. Sezoni pasues Divizioni i Parë Shqiptar u mbajt në një format të eliminuar dhe ata mundën KF Tepelena 1-0 në total mbi dy këmbë për të përparuar në raundin e dytë, ku u rrahën 14-4 në total nga Tomori Berat pas 9-2 dhe 5-2 humbje. Më 1951, Partia qeverisëse e Punës së Shqipërisë detyroi çdo ekip në vend të ndryshonte emrin e tyre dhe 24 Maji do të quhej Puna, që përkthehet fjalë për fjalë në Punë, dhe në Puna Përmet të vitit 1951 në Shqipëri, në Grupin 7 por nuk përparoi jashtë fazës fillestare të grupit. Ata nuk konkurruan përsëri në mënyrë konkuruese deri në vitin 1954, ku u vendosën në Grupin 5 të Divizionit Shqiptar të Parë dhe përsëri nuk e kaluan fazën e parë.
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
===Sezoni 2024-25===
Përmeti rivendoset në grupin B, duke luajtur me kundërshtarët historikë të Tepelenës, Gramozit, Skraparit e Albpetrolit. Labëria ishte një kundërshtar mbase më i ri, i takuar vetëm në atë sezon të rënies. Ekipi priti për herë të parë Osumin e Dimalit dhe Bylisin B të Ballshit. Përgjatë 14 ndeshjeve, skuadra regjistroi 4 fitore, 3 barazime dhe 7 humbje. Dy fitore u arritën përballë Tepelenës, e treta në shtëpi me Skraparin, dhe e katërta javën e fundit të kampionatit me Labërinë. Tre barazime u arritën me Skraparin, Labërinë dhe Gramozin, e më pas humbje. Në shtëpi u mblodhën 10 pikë, e në transfertë 5 - me 15 pikë mbyllet ky sezon, në vendin e 6-të nga 8. Skuadra realizoi 20 gola dhe pësoi 27. Antonjo Naska e mbyll si golashënuesi më i mirë me 4 gola, i pasuar nga Mario Sulejmani, Orgest Todhe dhe Pierre Abessolo me nga 3, Neim Qamo dhe Klaudio Hoxha me nga 2, Leonardo Petro dhe Heriald Karalliu me nga 1, kurse autogoli i lojtarit të Tepelenës Vllaho përmbyll listën e golashënuesëve.
====Rezultatet dhe renditja 2024-25====
{{Football box
|id = Tepelena vs Përmeti
|date = {{Start date|2024|11|16|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 1
|team1 = [[KF Tepelena]]
|score1 = 3
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 4
|report =
|goals1 = Pashaj {{goal|4}}, Gjyla {{goal|11}}, Xhafa {{goal|77}},
|goals2 = Vllaho {{goal|10|autogol}}, Todhe {{goal|27}}, Sulejmani {{goal|47}}, Karalliu {{goal|65}}
|stadium = Sabaudin Shehu
|location = [[Tepelenë]]
|referee = Edvin Latifi
}}
----
{{Football box
|id = Përmeti vs Osumi
|date = {{Start date|2024|11|24|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 2
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 0
|team2 = [[KF Osumi]]
|score2 = 2
|report =
|goals1 =
|goals2 = Naska {{goal|32|autogol}}, Sena Martinez {{goal|90+3}}
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Hermal Llapra
}}
----
{{Football box
|id = Bylis B vs Përmeti
|date = {{Start date|2024|11|30|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 3
|team1 = [[KF Bylis|Bylis B]]
|score1 = 5
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 3
|report =
|goals1 = Gomes Da Silva {{goal|8}}, {{goal|24}}, {{goal|71}}, Marku {{goal|76}}, Almeida R. {{goal|83}},
|goals2 = Petro {{goal|3}}, Naska {{goal|72}}, Todhe {{goal|82}}
|stadium = Akademia e Futbollit Bylis
|location = [[Ballsh]]
|referee = Saed Kazazi
}}
----
{{Football box
|id = Përmeti vs Gramozi
|date = {{Start date|2024|12|04|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 4
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 0
|team2 = [[KF Gramozi]]
|score2 = 0
|report =
|goals1 =
|goals2 =
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Florjan Hysa
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2024|12|08|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 5
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 0
|team2 = [[KF Albpetrol]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 =
|goals2 = Asllani {{goal|86}}
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Albano Stolaj
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2024|12|15|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 6
|team1 = [[FK Skrapari]]
|score1 = 1
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 = Kërdhicka {{goal|43}}
|goals2 = Naska {{goal|75}}
|stadium = [[Fusha Sportive Skrapar|Stadiumi Çorovoda]]
|location = [[Çorovodë]]
|referee = Johan Kusta
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2024|12|21|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 7
|team1 = [[Labëria FC|Labëria]]
|score1 = 1
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 = Lushaj {{goal|11}}
|goals2 = Qamo {{goal|75}}
|stadium = Kompleksi Sportiv Labëria
|location = [[Nartë]]
|referee = Elidon Halo
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|02|16|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 8
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 3
|team2 = [[KF Tepelena]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 = Todhe {{goal|43}}, Abessolo {{goal|52}}, {{goal|57}}
|goals2 = Gjyla {{goal|90}}
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Hermal Llapra
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|02|23|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 9
|team1 = [[KF Osumi]]
|score1 = 2
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 = Blanco Torres {{goal|37}}, Sena Martinez {{goal|56}}
|goals2 = Sulejmani {{goal|90+2}}
|stadium = Stadiumi Osumi
|location = [[Dimal]]
|referee = Hermal Llapra
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|03|09|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 10
|team1 = [[KF Gramozi]]
|score1 = 3
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 1
|report =
|goals1 = Mydin {{goal|30}}, Ametlli {{goal|34}}, {{goal|60}}
|goals2 = Sulejmani {{goal|55}}
|stadium = [[Stadiumi Ersekë|Stadiumi Gramozi]]
|location = [[Ersekë]]
|referee = Hermal Llapra
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|03|15|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 11
|team1 = [[KF Albpetrol]]
|score1 = 2
|team2 = [[KF Përmeti]]
|score2 = 0
|report =
|goals1 = Teqja {{goal|39}}, Hatia {{goal|67}}
|goals2 =
|stadium = Stadiumi Alush Noga
|location = [[Patos]]
|referee = Edvin Latifi
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|03|23|df=y}}
|time = 13:00
|round = Raundi 12
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 0
|team2 = [[KF Bylis|Bylis B]]
|score2 = 4
|report =
|goals1 =
|goals2 = Walisson {{goal|25}}, Papa {{goal|62}}, Përndreca {{goal|70}}, Baci {{goal|76}}
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Kristi Hoxha
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|03|29|df=y}}
|time = 14:00
|round = Raundi 13
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 2
|team2 = [[FK Skrapari]]
|score2 = 0
|report =
|goals1 = Naska {{goal|8}}, Hoxha {{goal|56}}
|goals2 =
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Kristi Hoxha
}}
----
{{Football box
|date = {{Start date|2025|04|06|df=y}}
|time = 15:00
|round = Raundi 14
|team1 = [[KF Përmeti]]
|score1 = 4
|team2 = [[Labëria FC|Labëria]]
|score2 = 2
|report =
|goals1 = Qamo {{goal|16}}, Abessolo {{goal|18}}, Naska {{goal|30}}, Hoxha {{goal|77}}
|goals2 = Dhrami {{goal|6}}, Haruni {{goal|34}}
|stadium = [[Stadiumi Durim Qypi|Durim Qypi]]
|location = [[Përmet]]
|referee = Kristi Hoxha
}}
----
<onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=football
|show_limit=5
|update=5 April 2025
|source=[https://www.sofascore.com/tournament/football/albania/kategoria-e-trete/16794#id:60964]
<!--Update team positions here-->
|team1=BYL|team2=ALB|team3=GRA|team4=OSU|team5=LAB|team6=PËR|team7=SKR|team8=TEP
<!--Update team qualifications here (defined below)-->
|result1=pro |result2=playoff
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter)-->
|update=complete
|win_ALB=10|draw_ALB=3 |loss_ALB=1 |gf_ALB=35|ga_ALB=11|status_ALB=Q
|win_BYL=12|draw_BYL=0 |loss_BYL=2 |gf_BYL=42|ga_BYL=20|status_BYL=P
|win_GRA=9 |draw_GRA=3 |loss_GRA=2 |gf_GRA=34|ga_GRA=15
|win_LAB=5 |draw_LAB=2 |loss_LAB=7 |gf_LAB=32|ga_LAB=25
|win_OSU=6 |draw_OSU=0 |loss_OSU=8 |gf_OSU=21|ga_OSU=25
|win_PËR=4 |draw_PËR=3 |loss_PËR=7 |gf_PËR=20|ga_PËR=27
|win_SKR=2 |draw_SKR=1 |loss_SKR=11|gf_SKR=12 |ga_SKR=45
|win_TEP=2 |draw_TEP=0 |loss_TEP=12|gf_TEP=16|ga_TEP=44
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->
|name_ALB=[[KF Albpetrol|Albpetrol]]
|name_BYL=[[KF Bylis|Bylis B]]
|name_GRA=[[KF Gramozi|Gramozi]]
|name_LAB=[[Labëria FC|Labëria]]
|name_OSU=[[KF Osumi|Osumi]]
|name_PËR=[[KF Përmeti|Përmeti]]
|name_SKR=[[FK Skrapari|KF Skrapari]]
|name_TEP=[[KF Tepelena|FK Tepelena]]
<!--Table settings and rules-->
|show_limit=5
|class_rules=1) pikë; 2) Pikët kokë më kokë; 3) Golaverazhi kokë më kokë; 4) Golat e shënuar kokë më kokë; 5) Golaverazhi; 6) Golat e shënuar; 7) Barazim.
<!--Qualification definitions-->
|res_col_header=P
|col_pro=green1 |text_pro=Ngjitje në [[Kategoria e Dytë|2025–26 Kategoria e Dytë]]
|col_playoff=green3 |text_playoff=Ndeshje play-off për [[Kategoria e Dytë|2025–26 Kategoria e Dytë]]
}}
==Sukseset dhe rezultatet ndër vite==
===Pjesëmarrjet në kompeticione kombëtare===
====Leka i Madh Përmet (1930-1945)====
<timeline>
ImageSize = width:900 height:60
PlotArea = left:10 right:10 bottom:30 top:10
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/1930 till:01/01/1945
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:1930
Colors =
id:bl1 value:rgb(0.5,0.8,0.5)
id:bl2 value:rgb(0.9,0.9,0.3)
id:rs value:rgb(0.8,0.6,0.6)
id:rn value:rgb(0.4,0.4,0.4)
PlotData=
bar:Position width:15 color:white align:center
from:01/01/1932 till:01/01/1933 shift:(0,-4) text:?
from:01/01/1933 till:01/01/1934 shift:(0,-4) text:?
from:01/01/1934 till:01/01/1935 shift:(0,-4) text:?
from:01/01/1936 till:01/01/1937 shift:(0,-4) text:2 (1 në Gr.C)
from:01/01/1930 till:01/01/1932 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1935 till:01/01/1936 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1937 till:01/01/1945 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1932 till:01/01/1934 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Kategoria e Dytë - Gr C]]
from:01/01/1934 till:01/01/1935 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Gr A]]
from:01/01/1936 till:01/01/1937 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Kategoria e Dytë]]
</timeline>
<ref name="Tabelat e renditjeve 1">{{cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/albachamp.html|title=RSSSF|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=11 korrik 2025}}</ref>
====24 Maji Përmeti, Përmeti dhe Puna Përmeti (1945-1958)====
<timeline>
ImageSize = width:900 height:60
PlotArea = left:10 right:10 bottom:30 top:10
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/1945 till:01/01/1958
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:1945
Colors =
id:bl1 value:rgb(0.5,0.8,0.5)
id:bl2 value:rgb(0.9,0.9,0.3)
id:rs value:rgb(0.8,0.6,0.6)
id:rn value:rgb(0.4,0.4,0.4)
PlotData=
bar:Position width:15 color:white align:center
from:01/01/1949 till:01/01/1950 shift:(0,-4) text:?
from:01/01/1950 till:01/01/1951 shift:(0,-4) text:Raundi II
from:01/01/1951 till:01/01/1952 shift:(0,-4) text:2
from:01/01/1954 till:01/01/1955 shift:(0,-4) text:2
from:01/01/1945 till:01/01/1949 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1952 till:01/01/1954 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1955 till:01/01/1958 color:rn shift:(0,13)
from:01/01/1949 till:01/01/1950 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Kat. II - Gr 8]]
from:01/01/1950 till:01/01/1951 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Eleminatore]]
from:01/01/1951 till:01/01/1952 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Gr 7]]
from:01/01/1954 till:01/01/1955 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Gr 5]]
</timeline>
<ref name="Tabelat e renditjeve 2">{{cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/albachamp.html|title=RSSSF|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=11 korrik 2025}}</ref>
====24 Maji Përmeti (1958-1992)====
<timeline>
ImageSize = width:900 height:60
PlotArea = left:10 right:10 bottom:30 top:10
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/07/1958 till:01/07/1991
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:1959
Colors =
id:bl1 value:rgb(0.5,0.8,0.5)
id:bl2 value:rgb(0.9,0.9,0.3)
id:rs value:rgb(0.8,0.6,0.6)
id:rn value:rgb(0.4,0.4,0.4)
PlotData=
bar:Position width:15 color:white align:center
from:01/07/1968 till:01/07/1969 shift:(0,-4) text:?
from:01/07/1958 till:01/07/1968 color:rn shift:(0,13)
from:01/07/1968 till:01/07/1969 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Kat. II - Gr 8]]
</timeline>
<ref name="Tabelat e renditjeve 3">{{cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/albachamp.html|title=RSSSF|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=11 korrik 2025}}</ref>
====KF Përmeti (1992- )====
<timeline>
ImageSize = width:900 height:60
PlotArea = left:10 right:10 bottom:30 top:10
TimeAxis = orientation:horizontal format:yyyy
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/07/1991 till:01/07/2025
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:1992
Colors =
id:bl1 value:rgb(0.5,0.8,0.5)
id:bl2 value:rgb(0.9,0.9,0.3)
id:rs value:rgb(0.8,0.6,0.6)
id:rn value:rgb(0.9,0.1,0.1)
PlotData=
bar:Position width:15 color:white align:center
from:01/07/1991 till:01/07/1992 shift:(0,-4) text:5
from:01/07/1992 till:01/07/1993 shift:(0,-4) text:?
from:01/07/1993 till:01/07/1994 shift:(0,-4) text:5
from:01/07/1994 till:01/07/1995 shift:(0,-4) text:7
from:01/07/1995 till:01/07/1996 shift:(0,-4) text:8
from:01/07/1996 till:01/07/1997 shift:(0,-4) text:1
from:01/07/1997 till:01/07/1998 shift:(0,-4) text:6
from:01/07/1998 till:01/07/1999 shift:(0,-4) text:?
from:01/07/1999 till:01/07/2000 shift:(0,-4) text:1
from:01/07/2000 till:01/07/2001 shift:(0,-4) text:5
from:01/07/2001 till:01/07/2002 shift:(0,-4) text:9
from:01/07/2002 till:01/07/2003 shift:(0,-4) text:7
from:01/07/2003 till:01/07/2004 shift:(0,-4) text:10
from:01/07/2004 till:01/07/2005 shift:(0,-4) text:10
from:01/07/2005 till:01/07/2006 shift:(0,-4) text:4
from:01/07/2006 till:01/07/2007 shift:(0,-4) text:6
from:01/07/2007 till:01/07/2008 shift:(0,-4) text:10
from:01/07/2008 till:01/07/2009 shift:(0,-4) text:9
from:01/07/2009 till:01/07/2010 shift:(0,-4) text:9
from:01/07/2010 till:01/07/2011 shift:(0,-4) text:5
from:01/07/2011 till:01/07/2012 shift:(0,-4) text:9
from:01/07/2012 till:01/07/2013 shift:(0,-4) text:7
from:01/07/2013 till:01/07/2014 shift:(0,-4) text:10
from:01/07/2014 till:01/07/2015 shift:(0,-4) text:11
from:01/07/2015 till:01/07/2016 shift:(0,-4) text:8
from:01/07/2016 till:01/07/2017 shift:(0,-4) text:10
from:01/07/2017 till:01/07/2018 shift:(0,-4) text:13
from:01/07/2018 till:01/07/2019 shift:(0,-4) text:13
from:01/07/2019 till:01/07/2020 shift:(0,-4) text:6
from:01/07/2020 till:01/07/2021 shift:(0,-4) text:8
from:01/07/2021 till:01/07/2022 shift:(0,-4) text:11
from:01/07/2022 till:01/07/2023 shift:(0,-4) text:2
from:01/07/2023 till:01/07/2024 shift:(0,-4) text:7
from:01/07/2024 till:01/07/2025 shift:(0,-4) text:6
from:01/07/1991 till:01/07/1998 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Liga.II Jug]]
from:01/07/1998 till:01/07/2000 color:rs shift:(0,13) text: [[Kategoria e Dytë|Liga.III]]
from:01/07/2000 till:01/07/2003 color:bl2 shift:(0,13) text: [[Kategoria e Parë|Liga.II Jug]]
from:01/07/2003 till:01/07/2006 color:rs shift:(0,13) text: [[Kategoria e Dytë|Liga.II Jug]]
from:01/07/2006 till:01/07/2022 color:rs shift:(0,13) text: [[Kategoria e Dytë|Kategoria II]]
from:01/07/2022 till:01/07/2025 color:rn shift:(0,13) text: [[Kategoria e Tretë|Kategoria III]]
</timeline>
<ref name="Tabelat e renditjeve4">{{cite web|url=https://www.rsssf.org/tablesa/albachamp.html|title=RSSSF|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=27 qershor 2025}}</ref>
Shënime dhe sqarime :
- Nuk ekzistojnë të dhëna për vitet 1992-93 dhe 1998-99.
- Në 1997 kampionati u ndërpre në mes pas 11 javëve. Nuk pati ngjitje apo rënie nga kategoria, sado që Përmeti renditej i pari.
- Në 2003-04 u ndryshua struktura e piramidës së futbollit shqiptar, duke shtuar A2 si nivelin e dytë dhe duke e kthyer Ligën e Dytë në nivel të tretë. Në 2006 u bë ndryshimi mes Ligës së Dytë dhe Kategorisë së Dytë.
- Po në 2003-04 Përmeti duhet të kishte rënë nga kategoria, por u shpëtua nga rënia.
==Skuadra <ref>{{cite web|url=https://fshf.org/garat/?query=info&match_id=602941407|title=FSHF - Skuadra|publisher=FSHF|language=.shqip|accessdate=27 qershor 2025}}</ref>==
{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|pos=GK|nat=ALB|name=[[Eni Xhelollari]]}}
{{Fs player|no=3|pos=DF|nat=ALB|name=[[Klaudio Hoxha]]}}
{{Fs player|no=4|pos=DF|nat=ALB|name=[[Brendi Muça]]}}
{{Fs player|no=5|pos=DF|nat=ALB|name=[[Paulin Zhamo]]}}
{{Fs player|no=6|pos=MF|nat=ALB|name=[[Neim Qamo]]}}
{{Fs player|no=8|pos=MF|nat=ALB|name=[[Heriald Karalliu]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiten]]}}
{{Fs player|no=9|pos=MF|nat=ALB|name=[[Antonjo Naska]]}}
{{Fs player|no=10|pos=MF|nat=ALB|name=[[Leonardo Petro]]}}
{{Fs player|no=11|pos=FW|nat=ALB|name=[[Mario Sulejmani]]}}
{{Fs player|no=12|pos=GK|nat=ALB|name=[[Marilind Dalipaj]]}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=14|pos=MF|nat=ALB|name=[[Orgest Todhe]]}}
{{Fs player|no=16|pos=DF|nat=ALB|name=[[Delio Deliu]]}}
{{Fs player|no=17|pos=DF|nat=Kameruni|name=[[Pierre-Bertrand Abessolo]]}}
{{Fs player|no=19|pos=DF|nat=ALB|name=[[Agustin Pelushaj]]}}
{{Fs player|no=22|pos=MF|nat=ALB|name=[[Fatjon Sakollari]]}}
{{Fs player|no=27|pos=FW|nat=ALB|name=[[Ilir Petro]]}}
{{Fs player|no=36|pos=FW|nat=ALB|name=[[Kristian Groshi]]}}
{{Fs player|no=46|pos=DF|nat=ALB|name=[[Xhulio Sanxhaku]]}}
{{Fs player|no=55|pos=FW|nat=ALB|name=[[Petrit Durro]]}}
{{Fs player|no=99|pos=DF|nat=ALB|name=[[Arian Sheta]]}}
{{Fs end}}
== Lidhje të jashtme ==
{{FSHF}}
{{Kategoria e tretë}}
[[Kategoria:Klube futbolli në Shqipëri|Përmeti]]
rqw19o3ky75cniwqcn29wauvoagcb0m
KF Trepça
0
22930
2815413
2809097
2025-07-10T23:38:47Z
Mitrovica02
128863
2815413
wikitext
text/x-wiki
{{Dalloje|KF Trepça '89}}{{Infobox football club
| clubname = KF Trepça
| nickname = Trepça<br/>
| image =
| image_size =
| fullname = Klubi Futbollistik Trepça Mitrovicë
| nickname = Trepça<br/>
| location = [[Mitrovica|Mitrovicë]], [[Kosova|Kosovë]]
| founded = 1932
| owner = Nexhmedin Haxhiu
| coach = Emin Baliqi
| ground = [[Stadiumi Olimpik "Adem Jashari"]]
| capacity = 18,500 vende
| league = [[Liga e Parë]]
<!-- Fillojn veshjet -->
| pattern_la1 =
| pattern_la2 =
| pattern_b2 =
| pattern_ra1 =
| pattern_ra2 =
| leftarm1 = 006633
| leftarm2 = 006633
| body1 = 006633
| body2 = 1C1C1C
| rightarm1 = 1C1C1C
| rightarm2 = 006633
| shorts1 = 1C1C1C
| shorts2 = 006633
| socks1 = 006633
| socks2 = 1C1C1C
| pattern_b1 = _blackhalf
}}
'''Klubi Futbollistik Trepça''', shkurt '''KF Trepça''', është një ekip profesionist i [[Futbolli|futbollit]] nga [[Mitrovica]] që garon në Ligën e Parë të Kosovës. Klubi është formuar në vitin 1932 dhe është ndër klubet më të vjetra në Kosovë. Ekipi [[Trepça]] është ekipi i parë që ka bërë gara në Ligën Federative të Ish-Jugosllave, por me pjesmarrje jo të suksesëshme. Stadiumi i Trepçës quhet [[Stadiumi Olimpik Adem Jashari]]. [[Trepça]] ka shumë lojtarë të njohur në historinë e futbollit kosovarë si: [[Riza Lushta]], [[Luan Prekazi]], Erdogdan Celina, [[Fisnik Ademi]], Rafet Prekazi, Besim Maxhuni, [[Arbnor Muja]] dhe shumë te tjerë.
== Historia ==
KF Trepça është kampion i shumëfishtë në futboll në Kosovë. Për herë të parë është bërë kampion i Kosovës në futboll në sezonin 1947/47, pastaj është kampion gjatë sezonave 1948/49, 1949/50, 1951/52, 1954/55, 1992/93 dhe për herë të fundit në sezonën 2009/10. KF Trepça ishte finalist i kupës së ish RSFJ-së me 1978<ref>https://www.sporcle.com/games/Woolfy23/yugoslav-cup-winners</ref>, dhe është fitues Kupës së Kosovës në sezonën 1991/92 ( pa lojë ).<ref>http://www.ffk-kosova.com/federata/?page_id=4516</ref>
[[File:Futboll, Trepça kampion.jpg|thumb|right|KF Trepça (2010)]]
== Tifozët ==
Tifozët zyrtar të klubit KF Trepça janë tifo - grupi Torcida, të cilët janë tifo - grupi i parë në Kosovë i themeluar më 1984.<ref>{{cite news|url=https://klankosova.tv/torcida-nga-mitrovica-feston-sot-38-vjetorin-e-themelimit/|title=Torcida nga Mitrovica feston sot 38-vjetorin e themelimit|work=[[Klan Kosova]]|date=20 mars 2022|language=sq|access-date=20 prill 2024}}</ref>
== Lojtarët ==
'''Sezoni 2010-2011'''
{{fs start}}
{{fs player|no=|pos=GK|nat=Kosovo|name=[[Besart Aliu]]}}
{{fs player|no=|pos=GK|nat=Kosovo|name=[[Mehmet Ibrahimi]]}}
{{fs player|no=|pos=GK|nat=BIH|name=[[Suad Petrinac]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Diamant Pllana]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Enver Koci]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Fetah Ibrahimi]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Fitim Llapashtica]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Isak Aliu]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Lavdim Bali]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Arben Zhjeqi]]}}
{{fs player|no=|pos=DF|nat=Kosovo|name=[[Alban Aliu]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Bardhyl Kaçiu]]}}
{{fs mid}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Emin Baliqi]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Florent Aziri]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Samir Sahiti]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Seid Onbashi]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Sheremet Isufi]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Shpetim Fetahu]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Visar Sermaxhaj]]}}
{{fs player|no=|pos=MF|nat=Kosovo|name=[[Arbër Prekazi]]}}
{{fs player|no=|pos=FW|nat=Kosovo|name=[[Uliks Emra]]}}
{{fs player|no=|pos=FW|nat=Kosovo|name=[[Visar Shkupolli]]}}
{{fs player|no=|pos=FW|nat=Kosovo|name=[[Elvis Osmani]]|other=[[Club captain|captain]]}}
{{fs player|no=|pos=FW|nat=Kosovo|name=[[Enis Fetahu]]}}
{{fs end}}
== Shih edhe ==
*[[Trepça]]
*[[KH Trepça]] (hendboll)
*[[KB Trepça]] (basketboll)
==Referime==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
* {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190528203903/http://www.kftrepca.com/|date=28 maj 2019|title=Faqja zyrtare}}
{{Liga e Parë e Futbollit të Kosovës}}
{{Raiffeisen Superliga}}
{{DEFAULTSORT:Trepca}}
[[Kategoria:Klube futbolli në Kosovë|Trepça]]
[[Kategoria:KF Trepça]]
[[Kategoria:Sporti në Mitrovicë]]
ch6cv6831n2dfa9vmagh05pg40jl17r
Sulejman Mato
0
25699
2815459
2745846
2025-07-11T09:36:34Z
95.107.222.43
/* Lidhje te jashtme */
2815459
wikitext
text/x-wiki
'''Sulejman Halil [[Mato]]''' lindi në [[Fterra|Fterrë]], të [[Saranda|Sarandë]]s në vitin [[1941]], është [[shkrimtar]], [[poet]], [[libretist]], [[publicist]], [[eseist]] shqiptar. Poet autentik lirik,tregimtar me pëvojë të drejtëpërdrejtë jetësore.<ref>gazeta 'Fterra Jonë'mars 2021</ref>
{{Infobox writer
| name = Sulejman Mato
| image =
| caption = S. M
| name i lindjës = Sulejman Mato
| birth_date = [[01]] mars [[1941]]
| birth_place = [[[[Fterra]], [[Saranda]]]]
| pseudonym =
| nationality = [[Shqiptar]]
| genre = Poezi, prozë,drama
| website =
}}
== Biografia ==
Sulejman Halil Mato lindi në [[Fterra|Fterrë]], të [[Saranda|Sarandë]]s me 1 mars[[1941]]. Mbaroi [[Fakulteti i Histori-Filologjisë|Fakultetin e Historisë e të Filologjisë]], dega e gjuhë-letërsisë shqipe në vitin [[1964]]. Në periudhën [[1965]]-[[1967]] punoi si mësues i letërsisë në disa [[shkolla]] të qytetit të [[Berati]]t. Më vonë, ([[1967]]-[[1973]]), punoi si redaktor i [[Revista|revistës]] [[nëntori]], pranë [[Lidhja e Shkrimtarëve dhe Artistëve|Lidhjes së Shkrimtarëve dhe të Artistëve të Shqipërisë]]. Në periudhën [[1973]]-[[1976]] ishte [[libretisti|libretist]] në [[Teatri Popullor|Teatrin Popullor]]. Në periudhën [[1976]]-[[1985]] punoi si mësues i gjuhës e letërsisë shqipe në shkollën e mesme [[Josif Pashko]]. Më vonë iu rikthye profesionit të libretistit në [[Teatri i Operas dhe Baletit|Teatrin e Operës e Baletit]] dhe në [[Ansambli i Këngëve dhe Valleve Popullore|Ansamblin e Këngëve e Valleve Popullore]] ku punoi nga viti [[1985]] deri në vitin [[1991]]. Drejtor i [[Agjensia Qëndrore e Tregtimit të Librit Arsimor|Agjensisë Qëndrore të Tregtimit të Librit Arsimor]] ([[1973]]-[[1974]]). Kryeradaktor i [[Gazeta|gazetës]] [[Tirana Bashkiake]], në [[Bashkia e Tiranës|Bashkinë e Tiranës]] ([[1997]]-[[2001]])
==Veprimtaria letrare==
=== Romane ===
* [[Njerëzit janë si retë]] Shtëpia botuese: "Toena". Viti i botimit 2010. Faqet e librit 278. ISBN 978-99943-1-594-9
* [[Banorët e Shpellës]] Shtëpia botuese: "IHPVKA". Viti i botimit 2011. Faqet e librit 208. ISBN 978-9928-111-01-2
=== Vëllime poetike ===
* [[Shtegu i blertë]] - ''(poezi)'' Tirana([[1967]])
* [[Nën Diellin e Jugut]] - ''(poezi)'' ([[1969]])
* [[Mbi glob fryjnë erëra]] - ''(poezi)'' ([[1972]])
* [[Në stinën e poezisë]] - ''(poezi)'' ([[1976]])
* [[Poezi për fëmijë]] - ''(poezi)'' ([[1977]])
* [[Dallga e Jonit]] - ''(poezi)'' Shkup ([[1977]])
* [[Mesi i jetës]] - ''(poezi)'' ([[1981]])
* [[Jeta ne dy kohe]] - ''(poezi)'' Prishtine([[1983]])
* [[Kryengritësit]] - ''(poemë për fëmijë)'' ([[1986]])
* [[Fjalët]] - ''(poezi)'' ([[1989]])
* [[Balada e vetmisë]] - ''(poezi)'' ([[1998]])
* [[Labirinte dhe enigma]] - ''(studime)'' ([[2000]])
* [[Ëndërrat profetike]] - ''(studim)'' ([[2001]])
* [[Kitara e jugut-Poezi te zgjedhura]] Shtepia botuese Toena ([[2007]]) ISBN 99943-1-192-1
* [[S'kam kohë për të thënë shumë gjëra]] Shtepia botuese ([[2008]])
* [[Nje balene e larget erdhi nga deti]]
=== Vëllime me tregime ===
* [[Drita e syve]] - ''(tregime)'' ([[1986]])
* [[Banorët e vilës]] - ''(tregime)'' ([[1994]])
* [[Kur hapeshin portat e qiellit]] liber me tregime shtepia botuese--- ([[2003]])
* [[Vizitor ne parajse]] liber me tregime shtepia botuese--- viti ---
* [[Nusja e borajve]] - ''(tregime)'' ([[2007]]) Shtepia botuese Dudaj ISBN 98799943-0-005-1
=== Drama ===
* [[Ankthi]] - ''(dramë)'' ([[1971]])
* [[Një natë e gjatë]] - ''(dramë)'' ([[1975]])
* [[Viti i provës së madhe]] - ''(dramë)'' ([[1982]])
* [[Kushtrim në malee]] - ''(dramë)'' ([[1983]])
* [[Bukë në shkëmb]] - ''(dramë)'' ([[1986]])
* [[Familja Zhavora]] - ''(dramë)'' ([[1988]])
== Ese ==
*[[Në kërkim të rrënjëve]], f 256,Sh. botuese [[SH.B. Dudaj|Dudaj]] ISBN 99943-33-55-0,
*[[Arti i të shkruarit]], f 155 Botues Shoqata kulturore"Migjeni" Tirana 2002(pa ISBN)
== Ka vënë në skenë ==
* [[1973]] [[Një natë ë gjatë]] ''(dramë)''
* [[1985]] [[Viti i provës së madhe]] ''(dramë)''
* [[1986]] [[Familja Zhavora]] ''(dramë)''
* [[1987]] [[Kushtrimim i maleve]] ''(dramatizim)''
* [[1987]] [[Legjenda e lules Honinë]] ''(balet)''
* [[1988]] [[Paja]] ''(operetë)''
* [[1989]] [[Vajzat e qytetit të gurtë]] ''(balet)''
== Nderime dhe mirënjohje ==
== Literaturë ==
* Apostol Pango "Enciklopedia e Delvinës dhe e Sarandës" Toena Verlag f 244 ISBN 99927-1-597-9
* Hasan Hasani "Leksikon i shkrimtareve shqiptare" 1500-2001, S 295, Prishtina 2003, ISBN 9951-06-034-X
* Rolf Italiaan ‘Albanien - Vorposten Chinas’ (München 1970) përkthime të veprave të Sulejman Matos
* [[Robert Elsie]] "Einem Adler gleich" përkthime të veprave të Sulejman Matos
* [[Mikel Gojani]] "Refleksione rreth librit, “Ftera në sytë e mi”, të shkrimtarit të mirënjohur nga Tirana, Sulejman Mato|" [http://www.botasot.info/kultura/1156647/refleksione-rreth-librit-ftera-ne-syte-e-mi-te-shkrimtarit-te-mirenjohur-nga-tirana-sulejman-mato/ www.botasot.info/kultura/1156647/refleksione-rreth-librit-ftera-ne-syte-e-mi-te-shkrimtarit-te-mirenjohur-nga-tirana-sulejman-mato/]
== Shiko edhe këtë ==
http://www.toena.com.al/toena/revista_Universi_Shqiptar_i_Librit/poezia_shqipe/Kitara_lirike_e_jugut.html {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081029224841/http://www.toena.com.al/toena/revista_Universi_Shqiptar_i_Librit/poezia_shqipe/Kitara_lirike_e_jugut.html |date=29 tetor 2008 }}
http://www.ndryshe.com/mat.php?idm=6471&l=a{{Lidhje e thyer}}
==Lidhje te jashtme==
* http://www.ballkan.com/index.php?page=shownews&newsID=34987 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150923181810/http://www.ballkan.com/index.php?page=shownews&newsID=34987 |date=23 shtator 2015 }}
* https://observerkult.com/sulejman-mato-saranda-ime-kam-lene-peng-zemren-time-te-ti/https://web.archive.org/web/20071225125923/http://www.shekulli.com.al/news/51/ARTICLE/19181/2007-12-17.html{{Lidhje e vdekur}}
* http://www.sa-kra.ch/sulejman_mato.htm
* Visar Zhiti per S. MATO https://www.illyria.com/jane-yjet-qe-me-zene-rrugen-ne-jug/
* Per vendlindjen, recension libri https://www.botasot.info/kultura/1156647/refleksione-rreth-librit-ftera-ne-syte-e-mi-te-shkrimtarit-te-mirenjohur-nga-tirana-sulejman-mato/
* Interviste per Ismail Kadarene https://www.youtube.com/watch?v=JCBbw8UsgrI
== Referenca ==
{{DEFAULTSORT:Mato, Sulejman}}
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Shkrimtarë shqiptarë]]
[[Kategoria:Lindje 1942]]
[[Kategoria:Njerëz nga Fterra]]
p1lz4932q24fahjk8g1al6uqghid0ah
Wikipedia:Zyra e Ankesave
4
25990
2815345
2815220
2025-07-10T17:43:32Z
Leutrim.P
113691
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */ Përgjigje
2815345
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], si thua?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
pvo08tvfsiwb7ddpdjdodlq1ya1n4ky
2815346
2815345
2025-07-10T17:44:21Z
Leutrim.P
113691
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */
2815346
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], si thua?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
4dxazggh8oybsquhsu6xe9brqqq5p68
2815347
2815346
2025-07-10T17:44:55Z
Leutrim.P
113691
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */
2815347
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], si thoni?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
f2d9lxb30190wu156pczki3oarvtkq7
2815422
2815347
2025-07-11T01:38:25Z
Fallbackintoreality
102113
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */ Përgjigje
2815422
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], si thoni?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
:::Përdoruesi në pyetje për më tepër po ngarkon fotografi pa leje në Commons [[Commons:User talk:Universal2astudio|si mos me pasë të nesërme]], ku jam i sigurt që 100% prej tyre nuk janë të tija apo nuk janë postuar me leje.
:::Konkretisht paska qenë duke e ngulur artikullin [[Erand Hoxha]] nëpër disa gjuhë [https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Universal2astudio vend e pa vend]. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 03:38 (CEST)
a9xl5i4w5r4m5xmvxchlcr52cympqdh
2815441
2815422
2025-07-11T05:37:04Z
Lanceloth345
172573
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */ Përgjigje
2815441
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], si thoni?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
:::Përdoruesi në pyetje për më tepër po ngarkon fotografi pa leje në Commons [[Commons:User talk:Universal2astudio|si mos me pasë të nesërme]], ku jam i sigurt që 100% prej tyre nuk janë të tija apo nuk janë postuar me leje.
:::Konkretisht paska qenë duke e ngulur artikullin [[Erand Hoxha]] nëpër disa gjuhë [https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Universal2astudio vend e pa vend]. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 03:38 (CEST)
::::propozoj mass delete ( multi grisje) faqeve te tija & paralajmerim tek talk pave i tij. [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 11 korrik 2025 07:37 (CEST)
h32an079zvpjbxzb4cioa0g5esz9nmb
2815454
2815441
2025-07-11T08:20:47Z
Lanceloth345
172573
/* Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar */
2815454
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Hyrja}}
__TOC__
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Vërejtje e Ankesa/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 4
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<section begin="dritare" />
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Problem artikujsh me nje perdorues te caktuar ==
Gjate ketyre diteve kam pare artikuj te krijuar nga nje perdorues i njejte konkretisht nga : [[:Speciale:Kontributet/Universal2astudio]] , (dukshem ne konflikt interesi me shume mundesi dhe i paguar ose perfaqesues i tyre )
artikujt i perkasin individeve te ndryshem qe si njohushmeri kane vetem pjesemarrjen e tyre ne programin Perputhen, qe transmetohet ne Top Channel dhe disa kengetareve si artikuj te rinj dhe te vjeter shumica pa asnje reference krijuara dhe nder vite. Mungesa e burimeve etj, me shtyn te mendoj qe jane per tu grisur si faqe, por doja ta konsultoja paraprakisht, duke pare dhe stampat paralajmeruese qe vendosa tek nje nder artikujt, perdoruesi i ktheu mbrapsht duke i fshire. Thene kjo dukshem ne kundershtim me rregullat e Wikipedias besoj qe jane te gjitha per tu fshire si faqe krijuar nga ky perdorues.<span id="Lanceloth345:1751891589087:WikipediaFTTCLNZyra_e_Ankesave" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:33 (CEST)</span>
:Si mendoni @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] & @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] ? [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 7 korrik 2025 14:47 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], si thoni?! [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 19:43 (CEST)
:::Përdoruesi në pyetje për më tepër po ngarkon fotografi pa leje në Commons [[Commons:User talk:Universal2astudio|si mos me pasë të nesërme]], ku jam i sigurt që 100% prej tyre nuk janë të tija apo nuk janë postuar me leje.
:::Konkretisht paska qenë duke e ngulur artikullin [[Erand Hoxha]] nëpër disa gjuhë [https://xtools.wmcloud.org/ec/sq.wikipedia.org/Universal2astudio vend e pa vend]. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 03:38 (CEST)
::::propozoj mass delete ( multi grisje) faqeve te tija & paralajmerim tek talk page i tij. [[Përdoruesi:Lanceloth345|Lanceloth345]] ([[Përdoruesi diskutim:Lanceloth345|diskutimet]]) 11 korrik 2025 07:37 (CEST)
gzpkco5oon2k5kzth59o3bdyjq9jdcb
Wikipedia:Kuvendi
4
26026
2815327
2815223
2025-07-10T16:01:06Z
MGA73
22783
/* Pastrimi i skedave jo të lira */ Script to delink
2815327
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
rt8qeb94y4j8nado04iz91i8qzsb9o5
2815339
2815327
2025-07-10T17:16:46Z
Fallbackintoreality
102113
/* Pastrimi i skedave jo të lira */ Përgjigje
2815339
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
::I've historically been pretty good at finding the sources to files, however it'd be pretty tedious and not worth it. It's easier to look through and find the files that one can make a fair use rationale for and then find the source to that, and then delete the others. The obvious copyright violations have spent enough time on the wiki. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 korrik 2025 19:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
j77vjk2fxorcq4ctad36dqhzepdiv9n
2815415
2815339
2025-07-11T00:28:02Z
Fallbackintoreality
102113
/* Diskutimi 39 */ Përgjigje
2815415
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
::I've historically been pretty good at finding the sources to files, however it'd be pretty tedious and not worth it. It's easier to look through and find the files that one can make a fair use rationale for and then find the source to that, and then delete the others. The obvious copyright violations have spent enough time on the wiki. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 korrik 2025 19:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
:::Po e redaktoj [[Wikipedia:Administratorët#Heqja e të drejtave]] për këtë. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 02:28 (CEST)
ikf6u3w53zb2fsoaba7950q20tojsqj
2815417
2815415
2025-07-11T01:00:35Z
Fallbackintoreality
102113
2815417
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
::I've historically been pretty good at finding the sources to files, however it'd be pretty tedious and not worth it. It's easier to look through and find the files that one can make a fair use rationale for and then find the source to that, and then delete the others. The obvious copyright violations have spent enough time on the wiki. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 korrik 2025 19:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
:::Do e redaktoj [[Wikipedia:Administratorët#Heqja e të drejtave]] më vonë për këtë. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 02:28 (CEST)
axw4fdgq24h9ki50kh570395d53af7y
2815418
2815417
2025-07-11T01:05:24Z
Fallbackintoreality
102113
/* Diskutimi 39 */ Përgjigje
2815418
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
::I've historically been pretty good at finding the sources to files, however it'd be pretty tedious and not worth it. It's easier to look through and find the files that one can make a fair use rationale for and then find the source to that, and then delete the others. The obvious copyright violations have spent enough time on the wiki. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 korrik 2025 19:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
:::Do e redaktoj [[Wikipedia:Administratorët#Heqja e të drejtave]] më vonë për këtë. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 02:28 (CEST)
:::Projekt rregullorja që e përpilova me respekt ndaj këtij diskutimi lexon siç vijon:
:::{{xt|Një administratori mund t'i hiqen të drejtat e tij administrative si pasojë e mungesës së aktivitetit. Këtu ushtrohen disa kritere për të përcaktuar nëse përdoruesi nuk ka qenë aktiv.}}
:::{{Xt|Kriteret që përbëjnë "joaktivitet" janë vendosur gjatë [[Wikipedia:Kuvendi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|një diskutimi të muajit korrik 2025]], dhe janë siç vijojnë:
:::* Mungesa e redaktimeve dhe/ose veprimeve administrative të përdoruesit në fjalë prej 365 ditësh
:::* Kuotat minimale për administratorë janë:
:::** 200 redaktime të faqeve në vit (artikujt kryesorë, stampat, faqe të projektit, etj.)
:::** 50 veprime administrative në vit (gjëra që përdorues të zakonshëm nuk mund të bëjnë si bllokimi i përdoruesve, mbrojtja e faqeve, fshirja e tyre, ndryshimi i privilegjeve, etj.)}}{{efn|name=Log|Këto monitorohen në [[Speciale:Log]] për secilin përdorues.}}
:::{{Xt|Më 1 qershor të çdo viti bëhet një kontroll i administratorëve joaktivë nga administratorët aktivë në dispozicion, ku njoftohen administratorët në faqet e tyre të diskutimit një muaj para heqjes së mundshme të tyre. Nëse nuk ka përgjigje para 1 korrikut të atij viti, vijon heqja e të drejtave të tyre administrative nga Kujdestarët e Meta-s.}}
:::{{Xt|Një përdorues që u shkarkua nga të drejtat administrative mund të aplikojë sërish për të drejta administrative përmes procesit të rregullt të kandidaturës, ashtu si çdo përdorues tjetër.}}
:::<hr />
:::{{Notelist|name=Log}} [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 03:05 (CEST)
k4tyenkeasvbpxes8fug1gl0xh0ruqu
2815421
2815418
2025-07-11T01:08:20Z
Fallbackintoreality
102113
/* Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë */
2815421
wikitext
text/x-wiki
{{Wikipedia:Kuvendi/Hyrja}}
{{TOC left}}
{{Clear}}
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Wikipedia:Kuvendi/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 23
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
<!-- Skruani vetëm nën këtë vizë.-->
<!-- ________________________________________________________________________________________ -->
== Pastrimi i skedave jo të lira ==
Dua të ringjall diskutimet nga viti 2023, dhe së fundmi [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|java e kaluar]], meqë Wikipedia Shqipe ka një problem masiv me figurat e ngarkuar në mënyrë lokale tek projekti.
Shkurt e shqip: Wikipedia Shqipe më përpara lejonte ngarkimin e fotove që të strehoheshin nën projektin tonë brenda adresës sq.wikipedia.org — jo vetëm në Wikimedia Commons. Kjo erdhi me kushtin që fotot të jenë të arsyetuara për ''përdorim të ndershëm'' (ose ''fair use'', siç njihet më mirë nga anglishtja) — {{Dmth}} artikulli përfiton prej përfshirjes së fotos dhe nuk mund të zëvëndësohet me ndonjë material të lirë. Shumë pamje historike hyjnë në këtë kategori. Fatkeqësisht, mungesa e diligjencës së përdorues(e)ve në të kaluarën na la me më se 1000 skeda pa leje në Wikipedia Shqip. Pa autor, pa leje, pa arsyetim pse nuk mund të përdoret diçka tjetër. Shumica e Wikipedive tjera kërkojnë që [[:En:WP:IMAGERES|fotografitë të jenë sa më të vogla që munden po pa humbur detaj]]. Fotot që janë ngarkuar në sq.wikipedia.org janë shpeshherë të cilësive të ndryshme por nuk përfillin këtë rregull.
Si pasojë e këtij problemi, u ndalua ngarkimi i fotove në sq.wikipedia.org derisa të zgjidhet ky problem dhe u lejua vetëm ngarkimi në [[W:Wikimedia Commons|Wikimedia Commons]] ku vetëm materialet e lira për përdorim mund të postohen. Fatkeqësisht ky problem u përsërit edhe atje, me fotografi që tejkalojnë rregullat, nuk citojnë autor, ose konstatojnë autorësi fallco. Apet jemi në pozitën zero.
Në 2023 prej jashtë u kërkua një [[Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Cleaning up files|përpjekje e koncentruar]] nga përdoruesit/et e Wikipedisë Shqip që këtyre foto pa leje t'iu gjindet autori dhe të konstatohet a meritojnë të jenë në wiki, dhe të fshihen ato që s'plotësojnë kriteret. Që atëherë nuk ka fort ndryshim, dhe dokumentacioni + rregullat bëhen akoma më të vjetra e jo të plota. Nuk ndihmon fakti që nuk mjaftojnë përdoruesit.
Javën e kaluar [[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Oversized non-free files|u kërkua edhe një diskutim për këtë problem]] me një zgjidhje përmes një boti nga @[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]]. Kryeadministratori nuk është aktiv për t'a vënë në funksion, dhe një numër dërrmues adminësh nuk janë aktiv që shumë kohë. U sygjerua një opsion nuklear: '''të fshihen të gjitha skedat pa licensë'''. Të gjitha skedat pa licensë janë të kategorizuara brenda [[:Kategoria:Non Licensed Images]] falë MGA73-shit. U propozua një afat prej 30 ditësh që të kontrollohen fotot me licensë të paqartë dhe t'iu vihet licensa si duhet, përndryshe fshihen të gjithat.
Kërkoj vëmendjen e të gjithë administratorëve për këtë çështje meqë ka pritur tash e pesë vjet dhe ka nevojë për të vepruar ''disi''. Duhet rishqyrtuar diskutimi dhe duhet lejuar eventualisht ngarkimi i fotografive lokale në sq.wikipedia.org që mos t'i mundojmë administratorët e Commons-it me problemin tonë, dhe më me rëndësi, të lejojmë që Wikipedia Shqip të pasurohet si duhet dhe siç i ka hije.
[[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 24 qershor 2025 03:12 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], nuk e di a kemi përdorues të mjaftueshëm që të arrijmë t'i shqyrtojmë të gjitha për një kohë aq të shkurtër. Kurse Ngarkimi lokal i fotografive besoj se është ide e mirë dhe bëhet. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 qershor 2025 00:33 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], faleminderit për qasjen tënde ndaj këtij problemi! Nëse e ke lexuar në diskutimet e vjetra, synimi im ka qenë një plan me 3 faza:
:# Zbrazja graduale e ngarkimeve lokale (ritmi gradual është thelbësor këtu për të mos humbur informacion të dobishëm e për të mos shkaktuar ndryshim të ndjeshëm te artikujt që i përdorin këto materiale);
:# Krijimi i një rregulloreje për ngarkimet lokale sipas ligjeve në fuqi për të drejtat e autorit (dhe mundësisht e 1-2 përdoruesve të aftë për të gjykuar në lidhje me këtë rregullore, këtu mbase mund të jesh ti një zgjedhje e mirë);
:# Rihapja e ngarkimit lokal (nga ky proces do të përfitonin shumë artikujt në lidhje me filmat e librat, kopertinat e afishet e të cilave nuk gjenden në Commons).
:Unë vazhdimisht përpiqem të fshij materiale multimediale lokale për ta ulur atë numër duke u përpjekur të bëj sa më pak dëm por nevojitet më shumë punë. Përdoruesi në fjalë është hera e disatë që na kontakton me të drejtë, siç e ke parë nga diskutimet. Nëse mendon se mund të angazhohesh në mënyrë më organike me çështjen në fjalë, mund të konsiderojmë dhënien e privilegjeve shtesë të nevojshme për punën në të ardhmen e afërme (për fshirjen do të nevojiteshin të drejta administrative dhe duke qenë se kemi pasur dy kandidatura të sukseshme së afërmi në atë drejtim, çmoj se idealisht do të ishte e udhës të kishim një periudhë 6 mujore pritjeje derisa të vazhdonim me kandidaturën e radhës). - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 qershor 2025 12:59 (CEST)
::Përshëndetje! Mendoj se mund të jetë më e lehtë të vendosësh nëse një foto duhet fshirë apo jo nëse ka një politikë të qartë. Ndoshta do të ishte më e lehtë nëse do të filloje me politikën për ngarkimet lokale? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 29 qershor 2025 13:09 (CEST)
Përshëndetje! E kuptoj plotësisht dëshirën për të minimizuar dëmet, por nuk lejohet të mbahen skedarë pa licencë. Duke i mbajtur ato, shkelet politika zyrtare. Sipas mendimit tim, kjo vetëm sa e zgjat dhimbjen sepse në fund skedarët do të duhet të fshihen nëse nuk mund t'u shtohet një licencë e vlefshme.
Kur një imazh është i pranishëm në një artikull, ka shumë pak gjasa që dikush ta zëvendësojë me një imazh të lirë, sepse shumica nuk do ta vërejnë se ka një problem me imazhin. Nëse imazhi fshihet, mungesa bëhet e dukshme dhe rritet mundësia që dikush të shtojë një imazh me licencë të lirë.
Nëse qëllimi është të hapet sërish mundësia për ngarkimin e skedarëve, atëherë kjo do të jetë më e realizueshme nëse merret vendimi për të fshirë të gjithë skedarët pa licencë ose pa informacion për autorin e fotos etj. --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 7 korrik 2025 17:42 (CEST)
:@[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]], unfortunately, as you can see yourself it's hard to generate activity, especially on this matter. But as I've already mentioned we're already working on it for quite a long time now, albeit in a very slow manner (if you keep track of the media numbers you'll see them change continuously).
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], would you be interested in dealing with this project? Either in the detailed manner I explained above or in a general sense, just tagging and removing media from articles. Currently I'm the only user dealing with it. It's OK if not though. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:15 (CEST)
:: I have made [[Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js]] so it is easy to delink files. For example: [[Special:Diff/2815326]]. If fair use is possible then that could be an alernative. But not for living people and for buildings etc that still exist. If you take a quick look at [[:Kategoria:Non Licensed Images]] how many should be deleted and how many changed to fair use? --[[Përdoruesi:MGA73|MGA73]] ([[Përdoruesi diskutim:MGA73|diskutimet]]) 10 korrik 2025 18:00 (CEST)
::I've historically been pretty good at finding the sources to files, however it'd be pretty tedious and not worth it. It's easier to look through and find the files that one can make a fair use rationale for and then find the source to that, and then delete the others. The obvious copyright violations have spent enough time on the wiki. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 10 korrik 2025 19:16 (CEST)
== <span lang="en" dir="ltr">Sister Projects Task Force reviews Wikispore and Wikinews</span> ==
<div lang="en" dir="ltr">
<section begin="message"/>
Dear Wikimedia Community,
The [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee|Community Affairs Committee (CAC)]] of the Wikimedia Foundation Board of Trustees assigned [[m:Wikimedia Foundation Community Affairs Committee/Sister Projects Task Force|the Sister Projects Task Force (SPTF)]] to update and implement a procedure for assessing the lifecycle of Sister Projects – wiki [[m:Wikimedia projects|projects supported by Wikimedia Foundation (WMF)]].
A vision of relevant, accessible, and impactful free knowledge has always guided the Wikimedia Movement. As the ecosystem of Wikimedia projects continues to evolve, it is crucial that we periodically review existing projects to ensure they still align with our goals and community capacity.
Despite their noble intent, some projects may no longer effectively serve their original purpose. '''Reviewing such projects is not about giving up – it's about responsible stewardship of shared resources'''. Volunteer time, staff support, infrastructure, and community attention are finite, and the non-technical costs tend to grow significantly as our ecosystem has entered a different age of the internet than the one we were founded in. Supporting inactive projects or projects that didn't meet our ambitions can unintentionally divert these resources from areas with more potential impact.
Moreover, maintaining projects that no longer reflect the quality and reliability of the Wikimedia name stands for, involves a reputational risk. An abandoned or less reliable project affects trust in the Wikimedia movement.
Lastly, '''failing to sunset or reimagine projects that are no longer working can make it much harder to start new ones'''. When the community feels bound to every past decision – no matter how outdated – we risk stagnation. A healthy ecosystem must allow for evolution, adaptation, and, when necessary, letting go. If we create the expectation that every project must exist indefinitely, we limit our ability to experiment and innovate.
Because of this, SPTF reviewed two requests concerning the lifecycle of the Sister Projects to work through and demonstrate the review process. We chose Wikispore as a case study for a possible new Sister Project opening and Wikinews as a case study for a review of an existing project. Preliminary findings were discussed with the CAC, and a community consultation on both proposals was recommended.
=== Wikispore ===
The [[m:Wikispore|application to consider Wikispore]] was submitted in 2019. SPTF decided to review this request in more depth because rather than being concentrated on a specific topic, as most of the proposals for the new Sister Projects are, Wikispore has the potential to nurture multiple start-up Sister Projects.
After careful consideration, the SPTF has decided '''not to recommend''' Wikispore as a Wikimedia Sister Project. Considering the current activity level, the current arrangement allows '''better flexibility''' and experimentation while WMF provides core infrastructural support.
We acknowledge the initiative's potential and seek community input on what would constitute a sufficient level of activity and engagement to reconsider its status in the future.
As part of the process, we shared the decision with the Wikispore community and invited one of its leaders, Pharos, to an SPTF meeting.
Currently, we especially invite feedback on measurable criteria indicating the project's readiness, such as contributor numbers, content volume, and sustained community support. This would clarify the criteria sufficient for opening a new Sister Project, including possible future Wikispore re-application. However, the numbers will always be a guide because any number can be gamed.
=== Wikinews ===
We chose to review Wikinews among existing Sister Projects because it is the one for which we have observed the highest level of concern in multiple ways.
Since the SPTF was convened in 2023, its members have asked for the community's opinions during conferences and community calls about Sister Projects that did not fulfil their promise in the Wikimedia movement.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:WCNA_2024._Sister_Projects_-_opening%3F_closing%3F_merging%3F_splitting%3F.pdf <nowiki>[1]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_Community_Affairs_Committee/Sister_Projects_Task_Force#Wikimania_2023_session_%22Sister_Projects:_past,_present_and_the_glorious_future%22 <nowiki>[2]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[3]</nowiki>] Wikinews was the leading candidate for an evaluation because people from multiple language communities proposed it. Additionally, by most measures, it is the least active Sister Project, with the greatest drop in activity over the years.
While the Language Committee routinely opens and closes language versions of the Sister Projects in small languages, there has never been a valid proposal to close Wikipedia in major languages or any project in English. This is not true for Wikinews, where there was a proposal to close English Wikinews, which gained some traction but did not result in any action[https://meta.wikimedia.org/wiki/Proposals_for_closing_projects/Closure_of_English_Wikinews <nowiki>[4]</nowiki>][https://meta.wikimedia.org/wiki/WikiConvention_francophone/2024/Programme/Quelle_proc%C3%A9dure_pour_ouvrir_ou_fermer_un_projet_%3F <nowiki>[5]</nowiki>, see section 5] as well as a draft proposal to close all languages of Wikinews[https://meta.wikimedia.org/wiki/Talk:Proposals_for_closing_projects/Archive_2#Close_Wikinews_completely,_all_languages? <nowiki>[6]</nowiki>].
[[:c:File:Sister Projects Taskforce Wikinews review 2024.pdf|Initial metrics]] compiled by WMF staff also support the community's concerns about Wikinews.
Based on this report, SPTF recommends a community reevaluation of Wikinews. We conclude that its current structure and activity levels are the lowest among the existing sister projects. SPTF also recommends pausing the opening of new language editions while the consultation runs.
SPTF brings this analysis to a discussion and welcomes discussions of alternative outcomes, including potential restructuring efforts or integration with other Wikimedia initiatives.
'''Options''' mentioned so far (which might be applied to just low-activity languages or all languages) include but are not limited to:
*Restructure how Wikinews works and is linked to other current events efforts on the projects,
*Merge the content of Wikinews into the relevant language Wikipedias, possibly in a new namespace,
*Merge content into compatibly licensed external projects,
*Archive Wikinews projects.
Your insights and perspectives are invaluable in shaping the future of these projects. We encourage all interested community members to share their thoughts on the relevant discussion pages or through other designated feedback channels.
=== Feedback and next steps ===
We'd be grateful if you want to take part in a conversation on the future of these projects and the review process. We are setting up two different project pages: [[m:Public consultation about Wikispore|Public consultation about Wikispore]] and [[m:Public consultation about Wikinews|Public consultation about Wikinews]]. Please participate between 27 June 2025 and 27 July 2025, after which we will summarize the discussion to move forward. You can write in your own language.
I will also host a community conversation 16th July Wednesday 11.00 UTC and 17th July Thursday 17.00 UTC (call links to follow shortly) and will be around at Wikimania for more discussions.
<section end="message"/>
</div>
-- [[User:Victoria|Victoria]] on behalf of the Sister Project Task Force, 27 qershor 2025 22:57 (CEST)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Sister_project_MassMassage_on_behalf_of_Victoria/Target_list&oldid=28911188 -->
== Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë ==
Më specifikisht kërkoj edhe ndryshime të tjera në afate etj që ndërlidhen edhe me dy diskutimet që do i citoj më poshtë, diskutimi i parë për këtë temë ka filluar më 2021 ([[:Wikipedia:Kuvendi/Arkivi 23#Kritere të reja për administratorët dhe burokratët|Këtu]] ). Unë kontaktova Klein Muçin për këtë qështje ([[:Përdoruesi diskutim:Klein Muçi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|Këtu]] ).
Besoj se është e rëndësisë së veqantë të propozojmë "heqjen e titullit" administrator për "administratorët joaktivë", dhe të kandidojmë përdorues aktivë për administratorë të rinjë. Administratorët joaktivë po na vënë në një situatë të palakmueshme. Nuk ështe në rregull t'i gëzosh gjithë ato privilegje dhe të mos bësh asnjë redaktim të vetëm për vite me radhë. Administratorëve veteran mund të u shtohet një stampë e veqantë te faqja tyre që tregon se perdoruesi kishte të drejta administrative në shenjë mirënjohje. P.sh Admin Badge Icon - 2 vjet 2 muaj. Pra them të shqyrtohet aktiviteti i tyre (p.sh. asnjë redaktim apo veprim administrativ në 12 muajt e fundit), dhe në përputhje me praktikat e tjera të Wikipedias, t’u hiqen të drejtat nëse nuk ka arsye të forta për të mbajtur atë status.
Pres që kjo qështje të vuloset këtu dhe jo të mbesë përsëri nëpër arkiva. Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë.
Etiketime (mund të shtoni të tjerë); @[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], @[[Përdoruesi:Olsi|Olsi]], @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], @[[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]], @[[Përdoruesi:AT44|AT44]], @[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]], @[[Përdoruesi:Planeti|Planeti]], @[[Përdoruesi:Puntori|Puntori]], @[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]], @[[Përdoruesi:Tëfcí|Tëfcí]], @[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], @[[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]], @[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]].<span id="Leutrim.P:1751489731727:WikipediaFTTCLNKuvendi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 2 korrik 2025 22:55 (CEST)</span>
:@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po të etiketoj dhe ty se mund të kesh interes te çështja e shkrimit të rregullores së re në lidhje me të drejtat administrative, nëse aprovohet diçka e tillë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:49 (CEST)
=== Votimi ===
Për të shprehur qëndimin tuaj votoni me: {{PËR}}, {{KUNDËR}} ose {{ASNJANËS}}:
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 00:39 (CEST)
* {{PËR}} - Nëse nuk kryhet asnjë veprim administrativ çfarëdo për 1 vit jam pro degradimit. Hollësitë e tjera mund të diskutohen pastaj. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 02:47 (CEST)
* {{PËR}} - administrimi i Wikipedisë duhet të jetë më i mirë sesa ai i Kuvendit të Kosovës. Një vit është mjaft kohë që të ketë ndryshim udhëheqësie. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 11:19 (CEST)
* {{PËR}} - pajtohem me argumentat paraprak, vecanerisht qe te kete mirenjohje per ta. Personat gjithmone jane te miresardhur te kthehen me aktivitet. --[[Përdoruesi:Arianit|Arianit]] ([[Përdoruesi diskutim:Arianit|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:31 (CEST)
* {{PËR}} - [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 3 korrik 2025 21:35 (CEST)
*{{PËR}} - Përshëndetje! Jam dakord me gjithë parafolësit! Edhe vota ime është pro dhe të njihen kontributet e mëparshme. [[Përdoruesi:Vyolltsa|Vyolltsa]] ([[Përdoruesi diskutim:Vyolltsa|diskutimet]]) 8 korrik 2025 12:51 (CEST)
=== Diskutimi ===
''Nëse votat janë siguruar '''PËR''', mungesa e veglave për llogaritje të redaktimeve, ose qështje të tjera teknike që mund të shfaqen më vonë, '''NUK''' e shtyejnë ekzekutimin e kësaj rregulloreje. <span style="color:green;">I ftoj të gjithë në votim.</span><br>''
<span style="color:red;">Përmbledhje e diskutimeve deri më sot:</span>
'''Afatet dhe veprimet bazë''':
* Reduktimi i afatit të mosaktivitetit nga 2 vjet → në 1 vit për administratorët:
** Nëse një administrator nuk bën asnjë veprim administrativ për 12 muaj, i hiqen privilegjet.
* Për burokratët:
** Heqje e të dy statusëve (burokrat + admin) pas 1 viti pa aktivitet.
* Paralajmërim i administratorëve/burokratëve që janë pranë afatit të mosaktivitetit:
** Të dërgohet një paralajmërim 1 muaj para heqjes së mundshme të privilegjeve.
'''Numri minimal i aktiviteteve vjetore''':
* Propozime për kuotat minimale për administratorët:
** 200 redaktime + 50 veprime administrative në vit (propozimi i Βato dhe tëfcí).
** Këto veprime përfshijnë: fshirje faqesh, mbrojtje, bllokime, ndryshime privilegjesh, etj.
* Për burokratët: të kenë kriter më të ashpër ose më të gjatë në kohë, por të caktohet qartë afati dhe numri minimal i veprimeve.
'''Natyra e veprimeve të llogaritshme''':
* Duhet të jetë e qartë çfarë veprimesh llogariten:
** A përfshihen vetëm veprimet në mainspace (artikuj)?
** Apo edhe veprime në hapësira si MediaWiki, filtrat, etj.?
* Redaktimet e zakonshme (jo administrative) të mos-përfshihen si pjesë e kuotës.
'''Procedura dhe implementimi''':
* Kontrolli i aktiviteteve:
** Do të bëhet nga burokratët lokalë njëherë në vit, p.sh. çdo 1 qershor.
** Pas paralajmërimeve, të dërgohet kërkesa për heqjen e privilegjeve te kujdestarët në Meta, të cilët janë të vetmit që mund t’i heqin.
* Propozimi për fuqi prapavepruese:
** Pas miratimit të rregullores së re, të kontrollohen të gjithë administratorët/burokratët ekzistues dhe t’u hiqen menjëherë privilegjet atyre që nuk përmbushin kriteret.
'''Detaje shtesë për implementim''':
* Nevoja për vegla teknike që mundësojnë numërimin automatik të redaktimeve dhe veprimeve administrative – përndryshe kontrolli manual do të jetë i vështirë dhe i pasaktë.
* Për veprimet administrative, është ngritur shqetësimi se disa veprime nuk shfaqen në regjistrat standardë (logs) dhe kjo mund ta bëjë kontrollin të paplotë.
'''Qëllimet e përgjithshme të këtyre propozimeve''':
* Të shmanget rritja fiktive e numrit të administratorëve/burokratëve joaktivë, që sjell:
** Rrezik sigurie (llogaritë e vjetra mund të komprometohen).
** Vështirësi për përdoruesit që s’dinë tek kush të drejtohen.
** Pengesë për kandidatura të reja, pasi argumentohet gabimisht që “ka mjaft administratorë”.
* Të krijohet një sistem më dinamik ku privilegjet jepen dhe hiqen sipas përfshirjes aktuale të përdoruesit.
* Të ruhet mundësia e rikthimit në aktivitet për administratorët e burokratët që paralajmërohen dhe aktivizohen brenda afatit të dhënë. --- [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 3 korrik 2025 17:29 (CEST)
::Unë propozoj një përqasje më të thjeshtuar:
:1 vit pa veprime administrative (këtu përfshihet çdo gjë që administratorët mund ta kryejnë e përdoruesit e thjeshtë nuk munden) sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike. Për paralajmërimet kemi një robot e pak a shumë, nëse kthehet në rregullore, do të jetë përgjegjësi e kujdestarëve të lajmërojnë për afrimin e afateve. Problemi i vetëm është që një strukturë e tillë duhet të merret përsipër nga kujdestarët pasi ne e kemi praktikisht të pamundur të kontrollojmë nëse janë kryer veprime administrative apo jo periodikisht. Kuotat e tjera thjesht sa vështirësojnë mundësinë për kontroll real.
:Me dy fjalë: Biem dakord parimisht për rregullin "1 vit pa veprime administrative sjell heqjen e privilegjeve administrative dhe burokratike" dhe pyesim në Meta nëse kujdestarët mund ta marrin përsipër ta zbatojnë një rregull të tillë. Nëse po, përfundojmë votimin dhe shkrimin e rregullores. Dyshimi im i fortë ama është që kujdestarët nuk do të mund ta marrin përsipër dot zbatimin e diçkaje të tillë pasi nuk ekziston një regjistër i përgjithshëm për "veprime administrative". Në rastin më të mirë do të na kërkonin neve ta bënim kontrollin periodikisht e t'u thonim atyre, diçka që komuniteti ynë s'ka shumë mundësi konkrete ta marrë përsipër. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 20:13 (CEST)
:::"Administrativ" mund të quajmë veprimet që regjistrohen në [[Special:Log]]. Besoj që aty shënohen dëbimi/bllokimi i përdoruesve, zhvendosja dhe fshirja e faqeve, ndërrimi i nivelit të mbrojtjes së faqeve, etj. A nuk janë ato "veprime administrative"? Plus, janë shumë të lehta me i përcjellë. Jam i sigurt që kjo, bashkë me historinë e kontributeve, shërbejnë si një metër i mirë për matjen e aktivitetit në projekt. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 3 korrik 2025 21:47 (CEST)
::::Pajtohem. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:03 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], po + veprimet në hapësirën Mediawiki, ato me filtrat e redaktimit, dhe ndryshimet e formateve e historikëve të faqeve (dhe ndonjë gjë tjetër që mund të jem duke e harruar tani). Problemi është se nuk ka një regjistër të vetëm për të gjitha këto që përmendëm. Është e vërtetë që ne mund të marrim përsipër ta vëmë në jetë një rregullore të tillë por a do të ishte e qëndrueshme në këndvështrimin afatgjatë? Gjithsesi duket se po shkojmë drejt një përqasje pozitive në lidhje me rregulloren e re kështu që mbase është e udhës të diskutojmë me kujdestarët njëherë për të parë çfarë mendojnë. Nëse nuk ka njeri kundërshtime, do të këshillohem së shpejti me njërin prej tyre e do të them si shkon si bisedë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 korrik 2025 23:04 (CEST)
::::''Të merret një vendim dhe të zbatohet menjëherë''. I gjithë procesi jo më gjatë se 7-10 ditë, qysh në 2021 ka filluar, t'e përfundojmë. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 4 korrik 2025 00:00 (CEST)
::::Ta kuptoj perspektivën tënde si administrator i ndërfaqes, ama për mendimin tem, ma shumë se tri qasje nuk vyjnë.
::::Nëse njana mungon, krejt tjerat vazhdojnë në të njëjtin hap. Nëse dikush ka redaktu në hapësirën MediaWiki, ato veç shfaqen si çdo redaktim tjetër tek lista e kontributeve. S'ka marifet aty se del si çdo redaktim tjetër. Nëse aty s'ka, mund t'ketë pasur zhvendosje apo fshirje apo mbrojtje të faqeve. Nëse jo, atëherë s'ka fort shumë marifete që mundet me e nxjerrë prej joaktivitetit.
::::Ndryshimet e filtrave të redaktimit nuk janë shumë të dukshme ashtu ashtu, por vetëm kanë kuptim për me i hetu nëse ka shku diçka tmerrësisht keq. Nuk dyshoj që administratorët joaktivë janë t'u i prekë ato për me ia mbajtë rekordin e gjallë.
::::Për me e gjyku joaktivitetin mjaftojnë lista e kontributeve dhe regjistrat tek [[Speciale:Log]], se ato munden me u gjyku prej të gjithëve. Kjo ia jep poashtu mundësinë e hapur që një përdorues i rregullt me konstatu, "hej, ky personi nuk duket aktiv si administrator, duhet me iu rishqyrtu roli i tij". Besoj që kish ndihmu edhe në transparencën e këtyre vendimeve. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 4 korrik 2025 01:25 (CEST)
:::::Nga [https://en.wikipedia.org/wiki/User_talk:Xaosflux#c-Xaosflux-20250704212500-Klein_Mu%C3%A7i-20250704102500 biseda] që përmenda para disa ditësh m'u tha ajo që supozova: Nëse diçka e tillë aprovohet, përgjegjësia për të kryer kontrollet do të bjerë mbi komunitetin tonë i cili më pas lajmëron Kujdestarët për gjetjet nga këto kontrolle. A zotohet të paktën 1 person i vetëm për të kryer këto kontrolle? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 korrik 2025 18:47 (CEST)
::::::Klein, unë them se është përgjegjësi e të gjithë stafit administrativ kush të jetë aktiv dhe i lirë t'i dedikohet, jo një person në veqanti. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 7 korrik 2025 23:50 (CEST)
:::::::Jam dakord. Thjesht ideja është që të zotohet dikush, qoftë dhe përkohësisht, që t'i japim dritë jeshile si projekt se de facto kaq përdorues jemi gjithsej. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 8 korrik 2025 11:01 (CEST)
:@[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Epo mirë, do e kryej unë. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 10 korrik 2025 00:53 (CEST)
::Bukur. @[[Përdoruesi:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]], a mund të merresh me përpilimin e një projekti rregulloreje të ngjashme me rregulloret e shënjuara [[m:Admin activity review/Local inactivity policies|këtu]] në lidhje me gjendjen bazike të çfarë diskutuam? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 korrik 2025 11:09 (CEST)
:::Do e redaktoj [[Wikipedia:Administratorët#Heqja e të drejtave]] më vonë për këtë. [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 02:28 (CEST)
:::Projekt rregullorja që e përpilova me respekt ndaj këtij diskutimi lexon siç vijon:
:::{{xt|Një administratori mund t'i hiqen të drejtat e tij administrative si pasojë e mungesës së aktivitetit. Këtu ushtrohen disa kritere për të përcaktuar nëse përdoruesi nuk ka qenë aktiv.}}
:::{{Xt|Kriteret që përbëjnë "joaktivitet" janë vendosur gjatë [[Wikipedia:Kuvendi#Propozoj heqjen e privilegjeve të administratorëve joaktivë|një diskutimi të muajit korrik 2025]], dhe janë siç vijojnë:
:::* Mungesa e redaktimeve dhe/ose veprimeve administrative të përdoruesit në fjalë prej 365 ditësh
:::* Kuotat minimale për administratorë janë:
:::** 200 redaktime të faqeve në vit (artikujt kryesorë, stampat, faqe të projektit, etj.)
:::** 50 veprime administrative në vit (gjëra që përdorues të zakonshëm nuk mund të bëjnë si bllokimi i përdoruesve, mbrojtja e faqeve, fshirja e tyre, ndryshimi i privilegjeve, etj. të monitorueshme në [[Speciale:Log]])}}
:::{{Xt|Më 1 qershor të çdo viti bëhet një kontroll i administratorëve joaktivë nga administratorët aktivë në dispozicion, ku njoftohen administratorët në faqet e tyre të diskutimit një muaj para heqjes së mundshme të tyre. Nëse nuk ka përgjigje para 1 korrikut të atij viti, vijon heqja e të drejtave të tyre administrative nga Kujdestarët e Meta-s.}}
:::{{Xt|Një përdorues që u shkarkua nga të drejtat administrative mund të aplikojë sërish për të drejta administrative përmes procesit të rregullt të kandidaturës, ashtu si çdo përdorues tjetër.}}
:::- [[User:Fallbackintoreality|Fallbackintoreality]] / <small>[[Përdoruesi_diskutim:Fallbackintoreality|diskutimi]] / [[Speciale:Kontributet/Fallbackintoreality|kontributet]]</small> 11 korrik 2025 03:05 (CEST)
pfxbby334e7ydd05j9xinin7du47qfj
Kalaja e Beratit
0
26583
2815366
2801549
2025-07-10T20:17:27Z
Kogjaimeqem
169257
2815366
wikitext
text/x-wiki
{{coord|40.708|19.945|display=title|format=dms}}
[[Skeda:Berat Castle, Albania.JPG|parapamje|300px|Kalaja e Beratit]]
'''Kalaja e Beratit''' eshte ngritur në një kodër 187 [[metri|metra]] të lartë, në të majtë të grykës së [[lumi Osum|lumit Osum]]. Fillimisht, një vendbanim protourban, në shekullin e VII-V p.e.s, si një pikë strategjike e rëndësishme, ajo u shndërrua në qytet kështjellë me mure që arrinin në gjatësi deri në 1.400 metra dhe me një sipërfaqe prej 10 ha. Burimet historike dëshmojnë se prej këtij viti kalaja e Beratit ka qenë objekt i sulmeve të ndryshme. Në dokumenta të ndryshme historike të kohës gjenden një sërë emrash. Me emrin e lashtë ''Antipatrea'' përmendet në vitin [[216 p.e.s.]] Nga romakët u quajt edhe ''Albanorum oppidium'' (fortesa e Arbërve). Një nga monumentet më të bukur, më të mëdha dhe më të rëndësishëm të historisë dhe kulturës shqiptare është padyshim [[kalaja]] e Beratit. Me formën e saj të spikatur në trajtë trekëndëshi ajo ngrihet mbi një kodër të lartë 187 m, e cila ndodhet në bregun e djathtë të lumit Osum, duke dominuar luginën e tij<ref>Hëna Spahiu, ''Qyteti Iliro-Arbëror i Beratit''. Tiranë 1990, fq. 9-11</ref>. Në të kaluarën siguria e kësaj kështjelle ka qënë maksimale, sepse projektuesit e saj e ndërtuan pikërisht në këtë kodër ku ana jugore bie thikë mbi Osum, anët lindore dhe perëndimore kanë pjerrësi të madhe ndërsa në anën veriore kodra ulet ëmbël drejt qafës së Biftës, duke siguruar komunikimin.
Muret kanë një perimetër prej 1400 m brinja lindore e këtij trekëndëshi është e gjatë 620 m ndërsa dy tjerat janë të barabarta dhe janë të gjata 410 m <ref>''Berati, Historia dhe arkitektura'' Tiranë 1988, fq. 34</ref>. Ndryshe nga kështjellat e tjera kalaja e Beratit ka qenë e pajisur me 24 kulla të cilat emërtohen sot me emrin [[Gjuha turke|turk]] ''TABJE'' së bashku me muret ato i përkasin periudhave të ndryshme të ndërtimit që nisin qysh nga shekulli IV Pk dhe përfundojnë gjatë kohës së sundimit të [[Ali pashë Tepelena|Ali Pashë Tepelenës]] (1813-1821). Brenda sipërfaqes prej 9.6 ha të kalasë ndodhen disa kisha, një pjesë e të cilave rrënojë, Sarajet [[Turqit|turke]], rrënojat e dy [[Xhamia|xhamive]] ([[Xhamia e Kuqe, Berat|Xhamia e Kuqe]] dhe [[Xhamia e Bardhë|Ak Mesxhid]]), sternat e ujit të quajtura Saranxha, sheshi i Sallabandës, sheshi i quajtur fusha e madhe etj. Ndërkohë që pjesën më të madhe të këtij oborrit të brendshëm e zënë një sërë rrugicash, kopshtesh, baçesh dhe shtëpi banimi të cilat përbëjnë lagjen e quajtur kala.
Gjithsej ky monument ka katër porta komunikimi. Njëra prej tyre dhe pikërisht ajo që paraqet më shumë interes për shkak të elementeve përbërës të saj është ato e anës juglindore. Pasi kalon në të futesh në një oborr të fortifikuar, ku përpara të del një portë e dytë pikërisht në murin ballor të saj, në anën e djathtë të një harku,<ref>Apollon Baçe, ''qyteti i fortifikuar i Beratit'', Monumentet 2, 1971, fq.43-63</ref> ndodhet një monogram me tulla të kuqe që i përket ndërtimeve bizantine të vitit 1204. I ndërtuar ashtu si i gjithë kompleksi mbrojtës nga Despoti i Epirit Mihal I Porta me monogramin në formë kryqi me inicialet M.K. edhe sot ruan po këtë emër “Porta e Mihal Komnenit”.
== Burime ==
<references />{{Shqipëria-cung}}
[[Kategoria:Kala në Shqipëri|Berat]]
[[Kategoria:Berat]]
[[Kategoria:Turizmi në Shqipëri]]
[[Kategoria:Kategoria:Artikuj të WikiProjektit Shqipëria]]
cyuo9hnqfu9f69vczkd52uqi3hfmxej
Samsung
0
32689
2815450
2739880
2025-07-11T07:36:25Z
Cicihwahyuni6
153907
/* Konsumatorët e dukshëm */
2815450
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox company
| company_name = Samsung
| company_logo = [[Skeda:Samsung Black icon.svg|200px]]
| image = Samsung headquarters.jpg
| image_caption = [[Samsung Town]], selia e kompanisë në [[Seoul]]
| company_type = Publike, Ndërkombëtare
| foundation = [[Korea|Kore]]
| founder = Lee Byung-chull
| location = [[Seoul]], [[Korea Jugore]]
| area_served = Ndërkombëtare
| industry = Conglomerate(grumbullimin e pjesëve të ndryshme)
| key_people = Lee Kun-hee<br /> Chairman<br /> CEO<br /> Lee Soo-bin
| products = Electronike<br /> Substanca kimike<br /> Flesh memorie<br /> Aviacioni<br /> Telefona mobil<br /> Smartphones
| revenue = US$ 172.5 miliard (2009)
| net_income = US$ 13.8 miliard (2009)
| assets = US$ 294.5 miliard(2009)
| num_employees = 276,000 (2009)
| homepage = [http://www.samsung.com/ Samsung.com]
}}
'''Samsung''' është kompani koreano-jugore që merret me prodhimin e produkteve elektronike. Samsung është e njohur me kualitetin e produkteve të saj të larta.<ref>{{Cite web |title=SAMSUNG ELECTRONICS Co., Ltd. 2020 Half-year Business Report |url=https://images.samsung.com/is/content/samsung/p5/global/ir/docs/2020_Half_Year_Report.pdf |access-date=13 janar 2025|language=en}}</ref><ref>{{Cite web |title=Global 500 2024 {{!}} Brand Value Ranking League Table {{!}} Brandirectory |url=https://brandirectory.com/rankings/global/table |access-date=2024-06-09 |website=brandirectory.com |language=en}}</ref>
== Historia e telefonave mobil Samsung ==
Për dallim nga kompanitë tjera elektronike origjina e Samsung-ut nuk ka përfshirë produkte elektronike, por produkte të tjera. Në vitin 1938 themeluesi i Samsung Byung-Chull Lee formoi në [[Korea|Kore]] një kompani të eksportit të tregtisë, shitjen e peshkut, perime dhe fruta në [[Kina|Kinë]]. Brenda një dekade Samsung kishte fabrika mielli dhe makina të ëmbëlsirave. Nga 1958 e tutje Samsung filloi të zgjerohet në industri të tjera të tilla si financiare, media dhe ndërtimin e anijeve në vitet e 1970-ta. Në 1969, Samsung filloi të prodhojë atë për të cilën Samsung është famshëm, televizorë, [[Telefoni celular|Telefona mobil]] (gjatë 90-të), radio, komponentet kompjuterike dhe pajisje të tjera elektronike. Në vitet e 1990 Samsung filloi të zgjerohet globalisht me ndërtimin e fabrikave në [[SHBA]], [[Britania e Madhe|Britania]], [[Gjermania]], [[Tailanda]], [[Meksika]], [[Spanja]] dhe [[Kina]] deri në vitin 1997. Në vitin 1997 gati të gjitha bizneset Koreane u zvogëluan në madhësi e edhe Samsung-u nuk kishte përjashtim. Ata shitën bizneset për lehtësimin e borxhit dhe zvogluan numrin e punonjësve per 50.000. Por në sajë të industrisë elektronike ata arritën të frenojne kete. Historia e Samsung-ut dhe [[Telefoni celular|telefonave celular]] shtrihet në mbi 10 vjet. Në vitin 1993 Samsung-u zhvilloi telefonat celular me te lehtit të epokës së tij. Më pastaj ata zhvilluan telefonat e mençur dhe një telefon i kombinuar me mp3 player gjatë viteve të shekullit 20. Në këtë kohë Samsungu u fokusua në industrinë 3G. Duke bërë video, telefona me kamera të një shpejtësie të përshtatshme për përdoruesit.
[[Skeda:TimeWarnerCenter.JPG|thumb|200px]]
== Pikë kthese ==
Në vitin 1993, Samsung Mobile ka lëshuar në treg serinë SH-700, i cili mburrej me dizajn dhe kualitet të muzikës. Me një produkt të mirë dhe një fushatë më agresive të marketingut, Samsung do të kërkojnë më shumë se gjysma e telefonisë celulare në tregun e aksioneve në [[Korea|Kore]] nga [[Motorola]].
== Tregu global ==
Telefonat celularë Samsung kanë gjetur rrugën për në duart e amerikanëve ku për herë të parë në vitin 1996, kur ata ishin partner me Sprint në një linjë të telefonave. Disa vjet më vonë, [[Amerika Jugore|Amerika e Jugut]] dhe [[Japonia]] ishin duke shijuar dizajn të lartë të telefonave celularë Samsung .
== Mobilat Samsung Sot ==
Në tremujorin e 3 të vitit 2008, për herë të parë në historinë e saj, Samsung Mobile ka dërguar më shumë se 50 milionë aparate në një drejtim pavarësisht nga një rënie globale.
== Telefonat e mençur ==
Samsung garon për të mirë në çdo treg, si shembull me mega megapixellers si Pixon M8800 .
== Ndarjet grupore: ==
* Industria Elektronike
* Shërbimet Financiare
* Indusitria Kimike
* Industria e Makinerise
* Inxhinieria
* Konstrukcioni
* Shitje me pakicë
* Veshmbathje
* Edukimi & Sherbimet mjekesore
* Zhvillimin e burimeve dhe tregtise
== Konsumatorët e dukshëm ==
* Royal Dutch Shell
Samsung Heavy Industries do të jetë ofruesi i vetëm i gazit të lëngshëm natyror (LNG) objektet e magazinimit me vlerë deri në US$ 50 miliardë dollarësh për në Mbretërine Hollandeze Shell për 15 vitet e ardhshme.
* Qeveria e [[Emiratet e Bashkuara Arabe|Emirateve te Bashkuara Arabe]]
Një konsorcium i firmave të Koresë së Jugut - duke përfshirë Samsung, Korea Electric Power Corp dhe Hyundai - kane fituar një marrëveshje ne vlerë 40 miliardë dollarë për të ndërtuar centrale bërthamore në [[Emiratet e Bashkuara Arabe|Emirateve te Bashkuara Arabe]].
== Qendra Mjekësore Samsung ==
Samsung Medical Center, një organizatë jofitimprurëse mjekësore. Grupi i Samsung dhuron rreth $ 100 milion për çdo vit Medical Center. Medical Center Samsung është i përbërë nga Samsung Seul Spitalit, Spitali Kangbook Samsung, Alcatel Changwon Spitali, Samsung Cancer Center. Samsung Cancer Center në Seul, qendra më e madhe e kancerit në [[Azia|Azi]] edhe më të mëdhe sesa Qendra Kombëtare e [[Korea|Koresë]] së kancerit dhe Qendra kombetare e kancerit ne [[Japonia|Japoni]].
== Produktet e Samsung: ==
* Samsung SGH-G800
* Samsung Omnia Series
* Semiconductor
* Hard disk drive
* Display device
* Consumer electronics
* Pleomax
* Samsung Telecommunications
* Samsung Life Insurance
* Computer monitor
== Referime ==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
* http://www.zimbio.com/New+Mobile+Phones/articles/3923/brief+history+Samsung+Mobile
* https://web.archive.org/web/20111119215702/http://www.samsung-mobiles.net/history-of-samsung.html
* http://www.ehow.com/about_5211891_history-samsung-mobile-phones.html
* http://en.wikipedia.org/wiki/Samsung
* [http://www.samsung.com/us/aboutsamsung/corporateprofile/ourperformance/samsungprofile.html.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200122114541/https://www.samsung.com/us/common/notfound.html |date=22 janar 2020 }}
* [http://www.ft.com/cms/s/2/c48d477a-0c3b-11df-8b81-00144feabdc0.html. "/ Technology - Samsung beats HP to pole position". Ft.com. ]
* [http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aO0FeeTB6_0Y.|Park, Kyunghee (2009-07-28). "July 29 (Bloomberg) – Samsung Heavy Shares Gain on Shell’s Platform Orders (Update1)". Bloomberg. ]
* [http://enr.construction.com/toplists/InternationalContractors/001-100.asp. "The Top 225 International Contractors2010". Enr.construction.com. 2010-08-25. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200122114500/https://www.enr.com/texas-louisiana/toplists/2015_Top_Design_Firms_Sector |date=22 janar 2020 }}
* [http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2009/industries/183/index.html. "Global 500 2009: Industry: - FORTUNE on CNNMoney.com". Money.cnn.com. 2009-07-20. ]
* [http://www.forbes.com/2002/03/21/0321feat_6.html.|"The World's Best Amusement Parks". Forbes.com. 2002-03-21. ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200122114502/https://www.forbes.com/2002/03/21/0321feat_6.html.%7C |date=22 janar 2020 }}
* [https://web.archive.org/web/20110219194559/http://adage.com//agencyfamilytrees2010// "AGENCY FAMILY TREES 2010". Advertising Age. 2010-04-26. ]
* [http://www.iimagazine.com/Research/133/546/0/0/0/The_Worlds_Best_Hotels/Top_100_Hotels.html.|"2009 World's Best Hotels". Institutional Investor. 2010-03-01. ]
* [http://www.institutionalinvestor.com/Article.aspx?ArticleID=1389311.|"2007 All-Asia Best Overall Generalist Sales Force Rankings". Institutional Investor. 2007-06-01. ]{{Lidhje e thyer}}
* [http://www.deloitte.com/assets/Dcom-Global/Local%20Assets/Documents/Press/deloitte_vol2_article3.pdf.|"Deloitte Vol. 2 Article. 3". deloitte.com. ]{{Lidhje e vdekur}}
* [http://business.timesonline.co.uk/tol/business/industry_sectors/technology/article3764352.ece. Hutson, Graham; Richards, Jonathan (17 April 2008). "Samsung chairman charged with tax evasion - Times Online". The Times (London). ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200122114503/https://www.thetimes.co.uk/ |date=22 janar 2020 }}
* [http://www.samsung.com/uk/aboutsamsung/corporateprofile/history06.html. a b "History - Corporate Profile - About Samsung - Samsung". Samsung Group. Samsung Group. ]{{Lidhje e vdekur}}
* [http://www.austinchamber.com/TheChamber/AboutTheChamber/NewsReleases/2010/SASpressrelease.pdf.|"Samsung Austin Semiconductor Begins $3.6B Expansion for Advanced Logic Chips". Austinchamber.com. 2010-06-09. ]{{Lidhje e thyer}}
* [http://edition.cnn.com/2009/BUSINESS/10/19/korea.dubai.tower/index.html. "Dubai skyscraper symbol of S. Korea's global heights". CNN. October 19, 2009. ]{{Lidhje e vdekur}}
* [http://www.reuters.com/article/2008/11/06/samsungtechwin-spinoff-idUSSEO734620081106.|"Samsung Techwin to spin off camera business". reuters.com. 2008-11-06.]{{Lidhje e vdekur}}
* [http://www.rolls-royce.com/korea/en/about/customers_suppliers_partners.jsp.|"Customers, suppliers & partners". rolls-royce.com.]{{Lidhje e thyer}}
[[Kategoria:Kompani në Korenë e Jugut]]
[[Kategoria:Marka koreane]]
0nv0fmfkf7bxc1jnkpi6n9zcurowwbs
Malisheva (Gjilan)
0
36915
2815356
2463200
2025-07-10T18:21:32Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Foto Malisht 1..JPG]] (no license)
2815356
wikitext
text/x-wiki
{{Pa referenca}}
{{Infobox settlement
| name = '''Malishevë'''
| native_name = Periferi e Qytetit Gjilanit
| settlement_type = Fshat
| image_flag = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| flag_link = <!-- p.sh: Flamuri i Prishtinës -->
| image_seal = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| seal_link = <!-- p.sh: Stema e Prishtinës -->
| seal_size = <!-- p.sh: 50px -->
| image_skyline =
| image_caption =
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = [[Rajoni i Gjilanit|Gjilan]]
|Komuna = [[Komuna e Gjilanit|Gjilan]]
|Kryetari i Komunës =
|Partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja =
|Sipërfaqja urbane =
|Sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti = 2011
|Dendësia =
<!-- Të dhëna tjera-->
| population_demonym =
| established_date =
|Krahina =
|Lartësia = 568
| postal_code =
|Prefiksi =
|Aeroporti =
| registration_plate =
| website =
|E-Posta =
<!--Harta-->
| image_map =
| map_caption =
| image_map_gjerësi =
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=27 | gjer_s=10 | gjer_dr = N
| gjat_g=21 | gjat_m=30 | gjat_s=26 | gjat_dr = E
}}
'''Malishevë''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Gjilanit|Gjilanit]], [[Kosovë]]. Pas vitit 1999 fshati është i njohur edhe me emrin '''Malisht'''. Fshati është 3-4 km. në juglindje të Gjilanit.
<!-- == Gjeografia == -->
== Demografia ==
Banorët e parë të këtij fshati janë të fisit Berishë. Lagjët (mëhallët) e këtij fshati janë: Hashanët, Durakët, Xhaferët, Çelikët, Doçët, Rrustolltë, Bajrovit , Ilazollët dhe Rashitovit. Këto lagje gjenden në pjesën qëndrore të fshati. Në lindje të fshati, në lagësi prej afro një kilometri gjendet lagja e Epërme e Malishtës, apo Malishta e epërme. Në një lagësi prej 1.5 km, nëveri-lindje të fshatit, gjendet lagjja (mëhalla) e Muhaxhirëve. Kjo lagje ka qenë e banuar me popullatë të ardhur nga vendbanimet shqiptare të Vilajetit të Nishit në vitin [[1877]]/[[1878|78]], të cilët e kanë shëndrruar malin në tokë të bukës. Pas kësaj, shumica e tyre janë shpërngulur për në Turqi dhe në tokat e tyre janë vendosur kolonët serb e malazez. Rreth [[Vitet 1950|viteve 1950]]-[[Vitet 1960|60]], këta kolonë e kanë shitur këtë pasuri të dhuruar nga Reforma agrare dhe sërish e kanë blerë shqiptarët e ardhur nga Gallapi i Dardanës.{{Cito}}
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia == -->
== Shih dhe këtë ==
=== Personalitetet njohur te Malishevës ===
# Dr.prof.sci. [[Sabri Tahiri]]
# [[Asllan Bislimi]]
# [[Qemajl Mustafa]]
# [[Abdullah Tahiri]]
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/KV/06/Malisheve.html vendndodhja]
[[Kategoria:Fshatra në Kosovë]]
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Gjilanit]]
{{Komuna e Gjilanit}}
{{Portal|Gjilani|Kosova}}
{{KO-gjeo-cung}}
a80z6cghthxqlx28124qwqaxvpmdtid
Getoar Selimi
0
40358
2815368
2815083
2025-07-10T20:23:43Z
Kogjaimeqem
169257
Refuzim i ndryshimeve për mungesë të referencës/-ave
2815368
wikitext
text/x-wiki
{{Faqe e palidhur}}
{{pp}}
{{Infobox musical artist
| name = Getoar Selimi AKA-ma p|DHI nsheher kupto tiii
| alias = Ghetto Geasy
| image = [[Skeda:Ghetto Geasy Personal Picture.jpg|parapamje]]
| titulli =
| birth_name = Getoar Selimi burr i mir pz
| birth_date = [[6 Korrik]] [[1982]]
| death_date =
| years_active = {{M|1999}} —
| origin = {{flagicon|Kosovo}} [[Prishtinë]], [[Kosovë]]
| instrument =
| genre = [[Rap , Hip Hop]]
| occupation = [[Rapper]] CEO of BABASTARS
| label = [[OTR ME ZEMER]]
| associated_acts = PORNHUB.com-Elvana...
}}
'''Getoar Selimi''', i njohur edhe si '''GHETTO GEASY''' ose '''Geti''' u lind më [[6 Korrik]] [[1982]] në Prishtinë, Kosovë. Është një rap artist shqiptar nga Kosova.
Getoari filloi të merrej me muzikë që në vitin [[1994]] ku filloi t'i inçizonte këngët e tij të para. Ai bëri një këngë me Anita Vukpalaj te quajtur "Rap Adhuroj". Në vitin 1996 Getoari bashkëpunoi me Jeton Topushen dhe Besa Gashin. Me këtë rast grupi mori emrin e tre tingujve "Tingulli 3". Pas një kohe tejet të shkurtër, pas dy këngëve të realizuara arrin deri në ndërprerjen e bashkëpunimit. Pas kësaj në grupin "TINGULLI 3" hyri Agon Sylejmani (Agon Amiga) i lindur në Prishtinë më 28 korik të vitit 1982, Getoari vendosi të vazhdojë t'a mbajë emrin "Tingulli 3". Pas dy vitesh lindi idea që të formohej një rep klan. Kjo ide u realizua dhe u formua klani i quajtur "Kosova Outlawz Clan". Me këtë rast "TINGULLI TRENT" bëri bashkpunime me shumë kengtarë/grupe të njohura si "Etno Engjujt", "Hilja e jetës", "Ritmi i Rrugës" etj. Por pas këtyre këngëve pati mosmarrveshje mes grupeve dhe ky bashkëpunim u ndërpre.
Getoari dhe Agoni vazhduan karrieren e tyre. Geti në vitin 2010 i erdhi idea qe te formonin një Label të quajtur "BABA STARS". Në këtë Label janë: "TINGULLI TRENT", "Skivi", "Majk", "Onat", "Cozman" dhe një numër shumë i madh i DJ. Disa nga Sukseset e Tingulli Trent kanë bërë një revulucion në muzikën shqipe si dhe kanë thyer shumë rekorde në Shqipëri dhe Kosovë. Disa prej atyre janë këto: Albumi i parë "PRISHTINA FUCKIN CITY" ishte Albumi i parë Hip Hop \Rap shqip që kishte thyer shumë tabu duke u nisur nga shprehjet eksplicite në këngë ose publikisht dhe duke u shijur në mijëra kopje në të gjitha trojet shqipfolëse.
Albumi i dytë "AL BOOMi i 2TE" u titullua kështu pikërisht sepse pritej të ishtë një BOOM ashtu edhe doli duke pasur parasysh hitin e pa krahasueshëm të asaj kohë "Llokum me ara" pastaj "Kishe unë Bukuroshe" etj.
Albumi i tretë "I 3NT" ishte moment i rëndësishem për vetë grupin si edhe për adhuruesit këtij grupi ata sollën një album shumë profesional me shumë hite ne të psh.. "Bal 3D" pastaj "Muzika jonë" (bashkpunim me Nora Istrefin) këngë edhe ku shpertheu si këngëtare Nora pastaj "Mustafa" "Vesa" etj.
Albumi i katërt "BABES" është Albumi që secili njëri mund t'a gjejë vetën nën tingujt e këtij albumi secila këngë pothuajse u shendrua në një mega hit rekordet u thyen që nga kënga "Dridhe" (bashkëpunim me Çiljetën) që doli si single pak kohë para albumit duke vazhduar me "Te 2" (bashkëpunim me Elvana Gjatën) këngë edhe ku shpertheu si këngëtare Elvana Gjata pastaj "little mommy" (bashkpunim me Stine), 100% trent, Babes, Po shihet ashiqare (bashkpunim me infinit) etj.
Albumi i pestë "PIKA PER VESH" ishte albumi më së paku këngë mbrenda por që tani me nuk diksutohej per suksesin dhe profesionizmin e grupit që vërehet qysh nga emri dhe Fama ku qysh në fillim mbrënda një javë janë shitur 8000 kopje dhe që vazdhdon e shitet akoma me hitet si "Kalle sonte", "Me merr" (bashkëpunim me Soni Malajn), "A po don kesh" (bashkpunim me Dj Blunt) etj. Albumi i gjashte "MA I MADHI N'VEN" nga titulli ose emertimi i këtij albumi tregon pushtetin e këtij grupi tani e sa vite në majë të suksesit. Ketu kemi hitet si "Ma i madhi n'ven", "Asnihere", "Ani Syn" (bashkëpunim me Flori) e deri te "I Kom"(bashkpunim me Ermal Fejzullahun). Kënga "I Kom" me Ermal Fejzullahun ka më shumë se 11 milionë klikime në YouTube. Kështu në vitin 2012 Getoari me anëtarët e tjerë të Babastars realizuan këngën hit të quajtur "HIGH" ku i thyen të gjitha tabutë. Në vitin 2013 u bë hit kënga "PO T'SHOH PERMAS" e shkruar nga Getoar Selimi, gjithashtu Getoar Selimi i beri edhe një këngë Tunes me titullin "FENIX" që po t'a krahasojmë periudhën prej 2000 deri në 2013 nuk kishe asnjë këngë me më shumë klikme sa kjo. Kenga e fundit e publikuar nga Getoari është bashkëpunimi me Majk "Ani nasht".
{{Citim i duhur}}
{{cung}}
{{pa referenca}}
[[Kategoria:Lindje 1982]]
[[Kategoria:Këngëtarë kosovarë]]
raxs8ppkjdgilh4hkzlby1ky56rlog8
F.C. Internazionale Milano
0
40427
2815455
2809651
2025-07-11T08:23:05Z
Velocitas34
161876
2815455
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = FC Internazionale Milano
| fullname = Football Club Internazionale Milano [[:it:S.p.A.|S.p.A.]]<ref>{{Cite web|url=https://www.ft.com/stream/e617f5c3-8b3e-44f8-b528-54896002132c|title=FC Internazionale Milano S.p.A.|website=Financial Times|language=en|access-date=13 qershor 2018}}</ref>
| image = FC Internazionale Milano 2021.svg
| image_size = 220px
| clubcolors = [[Skeda:600px Flag Inter Milano 2021.png|20px]]
| nickname = ''I Nerazzurri'' (Zikaltrit) <br> ''La Beneamata'' (E Mirëdashura) <br> ''Il Biscione'' (Gjarpëri i Madh)
| founded = {{Start date and age|df=yes|1908|3|9}}
| ground = [[Stadio Giuseppe Meazza|Giuseppe Meazza]]
| capacity = {{Formatnum:75,817}}
| owner = [[Oaktree Capital Management]] (99.6%) <br> Aksionerë të tjerë (0.04%)
| chrtitle = Presidenti
| chairman = [[Giuseppe Marotta]]<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/inter-shareholders-approve-new-board-of-directors-june-2024|title=Inter shareholders approve new Board of Directors|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|access-date=4 qershor 2024|language=en}}</ref>
| manager = [[Cristian Chivu]]<ref>{{Cite news|title=ZYRTARE/ Interi bëhet me trajner të ri|url=https://www.cna.al/sport/zyrtare-interi-behet-me-trajner-te-ri-i432190|publisher=City News Albania|language=en|access-date=14 qershor 2025}}</ref>
| mgrtitle = Trajneri
| league = [[Serie A]]
| season = [[Serie A 2024–25|2024–25]]
| position = 2të në 20
| pattern_la1 = _internazionale2526h
| pattern_b1 = _internazionale2526h
| pattern_ra1 = _internazionale2526h
| pattern_sh1 =
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 000000
| body1 = 000000
| rightarm1 = 000000
| shorts1 = 000000
| socks1 = 000000
| pattern_la2 = _internazionale2526a
| pattern_b2 = _internazionale2526a
| pattern_ra2 = _internazionale2526a
| pattern_sh2 =_internazionale2526a
| pattern_so2 =
| leftarm2 = F3F3F3
| body2 = F3F3F3
| rightarm2 = F3F3F3
| shorts2 = F3F3F3
| socks2 = F3F3F3
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| website = [https://www.inter.it/ inter.it]
}}
'''Football Club Internazionale Milano''',<ref>{{cite news|url=http://www.inter.it/en/organigramma|title=Organization Chart|trans-title=Grafiku i organizatës|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=6 korrik 2013}}</ref> njohur zakonisht si '''Internazionale''' (<small>Italisht</small>: [[Gjuha italiane|[internatt͡sjoˈnaːle]]]) ose thjesht '''Inter''' ose '''Inter Milan''' jashtë Italisë, është një klub profesionist italian futbolli me seli në [[Milano]], Lombardi.
Themeluar në 1908 nga një grup anëtarësh disidentë të [[A.C. Milan|Milanit]], klubi ka luajtur vazhdimisht në kategorinë më të lartë të kampionatit italian duke filluar që nga ndeshja e parë zyrtare, në 1909, dhe është i vetmi që ka marrë pjesë në të gjitha edicionet e [[Serie A|Serisë A]], krijuar në sezonin 1929–30. Që nga themelimi klubi përdor uniformë me vija vertikale zikaltër, përjashtuar një periudhë të shkurtër në 1928 kur përdori një fanellë të bardhë me kryq të kuq.
Internazionale ka fituar 37 trofe brenda Italisë, përfshirë fitimin e [[Serie A|kampionatit]] 20 herë, [[Coppa Italia|kupën]] nëntë herë dhe [[Supercoppa Italiana|superkupën]] tetë herë. Nga viti 2006 e deri në vitin 2010, klubi e fitoi ligën pesë herë rresht, duke barazuar dhe rekordin e të gjitha kohërave deri ne atë moment.<ref name="Italy – List of Champions">{{cite news|url=http://www.rsssf.com/tablesi/italchamp.html%7Cpublisher=RSSSF|title=Italy – List of Champions|trans-title=Italia – Lista e Kampionëve|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=12 korrik 2014}}{{Lidhje e vdekur}}</ref> Ata kanë fituar [[UEFA Liga e Kampioneve|Ligën e Kampioneve]] tre herë: dy herë rresht në vitet [[:en:1963–64 European Cup|1964]] dhe [[:en:1964–65 European Cup|1965]] ndërsa të tretën në [[Finalja e UEFA Ligës së Kampioneve 2010|2010]], e fundit për një skuadër italiane. Inter në sezonin 2009–10 përveç se fitoi Ligën e Kampioneve, fitoi gjithashtu edhe Scudetton dhe Kupën e Italisë duke u bërë skuadra e parë dhe e vetme italiane që fiton [[Tripleta (futboll)|tripletën kontinentale]].<ref name="treble">{{cite news|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=1490968.html|title=Inter join exclusive treble club|trans-title=Inter i bashkohet klubit eksluziv të tripletës|publisher=UEFA|language=en|accessdate=9 gusht 2012}}</ref> Klubi gjithashtu ka fituar tre herë [[UEFA Liga e Europës|Kupën UEFA]], dy herë [[Kupa Ndërkontinentale|Kupën Ndërkontinentale]] dhe një herë [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA Kupën e Botës për Klube]].
Inter i luan ndeshjet si vendas në stadiumin [[Giuseppe Meazza]], i njohur gjithashtu edhe si ''Stadio San Siro''. Stadiumi, i cili ndahet me rivalët e [[A.C. Milan|Milanit]], është stadiumi me kapacitetin më të madh në Itali, me plot 75,923 vende.<ref name="sansirosize">{{cite news|url=http://www.sansiro.net/struttura.asp|title=Struttura|trans-title=Struktura|work=sansiro.net|language=it|accessdate=4 tetor 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100612094451/http://sansiro.net/struttura.asp|archive-date=12 qershor 2010|url-status=dead}}</ref> Milan është rivali më i madh i Interit dhe sfidat midis tyre njihen si [[Derby della Madonnina]], që është një nga derbit më të ndjekur në rang botëror.<ref>{{cite news|url=http://www.theroar.com.au/2010/01/26/is-this-the-greatest-derby-in-the-world/|title=Is this the greatest derby in world sports?|trans-title=A është kjo derbi më i madh në botën e sporteve?|work=Theroar.com.au|language=en|date=26 janar 2010|accessdate=28 shtator 2011}}</ref> Që nga viti 2010, Inter është skuadra e dytë italiane me më shumë tifozë,<ref name="ricerca2010">{{cite news|url=http://www.demos.it/2010/pdf/143320100924calcio.pdf|title=Italia, il paese nel pallone|trans-title=Italia, vendi në top|work=demos.it|language=it|format=PDF|pages=3, 9–10|date=24 shtator 2010|accessdate=20 korrik 2011}}</ref> dhe e teta në Evropë. Inter është një nga klubet më të vlefshme në Itali dhe në botë.<ref name="Football Team Valuations">{{cite news|url=http://www.forbes.com/pictures/mlm45eigjk/14-inter-milan/|title=The World's Most Valuable Soccer Teams|trans-title=Klubet e futbollit më të vlefshme në botë|publisher=Forbes|language=en|date=17 prill 2013|accessdate=13 korrik 2013}}</ref> Inter ishte një nga anëtarët themelues në 1998 të grupit [[:en:G-14|G-14]] udhëheqës të futbollit europian, grup i cili nuk ekziston më pas shpërbërjes në vitin 2008.<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/7190186.stm|title=G14 to disband after compromise|trans-title=G14 do të shpërbëhet pas kompromisit|publisher=BBC Sport|language=en|date=15 janar 2008|accessdate=15 janar 2008}}</ref>
== Historia ==
{{main|Historia e F.C. Internazionale Milano}}
===1908–1959: Krijimi dhe dekadat e para===
[[Skeda:Internazionale1910Scudetto.jpg|parapamje|Ekipi i Interit që fitoi ''Scudetton'' e parë në histori në sezonin 1909–10.]]
Klubi u themelua më 9 mars 1908 si ''Football Club Internazionale Milano'' pas një përçarje të Milan Cricket & Football Club (tani [[A.C. Milan]]). Emri i klubit buron nga dëshira e anëtarëve themelues për të pranuar lojtarët e huaj mes atyre italianë.
{| border=0
|-
| valign=top |
{{quote|1="''Questa notte splendida darà i colori al nostro stemma: il nero e l'azzurro sullo sfondo d'oro delle stelle. Si chiamerà Internazionale, perchè noi siamo fratelli del mondo.''" |2=9 mars 1908, Milano<ref>{{cite news|url=https://www.inter.it/it/news/2013/03/10/qualcosa-di-speciale-la-patch-105.html|title=Qualcosa di speciale? La patch 105|trans-title=Diçka e veçantë? Patch 105|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|date=10 mars 2013|accessdate=2 maj 2015|archive-date=6 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191106141602/https://www.inter.it/it/news/2013/03/10/qualcosa-di-speciale-la-patch-105.html|url-status=dead}}</ref>}}
| valign=top |
{{quote|1="''Kjo natë madhështore do ti japë ngjyrat stemës sonë: e zeza dhe e kaltërta nën sfondin e artë të yjeve. Do të quhet Internazionale ''[Ndërkombëtare]'', sepse ne jemi vëllezër të botës.''" |2=9 mars 1908, Milano<ref>{{cite news|url=https://www.inter.it/it/news/2013/03/10/qualcosa-di-speciale-la-patch-105.html|title=Qualcosa di speciale? La patch 105|trans-title=Diçka e veçantë? Patch 105|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|date=10 mars 2013|accessdate=2 maj 2015|archive-date=6 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191106141602/https://www.inter.it/it/news/2013/03/10/qualcosa-di-speciale-la-patch-105.html|url-status=dead}}</ref>}}
|}
Klubi fitoi kampionatin e parë në vitin 1910 dhe të dytin në vitin 1920. Kapiteni dhe trajneri i ''[[Scudetto]]s'' së parë ishte [[Virgilio Fossati]], i cili ra dëshmor në front gjatë [[Lufta e Parë Botërore|Luftës së Parë Botërore]] në betejën e Monfalcones midis ushtrisë italiane dhe asaj austriake. Në vitin 1922, Interi rrezikoi të binte nga kategoria, por fitoi dy ndeshje play-off duke siguruar qëndrimin.
[[Skeda:Giuseppe Meazza 1935.jpg|parapamje|majtas|170px|[[Giuseppe Meazza]] mban rekordin për numrin e golave të shënuar në një sezon debutues në Serie A me 31 gola në sezonin 1929–30.]]
Gjashtë vite më vonë, gjatë epokës Fashiste, klubi u detyrua të bashkohej me ''Unione Sportiva Milanese'' dhe u riemërua ''Società Sportiva Ambrosiana''.<ref name="Historia">{{cite web|url=http://www.inter.it/en/societa/storia.html|title=Storia|trans-title=Historia|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|accessdate=6 shtator 2007|archive-date=30 janar 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100130141713/http://www.inter.it/en/societa/storia.html|url-status=dead}}</ref> Gjatë sezonit 1928–29, ekipi luajti me fanella të bardha me një kryq të kuq në mes; modeli i fanellës u frymëzua nga flamuri dhe stema e qytetit të Milanos. Në vitin 1929, pronari i ri i klubit Oreste Simonotti ndryshoi emrin e klubit në ''Associazione Sportiva Ambrosiana'' dhe riktheu fanellat zikaltër; pavarësisht kësaj, tifozët vazhduan ta quanin ekipin ''Inter'', dhe në vitin 1931, presidenti i ri Pozzani iu dorëzua presioneve të aksionerëve dhe e ndryshoi emrin e klubit në ''Associazione Sportiva Ambrosiana-Inter''.<ref name="Historia"/>
[[Coppa Italia]] (Kupa e Italisë) e parë u fitua në sezonin 1938–39, ku ekipi udhëhiqej nga legjenda [[Giuseppe Meazza]], emrin e të cilit mban zyrtarisht sot stadiumi [[San Siro]]. Kampionati i pestë u fitua në vitin 1940, pavarësisht dëmtimit të Meazzës. Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, klubi rivendosi emrin e tij të vjetër. Pas luftës, Interi fitoi kampionatin e gjashtë në vitin 1953 dhe të shtatin në 1954.
===1960–1968: Grande Inter===
Në 1960, trajneri [[Helenio Herrera]] u bashkua me Interin nga [[FC Barcelona|Barcelona]],<ref name="HH"/> duke marrë me vete "gjeneralin" e mesfushës [[Luis Suárez Miramontes|Luis Suárez]], i cili kishte fituar çmimin [[Futbollisti Evropian i Vitit]] në të njëjtin vit për rolin e tij në fitimin e [[La Liga|La Ligës]] dhe Kupës së Panaireve. Ai do ta transformonte Interin në një nga skuadrat më të mëdhaja në Evropë,<ref name=leggenda>{{cite web|url=http://www.inter.it/it/societa/storia2005-2.html|title=La leggenda della Grande Inter|trans-title=Legjenda e Grande Inter|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|url-status=dead|access-date=27 prill 2020|archive-date=19 tetor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121019213304/http://www.inter.it/it/societa/storia2005-2.html}}</ref> duke modifikuar formacionin 5–3–2 që njihej si "Verrou".<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/news/mazzola-inter-second-family-707431|title=Mazzola: Inter is my second family|trans-title=Mazzola: Inter është familja ime e dytë|publisher=FIFA|language=en|date=7 mars 2008|accessdate=27 prill 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231510/https://www.fifa.com/news/mazzola-inter-second-family-707431|url-status=dead}}</ref> Ky formacion i zgjedhur nga Helenio Herrera kishte për qëllim forcimet e kundërsulmeve. Formacioni "[[Catenaccio]]" ishte shpikur nga trajneri austriak me emrin [[Karl Rappan]].<ref>{{cite web|url=https://thesefootballtimes.co/2015/12/17/the-incomparable-legacy-of-helenio-herrera/|title=The incomparable legacy of Helenio Herrera|trans-title=Trashëgimia e pakrahasueshme e Helenio Herrerës|publisher=Bleaccher Report|language=en|author=Sam Tighe|date=16 prill 2013|accessdate=27 prill 2020}}</ref> Formacioni në të vertetë kishte katër mbrojtësa të mirëfilltë ku secili duhej të mbronte një kundërshtar të caktuar, plus një organizator në mesin e fushës i cili duhej të luante me dy mesfushorë krahu. Herrera shtoi dhe mbrojtësin e pestë duke e vendosur pak përpara mbrojtjes. Mbrojtësi i pestë do të lëvizte i lirë dhe do të merrej me çdo sulmues që do të shkonte përmes dy [[Mbrojtësi (futboll)|qëndër-mbrojtësave]]. Interi përfundoi i treti në [[Serie A]] në sezonin e tij të parë, i dyti në vitin e dytë dhe i pari në sezonin e tretë. Kjo gjë u pasua me ty triumfe rresht në [[UEFA Liga e Kampioneve|Kupën Europiane]] në vitet 1964 dhe 1965. Herrera mori titullin ''ll Mago'', që do të thotë magjistar. Formacioni i skuadrës së tij ishin mbrojtësit [[Tarcisio Burgnich]] dhe [[Giacinto Facchetti]], lojtari i lirë [[Armando Picchi]], organizatori Suárez, anësori [[Jair da Costa|Jair]], mesfushori i majtë [[Mario Corso]], dhe [[Sandro Mazzola]] që luante në të djathtë.<ref>{{cite web|url=https://bleacherreport.com/articles/1606149-great-team-tactics-breaking-down-helenio-herreras-la-grande-inter|title=Great Team Tactics: Breaking Down Helenio Herrera's 'La Grande Inter'|trans-title=Taktikat e ekipeve të mëdha: Duke zbërthyer 'Grande Inter' të Helenio Herrarës|publisher=Bleaccher Report|language=en|author=Sam Tighe|date=16 prill 2013|accessdate=27 prill 2020}}</ref>
[[Skeda:Inter Milan 1971-1972 Sandro Mazzola.jpg|parapamje|upright|[[Sandro Mazzola]] luajti për ekipin shumë të suksesshëm të Interit e cila mbahet mend me emrin "La Grande Inter", gjatë viteve 1960'.]]
Në vitin 1964, Interi arriti [[Finalja e Kupës Evropiane 1964|finalen e Kupës Europiane]] duke mposhtur [[FK Partizan|Partizanin e Beogradit]] në çerek-finale dhe [[Borussia Dortmund|Borusian e Dortmundit]] në gjysëm-finale. Në finale, ata u përballën kundër [[Real Madrid C.F.|Real Madridit]] që kishte arritur shtatë nga nëntë finalet që nga themelimi i kompeticionit. Mazzola shënoi dy gola në fitoren 3–1,<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0252-0cda61acec6c-d719b57dbd79-1000--1963-64-mazzola-magic-fires-up-inter/|title=1963/64: Mazzola magic fires up Inter|trans-title=1963/64: Magjia e Mazzolës ndez Interin|publisher=UEFA|language=en|date=27 maj 1964|accessdate=27 prill 2020}}</ref> dhe më vonë skuadra fitoi [[Kupa Ndërkontinentale|Kupën Ndërkontinentale]] kundër [[Club Atlético Independiente|Independientes]]. Një vit më vonë, Inter e përsëriti suksesin duke mposhtur [[S.L. Benfica|Benficën]] në finalen kontinentale me golin e Jair<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/0258-0e6a04df66ce-acdf9fb5f934-1000--1964-65-jair-the-difference-for-inter/|title=1964/65: Jair the difference for Inter|trans-title=1964/65: Jair diferenca për Interin|publisher=UEFA|language=en|date=27 maj 1965|accessdate=27 prill 2020}}</ref> dhe duke fituar një tjetër Kupë Ndërkontinentale, ku në finale ''Zikaltërit'' mposhtën sërish Independienten.
Në 1967, me Jair të larguar dhe Suárezin e dëmtuar, Inter u mposht në finalen e Kupës Evropiane me rezultatin 2–1 nga [[Celtic F.C.|Celtic]].<ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/live/scotland/39965375|title=Archive: Celtic win the European Cup - as it happened|trans-title=Arkiva: Celtic fiton Kupën Evropiane - ashtu si ndodhi|publisher=BBC Sport|language=en|date=24 maj 2017|accessdate=27 prill 2020}}</ref> Në të njëjtin vit, klubi ndryshoi emrin duke e bërë ''Football Club Internazionale Milano''.
===1968–1990: Pas epokës së Helenio Herrerës===
Pas epokës së artë të viteve '60, Inter arriti të fitonte kampionatin e njëmbëdhjetë në vitin 1971 dhe të dymbëdhjetin në vitin 1980.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/schedule/ita-serie-a-1970-1971-spieltag/30/|title=Italy » Serie A 1970/1971 » 30. Round|trans-title=Italy » Serie A 1970/1971 » Raundi i 30të|publisher=World Football|language=en|accessdate=8 korrik 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/schedule/ita-serie-a-1979-1980-spieltag/30/|title=Italy » Serie A 1979/1980 » 30. Round|trans-title=Italy » Serie A 1979/1980 » Raundi i 30të|publisher=World Football|language=en|accessdate=8 korrik 2020}}</ref> Inter u mposht për herë të dytë brënda pesë viteve në finalen e Kupës Europiane, duke u mposhtur 2–0 nga [[AFC Ajax|Ajaxi]] i [[Johan Cruyff]] në vitin 1972.<ref>{{cite web|url=https://statsbomb.com/2020/05/a-data-history-of-the-european-cup-1972-ajax-2-0-inter-milan/|title=A Data History of the European Cup: 1972, Ajax 2-0 Inter Milan|trans-title=Një histori e të dhënave të Kupës Evropiane: 1972, Ajax 2-0 Inter|publisher=Stats Bomb|language=en|author=Nick Dorrington|date=1 maj 2020|accessdate=8 korrik 2020}}</ref> Gjatë viteve '70 dhe '80, Inter gjithashtu shtoi edhe dy Kupa të Italisë në koleksion, trofetë e sezoneve 1977–78 dhe 1981–82.
I udhëhequr nga dyshja gjermane [[Andreas Brehme]] e [[Lothar Matthäus]], dhe nga argjentinasi [[Ramón Díaz]], Interi fitoi kampionatin e vitit 1989.<ref>{{cite web|url=https://www.worldfootball.net/schedule/ita-serie-a-1988-1989-spieltag/34/|title=Italy » Serie A 1988/1989 » 34. Round|trans-title=Italy » Serie A 1988/1989 » Raundi i 34të|publisher=World Football|language=en|accessdate=8 korrik 2020}}</ref> Gjermani tjetër [[Jürgen Klinsmann]] dhe [[Supercoppa Italiana|Superkupa Italiane]] erdhën në sezonin e ardhshëm por kjo nuk ishte shumë e dobishme pasi Interi nuk e mbrojti dot titullin e fituar një sezon më parë.
===1990–2004: Kohët e errëta===
Vitet '90 ishin një periudhë zhgënjyese për Interin. Gjatë kësaj kohe, rivalët e tyre Milan dhe [[Juventus F.C.|Juventusi]] kishin arritur suksese në Itali dhe Europë, kurse Inter ishte lënë mbrapa krahëve duke arritur rezultate zhgënjyese në kampionat, ku rezultati më negativ ishte ai i sezonit [[1993–94 Serie A|1993–94]] ku ishin vetëm një pikë larg zonës së rënies nga kategoria. Megjithatë, ata arritën disa suksese europiane duke triumfuar tre herë në [[UEFA Liga e Europës|Kupën UEFA]] në vitet 1991, 1994 dhe 1998.<ref>{{cite web|url=https://bleacherreport.com/articles/1207359|title=Inter Milan: Most Successful Seasons in Nerazzurri History|trans-title=Inter: Sezonet më të suksesshme në historinë e Zikaltërve|publisher=Bleacher Report|language=en|author=Thomas Atzenhoffer|date=7 qershor 2012|accessdate=7 korrik 2020}}</ref>
Pasi [[Massimo Moratti]] mori drejtimin e klubit nga Ernesto Pellegrini në vitin 1995,<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2002/02/18/massimo-moratti-seven-years-as-inter-president.html|title=Massimo Moratti, seven years as Inter president|trans-title=Massimo Moratti, shtatë vite si president i Interit|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=18 shkurt 2002|accessdate=29 prill 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231511/https://www.inter.it/en/news/2002/02/18/massimo-moratti-seven-years-as-inter-president.html|url-status=dead}}</ref> Inter theu dy herë rekordin për blerjen më të shtrenjtë në botë gjatë asaj periudhe (19.5 milionë [[Paund sterlina|£]] për [[Luis Nazário de Lima|Ronaldon]] nga Barcelona në 1997-tën dhe 31 milionë £ për [[Christian Vieri]]n nga [[S.S. Lazio|Lazio]] dy vite më vonë).<ref>{{cite web|url=http://www.panorama.com.al/sport/nga-skoti-te-ronaldo-ja-41-transferimet-me-te-shtrenjta/|title=Nga Skoti te Ronaldo, ja 41 transferimet më të shtrenjta|publisher=Panorama Sport|language=sq|date=30 korrik 2013|accessdate=10 prill 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/1999/08/30/incredibile-mr-90-miliardi.html|title=L' incredibile Mr. 90 miliardi|trans-title=I jashtëzakonshmi zotëria 90 miliard|publisher=La Repubblica|language=it|author=Gianni Piva|date=30 gusht 1998|access-date=29 korrik 2017}}</ref> Megjithatë, vitet '90 vazhduan të ishin vite zhgënjyese, duke qënë dekada e vetme ku Inter nuk arriti ta fitojë asnjë herë të vetme titullin e Serie A. Për tifozët e Interit ishte e vështirë për të fajësuar veçanërisht ndonjërin dhe kjo gjë solli një marrëdhënje të akullt mes tyre dhe presidentit, trajnerëve dhe madje disa lojtarëve.
Moratti më vonë u bë shënjestër e tifozëve, menjëherë pasi ai shkarkoi trajnerin e shumëdashur të tyre [[Luigi Simoni]] pas vetëm pak ndeshjeve të luajtura në sezonin 1998–99, pasi kishte marrë çmimin "Trajneri Italian i Vitit" për sezonin 1997–98 një ditë para se të shkarkohej.<ref>{{cite web|url=http://www.alleniamo.com/comunicati/2010/febbraio/panchina_oro_allegri.htm|title=Albo "Panchina d'Oro"|trans-title=Pankina e Artë|publisher=Alleniamo.com|language=it|accessdate=25 prill 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110707113036/http://www.alleniamo.com/comunicati/2010/febbraio/panchina_oro_allegri.htm|archivedate=7 korrik 2011}}</ref> Në atë sezon Inter dështoi të kualifikohej në ndonjë kompeticion europian për herë të parë pas gati dhjetë viteve, duke e mbyllur sezonin në vendin e tetë.<ref>{{cite web|url=http://www.calcio.com/campionato/ita-serie-a-1998-1999/|title=Serie A 1998/1999|publisher=Calcio.com|language=it|accessdate=29 prill 2020|archive-date=23 tetor 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201023192330/https://www.calcio.com/campionato/ita-serie-a-1998-1999/|url-status=dead}}</ref>
[[Skeda:Jerseys of Ronaldo, Zanetti, Zamorano & Figo.jpg|parapamje|Fanellat e Ronaldos (numri 10) [[Iván Zamorano|Zamoranos]] (1+8) dhe [[:en:Luís Figo|Figos]] (7) në muzeun e San Siros.]]
Në sezonin e ardhshëm, Moratti punësoi ish trajnerin e Juventusit [[Marcello Lippi]],<ref>{{cite web|url=https://www.tempi.it/1999-marcello-lippi-il-nuovo-allenatore-dellinter/|title=1999: Marcello Lippi è il nuovo allenatore dell’Inter|trans-title=1999: Marcello Lippi trajneri i ri i Interit|publisher=Tempi.it|language=it|author=Carlo Candiani|date=8 shtator 2011|accessdate=29 prill 2020}}</ref> dhe firmosi me lojtarë si [[Angelo Peruzzi]] dhe [[Laurent Blanc]] sëbashku me ish lojtarët e Juventusit Vieri dhe [[Vladimir Jugović]]. Skuadra ju afrua suksesit të parë vendor që nga viti 1989 ku ata arritën në finalen e [[Coppa Italia|Kupës së Italisë]] ku u mposhtën nga Lazio.<ref>{{cite web|url=https://www.corrieredellosport.it/news/calcio/ilcuoio/2019/01/31-52774597/quando_la_lazio_alzo_la_coppa_italia_a_san_siro/#:~:text=%C3%88%20il%2018%20maggio%202000,in%20finale%20contro%20il%20Milan.|title=Quando la Lazio alzò la Coppa Italia a San Siro|trans-title=Kur Lazio ngriti Kupën e Italisë në San Siro|publisher=Corriere dello Sport|language=it|date=31 janar 2019|accessdate=7 korrik 2020}}</ref>
Edhe sezoni tjetër ishte dëshpërues për klubin. Inter impresionoi në ndeshjen e [[Supercoppa Italiana|Superkupës Italiane]] kundër Lazios duke marrë kryesimin falë blerjeve të reja [[Robbie Keane]] dhe [[Hakan Şükür]] – megjithatë, ata u mposhtën 4–3.<ref>{{cite web|url=http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2000/09/09/lopez-subito-show-inter-ko.html|title=Lopez, subito show: Inter ko|trans-title=Lopez, shfaqje të menjëherëshme: Inter ko|publisher=La Repubblica|language=it|author=Corrado Sannucci|page=57|date=9 shtator 2000|accessdate=29 prill 2020}}</ref> Ata gjithashtu u eleminuan në raundin paraeleminator të [[UEFA Liga e Kampioneve|Ligës së Kampioneve]] nga klubi suedez [[Helsingborgs IF]], [[Álvaro Recoba]] humbi një penallti vendimtare në çastet e fundit të ndeshjes së kthimit në shtëpi.<ref name="Dështimet më të bujshme të Interit"/> Lippi u shkarkua pas vetëm një ndeshje të vetme në ligë e cila rezultoi humbja e parë në historinë e Interit kundër [[Reggina Calcio|Regginës]].<ref>{{cite web|url=https://www.theguardian.com/football/2000/oct/03/newsstory.sport9|title=Lippi sacked after just one game|trans-title=Lippi shkarkohet pas vetëm një ndeshje|publisher=The Guardian|language=en|date=3 tetor 2000|accessdate=29 prill 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/952651.stm|title=Inter suffer shock defeat|trans-title=Inter pëson një humbje shokuese|publisher=BBC Sport|language=en|date=2 tetor 2000|accessdate=29 prill 2020}}</ref> [[Marco Tardelli]], i zgjedhur për të zëvëndësuar Lippin,<ref>{{cite web|url=https://www.repubblica.it/online/campionato/tardelli2/tardelli2/tardelli2.html|title=Marco Tardelli allenerà l'Inter|trans-title=Marco Tardelli do të drejtoj Interin|publisher=La Repubblica|language=it|date=7 tetor 2000|accessdate=29 prill 2020}}</ref> dështoi për të sjellë rezultate, dhe mbahet mend nga tifozët e Interit si trajneri që humbi derbin e qytetit me rezultatin 6–0 kundër Milanit në sezonin 2000–01.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2001/05/11/ac-milan-hammered-inter-6-0.html|title=AC Milan hammered Inter: 6-0|trans-title=AC Milan shkatërron Interin: 6-0|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=11 maj 2001|accessdate=29 prill 2020|archive-date=27 dhjetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191227161135/https://www.inter.it/en/news/2001/05/11/ac-milan-hammered-inter-6-0.html|url-status=dead}}</ref> Pjesëtarët e tjerë të "familjes" Inter gjatë kësaj periudhë që vuajtën ishin lojtarë si Vieri dhe [[Fabio Cannavaro]], ku të dyve ju dëmtuan restorantet në pronësi në Milano pas humbjeve kundër Milanit.
Në vitin 2002, Inter jo vetëm që shkoi në gjysmë-finalen e Kupës UEFA, por ishte 45 minuta larg fitimit të "Scudettos", ku ata duhej të mbanin avantazhin prej një goli në ndeshjen jashtë fushe kundër Lazios. Inter kryesonte 2–1 pas 24 minutash, por Lazio barazoi në kohën shtesë në fund të pjesës së parë dhe shënoi edhe dy gola të tjerë në pjesën e dytë duke i hapur rrugë Juventusit që të fitonte titullin.<ref name="Dështimet më të bujshme të Interit">{{cite web|url=https://top-channel.tv/2011/04/07/dashtimet-ma-ta-bujshme-ta-interit/|title=Dështimet më të bujshme të Interit|publisher=Top-Channel.tv|language=sq|date=7 prill 2011|accessdate=28 prill 2020}}</ref> Në sezonin e ardhshëm, Interi e përfundoi kampionatin në vendin e dytë dhe gjithashtu arriti të shkonte në gjysëm-finalen e Ligës së Kampioneve kundër Milanit, duke u eleminuar për shkak të rregullit të golit jashtë fushe.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2003/05/13/inter-1-ac-milan-1-rossoneri-through-on-away-goals-rule.html|title=Inter 1 AC Milan 1 - Rossoneri through away goals rule|trans-title=Inter 1 AC Milan 1 - Kuqezinjë kalojnë me rregullin e golit jashtë fushe|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=13 maj 2003|accessdate=7 korrik 2020|archive-date=9 korrik 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709161312/https://www.inter.it/en/news/2003/05/13/inter-1-ac-milan-1-rossoneri-through-on-away-goals-rule.html|url-status=dead}}</ref>
===2004–2011: Rikthimi dhe fitimi i tripletës===
[[Skeda:Consegna Coppa Italia. Inter-Roma 11 05 2006.jpg|parapamje|majtas|Inter fitoi [[2004–05 Coppa Italia|Kupën e Italisë 2004–05]] duke mposhtur [[A.S. Roma|Romën]].]]
Më 1 korrik 2004, Inter punësoi ish trajnerin e Lazios [[Roberto Mancini]] si trajnerin e ri të ekipit.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2004/07/7/mancini-is-new-inter-coach.html|title=Mancini is new Inter coach|trans-title=Mancini është trajneri i ri i Interit|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=7 korrik 2004|accessdate=9 korrik 2020|archive-date=2 tetor 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201002020455/https://www.inter.it/en/news/2004/07/7/mancini-is-new-inter-coach.html|url-status=dead}}</ref> Në sezonin e parë, ekipi mblodhi 72 pikë nga 18 fitore, 18 barazime dhe nga vetëm dy humbje, si dhe fitoi [[Coppa Italia|Kupën e Italisë]] dhe më vonë [[Supercoppa Italiana|Superkupën]]. Më 11 maj 2006, Inter mbrojti titullin e kupës duke mposhtur [[A.S. Roma|Romën]] me rezultatin e përgjithshëm 4–2 (1–1 në [[Roma|Romë]] dhe 3–1 në [[Milano]]).<ref>{{cite web|url=https://www.gazzetta.it/Calcio/Squadre/Inter/Primo_Piano/2006/05_Maggio/11/introm.shtml#:~:text=MILANO%2C%2011%20maggio%202006%20%2D%20L,%C3%A8%20sempre%20meglio%20che%20niente.|title=Inter, la Coppa è ancora tua|trans-title=Inter, kupa është sërisht e jotja|publisher=La Gazzetta dello Sport|language=it|author=Riccardo Pratesi|location=Milano|date=11 maj 2006|accessdate=9 korrik 2020}}</ref>
Interit iu dorezua trofeu i [[2005–06 Serie A|Serie A për sezonin 2005–06]] pasi Juventusit dhe Milanit ju zbritën pikë për shkak të [[Seria A skandali i vitit 2006|skandalit të trukimit të ndeshjeve]].<ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2006/SPORT/football/07/26/italy.inter/|title=Inter Milan awarded Serie A title|trans-title=Interit i jepet titulli i Serie A|publisher=CNN|language=en|date=26 korrik 2006|accessdate=8 korrik 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231537/https://edition.cnn.com/2006/SPORT/football/07/26/italy.inter/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/5164194.stm|title=Italian trio relegated to Serie B|trans-title=Treshja italiane bien në Serie B|publisher=BBC News|language=en|date=14 korrik 2006|accessdate=8 korrik 2020}}</ref> Gjatë sezonit të ardhshëm, Inter arriti të thyente rekordin e fitoreve rresht duke fituar 17 ndeshje rresht në Serie A,<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2007/05/28/inters-historic-200607-serie-a-season.html|title=Inter's historic 2006/07 Serie A season|trans-title=Sezoni historik 2006/07 i Interit në Serie A|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=28 maj 2007|accessdate=9 korrik 2020|archive-date=18 tetor 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201018210442/https://www.inter.it/en/news/2007/05/28/inters-historic-200607-serie-a-season.html|url-status=dead}}</ref> e cila nisi me fitoren 4–1 në shtëpi kundër [[A.S. Livorno Calcio|Livornos]] dhe mbaroi më 28 shkurt 2007 pas barazimit 1–1 ndaj [[Udinese Calcio|Udineses]].<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2007/02/28/inter-hold-udinese-to-1-1-draw.html|title=Inter hold Udinese to 1-1 draw|trans-title=Inter mban Udinesen në një barazim 1-1|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=28 shkurt 2007|accessdate=9 korrik 2020|archive-date=9 korrik 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709113509/https://www.inter.it/en/news/2007/02/28/inter-hold-udinese-to-1-1-draw.html|url-status=dead}}</ref> Më 22 prill 2007, Inter fitoi Scudetton e dytë rresht — të parën në fushë që nga viti 1989 — pasi mposhtën 2–1 [[A.C. Siena|Sienën]] në [[Stadio Artemio Franchi]]. Mbrojtësi [[italia]]n fitues i [[FIFA Kupa e Botës|Kupës së Botës]] [[Marco Materazzi]] shënoi të dy golat.<ref>{{cite news|url=http://www.telegraph.co.uk/sport/football/european/2311629/Materazzi-secures-early-title-for-Inter.html|title=Materazzi secures early title for Inter|trans-title=Materazzi siguron titullin herët për Interin|publisher=The Daily Telegraph|language=en|author=Astrid Andersson|date=23 prill 2007|accessdate=23 prill 2014}}</ref>
Inter filloi [[Sezoni 2007–08 i F.C. Internazionale Milano|sezonin 2007–08]] me objektivin për të fituar Serie A edhe [[UEFA Liga e Kampioneve|Ligën e Kampioneve]]. Ekipi bëri një nisje të mirë në kampionat, duke qënë në krye të renditjes në ndeshjet e para, si dhe arriti të kualifikohej në fazën me eliminim direkt të Ligës së Kampioneve. Megjithatë, atje ata u eliminuan me rezultatin e përgjithshëm 2–0 nga [[Liverpool F.C.|Liverpooli]] më 19 shkurt,<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/news/newsid=655043.html|title=Torres strikes as Liverpool see off Inter|trans-title=Torres shënon, Liverpool fshin Interin|publisher=UEFA|language=en|date=11 mars 2008|accessdate=28 dhjetor 2019}}</ref> duke vendosur në pikëpyetje të ardhmen e Roberto Mancinit në klub ndërsa forma e ekipit në kampionat filloi të përkeqsohej pas dështimin për të fituar tre ndeshje rresht. Pasi u eleminua nga anglezët në Ligën e Kampioneve, Mancini lajmëroi qëllimin e tij për të lënë drejtimin e skuadrës, por ndryshoi mendjen vetëm një ditë më vonë. Në ditën e fundit të sezonit 2007–08 në Serie A, Inter luajti kundër [[Parma F.C.|Parmës]] në transfertë, dhe dy gola nga [[Zlatan Ibrahimović]] i siguruan klubit titullin e tretë rresht kampion. Mancini u shkarkua më vonë pas shkak të deklaratës së tij të mëparshme për lënjen e klubit.<ref name="mancini_inter">{{cite news|url=http://www.inter.it/aas/news/reader?N=29393&L=en|title=F.C. Internazionale statement|trans-title=Deklaratë e F.C. Internazionales|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=29 maj 2008|accessdate=29 maj 2008|archive-date=31 maj 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080531225030/http://www.inter.it/aas/news/reader?N=29393&L=en|url-status=dead}}</ref>
[[Skeda:Il biscione e l'fc Internazionale al Bernabeu.jpg|thumb|Tifozët e Interit gjatë finales së [[2009–10 UEFA Liga e Kampioneve|UEFA Ligës së Kampioneve 2009–10]] në Santiago Bernabéu.]]
Më 2 qershor 2008, Inter punësoi ish trajnerin e [[F.C. Porto|Portos]] dhe [[Chelsea F.C.|Çelsit]] [[José Mourinho]] si trajnerin e ri.<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/aas/news/reader?N=41433&L=it|title=Nuovo allenatore: Josè Mourinho all'Inter|trans-title=Trajneri i ri: Josè Mourinho te Inter|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|accessdate=2 qershor 2008|date=2 qershor 2008|archive-date=5 qershor 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20080605001817/http://www.inter.it/aas/news/reader?N=41433&L=it|url-status=dead}}</ref> Në sezonin e tij të parë, ''Zikaltërit'' fituan [[Supercoppa Italiana|Superkupën Italiane]] dhe [[2008–09 Serie A|titullin e katërt rresht]],<ref>{{cite web|url=https://www.repubblica.it/2008/08/sezioni/sport/calcio/supercoppa-2008/inter-roma-supercoppa/inter-roma-supercoppa.html|title=Totti sbaglia, Zanetti fa centro la Supercoppa va ai nerazzurri|trans-title=Totti shpërdoron Zanetti shënon dhe Superkupa shkon te zikaltërit|publisher=la Repubblica|language=it|date=24 gusht 2008|accessdate=28 dhjetor 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.ilcalcio.net/serie-A-2008-09.php|title=Ancora Inter: 17° scudetto per i nerazzurri|trans-title=Sërisht Interi: Scudetto e 17të për zikaltërit|publisher=Il Calcio|language=it|accessdate=28 dhjetor 2019|archive-date=6 korrik 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190706155957/https://www.ilcalcio.net/serie-A-2008-09.php|url-status=dead}}</ref> por u eleminuan në raundin e parë me eliminim direkt të Ligës e Kampioneve për të tretin vit rresht, këtë herë nga [[Manchester United F.C.|Manchester United]], që në fund arriti në finale.<ref>{{cite web|url=https://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2020/matches/round=15277/match=302796/postmatch/report/|title=Holders United head through to quarter-finals|trans-title=Manchester United shkon drejtë çerek-finaleve|publisher=UEFA|language=en|author=Simon Hart|date=11 mars 2009|accessdate=28 dhjetor 2019}}</ref> Me fitimin e titullit për herë të katërt rresht, Inter u bë klubi i parë pas 60 vitesh që fiton katër tituj rresht dhe j'u bashkua Torinos dhe Juventusit si skuadrat e vetme që e kanë bërë këtë gjë, duke u bërë gjithashtu klubi i parë jashtë qytetit të Torinos.
Interi shijoi shumë sukses në [[2009–10 UEFA Liga e Kampioneve|Ligën e Kampioneve 2009–10]], duke mposhtur kampionët në fuqi [[FC Barcelona|Barcelonën]] në gjysëm-finale dhe më pas [[FC Bayern München|Bayern München]] në [[Finalja e UEFA Ligës së Kampioneve 2010|finale]] 2–0 falë dy golave të [[Diego Milito]]s.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8697017.stm|title=Bayern Munich 0–2 Inter Milan|publisher=BBC Sport|language=en|date=22 maj 2010|accessdate=24 maj 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100524102843/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8697017.stm|archive-date=24 maj 2010}}</ref> Ekipi gjithashtu fitoi [[2009–10 Serie A|titullin e Serie A 2009–10]] me dy pikë para Romës, si dhe [[2009–10 Coppa Italia|Kupën e Italisë]] duke mposhtur në [[Finalja e Coppa Italia 2010|finale]] të njëjtin ekip me rezultatin 1–0.<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8685518.stm|title=Jose Mourinho's Treble-chasing Inter Milan win Serie A|trans-title=Inter i Jose Mourinhos që ndjek Tripletën fiton Serie A|publisher=BBC Sport|language=en|date=16 maj 2010|accessdate=24 maj 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20100521000441/http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8685518.stm|archive-date=21 maj 2010}}</ref> Kjo gjë e bëri Interin klubin e parë italian që fiton [[Tripleta (futboll)|tripletën]]. Në përfundim të sezonit, Mourinho u largua nga klubi për të drejtuar
Real Madridin;<ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8708315.stm|title=Mourinho unveiled as boss of Real|trans-title=Mourinho prezantohet si shefi i Realit|publisher=BBC Sport|language=en|date=31 maj 2010|access-date=30 maj 2010|archive-url=https://web.archive.org/web/20160112103819/http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/europe/8708315.stm|archive-date=12 janar 2016}}</ref> ai u zëvëndësua nga [[Rafael Benítez]].<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/8724605.stm|title=Rafael Benitez named as new coach of Inter Milan|trans-title=Rafael Benitez emërohet trajneri i ri i Interit|publisher=BBC Sport|language=en|date=10 qershor 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref>
Më 21 gusht 2010, Interi mposhti Romën 3–1 dhe fitoi [[Supercoppa Italiana 2010|Superkupën e Italisë 2010]], duke siguruar titullin e katërt të vitit.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/memberassociations/association=ita/news/newsid=1516658.html|title=Two-goal Eto'o fires Inter to more glory|trans-title=Eto'o me dy gola e dërgon Interin për më shumë lavi|publisher=UEFA|language=en|date=21 gusht 2010|accessdate=1 maj 2018}}</ref> Në dhjetor, ata triumfuan edhe në [[FIFA Kupa e Botës për Klube 2010|FIFA Kupën e Botës për Klube]] për herë të parë pas një fitore 3–0 në [[Finalja e FIFA Kupës së Botës për Klube 2010|finale]] kundër [[TP Mazembe]]s.<ref>{{cite web|url=http://soccernet.espn.go.com/report?id=309865&cc=5739 |title=TP Mazembe 0–3 Internazionale|publisher=ESPN FC|language=en|date=18 dhjetor 2010|accessdate=18 dhjetor 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20101222001421/http://soccernet.espn.go.com/report?id=309865&cc=5739|archivedate=22 dhjetor 2010}}</ref> Megjithatë, pas kësaj fitoreje, më 23 dhjetor, për shkak të rezulteve në rënje në kampionat, klubi shkarkoi Benítezin.<ref>{{cite news|url=https://www.inter.it/en/news/2010/12/23/inter-and-benitez-separate-by-mutual-agreement.html|title=Inter and Benitez separate by mutual agreement|trans-title=Inter dhe Benitez ndahen me marrëveshje reciproke|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=23 dhjetor 2010|access-date=24 dhjetor 2010|archive-date=11 tetor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121011201724/http://www.inter.it/aas/news/reader?N=35392&L=en|url-status=dead}}</ref> Ai u zëvëndësua nga [[Leonardo Araújo|Leonardo]] në ditën e ardhshme.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2010/12/24/welcome-leonardo-inters-new-coach.html|title=Welcome Leonardo! Inter's new coach|trans-title=Mirëseerdhe Leonardo! Trajneri i ri i Interit|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=24 dhjetor 2010|access-date=24 dhjetor 2010|archive-date=11 tetor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121011202201/http://www.inter.it/aas/news/reader?N=35398&L=en|url-status=dead}}</ref>
Leonardo e nisi me 30 pikë në 12 ndeshjet e para, me një mesarate 2.5 pikë për ndeshje, më mirë se paraardhësit e tij Benítez dhe Mourinho.<ref name="Leonardo">{{cite web|url=https://sport360.com/article/other/more-sports/206561/on-this-day-december-24-2010-leonardo-takes-over-from-rafa-benitez-as-inter-milan-manager|title=On This Day: Leonardo takes over at Inter|trans-title=Në këtë ditë: Leonardo merr drejtimin e Interit|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=24 dhjetor 2010|access-date=24 dhjetor 2010}}</ref> Më 6 mars 2011, Leonardo vendosi rekord të ri në Serie A duke mbledhur 33 pikë në 13 ndeshje; rekordi i mëparshëm ishte 32 pikë në 13 ndeshje nga Fabio Capello në sezonin 2004–05.<ref name="Leonardo"/> Ai e udhëhoqi ekipin në çerek-finalen e Ligës së Kampioneve ku u eliminuan nga [[FC Schalke 04|Schalke 04]],<ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/9445389.stm|title=Inter Milan 2–5 Schalke 04|publisher=BBC Sport|language=en|author=James Boylan|date=5 prill 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/sport2/hi/football/europe/9454053.stm|title=Schalke 04 2–1 Inter Milan (agg 7–3)|publisher=BBC Sport|language=en|author=Marc Vesty|date=13 prill 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref> kurse në [[2010–11 Coppa Italia|kupë]] triumfuan sërisht.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2011/05/29/coppa-italia-final-inter-3-1-palermo.html|title=Coppa Italia final: Inter 3-1 Palermo|trans-title=Finalja e Kupës së Italisë: Inter 3-1 Palermo|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=29 maj 2011|accessdate=29 dhjetor 2019|archive-date=28 dhjetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191228231557/https://www.inter.it/en/news/2011/05/29/coppa-italia-final-inter-3-1-palermo.html|url-status=dead}}</ref> Megjithatë, në përfundim të sezonit, ai dha dorëheqjen dhe u pasua nga trajnerët jo të suksesshëm [[Gian Piero Gasperini]], [[Claudio Ranieri]] dhe [[Andrea Stramaccioni]].<ref>{{cite web|url=https://www.thesun.co.uk/archives/football/608659/leonardo-leaves-inter-post/|title=Leonardo leaves Inter post|trans-title=Leonardo lë postin e Interit|publisher=The Sun|language=en|date=15 qershor 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.bbc.com/sport/football/13909663|title=Inter Milan appoint Gian Piero Gasperini as new coach|trans-title=Interi punëson Gian Piero Gasperinin si trajner të ri|publisher=BBC Sport|language=en|date=24 qershor 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.fourfourtwo.com/news/ranieri-confirmed-new-inter-coach|title=Ranieri confirmed as new Inter coach|trans-title=Ranieri konfirmohet si trajneri i ri i Interit|publisher=FourFourTwo|language=en|date=22 shtator 2011|accessdate=9 korrik 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.sportmediaset.mediaset.it/calcio/articoli/articolo79436.shtml|title=Inter, il giorno di Stramaccioni|trans-title=Inter, dita e Stramaccionit|publisher=Sport Mediaset|language=it|date=27 mars 2012|accessdate=28 mars 2012|archive-date=9 maj 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120509070448/http://www.sportmediaset.mediaset.it/calcio/articoli/articolo79436.shtml|url-status=dead}}</ref>
===2012–2019: Ndryshimet në pronësi===
[[Skeda:Zen-Int (3.1).jpg|parapamje|majtas|200px|[[Mauro Icardi]] shënoi mbi 100 gola në të gjitha kompeticionet në periudhën 2013–2019.]]
Më 1 gusht 2012, klubi njoftoi se Moratti mendon të shesë një kuotë të pakicës së klubit një konsorciumi kinez të udhëhequr nga [[Kenneth Huang]].<ref name=Huang>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/news/40469|title=Press release: Internazionale Holding S.r.l|publisher=F.C. Internazionale Milano|work=inter.it|language=en|date=1 gusht 2012|accessdate=5 qershor 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150610220936/http://www.inter.it/en/news/40469|archive-date=10 qershor 2015}}</ref> Në të njëjtën ditë, Inter njoftoi arritjen e një marrëveshjeje me [[China Railway Construction Corporation Limited]] për një projekt të ri stadiumi, megjithatë, kjo marrëveshje u prish.<ref name=Inter2013bilancio>FC Internazionale Milano S.p.A. ''bilancio'' (raporti financiar dhe llogaritë) më 30 qershor 2013, [http://www.registroimprese.it PDF purchased from Italian C.C.I.A.A.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140430040135/http://www.registroimprese.it/ |date= }}</ref> Sezoni 2012–13 ishte më i keqi në historinë e viteve të fundit të Interit, që e mbylli kampionatin në një vend zhgënjyes të nëntë, duke mos u kualifikuar në asnjë kompeticion evropian.<ref>{{cite web|url=http://www.panorama.com.al/sport/viti-horror-mbyllet-me-turp-per-interin-e-strames/|title=Viti horror mbyllet me turp për Interin e Stramës|publisher=Panorama Sport|language=sq|date=21 maj 2013|accessdate=21 maj 2013}}</ref> [[Walter Mazzarri]] u vendos trajneri i ri i skuadrës në vend të Stramaccionit më 24 maj 2013.<ref>{{cite web|url=https://telegrafi.com/zyrtare-mazzarri-trajneri-i-ri-i-interit/|title=Zyrtare: Mazzarri trajneri i ri i Interit|publisher=Telegrafi.com|language=sq|date=24 maj 2013|accessdate=9 korrik 2020}}</ref>
Më 15 tetor 2013, një konsorcium indonezian (International Sports Capital HK Ltd.) i udhëhequr nga [[Erick Thohir]], Handy Soetedjo dhe Rosan Roeslani, firmosën një marrëveshje për të blerë 70% të aksioneve të Interit nga Internazionale Holding S.r.l.<ref>{{cite web|url=https://www.forbes.com/sites/afontevecchia/2013/10/15/inter-milan-sells-70-stake-to-indonesias-erick-thohir-at-480m-valuation/|title=Inter Milan Sells 70% Stake To Indonesia's Erick Thohir At $480M Valuation|trans-title=Inter shet 70% të askioneve te Erick Thohir i Indonezisë për vlerën 480 milion $|publisher=Forbes|language=en|date=16 tetor 2013|access-date=1 shtator 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170819235949/https://www.forbes.com/sites/afontevecchia/2013/10/15/inter-milan-sells-70-stake-to-indonesias-erick-thohir-at-480m-valuation/|archive-date=19 gusht 2017}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/news/44183|title=FC Internazionale Milano statement|trans-title=Deklaratë e FC Internazionale Milanos|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=15 nëntor 2013|accessdate=5 qershor 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150608182628/http://www.inter.it/en/news/44183|archive-date=8 qershor 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2013/10/15/fc-internazionale-milano-spa-signs-an-agreement-to-open-capital-to-new-investors.html|title=FC Internazionale Milano S.p.A. signs an agreement to open capital to new investors|trans-title=FC Internazionale Milano firmos një marrëveshje për të hapur kapiten me intervistuesit e rinjë|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=15 tetor 2013|accessdate=6 qershor 2015|archive-date=14 qershor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180614044632/https://www.inter.it/en/news/43937|url-status=dead}}</ref> Menjëherë pas marrëveshjes, Internazionale Holding S.r.l i Morattit majti 29.5% të aksioneve të FC Internazionale Milano S.p.A.<ref name=Inter2014bilancio>FC Internazionale Milano S.p.A. ''bilancio'' (raporti financiar dhe llogaritë) më 30 qershor 2014, [http://www.registroimprese.it PDF blerë nga C.C.I.A.A. Italiane] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140430040135/http://www.registroimprese.it/|date=}}</ref> Pas marrëveshjes, aksionet e Interit ishin në pronësi të një kompanie mbajtëse, me emër International Sports Capital S.p.A të Italisë (për 70% të aksioneve), International Sports Capital HK Limited dhe Asian Sports Ventures HK Limited të Hong Kongut. Asian Sports Ventures HK Limited, në vetvete një kompani tjetër mbajtëse e ndërmjetme, ishte në pronësi të Nusantara Sports Ventures HK Limited (60% të aksioneve, një kompani në pronësi të Thohir), Alke Sports Investment HK Limited (20% të aksioneve) dhe Aksis Sports Capital HK Limited (20% të aksioneve).
[[Skeda:Samir Handanovič Inter 2014.jpg|parapamje|djathtas|200px|[[Samir Handanović]] ju bashkua Interit në vitin 2012; shtatë vite më pas, ai u bë portieri i parë në histori që emërohet kapiten i ekipit.]]
Thohir, i cili gjithashtu ishte në pronësi të klubit [[Major League Soccer]] (MLS) [[D.C. United]] dhe [[Super Liga Indonezine|Super Ligës Indoneziane]] (ISL) [[Persib Bandung]], njoftoi më 2 dhjetor 2013 se Inter dhe D.C. United kishin formuar partneritet strategjik.<ref>{{cite web|url=https://www.sportsnet.ca/soccer/inter-milan-form-partnership-with-d-c-united/|title=Inter Milan form partnership with D.C. United|trans-title=Interi krijon partneritet me D.C. United|website=sportsnet.ca|language=en|date=2 dhjetor 2013|accessdate=9 korrik 2020}}</ref> Gjatë epokës Thohir, klubi filloi të modifikojë strukturën financiare nga i varur në investime të vazhdueshme të pronarit në një model biznesi më të vetë-qëndrueshëm, megjithëse klubi ende shkelte rregullat e Fair Play Financiar të [[UEFA]]-s në vitin 2015. Klubi u gjobit dhe mori reduktim të ekipit në kompeticionet e UEFA-s, si dhe mori gjoba shtesë të pezulluara në periudhën e provës. Gjatë kësaj kohe, Roberto Mancini u kthye si trajner më 14 nëntor 2014.<ref>{{cite web|url=https://telegrafi.com/zyrtare-mancini-rikthehet-te-interi/|title=Zyrtare: Mancini rikthehet te Interi|publisher=Telegrafi.com|language=sq|date=14 nëntor 2014|accessdate=24 tetor 2019}}</ref>
Më 6 qershor 2016, [[:en:Suning Holdings Group|Suning Holdings Group]] (përmes një kompanie anësore me qendër në Luksemburg, Great Horizon S.á rl) një kompani në pronësi të [[:en:Zhang Jindong|Zhang Jindong]], bashkëthemelues dhe kryetar i [[:en:Suning Holdings Group|Suning Commerce Group]], fitoi një shumicë të aksioneve të Interit nga konsorciumi International Sports Capital S.p.A. i Thohir dhe pjesët e mbetura të familjes Internazionale Holding S.r.l. të Morattit.<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/news/53171|title=Suning Holdings Group acquires majority stake of FC Internazionale Milano S.p.A.|trans-title=Suning Holdings Group fiton shumicën e aksioneve të FC Internazionale Milano S.p.A.|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=6 qershor 2016|access-date=6 qershor 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160609205104/http://www.inter.it/en/news/53171|archive-date=9 qershor 2016}}</ref> Sipas regjistrimeve të ndryshme, investimi i përgjithshëm nga Suning ishte rreth 270 milion €.<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-soccer-inter-milan-suning-idUSKCN0YR03T|title=China's Suning buying majority stake in Inter Milan for $307 million|trans-title=Suning i Kinës blen shumicën e aksioneve të Interit për 307 milion $|agency=Reuters|language=en|date=5 qershor 2016|access-date=24 korrik 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170819104742/http://www.reuters.com/article/us-soccer-inter-milan-suning-idUSKCN0YR03T|archive-date=19 gusht 2017}}</ref> Marrëveshja u miratua nga një mbledhje e jashtëzakonshme e përgjithshme në 28 qershor 2016, nga e cila Suning Holdings Group kishte fituar një 68.55% të aksioneve në klub.<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/it/news/74087/assemblea-degli-azionisti-di-f-c-internazionale-milano|title=Assemblea degli Azionisti di FC Internazionale Milano|trans-title=Asambleja e aksionerëve të FC Internazionale Milano|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=28 qershor 2017|access-date=11 korrik 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170808194955/http://www.inter.it/it/news/74087/assemblea-degli-azionisti-di-f-c-internazionale-milano|archive-date=8 gusht 2017}}</ref>
Në ndeshjen e fundit të sezonit 2017–18, Interi arriti një fitore dramatike 3–2 në Stadio Olimpico kundër Lazios, duke siguruar vendin e katërt në kampionat dhe një vend në Ligën e Kampioneve për herë të parë pas shtatë vitesh.<ref>{{cite web|url=http://top-channel.tv/2018/05/20/interi-ne-champions-league-fiton-finalen-me-lazio-n/|title=Interi në Champions League, fiton “finalen” me Lazio-n|publisher=Top-Channel-tv|language=sq|date=20 maj 2018|accessdate=7 dhjetor 2018}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.vizionplus.tv/nje-inter-i-cmendur-shuan-enderren-e-strakoshes-e-tares/|title=Një Inter i cmendur shuan ëndërrën e Strakoshës e Tares|publisher=Vizion Plus|language=sq|date=21 maj 2018|accessdate=7 dhjetor 2018}}</ref> Edhe sezoni 2018–19 u mbyll në të njëjtën mënyrë, me Interin që fitoi 2–1 kundër [[Empoli F.C.|Empolit]] në San Siro në javën e fundit për të siguruar një tjetër vend të katërt në kampionat.<ref>{{cite web|url=https://shqiptarja.com/lajm/interi-dhe-atalanta-ne-champions-milani-jashte|title=Interi dhe Atalanta në Champions, Milani jashtë|publisher=Shqiptarja.com|language=sq|date=27 maj 2019|accessdate=27 prill 2020}}</ref>
===2019–vazhdon: ''Scudetto'' i 19-të===
Për sezonin 2019–20, [[Antonio Conte]] u emërua trajneri i ri i ekipit, në vend të [[Luciano Spalletti]]t;<ref>{{cite web|url=https://www.balkanweb.com/zyrtare-inter-shkarkon-spallettin-ja-kur-prezantohet-conte/|title=Zyrtare, Inter shkarkon Spallettin, ja kur prezantohet Conte|publisher=BalkanWeb.com|language=sq|date=30 maj 2019|accessdate=27 prill 2020}}</ref> duke u bërë trajneri më i paguar në Serie A.<ref>{{cite web|url=https://telegrafi.com/zyrtare-conte-trajner-ri-interit/|title=Zyrtare: Conte trajner i ri i Interit|publisher=Telegrafi|language=sq|date=31 maj 2019|accessdate=25 qershor 2019}}</ref> Falë këmbënguljes së tij, Interi siguroi transferimin e sulmuesit belg [[Romelu Lukaku]] nga [[Manchester United F.C.|Manchester United]] për 74 milionë €, duke u bërë blerja më e shtrenjtë në historinë e klubit.<ref>{{cite web|url=https://balkanweb.com/video-lukaku-cmend-tifozet-e-interit-sulmuesi-firmos-per-5-vjet/|title=VIDEO/ Lukaku çmend tifozët e Interit, sulmuesi firmos për 5 vjet|publisher=BalkanWeb.com|language=sq|date=8 gusht 2019|accessdate=11 gusht 2019}}</ref>
Pasi e mbylli sezonin e parë me një vend të dytë në kampionat dhe me humbje në finale të [[UEFA Europa League 2019-2020|Europa League]] kundër [[Sevilla Fútbol Club|Seviljes]], [[Antonio Conte|Conte]] udhëhoqi ekipin në fitoren e kampionatit të 19-të në sezonin [[:it:Serie A 2020-2021|2020-21]], 11 vjet pas fitores së fundit, duke i dhënë fund hegjemonisë gati dhjetëvjeçare të [[Juventus F.C.|Juventusit]].
Gjithsesi, pavarësisht arritjeve në sezonin e fundit, më 26 maj 2021, Inter njoftoi se Conte do të largohet nga drejtimi i ekipit pasi u arrit një marrëveshje midis palëve për ndërprerjen e bashkëpunimit. Largimi njoftohet të ketë ardhur si pasojë e mosmarrëveshjeve që Conte kishte me klubin në lidhje me fushatën e transferimeve për sezonin e ardhshëm.<ref>{{Cite news|title=Official Statement from FC Internazionale Milano |trans-title=Deklaratë Zyrtare e FC Internazionale Milano|website=inter.it|url=https://www.inter.it/en/news/2021/05/26/statement-antonio-conte-departure.html |language=en|access-date=26 maj 2021}}</ref><ref>{{Cite news|title=Antonio Conte leaving Inter over plan to sell 80m of players|url=https://www.theguardian.com/football/2021/may/26/antonio-conte-leaving-inter-over-plan-to-sell-80m-of-players.html|language=en|access-date=26 maj 2021}}{{Lidhje e vdekur}}</ref>
Më 3 qershor 2021, [[Simone Inzaghi]] u emërua trajner duke firmosur një kontratë dyvjeçare me klubin zikaltër.<ref>{{Cite news|title=Simone Inzaghi is Inter's new head coach |trans-title=Simone Inzaghi është trajneri i ri i Interit|website=inter.it|url=https://www.inter.it/en/news/2021/06/03/simone-inzaghi-new-coach-inter.html |publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|access-date=3 qershor 2021}}</ref>
==Identiteti==
=== Ngjyrat ===
Që nga krijimi në vitin 1908, Interi ka luajtur me fanella me vija vertikale të zeza dhe të kaltërta.<ref name=ninteenzeroeight>{{cite news|url=http://www.corriere.it/vivimilano/speciali/inter/index.shtml|title=9 marzo 1908, 43 milanisti fondano l'Inter|trans-title=8 mars 1908, 43 milanistë themeluan Interin|publisher=ViviMilano.it|language=en|accessdate=24 qershor 2007}}</ref> Ata zgjodhën ngjyrën e zezë për të përfaqësuar natën dhe ngjyrën e kaltërt për të përfaqësuar qiellin. Përveç një periudhe në [[Lufta e Dytë Botërore|Luftën e Dytë Botërore]] që Inter i braktisi këto dy ngjyra, nuk ka pasur ndonjë periudhë tjetër kohore pa këto ngjyra, duke fituar edhe pseudonimin ''Nerazzurri''.<ref name="autogenerated1">{{cite news|url=http://www.footballderbies.com/honours/index.php?id=30|title=AC Milan vs. Inter Milan|publisher=FootballDerbies.com|language=en|accessdate=25 korrik 2007|archive-date=13 shtator 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20110913000901/http://www.footballderbies.com/honours/index.php?id=30|url-status=dead}}</ref> Në vitin 1928, filozofia dhe emri i klubit i solli Partisë Fashiste shqetësim. Si rezultat i kësaj, gjatë atij viti, klubi tashmë me histori 20-vjeçare u bashkua me ''Unione Sportiva Milanese''. Klubi i ri u quajt ''Società Sportiva Ambrosiana'' në nder të shenjtorit mbrojtës të Milanos.<ref name="Ngjyrat">{{cite news|url=http://emeroteca.coni.it/?q=node/6&f=822&p=1|title=Emeroteca Coni|publisher=Emeroteca.coni.it|language=it|accessdate=7 janar 2013}}</ref> Flamuri i Milanos zëvëndësoi ngjyrat tradicionale zi e kaltër.<ref name="ambrosianacolours">{{cite news|url=http://www.toffs.com/icat/ambrosiana|title=Ambrosiana S.S 1928|publisher=Toffs.com|language=it|date=24 qershor 2007|access-date=19 shtator 2014|archive-date=20 tetor 2007|archive-url=https://web.archive.org/web/20071020042913/http://www.toffs.com/icat/ambrosiana|url-status=dead}}</ref> Pas përfundimit të Luftës së Dytë Botërore, kur Partia Fashiste kishte rënë nga pushteti, klubi rimori emrin e tyre të vjetër dhe ngjyrat. Në vitin 2008, Inter festoi 100 vjetorin duke vendosur një kryq të kuq në fanellën e bardhë; kryqi i [[Shën Gjergji]]t është pjesë e stemës dhe flamurit të qytetit të Milanos dhe vazhdon të përdoret nga klubi, zakonisht në fanellat e treta.<ref name="Ngjyrat"/>
=== Simbolet zyrtare ===
==== Stema ====
<gallery style="text-align:center">
Logo of FC Inter Milan 1908 (b&w).png|1908–1928
Logo of FC Inter Milan (1963-1979).svg|1963–1979
Inter old logo (1999-2007).png|1999–2007
Inter Mailand.svg|2007–2014
FC Internazionale Milano 2014.svg|2014–2021
FC Internazionale Milano 2021.svg|2021–
</gallery>
Një nga themeluesit e Interit ishte edhe ilustruesi i njohur asokohe Giorgio Muggiani, i cili kishte përgjegjësinë për modelin e stemës së parë të Interit në vitin 1908.<ref name="Stema e Interit">{{cite web|url=https://1000logos.net/internazionale-logo/|title=Inter Milan logo|trans-title=Stema e Interit|website=1000logos.net|language=en|accessdate=27 maj 2020}}</ref> Modeli i parë, i frymëzuar nga modelet e klubeve angleze, ka pasur gërmat ''FCIM'' të mbivendosura të bardha në një sfond të përbërë nga një rreth i artë i rrethuar nga një rreth i zi dhe një tjetër përmbyllës i kaltër. Disa elemente bazike të modelit të parë vazhdojnë ende të qëndrojnë edhe pse stema është modifikuar disa herë ndër vite.<ref name="Stema e Interit"/> Që nga sezoni 1999–2000, stema origjinale e klubit u zvogëlua në përmasa, për t'i dhënë hapësirë vendosjes së emrit të klubit në pjesën e sipërme dhe vitin e themelimit në pjesën e poshtme.<ref>{{cite web|url=http://www.museodelmarchioitaliano.com/route1/inter.php|title=The Inter FCIM logo|trans-title=Stema e Interit FCIM|publisher=Museo del Marchio Italiano|language=en|date=9 nëntor 2019|access-date=9 nëntor 2019|archive-date=22 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191122234351/http://www.museodelmarchioitaliano.com/route1/inter.php|url-status=dead}}</ref>
Në vitin 2007, Inter ju rikthye modelit të stemës së epokës para sezonit 1999–2000.<ref name="Stema e Interit"/> Ajo mori një pamje më moderne, e kishte yllin e ''Scudettos'' më të vogël dhe kishte ngjyra më të hapura. Ky version u përdor deri në korrik 2014, ku klubi vendosi t'i nënshtrohej një rimodelimi.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2014/07/7/nerazzurri-rebranding-new-logo-same-inter.html|title=Nerazzurri rebranding: new logo, same Inter|trans-title=Zikaltërit rimodelohen: stemë e re, Inter i njëjtë|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=21 korrik 2014|accessdate=10 nëntor 2019|archive-date=9 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191109230111/https://www.inter.it/en/news/2014/07/7/nerazzurri-rebranding-new-logo-same-inter.html|url-status=dead}}</ref> Diferenca më e veçantë midis stemës aktuale dhe atyre të shkuara ishte heqja e yllit nga të gjitha mediat përveç fanellave.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2014/07/7/inter-rebranding-in-detail.html|title=Inter rebranding in detail|trans-title=Rimodelimi i Interit në detaje|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=7 korrik 2014|accessdate=10 nëntor 2019|archive-date=9 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191109230127/https://www.inter.it/en/news/2014/07/7/inter-rebranding-in-detail.html|url-status=dead}}</ref>
Më 20 mars të 2021 zbuloi për publikun logon e re, që është një version i rishikuar i stemës së realizuar nga Muggiani: në monogramë mbeten vetëm gërmat ''I'' dhe ''M'', braktiset ngjyra e artë ndërsa e kaltërta zëvendësohet me një blu intense.<ref>{{cite web |url=https://www.inter.it/it/news/2021/03/30/nuovo-logo-inter.html |title=L'Inter presenta il nuovo logo|trans-title=Interi prezanton logon e re|language=it|date=30 mars 2021|accessdate=30 mars 2021}}</ref>
Shumica nga skuadrat e [[Serie A]] përdorin kafshë për të përfaqësuar simbolet dhe historinë e tyre. Një prej këtyre skuadrave është edhe Interi, i cili për simbol ka gjarpërin, i quajtur ''Il Biscione'' ose ''Serpente''.<ref name="Biscione">{{cite web|url=https://stileinter.it/perche-il-serpente-biscione-e-il-simbolo-dellinter/|title=Perché il serpente biscione è il simbolo dell’Inter?|trans-title=Përse gjarpëri është simboli i Interit?|website=stileinter.it|language=it|accessdate=27 maj 2020}}</ref> Gjarpëri është një simbol i rëndësishëm për qytetin e Milanos. Simboli është i famshëm për përdorimin e tij nga familja milaneze e ''Sforza''ve e cila sundoi mbi veriun e [[Italia|Italisë]] gjatë periudhës së rilindjes.<ref name="Biscione"/>
==== Himni ====
Himni i Interit, kompozuar nga [[:it:Elio (cantante)|Elio]] dhe interpretuar nga [[:it:Graziano Romani|Graziano Romani]], titullohet ''[[:it:C'è solo l'Inter|C'è solo l'Inter]]'' dhe është publikuar në 2002.<ref>{{cite web|url=http://www.hukapan.it/project/ce-solo-linter/|title=C'è solo l'Inter|language=it|accessdate=12 tetor 2014|archive-date=16 tetor 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141016210951/http://www.hukapan.it/project/ce-solo-linter/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.inter.it/aas/news/reader?L=it&N=11948 |title=In corso la conferenza stampa del nuovo inno: C'è solo l'Inter" |language=it |accessdate=15 tetor 2002 |archive-date=9 mars 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130309180836/http://www.inter.it/aas/news/reader?L=it |url-status=dead }}</ref>
''[[:it:Pazza Inter|Pazza Inter]]'' është një këngë e 2003 e regjistruar në studio nga lojtarët zikaltër të asaj periudhe;<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/aas/news/reader?L=it&N=17722|title=Tutta la squadra a registrare "Pazza Inter"|language=it|accessdate=22 gusht 2003|archive-date=9 mars 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130309180836/http://www.inter.it/aas/news/reader?L=it|url-status=dead}}</ref> duke parë suksesin e jashtëzakonshëm që pati në tifozerinë zikaltër dhe jo vetëm, kënga është përdorur deri në gusht të 2019 para çdo ndeshje në San Siro pas himnit zyrtar.<ref>{{cite web |url=https://sport.sky.it/calcio/serie-a/2019/08/27/inter-inno-elio-addio-pazza-inter.html |title=Inter news, l'inno di Elio sostituirà "Pazza Inter amala"|language=it|accessdate=27 gusht 2019}}</ref>
===Prodhuesit e fanellës dhe sponsorët===
[[Skeda:Gianfranco Matteoli - FC Inter.jpg|parapamje|djathtas|Sponsori Misura u përdor për nëntë vite; në foto lojtari [[:it:Gianfranco Matteoli|Gianfranco Matteoli]].]]
{| class="wikitable" style="text-align: center"
|-
!Periudha
!Prodhuesi
!Sponsori
|-
| 1979–1981
|rowspan=2|[[:en:Puma AG|Puma]]
|
|-
|1981–1982
|Inno-Hit<ref name="Sponsorët">{{cite web|url=https://www.internazionale.fr/sponsors-inter-milan/|title=Les sponsors de l'Inter Milan|trans-title=Sponsorët e Interit|website=Internazionale.fr|language=fr|accessdate=28 prill 2020}}</ref>
|-
|1982–1986
|Mecsport
|rowspan=3|Misura<ref name="Sponsorët"/>
|-
|1986–1988
| [[:en:Le Coq Sportif|Le Coq Sportif]]
|-
|1988–1991
| [[:en:Uhlsport GmbH|Uhlsport]]
|-
| 1991–1992
|rowspan=3| [[:en:Umbro|Umbro]]
| FitGar<ref name="Sponsorët"/>
|-
| 1992–1995
| Cesare Fiorucci<ref name="Sponsorët"/>
|-
| 1995–1998
| rowspan=2|[[:en:Pirelli & C. S.p.A.|Pirelli]]<ref name="Sponsorët"/>
|-
|1998–2016
| rowspan=3|[[:en:Nike Inc.|Nike]]
|-
|2016–2021
|{{unbulleted list|[[:en:Pirelli & C. S.p.A.|Pirelli]] (ndeshje zyrtare)|[[:en:Suning Holdings Group|Suning.com]] (stërvitje)<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/it/news/2016/12/20/comunicato-di-fc-internazionale.html|title=Comunicato di FC Internazionale Milano|trans-title=Komunikatë e FC Internazionale Milano|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|date=20 dhjetor 2016|access-date=15 korrik 2017|archive-date=14 janar 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200114135833/https://www.inter.it/it/news/2016/12/20/comunicato-di-fc-internazionale.html|url-status=dead}}</ref>}}
|-
|2021–
|{{unbulleted list|Socios.com (ndeshje zyrtare)<ref>{{cite news|url=https://www.inter.it/en/news/2021/07/21/socios-new-inter-shirt-partner.html|title=A new era begins: Inter announce socios.com as new front-of-shirt partner for 2021/22 season|trans-title=Nis një erë e re: Inter shpall socios.com si sponsor kryesor të fanellës për sezonin 2021/22|language=en|date=21 korrik 2021|access-date=21 korrik 2021|publisher=inter.it|archive-date=21 korrik 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210721124959/https://www.inter.it/en/news/2021/07/21/socios-new-inter-shirt-partner.html|url-status=dead}}</ref>|[[Lenovo]] (pjesa e pasme e fanellës)<ref>{{cite news|url=https://www.inter.it/en/news/2021/07/13/partnership-inter-lenovo-back-of-shirt-sponsor.html|title=New chapter in the partnership between Inter and Lenovo|trans-title=Kapitull i ri në bashkëpunimin mes Inter dhe Lenovo|language=en|date=13 korrik 2021|access-date=21 korrik 2021|publisher=inter.it}}</ref>|[[:en:Suning Holdings Group|Suning.com]] (stërvitje)}}
|}
==Stadiumi==
{{main|San Siro}}
[[Skeda:Scudo2009.jpg|majtas|parapamje|250px|Stadiumi San Siro (''Giuseppe Meazza'') nga brënda.]]
Stadiumi i Interit është [[San Siro]] me 75,923 vende, i cili njihet zyrtarisht si ''Stadio Giuseppe Meazza'' në nder të lojtarit i cili ka luajtur me të dyja skuadrat e qytetit.<ref name="Historia e stadiumit">{{cite web|url=https://kiiky.com/san-siro-stadium-capacity/|title=San Siro Stadium Review: History, Team, Capacity, Location|trans-title=Shikimi i stadiumit San Siro: Historia, ekipi, kapaciteti, vendndodhja|publisher=Kiiky.com|language=en|date=22 gusht 2019|accessdate=15 prill 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231554/https://kiiky.com/san-siro-stadium-capacity/|url-status=dead}}</ref> Për këtë stadium përdoret më shpesh emri San Siro, sepse zona rreth stadiumit e ka emrin San Siro.<ref name="sansiro"/> Giuseppe Meazza ka qënë stadiumi i [[A.C. Milan|Milanit]] që në vitin 1926, kur u ndërtua privatisht nga presidenti i asaj kohe i klubit [[Piero Pirelli]].<ref name="Historia e stadiumit"/> Ndërtimi u krye nga 120 punëtorë dhe u deshën 13 muaj e gjysëm që të përfundonte. Stadiumi ishte në pronësi të klubit deri kur iu shit bashkisë së qytetit në vitin 1935, dhe që nga viti 1947, është ndarë me klubin tjetër të qytetit, Interin.<ref name="sansiro"/><ref name="FIFA"/>
Ndeshja e parë në këtë stadium u luajt në vitin 1926, kur Inter mposhti Milanin me rezultatin 6–3 në një ndeshje miqësore.<ref name="FIFA">{{cite web|url=https://www.fifa.com/worldcup/news/san-siro-milan-cathedral-football-513711|title=San Siro - Milan's cathedral of football|trans-title=San Siro - Katedralja e futbollit të Milanos|publisher=FIFA|language=en|date=2 maj 2007|accessdate=9 korrik 2020|archive-date=9 korrik 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200709104750/https://www.fifa.com/worldcup/news/san-siro-milan-cathedral-football-513711|url-status=dead}}</ref> Milan luajti ndeshjen e parë zyrtare të kampionatit në San Siro më 19 shtator 1926, duke u mposhtur 1–2 nga [[U.C. Sampdoria|Sampierdarenese]] ([[U.C. Sampdoria]]). Kapaciteti fillestar i stadiumit ishte 35,000 vende,<ref name="FIFA"/> por pas disa rinovimeve madhore, ku e fundit ishte në përgatitje për [[1990 FIFA Kupa e Botës|Kupën e Botës 1990]], stadiumi arriti në kapacitetin 85,700 vende, të gjitha të mbuluara çati polikarbonate.<ref name="sansiro">{{cite web|url=http://www.sansiro.net/?page_id=186|title=Storia|trans-title=Historia|website=sansiro.net|publisher=San Siro|language=it|accessdate=4 prill 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180501172109/http://www.sansiro.net/?page_id=186|archive-date=1 maj 2018}}</ref> Në vitin 2008, kapaciteti u zvogëlua në 80,018 vende për të plotësuar kriteret e [[UEFA]]-s.
I ndërtuar sipas modelit anglez, San Siro është modeluar kryesisht për ndeshje futbolli, në kontrast me shumicën e stadiumeve shumë-funksionale të përdorura nga klubet e Serie A.<ref name="FIFA"/> Në Itali njihet për afmosferën fantastike gjatë ndeshjeve për shkak të distancës së afërt midis ulëseve dhe fushës. Përdorimi i shpeshtë i flakadanëve kontribuon në rritjen e atmosferës, por kjo praktikë ndonjëherë ka shkaktuar edhe probleme.<ref>{{cite web|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2004/matches/round=1970/match=1084886/postmatch/report/index.html|title=Milan move into last four|trans-title=Milan kalon në katërt të fundit|publisher=UEFA|language=en|date=13 prill 2005|accessdate=3 nëntor 2017}}</ref>
===Qëndra e stërvitjes===
Fushat e para të stërvitjes të përdorura nga Inter ishin ato të Aeronautikës në [[Idroscalo di Milano|Idroscalo]] dhe të historikes [[Arena Civica]].<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/it/news/2010/04/9/foto-helenio-herrera-quando-si-allena-la-testa.html|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|access-date=20 mars 2011|title=Foto: Helenio Herrera, quando si allena la testa|trans-title=Helenio Herrera, kur stërvitet mendja|archive-date=26 gusht 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210826202819/https://www.inter.it/it/news/2010/04/9/foto-helenio-herrera-quando-si-allena-la-testa.html|url-status=dead}}</ref>
Në vitin 1962 u inagurua qendra e re e stërvitjes së [[Appiano Gentile]]s, në provincë te [[Como]]s. Nga viti 2016 qendra ka marrë emrin aktual [[Qendra Sportive Suning|Suning Training Center in Memory of Angelo Moratti]]. Ajo përmban pesë fusha loje nga të cilat dy me përmasa të reduktuara; një nga to është e mbuluar me një [[tensostrukturë]] të lëvizshme dhe që përdoret kryesisht kur ka mot të keq. Gjithashtu, qendra përmban një pishinë, dy palestra, një sallë mjekësore, pesë dhoma zhveshje dhe dy magazina. Në brendësi të strukturës gjendet dhe [[Club House]] ku akomodohen lojtarët e skuadrës së parë, restoranti, dhoma e pritjes, kuzhina dhe hapësira të tjera në dispozicion të stafit dhe kryesisë. Në këtë ndërtesë gjenden dhe një sallë lojërash, një sallë për mbledhjet teknike, studiot televizive të [[Inter TV]] dhe salla e shtypit që përdoret për konferencat e shtypit.
[[Suning Youth Development Centre in Memory of Giacinto Facchetti]] në Milano, ështe qendra sportive e ekipeve të grupmoshave dhe e skuadrës së femrave. Ka një fushë loje me bar natyral, 2 fusha loje dhe stërvitje me bar artificial, 2 fusha artificiale për stërvitje, 1 fushë artificiale për stërvitje me 7 lojtarë, 1 fushë me bar natyral për stërvitje me 9 lojtarë, 1 palestër të kompletuar, 1 sallë mjekësore, 10 dhoma zhveshje, 1 Club House dhe qendër edukimi.<ref>{{Cite web|url=https://www.inter.it/it/settore_giovanile/info-settore-giovanile|title=Centro di formazione Suning|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|access-date=10 maj 2021|archive-date=27 prill 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210427232031/https://www.inter.it/it/settore_giovanile/info-settore-giovanile|url-status=dead}}</ref>
==Tifozët==
[[Skeda:Inter fans 2008(3).jpg|parapamje|300px|Tifozët e Interit duke festuar fitimin e titullit të Serie A në sezonin 2007–08.]]
Inter është një nga ekipet më të mbështetura në Itali sipas një kërkimi të gushtit 2007 nga gazeta italiane ''La Repubblica''.<ref name="Kërkimi">{{cite news|url=http://www.repubblica.it/2007/08/sezioni/sport/calcio/tifo-contro/tifo-contro/tifo-contro.html|title=Research: Supporters of football clubs in Italy|trans-title=Kërkimi: Mbështetësit e klubeve të futbollit në Itali|publisher=La Repubblica|language=en|date=15 gusht 2007}}</ref> Historikisht, pjesa më e madhe e tifozëve të Interit nga qyteti i Milanos janë milanezë kryesisht të shtresës borgjeze dhe së mesme ([[Baüscia]]), kurse të Milanit zakonisht kanë qënë të klasës punëtore ([[Casciavit]]).<ref name="Kërkimi"/>
Grupi ultras tradicional i Interit është ''Boys San'';<ref name="Curva Nord"/> ata kanë një pjesë të rëndësishme në historinë e ultrasve në përgjithësi për shkak se ata janë nga më të vjetrit, duke u themeluar në vitin 1969.<ref name="Ultras">{{cite web|url=http://beginofintermilan.blogspot.com/2016/03/inter-ultras-history.html|title=Inter ultras history|trans-title=Historia e ultrasve të Interit|website=beginofintermilan.blogspot.com|language=en|accessdate=28 prill 2020}}</ref> Nga pikëpamja politike, ultrasit e Interit kanë kryesisht tendenca të spektrit të djathtë dhe kanë marrëdhënië binjakëzimi me ultrasit e [[S.S. Lazio|Lazios]]. Përveç grupit kryesor që është ''Boys San'', janë gjithashtu edhe katër grupe të tjera gjithashtu të rëndësishme: ''Viking'', ''Irriducibili'', ''Ultras'', dhe ''Brianza Alcoolica''.<ref name="Ultras"/><ref name="Curva Nord"/>
Tifozët më të flaktë të Interit mblidhen në sektorin Curva Nord, ose ndryshe në pjesën e veriut të stadiumit [[San Siro]].<ref name="Curva Nord">{{cite web|url=http://www.curvanordmilano.net/i-gruppi-della-nord|title=The Northern Groups|trans-title=Grupet e veriut|publisher=Curva Nord Milano|language=en|accessdate=8 korrik 2020|archive-date=7 korrik 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200707042511/http://www.curvanordmilano.net/i-gruppi-della-nord|url-status=dead}}</ref> Kjo traditë e gjatë ka bërë që Curva Nord të jetë sinonim për mbështetësit më të fortë të klubit, të cilët shpalosin flamuj dhe banera në mbështetje të ekipit.<ref name="Curva Nord"/>
Tifozët thirren në përgjithësi me emrat ''Interisti'' ose ''Nerazzurri''.<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/interisti_new|title=INTERISTI|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|accessdate=22 shtator 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150909025524/http://www.inter.it/en/interisti_new|archive-date=9 shtator 2015|url-status=live}}</ref>
==Rivalët==
{{main|Derby della Madonnina|Derby d'Italia}}
Inter ka disa rivalitete, dy prej të cilave kanë domethënie të madhe në futbollin italian; së pari, ata marrin pjesë në derbin e qytetit i quajtur ''[[Derby della Madonnina]]'' me [[A.C. Milan|Milanin]]; rivaliteti ka ekzistuar që kur Inter u themelua në 1908.<ref name="autogenerated1" /> Emri i derbit i referohet [[Shën Mëria|virgjëreshës Mari]], statuja e së cilës ndodhet në krye të katedrales së Milanos dhe është një nga tërheqjet turistike të qytetit.<ref>{{cite web|url=https://indeksonline.net/a-e-dini-pse-ndeshja-milan-inter-quhet-derbi-i-madonines/|title=A e dini pse ndeshja Milan – Inter quhet “Derbi i Madoninës”?|publisher=Indeksi Online|language=sq|date=17 mars 2019|accessdate=26 prill 2020}}</ref> Ndeshjet midis tyre zakonisht krijojnë një atmosferë fantastike, ku të dyja tifozeritë shpalosin banderola (humoristike ose ofenduese) para fillimit të tyre. Flakadanët janë gjithashtu prezentë; ato sollën edhe anullimin e ndeshjes së dytë çerek-finale së Ligës së Kampioneve ndërmjet dy ekipeve më 12 prill 2005, pasi portieri [[Dida]] u godit nga tifozët e Interit me flakadan në shpatull.<ref>{{cite web|url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/2358092/Milan-derby-abandoned-after-flare-strikes-player.html|title=Milan derby abandoned after flare strikes player|trans-title=Derbi i Milanos braktiset pasi flakadani godet lojtarin|publisher=The Daily Telegraph|language=en|author=Christopher Davies|date=13 prill 2005|accessdate=26 prill 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.independent.co.uk/sport/football/european/milan-derby-abandoned-after-fans-flare-attack-5344643.html|title=Milan derby abandoned after fans' flare attack|trans-title=Derbi i Milanos braktiset pas sulmit me flakadan nga tifozët|publisher=The Independent|language=en|date=13 prill 2005|accessdate=26 prill 2020}}</ref>
Rivaliteti tjetër madhor i Interit është ai kundër [[Juventus F.C.|Juventusit]]; të dy marrin pjesë në ''[[Derby d'Italia]]''.<ref name="Derbi i Italisë">{{Cite web|url=https://www.supersport.al/juventus-inter-aty-ku-rivaliteti-nuk-ka-fund/|title=Juventus-Inter, aty ku rivaliteti nuk ka fund!|publisher=Gazeta Blic|language=sq|author=Sotir Kora|date=5 dhjetor 2018|accessdate=23 prill 2020}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.panorama.com.al/sport/juventus-torino-derbi-i-rekordeve-dhe-tabuve/|title=Juventus-Torino, derbi i rekordeve dhe tabuve|publisher=Panorama Sport|language=sq|author=Jeton Stamolla|date=23 shkurt 2014|accessdate=23 prill 2020}}</ref> Deri para skandalit të ''Calciopolit'' në vitin 2006, ato ishin dy ekipet e vetme që nuk kishin rënë nga kategoria.<ref name="Derbi i Italisë"/> Të dy klubet kanë numrin më të madh të tifozëve në Itali dhe rivaliteti i tyre arriti në nivele të larta pas viteve '90.<ref name="Derbi i Italisë"/>
Nga fillimi i shekullit të 21-të, Interi ka krijuar një rivalitet të veçantë edhe me klubin kryeqytetas [[A.S. Roma|Roma]] pas sfidave të [[Kupa UEFA|Kupës UEFA]] në vitet '90.<ref>{{cite web|url=https://forzaitalianfootball.com/2014/11/roma-v-inter-a-five-star-rivalry/|title=Roma v Inter: A five-star rivalry|trans-title=Roma v Inter: Një rivalitet me pesë yje|publisher=Forza Italian Football|language=en|date=29 nëntor 2014|accessdate=26 prill 2020}}</ref> Kulmi i këtij rivaliteti ishte në periudhën 2005–2010, ku të dy ekipet garonin për titullin kampion, me Romën që doli e dyta në katër nga pesë kampionatet e fituara nga Interi dhe njëkohësisht ndanë midis tyre pesë Kupa dhe katër Superkupa të Italisë që nga viti 2006. Interi ka rivalitet, edhe pse lokal, edhe me klubin e [[Atalanta B.C.|Atalantës]].<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2017/03/12/inter-and-atalanta-two-different-nerazzurri-histories.html|title=Inter and Atalanta, two different Nerazzurri histories|trans-title=Inter dhe Atalanta, dy histori zikaltërish të ndryshëm|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=12 mars 2017|accessdate=26 prill 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231547/https://www.inter.it/en/news/2017/03/12/inter-and-atalanta-two-different-nerazzurri-histories.html|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://bergamo.corriere.it/notizie/sport/16_gennaio_16/atalanta-inter-rischio-scontri-schierati-350-uomini-d5a2604e-bc30-11e5-b206-2a6e9b3d9bfb.shtml|title=Atalanta-Inter, la rivalità iniziò con l’auto di Corso|trans-title=Atalanta-Inter, rivaliteti nisi me autogolin e Corsos|website=Bergamo.corriere.it|publisher=Corriere della Sera|language=it|author=Fabio Paravisi|date=16 janar 2016|accessdate=26 prill 2020}}</ref>
==Lista e rekordeve dhe statistikave==
[[Skeda:Javier Zanetti FC Internazionale.jpg|parapamje|upright|Legjenda [[Javier Zanetti]] luajti 858 ndeshje në të gjitha kompeticionet gjatë 19 sezoneve në klub.]]
{{Main|Lista e rekordeve dhe statistikave të F.C. Internazionale Milano}}
[[Javier Zanetti]] është lojtari i cili ka zhvilluar më shumë ndeshje në histori me fanellën e Interit, plot 858 në të gjitha kompeticionet; ai është gjithashtu lojtari i Interit (njëkohësisht dhe lojtari i huaj) me më shumë ndeshje në Serie A (615) dhe në kompeticionet evropiane (160).<ref name=recordholders>{{cite web|url=http://archivio.inter.it/cgi-bin/primatisti?L=en|title=Record holders|trans-title=Mbajtësit e rekordeve|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=8 mars 2013|archive-date=25 shkurt 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130225180743/http://archivio.inter.it/cgi-bin/primatisti?L=en|url-status=dead}}</ref> Në vendin e dytë renditet mbrojtësi [[Giuseppe Bergomi]], i cili luajti 756 ndeshje gjithsej, duke e shpenzuar të gjithë karrierën e tij 20-vjeçare me ''Zikaltërit'';<ref>{{cite web|url=https://forzaitalianfootball.com/2012/03/legend-of-calcio-giuseppe-bergomi/|title=Legend of Calcio: Giuseppe Bergomi|trans-title=Legjenda e Futbollit: Giuseppe Bergomi|publisher=Forza Italian Football|language=en|author=Swarup Pokhrel|date=15 mars 2012|accessdate=21 prill 2020}}</ref> Bergomi është lojtari që ka luajtur më shumë ndeshje për Interin në Kupë dhe Superkupë (120).<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0057/giuseppe-bergomi|title=Giuseppe Bergomi|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=21 prill 2020}}</ref> Ai ndiqet nga një tjetër mbrojtës, [[Giacinto Facchetti]], i cili zhvilloi 634 ndeshje.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0229/giacinto-facchetti|title=Giacinto Facchetti|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=21 prill 2020}}</ref> Ai, ashtu si Bergomi, luajti me Interin përgjatë gjithë karrierës së tij.<ref>{{cite web|url=https://thesefootballtimes.co/2016/01/19/in-celebration-of-giacinto-facchetti/|title=Giacinto Facchetti: the Inter legend decades ahead of his time|trans-title=Giancinto Facchetti: Legjenda e Interit dekada para kohës së tij|publisher=These Football Times|language=en|author=Omar Saleem|date=19 janar 2016|accessdate=21 prill 2020}}</ref>
[[Giuseppe Meazza]] është golashënuesi më i mirë i të gjitha kohërave për Interin, duke regjistruar 248 gola në 408 paraqitje; ai luajti me klubin në dy periudha të ndryshme (1927–1940 dhe 1946–1947).<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0404|title=Giuseppe Meazza|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=21 prill 2020}}</ref> [[Alessandro Altobelli]] renditet në vendin e dytë me 209 gola, të shënuar në 11 sezone me klubin. Me 35 gola, ai është shënuesi më i mirë i të gjitha kohërave i klubit në kompeticionet evropiane. Përveç kësaj, ai mban rekordin për numrin e golave të shënuar me Interin në kupë (46). Në vendin e tretë renditet [[Roberto Boninsegna]] me 171 gola në të gjitha kompeticionet; ai luajti me klubin në tetë sezone.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/it/archivio_giocatore/G0084|title=Roberto Boninsegna|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=26 prill 2020}}</ref> Hungarezi [[István Nyers]] është lojtari i huaj me më shumë gola i Interit me 133, të gjitha të shënuar në Serie A.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0456/istvan-nyers|title=István Nyers|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=26 prill 2020}}</ref> [[Luigi Cevenini]] mban rekordin për numrin e golave të shënuar në një sezon në Serie A me Interin; italiani regjistroi 37 gola në kampionatin e sezonin 1913–14.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0147/luigi-cevenini-iii|title=Luigi Cevenini III|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=26 prill 2020}}</ref> Meazza është lojtari zikaltër i cili e ka fituar çmimin ''[[Capocannoniere]]'' tre herë, respektivisht në sezonet 1929–30, 1935–36 dhe 1937–38. Meazza dhe [[Antonio Valentín Angelillo]] janë lojtarët që kanë shënuar më shumë gola në një ndeshje të vetme me Interit; i pari shënoi 5 gola në fitoren 9–2 ndaj [[A.S. Bari|Barit]] në 1937–38 kurse i dyti shënoi 5 gola në fitoren 8–0 kundër [[S.P.A.L. 2013|SPAL-it]] në sezonin 1958–59.<ref>{{cite web|url=http://www.interfc.it/Tabellino.asp?id=669|title=Inter-Bari 9-2|website=interfc.it|language=it|date=9 janar 1938|accessdate=9 dhjetor 2017|archive-date=9 dhjetor 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171209152342/http://www.interfc.it/Tabellino.asp?id=669|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.rsssf.com/tablesi/ital59.html|title=Italy 1958/59|trans-title=Itali 1958/59|publisher=RSSSF|language=en|accessdate=8 dhjetor 2017}}</ref>
[[Skeda:1971–72 Inter Milan - Roberto Boninsegna.jpg|parapamje|majtas|upright|[[Roberto Boninsegna]] shënoi 171 gola me Interin para se të kalonte te klubi rival Juventus në vitin 1976.]]
[[Helenio Herrera]] është trajneri që ka shërbyer më gjatë në klub. Ai drejtoi ekipin nga viti 1960 e deri në vitin 1968, duke qënë një nga elementët më të rëndësishëm të epokës legjendare ''Grande Inter'' të klubit.<ref name="HH">{{cite web|url=https://sempreinter.com/2019/01/08/interlegends-helenio-herrera-the-architect-of-grande-inter/|title=#InterLegends – Helenio Herrera: The Architect Of La Grande Inter|trans-title=#InterLegends – Helenio Herrera: Arkitekti i La Grande Inter|publisher=Sempre Inter|language=en|date=8 janar 2019|accessdate=26 prill 2020}}</ref> Herrera gjatë kësaj kohe fitoi tre tituj të Serie A, dy [[UEFA Liga e Kampioneve|Kupa Evropiane]] dhe dy [[Kupa Ndërkontinentale]].<ref name="HH"/> Ai është, sëbashku me [[Roberto Mancini]]n, trajneri që ka fituar më shumë me Interin, duke pasur secili nga 7 trofe. Portugezi [[José Mourinho]] qëndroi si trajner i klubit për dy sezone, duke fituar pesë trofe, përfshirë edhe ''tripletën'' historike në sezonin 2009–10.<ref>{{cite web|url=https://sempreinter.com/2018/11/02/interlegends-jose-mourinho-the-magician-behind-inters-magical-treble/|title=#InterLegends – Jose Mourinho: The Magician Behind Inter’s Magical Treble|trans-title=#InterLegends – Jose Mourinho: Magjistari mbrapa Tripletës magjike të Interit|publisher=Sempre Inter|language=en|date=2 nëntor 2018|accessdate=26 prill 2020}}</ref>
Interi ka vendosur disa rekorde në Itali dhe Evropë; ata janë klubi i vetëm në Itali që nuk kanë rënë asnjëherë nga kategoria, duke i shpenzuar të 104 sezonet në elitë.<ref>{{cite web|url=https://telesport.al/speciale-10-ekipet-qe-nuk-kane-rene-kurre-nga-kategoria|title=SPECIALE / 10 ekipet që nuk kanë rënë kurrë nga kategoria|publisher=Telesport.al|language=sq|author=Ergi Lubani|date=23 shtator 2015|accessdate=26 prill 2020}}{{Lidhje e vdekur}}</ref> Ata janë klubi i vetëm që kanë luajtur në çdo sezon të Serie A që nga themelimi i ligës në vitin 1929. Në sezonin 1988–89, Interi vendosi disa rekorde në një kampionat me 18 ekipe; ata arritën numrin më të madh të fitoreve (26 nga 34 ndeshje), përfshirë fitoret në transfertë (11 nga 17 ndeshje), si dhe arritën 58 pikë, një tjetër rekord (në atë kohë fitoret vlerësoheshin me dy pikë). Klubi gjithashtu ka rekordin për fitoret rresht në Serie A (17),<ref name="Sezoni 2006/07">{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2007/05/28/inters-historic-200607-serie-a-season.html|title=Inter's historic 2006/07 Serie A season|trans-title=Sezoni historik 2006/07 i Interit në Serie A|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=28 maj 2007|accessdate=28 dhjetor 2019|archive-date=28 dhjetor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191228001718/https://www.inter.it/en/news/2007/05/28/inters-historic-200607-serie-a-season.html|url-status=dead}}</ref> si dhe për pikët e marra në transfertë në një sezon të vetëm (49).<ref name="Sezoni 2006/07"/> Të dy rekordet u arritën në sezonin 2006–07, ku klubi siguroi 97 pikë,<ref name="Sezoni 2006/07"/> një rekord në atë kohë, si dhe nuk humbi asnjë ndeshje në transfertë (një rekord që u barazua nga Juventusi në sezonin 2011–12).<ref name="Sezoni 2006/07"/> ''Zikaltërit'' janë klubi i vetëm italian që ka fituar ''tripletën'' si dhe një nga dy klubet (sëbashku me [[FC Barcelona|Barcelonën]]) që ka fituar pesë tituj në një vit kalendarik (2010). Fitorja më e madhe e klubit është 16–0 kundër [[L.R. Vicenza Virtus|Vicenzës]] më 10 janar 1915 kurse humbja më e madhe është 9–1 kundër [[Juventus F.C.|Juventusit]] më 10 qershor 1961.<ref>{{cite web|url=https://www.footballdatabase.eu/en/match/summary/95674-juventus_turin-inter_milan|title=Juventus 9–1 Inter Milan|publisher=Football Database|language=en|accessdate=20 prill 2020}}</ref>
==Trofe==
[[Skeda:Inter1965-66.jpg|parapamje|djathtas|Skuadra e Interit me Kupën Ndërkontinentale dhe Kupën Evropiane në vitin 1965.]]
Inter ka fituar gjithsej 46 trofe zyrtarë.<ref>{{cite web|url=https://www.transfermarkt.com/inter-milan/erfolge/verein/46|title=Inter Milan–Club achievements|trans-title=Inter-Arritjet e klubit|publisher=Transfermarkt|language=en|accessdate=9 korrik 2021}}</ref> Në Itali, ''Zikaltërit'' kanë fituar 20 kampionate,<ref name="Lega Serie A">{{cite web|url=https://www.legaseriea.it/en/serie-a/roll-of-honour|title=Honours List|trans-title=Lista e nderimeve|publisher=Lega Serie A|language=en|accessdate=5 maj 2021|archive-date=4 maj 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210504123300/https://www.legaseriea.it/en/serie-a/roll-of-honour|url-status=dead}}</ref> nëntë [[Coppa Italia|kupa]] dhe tetë [[Supercoppa Italiana|superkupa]]. Nga viti 2005 deri në vitin 2010, Inter fitoi kampionatin pesë herë rresht duke barazuar rekordin e të gjitha kohërave të vendosura nga [[Torino F.C.|Torino]], por në vitin 2017, [[Juventus F.C.|Juventus]] theu rekordin me titullin e gjashtë rresht. Në skenën evropiane, klubi ka fituar [[UEFA Liga e Kampioneve|Ligën e Kampioneve]], kompeticionin kryesor të [[UEFA]]-s, tre herë: dy herë rresht në vitet 1964 dhe 1965 dhe një tjetër në vitin 2010. Klubi gjithashtu ka fituar edhe tre herë [[UEFA Liga e Europës|Kupën UEFA]], kompeticionin e dytë të UEFA-s për nga rëndësia. Në vitet 1964 dhe 1965, ata fituan [[Kupa Ndërkontinentale|Kupën Ndërkontinentale]], duke u konsideruar ''de facto'' kampion bote nga [[FIFA]].<ref>{{cite web|url=http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament=107/edition=4735/news/newsid=101662.html|title=We are the champions|trans-title=Ne jemi kampionët|publisher=FIFA|language=en|date=1 dhjetor 2005|accessdate=21 nëntor 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110430044235/http://www.fifa.com/tournaments/archive/tournament%3D107/edition%3D4735/news/newsid%3D101662.html|archivedate=30 prill 2011|url-status=dead}}</ref> Në vitin 2010, ata fituan [[FIFA Kupa e Botës për Klube|FIFA Kupën e Botës për Klube]].<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/palmares|title=palmares|trans-title=Trofetë|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=25 tetor 2018|archive-date=15 nëntor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181115193900/https://www.inter.it/en/palmares|url-status=dead}}</ref>
{| class="wikitable plainrowheaders" style="font-size:95%; text-align:center;"
|+Trofetë e Interit
!style="width: 1%;"|Tipi
!style="width: 6%;"|Kompeticioni
!style="width: 1%;"|Tituj
!style="width: 21%;"|Sezone
|-
| rowspan="3" |'''Vendor'''
! scope=col|[[Serie A]]
|align="center"|20
| align="left"| [[:it:Kampionati Italian i Futbollit 1909–10|1909–10]], [[:it:Kampionati Italian i Futbollit 1919–20|1919–20]], [[:it:1929–30 Serie A|1929–30]], [[:it:1937–38 Serie A|1937–38]], [[:it:1939–40 Serie A|1939–40]], [[:it:1952–53 Serie A|1952–53]], [[:it:1953–54 Serie A|1953–54]], [[:it:1962–63 Serie A|1962–63]], [[:it:1964–65 Serie A|1964–65]], [[:it:1965–66 Serie A|1965–66]] [[File:Stella 10 Scudetti.svg|18px]], [[:it:1970–71 Serie A|1970–71]], [[:it:1979–80 Serie A|1979–80]], [[:it:1988–89 Serie A|1988–89]], [[:it:2005–06 Serie A|2005–06]],{{#tag:ref|Ky titull ju dorëzua nga Federata Italiane e Futbollit pas ngjarjeve të skandalit të Calciopoli-t.<ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2006/SPORT/football/07/26/italy.inter/|title=Inter Milan awarded Serie A title|trans-title=Interit i dhurohet titulli i Serie A|publisher=CNN|language=en|date=26 korrik 2006|accessdate=26 prill 2020|archive-date=18 gusht 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200818231537/https://edition.cnn.com/2006/SPORT/football/07/26/italy.inter/|url-status=dead}}</ref>|group="nb"}} [[:it:2006–07 Serie A|2006–07]], [[:it:2007–08 Serie A|2007–08]], [[:it:2008–09 Serie A|2008–09]], [[Serie A 2009–10|2009–10]], [[:it:2020–21 Serie A|2020–21]], [[Serie A 2023–24|2023–24]] [[File:Stella 10 Scudetti.svg|18px]]
|-
! scope=col|[[Coppa Italia]]
|align="center"|9
| align="left"| [[:it:1938–39 Coppa Italia|1938–39]], [[:it:1977–78 Coppa Italia|1977–78]], [[:it:1981–82 Coppa Italia|1981–82]], [[:it:2004–05 Coppa Italia|2004–05]], [[:it:2005–06 Coppa Italia|2005–06]], [[:it:2009–10 Coppa Italia|2009–10]], [[:it:2010–11 Coppa Italia|2010–11]], [[:it:2021–22 Coppa Italia|2021–22]], [[:it:2022–23 Coppa Italia|2022–23]]
|-
! scope=col|[[Supercoppa Italiana]]
|align="center"|8
| align="left"| [[:it:Supercoppa Italiana 1989|1989]], [[:it:Supercoppa Italiana 2005|2005]], [[:it:Supercoppa Italiana 2006|2006]], [[:it:Supercoppa Italiana 2008|2008]], [[:it:Supercoppa Italiana 2010|2010]], [[:it:Supercoppa Italiana 2021|2021]], [[:it:Supercoppa Italiana 2022|2022]], [[:it:Supercoppa Italiana 2023|2023]]
|-
| rowspan="2" |'''Kontinental'''
! scope=col|[[UEFA Liga e Kampioneve]]
|align="center"|3
| align="left"| [[:it:1963–64 Kupa Evropiane|1963–64]], [[:it:1964–65 Kupa Evropiane|1964–65]], [[:it:2009–10 UEFA Liga e Kampioneve|2009–10]]
|-
! scope=col|[[UEFA Liga e Europës|Kupa UEFA]]
|align="center"|3
| align="left"| [[:it:1990–91 Kupa UEFA|1990–91]], [[:it:1993–94 Kupa UEFA|1993–94]], [[:it:1997–98 Kupa UEFA|1997–98]]
|-
| rowspan="2" |'''Botëror'''
! scope=col|[[Kupa Ndërkontinentale]]
|align="center"|2
| align="left"| [[:it:Kupa Interkontinentale 1964|1964]], [[:it:Kupa Ndërkontinentale 1965|1965]]
|-
! scope=col|[[FIFA Kupa e Botës për Klube]]
|align="center"|1
| align="left"| [[:it:FIFA Kupa e Botës për Klube 2010|2010]]
|}
<references group="nb"/>
==Lojtarët==
===Skuadra aktuale===
{{updated|11 qershor 2025}}<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/coversquadra|title=F.C. Internazionale squad|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=1 shkurt 2022}}</ref>
{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|nat=SUI|pos=GK|name=[[Yann Sommer]]}}
{{Fs player|no=2|nat=NED|pos=DF|name=[[Denzel Dumfries]]}}
{{Fs player|no=6|nat=NED|pos=DF|name=[[Stefan de Vrij]]}}
{{Fs player|no=7|nat=POL|pos=MF|name=[[Piotr Zieliński]]}}
{{Fs player|no=8|nat=CRO|pos=MF|name=[[Petar Sučić]]}}
{{Fs player|no=9|nat=FRA|pos=FW|name=[[Marcus Thuram]]}}
{{Fs player|no=10|nat=ARG|pos=FW|name=[[Lautaro Martínez]]|other=[[Kapiteni (futboll)|kapiten]]}}
{{Fs player|no=11|nat=BRA|pos=MF|name=[[Luis Henrique (footballer, born 2001)|Luis Henrique]]}}
{{Fs player|no=12|nat=ITA|pos=GK|name=[[Raffaele Di Gennaro]]}}
{{Fs player|no=13|nat=ESP|pos=GK|name=[[Josep Martínez]]}}
{{Fs player|no=15|nat=ITA|pos=DF|name=[[Francesco Acerbi]]}}
{{Fs player|no=16|nat=ITA|pos=MF|name=[[Davide Frattesi]]}}
{{Fs player|no=20|nat=TUR|pos=MF|name=[[Hakan Çalhanoğlu]]}}
{{Fs player|no=21|nat=ALB|pos=MF|name=[[Kristjan Asllani]]}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=22|nat=ARM|pos=MF|name=[[Henrikh Mkhitaryan]]}}
{{Fs player|no=23|nat=ITA|pos=MF|name=[[Nicolò Barella]]|other=[[Kapiteni (futboll)|zëv-kapiten]]}}
{{Fs player|no=28|nat=FRA|pos=DF|name=[[Benjamin Pavard]]}}
{{Fs player|no=30|nat=BRA|pos=DF|name=[[Carlos Augusto]]}}
{{Fs player|no=31|nat=GER|pos=DF|name=[[Yann Aurel Bisseck]]}}
{{Fs player|no=32|nat=ITA|pos=DF|name=[[Federico Dimarco]]}}
{{Fs player|no=36|nat=ITA|pos=DF|name=[[Matteo Darmian]]}}
{{Fs player|no=42|pos=DF|nat=ARG|name=[[Tomás Palacios (futbollist)|Tomás Palacios]]}}
{{Fs player|no=45|nat=ARG|pos=MF|name=[[Valentín Carboni]]}}
{{Fs player|no=59|nat=POL|pos=MF|name=[[Nicola Zalewski]]|other=në huazim nga [[A.S. Roma|Roma]]}}
{{Fs player|no=70|pos=FW|nat=ITA|name=[[Sebastiano Esposito]]}}
{{Fs player|no=94|pos=FW|nat=ITA|name=[[Francesco Pio Esposito]]}}
{{Fs player|no=95|nat=ITA|pos=DF|name=[[Alessandro Bastoni]]}}
{{Fs player|no=99|nat=IRN|pos=FW|name=[[Mehdi Taremi]]}}
{{Fs end}}
===Në huazim===
{{fs start}}
{{fs player |nat=ITA |pos=GK|name=[[:en:Fabrizio Bagheria|Fabrizio Bagheria]]|other=te [[:en:Pro Sesto 2013|Pro Sesto]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=BRA |pos=GK|name=[[:en:Gabriel Brazão|Gabriel Brazão]]|other=te [[:en:Cruzeiro Esporte Clube|Cruzeiro]] deri më 30 qershor 2023}}
{{fs player |nat=ITA |pos=GK|name=[[:en:Michele Di Gregorio|Michele Di Gregorio]]|other=te [[:en:A.C. Monza|Monza]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=SRB |pos=GK|name=[[:en:Filip Stanković (footballer, born 2002)|Filip Stanković]]|other=te {{flamuri|Holanda}} [[:en:FC Volendam|Volendam]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=DF|name=[[:en:Niccolò Corrado|Niccolò Corrado]]|other=te [[:en:Feralpisalò|FeralpiSalò]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=DF|name=[[:en:Christian Dimarco|Christian Dimarco]]|other=te [[:en:U.S. Fiorenzuola 1922 S.S.|Fiorenzuola]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=FRA |pos=DF|name=[[:en:Andreaw Gravillon|Andreaw Gravillon]]|other=te {{flagicon|FRA}} [[:en:Stade de Reims|Stade Reims]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=BRA |pos=DF|name=[[:en:Dalbert Henrique|Dalbert Henrique]]|other=te [[Cagliari Calcio|Cagliari]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=DF|name=[[:en:Lorenzo Pirola|Lorenzo Pirola]]|other=te [[:en:A.C. Monza|Monza]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=BEL |pos=DF|name=[[:en:Zinho Vanheusden|Zinho Vanheusden]]|other=te [[Genoa C.F.C.|Genoa]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=DF|name=[[:en:Davide Zugaro|Davide Zugaro]]|other=te [[:en:Virtus Verona|Virtus Verona]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=FRA |pos=MF|name=[[:en:Lucien Agoumé|Lucien Agoumé]]|other=te {{flagicon|FRA}} [[:en:Stade Brestois 29|Brest]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=Haiti |pos=MF|name=[[:en:Christopher Attys|Christopher Attys]]|other=te {{flagicon|CRO}} [[:en:HNK Šibenik|Šibenik]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=MF|name=[[:en:Lorenzo Gavioli|Lorenzo Gavioli]]|other=te [[:en:Reggina 1914|Reggina]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=MF|name=[[:en:Jacopo Gianelli|Jacopo Gianelli]]|other=te [[:en:Pro Sesto 2013|Pro Sesto]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs mid}}
{{fs player |nat=AUT |pos=MF|name=[[:en:Valentino Lazaro|Valentino Lazaro]]|other=te {{flagicon|POR}} [[:en:S.L. Benfica|Benfica]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=MF|name=[[:en:Gaetano Oristanio|Gaetano Oristanio]]|other=te {{flamuri|Holanda}} [[:en:FC Volendam|Volendam]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=BEL |pos=MF|name=[[:en:Tibo Persyn|Tibo Persyn]]|other=te {{flagicon|BEL}} [[:en:Club Brugge KV|Club Brugge]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=MF|name=[[:en:Marco Pompetti|Marco Pompetti]]|other=te [[:en:Delfino Pescara 1936|Pescara]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=MF|name=[[:en:Stefano Sensi|Stefano Sensi]]|other=te [[U.C. Sampdoria|Sampdoria]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ARG |pos=MF|name=[[:en:Franco Vezzoni|Franco Vezzoni]]|other=te [[:en:Aurora Pro Patria 1919|Pro Patria]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ARG |pos=FW|name=[[:en:Facundo Colidio|Facundo Colidio]]|other=te {{flagicon|ARG}} [[:en:Club Atlético Tigre|Tigre]] deri më 31 dhjetor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=FW|name=[[Sebastiano Esposito]]|other=te {{flagicon|CHE}} [[FC Basel]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=FW|name=[[:en:Matias Fonseca (footballer, born 2001)|Matías Fonseca]]|other=te [[:en:U.S. Pergolettese 1932|Pergolettese]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=CHE |pos=FW|name=[[:en:Darian Males|Darian Males]]|other=te {{flagicon|CHE}} [[FC Basel]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=FW|name=[[:en:Samuele Mulattieri|Samuele Mulattieri]]|other=te [[:en:Football Club Crotone|Crotone]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=Guinea |pos=FW|name=Aboubacar Sakho|other=te [[:en:A.C. Cattolica Calcio|Cattolica]]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=ITA |pos=FW|name=[[:en:Eddie Salcedo|Eddie Salcedo]]|other=te [[:en:Spezia Calcio|Spezia]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs player |nat=URU |pos=FW|name=[[:en:Martín Satriano|Martín Satriano]]|other=te {{flagicon|FRA}} [[:en:Stade Brestois 29|Brest]] deri më 30 qershor 2022}}
{{fs end}}
===Ekipi Primavera===
{{Main|F.C. Internazionale Milano Primavera}}
[[F.C. Internazionale Milano Primavera]] është skuadra nën-19 e Interit. Ata luajnë në grupin B të Campionato Nazionale Primavera. Ekipi ka fituar nëntë kampionate (Campionato Nazionale Primavera) dhe gjashtë kupa (Coppa Italia).<ref name="Trofe">{{cite web|url=https://www.inter.it/it/settore_giovanile/settore-giovanile-palmares-vittorie|title=Palmares Settore Giovanile|trans-title=Trofetë e sektorit të të rinjëve|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=3 prill 2012|archive-date=18 dhjetor 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151218035233/http://www.inter.it/it/settore_giovanile/settore-giovanile-palmares-vittorie|url-status=dead}}</ref> Ata kanë fituar gjithashtu 6 herë Torneo di Viareggio.<ref name="Trofe"/> Në mars të 2012 Inter nën-19 fitoi edicionin e parë të [[NextGen Series]], pararendëse e [[UEFA Champions League|Ligës së Kampioneve]] për të rinjtë.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2012/03/25/nextgen-series-ajax-1-1-inter-aet-3-5-on-pens.html|title=NextGen Series: Ajax 1-1 Inter aet (3-5 on pens)|trans-title=NextGen Series: Ajax 1-1 Inter pksh (3-5 me penallti)|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=25 maj 2012|accessdate=10 nëntor 2019|archive-date=9 nëntor 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191109233022/https://www.inter.it/en/news/2012/03/25/nextgen-series-ajax-1-1-inter-aet-3-5-on-pens.html|url-status=dead}}</ref>
===Lista e One-club man===
[[Skeda:Giacinto Facchetti during Roma-Inter (1968–69 Serie A).jpg|parapamje|djathtas|Numri 3 i futbollistit legjendar Giacinto Facchetti u tërhoq në vitin 2006 pas vdekjes së tij.]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
! style="width:25px;" | Nr.
! style="width:125px;"| Lojtari
! style="width:100px;"| Kombësia
! style="width:200px;"| Pozicioni
! style="width:120px;"| Debutimi
! style="width:120px;"| Ndeshja e fundit
|-
| 1
| align=left| [[:en:Piero Campelli|Piero Campelli]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Portieri|Portier]]
| align=left| 30 janar 1910
| align=left| 9 nëntor 1924
|-
| 2
| align=left| [[:en:Ermanno Aebi|Ermanno Aebi]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Sulmuesi (futboll)|Sulmues]]
| align=left| 10 prill 1910
| align=left| 12 nëntor 1922
|-
| 3
| align=left| [[Armando Castellazzi]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Mesfushori|Mesfushor]]
| align=left| 23 shkurt 1924
| align=left| 8 mars 1936
|-
| 4
| align=left| [[Giacinto Facchetti]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Mbrojtësi (futboll)|Mbrojtës]]
| align=left| 3 maj 1961
| align=left| 7 maj 1978
|-
| 5
| align=left| [[Sandro Mazzola]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Sulmuesi (futboll)|Mesfushor-Sulmues]]
| align=left| 10 qershor 1961
| align=left| 8 nëntor 1977
|-
| 6
| align=left| [[Giuseppe Bergomi]]
| align=left| {{ITA}}
| align=left| [[Mbrojtësi (futboll)|Mbrojtës]]
| align=left| 30 janar 1980
| align=left| 23 maj 1999
|}
===Numra të tërhequr===
{{Kryesor|Lista e numrave të pensionuar në futboll}}
* {{big|'''3'''}} – {{flamuri|Italia}} [[Giacinto Facchetti]], [[Mbrojtësi (futboll)|Mbrojtës i majtë]], 1960–1978 (''Nderim pas vdekjes''). Numri u tërhoq më 8 shtator 2006. Lojtari i fundit që ka veshur këtë fanellë ka qënë qëndër mbrojtësi argjentinas [[Nicolás Burdisso]], i cili më pas mori numrin 16 për pjesën e mbetur të sezonit.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/news/2006/09/8/inter-withdraw-the-number-3-shirt.html|title=Inter withdraw the number 3 shirt|trans-title=Inter tërheq fanellën me numrin 3|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|date=8 shtator 2006|accessdate=10 nëntor 2019|archive-date=18 tetor 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121018200907/http://www.inter.it/aas/news/reader?N=23876&L=en|url-status=dead}}</ref>
* {{big|'''4'''}} – {{flamuri|Argjentina}} [[Javier Zanetti]], [[Mesfushori|Mesfushor mbrojtës]], ka luajtur 858 ndeshje për Interin ndërmjet viteve 1995 e deri në vitin 2014; në maj 2014, ai njoftoi tërheqjen nga futbolli. Presidenti i klubit Erick Thohir konfirmoi se numri 4 i Zanettit do të tërhiqet në nder të tij.<ref>{{cite web|url=http://www.goal.com/en/news/10/italy/2014/06/30/4925488/inter-make-zanetti-vice-president-retire-no4-jersey|title=Inter make Zanetti vice-president & retire No.4 jersey|trans-title=Inter bën Zanettin zëvëndës-president dhe tërheq fanellën me numrin 4|publisher=Goal.com|language=en|date=30 qershor 2014|accessdate=10 nëntor 2019}}</ref><ref>{{cite web|url=https://bleacherreport.com/articles/2443840-inter-milan-retire-javier-zanettis-number-4-jersey|title=Inter Milan Retire Javier Zanetti's No. 4 Jersey|trans-title=Inter tërheq fanellën me numër 4 të Javier Zanettit|publisher=Bleacher Report|author=Sean Fay|language=en|date=26 prill 2015|accessdate=10 nëntor 2019}}</ref>
== Struktura organizative ==
=== Presidentët ===
[[Skeda:1966–67 Serie A - AC Mantova v Inter Milan - Gian Marco, Massimo and Angelo Moratti.jpg|parapamje|djathtas|Massimo dhe Angelo Moratti (në qëndër dhe djathtas) janë dy presidentët më të suksesshëm të Interit.]]
{{Main|Lista e presidentëve të F.C. Internazionale Milanos}}
Presidenti i parë në historinë e klubit ishte [[Giovanni Paramithiotti]], një drejtor sportiv italian me origjinë shqiptare.<ref>{{cite web|url=http://27.al/giovanni-paramithiotti-cami-qe-themeloi-interin-e-milanos/|title=Giovanni Paramithiotti, çami që themeloi Interin e Milanos|publisher=27.al|language=sq|date=17 mars 2016|accessdate=27 tetor 2018}}</ref> Ai qëndroi për një vit para se të zëvëndësohej nga zvicerani Ettore Strauss.
Në vitin 1955, [[Angelo Moratti]] u bë presidenti i ri i klubit, duke e drejtuar atë në epokën legjendare të ''Grande Inter''. Dyzetë vite më pas, do të ishte djali i tij [[Massimo Moratti|Massimo]] që do të bëhej president i ri i klubit. Me të në krye, Interi përjetoi periudhën më të suksesshme në histori, duke fituar 11 trofe. Ai drejtoi klubin në periudhën 1995–2013, me përjashtim të dy viteve ku president ishte ish lojtari [[Giacinto Facchetti]].<ref>{{cite web|url=https://www.irishtimes.com/sport/soccer/italy-mourning-death-of-facchetti-1.1189483|title=Italy mourning death of Facchetti|trans-title=Italia vajton vdekjen e Facchettit|publisher=Irish Times|language=en|date=4 shtator 2006|accessdate=27 tetor 2018}}</ref> Pas vdekjes së tij, Moratti u riemërua president.
Në vitin 2013, Moratti e shiti klubin te biznesmeni indonezian [[Erick Thohir]], i cili u bë presidenti i parë i huaj i klubit. Pas pesë vitesh, ai i shiti të gjithë aksionet e tij te kompania kineze [[Suning Holdings Group]]; [[Steven Zhang]] djali i pronarit të kompanisë [[Zhang Jindong]], u emërua president në tetor 2018, duke u bërë presidenti më i ri në historinë e klubit.<ref>{{cite web|url=http://www.kohajone.com/2018/10/26/interi-zbulon-presidentin-me-te-ri-ne-histori-une-jam-gati-po-ju-video/|title=Interi zbulon presidentin më të ri në histori: Unë jam gati, po ju? (VIDEO)|publisher=Koha Jonë|language=sq|date=26 tetor 2018|accessdate=27 tetor 2018|archive-date=26 tetor 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20181026213526/http://www.kohajone.com/2018/10/26/interi-zbulon-presidentin-me-te-ri-ne-histori-une-jam-gati-po-ju-video/|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.balkanweb.com/zhang-interin-do-ta-bej-klubin-me-te-mire-ne-bote/|title=Zhang: Interin do ta bëj klubin më të mirë në botë|publisher=BalkanWeb.com|language=sq|date=26 tetor 2018|accessdate=27 tetor 2018}}</ref> Gjithsej, klubi ka pasur 21 presidentë të ndryshëm.<ref name="president">{{cite web|url=http://www.inter.it/it/societa/presidenti.html|title=i presidenti|trans-title=Presidentët|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=it|accessdate=27 shkurt 2013|archive-date=25 shkurt 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130225115456/http://www.inter.it/it/societa/presidenti.html|url-status=dead}}</ref>
=== Bordi drejtues ===
{{updated|15 korrik 2021}}<ref>{{cite web|url=https://www.transfermarkt.com/inter-mailand/mitarbeiter/verein/46|title=Board of directors|trans-title=Bordi drejtues|publisher=Transfermarkt|language=en|accessdate=27 prill 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/organigramma|title=Organigramma|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=27 prill 2020}}</ref>
{| class=wikitable
|-
! Pozicioni
! Stafi
|-
| President || {{flamuri|Kina}} [[:en:Zhang Kangyang|Steven Zhang]]
|-
| Zv/President || {{flamuri|Argjentina}} [[Javier Zanetti]]<ref>{{cite web|url=http://inter.al/zanetti-une-zevendes-president-nje-pergjegjesi-e-madhe-do-te-bej-ambasadorin-per-thohir-dhe-per-me-teper/|title=Zanetti: “Unë zëvëndës president, një përgjegjësi e madhe. Do të bëj ambasadorin për Thohir, dhe ndër të tjera…”|website=inter.al|publisher=Inter Club Albania|language=sq|date=22 korrik 2014|accessdate=28 prill 2020|archive-date=19 tetor 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201019011600/http://inter.al/zanetti-une-zevendes-president-nje-pergjegjesi-e-madhe-do-te-bej-ambasadorin-per-thohir-dhe-per-me-teper/|url-status=dead}}</ref>
|-
| Bordi drejtues || {{flamuri|Kina}} [[:en:Zhang Kangyang|Steven Zhang]]<br>{{flamuri|Italia}} [[:it:Alessandro Antonello (dirigente d'azienda)|Alessandro Antonello]]<br>{{flamuri|Italia}} [[:it:Giuseppe Marotta (dirigente sportivo)|Giuseppe Marotta]]<br>{{flamuri|Kina}} Ren Jun<br>{{flamuri|Kina}} Yang Yang<br>{{flamuri|Kina}} Zhu Qing<br>{{flamuri|Kina}} Zhou Bin<br>{{flamuri|Hong Kongu}} Daniel Kar Keung Tseung<br>{{flamuri|Italia}} Carlo Marchetti<br>{{flamuri|Italia}} Amedeo Carassai
|-
| Bordi i auditorëve || {{flamuri|Italia}} Luca Nicodemi<br>{{flamuri|Italia}} Giacomo Perrone<br>{{flamuri|Italia}} Alessandro Padula
|-
| Administrator i deleguar Corporate || {{flamuri|Italia}} [[:it:Alessandro Antonello (dirigente d'azienda)|Alessandro Antonello]]
|-
| Administrator i deleguar Sport|| {{flamuri|Italia}} [[:it:Giuseppe Marotta (dirigente sportivo)|Giuseppe Marotta]]
|-
| Drejtor sportiv || {{flamuri|Italia}} [[:it:Piero Ausilio|Piero Ausilio]]
|-
| Zv/Drejtor sportiv || {{flamuri|Italia}} [[:it:Dario Baccin|Dario Baccin]]
|-
| First Team Technical Manager || {{flamuri|Italia}} [[:it:Gabriele Oriali|Gabriele Oriali]]
|-
| Team manager || {{flamuri|Italia}} Matteo Tagliacarne
|}
=== Trajnerët ===
{{Main|Lista e trajnerëve të F.C. Internazionale Milano}}
Trajneri aktual është [[Simone Inzaghi]], i cili e mori detyrën më 3 qershor 2021.<ref>{{Cite news|title=Simone Inzaghi is Inter's new head coach |trans-title=Simone Inzaghi është trajneri i ri i Interit|website=inter.it|url=https://www.inter.it/en/news/2021/06/03/simone-inzaghi-new-coach-inter.html |publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|access-date=3 qershor 2021}}</ref>
[[José Mourinho]] është trajneri fitues i tripletës së parë në historinë e Interit në sezonin 2009–10 dhe në historinë e futbollit italian.<ref>{{cite web|url=https://sempreinter.com/2020/05/23/jose-mourinho-winning-the-treble-with-inter-is-unforgettable-it-wouldnt-surprise-me-to-see-inter-winning-in-italy-europe-again/|title=Jose Mourinho: “Winning The Treble With Inter Is Unforgettable, It Wouldn’t Surprise Me To See Inter Winning In Italy & Europe Again”|trans-title=Jose Mourinho: “Fitimi i Tripletës me Interin është e paharrueshme, nuk do të surprizohesha nëse do të shihja Interin të fitonte sërisht në Itali & Evropë”|publisher=Sempre Inter|language=en|date=25 maj 2020|accessdate=7 korrik 2020}}</ref> Trajneri që ka qëndruar më gjatë tek Interi është argjentinasi Heleno Herreira, i cili qëndroi për 8 vjet duke fituar edhe dy Kupa Evropiane dhe dy Kupa Ndërkontinentale, kurse trajneri që ka qëndruar më pak kohë është italiani Gian Piero Gasperini, i cili qëndroi në detyrë për dy muaj e tre javë.<ref>{{cite web|url=https://telegrafi.com/gasperini-thumbon-interin/|title=Gasperini thumbon Interin|publisher=Telegrafi.com|language=sq|date=1 dhjetor 2012|accessdate=7 korrik 2020}}</ref>
Gjithsej, që nga themelimi i klubit e deri tani Inter ka ndërruar 83 trajnerë, ku trajneri i parë ka qënë [[Virgilio Fossati]], i cili njëkohësisht ka qënë edhe lojtar.<ref>{{cite web|url=https://www.inter.it/en/archivio_giocatore/G0258|title=Virgilio Fossati|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=15 prill 2020}}</ref>
=== Stafi teknik ===
<ref>{{cite web|url=http://www.inter.it/en/staff|title=Technical staff|trans-title=Stafi teknik|website=inter.it|publisher=F.C. Internazionale Milano|language=en|accessdate=8 qershor 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20190714013021/https://www.inter.it/en/staff|archive-date=14 korrik 2019|url-status=live}}</ref>
{| class="wikitable"
|-
! Pozicioni
! Emri
|-
| Trajner
| {{flamuri|Italia}} [[Simone Inzaghi]]
|-
| Zëvendës-trajner
| {{flamuri|Italia}} [[:it:Massimliano Farris|Massimliano Farris]]
|-
| Ndihmës-teknikë
| {{flamuri|Italia}} Mario Cecchi<br>{{flamuri|Italia}} Ferruccio Cerasaro<br>{{flamuri|Italia}} Ricardo Rocchini
|-
| Trajnerë të fitnesit
| {{flamuri|Italia}} Fabio Ripert<br>{{flamuri|Italia}} Claudio Spicciariello
|-
| Trajnerë të portierëve
| {{flamuri|Italia}} [[:it:Adriano Bonaiuti|Adriano Bonaiuti]]<br>{{flamuri|Italia}} Gianluca Zappalà
|-
| Përgjegjës i dietës së lojtarëve
| {{flamuri|Italia}} Matteo Pincella
|-
| Menaxher i analizës futbollistike
| {{flamuri|Italia}} Alessandro Davite
|-
| Analist tekniko-taktik
| {{flamuri|Italia}} Giacomo Toninato
|-
| Përgjegjës i stafit mjekësor
| {{flamuri|Italia}} Piero Volpi
|-
| Doktorë të ekipit
| {{flamuri|Italia}} Alessandro Corsini<br>{{flamuri|Italia}} Luca Pulici<br>{{flamuri|Italia}} Alessandro Quaglia
|-
| Kooordinator i fizioterapisë
| {{flamuri|Italia}} Marco Dellacasa
|-
| Fizioterapistë
| {{flamuri|Italia}} Leonardo Arici<br>{{flamuri|Italia}} Ramon Cavallin<br>{{flamuri|Italia}} Dario Fort<br>{{flamuri|Italia}} Andrea Galli
|-
| Fizioterapist/Osteopat
| {{flamuri|Italia}} Andrea Veschi
|-
| Përgjegjës i rehabilitimit funksional
| {{flamuri|Italia}} Andrea Belli
|}
==Referime==
{{reflist|3}}
==Lidhje të jashtme==
{{Commons|Inter Milan}}
;Uebfaqet zyrtare
*[https://www.inter.it/ Uebfaqja zyrtare]
*[http://www.uefa.com/footballeurope/club=50138/domestic.html Profili te UEFA] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100123110013/http://www.uefa.com/footballeurope/club=50138/domestic.html |date=23 janar 2010 }}
*[http://www.lega-calcio.it/it/Serie-A-TIM/Squadre/Inter/Organigramma.page Profili te Lega Calcio]
{{G14}}
{{Ndeshjet e F.C. Internazionale Milano}}
{{Fituesit e FIFA Kupës së Botës për Klube}}
[[Kategoria:F.C. Internazionale Milano]]
[[Kategoria:Klube futbolli në Itali]]
[[Kategoria:Klube të G-14]]
[[Kategoria:Klube fituese të UEFA Ligës së Kampioneve]]
39h1q9wossamhanipa1o3u4tmlzmirj
Skeda:7fjalet low.jpg
6
45846
2815343
2530182
2025-07-10T17:21:32Z
Fallbackintoreality
102113
2815343
wikitext
text/x-wiki
{{Nonfreebookcover}}
hc030okes1zcb6iimiwunfrukocb1ma
2815344
2815343
2025-07-10T17:21:51Z
Fallbackintoreality
102113
2815344
wikitext
text/x-wiki
{{Nonfreebookcover}}
{{no license}}
eimi2t1gzwde77ibsyz2c4swz4ugtwx
Shtatë fjalët e fundit
0
45921
2815340
2364045
2025-07-10T17:17:47Z
Fallbackintoreality
102113
2815340
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox book
| name = Shtatë fjalët e fundit
| title_orig =
| translator =
| image = [[Skeda:7fjalet_low.jpg]]
| caption =
| author = [[Veli Karahoda]]
| illustrator =
| cover_artist =
| country =
| language =
| series =
| subject =
| genre = Roman
| publisher = [[Sh.B. Gjon Buzuku]]
| data_e_botimit = {{L|2003}}
| data_e_botimit_shqip =
| media_type =
| pages =
| isbn = 9951-08-011-1
| oclc =
| preceded_by =
| followed_by =
}}
'''Shtatë fjalët e fundit''' është roman i shkruar nga [[Veli Karahoda]].
== Përmbajtja ==
"Personazhet Gjon Ukcama, Dominik Rangaj, Mark Daluza, Vincent Martini, Gjin Tanushi, Pal Gjonaj, Lekë Gjebrea, Mehmed Pasha, Mel Haduri, Rosalina Gjebrea, Maria Tanushi e shumë të tjerë përvetësojnë lexuesit që këtë roman mos ta lëshojnë nga dora derisa t’i bijnë fjalisë së fundit.” (H.Hasani, ''Koha Ditore'', 2003)
{{libër-cung}}
[[Kategoria:Veli Karahoda]]
[[Kategoria:Libra]]
941u95mrbh0oa2np2i3xaf633sjea5o
2815342
2815340
2025-07-10T17:21:15Z
Fallbackintoreality
102113
nuk përmbush shquarësi
2815342
wikitext
text/x-wiki
{{shquarësia}}{{Infobox book
| name = Shtatë fjalët e fundit
| title_orig =
| translator =
| image = [[Skeda:7fjalet_low.jpg]]
| caption =
| author = [[Veli Karahoda]]
| illustrator =
| cover_artist =
| country =
| language =
| series =
| subject =
| genre = Roman
| publisher = [[Sh.B. Gjon Buzuku]]
| data_e_botimit = {{L|2003}}
| data_e_botimit_shqip =
| media_type =
| pages =
| isbn = 9951-08-011-1
| oclc =
| preceded_by =
| followed_by =
}}
'''Shtatë fjalët e fundit''' është roman i shkruar nga [[Veli Karahoda]].
== Përmbajtja ==
"Personazhet Gjon Ukcama, Dominik Rangaj, Mark Daluza, Vincent Martini, Gjin Tanushi, Pal Gjonaj, Lekë Gjebrea, Mehmed Pasha, Mel Haduri, Rosalina Gjebrea, Maria Tanushi e shumë të tjerë përvetësojnë lexuesit që këtë roman mos ta lëshojnë nga dora derisa t’i bijnë fjalisë së fundit.” (H.Hasani, ''Koha Ditore'', 2003)
{{lit-cung}}
[[Kategoria:Veli Karahoda]]
[[Kategoria:Libra]]
6rrxw5h0dubdni2qc3o2h8sm6svlysq
Lipovica (Gjilan)
0
57398
2815357
2350439
2025-07-10T18:21:49Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Foto nga Lipovica.JPG]] (no license)
2815357
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Lipovicë'''
| native_name = Blinajë
| settlement_type = Fshat
| image_flag = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| flag_link = <!-- p.sh: Flamuri i Prishtinës -->
| image_seal = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| seal_link = <!-- p.sh: Stema e Prishtinës -->
| seal_size = <!-- p.sh: 50px -->
| image_skyline =
| image_caption =
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = [[Rajoni i Gjilanit|Gjilan]]
|Komuna = [[Komuna e Gjilanit|Gjilan]]
|Kryetari i Komunës =
|Partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja =
|Sipërfaqja urbane =
|Sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti = 2011
|Dendësia =
<!-- Të dhëna tjera-->
| population_demonym =
| established_date =
|Krahina =
|Lartësia = 764
| postal_code =
|Prefiksi =
|Aeroporti =
| registration_plate =
| website =
|E-Posta =
<!--Harta-->
| image_map =
| map_caption =
| image_map_gjerësi =
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=24 | gjer_s=2 | gjer_dr = N
| gjat_g=21 | gjat_m=32 | gjat_s=40 | gjat_dr = E
}}
'''Lipovicë''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Gjilanit|Gjilanit]], [[Kosovë]]. Pas vitit 1999 fshati është i njohur edhe me emrin '''Blinajë'''.<ref>Dr. Jusuf Osmani, Vendbanimet e Kosovës 6, Gjilani. faqe 53. Libri Shkollor, ISBN 9951-8547-5-3, Prishtinë 2004,</ref>
== Gjeografia ==
Lipovica shtrihet rreth burimit të degës së djatht të përronit të Pisjanit, dhe është i shpërndarë,kodrinoro-malor i vendosur në [[Malet e Karadakut]].
=== Mikrotoponimet ===
Mikrotoponimet më karakteristike jan: Ara Gjakoves, Kroni i Laqit, Rudina, Kotlina, Gjoli, Usriq, Mllaka, Ramaca, Paratishta, Kernjaqa, Kroni Barutit, Ramideja, Prroni Hores, Llaqkorid, Rogata, Ara Puqanit, Kllaqi, Yabeli te Kroni, ...etj.<ref>Dr. Jusuf Osmani, Vendbanimet e Kosovës 6, Gjilani. faqe 57. Libri Shkollor, ISBN 9951-8547-5-3, Prishtinë 2004,</ref>
== Demografia ==
Në Lipovicë banojn vetëm disa banorë të cilët mirren me bagëti e blegtori, shumica e popullatës janë shpërngulur në Velekincë mbi shkollë në rrugën për Livoçë (Lagja e Lipovicëve - Blinishtës)- Komuna e Gjilanit, ku jetojn mbi 50 shtëpi, pastaj në Lagjen e Arbëris së Gjilanit mbi 10 shtëpi në rrugën e prishtinës rreth 10 shtëpi, në dheun e bardhë 5 shtëpi, në Livoçë të Gjilanit rreth 10 shtëpi, pastaj në Malishevë të Gjilanit rreth 10 shtëpi. Si dhe shum nga popullata e kesaj treve jetojn në Preshevë dhe Kumanovë si dhe në mergatë.
<!-- == Ekonomia == -->
== Kultura ==
=== Arsimi ===
Ne kuadër të zhvillimit të arsimit dhe kulturës, nga Lipovica e [[Karadaku]]t kan dalur një kuadër i të rinjëve mjaft produktiv. Me prejardhje nga kjo trevë deri ne vitin 2011.
*Magjistër i gjuhës Shqipe : [[Tahir Arifi]]-n (Njëkohësisht edhe ish Drejtor i drejtoriatit për kultur dhe Sport) , pastaj Magjistër i së drejtës ndërkombëtare ekonomike: [[Xhelil Neziri]]-n, Specialist i mjeksisë Familjare : [[Shefqet Murtezi]]-n, Specialist i mjekësis Emergjente: [[Enver (Saqip) Murtezi]],
*[[Fahredin Rashiti]] Veprimtar i arsimit dhe aktualisht arsimtar në shkollë dhe ish drejtor i shkollës "[[Idriz Gjilani|Mulla Idris Gjilani]]" të [[Velekincë]]s së [[Gjilani]] t dhe paraleles së ndarë në [[Muçibaba|Myqybabë]] në tri mandate, ka kontribuar si edhe shumë të e tjerë, sikur edhe shumë e shumë kuadra tjerë të cilët kanë pozita të ndryshme nëpër instituione të Kosovës.
<!-- == Historia == -->
== Shih dhe këtë ==
* [[Rezistenca e armatosur eKaradakut me 30 nëntor 1944]]
=== Personalitete ===
* [[Hoxhë Isuf Lipovica]]
* [[Tahir Arifi]]
* [[Xhelil Neziri]]
* [[Enver (Saqip) Murtezi]]
* [[Fahredin Rashiti]]
== Martiret gjate dhe pas LDB ==
LIPOVICË •
* BAJRAM MEHMETI 30 v •
* ISAK S. DEMIRI 30 v •
* JASHAR Z. SELIMI •
* JUSUF B. SELIMI-HOXHË LIPOVICA 65 v •
* KADRI A. SELIMI •
* KAMBER HAJRULLAHU •
* RAHIM J. NEZIRI •
* SHABAN MEHMETI •
* RIFAT B. SELIMI 40 v •
* XHEMAJL A. NEZIRI 45 v •
== Burimet ==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/KV/06/Lipovice.html vendndodhja]
[[Kategoria:Fshatra në Kosovë]]
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Gjilanit]]
{{Komuna e Gjilanit}}
{{Portal|Gjilani|Kosova}}
{{KO-gjeo-cung}}
ivdf9jtcsstzgn3qve857w2cfq9le8t
Zhegra
0
57402
2815352
2797698
2025-07-10T18:16:19Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Zhegra 2007.JPG]] (no license)
2815352
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Zhegër'''
| native_name =
| settlement_type = Fshat
| image_flag = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| flag_link = <!-- p.sh: Flamuri i Prishtinës -->
| image_seal = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| seal_link = <!-- p.sh: Stema e Prishtinës -->
| seal_size = <!-- p.sh: 50px -->
| image_skyline =
| image_caption =
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = [[Rajoni i Gjilanit|Gjilan]]
|Komuna = [[Komuna e Gjilanit|Gjilan]]
|Kryetari i Komunës =
|Partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja =
|Sipërfaqja urbane =
|Sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti = 2011
|Dendësia =
<!-- Të dhëna tjera-->
| population_demonym =
| established_date =
|Krahina =
|Lartësia = 560
| postal_code = 60520
|Prefiksi = 320
|Aeroporti =
| registration_plate = 06
| website =
|E-Posta =
<!--Harta-->
| image_map =
| map_caption =
| image_map_gjerësi =
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=22 | gjer_s=14 | gjer_dr = N
| gjat_g=21 | gjat_m=29 | gjat_s=6 | gjat_dr = E
}}
'''Zhegër''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Gjilanit|Gjilanit]], [[Kosovë]].
== Gjeografia ==
Zhegra ndodhet në juglindje të Kosovës, në trekëndëshin ndërmjet, Kosovës, Serbisë dhe Maqedonisë. E vendosur në Grykën e Karadakut, është e rrethuar nga kodra dhe male. Forma e saj e zgjatur (3.7 km), ndërsa në anën perëndimore ka një fushë pjellore. Fshati ndodhet 10 km në jug të Gjilanit, i lidhur me rrugën rajonale Gjilan-Kumanovë, e cila shtrihet në të dy anët e lumit Karadaku, dhe midis dy kodrave Gjergj-vigi dhe Kolë-vigi. Ka kushte të mira për bujqësi dhe blegtori. Pozicioni i saj i përshtatshëm gjeografik siguron qasje të mirë në qendrat e tjera të Kosovës dhe rajonit. Zonat kadastrale brenda bashkësisë lokale në Zhegër janë: Zhegra, Haxhaj, Demiraj, Selisht, Kurexhaj dhe Terziaj.
=== Etimologjiɑ ===
Etimologjia e emrit është latinisht-shqip gjermanisht dhe vjen nga fjala "Seg/ra, Seger" që do të thotë siguri, sekret, ushtri/a, garda e rënë në kështjellën(at) e fitores së S'egrës. "Seges, Ager/ri" do të thotë të korrësh fusha që nuk janë (të zëna) - arat (të egra) për t'u mbjellë.
Zhegra përmendet për herë të parë midis viteve 1314 dhe 1316 në kartën e mbretit Milutin, dhe më vonë në një akt tjetër dhurimi, në vitin 1393, nga despoti serb Stefan Lazareviç, përmenden disa persona si dëshmitarë të Gjyqit me rastin e caktiimit të mexhave të fshatit Livoç. Në fshatin Zhegër, përmenden Ivani, Suliari dhe Rapash-i (Rrapi, -I.R.). Midis këtyre emrave, dy shfaqen si emra tipikë të shqiptarëve mesjetarë. Po ashtu dhe në librin e borxhlinjve të tregtarit Mikel Llukarit, që kishte qëndruar dhe kishte zhvilluar veprimtari tregtare gjatë viteve 30-të, të shekullit XV në Novobërdas. Fshati përmendet me emrin Segra. Ndërsa regjistri osman i Vilajetit Vëllk e përmend fshatin në vitin 1455 me emrin Zhipa me 25 shtëpi dhe një grua të ve, dhe regjistri i vitit 1477 përmend fshatin me të njëjtin emër me 12 shtëpi dhe katër burra, në vitin 1487 kishte vetëm 10 shtëpi dhe tre burra. Sipas të dhënave demografike, bëhet fjalë për një fshat që ndodhet në grykën e Karadakut, afër fshatit Zhegër, ku banonin krah për krah. Midis këtyre emrave, dy shfaqen si emra tipikë, njëri shqiptar dhe tjetri gjerman, Debizh i Berishes, Igras i Schneiderit, gjë që dëshmon praninë e shqiptarëve dhe gjermanëve në fshatin Zhipa dhe në grykat e Karadakut para pushtimit osman.
Regjistri osman i Kazasë së Novobërdës, të vitit 1498, liston dy vendbanime: Zhegra e Poshme (Dollna Zhegra), me 70 kryefamiljarë, dhe Zhegra e Epërme (Gorna Zhegra), me 73 kryefamiljarë. Ndër banorët e saj janë familjet me kryefamiljarë: Andrea Gjergji-t, Nikolla Gjergji-t, Kostandin Dikena, Gjon Bogdani dhe e veja Dafina. Zhegra shfaqet gjithashtu në regjistrin e Sanxhakut të Vushtrrisë që daton në vitit 1566/74, ku janë të listuara dy vendbanime: Zhegra e Epërme, me 23 shtëpi, 8 burra beqarë dhe 1 grua e ve, dhe Zhegra e Poshtme, me 46 shtëpi, 19 burra beqarë dhe 1 grua e ve. Ndër banorët e saj janë burrat beqarë: Lluka Marko, Simon Nikolla, Nikolla Stepan, Petri Vuka. Në një hartë austriake të vitit 1689, vendbanimi përmendet me emrin Segra. Banorët e Zhegrës përmenden në regjistrin e Manastirit të Deviçit nga viti 1772. Si dhe në salinamet e Vilajetit të Kosovës (1893, 1896 dhe 1900). Bekçinjëve (rojtarëve) Alia i biri i Nezirit në vitin 1901. Zhegra kishte 526 banorë myslimanë, 324 jomyslimanë 202.
Identiteti etnik i rajonit në këtë kohë, bazuar në emrat e banorëve të tij, nuk mund të përcaktohet qartë. Megjithatë, sipas analizës së ADN-së, ata ishin kryesisht shqiptarë të krishterë, saksonë dhe raguzanë. Hulumtimet ndërkombëtare dhe lokale, duke përfshirë analizat e ADN-së Y të dhjetë familjeve nga Zhegra, përfshirë një serbe, kanë ofruar informacion mbi gjenezën e Zhegrës. Siç tregojnë analizat e ADN-së Y, shqiptarët e Kosovës janë me origjinë iliro-darde. Duke sinkronizuar në mënyrë gjithëpërfshirëse periudhat gjeografike, lëvizjet e popullsisë, arkeologjinë dhe elementët gjuhësorë e kulturorë, rezulton se në Zhegër ka familje me origjinë gjermane që ishin të shpërndara në të gjithë Ballkanin në Mesjetë, ose që erdhën në Kosovë si saksonë për të shfrytëzuar minierat. Në gjermanisht "Zeche". Për më tepër, ashtu siç janë, Samakovat dhe Plakanicat.
Zhegra ka qenë e banuar që nga kohërat e lashta, siç dëshmohet nga kalaja (toponimia dhe rrënojat), e cila duket se ka qenë e llojit të kështjellave vëzhguese, si Kalaja e Resulës në Pidiq, e cila i përket kështjellave të ndërtuara nga Justiniani I. Rënia e Perandorisë Romake shënoi fillimin e pushtimeve të shumta barbare sllave në Gadishullin Ballkanik, të cilat prekën si Dardaninë ashtu edhe rajone të tjera të Ballkanit. Të dhëna historike dhe statistikore për Viset e Anamoravës deri në vitin 1389, respektivisht deri në Betejën e Parë të Kosovës, kanë qenë nën sundimin e gjatë romak, bizantin.
== Demografia ==
Numri i banorëve nëpër vite në Zhegër:
{| class="wikitable"
|-
! Viti: !! 1948 !! 1953 !! 1961 !! 1971 !! 1981 !! 1991 !! 2011
|-
| Numri i banorëve || 2,181 || 2,468 || 2,741 || 3,138 || 3,929 || 4,683 || 3,327
|-
|}
Në numrin e popullsisë nga viti 1948 deri 1991, janë të përfshira edhe fshatrat: Demiraj, Haxhaj, Kurexh, Selisht dhe Terziaj. Numri i popullsisë në vitin 2011 përfshinë vetëm vendbanimin e Zhegrës. Gjithashtu, në regjistrimin e popullsisë të vitit 2011 nuk është përfshirë diaspora.
== Ekonomia ==
[[Figura:Fabrika e Radiatorëve Zheger.JPG|thumb|250px|right|Fabrika e Radiatorëve Zhegër]]
Sikurse në pjesët tjera të Kosovës, Zhegra për momentin ballafaqohet me papunësi te lartë. Të punësuarit kryesisht janë ne sektorin privat si marketet, restorantet, ndërmarrjet ndërtimore, ndërmarrje shërbyese etj. Një numër i popullsisë janë te punësuar edhe në sektorin publik si arsim, shëndetësi, administratë etj. Sektori shtëpiak individual punëson një numër të konsiderueshëm të banorëve në kryesisht që merren me bujqësi e blegtori. Mbi 1000 persona jetojnë dhe punojnë në botën e jashtme dhe në mënyrë direkte apo indirekte zbusin problemet ekonomike të qytetarëve. Vlen të theksohet se të Hënave, një here ne javë, në Zhegër funksionon edhe tregu i gjelbër dhe tregu i kafshëve.
== Kultura ==
=== Arsimi dhe sporti ===
Zhegra ka objektin e shkollës fillore ku mësojnë afër 1.000 nxënës të shkollimit fillor dhe rreth 200 nxënës të shkollimit të mesëm.
Shkolla e parë laike daton që nga viti 1924 ku mësimi zhvillohej në gjuhen serbo-kroate, ndersa mësimi në shqip daton që nga viti 1945.
Shtëpia e Kulturës ndodhet në qendër te fshatit. Aty zhvillohen të gjitha aktivitetet kulturore e sportive. Biblioteka është e vendosur në objektin e shkollës fillore. Në Zhegër, gjatë ditëve të para të Majit mbahet Manifestimi tradicional kulturor "Ditët e Agimit".
Zhegra ka edhe klubin sportiv te Hendbollit KH Zhegra, që garon në Superligën e meshkujve të Kosovës dhe klubin sportiv të Futbollit KF Katana që garon në Ligën Agim Ramadani në Gjilan.
== Historia ==
Zhegra është një vendbanim i cili përmendet qysh nga koha e romakeve. Mali përball kishës serbe përmendet si vendi i kalasë e cila ishte ndërtuar ne kohen e romakeve. Gjithnjë sipas gojëdhënave ne Zhegër apo afër ka qene një miniere. Ne shekullin e XIX kodrat dhe vendbanimi ka qene i mbuluar me drunje dhe vegjetacion te dendur. Shkolla e pare eshte hapur ne vitin, 1924, ne gjuhen serbe, kurse, ne vitin, 1945 hapet shkolla edhe për mësimet ne gjuhen shqipe. Ne Zhegër kane jetuar shqiptaret dhe serbet, këta te fundit janë zhvendosur nga Zhegra, ne vitin '99, për arsye sepse shumica e tyre janë involvuar ne luftën e fundit, ne mënyra te ndryshme duke e kriminalizuar vetveten.
=== Zhegra nëpër vite si qendër administrative ===
[[Skeda:Zhegra.png|parapamje|Komuna e Zhegrës]]
Gjilani me rrethinë (duke e përfshirë edhe Zhegrën) përgjatë sundimit Osman i ka takuar [[Sanxhaku i Nishit|Sanxhakut të Nishit]] , si njësi më e madhe territoriale. Më vonë, duke mos u treguar funksionale, pushteti turk ka formuar njësi më të vogla të njohura si kazatë. Kazaja e Gjilanit ka përfshirë territoret e tanishme që janë [[Kamenica]], [[Gjilani]] dhe [[Vitia]].
Në vitin 1912, me dëbimin e forcave turke nga territori i sotëm i Kosovës, serbët vendosin pushtetin e tyre, mirëpo vetëm për një kohë të shkurtër sepse bullgaret menjëherë e pushtojnë pjesën me te madhe te Kosovës dhe vendosin pushtetin e vet deri ne vitin 1915. Sipas te dhënave, gjate kësaj kohe, Zhegra përherë ka qene qendër prej nga janë administruar vendbanimet e Karadakut me rrethinë.
Ne vitin 1919 formohet shteti Serb-Kroat-Slloven, formohet Jugosllavia e Versajit. Si njësi me te mëdha territoriale formohen banovinat, që përbëheshin nga komunat si njësi më te vogla territoriale. [[Banovina Vardari|Banovina e Vardarit]] ka përfshirë edhe komunën e Shurdhanit por qe kishte qendrën në Zhegër. Kjo ka zgjatë deri me 4 prill 1941 kur vendbanimet e Komunës se Zhegrës dhe disa pjese tjera te Kosovës fillojnë të administrohen nga forcat Bullgare. Edhe gjatë kësaj periudhe Zhegra ka qenë një qendër administrative.
Prej vitit 1944 Zhegra përsëri vazhdon te jete një qendër administrative (komunë) qe ushtron pushtetin ne territorin e komunës se mëparshme në të cilën kane bërë pjesë fshatrat e Karadakut nga Stançiqi deri në brigjet e lumit [[Morava e Binçes]].
Me 1947 komunës së Zhegrës i shkëputen disa fshatra dhe i bashkëngjiten komunës së Preshevës (Staneci, Seferi, Caravajka, Peçena, Depca, Maxherja dhe Renatoci).
Përfundimisht, në vitin 1959 komuna e Zhegrës shuhet dhe i bashkohet komunës se Gjilanit ku edhe vazhdon të jetë pjesë e kësaj të fundit deri ne ditët e sotme.
Në vitin 2005 u formua Iniciativa Qytetare për rithemelimin e Komunës së Zhegrës. Fushata e saj e avokimit me qëllim të rithemelimit të Komunës së Zhegrës po vazhdon ende.
=== Personalitete ===
* [[Idriz Seferi]] (1847-1927)
* [[Mark Gashi]] 1913-1991
* [[Mirko Gashi]]
* [[Rahim Azemi]] [[Skeda:Permendorja Agim Ramadani.JPG|djathtas|frameless|Agim Ramadani]]
* [[Agim Ramadani]] (1963-1999)
* [[Shaban Ukshini]] (1969-2001)
* [[Sami Ukshini]] (1978-2001)
* [[Ibrahim Kadriu]]
* [[Nuhi Ismajli]]
* [[Sabit Rrustemi]]
* [[Naim Haziri]]
* [[Xherdan Shaqiri]]
* [[Erzen Rrustemi]]
== Shih dhe këtë ==
* [[SHFMU "Agim Ramadani" në Zhegër]]
== Burimet ==
Këtë konstatim të tij, e përforcon edhe Jusuf Osmani në librin e tij “Vendbanimet e Kosovës – Gjilani, Prishtinë, 2004, f. 179.Po sipas dr. Jusuf Osmanit
Nazim Bekteshi ( 2024) Familja Jesini Gargjolli (Monografi 1469-2024) ISBN 978-9951-984-00-3
== Lidhje të jashtme ==
*https://fr.scribd.com/document/761901588/RRENJET-E-FAMILJES-JESINI-GARGJOLLI-ME-ORIGJINE-GJERMANE-Monografi-1469-2024-nga-Zhegra
*[http://www.fallingrain.com/world/KV/06/Zheger.html vendndodhja]
*https://www.facebook.com/zhegra.info
*[http://maps.google.com/maps?f=q&hl=en&geocode=&q=zegra&sll=37.0625,-95.677068&sspn=34.038806,61.787109&ie=UTF-8&ll=42.389994,21.47295&spn=0.029668,0.087547&t=h&z=14&lci=lmc:panoramio&sa=N&tab=il Google Maps ]
[[Kategoria:Fshatra në Kosovë]]
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Gjilanit]]
{{Komuna e Gjilanit}}
{{Portal|Gjilani|Kosova}}
{{KO-gjeo-cung}}
c3qkx5o188wemfbt3d9nalfz6sgl1pf
Skeda:Zhegra 2007.JPG
6
60953
2815337
2531224
2025-07-10T17:14:01Z
Fallbackintoreality
102113
2815337
wikitext
text/x-wiki
{{grise|fotografia është versioni i paredaktuar i kësaj [Https://www.flickr.com/photos/liliboy/8485241661/ https://www.flickr.com/photos/liliboy/8485241661/], all rights reserved}}
{{No license}}
mje2bep709c8v45jy628hjg2gfwh173
Kopaoniku
0
68850
2815362
2814198
2025-07-10T20:00:55Z
Kogjaimeqem
169257
stampë
2815362
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox mountain|name=Kopaoniku|highest_location=|elevation_m=2017|other_name=|map=Kosova#Europa|country1=[[Kosova|Kosovë]]|country2=[[Serbia|Serbi]]|label=|map_caption=Kopaoniku|highest=[[Maja Pançiq]]}}
'''Kopaoniku,''' (njohur si Malet e Kopaonikut) është masiv i lartë malor i cili shtrihet nga veriperëndimi në drejtim të juglindjes me një gjatësi rreth 75 km, duke arritur në mes gjerësinë deri rreth 40 km në territorin e Serbisë dhe territorin verior të Kosovës. Maja më e lartë e Kopaonikut është [[maja Pançiq|maja Pançiç]] (maja e Argjent) me 2017 m lartësi mbidetare, e cila është edhe pika më veriore e territorit të Kosovës.
== Veçoritë natyrore ==
Kopaoniku ka një shtrirje gati meridionale prej lokalitetit Qirkoviq në veri deri te vendbanimi i Dubnicës së Epërme në jug në një gjatësi prej 60 km dhe gjerësi 20 km (gjatësia e përgjithshme është 100 km). Prej [[Maja Pançiq|majës Pançiq]] (2017 m, pika më veriore e territorit të Kosovës), [[Çardaku|Çardak]] (1590 m), Pilatovicë (1703 m), Oshtro Kople (1789 m) dhe majës Barel (1789 m) në lindje, relievi gradualisht në drejtim të luginës së [[Lumi i Ibrit|lumit Ibër]]. Veçohet si zonë e lartë, me reliev të copëtuar, me majë të lartë të maleve dhe lugina të lumenjve të [[Ibri]]t dhe të degëve të tij. Në pjesët e larta janë forma të krijuara të erozionit akullnajor, e në pjesët e poshtme të luginave materiali mornik.
Si pjesë e rrudhosjes së [[Malet Rodope|Rodopeve]], zona e Kopaonikut është me formacione të vjetra [[paleozoiku]]t, por në pjesën qendrore edhe me shtrirje të gjerë të serpentinëve të mezozoikut. Kopaoniku me lartësinë e madhe mbidetare, me pozitë veriore, me gjerësi të madhe gjeografike diferencohet si krahinë me temperatura të ulëta gjatë tërë vitit. Derisa në [[Mitrovicë]] izoterma vjetore është 10,4 °C, në këtë zonë malore ajo është 9 gradë celsius. Malin Kopaonik e përshkon lumi Ibër në perëndim dhe [[Llapi]], degë e Ibrit në lindje. Nëpër luginën e lumit Ibër kalon magjisstrala e Ibrit dhe hekurudha e cila lidhë viset veriore me ato jugore të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]].
Kopaoniku është hapësirë gjeografike e formacioneve të pyjeve, të kullotave. Nëntoka e Kopaonikut është e pasur me minerale të dobishme të plumbit, zinkut dhe të argjendit.{{Multiple image|image1=Hoteli na Kopaoniku.jpg|image2=Kopaonik.JPG|header=Kopaoniku|align=center|total_width=500}}
== Majat më të larta ==
* [[maja Pançiq|Maja Pançiç]] 2017 m
* Suvorudishte 1976 m
* Veliki Karaman (Vuçak) 1936 m
* Velika Gobela 1934 m
* Mali Karaman 1904 m
* Mala Gobela 1854 m
* Nebeska Stolica 1793 m
* Beqirovac 1782 m
* Kukavica 1726 m
* Markove stene 1721 m
* Vuçak 1714 m
== Qafat malore ==
* Jaram 1778 m (Velika Gobela - Vuçak)
* Pajino preslo 1804 m (Mali Karaman - Suvo Rudishte)
* Raskrsnica 1514 m (Donji Babin Grob - Kukavica)
* Velika greda 1440 m (Greda - Pashino Baçishte)
== Shiko edhe ==
* [[Majat më të larta malore në Kosovë]]
== Lidhje të jashtme{{Multiple image}} ==
* [http://www.weatheronline.co.uk/Serbia/Kopaonik.htm moti në Kopaonik]
* [http://www.kopaonik.rs/ Faqe Kopaonik udhëtimit]
[[Kategoria:Gjeografia e Kosovës]]
[[Kategoria:Male në Kosovë]]
{{KO-gjeo-cung}}
0ot791iaywbdf0liiok8aaen89zakh6
2815363
2815362
2025-07-10T20:07:23Z
Kogjaimeqem
169257
rregullime
2815363
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox mountain|name=Kopaoniku|highest_location=|elevation_m=2017|other_name=|map=Kosova#Europa|country1=[[Kosova|Kosovë]]|country2=[[Serbia|Serbi]]|label=|map_caption=Kopaoniku|highest=[[Maja Pançiq]]}}
'''Kopaoniku,''' (njohur si Malet e Kopaonikut) është masiv i lartë malor i cili shtrihet nga veriperëndimi në drejtim të juglindjes me një gjatësi rreth 75 km, duke arritur në mes gjerësinë deri rreth 40 km në territorin e [[Serbia|Serbisë]] dhe territorin verior të [[Kosova|Kosovës]]. Maja më e lartë e Kopaonikut është [[maja Pançiq|maja Pançiç]] (maja e Argjent) me 2,017 metra lartësi mbidetare, e cila është edhe pika më veriore e territorit të Kosovës.
== Veçoritë natyrore ==
Kopaoniku ka një shtrirje gati meridionale prej lokalitetit Qirkoviq në veri deri te vendbanimi i Dubnicës së Epërme në jug në një gjatësi prej 60 km dhe gjerësi 20 km (gjatësia e përgjithshme është 100 km). Prej [[Maja Pançiq|majës Pançiq]] (2017 m, pika më veriore e territorit të Kosovës), [[Çardaku|Çardak]] (1590 m), Pilatovicë (1703 m), Oshtro Kople (1789 m) dhe majës Barel (1789 m) në lindje, relievi gradualisht në drejtim të luginës së [[Lumi i Ibrit|lumit Ibër]]. Veçohet si zonë e lartë, me reliev të copëtuar, me majë të lartë të maleve dhe lugina të lumenjve të [[Ibri]]t dhe të degëve të tij. Në pjesët e larta janë forma të krijuara të erozionit akullnajor, e në pjesët e poshtme të luginave materiali mornik.
Si pjesë e rrudhosjes së [[Malet Rodope|Rodopeve]], zona e Kopaonikut është me formacione të vjetra [[paleozoiku]]t, por në pjesën qendrore edhe me shtrirje të gjerë të serpentinëve të mezozoikut. Kopaoniku me lartësinë e madhe mbidetare, me pozitë veriore, me gjerësi të madhe gjeografike diferencohet si krahinë me temperatura të ulëta gjatë tërë vitit. Derisa në [[Mitrovicë]] izoterma vjetore është 10,4 °C, në këtë zonë malore ajo është 9 gradë celsius. Malin Kopaonik e përshkon lumi Ibër në perëndim dhe [[Llapi]], degë e Ibrit në lindje. Nëpër luginën e lumit Ibër kalon magjisstrala e Ibrit dhe hekurudha e cila lidhë viset veriore me ato jugore të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]].
Kopaoniku është hapësirë gjeografike e formacioneve të pyjeve, të kullotave. Nëntoka e Kopaonikut është e pasur me minerale të dobishme të plumbit, zinkut dhe të argjendit.{{Multiple image|image1=Hoteli na Kopaoniku.jpg|image2=Kopaonik.JPG|header=Kopaoniku|align=center|total_width=500}}
== Majat më të larta ==
{| class="wikitable sortable"
|+
!Maja e malit
!Lartësia (m)
|-
|[[maja Pançiq|Maja Pançiç]]
|2,017
|-
|Suvorudishte
|1,976
|-
|Veliki Karaman (Vuçak)
|1,936
|-
|Velika Gobela
|1,934
|-
|Mali Karaman
|1,904
|-
|Mala Gobela
|1,854
|-
|Nebeska Stolica
|1,793
|-
|Beqirovac
|1,782
|-
|Kukavica
|1,726
|-
|Markove stene
|1,721
|-
|Vuçak
|1,714
|}
== Qafat malore ==
* Jaram 1778 m (Velika Gobela - Vuçak)
* Pajino preslo 1804 m (Mali Karaman - Suvo Rudishte)
* Raskrsnica 1514 m (Donji Babin Grob - Kukavica)
* Velika greda 1440 m (Greda - Pashino Baçishte)
== Shiko edhe ==
* [[Majat më të larta malore në Kosovë]]
== Lidhje të jashtme{{Multiple image}} ==
* [http://www.weatheronline.co.uk/Serbia/Kopaonik.htm moti në Kopaonik]
* [http://www.kopaonik.rs/ Faqe Kopaonik udhëtimit]
[[Kategoria:Gjeografia e Kosovës]]
[[Kategoria:Male në Kosovë]]
{{KO-gjeo-cung}}
kmh4ffedt4bwg598hqi6c64qeyohglk
Stampa:Country data Albania
10
69487
2815465
2769839
2025-07-11T11:45:38Z
Xhulianoo
54153
2815465
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}}
| alias = Shqipëria
| flag alias = Flag of Albania.svg
| flag alias-1914 = Flag of Albania (1914–1920).svg
| flag alias-1914a= Regentaschapalbanievlag.gif
| flag alias-1920 = Flag of Albania (1920–1926).svg
| flag alias-1926 = Flag of Albania (1926–1928).svg
| flag alias-1928 = Flag of Albania (1934–1939).svg
| flag alias-1939 = Flag of Albania (1939–1943).svg
| flag alias-1943 = Flag of Albania (1943–1944).svg
| flag alias-1944 = Flag of Albania 1944.svg
| flag alias-1946 = Flag of Albania (1946–1992).svg
| flag alias-1992 = Flag of Albania (1992–2002).svg
| flag alias-civil = Civil Ensign of Albania.svg
| flag alias-naval = Naval Ensign of Albania.svg
| link alias-naval = Albanian Naval Force
| link alias-army = Albanian Land Force
| flag alias-army=Albanian Land Forces insignia.svg
| border-army=
| flag alias-air force=Albanian Air Forces insignia.svg
| link alias-air force=Albanian Air Force
| border-air force=
| flag alias-navy=Albanian Naval Forces insignia.svg
| link alias-navy=Albanian Naval Force
| border-navy=
| link alias-military = Albanian Armed Forces
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| altlink = {{{altlink|}}}
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| var1 = civil
| var2 = 1914
| var3 = 1914a
| var4 = 1920
| var5 = 1926
| var6 = 1928
| var7 = 1939
| var8 = 1943
| var9 = 1944
| var10= 1946
| var11= 1992
| redir1 = ALB
</noinclude>
}}
tt5fk4auv8wtzon0j5whmls6smvspo1
Stampa:Sezonet e La Liga
10
76362
2815262
2815062
2025-07-10T12:58:34Z
Velocitas34
161876
2815262
wikitext
text/x-wiki
{{Navbox
| name = Sezonet e La Liga
| title = '''Sezonet e [[La Liga]]-s'''
| list1 = [[La Liga 1928-29|1928-29]] {{,}} [[La Liga 1929-30|1929-30]] {{,}} [[La Liga 1930-31|1930-31]] {{,}} [[La Liga 1931-32|1931-32]] {{,}} [[La Liga 1932-33|1932-33]] {{,}} [[La Liga 1933-34|1933-34]] {{,}} [[La Liga 1934-35|1934-35]] {{,}} [[La Liga 1935-36|1935-36]] {{,}} <span style="color:#AAA;">1936–37 {{,}} 1937–38 {{,}} 1938–39 </span> {{,}} [[La Liga 1939-40|1939-40]] {{,}} [[La Liga 1940-41|1940-41]] {{,}} [[La Liga 1941-42|1941-42]] {{,}} [[La Liga 1942-43|1942-43]] {{,}} [[La Liga 1943-44|1943-44]] {{,}} [[La Liga 1944-45|1944-45]] {{,}} [[La Liga 1945-46|1945-46]] {{,}} [[La Liga 1946-47|1946-47]] {{,}} [[La Liga 1947-48|1947-48]] {{,}} [[La Liga 1948-49|1948-49]] {{,}} [[La Liga 1949-50|1949-50]] {{,}} [[La Liga 1950-51|1950-51]] {{,}} [[La Liga 1951-52|1951-52]] {{,}} [[La Liga 1952-53|1952-53]] {{,}} [[La Liga 1953-54|1953-54]] {{,}} [[La Liga 1954-55|1954-55]] {{,}} [[La Liga 1955-56|1955-56]] {{,}} [[La Liga 1956-57|1956-57]] {{,}} [[La Liga 1957-58|1957-58]] {{,}} [[La Liga 1958-59|1958-59]] {{,}} [[La Liga 1959-60|1959-60]] {{,}} [[La Liga 1960-61|1960-61]] {{,}} [[La Liga 1961-62|1961-62]] {{,}} [[La Liga 1962-63|1962-63]] {{,}} [[La Liga 1963-64|1963-64]] {{,}} [[La Liga 1964-65|1964-65]] {{,}} [[La Liga 1965-66|1965-66]] {{,}} [[La Liga 1966-67|1966-67]] {{,}} [[La Liga 1967-68|1967-68]] {{,}} [[La Liga 1968-69|1968-69]] {{,}} [[La Liga 1969-70|1969-70]] {{,}} [[La Liga 1970-71|1970-71]] {{,}} [[La Liga 1971-72|1971-72]] {{,}} [[La Liga 1972-73|1972-73]] {{,}} [[La Liga 1973-74|1973-74]] {{,}} [[La Liga 1974-75|1974-75]] {{,}} [[La Liga 1975-76|1975-76]] {{,}} [[La Liga 1976-77|1976-77]] {{,}} [[La Liga 1977-78|1977-78]] {{,}} [[La Liga 1978-79|1978-79]] {{,}} [[La Liga 1979-80|1979-80]] {{,}} [[La Liga 1980-81|1980-81]] {{,}} [[La Liga 1981-82|1981-82]] {{,}} [[La Liga 1982-83|1982-83]] {{,}} [[La Liga 1983-84|1983-84]] {{,}} [[La Liga 1984-85|1984-85]] {{,}} [[La Liga 1985-86|1985-86]] {{,}} [[La Liga 1986-87|1986-87]] {{,}} [[La Liga 1987-88|1987-88]] {{,}} [[La Liga 1988-89|1988-89]] {{,}} [[La Liga 1989-90|1989-90]] {{,}} [[La Liga 1990-91|1990-91]] {{,}} [[La Liga 1991-92|1991-92]] {{,}} [[La Liga 1992-93|1992-93]] {{,}} [[La Liga 1993-94|1993-94]] {{,}} [[La Liga 1994-95|1994-95]] {{,}} [[La Liga 1995-96|1995-96]] {{,}} [[La Liga 1996-97|1996-97]] {{,}} [[La Liga 1997-98|1997-98]] {{,}} [[La Liga 1998-99|1998-99]] {{,}} [[La Liga 1999–00|1999-00]] {{,}} [[La Liga 2000–01|2000-01]] {{,}} [[La Liga 2001–02|2001-02]] {{,}} [[La Liga 2002–03|2002-03]] {{,}} [[La Liga 2003–04|2003-04]] {{,}} [[La Liga 2004–05|2004-05]] {{,}} [[La Liga 2005–06|2005-06]] {{,}} [[La Liga 2006–07|2006-07]] {{,}} [[La Liga 2007–08|2007-08]] {{,}} [[La Liga 2008–09|2008-09]] {{,}} [[La Liga 2009–10|2009-10]] {{,}} [[La Liga 2010–11|2010-11]] {{,}} [[La Liga 2011–12|2011-12]] {{,}} [[La Liga 2012–13|2012-13]] {{,}} [[La Liga 2013–14|2013-14]] {{,}} [[La Liga 2014–15|2014-15]] {{,}} [[La Liga 2015–16|2015-16]] {{,}} [[La Liga 2016–17|2016-17]]{{,}} [[La Liga 2017–18|2017-18]]{{,}} [[La Liga 2018–19|2018-19]]{{,}} [[La Liga 2019–20|2019-20]]{{,}} [[La Liga 2020–21|2020-21]]{{,}} [[La Liga 2021–22|2021-22]]{{,}} [[La Liga 2022–23|2022-23]]{{,}} [[La Liga 2023–24|2023-24]]{{,}} [[La Liga 2024–25|2024-25]]{{,}} [[La Liga 2025–26|2025-26]]
}}<noinclude></noinclude>
gi1ausoy09qlj2mzdp2y801g93n39yj
Varrea e Fterrës
0
78062
2815259
2636474
2025-07-10T12:52:28Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:4940 93534493908 754418908 1849862 1552546 n.jpg]]
2815259
wikitext
text/x-wiki
'''Varrea e Fterrës''' është [[Turizmi|objekt turistik]] në fshatin [[Fterra]].
== Përshkrimi ==
[[Skeda:Varrrea Fterres, pamje e madhe.jpg|thumb|250px]]
Pjerrtësia e shpateve dhe ndofta një lëvizje tektonika kane formuar një kon depozitimi, që mund të jetë më i madhi në [[Shqipëri]]në e Jugut.
Dikur një lagje me emrin Çoke ne fshatin [[Fterra]] një përbytje disa ditore e lagjes së [[Çoke]] e cila sot quhet Varrè. Banorët e lagjes që sot quhet Varrè u shpërndanë në dy brigjet e afërme në vendbanimin, andej: Kofinaj-Rukaj-Zhupaj dhe këtej: Mataj-Gjonaj-Korkutaj-Shehaj-Gjonikaj.
"Në anët e saj shfaqen kalldrëmet e bukura e shumë të lëmuara (tek shtëpia e mësues Neimit (mbiemri : Zani) dhe përtej në mehallen e Kofinaj)".[[Skeda:270192_187981521257371_100001365746384_437023_3143102_n.jpg |thumb|right|350px]]
== Legjenda ==
“Më parë shtrihej poshtë te varréja (zalli). Po shumë kohë më parë për tre ditë e net u vithis dhe u mbulua me zall (varré) që vinte si lumë nga lart. Edhe më vonë kur u mbyt Mevlani varrea lëvizte si lumë. Kjo ka qënë vonë” – <ref>Jakup Mato në gazetën "Fterra jonë" Nr.3 – shtator, 1997</ref>.
Kur isha i vogël dhe shikoja kalldrëmet e bukura e shumë të lëmuara nga këmbët (tek shtëpia e mësues [[Neim Zani|Neimi]]t dhe përtej në Kofinaj) më dukeshin si gjymtyrë të një të varrosuri gjigant. Ç’donin ato fragmente të çuditshme kalldrëmi, vetëm në ato dy skaje ?
== Sizmologji ==
Profesor [[Eduard Sulstarova]] e ka bërë objekt studimi zonën e Fterrës.
== Literatura ==
* Jakup Mato në gazetën "Fterra jonë" Nr.3 – shtator, 1997.
== Referime ==
<references/>
[[Kategoria:Fterra]]
[[Kategoria:Turizmi në Shqipëri]]
qex8hzsbifjulp2h2qyjvwfw8d5cjb5
Muzgu (roman)
0
82417
2815348
2364079
2025-07-10T17:48:19Z
Fallbackintoreality
102113
2815348
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox book
| name = Muzgu
| title_orig = Twilight
| translator = Artan Miraka
| image = Muzgu-stephenie-meyer.jpg
| caption = Kopertina e përkthimit në shqip
| author = [[Stephenie Meyer]]
| country = [[Shtetet e Bashkuara]]
| language = Anglisht
| series = [[Seria Muzgu|Seria ''Muzgu'']]
| original_title =
| genre = Romancë <br /> Dramë <br /> Fantazi
| data_e_botimit =
| data_e_botimit_shqip =
| isbn = 978-99956-263-4-1
| followed_by = [[Muzgu: Hëna e Re|Hëna e Re]]
| release_date = 2009
| english_pub_date = 5 tetor 2005
| published = 5 tetor 2005 (Little, Brown and Company) (anglisht)<br>2009 (Morava) (shqip){{citation needed}}
}}
'''''Muzgu''''' ([[anglisht]]: ''Twilight'') është një roman i romancës vampirike për adoleshentët e pjekur nga autorja [[Stephenie Meyer]]. Ai është libri i parë i serisë ''Muzgu'', dhe prezanton 17-vjeçaren Isabella "Bela" Suanin, të saposhpërngulur nga [[Phoenix|Phoenix, Arizona]] në Forks, Washington. Ajo gjendet në rrezik pasi bie në dashuri me Eduard Kullen, një vampir 103-vjeçar të ngecur në trupin e tij 17-vjeçar. Romanet e tjera në këtë seri janë ''Hëna e Re'', ''Eklipsi'', dhe ''Agimi''.
''Muzgu'' fitoi recenzime të vakëta. Disa lavdëruan tonin e romanit dhe përfaqësimin e tij të emocioneve të shpeshta adoleshente si [[Vetmia (trishtim)|përjashtimi]] dhe [[rebelimi]]. Të tjerët kritikuan prozën e Meyer-it dhe argumentuan që rrëfimit i mungoi zhvillimi i personazheve të tij. Ai mbërriti numër pesë në listën e librave ''bestseller'' të gazetës ''The New York Times'' brenda një muaji dhe eventualisht fitoi vendin e parë. ''Publishers Weekly'' e cilësoi një ndër Librat më të Mirë për Fëmijë të 2005-ës.
Përshtatja për film, që bëri premierë në 2008, ishte sukses komercial duke korrur më shumë se 392 milionë dollarë amerikanë ndërkombëtarisht dhe duke fituar 157 milionë shtesë në shitje të DVD-ve në Amerikën Veriore {{As of|2009|7|lc=yes}}. Libri ishte më i shituri i vitit 2008; në 2009 ishte i dyti më i shituri, vetëm duke pasuar librin vijues ''Hëna e Re''. Që prej 2008, ''Muzgu'' ishte përkthyer në 37 gjuhë të ndryshme.
Në tetor 2015, Stephenie Meyer kumtoi një version të romanit me gjinitë e ndërruara, të quajtur ''Jeta dhe Vdekja: Muzgu i Riimagjinuar'' (anglisht: ''Life and Death: Twilight Reimagined''), me personazhet Beau dhe Edythe, për nder të 10-vjetorit të ''Sagës Muzgu''. Në 2020, Meyer botoi ''Dielli i Mesnatës'' (anglisht: ''Midnight Sun''), një ritregim të rrëfimit të ''Muzgut'' nga pikëpamja e Eduard Kullenit.
== Komploti ==
Bela adhuron Eduardin e pashëm dhe ai ia kthen dashurinë. Por Eduardi po kalon një periudhë të vështirë pasi duhet të përballojë etjen dhe epshin që ndjen për gjakun e Belës ; ai është vampir. Në çdo moment intensiteti i pasionit të tyre mund ta shtyjë për ta vrarë të dashurën e zemrës, por gjithsesi ai e sfidon rrezikun. Bela parapëlqen të vdesë se sa të qëndrojë larg tij, duke rrezikuar kështu vetë jetën e saj. Romani flakëron nga kjo tërheqje dashurore e rrezikshme dhe e frikshme. Romanca përndizet nga përpjekjet e të rinjve për ta mbajtur të fshehtë identitetin e Eduardit nga familja e Belës dhe nga pjesa tjetër e shkollës. Meyeri shënon një kthesë të re në temën e dashurisë : gjuetari dashuron prenë, njeriu dashuron vampirin. Ky pohim përjashton çdo pretendim që lexuesit mund të ngrenë në lidhje me romancat e adoleshentëve të ditëve tona, pasi çdo puthje, prekje apo fjalë mund të marrë një kuptim krejtësisht të ri, sepse një gabim i vogël mund të rrezikojë jetën. Për këtë arsye Bela dhe Eduardi janë në luftë të vazhdueshme, për ta bërë marrëdhënien e tyre të funksionojë, për ti mbijetuar çdo lloj tundimi dhe çdo lloj kërcënimi që mund tu kanoset. Faktori rrezik arrin majat dhe shfaqet si një ngacmim i brendshëm i dashurisë dhe e vendos çiftin në një garë të llahtarshme për të qëndruar gjallë (sepse edhe Eduardi nëse do e humbiste Belën do ishte sikur të kishte vdekur). Meyer ia ka dalë mbanë për bukuri, që ta bëjë këtë skenar të besueshëm dhe njerëzor. Romani fillon me një parashtrim të zakonshëm : një nxënëse e re vjen në shkollë kjo gjë të bën të mendosh do të jetë thjesht një tjetër roman për të rinj. Bela ka ardhur në qytetin e vogël e të zymtë, Forks, në gadishullin Olimpik për të jetuar me të atin. Në shkollë, ajo habitet me një grup prej pesë adoleshentësh, jashtëzakonisht të bukur, që ulen së bashku në mensë, por që asnjëherë nuk hanë. Do kalojë ca kohë dhe pastaj ajo do bjerë në dashuri me Eduardin, prej të cilit do mësojë të fshehtën e tyre. Ata janë të gjithë vampirë, pjesëtarë të një familjeje, të kryesuar nga shenjtori Çarlisll, i cili i ka frymëzuar të heqin dorë nga gjuetia e njerëzve. Për hir të Eduardit ata e mirëpresin Belën, por kur një grup vampirësh endacakë fiksohet pas saj, familja tërhiqet dëshpërimisht në ndjekje të tyre për të mbrojtur vajzën e brishtë që gjendet mes tyre. Saktësia dhe delikatesa e mënyrës së të shkruarit të Meyer e vendos këtë roman të mrekullueshëm përtej kufizimeve të romanit horror, duke merituar kështu një vend nderi në letërsinë për të rinj. Një libër pas të cilit do dashuroheni ! Një libër që edhe të rriturit i kthen në periudhën e adoleshencës, duke i bërë të besojnë se do përjetojnë sërish dashuri marramendëse dhe do duan që koha të ndalet në ato çaste. Kur të mbaroni së lexuari librin e parë do ju lindë dëshira të përpini pjesën tjetër të serisë.
{{Lit-cung}}
[[Kategoria:Romane]]
[[Kategoria:Romane në gjuhën angleze]]
[[Kategoria:Letërsi amerikane]]
banyu0kqe7mamva9nhxx7lww7gm6uxs
Kaçamaku
0
84447
2815448
2663985
2025-07-11T07:31:50Z
Arianit
106
2815448
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Kaçamaku.png|thumb|Kaçamak i shërbyer me kos e erëza]]
'''Kaçamaku''' (turqisht: Kaçamak) është një gatim që bëhet me miell misri të zier me ngadalë me ujë të vluar deri sa të trashet dhe mandej përvëlohet me yndyrë. I njohur ndryshe edhe si qull, skrop, pulendër, (h)arapash ([[Turqisht|tr]]. ''arap aşı'' "gjellë arapi"), mëmëlige, bishtalug, kolash, përvëlak, bagdár.<ref name=":0">{{Cite book|title=Fjalori i orientalizmave në gjuhën shqipe|last=Dizdari|first=Tahir|publisher=AIITC|year=2005|location=Tiranë|pages=465|authorlink=Tahir Dizdari|language=Sq}}</ref>
== Referime ==
[[Kategoria:Kuzhina mesdhetare]]
[[Kategoria:Kuzhina osmane]]
[[Kategoria:Kuzhinë shqiptare]]
[[Kategoria:Kuzhina ballkanike]]
kkoilu82osuq5bkyfbzcyfs3eqaxfmy
Drenova (Vërtop)
0
84776
2815326
2309386
2025-07-10T15:56:34Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Drenove Vertop.jpg]] (no license)
2815326
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Drenova
| name (Rasa dhanore) =
| image_skyline =
| Shteti = Shqipëria
| Rrethi = Rrethi i Beratit
| Komuna = Komuna Vërtop
| postal_code =
| Sipërfaqja =
| population_total =
| Regj. i popullsisë =
| Dend. e popullsisë =
| website =
| Faqja jo-zyrtare =
<!--- Koordinatat ---->
| Gjerësia =
| Gjatësia =
| Lartësia =
| Pozicioni =
}}
'''Drenova''' është një fshat në [[Rrethi i Beratit|Rrethin e Beratit]] në [[Shqipëri]].
== Gjeografia ==
== Demografia ==
== Ekonomia ==
== Historia ==
== Arsimi ==
== Lidhje të jashtme ==
{{Komuna Vërtop}}
{{AL-gjeo-cung}}
[[Kategoria:Fshatra në Shqipëri]]
[[Kategoria:Fshatra në Rrethin e Beratit]]
tl2j7jh43gvv7b8kklba56onf52dw48
Stampa:Fb cl header
10
85066
2815264
2703974
2025-07-10T13:02:17Z
Velocitas34
161876
2815264
wikitext
text/x-wiki
{| bgcolor="#f7f8ff" cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#CCCCCC"
!width=28|{{Tooltip|P|Pozicion}}<br />
!width=185|Klubi<br />
!width=28|{{Tooltip|Nd|Ndeshje}}<br />
!width=28|{{Tooltip|F|Fitore}}<br />
!width=28|{{Tooltip|B|Barazime}}<br />
!width=28|{{Tooltip|H|Humbje}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Gsh|Gola të shënuar}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Gp|Gola të pranuar}}<br />
!class="unsortable" width=28|{{#if:{{{gavg|}}}|{{Tooltip|GMes|Mesatarja e golave}}|{{Tooltip|GD|Goal difference}}}}<br /><!--
-->{{#if:{{{bp|}}}|!!BP}}
!width=28|{{Tooltip|Pikë|Pikët}}<br />
!class="unsortable"|{{#if:{{{promoted|}}}|Promotion}} Shënime<br /><!--
-->{{#if:{{{hth|}}}|!!Head-to-head<br />}}<!--
--><noinclude>
|}
</noinclude>
psc7t7muwq2ug1zhhvuqzjycz6r1iyx
2815266
2815264
2025-07-10T13:07:11Z
Velocitas34
161876
2815266
wikitext
text/x-wiki
{| bgcolor="#f7f8ff" cellpadding="3" cellspacing="0" border="1" style="font-size: 85%; border: gray solid 1px; border-collapse: collapse;"
|- bgcolor="#CCCCCC"
!width=28|Pozicioni<br />
!width=185|Klubi<br />
!width=28|Ndeshje<br />
!width=28|{{Tooltip|Fi|Fitore}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Ba|Barazime}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Hu|Humbje}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Gsh|Gola të shënuar}}<br />
!width=28|{{Tooltip|Gp|Gola të pranuar}}<br />
!class="unsortable" width=28|{{#if:{{{gavg|}}}|{{Tooltip|GMes|Mesatarja e golave}}|{{Tooltip|Dg|Diferenca e golave}}}}<br /><!--
-->{{#if:{{{bp|}}}|!!BP}}
!width=28|{{Tooltip|Pikë|Pikët}}<br />
!class="unsortable"|{{#if:{{{promoted|}}}|Promotion}} Shënime<br /><!--
-->{{#if:{{{hth|}}}|!!Head-to-head<br />}}<!--
--><noinclude>
|}
</noinclude>
936q7lh4ps7ac9ldj1z1f9rn5950wav
Stampa:Fb cl team
10
85068
2815263
1380521
2025-07-10T13:00:40Z
Velocitas34
161876
2815263
wikitext
text/x-wiki
|-{{#if:{{{bc|}}}|bgcolor={{{bc}}}}}
{{#if:{{{p|}}}|{{!}}{{#if:{{{rows|}}}|rowspan={{{rows}}}{{!}}}}{{{p}}}}}
|align=left|{{fb team {{{t}}} |oc={{#if:{{{tc|}}}|{{{tc}}}}} }}{{#if:{{{relegated|}}}| '''(Z)'''}}{{#if:{{{champion|}}}| '''(K)'''}}{{#if:{{{promoted|}}}| '''(P)'''}}{{#if:{{{playoffwinner|}}}| '''(O)'''}}{{#if:{{{qualified|}}}| '''(Q)'''}}{{#if:{{{advances|}}}| '''(A)'''}}
|{{#if:{{{w|}}}|{{#expr:{{{w}}}+{{{d}}}+{{{l}}}}}}}
|{{#if:{{{w|}}}|{{{w}}}}}
|{{#if:{{{d|}}}|{{{d}}}}}
|{{#if:{{{l|}}}|{{{l}}}}}
|{{#if:{{{gf|}}}|{{{gf}}}}}
|{{#if:{{{ga|}}}|{{{ga}}}}}||{{#ifexpr:{{{gf}}}-{{{ga}}}>0|+{{#expr:{{{gf}}}-{{{ga}}}}}|{{#ifexpr:{{{gf}}}-{{{ga}}}=0|0|−{{#expr:{{{ga}}}-{{{gf}}}}}}}}}
|{{#if:{{{pn|}}}|{{0}}}}{{#if:{{{w|}}}|'''{{#expr:3*{{{w}}}+{{{d}}}{{#if:{{{dp|}}}|-{{{dp}}}}}{{#if:{{{bp|}}}|+{{{bp}}}}}}}'''}}{{#if:{{{pn|}}}|<sup>'''{{{pn}}}'''</sup>}}<!--
-->
gl79iz3un978m5bhmzjrmq4n7ewer7v
Astrit Patozi
0
87062
2815323
2594868
2025-07-10T15:54:54Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Astrit Patozi.jpg]] (no license)
2815323
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Astrit Patozi
| image =
| image_size = 250px
| office = Deputet i Kuvendit të Shqipërisë
| term_start = [[2005]]
| term_end = Vazhdon
| predecessor =
| successor =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| birth_date = [[22 korrik]] [[1964]]
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| nationality = Shqiptar
| profession = Politikan, Gazetar
| education = [[Universiteti i Tiranës]] (Gjuhë-Letërsi)
| Grada shkencore =
| party = PD
| Gruaja =
| children =
| Feja =
}}
'''Astrit Patozi''' (lindur më [[22 korrik]] [[1964]] në Kavaje) është politikan shqiptar, ish-deputet i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin e Shqipërisë]].<ref>{{Cite web|url=http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf|title=KQZ Rezultatet Përfundimtare të Zgjedhjeve për Kuvendin e Shqipërisë 2013|language=sq|access-date=21 korrik 2015|archive-date=12 korrik 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170712170008/http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf|url-status=dead}}</ref><ref>[http://www.parlament.al/web/PATOZI_Astrit_10789_1.php Kuvendi i Shqipërisë - Jetëshkrimet e deputetëve]</ref>
Patozi ishte nënkryetar i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] të Shqipërisë dhe Kryetar i Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike në legjislaturën e viteve 2009–2013. Më 23 prill 2019, sëbashku me disa bashkepunëtorë, Patozi themeloi partinës "Bindja Demokratike", duke u bërë kryetari i saj.<ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/sq/tiran%C3%AB-themelohet-partia-e-re-opozitare-bindja-demokratike/a-48418353|title=Tiranë: Themelohet partia e re opozitare “Bindja Demokratike“|website=dw.com|language=sq|date=20 prill 2019|accessdate=17 qershor 2020}}</ref>
== Shiko edhe ==
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2005-2009]]
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2009-2013]]
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2013-2017]]
[[Lista e deputetëve të Legjislaturës VIII të Kuvendit të Shqipërisë]]
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Lindje 1964]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Politikanë shqiptarë]]
[[Kategoria:Deputetë të Kuvendit të Shqipërisë]]
[[Kategoria:Deputetë në Shqipëri]]
{{poli-cung}}
9tbxn73cwxxa2yrorjyq07h3wjeomrg
2815361
2815323
2025-07-10T20:00:11Z
Lanceloth345
172573
2815361
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Astrit Patozi
| image =
| image_size = 250px
| office = Deputet i Kuvendit të Shqipërisë
| term_start = 2005
| term_end = 2013
| predecessor =
| successor =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| birth_date = [[22 korrik]] [[1964]]
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| nationality = Shqiptar
| profession = Politikan, Gazetar
| education = [[Universiteti i Tiranës]] (Gjuhë-Letërsi)
| Grada shkencore =
| party = PD
| Gruaja =
| children =
| Feja =
}}
'''Astrit Patozi''' (lindur më [[22 korrik]] [[1964]] në Kavaje) është politikan shqiptar, ish-deputet i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin e Shqipërisë]].<ref>{{Cite web|url=http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf|title=KQZ Rezultatet Përfundimtare të Zgjedhjeve për Kuvendin e Shqipërisë 2013|language=sq|access-date=21 korrik 2015|archive-date=12 korrik 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170712170008/http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf|url-status=dead}}</ref><ref>[http://www.parlament.al/web/PATOZI_Astrit_10789_1.php Kuvendi i Shqipërisë - Jetëshkrimet e deputetëve]</ref>
Patozi ishte nënkryetar i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] të Shqipërisë dhe Kryetar i Grupit Parlamentar të Partisë Demokratike në legjislaturën e viteve 2009–2013. Më 23 prill 2019, sëbashku me disa bashkepunëtorë, Patozi themeloi partinës "Bindja Demokratike", duke u bërë kryetari i saj.<ref>{{Cite web|url=https://www.dw.com/sq/tiran%C3%AB-themelohet-partia-e-re-opozitare-bindja-demokratike/a-48418353|title=Tiranë: Themelohet partia e re opozitare “Bindja Demokratike“|website=dw.com|language=sq|date=20 prill 2019|accessdate=17 qershor 2020}}</ref>
== Shiko edhe ==
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2005-2009]]
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2009-2013]]
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2013-2017]]
[[Lista e deputetëve të Legjislaturës VIII të Kuvendit të Shqipërisë]]
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Lindje 1964]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Politikanë shqiptarë]]
[[Kategoria:Deputetë të Kuvendit të Shqipërisë]]
[[Kategoria:Deputetë në Shqipëri]]
{{poli-cung}}
idhlomrfrki7nwdd1c0e8dgxh0en884
Paganizmi sllavë
0
87369
2815329
2524484
2025-07-10T16:12:59Z
Torvalu4
40844
/* Shih edhe */
2815329
wikitext
text/x-wiki
'''Paganizmi sllavë''' ose '''feja sllave''' janë besimet [[Feja|fetare]], [[Miti|mitet]] dhe praktikat rituale të [[Sllavët|sllavëve]] para kristianizimit, të cilat ndodhën në faza të ndryshme midis shekullit të 8-të dhe të 13-të. {{Sfn|Jakobson|1985}} [[sllavët e jugut|Sllavët e Jugut]], të cilët me gjasë u vendosën në [[Ballkani|Gadishullin Ballkanik]] gjatë shekujve 6-7 pas Krishtit, {{Sfn|Fine|1991}} në kufi me [[Perandoria Bizantine|Perandorinë Bizantine]] në jug, ranë nën sferën e ndikimit të krishterimit lindor, duke filluar me krijimin e shkrimit. sistemet për gjuhët sllave (së pari shkrimi glagolitik dhe më pas [[Alfabeti cirilik|cirilik]] ) në 855 nga vëllezërit [[Cirili dhe Metodi|shenjtorët Kirili dhe Metodi]] dhe adoptimi i krishterimit në Bullgari në 863. Sllavët e Lindjes pasuan me adoptimin zyrtar në 988 nga Vladimiri i Madh i Rusisë së Kievit . {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
== Përmbledhje ==
Procesi i kristianizimit të sllavëve perëndimorë ishte më gradual dhe më i ndërlikuar. Moravianët e pranuan krishterimin qysh në vitin 831, dukat bohemianë e pasuan në 845, sllovakët pranuan krishterimin diku midis viteve 828 dhe 863, <ref>{{Cite web |title=Saints Cyril and Methodius Patrons of Europe. The Earliest Evidence of Christianity in Slovakia |url=https://www.snm.sk/?current-exhibitions-4&clanok=saints-cyril-and-methodius-patrons-of-europe-the-earliest-evidence-of-christianity-in-slovakia |access-date=31 janar 2023 |archive-date=24 shkurt 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224220803/https://www.snm.sk/?current-exhibitions-4&clanok=saints-cyril-and-methodius-patrons-of-europe-the-earliest-evidence-of-christianity-in-slovakia |url-status=dead }}</ref> por polakët e pranuan atë shumë më vonë, në 966, afërsisht në të njëjtën kohë me Sorbët, dhe sllavët polabë u vunë nën ndikimin e rëndësishëm të [[Kisha katolike|Kishës Katolike]] vetëm nga shekulli i 12-të e tutje. Për sllavët polabë dhe sorbët, kristianizimi shkoi paralelisht me gjermanizimin e plotë ose të pjesshëm. {{Sfn|Pettazzoni|1967}}
Kristianizimi i popujve sllavë ishte, megjithatë, një fenomen i ngadalshëm dhe - në shumë raste - sipërfaqësor, veçanërisht në atë që sot është Rusia. Krishterimi ishte i fuqishëm në pjesët perëndimore dhe qendrore të asaj që sot është Ukraina, pasi ato ishin më afër kryeqytetit, [[Kievi|Kievit]] . Megjithatë, edhe atje, rezistenca popullore e udhëhequr nga volkhv-të, priftërinjtë paganë ose shamanët, u përsërit periodikisht për shekuj. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Sllavët perëndimorë të Balltikut i rezistuan me këmbëngulje kristianizimit derisa ai iu imponua me dhunë përmes Kryqëzatave Veriore . {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Ndër polakët dhe sllavët lindorë, rebelimet shpërthyen gjatë gjithë shekullit të 11-të. {{Sfn|Jakobson|1985}} Kronikanët e krishterë raportuan se sllavët ripërqafuan rregullisht fenë e tyre origjinale ( ''relapsi sunt denuo ad paganismus'' ). <ref>{{Cite book |last=Radovanovič |first=Bojana |title=The World of the Slavs: Studies of the East, West and South Slavs: Civitas, Oppidas, Villas and Archeological Evidence (7th to 11th Centuries CE) |publisher=Historical Institute (Istorijski institut) |year=2013 |isbn=9788677431044 |editor-last=Rudić |editor-first=Srđan |location=Belgrade, Serbia |chapter=The Typology of Slavic Settlements in Central Europe in the Middle Ages}} p. 367.</ref>
Shumë elementë të fesë indigjene sllave u inkorporuan zyrtarisht në krishterimin sllav (i cili u shfaq në arkitekturën e kishës ruse, pikturimin e ikonave, etj.), {{Sfn|Ivakhiv|2005}} dhe, përveç kësaj, adhurimi i perëndive sllave ka vazhduar në popullin jozyrtar. feja deri në kohët moderne. [7] Rezistenca e sllavëve ndaj krishterimit shkaktoi një "sinkretizëm të çuditshëm" i cili në fjalorin [[Gjuha e vjetër sllave|e vjetër sllav të kishës]] u përkufizua si ''dvoeverie'', "besim i dyfishtë". {{Sfn|Jakobson|1985}} Që nga fillimi i shekullit të 20-të, feja popullore sllave i është nënshtruar një rishpikjeje dhe riinkorporimi të organizuar në lëvizjen e besimit vendas sllav (Rodnovery).
=== Zoti dhe shpirtrat ===
Siç dëshmohet nga Helmold ( {{Rreth}} 1120–1177) në ''Chronica Slavorum'', sllavët besonin në një Zot të vetëm qiellor që lindte të gjithë shpirtrat më të vegjël që qeverisnin natyrën dhe e adhuronin atë me mjetet e tyre. {{Sfn|Gasparini|2013}} Sipas Helmold, "duke iu bindur detyrave që u janë caktuar, [hyjnitë] kanë dalë nga gjaku i tij [e Zotit suprem] dhe gëzojnë dallime në raport me afërsinë e tyre me perëndinë e perëndive". {{Sfn|Jakobson|1985}} Sipas studimeve të Rybakov, simbolet e rrotave si "shenjat e bubullimës" ( ''gromovoi znak'' ) dhe "trëndafili me gjashtë petale brenda një rrethi" (p.sh.[[Skeda:RozetaSolarSymbol.svg|30x30px]]), të cilat janë aq të zakonshme në zanatet popullore sllave, dhe të cilat ishin ende të gdhendura në skajet dhe majat e kulmeve në Rusinë veriore në shekullin e nëntëmbëdhjetë, ishin simbole të Rodit suprem jetëdhënës. {{Sfn|Ivanits|1989}} Para konceptimit të tij si Rod, siç u studiua nga Rybakov, ky Zot suprem njihej si ''Deivos'' (në lidhje me [[Gjuha sanskrite|sanskritishten]] ''Deva'', [[Gjuha latine|latinisht]] ''Deus'', [[Gjermanishtja e Vjetër e Lartë|gjermanishten e lartë të vjetër]] ''Ziu'' dhe [[Gjuha lituane|Lituanisht]] ''Dievas'' ). {{Sfn|Gasparini|2013}} Sllavët besonin se nga ky Zoti doli një dualitet kozmik, i përfaqësuar nga ''Belobog'' ("Zoti i bardhë") dhe ''Chernobog'' ("Zoti i Zi", i quajtur gjithashtu ''Tiarnoglofi'', "Koka/Mendja e Zezë"), {{Sfn|Gasparini|2013}} që përfaqësonte rrënjën. të të gjitha hyjnive qiellore-mashkullore dhe tokësore-femërore, ose perëndive të dritës në rritje dhe dritës në rënie, respektivisht. {{Sfn|Hanuš|1842}} Në të dyja kategoritë, hyjnitë mund të jenë ose ''Razi'', "ridhënuesit", ose ''Zirnitra'', "magjistarët". {{Sfn|Creuzer|Mone|1822}}
Sllavët e perceptuan botën si të gjallëruar nga një shumëllojshmëri shpirtrash, të cilët ata i përfaqësonin si persona dhe i adhuronin. Këto shpirtra përfshinin ato të ujërave ( ''mavka'' dhe ''rusalka'' ), pyjet ( ''lisovyk'' ), fushat ( ''polovyk'' ), ato të familjeve ( ''domovoy'' ), ato të sëmundjeve, fatit dhe paraardhësve njerëzorë. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Për shembull, ''Leshy'' është një frymë e rëndësishme pyjore, që besohet se shpërndan ushqim për caktimin e gjahut për gjahtarët, i konsideruar më vonë si një zot i tufave dhe tufave, dhe ende adhurohet në këtë funksion në Rusinë e fillimit të shekullit të njëzetë. Shumë perëndi konsideroheshin nga të afërmit ( ''shkopi'' ose ''pleme'' ) si paraardhësit e tyre, dhe ideja e stërgjyshërve ishte aq e rëndësishme sa feja sllave mund të mishërohet si një "manizëm" (dmth. adhurimi i paraardhësve), megjithëse sllavët nuk mbanin shënime gjenealogjike. {{Sfn|Gasparini|2013}}
Sllavët gjithashtu adhuronin perëndi-yje, duke përfshirë hënën ( [[Gjuha ruse|rusisht]] : ''Mesyats'' ) dhe diellin ( ''Solntse'' ), i pari konsiderohej si mashkull dhe i dyti si femër. Zoti i hënës ishte veçanërisht i rëndësishëm, i konsideruar si shpërndarësi i bollëkut dhe shëndetit, i adhuruar përmes vallëzimeve të rrumbullakëta dhe në disa tradita konsiderohet si paraardhësi i njerëzimit. Besimi në perëndinë e hënës ishte ende shumë i gjallë në shekullin e nëntëmbëdhjetë, dhe fshatarët në Karpatet e Ukrainës pohojnë hapur se hëna është perëndia e tyre. {{Sfn|Gasparini|2013}}
Disa hyjnitë sllave janë të lidhura me mitologjinë baltike: Perun / Perkūnas, Veles / Velnias, Rod / Dievas, Yarilo / Saulė . <ref name="Theobald">Mikhail Theobald. [https://www.prlib.ru/item/706869 Lithuanian-pagan essays]. - Ladoga-100, 1890. P.38</ref> Kishte një vazhdimësi të dukshme midis besimeve të sllavëve lindorë, sllavë perëndimorë dhe sllavë të jugut . Ata ndanin të njëjtat hyjni tradicionale, siç dëshmohet, për shembull, nga adhurimi i ''Zuarasizit'' midis sllavëve perëndimorë, që korrespondon me ''Svarožič'' midis sllavëve lindorë. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Të gjitha hyjnitë e ndritura mashkullore konsideroheshin si hipostaza, forma ose faza në vit, të forcës hyjnore aktive, mashkullore të personifikuar nga ''Perun'' ("Bullumet"). {{Sfn|Jakobson|1985}}
Emri i tij, nga rrënja indo-evropiane * ''per'' ose * ''perk <sup>w</sup>'' ("për të goditur", "shpuar"), nënkuptonte si bubullimën e copëtuar dhe pemën e copëtuar (veçanërisht [[Dushku|lisin]] ; emri [[Gjuha latine|latin]] i kësaj peme, ''quercus'', vjen nga e njëjta rrënjë), të konsideruara si simbole të rrezatimit të forcës. Nga kjo rrënjë u krijuan edhe Perëndi vedike, ''Perkūnas'' baltike, ''Perëndi'' shqiptare (tani që tregon "Zot" dhe "qiell"), gjermanike ''Fjörgynn'' dhe greqisht ''Keraunós'' ("rrufe", formë rimike e * ''Peraunós'', e përdorur si një epiteti i [[Zeusi|Zeusit]] ). {{Sfn|Jakobson|1985}}
Nga kjo rrënjë vjen emri i hyjnisë finlandeze Ukko, e cila ka origjinë balto-sllave. <ref>{{Cite book |last=Siikala |first=Anna-Leena |title=Itämerensuomalaisten mytologia |publisher=SKS |year=2013 |location=Helsinki}}</ref> Prĕgyni ose peregyni, në folklorin modern rus të përkthyer bregynja ose beregynja (nga ''breg'', ''bereg'', që do të thotë "breg") dhe të riinterpretuar si shpirtra uji femra, ishin më tepër—siç dëshmohet nga kronikat dhe theksohet nga rrënja* ''per'' —shpirtrat e pemëve dhe lumenjve. lidhur me Perun. {{Sfn|Jakobson|1985}}
Traditat sllave ruajtën elemente shumë të lashta dhe u ndërthurën me ato të popujve fqinjë evropianë. Një rast shembullor janë ritualet e shiut ende të gjallë të sllavëve të jugut të çiftit ''Perun'' – ''Perperuna'', Zoti dhe Zonja Thunder, të ndara me fqinjët [[Shqiptarët|shqiptarë]], [[Grekët e sotëm|grekët]] dhe [[Arumunët|arumanët]], që korrespondojnë me gjermanishten Fjörgynn – Fjörgyn, Lituanishten ''Perkūnas'' – ''Perkūna'', dhe gjetjen. ngjashmëritë në himnet Vedike me ''Parjanya''. {{Sfn|Jakobson|1985}}
Sllavët perëndimorë, veçanërisht ata të Balltikut, adhuronin dukshëm ''Svetovidin'' ("Zotin e Pushtetit"), ndërsa sllavët e Lindjes adhuronin dukshëm vetë Perunin, veçanërisht pas reformave të viteve 970-980 të Volodimirit. {{Sfn|Ivanits|1989}} Shpirtrat e ndryshëm besohej se shfaqeshin në vende të caktuara, të cilat u nderuan si numinoze dhe të shenjta; ato përfshinin burime, lumenj, korije, majat e rrumbullakosura të kodrave dhe shkëmbinjtë e sheshtë me pamje nga lumenjtë. Ritualet kalendarike u harmonizuan me shpirtrat, të cilët besohej se kishin periudha depilimi dhe zbehjeje gjatë gjithë vitit, duke përcaktuar ciklin e fertilitetit agrar. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
=== Kristianizimi i sllavëve të Lindjes ===
Në vitin 988, Vladimiri i Rusisë Kyivan refuzoi fenë sllave dhe ai dhe nënshtetasit e tij u pagëzuan zyrtarisht në [[Kisha Ortodokse Lindore|Kishën Ortodokse Lindore]], atëherë feja shtetërore e [[Perandoria Bizantine|Perandorisë Bizantine]] . Sipas legjendës, Vladimir dërgoi delegatë në shtetet e huaja për të përcaktuar se cila ishte feja më bindëse që do të adoptohej nga Kievi. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Gëzimi dhe bukuria ishin karakteristikat kryesore të ceremonive sllave parakristiane dhe delegatët kërkuan diçka që mund të përputhej me këto cilësi. Ata u rrënuan nga feja [[Islami|islame]] e Vollgës, Bullgaria, ku nuk gjetën "asnjë gëzim... por pikëllim dhe erë të keqe të madhe", dhe nga krishterimi perëndimor (atëherë [[Kisha katolike|Kisha Katolike]] ) ku gjetën "shumë shërbime adhurimi, por askund ... bukuri”. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}} Ata që vizituan [[Kostandinopoja|Kostandinopojën]] u mahnitën nga artet dhe ritualet e krishterimit bizantin. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Sipas ''Kronikës Fillore'', pasi u bë zgjedhja, Vladimiri urdhëroi që tempulli sllav në kodrat e Kyivanit të shkatërrohej dhe shëmbëlltyrat e perëndive të digjeshin ose të hidheshin në [[Dniepri|Dnieper]] . Tempujt sllavë u shkatërruan në të gjithë tokat e Rusisë së Kievit dhe në vendet e tyre u ndërtuan kisha të krishtera. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Sipas Ivakhiv, kristianizimi ishte më i fortë në atë që është sot Ukraina perëndimore dhe qendrore, toka afër kryeqytetit Kiev. Feja sllave vazhdoi, megjithatë, veçanërisht në rajonet më veriore të vendbanimeve sllave, në atë që sot është pjesa qendrore e Rusisë Evropiane, siç janë zonat e Novgorodit, Suzdalit dhe Belozerskut . Në vetë rajonet thelbësore të kristianizimit, popullsia e zakonshme mbeti e lidhur me <nowiki><i id="mwAps">volkhv</i></nowiki> -ët, priftërinjtë, të cilët në mënyrë periodike, gjatë shekujve, udhëhoqën rebelime popullore kundër pushtetit qendror dhe kishës së krishterë. Krishterimi ishte një proces shumë i ngadaltë midis sllavëve dhe kisha zyrtare e krishterë miratoi një politikë të bashkimit të elementeve parakristiane në krishterimin sllav. Shenjtorët e krishterë u identifikuan me perënditë sllave - për shembull, figura e Perunit u mbivendos me atë të Shën Elias, Velesi u identifikua me [[Shën Vlashi|Shën Blasius]] dhe Yarilo u bë [[Gjergji|Shën Gjergji]] - dhe festat e krishtera caktoheshin në të njëjtat data me ato pagane. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Një tipar tjetër i krishterimit të hershëm sllav ishte ndikimi i fortë i letërsisë apokrife, i cili u bë i dukshëm në shekullin e trembëdhjetë me ngritjen e [[Bogumilizmi|bogomilizmit]] në mesin e sllavëve të jugut. Bogomilizmi sllavo-jugor prodhoi një sasi të madhe tekstesh apokrife dhe mësimet e tyre më vonë depërtuan në Rusi dhe do të kishin ndikuar më vonë në fenë popullore sllave. Bernshtam tregon për një "përmbytje" të literaturës apokrife në Rusinë e shekullit XI-XV, e cila mund të mos ishte kontrolluar nga Kisha Ortodokse Ruse ende e dobët. {{Sfn|Bernshtam|1992}}
Disa studiues kanë theksuar se si "konvertimi i Rusisë" ndodhi jo më shumë se tetë vjet pas reformës së Volodimirit të fesë sllave në 980; Sipas tyre, krishterimi në përgjithësi nuk ka pasur "ndonjë ndikim të thellë ... në formimin e ideologjisë, kulturës dhe psikologjisë sociale të shoqërive arkaike" dhe futja e krishterimit në Kiev "nuk solli një ndryshim rrënjësor në vetëdijen. të shoqërisë gjatë gjithë rrjedhës së historisë së hershme ruse". Ai u portretizua si një konvertim masiv dhe i ndërgjegjshëm vetëm gjysmë shekulli më vonë, nga skribët e establishmentit të krishterë. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}} Sipas disa studiuesve, zëvendësimi i tempujve sllavë me kisha të krishtera dhe "pagëzimi i Rusisë" duhet të kuptohet në vazhdimësi me zinxhirin e mësipërm të reformave të fesë sllave të nisura nga Volodymyr, dhe jo si një pikë thyerjeje. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}}
V.G. Vlasov citon studiuesin e respektuar të fesë sllave E.V. Aniçkov, i cili, në lidhje me krishterizimin e Rusisë, tha: {{Sfn|Vlasov|1992}}
{{Quote|Christianization of the countryside was the work, not of the eleventh and twelfth, but of the fifteenth and sixteenth or even seventeenth century.}}
Se shumica dërrmuese e popullsisë ruse nuk ishte e krishterë në shekullin e pesëmbëdhjetë, mund të dëshmohet nga arkeologjia: sipas Vlasov, varrosjet e tumave ( ''kurgan'' ), të cilat nuk pasqyrojnë normat e krishtera, ishin "një fenomen universal në Rusi deri në shekulli i pesëmbëdhjetë”, dhe vazhdoi deri në vitet 1530. {{Sfn|Vlasov|1992}} Për më tepër, kronikat nga ajo periudhë, si ''Kronika e Pskov'', dhe të dhënat arkeologjike të mbledhura nga NM Nikolsky, dëshmojnë se në shekullin e pesëmbëdhjetë nuk kishte ende "asnjë kisha rurale për përdorim të përgjithshëm të popullsisë; kishat ekzistonin vetëm në oborret e djemve dhe princërve”. {{Sfn|Vlasov|1992}} Vetëm në shekullin e gjashtëmbëdhjetë [[Kisha Ortodokse Ruse]] u rrit si një institucion i fuqishëm dhe centralizues duke marrë si model Kishën Katolike të Romës dhe dallueshmëria e një feje popullore sllave u bë e dukshme. Kisha dënoi " [[Herezia|herezitë]] " dhe u përpoq të zhdukte fenë popullore "gjysmë-pagane" të rreme të njerëzve të thjeshtë, por këto masa të ardhura nga qendrat e pushtetit të kishës ishin kryesisht të paefektshme, dhe në nivel lokal sintezat krijuese të ritualeve fetare popullore dhe pushimet vazhduan të lulëzojnë. [72]
=== Kristianizimi i sllavëve perëndimorë ===
Sipas mendimit të Norman Davies, <ref>{{Cite book |last=Davies |first=Norman |url=https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/53 |title=God's playground : a history of Poland : in two volumes |year=2005 |isbn=0231128169 |edition=Revised |location=New York |pages=[https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/53 53] |oclc=57754186}}</ref> kristianizimi i Polonisë nëpërmjet aleancës çeko-polake përfaqësonte një zgjedhje të vetëdijshme nga ana e sundimtarëve polakë për t'u bashkuar me shtetin çek dhe jo me atë gjerman. Ndikimi kulturor Moravian luajti një rol të rëndësishëm në përhapjen e krishterimit në tokat polake dhe adoptimin e mëvonshëm të kësaj feje. Krishterimi mbërriti rreth fundit të shekullit të 9-të, ka shumë të ngjarë rreth kohës kur fisi Vistulan u ndesh me ritin e krishterë në marrëdhëniet me fqinjët e tyre, shtetin e Moravisë së Madhe (Bohemian). "Pagëzimi i Polonisë" i referohet ceremonisë kur sundimtari i parë i shtetit polak, Mieszko I dhe pjesa më e madhe e oborrit të tij, u konvertuan në krishterim në të Shtunën e Shenjtë të 14 Prillit 966. <ref>{{Cite book |last=Kłoczowski |first=Jerzy |title=A history of Polish Christianity |url=https://archive.org/details/historyofpolishc0000kocz |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0521364299 |location=Cambridge, UK |pages=[https://archive.org/details/historyofpolishc0000kocz/page/10 10]–13 |oclc=42812968}}</ref>
Në shekullin e njëmbëdhjetë, kultura pagane sllave ishte "ende në gjendje të plotë pune" midis sllavëve perëndimorë . Krishterimi u përball me kundërshtimin popullor, duke përfshirë një kryengritje në vitet 1030 (veçanërisht intensive në vitet 1035-1037). <ref>{{Cite book |last=Norman |first=Davies |url=https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/57 |title=God's playground : a history of Poland : in two volumes |publisher=Columbia University Press |year=2005 |isbn=0231128169 |edition=Revised |location=New York |pages=[https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/57 57] |oclc=57754186}}</ref> Megjithatë, nga shekulli i dymbëdhjetë, nën presionin e gjermanizimit, [[Kisha katolike|katolicizmi]] u imponua me forcë përmes kryqëzatave veriore dhe tempujt dhe imazhet e fesë sllave u shkatërruan dhunshëm. Popullatat sllave perëndimore qëndruan fuqishëm kundër krishterimit. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Një nga rastet më të famshme të rezistencës popullore ndodhi në tempullin e fortesës së Svetovid në Kepin Arkona, në Rugia . {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Tempulli në Arkona kishte një planimetri katrore, me një sallë të brendshme të mbështetur nga katër shtylla që përmbanin statujën e Svetovidit. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Ky i fundit kishte katër koka, të treguara pa mjekër dhe të rruar sipas modës rugiane. Në dorën e djathtë, statuja mbante një bri prej metali të çmuar, i cili përdorej për hamendje gjatë festës së madhe vjetore të perëndisë. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Në 1168, Arkona iu dorëzua trupave [[Danimarka|daneze]] të mbretit Valdemar I, dhe peshkopi Absalon udhëhoqi shkatërrimin e tempullit të Svetovid. {{Sfn|Pettazzoni|1967}}
=== Feja popullore sllave ===
Etnografia në Ukrainën e fundit të shekullit të nëntëmbëdhjetë dokumentoi një "sintezë të plotë të elementeve pagane dhe të krishtera" në fenë popullore sllave, një sistem i quajtur shpesh "besim i dyfishtë" ( [[Gjuha ruse|rusisht]] : ''dvoeverie'', [[Gjuha ukrainase|ukrainisht]] : ''dvovirya'' ). {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Sipas Bernshtam, ''dvoeverie'' përdoret ende edhe sot e kësaj dite në veprat shkencore për të përcaktuar fenë popullore sllave, e cila shihet nga disa studiues se ka ruajtur pjesën më të madhe të fesë sllave parakristiane, "të dobët dhe transparente" të mbuluar nga një krishterim që mund të "zhveshet" lehtësisht për të zbuluar pak a shumë modele "të pastra" të besimit origjinal. {{Sfn|Bernshtam|1992}} Që nga [[Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik|rënia e Bashkimit Sovjetik]] ka pasur një valë të re debatesh shkencore mbi temat e fesë popullore sllave dhe ''dvoeverie'' . AE Musin, një akademik dhe dhjak i Kishës Ortodokse Ruse, botoi një artikull rreth "problemit të besimit të dyfishtë" deri në vitin 1991. Në këtë artikull ai i ndan studiuesit midis atyre që thonë se Ortodoksia Ruse iu përshtat besimit të rrënjosur indigjen, duke vazhduar idenë sovjetike të një "paganizmi të pamposhtur" dhe atyre që thonë se ortodoksia ruse është një fe sinkretike e pashprehur. {{Sfn|Rock|2007}} Bernshtam sfidon nocionet dualiste të ''dvoeverie'' dhe propozon interpretimin e fesë më të gjerë sllave si një ''vazhdimësi mnogoverie'' ("shumëfetare"), në të cilën një shtresë më e lartë e zyrtaritetit të krishterë ortodoksë është alternuar me një shumëllojshmëri "Besimesh të Vjetër" midis shtresave të ndryshme të popullatë. {{Sfn|Bernshtam|1992}}
Sipas Ivanits-it, shqetësimi qendror i fesë popullore sllave të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe njëzetë ishte pjelloria, e shoqëruar me rite që kremtonin vdekjen dhe ringjalljen. Studiuesit e fesë sllave, të cilët u fokusuan në fenë popullore të shekullit të nëntëmbëdhjetë, shpesh u çuan në gabime të tilla si interpretimi i ''Rod'' dhe ''Rozhanitsy'' si figura të një kulti thjesht stërgjyshorë; megjithatë, në dokumentet mesjetare Rod barazohet me perëndinë e lashtë egjiptiane Osiris, duke përfaqësuar një koncept më të gjerë të gjenerimit natyror. {{Sfn|Ivanits|1989}} Besimi në shenjtërinë e ''Mat Syra Zemlya'' ("Toka e lagësht Nënë") është një tjetër veçori që ka vazhduar në fenë popullore moderne sllave; deri në shekullin e njëzetë, fshatarët rusë praktikonin një sërë ritualesh kushtuar asaj dhe ia rrëfenin mëkatet e tyre në mungesë të një prifti. Ivanits raporton gjithashtu se në [[Volodymyr Oblast|rajonin e Volodimir të]] moshuarit praktikonin një ritual duke kërkuar falje nga Toka para vdekjes së tyre. Një numër studiuesish ia atribuan përkushtimin e veçantë rusëve për ''Theotokos'', "Nënës së Zotit", këtij substrati ende të fuqishëm para-kristian të përkushtimit ndaj një perëndeshë të madhe nënë . {{Sfn|Ivanits|1989}}
Ivanits ia atribuon këmbënguljes së fesë popullore sintetike sllave një përjashtimi të sllavëve dhe të Rusisë në veçanti, krahasuar me vendet e tjera evropiane; "Rasti rus është ekstrem", thotë ajo, sepse Rusia - veçanërisht pafundësia e Rusisë rurale - nuk i ka jetuar as trazirat intelektuale të [[Rilindja|Rilindjes]], as [[Reformat protestante|Reformacioni]], as [[Iluminizmi|Epoka e Iluminizmit]], e cila dobësoi rëndë spiritualitetin popullor në pjesën tjetër të Evropës. . {{Sfn|Ivanits|1989}}
Festat dhe ritet fetare popullore sllave pasqyrojnë kohët e kalendarit të lashtë pagan. Për shembull, periudha e Krishtlindjes shënohet nga ritet e ''Koliadës'', të karakterizuara nga elementi i zjarrit, procesionet dhe drama rituale, ofertat e ushqimit dhe pijeve paraardhësve. Ritet e pranverës dhe verës karakterizohen nga imazhe të lidhura me zjarrin dhe ujin që rrotullohen rreth figurave të perëndive ''Yarilo'', ''Kupala'' dhe ''Marzanna'' . Ndërrimi i shpirtrave sezonalë festohet përmes ndërveprimit të shëmbëlltyrave të këtyre shpirtrave dhe elementëve që simbolizojnë stinën e ardhshme, të tilla si djegia, mbytja ose vendosja e shëmbëlltyrave në ujë dhe "rrotullimi i rrotave të djegura të kashtës poshtë në lumenj". . {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
=== Rodnovera moderne ===
Që nga fillimi i shekullit të njëzetë ka pasur një rishpikje dhe riinstitucionalizimin e "fesë sllave" në të ashtuquajturën lëvizje "Rodnovery", fjalë për fjalë "Besimi vendas sllav". Lëvizja bazohet në fenë e lashtë popullore sllave, shpesh duke e kombinuar atë me bazat filozofike të marra nga fetë e tjera, kryesisht [[hinduizmi]] . <ref name="Aitamurto2016">{{Cite book |last=Aitamurto |first=Kaarina |title=Paganism, Traditionalism, Nationalism: Narratives of Russian Rodnoverie |publisher=Routledge |year=2016 |isbn=9781472460271 |location=London and New York}}</ref> {{Rp|26}}Disa grupe Rodnover fokusohen pothuajse ekskluzivisht në fetë popullore dhe adhurimin e perëndive në kohën e duhur të vitit, ndërsa të tjerë kanë zhvilluar një bërthamë shkrimore, të përfaqësuar nga shkrime që supozohen të jenë dokumente shekullore si ''Libri i Velesit'' ; shkrime që përpunojnë mitologji të fuqishme kombëtare si ''Maha Vira'' e Sylenkoizmit ; {{Sfn|Ivakhiv|2005}} dhe shkrime ezoterike si ''Vedat sllavo-ariane'' të inglizmit . <ref name="Aitamurto2016" /> {{Rp|50}}
== Shih edhe ==
* [[Paganizmi]]
* [[Paganizmi shqiptar]]
* [[Paganizmi gjerman]]
* [[Kulti i të parëve|Adhurimi i paraardhësve]]
* [[Paganizmi nordik]]
* [[Paganizmi modern në Skandinavi]]
== Referime ==
[[Kategoria:Paganizëm]]
94q0fmoqgf21ywuacid3wpy7njyuwwq
2815331
2815329
2025-07-10T16:14:14Z
Torvalu4
40844
/* Shih edhe */
2815331
wikitext
text/x-wiki
'''Paganizmi sllavë''' ose '''feja sllave''' janë besimet [[Feja|fetare]], [[Miti|mitet]] dhe praktikat rituale të [[Sllavët|sllavëve]] para kristianizimit, të cilat ndodhën në faza të ndryshme midis shekullit të 8-të dhe të 13-të. {{Sfn|Jakobson|1985}} [[sllavët e jugut|Sllavët e Jugut]], të cilët me gjasë u vendosën në [[Ballkani|Gadishullin Ballkanik]] gjatë shekujve 6-7 pas Krishtit, {{Sfn|Fine|1991}} në kufi me [[Perandoria Bizantine|Perandorinë Bizantine]] në jug, ranë nën sferën e ndikimit të krishterimit lindor, duke filluar me krijimin e shkrimit. sistemet për gjuhët sllave (së pari shkrimi glagolitik dhe më pas [[Alfabeti cirilik|cirilik]] ) në 855 nga vëllezërit [[Cirili dhe Metodi|shenjtorët Kirili dhe Metodi]] dhe adoptimi i krishterimit në Bullgari në 863. Sllavët e Lindjes pasuan me adoptimin zyrtar në 988 nga Vladimiri i Madh i Rusisë së Kievit . {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
== Përmbledhje ==
Procesi i kristianizimit të sllavëve perëndimorë ishte më gradual dhe më i ndërlikuar. Moravianët e pranuan krishterimin qysh në vitin 831, dukat bohemianë e pasuan në 845, sllovakët pranuan krishterimin diku midis viteve 828 dhe 863, <ref>{{Cite web |title=Saints Cyril and Methodius Patrons of Europe. The Earliest Evidence of Christianity in Slovakia |url=https://www.snm.sk/?current-exhibitions-4&clanok=saints-cyril-and-methodius-patrons-of-europe-the-earliest-evidence-of-christianity-in-slovakia |access-date=31 janar 2023 |archive-date=24 shkurt 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220224220803/https://www.snm.sk/?current-exhibitions-4&clanok=saints-cyril-and-methodius-patrons-of-europe-the-earliest-evidence-of-christianity-in-slovakia |url-status=dead }}</ref> por polakët e pranuan atë shumë më vonë, në 966, afërsisht në të njëjtën kohë me Sorbët, dhe sllavët polabë u vunë nën ndikimin e rëndësishëm të [[Kisha katolike|Kishës Katolike]] vetëm nga shekulli i 12-të e tutje. Për sllavët polabë dhe sorbët, kristianizimi shkoi paralelisht me gjermanizimin e plotë ose të pjesshëm. {{Sfn|Pettazzoni|1967}}
Kristianizimi i popujve sllavë ishte, megjithatë, një fenomen i ngadalshëm dhe - në shumë raste - sipërfaqësor, veçanërisht në atë që sot është Rusia. Krishterimi ishte i fuqishëm në pjesët perëndimore dhe qendrore të asaj që sot është Ukraina, pasi ato ishin më afër kryeqytetit, [[Kievi|Kievit]] . Megjithatë, edhe atje, rezistenca popullore e udhëhequr nga volkhv-të, priftërinjtë paganë ose shamanët, u përsërit periodikisht për shekuj. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Sllavët perëndimorë të Balltikut i rezistuan me këmbëngulje kristianizimit derisa ai iu imponua me dhunë përmes Kryqëzatave Veriore . {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Ndër polakët dhe sllavët lindorë, rebelimet shpërthyen gjatë gjithë shekullit të 11-të. {{Sfn|Jakobson|1985}} Kronikanët e krishterë raportuan se sllavët ripërqafuan rregullisht fenë e tyre origjinale ( ''relapsi sunt denuo ad paganismus'' ). <ref>{{Cite book |last=Radovanovič |first=Bojana |title=The World of the Slavs: Studies of the East, West and South Slavs: Civitas, Oppidas, Villas and Archeological Evidence (7th to 11th Centuries CE) |publisher=Historical Institute (Istorijski institut) |year=2013 |isbn=9788677431044 |editor-last=Rudić |editor-first=Srđan |location=Belgrade, Serbia |chapter=The Typology of Slavic Settlements in Central Europe in the Middle Ages}} p. 367.</ref>
Shumë elementë të fesë indigjene sllave u inkorporuan zyrtarisht në krishterimin sllav (i cili u shfaq në arkitekturën e kishës ruse, pikturimin e ikonave, etj.), {{Sfn|Ivakhiv|2005}} dhe, përveç kësaj, adhurimi i perëndive sllave ka vazhduar në popullin jozyrtar. feja deri në kohët moderne. [7] Rezistenca e sllavëve ndaj krishterimit shkaktoi një "sinkretizëm të çuditshëm" i cili në fjalorin [[Gjuha e vjetër sllave|e vjetër sllav të kishës]] u përkufizua si ''dvoeverie'', "besim i dyfishtë". {{Sfn|Jakobson|1985}} Që nga fillimi i shekullit të 20-të, feja popullore sllave i është nënshtruar një rishpikjeje dhe riinkorporimi të organizuar në lëvizjen e besimit vendas sllav (Rodnovery).
=== Zoti dhe shpirtrat ===
Siç dëshmohet nga Helmold ( {{Rreth}} 1120–1177) në ''Chronica Slavorum'', sllavët besonin në një Zot të vetëm qiellor që lindte të gjithë shpirtrat më të vegjël që qeverisnin natyrën dhe e adhuronin atë me mjetet e tyre. {{Sfn|Gasparini|2013}} Sipas Helmold, "duke iu bindur detyrave që u janë caktuar, [hyjnitë] kanë dalë nga gjaku i tij [e Zotit suprem] dhe gëzojnë dallime në raport me afërsinë e tyre me perëndinë e perëndive". {{Sfn|Jakobson|1985}} Sipas studimeve të Rybakov, simbolet e rrotave si "shenjat e bubullimës" ( ''gromovoi znak'' ) dhe "trëndafili me gjashtë petale brenda një rrethi" (p.sh.[[Skeda:RozetaSolarSymbol.svg|30x30px]]), të cilat janë aq të zakonshme në zanatet popullore sllave, dhe të cilat ishin ende të gdhendura në skajet dhe majat e kulmeve në Rusinë veriore në shekullin e nëntëmbëdhjetë, ishin simbole të Rodit suprem jetëdhënës. {{Sfn|Ivanits|1989}} Para konceptimit të tij si Rod, siç u studiua nga Rybakov, ky Zot suprem njihej si ''Deivos'' (në lidhje me [[Gjuha sanskrite|sanskritishten]] ''Deva'', [[Gjuha latine|latinisht]] ''Deus'', [[Gjermanishtja e Vjetër e Lartë|gjermanishten e lartë të vjetër]] ''Ziu'' dhe [[Gjuha lituane|Lituanisht]] ''Dievas'' ). {{Sfn|Gasparini|2013}} Sllavët besonin se nga ky Zoti doli një dualitet kozmik, i përfaqësuar nga ''Belobog'' ("Zoti i bardhë") dhe ''Chernobog'' ("Zoti i Zi", i quajtur gjithashtu ''Tiarnoglofi'', "Koka/Mendja e Zezë"), {{Sfn|Gasparini|2013}} që përfaqësonte rrënjën. të të gjitha hyjnive qiellore-mashkullore dhe tokësore-femërore, ose perëndive të dritës në rritje dhe dritës në rënie, respektivisht. {{Sfn|Hanuš|1842}} Në të dyja kategoritë, hyjnitë mund të jenë ose ''Razi'', "ridhënuesit", ose ''Zirnitra'', "magjistarët". {{Sfn|Creuzer|Mone|1822}}
Sllavët e perceptuan botën si të gjallëruar nga një shumëllojshmëri shpirtrash, të cilët ata i përfaqësonin si persona dhe i adhuronin. Këto shpirtra përfshinin ato të ujërave ( ''mavka'' dhe ''rusalka'' ), pyjet ( ''lisovyk'' ), fushat ( ''polovyk'' ), ato të familjeve ( ''domovoy'' ), ato të sëmundjeve, fatit dhe paraardhësve njerëzorë. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Për shembull, ''Leshy'' është një frymë e rëndësishme pyjore, që besohet se shpërndan ushqim për caktimin e gjahut për gjahtarët, i konsideruar më vonë si një zot i tufave dhe tufave, dhe ende adhurohet në këtë funksion në Rusinë e fillimit të shekullit të njëzetë. Shumë perëndi konsideroheshin nga të afërmit ( ''shkopi'' ose ''pleme'' ) si paraardhësit e tyre, dhe ideja e stërgjyshërve ishte aq e rëndësishme sa feja sllave mund të mishërohet si një "manizëm" (dmth. adhurimi i paraardhësve), megjithëse sllavët nuk mbanin shënime gjenealogjike. {{Sfn|Gasparini|2013}}
Sllavët gjithashtu adhuronin perëndi-yje, duke përfshirë hënën ( [[Gjuha ruse|rusisht]] : ''Mesyats'' ) dhe diellin ( ''Solntse'' ), i pari konsiderohej si mashkull dhe i dyti si femër. Zoti i hënës ishte veçanërisht i rëndësishëm, i konsideruar si shpërndarësi i bollëkut dhe shëndetit, i adhuruar përmes vallëzimeve të rrumbullakëta dhe në disa tradita konsiderohet si paraardhësi i njerëzimit. Besimi në perëndinë e hënës ishte ende shumë i gjallë në shekullin e nëntëmbëdhjetë, dhe fshatarët në Karpatet e Ukrainës pohojnë hapur se hëna është perëndia e tyre. {{Sfn|Gasparini|2013}}
Disa hyjnitë sllave janë të lidhura me mitologjinë baltike: Perun / Perkūnas, Veles / Velnias, Rod / Dievas, Yarilo / Saulė . <ref name="Theobald">Mikhail Theobald. [https://www.prlib.ru/item/706869 Lithuanian-pagan essays]. - Ladoga-100, 1890. P.38</ref> Kishte një vazhdimësi të dukshme midis besimeve të sllavëve lindorë, sllavë perëndimorë dhe sllavë të jugut . Ata ndanin të njëjtat hyjni tradicionale, siç dëshmohet, për shembull, nga adhurimi i ''Zuarasizit'' midis sllavëve perëndimorë, që korrespondon me ''Svarožič'' midis sllavëve lindorë. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Të gjitha hyjnitë e ndritura mashkullore konsideroheshin si hipostaza, forma ose faza në vit, të forcës hyjnore aktive, mashkullore të personifikuar nga ''Perun'' ("Bullumet"). {{Sfn|Jakobson|1985}}
Emri i tij, nga rrënja indo-evropiane * ''per'' ose * ''perk <sup>w</sup>'' ("për të goditur", "shpuar"), nënkuptonte si bubullimën e copëtuar dhe pemën e copëtuar (veçanërisht [[Dushku|lisin]] ; emri [[Gjuha latine|latin]] i kësaj peme, ''quercus'', vjen nga e njëjta rrënjë), të konsideruara si simbole të rrezatimit të forcës. Nga kjo rrënjë u krijuan edhe Perëndi vedike, ''Perkūnas'' baltike, ''Perëndi'' shqiptare (tani që tregon "Zot" dhe "qiell"), gjermanike ''Fjörgynn'' dhe greqisht ''Keraunós'' ("rrufe", formë rimike e * ''Peraunós'', e përdorur si një epiteti i [[Zeusi|Zeusit]] ). {{Sfn|Jakobson|1985}}
Nga kjo rrënjë vjen emri i hyjnisë finlandeze Ukko, e cila ka origjinë balto-sllave. <ref>{{Cite book |last=Siikala |first=Anna-Leena |title=Itämerensuomalaisten mytologia |publisher=SKS |year=2013 |location=Helsinki}}</ref> Prĕgyni ose peregyni, në folklorin modern rus të përkthyer bregynja ose beregynja (nga ''breg'', ''bereg'', që do të thotë "breg") dhe të riinterpretuar si shpirtra uji femra, ishin më tepër—siç dëshmohet nga kronikat dhe theksohet nga rrënja* ''per'' —shpirtrat e pemëve dhe lumenjve. lidhur me Perun. {{Sfn|Jakobson|1985}}
Traditat sllave ruajtën elemente shumë të lashta dhe u ndërthurën me ato të popujve fqinjë evropianë. Një rast shembullor janë ritualet e shiut ende të gjallë të sllavëve të jugut të çiftit ''Perun'' – ''Perperuna'', Zoti dhe Zonja Thunder, të ndara me fqinjët [[Shqiptarët|shqiptarë]], [[Grekët e sotëm|grekët]] dhe [[Arumunët|arumanët]], që korrespondojnë me gjermanishten Fjörgynn – Fjörgyn, Lituanishten ''Perkūnas'' – ''Perkūna'', dhe gjetjen. ngjashmëritë në himnet Vedike me ''Parjanya''. {{Sfn|Jakobson|1985}}
Sllavët perëndimorë, veçanërisht ata të Balltikut, adhuronin dukshëm ''Svetovidin'' ("Zotin e Pushtetit"), ndërsa sllavët e Lindjes adhuronin dukshëm vetë Perunin, veçanërisht pas reformave të viteve 970-980 të Volodimirit. {{Sfn|Ivanits|1989}} Shpirtrat e ndryshëm besohej se shfaqeshin në vende të caktuara, të cilat u nderuan si numinoze dhe të shenjta; ato përfshinin burime, lumenj, korije, majat e rrumbullakosura të kodrave dhe shkëmbinjtë e sheshtë me pamje nga lumenjtë. Ritualet kalendarike u harmonizuan me shpirtrat, të cilët besohej se kishin periudha depilimi dhe zbehjeje gjatë gjithë vitit, duke përcaktuar ciklin e fertilitetit agrar. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
=== Kristianizimi i sllavëve të Lindjes ===
Në vitin 988, Vladimiri i Rusisë Kyivan refuzoi fenë sllave dhe ai dhe nënshtetasit e tij u pagëzuan zyrtarisht në [[Kisha Ortodokse Lindore|Kishën Ortodokse Lindore]], atëherë feja shtetërore e [[Perandoria Bizantine|Perandorisë Bizantine]] . Sipas legjendës, Vladimir dërgoi delegatë në shtetet e huaja për të përcaktuar se cila ishte feja më bindëse që do të adoptohej nga Kievi. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Gëzimi dhe bukuria ishin karakteristikat kryesore të ceremonive sllave parakristiane dhe delegatët kërkuan diçka që mund të përputhej me këto cilësi. Ata u rrënuan nga feja [[Islami|islame]] e Vollgës, Bullgaria, ku nuk gjetën "asnjë gëzim... por pikëllim dhe erë të keqe të madhe", dhe nga krishterimi perëndimor (atëherë [[Kisha katolike|Kisha Katolike]] ) ku gjetën "shumë shërbime adhurimi, por askund ... bukuri”. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}} Ata që vizituan [[Kostandinopoja|Kostandinopojën]] u mahnitën nga artet dhe ritualet e krishterimit bizantin. {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Sipas ''Kronikës Fillore'', pasi u bë zgjedhja, Vladimiri urdhëroi që tempulli sllav në kodrat e Kyivanit të shkatërrohej dhe shëmbëlltyrat e perëndive të digjeshin ose të hidheshin në [[Dniepri|Dnieper]] . Tempujt sllavë u shkatërruan në të gjithë tokat e Rusisë së Kievit dhe në vendet e tyre u ndërtuan kisha të krishtera. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Sipas Ivakhiv, kristianizimi ishte më i fortë në atë që është sot Ukraina perëndimore dhe qendrore, toka afër kryeqytetit Kiev. Feja sllave vazhdoi, megjithatë, veçanërisht në rajonet më veriore të vendbanimeve sllave, në atë që sot është pjesa qendrore e Rusisë Evropiane, siç janë zonat e Novgorodit, Suzdalit dhe Belozerskut . Në vetë rajonet thelbësore të kristianizimit, popullsia e zakonshme mbeti e lidhur me <nowiki><i id="mwAps">volkhv</i></nowiki> -ët, priftërinjtë, të cilët në mënyrë periodike, gjatë shekujve, udhëhoqën rebelime popullore kundër pushtetit qendror dhe kishës së krishterë. Krishterimi ishte një proces shumë i ngadaltë midis sllavëve dhe kisha zyrtare e krishterë miratoi një politikë të bashkimit të elementeve parakristiane në krishterimin sllav. Shenjtorët e krishterë u identifikuan me perënditë sllave - për shembull, figura e Perunit u mbivendos me atë të Shën Elias, Velesi u identifikua me [[Shën Vlashi|Shën Blasius]] dhe Yarilo u bë [[Gjergji|Shën Gjergji]] - dhe festat e krishtera caktoheshin në të njëjtat data me ato pagane. {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
Një tipar tjetër i krishterimit të hershëm sllav ishte ndikimi i fortë i letërsisë apokrife, i cili u bë i dukshëm në shekullin e trembëdhjetë me ngritjen e [[Bogumilizmi|bogomilizmit]] në mesin e sllavëve të jugut. Bogomilizmi sllavo-jugor prodhoi një sasi të madhe tekstesh apokrife dhe mësimet e tyre më vonë depërtuan në Rusi dhe do të kishin ndikuar më vonë në fenë popullore sllave. Bernshtam tregon për një "përmbytje" të literaturës apokrife në Rusinë e shekullit XI-XV, e cila mund të mos ishte kontrolluar nga Kisha Ortodokse Ruse ende e dobët. {{Sfn|Bernshtam|1992}}
Disa studiues kanë theksuar se si "konvertimi i Rusisë" ndodhi jo më shumë se tetë vjet pas reformës së Volodimirit të fesë sllave në 980; Sipas tyre, krishterimi në përgjithësi nuk ka pasur "ndonjë ndikim të thellë ... në formimin e ideologjisë, kulturës dhe psikologjisë sociale të shoqërive arkaike" dhe futja e krishterimit në Kiev "nuk solli një ndryshim rrënjësor në vetëdijen. të shoqërisë gjatë gjithë rrjedhës së historisë së hershme ruse". Ai u portretizua si një konvertim masiv dhe i ndërgjegjshëm vetëm gjysmë shekulli më vonë, nga skribët e establishmentit të krishterë. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}} Sipas disa studiuesve, zëvendësimi i tempujve sllavë me kisha të krishtera dhe "pagëzimi i Rusisë" duhet të kuptohet në vazhdimësi me zinxhirin e mësipërm të reformave të fesë sllave të nisura nga Volodymyr, dhe jo si një pikë thyerjeje. {{Sfn|Froianov|Dvornichenko|Krivosheev|1992}}
V.G. Vlasov citon studiuesin e respektuar të fesë sllave E.V. Aniçkov, i cili, në lidhje me krishterizimin e Rusisë, tha: {{Sfn|Vlasov|1992}}
{{Quote|Christianization of the countryside was the work, not of the eleventh and twelfth, but of the fifteenth and sixteenth or even seventeenth century.}}
Se shumica dërrmuese e popullsisë ruse nuk ishte e krishterë në shekullin e pesëmbëdhjetë, mund të dëshmohet nga arkeologjia: sipas Vlasov, varrosjet e tumave ( ''kurgan'' ), të cilat nuk pasqyrojnë normat e krishtera, ishin "një fenomen universal në Rusi deri në shekulli i pesëmbëdhjetë”, dhe vazhdoi deri në vitet 1530. {{Sfn|Vlasov|1992}} Për më tepër, kronikat nga ajo periudhë, si ''Kronika e Pskov'', dhe të dhënat arkeologjike të mbledhura nga NM Nikolsky, dëshmojnë se në shekullin e pesëmbëdhjetë nuk kishte ende "asnjë kisha rurale për përdorim të përgjithshëm të popullsisë; kishat ekzistonin vetëm në oborret e djemve dhe princërve”. {{Sfn|Vlasov|1992}} Vetëm në shekullin e gjashtëmbëdhjetë [[Kisha Ortodokse Ruse]] u rrit si një institucion i fuqishëm dhe centralizues duke marrë si model Kishën Katolike të Romës dhe dallueshmëria e një feje popullore sllave u bë e dukshme. Kisha dënoi " [[Herezia|herezitë]] " dhe u përpoq të zhdukte fenë popullore "gjysmë-pagane" të rreme të njerëzve të thjeshtë, por këto masa të ardhura nga qendrat e pushtetit të kishës ishin kryesisht të paefektshme, dhe në nivel lokal sintezat krijuese të ritualeve fetare popullore dhe pushimet vazhduan të lulëzojnë. [72]
=== Kristianizimi i sllavëve perëndimorë ===
Sipas mendimit të Norman Davies, <ref>{{Cite book |last=Davies |first=Norman |url=https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/53 |title=God's playground : a history of Poland : in two volumes |year=2005 |isbn=0231128169 |edition=Revised |location=New York |pages=[https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/53 53] |oclc=57754186}}</ref> kristianizimi i Polonisë nëpërmjet aleancës çeko-polake përfaqësonte një zgjedhje të vetëdijshme nga ana e sundimtarëve polakë për t'u bashkuar me shtetin çek dhe jo me atë gjerman. Ndikimi kulturor Moravian luajti një rol të rëndësishëm në përhapjen e krishterimit në tokat polake dhe adoptimin e mëvonshëm të kësaj feje. Krishterimi mbërriti rreth fundit të shekullit të 9-të, ka shumë të ngjarë rreth kohës kur fisi Vistulan u ndesh me ritin e krishterë në marrëdhëniet me fqinjët e tyre, shtetin e Moravisë së Madhe (Bohemian). "Pagëzimi i Polonisë" i referohet ceremonisë kur sundimtari i parë i shtetit polak, Mieszko I dhe pjesa më e madhe e oborrit të tij, u konvertuan në krishterim në të Shtunën e Shenjtë të 14 Prillit 966. <ref>{{Cite book |last=Kłoczowski |first=Jerzy |title=A history of Polish Christianity |url=https://archive.org/details/historyofpolishc0000kocz |publisher=Cambridge University Press |year=2000 |isbn=0521364299 |location=Cambridge, UK |pages=[https://archive.org/details/historyofpolishc0000kocz/page/10 10]–13 |oclc=42812968}}</ref>
Në shekullin e njëmbëdhjetë, kultura pagane sllave ishte "ende në gjendje të plotë pune" midis sllavëve perëndimorë . Krishterimi u përball me kundërshtimin popullor, duke përfshirë një kryengritje në vitet 1030 (veçanërisht intensive në vitet 1035-1037). <ref>{{Cite book |last=Norman |first=Davies |url=https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/57 |title=God's playground : a history of Poland : in two volumes |publisher=Columbia University Press |year=2005 |isbn=0231128169 |edition=Revised |location=New York |pages=[https://archive.org/details/godsplaygroundhi00norm_0/page/57 57] |oclc=57754186}}</ref> Megjithatë, nga shekulli i dymbëdhjetë, nën presionin e gjermanizimit, [[Kisha katolike|katolicizmi]] u imponua me forcë përmes kryqëzatave veriore dhe tempujt dhe imazhet e fesë sllave u shkatërruan dhunshëm. Popullatat sllave perëndimore qëndruan fuqishëm kundër krishterimit. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Një nga rastet më të famshme të rezistencës popullore ndodhi në tempullin e fortesës së Svetovid në Kepin Arkona, në Rugia . {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Tempulli në Arkona kishte një planimetri katrore, me një sallë të brendshme të mbështetur nga katër shtylla që përmbanin statujën e Svetovidit. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Ky i fundit kishte katër koka, të treguara pa mjekër dhe të rruar sipas modës rugiane. Në dorën e djathtë, statuja mbante një bri prej metali të çmuar, i cili përdorej për hamendje gjatë festës së madhe vjetore të perëndisë. {{Sfn|Pettazzoni|1967}} Në 1168, Arkona iu dorëzua trupave [[Danimarka|daneze]] të mbretit Valdemar I, dhe peshkopi Absalon udhëhoqi shkatërrimin e tempullit të Svetovid. {{Sfn|Pettazzoni|1967}}
=== Feja popullore sllave ===
Etnografia në Ukrainën e fundit të shekullit të nëntëmbëdhjetë dokumentoi një "sintezë të plotë të elementeve pagane dhe të krishtera" në fenë popullore sllave, një sistem i quajtur shpesh "besim i dyfishtë" ( [[Gjuha ruse|rusisht]] : ''dvoeverie'', [[Gjuha ukrainase|ukrainisht]] : ''dvovirya'' ). {{Sfn|Ivakhiv|2005}} Sipas Bernshtam, ''dvoeverie'' përdoret ende edhe sot e kësaj dite në veprat shkencore për të përcaktuar fenë popullore sllave, e cila shihet nga disa studiues se ka ruajtur pjesën më të madhe të fesë sllave parakristiane, "të dobët dhe transparente" të mbuluar nga një krishterim që mund të "zhveshet" lehtësisht për të zbuluar pak a shumë modele "të pastra" të besimit origjinal. {{Sfn|Bernshtam|1992}} Që nga [[Shpërbërja e Bashkimit Sovjetik|rënia e Bashkimit Sovjetik]] ka pasur një valë të re debatesh shkencore mbi temat e fesë popullore sllave dhe ''dvoeverie'' . AE Musin, një akademik dhe dhjak i Kishës Ortodokse Ruse, botoi një artikull rreth "problemit të besimit të dyfishtë" deri në vitin 1991. Në këtë artikull ai i ndan studiuesit midis atyre që thonë se Ortodoksia Ruse iu përshtat besimit të rrënjosur indigjen, duke vazhduar idenë sovjetike të një "paganizmi të pamposhtur" dhe atyre që thonë se ortodoksia ruse është një fe sinkretike e pashprehur. {{Sfn|Rock|2007}} Bernshtam sfidon nocionet dualiste të ''dvoeverie'' dhe propozon interpretimin e fesë më të gjerë sllave si një ''vazhdimësi mnogoverie'' ("shumëfetare"), në të cilën një shtresë më e lartë e zyrtaritetit të krishterë ortodoksë është alternuar me një shumëllojshmëri "Besimesh të Vjetër" midis shtresave të ndryshme të popullatë. {{Sfn|Bernshtam|1992}}
Sipas Ivanits-it, shqetësimi qendror i fesë popullore sllave të shekullit të nëntëmbëdhjetë dhe njëzetë ishte pjelloria, e shoqëruar me rite që kremtonin vdekjen dhe ringjalljen. Studiuesit e fesë sllave, të cilët u fokusuan në fenë popullore të shekullit të nëntëmbëdhjetë, shpesh u çuan në gabime të tilla si interpretimi i ''Rod'' dhe ''Rozhanitsy'' si figura të një kulti thjesht stërgjyshorë; megjithatë, në dokumentet mesjetare Rod barazohet me perëndinë e lashtë egjiptiane Osiris, duke përfaqësuar një koncept më të gjerë të gjenerimit natyror. {{Sfn|Ivanits|1989}} Besimi në shenjtërinë e ''Mat Syra Zemlya'' ("Toka e lagësht Nënë") është një tjetër veçori që ka vazhduar në fenë popullore moderne sllave; deri në shekullin e njëzetë, fshatarët rusë praktikonin një sërë ritualesh kushtuar asaj dhe ia rrëfenin mëkatet e tyre në mungesë të një prifti. Ivanits raporton gjithashtu se në [[Volodymyr Oblast|rajonin e Volodimir të]] moshuarit praktikonin një ritual duke kërkuar falje nga Toka para vdekjes së tyre. Një numër studiuesish ia atribuan përkushtimin e veçantë rusëve për ''Theotokos'', "Nënës së Zotit", këtij substrati ende të fuqishëm para-kristian të përkushtimit ndaj një perëndeshë të madhe nënë . {{Sfn|Ivanits|1989}}
Ivanits ia atribuon këmbënguljes së fesë popullore sintetike sllave një përjashtimi të sllavëve dhe të Rusisë në veçanti, krahasuar me vendet e tjera evropiane; "Rasti rus është ekstrem", thotë ajo, sepse Rusia - veçanërisht pafundësia e Rusisë rurale - nuk i ka jetuar as trazirat intelektuale të [[Rilindja|Rilindjes]], as [[Reformat protestante|Reformacioni]], as [[Iluminizmi|Epoka e Iluminizmit]], e cila dobësoi rëndë spiritualitetin popullor në pjesën tjetër të Evropës. . {{Sfn|Ivanits|1989}}
Festat dhe ritet fetare popullore sllave pasqyrojnë kohët e kalendarit të lashtë pagan. Për shembull, periudha e Krishtlindjes shënohet nga ritet e ''Koliadës'', të karakterizuara nga elementi i zjarrit, procesionet dhe drama rituale, ofertat e ushqimit dhe pijeve paraardhësve. Ritet e pranverës dhe verës karakterizohen nga imazhe të lidhura me zjarrin dhe ujin që rrotullohen rreth figurave të perëndive ''Yarilo'', ''Kupala'' dhe ''Marzanna'' . Ndërrimi i shpirtrave sezonalë festohet përmes ndërveprimit të shëmbëlltyrave të këtyre shpirtrave dhe elementëve që simbolizojnë stinën e ardhshme, të tilla si djegia, mbytja ose vendosja e shëmbëlltyrave në ujë dhe "rrotullimi i rrotave të djegura të kashtës poshtë në lumenj". . {{Sfn|Ivakhiv|2005}}
=== Rodnovera moderne ===
Që nga fillimi i shekullit të njëzetë ka pasur një rishpikje dhe riinstitucionalizimin e "fesë sllave" në të ashtuquajturën lëvizje "Rodnovery", fjalë për fjalë "Besimi vendas sllav". Lëvizja bazohet në fenë e lashtë popullore sllave, shpesh duke e kombinuar atë me bazat filozofike të marra nga fetë e tjera, kryesisht [[hinduizmi]] . <ref name="Aitamurto2016">{{Cite book |last=Aitamurto |first=Kaarina |title=Paganism, Traditionalism, Nationalism: Narratives of Russian Rodnoverie |publisher=Routledge |year=2016 |isbn=9781472460271 |location=London and New York}}</ref> {{Rp|26}}Disa grupe Rodnover fokusohen pothuajse ekskluzivisht në fetë popullore dhe adhurimin e perëndive në kohën e duhur të vitit, ndërsa të tjerë kanë zhvilluar një bërthamë shkrimore, të përfaqësuar nga shkrime që supozohen të jenë dokumente shekullore si ''Libri i Velesit'' ; shkrime që përpunojnë mitologji të fuqishme kombëtare si ''Maha Vira'' e Sylenkoizmit ; {{Sfn|Ivakhiv|2005}} dhe shkrime ezoterike si ''Vedat sllavo-ariane'' të inglizmit . <ref name="Aitamurto2016" /> {{Rp|50}}
== Shih edhe ==
* [[Kulti i të parëve|Adhurimi i paraardhësve]]
* [[Paganizmi]]
* [[Paganizmi shqiptar]]
* [[Paganizmi gjerman]]
* [[Paganizmi nordik]]
** [[Paganizmi modern në Skandinavi]]
== Referime ==
[[Kategoria:Paganizëm]]
jzp3531pfso5j11348h2ddif59emc1l
Stampa:Country data Kanadaja
10
90346
2815359
2810367
2025-07-10T19:18:46Z
FireDragonValo
134944
Switched colors of the Canadian flag to the Pantone version as recommended by the government of Canada.
2815359
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}}
| alias = Kanadaja
| flag alias = Flag of Canada (Pantone).svg
| flag alias-1868 = Canadian Red Ensign 1868-1921.svg
| flag alias-1921 = Canadian Red Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-1957 = Canadian Red Ensign (1957-1965).svg
| flag alias-naval = Flag of Canada (Pantone).svg
| flag alias-naval-1911 = Naval ensign of the United Kingdom.svg
| flag alias-naval-1921 = Canadian Blue Ensign 1921-1957.svg
| flag alias-naval-1957 = Canadian Blue Ensign 1957-1965.svg
| link alias-naval = {{#if:{{{variant|}}}|Royal Canadian Navy|Canadian Forces Maritime Command}}
| flag alias-air force = Canadian Air Command flag.svg
| flag alias-air force-1924 = Ensign of the Royal Canadian Air Force.svg
| link alias-air force = {{#if:{{{variant|}}}|Royal Canadian Air Force|Canadian Forces Air Command}}
| flag alias-army = Canadian Army Flag.svg
| link alias-army = Canadian Forces Land Force Command
| link alias-football = Canada {{{mw|men's}}} national soccer team
| link alias-basketball = Canada national {{{mw|men's}}} basketball team
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| altlink = {{{altlink|}}}
| altvar = {{{altvar|}}}
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| var1 = 1868
| var2 = 1921
| var3 = 1957
| var4 = naval-1911
| var5 = naval-1921
| var6 = naval-1957
| var7 = air force-1924
| redir1 = CAN
</noinclude>
}}<noinclude>
</noinclude>
kfzvkgt5rixo3pyhs44pxaj4zemvadn
Bashkia Shkodër
0
95646
2815317
2455788
2025-07-10T15:35:19Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Bashkia shkoder.jpg]]
2815317
wikitext
text/x-wiki
{{coord|42.04|N|19.30|E|source:wikidata|display=title}}
{{Infobox settlement
| name = Shkodrës
| image_skyline = Perlimtare.jpg
| image_caption =
| image_seal =
| lat_deg = 41
| lat_min = 09
| lat_sec = 11
| lon_deg = 20
| lon_min = 10
| lon_sec = 05
| SIPERFAQJA =
| population_total=
| POPULLSIA_DENDESIA =
| SHTETI = [[Shqipëria]]
| RRETHI = [[Rrethi i Shkodrës]]
| postal_code =
| PREFIKSI =
| website =
| KRYETARI = [[Voltana Ademi]]
| PARTIA = PD
| KËSHILLI BASHKIAK = [[Filip Vila]]
}}
'''Bashkia Shkodër''' është njëra nga dy bashkitë e [[Rrethi i Shkodrës|Rrethit të Shkodrës]] që bën pjesë në Qarkun e Shkodrës.
Bashkia Shkodër ka vetëm një vendbanim nën administrim, qytetin e Shkodrës me rreth 108 mijë banorë.
== Emërtimi ==
Fillimet e institucionit të bashkisë në [[Shkodra|Shkodër]] datojnë në vitin 1865, u quajt ''Beledie'', e kjo deri në vitin 1913, ''Përlimtare''. Pas 1920 u emërtua ''Bashki'' siç e farkëtoi [[Mati Logoreci]].
== Kryebashkiakët ==
Deri në [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|shpalljen e Pavarësisë]] këtë institucion e kanë drejtuar: Ibrahim Idriz Hoxha, [[Selim Çoba|Selim efendi Çoba]], Isuf efendi Golemi, Bektash agë Kazazi, Shaqir beg Bushati, Riza beg Kopliku e Muharrem Gjylbegaj. Ky i fundit, përveç të tjerave, ka meritën që ngriti flamurin kombëtar me [[28 Nëntor|28 nëntor]] [[1913]] në institucionin që drejtonte, si simbol i bashkimit të Shkodrës e krahinave të saj me qeverinë e parë shqiptare të krijuar në Vlorë nga Ismail Qemali një vit më parë. Po ashtu edhe për ngritjen e këtij flamuri në Kalanë e Shkodrës më 19 mars 1914.
Më 1916, kryetar i bashkisë së Shkodrës u zgjodh [[Musa Juka]], i cili, në këtë vit, rikonstruktoi ndërtesën. Këtë funksion, Musa Juka e mbajti gjatë periudhës së sundimit austro-hungarez (1916-1918), në atë të protektoratit të forcave ndëraleate (1918-1920) dhe atë të qeverisë shqiptare që doli nga [[Kongresi i Lushnjes]] (1920-1924).
Më pas Muhamet Gjyrezi (qershor – dhjetor 1924), Mehmet Shpuza (janar 1925 - tetor 1927), Qamil Pepa (tetor 1927 - 19 maj 1928) meqë kishte edhe detyrën e Drejtorit të Korrespondencës në Ministri të Brendshme, detyrën e tij në shumë raste e kryente prefekti Sirri Leskoviku. Pas dorëheqjes së Pepës, në maj emërohet Zyhdi Karagjozi dhe qëndron gjer në gusht,<ref name=":0">{{Cite book|title=Shkodranët e 7 prillit dhe të 29 nëntorit|last=Juka|first=Gëzim H.|publisher=Reklama|language=sq|year=2018|isbn=9789928440358|location=Tiranë|pages=155}}</ref> kur më 24 gusht 1928 në këtë post vjen Rustem Ymeri, që pas disa muajsh, zëvendësohet nga Izet Dibra (deri në qershor 1930). Prej kësaj kohe (deri në janar të vitit 1931) vjen në këtë detyrë Zenel Prodani. Për dy vjet (janar 1931-mars 1933) kryetar i bashkisë së Shkodrës rikthehet Rustem Ymeri. U zëvendësua nga Zenel Prodani gjatë periudhës prill 1935 – gusht 1937). Për dy vjet (gusht 1937 - qershor 1939) në këtë post ishte [[Ndoc Çoba]].
Për tre vjet (1939-1942) ishte [[Mark Kakarriqi]] e pas tij, [[Zef Shiroka]], (maj 1942 - shkurt 1943), Loro Suma (prill 1943 - 3 gusht 1944), Zef Gjeta (shtator - tetor 1944),<ref name=":0" /> dhe i fundit, Dhimitër Bojaxhiu (deri në 1945).
Struktura e bashkisë, në formën më përparuar të paraluftës (1928-1939) përbëhej nga Kuvendi i Bashkisë, Këshilli i Bashkisë, Kryetari i Bashkisë dhe Personeli i Bashkisë.
Më shndërrimet demokratike të viteve ’90, zgjedhjet e para pluraliste për postin e kryetarit të Bashkisë së Shkodrës ([[26 Korrik|26 korrik]] [[1992]]), në mes të 5 grupimeve politike, fitoi kandidati i PD, z. Filip Guraziu. Edhe Këshilli i Bashkisë dominohej nga kjo parti; 15 PD, ndaj 4 PS, 1 PR e 1 PSD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë ka qenë z. Ahmet Bushati. Gjatë këtij mandati u miratua edhe stema e qytetit.
Pas katër viteve, me [[20 tetor]] [[1996]] u bënë zgjedhjet e dyta për këtë organizëm të pushtetit vendor. Pas balotazhit në mes të grupit politik “E Djathta e Bashkueme Shkodrane” e të PD-së, fitoi e para, duke vënë në postin e Kryetarit të Bashkisë z. Bahri Boriçi. Përbërja e Këshillit të Bashkisë ishte; PD e aleatët e saj 11 vende, “E Djathta e Bashkueme Shkodrane” 4 vende, PS e aleatët saj 6 vende. Këshilli i bashkisë u drejtua nga z. Mark Krroqi (PD).
Zgjedhjet e treta u bënë më 1 tetor 2000 ku fitoi kandidati i PD, z. Ormir Rusi. Po ashtu, maxhorancën e vendeve në Këshillin e Bashkisë e fitoi PD me partitë aleate të spektrit të djathtë. Kryetari i Këshillit të Bashkisë u zgjodh z. Ndoc Çefa i cili e kreu këtë detyrë deri në janar 2003. Për periudhën janar - tetor 2003 Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Anton Leka.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me 12 tetor 2003 fitoi Z. Artan Haxhi i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u rizgjodh Z. Anton Leka.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me 18 shkurt 2007 fitoi Z. Lorenc Luka i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Bardhyl Lohja.
Për tre vjet (1939-1942) ishte Mark Kakarriqi e pas tij; Zef Shiroka, (maj 1942-shkurt 1943), Loro Suma (Shkurt 1943-prill 1943), Zef Gjeta (prill 1943 – korrik 1944), dhe i fundit, Dhimitër Bojaxhiu (deri në 1945).
Struktura e bashkisë, në formën më përparuar të paraluftës (1928-1939) përbëhej nga Kuvendi i Bashkisë, Këshilli i Bashkisë, Kryetari i Bashkisë dhe Personeli i Bashkisë.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me [[18 shkurt]] [[2007]] fitoi Z. Lorenc Luka i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Bardhyl Lohja.<ref>{{Cite web |url=http://www.shkodra.gov.al/ |title=Historiku i Bashkisë së Shkodrës |language=sq |url-status=dead |access-date=21 nëntor 2010 |archive-date=13 maj 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110513175044/http://www.shkodra.gov.al/ }}</ref>
== Vendbanimet ==
{{ {{PAGENAME}} }}
<!-- == Gjeografia == !-->
<!-- == Historia == --!>
<!-- == Demografia == --!>
<!-- == Ekonomia == --!>
<!-- == Politika == --!>
<!-- == Kultura == --!>
<!-- == Lidhje të jashtme == !-->
== Referime ==
<references/>
== Shiko edhe ==
{{Qarku i Shkodrës}}
[[Kategoria:Bashki në Shqipëri|S]]
[[Kategoria:Shkodër]]
{{AL-gjeo-cung}}
g5m3a3fu1z17dph69uu74i14jahc7em
2815319
2815317
2025-07-10T15:36:04Z
MGA73
22783
U kthye versioni 2815317 i bërë nga [[Special:Contributions/MGA73|MGA73]] ([[User talk:MGA73|diskutimet]])
2815319
wikitext
text/x-wiki
{{coord|42.04|N|19.30|E|source:wikidata|display=title}}
{{Infobox settlement
| name = Shkodrës
| image_skyline = Perlimtare.jpg
| image_caption =
| image_seal =
| lat_deg = 41
| lat_min = 09
| lat_sec = 11
| lon_deg = 20
| lon_min = 10
| lon_sec = 05
| SIPERFAQJA =
| population_total=
| POPULLSIA_DENDESIA =
| SHTETI = [[Shqipëria]]
| RRETHI = [[Rrethi i Shkodrës]]
| postal_code =
| PREFIKSI =
| website =
| KRYETARI = [[Voltana Ademi]]
| PARTIA = PD
| KËSHILLI BASHKIAK = [[Filip Vila]]
}}
'''Bashkia Shkodër''' është njëra nga dy bashkitë e [[Rrethi i Shkodrës|Rrethit të Shkodrës]] që bën pjesë në Qarkun e Shkodrës.
Bashkia Shkodër ka vetëm një vendbanim nën administrim, qytetin e Shkodrës me rreth 108 mijë banorë.
== Emërtimi ==
Fillimet e institucionit të bashkisë në [[Shkodra|Shkodër]] datojnë në vitin 1865, u quajt ''Beledie'', e kjo deri në vitin 1913, ''Përlimtare''. Pas 1920 u emërtua ''Bashki'' siç e farkëtoi [[Mati Logoreci]].
== Kryebashkiakët ==
Deri në [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë|shpalljen e Pavarësisë]] këtë institucion e kanë drejtuar: Ibrahim Idriz Hoxha, [[Selim Çoba|Selim efendi Çoba]], Isuf efendi Golemi, Bektash agë Kazazi, Shaqir beg Bushati, Riza beg Kopliku e Muharrem Gjylbegaj. Ky i fundit, përveç të tjerave, ka meritën që ngriti flamurin kombëtar me [[28 Nëntor|28 nëntor]] [[1913]] në institucionin që drejtonte, si simbol i bashkimit të Shkodrës e krahinave të saj me qeverinë e parë shqiptare të krijuar në Vlorë nga Ismail Qemali një vit më parë. Po ashtu edhe për ngritjen e këtij flamuri në Kalanë e Shkodrës më 19 mars 1914.
Më 1916, kryetar i bashkisë së Shkodrës u zgjodh [[Musa Juka]], i cili, në këtë vit, rikonstruktoi ndërtesën. Këtë funksion, Musa Juka e mbajti gjatë periudhës së sundimit austro-hungarez (1916-1918), në atë të protektoratit të forcave ndëraleate (1918-1920) dhe atë të qeverisë shqiptare që doli nga [[Kongresi i Lushnjes]] (1920-1924).
Më pas Muhamet Gjyrezi (qershor – dhjetor 1924), Mehmet Shpuza (janar 1925 - tetor 1927), Qamil Pepa (tetor 1927 - 19 maj 1928) meqë kishte edhe detyrën e Drejtorit të Korrespondencës në Ministri të Brendshme, detyrën e tij në shumë raste e kryente prefekti Sirri Leskoviku. Pas dorëheqjes së Pepës, në maj emërohet Zyhdi Karagjozi dhe qëndron gjer në gusht,<ref name=":0">{{Cite book|title=Shkodranët e 7 prillit dhe të 29 nëntorit|last=Juka|first=Gëzim H.|publisher=Reklama|language=sq|year=2018|isbn=9789928440358|location=Tiranë|pages=155}}</ref> kur më 24 gusht 1928 në këtë post vjen Rustem Ymeri, që pas disa muajsh, zëvendësohet nga Izet Dibra (deri në qershor 1930). Prej kësaj kohe (deri në janar të vitit 1931) vjen në këtë detyrë Zenel Prodani. Për dy vjet (janar 1931-mars 1933) kryetar i bashkisë së Shkodrës rikthehet Rustem Ymeri. U zëvendësua nga Zenel Prodani gjatë periudhës prill 1935 – gusht 1937). Për dy vjet (gusht 1937 - qershor 1939) në këtë post ishte [[Ndoc Çoba]].
Për tre vjet (1939-1942) ishte [[Mark Kakarriqi]] e pas tij, [[Zef Shiroka]], (maj 1942 - shkurt 1943), Loro Suma (prill 1943 - 3 gusht 1944), Zef Gjeta (shtator - tetor 1944),<ref name=":0" /> dhe i fundit, Dhimitër Bojaxhiu (deri në 1945).
Struktura e bashkisë, në formën më përparuar të paraluftës (1928-1939) përbëhej nga Kuvendi i Bashkisë, Këshilli i Bashkisë, Kryetari i Bashkisë dhe Personeli i Bashkisë.
Në periudhën 1945-1992, detyrat e bashkisë i ka kryer Komiteti Ekzekutiv i k.p. të qytetit.
Më shndërrimet demokratike të viteve ’90, zgjedhjet e para pluraliste për postin e kryetarit të Bashkisë së Shkodrës ([[26 Korrik|26 korrik]] [[1992]]), në mes të 5 grupimeve politike, fitoi kandidati i PD, z. Filip Guraziu. Edhe Këshilli i Bashkisë dominohej nga kjo parti; 15 PD, ndaj 4 PS, 1 PR e 1 PSD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë ka qenë z. Ahmet Bushati. Gjatë këtij mandati u miratua edhe stema e qytetit.
Pas katër viteve, me [[20 tetor]] [[1996]] u bënë zgjedhjet e dyta për këtë organizëm të pushtetit vendor. Pas balotazhit në mes të grupit politik “E Djathta e Bashkueme Shkodrane” e të PD-së, fitoi e para, duke vënë në postin e Kryetarit të Bashkisë z. Bahri Boriçi. Përbërja e Këshillit të Bashkisë ishte; PD e aleatët e saj 11 vende, “E Djathta e Bashkueme Shkodrane” 4 vende, PS e aleatët saj 6 vende. Këshilli i bashkisë u drejtua nga z. Mark Krroqi (PD).
Zgjedhjet e treta u bënë më 1 tetor 2000 ku fitoi kandidati i PD, z. Ormir Rusi. Po ashtu, maxhorancën e vendeve në Këshillin e Bashkisë e fitoi PD me partitë aleate të spektrit të djathtë. Kryetari i Këshillit të Bashkisë u zgjodh z. Ndoc Çefa i cili e kreu këtë detyrë deri në janar 2003. Për periudhën janar - tetor 2003 Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Anton Leka.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me 12 tetor 2003 fitoi Z. Artan Haxhi i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u rizgjodh Z. Anton Leka.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me 18 shkurt 2007 fitoi Z. Lorenc Luka i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Bardhyl Lohja.
Për tre vjet (1939-1942) ishte Mark Kakarriqi e pas tij; Zef Shiroka, (maj 1942-shkurt 1943), Loro Suma (Shkurt 1943-prill 1943), Zef Gjeta (prill 1943 – korrik 1944), dhe i fundit, Dhimitër Bojaxhiu (deri në 1945).
Struktura e bashkisë, në formën më përparuar të paraluftës (1928-1939) përbëhej nga Kuvendi i Bashkisë, Këshilli i Bashkisë, Kryetari i Bashkisë dhe Personeli i Bashkisë.
Në zgjedhjet që u zhvilluan me [[18 shkurt]] [[2007]] fitoi Z. Lorenc Luka i PD. Kryetar i Këshillit të Bashkisë u zgjodh Z. Bardhyl Lohja.<ref>{{Cite web |url=http://www.shkodra.gov.al/ |title=Historiku i Bashkisë së Shkodrës |language=sq |url-status=dead |access-date=21 nëntor 2010 |archive-date=13 maj 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110513175044/http://www.shkodra.gov.al/ }}</ref>
== Vendbanimet ==
{{ {{PAGENAME}} }}
<!-- == Gjeografia == !-->
<!-- == Historia == --!>
<!-- == Demografia == --!>
<!-- == Ekonomia == --!>
<!-- == Politika == --!>
<!-- == Kultura == --!>
<!-- == Lidhje të jashtme == !-->
== Referime ==
<references/>
== Shiko edhe ==
{{Qarku i Shkodrës}}
[[Kategoria:Bashki në Shqipëri|S]]
[[Kategoria:Shkodër]]
{{AL-gjeo-cung}}
ie70c3a2kiqdrmptves9nh2l38ykrfg
Ali efendi Jakupi
0
96865
2815461
1634062
2025-07-11T10:21:46Z
Strujagjiu
168037
2815461
wikitext
text/x-wiki
{{Faqe e palidhur|data=shtator 2012}}
{{joref}}
'''Ali Jakupi''' (1913 - 1988) i lindur në vitin [[1913]] në fshatin [[Desivojca|Desivoj]] të [[Kamenica|komunës së Kamenicës]], Kosovë. Rrjedh nga një familje që e njeh rreth i gjere. Ali efendia, një shkencëtar, dijetar e poliglot i madh të shekullit të kaluar, i njohur e i çmuar në botë, por çuditërisht i harruar nga shqiptaret. Ska dyshim se nder personalitetet më të shquara islame shqiptare ishte Ali Jakupi. Aliu profesionin dhe aktivitetin e tij prej shkencëtari, alimi e diplomati i zhvilloi jashtë atdheut, se pari në [[Egjipti|Egjipt]], ku mbaroi studimet, e më vonë në [[Stambolli|Stamboll]], ku jetoi dhe punoi. Vdiq në vitin [[1988]] në Stamboll
[[Kategoria:Dijetar]]
[[en:Ali Jakupi]]
d4bib134f3m1s5hrwm8gbdym30c6ksx
Moldavia (rajon historik)
0
104118
2815407
2815045
2025-07-10T22:26:13Z
CommonsDelinker
1198
Materiali multimedial [[c:File:Moldova_(1483)-en.png|Moldova_(1483)-en.png]] u zëvendësua me materialin multimedial [[c:File:Moldavia_1483.png|Moldavia_1483.png]] nga përdoruesi [[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] me arsyetimin: [[:c:COM:FR|File re
2815407
wikitext
text/x-wiki
{{Ky artikull|ish principatës së Moldavisë (Shekujt XIV-XIX) dhe jo me [[Moldavia|Republikën e Moldavisë]]}}
{{Infobox country
|native_name = Țara Moldovei ([[Gjuha rumune|Rumanisht]])<br/>Землѧ Молдавскаѧ ([[Sllavishtja kishtare]])<br/>Ἡγεμονία τῆς Μολδαβίας ([[Gjuha greke|Greqisht]])
|conventional_long_name = Principata e Moldavisë
|common_name = Moldova
|government_type = Principatë: [[Monarkia absolute|monarki absolute]] [[Monarkia zgjedhore|zgjedhore]] me [[Trashëgimia|vija trashëgimore]]
|status = Vasal
|empire = Perandoria Osmane
|status_text = {{Plainlist}}
* [[Vasalët dhe shtetet tributare të Perandorisë Osmane|Vasal osman]]<ref name="suzerainty">[https://www.britannica.com/place/Moldavia Moldavia] at britannica.com</ref> <small>(1514–1572; 1574–1600; 1618–1859)</small>
* Çiflig [[Polish–Lithuanian Commonwealth|polak]]<ref name="suzerainty"/> <small>(1601–1618)</small>
* [[Protektoriat#protektoriat rus|Protektoriat rus]]<ref name="protectorate">[https://www.britannica.com/topic/protectorate-international-relations Protectorate] at britannica.com</ref> <small>(1829–1856)</small>
* Protektoriat ndërkombëtar<ref name="protectorate"/> <small>(1856–1859)</small>
|year_start = 1346
|year_end = 1859
|event_start = Themelimi i [[Mark (territor)|markut]] moldavian
|date_start =
|event_end = [[Bashkimi i Moldavisë dhe Vllahisë|Bashkimi me Vllahinë]]
|date_end = 5 shkurt ([[Datat e stilit të vjetër dhe stilit të ri|S.V.]] 24 janar) 1859
|p1 = Mbretëria e Hungarisë (1301–1526){{!}}Mbretëria e Hungarisë
|image_p1 = [[Skeda:Flag of Hungary (1301-1382).svg|x13px]]
|p2 = Hordhi i Artë
|image_p2 = [[Skeda:Golden Horde flag 1339.svg|x13px]]
|p3 =
|image_p3 =
|s1 = Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë{{!}}Principatat e Bashkuara
|flag_s1 = Flag of the United Principalities of Wallachia and Moldavia (1859 - 1862).svg
|s2 = Distrikti Bukovina
|flag_s2 = Flag of the Habsburg Monarchy.svg
|s3 = Governorati Besarabia
|flag_s3 = Flag of Russia.svg
|image_flag = Flag of Moldavia.svg
|image_coat = Coat of arms of Moldavia.svg
|flag_type = [[Flamuri dhe stema e Moldavisë|Flamuri]]{{ref|flag|a}} (shekulli 14-15)
|coa_size = 75px
|symbol_type = [[Flamuri dhe stema e Moldavisë|Stema]]{{ref|arms|b}}<br />(shekulli 14-15)
|image_map = Voivodeship of Moldavia (1789).svg
|image_map2 = Moldavia 1483.png
|image_map_caption = Vendndodhja e Principatës së Moldavisë, 1789
|image_map2_caption = Harta e rajonit historik të Moldavisë
|national_motto =
|national_anthem =
|capital = [[Baia]]/[[Siret]] (1343–1388)<br />[[Suceava]] (1388–1564)<br />[[Iași]] (1564–1859)
|common_languages = {{Plainlist}}
* [[Gjuha rumune|Rumanisht]]<ref>Ștefan Pascu, Documente străine despre români, ed. Arhivelor statului, București 1992, {{ISBN|973-95711-2-3}}</ref><ref>{{lang|fr|"Tout ce pays: la Wallachie, la Moldavie et la plus part de la Transylvanie, a esté peuplé des colonies romaines du temps de Trajan l'empereur... Ceux du pays se disent vrais successeurs des Romains et nomment leur parler romanechte, c'est-à-dire romain... "}} in Voyage fait par moy, Pierre Lescalopier l'an 1574 de Venise a Constantinople, in: Paul Cernovodeanu, ''Studii și materiale de istorie medievală'', IV, 1960, p. 444</ref>
* [[Sllavishtja kishtare]]<ref>{{cite book |last1=Panaitescu |first1=Petre P. |title=Începuturile şi biruinţa scrisului în limba română |date=1965 |publisher=Editura Academiei Bucureşti |page=5 |language=ro}}</ref><ref>{{cite book |last1=Kamusella |first1=T. |title=The Politics of Language and Nationalism in Modern Central Europe |date=2008 |publisher=Springer |language=en |isbn=9780230583474 |page=352 |url=https://books.google.com/books?id=JzkWDAAAQBAJ&pg=PA352}}</ref><ref group="nb">Si gjuhë kancelarie e shkruar derisa u zëvendësua me rumanishten duke filluar nga shekulli i 16-të. Përdoret për qëllime liturgjike deri në fund të shekullit të 18-të.</ref>
* [[Gjuha greke|Greqisht]]<ref>{{cite book |last1=Olson |first1=James Stuart |last2=Pappas |first2=Lee Brigance |last3=Pappas |first3=Nicholas Charles |last4=Pappas |first4=Nicholas C. J. |title=An Ethnohistorical Dictionary of the Russian and Soviet Empires |date=1994 |publisher=Greenwood Publishing Group |language=en |isbn=9780313274978 |page=550 |url=https://books.google.com/books?id=CquTz6ps5YgC&pg=PA550}}</ref><ref group="nb">Si gjuhë kancelarie dhe kulturore, veçanërisht gjatë periudhës fanariote.</ref>
{{Endplainlist}}
|religion = [[Kisha Ortodokse Lindore]]
{{hidden |style=font-size:100%;padding:0.25em 0 0; |headerstyle=text-align:left;font-weight:normal;
|header = Pakica
|content = {{unbulleted list|[[Kisha Katolike]]|[[Kisha Apostolike Armene]]|[[Judaizmi]]|[[Besimtarët e Vjetër]]}}
}}
|title_leader = [[Lista e sundimtarëve të Moldavisë|Princat e Moldavisë]] ([[Voivode]]t, [[Hospodar]])
|leader1 = [[Dragoș, Voivode of Moldavia|Dragoș]]
|year_leader1 = 1346–1353 (i pari)
|leader2 = [[Alexandru Ioan Cuza]]
|year_leader2 = 1859–1862 (i fundit)
|currency = [[Gros moldavian]] ([[:ro:Gros moldovenesc|ro]])<br />[[Thaler|Taler]]
|demonym = Moldavian
|today = {{plainlist|[[Moldavia]]<br/>[[Rumania]]<br/>[[Ukraina]]}}
|footnotes = {{ubl|{{note|flag}}a. Rindërtimi modern i një standardi princëror moldav {{small|(versionet e vërtetuara të numrit dhe aspekteve të përgjithshme të simboleve të ndryshme nga aurochs ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme)}}.|{{note|arms}}b. Rindërtimi modern i një steme moldave bazuar në vulat e [[Stefani i Madh|Stefanit të Madh]], [[Romani I i Moldavisë|Romanit I]] dhe të tjerëve {{small|(versionet e vërtetuara të tretësirës dhe numrit të fushës dhe aspektet e përgjithshme të simboleve të ndryshme nga aurochs ndryshojnë në mënyrë të konsiderueshme)}}.}}
}}
'''Moldavia''' ([[Gjuha rumune|Rumanisht]]: ''Moldova'', ose ''Țara Moldovei'', fjalë për fjalë "Vendi i Moldavisë"; në cirilik rumun: Молдова ose Цара Мѡлдовєй; [[sllavishtja kishtare]]: Землѧ Молдавскаѧ; [[Gjuha greke|greqisht]]: Ἡγεμονία τῆς Μολδαβίας) është një rajon gjeografik dhe historik dhe ish principatë në [[Evropa Lindore|Evropën Lindore]],<ref>{{cite journal|author1=Janowski, Maciej|author2=Constantin, Iordachi|author3=Trencsenyi, Balazs|date=2005|title=Why bother about historical regions?: Debates over central Europe in Hungary, Poland and Romania|journal=East Central Europe|volume=32|issue=1–2|pages=5–58|language=en|doi=10.1163/18763308-90001031}}</ref><ref>{{cite book|author=Klaus Peter Berger|title=The Creeping Codification of the New Lex Mercatoria|url=https://books.google.com/books?id=gEeP9NY2qGkC&pg=PA132|date=1 janar 2010|publisher=Kluwer Law International B.V.|language=en|isbn=978-90-411-3179-9|pages=132–}}</ref><ref>{{cite journal|author=Radu, Sageata|date=shkurt 2015|title=România – Ţară Central-Europeană|url=https://www.researchgate.net/publication/282286375|journal=Revista Română de Geografie Politică. IV. 15-20|language=ro|issn=2065-1619}}</ref> që korrespondon me territorin mes [[Karpatet Lindore|Karpateve Lindore]] dhe lumit [[Lumi Dniestri|Dniestri]]. Një shtet fillimisht i pavarur dhe më vonë autonom, ka ekzistuar nga shekulli i 14-të deri në vitin 1859, kur është bashkuar me [[Vllahia (Rumani)|Vllahinë]] (''Țara Românească'') si bazë e shtetit modern [[Rumania|rumun]], ndërsa në periudha të ndryshme kohe, ky shtet përfshinte rajonin e [[Besarabia|Besarabisë]] (në [[Budjak|Budjakun]]), të gjithë [[Bukovina|Bukovinën]] (nën udhëheqjen e [[Stefani i Madh|Stefanit të Madh]]) dhe [[Pokutja|Pokutjën]]. [[Moldavia Perëndimore|Pjesa perëndimore e Moldavisë]] është tani pjesë e [[Rumania|Rumanisë]], pjesa lindore i takon [[Moldavia|Republikës së Moldavisë]], ndërsa pjesët [[Chernivtsi Oblast|veriore]] dhe [[Budjak|jug-lindore]] janë pjesë e territoreve të [[Ukraina|Ukrainës]].
== Historia ==
Nën udhëheqjen e princave dhe [[Stefani i Madh|Stefanit të Madh]], Moldavia ka arritur të ruajë pavarësinë e saj nga [[Osmanllinjtë|osmanët]] dhe të përballet me dyndjet e shumta si ato të Tatarëve.
Moldavia është një shtet haraçpagues në [[Shekulli XVI|shekullin e XVI]] ndaj Perandorisë Osmane dhe në [[Shekulli XVIII|shekullin XVIII]] autonomia e saj ulut ndjeshëm. Në 1775, [[Perandoria Osmane]] i jep [[Bukovina|Bukovinën]] (në veri të Moldavisë) [[Perandoria Habsburge|Perandorisë së Habsburgëve]] dhe në 1812 i dha [[Rusia|Rusisë]] [[Besarabia|Besarabinë]] (territorin midis lumenjve Prut dhe Dnjestër). Në 1856, tre qarqet në jug të Besarabisë (Cahul dhe Ismail Bolgrad) kthehet si pjesë e Moldavisë. Në 1859, Moldavia bashkohet me Vllahinë, për të formuar [[Principatat e Bashkuara të Moldavisë dhe Vllahisë|Principatat e Bashkuara]] që në vitin 1862 quhen Rumani, të udhëhequr nga Alexandru Ioan Cuza.
Në 1918, Besarabisë dhe Bukovina do të bashkohen me Rumaninë, por këto rajone (përveç Bukovina qendrore dhe jugore) do të pushtohen nga [[Bashkimi i Republikave Socialiste Sovjetike]] (BRSS) në 1940 dhe 1944, duke formuar një republikë te pavarur sovjetike.
Disa pjesë të Moldavisë historike (Bukovina, Herta Qarkut, dhe jugore Bessarabia Hotin - i njohur gjithashtu si Bessarabia e vjetër) janë tani pjesë e [[Ukraina|Ukrainës]].
[[Skeda:RaresBogdanStefan.jpg|parapamje|center|500px|[[Petru Rareş]], [[Bogdani III (Rumani)|Bogdani i III-të]] dhe [[Stefani i Madh]] — afresk në Manastirin Dobrovat]]
==Gjeografia==
Gjeografikisht, Moldavia kufizohet nga [[Karpatet|Malet Karpate]] në perëndim, nga lumi [[Cheremosh]] në veri, nga lumi [[Lumi Dniestri|Dniester]] në lindje dhe nga [[Lumi i Danubit|Danubi]] dhe [[Deti i Zi]] në jug. Lumi [[Lumi Prut|Prut]] rrjedh afërsisht në mes të tij nga veriu në jug.
Nga fundi i shekullit të 15-të, Moldavia, me një sipërfaqe prej 94,862 km<sup>2</sup (36,626 mi katrorë),<ref name="histmold">{{cite journal |last1=Muntele |first1=Ionel |last2=Sîrbu |first2=Costel-Cosmin |last3=Ostopovici |first3=Ionuț-Vasile |date=2019 |title= Historical Moldavia – from Demographic Expansion to a Shrinking Region |url=http://www.rjgeo.ro/atasuri/revue%20roumaine_63_1/muntele%20et%20al..pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20191104232314/http://www.rjgeo.ro/atasuri/revue%20roumaine_63_1/muntele%20et%20al..pdf |archive-date=2019-11-04 |url-status=live |journal=Romanian Journal of Geography |volume=63 |issue=1 |pages=3–17 |issn=2285-9675 |language=en |access-date=29 korrik 2021}}</ref> pjesa më e madhe dhe thelbi i ish-principatës ndodhet në Rumani (45,6%), e ndjekur nga Republika e Moldavisë (31,7%), dhe Ukrainë (22.7%). Kjo përfaqëson 88.2% të sipërfaqes së Republikës së Moldavisë, 18% të sipërfaqes së Rumanisë dhe 3.5% të sipërfaqes së Ukrainës.
Rajoni është kryesisht kodrinor, me një varg malesh në perëndim dhe zona fushore në juglindje. Lartësia më e lartë e Moldavisë është [[maja Ineu]] (2279 m), e cila është edhe pika më perëndimore e rajonit.
Pjesët e Moldavisë të populluara nga [[hungarezët]] [[Csángó]] nganjëherë quhen [[Toka Csángó]].
===Ndarjet administrative===
{{Kryesor|Ndarjet administrative të Moldavisë}}
==Popullsia==
===Popullsia historike===
Historianët bashkëkohorë vlerësojnë popullsinë (historikisht të referuar si Moldavia) të Principatës Moldaviane në shekullin e 15-të, në mes 250,000 dhe 600,000 njerëz,<ref>East Central Europe in the Middle Ages, 1000–1500, Jean W. Sedlar, page 255, 1994</ref><ref>Cavalerii Apocalipsului: Calamitatile Naturale Din Trecutul Romaniei (Pana La 1800), Paul Cernovodeanu, Paul Binder, 1993, {{ISBN|973-95477-3-7}}, Romanian Edition</ref> por një regjistrim i gjerë u krye për herë të parë në 1769-1774.<ref>{{Cite web |url=http://www.recensamantromania.ro/en/history/demographic-researches/ |title=First activities of population counting conducted on the Romanian territory of today |access-date=5 korrik 2023 |archive-date=20 shkurt 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190220192107/http://www.recensamantromania.ro/en/history/demographic-researches/ |url-status=dead }}</ref>
Në vitin 1848, pjesa veriperëndimore, e aneksuar në vitin 1775 nga Perandoria Habsburge, [[Bukovina]], kishte një popullsi prej 377.571 banorësh; më 1856, gjysma lindore e Moldavisë, [[Besarabia]], e aneksuar në 1812 nga Perandoria Ruse, kishte një popullsi prej 990,274 banorësh, ndërsa popullsia e Moldavisë (gjysma perëndimore), më 1859, ishte 1,463,927.<ref>[http://www.evenimentul.ro/articol/moldovenii-8211-vreo-5.html Moldavians at the 2002 census]{{Lidhje e vdekur}}</ref>
Popullsia bashkëkohore arriti kulmin në vitin 1992, me 10.07 milionë banorë në të tre ndarjet historike ([[Moldavia Perëndimore]], Besarabia dhe Bukovina). Në vitin 2011, popullsia ishte 8,63 milionë njerëz, nga të cilët 3,67 milionë ishin në Moldavinë Perëndimore, 3,86 milionë në Besarabia dhe 1,08 milionë në Bukovinë.<ref name="histmold"/>
===Qytetet===
* Rumania:
** [[Iași]] - 290,422 (465,477 në zonën metropolitane) - kryeqyteti i Moldavisë midis 1564 dhe 1859
** [[Galați]] - 249,432 (323,563)
** [[Bacău]] - 144,307 (223,239)
** [[Botoșani]] - 106,847 (144,617)
** [[Suceava]] - 92,121 (144,100) - kryeqyteti i Moldavisë midis 1388 dhe 1564
** [[Piatra Neamț]] - 85,055 (131,334)
** [[Focșani]] - 79,315 (125,699)
* Moldavi:
** [[Chișinău]] - 532,513 (662,836 në zonën metropolitane)
** [[Bălți]] - 97,930 (102,457)
** [[Bender, Moldavi|Tighina (Bender)]] - 91,882
* Ukrainë:
** [[Chernivtsi|Chernivtsi (Cernăuți)]] - 240,600
** [[Izmail|Izmail (Ismail)]] - 84,815
==Arsimi==
[[Skeda:AcademiaMihaileana.jpg|parapamje|[[Academia Mihăileană]] ishte institucioni i parë modern i arsimit të lartë në Moldavi.]]
Në vitin 1562, e ashtuquajtura [[Ioan Iacob Heraclid|Schola Latina]] (një Kolegj Akademik Latin) u themelua në [[Cotnari]], pranë [[Iași]], një shkollë që shënoi fillimet e institucioneve të organizuara arsimore humaniste në Moldavi.<ref>{{Cite web |url=http://www.romanianweek.ro/educatie.html |title=Schola Latina - The Foundation of the first School in which mathematics was taught in Roumania |language=en |access-date=2014-04-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303210258/http://www.romanianweek.ro/educatie.html |archive-date=2016-03-03 |url-status=dead }}</ref>
Instituti i parë i arsimit të lartë që funksionoi në territorin e Rumanisë ishte [[Academia Vasiliană]] (1640),<ref>{{Cite web |url=http://www.study-in-romania.ro/historyofeducation.htm |title=History of Education |access-date=2014-04-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150611181940/http://www.study-in-romania.ro/historyofeducation.htm |language=en |archive-date=2015-06-11 |url-status=dead }}</ref> themeluar nga Princi Vasile Lupu si një shkollë e lartë për gjuhët latine dhe sllave, e ndjekur nga [[Akademia e Princit, Iași|Akademia e Princit]], më 1707. Struktura e parë e arsimit të lartë në gjuhën rumune u krijua në vjeshtën e vitit 1813, kur [[Gheorghe Asachi]] hodhi themelet e një klase inxhinierësh, aktivitetet e të cilave zhvilloheshin në kuadër të Akademisë Princerë Greke.
Pas vitit 1813, momente të tjera shënuan zhvillimin e arsimit të lartë në gjuhën rumune, si në shkencat humane ashtu edhe në atë teknike. [[Academia Mihăileană]], e themeluar në 1835 nga Princi Mihail Sturdza, konsiderohet instituti i parë superior rumun. Në 1860, tre fakultete pjesë e Academia Mihăileană formuan bërthamën për [[Universiteti Alexandru Ioan Cuza|universitetin]] e sapokrijuar të Iaș, universiteti i parë modern rumun.<ref>[http://www.uaic.ro/en/university-2/university/ History of the Alexandru Ioan Cuza University of Iași]</ref>
==Shënime==
{{Reflist|group=nb}}
==Referime==
{{Reflist}}
* [[Gheorghe I. Brătianu]], ''Sfatul domnesc și Adunarea Stărilor în Principatele Române'', Bucharest, 1995
* Vlad Georgescu, ''Istoria ideilor politice românești (1369-1878)'', Munich, 1987
* Ștefan Ștefănescu, ''Istoria medie a României'', Bucharest, 1991
==Lidhje të jashtme==
{{Commons|Moldavia}}
* [http://www.scribd.com/doc/27529/Dimitrie-Cantemir-Descrierea-Moldovei Dimitrie Cantemir-Descrierea Moldovei] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071018031909/http://www.scribd.com/doc/27529/Dimitrie-Cantemir-Descrierea-Moldovei |date=18 tetor 2007 }}
* [https://web.archive.org/web/20050524060804/http://www.patzinakia.ro/wallachiamediaevalis/bacau-index.htm The Princely Court in Bacău] - images, layouts (at the [https://web.archive.org/web/20060111120813/http://www.patzinakia.ro/ Romanian Group for an Alternative History Website])
* [https://web.archive.org/web/20060222082415/http://www.patzinakia.ro/documenta/index.htm Original Documents] concerning both Moldavia and other Romania Principalities during the Middle Ages (at the [https://web.archive.org/web/20060111120813/http://www.patzinakia.ro/ Romanian Group for an Alternative History Website])
* [http://www.centruldepelerinaj.ro/index.php?&lang=en Pilgrimage and Cultural Heritage Tourism in Moldavia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120204174705/http://www.centruldepelerinaj.ro/index.php?&lang=en |date=4 February 2012 }}
* [https://web.archive.org/web/20110421084717/http://romania-travelguide.info/index.php?option=com_content&task=view&id=48&Itemid=62 Painted Churches in Bukovina]
*[http://monederomanesti.cimec.ro/ Medieval Coins of Moldavia and Wallachia] {{ro}} {{en icon}}
[[Kategoria:Moldavia| ]]
[[Kategoria:Historia e Moldavisë|*]]
[[Kategoria:Rajone historike në Moldavi]]
[[Kategoria:Rajon historik në Rumani]]
[[Kategoria:Rajone historike në Ukrainë]]
[[Kategoria:Periudha osmane në Moldavi]]
[[Kategoria:Shtete dhe territore të themeluara më 1346]]
[[Kategoria:Rajone të ndara]]
[[Kategoria:Shtete dhe territore të shpërbëra më 1859]]
[[Kategoria:Fiefdomet e Polonisë]]
[[Kategoria:Shtetet vasale të Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Principata të shuara]]
[[Kategoria:Shtetet e krishtera]]
{{Rajonet historike të Rumanisë}}
o5siyz3oem70gfz7kwxc9e8dqfz22at
Kategoria:Shpërbërë në 1859
14
104124
2815373
1675923
2025-07-10T20:37:45Z
Flladimi
79965
removed [[Category:Shtete të shuara]]; added [[Category:Vende të mëparshme]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2815373
wikitext
text/x-wiki
Në këtë kategori ndodhen ish shtetet apo principatat e shpërbëra në vitin [[1859]].
[[Kategoria:Vende të mëparshme]]
nrg1e7w22e22d3rtqytulipke1hp4q6
2815374
2815373
2025-07-10T20:39:14Z
Flladimi
79965
kategorizim
2815374
wikitext
text/x-wiki
Në këtë kategori ndodhen ish shtetet apo principatat e shpërbëra në vitin [[1859]].
[[Kategoria:Vende të mëparshme]]
[[Kategoria:Shpërbërje sipas vitit]]
[[Kategoria:Shpërbërje shekulli XIX]]
l05d7gmq8eino6yoylu9lzm0eicwlnz
Ira (album)
0
107028
2815252
2747521
2025-07-10T12:33:34Z
37.26.70.157
2815252
wikitext
text/x-wiki
'''Albumi Videoprojekti 'Ira' Nga Adelina Ismaili''' Lëshuar më 22.01.2001 nga CMB Labia
* Lavdi ushtari im
* Martesa
* Sex Bombë
* You're my angel
* Sonte
* Largohu nga frajeri im
* Femër & Dreq
* Amaneti
* Shko ne R.S
* F.the govorment
* I.R.A
[[Kategoria:Adelina Ismajli]]
[[Kategoria:Albume 2001]]
5h4drzw5cxfnrkas3zo9cyoxlnrsrbq
Dumreja
0
114190
2815353
2789105
2025-07-10T18:20:07Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Dumreja Fun Club.jpg]] (no license)
2815353
wikitext
text/x-wiki
{{GD}}
{{kllapa}}
{{joref}}
{{Infobox settlement
| name = Dumreja
| name_amtar = Dumre
| settlement_type = zonë kodrinore
| nicknames =
| mottoesja =
| image_skyline =
| image_skyline_përshkrimi = Disa pamje nga Dumreja
| image_flag =
| flag_link =
| flag_size =
| image_seal =
| seal_link =
| seal_size =
| shteti = ALB
| shteti_shënim =
| shkalla_administrative =
| ndarja_adm_shkalla_1 =
| ndarja_adm_shkalla_2 =
| ndarja_adm_shkalla_3 =
| kryetari =
| kryetari_partia =
| lartësia = 150
| sipërfaqja = 215
| sipërfaqja_urbane =
| sipërfaqja_metropolitane =
| sipërfaqja_tokë = 97%
| sipërfaqja_ujë = 3%
| population_total = 29634
| population_total_data =
| population_total_urbane =
| population_total_metropolitane =
| dendësia =
| prefiksi =
| targa = EL
| etnohoronimi =
| established_date =
| zona_klimatike = mesdhetare
| zona_kohore = +1
| ora_verore =
| kodi_postar =
| aeroporti =
| aeroporti_largësia =
| website =
| website_përshkrimi =
| website_gjuha =
| image_map =
| image_map_përshkrimi =
| image_map =
| map_size =
| image_map_përshkrimi =
| gjer_g = 41
| gjer_m =
| gjer_s =
| gjer_dr = N
| gjat_g = 20
| gjat_m =
| gjat_s =
| gjat_dr = E
| image_map2 =
| map_size2 =
| image_map_përshkrimi2 =
| gjerësia =
| gjatësia =
}}
'''Dumreja''' (gjithashtu ''Pllaja e Dumresë'', e njohur edhe me termin ''Dumrea'' ose ''Duam - re'') është një pllajë karstikeqë shtrihet në jugperëndim të Elbasanit. Kjo krahinë është e njohur për numrin e madh të liqeneve të saj. Krahina përfshin qytetin e [[Belshi]]t dhe mbi 40 fshatra të tjera në rajon.
Dumreja është zona kodrinore shtrihet përpara fushës së [[Myzeqeja|Myzeqesë]]. Në bazë të formimit gjeologjik, Dumreja ka formën e një pllaje karstike. Përgjatë gjithë shtrirjes territoriale, diferenca në lartësi nuk është më e madhe se 50 metra, edhe duke parë lartësinë e përgjithshme të ulët me nivelin e detit përcaktohet si zonë kodrinore.
Dumreja përfshin territorin e katër komunave dhe të një minibashkie, të gjitha pjesë të rrethit Elbasan, të cilat janë: [[Belsh]], [[Shalës]], [[Grekan]], [[Kajan]],[[Rrasë]] e [[Fierzë]]. Zona e Dumresë, e cila shtrihet në një sipërfaqe prej 215 km² kufizohet në jug me rrethin e Kuçovës, në lindje me fushën e [[Elbasan]]it, në veri me rrethin e [[Peqin]]it dhe në perëndim me rrethin e [[Lushnjë]]s.
Shumë e njohur për bukurinë e veçantë të peisazhit, bëhet përgjatë shekullit të XX, kur kryeqëndra e saj [[Belsh]] përshkruhet si kryeqytet i Shqipërisë nga një ndër personalitetet më të rëndësishme të Rilindjes shqiptare, [[Sami Frashëri]].
[[Skeda:Liqenet e Belshit.jpg|300px|Pamje e Belshit]]
==Pozita gjeografike==
===Vendndodhja dhe peisazhi===
Kufizohet në veriperëndim me pllajën e Darsisë, në jugperëndim me fushën e [[Myzeqeja|Myzeqesë]], në juglindje me luginën e [[Rrethi i Devollit|Devollit]] dhe në verilindje me fushën e Elbasanit<ref>{{Cite book |title=Elbasani - Enciklopedi |publisher=Sejko |year=2003 |isbn=99927-962-1-9 |location=Elbasan |pages=f. 141 |language=sq}}</ref>.
Pjesa më e madhe e zonës se Dumresë ka një lartësi prej 150 deri në 200 m mbi nivelin e detit, ndërsa pjesa fushore, mbi 80 metra. Prezenca e madhe e liqeneve vjen si rezultat i përbërjes së veçantë gjeologjike të territorit, ku mbizotëron elementi karstik. Krijimi i liqeneve ndër shekuj ka ardhur si rezultat i formimit të gropave nga lëvizjet tektonike ose vullkanike të [[tokë]]s. Në mënyrë kronologjike, gropa e fundit është krijuar në vitin 2009, në [[fshati]]n [[Shalës]], me një diametëe fillimisht prej 30 metrash dhe me një thellësi prej 100 metrash. Tre gropa te tjera, që janë krijuar vitet e fundit, kanë ndodhur në vitin 1982, në vitin 1998 dhe në vitin [[1999]], kjo e fundit ështe krijuar në fshatin Fierzë.
Nga pikpamja gjeografike, relievi është përgjithësisht kodrinor, i shtrirë midis [[fusha|fushës]] se [[Elbasani]]t dhe [[fusha|fushës]] së Myzeqesë. Dumreja është e rrethuar përgjithësisht nga [[lumi|lumenj]], në [[veriu|veri]] nga lumi Shkumbin, dhe në [[jugu|jug]] nga [[lumi]] [[Devoll]], të cilët përbëjnë edhe [[kufiri]]n natyror me zonat e tjera.
Numri i madh i [[liqeni|liqeneve]] përbën elementin më të rëndësishëm për të cilin njihet zona. [[liqeni|Liqenet]] përbëjn 3% të territorit të përgjithshëm të Dumresë. Ata janë të shtrirë përgjithësisht në mënyrë homogjene në të gjithë territorin, edhe pse numri më i madh dhe me shtrirjen më të madhe, e ka pjesa [[veriu|veri]] - perëndimore. Ndër më të rëndësishmit dallohen [[liqeni]] i [[Çestije]]s me sipërfaqe 0.97 km² (97 ha) [[Seferaj]] 0.87 km² (87 ha) dhe [[liqeni]] i [[Merhoje]]s me një sipërfaqe prej 0.65 km² (65 ha). [[Liqeni|Liqenet]] më të thellë janë ai i [[Merhoje]]s me 61 metra thellësi, i ndjekur nga [[liqeni]] i Përraskës 52 metra thellësi, dhe ai i [[Çerragë]]s me 29 metra thellësi.
[[Skeda:Belshi nga Ana Paja.jpg|300px|Klima e rajonit të Dumresë]]
===Klima===
Territori i Dumresë ka klimë mesdhetare fushore (nënzona qendrore). Dimri përgjithësisht është i butë e i lagësht, ndërsa vera e nxehtë dhe e thatë<ref>{{Cite book |title=Enciklopedia - Elbasani |pages=po aty |language=sq}}</ref>. Në stinën e verës temperatura mund të arrijë deri në 44 gradë celsius, teksa temperatura mesatare vjetore është +15.4 gradë Celcius dhe ajo e janarit +6.6 gradë Celcius. Arsyeja kryesore e një klime të tillë është si rezultat i formimit karstik i të gjithë zonës. Thatësirat përbëjnë një ndër problemet kryesore për të gjithë zonën edhe pse burimet dhe sasia e ujërave të pranishme përgjatë territorit është e mirë ne raport me sipërfaqen e tokës. Bien mesatarisht deri në 1000 mm reshje në vit, pothuajse në gjysmën e ftohtë të vitit. Masat ajrore më të pranishme janë kryesisht lindje-perëndim dhe anasjelltas. Dumreja shfaqet si një barrierë mbrojtëse ndaj rrymave të ngrohta që, gjatë stinës së verës, vijnë nga deti [[Adriatik ]], ashtu si edhe ndaj rrymave të ftohta dimërore me prejardhje nga lindja, pra nga brendësia e vendit.
===Hidrografia===
Në veri Dumreja kufizohet me lumin [[Shkumbin]], që është një ndër vijat ujore më me rëndësi të vendit. Në jug të Dumresë kalon lumi Devoll, arterie tjetër shumë e rëndësishme për gjithë rajonin e [[Shipëris|Shipërisë]] së Mesme e më gjerë. Në zonën e Dumresë ndodhen gjithashtu edhe dy degë të vogla që derdhen në lumin [[Shkumbin]], me ujë vetëm gjatë stinës së dimrit, përroi i Banëlyçit i gjatë afro 8.5 km, dhe përroi i Papërrit me gjatësi afro 7 km. Liqenet e Dumresë përbëjnë pothuajse 3% të territorit të saj, edhe pse një pjesë e të cilëve thahet gjatë stinës së verës nga temperaturat e larta edhe nga përdorimi ujit për vaditje të tokave.
==Flora dhe fauna==
Bimësia e Dumresë është mjaft e varfër, me përjashtim të disa zonave të komunës [[Grekan]] në të cilën egzistojnë akoma sipërfaqe pyjore. Drurët kryesorë qe janë tipikë të kësaj zone janë pishat, kryesisht në fshatin Rrasë dhe [[Cerragë]]; plepi gjendet i shpërndarë pothuajse në të gjithë territorin si edhe shelgu në afërsi të liqeneve. Përpara [[lufta e dytë botërore|luftës ë dytë botërore]] pothuajse e gjithë zona e Dumresë ishte e mbuluar nga pyjet, ku mbizotëronte druri i [[dushku]]t. Nga vitet 1950 deri ne 1970 u ndërmor një proces i gjërë i shpyllëzimit të zonës. Territori i Dumresë u ndryshua pothuajse i tëri për toka bujqësore, ndërsa sasia e drurëve të prerë u shfrytëzua për ndërtimin e hekurudhave në të gjithë vendin. Në vitet e fundit një pjesë e mirë e territorit po rigjen gjelbërimin e munguar këto 50 vjet pasi një pjesë e territorit po mbillet sërish me vreshta rrushi dhe ullinj.
[[Skeda:Syri i Kalter ne Gjyrale Belshi.jpg|300px|Vendi në Gjyrale i quajtur Syri i Kaltër]]
==Toponimi==
[[Etimologjia]] e fjalës Dumre nuk ka një përcaktim të saktë të vërtetuar i pranuar zyrtarisht. E përkthyer fjalë për fjalë, fjala “Dumre” do të thot “duam re”, shprehje qe përdoret si një formë lutje gjatë stinës së verës kur territori vuan thatësira të zgjatura. Ky është edhe përcaktimi më i pranueshëm nga banorët e zonës, me të cilin njihet edhe zona.
[[Skeda:Belshi 1.jpg|300px|Pamje historike e Belshit]]
==Historia==
===Antikiteti dhe mesjeta===
Zona e Dumresë, duke pasur një pozicion gjeografik shumë të favorshëm e gjithashtu shumë afër rrugës [[Egnatia]], gjithmonë ka qenë një qendër e rendësishme kalimi dhe një vend shumë i rëndësishëm banimi. Këtë e tregojnë zbulimet e sendeve të vjetra nga kërkimet e bëra në të kaluarën. Vendbanimet e para datojnë në [[Epoka e Bronxit|epokën e Bronxit]], e në vazhdimësi deri në periudhën midis shekujve IV-VI, në të cilën është ndërtuar kështjella e [[Gradishtë, Belsh|Gradishtës]], nga e cila dallohen pjesë të mureve të mbetur mbi kodrën me të njëjtin emër. Fortifikimet janë më të dukshme në pjesën jugore të saj, që arrijnë deri në një metër lartësi. Në brendësi të mureve ka egzistuar një punishte qeramike ku dallohen 4 dhoma përpunimi.
====== Historia moderne dhe bashkëkohore ======
Pas rënies së [[Shqipëria|Shqipërisë]] nën pushtimin [[Osmanllinjtë|osman]], kështjella u shkatërrua dhe popullsia detyrohet të largohet e të strehohet në zonat malore përreth, përgjithësisht në zonat e [[Sulovës]], [[Vërç]], [[Kërrabë]] edhe [[Myzeqeja|Myzeqe]].
Në periudhën mes shekujve XVII-XVIII dallohen ardhjet e para të banorëve në Dumre, përgjithësisht bujq edhe blegtorë. Në fshatin [[Dragot]] është ndërtuar kisha e parë e zonës, e cila në vitin 1967 shpallet edhe pasuri kombëtare, por që në vazhdimësi shkatërrohet ne vitin 1981. Shëmbja akoma edhe sot nuk ka arsye të qarta. Përgjithësisht emrat e fshatrave mbajnë emrat e banorëvë të parë që kanë mbërritur aty. Fshati [[Dragot]] është shembulli më tipik, i cili ka marrë emrin e banorit të saj të parë Tele Dragoti, i ardhur nga rajonet malore të jugut. Në këtë mënyrë krijohen edhe fshatrat e tjerë, në të njëjtën mënyrë si kanë marrë edhe emrin liqenet. Nga fillimi i shekullit të XX shfaqet dukuria e trasmormimeve të rëndësishmë në ndarjen e tokave, që dha si rezultat ndarjen e sipërfaqes mes pronarëve te ndryshëm. Ndarja erdhi si pasojë e reformave që u ndërmorën nga ana e shtetit dhe nga shitja që bënë latifondistët. Me vendosjen e [[Diktatura|diktaturës]] pronat u konfiskuan dhe filloi krijimi i kooperativave që çoi në krijimin e fshatrave dhe shpyllëzimin e të gjithë territorit të Dumresë. Dëshmitë e pakta të pyjeve të mbetura gjenden në fshatin [[Dëshiran]] të komunës [[Rrasë|Grekan]]. Formimi i koperativave shënoi edhe ardhjen e madhe të popullsisë drejt zonës së Dumresë, përgjithësisht nga [[Rrethi i Gramshit]] dhe nga [[Rrethi i Skraparit]]. Pas rënies së [[Diktatura|diktaturës]] në vitet 90, sipërfaqja e tokës u ndahet nga shteti banorëve në përpjestim me numrin e tyre. Ndarja e tokës ndryshoi edhe strukturën e fshatrave dhe la konflikte të hapura midis pronarëve të periudhave të ndryshme. Në 20 vitet e fundit e gjithë zona e Dumresë ka pësuar një ndryshim të madh në numrin e popullsisë.
==Kultura dhe folklori==
===Kultura dhe festat===
Kultura e Dumresë është e pasur dhe e vjetër sa vetë Dumreja. Në të gjtha fshatrat egzistonin përpara viteve '90 “Shtëpitë e Kulturës”, të krijuara gjatë [[Diktatura|diktaturës]]: vend takimi për aktivitetet më të rëndëshme shoqërore të zonës. E vetmja e mbetur është “Shtëpia e Kulturës” në [[Bashkia|Bashkinë]] [[Belshi|Belsh]], e cila ruan akoma strukturën origjinale.
Ashtu siç është traditë në të gjithë [[Qarku i Elbasanit|Qarkun e Elbasanit]], edhe në Dumre nuk ka asnjë [[Komuna|komunë]] apo [[Fshati|fshat]] që nuk feston [[Dita e Verës|Diten e Verës]], e cila festohet ne mbrëmjen 13 dhe përgjatë ditës 14 të muajit mars. Kjo festë është një ndër ngjarjet më të rëndësishme e të gjithë vendit, dhe për rëndësinë e saj është shpallur edhe festë kombëtare.
====== Folklori ======
Folklori i zonës, si në veshje ashtu edhe në interpretime, i përket zonës [[Toskë|Toske]] të [[Shqipëria|Shqipërisë]]. Dumreja ka këngët dhe vallet tipike të saj. Këngët këndohen në grupe prej 4-5 personash ne mënyre polifonike, ku njëri është [[këngëtari]] dhe pjestarët e tjerë mbajne iso. Ndër grupet më të mirënjohur shquhet grupi folklorik i [[Belshi]]t, që përfaqësohet rregullisht në [[Festivali Folklorik Kombëtar i Gjirokastrës|Festivalin Folklorik Kombëtar të Gjirokastrës]]. Grupi ka marrë pjesë edhe në festivale ndërkombëtare, ndër të cilët pjesmarrja në festivalin e [[Toskana|Toskanës]] në [[Italia|Itali]], ku ka arritur edhe në vendin e dytë. Zona ka gjithashtu edhe 5 kostume të saj, pjesë e kostumeve popullore shqiptare.
==Territori dhe rrugët e komunikimit ==
Të gjitha [[Komuna]]t që përbëjnë zonën e Dumresë bëjne pjesë në [[Qarku i Elbasanit|Qarkun e Elbasanit]]. Në vitin 2001 popullsia e përgjithshme e zonës ishte 32.634 banorë e shifrat zyrtare të rregjistrimit të fundit janë afërsisht 20% më të larta. Qëndra më e populluar e zonës është [[Belshi]] me 12.228 banorë, e ndjekur nga [[komuna Shalës]] me 6.291 e nga [[komuna Kajan]] me 6.225 banorë. [[Komuna]]t më pak të populluara janë [[Komuna Grekan]] me 4.730 banorë dhe [[komuna Fierzë]] me 3.160 banorë.
===Territori===
Territori i zonës së Dumresë është i përbërë kryesisht nga kodra te ulëta e 3% të sipërfaqes e përbëjnë liqenet. E gjithë sipërfaqja ka një lartësi mesatare 150 deri në 200 metra mbi nivelin e detit. Pika më e lartë e zonës është kodra e [[Gradishtë, Belsh|Gradishtës]].
Urbanistika e zonës së Dumresë është ë përbërë kryesisht nga vendbanime që zakonisht përkojnë me kryeqendrat e zonës por edhe me [[fshati|fshatra]] të vegjël që janë ndërtuar kohët e fundit. Në disa zona dallohen edhe shtëpi, ose grupe shtëpish, të ndërtuara vitet e fundit. Shtëpitë e ndërtuara kanë ngjashmëri me njëra-tjetrën, nga të cilat mbizotërojnë shtëpitë me një ose dy kate.
Ashtu si i gjithë territori i [[Shqipëria|Shqipërisë]], edhe zona e Dumresë ka pësuar ndryshime nga ndarja e tokës në ngastra tepër të vogla, që ka ndikuar ne ndërtimin e zgjerimin e paplanifikuar të qendrave të banuara.
[[Skeda:Guras nga F.Capja.jpg|300px|nyja rrugore e Belshit]]
===Rrugët e komunikimit===
Duke qënë një pikë takimi midis ultësirës perëndimore dhe fushës së [[Elbasani]]t, ashtu si midis veriut dhe jugut të vendit kanë mundësur që në kohë tepër të lashta ndërtimin dhe kalimin e rrugëvë të rëndësishmë nëpër zonën e Dumres. Në veri të saj ne vitin 146 [[p.e.s]] filloi ndërtimi i rrugës [[Egnatia]], me urdhër të konsullit roman te Maqedonisë Gaio Injacio, emrin e të cilit mori rruga më pas. Sot, përgjat rrugës së vjetër kalon rruga shtetërore qe lidh [[Porti Durrës|Portin e Durrësit]] me pikën kufitare të [[Kapshticë]]s, për të kaluar më tutje në [[Greqia|Greqi]].
Rrugët e para moderrne në brendësi të zonës së Dumres, janë ndërtuar pas shpyllëzimit te zonës, proces që filloi ne vitin 1951. Këto rrugë lidhin fshatrat me njëri-tjetrin, por edhe qytetet që rrethojnë zonën, e pikërisht duke kaluar nëpër territorin e Dumres.
Ne vitet e fundit është ndërtuar rruga që lidh [[Elbasani]]n me qytetin e [[Lushnja|Lushnjes]], duke zvogëluar ndjeshëm kohën e udhëtimit nga një qytet ne tjetrin. Zona ka një numër të konsideruar rrugësh të brëndshmë, por shumica e të cilave nuk janë të asfaltuara edhe gjatë stinave me shira qarkullimi vështirësohet.
==Ekonomia dhe vende për tu vizituar==
===Ekonomia===
Deri në prag të [[lufta e dytë botërore|luftës ë dytë botërore]], mungesa e zonave urbane dhe mbulimi i të gjithë zonës me pyje e kullota, e kishte bër Dumren një ndër pjesët me të rëndësishmë të vendit për rritjen e bagëtive. Pas viteve 50, filloi kultivimi i grurit, misrit edhe duhanit, po ashtu edhe mbjellja e një pjese te konsiderueshme ne vreshta rrushi. Përveç aktiviteteve bujqësore, ne Dumre ndodhen edeh sasi të mëdha gazi dhe nafte. Deri në fund të viteve 90 funksiononin edhe miniera të rëndësishme, ajoe Trojësit edhe miniera e Gradishtës. Në vitin 2008 në zonën e Dumres u kryen kërkime per gas nga firma italiane AIPA, e cila arriti në konkluzione pozitive përsa i perket rezervave te nëndheshme.
Tjetër aktivitet i rëndësishëm ekonomik për banorët e Dumres është [[peshkimi]]. Llojët më të rëndësishëm të peshkut janë trota, krapi natural dhe artificial dhe ngjala. Tregjet kryesorë për shitjen e peshkut janë qyteti i [[Elbasani]]t, qyteti i [[Peqini]]t, qyteza e Cërrikut, por edhe vet komunat e zonës.
Aktivitetet ekonomike përbëhen kryesisht nga firma të vogla, kryesisht familjare. Duke filluar nga viti 2005, është rritur ndjeshëm mbjellja e ullinjve, falë mbeshtetjes së programeve qeveritare edhe nga fondet e [[Banka Boterore|Bankës Botërore]]. Ky proces ka bërë të mundur hapjen e vendeve të reja të punës edhe krijimit e disa punishteve të përpunimit të vajit të ullirit.
[[Skeda:Cerraga Belshi.jpg|300px|Perëndim dielli në itinerarin turistik të Belshit]]
===Vende me interes kulturor e natyror===
Karakteristika kryesore me interes turistik e zonës së Dumresë janë liqenet e shumtë që popullojnë territorin, por edhe zonat e banuara që shtrihen përreth liqeneve. Për bukurinë e tyre mund të dallohen, liqeni i [[Belshi]]t, me sipërfaqe 26.8 hektarë, me thellësi makisamale prej 18 metrash. Gjithashtu liqeni Seferaj, 87.5 hektarë dhe thellësi maksimale 20.8 metra, që është edhe liqeni më i madh i zonës së Dumresë. Një tjetër liqen me rëndësi të veçantë për zonën është liqeni i [[Merhojë]]s, i dalluar për kaltërsinë e ujit, me sipërfaqe 65.5 hektare dhe me 61 metra thellësi.
Vënde të tjera me interes të veçante mund te dallohet, ne [[Bashkia Belsh|Bashkin e Belshit]] kodra e Gradishtës, e quajtur ndryshe edhe “Mali Gradishtë”, ku mund të vërehen akoma muret antike të qytetit të vjetër.
== Liqenet ==
* [[Liqeni i Belshit]]
* [[Liqeni i Çestijës]]
* [[Liqeni i Kashtës]]
* [[Liqeni i Merhojës]]
==Referime==
[http://www.bksh.al/adlib/scripts/wwwopac.exe?&DATABASE=catalo&OPAC_URL=/adlib/beginner/index_al.html&LANGUAGE=2&lg=Belsh+(Elbasan)&LIMIT=0 www.bksh.al]
==Bilbiografia==
* {{Literatura
| Autori= M. Parise1, P. Qiriazi, and S. Sala
| Titulli=Natural and anthropogenic hazards in karst areas of Albania, in Natural Hazards and Earth System Sciences
| Shtëpia botuese=
| Vëllimi=
| Numri=
| Botimi=
| Viti=2004
| language=en
| Vendi=
| Faqe=569–581
| ISBN=
}}
* {{Literatura
| Autori= Petraq Naço, Fatbardha Vinçani,Vesel Hoxha
| Titulli=Evolution of Laky Landscape Formation in the Region of Dumreja, Albania, 1Institute of Geosciences, Energy, Water and Environment
| Shtëpia botuese=UPT
| Vëllimi=
| Numri=
| Botimi=
| Viti=2004
| language=en
| Vendi=[[Tiranë]]
| Faqe=569–581
| ISBN=
}}
* {{cite web |url=http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=49177 |title=Dumreja, perla karstike e harruar e Mesdheut, 02/12/2008 |accessdate=2013-05-21 |work=Fatmir Popja |language=sq |archive-date=7 mars 2013 |archive-url=https://archive.today/20130307181929/http://www.balkanweb.com/gazetav5/artikull.php?id=49177 |url-status=dead }}
* {{cite web |url=http://www.zeriyt.com/dumreja-belshi-dragoti-t71895.0.html |title=Dumreja, Belshi & Dragoti, Gazeta Shqip 26/09/2010 |language=sq |accessdate=2013-05-21 |work=Fatos Baxhaku |archive-date=9 shtator 2011 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110909133054/http://www.zeriyt.com/dumreja-belshi-dragoti-t71895.0.html |url-status=dead }}
* {{cite web |url=http://travelingluck.com/Europe/Albania/Albania+(general)/_3185733_Dumre.html |title=Traveling Luck for Dumre, Albania (general), Albania |accessdate=2013-05-21 |language=en |work=Travelingluck.com }}{{Lidhje e vdekur}}
* {{cite web |url=http://lajme.shqiperia.com/lajme/artikull/iden/220030/titulli/Shfaqet-grope-karstike-rrezikohen-banoret-e-Shales |title=Shfaqet grope karstike, rrezikohen banoret e Shalës. Artikull i publikuar në versionin online në gazetën : shqiperia.com |language=sq|accessdate=2013-05-21 |work= F. Salliu }}
{{Portal|Shqipëria|Gjeografia}}
[[Kategoria:Krahinat e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Rrethi i Elbasanit]]
ihly2qa9ptg8unp6twxu46k117dgfz8
Nikolai Çaushesku
0
117949
2815308
2709919
2025-07-10T15:15:17Z
CommonsDelinker
1198
Materiali multimedial [[c:File:008.Portret_Nicolae_Ceausescu._(1936).jpg|008.Portret_Nicolae_Ceausescu._(1936).jpg]] u zëvendësua me materialin multimedial [[c:File:008.Portret_Nicolae_Ceaușescu._(1936).jpg|008.Portret_Nicolae_Ceaușescu._(1936).jpg]] nga
2815308
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Nicolae Ceauşescu
| image = Nicolae Ceaușescu.jpg
| image_size = 230px
| office = [[Partia Komuniste Rumune#Sekretarët e Përgjithshëm (1921–1989)|Sekretar i Përgjithshëm i Partisë Komuniste Rumune]]
| term_start = 22 mars [[1965]]
| term_end = 22 dhjetor [[1989]]
| predecessor = [[Gheorghe Gheorghiu-Dej]]
| successor = ''Pozita u shfuqizua''
| office1 = [[Presidenti i Rumanisë]]
| term_start1 = 28 mars 1974
| term_end1 = 22 dhjetor 1989
| predecessor1 = ''Pozita u themelua''
| successor1 = [[Lista e anëtarëve të Këshillit të Frontit Kombëtar të Shpëtimit|Këshilli i Frontit Kombëtar të Shpëtimit]] (e përkohshme)
| primeminister1 = {{plain list|
* [[Manea Mănescu]]
* [[Ilie Verdeț]]
* [[Constantin Dăscălescu]]
}}
| office2 = [[Këshilli Shtetëror i Rumanisë#Presidentët e Këshillit Shtetëror|President i Këshillit Shtetëror]]
| term_start2 = 9 dhjetor 1967
| term_end2 = 22 dhjetor 1989
| primeminister2 = {{plain list|
* [[Ion Gheorghe Maurer]]
* [[Manea Mănescu]]
* [[Ilie Verdeț]]
* [[Constantin Dăscălescu]]
}}
| predecessor2 = [[Chivu Stoica]]
| successor2 = ''Zyra u shfuqizua''
| party = [[RPartia Komuniste Rumune]] (1932–1989)
| birth_date = 5 shkurt (Stili i Vjetër: 23 janar ) 1918
| birth_place = [[Scornicești]], [[Mbretëria e Rumanisë]]
| death_date = 25 dhjetor 1989 (71 vjet)
| death_place = [[Târgoviște]], [[Republika Popullore e Rumanisë]]
| resting_place = [[Varrezat Ghencea]], [[Bukuresht]], Rumani
| death_cause = [[Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çausheskut|Ekzekutimi me pushkatim]]
| spouse = [[Elena Çaushesku|Elena Petrescu]] (m. 1946; deri në vdekjen e tyre më 1989)
| children = {{flatlist|
* [[Valentin Çaushesku|Valentin]]
* [[Zoia Çaushesku|Zoia]]
* [[Nicu Çaushesku|Nicu]]
| relative =
* [[Marin Çaushesku]]
* [[Ilie Çaushesku]]
}}
| allegiance = <!-- [[Republika Popullore e Rumanisë]] -->
| branch = [[Forcat e Armatosura Rumune|Ushtria Rumune]]
| serviceyears = 1949–1954
| battles = [[Revolucioni rumun]] (u ekzekutua)
| rank = [[Lieutenant general]]
| signature = Nicolae Ceaușescu Signature.svg
}}
'''Nicolae Ceauşescu''' (sq: '''Nikolai Çaushesku'''; 5 shkurt [S.V. 23 janar] 1918<ref>{{cite web |url=http://jurnalul.ro/special-jurnalul/ceausescu-intre-legenda-si-adevar-data-nasterii-si-alegerea-numelui-de-botez-576781.html |title=Ceaușescu, între legendă și adevăr: data nașterii și alegerea numelui de botez |work=[[Jurnalul Național]] |language=ro |access-date=8 shtator 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180612141049/http://jurnalul.ro/special-jurnalul/ceausescu-intre-legenda-si-adevar-data-nasterii-si-alegerea-numelui-de-botez-576781.html |archive-date=12 qershor 2018 |url-status=dead }}</ref> – 25 dhjetor 1989) ishte një politikan dhe [[Diktatori|diktator]] [[Komunizmi|komunist]] rumun. Ai ishte [[Partia Komuniste Rumune#Sekretarët e Përgjithshëm (1921–1989)|Sekretar i Përgjithshëm]] i [[Partia Komuniste Rumune|Partisë Komuniste Rumune]] nga viti 1965 deri në 1989 dhe kreu i dytë dhe komunisti i fundit i [[Republika Popullore e Rumanisë|Rumanisë]]. Ai ishte gjithashtu kreu i shtetit nga viti 1967, duke shërbyer si President i [[Këshilli i Shtetit të Rumanisë|Këshillit të Shtetit]] dhe nga viti 1974 njëkohësisht si [[Presidenti i Rumanisë|President i Republikës]], deri në rrëzimin dhe ekzekutimin e tij në [[Revolucioni rumun|Revolucionin Rumun]] në dhjetor 1989, pjesë e një serie kryengritjesh antikomuniste në Evropën Lindore atë vit.
Me ardhjen e tij në pushtet, ai lehtësoi [[Cenzura në Rumaninë Komuniste|cenzurën e shtypit]] dhe dënoi hapur [[Pushtimi i Çekosllovakisë nga Pakti i Varshavës|pushtimin e Çekosllovakisë nga Pakti i Varshavës]] në [[Fjalimi i Çausheskut i 21 gushtit 1968|fjalimin e tij më 21 gusht 1968]], i cili rezultoi në një rritje të popullaritetit. Megjithatë, periudha e stabilitetit që rezultoi ishte e shkurtër pasi qeveria e tij shpejt u bë [[Totalitarizmi|totalitare]] dhe u konsiderua si më e shtypura në [[Blloku Lindor|Bllokun Lindor]] në atë kohë. Policia e tij sekrete, [[Securitate]], ishte përgjegjëse për [[Mbikëqyrje masive|mbikëqyrjen masive]], si dhe shtypjen e rëndë dhe abuzimet e të drejtave të njeriut brenda vendit, dhe kontrollonte median dhe shtypin. Keqmenaxhimi ekonomik për shkak të sipërmarrjeve të dështuara të naftës gjatë viteve 1970 çoi në rritjen e borxheve të jashtme për Rumaninë. Përpjekjet e Çausheskut për të zbatuar politika që do të çonin në një rritje të konsiderueshme të popullsisë çuan në një numër në rritje të aborteve të pasigurta dhe rritën numrin e jetimëve në institucionet shtetërore. Në vitin 1982, Çaushesku udhëzoi qeverinë të eksportonte pjesën më të madhe të prodhimit bujqësor dhe industrial të vendit në një përpjekje për të shlyer këto borxhe. [[Kulti i personalitetit të Nikolai Çausheskut|Kulti i tij i personalitetit]] përjetoi një ngritje të paparë, e ndjekur nga përkeqësimi i marrëdhënieve me jashtë, madje edhe me [[Bashkimi Sovjetik|Bashkimin Sovjetik]].
Ndërsa protestuesit anti-qeveritar demonstruan në [[Timișoara]] në dhjetor 1989, ai i perceptoi demonstratat si një kërcënim politik dhe urdhëroi forcat ushtarake të hapnin zjarr më 17 dhjetor, duke shkaktuar shumë vdekje dhe lëndime. Zbulimi se Ceaușescu ishte përgjegjës rezultoi në një përhapje masive të trazirave dhe trazirave civile në të gjithë vendin.<ref>{{cite encyclopedia |url=https://www.britannica.com/biography/Nicolae-Ceausescu |title=Nicolae Ceaușescu – president of Romania |encyclopedia=[[Encyclopædia Britannica]] |language=en}}</ref> Demonstratat, të cilat arritën në [[Bukuresht]], u bënë të njohura si [[Revolucioni rumun|Revolucioni Rumun]] - e vetmja përmbysje e dhunshme e një qeverie komuniste gjatë [[Revolucionet e vitit 1989|revolucioneve të vitit 1989]].<ref>Ratesh, N. (1991). Romania: The Entangled Revolution. Praeger Publishers.</ref> Çaushesku dhe gruaja e tij [[Elena Çaushesku|Elena]] u larguan nga kryeqyteti me një helikopter, por ata u kapën nga ushtria pasi forcat e armatosura dezertuan. Pasi u [[Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çaushesku|gjykuan dhe u dënuan]] për sabotim ekonomik dhe gjenocid,<ref>{{cite news |url=http://www.thetimes.co.uk/tto/news/world/europe/article2601567.ece |location=London |work=[[The Times]] |first=Roger |last=Boyes |title=Ceaușescu looked in my eyes and he knew that he was going to die |date=24 dhjetor 2009 |language=en }}</ref> të dy u dënuan me vdekje dhe u ekzekutuan menjëherë me pushkatim më 25 dhjetor.<ref>{{cite web |url=http://www.biography.com/people/nicolae-ceausescu-38355 |title=Nicolae Ceaușescu |website=Biography.com |date=dhjetor 2021 |language=en }}</ref>
== Jeta dhe karriera e hershme ==
[[Skeda:008.Portret Nicolae Ceaușescu. (1936).jpg|parapamje|majtas|upright|I arrestuar në vitin 1936 kur ishte 18 vjeç, Çaushesku u burgos për dy vjet në [[Burgu Doftana|Burgun Doftana]] për veprime komuniste.]]
Çaushesku lindi në fshatin e vogël [[Scornicești]], [[Qarku Olt]], duke qenë i treti nga nëntë fëmijët e një familjeje të varfër fshatare (shih [[familja Çaushesku]]). Bazuar në certifikatën e lindjes, ai ka lindur më 5 shkurt ([[Datat e stilit të vjetër dhe stilit të ri|S.V. 23 janar]]) 1918,<ref>{{Cite web|url=https://www.gandul.ro/stiri/unul-dintre-cele-mai-bine-pazite-secrete-inainte-de-1989-data-reala-a-nasterii-lui-nicolae-ceausescu-foto-13786598|title=Unul dintre cele mai bine păzite secrete înainte de 1989: data reală a nașterii lui Nicolae Ceaușescu. Foto|language=ro|date=27 janar 2015|access-date=14 gusht 2020}}</ref> në vend të 8 shkurtit zyrtar ([[Datat e stilit të vjetër dhe stilit të ri|S.V. 26 janar]]) 1918 - lindja e tij u regjistrua me një vonesë tre ditore, e cila më vonë çoi në ngatërresë. Sipas informacionit të regjistruar në autobiografinë e tij, Nikolai Çaushesku ka lindur më 26 janar 1918.<ref name=":2">{{cite web | url= https://infocultural.eu/cataloagele-scolare-si-autobiografia-lui-nicolae-ceausescu-facute-publice-de-arhivele-nationale | title= Cataloagele școlare și autobiografia lui Nicolae Ceaușescu, făcute publice de Arhivele Naționale | publisher=Info Cultural| language=ro |trans-title= Katalogët shkollorë dhe autobiografia e Nicolae Ceaușescu, të bëra publike nga Arkivi Kombëtar | date=26 janar 2022| access-date=6 mars 2022}}</ref> Babai i tij Andruță (1886–1969) zotëronte 3 hektarë (7,4 acres) tokë bujqësore dhe disa dele, dhe Nicolae plotësonte të ardhurat e familjes së tij të madhe përmes rrobaqepësisë.<ref name=":0">{{Cite book|last=Gruia|first=Cătălin|title=The Man They Killed on Christmas Day|publisher=Createspace Independent Pub|year=2013|isbn=978-1492282594|location=United Kingdom|language=en|page=42}}</ref> Në shkollën e fshatit studioi deri në moshën 11-vjeçare, kur u nis për në Bukuresht. Shërbimi i Arkivit Kombëtar të Qarkut Olt mban fragmente nga katalogët e shkollës fillore Scornicești, të cilat vërtetojnë se Nikolai A. Çaushesku kaloi klasën e parë me një mesatare 8,26 dhe klasën e dytë me një mesatare 8,18, duke u renditur i treti, në një klasë në ku u regjistruan 25 studentë.<ref name=":2" /> Gazetari Cătălin Gruia pretendoi në vitin 2007 se ai u arratis nga babai i tij gjoja jashtëzakonisht fetar, abuziv dhe i rreptë. Fillimisht ai jetoi me motrën e tij, Niculina Rusescu.
[[Skeda:Qauseku.jpg|parapamje|Shtëpia e ku lindi Çaushesku]]
Ai u bë një çirak këpucar,<ref name=":0" /> duke punuar në punishten e Alexandru Sandulescu, një këpucar i cili ishte një anëtar aktiv në Partinë Komuniste të atëhershme jo të ligjshme.<ref name=":0" /> Çaushesku u përfshi shpejt në aktivitetet e Partisë Komuniste (duke u bërë anëtar në fillim të vitit 1932), por si adoleshent atij iu dhanë vetëm detyra të vogla.<ref name=":0" /> Ai u arrestua për herë të parë në vitin 1933, në moshën 15-vjeçare, për luftime në rrugë gjatë një greve dhe përsëri, në 1934, fillimisht për mbledhjen e nënshkrimeve në një peticion që protestonte kundër gjyqit të punëtorëve të hekurudhave dhe dy herë të tjera për aktivitete të tjera të ngjashme. Nga mesi i viteve 1930, ai kishte qenë në misione në Bukuresht, [[Craiova]], [[Câmpulung]] dhe [[Râmnicu Vâlcea]], duke u arrestuar disa herë.<ref name="Gruia43">Gruia, p. 43</ref>
Dosja e profilit nga policia sekrete, [[Siguranța Statului]], e quajti atë "një agjitator të rrezikshëm komunist" dhe "shpërndarës të materialeve propagandistike komuniste dhe antifashiste".<ref name="Gruia43"/> Për këto akuza, ai u dënua më 6 qershor 1936 nga Tribunali i Brasovit me 2 vjet burg, 6 muaj shtesë për mospërfillje të gjykatës dhe një vit qëndrim të detyruar në Scorniceşti.<ref name="Gruia43"/> Pjesën më të madhe të dënimit e kaloi në [[Burgu Doftana|burgun e Doftanës]].<ref name="Gruia43"/> Ndërsa ishte jashtë burgut në vitin 1939, ai u takua me [[Elena Çaushesku|Elena Petrescu]], me të cilën u martua në vitin 1946 dhe e cila do të luante një rol gjithnjë e më të madh në jetën e tij politike me kalimin e viteve.
== Karriera si politikan dhe Lider i Rumanisë ==
Çaushseku nuk ishte pasardhësi i qartë për të Gheorghiu-Dej kur ai vdiq më [[19 mars]] [[1965]], pavarësisht afërsisë së tij për një kohë të gjatë udhëheqësin. Megjithatë, lufta në mes të përhapur në mesin e zyrtarëve të vjetër dhe më të lidhur, Byrosë Politike iu kthye Ceauşescu si një kandidat kompromisi.[4] Ai u zgjodh Sekretar i Përgjithshëm më 22 mars, tri ditë pas vdekjes Gheorghiu-Dej-së. Një nga veprat e tij e parë ishte për të ndryshuar emrin e partisë nga Partia e Punëtorëve të Rumanisë "përsëri në Partinë Komuniste të Rumanisë, dhe të deklarojë vendin e Republikës Socialiste të Rumanisë më tepër se një Republikë Popullore. Në vitin 1967, ai e konsoliduar pushtetin e tij duke u bërë presidenti i Këshillit të Shtetit.
Fillimisht, Çaushseku u bë një figurë popullore në Rumani dhe në botën perëndimore, për shkak të politikës së tij të jashtme të pavarur, duke sfiduar autoritetin e Bashkimit Sovjetik. Në vitet 1960, ai lehtësuar censurë shtypit dhe përfundoi pjesëmarrja aktive e Rumanisë në Paktin e Varshavës (edhe pse Rumania mbeti formalisht anëtare), ai refuzoi të marrë pjesë në pushtimin 1968 të Çekosllovakisë nga Pakti forcat e Varshavës, dhe në mënyrë aktive dhe të hapur dënuar atë veprim. Ai madje shkoi në Pragë një javë para pushtimit të ofrojë mbështetje morale për të homologut të tij Çekosllovake, Alexander Dubcek. Edhe pse Bashkimi Sovjetik kryesisht tolerohet kokëfortësi Çausheskut, pavarësinë e tij gjoja nga Moska fituar statusin e Rumanisë rebel brenda Bllokut Lindor.
Gjatë viteve në vijim Çaushseku ndjekur një politikë të hapur ndaj Shteteve të Bashkuara dhe në Evropën Perëndimore. Rumania ishte vendi i parë komunist që të njohin Gjermaninë Perëndimore, i pari për t'u bashkuar me Fondin Monetar Ndërkombëtar, dhe i pari për të marrë një Presidenti i SHBA, Richard Nixon.[5] Në vitin 1971 Rumania u bë anëtare e Marrëveshjes së Përgjithshme mbi Tarifat dhe Tregtinë (GATT). Rumania dhe Jugosllavia ishin gjithashtu të vetmet vende të Evropës Lindore që hynë në marrëveshje tregtare me Komunitetin Ekonomik Evropian para rënies së bllokut komunist.
Një seri vizitash zyrtare në vendet perëndimore (përfshirë ShBA, Franca, Mbretëria e Bashkuar, Spanja), ndihmoi Çaushseku për të paraqitur veten si një komunist reformimin, duke ndjekur një politikë të jashtme të pavarur brenda bllokut sovjetik. Gjithashtu ai u bë i etur për të shihet si një burrë shteti i shkolluar ndërkombëtare, të aftë për të ndërmjetësuar në konfliktet ndërkombëtare dhe për të fituar respekt ndërkombëtar për Rumaninë.[7] Çaushseku negociuar në çështjet ndërkombëtare, të tilla si hapja e marrëdhënieve të SHBA me Kinën në vitin 1969 dhe vizita e presidenti egjiptian Anwar Sadat në Izrael në vitin 1977. Gjithashtu Rumania ishte vendi i vetëm në botë për të ruajtur marrëdhënie normale diplomatike me të dyja Izraelit dhe PLO.
[[File:1974 Ceausescu Yasser Araffat in Bucharest.JPG|thumb|Çaushesku dhe Jaser Arafat]]
== Vdekja ==
{{Kryesor|Gjyqi dhe ekzekutimi i Nikolai dhe Elena Çaushesku}}
[[Skeda:Grave of Nicolae Ceausescu - Ghencea Civil Cemetery - Bucharest - Romania.jpg|parapamje|Varri origjinal i Çausheskut, [[Varrezat Ghencea]], Bukuresht (fotografuar në 2007)]]
[[Skeda:Ceaușescu Grave.jpg|parapamje|Vendi i tanishëm i varrit së Nikolai dhe Elena Çaushesku në Varrezat Ghencea (fotografuar në 2018). Vini re se viti i lindjes së Elena Çausheskut është regjistruar gabimisht si 1919; viti i saj i tanishëm i lindjes është 1916.]]
Çaushesku dhe Elena gruaja e tij, u larguan nga kryeqyteti me [[Emil Bobu]] and [[Manea Mănescu]] dhe fluturuan me helikopter në rezidencën e Çausheskut në Snagov, nga e cila u arratisën përsëri, këtë herë në [[Târgoviște]]. Ata e braktisën helikopterin pranë Târgoviște, pasi u urdhërua të ulej nga ushtria, e cila deri në atë kohë kishte kufizuar fluturimin në hapësirën ajrore të Rumanisë. Çaushesku u mbajt nga policia ndërsa policët dëgjonin radion. Ata përfundimisht iu dorëzuan ushtrisë.
Në ditën e Krishtlindjes, 25 dhjetor 1989, Çausheshku u gjykua përpara një gjykate të mbledhur në një dhomë të vogël me urdhër të [[Fronti i Shpëtimit Kombëtar (Rumani)|Frontit Kombëtar të Shpëtimit]], qeveria e përkohshme e Rumanisë. Ata u përballën me akuza duke përfshirë grumbullimin e paligjshëm të pasurisë dhe gjenocidin. Çaushesku në mënyrë të përsëritur mohoi autoritetin e gjykatës për ta gjykuar atë dhe pohoi se ai ishte ende ligjërisht Presidenti i Rumanisë. Në fund të gjyqit, Ceaușescus u shpallën fajtorë dhe u dënuan me vdekje. Një ushtar që rrinte roje në proces u urdhërua të nxirrte Ceaușescus jashtë një nga një dhe t'i qëllonte, por Ceaușescus kërkoi të vdisnin së bashku. Ushtarët u pajtuan me këtë dhe filluan të lidhnin duart pas shpine, kundër të cilit Çausheskët protestuan, por ishin të pafuqishëm për ta parandaluar.
Çausheskët u ekzekutuan nga një grup ushtarësh. Më vonë atë ditë, ekzekutimi u shfaq edhe në televizionin rumun.<ref>{{Cite web|title=Der Diktator und sein Henker|url=https://www.stern.de/politik/ausland/ceausescus-scharfrichter-der-diktator-und-sein-henker-3293070.html|access-date=3 tetor 2020|website=stern.de|language=de}}</ref> Gjyqi i nxituar i shfaqjes dhe imazhet e të vdekurit të Çausheskut u filmuan dhe pamjet u publikuan në shumë vende perëndimore dy ditë pas ekzekutimit.
Nikolai dhe Elena Çaushesku fillimisht u varrosën në varre të thjeshta në [[Varrezat Ghencea]], në Bukuresht, në anët e kundërta të një shtegu; varret e tyre shpesh ishin zbukuruar me lule dhe simbole të sundimit komunist. Në prill 2007, djali i tyre, [[Valentin Çaushesku]], humbi një apel për një hetim nëse varret ishin të vërteta. Pas vdekjes së tij në vitin 1996, djali i vogël, [[Nicu Çaushesku|Nicu]], u varros aty pranë në të njëjtën varrezë.<ref name=osb21jul/> Sipas ''[[Jurnalul Național]]'',<ref name="ReferenceA">''[[Jurnalul Național]]'', 25 January 2005</ref> u bënë kërkesa nga vajza e Çasheskëve, [[Zoia Çaushesku|Zoia]], dhe nga mbështetësit e pikëpamjeve të tyre politike, për të zhvendosur eshtrat e tyre në mauzoleume ose në kisha të ndërtuara me qëllim, por këto kërkesa u refuzuan nga qeveria.
=== Zhvarrosja dhe rivarrimi ===
Më 21 korrik 2010, shkencëtarët mjeko-ligjorë zhvarrosën trupat për të kryer teste të ADN-së për të vërtetuar përfundimisht se ato ishin me të vërtetë mbetjet e Çausheskëve.<ref name=osb21jul>{{cite news|last=Osborn|first=Andrew|title=Nicolae Ceausescu exhumed 'wearing his black winter coat'|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/7902774/Nicolae-Ceausescu-exhumed-wearing-his-black-winter-coat.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/7902774/Nicolae-Ceausescu-exhumed-wearing-his-black-winter-coat.html |archive-date=11 janar 2022 |url-access=subscription |url-status=live |access-date=30 mars 2013 |newspaper=The Telegraph |location=Moscow |date=21 korrik 2010 |language=en}}{{cbignore}}</ref> Trupi që besohej se ishte i Elenës ishte kalbur shumë për të lejuar një identifikim pozitiv, por Nicolae ishte lehtësisht i identifikueshëm, i veshur me pallton e zezë të dimrit të mbushur me plumba që kishte veshur gjatë ekzekutimit. Testet e ADN-së ishin në gjendje të vërtetonin përfundimisht identitetin e tij.<ref>{{cite news|url=http://www.rferl.org/content/Reports_DNA_Tests_Confirm_Ceausescus_Remains/2209569.html|title=Reports: DNA Tests Confirm Ceausescu's Remains|work=RadioFreeEurope/RadioLiberty|language=en|access-date=12 prill 2016}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/8109267/Exhumed-body-in-Romania-is-Nicolae-Ceausescu.html |archive-url=https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/romania/8109267/Exhumed-body-in-Romania-is-Nicolae-Ceausescu.html |archive-date=11 janar 2022 |url-access=subscription |url-status=live|title=Exhumed body in Romania is Nicolae Ceausescu|newspaper=The Telegraph|date=4 nëntor 2010|language=en}}{{cbignore}}</ref> Familja e tij organizoi një shërbim varrimi për çiftin,<ref name=osb21jul/> dhe ata u rivarrosën së bashku në Ghencea nën një gur varri.<ref>{{cite web|url=http://www.cnn.com/2014/12/05/travel/ceausescu-trail-bucharest-romania/|title=Palace of the damned dictator: The Ceausescu trail |author=John Malathronas |work=[[CNN]] |language=en |date=5 dhjetor 2014 |access-date=12 prill 2016}}</ref>
== Referime ==
{{reflist}}
== Lidhje te jashtme ==
[http://www.youtube.com/watch?v=t6pvMFfQF50 - Fjalimi i fundit i Diktatorit Nikolai Çaushesku]
[[Kategoria:Lindje 1918]]
[[Kategoria:Vdekje 1989]]
[[Kategoria:Familja Çaushesku]]
[[Kategoria:Presidentët e Rumanisë]]
[[Kategoria:Ateistë rumunë]]
[[Kategoria:Komunistë rumunë]]
[[Kategoria:Nacionalistë rumunë]]
[[Kategoria:Politikanë rumunë të dënuar për krime]]
pj5qmy8xnbr858ptkby721l6f2h9rc6
Atika (rajoni administrativ)
0
118346
2815364
2773171
2025-07-10T20:13:04Z
Kogjaimeqem
169257
Shtova stemën aktuale
2815364
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = Atika
| native_name = Αττική
| image_flag =
| flag_link =
| image_seal =Attica region logo.png
| seal_link =
| seal_size =
| Kryeqëndra = [[Athina]]
| Sipërfaqja = 3,808
| population_total = 3,812,330
| Dendësia = 1,001.1
| website = [http://www.patt.gov.gr/main/ www.patt.gov.gr]
| image_map = Periferia Attikis.png
| gjer_g=38 | gjer_m=05
| gjat_g=23 | gjat_m=30
}}
'''Atika''' ([[gjuha greke|greqisht]]: Αττική, Attiki) është një nga [[Rajonet administrative të Greqisë|trembëdhjetë rajonet administrative]] të [[Greqia|Greqisë]], që përmban [[Athina|Athinën]], kryeqytetin e [[Greqia|Greqisë]]. Ky rajon mbulon një sipërfaqe më të madhe sesa rajoni historik i [[Atika|Atikës]].
== Vështrim i përgjithshëm ==
E vendosur në jug të vendit, Atika mbulon një sipërfaqe 3808 km². Përveç Athinës, ajo përmban edhe qytetet e [[Pireu]]t, e [[Eleusis]], [[Megara]]s, të [[Laurium]]it dhe [[Maratona (Qytet)|Maratonës]], një pjesë të vogël të gadishullit të [[Peloponezi]]t dhe ishujt e [[Salamina|Salaminës]], [[Aegina]]s, e [[Poros]]it, [[Nidhra (Ishull)|Nidhrës]], [[Peca (Ishull)|Pecës]], [[Kythira]]s dhe [[Antikythera]]s. Atika popullohet nga 3.750.000 banorë, nga të cilat më shumë se 95% janë banorë të zonës metropolitane të [[Athina|Athinës]].
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.attiki.gov.gr Faqja zyrtare e Rajonit të Atikës] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160408082812/http://www.attiki.gov.gr/ |date=8 prill 2016 }}
== Shiko edhe ==
* [[Rajonet administrative e Greqisë]]
== Burimet ==
{{reflist}}
{{Rajonet administrative të Greqisë}}
[[Kategoria:Rajonet administrative të Greqisë]]
niqytrr1r105ztrcjl7kyr1w4rc3t3w
Kryengritja e Himarës (1472)
0
132932
2815393
1579641
2025-07-10T21:16:41Z
Flladimi
79965
rregullime me se shumti teknike
2815393
wikitext
text/x-wiki
'''Kryengritja e Himarës''' ([[1472]]) u zhvillua si pasojë e qëndresës së armatosur që turqit ndeshën gjatë regjistrimit të tokave të malsorëve shqiptarë. Në disa nga këto krahina, qëndresa mori përpjestime të mëdha. Njëra nga këto, ishte krahina e [[Himara|Himarës]]. [[Himara|Krahina e Himarës]], në [[shekulli XV|shekullin e XV]] përfshinte viset jug-perëndimore të [[Shqipëria|Shqipërisë]], krahinat e sotme të [[Himara|Himarës]], [[Kurveleshi]]t dhe [[Tepelena|Tepelenës]], një zone prej afërsisht 50 fshatrash, në pjesën më të madhe fshatra malore. Pasi nuk mundën ta thyenin qëndresën e himarioteve, [[turqit osmanë|sundimtarët turq]] u munduan t'i nënshtronin ata me anën e bujarëve renegatë shqiptarë.
Një nga këta renegatë, Komjan Arianiti, ndodhej në oborrin e [[sulltani]]t dhe pretendonte të vendoste sundimin e vet në viset e dikurshme të [[Arianitët|Arianitëve]], nën hijen e [[sulltani]]t. [[Sulltani]] e dërgoi këtë renegat në [[Himara|Himarë]] me titullin [[sanxhakbeu|sanxhakbej]] të [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]], por himariotët nuk e pranuan dhe në fillim të vitit [[1486]], pasi e kapën të gjallë, e vranë dhe vijuar kështu kryengritjen e armatosur.<ref name=Akad1492>{{cite book|author = Injac Zamputi|chapter = Kreu VII/2 – Kryengritja e vitit 1492 në Shqipërinë e Poshtme|url = https://books.gogle.al/books?id=UlUtAQAAIAAJ|volume = Pjesa e Dytë: Mesjeta|title = Historia e Popullit Shqiptar|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]] – [[Instituti i Historisë - Tiranë]]|year = 2002|language = sq|isbn = 978-99927-1-622-9|pages = 475-476}}</ref>
Për të shtypur kryengritjen, [[sulltani]] në atë vit nisi për në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] ushtri të reja turke, nën komandën e dhëndrit të tij, Sinan Pashës, por ky nuk mundi ta shuante lëvizjen. Në vitin [[1488]] kryengritja u përhap edhe në [[Shqipëria e Mesme|Shqipërinë e Mesme]]. Këtë vit, në luftime me turqit, [[shqiptarët]] korrën disa fitore të rëndësishme dhe çliruan një pjesë të madhe të vendit.
Për t'i grumbulluar krahinat e çliruara në një principatë, kryengritësit shqiptare dërguan përsëri një delegacion në [[Italia|Itali]] për të thirrur [[Gjon Kastrioti II|Gjon Kastriotin e II]]. Për ardhjen e tij në [[Shqipëria|Shqipëri]], burimet historike këtë radhë nuk janë të sigurta. Kryengritja vazhdoi deri në vitin [[1492]]. Gjatë këtyre viteve, kontrolli i turqve u kufizua vetëm rreth kështjellave ku ndodheshin garnizonet ushtarake.<ref name=Akad1492/>
Në verën e vitit [[1492]], ushtritë turke të kryesuara nga vetë sulltan [[Bajaziti II]], u nisën nga [[Sofja]] në drejtim të [[Shqipëria|Shqipërisë]] dhe, duke kaluar përmes [[Manastiri]]t dhe luginës se [[Shkumbini]]t, u vendosën në krahinën e [[Tepelena|Tepelenës]], [[Gjirokastra|Gjirokastrës]] dhe [[Saranda|Sarandës]]. Njëkohësisht [[Marina Osmane|flota turke]] arriti në brigjet e [[Himara|Himarës]]. Synimi i turqve ishte t'i merrnin [[Republika e Venedikut|Venedikut]] ishullin e [[Korfuzi]]t dhe pastaj të zbarkonin përsëri në [[Italia|Itali]], si në vitin [[1480]], në tokat e [[Mbretëria e Napolit|Mbretërisë së Napolit]]. Por [[Republika e Venedikut|Venediku]] dhe [[Mbretëria e Napolit|Napoli]] morën masa të shpejta dhe [[Bajaziti II|sulltan Bajaziti]] u detyrua të hiqte dorë nga synimet e tij dhe të përsëriste paqen e mëparëshme me ta.<ref name=Akad1492/>
Me ardhjen e [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|ushtrive turke]], himariotët filluan sulmet kundër tyre, sidomos kundër karvaneve që furnizonin ushtrinë turke. Sulltan [[Bajaziti II|Bajaziti]] vendosi që para se të kthehej në [[Kostandinopoja|Kostandinopojë]], të nënshtronte me anën e një operacioni ushtarak popullsine e kësaj krahine, që vazhdonte të mos e përfillte autoritetin turk.
Sulmi i turqve filloi në [[korriku]]n e vitit [[1492]]. Pasi shtinë në dorë [[kalaja e Himarës|kështjellat e Himarës]] dhe [[Kalaja e Borshit|Sopotit]], pashallarët e sulltanit kërkuan të hynin në viset e brëndëshme duke shfarosur himariotët. Por himariotët, sikurse vepronin gjithmonë në raste të tilla, i lanë vendet të pambrojtura dhe bashkë me pleqtë, gratë dhe fëmijët u grumbulluan në malet e [[Labëria|Labërisë]].<ref name=Akad1492/>
Që nga lart, ata lëshonin shkëmbin e popla mali mbi ushtarët turq. Armët e tyre ishin shtizat në trajtën e gjuhës së gjarpërit, të cilat i hidhnin me dorë, dhe harqet të punuara në dru, me të cilat lëshonin shigjeta me majë të [[hekuri|hekurta]], të mprehta e të helmatisura.
Pas sulmesh të vazhdueshme, turqit i detyruan himariotët të përqëndroheshin në dy maja mali. Njëri grup me gjithë rezistencën heroike u shtërngua të dorëzohej. Turqit pranuan marrëveshjen për t'i lënë himariotët të lirë të iknin. Por marrëveshjen e shkelën dhe mbi himariotët e dorëzuar bënë kërdinë, burrave ua prenë këmbët e duart dhe pastaj i hodhen tatëpjetë malit. Gratë e fëmijtë që gjetën në atë mal, afro 8.000 vetë, i nisën si skllevër për në [[Vlora|Vlorë]].
Turqit u përpoqën të asgjësonin edhe rezistencën që vazhdoi në malin tjetër. Luftimet vazhduan deri në fund të [[gushti]]t, pa asnjë rezultat për turqit. Afrimi i [[vjeshta|vjeshtës]] dhe shpenzimet e mëdha që kryente [[Perandoria Osmane|perandoria]] për të mbajtur një ushtri të madhe në këmbë kundër një pakice shqiptarësh e shtërnguan Sulltan [[Bajaziti II|Bajazitin e II]], të kërkonte një marrëveshje me himariotët.
Në fillim himariotët pranuan si pasojë e premtimit të një sërë privilegjesh të njohura nga tradita me emrin "venome". Në bazë të kësaj marrëveshjeje, [[sulltani]] do ta linte këtë krahinë autonome dhe nuk do të dërgonte qeveritarë turq, himariotët fitonin të drejtën të qeverisnin vendin e tyre, si edhe më parë, në bazë të kanuneve tradicionale, të krijonin gjyqet e tyre dhe të mbanin lirisht armët. Si shpërblim himariotët zotoheshin të mos ngrinin krye dhe ta paguanin haraçin vetëm si shënjë bindjeje.
Marrëveshja e lidhur me sulltanin ishte në favor të himariotëve. Me venomet që morën, ata larguan rrezikun e vendosjes së qeveritarëve turq dhe të sistemit të [[timari|timareve]] e zameteve në krahinën e tyre.
Venomet që u njohu himariotëve, sulltani nuk i respektoi gjithnjë. Por sa herë që turqit i cënonin ato, himariotët rrëmbenin armët dhe hidheshin në kryengritje, turqit detyroheshin përsëri t'u akordonin privilegje të cilat kishin gjithnjë si bazë kushtet e caktuara në marrëveshjen e vitit [[1492]]. Nga ana e tyre edhe himariotët, pagesën e haraçit, megjithëse e premtuan shpesh herë nuk e paguan ose kur e paguan ua dhanë turqve në sheshin e jataganit, që do të thoshte se ata nuk ishin [[raja]] por të nënshtruar duke ruajtur të drejtën t'i mbanin armët në krahë. Këto venome himariotët i ruajtën për shekuj me radhë.
Pas marrëveshjes me himariotët, [[sulltani]] me një pjesë të ushtrisë së tij u largua nga [[Shqipëria]], pjesa tjetër zhvilloi luftime në krahinat e ndryshme të vendit dhe arriti më në fund të rivendoste sundimin turk. Por rivendosja e këtij sundimi qe përsëri e përkohëshme.
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Shqipëria Osmane]]
* [[Sanxhaku i Arbërit]]
* [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)]]
* [[Arbëria Venedikase]]
* [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
* [[Kryengritjet shqiptare të shekujve të XVII-XVIII]]
* [[Kryengritjet shqiptare në vitet 1680]]
* [[Kuvendi i Matit]]
* [[Kuvendi i Dukagjinit]]
* [[Kuvendet ballkanike]]
* [[Kuvendi Kishtar i Arbërit]]
* [[Kuvendi i Kuçit]]
* [[Kryengritja e Bogdanit]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Luftërat turko-veneciane]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
* [[Frankokracia]]
* [[Shteti i Detit]]
** [[Beteja e Lepantos]]
** [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Lufta e Madhe Veriore]]
* [[Shpërbërja e Perandorisë Osmane]]
* [[Kuçi (Mali i Zi)]]
* [[Piperët]]
* [[Sanxhakbeu]]
* [[Xhizja]]
* [[Timari]]
* [[Timarliu]]
* [[Raja]]
* [[Pashallëqet shqiptare]]
* [[Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Lidhja e Prizrenit]]
* [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë]]
* [[Konferenca e Londrës (1912–1913)]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{Reflist|30 em}}
[[Kategoria:Historia e Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Historia e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Rebelime shqiptare]]
[[Kategoria:Shqipëria osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Evropë]]
[[Kategoria:Kryengritës shqiptarë të Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Çështja shqiptare]]
[[Kategoria:Himarë]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
kv0f6tblv8anm9280erpc9ndjhdxpe8
Kryengritja shqiptare antiosmane e vitit 1689
0
133225
2815403
2163751
2025-07-10T22:25:36Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2815403
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2sj2ntsjz3iosn9t15es8kjn2d6yur1
Lista e kryetarëve të Partisë Demokratike
0
139265
2815354
2716667
2025-07-10T18:20:37Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Eduard Selami.jpg]] (no license)
2815354
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Logoja e Partia Demokratike.svg|180px|right|thumb|Stema e Partisë Demokratike]]
Kjo është lista e kryetarëve të Partisë Demokratike që prej krijimit të saj në 11 dhjetor 1990.
{| class="wikitable"
|-
! Nr. !! Portreti !! Emri !! Periudha
|-
| 1 || [[Skeda:Sali Berisha (cropped).jpg|100px]] || [[Sali Berisha]] || 1991 - 1992
|-
| 2 || || [[Eduard Selami]] || 1992 - 1995
|-
| 3 || [[Skeda:Default_pfp.jpg|100px]] || [[Tritan Shehu]] || 1995 (provizor)
|-
| 4 || [[Skeda:Default_pfp.jpg|100px]] || [[Tritan Shehu]] || 1996 - 1997
|-
| 5 || [[Skeda:Genc Pollo.jpg|100px]] || [[Genc Pollo]] || 1997 (provizor)
|-
| 6 || [[Skeda:Sali Berisha (cropped).jpg|100px]] || [[Sali Berisha]] || 1997 - 2013
|-
| 7 || [[Skeda:EPP Summit, Maastricht, October 2016 (30452537895) (cropped) (cropped).jpg|100px]] || [[Lulzim Basha]] || 2013- 2021
|-
| 8 || [[Skeda:Sali Berisha (cropped).jpg|100px]] || [[Sali Berisha]] || 2022 -
|}
== Shiko edhe ==
* [[Partia Demokratike e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Lista]]
[[Kategoria:Politikë]]
n8zs9l6uqoeoz0rmz319r5m369vieyz
Eduard Selami
0
145811
2815355
2514774
2025-07-10T18:20:37Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Eduard Selami.jpg]] (no license)
2815355
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Eduard Selami
| image =
| image_size = 200px
| office = Deputet i Kuvendit të Shqipërisë
| term_start = [[1991]]
| term_end = [[1996]]
| predecessor =
| successor =
| office2 =
| term_start2 = [[2013]]
| term_end2 = vazhdon
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 = Kryetar i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]]
| term_start3 = [[1992]]
| term_end3 = [[1995]]
| predecessor3 = [[Sali Berisha]]
| successor3 = [[Tritan Shehu]]
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| office5 =
| term_start5 =
| term_end5 =
| predecessor5 =
| successor5 =
| office6 =
| term_start6 =
| term_end6 =
| predecessor6 =
| successor6 =
| office7 =
| term_start7 =
| term_end7 =
| predecessor7 =
| successor7 =
| birth_date =
| birth_place =
| death_date =
| death_place =
| nationality = shqiptar
| profession = politikan,
| education = [[Universiteti i Tiranës]]
| party = [[Partia Demokratike e Shqipërisë|PD]]
| spouse =
| children =
| Feja =
}}
'''Eduard Selami''' është politikan shqiptar, deputet i [[Partia Demokratike e Shqipërisë|Partisë Demokratike]] në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin e Shqipërisë]].<ref>{{Cite web |url=http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf |title=KQZ Rezultatet Përfundimtare të Zgjedhjeve për Kuvendin e Shqipërisë 2013 |access-date=24 korrik 2015 |archive-date=12 korrik 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170712170008/http://www.cec.org.al/Portals/0/Documents/CEC%202013/zgjedhje-per-kuvend/2013/zgjedhje_2013_web/lidhja1.pdf |url-status=dead }}</ref>[[Figura:Themelues të PD.PNG|270px|thumb|left|Eduard Selami me [[Gramoz Pashko]]n, [[Sali Berisha|Sali Berishën]], dhe [[Preç Zogaj]]n në vitin 1991]]
== Shiko edhe ==
[[Grupi Parlamentar i Partisë Demokratike të Shqipërisë 2013-2017]]
[[Lista e deputetëve të Legjislaturës VIII të Kuvendit të Shqipërisë]]
== Shënime ==
[[Kategoria:Politikanë shqiptarë]]
[[Kategoria:Deputetë të Kuvendit të Shqipërisë]]
[[Kategoria:Kryetarë të Partisë Demokratike të Shqipërisë]]
<references />
[[Kategoria:Lindje - Shekulli XX]]
2p31tbxje7fra9dvehjptfe2s5oqksc
Astrit Veliaj
0
145815
2815324
2685502
2025-07-10T15:55:30Z
MGA73
22783
Removing references to [[File:Astrit Veliaj.jpg]] (no license)
2815324
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Astrit Veliaj
| image =
| image_size = 230px
| office = Deputet i Kuvendit të Shqipërisë
| term_start = [[2013]]
| term_end = Vazhdon
| predecessor =
| successor =
| office2 =
| term_start2 =
| term_end2 =
| predecessor2 =
| successor2 =
| office3 =
| term_start3 =
| term_end3 =
| predecessor3 =
| successor3 =
| office4 =
| term_start4 =
| term_end4 =
| predecessor4 =
| successor4 =
| birth_date =
| birth_place = [[Tiranë]]
| death_date =
| death_place =
| nationality = Shqiptar
| profession = Politikan
| party = PD
| spouse =
| children =
| Feja =
}}
'''Astrit Veliaj''' eshtë politikan shqiptar, deputet i [[Partia Demokratike (Shqipëri)|Partisë Demokratike]] në [[Kuvendi i Shqipërisë|Kuvendin e Shqipërisë]].
Astrit Veliaj, është diplomuar në Universitetin e Tiranës në Fakultetin e Drejtësisë. Ka kryer studimet Master në Shkencat Administrative. Ka një karrirë profesionale të larmishme, gjatë së cilës ka punuar si magazinier, menaxher dhe administrator në ndërrmarje shtetërore, drejtues biznesi në tregti dhe në sektorin e ndërtimit. Prej vitit 2000 e në vijim është President i shoqërisë UFO shpk., Albanian University. Z. Veliaj është akuzuar nga prokuroria per “Shkatërrim të pronës” dhe “Ndërtim të paligjshëm në pronë publike”. <ref>http://www.panorama.com.al/akuzohet-per-shakterrim-prone-prokuroria-gjobe-1-mln-leke-per-deputetin-veliaj/</ref> <ref>https://www.balkanweb.com/gjyqi-per-deputetin-astrit-veliaj-gjykata-shtyn-ne-daten-20-nentor-vendimin/</ref>
== Shiko edhe ==
[[Lista e deputetëve të Legjislaturës VIII të Kuvendit të Shqipërisë]]
== Referimet ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Biografi shqiptarësh]]
[[Kategoria:Deputetë të Kuvendit të Shqipërisë]]
6jlwxle9xndstk3y6x2i2y4u7uv18aw
Demografia e Ukrainës
0
148876
2815365
2800842
2025-07-10T20:17:05Z
Kogjaimeqem
169257
2815365
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Population of Ukraine from 1950z.svg|thumb| Levizja e popullësisë ]]
[[File:Ukraine ethnic 2001 by regions and rayons.PNG|thumb|]]
Ukrainasit etnikë përbëjnë rreth 77.8 % të popullsisë së përgjithshme të Ukrainës . Nga pakicat kombtare janë rusët me 17.3 % mandej rusinët ( zona Zakarpate ) rreth 0.9 % . Është e rëndësishme të theksohet se autoritetet zyrtare ukrainase nuk i njohin Rusinët si komb më vete , por si pjesë e etnosit të tyre, ndërsa ghuhën e tyre rusine dialekt e tyre ukrainas . Në Kroaci dhe Vojvodinë rusinët janë njohur si minoritet .
Në mesin e pakicave të tjera janë të pranishëm Rumunët dhe moldavëve ( 0.8 %), Belarusët ( 0.6 %), [[Tatarët Krimesë]] ( 0.5 %), bullgarët ( 0.4 %), hungarezët , polakët ( 0.4 %) dhe çifutët ( 0.3 %) .
Gjuha zyrtare e Ukrainës është sjo ukrainase , edhe pse njohja e gjuhës ruse dhe kulturës ruse është shumë e rëndësishme në planin e ekonomisë . Ukrainishtja flitet rreth 55 % e popullësisë ndërsa rusët që përbëjënë 45 % e popullsësisë ( rreth 67% e popullsisë ghuhën ukrainëze e konsideron gjuhë të veten ndërsa at ruse 29,6%, sipas regjistrimit të popullësisë së vititi 2001.
Ukraina indore është nën ndikimin e fortë rus, atje me një përqindje të lartë dominon gjuha ruse . Në Krime , gjuha ukrainase plotësisht mungon , pavarësisht përpjekjeve të mëdha për futjen e saj në administratë , media.
Numri i nxënësëve që shkollohen në gjuhën ruse , ka rënë në 10 vitet e fundit ( nga 41% në 24% ) . Megjithatë, shumë nga shkollat e qyteteve janë në gjuhën ruse, sidomos në lindje dhe në jug . Rusishtja mbetet gjuha e komunikimit ndërkombëtar për një numër të madh të ukrainasve dhe gjuhë që është e kuptueshme për të gjithë Ukrainë .
[[Kategoria:Demografia sipas vendit]]
[[Kategoria:Demografia e Evropës|Ukrainë]]
[[Kategoria:Ukrainë]]
7cytdbg8h5t3k259o0xi30uggiz1eoh
Stampa:Infobox mountain
10
172066
2815360
2555278
2025-07-10T19:57:11Z
Kogjaimeqem
169257
Ngritja > Lartësia mbidetare
2815360
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox
| bodyclass = vcard
| child = {{{child|}}}
| subbox = {{{subbox|}}}
| above = {{#if:{{{name|}}}|{{{name}}}|<includeonly>{{PAGENAMEBASE}}</includeonly>}}
| aboveclass = fn org
| autoheaders = y
| abovestyle = background-color: #E7DCC3;
| headerstyle = background-color: #E7DCC3;
| imagestyle = padding: 0.3em 0.2em 0.2em 0.2em;
| captionstyle = padding: 0.2em 0em;
| bodystyle = width:24.5em; line-height:1.5em;
| subheaderclass= i njohur si
| subheader = {{{other_name|}}}
| image = {{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P18|2={{{photo|}}}|name=photo|qid={{{qid|}}}|rank=best|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|maxvals=1|noicon=true}}||size={{if empty|{{{photo_width|}}}|{{{photo_size|}}}}}|upright={{{photo_upright|}}}|sizedefault=272px|maxsize=288px|alt={{{photo_alt|}}}}}
| caption = {{#if:{{{photo|}}}|{{{photo_caption|}}}|{{#if:{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P18|2=|name=photo|qid={{{qid|}}}|rank=best|suppressfields={{{suppressfields|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|maxvals=1|noicon=true}}|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P18|2=|name=caption|qid={{{qid|}}}|qual=P2096|qualsonly=true|rank=best|maxvals=1|ps=2}}}}}}
| {{#if:{{{photo|}}}|data26|data1}} = {{#if:{{{map|}}}
| <div style="padding:0.2em 0.2em {{#if:{{{map_caption|}}}{{{location|}}}|0.5em|0.2em}} 0.2em;">{{location map|{{{map}}}
| border = infobox | float = center
| alt = {{{map_alt|}}}
| default_width = 272
| max_width = 288
| width = {{if empty|{{{map_width|}}}|{{{map_size|}}} }}
| caption = {{#switch:{{{map_caption|}}}|none=|#default={{if empty|{{{map_caption|}}}|{{{location|}}} }} }}
| mark = Red triangle with thick white border.svg
| marksize = 16
| relief = {{#ifeq:{{{map_relief|{{{relief|}}}}}}|0||1}}
| label = {{if empty|{{{label|}}}|{{#if:{{{range_coordinates|}}}||{{{name|}}} }} }}
| position ={{{label_position|}}}
| coordinates = {{if empty|{{{range_coordinates|}}}|{{{coordinates|}}}|{{{coords|}}}}} }}
</div>
| {{#if:{{{map_image|{{{image_map|}}}}}}
|<div style="padding:0.2em 0.2em {{#if:{{{map_caption|}}}{{{location|}}}|0.5em|0.2em}} 0.2em;">{{#invoke:InfoboxImage|InfoboxImage|image={{{map_image|{{{image_map|}}}}}}|size={{if empty|{{{map_size|}}}|{{{mapsize|}}}|{{{map_width|}}}}}|upright={{{map_upright|}}}|sizedefault=272px|maxsize=288px|alt={{{map_alt|}}}}}{{#switch:{{{map_caption|}}}|none|=|#default=<div>{{{map_caption}}}</div>}}
</div>}}
}}
| header2 = Pika më e lartë
| label3 = Maja
| data3 = {{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2044|2={{{highest|}}}|name=highest|qid={{{qid|}}}|qual=P2561|qualsonly=Y|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|noicon=false}}|{{If last display both|, |{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2044|2={{{highest_location|}}}|name=highest_location|qid={{{qid|}}}|qual=P276|qualsonly=Y|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|qshortname=true|noicon=false}}}}}}
| label4 = Lartësia mbidetare
| data4 = {{If empty|{{{elevation|}}}|{{#if:{{{elevation_m|}}}{{{elevation_ft|}}}|{{Convinfobox|{{{elevation_m|}}}|m|{{{elevation_ft|}}}|ft}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2044|2=|name=elevation|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|maxvals=1|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2044}}}}}}}}{{#if:{{{elevation_ref|{{{elevation_note|}}}}}}|{{{elevation_ref|{{{elevation_note|}}}}}}}}{{If last display both|<br/>|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2044|2={{{elevation_system|}}}|name=elevation_system|qid={{{qid|}}}|qual=P459|qualsonly=Y|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|qshortname=true|maxvals=1|noicon=false}}}}
| label5 = [[Vargmali|Prominenca]]
| data5 = {{If empty|{{{prominence|}}}|{{#if:{{{prominence_m|}}}{{{prominence_ft|}}}|{{Convinfobox|{{{prominence_m|}}}|m|{{{prominence_ft|}}}|ft}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2660|2=|name=prominence|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|maxvals=1|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2660}}}}}}}}{{#if:{{{prominence_ref|}}}|{{{prominence_ref|}}}}}
| label6 = Maja prind
| data6 = {{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P3137|2={{{parent_peak|}}}|name=parent_peak|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|shortname=true|maxvals=1|noicon=false|replacetext={{#ifeq:{{{fetchwikidata|}}}|ALL||[[Category:Wikidata value to be checked for Infobox mountain]]}}}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P3137}}}}}}
| label7 = Izolimi
| data7 = {{If empty|{{{isolation|}}}|{{#if:{{{isolation_km|}}}{{{isolation_mi|}}}|{{Convinfobox|{{{isolation_km|}}}|km|{{{isolation_mi|}}}|mi}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2659|2=|name=isolation|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|maxvals=1|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2659}}}}}}}}{{If last display both|<br/>to |{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2659|2={{{isolation_parent|}}}|name=isolation_parent|qid={{{qid|}}}|qual=P2210|qualsonly=Y|fetchwikidata={{{fetchwikidata|ALL}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|qshortname=true|maxvals=1|noicon=false}}}}{{#if:{{{isolation_ref|}}}|{{{isolation_ref|}}}}}
| class8 = kategoria
| label8 = Listimi
| data8 = {{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P361|2={{{listing|}}}|name=listing|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|qshortname=true|sorted=true|noicon=false|list=ubl|replacetext={{#ifeq:{{{fetchwikidata|}}}|ALL||[[Category:Wikidata value to be checked for Infobox mountain]]}}}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P3137}}}}}}
| label9 = Koordinatat
| data9 = {{#if:{{{coordinates|}}}{{{coords|}}}|{{#invoke:Coordinates|coordinsert|{{if empty|{{{coordinates|}}}|{{{coords|}}}}}|type:mountain|{{#if:{{{range_coordinates|}}}||{{#if:{{{length_km|}}}{{{length_mi|}}}{{{width_km|}}}{{{width_mi|}}}{{{area_mi2|}}}{{{area_km2|}}}|dim:{{Infobox dim|length_km={{{length_km|}}}|length_mi={{{length_mi|}}}|width_km={{{width_km|}}}|width_mi={{{width_mi|}}}|area_mi2={{{area_mi2|}}}|area_km2={{{area_km2|}}}}}}}}}}}<!--
-->{{if empty|{{{coordinates_note|}}}|{{{coordinates_ref|}}}|{{{coords_ref|}}} }} }}
| header10 = Përmasat
| label11 = Gjatësia
| data11 = {{If first display both|{{If empty|{{{length|}}}|{{#if:{{{length_km|}}}{{{length_mi|}}}|{{Convinfobox|{{{length_km|}}}|km|{{{length_mi|}}}|mi}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2043|2=|name=length|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2043}}}}}}}}|{{If last display both| |{{If empty|{{{length_orientation|}}}|{{#ifeq:{{#invoke:String|match|s={{#invoke:WikidataIB|getQualifierIDs|1=P2043|2=|qid={{{qid|}}}|fwd=ALL|osd=n|qlist=P7469}}|pattern=Q36477|nomatch=}}|Q36477|(NS)|}}|{{#ifeq:{{#invoke:String|match|s={{#invoke:WikidataIB|getQualifierIDs|1=P2043|2=|qid={{{qid|}}}|fwd=ALL|osd=n|qlist=P7469}}|pattern=Q34027|nomatch=}}|Q34027|(EW)|}}}}}}{{If last display both||{{{length_ref|{{{length_note|}}}}}}}}}}
| label12 = Gjerësia
| data12 = {{If first display both|{{If empty|{{{width|}}}|{{#if:{{{width_km|}}}{{{width_mi|}}}|{{Convinfobox|{{{width_km|}}}|km|{{{width_mi|}}}|mi}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2049|2=|name=width|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2049}}}}}}}}|{{If last display both| |{{If empty|{{{width_orientation|}}}|{{#ifeq:{{#invoke:String|match|s={{#invoke:WikidataIB|getQualifierIDs|1=P2049|2=|qid={{{qid|}}}|fwd=ALL|osd=n|qlist=P7469}}|pattern=Q36477|nomatch=}}|Q36477|(NS)|}}|{{#ifeq:{{#invoke:String|match|s={{#invoke:WikidataIB|getQualifierIDs|1=P2049|2=|qid={{{qid|}}}|fwd=ALL|osd=n|qlist=P7469}}|pattern=Q34027|nomatch=}}|Q34027|(EW)|}}}}}}{{If last display both||{{{width_ref|{{{width_note|}}}}}}}}}}
| label13 = Sipërfaqja
| data13 = {{If first display both|{{If empty|{{{area|}}}|{{#if:{{{area_km2|}}}{{{area_mi2|}}}|{{Convinfobox|{{{area_km2|}}}|km2|{{{area_mi2|}}}|mi2}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2046|2=|name=area|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2046}}}}}}}}|{{If last display both||{{{area_ref|{{{area_note|}}}}}}}}}}
| label14 = Vëllimi
| data14 = {{If first display both|{{If empty|{{{volume|}}}|{{#if:{{{volume_km3|}}}{{{volume_mi3|}}}|{{Convinfobox|{{{volume_km3|}}}|km3|{{{volume_mi3|}}}|mi3}}|}}|{{If first display both|{{#invoke:WikidataIB|getValue|1=P2234|2=|name=volume|qid={{{qid|}}}|fetchwikidata={{{fetchwikidata|NONE}}}|suppressfields={{{suppressfields|}}}|onlysourced={{{onlysourced|false}}}|unitabbr=true|convert=true|noicon=false}}|{{#ifeq:{{{refs|no}}}|yes|{{Wikidata|references|normal+|{{{qid|}}}|P2234}}}}}}}}|{{If last display both||{{{volume_ref|{{{volume_note|}}}}}}}}}}
| header15 = Emërtimi
| label16 = Etimologjia
| data16 = {{{etymology|}}}
| class17 = Pseudonimi
| label17 = Nickname
| data17 = {{{nickname|}}}
| class18 = pseudonimi
| label18 = Emri amtar
| data18 = {{#if:{{{native_name|}}}|<!--
-->{{#iferror:{{native name|{{{native_name_lang|}}}|{{{native_name}}}}}|<!--
-->{{#if:{{{language|}}}|<!--
-->{{#iferror:{{native name|{{#invoke:lang|tag_from_name|{{{language}}}}}|{{{native_name}}}}}|<!--
-->{{lang|und|{{{native_name}}}}} ({{{language}}})}}|<!--
-->{{#ifexpr:{{#invoke:String|find|{{{native_name}}}|lang}}>0|<!--
-->{{{native_name}}}|<!--
-->{{lang|und|{{{native_name}}}}}}}}}}}}}
| label19 = Përkthimi në shqip
| data19 = {{{translation|}}}
| label20 = Gjuha e emrit
| data20 = {{#if:{{{native_name|}}}||<!--
-->{{#if:{{{language|}}}|{{{language}}}|<!--
-->{{#if:{{{native_name_lang|}}}|{{ISO 639 name|{{{native_name_lang|}}}|link=yes}}}}}}}}
| label21 = Shqiptimi
| data21 = {{{pronunciation|}}}
| label22 = Përcaktimi i autoritetit
| data22 = {{{authority|}}}
| header25 = Gjeografia
<!-- data26 reserved for map when photo is present -->
| class27 = etiketë
| label27 = Vendodhja
| data27 = {{#if:{{{map_caption|}}}|{{{location|}}}|{{#if:{{{photo|}}}|{{#if:{{{map|}}}||{{{location|}}} }}|{{{location|}}} }} }}
| class28 = etiketë
| label28 = {{If empty|{{{country_type|}}}|{{#if:{{{country1|}}}|Shtetet}}|Shteti}}
| data28 = {{enum|1={{{country|}}}|2={{{country1|}}}|3={{{country2|}}}|4={{{country3|}}}|5={{{country4|}}}|6={{{country5|}}}|7={{{country6|}}}|8={{{country7|}}}|9={{{country8|}}}|10={{{country9|}}}|11={{{country10|}}}|12={{{country11|}}}|13={{{country12|}}}|14={{{country13|}}}|15={{{country14|}}}|16={{{country15|}}}|17={{{country16|}}}|18={{{country17|}}}|19={{{country18|}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|country|country1|country2|country3|country4|country5|country6|country7|country8|country9|country10|country11|country12|country13|country14|country15|country16|country17|country18}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Country]]|}}}}
| class29 = etiketë
| label29 = {{If empty|{{{subdivision1_type|}}}|{{{state_type|}}}|{{#if:{{{state1|}}}|States}}|Shteti}}
| data29 = {{if empty|{{{subdivision1|}}}|{{enum|1={{{state|}}}|2={{{state1|}}}|3={{{state2|}}}|4={{{state3|}}}|5={{{state4|}}}|6={{{state5|}}}|7={{{state6|}}}|8={{{state7|}}}|9={{{state8|}}}|10={{{state9|}}}|11={{{state10|}}}|12={{{state11|}}}|13={{{state12|}}}|14={{{state13|}}}|15={{{state14|}}}|16={{{state15|}}}|17={{{state16|}}}|18={{{state17|}}}|19={{{state18|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|subdivision1|state|state1|state2|state3|state4|state5|state6|state7|state8|state9|state10|state11|state12|state13|state14|state15|state16|state17|state18}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|State]]|}}}}
| class30 = label
| label30 = {{If empty|{{{subdivision2_type|}}}|{{{region_type|}}}|{{#if:{{{region1|}}}|Regions}}|Rajoni}}
| data30 = {{if empty|{{{subdivision2|}}}|{{enum|1={{{region|}}}|2={{{region1|}}}|3={{{region2|}}}|4={{{region3|}}}|5={{{region4|}}}|6={{{region5|}}}|7={{{region6|}}}|8={{{region7|}}}|9={{{region8|}}}|10={{{region9|}}}|11={{{region10|}}}|12={{{region11|}}}|13={{{region12|}}}|14={{{region13|}}}|15={{{region14|}}}|16={{{region15|}}}|17={{{region16|}}}|18={{{region17|}}}|19={{{region18|}}}|20={{{region19|}}}|21={{{region20|}}}|22={{{region21|}}}|23={{{region22|}}}|24={{{region23|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|subdivision2|region|region1|region2|region3|region4|region5|region6|region7|region8|region9|region10|region11|region12|region13|region14|region15|region16|region17|region18|region19|region20|region21|region22|region23}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Region]]|}}}}
| class31 = label
| label31 = {{If empty|{{{subdivision3_type|}}}|{{{district_type|}}}|{{#if:{{{district1|}}}|Districts}}|Rrethi}}
| data31 = {{if empty|{{{subdivision3|}}}|{{enum|1={{{district|}}}|2={{{district1|}}}|3={{{district2|}}}|4={{{district3|}}}|5={{{district4|}}}|6={{{district5|}}}|7={{{district6|}}}|8={{{district7|}}}|9={{{district8|}}}|10={{{district9|}}}|11={{{district10|}}}|12={{{district11|}}}|13={{{district12|}}}|14={{{district13|}}}|15={{{district14|}}}|16={{{district15|}}}|17={{{district16|}}}|18={{{district17|}}}|19={{{district18|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|subdivision3|district|district1|district2|district3|district4|district5|district6|district7|district8|district9|district10|district11|district12|district13|district14|district15|district16|district17|district18}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|District]]|}}}}
| label32 = {{If empty|{{{subdivision4_type|}}}|{{{part_type|}}}|{{#if:{{{part1|}}}|Subdivisions}}|Nënndarja}}
| data32 = {{if empty|{{{subdivision4|}}}|{{enum|1={{{part|}}}|2={{{part1|}}}|3={{{part2|}}}|4={{{part3|}}}|5={{{part4|}}}|6={{{part5|}}}|7={{{part6|}}}|8={{{part7|}}}|9={{{part8|}}}|10={{{part9|}}}|11={{{part10|}}}|12={{{part11|}}}|13={{{part12|}}}|14={{{part13|}}}|15={{{part14|}}}|16={{{part15|}}}|17={{{part16|}}}|18={{{part17|}}}|19={{{part18|}}}|20={{{part19|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|subdivision4|part|part1|part2|part3|part4|part5|part6|part7|part8|part9|part10|part11|part12|part13|part14|part15|part16|part17|part18|part19}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Part]]|}}}}
| label33 = {{If empty|{{{settlement_type|{{{city_type|}}}}}}|{{#if:{{{settlement1|{{{city1|}}}}}}|Settlements}}|Vendbanimi}}
| data33 = {{enum|1={{{settlement|{{{city|}}}}}}|2={{{settlement1|{{{city1|}}}}}}|3={{{settlement2|{{{city2|}}}}}}|4={{{settlement3|{{{city3|}}}}}}|5={{{settlement4|{{{city4|}}}}}}|6={{{settlement5|{{{city5|}}}}}}|7={{{settlement6|{{{city6|}}}}}}|8={{{settlement7|{{{city7|}}}}}}|9={{{settlement8|{{{city8|}}}}}}|10={{{settlement9|{{{city9|}}}}}}|11={{{settlement10|{{{city10|}}}}}}|12={{{settlement11|{{{city11|}}}}}}|13={{{settlement12|{{{city12|}}}}}}|14={{{settlement13|{{{city13|}}}}}}|15={{{settlement14|{{{city14|}}}}}}|16={{{settlement15|{{{city15|}}}}}}|17={{{settlement16|{{{city16|}}}}}}|18={{{settlement17|{{{city17|}}}}}}|19={{{settlement18|{{{city18|}}}}}} }}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|city|city1|city2|city3|city4|city5|city6|city7|city8|city9|city10|city11|city12|city13|city14|city15|city16|city17|city18|settlement|settlement1|settlement2|settlement3|settlement4|settlement5|settlement6|settlement7|settlement8|settlement9|settlement10|settlement11|settlement12|settlement13|settlement14|settlement15|settlement16|settlement17|settlement18}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Settlement]]|}}}}
| label34 = [[Koordinatat gjeografike
|Kordinatat e Diapazonit]]
| data34 = {{#if:{{{range_coordinates|}}}{{{range_coords|}}}|{{#invoke:Coordinates|coordinsert|{{if empty|{{{range_coordinates|}}}|{{{range_coords|}}}}}|type:mountain|{{#if:{{{length_km|}}}{{{length_mi|}}}{{{width_km|}}}{{{width_mi|}}}{{{area_mi2|}}}{{{area_km2|}}}|dim:{{Infobox dim|length_km={{{length_km|}}}|length_mi={{{length_mi|}}}|width_km={{{width_km|}}}|width_mi={{{width_mi|}}}|area_mi2={{{area_mi2|}}}|area_km2={{{area_km2|}}}}}}}}}}}{{#if:{{{range_coordinates_ref|{{{range_coordinates_note|}}}}}}|{{{range_coordinates_ref|{{{range_coordinates_note|}}}}}}}}
| class35 = kategori
| label35 = [[Vargmali|{{nowrap|Vargmali}}]]
| data35 = {{{parent|{{{range|}}}}}}
| label36 = Kufijtë në
| data36 = {{if empty|{{{borders_on|}}}|{{enum|1={{{border|}}}|2={{{border1|}}}|3={{{border2|}}}|4={{{border3|}}}|5={{{border4|}}}|6={{{border5|}}}|7={{{border6|}}}|8={{{border7|}}}|9={{{border8|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|borders_on|border|border1|border2|border3|border4|border5|border6|border7|border8}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Border]]|}}}}
| label37 = OS
| data37 = {{#if:{{{grid_ref_UK|}}}|{{gbm4ibx|{{{grid_ref_UK|}}}}}{{{grid_ref_UK_ref|{{{grid_ref_UK_note|}}}}}}}}
| label38 = OSI/OSNI
| data38 = {{#if:{{{grid_ref_Ireland|}}}|{{iem4ibx|{{{grid_ref_Ireland|}}}}}{{{grid_ref_Ireland_ref|{{{grid_ref_Ireland_note|}}}}}}}}
| label39 = Harta topografike
| data39 = {{#if:{{{topo_maker|}}}|{{{topo_maker}}} }}{{if empty|{{{topo|}}}|{{{topo_map|}}} }}
| label40 = [[Biome]]
| data40 = {{{biome|}}}
| header42 = Gjeologjia
| label43 = Formuar nga
| data43 = {{{formed_by|}}}
| label44 = Orogjenia
| data44 = {{{orogeny|}}}
| label45 = Mosha shkëmbore
| data45 = {{if empty|{{{age|}}}|{{enum|{{{period|}}}|{{{period1|}}}|{{{period2|}}}|{{{period3|}}}|{{{period4|}}}|{{{period5|}}}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|age|period|period1|period2|period3|period4|period5}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Period]]|}}}}
| label46 = Lloji i malit
| data46 = {{{mountain_type|{{{type|}}}}}}
| label47 = Lloji i shkëmbit
| data47 = {{enum|{{{geology|}}}|{{{geology1|}}}|{{{geology2|}}}|{{{geology3|}}}|{{{geology4|}}}|{{{geology5|}}}|{{{rock|}}}}}<!--
-->{{main other|{{#ifexpr:{{#invoke:ParameterCount|main|geology|geology1|geology2|geology3|geology4|geology5|rock}}>1|[[Category:Pages using infobox mountain with multiple parameters|Geology]]|}}}}
| label48 = {{#if:{{{volcanic_region|}}}|Volcanic region
| {{#if:{{{volcanic_arc|}}}|[[Volcanic arc]]
| {{#if:{{{volcanic_belt|}}}|[[Volcanic belt]]
| {{#if:{{{volcanic_field|}}}|[[Volcanic field]]
| {{#if:{{{volcanic_arc/belt|}}}|Volcanic [[Volcanic arc|arc]]/[[Volcanic belt|belt]]}}}}}}}}}}
| data48 = {{If empty|{{{volcanic_region|}}}|{{{volcanic_arc|}}}|{{{volcanic_belt|}}}|{{{volcanic_field|}}}|{{{volcanic_arc/belt|}}}}}
| label49 = Shpërthimi i fundit
| data49 = {{{last_eruption|}}}
| header50 = Ngjitja
| label51 = Ngjitja e parë
| data51 = {{{first_ascent|}}}
| label52 = Rruga e zakonshme
| data52 = {{{easiest_route|}}}
| label53 = Rruga e zakonshme
| data53 = {{{normal_route|}}}
| label54 = Aksesimi
| data54 = {{{access|}}}
| header55 = _BLANK_
| data56 = {{{embedded|}}}
| data57 = {{{module|}}}
}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown={{main other|[[Category:Pages using infobox mountain with unknown parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]}}|preview=Page using [[Template:Infobox mountain]] with unknown parameter "_VALUE_"|ignoreblank=y| access | age | area | area_km2 | area_mi2 | area_note | area_ref | authority | biome | border | border1 | border2 | border3 | border4 | border5 | border6 | border7 | border8 | borders_on | child | city | city_type | city1 | city10 | city11 | city12 | city13 | city14 | city15 | city16 | city17 | city18 | city2 | city3 | city4 | city5 | city6 | city7 | city8 | city9 | coordinates | coordinates_note | coordinates_ref | coords | coords_ref | country | country_type | country1 | country10 | country11 | country12 | country13 | country14 | country15 | country16 | country17 | country18 | country2 | country3 | country4 | country5 | country6 | country7 | country8 | country9 | district | district_type | district1 | district10 | district11 | district12 | district13 | district14 | district15 | district16 | district17 | district18 | district2 | district3 | district4 | district5 | district6 | district7 | district8 | district9 | easiest_route | elevation | elevation_ft | elevation_m | elevation_note | elevation_ref | elevation_system | embedded | etymology | fetchwikidata | first_ascent | formed_by | geology | geology1 | geology2 | geology3 | geology4 | geology5 | grid_ref_Ireland | grid_ref_Ireland_note | grid_ref_Ireland_ref | grid_ref_UK | grid_ref_UK_note | grid_ref_UK_ref | highest | highest_location | image_map | isolation | isolation_km | isolation_mi | isolation_parent | isolation_ref | label | label_position | language | last_eruption | length | length_km | length_mi | length_note | length_orientation | length_ref | listing | location | map | map_alt | map_caption | map_image | map_relief | map_size | map_upright | map_width | mapsize | module | mountain_type | name | native_name | native_name_lang | nickname | nocat_wdimage | normal_route | orogeny | other_name | parent | parent_peak | part | part_type | part1 | part10 | part11 | part12 | part13 | part14 | part15 | part16 | part17 | part18 | part19 | part2 | part3 | part4 | part5 | part6 | part7 | part8 | part9 | period | period1 | period2 | period3 | period4 | period5 | photo | photo_alt | photo_caption | photo_size | photo_upright | photo_width | prominence | prominence_ft | prominence_m | prominence_ref | pronunciation | qid | range | range_coordinates | range_coordinates_note | range_coordinates_ref | range_coords | region | region_type | region1 | region10 | region11 | region12 | region13 | region14 | region15 | region16 | region17 | region18 | region19 | region2 | region20 | region21 | region22 | region23 | region3 | region4 | region5 | region6 | region7 | region8 | region9 | relief | rock | settlement | settlement_type | settlement1 | settlement10 | settlement11 | settlement12 | settlement13 | settlement14 | settlement15 | settlement16 | settlement17 | settlement18 | settlement2 | settlement3 | settlement4 | settlement5 | settlement6 | settlement7 | settlement8 | settlement9 | sourcedonly | state | state_type | state1 | state10 | state11 | state12 | state13 | state14 | state15 | state16 | state17 | state18 | state2 | state3 | state4 | state5 | state6 | state7 | state8 | state9 | subdivision1 | subdivision1_type | subdivision2 | subdivision2_type | subdivision3 | subdivision3_type | subdivision4 | subdivision4_type | suppressfields | topo | topo_maker | topo_map | translation | type | volcanic_arc | volcanic_arc/belt | volcanic_belt | volcanic_field | volcanic_region | volume | volume_km3 | volume_mi3 | volume_note | volume_ref | width | width_km | width_mi | width_note | width_orientation | width_ref
}}{{main other|{{#if:{{{region|}}}|{{#ifeq:{{#invoke:string|replace|{{{region}}}|^[A-Z0-9/\-]*$|MATCH|plain=false}}|MATCH|[[Category:Pages using infobox mountain with unknown parameters|ρ]]
}}}}
}}{{Wikidata image |1={{{photo|}}} |2={{{nocat_wdimage|}}}
}}{{main other|
{{#if:{{{language|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with language parameter|{{#invoke:string|replace|{{{language}}}|[^A-Za-z0-9]||plain=false}} ]]}}
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{country_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{country|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{country|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|A]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|A]]}}}}|
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{settlement_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{settlement|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{settlement|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|B]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|B]]}}}}|
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision1_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision1|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{subdivision1|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|C]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|C]]}}}}|
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision2_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision2|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{subdivision2|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|D]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|D]]}}}}|
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision3_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision3|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{subdivision3|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|E]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|E]]}}}}|
}}{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision4_type|}}}|s$|ignore_errors=true}}|{{#if:{{#invoke:string|match|{{{subdivision4|}}}| and |ignore_errors=true}}||{{#if:{{{subdivision4|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with potentially incorrectly plural labels|F]]|[[Category:Pages using infobox mountain with plural labels and no data|F]]}}}}|
}}{{#if:{{{grid_ref_UK|}}}{{{grid_ref_Ireland|}}}|[[Category:Pages using infobox mountain with grid ref]]
}}{{#invoke:Check for unknown parameters|check|unknown=[[Category:Pages using infobox mountain with deprecated parameters|_VALUE_{{PAGENAME}}]]|preview=|ignoreblank=y| access | age | area | area_km2 | area_mi2 | area_ref | authority | biome | border | borders_on | child | coordinates | coordinates_ref | coords | coords_ref | country | country_type | district | district_type | easiest_route | elevation | elevation_ft | elevation_m | elevation_ref | elevation_system | embedded | etymology | fetchwikidata | first_ascent | formed_by | geology | grid_ref_Ireland | grid_ref_Ireland_ref | grid_ref_UK | grid_ref_UK_ref | highest | highest_location | isolation | isolation_km | isolation_mi | isolation_parent | isolation_ref | label | label_position | language | last_eruption | length | length_km | length_mi | length_orientation | length_ref | listing | location | map | map_alt | map_caption | map_image | map_relief | map_size | map_upright | map_width | mapsize | module | mountain_type | name | native_name | native_name_lang | nickname | nocat_wdimage | normal_route | orogeny | other_name | parent | parent_peak | part | part_type | period | photo | photo_alt | photo_caption | photo_size | photo_upright | prominence | prominence_ft | prominence_m | prominence_ref | pronunciation | qid | range | range_coordinates | range_coordinates_ref | range_coords | region | region_type | relief | rock | settlement | settlement_type | sourcedonly | state | state_type | subdivision1 | subdivision1_type | subdivision2 | subdivision2_type | subdivision3 | subdivision3_type | subdivision4 | subdivision4_type | suppressfields | topo | topo_maker | topo_map | translation | type | volcanic_arc | volcanic_arc/belt | volcanic_belt | volcanic_field | volcanic_region | volume | volume_km3 | volume_mi3 | volume_ref | width | width_km | width_mi | width_orientation | width_ref
}}<noinclude>
{{Documentation}}
</noinclude>
br770yzuc58mfuye751qx43rasogi7k
Përdoruesi diskutim:Flladimi
3
173056
2815251
2814661
2025-07-10T12:30:53Z
Qwerfjkl (bot)
160953
/* Probleme me referimet te artikulli Kryengritjet shqiptare të shekujve të XVII-XVIII */
2815251
wikitext
text/x-wiki
<div style="float: left; width:; border:1px solid lightgrey; padding: 10px 20px; margin-bottom:10px">
<div class="Stampa_Simulim_titujsh_2" style="margin:0; margin-bottom:.6em; padding-top:.5em; padding-bottom:.17em; background:none; font-size:150%; color:black; font-weight:normal; border-bottom:1px solid lightgrey;">
Përshëndetje {{PAGENAME}}, mirëserdhe në Wikipedian në shqip ![[Skeda:Gtk-dialog-info.svg|djathtas|20px]] </div>
{|
| style="padding-right:20px;" valign="top" |
Kjo është [[Ndihmë:Faqja e diskutimit|faqja juaj e diskutimit]], në të cilën do të merrni mesazhe nga përdoruesit e tjerë. Në qoftë se ke pyetje mund të adresohesh pa ngurrim tek '''[[Wikipedia:Oda e fillestarëve|Oda e fillestarëve]]''', ku një përdorues me eksperiencë do të ketë mirësinë të të përgjigjet sa më shpejt.
Përpara se të redaktoni një faqe në Wikipedia ne do t’iu rekomandonim të lexonit se si '''[[Ndihmë:Redaktimi i faqeve|redaktohet]]''' dhe '''[[Ndihmë:Formatimi i tekstit|formatohet]]''' një faqe. Gjithashtu është e këshillueshme që të përdorni [[Wikipedia:Livadhi|livadhin tonë]] për të eksperimentuar përpara se të redaktoni një artikull në Wikipedia. Në qoftë se dëshironi të krijoni një artikull të ri ndiqni '''[[Wikipedia:Kujdestari i artikujve|Kujdestarin e artikujve]]''', i cili do t’iu ofrojë ndihmë hap pas hapi. Kujdes, ju [[Wikipedia:Të drejta autori|nuk duhet]] të kopjoni tekst nga faqet e tjera në internet dhe ta vendosni në Wikipedia! Gjithashtu gjatë katër ditëve të para të krijimit të llogarisë nuk do të mund të zhvendosni faqe nën një titull të ri alternativ.
Për t’iu përgjigjur një mesazhi nga një përdorues tjetër, duhet të shkoni në faqen e tij të diskutimit dhe të shtypni komandën “Shto një temë (të re diskutimi)”. Mos harro që diskutimet e tua duhet ti nënshkruash me (<code><nowiki>~~~~</nowiki></code>) ose thjesht shtyp butonin [[Skeda:Insert-signature.png]] në fund të mesazhit tënd.
Në [[User:{{PAGENAME}}|faqen tuaj të {{GENDER:{{ROOTPAGENAME}}|përdoruesit|përdorueses}}]] ju mund të shkruani shkurtimisht rreth vetes tuaj në mënyrë që [[Wikipedia:Wikipedianët|wikipedianët]] e tjerë të të njohim më lehtë. E këshillueshme do të qe përdorimi si stampës {{stampa|Babel}}. Në qoftë se dëshiron ti mund të vendosësh edhe vendbanimin tënd aktual në [[Wikipedia:Harta e wikipedianëve|hartën e wikipedianëve]].
Mos harroni të ndryshoni [[Speciale:Preferencat|preferencat]] tuaja.
Wikipedianët të urojnë punë të mbarë! [[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi_diskutim:Liridon|diskutimet]]) 1 janar 2016 19:33 (CET)
| style="width:200px; padding-left:20px; border-left:1px solid lightgrey;" valign="top" | Në ndihmën tënde janë faqet:
* [[Wikipedia:Pesë shtyllat]]
* [[Wikipedia:Fillimi]]
* [[Wikipedia:Ndihmë]]
* [[Wikipedia:FAQ|Wikipedia:Pyetje dhe përgjigje]]
</br>
[[Wikipedia:Ambasadat|Not Albanian? sq-0? Click here!]]
|}
</div>
<br clear="all"/>
== Kontrollues ==
Përshëndetje dhe mirësevjen [[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]],
Përgëzime për punën në artikullin [[Arti parahistorik]], një punë e mirë nga një redaktor i ri i Wikipedia-s. Pasi të kaloni një muaj nga regjistrimi juaj, dhe të keni kaluar + 50 redaktime, do të merrni privilegjin si [[Wikipedia:Kontrolluesit|Kontrollues]]. Nëse ju duhet ndihmë, unë dhe wikipedianët e tjerë do ju ndihmojmë. Punë të mbarë.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 17 janar 2016 14:05 (CET)
== Dekoratë ==
{{Dekorata|Original_Barnstar_Hires.png|Për kontribut në Wikipedia.|nënshkrimi=[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 26 shkurt 2016 19:25 (CET)}}
== Adem Mikullovci ==
Çkemi,Flladim sot e pashë se ktheve ndryshimet e mia në kohen e mëparshme,nese mendon se ke të drejtë dhe unë skam, ma vërteto. [[Përdoruesi:Kosovoslovenian|Kosovoslovenian]] ([[Përdoruesi diskutim:Kosovoslovenian|diskutimet]]) 5 mars 2016 09:01 (CET)
== Referencat ==
Pershendetje [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], ke punuar shuml mirë në artikujt e fundit, sidomos ne atë të Rilindjes. Nje keshille per referencat, qe mos rendohet pa nevoje artikulli me referenca te perseritura, ka nje menyre per ta thjeshtezuar kete. Ne rast se keni referencen e njejt qe duhet te perdorni me teper se nje here, psh
<pre>
<ref>{{cite book|author=AA.VV.|title=Enciclopedia Salvat|year=1997|publisher=Salvat|location = Barcelona|isbn=84-345-9707-1|page=2003}}</ref>
<ref>{{cite book|author=AA.VV.|title=Enciclopedia Salvat|year=1997|publisher=Salvat|location = Barcelona|isbn=84-345-9707-1|page=2003}}</ref>
<ref>{{cite book|author=AA.VV.|title=Enciclopedia Salvat|year=1997|publisher=Salvat|location = Barcelona|isbn=84-345-9707-1|page=2003}}</ref>
</pre>
zgjidhja eshte duke i vendosur nje parameter <nowiki><ref name="ref-shembull"></nowiki>, pra:
<pre>
<ref name="ref-shembull">{{cite book|author=AA.VV.|title=Enciclopedia Salvat|year=1997|publisher=Salvat|location = Barcelona|isbn=84-345-9707-1|page=2003}}</ref>
dhe pastaj thirret vetem si pas atij parametri
<ref name="ref-shembull"/>
<ref name="ref-shembull"/>
<ref name="ref-shembull"/>
</pre>
Për më shumë mund të lexoni edhe [[Ndihmë:Burimi i informacionit]].--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 23 mars 2016 22:57 (CET)
::Tani qe e kam mesuar nuk eshte shume e dobishme tma permendesh se kur une vuaja me artikullin e Historise arteve nuk me mesove tani qe nuk e kupton qe nuk jane perseritje por referenca te te njejtit liber me faqe te ndryshme po nxiton te me sqarosh se e kam gabim. Je ti gabim kete radhe, se nuk jane perseritje! Duken ashtu se jane me stampen cite book qe i standardizon referencat
:::Mundet te jem, mundet mos jem gabim, por ty nuk te thash se je gabim. Mund te kesh mesuar, mundet mos i kesh mesuar si duhet. Un e kisha fjalen per referencat tek Rilindja:
<pre>
14 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
15 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
26 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
79 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
81 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
87 ^ Historia mundial del arte. Madrid: Akal 2002, ISBN 84-460-2092-0
</pre>
<hr/>
<pre>
16 ^ John Onians: Atlas del arte. Barcelona: Blume 2008, ISBN 978-84-9801-293-4
18 ^ John Onians: Atlas del arte. Barcelona: Blume 2008, ISBN 978-84-9801-293-4
</pre>
<hr/>
<pre>
20 ^ Historia del Arte. Madrid: Anaya 1983, ISBN 84-207-1408-9
21 ^ Historia del Arte. Madrid: Anaya 1983, ISBN 84-207-1408-9
</pre>
<hr/>
<pre>
94 ^ Historia del Arte. Madrid: Anaya 1983, ISBN 84-207-1408-9
95 ^ Historia del Arte. Madrid: Anaya 1983, ISBN 84-207-1408-9
96 ^ Historia del Arte. Madrid: Anaya 1983, ISBN 84-207-1408-9
</pre>
Edhe plot te tjera, por nuk dua te merrem me shume, un vetem nje sugjerim te thash. Meqe ra fjala, te lutem foto ne fillim te artikullit dhe ne ate madhesi si tek [[Rilindja]], [[Historia e arteve pamore]] mos vendos, pasi me e rendesishme eshte permbajtja.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 24 mars 2016 22:15 (CET)
:::: Une ta thashe qe jo se nuk e mireprese ndihmen dhe keshillat por tani qe nuk eshte se me bente shume pune dhe jo kur me nevojitej vertete. Te artikulli i Historise se arteve qe e plotesoja pjese pjese, se nuk e zoteroja mire wikitext-in ti as nuk i beje as kontroll. Kjo ishte si nje pakenaqesi qe une e kisha ndaj teje.
:::: Megjithate, ku qendron gabimi te foto, kur une mendoj se eshte nje prezantim figurativ mjaft perfaqesues dhe madhesia eshte shume e pershtatshme. Ti ne gjithe ata artikuj gjysmake ose te paplote e ku di une meresh me foton e artikullit te Rilindjes, qe eshte nder artikujt me te mire. Nuk ke pune qe te meresh dhe engledisesh duke i bere kozmetiken Rilindjes?!
:::::Nuk me kujtohet te me kesh kerkuar ndihme per tek Historise se arteve. Gabimi ne foto eshte se ne pjesen hyrese fotot duhet te jene thjesht madhesia <code>thumb</code> (222px gjeresi). Mos i rikthe ndryshimet e mia, nese ke problem diskutoje ne Kuvend, ne Administratoret dhe Burokratet, por je gabim. --[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 25 mars 2016 11:07 (CET)
Ndihme nuk te kam kerkuar as tani, dhe keshtu skishte pse ta ofroje ndihmen tende te cmuar duke i penguar paraqitjen cilesore te artikujve. Me duket se po shfrytezon pozicionin si administrator qe te me pengosh sikur je pronari i wikipedias shqip, prandaj imazhet do ti rikthej aty ku dhe si duken me mire. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 25 mars 2016 11:31 (CET)
== Rikthimi i versioneve ==
{{Paralajmërimi|Ju lutem ndaloni. Nëse vazhdoni të riktheni versionet në artikujt [[Historia e arteve]], [[Historia e arteve pamore]], [[Rilindja]] do të bllokoheni nga redaktimi.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 25 mars 2016 11:52 (CET)}}
== Wikipedianët në OSCAL ==
Përshëndetje Flladimi,
Në kuadër të Konferencës OSCAL në Tiranë më 14-15 maj, do marrin pjesë edhe një grup i wikipedianëve me disa aktivitete të ndryshme, prezantime, punëtori. Më e rëndësishmja ku edhe ju mund të përfshiheni është info-booth (stenda për prezantim të Wikipedias Shqip), dhe sipas dëshirës të merrni pjesë edhe në aktivitete të tjera të konferencës.
:Faqja me më shumë detaje: [[Wikipedia:Takime/Wikipedianët në OSCAL]]
:Regjistrimi: [https://www.eventbrite.com/e/open-source-conference-albania-2016-tickets-23453170063 regjistrohu ne OSCAL këtu]
:Faqja ndihmëse e eventit në fb: [https://www.facebook.com/events/1320811637933162/ Wikipedianët në OSCAL]
Është një mundësi e mirë jo vetëm për të prezantuar Wikipedian, por edhe për për tu njohur më mirë mes veti ne si komunitet.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 8 maj 2016 23:02 (CEST)
== WALUG (votimi për rregulloren) ==
Përshëndetje Flladimi,
[[Wikipedia:Wikimedians of Albanian Language User Group|Wikimedians of Albanian Language User Group]] është një grup i wikimedianëve shqiptarë tashmë i njohur nga Fondacioni i Wikimedias, që aktualisht po përpilon rregulloren/strategjinë e funksionimit. Propozimet, votimi dhe diskutimi për [[Wikipedia_diskutim:Wikimedians_of_Albanian_Language_User_Group#Vizioni_2|Vizionin e User Grupit]] është deri më 23:59 CEST 3 korrik 2016. Jeni i ftuar të jepni propozime/ide ose të votoni për propozimet e dhëna.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 29 qershor 2016 00:03 (CEST)
== Titulli i artikullit: Lista e depozitave të mëdha tempullore ==
A nuk do ishte më mirë sikur [[Lista e depozitave të mëdha tempullore]] të quhej Lista e rezervuarëve të mëdhenj tempullore?--[[User:AT44|'''<span style="color:#0080FF"><big>A</big></span>'''<span style="color:#004080">'''<big>T</big>'''</span><span style="color:#0080FF"><sub>44</sub></span>]] <sup>[[User_talk:AT44|D<small><small>ISKUTO</small></small>]]</sup> 17 korrik 2016 13:13 (CEST)
:[[User:AT44|'''<span style="color:#0080FF"><big>A</big></span>'''<span style="color:#004080">'''<big>T</big>'''</span><span style="color:#0080FF"><sub>44</sub></span>]] <sup>[[User_talk:AT44|D<small><small>ISKUTO</small></small>]]</sup> faleminderit per rregullimin e gabimit te titullit njehere. Megjithate ne kete rast nuk jame dakord me propozimin qe ben sepse ekzistojne disa nevoja qe duhen plotesuar ne emrin e depozitave. Se pari per sa i perket termit rezervuare mendoj se eshte me i pershtatshem termi shqip ujembledhes, e dyta ne Indi ekzistojne shume lloje depozitash apo ujembledhesish tempullore dhe qytetare. Nje emer lloj nga keta pellgje tempullor eshte eshte termi indian Pushkarini psh. Por ajo qe me ben te hezitoi te perdor termin ujembledhes eshte se nuk jam i sigurt per dallimin e ketyre lloje pellgjesh tempullor ne indi. Nuk e di kush jane per per te mbledhur ujin e shiut per nevojat e tempullit, kush si vend per tu purifikuar dmth lare ne menyre ceremoniale, dhe kush thjesht per te permbushur kushtin hindu qe tempujt duhet te kene nje vend ku te rrine shpend dhe kafshe te ndryshme si vend pushimi i shpirtrave te hyjnive. Kam pasur edhe vete medyshje rreth perdorimit te termit depozite, pasi lekundesh midis termit ujembledhes dhe pellg. Me respek [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 17 korrik 2016 16:54 (CEST)
::Kuptoj mëdyshjen tënde, edhe njëherit të lumtë për punën e palodhshme që bën. Disa nga artikujt që i shkuajte i lexova sepse janë të hauj dhe interesant për lexuesin shqiptar, por ka ca terme që është pak vështirë ti kuptojmë, rasti i depozitave, sepse depozitë mund të jetë çfardo gjëje, prandaj është më se i nevojshëm krijimi i artikullit mbi depozitat tempullore ose ujëmbledhësit, pellgjet apo pusat. Punë të mbarë :D --[[User:AT44|'''<span style="color:#0080FF"><big>A</big></span>'''<span style="color:#004080">'''<big>T</big>'''</span><span style="color:#0080FF"><sub>44</sub></span>]] <sup>[[User_talk:AT44|D<small><small>ISKUTO</small></small>]]</sup> 17 korrik 2016 17:01 (CEST)
== Request ==
Greetings.
Could you create the article [[en:Theatre in Azerbaijan]] in Albanian?
Thank you.
:Sory, but Who you are? and Why I Should Create that article? Respectfully [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 28 korrik 2016 14:24 (CEST)
== Nikolai Noskov ==
Përshëndetje, i dashur Flladimi! Unë e di z shqiptar, por unë kam për të ndarë porosinë tuaj: ju mund të bëni në artikullin tuaj për muzikantin shqiptar Nikolai Noskov? Nëse ju bëni këtë artikull, unë do të jetë shumë mirënjohës! Ju faleminderit! --[[Përdoruesi:Анна Озерова|Анна Озерова]] ([[Përdoruesi diskutim:Анна Озерова|diskutimet]]) 7 gusht 2016 21:35 (CEST)
== Redakimet e panevojshme ==
Përshëndetje Flladimi,
Mirë që paske vërejtur gabimet që kam bërë me [[Wikipedia:AutoWikiBrowser|AutoWikiBrowser]] në disa artikuj ku po shkruan ti. Kërkoj falje, ndoshta softueri ka ndonjë defekt në versionin shqip, do duhet të rishikoj mos ketë shkaktuar probleme edhe në artikujt të tjerë. Gjithë të mira.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 16 tetor 2016 22:19 (CEST)
== [[Wikipedia:Muaji Aziatik në Wikipedia]] ==
Përshëndetje Flladi,
Në muajin nëntor organizohet një garë ndërkombëtare me temë për Azinë. Po të njoftoj, nëse ke dëshirë të marrësh pjesë, pasi ti edhe ashtu shkruan gjithë kohës tema në lidhje me Azinë.
:Projekti: [[Wikipedia:Muaji Aziatik në Wikipedia]]
:Regjistrimi: [[Wikipedia:Muaji Aziatik në Wikipedia/Pjesmarrësit]]
:Futja e artikujve në garë për vlerësim: https://tools.wmflabs.org/fountain/editathons/asian-month-2016-sq
Suksese.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 2 nëntor 2016 19:45 (CET)
== Wiki Weekend Tirana 2016 ==
Përshëndetje Flladimi,
Në kuadër të eventit të Wiki Weekend në Tiranë më 3-4 dhjetor, doja tju ftoja të mernit pjesë në këtë aktivitet i cili i dedikohet totalisht Wikipedias Shqip dhe projekteve të tjera të Wikimedias si Wikidata dhe meta. Si përdorues aktiv i Wikipedias Shqip dhe si njohës i mirë i rregullave dhe shkrimit te artikujve mendoj se do ishte me vlerë te ndanit eksperiencen tuaj, qoftë me pjesëmarresit apo duke dhënë një prezantim per një teme që ju e shifni të nevojshme sidomos për kontribuesit e rinj.
Është një mundësi e mirë jo vetëm për të prezantuar Wikipedian, por edhe për tu njohur më mirë mes nesh si komunitet.
Lidhje të rendesishmeː<br />
* Regjistrimi si pjesemarres bëhet [https://www.eventbrite.com/e/wiki-weekend-in-tirana-2016-tickets-29052092591 këtu]
* Aplikimi si ligjerues bëhet [http://wikiweekend.openlabs.cc/thirrje-per-ligjerues/ këtu]
* Më shumë detaje gjeni [[Wikipedia:Wiki_Weekend_Tirana_2016|këtu]]
Gjithë të mirat, --[[Përdoruesi:Margott|Margott]] ([[Përdoruesi diskutim:Margott|diskutimet]]) 29 nëntor 2016 18:07 (CET)
== Address Collection ==
Congratulations! You have more than 4 accepted articles in [[:m:Wikipedia Asian Month|Wikipedia Asian Month]]! Please submit your mailing address (not the email) via '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe0KM7eQEvUEfFTa9Ovx8GZ66fe1PdkSiQViMFSrEPvObV0kw/viewform this google form]'''. This form is only accessed by me and your username will not distribute to the local community to send postcards. All personal data will be destroyed immediately after postcards are sent. Please contact your local organizers if you have any question. Best, [[:m:User:AddisWang|Addis Wang]], sent by [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 3 dhjetor 2016 08:58 (CET)
<!-- Message sent by User:AddisWang@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Wikipedia_Asian_Month/2016/Qualified_Editors/Mass&oldid=16123268 -->
== Address Collection - 1st reminder ==
Hi there. At the moment we have not received your response on the address collection. Sorry for the inconvenience if you did submit the form before. If you still wish to receive the postcard from Wikipedia Asian Month, please submit your mailing address (not the email) via '''[https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSe0KM7eQEvUEfFTa9Ovx8GZ66fe1PdkSiQViMFSrEPvObV0kw/viewform this google form]'''. This form is only accessed by me and your username will not distribute to the local community to send postcards. All personal data will be destroyed immediately after postcards are sent. If you have problems of using the google form, you can use [[:m:Special:EmailUser/AddisWang|Email This User]] to send your address to my Email.
If you do not wish to share your personal information and do not want to receive the postcard, please let me know at [[:m:User_talk:AddisWang|my meta talk page]] so I will not keep sending reminders to you. Best, [[:m:User:AddisWang|Addis Wang]], sent by [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 26 dhjetor 2016 22:04 (CET)
<!-- Message sent by User:AddisWang@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:AddisWang/mass/1streminder2016&oldid=16186740 -->
== Historia e arteve ==
{{Wikipedia:Kontribues në Artikuj të mirë|Historia e arteve}}
{{clear}}
Artikulli [[Historia e arteve]] u gradua në [[Wikipedia:Artikuj të mirë|Artikull i Mirë]]. Faleminderit për punën dhe rindërtimin rrënjësor që i keni bër këtij artikull dhe në shumë artikuj të tjerë.--[[Përdoruesi:Liridon|Liridon]] ([[Përdoruesi diskutim:Liridon|diskutimet]]) 2 tetor 2017 18:51 (CEST)
== Faqet me ndryshime në pritje ==
Përshëndetje!
Ky është një mesazh gjysmë i automatizuar i dërguar te të gjithë personat që kanë veglat e kontrolluesit (duke përjashtuar administratorët). Kontrollimi është një privilegj i cili u jepet vullnetarëve, redaktimet e të cilëve kanë qenë të sakta dhe i kanë shërbyer komunitetit. Përveç privilegjit që t'u pranohen menjëherë redaktimet që bëjnë, kushdo që ka veglat e kontrolluesit ka gjithashtu përgjegjësinë për të kontrolluar redaktimet e të tjerëve. Kjo gjë mund të realizohet lehtësisht duke parë ndryshimet më të fundit me anë të një shtypjeje te butoni majtas që lexon ''Ndryshimet më të fundit''. Një mënyrë tjetër për ta realizuar këtë gjë, është me anë të faqes [https://sq.wikipedia.org/wiki/Speciale:PendingChanges këtu] e cila gjendet te ''Faqet speciale''. Faqja e mësipërme liston të gjitha faqet me ndryshime në pritje sipas kohës që ato janë kryer. Aktualisht, ''Wikipedia'' ka 148 kontrollues e megjithatë së shpejti do të kapim numrin e 500 faqeve me ndryshime në pritje nëse nuk fillohet kontrollimi masiv i tyre. Faqet me më shumë kohë në pritje kanë rreth 1 muaj aty. Nëse për 1 muaj bëhen rreth 500 faqe me ndryshime në pritje atëherë kuptohet që procesi i mirëmbajtes është një proces i cili duhet të jetë i vazhdueshëm pasi mund të dalë jashtë kontrollit me shpejtësi.
Ju lutem, ndihmoni të kontrollojmë ndryshimet në pritje dhe ç'është më e rëndësishmja, ndihmoni të ndërgjegjësojmë vullnetarët kontrollues në komunitetin tonë për privilegjet e përgjegjësitë që ata kanë. Konsideroni gjithashtu mundësinë e vendosjes së stampës <nowiki>{{Kontrollues topicon}}</nowiki> në faqen tuaj të përdoruesit për të treguar gjendjen tuaj si kontrollues si dhe për të bërë më të lehtë gjetjen dhe kontaktimin tuaj nga komuniteti në rast nevoje. Për çdo pyetje në lidhje me procesin e kontrollimit apo të vendosjes së stampës mos ngurroni të më shkruani në faqen time të diskutimeve. - [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 24 maj 2019 15:18 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Varanasi]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2659668|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Varanasi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Data dhe viti|Data dhe viti]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren njëkohësisht parametrat date dhe year. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: date and year|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(29%20prill%202024,%2020:24)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 29 prill 2024 22:24 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Varanasi]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2659751|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Varanasi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Adresë e zhveshur|Adresë e zhveshur]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë adresa pa tituj. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: bare URL|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20prill%202024,%2011:25)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 prill 2024 13:25 (CEST)
== Transliterimi i gabuar i shume artikujve me referenca toponimike ==
Pershendetje Flladim,
Ne rradhe te pare dua te shpreh mirenjohjen e pafundme per krijimin e qindra artikujve vellimore mbi hinduizmin, artin dhe kulturen e nenkontinentit indian. Kur kam pare fondin e te gjithave jam mahnitur nga perkushtimi yt per ta bere me te prekshme Indine dhe historine e saj per shqiptaret. Kjo me ka sherbyer si motivim per te vazhduar punen tende te palodhur, ndonese duke dhene nje kontribut modest, pergjate mungeses se madhe tende ne Wikipedia. Sikur lexuesit e atyre artikujve ta dinin se pothuajse te gjitha vijne nga dora e nje njeriu te vetem, jam i sigurt se do te ishin thellesisht mirenjohes ndaj teje ashtu sic jam edhe une. Gjithashtu jam shume i lumtur qe je rikthyer ne forum dhe po i jep nje hov te ri ketyre temave.
Se dyti, dua te shpreh se ndryshimin e emrave te faqeve (sidomos atyre me vendodhje ne Tamil Nadu) e shikoj si jo te arsyeshem. Kjo edhe per faktin sepse nuk ekziston nje hartezim i drejtperdrejte mes fonemave te tamilishtes dhe shqipes. Psh ne rastet kur haset "ee" tingulli gjegjes eshte ''i e zgjatur'' dhe jo vetem i. Me tej, kur haset "th" zakonisht behet fjale per ''t dhembore'' dhe jo per tingullin "th" ne shqip. Per te mos folur me pas per rastet kur ka "k" ne mes e cila ne shumicen e rasteve realizohet si "g" dhe jo "k" etj. Prandaj ne mungese te nje standardizimi ne kete aspekt, keshilloj qe te kthehen emrat e faqeve ne versionet e tyre fillestare.
Om shanti! [[Përdoruesi:AmbitiousDoughnut|AmbitiousDoughnut]] ([[Përdoruesi diskutim:AmbitiousDoughnut|diskutimet]]) 9 maj 2024 13:44 (CEST)
:Faleminderit qe ve ne dukje punen time per Azine jugore!
:Per sa i perket transliterimit (shpresoj se e di dallimin me transkriptimin), jam nisur nga shqiptimi i shkrimit devinagari dhe jo edhe per vendet e gjuhen tamile. Por edhe per ate devinagari kam disa dyshime per disa tinguj qe s'ekzistojne ne shqip ose jane shume te veshtire se bashku. Per ato qe ke bindjen se jane gabim ndryshoi, por mos i lere sipas transliterimit ne anglisht.
:Me respespekt dhe mirenjohje, [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 9 maj 2024 23:08 (CEST)
== Medalje dhënë më 10 maj 2024 13:06 (CEST) ==
{{Medalje India}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 maj 2024 13:06 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Xhamia Yjore]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2667736|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Xhamia Yjore]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve|Emra të shumëfishtë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret një parametër i vetëm në njëjës për të listuar disa vlera të autorëve njëkohësisht. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: multiple names: authors list|këtu]].
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve|Emra shifrorë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur te parametri i emrit të autorëve përdoren vlera të përbëra vetëm nga shifra e shenja pikësimi. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: numeric names: authors list|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20qershor%202024,%2021:24)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 qershor 2024 23:24 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Historia e Dhakës]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2676715|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Historia e Dhakës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20korrik%202024,%2019:55)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 korrik 2024 21:55 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Historia e Bangladeshit]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2677014|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Historia e Bangladeshit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(18%20korrik%202024,%2013:45)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 18 korrik 2024 15:45 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ngulimi portugez në Çitagong]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2677046|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ngulimi portugez në Çitagong]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(18%20korrik%202024,%2016:42)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 18 korrik 2024 18:42 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Armadat Portugeze të Indisë]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2682108|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Armadat Portugeze të Indisë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(11%20gusht%202024,%2016:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 11 gusht 2024 18:51 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Perandoria Portugeze]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2682383|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Perandoria Portugeze]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(12%20gusht%202024,%2016:25)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 12 gusht 2024 18:25 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arkitektura e Dhakës]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2707239|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arkitektura e Dhakës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20tetor%202024,%2018:41)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 tetor 2024 20:41 (CEST)
== Njoftim! ==
@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]]. Përshëndetje, kam vënë re se krijon artikuj të mirë, të ftoj ta vizitosh faqen time të përdoruesit, aty ka lista të artikujve që janë të nevojshëm të krijohen, nëse të duket ndonjë i arsyeshëm, mbase mund të ndihmosh.. Punë të mbarë.
Unë jam propozuar për administrator, votimi bëhet në administratë dhe mbaron maksimalisht me datën: ''6 Nëntor''. Nëse do doje të votosh, votimi bëhet këtu: [[Wikipedia:Administrata/Administratorë/Kandidatura/Leutrim.P]]. Faleminderit. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 20 tetor 2024 19:04 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maizpara Matha]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2707754|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maizpara Matha]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës|Gjendja e adresës]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret parametri parametrin {{!}}url-status=. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: url-status|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20tetor%202024,%2016:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 tetor 2024 18:37 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Stacioni hekurudhor i Kamalapurit]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708310|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Stacioni hekurudhor i Kamalapurit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20tetor%202024,%2017:08)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 tetor 2024 19:08 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Fortesa e Xhangalbarit]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708634|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Fortesa e Xhangalbarit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës|Gjendja e adresës]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret parametri parametrin {{!}}url-status=. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: url-status|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(25%20tetor%202024,%2014:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 tetor 2024 16:21 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Presidenca e Bengalit Kolonial]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2711916|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Presidenca e Bengalit Kolonial]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(3%20n%C3%ABntor%202024,%2000:29)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 01:29 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Presidencat dhe provincat e Indisë Britanike]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2713037|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Presidencat dhe provincat e Indisë Britanike]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Është përdorur gabimisht parametri i të tjerëve|Është përdorur gabimisht parametri i të tjerëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdorin parametrin {{!}}others= pa përdorur parametrat e autorëve apo redaktorëve. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: others|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20n%C3%ABntor%202024,%2017:05)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 18:05 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Raxhi Britanik]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2723717|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Raxhi Britanik]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Është përdorur gabimisht parametri i të tjerëve|Është përdorur gabimisht parametri i të tjerëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdorin parametrin {{!}}others= pa përdorur parametrat e autorëve apo redaktorëve. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: others|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(29%20n%C3%ABntor%202024,%2019:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 29 nëntor 2024 20:21 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[India Koloniale]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2728612|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:India Koloniale]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20dhjetor%202024,%2012:49)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 dhjetor 2024 13:49 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kolonizimi Austriak i ishujve Nikobar]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2735611|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kolonizimi Austriak i ishujve Nikobar]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(28%20dhjetor%202024,%2021:43)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 28 dhjetor 2024 22:43 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Zbulimi portugez i rrugës detare të Indisë]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2739181|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Zbulimi portugez i rrugës detare të Indisë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(11%20janar%202025,%2019:45)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 11 janar 2025 20:45 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Anijet e Zeza]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2742102|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Anijet e Zeza]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20janar%202025,%2022:20)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 janar 2025 23:20 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Anijet e Zeza]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2742102|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Anijet e Zeza]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Passhkrimi|Passhkrimi]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri i passhkrimit ka gabime. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: postscript|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20janar%202025,%2022:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 janar 2025 23:21 (CET)
== Njoftim për votim në kandidaturën e Shkencave Nautike Iberike 1400–1600 si artikull i mirë. ==
@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], shiko në fund të faqes; https://sq.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Artikuj_t%C3%AB_mir%C3%AB/Kandidatura.. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 29 janar 2025 22:44 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ekspedita e Magelanit]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2773865|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ekspedita e Magelanit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20mars%202025,%2015:34)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 mars 2025 16:34 (CET)
== Votim (jo debat) !! ==
[[:Wikipedia:Zyra e Ankesave#Kërkoj zhvendosjen e artikullit Shkencat Nautike Iberike 1400–1600 në titullin që unë e kisha lënë, pra "Shkencat Detare Iberike 1400–1600”.]]<span id="Leutrim.P:1742601466123:Përdoruesi_diskutimFTTCLNFlladimi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 22 mars 2025 00:57 (CET)</span>
== Kategori që s'duheshin fshirë ose pa ridrejtime ! ==
@[[Përdoruesi:Flladimi]], Cilat kategori spo mund t'i gjesh, apo s'kanë ridrejtime.. nëse mund t'i listosh? - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 26 mars 2025 23:30 (CET)</span>
:@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], tani nuk kam kohe per te humbur per ti gjetur prape, i kam rregulluar vete shumicen dhe nuk i lash ashtu sic i bere ti. Nje pjese i kisha krijuar vete sigurisht se i perdorja per artikujt qe krijoja, po je i interesuar shiko ndryshimet qe u kam bere kategorive se fundmi dhe do ti gjesh edhe ato qe ke ndryshuar apo edhe fshire vete. Nuk kam kohe edhe une te gjeje prape ndryshimet e tua te kota. Mos u mundo ta shmangesh debatin kryesor. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 27 mars 2025 22:33 (CET)
::@[[Përdoruesi:Flladimi]], Çfarë shmangëje? Të gjitha veprimet janë publike!! Unë jam administrator, taman puna që unë të fshehi diçka!. Nuk veprojnë të gjithë me tendenca inatçore si mendon, e veçanërisht jo unë. Pasi i përmende problemet me kategoritë që i paskam shkaktuar do duhej t'i citosh, ose do të thotë se ato që i the janë të pabaza. Merre me qetësi koleg. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 mars 2025 23:02 (CET)
::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] mos merr kot, meqë po këmbengul po te permend kategoria:Anijendërtimtari po ceshtja kryesore eshte votimi i emrit qe kerkon zotrote bashke me shoket. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 28 mars 2025 23:16 (CET)
:::@[[Përdoruesi:Flladimi]], citimi i asaj kategorie në veçanti që në fakt është vendosur të jetë ndryshe, nuk është arsye! Do duhej t'i cekësh disa të tjera që nuk kanë pasur konsensus. Ato që janë ndryshuar në pajtim me përdoruesit e tjerë nuk mund t'i shfrytëzosh si raste ankese. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 28 mars 2025 23:26 (CET)
== Medalje dhënë më 6 prill 2025 17:34 (CEST) ==
Dedikuar punës së vazhduar me kategorizimin e artikujve kohët e fundit.
{{Medalje pune}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 6 prill 2025 17:34 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Republikat Detare]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2788898|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Republikat Detare]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20prill%202025,%2020:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 prill 2025 22:51 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thalasokracia]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2789273|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thalasokracia]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20prill%202025,%2020:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 prill 2025 22:21 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Galeoni]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2797709|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Galeoni]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20maj%202025,%2021:50)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 maj 2025 23:50 (CEST)
== Zhvendosje masive ==
@[[Përdoruesi:Flladimi]] Njoftim! Mos be zhvendosje masive te nje teme ne teresi pa u konsultuar me te pakten njerin administrator. Mu desh te mbroja dhjetera artikuj per shkakun tend. Kam shpenzuar shume kohe, mos i demto artikujt dhe kategorite me qellim. (https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciale:Log/Flladimi&type=&user=Flladimi&offset=&limit=500). [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 18 maj 2025 00:48 (CEST)
: @[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] po tallesh, apo kot sa per te thene edhe ti sic te thashe une, qe po c'organizon wikipedine. A nuk me kerkove vet ne nje rast qe ti ndryshoja te gjitha, dhe jo vetem nje rast, duke i lene lara-bala? A nuk eshte nje rregull trajta e shquar per titujt e artikujve dhe trajta e pashquar per kategorite? Me duket se ti me disa te tjere keni kerkuar (burokratin) qe te gjithe emrat te shkruhen sipas shqiptimit shqip? Edhe pse ky mendim u hodh poshte ne teresi, une e kap shprehur qe isha kunder vetem per emrat njerezore te shkrimeve latine. Per sa i perket japonishtes dhe gjuheve te tjera me shkrime te ndryshme nga ai latin, shkruhen sipas shqiptimit shqip. Nuk ka kuptim ti shkruajme ne shkrimin anglez apo ndonje shkrim tjeter latin.
:Sa per marrjen leje te ndonje administrator po ja fut kot, apo se mendon se duhet kerkuar leje te nje ''autoritet i madh'', dhe wikipedine prone te administratoreve. Te gjithe jane te lire te ndryshojne, redaktojne apo krijojne sipas rregullave dhe nje arsyeje te shendoshe. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 18 maj 2025 20:25 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], Nuk eshte shaka. Ne fakt te nje pjese e kategorive ne lidhje me ato terme ke bere zhvendosje te mire standardizuese, por disa nuk pershtateshin, per ato qe nuk pershtateshin e kisha fjalen (konkretisht; ato ku ke lidhur EN-hebrews me SQ-judej. Duhet qe te jene; Jews-Judenj, Hebrews-Hebrenj). Hebrew history-Historia hebreje. Jewish history-Historia judeje. Eshte e nje thellesie si rasti nautike-detare qeshtje konotacionesh e kuptimi, jo qeshtje gjuhesore.
::Po, ate kerkova, mire ke bere, por ne disa raste ke shkelur parimin e mesiperm, duke ngaterruar judejte me hebrejte. Po, ai rregull vlene gjithmone. Qeshtjen e shqiperimit te titujve e leme per te kuvendi, eshte shume e gjate.
::Si parim nuk ke nevoje per “leje”. Por une e kam obligim te njoftoj nese ke marre kahje te gabuar (per t’u siguruar qe jemi ne te njejten faqe). Se do perfundojme ne nje rreth vicioz gabimesh, duke kontribuar ne dem, dhe jo ne te mire te wikit. Sigurisht qe po, as qe do e kontestoja ndonjeher ate te drejte. Rregulloret jane shkruar nga komuniteti per komunitetin nder vite. Vete perdoruesit e nje vetedije te larte i kane shkruar ato per t’na e lehtesuar punen.
::''Shtese''; "C’organizimi" eshte shkak mungese komunikimi ne kete rast. Kurse ne rastin tim eshte pare ashtu nga te tjeret pasi nuk jane mesuar te gjithe te shohin nje hiperaktivitet aq voluminoz ne nje kohe shume te shkurter saqe nuk mund as t’e percillnin e lere me t’e perceptonin a do del keq, apo mire ne fund. Rregulloret e njejta kane qene qysh ne fillim. Thjesht shiko sa pak njerez jane aktiv dhe do e kuptosh kete aludim. Por me duhej ashtu te veproj shpejt, me mire jemi tani ne raport me me pare. Ende jemi larg nga programi, por rendesi ka qe jemi ne rruge te mbare.
::p.s. Te drejtat ekzistojne, por kjo nuk do te thote se ndonje perdorues t’e keqperdore miresine dhe perkrahjen per interesa negative. Ti ne njeren ane ke kritikuar fuqine me te madhe administrative, ne tjetren ane ke shfrytezuar te gjitha asetet dhe mundesite qe ajo fuqi ofron, si per ty si per te tjeret. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 18 maj 2025 21:51 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] e paske ndryshuar pa pritur pergjigjen time te ''judeje'', por po te shikoje edhe gjuhet e tjera do kuptoje se disa e kane per judejte e disa per hebrejte. E kisha vene re qe para se te me thoje ti. E bera ''hebreje'' se pervec se gjuhe te ndryshme e kishin ca hebreje, ca judeje, po po ta lexosh shkrimin shqip, behet fjale per hebrejte dhe jo judejte. Megjithate nuk eshte ndonje gabim me shume peshe. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 19 maj 2025 00:19 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], mire, po cileve artikuj apo kategori po i'u referohesh ne veqanti, nese mund t'i citosh? p.s. Ne po flisnim pergjithesisht. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 19 maj 2025 20:08 (CEST)
:::@[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] u paske fshire edhe percjellimin ''Kategoria:Historia judeje'' dhe [[Historia judeje]]. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 19 maj 2025 21:38 (CEST)
::::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], kategorite nuk supozohet te kene percjellime, pra pasi ishin pa prezence ne ndonje artikull i grisa. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 19 maj 2025 22:02 (CEST)
== Nevojitet zhvendosje ==
@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], ketu ke bere zhvendosje te gabuara, Ctrl+F kerko; "zhvendosi faqen Kategoria:Fizikanë" (https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Speciale:Log/Flladimi&type=&user=Flladimi&offset=20241024104347%7C1323866&limit=500). A nuk do duhej te ishin te gjitha si; ''fizikanë'' ne vend te ''fizikantë''. "https://fjalorthi.com/fizikan%C3%AB". [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 18 maj 2025 01:02 (CEST)
:Dakord, je sakte, por gjithesesi ne gjuhen e perditshme keshtu eshte perdorur, edhe ne mjedistet shkencore, por ne fjalor qenka fizikanë. [[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]] ([[Përdoruesi diskutim:Flladimi|diskutimet]]) 18 maj 2025 20:31 (CEST)
::@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladi]], Nje gje qe mbase nuk e di, nje nga parimet eshte qe te perdoret termi me i perdorur gjeresisht nga popullata para termit te perdorur vetem nga nje institucion, por kjo nuk vlene per barbarizma ose terme te gabuara gjuhesisht. Prandaj shihej detare si me paresore ne raport me nautike. Pasi beson ashtu, pres se do i zhvendosesh ne termin e duhur kur te mundesh. Po deshe shto stampen per gisje ne kategorine e vjeter pas zhvendosjes. - [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 18 maj 2025 21:21 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Armada Spanjolle]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2801428|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Armada Spanjolle]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20maj%202025,%2022:19)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 maj 2025 00:19 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Zotërimet Angleze të Përtejdetit]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2807786|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Zotërimet Angleze të Përtejdetit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20qershor%202025,%2013:48)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 qershor 2025 15:48 (CEST)
== [[Zotërimet Angleze të Përtejdetit]] ==
@[[Përdoruesi:Flladimi|Flladimi]], Emërtim i qëlluar. Punë të mbarë.<span id="Leutrim.P:1749392681174:Përdoruesi_diskutimFTTCLNFlladimi" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 8 qershor 2025 16:24 (CEST)</span>
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Perandoria Koloniale Holandeze]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2809934|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Perandoria Koloniale Holandeze]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20qershor%202025,%2019:01)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 qershor 2025 21:01 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Lista e ngulimeve dhe pikave tregtare të Kompanisë Holandeze të Indisë Perëndimore]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2811876|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Lista e ngulimeve dhe pikave tregtare të Kompanisë Holandeze të Indisë Perëndimore]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20qershor%202025,%2021:16)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 qershor 2025 23:16 (CEST)
== Monumente kulturore shqiptare ==
A doni t'i zgjeroni ato artikuj të shkurtër rreth monumenteve kulturore e zonës si p.sh. [[Teqeja e Baba Aliut]], [[Teqeja e Baba Isufit]], [[Xhamia e Fierit]], [[Xhamia e Kubeliesë]], [[Teqeja e Zallit]], [[Teqja e Dollmës]], [[Xhamia e Hysen Pashës]], [[Xhamia e Haxhi Bendos]], [[Xhamia e Kalasë (Lezhë)]], [[Xhamia e Asllan Pashës]], [[Xhamia e Kalluçës]], [[Xhamia e Plumbit, Tërhallë]], [[Xhamia e Plumbit, Kostur]], [[Xhamia e Bajraklisë]], [[Xhamia e Monemvasias]], [[Xhamia e Aga Pashës]], [[Xhamia e Muharrem Pashës]], [[Xhamia e Partenonit]], [[Xhamia e Sulltan Mehmetit]], [[Xhamia e Vezirit]], [[Xhamia e Vjetër (Nafplio)]], [[Xhamia Fetije]], [[Xhamia Emir Zade]], [[Xhamia Orta]] dhe [[Xhamia Zinxhirli]]? [[Speciale:Kontributet/2A02:3102:6A54:C500:9120:511C:698:A49B|2A02:3102:6A54:C500:9120:511C:698:A49B]] 6 korrik 2025 14:20 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kryengritjet shqiptare të shekujve të XVII-XVIII]]'' ==
Përshëndetje, Flladimi!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2815241|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kryengritjet shqiptare të shekujve të XVII-XVIII]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20korrik%202025,%2012:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 korrik 2025 14:30 (CEST)
2mvsoptxr0aysvrq1s1m9888i6yrsp4
Jozefin Marku
0
178283
2815442
2806162
2025-07-11T06:16:47Z
Lanceloth345
172573
2815442
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox musical artist
| name = Jozefin Marku
| image =
| caption =
| birth_name = Jozefin Marku
| alias = Jozi
| birth_date = {{DLM|19|03|1996}}
| birth_place = [[Laç]], Shqipëri
| genre =
| occupation = Këngëtar
| years_active =
| label =
| website =
}}
'''Jozi Marku''' (lindur si '''Jozefin Marku'''; më 19 mars 1996) është këngëtar shqiptar. Ai studioi në Liceun Artistik "Jordan Misja" në Tiranë për kanto.<ref>{{Cite web |last=Kolari |first=Arsim |date=22 gusht 2016 |title=Jozefin Marku Me Projektin “Femna Jem“ Pëlqehet Nga Publiku |url=https://teksteshqip.com/jozefin-marku/lajmi/13081 |access-date=2025-01-15 |website=TeksteShqip.com |language=sq}}</ref> Fillimisht u shfaq më këngën "Kur ti je me mu" me bashkëpunim me maestron shqiptar Edmond Zhulali.
Ai ishte konkurrent i [[Big Brother VIP Albania (sezoni 4)|sezonit të katërt]] të emisionit shqiptar të realitetit ''[[Big Brother VIP Albania]]''. Në natën e gjysmëfinales më 13 prill 2025, ai sulmoi Besart Kelmendin (Gjesti) para se të lëshonte garën si i eliminuar. Ai u arrestua nga Policia e Tiranës për disa orë pas daljes.<ref>{{Cite web |title=Arrestimi i Jozefin Markut pasi goditi Besart Kelmendin në BBV, reagon policia e Tiranës |url=https://top-channel.tv/2025/04/13/arrestimi-i-jozefin-markut-pasi-goditi-besart-kelmendin-ne-bbv-reagon-policia-e-tiranes/ |access-date=2025-04-14 |website=top-channel.tv |language=en-US}}</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
{{Big Brother Albania}}{{Biografi-cung}}<!--- Kategorizimi --->
[[Kategoria:Lindje 1996]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Njerëz nga Laçi]]
f015xb7tbq02bjs0nlj4bqoml9t67iy
Xhamia e Drelajt
0
196499
2815390
2707881
2025-07-10T21:04:20Z
Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046
174768
We removed everything because it had a lot of misinformation, and it’s really important that in this time misinformation won’t be spread, allowed or encouraged.
2815390
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox vend historik
| emri =Xhamia në Drelaj
| emri_amëtar =
| gjuha_amëtare =
| foto =
| përshkrimi =
| lloji = Xhami e vogël lokale
| locmapin =
| gjer_g = | gjer_m = | gjer_s = | gjer_dr =
| gjat_g = | gjat_m = | gjat_s = | gjat_dr =
| lokacioni =Drelaj, Rugove
| sipërfaqja =100–200 m²
| ndërtuar =Rreth vitit 1915
| arkitekt =
| arkitektura = Arkitekturë osmane
| organi_drejtues =
| përcaktimi1 =
| përcaktimi1_offname =
| përcaktimi1_data =
| përcaktimi1_numri =
| përcaktimi1_lloji =
}}
* Xhamia në Drelaj është një nga objektet më të rëndësishme fetare dhe kulturore në Rugovë, rajon i njohur për traditat e tij të pasura dhe historinë e gjatë. Kjo xhami është e vendosur në fshatin Drelaj, i cili ndodhet në luginën e Rugovës, afër Pejës në Kosovë.
* Historia: Xhamia në Drelaj daton nga periudha osmane, dhe përbën një shembull tipik të arkitekturës fetare të kohës në rajonin malor të Rugovës. Ajo ka shërbyer si qendër lutjeje dhe bashkësie fetare për banorët lokalë gjatë shekujve dhe është një dëshmi e prezencës së islamit në këtë zonë.
* Arkitektura: Ndërtimi i xhamisë karakterizohet nga përdorimi i materialeve lokale, si guri dhe druri, duke u përshtatur me klimën dhe traditat lokale. Ajo ka një minare të thjeshtë dhe një tavan të drurit të gdhendur me motive tradicionale, duke reflektuar stilin arkitektonik të Rugovës.
* Roli kulturor dhe social: Xhamia në Drelaj nuk është vetëm vend për lutje, por edhe një qendër e rëndësishme sociale ku komuniteti zhvillon aktivitete dhe mbledhje të ndryshme. Gjatë muajit të Ramazanit dhe festave fetare, ajo mblidhet për falje dhe aktivitete të përbashkëta, duke forcuar lidhjet ndërmjet banorëve.
* Restaurimet dhe ruajtja: Gjatë viteve të fundit, xhamia ka kaluar nëpër faza restaurimi me qëllim ruajtjen e vlerave të saj historike dhe arkitektonike. Përpjekjet për mirëmbajtje dhe konservim janë të rëndësishme për mbrojtjen e trashëgimisë kulturore të Rugovës.
== Lidhje të jashtme ==
* [https://dtk.rks-gov.net/default.aspx Databaza e trashëgimisë kulturore të Kosovës] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160326033858/http://dtk.rks-gov.net/default.aspx |date=26 mars 2016 }}
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Monumente kulturore në Pejë]]
[[Kategoria:Xhami në Kosovë]]
{{Kosova-hist-cung}}
61w8gvar2lilbvnc5sg37yp6boph8gb
Ștefan Andrei
0
202259
2815265
2431778
2025-07-10T13:06:50Z
Ziv
165425
([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Stefan Andrei and Nicolae Ceausescu.jpg]] → [[File:Ștefan Andrei & Nicolae Ceaușescu.jpg]] [[c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · wrong spelling
2815265
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox officeholder
| name = Ștefan Andrei
| image = Ștefan Andrei & Nicolae Ceaușescu.jpg
| image_size = 230px
| office = Ministër për Punë të Jashtme
| term_start = [[8 mars]] [[1978]]
| term_end = [[11 nëntor]] [[1985]]
| predecessor = [[George Macovescu]]
| successor = [[Ilie Văduva]]
| birth_date = [[29 mars]] [[1931]]
| birth_place = [[Podari]], [[Rumania|Rumani]]
| death_date = [[31 gusht]] [[2014]]
| death_place = [[Snagov]], [[Rumania|Rumani]]
| spouse = [[Violeta Andrei]]
}}
'''Ștefan Andrei''' (29 mars 1931 - 31 gusht 2014)<ref>[http://adevarul.ro/news/politica/Stefan-andrei-murit-fostul-ministru-externe-83-ani-1_54042c340d133766a8c28cc1/index.html Ştefan Andrei a murit. Fostul ministru de Externe al României avea 83 de ani]</ref> ishte politikanë komunistë rumunë i cili ishte Ministër i Punëve të Jashtme prej vitit 1978 deri në vitin 1985. Ai ishte i martuar me aktoren rumune [[Violeta Andrei]].<ref>{{cite web|url=http://www.kino-teatr.ru/kino/acter/w/euro/80011/bio/|title=Виолета Андрей|trans-title=Violeta Andrei|accessdate=2010-08-10}}</ref>
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Lindje 1931]]
[[Kategoria:Vdekje 2014]]
[[Kategoria:Politikanë]]
[[Kategoria:Politikanë rumunë]]
[[Kategoria:Komunistë]]
[[Kategoria:Komunistë rumunë]]
h0bvnn6m2z0fkm2pq3yfy8ry8lsgi1d
Elvis Grezda
0
230082
2815338
2727327
2025-07-10T17:15:50Z
Link3ple
98270
Das Geburtsdatum wurde aus Datenschutzgründen gelöscht.
2815338
wikitext
text/x-wiki
{{pp}}
'''Elvis Alieva''' është [[Aktori|aktor]], muzikant, dhe artist marcial nga Kosova. Ai është anëtar i [http://www.odeon-theater.at/288.0.html Serapion Ensemble] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171204171309/http://www.odeon-theater.at/288.0.html |date=4 dhjetor 2017 }} në [http://www.odeon-theater.at/ teatrin Odeon].
[[Skeda:Elvis Grezda .jpg|parapamje|
Elvis Alieva në [http://www.odeon-theater.at/661.0.html Fidèles d’amour 2 – Rebellion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205042316/http://www.odeon-theater.at/661.0.html |date=5 dhjetor 2017 }} në [http://www.odeon-theater.at/willkommen.0.html teatrin Odeon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171129221940/http://www.odeon-theater.at/willkommen.0.html |date=29 nëntor 2017 }} - fotografuar nga H Krbec
|480x480px]]
== Jeta ==
Pasi përfundoi shkollën e mesme, ai shkoi në Vjenë, ku në vitin 2013 filloj studimet në [http://www.schauspielschulekrauss.at/ shkollën e aktrimit Krauss]. Megjithatë, ai ndërpreu studimet para përfundimit të vitit të dytë, për shkak të angazhimeve të shumta që kishte.
Që nga viti 2016 është anëtar i [http://www.odeon-theater.at/290.0.html Serapions Ensemble] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171204171654/http://www.odeon-theater.at/290.0.html |date=4 dhjetor 2017 }} në [http://www.odeon-theater.at/willkommen.0.html teatrin Odeon] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171129221940/http://www.odeon-theater.at/willkommen.0.html |date=29 nëntor 2017 }}.
Përveç punës, ai është anëtar i 7 klubeve sportive dhe gjithashtu bën kurse në [http://www.usi.at/ Universität Sport Institut në Vjenë]:
skermë (épée dhe sabre), iaido, shigjetari, capoeira, kickbox, taekwondo, muay thai, shaolin kung fu, jujitsu, parkour, not, kërcim notim, akrobaci, trampolinë, gjimnastikë, jazz dance dhe balet.
Gjithashtu ai jep provimet për musical dhe operetë në [https://www.younion.at/cms/C01/C01_5.2.8.a/1342570905160/das-sind-wir/wiener-hauptgruppen/hauptgruppe-viii/paritaetische-pruefungskommission Paritätische Prüfungskommission], në Vjenë.
Ai ishte 5 vjet basist dhe zë i dytë i rock bendit The Strings në [[Kosovë]].
Elvisi luan kontrabas, violonçel, kitarë, bass-kitarë, bateri dhe tarabukë.
== Filmografia ==
=== Film ===
{| class="wikitable sortable" style="margin-bottom: 10px;"
! Viti
! Titulli
! Roli
! Gjuha
! Regjisori
|-
|2014
| [http://docuwiki.net/index.php?title=Operation_stonehenge:_what_lies_beneath Operation Stonehenge – What Lies Beneath]
|Biri
| Anglisht
| Jeremy Turner
|}
=== Televizion ===
{| class="wikitable" style="margin-bottom: 10px;"
! Viti
! Titulli
! Roli
! Gjuha
! Regjisori
|-
|2015
|''SOKO Donau''
| Mike
| Gjermanisht
| Heinrich Ambrosch
|-
|2017
|''Trakehnerblut''
| Julio
| Gjermanisht
| Andreas Herzog dhe Christopher Schier
|-
|2018–2019
|''CopStories''
| Nuri Mudarow
| Gjermanisht
| Barbara Eder dhe Umut Dag
|}
== Teatër ==
{| class="wikitable sortable" style="margin-bottom: 82px;"
! Jahr
! Titulli
! Roli
! Gjuha
! Regjisori
! Teatri
|-
| 2014
| [https://web.archive.org/web/20160606115953/http://alt.volkstheater.at/home/archiv/1709/Die+V%C3%B6gel Die Vögel]
| Ansambli i zogjëve
| Gjermanisht
| Thomas Schulte-Michels
| [http://www.volkstheater.at/ Volkstheater Wien]
|-
| 2015
| Schönberg in Erwartung
| Trupa e vallëzimit
| Gjermanisht
| Elisabeth Gabriel
| [http://www.neueoperwien.at/ Neue Oper Wien]
|-
| 2015
| [https://www.volksoper.at/produktion/im-weissen-rossl-2015.de.html Im Weißen Rössl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205093045/https://www.volksoper.at/produktion/im-weissen-rossl-2015.de.html |date=5 dhjetor 2017 }}
|Kuzhinieri
|Gjermanisht
| Josef E. Köpplinger
| [https://www.volksoper.at/ Volksoper Wien]
|-
| 2016
| Agrippina
|Role të ndryshme dhe Stunt <br />
| Gjermanisht
| Robert Carsen
| [https://www.theater-wien.at/de/home Theater an der Wien]
|-
| 2016
| [https://web.archive.org/web/20171205194643/http://signa.dk/projects?pid=94111 Wir Hunde / Us Dogs]
| Rex
| Gjermanisht
| Signa Köstler und Arthur Köstler
| [http://www.volkstheater.at/ Volkstheater Wien]
|-
| 2016
| [https://www.volksoper.at/produktion/im-weissen-rossl-2015.de.html Im Weißen Rössl] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205093045/https://www.volksoper.at/produktion/im-weissen-rossl-2015.de.html |date=5 dhjetor 2017 }}
| Kuzhinieri
| Gjermanisht
| Josef E. Köpplinger
| [https://www.volksoper.at/ Volksoper Wien]
|-
| 2017
| [http://www.odeon-theater.at/658.0.html Fidèles d’amour 1 – Das Rauschen der Flügel] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205042315/http://www.odeon-theater.at/658.0.html |date=5 dhjetor 2017 }}
| Djaloshi (Roli kryesor)
| Gjermanisht
| Erwin Piplits, Mario Mattiazzo dhe Ivana Rauchmann
| [http://www.odeon-theater.at/ Odeon Theater]
|-
| 2017
| [http://www.odeon-theater.at/661.0.html Fidèles d’amour 2 – Rebellion] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205042316/http://www.odeon-theater.at/661.0.html |date=5 dhjetor 2017 }}
|Djaloshi (Roli kryesor)
|Gjermanisht
| Erwin Piplits, Mario Mattiazzo dhe Ivana Rauchmann
| [http://www.odeon-theater.at/ Odeon Theater]
|-
|2018
|[http://www.odeon-theater.at/691.0.html Fidèles d’amour 3 – Der Ruf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171205042215/http://www.odeon-theater.at/691.0.html |date=5 dhjetor 2017 }}
|Djaloshi (Roli kryesor)
|Gjermanisht
|Erwin Piplits, Mario Mattiazzo dhe Ivana Rauchmann
|[http://www.odeon-theater.at/ Odeon Theater]
|-
|2019
|Lamento Allegro
|Ansambël
|Gjermanisht, Shqip, Portugalisht
|Max Kaufmann, Mario Mattiazzo und Erwin Piplits
|[http://www.odeon-theater.at/ Odeon Theater]
|-
|2019
|Carmen – Das Musical
|Ansambël
|Gjermanisht
|Erik Petersen
|[http://www.musicalsommer-winzendorf.at/ Musicalsommer Winzendorf]
|}
== Shpërblime ==
* 2016: [http://www.nestroypreis.at/show_content2.php?s2id=234 Nestroy-Theaterpreis – Spezialpreis] për [https://web.archive.org/web/20171205194643/http://signa.dk/projects?pid=94111 Wir Hunde / Us Dogs]
== Lidhjet e jashtme ==
* [http://elvisgrezda.com/ Elvis Grezda] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171204222950/http://elvisgrezda.com/ |date=4 dhjetor 2017 }} Web faqja oficiale
* [https://filmmakers.de/actor/view?rid=a8985240051452f5348847a168e5a40e&searchid=134934831 Elvis Grezda] filmmakers.de
* [http://www.odeon-theater.at/290.0.html Elvis Grezda] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171204171654/http://www.odeon-theater.at/290.0.html |date=4 dhjetor 2017 }} Serapions Ensemble
[[Kategoria:Lindje 1991]]
sfomrecuvq2khvt63sxmmg6vratptic
Rakinica (Skënderaj)
0
232506
2815369
2815086
2025-07-10T20:24:18Z
Kogjaimeqem
169257
Refuzoi 3 ndryshimet e fundit të tekstit (nga [[Speciale:Kontributet/193.176.125.2|193.176.125.2]]) dhe riktheu rishikimin 2729590 nga Edukatori
2815369
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox settlement
| name = '''Rakinicë'''
| native_name = Lekaj
| settlement_type = Fshat
| image_flag = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| flag_link = <!-- p.sh: Flamuri i Prishtinës -->
| image_seal = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| seal_link = <!-- p.sh: Stema e Prishtinës -->
| seal_size = <!-- p.sh: 50px -->
| image_skyline = <!-- Pa ''Skeda:'' në fillim -->
| image_caption =
<!--Administrimi territorial-->
|Rajoni = [[Rajoni i Mitrovicës|Mitrovicë]]
|Komuna = [[Komuna e Skënderajt|Skënderaj]]
|Kryetari i Komunës =
|Partia udhëheqëse =
<!--Sipërfaqja dhe Demografia -->
|Sipërfaqja =
|Sipërfaqja urbane =
|Sipërfaqja metropolitane =
| population_total =
| population_total_viti = 2011
|Dendësia =
<!-- Të dhëna tjera-->
| population_demonym =
| established_date =
|Krahina = [[Drenica|Drenicë]]
|Lartësia = 764
| postal_code =
|Prefiksi =
|Aeroporti =
| registration_plate =
| website =
|E-Posta =
<!--Harta-->
| image_map =
| map_caption =
| image_map_gjerësi =
|CoordAddon =
<!--Koordinatat Mënyra #1-->
| gjer_g=42 | gjer_m=43 | gjer_s=60 | gjer_dr = N
| gjat_g=20 | gjat_m=43 | gjat_s=60 | gjat_dr = E
}}
'''Rakinicë''' është një vendbanim në komunën e [[Komuna e Skënderajt|Skënderajt]], [[Kosovë]]. Pas vitit 1999 fshati është i njohur edhe me emrin '''Lekaj'''.
<!-- == Gjeografia == -->
<!-- == Demografia == -->
<!-- == Ekonomia == -->
<!-- == Kultura == -->
<!-- == Historia == -->
<!-- == Shih dhe këtë == -->
<!-- == Burimet == -->
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
*[http://www.fallingrain.com/world/KV/25/Rakinice.html vendndodhja]
[[Kategoria:Fshatra në Kosovë]]
[[Kategoria:Fshatra në komunën e Skënderajt]]
{{Komuna e Skënderajt}}
{{KO-gjeo-cung}}
7mcv50t9ksyfqqt7yoek715y2yrbkl1
Getinjo
0
252138
2815398
2512389
2025-07-10T22:12:57Z
Lanceloth345
172573
2815398
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox musical artist
| name = Getinjo
| image =
| caption =
| birth_name = Getoar Aliu
| alias = Ghetto
| birth_date = {{birth date and age|1991|6|13}}
| birth_place = [[Ferizaj]], Kosovë
| genre = Hip hop, rap
| occupation = Këngëtar, kompozitor
| years_active = 2007–sot
| label =
| associated_acts =
| website =
}}
'''Getoar Aliu''' (lindur më 13 qershor 1991) i njohur me emrat e artit dhe si '''Getinjo''' ose '''Ghetto''', është këngëtar dhe kompozitor shqiptar nga Kosova.
==Biografia==
Getinjo lindi në [[Ferizaj]] më 1991, por në vitin 1993 familja e tij emigroi në Gjermani në qytetin Bocholt. Atje u rrit në një frymë evropiane dhe përjetoi një jetë ndryshe prej të tjerëve. I dashuruar me muzikën, në vitin 2002 publikoi shkrime dhe poezi të ndryshme në festivale shkollore.
Në vitin 2004, Ghetto kthehet në Kosovë në vendlindjen e tij në Ferizaj dhe aty filloi të inspirohet për jetën dhe veprimtarinë e tij të ardhshme. Ai filloi të shkruante tekste të ndryshme mbi rrugën, pjesën e jetës që la pas dhe mbi çdo gjë që e rrethonte. Ai pati inçizimin e këngës së parë në vitin 2007 në një studio professionale në Prishtinë.
==Diskografia==
* 2013: ''Kaos''
* 2013: ''Femna''
* 2014: ''NO''
* 2014: ''My Love''
* 2015: ''Lavire''
* 2015: ''Sjena mo'' (me Eva)
* 2015: ''Kukllat'' (me Endri)
* 2016: ''Njeri'' (me Nika)
* 2016: ''O moj pare''
* 2016: ''Monster'' (me Baby G)
* 2016: ''Tony Montana'' (me [[Mozzik]])
* 2016: ''Ku je'' (me [[Orhidea Latifi|Kida]])
* 2017: ''Helem''
* 2017: ''Sexy''
==Lidhje të jashtme==
* [https://www.teksteshqip.com/ghetto/biografia Biografia e Ghettos] në TeksteShqip
[[Kategoria:Lindje 1990]]
[[Kategoria:Këngëtarë kosovarë]]
[[Kategoria:Kompozitorë kosovarë]]
qt2qs012mkptoz827w1ivzqu9vc3fqj
Përdoruesi diskutim:Edukatori
3
260856
2815306
2812671
2025-07-10T15:12:34Z
Qwerfjkl (bot)
160953
/* Probleme me referimet te artikulli Arsimi në Afrikë */
2815306
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Përdoruesi diskutim:Edukatori/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1MB
|archiveheader = {{Archives}}
|minthreadstoarchive = 1
|minthreadsleft = 0
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
{{Tung| — [[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 9 mars 2019 22:30 (CET)}}
== Medalje ==
Për punën e vazhdueshme në lidhje me artikujt për pedagogjinë.
{{Medalje}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 maj 2019 20:17 (CEST)
Shumë faleminderit koleg i nderuar [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Respekt juve dhe suksese në punën tuaj fisnike. Me nderime --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 14 maj 2019 20:31 (CEST)
:Faleminderit! Ju lutem, konsiderojeni mundësinë të shkruani diçka në faqen tuaj personale të përdoruesit pasi krijimi i saj lehtëson komunikimin dhe përfshirjen në komunitet. Gjithsesi mbetet në dëshirën tuaj. Puna e mbarë! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 maj 2019 00:28 (CEST)
== Kategoritë ==
Kam vënë re se krijon vazhdimisht kategori të reja si pjesë e punës tënde me artikujt arsimor. Të lutem, hidhi një sy faqes [[Ndihmë:Kategoria]] përpara se të vazhdosh të krijosh kategori të tjera. Po vepron siç duhet, thjesht do të ishte mirë të shtoje dhe atë përshkrimin shabllon siç përshkruhet te faqja më sipër. Kjo dhe mbase të vendosnit dhe kategoritë për kategoritë e krijuara.
Puna e mbarë! :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 9 qershor 2019 17:04 (CEST)
:Përshëndetje koleg i nderuar [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Doni të thoni të jap shënime të ngjashme siq janë në këtë faqe [https://sq.wikipedia.org/wiki/Kategoria:Biografi Kategoria:Biografi].
:Me nderime: --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 9 qershor 2019 19:26 (CEST)
::Pak a shumë. Ideja ajo është, thjesht teksti është ndryshe. Kemi një tekst shabllon që është mirë të përdorim për t'i standardizuar. Shiko për shembuj kategoritë e mëposhtme:
::*[[:Kategoria:IT-gjeo-cung]];
::*[[:Kategoria:Stampa referimi]];
::Shtyp ''Përpunoni burim'' te faqet më sipër që ta shohësh tërë kodin përbërës. Do të vësh re që teksti ndryshon pak nga njëri shembull te tjetri. Kjo është në varësi të faktit nëse kategoria është e prirur të ndahet në kategori të tjera bija apo jo. Lexoje me kujdes faqen e ndihmës më sipër paralelisht me kodin përbërës të faqeve shembuj e besoj se do të jetë më e qartë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 qershor 2019 03:21 (CEST)
:::Përshëndetje koleg i nderuar [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], shihe si të duket kjo këtu : [[:Kategoria:Psikologji pedagogjike]]; Nderimet e mia --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 10 qershor 2019 17:47 (CEST)
::::Kategoria që ke sjellë si shembull ndahet në kategori të tjera bija kështu që duhej vetëm pjesa e parë e përshkrimit. Pjesa e plotë do të duhej nëse kategoria nuk do të përmbante kategori të tjera por vetëm artikuj. Shikoje vetë se e ndryshova siç duhet. Shembulli tregon më shumë se fjalët. :)
::::Këshillë: Vazhdimisht shtyp "Përpunoni burim" dhe shikoni kodin përbërës të faqeve që keni interes. Pastaj mjafton ta kopjosh siç është dhe të ndryshosh vetëm pjesët që të nevojiten për të replikuar të njëjtin rezultat diku. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 qershor 2019 18:26 (CEST)
== Medalje ==
{{Medalje sociologjie}}–[[Përdoruesi:Βατο|Βατο]] ([[Përdoruesi diskutim:Βατο|diskutimet]]) 14 nëntor 2019 11:55 (CET)
== Përkthimet ==
Përshëndetje, Drenisa! :)
Po shoh morinë e artikujve të rinj që po krijon së fundmi. Po përdor veglën e përkthimeve? Si funksionon, mirë? Ke pasur probleme gjatë përdorimit? - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 nëntor 2019 17:23 (CET)
Përshëndetje koleg i nderuar [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]].
Faleminderit për interesimin tuaj. Nganjëherë edhe kam probleme të vogla me veglën e përkthimit ose si pasojë e mosfunksionimit mbase të rrjetit e ndoshta edhe me nivelin e (mos) njohjes së gjuhës angleze. Tjera probleme nuk kam vërejtur. Gjithë të mirat. Me nderime --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 16 nëntor 2019 19:24 (CET)
:Kuptoj. Pyes pasi, nëse i keni ndjekur diskutimet në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] këto kohë, sapo e kemi aktivizuar si vegël për të gjithë dhe disa përdorues kanë raportuar probleme teknike në lidhje me funksionimin e saj. Butona të caktuara që kur i shtyp nuk kryejnë asnjë funksion, etj. Gjëra të tilla. Është mirë që këto raste të raportohen që ta rregullojmë sa më mirë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 16 nëntor 2019 19:40 (CET)
== Medalje ==
{{Medalje përkthimi}}
Përshëndetje [[Drenisa]]! Thjesh dua të të falenderoj e përgëzoj për punën e mirë që po bën më përkthimin e disa artikujve e t'iu inkurajoj të vazhdoni po kështu. --'''[[Përdoruesi:Euriditi|<span style="text-shadow:#000 0.1em 0.1em 0.1em; background: #C44747; color:white;"> Euriditi </span>]]''' 8 dhjetor 2019 21:42 (CET)
== Artikujt ne lidhje me COVID-19 ==
Përshëndetje [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]]!
Pashë që ke krijuar artikuj me temën shumë aktuale të COVID-19.
Edhe unë jam i interesuar të shkruaj artikuj në lidhje me këtë temë.
Nëse ke dëshirë, mund të bashkëpunojmë dhe të shkruajmë disa artikuj për këtë. P.sh. Artikuj për shtetet që janë prekur me sëmundjen, ose artikuj për virusin, etj, që janë paralelë në EnWiki.
Unë jam shumë i gatshëm.
Të përshëndes, [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 15 mars 2020 13:29 (CET)
Përshëndetje koleg i nderuar [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]]. Pashë se mungonte artikulli dhe e përktheva. Nuk e kam në plan të merrem me tema të tilla. Artikullin në fjalë (Covid 19) kur të kesh mundësi, shihe mos më është përvidhur ndonjë lëshim. Respekt për kontributin tuaj të mrekullueshëm. Gjithë të mirat. Me nderime:--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 15 mars 2020 13:42 (CET)
:Mendova se do të doje të shkruaje. Sidoqoftë faleminderit dhe vazhdo redaktimet me tema të tjera. Punë të palodhshme! - [[Përdoruesi:Berishasinan|Berishasinan]] ([[Përdoruesi diskutim:Berishasinan|diskutimet]]) 15 mars 2020 13:48 (CET)
::{{@|Sadsadas}} mund të kesh interes për diskutimin e mësipërm. Kam vënë re që je marrë dhe ti me temën. Mbase gabohem. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 mars 2020 14:50 (CET)
:::{{@|Berishasinan}} Pershendetje!
:::Me pelqen shume nisma per te shkruajtur artikuj mbi temen e Covid-19.Do te doja te ndihmoja dhe une ne shkrimin e tyre. Jam shume e gatshme. Te lutem me ver ne dijeni per cdo gje. - [[Përdoruesi:Florinda Gjypi|Florinda Gjypi]] ([[Përdoruesi diskutim:Florinda Gjypi|diskutimet]]) 15 mars 2020 17:15 (CET)
::::Doja t'ju vija në vëmendje këtë publikim në ''Facebook'' nga ''Fondacioni Wikimedia'': ''[https://www.facebook.com/wikimediafoundation/posts/770671413338523 On Wikipedia, a fight is raging over coronavirus disinformation]''. Këtu theksohet rëndësia e vërtetësisë te artikujt që prekin këto tema këto ditë. Edhe nëse nuk krijoni artikuj të rinj, mjafton të siguroheni për të korrigjuar informacionin te ato ekzistues. Kontrollimi i informacioneve bëhet duke parë burimet dhe duke u siguruar për plotësimin e saktë të referimeve dhe prejardhjen e tyre nga organe serioze, mundësisht me një lidhje me shëndetësinë. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 mars 2020 18:47 (CET)
:::Faleminderit koleg i nderuar [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]]. Pikërisht kjo më shtyri që ta përktheja. Nderimet e mia: --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 15 mars 2020 18:53 (CET)
::::Përshëndetje {{ping|Drenisa}} Dëshiron të kontrollosh dhe shikosh redaktimet e mia blu apo jeshile (shqyrtimi)?--[[Përdoruesi:Saklanan gerçekler|Saklanan gerçekler]] ([[Përdoruesi diskutim:Saklanan gerçekler|diskutimet]]) 26 mars 2020 14:31 (CET)
:Përshëndetje {{ping|Saklanan gerçekler}} BLU koleg i nderuar. Respekt.--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 26 mars 2020 14:44 (CET)
::Edhe shqyrtimi e redaktimet?--[[Përdoruesi:Saklanan gerçekler|Saklanan gerçekler]] ([[Përdoruesi diskutim:Saklanan gerçekler|diskutimet]]) 26 mars 2020 15:07 (CET)
== Medalje ==
{{Medalje gjeografie}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 27 prill 2020 13:43 (CEST)
:Përshëndetje koleg i nderuar {{@|Klein Muçi}} shumë faleminderit ... gjithashtu edhe juve ju dëshiroj suksese të tjera. Me nderime:--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 27 prill 2020 15:17 (CEST)
== Kontrollim ==
Përshëndetje, Drenisa!
Je në dijeni të kësaj faqes [[Speciale:PendingChanges|këtu]]? Aty listohen të gjitha faqet me ndryshime në pritje në Wikipedia-n shqip. Meqë tashmë je përdoruese me përvojë për sa i përket artikujve këtu, po pate kohë ndonjëherë, ndihma jote në aprovimin ose refuzimin e ndryshimeve në pritje te lista e mësipërme do të ishte mëse e mirëpritur. Aktualisht ajo listë mirëmbahet vetëm nga 1 përdorues (Timi). Me ndihmën tënde mund të ulim ndjeshëm kohën e pritjes së kontrollit për artikujt, që është fatkeqësisht mbi 100 ditë (ka qenë gati dyfish përpara se të përfshihej Timi). Detyra e mësipërme është me përgjegjësi, pasi aty vendoset çfarë shfaqet në në një artikull e çfarë jo, e për pasojë, përcaktohet përmbajtja që do të shfaqet në rezultatet e motorëve të kërkimit në botë. Duke pasur parasysh këtë, situata ka qenë paksa si thikë me dy presa pasi, nga një anë na duhen shumë kontrollues aktivë që të mbajmë numrin e ndryshimeve në pritje nën kontroll dhe nga ana tjetër duhet të ketë një lloj përzgjedhjeje mbi përdoruesit që e ushtrojnë atë funksion për shkak të përgjegjësisë së detyrës. Ti je një zgjedhje e mirë për atë gjë, kështu që mendova të ta sjell në vëmendje si mundësi. Gjithsesi sjellja e vazhdueshme e artikujve të rinj nga ana jote është një ndihmë e vetëmjaftueshme për komunitetin. :) - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 29 prill 2020 18:45 (CEST)
== Edhe një herë për Gurrën e Hoxhës! ==
Ne se do te shkruante seicli si eshte ne dialektin e tij atehere do te ishet lulla e Babilonit! Ne kete rast mendoj se do te duhet qe titulli te jete korrekt dhe brenda te shkruhet qe vendasit e quajne keshtu! Kjo vjen sepse ne kete rast emertimi eshte transparent dhe ne nuk na leverdis qe dikur dikush te shkrau Hoxh e dikush te shkruaje Hosës... Me kupton!!!
Tung--[[Përdoruesi:Varrea e Fterres|Varrea e Fterres]] ([[Përdoruesi diskutim:Varrea e Fterres|diskutimet]]) 17 maj 2020 14:36 (CEST)
Përshëndetje koleg [[Përdoruesi:Varrea e Fterres|Varrea e Fterres]]. Për mua nuk është aspak problem nëse do të jetë titulli Gurra e Hoxhs apo Gurra e Hoxhës. Artikullin e kam përkthyer sepse sido që të jetë titulli i këtij toponimi tingëllon shqip, gjë e cila për territorin e Kosovës nuk është edhe aq e shpeshtë të gjesh emërtime të tilla. Tani ka edhe njerëz të tjerë këtu në Wikipedia të cilët me kontributet dhe përvojën e tyre të gjatë, mund ta vlerësojnë më drejtë dhe më saktë këtë çështje. Sa për mua nuk është aspak problem, po qe nevoja e zhvendos tani faqen nga Gurra e Hoxhs në Gurra e Hoxhës. Vetëm një gjë nuk duhet harruar, e kjo është që ne ishim për rreth një shekull nën pushtimin jugosllav, dhe kur është fjala tek toponimet, kjo ka lënë pasojat e saj.
Me nderime:--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 17 maj 2020 22:46 (CEST)
== Medalje ==
Për kontributin e vazhduar në lidhje me lashtësinë ilire
{{Medalje historie}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 17 gusht 2020 14:53 (CEST)
== Kontroll ==
I kontrollon dot redaktimet e mia, të lutem?--[[Speciale:Kontributet/185.106.120.141|185.106.120.141]] 23 gusht 2020 13:11 (CEST)
== Çmimi për krijimin e artikujve të rinj ==
{{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2019|përdoruesi=Drenisa}}
Ju faleminderit koleg wikipedianë. Respekt. --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 16 shtator 2020 11:36 (CEST)
== Medalje ==
Është një tematikë gati tërësisht e paprekur në komunitet kështu që të falënderojmë për kontributet. :)
{{Medalje rruge}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 5 tetor 2020 11:46 (CEST)
== Medalje ==
{{Medalje udhëzimi}}–[[Përdoruesi:Anjen01|Anjen01]] ([[Përdoruesi diskutim:Anjen01|diskutimet]]) 26 dhjetor 2020 23:44 (CET)
== Falenderim ==
Përshëndetje, doja t'i shpreh mirënjohjen për punën që ndërmore për rregullimin e artikujve mbi komunat e Kosovës (redaktimet e tua me 10 maj 2020). U kënaqa kur pashë që artikujt gjermane mbi komunat (të cilët e mirëmbaj unë kryesisht) po shërbejnë si "shabllon". Paske përkthyer shumë gjëra kështuqe iu shtua shumë përmbajtje të ri. Gëzohem në qoftë se do të shoh prapë diçka prej teje lidhur me këtë drejtim. Nderime!--[[Përdoruesi:Hyllvegu|Hyllvegu]] ([[Përdoruesi diskutim:Hyllvegu|diskutimet]]) 21 janar 2021 03:39 (CET)
== Shqyrtim ==
Shqyrtoni redaktime ime?--[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 11 mars 2021 23:54 (CET)
Përshëndetje. Shpresoj të mos jetë urgjente. Kontributi juaj nuk humbet dhe kur të i vie rendi kontributi juaj do të shqyrtohet, qoftë nga une qoftë nga dikush tjetër. Sa për informimin tuaj ja ku janë faqet me ndryshime në pritje [[Speciale:PendingChanges|shih këtu]]. Respekt. --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 12 mars 2021 00:43 (CET)
Atëherë më vie keq por nuk mund të kontriboj në asnjë artikull, përveç rikuperimit të dëmeve të shkaktuara nga Ikranjani, pa u shqyrtuar redaktimet e mia ekzistuese, nuk bëhem ortak në lojëra të pista pukjane.--[[Speciale:Kontributet/185.248.102.118|185.248.102.118]] 12 mars 2021 01:02 (CET)
== Çmimi për krijimin e artikujve të rinj ==
{{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2020|përdoruesi=Drenisa}}
== Abetare ==
Edhe [[Elifba]] dhe [[Alfabeti i Stambollit]]? Perkthimi nga [[Daut Boriçi]] dhe [[Rexhep Voka]].--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F00:1A00:7182:2F06:670C:941F|2003:E6:2F00:1A00:7182:2F06:670C:941F]] 3 tetor 2021 14:45 (CEST)
:Jo për përkthimit i [[:en:Elifba alphabet]]?--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F00:1A00:386C:1A26:7EC3:FDF0|2003:E6:2F00:1A00:386C:1A26:7EC3:FDF0]] 8 tetor 2021 12:35 (CEST)
== Kandidaturë për burokrat ==
Përshëndetje!
Si një anëtare goxha aktive në komunitetin e Wikipedia-s shqip, je e ftuar të marrësh pjesë në votimin që po zhvillohet në faqen [[Wikipedia:Burokratë/Kandidatura/Klein Muçi]] ku po kandidoj për të përfituar privilegjet e burokratit. Votimi i fundit për burokracinë në Wikipedia-n shqip ka ndodhur më shumë se 12 vjet më parë kështu që mirë do të ishte të kishte sa më shumë pjesëmarrje. Ki parasysh që mund të votosh {{tl|PËR}}, {{tl|KUNDËR}} ose {{tl|ASNJANËS}} dhe votën ta shoqërosh me një koment të shkurtër. Vendimi yt është i mirëpritur. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 tetor 2021 10:25 (CEST)
== Translation request ==
Hello.
Can you translate and upload the article [[:en:Baku railway station]] in Albanian Wikipedia?
Yours sincerely, [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 16 tetor 2021 01:45 (CEST)
:Thank you very much for the new article and all the best! [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 16 tetor 2021 09:52 (CEST)
== Wikimediani i Muajit ==
Përshëndetje Drenisa,
Po të kontaktoj në emër të Grupit të Përdoruesve Wikimedianët e Gjuhës Shqipe (Wikimedians of Albanian Language User Group - WoALUG), dëshirojm të ju përzgjedhim si “Wikimediani i Muajit” për muajin shkurt, si falenderim për kontributin e juaj në Wikipedia. A mundesh të lutem të na kontaktosh për më shumë informacion në: [[Mailto:info@wikimediashqip.org|info@wikimediashqip.org]]<nowiki>. – ~~~~</nowiki> [[Përdoruesi:Ritamaliqi|Ritamaliqi]] ([[Përdoruesi diskutim:Ritamaliqi|diskutimet]]) 19 janar 2022 16:59 (CET)
== Sondazh ==
Pershendetje!
Jemi studente qe duam te bejme nje studim per lajmet e rreme dhe vandalizmin ne Wikipedian Shqip. Ju lutemi, do na ndihmonte shume ne qofte se na kushtoni disa minuta kohe per te plotesuar formularin me poshte:
https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdO7Z-CW0HWn8vAhyu1aHFPILSWNJFbzRn8-juFI6rcsQXesw/viewform?usp=sf_link
Shume faleminderit!
Gjithe te mirat! --[[Përdoruesi:Anapecini|Anapecini]] ([[Përdoruesi diskutim:Anapecini|diskutimet]]) 23 janar 2022 13:43 (CET)
== Fiset shqiptare ==
Pershendetje. E pash qe disa nga shkrimet e mija qe i kam bere i pasket bere delete, edhe pse kishin burime dhe prova shume me te sakta se tuajat. Ju kisha lut qe te mos e beni gabimin e njejte pa qene e/i sigurte. Faleminderit [[Speciale:Kontributet/185.173.204.3|185.173.204.3]] 10 shkurt 2022 14:03 (CET)
Përshëndetje. I kam hequr arbëreshët sepse nuk kishin referencë dhe nuk janē fis ilir por shqiptar. --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 10 shkurt 2022 16:44 (CET)
== Shqyrtim ==
Pershendejte, nese keni mundesi ta shqyrtoni artikullin https://sq.wikipedia.org/wiki/Gazeta_e_Pavarur Faleminderit!
:Përshëndetje! Dëshironi të kontrolloni kontributet e mia dhe t'i bëni ato blu?--[[Përdoruesi:Doardear|Doardear]] ([[Përdoruesi diskutim:Doardear|diskutimet]]) 17 prill 2022 19:19 (CEST)
== Kontroll ==
Përshëndetje!
Ky është një mesazh automatik i dërguar te të gjithë kontrolluesit shqipfolës që kanë qenë aktivë së fundmi. Aktualisht në listën e faqeve me ndryshime në pritje gjenden rreth 4000 faqe, disa prej tyre në pritje për më shumë se 1 viti. Kontrollimi i ndryshimeve në pritje është një nga përgjegjësitë bazë të çdo komuniteti Wiki kështu që ju ftojmë të ndihmoni ta zbrazim atë listë. Lista mund të gjendet [[Speciale:PendingChanges|këtu]]. - [[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 16 mars 2022 15:04 (CET)
<!-- Message sent by User:Klein Muçi@sqwiki using the list at https://sq.wikipedia.org/w/index.php?title=Kontrolluesit_aktiv%C3%AB&oldid=2421118 -->
== Përkthime ==
Përshëndetje, ju bëni përkthime mjaft të mira. A doni ta përktheni artikullin [[Dialekti Zetë–Rashkë]] ([[:en:Zeta–Raška dialect]])?--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F07:B400:DD48:88D8:772B:5D85|2003:E6:2F07:B400:DD48:88D8:772B:5D85]] 30 mars 2022 15:48 (CEST)
:Jo? 😢--[[Speciale:Kontributet/88.128.92.88|88.128.92.88]] 3 prill 2022 08:01 (CEST)
::Nëse ke mundësi edhe këtë shikoje [[:en:Musić noble family]] në [[Musiq]].
::[[:en:Milivoje Đurković]] - [[Milivoje Gjurkoviq]]--[[Speciale:Kontributet/82.114.73.107|82.114.73.107]] 5 prill 2022 21:23 (CEST)
:Përshëndetje kolegë. Nuk po i refuzoj, do ti përkthej kur të kem kohë sepse kam edhe mbi 2200 faqe në listën e mbikëqyrjes. Respekt. --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 12 prill 2022 21:37 (CEST)
::Edhe [[:en:Vladan Glišić]] në [[Vladan Glishiq]]?--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F49:3100:A0CF:4EB8:9F82:7BA8|2003:E6:2F49:3100:A0CF:4EB8:9F82:7BA8]] 19 prill 2022 01:01 (CEST)
:::{{ping|Drenisa}} Faleminderit. A po vijnë akoma artikujt e tjerë?--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F49:3100:5C30:E299:B5D8:7964|2003:E6:2F49:3100:5C30:E299:B5D8:7964]] 26 prill 2022 23:25 (CEST)
::::Shih edhe këtë: [[:en:Jovan Grković-Gapon]] në [[Jovan Gapon]]. Paraprakisht faleminderit koleg ... --[[Speciale:Kontributet/37.35.67.1|37.35.67.1]] 27 prill 2022 00:10 (CEST)
:::::Ka shumë pak artikuj që duhen përkthyer.--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F27:4800:4003:EB82:CD12:C33E|2003:E6:2F27:4800:4003:EB82:CD12:C33E]] 2 nëntor 2022 10:09 (CET)
::::::{{ping|Drenisa}} Shumë të shkurtër janë [[hatibi]] ([[:en:Khatib]]) dhe [[Ebu Dherr el-Gifari]].--[[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F27:4800:19AB:A4:3440:E287|2003:E6:2F27:4800:19AB:A4:3440:E287]] 17 nëntor 2022 20:56 (CET)
Përshëndetje koleg. Po mi zgjedh artikujt për ti përkthyer si me i pas propozuar ndonjë shkavell.--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 19 nëntor 2022 15:12 (CET)
:Dëshironi të krijoni ata artikuj të rëndësishëm?--[[Speciale:Kontributet/24.134.186.201|24.134.186.201]] 26 tetor 2023 13:51 (CEST)
== Medalje ==
{{Medalje sporti}}–[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 15 maj 2022 03:56 (CEST)
== Scodra dhe Shkodra ==
Përshëndetje @[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]], të përgëzoj për punën e përkthimeve. Mendoj se do ishte më mirë që artikulli Scodra të vendoset në seksionin e historisë së artikullit [[Shkodra]], ose të riemërohet në Shkodra e lashtë. [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 3 gusht 2022 19:45 (CEST)
:Përshëndetje koleg i nderuar. Po pajtohem që titulli të jetë [[Shkodra e lashtë]]. Të falëminderit për mirëkuptimin, respekt [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 3 gusht 2022 22:45 (CEST)
== Medalje ==
{{Medalje pune}}
-- [[Përdoruesi:AT44|AT44]] ([[Përdoruesi diskutim:AT44|diskutimet]]) 23 gusht 2022 13:07 (CEST)
== Çmimi për krijimin e artikujve të rinj ==
{{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2021|përdoruesi=Drenisa}}
== Gostitje dhënë më 8 shtator 2022 13:36 (CEST) ==
{{Fli}}-[[Përdoruesi:Astronomi06|Astronomi06]] ([[Përdoruesi diskutim:Astronomi06|diskutimet]]) 8 shtator 2022 13:36 (CEST)
:Shumë faleminderit koleg i nderuar. Respekt. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 8 shtator 2022 13:40 (CEST)
== Toponimet e antikitetit ==
Pershendetje Drenisa! Po shoh qe po orienton titujt e artikujve qe lidhen me emertime te antikitetit drejt shqiperimeve. Duhet ta kem propozuar edhe ne kuvend, por kete ''shqiperim'' te perdhunshem e mendoj demtues per syrin e lexuesit qe mund te mendoje te informohet permes wiki-t, tek e fundit eshte edukuese sikur lexuesi (nxenesi mundesisht) te mesoje se '''c''' ne latinishten klasike shqiptohej '''k''', p.sh. Si dhe te mesohet te perballet me kete permase te emertimeve klasike qe nuk besoj se ndonje vend qe kemi si reference kulturore, i ndryshon dhe njetrajteson keshtu. [[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:24 (CEST)
:Përshëndetje koleg. Për cilin redaktim e ke fjalën, nëse ke mundësi të më tregosh? [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:28 (CEST)
:: Po ja p.sh. [[Sesaretia]] qe e shqiperove nga transkriptimi qe i behet emertimit ne greqishte. --[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:34 (CEST)
:::E përktheva koleg i nderuar. Tani nuk do të thot se duhet të mbetet pikërisht ashtu si e kam përkthyer une. Mund edhe të kem gabuar. Greqishten nuk e njoh. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:39 (CEST)
::::Ne fakt ajo qe ke bere me titullin perben ''shqiperim'' e nderuar, sepse teknikisht titulli eshte i '''pa'''perkthyeshem, vetem i transkriptueshem per volitje drejtshqiptuese. Nuk po them qe i yti eshte varianti perfundimtar, por meqe i ke hy kesaj vadeje, mendova se mos mund te te duket e arsyeshme... sidoqofte, te lumshin duart. --[[Përdoruesi:Ikranjani|Ikranjani]] ([[Përdoruesi diskutim:Ikranjani|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:42 (CEST)
:::::Faleminderit koleg i nderuar. Po përpiqem. Sa për [[Sesaretia]] të të them të drejtën nuk e di se si do të ishte titulli i saktë në gjuhën shqipe, sepse ka shumë emra që vështirë përkthehen. Respekt juve. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 6 tetor 2022 23:46 (CEST)
:::::Kur është puna tek emërtimet e titujve të toponimeve antike, ke shumë të drejtë, sepse ka një varg emërtimesh për të cilat nuk kam qenë i sigurt se si duhet të jetë në gjuhën shqipe. p.sh. latinisht është '''Dimalum''' greqisht '''Dimalitan''' ndërsa shqip e kanë përkthyer '''Dimali''', pastaj '''Vicianum''' e kanë përkthyer [[Viciana]], etj. ja edhe një që në anglisht ka qenë '''Berginium''' ndërsa une e kam përkthyer [[Bergini]] duke u nisur nga ajo që më mirë është të ekzistojë kështu edhe nëse nuk është në rregull se sa të mos ekzistojë fare. Nuk kam asgjë kundër që artikuj të tillë të zhendosen në emërtimin tjetër simotër, si p.sh. në këtë rast '''Berginium'''. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 7 tetor 2022 00:03 (CEST)
== Përkthimi shqip🤗 ==
Përshëndetje Drenisa, ju lutem nëse e bëj në gjuhë të tjera në gjuhën shqipe në Wikipedia😍🤗? [[Përdoruesi:AlexBTR|AlexBTR]] ([[Përdoruesi diskutim:AlexBTR|diskutimet]]) 16 tetor 2022 17:53 (CEST)
:Përshëndetje koleg AlexBTR. Më trego cilët artikuj duhet t'i bëj në shqip. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 16 tetor 2022 20:16 (CEST)
Për [[Florin Salam]], Elena Çaushesku, [[Adrian Minune]] dhe Denisa.
Përshëndetje nga cigani kosovar. Respekt.--[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 16 tetor 2022 22:47 (CEST)
Koleg i nderuar, {{@|AlexBTR}} kur të kesh mundësi përktheje këtë artikull në gjuhën rumune, nëse mundesh, nëse jo nuk ka problem, [[:en:Accession of Kosovo to the European Union|Accession of Kosovo to the European Union]]. Me nderime (Kosovari cigan ose Cigani nga Kosova): --[[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 16 tetor 2022 23:05 (CEST)
Të dua Drenisa! [[Përdoruesi:AlexBTR|AlexBTR]] ([[Përdoruesi diskutim:AlexBTR|diskutimet]]) 16 tetor 2022 23:38 (CEST)
:Ai e bëri përkthimin në rumanisht: [[:ro:Aderarea Kosovo la Uniunea Europeană]]. [[Përdoruesi:AlexBTR|AlexBTR]] ([[Përdoruesi diskutim:AlexBTR|diskutimet]]) 5 maj 2024 17:11 (CEST)
== Kryetare kosovare ==
Mungojnë thuajse tërësisht artikujt dhe kategorite. Lista e plotë është këtu: [[:en:Category:Mayors of places in Kosovo]]. [[Speciale:Kontributet/2003:E6:2F20:A300:8942:161C:96C6:F53E|2003:E6:2F20:A300:8942:161C:96C6:F53E]] 23 tetor 2022 17:35 (CEST)
:{{ping|Drenisa}} Vetëm disa mungojnë ose janë shumë të shkurtra.--[[Speciale:Kontributet/88.128.92.127|88.128.92.127]] 18 dhjetor 2022 12:49 (CET)
== Çamëri/shqiptarë në Greqi, dhe fe ==
Ju jeni tani në atë temë. Dëshironi të krijoni [[My Blood My Compromise]] ([[:en:My Blood My Compromise]])? [[Speciale:Kontributet/2A02:3102:6A55:FF8D:BCCE:97C6:627F:99AC|2A02:3102:6A55:FF8D:BCCE:97C6:627F:99AC]] 4 shkurt 2023 12:22 (CET)
:Jo?--[[Speciale:Kontributet/2A02:3102:6A55:FF8D:7054:4527:882D:BE|2A02:3102:6A55:FF8D:7054:4527:882D:BE]] 9 shkurt 2023 20:36 (CET)
::Ky janë xhamitë shqiptare.--[[Speciale:Kontributet/2A02:3102:6A55:FF8D:3C35:2059:5456:CB5|2A02:3102:6A55:FF8D:3C35:2059:5456:CB5]] 25 shkurt 2023 14:31 (CET)
== Medalje dhënë më 14 shkurt 2023 19:50 (CET) ==
{{Medalje pune}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 14 shkurt 2023 19:50 (CET)
== Kategorizimi ==
Përshëndetje!
Prej disa kohësh je angazhuar në procesin e kategorizimit duke ndihmuar në një çështje që pak përdorues ndihmojnë. Prej vitesh pema e kategorive në Wikipedia-n shqip është në një situatë të rënduar pasi ka munguar në mënyrë të vazhduar mirëmbajtja në lidhje me të kështu që kontributi yt në këtë çështje vlerësohet së tepërmi. Do të të këshilloja të lexoje [[en:WP:CG]] nëse s'e ke lexuar ende e të hidhje një sy te pema e kategorive në Wikipedia-n anglisht: [[en:Category:Contents]]. Ky është trungu i pemës nga ku buron çdo kategori e nënkategori tjetër atje. Sa më shumë t'i afrohemi një sistemi të ngjashëm, aq më e lehtë do të bëhej gjetja e përpunimi i informacionit (kategoritë kanë rëndësi të veçantë në punët automatike pasi shërbejnë si grupe tematike nga ku robotët e vegla të ndryshme mund të vjelin e përpunojnë informacion me lehtësi). Në fakt kam disa kohë që mendoj të fillojmë një fushatë për sistemimin e pemës së kategorive në Wikipedian-n shqip por ti e ke nisur para meje de facto si proces kështu që mendova se mbase mund të ishe i interesuar "ta nisje me themel". - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 mars 2023 04:14 (CET)
:Përshëndetje, koleg. Ka kohë që e kam vërejtur se kur përkthej artikuj mungojnë shumë kategori në gjuhën shqipe. Ato kategori të artikujve që i përkthej e që krahas anglishtes ekzistojnë edhe në shumë gjuhë ose në disa gjuhë të tjera zakonisht i krijoj. Nuk kam shumë njohuri rreth rregullave të krijimit të artikujve, kështu që do të përpiqem ta respektoj pemën e kategorizimit të artikujve në gjuhë të tjera. [[en:WP:CG]] nuk e kam lexuar por do të përpiqem ta lexoj me kujdes. Nëse vëren ndonjë gabim ose devijim timin të lutem më korigjo. Faleminderit koleg. Respekt. Me nderime: [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 10 mars 2023 18:33 (CET)
::Patjetër. Faqja e lartpërmendur tregon me hollësi çdo gjë rreth kategorive. Mbase së shpejti mund të marrësh guximin të kalosh pak dhe ato kategoritë teknike përveç atyre të përmbajtjes. Për çdo lloj ndihme që mund të të duhet rreth koncepteve të shpjeguara te faqja në fjalë, mos ngurro të më pyesësh. Puna e mbarë! {{smiley|:-)}}<span id="Klein_Muçi:1678478907819:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt">— [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 10 mars 2023 21:08 (CET)</span>
== Një turk, disa turq ==
Përshëndetje! :)
Fjala "turq" nuk përmban Ë në drejtshkrim kështu që besoj që rikategorizimet e tua të fundit në lidhje me të duhet të kthehen. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 2 prill 2023 20:22 (CEST)
:Përshëndetje koleg. Nuk e kisha konsultuar drejtshkrimin. Shihe tani se më duket e përfundova. Dhe faleminderit për kujdesin. [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 2 prill 2023 20:46 (CEST)
::Asgjë. :) Vetëm një këshillë: Ridrejtimet nuk funksionojnë me kategoritë. Në një ridrejtim të zakonshëm, lexuesi do të ridrejtohet automatikisht te faqja e re nëse shtyp te lidhja e ridrejtimit. Në rastin e kategorive, nëse një artikull kategorizohet te kategoria e vjetër, ai do të mbetet aty, nuk do të ridrejtohet automatikisht te kategoria e re. Duke pasur këtë parasysh, nëse ndodh një gabim me faqet e kategorive është mirë që të vendoset stampa {{tl|Grise}} te faqja e vjetër e thjesht të krijohet një e re në vend të zhvendosjes.<span id="Klein_Muçi:1680528383414:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 3 prill 2023 15:26 (CEST)</span>
== Invitation to Rejoin the [https://mdwiki.org/wiki/WikiProjectMed:Translation_task_force Healthcare Translation Task Force] ==
[[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|right|frameless|125px]]
You have been a [https://mdwiki.toolforge.org/prior/index.php medical translators within Wikipedia]. We have recently relaunched our efforts and invite you to [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php join the new process]. Let me know if you have questions. Best [[User:Doc James|<span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>]] ([[User talk:Doc James|talk]] · [[Special:Contributions/Doc James|contribs]] · [[Special:EmailUser/Doc James|email]]) 12:34, 13 August 2023 (UTC)
<!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_translators/40&oldid=25451578 -->
== Kërkesë për përkthim të faqes Amin Syla në anglisht. ==
Përshëndetje,
a do të ishte e mundur që ju të përktheni faqen [[Amin Syla]] në [[anglisht]]? [[Speciale:Kontributet/185.100.245.105|185.100.245.105]] 13 gusht 2023 16:10 (CEST)
== Translation request ==
Hello.
Can you translate and upload the article [[:en:Baku State University]] in Albanian Wikipedia?
Yours sincerely, [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 18 gusht 2023 23:58 (CEST)
:[[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]], Hello - Xoş gəlmisiniz!<br/>Please translate this article in Azerbaijani language Wikipedia: [[:en:Prishtina Bus Station]]<span id="Drenisa:1692398093200:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 19 gusht 2023 00:34 (CEST)</span>
::Hello.
::I have created the article [[:az:Priştina Avtovağzalı]]. Can you create the article [[:en:Baku State University]] in Albanian Wikipedia?
::Yours sincerely, [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 19 gusht 2023 08:57 (CEST)
:::Thank you very much for the new article! [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 19 gusht 2023 12:38 (CEST)
::::[[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]], [[Arsimi në Azerbajxhan]] këtë artikull e ke gratis, koleg i nderuar. Respekt.<span id="Drenisa:1692447687637:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 19 gusht 2023 14:21 (CEST)</span>
:::::Thank you very much! [[Përdoruesi:Multituberculata|Multituberculata]] ([[Përdoruesi diskutim:Multituberculata|diskutimet]]) 19 gusht 2023 18:28 (CEST)
== Çmimi për krijimin e artikujve të rinj ==
{{Çmim i parë|1=krijimin e artikujve të rinj|viti=2022|përdoruesi=Drenisa}}
== Çmimi për mirëmbajtjen e kategorive ==
{{Çmim i parë|1=mirëmbajtjen e kategorive|viti=2022|përdoruesi=Drenisa}}
== Kategorizimi: Faqet e veçanta ==
Përshëndetje!
Meqë merresh shpesh me kategoritë, nëse nuk e di ende, doja të të thoja se faqet e veçanta mund të jenë një vend i mirë për t'i përpunuar ato. Shko te [[Special:SpecialPages]] (e ke dhe te mjetet majtas si "Faqet e veçanta") dhe shiko për ''Kategori të dëshiruara'', ''Kategori të pakategorizuara'' dhe ''Kategori të papërdorura''. Të treja ato lista kanë nevojë prej vëmendje prej vitesh tashmë dhe puna jote në to do të ishte më se e mirëpritur. Si gjithmonë, më thuaj nëse të lindin probleme rrugës. - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 22 shtator 2023 12:05 (CEST)
:[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]], Përshëndetje. Posa i shikova. Për dy të fundit e kuptova se çka kërkohet ndërsa për të parën, ''Kategori të dëshiruara'' nuk po kuptoj. Faleminderit koleg. Respekt.<span id="Drenisa:1695462617463:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Drenisa|Drenisa]] ([[Përdoruesi diskutim:Drenisa|diskutimet]]) 23 shtator 2023 11:50 (CEST)</span>
::Ato janë thjeshtë "kategori të kuqe", pra kategori që janë përdorur në faqe të ndryshme por faqet e tyre nuk janë krijuar ende (ose janë grisur). Në këtë kuptim janë "të dëshiruara", sepse kërkohet ekzistenca e tyre nga faqet ku janë përdorur. Këto lloj kategorish ose duhen krijuar, ose duhen hequr nga faqet ku kërkohen.<span id="Klein_Muçi:1695464616109:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 shtator 2023 12:23 (CEST)</span>
:::Shënim: Kam harruar pa përmendur këtë më sipër: [[Speciale:FaqeTëPakategorizuara|FaqeTëPakategorizuara]]<span id="Klein_Muçi:1699751830458:Përdoruesi_diskutimFTTCLNDrenisa" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 12 nëntor 2023 02:17 (CET)</span>
== Medalje dhënë më 21 tetor 2023 21:59 (CEST) ==
Për punën e vazhduar në lidhje me mirëmbajtjen e kategorive, një hapësirë që ka pasur nevojë për mirëmbajtje prej kohësh.
{{Medalje pune}}-[[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 21 tetor 2023 21:59 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Pikëpamjet feministe për gjuetinë e shtrigave]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2646824|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Pikëpamjet feministe për gjuetinë e shtrigave]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202024,%2020:33)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2024 21:33 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Fëmijëria në luftë]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2646057|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Fëmijëria në luftë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20mars%202024,%2000:20)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 mars 2024 01:20 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Pikëpamjet feministe për gjuetinë e shtrigave]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2646824|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Pikëpamjet feministe për gjuetinë e shtrigave]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20mars%202024,%2001:03)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 mars 2024 02:03 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Turqi]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2648280|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Turqi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(12%20mars%202024,%2020:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 12 mars 2024 21:30 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[ChatGPT në arsim]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2648325|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:ChatGPT në arsim]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(12%20mars%202024,%2023:22)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 mars 2024 00:22 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Anna Göldi]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2648443|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Anna Göldi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20mars%202024,%2016:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 mars 2024 17:30 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Anna Maria Schwegelin]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2648452|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Anna Maria Schwegelin]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur|BOT: Gjendja e adresës origjinale është e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur është vendosur
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20mars%202024,%2016:52)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 mars 2024 17:52 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Margherita Sarrocchi]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2649219|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Margherita Sarrocchi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve|Emra të shumëfishtë: lista e autorëve]]
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20mars%202024,%2015:17)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 mars 2024 16:17 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Burimet e hapura arsimore]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2650350|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Burimet e hapura arsimore]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20mars%202024,%2016:39)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 mars 2024 17:39 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Microsoft Copilot]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2650669|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Microsoft Copilot]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20mars%202024,%2020:34)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 mars 2024 21:34 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Tay (chatbot)]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2650673|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Tay (chatbot)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20mars%202024,%2020:42)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 mars 2024 21:42 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Turqit në Ballkan]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2651100|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Turqit në Ballkan]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20mars%202024,%2013:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 mars 2024 14:04 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Shkolla Evropiane]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2651113|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Shkolla Evropiane]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20mars%202024,%2014:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 mars 2024 15:21 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Muzeu i Pushtimit Sovjetik (Tbilisi)]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2651241|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Muzeu i Pushtimit Sovjetik (Tbilisi)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20mars%202024,%2023:41)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 mars 2024 00:41 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Gjeorgji]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2651247|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Gjeorgji]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20mars%202024,%2023:48)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 mars 2024 00:48 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Muzeu Gjeorgjian i Arteve të Bukura]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2652371|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Muzeu Gjeorgjian i Arteve të Bukura]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(27%20mars%202024,%2017:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 mars 2024 18:12 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kinema Rustaveli]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2652384|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kinema Rustaveli]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(27%20mars%202024,%2018:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 mars 2024 19:12 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Majda Kirmizi]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2652763|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Majda Kirmizi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(29%20mars%202024,%2018:25)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 29 mars 2024 19:25 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Tatjana Bokan]]'' ==
Përshëndetje, Drenisa!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2652774|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Tatjana Bokan]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(29%20mars%202024,%2018:41)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 29 mars 2024 19:41 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Dushko Markoviq]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653316|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Dushko Markoviq]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20mars%202024,%2021:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 mars 2024 23:02 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Dushko Markoviq]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653316|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Dushko Markoviq]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20mars%202024,%2021:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 mars 2024 23:02 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Vuk Vrçeviq]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653542|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Vuk Vrçeviq]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20prill%202024,%2013:32)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 prill 2024 15:32 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Vuk Vrçeviq]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653542|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Vuk Vrçeviq]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20prill%202024,%2013:33)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 prill 2024 15:33 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Đurđina Jauković]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653642|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Đurđina Jauković]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20prill%202024,%2016:14)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 prill 2024 18:14 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Eparkia e Horës së Arbëreshëve]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653717|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Eparkia e Horës së Arbëreshëve]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20prill%202024,%2019:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 prill 2024 21:06 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Java e Shenjtë e Eparkisë së Lungros]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2653979|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Java e Shenjtë e Eparkisë së Lungros]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(2%20prill%202024,%2021:55)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 2 prill 2024 23:55 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Akademia Austriake e Shkencave]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2655321|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Akademia Austriake e Shkencave]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(9%20prill%202024,%2015:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 9 prill 2024 17:04 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kultura e Tiranës]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2656507|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kultura e Tiranës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20prill%202024,%2015:46)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 prill 2024 17:46 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Monumente në Tiranë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2656521|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Monumente në Tiranë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20prill%202024,%2016:08)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 prill 2024 18:08 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Tiranë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2656543|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Festivali Ndërkombëtar i Filmit në Tiranë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20prill%202024,%2016:42)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 prill 2024 18:42 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Edgar Morin]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2658987|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Edgar Morin]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(25%20prill%202024,%2020:01)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 prill 2024 22:01 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Tito Beliçanec]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2659515|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Tito Beliçanec]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(28%20prill%202024,%2020:41)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 28 prill 2024 22:41 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Egjipt]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2659789|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Egjipt]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20prill%202024,%2017:03)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 prill 2024 19:03 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2660990|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20maj%202024,%2014:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2024 16:30 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2660990|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Agjencia e Shteteve të Bashkuara për Zhvillim Ndërkombëtar]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20maj%202024,%2014:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2024 16:30 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Grottaferrata]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2661062|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Grottaferrata]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20maj%202024,%2017:58)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2024 19:58 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Shën Vasili]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2661134|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Shën Vasili]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Parametra të pa emëruar|Parametra të pa emëruar]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë probleme me emrat e parametrave të tyre. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: unrecognized parameter|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20maj%202024,%2021:59)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2024 23:59 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Poezia mesjetare]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2663408|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Poezia mesjetare]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(14%20maj%202024,%2019:58)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 14 maj 2024 21:58 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Frédéric Boissonnas]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2664817|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Frédéric Boissonnas]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve|Emra të shumëfishtë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret një parametër i vetëm në njëjës për të listuar disa vlera të autorëve njëkohësisht. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: multiple names: authors list|këtu]].
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve|Emra shifrorë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur te parametri i emrit të autorëve përdoren vlera të përbëra vetëm nga shifra e shenja pikësimi. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: numeric names: authors list|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20maj%202024,%2011:40)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 maj 2024 13:40 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Livandula]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2664997|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Livandula]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20maj%202024,%2021:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 maj 2024 23:53 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Samovari]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2666516|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Samovari]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20maj%202024,%2021:42)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 26 maj 2024 23:42 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Radical (film)]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2667689|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Radical (film)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20qershor%202024,%2015:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 qershor 2024 17:02 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Code.org]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2668785|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Code.org]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20qershor%202024,%2017:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 qershor 2024 19:53 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Agron (emër)]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2669456|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Agron (emër)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(12%20qershor%202024,%2019:20)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 12 qershor 2024 21:20 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Sporti në Shqipëri]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2670112|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Sporti në Shqipëri]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20qershor%202024,%2010:32)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 qershor 2024 12:32 (CEST)
== Lidhje ==
përshendje. Kam nevoj per ndihmen tuaj. Jan disa faqe ne sq.wiki që un kam krijuar por nuk kam mundesi qe ti lidh me wikipediat e tjera te gjuheve te tjera (kjo për shkak se un redaktoi nga telefoni). A keni mundesi t m ndihmoni. Faqet (qe me se shumti jan artikuj futbollistesh) ndodhen ketu: Kategoria:Articles without Wikidata item. Te falenderoj. [[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]] ([[Përdoruesi diskutim:Sadsadas|diskutimet]]) 17 qershor 2024 14:21 (CEST)
:[[Përdoruesi:Sadsadas|Sadsadas]], Po<span id="Edukatori:1718635260747:Përdoruesi_diskutimFTTCLNEdukatori" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 17 qershor 2024 16:41 (CEST)</span>
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Universiteti Aarhus]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2670807|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Universiteti Aarhus]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra shifrorë: lista e autorëve|Emra shifrorë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur te parametri i emrit të autorëve përdoren vlera të përbëra vetëm nga shifra e shenja pikësimi. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: numeric names: authors list|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(18%20qershor%202024,%2018:21)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 18 qershor 2024 20:21 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ilir Boçka]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2671811|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ilir Boçka]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20qershor%202024,%2019:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 qershor 2024 21:06 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Trashëgimia kulturore jomateriale]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2674438|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Trashëgimia kulturore jomateriale]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20korrik%202024,%2016:55)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 korrik 2024 18:55 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kultura jomateriale]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2674467|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kultura jomateriale]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20korrik%202024,%2017:55)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 korrik 2024 19:55 (CEST)
== Need help ==
Hello. I've been trying to update for a while. I need help on something. I'm not expert enough. I have made many updates to the [Selam Taraku] page. Could you review these for me, please? Thanks! [[Përdoruesi:Rondaik|Rondaik]] ([[Përdoruesi diskutim:Rondaik|diskutimet]]) 12 korrik 2024 23:20 (CEST)
:[[Selami Taraku]] [[Përdoruesi:Rondaik|Rondaik]] ([[Përdoruesi diskutim:Rondaik|diskutimet]]) 12 korrik 2024 23:21 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Observatori]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2676083|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Observatori]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20korrik%202024,%2015:19)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 korrik 2024 17:19 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arkeoastronomia]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2676455|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arkeoastronomia]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20korrik%202024,%2012:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 korrik 2024 14:06 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Autostrada Prishtinë–Mitrovicë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2676607|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Autostrada Prishtinë–Mitrovicë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20korrik%202024,%2010:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 korrik 2024 12:06 (CEST)
== Redaktimi që ju i keni bërë Faqes së Sali Nivicës është një akt i ulët dhe jo etik ==
Redaktimi që ju i keni bërë Faqes së Sali Nivicës është një akt i ulët dhe jo etik, që me shumë gjasa është mercenarizëm i ulët hakmarrës ndaj pasardhësve të Mësuesit të Popullit. Ju jeni i detyruar që të shpjegoheni për këtë akt të ulët.
{| class="wikitable"
|1
|<bdi>[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]]</bdi>
|[[xtools:topedits/sq.wikipedia.org/Edukatori/0/Sali Nivica|Top Edits]] · [[xtools:ec/sq.wikipedia.org/Edukatori|Edit Counter]]
|1
|1
|100%
|[[Speciale:Diff/2542875|2023-04-08 15:09]]
|[[Speciale:Diff/2542875|2023-04-08 15:09]]
|0
|51
|}
[[Përdoruesi:Altin Goxhaj|Altin Goxhaj]] ([[Përdoruesi diskutim:Altin Goxhaj|diskutimet]]) 25 korrik 2024 08:59 (CEST)
Gabim e ke se unë nuk kam redaktuar te artikulli i Sali Nivicës, shihe historikun, dhe ti që më sulmon mua më mirë do të ishte të kontribuoje me ndonjë artikull në Wikipedia Shqipe sepse kemi mbetur Wikipedia me numrin më të vogël të artikujve në Ballkan.
== Research about the tools on Wikimedia projects by the CEE Hub ==
Hi everyone,
We would like to invite you to submit your responses to the survey dedicated to the tools that are used currently across the Wikimedia projects and the tools that you want to have.
This survey was made by the working group of the [[:m:Wikimedia CEE Hub|CEE Hub]], and your responses will be reviewed afterwards, as we want to continue supporting the communities. That support can be documentation for certain most used tools by other communities across the region per specific topics, finding solutions for new tools to be created in the future, creating most needed tools in the region (so called "regional wishlist list"), and many other options.
''Deadline to fill in the survey is '''20th of August, 2024'''.''
Submit your answers [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeIwzCDKs6jXPG7EpZe-JH2Mm1odU0_MAv1bO-z-nLOq9dlug/viewform?usp=sf_link '''here''']
Thank you in advance for your time that you will dedicate in filling in this survey --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 26 korrik 2024 15:07 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tools&oldid=27177596 -->
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Rose Wilder Lane]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679540|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Rose Wilder Lane]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20korrik%202024,%2012:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 korrik 2024 14:06 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Rudolf Otto von Ottenfeld]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679554|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Rudolf Otto von Ottenfeld]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20korrik%202024,%2015:07)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 korrik 2024 17:07 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Clive James]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679567|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Clive James]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20korrik%202024,%2015:26)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 korrik 2024 17:26 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Alfred Renyi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679687|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Alfred Renyi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20korrik%202024,%2010:11)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 korrik 2024 12:11 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Alfred Renyi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679687|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Alfred Renyi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20korrik%202024,%2010:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 korrik 2024 12:12 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Universiteti i Torontos]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2679719|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Universiteti i Torontos]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20korrik%202024,%2017:35)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 korrik 2024 19:35 (CEST)
== [[Adem Kastrati]] ==
Pershendetje, uroj te jeni mire. Ju kihsa lutur qe te aprovoni ndryshimin e fundit tek faqja Adem Kastrati, per ekspoziten e fundit. Gjithe te mirat @[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]]
[[Përdoruesi:Shkupi Kumanova 1234|A.Saiti]] ([[Përdoruesi diskutim:Shkupi Kumanova 1234|diskutimet]]) 1 gusht 2024 19:28 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Fashizmi i krishterë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2680965|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Fashizmi i krishterë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20gusht%202024,%2014:25)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 gusht 2024 16:25 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Konfederata e Varshavës]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2686723|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Konfederata e Varshavës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20gusht%202024,%2022:15)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 gusht 2024 00:15 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Konfederata e Varshavës]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2686723|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Konfederata e Varshavës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20gusht%202024,%2022:15)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 gusht 2024 00:15 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Evropa dhe demi (Dresden)]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2689259|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Evropa dhe demi (Dresden)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon titulli|Mungon titulli]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë referime pa tituj. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: missing title|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(31%20gusht%202024,%2011:17)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 31 gusht 2024 13:17 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Evropa dhe demi (Dresden)]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2689259|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Evropa dhe demi (Dresden)]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon titulli|Mungon titulli]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë referime pa tituj. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: missing title|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20shtator%202024,%2012:16)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 shtator 2024 14:16 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ura e Ibrit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2690633|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ura e Ibrit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20shtator%202024,%2022:00)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 shtator 2024 00:00 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ura e Ibrit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2690633|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ura e Ibrit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20shtator%202024,%2022:00)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 shtator 2024 00:00 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Lakonia]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2697006|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Lakonia]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20shtator%202024,%2017:22)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 shtator 2024 19:22 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Slobodna Dalmacija]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2697405|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Slobodna Dalmacija]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20shtator%202024,%2012:52)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 shtator 2024 14:52 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Jutarnji list]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2697416|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Jutarnji list]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20shtator%202024,%2013:15)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 shtator 2024 15:15 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Mitrovicë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2699848|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Mitrovicë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(28%20shtator%202024,%2021:03)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 28 shtator 2024 23:03 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Regjistrimi i popullsisë në Kosovë 2011]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2700334|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Regjistrimi i popullsisë në Kosovë 2011]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(29%20shtator%202024,%2017:56)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 29 shtator 2024 19:56 (CEST)
== Çmimi për mirëmbajtjen e faqes kryesore ==
{{Çmim i parë|1=mirëmbajtjen e faqes kryesore|viti=2023|përdoruesi=Edukatori}}
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Dorothee Sölle]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2702945|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Dorothee Sölle]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20tetor%202024,%2018:10)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 tetor 2024 20:10 (CEST)
== Results from the survey about the tools on Wikimedia projects by the CEE Hub ==
Hi everyone,
During August 2024, we sent you a survey about the tools, so now we would like to bring to your attention the conclusions and results from the survey, which you can explore on this '''[[:m:Wikimedia CEE Hub/Tools|Meta page]]'''.
I hope you will enjoy exploring the mentioned tools on the page, along with other conclusions from the survey. Thanks for your time, and we will continue working on this important topic. --[[Përdoruesi:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Përdoruesi diskutim:MediaWiki message delivery|diskutimet]]) 7 tetor 2024 14:10 (CEST)
<!-- Message sent by User:TRistovski-CEEhub@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Tools&oldid=27177596 -->
== Njoftim! ==
Përshëndetje [[Përdoruesi:Edukatori|Edukator]], Kleini më propozoi si administrator, votimi bëhet në administratë dhe mbaron maksimalisht me datën: 6 Nëntor.
Nëse do doje të votosh, votimi bëhet këtu, [[:Wikipedia:Administrata/Administratorë/Kandidatura/Leutrim.P]]. Faleminderit. [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] 13 tetor 2024 13:56 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Semafori]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2705636|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Semafori]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20tetor%202024,%2020:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 tetor 2024 22:37 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arti si përvojë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2707089|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arti si përvojë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20tetor%202024,%2008:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 tetor 2024 10:53 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Bukuroshi i Zi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708062|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Bukuroshi i Zi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20tetor%202024,%2017:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 tetor 2024 19:04 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Enciklopedia e Fëmijëve]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708288|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Enciklopedia e Fëmijëve]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20tetor%202024,%2016:20)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 tetor 2024 18:20 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Enciklopedia e ilustruar për fëmijë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708311|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Enciklopedia e ilustruar për fëmijë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20tetor%202024,%2017:09)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 tetor 2024 19:09 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arthur Mee]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2708351|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arthur Mee]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20tetor%202024,%2017:52)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 tetor 2024 19:52 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Fazat e zhvillimit të fëmijës]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2709518|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Fazat e zhvillimit të fëmijës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(27%20tetor%202024,%2014:54)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 tetor 2024 15:54 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Stacioni hekurudhor i Manastirit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2712201|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Stacioni hekurudhor i Manastirit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(3%20n%C3%ABntor%202024,%2016:46)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 3 nëntor 2024 17:46 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Loja me role]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2712763|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Loja me role]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: parametri i aksesimit|parametri i aksesimit]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë probleme me parametrat e llojit <param>-access. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: param-access|këtu]].
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20n%C3%ABntor%202024,%2017:03)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 nëntor 2024 18:03 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Etnolinguistika]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2713038|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Etnolinguistika]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20n%C3%ABntor%202024,%2017:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 nëntor 2024 18:06 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Biblioteka akademike]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2713641|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Biblioteka akademike]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20n%C3%ABntor%202024,%2019:13)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 nëntor 2024 20:13 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Artikulli shkencor]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2713938|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Artikulli shkencor]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20n%C3%ABntor%202024,%2018:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 nëntor 2024 19:30 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Indeksi i citimit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2714343|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Indeksi i citimit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20n%C3%ABntor%202024,%2016:08)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 nëntor 2024 17:08 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Projektori]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2714443|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Projektori]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20n%C3%ABntor%202024,%2021:20)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 nëntor 2024 22:20 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Edukimi fizik]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2715267|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Edukimi fizik]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20n%C3%ABntor%202024,%2020:03)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 nëntor 2024 21:03 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Edukimi punues]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2715311|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Edukimi punues]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20n%C3%ABntor%202024,%2022:57)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 nëntor 2024 23:57 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Universiteti i Burimeve Natyrore dhe Shkencave të Jetës në Vjenë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2716284|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Universiteti i Burimeve Natyrore dhe Shkencave të Jetës në Vjenë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(17%20n%C3%ABntor%202024,%2010:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 17 nëntor 2024 11:37 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Universiteti i Saarlandit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2716288|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Universiteti i Saarlandit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(17%20n%C3%ABntor%202024,%2010:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 17 nëntor 2024 11:51 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Tradita]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2716464|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Tradita]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(17%20n%C3%ABntor%202024,%2013:48)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 17 nëntor 2024 14:48 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Dita e sportit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2716487|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Dita e sportit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(17%20n%C3%ABntor%202024,%2016:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 17 nëntor 2024 17:06 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Media në Prishtinë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2717271|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Media në Prishtinë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(18%20n%C3%ABntor%202024,%2022:34)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 18 nëntor 2024 23:34 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Provimi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2718012|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Provimi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20n%C3%ABntor%202024,%2022:13)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 nëntor 2024 23:13 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Vlerësimi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2718022|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Vlerësimi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(19%20n%C3%ABntor%202024,%2022:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 nëntor 2024 23:30 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Diploma]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2719723|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Diploma]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(22%20n%C3%ABntor%202024,%2020:16)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 22 nëntor 2024 21:16 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Vlerësimi arsimor]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2720103|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Vlerësimi arsimor]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20n%C3%ABntor%202024,%2010:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 nëntor 2024 11:06 (CET)
== Sushica & Shushica !! (vazhdim diskutimi) ==
@[[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]], besoj se tani jane te permbledhura te gjitha ne keto dy faqe kthjelluese dhe se problemi eshte zgjidhur.
[[Sushica (faqe kthjelluese)|'''Sushica (faqe kthjelluese)''']]
[[Shushica (faqe kthjelluese)|'''Shushica (faqe kthjelluese)''']] [[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]] ([[Përdoruesi diskutim:Leutrim.P|diskutimet]]) 27 nëntor 2024 14:46 (CET)
:[[Përdoruesi:Leutrim.P|Leutrim.P]], Faleminderit. Respekt. Suksese.<span id="Edukatori:1732725750482:Përdoruesi_diskutimFTTCLNEdukatori" class="FTTCmt"> — [[Përdoruesi:Edukatori|Edukatori]] ([[Përdoruesi diskutim:Edukatori|diskutimet]]) 27 nëntor 2024 17:42 (CET)</span>
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Shqiptarët në Amerikën e Jugut]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2722865|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Shqiptarët në Amerikën e Jugut]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(27%20n%C3%ABntor%202024,%2017:05)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 nëntor 2024 18:05 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Klima mesdhetare]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2723859|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Klima mesdhetare]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20n%C3%ABntor%202024,%2000:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 01:04 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Cecilia Bolocco]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2724176|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Cecilia Bolocco]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20n%C3%ABntor%202024,%2013:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 14:12 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Diana Bolocco]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2724178|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Diana Bolocco]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull|Archived copy si titull]] - Referimet shfaqin këtë problem kur është vendosur gabimisht nga robotët vlera archived copy si titull. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: archived copy as title URL|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20n%C3%ABntor%202024,%2013:27)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 30 nëntor 2024 14:27 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Nicolas Berggruen]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2724565|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Nicolas Berggruen]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Archived copy si titull|Archived copy si titull]] - Referimet shfaqin këtë problem kur është vendosur gabimisht nga robotët vlera archived copy si titull. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: archived copy as title URL|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(30%20n%C3%ABntor%202024,%2023:29)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 dhjetor 2024 00:29 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Shushunja]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2724911|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Shushunja]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20dhjetor%202024,%2014:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 dhjetor 2024 15:12 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Totemizmi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2729099|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Totemizmi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon vija ndarëse|Mungon vija ndarëse]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon vija ndarëse mes parametrave të tyre. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: missing pipe|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(11%20dhjetor%202024,%2018:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 11 dhjetor 2024 19:02 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Lëvizja Kaçake]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2730054|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Lëvizja Kaçake]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Mungon shtëpia botuese te vendodhja|Mungon shtëpia botuese te vendodhja]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren libra apo enciklopedi nga vitet 1850 që nuk përmbajnë një shtëpi botuese. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: location missing publisher|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(14%20dhjetor%202024,%2011:38)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 14 dhjetor 2024 12:38 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Lëvizja Kaçake]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2730054|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Lëvizja Kaçake]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(14%20dhjetor%202024,%2011:38)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 14 dhjetor 2024 12:38 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Antonio Rodotà]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2730264|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Antonio Rodotà]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(14%20dhjetor%202024,%2017:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 14 dhjetor 2024 18:51 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Andy Varipapa]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2730721|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Andy Varipapa]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(15%20dhjetor%202024,%2022:47)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 15 dhjetor 2024 23:47 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Bisignano]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2731162|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Bisignano]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20dhjetor%202024,%2019:34)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 dhjetor 2024 20:34 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Vlerësimi formues]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2738298|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Vlerësimi formues]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20janar%202025,%2016:58)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 janar 2025 17:58 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Testi i standardizuar]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2738862|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Testi i standardizuar]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20janar%202025,%2020:16)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 janar 2025 21:16 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Psikometria]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2738874|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Psikometria]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20janar%202025,%2020:36)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 janar 2025 21:36 (CET)
== Thank you for being a medical contributors! ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
{| style="background-color: #fdffe7; border: 1px solid #fceb92;"
|rowspan="2" style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[File:Wiki Project Med Foundation logo.svg|130px]]
|style="font-size: x-large; padding: 3px 3px 0 3px; height: 1.5em;" |'''The 2024 Cure Award'''
|-
| style="vertical-align: middle; padding: 3px;" |In 2024 you '''[[mdwiki:WikiProjectMed:WikiProject_Medicine/Stats/Top_medical_editors_2024_(all)|were one of the top medical editors in your language]]'''. Thank you from [[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med]] for helping bring free, complete, accurate, up-to-date health information to the public. We really appreciate you and the vital work you do!
Wiki Project Med Foundation is a [[meta:Wikimedia_thematic_organizations|thematic organization]] whose mission is to improve our health content. '''[[meta:Wiki_Project_Med#People_interested|Consider joining for 2025]]''', there are no associated costs.
Additionally one of our primary efforts revolves around translating health content. We invite you to '''[https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/index.php try our new workflow]''' if you have not already. Our dashboard automatically [https://mdwiki.toolforge.org/Translation_Dashboard/leaderboard.php collects statistics] of your efforts and we are working on [https://mdwiki.toolforge.org/fixwikirefs.php tools to automatically improve formating].
|}
Thanks again :-) -- [[mdwiki:User:Doc_James|<span style="color:#0000f1">'''Doc James'''</span>]] along with the rest of the team at '''[[m:WikiProject_Med|Wiki Project Med Foundation]]''' 26 janar 2025 07:24 (CET)
</div>
<!-- Message sent by User:Doc James@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Top_Other_Language_Editors_2024&oldid=28172893 -->
== Probleme me referimet te artikulli ''[[TV Most]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2745061|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:TV Most]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20shkurt%202025,%2012:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 shkurt 2025 13:37 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kajo Babjeni]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2746109|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kajo Babjeni]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20shkurt%202025,%2019:49)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 shkurt 2025 20:49 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Stacioni hekurudhor i Selanikut]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2746459|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Stacioni hekurudhor i Selanikut]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20shkurt%202025,%2017:44)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 shkurt 2025 18:44 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Stacioni hekurudhor i Laçit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2747050|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Stacioni hekurudhor i Laçit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20shkurt%202025,%2017:18)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 shkurt 2025 18:18 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Hekurudhat ushtarake Austro-Hungareze në Shqipëri]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2747794|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Hekurudhat ushtarake Austro-Hungareze në Shqipëri]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon adresa|Mungon adresa]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur janë referime interneti pa adresa. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: requires URL|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Adresa|Adresa]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë probleme me adresat e vendosura në to. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: URL|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20shkurt%202025,%2018:47)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 shkurt 2025 19:47 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Dekovili Vlorë-Selenicë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2747868|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Dekovili Vlorë-Selenicë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Adresa|Adresa]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë probleme me adresat e vendosura në to. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: URL|këtu]].
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20shkurt%202025,%2023:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 00:37 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Hekurudha Rrogozhinë-Fier]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2748122|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Hekurudha Rrogozhinë-Fier]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(9%20shkurt%202025,%2011:10)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 12:10 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Hekurudha Milot-Klos]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2748390|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Hekurudha Milot-Klos]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Adresë e zhveshur|Adresë e zhveshur]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur kanë adresa pa tituj. Për ta zgjidhur këtë gabim mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 errors: bare URL|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(9%20shkurt%202025,%2018:30)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 9 shkurt 2025 19:30 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Hekurudha Fier-Vlorë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2748904|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Hekurudha Fier-Vlorë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20shkurt%202025,%2019:11)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 shkurt 2025 20:11 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Miniera e Crepules]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2750404|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Miniera e Crepules]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20shkurt%202025,%2017:26)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 shkurt 2025 18:26 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Ndërmarrja Publike Banesore e Prishtinës]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2752705|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Ndërmarrja Publike Banesore e Prishtinës]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjendja e adresës|Gjendja e adresës]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret parametri parametrin {{!}}url-status=. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: url-status|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(13%20shkurt%202025,%2021:16)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 13 shkurt 2025 22:16 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kreshnik Rustemi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2762146|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kreshnik Rustemi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20shkurt%202025,%2017:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 shkurt 2025 18:51 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Rocky Lekaj]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2762163|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Rocky Lekaj]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20shkurt%202025,%2020:31)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 shkurt 2025 21:31 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Rocky Lekaj]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2762163|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Rocky Lekaj]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20shkurt%202025,%2020:31)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 shkurt 2025 21:31 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Romuva]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2764827|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Romuva]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(25%20shkurt%202025,%2020:34)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 shkurt 2025 21:34 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Neopaganizmi baltik]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2764845|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Neopaganizmi baltik]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(25%20shkurt%202025,%2020:51)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 shkurt 2025 21:51 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Lufta dhe Paqja]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2764894|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Lufta dhe Paqja]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(25%20shkurt%202025,%2022:18)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 25 shkurt 2025 23:18 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20shkurt%202025,%2020:46)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 26 shkurt 2025 21:46 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20shkurt%202025,%2020:46)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 26 shkurt 2025 21:46 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20mars%202025,%2018:31)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 mars 2025 19:31 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20mars%202025,%2018:31)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 mars 2025 19:31 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2011:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 12:04 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2011:48)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 12:48 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2016:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 17:53 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2017:48)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 18:48 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2019:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 20:12 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2019:59)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 mars 2025 20:59 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Thomas Pynchon]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2765175|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Thomas Pynchon]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20mars%202025,%2023:05)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 00:05 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2000:11)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 01:11 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2004:27)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 05:27 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2007:07)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 08:07 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2011:00)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 12:00 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2013:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 14:53 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20mars%202025,%2020:40)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 mars 2025 21:40 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20mars%202025,%2005:11)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 mars 2025 06:11 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20mars%202025,%2010:14)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 mars 2025 11:14 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20mars%202025,%2011:52)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 mars 2025 12:52 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20mars%202025,%2013:35)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 7 mars 2025 14:35 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20mars%202025,%2001:06)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 mars 2025 02:06 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20mars%202025,%2004:07)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 mars 2025 05:07 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20mars%202025,%2011:40)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 mars 2025 12:40 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20mars%202025,%2015:35)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 mars 2025 16:35 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Maria Edgeworth]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2766569|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Maria Edgeworth]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Vetitë CS1: Vlerë e madhe vëllimi|Vlerë e madhe vëllimi]] - Referimet shfaqin këtë mesazh kur parametri volume ka vlera me më shumë se 4 shifra apo me simbole të tjera përveç numrave arabë e romakë. Mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1: long volume value|këtu]].
<!-- Pages with reference errors -->
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(8%20mars%202025,%2017:24)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 mars 2025 18:24 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kotiledoni]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2773915|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kotiledoni]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(20%20mars%202025,%2016:56)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 20 mars 2025 17:56 (CET)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Gjermani]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2778685|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Gjermani]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20prill%202025,%2017:50)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 1 prill 2025 19:50 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Greqi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2784249|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Greqi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Gjuhë e panjohur|Gjuhë e panjohur]] - Referimet shfaqin këtë problem kur parametri language ka një vlerë të panjohur. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: unrecognized language|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20prill%202025,%2016:41)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 prill 2025 18:41 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Erich von Däniken]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2785940|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Erich von Däniken]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20prill%202025,%2016:44)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 prill 2025 18:44 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kultura e Beratit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2790685|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kultura e Beratit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(26%20prill%202025,%2023:28)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 prill 2025 01:28 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Shtëpia e Halilit dhe Nexhibës në Preshevë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2791111|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Shtëpia e Halilit dhe Nexhibës në Preshevë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(28%20prill%202025,%2021:10)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 28 prill 2025 23:10 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2792448|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Agjencia Turke për Bashkëpunim dhe Koordinim]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(1%20maj%202025,%2022:27)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 2 maj 2025 00:27 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Biblioteka "14 Nëntori" në Bujanoc]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2793125|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Biblioteka "14 Nëntori" në Bujanoc]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(3%20maj%202025,%2018:55)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 3 maj 2025 20:55 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Kompleksi i Xhamisë së Ibrahim Pashës në Preshevë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2793555|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Kompleksi i Xhamisë së Ibrahim Pashës në Preshevë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20maj%202025,%2009:53)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 maj 2025 11:53 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Maltë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2794014|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Maltë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20maj%202025,%2022:05)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2025 00:05 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Portugali]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2794284|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Portugali]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(6%20maj%202025,%2018:24)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 6 maj 2025 20:24 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Irlandë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2794828|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Irlandë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(7%20maj%202025,%2023:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 8 maj 2025 01:02 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Rusi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2795723|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Rusi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20maj%202025,%2010:45)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 maj 2025 12:45 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Gjuha grënlandeze]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2798670|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Gjuha grënlandeze]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(16%20maj%202025,%2018:37)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 16 maj 2025 20:37 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF “Liria” në Tetovë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2800585|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF “Liria” në Tetovë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20maj%202025,%2017:11)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 maj 2025 19:11 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Bjellorusi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2801385|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Bjellorusi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20maj%202025,%2018:54)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 maj 2025 20:54 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF "Dituria" në Saraj]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2802313|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF "Dituria" në Saraj]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(27%20maj%202025,%2018:09)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 27 maj 2025 20:09 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Përparimi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2802612|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Përparimi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(28%20maj%202025,%2017:14)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 28 maj 2025 19:14 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF "Kultura", Mateç]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2806420|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF "Kultura", Mateç]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20qershor%202025,%2019:10)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 4 qershor 2025 21:10 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF "5 Tetori", Nikushtak]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2806469|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF "5 Tetori", Nikushtak]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(4%20qershor%202025,%2022:04)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 qershor 2025 00:04 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF "11 Tetori", Urviç]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2806644|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF "11 Tetori", Urviç]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(5%20qershor%202025,%2014:22)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 5 qershor 2025 16:22 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[SHF "Josip Broz Tito", Zheranicë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2808917|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:SHF "Josip Broz Tito", Zheranicë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(11%20qershor%202025,%2020:19)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 11 qershor 2025 22:19 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Tunizi]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2811072|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Tunizi]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(18%20qershor%202025,%2022:46)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 19 qershor 2025 00:46 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Praktikat e hapura arsimore]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2811777|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Praktikat e hapura arsimore]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Emra të shumëfishtë: lista e autorëve|Emra të shumëfishtë: lista e autorëve]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoret një parametër i vetëm në njëjës për të listuar disa vlera të autorëve njëkohësisht. Për ta zgjidhur këtë problem mund të lexoni më shumë [[w:en:Category:CS1 maint: multiple names: authors list|këtu]].
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(21%20qershor%202025,%2008:08)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 21 qershor 2025 10:08 (CEST)
== Administrator ==
Urime për rezultatin! Tashmë për një vit zotëron privilegjet e administratorit të zakonshëm. Ndër detyra të ndryshme administrative, unë do të të tërhiqja vëmendjen drejt [[Speciale:FaqetSpeciale|Faqeve të veçanta]]. Aty gjenden faqe të ndryshme që ndihmojnë në mirëmbajtjen e projektit dhe që shpeshherë nuk kanë shumë vëmendje nga komuniteti aktual. Përveç kësaj, zbrazja e [[Speciale:PendingChanges|ndryshimeve në pritje për kontroll]] dhe zgjidhja e tematikave në dritaret e kuqe në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] janë detyra të zakonshme këto kohë të administratës. Suksese dhe njëherë dhe puna e mbarë! - [[Përdoruesi:Klein Muçi|Klein Muçi]] ([[Përdoruesi diskutim:Klein Muçi|diskutimet]]) 23 qershor 2025 09:31 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Erasmus+]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2812332|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Erasmus+]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(23%20qershor%202025,%2013:40)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 23 qershor 2025 15:40 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Korpusi Evropian i Solidaritetit]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2812665|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Korpusi Evropian i Solidaritetit]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Gabime CS1: Mungon parametri i gjuhës|Mungon parametri i gjuhës]] - Referimet shfaqin këtë gabim kur mungon parametri i gjuhës. Për ta zgjidhur këtë gabim mjafton të shtoni parametrin e gjuhës në to.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(24%20qershor%202025,%2015:02)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 24 qershor 2025 17:02 (CEST)
== Probleme me referimet te artikulli ''[[Arsimi në Afrikë]]'' ==
Përshëndetje, Edukatori!
Unë jam një robot i komanduar nga përdoruesi Qwerfjkl. [[Special:Diff/2815299|Ky redaktim]] i bërë nga ju në artikullin ''[[:Arsimi në Afrikë]]'' ka sjellë këto probleme me referimet:
* [[:Kategoria:Mirëmbajtja CS1: Datë e përkthyer automatikisht|Datë e përkthyer automatikisht]] - Referimet shfaqin këtë problem kur përdoren data që janë përkthyer automatikisht nga moduli CS1. Për ta zgjidhur këtë problem mjafton të vendosni në referim datën e përkthyer në shqip sipas formatit shqiptar.
Ju lutem të shikoni këtë artikull dhe të rregulloni problemet e vëna në pah. Nëse mendoni se ky është një raportim i gabuar ose kërkoni ndihmë në zgjidhjen e tij mund të shkruani <span class="plainlinks">[{{fullurl:User talk:Klein Muçi|action=edit&preloadtitle=Qwerfjkl%20(bot)%20-%20Problem%20me%20referimet%20(10%20korrik%202025,%2015:12)§ion=new}} këtu]</span>. Mos harroni të përmendni problemin dhe faqen ku ka ndodhur!
— <!-- User:Qwerfjkl (bot)/inform -->[[Përdoruesi:Qwerfjkl (bot)|Qwerfjkl (bot)]] ([[Përdoruesi diskutim:Qwerfjkl (bot)|diskutimet]]) 10 korrik 2025 17:12 (CEST)
lxpr8dpjgcumpnhbm9u8haaku3uaa5a
FK Panevėžys
0
261018
2815462
2814990
2025-07-11T11:18:17Z
Makenzis
95633
/* Lojtarët */
2815462
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = FK Panevėžys
| fullname = Futbolo klubas Panevėžys
| nickname = KUQ E BLU <br> panevėžiokai
| image = Rosso e Blu.svg
| founded = {{Start date and age|2015}}
| ground = Stadiumi Aukštaitija
| capacity = 4,000
| chairman = [[Bronius Vaitiekūnas]]
| manager = Rolabd Vrabec
| league = [[A Lyga|A lyga]] (D1)
| season = 2024
| position = A lyga (D1), Vendi i 8-rë
| pattern_la1 = _whiteline
| pattern_b1 = _whitecollar
| pattern_ra1 = _whiteline
| leftarm1 = FF0000
| body1 = FF0000
| rightarm1 = FF0000
| shorts1 = FF0000
| socks1 = FF0000
| pattern_la2 = _whiteline
| pattern_b2 = _whitecollar
| pattern_ra2 = _whiteline
| leftarm2 = 1B1BF6
| body2 = 1B1BF6
| rightarm2 = 1B1BF6
| shorts2 = 1B1BF6
| socks2 = 1B1BF6||
}}
'''Futbolo klubas Panevėžys''', ''FK Panevėžys'' është klub futbollistik nga [[Panevėžys]], [[Lituania|Lituani]] që është krijuar në qershor të vitit 2015. Stadiumi i [[Stadiumi Aukštaitija|stadiumi "Aukštaitija"]].
== Sukseset ==
* '''A lyga (D1)'''
: '''Fituesi (1)''': 2023
: Vendi i 3-t (1): 2022.
* '''Pirma lyga (D2)'''
: '''Fituesi (1)''': 2018
* '''[[Kupa e futbollit e Lituania|Kupa e Lituania]]:
: Fitues '''1 Herë''': 2020.<ref>https://www.sportas.lt/naujiena/422547/po-intriguojancios-baudiniu-serijos-hegelmann-lff-taure-keliauja-i-panevezi</ref>
: Finaliste '''0 Herë''':
* '''[[Superkupa e futbollit e Lituania|Superkupa e Lituania]]:
: Fitues '''2 Herë''': 2021, 2024.
== Sezoni (2015–...) ==
{|class="wikitable"
! Sezoni
! Div.
! Līga
! Vendi
! web
|-
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2015'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[Pirma lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2015.html#1lyga</ref>
|-
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2016'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[Pirma lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2016.html#1lyga</ref>
|-
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2017'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[Pirma lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''10.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2017.html#1lyga</ref>
|-
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2018'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''2.'''
| bgcolor="#F4DC93" style="text-align:center;"| '''[[Pirma lyga]]'''
| bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2018.html#1lyga</ref>
|-
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A Lyga 2019|2019]]'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2019.html</ref>
|-
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A Lyga 2020|2020]]'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''5.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2020.html</ref>
|-
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A Lyga 2021|2021]]'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''4.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2021.html</ref>
|-
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2022'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#DEB678" style="text-align:center;"| '''3.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2022.html#alyga</ref>
|-
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''2023'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#ddffdd" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#FFFF00" style="text-align:center;"| '''1.'''
| <ref>http://www.rsssf.com/tablesl/lito2023.html#alyga</ref>
|-
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2024'''
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''8.'''
| <ref>https://www.rsssf.org/tablesl/lito2024.html#alyga</ref>
|-
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''2025'''
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''1.'''
| bgcolor="#DDFFDD" style="text-align:center;"| '''[[A lyga]]'''
| bgcolor="#F5F5F5" style="text-align:center;"| '''.'''
| <ref>https://www.rsssf.org/tablesl/lito2025.html#alyga{{Lidhje e vdekur}}</ref>
|-
|}
==Lojtarët==
Përditësuar më 2025-07-11.<ref>https://alyga.lt/komanda/panevezys</ref><ref>http://fk-panevezys.lt/team/panevezys/</ref>
{{Fs start}}
{{fs player|no= 1|name=[[Vytautas Černiauskas]]|nat=LTU|pos=GK}}
{{Fs player|no= 2|name=[[Linas Klimavičius]]|nat=LTU|pos=DF}}
{{Fs player|no= 4|name=[[Abdoul Karim Danté]]|nat=MLI|pos=DF}}
{{Fs player|no= 7|name=[[Ernestas Veliulis]]|nat=LTU|pos=MF}}
{{Fs player|no= 8|name=Salomon Kouadio|nat=CIV|pos=MF}}
{{Fs player|no= 9|name=[[Faustas Steponavičius]]|pos=FW|nat=LTU|other=}}
{{Fs player|no=10|name=[[Lucas de Vega|Lucas Vega]]|nat=BRA|pos=MF}}
{{Fs player|no=11|name=[[Ariagner Smith]]|nat=NCA|pos=FW}}
{{Fs player|no=13|name=Daniel Bukel|nat=LTU|pos=GK}}
{{Fs player|no=15|name=[[Justinas Januševskij]]|nat=LTU|pos=DF}}
{{Fs player|no=18|name=Edvinas Puikis|nat=LTU|pos=MF}}
{{Fs player|no=20|name=[[Strahinja Kerkez]]|nat=CYP|pos=DF}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=23|name=Eimantas Dzinga|nat=LTU|pos=MF}}
{{fs player|no=25|name=Domantas Vaičekauskas|nat=LTU|pos=MF}}
{{fs player|no=26|name=Jérôme Simon|nat=FRA|pos=MF}}
{{fs player|no=27|name=Kwadwo Asamoah|nat=GHA|pos=MF}}
{{fs player|no=29|name=Job Okpanachi|nat=NGR|pos=FW}}
{{fs player|no=32|name=Rokas Rasimavičius|nat=LTU|pos=DF}}
{{fs player|no=34|name=[[Isaac Asante]]|nat=BEL|pos=MF}}
{{Fs player|no=44|nat=SLO|pos=MF|name=[[Lovro Grajfoner]]}}
{{Fs player|no=50|name=[[Laurit Krasniqi]]|nat=KOS|pos=DF}}
{{Fs player|no=66|name=Dovydas Balsys|nat=LTU|pos=DF}}
{{Fs player|no=80|name=[[Elivelto]]|nat=BRA|pos=FW}}
{{Fs player|no=97|name=Andriy Karvatskyi|nat=UKR|pos=DF}}
{{Fs end}}
== Referime ==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
* [http://www.fk-panevezys.lt/ ''fk-panevezys.lt'']
* [https://alyga.lt/komanda/panevezys ''alyga.lt'' FK Panevėžys]
* [https://globalsportsarchive.com/team/soccer/fk-panevezys/25064/ Globalsportsarchive]
{{LTUfutsez}}
[[Kategoria:Klube futbolli në Lituania|Panevezys]]
0vdw4j34sodf5da837mfohobev2yec8
Diskutim:Xhejms Stiuart
1
267306
2815426
2813057
2025-07-11T04:18:13Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Xhejms Stiuart/Arkivi 1]]
2815426
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Xhejms Stiuart/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
efq7p7gfzhwy9o2zmsi93ay58mnoomv
Diskutim:Xhantar Mantari i Varanasit
1
267310
2815428
2813053
2025-07-11T04:18:33Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Xhantar Mantari i Varanasit/Arkivi 1]]
2815428
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Xhantar Mantari i Varanasit/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
jcm4gszqqih0smkrwv99vcd5vr559x5
Diskutim:Yoko Kanno
1
269200
2815430
2813098
2025-07-11T04:19:39Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Yoko Kanno/Arkivi 1]]
2815430
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Yoko Kanno/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
78mllo57pfvi7os0z6pecbvhg737ino
Diskutim:Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut
1
269276
2815432
2813088
2025-07-11T04:19:59Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut/Arkivi 1]]
2815432
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
4dkp62j2vl950exs4fh496u0x2l7ynb
Diskutim:Aaron Swartz
1
273264
2815434
2813096
2025-07-11T04:20:40Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Aaron Swartz/Arkivi 1]]
2815434
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Aaron Swartz/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
kq8ixr2pxbya5m1ghgjfgho4hvk9hgl
Wikipedia:Administratorët
4
273777
2815419
2736692
2025-07-11T01:06:33Z
Fallbackintoreality
102113
/* Heqja e të drejtave */ zbërthimi i politikave në tre pika kyçe, për arsye që do të bëhen relevante së shpejti
2815419
wikitext
text/x-wiki
{{politikë zyrtare|WP:A|WP:ADMIN}}
{{Thelbi|Administratorët janë përdorues të besuar me të drejta dhe vegla të shtuara në komunitet. Ata pritet të respektojnë një standard të lartë të sjelljes, të përdorin veglat në mënyrë të drejtë dhe të mos i përdorin ato '''asnjëherë''' për të përfituar në një mosmarrëveshje.}}
[[Skeda:Wikipedia Administrator.svg|thumb|Ikona e administratorëve në Wikipedia simbolizon aktivitetin e tyre të "pastrimit" në shërbim të enciklopedisë.|200 px|link=]]
'''Administratorët''' janë [[Wikipedia:Wikipedianët|anëtarë]] të cilëve u është besuar aftësia teknike për të pasur disa të drejta të shtuara në komunitet. Këtu përfshihet mundësia për [[Wikipedia:Politikat e bllokimit|bllokimin]] e zhbllokimin e llogarive të përdoruesve dhe adresave IP, dhënia e disa privilegjeve specifike ndaj përdoruesve të zakonshëm{{efn|Administratorët janë në gjendje të japin dhe revokojnë këto të drejta: autochecked user, redaktor, kontrollues dhe bllokimit-IP e përjashtimuar.}}, redaktimi i faqeve me mbrojtje të plotë dhe atyre në hapësirën ''MediaWiki''{{efn|Për ndryshimin e faqeve JS dhe CSS nevojiten të drejtat e [[Wikipedia:Administratorët e ndërfaqes|administratorëve të ndërfaqes]].}}, [[Wikipedia:Politikat e mbrojtjes|mbrojtja]] dhe heqja e mbrojtjes nga faqet për redaktimin e zhvendosjen e tyre, grisja{{efn|Faqet me më shumë se 5 000 rishikime mund të grisen vetëm nga [[:meta:Stewards|kujdestarët]].}} dhe rikthimi i faqeve, zhvendosja e faqeve pa kufizime, dhe përdorimi i disa veglave specifike.
''Lista e plotë e privilegjeve të një administratori mund të lexohet [[Speciale:ListGroupRights#sysop|këtu]].''
Administratorët marrin përsipër këto përgjegjësi si vullnetarë pasi kalojnë një proces [[Wikipedia:Administrata|shqyrtimi nga komuniteti]]. Ata nuk veprojnë si punonjës të [[Fondacioni Wikimedia|fondacionit Wikimedia]]. Atyre nuk u lejohet kurrsesi të përdorin të drejtat e tyre të shtuara për të përfituar në një mosmarrëveshje në të cilën janë përfshirë personalisht dhe mbeten njëlloj të varur nga [[Wikipedia:Pesë shtyllat|rregullat]] si të gjithë përdoruesit e tjerë.
[[Wikipedia shqip]] ka aktualisht {{#expr: {{NUMBERINGROUP:sysop}} - 1}}<!-- hiqet 1: "Filtër redaktimesh"--> administratorë: [[Speciale:RreshtoPërdoruesit/sysop|Lista e plotë]].
== Procedura për tu bërë administrator ==
=== Administrator i përkohshëm ===
==== Kushtet e kandidatit ====
Kushtet themelore për tu bërë administrator i përkohshëm (1 vit) kanë të bëjnë me sa kohë dhe sa kontribute një redaktor ka dhënë në [[Wikipedia shqip|Wikipedian shqip]]. Redaktori duhet të jetë i besueshëm dhe kjo gjë arrihet vetëm duke redaktuar artikujt në mënyrë konstruktive dhe duke qenë në kontakt me redaktorët e tjerë. Gjithashtu duhet të ketë:
* më shumë se 3 muaj përvojë;
* më shumë se 1000 redaktime.
Çdo përdorues që i përmbush kushtet e mësipërme mund të kandidojë veten ose të kandidohet nga një redaktor çfarëdo me të drejta votimi (propozuesi duhet të ketë më shumë se 50 redaktime e 3 muaj përvojë) tek [[Wikipedia:Administrata|faqja e administratës]]. Në qoftë se kandidohet nga të tjerë, përpara miratimit kandidati duhet të pranojë zyrtarisht kandidaturën. Kandidatëve mund t'u bëhen pyetje gjatë kandidimit përgjigjet e së cilave mund të ndikojnë në votimin e tyre nga përdoruesit e tjerë.
==== Kushtet e votimit ====
* vota për veten është e pavlefshme;
* mund të votojnë vetëm redaktorët me të drejta votimi (me më shumë se 50 redaktime e 3 muaj përvojë);
* redaktorët e tjerë pa të drejta votimi mund të shtojnë një koment tek diskutimi i kandidaturës por nuk mund të votojnë.
==== Përfundimi ====
Për tu përzgjedhur si administrator, kandidati duhet të ketë të paktën 5 vota 'për' dhe një rezultat të përgjithshëm 75% pozitiv. Në llogaritjen e përqindjes së rezultatit të përgjithshëm, numërohen vetëm votat 'për' dhe 'kundër'. Votat 'asnjanëse' injorohen për llogaritjen e përqindjes së rezultatit të përgjithshëm, por ato (dhe informacione të tjera të rëndësishme) konsiderohen për përcaktimin e konsensusit nga [[Wikipedia:Burokratë|burokrati]] mbyllës.
Votimi zgjat minimalisht 15 ditë dhe maksimalisht 30 ditë, në varësi të diskutimit gjatë votimit e numrit të votave të grumbulluara. Votat këshillohet të shoqërohen me një arsye të thjeshtë nga pas që argumenton qendrimin e mbajtur. Nëse nuk arrihet të grumbullohet numri i votave 'për' për 30 ditë por rezultati i përgjithshëm mbetet 75% ose më shumë pozitiv, votimi do të shtyhet dhe për 30 ditë të tjera.
Mungesa e pranimit të kandidaturës nga ana e kandidatit, e grumbullimit të votave minimale apo mosarritja e një rezultati të përgjithshëm minimal 75% pozitiv gjatë periudhës së caktuar kohore sjell dështimin e procesit të votimit.
=== Administrator i përhershëm ===
Pas një periudhe 1 vjeçare, një administrator i përkohshëm mund të kthehet në të përhershëm pa votim në varësi të punës së tij gjatë atij viti, me një vendim mes administratorëve dhe burokratëve në detyrë. Nëse kanë kaluar 30 ditë nga skadimi i mandatit pa një përgjigje përfundimtare, një votim i dytë hapet ku ndiqen të njejtat rregulla si më sipër e ku votohet për kthimin e administratorit në të përhershëm.
<!-- Deri këtu. Rishikimi vazhdon. -->
== Çfarë pritet nga administratorët ==
=== Kujdes e gjykim ===
Nëse u jepen të drejtat, administratorët duhet të bëjnë kujdes në përdorimin e këtyre funksioneve të reja, veçanërisht aftësinë për të grisur faqet dhe për të bllokuar përdoruesit dhe adresat IP (shiko faqen [[:en:Wikipedia:Administrators' guide|udhëzuesit e administratorëve]] në Wikipedia anglisht). Administratorët e rinj gjithashtu duhet të shikojnë faqet e lidhura në [[:en:Wikipedia:Administrators' reading list|listën e leximit të administratorëve]] në Wikipedia anglisht para se të përdorin aftësitë e tyre administrative. Gabime të rastit pranohen, por gabime serioze ose të përsëritura, ose gabime që përfshijnë shkelje të sjelljes së [[Wikipedia:Administratorë#Administratorë të përfshirë|administratorit 'të përfshirë']] duhet të shmangen.
Veglat e administratorit gjithashtu duhet të përdoren me gjykim të kujdesshëm; mund të duhet ca kohë që një administrator i ri të mësojë kur është më mirë që të përdoren veglat, dhe mund të duhen muaj për të fituar një kuptim të mirë mbi kohërat që duhen caktuar kur përdoren mjete të tilla si bllokimi dhe mbrojtja e faqeve në mosmarrëveshje të vështira. Administratorët e rinj inkurajohen që të fillojnë ngadalë dhe të krijojnë përvojë në fushat ku ata janë mësuar, dhe t'i pyesin të tjerët nëse nuk janë të sigurt.
=== Mirësjellje ===
Administratorët pritet të udhëheqin me shembull dhe të sillen në mënyrë të respektueshme, civile në bashkëveprimet e tyre me të tjerët. Administratorët pritet të ndjekin politikat e Wikipedias dhe të kryejnë detyrat e tyre në maksimum të aftësive të tyre. Gabimet e rastit janë plotësisht të pajtueshme me administratën; administratorët nuk pritet të jenë perfektë. Sidoqoftë, çrregullimi i qëndrueshëm ose serioz i Wikipedias është i papajtueshëm me pritjet dhe përgjegjësitë e administratorëve, dhe një gjykim i dobët ose sjellje këmbëngulse dhe të egër mund të rezultojë në heqjen e të drejtave të administratorit. Administratorët duhet të përpiqen të përfaqësojnë modele standarde të përshtatshme mirësjelljeje dhe qytetërimi ndaj redaktuesve të tjerë.
Nëse një administrator arsyeton se brenda një çështje të caktuar nuk mund t'i përmbahet politikave të Wikipedias dhe të mbetet civil (madje edhe ndaj përdoruesve që shfaqin sjellje problematike), atëherë administratori duhet ta çojë çështjen në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] ose të kontaktoj një administrator tjetër për ta adresuar, në mënyrë që mos të ndërlikoj problemin me sjellje të dobët.
=== Përgjegjësi ===
Administratorët janë përgjegjës për veprimet e tyre që përfshijnë të drejtat e administratorit, pasi veprimet e pashpjeguara të administratorit mund të demoralizojnë redaktorët e tjerë që nuk kanë mjete të tilla. Duke iu nënshtruar kufijve të [[Wikipedia:Mirësjellja|mirësjelljes]], duke shmangur [[Wikipedia:Jo sulme personale|sulmet personale]] dhe duke ushtruar [[Wikipedia:Mirëbesimi|mirëbesim]], redaktorët janë të lirë të pyesin dhe të hedhin kritika mbi veprimet e administratorëve. Administratorët pritet të përgjigjen korrektësisht pyetjeve në lidhje me sjelljen dhe veprimet e tyre administrative dhe t'i justifikojnë ato kur të jetë e nevojshme.
Administratorët që seriozisht veprojnë në mënyrë problematike me përsëritje, ose që kanë humbur besimin e komunitetit, mund të sanksionohen ose të humbasin të drejtat e tyre të administratorit me një votim nga bashkësia. Kjo rrugëzgjidhje është këshilluar në rastet e mëposhtme:
*administrim me keqbesim (keqpërdorim i [[Wikipedia:Përdorues të shumëfishtë|llogarive të shumëfishta]], shkelje e madhe e besimit të bashkësisë, etj.);
*shkelja e politikave themelore ([[Wikipedia:Jo sulme personale|sulme personale]], [[Wikipedia:Mirësjellja|sjellje e keqe]], [[Wikipedia:Luftë redaktimesh|luftë redaktimesh]], privatësia, etj.);
*sjellja diku tjetër që nuk pajtohet me administratën e Wikipedias (sulme jashtë-wikit, etj.);
*mosarritja e komunikimit – kjo mund të jetë ose me redaktorët (p.sh. mungesa e paralajmërimeve të duhura ose shpjegimet e veprimeve), ose me adresimin e shqetësimeve të komunitetit (veçanërisht kur kërkohen shpjegime ose komente të tjera serioze);{{efn|Praktika më e mirë është që administratorët të kenë të aktivizuar postën elektronike, por atyre nuk u kërkohet detyrimisht që ta aktivizojnë ose që të përgjigjen në email.}}
*keqpërdorimi i përsëritur, i qëndrueshëm ose i egër i një vegle administrative (siç është 'rikthimi' ose ''rollback'') – një administratori mund t'i hiqen të drejtat e tyre administrative tërësisht duke i hequr mundësinë e përdorimit të atyre veglave.
=== Siguri ===
Wikipedia kërkon që administratorët të kenë fjalëkalime të forta dhe të ndjekin praktikat e duhura të sigurisë personale. Për shkak se ata kanë potencialin të shkaktojnë dëme në të gjithë enciklopedinë me një ndryshim të vetëm, një llogari e kompromentuar e administratorit do të bllokohet dhe privilegjet e saj të hiqen për shkak të sigurisë së enciklopedisë. Në rrethana të caktuara, heqja e privilegjeve mund të jetë e përhershme.
Autentifikimi me dy faktorë është i disponueshëm për të gjithë përdoruesit për të siguruar më tej llogarinë nga përdorimi i paautorizuar.
Administratorët nuk duhet të ndajnë ''kurrë'' fjalëkalimin ose llogarinë e tyre me ndonjë njeri tjetër, për çdo arsye. Nëse ata zbulojnë se fjalëkalimi i tyre është komprometuar, ose llogaria e tyre është komprometuar ndryshe (madje edhe nga një redaktor ose një individ që ata e njohin dhe besojnë), ata duhet të përpiqen ta ndryshojnë atë menjëherë, ose të bëjnë një kërkesë revokimi të përkohëshëm një burokrati. Përdoruesve që shmangen të raportojnë përdorimin e paautorizuar të llogarisë së tyre, do t'i hiqen të drejtat administrative. Përdorimi i paautorizuar konsiderohet 'rrethanë e diskutueshme' dhe qasja nuk do të rikthehet automatikisht.
== Administratorë të përfshirë ==
Në përgjithësi, redaktorët nuk duhet të veprojnë si administratorë në mosmarrëveshjet në të cilat janë përfshirë. Kjo pasi administratorët e përfshirë mund të kenë, ose mund të shihet se kanë një konflikt interesi për mosmarrëveshjet për të cilat ata kanë qenë palë ose kanë ndjenja të forta rreth çështjes. Përfshirja në përgjithësi interpretohet shumë gjerësisht nga bashkësia, duke përfshirë konfliktet aktuale ose të së kaluarës me një redaktor (ose disa redaktorë), dhe mosmarrëveshjet në temën, pavarësisht nga natyra, koha apo rezultati i mosmarrëveshjes.
Një vërejtje e rëndësishme është që një administrator që ka bashkëvepruar me një redaktor ose ka punuar në një fushë të një teme të caktuar thjesht si administrator, ose përfshirjet e mëparshme të të cilave janë redaktime të vogla dhe të qarta që nuk tregojnë paragjykim, nuk është i përfshirë dhe nuk është i penguar të veprojë në një aftësi administrative në lidhje me atë redaktues ose fushën e temës. Paralajmërimet, diskutimi i qetë dhe i arsyeshëm dhe shpjegimi i atyre paralajmërimeve, këshilla për normat e komunitetit dhe sugjerimet për formulimet dhe mënyrat e mundshme nuk e bëjnë një administrator të 'përfshirë'.
Në raste të drejtpërdrejta (p.sh. [[Wikipedia:Vandalizmi|vandalizëm]] i ashpër), bashkësia ka mbështetur historikisht veprimin e qartë të çdo administratori – edhe nëse është i përfshirë – në bazë të faktit se çdo administrator i arsyeshëm do të kishte arritur ndoshta në të njëjtin përfundim. Megjithëse ekzistojnë përjashtime nga ndalimi që redaktorët e përfshirë të ndërmarrin veprime administrative, është akoma praktika më e mirë, në rastet kur një administrator mund të shihet se është i përfshirë, ta kalojë çështjen tek një administrator tjetër përmes një kërkese ndërhyrje.
== Ankesat nga përdoruesit ("abuzimi i administratorit") ==
Nëse një përdorues beson se një administrator ka vepruar në mënyrë të padrejtë, ata duhet të shprehin shqetësimet e tyre drejtpërdrejt administratorit përgjegjës dhe të përpiqen të vijnë në një zgjidhje në mënyrë të rregullt dhe civile. Nëse çështja nuk zgjidhet midis dy palëve, përdoruesit mund të vazhdojnë me zgjidhjen e mosmarrëveshjeve (shiko seksionin më poshtë për informacion të mëtejshëm). Një qasje e mundshme është paraqitja e çëhtjes në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]], megjithatë, ankuesit duhet të jenë të vetëdijshëm se sjellja e tyre shpesh është gjithashtu e shqyrtuar dhe mund të ketë pasoja. Nëse një përdorues beson se ato janë bllokuar në mënyrë jo të duhur, ata mund të apelojnë bllokun duke u ankuar administratorëve të tjerë.
== Keqpërdorim i të drejtave administrative ==
Keqpërdorimi i të drejtave administrative konsiderohet një çështje serioze. Veglat administrative u sigurohen përdoruesve të besuar për mirëmbajtje dhe detyra të tjera, dhe gjithmonë duhet të përdoren me mendim. Keqpërdorimi serioz mund të rezultojë në sanksione apo edhe heqje të tyre.
Situata të zakonshme për shmangien e përdorimit të veglave janë:
*''konflikti i interesit ose jo-neutraliteti'' – administratorët nuk duhet të përdorin normalisht mjetet e tyre në çështjet ku personalisht janë të përfshirë (për shembull, në mosmarrëveshjet e përmbajtjes në të cilat janë palë). Shiko [[Wikipedia:Administratorë#Administratorë të përfshirë|administratorë të përfshirë]];
*''politikat dhe udhëzimet'' – kur një politikë ose udhëzim është e qartë se veglat nuk duhet të përdoren, atëherë veglat nuk duhet të përdoren pa ndonjë shpjegim që tregon se çështja është marrë në konsideratë, dhe pse një përjashtim (i rrallë) konsiderohet vërtet i arsyeshëm;
*''veprimet e administratorit në lidhje me redaktimin me pagë'' – veglat e administratorit nuk mund të përdoren si pjesë e ndonjë aktiviteti redaktimi të paguar, përveçse si një ''[[wikipedian në vendbanim]]'', ose kur pagesa bëhet nga fondacioni Wikimedia ose nga një bashkëpunëtor i [[Wikimedia Foundation|WMF]];
*''kthimi i veprimeve të administratorëve'' të tjerë – vetëm në atë mënyrë që respekton administratorin, veprimi i të cilit është i përfshirë, dhe (zakonisht) pas konsultimit;
*''rivendosja e një veprim administrativ që tashmë është i kthyer.
Edhe kur përdorimi i mjeteve duket i arsyeshëm, nëse dyshimi ekziston është më mirë të kërkoni një administrator tjetër që nuk është i përfshirë që të rishikojë dhe (nëse justifikohet) të ndërmarrë veprimin.
=== Kthimi i veprimit të një administratori tjetër ===
Administratorët pritet të kenë gjykim të mirë dhe supozohet se kanë konsideruar me kujdes çdo veprim apo vendim që ata kryejnë si administratorë. Administratorët mund të mos pajtohen, por veprimet administrative nuk duhet të kthehen pa ndonjë shkak të mirë, mendim të kujdesshëm dhe (nëse ka të ngjarë të kundërshtohen), ku administratori është aktualisht i disponueshëm, një diskutim i shkurtër me administratorin veprimi i të cilit është kundërshtuar.
=== Rivendosja e një veprimi të kthyer (''wheel warring'') ===
Kur një administrator ka rikthyer tashmë një veprim administrativ, ka shumë rrallë ndonjë arsye e vlefshme për administratorin e parë ose një administrator tjetër që të rivendosë përsëri të njëjtin veprim ose një veprim të ngjashëm pa diskutime të qarta që çojnë në një [[Wikipedia:Marrëveshja|marrëveshje]]. ''Wheel warring'' (lufta e të fuqishmëve){{efn|Shprehja "wheel" vjen nga përshkrimi i llogarive më të larta të privilegjuara në kompjuterët kryesorë PDP-10 dhe TOPS-20, ku "wheel" u përdor në mënyrën e përdorimit të "root" në sistemet Linux/Unix.}} ndërmerret kur veprimi i një administratori kthehet nga një administrator tjetër, por në vend që të diskutojë për mosmarrëveshjen, veglat e administratorit përdoren më pas në një mënyrë luftuese për të kthyer ose ribërë veprimin. Me shumë pak përjashtime, pasi të jetë rikthyer një veprim administrativ, ai nuk duhet të rikthehet pa konsensus.
:'''Mos përsërisni një veprim administrativ të kthyer kur e dini që një administrator tjetër e kundërshton atë. Mos vazhdoni një zinxhir kthimesh administrative pa diskutim. Zgjidhëni mosmarrëveshjet administrative <u>duke diskutuar</u> çështjen.'''
Wikipedia funksionon në frymën e konsensusit; mosmarrëveshjet duhet të zgjidhen përmes diskutimit civil dhe jo në luftën për pushtet. Ka shumë pak çështje kaq kritike sa që të luftosh është më mirë sesa të diskutosh, ose ia vlen të humbësh statusin tënde të mirë për të. Nëse e ndjeni dëshirën për të bërë luftë, provoni këto alternativa:
*kërkoni një diskutim konstruktiv dhe synoni ta qetësoni situatën dhe ta ktheni atë në proceset normale, nëse është e mundur. Miratimi i një mënyre qetësuese dhe qasjes siç e shpjegoni mund të ndihmojë. Në disa raste emaili mund të lejojë që të jepen këshilla personale të përzemërta që nuk mund të postohen lehtësisht në wiki;
*nëse shqetësoheni nga sjellja jo e duhur, ndiqni proceset e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, si për çdo çështje tjetër sjelljeje. Për shembull: paraqisni çështjen në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] dhe prisni për këshilla nga anëtarët e tjerë të komunitetit;
*mbani mend që keni dhjetra kolegë: nuk jeni vetëm dhe shumica e çështjeve bëhen më keq nga gjykimi i dobët. Nëse jeni parë të silleni mirë, zakonisht çështja do të qetësohet shpejt, sado e keqe të duket. Ndonjëherë është mirë që thjesht të bëni pushim dhe të qetësoheni.
== Heqja e të drejtave ==
=== Si pasojë e abuzimit ===
Në raste abuzimi të dukshëm me të drejtat e tij, një administratori mund t'i hiqen këto të drejta pas një votimi tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]] në të cilin do të ndiqen të njejtat rregulla e kushte të kandidaturave. Heqja e të drejtave bëhet nga një [[:m:Stewards|kujdestar]] i Meta-s.
=== Dorëheqja ===
Nëse përdoruesi dëshiron të heqë dorë vullnetarisht nga privilegjet e tij, është i lirshëm ta bëjë këtë gjë kurdoherë që të dëshirojë, mjafton të lajmërojë tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]] dhe të bëj kërkesën në Meta.
=== Joaktiviteti ===Në rast mungese aktiviteti, pas një periudhe 2 vjeçare pa asnjë redaktim, administratorët do t'u hiqen automatikisht privilegjet e tyre nga kujdestarët e Meta-s.
== Rivendosja e të drejtave ==
Pavarësisht se si një administratori i hiqen të drejtat, çdo përdorues është i lirë të ri-propozoj kandidaturen sipas rregullave të zakonshme.
== Lista e administratorëve ==
<div style="background-color: #fafafd; border: 1px solid #ccc; padding: 10px;">
;Administratorët e tanishëm ([[Speciale:Listusers/sysop|{{#expr: {{NUMBERINGROUP:sysop}} - 1}}]])'''<!-- 1 është filtri automatik i abuzimeve edhe 1 është filtri automatik i redaktimeve -->
# {{Admin|Puntori}} <small>mori të drejtat më 4 shtator 2006</small>
# {{Admin|Planeti}} <small>mori të drejtat më 26 nëntor 2008</small>
# {{Admin|Liridon}} <small>mori të drejtat më 25 qershor 2009</small>
# {{Admin|Tëfcí}} <small>mori të drejtat më 1 korrik 2011</small>
# {{Admin|AT44}} <small>mori të drejtat më 6 mars 2015</small>
# {{Admin|Olsi}} <small>mori të drejtat më 4 shtator 2015</small>
# {{Admin|Βατο}} <small>mori të drejtat më 6 shkurt 2019</small>
# {{Admin|Klein_Muçi}} <small>mori të drejtat më 2 maj 2019</small>
# {{Admin|Leutrim.P}} <small>mori të drejtat më 25 tetor 2024</small>
{{clear}}
;Administratorët e mëparshëm
# {{Admin|Dori}} <small>i pari, hyri më 12 tetor 2003</small>
# {{Admin|Joni}} <small>mori të drejtat më 20 mars 2005</small>
# {{Admin|Dan}} <small>mori të drejtat më 12 qershor 2005</small>
# {{Admin|Ko.S.ystem.OV@}} <small>mori të drejtat më 29 tetor 2005</small>
# {{Admin|Bet_0}} <small>mori të drejtat më 12 shkurt 2006</small>
# {{Admin|Mig}} <small>mori të drejtat më 3 gusht 2006</small>
# {{Admin|Uni}} <small>mori të drejtat më 26 gusht 2006</small>
# {{Admin|Eagleal}} <small>mori të drejtat më 29 korrik 2007</small>
# {{Admin|Aeternus}} <small>mori të drejtat më 5 tetor 2007</small>
# {{Admin|Cradel}} <small>mori të drejtat më 7 qershor 2008</small>
# {{Admin|Armend}} <small>mori të drejtat më 14 tetor 2009</small>
# {{Admin|Mikullovci11}} <small>mori të drejtat më 14 korrik 2010</small>
# {{Admin|Euriditi}} <small>mori të drejtat më 10 mars 2012</small>
# {{Admin|Visi90}} <small>mori të drejtat më 10 nëntor 2014</small>
# {{Admin|Mr._Pseudo}} <small>mori të drejtat më 13 prill 2015</small>
# {{Admin|1l2l3k}} <small>mori të drejtat më 31 tetor 2017</small>
# {{Admin|Sadsadas}} <small>mori të drejtat më 21 gusht 2019</small>
# {{Admin|Berishasinan}} <small>mori të drejtat më 6 prill 2023</small>
{{clear}}
'''''[https://xtools.wmflabs.org/ XTools] ofron statistika të ndryshme në lidhje me kontributet e vullnetarëve në projektet MediaWiki.'''''
</div>
== Shiko edhe ==
*[[Wikipedia:Administrata|Administrata]]
*[[Wikipedia:Administratorë/Kandidatura/Arkiv|Arkiv i kandidaturave]]
*[[Wikipedia:Administratorë/Revokime/Arkiv|Arkiv i revokimeve]]
== Shënimet ==
{{Notelist}}
{{Politika dhe udhëzime të Wikipedias}}
[[Kategoria:Nivelet e aksesit të përdoruesve në Wikipedia]]
o6l1i2ez86wiq7de5gzm0rowpssq0hs
2815420
2815419
2025-07-11T01:06:48Z
Fallbackintoreality
102113
gabim teknik
2815420
wikitext
text/x-wiki
{{politikë zyrtare|WP:A|WP:ADMIN}}
{{Thelbi|Administratorët janë përdorues të besuar me të drejta dhe vegla të shtuara në komunitet. Ata pritet të respektojnë një standard të lartë të sjelljes, të përdorin veglat në mënyrë të drejtë dhe të mos i përdorin ato '''asnjëherë''' për të përfituar në një mosmarrëveshje.}}
[[Skeda:Wikipedia Administrator.svg|thumb|Ikona e administratorëve në Wikipedia simbolizon aktivitetin e tyre të "pastrimit" në shërbim të enciklopedisë.|200 px|link=]]
'''Administratorët''' janë [[Wikipedia:Wikipedianët|anëtarë]] të cilëve u është besuar aftësia teknike për të pasur disa të drejta të shtuara në komunitet. Këtu përfshihet mundësia për [[Wikipedia:Politikat e bllokimit|bllokimin]] e zhbllokimin e llogarive të përdoruesve dhe adresave IP, dhënia e disa privilegjeve specifike ndaj përdoruesve të zakonshëm{{efn|Administratorët janë në gjendje të japin dhe revokojnë këto të drejta: autochecked user, redaktor, kontrollues dhe bllokimit-IP e përjashtimuar.}}, redaktimi i faqeve me mbrojtje të plotë dhe atyre në hapësirën ''MediaWiki''{{efn|Për ndryshimin e faqeve JS dhe CSS nevojiten të drejtat e [[Wikipedia:Administratorët e ndërfaqes|administratorëve të ndërfaqes]].}}, [[Wikipedia:Politikat e mbrojtjes|mbrojtja]] dhe heqja e mbrojtjes nga faqet për redaktimin e zhvendosjen e tyre, grisja{{efn|Faqet me më shumë se 5 000 rishikime mund të grisen vetëm nga [[:meta:Stewards|kujdestarët]].}} dhe rikthimi i faqeve, zhvendosja e faqeve pa kufizime, dhe përdorimi i disa veglave specifike.
''Lista e plotë e privilegjeve të një administratori mund të lexohet [[Speciale:ListGroupRights#sysop|këtu]].''
Administratorët marrin përsipër këto përgjegjësi si vullnetarë pasi kalojnë një proces [[Wikipedia:Administrata|shqyrtimi nga komuniteti]]. Ata nuk veprojnë si punonjës të [[Fondacioni Wikimedia|fondacionit Wikimedia]]. Atyre nuk u lejohet kurrsesi të përdorin të drejtat e tyre të shtuara për të përfituar në një mosmarrëveshje në të cilën janë përfshirë personalisht dhe mbeten njëlloj të varur nga [[Wikipedia:Pesë shtyllat|rregullat]] si të gjithë përdoruesit e tjerë.
[[Wikipedia shqip]] ka aktualisht {{#expr: {{NUMBERINGROUP:sysop}} - 1}}<!-- hiqet 1: "Filtër redaktimesh"--> administratorë: [[Speciale:RreshtoPërdoruesit/sysop|Lista e plotë]].
== Procedura për tu bërë administrator ==
=== Administrator i përkohshëm ===
==== Kushtet e kandidatit ====
Kushtet themelore për tu bërë administrator i përkohshëm (1 vit) kanë të bëjnë me sa kohë dhe sa kontribute një redaktor ka dhënë në [[Wikipedia shqip|Wikipedian shqip]]. Redaktori duhet të jetë i besueshëm dhe kjo gjë arrihet vetëm duke redaktuar artikujt në mënyrë konstruktive dhe duke qenë në kontakt me redaktorët e tjerë. Gjithashtu duhet të ketë:
* më shumë se 3 muaj përvojë;
* më shumë se 1000 redaktime.
Çdo përdorues që i përmbush kushtet e mësipërme mund të kandidojë veten ose të kandidohet nga një redaktor çfarëdo me të drejta votimi (propozuesi duhet të ketë më shumë se 50 redaktime e 3 muaj përvojë) tek [[Wikipedia:Administrata|faqja e administratës]]. Në qoftë se kandidohet nga të tjerë, përpara miratimit kandidati duhet të pranojë zyrtarisht kandidaturën. Kandidatëve mund t'u bëhen pyetje gjatë kandidimit përgjigjet e së cilave mund të ndikojnë në votimin e tyre nga përdoruesit e tjerë.
==== Kushtet e votimit ====
* vota për veten është e pavlefshme;
* mund të votojnë vetëm redaktorët me të drejta votimi (me më shumë se 50 redaktime e 3 muaj përvojë);
* redaktorët e tjerë pa të drejta votimi mund të shtojnë një koment tek diskutimi i kandidaturës por nuk mund të votojnë.
==== Përfundimi ====
Për tu përzgjedhur si administrator, kandidati duhet të ketë të paktën 5 vota 'për' dhe një rezultat të përgjithshëm 75% pozitiv. Në llogaritjen e përqindjes së rezultatit të përgjithshëm, numërohen vetëm votat 'për' dhe 'kundër'. Votat 'asnjanëse' injorohen për llogaritjen e përqindjes së rezultatit të përgjithshëm, por ato (dhe informacione të tjera të rëndësishme) konsiderohen për përcaktimin e konsensusit nga [[Wikipedia:Burokratë|burokrati]] mbyllës.
Votimi zgjat minimalisht 15 ditë dhe maksimalisht 30 ditë, në varësi të diskutimit gjatë votimit e numrit të votave të grumbulluara. Votat këshillohet të shoqërohen me një arsye të thjeshtë nga pas që argumenton qendrimin e mbajtur. Nëse nuk arrihet të grumbullohet numri i votave 'për' për 30 ditë por rezultati i përgjithshëm mbetet 75% ose më shumë pozitiv, votimi do të shtyhet dhe për 30 ditë të tjera.
Mungesa e pranimit të kandidaturës nga ana e kandidatit, e grumbullimit të votave minimale apo mosarritja e një rezultati të përgjithshëm minimal 75% pozitiv gjatë periudhës së caktuar kohore sjell dështimin e procesit të votimit.
=== Administrator i përhershëm ===
Pas një periudhe 1 vjeçare, një administrator i përkohshëm mund të kthehet në të përhershëm pa votim në varësi të punës së tij gjatë atij viti, me një vendim mes administratorëve dhe burokratëve në detyrë. Nëse kanë kaluar 30 ditë nga skadimi i mandatit pa një përgjigje përfundimtare, një votim i dytë hapet ku ndiqen të njejtat rregulla si më sipër e ku votohet për kthimin e administratorit në të përhershëm.
<!-- Deri këtu. Rishikimi vazhdon. -->
== Çfarë pritet nga administratorët ==
=== Kujdes e gjykim ===
Nëse u jepen të drejtat, administratorët duhet të bëjnë kujdes në përdorimin e këtyre funksioneve të reja, veçanërisht aftësinë për të grisur faqet dhe për të bllokuar përdoruesit dhe adresat IP (shiko faqen [[:en:Wikipedia:Administrators' guide|udhëzuesit e administratorëve]] në Wikipedia anglisht). Administratorët e rinj gjithashtu duhet të shikojnë faqet e lidhura në [[:en:Wikipedia:Administrators' reading list|listën e leximit të administratorëve]] në Wikipedia anglisht para se të përdorin aftësitë e tyre administrative. Gabime të rastit pranohen, por gabime serioze ose të përsëritura, ose gabime që përfshijnë shkelje të sjelljes së [[Wikipedia:Administratorë#Administratorë të përfshirë|administratorit 'të përfshirë']] duhet të shmangen.
Veglat e administratorit gjithashtu duhet të përdoren me gjykim të kujdesshëm; mund të duhet ca kohë që një administrator i ri të mësojë kur është më mirë që të përdoren veglat, dhe mund të duhen muaj për të fituar një kuptim të mirë mbi kohërat që duhen caktuar kur përdoren mjete të tilla si bllokimi dhe mbrojtja e faqeve në mosmarrëveshje të vështira. Administratorët e rinj inkurajohen që të fillojnë ngadalë dhe të krijojnë përvojë në fushat ku ata janë mësuar, dhe t'i pyesin të tjerët nëse nuk janë të sigurt.
=== Mirësjellje ===
Administratorët pritet të udhëheqin me shembull dhe të sillen në mënyrë të respektueshme, civile në bashkëveprimet e tyre me të tjerët. Administratorët pritet të ndjekin politikat e Wikipedias dhe të kryejnë detyrat e tyre në maksimum të aftësive të tyre. Gabimet e rastit janë plotësisht të pajtueshme me administratën; administratorët nuk pritet të jenë perfektë. Sidoqoftë, çrregullimi i qëndrueshëm ose serioz i Wikipedias është i papajtueshëm me pritjet dhe përgjegjësitë e administratorëve, dhe një gjykim i dobët ose sjellje këmbëngulse dhe të egër mund të rezultojë në heqjen e të drejtave të administratorit. Administratorët duhet të përpiqen të përfaqësojnë modele standarde të përshtatshme mirësjelljeje dhe qytetërimi ndaj redaktuesve të tjerë.
Nëse një administrator arsyeton se brenda një çështje të caktuar nuk mund t'i përmbahet politikave të Wikipedias dhe të mbetet civil (madje edhe ndaj përdoruesve që shfaqin sjellje problematike), atëherë administratori duhet ta çojë çështjen në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] ose të kontaktoj një administrator tjetër për ta adresuar, në mënyrë që mos të ndërlikoj problemin me sjellje të dobët.
=== Përgjegjësi ===
Administratorët janë përgjegjës për veprimet e tyre që përfshijnë të drejtat e administratorit, pasi veprimet e pashpjeguara të administratorit mund të demoralizojnë redaktorët e tjerë që nuk kanë mjete të tilla. Duke iu nënshtruar kufijve të [[Wikipedia:Mirësjellja|mirësjelljes]], duke shmangur [[Wikipedia:Jo sulme personale|sulmet personale]] dhe duke ushtruar [[Wikipedia:Mirëbesimi|mirëbesim]], redaktorët janë të lirë të pyesin dhe të hedhin kritika mbi veprimet e administratorëve. Administratorët pritet të përgjigjen korrektësisht pyetjeve në lidhje me sjelljen dhe veprimet e tyre administrative dhe t'i justifikojnë ato kur të jetë e nevojshme.
Administratorët që seriozisht veprojnë në mënyrë problematike me përsëritje, ose që kanë humbur besimin e komunitetit, mund të sanksionohen ose të humbasin të drejtat e tyre të administratorit me një votim nga bashkësia. Kjo rrugëzgjidhje është këshilluar në rastet e mëposhtme:
*administrim me keqbesim (keqpërdorim i [[Wikipedia:Përdorues të shumëfishtë|llogarive të shumëfishta]], shkelje e madhe e besimit të bashkësisë, etj.);
*shkelja e politikave themelore ([[Wikipedia:Jo sulme personale|sulme personale]], [[Wikipedia:Mirësjellja|sjellje e keqe]], [[Wikipedia:Luftë redaktimesh|luftë redaktimesh]], privatësia, etj.);
*sjellja diku tjetër që nuk pajtohet me administratën e Wikipedias (sulme jashtë-wikit, etj.);
*mosarritja e komunikimit – kjo mund të jetë ose me redaktorët (p.sh. mungesa e paralajmërimeve të duhura ose shpjegimet e veprimeve), ose me adresimin e shqetësimeve të komunitetit (veçanërisht kur kërkohen shpjegime ose komente të tjera serioze);{{efn|Praktika më e mirë është që administratorët të kenë të aktivizuar postën elektronike, por atyre nuk u kërkohet detyrimisht që ta aktivizojnë ose që të përgjigjen në email.}}
*keqpërdorimi i përsëritur, i qëndrueshëm ose i egër i një vegle administrative (siç është 'rikthimi' ose ''rollback'') – një administratori mund t'i hiqen të drejtat e tyre administrative tërësisht duke i hequr mundësinë e përdorimit të atyre veglave.
=== Siguri ===
Wikipedia kërkon që administratorët të kenë fjalëkalime të forta dhe të ndjekin praktikat e duhura të sigurisë personale. Për shkak se ata kanë potencialin të shkaktojnë dëme në të gjithë enciklopedinë me një ndryshim të vetëm, një llogari e kompromentuar e administratorit do të bllokohet dhe privilegjet e saj të hiqen për shkak të sigurisë së enciklopedisë. Në rrethana të caktuara, heqja e privilegjeve mund të jetë e përhershme.
Autentifikimi me dy faktorë është i disponueshëm për të gjithë përdoruesit për të siguruar më tej llogarinë nga përdorimi i paautorizuar.
Administratorët nuk duhet të ndajnë ''kurrë'' fjalëkalimin ose llogarinë e tyre me ndonjë njeri tjetër, për çdo arsye. Nëse ata zbulojnë se fjalëkalimi i tyre është komprometuar, ose llogaria e tyre është komprometuar ndryshe (madje edhe nga një redaktor ose një individ që ata e njohin dhe besojnë), ata duhet të përpiqen ta ndryshojnë atë menjëherë, ose të bëjnë një kërkesë revokimi të përkohëshëm një burokrati. Përdoruesve që shmangen të raportojnë përdorimin e paautorizuar të llogarisë së tyre, do t'i hiqen të drejtat administrative. Përdorimi i paautorizuar konsiderohet 'rrethanë e diskutueshme' dhe qasja nuk do të rikthehet automatikisht.
== Administratorë të përfshirë ==
Në përgjithësi, redaktorët nuk duhet të veprojnë si administratorë në mosmarrëveshjet në të cilat janë përfshirë. Kjo pasi administratorët e përfshirë mund të kenë, ose mund të shihet se kanë një konflikt interesi për mosmarrëveshjet për të cilat ata kanë qenë palë ose kanë ndjenja të forta rreth çështjes. Përfshirja në përgjithësi interpretohet shumë gjerësisht nga bashkësia, duke përfshirë konfliktet aktuale ose të së kaluarës me një redaktor (ose disa redaktorë), dhe mosmarrëveshjet në temën, pavarësisht nga natyra, koha apo rezultati i mosmarrëveshjes.
Një vërejtje e rëndësishme është që një administrator që ka bashkëvepruar me një redaktor ose ka punuar në një fushë të një teme të caktuar thjesht si administrator, ose përfshirjet e mëparshme të të cilave janë redaktime të vogla dhe të qarta që nuk tregojnë paragjykim, nuk është i përfshirë dhe nuk është i penguar të veprojë në një aftësi administrative në lidhje me atë redaktues ose fushën e temës. Paralajmërimet, diskutimi i qetë dhe i arsyeshëm dhe shpjegimi i atyre paralajmërimeve, këshilla për normat e komunitetit dhe sugjerimet për formulimet dhe mënyrat e mundshme nuk e bëjnë një administrator të 'përfshirë'.
Në raste të drejtpërdrejta (p.sh. [[Wikipedia:Vandalizmi|vandalizëm]] i ashpër), bashkësia ka mbështetur historikisht veprimin e qartë të çdo administratori – edhe nëse është i përfshirë – në bazë të faktit se çdo administrator i arsyeshëm do të kishte arritur ndoshta në të njëjtin përfundim. Megjithëse ekzistojnë përjashtime nga ndalimi që redaktorët e përfshirë të ndërmarrin veprime administrative, është akoma praktika më e mirë, në rastet kur një administrator mund të shihet se është i përfshirë, ta kalojë çështjen tek një administrator tjetër përmes një kërkese ndërhyrje.
== Ankesat nga përdoruesit ("abuzimi i administratorit") ==
Nëse një përdorues beson se një administrator ka vepruar në mënyrë të padrejtë, ata duhet të shprehin shqetësimet e tyre drejtpërdrejt administratorit përgjegjës dhe të përpiqen të vijnë në një zgjidhje në mënyrë të rregullt dhe civile. Nëse çështja nuk zgjidhet midis dy palëve, përdoruesit mund të vazhdojnë me zgjidhjen e mosmarrëveshjeve (shiko seksionin më poshtë për informacion të mëtejshëm). Një qasje e mundshme është paraqitja e çëhtjes në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]], megjithatë, ankuesit duhet të jenë të vetëdijshëm se sjellja e tyre shpesh është gjithashtu e shqyrtuar dhe mund të ketë pasoja. Nëse një përdorues beson se ato janë bllokuar në mënyrë jo të duhur, ata mund të apelojnë bllokun duke u ankuar administratorëve të tjerë.
== Keqpërdorim i të drejtave administrative ==
Keqpërdorimi i të drejtave administrative konsiderohet një çështje serioze. Veglat administrative u sigurohen përdoruesve të besuar për mirëmbajtje dhe detyra të tjera, dhe gjithmonë duhet të përdoren me mendim. Keqpërdorimi serioz mund të rezultojë në sanksione apo edhe heqje të tyre.
Situata të zakonshme për shmangien e përdorimit të veglave janë:
*''konflikti i interesit ose jo-neutraliteti'' – administratorët nuk duhet të përdorin normalisht mjetet e tyre në çështjet ku personalisht janë të përfshirë (për shembull, në mosmarrëveshjet e përmbajtjes në të cilat janë palë). Shiko [[Wikipedia:Administratorë#Administratorë të përfshirë|administratorë të përfshirë]];
*''politikat dhe udhëzimet'' – kur një politikë ose udhëzim është e qartë se veglat nuk duhet të përdoren, atëherë veglat nuk duhet të përdoren pa ndonjë shpjegim që tregon se çështja është marrë në konsideratë, dhe pse një përjashtim (i rrallë) konsiderohet vërtet i arsyeshëm;
*''veprimet e administratorit në lidhje me redaktimin me pagë'' – veglat e administratorit nuk mund të përdoren si pjesë e ndonjë aktiviteti redaktimi të paguar, përveçse si një ''[[wikipedian në vendbanim]]'', ose kur pagesa bëhet nga fondacioni Wikimedia ose nga një bashkëpunëtor i [[Wikimedia Foundation|WMF]];
*''kthimi i veprimeve të administratorëve'' të tjerë – vetëm në atë mënyrë që respekton administratorin, veprimi i të cilit është i përfshirë, dhe (zakonisht) pas konsultimit;
*''rivendosja e një veprim administrativ që tashmë është i kthyer.
Edhe kur përdorimi i mjeteve duket i arsyeshëm, nëse dyshimi ekziston është më mirë të kërkoni një administrator tjetër që nuk është i përfshirë që të rishikojë dhe (nëse justifikohet) të ndërmarrë veprimin.
=== Kthimi i veprimit të një administratori tjetër ===
Administratorët pritet të kenë gjykim të mirë dhe supozohet se kanë konsideruar me kujdes çdo veprim apo vendim që ata kryejnë si administratorë. Administratorët mund të mos pajtohen, por veprimet administrative nuk duhet të kthehen pa ndonjë shkak të mirë, mendim të kujdesshëm dhe (nëse ka të ngjarë të kundërshtohen), ku administratori është aktualisht i disponueshëm, një diskutim i shkurtër me administratorin veprimi i të cilit është kundërshtuar.
=== Rivendosja e një veprimi të kthyer (''wheel warring'') ===
Kur një administrator ka rikthyer tashmë një veprim administrativ, ka shumë rrallë ndonjë arsye e vlefshme për administratorin e parë ose një administrator tjetër që të rivendosë përsëri të njëjtin veprim ose një veprim të ngjashëm pa diskutime të qarta që çojnë në një [[Wikipedia:Marrëveshja|marrëveshje]]. ''Wheel warring'' (lufta e të fuqishmëve){{efn|Shprehja "wheel" vjen nga përshkrimi i llogarive më të larta të privilegjuara në kompjuterët kryesorë PDP-10 dhe TOPS-20, ku "wheel" u përdor në mënyrën e përdorimit të "root" në sistemet Linux/Unix.}} ndërmerret kur veprimi i një administratori kthehet nga një administrator tjetër, por në vend që të diskutojë për mosmarrëveshjen, veglat e administratorit përdoren më pas në një mënyrë luftuese për të kthyer ose ribërë veprimin. Me shumë pak përjashtime, pasi të jetë rikthyer një veprim administrativ, ai nuk duhet të rikthehet pa konsensus.
:'''Mos përsërisni një veprim administrativ të kthyer kur e dini që një administrator tjetër e kundërshton atë. Mos vazhdoni një zinxhir kthimesh administrative pa diskutim. Zgjidhëni mosmarrëveshjet administrative <u>duke diskutuar</u> çështjen.'''
Wikipedia funksionon në frymën e konsensusit; mosmarrëveshjet duhet të zgjidhen përmes diskutimit civil dhe jo në luftën për pushtet. Ka shumë pak çështje kaq kritike sa që të luftosh është më mirë sesa të diskutosh, ose ia vlen të humbësh statusin tënde të mirë për të. Nëse e ndjeni dëshirën për të bërë luftë, provoni këto alternativa:
*kërkoni një diskutim konstruktiv dhe synoni ta qetësoni situatën dhe ta ktheni atë në proceset normale, nëse është e mundur. Miratimi i një mënyre qetësuese dhe qasjes siç e shpjegoni mund të ndihmojë. Në disa raste emaili mund të lejojë që të jepen këshilla personale të përzemërta që nuk mund të postohen lehtësisht në wiki;
*nëse shqetësoheni nga sjellja jo e duhur, ndiqni proceset e zgjidhjes së mosmarrëveshjeve, si për çdo çështje tjetër sjelljeje. Për shembull: paraqisni çështjen në [[Wikipedia:Kuvendi|Kuvend]] dhe prisni për këshilla nga anëtarët e tjerë të komunitetit;
*mbani mend që keni dhjetra kolegë: nuk jeni vetëm dhe shumica e çështjeve bëhen më keq nga gjykimi i dobët. Nëse jeni parë të silleni mirë, zakonisht çështja do të qetësohet shpejt, sado e keqe të duket. Ndonjëherë është mirë që thjesht të bëni pushim dhe të qetësoheni.
== Heqja e të drejtave ==
=== Si pasojë e abuzimit ===
Në raste abuzimi të dukshëm me të drejtat e tij, një administratori mund t'i hiqen këto të drejta pas një votimi tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]] në të cilin do të ndiqen të njejtat rregulla e kushte të kandidaturave. Heqja e të drejtave bëhet nga një [[:m:Stewards|kujdestar]] i Meta-s.
=== Dorëheqja ===
Nëse përdoruesi dëshiron të heqë dorë vullnetarisht nga privilegjet e tij, është i lirshëm ta bëjë këtë gjë kurdoherë që të dëshirojë, mjafton të lajmërojë tek [[Wikipedia:Administrata|Administrata]] dhe të bëj kërkesën në Meta.
=== Joaktiviteti ===
Në rast mungese aktiviteti, pas një periudhe 2 vjeçare pa asnjë redaktim, administratorët do t'u hiqen automatikisht privilegjet e tyre nga kujdestarët e Meta-s.
== Rivendosja e të drejtave ==
Pavarësisht se si një administratori i hiqen të drejtat, çdo përdorues është i lirë të ri-propozoj kandidaturen sipas rregullave të zakonshme.
== Lista e administratorëve ==
<div style="background-color: #fafafd; border: 1px solid #ccc; padding: 10px;">
;Administratorët e tanishëm ([[Speciale:Listusers/sysop|{{#expr: {{NUMBERINGROUP:sysop}} - 1}}]])'''<!-- 1 është filtri automatik i abuzimeve edhe 1 është filtri automatik i redaktimeve -->
# {{Admin|Puntori}} <small>mori të drejtat më 4 shtator 2006</small>
# {{Admin|Planeti}} <small>mori të drejtat më 26 nëntor 2008</small>
# {{Admin|Liridon}} <small>mori të drejtat më 25 qershor 2009</small>
# {{Admin|Tëfcí}} <small>mori të drejtat më 1 korrik 2011</small>
# {{Admin|AT44}} <small>mori të drejtat më 6 mars 2015</small>
# {{Admin|Olsi}} <small>mori të drejtat më 4 shtator 2015</small>
# {{Admin|Βατο}} <small>mori të drejtat më 6 shkurt 2019</small>
# {{Admin|Klein_Muçi}} <small>mori të drejtat më 2 maj 2019</small>
# {{Admin|Leutrim.P}} <small>mori të drejtat më 25 tetor 2024</small>
{{clear}}
;Administratorët e mëparshëm
# {{Admin|Dori}} <small>i pari, hyri më 12 tetor 2003</small>
# {{Admin|Joni}} <small>mori të drejtat më 20 mars 2005</small>
# {{Admin|Dan}} <small>mori të drejtat më 12 qershor 2005</small>
# {{Admin|Ko.S.ystem.OV@}} <small>mori të drejtat më 29 tetor 2005</small>
# {{Admin|Bet_0}} <small>mori të drejtat më 12 shkurt 2006</small>
# {{Admin|Mig}} <small>mori të drejtat më 3 gusht 2006</small>
# {{Admin|Uni}} <small>mori të drejtat më 26 gusht 2006</small>
# {{Admin|Eagleal}} <small>mori të drejtat më 29 korrik 2007</small>
# {{Admin|Aeternus}} <small>mori të drejtat më 5 tetor 2007</small>
# {{Admin|Cradel}} <small>mori të drejtat më 7 qershor 2008</small>
# {{Admin|Armend}} <small>mori të drejtat më 14 tetor 2009</small>
# {{Admin|Mikullovci11}} <small>mori të drejtat më 14 korrik 2010</small>
# {{Admin|Euriditi}} <small>mori të drejtat më 10 mars 2012</small>
# {{Admin|Visi90}} <small>mori të drejtat më 10 nëntor 2014</small>
# {{Admin|Mr._Pseudo}} <small>mori të drejtat më 13 prill 2015</small>
# {{Admin|1l2l3k}} <small>mori të drejtat më 31 tetor 2017</small>
# {{Admin|Sadsadas}} <small>mori të drejtat më 21 gusht 2019</small>
# {{Admin|Berishasinan}} <small>mori të drejtat më 6 prill 2023</small>
{{clear}}
'''''[https://xtools.wmflabs.org/ XTools] ofron statistika të ndryshme në lidhje me kontributet e vullnetarëve në projektet MediaWiki.'''''
</div>
== Shiko edhe ==
*[[Wikipedia:Administrata|Administrata]]
*[[Wikipedia:Administratorë/Kandidatura/Arkiv|Arkiv i kandidaturave]]
*[[Wikipedia:Administratorë/Revokime/Arkiv|Arkiv i revokimeve]]
== Shënimet ==
{{Notelist}}
{{Politika dhe udhëzime të Wikipedias}}
[[Kategoria:Nivelet e aksesit të përdoruesve në Wikipedia]]
f2iwc2j6q7dictc5bn6qni4ymrqapbk
Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë
1
287955
2815423
2815205
2025-07-11T02:16:16Z
MajavahBot
122738
Vendosja e faqes së diskutimit për arkivim automatik.
2815423
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2115946 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 08:48 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2170976 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171107180732/http://mfa.gov.pl/en/travel_to_poland/polands_missions_abroad/polish_missions_abroad për lidhjen http://mfa.gov.pl/en/travel_to_poland/polands_missions_abroad/polish_missions_abroad.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 janar 2021 00:36 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2449191 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210227224959/http://www.exteriores.gob.es/Embajadas/BELGRADO/es/Embajada/Paginas/Demarcaciones.aspx për lidhjen http://www.exteriores.gob.es/Embajadas/BELGRADO/es/Embajada/Paginas/Demarcaciones.aspx.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2022 23:42 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2453639 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.today/20130723204348/http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade për lidhjen http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 4 qershor 2022 05:49 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2815204 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201019030904/https://www.dailysabah.com/diplomacy/2015/09/01/turkey-the-first-country-to-open-a-consulate-general-in-kosovo për lidhjen http://www.dailysabah.com/diplomacy/2015/09/01/turkey-the-first-country-to-open-a-consulate-general-in-kosovo.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 korrik 2025 07:09 (CEST)
huvau550y9zkylizl6n5o9f4russyy6
2815436
2815423
2025-07-11T04:21:15Z
MajavahBot
122738
U arkivuan 4 diskutime pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë/Arkivi 1]]
2815436
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2815204 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20201019030904/https://www.dailysabah.com/diplomacy/2015/09/01/turkey-the-first-country-to-open-a-consulate-general-in-kosovo për lidhjen http://www.dailysabah.com/diplomacy/2015/09/01/turkey-the-first-country-to-open-a-consulate-general-in-kosovo.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 korrik 2025 07:09 (CEST)
aoea8y7nabf579zy4m6qt0rrihmwy7x
Ernest Muçi
0
290370
2815460
2815168
2025-07-11T10:15:54Z
Xhulianoo
54153
2815460
wikitext
text/x-wiki
{{short description|futbollist shqiptar}}
{{Infobox football biography
|name = Ernest Muçi
|image = Ernest Muçi with Beşiktaş.jpg
|image_size = 200
|caption = Muçi me [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]] në 2024
|birth_date = {{birth date and age|2001|03|19|df=y}}<ref name=BesiktasProfile/>
|birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri<ref name=BesiktasProfile/>
|height = 1.80 m<ref name=BesiktasProfile/>
|position = [[Sulmuesi (futboll)|Sulmues]], [[Mesfushori (futboll)#Mesfushori sulmues|mesfushor sulmues]]
|currentclub = [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]]
|clubnumber = 23
|youthyears1 = 2011–2015
|youthclubs1 = Tulipanët
|youthyears2 = 2015–2017
|youthclubs2 = [[FC Dinamo City|Dinamo Tirana]]
|youthyears3 = 2017–2019
|youthclubs3 = [[KF Tirana|Tirana]]
|years1 = 2018–2021
|clubs1 = [[KF Tirana|Tirana]]
|caps1 = 59
|goals1 = 16
|years2 = 2021–2024
|clubs2 = [[Legia Varshava]]
|caps2 = 81
|goals2 = 13
|years3 = 2024–
|clubs3 = [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]]
|caps3 = 40
|goals3 = 7
|nationalyears1 = 2018–2019
|nationalteam1 = [[Kombëtarja shqiptare nën-19 e futbollit|Shqipëria U19]]
|nationalcaps1 = 17
|nationalgoals1 = 7
|nationalyears2 = 2020–2022
|nationalteam2 = [[Kombëtarja shqiptare nën-21 e futbollit|Shqipëria U21]]
|nationalcaps2 = 11
|nationalgoals2 = 4
|nationalyears3 = 2021–
|nationalteam3 = [[Kombëtarja shqiptare e futbollit|Shqipëria]]
|nationalcaps3 = 16
|nationalgoals3 = 3
|club-update = 1 qershor 2025
|nationalteam-update = 10 qershor 2025
}}
'''Ernest Muçi''' (lindur më [[19 mars]] [[2001]]) është një [[futbolli|futbollist]] profesionist [[shqiptarët|shqiptar]], i cili luan si [[Sulmuesi (futboll)|sulmues]] ose [[Mesfushori (futboll)|mesfushor]] për klubin [[Beşiktaş]] dhe [[Kombëtarja shqiptare e futbollit|kombëtaren shqiptare]].<ref name=BesiktasProfile>{{cite web |url=https://bjk.com.tr/en/player/4565/ernest-muci.html |title=Ernest Muçi |website=Beşiktaş J.K. Official Web Site |publisher=[[Beşiktaş J.K.]] |language=en |access-date=5 shkurt 2025}}</ref><ref name=FSHFProfile>{{cite web |url=http://fshf.org/garat/?query=info&player_id=309627 |title=Ernest Muçi |website=FSHF |publisher=[[Federata Shqiptare e Futbollit]] |language=sq |access-date=5 shkurt 2025}}</ref>
Muçi e filloi karrierën e tij profesionale me [[KF Tiranën]] në vitin 2018, duke e ndihmuar klubin të ngjitej në [[Kategorinë Superiore]]. Ai luajti një rol kyç në [[Kategoria Superiore 2019–20|titullin e 25-të të ligës]] të Tiranës në sezonin 2019–20, duke shënuar 7 gola. Në shkurt 2021, Muçi iu bashkua [[Legia Varshavës]] për 500,000 €, ku fitoi [[Ekstraklasa 2020–21|Ekstraklasa]] dhe [[Kupa e Polonisë 2022–23|Kupën e Polonisë]], dhe duke shënuar 21 gola në 3 sezone. Në vitin 2024, ai u transferua te [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]] për 10 milionë euro, duke u kthyer në lojtarin më të shtrenjtë të klubit dhe duke fituar [[Kupa e Turqisë 2023–24|Kupën e Turqisë]] dhe [[Superkupa e Turqisë 2024|Superkupën]] në muajt e tij të parë.
Pasi bëri debutimin e tij për [[Kombëtarja shqiptare e futbollit|Shqipërinë]] në moshën 20-vjeçare në një [[Kualifikueset e Kampionatit Botëror të Futbollit 2022|kualifikuese të Kampionatit Botëror të Futbollit 2022]] kundër [[Kombëtarja andorrase e futbollit|Andorrës]], Muçi shënoi golin e tij të parë me kombëtaren në qershor 2022 në një [[Kualifikueset e UEFA Euro 2024|kualifikuese të UEFA Euro 2024]] kundër [[Kombëtarja faroete e futbollit|Ishujve Faroe]]. Muçi u përzgjodh në skuadrën e Shqipërisë për [[UEFA Euro 2024]].
== Karriera me klube ==
=== Tirana ===
I lindur në kryeqytetin e Shqipërisë, [[Tiranë]], Muçi e nisi karrierën e tij në futboll në moshën 10-vjeçare me klubet vendase Tulipanët dhe [[FC Dinamo City|Dinamo Tirana]], përpara se të kalonte në vitin 2017 tek ekipi që kishte mbështetur që fëmijë, [[KF Tirana]].<ref name=FSHFProfile/> Fillimisht, ai iu bashkua ekipit nën-17. Më janar 2018, ai u thirr për herë të parë në ekipin e parë për një përgatitje stërvitore në mes të sezonit në [[Turqi]].<ref>{{cite news |date=13 janar 2018 |title=Tirana drejt Turqisë, largohen shtatë lojtarë |url=https://sportekspres.com/tirana-drejt-turqise-largohen-shtate-lojtare/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref>
Muçi bëri debutimin e tij si profesionist me Tiranën në moshën 16-vjeçare, më 28 janar 2018, në një fitore 3–0 në [[Kategorinë e Parë]] kundër [[KS Shkumbini|Shkumbinit]], duke hyrë si zëvendësues në minutën e 56-të për [[Bedri Grecën]].<ref>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/matches/2018/01/28/albania/league-1/kf-tirana/ks-shkumbini-peqin/2574600/ |title=Tirana vs. Shkumbini Peqin |date=28 janar 2018 |language=en |publisher=Soccerway |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai shënoi golin e tij të parë me ekipin e parë më 3 mars 2018, në një fitore 4–1 kundër [[KF Shënkolli|Shënkollit]], duke hyrë si zëvendësues në minutën e 62-të për [[Alked Çelhakën]] dhe duke shënuar në minutën e 78-të për ta çuar rezultatin në 4–0 për Tiranën.<ref>{{cite news |date=3 mars 2018 |title=Tirana zbavitet, Bylisi e katranos në derbi |url=https://sportekspres.com/tirana-zbavitet-bylisi-e-katranos-ne-derbi/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Më vonë atë muaj, pak pas ditëlindjes së tij të 17-të, ai shënoi dy herë në një fitore 5–1 kundër [[FK Apolonia Fier|Apolonisë]].<ref>{{cite news |date=28 mars 2018 |title=Tirana shpartallon Apoloninë dhe shkon +7 nga Bylisi |url=https://sportekspres.com/tirana-shpartallon-apolonine-dhe-shkon-7-nga-bylisi/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Në atë sezon, ai luajti 11 ndeshje, duke qenë titullar në 6 prej tyre, dhe shënoi 3 gola, duke ndihmuar Tiranën të fitonte [[Kategoria e Parë 2017–18|ligën]] dhe të rikthehej në [[Kategorinë Superiore]].
Muçi debutoi në elitën e futbollit shqiptar më 2 shtator 2018, në një humbje 3–1 në transfertë kundër [[FK Kukësi|Kukësit]], ku shënoi në minutën e 61-të pasi hyri në lojë si zëvendësues në pjesën e dytë për [[Yunus Sentamu]].<ref>{{cite news |date=2 shtator 2018 |title=Rexhinaldo i pamëshirshëm, zhyt Tiranën në krizë |url=https://sportekspres.com/rexhinaldo-i-pameshirshem-zhyt-tiranen-ne-krize/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai pati pak mundësi aktivizimi në sezonin 2018–19, duke luajtur vetëm 8 ndeshje dhe duke shënuar një gol, teksa Tirana shmangu rënien nga kategoria me 5 pikë diferencë. Gjatë kësaj kohe, ai ishte një lojtar kyç për ekipin U19, ku shënoi 4 gola në 11 ndeshje, duke ndihmuar ekipin të përfundonte në vendin e tretë në Grupin A të kampionatit U19.
Muçi ishte një nga lojtarët më të rëndësishëm në sezonin [[Kategoria Superiore 2019–20|2019–20]], kur Tirana fitoi titullin e 25-të kampion. Megjithëse ishte kryesisht rezervë, ai shënoi disa gola të rëndësishëm duke ardhur nga stoli.<ref>{{cite news |date=21 korrik 2020 |title=Nga Egbo te Ngo, ja notat e sezonit te kampionët e Tiranës |url=http://www.panorama.com.al/sport/nga-egbo-te-ngo-ja-notat-e-sezonit-te-kampionet-e-tiranes/ |language=sq |publisher=[[Panorama Sport (gazetë)|Panorama Sport]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Më 22 dhjetor 2019, ai shënoi dy gola në një fitore në transfertë kundër [[KF Laçi|Laçit]].<ref>{{cite news |date=22 dhjetor 2019 |title=VIDEO/ Dopieta e talentit Muçi, Tirana mposht me përmbysje Laçin dhe ngjitet në vendin e tretë |url=http://www.panorama.com.al/video-dopieta-e-talentit-muci-tirana-mposht-me-permbysje-lacin-dhe-ngjitet-ne-vendin-e-trete/ |language=sq |publisher=[[Panorama Sport (gazetë)|Panorama Sport]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Më vonë gjatë sezonit, ai shënoi dy gola të tjerë në fitoren historike 5–1 ndaj rivalëve të qytetit, [[FK Partizani Tirana|Partizanit]].<ref>{{cite news |date=28 shkurt 2020 |title=Kryeqyteti vishet bardheblu, Tirana shpartallon 5-1 Partizanin në "Air Albania Stadium" |url=https://www.balkanweb.com/partizani-zhbllokon-derbin-cordeiro-mposht-liken-me-nje-gol-fluturimthi/ |language=sq |publisher=News 24 |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai e përfundoi sezonin me 12 gola në kampionat dhe kupë, duke vendosur një rekord personal.
Në fillim të sezonit 2020-21, Muçi nënshkroi një kontratë të re njëvjeçare me Tiranën.<ref>{{cite news |date=17 tetor 2020 |title=ZYRTARE/ Merr fund telenovela e Ernest Muçit, Tirana jep përgjigjen përfundimtare |url=http://www.panorama.com.al/zyrtare-merr-fund-telenovela-e-ernest-mucit-tirana-jep-pergjigjen-perfundimtare/ |language=sq |publisher=Panorama Sport |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Me largimin e sulmuesit kryesor [[Michael Ngoo]], ai u bë titullar i padiskutueshëm i ekipit, duke bërë 20 paraqitje në kampionat gjatë gjysmës së parë të sezonit.<ref>{{cite news |date=19 gusht 2020 |title=Besim i plotë te Ernest Muçi, Egbo zgjedh formacionin titullar ndaj Tbilisit |url=https://abcnews.al/besim-i-plote-te-ernest-muci-egbo-zgjedh-formacionin-titullar-ndaj-tbilis/ |language=sq |publisher=ABC News |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi shënoi golin e tij të parë të sezonit në një fitore 4–1 në Kupë kundër Shkumbinit.<ref>{{cite web |url=https://us.soccerway.com/matches/2020/11/01/albania/cup/kf-tirana/ks-shkumbini-peqin/3418053/ |title=Tirana vs. Shkumbini Peqin |date=1 nëntor 2020 |language=en |publisher=Soccerway |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Goli i tij i parë në kampionat erdhi në një humbje 3–2 kundër [[KF Vllaznia Shkodër|Vllaznisë]] në javën e tretë të kampionatit.<ref>{{cite news |date=21 nëntor 2020 |title=VIDEO/ Klasike për "infarkt", Vllaznia mposht Tiranën me gol në frymën e fundit |url=http://www.panorama.com.al/live-vllaznia-tirana-zhbllokohet-klasikja-marku-kalon-ne-avantazh-shkodranet-video/ |language=sq |publisher=[[Panorama Sport (gazetë)|Panorama Sport]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Në shkurt 2021, Tirana njoftoi se Muçi do të largohej nga klubi pas më shumë se tre vitesh, gjatë të cilave ai shënoi 23 gola dhe fitoi dy trofe.<ref>{{cite news |date=21 shkurt 2021 |title=Muçi largohet nga Tirana, transferohet në Poloni |url=https://gazetasi.al/muci-largohet-nga-tirana-transferohet-ne-poloni/ |language=sq |publisher=Gazeta Si |access-date=8 shkurt 2025}}</ref>
=== Legia Varshava ===
Më 23 shkurt 2021, Muçi nënshkroi me klubin polak [[Legia Varshava]].<ref>{{cite news |date=23 shkurt 2021 |title=Ernest Muci - witamy w Legii |trans-title=Ernest Muçi - mirësevjen në Legia |url=https://legia.com/pilka-nozna/ernest-muci-witamy-w-legii/12699 |language=pl |publisher=[[Legia Varshava]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Klubi raportoi se kishte paguar 500,000 €, me Tiranën që do të merrte dhjetë përqind nga shuma e transferimit të ardhshëm të lojtarit.<ref>{{cite news |last=Byczkowski |first=Mateusz |date=21 shkurt 2021 |title=PKO Ekstraklasa. Transfer młodego Albańczyka do Legii Warszawa. Wiemy, ile zapłacą mistrzowie Polski |trans-title=PKO Ekstraklasa. Transferimi i një shqiptari të ri te Legia Varshava. E dimë sa do të paguajnë kampionët polakë |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/925235/pko-ekstraklasa-transfer-mlodego-albanczyka-do-legii-warszawa-wiemy-ile-zaplaca- |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi debutoi me Legian katër ditë më vonë në një fitore 2–1 në transfertë ndaj [[Górnik Zabrze]], duke hyrë në lojë në pjesën e dytë.<ref>{{cite news |date=27 shkurt 2021 |title=VIDEO/ Ernest Muçi debuton me Legian në Poloni, fitojnë në transfertën e vështirë |url=https://sportekspres.com/video-ernest-muci-debuton-me-legian-ne-poloni-fitojne-ne-transferten-e-veshtire/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai e mbylli sezonin pa shënuar në 7 paraqitje, duke startuar vetëm dy ndeshje, teksa Legia fitoi titullin e saj të 15-të në [[Ekstraklasa 2020–21|2020–21]].
Goli i tij i parë për klubin erdhi më 24 korrik, teksa shënoi golin e fitores ndaj [[Wisła Płock]] në ndeshjen hapëse të sezonit [[Ekstraklasa 2021–22|2021–22]].<ref>{{cite news |last=Szymański |first=Rafał |date=24 korrik 2021 |title=Rewelacyjne trafienie Ernesta Muciego. Zdjął pajęczynę z siatki [WIDEO] |trans-title=Goli i mrekullueshëm i Ernest Muçit. E pastroi rrjetën nga merimangat [VIDEO] |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/950988/rewelacyjne-trafienie-ernesta-muciego-zdjal-pajeczyne-z-siatki-wideo |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi shënoi golin e tij të parë në [[UEFA Ligën e Kampionëve]] në raundin e tretë kualifikues kundër [[Dinamo Zagreb]], duke barazuar rezultatin 1–1 në minutën e 82-të.<ref>{{cite news |last=Szymański |first=Rafał |date=4 gusht 2021 |title=Strzał Ernesta Muciego uratował Legię Warszawa. "To było jak sen" |trans-title=Gjuajtja e Ernest Muçit shpëtoi Legian. "Ishte si një ëndërr" |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/953476/strzal-ernesta-muciego-uratowal-legie-warszawa-to-bylo-jak-sen |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Legia humbi ndeshjen e kthimit, por arriti të kualifikohej për [[UEFA Liga e Evropës 2021–22|UEFA Ligën e Evropës]].<ref>{{cite news |last=Szczepanik |first=Artur |date=26 gusht 2022 |title=Legia wraca na należne jej miejsce. Wyeliminowała Slavię i zagra w Lidze Europy |trans-title=Legia rikthehet në vendin që i takon. Eleminoi Slavian dhe do të luajë në Ligën e Evropës |url=https://sport.interia.pl/klub-legia-warszawa/news-legia-wraca-na-nalezne-jej-miejsce-wyeliminowala-slavie-i-za,nId,5444400 |language=pl |publisher=[[Interia|Interia.pl]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi bëri paraqitjen e tij të parë në fazën e grupeve në një ndeshje kundër [[Spartak Moskës]] më 15 shtator, ku dhe asistoi golin e fitores.<ref>{{cite news |last=Wawrzynowski |first=Marek |date=15 shtator 2021 |title=Liga Europy. Wielka sensacja. Co za dramaturgia w końcówce w Moskwie! |trans-title=Liga e Evropës. Një sensacion i madh. Çfarë drame në fund në Moskë! |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/960540/liga-europy-wielka-sensacja-co-za-dramaturgia-w-koncowce-w-moskwie |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi e përfundoi sezonin me 6 gola në 36 paraqitje, ndërsa Legia nuk fitoi asnjë trofe dhe përfundoi në vendin e 10-të në kampionat.
Në sezonin [[Ekstraklasa 2022–23|2022–23]], Muçi bëri paraqitjen e tij të parë më 16 korrik kundër [[Korona Kielce]]. Duke startuar ndeshjen nga minuta e parë, ai arriti të shënonte një gol, me ndeshjen që përfundonte në barazim 1–1.<ref>{{cite news |last=Matys |first=Paweł |date=16 korrik 2022 |title=W Kielcach najpierw dymy, potem święto. Legia zatrzymana przez Koronę |trans-title=Në Kielce, fillimisht tym, pastaj festë. Legia u ndal nga Korona |url=https://www.sport.pl/pilka/7,65039,28695217,w-kielcach-najpierw-dymy-potem-swieto-legia-zatrzymana-przez.html |language=pl |publisher=Gazeta.pl |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai e përfundoi sezonin me 6 gola në 37 paraqitje dhe u bë një titullar i rregullt, duke startuar në 29 ndeshje, ndërsa Legia fitoi [[Kupa e Polonisë 2022–23|Kupën e Polonisë]] dhe përfundoi e treta në ligë.
Muçi e nisi sezonin [[Ekstraklasa 2023–24|2023–24]] me një fitore 3–0 ndaj [[ŁKS Łódź]] më 21 korrik. Ai shënoi golin e tij të parë të sezonit më 10 gusht në një ndeshje të raundit të tretë kualifikues të [[UEFA Liga e Konferencës 2023–24|UEFA Ligën e Konferencës]] kundër [[Austria Vjenës]], e cila përfundoi me një humbje 2–1 për Legian.<ref>{{cite news |last=Kaczmarczyk |first=Krzysztof |date=10 gusht 2023 |title=Zagrał mu "na nos". Tak zmiennicy dali nadzieję Legii [WIDEO] |trans-title=Ai luajti "në hundë". Kështu zëvendësuesit i dhanë shpresë Legias [VIDEO] |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/1075246/zagral-mu-na-nos-tak-zmiennicy-dali-nadzieje-legii-wideo |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=7 qershor 2024}}</ref> Legia fitoi ndeshjen e kthimit 5–3, me Muçin që shënoi golin e fundit, duke siguruar kalimin në raundin play-off dhe më pas kualifikimin në fazën e grupeve.<ref>{{cite news |date=17 gusht 2023 |title=Najpierw gol a potem?! Zobacz szaloną końcówkę meczu Legii |trans-title=Fillimisht gol, pastaj? Shiko fundin e çmendur të ndeshjes së Legias |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/1076503/najpierw-gol-a-potem-zobacz-szalona-koncowke-meczu-legii |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref><ref>{{cite news |last=Galiński |first=Tomasz |date=1 shtator 2023 |title=Paweł Wszołek nie miał wątpliwości. "Zasłużyliśmy na ten awans" |trans-title=Paweł Wszołek nuk kishte dyshime. "E meritonim këtë kualifikim" |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/1079115/pawel-wszolek-nie-mial-watpliwosci-zasluzylismy-na-ten-awans |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Më 21 shtator, Muçi shënoi një dopietë në ndeshjen kundër [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]] në fazën e grupeve të UEFA Ligës së Konferencës, duke ndihmuar Legian të fitojë 3–2.<ref>{{cite news |last=Duda |first=Kuba |date=21 shtator 2023 |title=Ernest Muci bohaterem Legii. "Cieszę się, że mogłem pomóc drużynie" |trans-title=Ernest Muçi, hero i Legias. "Jam i lumtur që munda të ndihmoj ekipin" |url=https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/1082679/ernest-muci-bohaterem-legii-ciesze-sie-ze-moglem-pomoc-druzynie |language=pl |publisher=[[Wirtualna Polska]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi e përfundoi sezonin e tij të fundit me Legian me 9 gola në 34 paraqitje, duke shënuar gjithsej 21 gola për klubin dhe duke fituar tre trofe.
=== Beşiktaş ===
Më 9 shkurt 2024, klubi i [[Süper Lig]] [[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]] njoftoi nënshkrimin e kontratës me Muçin për një periudhë tre e gjysmë vjeçare, për një shumë prej 10 milionë eurosh, me Legian që mbajti një klauzolë prej 10 përqind nga një shitje e mundshme në të ardhmen.<ref>{{cite news |date=9 shkurt 2024 |title=Ernest Muçi’nin Transfer Süreci Tamamlandı |trans-title=Procesi i Transferimit të Ernest Muçit Përfundoi |url=https://bjk.com.tr/tr/haber/88313/ernest-mucinin-transfer-sureci-tamamlandi.html |language=tr |publisher=[[Beşiktaş J.K.]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Presidenti i klubit, [[Hasan Arat]], e shoqëroi personalisht atë me një avion privat nga [[Varshava]] në [[Stamboll]].<ref>{{cite news |date=9 shkurt 2024 |title=Yeni Transferimiz Ernest Muçi İstanbul’da |trans-title=Transferimi Ynë i Ri, Ernest Muçi në Stamboll |url=https://bjk.com.tr/tr/haber/88312/yeni-transferimiz-ernest-muci-istanbulda.html |language=tr |publisher=[[Beşiktaş J.K.]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai u bë lojtari më i shtrenjtë në historinë e klubit.<ref>{{cite news |last=Yener |first=Sinan |date=9 shkurt 2024 |title=Beşiktaş’tan rekor transfer - Ernest Muci nasıl bir futbolcu? Polonya uzmanı açıklamalarda bulundu |trans-title=Transferim rekord nga Beşiktaş – Çfarë lloj futbollisti është Ernest Muçi? Një ekspert polak jep komente |url=https://www.transfermarkt.com.tr/besiktastan-rekor-transfer-ernest-muci-nasil-bir-futbolcu-polonya-uzmani-aciklamalarda-bulundu/view/news/433727 |language=tr |publisher=[[Transfermarkt]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi bëri debutimin e tij më 12 shkurt në një barazim 0–0 kundër [[Kayserispor]].<ref>{{cite news |date=13 shkurt 2024 |title=Beşiktaş'ın yeni transferleri sahne aldı: İşte ilk maç performansları |trans-title=Transferimet e reja të Beşiktaş dolën në skenë: Ja performancat e tyre në ndeshjen e parë |url=https://www.ntvspor.net/foto-galeri/besiktas-in-yeni-transferleri-sahne-aldi-iste-ilk-mac-performanslari-65cb40df15d2e00063219c5e |language=tr |publisher=[[NTV Spor]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Ai shënoi golin e tij të parë më 25 shkurt në një fitore 2–0 ndaj [[İstanbulspor]].<ref>{{cite news |date=25 shkurt 2024 |title=GENİŞ ÖZET | İstanbulspor 0-2 Beşiktaş |trans-title=PËRMBLEDHJE E PLOTË | İstanbulspor 0-2 Beşiktaş |url=https://beinsports.com.tr/haber/istanbulspor-besiktas-2 |language=tr |publisher=[[beIN Sports]] |access-date=8 shkurt 2025}}</ref> Muçi e përfundoi sezonin e tij të parë me Beşiktaş me 4 gola në 17 paraqitje dhe fitoi [[Kupa e Turqisë 2023–24|Kupën e Turqisë]] me klubin.
== Karriera ndërkombëtare ==
=== Karriera me të rinjtë ===
Muçi e filloi karrierën e tij ndërkombëtare në maj 2018, kur trajneri i [[Kombëtarja shqiptare nën-19 e futbollit|Shqipërisë U19]], [[Erjon Bogdani]], e thirri atë për miqësoret kundër [[Kombëtarja kosovare e futbollit U19|Kosovës]], në të cilat ai bëri edhe debutimin e tij.<ref>{{cite news |last=Ilnica |first=Eduard |date=21 maj 2018 |title=Kombëtarja U-19, dy ndeshje miqësore me Kosovën U-19 |url=https://shqiptarja.com/lajm/kombetarja-u19-dy-ndeshje-miqesore-me-kosoven-u19 |language=sq |publisher=[[Shqiptarja.com]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref> Ai shënoi golin e tij të parë për ekipin në një miqësore kundër Islandës më 8 shtator, i cili rezultoi të ishte goli i vetëm i ndeshjes në fitoren 1–0 në [[Stadiumi A.Roza Haxhiu|stadiumin Roza Haxhiu]].<ref>{{cite news |date=8 shtator 2018 |title=Kombëtarja e Bogdanit triumfon në miqësore, vendos goli i talentit të Tiranës |url=http://www.panorama.com.al/sport/kombetarja-e-bogdanit-triumfon-ne-miqesore-vendos-goli-i-talentit-te-tiranes/ |language=sq |publisher=[[Panorama Sport (gazetë)|Panorama Sport]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref>
Në shtator 2020, Muçi u thirr për herë të parë nga trajneri [[Alban Bushi]] në ekipin e [[Kombëtarja shqiptare nën-21 e futbollit|Shqipërisë U21]]. Ai shënoi një dygolësh në një fitore 5–1 kundër Austrisë në një ndeshje për kualifikueset e UEFA Kampionatit Evropian nën-21 2021 më 4 shtator.<ref>{{cite news |date=8 shtator 2018 |title=VIDEO/ Krenari! Shqipëria U-21 gjunjëzon Austrinë, çfarë prodhimesh nga Superioria |url=https://sportekspres.com/video-krenari-shqiperia-u-21-gjunjezon-austrine-cfare-prodhimesh-nga-superioria/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref> Më 7 tetor 2021, ai shënoi një tjetër dygolësh në fitoren 2–0 ndaj Andorrës.<ref>{{cite news |date=8 shtator 2018 |title=VIDEO/ Mos i lini goditje nga afër! Harkëtari Muçi vjen me dy super gola nga goditja e dënimit te Shpresat |url=https://sportekspres.com/video-mos-i-lini-goditje-nga-afer-harketari-muci-vjen-me-dy-super-gola-nga-goditja-e-denimit-te-shpresat/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref>
=== Karriera profesionale ===
Muçi u thirr nga [[Edoardo Reja]] për herë të parë në ekipin e parë më 28 gusht 2021 për ndeshjen kualifikuese të Kampionatit Botëror të Futbollit 2022 kundër [[Kombëtarja polake e futbollit|Polonisë]], por nuk arriti të debutonte.<ref>{{cite news |date=28 gusht 2021 |title=Mungon emri i tij në listë, mësohen shpresat e debutimit të Nedim Bajramit në shtator te Shqipëria |url=https://sportekspres.com/mungon-emri-i-tij-ne-liste-mesohen-shpresat-e-debutimit-te-nedim-bajramit-ne-shtator-te-shqiperia/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref> Ai do të debutonte në thirrjen e rradhës më 15 nëntor 2021, në një tjetër ndeshje kualifikuese kundër [[Kombëtarja andorrase e futbollit|Andorrës]].<ref>{{cite news |date=15 nëntor 2021 |title=VIDEO/ Shqipëria ia del mes vuajtjesh ndaj Andorrës, kuqezinjtë mbërrijnë objektivin dhe e mbyllin në vendin e tretë |url=https://sportekspres.com/video-shqiperia-ia-del-mes-vuajtjesh-ndaj-andorres-kuqezinjte-mberrijne-objektivin-dhe-e-mbyllin-ne-vendin-e-trete/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref>
Më 20 qershor 2023, ai shënoi golin e tij të parë për kombëtaren në një ndeshje [[Kualifikueset e UEFA Euro 2024|kualifikuese të UEFA Euro 2024]] kundër [[Kombëtarja faroete e futbollit|Ishujve Faroe]].<ref>{{cite news |date=20 qershor 2023 |title=VIDEO/ Asllani realizon një kryevepër dhe Shqipëria bën detyrën me Ishujt Faroe, kuqezinjtë marrin vendin e dytë në grup |url=https://sportekspres.com/video-asllani-realizon-nje-kryeveper-dhe-shqiperia-ben-detyren-me-ishujt-faroe-kuqezinjte-marrin-vendin-e-dyte-ne-grup/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref> Goli i tij i dytë dhe i tretë do të vinin në dy [[Ndeshje miqësore#Futboll|miqësore]] kundër [[Kombëtarja bullgare e futbollit|Bullgarisë]] më 17 tetor dhe [[Kombëtarja lihtenshtajnase e futbollit|Lihtenshtajnit]] më 3 qershor 2024.<ref>{{cite news |date=17 tetor 2023 |title=VIDEO/ Shqipëria nuk ndalet as në miqësore, Laçi dhe një gol si ilaç për sytë nga Muçi mposhtin Bullgarinë |url=https://sportekspres.com/video-shqiperia-nuk-ndalet-as-ne-miqesore-laci-dhe-nje-gol-si-i-ilac-per-syte-nga-muci-mposhtin-bullgarine/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref><ref>{{cite news |date=3 qershor 2024 |title=VIDEO/ Shqipëria bën detyrën ndaj Lihtenshtajnit, tre gola për kuqezinjtë e Silvinjos |url=https://sportekspres.com/video-shqiperia-ben-detyren-ndaj-lihtenshtajnit-tre-gola-per-kuqezinjte-e-silvinjos/ |language=sq |publisher=[[Sport Ekspres]] |access-date=9 shkurt 2025}}</ref>
== Statistikat e karrierës ==
=== Me klube ===
{{updated|1 qershor 2025}}<ref name=SoccerwayProfile>{{cite web |url=https://int.soccerway.com/players/ernest-muci/533365/ |title=Ernest Muçi |publisher=Soccerway |language=en |access-date=5 shkurt 2025}}</ref>
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+ Paraqitjet dhe golat sipas klubit, sezonit dhe garës
!rowspan="2"|Klubi
!rowspan="2"|Sezoni
!colspan="3"|Liga
!colspan="2"|Kupa
!colspan="2"|Kontinentalet
!colspan="2"|Të tjera
!colspan="2"|Gjithsej
|-
!Divizioni!!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat
|-
|rowspan="5"|[[KF Tirana|Tirana]]
|[[Sezoni 2017–18 i KF Tirana|2017–18]]
|[[Kategoria e Parë]]
|11||3||0||0||colspan="2"|—||colspan="2"|—||11||3
|-
|[[Sezoni 2018–19 i KF Tirana|2018–19]]
|[[Kategoria Superiore]]
|8||1||3||0||colspan="2"|—||colspan="2"|—||11||1
|-
|[[Sezoni 2019–20 i KF Tirana|2019–20]]
|Kategoria Superiore
|20||7||7||5||colspan="2"|—||colspan="2"|—||27||12
|-
|[[Sezoni 2020–21 i KF Tirana|2020–21]]
|Kategoria Superiore
|20||5||1||2||3{{efn|Dy paraqitje në [[UEFA Liga e Kampionëve|UEFA Ligën e Kampionëve]], një paraqitje në [[UEFA Liga e Evropës|UEFA Ligën e Evropës]]}}||0||1{{efn|Paraqitje në [[Superkupa e Shqipërisë|Superkupën e Shqipërisë]]}}||0||25||7
|-
!colspan="2"|Gjithsej
!59!!16!!11!!7!!3!!0!!1!!0!!74!!23
|-
|rowspan="5"|[[Legia Varshava]]
|[[Sezoni 2020–21 i Legia Varshava|2020–21]]
|[[Ekstraklasa]]
|6||0||1||0||colspan="2"|—||colspan="2"|—||7||0
|-
|[[Sezoni 2021–22 i Legia Varshava|2021–22]]
|Ekstraklasa
|24||4||3||1||8{{efn|Pesë paraqitje në UEFA Ligën e Evropës, tri paraqitje dhe një gol në UEFA Ligën e Kampionëve}}||1||1{{efn|name=PolishSuperCup|Paraqitje në [[Superkupa e Polonisë|Superkupën e Polonisë]]}}||0||36||6
|-
|[[Sezoni 2022–23 i Legia Varshava|2022–23]]
|Ekstraklasa
|32||5||5||1||colspan="2"|—||colspan="2"|—||37||6
|-
|[[Sezoni 2023–24 i Legia Varshava|2023–24]]
|Ekstraklasa
|19||4||2||0||12{{efn|Paraqitje në [[UEFA Liga e Konferencave|UEFA Ligën e Konferencës]]}}||5||1{{efn|name=PolishSuperCup}}||0||34||9
|-
!colspan="2"|Gjithsej
!81!!13!!11!!2!!20!!6!!2!!0!!114!!21
|-
|rowspan="3"|[[Beşiktaş J.K.|Beşiktaş]]
|[[Sezoni 2023–24 i Beşiktaş J.K.|2023–24]]
|[[Süper Lig]]
|13||3||4||1||colspan="2"|—||colspan="2"|—||17||4
|-
|[[Sezoni 2024–25 i Beşiktaş J.K.|2024–25]]
|Süper Lig
|27||4||3||2||8{{efn|Paraqitje në UEFA Ligën e Evropës}}||1||0||0||38||7
|-
!colspan="2"|Gjithsej
!40!!7!!6!!2!!8!!1!!0!!0!!55!!11
|-
!colspan="3"|Gjithsej karriera
!180!!36!!28!!11!!31!!7!!3!!0!!243!!55
|}
{{Notelist}}
=== Ndërkombëtare ===
{{updated|10 qershor 2025}}<ref name=SoccerwayProfile/>
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+ Paraqitjet dhe golat sipas ekipit kombëtar, vitit dhe garës
|-
!rowspan=2|Ekipi
!rowspan=2|Viti
!colspan=2|Garueset
!colspan=2|Miqësoret
!colspan=2|Gjithsej
|-
!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat!!Ndeshjet!!Golat
|-
|rowspan="3"|[[Kombëtarja shqiptare nën-19 e futbollit|Shqipëria U19]]
|2018
|2{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e UEFA Kampionatit Evropian të Futbollit nën-19 2019|kualifikueset e Kampionatit Evropian të Futbollit nën-19 2019]]}}
|0
|6
|1
|8
|1
|-
|2019
|1{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e UEFA Kampionatit Evropian të Futbollit nën-19 2020|kualifikueset e Kampionatit Evropian të Futbollit nën-19 2020]]}}
|0
|8
|6
|9
|6
|-
!Gjithsej
!3
!0
!14
!7
!17
!7
|-
|rowspan="4"|[[Kombëtarja shqiptare nën-19 e futbollit|Shqipëria U21]]
|2020
|4{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e UEFA Kampionatit Evropian të Futbollit nën-21 2021|kualifikueset e Kampionatit Evropian të Futbollit nën-21 2021]]}}
|2
|colspan=2|—
|4
|2
|-
|2021
|4{{efn|name=U21EURO2023qual|Paraqitje në [[Kualifikueset e UEFA Kampionatit Evropian të Futbollit nën-21 2023|kualifikueset e Kampionatit Evropian të Futbollit nën-21 2023]]}}
|2
|colspan=2|—
|4
|2
|-
|2022
|3{{efn|name=U21EURO2023qual}}
|0
|colspan=2|—
|3
|0
|-
!Gjithsej
!11
!4
!colspan=2|—
!11
!4
|-
|rowspan="6"|[[Kombëtarja shqiptare e futbollit|Shqipëria]]
|2021
|1{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e Kampionatit Botëror të Futbollit 2022|kualifikueset e Kampionatit Botëror të Futbollit 2022]]}}
|0
|colspan=2|—
|1
|0
|-
|2022
|colspan=2|—
|1
|0
|1
|0
|-
|2023
|4{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e UEFA Euro 2024|kualifikueset e UEFA Euro 2024]]}}
|1
|1
|1
|5
|2
|-
|2024
|5{{efn|Dy paraqitje në [[UEFA Euro 2024]], tri paraqitje në [[UEFA Liga e Kombeve 2024–25|UEFA Ligën e Kombeve 2024–25]]}}
|0
|3
|1
|8
|1
|-
|2025
|1{{efn|Paraqitje në [[Kualifikueset e Kampionatit Botëror të Futbollit 2026|kualifikueset e Kampionatit Botëror të Futbollit 2026]]}}
|0
|colspan=2|—
|1
|0
|-
!Gjithsej
!11
!1
!5
!2
!16
!3
|-
!colspan="2"|Gjithsej karriera
!25
!5
!19
!9
!44
!14
|}
{{Notelist}}
==== Golat ndërkombëtarë ====
:''Rezultatet dhe rezultatet përfundimtare renditin në fillim numrin e golave të Shqipërisë.''
{| class="wikitable plainrowheaders"
|+ Çelësi i tabelës
! scope="row" style="text-align:center; background:#9F9" |
|Tregon se Shqipëria e fitoi ndeshjen
|-
! scope="row" style="text-align:center; background:#ffb" |
|Tregon se ndeshja përfundoi në një barazim (goditjet e penalltive janë statistikisht një barazim, pavarësisht rezultatit të tyre)
|-
! scope="row" style="text-align:center; background:#F99" |
|Tregon se Shqipëria e humbi ndeshjen
|}
{| class="wikitable sortable"
|-
! scope="col" | {{Abbr|Nr.|Numri}}
! scope="col" | Ndeshja
! scope="col" | Data
! scope="col" | Vendngjarja
! scope="col" | Kundërshtari
! scope="col" | Rezultati
! scope="col" | Rezultati përfundimtar
! scope="col" | Gara
! scope="col" class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}}
|-
! scope="row" | 1
| align=center | 4 || 20 qershor 2023 || [[Tórsvøllur]], [[Tórshavn]], Ishujt Faroe || {{fb|FRO}} || align=center | 3–1 || align=center {{won|3–1}} || [[Kualifikueset e UEFA Euro 2024]] || <ref>{{cite web |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/match/2036368--faroe-islands-vs-albania/ |title=Faroe Islands-Albania |date=20 qershor 2023 |website=UEFA.com |publisher=[[UEFA]] |language=en |access-date=5 shkurt 2025}}</ref>
|-
! scope="row" | 2
| align=center | 6 || 17 tetor 2023 || [[Arena Kombëtare]], [[Tiranë]], Shqipëri || {{fb|BUL}} || align=center | 2–0 || align=center {{won|2–0}} || [[Ndeshje miqësore#Futboll|Miqësore]] || <ref>{{cite web |url=https://www.uefa.com/european-qualifiers/friendlies/match/2039019--albania-vs-bulgaria/ |title=Albania-Bulgaria |date=17 tetor 2023 |website=UEFA.com |publisher=[[UEFA]] |language=en |access-date=5 shkurt 2025}}</ref>
|-
! scope="row" | 3
| align=center | 10 || 3 qershor 2024 || [[Haladás Sportkomplexum]], [[Szombathely]], Hungari || {{fb|LIE}} || align=center | 3–0 || align=center {{won|3–0}} || [[Ndeshje miqësore#Futboll|Miqësore]] || <ref>{{cite web |url=https://uefa.com/european-qualifiers/friendlies/match/2040795--albania-vs-liechtenstein/ |title=Albania-Liechtenstein |date=3 qershor 2024 |website=UEFA.com |publisher=[[UEFA]] |language=en |access-date=5 shkurt 2025}}</ref>
|}
== Trofetë ==
'''Tirana'''
* [[Kategoria Superiore]]: [[Kategoria Superiore 2019–20|2019–20]]
* [[Kategoria e Parë]]: [[Kategoria e Parë 2017–18|2017–18]]
'''Legia Varshava'''
* [[Ekstraklasa]]: [[Ekstraklasa 2020–21|2020–21]]
* [[Kupa e Polonisë]]: [[Kupa e Polonisë 2022–23|2022–23]]
* [[Superkupa e Polonisë]]: [[Superkupa e Polonisë 2023|2023]]
'''Beşiktaş'''
* [[Kupa e Turqisë]]: [[Kupa e Turqisë 2023–24|2023–24]]
* [[Superkupa e Turqisë]]: [[Superkupa e Turqisë 2024|2024]]
== Referime ==
{{reflist}}
== Lidhjet e jashtme ==
*[https://bjk.com.tr/en/player/4565/ernest-muci.html Profili] te [[Beşiktaş J.K.]]
*[http://fshf.org/garat/?query=info&player_id=309627 Profili] te [[Federata Shqiptare e Futbollit]]
[[Kategoria:Lindje 2001]]
[[Kategoria:Njerëz që jetojnë]]
[[Kategoria:Futbollistë nga Tirana]]
[[Kategoria:Futbollistë në KF Tirana]]
[[Kategoria:Futbollistë në Legia Varshava]]
[[Kategoria:Futbollistë në Kategoria Superiore]]
[[Kategoria:Futbollistë në Ekstraklasa]]
[[Kategoria:Futbollistë në UEFA Euro 2024]]
76lg10su0exky7yak9nhc5ztpnm0l8x
Kryengritja shqiptare antiosmane (shek XVI-XVI)
0
295181
2815402
2755672
2025-07-10T22:25:26Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2815402
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2sj2ntsjz3iosn9t15es8kjn2d6yur1
Diskutim:Yoshimasa Hosoya
1
297013
2815438
2813075
2025-07-11T04:21:46Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Yoshimasa Hosoya/Arkivi 1]]
2815438
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Yoshimasa Hosoya/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
oihi2os83h5rc4q163y7ysoa0wkemij
Diskutim:Xhantar Mantari i Varanasit/Arkivi 1
1
297117
2815427
2383964
2025-07-11T04:18:23Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Xhantar Mantari i Varanasit]]
2815427
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== U ndryshuan lidhjet e jashtme ==
Përshëndetje, redaktorë!
Tani sa ndryshova 1 lidhjet e jashtme në [[Jantar Mantari i Varanasit]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=1992045 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem vizitoni këtë faqe për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20150915155657/http://visitinvaranasi.com/jantar-mantar-varanasi.aspx te http://www.visitinvaranasi.com/jantar-mantar-varanasi.aspx
Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat.
Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 8 shtator 2019 23:12 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli [[Jantar Mantari i Varanasit]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2004225 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua versioni i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150924031405/http://www.hoteltravel.com/india/varanasi/jantar-mantar-in-varanasi.htm për lidhjen http://www.hoteltravel.com/india/varanasi/jantar-mantar-in-varanasi.htm.
*U shtua versioni i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170202105808/http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_up_mansingh.asp për lidhjen http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_up_mansingh.asp.
Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat.
Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 15 shtator 2019 11:15 (CEST)
== Probleme me arkivimin e lidhjeve në artikull ==
Përshëndetje! Gjatë procesit të arkivimit, arkivi ktheu një përgjigje me mesazhe gabimesh për një ose më shumë faqe që unë paraqita për arkivim.
Më poshtë, kam përfshirë lidhjet që u kthyen me një gabim dhe mesazhin e gabimit në vijim.
* http://voiceofdharma.org/books/tbt/ me gabimin
Ky do të jetë njoftimi i vetëm mbi këto lidhje dhe nuk do të bëhen përpjekje të mëtejshme për të arkivuar lidhjet.
Gjithë të mirat.—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 29 tetor 2019 04:30 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 3 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Jantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2107561 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150924031405/http://www.hoteltravel.com/india/varanasi/jantar-mantar-in-varanasi.htm për lidhjen http://www.hoteltravel.com/india/varanasi/jantar-mantar-in-varanasi.htm.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150915155657/http://visitinvaranasi.com/jantar-mantar-varanasi.aspx për lidhjen http://www.visitinvaranasi.com/jantar-mantar-varanasi.aspx.
*U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://voiceofdharma.org/books/tbt/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170202105808/http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_up_mansingh.asp për lidhjen http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_up_mansingh.asp.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 05:26 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2172805 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160109172438/http://www.holidayiq.com/Jantar-Mantar-Varanasi-Sightseeing-588-2740.html për lidhjen http://www.holidayiq.com/Jantar-Mantar-Varanasi-Sightseeing-588-2740.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 janar 2021 23:18 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2182652 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170430075925/http://www.varanasitourismtravels.com/things-to-do/places-interest/man-mandir-observatory/ për lidhjen http://www.varanasitourismtravels.com/things-to-do/places-interest/man-mandir-observatory/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 janar 2021 17:49 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2228220 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171114035934/http://holyvoyages.com/varanasi/about-jantar-mantar-observatory-museum-varanasi-india.aspx për lidhjen http://holyvoyages.com/varanasi/about-jantar-mantar-observatory-museum-varanasi-india.aspx.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 qershor 2021 18:02 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2250411 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160313154352/http://varanasi.nic.in/tourist/tourist4.html për lidhjen http://varanasi.nic.in/tourist/tourist4.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shtator 2021 16:06 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2376251 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170807151635/http://www.latlong.net/ për lidhjen http://www.latlong.net/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 28 dhjetor 2021 07:27 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhantar Mantari i Varanasit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813052 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160315084810/http://www.varanasi.org.in/jantar-mantar-varanasi për lidhjen http://www.varanasi.org.in/jantar-mantar-varanasi.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160315084810/http://www.varanasi.org.in/jantar-mantar-varanasi për lidhjen http://www.varanasi.org.in/jantar-mantar-varanasi.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 01:26 (CEST)
443zyfy99uj11plxj4rpi40ghql3vee
Diskutim:Xhamia e Profetit
1
299323
2815440
2813034
2025-07-11T04:22:06Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim pa ndërveprim për më shumë se 14 ditë te faqja [[Diskutim:Xhamia e Profetit/Arkivi 1]]
2815440
wikitext
text/x-wiki
{{Përdoruesi:MajavahBot/config
|archive = Diskutim:Xhamia e Profetit/Arkivi %(counter)d
|algo = old(14d)
|counter = 1
|maxarchivesize = 1M
|minthreadsleft = 0
|minthreadstoarchive = 1
|archiveheader = {{Arkivi}}
}}
{{Arkiva|age=14|bot=MajavahBot}}
dib0pdch265o2slv40cuna2olmm5esm
Diskutim:Yoshimasa Hosoya/Arkivi 1
1
300463
2815437
2659058
2025-07-11T04:21:36Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Yoshimasa Hosoya]]
2815437
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 9 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2172832 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160813162245/https://mobcast.net/18/ për lidhjen https://mobcast.net/18/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160630152603/http://www.yume-100.com/character/profile/graysia.html për lidhjen http://www.yume-100.com/character/profile/graysia.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160630152641/http://www.yume-100.com/character/profile/rege.html për lidhjen http://www.yume-100.com/character/profile/rege.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150508110430/http://www.ikemen-sengoku.jp/character për lidhjen https://www.ikemen-sengoku.jp/character.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160719041535/http://makura.esgm.jp/rsv/reserve.php për lidhjen http://makura.esgm.jp/rsv/reserve.php.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170912094147/http://v-knights.com/ për lidhjen http://v-knights.com/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20161126002305/http://koi-game.voltage.co.jp/title/lovesc/02-2.html për lidhjen http://koi-game.voltage.co.jp/title/lovesc/02-2.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160704070828/http://www.otomate-records.jp/psychic-emotion6/chara/?page=minase për lidhjen http://www.otomate-records.jp/psychic-emotion6/chara/?page=minase.
*U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://www.craftfleet.com/yc/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150508110430/http://www.ikemen-sengoku.jp/character për lidhjen https://www.ikemen-sengoku.jp/character.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 janar 2021 23:38 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2182683 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170805233932/https://eighteen.jp/artof18 për lidhjen https://eighteen.jp/artof18.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 janar 2021 18:15 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2187396 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20161209151116/http://www.d3p.co.jp/stomani/ për lidhjen http://www.d3p.co.jp/stomani/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 4 shkurt 2021 06:36 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2190213 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja https://www.arcsystemworks.jp/getsueigakuen/entrance/chara/kou.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160709035404/http://rejetweb.jp/icchibanketu/chara/ për lidhjen http://rejetweb.jp/icchibanketu/chara/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 12 shkurt 2021 08:05 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2226548 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170608091911/http://www.falcom.com/sen2/chara/main09.html për lidhjen http://www.falcom.com/sen2/chara/main09.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160627123356/http://www.dd-on.jp/pc/world/npc_fabio.html për lidhjen http://www.dd-on.jp/pc/world/npc_fabio.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 5 qershor 2021 13:39 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2226676 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170919015223/http://www.falcom.com/sen/chara.html për lidhjen http://www.falcom.com/sen/chara.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 6 qershor 2021 12:58 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2370998 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170109180531/http://www.arcsystemworks.jp/getsueigakuen/entrance/chara/kou.html për lidhjen https://www.arcsystemworks.jp/getsueigakuen/entrance/chara/kou.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 20 dhjetor 2021 13:02 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2379637 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140624064509/http://www.mausu.net/talent/tpdb_view.cgi?UID=122 për lidhjen http://www.mausu.net/talent/tpdb_view.cgi?UID=122.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 31 dhjetor 2021 09:57 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2383489 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160811042138/http://news.qoo-app.com/56210/?ref=emo_1 për lidhjen http://news.qoo-app.com/56210/?ref=emo_1.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 janar 2022 14:11 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2502160 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200814000748/https://kuro-kishi.jp/character.html për lidhjen https://kuro-kishi.jp/character.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 16 dhjetor 2022 18:47 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2572984 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160713133032/http://www.capcom.co.jp/basara_yukimuraden/charactor/nobuyuki.html për lidhjen http://www.capcom.co.jp/basara_yukimuraden/charactor/nobuyuki.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 korrik 2023 13:06 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2576994 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150928173046/http://ashibi.jp/shuounokei/characters/ për lidhjen http://ashibi.jp/shuounokei/characters/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 gusht 2023 08:59 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2614957 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20170603210119/https://mitrasphere.jp/ për lidhjen https://mitrasphere.jp/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 14 nëntor 2023 22:56 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2641100 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160831132008/http://www.profitrolle.jp/chara_07.html për lidhjen http://www.profitrolle.jp/chara_07.html.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160831132008/http://www.profitrolle.jp/chara_07.html për lidhjen http://www.profitrolle.jp/chara_07.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 13 shkurt 2024 09:11 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2645129 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151120042722/http://popupstory.jp/character.html për lidhjen http://popupstory.jp/character.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 29 shkurt 2024 14:07 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2655567 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140902183601/http://2reality.jp/tsukisuna/character.html për lidhjen http://2reality.jp/tsukisuna/character.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 prill 2024 06:41 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoshimasa Hosoya]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813074 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160822053538/http://www.anqu.com/mjj/gonglue/204817.shtml për lidhjen http://www.anqu.com/mjj/gonglue/204817.shtml.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 02:07 (CEST)
hsuvqrpxxt5sp0jj2k0abbh96741um1
Diskutim:Xhejms Stiuart/Arkivi 1
1
303376
2815425
2560664
2025-07-11T04:18:03Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Xhejms Stiuart]]
2815425
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== U ndryshuan lidhjet e jashtme ==
Përshëndetje, redaktorë!
Tani sa ndryshova 2 lidhjet e jashtme në [[James Stewart]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=1992033 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem vizitoni këtë faqe për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20061014100715/http://www.memorial.ecasd.k12.wi.us/Departments/SociStud/Diz/Stories/JimmyStewart/FlyingWithJimmyStewart.htm te http://www.memorial.ecasd.k12.wi.us/departments/socistud/Diz/Stories/JimmyStewart/FlyingWithJimmyStewart.htm
*U shtua arkivi https://archive.is/20130706144743/http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=1670 te http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=1670
Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat.
Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 8 shtator 2019 23:11 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[James Stewart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2044195 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Gjithashtu aty mund të gjeni informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua versioni i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20120724095710/http://www.theamericanspiritfoundation.com/ për lidhjen http://www.theamericanspiritfoundation.com/.
*U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te http://www.kennedy-center.org/calendar/index.cfm?fuseaction=showIndividual&entitY_id=3810&source_type=
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 tetor 2019 01:51 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 4 lidhje të jashtme te artikulli ''[[James Stewart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2079336 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20120724095710/http://www.theamericanspiritfoundation.com/ për lidhjen http://www.theamericanspiritfoundation.com/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20061014100715/http://www.memorial.ecasd.k12.wi.us/Departments/SociStud/Diz/Stories/JimmyStewart/FlyingWithJimmyStewart.htm për lidhjen http://www.memorial.ecasd.k12.wi.us/Departments/SociStud/Diz/Stories/JimmyStewart/FlyingWithJimmyStewart.htm.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.is/20130706144743/http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=1670 për lidhjen http://www.nationalmuseum.af.mil/factsheets/factsheet.asp?id=1670.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110610231522/http://www.life.com/image/50471605 për lidhjen http://www.life.com/image/50471605.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 mars 2020 06:12 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhejms Stiuart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2225637 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130116194620/http://www.tcf.ua.edu/Classes/Jbutler/T577/Students/jimmy.html për lidhjen http://www.tcf.ua.edu/Classes/Jbutler/T577/Students/jimmy.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 maj 2021 18:30 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhejms Stiuart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2527208 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131208013736/http://thenedscottarchive.com/galleries/film-stars/photos-of-jimmy-stewart.html për lidhjen http://thenedscottarchive.com/galleries/film-stars/photos-of-jimmy-stewart.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 10 mars 2023 01:36 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhejms Stiuart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2556321 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20100907024952/http://www.americanmusicpreservation.com/JamesStewartCentennial.htm për lidhjen http://www.americanmusicpreservation.com/JamesStewartCentennial.htm.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 30 maj 2023 20:58 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhejms Stiuart]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813056 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20200204234213/https://www.kennedy-center.org/whats-on/calendar/index.cfm?fuseaction=showIndividual&entitY_id=3810&source_type= për lidhjen http://www.kennedy-center.org/calendar/index.cfm?fuseaction=showIndividual&entitY_id=3810&source_type=.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 01:28 (CEST)
mlh077qk0dra7d12nuey87zx4qnvyu0
Diskutim:Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut/Arkivi 1
1
305524
2815431
2543455
2025-07-11T04:19:49Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]
2815431
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Ndryshime te lidhjet e jashtme ==
Përshëndetje, redaktorë!
Tani sa ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli [[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=1997770 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime:
*U rregullua formatimi/përdorimi për http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org
*U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20140309234644/http://www.algaddafi.org/al-gaddafiinternationalprizeforhumanrights/list-of-recipients-of-the-international-prize-for-human-rights te http://algaddafi.org/al-gaddafiinternationalprizeforhumanrights/list-of-recipients-of-the-international-prize-for-human-rights
Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat.
Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 10 shtator 2019 12:42 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2040367 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Gjithashtu aty mund të gjeni informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua versioni i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110220071542/http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org për lidhjen http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 24 shtator 2019 18:41 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 3 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2097693 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110220071542/http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org për lidhjen http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20120529135739/http://www.wbez.org/blog/achy-obejas/2011-08-22/remember-gadhafi-international-prize-human-rights-90886 për lidhjen http://www.wbez.org/blog/achy-obejas/2011-08-22/remember-gadhafi-international-prize-human-rights-90886.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20140309234644/http://www.algaddafi.org/al-gaddafiinternationalprizeforhumanrights/list-of-recipients-of-the-international-prize-for-human-rights për lidhjen http://www.algaddafi.org/al-gaddafiinternationalprizeforhumanrights/list-of-recipients-of-the-international-prize-for-human-rights.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 20 prill 2020 12:00 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2241542 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121023111812/http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,957634,00.html për lidhjen http://www.time.com/time/magazine/article/0,9171,957634,00.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 19 gusht 2021 12:43 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2260688 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20110220071542/http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org për lidhjen http://www.gaddafiprize.org/WhoEn.htm%7CGaddafiPrize.org.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 tetor 2021 08:39 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2379728 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20101206120327/http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5g5aVx0GAIpKInngJGjy6ZsndVG-Q?docId=CNG.25177ec61aed2bd3050d3e2b8bda84d2.6d1 për lidhjen http://www.google.com/hostednews/afp/article/ALeqM5g5aVx0GAIpKInngJGjy6ZsndVG-Q?docId=CNG.25177ec61aed2bd3050d3e2b8bda84d2.6d1.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 31 dhjetor 2021 10:57 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2536366 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150511183948/http://www.sis.gov.eg/Newvr/african_perspective/en/afrper36/The%20Role%20of%20the%20Coptic%20Church%20in%20Africa.pdf për lidhjen http://www.sis.gov.eg/Newvr/african_perspective/en/afrper36/The%20Role%20of%20the%20Coptic%20Church%20in%20Africa.pdf.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 25 mars 2023 22:48 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Çmimi ndërkombëtar el Gadafi për të drejtat e njeriut]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813087 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210504213223/https://www.focus.de/politik/ausland/krise-in-der-arabischen-welt/boliviens-praesident-obama-sollte-friedensnobelpreis-aberkannt-werden_aid_611069.html për lidhjen http://www.focus.de/politik/ausland/krise-in-der-arabischen-welt/boliviens-praesident-obama-sollte-friedensnobelpreis-aberkannt-werden_aid_611069.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 04:25 (CEST)
6ae82hv3bomik6j2v195saucwrsuoey
Diskutim:Aaron Swartz/Arkivi 1
1
307551
2815433
2699989
2025-07-11T04:20:30Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Aaron Swartz]]
2815433
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2048596 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131017101458/http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829 për lidhjen http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 25 tetor 2019 15:00 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2069248 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131017101458/http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829 për lidhjen http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 23 janar 2020 04:12 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2123497 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131017101458/http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829 për lidhjen http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130122000933/http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/ për lidhjen http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 qershor 2020 07:21 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2133596 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20131017101458/http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829 për lidhjen http://chicagojewishnews.com/story.htm?sid=1&id=255829.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130122000933/http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/ për lidhjen http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 7 korrik 2020 20:37 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2260726 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130122000933/http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/ për lidhjen http://pubrecord.org/nation/10676/aaron-swartzs-requests-light-struggle/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 9 tetor 2021 09:21 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2598102 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151204034753/http://creativecommons.org/weblog/entry/36298 për lidhjen http://creativecommons.org/weblog/entry/36298.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 11 tetor 2023 05:44 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2694461 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160409001954/http://articles.chicagotribune.com/2013-01-13/news/chi-aaron-swartz-dead_1_reddit-computer-network-websites për lidhjen http://articles.chicagotribune.com/2013-01-13/news/chi-aaron-swartz-dead_1_reddit-computer-network-websites.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 14 shtator 2024 23:23 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Aaron Swartz]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813095 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150924165206/http://www.pbs.org/wnet/need-to-know/the-daily-need/internet-activist-charged-with-hacking-into-mit-network/ për lidhjen http://www.pbs.org/wnet/need-to-know/the-daily-need/internet-activist-charged-with-hacking-into-mit-network/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150727203355/http://www.politico.com/blogs/joshgerstein/0711/MIT_also_pressing_charges_against_hacking_suspect.html për lidhjen http://www.politico.com/blogs/joshgerstein/0711/MIT_also_pressing_charges_against_hacking_suspect.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 05:26 (CEST)
sbmgu4kcvjbt51hu4jc9344d53mrflb
Kupa e Pavarësisë Volejboll
0
308834
2815341
2363783
2025-07-10T17:18:06Z
109.69.166.136
/* Shiko dhe këtë */
2815341
wikitext
text/x-wiki
'''Kupa e Pavarësisë në Volejboll Meshkuj''' është një turne me eliminim direkt ku marrin pjesë klube profesioniste volejbolli meshkujsh nga [[Shqipëria]] [[Kosova|dhe Kosova]].Ne turneun e vitit 2016 ne Kercove ne finale Vllaznia -Shutova e Kercoves 3-2.
Në turneun e vitit 2021 morën pjesë katër skuadraː dy nga [[Shqipëria]], [[KV Tirana]] dhe [[KV Erzeni]] si dhe dy nga [[Kosova]], [[KV Drita]] dhe [[KV Ferizaj]]. Ato u ndeshën në gjysmëfinale dhe finale. Turneu u luajt në [[Prishtinë]].
KV Tirana fituan finalen ndaj [[KV Erzeni]] të [[Shqipëria|Shqipërisë]] me rezultatin 3-0 (25:19, 25:18, 25:17).<ref>[https://telesport.al/tirana-fiton-derbin-me-erzenin-dhe-triumfon-ne-kupen-pavaresia/ Telesport.al]</ref>
Ndeshjet gjysmë finale prodhuan këto rezultateː
[[KV Tirana]] - [[KV Drita]] 3ː0 (25-18, 25-18, 25-11)
[[KV Erzeni]] - [[KV Ferizaj]] 3ː1 (25-23, 25-22, 21-25, 25-19)
Finaljaː
[[KV Tirana]] - [[KV Erzeni]] 3ː0 (25-19, 25-18, 25-17)
Ne turneun e 2022 ne finale Partizani-Tirana
Ne 2023 ne finale Peja-Partizani
Ne 2024 ne finale Partizani Skenderbeu 3-0
==Fituesit==
Këta janë fituesit e Kupës së Pavarësisë në Volejboll Meshkujː
{| class="wikitable" border="0" cellpadding="2" style="border-collapse:collapse; text-align:left"
|- style="background:#f0f6fa;"
!Sezoni
!Fitues
|-
|2016
|Vllaznia
|}2021 [[KV Tirana]]
2022 Partizani
2023 Peja
2024 PartizaniFituesit Partizani 2 here, Vllaznia 1 here,Tirana 1 here, Peja 1 here..
==Ne Volejboll femra==
<blockquote>Ne turneun e vitit 2014 ne Skenderaj te Kosoves ne gjysemfinale Skenderaj-Teuta 0-3 dhe Drita- Shkendija e Tetoves 3-0 aforfe per mosparaqitje te Shkendijes.Ne finale Teuta e Durresit- Drita e Gjilanit 3-0 25-18, 25-13, 25-15.. Ne turneun e 2021 ne finale M-Teknologji-Drita 3-0.
Ne 2022 ne finale Skenderbeu-Partizani 3-1.Ne 2023 ne finale Drita -Skenderbeu 3-0.Ne 2024 ne Farke te Tiranes ne finale Skenderaj-Partizani 3-2.
Fituesit,
2014----- Teuta e Durresit
2021-----M-Teknologji e Prishtines
2022-----Skenderbeu i Korces
2023------Drita e Gjilanit
2024------Skenderaj
Teuta 1 here, M-Teknologji 1 here, Skenderbeu 1 here, Drita 1 here, Skenderaj 1 here.</blockquote>
* [[Superkupa e Volejbollit]]
[[Kategoria:Volejboll]]
ct8mwuhl2kkcld3kwwcjyowa8tpimcn
Kategoria:Shpërbërja e Jugosllavisë
14
321798
2815377
2503746
2025-07-10T20:42:57Z
Flladimi
79965
added [[Category:Shpërbërje shekulli XX]] using [[Help:Gadget-HotCat|HotCat]]
2815377
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Jugosllavi]]
[[Kategoria:Historia e Evropës Lindore]]
[[Kategoria:Shpërbërje shekulli XX]]
7iv7ncw3kz4rwbnmtlcvfp5xcbkyn2i
Diskutim:Xhamia e Profetit/Arkivi 1
1
327591
2815439
2611672
2025-07-11T04:21:56Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Xhamia e Profetit]]
2815439
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2182507 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20150619162332/http://mobile.monitor.co.ug/-/691260/1305820/-/format/xhtml/-/8i7t6cz/-/index.html për lidhjen http://mobile.monitor.co.ug/-/691260/1305820/-/format/xhtml/-/8i7t6cz/-/index.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 26 janar 2021 17:43 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2187394 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20130709183207/http://www.islam-qa.com/en/ref/36863/prophets%20mosque për lidhjen http://www.islam-qa.com/en/ref/36863/prophets%20mosque.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 4 shkurt 2021 05:50 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2235400 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160920064246/http://islamicencyclopedia.org/public/index/topicDetail/id/644 për lidhjen http://islamicencyclopedia.org/public/index/topicDetail/id/644.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 21 korrik 2021 13:48 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2250409 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151001160159/http://www.suhuf.net.sa/2001jaz/jul/3/ec19.htm për lidhjen http://www.suhuf.net.sa/2001jaz/jul/3/ec19.htm.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shtator 2021 15:59 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2442342 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20151026072356/http://www.makmax.com/news/2012/nw0214.html për lidhjen http://www.makmax.com/news/2012/nw0214.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 16 prill 2022 23:44 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2601517 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190915021948/http://www.lastprophet.info/the-prophet-s-mosque-%E2%94%82-masjid-al-nabawi për lidhjen http://www.lastprophet.info/the-prophet-s-mosque-%E2%94%82-masjid-al-nabawi.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 23 tetor 2023 10:32 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Xhamia e Profetit]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813033 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20190501094045/https://www.spinattic.com/1481/12833 për lidhjen https://www.spinattic.com/1481/12833.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 01:18 (CEST)
6cbm0msewp6av5au1qvf23gzbmldds7
Stampa:Country data Salvadori
10
339507
2815410
2585865
2025-07-10T22:42:30Z
CommonsDelinker
1198
Materiali multimedial [[c:File:Flag_of_El_Salvador_(1875-1877).svg|Flag_of_El_Salvador_(1875-1877).svg]] u zëvendësua me materialin multimedial [[c:File:Flag_of_El_Salvador_(1875–1912).svg|Flag_of_El_Salvador_(1875–1912).svg]] nga përdoruesi [[c:User:Comm
2815410
wikitext
text/x-wiki
{{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}}
| alias = El Salvador
| flag alias = Flag of El Salvador.svg
| flag alias-1822 = Civil Flag of El Salvador.png
| flag alias-1823 = Flag of the United Provinces of Central America.svg
| flag alias-1824 = Flag of the Federal Republic of Central America.svg
| flag alias-1839 = Flag of El Salvador (1839-1865).svg
| flag alias-1865a = Flag of El Salvador (April 1865).svg
| flag alias-1865b = Flag of El Salvador (June 1865).svg
| flag alias-1869 = Flag of El Salvador (1869-1873).svg
| flag alias-1873 = Flag of El Salvador (1873-1875).svg
| flag alias-1875 = Flag of El Salvador (1875–1912).svg
| flag alias-1898 = Flag of the Greater Republic of Central America (1898).svg
| flag alias-civil = Civil Ensign of El Salvador.svg
| link alias-naval = Navy of El Salvador
| link alias-army = Salvadoran Army
| link alias-air force = Salvadoran Air Force
| link alias-navy = Navy of El Salvador
| size = {{{size|}}}
| name = {{{name|}}}
| altlink = {{{altlink|}}}
| variant = {{{variant|}}}
<noinclude>
| var1 = 1822
| var2 = 1823
| var3 = 1824
| var4 = 1839
| var5 = 1865a
| var6 = 1865b
| var7 = 1869
| var8 = 1873
| var9 = 1875
| var10 = 1898
| var11 = civil
| redir1 = SLV
| redir2 = ESA
</noinclude>
}}
lqw1fy54c9z5gdijf6r8pqyovdvbuli
SK Rapid Vjena
0
359195
2815444
2735676
2025-07-11T07:30:19Z
Xhulianoo
54153
Xhulianoo zhvendosi faqen [[SK Rapid Wien]] tek [[SK Rapid Vjena]]: Shqipërim
2735676
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Sportklub Rapid
| image = SK Rapid Wien Logo.svg
| image_size = 180px
| fullname = Sportklub Rapid
| current = Sezoni 2024–25 i SK Rapid Wien
| nickname = ''Die Grün-Weißen'' <br />(Gjelbër-Bardhët),<br />''Hütteldorfer'',<br />''Rapidler''
| founded = [[8 janar]] [[1899]]
| ground = [[Allianz Stadion]]
| capacity = 28,345
| chairman = {{Flamuri|Austria}} [[Alexander Wrabetz]]
| manager = {{Flamuri|Austria}} [[Robert Klauß]]
| league = [[Bundesliga Austriake]]
| season = 2023/24
| position = 4.
| website = https://www.skrapid.at
| pattern_la1 = _rapidwien2425h
| pattern_b1 = _rapidwien2425h
| pattern_ra1 = _rapidwien2425h
| pattern_sh1 = _rapidwien2425h
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 009150
| body1 = 009150
| rightarm1 = 009150
| shorts1 = 009150
| socks1 = 009150
| pattern_la2 = _rapidwien2425a
| pattern_b2 = _rapidwien2425a
| pattern_ra2 = _rapidwien2425a
| pattern_sh2 = _rapidwien2425a
| pattern_so2 =
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| pattern_name3 =
}}
'''Sportklub Rapid''' ({{IPA-de|ʁaˈpiːd}}), i njohur zakonisht si '''Rapid Wien''' ose '''Rapid Vjena''' në shqip, është një klub futbolli austriak që luan në kryeqytetin e vendit [[Vjenë]]. Rapid ka fituar më së shumti tituj të kampionatit austriak (32), duke përfshirë titullin e parë në sezonin 1911–12, si dhe një kampionat gjerman në [[1941 kampionati gjerman i futbollit|1941]] gjatë [[Nazizmi|Sundimi nazist]]. Rapid arriti dy herë në finalen e [[Kupës së Fituesve të Kupës UEFA|Kupën e Fituesve të Kupës Evropiane]] në 1985 dhe 1996, duke humbur në të dyja rastet.
Klubi shpesh njihet si ''Die Grün-Weißen'' (Të Gjelbrit-Bardhët) për ngjyrat e ekipit të tij ose si ''Hütteldorfer'', në lidhje me vendndodhjen e [[Stadiumi Gerhard Hanappi]], i cili është në [[Hütteldorf]], pjesë e distriktit të 14-të të qytetit në [[Penzing (Vjenë)|Penzing]].
== Histori ==
[[Skeda:Rapid_1898.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|1. Arbeiter FC në 1898]]
Klubi u themelua në 1897 si '''Erster Wiener Arbeiter-Fußball-Club''' (Klubi i Parë i Futbollit të Punëtorëve Vjenez). Ngjyrat origjinale të skuadrës ishin e kuqja dhe bluja, të cilat ende përdoren shpesh në ndeshjet jashtë fushe. Më 8 janar 1899, klubi ishte (falë Wilhelm Goldschmidt)<ref>[https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019/01/stein-der-erinnerung-fuer-wilhelm -Gur Memory Goldschmidt për Wilhelm Goldschmidt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109004835/https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019.|date=9 janar 2022}},</ref>, duke marrë emrin aktual '''Sportklub Rapid''', duke ndjekur shembullin e [[SV Nord Wedding|Rapide Berlin]]. ''Wien'' ose ''Vienna'' zakonisht shtohen kur i referohemi klubit, por nuk janë pjesë e emrit zyrtar. Në vitin 1904, ngjyrat e ekipit u ndryshuan në jeshile dhe të bardhë. Klubi fitoi kampionatin e parë kombëtar të Austrisë në [[1911–12 Kampionati austriak i futbollit|1911–12]] me një pikë të vetme,<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost12.html Austria 1911/12]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123638/http://rsssf.com/tableso/oost12.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (2 February 2005).</ref> dhe e ruajti titullin sezonin e ardhshëm.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost13.html Austria 1912/13]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123948/http://rsssf.com/tableso/oost13.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (9 Shkurt 2005).</ref>
=== Ndërmjet luftërave botërore ===
Rapid u bë një forcë dominuese gjatë viteve midis luftërave botërore, një epokë në të cilën Austria ishte një nga kombet kryesore të futbollit në kontinent. Ajo fitoi hat-trickun e saj të parë të titujve nga 1919 deri në 1921.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oostchamp.html Austria – List of Champions]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170227122633/http://rsssf.com/tableso/oostchamp.html|date=27 February 2017}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (25 July 2013).</ref> Pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë në Gjermani]] në 1938, Rapid iu bashkua sistemit të futbollit gjerman, duke luajtur në divizionin e parë rajonal [[Gauliga Ostmark]] së bashku me klube si [[Sportclub Wacker Vienna|Wacker Wien]] dhe [[VfB Admira Wacker Mödling|Admira Vjenë]]. Rapid do të ishte më i suksesshmi nga këto klube. Ata fituan Tschammerpokal, paraardhësi i [[DFB-Pokal]] i sotëm, në 1938 me një fitore 3–1 ndaj [[FSV Frankfurt]], dhe e pasuan atë me një [[Bundesliga|Kampionati gjerman]] në 1941 duke mposhtur [[FC Schalke 04|Schalke 04]], klubi më dominues gjerman i epokës. Skuadra ishte në gjendje të kapërcejë epërsinë 3–0 të Schalke për të fituar ndeshjen 4–3.
=== Pas Luftës së Dytë Botërore ===
Si fitues i [[Kampionati austriak i futbollit 1954–55|sezoni 1954–55]], Rapid ishte pjesëmarrësi i Austrisë për [[Kupën Evropiane 1955–56|Kupën Evropiane inauguruese]] në sezonin e ardhshëm. Ata u barazuan në raundin e parë kundër [[PSV Eindhoven|PSV]] dhe u hapën me një fitore 6–1 në shtëpi, me [[Alfred Körner]] që shënoi një hat-trick. Pavarësisht se e humbi ndeshjen si mysafir 1–0, klubi ende kaloi në një çerekfinale, ku filloi me një barazim 1–1 në shtëpi kundër [[A.C. Milan|Milani]] përpara se të mposhtej 7–2 në ndeshjen jashtë fushe në [[San Siro]] për të humbur 8–3 në total.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1955/56 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140309175711/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html|date=9 March 2014}}. UEFA.</ref>
Performanca më e mirë e Rapid në Kupën Evropiane erdhi në [[1960–61 Kupa Evropiane|1960–61]] kur ata arritën në gjysmëfinale përpara se të eliminoheshin nga fituesit eventual [[S.L. Benfica|Benfica]], 4–1 në total. Më parë, në çerekfinale, klubi kërkoi një përsëritje për të eliminuar klubin e Gjermanisë Lindore [[FC Erzgebirge Aue|Aue]] nga turneu pas një barazimi të përgjithshëm 3–3. Rregulli i golave jashtë do të kishte parë Aue të avanconte pa pasur nevojë për ripërsëritje, të mbajtur në [[St. Jakob-Park|St Jakob Park]] në neutral [[Bazeli|Basel]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1960/61 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140107153103/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html|date=7 January 2014}}. UEFA.</ref>
Klubi u përfshi në një episod të diskutueshëm në vitin 1984 kur ata eliminuan [[Celtic F.C.|Celtic]] nga 16 të fundit të [[UEFA Cup Winners' Cup|European Cup Winners' Cup]]. Celtic po kryesonte 4–3 në total me 14 minuta të mbetura në ndeshje kur Rapid pranoi një penallti. Ndërsa lojtarët e Rapid protestuan te zyrtarët e ndeshjes, mbrojtësi i tyre [[Rudolf Weinhofer]] më pas ra në tokë dhe pretendoi se ishte goditur nga një shishe e hedhur nga tribuna. Megjithatë, pamjet televizive treguan qartë se një shishe ishte hedhur në fushë dhe nuk goditi Weinhofer. Ndeshja përfundoi 4–3, por Rapid apeloi në [[UEFA]] për një përsëritje dhe të dyja skuadrat u gjobitën. Apelimi i përsëritjes u refuzua fillimisht, por Rapid apeloi për herë të dytë. Me këtë rast, gjoba e Rapid u dyfishua, por UEFA vendosi gjithashtu që ndeshja të riluhet {{convert|100|mi|km|order=flip}} nga fusha e Celtic. Ndeshja u mbajt më 12 dhjetor 1984 në [[Old Trafford]], [[Manchester]] dhe Rapid fitoi 1–0 përmes një goditeje të [[Peter Pacult]].<ref>{{cite web |title=Erinnerungen an Hassduell |url=https://sportv1.orf.at/090929-18900/?href=https%3A%2F%2Fsportv1.orf.at%2F090929-18900%2F18901bigstory_txt.html |access-date=14 korrik 2022 |website=sportv1.orf.at}}</ref>
[[Skeda:Rapid_Wien_Performance_Graph.png|parapamje|491x491px|Grafiku historik i performancës së ligës, Rapid Wien]]
Rapid arriti në finalen e parë evropiane në 1985, duke humbur 3–1 në [[Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës Evropiane 1985|Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës]] ndaj [[Everton F.C.|Everton]] në [[Rotterdam]]. Njëmbëdhjetë vjet më vonë, në finalen e të njëjtit turne në [[Brukseli|Bruksel]], Rapid humbi 1–0 nga [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]].<ref>[https://www.rsssf.org/ec/ec2stats.html European Cup Winners' Cup Finals 1961–99]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160423143528/http://rsssf.com/ec/ec2stats.html|date=23 April 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (31 May 1999).</ref>
Rapid arriti për herë të fundit në fazën e grupeve të [[UEFA Champions League]] në [[2005–06 UEFA Champions League|2005–06]] pasi mundi [[F91 Dudelange]] të Luksemburgut 9–3 në total dhe më pas mundi [[FC Lokomotiv Moscow]] 2–1 në total në një play-off pas një fitoreje 1–0 në Rusi. Ata përfundimisht përfunduan të fundit në grupin e tyre pasi humbën të gjitha ndeshjet e tyre kundër [[FC Bayern München|Bayern Munich]], [[Juventus F.C.|Juventus]] dhe [[Club Brugge KV|Club Brugge]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 2005/06 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131218004451/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html|date=18 December 2013}}. UEFA.</ref>
Në vitin 2015 mori pjesë ekipi i të rinjve të Rapidit<ref>{{Cite web |title=Junge Fußballspieler aus 24 Ländern Europas und Asiens trafen sich zum Dritten Internationalen Kinderforum Football for Friendship |url=https://www.prnewswire.co.uk/news-releases/junge-fuWballspieler-aus-24-landern-europas-und-asiens-trafen-sich-zum-dritten-internationalen-kinderforum-football-for-friendship-506446521.html |access-date=2020-11-15 |website=www.prnewswire.co.uk |publisher=The International Children's Social FOOTBALL FOR FRIENDSHIP project press center |language=en}}</ref> në sezonin e tretë të programit ndërkombëtar social të fëmijëve [[Futboll për Miqësi]], ngjarjet përfundimtare të të cilit u mbajtën në Berlin.<ref>{{Cite web |date=2015-06-07 |title=Champions League-weekend Berlijn onvergetelijk voor Merel Hulst uit Assen |url=https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |access-date=2021-01-07 |website=Asser Courant |language=nl |archive-date=10 janar 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110014201/https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |url-status=dead }}</ref>
== Tifozët ==
[[Skeda:Nuernberg_Clubhaus_02.png|parapamje|200x200px|Këndi i miqësisë në Fan Shop-in e [[1. FC Nürnberg]] me trikot e Rapid Wien.]]
[[Tifo|klubi i tifozëve]] më i madh është Ultras Rapid, i cili u themelua në vitin 1988. Klube të tjera të rëndësishme të tifozëve janë grupi [[Ultras (futboll)|ultras]] Tornados Rapid dhe Spirits Rapid dhe [[Ultras (futboll)|firma huligane]] Alte Garde Dritte Halbzeit.
Mbështetësit aktivë janë të vendosur në tribunën Block West, e cila ka një kapacitet prej 8500 spektatorësh. Blloku i vjetër Perëndimor në [[Gerhard-Hanappi-Stadion]] tani i shkatërruar kishte rreth 2700 vende.
Baza e tifozëve të Rapid është e lidhur në mënyrë miqësore me tifozët e klubit gjerman [[1. FC Nürnberg|Nürnberg]], klubi kroat [[GNK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]], klubi italian [[Venezia F.C.|Venezia]], klubi hungarez [[Ferencvárosi TC|Ferencváros]] dhe klubi grek [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]]. Ndërsa Rapid, Ferencváros dhe Panathinaikos gjithashtu luajnë me ngjyrë të gjelbër, aleanca është mbiquajtur "Vëllezërit e Gjelbër".
== Rivalitetet ==
{{main|Derbi i Vjenës}}
[[Skeda:FK_Austria_Wien_-_SK_Rapid_Wien_20101128_(01).jpg|djathtas|parapamje|200x200px|Një ndeshje derbi e Vjenës 2010 midis Rapid Wien dhe [[FK Austria Wien|Austria Wien]].]]
Rapid Wien garon [[Derbi i Vjenës|derbin e Vjenës]] me rivalin e tyre vendas nga Vjena [[FK Austria Wien]]. Të dy klubet janë ndër skuadrat më të mbështetura dhe më të suksesshme të futbollit në të gjithë vendin, dhe janë të vetmet klube austriake që nuk kanë rënë kurrë nga liga. Të dy skuadrat kanë origjinën nga [[Hietzing]], distrikti i 13-të në perëndim të qytetit, por që atëherë janë zhvendosur në rrethe të ndryshme. Ndërsa Austria Wien shihet si një klub i klasës së mesme, Rapid tradicionalisht ka mbështetjen e klasës punëtore të kryeqytetit. Dy klubet u takuan për herë të parë në një ndeshje të kampionatit të ligës më 8 shtator 1911, një fitore 4–1 për Rapid.<ref>[https://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121110135752/http://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html|date=10 November 2012}}</ref>Ndeshja është derbi më i luajtur në futbollin evropian pas [[Old Firm]] në [[Glasgow]] midis [[Rangers F.C.|Rangers]] dhe [[Celtic F.C.|Celtic]].
== Skuadra aktuale ==
{{updated|5 Gusht 2024}}{{Fs start}}
{{fs player|no=3|nat=AUT|pos=DF|name=[[Benjamin Böckle]]}}
{{fs player|no=4|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jakob Schöller]]}}
{{Fs player|no=5|nat=AUT|pos=MF|name=[[Roman Kerschbaum]]}}
{{Fs player|no=6|nat=FRA|pos=DF|name=[[Serge-Philippe Raux-Yao]]}}
{{Fs player|no=7|nat=CRO|pos=FW|name=[[Dion Drena Beljo]]|other={{small|on loan from [[FC Augsburg|Augsburg]]}}}}
{{Fs player|no=8|nat=AUT|pos=MF|name=[[Lukas Grgić]]}}
{{Fs player|no=9|nat=AUT|pos=FW|name=[[Guido Burgstaller]]}}
{{Fs player|no=10|nat=AUT|pos=FW|name=[[Christoph Lang]]}}
{{Fs player|no=16|nat=Barbados|pos=FW|name=[[Thierry Gale]]}}
{{Fs player|no=17|nat=Mali|pos=MF|name=[[Mamadou Sangare|Mamadou Sangaré]]}}
{{Fs player|no=18|nat=AUT|pos=MF|name=[[Matthias Seidl]]}}
{{Fs player|no=20|nat=AUT|pos=DF|name=[[Maximilian Hofmann]]}}
{{Fs player|no=21|nat=AUT|pos=MF|name=[[Louis Schaub]]}}
{{Fs player|no=22|nat=SWE|pos=FW|name=[[Isak Jansson]]}}
{{Fs player|no=23|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jonas Auer]]}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=24|nat=GER|pos=MF|name=Dennis Kaygın}}
{{Fs player|no=25|nat=AUT|pos=GK|name=[[Paul Gartler]]}}
{{Fs player|no=27|nat=AUT|pos=FW|name=[[Noah Bischof]]}}
{{Fs player|no=28|nat=AUT|pos=MF|name=[[Moritz Oswald]]}}
{{Fs player|no=30|nat=AUT|pos=MF|name=Nicolas Bajlicz}}
{{Fs player|no=37|nat=AUT|pos=FW|name=Jovan Živković}}
{{Fs player|no=38|nat=Malaysia|pos=FW|name=[[Ferdy Druijf]]}}
{{Fs player|no=41|nat=AUT|pos=FW|name=[[Bernhard Zimmermann]]}}
{{Fs player|no=45|nat=AUT|pos=GK|name=[[Niklas Hedl]]}}
{{Fs player|no=50|nat=AUT|pos=GK|name=Laurenz Orgler}}
{{Fs player|no=51|nat=AUT|pos=GK|name=Benjamin Göschl}}
{{Fs player|no=53|nat=AUT|pos=DF|name=Dominik Vincze}}
{{Fs player|no=55|nat=SRB|pos=DF|name=[[Nenad N. Cvetković|Nenad Cvetković]]}}
{{Fs player|no=66|nat=AUT|pos=FW|name=Furkan Dursun}}
{{Fs player|no=70|nat=FRA|pos=FW|name=Ismail Seydi}}
{{Fs player|no=77|nat=HUN|pos=DF|name=[[Bendegúz Bolla]]}}
{{Fs end}}
== Nderime ==
=== Kombëtare ===
Rapid Wien është titullari rekord i Austrisë, duke e ngritur trofeun gjithsej 32 herë, dhe klubi gjithashtu fitoi një kampionat gjerman dhe një Kupë të Gjermanisë, ndërsa ishte pjesë e garës së futbollit të atij vendi nga viti 1938 deri në 1945 pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë nga Gjermania naziste]] më 12 mars 1938.
'''[[Bundesliga e Austrisë|Bundesliga Austriake]]'''
* '''Fitues (32):''' [[1911–12 Austrian First Class|1911–12]], [[1912–13 Austrian First Class|1912–13]], [[1915–16 Austrian First Class|1915–16]], [[1916–17 Austrian football championship|1916–17]], [[1918–19 Austrian football championship|1918–19]], [[1919–20 Austrian football championship|1919–20]], [[1920–21 Austrian football championship|1920–21]], [[1922–23 Austrian football championship|1922–23]], [[1928–29 Austrian football championship|1928–29]], [[1929–30 Austrian football championship|1929–30]], [[1934–35 Austrian football championship|1934–35]], [[1937–38 Austrian football championship|1937–38]], [[1939–40 Gauliga Ostmark|1939–40]], [[1940–41 Gauliga Ostmark|1940–41]], [[1945–46 Austrian football championship|1945–46]], [[1947–48 Austrian football championship|1947–48]], [[1950–51 Austrian football championship|1950–51]], [[1951–52 Austrian football championship|1951–52]], [[1953–54 Austrian football championship|1953–54]], [[1955–56 Austrian football championship|1955–56]], [[1956–57 Austrian football championship|1956–57]], [[1959–60 Austrian football championship|1959–60]], [[1963–64 Austrian football championship|1963–64]], [[1966–67 Austrian football championship|1966–67]], [[1967–68 Austrian football championship|1967–68]], [[1981–82 Austrian Football Bundesliga|1981–82]], [[1982–83 Austrian Football Bundesliga|1982–83]], [[Austrian Football Bundesliga 1986–87|1986–87]], [[1987–88 Austrian Football Bundesliga|1987–88]], [[1995–96 Austrian Football Bundesliga|1995–96]], [[2004–05 Austrian Football Bundesliga|2004–05]], [[2007–08 Austrian Football Bundesliga|2007–08]]
'''[[Kupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (14):''' 1918–19, [[1919–20 Austrian Cup|1919–20]], 1926–27, 1945–46, 1960–61, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1975–76, 1982–83, 1983–84, 1984–85, [[1986–87 Austrian Cup|1986–87]], [[1994–95 Austrian Cup|1994–95]]
[[Skeda:2008_Steffen_Hofmann.JPG|parapamje|326x326px|Steffen Hofmann duke festuar kampionatin 2008.]]
'''[[Superkupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (3):''' 1986, 1987, 1988
'''[[Bundesliga]]'''
* '''Fitues:''' 1941
'''[[DFB-Pokal]]'''
* '''Fitues:''' 1938
=== Kontinentale ===
'''[[Mitropa Cup]]:'''
* '''Champions (2):''' [[1930 Mitropa Cup|1930]], [[1951 Zentropa Cup|1951]]
'''[[Cup Winners' Cup]]'''
* Runners-up: [[1984–85 European Cup Winners' Cup|1984–85]], [[1995–96 UEFA Cup Winners' Cup|1995–96]]
[[Skeda:SK_Rapid_Wien_-_Teamphoto_2010-11.jpg|parapamje|250x250px|Foto e ekipit për sezonin 2010–2011]]
== Referime ==
crkwbazzsb7xttu3h9suc1zygkun4qi
2815449
2815444
2025-07-11T07:32:25Z
Xhulianoo
54153
2815449
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Rapid Vjena
| image = SK Rapid Wien Logo.svg
| image_size = 180px
| fullname = Sportklub Rapid
| current = Sezoni 2024–25 i SK Rapid Wien
| nickname = ''Die Grün-Weißen'' <br />(Gjelbër-Bardhët),<br />''Hütteldorfer'',<br />''Rapidler''
| founded = [[8 janar]] [[1899]]
| ground = [[Allianz Stadion]]
| capacity = 28,345
| chairman = {{Flamuri|Austria}} [[Alexander Wrabetz]]
| manager = {{Flamuri|Austria}} [[Robert Klauß]]
| league = [[Bundesliga Austriake]]
| season = 2023/24
| position = 4.
| website = https://www.skrapid.at
| pattern_la1 = _rapidwien2425h
| pattern_b1 = _rapidwien2425h
| pattern_ra1 = _rapidwien2425h
| pattern_sh1 = _rapidwien2425h
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 009150
| body1 = 009150
| rightarm1 = 009150
| shorts1 = 009150
| socks1 = 009150
| pattern_la2 = _rapidwien2425a
| pattern_b2 = _rapidwien2425a
| pattern_ra2 = _rapidwien2425a
| pattern_sh2 = _rapidwien2425a
| pattern_so2 =
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| pattern_name3 =
}}
'''Sportklub Rapid''' ({{IPA-de|ʁaˈpiːd}}), i njohur zakonisht si '''Rapid Wien''' ose '''Rapid Vjena''' në shqip, është një klub futbolli austriak që luan në kryeqytetin e vendit [[Vjenë]]. Rapid ka fituar më së shumti tituj të kampionatit austriak (32), duke përfshirë titullin e parë në sezonin 1911–12, si dhe një kampionat gjerman në [[1941 kampionati gjerman i futbollit|1941]] gjatë [[Nazizmi|Sundimi nazist]]. Rapid arriti dy herë në finalen e [[Kupës së Fituesve të Kupës UEFA|Kupën e Fituesve të Kupës Evropiane]] në 1985 dhe 1996, duke humbur në të dyja rastet.
Klubi shpesh njihet si ''Die Grün-Weißen'' (Të Gjelbrit-Bardhët) për ngjyrat e ekipit të tij ose si ''Hütteldorfer'', në lidhje me vendndodhjen e [[Stadiumi Gerhard Hanappi]], i cili është në [[Hütteldorf]], pjesë e distriktit të 14-të të qytetit në [[Penzing (Vjenë)|Penzing]].
== Histori ==
[[Skeda:Rapid_1898.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|1. Arbeiter FC në 1898]]
Klubi u themelua në 1897 si '''Erster Wiener Arbeiter-Fußball-Club''' (Klubi i Parë i Futbollit të Punëtorëve Vjenez). Ngjyrat origjinale të skuadrës ishin e kuqja dhe bluja, të cilat ende përdoren shpesh në ndeshjet jashtë fushe. Më 8 janar 1899, klubi ishte (falë Wilhelm Goldschmidt)<ref>[https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019/01/stein-der-erinnerung-fuer-wilhelm -Gur Memory Goldschmidt për Wilhelm Goldschmidt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109004835/https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019.|date=9 janar 2022}},</ref>, duke marrë emrin aktual '''Sportklub Rapid''', duke ndjekur shembullin e [[SV Nord Wedding|Rapide Berlin]]. ''Wien'' ose ''Vienna'' zakonisht shtohen kur i referohemi klubit, por nuk janë pjesë e emrit zyrtar. Në vitin 1904, ngjyrat e ekipit u ndryshuan në jeshile dhe të bardhë. Klubi fitoi kampionatin e parë kombëtar të Austrisë në [[1911–12 Kampionati austriak i futbollit|1911–12]] me një pikë të vetme,<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost12.html Austria 1911/12]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123638/http://rsssf.com/tableso/oost12.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (2 February 2005).</ref> dhe e ruajti titullin sezonin e ardhshëm.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost13.html Austria 1912/13]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123948/http://rsssf.com/tableso/oost13.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (9 Shkurt 2005).</ref>
=== Ndërmjet luftërave botërore ===
Rapid u bë një forcë dominuese gjatë viteve midis luftërave botërore, një epokë në të cilën Austria ishte një nga kombet kryesore të futbollit në kontinent. Ajo fitoi hat-trickun e saj të parë të titujve nga 1919 deri në 1921.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oostchamp.html Austria – List of Champions]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170227122633/http://rsssf.com/tableso/oostchamp.html|date=27 February 2017}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (25 July 2013).</ref> Pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë në Gjermani]] në 1938, Rapid iu bashkua sistemit të futbollit gjerman, duke luajtur në divizionin e parë rajonal [[Gauliga Ostmark]] së bashku me klube si [[Sportclub Wacker Vienna|Wacker Wien]] dhe [[VfB Admira Wacker Mödling|Admira Vjenë]]. Rapid do të ishte më i suksesshmi nga këto klube. Ata fituan Tschammerpokal, paraardhësi i [[DFB-Pokal]] i sotëm, në 1938 me një fitore 3–1 ndaj [[FSV Frankfurt]], dhe e pasuan atë me një [[Bundesliga|Kampionati gjerman]] në 1941 duke mposhtur [[FC Schalke 04|Schalke 04]], klubi më dominues gjerman i epokës. Skuadra ishte në gjendje të kapërcejë epërsinë 3–0 të Schalke për të fituar ndeshjen 4–3.
=== Pas Luftës së Dytë Botërore ===
Si fitues i [[Kampionati austriak i futbollit 1954–55|sezoni 1954–55]], Rapid ishte pjesëmarrësi i Austrisë për [[Kupën Evropiane 1955–56|Kupën Evropiane inauguruese]] në sezonin e ardhshëm. Ata u barazuan në raundin e parë kundër [[PSV Eindhoven|PSV]] dhe u hapën me një fitore 6–1 në shtëpi, me [[Alfred Körner]] që shënoi një hat-trick. Pavarësisht se e humbi ndeshjen si mysafir 1–0, klubi ende kaloi në një çerekfinale, ku filloi me një barazim 1–1 në shtëpi kundër [[A.C. Milan|Milani]] përpara se të mposhtej 7–2 në ndeshjen jashtë fushe në [[San Siro]] për të humbur 8–3 në total.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1955/56 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140309175711/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html|date=9 March 2014}}. UEFA.</ref>
Performanca më e mirë e Rapid në Kupën Evropiane erdhi në [[1960–61 Kupa Evropiane|1960–61]] kur ata arritën në gjysmëfinale përpara se të eliminoheshin nga fituesit eventual [[S.L. Benfica|Benfica]], 4–1 në total. Më parë, në çerekfinale, klubi kërkoi një përsëritje për të eliminuar klubin e Gjermanisë Lindore [[FC Erzgebirge Aue|Aue]] nga turneu pas një barazimi të përgjithshëm 3–3. Rregulli i golave jashtë do të kishte parë Aue të avanconte pa pasur nevojë për ripërsëritje, të mbajtur në [[St. Jakob-Park|St Jakob Park]] në neutral [[Bazeli|Basel]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1960/61 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140107153103/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html|date=7 January 2014}}. UEFA.</ref>
Klubi u përfshi në një episod të diskutueshëm në vitin 1984 kur ata eliminuan [[Celtic F.C.|Celtic]] nga 16 të fundit të [[UEFA Cup Winners' Cup|European Cup Winners' Cup]]. Celtic po kryesonte 4–3 në total me 14 minuta të mbetura në ndeshje kur Rapid pranoi një penallti. Ndërsa lojtarët e Rapid protestuan te zyrtarët e ndeshjes, mbrojtësi i tyre [[Rudolf Weinhofer]] më pas ra në tokë dhe pretendoi se ishte goditur nga një shishe e hedhur nga tribuna. Megjithatë, pamjet televizive treguan qartë se një shishe ishte hedhur në fushë dhe nuk goditi Weinhofer. Ndeshja përfundoi 4–3, por Rapid apeloi në [[UEFA]] për një përsëritje dhe të dyja skuadrat u gjobitën. Apelimi i përsëritjes u refuzua fillimisht, por Rapid apeloi për herë të dytë. Me këtë rast, gjoba e Rapid u dyfishua, por UEFA vendosi gjithashtu që ndeshja të riluhet {{convert|100|mi|km|order=flip}} nga fusha e Celtic. Ndeshja u mbajt më 12 dhjetor 1984 në [[Old Trafford]], [[Manchester]] dhe Rapid fitoi 1–0 përmes një goditeje të [[Peter Pacult]].<ref>{{cite web |title=Erinnerungen an Hassduell |url=https://sportv1.orf.at/090929-18900/?href=https%3A%2F%2Fsportv1.orf.at%2F090929-18900%2F18901bigstory_txt.html |access-date=14 korrik 2022 |website=sportv1.orf.at}}</ref>
[[Skeda:Rapid_Wien_Performance_Graph.png|parapamje|491x491px|Grafiku historik i performancës së ligës, Rapid Wien]]
Rapid arriti në finalen e parë evropiane në 1985, duke humbur 3–1 në [[Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës Evropiane 1985|Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës]] ndaj [[Everton F.C.|Everton]] në [[Rotterdam]]. Njëmbëdhjetë vjet më vonë, në finalen e të njëjtit turne në [[Brukseli|Bruksel]], Rapid humbi 1–0 nga [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]].<ref>[https://www.rsssf.org/ec/ec2stats.html European Cup Winners' Cup Finals 1961–99]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160423143528/http://rsssf.com/ec/ec2stats.html|date=23 April 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (31 May 1999).</ref>
Rapid arriti për herë të fundit në fazën e grupeve të [[UEFA Champions League]] në [[2005–06 UEFA Champions League|2005–06]] pasi mundi [[F91 Dudelange]] të Luksemburgut 9–3 në total dhe më pas mundi [[FC Lokomotiv Moscow]] 2–1 në total në një play-off pas një fitoreje 1–0 në Rusi. Ata përfundimisht përfunduan të fundit në grupin e tyre pasi humbën të gjitha ndeshjet e tyre kundër [[FC Bayern München|Bayern Munich]], [[Juventus F.C.|Juventus]] dhe [[Club Brugge KV|Club Brugge]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 2005/06 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131218004451/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html|date=18 December 2013}}. UEFA.</ref>
Në vitin 2015 mori pjesë ekipi i të rinjve të Rapidit<ref>{{Cite web |title=Junge Fußballspieler aus 24 Ländern Europas und Asiens trafen sich zum Dritten Internationalen Kinderforum Football for Friendship |url=https://www.prnewswire.co.uk/news-releases/junge-fuWballspieler-aus-24-landern-europas-und-asiens-trafen-sich-zum-dritten-internationalen-kinderforum-football-for-friendship-506446521.html |access-date=2020-11-15 |website=www.prnewswire.co.uk |publisher=The International Children's Social FOOTBALL FOR FRIENDSHIP project press center |language=en}}</ref> në sezonin e tretë të programit ndërkombëtar social të fëmijëve [[Futboll për Miqësi]], ngjarjet përfundimtare të të cilit u mbajtën në Berlin.<ref>{{Cite web |date=2015-06-07 |title=Champions League-weekend Berlijn onvergetelijk voor Merel Hulst uit Assen |url=https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |access-date=2021-01-07 |website=Asser Courant |language=nl |archive-date=10 janar 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110014201/https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |url-status=dead }}</ref>
== Tifozët ==
[[Skeda:Nuernberg_Clubhaus_02.png|parapamje|200x200px|Këndi i miqësisë në Fan Shop-in e [[1. FC Nürnberg]] me trikot e Rapid Wien.]]
[[Tifo|klubi i tifozëve]] më i madh është Ultras Rapid, i cili u themelua në vitin 1988. Klube të tjera të rëndësishme të tifozëve janë grupi [[Ultras (futboll)|ultras]] Tornados Rapid dhe Spirits Rapid dhe [[Ultras (futboll)|firma huligane]] Alte Garde Dritte Halbzeit.
Mbështetësit aktivë janë të vendosur në tribunën Block West, e cila ka një kapacitet prej 8500 spektatorësh. Blloku i vjetër Perëndimor në [[Gerhard-Hanappi-Stadion]] tani i shkatërruar kishte rreth 2700 vende.
Baza e tifozëve të Rapid është e lidhur në mënyrë miqësore me tifozët e klubit gjerman [[1. FC Nürnberg|Nürnberg]], klubi kroat [[GNK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]], klubi italian [[Venezia F.C.|Venezia]], klubi hungarez [[Ferencvárosi TC|Ferencváros]] dhe klubi grek [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]]. Ndërsa Rapid, Ferencváros dhe Panathinaikos gjithashtu luajnë me ngjyrë të gjelbër, aleanca është mbiquajtur "Vëllezërit e Gjelbër".
== Rivalitetet ==
{{main|Derbi i Vjenës}}
[[Skeda:FK_Austria_Wien_-_SK_Rapid_Wien_20101128_(01).jpg|djathtas|parapamje|200x200px|Një ndeshje derbi e Vjenës 2010 midis Rapid Wien dhe [[FK Austria Wien|Austria Wien]].]]
Rapid Wien garon [[Derbi i Vjenës|derbin e Vjenës]] me rivalin e tyre vendas nga Vjena [[FK Austria Wien]]. Të dy klubet janë ndër skuadrat më të mbështetura dhe më të suksesshme të futbollit në të gjithë vendin, dhe janë të vetmet klube austriake që nuk kanë rënë kurrë nga liga. Të dy skuadrat kanë origjinën nga [[Hietzing]], distrikti i 13-të në perëndim të qytetit, por që atëherë janë zhvendosur në rrethe të ndryshme. Ndërsa Austria Wien shihet si një klub i klasës së mesme, Rapid tradicionalisht ka mbështetjen e klasës punëtore të kryeqytetit. Dy klubet u takuan për herë të parë në një ndeshje të kampionatit të ligës më 8 shtator 1911, një fitore 4–1 për Rapid.<ref>[https://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121110135752/http://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html|date=10 November 2012}}</ref>Ndeshja është derbi më i luajtur në futbollin evropian pas [[Old Firm]] në [[Glasgow]] midis [[Rangers F.C.|Rangers]] dhe [[Celtic F.C.|Celtic]].
== Skuadra aktuale ==
{{updated|5 Gusht 2024}}{{Fs start}}
{{fs player|no=3|nat=AUT|pos=DF|name=[[Benjamin Böckle]]}}
{{fs player|no=4|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jakob Schöller]]}}
{{Fs player|no=5|nat=AUT|pos=MF|name=[[Roman Kerschbaum]]}}
{{Fs player|no=6|nat=FRA|pos=DF|name=[[Serge-Philippe Raux-Yao]]}}
{{Fs player|no=7|nat=CRO|pos=FW|name=[[Dion Drena Beljo]]|other={{small|on loan from [[FC Augsburg|Augsburg]]}}}}
{{Fs player|no=8|nat=AUT|pos=MF|name=[[Lukas Grgić]]}}
{{Fs player|no=9|nat=AUT|pos=FW|name=[[Guido Burgstaller]]}}
{{Fs player|no=10|nat=AUT|pos=FW|name=[[Christoph Lang]]}}
{{Fs player|no=16|nat=Barbados|pos=FW|name=[[Thierry Gale]]}}
{{Fs player|no=17|nat=Mali|pos=MF|name=[[Mamadou Sangare|Mamadou Sangaré]]}}
{{Fs player|no=18|nat=AUT|pos=MF|name=[[Matthias Seidl]]}}
{{Fs player|no=20|nat=AUT|pos=DF|name=[[Maximilian Hofmann]]}}
{{Fs player|no=21|nat=AUT|pos=MF|name=[[Louis Schaub]]}}
{{Fs player|no=22|nat=SWE|pos=FW|name=[[Isak Jansson]]}}
{{Fs player|no=23|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jonas Auer]]}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=24|nat=GER|pos=MF|name=Dennis Kaygın}}
{{Fs player|no=25|nat=AUT|pos=GK|name=[[Paul Gartler]]}}
{{Fs player|no=27|nat=AUT|pos=FW|name=[[Noah Bischof]]}}
{{Fs player|no=28|nat=AUT|pos=MF|name=[[Moritz Oswald]]}}
{{Fs player|no=30|nat=AUT|pos=MF|name=Nicolas Bajlicz}}
{{Fs player|no=37|nat=AUT|pos=FW|name=Jovan Živković}}
{{Fs player|no=38|nat=Malaysia|pos=FW|name=[[Ferdy Druijf]]}}
{{Fs player|no=41|nat=AUT|pos=FW|name=[[Bernhard Zimmermann]]}}
{{Fs player|no=45|nat=AUT|pos=GK|name=[[Niklas Hedl]]}}
{{Fs player|no=50|nat=AUT|pos=GK|name=Laurenz Orgler}}
{{Fs player|no=51|nat=AUT|pos=GK|name=Benjamin Göschl}}
{{Fs player|no=53|nat=AUT|pos=DF|name=Dominik Vincze}}
{{Fs player|no=55|nat=SRB|pos=DF|name=[[Nenad N. Cvetković|Nenad Cvetković]]}}
{{Fs player|no=66|nat=AUT|pos=FW|name=Furkan Dursun}}
{{Fs player|no=70|nat=FRA|pos=FW|name=Ismail Seydi}}
{{Fs player|no=77|nat=HUN|pos=DF|name=[[Bendegúz Bolla]]}}
{{Fs end}}
== Nderime ==
=== Kombëtare ===
Rapid Wien është titullari rekord i Austrisë, duke e ngritur trofeun gjithsej 32 herë, dhe klubi gjithashtu fitoi një kampionat gjerman dhe një Kupë të Gjermanisë, ndërsa ishte pjesë e garës së futbollit të atij vendi nga viti 1938 deri në 1945 pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë nga Gjermania naziste]] më 12 mars 1938.
'''[[Bundesliga e Austrisë|Bundesliga Austriake]]'''
* '''Fitues (32):''' [[1911–12 Austrian First Class|1911–12]], [[1912–13 Austrian First Class|1912–13]], [[1915–16 Austrian First Class|1915–16]], [[1916–17 Austrian football championship|1916–17]], [[1918–19 Austrian football championship|1918–19]], [[1919–20 Austrian football championship|1919–20]], [[1920–21 Austrian football championship|1920–21]], [[1922–23 Austrian football championship|1922–23]], [[1928–29 Austrian football championship|1928–29]], [[1929–30 Austrian football championship|1929–30]], [[1934–35 Austrian football championship|1934–35]], [[1937–38 Austrian football championship|1937–38]], [[1939–40 Gauliga Ostmark|1939–40]], [[1940–41 Gauliga Ostmark|1940–41]], [[1945–46 Austrian football championship|1945–46]], [[1947–48 Austrian football championship|1947–48]], [[1950–51 Austrian football championship|1950–51]], [[1951–52 Austrian football championship|1951–52]], [[1953–54 Austrian football championship|1953–54]], [[1955–56 Austrian football championship|1955–56]], [[1956–57 Austrian football championship|1956–57]], [[1959–60 Austrian football championship|1959–60]], [[1963–64 Austrian football championship|1963–64]], [[1966–67 Austrian football championship|1966–67]], [[1967–68 Austrian football championship|1967–68]], [[1981–82 Austrian Football Bundesliga|1981–82]], [[1982–83 Austrian Football Bundesliga|1982–83]], [[Austrian Football Bundesliga 1986–87|1986–87]], [[1987–88 Austrian Football Bundesliga|1987–88]], [[1995–96 Austrian Football Bundesliga|1995–96]], [[2004–05 Austrian Football Bundesliga|2004–05]], [[2007–08 Austrian Football Bundesliga|2007–08]]
'''[[Kupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (14):''' 1918–19, [[1919–20 Austrian Cup|1919–20]], 1926–27, 1945–46, 1960–61, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1975–76, 1982–83, 1983–84, 1984–85, [[1986–87 Austrian Cup|1986–87]], [[1994–95 Austrian Cup|1994–95]]
[[Skeda:2008_Steffen_Hofmann.JPG|parapamje|326x326px|Steffen Hofmann duke festuar kampionatin 2008.]]
'''[[Superkupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (3):''' 1986, 1987, 1988
'''[[Bundesliga]]'''
* '''Fitues:''' 1941
'''[[DFB-Pokal]]'''
* '''Fitues:''' 1938
=== Kontinentale ===
'''[[Mitropa Cup]]:'''
* '''Champions (2):''' [[1930 Mitropa Cup|1930]], [[1951 Zentropa Cup|1951]]
'''[[Cup Winners' Cup]]'''
* Runners-up: [[1984–85 European Cup Winners' Cup|1984–85]], [[1995–96 UEFA Cup Winners' Cup|1995–96]]
[[Skeda:SK_Rapid_Wien_-_Teamphoto_2010-11.jpg|parapamje|250x250px|Foto e ekipit për sezonin 2010–2011]]
== Referime ==
p60a81spbknpa82twuz3iaie4nyxm7r
2815451
2815449
2025-07-11T07:38:33Z
Xhulianoo
54153
2815451
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Rapid Vjena
| image = SK Rapid Wien Logo.svg
| image_size = 180px
| fullname = Sportklub Rapid
| current = Sezoni 2024–25 i SK Rapid Wien
| nickname = ''Die Grün-Weißen'' <br />(Gjelbër-Bardhët),<br />''Hütteldorfer'',<br />''Rapidler''
| founded = [[8 janar]] [[1899]]
| ground = [[Allianz Stadion]]
| capacity = 28,345
| chairman = {{Flamuri|Austria}} [[Alexander Wrabetz]]
| manager = {{Flamuri|Austria}} [[Robert Klauß]]
| league = [[Bundesliga Austriake]]
| season = 2023/24
| position = 4.
| website = https://www.skrapid.at
| pattern_la1 = _rapidwien2425h
| pattern_b1 = _rapidwien2425h
| pattern_ra1 = _rapidwien2425h
| pattern_sh1 = _rapidwien2425h
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 009150
| body1 = 009150
| rightarm1 = 009150
| shorts1 = 009150
| socks1 = 009150
| pattern_la2 = _rapidwien2425a
| pattern_b2 = _rapidwien2425a
| pattern_ra2 = _rapidwien2425a
| pattern_sh2 = _rapidwien2425a
| pattern_so2 =
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| pattern_name3 =
}}
'''Sportklub Rapid''' ({{IPA-de|ʁaˈpiːd}}), i njohur zakonisht si '''Rapid Wien''' ose '''Rapid Vjena''' në shqip, është një klub futbolli austriak që luan në kryeqytetin e vendit [[Vjenë]]. Rapid ka fituar më së shumti tituj të kampionatit austriak (32), duke përfshirë titullin e parë në sezonin 1911–12, si dhe një kampionat gjerman në [[1941 kampionati gjerman i futbollit|1941]] gjatë [[Nazizmi|sundimit nazist]]. Rapid arriti dy herë në finalen e [[Kupës së Fituesve të Kupës UEFA|Kupën e Fituesve të Kupës Evropiane]] në 1985 dhe 1996, duke humbur në të dyja rastet.
Klubi shpesh njihet si ''Die Grün-Weißen'' (Bardhëgjelbërit) për ngjyrat e tij ose si ''Hütteldorfer'' për shkak të vendndodhjes së [[stadiumit Gerhard Hanappi]], i cili ndodhet në [[Hütteldorf]], pjesë e distriktit të 14-të të qytetit në [[Penzing (Vjenë)|Penzing]].
== Histori ==
[[Skeda:Rapid_1898.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|1. Arbeiter FC në 1898]]
Klubi u themelua në 1897 si '''Erster Wiener Arbeiter-Fußball-Club''' (Klubi i Parë i Futbollit të Punëtorëve Vjenez). Ngjyrat origjinale të skuadrës ishin e kuqja dhe bluja, të cilat ende përdoren shpesh në ndeshjet jashtë fushe. Më 8 janar 1899, klubi ishte (falë Wilhelm Goldschmidt)<ref>[https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019/01/stein-der-erinnerung-fuer-wilhelm -Gur Memory Goldschmidt për Wilhelm Goldschmidt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109004835/https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019.|date=9 janar 2022}},</ref>, duke marrë emrin aktual '''Sportklub Rapid''', duke ndjekur shembullin e [[SV Nord Wedding|Rapide Berlin]]. ''Wien'' ose ''Vienna'' zakonisht shtohen kur i referohemi klubit, por nuk janë pjesë e emrit zyrtar. Në vitin 1904, ngjyrat e ekipit u ndryshuan në jeshile dhe të bardhë. Klubi fitoi kampionatin e parë kombëtar të Austrisë në [[1911–12 Kampionati austriak i futbollit|1911–12]] me një pikë të vetme,<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost12.html Austria 1911/12]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123638/http://rsssf.com/tableso/oost12.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (2 February 2005).</ref> dhe e ruajti titullin sezonin e ardhshëm.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost13.html Austria 1912/13]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123948/http://rsssf.com/tableso/oost13.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (9 Shkurt 2005).</ref>
=== Ndërmjet luftërave botërore ===
Rapid u bë një forcë dominuese gjatë viteve midis luftërave botërore, një epokë në të cilën Austria ishte një nga kombet kryesore të futbollit në kontinent. Ajo fitoi hat-trickun e saj të parë të titujve nga 1919 deri në 1921.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oostchamp.html Austria – List of Champions]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170227122633/http://rsssf.com/tableso/oostchamp.html|date=27 February 2017}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (25 July 2013).</ref> Pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë në Gjermani]] në 1938, Rapid iu bashkua sistemit të futbollit gjerman, duke luajtur në divizionin e parë rajonal [[Gauliga Ostmark]] së bashku me klube si [[Sportclub Wacker Vienna|Wacker Wien]] dhe [[VfB Admira Wacker Mödling|Admira Vjenë]]. Rapid do të ishte më i suksesshmi nga këto klube. Ata fituan Tschammerpokal, paraardhësi i [[DFB-Pokal]] i sotëm, në 1938 me një fitore 3–1 ndaj [[FSV Frankfurt]], dhe e pasuan atë me një [[Bundesliga|Kampionati gjerman]] në 1941 duke mposhtur [[FC Schalke 04|Schalke 04]], klubi më dominues gjerman i epokës. Skuadra ishte në gjendje të kapërcejë epërsinë 3–0 të Schalke për të fituar ndeshjen 4–3.
=== Pas Luftës së Dytë Botërore ===
Si fitues i [[Kampionati austriak i futbollit 1954–55|sezoni 1954–55]], Rapid ishte pjesëmarrësi i Austrisë për [[Kupën Evropiane 1955–56|Kupën Evropiane inauguruese]] në sezonin e ardhshëm. Ata u barazuan në raundin e parë kundër [[PSV Eindhoven|PSV]] dhe u hapën me një fitore 6–1 në shtëpi, me [[Alfred Körner]] që shënoi një hat-trick. Pavarësisht se e humbi ndeshjen si mysafir 1–0, klubi ende kaloi në një çerekfinale, ku filloi me një barazim 1–1 në shtëpi kundër [[A.C. Milan|Milani]] përpara se të mposhtej 7–2 në ndeshjen jashtë fushe në [[San Siro]] për të humbur 8–3 në total.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1955/56 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140309175711/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html|date=9 March 2014}}. UEFA.</ref>
Performanca më e mirë e Rapid në Kupën Evropiane erdhi në [[1960–61 Kupa Evropiane|1960–61]] kur ata arritën në gjysmëfinale përpara se të eliminoheshin nga fituesit eventual [[S.L. Benfica|Benfica]], 4–1 në total. Më parë, në çerekfinale, klubi kërkoi një përsëritje për të eliminuar klubin e Gjermanisë Lindore [[FC Erzgebirge Aue|Aue]] nga turneu pas një barazimi të përgjithshëm 3–3. Rregulli i golave jashtë do të kishte parë Aue të avanconte pa pasur nevojë për ripërsëritje, të mbajtur në [[St. Jakob-Park|St Jakob Park]] në neutral [[Bazeli|Basel]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1960/61 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140107153103/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html|date=7 January 2014}}. UEFA.</ref>
Klubi u përfshi në një episod të diskutueshëm në vitin 1984 kur ata eliminuan [[Celtic F.C.|Celtic]] nga 16 të fundit të [[UEFA Cup Winners' Cup|European Cup Winners' Cup]]. Celtic po kryesonte 4–3 në total me 14 minuta të mbetura në ndeshje kur Rapid pranoi një penallti. Ndërsa lojtarët e Rapid protestuan te zyrtarët e ndeshjes, mbrojtësi i tyre [[Rudolf Weinhofer]] më pas ra në tokë dhe pretendoi se ishte goditur nga një shishe e hedhur nga tribuna. Megjithatë, pamjet televizive treguan qartë se një shishe ishte hedhur në fushë dhe nuk goditi Weinhofer. Ndeshja përfundoi 4–3, por Rapid apeloi në [[UEFA]] për një përsëritje dhe të dyja skuadrat u gjobitën. Apelimi i përsëritjes u refuzua fillimisht, por Rapid apeloi për herë të dytë. Me këtë rast, gjoba e Rapid u dyfishua, por UEFA vendosi gjithashtu që ndeshja të riluhet {{convert|100|mi|km|order=flip}} nga fusha e Celtic. Ndeshja u mbajt më 12 dhjetor 1984 në [[Old Trafford]], [[Manchester]] dhe Rapid fitoi 1–0 përmes një goditeje të [[Peter Pacult]].<ref>{{cite web |title=Erinnerungen an Hassduell |url=https://sportv1.orf.at/090929-18900/?href=https%3A%2F%2Fsportv1.orf.at%2F090929-18900%2F18901bigstory_txt.html |access-date=14 korrik 2022 |website=sportv1.orf.at}}</ref>
[[Skeda:Rapid_Wien_Performance_Graph.png|parapamje|491x491px|Grafiku historik i performancës së ligës, Rapid Wien]]
Rapid arriti në finalen e parë evropiane në 1985, duke humbur 3–1 në [[Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës Evropiane 1985|Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës]] ndaj [[Everton F.C.|Everton]] në [[Rotterdam]]. Njëmbëdhjetë vjet më vonë, në finalen e të njëjtit turne në [[Brukseli|Bruksel]], Rapid humbi 1–0 nga [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]].<ref>[https://www.rsssf.org/ec/ec2stats.html European Cup Winners' Cup Finals 1961–99]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160423143528/http://rsssf.com/ec/ec2stats.html|date=23 April 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (31 May 1999).</ref>
Rapid arriti për herë të fundit në fazën e grupeve të [[UEFA Champions League]] në [[2005–06 UEFA Champions League|2005–06]] pasi mundi [[F91 Dudelange]] të Luksemburgut 9–3 në total dhe më pas mundi [[FC Lokomotiv Moscow]] 2–1 në total në një play-off pas një fitoreje 1–0 në Rusi. Ata përfundimisht përfunduan të fundit në grupin e tyre pasi humbën të gjitha ndeshjet e tyre kundër [[FC Bayern München|Bayern Munich]], [[Juventus F.C.|Juventus]] dhe [[Club Brugge KV|Club Brugge]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 2005/06 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131218004451/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html|date=18 December 2013}}. UEFA.</ref>
Në vitin 2015 mori pjesë ekipi i të rinjve të Rapidit<ref>{{Cite web |title=Junge Fußballspieler aus 24 Ländern Europas und Asiens trafen sich zum Dritten Internationalen Kinderforum Football for Friendship |url=https://www.prnewswire.co.uk/news-releases/junge-fuWballspieler-aus-24-landern-europas-und-asiens-trafen-sich-zum-dritten-internationalen-kinderforum-football-for-friendship-506446521.html |access-date=2020-11-15 |website=www.prnewswire.co.uk |publisher=The International Children's Social FOOTBALL FOR FRIENDSHIP project press center |language=en}}</ref> në sezonin e tretë të programit ndërkombëtar social të fëmijëve [[Futboll për Miqësi]], ngjarjet përfundimtare të të cilit u mbajtën në Berlin.<ref>{{Cite web |date=2015-06-07 |title=Champions League-weekend Berlijn onvergetelijk voor Merel Hulst uit Assen |url=https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |access-date=2021-01-07 |website=Asser Courant |language=nl |archive-date=10 janar 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110014201/https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |url-status=dead }}</ref>
== Tifozët ==
[[Skeda:Nuernberg_Clubhaus_02.png|parapamje|200x200px|Këndi i miqësisë në Fan Shop-in e [[1. FC Nürnberg]] me trikot e Rapid Wien.]]
[[Tifo|klubi i tifozëve]] më i madh është Ultras Rapid, i cili u themelua në vitin 1988. Klube të tjera të rëndësishme të tifozëve janë grupi [[Ultras (futboll)|ultras]] Tornados Rapid dhe Spirits Rapid dhe [[Ultras (futboll)|firma huligane]] Alte Garde Dritte Halbzeit.
Mbështetësit aktivë janë të vendosur në tribunën Block West, e cila ka një kapacitet prej 8500 spektatorësh. Blloku i vjetër Perëndimor në [[Gerhard-Hanappi-Stadion]] tani i shkatërruar kishte rreth 2700 vende.
Baza e tifozëve të Rapid është e lidhur në mënyrë miqësore me tifozët e klubit gjerman [[1. FC Nürnberg|Nürnberg]], klubi kroat [[GNK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]], klubi italian [[Venezia F.C.|Venezia]], klubi hungarez [[Ferencvárosi TC|Ferencváros]] dhe klubi grek [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]]. Ndërsa Rapid, Ferencváros dhe Panathinaikos gjithashtu luajnë me ngjyrë të gjelbër, aleanca është mbiquajtur "Vëllezërit e Gjelbër".
== Rivalitetet ==
{{main|Derbi i Vjenës}}
[[Skeda:FK_Austria_Wien_-_SK_Rapid_Wien_20101128_(01).jpg|djathtas|parapamje|200x200px|Një ndeshje derbi e Vjenës 2010 midis Rapid Wien dhe [[FK Austria Wien|Austria Wien]].]]
Rapid Wien garon [[Derbi i Vjenës|derbin e Vjenës]] me rivalin e tyre vendas nga Vjena [[FK Austria Wien]]. Të dy klubet janë ndër skuadrat më të mbështetura dhe më të suksesshme të futbollit në të gjithë vendin, dhe janë të vetmet klube austriake që nuk kanë rënë kurrë nga liga. Të dy skuadrat kanë origjinën nga [[Hietzing]], distrikti i 13-të në perëndim të qytetit, por që atëherë janë zhvendosur në rrethe të ndryshme. Ndërsa Austria Wien shihet si një klub i klasës së mesme, Rapid tradicionalisht ka mbështetjen e klasës punëtore të kryeqytetit. Dy klubet u takuan për herë të parë në një ndeshje të kampionatit të ligës më 8 shtator 1911, një fitore 4–1 për Rapid.<ref>[https://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121110135752/http://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html|date=10 November 2012}}</ref>Ndeshja është derbi më i luajtur në futbollin evropian pas [[Old Firm]] në [[Glasgow]] midis [[Rangers F.C.|Rangers]] dhe [[Celtic F.C.|Celtic]].
== Skuadra aktuale ==
{{updated|5 Gusht 2024}}{{Fs start}}
{{fs player|no=3|nat=AUT|pos=DF|name=[[Benjamin Böckle]]}}
{{fs player|no=4|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jakob Schöller]]}}
{{Fs player|no=5|nat=AUT|pos=MF|name=[[Roman Kerschbaum]]}}
{{Fs player|no=6|nat=FRA|pos=DF|name=[[Serge-Philippe Raux-Yao]]}}
{{Fs player|no=7|nat=CRO|pos=FW|name=[[Dion Drena Beljo]]|other={{small|on loan from [[FC Augsburg|Augsburg]]}}}}
{{Fs player|no=8|nat=AUT|pos=MF|name=[[Lukas Grgić]]}}
{{Fs player|no=9|nat=AUT|pos=FW|name=[[Guido Burgstaller]]}}
{{Fs player|no=10|nat=AUT|pos=FW|name=[[Christoph Lang]]}}
{{Fs player|no=16|nat=Barbados|pos=FW|name=[[Thierry Gale]]}}
{{Fs player|no=17|nat=Mali|pos=MF|name=[[Mamadou Sangare|Mamadou Sangaré]]}}
{{Fs player|no=18|nat=AUT|pos=MF|name=[[Matthias Seidl]]}}
{{Fs player|no=20|nat=AUT|pos=DF|name=[[Maximilian Hofmann]]}}
{{Fs player|no=21|nat=AUT|pos=MF|name=[[Louis Schaub]]}}
{{Fs player|no=22|nat=SWE|pos=FW|name=[[Isak Jansson]]}}
{{Fs player|no=23|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jonas Auer]]}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=24|nat=GER|pos=MF|name=Dennis Kaygın}}
{{Fs player|no=25|nat=AUT|pos=GK|name=[[Paul Gartler]]}}
{{Fs player|no=27|nat=AUT|pos=FW|name=[[Noah Bischof]]}}
{{Fs player|no=28|nat=AUT|pos=MF|name=[[Moritz Oswald]]}}
{{Fs player|no=30|nat=AUT|pos=MF|name=Nicolas Bajlicz}}
{{Fs player|no=37|nat=AUT|pos=FW|name=Jovan Živković}}
{{Fs player|no=38|nat=Malaysia|pos=FW|name=[[Ferdy Druijf]]}}
{{Fs player|no=41|nat=AUT|pos=FW|name=[[Bernhard Zimmermann]]}}
{{Fs player|no=45|nat=AUT|pos=GK|name=[[Niklas Hedl]]}}
{{Fs player|no=50|nat=AUT|pos=GK|name=Laurenz Orgler}}
{{Fs player|no=51|nat=AUT|pos=GK|name=Benjamin Göschl}}
{{Fs player|no=53|nat=AUT|pos=DF|name=Dominik Vincze}}
{{Fs player|no=55|nat=SRB|pos=DF|name=[[Nenad N. Cvetković|Nenad Cvetković]]}}
{{Fs player|no=66|nat=AUT|pos=FW|name=Furkan Dursun}}
{{Fs player|no=70|nat=FRA|pos=FW|name=Ismail Seydi}}
{{Fs player|no=77|nat=HUN|pos=DF|name=[[Bendegúz Bolla]]}}
{{Fs end}}
== Nderime ==
=== Kombëtare ===
Rapid Wien është titullari rekord i Austrisë, duke e ngritur trofeun gjithsej 32 herë, dhe klubi gjithashtu fitoi një kampionat gjerman dhe një Kupë të Gjermanisë, ndërsa ishte pjesë e garës së futbollit të atij vendi nga viti 1938 deri në 1945 pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë nga Gjermania naziste]] më 12 mars 1938.
'''[[Bundesliga e Austrisë|Bundesliga Austriake]]'''
* '''Fitues (32):''' [[1911–12 Austrian First Class|1911–12]], [[1912–13 Austrian First Class|1912–13]], [[1915–16 Austrian First Class|1915–16]], [[1916–17 Austrian football championship|1916–17]], [[1918–19 Austrian football championship|1918–19]], [[1919–20 Austrian football championship|1919–20]], [[1920–21 Austrian football championship|1920–21]], [[1922–23 Austrian football championship|1922–23]], [[1928–29 Austrian football championship|1928–29]], [[1929–30 Austrian football championship|1929–30]], [[1934–35 Austrian football championship|1934–35]], [[1937–38 Austrian football championship|1937–38]], [[1939–40 Gauliga Ostmark|1939–40]], [[1940–41 Gauliga Ostmark|1940–41]], [[1945–46 Austrian football championship|1945–46]], [[1947–48 Austrian football championship|1947–48]], [[1950–51 Austrian football championship|1950–51]], [[1951–52 Austrian football championship|1951–52]], [[1953–54 Austrian football championship|1953–54]], [[1955–56 Austrian football championship|1955–56]], [[1956–57 Austrian football championship|1956–57]], [[1959–60 Austrian football championship|1959–60]], [[1963–64 Austrian football championship|1963–64]], [[1966–67 Austrian football championship|1966–67]], [[1967–68 Austrian football championship|1967–68]], [[1981–82 Austrian Football Bundesliga|1981–82]], [[1982–83 Austrian Football Bundesliga|1982–83]], [[Austrian Football Bundesliga 1986–87|1986–87]], [[1987–88 Austrian Football Bundesliga|1987–88]], [[1995–96 Austrian Football Bundesliga|1995–96]], [[2004–05 Austrian Football Bundesliga|2004–05]], [[2007–08 Austrian Football Bundesliga|2007–08]]
'''[[Kupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (14):''' 1918–19, [[1919–20 Austrian Cup|1919–20]], 1926–27, 1945–46, 1960–61, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1975–76, 1982–83, 1983–84, 1984–85, [[1986–87 Austrian Cup|1986–87]], [[1994–95 Austrian Cup|1994–95]]
[[Skeda:2008_Steffen_Hofmann.JPG|parapamje|326x326px|Steffen Hofmann duke festuar kampionatin 2008.]]
'''[[Superkupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (3):''' 1986, 1987, 1988
'''[[Bundesliga]]'''
* '''Fitues:''' 1941
'''[[DFB-Pokal]]'''
* '''Fitues:''' 1938
=== Kontinentale ===
'''[[Mitropa Cup]]:'''
* '''Champions (2):''' [[1930 Mitropa Cup|1930]], [[1951 Zentropa Cup|1951]]
'''[[Cup Winners' Cup]]'''
* Runners-up: [[1984–85 European Cup Winners' Cup|1984–85]], [[1995–96 UEFA Cup Winners' Cup|1995–96]]
[[Skeda:SK_Rapid_Wien_-_Teamphoto_2010-11.jpg|parapamje|250x250px|Foto e ekipit për sezonin 2010–2011]]
== Referime ==
lgbwqidpds3pycmjzm1vj64gd3ri6ob
2815452
2815451
2025-07-11T07:39:50Z
Xhulianoo
54153
2815452
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football club
| clubname = Rapid Vjena
| image = SK Rapid Wien Logo.svg
| image_size = 180px
| fullname = Sportklub Rapid
| current = Sezoni 2024–25 i SK Rapid Wien
| nickname = ''Die Grün-Weißen''<br />(Bardhëgjelbërit),<br />''Hütteldorfer'',<br />''Rapidler''
| founded = [[8 janar]] [[1899]]
| ground = [[Allianz Stadion]]
| capacity = 28,345
| chairman = {{Flamuri|Austria}} [[Alexander Wrabetz]]
| manager = {{Flamuri|Austria}} [[Robert Klauß]]
| league = [[Bundesliga Austriake]]
| season = 2023/24
| position = 4.
| website = https://www.skrapid.at
| pattern_la1 = _rapidwien2425h
| pattern_b1 = _rapidwien2425h
| pattern_ra1 = _rapidwien2425h
| pattern_sh1 = _rapidwien2425h
| pattern_so1 =
| leftarm1 = 009150
| body1 = 009150
| rightarm1 = 009150
| shorts1 = 009150
| socks1 = 009150
| pattern_la2 = _rapidwien2425a
| pattern_b2 = _rapidwien2425a
| pattern_ra2 = _rapidwien2425a
| pattern_sh2 = _rapidwien2425a
| pattern_so2 =
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
| pattern_la3 =
| pattern_b3 =
| pattern_ra3 =
| pattern_sh3 =
| pattern_so3 =
| leftarm3 =
| body3 =
| rightarm3 =
| shorts3 =
| socks3 =
| pattern_name3 =
}}
'''Sportklub Rapid''' ({{IPA-de|ʁaˈpiːd}}), i njohur zakonisht si '''Rapid Wien''' ose '''Rapid Vjena''' në shqip, është një klub futbolli austriak që luan në kryeqytetin e vendit [[Vjenë]]. Rapid ka fituar më së shumti tituj të kampionatit austriak (32), duke përfshirë titullin e parë në sezonin 1911–12, si dhe një kampionat gjerman në [[1941 kampionati gjerman i futbollit|1941]] gjatë [[Nazizmi|sundimit nazist]]. Rapid arriti dy herë në finalen e [[Kupës së Fituesve të Kupës UEFA|Kupën e Fituesve të Kupës Evropiane]] në 1985 dhe 1996, duke humbur në të dyja rastet.
Klubi shpesh njihet si ''Die Grün-Weißen'' (Bardhëgjelbërit) për ngjyrat e tij ose si ''Hütteldorfer'' për shkak të vendndodhjes së [[stadiumit Gerhard Hanappi]], i cili ndodhet në [[Hütteldorf]], pjesë e distriktit të 14-të të qytetit në [[Penzing (Vjenë)|Penzing]].
== Histori ==
[[Skeda:Rapid_1898.jpg|djathtas|parapamje|300x300px|1. Arbeiter FC në 1898]]
Klubi u themelua në 1897 si '''Erster Wiener Arbeiter-Fußball-Club''' (Klubi i Parë i Futbollit të Punëtorëve Vjenez). Ngjyrat origjinale të skuadrës ishin e kuqja dhe bluja, të cilat ende përdoren shpesh në ndeshjet jashtë fushe. Më 8 janar 1899, klubi ishte (falë Wilhelm Goldschmidt)<ref>[https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019/01/stein-der-erinnerung-fuer-wilhelm -Gur Memory Goldschmidt për Wilhelm Goldschmidt] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220109004835/https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019.|date=9 janar 2022}},</ref>, duke marrë emrin aktual '''Sportklub Rapid''', duke ndjekur shembullin e [[SV Nord Wedding|Rapide Berlin]]. ''Wien'' ose ''Vienna'' zakonisht shtohen kur i referohemi klubit, por nuk janë pjesë e emrit zyrtar. Në vitin 1904, ngjyrat e ekipit u ndryshuan në jeshile dhe të bardhë. Klubi fitoi kampionatin e parë kombëtar të Austrisë në [[1911–12 Kampionati austriak i futbollit|1911–12]] me një pikë të vetme,<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost12.html Austria 1911/12]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123638/http://rsssf.com/tableso/oost12.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (2 February 2005).</ref> dhe e ruajti titullin sezonin e ardhshëm.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oost13.html Austria 1912/13]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160813123948/http://rsssf.com/tableso/oost13.html|date=13 August 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (9 Shkurt 2005).</ref>
=== Ndërmjet luftërave botërore ===
Rapid u bë një forcë dominuese gjatë viteve midis luftërave botërore, një epokë në të cilën Austria ishte një nga kombet kryesore të futbollit në kontinent. Ajo fitoi hat-trickun e saj të parë të titujve nga 1919 deri në 1921.<ref>[https://www.rsssf.org/tableso/oostchamp.html Austria – List of Champions]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170227122633/http://rsssf.com/tableso/oostchamp.html|date=27 February 2017}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (25 July 2013).</ref> Pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë në Gjermani]] në 1938, Rapid iu bashkua sistemit të futbollit gjerman, duke luajtur në divizionin e parë rajonal [[Gauliga Ostmark]] së bashku me klube si [[Sportclub Wacker Vienna|Wacker Wien]] dhe [[VfB Admira Wacker Mödling|Admira Vjenë]]. Rapid do të ishte më i suksesshmi nga këto klube. Ata fituan Tschammerpokal, paraardhësi i [[DFB-Pokal]] i sotëm, në 1938 me një fitore 3–1 ndaj [[FSV Frankfurt]], dhe e pasuan atë me një [[Bundesliga|Kampionati gjerman]] në 1941 duke mposhtur [[FC Schalke 04|Schalke 04]], klubi më dominues gjerman i epokës. Skuadra ishte në gjendje të kapërcejë epërsinë 3–0 të Schalke për të fituar ndeshjen 4–3.
=== Pas Luftës së Dytë Botërore ===
Si fitues i [[Kampionati austriak i futbollit 1954–55|sezoni 1954–55]], Rapid ishte pjesëmarrësi i Austrisë për [[Kupën Evropiane 1955–56|Kupën Evropiane inauguruese]] në sezonin e ardhshëm. Ata u barazuan në raundin e parë kundër [[PSV Eindhoven|PSV]] dhe u hapën me një fitore 6–1 në shtëpi, me [[Alfred Körner]] që shënoi një hat-trick. Pavarësisht se e humbi ndeshjen si mysafir 1–0, klubi ende kaloi në një çerekfinale, ku filloi me një barazim 1–1 në shtëpi kundër [[A.C. Milan|Milani]] përpara se të mposhtej 7–2 në ndeshjen jashtë fushe në [[San Siro]] për të humbur 8–3 në total.<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1955/56 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140309175711/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1955/clubs/club=50042/matches/index.html|date=9 March 2014}}. UEFA.</ref>
Performanca më e mirë e Rapid në Kupën Evropiane erdhi në [[1960–61 Kupa Evropiane|1960–61]] kur ata arritën në gjysmëfinale përpara se të eliminoheshin nga fituesit eventual [[S.L. Benfica|Benfica]], 4–1 në total. Më parë, në çerekfinale, klubi kërkoi një përsëritje për të eliminuar klubin e Gjermanisë Lindore [[FC Erzgebirge Aue|Aue]] nga turneu pas një barazimi të përgjithshëm 3–3. Rregulli i golave jashtë do të kishte parë Aue të avanconte pa pasur nevojë për ripërsëritje, të mbajtur në [[St. Jakob-Park|St Jakob Park]] në neutral [[Bazeli|Basel]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 1960/61 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140107153103/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=1960/clubs/club=50042/matches/index.html|date=7 January 2014}}. UEFA.</ref>
Klubi u përfshi në një episod të diskutueshëm në vitin 1984 kur ata eliminuan [[Celtic F.C.|Celtic]] nga 16 të fundit të [[UEFA Cup Winners' Cup|European Cup Winners' Cup]]. Celtic po kryesonte 4–3 në total me 14 minuta të mbetura në ndeshje kur Rapid pranoi një penallti. Ndërsa lojtarët e Rapid protestuan te zyrtarët e ndeshjes, mbrojtësi i tyre [[Rudolf Weinhofer]] më pas ra në tokë dhe pretendoi se ishte goditur nga një shishe e hedhur nga tribuna. Megjithatë, pamjet televizive treguan qartë se një shishe ishte hedhur në fushë dhe nuk goditi Weinhofer. Ndeshja përfundoi 4–3, por Rapid apeloi në [[UEFA]] për një përsëritje dhe të dyja skuadrat u gjobitën. Apelimi i përsëritjes u refuzua fillimisht, por Rapid apeloi për herë të dytë. Me këtë rast, gjoba e Rapid u dyfishua, por UEFA vendosi gjithashtu që ndeshja të riluhet {{convert|100|mi|km|order=flip}} nga fusha e Celtic. Ndeshja u mbajt më 12 dhjetor 1984 në [[Old Trafford]], [[Manchester]] dhe Rapid fitoi 1–0 përmes një goditeje të [[Peter Pacult]].<ref>{{cite web |title=Erinnerungen an Hassduell |url=https://sportv1.orf.at/090929-18900/?href=https%3A%2F%2Fsportv1.orf.at%2F090929-18900%2F18901bigstory_txt.html |access-date=14 korrik 2022 |website=sportv1.orf.at}}</ref>
[[Skeda:Rapid_Wien_Performance_Graph.png|parapamje|491x491px|Grafiku historik i performancës së ligës, Rapid Wien]]
Rapid arriti në finalen e parë evropiane në 1985, duke humbur 3–1 në [[Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës Evropiane 1985|Finalja e Kupës së Fituesve të Kupës]] ndaj [[Everton F.C.|Everton]] në [[Rotterdam]]. Njëmbëdhjetë vjet më vonë, në finalen e të njëjtit turne në [[Brukseli|Bruksel]], Rapid humbi 1–0 nga [[Paris Saint-Germain F.C.|Paris Saint-Germain]].<ref>[https://www.rsssf.org/ec/ec2stats.html European Cup Winners' Cup Finals 1961–99]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160423143528/http://rsssf.com/ec/ec2stats.html|date=23 April 2016}}. Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation.com (31 May 1999).</ref>
Rapid arriti për herë të fundit në fazën e grupeve të [[UEFA Champions League]] në [[2005–06 UEFA Champions League|2005–06]] pasi mundi [[F91 Dudelange]] të Luksemburgut 9–3 në total dhe më pas mundi [[FC Lokomotiv Moscow]] 2–1 në total në një play-off pas një fitoreje 1–0 në Rusi. Ata përfundimisht përfunduan të fundit në grupin e tyre pasi humbën të gjitha ndeshjet e tyre kundër [[FC Bayern München|Bayern Munich]], [[Juventus F.C.|Juventus]] dhe [[Club Brugge KV|Club Brugge]].<ref>[http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html UEFA Champions League 2005/06 – History – Rapid Wien –]. {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131218004451/http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2005/clubs/club=50042/matches/index.html|date=18 December 2013}}. UEFA.</ref>
Në vitin 2015 mori pjesë ekipi i të rinjve të Rapidit<ref>{{Cite web |title=Junge Fußballspieler aus 24 Ländern Europas und Asiens trafen sich zum Dritten Internationalen Kinderforum Football for Friendship |url=https://www.prnewswire.co.uk/news-releases/junge-fuWballspieler-aus-24-landern-europas-und-asiens-trafen-sich-zum-dritten-internationalen-kinderforum-football-for-friendship-506446521.html |access-date=2020-11-15 |website=www.prnewswire.co.uk |publisher=The International Children's Social FOOTBALL FOR FRIENDSHIP project press center |language=en}}</ref> në sezonin e tretë të programit ndërkombëtar social të fëmijëve [[Futboll për Miqësi]], ngjarjet përfundimtare të të cilit u mbajtën në Berlin.<ref>{{Cite web |date=2015-06-07 |title=Champions League-weekend Berlijn onvergetelijk voor Merel Hulst uit Assen |url=https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |access-date=2021-01-07 |website=Asser Courant |language=nl |archive-date=10 janar 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210110014201/https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html |url-status=dead }}</ref>
== Tifozët ==
[[Skeda:Nuernberg_Clubhaus_02.png|parapamje|200x200px|Këndi i miqësisë në Fan Shop-in e [[1. FC Nürnberg]] me trikot e Rapid Wien.]]
[[Tifo|klubi i tifozëve]] më i madh është Ultras Rapid, i cili u themelua në vitin 1988. Klube të tjera të rëndësishme të tifozëve janë grupi [[Ultras (futboll)|ultras]] Tornados Rapid dhe Spirits Rapid dhe [[Ultras (futboll)|firma huligane]] Alte Garde Dritte Halbzeit.
Mbështetësit aktivë janë të vendosur në tribunën Block West, e cila ka një kapacitet prej 8500 spektatorësh. Blloku i vjetër Perëndimor në [[Gerhard-Hanappi-Stadion]] tani i shkatërruar kishte rreth 2700 vende.
Baza e tifozëve të Rapid është e lidhur në mënyrë miqësore me tifozët e klubit gjerman [[1. FC Nürnberg|Nürnberg]], klubi kroat [[GNK Dinamo Zagreb|Dinamo Zagreb]], klubi italian [[Venezia F.C.|Venezia]], klubi hungarez [[Ferencvárosi TC|Ferencváros]] dhe klubi grek [[Panathinaikos F.C.|Panathinaikos]]. Ndërsa Rapid, Ferencváros dhe Panathinaikos gjithashtu luajnë me ngjyrë të gjelbër, aleanca është mbiquajtur "Vëllezërit e Gjelbër".
== Rivalitetet ==
{{main|Derbi i Vjenës}}
[[Skeda:FK_Austria_Wien_-_SK_Rapid_Wien_20101128_(01).jpg|djathtas|parapamje|200x200px|Një ndeshje derbi e Vjenës 2010 midis Rapid Wien dhe [[FK Austria Wien|Austria Wien]].]]
Rapid Wien garon [[Derbi i Vjenës|derbin e Vjenës]] me rivalin e tyre vendas nga Vjena [[FK Austria Wien]]. Të dy klubet janë ndër skuadrat më të mbështetura dhe më të suksesshme të futbollit në të gjithë vendin, dhe janë të vetmet klube austriake që nuk kanë rënë kurrë nga liga. Të dy skuadrat kanë origjinën nga [[Hietzing]], distrikti i 13-të në perëndim të qytetit, por që atëherë janë zhvendosur në rrethe të ndryshme. Ndërsa Austria Wien shihet si një klub i klasës së mesme, Rapid tradicionalisht ka mbështetjen e klasës punëtore të kryeqytetit. Dy klubet u takuan për herë të parë në një ndeshje të kampionatit të ligës më 8 shtator 1911, një fitore 4–1 për Rapid.<ref>[https://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121110135752/http://www.fifa.com/classicfootball/stories/classicderby/news/newsid=1179283.html|date=10 November 2012}}</ref>Ndeshja është derbi më i luajtur në futbollin evropian pas [[Old Firm]] në [[Glasgow]] midis [[Rangers F.C.|Rangers]] dhe [[Celtic F.C.|Celtic]].
== Skuadra aktuale ==
{{updated|5 Gusht 2024}}{{Fs start}}
{{fs player|no=3|nat=AUT|pos=DF|name=[[Benjamin Böckle]]}}
{{fs player|no=4|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jakob Schöller]]}}
{{Fs player|no=5|nat=AUT|pos=MF|name=[[Roman Kerschbaum]]}}
{{Fs player|no=6|nat=FRA|pos=DF|name=[[Serge-Philippe Raux-Yao]]}}
{{Fs player|no=7|nat=CRO|pos=FW|name=[[Dion Drena Beljo]]|other={{small|on loan from [[FC Augsburg|Augsburg]]}}}}
{{Fs player|no=8|nat=AUT|pos=MF|name=[[Lukas Grgić]]}}
{{Fs player|no=9|nat=AUT|pos=FW|name=[[Guido Burgstaller]]}}
{{Fs player|no=10|nat=AUT|pos=FW|name=[[Christoph Lang]]}}
{{Fs player|no=16|nat=Barbados|pos=FW|name=[[Thierry Gale]]}}
{{Fs player|no=17|nat=Mali|pos=MF|name=[[Mamadou Sangare|Mamadou Sangaré]]}}
{{Fs player|no=18|nat=AUT|pos=MF|name=[[Matthias Seidl]]}}
{{Fs player|no=20|nat=AUT|pos=DF|name=[[Maximilian Hofmann]]}}
{{Fs player|no=21|nat=AUT|pos=MF|name=[[Louis Schaub]]}}
{{Fs player|no=22|nat=SWE|pos=FW|name=[[Isak Jansson]]}}
{{Fs player|no=23|nat=AUT|pos=DF|name=[[Jonas Auer]]}}
{{fs mid}}
{{Fs player|no=24|nat=GER|pos=MF|name=Dennis Kaygın}}
{{Fs player|no=25|nat=AUT|pos=GK|name=[[Paul Gartler]]}}
{{Fs player|no=27|nat=AUT|pos=FW|name=[[Noah Bischof]]}}
{{Fs player|no=28|nat=AUT|pos=MF|name=[[Moritz Oswald]]}}
{{Fs player|no=30|nat=AUT|pos=MF|name=Nicolas Bajlicz}}
{{Fs player|no=37|nat=AUT|pos=FW|name=Jovan Živković}}
{{Fs player|no=38|nat=Malaysia|pos=FW|name=[[Ferdy Druijf]]}}
{{Fs player|no=41|nat=AUT|pos=FW|name=[[Bernhard Zimmermann]]}}
{{Fs player|no=45|nat=AUT|pos=GK|name=[[Niklas Hedl]]}}
{{Fs player|no=50|nat=AUT|pos=GK|name=Laurenz Orgler}}
{{Fs player|no=51|nat=AUT|pos=GK|name=Benjamin Göschl}}
{{Fs player|no=53|nat=AUT|pos=DF|name=Dominik Vincze}}
{{Fs player|no=55|nat=SRB|pos=DF|name=[[Nenad N. Cvetković|Nenad Cvetković]]}}
{{Fs player|no=66|nat=AUT|pos=FW|name=Furkan Dursun}}
{{Fs player|no=70|nat=FRA|pos=FW|name=Ismail Seydi}}
{{Fs player|no=77|nat=HUN|pos=DF|name=[[Bendegúz Bolla]]}}
{{Fs end}}
== Nderime ==
=== Kombëtare ===
Rapid Wien është titullari rekord i Austrisë, duke e ngritur trofeun gjithsej 32 herë, dhe klubi gjithashtu fitoi një kampionat gjerman dhe një Kupë të Gjermanisë, ndërsa ishte pjesë e garës së futbollit të atij vendi nga viti 1938 deri në 1945 pas [[Anshlusi|aneksimit të Austrisë nga Gjermania naziste]] më 12 mars 1938.
'''[[Bundesliga e Austrisë|Bundesliga Austriake]]'''
* '''Fitues (32):''' [[1911–12 Austrian First Class|1911–12]], [[1912–13 Austrian First Class|1912–13]], [[1915–16 Austrian First Class|1915–16]], [[1916–17 Austrian football championship|1916–17]], [[1918–19 Austrian football championship|1918–19]], [[1919–20 Austrian football championship|1919–20]], [[1920–21 Austrian football championship|1920–21]], [[1922–23 Austrian football championship|1922–23]], [[1928–29 Austrian football championship|1928–29]], [[1929–30 Austrian football championship|1929–30]], [[1934–35 Austrian football championship|1934–35]], [[1937–38 Austrian football championship|1937–38]], [[1939–40 Gauliga Ostmark|1939–40]], [[1940–41 Gauliga Ostmark|1940–41]], [[1945–46 Austrian football championship|1945–46]], [[1947–48 Austrian football championship|1947–48]], [[1950–51 Austrian football championship|1950–51]], [[1951–52 Austrian football championship|1951–52]], [[1953–54 Austrian football championship|1953–54]], [[1955–56 Austrian football championship|1955–56]], [[1956–57 Austrian football championship|1956–57]], [[1959–60 Austrian football championship|1959–60]], [[1963–64 Austrian football championship|1963–64]], [[1966–67 Austrian football championship|1966–67]], [[1967–68 Austrian football championship|1967–68]], [[1981–82 Austrian Football Bundesliga|1981–82]], [[1982–83 Austrian Football Bundesliga|1982–83]], [[Austrian Football Bundesliga 1986–87|1986–87]], [[1987–88 Austrian Football Bundesliga|1987–88]], [[1995–96 Austrian Football Bundesliga|1995–96]], [[2004–05 Austrian Football Bundesliga|2004–05]], [[2007–08 Austrian Football Bundesliga|2007–08]]
'''[[Kupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (14):''' 1918–19, [[1919–20 Austrian Cup|1919–20]], 1926–27, 1945–46, 1960–61, 1967–68, 1968–69, 1971–72, 1975–76, 1982–83, 1983–84, 1984–85, [[1986–87 Austrian Cup|1986–87]], [[1994–95 Austrian Cup|1994–95]]
[[Skeda:2008_Steffen_Hofmann.JPG|parapamje|326x326px|Steffen Hofmann duke festuar kampionatin 2008.]]
'''[[Superkupa e Austrisë]]'''
* '''Fitues (3):''' 1986, 1987, 1988
'''[[Bundesliga]]'''
* '''Fitues:''' 1941
'''[[DFB-Pokal]]'''
* '''Fitues:''' 1938
=== Kontinentale ===
'''[[Mitropa Cup]]:'''
* '''Champions (2):''' [[1930 Mitropa Cup|1930]], [[1951 Zentropa Cup|1951]]
'''[[Cup Winners' Cup]]'''
* Runners-up: [[1984–85 European Cup Winners' Cup|1984–85]], [[1995–96 UEFA Cup Winners' Cup|1995–96]]
[[Skeda:SK_Rapid_Wien_-_Teamphoto_2010-11.jpg|parapamje|250x250px|Foto e ekipit për sezonin 2010–2011]]
== Referime ==
bcyvvdpqcwtnxr9ea639xvchl4397yl
Diskutim:SK Rapid Vjena
1
359346
2815446
2689439
2025-07-11T07:30:20Z
Xhulianoo
54153
Xhulianoo zhvendosi faqen [[Diskutim:SK Rapid Wien]] tek [[Diskutim:SK Rapid Vjena]]: Shqipërim
2689439
wikitext
text/x-wiki
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[SK Rapid Wien]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2685135 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U rregullua formatimi/përdorimi për lidhjen https://www.skrapid.at/de/startseite/news/news/aktuelles/2019/01/stein-der-erinnerung-fuer-wilhelm.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 19 gusht 2024 22:56 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[SK Rapid Wien]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2689438 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210110014201/https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html për lidhjen https://assercourant.nl/artikel/975416/champions-league-weekend-berlijn-onvergetelijk-voor-merel-hulst-uit-assen.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 shtator 2024 12:26 (CEST)
k2rh02kkt6wc7plwf7gxrbk118hn519
Përdoruesi:MGA73/common.js
2
363247
2815245
2811379
2025-07-10T12:22:22Z
MGA73
22783
FileDelinker
2815245
javascript
text/javascript
// Get [[User:MGA73/nowcommons.js]]
importScript('User:MGA73/nowcommons.js');
// Get [[User:MGA73/information.js]]
importScript('User:MGA73/information.js');
// Get [[User:MGA73/replaceToCommons.js]]
importScript('User:MGA73/replaceToCommons.js');
// Get [[User:MGA73/UpdateDescription.js]]
importScript('User:MGA73/UpdateDescription.js');
// Get [[User:MGA73/NoLicense.js]]
importScript('User:MGA73/NoLicense.js');
//test of script to reduce non-free files via [[User:MGA73/ReduceNonFree.js]]
mw.loader.load("//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=User:MGA73/ReduceNonFree.js&action=raw&ctype=text/javascript");
// Get FileDelinker.js by User:AramilFeraxa
importScript('User:MGA73/FileDelinker.js');
mw.loader.load('https://meta.wikimedia.org/w/index.php?action=raw&ctype=text/javascript&title=User:AramilFeraxa/FileDelinker.js');
itfvmue34xe0e14sz2b7t6spcjpbyhz
2815249
2815245
2025-07-10T12:24:50Z
MGA73
22783
FileDelinker
2815249
javascript
text/javascript
// Get [[User:MGA73/nowcommons.js]]
importScript('User:MGA73/nowcommons.js');
// Get [[User:MGA73/information.js]]
importScript('User:MGA73/information.js');
// Get [[User:MGA73/replaceToCommons.js]]
importScript('User:MGA73/replaceToCommons.js');
// Get [[User:MGA73/UpdateDescription.js]]
importScript('User:MGA73/UpdateDescription.js');
// Get [[User:MGA73/NoLicense.js]]
importScript('User:MGA73/NoLicense.js');
//test of script to reduce non-free files via [[User:MGA73/ReduceNonFree.js]]
mw.loader.load("//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=User:MGA73/ReduceNonFree.js&action=raw&ctype=text/javascript");
// Get FileDelinker.js by User:AramilFeraxa
//importScript('User:MGA73/FileDelinker.js');
mw.loader.load('https://meta.wikimedia.org/w/index.php?action=raw&ctype=text/javascript&title=User:AramilFeraxa/FileDelinker.js');
// [[User:MGA73/FileDelinker.js]]
importScript('User:MGA73/FileDelinker.js');
ltuugp5r41djrd454a599cnw2g0ptex
2815255
2815249
2025-07-10T12:45:48Z
MGA73
22783
2815255
javascript
text/javascript
// Get [[User:MGA73/nowcommons.js]]
importScript('User:MGA73/nowcommons.js');
// Get [[User:MGA73/information.js]]
importScript('User:MGA73/information.js');
// Get [[User:MGA73/replaceToCommons.js]]
importScript('User:MGA73/replaceToCommons.js');
// Get [[User:MGA73/UpdateDescription.js]]
importScript('User:MGA73/UpdateDescription.js');
// Get [[User:MGA73/NoLicense.js]]
importScript('User:MGA73/NoLicense.js');
//test of script to reduce non-free files via [[User:MGA73/ReduceNonFree.js]]
mw.loader.load("//sq.wikipedia.org/w/index.php?title=User:MGA73/ReduceNonFree.js&action=raw&ctype=text/javascript");
// Get FileDelinker.js by User:AramilFeraxa
//importScript('User:MGA73/FileDelinker.js');
//mw.loader.load('https://meta.wikimedia.org/w/index.php?action=raw&ctype=text/javascript&title=User:AramilFeraxa/FileDelinker.js');
// [[User:MGA73/FileDelinker.js]]
importScript('User:MGA73/FileDelinker.js');
9t0wfsueykhjzxc92ybg9o8y2vjk1wi
Gjeni (revistë për enigmatikë)
0
370984
2815336
2741262
2025-07-10T16:51:11Z
Enigmati
169949
2815336
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:Ballina e revistës"Gjeni" nr. I.jpg|kufi|parapamje]]
“Gjeni”
(Revistë për enigmatikë*)
"Gjeni" është revistë zbavitëse-kulturore e themeluar që në vitin 2001 nga autori e botuesi Ismail Gagica, (“Mjeshtër i enigmatikës”). Deri tani kanë dal disa numra me nga 52 faqe me përplot enigma të llojllojshme, fjalëkryqe klasike, fjalëkryqe skandinave, anagrame, rebuse, tetëkahore etj. Në faqe e saj ka dhe teori mbi enigmatikën si dhe histori të enigmave shqipe të botuar në shtypin e kohës. Ka risjell në faqet e saja enigmat e para shqipe moderne të botuar në gazetën “Albania”, “Jeta dhe Kultura”, “Minerva”, “Rilindja” etj. Revista gjeni boton punime të autorëve shqiptarë që plotësojnë kriteret gjuhësore shqipe si dhe kriteret ndërkombëtare për përpilimin e enigmave moderne. Shquhet për llojllojshmërinë e enigmave dhe atraktive e shumë të pasura me fjalët e gjuhësh shqipe.
*Enigmatika është mjeshtëri e përpilimit dhe zgjidhjes së enigmave. Ajo është formë specifike e krijimtarisë mendore.
Referencë:
https://www.facebook.com/revista.enigmatike
su6ygvf7cy5a8cbvbc02eiljzoq3x2l
Premier League 2024–25
0
381319
2815271
2814540
2025-07-10T13:29:09Z
Velocitas34
161876
2815271
wikitext
text/x-wiki
{{Premier League
| Sezoni = 2024–25
| Figura =
| Fituesi = [[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| Skuadrat = 20
| Zbritjet = [[Leicester City F.C.|Leicester City]] <br> [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] <br> [[Southampton F.C.|Southampton]]
| Kualifikim.ChampionsLeague = Liverpool<br>[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br>[[Manchester City F.C.|Manchester City]]<br>[[Chelsea F.C.|Chelsea]]<br>[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]<br>[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]] ''(si fituesit e Ligës së Evropës)''
| Kualifikim.EuropaLeague = [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]<br>[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| Kualifikim.ConferenceLeague = [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
| Fitore.më e thellë si prites = [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] 7:0 [[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton]]
| Fitore.më e thellë si mysafir = [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] 0:6 [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| Fitore.më e thellë =
| Golshënuesi(t) më i/të mirë = [[Mohamed Salah]]<br />(29 gola)
| Ndeshjet = 380
| Golat = 1115
| Golat/Ndeshjet = 2.93
| SezoniKaluar = [[Premier League 2023–24|2023–24]]
| SezoniArdhshëm = [[Premier League 2025–26|2025–26]]
| MadhësiaFigurës =
}}
'''[[Premier League]] 2024–25''' ishte sezoni i 33-të i [[Premier League]] dhe sezoni i 126-të i ligës më të lartë të futbollit në Angli. [[Manchester City F.C.|Manchester City]] ishin kampionë të vitit të kaluar për të 4-tën herë radhazi, duke u bërë skuadra e parë e meshkujve që e arriti këtë sukses, por nuk arritën ta mbronin përsëri titullin e tyre.
[[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] edhe [[Southampton F.C.|Southampton]] ishin të promovuar nga [[EFL Championship]].
== Skuadrat ==
Njëzet ekipe garuan në ligë – shtatëmbëdhjetë ekipet më të mira nga sezoni i kaluar dhe tre ekipet e ngjitura nga [[EFL Championship|Championship]]. Ekipet e ngjitura ishin [[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] dhe [[Southampton F.C.|Southampton]]. Leicester City dhe Southampton u rikthyen pas një viti mungesash, ndërsa Ipswich Town u rikthye pas një mungese njëzet e dy vjetësh. Ata zëvendësuan [[Luton Town F.C.|Luton Town]], [[Burnley F.C.|Burnley]] dhe [[Sheffield United F.C.|Sheffield United]], të cilët ranë të gjithë në [[EFL Championship|Championship]] pas vetëm një sezoni në divizionin e parë, hera e parë që nga sezoni 1997–98 që të tre ekipet e ngjitura në kategorinë e dytë ranë pas vetëm një sezoni.<ref>{{Cite web |last=Tweedale |first=Ali |date=2025-04-26 |title=The Three Promoted Premier League Sides Have Been Relegated Again - This Never Used to Happen |url=https://theanalyst.com/articles/premier-league-promoted-sides-relegation-championship |access-date=2025-06-15 |website=Opta Analyst |language=en}}</ref>
=== Stadiumet dhe vendndodhjet ===
{{location map+|England|width=270|float=center|caption=Vendndodhjet e ekipeve të Premier League 2024–25|places={{location map~ |England |lat=51.5155 |long=-0.0922 |label_size=80|label='''Londra''' |mark=Blue pog.svg|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.509112 |long=-1.884783 |label_size=80|label=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=50.7192 |long=-1.8808 |label_size=80|label=[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=50.861551 |long=-0.083624 |label_size=80|label=[[Brighton & Hove Albion F.C.|{{nowrap|Brighton &<br>Hove Albion}}]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=53.438846 |long=-2.966285 |label_size=80|label=[[Everton F.C.|Everton]]|position=top}}
{{location map~ |England |lat=52.055061 |long=1.144831|label_size=80|label=[[Ipswich Town F.C.|{{nowrap|Ipswich Town}}]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.620392 |long=-1.142267 |label_size=80|label=[[Leicester City F.C.|{{nowrap|Leicester City}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.430845 |long=-2.960823 |label_size=80|label=[[Liverpool F.C.|Liverpool]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=53.483056 |long=-2.200278 <!--|label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right-->}}{{Location map~|England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=53.538 |long=-2.187 |label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.463056 |long=-2.291389 |label_size=80|label=[[Manchester United F.C.|{{nowrap|Manchester United}}]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=54.9756 |long=-1.6017|label_size=80|label=[[Newcastle United F.C.|{{nowrap|Newcastle United}}]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.9399 |long=-1.1329 |label_size=80|label=[[Nottingham Forest F.C.|{{nowrap|Nottingham Forest}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=50.905826 |long=-1.390979 |label_size=80|label=[[Southampton F.C.|Southampton]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.590225 |long=-2.130389 |label_size=80|label=[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]|position=left}}
<!--DISPLAY OF LONDON TEAMS IN UPPER RIGHT CORNER-->
{{location map~ |England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=55.7 |long=-.7|label_size=80|label='''{{nowrap|Londra:}}'''<br/>
[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br/>
[[Brentford F.C.|Brentford]]<br/>
[[Chelsea F.C.|Chelsea]]<br/>
[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]<br/>
[[Fulham F.C.|Fulham]]<br/>
{{nowrap|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]}}<br/>
[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
}}|position=right}}
{{location map+|Greater London
|width=200
|float=right
|caption=Klubet e futbollit në Premier League nga Londra e Madhe
|alt=Greater London Premier League football clubs
|places =
{{location map~ |Greater London |lat=51.557311 |long=-0.116789 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Arsenal F.C.|Arsenal]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.4882 |long=-0.3026 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Brentford F.C.|Brentford]]'''|label_size=75|marksize=|position=top}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.481667 |long=-0.191111 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Chelsea F.C.|Chelsea]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.398333 |long=-0.085556 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Crystal Palace F.C.|{{nowrap|Crystal Palace}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.475 |long=-0.221667 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Fulham F.C.|Fulham]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.5974 |long=-0.0716 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Tottenham Hotspur F.C.|{{nowrap|Tottenham Hotspur}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.538611 |long=-0.016389 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[West Ham United F.C.|{{nowrap|West Ham United}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
}}
{| class="wikitable sortable"
!Skuadra
!Vendndodhja
!Stadiumi
!Kapaciteti
|-
|[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
| data-sort-value="London Holloway" |[[London]]
|[[Emirates Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|60,704}}
|-
|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| data-sort-value="Birmingham" |[[Birmingham]]
|[[Villa Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|42,918}}
|-
|[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
| data-sort-value="Bournemouth" |[[Bournemouth]]
|[[Dean Court]]
| style="text-align:center" |{{nts|11,307}}
|-
|[[Brentford F.C.|Brentford]]
| data-sort-value="London Brentford" |[[London]]
|[[Brentford Community Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|17,250}}
|-
|[[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
|[[Falmer]]
|[[Falmer Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|31,876}}
|-
|[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
| data-sort-value="London Fulham" |[[London]]
|[[Stamford Bridge (stadium)|Stamford Bridge]]
| style="text-align:center" |{{nts|40,173}}
|-
|[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
| data-sort-value="London Selhurst" |[[London]]
|[[Selhurst Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|25,194}}
|-
|[[Everton F.C.|Everton]]
| data-sort-value="Liverpool Walton" |[[Liverpool]]
|[[Goodison Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|39,414}}
|-
|[[Fulham F.C.|Fulham]]
| data-sort-value="London Fulham" |[[London]]
|[[Craven Cottage]]
| style="text-align:center" |{{nts|24,500}}
|-
|[[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]]
| data-sort-value="Ipswich" |[[Ipswich]]
|[[Portman Road]]
| style="text-align:center" |{{nts|30,056}}
|-
|[[Leicester City F.C.|Leicester City]]
| data-sort-value="Leicester" |[[Leicester]]
|[[King Power Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|32,259}}
|-
|[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| data-sort-value="Liverpool Anfield" |[[Liverpool]]
|[[Anfield]]
| style="text-align:center" |{{nts|61,276}}
|-
|[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| data-sort-value="Manchester Bradford" |[[Manchester]]
|[[City of Manchester Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|52,900}}
|-
|[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
| data-sort-value="Manchester Old Trafford" |[[Manchester]]
|[[Old Trafford]]
| style="text-align:center" |{{nts|74,197}}
|-
|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
| data-sort-value="Newcastle upon Tyne" |[[Newcastle upon Tyne]]
|[[St James' Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|52,258}}
|-
|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
| data-sort-value="West Bridgford" |[[West Bridgford]]
|[[City Ground]]
| style="text-align:center" |{{nts|30,404}}
|-
|[[Southampton F.C.|Southampton]]
| data-sort-value="Southampton" |[[Southampton]]
|[[St Mary's Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|32,384}}
|-
|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
| data-sort-value="London Tottenham" |[[London]]
|[[Tottenham Hotspur Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|62,850}}
|-
|[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
| data-sort-value="London Stratford" |[[London]]
|[[London Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|62,500}}
|-
|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
| data-sort-value="Wolverhampton" |[[Wolverhampton]]
|[[Molineux Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|31,750}}
|}
== Tabela e ligës ==
<onlyinclude>
{{#invoke:Sports table|main|style=WDL|source=[https://www.premierleague.com/tables?co=1&se=719&ha=-1 Premier League]
|result1=CLLS |result2=CLLS |result3=CLLS |result4=CLLS |result5=CLLS |result6=ELLS |result7=ECLPO |result12=ELLScup |result17=ELTH
|result18=REL |result19=REL |result20=REL
<!--Update team positions here.-->
|team_order = LIV, ARS, MCI, CHE, NEW, AVL, NFO, BHA, BOU, BRE, FUL, CRY, EVE, WHU, MUN, WOL, TOT, LEI, IPS, SOU
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter).-->
|update=complete
|win_ARS=20|draw_ARS=14|loss_ARS=4 |gf_ARS=69|ga_ARS=34
|win_AVL=19|draw_AVL=9 |loss_AVL=10 |gf_AVL=58|ga_AVL=51
|win_BOU=15|draw_BOU=11|loss_BOU=12|gf_BOU=58|ga_BOU=46
|win_BRE=16|draw_BRE=8 |loss_BRE=14|gf_BRE=66|ga_BRE=57
|win_BHA=16|draw_BHA=13|loss_BHA=9 |gf_BHA=66|ga_BHA=59
|win_CHE=20|draw_CHE=9 |loss_CHE=9 |gf_CHE=64|ga_CHE=43
|win_CRY=13|draw_CRY=14|loss_CRY=11|gf_CRY=51|ga_CRY=51
|win_EVE=11|draw_EVE=15|loss_EVE=12|gf_EVE=42|ga_EVE=44
|win_FUL=15|draw_FUL=9 |loss_FUL=14|gf_FUL=54|ga_FUL=54
|win_IPS=4 |draw_IPS=10|loss_IPS=24|gf_IPS=36|ga_IPS=82
|win_LEI=6 |draw_LEI=7 |loss_LEI=25|gf_LEI=33|ga_LEI=80
|win_LIV=25|draw_LIV=9 |loss_LIV=4 |gf_LIV=86|ga_LIV=41
|win_MCI=21|draw_MCI=8 |loss_MCI=9 |gf_MCI=72|ga_MCI=44
|win_MUN=11|draw_MUN=9 |loss_MUN=18|gf_MUN=44|ga_MUN=54
|win_NEW=20|draw_NEW=6 |loss_NEW=12|gf_NEW=68|ga_NEW=47
|win_NFO=19|draw_NFO=8 |loss_NFO=11|gf_NFO=58|ga_NFO=46
|win_SOU=2 |draw_SOU=6|loss_SOU=30|gf_SOU=26|ga_SOU=86
|win_TOT=11|draw_TOT=5 |loss_TOT=22|gf_TOT=64|ga_TOT=65
|win_WHU=11|draw_WHU=10|loss_WHU=17|gf_WHU=46|ga_WHU=62
|win_WOL=12|draw_WOL=6 |loss_WOL=20|gf_WOL=54|ga_WOL=69
<!--Status-->
|status_LIV=K
|status_IPS=Z
|status_LEI=Z
|status_SOU=Z
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->
|name_ARS=[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
|name_AVL=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|name_BOU=[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
|name_BHA=[[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
|name_BRE=[[Brentford F.C.|Brentford]]
|name_CHE=[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|name_CRY=[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|name_EVE=[[Everton F.C.|Everton]]
|name_FUL=[[Fulham F.C.|Fulham]]
|name_IPS=[[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]]
|name_LEI=[[Leicester City F.C.|Leicester City]]
|name_LIV=[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
|name_MCI=[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
|name_MUN=[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
|name_NEW=[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|name_NFO=[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|name_SOU=[[Southampton F.C.|Southampton]]
|name_TOT=[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
|name_WHU=[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
|name_WOL=[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|show_limit=5
|class_rules= 1) Pikë; 2) Diferenca e golave; 3) Golat e shënuar; 4) Nëse kampionët, ekipet që kanë rënë nga kategoria ose ekipet e kualifikuara për garat e UEFA-s nuk mund të përcaktohen nga rregullat 1 deri në 3, zbatohen rregullat 4.1 deri në 4.3 – 4.1) Pikë të fituara në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.2) Gola të shënuar jashtë fushe në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.3) Play-off-et<ref name="PLhandbook">{{cite web |url=https://resources.premierleague.pulselive.com/premierleague/document/2024/12/11/e9aa1b9e-a7d5-4788-8afe-6e07b8a5f5fc/TM1603-PL_Handbook-and-Collateral-2024-25_11.12_DIGITAL.pdf |title=Premier League Handbook: Season 2024/25 |date=11 dhjetor 2024 |access-date=1 shkurt 2025 |publisher=Premier League|lang=en}}</ref>
<!--Qualification and relegation column definitions-->
|res_col_header=QR
|col_CLLS=green1 |text_CLLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Champions League|Ligës së Kampionëve]]}}
|col_ELTH=green1 |text_ELTH=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Champions League|Ligës së Kampionëve]]}}
|col_ELLS=blue1 |text_ELLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ELLScup=blue1 |text_ELLScup=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ECLPO=yellow1 |text_ECLPO=Kualifikimi për {{nowrap|[[2025–26 UEFA Conference League|Raundin play-off i Ligës së Konferencës]]}}
|col_REL=red1|text_REL=Zbritje tek [[EFL Championship]]
|note_res_CLLS=Premier League fitoi një vend shtesë në Ligën e Kampionëve si rezultat i fitimit nga Anglia të njërit prej dy Vendeve të Performancës Evropiane (EPS) të dhëna dy shoqatave me pikët më të larta [[koeficienti UEFA#koeficienti i shoqatës së meshkujve|koeficientit të UEFA]] në sezonin 2024–25.
|note_res_ELTH=Tottenham Hotspur u kualifikua për në fazën e ligës së Ligës së Kampionëve si fitues i [[2024–25 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]].
|note_res_ELLScup=Crystal Palace u kualifikua për fazën e ligës së Europa League si fitues i [[2024–25 FA Cup]].
|note_res_ECLPO=Meqenëse fituesi i [[2024–25 EFL Cup]], Newcastle United, u kualifikua për Ligën e Kampionëve nëpërmjet pozicionit në ligë, vendi i rezervuar për fituesit e EFL Cup (raundi i play-off-it të Konferencës) iu kalua ekipit të vendit të 7-të.
}}</onlyinclude>
== Rezultatet e ligës ==
=== Faza e parë ===
: ''Shiko këtu: [[Premier League 2024–25#Rezultatet]].''
=== Faza e dytë ===
: ''Shiko këtu: [[Premier League 2024–25#Rezultatet]].''
=== Rezultatet ===
==Statistikat e sezonit==
===Golashënuesit më të mirë===
[[File:Liverpool FC gegen 1. FSV Mainz 05 (Testspiel 23. Juli 2021) 26.jpg|thumb|upright|[[Mohamed Salah]] fitoi [[Këpucën e Artë të Premier League]] të tij të katërt pasi shënoi 29 gola për [[Liverpool F.C.|Liverpool]]. Ai gjithashtu fitoi çmimin [[Lojtari i Lojtarit të Sezonit në Premier League]], duke asistuar 18 gola.<ref>{{Cite web |date=25 maj 2025 |title=Salah makes history with Golden Boot and Playmaker awards |url=https://www.premierleague.com/news/4314803 |access-date=25 maj 2025 |publisher=Premier League |language=en}}</ref>]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Golat
|-
|1
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|EGY}} [[Mohamed Salah]]
|align="left"|[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
|29
|-
|2
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|SWE}} [[Alexander Isak]]
|align="left"|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|23
|-
|3
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NOR}} [[Erling Haaland]]
|align="left"|[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
|22
|-
|rowspan="2"|4
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|CMR}} [[Bryan Mbeumo]]
|align="left"|[[Brentford F.C.|Brentford]]
|rowspan="2"|20
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NZL}} [[Chris Wood (footballer, born 1991)|Chris Wood]]
|align="left"|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|-
|6
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|DRC}} [[Yoane Wissa]]
|align="left"|[[Brentford F.C.|Brentford]]
|19
|-
|7
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Ollie Watkins]]
|align="left"|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|16
|-
|rowspan="2"|8
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Matheus Cunha]]
|align="left"|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|rowspan="2"|15
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Cole Palmer]]
|align="left"|[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|-
|rowspan="2"|10
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NOR}} [[Jørgen Strand Larsen]]
|align="left"|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|rowspan="2"|14
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|FRA}} [[Jean-Philippe Mateta]]
|align="left"|[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|}
=== Doreza e Artë ===
{{multiple image|align=right|direction=horizontal|header=|image1=Gent-Zenit (15).jpg|width1=|image2=RC Lens - Arsenal FC (03-10-2023) 21 (cropped).jpg|width2=|total_width=300|caption_align=center|footer=[[Matz Sels]] dhe [[David Raya]] fituan të dy [[Dorezën e Artë të Premier League]] pasi mbajtën portën e paprekur nga 13 ndeshje secili për [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] dhe [[Arsenal F.C.|Arsenal]] respektivisht.}}
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Ndeshje
|-
| rowspan="2" |1
| align="left" |{{flagicon|ESP}} [[David Raya]]
| align="left" |[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
| rowspan="2" |13
|-
| align="left" |{{flagicon|BEL}} [[Matz Sels]]
| align="left" |[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|-
|3
| align="left" |{{flagicon|ENG}} [[Jordan Pickford]]
| align="left" |[[Everton F.C.|Everton]]
|12
|-
|4
| align="left" |{{flagicon|ENG}} [[Dean Henderson]]
| align="left" |[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|11
|-
| rowspan="2" |5
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Ederson (footballer, born 1993)|Ederson]]
| align="left" |[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| rowspan="2" |10
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ESP}} [[Robert Sánchez]]
| align="left" |[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|-
| rowspan="2" |7
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Alisson Becker|Alisson]]
| align="left" |[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| rowspan="2" |9
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|CMR}} [[André Onana]]
| align="left" |[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
|-
| rowspan="3" |9
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ESP}} [[Kepa Arrizabalaga]]
| align="left" |[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
| rowspan="3" |8
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ARG}} [[Emiliano Martínez]]
| align="left" |[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Nick Pope (footballer)|Nick Pope]]
| align="left" |[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|}
== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:Sport]]
dwni0ykexbbvudyft6ne3lpd74xy1e0
2815272
2815271
2025-07-10T13:33:04Z
Velocitas34
161876
/* Stadiumet dhe vendndodhjet */
2815272
wikitext
text/x-wiki
{{Premier League
| Sezoni = 2024–25
| Figura =
| Fituesi = [[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| Skuadrat = 20
| Zbritjet = [[Leicester City F.C.|Leicester City]] <br> [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] <br> [[Southampton F.C.|Southampton]]
| Kualifikim.ChampionsLeague = Liverpool<br>[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br>[[Manchester City F.C.|Manchester City]]<br>[[Chelsea F.C.|Chelsea]]<br>[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]<br>[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]] ''(si fituesit e Ligës së Evropës)''
| Kualifikim.EuropaLeague = [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]<br>[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| Kualifikim.ConferenceLeague = [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
| Fitore.më e thellë si prites = [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] 7:0 [[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton]]
| Fitore.më e thellë si mysafir = [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] 0:6 [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| Fitore.më e thellë =
| Golshënuesi(t) më i/të mirë = [[Mohamed Salah]]<br />(29 gola)
| Ndeshjet = 380
| Golat = 1115
| Golat/Ndeshjet = 2.93
| SezoniKaluar = [[Premier League 2023–24|2023–24]]
| SezoniArdhshëm = [[Premier League 2025–26|2025–26]]
| MadhësiaFigurës =
}}
'''[[Premier League]] 2024–25''' ishte sezoni i 33-të i [[Premier League]] dhe sezoni i 126-të i ligës më të lartë të futbollit në Angli. [[Manchester City F.C.|Manchester City]] ishin kampionë të vitit të kaluar për të 4-tën herë radhazi, duke u bërë skuadra e parë e meshkujve që e arriti këtë sukses, por nuk arritën ta mbronin përsëri titullin e tyre.
[[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] edhe [[Southampton F.C.|Southampton]] ishin të promovuar nga [[EFL Championship]].
== Skuadrat ==
Njëzet ekipe garuan në ligë – shtatëmbëdhjetë ekipet më të mira nga sezoni i kaluar dhe tre ekipet e ngjitura nga [[EFL Championship|Championship]]. Ekipet e ngjitura ishin [[Leicester City F.C.|Leicester City]], [[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]] dhe [[Southampton F.C.|Southampton]]. Leicester City dhe Southampton u rikthyen pas një viti mungesash, ndërsa Ipswich Town u rikthye pas një mungese njëzet e dy vjetësh. Ata zëvendësuan [[Luton Town F.C.|Luton Town]], [[Burnley F.C.|Burnley]] dhe [[Sheffield United F.C.|Sheffield United]], të cilët ranë të gjithë në [[EFL Championship|Championship]] pas vetëm një sezoni në divizionin e parë, hera e parë që nga sezoni 1997–98 që të tre ekipet e ngjitura në kategorinë e dytë ranë pas vetëm një sezoni.<ref>{{Cite web |last=Tweedale |first=Ali |date=2025-04-26 |title=The Three Promoted Premier League Sides Have Been Relegated Again - This Never Used to Happen |url=https://theanalyst.com/articles/premier-league-promoted-sides-relegation-championship |access-date=2025-06-15 |website=Opta Analyst |language=en}}</ref>
=== Stadiumet dhe vendndodhjet ===
{{location map+|England|width=370|float=center|caption=Vendndodhjet e ekipeve të Premier League 2024–25|places={{location map~ |England |lat=51.5155 |long=-0.0922 |label_size=80|label='''Londra''' |mark=Blue pog.svg|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.509112 |long=-1.884783 |label_size=80|label=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=50.7192 |long=-1.8808 |label_size=80|label=[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=50.861551 |long=-0.083624 |label_size=80|label=[[Brighton & Hove Albion F.C.|{{nowrap|Brighton &<br>Hove Albion}}]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=53.438846 |long=-2.966285 |label_size=80|label=[[Everton F.C.|Everton]]|position=top}}
{{location map~ |England |lat=52.055061 |long=1.144831|label_size=80|label=[[Ipswich Town F.C.|{{nowrap|Ipswich Town}}]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.620392 |long=-1.142267 |label_size=80|label=[[Leicester City F.C.|{{nowrap|Leicester City}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.430845 |long=-2.960823 |label_size=80|label=[[Liverpool F.C.|Liverpool]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=53.483056 |long=-2.200278 <!--|label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right-->}}{{Location map~|England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=53.538 |long=-2.187 |label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.463056 |long=-2.291389 |label_size=80|label=[[Manchester United F.C.|{{nowrap|Manchester United}}]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=54.9756 |long=-1.6017|label_size=80|label=[[Newcastle United F.C.|{{nowrap|Newcastle United}}]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.9399 |long=-1.1329 |label_size=80|label=[[Nottingham Forest F.C.|{{nowrap|Nottingham Forest}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=50.905826 |long=-1.390979 |label_size=80|label=[[Southampton F.C.|Southampton]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.590225 |long=-2.130389 |label_size=80|label=[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]|position=left}}
<!--DISPLAY OF LONDON TEAMS IN UPPER RIGHT CORNER-->
{{location map~ |England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=55.7 |long=-.7|label_size=80|label='''{{nowrap|Londra:}}'''<br/>
[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br/>
[[Brentford F.C.|Brentford]]<br/>
[[Chelsea F.C.|Chelsea]]<br/>
[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]<br/>
[[Fulham F.C.|Fulham]]<br/>
{{nowrap|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]}}<br/>
[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
}}|position=right}}
{{location map+|Greater London
|width=200
|float=right
|caption=Klubet e futbollit në Premier League nga Londra e Madhe
|alt=Greater London Premier League football clubs
|places =
{{location map~ |Greater London |lat=51.557311 |long=-0.116789 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Arsenal F.C.|Arsenal]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.4882 |long=-0.3026 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Brentford F.C.|Brentford]]'''|label_size=75|marksize=|position=top}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.481667 |long=-0.191111 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Chelsea F.C.|Chelsea]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.398333 |long=-0.085556 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Crystal Palace F.C.|{{nowrap|Crystal Palace}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.475 |long=-0.221667 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Fulham F.C.|Fulham]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.5974 |long=-0.0716 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Tottenham Hotspur F.C.|{{nowrap|Tottenham Hotspur}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.538611 |long=-0.016389 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[West Ham United F.C.|{{nowrap|West Ham United}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
}}
{| class="wikitable sortable"
!Skuadra
!Vendndodhja
!Stadiumi
!Kapaciteti
|-
|[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
| data-sort-value="London Holloway" |[[London]]
|[[Emirates Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|60,704}}
|-
|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| data-sort-value="Birmingham" |[[Birmingham]]
|[[Villa Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|42,918}}
|-
|[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
| data-sort-value="Bournemouth" |[[Bournemouth]]
|[[Dean Court]]
| style="text-align:center" |{{nts|11,307}}
|-
|[[Brentford F.C.|Brentford]]
| data-sort-value="London Brentford" |[[London]]
|[[Brentford Community Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|17,250}}
|-
|[[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
|[[Falmer]]
|[[Falmer Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|31,876}}
|-
|[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
| data-sort-value="London Fulham" |[[London]]
|[[Stamford Bridge (stadium)|Stamford Bridge]]
| style="text-align:center" |{{nts|40,173}}
|-
|[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
| data-sort-value="London Selhurst" |[[London]]
|[[Selhurst Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|25,194}}
|-
|[[Everton F.C.|Everton]]
| data-sort-value="Liverpool Walton" |[[Liverpool]]
|[[Goodison Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|39,414}}
|-
|[[Fulham F.C.|Fulham]]
| data-sort-value="London Fulham" |[[London]]
|[[Craven Cottage]]
| style="text-align:center" |{{nts|24,500}}
|-
|[[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]]
| data-sort-value="Ipswich" |[[Ipswich]]
|[[Portman Road]]
| style="text-align:center" |{{nts|30,056}}
|-
|[[Leicester City F.C.|Leicester City]]
| data-sort-value="Leicester" |[[Leicester]]
|[[King Power Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|32,259}}
|-
|[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| data-sort-value="Liverpool Anfield" |[[Liverpool]]
|[[Anfield]]
| style="text-align:center" |{{nts|61,276}}
|-
|[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| data-sort-value="Manchester Bradford" |[[Manchester]]
|[[City of Manchester Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|52,900}}
|-
|[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
| data-sort-value="Manchester Old Trafford" |[[Manchester]]
|[[Old Trafford]]
| style="text-align:center" |{{nts|74,197}}
|-
|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
| data-sort-value="Newcastle upon Tyne" |[[Newcastle upon Tyne]]
|[[St James' Park]]
| style="text-align:center" |{{nts|52,258}}
|-
|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
| data-sort-value="West Bridgford" |[[West Bridgford]]
|[[City Ground]]
| style="text-align:center" |{{nts|30,404}}
|-
|[[Southampton F.C.|Southampton]]
| data-sort-value="Southampton" |[[Southampton]]
|[[St Mary's Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|32,384}}
|-
|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
| data-sort-value="London Tottenham" |[[London]]
|[[Tottenham Hotspur Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|62,850}}
|-
|[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
| data-sort-value="London Stratford" |[[London]]
|[[London Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|62,500}}
|-
|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
| data-sort-value="Wolverhampton" |[[Wolverhampton]]
|[[Molineux Stadium]]
| style="text-align:center" |{{nts|31,750}}
|}
== Tabela e ligës ==
<onlyinclude>
{{#invoke:Sports table|main|style=WDL|source=[https://www.premierleague.com/tables?co=1&se=719&ha=-1 Premier League]
|result1=CLLS |result2=CLLS |result3=CLLS |result4=CLLS |result5=CLLS |result6=ELLS |result7=ECLPO |result12=ELLScup |result17=ELTH
|result18=REL |result19=REL |result20=REL
<!--Update team positions here.-->
|team_order = LIV, ARS, MCI, CHE, NEW, AVL, NFO, BHA, BOU, BRE, FUL, CRY, EVE, WHU, MUN, WOL, TOT, LEI, IPS, SOU
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter).-->
|update=complete
|win_ARS=20|draw_ARS=14|loss_ARS=4 |gf_ARS=69|ga_ARS=34
|win_AVL=19|draw_AVL=9 |loss_AVL=10 |gf_AVL=58|ga_AVL=51
|win_BOU=15|draw_BOU=11|loss_BOU=12|gf_BOU=58|ga_BOU=46
|win_BRE=16|draw_BRE=8 |loss_BRE=14|gf_BRE=66|ga_BRE=57
|win_BHA=16|draw_BHA=13|loss_BHA=9 |gf_BHA=66|ga_BHA=59
|win_CHE=20|draw_CHE=9 |loss_CHE=9 |gf_CHE=64|ga_CHE=43
|win_CRY=13|draw_CRY=14|loss_CRY=11|gf_CRY=51|ga_CRY=51
|win_EVE=11|draw_EVE=15|loss_EVE=12|gf_EVE=42|ga_EVE=44
|win_FUL=15|draw_FUL=9 |loss_FUL=14|gf_FUL=54|ga_FUL=54
|win_IPS=4 |draw_IPS=10|loss_IPS=24|gf_IPS=36|ga_IPS=82
|win_LEI=6 |draw_LEI=7 |loss_LEI=25|gf_LEI=33|ga_LEI=80
|win_LIV=25|draw_LIV=9 |loss_LIV=4 |gf_LIV=86|ga_LIV=41
|win_MCI=21|draw_MCI=8 |loss_MCI=9 |gf_MCI=72|ga_MCI=44
|win_MUN=11|draw_MUN=9 |loss_MUN=18|gf_MUN=44|ga_MUN=54
|win_NEW=20|draw_NEW=6 |loss_NEW=12|gf_NEW=68|ga_NEW=47
|win_NFO=19|draw_NFO=8 |loss_NFO=11|gf_NFO=58|ga_NFO=46
|win_SOU=2 |draw_SOU=6|loss_SOU=30|gf_SOU=26|ga_SOU=86
|win_TOT=11|draw_TOT=5 |loss_TOT=22|gf_TOT=64|ga_TOT=65
|win_WHU=11|draw_WHU=10|loss_WHU=17|gf_WHU=46|ga_WHU=62
|win_WOL=12|draw_WOL=6 |loss_WOL=20|gf_WOL=54|ga_WOL=69
<!--Status-->
|status_LIV=K
|status_IPS=Z
|status_LEI=Z
|status_SOU=Z
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->
|name_ARS=[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
|name_AVL=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|name_BOU=[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
|name_BHA=[[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
|name_BRE=[[Brentford F.C.|Brentford]]
|name_CHE=[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|name_CRY=[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|name_EVE=[[Everton F.C.|Everton]]
|name_FUL=[[Fulham F.C.|Fulham]]
|name_IPS=[[Ipswich Town F.C.|Ipswich Town]]
|name_LEI=[[Leicester City F.C.|Leicester City]]
|name_LIV=[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
|name_MCI=[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
|name_MUN=[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
|name_NEW=[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|name_NFO=[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|name_SOU=[[Southampton F.C.|Southampton]]
|name_TOT=[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
|name_WHU=[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
|name_WOL=[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|show_limit=5
|class_rules= 1) Pikë; 2) Diferenca e golave; 3) Golat e shënuar; 4) Nëse kampionët, ekipet që kanë rënë nga kategoria ose ekipet e kualifikuara për garat e UEFA-s nuk mund të përcaktohen nga rregullat 1 deri në 3, zbatohen rregullat 4.1 deri në 4.3 – 4.1) Pikë të fituara në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.2) Gola të shënuar jashtë fushe në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.3) Play-off-et<ref name="PLhandbook">{{cite web |url=https://resources.premierleague.pulselive.com/premierleague/document/2024/12/11/e9aa1b9e-a7d5-4788-8afe-6e07b8a5f5fc/TM1603-PL_Handbook-and-Collateral-2024-25_11.12_DIGITAL.pdf |title=Premier League Handbook: Season 2024/25 |date=11 dhjetor 2024 |access-date=1 shkurt 2025 |publisher=Premier League|lang=en}}</ref>
<!--Qualification and relegation column definitions-->
|res_col_header=QR
|col_CLLS=green1 |text_CLLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Champions League|Ligës së Kampionëve]]}}
|col_ELTH=green1 |text_ELTH=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Champions League|Ligës së Kampionëve]]}}
|col_ELLS=blue1 |text_ELLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ELLScup=blue1 |text_ELLScup=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2025–26 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ECLPO=yellow1 |text_ECLPO=Kualifikimi për {{nowrap|[[2025–26 UEFA Conference League|Raundin play-off i Ligës së Konferencës]]}}
|col_REL=red1|text_REL=Zbritje tek [[EFL Championship]]
|note_res_CLLS=Premier League fitoi një vend shtesë në Ligën e Kampionëve si rezultat i fitimit nga Anglia të njërit prej dy Vendeve të Performancës Evropiane (EPS) të dhëna dy shoqatave me pikët më të larta [[koeficienti UEFA#koeficienti i shoqatës së meshkujve|koeficientit të UEFA]] në sezonin 2024–25.
|note_res_ELTH=Tottenham Hotspur u kualifikua për në fazën e ligës së Ligës së Kampionëve si fitues i [[2024–25 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]].
|note_res_ELLScup=Crystal Palace u kualifikua për fazën e ligës së Europa League si fitues i [[2024–25 FA Cup]].
|note_res_ECLPO=Meqenëse fituesi i [[2024–25 EFL Cup]], Newcastle United, u kualifikua për Ligën e Kampionëve nëpërmjet pozicionit në ligë, vendi i rezervuar për fituesit e EFL Cup (raundi i play-off-it të Konferencës) iu kalua ekipit të vendit të 7-të.
}}</onlyinclude>
== Rezultatet e ligës ==
=== Faza e parë ===
: ''Shiko këtu: [[Premier League 2024–25#Rezultatet]].''
=== Faza e dytë ===
: ''Shiko këtu: [[Premier League 2024–25#Rezultatet]].''
=== Rezultatet ===
==Statistikat e sezonit==
===Golashënuesit më të mirë===
[[File:Liverpool FC gegen 1. FSV Mainz 05 (Testspiel 23. Juli 2021) 26.jpg|thumb|upright|[[Mohamed Salah]] fitoi [[Këpucën e Artë të Premier League]] të tij të katërt pasi shënoi 29 gola për [[Liverpool F.C.|Liverpool]]. Ai gjithashtu fitoi çmimin [[Lojtari i Lojtarit të Sezonit në Premier League]], duke asistuar 18 gola.<ref>{{Cite web |date=25 maj 2025 |title=Salah makes history with Golden Boot and Playmaker awards |url=https://www.premierleague.com/news/4314803 |access-date=25 maj 2025 |publisher=Premier League |language=en}}</ref>]]
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Golat
|-
|1
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|EGY}} [[Mohamed Salah]]
|align="left"|[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
|29
|-
|2
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|SWE}} [[Alexander Isak]]
|align="left"|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|23
|-
|3
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NOR}} [[Erling Haaland]]
|align="left"|[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
|22
|-
|rowspan="2"|4
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|CMR}} [[Bryan Mbeumo]]
|align="left"|[[Brentford F.C.|Brentford]]
|rowspan="2"|20
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NZL}} [[Chris Wood (footballer, born 1991)|Chris Wood]]
|align="left"|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|-
|6
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|DRC}} [[Yoane Wissa]]
|align="left"|[[Brentford F.C.|Brentford]]
|19
|-
|7
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Ollie Watkins]]
|align="left"|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|16
|-
|rowspan="2"|8
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Matheus Cunha]]
|align="left"|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|rowspan="2"|15
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Cole Palmer]]
|align="left"|[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|-
|rowspan="2"|10
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|NOR}} [[Jørgen Strand Larsen]]
|align="left"|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|rowspan="2"|14
|-
|align="left"|{{#invoke:flag|icon|FRA}} [[Jean-Philippe Mateta]]
|align="left"|[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|}
=== Doreza e Artë ===
{{multiple image|align=right|direction=horizontal|header=|image1=Gent-Zenit (15).jpg|width1=|image2=RC Lens - Arsenal FC (03-10-2023) 21 (cropped).jpg|width2=|total_width=300|caption_align=center|footer=[[Matz Sels]] dhe [[David Raya]] fituan të dy [[Dorezën e Artë të Premier League]] pasi mbajtën portën e paprekur nga 13 ndeshje secili për [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]] dhe [[Arsenal F.C.|Arsenal]] respektivisht.}}
{| class="wikitable" style="text-align:center"
!Rënditja
!Lojtari
!Skuadra
!Ndeshje
|-
| rowspan="2" |1
| align="left" |{{flagicon|ESP}} [[David Raya]]
| align="left" |[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
| rowspan="2" |13
|-
| align="left" |{{flagicon|BEL}} [[Matz Sels]]
| align="left" |[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|-
|3
| align="left" |{{flagicon|ENG}} [[Jordan Pickford]]
| align="left" |[[Everton F.C.|Everton]]
|12
|-
|4
| align="left" |{{flagicon|ENG}} [[Dean Henderson]]
| align="left" |[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|11
|-
| rowspan="2" |5
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Ederson (footballer, born 1993)|Ederson]]
| align="left" |[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| rowspan="2" |10
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ESP}} [[Robert Sánchez]]
| align="left" |[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
|-
| rowspan="2" |7
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|BRA}} [[Alisson Becker|Alisson]]
| align="left" |[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| rowspan="2" |9
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|CMR}} [[André Onana]]
| align="left" |[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
|-
| rowspan="3" |9
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ESP}} [[Kepa Arrizabalaga]]
| align="left" |[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
| rowspan="3" |8
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ARG}} [[Emiliano Martínez]]
| align="left" |[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|-
| align="left" |{{#invoke:flag|icon|ENG}} [[Nick Pope (footballer)|Nick Pope]]
| align="left" |[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|}
== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:Sport]]
sj6gh7033fu91u9aqtrayymralmjkyg
Diskutim:Yoko Kanno/Arkivi 1
1
382017
2815429
2813097
2025-07-11T04:19:29Z
MajavahBot
122738
U arkivua 1 diskutim nga faqja [[Diskutim:Yoko Kanno]]
2815429
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Ndryshime te lidhjet e jashtme ==
Përshëndetje, redaktorë!
Tani sa ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli [[Yoko Kanno]]. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=1997556 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua arkivi https://web.archive.org/web/20051026175232/http://nippop.com/artist/artist_id-133/artist_name-yoko_kanno/ te http://nippop.com/artist/artist_id-133/artist_name-yoko_kanno/
Kur të keni mbaruar së shqyrtuari ndryshimet e mia, mund të ndiqni udhëzimet te stampa më poshtë për të rregulluar çdo problem me adresat.
Gjithë të mirat!—[[:en:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raporto bug]])</span> 10 shtator 2019 12:19 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 2 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoko Kanno]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2117518 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20051026175232/http://nippop.com/artist/artist_id-133/artist_name-yoko_kanno/ për lidhjen http://nippop.com/artist/artist_id-133/artist_name-yoko_kanno/.
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20070105070610/http://www.jmusic.fr.tc/ për lidhjen http://www.jmusic.fr.tc/.
*U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://mediaarts-db.jp/an/anime_series?utf8=%E2%9C%93&asf%5Bkeyword%5D=%E8%8F%85%E9%87%8E+.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 14:11 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoko Kanno]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2188608 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua etiketa {{tlx|lidhje e vdekur}} te lidhja http://mediaarts-db.jp/an/anime_series?utf8=%E2%9C%93&asf%5Bkeyword%5D=%E8%8F%85%E9%87%8E+.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 8 shkurt 2021 06:34 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoko Kanno]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2448173 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20160712083459/http://www.jameswong.com/ykproject/core.html për lidhjen http://www.jameswong.com/ykproject/core.html.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 12 maj 2022 19:19 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Yoko Kanno]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2813072 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20121221024201/http://www.kannoyoko.net/ për lidhjen http://www.kannoyoko.net/.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 27 qershor 2025 02:04 (CEST)
qgrilgpiu6uhlsbw1ccl6s3nhkqxar1
Luftërat osmano-veneciane
0
382357
2815405
2814745
2025-07-10T22:25:56Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Luftërat osmano-venedikase]]
2815405
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Luftërat osmano-venedikase]]
omio4p6rg5y78qnch0vev6t3lytrdlo
Luftërat veneciano-osmane
0
382358
2815408
2814746
2025-07-10T22:26:16Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Luftërat osmano-venedikase]]
2815408
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Luftërat osmano-venedikase]]
omio4p6rg5y78qnch0vev6t3lytrdlo
Luftërat veneciano-turke
0
382359
2815409
2814747
2025-07-10T22:26:26Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Luftërat osmano-venedikase]]
2815409
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Luftërat osmano-venedikase]]
omio4p6rg5y78qnch0vev6t3lytrdlo
Kryengritja antiosmane (shek XVI-XVI)
0
382394
2815401
2814886
2025-07-10T22:25:16Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2815401
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2sj2ntsjz3iosn9t15es8kjn2d6yur1
Kryengritja shqiptare e shekullit të XVI
0
382396
2815404
2814890
2025-07-10T22:25:46Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2815404
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
2sj2ntsjz3iosn9t15es8kjn2d6yur1
Luftërat turko-veneciane
0
382441
2815406
2815005
2025-07-10T22:26:06Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[Luftërat osmano-venedikase]]
2815406
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Luftërat osmano-venedikase]]
omio4p6rg5y78qnch0vev6t3lytrdlo
FK Austria Wien
0
382480
2815400
2815161
2025-07-10T22:25:06Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[FK Austria Vjena]]
2815400
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[FK Austria Vjena]]
s04qofvbv7rm3rzhmp64ruzv17xzeal
Austria Vjenës
0
382481
2815399
2815164
2025-07-10T22:24:56Z
EmausBot
19029
Robot: Fixing dyfishtë përcjellëse tek [[FK Austria Vjena]]
2815399
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[FK Austria Vjena]]
s04qofvbv7rm3rzhmp64ruzv17xzeal
Diambe Market
0
382502
2815239
2815237
2025-07-10T12:01:38Z
Xhenis012
174385
2815239
wikitext
text/x-wiki
'''Diambe Market'''
Diambe Market është një zinxhir supermarketesh me çmime të volitshme me seli në Shqipëri, i njohur për modelin e tij të fokusuar në kursime. Në vitin 2025, zinxhiri operonte në 63 pika shitje në të gjithë vendin, duke u bërë një nga zinxhirët më të mëdhenj vendas të supermarketesh, krahas markave ndërkombëtare si Spar.
1. '''Historia'''
Data e saktë e themelimit të Diambe Market nuk është publikuar zyrtarisht, por zinxhiri ka një rritje të shpejtë gjatë viteve 2012-2025. Ai është renditur ndër zinxhirët kryesorë të supermarketesh në Shqipëri sipas numrit të dyqaneve, me prani të fortë në qytete si Tirana, Durrësi,Elbasan,Fier etj.
2. '''Modeli i Biznesit'''
Diambe Market operon si supermarket me çmime të ulëta, duke u fokusuar në produktet bazë të pijes dhe ushqimit me pak opsione të markave të njohura. Ky model është i ngjashëm me zinxhirët si Aldi dhe Lidl.
'''3. Disa nga qytetet ku ky rrjet supermarket operon janë:'''
- Tirana: Disa dyqane, duke përfshirë një në "Bulevardin Migjeni" dhe një tjetër në lagjen Laprakë
- Elbasan: Disa dyqane ne qender te qytetit
- Durrës: Dyqane afër vendave turistike si Stadiumi Niko Dovana
Dhe shumë qytete të tjera
'''4. Reagimet e Klienteve'''
Përdoruesit e vlerësojnë çmimet e volitshme, por disa ankohen për cilësinë e shërbimit dhe të produkteve.
'''5. Rrjetet Sociale'''
Diambe Market mban faqe aktive në "Facebook" dhe "Instagram", ku promovon oferta dhe ndërvepron me klientët.
== Shihni Gjithashtu ==
- [Lista e zinxhirëve të supermarketesh në Shqipëri](https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_supermarket_chains_in_Albania)
- [Dyqan me çmime të ulëta](https://en.wikipedia.org/wiki/Discount_store)
== Referenca ==
1. "Lista e zinxhirëve të supermarketesh në Shqipëri." "Wikipedia", 2025.
2. "Diambe Market – Faqja Zyrtare. "diambe.com" (në mirëmbajtje).
== Lidhje te jashtme ==
- [Faqja zyrtare në Facebook](https://www.facebook.com/diambemarketalbania)
- [Faqja zyrtare në Instagram](https://www.instagram.com/diambe_market)
sojoe5n6fq24uv7wxxvghoorxfxoofl
2815349
2815239
2025-07-10T17:48:28Z
Leutrim.P
113691
2815349
wikitext
text/x-wiki
'''Diambe Market''' është një zinxhir supermarketesh me çmime të volitshme me seli në Shqipëri, i njohur për modelin e tij të fokusuar në kursime. Në vitin 2025, zinxhiri operonte në 63 pika shitje në të gjithë vendin, duke u bërë një nga zinxhirët më të mëdhenj vendas të supermarketesh, krahas markave ndërkombëtare si Spar.
== Historia ==
Data e saktë e themelimit të Diambe Market nuk është publikuar zyrtarisht, por zinxhiri ka një rritje të shpejtë gjatë viteve 2012-2025. Ai është renditur ndër zinxhirët kryesorë të supermarketesh në Shqipëri sipas numrit të dyqaneve, me prani të fortë në qytete si Tirana, Durrësi,Elbasan,Fier etj.
== Modeli i Biznesit ==
Diambe Market operon si supermarket me çmime të ulëta, duke u fokusuar në produktet bazë të pijes dhe ushqimit me pak opsione të markave të njohura. Ky model është i ngjashëm me zinxhirët si Aldi dhe Lidl.
Disa nga qytetet ku ky rrjet supermarket operon janë:
- Tirana: Disa dyqane, duke përfshirë një në "Bulevardin Migjeni" dhe një tjetër në lagjen Laprakë
- Elbasan: Disa dyqane ne qender te qytetit
- Durrës: Dyqane afër vendave turistike si Stadiumi Niko Dovana
== Shih edhe ==
* Lista e rrjeteve të supermarketeve në Shqipëri
== Referime ==
20sqna45h6a7wa04xzkvwl7c5w9lprc
2815350
2815349
2025-07-10T17:49:20Z
Leutrim.P
113691
hoqa tekstin reklamues.
2815350
wikitext
text/x-wiki
'''Diambe Market''' është një zinxhir supermarketesh me çmime të volitshme me seli në Shqipëri, i njohur për modelin e tij të fokusuar në kursime. Në vitin 2025, zinxhiri operonte në 63 pika shitje në të gjithë vendin, duke u bërë një nga zinxhirët më të mëdhenj vendas të supermarketesh, krahas markave ndërkombëtare si Spar.
== Historia ==
Data e saktë e themelimit të Diambe Market nuk është publikuar zyrtarisht, por zinxhiri ka një rritje të shpejtë gjatë viteve 2012-2025. Ai është renditur ndër zinxhirët kryesorë të supermarketesh në Shqipëri sipas numrit të dyqaneve, me prani të fortë në qytete si Tirana, Durrësi,Elbasan,Fier etj.
== Modeli i Biznesit ==
Diambe Market operon si supermarket me çmime të ulëta, duke u fokusuar në produktet bazë të pijes dhe ushqimit me pak opsione të markave të njohura. Ky model është i ngjashëm me zinxhirët si Aldi dhe Lidl.
Disa nga qytetet ku ky rrjet supermarket operon janë:
- Tirana: Disa dyqane, duke përfshirë një në "Bulevardin Migjeni" dhe një tjetër në lagjen Laprakë
- Elbasan: Disa dyqane ne qender te qytetit
- Durrës: Dyqane afër vendave turistike si Stadiumi Niko Dovana
== Shih edhe ==
* [[Lista e rrjeteve të supermarketeve në Shqipëri]]
== Referime ==
40ea562n0av3k18m2jiqtnr1lwi15i5
Përdoruesi diskutim:Kurora Hënore
3
382503
2815240
2025-07-10T12:02:31Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815240
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Kurora Hënore}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 14:02 (CEST)
jj56q65rq2xp95poxgx7k4aplslndah
Kryengritjet shqiptare të shekujve të XVII-XVIII
0
382504
2815241
2025-07-10T12:15:52Z
Flladimi
79965
Artikull mbi kryengritjet e shqiptareve kunder perandorise osmane ne shekujt e XVII dhe XVIII
2815241
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Kryengritjet antiosmane në periudhën midis shekujve të XVII dhe XVIII ku do të mernin pjesë shqiptarët}}
[[File:Vula e Nikoll Mekajshit.svg|parapamje|321px|Vula e [[Nikollë Mekajshi]]t, [[shekulli XVII|shek. XVII]]]]
Depërtimi i [[spahiu|spahinjve]] nëpër malësitë e [[autonomia|vetëqeverisura]], përhapja e [[Perandoria Osmane|sundimit osman]] dhe rritja e detyrimeve ndaj fshatarësisë shqiptare, shkaktuan një qëndresë më të fuqishme të malësorëve, gjallëruan lëvizjen e pjesës tjetër të fshatarësisë shqiptare, si dhe përpjekjet e krerëve shqiptarë laikë e fetarë për t’i shndërruar kryengritjet e veçanta të armatosura dhe pakënaqësinë e shqiptarëve në një lëvizje të përgjithshme për çlirim, me një organizim më të lartë e më të gjerë se deri atëherë.
Përvoja luftarake e dështimi i [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|kryengritjeve të shekullit të XVI]] u tregoi kryengritësve malësorë se mbrojtja e [[autonomia|vetëqeverisjes]] dhe lufta për çlirim nga [[Perandoria Osmane|zgjedha osmane]] mund të arriheshin duke bashkuar forcat e tyre me ato të krahinave të tjera, dhe me forma organizative më të përshtatshme. Një formë e tillë u bë në kuvendet shqiptare, që kishin karakter tejkrahinor, një bashkim më i lartë e më i gjerë forcash. Në kuvendet shqiptare, përveç krerëve të krahinave të vetëqeverisura malore, morën pjesë përfaqësuesit e krahinave të tjera. Me këto kuvende u bashkuan edhe një varg prelatësh katolikë e ortodoksë, interesat e të cilëve, sikurse ato të fshatarësisë, nuk pajtoheshin me [[Porta e Lartë|sunduesit osmanë]].<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|year = 1965|language = sq|url = https://books.google.al/books?id=03FIAQAAIAAJ|chapter = Randësia ndërkombëtare e kuvendeve shqiptare në kalimin prej shekullit të XVI-të në të XVII-tin|title = Konferenca e parë e Studimeve Albanologjike: Tiranë, 15-21 nëndor 1962|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë|pages = 498-505}}</ref>
==Organizimet==
{{Further|Kuvendi i Matit|Kuvendi i Dukagjinit|Kuvendi Kishtar i Arbërit}}
[[File:Bogdani.jpg|parapamje|majtas|[[Pjetër Bogdani]], duke u lutur, ballina e librit Çeta e Profetëve]]
Kalimi në këtë formë të re organizative prapa së cilës qëndronte fshatarësia dhe krerët e saj laikë e klerikë, e ngriti luftën në një shkallë më të lartë, më të gjerë e më të ashpër, e futi atë në një fazë të re. Malësitë shqiptare, të favorizuara edhe nga terreni malor, tashmë u bënë qendrat e shtabeve drejtuese dhe vatrat kryesore nga shpërthyen dhe u përhapën në pjesën tjetër të vendit lëvizje kryengritëse të papara deri atëherë për gjerësinë e forcën e tyre.
Përvoja e luftës i mësoi krerët shqiptarë të përqafonin një formë të re lufte për t’i bërë ballë më me sukses fuqisë së madhe të pushtuesve: të bashkonin e të drejtonin nëpërmjet kuvendeve shqiptare të gjitha vatrat e qëndresës shqiptare, dhe të bashkërendonin luftën e tyre për liri me atë të popujve të shtypur të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]] e me luftën e shteteve evropiane për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]] nga [[Evropa]].<ref>{{cite book|author = Selami Pulaha|url = http://www.forum-al.com/showthread.php=1632%7CJETA|editor = Petrika Thëngjilli|volume = Pjesa e Tretë: Shqipëria nën Perandorinë Osmane gjatë shek. XVI – vitet 20 të shek. XIX|year = 2002|title = Historia e Popullit Shqiptar|chapter = Kreu II: Zhvillimi Politik i Tokave Shqiptare. Kryengritjet e Armatosura (Shek. XVI – Mesi i Shek. XVIII)|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]] – [[Instituti i Historisë - Tiranë|Instituti i Historisë]]|language = sq|isbn = 99927-1-622-3|pages = 565-569|url-status = dead|archive-date =5 mars 2016|archive-url = https://web.archive.org/web/20160305010158/http://www.forum-al.com/showthread.php?t=1632%7CJETA}}</ref>
Në kuvende u hartuan një sërë projektesh. Ato iu drejtuan shteteve evropiane për çlirimin e gjithë tokave shqiptare. Në promemorjet e tyre tregohej gatishmëria e shqiptarëve për luftë, sasia e luftëtarëve, strategjia dhe taktika që do të ndiqej për çlirimin e vendit, duke përfshirë këtu edhe bashkëpunimin e kryengritësve me rojtarët e kështjellave, të cilët kishin prejardhje shqiptare. Ato përpiqeshin t’i bindnin qeveritë e shteteve evropiane të ndërmerrnin veprime kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], i cili do të bashkërendohej me veprimet luftarake të kryengritësve shqiptarë dhe [[ballkani|ballkanas]]. Njëkohësisht kuvendet kërkonin prej tyre edhe armë zjarri, meqenëse me shpatat, heshtat e shigjetat, kryengritësit shqiptarë gjendeshin në kushte inferiore në krahasim me forcat osmane.
Në periudhën midis viteve [[1590]]-[[1620]] u organizuan një varg kuvendesh të tilla. Qendra ku u zhvilluan këto kuvende ishte krahina e [[Mati]]t. Lufta e kryengritësve të krahinave të veriut e arriti kulmin e vet në vitet [[1590]]-[[1595]], kur 10 000 kryengritës të krahinave malore të [[Sanxhaku i Ohrit|Sanxhakëve të Ohrit]] e të [[Dukagjini]]t i dëbuan [[Porta e Lartë|autoritetet e pushtetit osman]] nga malësitë dhe i shtrinë sulmet në krahinat fqinje.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher =I. B. Tauris|url = https://books.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|year = 2015|language = en|isbn = 978-085773932-2|pages = 27-28}}</ref> Kryengritja pati një ndikim të madh brenda dhe jashtë kufijve të trojeve shqiptare, dhe veçanërisht, ajo gjallëroi [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë|luftën çlirimtare të popullsisë maqedone]].
[[File:MixCollage-15-Jan-2024-09-37-PM-7066.jpg|parapamje|362px|Kolazh i Luftërave Habsburgo-Osmane]]
Në flakën e këtyre kryengritjeve, më 7 nëntor të vitit [[1594]], u mblodh një [[Kuvendi i Matit|kuvend i përgjithshëm]] i krerëve shqiptarë në manastirin e Shën Mërisë në Mat, për të hartuar projektin e kryengritjes dhe të çlirimit të krejt vendit. Krerëve shqiptarë, [[Tomë Plezha]] e [[Mark Gjini]], të cilët mbanin edhe titullin e kalorësit, si dhe ipeshkvit [[Nikollë Mekajshi]], iu ngarkua detyra të hynin në bisedime me [[papa|papën]] për zbatimin e planit të kryengritjes.<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|publisher = N.Sh.B. Naim Frashëri|year = 1961|url = https://books.google.al/books?id=nxASHQAACAAJ|title = Përpjekjet e shqiptarëve për liri në dy shekujt e parë të sundimit otoman|language = sq}}</ref>
Fshehtaz [[Republika e Venedikut|Republikës së Venedikut]], që nuk donte të prishte paqen me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], në shkurt të vitit [[1595]] plani iu paraqit delegatit të papës. Kërkesat e përfaqësuesve shqiptarë në [[Roma|Romë]] për të siguruar armë nuk dhanë asnjë fryt. [[Papa]] i këshilloi shqiptarët që të prisnin mbasi nuk kishte ardhur koha e duhur. Nga ana tjetër, [[Republika e Venedikut]], mundi t’i përçajë radhët e pjesëmarrësve të [[Kuvendi i Matit|kuvendit]], duke shfrytëzuar ndikimin që kishte mbi disa prej krerëve të saj. Në qershorin e vitit [[1595]], kur në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] u mor vesh formimi i aleacës evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], krerët shqiptarë e njoftuan [[papa|papën]], se [[shqiptarët]], katolikë e ortodoksë, ishin gati të fillonin kryengritjen, sapo të niste lufta.
Në të njëjtën kohë edhe në krahinat e [[Shqipëria e Jugut|Shqipërisë së Jugut]] u bënë përpjekje për të siguruar armë e mjete për kryengritjen nga shtetet evropiane. Në vitin [[1595]], [[Patrikana e Ohrit|patriarku i Ohrit]], pasi u kthye nga [[Moska]], shkoi në [[Butrinti|Butrint]] dhe, me anën e qeveritarit të [[Korfuzi]]t, i kërkoi [[Republika e Venedikut|senatit venedikas]] ndihmë për kryengritjen. Por senati do ta hidhte poshtë kërkesën e tij.
Armë iu kërkuan edhe [[Shtetet Papale|Papatit]] dhe [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] ([[1596]]), por [[papa]] nuk dërgoi asnjë ndihmë, duke paraqitur si pretekst shpenzimet e mëdha që bënte në [[Hungaria|Hungari]] për luftën e këtij vendi me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]]. [[Perandoria Spanjolle|Oborri i Spanjës]] premtoi dhe nisi një kontingjent të vogël ushtarësh. Gati 10 000 kryengritës të armatosur me jataganë e shigjeta e të nisur nga krahinat rreth e qark [[Vlora|Vlorës]], e sulmuan ushtrinë osmane në qytet me shpresë se në [[Porti i Vlorës|portin e Vlorës]] do të vinin ndihmat spanjolle. Por ndërmarrja shkoi huq, se edhe ato armë që ishin nisur u sekuestruan në det prej [[Republika e Venedikut|venedikasve]].
[[File:Great Turkish War Collage.jpg|parapamje|majtas|354px|Kolazh nga [[Lufta e Madhe Turke]]]]
Ky qëndrim i shteteve evropiane dhe i [[Vatikani]]t, i dëmtoi kryengritjet në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]], por nuk mundi t’i ndalte përpjekjet për përhapjen e tyre në shumicën e krahinave. Në vitin [[1598]] u organizua Kuvendi i dytë ndërkrahinor në [[Blinisht (Lezhë)|Blinisht]] të [[Zadrima|Zadrimës]]. Ai iu drejtua për ndihmë perandorit austriak. [[Republika e Venedikut]] kapi përfaqësuesit e kuvendit duke e sabotuar aleancën.
Megjithatë, idea e organizimit të një kryengritjeje të përgjithshme u përhap në krejt tokat shqiptare. Një rol për përhapjen e saj luajtën klerikët e prelatët. Me krerët e prelatët e krahinave të Mbishkodrës dhe të [[Dukagjini]]t u bashkuan edhe shumë krerë të krahinave të tjera [[Shqipëria e Veriut|veriore]], [[Shqipëria e Mesme|të mesme]] dhe [[Shqipëria e Jugut|jugore]]. Me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të tyre në vitin [[1601]] u mbajt [[Kuvendi i Dukagjinit|një kuvend i madh]] pranë [[Kisha e Shën Aleksandrit|kishës së Shën Llezhdrit]] (Aleksandrit) në [[Dukagjini (Derjan)|fshatin Dukagjin]].<ref>{{cite journal|author = Luan Tetaj|date = nëntor 2017|url = https://iipccl.org/wp-content/uploads/2017/11/217-223.pdf|journal = Academic Journal of Business, Administration, Law and Social Siences|title =The convention of Dukagjini of 1602|volume = 3|issue = 3|language = en|issn = 2410-3918|pages = 217-223}}</ref>
Në punimet e tij, që vazhduan edhe në vitin [[1602]], do të mernin pjesë 2 656 përfaqësues laikë e fetarë të ardhur nga 14 krahina të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] ([[Malësia e Madhe|Malësia e Shkodrës]], [[Zadrima]], [[Dukagjini]], [[Kosova]], [[Lezha]], [[Kurbini]], [[Mati]], [[Dibra]], [[Petrela]], [[Durrësi]], [[Elbasani]], [[Zona e Shpatit|Shpati]] dhe [[Myzeqeja]]). Kuvendi u drejtua nga [[Nikollë Mekajshi]], [[Nikollë Bardhi]] dhe [[Gjin Gjergji]].<ref>{{cite journal|author = Injac Zamputi|title = Bashkimi i Maleve Shqiptare në fillim të shekullit XVII|url = https://books.google.al/books?id=Qoq8AAAAIAAJ|year = 1957|journal = Buletini i Shkencave Shoqërore|volume = 10|issue = 1|language = sq|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|pages = 62-85}}</ref>
Kuvendi mori vendimin të fillonte luftën për çlirimin e vendit. Këtë vendim historik e nënshkruan 52 krerë kryesorë, 4 nga secila krahinë. Por mbeti si problem sigurimi i aleatëve dhe i armëve. Për të larguar dyshimet e [[Republika e Venedikut|venecianëve]] dhe për ta tërhequr atë në anën e vet, kuvendi vendosi këtë radhë t’i drejtohej më parë [[Republika e Venedikut|Republikës së Shën Markut]] për t’i kërkuar ndihmë dhe armë.<ref>{{cite journal|author = Selami Pulaha|title = Mbi gjallërimin e lidhjeve farefisnore dhe krijimin e fiseve në Shqipërinë e Veriut në shek. XVI-XVII|journal = Studime historike|volume = 12|issue = 2|url = https://books.google.al/books?id=q4khAQAAMAAJ|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]], [[Instituti i Historisë - Tiranë]]|language = sq|year = 1975|pages = 121-145}}</ref>
[[File:Reconquest of Hungary.jpg|parapamje|379px|Harta e betejave të luftërave austriako-osmane, ku jepet edhe kalimi i austriakëve në Kosovë, në [[shekulli XVII|shek. XVII]]]]
Për këtë qëllim, dy përfaqësues, [[Nikollë Bardhi]] dhe Pal Dukagjini u dërguan në [[Venecia|Venedik]]. Por edhe këtë herë senati i përcolli përfaqësuesit shqiptarë me porosinë e zakonshme për të pritur pasi ''nuk kishte ardhur koha për luftë kundër turqve''.
Kuvendi vendosi që t’i niste përsëri dy përfaqësuesit e vet në [[Republika e Venedikut|Venedik]] për t’i deklaruar senatit se po të mos e ndihmonte lëvizjen e armatosur, të 40 mijë kryengritësit shqiptarë do të ishin të shtrënguar t’i drejtoheshin mbretërisë tjetër evropiane, duke pasur parasysh [[Perandoria Spanjolle|Spanjën]], rivalen e [[Republika e Venedikut|Venedikut]]. As këto kërcënime nuk e bindën [[Republika e Venedikut|Venedikun]], i cili më shumë se kurdoherë donte të ruante paqen me [[turqit osmanë|osmanët]], për arsye se në këtë kohë, midis [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]], kishin filluar bisedime për paqe. Edhe këtë herë [[Republika e Venedikut|Venediku]] veproi aty për aty për të mbjellë farën e përçarjes në radhët e udhëheqësve të kuvendit me qëllim që të mënjanonte rrezikun e afrimit të shqiptarëve me [[Perandoria Spanjolle|Spanjën]].<ref>{{cite book|author = Kristo Frashëri|url = https://books.google.al/books?id=hXMKAQAAIAAJ|year = 1964|title =The history of Albania: A Brief Survey|language = en|pages =94-95}}</ref>
Ajo mundi të korruptonte me ar dhe të bënte për vete [[Nikollë Bardhi]]n e Pal Dukagjinin, si dhe disa krerë të tjerë. Kështu përpjekjet për të siguruar një aleat të jashtëm aktiv, si dhe armë, nuk dhanë asnjë fryt. Situata politike ndërkombëtare nuk ishte e përshtatshme për veprime luftarake kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], sepse, fuqitë kryesore evropiane, duke u nisur nga interesat e tyre për të ruajtur paqen me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], nuk do tu jepnin ndihmën e kërkuar shqiptarëve.
==Veprimet==
[[File:Soppoto - Coronelli Vincenzo - 1688.jpg|parapamje|majtas|381px|Vizatim i rrethimit [[venecia]]n të Kështjellës së Sopotit, në Himarë, 1688]]
Krahas kuvendeve në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]], shpërthyen edhe një varg kryengritjesh. Sipas letrës së [[Nikollë Mekajshi]]t drejtuar [[papa]] [[Klementi VIII|Klementit të VIII]] në vitin [[1603]], dukagjinasit vazhdonin të ishin në kryengritje. Përveç zonave të vetë-qeverisura, kryengritja u shtri edhe në zonën e [[timari]]t. Një lëvizje e tillë qe kryengritja e vitit [[1607]], e drejtuar nga [[Andrea Manesi|Andrea (Idar) Manesi]]. Ai shpalli se do të bëhej një Skënderbe i dytë.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|url = https://books.google.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|year = 2015|publisher =I. B. Tauris|language = en|isbn = 978-085773932-2|pages = 28-29}}</ref>
Thirrjes për luftë të [[Andrea Manesi]]t iu përgjigjën 3 000 veta. Ai pretendonte se zoti i kishte besuar [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] për të shpaguar të këqijat që ndodhnin në të. Për të përmirësuar gjendjen e fshatarëve ai zbriti madhësinë e taksave në 3/4 e tyre. [[Andrea Manesi]] ishte për të qeverisur me drejtësi, prandaj u bëri thirrje kadilerëve, se në rast se do të kryenin me ndershmëri detyrën, do ta mbanin atë, në të kundërt, do të ndëshkoheshin.
Shumë qeveritarë e braktisën detyrën e tyre. Brenda një kohe të shkurtër, kryengritësit u shtuan shumë. Kryengritja përfshiu krahinat e [[Dukagjini]]t, të [[Njësia administrative Kthellë|Kthellës]] e të [[Njësia administrative Selitë (Mirditë)|Selitës]]. Kjo kryengritje ishte me mbulesë fetare dhe kërkonte rivendosjen e drejtësisë ligjore islamike. Sulltani e thirri në Stamboll [[Andrea Manesi]]n për të vërtetuar profecinë e tij. Andrea kuptoi se ftesa ishte një kurth për ta eleminuar, prandaj nuk u paraqit në pallat. Atëherë sulltani mobilizoi forca të shumta për ta shtypur këtë kryengritje që zhvillohej krahas atyre të malësive dhe që mund të përhapej në të gjitha zonat fushore dhe më tej në gjithë vendin.
[[File:Cannina presa da Veneti a' Turchi 1690 - Coronelli Vincenzo - 1688.jpg|parapamje|381px|Pushtimi i Kaninës nga venecianët në v. [[1688]]]]
Megjithatë, udhëheqësi i saj, bashkë me ndjekësit e vet më të afërt, arriti të shpëtonte, duke u strehuar në [[Dukagjini|Dukagjin]]. Prej këndej ai zbriste kohë më kohë në krye të çetës së vet në zonat fushore të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]], duke mbajtur gjallë një lëvizje kaçake deri në vitin [[1610]]. Andrea hyri në lidhje me mbretin e [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]], duke i kërkuar atij ndihmë, por nuk mori përgjigje. Në vitin [[1610]], në këtë mënyrë, kryengritja do të shtypej.<ref>{{cite book|author1 = Gligor Stajonević|author2 = Milan Vasić|title = Istorija Crne Gore (3): od početka XVI do kraja XVIII vijeka|year = 1975|publisher = Redakcija za istoriju Crne Gore|language = sr|location = Titograd|oclc = 799489791|pages = 97-98}}</ref>
Në zonën e [[Tivari]]t e të [[Ulqini]]t, në vitin [[1608]], fshatarët u ngritën kundër grabitjeve të bëra nga sanxhakbeu [[Sanxhaku i Shkodrës|i Shkodrës]] gjatë një vizite në atë krahinë. 3 000 shqiptarë e rrethuan atë dhe e detyruan të mbyllej në [[Kalaja e Shkodrës|Kalanë e Shkodrës]]. Numri i kryengritësve para qytetit të [[Shkodra|Shkodrës]] arriti në 10 000 veta. Tre vjet më vonë, [[shqiptarët]] që ndodheshin në [[Mali i Zi|Malin e Zi]] e pritën me armë [[sanxhakbeu]]n, i cili kishte shkuar për të vjelë haraçin, dhe e vranë atë së bashku me [[spahiu|spahinjtë]] që e shoqëronin. [[Porta e Lartë|Qeveria osmane]] dërgoi kundër tyre pashain e [[Bosnja|Bosnjës]] në krye të 10 000 ushtarëve.<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|volume = 1. 1610-1634 |url = https://search.worldcat.org/title/1508078734|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|year = 1963|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 1508078734}}</ref>
Gjatë dekadës së parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]] edhe lëvizja çlirimtare e malësive erdhi duke u rritur. Kryengritja e malësorëve, e udhëhequr nga krerët e tyre, pjesëmarrës në kuvende, filloi me thyerjen e sigurisë së rrugëve dhe u zhvillua me sulme plaçkitëse kundër karvaneve tregtare në rrugët [[Shkodra|Shkodër]]-[[Prizreni|Prizren]] e [[Shkodra|Shkodër]]-[[Podgorica|Podgoricë]]-[[Peja|Pejë]] si dhe me sulme kundër kështjellave e qytezave të fortifikuara, të mbrojtura nga garnizone ushtarake.
[[File:Letter from the Elders of Gashi (1689).png|parapamje|majtas|354px|Letra e Pleqësisë së Gashit drejtuar Vatikanit, duke i kërkuar më shumë mbështetje klerike dhe materiale, 1689]]
Me gjithë varfërinë e të dhënave rreth kësaj kryengritjeje, dokumentet dëshmojnë për faktin se u dëbuan njëri pas tjetrit të gjithë [[spahiu|spahinjtë]] dhe vojvodët e vendosur në krahinat malore të [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakëve të Shkodrës]] dhe të [[Dukagjini]]t. Arritjet e kësaj kryengritjeje ishin shumë të rëndësishme.
[[Spahiu|Spahinjtë]] u dëbuan dhe nuk mundën ti rimernin pozitat e humbura dhe këto krahina u bënë vatrat kryesore të luftës kundër [[Perandoria Osmane|sundimit osman]]. Pas këtyre fitoreve gjatë viteve të para të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], malësorët kryengritës u sulën për një kohë të gjatë edhe kundër fushave që rrethonin malësitë e tyre, duke dëmtuar në radhë të parë bazat ushtarake dhe ekonomike të [[turqit osmanë|sunduesve osmanë]] në [[Shqipëria Osmane|tokat shqiptare]] dhe në viset fqinje.
Qeveritarët osmanë, duke vlerësuar humbjet që kishin pësuar nga lëvizjet kryengritëse të malësorëve, organizuan ekspedita ndëshkimore veçanërisht kundër vatrës kryesore të këtyre lëvizjeve - Malësisë së [[Dukagjini]]t. Në mënyrë të veçantë ndërprerja e rrugës [[Shkodra|Shkodër]]-[[Prizreni|Prizren]], i shtyu [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] të ndërmerrnin ekspedita të fuqishme. Një ekspeditë e parë prej 1 500 ushtarësh, e komanduar nga Ahmet bej Kuka, i sulmoi kryengritësit në [[Njësia administrative Iballë|krahinën e Iballës]], por nuk arriti ta hapte rrugën dhe dështoi plotësisht. Prandaj sanxhakbejlerët [[Sanxhaku i Shkodrës|e Shkodrës]] dhe [[Sanxhaku i Prizrenit|të Prizrenit]], me t’u kthyer nga fronti i luftës me [[Monarkia Hapsburge|Austrinë]], morën masa të rëndësishme për të hapur këtë rrugë të domosdoshme që lidhte bregdetin me viset e brendshme të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] dhe me ato të [[Ballkani|vendeve ballkanike]] përreth.
Gjatë kësaj periudhe, si nga vetë [[shqiptarët]], ashtu edhe nga të huajt, u hartuan plane për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] dhe të krejt [[Ballkani]]t nga [[Perandoria Osmane|sundimi osman]]. Kalorësi boshnjak Bertuçi, hartoi dhe u përpoq të vërë në jetë një plan të vetin për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] e të [[Ballkani]]t. Për vite me radhë ai u end nëpër kryeqytetet e [[Evropa|Evropës]] si udhëheqës i një ushtrie kryengritësish prej 30 000 shqiptarëve dhe 50 000 boshnjakëve. Mbreti i [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] dhe mëkëmbësi i mbretit të [[Mbretëria e Napolit|Napolit]], nëpërmjet kalorësit Dofisti dhe personave të tjerë, u përpoqën të hartonin në bashkëpunim me [[Nikollë Mekajshi]]n, [[Lale Drekali|Lala Drekalin]] etj. një plan për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]].
[[File:Territorial losses of the Ottoman Empire after the Great Turkish War.png|parapamje|381px|Harta e lëshimeve territoriale osmane në Paqen e Karlovitzit, 1699; blu përfitimet [[Hapsburgët|habsburge]], të kuqe prf. polako-lituane, portokalli ruse, rozë [[venecia]]ne]]
Anton Kaboja dhe Aleksandër Kastro, u paraqitën atyre disa plane të tjera. Por edhe ata u ligështuan, kur panë qëndrimin e shqiptarëve, të cilët më mirë pranonin [[Perandoria Osmane|sundimin osman]], sesa të kalonin nën [[Perandoria Spanjolle|sundimin spanjoll]]. Në vitet [[1609]]-[[1610]], [[Nikollë Mekajshi]] i paraqiti mbretit të [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]], [[Filipi II i Spanjës|Filipit të II]] dy relacione. Por të gjitha planet do të mbeteshin në letër.
Në vitin [[1610]], ushtritë e dy sanxhakbejlerëve, të nisura njëra nga [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodra]] dhe tjetra nga [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizreni]], hynë në [[Lugina e Drinit|Luginën e Drinit]]. Malësorët, duke mos siguruar nga jashtë asnjë lloj ndihme dhe duke qenë të armatosur vetëm me armë të vjetra, nuk mundën të ndalonin marshimin e tyre. Këto dy ushtri përparuan gjatë rrugës, vendosën garnizone nëpër qytezat e kështjellat dhe u takuan te [[Vau i Dejës]]. Duke u sulur në brendësi të krahinave përreth rrugës, forcat osmane u shkaktuan humbje të ndjeshme malësorëve, por nuk mundën të vendosnin kontrollin e tyre në thellësi.
Kjo ekspeditë e tronditi mjaft rëndë qendrën e qëndresës, në malësinë e [[Dukagjini]]t. Vendosja e garnizoneve bëri që [[Dukagjini]] ta humbiste rëndësinë e vet si qendra kryesore e qëndresës së malësorëve të [[Shqipëria e Veriut|Shqipërisë Veriore]]. Tashmë, një vatër e re qëndrese u bë [[Mirdita]]. Duke u nisur nga një krahinë e vogël fillestare që mbante këtë emër, qëndresa përfshiu në këtë periudhë edhe [[nahije]]t e Fanit të Madh dhe Fanit të Vogël.
Pak më në jug, midis krahinave malore të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]], u krijua një bashkim politiko-ushtarak me emrin ''Lidhja e Arbënit''. Por, vatra më e rëndësishme e qëndresës së malësorëve, u bënë krahinat në veri të [[Lumi i Drinit|Lumit Drin]]. Nga malësitë e sanxhakut të [[Dukagjini]]t, qendra e kryengritjeve kaloi në malësitë e [[Sanxhaku i Shkodrës|Sanxhakut të Shkodrës]]. Krahinat e [[njësia administrative Kastrat|Kastratit]], [[Njësia administrative Shkrel|Shkrelit]], [[Hoti (fis)|Hotit]], [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], [[Piperët|Piprit]], Vasojeviqit, Palabardhit etj., të cilat njihen me emrin e përbashkët [[Malësia e Madhe|Malësia e Madhe]] ose Malësia e Mbishkodrës, u lidhën me njëri-tjetrin për luftë kundër [[Perandoria Osmane|osmanëve]] dhe formuan një bashkim politik e ushtarak që njihet në dokumentet e kohës me emrin ''Malet Shqiptare''.
Në kuvendet e përbashkëta, krerët e tyre lidhën besën se do t’u bënin ballë me çdo kusht forcave ushtarake shtypëse, se do të luftonin bazat e këtyre ushtrive në viset fqinje dhe se do ta mbronin vetëqeverisjen e vet, për të mos lejuar të vendoseshin përsëri në trojet malore [[Perandoria Osmane|pushteti osman]] dhe [[spahiu|spahinjtë]]. Nën drejtimin e këtyre kuvendeve, malësorët filluan sulme të shpeshta, duke dëmtuar veçanërisht pronat e spahinjve në [[Plava|Plavë]] dhe në krahinat e [[Bosnja|Bosnjës]] dhe të [[Maqedonia (rajon)|Maqedonisë]].
Qeveritarët osmanë, tashmë sulmet e tyre do ti drejtonin kundër kësaj vatre të re të qëndresës malësore. Në vitin [[1612]], në krye të një ushtrie prej 25 000 vetash, që u grumbullua në [[Podgorica|Podgoricë]], ata filluan ekspeditën ndëshkimore kundër [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]]. Për tre muaj rresht, këto forca luftuan rreth shtigjeve kryesore për të depërtuar në brendi të kësaj malësie, mirëpo nuk ia arritën qëllimit. Pasi dogjën vetëm Palabardhin, ato u detyruan të tërhiqeshin duke lënë 300 [[spahiu|spahinj]] të vrarë.
Një vit më pas, forcat e bashkuara ushtarake të sanxhakbejlerëve [[Sanxhaku i Shkodrës|të Shkodrës]], të [[Dukagjini]]t, [[Sanxhaku i Prizrenit|të Prizrenit]] dhe [[Sanxhaku i Elbasanit|të Elbasanit]], nën komandën e Asllan Pashës, ndërmorën një ekspeditë të re kundër [[Kelmendi]]t, qendrës kryesore të lëvizjes, për ta shkatërruar një herë e mirë dhe për të vendosur këtu më në fund [[Perandoria Osmane|sundimin]] e [[sulltani]]t. Pas dy javë luftimesh, edhe kjo ekspeditë dështoi. Meqënëse nuk mundën ti thyenin luftëtarët malësorë, këto forca ushtarake u mjaftuan me shkatërrimin e një vargu fshatrash të braktisura dhe me robërimin e një numri grash e fëmijësh.
Gjatë rrugës së kthimit, ato u sulmuan rreptë nga çetat e kryengritësve dhe pësuan humbje të mëdha në njerëz, kafshë, ushqime dhe veshmbathje, që do ti linin në fushën e betejës, prej nga do të iknin të shpartalluar. Fitorja e arritur kundër këtyre dy ekspeditave, si dhe nevoja për t’u bërë ballë të tjerave në të ardhmen, e rritën autoritetin e ''Lidhjes së Maleve'' dhe e fuqizuan luftën çlirimtare. Ishin krerët e malësorëve të [[Kelmendi]]t dhe të [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]] ata që tani e tutje do të luanin rolin kryesor në udhëheqjen e kuvendeve të ''Lidhjes'', duke u njohur si të tillë edhe nga përfaqësuesit e krahinave të tjera përreth [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]].
Lufta që bënë malësorët me forcat e veta të kufizuara nën udhëheqjen e kuvendeve kushtonte shumë shtrenjtë. Prandaj ata nuk i reshtën përpjekjet për të fituar aleatë dhe për t’u lidhur edhe me kryengritësit antiosmanë të vendeve fqinje, ku luftimet dhe fitoret e kryengritësve shqiptarë patën një jehonë të madhe. Në disa raste malësorët shqiptarë ndërmorën veprime luftarake të përbashkëta me kryengritësit fqinjë, veçanërisht me malësorët malazezë.
==Organizimet ballkanike==
{{Kryesor|Kuvendet ballkanike|Kuvendi i Kuçit}}
Në dekadën e parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], lufta antiosmane e popujve ballkanas pati një organizim më të lartë, që karakterizohet nga përpjekjet për të bashkërenditur lëvizjet çlirimtare të vendeve të veçanta. Një rol të dorës së parë në këtë drejtim luajtën krerët shqiptarë, të cilët u bënë nga organizatorët më të rëndësishëm të luftës së popujve të shtypur. Fryt i përpjekjeve të tyre ishin mbledhjet e disa kuvendeve ballkanike që u mbajtën në [[Kuvendi i Kuçit|Kuç]], në [[Prokupla|Prokuplje]] dhe në [[Beogradi|Beograd]]. Më 13 dhjetor [[1608]], në manastirin e Moraçës, pranë [[Liqeni i Shkodrës|Liqenit të Shkodrës]], nën drejtimin e [[Patriarkana e Pejës|patriarkut të Pejës]], u mblodhën krerë serbë, shqiptarë, bullgarë, boshnjakë dhe hercegovinas, ku u diskutua për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]], duke i kërkuar ndihmë dukës së Savojës. Kjo mbledhje shërbeu si pikënisje për organizimin e disa [[Kuvendet ballkanike|kuvendeve ballkanike]].
[[Kuvendi i Kuçit|Kuvendi i parë]] u mblodh në vitin [[1614]] në [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuç]], në zemrën e Maleve shqiptare, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të kryengritësve të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], të [[Mali i Zi|Malit të Zi]], [[Bosnja|Bosnjës]], [[Hercegovina|Hercegovinës]], [[Serbia|Serbisë]] dhe të [[Maqedonia|Maqedonisë]]. Ai u zhvillua në dy sesione, njëri në [[korriku|korrik]] ndërsa tjetri në [[shtatori|shtator]]. Nga të gjashtë krerët kryesorë ballkanas të këtij kuvendi, nga përfaqësuesit shqiptarë ishin [[Gjin Gjergji]] nga [[Dukagjini]] dhe [[Lale Drekali|Lala Drekali]] i [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], kurse nga 44 përfaqësuesit ballkanas, një e katërta vinin nga vatrat e qëndresës shqiptare.<ref>{{cite book|others = Association internationale d'études du Sud-Est européen|year = 1967|language = fr|url = https://books.google.al/books?id=mSlpAAAAMAAJ|title = Actes du premier Congrès international des études balkaniques et sud-est européens: Histoire (Ve – XVe ss.; XVe – XVIIe ss.)|publisher = Editions de l'Académie Bulgare des Sciences|page = 867}}</ref><ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|title = Dokumente të shekujve XVI-XVII për historinë e Shqipërisë|url = https://books.google.al/books?id=LZgcAAAAMAAJ|year = 1989|volume = 1|publisher = [[Instituti i Historisë - Tiranë]]; [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]|language = sq|pages = 8-10}}</ref>
Në sesionin e dytë të [[Kuvendi i Kuçit|kuvendit]], u hartua plani i veprimeve luftarake. Rëndësi e veçantë për përgatitjen dhe fillimin e veprimeve ushtarake në [[Ballkani|Ballkan]] iu kushtua vatrave malore kryengritëse shqiptare. Në këto vatra u dërguan në ndihmë 12 000 luftëtarë nga të gjitha krahinat [[ballkani]]ke, të cilët do të pajiseshin me armë dhe, së bashku me kryengritësit shqiptarë, do të shpërthenin prej andej sulmet kundër garnizoneve osmane.<ref>{{cite web|date =8 shtator 2021|url = https://www.qmksh.al/8-shtator-1614-ne-kuvendin-e-kucit-mblidhen-nga-gjithe-ballkani-kreret-e-levizjeve-antiosmane/|title =8 shtator 1614, në Kuvendin e Kuçit, mblidhen nga gjithë Ballkani krerët e lëvizjeve antiosmane|website = Qendra Mbarëkombëtare e Koleksionistëve Shqiptarë|language = sq|url-status = live|archive-date = 8 shtator 2022|archive-url = https://web.archive.org/web/20220908122409/https://www.qmksh.al/8-shtator-1614-ne-kuvendin-e-kucit-mblidhen-nga-gjithe-ballkani-kreret-e-levizjeve-antiosmane/}}</ref>
Nga [[Himara]] do të kryhej sulmi për çlirimin e [[Vlora|Vlorës]], nga malësia e [[Dukagjini]]t do të zhvilloheshin operacionet për çlirimin e [[Kruja|Krujës]], nga [[Malësia e Madhe]] do të fillonte sulmi për çlirimin e [[Shkodra|Shkodrës]]; po kështu edhe nga [[Mali i Zi]] do të sulmohej Kastelnovo në [[Gryka e Kotorrit|Grykën e Kotorrit]]. Në themel të këtij plani qëndronte gatishmëria luftëtare dhe përvoja shumëvjeçare e kryengritjeve të deri-atëhershme të popujve [[ballkani]]kë, e veçanërisht ajo e shqiptarëve. Në kryengritje do të merrnin pjesë edhe mitropoliti i [[Durrësi]]t e peshkopët ortodoksë të [[Janina|Janinës]] e të [[Arta|Artës]].
Në këtë sesion u shtrua përsëri si çështje kryesore ajo e sigurimit të armëve. Të dëshpëruar nga dështimet e mëparshme, pjesëmarrësit morën një vendim të ri, që ishte një goditje e rëndë për princat katolikë, të cilët i kishin mbajtur deri tani me fjalë për organizimin e ''[[kryqëzatat|kryqëzatave]]'' dhe nuk kishin dhënë ndihmë konkrete në armë. [[Kuvendi i Kuçit|Kuvendi]] ngarkoi të dërguarin e vet diplomatik, shqiptarin [[Gjon Renësi]], që të deklaronte në oborret katolike të shteteve italiane se kuvendi nuk do të ngurronte t’u drejtohej për ndihmë shteteve protestante, si [[Mbretëria e Anglisë|Anglisë]], [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Holandës]] dhe princave të tjerë protestantë të [[Gjermania|Gjermanisë]].<ref>{{cite journal|author = Peter Bartl|journal = Albanische Forschungen|url = https://books.google.al/books?id=Zd2ZAAAAIAAJ|title =Der Westbalkan zwischen spanischer Monarchie und osmanischen Reich: zur Türkenkriegsproblematik an der Wende vom 16. zum 17 Jahrhundert|issue = 14|year = 1974|publisher =O. Harrassowitz|language = de|isbn = 978-344701553-0|pages = 188-190}}</ref>
Midis burrave të shtetit të [[Evropa Perëndimore|Evropës Perëndimore]], që filluan ta inkurajonin kryengritjen ballkanase me shpresë se fitorja do t’u jepte mundësi atyre të vinin dorë mbi tokat e çliruara, ishin duka i Parmës në [[Italia|Itali]] dhe duka i Neverit në [[Mbretëria e Francës|Francë]], prapa të cilëve në fakt qëndronte [[Perandoria Spanjolle|Spanja]]. Duka i Parmës pranoi ta ndihmonte me armë kryengritjen e planifikuar dhe nisi një anije të ngarkuar me furnizime për në brigjet shqiptare, por kjo u sekuestrua rrugës nga [[Republika e Venedikut|venedikasit]]. Atëherë [[Kuvendi i Kuçit|kuvendi]] vendosi të bashkërendiste kryengritjen me ekspeditën që planifikonte duka i Neverit për të zbarkuar në [[Ballkani|Ballkan]]. Mirëpo edhe përpjekja e këtij princi frëng dështoi për shkak të kontradiktave politike evropiane.
Meqenëse hapat e parë nuk dhanë rezultatet e dëshiruara, pas [[Kuvendi i Kuçit|Kuvendit të Kuçit]], u përpoqën për një kuvend të ri. Më 11 nëntor [[1616]] në [[Prokupla|Prokuplje]], morën pjesë, siç do të thoshte një burim bashkëkohës, ''zotnitë kryesorë të mbretërisë së [[Bosnja|Bosnjës]], të [[Kosova|Kosovës]], të [[Serbia|Serbisë]], të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], të [[Maqedonia (rajon)|Maqedonisë]] dhe të Arkidukatit të Hercegovinës''. Për shkak të kushteve të reja që ishin krijuar me rritjen e rolit të [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]] si kundërshtari kryesor i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], këtë herë kuvendi vuri në plan të parë, si detyrë për të çliruar së pari [[Bosnja|Bosnjën]], meqenëse kishte mundësi më të mëdha të ndihmohej nga ana e [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]].
Megjithatë, edhe në këtë kuvend u pa i nevojshëm një zbarkim në [[Shqipëria|Shqipëri]], sepse kryengritjet shqiptare mbanin vazhdimisht të hapur një plagë në anët më të dobëta të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Në bregdetin shqiptar, prej nga niseshin rrugët drejt viseve të brendshme [[ballkani]]ke dhe - siç thuhej në vendim, - një pjesë e popullit të këtij vendi ''nuk i bindet sulltanit dhe jeton i lirë – zotërit e [[Dukagjini]]t, e [[Kelmendi]]t, e [[Piperët|Piprit]], e Palabardhit dhe të [[Mali i Zi|Malit të Zi]]''.
Prandaj në çdo projekt ushtarak, si më parë, ashtu edhe tani, [[Shqipëria]] zuri një vend mjaft të rëndësishëm. Me të zbarkuar flota evropiane në brigjet shqiptare, 10 000 burra do të bashkoheshin me forcat [[hercegovina]]se. Me 40 000 veta nga [[Dukagjini]], [[Kelmendi]], [[Piperët|Pipri]], Palabardhi e nga [[Mali i Zi]] do të merrnin [[Kalaja e Shkodrës|Kalanë e Shkodrës]] dhe prej andej do të shkonin drejt [[Sofja|Sofjes]], ku do të bashkoheshin me forcat e tjera për të parashtruar projektin për marrjen e [[Stambolli]]t. Plani mbeti përsëri në letër. Duka i Neverit e zgjati shumë përgatitjen e ekspeditës. Në pragun e nisjes flota u dogj. [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] i druhej luftës me [[Perandoria Osmane|shtetin osman]].
Një dëshmi tjetër e lëvizjes çlirimtare [[ballkani]]ke u bë kuvendi në [[Beogradi|Beograd]], që do të mblidhej më 18 nëntor [[1620]]. Aty u shqyrtuan më me hollësi projektet e dy kuvendeve të mëparshme dhe u theksua nevoja e çlirimit të [[Shkodra|Shkodrës]] nga kryengritësit e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] dhe të malësisë së [[Dukagjini]]t, si dhe çlirimi i [[Kruja|Krujës]] nga banorët e malësive të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]].
Nga 24 krerët e kuvendit në [[Beogradi|Beograd]] që nënshkruan planin e luftimit, më të rëndësishmit ishin [[Lale Drekali|Lala Drekali]] i [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], [[Gjin Gjergji]] i [[Dukagjini]]t dhe Vuk Gjeçi i [[Kelmendi]]t, pas të cilëve vinin krerët e tjerë të ardhur në kuvend nga malet shqiptare. Të bashkuar në ''Lidhjen e Arbënit'', [[Dukagjini]], [[Piperët|Pipri]] dhe [[Kelmendi]] nxorën 14 000 luftëtarë. Të gjithë do të grumbulloheshin në [[Peja|Pejë]], ku do të krijohej një ushtri prej 50 000 këmbësorëve e 30 000 kalorësve prej forcave të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], [[Maqedonia|Maqedonisë]] e [[Serbia|Serbisë]]. Edhe këtë herë, si një prej të dërguarëve të vet në oborret evropiane, kuvendi zgjodhi shqiptarin [[Gjon Renësi]]. Por, edhe këtë herë nuk u siguruan dot ndihmat e kërkuara me armë dhe zbarkimin në brigjet shqiptare.
[[Kuvendet ballkanike]] nuk arritën të organizonin një aksion të përbashkët për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]] nga [[Evropa]]. Ballkanasve, e në radhë të parë kryengritësve shqiptarë, iu desh të luftonin me forcat e veta. Shkaqet e dështimeve të përpjekjeve për organizimin e një aksioni të përbashkët [[ballkani]]k qëndrojnë kryesisht në kontradiktat midis shteteve evropiane, të cilat ishin në rivalitet me njëra-tjetrën në [[Perandoria Osmane|zotërimet osmane]].
Gjatë kohës së [[Kuvendet ballkanike|kuvendeve ballkanike]] u hartuan mjaft plane. [[Patrikana e Ohrit|Patriku i Ohrit]], Athanasi, hartoi një plan në vitet [[1615]]-[[1616]]. Ai kishte vënë në lëvizje peshkopë e klerikë të ndryshëm. Si njohës shumë i mirë i gjendjes në [[Ballkani|Ballkan]], krahas kulturës teologjike, Athanasi kishte njohuri edhe nga arti ushtarak, aq sa ishte në gjendje të hartonte planin e kryengritjes. Ai kishte hyrë në lidhje me dukagjinasit, kelmendasit dhe pastroviqasit dhe shqiptarët e tjerë, të cilët prisnin ndihmën nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] dhe [[Mbretëria e Napolit|Napoli]].
Në vitin [[1621]], [[Pjetër Budi]] hartoi një relacion, me anë të të cilit përkrahte planin e Bertuçit dhe kërkonte zbatimin e tij. Sipas tij, 30 000 shqiptarë të krishterë e myslimanë, ishin gati të rrëmbenin armët. [[Shqiptarët]] kishin nevojë për armë, municione dhe për një princ për t’i udhëhequr. Koha më e përshtatshme qe në vitin [[1621]], pasi [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|forcat ushtarake osmane]] të [[Shqipëria Osmane|tokave shqiptare]] kishin shkuar në luftë kundër [[Polonia|Polonisë]]. Por as relacioni i [[Pjetër Budi]]t nuk do të gjente përkrahje.
==Fushatat kundër Malësisë së Madhe (1638)==
Kërcënimi i kryengritjeve malësore shqiptare dhe mundësia e shndërrimit të [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] në qendër bashkërendimi të përbashkët [[ballkani]]ke dhe evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], shqetësoi, bashkë me [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] edhe vetë [[Porta e Lartë|Portën e Lartë]]. Prandaj u organizuan fushata të shumta luftarake njëra pas tjetrës mbi malësitë e të dy krahinave të [[Lumi i Drinit|Lumit Drin]], e veçanërisht mbi [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]].<ref>{{cite book|author1 = Aleks Buda|author2 = Injac Zamputi|year = 1965|url = https://search.worldcat.org/title/94782420|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|volume = 2. 1634-1650|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 947824240}}</ref>
Këto fushata dështuan pa e arritur dot qëllimin e tyre, shuarjen e kryengritjes. Fitoret kundër këtyre fushatave qenë fryt i përpjekjeve të mëdha të malësorëve. Sipas misionarëve të [[Kisha Katolike|kishës katolike]], që vepronin në këto malësi, popullsia e këtyre trojeve u përgjysmua. Klerikët, si p.sh. arkipeshkvi i [[Tivari]]t, [[Marin Bici]], u munduan t’i bindnin malësorët, që besonin se liria ishte më e çmuar se çdo gjë, të bindeshin dhe të paguanin haraçin për të mos u shfarosur krejt.
Në vitin [[1638]], para se të hynte në luftë kundër [[Bagdadi]]t, sulltan [[Murati IV]] mori masa për të mbrojtur kufijtë perëndimorë të shtetit nga ndonjë sulm ose zbarkim i mundshëm i shteteve evropiane, që mund të përfitonin nga lëvizjet kryengritëse shqiptare. Prandaj ai organizoi një fushatë të madhe për ta nënshtruar një herë e mirë qendrën kryesore të lëvizjes, [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]]. Me këtë detyrë të rëndësishme ai ngarkoi Vuço Pashën, bejlerbeun e [[Bosnja|Bosnjës]].
Bejlerbeu do të mblidhte ushtritë e shtatë sanxhakëve të [[Sanxhaku i Shkodrës|krahinave të Shkodrës]] dhe të [[Dukagjini]]t në [[Podgorica|Podgoricë]]. Numri i ushtarëve i kaloi të 15 000 vetat. Pasi nënshtruan në fillim krahinat e [[Piperët|Piprit]] dhe të Palabardhit, në ditët e para të [[shkurti]]t [[1638]], ushtarët e Vuço Pashës u nisën në drejtim të [[Kelmendi]]t, vatrës së kryengritësve. Komandanti i fushatës parashikonte se, si pasojë e dëborës, malësorët do t’i gjente në shtëpitë e tyre, duke mundur të bënte kërdinë mbi ta.
Mirëpo, kur ushtarët e Vuço Pashës hynë në luginat e [[Kelmendi]]t, malësorët i kishin braktisur vendbanimet e tyre me gjithçka dhe ishin tërhequr nëpër [[shpella]]. Pasi dogji disa fshatra, në mungesë të ushqimeve dhe nga frika e mbylljes së rrugëve prej dëborës, pas dy javësh, Vuço Pasha do të jepte urdhrin e tërheqjes. Ndërkohë malësorët kelmendas, të stërvitur në këto vende malore të mbuluara me dëborë, ua mbyllën armiqve dy shtigjet nga mund të dilnin prej [[Kelmendi]]t dhe nën udhëheqjen e Vuk Dodës, do ti sulmonin me vrull.
Ushtria e bejlerbeut pësoi dëme të mëdha. Disa muaj më vonë, [[Frang Bardhi]] shkroi se vetëm në përleshjen e parë u vranë një mijë ushtarë armiq. Duke e goditur pareshtur andej nga nuk e priste, malësorët e vunë ushtrinë osmane në ikje dhe e shpartalluan rëndë, duke e detyruar të linte shumë të vrarë dhe shumë plaçkë lufte. Deri në ditët tona ruhet kujtimi i heroizmave të kelmendasve në këto luftime, si ajo e [[Nora e Kelmendit|Norës së Kelmendit]], që flijoi veten për të vrarë pashain osman, zgjuarsinë e Dedë Gjesit, që ndërtoi një top duke gdhendur një trung lisi etj.
Jehona e këtij shpartallimi të bejlerbeut të [[Bosnja|Bosnjës]] dhe e trimërive të malësorëve u përhap gjerësisht në [[Ballkani]]n dhe në vendet e tjera evropiane. Por dëmet e malësorëve në njerëz dhe në mjete jetese dhe humbja e çdo shprese për ndihma e ndërhyrje nga jashtë, i detyruan kuvendet malësore të lidhnin marrëveshje me [[Perandoria Osmane|sundimtarët osmanë]].
Sipas kësaj marrëveshjeje krahinat e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] do të ruanin vetëqeverisjen, me kusht që të paguanin haraçin, një flori në vit për çdo shtëpi dhe që të pranonin të dërgonin një burrë për derë në rast lufte. Të drejtën e vetëqeverisjes me të njëjtin kusht e ruajti edhe malësia e [[Dukagjini]]t. Por, në një varg rastesh, [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] i shkelën marrëveshjet dhe i sulmuan malësitë. Atëherë malësorët i kundërshtuan me luftë, siç bënin gjithmonë në këto rase.
Në vitin [[1639]], sanxhakbeu i [[Dukagjini]]t u përpoq të hynte në [[Shala|Shalë]], për ti nënshtruar banorët. Megjithëse ata i dërguan fjalë se ishin gati t’i paguanin detyrimet dhe i kërkuan që të hiqte dorë nga synimi për të shkelur krahinën, ai nuk pranoi. Atëherë [[Shala]], e bashkuar me fqinjët, e sulmoi dhe e vuri përpara ushtrinë e sanxhakbeut, deri sa ai bashkë me shumë të tjerë u vranë.
Në vitin [[1648]], [[Republika e Venedikut|Venediku]] përhapi lajmin se do të niste një fushatë në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] nën drejtimin e sulltan Jahjasë, një pretendent për fronin e sulltanit që endej në kryeqytetet e vendeve evropiane. Kjo i dha gjallëri lëvizjes kryengritëse. Një vit më vonë kelmendasit sulmuan kështjellën e [[Meduni]]t duke e shtënë në dorë pas tre ditë luftimesh.
Kryengritës të tjerë goditën [[Risani]]n në [[Gryka e Kotorrit|Grykën e Kotorrit]]. Kryepeshkopi i [[Durrësi]]t, Mark Skurra, me 7 000 luftëtarë do të sulmonte [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrën]]. [[Himara|Himariotët]] do të rrëmbenin armët duke pritur fushatën. Me pretekstin e vdekjes së sulltan Jahjasë, [[Republika e Venedikut|Venediku]] hoqi dorë nga fushata. Mungesa e armëve dhe e mbështetjes politike nga jashtë, ndikuan në mënyrë të ndjeshme në rënien e përkohshme të hovit të kryengritjes.
[[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|Kryengritjet e shekullit të XVI]] dhe ato të gjysmës së parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], megjithëse shpeshherë morën përpjesëtime të gjera dhe kërkuan sakrifica shumë të mëdha, nuk e realizuan dot synimin kryesor, d.m.th. çlirimin e vendit. Sidoqoftë ato patën një varg rezultatesh shumë pozitive. Së pari mbajtën gjallë frymën e qëndresës e të luftës çlirimtare, duke ruajtur individualitetin kombëtar të shqiptarëve. Së dyti, krahinat malësore ruajtën të drejtën e vetëqeverisjes së brendshme, në bazë të kanuneve dokësore vendase dhe nuk lejuan zbatimin e sistemit të [[timari]]t dhe vendosjen në to të përfaqësuesve të administratës osmane.
Përveç këtyre, malësorët ruajtën edhe të drejtën të mbanin armët kudo që të ishin, madje edhe para autoriteteve më të larta të sanxhakut. Kryengritjet shqiptare vazhduan të luanin një rol të rëndësishëm ndërkombëtar gjatë [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|shekullit të XVI]] deri në mesin e [[shekulli XVII|shekullit të XVII]]. Ato nuk lejuan që [[turqit osmanë|osmanët]] të krijonin në [[Shqipëria Osmane|trojet shqiptare]] një bazë të fuqishme ushtarake për t’u hedhur përtej [[Deti Adriatik|Adriatikut]]. Kryengritësit shqiptarë bllokuan për një kohë të gjatë një pjesë të konsiderueshme të forcave ushtarake armike dhe penguan zbarkimin e tyre drejt [[Italia|Italisë]] dhe [[Evropa Perëndimore|Evropës Perëndimore]].
Kryengritjet e [[shekulli XVI|shekujve XVI]]-[[shekulli XVII|XVII]] e kthyen vendin tonë në një nga qendrat kryesore të luftës çlirimtare kundër [[turqit osmanë|osmanëve]] në gjithë [[Ballkani]]n. Me luftën e tyre [[shqiptarët]] ndikuan në aktivisht në luftën e popujve të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] për çlirim. Pikërisht kjo luftë bëri që në projektet e shteteve evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], [[Shqipëria Osmane|Shqipëria]] të zinte një vend të rëndësishëm nga ku do të mund të fillonin ndërmarrjet ushtarake. Megjithëse projektet e shteteve evropiane mbetën vetëm në letër dhe [[shqiptarët]] nuk mundën të gjenin një aleat të jashtëm, ata e vazhduan luftën, duke e rritur bashkëpunimin me fqinjët e tyre që luftonin për të njëjtën kauzë, që u shpreh qartësisht në [[kuvendet ballkanike]].
==Mesi i shekullit të XVII – mesi i shek. XVIII==
Në gjysmën e dytë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], ndërsa [[Perandoria Osmane]] filloi luftën kundër koalicionit të [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]], [[Republika e Venedikut|Venedikut]], [[Polonia|Polonisë]] dhe pastaj [[Rusia|Rusisë]], lëvizjet fshatare morën hov më të madh, duke u shndërruan në kryengritje të armatosura me karakter çlirimtar. Disa prej tyre u zhvilluan në kushte të favorshme ndërkombëtare dhe në vitet [[1683]]-[[1691]], morën përpjesëtime shumë të mëdha në të gjithë [[Shqipëria Osmane|Shqipërinë]], posaçërisht në [[Kosova|Kosovë]].
Pas vitit [[1683]], [[Shqipëria Osmane|Shqipëria]] ziente aktiviteti antiosman. Kleri katolik shqiptar me [[Pjetër Bogdani]]n në krye, i nxiti [[shqiptarët]] të ngrinin krye. Përkrahja që u dhanë [[shqiptarët]] ushtrive [[Monarkia Hapsburge|austriake]] dhe [[Republika e Venedikut|venedikase]], kundër [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|forcave osmane]] i ndihmoi ata të përparonin në brendi të [[Ballkani]]t dhe të zaptonin disa qytete bregdetare. Peshkopi shkrimtar, [[Pjetër Bogdani]], hartoi një plan për çlirimin e vendit, mbështetur te lufta e shpërthyer, ku [[shqiptarët]] po jepnin një ndihmë të çmuar.<ref>{{cite book|author = Bashkim Iseni|url = https://books.google.al/books?id=gAdlqwCm_9sC|year = 2008|title =La question nationale en Europe du Sud-este: Genèse, émergence et développement de l’identité nationale albanaise au Kosovo et en Macédoine|publisher = Peter Lang|language = fr|isbn = 978-3-03911-320-0|oclc = 269329200}}</ref>
Pasi u thye hovi i [[Perandoria Osmane|osmanëve]] kundër [[Monarkia Hapsburge|forcave austriake]] në [[Beteja e Vjenës|dyert e Vjenës]], as sulmet e tyre kundër [[Republika e Venedikut|venedikasve]] nuk patën përfundim më të mirë. Në vitin [[1686]], sanxhakbeu i [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], Sulejman Pasha, kaloi kufirin dhe sulmoi qytetin e Budas. Por sulmi i tij dështoi, se rruga për aty u ndërpre nga [[malazezët]], të cilët u dolën në ndihmë [[Republika e Venedikut|venedikasve]]. Edhe pas dështimit të këtij sulmi, Sulejman Pasha me forcat e veta kërkoi të kalonte përmes [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], ai ndeshi në qëndresën e malësorëve shqiptarë të lidhur me fqinjët malazezë. Kështu që pashai u detyrua të kthehej në [[Shkodra|Shkodër]].
Lëvizja e malësorëve shqiptarë dhe malazezë grumbulloi rreth 10 000 luftëtarë, që kërkuan të merrnin [[Kalaja e Shkodrës|kalatë e Shkodrës]], [[Podgorica|Podgoricës]] dhe të [[Zhabjaku (Mal i Zi)|Zhabjakut]]. Pas luftimeve që u zhvilluan në vitin [[1687]] dhe pranverën e vitit [[1688]], forcat e Sulejman Pashës si dhe ato të disa sanxhakbejlerëve boshnjakë dhe hercegovinas dështuan. Kryengritësit e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], të [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], të [[Piperët|Piprit]] dhe të [[Kelmendi]]t, sulmuan dhe çliruan kalanë e [[Meduni]]t, por duke mos pasur mjetet e nevojshme, ua dorëzuan atë [[Republika e Venedikut|venedikasve]] ta mbronin.<ref>{{cite book|author = Peter R. Prifti|title = Unfinished Portrait of a Country|url = https://books.google.al/books?id=kYhpAAAAMAAJ|year = 2005|publisher = East European Monographs|language = en|isbn = 978-088033558-4}}</ref>
Pas kësaj fitoreje, në [[maji]]n e vitit [[1688]], [[shqiptarët]] dhe [[malazezët]] zhvilluan një kuvend të përbashkët në [[Gradec]], vendosën ta vazhdonin luftën duke sulmuar e çliruar kështjellën e [[Podgorica|Podgoricës]], duke i koordinuar veprimet e tyre me ato të [[Republika e Venedikut|Venedikut]], që do të sulmonte qytetet e [[Ulqini]]t dhe të [[Tivari]]t. Megjithatë, në qershor, malësorëve shqiptarë iu desh të përballonin sulmin e 10 000 ushtarëve të Sulejman Pashës, që u përpoq të nënshtronte [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçin]], [[Gruda|Grudën]] e [[Kelmendi]]n dhe të merte prapë kështjellën e [[Meduni]]t. Forcat e tij të ndeshuara me kryengritësit shqiptarë, u thyen, duke u detyruar të tërhiqeshin në [[Podgorica|Podgoricë]]. Edhe forcat që u drejtuan për në [[Mali i Zi|Mal të Zi]], do të thyheshin në fshatin Osriniq.
Në pranverën e vitit [[1689]], konti Ludvig Baden, komandanti i frontit austriak, vendosi të pushtonte [[Nishi]]n dhe nëpërmjet [[Prokupla|Prokupjes]] të depërtonte në [[Kosova|Kosovë]]. Nëpërmjet [[Prizreni]]t dhe [[Kukësi]]t, ai desh të dilte në [[Shkodra|Shkodër]] dhe në [[Deti Adriatik|Detin Adriatik]] për ta ndarë [[Bosnja|Bosnjën]] dhe [[Hercegovina|Hercegovinën]] nga [[Porta e Lartë]]. Konti i Badenit ftoi ballkanasit për t’u bashkuar me ushtrinë e tij.
Në to u përfshinë [[serbët|serbë]], [[bullgarët|bullgarë]], [[grekët|grekë]] dhe shqiptarë. Në afërsi të [[Nishi]]t u zhvillua një betejë e ashpër (24 shtator [[1689]]), të cilën e fituan e [[austriakët]]. [[Turqit osmanë|Osmanët]] lanë në fushë-betejë 10 000 të vrarë. Pas kësaj fitoreje, [[austriakët]] u nda në dy pjesë: e para e komanduar nga konti i Badenit, u nis drejtë [[Provinca Vidin|Vidinit]] ([[Bullgaria|Bullgari]]), kurse e dyta me gjeneral Pikolominin në krye, u nis për në [[Kosova|Kosovë]], ku u mirëprit nga [[shqiptarët]]. [[Shqiptarët]] ishin gati të pranonin mbrojtjen e perandorit austriak. Të njëjtin gjë bënë edhe [[shqiptarët]] e [[Kelmendi]].<ref>{{cite book|author = Noel Malcolm|title = Kosovo – A Short History|year = 1998|url = https://books.google.al/books?id=GGQ_AQAAIAAJ|publisher = Macmillan|language = en|isbn = 978-033366612-8|pages = 139-162}}</ref>
Kur Pikolomini hyri në [[Prishtina|Prishtinë]], 6 000 shqiptarë ortodoksë ({{lang|de|Albanensen}}) u bashkuan me [[austriakët]]. Të njëjtën situatë, Pikolomini e ndeshi edhe në [[Prizreni|Prizren]], ku banorët i dolën përpara, duke e pritur me nderime. Rreth 5 000 shqiptarë me kryepeshkopin e tyre, [[Pjetër Bogdani]]n, e përshëndetën me breshëri të shtënash. Gjenerali kërkoi nga shqiptarët, që hynin në ushtrinë austriake, t’u bindeshin oficerëve austriakë dhe të mbanin armët, ndërsa të tjerët duhej të ktheheshin në shtëpitë e tyre. Burimet austriake, angleze e papale pohojnë se pranë Pikolominit ishin mbi 20 000 shqiptarë. Sipas llogaritjes, 5 000 veta ishin nga [[Prishtina]], 3 000 veta nga [[Peja]], 6 000 nga [[Klina]] dhe [[Drenica]], 6 000-8 000 veta nga [[Prizreni]].<ref>{{cite journal|author = Yll Rugova|year = 2024|url = https://www.academia.edu/129916914/|title = Dokumente e materiale: Letra dhe relacione nga fushata habsburgase e vitit 1689|journal = Studime Historike|doi = 10.61773/1ANA2798|volume = 61|issue = 1|language = sq|pages = 217-241}}</ref>
Shqiptarë të tjerë të palidhur me ushtrinë austriake vazhdonin kryengritjen. Kur forcat austriake hynë në Prizren, 3 000 kryengritës shqiptarë morën [[Peja|Pejën]]. Sapo gjeneral Pikolomini kaloi në [[Shkupi|Shkup]] (25 tetor [[1689]]), [[shqiptarët]] shprehën gatishmërinë për të hyrë nën mbrojtjen e austriakëve. Një grup kryengritës u nis drejt [[Tetova|Tetovës]] për ta spastruar zonën nga forcat osmane, që ndeshën në qëndresë në [[Kaçaniku|Kaçanik]]. Ndërkohë, në [[Prishtina|Prishtinë]] hynë forca tatare nga [[Krimea]], por që do të thyheshin nga [[shqiptarët]] e [[Prishtina|Prishtinës]].<ref name=SerbMyth>{{cite book|author = Noel Malcolm|year = 2020|url = https://books.google.al/books?id=oevqDwAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA128|title = Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians|chapter =7. The ‘Great Migration’ of the Serbs from Kosovo (1690): History, Myth and Ideology|publisher = [[Oxford University Press]]|language = en|isbn = 978-0-19-885729-7|pages = 128-148}}</ref>
Sipas burimeve osmane, me [[austriakët]] ishin bashkuar [[Peja]], [[Prizreni]], [[Tetova]], [[Shtipi]], [[Prishtina]], Vuçiterna, [[Kosova]] ([[Bellasica]]), [[Pazari i Ri|Jenipazari]], [[Mitrovica]], [[Shkupi]], Çiçaku, Plevla, Jagodina, [[Kumanova]] etj.
Pas vdekjes së gjeneral Pikolominit në nëntor [[1689]], qëndrimi i shqiptarëve ndryshoi për disa shkaqe. Në radhë të parë, qëndrimi i pasardhësve të Pikolominit dhe oficerëve të tjerë austriakë. Ata filluan t’i trajtojnë keq [[shqiptarët]]. Duka i Holshtajnit në fillim i pa [[shqiptarët]] me shpërfillje dhe zili, duke u sjell ashpër me ta. Në Prizren u përpoq ti çarmatoste [[shqiptarët]], kurse në [[Luma|Lumë]], urdhëroi djegien e disa fshatrave. Edhe komandantë të tjerë vepruan keq me [[shqiptarët]]. Kur këta të fundit zemëroheshin për padrejtësitë e tyre, duke kërkuar drejtësi, keqtrajtoheshin me përçmim dhe me fyerje të padurueshme nga komanda ushtarake.
Së dyti, austriakët nuk i mbajtën premtimet e bëra ndaj shqiptarëve. Fillimisht ata premtuan t’u lehtësonin barrën e detyrimeve, por ky premtim mbeti në letër. Së treti vdekja e arkipeshkvit të [[Shqipëria|Shqipërisë]], [[Pjetër Bogdani]]t, ndikoi negativisht, pasi ai ishte përpjekur disa herë për ti zbutur pakënaqësitë e shqiptarëve.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|year = 2010|url = https://books.google.al/books?id=6inliCF_930C|title = Historical Dictionary of Albania|publisher = Rowman & Littlefield|language = en|isbn = 978-081086188-6|page = 54-56}}</ref> Megjithatë, mjaft shqiptarë vazhduan t’i mbeten besnikë qeverisë austriake dhe morën pjesë në disa beteja. Shtrirja e kryengritjes e shqetësoi [[Porta e Lartë|Portën e Lartë]], e cila më 1 dhjetor [[1689]] njoftonte se ''në rast se do të vazhdojë kjo kryengritje e arbërve, i gjithë vendi do të rrënohej deri në [[Durrësi|Durrës]] madje, ndoshta edhe [[Greqia]] do të pësojë shumë dëme, sepse kudo shtetasit po çohen në kryengritje''.<ref name=SerbMyth/>
Një tjetër vatër kryengritjeje ishte [[Luma]]. Mjaft banorë të kësaj krahine ishin bashkuar me [[austriakët]], duke dhënë një tribut si dëshmi e besnikërisë. Por, përballë forcave të shumta të komanduara nga Mahmut Pasha, lumianët ulën armët dhe pranuan amnistinë e qeveritarit osman. Zjarri i kryengritjes ishte shtrirë edhe në [[Rozhaja|Rozhajë]], ku [[shqiptarët]] e kësaj krahine u bashkuan me [[austriakët]]. Kundër tyre, në krye të forcave të shumta ushtarake, erdhi beu i Filipopolit. Pas një bombardimi të ashpër, kryengritësit e [[Rozhaja|Rozhajës]], pranuan kërkesën e faljes që u parashtroi beu osman. Gjendja e ushtrisë austriake dhe e kryengritësve shqiptarë u keqësua me emërimin e [[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]], shqiptarit Mustafa pashë Kypryliut, si kryekomandant i ushtrisë.
[[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|Ushtria osmane]] përbëhej nga forca të khanit të [[Krimea|Krimesë]], të bejlerbeut të [[Rumelia|Rumelisë]] dhe të sanxhakbejlerëve të trevave shqiptare. Në fillim, forcat osmane iu drejtuan [[Karposhi]]t, që vepronte si [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë|kryengritës]], të cilin e kapën, e ngulën në hu dhe e hodhën në [[Lumi i Vardarit|Vardar]]. Forcat austriake dhe kryengritësit shqiptarë u tërhoqën në [[Kaçaniku|Kaçanik]]. Duka i Holshtajnit u detyrua të organizonte një këshill ushtarak, i cili vendosi t’u bënte thirrje shqiptarëve që kishin qenë pranë Pikolominit, megjithëse vonë. Prapë, [[shqiptarët]], besnikë të austriakëve, morën pjesë në luftën me [[tartarët]] e khanit të [[Krimea|Krimesë]].
Në fillim ra [[Prishtina]], më vonë [[Prizreni]] dhe [[Peja]]. Shkalla e kërcënimit së kryengritjes shqiptare u duk edhe në dhunën e egër osmane. Pas betejës së [[Kosova|Kosovës]], osmanët kryen mizori të papara, duke ''djegur fshatra të panumërta, duke shkretuar vendin, duke vrarë barbarisht ata banorë të mjerë, vetëm sepse i kishin shfaqur bindje dhe kishin ndihmuar ushtrisë gjermanike''.
Duke parë potencialin ushtarak të shqiptarëve dhe gatishmërinë e tyre, Thoma Raspasari, vikar françeskan për Shqipërinë, e këshilloi perandorin austriak të shpërndante diploma perandorake, drejtuar popujve të [[Ballkani]]t, ku t’u premtohej njohja e të gjitha privilegjeve, njohja e krerëve të tyre, zgjedhja e lirë e vojvodëve (komandantëve ushtarakë), ushtrimi i lirë i fesë, përjashtimi nga detyrimet dhe nga pagesat në të holla. Me këto kushte shqiptarët do të ngriheshin me armë në dorë përkrah austriakëve.
Perandori austriak, [[Leopoldi I]] në bazë të këtij propozimi, duke pasur parasysh edhe ndihmesën e mëparshme të shqiptarëve, më 6 prill [[1690]], lëshoi një thirrje drejtuar popujve të [[Ballkani]]t, në të cilën në krye radhiteshin [[shqiptarët]] dhe u kërkonte që të rroknin armët kundër osmanëve. Si shpërblim u premtonte pak a shumë propozimet e Tomë Raspasarit, një qeverisje lokale autonome nëpërmjet vojvodëve të zgjedhur. [[Shqiptarët]] shprehën menjëherë dëshirën për të bashkëpunuar me [[austriakët]].
Sipas një letre nga [[Nishi]] të 22 prillit [[1690]] thuhej se ''arbrit i kanë çuar fjalë gjeneral Veteranit se përherë janë perandorakë të mirë, se nuk presin veçse ardhjen e ushtrisë sonë për t’u bashkuar kundër turqve e tartarve''. Megjithë këtë gatishmëri, një kryengritje e dytë e shqiptarëve nuk u organizua. Me sa duket qeveria austriake nuk dëshironte ta vazhdonte luftën, prandaj ajo nuk pranoi as propozimin e Veteranit që ta mbështeste me mjete financiare për të krijuar një ushtri me shqiptarë.
Në këto kushte, Veterani u largua nga [[Nishi]], ndërsa [[shqiptarët]] mbeten vetëm përballë ushtrisë osmane: ''Mahmut Pasha, siç thuhej në dokumentet e kohës, ndërmori një fushatë ndëshkimore kundër [[Surroj]]it, [[Gashi (zonë gjeografike)|Gashit]] e Krasniqes, vende që në mënyrë të patundur kanë mbajtur besën ndaj madhërisë perandorake, duke mos pranuar kurrë miqësinë turke, ndonëse shumë herë janë joshur me premtime e kërcënime prej atij (pashës)''.
Me ushtrinë austriake u larguan nga [[Serbia]] e [[Kosova]] shumë kryengritës, besnikë të [[Perandoria Austriake|Austrisë]]. Mbi këtë fakt u ngrit teza e [[Historiografia serbe|historiografisë serbe]] mbi të ashtuquajturën ''shpërngulje të madhe të serbëve nga [[Kosova]] dhe mbi popullimin e saj nga [[shqiptarët]]''. Është e vërtetë se midis atyre që u tërhoqën së bashku me ushtrinë austriake ishte patriarku i Pejës, Arsen III Cërnojeviçi, së bashku me disa murgjër, që nëpërmjet [[Pazari i Ri|Jenipazarit]] e [[Studenica|Studenicës]], u vendos në [[Panonia|Panoni]]. Por [[serbët]] që u larguan me të nuk ishin aq të shumtë në numër sa të bëhet fjalë për një shpërngulje të madhe të tyre nga [[Kosova]] në ato vite.<ref name=SerbMyth/>
===Pretendimet për shërngulen serbe===
{{Further|Historiografia serbe|Historiografia shqiptare|Historia e Dardanisë}}
E ashtuquajtura ''shpërngulje e madhe e serbëve nga [[Kosova]]'' është një sajesë e [[Historiografia serbe|historiografisë serbe]], e bërë me qëllime të caktuara politike. Të mbështetur në të dhënat e kishës serbe, mjaft historianë serbë, duke synuar t`i japin “një mbështetje” historike e shkencore politikës grabitqare të [[Serbia|Serbisë]] ndaj tokave shqiptare të [[Kosova|Kosovës]], janë orvatur të provojnë se [[Kosova]] në mesjetë kishte qenë qendër e shtetit serb dhe trevë e banuar nga [[serbët]] deri në fund të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]] - fillimi i [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Pas luftërave austro-osmane të viteve [[1683]]-[[1699]], pohojnë këta autorë, një pjesë e popullsisë serbe që mori anën e [[Perandoria Austriake|Austrisë]], qenkërka tërhequr për në veri dhe vendin e tyre e paskan zënë [[shqiptarët]] e ardhur nga vise të brendshme të [[Shqipëria e Veriut|Shqipërisë së Veriut]].<ref name=SerbMyth/>
Historianë të tjerë, duke rënë viktimë e njëanshmërisë së burimeve dokumentare serbe, janë bashkuar me autorët serbë. Kështu është krijuar një letërsi e tërë historike që nuk i përgjigjet të vërtetës shkencore. Megjithatë, ka edhe mjaft studiues që e kundërshtojnë këtë mendim që mbizotëron në [[Historiografia serbe|historiografinë serbe]]. Në disa vepra të historiografisë austriake dhe italiane, të mbështetura në burime të besueshme, pranohet se territoret e [[Kosova|Kosovës]] ishin të banuara nga popullsi shqiptare dhe përfshiheshin brenda kufijve të [[Shqipëria|Shqipërisë]] si nocion etnik.<ref name=Tim>{{cite book|author = Tim Judah|url = https://books.google.al/books?id=B4YbP0fPcMYC&lpg=PA5&pg=PA29|title =The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia|year = 2000|chapter =3. It Is Better to Die in Battle Than to Live in Shame|publisher = Yale University Press|language = en|orig-year = 1997|isbn = 978-030008507-5|pages = 29-47}}</ref>
Dokumentet e komandës së lartë ushtarake tregojnë se nga forcat që u vunë përkrah forcave austriake, dy grupe ishin më kryesorët: [[shqiptarët]] dhe ''[[serbët]]''. Nga një përllogaritje e përafërt del se numri i shqiptarëve ishte dy herë më i madh se ai i ''serbëve''. Përveç dokumenteve të komandës ushtarake, edhe dokumentet angleze e papale dëshmojnë se, shumë shqiptarë qëndruan deri në fund me [[austriakët]]. Edhe ndër të shpërngulurit, që nuk i kalonin të 10 000 vetat, [[shqiptarët]] ishin më të shumtë. Sipas një interpretimi që meriton të përmendet, edhe termi ''serb'', i cili përdorej në dokumente, nënkuptonte shqiptarët ortodoksë, që bënin pjesë në juridiksionin e kishës së [[Peja|Pejës]]. Në këtë rast duhet pranuar se kryengritësit e [[Kosova|Kosovës]], që u bashkuan me [[austriakët]], ishin thuajse të gjithë shqiptarë.<ref>{{cite book|author = Selami Pulaha|editor = Petrika Thëngjilli|url = http://www.forum-al.com/showthread.php=1632%7CJETA|volume = Pjesa e Tretë: Shqipëria nën Perandorinë Osmane gjatë shek. XVI – vitet 20 të shek. XIX|year = 2002|title = Historia e Popullit Shqiptar|chapter = Kreu II: Zhvillimi Politik i Tokave Shqiptare. Kryengritjet e Armatosura (Shek. XVI – Mesi i Shek. XVIII)|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]] – [[Instituti i Historisë - Tiranë|Instituti i Historisë]]|language = sq|isbn = 99927-1-622-3|pages = 560-586|url-status = dead|archive-date =5 mars 2016|archive-url = https://web.archive.org/web/20160305010158/http://www.forum-al.com/showthread.php?t=1632%7CJETA}}</ref>
Ndërsa në krahinën e [[Kosova|Kosovës]] kryengritja u shtyp në verën e vitit [[1690]], ajo vazhdoi në [[Shqipëria e Jugut|Shqipërinë Jugore]], në krahinat e [[Sanxhaku i Delvinës|sanxhakëve të Delvinës]] e në krahinën e [[Himara|Himarës]]. Në bashkëpunim me forcat detare [[Republika e Venedikut|venedikase]], që zbarkuan në Ujin e Ftohtë, pranë [[Vlora|Vlorës]], kryengritësit sulmuan [[Kalaja e Kaninës|kështjellat e Kaninës]] dhe [[Kalaja e Vlorës|të Vlorës]] dhe i dëbuan garnizonet e tyre.<ref name=31Xhufi44>{{cite journal|author = Pëllumb Xhufi|title = Turq që luftojnë kundër turqve...|journal = Revista Studime Historike|url = https://drive.google.com/file/d/1ImG6GgPKBALDYPtlyfzwnezmfwMwIxW_/view|volume = 63|issue = 3-4|year = 2014|language = sq, en|pages = 31-44}}</ref>
Pas 6 muajsh, një ushtri osmane e përbërë nga forcat e më shumë se 10 sanxhakbejlerëve mundi t’i ripushtonte. [[Republika e Venedikut|Venedikasit]], para se të largoheshin, si hakmarrje, i vunë zjarrin qytetit të [[Vlora|Vlorës]], duke dëmtuar në radhë të parë vlonjatët.<ref name=31Xhufi44/>
Duke përfituar nga hutimi që shkaktoi kundërsulmi osman, Sulejman Pasha i Shkodrës guxoi të ndërmerrte dy fushata ndëshkimore kundër malësorëve shqiptarë dhe malazezëve, të cilat do të dështonin. Vetëm në [[vjeshta|vjeshtën]] e vitit [[1692]] do të mund të hynte në [[Mali i Zi|Malin e Zi]], duke shkelur [[Cetina|Cetinën]], ndërsa përpjekjet për të nënshtruar [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]], nuk i shkuan prapë mbarë.
Gjatë luftës së viteve [[1683]]-[[1699]] dhe fill pas saj, fshatarësia [[raja]] e krahinave jugore dhe veriore, vazhdoi të kundërshtonte me këmbëngulje e gjer në përleshje të armatosura pagimin e detyrimeve të rënda feudale. Kështu, ajo jo vetëm e përkrahu, por edhe bashkëpunoi me fshatarësinë e vetëqeverisur në luftën çlirimtare kundër sundimit osman. Një qëndrim i tillë u mbajt prej tyre dhe në fillimet e [[shekulli XVIII|shekullin e XVIII]].<ref name=31Xhufi44/>
===Kryengritjet e fshatarsisë===
Thellimi i shfrytëzimit ekonomik dhe grabitjet e feudalëve dhe të nëpunësve osmanë sollën domosdoshmërisht qëndresë kundër tyre. Lufta e zhvilluar nga katundarësia shqiptare pati forma të ndryshme, që nisnin me rezistencën, vazhdonin me arratisjen dhe përfundonin me rrebelimet e armatosura. Qëndresa u zhvillua me dy mënyra: mënyra e parë ishte qëndresa ekonomike. Kjo mori rrugën e përpjekjeve të katundarit për të rritur të ardhurat e tij dhe për të pakësuar sasinë e rentës që merrte feudali dhe shteti. Kjo ishte forma më e ulët e qëndresës së fshatarëve kundër shtypjes feudale. Në këto mënyra bëjnë pjesë edhe orvatjet e katundarëve për të shtënë në dorë tokat e hapura prej tyre.
Në kushte primitive të punës, rritja e rendimentit, që mund të çonte në shtimin e të ardhurave të katundarit, ishte shumë e vogël, prandaj fshatari që kishte krahë pune, përpiqej të gjente mënyra të tjera për të siguruar tokë buke e për të shtuar të ardhurat. Një nga këto rrugë ishte kthimi i kullotave verore ose dimërore në toka buke. Kështu, në vitin [[1671]] [[çifçi]]njtë e [[çifliku|çifliqeve]] [[Moçali|moçalore]] në [[Kazaja e Myzeqesë|Kazanë e Myzeqesë]] kishin hapur pa leje tokë në kullotën dimërore dhe e kishin kthyer në arë.
Përveç kullotave, fshatarët prisnin [[druri|drurët]] e [[pylli|pyjeve]] dhe tokat i kthenin në toka buke. Në vitin [[1655]] [[çifçi]]njtë e [[çifliku]]t Lifaj kishin prerë [[pylli]]n dhe e kishin kthyer në arë, duke e mbjellë me [[gruri|grurë]] dhe [[elbi|elb]]. Por, sipas ligjeve, toka e hapur mund t’u jepej me tapi atyre që e hapën ose njerëzve të tjerë, në rast se të parët nuk pranonin ta merrnin me tapi. Këto toka kalonin shpesh në duart e çifligarëve. Kështu ndodhi në [[Barbullinjë]] ([[1654]]), në fshatin [[Dukas]] të [[Rrethi i Mallakastrës|Mallakastrës]] ([[1686]]).
Përveç luftës ekonomike, rezistenca e fshatarësisë mori edhe forma të hapura, siç ishin ankesat e protestat që shkonin deri te [[sulltani]]. Ankimi ishte një rrugë ligjore, të cilën e lejonte [[sheriati]], për të vënë në dukje dhunën, grabitjen e shkeljen e legjislacionit osman. Ankuesit u drejtoheshin organeve shtetërore për çështjet që ishin në kompetencat e tyre dhe, në rast se ato nuk i zgjidhnin, u drejtoheshin organeve më të larta.
Zakonisht ato fillonin nga [[kadiu]] për problemet që i takonin atij. Ankesat preknin aspekte të ndryshme të shtypjes. Ato drejtoheshin kundër nëpunësve ose vjelësve të detyrimeve shtetërore, që bënin kërkesa më të mëdha sesa ishte parashikuar në dëfterët, kundër marrjes së të hollave më tepër se parashikimi, [[angaria|angarive]] të paligjshme etj. Më të shpeshta ishin ankesat e protestat kundër grabitjes nga ana e feudalëve dhe nga taksidarëve. Këto ankesa pasqyronin rastet e shkeljes së ligjeve osmane. Gjithashtu ankesa të tjera, që nuk ishin të parashikuara në sheriat, dëshmonin faktin se gjendja e fshatarësisë përkeqësohej gjithmonë e më shumë.
Meqënëse ankesat nuk sillnin ndryshimin e gjendjes, fshatarësia shqiptare e rriti qëndresën në një shkallë më të lartë, duke kundërshtuar në mënyrë kategorike shlyerjen e detyrimeve të mbështetura në sheriat e në urdhrat e [[sulltani]]t. Ky refuzim mund të ishte individual, ose kolektiv. Refuzimet në bazë fshati bëheshin edhe më të organizuara. Në vitin [[1685]], fshatarët e [[Pobrati]]t, kundërshtuan shlyerjen e së dhjetës e të salaries. Kjo vendosmëri i detyronte feudalët të kërkonin ndihmën e gjyqit në veçanti e të shtetit në përgjithësi.
Gjyqi në përgjithësi ndihmonte [[timarliu|feudalët]]. Në grindjen e organizuar midis popullsisë së [[Libofshë]]s e Mahmut Tabakut, gjyqi i besoi [[spahiu]]t dhe urdhëroi fshatarësinë t’i jepte pjesën që [[spahiu]] pretendonte. Si rezultat i kundërshtimit të fshatarëve, [[timarliu|feudalët]] dhe shteti qenë të detyruar të hartonin lista me taksa të prapambetura që duheshin paguar më vonë. Në vitin [[1680]] në [[Sanxhaku i Shkodrës|Sanxhakët e Shkodrës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]], [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]] e të [[Dukagjini]]t, nuk ishin vjelë [[xhizja]], avarizi, nuzuli e surati për vitet [[1670]]-[[1680]].
Kishte raste të veçanta, ku fshatarësia vinte dorë mbi kullotat dimërore e verore të [[spahiu|spahinjve]] ose të [[timarliu|çifligarëve]]. Popullsia e fshatit [[Gribë]], në vitin [[1644]] hyri në kullotën verore dhe dëboi bagëtitë e [[spahiu]]t. Banorët e katundit [[Qereshniku|Qereshnik]], në vitin [[1678]] pohuan përpara [[kadiu]]t se [[timarliu|feudalët]], zotërues të kullotës së fshatit, u kishin marrë kullotën arbitrarisht, kishin ngritur stane e vatha dhe kishin sjellë 1 500 dhenë për t’i kullotur.
Kur këto forma të qëndrese nuk sillnin ndonjë përfitim, fshatarësia si rrugëdalje nga gjendja e mjeruar zgjidhte ikjet nga vendbanimet e mëparshme. Ikjet synonin shkëputjen e plotë ose të pjesshme të varësisë feudale. Fshatarët e arratisur dëshironin të gjenin kushte më të mira jetese në krahina të tjera. Duke u larguar pa lënë adresë, ata shpresonin se do t’i këpusnin lidhjet me [[timarliu|feudalin]]. Për rrjedhojë do të shpëtonin nga detyrimet ndaj tij si zot i [[raja]]së. Po kështu ata shpresonin të shpëtonin përkohësisht nga taksa për kokë.
Ikja përfshinte shtresa të ndryshme fshatarësie. Në radhë të parë iknin fshatarët [[raja]]. Shumë [[raja]] arratiseshin nga vendbanimi i përhershëm dhe vendoseshin në vise të tjera, ku merreshin me punëra të ndryshme. Shkaqet e shpërnguljeve lidheshin me gjendjen e rëndë të [[raja]]ve dhe me përpjekjet për të shpëtuar nga kjo gjendje. Disa dokumente theksojnë se arsyeja kryesore e largimit të fshatarëve qe shmangia e pagimit të taksës për kokë, në disa raste të tjera shmangia pagimit të avarizit dhe të nuzulit. Në një ferman të sulltanit të datës 5 shtator [[1716]], pohohet se [[raja]]të janë rrënuar keqas.
Strehimi i fshatarëve të shpërngulur u bënë edhe [[çifliku|çifliqet]] e tjera. Në fermanët e sulltanëve, në vitet [[1644]], [[1696]], [[1700]], [[1702]] dhe [[1707]], përr qeveritarët e [[sanxhaku|sanxhakëve]] shqiptarë, pohohet se [[timarliu|çifligarët]] fshihnin [[raja]]të e arratisur. Një strehim tjetër i fshatarëve të arratisur ishin pronat tokësore të institucioneve fetare myslimane ([[vakëf|vakëfet]]) e të atyre të krishtera (të [[manastiri|manastireve]]), institucione që përfitonin nga këto largime. Për t’i tërhequr në pronat e tyre, ata i joshnin të arratisurit, duke i vënë përkohësisht në disa kushte të favorshme vetëm për disa vjet. Gjendja e [[çifçi]]njve u bë më e mjerë, duke filluar nga vitet [[1680]] të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], kur dhe ata filluan të largoheshin nga [[çifliku|çifligjet]] në masë.
Një vendstrehim tjetër i fshatarëve të ikur ishin qytetet shqiptare ashtu dhe qytetet më të mëdha të perandorisë, si [[Stambolli]], [[Edreneja]] e [[Bursa]], të cilat ndodheshin shumë larg [[Shqipëria Osmane|tokave shqiptare]]. Në vitin [[1646]], [[sulltani]] pranonte se fshatarët ishin arratisur nga [[Kazaja e Vlorës|kazatë e Vlorës]], [[Kazaja e Skraparit|Skraparit]] dhe [[Kazaja e Myzeqesë|të Myzeqesë]], duke u vendosur nëpër qytete.
Ikjet ndodhnin në kushte të vështira. Dovleti mundohej ta shtonte trysninë ndaj individëve ose krejt fshatit për ti penguar ikjet. Xhizjedarët e vjelësit e tjerë të detyrimeve shtetërore ishin pajisur me dokument për t’ua vjelë taksat kudo që të ndodheshin. Ata dhe [[spahiu|spahinjtë]], caktonin njerëz për të mbledhur fshatarët e zhvendosur. Administrata vendoste garanci kolektive, me anë të së cilës ndaheshin detyrimet e të zhvendosurve midis atyre që kishin mbetur në fshat. Strehuesit e fshatarëve të zhvendosur viheshin nën presionin dhe kanosjet e administratës, që nuk hezitonte edhe t’i ekzekutonte.
Megjithatë arratisjet vazhduan. Në vitin [[1738]] ato përfshinë 40% të fshatrave të zonës së [[Kazaja e Beratit|Beratit]], kurse numri i shtëpive të shpërngulura kapte gati 12% të numrit të shtëpive. Ndonjëherë, arratisjet ishin aq të shumta sa u braktisën krejt fshatrat. Në regjistrat e taksave të jashtëzakonshme haset shënimi ''i rrënuar krejtësisht'', ''i braktisur'' etj.
Si pasojë e arratisjeve, hapsira të tëra toke mbeteshin pa punuar, gjë që çonte në pakësimin e prodhimit bujqësor. Nga kjo dëmtoheshin si [[timarliu|feudalët]], ashtu edhe shteti. Duke qenë se kahu kryesor i shpërnguljeve ishte nga vendet me nivel më të madh shtypjeje ekonomike drejtë vendeve me shtypje më të ulët, ato ndihmuan në përmirësimin e situatës fshatare. Për të penguar ose pakësuar arratisjet, [[timarliu|feudalët]] shtrëngoheshin ta ulnin nivelin e shtypjes ekonomike. Arratisjet ndihmuan disi në tejkalimit të izolimit feudal dhe ndihmuan në lidhjen më të madhe të krahinave me njëra-tjetrën, të qytetit me rrethinat dhe të qyteteve me njëri-tjetrin.
Gjendja e keqe e fshatarësisë, i shtrëngoi ata të përdornin edhe forma më të ashpra të qëndrese, si formimin e çetave të armatosura nëpër pyje e male. Lëvizjet kaçake në tokat shqiptare patën veçori që e dallonin nga vendet e tjera të [[ballkani]]ke. Si një shfaqje e vetvetishme e qëndresës, ajo nuk pati fizionominë dhe përhapjen e madhe, si në vendet e tjera. Ajo lidhej më së shumti me veçantitë konkrete të viseve shqiptare, ku kryengritjet ndoqën njëra-tjetrën. Në këtë situatë, i arratisuri bashkohej me lëvizjet kryengritëse, gjë që e zvogëlonte shumë rolin e kaçakërisë.
Me shthurjen e [[timari|timarisë]] dhe me përhapjen e sistemit të [[çifliku]]t, mjaft fshatarë e humbnin të drejtën e përdorimit të tokës dhe pronën private. Kjo zhveshje tërësore ose pjesërore e fshatarit nga pronësia, çonte në rrënimin e tij. Kjo e shtynte një pjesë të fshatarëve të mernin rrugën e kaçakut. Meqë deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]], sistemi i [[çifliku]]t nuk pati shtrirje të madhe edhe [[Kaçakët|lëvizja kaçake]] nuk mori përhapje të gjerë.
Në [[kaçakët|çetat kaçake]] bashkoheshin fshatarë që kishin humbur të drejtën e shfrytëzimit të tokës ose që kishin ngritur dorën kundër [[timarliu|feudalëve]] dhe tagrambledhësve shtetërorë. Çetat e malësorëve të varfër, të cilët nuk ishin në gjendje të shlyenin detyrimet, kishin përbërje tjetër. Në këto çeta merrnin pjesë gjithashtu ish-spahinjtë, të zhveshur nga zotërimet, elementë të klasës feudale që ishin fuqizuar e rivalizonin në sipërmarrjet e tagrambledhëse ose të nëpunësive, klerikë myslimanë etj. Të gjithë këta përfaqësues të ndryshëm shtyheshin nga arsye të ndryshme. Prandaj, lufta e [[kaçakët|kaçakëve]] merrte tipare të anarkisë feudale, e cila la gjurmët e veta në lëvizjet kaçake.
Çetat e armatosura sulmonin edhe spahinjtë, shtëpitë e tyre dhe u merrnin pasurinë, madje nuk kursenin as familjet e tyre. Në këtë mënyrë, në vitet [[1681]]-[[1682]], [[kaçakët]] nga fshati [[Pobrati|Pobrat]], sulmuan odat dhe haremet e Ahmet Agait e të Ali Efendiut, duke u rrëmbyer plaçkat e mallrat ushqimore. Në vitin [[1708]], [[kaçakët]] nga fshati Kaçë i [[Zadrima|Zadrimës]] rrëmbyen pasurinë e bejlerëve të [[Zadrima|Zadrimës]]. Në vitet [[1712]]-[[1713]] [[kaçakët]] nga fshati Qidhnë sulmuan shtëpinë e [[spahiu]]t Ahmet dhe i rrëmbyen gjënë e gjallë. Shpesh herë shënjestër të sulmeve bëheshin edhe pronat shtetërore, si daljanet (vivaret) etj. Në vitin [[1707]] kaçakë nga fshatrat [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëç]], [[Kuçi (Gumenicë)|Kuç]] e [[Globoçari|Globoçar]] sulmuan vivaret e mukatasë shtetërore dhe në bashkëpunim me [[çifçi]]njtë plaçkitën çifligjet shtetërore. Shënjestër sulmi ishin edhe tagrambledhësit e nëpunësit shtetërorë, si dhe banesat e tyre. Në vitin [[1606]], një çetë nga [[Kurveleshi]] sulmoi sanxhakbeun [[Sanxhaku i Delvinës|e Delvinës]], i cili kishte marrë përsipër të mblidhte taksat në [[Sanxhaku i Vlorës|sanxhakët e Vlorës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]] etj., duke i rrëmbyen [[xhizja|xhizjen]] e mbledhur.
Çetat shpesh merrnin në mbrojtje fshatarët dhe qytetarët varfër, duke mos lejuar mbledhjen e taksave. Në vitin [[1713]], Ali Hoxha, së bashku me të tjerë, pengoi mbledhjen e taksave. Lëvizja e çetave të armatosura ishte më e rëndësishme se format e tjera të ulta të qëndresës.
Gjatë viteve [[1699]]-[[1704]], popullsia e [[Kazaja e Tepelenës|Kazasë së Tepelenës]] nuk pagoi taksat e jashtëzakonshme të avarizit dhe bedelin e nuzulit. Kjo lëvizje u përhap gjatë këtyre viteve thuajse në gjithë [[Shqipëria e Jugut|Shqipërinë Jugore]]. Përveç vështirësive ekonomike, që i detyronin [[raja]]të të mos paguanin taksat e jashtëzakonshme, qëndresa e tyre u nxit edhe nga grupe feudalësh të vegjël të krahinave të [[Korça|Korçës]], [[Kolonja|Kolonjës]], [[Përmeti]]t, [[Skrapari]]t, [[Tomorrica|Tomorricës]] dhe [[Zona e Shpatit|Shpatit]], që u bashkuan me fshatarët.<ref name=31Xhufi44/>
Të shpronësuar nga [[timari|timaret]], ose të kërcënuar që t’i humbisnin ato për shkak të thellimit e përhapjes së procesit të [[çifliku|çifligimit]], këta feudalë të pakënaqur, të lidhur dhe me feudalë të tjerë në zonën e [[Berati]]t, u ngritën kundër qeveritarëve vendas.
Sanxhakbeu i [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]] nuk mundi ti shtypte kryengritësit e bashkuar. Meqënëse lëvizjet fshatare u bënë të rrezikshme për [[Perandoria Osmane|osmanët]], [[Porta e Lartë]] ndërmori veprime të tjera, dërgoi kundër kryengritjes së vitit [[1700]], forcat e të katër sanxhakëve nën urdhrat e ish-[[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]], Ali Pashës. Por as këto nuk arritën ta shtypnin kryengritjen.
Në vjeshtën e vitit [[1701]], [[Porta e Lartë]] urdhëroi Hydaverdi Pashën e [[Shkodra|Shkodrës]] që, në krye të forcave të [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakëve të Shkodrës]], [[Dukagjini]]t, [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]] dhe [[Sanxhaku i Vlorës|të Vlorës]], me rreth 10 000 veta, të shtypte kryengritjen që e kishte qendrën në [[Kurveleshi|Kurvelesh]]. Hydaverdi Pasha përdori së pari taktikën e përçarjes së kryengritësve, duke shkëputur nga lëvizja drejtuesit e përbërë nga grupet e feudalëve të vegjël. Në këto rrethana lëvizja fshatare ra përkohësisht në të gjitha krahinat, duke përfshirë edhe [[Kurveleshi]]n, për të rifilluar me hov të ri në vitet [[1703]]-[[1704]].
Në këtë fazë të dytë, në krye të saj doli një feudal vendas, komandanti i garnizonit të [[Kalaja e Tepelenës|kështjellës së Tepelenës]], çaushi i jeniçerëve Muço Aga Hysoja. Në [[qershori]]n e vitit [[1704]], kundër kësaj kryengritjeje u dërguan forca ushtarake nga [[Ejaleti i Rumelisë]] nën komandën e valiut, Hasan Pasha. Në këto forca bënin pjesë edhe ushtri të [[Sanxhaku i Janinës|sanxhakëve të Janinës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], [[Dukagjini]]t dhe të [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]]. Me përqëndrimin e gjithë këtyre forcave, qeveria më në fund arriti ta nënshtronte [[Kurveleshi]]n. Në dështimin e kryengritjes një rol të rëndësishëm luajti braktisja e lëvizjes nga Muço aga Hysoja, i cili u fal dhe u la në postin e vet të mëparshëm.<ref name=31Xhufi44/>
Një lëvizje fshatare, e udhëhequr nga krerë malësorë, shpërtheu në të njëjtën kohë në krahinën e [[Mati]]t. Në [[maji]]n e vitit [[1703]], kryengritës nga [[Njësia administrative Selitë (Mirditë)|Selita]] e [[Macukulli]], rrethuan garnizonin e [[Kalaja e Stelushit|kështjellës së Stelushit]]. Mirëpo nuk arritën ta merrnin, sepse të rrethuarve u shkuan në ndihmë forcat e [[Sanxhaku i Ohrit|sanxhakëve të Ohrit]], [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], [[Dukagjini]]t dhe [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]]. Në fundin e [[gushti]]t, [[turqit osmanë|osmanët]] arritën ta nënshtronin edhe krahinën e [[Mati]]t.
Fshatarësia e lirë e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], e sidomos kelmendasit, e vijuan qëndresën, që u rrit në fillim të [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Në vitin [[1701]], 6 000 ushtarë turq, të komanduar nga Hydaverdi Pasha i familjes së [[Begollët|Begollajve të Pejës]], sulmuan viset malore dhe rrethuan [[Kelmendi]]n. Rrethimi vazhdoi për një kohë të gjatë. Të ndodhur pa ushqime dhe pa bukë, një pjesë e kelmendasve pranuan të hiqnin dorë nga kryengritja.
Për këtë arsye Hydaverdi Pasha ata i la të lirë në krahinat e tyre, ndërsa pjesën tjetër (274 familje) që e vijuan luftën, ai i shpërnguli nga [[Kelmendi]] në tokat që zotëronte në pllajën e Peshterit, pranë [[Pazari i Ri|Pazarit të Ri]]. Por, më vonë, në vitin [[1707]], shumica e 274 familjeve i braktisën tokat e tij, duke u kthyer në Kelmend.
Largimi i forcave ushtarake të qeveritarëve vendas për në frontin e [[Luftërat turko-veneciane|luftës veneto-osmane]] gjatë viteve [[1714]]-[[1718]] i dha rast shpërthimit me përmasa më të mëdha të lëvizjeve kryengritëse. Kur feudalët vendas u ndaluan malësorëve ti shtegtonin bagëtitë në kullotat dimërore dhe i pushtuan ato, malësorët e [[Kelmendi]]t, [[Pulti]]t, [[Shala|Shalës]], [[Gashi (zonë gjeografike)|Gashit]] dhe të [[Mirdita|Mirditës]], sulmuan krahinat fushore fqinje dhe ndërprenë qarkullimin e rrugëve.
Në të njëjtën kohë, rreth dy mijë [[raja]] matjanë, dibranë, lezhjanë e krutanë refuzuan të paguanin [[xhizja|xhizjen]] dhe taksat e tjera shtetërore. Këto lëvizje u përkrahën përkohësisht edhe nga disa feudalë të pakënaqur nga shteti si ajanët e [[Mati]]t, që synonin t’i përdornin ato si mjet trysnie për të fituar të drejtën e taksave në dobi të vet dhe për të forcuar pozitat e tyre politike në pushtetin vendor.
Po kështu, fshatarët e nahijes së [[Mazreku (Gumenicë)|Mazarakut]] dhe [[Ajdonati]]t në [[Çamëria|Çamëri]], e sidomos banorët e [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëçit]], që ishin ngritur kundër pagimit të taksave që në vitin [[1708]], vranë tagrambledhësit dhe rojen që i shoqëronte dhe u hodhën në kryengritje të hapur. Në [[maji]]n e vitit [[1714]], rreth 1 500 çamë thyen forcën ushtarake të sanxhakbeut të [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], që u dërgua kundër tyre. Kryengritës të tjerë nga [[Kolonja]] dhe [[Konica]] nuk pranuan të paguanin taksat dhe vranë xhizjedarin në [[Leskoviku|Leskovik]].
Krahas këtyre lëvizjeve, në vitin [[1715]], shpërtheu një tjetër kryengritje e madhe, që kishte si qendër [[Kurveleshi]]n. Në [[korriku]]n e vitit [[1715]], fshatarësia [[raja]] e [[Kazaja e Tepelenës|kazave të Tepelenës]] dhe të [[Kazaja e Përmetit|Përmetit]], refuzoi të paguante taksat e jashtëzakonshme si dhe [[xhizja|xhizjet]] e vitit [[1714]]. Kundër këtij rrebelimi u dërguan forcat e [[Kalaja e Vlorës|kështjellave të Vlorës]], [[Kalaja e Kaninës|të Kaninës]] dhe ato të [[esnafi|esnafëve]] të qytetit të [[Berati]]t.<ref name=31Xhufi44/>
Meqenëse kryengritja shpërtheu ndërsa [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|ushtria osmane]] luftonte me forcat [[Republika e Venedikut|venedikase]] të [[Korfuzi]]t, kjo shkaktonte një kërcënim serioz. Prandaj, valiu i [[Rumelia|Rumelisë]], Ahmet Pasha, shkoi vetë në [[nëntori]]n e vitit [[1715]], për të drejtuar operacionet ushtarake për shtypjen e kryengritjes së [[Kurveleshi]]t. Ai mori gjithashtu përforcime nga [[Sanxhaku i Janinës|Sanxhakët e Janinës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]] dhe të [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], me të cilat arriti ta shtypte kryengritjen dhe ta shtronte krahinën.<ref name=31Xhufi44/>
Në vitin [[1729]] banorë të disa fshatrave të [[Kazaja e Matit|Kazasë së Matit]] u hodhën në kryengritje, duke mos pranuar ta paguanin [[Xhizja|xhizjen]], avarizin e nuzulin. Për shtypjen e saj, [[sulltani]] ngarkoi qeveritarët e [[Sanxhaku i Elbasanit|sanxhakëve të Elbasanit]] e [[Sanxhaku i Shkodrës|të Shkodrës]]. Në pamundësi për t’i rezistuar forcave osmane, kryengritësit pranuan të nënshtroheshin. Qeveritarët morën si peng 10 nga ata më me ndikim, por kur ata u larguan nga krahina e [[Mati]]t, kryengritja filloi përsëri. Popullsia e [[Mati]]t, nën drejtimin e Hal Bajramit, refuzoi të shlyente detyrimet, ktheu mbrapa të ngarkuarit për marrjen e tyre dhe liroi pengjet. Pushteti qendror i nisi prapë qeveritarët, që me forca të shumta do ta shtypnin kryengritjen.
Në fillimvitin [[1739]] u hodh në kryengritje popullsia e krahinave të [[Kurveleshi]]t, [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëçit]] dhe të [[Ajdonati]]t, që nuk donte ta paguante [[xhizja|xhizjen]]. Qeveria osmane, për shtypjen e saj, ngarkoi qeveritarin e [[Sanxhaku i Delvinës|Sanxhakut të Delvinës]], që u ndihmua nga bejlerët e [[Delvina|Delvinës]].
Në vitin [[1744]], fshatarësia e [[Peqini]]t, kundërshtoi me armë pagimin e taksës ''ndihmë në kohë lufte''. Meqë përpjekjet e valiut të [[Rumelia|Rumelisë]], për shtypjen e saj dështuan, ky pranoi të mbledh vetëm shumën që i ofruan kryengritësit, kurse pjesa tjetër do të shënohej në listën e të prapambeturave.
Dy vjet më vonë, krahinat e [[Berati]]t e të [[Rrethi i Mallakastrës|Mallakastrës]] u përfshinë në kryengritje, popullsia e të cilave nuk pranoi të paguante taksën ''ndihmë në kohë lufte''. Kryengritja u zgjerua sa valiu i [[Rumelia|Rumelisë]] u detyrua të vinte në krye të fushatës ndëshkimore ndaj atyre që kishin ngritur krye dhe për të mbledhur taksat, duke e shtypur edhe këtë kryengritje.
Në përgjithësi, kryengritjet e viteve [[1718]]-[[1750]] treguan se kjo nuk ishte një periudhë e qetë për qëndresën e fshatarësisë shqiptare. Ato e shtynë periudhën kohore të përfundimit të qëndresës deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Atëherë dolën në skenë [[pashallëqet shqiptare]], si formacione shtetërore autonome. Që nga kjo kohë, kryengritjet e fshatarësisë shqiptare, morën disa tipare të reja.
Qëndresa e fshatarësisë pati pothuajse shkaqe të njëjta gjatë gjithë periudhës nga fillimi i [[shekulli XVI|shekullit të XVI]], deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Gjatë kryengritjeve të [[shekulli XVI|shekujve të XVI]]-[[shekulli XVII|XVII]], forca kryesore lëvizëse ishte fshatarësia [[raja]] dhe ajo e krahinave të vetëqeverisura, kurse në [[shekulli XVIII|shekullin e XVIII]], shtohen edhe feudalët dhe disa klerikë të lartë të krishterë. Në qëndresën e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]], morën pjesë edhe fisnikë të mëdhenj shqiptarë, për shkak të rivalitetit në sipërmarrjen e detyrimeve ose pse kishin hyrë në rrugën e shkëputjes nga klasa feudale osmane. Krahas të krishterëve, në kryengritje merrnin pjesë edhe [[myslimanët]], si nxënës të medreseve (softë), muezinë, haxhinj, shejhlerë, deri dhe dijetarët islamë (ulema). Në raste të veçanta kryengritjet morën ngjyrë fetare, ndonëse shteti gjithnjë përpiqej t’i trajtonte kryengritësit si armiq të fesë e pastaj të shtetit.
Tiparet çlirimtare të kryengritjeve ishin të mpleksura me ato shoqërore. Në varësi të kushteve historike, të forcës dhe shkallës së organizimit të tyre, ato herë merrnin veçori më tepër çlirimtare, e herë veçori shoqërore. Sidomos, kur kryengritësit bashkëpunonin me shtetet evropiane, shtrohej si synim flakja e zgjedhës së huaj, duke nxjerr në plan të parë tiparin çlirimtar. Në përgjithësi, kryengritjet e kësaj periudhe dështuan dhe nuk arritën ti përmbushnin synimet e tyre.
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Shqipëria Osmane]]
* [[Sanxhaku i Arbërit]]
* [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)]]
* [[Kryengritja e Himarës (1472)]]
* [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)]]
* [[Kryengritjet shqiptare në vitet 1680]]
* [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
* [[Kuvendi i Matit]]
* [[Kuvendi i Dukagjinit]]
* [[Kuvendet ballkanike]]
* [[Kuvendi Kishtar i Arbërit]]
* [[Kuvendi i Kuçit]]
* [[Kryengritja e Bogdanit]]
* [[Pirateria shqipëtare]]
* [[Shkolla dhe arsimi në tokat shqiptare (shek. XVI-XVII)]]
* [[Gjergj Basta]]
* [[Gjon Renësi]]
* [[Mark Gjini]]
* [[Nikollë Mekajshi]]
* [[Tomë Plezha]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Luftërat turko-veneciane]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
* [[Frankokracia]]
* [[Shteti i Detit]]
** [[Beteja e Lepantos]]
** [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
* [[Andrea Manesi]]
* [[Gjin Gjergji]]
* [[Gjergj Vladanji]]
* [[Nikollë Bardhi]]
* [[Nora e Kelmendit]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Lufta e Madhe Veriore]]
* [[Pashallëqet shqiptare]]
* [[Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Lidhja e Prizrenit]]
* [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë]]
* [[Konferenca e Londrës (1912–1913)]]
* [[Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë]]
* [[Shpërbërja e Perandorisë Osmane]]
* [[Sanxhaku]]
* [[Sanxhakbeu]]
* [[Kuçi (Mali i Zi)]]
* [[Piperët]]
* [[Xhizja]]
* [[Spahiu]]
* [[Nahije]]
* [[Timari]]
* [[Timarliu]]
* [[Lale Drekali]]
* [[Kazaja]]
* [[Raja]]
* [[Çifliku]]
* [[Çifçi]]u
* [[Kaçakët]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{Reflist|30 em}}
==Bibliografia==
* {{cite book|others = Association internationale d'études du Sud-Est européen|year = 1967|url = https://books.google.al/books?id=mSlpAAAAMAAJ|title = Actes du premier Congrès international des études balkaniques et sud-est européens: Histoire (Ve – XVe ss.; XVe – XVIIe ss.)|publisher = Editions de l'Académie Bulgare des Sciences|language = fr}}
* {{cite journal|author = Peter Bartl|journal = Albanische Forschungen|issue = 14|year = 1974|publisher =O. Harrassowitz|url = https://books.google.al/books?id=Zd2ZAAAAIAAJ|title =Der Westbalkan zwischen spanischer Monarchie und osmanischen Reich: zur Türkenkriegsproblematik an der Wende vom 16. zum 17 Jahrhundert|language = de|isbn = 978-344701553-0}}
* {{cite book|author1 = Aleks Buda|author2 = Injac Zamputi|year = 1965|volume = 2. 1634-1650|url = https://search.worldcat.org/title/94782420|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 947824240}}
* {{cite book|author = Robert Elsie|year = 2010|title = Historical Dictionary of Albania|url = https://books.google.al/books?id=6inliCF_930C|publisher = Rowman & Littlefield|language = en|isbn = 978-081086188-6}}
* {{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|url = https://books.google.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|publisher =I. B. Tauris|language = en|year = 2015|isbn = 978-085773932-2}}
* {{cite book|author = Kristo Frashëri|title =The history of Albania: A Brief Survey|url = https://books.google.al/books?id=hXMKAQAAIAAJ|year = 1964|language = en}}
* {{cite book|author = Bashkim Iseni|publisher = Peter Lang|year = 2008|oclc = 269329200|url = https://books.google.al/books?id=gAdlqwCm_9sC|title =La question nationale en Europe du Sud-este: Genèse, émergence et développement de l’identité nationale albanaise au Kosovo et en Macédoine|language = fr|isbn = 978-3-03911-320-0}}
* {{cite book|author = Tim Judah|title =The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia|url = https://books.google.al/books?id=B4YbP0fPcMYC&lpg=PA5&pg=PA29|year = 2000|chapter =3. It Is Better to Die in Battle Than to Live in Shame|publisher = Yale University Press|language = en|orig-year = 1997|isbn = 978-030008507-5|pages = 29-47}}
* {{cite book|author = Noel Malcolm|title = Kosovo – A Short History|year = 1998|language = en|url = https://books.google.al/books?id=GGQ_AQAAIAAJ|publisher = Macmillan|isbn = 978-033366612-8}}
* {{cite book|author = Noel Malcolm|url = https://books.google.al/books?id=oevqDwAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA128|chapter =7. The ‘Great Migration’ of the Serbs from Kosovo (1690): History, Myth and Ideology|title = Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians|year = 2020|publisher = [[Oxford University Press]]|language = en|isbn = 978-0-19-885729-7|pages = 128-148}}
* {{cite book|author = Peter R. Prifti|title = Unfinished Portrait of a Country|year = 2005|url = https://books.google.al/books?id=kYhpAAAAMAAJ|language = en|publisher = East European Monographs|isbn = 978-088033558-4}}
* {{cite journal|author = Selami Pulaha|title = Mbi gjallërimin e lidhjeve farefisnore dhe krijimin e fiseve në Shqipërinë e Veriut në shek. XVI-XVII|journal = Studime historike|url = https://books.google.al/books?id=q4khAQAAMAAJ|volume = 12|issue = 2|publisher = [[Akademia Shqiptare e Shkencave]], [[Instituti i Historisë - Tiranë]]|language = sq|year = 1975|pages = 121-145}}
* {{cite journal|author = Yll Rugova|year = 2024|journal = Studime Historike|volume = 61|issue = 1|doi = 10.61773/1ANA2798|url = https://www.academia.edu/129916914/|title = Dokumente e materiale: Letra dhe relacione nga fushata habsburgase e vitit 1689|language = sq|pages = 217-241}}
* {{cite book|author1 = Gligor Stajonević|author2 = Milan Vasić|title = Istorija Crne Gore (3): od početka XVI do kraja XVIII vijeka|year = 1975|publisher = Redakcija za istoriju Crne Gore|language = sr|location = Titograd|oclc = 799489791}}
* {{cite journal|author = Luan Tetaj|title =The convention of Dukagjini of 1602|date = nëntor 2017|url = https://iipccl.org/wp-content/uploads/2017/11/217-223.pdf|journal = Academic Journal of Business, Administration, Law and Social Siences|volume = 3|issue = 3|language = en|issn = 2410-3918|pages = 217-223}}
* {{cite journal|author = Injac Zamputi|title = Bashkimi i Maleve Shqiptare në fillim të shekullit XVII|year = 1957|url = https://books.google.al/books?id=Qoq8AAAAIAAJ|journal = Buletini i Shkencave Shoqërore|volume = 10|issue = 1|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|pages = 62-85}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|year = 1961|url = https://books.google.al/books?id=nxASHQAACAAJ|title = Përpjekjet e shqiptarëve për liri në dy shekujt e parë të sundimit otoman|publisher = N.Sh.B. Naim Frashëri|language = sq}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|title = Konferenca e parë e Studimeve Albanologjike: Tiranë, 15-21 nëndor 1962|url = https://books.google.al/books?id=03FIAQAAIAAJ|chapter = Randësia ndërkombëtare e kuvendeve shqiptare në kalimin prej shekullit të XVI-të në të XVII-tin|year = 1965|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë|language = sq|pages = 498-505}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|year = 1963|volume = 1. 1610-1634|url = https://search.worldcat.org/title/1508078734|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|language = sq|oclc = 1508078734}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|title = Dokumente të shekujve XVI-XVII për historinë e Shqipërisë|year = 1989|volume = 1|url = https://books.google.al/books?id=LZgcAAAAMAAJ|publisher = [[Instituti i Historisë - Tiranë]]; [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]|language = sq}}
* {{cite journal|author = Pëllumb Xhufi|title = Turq që luftojnë kundër turqve...|journal = Revista Studime Historike|volume = 63|url = https://drive.google.com/file/d/1ImG6GgPKBALDYPtlyfzwnezmfwMwIxW_/view|issue = 3-4|year = 2014|language = sq, en|pages = 31-44}}
==Lidhjet jashtme==
* {{cite web|url = http://www.shkoder.net/al/bio_bogdani.htm|title =I madhi Pjeter Bogdani – Pjetër Bogdani (1665-1689)|language = sq}}{{Lidhje e thyer}}
* {{cite web|url = http://www.shkoder.net/al/bio_bogdani.htm|title = Kryengritja shqiptare antiosmane e vitit 1689|language = sq}}{{Lidhje e thyer}}
[[Kategoria:Historia e Ballkanit]]
[[Kategoria:Historia e Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Historia e Evropës]]
[[Kategoria:Historia e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Rebelime në Ballkan]]
[[Kategoria:Rebelime shqiptare]]
[[Kategoria:Shqipëria osmane]]
[[Kategoria:Kryengritës shqiptarë të Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Çështja shqiptare]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Perandorinë Osmane]]
7l3j3fdjsho5j5qjhyznw5rxdlm4sa1
2815248
2815241
2025-07-10T12:24:43Z
Flladimi
79965
/* Bibliografia */ rregullim linku
2815248
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Kryengritjet antiosmane në periudhën midis shekujve të XVII dhe XVIII ku do të mernin pjesë shqiptarët}}
[[File:Vula e Nikoll Mekajshit.svg|parapamje|321px|Vula e [[Nikollë Mekajshi]]t, [[shekulli XVII|shek. XVII]]]]
Depërtimi i [[spahiu|spahinjve]] nëpër malësitë e [[autonomia|vetëqeverisura]], përhapja e [[Perandoria Osmane|sundimit osman]] dhe rritja e detyrimeve ndaj fshatarësisë shqiptare, shkaktuan një qëndresë më të fuqishme të malësorëve, gjallëruan lëvizjen e pjesës tjetër të fshatarësisë shqiptare, si dhe përpjekjet e krerëve shqiptarë laikë e fetarë për t’i shndërruar kryengritjet e veçanta të armatosura dhe pakënaqësinë e shqiptarëve në një lëvizje të përgjithshme për çlirim, me një organizim më të lartë e më të gjerë se deri atëherë.
Përvoja luftarake e dështimi i [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|kryengritjeve të shekullit të XVI]] u tregoi kryengritësve malësorë se mbrojtja e [[autonomia|vetëqeverisjes]] dhe lufta për çlirim nga [[Perandoria Osmane|zgjedha osmane]] mund të arriheshin duke bashkuar forcat e tyre me ato të krahinave të tjera, dhe me forma organizative më të përshtatshme. Një formë e tillë u bë në kuvendet shqiptare, që kishin karakter tejkrahinor, një bashkim më i lartë e më i gjerë forcash. Në kuvendet shqiptare, përveç krerëve të krahinave të vetëqeverisura malore, morën pjesë përfaqësuesit e krahinave të tjera. Me këto kuvende u bashkuan edhe një varg prelatësh katolikë e ortodoksë, interesat e të cilëve, sikurse ato të fshatarësisë, nuk pajtoheshin me [[Porta e Lartë|sunduesit osmanë]].<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|year = 1965|language = sq|url = https://books.google.al/books?id=03FIAQAAIAAJ|chapter = Randësia ndërkombëtare e kuvendeve shqiptare në kalimin prej shekullit të XVI-të në të XVII-tin|title = Konferenca e parë e Studimeve Albanologjike: Tiranë, 15-21 nëndor 1962|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë|pages = 498-505}}</ref>
==Organizimet==
{{Further|Kuvendi i Matit|Kuvendi i Dukagjinit|Kuvendi Kishtar i Arbërit}}
[[File:Bogdani.jpg|parapamje|majtas|[[Pjetër Bogdani]], duke u lutur, ballina e librit Çeta e Profetëve]]
Kalimi në këtë formë të re organizative prapa së cilës qëndronte fshatarësia dhe krerët e saj laikë e klerikë, e ngriti luftën në një shkallë më të lartë, më të gjerë e më të ashpër, e futi atë në një fazë të re. Malësitë shqiptare, të favorizuara edhe nga terreni malor, tashmë u bënë qendrat e shtabeve drejtuese dhe vatrat kryesore nga shpërthyen dhe u përhapën në pjesën tjetër të vendit lëvizje kryengritëse të papara deri atëherë për gjerësinë e forcën e tyre.
Përvoja e luftës i mësoi krerët shqiptarë të përqafonin një formë të re lufte për t’i bërë ballë më me sukses fuqisë së madhe të pushtuesve: të bashkonin e të drejtonin nëpërmjet kuvendeve shqiptare të gjitha vatrat e qëndresës shqiptare, dhe të bashkërendonin luftën e tyre për liri me atë të popujve të shtypur të [[Ballkani|Gadishullit Ballkanik]] e me luftën e shteteve evropiane për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]] nga [[Evropa]].<ref>{{cite book|author = Selami Pulaha|url = http://www.forum-al.com/showthread.php=1632%7CJETA|editor = Petrika Thëngjilli|volume = Pjesa e Tretë: Shqipëria nën Perandorinë Osmane gjatë shek. XVI – vitet 20 të shek. XIX|year = 2002|title = Historia e Popullit Shqiptar|chapter = Kreu II: Zhvillimi Politik i Tokave Shqiptare. Kryengritjet e Armatosura (Shek. XVI – Mesi i Shek. XVIII)|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]] – [[Instituti i Historisë - Tiranë|Instituti i Historisë]]|language = sq|isbn = 99927-1-622-3|pages = 565-569|url-status = dead|archive-date =5 mars 2016|archive-url = https://web.archive.org/web/20160305010158/http://www.forum-al.com/showthread.php?t=1632%7CJETA}}</ref>
Në kuvende u hartuan një sërë projektesh. Ato iu drejtuan shteteve evropiane për çlirimin e gjithë tokave shqiptare. Në promemorjet e tyre tregohej gatishmëria e shqiptarëve për luftë, sasia e luftëtarëve, strategjia dhe taktika që do të ndiqej për çlirimin e vendit, duke përfshirë këtu edhe bashkëpunimin e kryengritësve me rojtarët e kështjellave, të cilët kishin prejardhje shqiptare. Ato përpiqeshin t’i bindnin qeveritë e shteteve evropiane të ndërmerrnin veprime kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], i cili do të bashkërendohej me veprimet luftarake të kryengritësve shqiptarë dhe [[ballkani|ballkanas]]. Njëkohësisht kuvendet kërkonin prej tyre edhe armë zjarri, meqenëse me shpatat, heshtat e shigjetat, kryengritësit shqiptarë gjendeshin në kushte inferiore në krahasim me forcat osmane.
Në periudhën midis viteve [[1590]]-[[1620]] u organizuan një varg kuvendesh të tilla. Qendra ku u zhvilluan këto kuvende ishte krahina e [[Mati]]t. Lufta e kryengritësve të krahinave të veriut e arriti kulmin e vet në vitet [[1590]]-[[1595]], kur 10 000 kryengritës të krahinave malore të [[Sanxhaku i Ohrit|Sanxhakëve të Ohrit]] e të [[Dukagjini]]t i dëbuan [[Porta e Lartë|autoritetet e pushtetit osman]] nga malësitë dhe i shtrinë sulmet në krahinat fqinje.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|publisher =I. B. Tauris|url = https://books.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|year = 2015|language = en|isbn = 978-085773932-2|pages = 27-28}}</ref> Kryengritja pati një ndikim të madh brenda dhe jashtë kufijve të trojeve shqiptare, dhe veçanërisht, ajo gjallëroi [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë|luftën çlirimtare të popullsisë maqedone]].
[[File:MixCollage-15-Jan-2024-09-37-PM-7066.jpg|parapamje|362px|Kolazh i Luftërave Habsburgo-Osmane]]
Në flakën e këtyre kryengritjeve, më 7 nëntor të vitit [[1594]], u mblodh një [[Kuvendi i Matit|kuvend i përgjithshëm]] i krerëve shqiptarë në manastirin e Shën Mërisë në Mat, për të hartuar projektin e kryengritjes dhe të çlirimit të krejt vendit. Krerëve shqiptarë, [[Tomë Plezha]] e [[Mark Gjini]], të cilët mbanin edhe titullin e kalorësit, si dhe ipeshkvit [[Nikollë Mekajshi]], iu ngarkua detyra të hynin në bisedime me [[papa|papën]] për zbatimin e planit të kryengritjes.<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|publisher = N.Sh.B. Naim Frashëri|year = 1961|url = https://books.google.al/books?id=nxASHQAACAAJ|title = Përpjekjet e shqiptarëve për liri në dy shekujt e parë të sundimit otoman|language = sq}}</ref>
Fshehtaz [[Republika e Venedikut|Republikës së Venedikut]], që nuk donte të prishte paqen me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], në shkurt të vitit [[1595]] plani iu paraqit delegatit të papës. Kërkesat e përfaqësuesve shqiptarë në [[Roma|Romë]] për të siguruar armë nuk dhanë asnjë fryt. [[Papa]] i këshilloi shqiptarët që të prisnin mbasi nuk kishte ardhur koha e duhur. Nga ana tjetër, [[Republika e Venedikut]], mundi t’i përçajë radhët e pjesëmarrësve të [[Kuvendi i Matit|kuvendit]], duke shfrytëzuar ndikimin që kishte mbi disa prej krerëve të saj. Në qershorin e vitit [[1595]], kur në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] u mor vesh formimi i aleacës evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], krerët shqiptarë e njoftuan [[papa|papën]], se [[shqiptarët]], katolikë e ortodoksë, ishin gati të fillonin kryengritjen, sapo të niste lufta.
Në të njëjtën kohë edhe në krahinat e [[Shqipëria e Jugut|Shqipërisë së Jugut]] u bënë përpjekje për të siguruar armë e mjete për kryengritjen nga shtetet evropiane. Në vitin [[1595]], [[Patrikana e Ohrit|patriarku i Ohrit]], pasi u kthye nga [[Moska]], shkoi në [[Butrinti|Butrint]] dhe, me anën e qeveritarit të [[Korfuzi]]t, i kërkoi [[Republika e Venedikut|senatit venedikas]] ndihmë për kryengritjen. Por senati do ta hidhte poshtë kërkesën e tij.
Armë iu kërkuan edhe [[Shtetet Papale|Papatit]] dhe [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] ([[1596]]), por [[papa]] nuk dërgoi asnjë ndihmë, duke paraqitur si pretekst shpenzimet e mëdha që bënte në [[Hungaria|Hungari]] për luftën e këtij vendi me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]]. [[Perandoria Spanjolle|Oborri i Spanjës]] premtoi dhe nisi një kontingjent të vogël ushtarësh. Gati 10 000 kryengritës të armatosur me jataganë e shigjeta e të nisur nga krahinat rreth e qark [[Vlora|Vlorës]], e sulmuan ushtrinë osmane në qytet me shpresë se në [[Porti i Vlorës|portin e Vlorës]] do të vinin ndihmat spanjolle. Por ndërmarrja shkoi huq, se edhe ato armë që ishin nisur u sekuestruan në det prej [[Republika e Venedikut|venedikasve]].
[[File:Great Turkish War Collage.jpg|parapamje|majtas|354px|Kolazh nga [[Lufta e Madhe Turke]]]]
Ky qëndrim i shteteve evropiane dhe i [[Vatikani]]t, i dëmtoi kryengritjet në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]], por nuk mundi t’i ndalte përpjekjet për përhapjen e tyre në shumicën e krahinave. Në vitin [[1598]] u organizua Kuvendi i dytë ndërkrahinor në [[Blinisht (Lezhë)|Blinisht]] të [[Zadrima|Zadrimës]]. Ai iu drejtua për ndihmë perandorit austriak. [[Republika e Venedikut]] kapi përfaqësuesit e kuvendit duke e sabotuar aleancën.
Megjithatë, idea e organizimit të një kryengritjeje të përgjithshme u përhap në krejt tokat shqiptare. Një rol për përhapjen e saj luajtën klerikët e prelatët. Me krerët e prelatët e krahinave të Mbishkodrës dhe të [[Dukagjini]]t u bashkuan edhe shumë krerë të krahinave të tjera [[Shqipëria e Veriut|veriore]], [[Shqipëria e Mesme|të mesme]] dhe [[Shqipëria e Jugut|jugore]]. Me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të tyre në vitin [[1601]] u mbajt [[Kuvendi i Dukagjinit|një kuvend i madh]] pranë [[Kisha e Shën Aleksandrit|kishës së Shën Llezhdrit]] (Aleksandrit) në [[Dukagjini (Derjan)|fshatin Dukagjin]].<ref>{{cite journal|author = Luan Tetaj|date = nëntor 2017|url = https://iipccl.org/wp-content/uploads/2017/11/217-223.pdf|journal = Academic Journal of Business, Administration, Law and Social Siences|title =The convention of Dukagjini of 1602|volume = 3|issue = 3|language = en|issn = 2410-3918|pages = 217-223}}</ref>
Në punimet e tij, që vazhduan edhe në vitin [[1602]], do të mernin pjesë 2 656 përfaqësues laikë e fetarë të ardhur nga 14 krahina të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] ([[Malësia e Madhe|Malësia e Shkodrës]], [[Zadrima]], [[Dukagjini]], [[Kosova]], [[Lezha]], [[Kurbini]], [[Mati]], [[Dibra]], [[Petrela]], [[Durrësi]], [[Elbasani]], [[Zona e Shpatit|Shpati]] dhe [[Myzeqeja]]). Kuvendi u drejtua nga [[Nikollë Mekajshi]], [[Nikollë Bardhi]] dhe [[Gjin Gjergji]].<ref>{{cite journal|author = Injac Zamputi|title = Bashkimi i Maleve Shqiptare në fillim të shekullit XVII|url = https://books.google.al/books?id=Qoq8AAAAIAAJ|year = 1957|journal = Buletini i Shkencave Shoqërore|volume = 10|issue = 1|language = sq|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|pages = 62-85}}</ref>
Kuvendi mori vendimin të fillonte luftën për çlirimin e vendit. Këtë vendim historik e nënshkruan 52 krerë kryesorë, 4 nga secila krahinë. Por mbeti si problem sigurimi i aleatëve dhe i armëve. Për të larguar dyshimet e [[Republika e Venedikut|venecianëve]] dhe për ta tërhequr atë në anën e vet, kuvendi vendosi këtë radhë t’i drejtohej më parë [[Republika e Venedikut|Republikës së Shën Markut]] për t’i kërkuar ndihmë dhe armë.<ref>{{cite journal|author = Selami Pulaha|title = Mbi gjallërimin e lidhjeve farefisnore dhe krijimin e fiseve në Shqipërinë e Veriut në shek. XVI-XVII|journal = Studime historike|volume = 12|issue = 2|url = https://books.google.al/books?id=q4khAQAAMAAJ|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]], [[Instituti i Historisë - Tiranë]]|language = sq|year = 1975|pages = 121-145}}</ref>
[[File:Reconquest of Hungary.jpg|parapamje|379px|Harta e betejave të luftërave austriako-osmane, ku jepet edhe kalimi i austriakëve në Kosovë, në [[shekulli XVII|shek. XVII]]]]
Për këtë qëllim, dy përfaqësues, [[Nikollë Bardhi]] dhe Pal Dukagjini u dërguan në [[Venecia|Venedik]]. Por edhe këtë herë senati i përcolli përfaqësuesit shqiptarë me porosinë e zakonshme për të pritur pasi ''nuk kishte ardhur koha për luftë kundër turqve''.
Kuvendi vendosi që t’i niste përsëri dy përfaqësuesit e vet në [[Republika e Venedikut|Venedik]] për t’i deklaruar senatit se po të mos e ndihmonte lëvizjen e armatosur, të 40 mijë kryengritësit shqiptarë do të ishin të shtrënguar t’i drejtoheshin mbretërisë tjetër evropiane, duke pasur parasysh [[Perandoria Spanjolle|Spanjën]], rivalen e [[Republika e Venedikut|Venedikut]]. As këto kërcënime nuk e bindën [[Republika e Venedikut|Venedikun]], i cili më shumë se kurdoherë donte të ruante paqen me [[turqit osmanë|osmanët]], për arsye se në këtë kohë, midis [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] dhe [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]], kishin filluar bisedime për paqe. Edhe këtë herë [[Republika e Venedikut|Venediku]] veproi aty për aty për të mbjellë farën e përçarjes në radhët e udhëheqësve të kuvendit me qëllim që të mënjanonte rrezikun e afrimit të shqiptarëve me [[Perandoria Spanjolle|Spanjën]].<ref>{{cite book|author = Kristo Frashëri|url = https://books.google.al/books?id=hXMKAQAAIAAJ|year = 1964|title =The history of Albania: A Brief Survey|language = en|pages =94-95}}</ref>
Ajo mundi të korruptonte me ar dhe të bënte për vete [[Nikollë Bardhi]]n e Pal Dukagjinin, si dhe disa krerë të tjerë. Kështu përpjekjet për të siguruar një aleat të jashtëm aktiv, si dhe armë, nuk dhanë asnjë fryt. Situata politike ndërkombëtare nuk ishte e përshtatshme për veprime luftarake kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], sepse, fuqitë kryesore evropiane, duke u nisur nga interesat e tyre për të ruajtur paqen me [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]], nuk do tu jepnin ndihmën e kërkuar shqiptarëve.
==Veprimet==
[[File:Soppoto - Coronelli Vincenzo - 1688.jpg|parapamje|majtas|381px|Vizatim i rrethimit [[venecia]]n të Kështjellës së Sopotit, në Himarë, 1688]]
Krahas kuvendeve në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]], shpërthyen edhe një varg kryengritjesh. Sipas letrës së [[Nikollë Mekajshi]]t drejtuar [[papa]] [[Klementi VIII|Klementit të VIII]] në vitin [[1603]], dukagjinasit vazhdonin të ishin në kryengritje. Përveç zonave të vetë-qeverisura, kryengritja u shtri edhe në zonën e [[timari]]t. Një lëvizje e tillë qe kryengritja e vitit [[1607]], e drejtuar nga [[Andrea Manesi|Andrea (Idar) Manesi]]. Ai shpalli se do të bëhej një Skënderbe i dytë.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|url = https://books.google.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|year = 2015|publisher =I. B. Tauris|language = en|isbn = 978-085773932-2|pages = 28-29}}</ref>
Thirrjes për luftë të [[Andrea Manesi]]t iu përgjigjën 3 000 veta. Ai pretendonte se zoti i kishte besuar [[Perandoria Osmane|Perandorinë Osmane]] për të shpaguar të këqijat që ndodhnin në të. Për të përmirësuar gjendjen e fshatarëve ai zbriti madhësinë e taksave në 3/4 e tyre. [[Andrea Manesi]] ishte për të qeverisur me drejtësi, prandaj u bëri thirrje kadilerëve, se në rast se do të kryenin me ndershmëri detyrën, do ta mbanin atë, në të kundërt, do të ndëshkoheshin.
Shumë qeveritarë e braktisën detyrën e tyre. Brenda një kohe të shkurtër, kryengritësit u shtuan shumë. Kryengritja përfshiu krahinat e [[Dukagjini]]t, të [[Njësia administrative Kthellë|Kthellës]] e të [[Njësia administrative Selitë (Mirditë)|Selitës]]. Kjo kryengritje ishte me mbulesë fetare dhe kërkonte rivendosjen e drejtësisë ligjore islamike. Sulltani e thirri në Stamboll [[Andrea Manesi]]n për të vërtetuar profecinë e tij. Andrea kuptoi se ftesa ishte një kurth për ta eleminuar, prandaj nuk u paraqit në pallat. Atëherë sulltani mobilizoi forca të shumta për ta shtypur këtë kryengritje që zhvillohej krahas atyre të malësive dhe që mund të përhapej në të gjitha zonat fushore dhe më tej në gjithë vendin.
[[File:Cannina presa da Veneti a' Turchi 1690 - Coronelli Vincenzo - 1688.jpg|parapamje|381px|Pushtimi i Kaninës nga venecianët në v. [[1688]]]]
Megjithatë, udhëheqësi i saj, bashkë me ndjekësit e vet më të afërt, arriti të shpëtonte, duke u strehuar në [[Dukagjini|Dukagjin]]. Prej këndej ai zbriste kohë më kohë në krye të çetës së vet në zonat fushore të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]], duke mbajtur gjallë një lëvizje kaçake deri në vitin [[1610]]. Andrea hyri në lidhje me mbretin e [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]], duke i kërkuar atij ndihmë, por nuk mori përgjigje. Në vitin [[1610]], në këtë mënyrë, kryengritja do të shtypej.<ref>{{cite book|author1 = Gligor Stajonević|author2 = Milan Vasić|title = Istorija Crne Gore (3): od početka XVI do kraja XVIII vijeka|year = 1975|publisher = Redakcija za istoriju Crne Gore|language = sr|location = Titograd|oclc = 799489791|pages = 97-98}}</ref>
Në zonën e [[Tivari]]t e të [[Ulqini]]t, në vitin [[1608]], fshatarët u ngritën kundër grabitjeve të bëra nga sanxhakbeu [[Sanxhaku i Shkodrës|i Shkodrës]] gjatë një vizite në atë krahinë. 3 000 shqiptarë e rrethuan atë dhe e detyruan të mbyllej në [[Kalaja e Shkodrës|Kalanë e Shkodrës]]. Numri i kryengritësve para qytetit të [[Shkodra|Shkodrës]] arriti në 10 000 veta. Tre vjet më vonë, [[shqiptarët]] që ndodheshin në [[Mali i Zi|Malin e Zi]] e pritën me armë [[sanxhakbeu]]n, i cili kishte shkuar për të vjelë haraçin, dhe e vranë atë së bashku me [[spahiu|spahinjtë]] që e shoqëronin. [[Porta e Lartë|Qeveria osmane]] dërgoi kundër tyre pashain e [[Bosnja|Bosnjës]] në krye të 10 000 ushtarëve.<ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|volume = 1. 1610-1634 |url = https://search.worldcat.org/title/1508078734|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|year = 1963|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 1508078734}}</ref>
Gjatë dekadës së parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]] edhe lëvizja çlirimtare e malësive erdhi duke u rritur. Kryengritja e malësorëve, e udhëhequr nga krerët e tyre, pjesëmarrës në kuvende, filloi me thyerjen e sigurisë së rrugëve dhe u zhvillua me sulme plaçkitëse kundër karvaneve tregtare në rrugët [[Shkodra|Shkodër]]-[[Prizreni|Prizren]] e [[Shkodra|Shkodër]]-[[Podgorica|Podgoricë]]-[[Peja|Pejë]] si dhe me sulme kundër kështjellave e qytezave të fortifikuara, të mbrojtura nga garnizone ushtarake.
[[File:Letter from the Elders of Gashi (1689).png|parapamje|majtas|354px|Letra e Pleqësisë së Gashit drejtuar Vatikanit, duke i kërkuar më shumë mbështetje klerike dhe materiale, 1689]]
Me gjithë varfërinë e të dhënave rreth kësaj kryengritjeje, dokumentet dëshmojnë për faktin se u dëbuan njëri pas tjetrit të gjithë [[spahiu|spahinjtë]] dhe vojvodët e vendosur në krahinat malore të [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakëve të Shkodrës]] dhe të [[Dukagjini]]t. Arritjet e kësaj kryengritjeje ishin shumë të rëndësishme.
[[Spahiu|Spahinjtë]] u dëbuan dhe nuk mundën ti rimernin pozitat e humbura dhe këto krahina u bënë vatrat kryesore të luftës kundër [[Perandoria Osmane|sundimit osman]]. Pas këtyre fitoreve gjatë viteve të para të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], malësorët kryengritës u sulën për një kohë të gjatë edhe kundër fushave që rrethonin malësitë e tyre, duke dëmtuar në radhë të parë bazat ushtarake dhe ekonomike të [[turqit osmanë|sunduesve osmanë]] në [[Shqipëria Osmane|tokat shqiptare]] dhe në viset fqinje.
Qeveritarët osmanë, duke vlerësuar humbjet që kishin pësuar nga lëvizjet kryengritëse të malësorëve, organizuan ekspedita ndëshkimore veçanërisht kundër vatrës kryesore të këtyre lëvizjeve - Malësisë së [[Dukagjini]]t. Në mënyrë të veçantë ndërprerja e rrugës [[Shkodra|Shkodër]]-[[Prizreni|Prizren]], i shtyu [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] të ndërmerrnin ekspedita të fuqishme. Një ekspeditë e parë prej 1 500 ushtarësh, e komanduar nga Ahmet bej Kuka, i sulmoi kryengritësit në [[Njësia administrative Iballë|krahinën e Iballës]], por nuk arriti ta hapte rrugën dhe dështoi plotësisht. Prandaj sanxhakbejlerët [[Sanxhaku i Shkodrës|e Shkodrës]] dhe [[Sanxhaku i Prizrenit|të Prizrenit]], me t’u kthyer nga fronti i luftës me [[Monarkia Hapsburge|Austrinë]], morën masa të rëndësishme për të hapur këtë rrugë të domosdoshme që lidhte bregdetin me viset e brendshme të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] dhe me ato të [[Ballkani|vendeve ballkanike]] përreth.
Gjatë kësaj periudhe, si nga vetë [[shqiptarët]], ashtu edhe nga të huajt, u hartuan plane për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] dhe të krejt [[Ballkani]]t nga [[Perandoria Osmane|sundimi osman]]. Kalorësi boshnjak Bertuçi, hartoi dhe u përpoq të vërë në jetë një plan të vetin për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]] e të [[Ballkani]]t. Për vite me radhë ai u end nëpër kryeqytetet e [[Evropa|Evropës]] si udhëheqës i një ushtrie kryengritësish prej 30 000 shqiptarëve dhe 50 000 boshnjakëve. Mbreti i [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] dhe mëkëmbësi i mbretit të [[Mbretëria e Napolit|Napolit]], nëpërmjet kalorësit Dofisti dhe personave të tjerë, u përpoqën të hartonin në bashkëpunim me [[Nikollë Mekajshi]]n, [[Lale Drekali|Lala Drekalin]] etj. një plan për çlirimin e [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]].
[[File:Territorial losses of the Ottoman Empire after the Great Turkish War.png|parapamje|381px|Harta e lëshimeve territoriale osmane në Paqen e Karlovitzit, 1699; blu përfitimet [[Hapsburgët|habsburge]], të kuqe prf. polako-lituane, portokalli ruse, rozë [[venecia]]ne]]
Anton Kaboja dhe Aleksandër Kastro, u paraqitën atyre disa plane të tjera. Por edhe ata u ligështuan, kur panë qëndrimin e shqiptarëve, të cilët më mirë pranonin [[Perandoria Osmane|sundimin osman]], sesa të kalonin nën [[Perandoria Spanjolle|sundimin spanjoll]]. Në vitet [[1609]]-[[1610]], [[Nikollë Mekajshi]] i paraqiti mbretit të [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]], [[Filipi II i Spanjës|Filipit të II]] dy relacione. Por të gjitha planet do të mbeteshin në letër.
Në vitin [[1610]], ushtritë e dy sanxhakbejlerëve, të nisura njëra nga [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodra]] dhe tjetra nga [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizreni]], hynë në [[Lugina e Drinit|Luginën e Drinit]]. Malësorët, duke mos siguruar nga jashtë asnjë lloj ndihme dhe duke qenë të armatosur vetëm me armë të vjetra, nuk mundën të ndalonin marshimin e tyre. Këto dy ushtri përparuan gjatë rrugës, vendosën garnizone nëpër qytezat e kështjellat dhe u takuan te [[Vau i Dejës]]. Duke u sulur në brendësi të krahinave përreth rrugës, forcat osmane u shkaktuan humbje të ndjeshme malësorëve, por nuk mundën të vendosnin kontrollin e tyre në thellësi.
Kjo ekspeditë e tronditi mjaft rëndë qendrën e qëndresës, në malësinë e [[Dukagjini]]t. Vendosja e garnizoneve bëri që [[Dukagjini]] ta humbiste rëndësinë e vet si qendra kryesore e qëndresës së malësorëve të [[Shqipëria e Veriut|Shqipërisë Veriore]]. Tashmë, një vatër e re qëndrese u bë [[Mirdita]]. Duke u nisur nga një krahinë e vogël fillestare që mbante këtë emër, qëndresa përfshiu në këtë periudhë edhe [[nahije]]t e Fanit të Madh dhe Fanit të Vogël.
Pak më në jug, midis krahinave malore të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]], u krijua një bashkim politiko-ushtarak me emrin ''Lidhja e Arbënit''. Por, vatra më e rëndësishme e qëndresës së malësorëve, u bënë krahinat në veri të [[Lumi i Drinit|Lumit Drin]]. Nga malësitë e sanxhakut të [[Dukagjini]]t, qendra e kryengritjeve kaloi në malësitë e [[Sanxhaku i Shkodrës|Sanxhakut të Shkodrës]]. Krahinat e [[njësia administrative Kastrat|Kastratit]], [[Njësia administrative Shkrel|Shkrelit]], [[Hoti (fis)|Hotit]], [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], [[Piperët|Piprit]], Vasojeviqit, Palabardhit etj., të cilat njihen me emrin e përbashkët [[Malësia e Madhe|Malësia e Madhe]] ose Malësia e Mbishkodrës, u lidhën me njëri-tjetrin për luftë kundër [[Perandoria Osmane|osmanëve]] dhe formuan një bashkim politik e ushtarak që njihet në dokumentet e kohës me emrin ''Malet Shqiptare''.
Në kuvendet e përbashkëta, krerët e tyre lidhën besën se do t’u bënin ballë me çdo kusht forcave ushtarake shtypëse, se do të luftonin bazat e këtyre ushtrive në viset fqinje dhe se do ta mbronin vetëqeverisjen e vet, për të mos lejuar të vendoseshin përsëri në trojet malore [[Perandoria Osmane|pushteti osman]] dhe [[spahiu|spahinjtë]]. Nën drejtimin e këtyre kuvendeve, malësorët filluan sulme të shpeshta, duke dëmtuar veçanërisht pronat e spahinjve në [[Plava|Plavë]] dhe në krahinat e [[Bosnja|Bosnjës]] dhe të [[Maqedonia (rajon)|Maqedonisë]].
Qeveritarët osmanë, tashmë sulmet e tyre do ti drejtonin kundër kësaj vatre të re të qëndresës malësore. Në vitin [[1612]], në krye të një ushtrie prej 25 000 vetash, që u grumbullua në [[Podgorica|Podgoricë]], ata filluan ekspeditën ndëshkimore kundër [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]]. Për tre muaj rresht, këto forca luftuan rreth shtigjeve kryesore për të depërtuar në brendi të kësaj malësie, mirëpo nuk ia arritën qëllimit. Pasi dogjën vetëm Palabardhin, ato u detyruan të tërhiqeshin duke lënë 300 [[spahiu|spahinj]] të vrarë.
Një vit më pas, forcat e bashkuara ushtarake të sanxhakbejlerëve [[Sanxhaku i Shkodrës|të Shkodrës]], të [[Dukagjini]]t, [[Sanxhaku i Prizrenit|të Prizrenit]] dhe [[Sanxhaku i Elbasanit|të Elbasanit]], nën komandën e Asllan Pashës, ndërmorën një ekspeditë të re kundër [[Kelmendi]]t, qendrës kryesore të lëvizjes, për ta shkatërruar një herë e mirë dhe për të vendosur këtu më në fund [[Perandoria Osmane|sundimin]] e [[sulltani]]t. Pas dy javë luftimesh, edhe kjo ekspeditë dështoi. Meqënëse nuk mundën ti thyenin luftëtarët malësorë, këto forca ushtarake u mjaftuan me shkatërrimin e një vargu fshatrash të braktisura dhe me robërimin e një numri grash e fëmijësh.
Gjatë rrugës së kthimit, ato u sulmuan rreptë nga çetat e kryengritësve dhe pësuan humbje të mëdha në njerëz, kafshë, ushqime dhe veshmbathje, që do ti linin në fushën e betejës, prej nga do të iknin të shpartalluar. Fitorja e arritur kundër këtyre dy ekspeditave, si dhe nevoja për t’u bërë ballë të tjerave në të ardhmen, e rritën autoritetin e ''Lidhjes së Maleve'' dhe e fuqizuan luftën çlirimtare. Ishin krerët e malësorëve të [[Kelmendi]]t dhe të [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]] ata që tani e tutje do të luanin rolin kryesor në udhëheqjen e kuvendeve të ''Lidhjes'', duke u njohur si të tillë edhe nga përfaqësuesit e krahinave të tjera përreth [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]].
Lufta që bënë malësorët me forcat e veta të kufizuara nën udhëheqjen e kuvendeve kushtonte shumë shtrenjtë. Prandaj ata nuk i reshtën përpjekjet për të fituar aleatë dhe për t’u lidhur edhe me kryengritësit antiosmanë të vendeve fqinje, ku luftimet dhe fitoret e kryengritësve shqiptarë patën një jehonë të madhe. Në disa raste malësorët shqiptarë ndërmorën veprime luftarake të përbashkëta me kryengritësit fqinjë, veçanërisht me malësorët malazezë.
==Organizimet ballkanike==
{{Kryesor|Kuvendet ballkanike|Kuvendi i Kuçit}}
Në dekadën e parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], lufta antiosmane e popujve ballkanas pati një organizim më të lartë, që karakterizohet nga përpjekjet për të bashkërenditur lëvizjet çlirimtare të vendeve të veçanta. Një rol të dorës së parë në këtë drejtim luajtën krerët shqiptarë, të cilët u bënë nga organizatorët më të rëndësishëm të luftës së popujve të shtypur. Fryt i përpjekjeve të tyre ishin mbledhjet e disa kuvendeve ballkanike që u mbajtën në [[Kuvendi i Kuçit|Kuç]], në [[Prokupla|Prokuplje]] dhe në [[Beogradi|Beograd]]. Më 13 dhjetor [[1608]], në manastirin e Moraçës, pranë [[Liqeni i Shkodrës|Liqenit të Shkodrës]], nën drejtimin e [[Patriarkana e Pejës|patriarkut të Pejës]], u mblodhën krerë serbë, shqiptarë, bullgarë, boshnjakë dhe hercegovinas, ku u diskutua për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]], duke i kërkuar ndihmë dukës së Savojës. Kjo mbledhje shërbeu si pikënisje për organizimin e disa [[Kuvendet ballkanike|kuvendeve ballkanike]].
[[Kuvendi i Kuçit|Kuvendi i parë]] u mblodh në vitin [[1614]] në [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuç]], në zemrën e Maleve shqiptare, me pjesëmarrjen e përfaqësuesve të kryengritësve të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], të [[Mali i Zi|Malit të Zi]], [[Bosnja|Bosnjës]], [[Hercegovina|Hercegovinës]], [[Serbia|Serbisë]] dhe të [[Maqedonia|Maqedonisë]]. Ai u zhvillua në dy sesione, njëri në [[korriku|korrik]] ndërsa tjetri në [[shtatori|shtator]]. Nga të gjashtë krerët kryesorë ballkanas të këtij kuvendi, nga përfaqësuesit shqiptarë ishin [[Gjin Gjergji]] nga [[Dukagjini]] dhe [[Lale Drekali|Lala Drekali]] i [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], kurse nga 44 përfaqësuesit ballkanas, një e katërta vinin nga vatrat e qëndresës shqiptare.<ref>{{cite book|others = Association internationale d'études du Sud-Est européen|year = 1967|language = fr|url = https://books.google.al/books?id=mSlpAAAAMAAJ|title = Actes du premier Congrès international des études balkaniques et sud-est européens: Histoire (Ve – XVe ss.; XVe – XVIIe ss.)|publisher = Editions de l'Académie Bulgare des Sciences|page = 867}}</ref><ref>{{cite book|author = Injac Zamputi|title = Dokumente të shekujve XVI-XVII për historinë e Shqipërisë|url = https://books.google.al/books?id=LZgcAAAAMAAJ|year = 1989|volume = 1|publisher = [[Instituti i Historisë - Tiranë]]; [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]|language = sq|pages = 8-10}}</ref>
Në sesionin e dytë të [[Kuvendi i Kuçit|kuvendit]], u hartua plani i veprimeve luftarake. Rëndësi e veçantë për përgatitjen dhe fillimin e veprimeve ushtarake në [[Ballkani|Ballkan]] iu kushtua vatrave malore kryengritëse shqiptare. Në këto vatra u dërguan në ndihmë 12 000 luftëtarë nga të gjitha krahinat [[ballkani]]ke, të cilët do të pajiseshin me armë dhe, së bashku me kryengritësit shqiptarë, do të shpërthenin prej andej sulmet kundër garnizoneve osmane.<ref>{{cite web|date =8 shtator 2021|url = https://www.qmksh.al/8-shtator-1614-ne-kuvendin-e-kucit-mblidhen-nga-gjithe-ballkani-kreret-e-levizjeve-antiosmane/|title =8 shtator 1614, në Kuvendin e Kuçit, mblidhen nga gjithë Ballkani krerët e lëvizjeve antiosmane|website = Qendra Mbarëkombëtare e Koleksionistëve Shqiptarë|language = sq|url-status = live|archive-date = 8 shtator 2022|archive-url = https://web.archive.org/web/20220908122409/https://www.qmksh.al/8-shtator-1614-ne-kuvendin-e-kucit-mblidhen-nga-gjithe-ballkani-kreret-e-levizjeve-antiosmane/}}</ref>
Nga [[Himara]] do të kryhej sulmi për çlirimin e [[Vlora|Vlorës]], nga malësia e [[Dukagjini]]t do të zhvilloheshin operacionet për çlirimin e [[Kruja|Krujës]], nga [[Malësia e Madhe]] do të fillonte sulmi për çlirimin e [[Shkodra|Shkodrës]]; po kështu edhe nga [[Mali i Zi]] do të sulmohej Kastelnovo në [[Gryka e Kotorrit|Grykën e Kotorrit]]. Në themel të këtij plani qëndronte gatishmëria luftëtare dhe përvoja shumëvjeçare e kryengritjeve të deri-atëhershme të popujve [[ballkani]]kë, e veçanërisht ajo e shqiptarëve. Në kryengritje do të merrnin pjesë edhe mitropoliti i [[Durrësi]]t e peshkopët ortodoksë të [[Janina|Janinës]] e të [[Arta|Artës]].
Në këtë sesion u shtrua përsëri si çështje kryesore ajo e sigurimit të armëve. Të dëshpëruar nga dështimet e mëparshme, pjesëmarrësit morën një vendim të ri, që ishte një goditje e rëndë për princat katolikë, të cilët i kishin mbajtur deri tani me fjalë për organizimin e ''[[kryqëzatat|kryqëzatave]]'' dhe nuk kishin dhënë ndihmë konkrete në armë. [[Kuvendi i Kuçit|Kuvendi]] ngarkoi të dërguarin e vet diplomatik, shqiptarin [[Gjon Renësi]], që të deklaronte në oborret katolike të shteteve italiane se kuvendi nuk do të ngurronte t’u drejtohej për ndihmë shteteve protestante, si [[Mbretëria e Anglisë|Anglisë]], [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Holandës]] dhe princave të tjerë protestantë të [[Gjermania|Gjermanisë]].<ref>{{cite journal|author = Peter Bartl|journal = Albanische Forschungen|url = https://books.google.al/books?id=Zd2ZAAAAIAAJ|title =Der Westbalkan zwischen spanischer Monarchie und osmanischen Reich: zur Türkenkriegsproblematik an der Wende vom 16. zum 17 Jahrhundert|issue = 14|year = 1974|publisher =O. Harrassowitz|language = de|isbn = 978-344701553-0|pages = 188-190}}</ref>
Midis burrave të shtetit të [[Evropa Perëndimore|Evropës Perëndimore]], që filluan ta inkurajonin kryengritjen ballkanase me shpresë se fitorja do t’u jepte mundësi atyre të vinin dorë mbi tokat e çliruara, ishin duka i Parmës në [[Italia|Itali]] dhe duka i Neverit në [[Mbretëria e Francës|Francë]], prapa të cilëve në fakt qëndronte [[Perandoria Spanjolle|Spanja]]. Duka i Parmës pranoi ta ndihmonte me armë kryengritjen e planifikuar dhe nisi një anije të ngarkuar me furnizime për në brigjet shqiptare, por kjo u sekuestrua rrugës nga [[Republika e Venedikut|venedikasit]]. Atëherë [[Kuvendi i Kuçit|kuvendi]] vendosi të bashkërendiste kryengritjen me ekspeditën që planifikonte duka i Neverit për të zbarkuar në [[Ballkani|Ballkan]]. Mirëpo edhe përpjekja e këtij princi frëng dështoi për shkak të kontradiktave politike evropiane.
Meqenëse hapat e parë nuk dhanë rezultatet e dëshiruara, pas [[Kuvendi i Kuçit|Kuvendit të Kuçit]], u përpoqën për një kuvend të ri. Më 11 nëntor [[1616]] në [[Prokupla|Prokuplje]], morën pjesë, siç do të thoshte një burim bashkëkohës, ''zotnitë kryesorë të mbretërisë së [[Bosnja|Bosnjës]], të [[Kosova|Kosovës]], të [[Serbia|Serbisë]], të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], të [[Maqedonia (rajon)|Maqedonisë]] dhe të Arkidukatit të Hercegovinës''. Për shkak të kushteve të reja që ishin krijuar me rritjen e rolit të [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]] si kundërshtari kryesor i [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], këtë herë kuvendi vuri në plan të parë, si detyrë për të çliruar së pari [[Bosnja|Bosnjën]], meqenëse kishte mundësi më të mëdha të ndihmohej nga ana e [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]].
Megjithatë, edhe në këtë kuvend u pa i nevojshëm një zbarkim në [[Shqipëria|Shqipëri]], sepse kryengritjet shqiptare mbanin vazhdimisht të hapur një plagë në anët më të dobëta të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]]. Në bregdetin shqiptar, prej nga niseshin rrugët drejt viseve të brendshme [[ballkani]]ke dhe - siç thuhej në vendim, - një pjesë e popullit të këtij vendi ''nuk i bindet sulltanit dhe jeton i lirë – zotërit e [[Dukagjini]]t, e [[Kelmendi]]t, e [[Piperët|Piprit]], e Palabardhit dhe të [[Mali i Zi|Malit të Zi]]''.
Prandaj në çdo projekt ushtarak, si më parë, ashtu edhe tani, [[Shqipëria]] zuri një vend mjaft të rëndësishëm. Me të zbarkuar flota evropiane në brigjet shqiptare, 10 000 burra do të bashkoheshin me forcat [[hercegovina]]se. Me 40 000 veta nga [[Dukagjini]], [[Kelmendi]], [[Piperët|Pipri]], Palabardhi e nga [[Mali i Zi]] do të merrnin [[Kalaja e Shkodrës|Kalanë e Shkodrës]] dhe prej andej do të shkonin drejt [[Sofja|Sofjes]], ku do të bashkoheshin me forcat e tjera për të parashtruar projektin për marrjen e [[Stambolli]]t. Plani mbeti përsëri në letër. Duka i Neverit e zgjati shumë përgatitjen e ekspeditës. Në pragun e nisjes flota u dogj. [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] i druhej luftës me [[Perandoria Osmane|shtetin osman]].
Një dëshmi tjetër e lëvizjes çlirimtare [[ballkani]]ke u bë kuvendi në [[Beogradi|Beograd]], që do të mblidhej më 18 nëntor [[1620]]. Aty u shqyrtuan më me hollësi projektet e dy kuvendeve të mëparshme dhe u theksua nevoja e çlirimit të [[Shkodra|Shkodrës]] nga kryengritësit e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] dhe të malësisë së [[Dukagjini]]t, si dhe çlirimi i [[Kruja|Krujës]] nga banorët e malësive të [[Shqipëria e Mesme|Shqipërisë së Mesme]].
Nga 24 krerët e kuvendit në [[Beogradi|Beograd]] që nënshkruan planin e luftimit, më të rëndësishmit ishin [[Lale Drekali|Lala Drekali]] i [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], [[Gjin Gjergji]] i [[Dukagjini]]t dhe Vuk Gjeçi i [[Kelmendi]]t, pas të cilëve vinin krerët e tjerë të ardhur në kuvend nga malet shqiptare. Të bashkuar në ''Lidhjen e Arbënit'', [[Dukagjini]], [[Piperët|Pipri]] dhe [[Kelmendi]] nxorën 14 000 luftëtarë. Të gjithë do të grumbulloheshin në [[Peja|Pejë]], ku do të krijohej një ushtri prej 50 000 këmbësorëve e 30 000 kalorësve prej forcave të [[Shqipëria Osmane|Shqipërisë]], [[Maqedonia|Maqedonisë]] e [[Serbia|Serbisë]]. Edhe këtë herë, si një prej të dërguarëve të vet në oborret evropiane, kuvendi zgjodhi shqiptarin [[Gjon Renësi]]. Por, edhe këtë herë nuk u siguruan dot ndihmat e kërkuara me armë dhe zbarkimin në brigjet shqiptare.
[[Kuvendet ballkanike]] nuk arritën të organizonin një aksion të përbashkët për dëbimin e [[turqit osmanë|osmanëve]] nga [[Evropa]]. Ballkanasve, e në radhë të parë kryengritësve shqiptarë, iu desh të luftonin me forcat e veta. Shkaqet e dështimeve të përpjekjeve për organizimin e një aksioni të përbashkët [[ballkani]]k qëndrojnë kryesisht në kontradiktat midis shteteve evropiane, të cilat ishin në rivalitet me njëra-tjetrën në [[Perandoria Osmane|zotërimet osmane]].
Gjatë kohës së [[Kuvendet ballkanike|kuvendeve ballkanike]] u hartuan mjaft plane. [[Patrikana e Ohrit|Patriku i Ohrit]], Athanasi, hartoi një plan në vitet [[1615]]-[[1616]]. Ai kishte vënë në lëvizje peshkopë e klerikë të ndryshëm. Si njohës shumë i mirë i gjendjes në [[Ballkani|Ballkan]], krahas kulturës teologjike, Athanasi kishte njohuri edhe nga arti ushtarak, aq sa ishte në gjendje të hartonte planin e kryengritjes. Ai kishte hyrë në lidhje me dukagjinasit, kelmendasit dhe pastroviqasit dhe shqiptarët e tjerë, të cilët prisnin ndihmën nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] dhe [[Mbretëria e Napolit|Napoli]].
Në vitin [[1621]], [[Pjetër Budi]] hartoi një relacion, me anë të të cilit përkrahte planin e Bertuçit dhe kërkonte zbatimin e tij. Sipas tij, 30 000 shqiptarë të krishterë e myslimanë, ishin gati të rrëmbenin armët. [[Shqiptarët]] kishin nevojë për armë, municione dhe për një princ për t’i udhëhequr. Koha më e përshtatshme qe në vitin [[1621]], pasi [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|forcat ushtarake osmane]] të [[Shqipëria Osmane|tokave shqiptare]] kishin shkuar në luftë kundër [[Polonia|Polonisë]]. Por as relacioni i [[Pjetër Budi]]t nuk do të gjente përkrahje.
==Fushatat kundër Malësisë së Madhe (1638)==
Kërcënimi i kryengritjeve malësore shqiptare dhe mundësia e shndërrimit të [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] në qendër bashkërendimi të përbashkët [[ballkani]]ke dhe evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], shqetësoi, bashkë me [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] edhe vetë [[Porta e Lartë|Portën e Lartë]]. Prandaj u organizuan fushata të shumta luftarake njëra pas tjetrës mbi malësitë e të dy krahinave të [[Lumi i Drinit|Lumit Drin]], e veçanërisht mbi [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]].<ref>{{cite book|author1 = Aleks Buda|author2 = Injac Zamputi|year = 1965|url = https://search.worldcat.org/title/94782420|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|volume = 2. 1634-1650|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 947824240}}</ref>
Këto fushata dështuan pa e arritur dot qëllimin e tyre, shuarjen e kryengritjes. Fitoret kundër këtyre fushatave qenë fryt i përpjekjeve të mëdha të malësorëve. Sipas misionarëve të [[Kisha Katolike|kishës katolike]], që vepronin në këto malësi, popullsia e këtyre trojeve u përgjysmua. Klerikët, si p.sh. arkipeshkvi i [[Tivari]]t, [[Marin Bici]], u munduan t’i bindnin malësorët, që besonin se liria ishte më e çmuar se çdo gjë, të bindeshin dhe të paguanin haraçin për të mos u shfarosur krejt.
Në vitin [[1638]], para se të hynte në luftë kundër [[Bagdadi]]t, sulltan [[Murati IV]] mori masa për të mbrojtur kufijtë perëndimorë të shtetit nga ndonjë sulm ose zbarkim i mundshëm i shteteve evropiane, që mund të përfitonin nga lëvizjet kryengritëse shqiptare. Prandaj ai organizoi një fushatë të madhe për ta nënshtruar një herë e mirë qendrën kryesore të lëvizjes, [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]]. Me këtë detyrë të rëndësishme ai ngarkoi Vuço Pashën, bejlerbeun e [[Bosnja|Bosnjës]].
Bejlerbeu do të mblidhte ushtritë e shtatë sanxhakëve të [[Sanxhaku i Shkodrës|krahinave të Shkodrës]] dhe të [[Dukagjini]]t në [[Podgorica|Podgoricë]]. Numri i ushtarëve i kaloi të 15 000 vetat. Pasi nënshtruan në fillim krahinat e [[Piperët|Piprit]] dhe të Palabardhit, në ditët e para të [[shkurti]]t [[1638]], ushtarët e Vuço Pashës u nisën në drejtim të [[Kelmendi]]t, vatrës së kryengritësve. Komandanti i fushatës parashikonte se, si pasojë e dëborës, malësorët do t’i gjente në shtëpitë e tyre, duke mundur të bënte kërdinë mbi ta.
Mirëpo, kur ushtarët e Vuço Pashës hynë në luginat e [[Kelmendi]]t, malësorët i kishin braktisur vendbanimet e tyre me gjithçka dhe ishin tërhequr nëpër [[shpella]]. Pasi dogji disa fshatra, në mungesë të ushqimeve dhe nga frika e mbylljes së rrugëve prej dëborës, pas dy javësh, Vuço Pasha do të jepte urdhrin e tërheqjes. Ndërkohë malësorët kelmendas, të stërvitur në këto vende malore të mbuluara me dëborë, ua mbyllën armiqve dy shtigjet nga mund të dilnin prej [[Kelmendi]]t dhe nën udhëheqjen e Vuk Dodës, do ti sulmonin me vrull.
Ushtria e bejlerbeut pësoi dëme të mëdha. Disa muaj më vonë, [[Frang Bardhi]] shkroi se vetëm në përleshjen e parë u vranë një mijë ushtarë armiq. Duke e goditur pareshtur andej nga nuk e priste, malësorët e vunë ushtrinë osmane në ikje dhe e shpartalluan rëndë, duke e detyruar të linte shumë të vrarë dhe shumë plaçkë lufte. Deri në ditët tona ruhet kujtimi i heroizmave të kelmendasve në këto luftime, si ajo e [[Nora e Kelmendit|Norës së Kelmendit]], që flijoi veten për të vrarë pashain osman, zgjuarsinë e Dedë Gjesit, që ndërtoi një top duke gdhendur një trung lisi etj.
Jehona e këtij shpartallimi të bejlerbeut të [[Bosnja|Bosnjës]] dhe e trimërive të malësorëve u përhap gjerësisht në [[Ballkani]]n dhe në vendet e tjera evropiane. Por dëmet e malësorëve në njerëz dhe në mjete jetese dhe humbja e çdo shprese për ndihma e ndërhyrje nga jashtë, i detyruan kuvendet malësore të lidhnin marrëveshje me [[Perandoria Osmane|sundimtarët osmanë]].
Sipas kësaj marrëveshjeje krahinat e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]] do të ruanin vetëqeverisjen, me kusht që të paguanin haraçin, një flori në vit për çdo shtëpi dhe që të pranonin të dërgonin një burrë për derë në rast lufte. Të drejtën e vetëqeverisjes me të njëjtin kusht e ruajti edhe malësia e [[Dukagjini]]t. Por, në një varg rastesh, [[turqit osmanë|sundimtarët osmanë]] i shkelën marrëveshjet dhe i sulmuan malësitë. Atëherë malësorët i kundërshtuan me luftë, siç bënin gjithmonë në këto rase.
Në vitin [[1639]], sanxhakbeu i [[Dukagjini]]t u përpoq të hynte në [[Shala|Shalë]], për ti nënshtruar banorët. Megjithëse ata i dërguan fjalë se ishin gati t’i paguanin detyrimet dhe i kërkuan që të hiqte dorë nga synimi për të shkelur krahinën, ai nuk pranoi. Atëherë [[Shala]], e bashkuar me fqinjët, e sulmoi dhe e vuri përpara ushtrinë e sanxhakbeut, deri sa ai bashkë me shumë të tjerë u vranë.
Në vitin [[1648]], [[Republika e Venedikut|Venediku]] përhapi lajmin se do të niste një fushatë në [[Shqipëria Osmane|Shqipëri]] nën drejtimin e sulltan Jahjasë, një pretendent për fronin e sulltanit që endej në kryeqytetet e vendeve evropiane. Kjo i dha gjallëri lëvizjes kryengritëse. Një vit më vonë kelmendasit sulmuan kështjellën e [[Meduni]]t duke e shtënë në dorë pas tre ditë luftimesh.
Kryengritës të tjerë goditën [[Risani]]n në [[Gryka e Kotorrit|Grykën e Kotorrit]]. Kryepeshkopi i [[Durrësi]]t, Mark Skurra, me 7 000 luftëtarë do të sulmonte [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrën]]. [[Himara|Himariotët]] do të rrëmbenin armët duke pritur fushatën. Me pretekstin e vdekjes së sulltan Jahjasë, [[Republika e Venedikut|Venediku]] hoqi dorë nga fushata. Mungesa e armëve dhe e mbështetjes politike nga jashtë, ndikuan në mënyrë të ndjeshme në rënien e përkohshme të hovit të kryengritjes.
[[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|Kryengritjet e shekullit të XVI]] dhe ato të gjysmës së parë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], megjithëse shpeshherë morën përpjesëtime të gjera dhe kërkuan sakrifica shumë të mëdha, nuk e realizuan dot synimin kryesor, d.m.th. çlirimin e vendit. Sidoqoftë ato patën një varg rezultatesh shumë pozitive. Së pari mbajtën gjallë frymën e qëndresës e të luftës çlirimtare, duke ruajtur individualitetin kombëtar të shqiptarëve. Së dyti, krahinat malësore ruajtën të drejtën e vetëqeverisjes së brendshme, në bazë të kanuneve dokësore vendase dhe nuk lejuan zbatimin e sistemit të [[timari]]t dhe vendosjen në to të përfaqësuesve të administratës osmane.
Përveç këtyre, malësorët ruajtën edhe të drejtën të mbanin armët kudo që të ishin, madje edhe para autoriteteve më të larta të sanxhakut. Kryengritjet shqiptare vazhduan të luanin një rol të rëndësishëm ndërkombëtar gjatë [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI|shekullit të XVI]] deri në mesin e [[shekulli XVII|shekullit të XVII]]. Ato nuk lejuan që [[turqit osmanë|osmanët]] të krijonin në [[Shqipëria Osmane|trojet shqiptare]] një bazë të fuqishme ushtarake për t’u hedhur përtej [[Deti Adriatik|Adriatikut]]. Kryengritësit shqiptarë bllokuan për një kohë të gjatë një pjesë të konsiderueshme të forcave ushtarake armike dhe penguan zbarkimin e tyre drejt [[Italia|Italisë]] dhe [[Evropa Perëndimore|Evropës Perëndimore]].
Kryengritjet e [[shekulli XVI|shekujve XVI]]-[[shekulli XVII|XVII]] e kthyen vendin tonë në një nga qendrat kryesore të luftës çlirimtare kundër [[turqit osmanë|osmanëve]] në gjithë [[Ballkani]]n. Me luftën e tyre [[shqiptarët]] ndikuan në aktivisht në luftën e popujve të [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]] për çlirim. Pikërisht kjo luftë bëri që në projektet e shteteve evropiane kundër [[Perandoria Osmane|Perandorisë Osmane]], [[Shqipëria Osmane|Shqipëria]] të zinte një vend të rëndësishëm nga ku do të mund të fillonin ndërmarrjet ushtarake. Megjithëse projektet e shteteve evropiane mbetën vetëm në letër dhe [[shqiptarët]] nuk mundën të gjenin një aleat të jashtëm, ata e vazhduan luftën, duke e rritur bashkëpunimin me fqinjët e tyre që luftonin për të njëjtën kauzë, që u shpreh qartësisht në [[kuvendet ballkanike]].
==Mesi i shekullit të XVII – mesi i shek. XVIII==
Në gjysmën e dytë të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], ndërsa [[Perandoria Osmane]] filloi luftën kundër koalicionit të [[Monarkia Hapsburge|Austrisë]], [[Republika e Venedikut|Venedikut]], [[Polonia|Polonisë]] dhe pastaj [[Rusia|Rusisë]], lëvizjet fshatare morën hov më të madh, duke u shndërruan në kryengritje të armatosura me karakter çlirimtar. Disa prej tyre u zhvilluan në kushte të favorshme ndërkombëtare dhe në vitet [[1683]]-[[1691]], morën përpjesëtime shumë të mëdha në të gjithë [[Shqipëria Osmane|Shqipërinë]], posaçërisht në [[Kosova|Kosovë]].
Pas vitit [[1683]], [[Shqipëria Osmane|Shqipëria]] ziente aktiviteti antiosman. Kleri katolik shqiptar me [[Pjetër Bogdani]]n në krye, i nxiti [[shqiptarët]] të ngrinin krye. Përkrahja që u dhanë [[shqiptarët]] ushtrive [[Monarkia Hapsburge|austriake]] dhe [[Republika e Venedikut|venedikase]], kundër [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|forcave osmane]] i ndihmoi ata të përparonin në brendi të [[Ballkani]]t dhe të zaptonin disa qytete bregdetare. Peshkopi shkrimtar, [[Pjetër Bogdani]], hartoi një plan për çlirimin e vendit, mbështetur te lufta e shpërthyer, ku [[shqiptarët]] po jepnin një ndihmë të çmuar.<ref>{{cite book|author = Bashkim Iseni|url = https://books.google.al/books?id=gAdlqwCm_9sC|year = 2008|title =La question nationale en Europe du Sud-este: Genèse, émergence et développement de l’identité nationale albanaise au Kosovo et en Macédoine|publisher = Peter Lang|language = fr|isbn = 978-3-03911-320-0|oclc = 269329200}}</ref>
Pasi u thye hovi i [[Perandoria Osmane|osmanëve]] kundër [[Monarkia Hapsburge|forcave austriake]] në [[Beteja e Vjenës|dyert e Vjenës]], as sulmet e tyre kundër [[Republika e Venedikut|venedikasve]] nuk patën përfundim më të mirë. Në vitin [[1686]], sanxhakbeu i [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], Sulejman Pasha, kaloi kufirin dhe sulmoi qytetin e Budas. Por sulmi i tij dështoi, se rruga për aty u ndërpre nga [[malazezët]], të cilët u dolën në ndihmë [[Republika e Venedikut|venedikasve]]. Edhe pas dështimit të këtij sulmi, Sulejman Pasha me forcat e veta kërkoi të kalonte përmes [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], ai ndeshi në qëndresën e malësorëve shqiptarë të lidhur me fqinjët malazezë. Kështu që pashai u detyrua të kthehej në [[Shkodra|Shkodër]].
Lëvizja e malësorëve shqiptarë dhe malazezë grumbulloi rreth 10 000 luftëtarë, që kërkuan të merrnin [[Kalaja e Shkodrës|kalatë e Shkodrës]], [[Podgorica|Podgoricës]] dhe të [[Zhabjaku (Mal i Zi)|Zhabjakut]]. Pas luftimeve që u zhvilluan në vitin [[1687]] dhe pranverën e vitit [[1688]], forcat e Sulejman Pashës si dhe ato të disa sanxhakbejlerëve boshnjakë dhe hercegovinas dështuan. Kryengritësit e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], të [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçit]], të [[Piperët|Piprit]] dhe të [[Kelmendi]]t, sulmuan dhe çliruan kalanë e [[Meduni]]t, por duke mos pasur mjetet e nevojshme, ua dorëzuan atë [[Republika e Venedikut|venedikasve]] ta mbronin.<ref>{{cite book|author = Peter R. Prifti|title = Unfinished Portrait of a Country|url = https://books.google.al/books?id=kYhpAAAAMAAJ|year = 2005|publisher = East European Monographs|language = en|isbn = 978-088033558-4}}</ref>
Pas kësaj fitoreje, në [[maji]]n e vitit [[1688]], [[shqiptarët]] dhe [[malazezët]] zhvilluan një kuvend të përbashkët në [[Gradec]], vendosën ta vazhdonin luftën duke sulmuar e çliruar kështjellën e [[Podgorica|Podgoricës]], duke i koordinuar veprimet e tyre me ato të [[Republika e Venedikut|Venedikut]], që do të sulmonte qytetet e [[Ulqini]]t dhe të [[Tivari]]t. Megjithatë, në qershor, malësorëve shqiptarë iu desh të përballonin sulmin e 10 000 ushtarëve të Sulejman Pashës, që u përpoq të nënshtronte [[Kuçi (Mali i Zi)|Kuçin]], [[Gruda|Grudën]] e [[Kelmendi]]n dhe të merte prapë kështjellën e [[Meduni]]t. Forcat e tij të ndeshuara me kryengritësit shqiptarë, u thyen, duke u detyruar të tërhiqeshin në [[Podgorica|Podgoricë]]. Edhe forcat që u drejtuan për në [[Mali i Zi|Mal të Zi]], do të thyheshin në fshatin Osriniq.
Në pranverën e vitit [[1689]], konti Ludvig Baden, komandanti i frontit austriak, vendosi të pushtonte [[Nishi]]n dhe nëpërmjet [[Prokupla|Prokupjes]] të depërtonte në [[Kosova|Kosovë]]. Nëpërmjet [[Prizreni]]t dhe [[Kukësi]]t, ai desh të dilte në [[Shkodra|Shkodër]] dhe në [[Deti Adriatik|Detin Adriatik]] për ta ndarë [[Bosnja|Bosnjën]] dhe [[Hercegovina|Hercegovinën]] nga [[Porta e Lartë]]. Konti i Badenit ftoi ballkanasit për t’u bashkuar me ushtrinë e tij.
Në to u përfshinë [[serbët|serbë]], [[bullgarët|bullgarë]], [[grekët|grekë]] dhe shqiptarë. Në afërsi të [[Nishi]]t u zhvillua një betejë e ashpër (24 shtator [[1689]]), të cilën e fituan e [[austriakët]]. [[Turqit osmanë|Osmanët]] lanë në fushë-betejë 10 000 të vrarë. Pas kësaj fitoreje, [[austriakët]] u nda në dy pjesë: e para e komanduar nga konti i Badenit, u nis drejtë [[Provinca Vidin|Vidinit]] ([[Bullgaria|Bullgari]]), kurse e dyta me gjeneral Pikolominin në krye, u nis për në [[Kosova|Kosovë]], ku u mirëprit nga [[shqiptarët]]. [[Shqiptarët]] ishin gati të pranonin mbrojtjen e perandorit austriak. Të njëjtin gjë bënë edhe [[shqiptarët]] e [[Kelmendi]].<ref>{{cite book|author = Noel Malcolm|title = Kosovo – A Short History|year = 1998|url = https://books.google.al/books?id=GGQ_AQAAIAAJ|publisher = Macmillan|language = en|isbn = 978-033366612-8|pages = 139-162}}</ref>
Kur Pikolomini hyri në [[Prishtina|Prishtinë]], 6 000 shqiptarë ortodoksë ({{lang|de|Albanensen}}) u bashkuan me [[austriakët]]. Të njëjtën situatë, Pikolomini e ndeshi edhe në [[Prizreni|Prizren]], ku banorët i dolën përpara, duke e pritur me nderime. Rreth 5 000 shqiptarë me kryepeshkopin e tyre, [[Pjetër Bogdani]]n, e përshëndetën me breshëri të shtënash. Gjenerali kërkoi nga shqiptarët, që hynin në ushtrinë austriake, t’u bindeshin oficerëve austriakë dhe të mbanin armët, ndërsa të tjerët duhej të ktheheshin në shtëpitë e tyre. Burimet austriake, angleze e papale pohojnë se pranë Pikolominit ishin mbi 20 000 shqiptarë. Sipas llogaritjes, 5 000 veta ishin nga [[Prishtina]], 3 000 veta nga [[Peja]], 6 000 nga [[Klina]] dhe [[Drenica]], 6 000-8 000 veta nga [[Prizreni]].<ref>{{cite journal|author = Yll Rugova|year = 2024|url = https://www.academia.edu/129916914/|title = Dokumente e materiale: Letra dhe relacione nga fushata habsburgase e vitit 1689|journal = Studime Historike|doi = 10.61773/1ANA2798|volume = 61|issue = 1|language = sq|pages = 217-241}}</ref>
Shqiptarë të tjerë të palidhur me ushtrinë austriake vazhdonin kryengritjen. Kur forcat austriake hynë në Prizren, 3 000 kryengritës shqiptarë morën [[Peja|Pejën]]. Sapo gjeneral Pikolomini kaloi në [[Shkupi|Shkup]] (25 tetor [[1689]]), [[shqiptarët]] shprehën gatishmërinë për të hyrë nën mbrojtjen e austriakëve. Një grup kryengritës u nis drejt [[Tetova|Tetovës]] për ta spastruar zonën nga forcat osmane, që ndeshën në qëndresë në [[Kaçaniku|Kaçanik]]. Ndërkohë, në [[Prishtina|Prishtinë]] hynë forca tatare nga [[Krimea]], por që do të thyheshin nga [[shqiptarët]] e [[Prishtina|Prishtinës]].<ref name=SerbMyth>{{cite book|author = Noel Malcolm|year = 2020|url = https://books.google.al/books?id=oevqDwAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA128|title = Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians|chapter =7. The ‘Great Migration’ of the Serbs from Kosovo (1690): History, Myth and Ideology|publisher = [[Oxford University Press]]|language = en|isbn = 978-0-19-885729-7|pages = 128-148}}</ref>
Sipas burimeve osmane, me [[austriakët]] ishin bashkuar [[Peja]], [[Prizreni]], [[Tetova]], [[Shtipi]], [[Prishtina]], Vuçiterna, [[Kosova]] ([[Bellasica]]), [[Pazari i Ri|Jenipazari]], [[Mitrovica]], [[Shkupi]], Çiçaku, Plevla, Jagodina, [[Kumanova]] etj.
Pas vdekjes së gjeneral Pikolominit në nëntor [[1689]], qëndrimi i shqiptarëve ndryshoi për disa shkaqe. Në radhë të parë, qëndrimi i pasardhësve të Pikolominit dhe oficerëve të tjerë austriakë. Ata filluan t’i trajtojnë keq [[shqiptarët]]. Duka i Holshtajnit në fillim i pa [[shqiptarët]] me shpërfillje dhe zili, duke u sjell ashpër me ta. Në Prizren u përpoq ti çarmatoste [[shqiptarët]], kurse në [[Luma|Lumë]], urdhëroi djegien e disa fshatrave. Edhe komandantë të tjerë vepruan keq me [[shqiptarët]]. Kur këta të fundit zemëroheshin për padrejtësitë e tyre, duke kërkuar drejtësi, keqtrajtoheshin me përçmim dhe me fyerje të padurueshme nga komanda ushtarake.
Së dyti, austriakët nuk i mbajtën premtimet e bëra ndaj shqiptarëve. Fillimisht ata premtuan t’u lehtësonin barrën e detyrimeve, por ky premtim mbeti në letër. Së treti vdekja e arkipeshkvit të [[Shqipëria|Shqipërisë]], [[Pjetër Bogdani]]t, ndikoi negativisht, pasi ai ishte përpjekur disa herë për ti zbutur pakënaqësitë e shqiptarëve.<ref>{{cite book|author = Robert Elsie|year = 2010|url = https://books.google.al/books?id=6inliCF_930C|title = Historical Dictionary of Albania|publisher = Rowman & Littlefield|language = en|isbn = 978-081086188-6|page = 54-56}}</ref> Megjithatë, mjaft shqiptarë vazhduan t’i mbeten besnikë qeverisë austriake dhe morën pjesë në disa beteja. Shtrirja e kryengritjes e shqetësoi [[Porta e Lartë|Portën e Lartë]], e cila më 1 dhjetor [[1689]] njoftonte se ''në rast se do të vazhdojë kjo kryengritje e arbërve, i gjithë vendi do të rrënohej deri në [[Durrësi|Durrës]] madje, ndoshta edhe [[Greqia]] do të pësojë shumë dëme, sepse kudo shtetasit po çohen në kryengritje''.<ref name=SerbMyth/>
Një tjetër vatër kryengritjeje ishte [[Luma]]. Mjaft banorë të kësaj krahine ishin bashkuar me [[austriakët]], duke dhënë një tribut si dëshmi e besnikërisë. Por, përballë forcave të shumta të komanduara nga Mahmut Pasha, lumianët ulën armët dhe pranuan amnistinë e qeveritarit osman. Zjarri i kryengritjes ishte shtrirë edhe në [[Rozhaja|Rozhajë]], ku [[shqiptarët]] e kësaj krahine u bashkuan me [[austriakët]]. Kundër tyre, në krye të forcave të shumta ushtarake, erdhi beu i Filipopolit. Pas një bombardimi të ashpër, kryengritësit e [[Rozhaja|Rozhajës]], pranuan kërkesën e faljes që u parashtroi beu osman. Gjendja e ushtrisë austriake dhe e kryengritësve shqiptarë u keqësua me emërimin e [[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]], shqiptarit Mustafa pashë Kypryliut, si kryekomandant i ushtrisë.
[[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|Ushtria osmane]] përbëhej nga forca të khanit të [[Krimea|Krimesë]], të bejlerbeut të [[Rumelia|Rumelisë]] dhe të sanxhakbejlerëve të trevave shqiptare. Në fillim, forcat osmane iu drejtuan [[Karposhi]]t, që vepronte si [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë|kryengritës]], të cilin e kapën, e ngulën në hu dhe e hodhën në [[Lumi i Vardarit|Vardar]]. Forcat austriake dhe kryengritësit shqiptarë u tërhoqën në [[Kaçaniku|Kaçanik]]. Duka i Holshtajnit u detyrua të organizonte një këshill ushtarak, i cili vendosi t’u bënte thirrje shqiptarëve që kishin qenë pranë Pikolominit, megjithëse vonë. Prapë, [[shqiptarët]], besnikë të austriakëve, morën pjesë në luftën me [[tartarët]] e khanit të [[Krimea|Krimesë]].
Në fillim ra [[Prishtina]], më vonë [[Prizreni]] dhe [[Peja]]. Shkalla e kërcënimit së kryengritjes shqiptare u duk edhe në dhunën e egër osmane. Pas betejës së [[Kosova|Kosovës]], osmanët kryen mizori të papara, duke ''djegur fshatra të panumërta, duke shkretuar vendin, duke vrarë barbarisht ata banorë të mjerë, vetëm sepse i kishin shfaqur bindje dhe kishin ndihmuar ushtrisë gjermanike''.
Duke parë potencialin ushtarak të shqiptarëve dhe gatishmërinë e tyre, Thoma Raspasari, vikar françeskan për Shqipërinë, e këshilloi perandorin austriak të shpërndante diploma perandorake, drejtuar popujve të [[Ballkani]]t, ku t’u premtohej njohja e të gjitha privilegjeve, njohja e krerëve të tyre, zgjedhja e lirë e vojvodëve (komandantëve ushtarakë), ushtrimi i lirë i fesë, përjashtimi nga detyrimet dhe nga pagesat në të holla. Me këto kushte shqiptarët do të ngriheshin me armë në dorë përkrah austriakëve.
Perandori austriak, [[Leopoldi I]] në bazë të këtij propozimi, duke pasur parasysh edhe ndihmesën e mëparshme të shqiptarëve, më 6 prill [[1690]], lëshoi një thirrje drejtuar popujve të [[Ballkani]]t, në të cilën në krye radhiteshin [[shqiptarët]] dhe u kërkonte që të rroknin armët kundër osmanëve. Si shpërblim u premtonte pak a shumë propozimet e Tomë Raspasarit, një qeverisje lokale autonome nëpërmjet vojvodëve të zgjedhur. [[Shqiptarët]] shprehën menjëherë dëshirën për të bashkëpunuar me [[austriakët]].
Sipas një letre nga [[Nishi]] të 22 prillit [[1690]] thuhej se ''arbrit i kanë çuar fjalë gjeneral Veteranit se përherë janë perandorakë të mirë, se nuk presin veçse ardhjen e ushtrisë sonë për t’u bashkuar kundër turqve e tartarve''. Megjithë këtë gatishmëri, një kryengritje e dytë e shqiptarëve nuk u organizua. Me sa duket qeveria austriake nuk dëshironte ta vazhdonte luftën, prandaj ajo nuk pranoi as propozimin e Veteranit që ta mbështeste me mjete financiare për të krijuar një ushtri me shqiptarë.
Në këto kushte, Veterani u largua nga [[Nishi]], ndërsa [[shqiptarët]] mbeten vetëm përballë ushtrisë osmane: ''Mahmut Pasha, siç thuhej në dokumentet e kohës, ndërmori një fushatë ndëshkimore kundër [[Surroj]]it, [[Gashi (zonë gjeografike)|Gashit]] e Krasniqes, vende që në mënyrë të patundur kanë mbajtur besën ndaj madhërisë perandorake, duke mos pranuar kurrë miqësinë turke, ndonëse shumë herë janë joshur me premtime e kërcënime prej atij (pashës)''.
Me ushtrinë austriake u larguan nga [[Serbia]] e [[Kosova]] shumë kryengritës, besnikë të [[Perandoria Austriake|Austrisë]]. Mbi këtë fakt u ngrit teza e [[Historiografia serbe|historiografisë serbe]] mbi të ashtuquajturën ''shpërngulje të madhe të serbëve nga [[Kosova]] dhe mbi popullimin e saj nga [[shqiptarët]]''. Është e vërtetë se midis atyre që u tërhoqën së bashku me ushtrinë austriake ishte patriarku i Pejës, Arsen III Cërnojeviçi, së bashku me disa murgjër, që nëpërmjet [[Pazari i Ri|Jenipazarit]] e [[Studenica|Studenicës]], u vendos në [[Panonia|Panoni]]. Por [[serbët]] që u larguan me të nuk ishin aq të shumtë në numër sa të bëhet fjalë për një shpërngulje të madhe të tyre nga [[Kosova]] në ato vite.<ref name=SerbMyth/>
===Pretendimet për shërngulen serbe===
{{Further|Historiografia serbe|Historiografia shqiptare|Historia e Dardanisë}}
E ashtuquajtura ''shpërngulje e madhe e serbëve nga [[Kosova]]'' është një sajesë e [[Historiografia serbe|historiografisë serbe]], e bërë me qëllime të caktuara politike. Të mbështetur në të dhënat e kishës serbe, mjaft historianë serbë, duke synuar t`i japin “një mbështetje” historike e shkencore politikës grabitqare të [[Serbia|Serbisë]] ndaj tokave shqiptare të [[Kosova|Kosovës]], janë orvatur të provojnë se [[Kosova]] në mesjetë kishte qenë qendër e shtetit serb dhe trevë e banuar nga [[serbët]] deri në fund të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]] - fillimi i [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Pas luftërave austro-osmane të viteve [[1683]]-[[1699]], pohojnë këta autorë, një pjesë e popullsisë serbe që mori anën e [[Perandoria Austriake|Austrisë]], qenkërka tërhequr për në veri dhe vendin e tyre e paskan zënë [[shqiptarët]] e ardhur nga vise të brendshme të [[Shqipëria e Veriut|Shqipërisë së Veriut]].<ref name=SerbMyth/>
Historianë të tjerë, duke rënë viktimë e njëanshmërisë së burimeve dokumentare serbe, janë bashkuar me autorët serbë. Kështu është krijuar një letërsi e tërë historike që nuk i përgjigjet të vërtetës shkencore. Megjithatë, ka edhe mjaft studiues që e kundërshtojnë këtë mendim që mbizotëron në [[Historiografia serbe|historiografinë serbe]]. Në disa vepra të historiografisë austriake dhe italiane, të mbështetura në burime të besueshme, pranohet se territoret e [[Kosova|Kosovës]] ishin të banuara nga popullsi shqiptare dhe përfshiheshin brenda kufijve të [[Shqipëria|Shqipërisë]] si nocion etnik.<ref name=Tim>{{cite book|author = Tim Judah|url = https://books.google.al/books?id=B4YbP0fPcMYC&lpg=PA5&pg=PA29|title =The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia|year = 2000|chapter =3. It Is Better to Die in Battle Than to Live in Shame|publisher = Yale University Press|language = en|orig-year = 1997|isbn = 978-030008507-5|pages = 29-47}}</ref>
Dokumentet e komandës së lartë ushtarake tregojnë se nga forcat që u vunë përkrah forcave austriake, dy grupe ishin më kryesorët: [[shqiptarët]] dhe ''[[serbët]]''. Nga një përllogaritje e përafërt del se numri i shqiptarëve ishte dy herë më i madh se ai i ''serbëve''. Përveç dokumenteve të komandës ushtarake, edhe dokumentet angleze e papale dëshmojnë se, shumë shqiptarë qëndruan deri në fund me [[austriakët]]. Edhe ndër të shpërngulurit, që nuk i kalonin të 10 000 vetat, [[shqiptarët]] ishin më të shumtë. Sipas një interpretimi që meriton të përmendet, edhe termi ''serb'', i cili përdorej në dokumente, nënkuptonte shqiptarët ortodoksë, që bënin pjesë në juridiksionin e kishës së [[Peja|Pejës]]. Në këtë rast duhet pranuar se kryengritësit e [[Kosova|Kosovës]], që u bashkuan me [[austriakët]], ishin thuajse të gjithë shqiptarë.<ref>{{cite book|author = Selami Pulaha|editor = Petrika Thëngjilli|url = http://www.forum-al.com/showthread.php=1632%7CJETA|volume = Pjesa e Tretë: Shqipëria nën Perandorinë Osmane gjatë shek. XVI – vitet 20 të shek. XIX|year = 2002|title = Historia e Popullit Shqiptar|chapter = Kreu II: Zhvillimi Politik i Tokave Shqiptare. Kryengritjet e Armatosura (Shek. XVI – Mesi i Shek. XVIII)|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]] – [[Instituti i Historisë - Tiranë|Instituti i Historisë]]|language = sq|isbn = 99927-1-622-3|pages = 560-586|url-status = dead|archive-date =5 mars 2016|archive-url = https://web.archive.org/web/20160305010158/http://www.forum-al.com/showthread.php?t=1632%7CJETA}}</ref>
Ndërsa në krahinën e [[Kosova|Kosovës]] kryengritja u shtyp në verën e vitit [[1690]], ajo vazhdoi në [[Shqipëria e Jugut|Shqipërinë Jugore]], në krahinat e [[Sanxhaku i Delvinës|sanxhakëve të Delvinës]] e në krahinën e [[Himara|Himarës]]. Në bashkëpunim me forcat detare [[Republika e Venedikut|venedikase]], që zbarkuan në Ujin e Ftohtë, pranë [[Vlora|Vlorës]], kryengritësit sulmuan [[Kalaja e Kaninës|kështjellat e Kaninës]] dhe [[Kalaja e Vlorës|të Vlorës]] dhe i dëbuan garnizonet e tyre.<ref name=31Xhufi44>{{cite journal|author = Pëllumb Xhufi|title = Turq që luftojnë kundër turqve...|journal = Revista Studime Historike|url = https://drive.google.com/file/d/1ImG6GgPKBALDYPtlyfzwnezmfwMwIxW_/view|volume = 63|issue = 3-4|year = 2014|language = sq, en|pages = 31-44}}</ref>
Pas 6 muajsh, një ushtri osmane e përbërë nga forcat e më shumë se 10 sanxhakbejlerëve mundi t’i ripushtonte. [[Republika e Venedikut|Venedikasit]], para se të largoheshin, si hakmarrje, i vunë zjarrin qytetit të [[Vlora|Vlorës]], duke dëmtuar në radhë të parë vlonjatët.<ref name=31Xhufi44/>
Duke përfituar nga hutimi që shkaktoi kundërsulmi osman, Sulejman Pasha i Shkodrës guxoi të ndërmerrte dy fushata ndëshkimore kundër malësorëve shqiptarë dhe malazezëve, të cilat do të dështonin. Vetëm në [[vjeshta|vjeshtën]] e vitit [[1692]] do të mund të hynte në [[Mali i Zi|Malin e Zi]], duke shkelur [[Cetina|Cetinën]], ndërsa përpjekjet për të nënshtruar [[Malësia e Madhe|Malësinë e Madhe]], nuk i shkuan prapë mbarë.
Gjatë luftës së viteve [[1683]]-[[1699]] dhe fill pas saj, fshatarësia [[raja]] e krahinave jugore dhe veriore, vazhdoi të kundërshtonte me këmbëngulje e gjer në përleshje të armatosura pagimin e detyrimeve të rënda feudale. Kështu, ajo jo vetëm e përkrahu, por edhe bashkëpunoi me fshatarësinë e vetëqeverisur në luftën çlirimtare kundër sundimit osman. Një qëndrim i tillë u mbajt prej tyre dhe në fillimet e [[shekulli XVIII|shekullin e XVIII]].<ref name=31Xhufi44/>
===Kryengritjet e fshatarsisë===
Thellimi i shfrytëzimit ekonomik dhe grabitjet e feudalëve dhe të nëpunësve osmanë sollën domosdoshmërisht qëndresë kundër tyre. Lufta e zhvilluar nga katundarësia shqiptare pati forma të ndryshme, që nisnin me rezistencën, vazhdonin me arratisjen dhe përfundonin me rrebelimet e armatosura. Qëndresa u zhvillua me dy mënyra: mënyra e parë ishte qëndresa ekonomike. Kjo mori rrugën e përpjekjeve të katundarit për të rritur të ardhurat e tij dhe për të pakësuar sasinë e rentës që merrte feudali dhe shteti. Kjo ishte forma më e ulët e qëndresës së fshatarëve kundër shtypjes feudale. Në këto mënyra bëjnë pjesë edhe orvatjet e katundarëve për të shtënë në dorë tokat e hapura prej tyre.
Në kushte primitive të punës, rritja e rendimentit, që mund të çonte në shtimin e të ardhurave të katundarit, ishte shumë e vogël, prandaj fshatari që kishte krahë pune, përpiqej të gjente mënyra të tjera për të siguruar tokë buke e për të shtuar të ardhurat. Një nga këto rrugë ishte kthimi i kullotave verore ose dimërore në toka buke. Kështu, në vitin [[1671]] [[çifçi]]njtë e [[çifliku|çifliqeve]] [[Moçali|moçalore]] në [[Kazaja e Myzeqesë|Kazanë e Myzeqesë]] kishin hapur pa leje tokë në kullotën dimërore dhe e kishin kthyer në arë.
Përveç kullotave, fshatarët prisnin [[druri|drurët]] e [[pylli|pyjeve]] dhe tokat i kthenin në toka buke. Në vitin [[1655]] [[çifçi]]njtë e [[çifliku]]t Lifaj kishin prerë [[pylli]]n dhe e kishin kthyer në arë, duke e mbjellë me [[gruri|grurë]] dhe [[elbi|elb]]. Por, sipas ligjeve, toka e hapur mund t’u jepej me tapi atyre që e hapën ose njerëzve të tjerë, në rast se të parët nuk pranonin ta merrnin me tapi. Këto toka kalonin shpesh në duart e çifligarëve. Kështu ndodhi në [[Barbullinjë]] ([[1654]]), në fshatin [[Dukas]] të [[Rrethi i Mallakastrës|Mallakastrës]] ([[1686]]).
Përveç luftës ekonomike, rezistenca e fshatarësisë mori edhe forma të hapura, siç ishin ankesat e protestat që shkonin deri te [[sulltani]]. Ankimi ishte një rrugë ligjore, të cilën e lejonte [[sheriati]], për të vënë në dukje dhunën, grabitjen e shkeljen e legjislacionit osman. Ankuesit u drejtoheshin organeve shtetërore për çështjet që ishin në kompetencat e tyre dhe, në rast se ato nuk i zgjidhnin, u drejtoheshin organeve më të larta.
Zakonisht ato fillonin nga [[kadiu]] për problemet që i takonin atij. Ankesat preknin aspekte të ndryshme të shtypjes. Ato drejtoheshin kundër nëpunësve ose vjelësve të detyrimeve shtetërore, që bënin kërkesa më të mëdha sesa ishte parashikuar në dëfterët, kundër marrjes së të hollave më tepër se parashikimi, [[angaria|angarive]] të paligjshme etj. Më të shpeshta ishin ankesat e protestat kundër grabitjes nga ana e feudalëve dhe nga taksidarëve. Këto ankesa pasqyronin rastet e shkeljes së ligjeve osmane. Gjithashtu ankesa të tjera, që nuk ishin të parashikuara në sheriat, dëshmonin faktin se gjendja e fshatarësisë përkeqësohej gjithmonë e më shumë.
Meqënëse ankesat nuk sillnin ndryshimin e gjendjes, fshatarësia shqiptare e rriti qëndresën në një shkallë më të lartë, duke kundërshtuar në mënyrë kategorike shlyerjen e detyrimeve të mbështetura në sheriat e në urdhrat e [[sulltani]]t. Ky refuzim mund të ishte individual, ose kolektiv. Refuzimet në bazë fshati bëheshin edhe më të organizuara. Në vitin [[1685]], fshatarët e [[Pobrati]]t, kundërshtuan shlyerjen e së dhjetës e të salaries. Kjo vendosmëri i detyronte feudalët të kërkonin ndihmën e gjyqit në veçanti e të shtetit në përgjithësi.
Gjyqi në përgjithësi ndihmonte [[timarliu|feudalët]]. Në grindjen e organizuar midis popullsisë së [[Libofshë]]s e Mahmut Tabakut, gjyqi i besoi [[spahiu]]t dhe urdhëroi fshatarësinë t’i jepte pjesën që [[spahiu]] pretendonte. Si rezultat i kundërshtimit të fshatarëve, [[timarliu|feudalët]] dhe shteti qenë të detyruar të hartonin lista me taksa të prapambetura që duheshin paguar më vonë. Në vitin [[1680]] në [[Sanxhaku i Shkodrës|Sanxhakët e Shkodrës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]], [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]] e të [[Dukagjini]]t, nuk ishin vjelë [[xhizja]], avarizi, nuzuli e surati për vitet [[1670]]-[[1680]].
Kishte raste të veçanta, ku fshatarësia vinte dorë mbi kullotat dimërore e verore të [[spahiu|spahinjve]] ose të [[timarliu|çifligarëve]]. Popullsia e fshatit [[Gribë]], në vitin [[1644]] hyri në kullotën verore dhe dëboi bagëtitë e [[spahiu]]t. Banorët e katundit [[Qereshniku|Qereshnik]], në vitin [[1678]] pohuan përpara [[kadiu]]t se [[timarliu|feudalët]], zotërues të kullotës së fshatit, u kishin marrë kullotën arbitrarisht, kishin ngritur stane e vatha dhe kishin sjellë 1 500 dhenë për t’i kullotur.
Kur këto forma të qëndrese nuk sillnin ndonjë përfitim, fshatarësia si rrugëdalje nga gjendja e mjeruar zgjidhte ikjet nga vendbanimet e mëparshme. Ikjet synonin shkëputjen e plotë ose të pjesshme të varësisë feudale. Fshatarët e arratisur dëshironin të gjenin kushte më të mira jetese në krahina të tjera. Duke u larguar pa lënë adresë, ata shpresonin se do t’i këpusnin lidhjet me [[timarliu|feudalin]]. Për rrjedhojë do të shpëtonin nga detyrimet ndaj tij si zot i [[raja]]së. Po kështu ata shpresonin të shpëtonin përkohësisht nga taksa për kokë.
Ikja përfshinte shtresa të ndryshme fshatarësie. Në radhë të parë iknin fshatarët [[raja]]. Shumë [[raja]] arratiseshin nga vendbanimi i përhershëm dhe vendoseshin në vise të tjera, ku merreshin me punëra të ndryshme. Shkaqet e shpërnguljeve lidheshin me gjendjen e rëndë të [[raja]]ve dhe me përpjekjet për të shpëtuar nga kjo gjendje. Disa dokumente theksojnë se arsyeja kryesore e largimit të fshatarëve qe shmangia e pagimit të taksës për kokë, në disa raste të tjera shmangia pagimit të avarizit dhe të nuzulit. Në një ferman të sulltanit të datës 5 shtator [[1716]], pohohet se [[raja]]të janë rrënuar keqas.
Strehimi i fshatarëve të shpërngulur u bënë edhe [[çifliku|çifliqet]] e tjera. Në fermanët e sulltanëve, në vitet [[1644]], [[1696]], [[1700]], [[1702]] dhe [[1707]], përr qeveritarët e [[sanxhaku|sanxhakëve]] shqiptarë, pohohet se [[timarliu|çifligarët]] fshihnin [[raja]]të e arratisur. Një strehim tjetër i fshatarëve të arratisur ishin pronat tokësore të institucioneve fetare myslimane ([[vakëf|vakëfet]]) e të atyre të krishtera (të [[manastiri|manastireve]]), institucione që përfitonin nga këto largime. Për t’i tërhequr në pronat e tyre, ata i joshnin të arratisurit, duke i vënë përkohësisht në disa kushte të favorshme vetëm për disa vjet. Gjendja e [[çifçi]]njve u bë më e mjerë, duke filluar nga vitet [[1680]] të [[shekulli XVII|shekullit të XVII]], kur dhe ata filluan të largoheshin nga [[çifliku|çifligjet]] në masë.
Një vendstrehim tjetër i fshatarëve të ikur ishin qytetet shqiptare ashtu dhe qytetet më të mëdha të perandorisë, si [[Stambolli]], [[Edreneja]] e [[Bursa]], të cilat ndodheshin shumë larg [[Shqipëria Osmane|tokave shqiptare]]. Në vitin [[1646]], [[sulltani]] pranonte se fshatarët ishin arratisur nga [[Kazaja e Vlorës|kazatë e Vlorës]], [[Kazaja e Skraparit|Skraparit]] dhe [[Kazaja e Myzeqesë|të Myzeqesë]], duke u vendosur nëpër qytete.
Ikjet ndodhnin në kushte të vështira. Dovleti mundohej ta shtonte trysninë ndaj individëve ose krejt fshatit për ti penguar ikjet. Xhizjedarët e vjelësit e tjerë të detyrimeve shtetërore ishin pajisur me dokument për t’ua vjelë taksat kudo që të ndodheshin. Ata dhe [[spahiu|spahinjtë]], caktonin njerëz për të mbledhur fshatarët e zhvendosur. Administrata vendoste garanci kolektive, me anë të së cilës ndaheshin detyrimet e të zhvendosurve midis atyre që kishin mbetur në fshat. Strehuesit e fshatarëve të zhvendosur viheshin nën presionin dhe kanosjet e administratës, që nuk hezitonte edhe t’i ekzekutonte.
Megjithatë arratisjet vazhduan. Në vitin [[1738]] ato përfshinë 40% të fshatrave të zonës së [[Kazaja e Beratit|Beratit]], kurse numri i shtëpive të shpërngulura kapte gati 12% të numrit të shtëpive. Ndonjëherë, arratisjet ishin aq të shumta sa u braktisën krejt fshatrat. Në regjistrat e taksave të jashtëzakonshme haset shënimi ''i rrënuar krejtësisht'', ''i braktisur'' etj.
Si pasojë e arratisjeve, hapsira të tëra toke mbeteshin pa punuar, gjë që çonte në pakësimin e prodhimit bujqësor. Nga kjo dëmtoheshin si [[timarliu|feudalët]], ashtu edhe shteti. Duke qenë se kahu kryesor i shpërnguljeve ishte nga vendet me nivel më të madh shtypjeje ekonomike drejtë vendeve me shtypje më të ulët, ato ndihmuan në përmirësimin e situatës fshatare. Për të penguar ose pakësuar arratisjet, [[timarliu|feudalët]] shtrëngoheshin ta ulnin nivelin e shtypjes ekonomike. Arratisjet ndihmuan disi në tejkalimit të izolimit feudal dhe ndihmuan në lidhjen më të madhe të krahinave me njëra-tjetrën, të qytetit me rrethinat dhe të qyteteve me njëri-tjetrin.
Gjendja e keqe e fshatarësisë, i shtrëngoi ata të përdornin edhe forma më të ashpra të qëndrese, si formimin e çetave të armatosura nëpër pyje e male. Lëvizjet kaçake në tokat shqiptare patën veçori që e dallonin nga vendet e tjera të [[ballkani]]ke. Si një shfaqje e vetvetishme e qëndresës, ajo nuk pati fizionominë dhe përhapjen e madhe, si në vendet e tjera. Ajo lidhej më së shumti me veçantitë konkrete të viseve shqiptare, ku kryengritjet ndoqën njëra-tjetrën. Në këtë situatë, i arratisuri bashkohej me lëvizjet kryengritëse, gjë që e zvogëlonte shumë rolin e kaçakërisë.
Me shthurjen e [[timari|timarisë]] dhe me përhapjen e sistemit të [[çifliku]]t, mjaft fshatarë e humbnin të drejtën e përdorimit të tokës dhe pronën private. Kjo zhveshje tërësore ose pjesërore e fshatarit nga pronësia, çonte në rrënimin e tij. Kjo e shtynte një pjesë të fshatarëve të mernin rrugën e kaçakut. Meqë deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]], sistemi i [[çifliku]]t nuk pati shtrirje të madhe edhe [[Kaçakët|lëvizja kaçake]] nuk mori përhapje të gjerë.
Në [[kaçakët|çetat kaçake]] bashkoheshin fshatarë që kishin humbur të drejtën e shfrytëzimit të tokës ose që kishin ngritur dorën kundër [[timarliu|feudalëve]] dhe tagrambledhësve shtetërorë. Çetat e malësorëve të varfër, të cilët nuk ishin në gjendje të shlyenin detyrimet, kishin përbërje tjetër. Në këto çeta merrnin pjesë gjithashtu ish-spahinjtë, të zhveshur nga zotërimet, elementë të klasës feudale që ishin fuqizuar e rivalizonin në sipërmarrjet e tagrambledhëse ose të nëpunësive, klerikë myslimanë etj. Të gjithë këta përfaqësues të ndryshëm shtyheshin nga arsye të ndryshme. Prandaj, lufta e [[kaçakët|kaçakëve]] merrte tipare të anarkisë feudale, e cila la gjurmët e veta në lëvizjet kaçake.
Çetat e armatosura sulmonin edhe spahinjtë, shtëpitë e tyre dhe u merrnin pasurinë, madje nuk kursenin as familjet e tyre. Në këtë mënyrë, në vitet [[1681]]-[[1682]], [[kaçakët]] nga fshati [[Pobrati|Pobrat]], sulmuan odat dhe haremet e Ahmet Agait e të Ali Efendiut, duke u rrëmbyer plaçkat e mallrat ushqimore. Në vitin [[1708]], [[kaçakët]] nga fshati Kaçë i [[Zadrima|Zadrimës]] rrëmbyen pasurinë e bejlerëve të [[Zadrima|Zadrimës]]. Në vitet [[1712]]-[[1713]] [[kaçakët]] nga fshati Qidhnë sulmuan shtëpinë e [[spahiu]]t Ahmet dhe i rrëmbyen gjënë e gjallë. Shpesh herë shënjestër të sulmeve bëheshin edhe pronat shtetërore, si daljanet (vivaret) etj. Në vitin [[1707]] kaçakë nga fshatrat [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëç]], [[Kuçi (Gumenicë)|Kuç]] e [[Globoçari|Globoçar]] sulmuan vivaret e mukatasë shtetërore dhe në bashkëpunim me [[çifçi]]njtë plaçkitën çifligjet shtetërore. Shënjestër sulmi ishin edhe tagrambledhësit e nëpunësit shtetërorë, si dhe banesat e tyre. Në vitin [[1606]], një çetë nga [[Kurveleshi]] sulmoi sanxhakbeun [[Sanxhaku i Delvinës|e Delvinës]], i cili kishte marrë përsipër të mblidhte taksat në [[Sanxhaku i Vlorës|sanxhakët e Vlorës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]] etj., duke i rrëmbyen [[xhizja|xhizjen]] e mbledhur.
Çetat shpesh merrnin në mbrojtje fshatarët dhe qytetarët varfër, duke mos lejuar mbledhjen e taksave. Në vitin [[1713]], Ali Hoxha, së bashku me të tjerë, pengoi mbledhjen e taksave. Lëvizja e çetave të armatosura ishte më e rëndësishme se format e tjera të ulta të qëndresës.
Gjatë viteve [[1699]]-[[1704]], popullsia e [[Kazaja e Tepelenës|Kazasë së Tepelenës]] nuk pagoi taksat e jashtëzakonshme të avarizit dhe bedelin e nuzulit. Kjo lëvizje u përhap gjatë këtyre viteve thuajse në gjithë [[Shqipëria e Jugut|Shqipërinë Jugore]]. Përveç vështirësive ekonomike, që i detyronin [[raja]]të të mos paguanin taksat e jashtëzakonshme, qëndresa e tyre u nxit edhe nga grupe feudalësh të vegjël të krahinave të [[Korça|Korçës]], [[Kolonja|Kolonjës]], [[Përmeti]]t, [[Skrapari]]t, [[Tomorrica|Tomorricës]] dhe [[Zona e Shpatit|Shpatit]], që u bashkuan me fshatarët.<ref name=31Xhufi44/>
Të shpronësuar nga [[timari|timaret]], ose të kërcënuar që t’i humbisnin ato për shkak të thellimit e përhapjes së procesit të [[çifliku|çifligimit]], këta feudalë të pakënaqur, të lidhur dhe me feudalë të tjerë në zonën e [[Berati]]t, u ngritën kundër qeveritarëve vendas.
Sanxhakbeu i [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]] nuk mundi ti shtypte kryengritësit e bashkuar. Meqënëse lëvizjet fshatare u bënë të rrezikshme për [[Perandoria Osmane|osmanët]], [[Porta e Lartë]] ndërmori veprime të tjera, dërgoi kundër kryengritjes së vitit [[1700]], forcat e të katër sanxhakëve nën urdhrat e ish-[[Veziri i Madh|Vezirit të Madh]], Ali Pashës. Por as këto nuk arritën ta shtypnin kryengritjen.
Në vjeshtën e vitit [[1701]], [[Porta e Lartë]] urdhëroi Hydaverdi Pashën e [[Shkodra|Shkodrës]] që, në krye të forcave të [[Sanxhaku i Shkodrës|sanxhakëve të Shkodrës]], [[Dukagjini]]t, [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]] dhe [[Sanxhaku i Vlorës|të Vlorës]], me rreth 10 000 veta, të shtypte kryengritjen që e kishte qendrën në [[Kurveleshi|Kurvelesh]]. Hydaverdi Pasha përdori së pari taktikën e përçarjes së kryengritësve, duke shkëputur nga lëvizja drejtuesit e përbërë nga grupet e feudalëve të vegjël. Në këto rrethana lëvizja fshatare ra përkohësisht në të gjitha krahinat, duke përfshirë edhe [[Kurveleshi]]n, për të rifilluar me hov të ri në vitet [[1703]]-[[1704]].
Në këtë fazë të dytë, në krye të saj doli një feudal vendas, komandanti i garnizonit të [[Kalaja e Tepelenës|kështjellës së Tepelenës]], çaushi i jeniçerëve Muço Aga Hysoja. Në [[qershori]]n e vitit [[1704]], kundër kësaj kryengritjeje u dërguan forca ushtarake nga [[Ejaleti i Rumelisë]] nën komandën e valiut, Hasan Pasha. Në këto forca bënin pjesë edhe ushtri të [[Sanxhaku i Janinës|sanxhakëve të Janinës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]], [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], [[Dukagjini]]t dhe të [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]]. Me përqëndrimin e gjithë këtyre forcave, qeveria më në fund arriti ta nënshtronte [[Kurveleshi]]n. Në dështimin e kryengritjes një rol të rëndësishëm luajti braktisja e lëvizjes nga Muço aga Hysoja, i cili u fal dhe u la në postin e vet të mëparshëm.<ref name=31Xhufi44/>
Një lëvizje fshatare, e udhëhequr nga krerë malësorë, shpërtheu në të njëjtën kohë në krahinën e [[Mati]]t. Në [[maji]]n e vitit [[1703]], kryengritës nga [[Njësia administrative Selitë (Mirditë)|Selita]] e [[Macukulli]], rrethuan garnizonin e [[Kalaja e Stelushit|kështjellës së Stelushit]]. Mirëpo nuk arritën ta merrnin, sepse të rrethuarve u shkuan në ndihmë forcat e [[Sanxhaku i Ohrit|sanxhakëve të Ohrit]], [[Sanxhaku i Shkodrës|Shkodrës]], [[Dukagjini]]t dhe [[Sanxhaku i Prizrenit|Prizrenit]]. Në fundin e [[gushti]]t, [[turqit osmanë|osmanët]] arritën ta nënshtronin edhe krahinën e [[Mati]]t.
Fshatarësia e lirë e [[Malësia e Madhe|Malësisë së Madhe]], e sidomos kelmendasit, e vijuan qëndresën, që u rrit në fillim të [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Në vitin [[1701]], 6 000 ushtarë turq, të komanduar nga Hydaverdi Pasha i familjes së [[Begollët|Begollajve të Pejës]], sulmuan viset malore dhe rrethuan [[Kelmendi]]n. Rrethimi vazhdoi për një kohë të gjatë. Të ndodhur pa ushqime dhe pa bukë, një pjesë e kelmendasve pranuan të hiqnin dorë nga kryengritja.
Për këtë arsye Hydaverdi Pasha ata i la të lirë në krahinat e tyre, ndërsa pjesën tjetër (274 familje) që e vijuan luftën, ai i shpërnguli nga [[Kelmendi]] në tokat që zotëronte në pllajën e Peshterit, pranë [[Pazari i Ri|Pazarit të Ri]]. Por, më vonë, në vitin [[1707]], shumica e 274 familjeve i braktisën tokat e tij, duke u kthyer në Kelmend.
Largimi i forcave ushtarake të qeveritarëve vendas për në frontin e [[Luftërat turko-veneciane|luftës veneto-osmane]] gjatë viteve [[1714]]-[[1718]] i dha rast shpërthimit me përmasa më të mëdha të lëvizjeve kryengritëse. Kur feudalët vendas u ndaluan malësorëve ti shtegtonin bagëtitë në kullotat dimërore dhe i pushtuan ato, malësorët e [[Kelmendi]]t, [[Pulti]]t, [[Shala|Shalës]], [[Gashi (zonë gjeografike)|Gashit]] dhe të [[Mirdita|Mirditës]], sulmuan krahinat fushore fqinje dhe ndërprenë qarkullimin e rrugëve.
Në të njëjtën kohë, rreth dy mijë [[raja]] matjanë, dibranë, lezhjanë e krutanë refuzuan të paguanin [[xhizja|xhizjen]] dhe taksat e tjera shtetërore. Këto lëvizje u përkrahën përkohësisht edhe nga disa feudalë të pakënaqur nga shteti si ajanët e [[Mati]]t, që synonin t’i përdornin ato si mjet trysnie për të fituar të drejtën e taksave në dobi të vet dhe për të forcuar pozitat e tyre politike në pushtetin vendor.
Po kështu, fshatarët e nahijes së [[Mazreku (Gumenicë)|Mazarakut]] dhe [[Ajdonati]]t në [[Çamëria|Çamëri]], e sidomos banorët e [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëçit]], që ishin ngritur kundër pagimit të taksave që në vitin [[1708]], vranë tagrambledhësit dhe rojen që i shoqëronte dhe u hodhën në kryengritje të hapur. Në [[maji]]n e vitit [[1714]], rreth 1 500 çamë thyen forcën ushtarake të sanxhakbeut të [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], që u dërgua kundër tyre. Kryengritës të tjerë nga [[Kolonja]] dhe [[Konica]] nuk pranuan të paguanin taksat dhe vranë xhizjedarin në [[Leskoviku|Leskovik]].
Krahas këtyre lëvizjeve, në vitin [[1715]], shpërtheu një tjetër kryengritje e madhe, që kishte si qendër [[Kurveleshi]]n. Në [[korriku]]n e vitit [[1715]], fshatarësia [[raja]] e [[Kazaja e Tepelenës|kazave të Tepelenës]] dhe të [[Kazaja e Përmetit|Përmetit]], refuzoi të paguante taksat e jashtëzakonshme si dhe [[xhizja|xhizjet]] e vitit [[1714]]. Kundër këtij rrebelimi u dërguan forcat e [[Kalaja e Vlorës|kështjellave të Vlorës]], [[Kalaja e Kaninës|të Kaninës]] dhe ato të [[esnafi|esnafëve]] të qytetit të [[Berati]]t.<ref name=31Xhufi44/>
Meqenëse kryengritja shpërtheu ndërsa [[Forcat e Armatosura të Perandorisë Osmane|ushtria osmane]] luftonte me forcat [[Republika e Venedikut|venedikase]] të [[Korfuzi]]t, kjo shkaktonte një kërcënim serioz. Prandaj, valiu i [[Rumelia|Rumelisë]], Ahmet Pasha, shkoi vetë në [[nëntori]]n e vitit [[1715]], për të drejtuar operacionet ushtarake për shtypjen e kryengritjes së [[Kurveleshi]]t. Ai mori gjithashtu përforcime nga [[Sanxhaku i Janinës|Sanxhakët e Janinës]], [[Sanxhaku i Delvinës|Delvinës]], [[Sanxhaku i Vlorës|Vlorës]], [[Sanxhaku i Ohrit|Ohrit]] dhe të [[Sanxhaku i Elbasanit|Elbasanit]], me të cilat arriti ta shtypte kryengritjen dhe ta shtronte krahinën.<ref name=31Xhufi44/>
Në vitin [[1729]] banorë të disa fshatrave të [[Kazaja e Matit|Kazasë së Matit]] u hodhën në kryengritje, duke mos pranuar ta paguanin [[Xhizja|xhizjen]], avarizin e nuzulin. Për shtypjen e saj, [[sulltani]] ngarkoi qeveritarët e [[Sanxhaku i Elbasanit|sanxhakëve të Elbasanit]] e [[Sanxhaku i Shkodrës|të Shkodrës]]. Në pamundësi për t’i rezistuar forcave osmane, kryengritësit pranuan të nënshtroheshin. Qeveritarët morën si peng 10 nga ata më me ndikim, por kur ata u larguan nga krahina e [[Mati]]t, kryengritja filloi përsëri. Popullsia e [[Mati]]t, nën drejtimin e Hal Bajramit, refuzoi të shlyente detyrimet, ktheu mbrapa të ngarkuarit për marrjen e tyre dhe liroi pengjet. Pushteti qendror i nisi prapë qeveritarët, që me forca të shumta do ta shtypnin kryengritjen.
Në fillimvitin [[1739]] u hodh në kryengritje popullsia e krahinave të [[Kurveleshi]]t, [[Margëlliçi (Gumenicë)|Margëllëçit]] dhe të [[Ajdonati]]t, që nuk donte ta paguante [[xhizja|xhizjen]]. Qeveria osmane, për shtypjen e saj, ngarkoi qeveritarin e [[Sanxhaku i Delvinës|Sanxhakut të Delvinës]], që u ndihmua nga bejlerët e [[Delvina|Delvinës]].
Në vitin [[1744]], fshatarësia e [[Peqini]]t, kundërshtoi me armë pagimin e taksës ''ndihmë në kohë lufte''. Meqë përpjekjet e valiut të [[Rumelia|Rumelisë]], për shtypjen e saj dështuan, ky pranoi të mbledh vetëm shumën që i ofruan kryengritësit, kurse pjesa tjetër do të shënohej në listën e të prapambeturave.
Dy vjet më vonë, krahinat e [[Berati]]t e të [[Rrethi i Mallakastrës|Mallakastrës]] u përfshinë në kryengritje, popullsia e të cilave nuk pranoi të paguante taksën ''ndihmë në kohë lufte''. Kryengritja u zgjerua sa valiu i [[Rumelia|Rumelisë]] u detyrua të vinte në krye të fushatës ndëshkimore ndaj atyre që kishin ngritur krye dhe për të mbledhur taksat, duke e shtypur edhe këtë kryengritje.
Në përgjithësi, kryengritjet e viteve [[1718]]-[[1750]] treguan se kjo nuk ishte një periudhë e qetë për qëndresën e fshatarësisë shqiptare. Ato e shtynë periudhën kohore të përfundimit të qëndresës deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Atëherë dolën në skenë [[pashallëqet shqiptare]], si formacione shtetërore autonome. Që nga kjo kohë, kryengritjet e fshatarësisë shqiptare, morën disa tipare të reja.
Qëndresa e fshatarësisë pati pothuajse shkaqe të njëjta gjatë gjithë periudhës nga fillimi i [[shekulli XVI|shekullit të XVI]], deri në mesin e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]]. Gjatë kryengritjeve të [[shekulli XVI|shekujve të XVI]]-[[shekulli XVII|XVII]], forca kryesore lëvizëse ishte fshatarësia [[raja]] dhe ajo e krahinave të vetëqeverisura, kurse në [[shekulli XVIII|shekullin e XVIII]], shtohen edhe feudalët dhe disa klerikë të lartë të krishterë. Në qëndresën e [[shekulli XVIII|shekullit të XVIII]], morën pjesë edhe fisnikë të mëdhenj shqiptarë, për shkak të rivalitetit në sipërmarrjen e detyrimeve ose pse kishin hyrë në rrugën e shkëputjes nga klasa feudale osmane. Krahas të krishterëve, në kryengritje merrnin pjesë edhe [[myslimanët]], si nxënës të medreseve (softë), muezinë, haxhinj, shejhlerë, deri dhe dijetarët islamë (ulema). Në raste të veçanta kryengritjet morën ngjyrë fetare, ndonëse shteti gjithnjë përpiqej t’i trajtonte kryengritësit si armiq të fesë e pastaj të shtetit.
Tiparet çlirimtare të kryengritjeve ishin të mpleksura me ato shoqërore. Në varësi të kushteve historike, të forcës dhe shkallës së organizimit të tyre, ato herë merrnin veçori më tepër çlirimtare, e herë veçori shoqërore. Sidomos, kur kryengritësit bashkëpunonin me shtetet evropiane, shtrohej si synim flakja e zgjedhës së huaj, duke nxjerr në plan të parë tiparin çlirimtar. Në përgjithësi, kryengritjet e kësaj periudhe dështuan dhe nuk arritën ti përmbushnin synimet e tyre.
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Shqipëria Osmane]]
* [[Sanxhaku i Arbërit]]
* [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)]]
* [[Kryengritja e Himarës (1472)]]
* [[Kryengritja Arbërore (1432-1436)]]
* [[Kryengritjet shqiptare në vitet 1680]]
* [[Kryengritjet shqiptare të shekullit të XVI]]
* [[Kuvendi i Matit]]
* [[Kuvendi i Dukagjinit]]
* [[Kuvendet ballkanike]]
* [[Kuvendi Kishtar i Arbërit]]
* [[Kuvendi i Kuçit]]
* [[Kryengritja e Bogdanit]]
* [[Pirateria shqipëtare]]
* [[Shkolla dhe arsimi në tokat shqiptare (shek. XVI-XVII)]]
* [[Gjergj Basta]]
* [[Gjon Renësi]]
* [[Mark Gjini]]
* [[Nikollë Mekajshi]]
* [[Tomë Plezha]]
* [[Luftërat osmane në Evropë]]
* [[Luftërat turko-veneciane]]
* [[Lufta Osmano-Venedikase (1570-1573)]]
* [[Frankokracia]]
* [[Shteti i Detit]]
** [[Beteja e Lepantos]]
** [[Beteja e Prevezës]]
* [[Lufta e Madhe Turke]]
** [[Beteja e Vjenës]]
** [[Lufta e Moresë]]
** [[Beteja e Kaçanikut (1690)]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XVII-XVIII]]
* [[Kryengritja antiosmane e vitit 1689 në vilajetin e Rumelisë]]
* [[Andrea Manesi]]
* [[Gjin Gjergji]]
* [[Gjergj Vladanji]]
* [[Nikollë Bardhi]]
* [[Nora e Kelmendit]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e parë shek. XVIII-XIX]]
* [[Perandoria Osmane në gjysmën e dytë të shekullit XVIII-XIX]]
* [[Historia e luftërave Ruso-Turke]]
* [[Lufta e Krimesë]]
* [[Lufta Ruso-Turke (1877-1878)]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Lufta e Madhe Veriore]]
* [[Pashallëqet shqiptare]]
* [[Rilindja Kombëtare Shqiptare]]
* [[Kriza Lindore dhe Shqipëria]]
* [[Kriza lindore dhe lëvizja shqiptare]]
* [[Shqipëria në fillim të Krizës Lindore (1875-1876)]]
* [[Kriza Lindore]]
* [[Shkaqet për shpërthimin e Krizës Lindore]]
* [[Perandoria Osmane në shek. XIX-XX]]
* [[Traktati i Shën Stefanit]]
* [[Kongresi i Berlinit]]
* [[Traktati i Berlinit (1878)]]
* [[Konferenca e Berlinit]]
* [[Konferenca e Stambollit]]
* [[Lidhja e Prizrenit]]
* [[Shpallja e Pavarësisë së Shqipërisë]]
* [[Konferenca e Londrës (1912–1913)]]
* [[Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Greqisë]]
* [[Shpërbërja e Perandorisë Osmane]]
* [[Sanxhaku]]
* [[Sanxhakbeu]]
* [[Kuçi (Mali i Zi)]]
* [[Piperët]]
* [[Xhizja]]
* [[Spahiu]]
* [[Nahije]]
* [[Timari]]
* [[Timarliu]]
* [[Lale Drekali]]
* [[Kazaja]]
* [[Raja]]
* [[Çifliku]]
* [[Çifçi]]u
* [[Kaçakët]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{Reflist|30 em}}
==Bibliografia==
* {{cite book|others = Association internationale d'études du Sud-Est européen|year = 1967|url = https://books.google.al/books?id=mSlpAAAAMAAJ|title = Actes du premier Congrès international des études balkaniques et sud-est européens: Histoire (Ve – XVe ss.; XVe – XVIIe ss.)|publisher = Editions de l'Académie Bulgare des Sciences|language = fr}}
* {{cite journal|author = Peter Bartl|journal = Albanische Forschungen|issue = 14|year = 1974|publisher =O. Harrassowitz|url = https://books.google.al/books?id=Zd2ZAAAAIAAJ|title =Der Westbalkan zwischen spanischer Monarchie und osmanischen Reich: zur Türkenkriegsproblematik an der Wende vom 16. zum 17 Jahrhundert|language = de|isbn = 978-344701553-0}}
* {{cite book|author1 = Aleks Buda|author2 = Injac Zamputi|year = 1965|volume = 2. 1634-1650|url = https://search.worldcat.org/title/94782420|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|oclc = 947824240}}
* {{cite book|author = Robert Elsie|year = 2010|title = Historical Dictionary of Albania|url = https://books.google.al/books?id=6inliCF_930C|publisher = Rowman & Littlefield|language = en|isbn = 978-081086188-6}}
* {{cite book|author = Robert Elsie|title =The Tribes of Albania: History, Society and Culture|url = https://books.google.al/books?id=i2lpDAAAQBAJ|publisher =I. B. Tauris|language = en|year = 2015|isbn = 978-085773932-2}}
* {{cite book|author = Kristo Frashëri|title =The history of Albania: A Brief Survey|url = https://books.google.al/books?id=hXMKAQAAIAAJ|year = 1964|language = en}}
* {{cite book|author = Bashkim Iseni|publisher = Peter Lang|year = 2008|oclc = 269329200|url = https://books.google.al/books?id=gAdlqwCm_9sC|title =La question nationale en Europe du Sud-este: Genèse, émergence et développement de l’identité nationale albanaise au Kosovo et en Macédoine|language = fr|isbn = 978-3-03911-320-0}}
* {{cite book|author = Tim Judah|title =The Serbs: History, Myth and the Destruction of Yugoslavia|url = https://books.google.al/books?id=B4YbP0fPcMYC&lpg=PA5&pg=PA29|year = 2000|chapter =3. It Is Better to Die in Battle Than to Live in Shame|publisher = Yale University Press|language = en|orig-year = 1997|isbn = 978-030008507-5|pages = 29-47}}
* {{cite book|author = Noel Malcolm|title = Kosovo – A Short History|year = 1998|language = en|url = https://books.google.al/books?id=GGQ_AQAAIAAJ|publisher = Macmillan|isbn = 978-033366612-8}}
* {{cite book|author = Noel Malcolm|url = https://books.google.al/books?id=oevqDwAAQBAJ&lpg=PP1&pg=PA128|chapter =7. The ‘Great Migration’ of the Serbs from Kosovo (1690): History, Myth and Ideology|title = Rebels, Believers, Survivors: Studies in the History of the Albanians|year = 2020|publisher = [[Oxford University Press]]|language = en|isbn = 978-0-19-885729-7|pages = 128-148}}
* {{cite book|author = Peter R. Prifti|title = Unfinished Portrait of a Country|year = 2005|url = https://books.google.al/books?id=kYhpAAAAMAAJ|language = en|publisher = East European Monographs|isbn = 978-088033558-4}}
* {{cite journal|author = Selami Pulaha|title = Mbi gjallërimin e lidhjeve farefisnore dhe krijimin e fiseve në Shqipërinë e Veriut në shek. XVI-XVII|journal = Studime historike|url = https://books.google.al/books?id=q4khAQAAMAAJ|volume = 12|issue = 2|publisher = [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]], [[Instituti i Historisë - Tiranë]]|language = sq|year = 1975|pages = 121-145}}
* {{cite journal|author = Yll Rugova|year = 2024|journal = Studime Historike|volume = 61|issue = 1|doi = 10.61773/1ANA2798|url = https://www.academia.edu/129916914/|title = Dokumente e materiale: Letra dhe relacione nga fushata habsburgase e vitit 1689|language = sq|pages = 217-241}}
* {{cite book|author1 = Gligor Stajonević|author2 = Milan Vasić|title = Istorija Crne Gore (3): od početka XVI do kraja XVIII vijeka|year = 1975|publisher = Redakcija za istoriju Crne Gore|language = sr|location = Titograd|oclc = 799489791}}
* {{cite journal|author = Luan Tetaj|title =The convention of Dukagjini of 1602|date = nëntor 2017|url = https://iipccl.org/wp-content/uploads/2017/11/217-223.pdf|journal = Academic Journal of Business, Administration, Law and Social Siences|volume = 3|issue = 3|language = en|issn = 2410-3918|pages = 217-223}}
* {{cite journal|author = Injac Zamputi|title = Bashkimi i Maleve Shqiptare në fillim të shekullit XVII|year = 1957|url = https://books.google.al/books?id=Qoq8AAAAIAAJ|journal = Buletini i Shkencave Shoqërore|volume = 10|issue = 1|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|language = sq|pages = 62-85}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|year = 1961|url = https://books.google.al/books?id=nxASHQAACAAJ|title = Përpjekjet e shqiptarëve për liri në dy shekujt e parë të sundimit otoman|publisher = N.Sh.B. Naim Frashëri|language = sq}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|title = Konferenca e parë e Studimeve Albanologjike: Tiranë, 15-21 nëndor 1962|url = https://books.google.al/books?id=03FIAQAAIAAJ|chapter = Randësia ndërkombëtare e kuvendeve shqiptare në kalimin prej shekullit të XVI-të në të XVII-tin|year = 1965|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës, Instituti i Historisë dhe i Gjuhësisë|language = sq|pages = 498-505}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|publisher = Universiteti Shtetëror i Tiranës|year = 1963|volume = 1. 1610-1634|url = https://search.worldcat.org/title/1508078734|title = Relacione mbi gjendjen e Shqipërisë Veriore e të Mesme në shekullin XVII|language = sq|oclc = 1508078734}}
* {{cite book|author = Injac Zamputi|title = Dokumente të shekujve XVI-XVII për historinë e Shqipërisë|year = 1989|volume = 1|url = https://books.google.al/books?id=LZgcAAAAMAAJ|publisher = [[Instituti i Historisë - Tiranë]]; [[Akademia e Shkencave e Shqipërisë]]|language = sq}}
* {{cite journal|author = Pëllumb Xhufi|title = Turq që luftojnë kundër turqve...|journal = Revista Studime Historike|volume = 63|url = https://drive.google.com/file/d/1ImG6GgPKBALDYPtlyfzwnezmfwMwIxW_/view|issue = 3-4|year = 2014|language = sq, en|pages = 31-44}}
==Lidhjet jashtme==
* {{cite web|url = http://www.shkoder.net/al/bio_bogdani.htm|title =I madhi Pjeter Bogdani – Pjetër Bogdani (1665-1689)|language = sq}}{{Lidhje e thyer}}
* {{cite web|url = http://www.shkoder.net/al/bio_bogdani.htm|title = Kryengritja shqiptare antiosmane e vitit 1689|language = sq}}{{Lidhje e thyer}}
[[Kategoria:Historia e Ballkanit]]
[[Kategoria:Historia e Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Historia e Evropës]]
[[Kategoria:Historia e Shqipërisë]]
[[Kategoria:Rebelime në Ballkan]]
[[Kategoria:Rebelime shqiptare]]
[[Kategoria:Shqipëria osmane]]
[[Kategoria:Kryengritës shqiptarë të Perandorisë Osmane]]
[[Kategoria:Çështja shqiptare]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Perandorinë Osmane]]
5ab6g5u7oxdiqp766o9ht8xkzz74kpe
Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Meksikës
0
382505
2815242
2025-07-10T12:19:29Z
Lanceloth345
172573
Faqe e re: '''Marrëdhëniet diplomatike mes [[Shqipërisë]] dhe [[Meksikës]]''', datojnë që nga viti 1974.<ref name=Relations /> Të dy vendet janë anëtare të [[OKB|Kombeve të Bashkuara]]. == Historia == Marrëdhëniet diplomatike ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës u vendosën më 15 tetor 1974.<ref name=Relations>[http://sil.gobernacion.gob.mx/Archivos/Documentos/2015/12/asun_3321299_20151215_1450204855.pdf Comisiones Unidas de Relaciones Exteriores, Europa: Albania (në spanj...
2815242
wikitext
text/x-wiki
'''Marrëdhëniet diplomatike mes [[Shqipërisë]] dhe [[Meksikës]]''', datojnë që nga viti 1974.<ref name=Relations /> Të dy vendet janë anëtare të [[OKB|Kombeve të Bashkuara]].
== Historia ==
Marrëdhëniet diplomatike ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës u vendosën më 15 tetor 1974.<ref name=Relations>[http://sil.gobernacion.gob.mx/Archivos/Documentos/2015/12/asun_3321299_20151215_1450204855.pdf Comisiones Unidas de Relaciones Exteriores, Europa: Albania (në spanjisht)]</ref> Në të njëjtin vit, Meksika hapi ambasadën e saj në [[Tiranë]], por ajo u mbyll në vitin 1979.<ref name=Relations />
Në shkurt të vitit 2009, Nënsekretarja për Punët e Jashtme të Meksikës, Lourdes Aranda, priti homologen e saj shqiptare, Edith Harxhin, për të diskutuar mbi marrëdhëniet bilaterale midis dy vendeve. Në vitin 2011, Zv.kryeministri dhe Ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, [[Edmond Haxhinasto]], vizitoi Meksikën dhe u takua me Sekretaren për Punët e Jashtme, [[Patricia Espinosa]].<ref name=Bilateral>[https://sre.gob.mx/images/stories/doctransparencia/rdc/memodoc/1mddgebilat.pdf Fortalecimiento y diversificación de las relaciones de México con los países de Europa: Albania - faqet 173-174 (në spanjisht)]</ref>
Në vitin 2024, Shqipëria dhe Meksika festuan 50-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike midis tyre.<ref>[https://www.tiranadiplomat.com/2024/05/14/gonxhja-me-ambasadorin-e-meksikes-zgjerim-i-bashkepunimit-ne-ekonomi-kulture-dhe-inovacion/ Gonxhja me ambasadorin e Meksikës, zgjerim i bashkëpunimit në ekonomi, kulturë dhe inovacion (në shqip)]</ref>
== Marrëveshjet bilaterale ==
Të dy vendet kanë nënshkruar disa marrëveshje, përfshirë një marrëveshje për krijimin e një komiteti për shkëmbime kulturore në vitin 1989, si dhe një memorandum për konsultime politike mes ministrive të jashtme në vitin 2011.<ref>[https://cja.sre.gob.mx/tratadosmexico/buscador?keywords=&category_id=&theme_id=&country_id=2&organization_id= Marrëveshjet bilaterale mes Meksikës dhe Shqipërisë (në spanjisht)]</ref><ref name=Bilateral />
== Tregtia ==
Në vitin 2023, vlera e tregtisë ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës ishte rreth 10.2 milionë dollarë amerikanë.<ref name=Trade>[https://www.economia.gob.mx/datamexico/en/profile/country/albania Data México: Albania]</ref> Eksportet kryesore të Shqipërisë drejt Meksikës janë motorë dhe gjeneratorë, makineri për përpunimin e gurit, pjesë për automjete, rroba, këpucë, produkte alkoolike, plastikë, ferro-aleacione dhe artikuj nga lëkura. Eksportet kryesore të Meksikës drejt Shqipërisë përfshijnë tuba dhe tubacione prej hekuri ose çeliku, birrë, çokollatë, makineri, antibiotikë dhe instrumente mjekësore.<ref name=Trade />
== Misionet diplomatike ==
* Shqipëria përfaqësohet në Meksikë përmes ambasadës së saj në [[Washington, D.C.]], në [[Shtetet e Bashkuara]].<ref>[https://ambasadat.gov.al/usa/en Ambasada e Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara]</ref>
* Meksika përfaqësohet në Shqipëri përmes ambasadës së saj në [[Romë]], në [[Itali]].<ref>[https://embamex.sre.gob.mx/italia/ Ambasada e Meksikës në Itali]</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
{{Marrëdhëniet e jashtme të Shqipërisë}}
nb7hj2lbgn8l43co6cleffqqbg77ub5
2815243
2815242
2025-07-10T12:20:08Z
Lanceloth345
172573
2815243
wikitext
text/x-wiki
'''Marrëdhëniet diplomatike mes [[Shqipërisë]] dhe [[Meksikës]]''', datojnë që nga viti 1974.<ref name=Relations /> Të dy vendet janë anëtare të [[OKB|Kombeve të Bashkuara]].
== Historia ==
Marrëdhëniet diplomatike ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës u vendosën më 15 tetor 1974.<ref name=Relations>[http://sil.gobernacion.gob.mx/Archivos/Documentos/2015/12/asun_3321299_20151215_1450204855.pdf Comisiones Unidas de Relaciones Exteriores, Europa: Albania (në spanjisht)]</ref> Në të njëjtin vit, Meksika hapi ambasadën e saj në [[Tiranë]], por ajo u mbyll në vitin 1979.<ref name=Relations />
Në shkurt të vitit 2009, Nënsekretarja për Punët e Jashtme të Meksikës, Lourdes Aranda, priti homologen e saj shqiptare, Edith Harxhin, për të diskutuar mbi marrëdhëniet bilaterale midis dy vendeve. Në vitin 2011, Zv.kryeministri dhe Ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, [[Edmond Haxhinasto]], vizitoi Meksikën dhe u takua me Sekretaren për Punët e Jashtme, Patricia Espinosa.<ref name=Bilateral>[https://sre.gob.mx/images/stories/doctransparencia/rdc/memodoc/1mddgebilat.pdf Fortalecimiento y diversificación de las relaciones de México con los países de Europa: Albania - faqet 173-174 (në spanjisht)]</ref>
Në vitin 2024, Shqipëria dhe Meksika festuan 50-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike midis tyre.<ref>[https://www.tiranadiplomat.com/2024/05/14/gonxhja-me-ambasadorin-e-meksikes-zgjerim-i-bashkepunimit-ne-ekonomi-kulture-dhe-inovacion/ Gonxhja me ambasadorin e Meksikës, zgjerim i bashkëpunimit në ekonomi, kulturë dhe inovacion (në shqip)]</ref>
== Marrëveshjet bilaterale ==
Të dy vendet kanë nënshkruar disa marrëveshje, përfshirë një marrëveshje për krijimin e një komiteti për shkëmbime kulturore në vitin 1989, si dhe një memorandum për konsultime politike mes ministrive të jashtme në vitin 2011.<ref>[https://cja.sre.gob.mx/tratadosmexico/buscador?keywords=&category_id=&theme_id=&country_id=2&organization_id= Marrëveshjet bilaterale mes Meksikës dhe Shqipërisë (në spanjisht)]</ref><ref name=Bilateral />
== Tregtia ==
Në vitin 2023, vlera e tregtisë ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës ishte rreth 10.2 milionë dollarë amerikanë.<ref name=Trade>[https://www.economia.gob.mx/datamexico/en/profile/country/albania Data México: Albania]</ref> Eksportet kryesore të Shqipërisë drejt Meksikës janë motorë dhe gjeneratorë, makineri për përpunimin e gurit, pjesë për automjete, rroba, këpucë, produkte alkoolike, plastikë, ferro-aleacione dhe artikuj nga lëkura. Eksportet kryesore të Meksikës drejt Shqipërisë përfshijnë tuba dhe tubacione prej hekuri ose çeliku, birrë, çokollatë, makineri, antibiotikë dhe instrumente mjekësore.<ref name=Trade />
== Misionet diplomatike ==
* Shqipëria përfaqësohet në Meksikë përmes ambasadës së saj në [[Washington, D.C.]], në [[Shtetet e Bashkuara]].<ref>[https://ambasadat.gov.al/usa/en Ambasada e Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara]</ref>
* Meksika përfaqësohet në Shqipëri përmes ambasadës së saj në [[Romë]], në [[Itali]].<ref>[https://embamex.sre.gob.mx/italia/ Ambasada e Meksikës në Itali]</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
{{Marrëdhëniet e jashtme të Shqipërisë}}
ffgy8w366k9t0r03vvjs1csnnd6iym8
2815247
2815243
2025-07-10T12:23:39Z
Lanceloth345
172573
2815247
wikitext
text/x-wiki
'''Marrëdhëniet diplomatike mes [[Shqipërisë]] dhe [[Meksikës]]''', datojnë që nga viti 1974.<ref name=Relations /> Të dy vendet janë anëtare të [[OKB|Kombeve të Bashkuara]].
== Historia ==
Marrëdhëniet diplomatike ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës u vendosën më 15 tetor 1974.<ref name=Relations>[http://sil.gobernacion.gob.mx/Archivos/Documentos/2015/12/asun_3321299_20151215_1450204855.pdf Comisiones Unidas de Relaciones Exteriores, Europa: Albania (në spanjisht)]</ref> Në të njëjtin vit, Meksika hapi ambasadën e saj në [[Tiranë]], por ajo u mbyll në vitin 1979.<ref name=Relations />
Në shkurt të vitit 2009, Nënsekretarja për Punët e Jashtme të Meksikës, Lourdes Aranda, priti homologen e saj shqiptare, Edith Harxhin, për të diskutuar mbi marrëdhëniet bilaterale midis dy vendeve. Në vitin 2011, Zv.kryeministri dhe Ministri i Punëve të Jashtme të Shqipërisë, [[Edmond Haxhinasto]], vizitoi Meksikën dhe u takua me Sekretaren për Punët e Jashtme, Patricia Espinosa.<ref name=Bilateral>[https://sre.gob.mx/images/stories/doctransparencia/rdc/memodoc/1mddgebilat.pdf Fortalecimiento y diversificación de las relaciones de México con los países de Europa: Albania - faqet 173-174 (në spanjisht)]</ref>
Në vitin 2024, Shqipëria dhe Meksika festuan 50-vjetorin e marrëdhënieve diplomatike midis tyre.<ref>[https://www.tiranadiplomat.com/2024/05/14/gonxhja-me-ambasadorin-e-meksikes-zgjerim-i-bashkepunimit-ne-ekonomi-kulture-dhe-inovacion/ Gonxhja me ambasadorin e Meksikës, zgjerim i bashkëpunimit në ekonomi, kulturë dhe inovacion (në shqip)]</ref>
== Marrëveshjet bilaterale ==
Të dy vendet kanë nënshkruar disa marrëveshje, përfshirë një marrëveshje për krijimin e një komiteti për shkëmbime kulturore në vitin 1989, si dhe një memorandum për konsultime politike mes ministrive të jashtme në vitin 2011.<ref>[https://cja.sre.gob.mx/tratadosmexico/buscador?keywords=&category_id=&theme_id=&country_id=2&organization_id= Marrëveshjet bilaterale mes Meksikës dhe Shqipërisë (në spanjisht)]</ref><ref name=Bilateral />
== Tregtia ==
Në vitin 2023, vlera e tregtisë ndërmjet Shqipërisë dhe Meksikës ishte rreth 10.2 milionë dollarë amerikanë.<ref name=Trade>[https://www.economia.gob.mx/datamexico/en/profile/country/albania Data México: Albania]</ref> Eksportet kryesore të Shqipërisë drejt Meksikës janë motorë dhe gjeneratorë, makineri për përpunimin e gurit, pjesë për automjete, rroba, këpucë, produkte alkoolike, plastikë, ferro-aleacione dhe artikuj nga lëkura. Eksportet kryesore të Meksikës drejt Shqipërisë përfshijnë tuba dhe tubacione prej hekuri ose çeliku, birrë, çokollatë, makineri, antibiotikë dhe instrumente mjekësore.<ref name=Trade />
== Misionet diplomatike ==
* Shqipëria përfaqësohet në Meksikë përmes ambasadës së saj në [[Washington, D.C.]], në [[Shtetet e Bashkuara]].<ref>[https://ambasadat.gov.al/usa/en Ambasada e Shqipërisë në Shtetet e Bashkuara]</ref>
* Meksika përfaqësohet në Shqipëri përmes ambasadës së saj në [[Romë]], në [[Itali]].<ref>[https://embamex.sre.gob.mx/italia/ Ambasada e Meksikës në Itali]</ref>
== Referime ==
{{Reflist}}
{{Marrëdhëniet e jashtme të Shqipërisë}}
pv5bfs0ijs94fz9bd83ih1kzf21igkk
Kategoria:Shekulli XVII në Shqipëri
14
382506
2815244
2025-07-10T12:21:19Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se shekullit te XVII ne Shqiperi
2815244
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekulli XVII në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekuj në Shqipëri]]
[[Kategoria:Shekulli XVII]]
fzc8anapif0905d4im0q9a4sg9cc8i9
Kategoria:Shekulli XVIII në Ballkan
14
382507
2815246
2025-07-10T12:23:13Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se shekullit te xviii ne ballkan
2815246
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekuj në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII]]
rghcjbpoftkkhn612g89jcqhos7kk5h
Përdoruesi:MGA73/FileDelinker.js
2
382508
2815250
2025-07-10T12:25:17Z
MGA73
22783
Copy from meta
2815250
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[.*?[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).always(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
jzrcr8jgfdd5rpj0onshijr7cwfnyp3
2815253
2815250
2025-07-10T12:44:56Z
MGA73
22783
Try to fix
2815253
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).always(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
9fwa5n6ddbvbn9m3y9ab008my1a86gu
2815257
2815253
2025-07-10T12:49:56Z
MGA73
22783
finally
2815257
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
1wxfswvb4vdx8nhzc3t935sugv31lv9
2815273
2815257
2025-07-10T13:35:20Z
MGA73
22783
Try to fix manuel removal
2815273
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
// Get pages using this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
// Remove references to fileName from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Match typical file links with namespace variations
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file from infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove lines containing the file link
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
// Open page for editing, inject updated content if changes, or just original content with edit summary if no changes
function openPageForEditing(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (!win) {
alert('Popup blocked! Please allow popups for this site.');
return;
}
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
if (updatedContent !== pageContent) {
textarea.value = updatedContent; // inject cleaned content
} else {
textarea.value = pageContent; // no changes, keep original for manual edit
}
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
};
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove links from page and save automatically
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog with list of pages linking to the file for manual editing
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
// UI elements and initial setup
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
// Button click event
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
// Auto-save mode: save all pages with changes
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// Initialize page count label on load
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
le9rspn7e1gsu6dlf9ysjr61hbetvtr
2815275
2815273
2025-07-10T13:40:04Z
MGA73
22783
alerts
2815275
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
// Get pages using this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
// Remove references to fileName from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Match typical file links with namespace variations
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file from infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove lines containing the file link
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
// Open page for editing, inject updated content if changes, or just original content with edit summary if no changes
function openPageForEditing(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (!win) {
alert('Popup blocked! Please allow popups for this site.');
return;
}
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
if (updatedContent !== pageContent) {
textarea.value = updatedContent; // inject cleaned content
} else {
textarea.value = pageContent; // no changes, keep original for manual edit
}
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
};
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove links from page and save automatically
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog with list of pages linking to the file for manual editing
function showDialog(pages, fileName) {
alert('Opening dialog with ' + pages.length + ' pages');
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
alert('Clicked page link: ' + page);
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
alert('Dialog opened');
}
// UI elements and initial setup
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
// Button click event
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
// Auto-save mode: save all pages with changes
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// Initialize page count label on load
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
jtx213o1yzyt2tmqcgjdd1i94se2a6e
2815276
2815275
2025-07-10T13:44:15Z
MGA73
22783
2815276
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
// Get pages using this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
// Remove references to fileName from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Match typical file links with namespace variations
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file from infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove lines containing the file link
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
// Open page for editing, inject updated content if changes, or just original content with edit summary if no changes
function openPageForEditing(page, fileName) {
alert('Fetching content for page: ' + page);
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
alert('Content fetched for page: ' + page);
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
alert('Opening edit page for: ' + page);
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (!win) {
alert('Popup blocked! Please allow popups for this site.');
return;
}
win.onload = function () {
alert('Edit page loaded for: ' + page);
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
if (updatedContent !== pageContent) {
alert('Textarea found, setting updated content.');
textarea.value = updatedContent; // inject cleaned content
} else {
alert('Textarea (#wpTextbox1) NOT found!');
textarea.value = pageContent; // no changes, keep original for manual edit
}
}
if (summary) {
alert('Summary box found, setting edit summary.');
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
};
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove links from page and save automatically
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog with list of pages linking to the file for manual editing
function showDialog(pages, fileName) {
alert('Opening dialog with ' + pages.length + ' pages');
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
alert('Clicked page link: ' + page);
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
alert('Dialog opened');
}
// UI elements and initial setup
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
// Button click event
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
// Auto-save mode: save all pages with changes
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// Initialize page count label on load
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
ij3975036xh2x17buqr7c3awrwq39uv
2815280
2815276
2025-07-10T13:53:00Z
MGA73
22783
2815280
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
// Get pages using this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
// Remove references to fileName from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Match typical file links with namespace variations
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file from infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove lines containing the file link
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
// Open page for editing, inject updated content if changes, or just original content with edit summary if no changes
function openPageForEditing(page, fileName) {
alert('Fetching content for page: ' + page);
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
alert('Content fetched for page: ' + page);
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
// Prepare edit summary
const editSummary = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
// Redirect to edit page with content preloaded
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({
action: 'edit',
templateText: encodeURIComponent(updatedContent !== pageContent ? updatedContent : pageContent),
summary: editSummary
});
window.open(editUrl.toString(), '_blank');
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove links from page and save automatically
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog with list of pages linking to the file for manual editing
function showDialog(pages, fileName) {
alert('Opening dialog with ' + pages.length + ' pages');
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
alert('Clicked page link: ' + page);
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
alert('Dialog opened');
}
// UI elements and initial setup
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
// Button click event
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
// Auto-save mode: save all pages with changes
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// Initialize page count label on load
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
8zzaiyy3d5f8rnltv4441moqfnxsxv0
2815283
2815280
2025-07-10T13:58:55Z
MGA73
22783
2815283
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({
action: 'edit',
prefill: 'true',
file: fileName,
updated: encodeURIComponent(updatedContent),
original: encodeURIComponent(pageContent)
});
window.location.href = editUrl.toString();
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
// Handle edit prefill
if (mw.config.get('wgAction') === 'edit') {
const urlParams = new URLSearchParams(window.location.search);
const updated = urlParams.get('updated');
const original = urlParams.get('original');
const file = urlParams.get('file');
const textarea = document.getElementById('wpTextbox1');
const summary = document.getElementById('wpSummary');
if (textarea && updated && original && updated !== original) {
textarea.value = decodeURIComponent(updated);
}
if (summary && file) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + file + ']]';
}
}
});
});
fs4r3cqtvyhtfskn80xzh7zxjs9qd5h
2815284
2815283
2025-07-10T14:08:37Z
MGA73
22783
2815284
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
// --- Funktion til at hente sider som bruger filen ---
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
// --- Funktion til at fjerne filreferencer i sideindhold ---
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
// --- 1) Åbn edit-siden med minimal URL, så edit-scriptet kan hente og opdatere ---
function openPageForEditing(page, fileName) {
var editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({
action: 'edit',
mode: 'delink', // marker at vi vil redigere med delink-scriptet
file: fileName
});
window.location.href = editUrl.toString();
}
// --- 2) Automatisk redigering på edit-siden (køres hvis mode=delink) ---
if (mw.config.get('wgAction') === 'edit') {
var urlParams = new URLSearchParams(window.location.search);
if (urlParams.get('mode') === 'delink') {
var pageName = mw.config.get('wgPageName');
var fileName = urlParams.get('file');
if (fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: pageName,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
var page = Object.values(data.query.pages)[0];
var content = page.revisions ? page.revisions[0].slots.main['*'] : '';
var updatedContent = removeFileReferences(content, fileName);
if (updatedContent !== content) {
$('#wpTextbox1').val(updatedContent);
$('#wpSummary').val('Removing references to [[File:' + fileName + ']]');
}
});
}
}
}
// --- Vis dialog til manuel redigering af sider der bruger filen ---
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
// --- Automatisk gem-funktion ---
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// --- UI knapper og autogem toggle ---
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// Vis antal sider som linker til filen ved sideindlæsning
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
r70jqpg23cvqi3nijx7nh2sdgxat07f
2815285
2815284
2025-07-10T14:10:38Z
MGA73
22783
2815285
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return; // Only run in File namespace
}
const api = new mw.Api();
function getLocalFileUsage(fileName) {
return api.get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
let pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(page => {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(usage => usage.title));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({
action: 'edit',
prefill: 'true',
file: fileName,
updated: encodeURIComponent(updatedContent),
original: encodeURIComponent(pageContent)
});
window.location.href = editUrl.toString();
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
api.get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).done(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
api.postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]',
minor: true
}).done(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).fail(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).fail(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.css('cursor', 'pointer')
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
let autoSave = false;
const button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
const pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
const autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
// **Here we prepend the button and label to #mw-content-text**
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
let promises = pages.map(page => {
return new Promise((resolve) => {
removeLinksFromPageAndSave(page, fileName);
resolve();
});
});
Promise.all(promises).then(() => {
alert('Links removed from all pages.');
});
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
const fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
// Handle edit prefill
if (mw.config.get('wgAction') === 'edit') {
const urlParams = new URLSearchParams(window.location.search);
const updated = urlParams.get('updated');
const original = urlParams.get('original');
const file = urlParams.get('file');
const textarea = document.getElementById('wpTextbox1');
const summary = document.getElementById('wpSummary');
if (textarea && updated && original && updated !== original) {
textarea.value = decodeURIComponent(updated);
}
if (summary && file) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + file + ']]';
}
}
});
});
tbf32i3hlfsmdxe0nhk4m3h0jlr22o7
2815286
2815285
2025-07-10T14:11:13Z
MGA73
22783
2815286
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
1wxfswvb4vdx8nhzc3t935sugv31lv9
2815287
2815286
2025-07-10T14:12:24Z
MGA73
22783
2815287
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no lincense)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
lh0n5azs1483sl5bfq5phofl93gybeq
2815290
2815287
2025-07-10T14:29:10Z
MGA73
22783
2815290
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Infobox regex for wikilinked file references
const infoboxWikilinkRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\]', 'gim');
// Infobox regex for plain file name (no [[ ]])
const infoboxPlainRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&'), 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove wikilinked files in infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxWikilinkRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove file link
});
// Remove plain filenames in infobox parameters (non-wikilinked)
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxPlainRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove plain filename
});
// Remove entire lines that contain file wikilinks outside infobox/gallery
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no lincense)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
c2sewaq0vctr91b5va6hea2my41r2jb
2815291
2815290
2025-07-10T14:36:01Z
MGA73
22783
2815291
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
1wxfswvb4vdx8nhzc3t935sugv31lv9
2815293
2815291
2025-07-10T14:40:29Z
MGA73
22783
2815293
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Infobox regex for wikilinked file references
const infoboxWikilinkRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\]', 'gim');
// Infobox regex for plain file name (no [[ ]])
const infoboxPlainRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&'), 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove wikilinked files in infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxWikilinkRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove file link
});
// Remove plain filenames in infobox parameters (non-wikilinked)
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxPlainRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove plain filename
});
// Remove entire lines that contain file wikilinks outside infobox/gallery
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no lincense)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
c2sewaq0vctr91b5va6hea2my41r2jb
2815294
2815293
2025-07-10T14:45:42Z
MGA73
22783
2815294
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Infobox regex for wikilinked file references
const infoboxWikilinkRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\]', 'gim');
// Infobox regex for plain file name (no [[ ]])
const infoboxPlainRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=\\s]+\\s*=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove wikilinked files in infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxWikilinkRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove file link
});
// Remove plain filenames in infobox parameters (non-wikilinked)
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxPlainRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove plain filename
});
// Remove entire lines that contain file wikilinks outside infobox/gallery
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no lincense)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
q6dfun1h4nb5jkregbguqqv0wq1hu45
2815295
2815294
2025-07-10T14:47:32Z
MGA73
22783
2815295
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Infobox regex for wikilinked file references
const infoboxWikilinkRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\]', 'gim');
// Infobox regex for plain file name (no [[ ]])
const infoboxPlainRegex = new RegExp('(\\|\\s*[^=\\|\\n]+?\\s*=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&'), 'gi');
let updatedContent = content;
// Remove from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove wikilinked files in infobox parameters
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxWikilinkRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove file link
});
// Remove plain filenames in infobox parameters (non-wikilinked)
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxPlainRegex, (match, beforeEquals) => {
return beforeEquals; // Keep parameter name and equals, remove plain filename
});
// Remove entire lines that contain file wikilinks outside infobox/gallery
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no lincense)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
3lpkfzbkavxqz01aoi8s75t381vl66t
2815296
2815295
2025-07-10T14:53:33Z
MGA73
22783
Restore
2815296
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
1wxfswvb4vdx8nhzc3t935sugv31lv9
2815297
2815296
2025-07-10T14:55:06Z
MGA73
22783
Original
2815297
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[.*?[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).always(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
jzrcr8jgfdd5rpj0onshijr7cwfnyp3
2815298
2815297
2025-07-10T14:55:43Z
MGA73
22783
U kthye versioni 2815297 i bërë nga [[Special:Contributions/MGA73|MGA73]] ([[User talk:MGA73|diskutimet]])
2815298
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\[\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\|.*?)?\]\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
1wxfswvb4vdx8nhzc3t935sugv31lv9
2815301
2815298
2025-07-10T15:02:20Z
MGA73
22783
2815301
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|.*?)?\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
hwv1upn5srp4vexlexvq3du03uyvxja
2815305
2815301
2025-07-10T15:09:26Z
MGA73
22783
2815305
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegex = new RegExp('(\|.*?=\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
t6yj49nwyjrd4kdammbhutjqoxo40ns
2815316
2815305
2025-07-10T15:34:43Z
MGA73
22783
2815316
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('^.*\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\].*$', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegexWithBrackets = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)?\\]\\]', 'gim');
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegexWithBrackets, (match, before) => {
return before;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent
.split('\n')
.filter(line => !line.match(fileRegex))
.join('\n');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
iptvogfrhnw324qa0131w91rmaxr9n0
2815320
2815316
2025-07-10T15:42:52Z
MGA73
22783
Keep line but remove link
2815320
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\]', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegexWithBrackets = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)?\\]\\]', 'gim');
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegexWithBrackets, (match, before) => {
return before;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent.replace(fileLinkRegex, '');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']]'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
m1wbcg31n563h2iyfteczsshrp7e6sc
2815321
2815320
2025-07-10T15:43:24Z
MGA73
22783
2815321
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
function removeFileReferences(content, fileName) {
const fileRegex = new RegExp('\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\]', 'gim');
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
const infoboxRegexWithBrackets = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)?\\]\\]', 'gim');
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegexWithBrackets, (match, before) => {
return before;
});
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
updatedContent = updatedContent.replace(fileLinkRegex, '');
return updatedContent;
}
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
var autoSave = false;
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
var autoSaveToggle = new OO.ui.ToggleSwitchWidget({
value: autoSave
});
autoSaveToggle.on('change', function (value) {
autoSave = value;
});
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element),
$('<div>').css('margin-top', '5px').text('Auto-save: ').append(autoSaveToggle.$element)
)
);
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else if (!autoSave) {
showDialog(pages, fileName);
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
qv3wsjlywjizogy8cd5r8581enivjwe
2815322
2815321
2025-07-10T15:54:40Z
MGA73
22783
Disable option to edit manually
2815322
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
// Only run in File namespace (namespace number 6)
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
// Get list of pages that use this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
// Remove file references from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Regex to match file links in various languages
const fileRegex = new RegExp('\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\]', 'gim');
// Regex to match gallery sections to remove file entries inside galleries
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Regex to match infobox fields with file links in brackets
const infoboxRegexWithBrackets = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)?\\]\\]', 'gim');
// Regex to match infobox fields where filename appears without brackets
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\s*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file links in infobox fields with brackets
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegexWithBrackets, (match, before) => {
return before;
});
// Remove file references in infobox fields without brackets
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove standalone file links anywhere else
updatedContent = updatedContent.replace(fileRegex, '');
return updatedContent;
}
// Edit page by opening it in a new tab with updated content prefilled (for manual review - still kept but unused)
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove file references from page and save the edit directly (auto-save)
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog for manual selection (still here but unused)
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
// Initialize button and page count label
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
// Prepend button and page count to content area (no auto-save toggle, always enabled)
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element)
)
);
// Button click handler - always auto-save
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// On load, update page count label
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
nxgt3apqcztmlj0tj8lxcmtv8vgjo32
2815351
2815322
2025-07-10T18:16:10Z
MGA73
22783
([\\u200E\\u200F\\s]*)$
2815351
javascript
text/javascript
mw.loader.using(['oojs-ui', 'mediawiki.api', 'mediawiki.util']).then(function () {
$(function () {
// Only run in File namespace (namespace number 6)
if (mw.config.get('wgNamespaceNumber') !== 6) {
return;
}
// Get list of pages that use this file
function getLocalFileUsage(fileName) {
return new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'fileusage',
titles: fileName,
fulimit: 'max',
format: 'json'
}).then(function (data) {
var pages = [];
Object.values(data.query.pages).forEach(function (page) {
if (page.fileusage) {
pages = pages.concat(page.fileusage.map(function (usage) {
return usage.title;
}));
}
});
return pages;
});
}
// Remove file references from page content
function removeFileReferences(content, fileName) {
// Regex to match file links in various languages
const fileRegex = new RegExp('\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)*\\]\\]', 'gim');
// Regex to match gallery sections to remove file entries inside galleries
const gallerySectionRegex = /<gallery>([\s\S]*?)<\/gallery>/gi;
// Regex to match infobox fields with file links in brackets
const infoboxRegexWithBrackets = new RegExp('(\\|\\s*[^=]+?=\\s*)\\[\\[(File|Skeda|Datei|Faili|Figura)[:/]?' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '(\\|[^\\]]*)?\\]\\]', 'gim');
// Regex to match infobox fields where filename appears without brackets
const infoboxRegex = new RegExp('(\\|.*?=\\s*)' + fileName.replace(/[-/\\^$*+?.()|[\]{}]/g, '\\$&') + '([\\u200E\\u200F\\s]*)$', 'gim');
let updatedContent = content;
// Remove file from gallery sections
updatedContent = updatedContent.replace(gallerySectionRegex, (match, galleryContent) => {
const updatedGallery = galleryContent
.split('\n')
.filter(line => !line.includes(fileName))
.join('\n');
return `<gallery>${updatedGallery}</gallery>`;
});
// Remove file links in infobox fields with brackets
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegexWithBrackets, (match, before) => {
return before;
});
// Remove file references in infobox fields without brackets
updatedContent = updatedContent.replace(infoboxRegex, (match, beforeEquals, afterEquals) => {
return beforeEquals + '' + afterEquals;
});
// Remove standalone file links anywhere else
updatedContent = updatedContent.replace(fileRegex, '');
return updatedContent;
}
// Edit page by opening it in a new tab with updated content prefilled (for manual review - still kept but unused)
function openPageForEditing(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
const editUrl = new mw.Uri(mw.util.getUrl(page));
editUrl.extend({ action: 'edit' });
const win = window.open(editUrl.toString(), '_blank');
if (win) {
win.onload = function () {
const textarea = win.document.querySelector('#wpTextbox1');
const summary = win.document.querySelector('#wpSummary');
if (textarea) {
textarea.value = updatedContent;
}
if (summary) {
summary.value = 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)';
}
const previewButton = win.document.querySelector('#wpDiff');
if (previewButton) {
previewButton.click();
}
};
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Remove file references from page and save the edit directly (auto-save)
function removeLinksFromPageAndSave(page, fileName) {
new mw.Api().get({
action: 'query',
prop: 'revisions',
titles: page,
rvslots: 'main',
rvprop: 'content',
format: 'json'
}).then(function (data) {
const pageContent = Object.values(data.query.pages)[0].revisions[0].slots.main['*'];
const updatedContent = removeFileReferences(pageContent, fileName);
if (updatedContent === pageContent) {
console.warn('No changes detected for page:', page);
return;
}
new mw.Api().postWithEditToken({
action: 'edit',
title: page,
text: updatedContent,
summary: 'Removing references to [[File:' + fileName + ']] (no license)'
}).then(function () {
console.log('Updated page:', page);
}).catch(function (error) {
console.error('Error updating page:', page, error);
});
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching page content:', page, error);
});
}
// Show dialog for manual selection (still here but unused)
function showDialog(pages, fileName) {
const dialog = new OO.ui.MessageDialog();
const windowManager = new OO.ui.WindowManager();
$(document.body).append(windowManager.$element);
windowManager.addWindows([dialog]);
const pageLinks = pages.map(page => {
return $('<a>')
.attr('href', '#')
.text(page)
.on('click', function (event) {
event.preventDefault();
openPageForEditing(page, fileName);
});
});
const content = $('<div>').append(
$('<p>').text('Select a page to edit or review:'),
$('<ul>').append(pageLinks.map(link => $('<li>').append(link)))
);
windowManager.openWindow(dialog, {
title: 'Pages linking to file',
message: content,
actions: [
{ action: 'close', label: 'Close', flags: 'safe' }
]
});
}
// Initialize button and page count label
var button = new OO.ui.ButtonWidget({
label: 'Delink file',
icon: 'unlink',
flags: ['progressive']
});
var pageCountLabel = new OO.ui.LabelWidget({
label: ' (0 pages)',
classes: ['page-count-label']
});
// Prepend button and page count to content area (no auto-save toggle, always enabled)
$('#mw-content-text').prepend(
$('<div>').css('margin-bottom', '10px').append(
$('<div>').append(button.$element, pageCountLabel.$element)
)
);
// Button click handler - always auto-save
button.on('click', function () {
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
button.setDisabled(true);
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
if (pages.length === 0) {
alert('No pages link to this file.');
} else {
pages.forEach(page => removeLinksFromPageAndSave(page, fileName));
alert('Links removed from all pages.');
}
}).catch(function (error) {
console.error('Error fetching file usage:', error);
alert('An error occurred while fetching file usage.');
}).finally(function () {
button.setDisabled(false);
});
});
// On load, update page count label
var fileName = mw.config.get('wgTitle');
getLocalFileUsage('File:' + fileName).then(function (pages) {
pageCountLabel.setLabel(' (' + pages.length + ' pages)');
});
});
});
rs36afi3fpc703wa6vd74bf1uh4vu5z
Holanda Burgunde
0
382509
2815254
2025-07-10T12:45:19Z
Flladimi
79965
Artikull ne vargun e temave te historise holandeze
2815254
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Holanda e sunduar nga dukët e Burgundisë, në periudhën midis viteve 1384-1482}}
{{Infobox country
| native_name = {{lang|la|Burgundiae Belgicae}};<br>{{lang|fr|Pays-Bas bourguignons}};<br>{{lang|nl|Bourgondische Nederlanden}};<br>{{lang|lb|Burgundesch Nidderlanden}};<br>{{lang|wa|Bas Payis borguignons}}
| conventional_long_name = Holanda Burgunde
| common_name = Holanda Burgunde <!-- Used for sorting, do not use 'the'. -->
| era = [[Mesjeta e vonë]]
| status = Bashkim personal
| status_text = [[Bashkimi personal]] i feudeve të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermanike]] dhe [[Mbretëria e Francës|Francës]]
| year_start = 1384
| date_start =
| event1 =
| date_event1 =
| event_end =
| year_end = 1482
| date_end =
| p1 =
| flag_p1 =
| p2 =
| flag_p2 =
| p3 =
| flag_p3 =
| p4 =
| flag_p4 =
| p5 =
| flag_p5 =
| border_p5 =
| p6 =
| flag_p6 =
| border_p6 =
| p7 =
| flag_p7 =
| p8 =
| flag_p8 =
| border_p8 =
| p9 =
| flag_p9 =
| p10 =
| flag_p10 =
| p11 =
| flag_p11 =
| border_p11 =
| p12 =
| flag_p12 =
| border_p12 =
| p13 =
| flag_p13 =
| border_p13 =
| p14 =
| flag_p14 =
| border_p14 =
| p15 =
| flag_p15 =
| border_p15 =
| p16 =
| flag_p16 =
| border_p16 =
| p17 =
| flag_p17 =
| border_p17 =
| p18 =
| flag_p18 =
| border_p18 =
| s1 = Holanda Habsburge
| flag_s1 = Flag_of_Cross_of_Burgundy.svg
| s2 = Mbretëria e Francës
| flag_s2 = Royal Standard of the King of France.svg
| flag_type_article =
| flag_type =
| image_flag = Flag of the Low Countries.svg
| image_flag2 =
| image_coat = Coat of arms of the Burgundian State.svg
| image_map = Map Burgundian Netherlands 1477-en.png
| image_map_caption = [[Vendet e Ulëta]], në fundin e mbretërimit të Karlit I të Burgundisë, [[1477]], portokalli zotërimet Burgunde, me të gjelbër feudi i pavarur i Liezhit, me të kuqe, Anglia, blu Franca, gri [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandoria Gjermaniko-Romake]], nr. nga 1-17 [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]]
| government_type = Monarki e përbërë
| capital = Asnjë<br>Mechelen ([[1473]]–[[1477]])
| common_languages = [[Gjuha holandeze|Holandisht]], [[saksonishtja e ulët]], [[Gjuha perendimore frisiane|frizishtja perëndimore]], valonishtja, [[Gjuha luksemburgeze|luksemburgisht]], [[gjuha frënge|frëngjisht]]
| religion = [[Kisha Katolike|Katolicizmi Roman]]
| legislature = Shtetet e Përgjithshme të Holandës
}}
''Holanda Burgunde'' ishin ato pjesë të [[Vendet e Ulëta|Vendeve të Ulta]] të sunduara nga dukët e Burgundisë gjatë Epokës Burgunde, midis viteve [[1384]]-[[1482]]. Brenda shtetit burgund, i cili vetë i përkiste pjesërisht [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë Gjermaniko-Romake]] dhe pjesërisht [[Mbretëria e Francës|Mbretërisë së Francës]], dukët e bashkuan këto vende të ulta në një bashkim politik që shkonte përtej [[Bashkimi personal|bashkimit personal]], pasi, për herë të parë u krijuan institucionet qendrore (siç ishin ''Shtetet e Përgjithshme'', që ishte një lloj parlamenti i përgjithshëm i Holandës Burgunde).
[[File:Rogier van der Weyden - Presentation Miniature, Chroniques de Hainaut KBR 9242.jpg|parapamje|majtas|379px|Jean Wauquelin i prezanton 'Kronikën e Hainaut' Filipit të Mirë, pikt. e Rogier van der Weyden, [[1447]]]]
Periudha filloi me marjen e postit të kontit të [[Flandra|Flandrës]] dhe Artois-it në vitin [[1384]] dhe zgjati deri në vdekjen e dukeshës Maria e Burgundisë në vitin [[1482]], pas të cilës shteti burgund u shpërbë dhe [[Vendet e Ulëta]] u vunë në [[Holanda Habsburge|sundimin]] e [[Monarkia Hapsburge|Monarkisë Habsburge]] nëpërmjet trashëgimisë.
Pushtimi i kontesë së [[Holland]]ës nga duka Filipi III i Burgundisë ishte një çështje e veçantë. Fisnikët kryesorë të [[Holland|Provincës së Hollandës]] e ftuan dukën ta pushtonte [[Holland|Kontenë e Hollandës]], megjithëse ai nuk kishte pretendime historike ndaj saj. Kjo i dha fund periudhës së [[Luftërat e Grepit dhe Merlucit|Luftërave të brendshme]] në [[Holanda|Holandë]]. Disa [[historiani|historianë]] thonë se klasa drejtuese në [[Holland|Provincën e Hollandës]] dëshironin të bashkoheshin me sistemin ekonomik [[Flandra|flamand]] dhe të adoptonin institucione ligjore flamande. [[Evropa|Europa]] ishte rrënuar nga shumë [[lufta civile|luftëra civile]] në [[shekulli XIV|shekujt e XIV]] dhe [[shekulli XV|të XV]], ndërsa [[Flandra]] ishte pasuruar dhe gëzonte paqe.
[[File:Pompa funebris Albert Ardux - Consell.jpg|parapamje|majtas|345px|Anëtarët e Këshillit Privat gjatë funeralit solem të Albertit VII të Austrisë]]
Shumica e [[Holanda|Holandës]] dhe [[Belgjika|Belgjikës]] së sotme në vijim u bashkua nga duka i Burgundisë, Filipi III i Mirë ([[1396]]–[[1467]]).<ref>{{cite encyclopedia|last = Kurth|first = Godefroid|title = Burgundy|year = 1913|encyclopedia = Catholic Encyclopedia|url = https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Burgundy|volume = 3|language = en|quote = shiko paragrafin e titulluar: ''Effects of Philip's Rule'': - Vepra kryesore e Filipit të Mirë ishte bashkimi nën autoritetin e tij të shumicës së [[provincat e Holandës|provincave të Holandës]]}}</ref> Para bashkimit burgund, [[holandezët]] e identifikonin veten me qytetin ku jetonin, dukatin ose kontenë e tyre vendore, ose si subjekte të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermaniko-Romake]]. Këto grumbuj feudesh sundoheshin nën [[bashkimi personal|bashkimin personal]] të Shtëpisë Valois-Burgundi.
[[Tregtia]] në raj u zhvillua me shpejtësi, veçanërisht në zonat e transportit me anije. Sunduesit e rinj i mbrojtën interesat tregtare holandeze. [[Amsterdami]] u rrit dhe në [[shekulli XV|shekullin e XV]] u bë [[porti]] parësor tregtar në [[Evropa|Europë]] për [[gruri|drithin]] nga [[Deti Baltik|Rajonin Balltik]]. [[Amsterdami]] e shpërndante [[gruri]]n në qytetet kryesore të [[Belgjika|Belgjikës]], [[Epërmet e Francës|Francës Veriore]] dhe [[Mbretëria e Anglisë|Anglisë]]. Kjo tregti ishte jetësore për popullsinë e rajonit pasi ata nuk mund të prodhonin më [[gruri|drith]] të mjaftueshëm për tu ushqyer. Drenazhimi i tokës kishte shkaktuar torfizimin e ish [[këneta]]ve duke e pakësuar nivelin e zonave që ishin tepër të ulta për tu mirëmbajtur drenazhimi.
==Sunduesit==
Dukët Burgundë që sunduan territoret burgunde ishin:<br>
[[File:Great Council of Burgundy under Charles the Bold.png|parapamje|422px|Seancë e Këshillit të Madh të Holandës në Mechelen, i kryesuar nga Karli I i Burgundisë, pikt. e [[shekulli XVII|shek. XVII]], sipas një origjinali të [[shekulli XV|shek. XV]]]]
Dera e Valois, dukët territorialë të Burgundisë:
* Filipi II i Burgundisë ([[1384]]–[[1404]]), djali i mbretit Zhani II i Francës, nga gruaja e tij, Margareta III e Flandrës
* Zhani i Patrembur ([[1404]]–[[1419]]), i biri
* Filipi III i Miri ([[1419]]–[[1467]]), i biri
* Karli I i Burgundisë ([[1467]]–[[1477]]), i biri
Dera e Valois, dukesha titullare e Burgundisë
* Maria e Burgundisë ([[1477]]–[[1482]]), e bija e Karlit I, e martuar me Maksimilianin I, [[Hapsburgët|të Habsburgëve]] në vitin [[1477]].
[[Hapsburgët|Dera Habsburge]], dukët titullarë të Burgundisë (shiko [[Holanda Habsburge]])
* Filipi I Habsburg ([[1482]]–[[1506]]), i biri i Marisë; Maksimiliani I, i ati i tij, si regjent ([[1482]]–[[1493]]), Margareta e Jorkut, nëna e njërkës së tij, guvernatore ([[1489]]–[[1493]])
* [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] ([[1506]]–[[1555]]), i biri i Filipit; Margareta e Austrisë, regjente ([[1507]]–[[1515]]) dhe ([[1519]]–[[1530]])
===Demografia===
Popullsia e provincave kryesore tw [[Vendet e Ulëta|Vendeve të Ulta]] në vitin [[1477]] (Princ-peshkopatat në ''italik'').<ref>{{cite book|author = Jan A. van Houtte|title = Economische en sociale geschiedenis van de Lage Landen|year = 1964|publisher =De Han|language = nl|url = https://books.google.al/books?id=gmBSzQEACAAJ|pages = 130–131}}</ref><ref>{{cite book|author1 =Wim Blockmans|author2 = Walter Prevenier|year = 1983|title =De Bourgondische Nederlanden|url = https://books.google.al/books?id=tpWfGAAACAAJ|author3 = Williem Pieter Blockmans|publisher = Mercatorfonds|language = nl|isbn = 978-90-6153153-1|pages = 392–393}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
|-
! Provinca !! Popullsia në tërësi !! % rurale !! % urbane !! Provinca tërësore si % e tërësisë holandeze
|-
| [[Flandra]]|| 666,000 || 64 || 36 || 26.0
|-
| Brabanti || 413,000 || 69 || 31 || 16.0
|-
| [[Holland]] || 275,000|| 55 || 45 || 10.5
|-
| Artois || 140,000 || 78 || 22 || 5.5
|-
| [[Provinca Hainaut|Hainault]] || 130,000 || 70 || 30 || 5.0
|-
| ''[[Provinca Liège|Liezhi]]''|| 120,000 || - || - || 4.5
|-
| [[Guelders]] || 98,000 || 56 || 44 || 3.8
|-
| Flandra valone || 73,000 || 64 || 36 || 2.8
|-
| [[Friesland]]|| 71,000 || 78 || 22 || 2.7
|-
| [[Luksemburgu]]|| 68,000 || 85 || 15 || 2.6
|-
| ''[[Utrecht (provincë)|Utrehti]]''<ref>Të dhënat e qytetit të [[Utrecht]]-it pë shkallën shpërpjestimore të urbanizimit, pasi Overstihti (i cili përfshin shumicën e [[Overijssel]]-it dhe [[Drenthe]]-s moderne) ishte i populluar shumë rrallë.</ref> || 53,000 || 52 || 48 || 2.0
|}
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Luftërat e Grepit dhe Merlucit]]
* [[Holanda gjatë Mesjetës së Hershme]]
* [[Holanda gjatë Periudhës Romake]]
* [[Mesjeta e vonë]]
* [[Parahistoria e Holandës]]
* [[Holanda Habsburge]]
* [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]]
* [[Piktura e hershme holandeze]]
* [[Rilindja në Vendet e Ulta]]
* [[Piktura holandeze dhe flamande e Rilindjes]]
* [[Piktura Flamande]]
* [[Pieter Bruegel i Vjetri]]
* [[Holanda Spanjolle]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze]]
* [[Epoka e Artë Holandeze]]
* [[Holanda Austriake]]
* [[Republika Batave]]
* [[Holanda Napoleonike]]
* [[Mbretëria e Bashkuar e Holandës]]
* [[Revolucioni Belg]]
* [[Historia e Belgjikës]]
* [[Historia e Holandës]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{Reflist|30 em}}
==Bibliografia==
{{Refbegin|30 em}}
* {{cite book|author1 =Wim Blockmans|author2 = Walter Prevenier|title =De Bourgondische Nederlanden|year = 1983|url = https://books.google.al/books?id=tpWfGAAACAAJ|author3 = Williem Pieter Blockmans|publisher = Mercatorfonds|language = nl|isbn = 978-90-6153153-1}}
* {{cite book|author = Jan A. van Houtte|title = Economische en sociale geschiedenis van de Lage Landen|year = 1964|url = https://books.google.al/books?id=gmBSzQEACAAJ|publisher = De Han|language = nl}}
* {{cite encyclopedia|last = Kurth|first = Godefroid|title = Burgundy|encyclopedia = Catholic Encyclopedia|url = https://en.wikisource.org/wiki/Catholic_Encyclopedia_(1913)/Burgundy|year = 1913|volume = 3|language = en}}
{{Refend}}
==Lidhje të jashtme==
* {{cite web|title = Burgundian Netherlands: Court Life|website = Metropolitan Museum|language = en|url = http://www.metmuseum.org/toah/hd/bnpu/hd_bnpu.htm}}
* {{cite web|title = Burgundian Netherlands: Private Life|website = Metropolitan Museum|language = en|url = http://www.metmuseum.org/toah/hd/bnpr/hd_bnpr.htm}}
[[Kategoria:Evropa mesjetare]]
[[Kategoria:Shekulli XIV në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Evropë]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme të Evropës]]
[[Kategoria:Historia e Holandës]]
[[Kategoria:Historia e Vendeve të Ulta]]
[[Kategoria:Evropë Veriperëndimore]]
hiwjiaqe3kcm03sry30i7586bs0xj9p
Kategoria:Shekulli XIV në Evropë
14
382510
2815256
2025-07-10T12:49:55Z
Flladimi
79965
krijim i kategorise se shekullit te xiv ne Evrope
2815256
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekuj në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XIV]]
[[Kategoria:Evropa mesjetare]]
nx04eqoz8tg3tovtq35iz4b1syp7kve
Kategoria:Shekulli XV në Evropë
14
382511
2815258
2025-07-10T12:50:57Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shekullit te xv ne Evrope
2815258
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekuj në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XV]]
lhaekctik485qbi154igfoyk9ixhjti
Përdoruesi diskutim:Assetztreesandtand
3
382512
2815260
2025-07-10T12:55:09Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815260
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Assetztreesandtand}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 14:55 (CEST)
rplgrej07kchp0g906ojqmdu8s2sxrg
2815261
2815260
2025-07-10T12:57:36Z
Assetztreesandtand
174755
/* Assetz Trees and Tandem */ seksion i ri
2815261
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Assetztreesandtand}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 14:55 (CEST)
== Assetz Trees and Tandem ==
[https://www.assetztreesandtandem.co/master-plan/ Assetz Trees and Tandem Master Plan] showcases a meticulously designed layout featuring beautifully landscaped gardens that enhance the community's serene ambiance. Located in the thriving neighborhood of Sarjapur Road, Bangalore, this premium residential project offers thoughtfully designed 3 BHK apartments that perfectly blend luxury and comfort. Surrounded by lush greenery, the development boasts modern amenities and a tranquil environment, ideal for families and professionals alike. With seamless connectivity to major IT hubs and key areas, [https://www.assetztreesandtandem.co/ Assetz Trees and Tandem] is not only a lifestyle upgrade but also a promising investment opportunity in one of Bangalore's fastest-growing regions. [[Përdoruesi:Assetztreesandtand|Assetztreesandtand]] ([[Përdoruesi diskutim:Assetztreesandtand|diskutimet]]) 10 korrik 2025 14:57 (CEST)
0loaucgcg0isuabgtny1fyhbgkfhpvs
Stampa:Fb round2 UCL GS
10
382513
2815267
2025-07-10T13:14:53Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: [[UEFA Champions League|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|Faza e grupëve e}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}}}]]<!-- -->
2815267
wikitext
text/x-wiki
[[UEFA Champions League|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|Faza e grupëve e}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}}}]]<!--
-->
cvcbndhazopwfr7bg5mekuym1ktm5od
Stampa:Fb round2 2010-11 UCL GS
10
382514
2815268
2025-07-10T13:18:19Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: [[2010–11 UEFA Champions League#Group stage|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|Faza grupore e}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}}}]]<!-- -->
2815268
wikitext
text/x-wiki
[[2010–11 UEFA Champions League#Group stage|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|Faza grupore e}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}}}]]<!--
-->
1zw9clzhe0tqrm3twualtf6hpc8u0nc
2815269
2815268
2025-07-10T13:18:45Z
Velocitas34
161876
2815269
wikitext
text/x-wiki
[[2010–11 UEFA Champions League#Group stage|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}|{{nowrap|UEFA Champions League}}}}]]<!--
-->
iooo2frhq87sh4kslupwi9q89bdzq8w
Stampa:Fb round2 2010-11 UEL GS
10
382515
2815270
2025-07-10T13:21:46Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: [[2010–11 UEFA Europa League#Group stage|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|UEFA Europa League}}|{{nowrap|UEFA Europa League}}}}]]<!-- -->
2815270
wikitext
text/x-wiki
[[2010–11 UEFA Europa League#Group stage|{{#if:{{{dc|}}}|{{nowrap|UEFA Europa League}}|{{nowrap|UEFA Europa League}}}}]]<!--
-->
9kys74dk6ywveacm4kdtr3eht67csph
Holanda Habsburge
0
382516
2815274
2025-07-10T13:38:02Z
Flladimi
79965
Artikull ne vargun e temave te historise holandeze
2815274
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Periudha e sundimit Habsburg në Vendet e Ulta (1482-1797)}}
{{about|Periudha e sundimit Habsburg në Vendet e Ulta|Sundimin e degës habsburge të Spanjës|Holanda Spanjolle|atë të degës habsburge të Austrisë|Holanda Austriake}}
{{Infobox former country
| native_name = {{lang|nl|Habsburgse Nederlanden}}<br />{{lang|fr|Pays-Bas des Habsbourg}}
| conventional_long_name =
| common_name = Holanda Habsburge
| era = [[Periudha e hershme moderne]]
| status = Vasale
| status_text = [[Bashkimi personal]] i feudeve [[Perandoria e Shenjtë Romake|perandorake]] brenda [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Gjermaniko-Romake]]
| life_span = 1482–1797
| year_start = 1482
| date_start =
| event_start = Trashëgimi nga [[Hapsburgët|Dera Habsburge]]
| event1 = Përfshirja në Qarkun Burgund
| date_event1 = 1512
| event3 = Sanksioni Pragmatik
| date_event3 = 1549
| event4 = Trashëgimi nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja Habsburge]]
| date_event4 = 1556
| event5 = Paqja e Münster-it
| date_event5 = 30 janar 1648
| event6 = Traktati i Rastatt-it
| date_event6 = 7 mars 1714
| event7 = Beteja e Sprimontit
| date_event7 = 18 shtator 1794
| event_end = Traktati i Kampo Formios
| year_end = 1797
| date_end = 17 tetor
| p1 = Holanda Burgunde
| flag_p1 = Flag of the Low Countries.svg
| flag_p2 = Flag of the prince-bishopric of Utrecht.svg
| p2 = Princ-Peshkopata e Utrehtit
| s1 = Holanda Spanjolle
| flag_s1 = Flag of Cross of Burgundy.svg
| s2 = Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze
| flag_s2 = Statenvlag.svg
| s3 = Republika e Parë Franceze
| flag_s3 = Flag of France.svg
| image_flag = Flag of Cross of Burgundy.svg
| flag_type = Kryqi i Burgundisë
| image_coat = Arms of Philip IV of Burgundy.svg
| symbol_type = Stema <br />(Filipi IV)
| symbol = Philip I of Castile
| image_map = Spanish Netherlands.svg
| image_map_caption = {{Col-begin}}{{Col-2}}
[[Vendet e Ulëta]] në v. [[1560]]: {{legend|darkorange|Holanda Habsburge}}{{legend|purple|Princ-Peshkopata e Liezhit}}{{legend|fuchsia|Principata e Stavelot-Malmedisë}}{{legend|SlateBlue|Princ-Peshkopata e Cambrésis}}{{Col-end}}
| government_type = [[Monarkia|Monarki]]
| capital = ''[[De fakto|De facto]]'': Mechelen deri në v. [[1530]], në vijim [[Brukseli]]
| common_languages = {{ubl|[[Gjuha holandeze|holandisht]]|[[ Saksonishtja e ulët]]|[[Gjuha perendimore frisiane|frizjanishtja perëndimore]]|valonishtja|[[Gjuha luksemburgeze|Luksemburgisht]]|[[Gjuha frënge|Frëngjisht]]}}
| religion = {{plainlist|
*[[Kisha Katolike|Katolicizmi Roman]] (feja shtetërore)
*[[Protestantizmi]] (popullor)}}
| demonym =
| area_km2 =
| area_rank =
| GDP_PPP =
| GDP_PPP_year =
| HDI =
| HDI_year =
| today = [[Holanda]], [[Belgjika]], [[Luksemburgu]]
}}
'''Holanda Habsburge''' ({{lang|nl|Habsburgse Nederlanden}}, {{lang|fr|Pays-Bas des Habsbourg}}, në [[gjuha latine|latinisht]] e quajtur {{lang|la|Belgica}}) ishin pjesë të [[Vendet e Ulëta|Vendeve të Ulta]], që sundoheshin nga sovranë të [[Hapsburgët|Derës Habsburge]] të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermaniko-Romake]].<ref>{{cite book|author1 = Erik Aerts|author2 =M. Baelde|author3 = Herman Coppens|author4 =H de Schepper|author5 = Hugo Soly|author6 = Alfons K. L. Thijs|author7 =K. Van Honacker|title = De centrale overheidsinstellingen van de Habsburgse Nederlanden (1482-1795)|display-authors = 5|year = 1994|publisher = Algemeen Rijksarchief|language = nl}}</ref> Ky sundim nisi në vitin [[1482]] dhe për Holandën Veriore përfundoi në vitin [[1581]], ndërsa për Holandën Jugore në vitin [[1797]]. Sundimi filloi me vdekjen në vitin [[1482]] të Marisë së Burgundisë të Derës Valoi-Burgundi, e cila ishte [[Holanda Burgunde|sunduesja e Vendeve të Ulta]] dhe gruaja e [[Perandoria e Shenjtë Romake|perandorit të Romës së Shenjtë Gjermanike]], Maksimiliani I i Austrisë.<ref>{{cite book|author = Louis H. J. Sicking|title = Neptune and the Netherlands: State, Economy, and War at Sea in the Renaissance|year = 2004|publisher = Brill|language = en|url = https://books.google.al/books?id=Jdjsok-J5dYC&pg=PR13|isbn = 900413850-1|page = 13}}</ref> Nipi i tyre, [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|perandori Karli V]], lindi në Holandën Habsburge dhe e bëri [[Brukseli]]n një nga kryeqytetet e tij.<ref>{{cite news|newspaper =The Brussels Times|url = https://www.brusselstimes.com/brussels/42112/how-brussels-became-the-capital-of-europe-500-years-ago/|date =21 prill 2017|title = How Brussels became the capital of Europe 500 years ago|language = en|access-date =1 mars 2020}}</ref><ref>{{cite book|author = Everett Jenkins Jr.|volume = 2. 1500-1799|year = 2015|url = https://books.google.al/books?id=kSYkCQAAQBAJ&pg=PA36|title = The Muslim Diaspora: A Comprehensive Chronology of the Spread of Islam in Asia, Africa, Europe and the Americas|publisher = McFarland|language = en|ISBN = 978-1-4766-0889-1|page =36}}</ref>
==Historia==
[[File:Map of Seventeen Provinces of Low Germanie (Zeventien Provincien der Nederlanden) 1626.jpg|parapamje|majtas|358px|Harta e [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Shtatëmbëdhjetë Provincave]] (dhe Gjermania e Poshtme)]]
[[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] ([[1500]]–[[1558]]) kishte lindur dhe ishte rritur në qytetin [[Flandra|flamand]] të [[Gent]]it; i cili fliste [[gjuha frënge|frëngjisht]]. Karli e shtriu territorin burgund me aneksimin e [[Turnai]]t, [[Pas-de-Calais|Artois]], [[Utrecht (provincë)|Utrecht]], [[Groningen (provincë)|Groningen]] dhe [[Guelders]] për të krijuar [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]]. qytetet e rajonit tashmë ishin bashkuar nga paraardhësit burgundë të [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karlit]], por nominalisht ishin feude të [[Mbretëria e Francës|Francës]] ose të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Romako-Gjermanike]]. Kur ai ishte i mitur, halla e tij Margareta u bë regjente e tij deri në vitin [[1515]]. [[Mbretëria e Francës|Franca]] hoqi dorë nga pretendimet e saj të vjetra mbi [[Flandra|Flandrën]] në vitin [[1528]].<ref>{{Cite book|author = James D. Tracy|publisher = [[Cambridge University Press]]|url = https://books.google.com/books?id=tXKMvr09dB4C&pg=PA258|title = Emperor Charles V, Impresario of War: Campaign Strategy, International Finance, and Domestic Politics|year = 2002|language = en|isbn = 978-052181431-7|page = 258}}</ref>
Nga vitit [[1515]] deri në vitin [[1523]], qeverisja e [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karlit]] në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]] duhet të përballej me rrebelimin e fshatarëve frizianë (të drejtuar nga Pier Gerlofs Donia dhe Wijard Jelckama). [[Guelders|Gelre]] u orvat të ndërtonte shtetin e saj në Holandën veri-lindore dhe Gjermaninë veri-perëndimore. Duke i munguar fondet në [[shekulli XVI|shekullin e XVI]], [[Guelders|Gelre]] i kishte rekrutuar ushtarët duke u lejuar plaçkitjen e tokave të armikut. Këta ushtarë ishin një kërcënim i madh për Holandën Habsburge, pasi ata plaçtikën e dhe [[Haga|Hagën]].
[[File:Portrait of Pope Adrian VI (by Jan van Scorel).jpg|parapamje|majtas|Teologu i rëndësishëm i [[Utrecht]]-it Adriaan Florenszoon Boeyens, [[1459]]–[[1523]], ishte këshilltar i Karlit; në vitet e fundit të jetës ai do të bëhej papë si [[Adriani VI]] ([[1522]]–[[1523]]).]]
Dukët e Burgundesë përgjatë viteve nëpërmjet martesave të zgjuara, blerjeve dhe luftës, kishin marë kontrollin e [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Shtatëmbëdhjetë Provincave]], që përbënin [[Vendet e Ulëta]]. Ato tashmë ishin [[Holanda|Holanda Veriore]], [[Historia e Belgjikës|Holanda Jugore]] (tani [[Belgjika]]) në jug dhe [[Luksemburgu]] në jug-lindje. Të njohura si "Qarku Burgund", këto toka u vunë nën kontrollin e [[Hapsburgët|Familjes Habsburge]].
[[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli]] u bë sundues në vitin [[1506]], por në vitin [[1515]] ai u largua nga territori për tu bërë [[Spanja|mbret i Spanjës]] dhe më vonë [[Perandoria e Shenjtë Romake|perandor i shenjtë gjermaniko-romak]]. Karli ia ktheu kontrollin regjentëve të tij (të afërm të tij të afërt) dhe në praktikë sundimi mbi [[Vendet e Ulëta]] u ushtrua nga [[Perandoria Spanjolle|spanjollët]] nën autoritetin e tij. Provincat kishin secila qeverinë dhe oborret e tyre, të kontrolluara nga fisnikëria vendore dhe traditat dhe të drejtat e ("liritë") që datonin prej shekujsh. Në mënyrë të ngjashme qytetet e shumta kishin qeveritë dhe të drejtat e tyre ligjore, zakonisht të kontrolluara nga tregtarët. Në krye të këtij [[Holanda Habsburge|rajoni spanjoll]] kishte imponuar një qeverisje disi qendrore, [[Holanda Habsburge|Pronat e Përgjithshme të Holandës]], me zyrtarët dhe oborret e saj.<ref>{{cite journal|author =H. G. Koenigsberger|year = 1988|title =The Beginnings of the States General of the Netherlands|journal = Parliaments, Estates and Representation|volume = 8|issue = 2|language = en|pages = 101–114}}</ref> Zyrtarët spanjollë të dërguar nga [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli]] i injoruan traditat dhe fisnikëria holandeze ashtu dhe zyrtarët vendorë, nxitën një ndjenjë nacionaliste anti-spanjolle, e cila çoi në Revoltën Holandeze. Me shfaqjen e [[Reformimi protestant|Reformimit Protestant]], [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli]] — tani perandor —ishte i vendosur ta shtypte [[Protestantizmi]]n. Trazirat filluan në jug, të përqëndruara në metropolin e madh e të pasur të [[Provinca Antwerp|Antverpenit]]. [[Holanda]] ishte një njësi veçanërisht e pasur e [[Perandoria Spanjolle|Perandorisë Spanjolle]], veçanërisht pas Traktatit të Cateau-Cambrésis të vitit [[1559]]; ai do t’u jepte fund katër dekadave luftë midis [[Mbretëria e Francës|Francës]] dhe [[Spanja|Spanjës]] duke i lejuar [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] repozicionimin e ushtrisë së saj.<ref name="Albert Guerard 1959 pp. 134">{{cite book|author = Albert Léon Guérard|url = https://books.google.al/books?id=u4PrtwEACAAJ|title = France: A Modern History|year = 1959|publisher = University of Michigan Press|language = en|pages = 134–136}}</ref>
[[File:Hans Holbein d. J. - Erasmus - Louvre.jpg|parapamje|[[Erazmo Roterdami]], [[1466]]–[[1536]], [[Roterdam]] [[Humanizmi|humanist]] i [[Rilindja|Rilindjes]], prift dhe teolog katolik, nga [[Hans Holbein i Riu]], [[1523]]]]
Në vitin [[1548]], [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli]] i dha [[Holanda Habsburge|Holandës]] statusin e një entiteti në të cilin shumë nga ligjet e [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermaniko-Romake]] u bënë të vjetëruar. "Transaksioni i Augsburgut"<ref>{{Cite book|last = Martin van Gelderen|publisher = [[Cambridge University Press]]|url = https://books.google.com/books?id=hXK2fxzn2lAC&pg=PA18|title =The Political Thought of the Dutch Revolt 1555–1590|year = 2002|language = en|isbn = 978-052189163-9|page = 18}}</ref> krijoi Qarkun Burgund të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermaniko-Romake]], që përfshinte [[Vendet e Ulëta]] dhe [[Franche-Comté]]. Një vit pasi Sanksionit Pragmatik i vitit 1549 pohonte se [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]] mund t’u kalonin vetëm trashëgimtarëve të tij si një entitet i përbërë.<ref name="Kamen">{{Cite book|last = Kamen|first = Henry|title = Spain, 1469–1714: A Society of Conflict|year = 2005|url = https://archive.org/details/spain14691714soc00kame|publisher = Pearson Education|language = en|isbn = 978-0-582-78464-2|edition =i 3-të|location = Harlow, Mbretëri e Bashkuar}}</ref>
===Reformacioni===
{{Further|Reformimi protestant|Nëntëdhjetë e pesë Tezat|Protestantizmi|Kalvinizmi|Kundër-Reformimi|Shtatëmbëdhjetë Provincat|Piktura holandeze dhe flamande e Rilindjes|Rilindja në Vendet e Ulta|Holanda Spanjolle|Holanda Austriake}}
[[File:Statenvertaling title page.jpg|parapamje|majtas|Ballina e ''Statenvertaling'' [[1637]], përkthimi i parë i Biblës nga origjinali [[gjuha hebreje|hebraishtja]] dhe [[Greqishtja e lashtë|greqishtja]] në [[gjuha holandeze|holandisht]], porositur nga Sinodi Kalvinist i Dortit, përdorur deri në [[shekulli XX|shek. e XX]]]]
Gjatë [[shekulli XVI|shekullit të XVI]], [[Reformimi protestant]] mori me shpejtësi hapsirë në [[Evropa Veriore|Evropën Veriore]], veçanërisht format e tij [[Luteranizmi|luterane]] dhe [[Kalvinizmi|kalviniste]].<ref>{{cite book|author = Joke Spaans|editor =R. Po-chia Hsia|url = https://books.google.al/books?id=oB8z7JC2c6EC&&lpg=PP1&pg=PA118|title =A Companion to the Reformation World|year = 2004|chapter =8. Reform in the Low Countries|publisher = Blackwell Publishing|language = en|isbn = 978-140517865-5|pages = 118–134}}</ref> [[Protestantizmi|Protestantët]] holandezë, pas shtypjes fillestare, u toleruan nga autoritetet vendore. Nga vitet [[1560]], bashkësia protestante kishte fituar një ndikim të rëndësishëm në [[Holanda|Holandë]], megjithëse ajo në atë kohë përbënte qartësisht një pakicë.<ref>{{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|year = 1995|publisher = Claredon Press|language = en|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|isbn = 978-0-19-873072-9|page = 104}}</ref> Në një shoqëri të varur nga [[tregtia]], liria dhe [[toleranca fetare|toleranca]] konsideroheshin thelbësore. Gjithësesi, sunduesit [[Katolicizmi|katolikë]] [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] dhe më vonë [[Filipi II i Spanjës|Filipi II]], e kthyen në misionin e tyre mundjen e [[Protestantizmi]]t, që konsiderohej një [[herezia|herezi]] nga [[Kisha Katolike]] dhe një kërcënim për qëndrueshmërinë e të gjithë sistemit hierarkik politik. Nga ana tjetër, protestatët holandezë intensivisht moralistë këmbëngulnin në teologjinë e tyre biblike, përkushtimin e sinqertë dhe stili i përulur i jetesës ishte morali superior për zakonet luksoze dhe besimin sipërfaqësor të fisnikërisë kishtare.<ref>{{cite book|author1 = Euan Cameron|author2 = Larsissa Taylor|url = https://books.google.al/books?id=oB8z7JC2c6EC&&lpg=PP1&pg=PA3|title =A Companion to the Reformation World|editor =R. Po-chia Hsia|year = 2004|chapter =1. Dissent and Heresy – 2. Society and Piety|publisher = Blackwell Publishing|language = en|isbn = 978-140517865-5|pages =3–36}}</ref> Masat e ashpra ndëshkimore të sunduesve çuan në mospajtime në rritje në [[Holanda|Holandë]], ku qeverisja vendore kishte marrë një kurs bashkekzistence paqësore. Në gjysmën e dytë të [[shekulli XVI|shekullit]], situata u përshkallëzua. [[Filipi II i Spanjës|Filipi]] dërgoi trupa për ta shtypur rrebelimin, duke e kthyer prapë [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Holandën]] në një rajon katolik.<ref>{{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|year = 1995|publisher = Claredon Press|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9|page = 155}}</ref>
Nëse vala e parë e [[Reformimi protestant|Reformacionit]], [[Luteranizmi]], fitoi mbi elitat në [[Provinca Antwerp|Antverpen]] dhe në [[Historia e Belgjikës|Jug]]. [[Perandoria Spanjolle|Spanjollët]] e shtypët atë aty me sukses dhe [[Luteranizmi]] lulëzoi vetëm në [[Friesland]]ën lindore.<ref>{{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|year = 1995|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|publisher = Claredon Press|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9|pages = 374–375}}</ref>
Vala e dytë e [[Reformimi protestant|Reformacionit]], erdhi në formën e Anabaptizmit, që ishte popullor mes bujqëve të zakonshëm në [[Holland]] dhe [[Friesland]]. Anabaptistët ishin shoqërisht shumë radikalë dhe barazitistë; ata besonin se [[apokalipsi]] ishte shumë afër. Ata refuzonin të jetonin sipas mënyrës së vjetër dhe nisën bashkësi të reja, duke krijuar mjaft rrëmujë. Një anabaptist i shquar holandez ishte Menno Simons, që do të themelonte kishën [[Mennonitët|menonite]]. Lëvizja u lejua në [[Hollanda e Veriut|veri]], por nuk u rrit kurrë në një shkallë të madhe.<ref>{{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|year = 1995|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|publisher = Claredon Press|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9|pages = 86-91}}</ref>
Vala e tretë e [[Reformimi protestant|Reformacionit]], që u ngulit përfundimisht në zonë, ishte [[Kalvinizmi]]. Ai mbërriti në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Holandë]] në vitet [[1540]], duke tërhequr si elitën ashtu dhe popullsinë e zakonshme, veçanërisht në [[Flandra|Flandër]]. [[Perandoria Spanjolle|Katoliët spanjollë]] u përgjigjën me përndjekje të ashpër, duke futur [[Inkuizicioni]]n në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]]. [[Kalvinizmi|Kalvinistët]] u rrebeluan. Fillimisht pati një [[ikonoklastia|ikonoklastizëm]] në vitin [[1566]], i cili ishte një shkatërrim sistematik i statujave të shenjtëve dhe imazheve të tjera devocionale katolike në kisha. Në vitin [[1566]], [[Uilliami i Heshtur]], një kalvinist, nisi [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Luftën Tetëdhjetë Vjeçare]] për ti çliruar [[holandezët]] pavarësisht besimit nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja Katolike]]. Jerome Blum thotë se: "Durimi i tij, toleranca, vendosmëria, shqetësimi për popullin e tij dhe besimi në qeverisjen me pëlqim, i mbajti [[holandezët]] bashkë, duke e mbajtur shpirtin e tyre të revoltës gjallë."<ref>{{cite book|author1 = Jerome Blum|author2 =Rondo E. Cameron|author3 = Thomas Garden Barnes|year = 1970|url = https://books.google.al/books?id=0csNAQAAMAAJ|title =The European World: A History|publisher = Little, Brown|language = en|pages = 160–161}}</ref> [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Provincat]] [[Holland]] dhe [[Zeeland (provincë)|Zelandë]], duke qenë kryesisht [[kalvinizmi|kalviniste]] nga viti [[1572]], iu nënshtruan sundimit të [[Uilliami i Heshtur|Uilliamit]]. [[Historia e Belgjikës|Provincat e tjera]] mbetën pothuajse tërësisht [[Kisha Katolike|katolike]].<ref>{{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|year = 1995|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|publisher = Claredon Press|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9|pages = 361-395}}</ref><ref>{{cite book|author = Diarmaid MacCulloch|year = 2004|url = https://books.google.al/books?id=rE7uAAAAMAAJ|title =The Reformation|publisher = Viking|language = en|isbn = 978-067003296-9|pages = 367–372}}</ref>
{{Multiple image| perrow = 1/2
| total_width = 381
| align = right
| caption_align = center
| image1 = Isaac Claesz. van Swanenburg - The Removal of the Wool from the Skins and the Combing - WGA21986.jpg
| caption1 = pikturë e v. [[1595]] nga Isaac van Swanenburg që ilustron punëtorët e tekstileve të [[Leiden]]it.
| image2 = WilliamOfOrange1580.jpg
| caption2 = [[Uilliami i Heshtur|Uilliami I]], Princi i Oranzhit, i quajtur [[Uilliami i Heshtur]].
| image3 = The Low Countries.png
| caption3 = [[Vendet e Ulëta]] në vitet [[1559]]–[[1609]].
}}
===Preludi drejtë luftës===
[[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]] ishin një pjesë e çmuar e [[Perandoria Spanjolle|Perandorisë Spanjolle]], veçanërisht pas Traktatit të Cateau-Cambresis në vitin [[1559]]. Ky traktat i jepte fund periudhës dyzet vjeçare të luftës midis [[Mbretëria e Francës|Francës]] {{flagicon|France|modern}} dhe [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] {{flagicon|Spanja|1506}} të zhvilluar në [[Italia|Itali]] nga viti [[1521]] deri në vitin [[1559]].<ref name="Albert Guerard 1959 pp. 134" /> Traktati i Cateau-Cambresis ishte pika e kthesës—jo vetëm për fushën e betejës, që kishte qenë [[Italia]], por edhe për [[Evropa Veriore|Evropën Veriore]]. [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] kishte mbajtur trupa në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]] për të qenë të gatshme për të sulmuar [[Mbretëria e Francës|Francën]] nga veriut ashtu si dhe nga jugu.
Me sheshimin e aq shumë çështjeve të rëndësishme midis [[Mbretëria e Francës|Francës]] dhe [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] nëpërmjet Traktatit të Cateau-Cambresis, nuk kishte më arsye për ti mbajtur trupat spanjolle në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]]. Kështu, populli i [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendeve të Ulta]] mund të merej me punët e kohës së paqes. Pasi ata bënë kështu, kuptuan se kishte një kërkesë të madhe për prodhimet e tyre. [[Peshkimi]] kishte qenë prej kohësh një pjesë e rëndësishme e [[Ekonomia e Holandës|Ekonomisë së Holandës]]. Megjithatë, tashmë vetëm [[peshkimi]] i harengave do të zinte 2,000 [[varka]] që operonin në [[porti|portet]] holandeze. [[Spanja]], akoma konsumatori më i mirë i tregtarëve holandezë, po blinte pesëdhjetë anije të mëdha plotë me orendi dhe [[enë kuzhine|pajisje shtëpiake]] nga tregtarët [[Flandra|flamandë]]. Për më tepër, mallrat holandeze prej leshi ishin të dëshiruara kudo. [[Holanda Habspurge|Holanda]] blinte dhe përpunonte mjaft lesh spanjoll për të shitur katër milionë florinë prodhime leshi nëpërmjet tregtarëve në [[Flandra Perëndimore|Bruges]]. Aq i fuqishëm ishte oreksi holandez për lesh të papërpunuar në atë kohë, sa ata blinin afërsisht po aq lesh anglez sa dhe lesh spanjoll. [[Tregtia]] tërësore me [[Mbretëria e Anglisë|Anglinë]] vetëm arrinte në 24 milionë florinë. Shumë nga eksportet shkonin në [[Mbretëria e Anglisë|Angli]] duke rezultuar në fitim të pastër për [[holandezët]], për shkak se mallrat e eksportuara ishin të manifakturës së tyre. [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]] sapo po nisnin të hynin në ''[[Epoka e Artë Holandeze|Epokën e Artë]]''. Brabanti dhe [[Flandra]] ishin pjesët më të pasura dhe të lulëzuara të [[Republika Holandeze|Republikës Holandeze]] në atë kohë.<ref name="Claflin">{{cite book|author = Thomas Colley Grattan|editor1 = Walter Harold Claflin|url = https://books.google.al/books?id=pkonaXKNtb0C|title = History of Nations: Holland and Belgium|chapter = Condition of the Netherlands Under Philip II – Commencement of the Revolution 1566|year = 1907|editor2 = Elbert Jay Benton|publisher =J. D. Morris|language = en|location = Nju Jork|pages =72–74, 103–105}}</ref> [[Holanda]] ishte një nga vendet më të pasura në botë. Popullsia në vitin [[1560]] arrinte në 3 milionë banorë, me 25 qytete me 10,000 banorë ose më shumë, prania më e madhe urbane në [[Evropa|Evropë]] me distancë; me qendrën tregtare dhe financiare të [[Antwerp|Antverpenit]] që ishte veçanërisht e rëndësishme (me një popullsi prej 100,000 banorësh). [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] nuk mund ta përballonte humbjen e këtij territori të pasur, as të lejonte që ai të ikte nga kontrolli [[Katolicizmi|katolik]]. Në këtë mënyrë do të fillonin 80 vite luftë.
Një katolik i devotshëm, [[Filipi II i Spanjës|Filipi]] ishte i befasuar nga suksesi i [[Reformimi protestant|Reformacionit]] në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]], të cilat kishin çuar në një numër në rritje të [[Kalvinizmi|kalvinistëve]]. Përpjekjet e tij për ta shtrënguar [[përndjekja fetare|përndjekjen fetare]] të [[Protestantizmi|protestantëve]] dhe qendërzimi i qeverisë nga ai, zbatimin e ligjit dhe vjeljen e taksave, e bënë atë jo popullor dhe çuan në një revoltë. Fernando Alvarez de Toledo, duka i Albës, u dërgua me një Ushtri Spanjolle për të ndëshkuar [[holandezët]] e pabindur në vitin [[1567]].<ref name="Motley">{{cite book|author = John Lothrop Motley|url = https://books.google.al/books?id=LY06AAAAcAAJ&pg=PA106|title =The Rise of the Dutch Republic: A History|year = 1855|publisher = Harper & Brothers|language = en|location = Nju Jork|pages = 106–115, 121, 122, 207, 213}}</ref>
Rezistenca e vetme që duka i Albës hasi në marshimin e tij përmes [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendeve të Ulta]] ishin fisnikët Lamoral, konti i Egmontit; Filipi i Montmorencit, konti i Hornit dhe të tjerë. Me afrimin e dukës së Albës dhe Ushtrisë Spanjolle, [[Uilliami i Heshtur]] i Oranzhit u largua në [[Gjermania|Gjermani]] me tre vëllezërit dhe të gjithë familjen e tij më 11 prill [[1567]]. Duka i Albës kërkoi ti takonte dhe të bisedonte me fisnikët që tani përballeshin me të me ushtri. Megjithatë, kur fisnikët mbërritën në [[Brukseli|Bruksel]] ata u arrestuan të gjithë dhe konti i Egmontit dhe ai i Hornit u ekzekutuan.<ref name="Motley" /> Duka i Albës pastaj revokoi të gjitha traktatet e mëparshme që Margareta, [[Lista e bashkëshorteve dukale të Parmës|Dukesha e Parmës]] kishte nënshkruar me [[Protestantizmi|protestantët]] e [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendeve të Ulta]], duke themeluar [[inkuizicioni]]n për të shtrënguar zbatimin e dekreteve të [[Kundër-Reformimi|Koncilit të Trentos]].
===Lufta Tetëdhjetë Vjeçare (1568–1648)===
[[File:Slag bij Nieuwpoort.jpg|parapamje|majtas|389px|Princi Maurits në Betejën e Nieuwpoort-it, [[1600]], nga Paulus van Hillegaert]]
{{Further|Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Armada Spanjolle|Peter Paul Rubens}}
[[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Lufta Holandeze për Pavarësi]] nga [[Perandoria Spanjolle]] quhet shpesh [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]] ([[1568]]–[[1648]]). Pesëdhjetë vitet e para ([[1568]] deri në [[1618]]) ishin një luftë vetëm midis [[Perandoria Spanjolle|Spanjës Katolike]] dhe [[protestantizmi|rrebelëve protestantë]] të [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendeve të Ulta]]. Ai ishte një [[lufta|konflikt ushtarak]] me [[lufta fetare|elemente fetare]] të përfshira. Gjatë tridhjetë viteve të fundit ([[1618]]–[[1648]]) konfliki midis [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]] dhe [[Holanda|Holandës]] u zhyt në luftën e përgjithshme evropiane, që u bë e njohur si [[Lufta Tridhjetëvjeçare|Lufta Tridhjetë Vjeçare]].<ref>{{cite book|editor = Geoffrey Parker|title =The Thirty Years' War|url = https://books.google.al/books?id=epFZAAAAYAAJ|publisher = Military Heritage Press|year = 1988|language = en|location = Nju Jork|isbn = 978-0-88029296-2|page =2}}</ref> [[Provincat e Holandës|Shtatë provinca rrebele]] të [[Holanda|Holandës]] në vijim u bashkuan në Bashkimin e Utrecht-it në vitin [[1579]] dhe formuan [[Holanda|Republikën e Shtatë Vendeve të Ulta të Bashkuara]] (të njohur edhe si "Provincat e Bashkuara"). Akti i Betimit ose {{lang|nl|Plakkaat van Verlatinghe}} u nënshkrua më 26 korrik [[1581]], duke formalizuar [[Deklarata e Pavarësisë|deklaratën e pavarësisë]] së [[Vendet e Ulëta|Vendeve të Ulta]] [[Holanda|veriore]] nga [[Perandoria Spanjolle]]. [[Toleranca fetare]] ishte një element kyç i ideologjisë së saj politike.
[[Uilliami i Heshtur|Uilliami i Oranzhit]] ([[1533]]–[[1584]]), themeluesi i familjes mbretërore holandeze, i drejtoi [[holandezët]] gjatë pjesës së parë të luftës. Vitet më të para qenë një sukses për [[Perandoria Spanjolle|trupat spanjolle]]. Megjithatë, [[holandezët]] kundërvepruan ndaj rrethimeve pasuese në [[Holland]]. Në nëntor dhe dhjetor të vitit [[1572]], të gjithë qytetarët e [[Zutphen]]-it dhe [[Naarden]]it u masakruan nga [[Perandoria Spanjolle|spanjollët]]. Nga 11 [[dhjetori]] i atij viti qyteti i [[Haarlem]]it u rrethua, duke e mbajtur për shtatë muaj, deri më 13 korrik [[1573]]. [[Oudewater]]-i u pushtua nga [[Perandoria Spanjolle|spanjollët]] më 7 gusht [[1575]] dhe shumica e banorëve të tij u vranë. [[Maastricht]]-i u rrethua, plaçkit dhe shkatërrua dy herë njëra pas tjetrës (në vitet [[1576]] dhe [[1579]]) nga [[Perandoria Spanjolle|spanjollët]].
[[File:Sitting Leo Belgicus - Visscher.jpg|parapamje|347px|Hartë e [[Vendet e Ulëta|Vendeve të Ulta]] vizatuar në formën e luanit ''Leo Belgicus'', nga Claes Jansz Visscher (II), [[1611]]]]
Në një luftë gjerësisht rrethimesh në vend të betejave, guvernatori i përgjithshëm [[Alessandro Farnese]] provoi trimërinë e tij. Strategjia e tij ishte të ofronte terma bujare për dorëzimin e një qyteti: aty nuk do të kishte më masakra ose plaçkitje; privilegjet historike urbane mbaheshin; do të kishte një falje të plotë dhe amnisti; rikthimi në [[Kisha Katolike|Kishën Katolike]] do të ishte gradual. Katolikët konservatorë në jug dhe lindje mbështetën [[Perandoria Spanjolle|spanjollët]]. Farnese rimori [[Antwerp|Antverpenin]] dhe gati të gjithë atë që do të bëhej [[Belgjika]].<ref>{{cite journal|author = Violet Soen|title = Reconquista and Reconciliation in the Dutch Revolt: The Campaign of Governor-General Alexander Farnese (1578–1592)|year = 2012|url = https://brill.com/view/journals/jemh/16/1/article-p1_1.xml|journal = Journal of Early Modern History|volume = 16|issue = 1|doi = 10.1163/157006512X620627|language = en|pages = [https://www.academia.edu/20526638/ 1–22]}}</ref> Shumica e territorit [[gjuha holandeze|holandisht-folës]] në [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendet e Ulta]] u morë nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], por jo në [[Flandra|Flandër]], e cila edhe sot mbetet pjesë e [[Belgjika|Belgjikës]]. [[Flandra]] ishte territori më radikal anti-[[Perandoria Spanjolle|spanjoll]]. Shumë flamandë u larguan në [[Holland]], mes tyre gjysma e popullsisë së [[Antwerp|Antverpenit]], 3/4 e [[Flandra Perëndimore|Bruges]] dhe [[Gent]] dhe të gjithë popullsinë e [[Flandra Perëndimore|Nieuwpoort]], Dunkerque dhe zonën rurale.<ref>{{cite journal|author = Bart de Groof|title = Alexander Farnese and the Origins of Modern Belgium|journal = Bulletin de l'Institut Historique Belge de Rome|year = 1993|volume = 63|language = en|pages = 195–219}}</ref> Fushata e tij e suksesshme u dha katolikëve kontrollin e [[Belgjika|gjysmës së poshtme]] të [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Vendeve të Ulta]], duke qenë pjesë e [[Kundër-Reformimi|Kundër-Reformimit Katolik]].
Lufta vazhdoi u vazhdua edhe për një gjysmë shekulli tjetër, por luftimi kryesor kishte mbaruar. Paqja e Vestphalisë, e nënshkruar në vitin [[1648]], konfirmoi pavarësinë e [[Holanda|Provincave të Bashkuara]] nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja]]. [[Holandezët]] nisën të zhvillonin një identitet kombëtar, duke nisur nga [[shekulli XV]], por zyrtarisht ata mbetën një pjesë e [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermaniko-Romake]] deri në vitin [[1648]]. Identiteti kombëtar u formua kryesisht nga provinca që banorët vinin. [[Holland|Provinca e Hollandës]] ishte provinca më e rëndësishme me distancë nga të tjerat.
[[Katolicizmi|Katolikët]] në [[Holandë]] ishin një pakicë e paligjshme që ishte shtypur nga [[Kalvinizmi|kalvinistët]]. Pas vitit [[1572]], gjithësesi, ata bënë një kthim mbresëlënës (gjithashtu si pjesë e [[Kundër-Reformimi]]t katolik), duke formuar seminare, duke reformuar kishën e tyre dhe duke dërguar misionarë në distriktet protestante. Laikët shpesh morën drejtimin; qeveria kalviniste shpesh i arrestonte ose shqetësonte priftërinjtë që dukeshin tepër efektivë. Numri i katolikëve u stabilizua në rreth një të tretën e popullsisë në [[Holanda Habsburge|Vendet e Ulta]]; ata ishin më të fortë në jug-lindje.<ref>{{cite book|author = Charles H. Parker|url = https://books.google.al/books?id=O1uRGuEWx3UC|title = Faith on the Margins: Catholics and Catholicism in the Dutch Golden Age|year = 2008|publisher = Harvard University Press|language = en|location = Kembrixh, Masaçusets; Londër|isbn = 978-0-674-02662-9}}</ref><ref>{{cite book|author = Peter-Paul Koch|title = Dutch Politics – A Primer for Foreigners|url = http://www.quirksmode.org/politics/kuyper.html|chapter =II. Kuyper's World|publisher = Quirksmode.org|language = en}}</ref>
==Gjeografia==
{{Further|Shtatëmbëdhjetë Provincat|Holanda Burgunde|Holanda Spanjolle}}
Holanda Habsburge ishte një entitet gjeo-politik që përfshinte të gjithë [[Vendet e Ulëta]] (d.m.th. [[Holanda|Holandën]], [[Belgjika|Belgjikën]] dhe [[Luksemburgu]]n e tanishëm, si dhe shumicën e departamenteve franceze të [[Nord (departament francez)|Nordit]] dhe [[Pas-de-Calais]], nga viti [[1482]] deri në vitin [[1581]]. [[Vendet e Ulëta]] veriore filluan të zhvilloheshin nga viti [[1200]], me kontrollin e vërshimeve dhe drenazhimin e tokave, që pastaj mund të kultivoheshin. Popullsia u rrit dhe [[Holland|Rajoni Holland]] u bë i rëndësishëm. Lumenjtë në Vendet e Ulta rrjedhin nga lindja në perëndim, duke u bërë pengesa politike dhe strategjike për ndikimin jugor në veri, duke formuar kështu dy zona të ndara gjeografikisht.<ref>{{cite book|author = Israel|first = Jonathan Irvine|publisher = Claredon Press|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|year = 1995|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9|pages = 11-12}}</ref>
Pasi perandori habsburg [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] mori [[Guelders|dukatin Gueldersit]] nga duka Uilliam i Jyliç-Cleves-Bergut me Traktatin e Venlos në vitin [[1543]], shtatëmbëdhjetë provincat përfshinin:
{| class="wikitable sortable"
|+ [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]]<ref>{{cite book|author = Arnold Hermann Ludwig Heeren|url = https://books.google.com/books?id=9F4MAAAAYAAJ&pg=PA65|title =A Manual of the History of the Political System of Europe and Its Colonies: From Its Formation at the Close of the Fifteenth Century, to Its Re-establishment Upon the Fall of Napoleon|year= 1864|translator = David Alphonso Talboys|publisher =H. G. Bon|language = en|page = 65}}</ref><ref>{{cite web|title =De namen van de Zeventien Provinciën (image)|website = Engelfriet|language = nl|url = http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/17provincieslijst.jpg|access-date= 12 korrik 2023|archive-url = https://web.archive.org/web/20220405033737/http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/17provincieslijst.jpg|url-status = live|archive-date =5 prill 2022}}</ref><ref>{{cite web|title = Ruzie met de Raad van State leidde tot de 80-jarige oorlog|date =13 janar 2005|website = Engelfriet|url = http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/raad.htm|language = nl|access-date =12 korrik 2023|archive-url = https://web.archive.org/web/20230529113519/http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/raad.htm|url-status = live|archive-date =29 maj 2023}}</ref><ref name="wzp">{{cite web|language = nl|url = https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1982-1234(R)|website = Rijksmuseum|access-date =12 korrik 2023|title = Wapens van de Zeventien Provinciën, Abraham de Bruyn (mogelijk), naar Chrispijn van den Broeck, 1582|archive-date =12 korrik 2023|archive-url = https://web.archive.org/web/20230712141509/https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1982-1234%28R%29}}</ref>
|-
! style="text-align:left;" | Stema
! style="text-align:left;" | Emri
! style="text-align:left;" | Zhvillimet
|-
| [[File:Counts of Holland Arms.svg|30px]] || [[Holland|Konteja Holland]] || bgcolor="#F8ECE0" | Territor i integruar me [[Republikat e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Coatofarmszeeland.PNG|30px]] || [[Zeeland (provincë)|Konteja e Zelandës]] || bgcolor="#F8ECE0" | E lidhur me [[Holland|Kontenë Holland]]. Territor i integruar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Blason Nord-Pas-De-Calais.svg|30px]] || [[Flandra|Konteja e Flandrës]] || Duke përfshirë Flandrën Valone (Kasselrijen Rijsel, [[Duai]] dhe [[Kantoni Orchies|Orchies]]) burgraviatet e [[Lille]], [[Turnai|zotërimi i Turnait dhe Turnaisisit]] (që nga v. [[1521]]) nominalisht pjesë e [[Flandra|Flandrës]].
|-
|[[File:Arms of Robert dArtois.svg|30px]] || Kontea e Artois || bgcolor="#EFEFFB" | Çeduar përfundimisht [[Mbretëria e Francës|Francës]] në v. [[1659]] nga [[Traktati i Pirenejve]]. përveç [[Aire-sur-la-Lys|Aire]] dhe [[Qarku Saint-Omer|Sint-Omaars]], çeduar me Traktatet e Nijmegenit.
|-
|[[File:Blason fr Hainaut ancien.svg|30px]] || [[Provinca Hainaut|Kontea e Hainautit]]||
|-
|[[File:Namur Arms.svg|30px]] || [[Provinca Namur|Kontea e Namurit]]||
|-
|[[File:Escudo de Zutphen 1581.png|30px]] || [[Gelderland (provincë)|Kontea e Zutfenit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1543]].<ref name=":0">{{Cite book|author1 = Johan Rudolf Thorbecke|author2 = Robert Jacobus Fruin|year = 1922|chapter-url = https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%20102%20verhouding.aspx|chapter =2. Verhouding tot het Rijk van de Zeventien Provinciën|author3 = Herman Theodoor Colenbrander|title = Geschiedenis der staatsinstellingen in Nederland tot de dood van Willem II|publisher = [[Universiteti i Leidenit|Universiteit Leiden]]|language = nl|archive-url = https://web.archive.org/web/20191219092949/https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%2520102%2520verhouding.aspx|url-status = dead|archive-date =19 dhjetor 2019}}</ref> E lidhur me [[Guelders|Dukatin e Gelres]]. Territori u integrua me [[Republila e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]] dhe u ribashkua në v. [[1591]].
|-
|[[File:Wapenschild van Brabant.svg|30px]] || Dukati i Brabantit || Duke përfshirë [[Breda (Holandë)|zotërimin e Bredës]], kontetë e [[Leuven]]it dhe [[Rajoni i Kryeqytetit të Brukselit|Brukselit]], dhe Avokacinë e Abacisë së Nivellesit dhe Gembloux, si dhe tokat e "[[:nl:Landen van Overmaas|Overmas]]" të Brabantit (Dalhem, [[Valkenburg aan de Geul|Valkenburg]] dhe Herzogenrathin). Një pjesë e territorit u transferua te [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]].
|-
|[[File:Arms of the Count of Luxembourg.svg|30px]] || [[Luksemburgu|Dukati i Luksemburgut]] ||
|-
|[[File:Modern Arms of Limburg.svg|30px]] || Dukati i Limburgut || I lidhur me Dukatin e Brabantit.
|-
|[[File:Armoiries Gueldre.svg|30px]] || [[Guelders|Dukati i Gueldersit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Me [[Drenthe|Zotërimin e Drenthes]], Lingenit, Vedes dhe Vestervoldes. Që nga v. [[1543]].<ref name=":0" /> Territori u përfshi me Provincat e Bashkuara në v. [[1581]]; përveç një pjese.
|-
|[[File:Small coat of arms of Overijssel.svg|30px]] || [[Overijssel|Zotërimi i Overijselit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Përfshin [[Drenthe|Drenten]] [[:nl:Bestand:Seven_United_Netherlands_Janssonius_1658.jpg|(hartë e v. 1658)]]. Kontea e Lingenit, Vedes dhe Vestvoldingerlandit (që nga v. [[1528]]). Territori u përfshi me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1591]].<ref>{{cite web|title = De munt van Overijssel|website =De Kopergeld pagina|date =27 tetor 2004|url = http://www.duiten.nl/overijssel.htm|language = nl|archive-date =7 prill 2008|archive-url = https://web.archive.org/web/20080407013139/http://www.duiten.nl/overijssel.htm}}</ref>
|-
|[[File:Escudo de Groniga 1581.svg|30px]] || [[Groningen (provincë)|Zotërimi i Groningenit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Duke përfshirë Omelandenin. Që nga v. [[1536]]. Territor plotësisht i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1594]].<ref>{{cite web|title =De munt van Groningen|website =De Kopergeld pagina|url = http://www.duiten.nl/groningen.htm|date =19 tetor 2004|language = nl|archive-url = https://web.archive.org/web/20080310150309/http://www.duiten.nl/groningen.htm|archive-date =10 mars 2008}}</ref>
|-
|[[File:Small coat of arms of Friesland.png|30px]] || Zotërimi i Frizisë || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1524]]. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Utrecht - coat of arms.png|30px]] || [[Utrecht (provincë)|Zotërimi i Utrehtit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1528]]. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Escudo de Malinas 1581.svg|30px]] || Zotërimi i Mechelen-it || I lidhur me Dukatin e Brabantit. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] midis v. [[1581]]-[[1585]].<ref name="Lafuente">{{cite book|author = Modesto Lafuente|url = https://books.google.com/books?id=sMACAAAAYAAJ&pg=RA2-PA401|title = Historia general de España|year = 1862|volume = 7|publisher = Establecimiento tipografico de D. Francisco de P. Mellado|language = es|access-date =12 korrik 2023|page = 401}}</ref>
|-
|[[File:Blason be Marquisat d Anvers.svg|30px]] || [[Provinca Antwerp|Margraviati i Antverpit]] || I lidhur me Dukatin e Brabantit. I humbur nga [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1585]].<ref name="Lafuente" />
|}
Secila provincë kishte një stemë të veçantë. Shtetet e Përgjithshme të Holandës (parlamenti i përgjithshëm) kishin stemën e tyre, një shqytë të kuqe me një luan të artë të armatosur. Jo gjithmonë e njëjta provincë përfaqësohej në Shtetet e Përgjithshme të Holandës. Ndonjëherë, një delegacion përfshihej në një tjetër.
Në vitet e fundit, Kontea e Zutfenit u bë pjesë e [[Guelders|Dukatit të Gueldersit]] dhe Dukati i Limburgut ishte i varur nga Dukati i Brabantit. Zotërimi i Drenthes ndonjëherë konsiderohej pjesë e Zotërimit të Overijselit. Nga ana tjetër, qytetet [[gjuha frënge|frëngjisht-folëse]] të [[Flandra|Flandrës]] ndonjëherë njiheshin si një provincë e veçantë. Kështu, në disa lista Zutfeni dhe [[Drenthe]]ja janë zëvendësuar nga burgraviatet e [[Lille]]-s, [[Duai]]t, [[Kantoni Orchies|Orchies]] (i quajtur edhe Flandra Valone), [[Turnai]] dhe Turnaisisi.
Ishin disa feude në [[Vendet e Ulëta]] që nuk ishin pjesë e [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Shtatëmbëdhjetë Provincave]], kryesisht për shkak se nuk i përkisnin Qarkut Burgund, por Qarkut të ''Renit të Poshtëm-Vestfalisë. Më i madhi nga këta ishte Princ-Peshkopata e Lizhit, duke përfshirë Kontenë e Hornes dhe [[Qarku Cambrai|Peshkopatën e Kambrait]]. Etnikisht dhe kulturalisht dukatet holandeze të Cleves Jyliçit nuk u bashkuan asnjëra. Në veri, kishte gjithashtu pak entitete më të vogla si ishulli i [[Ameland]]it, që do të mbanin zotërit e tyre deri në [[Revolucioni Francez|Revolucionin Francez]].
Historianët kanë krijuar variante të ndryshme të listës, por gjithëmonë me 17 entitete. Ky numër do të zgjidhej për shkak të konotacionit të tij kristian.<ref name="lu07">{{cite web|title =The invention of the Dutchman|publisher = [[Universiteti i Leidenit]]|date =20 mars 2007|language = en|url = http://www.leidenuniv.nl/en/researcharchive/index.php3-c=297.htm|access-date =9 gusht 2020|archive-date =17 maj 2011|archive-url = https://web.archive.org/web/20110517065602/http://www.leidenuniv.nl/en/researcharchive/index.php3-c=297.htm}}</ref>
==Sunduesit==
* [[1482]]–[[1506]] Filipi I i Kastiljes si dukë i Burgundsë, Maksimiliani I, babai i tij, si regjent ([[1482]]–[[1493]]), Margareta e Jorkut, njërka e tij, guvernatore ([[1489]]–[[1493]])
* [[1506]]–[[1556]] [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] si dukë i Burgundisë, si [[Perandoria e Shenjtë Romake|perandor gjermaniko-romak]] nga viti [[1519]].
* [[1556]]–[[1581]] [[Filipi II i Spanjës|Filipi II]] si mbret i [[Perandoria Spanjolle|Spanjës]].
Provincat sundoheshin në emrin e tyre nga një guvernator (''stadtholder'' ose ''landvoogd''):
* [[1489]]–[[1493]] Margareta e Jorkut, dukesha e ve e Burgundisë
* [[1506]]–[[1507]] William de Croÿ, Marquis d'Aerschot
* [[1507]]–[[1530]] Margareta e Austrisë, dukesha e Savojës
* [[1531]]–[[1555]] Maria e Hungarisë
* [[1555]]–[[1559]] Emanuel Filiberti, duka i Savojës
* [[1559]]–[[1567]] Margareta e Parmës
* [[1567]]–[[1573]] Fernando Álvarez de Toledo, duka i III-të i Albës
* [[1573]]–[[1576]] Luis de Requesens y Zúñiga
* [[1576]]–[[1578]] Johani i Austrisë
* [[1578]]–[[1592]] Alessandro Farneze, duka i Parmës. Në vitin [[1578]], kryengritësit holandezë caktuan arkidukën Matthias të Austrisë guvernator, megjithëse ai nuk mund të fitonte dhe dha dorëheqjen para Aktit të Betimit të vitit [[1581]].
* [[1685]]–[[1692]] Francisco Antonio de Agurto Salcedo Medrano Zúñiga
{{multiple image
| total_width =
| align = right
| direction = horizontal
| header = Flamujt e Holandës Habsburge
| header_align =
| header_background =
| footer =
| footer_align = center
| footer_background =
| width =
| image1 = Flag of Cross of Burgundy.svg
| width1 = 210
| caption1 = Flamuri i Holandës Holandeze ([[1556]]—[[1714]])
| image2 = Austrian Low Countries Flag.svg
| width2 = 210
| caption2 = Flamuri i përdorur nga [[Holanda Austriake]] ([[1714]]—[[1797]])
| alt1 =
}}
==Flamuri==
Gjatë periudhës spanjolle mendohet se flamuri ishte Kryqi i Burgundisë. Pas një periudhe trazirash me [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Luftën Tetëdhjetë Vjeçare]], nga viti [[1713]], [[Vendet e Ulëta|Vendet e Ulta jugore]] u ndanë nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja]] duke u [[Holanda Austriake|bashkuar me Austrinë]], duke marrë një flamur të përbërë nga tre fasha të barabarta horizontale, që shfaqnin ngjyrën e kuqe, të bardhë dhe të artë. Një kryq i vogël i Burgundisë ishte i pranishëm, i cili në vitin [[1781]] u mbulua nga një shqiponjë dy-krenare.
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Historia e Holandës]]
* [[Parahistoria e Holandës]]
* [[Holanda gjatë Periudhës Romake]]
* [[Holanda gjatë Mesjetës së Hershme]]
* [[Karli i Madh]]
* [[Karolingët]]
* [[Ekspansioni islam]]
* [[Pushtimi mysliman i Gadishullit Iberik]]
* [[Epoka e Vikingëve]]
* [[Fiset Nordike]]
* [[Republikat Detare]]
* [[Dinastia Otoniane]]
* [[Perandoria e Shenjtë Romake]]
* [[Historia ekonomike e Evropës (1000 pas Krishtit – sot)]]
* [[Portolanët]]
* [[Luftërat e Grepit dhe Merlucit]]
* [[Holanda Burgunde]]
* [[Piktura e hershme holandeze]]
* [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak]]
* [[Filipi II i Spanjës]]
* [[Monarkia Hapsburge]]
* [[Rilindja në Vendet e Ulta]]
* [[Piktura holandeze dhe flamande e Rilindjes]]
* [[Shtatëmbëdhjetë Provincat]]
* [[Perandoria Spanjolle]]
* [[Holanda Spanjolle]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Epoka e Artë Holandeze]]
* [[Perandoria Koloniale Holandeze]]
* [[India Hollandeze]]
* [[Bengali Hollandez]]
* [[Inditë Lindore Holandeze]]
* [[Kolonia Holandeze e Kepit]]
* [[Kompania Holandeze e Indisë Perëndimore]]
* [[Kolonizimi Holandez i Amerikës]]
* [[Antilet Holandeze]]
* [[Holanda Austriake]]
* [[Republika Batave]]
* [[Holanda Napoleonike]]
* [[Perandoria Austriake]]
* [[Austro-Hungaria]]
* [[Mbretëria e Bashkuar e Holandës]]
* [[Revolucioni Belg]]
* [[Historia e Belgjikës]]
* [[Historia e Holandës (1900–Tani)]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{reflist|30 em}}
==Bibliografia==
{{Refbegin|30 em}}
* {{cite book|author1 = Erik Aerts|author2 =M. Baelde|author3 = Herman Coppens|author4 =H de Schepper|author5 = Hugo Soly|author6 = Alfons K. L. Thijs|author7 =K. Van Honacker|title = De centrale overheidsinstellingen van de Habsburgse Nederlanden (1482-1795)|display-authors = 5|year = 1994|publisher = Algemeen Rijksarchief|language = nl}}
* {{cite book|author1 = Jerome Blum|author2 =Rondo E. Cameron|author3 = Thomas Garden Barnes|url = https://books.google.al/books?id=0csNAQAAMAAJ|title =The European World: A History|year = 1970|publisher = Little, Brown|language = en}}
* {{cite book|author1 = Euan Cameron|author2 = Larsissa Taylor|editor =R. Po-chia Hsia|year = 2004|url = https://books.google.al/books?id=oB8z7JC2c6EC&&lpg=PP1&pg=PA3|title =A Companion to the Reformation World|chapter =1. Dissent and Heresy – 2. Society and Piety|publisher = Blackwell Publishing|language = en|isbn = 978-140517865-5|pages =3–36}}
* {{Cite book|last = Martin van Gelderen|title =The Political Thought of the Dutch Revolt 1555–1590|url = https://books.google.com/books?id=hXK2fxzn2lAC|year = 2002|publisher = [[Cambridge University Press]]|language = en|isbn = 978-052189163-9}}
* {{cite book|author = Thomas Colley Grattan|editor1 = Walter Harold Claflin|year = 1907|url = https://books.google.al/books?id=pkonaXKNtb0C|chapter = Condition of the Netherlands Under Philip II – Commencement of the Revolution 1566|title = History of Nations: Holland and Belgium|editor2 = Elbert Jay Benton|publisher =J. D. Morris|language = en|location = Nju Jork|pages =67-115}}
* {{cite journal|author = Bart de Groof|title = Alexander Farnese and the Origins of Modern Belgium|journal = Bulletin de l'Institut Historique Belge de Rome|year = 1993|volume = 63|language = en|pages = 195–219}}
* {{cite book|author = Albert Léon Guérard|title = France: A Modern History|year = 1959|url = https://books.google.al/books?id=u4PrtwEACAAJ|publisher = University of Michigan Press|language = en}}
* {{cite book|author = Arnold Hermann Ludwig Heeren|year= 1864|publisher =H. G. Bon|url = https://books.google.com/books?id=9F4MAAAAYAAJ|title =A Manual of the History of the Political System of Europe and Its Colonies: From Its Formation at the Close of the Fifteenth Century, to Its Re-establishment Upon the Fall of Napoleon|translator = David Alphonso Talboys|language = en}}
* {{cite book|last = Israel|first = Jonathan Irvine|title =The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477–1806|url = https://books.google.al/books?id=i5MTnwEACAAJ|year = 1995|publisher = Claredon Press|language = en|isbn = 978-0-19-873072-9}}
* {{cite book|author = Everett Jenkins Jr.|volume = 2. 1500-1799|publisher = McFarland|url = https://books.google.al/books?id=kSYkCQAAQBAJ|title = The Muslim Diaspora: A Comprehensive Chronology of the Spread of Islam in Asia, Africa, Europe and the Americas|year = 2015|language = en|ISBN = 978-1-4766-0889-1}}
* {{Cite book|last = Kamen|first = Henry|title = Spain, 1469–1714: A Society of Conflict|url = https://archive.org/details/spain14691714soc00kame|publisher = Pearson Education|year = 2005|language = en|isbn = 978-0-582-78464-2|edition =i 3-të|location = Harlow, Mbretëri e Bashkuar}}
* {{cite book|author = Peter-Paul Koch|title = Dutch Politics – A Primer for Foreigners|url = http://www.quirksmode.org/politics/kuyper.html|chapter =II. Kuyper's World|publisher = Quirksmode.org|language = en}}
* {{cite journal|author =H. G. Koenigsberger|title =The Beginnings of the States General of the Netherlands|journal = Parliaments, Estates and Representation|volume = 8|issue = 2|year = 1988|language = en|pages = 101–114}}
* {{cite book|author = Modesto Lafuente|title = Historia general de España|year = 1862|url = https://books.google.com/books?id=sMACAAAAYAAJ|volume = 7|publisher = Establecimiento tipografico de D. Francisco de P. Mellado|language = es|access-date =12 korrik 2023}}
* {{cite book|author = Diarmaid MacCulloch|year = 2004|title =The Reformation|language = en|url = https://books.google.al/books?id=rE7uAAAAMAAJ|publisher = Viking|isbn = 978-067003296-9}}
* {{cite book|author = John Lothrop Motley|title =The Rise of the Dutch Republic: A History|url = https://books.google.al/books?id=LY06AAAAcAAJ|year = 1855|publisher = Harper & Brothers|language = en|location = Nju Jork}}
* {{cite book|author = Charles H. Parker|year = 2008|publisher = Harvard University Press|url = https://books.google.al/books?id=O1uRGuEWx3UC|title = Faith on the Margins: Catholics and Catholicism in the Dutch Golden Age|language = en|location = Kembrixh, Masaçusets; Londër|isbn = 978-0-674-02662-9}}
* {{cite book|editor = Geoffrey Parker|title =The Thirty Years' War|publisher = Military Heritage Press|url = https://books.google.al/books?id=epFZAAAAYAAJ|year = 1988|language = en|location = Nju Jork|isbn = 978-0-88029296-2}}
* {{cite book|author = Louis H. J. Sicking|title = Neptune and the Netherlands: State, Economy, and War at Sea in the Renaissance|year = 2004|publisher = Brill|language = en|url = https://books.google.al/books?id=Jdjsok-J5dYC|isbn = 900413850-1}}
* {{cite journal|author = Violet Soen|title = Reconquista and Reconciliation in the Dutch Revolt: The Campaign of Governor-General Alexander Farnese (1578–1592)|year = 2012|url = https://brill.com/view/journals/jemh/16/1/article-p1_1.xml|journal = Journal of Early Modern History|volume = 16|issue = 1|doi = 10.1163/157006512X620627|language = en|pages = [https://www.academia.edu/20526638/ 1–22]}}
* {{cite book|author = Joke Spaans|editor =R. Po-chia Hsia|chapter =8. Reform in the Low Countries|url = https://books.google.al/books?id=oB8z7JC2c6EC&&lpg=PP1&pg=PA118|title =A Companion to the Reformation World|year = 2004|publisher = Blackwell Publishing|language = en|isbn = 978-140517865-5|pages = 118–134}}
* {{Cite book|author1 = Johan Rudolf Thorbecke|author2 = Robert Jacobus Fruin|chapter-url = https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%20102%20verhouding.aspx|chapter =2. Verhouding tot het Rijk van de Zeventien Provinciën|author3 = Herman Theodoor Colenbrander|title = Geschiedenis der staatsinstellingen in Nederland tot de dood van Willem II|year = 1922|publisher = [[Universiteti i Leidenit|Universiteit Leiden]]|language = nl|url-status = dead|archive-date =19 dhjetor 2019|archive-url = https://web.archive.org/web/20191219092949/https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%2520102%2520verhouding.aspx}}
* {{Cite book|author = James D. Tracy|publisher = [[Cambridge University Press]]|url = https://books.google.com/books?id=tXKMvr09dB4C|title = Emperor Charles V, Impresario of War: Campaign Strategy, International Finance, and Domestic Politics|year = 2002|language = en|isbn = 978-052181431-7}}
{{Refend}}
[[Kategoria:Perandoria Gjermaniko-Romake]]
[[Kategoria:Habsburgët]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVI në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVII në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XVIII në Evropë]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme të Evropës]]
[[Kategoria:Historia e Holandës]]
[[Kategoria:Historia e Vendeve të Ulta]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
[[Kategoria:Evropë Veriperëndimore]]
f6yrfwdekqy8lnfzvrpqxmsqwm2ymr7
Kategoria:Perandoria Gjermaniko-Romake
14
382517
2815277
2025-07-10T13:46:48Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se Perandorise Gjermaniko-Romake
2815277
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Perandori Evropiane]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme të Evropës]]
[[Kategoria:Evropa mesjetare]]
[[Kategoria:Evropa në periudhën e hershme moderne]]
fmzaeb95zrkaz8k2eq9plv4t7cpixuw
Kategoria:Perandori Evropiane
14
382518
2815278
2025-07-10T13:48:50Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se Perandorive Evropiane
2815278
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Perandori]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme të Evropës]]
[[Kategoria:Historia e Evropës]]
rv0nk5fd2hrgyslnnwohqashfrp9yh5
Kategoria:Evropa në periudhën e hershme moderne
14
382519
2815279
2025-07-10T13:50:22Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se Evropes gjate periudhes se hershme moderne
2815279
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Historia e Evropës sipas periudhave]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
kp9rd4w56wg1ckap5fakclqb66k9vw2
Premier League 2023–24
0
382520
2815281
2025-07-10T13:56:40Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: {{Premier League | Sezoni = 2023–24 | Figura = | Fituesi = [[Manchester City F.C.|Manchester City]] | Skuadrat = 20 skuadra | Zbritjet = [[Luton Town F.C.|Luton Town]]<br/>[[Burnley F.C.|Burnley]]<br/>[[Sheffield United F.C.|Sheffield United]] | Kualifikim.ChampionsLeague = [[Manchester City F.C.|Manchester City]]<br/>[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br/>[[Liverpool F.C.|Liverpool]]<br...
2815281
wikitext
text/x-wiki
{{Premier League
| Sezoni = 2023–24
| Figura =
| Fituesi = [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| Skuadrat = 20 skuadra
| Zbritjet = [[Luton Town F.C.|Luton Town]]<br/>[[Burnley F.C.|Burnley]]<br/>[[Sheffield United F.C.|Sheffield United]]
| Kualifikim.ChampionsLeague = [[Manchester City F.C.|Manchester City]]<br/>[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br/>[[Liverpool F.C.|Liverpool]]<br/>[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| Kualifikim.EuropaLeague = [[Manchester United F.C.|Manchester United]]<br/>[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
| Kualifikim.ConferenceLeague = [[Chelsea F.C.|Chelsea]]
| Golshënuesi(t) më i/të mirë = [[Erling Haaland]]<br/>(27 gola)
| Ndeshjet = 380
| Golat = 1246
| Golat/Ndeshjet = 3.28
| SezoniKaluar = [[Premier League 2022–23|2022–23]]
| SezoniArdhshëm = [[Premier League 2024–25|2024–25]]
}}
'''Premier League 2023–24''' ishte sezoni i ishte sezoni i 32-të i [[Premier League]] dhe sezoni i 125-të i ligës më të lartë të futbollit në Angli. Filloi më 11 gusht 2023 dhe përfundoi më 19 maj 2024.
[[Manchester City F.C.|Manchester City]] fitoi kampionatin anglez për herë të 10-të.
== Ekipet ==
17 ekipet më të mira nga ([[Premier League 2022–23|para-sezoni]]), dy ekipet më të mira nga sezoni i mëparshëm i divizionit të dytë dhe fituesi i play-offs i divizionit të dytë të mëparshëm u kualifikuan për sezonin 2023–24:
=== Stadiumet dhe vendndodhjet ===
{{location map+ |England |width=340 |float=center |caption=Vendndodhjet e ekipeve të Premier League 2023–24 |places=
{{location map~ |England |lat=51.5155 |long=-0.0922 |label_size=80|label=London |mark=Blue pog.svg|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.509112 |long=-1.884783 |label_size=80|label=[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=50.7192 |long=-1.8808 |label_size=80|label=[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=50.861551 |long=-0.083624 |label_size=80|label=[[Brighton & Hove Albion F.C.|{{nowrap|Brighton &<br>Hove Albion}}]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=53.789 |long=-2.248 |label_size=80|label=[[Burnley F.C.|Burnley]]|position=top}}
{{location map~ |England |lat=53.438846 |long=-2.966285 |label_size=80|label=[[Everton F.C.|Everton]]|position=top}}
{{location map~ |England |lat=53.430845 |long=-2.960823 |label_size=80|label=[[Liverpool F.C.|Liverpool]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=51.88423 |long=-0.43163 |label_size=80|label=[[Luton Town F.C.|{{nowrap|Luton Town}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.483056 |long=-2.200278 <!--|label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right-->}}{{Location map~|England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=53.538 |long=-2.187 |label_size=80|label=[[Manchester City F.C.|{{nowrap|Manchester City}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.463056 |long=-2.291389 |label_size=80|label=[[Manchester United F.C.|Manchester United]]|position=bottom}}
{{location map~ |England |lat=54.9756 |long=-1.6017|label_size=80|label=[[Newcastle United F.C.|{{nowrap|Newcastle United}}]]|position=left}}
{{location map~ |England |lat=52.9399 |long=-1.1329 |label_size=80|label=[[Nottingham Forest F.C.|{{nowrap|Nottingham Forest}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=53.37004|long=-1.46994 |label_size=80|label=[[Sheffield United F.C.|{{nowrap|Sheffield United}}]]|position=right}}
{{location map~ |England |lat=52.590225 |long=-2.130389 |label_size=80|label=[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]|position=left}}
<!--DISPLAY OF LONDON TEAMS IN UPPER RIGHT CORNER-->
{{location map~ |England |mark=TransparentPlaceholder.png |marksize=1 |lat=55.7 |long=-.7|label_size=80|label='''Londra:'''<br/>
[[Arsenal F.C.|Arsenal]]<br/>
[[Brentford F.C.|Brentford]]<br/>
[[Chelsea F.C.|Chelsea]]<br/>
[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]<br/>
[[Fulham F.C.|Fulham]]<br/>
{{nowrap|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]}}<br/>
[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
}}
|position=right}}
{{location map+|Greater London
|width=150
|float=right
|caption=Klubet e futbollit në Premier League nga Londra e Madhe
|alt=Klubet e futbollit në Premier League nga Londra e Madhe
|places =
{{location map~ |Greater London |lat=51.557311 |long=-0.116789 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Arsenal F.C.|Arsenal]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.4882 |long=-0.3026 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Brentford F.C.|Brentford]]'''|label_size=75|marksize=|position=top}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.481667 |long=-0.191111 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Chelsea F.C.|Chelsea]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.398333 |long=-0.085556 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Crystal Palace F.C.|{{nowrap|Crystal Palace}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.475 |long=-0.221667 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Fulham F.C.|Fulham]]'''|label_size=75|marksize=|position=bottom}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.5974 |long=-0.0716 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[Tottenham Hotspur F.C.|{{nowrap|Tottenham Hotspur}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=left}}
{{location map~ |Greater London |lat=51.538611 |long=-0.016389 |mark=Blue 000080 pog.svg |label='''[[West Ham United F.C.|{{nowrap|West Ham United}}]]'''|label_size=75|marksize=|position=right}}
}}
{| class="wikitable sortable"
|-
! Skuadra
! Vendndodhja
! Stadiumi
! Kapaciteti
|-
|[[Arsenal F.C.|Arsenal]]
|[[London|Londra]]
|[[Emirates Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|60704}}
|-
|[[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
|[[Birmingham]]
|[[Villa Park]]
|style="text-align:center"|{{Nts|42657}}
|-
|[[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
|[[Bournemouth]]
|[[Dean Court]]
|style="text-align:center"|{{Nts|11307}}
|-
|[[Brentford F.C.|Brentford]]
|[[London|Londra]]
|[[Brentford Community Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|17250}}
|-
|[[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
|[[Falmer]]
|[[Falmer Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|31876}}
|-
|[[Burnley F.C.|Burnley]]
|[[Burnley]]
|[[Turf Moor]]
|style="text-align:center"|{{Nts|21944}}
|-
|[[Chelsea F.C.|Chelsea]]
| rowspan="2" |[[London|Londra]]
|[[Stamford Bridge (stadium)|Stamford Bridge]]
|style="text-align:center"|{{Nts|40173}}
|-
|[[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
|[[Selhurst Park]]
|style="text-align:center"|{{Nts|25486}}
|-
|[[Everton F.C.|Everton]]
|[[Liverpool]]
|[[Goodison Park]]
|style="text-align:center"|{{Nts|39414}}
|-
|[[Fulham F.C.|Fulham]]
|[[London|Londra]]
|[[Craven Cottage]]
|style="text-align:center"|{{Nts|24500}}
|-
|[[Liverpool F.C.|Liverpool]]
|[[Liverpool]]
|[[Anfield]]
|style="text-align:center"|{{Nts|61276}}
|-
|[[Luton Town F.C.|Luton Town]]
|[[Luton]]
|[[Kenilworth Road]]
|style="text-align:center"|{{Nts|12000}}
|-
|[[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| rowspan="2" |[[Manchester|Mançester]]
|[[City of Manchester Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|53400}}
|-
|[[Manchester United F.C.|Manchester United]]
|[[Old Trafford]]
|style="text-align:center"|{{Nts|74031}}
|-
|[[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
|[[Newcastle upon Tyne]]
|[[St James' Park]]
|style="text-align:center"|{{Nts|52257}}
|-
|[[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
|[[West Bridgford]]
|[[City Ground]]
|style="text-align:center"|{{Nts|30404}}
|-
|[[Sheffield United F.C.|Sheffield United]]
|[[Sheffield]]
|[[Bramall Lane]]
|style="text-align:center"|{{Nts|32050}}
|-
|[[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
| rowspan="2" |[[London|Londra]]
|[[Tottenham Hotspur Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|62850}}
|-
|[[West Ham United F.C.|West Ham United]]
|[[London Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|62500}}
|-
|[[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
|[[Wolverhampton]]
|[[Molineux Stadium]]
|style="text-align:center"|{{Nts|31750}}
|}
== Tabela e ligës ==
<onlyinclude>{{#invoke:Sports table|main|style=WDL|source=[https://www.premierleague.com/tables?co=1&se=578&ha=-1 Premier League]
|result1=CLLS |result2=CLLS |result3=CLLS |result4=CLLS |result5=ELLS |result6=ECLPO |result8=ELLScup |result18=REL |result19=REL |result20=REL
<!--Update team positions here-->
|team_order=MCI, ARS, LIV, AVL, TOT, CHE, NEW, MUN, WHU, CRY, BHA, BOU, FUL, WOL, EVE, BRE, NFO, LUT, BUR, SHU
<!--Update team results here and then (if needed) positions above. Don't forget to update the date (update parameter).-->
|update=complete
|win_ARS=28|draw_ARS=5 |loss_ARS=5 |gf_ARS=91|ga_ARS=29 <!-- Arsenal -->
|win_AVL=20|draw_AVL=8 |loss_AVL=10|gf_AVL=76|ga_AVL=61 <!-- Aston Villa -->
|win_BOU=13|draw_BOU=9 |loss_BOU=16|gf_BOU=54|ga_BOU=67 <!-- AFC Bournemouth -->
|win_BRE=10|draw_BRE=9 |loss_BRE=19|gf_BRE=56|ga_BRE=65 <!-- Brentford -->
|win_BHA=12|draw_BHA=12|loss_BHA=14|gf_BHA=55|ga_BHA=62 <!-- Brighton & Hove Albion-->
|win_BUR=5 |draw_BUR=9 |loss_BUR=24|gf_BUR=41|ga_BUR=78 <!-- Burnley -->
|win_CHE=18|draw_CHE=9 |loss_CHE=11|gf_CHE=77|ga_CHE=63 <!-- Chelsea -->
|win_CRY=13|draw_CRY=10|loss_CRY=15|gf_CRY=57|ga_CRY=58 <!-- Crystal Palace -->
|win_EVE=13|draw_EVE=9 |loss_EVE=16|gf_EVE=40|ga_EVE=51 <!-- Everton -->
|win_FUL=13|draw_FUL=8 |loss_FUL=17|gf_FUL=55|ga_FUL=61 <!-- Fulham -->
|win_LIV=24|draw_LIV=10|loss_LIV=4 |gf_LIV=86|ga_LIV=41 <!-- Liverpool -->
|win_LUT=6 |draw_LUT=8 |loss_LUT=24|gf_LUT=52|ga_LUT=85 <!-- Luton Town -->
|win_MCI=28|draw_MCI=7 |loss_MCI=3 |gf_MCI=96|ga_MCI=34 <!-- Manchester City-->
|win_MUN=18|draw_MUN=6 |loss_MUN=14|gf_MUN=57|ga_MUN=58 <!-- Manchester United -->
|win_NEW=18|draw_NEW=6 |loss_NEW=14|gf_NEW=85|ga_NEW=62 <!-- Newcastle United -->
|win_NFO=9 |draw_NFO=9 |loss_NFO=20|gf_NFO=49|ga_NFO=67 <!-- Nottingham Forest -->
|win_SHU=3 |draw_SHU=7 |loss_SHU=28|gf_SHU=35|ga_SHU=104<!-- Sheffield United -->
|win_TOT=20|draw_TOT=6 |loss_TOT=12|gf_TOT=74|ga_TOT=61 <!-- Tottenham Hotspur -->
|win_WHU=14|draw_WHU=10|loss_WHU=14|gf_WHU=60|ga_WHU=74 <!-- West Ham United -->
|win_WOL=13|draw_WOL=7 |loss_WOL=18|gf_WOL=50|ga_WOL=65 <!-- Wolverhampton Wanderers -->
<!--Team definitions (wikilinks in table)-->
| name_ARS = [[Arsenal F.C.|Arsenal]]
| name_AVL = [[Aston Villa F.C.|Aston Villa]]
| name_BOU = [[AFC Bournemouth|Bournemouth]]
| name_BRE = [[Brentford F.C.|Brentford]]
| name_BHA = [[Brighton & Hove Albion F.C.|Brighton & Hove Albion]]
| name_BUR = [[Burnley F.C.|Burnley]]
| name_CHE = [[Chelsea F.C.|Chelsea]]
| name_CRY = [[Crystal Palace F.C.|Crystal Palace]]
| name_EVE = [[Everton F.C.|Everton]]
| name_FUL = [[Fulham F.C.|Fulham]]
| name_LIV = [[Liverpool F.C.|Liverpool]]
| name_LUT = [[Luton Town F.C.|Luton Town]]
| name_MCI = [[Manchester City F.C.|Manchester City]]
| name_MUN = [[Manchester United F.C.|Manchester United]]
| name_NEW = [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]]
| name_NFO = [[Nottingham Forest F.C.|Nottingham Forest]]
| name_SHU = [[Sheffield United F.C.|Sheffield United]]
| name_TOT = [[Tottenham Hotspur F.C.|Tottenham Hotspur]]
| name_WHU = [[West Ham United F.C.|West Ham United]]
| name_WOL = [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]]
<!--Points deductions-->
|adjust_points_EVE=-8
|hth_EVE=Evertonit iu zbritën tetë pikë për shkelje të rregullave të rentabilitetit dhe qëndrueshmërisë. Fillimisht iu zbritën dhjetë pikë, por kjo shifër u reduktua në gjashtë pas një apelimi. Klubit më pas iu zbritën dy pikë shtesë për shkelje të mëtejshme të PSR-së.<ref name="everton points deduction">{{cite news|title=Everton FC deducted 10 points by independent Commission|url=https://www.premierleague.com/news/3788486/|publisher=Premier League|date=17 nëntor 2023|access-date=17 nëntor 2023|lang=en}}</ref><ref name="everton appeal outcome">{{Cite news |title=Everton punishment reduced to six points |url=https://www.bbc.com/sport/football/68273436 |access-date=26 shkurt 2024|last=Jackson|first=Bobbie|work=[[BBC Sport]]|language=en-GB}}</ref><ref name="everton second points deduction">{{cite news|title=Everton deducted two points for breaching Premier League Profitability and Sustainability Rules for second time|url=https://www.skysports.com/football/news/11671/13107642/everton-deducted-two-points-for-breaching-premier-league-profitability-and-sustainability-rules-for-second-time|date=8 prill 2024|access-date=8 prill 2024|work=[[Sky Sports]]|language=en-GB}}</ref>
|adjust_points_NFO=-4
|hth_NFO=Nottingham Forestit iu hoqën katër pikë për shkelje të rregullave të fitimprurës dhe qëndrueshmërisë. Klubi apeloi vendimin, por nuk pati sukses.<ref name="nottingham forest points deduction">{{Cite news |title= Nottingham Forest docked four points for Premier League financial rules breach |url= https://www.theguardian.com/football/2024/mar/18/nottingham-forest-docked-four-points-premier-league-financial-rules-breach-profitability-and-sustainability |date=18 mars 2024 |access-date=18 mars 2024|last=Unwin|first=Will|work=[[The Guardian]]|language=en-GB}}</ref><ref name="nottingham forest appeal">{{Cite news |title=Forest lodge appeal against points deduction |url=https://www.bbc.com/sport/football/68661196 |access-date=2024-03-28 |work=BBC Sport |language=en-GB}}</ref><ref name="nottingham forest appeal outcome">{{Cite news |title=Forest points deduction appeal rejected |url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/articles/cd13r56z21xo |access-date=2024-05-07 |work=[[BBC Sport]] |language=en-GB}}</ref>
<!--Status-->
|status_MCI=K
|status_LUT=Z
|status_BUR=Z
|status_SHU=Z
<!--Table settings and rules-->
|show_limit=5
|class_rules= 1) Pikë; 2) Diferenca e golave; 3) Golat e shënuar; 4) Nëse kampionët, ekipet që kanë rënë nga kategoria ose ekipet e kualifikuara për garat e UEFA-s nuk mund të përcaktohen nga rregullat 1 deri në 3, zbatohen rregullat 4.1 deri në 4.3 – 4.1) Pikë të fituara në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.2) Gola të shënuar jashtë fushe në ndeshjet kokë më kokë midis këtyre ekipeve; 4.3) Play-off-et<ref name="PLhandbook">{{cite book |url=https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2023/08/31/132475d9-6ce7-48f3-b168-0d9f234c995a/PL_Handbook_2023-24_DIGITAL_29.08.23.pdf |archive-url=https://web.archive.org/web/20230901205852/https://resources.premierleague.com/premierleague/document/2023/08/31/132475d9-6ce7-48f3-b168-0d9f234c995a/PL_Handbook_2023-24_DIGITAL_29.08.23.pdf |url-status=live |title=Premier League Handbook: Season 2023/24 |date=29 gusht 2023 |archive-date=1 shtator 2023 |access-date=22 shtator 2023|lang=en}}</ref>
<!--Qualification and relegation column definitions-->
|res_col_header=QR
|col_CLLS=green1
|text_CLLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2024–25 UEFA Champions League|Ligës së Kampionëve]]}}
|col_ELLS=blue1
|text_ELLS=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2024–25 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ELLScup=blue1
|text_ELLScup=Kualifikimi për fazën e {{nowrap|[[2024–25 UEFA Europa League|Ligës së Evropës]]}}
|col_ECLPO=yellow1
|text_ECLPO=Kualifikimi për {{nowrap|[[2024–25 UEFA Conference League|Raundin play-off i Ligës së Konferencës]]}}
|col_REL=red1
|text_REL=Zbritje tek [[EFL Championship]]
<!--Notes-->
|note_res_ECLPO=Meqenëse fituesi i [[2023–24 EFL Cup]], Liverpool, u kualifikua për Ligën e Kampionëve, vendi i dhënë fituesve të Kupës së Ligës (raundi play-off i Ligës së Konferencës) iu kalua ekipit të vendit të gjashtë.
|note_res_ELLScup=Manchester United u kualifikua për fazën e ligës së Europa League si fitues i [[2023–24 FA Cup]].}}</onlyinclude>
== Referime ==
{{reflist}}
[[Kategoria:Premier League]]
65d31ufr6cvayku4wzukgbmfnjv4ys8
Kategoria:Habsburgët
14
382521
2815282
2025-07-10T13:58:27Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se habsburgeve
2815282
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Perandori Evropiane]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme të Evropës]]
[[Kategoria:Evropa në periudhën e hershme moderne]]
[[Kategoria:Austro-Hungari]]
[[Kategoria:Perandoria Spanjolle]]
[[Kategoria:Familje mbretërore]]
ajrjxp1lbbp9jmvfscnw5vucse336c1
Përdoruesi diskutim:Andi Proshka
3
382522
2815292
2025-07-10T14:36:56Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815292
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Andi Proshka}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 16:36 (CEST)
iabuqpg0a0k8jztg20tw4kk1c0m973e
Arsimi në Afrikë
0
382523
2815299
2025-07-10T14:57:32Z
Edukatori
112234
Krijuar nga përkthimi i faqes "[[:en:Special:Redirect/revision/1298101635|Education in Africa]]"
2815299
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=Winter 2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 October 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 April 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 January 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKaschula1999">Kaschula, Russell H (1999). "Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa". ''[[Journal of African Cultural Studies]]''. '''12''': <span class="nowrap">55–</span>76. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1080/13696819908717840|10.1080/13696819908717840]].</cite></ref> <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBentor2019">Bentor, Eli (2019). "Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival". ''African Arts''. '''52''': <span class="nowrap">34–</span>45. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1162/afar_a_00445|10.1162/afar_a_00445]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:59413429 59413429].</cite></ref> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=Fall 2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=2020-04-29 |title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=2024-10-08 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSegalla2003">Segalla, Spencer D. (9 May 2003). "Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26". ''French Colonial History''. '''4''' (1): <span class="nowrap">171–</span>190. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1353/fch.2003.0026|10.1353/fch.2003.0026]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1543-7787 1543-7787]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145432128 145432128].</cite></ref>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref></blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 January 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBatenCappelli2021">Baten, Joerg; Cappelli, Gabriele (2021). "Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970)". ''[[Journal of Development Economics]]''. '''150''': 102630. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1016/j.jdeveco.2021.102630|10.1016/j.jdeveco.2021.102630]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/0304-3878 0304-3878]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:233564174 233564174] – via [[Elsevier Science Direct]].</cite></ref>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=September 2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 March 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 February 2017 |access-date=16 March 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 November 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane {{As of|2013}} , vetëm rreth 79% e fëmijëve në moshë shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 March 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=December 2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 June 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sdgs.un.org/goals/goal4 "Goal 4 | Department of Economic and Social Affairs"]. ''[[UN Sustainable Development]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 July</span> 2024</span>.</cite></ref> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 June 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=2024-03-24 |title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 July 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=December 1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 June 2011 |access-date=11 March 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=September 2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=2011-03-01 |title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=2024-07-31 |website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 April 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 November 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 May 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
== Iniciativa ==
b Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 May 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi femëror|Historia e arsimimit të femrave në Afrikë]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
[[Kategoria:Faqe me përkthime të pashqyrtuara]]
ehlocpgxo1ryeql26aionhn0pgu27vo
2815300
2815299
2025-07-10T14:59:01Z
Edukatori
112234
2815300
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=Winter 2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 October 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 April 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 January 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFKaschula1999">Kaschula, Russell H (1999). "Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa". ''[[Journal of African Cultural Studies]]''. '''12''': <span class="nowrap">55–</span>76. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1080/13696819908717840|10.1080/13696819908717840]].</cite></ref> <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBentor2019">Bentor, Eli (2019). "Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival". ''African Arts''. '''52''': <span class="nowrap">34–</span>45. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1162/afar_a_00445|10.1162/afar_a_00445]]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:59413429 59413429].</cite></ref> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=Fall 2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=2020-04-29 |title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=2024-10-08 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSegalla2003">Segalla, Spencer D. (9 May 2003). "Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26". ''French Colonial History''. '''4''' (1): <span class="nowrap">171–</span>190. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1353/fch.2003.0026|10.1353/fch.2003.0026]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1543-7787 1543-7787]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:145432128 145432128].</cite></ref>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref></blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 January 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFBatenCappelli2021">Baten, Joerg; Cappelli, Gabriele (2021). "Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970)". ''[[Journal of Development Economics]]''. '''150''': 102630. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1016/j.jdeveco.2021.102630|10.1016/j.jdeveco.2021.102630]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/0304-3878 0304-3878]. [[S2CID (identifier)|S2CID]] [https://api.semanticscholar.org/CorpusID:233564174 233564174] – via [[Elsevier Science Direct]].</cite></ref>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=September 2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 March 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 February 2017 |access-date=16 March 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 November 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane {{As of|2013}} , vetëm rreth 79% e fëmijëve në moshë shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 March 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=December 2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 June 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://sdgs.un.org/goals/goal4 "Goal 4 | Department of Economic and Social Affairs"]. ''[[UN Sustainable Development]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">18 July</span> 2024</span>.</cite></ref> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 June 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=2024-03-24 |title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 July 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=December 1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 June 2011 |access-date=11 March 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=September 2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=2011-03-01 |title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=2024-07-31 |website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 April 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 November 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 May 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 May 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi femëror|Historia e arsimimit të femrave në Afrikë]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
4wotom5jrcx4fyy0yfpz02v98u3pfbp
2815302
2815300
2025-07-10T15:04:47Z
Edukatori
112234
2815302
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=Winter 2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 October 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 April 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 January 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=Fall 2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=2020-04-29 |title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=2024-10-08 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 January 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=September 2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 March 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 February 2017 |access-date=16 March 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 November 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane {{As of|2013}} , vetëm rreth 79% e fëmijëve në moshë shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 March 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=December 2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 June 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 June 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=2024-03-24 |title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 July 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=December 1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 June 2011 |access-date=11 March 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=September 2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=2011-03-01 |title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=2024-07-31 |website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 April 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 November 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 May 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 May 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi femëror|Historia e arsimimit të femrave në Afrikë]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
10p3dhjhwqydwny7ct34sjihdi46otz
2815303
2815302
2025-07-10T15:06:23Z
Edukatori
112234
/* Arsimi në Afrikën postkoloniale */
2815303
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=Winter 2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 October 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 April 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 January 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=Fall 2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=2020-04-29 |title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=2024-10-08 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 January 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}<cite class="citation journal cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFWindel2009">Windel, Aaron (2009). "British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship". ''[[History Compass]]''. '''7''' (1): <span class="nowrap">1–</span>21. [[Identifikues digjital objektesh|doi]]:[[doi:10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x|10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x]]. [[ISSN (identifier)|ISSN]] [https://search.worldcat.org/issn/1478-0542 1478-0542].</cite></ref>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=September 2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 March 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 February 2017 |access-date=16 March 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 November 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 March 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=December 2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 June 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 June 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=2024-03-24 |title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 July 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=December 1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 June 2011 |access-date=11 March 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=September 2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=2011-03-01 |title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=2024-07-31 |website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 April 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 November 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 May 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 May 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi femëror|Historia e arsimimit të femrave në Afrikë]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
ru03u4gj12v6l9jfw84nx4jbhdf22pg
2815304
2815303
2025-07-10T15:08:04Z
Edukatori
112234
2815304
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=Winter 2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 October 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 April 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 January 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=Fall 2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=2020-04-29 |title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=2024-10-08 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 May 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 January 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=September 2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 March 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 February 2017 |access-date=16 March 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 November 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 March 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=December 2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 July 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 June 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 June 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=2024-03-24 |title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 July 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=December 1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 June 2011 |access-date=11 March 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=September 2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=2011-03-01 |title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=2024-07-31 |website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 April 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 November 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 May 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 May 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
qclvtr2aqmjfc25bde4h6wfcdip6ycm
2815307
2815304
2025-07-10T15:14:43Z
Edukatori
112234
2815307
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 qershor 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
l4gdr0do0wcupjfn48wypr1sm6kcen0
2815309
2815307
2025-07-10T15:16:30Z
Edukatori
112234
/* Emigrimi */
2815309
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese jep një mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
ran2a3blo9y6nks27vvjxyizfv63vgp
2815310
2815309
2025-07-10T15:20:55Z
Edukatori
112234
2815310
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722 |hdl-access=free}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
6tfljwgjfvmtii00v7p3615wbvpo3no
2815314
2815310
2025-07-10T15:25:17Z
Edukatori
112234
/* Arsimi në Afrikën parakoloniale */
2815314
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
qwnp4qvvbbgu9u39yldrk30hx7yjj8f
2815328
2815314
2025-07-10T16:12:15Z
Edukatori
112234
2815328
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
g87dttdwfbajsk4bivefi7czajnpnq3
2815330
2815328
2025-07-10T16:13:20Z
Edukatori
112234
/* Shih edhe */
2815330
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
== Arsimi në Afrikën postkoloniale ==
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
l5ca9o30z2fex4fn73m3kyal3xrkjkx
2815332
2815330
2025-07-10T16:16:12Z
Edukatori
112234
2815332
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
;Arsimi në Afrikën parakoloniale
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
=== Afrika Koloniale Franceze ===
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
=== Afrika Koloniale Britanike ===
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
; Arsimi në Afrikën postkoloniale
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
=== Gjuha ===
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
=== Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur ===
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
=== Emigrimi ===
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
=== Kultura ===
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
=== Kriza globale e ujit ===
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
=== Ushtria dhe konflikti ===
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
=== Pabarazia në arsim ===
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
l4sckngbvh56zbrynxfq6eendapbuq9
2815333
2815332
2025-07-10T16:19:14Z
Edukatori
112234
2815333
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
;Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
;Afrika Koloniale Franceze
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
;Afrika Koloniale Britanike
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
=== Arsimi në Afrikën postkoloniale ===
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
; Gjuha
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
; Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
; Emigrimi
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
; Kultura
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
; Kriza globale e ujit
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
; Ushtria dhe konflikti
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
; Pabarazia në arsim
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
a6yfjo9zft3bt0q0vaqioam2gfruuwv
2815334
2815333
2025-07-10T16:24:03Z
Edukatori
112234
2815334
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023 |title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021 |website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970 |title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023 |title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019 |title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019 |work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999 |title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=July–August 2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
;Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
;Afrika Koloniale Franceze
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
;Afrika Koloniale Britanike
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
=== Arsimi në Afrikën postkoloniale ===
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
; Gjuha
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
; Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
; Emigrimi
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
; Kultura
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
; Kriza globale e ujit
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
; Ushtria dhe konflikti
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
; Pabarazia në arsim
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Literatura ==
* Anderson, Stephen E., ed. ''Improving schools through teacher development: Case studies of the Aga Khan Foundation Projects in East Africa'' (Routledge, 2022) [https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=R5lkEAAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP13&dq=schools++Africa.+&ots=BayrxanwAi&sig=Ta1GgzKoqEC4v63sO66fXln8ZsM online].
* Bourdon, Jean, Markus Frölich, and Katharina Michaelowa. "Teacher shortages, teacher contracts and their effect on education in Africa." ''Journal of the Royal Statistical Society Series A: Statistics in Society'' 173.1 (2010): 93-116; in Niger, Togo and Mali [https://www.econstor.eu/bitstream/10419/48244/1/664013066.pdf online]
* Dilger, Hansjörg. ''Learning Morality, Inequalities, and Faith: Christian and Muslim Schools in Tanzania'' (Cambridge University Press & International African Institute, 2022).
* Evans, David K., and Amina Mendez Acosta. "Education in Africa: What are we learning?." ''Journal of African Economies'' 30.1 (2021): 13-54. Examines 145 empirical studies [https://academic.oup.com/jae/article-pdf/30/1/13/35514937/ejaa009.pdf pnline]
* Fafunwa, A. Babs. ''History of Education in Nigeria'' (London: Allen & Unwin, 1974).
* Gamble, Harry. ''Contesting French West Africa: Battles over Schools and the Colonial Order, 1900-1950'' (U of Nebraska Press, 2017). 378 pp.
* Harper, Jim C. ''Western-educated elites in Kenya, 1900-1963: the African American factor'' (Routledge, 2005).
* Hickey, Sam, and Naomi Hossain. ''Politics of education in developing countries: from schooling to learning'' (Oxford University Press, 2019).
* Launay, Robert, ed. ''Islamic Education in Africa: Writing Boards and Blackboards'' (Indiana UP. 2016), [https://iupress.org/9780253022707/islamic-education-in-africa/ summary]
* Mills, David. "Life on the hill: students and the social history of Makerere." ''Africa'' 76.2 (2006): 247–266.
* Njagi, Mwangi Daniel. ''Imperial Education and the Crisis of Political Leadership in Postcolonial Kenya'' ( Dissertation, State University of New York at Stony Brook, 2011) [https://ir.stonybrook.edu/xmlui/bitstream/handle/11401/71357/NJAGI_grad.sunysb_0771E_10734.pdf?sequence=1 online].
* Ogunlade, Festus O. "Education and Politics in Colonial Nigeria: The Case of King's College, Lagos (1906–1911)." ''Journal of the Historical Society of Nigeria'' 7#2 (1974): 325–345.
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
s5k4h1t6sfxmou298o7f2jg70wlgjkb
2815411
2815334
2025-07-10T22:51:06Z
Edukatori
112234
2815411
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023|title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021|website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970|title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023|title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019|title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019|work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999|title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
;Përmbledhje e arsimit në Afrikën Koloniale
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
;Afrika Koloniale Franceze
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
;Afrika Koloniale Britanike
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
=== Arsimi në Afrikën postkoloniale ===
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
; Gjuha
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
; Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
; Emigrimi
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
; Kultura
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
; Kriza globale e ujit
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
; Ushtria dhe konflikti
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
; Pabarazia në arsim
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Literatura ==
* Anderson, Stephen E., ed. ''Improving schools through teacher development: Case studies of the Aga Khan Foundation Projects in East Africa'' (Routledge, 2022) [https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=R5lkEAAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP13&dq=schools++Africa.+&ots=BayrxanwAi&sig=Ta1GgzKoqEC4v63sO66fXln8ZsM online].
* Bourdon, Jean, Markus Frölich, and Katharina Michaelowa. "Teacher shortages, teacher contracts and their effect on education in Africa." ''Journal of the Royal Statistical Society Series A: Statistics in Society'' 173.1 (2010): 93-116; in Niger, Togo and Mali [https://www.econstor.eu/bitstream/10419/48244/1/664013066.pdf online]
* Dilger, Hansjörg. ''Learning Morality, Inequalities, and Faith: Christian and Muslim Schools in Tanzania'' (Cambridge University Press & International African Institute, 2022).
* Evans, David K., and Amina Mendez Acosta. "Education in Africa: What are we learning?." ''Journal of African Economies'' 30.1 (2021): 13-54. Examines 145 empirical studies [https://academic.oup.com/jae/article-pdf/30/1/13/35514937/ejaa009.pdf pnline]
* Fafunwa, A. Babs. ''History of Education in Nigeria'' (London: Allen & Unwin, 1974).
* Gamble, Harry. ''Contesting French West Africa: Battles over Schools and the Colonial Order, 1900-1950'' (U of Nebraska Press, 2017). 378 pp.
* Harper, Jim C. ''Western-educated elites in Kenya, 1900-1963: the African American factor'' (Routledge, 2005).
* Hickey, Sam, and Naomi Hossain. ''Politics of education in developing countries: from schooling to learning'' (Oxford University Press, 2019).
* Launay, Robert, ed. ''Islamic Education in Africa: Writing Boards and Blackboards'' (Indiana UP. 2016), [https://iupress.org/9780253022707/islamic-education-in-africa/ summary]
* Mills, David. "Life on the hill: students and the social history of Makerere." ''Africa'' 76.2 (2006): 247–266.
* Njagi, Mwangi Daniel. ''Imperial Education and the Crisis of Political Leadership in Postcolonial Kenya'' ( Dissertation, State University of New York at Stony Brook, 2011) [https://ir.stonybrook.edu/xmlui/bitstream/handle/11401/71357/NJAGI_grad.sunysb_0771E_10734.pdf?sequence=1 online].
* Ogunlade, Festus O. "Education and Politics in Colonial Nigeria: The Case of King's College, Lagos (1906–1911)." ''Journal of the Historical Society of Nigeria'' 7#2 (1974): 325–345.
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
oo52axi2hzjulkkvai402np2kkz6iue
2815412
2815411
2025-07-10T22:54:31Z
Edukatori
112234
2815412
wikitext
text/x-wiki
[[Skeda:French_Class_Teacher_in_Zimbabwe.jpg|alt=A female teacher for primary school is teaching a French class in Zimbabwe.|parapamje|347x347px| Një mësuese duke dhënë mësim frëngjishteje në Zimbabve.]]
'''Arsimi në [[Afrika|Afrikë]]''' mund të ndahet kryesisht në ndikime para- [[Kolonializmi|koloniale]] dhe pas-koloniale . <ref name="GC">{{Cite journal |last=Lord |first=Jack |date=2011 |title=Child Labor in the Gold Coast: The Economics of Work, Education, and the Family in Late-Colonial African Childhoods, c. 1940-57 |url=https://muse.jhu.edu/article/418642/pdf |journal=The Journal of the History of Childhood and Youth |volume=4 |pages=88–115 |doi=10.1353/hcy.2011.0005 |via=Project Muse}}</ref> Sistemet shkollore në stilin evropian morën një fokus parësor gjatë ndikimeve të forta [[Kolonializmi|koloniale]] në [[Afrika|Afrikë.]] Veçanërisht në [[Afrika Qendrore|Afrikën]] [[Afrika Perëndimore|Perëndimore]] dhe Qendrore, [[arsimi]] është karakterizuar nga mësimdhënia [[Tradita|tradicionale]] e balancuar me sistemet shkollore të stilit evropian, të mbetura nga e kaluara e rëndë koloniale e kontinentit. <ref>{{Cite journal |last=Walters |first=Leoné |last2=Chisadza |first2=Carolyn |last3=Clance |first3=Matthew |date=3 tetor 2023|title=The Effect of Pre-Colonial Ethnic Institutions and European Influences on Contemporary Education in Sub-Saharan Africa |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00220388.2023.2222211 |journal=The Journal of Development Studies |volume=59 |issue=10 |pages=1469–1490 |doi=10.1080/00220388.2023.2222211 |issn=0022-0388}}</ref>
Arsimi në shoqëritë moderne afrikane ndikohet nga efektet e vazhdueshme të [[Kolonializmi|kolonializmit]], [[Neo-kolonializmi|neokolonializmit]] dhe paqëndrueshmërisë politike të shkaktuar nga konfliktet e armatosura në të gjithë kontinentin. Për më tepër, mungesa e strategjive efektive arsimore të përputhura me sfidat globale dhe qytetëruese, duke përfshirë presionet e [[Globalizimi|globalizimit]], e ka penguar më tej progresin.
Edhe pse cilësia e arsimit dhe numri i shkollave të pajisura mirë dhe mësuesve të kualifikuar është rritur vazhdimisht që nga fillimi i periudhës koloniale, ende ekzistojnë prova të pabarazisë në sistemet arsimore bazuar në rajon, status ekonomik, racë dhe gjini. <ref name="unicef">{{Cite web |title=Education |url=https://www.unicef.org/wca/what-we-do/education |access-date=2 prill 2021|website=[[UNICEF]]}}</ref>
== Historia ==
=== Arsimi në Afrikën parakoloniale ===
Afrika para-koloniale përbëhej nga grupe etnike dhe shtete që ndërmorën migrime në varësi të stinëve, disponueshmërisë së tokës pjellore dhe rrethanave politike. Prandaj, pushteti ishte i decentralizuar midis disa shteteve në Afrikën para-koloniale; shumë njerëz mbanin një formë autoriteti dhe si i tillë pushteti nuk ishte i përqendruar në një person ose institucion të caktuar. <ref name="SP">{{Cite book |last=Herbest |first=Jeffery |title=States and Power in Africa |date=2000 |publisher=Princeton University Press |isbn=9780691164137 |pages=35–57 |chapter=Power and Space in Pre-Colonial Africa |chapter-url=https://press.princeton.edu/titles/10355.html}}</ref> Zakonisht, e drejta e një personi për tokë (e cila kryesisht jepej në mënyrë patriarkale) i jepte atij një formë pushteti brenda familjes së tij ose brenda grupit etnik të tij. <ref name="SP" /> Familjet ishin gjithashtu të pavarura ekonomikisht, në mënyrë të tillë që anëtarët e familjes prodhonin ushqimin, strehimin dhe sigurinë e tyre. Prandaj, nuk kishte nevojë për një arsim të organizuar zyrtarisht në disa shtete afrikane para-koloniale, pasi anëtarët e secilës familje mësonin aftësitë, vlerat, përgjegjësitë, socializimin dhe normat e komunitetit ose familjes së tyre duke vëzhguar dhe ndihmuar anëtarët e moshuar të familjes ose anëtarët e komunitetit. <ref name="GC" /> Shkolla formale të organizuara nga shteti ekzistonin midis mbretërive saheliane në [[Afrika Perëndimore|Afrikën Perëndimore]] . <ref>{{Cite journal |last=Kwamena-Poh |first=Michael A. |year=1975 |title=The Traditional Informal System of Education In Pre-colonial Ghana |journal=[[Présence Africaine]] |volume=95 |issue=3 |pages=269–283 |doi=10.3917/PRESA.095.0269 |jstor=24349566}}</ref>
[[Arsimi]] në shumë shtete afrikane parakoloniale ishte në formën e [[Çiraku|mësimit të zanatit]], një formë e [[Arsimi informal|arsimit informal]], ku fëmijët dhe anëtarët më të rinj të secilës familje mësonin kryesisht nga anëtarët më të vjetër të familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CG">{{Cite journal |last=Hymer |first=Stephen |date=1970|title=Economic Forms in Pre-Colonial Ghana |url=https://www.econstor.eu/bitstream/10419/160011/1/cdp079.pdf |journal=[[The Journal of Economic History]] |volume=30 |issue=1 |pages=33–50 |doi=10.1017/S0022050700078578 |jstor=2116722}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Funjika |first=Patricia |date=2 janar 2023|title=Historical African ethnic class stratification systems and intergenerational transmission of education |url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/20780389.2022.2106211 |journal=[[Economic History of Developing Regions]] |language=en |volume=38 |issue=1 |pages=89–116 |doi=10.1080/20780389.2022.2106211 |issn=2078-0389 |url-access=subscription}}</ref> Në shumicën e rasteve, çdo anëtar i familjes mësoi më shumë se një aftësi, përveç mësimit të vlerave, socializimit dhe normave të komunitetit, fisit dhe familjes. <ref name="CG" /> Disa aftësi të zakonshme që njerëzit në [[Afrika|Afrikën]] parakoloniale duhej të mësonin përfshijnë vallëzimin, bujqësinë, peshkimin, prodhimin e verës, gatimin (kryesisht për femrat) dhe gjuetinë. Disa njerëz në Afrikën parakoloniale mësuan gjithashtu si të praktikonin mjekësinë bimore dhe si të gdhendnin stola, maska dhe mobilje të tjera. <ref name="MH">{{Cite journal |last=Bentor |first=Eli |date=2019|title=Warrior Masking, Youth Culture, and Gender Roles: Masks and History in Aro Ikeji Festival |journal=African Arts |volume=52 |pages=34–45 |doi=10.1162/afar_a_00445}}</ref> <ref>{{Citation |last=Ezeanya-Esiobu |first=Chika |title=A Faulty Foundation: Historical Origins of Formal Education Curriculum in Africa |date=2019|work=Indigenous Knowledge and Education in Africa |pages=21–41 |series=Frontiers in African Business Research |place=Singapore |publisher=Springer Singapore |language=en |doi=10.1007/978-981-13-6635-2_3 |isbn=978-981-13-6634-5}}</ref>
Tregimi i historive luajti gjithashtu një rol të rëndësishëm për arsimin në Afrikën para-koloniale. <ref name="CA">{{Cite journal |last=Kaschula |first=Russell H |date=1999|title=Imbongi And Griot: Toward A Comparative Analysis Of Oral Poetics In Southern And West Africa |journal=[[Journal of African Cultural Studies]] |volume=12 |pages=55–76 |doi=10.1080/13696819908717840}}</ref> Prindërit, anëtarët e tjerë më të moshuar të familjeve dhe griotët përdornin rrëfimin gojor për t'u mësuar fëmijëve historinë, normat dhe vlerat e shtetit, familjes dhe komunitetit të tyre. <ref name="CA" /> Fëmijët u mblodhën rreth rrëfyesit, i cili më pas rrëfeu histori, duke përdorur personifikim për të treguar histori që inkurajojnë konformitetin, bindjen dhe vlera të tilla si qëndrueshmëria, integriteti, besnikëria dhe vlera të tjera etike të rëndësishme për bashkëpunimin e komunitetit. <ref name="CA" />
Festat dhe ritualet, në shumicën e rasteve, përdoreshin gjithashtu si mjete për t'u mësuar anëtarëve më të rinj të familjeve ose komuniteteve historinë e rajonit ose shtetit të tyre. <ref name="CA"/> <ref name="MH"/> Ritualet përdoreshin kryesisht për t'u mësuar të rinjve përgjegjësitë dhe pritjet e moshës madhore, të tilla si mësimi i grave si të gatuajnë dhe të kujdesen për familjen, dhe mësimi i burrave si të gjuajnë, të merren me bujqësi, të bëjnë maska, etj. <ref name="MH" /> Dipo, një rit kalimi, është një shembull dhe përdoret për të mësuar vajzat e reja - zakonisht adoleshente - rreth gatimit, amësisë dhe aftësive dhe vlerave të tjera të nevojshme para se të martohen (të angazhohen në aktivitete të lidhura me seksualitetin). <ref>{{Cite book |last=Marijke |first=Steegstra |title=Dipo and the politics of culture in Ghana |publisher=Woeli Publication |year=2005 |isbn=998862655X |location=Accra Newtown, Ghana}}</ref>
Origjina e arsimit afrikan mund të gjendet në [[Egjipti|Egjipt,]] në [[Afrika veriore|Afrikën Veriore]] . Një nga mjetet e para të përshtatshme për ruajtjen e informacionit të saktë, papirusi, u përdor për të zhvilluar sisteme për të mësuar dhe zhvilluar ide të reja. <ref>{{Cite journal |last=Karel |first=Van Der Toorn |date=2018 |title=Egyptian Papyrus shed light on Jewish History |url=http://search.ebscohost.com/login.aspx?direct=true&db=jph&AN=IJP0000367774&site=eds-live&authtype=ip,guest&custid=s1226370&groupid=main&profile=eds |journal=[[Biblical Archaeology Review]] |volume=44 |issue=4 |pages=32–39, 66, 68}}</ref> <ref>{{Cite journal |last=Hartnett |first=Dana |last2=Koepfle |first2=Lauren |date=2011 |title=Exploring the Rhind Papyrus |url= |journal=[[Ohio Journal of School Mathematics]] |volume=64 |pages=31–35, 5 |via=Education Source}}</ref> Në fakt, një nga format e para të arsimit të lartë në Afrikë ishte Shkolla e Shkrimeve të Shenjta në [[Etiopia|Etiopi]] dhe Al-Azhar në [[Egjipti|Egjipt]] . Këto shkolla u bënë qendra kulturore dhe akademike, pasi shumë njerëz udhëtuan nga e gjithë bota për dije. Universiteti Al-Azhar në Kajro, Egjipt, i themeluar rreth viteve 970–972 të erës sonë, njihet si një nga institucionet më të vjetra të arsimit të lartë në botë. Ka shërbyer si një qendër e shquar për studimet islame dhe arabe, duke tërhequr studentë nga e gjithë bota. <ref>{{Cite web |title=Al-Azhar University |url=https://www.britannica.com/topic/al-Azhar-University?}}</ref> Shumë kohë përpara kontaktit me kulturat e jashtme, afrikanët kishin zhvilluar burime të të kuptuarit dhe mjete edukative.
=== Arsimi në Afrikën Koloniale ===
Fillimi i periudhës koloniale në shekullin e 19-të shënoi fillimin e fundit të arsimit tradicional afrikan si metoda kryesore e mësimdhënies. Forcat ushtarake evropiane, misionarët dhe kolonistët erdhën të gjithë të gatshëm dhe të gatshëm të ndryshonin traditat ekzistuese për të përmbushur nevojat dhe ambiciet e tyre. Fuqitë koloniale si [[Perandoria Spanjolle|Spanja]], [[Perandoria Portugeze|Portugalia]], Belgjika dhe [[Perandoria koloniale franceze|Franca]] e kolonizuan kontinentin pa vendosur një sistem arsimor. Meqenëse fokusi kryesor i kolonizimit ishte korrja e përfitimeve nga ekonomitë koloniale tregtare, prodhimi i të korrave në para dhe nxjerrja e lëndëve të para, detyrave të tjera fizikisht të mundimshme iu dhanë përparësi. Këto ekonomi nuk u zgjeruan për të kërkuar vende pune me aftësi më të larta ose më shumë punë; prandaj, puna intensive që kërkonte pak aftësi ishte në kërkesë të lartë. Për shkak të këtyre rrethanave, kishte pak kërkesë për të edukuar ose trajnuar popullatat e kolonizuara.
Për më tepër, fuqitë koloniale nuk ishin të gatshme t’u ofronin arsim atyre që kolonizonin, përveç nëse kjo u sillte dobi atyre. Fuqitë koloniale nuk e shihnin investimin në arsimin afrikan si një përdorim praktik të të ardhurave të tyre ose nuk e arsimonin afrikanët për të shmangur kryengritjet. <ref>{{Cite web |last=Amoako |first=Henry Kwadwo |date=29 prill 2020|title=Education in Africa: The Impact of Colonialism |url=http://african-research.com/research/education/education-in-africa-the-impact-of-colonialism/ |access-date=8 tetor 2024 |website=African Research Consult |language=en-US}}</ref> Ata që ishin në pozita autoriteti kishin frikë posaçërisht nga aksesi i gjerë në arsimin e lartë. Fuqitë koloniale shpesh debatonin nëse duhej apo jo të edukonin popullatat e tyre të kolonizuara dhe, nëse po, në çfarë mase. Konkretisht, Komiteti Britanik i Arsimit i Këshillit Privat mbështeti [[Arsimi profesional|arsimin dhe trajnimin profesional]] në vend të një trajnimi të përqendruar në akademi - megjithatë, ky trajnim profesional neglizhonte profesione të tilla si inxhinieria, teknologjia dhe lëndë të ngjashme. Në vend të kësaj, trajnimi profesional kishte një ngjyrim dominues racor që theksonte trajnimin afrikan për aftësi që përputheshin me pamjaftueshmërinë e tyre të supozuar sociale dhe mendore. Veçanërisht, belgët nën [[Leopold II i Belgjikës|Leopold II]] ndaluan aksesin në arsimin e lartë në kolonitë e tyre. Në të njëjtën kohë, fuqi të tjera koloniale vendosën pengesa në infrastrukturë ose akses, të tilla si kufizimi i gjuhës së mësimdhënies në gjuhën e kolonizatorit, kufizime në [[Kurrikula|kurrikulat]] mësimore dhe sigurimi që kurrikula të mos pasqyronte asnjë afro-etni. Duke kërkuar që komunitetet të krijonin shkolla fizike me kurrikula të rrepta, fuqitë e huaja mund të diktonin atë që njerëzit mësonin, duke e përshtatur atë për të çuar përpara axhendën e tyre. Kjo detyroi forma dhe përmbajtje të reja në arsim dhe braktisi njohuritë e fituara nga arsimi kryesisht informal.
Me më pak ndërgjegjësim të komunitetit, efikasitet në aftësitë e të nxënit dhe një kuptim të jashtëzakonshëm të së kaluarës, komunitetet afrikane filluan të pakësoheshin në arsim dhe prosperitet. Aspektet e kolonializmit dhe efektet e tij të trazuara në etosin e arsimit janë ende të përhapura në vendet afrikane që ende përpiqen t'i shpëtojnë ndikimit të kolonizimit në shekullin e 21-të. Megjithatë, një studim i vitit 2021 zbuloi se sistemet arsimore koloniale mund të kenë pasur gjithashtu disa efekte pozitive në nivelet e arsimit në Afrikë, përkatësisht në [[Njehsimi|aftësitë numerike]] . Njohja e numrave në Afrikë ishte përshpejtuar që nga vitet 1830, por u rrit gjatë fundit të shekullit të 19-të dhe dy dekadave të para të shekullit të 20-të. Kjo sugjeron që arsimi kolonial ishte një faktor përcaktues për një arsim më të mirë. Kjo marrëdhënie pozitive mund të ketë ekzistuar për shkak të përpjekjes për të përhapur shkollimin evropian midis popullatave vendase për të legjitimuar pushtetin kolonial, pasi kjo përshpejtoi organizimin e shkollave. Në të njëjtën kohë, kërkesa për arsim të nxitur [[Bashkimi Evropian|nga Europa]] po rritej sepse ekonomia koloniale solli mundësi të reja eksporti, të cilave fermerët afrikanë iu përgjigjën. <ref name="ND">{{Cite journal |last=Baten |first=Joerg |last2=Cappelli |first2=Gabriele |date=2021 |title=Numeracy development in Africa: new evidence from a long-term perspective (1730–1970) |journal=[[Journal of Development Economics]] |volume=150 |page=102630 |doi=10.1016/j.jdeveco.2021.102630 |issn=0304-3878 |via=[[Elsevier Science Direct]]}}</ref>
Midis viteve 1950 dhe 1990, vendet afrikane rifituan pavarësinë e tyre. Me këtë liri të rifituar, ata filluan të rindërtonin format e tyre tradicionale të arsimit. Megjithatë, një hibrid i dy modeleve kishte evoluar në mënyrë të pashmangshme. Bashkëpunimi i agjencive donatore dhe kërkesa perëndimore shtyn përpara zhvillimin e arsimit afrikan dhe ndërtimin e kapitalit njerëzor, duke dominuar bisedën globale. Konkretisht, vitet 1960 njiheshin nga OKB-ja si Dekada e Parë e Zhvillimit. Politikëbërësit i dhanë përparësi [[Arsimi terciar|arsimit]] [[Arsimi i mesëm|të mesëm]] dhe të lartë përpara se të vendosnin synimin edhe për arsimin fillor universal rreth vitit 1980. Kjo krijoi precedentin për planifikimin arsimor. Edhe pse fëmijët dhe të rriturit mund të mësojnë nga familjet dhe komuniteti i tyre, është zhvilluar edhe një ndjenjë individualiteti që nxit zgjuarsinë dhe krijon ndarje midis grupeve dhe traditave kulturore. Programet arsimore afrikane kanë evoluar për të angazhuar të dy grupet; për shembull, një program ndërgjegjësimi për HIV/AIDS mund të përfshijë anëtarë që vizitojnë komunitete për të ndarë njohuritë e tyre. Ndërkohë që kjo qasje është e drejtpërdrejtë dhe njohëse, ajo gjithashtu synon të përfshijë të gjithë anëtarët e komunitetit, duke nxitur një ndjenjë pronësie dhe pranimi kulturor. <ref>{{Cite journal |last=Uwah |first=Chijioke |date=2013 |title=The role of culture in effective HIV/AIDS communication by theatre in South Africa |journal=Sahara-J: Journal of Social Aspects of HIV/AIDS |volume=10 |issue=3–4 |pages=140–149 |doi=10.1080/17290376.2014.903809 |pmc=4039132 |pmid=24697309}}</ref>
;Afrika Koloniale Franceze
Arsimi si mjet kolonizimi ishte i përhapur në të gjithë [[Perandoria koloniale franceze|Perandorinë Koloniale Franceze]] . Hubert Lyautey, Rezidenti i parë Gjeneral i Marokut Francez, mbështeti lehtësimin e sundimit dhe pushtimit përmes bashkëpunimit me elitat vendase. Për të lehtësuar marrëdhënien me këtë klasë "borgjeze" të afrikanëve frankofone, u krijuan institucione arsimore selektive në të gjithë Perandorinë Franceze.
Mësimi i gjuhës frënge në institucionet marokene të arsimit të lartë, siç është Universiteti i Fezit, kishte për qëllim "të promovonte zhvillimin ekonomik dhe pajtueshmërinë politike pa asimiluar ose çrrënjosur studentët ose duke i përgatitur ata për veprim politik". <ref name="GH">{{Cite journal |last=Segalla |first=Spencer D. |date=9 maj 2003 |title=Georges Hardy and Educational Ethnology in French Morocco, 1920–26 |journal=French Colonial History |volume=4 |issue=1 |pages=171–190 |doi=10.1353/fch.2003.0026 |issn=1543-7787}}</ref> Ky sistem u lejonte autoriteteve koloniale të edukonin një klasë marokenësh vendas që mund të kryenin role dhe funksione administrative, për të ndihmuar në administrimin dhe shfrytëzimin e protektoratit për aq kohë sa të ishte e mundur. <ref>{{Cite journal |last=Kamara |first=Mohamed |date=2005 |title=French Colonial Education and the Making of the Francophone African Bourgeoisie |journal=Dalhousie French Studies |volume=72 |pages=105–114 |issn=0711-8813 |jstor=40837624}}</ref>
Nxënësve iu dha një kurrikulë e paracaktuar në klasa. Qëllimi themelor i kësaj praktike në klasë ishte t’u ofronte studentëve vetëm një përzgjedhje të kufizuar informacioni, duke lënë shumë pak hapësirë për të bërë pyetje ose [[Mendimi kritik|për të menduar kritik]] . Vetëm një numër i kufizuar familjesh lejoheshin të dërgonin fëmijët e tyre në shkollë, gjë që përputhej me qëllimin themelor të krijimit të një klase ekskluzive marokenësh vendas, të cilët do të shërbenin si një lloj ndërlidhësi midis zyrtarëve të bardhë kolonialë dhe masave. <ref name="GH"/>
;Afrika Koloniale Britanike
Arsimi në [[Perandoria Britanike|Afrikën Koloniale Britanike]] mund të karakterizohet nga tre faza kryesore. E para prej tyre është nga fundi i shekullit të 19-të deri në shpërthimin e Luftës së Parë Botërore, pastaj Periudha Ndërmjet Dytë Luftërave Botërore dhe së fundmi, përfundimi i Luftës së Dytë Botërore deri në pavarësi .
Nga fundi i shekullit të 19-të deri në Luftën e Parë Botërore, arsimi kolonial britanik në Afrikë u krye kryesisht nga misionarët në shkollat e misionit . Edhe pse këto shkolla u themeluan me qëllime fetare, ato luajtën një rol të rëndësishëm në makinën e hershme koloniale. Ngjashëm si në Afrikën Koloniale Franceze, kolonistët britanikë kërkuan vendas që flisnin anglisht, të cilët mund të shërbenin si ndërlidhës midis tyre dhe popullsisë vendase; megjithatë, kjo u bë shumë më tepër për stimuj ekonomikë sesa për stimuj politikë. <ref name="BC">{{Cite journal |last=Windel |first=Aaron |date=2009 |title=British Colonial Education in Africa: Policy and Practice in the Era of Trusteeship |journal=[[History Compass]] |volume=7 |issue=1 |pages=1–21 |doi=10.1111/j.1478-0542.2008.00560.x |issn=1478-0542}}</ref> Ndërsa kërkesa për afrikanë që flisnin anglisht u rrit, shkollat misionare ofruan trajnim në formën e mësimdhënies së Biblës. Megjithatë, me kalimin e kohës, industrialistët britanikë filluan të ankoheshin për mungesën e fuqisë punëtore të kualifikuar. Si e tillë, Qeveria Britanike u dha shkollave misionare grante për trajnimin profesional të afrikanëve në profesione të ndryshme kritike për përpjekjet industriale britanike.
Arsimi kolonial britanik në Afrikë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore mund të karakterizohet nga një shtytje për uniformitet, pavarësisht se autoritetet koloniale demonstruan vetëdijen e tyre të mprehtë për ndryshimet e dukshme midis rajoneve të ndryshme të Perandorisë. Gjithashtu, thelbësore për këtë ishte njohja universale e [[Kombësia|kombësisë]] si një [[Të drejtat e njeriut|e drejtë themelore e njeriut]] sipas Paktit të Lidhjes së Kombeve . Kolonive, siç përcaktohej nga [[Lidhja e Kombeve]], përfundimisht do t'u jepej pavarësia, me fuqitë evropiane që do të ishin besuar si kujdestarë të " [[Qytetërimi|qytetërimit]] " për kolonitë e tyre përkatëse. Kolonive iu lejua pavarësia vetëm pasi të mund të demonstronin aftësinë e tyre për [[Vetëqeverisja|vetëqeverisje]] . Libri i Guvernatorit të Përgjithshëm të Nigerisë (1914–1919) i Lord Lugard i vitit 1922 '', Mandati i Dyfishtë në Afrikën Tropikale Britanike'', thotë:<blockquote>"...mos hyni në tropikë me durim, ose mos i përdorni aftësitë e tyre teknike, energjinë dhe kapitalin e tyre si 'ndërhyrës' ose si 'kapitalistë lakmitarë', por në përmbushje të Mandatit të qytetërimit". <ref name="BC"/> </blockquote>Në vitin 1923, [[Qeveria e Mbretërisë së Bashkuar|Qeveria Britanike]] themeloi Komitetin Këshillimor për Arsimin në Afrikën Tropikale Britanike (me fjalën ''"tropikale"'' të hequr për të zgjeruar juridiksionin e tij). Me themelimin e tij, autoriteti kolonial, për herë të parë, do të administronte në mënyrë uniforme qëllimet e tij arsimore në të gjitha kolonitë britanike afrikane. Programet e filluara nën komitetin e ri kishin për qëllim rritjen e " vetë-mjaftueshmërisë " së ekonomive të fshatrave dhe ofrimin e stimujve të komunitetit për të kundërshtuar ikjen drejt qyteteve të mëdha. Praktikat arsimore nën këtë komitet u njohën si 'të adaptuara', pasi kërkohej të përshtatej arsimi perëndimor me kuptimin bashkëkohor evropian të 'Mendjes Afrikane' si thelbësisht të ndryshme; arsimi shpesh administrohej përmes konteksteve dhe praktikave lokale, ndërkohë që mësoheshin kurrikula perëndimore. Në esenë e tij ''“Edukimi Kolonial Britanik në Afrikë: Politika dhe Praktika në Epokën e Kujdestarisë”'', Aaron Windel i Kolegjit Bowdoin e përshkruan atë si të tillë:<blockquote>"Mësime tipike në një shkollë fshati që funksionojnë mbi parime të adaptuara të përqendruara në higjienë, ndërtimin e fjalëve në gjuhën e folur, stërvitjen dhe gjeografinë lokale bazë. Idealisht, mësimet do të jepeshin mbi parimin e 'mëso duke vepruar' dhe do të përfshinin objekte nga jeta në fshat. Një mësim gjeografie përdorte një pompë biçiklete, një kovë me ujë dhe një kungull të vogël për të simuluar një anije që transportonte sheqer nga India dhe të kapur në një muson. Pedagogjia e adaptuar mund të përfshijë gjithashtu dramatizime të 'historive fisnore afrikane' ose shfaqje të veçanta festash me një fokus afrikan". <ref name="BC"/> <ref>{{Cite journal |last=Ortega-Villaseñor |first=Diana |date=1 janar 1999 |title=Taller Chapala: an integrated academic approach to sustainable development |url=https://dx.doi.org/10.1080/14634989908656946 |journal=Aquatic Ecosystem Health & Management |volume=2 |issue=2 |pages=105–113 |bibcode=1999AqEHM...2..105O |doi=10.1080/14634989908656946 |issn=1463-4988}}</ref></blockquote>Shumica e zyrtarëve britanikë (përfshirë Lord Lugardin) besonin se kujdestaria do të vazhdonte për shumë breza që do të vinin, dhe qëllimet e 'civilizimit' të popullsisë vendase filluan të merrnin përparësi. Trajtimi i subjekteve koloniale vazhdoi të ndryshonte shumë sipas racës, dhe kolonëve të bardhë iu dha vazhdimisht trajtim preferencial në shpërndarjen e tokës dhe mundësive për karrierë, ndër të tjera.
Sistemi arsimor britanik rezultoi mjaft efektiv. Një studim i vitit 2021 vëzhgoi një efekt pozitiv të kolonizimit britanik në nivelet e arsimit. Fushat që u ndikuan nga sistemi arsimor britanik treguan një rritje të shpejtë të aftësive numerike. Për shembull, në Afrikën e Jugut, ku sistemi arsimor dhe politik kolonial ndryshoi nga holandezi në britanik në vitin 1806, rritja e aftësive numerike ka qenë e shpejtë që nga fillimi i shekullit të 19-të. Mbështetja në burimet dhe gjuhët lokale në arsim dhe misionarët që drejtohen kryesisht nga afrikanët duket se kanë pasur një ndikim pozitiv. <ref name="ND"/>
Ndërsa shkollat e administruara nga britanikët morën formë gjatë Periudhës Ndërmjet Dy Luftërave Botërore, lindën shumë shkolla të pavarura të cilat u përqendruan në shkrim-lexim dhe ofruan kurrikula alternative. Shkolla të tilla konsideroheshin si një kërcënim për sistemin kolonial dhe qeveritë koloniale ishin të shqetësuara se këto të ashtuquajtura shkolla “të jashtëligjshme” do të ngjallnin mendime përmbysëse dhe antikolonialiste te popullatat vendase. Një shkollë e tillë e pavarur u formua në [[Kenia]] midis fisit Kikuyu dhe e bëri anglishten gjuhën e saj të mësimdhënies, me qëllimin përfundimtar për t'i mundësuar Kikuyu-t të luftonin për të drejtat e pronësisë së tokës në organet ligjore dhe administrative koloniale. Me kalimin e kohës, ndërsa ndjenjat antikoloniale morën vrull, shkollat e pavarura u panë gjithnjë e më shumë nga qeveria koloniale si vende për luftëtarët e lirisë dhe avokatët e pavarësisë, gjë që kulmoi me ndalimin e tyre në vitin 1952 si pjesë e Emergjencës Mau Mau . <ref name="BC"/>
=== Arsimi në Afrikën postkoloniale ===
Në vitin 2000, [[Organizata e Kombeve të Bashkuara|Kombet e Bashkuara]] miratuan Objektivat e Zhvillimit të Mijëvjeçarit (OZHM), një sërë objektivash zhvillimi për vitin 2015. Një OZHM specifik është "të sigurohet që deri në vitin 2015, fëmijët kudo, djem dhe vajza njësoj, të jenë në gjendje të përfundojnë një kurs të plotë të [[Arsimi fillor|shkollimit fillor]] ". <ref>{{Cite web |date=2010 |title=Millennium Development Goals: Goal 2 Fact Sheet |url=https://www.un.org/millenniumgoals/pdf/MDG_FS_2_EN.pdf |access-date=16 mars 2017 |website=[[UN]]}}</ref> Po atë vit, Forumi Botëror i Arsimit u mblodh në [[Dakari|Dakar, Senegal]], dhe miratoi Kornizën e Dakarit për Veprim që riafirmon angazhimin për të arritur arsim për të gjithë deri në vitin 2015. <ref>{{Cite web |title=Education for All Movement |url=http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170225193422/http://www.unesco.org/new/en/education/themes/leading-the-international-agenda/education-for-all |archive-date=25 shkurt 2017 |access-date=16 mars 2017 |website=[[UNESCO]]}}</ref>
Në atë kohë, sipas [[UNESCO|UNESCO-s]], vetëm 57% e fëmijëve afrikanë ishin të regjistruar në shkollat fillore, shkalla më e ulët e regjistrimit nga çdo rajon i anketuar. Raporti tregoi gjithashtu pabarazi të theksuara gjinore. Në pothuajse të gjitha vendet, regjistrimi i djemve e tejkaloi shumë atë të vajzave. Megjithatë, në disa vende, arsimi ishte relativisht i fortë. Në Zimbabve, niveli i shkrim-leximit kishte arritur në 92%. <ref>{{Cite web |last=Jansen |first=Jonathan |date=30 nëntor 2017 |title=SA can learn a thing or two from Zimbabwe's education system |url=https://www.timeslive.co.za/ideas/2017-11-30-sa-can-learn-a-thing-or-two-from-zimbabwes-education-system/ |website=[[Sunday Times (South Africa)|Sunday Times]]}}</ref>
Hapa të tillë si heqja e tarifave shkollore, investimi në infrastrukturën dhe burimet mësimore dhe sigurimi i më shumë ushqimeve shkollore nga [[Programi Botëror i Ushqimit]] ndihmuan në rritjen e regjistrimeve me miliona. Pavarësisht përparimit të ndjeshëm të shumë vendeve, bota nuk arriti ta përmbushë qëllimin e saj për Arsim Fillor Universal (UPE). Në Afrikën Sub-Sahariane që prej vitit 2013, vetëm rreth 79% e fëmijëve të moshës shkollore fillore ishin të regjistruar në shkollë. <ref>{{Cite news |title=Overview - UNICEF DATA |work=UNICEF DATA |url=http://data.unicef.org/wp-content/uploads/2015/11/Table-Admin-Data-updated-Oct.-2015-includes-8-tabs_77.xlsx,%20http://data.unicef.org/topic/education/overview/ |access-date=16 mars 2017}}{{Lidhje e vdekur|date=2019}}</ref> 59 milionë fëmijë të moshës së shkollës fillore ishin jashtë shkollës, <ref name="SA">{{Cite web |title=Goal 4 {{!}} Department of Economic and Social Affairs |url=https://sdgs.un.org/goals/goal4 |access-date=18 korrik 2024 |website=[[UN Sustainable Development]]}}</ref> dhe regjistrimi i vajzave vazhdoi të ishte prapa atij të djemve. Dallimi midis gjinive është pjesërisht për shkak të përjashtimit të femrave nga shkolla për shkak të shtatzënisë. <ref>{{Cite web |date=16 qershor 2017 |title=Africa: Make Girls' Access to Education a Reality |url=https://www.hrw.org/news/2017/06/16/africa-make-girls-access-education-reality |website=Human Rights Watch}}</ref>
Pas skadimit të OZHM-ve në vitin 2015, OKB-ja miratoi një sërë [[Objektivat e Zhvillimit të Qëndrueshëm|Objektivash të Zhvillimit të Qëndrueshëm]] për vitin 2030. Qëllimi i katërt trajtonte arsimin, duke synuar "të sigurojë arsim cilësor gjithëpërfshirës dhe të barabartë dhe të promovojë mundësi të të nxënit gjatë gjithë jetës për të gjithë". <ref name="SA"/> Forumi Botëror i Arsimit u mblodh gjithashtu në Incheon, [[Koreja e Jugut|Kore]], për të diskutuar zbatimin e këtij qëllimi dhe për të miratuar Deklaratën e Incheon për Arsimin 2030. Të dhënat që pasqyrojnë efektet që masat e fundit kanë në pjesëmarrjen në arsim në vendet afrikane nuk janë lehtësisht të disponueshme. Shumë shkaqe themelore pengojnë përparimin drejt barazisë në arsim, siç janë shkalla e lartë e braktisjes së nxënësve, mungesa e mësuesve, infrastruktura dhe furnizimet e dobëta, qasja e kufizuar në arsim për zonat rurale dhe të largëta, stigma që rrethon grupet e margjinalizuara, ndër të tjera.
; Gjuha
Për shkak të diversitetit të lartë gjuhësor, trashëgimisë së kolonializmit dhe nevojës për njohuri të gjuhëve ndërkombëtare si anglishtja dhe frëngjishtja në punësim dhe arsim të lartë, pjesa më e madhe e shkollimit në Afrikë zhvillohet në gjuhë që mësuesit dhe nxënësit nuk i flasin në mënyrë amtare dhe, në disa raste, nuk i kuptojnë. Ka prova të konsiderueshme që tregojnë se nxënësit që shkollohen në një gjuhë të dytë arrijnë rezultate më të dobëta se ata që shkollohen në gjuhën e tyre amtare, pasi mungesa e aftësisë në gjuhën e dytë dëmton të kuptuarit dhe inkurajon të mësuarit përmendësh joefektiv. Edhe pse [[UNESCO]] ka rekomanduar që nga vitet 1950 që fëmijëve t’u mësohet [[Letërsia për fëmijë|shkrim-leximi në gjuhën e tyre amtare që në moshë të re]], duke vazhduar më vonë me gjuhë të tjera, jo të gjitha vendet afrikane e zbatojnë këtë në mënyrë efektive. Edhe aty ku klasat e para mësohen në gjuhën amtare, nxënësit zakonisht detyrohen të kalojnë në gjuhë të tilla si anglishtja dhe frëngjishtja përpara se të fitojnë aftësi në këto gjuhë.
; Mungesa e ambienteve dhe edukatorëve të duhur
Një arsye tjetër për nivelet e ulëta të arsimit në Afrikë është mungesa e objekteve të duhura shkollore dhe mundësitë e pabarabarta për arsim në të gjitha vendet. Shumë shkolla në të gjithë Afrikën e kanë të vështirë të punësojnë mësues për shkak të pagave të ulëta dhe mungesës së njerëzve të përshtatshëm. Kjo është veçanërisht e vërtetë për shkollat në zonat e largëta. Shumica e njerëzve që marrin një arsimim do të preferonin të shpërnguleshin në qytete të mëdha ose edhe jashtë shtetit, ku i presin më shumë mundësi dhe paga më të larta. Kështu, do të ketë klasa tepër të mëdha dhe një numër mesatar të lartë nxënësish për mësues në një shkollë. Për më tepër, mësuesit zakonisht janë të pakualifikuar dhe kanë pak mjete mësimore dhe/ose tekste shkollore. Për shkak të kësaj, fëmijët që ndjekin shkollat në zonat rurale zakonisht arrijnë rezultate më të dobëta në [[Testi i standardizuar|testet standarde]] krahasuar me bashkëmoshatarët e tyre në zonat urbane. Kjo mund të shihet në raportet e dhëna nga Konsorciumi i Afrikës Jugore dhe Lindore për Monitorimin e Cilësisë Arsimore (SEACMEQ). Ata që i japin testet në zonat rurale marrin rezultate shumë më të ulëta se ata në qytetet e vogla dhe qytetet e mëdha. Kjo tregon mungesën e mundësive të barabarta arsimore për fëmijët nga pjesë të ndryshme të të njëjtit vend.
Studimet kanë treguar pabarazi në kualifikimet e mësuesve midis zonave urbane dhe rurale, të cilat mund të ndikojnë në mjedisin e të nxënit. Në një rast, kur mësuesve iu dha i njëjti test si nxënësve të tyre, tre të katërtat nuk arritën një rezultat kalues. Përveç kësaj, studimet sugjerojnë se nxënësit në disa rajone, veçanërisht në zonat rurale, mund të përballen me sfida në shkrim-lexim dhe numërim pas diplomimit për shkak të pabarazive në burimet arsimore krahasuar me shkollat urbane. <ref>{{Cite news |date=10 qershor 2011 |title=Sub-Saharan Africa Strengthens Advocacy for Quality Education |work=[[Africa News Service]] |url=}}</ref> Studentët nga zonat me burime më të ulëta arsimore mund të përballen me sfida në avancimin në karrierë krahasuar me homologët e tyre urbanë, për shkak të pabarazive në aksesin në arsim dhe mundësi cilësore. <ref>{{Cite journal |last=Zickafoose |first=Alexis |last2=Ilesanmi |first2=Olawunmi |last3=Diaz-Manrique |first3=Miguel |last4=Adeyemi |first4=Anjorin E. |last5=Walumbe |first5=Benard |last6=Strong |first6=Robert |last7=Wingenbach |first7=Gary |last8=Rodriguez |first8=Mary T. |last9=Dooley |first9=Kim |date=24 mars 2024|title=Barriers and Challenges Affecting Quality Education (Sustainable Development Goal #4) in Sub-Saharan Africa by 2030 |journal=Sustainability |language=en |volume=16 |issue=7 |pages=2657 |bibcode=2024Sust...16.2657Z |doi=10.3390/su16072657 |issn=2071-1050 |doi-access=free}}</ref>
; Emigrimi
[[Emigrimi]] ka çuar në humbjen e njerëzve me arsim të lartë dhe në humbje financiare. Humbja e njerëzve të kualifikuar zëvendësohet me kosto të konsiderueshme; humbasin para si për edukimin e njerëzve që largohen, ashtu edhe për njerëz të rinj për t'i zëvendësuar ata. Edhe me një investim prej gati 5.5% të [[Prodhimi i Brendshëm Bruto|PBB-së]] në arsim në Afrikën e Jugut, <ref>{{Cite web |title=South Africa: fast facts |url=http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20080719213531/http://www.southafrica.info/about/facts.htm#education |archive-date=19 korrik 2008 |website=southafrica.info}}</ref> humbja e bën të vështirë për qeverinë të buxhetojë një shumë tjetër në arsim, pasi edhe çështje të tjera janë të prioritizuara, siç janë buxheti ushtarak dhe shërbimi i borxhit. <ref>{{Cite journal |last=Watkins |first=Kevin |date=1999 |title=Basic education for all Africans |url=https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |url-status=dead |journal=Africa Recovery |volume=13 |issue=4 |pages=36 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110629004534/https://www.un.org/ecosocdev/geninfo/afrec/subjindx/134edu.htm |archive-date=29 qershor 2011 |access-date=11 mars 2011 |via=[[UN]]}}</ref>
; Kultura
Modelet dhe standardet perëndimore vazhdojnë të dominojnë arsimin afrikan. Për shkak të kolonizimit, institucionet afrikane, veçanërisht universitetet, ende japin mësim duke përdorur kurrikula eurocentrike pothuajse pa lidhje me sistemet lokale të njohurive ose jetën e përditshme në Afrikë. <ref>{{Cite journal |last=Nwanosike |first=Oba F. |last2=Onyije |first2=Liverpool Eboh |date=2011 |title=Colonialism and Education," Mediterranean Journal of Social Sciences, October 2019. |url=https://www.richtmann.org/journal/index.php/mjss/article/view/10879/10494? |journal=Mediterranean Journal of Social Sciences |volume=2 |issue=4 |page=41}}</ref> Kjo përjetësohet më tej nga përdorimi i teksteve shkollore të importuara evropiane dhe amerikane. Shumë e shohin këtë mungesë të vetëmjaftueshmërisë si një efekt të vazhdueshëm të kolonizimit të mbështetur nga elita moderne dhe e korruptuar afrikane. Ky qëndrim mbështetet në faktin se gjatë kolonizimit, elita sunduese afrikane shfrytëzoi popullin e vet për përfitimin e vet në vend që të mbronte interesat e popullit të vet.
; Kriza globale e ujit
Kriza globale e ujit ka efekte të rënda në arsim në vendet rurale të Afrikës. Qasja e kufizuar në arsim dhe problemet shëndetësore mund të përkeqësohen më tej nga sistemet e papërshtatshme të ujit ose sëmundjet që mund të pasojnë. [[Malaria]], e përmendur të jetë një nga shkaqet kryesore të vdekjes në Afrikë, <ref>{{Cite book |title=Disease and mortality in Sub-Saharan Africa |date=2006 |publisher=[[World Bank]] |isbn=0-8213-6398-0 |editor-last=Jamison |editor-first=Dean T. |edition=2nd |location=Washington, D.C. |oclc=70106796 |display-editors=etal}}</ref> është një sëmundje që përhapet nga mushkonjat dhe që zakonisht mund të gjendet në pellgje të pakontrolluara me ujë të qetë. Mushkonjat shumohen në pellgje të tilla; si pasojë, fëmijët që pinë nga këto pellgje mund të vdesin ose të sëmuren rëndë. Për më tepër, një sëmundje kaq e rëndë mund të ndikojë më vonë në aftësitë njohëse të fëmijëve që sëmuren në moshë të re. Kjo është e zbatueshme biologjikisht dhe si pasojë e sëmundjes: fëmijët që mungojnë një sasi të konsiderueshme të shkollës nuk mund ta optimizojnë arsimimin e tyre për shkak të mungesës së mësimeve.
; Ushtria dhe konflikti
Një nga efektet e luftës dhe konfliktit në arsim është devijimi i fondeve publike nga arsimi në shpenzime ushtarake. Sipas një raporti të [[UNESCO|UNESCO-]] s të marsit 2011, [[Lufta|konflikti i armatosur]] është kërcënimi më i madh për arsimin në Afrikë. <ref>{{Cite web |date=1 mars 2011|title=Education For All Global Monitoring Report 2011: The hidden crisis: Armed conflict and education - World {{!}} ReliefWeb |url=https://reliefweb.int/report/world/education-all-global-monitoring-report-2011-hidden-crisis-armed-conflict-and-education |access-date=31 korrik 2024|website=reliefweb.int |language=en}}</ref> <ref>{{Cite web |title=The hidden crisis: armed conflict and education |url=https://www.unesco.org/gem-report/en/hidden-crisis-armed-conflict-and-education?}}</ref> Numri i atyre që braktisin shkollën në të gjithë kontinentin është rritur ndjeshëm. Njëzet e një vende afrikane janë identifikuar si shpenzuesit më të lartë të produktit të brendshëm bruto për ushtrinë në nivel global, krahasuar me shumën e drejtuar për arsim. Konflikti çon gjithashtu në zhvendosjen e fëmijëve, duke i detyruar shpesh ata të qëndrojnë në kampe ose të ikin në vendet fqinje ku arsimi nuk është i disponueshëm. <ref name="War Hurting Learning in Continent">{{Cite web |title=War Hurting Learning in Continent |url=http://www.lexisnexis.com/hottopics/lnacademic/ |url-access=subscription |access-date=27 prill 2011 |website=[[Lexis Nexis]]}}</ref>
; Pabarazia në arsim
Në Afrikë, ekziston një shkallë e lartë e përjashtimit nga arsimi midis djemve dhe vajzave dhe madje edhe midis grupmoshave, veçanërisht në Afrikën Subsahariane. <ref name="EA">{{Cite web |date=18 nëntor 2016 |title=Education in Africa |url=https://uis.unesco.org/en/topic/education-africa |access-date=29 maj 2024 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]]}}</ref> Në Afrikën Subsahariane, dy nga tre vajza përfundojnë shkollën fillore dhe vetëm katër nga dhjetë përfundojnë shkollën e mesme. (i P)UNESCO. (2022). ''Raporti Global i Monitorimit të Arsimit 2022: Raporti Gjinor'' . Faqja 12. <ref>{{Cite web |title=unesco document |url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000381329}}</ref>
Disa arsye për këtë mund të jenë varfëria, shtatzënia në adoleshencë, materialet e kufizuara mësimore të ndjeshme ndaj gjinisë dhe mbipopullimi, si dhe faktorë të tjerë si hyrja e vonë në shkollë, ngarkesa e madhe e punës, [[HIV/AIDS]], [[Rolet gjinore|stereotipet gjinore]], numri i kufizuar i mësueseve femra dhe [[Dhuna ndaj grave|dhuna me bazë gjinore]], ndër të tjera. <ref>{{Citation |last=Muhanguzi |first=Florence Kyoheirwe |title=Women and Girls' Education in Africa: Changes and Continuities |date=2021 |url=https://doi.org/10.1007/978-3-030-28099-4_34 |work=The Palgrave Handbook of African Women's Studies |pages=2375–2392 |editor-last=Yacob-Haliso |editor-first=Olajumoke |place=Cham |publisher=[[Springer International Publishing]] |doi=10.1007/978-3-030-28099-4_34 |isbn=978-3-030-28099-4 |access-date=29 maj 2024 |editor2-last=Falola |editor2-first=Toyin}}</ref>
== Tabela ==
{| class="wikitable sortable"
|-
! Countries
! Total population
! Male
! Female
! Year
!Notes
|-
|align=left|{{flaglist|Algeria}}
| 81.4%
| 87.4%
| 75.3%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Angola}}
| 71.1%
| 82.6%
| 62.4%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Benin}}
| 45.8%
| 56.9%
| 35%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Botswana}}
| 88.5%
| 88%
| 88.9%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burkina Faso}}
| 46%
| 54.5%
| 37.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Burundi}}
| 74.7%
| 81.3%
| 68.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cabo Verde}}
| 90.8%
| 94.2%
| 87.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cameroon}}
| 77.1%
| 82.6%
| 71.6%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Central African Republic}}
| 37.4%
| 49.5%
| 25.8%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Chad}}
| 26.8%
| 35.4%
| 18.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Comoros}}
| 62%
| 67%
| 56.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Democratic Republic of the}}
| 80%
| 89.5%
| 70.8%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write French, Lingala, Kingwana, or Tshiluba.
|-
|align=left|{{flaglist|Congo, Republic of the}}
| 80.6%
| 85.9%
| 75.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Cote d'Ivoire}}
| 89.9%
| 93.1%
| 86.7%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Egypt}}
| 73.1%
| 78.8%
| 67.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Equatorial Guinea}}
| 95.3%
| 97.4%
| 93%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eritrea}}
| 76.6%
| 84.4%
| 68.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Eswatini}}
| 88.4%
| 88.3%
| 88.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ethiopia}}
| 51.8%
| 57.2%
| 44.4%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gabon}}
| 85.5%
| 86.2%
| 84.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Gambia, The}}
| 58.1%
| 65.2%
| 51.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Ghana}}
| 79%
| 83.5%
| 74.5%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea}}
| 45.3%
| 61.2%
| 31.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Guinea-Bissau}}
| 52.9%
| 67%
| 39.9%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Kenya}}
| 82.6%
| 85.5%
| 79.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Lesotho}}
| 81%
| 72.9%
| 88.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Liberia}}
| 48.3%
| 62.7%
| 34.1%
| 2017
|
|-
|align=left|{{flaglist|Libya}}
| 91%
| 96.7%
| 85.6%
| 2015
|
|-
|align=left|{{flaglist|Madagascar}}
| 77.3%
| 78.8%
| 75.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Malawi}}
| 67.3%
| 71.2%
| 63.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mali}}
| 35.5%
| 46.2%
| 25.7%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritania}}
| 67%
| 71.8%
| 62.2%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Mauritius}}
| 92.2%
| 93.5%
| 90.5%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Morocco}}
| 75.9%
| 84.8%
| 67.4%
| 2021
|Does not include data from the former Western Sahara.
|-
|align=left|{{flaglist|Mozambique}}
| 63.4%
| 74.1%
| 53.8%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Namibia}}
| 92.3%
| 90.6%
| 92.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Niger}}
| 37.3%
| 45.8%
| 29%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Nigeria}}
| 62%
| 71.3%
| 52.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Rwanda}}
| 75.9%
| 78.7%
| 73.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sao Tome and Principe}}
| 94.8%
| 96.5%
| 91.1%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Senegal}}
| 56.3%
| 68.4%
| 45.4%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Seychelles}}
| 95.9%
| 95.4%
| 96.4%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sierra Leone}}
| 48.6%
| 56.3%
| 41.3%
| 2022
|Ages 15 and over can read and write English, Mende, Temne, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|South Africa}}
| 95%
| 95.5%
| 94.5%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|South Sudan}}
| 34.5%
| 40.3%
| 28.9%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Sudan}}
| 60.7%
| 65.4%
| 56.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tanzania}}
| 81.8%
| 85.5%
| 78.2%
| 2021
|Ages 15 and over can read and write Kiswahili (Swahili), English, or Arabic.
|-
|align=left|{{flaglist|Togo}}
| 66.5%
| 80%
| 55.1%
| 2019
|
|-
|align=left|{{flaglist|Tunisia}}
| 82.7%
| 89.1%
| 82.7%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Uganda}}
| 79%
| 84%
| 74.3%
| 2021
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zambia}}
| 86.7%
| 90.6%
| 83.1%
| 2018
|
|-
|align=left|{{flaglist|Zimbabwe}}
| 89.7%
| 88.3%
| 90.9%
| 2021
|Any person age 15 and above who completed at least grade 3 of primary education.
|}
== Shih edhe ==
* [[Arsimi në Egjipt]]
* [[Arsimi në Tunizi]]
* [[Arsimi në Marok]]
* [[Universiteti el-Karavijin]]
== Literatura ==
* Anderson, Stephen E., ed. ''Improving schools through teacher development: Case studies of the Aga Khan Foundation Projects in East Africa'' (Routledge, 2022) [https://books.google.com/books?hl=en&lr=&id=R5lkEAAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP13&dq=schools++Africa.+&ots=BayrxanwAi&sig=Ta1GgzKoqEC4v63sO66fXln8ZsM online].
* Bourdon, Jean, Markus Frölich, and Katharina Michaelowa. "Teacher shortages, teacher contracts and their effect on education in Africa." ''Journal of the Royal Statistical Society Series A: Statistics in Society'' 173.1 (2010): 93-116; in Niger, Togo and Mali [https://www.econstor.eu/bitstream/10419/48244/1/664013066.pdf online]
* Dilger, Hansjörg. ''Learning Morality, Inequalities, and Faith: Christian and Muslim Schools in Tanzania'' (Cambridge University Press & International African Institute, 2022).
* Evans, David K., and Amina Mendez Acosta. "Education in Africa: What are we learning?." ''Journal of African Economies'' 30.1 (2021): 13-54. Examines 145 empirical studies [https://academic.oup.com/jae/article-pdf/30/1/13/35514937/ejaa009.pdf pnline]
* Fafunwa, A. Babs. ''History of Education in Nigeria'' (London: Allen & Unwin, 1974).
* Gamble, Harry. ''Contesting French West Africa: Battles over Schools and the Colonial Order, 1900-1950'' (U of Nebraska Press, 2017). 378 pp.
* Harper, Jim C. ''Western-educated elites in Kenya, 1900-1963: the African American factor'' (Routledge, 2005).
* Hickey, Sam, and Naomi Hossain. ''Politics of education in developing countries: from schooling to learning'' (Oxford University Press, 2019).
* Launay, Robert, ed. ''Islamic Education in Africa: Writing Boards and Blackboards'' (Indiana UP. 2016), [https://iupress.org/9780253022707/islamic-education-in-africa/ summary]
* Mills, David. "Life on the hill: students and the social history of Makerere." ''Africa'' 76.2 (2006): 247–266.
* Njagi, Mwangi Daniel. ''Imperial Education and the Crisis of Political Leadership in Postcolonial Kenya'' ( Dissertation, State University of New York at Stony Brook, 2011) [https://ir.stonybrook.edu/xmlui/bitstream/handle/11401/71357/NJAGI_grad.sunysb_0771E_10734.pdf?sequence=1 online].
* Ogunlade, Festus O. "Education and Politics in Colonial Nigeria: The Case of King's College, Lagos (1906–1911)." ''Journal of the Historical Society of Nigeria'' 7#2 (1974): 325–345.
== Referime ==
[[Kategoria:Arsimi në Afrikë]]
irkgpl5m74k09zeddvbdptnlsck585m
Edmond Dosti
0
382524
2815335
2025-07-10T16:40:41Z
Lanceloth345
172573
Faqe e re: {{Infobox football biography | name = Edmond Dosti | image = | full_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|5|2|1969}} | birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri | height = | position = Sulmues | currentclub = | youthyears1= –1983 | youthclubs1= [[FK Partizani Tirana|Partizani]] | years1 = 1983–1988 | clubs1 = [[FK Partizani Tirana|Partizani]]<ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.playerhistory.com/player/87909|title=PlayerHistory.com|website=playerhistory.com|lan...
2815335
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football biography
| name = Edmond Dosti
| image =
| full_name =
| birth_date = {{birth date and age|df=yes|5|2|1969}}
| birth_place = [[Tiranë]], Shqipëri
| height =
| position = Sulmues
| currentclub =
| youthyears1= –1983
| youthclubs1= [[FK Partizani Tirana|Partizani]]
| years1 = 1983–1988
| clubs1 = [[FK Partizani Tirana|Partizani]]<ref name="auto">{{Cite web|url=https://www.playerhistory.com/player/87909|title=PlayerHistory.com|website=playerhistory.com|language=en}}</ref>
| caps1 =
| goals1 =
| years2 = 1988–1989
| clubs2 = [[KF Laçi|Laçi]]
| caps2 = 32
| goals2 = 36
| years3 = 1989–1990
| clubs3 = [[KS Kastrioti|Kastrioti]]
| caps3 =
| goals3 = 14
| years4 = 1990–1994
| clubs4 = [[FK Partizani Tirana|Partizani]]<ref name="auto"/>
| caps4 = 67
| goals4 = 45
| years5 = 1994
| clubs5 = NK Jadran Poreč
| caps5 =
| goals5 =
| years6 = 1994–1995
| clubs6 = NK Olimpija Ljubljana <ref>{{Cite web|url=https://www.prva-liga.net/|archive-url=https://web.archive.org/web/20081222002718/http://www.prva-liga.net/|url-status=usurped|archive-date=22 dhjetor 2008|title=prva-liga.net|website=prva-liga.net|language=sl}}</ref>
| caps6 = 22
| goals6 = 18
| years7 = 1995–1996
| clubs7 = SK Vorwärts Steyr
| caps7 =
| goals7 =
| years8 = 1996–1997
| clubs8 = Olimpija Ljubljana
| caps8 = 25
| goals8 = 12
| years9 = 1997–2002
| clubs9 = SC Eisenstadt
| caps9 = 80
| goals9 = 69
| years10 = 2002–2003
| clubs10 = SC Opel Rüsselsheim
| caps10 = 52
| goals10 = 42
| years11 = 2003–2004
| clubs11 = Sollenau
| caps11 = 60
| goals11 = 45
| years12 = 2004–2006
| clubs12 = Köttmannsdorf
| caps12 = 36
| goals12 = 29
| nationalyears1 = 1991–1995
| nationalteam1 = [[Kombëtarja shqiptare e futbollit|Shqipëria]]
| nationalcaps1 = 6
| nationalgoals1 = 0
}}
'''Edmond Dosti''' (lindur më 5 shkurt 1969) është ish futbollist profesionist shqiptar, i cili ka luajtur si sulmues.
==Karriera në klube==
Dosti ka luajtur si sulmues për [[FK Partizani Tirana|Partizanin]] në Shqipëri dhe për Olimpija Ljubljanën në Slloveni. Ai ishte golashënuesi më i mirë i [[Kategoria Superiore|Superligës Shqiptare]] në sezonin 1992–93 me 21 gola; atë sezon ai fitoi edhe titullin kampion me Partizanin, ku luajti përkrah futbollistëve të tjerë të kombëtares si Adnan Ocelli dhe Artan Bano.<ref>{{Cite web|url=http://www.albania-sport.com/kepucet-arta.php|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110707103821/http://www.albania-sport.com/kepucet-arta.php|url-status=dead|title=Golashënuesi më i mirë i Superligës|archivedate=7 korrik 2011|language=sq}}</ref>
==Karriera ndërkombëtare==
Dosti ishte pjesë e [[Kombëtarja shqiptare e futbollit|kombëtares shqiptare]] nga viti 1991 deri në vitin 1995. Në total ai zhvilloi gjashtë ndeshje, të gjitha si zëvendësues.
==Tituj==
'''Partizani'''
* [[Kategoria Superiore]]: 1992–1993<ref>[https://www.rsssf.org/players/alba-champ-teams.html Shqipëria – Ekipet kampione] – RSSSF</ref>
'''Olimpija Ljubljana'''
* Liga Sllovene 1994–95
==Referime==
{{Reflist}}
[[Kategoria:Futbollistë nga Tirana]]
[[Kategoria:Futbollistë shqiptarë]]
ngdr01tarl3h8hesk4y6118rpkcqj63
St James' Park
0
382525
2815358
2025-07-10T19:04:00Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: {{Infobox venue | name = St James' Park | nickname = 'The Cathedral on the Hill' | image = Newcastle st-james-park stadium.jpg | caption = <p>'''[[UEFA stadium categories|UEFA]]''' {{rating|4|4}}</p> | fullname = St James' Park | address = Barrack Road | location = [[Newcastle upon Tyne]], [[Angli]] | opened = 1892 | renovated = 1986–1987, 1992–1995, 1998–2000 | owner = [[Newcastle United F.C.|Newcastle City Council]] | surface = Grass ([[Desso GrassMaster]]) | architect =...
2815358
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox venue
| name = St James' Park
| nickname = 'The Cathedral on the Hill'
| image = Newcastle st-james-park stadium.jpg
| caption = <p>'''[[UEFA stadium categories|UEFA]]''' {{rating|4|4}}</p>
| fullname = St James' Park
| address = Barrack Road
| location = [[Newcastle upon Tyne]], [[Angli]]
| opened = 1892
| renovated = 1986–1987, 1992–1995, 1998–2000
| owner = [[Newcastle United F.C.|Newcastle City Council]]
| surface = Grass ([[Desso GrassMaster]])
| architect = TTH Architects, [[Gateshead]]
| tenants = {{plainlist|
* Newcastle Rangers F.C. (1880–1882, 1884)
* [[Newcastle West End F.C.]] (1886–1892)
* [[Newcastle East End F.C.]] (1892)
* [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]] (1892–tani)
}}
| seating_capacity = 52,305
| dimensions = {{convert|105|x|68|m|yd|1}}
}}
'''St. James Park''' është një stadium futbolli në [[Newcastle upon Tyne]], [[Mbretëria e Bashkuar]]. I ndërtuar në vitin 1892, ka një kapacitet prej 52,305 vendesh. U rinovua në vitet 1998 dhe 2000.
Është shtëpia e [[Newcastle United F.C.|Newcastle United]].
== Referime ==
{{reflist}}
== Lidhje të jashtme ==
{{commons category}}
* [http://www.nufc.co.uk Faqja zyrtare e Newcastle United F.C.] {{in lang|en}}
[[Kategoria:Futboll në Angli]]
[[Kategoria:Stadiume]]
ih9p7u8m9hhx3ejha4vacpm0l74nazp
Shtatëmbëdhjetë Provincat
0
382526
2815367
2025-07-10T20:22:34Z
Flladimi
79965
artikull i vargut te temave te historise se Holandes
2815367
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Provincat përbërëse të Vendeve të Ulta në shekullin e XVI}}
{{Infobox country
| native_name = {{lang|nl|Zeventien Provinciën}}
| common_name = Holandat <!-- Used for sorting, do not use 'the'. -->
| conventional_long_name = Shtatëmbëdhjetë Provincat
| era = [[Periudha e hershme moderne]]
| status = Vasale
| status_text = [[Bashkimi personal]] i feudeve [[Perandoria e Shenjtë Romake|perandorake]]
| year_start = 1549
| date_start =
| event_start = Sanksioni Pragmatik i vitit 1549
| event1 =
| date_event1 =
| event2 =
| date_event2 =
| event3 =
| date_event3 =
| event_end = Akti i Betimit Holandez
| year_end = 1581
| date_end =
| event_post =
| date_post =
| p1 = Holanda Habsburge
| flag_p1 = Flag of Cross of Burgundy.svg
| s1 = Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze
| flag_s1 = Statenvlag.svg
| s2 = Holanda Spanjolle
| flag_s2 = Flag of Cross of Burgundy.svg
| flag =
| flag_type =
| image_flag = Flag of Cross of Burgundy.svg
| image_coat = Coat of Arms of Charles V, Holy Roman Emperor as Heir of Philip the Handsome.svg
| image_map = Map of the Habsburg Netherlands by Alexis-Marie Gochet.png
| image_map_caption = Harta e Shtatëmbëdhjetë Provincave, shkëputja e v. [[1581]] e theksuar me të kuqe
| government_type = [[Monarkia|Monarki]]
| capital = [[Brukseli]]
| common_languages = {{ubl|[[Gjuha holandeze|Holandisht]]|[[saksonishtja e ulët]]|[[Gjuha perendimore frisiane|frizisht]]|valonisht|[[Gjuha luksemburgeze|luksemburgisht]]|[[Gjuha frënge|frëngjisht]]}}
| religion = {{ubl|[[Kisha Katolike|Katolicizmi]] (zyrtar)|[[Protestantizmi]]}}
}}
'''Shtatëmbëdhjetë Provincat''' ishin feude perandorake të [[Holanda Habsburge|Holandës Habsburge]] në [[shekulli XVI|shekullin e XVI]]. Ato përputheshin pak a shumë me [[Vendet e Ulëta]], d.m.th., vendet që tani përfshijnë [[Holanda|Holandën]], [[Belgjika|Belgjikën]], [[Luksemburgu]]n dhe shumicën e [[Departamentet e Francës|departamenteve]] [[Franca|franceze]] të [[Nord (departament francez)|Nordit]] (Flandrës Franceze dhe [[Qarku Avesnes-sur-Helpe|Hainautin Francez]]) dhe [[Pas-de-Calais]] (Artois). Gjithashtu brenda kësaj zone ndosheshin edhe disa feude gjysmë të pavarura, kryesisht kishtare, siç ishte [[Provinca Liège|Liezhi]], [[Qarku Cambrai|Kambrai]] dhe Stavelot-Malmedi.
Shtatëmbëdhjetë Provincat dolën nga [[Holanda Burgunde]], një numër feudesh të zotëruara nga Dera Valois-Burgundi dhe të trashëguara nga [[Hapsburgët|Dera Habsburge]] në vitin [[1482]] dhe të mbajtura nga [[Perandoria Spanjolle|Spanja Habsburgr]] që nga viti [[1556]]. Duke nisur nga viti [[1512]], Provincat formonin pjesën më të madhe të Qarkut Burgund. Në vitin [[1581]], [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Shtatë Provincat e Bashkuara]] u shkëputën për të formuar [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze]].
==Historia==
{{Further|Holanda Burgunde|Holanda Habsburge|Hapsburgët|Perandoria Spanjolle|Historia e Belgjikës|Historia Holandës}}
[[File:Map Burgundian Netherlands 1477-en.png|parapamje|majtas|upright=1.2|Hartë e [[Holanda Burgunde|Holandës Burgunde]] në v. [[1477]]]]
Shtatëmbëdhjetë Provincat u krijuan nga [[Holanda Burgunde]]. Dukët e Burgundisë u bënë sistematikisht zotër të provincave të ndryshme. Maria I e Valois, dukesha e Burgundisë qe trashëgimtarja e fundit e Derës së Burgundisë.
Maria u martua me arkidukën Maksimilian në vitin [[1477]] dhe provinca u morën kështu nga [[Hapsburgët|Dera Habsburge]] pas vdekjes së saj në vitin [[1482]], me përjashtim të vetë Dukatit të Burgundisë, i cili, me një apel ndaj Ligjeve Salike, u ri-absorbua nga [[Mbretëria e Francës|Franca]] pas vdekjes së babait të Marisë, Karlit të I të Burgundisë. Maksimiliani dhe nipi i Marisë, [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak]] dhe mbret i [[Spanja|Spanjës]], në vijim i bashkoi të 17 provincat nën sundimin e tij, e fundit qe [[Guelders|Dukati i Gueldersit]], në vitin [[1543]].
Shumica e këtyre provincave ishin feude të [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë së Shenjtë Gjermanike]]. Dy provinca, [[Flandra|Kontea e Flandrës]] dhe Kontea e Artois, fillimish ishin [[Mbretëria e Francës|feude franceze]], por sovraniteti i ishte çeduar [[Perandoria e Shenjtë Romake|Perandorisë Gjermanike]] në Traktatin e Kambrait në vitin [[1529]].
[[File:Sitting Leo Belgicus - Visscher.jpg|parapamje|majtas|upright=1.3|Hartë e {{lang|la|Leo Belgicus}}]]
Më 15 tetor [[1506]], në pallatin e Mechelen-it, [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli]] i ardhshëm i V-ë do të njihej si ''Heer der Nederlanden'' ("zot i Holandës"). Vetë ai dhe djali i tij, [[Filipi II i Spanjës|Filipi]], e përdorën këtë titull. Sanksioni Pragmatik i vitit [[1549]] përcaktoi se Provincat në të ardhmen duhet të mbeteshin të bashkuara dhe të trashëgoheshin nga i njëjti monark.
Pas abdikimit të [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karlit V]] në vitin [[1555]], mbretëritë e tij u ndanë midis bijve të tij, [[Filipi II i Spanjës|Filipit të II]] dhe vëllait të tij, Ferdinandi I, Perandor i Romës së Shenjtë Gjermanike. Shtatëmbëdhjetë Provincat i kaluan birit të tij, [[Perandoria Spanjolle|mbretit të Spanjës]].
Konfliktet midis [[Filipi II i Spanjës|Filipit II]] dhe subjekteve të tij holandeze çuan në [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Luftën Tetëdhjetë Vjeçare]], e cila do të niste në vitin [[1568]]. Shtatë provincat veriore fituan pavarësinë e tyre si një republikë e quajtur [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Shtatë Provincat e Bashkuara]]. Ato ishin:
* Zotërimi i [[Groningen (provincë)|Groningeni]] dhe i Omelandenit
* Zotërimi i [[Friesland]]
* Zotërimi i [[Overijssel|Overijselit]]
* [[Guelders|Dukati i Gueldersit]] (përveç pjesës së tij të sipërme) dhe kontea e Zutfenit
* Princ-Peshkopata, më vonë Zotërimi i [[Utrecht (provincë)|Utrehtit]]
* Kontea [[Holland]]
* Kontea e [[Zeeland (provincë)|Zelandës]]
Provincat jugore, [[Flandra]], Brabanti, [[Provinca Namur|Namuri]], [[Provinca Hainaut|Hainauti]], [[Luksemburgu]] dhe të tjera, iu rikthyen [[Perandoria Spanjolle|sundimit spanjoll]], si rrjedhojë e talentit ushtarak dhe politik të Alessandro Farnese-s, dukës së Parmës, veçanërisht në Rrethimin e Antverpenit ([[1584]]–[[1585]]). Kështu që këto provinca u bënë të njohura si [[Holanda Spanjolle]].
Kontea e [[Drenthe]]s, e rrethuar nga provincat e tjera veriore, u bë ''[[de fakto|de facto]]'' pjesë e [[Republika e Provincave të Bashkuara|Shtatë Provincave të Bashkuara]], por nuk kishte të drejtë vote në [[Utrecht (provincë)|Bashkimin e Utrehtit]] dhe prandaj nuk konsiderohej një provincë.
[[Republika e Provincave të Bashkuara|Shtatë Provincat e Bashkuara]] veriore mbajtën pjesë të Limburgut, Brabantit dhe [[Flandra|Flandrës]], gjatë [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|Luftës Tetëdhjetë Vjeçare]] (të konsideruara Toka të Përgjithshme), e cila përfundoi me Traktatin e Vestfalisë në vitin [[1648]].
Artois dhe pjesë të [[Flandra|Flandrës]] dhe Hainautit (Flandra dhe dhe Hainauti Francez) iu çeduan [[Mbretëria e Francës|Francës]] përgjatë shekujve [[shekulli XVII|të XVII]] dhe [[shekulli XVIII|të XVIII]].
== Përbërja ==
Pasi perandori habsburg [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karli V]] mori [[Guelders|dukatin Gueldersit]] nga duka Uilliam i Jyliç-Cleves-Bergut me Traktatin e Venlos në vitin [[1543]], shtatëmbëdhjetë provincat përfshinin:
{| class="wikitable sortable"
|+ Shtatëmbëdhjetë Provincat<ref>{{cite book|author = Arnold Hermann Ludwig Heeren|url = https://books.google.com/books?id=9F4MAAAAYAAJ&pg=PA65|year= 1864|title =A Manual of the History of the Political System of Europe and Its Colonies: From Its Formation at the Close of the Fifteenth Century, to Its Re-establishment Upon the Fall of Napoleon|translator = David Alphonso Talboys|publisher =H. G. Bon|language = en|page = 65}}</ref><ref>{{cite web|title =De namen van de Zeventien Provinciën (image)|website = Engelfriet|language = nl|url = http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/17provincieslijst.jpg|access-date= 12 korrik 2023|url-status = live|archive-date =5 prill 2022|archive-url = https://web.archive.org/web/20220405033737/http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/17provincieslijst.jpg}}</ref><ref>{{cite web|title = Ruzie met de Raad van State leidde tot de 80-jarige oorlog|url = http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/raad.htm|date =13 janar 2005|website = Engelfriet|language = nl|access-date =12 korrik 2023|archive-date =29 maj 2023|archive-url = https://web.archive.org/web/20230529113519/http://www.engelfriet.net/Alie/Aad/raad.htm|url-status = live}}</ref><ref name="wzp">{{cite web|website = Rijksmuseum|access-date =12 korrik 2023|url = https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1982-1234(R)|language = nl|title = Wapens van de Zeventien Provinciën, Abraham de Bruyn (mogelijk), naar Chrispijn van den Broeck, 1582|archive-date =12 korrik 2023|archive-url = https://web.archive.org/web/20230712141509/https://www.rijksmuseum.nl/nl/collectie/RP-P-1982-1234%28R%29}}</ref>
|-
! style="text-align:left;" | Stema
! style="text-align:left;" | Emri
! style="text-align:left;" | Zhvillimet
|-
| [[File:Counts of Holland Arms.svg|30px]] || [[Holland|Kontea Holland]] || bgcolor="#F8ECE0" | Territor i integruar me [[Republikat e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Coatofarmszeeland.PNG|30px]] || [[Zeeland (provincë)|Konteja e Zelandës]] || bgcolor="#F8ECE0" | E lidhur me [[Holland|Kontenë Holland]]. Territor i integruar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Blason Nord-Pas-De-Calais.svg|30px]] || [[Flandra|Konteja e Flandrës]] || Duke përfshirë Flandrën Valone (Kasselrijen Rijsel, [[Duai]] dhe [[Kantoni Orchies|Orchies]]) burgraviatet e [[Lille]], [[Turnai|zotërimi i Turnait dhe Turnaisisit]] (që nga v. [[1521]]) nominalisht pjesë e [[Flandra|Flandrës]].
|-
|[[File:Arms of Robert dArtois.svg|30px]] || Kontea e Artois || bgcolor="#EFEFFB" | Çeduar përfundimisht [[Mbretëria e Francës|Francës]] në v. [[1659]] nga [[Traktati i Pirenejve]]. përveç [[Aire-sur-la-Lys|Aire]] dhe [[Qarku Saint-Omer|Sint-Omaars]], çeduar me Traktatet e Nijmegenit.
|-
|[[File:Blason fr Hainaut ancien.svg|30px]] || [[Provinca Hainaut|Kontea e Hainautit]]||
|-
|[[File:Namur Arms.svg|30px]] || [[Provinca Namur|Kontea e Namurit]]||
|-
|[[File:Escudo de Zutphen 1581.png|30px]] || [[Gelderland (provincë)|Kontea e Zutfenit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1543]].<ref name=":0">{{Cite book|author1 = Johan Rudolf Thorbecke|author2 = Robert Jacobus Fruin|year = 1922|chapter-url = https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%20102%20verhouding.aspx|chapter =2. Verhouding tot het Rijk van de Zeventien Provinciën|author3 = Herman Theodoor Colenbrander|title = Geschiedenis der staatsinstellingen in Nederland tot de dood van Willem II|publisher = [[Universiteti i Leidenit|Universiteit Leiden]]|language = nl|archive-url = https://web.archive.org/web/20191219092949/https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%2520102%2520verhouding.aspx|url-status = dead|archive-date =19 dhjetor 2019}}</ref> E lidhur me [[Guelders|Dukatin e Gelres]]. Territori u integrua me [[Republila e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]] dhe u ribashkua në v. [[1591]].
|-
|[[File:Wapenschild van Brabant.svg|30px]] || Dukati i Brabantit || Duke përfshirë [[Breda (Holandë)|zotërimin e Bredës]], kontetë e [[Leuven]]it dhe [[Rajoni i Kryeqytetit të Brukselit|Brukselit]], dhe Avokacinë e Abacisë së Nivellesit dhe Gembloux, si dhe tokat e "[[:nl:Landen van Overmaas|Overmas]]" të Brabantit (Dalhem, [[Valkenburg aan de Geul|Valkenburg]] dhe Herzogenrathin). Një pjesë e territorit u transferua te [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]].
|-
|[[File:Arms of the Count of Luxembourg.svg|30px]] || [[Luksemburgu|Dukati i Luksemburgut]] ||
|-
|[[File:Modern Arms of Limburg.svg|30px]] || Dukati i Limburgut || I lidhur me Dukatin e Brabantit.
|-
|[[File:Armoiries Gueldre.svg|30px]] || [[Guelders|Dukati i Gueldersit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Me [[Drenthe|Zotërimin e Drenthes]], Lingenit, Vedes dhe Vestervoldes. Që nga v. [[1543]].<ref name=":0" /> Territori u përfshi me Provincat e Bashkuara në v. [[1581]]; përveç një pjese.
|-
|[[File:Small coat of arms of Overijssel.svg|30px]] || [[Overijssel|Zotërimi i Overijselit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Përfshin [[Drenthe|Drenten]] [[:nl:Bestand:Seven_United_Netherlands_Janssonius_1658.jpg|(hartë e v. 1658)]]. Kontea e Lingenit, Vedes dhe Vestvoldingerlandit (që nga v. [[1528]]). Territori u përfshi me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1591]].<ref>{{cite web|title = De munt van Overijssel|website =De Kopergeld pagina|date =27 tetor 2004|url = http://www.duiten.nl/overijssel.htm|language = nl|archive-date =7 prill 2008|archive-url = https://web.archive.org/web/20080407013139/http://www.duiten.nl/overijssel.htm}}</ref>
|-
|[[File:Escudo de Groniga 1581.svg|30px]] || [[Groningen (provincë)|Zotërimi i Groningenit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Duke përfshirë Omelandenin. Që nga v. [[1536]]. Territor plotësisht i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1594]].<ref>{{cite web|title =De munt van Groningen|website =De Kopergeld pagina|url = http://www.duiten.nl/groningen.htm|date =19 tetor 2004|language = nl|archive-date =10 mars 2008|archive-url = https://web.archive.org/web/20080310150309/http://www.duiten.nl/groningen.htm}}</ref>
|-
|[[File:Small coat of arms of Friesland.png|30px]] || Zotërimi i Frizisë || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1524]]. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Utrecht - coat of arms.png|30px]] || [[Utrecht (provincë)|Zotërimi i Utrehtit]] || bgcolor="#F8ECE0" | Që nga v. [[1528]]. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1581]].
|-
|[[File:Escudo de Malinas 1581.svg|30px]] || Zotërimi i Mechelen-it || I lidhur me Dukatin e Brabantit. Territor i bashkuar me [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] midis v. [[1581]]-[[1585]].<ref name="Lafuente">{{cite book|author = Modesto Lafuente|url = https://books.google.com/books?id=sMACAAAAYAAJ&pg=RA2-PA401|title = Historia general de España|year = 1862|volume = 7|publisher = Establecimiento tipografico de D. Francisco de P. Mellado|language = es|access-date =12 korrik 2023|page = 401}}</ref>
|-
|[[File:Blason be Marquisat d Anvers.svg|30px]] || [[Provinca Antwerp|Margraviati i Antverpit]] || I lidhur me Dukatin e Brabantit. I humbur nga [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Provincat e Bashkuara]] në v. [[1585]].<ref name="Lafuente" />
|}
Secila provincë kishte një stemë të veçantë. Shtetet e Përgjithshme të Holandës (parlamenti i përgjithshëm) kishin stemën e tyre, një shqytë të kuqe me një luan të artë të armatosur. Jo gjithmonë e njëjta provincë përfaqësohej në Shtetet e Përgjithshme të Holandës. Ndonjëherë, një delegacion përfshihej në një tjetër.
[[File:Die Niederlande Nach denen XVII Provincien Eingetheilet (Zeventien Provinciën der Nederlanden, 17 Provinces) Gabriel Bodenehr.jpg|parapamje|upright=1.3|Hartë e Shtatëmbëdhjetë Provincave nga Gabriel Bodenehr]]
Në vitet e fundit, Kontea e Zutfenit u bë pjesë e [[Guelders|Dukatit të Gueldersit]] dhe Dukati i Limburgut ishte i varur nga Dukati i Brabantit. Zotërimi i Drenthes ndonjëherë konsiderohej pjesë e Zotërimit të Overijselit. Nga ana tjetër, qytetet [[gjuha frënge|frëngjisht-folëse]] të [[Flandra|Flandrës]] ndonjëherë njiheshin si një provincë e veçantë. Kështu, në disa lista Zutfeni dhe [[Drenthe]]ja janë zëvendësuar nga burgraviatet e [[Lille]]-s, [[Duai]]t, [[Kantoni Orchies|Orchies]] (i quajtur edhe Flandra Valone), [[Turnai]] dhe Turnaisisi.
Ishin disa feude në [[Vendet e Ulëta]] që nuk ishin pjesë e [[Shtatëmbëdhjetë Provincat|Shtatëmbëdhjetë Provincave]], kryesisht për shkak se nuk i përkisnin Qarkut Burgund, por Qarkut të ''Renit të Poshtëm-Vestfalisë. Më i madhi nga këta ishte Princ-Peshkopata e Lizhit, duke përfshirë Kontenë e Hornes dhe [[Qarku Cambrai|Peshkopatën e Kambrait]]. Etnikisht dhe kulturalisht dukatet holandeze të Cleves Jyliçit nuk u bashkuan asnjëra. Në veri, kishte gjithashtu pak entitete më të vogla si ishulli i [[Ameland]]it, që do të mbanin zotërit e tyre deri në [[Revolucioni Francez|Revolucionin Francez]].
Historianët kanë krijuar variante të ndryshme të listës, por gjithëmonë me 17 entitete. Ky numër do të zgjidhej për shkak të konotacionit të tij kristian.<ref name="lu07">{{cite web|title =The invention of the Dutchman|publisher = [[Universiteti i Leidenit]]|language = en|url = http://www.leidenuniv.nl/en/researcharchive/index.php3-c=297.htm|date =20 mars 2007|access-date =9 gusht 2020|archive-date =17 maj 2011|archive-url = https://web.archive.org/web/20110517065602/http://www.leidenuniv.nl/en/researcharchive/index.php3-c=297.htm}}</ref>
==Ekonomia==
Nga mesi i [[shekulli XVI|shekullit të XVI]], Margraviati i Antverpenit (Dukati i Brabantit) ishte kthyer në qendrën ekonomike, politike dhe kulturore të [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Holandës]], pasi kryeqyteti i saj u zhvendos nga Zotërimi i afërt i Mechelen-it në qytetin e [[Brukseli]]t.
Bryzhi ([[Flandra|Kontea e Flandrës]]) tashmë e kishte humbur pozicionin e tij të shquar si motëri ekonomik i [[Evropa Veriore|Evropës Veriore]], ndërsa [[Holland|Kontea Holland]] po fitonte gradualisht rëndësi në shekujt e [[shekulli XV|XV]] dhe [[shekulli XVI|të XVI]].
Megjithatë, pas [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare|revoltës]] së shtatë [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|provincave veriore]] ([[1568]]), Plaçkitjes së Antverpenit ([[1576]]) dhe Rënies së Antverpenit ([[1584]]–[[1585]]), si dhe mbyllja pasuese e lundrimit në lumin Scheldt, një numër i madh njerëzish nga provincat jugore emigruan në veri, në [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|republikën e re]]. Qendra e begatisë u zhvendos nga qytetet në jug , siç qe Bryzhi, [[Antwerp|Antverpeni]], [[Gent]]i dhe [[Brukseli]], në qytetet e veriut, më së shumti në [[Holland]], duke përfshirë [[Amsterdami]]n, [[Haga|Hagën]] dhe [[Roterdami]]n.
==Holanda==
{{Further|Holanda|Holland|Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze|Holanda Austriake|Republika Batave|Holanda Napoleonike|Mbretëria e Bashkuara e Holandës|Mbretëria e Holandës|Hollanda e Re (Australi)}}
Për të dalluar midis [[Vendet e Ulëta|Vendeve të vjetra të Ulta]] dhe Holandave më të mëdha nga shteti i tanishëm i [[Holanda|Holandës]], [[gjuha holandeze|holandisht folësit]] zakonisht e heqin shumësin për këtë të fundit. Ata flasin për ''Nederland-ën'' në njëjës për shtetin e tanishëm dhe për ''de Nederlanden'' në shumës për gjithë zotërimet e [[Karli V, Perandor i Shenjtë Romak|Karlit të V]].
Në gjuhët e tjera, kjo nuk është adoptuar, megjithëse rajoni më i madh ndonjëherë është i njohur si [[Vendet e Ulëta]]. Nga ana tjetër shumë vende, ndër to edhe [[Shqipëria]], e quajnë vendin Holandë, ndërkohë që [[Holland]], quhet vetëm një rajon i saj, i përbërë nga [[Provincat e Holandës|provincat]] e [[Hollanda e Veriut|Holland e Veriut]] dhe [[Hollanda e Jugut|Holland e Jugut]].
Fakti se termi ''Netherlands'' ka një kuptim të tillë historik, ndonjëherë çon në vështirësi në shprehjen e përpiktë. Për shembull, [[kompozitori|kompozitorët]] nga [[shekulli XVI]] shpesh konsiderohet se i përkasin ''Shkollës Holandeze'' (''Nederlandse School''). Megjithëse ata vetë, do të kundërshtonin ndaj atij termi në atë kohë, në ditët e sotme ai mund të krijoi gabimisht përshtypjen se ata ishin nga [[Holanda]] e sotme. Në fakt, ata ishin pothuajse përjashtimisht nga [[Belgjika]] e sotme.
== Flandra ==
{{Further|Flandra|Flandra Perëndimore|Flandra Lindore|Brabanti Flamand}}
I njëjti ngatërrim ekziston përreth fjalës ''[[Flandra]]''. Historikisht, ai i referohet Kontesë së Flandrës, që përputhet pak a shumë me provincat e sotme të [[Flandra Perëndimore|Flandrës Perëndimore]], [[Flandra Lindore|Flandrës Lindore]] dhe Flandrës Franceze. Megjithatë, kur popullsia [[gjuha holandeze|holandisht-folëse]] e [[Belgjika|Belgjikës]] kërkoi më shumë të drejta në [[shekulli XIX|shekullin e XIX]], u ripërdor fjala ''Flandër'', këtë herë për tiu referuar pjesës [[gjuha holandeze|holandisht-folëse]] të [[Belgjika|Belgjikës]], e cila është më e madhe dhe përmban vetëm një pjesë të kontesë së vjetër të Flandrës. Në këtë mënyrë, territori i Kontesë së Flandrës dhe ai i Flandrave të tanishme nuk përputhen plotësisht:
* Flandra Franceze i përkishte Kontesë së Flandrës, por tashmë është pjesë e [[Franca|Francës]].
* Flandra Zelandike i përkiste Kontesë së Flandrës, por tashmë është pjesë e [[Holanda|Holandës]].
* Turnai dhe Turnaisisi për disa kohë konsiderohetj si pjesë e Kontesë së Flandrës, por tashmë është pjesë e [[Valonia|Valonies]].
* [[Provincat e Belgjikës|Provinca e tanishme belge]] e [[Brabanti Flamand|Brabantit Flamand]] i përket [[Flandra|Flandrës]] së tanishme, po dikur ishte pjesë e Dukatit të Brabantit.
* [[Provincat e Belgjikës|Provinca e tanishme belge]] e [[Provinca Antwerp|Antverpenit]] i përket [[Flandra|Flandrës]] së tanishme, por dikur ishte pjesë e Dukatit të Brabantit.
* [[Provincat e Belgjikës|Provinca e tanishme belge]] e [[Limburg (Belgjikë)|Limburgut]] i përket [[Flandra|Flandrës]] së tanishme, por dikur ishte pjesë e Princ-Peshkopatës së Liezhit.
Kjo shpjegon, për shembull, pse [[Provincat e Belgjikës|provinca e tanishme belge]] e [[Flandra Lindore|Flandrës Lindore]] nuk gjendet në lindje të [[Flandra|Flandrës]] së tanishme.
==Shiko edhe==
{{div col|rules=yes|colwidth=12em|gap=1em|style=column-count:3|small=yes}}
* [[Parahistoria e Holandës]]
* [[Holanda gjatë Periudhës Romake]]
* [[Holanda gjatë Mesjetës së Hershme]]
* [[Luftërat e Grepit dhe Merlucit]]
* [[Holanda Burgunde]]
* [[Holanda Habsburge]]
* [[Piktura e hershme holandeze]]
* [[Rilindja në Vendet e Ulta]]
* [[Piktura holandeze dhe flamande e Rilindjes]]
* [[Hapsburgët]]
* [[Perandoria Spanjolle]]
* [[Republika e Provincave të Bashkuara Holandeze]]
* [[Lufta Tetëdhjetë Vjeçare]]
* [[Armada Spanjolle]]
* [[Perandoria Koloniale Holandeze]]
* [[Epoka e Artë Holandeze]]
* [[Holanda Spanjolle]]
* [[Monarkia Hapsburge]]
* [[Lufta Tridhjetëvjeçare]]
* [[Holanda Austriake]]
* [[Republika Batave]]
* [[Holanda Napoleonike]]
* [[Perandoria Austriake]]
* [[Austro-Hungaria]]
* [[Mbretëria e Bashkuar e Holandës]]
* [[Revolucioni Belg]]
* [[Historia e Belgjikës]]
* [[Historia e Holandës]]
* [[Vendet e Ulëta]]
* [[Beneluksi]]
* [[Holland]]
* [[Hollanda e Veriut]]
* [[Hollanda e Jugut]]
* [[Brabanti Flamand]]
* [[Brabanti Valonas]]
* [[Brabanta Veriore]]
* [[Limburg (Belgjikë)]]
* [[Limburgu (Holandë)]]
* [[Luksemburgu]]
* [[Luksemburg (Belgjikë)]]
* [[Flandra]]
{{Div col end}}
==Referencat==
{{reflist|2}}
==Bibliografia==
{{Refbegin}}
* {{cite book|author = Arnold Hermann Ludwig Heeren|year= 1864|translator = David Alphonso Talboys|url = https://books.google.com/books?id=9F4MAAAAYAAJ|title =A Manual of the History of the Political System of Europe and Its Colonies: From Its Formation at the Close of the Fifteenth Century, to Its Re-establishment Upon the Fall of Napoleon|publisher =H. G. Bon|language = en}}
* {{cite book|author = Modesto Lafuente|title = Historia general de España|year = 1862|url = https://books.google.com/books?id=sMACAAAAYAAJ|volume = 7|publisher = Establecimiento tipografico de D. Francisco de P. Mellado|language = es|access-date =12 korrik 2023}}
* {{Cite book|author1 = Johan Rudolf Thorbecke|author2 = Robert Jacobus Fruin|chapter-url = https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%20102%20verhouding.aspx|chapter =2. Verhouding tot het Rijk van de Zeventien Provinciën|author3 = Herman Theodoor Colenbrander|title = Geschiedenis der staatsinstellingen in Nederland tot de dood van Willem II|publisher = [[Universiteti i Leidenit|Universiteit Leiden]]|year = 1922|language = nl|url-status = dead|archive-date =19 dhjetor 2019|archive-url = https://web.archive.org/web/20191219092949/https://dutchrevolt.leiden.edu/dutch/begrippen/staatsinstellingen/Pages/Karel%2520102%2520verhouding.aspx}}
{{Refend}}
==Lidhje të jashtme==
{{commons category|Kategoria:Seventeen Provinces|Shtatëmbëdhjetë Provincat}}
* [http://www.wazamar.org/Nederlanden/zeventien-prov.htm Map of the Seventeen Provinces (1555)]
[[Kategoria:Evropë Veriperëndimore]]
[[Kategoria:Habsburgët]]
[[Kategoria:Vende të mëparshme në Evropë]]
[[Kategoria:Periudha e hershme moderne]]
[[Kategoria:Rajone historike]]
[[Kategoria:Perandoria Gjermaniko-Romake]]
[[Kategoria:Shekulli XVI në Evropë]]
[[Kategoria:Historia e Vendeve të Ulta]]
[[Kategoria:Historia e Holandës]]
[[Kategoria:Historia e Belgjikës]]
[[Kategoria:Themelime në 1549]]
[[Kategoria:Shpërbërje në 1581]]
halt0ri4echhekdexilw6gtqeyzz7a6
Kategoria:Shpërbërje në 1581
14
382527
2815370
2025-07-10T20:33:49Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shperberje ne 1581
2815370
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shpërbërje sipas vitit]]
[[Kategoria:Shpërbërje shekulli XVI]]
[[Kategoria:Ngjarje sipas vitit]]
[[Kategoria:1581]]
ovzhtga39rk6d448cpuzc7lcn4em3gi
Kategoria:Shpërbërje sipas vitit
14
382528
2815371
2025-07-10T20:34:54Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shperberje sipas vitit
2815371
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje sipas vitit]]
[[Kategoria:Shërbërje]]
ahu5vrkhtnxq0i7l85bdheq6tv9dz2x
Kategoria:Shërbërje
14
382529
2815372
2025-07-10T20:36:51Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shperberjes
2815372
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje]]
69gfnzn240r9maqsoz02f8gyj7xq0za
Përdoruesi diskutim:Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046
3
382530
2815375
2025-07-10T20:39:48Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815375
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Edonis Shala}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 22:39 (CEST)
o8y11osn247idmw45n35vgnali17rko
2815394
2815375
2025-07-10T21:19:30Z
Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046
174768
2815394
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=useryr6543567}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 22:39 (CEST)
bztn67i0dftf57ttidbu8fehy9n7g3v
2815458
2815394
2025-07-11T09:19:20Z
Masti
15884
Masti zhvendosi faqen [[Përdoruesi diskutim:Edonis Shala]] te [[Përdoruesi diskutim:Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046]] pa lënë një ridrejtim: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Edonis Shala|Edonis Shala]]" to "[[Special:CentralAuth/Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046|Renamed user 72a03ee26063bec209c427f585715046]]"
2815394
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=useryr6543567}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 22:39 (CEST)
bztn67i0dftf57ttidbu8fehy9n7g3v
Kategoria:Shpërbërje shekulli XIX
14
382531
2815376
2025-07-10T20:40:21Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise shperberje ne shekullin e XIX
2815376
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shpërbërje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Shekulli XIX]]
hkjk1jqtrlb6dx0vyone6sq86art3d9
Kategoria:Shpërbërje sipas shekullit
14
382532
2815378
2025-07-10T20:43:10Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise shperberje sipas shekullit
2815378
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shpërbërje]]
[[Kategoria:Shekuj]]
[[Kategoria:Ngjarje sipas shekullit]]
8xrcm66styi0rs2km5yrfkdqw123yto
Përdoruesi diskutim:Rugova Information
3
382533
2815379
2025-07-10T20:43:46Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815379
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Rugova Information}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 22:43 (CEST)
tfe793gqrr3w2fpi5kibs1baqzbohcz
Kategoria:Shpërbërje
14
382534
2815380
2025-07-10T20:46:04Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shperberjes
2815380
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje]]
[[Kategoria:Vende të mëparshme]]
[[Kategoria:Monarki të mëparshme]]
3ujgqwg3620xlt2hnfjh5oajipoquqf
Përdoruesi diskutim:DiscoverRugova
3
382535
2815381
2025-07-10T20:48:09Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815381
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=DiscoverRugova}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 10 korrik 2025 22:48 (CEST)
4pd2b8l2gq5kx5gkyjfomt2eft7yrbe
Kategoria:Shpërbërje shekulli XVI
14
382536
2815382
2025-07-10T20:48:45Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise shperberje ne shekullin e XVI
2815382
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shpërbërje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Ngjarje të shekulli XVI]]
[[Kategoria:Shekulli XVI]]
4nuc9zs4izfst1sd15dyn0p84jv8sju
Kategoria:Shpërbërje shekulli XX
14
382537
2815383
2025-07-10T20:52:01Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise shperberje ne shekullin e XX
2815383
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shpërbërje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Ngjarje shekulli XX]]
[[Kategoria:Shekulli XX]]
guxnw2isv4viem8gfisbpvwmhm8o9my
Kategoria:Ngjarje shekulli XX
14
382538
2815384
2025-07-10T20:53:47Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise ngjarje te shekullit te XX
2815384
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Shekulli XX]]
qs0b1m2vd4fbp3gjimp8s0ejrbg8vze
Kategoria:1581
14
382539
2815385
2025-07-10T20:55:29Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se vitit 1581
2815385
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Vitet 1580]]
[[Kategoria:Vite]]
[[Kategoria:Shekulli XVI]]
6ibkumdqhvmblq0egyckgzqaxzpe711
Kategoria:Themelime në 1549
14
382540
2815386
2025-07-10T20:58:59Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se themelime ne vitin 1549
2815386
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Themelime sipas vitit]]
[[Kategoria:Themelime shekulli XVI]]
[[Kategoria:Ngjarje në 1549]]
468nytdkbf55wwbi49u4swrzrlx69bz
Kategoria:Ngjarje në 1549
14
382541
2815387
2025-07-10T21:00:53Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise ngjarje ne vitin 1549
2815387
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje sipas vitit]]
[[Kategoria:Ngjarje shekulli XVI]]
[[Kategoria:1549]]
o95jyh7j9uezq7dgwo4spls0m7gaxf9
Kategoria:Ngjarje shekulli XVI
14
382542
2815388
2025-07-10T21:02:17Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise ngjarje te shekullit te XVI
2815388
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Ngjarje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Shekulli XVI]]
fxql20kf0tp706khes2ezjss40vkm2c
Kategoria:1549
14
382543
2815389
2025-07-10T21:03:29Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se vitit 1549
2815389
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Vitet 1540]]
[[Kategoria:Vite]]
[[Kategoria:Shekulli XVI]]
j0uqjiolkpubwr38zyvyqedrxyat4nn
Kategoria:Themelime shekulli XVI
14
382544
2815391
2025-07-10T21:04:37Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se themelime ne shekullin e XVI
2815391
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Themelime sipas shekullit]]
[[Kategoria:Ngjarje shekulli XVI]]
[[Kategoria:Shekulli XVI]]
95viecti6zo111kr7b9ktnqhxakhsvh
Kategoria:Themelime sipas shekullit
14
382545
2815392
2025-07-10T21:05:50Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se themelimeve sipas shekujve
2815392
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Themelime]]
[[Kategoria:Ngjarje sipas shekullit]]
[[Kategoria:Shekuj]]
f51hr98zwdiy2p5pito5be62sbbzz75
Kategoria:Shekulli XV në Perandorinë Osmane
14
382546
2815395
2025-07-10T21:19:59Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shekulli xv ne perandorine osmane
2815395
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekuj në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XV]]
9edbnwvmzeuq7d557xu2u0ldkptb5x0
Kategoria:Shekulli XV në Ballkan
14
382547
2815396
2025-07-10T21:21:23Z
Flladimi
79965
krijimi i kategorise se shekullit te xv ne ballkan
2815396
wikitext
text/x-wiki
[[Kategoria:Shekuj në Ballkan]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Perandorinë Osmane]]
[[Kategoria:Shekulli XV në Evropë]]
[[Kategoria:Shekulli XV]]
1u0m4fhv7b77bg8v94cfdm887yu494v
Luan Prekazi
0
382548
2815414
2025-07-10T23:39:34Z
Mitrovica02
128863
Faqe e re: {{short description|Trajner kosovar}} {{Infobox football biography | name = Luan Prekazi | image = | caption = | birth_date = 1 dhjetor 1946 | birth_place = {{nowrap|[[Mitrovica]], [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë]]}} | height = | position = | currentclub = | youthyears1 = 1955–1963 | youthclubs1 = [[KF Trepça|Trepça]] | years1 = 1963–1967 | clubs1 = [[KF Trepça|Trepça]] | caps1...
2815414
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Trajner kosovar}}
{{Infobox football biography
| name = Luan Prekazi
| image =
| caption =
| birth_date = 1 dhjetor 1946
| birth_place = {{nowrap|[[Mitrovica]], [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë]]}}
| height =
| position =
| currentclub =
| youthyears1 = 1955–1963
| youthclubs1 = [[KF Trepça|Trepça]]
| years1 = 1963–1967
| clubs1 = [[KF Trepça|Trepça]]
| caps1 =
| goals1 =
| years2 = 1967–1969
| clubs2 = Partizani Beograd
| caps2 = 38
| goals2 = 3<ref>{{cite web|url=https://www.partizanopedia.rs/ljuanprekazi.html|title=Ljuan Prekazi|work=partizanopedia.rs|language=sr}}</ref>
| years3 = 1969–1974
| clubs3 = [[KF Prishtina|Prishtina]]
| caps3 =
| goals3 =
| years4 = 1975–1977
| clubs4 = [[KF Trepça|Trepça]]
| caps4 =
| goals4 =
| totalcaps =
| totalgoals =
| manageryears1 = 1993–1994
| managerclubs1 = [[KF Bashkimi|Bashkimi]]
| manageryears2 = 1995–1996
| managerclubs2 = [[KF Flamurtari|Flamurtari]]
| manageryears3 = 2008–2009
| managerclubs3 = [[KF Hysi|Hysi]]
| nationalyears1 = 1967
| nationalteam1 = [[Përfaqësuesja kosovare e futbollit|Përfaqësuesja kosovare]]<ref>{{cite news|url=https://gazetasi.al/kalvari-sportiv-i-kosoves-dhe-miqesorja-e-harruar-me-jugosllavine/|title=Kosova, kalvari sportiv e miqësorja e harruar me Jugosllavinë|work=gazetasi.al|date=18 nëntor 2018|language=sq}}</ref>
| nationalcaps1 = 1
| nationalgoals1 = 0
}}
'''Luan Prekazi''' (lindi më 1 dhjetor 1946) ishte futbollistë dhe trajner kosovarë.<ref>{{cite news|url=https://www.botasot.info/futboll-sporti/1539637/ky-medium-serb-doli-me-titull-luan-prekazi-shkeli-cervena-zvezden/|title= Ky medium serb doli me titull: Luan Prekazi shkeli Cërvena Zvezdën!|work=[[Bota Sot]]|language=sq}}</ref> Vëllai i tij i vogël është [[Xhevat Prekazi]].
==Burime==
{{reflist}}
{{DEFAULTSORT:Prekazi, Luan}}
[[Kategoria:Lindje 1946]]
[[Kategoria:Futbollistë kosovarë]]
[[Kategoria:Futbollistë në KF Trepça]]
[[Kategoria:Futbollistë në KF Prishtina]]
[[Kategoria:Sportistë nga Mitrovica]]
67f47c6eg2swl4l2r1b65g4t05o6xdg
2815443
2815414
2025-07-11T07:24:46Z
Xhulianoo
54153
2815443
wikitext
text/x-wiki
{{short description|Trajner kosovar}}
{{Infobox football biography
| name = Luan Prekazi
| image =
| caption =
| birth_date = 1 dhjetor 1946
| birth_place = {{nowrap|[[Mitrovica]], [[Republika Socialiste Federative e Jugosllavisë]]}}
| height =
| position =
| currentclub =
| youthyears1 = 1955–1963
| youthclubs1 = [[KF Trepça|Trepça]]
| years1 = 1963–1967
| clubs1 = [[KF Trepça|Trepça]]
| caps1 =
| goals1 =
| years2 = 1967–1969
| clubs2 = [[FK Partizan Beograd|Partizani Beograd]]
| caps2 = 38
| goals2 = 3<ref>{{cite web|url=https://www.partizanopedia.rs/ljuanprekazi.html|title=Ljuan Prekazi|work=partizanopedia.rs|language=sr}}</ref>
| years3 = 1969–1974
| clubs3 = [[KF Prishtina|Prishtina]]
| caps3 =
| goals3 =
| years4 = 1975–1977
| clubs4 = [[KF Trepça|Trepça]]
| caps4 =
| goals4 =
| totalcaps =
| totalgoals =
| manageryears1 = 1993–1994
| managerclubs1 = [[KF Bashkimi|Bashkimi]]
| manageryears2 = 1995–1996
| managerclubs2 = [[KF Flamurtari|Flamurtari]]
| manageryears3 = 2008–2009
| managerclubs3 = [[KF Hysi|Hysi]]
| nationalyears1 = 1967
| nationalteam1 = [[Përfaqësuesja kosovare e futbollit|Kosova]]<ref>{{cite news|url=https://gazetasi.al/kalvari-sportiv-i-kosoves-dhe-miqesorja-e-harruar-me-jugosllavine/|title=Kosova, kalvari sportiv e miqësorja e harruar me Jugosllavinë|work=gazetasi.al|date=18 nëntor 2018|language=sq}}</ref>
| nationalcaps1 = 1
| nationalgoals1 = 0
}}
'''Luan Prekazi''' (lindur më [[1 dhjetor]] [[1946]]) është një ish-futbollist dhe trajner kosovar.<ref>{{cite news|url=https://www.botasot.info/futboll-sporti/1539637/ky-medium-serb-doli-me-titull-luan-prekazi-shkeli-cervena-zvezden/|title= Ky medium serb doli me titull: Luan Prekazi shkeli Cërvena Zvezdën!|work=[[Bota Sot]]|language=sq}}</ref> Vëllai i tij i vogël është [[Xhevat Prekazi]].
==Burime==
{{reflist}}
{{DEFAULTSORT:Prekazi, Luan}}
[[Kategoria:Lindje 1946]]
[[Kategoria:Futbollistë kosovarë]]
[[Kategoria:Futbollistë në KF Trepça]]
[[Kategoria:Futbollistë në KF Prishtina]]
[[Kategoria:Sportistë nga Mitrovica]]
rhf6xhi4awsf0742510huvjcm0zoysm
Përdoruesi diskutim:Xhejlansulejmani
3
382549
2815416
2025-07-11T00:54:12Z
Komuniteti
117282
Mirëpritje
2815416
wikitext
text/x-wiki
{{Stampa:Tung|realName=|name=Xhejlansulejmani}}
-- [[Përdoruesi:Komuniteti|Komuniteti]] ([[Përdoruesi diskutim:Komuniteti|diskutimet]]) 11 korrik 2025 02:54 (CEST)
jao9vmk4uvrszs9sl8tz92xqcddcas5
Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë/Arkivi 1
1
382550
2815435
2025-07-11T04:21:05Z
MajavahBot
122738
U arkivuan 4 diskutime nga faqja [[Diskutim:Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]
2815435
wikitext
text/x-wiki
{{Arkivi}}
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 0 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2115946 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua etiketa {{tlx|dead link}} te lidhja http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2020 08:48 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2170976 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20171107180732/http://mfa.gov.pl/en/travel_to_poland/polands_missions_abroad/polish_missions_abroad për lidhjen http://mfa.gov.pl/en/travel_to_poland/polands_missions_abroad/polish_missions_abroad.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 1 janar 2021 00:36 (CET)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2449191 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://web.archive.org/web/20210227224959/http://www.exteriores.gob.es/Embajadas/BELGRADO/es/Embajada/Paginas/Demarcaciones.aspx për lidhjen http://www.exteriores.gob.es/Embajadas/BELGRADO/es/Embajada/Paginas/Demarcaciones.aspx.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 15 maj 2022 23:42 (CEST)
== Internet Archive Bot ==
Përshëndetje, redaktorë!
Sapo ndryshova 1 lidhje të jashtme te artikulli ''[[Lista e misioneve diplomatike në Kosovë]]''. Ju lutem, shpenzoni pak kohë për të shqyrtuar [https://sq.wikipedia.org/w/index.php?diff=prev&oldid=2453639 redaktimin tim]. Nëse keni ndonjë pyetje ose dëshironi që t'i injoroj lidhjet apo faqet krejtësisht në të ardhmen, ju lutem, vizitoni [[:m:InternetArchiveBot/FAQ/sq|këtë faqe]] për informacione të mëtejshme. Ndër të tjera, aty mund të gjeni dhe informacion se si mund të rregulloni problemet që mund të kem shkaktuar. Kam bërë këto ndryshime:
*U shtua ky version i arkivuar i faqes https://archive.today/20130723204348/http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade për lidhjen http://www.mae.lu/Site-MAE/Missions-diplomatiques-et-consulaires/Kosovo/Ambassade.
Gjithë të mirat!—[[:User:InternetArchiveBot|'''<span style="color:darkgrey;font-family:Courier New">InternetArchiveBot</span>''']] <span style="color:green;font-family:Rockwell">([[:en:User talk:InternetArchiveBot|Raportoni probleme]])</span> 4 qershor 2022 05:49 (CEST)
lqgau5eixuegbm39bux4howkqd1dbb8
SK Rapid Wien
0
382551
2815445
2025-07-11T07:30:20Z
Xhulianoo
54153
Xhulianoo zhvendosi faqen [[SK Rapid Wien]] tek [[SK Rapid Vjena]]: Shqipërim
2815445
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[SK Rapid Vjena]]
n0o9xb7jvc9m2n18d6g0x4iniz0ha26
Diskutim:SK Rapid Wien
1
382552
2815447
2025-07-11T07:30:20Z
Xhulianoo
54153
Xhulianoo zhvendosi faqen [[Diskutim:SK Rapid Wien]] tek [[Diskutim:SK Rapid Vjena]]: Shqipërim
2815447
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Diskutim:SK Rapid Vjena]]
it391hi6nm81hzz409kuzgelybrfa21
Turin
0
382553
2815456
2025-07-11T08:24:35Z
Velocitas34
161876
Përcjellim te [[Torino]]
2815456
wikitext
text/x-wiki
#RIDREJTO [[Torino]]
5n9rb4dbcdrs62ab5mkrbgf28mnuy9i
Eerste Divisie
0
382554
2815457
2025-07-11T08:34:22Z
Velocitas34
161876
Faqe e re: {{Infobox football league | name = Eerste Divisie | logo = Eerste_Divisie.png | pixels = 178 | country = {{Flagicon|Netherlands}} [[Kombëtarja holandeze e futbollit|Holanda]] | confed = [[UEFA]] | founded = {{start date and age|df=yes|1956}} | promotion = [[Eredivisie]] | relegation = [[Tweede Divisie]] (skuadrat rezerve) | levels = 2 | teams = 20 | domest_cup = [[Kupa KNVB]] | champions = [[FC Volendam|Volendam]] (titulli 6të) | season...
2815457
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox football league
| name = Eerste Divisie
| logo = Eerste_Divisie.png
| pixels = 178
| country = {{Flagicon|Netherlands}} [[Kombëtarja holandeze e futbollit|Holanda]]
| confed = [[UEFA]]
| founded = {{start date and age|df=yes|1956}}
| promotion = [[Eredivisie]]
| relegation = [[Tweede Divisie]] (skuadrat rezerve)
| levels = 2
| teams = 20
| domest_cup = [[Kupa KNVB]]
| champions = [[FC Volendam|Volendam]] (titulli 6të)
| season = 2024–25
| most_successful_club = [[FC Volendam|Volendam]] (6 tituj)
| tv = [[ESPN (Netherlands)|ESPN]]
| website = {{URL|keukenkampioendivisie.nl}}
| current = Eerste Divisie 2025–26
}}
'''Eerste Divisie''' (e quajtur edhe '''Keuken Kampioen Divisie''' për shkak të të drejtave të sponsorizimit) është liga e dytë më e lartë e futbollit në [[Holandë]] e organizuar nga [[Federata holandeze e futbollit|KNVB]]. Është divizioni më i ulët në të cilin luhet futbolli profesional. Që nga viti 2018, gara zyrtarisht është quajtur Keuken Kampioen Divisie, sipas sponsorit të saj kryesor, [[De Mandemakers Groep|Keuken Kampioen]]. Deri në vitin 2018, divizioni quhej ''Jupiler League''.
== Ekipet ==
{{Location map+|Holanda|width=350|float=right|caption=Vendndodhja e ekipeve në '''Eerste Divisie''' 2024–25|places=
{{Location map~|Holanda|lat=52.062817|long=4.383114|label=[[ADO Den Haag|ADO]]|position=top}}
{{Location map~|Holanda|lat=53.205516|long=5.814654|label=[[SC Cambuur|Cambuur]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.701655|long=5.329842|label=[[FC Den Bosch|Den<br>Bosch]]|position=top}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.802377|long=4.689859|label=[[FC Dordrecht|Dordrecht]]|position=left}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.411757|long=5.479326|label=[[FC Eindhoven|Eindhoven]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.78110|long=6.90176|label=[[FC Emmen|Emmen]]}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.921|long=4.47|label=[[Excelsior Rotterdam|Excelsior]]|position=left}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.955735|long=6.309830|label=[[De Graafschap|De<br>Graafschap]]|position=top}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.486228|long=5.680132|label=[[Helmond Sport]]}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.313333|long=4.929399|label=[[Jong Ajax]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.614042|long=4.754493|label=[[Jong AZ]]|position=top}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.460267|long=5.438579|label=[[Jong PSV]]|position=left}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.076175|long=5.145318|label=[[Jong FC Utrecht|Jong Utrecht]]|position=top}}
{{Location map~|Holanda|lat=50.857463|long=5.717834|label=[[MVV Maastricht|MVV]]|position=left}}
{{Location map~|Holanda|lat=50.857041|long=6.005832|label=[[Roda JC Kerkrade|Roda JC]]}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.455155|long=4.634926|label=[[SC Telstar|Telstar]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.755065|long=5.528166|label=[[TOP Oss|TOP]]|position=right}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.962904|long=5.893045|label=[[SBV Vitesse|Vitesse]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=51.351986|long=6.179803|label=[[VVV-Venlo|VVV]]|position=bottom}}
{{Location map~|Holanda|lat=52.494440|long=5.066268|label=[[FC Volendam|Volendam]]|position=top}}
}}
{| class="wikitable sortable"
! Skuadra
! Vendndodhja
! Stadiumi
! Kapaciteti
|-
| [[ADO Den Haag]]
| [[Haga]]
| [[ADO Den Haag Stadium]]
| style="text-align: center;" | {{0}}15,000
|-
| [[SC Cambuur]]
| [[Leeuwarden]]
| [[Cambuur Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}10,500
|-
| [[FC Den Bosch]]
| [['s-Hertogenbosch]]
| [[De Vliert|Stadion De Vliert]]
| style="text-align: center;" | {{0}}8,713
|-
| [[FC Dordrecht]]
| [[Dordrecht]]
| [[Stadion Krommedijk]]
| style="text-align: center;" | {{0}}4,235
|-
| [[FC Eindhoven]]
| [[Eindhoven]]
| [[Jan Louwers Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}4,600
|-
| [[FC Emmen]]
| [[Emmen, Netherlands|Emmen]]
| [[De Oude Meerdijk]]
| style="text-align: center;" | {{0}}8,600
|-
| [[Excelsior Rotterdam]]
| [[Rotterdam]]
| [[Van Donge & De Roo Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}4,500
|-
| [[De Graafschap]]
| [[Doetinchem]]
| [[De Vijverberg|Stadion De Vijverberg]]
| style="text-align: center;" | {{0}}12,600
|-
| [[Helmond Sport]]
| [[Helmond]]
| [[GS Staalwerken Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}4,142
|-
| [[Jong Ajax]]
| [[Amsterdam]]
| [[Sportpark De Toekomst]]
| style="text-align: center;" | {{0}}2,050
|-
| [[Jong AZ]]
| [[Alkmaar]]
| {{Interlanguage link|AFAS Trainingscomplex|nl}}
| style="text-align: center;" | {{0}}200
|-
| [[Jong PSV]]
| [[Eindhoven]]
| [[De Herdgang]]
| style="text-align: center;" | {{0}}2,500
|-
| [[Jong FC Utrecht]]
| [[Utrecht]]
| [[Sportcomplex Zoudenbalch]]
| style="text-align: center;" | {{0}}550
|-
| [[MVV Maastricht]]
| [[Maastricht]]
| [[De Geusselt|Stadion De Geusselt]]
| style="text-align: center;" | {{0}}10,000
|-
| [[Roda JC Kerkrade]]
| [[Kerkrade]]
| [[Parkstad Limburg Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}19,979
|-
| [[SC Telstar|Telstar]]
| [[Velsen]]
| [[Sportpark Schoonenberg|711 Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}3,060
|-
| [[TOP Oss]]
| [[Oss]]
| [[Frans Heesen Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}4,560
|-
| [[SBV Vitesse]]
| [[Arnhem]]
| [[Gelredome]]
| style="text-align: center;" | {{0}}21,248
|-
| [[VVV-Venlo]]
| [[Venlo]]
| [[De Koel]]
| style="text-align: center;" | {{0}}8,000
|-
| [[FC Volendam]]
| [[Volendam]]
| [[Kras Stadion]]
| style="text-align: center;" | {{0}}6,984
|}
== Referime ==
{{Reflist}}
[[Kategoria:Liga futbolli]]
94ztn2sv4la5arohehbulf3swfyd7jy