Wikipidia taywiki https://tay.wikipedia.org/wiki/T%E2%80%99ringan_na_zzngayan MediaWiki 1.45.0-wmf.3 case-sensitive media kin iniptnaq spkayal cinzyuwaw spkayal cinzyuwaw Wikibitia spkayal Wikibitia biru’ na zayzyuwaw spkayal squ biru’ na zayzyuwaw mediawiki spkayal qu mediawiki panmwo spkayal sa panmwo sni sa pinraw nya smbbaq spkayal sa sni sa pinraw nya smbbaq zyuwaw na spkayal sa zyuwaw na TimedText TimedText talk 模組 模組討論 0 3345 61424 61423 2025-06-11T08:47:03Z Seku300228 1609 /* 泰雅族 傳統文化 */ 61424 wikitext text/x-wiki == '''泰雅族 傳統文化''' == Tayal sraral qani zyuwaw na t’alax qani ga yaba nqu zyuwaw, ini kiyan misuw qani sazing msyahaw mblaq mkayal lga thuyay mt’alax la. Tayal sraral hiya ga ini hmut mt’alax, baha hmswa siki s’aki yaba na zyuwaw. nanu san muci yaba nqu zyuwaw hiya ga, yaqu saxa nha ga mita binah, ini ga wal mrawi, ru wal ini swali nqu bes nha, qani lga spkayal nha la, plawa nha mrhuw bnkis, ru bnkis qani qu smpung. blaq mkayal qutux qalang lga, plawa nha kwara bnkis ru plawa nha uzi qu sazing sulu t’alax qasa. nanu zyuwaw qasa lga kahul squ snpung nqu mrhuw bnkis, muci nway mt’alax.    以前，離婚是大事，並不像現今社會，只要夫妻同意就可離婚。當時，除非發生重大事情，否則不會輕易離婚。所謂重大事情，如一方外遇或犯了嚴重錯誤，若另一方不願原諒，就需進行和解，並請家族中有威望的長輩來評判。整個家族要共同討論，還會請部落長者介入，而婚姻出問題的夫妻也需參與。最終，離婚與否由長輩來決定。 mt’alax qani ga nanu qu musa sphaw qani ga spkayal nha kya, me’a nqu ktwa qu pila musa sphaw nqu wayal mita binah qasa mblaq mkayal. me’a na pira pinbtwan musa nya sphaw! babaw nya mwah qu Zipun lga pila qu sphaw nha la. kruma ga pzyux qu psnon nha, kruma mt’alax mblaq mkayal lga ini kpzyux uzi. mkayal wal mt’alax lga, ini pqaniq si khzyu t’alax. wali blaq nqu zyuwaw, masoq mkayal ktwa qu musa psyuw nqu saxa qasa, wal mita binah qasa, ini ga wal mrawi qasa, ungat kkyalan nya. blaq mkayal qu bnkis lga san nha kya kbalay qu zyuwaw la.    離婚的賠償物會在和解過程中討論清楚，如外遇的一方需賠償多少錢等，都會明確談妥。賠償物的數量視情況而定!日本統治後，賠償改以金錢為主。有些索償較多，有些經過好好協商，要求則較少。進行婚姻和解時，不會像其他場合一樣聚餐，而是直接結束。離婚並非好事，和解時決定賠償額，外遇或犯錯的一方也無話可說。經過長輩的調解，事情便算妥善處理了。 qutux uzi ga ’ringan t’alax qani ga msqzinut squ kneril, sqzinut kneril qani ga phaw nha uzi, nanu skhmut nha balay qu sqzinut kneril qani ga yanay nya qasa, kruma ga bhyan nqu yanay qasa ay! kruma sulu nya kut uzi ay! baha hmswa wal msqzinut squ tnaqan qni yanay qasa, qbsuyan nya kneril ini ga sswe nya kneril, yanay sraral ga mhmut ay! iyat yasa ga ini iyuw lungan qu mlikuy qasa lga, nanu ptlaxun nha qu mlikuy sqzinut kneril qasa, ana wal t’alax baqun nha msqzinut kneril qasa ga, ini nha ktay la, baha hmswa skayal nha, musa ini p’uluw kneril babaw nya, siki musa hmkangi nanak, ini qbaq nqu binah nqu kneril lga yasa qu musa nya galun lozi. yan nasa ga spkayal nha uzi, ru sphaw nha uzi, ungat qbaqan nya, baha hmswa hiya qu yaqih sqzinut kneril.    丈夫虐待妻子也是引起離婚的主要原因，這種行為會導致索賠。妻子的兄弟（舅子）視虐待為憤怒之事，有時甚至會對丈夫動手，或引發更嚴重的打殺事件，因為舅子將姊妹視為骨肉，對其受到虐待極為憤怒。若丈夫行為不改，女方家屬會提出離婚。即便離婚後，丈夫因虐待妻子而聲名狼藉，會遭到輕視和議論，沒人願意再嫁給他。他只能到遠方找無人知曉的地方重新開始。然而，即使如此，這種行為仍會被議論，並且會有索賠，因為他曾犯下虐妻之事。 kruma kneril ga ini t’alax sikinhoqil mluw squ mlikuy qasa, siki mha,“iyat saku la!” yasa qu plaxun nha, mtnaq spkayal nha uzi, yan nasa qu t’alx hiya. t’alx qani ga wiway squ mrkyas, yan qu bnkis lga ini ru mnglung muci ma plaxa la, nyux sobih p’bun lru, nanu qu t’alax lpi. ini yan misuw qani mrkyas ru ana bnkis ga t’alax muci ga si t’alax. Gaga sraral t’alax qani ga yaba balay na zyuwaw ru skayal nha ru yaqih qu lalu uzi, kruma lga ana wal t’alax yaqu yaqih qasa ga, ini nha siya la, baha hmswa skayal nha qu wal m’yaqih qasa, siki musa binah la, t’ alax sraral ga ini kblaq na zyuwaw.    有些妻子即便遭遇困難，仍堅持維持婚姻關係，直到忍無可忍時才說：「我要離婚了！」這樣的離婚也需經過和解儀式。離婚通常發生在年輕人身上，年長者很少走到這一步，因為他們認為既然已經走到生命的晚期，沒必要分開。傳統泰雅族社會視離婚為大事，會引起眾人議論，名聲也會受損。做錯事的一方，之後可能無人青睞，與現今社會的離婚觀有很大不同。 me’a wal skrok na mlikuy ini ga kneril nya, ini ga wal mt’alax, ana musa tqzyu ru sqliqun ini nha skayal sa, ana ga yan nqu wal mrawi yaqih qu lalu nya, sqzinut kneril qasa ga, ini nha rziy qasa hiya, yan nqu nyux mrkyas ru wal skrok qu bes nya ru htgan squ zyuwaw, wal mkrmus, nanu yaqu bes nya qasa baha si tqzyu rwa, lgon nya cikay qutux kawas sazing kawas, ini ga glgan nqu laqi ga, mawa cikay. maki uzi qu cikuy qu laqi nya lga si lawa, ini si usa binah. sraral hiya ga wali yan misuw qani mkita nanak, yan na wal skongat nqu bes qani ga, maki nanak qu squliq, me’a nqu yangu nya, ini ga mtswe kinhulan nya, ini ga irah nya, kziyun nya ima qu mlikuy mtnaq wal skrok na bes nya uzi, yasa qu zmun nha muci yasa yasa, kya uzi kneril wal skrok na mlikuy, kneril qani ga ’san nha mimu uzi mha, kya qutux mlikuy blaq balay ay! ru smwayal lga yasa qu musa tqzyu la.    喪偶的男子或女子，或已經離婚後再婚，通常不會受到議論。然而，若名聲不好或曾虐待妻子，這類人則會被拒絕再婚。年輕喪偶者的情況會被公開討論，特別是意外死亡的情況，妻子不會馬上改嫁，通常會等待一至兩年，尤其有幼兒的，會等更長一段時間。早期沒有像現代那樣的自由戀愛，如果一方去世，可能會尋找其他合適對象，如弟媳、先妻的姊妹或嫂子等，若她們的配偶也去世了，經過懇求並獲得同意後，雙方便可再婚。 Tayal sraral musa tqzyu ga, kruma ga ini aras laqi, laqi ga ssbil nya yutas ru yaki, kya kruma ga maras laqi uzi, nyux cikuy na, ini ga hbku rasun nya, yan nqu nyux krahu cikay qu laqi lga sbil nya yutas yaki la. kruma ga ssbil nya kwara laqi ru si smquliq musa squ ’san nya tqzyu ngasal mlikuy qasa, baha ini tmbzih mwah mita laqi uzi la, yan nasa ga thuyay musa tqzyu qu kneril. mlikuy uzi ga mtnaq, wal skrok kneril nya lga thuyay magal squ kneril lozi, gluw nya ga skangi nha yan nasa wal skrok mlikuy nya, tbah magal tqzyu lozi qutux mlikuy. mha ni kya qu laqi nya qu kneril qasa, hbku na qu laqi nya, aki hmswa si nya rasiy uzi qu laqi mwah mluw sunan, smwayal qu mlikuy qasa ga mwah, ini swayal qu mlikuy qasa, ana ga nyux mqsliq lga, mkayal mha, nway maku sbil yutas yaki qu laqi qani, nanu iy mblaq mkayal ru si smquliq musa tqzyu, yan nasa ga thuyay tqzyu.    早期再嫁的婦人，有些不會帶孩子一起過去，會留給爺爺、奶奶照顧；若孩子還小，可能帶最年幼的孩子一起，或等孩子大些後再交由爺爺奶奶照顧。有的婦人會將孩子全部留下，再嫁後定期探視。喪偶的男子也一樣，可以再娶，家人會為他找一位喪偶的婦女。如果該婦女有年幼子女，會徵詢是否可以將孩子一起帶去，若男方同意，孩子就跟隨過去；若男方不同意，但雙方相愛，孩子則留給爺爺奶奶照顧，雙方達成共識後便可再婚或再嫁。 nx9h39mk7v5o5jcpfw6xwojkljm7xjb 61425 61424 2025-06-11T08:52:26Z Reko871031 1314 /* 泰雅族 傳統文化 */ 61425 wikitext text/x-wiki == '''泰雅族 傳統文化''' == Tayal sraral qani zyuwaw na t’alax qani ga yaba nqu zyuwaw, ini kiyan misuw qani sazing msyahaw mblaq mkayal lga thuyay mt’alax la. Tayal sraral hiya ga ini hmut mt’alax, baha hmswa siki s’aki yaba na zyuwaw. nanu san muci yaba nqu zyuwaw hiya ga, yaqu saxa nha ga mita binah, ini ga wal mrawi, ru wal ini swali nqu bes nha, qani lga spkayal nha la, plawa nha mrhuw bnkis, ru bnkis qani qu smpung. blaq mkayal qutux qalang lga, plawa nha kwara bnkis ru plawa nha uzi qu sazing sulu t’alax qasa. nanu zyuwaw qasa lga kahul squ snpung nqu mrhuw bnkis, muci nway mt’alax.    以前，離婚是大事，並不像現今社會，只要夫妻同意就可離婚。當時，除非發生重大事情，否則不會輕易離婚。所謂重大事情，如一方外遇或犯了嚴重錯誤，若另一方不願原諒，就需進行和解，並請家族中有威望的長輩來評判。整個家族要共同討論，還會請部落長者介入，而婚姻出問題的夫妻也需參與。最終，離婚與否由長輩來決定。 mt’alax qani ga nanu qu musa sphaw qani ga spkayal nha kya, me’a nqu ktwa qu pila musa sphaw nqu wayal mita binah qasa mblaq mkayal. me’a na pira pinbtwan musa nya sphaw! babaw nya mwah qu Zipun lga pila qu sphaw nha la. kruma ga pzyux qu psnon nha, kruma mt’alax mblaq mkayal lga ini kpzyux uzi. mkayal wal mt’alax lga, ini pqaniq si khzyu t’alax. wali blaq nqu zyuwaw, masoq mkayal ktwa qu musa psyuw nqu saxa qasa, wal mita binah qasa, ini ga wal mrawi qasa, ungat kkyalan nya. blaq mkayal qu bnkis lga san nha kya kbalay qu zyuwaw la.    離婚的賠償物會在和解過程中討論清楚，如外遇的一方需賠償多少錢等，都會明確談妥。賠償物的數量視情況而定!日本統治後，賠償改以金錢為主。有些索償較多，有些經過好好協商，要求則較少。進行婚姻和解時，不會像其他場合一樣聚餐，而是直接結束。離婚並非好事，和解時決定賠償額，外遇或犯錯的一方也無話可說。經過長輩的調解，事情便算妥善處理了。 qutux uzi ga ’ringan t’alax qani ga msqzinut squ kneril, sqzinut kneril qani ga phaw nha uzi, nanu skhmut nha balay qu sqzinut kneril qani ga yanay nya qasa, kruma ga bhyan nqu yanay qasa ay! kruma sulu nya kut uzi ay! baha hmswa wal msqzinut squ tnaqan qni yanay qasa, qbsuyan nya kneril ini ga sswe nya kneril, yanay sraral ga mhmut ay! iyat yasa ga ini iyuw lungan qu mlikuy qasa lga, nanu ptlaxun nha qu mlikuy sqzinut kneril qasa, ana wal t’alax baqun nha msqzinut kneril qasa ga, ini nha ktay la, baha hmswa skayal nha, musa ini p’uluw kneril babaw nya, siki musa hmkangi nanak, ini qbaq nqu binah nqu kneril lga yasa qu musa nya galun lozi. yan nasa ga spkayal nha uzi, ru sphaw nha uzi, ungat qbaqan nya, baha hmswa hiya qu yaqih sqzinut kneril.    丈夫虐待妻子也是引起離婚的主要原因，這種行為會導致索賠。妻子的兄弟（舅子）視虐待為憤怒之事，有時甚至會對丈夫動手，或引發更嚴重的打殺事件，因為舅子將姊妹視為骨肉，對其受到虐待極為憤怒。若丈夫行為不改，女方家屬會提出離婚。即便離婚後，丈夫因虐待妻子而聲名狼藉，會遭到輕視和議論，沒人願意再嫁給他。他只能到遠方找無人知曉的地方重新開始。然而，即使如此，這種行為仍會被議論，並且會有索賠，因為他曾犯下虐妻之事。 kruma kneril ga ini t’alax sikinhoqil mluw squ mlikuy qasa, siki mha,“iyat saku la!” yasa qu plaxun nha, mtnaq spkayal nha uzi, yan nasa qu t’alx hiya. t’alx qani ga wiway squ mrkyas, yan qu bnkis lga ini ru mnglung muci ma plaxa la, nyux sobih p’bun lru, nanu qu t’alax lpi. ini yan misuw qani mrkyas ru ana bnkis ga t’alax muci ga si t’alax. Gaga sraral t’alax qani ga yaba balay na zyuwaw ru skayal nha ru yaqih qu lalu uzi, kruma lga ana wal t’alax yaqu yaqih qasa ga, ini nha siya la, baha hmswa skayal nha qu wal m’yaqih qasa, siki musa binah la, t’ alax sraral ga ini kblaq na zyuwaw.    有些妻子即便遭遇困難，仍堅持維持婚姻關係，直到忍無可忍時才說：「我要離婚了！」這樣的離婚也需經過和解儀式。離婚通常發生在年輕人身上，年長者很少走到這一步，因為他們認為既然已經走到生命的晚期，沒必要分開。傳統泰雅族社會視離婚為大事，會引起眾人議論，名聲也會受損。做錯事的一方，之後可能無人青睞，與現今社會的離婚觀有很大不同。 me’a wal skrok na mlikuy ini ga kneril nya, ini ga wal mt’alax, ana musa tqzyu ru sqliqun ini nha skayal sa, ana ga yan nqu wal mrawi yaqih qu lalu nya, sqzinut kneril qasa ga, ini nha rziy qasa hiya, yan nqu nyux mrkyas ru wal skrok qu bes nya ru htgan squ zyuwaw, wal mkrmus, nanu yaqu bes nya qasa baha si tqzyu rwa, lgon nya cikay qutux kawas sazing kawas, ini ga glgan nqu laqi ga, mawa cikay. maki uzi qu cikuy qu laqi nya lga si lawa, ini si usa binah. sraral hiya ga wali yan misuw qani mkita nanak, yan na wal skongat nqu bes qani ga, maki nanak qu squliq, me’a nqu yangu nya, ini ga mtswe kinhulan nya, ini ga irah nya, kziyun nya ima qu mlikuy mtnaq wal skrok na bes nya uzi, yasa qu zmun nha muci yasa yasa, kya uzi kneril wal skrok na mlikuy, kneril qani ga ’san nha mimu uzi mha, kya qutux mlikuy blaq balay ay! ru smwayal lga yasa qu musa tqzyu la.    喪偶的男子或女子，或已經離婚後再婚，通常不會受到議論。然而，若名聲不好或曾虐待妻子，這類人則會被拒絕再婚。年輕喪偶者的情況會被公開討論，特別是意外死亡的情況，妻子不會馬上改嫁，通常會等待一至兩年，尤其有幼兒的，會等更長一段時間。早期沒有像現代那樣的自由戀愛，如果一方去世，可能會尋找其他合適對象，如弟媳、先妻的姊妹或嫂子等，若她們的配偶也去世了，經過懇求並獲得同意後，雙方便可再婚。 Tayal sraral musa tqzyu ga, kruma ga ini aras laqi, laqi ga ssbil nya yutas ru yaki, kya kruma ga maras laqi uzi, nyux cikuy na, ini ga hbku rasun nya, yan nqu nyux krahu cikay qu laqi lga sbil nya yutas yaki la. kruma ga ssbil nya kwara laqi ru si smquliq musa squ ’san nya tqzyu ngasal mlikuy qasa, baha ini tmbzih mwah mita laqi uzi la, yan nasa ga thuyay musa tqzyu qu kneril. mlikuy uzi ga mtnaq, wal skrok kneril nya lga thuyay magal squ kneril lozi, gluw nya ga skangi nha yan nasa wal skrok mlikuy nya, tbah magal tqzyu lozi qutux mlikuy. mha ni kya qu laqi nya qu kneril qasa, hbku na qu laqi nya, aki hmswa si nya rasiy uzi qu laqi mwah mluw sunan, smwayal qu mlikuy qasa ga mwah, ini swayal qu mlikuy qasa, ana ga nyux mqsliq lga, mkayal mha, nway maku sbil yutas yaki qu laqi qani, nanu iy mblaq mkayal ru si smquliq musa tqzyu, yan nasa ga thuyay tqzyu.    早期再嫁的婦人，有些不會帶孩子一起過去，會留給爺爺、奶奶照顧；若孩子還小，可能帶最年幼的孩子一起，或等孩子大些後再交由爺爺奶奶照顧。有的婦人會將孩子全部留下，再嫁後定期探視。喪偶的男子也一樣，可以再娶，家人會為他找一位喪偶的婦女。如果該婦女有年幼子女，會徵詢是否可以將孩子一起帶去，若男方同意，孩子就跟隨過去；若男方不同意，但雙方相愛，孩子則留給爺爺奶奶照顧，雙方達成共識後便可再婚或再嫁。 tqzyu qani ga mrkyas, lingay na tzyul kawas, hminas patul mzimal kawas lga, ini tqzyu la. kruma ga nyux qu raysang nya, nyux mlahang raysang, bnkis qu yutas yaki nya uzi, nanu mlawa mwah tgsyuk, mlikuy mwah tgsyuk la, mwah mlahang maki yan nasa uzi, mlikuy qasa mwah squ ngasal na kneril mwah mlahang, mtzyuwaw, qmayat squ ngasal na kneril qasa. spkayal nha ana mlikuy ana kneril, tqzyu qani ga syun nha ngasal qu ina nha, mlikuy qasa mwah tbayux.    通常再嫁或再婚的多是年輕人，約30多歲，超過40、50歲後就很少再嫁或再婚。有些婦女為了守住財產（土地），加上公婆年長，需要照顧，便採用男子入贅的方式。入贅男子來到女方家協助工作，這樣的方式允許女方留在家中，同時維護家庭和財產的完整。 rs41pzaz97i4k6jeb1hldnst0e3ihqj