ವಿಕಿಪೀಡಿಯ tcywiki https://tcy.wikipedia.org/wiki/%E0%B2%AE%E0%B3%81%E0%B2%96%E0%B3%8D%E0%B2%AF_%E0%B2%AA%E0%B3%81%E0%B2%9F MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಸೇಸೊ ಪಾತೆರ ಬಳಕೆದಾರೆ ಬಳಕೆದಾರೆ ಪಾತೆರ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಪಾತೆರ ಫೈಲ್ ಫೈಲ್ ಪಾತೆರ ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಕಿ ಮಾದ್ಯಮೊ ವಿಕಿ ಪಾತೆರ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಟೆಂಪ್ಲೇಟ್ ಪಾತೆರ ಸಕಾಯೊ ಸಕಾಯೊ ಪಾತೆರ ವರ್ಗೊ ವರ್ಗೊ ಪಾತೆರ TimedText TimedText talk ಮೋಡ್ಯೂಲ್ ಮೋಡ್ಯೂಲ್ ಪಾತೆರ 0 4210 217117 211858 2025-06-24T15:02:15Z Kishore Kumar Rai 222 217117 wikitext text/x-wiki [[File:Chennemane.jpg|thumb|upright=1.25|ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬುದ ಮಣೆ]] [[File:Chenna Mane Siri.jpg|thumb|ಚೆನ್ನೆಮಣೆ-[[ಸಿರಿ]]]] '''ಚೆನ್ನೆಮಣೆ''' [[ತುಳುನಾಡ್]]‌ಡ್ ಗೊಬ್ಬುನಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಗೊಬ್ಬು. ಉಂದು ರಡ್ಡ್ ಜನ ಗೊಬ್ಬುನ ಗೊಬ್ಬು. ಒಂಜಿ ಪುಡೆಟ್ ಏಳ್ ಗುಂಡಿಟ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಒಟ್ಟು ಚೆನ್ನೆಮಣೆಟ್ ಪದಿನಾಲ್ ಗುಂಡಿಲು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಒಂಜಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಯಿನ ಕ್ರಮೊಟ್ಟು ಚೆನ್ನೆದ ಕಾಯಿನ್ ಆ ಗುಂಡಿಲೆಡ್ ಪಾಡುವೆರ್. ದುಂಬು ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬೆರೆ ಪೊಂಗರೆದ ಮರತ್ತ ಕಾಯಿನ್ ಗಳಸೊಂದು ಇತ್ತೆರ್. ಇತ್ತೆ ಪೊಂಗರೆದ ಮರ ಕಮ್ಮಿ ಆವೊಂದು ಇತ್ತಿನೆಟ್ಟ್ ಗುರುಗುಂಜಿ, ಮಂಜೊಟ್ಟಿ, ಪುಲ್ಕಟ್ಟೆ ಇಂಚಿತ್ತಿನ ಕಾಯಿಲೆನ್ ಗಲಸ್‍ದ್ ಗೊಬ್ಬುವೆರ್. ಜೋಡುಪೆರ್ಗೆ, ಅರಸು ಪೆರದಾನಿ ಗೊಬ್ಬುಲು ಪಂಥೊಡು ಗೊಬ್ಬುನಕ್ ಲೆನ್ ಕಣಕ್ ಜಪ್ಪಾವ. ಉಂದು ಚದುರಂಗ ಗೊಬ್ಬುನು ನೆನಪುಗು ಬರ್ಪಿಲೆಕ್ಕ ಮಲ್ಪುಂಡು.<ref>{{cite web|title=Chennemane - An Interesting Indoor Game Of Tulunadu Region|url=https://mangaloreheritage.com/bunt-traditions/chennemane-game/|accessdate=1 August 2022|date=5 July 2021}}</ref> == ಗೊಬ್ಬುದ ಬಗ್ಗೆ == ಜನಪದೊ ಗೊಬ್ಬುಲೆಗ್ ಒಂಜಿ ವಿಸೇಸವಾಯಿನ ಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ಅವೆಟ್ಲಾ ತುಳುನಾಡ್‍ಡ್ ಇಂಚಿನ ಸುಮಾರ್ ಗೊಬ್ಬುಲುಲ್ಲ. ನೆಟ್ಟ್ ಚೆನ್ನೆಮಣೆಲಾ ಒಂಜಿ. ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ತುಳುನಾಡ್‍ದ ಒಂಜಿ ಜನಪ್ರಿಯವಾಯಿನ ಗೊಬ್ಬು. ಉಂದು ತುಳುನಾಡ್‌ಡ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೇ [[ಆಫ್ರಿಕಾ]]ದ ಫಿಲಿಫೈನ್ಸ್ ಮುಟ್ಟ ಈ ಗೊಬ್ಬು ಏಷ್ಯಾಖಂಡೊಡು ಜನಪ್ರಿಯವಾತ್ಂಡ್.<ref>{{cite news|last1=M|first1=Raghava|title=Chennemane is a symbol of Tulu culture and heritage|url=https://www.thehindu.com/news/cities/Mangalore/chennemane-is-a-symbol-of-tulu-culture-and-heritage/article3678198.ece|accessdate=1 August 2022|work=The Hindu|date=24 July 2012|language=en-IN}}</ref> ಉಂದು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಸೊದ ಉಲಗೊಬ್ಬು ಆತ್ಂಡ್. ತುಳುವನಾಡ್‍ದ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಜೀವನೊದ ವಿವರೊ ಈ ಗೊಬ್ಬುಡುಂಡು. ಚೆನ್ನೆ ಪನ್ಪಿನವು ಒಂಜಿ ವಿಶಿಷ್ಟವಾಯಿನ ಶಬ್ದೊ. [[ಕನ್ನಡ ಪಾತೆರೊ|ಕನ್ನಡ]]ಡೊಡು ಚೆನ್ನೆ ಪಂಡ್ಂಡ ಸುಂದರ, ಮನೋಹರ ಪಂಡ್ದ್ ಅರ್ಥೊ. == ಚೆನ್ನೆಮಣೆತ್ತ ಅರ್ತೊ == # 'ಚೆನ್ನೆ' ಪದೊ ಪಾಲಿ ಬಾಷೆರ್ದ್ ಬೈದ್ಂಡ್ ಪನ್ಪೆರ್. ಚೆನ್ನೆ + ಮಣೆ = ಚೆನ್ನೆಮಣೆ. # ಚೆನ್ನೆ ಪಂಡ [[:kn:ಅಳ್ಳು ಮಣೆ|ಅಳ್ಳುಮಣೆ]], '''ಅಟ್ಟುಗುಳಿಂದ್''' ಕನ್ನಡೊಡು ಪನ್ಪೆರ್. # ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಪಂಡ ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬುನ ಮಣೆ. # ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಒಂಜಿ ಮರತ ಮಣೆ. == ಚೆನ್ನೆಮಣೆತ್ತ ರಚನೆ == ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬುನ ಮಣೆನ್ ಮರತ ಪಲಾಯಿಡ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. [[ಮರ]]ತ್ತ ಪಲಾಯಿನ್ ಒಂಜಿ ಫೀಟ್‍ ಉದ್ದೊ ಬೊಕ್ಕ ಅರ್ದೊ ಫೀಟ್ ಅಗೆಲೊ ತುಂಡು ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಅರ್ದೊ ಫೀಟ್ ಎತ್ತರೊದ ಕಾರ್ ದೀಪೆರ್. ಇಂಚ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್ಂಡ ಮಣೆ ಆಪುಂಡು. ಈ ಮನೆತ ಮೇಲ್ ಮೈಟ್ ರಡ್ಡ್ ಸಾಲ್‍ಡ್ ಏಳ್ ಏಳ್ ಗುರಿ ಮಲ್ತ್ಂಡ ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ತಯಾರ್ ಆಪುಂಡು. ಸುಮಾರು ಪದಿನೈನ್ ಅಂಗುಲ ಉದ್ದ, ಐನ್ ಅಂಗುಲ ಅಗೆಲದ, ತಿರ್ತ್‌ಗ್ ಅಧಾರ ಇಪ್ಪುನ, ದಪ್ಪೊದ ಪೆಲತ್ತ ಇಜ್ಜಿಡ ಸಾಗುವಾನಿ ಮರತ್ತ ತುಂಡುಡ್ತ್ ಚೆನ್ನೆಮಣೆಗ್ ತಯಾರ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ರಡ್ಡ್ ಬರಿಟ್ಟ್ ಚೆನ್ನೆಕಾಯಿನ್ ಶೇಖರಣೆ ಮಲ್ಪರೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಉಂಡು. == ಚೆನ್ನೆಗೊಬ್ಬುನ ಪೊರ್ತು == ಚೆನ್ನೆಮಣೆತ್ತ ಗೊಬ್ಬುಡು ಕೆಲವು ನಂಬೊಲಿಗೆಲು ಉಲ್ಲ. ಉಂದೆನ್ [[ಆಟಿ]] ತಿಂಗೊಲುಡು ಗೊಬ್ಬುನೆ ಕ್ರಮೊ.<ref>{{Cite web|url=https://www.surahonne.com/?p=3640|title=ಆಷಾಢ ಮಾಸ ಬಂದೀತವ್ವಾ… – ಸುರಹೊನ್ನೆ}}</ref> ದಾಯೆ ಪಂಡ ಆಟಿ ತಿಂಗೊಲುಡು ಕೀರಿ ಕುಟುದು ಬರ್ಪಿ ಬರ್ಸ. ಇಲ್ಲಡ್ದ್ ಪಿದಡಿಯೆರೆ ಆವಂದಿನ ಪೊರ್ತು. ಆ ಪೊರ್ತುಡು ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬೊಂದು ಕಾಲ ಕಳೆಪುನವುನ ಕ್ರಮೊ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಪಿರಿಯಕ್ಲ್ ಪಂಡಿಲೆಕೊ [[ಆಟಿ]] ತಿಂಗೊಲು ಮುಗ್ಗಿ ಬೊಕ್ಕ ಚೆನ್ನೆಮಣೆನ್ ಅಟ್ಟೊಡ್ ದೀವೊಡುಗೆ. ಈ ಗೊಬ್ಬು ಇತ್ತೆ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡೊಡು ಅಂಚನೆ ಉಡುಪಿಡ್ ಗೊಬ್ಬುವೆರ್. ಸಿರಿಕ್ಲೆನ ಪಾಡ್ದನೊದ ಒಂಜಿ ಭಾಗೊವಾಯಿನ [[ಅಬ್ಬಯ ದಾರಯ|ಅಬ್ಬಗ ದಾರಗ]]ನ ಪಾಡ್ಡನೊಡು ಚೆನ್ನೆದ ಗೊಬ್ಬುದ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ಉಂಡು. ಇತ್ತೆದ ಕಾಲೊಡು ಬರ್ಸ ಕಮ್ಮಿ ಅಂಚನೆ ಬೇತೆ ಬೋಡಾಪುನಾತ್ ಬೇಲೆ ಉಪ್ಪುನೆಡ್ದಾತ್ರ ಚೆನ್ನೆದ ಮಣೆ ಅಟ್ಟ ಸೇರ್‌ದ್ಂಡ್. [[File:Play for chennamane.jpg|thumb|ಚೆನ್ನಮಣೆ ಗೊಬ್ಬುನ ರೀತಿ]] == ನಂಬೊಲಿಗೆ == ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬುನೆಕ್ ಕೆಲವು ನಂಬೊಲಿಗೆ ಅಂಚನೆ ಕೆಲವು ರೀತಿದ ನಿಶೇದಲು ಉಂಡು. ಚೆನ್ನೆಮನೆ ಗೊಬ್ಬುನಗ ಮೆಗ್ದಿ ಪಲಿಯರ್ಲು ಗೊಬ್ಬೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪಂಡ್ದ್ ನಂಬೊಲಿಗೆ ಉಂಡು. ತುಳು ಜಾನಪದೊಡ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧಿ ಪಡೆದಿನ "ತುಳುನಾಡ ಸಿರಿ" ಪಾರ್ದನೊಡು ಬರ್ಪಿನ ಘಟನೆದ ಸ್ವಾರಸ್ಯಕರವಾಯಿನ ಹಿನ್ನಲೆ ನೆಕ್ಕ್ ಉಂಡು. ಇಂದೆಕ್ ಮೂಲೊ 'ಅಬ್ಬಗ ದಾರಗೆ'ರ್ನ ಕತೆ. ಅಬ್ಬಗೆ ದಾರಗೆನಕ್ಲು 'ಸಿರಿನ' ಮಗಲ್ 'ಸೊನ್ನೆ'ನ ಅಮರ್ ಜೋಕುಲು. ಬೆರ್ಮೆರೆಗ್ ಪರಕೆ ಪಂಡ್ದ್ ಪುಟ್ಟುದಿನಕ್ಲು. ಸೊನ್ನೆ ಪಂತಿನ ಪರಕೆನ್ ಸಂದಯೆರೆ ಮರತಿನೆಟ್ ಬೆರ್ಮೆರ್ ಬೆರಣನ ಏಸೊಡ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಮೆಗ್ದಿ ಪಲಿನ್ ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬಾದ್ ಲಡಾಯಿ ಅಪುನಂಚ ಮಲ್ಪಾದ್ ಪಲಿನ ಕೈಟ್ ಮೆಗ್ದಿನ್ ಕೆರ್ಪಾವೆರ್(ಗೊಬ್ಬುದ ಉತ್ಸಾಹೊಡ್ ಮರ್ಲ್ ಡ್ ಸೋಲು-ಗೆಲ್ಪುದ ಲಡಾಯಿಡ್ ಪಲಿ - ಸಂಗಡಿನ್ ಹಾಕ್ ದ್ ಕೆರ್ಪಲ್).<ref>{{Cite web|url=http://rupkatha.com/siri-possession-cult/|title=Ritualistic World of Tuluva: a study of Tu?uva Women and the Siri Possession Cult – Rupkatha Journal on Interdisciplinary Studies in Humanities|website=rupkatha.com}}</ref> ಮೆಗ್ದಿ ಸೈತಿ ಬೊಕ್ಕ ಪಲಿ ಅಬ್ಬಗೆ ಅಲೆನ ಪುಣನ್ [[ಗೂಮೆ|ಗುಮ್ಮೆ]]ಲೆಗ್ ದಕ್ಕ್ ದ್ ಗುವೆಲ್‍ಗ್ ಲಾಗಿದ್ ಸೈಪಲ್. ಪಂಡ್‍ದ್ ಪಾಡ್ದನದ ಕತೆಟ್ಟ್ ಪನ್ಪುಂಡ್. ಈ ಸಂಗತಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ತುಲುವೆರ್‌ನ ನಂಬೊಲಿಗೆದ ಪ್ರಕಾರೊ ಮೆಗ್ದಿ ಪಲಿ ಚೆನ್ನೆ ಗೊಬ್ಬೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪಂಡ್‍ದ್ ಉಂಡಾಂಡ್.<ref>{{cite web|last1=Mangalorean|first1=Violet Pereira, Mangaluru Team|title=All Roads Lead to Nandalike Siri Jathre-Just Follow the Unique Milestones?|url=https://www.mangalorean.com/roads-lead-nandalike-siri-jathre-just-follow-unique-milestones/|website=Mangalorean.com|accessdate=1 August 2022|date=10 April 2017}}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|title=ಸತ್ಯದ ಆಟ ಚೆನ್ನೆಮಣೆ ಅಕ್ಕ-ತಂಗಿ ಆಡಿದರೆ ದುರಂತ ಏಕೆ ?|url=https://newsroom9.com/beliefs-on-chenne-mane-in-tulu-culture-south-canara/|website=newsroom9.com|accessdate=1 August 2022|archive-date=12 January 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210112052645/https://newsroom9.com/beliefs-on-chenne-mane-in-tulu-culture-south-canara/|dead-url=yes}}</ref> == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} == ಪಿದಾಯಿತ ಕೊಂಡಿ == * [http://tulu-research.blogspot.in/2008/02/97-siri-paddana-tulu-sangham-epic.html TuLu Research & Studies: 97. Siri paDdana : A Tulu Sangham Epic] [[ವರ್ಗೊ:ಗೊಬ್ಬುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು ಜಾನಪದ]] dsw698kjia7e1aafpdtcl4f1nxgfm76 0 6214 217119 195976 2025-06-24T15:08:30Z Kishore Kumar Rai 222 217119 wikitext text/x-wiki [[File:Ginger, Karnataka, India.jpg|thumb|ಶುಂಠಿ|alt=ಶುಂಠಿ]] [[File:Ginger farm.jpg|thumb|ಶುಂಠಿ ಬುಲೆ]] '''ಶುಂಠಿ''' ಆಹಾರೊಡು ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುನ ಒಂಜಿ ಬಗೆ. ಉಂದೆನ್ ಮರ್ದ್‍ಗ್ ಬಳಕೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ದೈತ ಅಡಿತ ಭಾಗೊನು ಉಪಯೋಗ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಶುಂಠಿ ಕೃಷಿಗ್ ಸುದೀರ್ಘ ಇತಿಹಾಸ ಉಂಡು. ಬಾರತ ದೇಶೋಡ್ ಉಂದೆತ ಕೃಷಿ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಉಂಡು. ಶುಂಠಿದ ತೀಕ್ಷ್ಣ ಘಾಟ್ ಬೊಕ್ಕ ರುಚಿ ಅಯಿಟ್ ಇಪ್ಪುನ 'ಜಿಂಜೆರೋಲ್‌', 'ಶೊಗಾಲ್‌' ಬೊಕ್ಕ 'ಜಿಂಜೆರೋನ್‌' ಪನ್ಪಿನ ಸಸ್ಯತೈಲದ ಮಿಶ್ರಣರ್ದ್ ಉಂಡಾಪುಂಡು. ೩-೪ ಅಡಿ ಎತ್ತರ ಇಪ್ಪುನ ಶುಂಠಿ ದೈ ನೇರವಾದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ಪಜಿ ಶುಂಠಿನ್ ಅಡಿಗೆಡ್ [[ಅಡ್ಪಿಲ್ಲ ಮರ್ದುಲು|ಸಂಬಾರ]] ಬಗೆ ಆದ್ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಗಳಸುವೆರ್.<ref>https://kannada.boldsky.com</ref> == ಸಸ್ಯ ವಿಜ್ಞಾನದ ಪುದರ್ == ಶುಂಠಿದ ([[:en:Ginger|Ginger]]) ಸಸ್ಯ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪುದರ್ '''ಜಿಂಜಿಬರ್ ಆಫಿಶಿನಾಲೆ''' (Zingiber officinale). ಸಾಮಾನ್ಯವಾಯಿನ ಪುದರ್ ಜಿಂಗಬ್ಯೆರ್. ಗ್ರೀಕ್ ಜಿಂಗಿಬೆರೀಸ್ ಪುದರ್ ಡ್ದ್ ಜಿಂಗಬ್ಯೆರ್ ಪುದರ್ ಪಡೆತ್ಂಡ್. ಅವುಲಾ ಸಿಂಗಬೆರಾ ಸಂಸ್ಕೃತಡ್ದ್ ಪಡೆತ್ಂಡ್. == ಶುಂಠಿದ ಉತ್ಪಾದನೆ == ಜಗತ್ಡ್ ೩೦% ಶುಂಠಿ ಉತ್ಪಾದನೆನ್ ಮಲ್ಪುನ [[ಭಾರತ]] ಸುರುತ ಜಾಗೆಡ್ ಉಂಡು. [[ಆಫ್ರಿಕಾ]] ಬೊಕ್ಕ ಕೆರಿಬ್ಬಿಯನ್ ದೇಶಡ್ಲ ಶುಂಠಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ವ್ಯಾಪಕವಾದ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್.<ref>https://www.mapsofworld.com/world-top-ten/ginger-producing-countries.html</ref> == ಔಷಧೀಯ ಗುಣೊ == * ಶುಂಠಿಡ್ ಇಪ್ಪುನ ಜಿಂಜೆರೋಲ್‌ ಅಂಶ ಬೇನೆ ಶಮನ ಮಲ್ಪುಂಡು. * ಬ್ಯಾಕ್ಟೀರಿಯಾ ವಿರೋಧಿ ಗುಣೊ ಶುಂಠಿಗ್ ಉಂಡು. * ಸಮುದ್ರಯಾನ ಮಲ್ತ್ದ್ ಬರ್ಪುನ ತರೆಬೇನೆ, ಬಂಜಿ ಬೇನೆ ಕಮ್ಮಿ ಆಪುಂಡು. * ಉರಿಯೂತ ನಿವಾರಣೆ ಆಪುಂಡು. * ಕಫದ ತೊಂದರೆಗ್ ಶುಂಠಿದ ಮರ್ದ್ ಎಡ್ಡೆ.<ref>https://www.medicalnewstoday.com/articles/265990.php</ref> == ಕರ್ನಾಟಕೊದ ಶುಂಠಿ ಬುಲೆಪುನ ಜಾಗೆಲು == * [[ಉತ್ತರ ಕನ್ನಡ]] * [[ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ]] * [[ಹಾಸನ]] * [[ಶಿವಮೊಗ್ಗ]] * [[ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು]] * [[ಉಡುಪಿ]] * [[ಕೊಡಗು]] * [[ಮೈಸೂರು]] * [[ಮಲೆನಾಡು]] == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಸಸ್ಯೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಸಸ್ಯವಿಜ್ಞಾನ]] [[ವರ್ಗೊ:ಮರ್ದುಲು]] o9q56g0c7prs8hnkz1hno0cvh3knzjy 0 6324 217121 197176 2025-06-24T15:10:48Z Kishore Kumar Rai 222 217121 wikitext text/x-wiki [[ಫೈಲ್:Rakshitha.jpg|thumb|೨೦೨೦ ರಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿತಾ]] '''ರಕ್ಷಿತಾ''' ಪುದರ್‌ದ ಕನ್ನಡ ಸಿನೆಮೊ ನಟಿ ಶ್ವೇತಾ (ಪುಟ್‍ನೆ ಮಾರ್ಚ್ ೩೧, ೧೯೮೪), ಇಂಬೆರೆನ್ ಜನಪ್ರಿಯವಾದ್ ರಕ್ಷಿತಾ ಪಂಡ್‍ದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಮೇರ್ ಒರ್ತಿ ಭಾರತ ದೇಸೊದ ರಾಜಕಾರಣಿ ಬುಕ್ಕೊ ಮಾಜಿ ನಟಿ. ಆರ್ ಕನ್ನಡ, [[ತಮಿಳ್ ಭಾಷೆ|ತಮಿಳು]] ಬುಕ್ಕೊ ತೆಲುಗು ಬಾಸೆಲೆಡ್ ಅಬಿನಯೊ ಮಲ್ತೆರ್. ರಕ್ಷಿತಾ ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್ ಮೇರೆಟ್ಟುಗೆ ೨೦೦೨ಡ್ ಕನ್ನಡ ಸಿನೆಮೊ ಅಪ್ಪುಡು ಅಬಿನಯಿಸದೆರ್. ಬುಕ್ಕೊ ಆರ್ ಮಸ್ತ್ ಕನ್ನಡೊ ಬುಕ್ಕೊ [[ತೆಲುಗು]] ಸಿನೆಮೊಲೆಡ್ ಅಬಿನಯಿಸದೆರ್. [[ಕಾಂಗ್ರೆಸ್‍]] ಪಕ್ಷೊಡು ಸೇರೊಂದು ಆರೆನ ರಾಜಕೀಯ ಬೇಲೆದ ಬದ್‍ಕ್ ೨೦೧೨ಡ್ ಸುರುವಾಂಡ್. ಅಯಿತ ಪೊಂಜೋವುಲೆ ವಿಬಾಗೊದ ಗುರ್ಕಾರ್ರ್ ಆದ್ ಸೇವೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಬುಕ್ಕೊ ಆರ್ ೨೦೧೩ಡ್ ಜನತಾ ದಳ (ಸೆಕ್ಯುಲರ್)ಗ್ ಸೇರಿಯೆರ್. == ಸಿನೆಮಾ ನಿರ್ದೇಶನ == {| class="wikitable" |- bgcolor="#d1e4fd" ! ಹೆಸರು !! ವರ್ಷ !! ಬಾಸೆ |- |[[ಜೋಗಯ್ಯ]] || ೨೦೧೧ || [[ಕನ್ನಡ]] |- |[[ಡಿಕೆ (ಸಿನೆಮಾ)|ಡಿಕೆ]] || ೨೦೧೪ || ಕನ್ನಡ |- |} == ರಕ್ಷಿತಾ ಅಬಿನಯೊ ಮಲ್ತಿನ ಸಿನೆಮೊಲು == {|class="wikitable" border="1" |# |ವರ್ಷ |ಚಿತ್ರ |ನಿರ್ದೇಶಕ |ನಟ |---- |೧ |೨೦೦೨ |[[ಅಪ್ಪು]] |[[ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾತ್]] |[[ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‍ಕುಮಾರ್ (ನಟ)|ಪುನೀತ್ ರಾಜ್‌ಕುಮಾರ್]] |---- |೨ |೨೦೦೨ |ಧಮ್ |ಎಂ ಎಸ್ ರಮೇಶ್ |ಸುದೀಪ್ |---- |೩ |೨೦೦೩ |ವಿಜಯಸಿಂಹ |ನನನ |ವಿಜಯ್ ರಾಘವೇಂದ್ರ |---- |೪ |೨೦೦೩ |ಅವಳೇ ನನ್ನ ಗೆಳತಿ<ref>https://kannadamoviesinfo.wordpress.com/2013/12/17/avale-nanna-gelathi-2004/ Kannada Movies Info</ref> |ನನನ |ವಿಜಯ್ ರಾಘವೇಂದ್ರ |---- |೫ |೨೦೦೩ |ಗೋಕರ್ಣ |ನಾಗಣ್ಣ |ಉಪೇಂದ್ರ |---- |೬ |೨೦೦೪ |ಲವ್ |ರಾಜೇಂದ್ರ ಸಿಂಗ್ ಬಾಬು |ಆದಿತ್ಯ |---- |೭ |೨೦೦೪ |[[ಕಲಾಸಿಪಾಳ್ಯ]] |[[ಓಂಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್]] |[[ದರ್ಶನ್]] |---- |೮ |೨೦೦೫ |ಯಶವಂತ್ |ದಯಾಳ್ |ಮುರಳಿ |---- |೯ |೨೦೦೫ |ಅಯ್ಯ |ಓಂಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ |ದರ್ಶನ್ |---- |೧೦ |೨೦೦೫ |ಕಾಶಿ |ಸಾಯಿ ಪ್ರಕಾಶ್ |[[ಸುದೀಪ್]] |---- |೧೧ |೨೦೦೫ |ಡೆಡ್ಲಿ ಸೋಮ |ರವಿ ಶ್ರೀವತ್ಸ |ಆದಿತ್ಯ |---- |೧೨ |೨೦೦೬ |ಮಂಡ್ಯ |ಓಂಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ |ದರ್ಶನ್ |---- |೧೩ |೨೦೦೬ |ಸುಂಟರಗಾಳಿ |ಸಾಧು ಕೋಕಿಲ |ದರ್ಶನ್ |---- |೧೪ |೨೦೦೬ |ಒಡಹುಟ್ಟಿದವಳು |ಸಾಯಿಪ್ರಕಾಶ್ |ರವಿಚಂದ್ರನ್ |---- |೧೫ |೨೦೦೬ |ನೀನೆಲ್ಲೊ ನಾನಲ್ಲೆ |ದಿನೇಶ್ ಬಾಬು |ಅನಿರುದ್ದ್ |---- |೧೬ |೨೦೦೬ |ಹುಬ್ಬಳ್ಳಿ <ref>https://kannada.filmibeat.com/news/301106kempegowda.html Filmbeat Kannada</ref> |ಓಂಪ್ರಕಾಶ್ ರಾವ್ |ಸುದೀಪ್ |---- |೧೭ |೨೦೦೬ |ತನನಂ ತನನಂ |ಕವಿತಾ ಲಂಕೇಶ್ |ಶ್ಯಾಮ್ |---- |೧೮ |೨೦೦೭ |ರಾಜೀವ್ |ರವಿ ಶ್ರೀವತ್ಸ |ವಿಜಯ್ ರಾಘವೇಂದ್ರ |---- |೧೯ |೨೦೦೭ |ತಾಯಿಯ ಮಡಿಲು |ಎಸ್. ನಾರಾಯಣ್ |ಶಿವರಾಜ್ ಕುಮಾರ್ |---- |} == ದೂರದರ್ಶನೊಡು == * 2010 - ಸ್ವಯಂವರೊ - ಹೋಸ್ಟ್ (ಸುವರ್ಣ ಟಿವಿ ಕನ್ನಡ) * 2014 - '' ತಾಕಾ ಧಿಮಿ ದ ಡ್ಯಾನ್ಸಿಂಗ್ ಸ್ಟಾರ್ '' - ತೀರ್ಪುಗಾರ್ತಿ (ಇಟಿವಿ ಕನ್ನಡ) * 2015 - '' ಪುಟಾನಿ ಪಂಟ್ರು ಸೀಸನ್ ೨ '' - ತೀರ್ಪುಗಾರ್ತಿ (ಸುವರ್ಣ ಟಿವಿ ಕನ್ನಡ) * 2017- ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಾಡಿಲು - ತೀರ್ಪುಗಾರ್ತಿ (ಝೀ ಕನ್ನಡ) * 2017- ನೃತ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕ ನೃತ್ಯ-ಕುಟುಂಬ ಯುದ್ಧ- ತೀರ್ಪುಗಾರ್ತಿ (ಝೀ ಕನ್ನಡ) * 2018- ಕಾಮಿಡಿ ಖಿಲಾಡಿಲು ಸೀಸನ್ ೨ - ತೀರ್ಪುಗಾರ್ತಿ (ಝೀ ಕನ್ನಡ) == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಸಿನೆಮಾ]] [[ವರ್ಗೊ:ಸಿನೆಮೊ ನಿರ್ದೇಶಕೆರ್]] [[ವರ್ಗೊ:ಕನ್ನಡ ಸಿನೆಮೊ ನಟೆರ್]] 2z6lhn4segv3hocafn22q5kh67u53pm 0 10911 217123 196889 2025-06-24T15:17:05Z Kishore Kumar Rai 222 217123 wikitext text/x-wiki [[File:Vir-chakra.png|300px|thumb|ವೀರ ಚಕ್ರ ಪದಕದ ಎದುರು ಬುಕ್ಕ ಪಿರ ಮೈತ ಚಿತ್ರ]] '''ವೀರ ಚಕ್ರ'''(ಇಂಗ್ಲಿಷ್:VIR CHAKRA, ಹಿಂದಿ:वीर चक्र), ಭಾರತೀಯ ಸೇನೆದ ಮೂಜಿ ವಿಭಾಗೊದ(ಭೂಸೇನೆ, ವಾಯುಸೇನೆ ಬುಕ್ಕ ನೌಕಾಸೇನೆ) ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ಕೊರ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಸಮ್ಮನ. ಯುದ್ಧಭೂಮಿಡ್ ಪಗೆನಾಯನ ಎದುರು ಅಸಾಮಾನ್ಯವಾಯಿನ ಧೈರ್ಯ ಸಾಹಸ ತೋಜಾಯಿನ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ಈ ಬಹುಮಾನೊನ್ ಕೊರ್ಪೆರ್. ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ಕೊರ್ಪಿನ ಶೌರ್ಯ ಪುರಸ್ಕಾರೊಲೆಡ್ ಈ ವೀರ ಚಕ್ರೊಗು ಮೂಜಿನೇ ಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ಸುರುತ ಪರಮವೀರ ಚಕ್ರ, ರಡ್ಡನೆತ ಮಹಾವೀರ ಚಕ್ರ<ref>https://indianarmy.nic.in/Site/FormTemplete/frmTempSimple.aspx?MnId=pBnW2mq8Ava5+5OvZYdznw==&ParentID=ZEcFFcSy/jzOyAKPj42vUA==&flag=8CKP966uzg96kLov0aWdfQ==</ref>. == ಇತಿಹಾಸೊ ಬುಕ್ಕ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತಿನಿ == ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬರ್ರೆ ದುಂಬು ಭಾರತ ದೇಸೊದ ಸೇನೆಗ್ ರಾಯಲ್ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಆರ್ಮಿ ಪಂಡ್ ಪುದರ್ ಇತ್ಂಡ್. ಆ ಕಾಲೊಡು ಅಸಾಮಾನ್ಯ ಸಾಹಸ ಧೈರ್ಯ ತೋಜಾಯಿನ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ವಿಶಿಷ್ಟ ಸೇವಾ ಪದಕ(Distinguished Service Cross), ಮಿಲಿಟರಿ ಪದಕ(Military Cross) ಬುಕ್ಕ ವಿಶಿಷ್ಟ ಹಾರಾಟ ಪದಕ(Distinguished Flying Cross) ಸಮ್ಮನ ಕೊರೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಉಂದು ಅತ್ತಂದೆ, ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಕ್ರಾಸ್(Victoria Cross) ಪುದರ್‌ದ ಸಮ್ಮನಲಾ ಕೊರೊಂದಿತ್ತೆರ್.(ವಿಕ್ಟೋರಿಯಾ ಕ್ರಾಸ್ ಬ್ರಿಟೀಷ್ ಸೈನ್ಯೊಡು ಸೇವೆ ಸಂದಾಯಿನ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ಕೊರ್ಪುನ ಅತ್ಯುಚ್ಚ ಮಟ್ಟದ ಸೈನಿಕ ಸಮ್ಮನ.) ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಬತ್ತಿಬೊಕ್ಕ ನಮ್ಮ ದೇಸೊದ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್, ನಮನೇ ಸ್ಥಾಪಿಸಾಯಿನ ಪ್ರಶಸ್ತಿನ್ ಕೊರೊಡು ಪನ್ಪಿನ ಉದ್ದೇಸೊಡುದಾವರ ಪರಮವೀರ ಚಕ್ರ, ಮಹಾವೀರ ಚಕ್ರ ಬುಕ್ಕ ವೀರ ಚಕ್ರ ಶೌರ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲೆನ್ ಸ್ತಾಪಿಸಾಯೆರ್<ref name="gallantryawards.gov.in">https://gallantryawards.gov.in/about</ref>. ವೀರ ಚಕ್ರ ಸಮ್ಮನ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತಿನಿ ೨೬ನೇ ಜನವರಿ ೧೯೫೦ನೇ ಇಸವಿಡ್. ಉಂದೇ ಪೊರ್ತುಡು ಪರಮವೀರ ಚಕ್ರ ಬುಕ್ಕ ಮಹಾವೀರ ಚಕ್ರ ಸಮ್ಮನೊನುಲಾ ಸ್ಥಾಪನೆ ಮಲ್ತೆರ್. ೧೯೪೭ನೇ ಇಸವಿ, ಆಗಷ್ಟ್ ೧೫ನೇ ತಾರೀಕ್‌ಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ವೀರ ಚಕ್ರ ಸಮ್ಮನ ಅಧೀಕೃತವಾದ್ ಜಾರಿಗ್ ಬತ್ಂಡ್<ref name="gallantryawards.gov.in"/>. == ಪದಕ ಬುಕ್ಕ ಪಟ್ಟಿದ ವಿನ್ಯಾಸೊ == [[File:Vir Chakra ribbon bar.svg|150px|thumb|ವೀರ ಚಕ್ರದ ಪಟ್ಟಿದ ವಿನ್ಯಾಸೊ]] ವೀರ ಚಕ್ರ ಪದಕೊನು ಬೊಳ್ಳಿಡ್ ಮಲ್ಪುವೆರ್. ಈ ಪದಕ ಸುಮಾರ್ ೩.೫ ಸೆ.ಮೀ. ವ್ಯಾಸ, ವೃತ್ತಾಕಾರೊಡು ಇಪ್ಪುಂಡು. ಪದಕದ ಒಂಜಿ ಮೈಟ್- ಐನ್ ಕೋನದ ನಕ್ಷತ್ರ, ಒಂಜಿ ವೃತ್ತೊದ ಸುತ್ತ ಪಿದಯಿದ ಮೈಕ್ ತಾಗ್‌ದ್ ಇಪ್ಪುಂಡು. ವೃತ್ತೊದ ಉಲಾಯಿದ ಮೈಟ್, ಉಬ್ಬುಶಿಲ್ಪೊಡು ಭಾರತದ ಲಾಂಛನ(ಮೂಜಿ ಮೋನೆ ಎದುರು ತೋಜುನ ಸಿಂಹ) ತೋಜುಂಡು<ref name="gallantryawards.gov.in"/>. ಪದಕದ ನನೊಂಜಿ ಮೈಟ್- ವೀರ ಚಕ್ರ ಪಂಡ್‌ದ್ ಹಿಂದಿ ಬುಕ್ಕ [[ಇಂಗ್ಲಿಷ್ ಪಾತೆರೊ|ಇಂಗ್ಲೀಷ್]]‌ಡ್ ಬರೆದಿಪ್ಪುಂಡು. [[ಹಿಂದಿ ಭಾಷೆ|ಹಿಂದಿ]] ಶಬ್ದೊನು ಪದಕದ ಮಿತ್ತ ಪುಡೆಟ್, ಬೊಕ್ಕ ಇಂಗ್ಲೀಷ್ ಶಬ್ದೊನು ಪದಕದ ತಿರ್ತ ಪುಡೆಟ್ ಬರೆದಿಪ್ಪುಂಡು. ಈ ರಡ್ ಶಬ್ದೊಲೆನ ನಡುಟು, ಪದಕದ ಅಂಚಿಂಚಿದ ಪುಡೆಟ್ ತಾಮರೆ ಪೂತ್ತ ಕೆತ್ತನೆ ಉಪ್ಪುಂಡು. ಪದಕೊನು ಅಕ್‌ಡಾವುನ ಪಟ್ಟಿ ೩೨ ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಉದ್ದ ಉಪ್ಪುಂಡು. ೧೬ ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಕಡು ನೀಲಿ ಬುಕ್ಕ ನನ ೧೬ ಮಿಲಿಮೀಟರ್ ಕೇಸರಿ ಬಣ್ಣೊಡು ಉಪ್ಪುಂಡು<ref name="gallantryawards.gov.in"/>. == ಪಣವುದ ಮೊತ್ತ == ವೀರ ಚಕ್ರ ಸಮ್ಮನ ಪಡೆತಿನ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ಕೇಂದ್ರ ಸರ್ಕಾರದ ಬರಿಡ್‌ದ್ ಧನಸಹಾಯ(ಪ್ರತಿ ತಿಂಗೊಲು ರೂ. ೭,೦೦೦ ) ಸಂದಾಯ ಆಪುಂಡು. ಉಂದು ಅತ್ತಂದೆ ಸೈನಿಕೆರ್ ವಾ ರಾಜ್ಯೊಗು ಸೇರಿನಕುಲಾ ಆ ರಾಜ್ಯ ಸರಕಾರದ ಬರಿಡ್‍ದ್‌ಲಾ ಧನಸಹಾಯ ಸಿಕ್ಕುಂಡು<ref>https://indianarmy.nic.in/WriteReadData/Documents/cwdte191213.pdf</ref>. ನನ, ಭಾರತೀಯ ಸೈನ್ಯೊಡು ಸೇವೆ ಸಂದಾಯಿನ ನೇಪಾಳಿ ಘೂರ್ಖಾ ಸೈನಿಕೆರೆಗ್ ರೂ. ೫೦,೦೦೦ ಒಂಜೇ ಗಂಟ್‌ಡ್ ಸಂದಾಯ ಆಪುಂಡು<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://pcdapension.nic.in/pcdapension/comm/gallantry.htm |access-date=2021-04-25 |archive-date=2020-06-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200629164819/http://pcdapension.nic.in/pcdapension/comm/gallantry.htm |dead-url=yes }}</ref>. ಇಡೆ ಮುಟ್ಟ ಒಟ್ಟು ೧೩೩೪ ಜನ ಸೈನಿಕೆರ್ (ಜೀವೊಡುಪ್ಪುನಗ ಬುಕ್ಕ ಮರಣೋತ್ತರವಾದ್‌ಲಾ) ವೀರ ಚಕ್ರ ಸಮ್ಮನ ಪಡೆತೆರ್<ref>https://gallantryawards.gov.in/awardees</ref>. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಭಾರತೊ]] [[ವರ್ಗೊ:ಮಾನಾದಿಗೆ]] [[ವರ್ಗೊ:ಶೌರ್ಯ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲು]] m1m8blvyoel3vokt73fppmvde83x8hf 0 11263 217120 212762 2025-06-24T15:09:55Z Kishore Kumar Rai 222 217120 wikitext text/x-wiki [[ಫೈಲ್:Sinchana d gowda.jpg|thumb|ಸಿಂಚನಾ ಡಿ ಗೌಡ]] ಸಿಂಚನಾ.ಡಿ.ಗೌಡ ಮೇರ್ ಒರ್ತಿ ಸರ್ಫರ್. ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಗೊಬ್ಬುಡು ಮಲ್ಲ ಪುಗರ್ಮೆ ಪೋಯಿನ ಮೇರ್, ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟಡ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ಡ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲೆನ್ ಪಡೆತ್ತೆರ್. <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://www.fistosports.com/sinchana-gowda-not-end-will-come-back-powers |access-date=2021-08-20 |archive-date=2021-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210819114919/https://www.fistosports.com/sinchana-gowda-not-end-will-come-back-powers |url-status=dead }}</ref> == ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂಡ ದಾದ? == ನಮ ತುಳುವೆರ್ ತುದೆತ ಕೈತಲುಪ್ಪುನಕ್ಲ್ ಆಂಡ ಮಸ್ತ್ ಜನಕ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂಡ ದಾದಾಂದ್ ಗೊತ್ತುಜ್ಜಿ. ಕಡಲ್‌ಡ್ ಒಂಜಿ ಬೋರ್ಡ್ ದ (ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್) ಮಿತ್ತ್ ಉಂತೋಂದು, ಕಡಲ್‌ಡ್ ಬರ್ಪುನ ಅಲೆಕ್ಲೆನ ಮಿತ್ತ್ ಪೋಪುನಿಯೇ ಸರ್ಫಿಂಗ್ [[ಫೈಲ್:ಸರ್ಫರ್.jpg|thumb|ಸರ್ಫಿಂಗ್ ದ ಚಿತ್ರ(ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ)]] == ಪುಟ್ಟು ಬೊಕ್ಕ ಬಲಕೆ == ಸಿಂಚನಾ ಮೇರ್,೨೬ ನವಂಬರ್ ೨೦೦೧ಡ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಗ್ ಸಂದಿನ ಪುತ್ತೂರು ತಾಲೂಕುಡು ಪುಟ್ಟ್ಯೆರ್. ಮೇರ್ನ ಪೊಪ್ಪ ಟಿ.ಡಿ.ಗೌಡ, ಅಂಚನೇ ಅಮ್ಮ ಮೀನಾಕ್ಷಿ.ಡಿ.ಗೌಡ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೆಕ್ಲ್ ಪುತ್ತೂರುಡು ವಾಸಿಸವೋಂದುಲ್ಲೆರ್. == ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ == ಮೇರ್ ಪುತ್ತೂರುದ ಸುಧಾನ ರೆಸಿಡೆನ್ಶ್ಯಲ್ ಶಾಲೆಡ್ ಪತ್ತ್ನೆ ಮುಟ್ಟ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಪಡೆಯೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಕಾಲೇಜಿದ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸಗಾದ್ ಪುತ್ತೂರುದ ಸಂತ ಫಿಲೋಮಿನ ಕಾಲೇಜಿಗ್ ಸೇರ್ಯೆರ್,ಇತ್ತೆ(೨೦೨೧) ಅವ್ವೇ ಕಾಲೇಜಿಡ್ ಬಿ.ಕಾಂ ಕಲ್ತೋಂದುಲ್ಲೆರ್. == ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬದ್ಕ್ == [[ಫೈಲ್:ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ.jpg|thumb|ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್ ಪತೊಂಡಿನ ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ]]ಸಿಂಚನಾ ಮೇರ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಕಲ್ಪ್ಯರ ಶುರು ಮಲ್ತಿನೆ ಪುತ್ತೂರುದ ಬಾಲವನಟ್ಟ್.ಇತ್ತೆ(೨೦೨೧) ಸಿಂಚನ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಶುರು ಮಲ್ತ್ದ್ ೯ ವರ್ಷ ಆಂಡ್. ಸುರೂತ ನಾಲ್ವರ್ಷ ಮಂತ್ರ ಸರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ ದ ದ್ರುವ ದಾಸ್ ಮೇರ್ನ ಕೋಚ್ ಆದಿತ್ತೆರ್. ಅವೆಡ್ತ್ ಬೊಕ್ಕ ಒವ್ವೇ ಕೋಚ್ ಇಜ್ಜಂದೆ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಡ್ ಕಲ್ತೆರ್. <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://www.newskarnataka.com/features/sinchana-gowda-school-girl-riding-a-wave-at-15 |access-date=2021-08-20 |archive-date=2021-08-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820132541/https://www.newskarnataka.com/features/sinchana-gowda-school-girl-riding-a-wave-at-15 |url-status=dead }}</ref> ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್ ಡ್ ಭಾರತೊನೊ ಪ್ರತಿನಿದಿಸೊಡೋ ಪನ್ಪಿನ ಆಸೆ ಮೇರೆಗುಂಡು,ಅಂಚನೇ ಐಕಾದ್ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆರ್. <ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sinchana_Gowda</ref> == ಸಾಧನೆಲು == ಮೇರ್ ಇನಿಮುಟ್ಟ ಪತ್ತೆಡ್ತ್ ಜಾಸ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂತೊಡು ಗೊಬ್ಬುದೆರ್, ಅಂಚನೆ 2 ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಪಂಥಡ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆತೆರ್. 2014ಡ್ ಚೆನ್ನೈಟ್ ನಡತಿನ ರಾಷ್ಟೀಯ ಮಟ್ಟದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ಡ್ ರಡ್ಡ್ನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯೋಂದೆರ್.ಅಂಚನೇ ಅವು ಆರ್ನ ಸುರೂತ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯ ಅಂಚನೆ ಇತ್ತೆ ಕುಡ್ಲದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಕ್ಲಬ್ ದ ಸದಸ್ಯೆ ಆದ್ ಉಲ್ಲೆರ್. ಮೇರೆಗ್ ಇನಿಮುಟ್ಟ ರಾಷ್ರ ಮಟ್ಟಡ್ 5 ಬಂಗಾರದ ಮೆಡಲ್, 3 ಬೊಳ್ಳಿದ ಮೆಡಲ್ ಅಂಚನೆ ಒಂಜಿ ಕಂಚುದ ಮೆಡಲ್ ತಿಕಿಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಮೇರ್ ಕುಡ್ಲದ ಸರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ದ ಸದಸ್ಯೆ ಆದುಲ್ಲೆರ್. == ಉಲ್ಲೇಕೊ == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಗೊಬ್ಬುದಕುಲು]] ltaznwbvnhzlz7irfn1k4v7t48jsgwu 217127 217120 2025-06-24T17:05:06Z ChiK 1136 217127 wikitext text/x-wiki [[ಫೈಲ್:Sinchana d gowda.jpg|thumb|ಸಿಂಚನಾ ಡಿ ಗೌಡ]] '''ಸಿಂಚನಾ ಡಿ ಗೌಡ''' ಮೇರ್ ಒರ್ತಿ ಸರ್ಫರ್. ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಗೊಬ್ಬುಡು ಮಲ್ಲ ಪುಗರ್ಮೆ ಪೋಯಿನ ಮೇರ್, ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟಡ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ಡ್ ಪ್ರಶಸ್ತಿಲೆನ್ ಪಡೆತ್ತೆರ್. <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://www.fistosports.com/sinchana-gowda-not-end-will-come-back-powers |access-date=2021-08-20 |archive-date=2021-08-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210819114919/https://www.fistosports.com/sinchana-gowda-not-end-will-come-back-powers |url-status=dead }}</ref> == ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂಡ ದಾದ? == ನಮ ತುಳುವೆರ್ ತುದೆತ ಕೈತಲುಪ್ಪುನಕ್ಲ್ ಆಂಡ ಮಸ್ತ್ ಜನಕ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂಡ ದಾದಾಂದ್ ಗೊತ್ತುಜ್ಜಿ. ಕಡಲ್‌ಡ್ ಒಂಜಿ ಬೋರ್ಡ್ ದ (ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್) ಮಿತ್ತ್ ಉಂತೋಂದು, ಕಡಲ್‌ಡ್ ಬರ್ಪುನ ಅಲೆಕ್ಲೆನ ಮಿತ್ತ್ ಪೋಪುನಿಯೇ ಸರ್ಫಿಂಗ್ [[ಫೈಲ್:ಸರ್ಫರ್.jpg|thumb|ಸರ್ಫಿಂಗ್ ದ ಚಿತ್ರ(ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ)]] == ಪುಟ್ಟು ಬೊಕ್ಕ ಬಲಕೆ == ಸಿಂಚನಾ ಮೇರ್,೨೬ ನವಂಬರ್ ೨೦೦೧ಡ್ ದಕ್ಷಿಣ ಕನ್ನಡ ಜಿಲ್ಲೆಗ್ ಸಂದಿನ ಪುತ್ತೂರು ತಾಲೂಕುಡು ಪುಟ್ಟ್ಯೆರ್. ಮೇರ್ನ ಪೊಪ್ಪ ಟಿ.ಡಿ.ಗೌಡ, ಅಂಚನೇ ಅಮ್ಮ ಮೀನಾಕ್ಷಿ.ಡಿ.ಗೌಡ. ಪ್ರಸ್ತುತ ಮೆಕ್ಲ್ ಪುತ್ತೂರುಡು ವಾಸಿಸವೋಂದುಲ್ಲೆರ್. == ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ == ಮೇರ್ ಪುತ್ತೂರುದ ಸುಧಾನ ರೆಸಿಡೆನ್ಶ್ಯಲ್ ಶಾಲೆಡ್ ಪತ್ತ್ನೆ ಮುಟ್ಟ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸ ಪಡೆಯೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ಕಾಲೇಜಿದ ವಿಧ್ಯಾಭ್ಯಾಸಗಾದ್ ಪುತ್ತೂರುದ ಸಂತ ಫಿಲೋಮಿನ ಕಾಲೇಜಿಗ್ ಸೇರ್ಯೆರ್,ಇತ್ತೆ(೨೦೨೧) ಅವ್ವೇ ಕಾಲೇಜಿಡ್ ಬಿ.ಕಾಂ ಕಲ್ತೋಂದುಲ್ಲೆರ್. == ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬದ್ಕ್ == [[ಫೈಲ್:ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ.jpg|thumb|ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಬೋರ್ಡ್ ಪತೊಂಡಿನ ಸಿಂಚನ ಡಿ ಗೌಡ]]ಸಿಂಚನಾ ಮೇರ್ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಕಲ್ಪ್ಯರ ಶುರು ಮಲ್ತಿನೆ ಪುತ್ತೂರುದ ಬಾಲವನಟ್ಟ್.ಇತ್ತೆ(೨೦೨೧) ಸಿಂಚನ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಶುರು ಮಲ್ತ್ದ್ ೯ ವರ್ಷ ಆಂಡ್. ಸುರೂತ ನಾಲ್ವರ್ಷ ಮಂತ್ರ ಸರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ ದ ದ್ರುವ ದಾಸ್ ಮೇರ್ನ ಕೋಚ್ ಆದಿತ್ತೆರ್. ಅವೆಡ್ತ್ ಬೊಕ್ಕ ಒವ್ವೇ ಕೋಚ್ ಇಜ್ಜಂದೆ ಸ್ವಂತ ಪ್ರಯತ್ನಡ್ ಕಲ್ತೆರ್. <ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://www.newskarnataka.com/features/sinchana-gowda-school-girl-riding-a-wave-at-15 |access-date=2021-08-20 |archive-date=2021-08-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210820132541/https://www.newskarnataka.com/features/sinchana-gowda-school-girl-riding-a-wave-at-15 |url-status=dead }}</ref> ಒಲಂಪಿಕ್ಸ್ ಡ್ ಭಾರತೊನೊ ಪ್ರತಿನಿದಿಸೊಡೋ ಪನ್ಪಿನ ಆಸೆ ಮೇರೆಗುಂಡು,ಅಂಚನೇ ಐಕಾದ್ ಪ್ರಯತ್ನ ಮಲ್ತೊಂದುಲ್ಲೆರ್. <ref>https://en.m.wikipedia.org/wiki/Sinchana_Gowda</ref> == ಸಾಧನೆಲು == ಮೇರ್ ಇನಿಮುಟ್ಟ ಪತ್ತೆಡ್ತ್ ಜಾಸ್ತಿ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮಟ್ಟದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂತೊಡು ಗೊಬ್ಬುದೆರ್, ಅಂಚನೆ 2 ಅಂತರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಮಟ್ಟದ ಪಂಥಡ್ ಪಾಲ್ ಪಡೆತೆರ್. 2014ಡ್ ಚೆನ್ನೈಟ್ ನಡತಿನ ರಾಷ್ಟೀಯ ಮಟ್ಟದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ಡ್ ರಡ್ಡ್ನೇ ಸ್ಥಾನ ಪಡೆಯೋಂದೆರ್.ಅಂಚನೇ ಅವು ಆರ್ನ ಸುರೂತ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಪಂದ್ಯ ಅಂಚನೆ ಇತ್ತೆ ಕುಡ್ಲದ ಸರ್ಫಿಂಗ್ ಕ್ಲಬ್ ದ ಸದಸ್ಯೆ ಆದ್ ಉಲ್ಲೆರ್. ಮೇರೆಗ್ ಇನಿಮುಟ್ಟ ರಾಷ್ರ ಮಟ್ಟಡ್ 5 ಬಂಗಾರದ ಮೆಡಲ್, 3 ಬೊಳ್ಳಿದ ಮೆಡಲ್ ಅಂಚನೆ ಒಂಜಿ ಕಂಚುದ ಮೆಡಲ್ ತಿಕಿಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಮೇರ್ ಕುಡ್ಲದ ಸರ್ಫ್ ಕ್ಲಬ್ದ ಸದಸ್ಯೆ ಆದುಲ್ಲೆರ್. == ಉಲ್ಲೇಕೊ == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಗೊಬ್ಬುದಕುಲು]] 69cu5tvo7akr46gdo2piek266kw7zpq 0 11529 217122 212297 2025-06-24T15:11:32Z Kishore Kumar Rai 222 217122 wikitext text/x-wiki {{Under construction}} '''ದುಶ್ಶಲೆ''' ಭಾರತದ ಮಹಾಕಾವ್ಯ [[ಮಹಾಭಾರತೊ]]ಡು [[ದುರ್ಯೋಧನ]] ಆದಿ ನೂದು ಜನ ಕೌರವೆರೆನ ಒರ್ತಿಯೇ ತಂಗಡಿ. ಆಲ್ [[ಸಿಂಧೂ]] ಬೊಕ್ಕ [[ಸೌವೀರ]] ದೇಶದ ಅರಸು ಆಯಿನ [[ಜಯದ್ರಥ]]ನ್ ಮದಿಮೆ ಆಯಲ್. [[ಉತ್ತರೆ (ಮಹಾಭಾರತ)|ಉತ್ತರೆ]]-[[ಅರ್ಜುನ]]ನ ಮಗೆ [[ಅಭಿಮನ್ಯು]]ನು ಚಕ್ರವ್ಯೂಹೊಡು [[ಜಯದ್ರಥೆ]] ಕೆರಿಯೆ ಪನ್ಪುನ ಕಾರಣೊಗಾದ್‌, ಈ ಜಯದ್ರಥನ್ [[ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರ]] ಯುದ್ಧೊಡು ಅರ್ಜುನೆ ಕೆರ್ಪೆ. ಕುರುಕ್ಷೇತ್ರದ ಯುದ್ಧ ಮುಗಿ ಬೊಕ್ಕ [[ಯುಧಿಷ್ಠಿರೆ]] (ಧರ್ಮರಾಯೆ) [[ಅಶ್ವಮೇಧ]] ಯಾಗ ಮಲ್ತೊಂದು ಕಪ್ಪ ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ಪರೆ [[ಅರ್ಜುನ]]ನ್ ಸಿಂಧೂದೇಶೊಗು ಬತ್ತ್‌ನಪಗ ಅಯನ ಒಟ್ಟುಗು ಆಲೆನ ಪುಲ್ಲಿ ಯುದ್ಧ ಮಲ್ತೆ. ದುರ್ಯೋಧನನ ತಂಗಡಿನ್ ಆಯನ ತಂಗಡಿ ಪಂದ್ ಪರಿಗಣಿಸಾಯಿನೆರ್ದ್, ಅಲೆನ ಮಿತ್ತ್‌ದ ಮೋಕೆರ್ದ್ ಅಲೆನ ಪುಲ್ಲಿರ್ದ್ದಾದ್ ಕೇರಂದೆ ಸಿಂದೂದೇರ್ಸರ್ದು ಅರ್ಜುನೆ ಪಿದದ್ ದ್ ಬರ್ಪೆ. == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} {{ಮಹಾಭಾರತೊ}} [[ವರ್ಗೊ:ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ]] [[ವರ್ಗೊ:ಮಹಾಭಾರತದ ಪಾತ್ರೊಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ವಿಕಿ ಲವ್ಸ್ ವಿಮೆನ್ ಸೌತ್ ಏಶಿಯಾ ೨೦೨೧]] p9k8saw3hd2rbtdsv4fls8qb0hs2n3i 0 11947 217125 215532 2025-06-24T15:50:43Z Kishore Kumar Rai 222 /* ಋಷಿಕೇಶದಿಂದ ಬದರೀನಾಥದವರೆಗೆ */ 217125 wikitext text/x-wiki {{under construction}} {{Infobox river | name = Ganges | native_name = | native_name_lang = | name_other = | name_etymology = [[Ganga (goddess)]] <!---------------------- IMAGE & MAP --> | image = Varanasiganga.jpg | image_size = 300px | image_caption = The Ganges in [[Varanasi]] | map = Ganges-Brahmaputra-Meghna basins.jpg | map_size = 300px | map_caption = Map of the combined drainage basins of the Ganges (yellow), Brahmaputra (violet) and Meghna (green) | pushpin_map = | pushpin_map_size = | pushpin_map_caption= <!---------------------- LOCATION --> | subdivision_type1 = Country | subdivision_name1 = [[Nepal]], [[India]] (as Ganga), [[Bangladesh]] (as [[Padma]]) | subdivision_type2 = Bhagirathi | subdivision_name2 = | subdivision_type3 = | subdivision_name3 = | subdivision_type4 = | subdivision_name4 = | subdivision_type5 = Cities | subdivision_name5 = '''[[Uttarakhand]]''': [[Rishikesh]], [[Haridwar]] '''[[Uttar Pradesh]]''': [[Bijnor]], [[Fatehgarh]], [[Kannauj]], [[Hardoi]], [[Bithoor]], [[Kanpur]],[[Lucknow]] (''[[Gomti River|Gomti]]'' tributary), [[Prayagraj]], [[Mirzapur]], [[Varanasi]], [[Ghazipur]], [[Ballia]], [[Kasganj]], [[Farrukhabad]], [[Narora]] '''[[Bihar]]''': [[Begusarai]], [[Bhagalpur]], [[Patna]], [[Vaishali district|Vaishali]], [[Munger]], [[Khagaria]], [[Katihar]] '''[[Jharkhand]]''': [[Sahibganj]] '''[[West Bengal]]''': [[Murshidabad]], [[Palashi]], [[Nabadwip]], [[Shantipur]], [[Kolkata]], [[Serampore]], [[Chinsurah]], [[Baranagar]], [[Diamond Harbour]], [[Haldia]], [[Budge Budge]], [[Howrah]], [[Uluberia]], [[Barrackpore]] '''[[Delhi]]''': (''[[Yamuna]]'') tributary '''[[Rajshahi Division]]''': [[Rajshahi]], [[Pabna]], [[Ishwardi Upazila|Ishwardi]] '''[[Dhaka Division]]''': [[Dhaka]], [[Narayanganj]], [[Gazipur]], [[Munshiganj Sadar Upazila|Munshiganj]], [[Faridpur, Bangladesh|Faridpur]] '''[[Chittagong Division]]''': [[Chandpur Sadar Upazila|Chandpur]], [[Noakhali Sadar Upazila|Noakhali]] '''[[Barisal Division]]''': [[Bhola Sadar Upazila|Bhola]] <!---------------------- PHYSICAL CHARACTERISTICS --> | length = {{convert|2525|km|mi|abbr=on}}{{sfn|Jain|Agarwal|Singh|2007}} | width_min = | width_avg = | width_max = | depth_min = | depth_avg = | depth_max = | discharge3_location= [[Farakka Barrage]]{{sfn|Kumar|Singh|Sharma|2005}} | discharge3_min = {{convert|180|m3/s|cuft/s|abbr=on}} | discharge3_avg = {{convert|16,648|m3/s|cuft/s|abbr=on}} | discharge3_max = {{convert|70,000|m3/s|cuft/s|abbr=on}} | discharge2_location= [[Ganges Delta]], [[Bay of Bengal]] | discharge2_min = | discharge2_avg = {{convert|18,691|m3/s|cuft/s|abbr=on}}<ref name="cbsharma">{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=-nufdUc0Ps0C&dq=Ganga+river+18,691+m3/s&pg=PA45 |title=Applied Environmental Sciences & Engineering |author=C B Sharma |publisher=BFC Publications |date=11 January 2021 |isbn=9780313380075 |access-date=17 November 2021 |archive-date=20 February 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230220111532/https://books.google.com/books?id=-nufdUc0Ps0C&dq=Ganga+river+18,691+m3/s&pg=PA45 |url-status=live }}</ref> | discharge2_max = <!---------------------- BASIN FEATURES --> | source1 = Confluence at [[Devprayag]], [[Uttarakhand]] of the [[Alaknanda River|Alaknanda river]] (the [[River source|source stream]] in [[hydrology]] because of its greater length) and the [[Bhagirathi River|Bhagirathi river]] (the source stream in [[Hinduism|Hindu tradition]]). The headwaters of the river include: [[Mandakini River|Mandakini]], [[Nandakini]], [[Pindar River|Pindar]] and the [[Dhauliganga River|Dhauliganga]], all tributaries of the Alaknanda.<ref name=ganges-britannica>{{citation|last1=Lodrick|first1=Deryck O.|last2=Ahmad|first2=Nafis|title=Ganges River|publisher=Encyclopedia Britannica|date=28 January 2021|url=https://www.britannica.com/place/Ganges-River|access-date=2 February 2021|archive-date=7 May 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200507172054/https://www.britannica.com/place/Ganges-River|url-status=live}}</ref> | source1_location = Devprayag, the beginning of the [[main stem]] of the Ganges | source1_coordinates= | source1_elevation = | mouth = [[Bay of Bengal]] | mouth_location = [[Ganges Delta]] | mouth_coordinates = | mouth_elevation = | progression = | waterfalls = | river_system = | basin_size = {{convert|1,999,000|km2|mi2|abbr=on}}<ref name="cbsharma"/> | tributaries_left = [[Ramganga]], [[Garra River|Garra]], [[Gomti River|Gomti]], [[Tamsa River (East)|Tamsa]] [[Ghaghara River|Ghaghara]], [[Gandak River|Gandak]], [[Burhi Gandak River|Burhi Gandak]], [[Koshi River|Koshi]], [[Mahananda River|Mahananda]], [[Brahmaputra River|Brahmaputra]], [[Barak River|Meghna]] | tributaries_right = [[Yamuna]], [[Tamsa River|Tamsa]] (also known as Tons River), [[Karmanasa River|Karamnasa]], [[Sone River|Sone]], [[Punpun River|Punpun]], [[Falgu River|Falgu]], [[Kiul River|Kiul]], [[Chandan River|Chandan]], [[Ajay River|Ajay]], [[Damodar River|Damodar]], [[Rupnarayan River|Rupnarayan]] | custom_label = | custom_data = | extra = |discharge1_location= [[Ganges Delta|Mouth of the Ganges]] (Ganges-Brahmaputra-Meghna); Basin size {{convert|1,999,000|km2|abbr=on}}, [[Bay of Bengal]]<ref name="cbsharma"/> |discharge1_avg={{convert|38,129|m3/s|cuft/s|abbr=on}}{{sfn|Kumar|Singh|Sharma|2005}} to {{convert|43,900|m3/s|cuft/s|abbr=on}}<ref name="cbsharma"/> {{convert|1389|km3/year|m3/s|abbr=on}} }} [[File:Bhagirathi River at Gangotri.JPG|200px|thumb|[[Bhagirathi River]] at [[Gangotri]].]] [[File:Devprayag - Confluence of Bhagirathi and Alaknanda.JPG|thumb|200px|[[Devprayag]], confluence of Alaknanda (right) and Bhagirathi (left) rivers, beginning of the Ganges proper.]] [[File:River Ganga with Howrah bridge in the backdrop.jpg|thumb|200px|The river Ganges at [[ಕೊಲ್ಕತ್ತ]], with [[Howrah Bridge]] in the background]] [[File:Lower Ganges in Lakshmipur, Bangladesh.jpg|thumb|200px|Lower Ganges in Lakshmipur, Bangladesh]] [[File:River Ganga in Patna 201 (1).JPG|thumb|200px|The Gandhi Setu bridge across the Ganges in Patna]] [[File:Vikramshila Setu.jpg|right|thumb|200px|The Vikranmshila Setu bridge across the Ganges in Bhagalpur]] [[File:HeadwatersGanges1.jpg|thumb|200px|The [[Himalayas|Himalayan]] headwaters of the Ganges river in the [[Garhwal division|Garhwal]] region of [[Uttarakhand]], India. The headstreams and rivers are labeled in italics; the heights of the mountains, lakes, and towns are displayed in parentheses in metres.]] '''ಗಂಗಾ ಸುದೆ''' [[ಭಾರತ]]ದ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಸುದೆಕುಲೆಡ್ ಪ್ರಮುಖವಾಯಿನವು. ಗಂಗಾ ನದಿನ್ ಭಾರತದ ಪುರಾಣೊಲೆಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಮಹಾಕಾವ್ಯೊಲೆಡ್ "ದೇವನದಿ" ಪಂದ್ ವರ್ಣಿಸಾದ್ ಉಂಡು. ನಮ ದೇಸೊದ ಉದ್ದಗೆಲೊಗುಲಾ ಗಂಗಾನದಿನ್ ಮಾತೃದೇವತೆನ ರೂಪೊಡು ಪೂಜಿಸುನ ನಂಬಿಕೆ [[ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮ]]ಡ್ ಉಂಡು. ಗಂಗಾನದಿ [[ಹಿಮಾಲಯ]]ದ ಗಂಗೋತ್ರಿಡ್ ಪುಟ್ಟ್‌ದ್ ೧೫೫೮ ಮೈಲಿ (೨೫೦೭ ಕಿ.ಮಿ) ದೂರ ಪರತ್‌ದ್ ಕಡೆಕ್ [[ಬಂಗಾಳ ಕೊಲ್ಲಿ]]ನ್ ಸೇರುಂಡು. == ಗಂಗಾ ಸುದೆತ್ತ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ == ಹಿಂದೂಲೆನ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಒಂಜಾಯಿನ ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲ್‌ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯ ಕೇವಲ ಹಿಮಶಿಖರೊಲೆನ ಆಲಯ ಅತ್ತ್. ಋಷಿ ಮುನಿಕುಲು ವಾಸವಾದ್ ಇತ್ತ್‌‍ನ ಪ್ರದೇಶೊಲು. ಅಲ್ಪದ ಪರಿಸರ ಪಂಡ್ಂಡ ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಪನಿಕುಲೆನ ಉಪಯೋಗೊರ್ದು ಆ ಜಾಗೆಲೆನ ಪಾವಿತ್ರತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚ ಆದ್ ಉಂಡು. ಈ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರೊಲೆಡ್ ತಿಕ್ಕುನಂಚಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಬೊಕ್ಕ ಮಾನಸಿಕ ಉನ್ನತಿನ್ ಗೌರವಿಸದ್ ಜಿಜ್ಞಾಸಿಲು, ಸಾಧಕೆರ್, ಎದುರಿಸೊಡಾಯಿನ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯೊಲೆನ್, ಅಪಾಯೊಲೆನ್, ಅನಾನುಕೂಲಲೆನ್ ಪರಿಗಣಿಸವಂದೆ ಅತೀ ಕಠಿಣ ಮಾರ್ಗೊನು ಕ್ರಮಿಸವೊಂದು ಬರ್ಪೆರ್. ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗೊಡು ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವೊಲೆರ್ದ್ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿನ ಹಲವಾರ್ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರೊಲು ಉಂಡು. ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಕುಲು, ಅರ್ಚಾಯೆರ್ ಸಿದ್ಧೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಋಷಿಕುಲು ಈ ಪ್ರದೇಶೊಲೆನ ಅಮೂಲ್ಯವಾಯಿನ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪತ್ತುನು ಅಕುಲೆನ ದುಂಬುದ ಜನಾಂಗೊಗು ಕೊಡುಗೆಯಾದ್ ಕೊರ್ತೆರ್. == ಗಂಗೆದ ಇತಿವೃತ್ತ == * ಉತ್ತರ ಭಾರತೊಡು 'ದೇವಭೂಮಿ' ಪಂಡ್‌ದೇ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಯಿನ ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲೆಡ್ ಒಂಜಿ ಪಾವನ ಜಲ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪೂಜಿಸುನ ಗಂಗೆದ ಉಗಮದ ಜಾಗೆನೇ ಗಂಗೋತ್ರಿ. ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲೆನ ಯಾತ್ರೆಗ್ ಉತ್ತರಕಾಂಡದ ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ಪಿದಡೊಡಾವುಂಡು. ಹರಿದ್ವಾರ ಪಂಡ್ಂಡ ಬದರಿನಾರಾಯಣ(ಹರಿ)ಗ್ ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ಯಾತ್ರೆ ಆರಂಭಿಸುನೆರ್ದ್ ಉಂದೆಕ್ 'ಹರಿದ್ವಾರ' ಪಂಡ್‌ದ್‍ಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. ಮುಲ್ಪ ಗಂಗೆ ಮಾತ ಪುಡೆಟ್ಟ್‌ಲಾ ತಾನ್ ತಾನಾದ್ ಕಣ್ಮನ ತಣಿಪುನಂಚ ಪರಪುವಲ್. * ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ೨೩ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರಡು ಋಷಿಕೇಶ ಮಹಾ ಉತ್ತಮ ತೀರ್ಥ ಬೊಕ್ಕ ತಪೋಭೂಮಿ ಉಂಡು. ಉತ್ತುಂಗ ಪರ್ವತೊಲೆನ ಶಿಖರೊಲೆನ ನಡುಟ್ಟು ಪರಪುನ ಗಂಗೆದ ಝಳು ಝಳು ನಿನಾದದೊಟ್ಟುಗು ಜಲಧಾರೆದ ಪರಪು, ತಪ್ಪಲ್‌ದ ಪ್ರದೇಶೊಲೆನ್ ಸೇರುಂಡು. * ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ಗಂಗೋತ್ರಿಗ್ ೨೨೮.ಕಿ.ಮೀ. ಋಷಿಕೇಶ ದಾಟ್‌ದ್ ಚಂಬಾ ಪಟ್ಟಣ ಮುಟ್ಟ (೨೯೦ ಅಡ್ಡಿ ಎತ್ತರ) ಉತ್ತಮವಾಯಿನ ಅತೀ ಕಡಿದಾಯಿನ, ಎಲ್ಯ, ತೀವ್ರ ತಿರುವುಲೆರ್ದ್ ಕೂಡ್‌ನ ಮಾರ್ಗ ಅಲ್ಪರ್ದ್ (ಚಂಬಾ -ಮಹಾರಾಜ ಸುರ್ದಶನ ಶಾಹ್ ರೂಪಿಸಯಿನ ರಾಜಧಾನಿ) ಉತ್ತರ ಕಾಶಿದ ಕಡೆಕ್ಕ್ ಪಿದಡೊಡು. ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಒಂಜಿ ಅಧುನಿಕ ಬಗೆರ್ದ್ ರಚಿತವಾಯಿನ ಸುಮಾರ್ ೫೦೦೦೦ ಜನಸಂಖ್ಯೆ ಉಪ್ಪುನ ನಗರ. ಮುಲ್ಪ ಈ ಜಿಲ್ಲೆದ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರ್ಯಾಲಯೊಲು ಉಂಡು. == ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ == * ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಸೌಂದರ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಸ್ತಿಕತೆತ್ತ ಅಪೂರ್ವ ಸಂಗಮ ಪ್ರದೇಶ. ನರಮಾನಿನ ಮನಸ್ಸ್‌ಗ್ ರೋಮಾಂಚನ ಕನಪುನ ಜಾಗೆ, ಮನಮೋಹಕ ದೃಶ್ಯ. ಭಕ್ತೆರೆನ ಪಾಲ್‍ಗ್ ಕಲ್ಯಾಣಕಾರಿ. ಪ್ರಕೃತಿದ ಅನುಪಮ ದೇಕಿ, ತರೆ ದೆರ್ತ್ಂಡ ಗಗನಚುಂಬಿ ಬೆಟ್ಟೊಲು, ತರೆ ತಗ್ಗಾಂಡ ನೀಳವಾದ್ ಪರಪುನ ಗಂಗೆ, ಉಂದೆನ್‌ ಪೂರ ಪೋದೇ ಅನುಭವಿಸವೊಡು, ಆಸ್ವಾದಿಸವೊಡು. * ಉತ್ತರಕಾಶಿಡ್ ಉಂತುದು ವಿಶ್ರಾಂತಿ ಪಡೆದ್ ದುಂಬು ಪಿದಡೊಲಿ. ಮುಲ್ಪ ಉಂತ್ಯೆರೆ ಮಸ್ತ್ ಧರ್ಮಶಾಲೆಲ್, ವಸತಿಲು ಉಂಡು. ನೂದು ವರ್ಷದಾತ್ ಪಿರಾಕ್‌ದ ಕೈಲಾಸ ಆಶ್ರಮಲಾ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ರಾತ್ರೆ ಎಣ್ಮ ಗಂಟೆ ಮುಟ್ಟಲಾ ಬೊಲ್ಪು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಸೂರ್ಯಾಸ್ತ ತಡವಾದ್ ಆಪುಂಡು. ಉಂದುವೇ ಮುಲ್ಪದ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯ. * ಅಂಚ ಬೊಲ್ಪು ೪-೩೦ಕ್ ಮೂಲು ಅಪುಂಡು. (ಸೂರ್ಯೋದಯಲಾ ಬೇಕ). ಉಂದೆಕ್ಕ್ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿ ಪನ್ಪುನ ಪುದರ್ ಬತ್ತ್‌ನೆ ಮುಲ್ಪುನೇ ನೆಲೆಸ್‌ದ್ ಉಪ್ಪುನ ಶಿವರ್ದ್ ಆದ್. ಉತ್ತರದ ಕಡೆ ಮಲ್ತ್‌ನ ಶಿವನ ದೇವಾಲಯ ಮುಲ್ಪ ಉಂಡು. ಅಯಿಕ್ಕ್ ಎದುರಾದ್ ಆದಿಶಕ್ತಿನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. * ಅಲ್ಪದ ವಿಶೇಷ ಪಂಡ ಸುಮಾರ್ ೧೦೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರೊದ ಪಿತ್ತಾಳೆದ ರೀತಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಲೋಹದ ತ್ರಿಶೂಲ ಉಂಡು. ಅಯಿನ್ ಅದಿಶಕ್ತಿಯೇ ರಕ್ಕಸೆರೆ ಸಂಹಾರೊರ್ದು ಬೊಕ್ಕ ಅಲ್ಪ ಊರುದೆರ್ ಬೊಕ್ಕ ಅವು ಪಾತಾಳೊಗು ಪೋತ್ಂಡ್ ಪನ್ಪುನವು ಅಲ್ಪದಕುಲೆನ ಹೇಳಿಕೆ. ಅಯಿನ್ ತೆರಿಯೆರೆ ಮಸ್ತ್ ರೀತಿದ ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಪ್ರಯೋಗೊಲು ಆಂಡ್, ಆಂಡಲಾ ಸತ್ಯೊನು ತೆರಿಯೆರೆ ನನಲಾ ಸಾಧ್ಯ ಆತ್‌ಜಿ. ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ಬೊಲ್ಪುಗು ಬೇಕ ೫ ಗಂಟೆಗ್ ಪಿದಡ್ಂಡ ಬಯ್ಯಗ್ ವಾಪಾಸ್ಸ್ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಗ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಸೇರೊಲಿ. * ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ಗಂಗೋತ್ರಿಗ್ ಪೋನಗ ಸಾದಿಡ್ ತಿಕ್ಕುನ ಪೊರ್ಲುದ ಜಾಗೆ '''ಹಸ್ಲಿಲ'''. ಈ ಪ್ರದೇಶ '''ಏಪುಲ್‌ದ ಮರ'''ಕುಲೆರ್ದ್ ದಿಂಜಿದ್ ತುಳುಕೊಂದು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಉತ್ತರ ಕಾಶಿರ್ದ್ ೧೫.ಕಿ.ಮೀ. ದೂರೊಡು '''ಮನೇರಿ ಡ್ಯಾಂ''' ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗಂಗೆ ತನ್ನ ಗಾತ್ರೊನು ಕುಗ್ಗಿಸವಲ್. ಬೆಟ್ಟದ ಅಡಿರ್ದ್ ಉತ್ತರಕಾಶಿ ಮುಟ್ಟ ಪೋಪಲ್. ಮುಲ್ಪರ್ದ್ ದುಂಬು ಭೂ ಕುಸಿತೊಲೆನ ಪ್ರಕರಣೊಲು ಎಚ್ಚ, ಅಂಚ ದಾದಂಡಲ ಆಂಡ ಗಂಟೆಗಟ್ಟಲೆ-ದಿನಗಟ್ಟಲೆ ಸಾಲ್‌ಸಾಲಾದ್ ವಾಹನೊಲು ಉಂತುಂಡು. * ಮಿಲಿಟ್ರಿದಕುಲು ಬತ್ತ್‌ದ್ ತೆರವು ಮಲ್ತಿ ಬೊಕ್ಕ ಪಿದಡೊಡವುಂಡು. ಹಸ್ಲಿಲಡ್ ಮಿಲಿಟ್ರಿ ಕ್ಯಾಂಪ್ ಉಂಡು, ಆ ಜಾಗೆದ ಸುತ್ತು ಮುತ್ತು '''ರಾಮತೇರಿ ಗಂಗಾಮೈಲಿ''' ಹಿಂದಿ ಸಿನಿಮಾ ದೆತ್ತ್‌ನ ವಿಚಾರೊನು ಅಲ್ಪದ ಜನಕುಲು ಇತ್ತೆಲಾ ನೆನೆಪು ಮಲ್ತೊನುವೆರ್. ಬೊಕ್ಕ ತಿಕ್ಕುನವು '''ಭೈರವ ಘಾಟಿ'''. ಮುಲ್ಪ ಭೈರವನ ದೇವಸ್ಥಾನ ಉಂಡು. ಓಣಸ್ಸ್-ತಿಂಡಿ ಚಾಯದ ಹೋಟೆಲ್‌ಲು ಉಂಡು. ಯಾತ್ರಿಕೆರ್ ವಿಶ್ರಾಂತಿ ದೆತೊಂದು ಬೊಕ್ಕ ದುಂಬು ಪೋಪೆರ್. * ಭೈರವ ಘಾಟಿರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಗಂಧಕ ಪರ್ವತೊಲೆನ ತಾಣ ಉಂಡು. ಮುಲ್ಪ ಬೆಚ್ಚನೀರ್‌ದ ಬುಗ್ಗೆಲೆನ್ ತೂವೊಲಿ. ಯಾತ್ರಿಕೆರ್ ಅಲ್ಪ ಮೀದ್ ದುಂಬು ಪೋಪೆರ್. ಅಲ್ಪ ಸಾದಿದ ಉದ್ದೊಗುಲಾ ಪಾದಯಾತ್ರಿಕೆರೆನ್ ತೂವೊಲಿ (ಸನ್ಯಾಸಿಲು-ಸಿಖ್ಖೆರ್ ಎಚ್ಚ) ಸಿಖ್ಖೆರ್ ಡೋಲಿದ ರೀತಿಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಗಾಡಿಡ್ ಗಂಗಾ ಜಲನು ದೀದ್ ಭಜನೆ ಮಲ್ತೊಂದು ಪೋಪುನೆನ್ ತೂವೊಲಿ. * ಥಂಡಿ ಹವಾ-ತುಂತುರು ಬರ್ಸ (ಜುಲೈ ತಿಂಗೊಲು) ರಡ್ಡ್ ಕಡೆ ಕಡಿದಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ಎತ್ತರದ ಬೆಟ್ಟೊಲು ಮಿತ್ತ್‌‍ರ್ದ್ ಎಲ್ಯೆಟ್ ಬೂರುನ ನೀರ್‌ದ ಝರಿಕುಲು, ಮೋಡೊಲು, ಪಾತಾಳೊಡು ಭೋರ್ಗರೆದ್ ಪರಪುನ ಗಂಗೆ. ಬ್ರಹ್ಮನ ಸೃಷ್ಠಿನೇ ಕಡೆದು ಅಲ್ಪ ದೀತೆನೊ ಪನ್ಪುನ ರೀತಿಡ್ ಉಂಡು. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟೊರ್ದು ೩೧೦೦ ಮೀಟರ್(೧೦,೩೫೫ ಅಡಿ) ಎತ್ತರೊಡು ಉಂಡು. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಮುಟ್ಟುನ ಪೊರ್ತುಗು ಮಾತ ಆಯಾಸೊಲೆನ್ ಮರತ್ತ್‌ದ್ ಬುಡ್ಪು. * ಗಂಗೆದ ದಡಟ್ಟು ಕುಲ್ಲುಂಡ, ಆಲ್ ಹಿಮಾಲಯೊರ್ದು ವೋ ಪಂಡ್‌ದ್ ಸಬ್ದ ಮಲ್ತೊಂದು ಭೋರ್ಗರೆದ್ ಪರತ್ತ್‌ದ್ ಬರ್ಪುನ ಸಾದಿ (ಹರಿದ್ವಾರದಲ್ಲಿ ಶಾಂತವಾಗಿ ಹರಿಯುತಾಳೆ)ಯ ದೃಶ್ಯ ನಮನ್ ತಲ್ಲೀನ ಮಲ್ತ್‌ದ್‍ಬುಡುಪುಂಡು. ಆಕೆಯನ್ನು ಸ್ಪರ್ಶಿಸಿದರೆ ತಣ್ಣಗೆ ಕೊರೆಯುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಂಗಾಮಾತೆಯ ವಿಶಾಲ ದೇವಾಲಯವಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ಗಂಗಾ, ಜಮುನಾ, ಸರಸ್ವತಿ, ಲಕ್ಷ್ಮೀ ಪಾರ್ವತಿ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ದೇವತೆಗಳ ಪ್ರಾಚೀನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳಿವೆ. * ಭಗೀರಥ ಮಹಾರಾಜ ಎದುರಿಗೆ ಕೈ ಜೋಡಿಸಿ ನಿಂತಿರುವ ಪ್ರತಿಮೆಯಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಪೂಜಿಸುವ ವಸ್ತುಗಳೆಲ್ಲ ಚಿನ್ನದವು. ಇಲ್ಲಿ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಶಿವಲಿಂಗದ ಮೇಲೆಯೇ ಬೀಳುತ್ತಾಳೆ. ಇಲ್ಲಿ ಶೀತಗಾಳಿ ಹೆಚ್ಚು. ನಾವು ಗಂಗೆಯಲ್ಲಿ ಇಳಿದು ಸ್ನಾನ ಮಾಡುವುದು ಅತ್ಯಂತ ಕಷ್ಟಕರ. ತಲೆ ಮೇಲೆ ಪ್ರೋಕ್ಷಣೆ ಮಾಡುವಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಕೈ ಶೀತದಿಂದ ಮರಗಟ್ಟಿರು ತ್ತದೆ. ದುರ್ಗಮ ಘಟ್ಟಗಳ ಮಧ್ಯೆ ಪಾಪ ಕಳೆಯುವ ಪತೀತ ಪಾವನೆ ಈ ಗಂಗಾ ಮಾತೆಯ ಮುಂದಿರುವ ಸ್ಥಳ ಸಗರರಾಜ ಭಗೀರಥ ಕುಳಿತು ತಪಸ್ಸು ಮಾಡಿದ ಸ್ಥಳ ಎಂದು ಹೇಳುವ ದೊಡ್ಡ ಕಲ್ಲು ಹಾಸಿಗೆ ಇದೆ. * ಈ ಜಾಗೆಡ್ ಮಲ್ಪುನಂಚಿನ ಪೂಜೆ ಮಂಗಳಕಾರಿ. ಮುಲ್ಪ ವರ್ಷದ ೬ ತಿಂಗೊಲು ಮಾತ್ರ ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಬೊಕ್ಕ ೬ ತಿಂಗೊಲು ಹಿಮೊರ್ದು ದಿಂಜಿದ್‌ ಪೋದು ಉಪ್ಪುಂಡು. ಅಪಗ ಬೆಟ್ಟದ ತಿರ್ತ್ ಉಪ್ಪುನ ಮುಖೀಮಠೊಟ್ಟು ಪೂಜೆ ನಡಪುಂಡು. ಅಲ್ಪ ಏರ್‌ಲಾ ಉಪ್ಪೆರೆ ಸಾಧ್ಯ ಇಜ್ಜಿ. ಉನ್ನತ ಪರ್ವತಗಳ ನಡುವೆ ಕಿಲಕಿಲ ನಗುತ್ತಾ ತಂಪಾಗಿ ಕೊರೆಯುತ್ತಾ ಹರಿಯುವ ಗಂಗಾಜಲ ಧಾರೆಯು ದೃಶ್ಯ ನಮಗೊಂದು ಅಲೌಕಿಕ ಆನಂದ ಕೊಡುತ್ತದೆ (ಇಲ್ಲಿ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಮೇ-ಸೆಫ್ಟೆಂಬರ್). * ಮುಲ್ಪ ಗಂಗೆನ ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪಯೆರೆ ಮಸ್ತ್‌ ಪೂಜಾರಿಲು ಪಿವುಡೆನೇ ಬರ್ಪೆರ್. ಪೂಜೆ ಮಲ್ಪಂಡ ಮನೆತನೊದ ಹಿರಿಯೆರೆಗ್ ಮುಕ್ತಿ ತಿಕ್ಕುಂಡು ಪನ್ಪುನ ಪ್ರತೀತಿ. ಮುಲ್ಪ ಮಸ್ತ್ ಕ್ಷೇತ್ರೊಲು ಬೊಕ್ಕ ಧರ್ಮಶಾಲೆಲು, ಎಲ್ಯ ಪೇಂಟೆಲಾ ಉಂಡು. == ಗಂಗೋತ್ರಿಯ ಬಗ್ಗೆ == * ಹರಿದ್ವಾರೊರ್ದು ಗಂಗೋತ್ರಿಗ್ ೨೯೭.ಕಿ.ಮೀ. ಋಷಿಕೇಶ ಕಡತ್‌ದ್ ಚಂಬಾ ಪಟ್ಟಣ ಮುಟ್ಟ (೨೯೦೦ ಅಡ್ಡಿ ಎತ್ತರ) ಉತ್ತಮವಾಯಿನ ಕಡಿದಾದ, ಎಲ್ಯ, ತೀವ್ರ ತಿರುವುಲೆರ್ದ್ ಕೂಡ್‌ನ ಮಾರ್ಗದ ಮುಖಾಂತರ ಪೋವೊಡು. (ಚಂಬಾ -ಮಹಾರಾಜ ಸುರ್ದಶನ ಶಾಹ್ ರೂಪಿಸಿದ ರಾಜಧಾನಿ) ಇಲ್ಲಿಂದ ಉತ್ತರ ಕಾಶಿಯ ಕಡೆಗೆ ಹೊರಡಬೇಕು. ಗಂಗೋತ್ರಿಯು ಗಂಗೆಯ ಉಗಮ ಸ್ಥಳವಲ್ಲ. ಅಲ್ಲಿಂದ ೧೮ ಕಿ.ಮಿ ಮುಂದಿರುವ 'ಗೋಮುಖ' ಗಂಗೆಯ ಉಗಮವೆನ್ನುತ್ತಾರೆ. * ೩೬೫ ದಿನಗಳು ಹಿಮ ಬೀಳುವ ಪ್ರದೇಶ, ಅತೀ ಕಡಿದಾದ ಸ್ಥಳ ಗೋಮುಖ. ಗೋಮುಖ ಸಮುದ್ರ ಮಟ್ಟದಿಂದ ೧೨,೭೭೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರ. ಅಲ್ಲಿಂದ ನೀಳವಾಗಿ ಹೊರಟ ಗಂಗೆ ಗಂಗೋತ್ರಿಗೆ ಬರುವಷ್ಟರಲ್ಲಿಯೇ ಭೋರ್ಗರೆಯ ತೊಡಗುತ್ತಾಳೆ. (ಮಿಲಿಟರಿ ಪರವಾನಿಗೆ ಪಡೆದೇ ಗೋಮುಖಕ್ಕೆ ಹೋಗಬೇಕು. ಅತೀ ಸಾಹಸದ ಚಾರಣದ ಸ್ಥಳವಿದು. ಅಲ್ಲಿನ ಗೈಡ್ ಜೊತೆಗಿದ್ದರೆ ಇಡೀ ಒಂದು ದಿನ ಬೇಕು. * ಗೋಮುಖಕ್ಕೆ ಹೋಗುವವರು ಪೂರ್ಣ ಸ್ವಸ್ಥ ಹಾಗೂ ಸಾಹಸಿಗಳಾಗಿರಬೇಕು. ಯೋಗ್ಯ ಸಾಧನಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡೇ ಹೋಗಬೇಕು. ಇದು ಅತ್ಯಂತ ಕಠಿಣ ದಾರಿ, ಗೈಡ್ ಇಲ್ಲದೇ ಹೋಗುವುದು ಕಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ದೊಡ್ಡ ಹಿಮ ಶಿಲಾಖಂಡಗಳು ಕಾಣಸಿಗುತ್ತವೆ. ಯಾತ್ರಿಕರ ನಕ್ಷೆ, ಉಣ್ಣೆಯ ಬಟ್ಟೆಗಳು, ಅಗತ್ಯ ಔಷಧಗಳು, ಧರ್ಮಶಾಲೆ ಯ ವಿವರಗಳು, ಈ ಅಂಶಗಳು ಯಾತ್ರಿಕರು ಗಮನದಲ್ಲಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳುವ ಅಂಶಗಳು. == ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ ಧಾಮೊಲು == * ೧. ಕೇದಾರನಾಥ, * ೨. ಬದರಿನಾಥ, * ೩. ಗಂಗೋತ್ರಿ ಮತ್ತು * ೪. ಯಮುನೋತ್ರಿ. * ಹಿಂದೂಲೆನ ಅತಿಶ್ರೇಷ್ಟ ಬೊಕ್ಕ ಪವಿತ್ರವಾಯಿನ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲೊಂದು ಹಿಮಾಲಯದ ತಪ್ಪಲಿನಲ್ಲಿರುವ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳು ಹಿಮಾಲಯ ಕೇವಲ ಹಿಮ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲ. ಋಷಿಮುನಿಗಳು ವಾಸವಾಗಿದ್ದ ಪ್ರದೇಶಗಳು. ಅಲ್ಲಿನ ಪರಿಸರ ಅಂದರೆ ಭೂಮಿ, ಜಲ, ಅಗ್ನಿಗಳ ಉಪಯೋಗದಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳಗಳ ಪಾವಿತ್ರತ್ಯೆ ಹೆಚ್ಚಿವೆ. ಈ ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಲ್ಲಿ ದೊರಕಬಹುದಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಮಾನಸಿಕ ಉನ್ನತಿಯನ್ನು ಗೌರವಿಸಿ, ಜಿಜ್ಞಾಸಿಗಳು, ಸಾಧಕರು, ಅತೀ ಕಠಿಣ ರಸ್ತೆ ಕ್ರಮಿಸುವಾಗ, ಎದುರಿಸಬೇಕಾದ ಕಷ್ಟ ಕಾರ್ಪಣ್ಯಗಳನ್ನು, ಅಪಾಯಗಳನ್ನು, ಅನಾನುಕೂಲಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸದೇ ಬರುತ್ತಾರೆ. * ಭಾರತದ ಉತ್ತರ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಪ್ರಭಾವಗಳಿಂದ ಪ್ರಸ್ಧಿವಾದ ಹಲವಾರು ತೀರ್ಥಕ್ಷೇತ್ರಗಳಿವೆ. ಪ್ರಾಚೀನ ಗುರುಗಳು, ಅರ್ಚಾಯರು ಸಿದ್ಧರು ಮತ್ತು ಋಷಿಗಳು ಈ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಅಮೂಲ್ಯವಾದ ಆಧ್ಯಾತ್ಮಿಕ ಸಂಪ್ತತನ್ನು ತಮ್ಮ ಮುಂದಿನ ಜನಾಂಗಕ್ಕೆ ಕೂಡುಗೆಯಾಗಿ ಕೊಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ. ಋಷಿಕೇಶದಿಂದ ಮೂರು ರಸ್ತೆಗಳು ಇವೆ. ಒಂದು ಗಂಗೋತ್ರಿ, ಇನ್ನೊಂದು ರಸ್ತೆ ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಮತ್ತೊಂದು ಬದರಿನಾಥಕ್ಕೆ ಹಾಗೂ ಕೇದಾರನಾಥಕ್ಕೆ. *ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳ ಯಾತ್ರೆಗೆ ಉತ್ತರಕಾಂಡದ ಹರಿದ್ವಾರದ ಮೂಲಕವೇ ಹೊರಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಹರಿದ್ವಾರಕ್ಕೆ ದೆಹಲಿಯಿಂದ ೬ ಗಂಟೆ ಪ್ರವಾಸ ಮಾಡಬೇಕು. ಹರಿ ಅಂದರೆ ಬದರಿನಾರಾಯಣ ಹಿಮಾಲಯದ ನಾಲ್ಕು ಧಾಮಗಳಿಗೆ ಇಲ್ಲಿಂದ ಯಾತ್ರೆ ಆರಂಭಿಸುವುದರಿಂದ ಇದಕ್ಕೆ ಹರಿದ್ವಾರವೆಂತಲೂ ಕರೆಯುತ್ತಾರೆ. ಇಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ ಎಲ್ಲೆಲ್ಲೂ ತಾನೇ ತಾನಾಗಿ ಕಣ್ಮನ ತಣಿಯುವಂತೆ ಹರಿಯುತ್ತಾಳೆ. == ಋಷಿಕೇಶರ್ದ್ ಬದರೀನಾಥ ಮುಟ್ಟ == ಕೇದಾರನಾಥ ೩೨೦ಕಿ ಮೀ, ದೂರ ಉಂಡು. ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಗಂಗೋತ್ರಿ ೨೨೨ ಕಿ,ಮೀ, ಋಷಿಕೇಶರ್ದ್ ಪಿದಡುನ ಮೂಜಿ ಮಾರ್ಗೊಲೆಡ್ ಒಂಜಿ ಗಂಗೋತ್ರಿ, ಯಮುನೋತ್ರಿ, ಬದರೀನಾಥಗೊ ಪಿದಡುಂಡು. == ಹರಿದ್ವಾರ == * ಹರಿದ್ವಾರಕ್ಕೆ ಹಿಂದೆ 'ಮಾಯಾಪುರಿ' ಎಂಬ ಹೆಸರಿತ್ತ್ತು. ಇಲ್ಲಿ ಹರ ಕಿ ಪೌಡಿ ಮುಖ್ಯ ಸ್ಥಳ. ಪ್ರತಿನಿತ್ಯ ಸಂಜೆ ಗಂಗಾಮಾತೆಗೆ ಆರತಿ ನೋಡುವುದಕ್ಕೆ, ಎರಡು ಕಣ್ಣು ಸಾಲದು. ಹರ ಕಿ ಪೌಡಿಯ ಎರಡು ಕಡೆ ಪರ್ವತಗಳ ಶಿಖರಗಳಲ್ಲಿ ದೇವಿಯರಿದ್ದಾರೆ. ಒಂದು ಕಡೆ ಮಾನಸದೇವಿ ಪರ್ವತ, ಇನ್ನೊಂದು ಕಡೆ ಚಂಡಿದೇವಿ ಪರ್ವತ. * ಇಲ್ಲಿ ಮಂದಿರಗಳಿಗೆ ಹೋಗಲು ಟ್ರಾಲಿಯ ಸೌಲಭ್ಯವಿದೆ. ಶುಂಭ-ನಿಶುಂಭ ರಂತಹ ಅಸುರರಿಗೆ ಮುಕ್ತಿ ನೀಡಲು ದೇವಿಯರು ಇಲ್ಲಿ ಅವತಾರವೆತ್ತಿದರು. ದಾರಿಯಲ್ಲಿ ಮಾತೆ ಕಾಳಿ ದೇವಿಯ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಂದಿರ- ಇಲ್ಲಿ ತಂತ್ರಸಾಧನೆಗಾಗಿ ಹುಲಿಯ ಬುರುಡೆ ಈಗಲೂ ಇದೆ. == ಸ್ಕಂಧ ಪುರಾಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಗಂಗೆ == ಗಂಗಾಮಾತೆ ಶಿವನ ಪತ್ನಿ. ತನ್ನ ಜಟೆಯಲ್ಲಿ ಶಿವ ಆಕೆಗೆ ಸ್ಥಾನ ನೀಡಿದ್ದಾನೆ. ಆಕೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತರಲು ದೇವತೆಗಳು ಉಪಾಯ ಹೂಡಿದರು ಎನ್ನುತ್ತಾರೆ ಸ್ಥಳೀಯರು. ಸ್ಕಂದ ಪುರಾಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ- ಗಂಗೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತಂದ ಶ್ರೇಯಸ್ಸು ಭಗೀರಥ ರಾಜನಿಗೆ ಸಲ್ಲುತ್ತದೆ. ಇಕ್ವಾಕು ವಂಶದ ಸಗರರಾಜನೆಂಬ ಚಕ್ರವರ್ತಿ ಅಶ್ವಮೇಧವೆಂಬ ಯಜ್ಙಕ್ಕಾಗಿ ಕುದುರೆಯನ್ನು ಬಿಟ್ಟಿದ್ದ. ಅಶ್ವಮೇಧ ಯಜ್ಞ ಮುಗಿದರೆ, ಇಂದ್ರ ತನ್ನ ಪದವಿ ಹೋಗುವ ಭಯದಿಂದ ಅದನ್ನು ಕದ್ದು ಕಪಿಲ ಮುನಿ ಆಶ್ರಮದಲ್ಲಿ ಕಟ್ಟಿದ್ದ. (ಪಶ್ಚಿಮ ಬಂಗಾಳದಲ್ಲಿನ -ಸಮುದ್ರ ತೀರ) ಕುದುರೆಗಾಗಿ ಅಲ್ಲಿಗೆ ಬಂದ ಸಗರರಾಜ ೬೦೦೦೦ ಪುತ್ರರು, ಧ್ಯಾನಸ್ಥರಾಗಿದ್ದ ಕಪಿಲ ಮಹರ್ಷಿಗಳನ್ನು ಅವಹೇಳನ ಮಾಡತೊಡಗಿದರು. ಅದರಿಂದ ಕುಪಿತರಾದ ಮುನಿಗಳು ಅವರನ್ನು ಭಸ್ಮಗೊಳಿಸಿದರು. ಅವರಿಗೆ ಮುಕ್ತಿ ಸಿಗದೆ ಮೃತ್ಯುಲೋಕದಲ್ಲಿಯೇ ಅಲೆಯತೊಡಗಿದರು. ಈ ಸಂಧರ್ಭದಲ್ಲಿ ಭಗೀರಥ ಗಂಗೆಯನ್ನು ಭೂಮಿಗೆ ತಂದು ಸಗರರಾಜನ ೬೦೦೦೦ ಪುತ್ರರಿಗೆ ಶಾಪ ವಿಮೋಚನೆ ಮಾಡಿದನೆಂದು ಹೇಳಲಾಗಿದೆ.<ref>ಪುರಾಣನಾಮ ಚೂಡಾಮಣಿ -ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್</ref> == ಕೇದಾರನಾಥ == * ಹಿಮಾಲಯದ ಕೇದಾರನಾಥವು ಹಿಮಾಲಯದ ಇಳಿಜಾರಿನಲ್ಲಿರುವ ಮಂದಾಕಿನಿ ನದಿ ತೀರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು ೧೧,೭೬೦ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿದೆ. ಮಹಾಭಾರತದ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಪಾಂಡವರು ಪಾಪ ಪ್ರಾಯಶ್ಚಿತ್ತಕ್ಕಾಗಿ ಶಿವಲಿಂಗ ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು ಎನ್ನುವುದು ಪುರಾಣದ ನಂಬಿಕೆ. ಚರಿತ್ರೆಯ ಪ್ರಕಾರ ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಾಣವಾದ ದೇವಸ್ಥಾನ ಕೇದಾರನಾಥ. ಇದು ಹಿಂದುಗಳಿಗೆ ಪವಿತ್ರವಾದ ದೇವಾಲಯ. ಕೇದಾರನಾಥದಲ್ಲಿ ಮೂಲ ದೇವಾಲಯವು ಕಲ್ಲಿನ ಸುಂದರ ಶಿಲ್ಪವಾಗಿದ್ದು ಇದನ್ನು ಸುಮಾರು ೮ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಗುರು ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರೆಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತಿದೆ. ಇದು ಶಿವನ ಹನ್ನೆರಡು ಜ್ಯೋತಿರ್ಲಿಂಗಗಳಲ್ಲೊಂದು. * ಚತುರ್ಧಾಮ ಯಾತ್ರೆಯಲ್ಲಿ ಇದೊಂದು ಮುಖ್ಯ ಯಾತ್ರಾ ಸ್ಥಳ. ದೇವಾಲಯದ ಮುಖ್ಯದ್ವಾರದಿಂದ ಒಳಗೆ ಬಂದೊಡನೆ ಪ್ರಾಕಾರದಲ್ಲಿ ಪಾಂಡವರು, ಶ್ರೀಕೃಷ್ಣ, ನಂದಿ ಮತ್ತು ವೀರಭದ್ರನ ಮೂರ್ತಿಗಳಿವೆ. ಈ ದೇವಾಲಯ ವಿಚಿತ್ರವೆಂದರೆ ತ್ರಿಕೋನಾಕಾರದ ಕಲ್ಲಿನ ಮೇಲೆ ಕೆತ್ತಿರುವ ಮಾನವನ ತಲೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಕೇದಾರನಾಥ ಲಿಂಗವು ೮ ಅಡಿ ಎತ್ತರ, ೫ ಅಡಿ ಸುತ್ತಳತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಬೆಳಿಗ್ಗೆ ನಿರ್ವಾಣ ಪೂಜೆ ಮತ್ತು ರಾತ್ರಿ ಶೃಂಗಾರ ಪೂಜೆ ನಡೆಯುವುದೊಂದು ವಿಶೇಷ. * ಇದರ ಒಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಜಲ ಪುಷ್ಪಾದಿಗಳ ಅರ್ಚನೆಯಾದರೆ, ಇನ್ನೊಂದು ಭಾಗಕ್ಕೆ ಘೃತ ಲೇಪನವಾಗುತ್ತದೆ. ಕೇದಾರಲಿಂಗವನ್ನು ಮುಟ್ಟಿ ಪೂಜೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಈ ದೇವಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಆದಿ ಗುರು ಶ್ರೀ ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯರ ಸಮಾಧಿ ಸ್ಥಳವಿದೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಪ್ರಾಚೀನ ಶೈವ ಪೀಠಗಳ್ಲಲೊಂದಾದ ಕೇದಾರರಾಧ್ಯ ಪೀಠವು ಶತಶತಮಾನಗಳಿಂದಲೂ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿದ್ದು ಖ್ಯಾತಿ ಗಳಿಸಿದೆ. ಇದರ ಮುಖ್ಯಸ್ಥರು ಕರ್ನಾಟಕದವರೆಂಬುದು ಹೆಮ್ಮೆಯ ಸಂಗತಿ. ಕೇದಾರನಾಥ ಗರ್ಭಗುಡಿಯು ತೆಗೆಯುವುದು ಶಿವರಾತ್ರಿಯಂದು ನಿರ್ಧಾರವಾಗುತ್ತದೆ. == ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರ == * ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ವರ್ಷದಲ್ಲಿ ಆರು ತಿಂಗಳ ಕಾಲ ಮಾತ್ರವೇ ತೆರೆದಿರುತ್ತದೆ. ಉಳಿದ ಸಮಯ ಇದು ಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಹಿಮದಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಿಹೋಗಿರುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಜೂನ್‌ ನಿಂದ - ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ ವರೆಗೆ ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವನ್ನು ದರ್ಶಿಸಲು ಉತ್ತಮ ಕಾಲ. * ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಮುಚ್ಚಿರುವ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬದರಿನಾಥನ ಉತ್ಸವ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠ(ಜೋಷಿಮಠ)ಕ್ಕೆ ಕರೆತಂದು ಪೂಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಬದರಿನಾಥ ದೇವಾಲಯವು ಮುಚ್ಚಿರುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ನಾರದ ಮಹರ್ಷಿಯು ಪ್ರತಿದಿನ ಬದರಿನಾರಾಯಣನಿಗೆ ಪೂಜೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸುವನೆಂದು ಒಂದು ನಂಬಿಕೆ. ಇಲ್ಲಿನ ಐದು ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯಗಳೆಂದರೆ- * ವಿಶಾಲ ಬದರಿ : ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರ * ಯೋಗ ಬದರಿ : ಪಾಂಡುಕೇಶ್ವರದಲ್ಲಿರುವ ಈ ದೇವಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಹ ಬದರಿನಾಥನು ಧ್ಯಾನಮುದ್ರೆಯಲ್ಲಿ ದರ್ಶನವೀಯುವನು. ಐತಿಹ್ಯಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಪಾಂಡು ಮಹಾರಾಜನು ಈ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಿದನು. * ಭವಿಷ್ಯ ಬದರಿ : ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠ ( ಜೋಷಿಮಠ)ದಿಂದ ೧೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ಪುರಾಣ ಕಥೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಮುಂದೊಂದು ದಿನ ಬದರಿನಾಥ ಕ್ಷೇತ್ರವು ಭೂಮಿಯಿಂದ ಮರೆಯಾದಾಗ ಬದರಿನಾಥನು ಇಲ್ಲಿ ನೆಲೆನಿಂತು ದರ್ಶನ ಕೊಡುವನು. ಆದ್ದರಿಂದಲೇ ಇದು ಭವಿಷ್ಯ ಬದರಿ. * ವೃದ್ಧ ಬದರಿ : ಜ್ಯೋತಿರ್ಮಠದಿಂದ ೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿ ಆನಿಮಠದಲ್ಲಿದೆ. ಕಥನಗಳ ಪ್ರಕಾರ ಬದರಿನಾಥನ ಮೂಲ ಪೂಜಾಸ್ಥಾನವು ಇದೇ ಆಗಿದ್ದಿತು. * ಆದಿ ಬದರಿ : ಕರ್ಣಪ್ರಯಾಗದಿಂದ ೧೭ ಕಿ.ಮೀ. ದೂರದಲ್ಲಿದೆ. ೧೬ ಸಣ್ಣ ಮಂದಿರಗಳುಳ್ಳ ಇಲ್ಲಿನ ದೇವಾಲಯ ಸಂಕೀರ್ಣದಲ್ಲಿ ಮಹಾವಿಷ್ಣುವಿನ ೩ ಅಡಿ ಎತ್ತರದ ಕಪ್ಪು ಶಿಲೆಯ ಮೂರ್ತಿ ಪೂಜೆಗೊಳ್ಳುತ್ತಿದೆ. == ಗಂಗಾ ಸುದೆತ್ತ ಮಾಲಿನ್ಯತೆ == * ‘ಗಂಗಾ ನದಿ ಉದ್ದೊಗುಲಾ ಪೋನಗ 39 ಜಾಗೆಲೆಲೆಡ್, ಕೇವಲ ಒಂಜಿ ಜಾಗೆಡ್ ಮಾತ್ರ ಸುದೆತ್ತ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಉಂಡು. ಒರಿನ ಕಡೆಕುಲೆಡ್ ನೀರ್ ಮಲಿನವಾದ್ ಉಂಡು’ ಪಂದ್ ಕೇಂದ್ರ ಮಾಲಿನ್ಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ಮಂಡಳಿ ಪತ್ತ್ಂಡ್. ಮಂಡಳಿ ಮುಂಗಾರ್‌ಗ್‌ಲಾ ದುಂಬು ಬೊಕ್ಕ ಮುಂಗಾರ್‌ರ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ 39 ಜಾಗೆಲೆರ್ದ್ ನೀರ್‌ದ ಮಾದರಿಲೆನ್ ಸಂಗ್ರಹ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್; ಸುಪ್ರೀಂಕೋರ್ಟುದ ನಿರ್ದೇಶನದ ಮೇರೆಗ್ ಈ ಅಧ್ಯಯನ ಅಯಿನ್ ಪೂರ ಪರಿಶೀಲನೆ ನಡೆಸದ್ಂಡ್. ಇತ್ತೆ ಅಧ್ಯಯನದ ವರದಿನ್ ಮಂಡಳಿ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್‌ದ್ಂಡ್. ‘ಮುಂಗಾರಿಗು ದುಂಬು 41 ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಮಂಡಳಿ ಅಧ್ಯಯನ ಮಲ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಅಯಿಟ್ಟ್ 37 ಜಾಗೆಲೆಡ್ ಅಪಾಯಕಾರಿ ಮಟ್ಟೊಡು ನೀರ್ ಮಲಿನ ಆದ್ ಉಪ್ಪುನವು ತೋಜಿದ್ ಬತ್ತ್‌ದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಒಂಜಿ ಜಾಗೆಡ್ ಮಾತ್ರ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್. ಒರಿನ ಮೂಜಿ ಜಾಗೆಲೆಡ್ ನೀರ್ ಒಂತೆ ಮಲಿನ ಆದ್ ಇತ್ತ್ಂಡ್’ ಪಂಡ್‌ದ್ ವರದಿಡ್ ವಿವರಿಸದ್ ಉಂಡು.<ref>[https://www.prajavani.net/stories/national/ganga-clean-just-one-out-39-596495.html ಗಂಗಾ ಒಂದು ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಮಾತ್ರ ನೀರು ಶುದ್ಧ೨೨-೮-೨೦೧೮]</ref> ==ಪರಪುದ ಕಡಿತ== * ಸುದೆತ್ತ ನೀರ್ ಶುದ್ಧವಾದ್ ಉಪ್ಪೆರೆ ಬೊಕ್ಕ ಮಾಲಿನ್ಯಮುಕ್ತವಾದ್ ಉಪ್ಪೆರೆ ಸುದೆ ಪರಿತ್ತೊಂದೇ ಉಪ್ಪೊಡು. 2,525 ಕಿ.ಮೀ. ಉದ್ದ ಪರಿಪುನ ಗಂಗಾ ನದಿಕ್ಕ್ ಆಜಿ ಬೃಹತ್ ಅಣೆಕಟ್ಟು ಬೊಕ್ಕ ನಾಲ್ ಜಲಾಶಯೊಲೆನ್ ನಿರ್ಮಿಸದೆರ್. ಅಣೆಕಟ್ಟು ಒಡೆತನದ ಅಲಕ್‌ನಂದಾ ಕಂಪನಿ ಉತ್ತರಪ್ರದೇಶ ಬೊಕ್ಕ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯೊಲೆಗ್ 330 ಮೆ.ವಾ. ಶಕ್ತಿನ್ ರಾಯಧನದ ರೂಪೊಡು ಉಚಿತವಾಗದ್ ಕೊರೊಂದು ಉಂಡು. ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಧೀನದ ಮನೇರಿಭಾಲಿ ರಡ್ಡನೇ ಹಂತದ ಡ್ಯಾಂಲೆನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿಲು ಅಕುಲೆನ ವರಮಾನೊನೇ ದುಂಬು ಮಲ್ತೊಂದು, ಕೇಂದ್ರೀಯ ಜಲ ಆಯೋಗ ಆದೇಶ ಮಲ್ತ್‌ನಾತ್ ನೀರ್‌ನ್ ಅಣೆಕಟ್ಟೆರ್ದ್ ಪಿದಯಿ ಬುಡಿಯೆರೆ ಆಪುಜಿ ಪಂಡೊಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊಟ್ಟು ಬಡ್ತ್ಂದ್ಂಡ್. ಆಯೋಗದ ನಿಬಂಧನೆ ಅವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಬೊಕ್ಕ ತಾನ್ ಇತ್ತೆನೇ ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ದ ಆದೇಶದಂಚ ಶೇ 15 ತಾತ್ ಹೊರಹರಿವುನು ಕಾಪಾಡೊಂದು ಉಪ್ಪುನೆರ್ದ್ ಆಯೋಗದ ಶಿಫಾರಸ್ಸ್‌ನ್ ಪಾಲಿಸಯೆರೆ ಸಾಧ್ಯನೇ ಇಜ್ಜಿ ಪಂಡ್‌ದ್ ಹಟ ಪತ್ತ್ಂದ್ಂಡ್. ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಜೀವನದಿ ಗಂಗೆ, ಖಾಸಗಿ ಒಡೆತನದ ಅಣೆಕಟ್ಟುಲೆನ ಮಾಲೀಕೆರೆ ಹಟಮಾರಿ ಧೋರಣೆರ್ದ್ ತನ್ನ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹರಿವುನು ಕಳೆವೊಂದು, ಅಣೆಕಟ್ಟ್‌ದ ಕೆಳಪಾತಳಿಡ್ ಜೀವಿಸುನ ಅಪರೂಪದ ಜೀವಪ್ರಭೇದೊಲೆನ್ ಸಂಕಷ್ಟೊಗು ತಿಕ್ಕದ್ಂಡ್. ವ್ಯವಸಾಯ, ಉದ್ಯಮ, ವಿದ್ಯುತ್ ಉತ್ಪಾದನೆಗ್ ನೀರ್ ಕೊರ್ಪುನೆತ ಒಟ್ಟುಗು 2020ದ ಅಂತ್ಯೊಗು ಗಂಗಾ ನದಿತ್ತ ಪುನಶ್ಚೇತನ ಮುಗಿಯೊಡಾತ್ಂಡ್. ಕಂಪನಿಲೆಗ್ ಅಪುನ ಆರ್ಥಿಕ ನಷ್ಟೊನು ದಿಂಜಾದ್ತುಂ ಕೊರೊಲಿ. ಆಂಡ ಸುದೆಟ್ಟ್ ಉಪ್ಪುನ ಅಪರೂಪದ ಜೀವಪ್ರಭೇದೊಲು ಶಾಶ್ವತವಾಗದ್ ಕಣ್ಮರೆ ಆಂಡ ಅಯಿನ್‍ ಒಲ್ತುರ್ದು ಕನಪುನೆ ಪಂಡ್‌ದ್ ಪ್ರಶ್ನಿಸಾದ್ ಉಪ್ಪುನ ಪರಿಸರವಾದಿನಕುಲು, ಹೊರಹರಿವುದ ಪ್ರಮಾಣೊನ್ ಏರಿಸಾದ್ ಸುದೆತ್ತ ರಕ್ಷಣೆನ್ ಮಲ್ಪೊಡು ಪಂದ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯೊಗು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಾದೆರ್.<ref>[https://www.prajavani.net/op-ed/opinion/ganga-river-pollution-700898.html ಗಂಗೆ: ಸಾಧ್ಯವೇ ಸ್ವಾಭಾವಿಕ ಹರಿವು? ಗುರುರಾಜ್ ಎಸ್. ದಾವಣಗೆರೆ; d: 27 ಜನವರಿ 2020]</ref> == ಆಕರ ಗ್ರಂಥ == * ಪುರಾಣನಾಮ ಚೂಡಾಮಣಿ -ಬೆನಗಲ್ ರಾಮರಾವ್ == ಉಲ್ಲೇಕೊ == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ನದಿಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಸುದೆಕುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಭಾರತ]] [[ವರ್ಗೊ:ಭಾರತದ ನದಿಕುಲು]] k392cuzvzr9hv2fln1gsk67zyl2pdim 0 12046 217131 213928 2025-06-25T10:17:47Z Vinoda mamatharai 55 217131 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization | name = ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) | logo = | founding_location = [[ಮೂಲ್ಕಿ]] | leader_title = [[President (corporate title)|President]] | leader_name = ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ{{Citation needed}} | website = }} '''ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ)''' ಪನ್ಪಿನವು ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ತುಲುವೆರೆನ ಒಂಜಿ ಸಂಗಟನೆ. ಉಂದು ತುಲು ಬಾಸೆ ಬೊಕ್ಕ [[ತುಳುಲಿಪಿ ಇತಿಹಾಸ|ತುಲು ಲಿಪಿ]], ತುಲು ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನಂಚಿನ ಸಂಗಟನೆ. ಉಂದು ೨೦೧೪ ಆಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ಮೂಲ್ಕಿಡ್ ಸುರು ಆಂಡ್ ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ೨೦೧೫ ಅಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ನೊಂದಾವಣೆ ಆಂಡ್. ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇನಿ ಮುಟ್ಟ ತುಲುನಾಡ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆ, ತುಲುವೆರೆನ ಪರಪೋಕುಲೆನ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಪೊರಂಬೊಂದುಂಡು.<ref>{{cite web|title=The Jai Tulunadu Organisation – Preserving Everything That Is Tulu – Mangalore Meri Jaan|url=https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|accessdate=26 August 2023|date=27 October 2020|archive-date=4 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004004803/https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|url-status=dead}}</ref> ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪೆರೆ ಅಸಕ್ತಿ ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ಅನ್ಲೈನ್ ಅಂಚನೆ ಆಫ್ಲೈನ್ ಮುಖಾಂತರ ತುಲುಲಿಪಿ ಕಲ್ಪಾಪಿನಂಚಿನ ಬೇಲೆ ಮಾನ್ತೊಂತುಂಡು. [[ಫೈಲ್:TuluBaravTuluScript.jpg|thumb|ತುಳುಲಿಪಿ]] == ಬೇಲೆಲು == === ಸಂವಿಧಾನೊಡು ತುಳುಬಾಸೆ ಸೇರ್ಪಡೆ === ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಸಂವಿಧಾನೊದ ೮ನೇ ಪರಿಚ್ಚೇದೊಡು ಸ್ಥಾನಮಾನಾ ತಿಕ್ಕೊಡು ಪನ್ಪಿ ಬೇಡಿಕೆನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲ ತಾಣದ ಮುಖಾಂತರ ಅಭಿಯಾನ ಮಲ್ತಂಡ್. === ನಂಬೊಲಿಗೆದ ರಕ್ಷಣೆ === ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ ತುಲುವೆರೆನ ನಂಬಿಕೆದ ಬೂತಾರಾದನೆ ಬೊಕ್ಕ ನಾಗಾರಾದನೆನ್ ನಿಂದನೆ ಮಲ್ಪುನಕುಲೆನ ವಿರುದ್ದ ಕಾನೂನು ರೀತಿದ ಪೊರಂಬಾಟ ಮಲ್ತೊಂದು ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ದರ್ಮೊನು ಒರಿಪುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ತೊಂದುಂಡು. <ref>{{Cite web|last1=Apr 14|first1=TNN /|last2=2017|last3=Ist|first3=23:03|title=Tulu organization to fight against modern depiction of local rituals, customs {{!}} Mangaluru News – Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/tulu-organization-to-fight-against-modern-depiction-of-local-rituals-customs/articleshow/58171273.cms|access-date=2021-11-22|website=The Times of India|language=en}}</ref> === ಬಲೆ ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪುಗ === ತುಲುನಾಡ್‌ದ ಮಾತ ಜನಕುಲು ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಡು ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ  ಉಪ್ಪುನ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಪಾಡೊಂದು ದೇಶ - ವಿದೇಶೊಡುಲಾ ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಂದುಂಡು. ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ 50 ಮುಟ್ಟ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯ ಅಂಚೆನೆ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ಡ್ 150ಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯೊಲು ನಡತ್‌ದ್ಂಡ್. === ತುಳು ಬರವು ಫಾಂಟ್ === "ತುಳು ಬರವು" ಪನ್ಪಿ ತುಳು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಬೊಲ್ಪುಗು ಕನತ್ಂಡ್. ಜನೊಕುಲು ತಂಕುಲೆನ ಮೊಬೈಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಡ್ ತುಳು ಟೈಪ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಈ ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಗಳಸೊಲಿ. ಈ ಬರವು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ತುಳು ಅಕಾಡೆಮಿದ ಯುನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿದ ಲೆಕ್ಕೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ಉಂದು ಮಸ್ತ್ ಬೋರ್ಡ್‌, ಬ್ಯಾನರ್‌, ಲೆಪ್ಪೋಲೆ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಮಾತೆಡ್ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೆರೆ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ಉಪಯೋಗ ಆಪುಂಡು.<ref>{{cite web|title=ತುಳು ಭಾಷೆಯ 'ತುಳು ಬರವು' ಯೂನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿ ಬಿಡುಗಡೆ!|url=https://kannada.asianetnews.com/whats-new-technology/tulu-academy-launch-tulu-baravu-unicode-font-in-mangalore-qfrxuw|website=Asianet News Network Pvt Ltd|accessdate=26 August 2023|language=kn}}</ref> === "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟು === ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟಾಯಿನ "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ನ್ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ್, ಉಂದೆಡ್ದ್ ಜನೊಕುಲು ಕೆಲವು ಪದೊಕುಲೆಗ್ ಅರ್ಥೊನು ನಾಡೊಲಿ, ಗಳಸಂದೆ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ ತುಳು ಪದೊಕುಲೆನ್ ಪಿರಗಳಸುಲೆಕ್ಕೊ ಮಲ್ಪೊಲಿ.<ref>{{cite news|title=Kopparige, Tulu online dictionary released|url=https://newskarnataka.com/karnataka/coastal/mangaluru/kopparige-tulu-online-dictionary-released/|accessdate=26 August 2023|date=2 July 2021}}</ref> ಈ ನಿಘಂಟ್‌ಡ್ದ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮಲಯಾಳಂ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಬೊಕ್ಕ ಕನ್ನಡೊಡು ಒವ್ವೆ ತುಳು ಪದೊತ ವಿವರಣೆದೊಟ್ಟುಗು ಅರ್ಯಥೊನು ಪಡೆವೊಲಿ. ಈ ನಿಘಂಟಿದ ವಿಶೇಷತೆ ಪಂಡ ಪದೊಕುಲೆನ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆತ್ಂಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರತಿ ಪದೊತ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ಧ್ವನಿ ರೂಪೊಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. === ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನ === ಕುಡ್ಲ ಪೇಂಟೆದ ಜ್ಯೋತಿ ಬಲ್ಮಠಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜ್ದ ಕೈತಲ್ ತುಲು ಬಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಲಿಪಿಕ್ ಸಂಬಂದ ಪಟ್ಟಿನ ವಿಚಾರೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ಉದ್ದೇಶ ದೀವೊಂದು "ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್" ಪನ್ಪಿನ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನೊ ಮಲ್ದ್ಂಡ್. == ಬೊಮ್ಮನೊ == *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2021 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಂಗಟನಾ ಪುರಸ್ಕಾರ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2022 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಾದನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ == ಗುರ್ಕಾರ್ಲು == {| class="wikitable sortable" |- ! ಪುದರ್ !! ವರ್ಷ !! |- | ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿ|| ಆಗೋಸ್ತು 2014 ಡ್ದ್ ಮೇ 2015 |- | ಪ್ರಶಾಂತ್ ಸಾಲಿಯಾನ್||ಮೇ 2015 ಡ್ದ್ ಆಗೋಸ್ತು 2016 |- | ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ || ಆಗೋಸ್ತು 2016 ಡ್ದ್ ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2017 |- |ಅರುಣ್ ತುಲುವೆ||ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2017 ಡ್ದ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 |- | ಸುದರ್ಶನ್ ಸುರತ್ಕಲ್|| ಫೆಬ್ರವರಿ 2020 ಡ್ದ್ ಜನವರಿ 2022 |- | ಜೈ ತುಳುನಾಡ್(ರಿ) ಸ್ಥಾಪಕ ಸಮಿತಿ||ಒಕ್ಟೋಬರ್ 2021 ಡ್ದ್ ಫೆಬ್ರವರಿ 2022 |- | ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ || ಫೆಬ್ರವರಿ 2022(ಇತ್ತೆದ) |- |} == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{reflist}} == ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ == * [https://web.archive.org/web/20211122054028/https://www.jaitulunad.com/ Official Website of Jai TulunadⓇ] * [https://jaitulunad.in/%20Kopparige%20Online%20Tulu%20Dictionary ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ ಪದೊಪತ್ತಾಯೊ] * [https://jaitulunad.in/genasiri ಗೇನತ ಸಿರಿ] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಲುಲಿಪಿ]] [[ವರ್ಗೊ:ಇತಿಹಾಸೊ]] q6les5yk5jcnxwd2an66lf1k7g6rytu 217132 217131 2025-06-25T10:25:46Z Vinoda mamatharai 55 217132 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization | name = ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) | logo = | founding_location = [[ಮೂಲ್ಕಿ]] | leader_title = [[President (corporate title)|President]] | leader_name = ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ{{Citation needed}} | website = }} '''ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ)''' ಪನ್ಪಿನವು ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ತುಲುವೆರೆನ ಒಂಜಿ ಸಂಗಟನೆ. ಉಂದು ತುಲು ಬಾಸೆ ಬೊಕ್ಕ [[ತುಳುಲಿಪಿ ಇತಿಹಾಸ|ತುಲು ಲಿಪಿ]], ತುಲು ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನಂಚಿನ ಸಂಗಟನೆ. ಉಂದು ೨೦೧೪ ಆಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ಮೂಲ್ಕಿಡ್ ಸುರು ಆಂಡ್ ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ೨೦೧೫ ಅಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ನೊಂದಾವಣೆ ಆಂಡ್. ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇನಿ ಮುಟ್ಟ ತುಲುನಾಡ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆ, ತುಲುವೆರೆನ ಪರಪೋಕುಲೆನ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಪೊರಂಬೊಂದುಂಡು.<ref>{{cite web|title=The Jai Tulunadu Organisation – Preserving Everything That Is Tulu – Mangalore Meri Jaan|url=https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|accessdate=26 August 2023|date=27 October 2020|archive-date=4 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004004803/https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|url-status=dead}}</ref> ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪೆರೆ ಅಸಕ್ತಿ ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ಅನ್ಲೈನ್ ಅಂಚನೆ ಆಫ್ಲೈನ್ ಮುಖಾಂತರ ತುಲುಲಿಪಿ ಕಲ್ಪಾಪಿನಂಚಿನ ಬೇಲೆ ಮಾನ್ತೊಂತುಂಡು. [[ಫೈಲ್:TuluBaravTuluScript.jpg|thumb|ತುಳುಲಿಪಿ]] == ಬೇಲೆಲು == === ಸಂವಿಧಾನೊಡು ತುಳುಬಾಸೆ ಸೇರ್ಪಡೆ === ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಸಂವಿಧಾನೊದ ೮ನೇ ಪರಿಚ್ಚೇದೊಡು ಸ್ಥಾನಮಾನಾ ತಿಕ್ಕೊಡು ಪನ್ಪಿ ಬೇಡಿಕೆನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲ ತಾಣದ ಮುಖಾಂತರ ಅಭಿಯಾನ ಮಲ್ತಂಡ್. === ನಂಬೊಲಿಗೆದ ರಕ್ಷಣೆ === ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ ತುಲುವೆರೆನ ನಂಬಿಕೆದ ಬೂತಾರಾದನೆ ಬೊಕ್ಕ ನಾಗಾರಾದನೆನ್ ನಿಂದನೆ ಮಲ್ಪುನಕುಲೆನ ವಿರುದ್ದ ಕಾನೂನು ರೀತಿದ ಪೊರಂಬಾಟ ಮಲ್ತೊಂದು ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ದರ್ಮೊನು ಒರಿಪುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ತೊಂದುಂಡು. <ref>{{Cite web|last1=Apr 14|first1=TNN /|last2=2017|last3=Ist|first3=23:03|title=Tulu organization to fight against modern depiction of local rituals, customs {{!}} Mangaluru News – Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/tulu-organization-to-fight-against-modern-depiction-of-local-rituals-customs/articleshow/58171273.cms|access-date=2021-11-22|website=The Times of India|language=en}}</ref> === ಬಲೆ ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪುಗ === ತುಲುನಾಡ್‌ದ ಮಾತ ಜನಕುಲು ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಡು ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ  ಉಪ್ಪುನ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಪಾಡೊಂದು ದೇಶ - ವಿದೇಶೊಡುಲಾ ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಂದುಂಡು. ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ 50 ಮುಟ್ಟ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯ ಅಂಚೆನೆ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ಡ್ 150ಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯೊಲು ನಡತ್‌ದ್ಂಡ್. === ತುಳು ಬರವು ಫಾಂಟ್ === "ತುಳು ಬರವು" ಪನ್ಪಿ ತುಳು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಬೊಲ್ಪುಗು ಕನತ್ಂಡ್. ಜನೊಕುಲು ತಂಕುಲೆನ ಮೊಬೈಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಡ್ ತುಳು ಟೈಪ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಈ ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಗಳಸೊಲಿ. ಈ ಬರವು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ತುಳು ಅಕಾಡೆಮಿದ ಯುನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿದ ಲೆಕ್ಕೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ಉಂದು ಮಸ್ತ್ ಬೋರ್ಡ್‌, ಬ್ಯಾನರ್‌, ಲೆಪ್ಪೋಲೆ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಮಾತೆಡ್ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೆರೆ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ಉಪಯೋಗ ಆಪುಂಡು.<ref>{{cite web|title=ತುಳು ಭಾಷೆಯ 'ತುಳು ಬರವು' ಯೂನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿ ಬಿಡುಗಡೆ!|url=https://kannada.asianetnews.com/whats-new-technology/tulu-academy-launch-tulu-baravu-unicode-font-in-mangalore-qfrxuw|website=Asianet News Network Pvt Ltd|accessdate=26 August 2023|language=kn}}</ref> === "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟು === ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟಾಯಿನ "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ನ್ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ್, ಉಂದೆಡ್ದ್ ಜನೊಕುಲು ಕೆಲವು ಪದೊಕುಲೆಗ್ ಅರ್ಥೊನು ನಾಡೊಲಿ, ಗಳಸಂದೆ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ ತುಳು ಪದೊಕುಲೆನ್ ಪಿರಗಳಸುಲೆಕ್ಕೊ ಮಲ್ಪೊಲಿ.<ref>{{cite news|title=Kopparige, Tulu online dictionary released|url=https://newskarnataka.com/karnataka/coastal/mangaluru/kopparige-tulu-online-dictionary-released/|accessdate=26 August 2023|date=2 July 2021}}</ref> ಈ ನಿಘಂಟ್‌ಡ್ದ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮಲಯಾಳಂ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಬೊಕ್ಕ ಕನ್ನಡೊಡು ಒವ್ವೆ ತುಳು ಪದೊತ ವಿವರಣೆದೊಟ್ಟುಗು ಅರ್ಯಥೊನು ಪಡೆವೊಲಿ. ಈ ನಿಘಂಟಿದ ವಿಶೇಷತೆ ಪಂಡ ಪದೊಕುಲೆನ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆತ್ಂಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರತಿ ಪದೊತ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ಧ್ವನಿ ರೂಪೊಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. === ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನ === ಕುಡ್ಲ ಪೇಂಟೆದ ಜ್ಯೋತಿ ಬಲ್ಮಠಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜ್ದ ಕೈತಲ್ ತುಲು ಬಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಲಿಪಿಕ್ ಸಂಬಂದ ಪಟ್ಟಿನ ವಿಚಾರೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ಉದ್ದೇಶ ದೀವೊಂದು "ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್" ಪನ್ಪಿನ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನೊ ಮಲ್ದ್ಂಡ್. == ಬೊಮ್ಮನೊ == *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2021 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಂಗಟನಾ ಪುರಸ್ಕಾರ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2022 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಾದನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{reflist}} == ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ == * [https://web.archive.org/web/20211122054028/https://www.jaitulunad.com/ Official Website of Jai TulunadⓇ] * [https://jaitulunad.in/%20Kopparige%20Online%20Tulu%20Dictionary ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ ಪದೊಪತ್ತಾಯೊ] * [https://jaitulunad.in/genasiri ಗೇನತ ಸಿರಿ] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಲುಲಿಪಿ]] [[ವರ್ಗೊ:ಇತಿಹಾಸೊ]] djamiczbyfrek8hetde9ysrc0p5wbuo 217133 217132 2025-06-25T10:27:58Z Vinoda mamatharai 55 217133 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization | name = ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) | logo = | founding_location = [[ಮೂಲ್ಕಿ]] | leader_title = [[President (corporate title)|President]] | leader_name = ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ{{Citation needed}} | website = }} '''ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ)''' ಪನ್ಪಿನವು ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ತುಲುವೆರೆನ ಒಂಜಿ ಸಂಘಟನೆ. ಉಂದು ತುಲು ಬಾಸೆ ಬೊಕ್ಕ [[ತುಳುಲಿಪಿ ಇತಿಹಾಸ|ತುಲು ಲಿಪಿ]], ತುಲು ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನಂಚಿನ ಸಂಘಟನೆ. ಉಂದು ೨೦೧೪ ಆಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ಮೂಲ್ಕಿಡ್ ಸುರು ಆಂಡ್ ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ೨೦೧೫ ಅಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ನೊಂದಾವಣೆ ಆಂಡ್. ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇನಿ ಮುಟ್ಟ ತುಲುನಾಡ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆ, ತುಲುವೆರೆನ ಪರಪೋಕುಲೆನ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಪೊರಂಬೊಂದುಂಡು.<ref>{{cite web|title=The Jai Tulunadu Organisation – Preserving Everything That Is Tulu – Mangalore Meri Jaan|url=https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|accessdate=26 August 2023|date=27 October 2020|archive-date=4 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004004803/https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|url-status=dead}}</ref> ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪೆರೆ ಅಸಕ್ತಿ ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ಅನ್ಲೈನ್ ಅಂಚನೆ ಆಫ್ಲೈನ್ ಮುಖಾಂತರ ತುಲುಲಿಪಿ ಕಲ್ಪಾಪಿನಂಚಿನ ಬೇಲೆ ಮಾನ್ತೊಂತುಂಡು. [[ಫೈಲ್:TuluBaravTuluScript.jpg|thumb|ತುಳುಲಿಪಿ]] == ಬೇಲೆಲು == === ಸಂವಿಧಾನೊಡು ತುಳುಬಾಸೆ ಸೇರ್ಪಡೆ === ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಸಂವಿಧಾನೊದ ೮ನೇ ಪರಿಚ್ಚೇದೊಡು ಸ್ಥಾನಮಾನಾ ತಿಕ್ಕೊಡು ಪನ್ಪಿ ಬೇಡಿಕೆನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲ ತಾಣದ ಮುಖಾಂತರ ಅಭಿಯಾನ ಮಲ್ತಂಡ್. === ನಂಬೊಲಿಗೆದ ರಕ್ಷಣೆ === ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಘಟನೆ ತುಲುವೆರೆನ ನಂಬಿಕೆದ ಬೂತಾರಾದನೆ ಬೊಕ್ಕ ನಾಗಾರಾದನೆನ್ ನಿಂದನೆ ಮಲ್ಪುನಕುಲೆನ ವಿರುದ್ದ ಕಾನೂನು ರೀತಿದ ಪೊರಂಬಾಟ ಮಲ್ತೊಂದು ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ದರ್ಮೊನು ಒರಿಪುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ತೊಂದುಂಡು. <ref>{{Cite web|last1=Apr 14|first1=TNN /|last2=2017|last3=Ist|first3=23:03|title=Tulu organization to fight against modern depiction of local rituals, customs {{!}} Mangaluru News – Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/tulu-organization-to-fight-against-modern-depiction-of-local-rituals-customs/articleshow/58171273.cms|access-date=2021-11-22|website=The Times of India|language=en}}</ref> === ಬಲೆ ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪುಗ === ತುಲುನಾಡ್‌ದ ಮಾತ ಜನಕುಲು ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಡು ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ  ಉಪ್ಪುನ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಪಾಡೊಂದು ದೇಶ - ವಿದೇಶೊಡುಲಾ ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಂದುಂಡು. ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ 50 ಮುಟ್ಟ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯ ಅಂಚೆನೆ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ಡ್ 150ಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯೊಲು ನಡತ್‌ದ್ಂಡ್. === ತುಳು ಬರವು ಫಾಂಟ್ === "ತುಳು ಬರವು" ಪನ್ಪಿ ತುಳು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಬೊಲ್ಪುಗು ಕನತ್ಂಡ್. ಜನೊಕುಲು ತಂಕುಲೆನ ಮೊಬೈಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಡ್ ತುಳು ಟೈಪ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಈ ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಗಳಸೊಲಿ. ಈ ಬರವು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ತುಳು ಅಕಾಡೆಮಿದ ಯುನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿದ ಲೆಕ್ಕೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ಉಂದು ಮಸ್ತ್ ಬೋರ್ಡ್‌, ಬ್ಯಾನರ್‌, ಲೆಪ್ಪೋಲೆ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಮಾತೆಡ್ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೆರೆ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ಉಪಯೋಗ ಆಪುಂಡು.<ref>{{cite web|title=ತುಳು ಭಾಷೆಯ 'ತುಳು ಬರವು' ಯೂನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿ ಬಿಡುಗಡೆ!|url=https://kannada.asianetnews.com/whats-new-technology/tulu-academy-launch-tulu-baravu-unicode-font-in-mangalore-qfrxuw|website=Asianet News Network Pvt Ltd|accessdate=26 August 2023|language=kn}}</ref> === "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟು === ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟಾಯಿನ "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ನ್ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ್, ಉಂದೆಡ್ದ್ ಜನೊಕುಲು ಕೆಲವು ಪದೊಕುಲೆಗ್ ಅರ್ಥೊನು ನಾಡೊಲಿ, ಗಳಸಂದೆ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ ತುಳು ಪದೊಕುಲೆನ್ ಪಿರಗಳಸುಲೆಕ್ಕೊ ಮಲ್ಪೊಲಿ.<ref>{{cite news|title=Kopparige, Tulu online dictionary released|url=https://newskarnataka.com/karnataka/coastal/mangaluru/kopparige-tulu-online-dictionary-released/|accessdate=26 August 2023|date=2 July 2021}}</ref> ಈ ನಿಘಂಟ್‌ಡ್ದ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮಲಯಾಳಂ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಬೊಕ್ಕ ಕನ್ನಡೊಡು ಒವ್ವೆ ತುಳು ಪದೊತ ವಿವರಣೆದೊಟ್ಟುಗು ಅರ್ಯಥೊನು ಪಡೆವೊಲಿ. ಈ ನಿಘಂಟಿದ ವಿಶೇಷತೆ ಪಂಡ ಪದೊಕುಲೆನ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆತ್ಂಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರತಿ ಪದೊತ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ಧ್ವನಿ ರೂಪೊಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. === ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನ === ಕುಡ್ಲ ಪೇಂಟೆದ ಜ್ಯೋತಿ ಬಲ್ಮಠಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜ್ದ ಕೈತಲ್ ತುಲು ಬಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಲಿಪಿಕ್ ಸಂಬಂದ ಪಟ್ಟಿನ ವಿಚಾರೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ಉದ್ದೇಶ ದೀವೊಂದು "ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್" ಪನ್ಪಿನ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನೊ ಮಲ್ದ್ಂಡ್. == ಬೊಮ್ಮನೊ == *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2021 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಂಘಟನಾ ಪುರಸ್ಕಾರ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಘಟನೆ 2022 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಾದನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{reflist}} == ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ == * [https://web.archive.org/web/20211122054028/https://www.jaitulunad.com/ Official Website of Jai TulunadⓇ] * [https://jaitulunad.in/%20Kopparige%20Online%20Tulu%20Dictionary ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ ಪದೊಪತ್ತಾಯೊ] * [https://jaitulunad.in/genasiri ಗೇನತ ಸಿರಿ] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಲುಲಿಪಿ]] [[ವರ್ಗೊ:ಇತಿಹಾಸೊ]] j0qfz6fzm2oyt1law21v1r3htgotbis 217134 217133 2025-06-25T10:29:33Z Vinoda mamatharai 55 217134 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization | name = ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) | logo = | founding_location = [[ಮೂಲ್ಕಿ]] | leader_title = [[President (corporate title)|President]] | leader_name = ಅಶ್ವಥ್ ತುಲುವೆ{{Citation needed}} | website = }} '''ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ)''' ಪನ್ಪಿನವು ತುಲುನಾಡ್ಡ್ ಉಪ್ಪುನ ತುಲುವೆರೆನ ಒಂಜಿ ಸಂಘಟನೆ. ಉಂದು ತುಲು ಬಾಸೆ ಬೊಕ್ಕ [[ತುಳುಲಿಪಿ ಇತಿಹಾಸ|ತುಲು ಲಿಪಿ]], ತುಲು ಸಂಸ್ಕೃತಿದ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಬೇಲೆ ಮಲ್ಪುನಂಚಿನ ಸಂಘಟನೆ. ಉಂದು ೨೦೧೪ ಆಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ಮೂಲ್ಕಿಡ್ ಸುರು ಆಂಡ್ ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ೨೦೧೫ ಅಗೋಸ್ತು ೧೦ ಕ್ಕ್ ನೊಂದಾವಣೆ ಆಂಡ್. ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಇನಿ ಮುಟ್ಟ ತುಲುನಾಡ್ದ ತುಲು ಬಾಸೆ, ತುಲುವೆರೆನ ಪರಪೋಕುಲೆನ ಒರಿಪುಗೋಸ್ಕರ ಪೊರಂಬೊಂದುಂಡು.<ref>{{cite web|title=The Jai Tulunadu Organisation – Preserving Everything That Is Tulu – Mangalore Meri Jaan|url=https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|accessdate=26 August 2023|date=27 October 2020|archive-date=4 October 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20231004004803/https://mangaloremerijaan.com/the-jai-tulunadu-organisation-preserving-everything-that-is-tulu/|url-status=dead}}</ref> ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪೆರೆ ಅಸಕ್ತಿ ಇತ್ತಿನಕುಲೆಗ್ ಅನ್ಲೈನ್ ಅಂಚನೆ ಆಫ್ಲೈನ್ ಮುಖಾಂತರ ತುಲುಲಿಪಿ ಕಲ್ಪಾಪಿನಂಚಿನ ಬೇಲೆ ಮಾನ್ತೊಂತುಂಡು. [[ಫೈಲ್:TuluBaravTuluScript.jpg|thumb|ತುಳುಲಿಪಿ]] == ಬೇಲೆಲು == === ಸಂವಿಧಾನೊಡು ತುಳುಬಾಸೆ ಸೇರ್ಪಡೆ === ತುಳು ಬಾಸೆಗ್ ಸಂವಿಧಾನೊದ ೮ನೇ ಪರಿಚ್ಚೇದೊಡು ಸ್ಥಾನಮಾನಾ ತಿಕ್ಕೊಡು ಪನ್ಪಿ ಬೇಡಿಕೆನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಜಾಲ ತಾಣದ ಮುಖಾಂತರ ಅಭಿಯಾನ ಮಲ್ತಂಡ್. === ನಂಬೊಲಿಗೆದ ರಕ್ಷಣೆ === ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಘಟನೆ ತುಲುವೆರೆನ ನಂಬಿಕೆದ ಬೂತಾರಾದನೆ ಬೊಕ್ಕ ನಾಗಾರಾದನೆನ್ ನಿಂದನೆ ಮಲ್ಪುನಕುಲೆನ ವಿರುದ್ದ ಕಾನೂನು ರೀತಿದ ಪೊರಂಬಾಟ ಮಲ್ತೊಂದು ನಮ್ಮ ಸಂಪ್ರದಾಯ, ಧರ್ಮೊನು ಒರಿಪುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ತೊಂದುಂಡು. <ref>{{Cite web|last1=Apr 14|first1=TNN /|last2=2017|last3=Ist|first3=23:03|title=Tulu organization to fight against modern depiction of local rituals, customs {{!}} Mangaluru News – Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/mangaluru/tulu-organization-to-fight-against-modern-depiction-of-local-rituals-customs/articleshow/58171273.cms|access-date=2021-11-22|website=The Times of India|language=en}}</ref> === ಬಲೆ ತುಲು ಲಿಪಿ ಕಲ್ಪುಗ === ತುಲುನಾಡ್‌ದ ಮಾತ ಜನಕುಲು ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಡು ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ  ಉಪ್ಪುನ ಸಂಘ ಸಂಸ್ಥೆಲೆನ್ ಒಟ್ಟು ಪಾಡೊಂದು ದೇಶ - ವಿದೇಶೊಡುಲಾ ತುಲು ಲಿಪಿನ್ ಕಲ್ಪಾವೊಂದುಂಡು. ತುಲುನಾಡೊರ್ಮೆ 50 ಮುಟ್ಟ ಆಫ್‌ಲೈನ್ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯ ಅಂಚೆನೆ ಆನ್‌ಲೈನ್‌ಡ್ 150ಡ್ದ್ ಜಾಸ್ತಿ ಕಜ್ಜಕೊಟ್ಯೊಲು ನಡತ್‌ದ್ಂಡ್. === ತುಳು ಬರವು ಫಾಂಟ್ === "ತುಳು ಬರವು" ಪನ್ಪಿ ತುಳು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಬೊಲ್ಪುಗು ಕನತ್ಂಡ್. ಜನೊಕುಲು ತಂಕುಲೆನ ಮೊಬೈಲ್ ಬೊಕ್ಕ ಕಂಪ್ಯೂಟರ್‌‌ಡ್ ತುಳು ಟೈಪ್ ಮಲ್ಪೆರೆ ಈ ಫಾಂಟ್‌ನ್ ಗಳಸೊಲಿ. ಈ ಬರವು ಫಾಂಟ್‌ನ್ ತುಳು ಅಕಾಡೆಮಿದ ಯುನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿದ ಲೆಕ್ಕೊ ತಯಾರ್ ಮಲ್ತ್‌ದೆರ್. ಉಂದು ಮಸ್ತ್ ಬೋರ್ಡ್‌, ಬ್ಯಾನರ್‌, ಲೆಪ್ಪೋಲೆ ಬೊಕ್ಕ ಬೇತೆ ಮಾತೆಡ್ ತುಳು ಲಿಪಿನ್ ಗಳಸೆರೆ ಜನೊಕುಲೆಗ್ ಉಪಯೋಗ ಆಪುಂಡು.<ref>{{cite web|title=ತುಳು ಭಾಷೆಯ 'ತುಳು ಬರವು' ಯೂನಿಕೋಡ್ ಲಿಪಿ ಬಿಡುಗಡೆ!|url=https://kannada.asianetnews.com/whats-new-technology/tulu-academy-launch-tulu-baravu-unicode-font-in-mangalore-qfrxuw|website=Asianet News Network Pvt Ltd|accessdate=26 August 2023|language=kn}}</ref> === "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟು === ಆನ್‌ಲೈನ್ ತುಳು ನಿಘಂಟಾಯಿನ "ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ" ನ್ ಬುಡುಗಡೆ ಮಲ್ತ್ಂಡ್, ಉಂದೆಡ್ದ್ ಜನೊಕುಲು ಕೆಲವು ಪದೊಕುಲೆಗ್ ಅರ್ಥೊನು ನಾಡೊಲಿ, ಗಳಸಂದೆ ಅರಿದ್ ಪೋಯಿನ ತುಳು ಪದೊಕುಲೆನ್ ಪಿರಗಳಸುಲೆಕ್ಕೊ ಮಲ್ಪೊಲಿ.<ref>{{cite news|title=Kopparige, Tulu online dictionary released|url=https://newskarnataka.com/karnataka/coastal/mangaluru/kopparige-tulu-online-dictionary-released/|accessdate=26 August 2023|date=2 July 2021}}</ref> ಈ ನಿಘಂಟ್‌ಡ್ದ್ ಇಂಗ್ಲಿಷ್, ಹಿಂದಿ, ಮಲಯಾಳಂ, ತಮಿಳು, ತೆಲುಗು ಬೊಕ್ಕ ಕನ್ನಡೊಡು ಒವ್ವೆ ತುಳು ಪದೊತ ವಿವರಣೆದೊಟ್ಟುಗು ಅರ್ಯಥೊನು ಪಡೆವೊಲಿ. ಈ ನಿಘಂಟಿದ ವಿಶೇಷತೆ ಪಂಡ ಪದೊಕುಲೆನ್ ತುಳು ಲಿಪಿಡ್ ಬರೆತ್ಂಡ್ ಬೊಕ್ಕ ಪ್ರತಿ ಪದೊತ ಉಚ್ಚಾರಣೆ ಧ್ವನಿಮುದ್ರಿತ ಧ್ವನಿ ರೂಪೊಡು ತಿಕ್ಕುಂಡು. === ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನ === ಕುಡ್ಲ ಪೇಂಟೆದ ಜ್ಯೋತಿ ಬಲ್ಮಠಡ್ ಉಪ್ಪುನ ಸರಕಾರಿ ಮಹಿಳಾ ಕಾಲೇಜ್ದ ಕೈತಲ್ ತುಲು ಬಾಸ, ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಆಚಾರ ವಿಚಾರ, ಲಿಪಿಕ್ ಸಂಬಂದ ಪಟ್ಟಿನ ವಿಚಾರೊನು ತೆರಿಪಾವುನ ಉದ್ದೇಶ ದೀವೊಂದು "ಪೊರ್ಲು ತುಲುನಾಡ್" ಪನ್ಪಿನ ಗೋಡೆ ಬರವು ಅಭಿಯಾನೊ ಮಲ್ದ್ಂಡ್. == ಬೊಮ್ಮನೊ == *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಗಟನೆ 2021 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಂಘಟನಾ ಪುರಸ್ಕಾರ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ *ಜೈ ತುಲುನಾಡ್ (ರಿ) ಸಂಘಟನೆ 2022 ನೇ ಸಾಲ್ದ ಕರ್ನಾಟಕ ತುಳು ಸಾಹಿತ್ಯ ಅಕಾಡೆಮಿದ "ವಿಶೇಷ ಸಾದನಾ ಪ್ರಶಸ್ತಿ" ಪಡೆತ್ಂಡ್ == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{reflist}} == ಪಿದಯಿದ ಕೊಂಡಿ == * [https://web.archive.org/web/20211122054028/https://www.jaitulunad.com/ Official Website of Jai TulunadⓇ] * [https://jaitulunad.in/%20Kopparige%20Online%20Tulu%20Dictionary ಕೊಪ್ಪರಿಗೆ ಪದೊಪತ್ತಾಯೊ] * [https://jaitulunad.in/genasiri ಗೇನತ ಸಿರಿ] [[ವರ್ಗೊ:ತುಳು]] [[ವರ್ಗೊ:ತುಲುಲಿಪಿ]] [[ವರ್ಗೊ:ಇತಿಹಾಸೊ]] 3ioc3ixzawyh41m3rc6o6xpikvmnla8 0 12805 217128 217053 2025-06-24T17:08:20Z ChiK 1136 217128 wikitext text/x-wiki '''ದಾವಣಗೆರೆ''', ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ಜಿಲ್ಲೆ ಆತಂಡ್.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |access-date=2022-08-03 |archive-date=2022-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614201145/https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |url-status=dead }}</ref> ದಾವಣಗೆರೆ ಕಾಟನ್ ಮಿಲ್ಸ್, ದಾವಣಗೆರೆ ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ ಇಂಚಿನ್ನ ಪುದರ್ ಡ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡತಂಡ್.<ref>https://davanagere.nic.in/</ref> ==ತಾಲೂಕುಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ<ref>https://davanagere.nic.in/%E0%B2%87%E0%B2%A4%E0%B2%BF%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B8/</ref> * ಹರಿಹರ * ಜಗಳೂರು * ಹೊನ್ನಾಳಿ * ನ್ಯಾಮತಿ * ಚನ್ನಗಿರಿ ==ಭೂಗೋಳ== ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ಹಾವೇರಿ, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಬೊಕ್ಕ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆದ ಸುತ್ತೊಡು ಉಂಡು. ಬೆಂಗಳೂರುಡ್ದ್ ಮುಂಬೈ ಪೋಯೆರೆ ದಾವಣಗೆರೆ ನ್ ದಾಂಟ್ದೇ ಪೋವೊಡು. ==ಇತಿಹಾಸೊ== ೧೯೯೭ಡ್ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅಪಗದ ಮುಕ್ಯೋಮಂತ್ರಿ ಜೆ.ಹೆಚ್.ಪಟೇಲ್‌, ದಾವಣಗೆರೆನ್ ಪೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯಾದ್ ಘೋಷಣೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಐಟ್ದುಂಬು, ಉಂದು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆದ ಭಾಗವಾದಿತ್ಂಡ್. [[File:Davanagerecc.jpg|thumb|ದಾವಣಗೆರೆ ಪಾಲಿಕೆ ಕಾರ್ಯಾಲಯ]] ==ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣೋ== <ref>https://www.karnatakatourism.org/kn/tour-item/%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%B5%E0%B2%A3%E0%B2%97%E0%B3%86%E0%B2%B0%E0%B3%86/{{Dead link|date=January 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Kalleshwara Temple Top View at Bagali - Davanagere District.jpg|thumb|ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ]] [[File:Shivajidvg.jpg|thumb|ಶಿವಾಜಿ]] * ಗದ್ದೆ ರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ಕುರುವ *ಕುಂದವಾಡ ಕೆರೆ * ಶಾಂತಿಸಾಗರ (ಸೂಳೆಕೆರೆ) - ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ. * ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೆ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗ್ಲಾಸ್ ಹೌಸ್ * ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕು ಬಾಗಳಿ ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ. * ನೀಲಗುಂದ ಭೀಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ *ಲಕ್ಕಮುತ್ತೇನಹಳ್ಳಿಯ ಹತ್ತಿರದ ನೀರ್ಥಡಿ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೆವಾಲಯ(ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪಾಳೇಗಾರರ ಕಾಲದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನ) *ಚಿಗಟೇರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *ಕೊಂಡಜ್ಜಿ ಕೆರೆ *ಹರಿಹರ ಸಂಗಮ ಕ್ಷೇತ್ರ. * ಹರಿಹರದ ಹರಿಹರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ (೧೨ನೇ ಶತಮಾನ, ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲ) * ಚನ್ನಗಿರಿಯ ಕೆಳದಿ ಚನ್ನಮ್ಮಾಜಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕೋಟೆ *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಪುಣ್ಯಸ್ಥಳದ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲೂಕಿನ ಹೋದಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಷಾಜಿ ರಾಜೆ ಬೋಸ್ಲೆ ರವರ(ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ತಂದೆ) ಸಮಾಧಿ. *ಮಾಯಕೊಂಡದಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಹಿರೇಮದಕರಿ ನಾಯಕರ ಸಮಾಧಿ. *ಆನಗೋಡಿನ ಇಂದಿರಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ. *ನೀರ್ಥಡಿಯ ಪುರಾತನ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ - *ನರಗನಹಳ್ಳಿಯ ಆಂಜನೇಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಶಾಬನೂರಿನ (ಶಾಮನೂರು) ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶದ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಬಸದಿ *ಬೇತೂರಿನ ಹಳೆಯ ಶ್ರೀ ಕಲ್ಲೆಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಬೇತೂರಿನ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಮೂರ್ತಿಗಳು *ಕೊಮಾರನಹಳ್ಳಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಹೆಳವನಕಟ್ಟೆ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚಿಗಟೆರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *.ಹರಿಹರದ ತುಂಗಭದ್ರೆ * ಕೊಂಡಜ್ಜಿಯ ಅರಣ್ಯಧಾಮ *ಉಕ್ಕಡಗಾತ್ರಿ ಕರಿಬಸವೇಶ್ವರ, ಅಜ್ಜಯ್ಯ ದೇವಾಲಯ, *ನಂದಿಗುಡಿ ವೃಷಭಮಠ * ಸಂತೇಬೆನ್ನೂರಿನ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ. * ದೊಡ್ಡಬಾತಿ ಪವಿತ್ರವನ. * ನ್ಯಾಮತಿ ತಾಲೂಕು *ತೀರ್ಥರಾಮೇಶ್ವರ *ಗೋವಿನಕೋವಿ ಮಠ *ಕಣಿವೆ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಸವಳಂಗ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕೆರೆ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಾಲಯ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಪೇಟೆ ಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ * ಚಿನ್ನಿಕಟ್ಟೆ ರುದ್ರಸ್ವಾಮಿ ಮಠ * ಕಂಚಿಕೆರೆ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ಕೋಡಿ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮದಗಾಂಭಿಕ ದೇವಿ ==ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರ<ref>https://davanagere.nic.in/%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B2%A3/</ref> * ಬ್ರಹ್ಮಪ್ಪ ದೇವೇಂದ್ರಪ್ಪ ತವನಪ್ಪನವರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಡಿ.ಟಿ) * ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥೆ * ಜಗದ್ಗುರು ಜಯದೇವ ಮುರುಘರಾಜೇಂದ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜೆ.ಜೆ.ಎಂ) * ಬಾಪೂಜಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಐ.ಇ.ಟಿ) * ಜಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಪ್ಪ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜಿ.ಎಂ.ಐ.ಟಿ) * ಎಸ್.ಎಸ್.ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜು * ಬಾಪೂಜಿ ದಂತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ (Dental college) * ದಂತವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(C.O.D.S) * ಕಲಾನೀಕೇತನ ವಸ್ತ್ರವಿನ್ಯಾಸ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(K.C.F.D) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ರಾಮಶೆಟ್ಟಿ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್(ಡಿ.ಆರ್.ಆರ್) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಮದ್ದೂರಾಯಪ್ಪ ಪದವಿಪೂರ್ವ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಡಿ.ಆರ್.ಎಂ) * ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ * ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶೆಟ್ಟಿ ಕಾನೂನು ವಿದ್ಯಾಲಯ * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಸರ್ಕಾರಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ದಾವಣಗೆರೆ * ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದಗಂಗಾ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಶ್ರೀ ಜಗದ್ಗುರು ಜಯವಿಭವ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಮಾಗನೂರು ಬಸಪ್ಪ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಟ್ರಸ್ಟ್. * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ. ==ಉಲ್ಲೇಕೊಲು== {{Refilst}} [[ವರ್ಗೊ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಜಿಲ್ಲೆಲು]] i2fryyjetgerjy8klt25x1wsenpx0wi 217129 217128 2025-06-24T17:08:38Z ChiK 1136 /* ಉಲ್ಲೇಕೊಲು */ 217129 wikitext text/x-wiki '''ದಾವಣಗೆರೆ''', ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ಜಿಲ್ಲೆ ಆತಂಡ್.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |access-date=2022-08-03 |archive-date=2022-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614201145/https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |url-status=dead }}</ref> ದಾವಣಗೆರೆ ಕಾಟನ್ ಮಿಲ್ಸ್, ದಾವಣಗೆರೆ ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ ಇಂಚಿನ್ನ ಪುದರ್ ಡ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡತಂಡ್.<ref>https://davanagere.nic.in/</ref> ==ತಾಲೂಕುಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ<ref>https://davanagere.nic.in/%E0%B2%87%E0%B2%A4%E0%B2%BF%E0%B2%B9%E0%B2%BE%E0%B2%B8/</ref> * ಹರಿಹರ * ಜಗಳೂರು * ಹೊನ್ನಾಳಿ * ನ್ಯಾಮತಿ * ಚನ್ನಗಿರಿ ==ಭೂಗೋಳ== ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ಹಾವೇರಿ, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಬೊಕ್ಕ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆದ ಸುತ್ತೊಡು ಉಂಡು. ಬೆಂಗಳೂರುಡ್ದ್ ಮುಂಬೈ ಪೋಯೆರೆ ದಾವಣಗೆರೆ ನ್ ದಾಂಟ್ದೇ ಪೋವೊಡು. ==ಇತಿಹಾಸೊ== ೧೯೯೭ಡ್ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅಪಗದ ಮುಕ್ಯೋಮಂತ್ರಿ ಜೆ.ಹೆಚ್.ಪಟೇಲ್‌, ದಾವಣಗೆರೆನ್ ಪೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯಾದ್ ಘೋಷಣೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಐಟ್ದುಂಬು, ಉಂದು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆದ ಭಾಗವಾದಿತ್ಂಡ್. [[File:Davanagerecc.jpg|thumb|ದಾವಣಗೆರೆ ಪಾಲಿಕೆ ಕಾರ್ಯಾಲಯ]] ==ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣೋ== <ref>https://www.karnatakatourism.org/kn/tour-item/%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%B5%E0%B2%A3%E0%B2%97%E0%B3%86%E0%B2%B0%E0%B3%86/{{Dead link|date=January 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Kalleshwara Temple Top View at Bagali - Davanagere District.jpg|thumb|ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ]] [[File:Shivajidvg.jpg|thumb|ಶಿವಾಜಿ]] * ಗದ್ದೆ ರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ಕುರುವ *ಕುಂದವಾಡ ಕೆರೆ * ಶಾಂತಿಸಾಗರ (ಸೂಳೆಕೆರೆ) - ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ. * ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೆ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗ್ಲಾಸ್ ಹೌಸ್ * ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕು ಬಾಗಳಿ ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ. * ನೀಲಗುಂದ ಭೀಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ *ಲಕ್ಕಮುತ್ತೇನಹಳ್ಳಿಯ ಹತ್ತಿರದ ನೀರ್ಥಡಿ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೆವಾಲಯ(ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪಾಳೇಗಾರರ ಕಾಲದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನ) *ಚಿಗಟೇರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *ಕೊಂಡಜ್ಜಿ ಕೆರೆ *ಹರಿಹರ ಸಂಗಮ ಕ್ಷೇತ್ರ. * ಹರಿಹರದ ಹರಿಹರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ (೧೨ನೇ ಶತಮಾನ, ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲ) * ಚನ್ನಗಿರಿಯ ಕೆಳದಿ ಚನ್ನಮ್ಮಾಜಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕೋಟೆ *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಪುಣ್ಯಸ್ಥಳದ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲೂಕಿನ ಹೋದಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಷಾಜಿ ರಾಜೆ ಬೋಸ್ಲೆ ರವರ(ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ತಂದೆ) ಸಮಾಧಿ. *ಮಾಯಕೊಂಡದಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಹಿರೇಮದಕರಿ ನಾಯಕರ ಸಮಾಧಿ. *ಆನಗೋಡಿನ ಇಂದಿರಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ. *ನೀರ್ಥಡಿಯ ಪುರಾತನ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ - *ನರಗನಹಳ್ಳಿಯ ಆಂಜನೇಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಶಾಬನೂರಿನ (ಶಾಮನೂರು) ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶದ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಬಸದಿ *ಬೇತೂರಿನ ಹಳೆಯ ಶ್ರೀ ಕಲ್ಲೆಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಬೇತೂರಿನ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಮೂರ್ತಿಗಳು *ಕೊಮಾರನಹಳ್ಳಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಹೆಳವನಕಟ್ಟೆ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚಿಗಟೆರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *.ಹರಿಹರದ ತುಂಗಭದ್ರೆ * ಕೊಂಡಜ್ಜಿಯ ಅರಣ್ಯಧಾಮ *ಉಕ್ಕಡಗಾತ್ರಿ ಕರಿಬಸವೇಶ್ವರ, ಅಜ್ಜಯ್ಯ ದೇವಾಲಯ, *ನಂದಿಗುಡಿ ವೃಷಭಮಠ * ಸಂತೇಬೆನ್ನೂರಿನ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ. * ದೊಡ್ಡಬಾತಿ ಪವಿತ್ರವನ. * ನ್ಯಾಮತಿ ತಾಲೂಕು *ತೀರ್ಥರಾಮೇಶ್ವರ *ಗೋವಿನಕೋವಿ ಮಠ *ಕಣಿವೆ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಸವಳಂಗ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕೆರೆ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಾಲಯ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಪೇಟೆ ಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ * ಚಿನ್ನಿಕಟ್ಟೆ ರುದ್ರಸ್ವಾಮಿ ಮಠ * ಕಂಚಿಕೆರೆ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ಕೋಡಿ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮದಗಾಂಭಿಕ ದೇವಿ ==ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರ<ref>https://davanagere.nic.in/%E0%B2%B6%E0%B2%BF%E0%B2%95%E0%B3%8D%E0%B2%B7%E0%B2%A3/</ref> * ಬ್ರಹ್ಮಪ್ಪ ದೇವೇಂದ್ರಪ್ಪ ತವನಪ್ಪನವರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಡಿ.ಟಿ) * ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥೆ * ಜಗದ್ಗುರು ಜಯದೇವ ಮುರುಘರಾಜೇಂದ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜೆ.ಜೆ.ಎಂ) * ಬಾಪೂಜಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಐ.ಇ.ಟಿ) * ಜಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಪ್ಪ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜಿ.ಎಂ.ಐ.ಟಿ) * ಎಸ್.ಎಸ್.ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜು * ಬಾಪೂಜಿ ದಂತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ (Dental college) * ದಂತವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(C.O.D.S) * ಕಲಾನೀಕೇತನ ವಸ್ತ್ರವಿನ್ಯಾಸ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(K.C.F.D) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ರಾಮಶೆಟ್ಟಿ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್(ಡಿ.ಆರ್.ಆರ್) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಮದ್ದೂರಾಯಪ್ಪ ಪದವಿಪೂರ್ವ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಡಿ.ಆರ್.ಎಂ) * ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ * ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶೆಟ್ಟಿ ಕಾನೂನು ವಿದ್ಯಾಲಯ * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಸರ್ಕಾರಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ದಾವಣಗೆರೆ * ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದಗಂಗಾ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಶ್ರೀ ಜಗದ್ಗುರು ಜಯವಿಭವ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಮಾಗನೂರು ಬಸಪ್ಪ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಟ್ರಸ್ಟ್. * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ. ==ಉಲ್ಲೇಕೊಲು== {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಜಿಲ್ಲೆಲು]] hi7tpmhdxi70yt2y068ew7x78j1jf1r 217130 217129 2025-06-24T17:09:11Z ChiK 1136 Filled in 3 bare reference(s) with reFill 2 217130 wikitext text/x-wiki '''ದಾವಣಗೆರೆ''', ಮಧ್ಯ ಕರ್ನಾಟಕದ ಒಂಜಿ ಪ್ರಮುಖ ಜಿಲ್ಲೆ ಆತಂಡ್.<ref>{{Cite web |title=Archive copy |url=https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |access-date=2022-08-03 |archive-date=2022-06-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220614201145/https://davangerepolice.karnataka.gov.in/page/HISTORY/Davangere+Dist+Information/kn |url-status=dead }}</ref> ದಾವಣಗೆರೆ ಕಾಟನ್ ಮಿಲ್ಸ್, ದಾವಣಗೆರೆ ಬೆಣ್ಣೆ ದೋಸೆ ಇಂಚಿನ್ನ ಪುದರ್ ಡ್ ಜಿಲ್ಲೆ ಭಾರಿ ಪುಗರ್ತೆ ಪಡತಂಡ್.<ref>{{Cite web|url=https://davanagere.nic.in/|title=ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ &#124; ಬೆನ್ನೆ ದೋಸಾಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿದೆ &#124; India}}</ref> ==ತಾಲೂಕುಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ<ref>{{Cite web|url=https://davanagere.nic.in/%e0%b2%87%e0%b2%a4%e0%b2%bf%e0%b2%b9%e0%b2%be%e0%b2%b8/|title=ಇತಿಹಾಸ &#124; ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ &#124; India}}</ref> * ಹರಿಹರ * ಜಗಳೂರು * ಹೊನ್ನಾಳಿ * ನ್ಯಾಮತಿ * ಚನ್ನಗಿರಿ ==ಭೂಗೋಳ== ಶಿವಮೊಗ್ಗ, ಚಿತ್ರದುರ್ಗ, ಹಾವೇರಿ, ಚಿಕ್ಕಮಗಳೂರು ಬೊಕ್ಕ ಬಳ್ಳಾರಿ ಜಿಲ್ಲೆ ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆದ ಸುತ್ತೊಡು ಉಂಡು. ಬೆಂಗಳೂರುಡ್ದ್ ಮುಂಬೈ ಪೋಯೆರೆ ದಾವಣಗೆರೆ ನ್ ದಾಂಟ್ದೇ ಪೋವೊಡು. ==ಇತಿಹಾಸೊ== ೧೯೯೭ಡ್ ಕರ್ನಾಟಕ ರಾಜ್ಯದ ಅಪಗದ ಮುಕ್ಯೋಮಂತ್ರಿ ಜೆ.ಹೆಚ್.ಪಟೇಲ್‌, ದಾವಣಗೆರೆನ್ ಪೊಸ ಜಿಲ್ಲೆಯಾದ್ ಘೋಷಣೆ ಮಲ್ತೆರ್. ಐಟ್ದುಂಬು, ಉಂದು ಚಿತ್ರದುರ್ಗ ಜಿಲ್ಲೆದ ಭಾಗವಾದಿತ್ಂಡ್. [[File:Davanagerecc.jpg|thumb|ದಾವಣಗೆರೆ ಪಾಲಿಕೆ ಕಾರ್ಯಾಲಯ]] ==ಪ್ರವಾಸಿ ತಾಣೋ== <ref>https://www.karnatakatourism.org/kn/tour-item/%E0%B2%A6%E0%B2%BE%E0%B2%B5%E0%B2%A3%E0%B2%97%E0%B3%86%E0%B2%B0%E0%B3%86/{{Dead link|date=January 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[File:Kalleshwara Temple Top View at Bagali - Davanagere District.jpg|thumb|ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ]] [[File:Shivajidvg.jpg|thumb|ಶಿವಾಜಿ]] * ಗದ್ದೆ ರಾಮೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನೊ, ಕುರುವ *ಕುಂದವಾಡ ಕೆರೆ * ಶಾಂತಿಸಾಗರ (ಸೂಳೆಕೆರೆ) - ಏಷ್ಯಾ ಖಂಡದ ಎರಡನೇ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಕೆರೆ. * ಭಾರತದಲ್ಲಿಯೆ ಅತಿ ದೊಡ್ಡ ಗ್ಲಾಸ್ ಹೌಸ್ * ಹರಪನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕು ಬಾಗಳಿ ಕಲ್ಲೇಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಾಲಯ. * ನೀಲಗುಂದ ಭೀಮೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ *ಲಕ್ಕಮುತ್ತೇನಹಳ್ಳಿಯ ಹತ್ತಿರದ ನೀರ್ಥಡಿ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೆವಾಲಯ(ಚಿತ್ರದುರ್ಗದ ಪಾಳೇಗಾರರ ಕಾಲದ್ದು ೧೬ನೇ ಶತಮಾನ) *ಚಿಗಟೇರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *ಕೊಂಡಜ್ಜಿ ಕೆರೆ *ಹರಿಹರ ಸಂಗಮ ಕ್ಷೇತ್ರ. * ಹರಿಹರದ ಹರಿಹರೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ (೧೨ನೇ ಶತಮಾನ, ಚಾಲುಕ್ಯರ ಕಾಲ) * ಚನ್ನಗಿರಿಯ ಕೆಳದಿ ಚನ್ನಮ್ಮಾಜಿ ಕಟ್ಟಿದ ಕೋಟೆ *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಪುಣ್ಯಸ್ಥಳದ ಶ್ರೀ ರಾಘವೇಂದ್ರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚನ್ನಗಿರಿ ತಾಲೂಕಿನ ಹೋದಿಗೆರೆಯಲ್ಲಿ ಇರುವ ಷಾಜಿ ರಾಜೆ ಬೋಸ್ಲೆ ರವರ(ಶಿವಾಜಿ ಮಹಾರಾಜರ ತಂದೆ) ಸಮಾಧಿ. *ಮಾಯಕೊಂಡದಲ್ಲಿನ ಶ್ರೀ ಹಿರೇಮದಕರಿ ನಾಯಕರ ಸಮಾಧಿ. *ಆನಗೋಡಿನ ಇಂದಿರಾ ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿನಿ ಪ್ರಾಣಿ ಸಂಗ್ರಹಾಲಯ. *ನೀರ್ಥಡಿಯ ಪುರಾತನ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ - *ನರಗನಹಳ್ಳಿಯ ಆಂಜನೇಯ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಶಾಬನೂರಿನ (ಶಾಮನೂರು) ಕೋಟೆ ಪ್ರದೇಶದ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಬಸದಿ *ಬೇತೂರಿನ ಹಳೆಯ ಶ್ರೀ ಕಲ್ಲೆಶ್ವರ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಬೇತೂರಿನ ಜೈನ ತೀರ್ಥಂಕರ ಮೂರ್ತಿಗಳು *ಕೊಮಾರನಹಳ್ಳಿಯ ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾದ ಹೆಳವನಕಟ್ಟೆ ಶ್ರೀ ರಂಗನಾಥ ಸ್ವಾಮಿ ದೇವಸ್ಥಾನ. *ಚಿಗಟೆರಿ ಶಿವನಾರದಮುನಿ ದೇವಸ್ತಾನ *.ಹರಿಹರದ ತುಂಗಭದ್ರೆ * ಕೊಂಡಜ್ಜಿಯ ಅರಣ್ಯಧಾಮ *ಉಕ್ಕಡಗಾತ್ರಿ ಕರಿಬಸವೇಶ್ವರ, ಅಜ್ಜಯ್ಯ ದೇವಾಲಯ, *ನಂದಿಗುಡಿ ವೃಷಭಮಠ * ಸಂತೇಬೆನ್ನೂರಿನ ಪುಷ್ಕರಿಣಿ. * ದೊಡ್ಡಬಾತಿ ಪವಿತ್ರವನ. * ನ್ಯಾಮತಿ ತಾಲೂಕು *ತೀರ್ಥರಾಮೇಶ್ವರ *ಗೋವಿನಕೋವಿ ಮಠ *ಕಣಿವೆ ವೀರಭದ್ರೇಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನ *ಸವಳಂಗ ಅತಿ ದೊಡ್ಡದಾದ ಕೆರೆ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಬನಶಂಕರಿ ದೇವಾಲಯ *ನ್ಯಾಮತಿ ನಗರದ ಪೇಟೆ ಬಸವೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ * ಚಿನ್ನಿಕಟ್ಟೆ ರುದ್ರಸ್ವಾಮಿ ಮಠ * ಕಂಚಿಕೆರೆ ಗ್ರಾಮದ ಶ್ರೀ ಕೋಡಿ ಸಿದ್ದೇಶ್ವರ ಮತ್ತು ಶ್ರೀ ಮದಗಾಂಭಿಕ ದೇವಿ ==ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಲು== * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಮತ್ತು ಸ್ನಾತಕೋತ್ತರ ಕೇಂದ್ರ<ref>{{Cite web|url=https://davanagere.nic.in/%e0%b2%b6%e0%b2%bf%e0%b2%95%e0%b3%8d%e0%b2%b7%e0%b2%a3/|title=ಶಿಕ್ಷಣ ಇಲಾಖೆ &#124; ದಾವಣಗೆರೆ ಜಿಲ್ಲೆ, ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ &#124; India}}</ref> * ಬ್ರಹ್ಮಪ್ಪ ದೇವೇಂದ್ರಪ್ಪ ತವನಪ್ಪನವರ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಡಿ.ಟಿ) * ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ, * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾ ಸಂಸ್ಥೆ * ಜಗದ್ಗುರು ಜಯದೇವ ಮುರುಘರಾಜೇಂದ್ರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜೆ.ಜೆ.ಎಂ) * ಬಾಪೂಜಿ ಇಂಜಿನಿಯರಿಂಗ್ ಮತ್ತು ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಬಿ.ಐ.ಇ.ಟಿ) * ಜಿ ಮಲ್ಲಿಕಾರ್ಜುನಪ್ಪ ತಾಂತ್ರಿಕ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಜಿ.ಎಂ.ಐ.ಟಿ) * ಎಸ್.ಎಸ್.ಮೆಡಿಕಲ್ ಕಾಲೇಜು * ಬಾಪೂಜಿ ದಂತ ವೈದ್ಯಕೀಯ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ (Dental college) * ದಂತವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(C.O.D.S) * ಕಲಾನೀಕೇತನ ವಸ್ತ್ರವಿನ್ಯಾಸ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(K.C.F.D) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ರಾಮಶೆಟ್ಟಿ ಪಾಲಿಟೆಕ್ನಿಕ್(ಡಿ.ಆರ್.ಆರ್) * ಧರ್ಮಪ್ರಕಾಶ ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಮದ್ದೂರಾಯಪ್ಪ ಪದವಿಪೂರ್ವ ವಿಜ್ಞಾನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ(ಡಿ.ಆರ್.ಎಂ) * ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾನಿಲಯ ಲಲಿತಕಲಾ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯ * ರಾಜನಹಳ್ಳಿ ಲಕ್ಷ್ಮಣಶೆಟ್ಟಿ ಕಾನೂನು ವಿದ್ಯಾಲಯ * ಬಾಪೂಜಿ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಸರ್ಕಾರಿ ಕೈಗಾರಿಕಾ ತರಬೇತಿ ಸಂಸ್ಥೆ ದಾವಣಗೆರೆ * ಶ್ರೀ ತರಳಬಾಳು ಜಗದ್ಗುರು ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಗಳು * ಶ್ರೀ ಸಿದ್ದಗಂಗಾ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಶ್ರೀ ಜಗದ್ಗುರು ಜಯವಿಭವ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ * ಮಾಗನೂರು ಬಸಪ್ಪ ಪಬ್ಲಿಕ್ ಟ್ರಸ್ಟ್. * ದಾವಣಗೆರೆ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆ. ==ಉಲ್ಲೇಕೊಲು== {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಕರ್ನಾಟಕದ ಜಿಲ್ಲೆಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ಜಿಲ್ಲೆಲು]] h1066kd21vi7rx1n7diz1mkveilgwei 0 17335 217124 211270 2025-06-24T15:32:11Z Kishore Kumar Rai 222 217124 wikitext text/x-wiki {{taxobox |name = |image = IndianBorage.jpeg |Kingdom= [[Plantae]] |division = [[Angiosperms]] |class = [ [Dicotyledonae] |order = [[Lamiales]] |familia = [[Lamiaceae]] |genus = ''[[Plectranthus]]'' |species = '''''P. amboinicus''''' |binomial = ''Plectranthus amboinicus'' |binomial_authority = (Lour.) [[Spreng.]] ''Syst. veg''. 2:690. 1825 |synonyms = ''[[Coleus]] amboinicus'' <small>Lour.</small><br> ''Coleus aromaticus'' <small>Benth.</small> |}} '''ಸಾಮ್ರಾನಿ ತಪ್ಪು''' [[ಭಾರತ|ಭಾರತಡ್]] ಇಲ್ಲ್ ದ ಬಿತ್ತಲ್ ಡ್ ಅವ್ವೆತೋ ದೈಕುಲು ಉಲ್ಲ ಮರ್ದ್ದ.[[ಮರ್ದ್‌]] ಪೂತ ದೈಕುಲೆದ ನಡುಟು ಬಲಪುನ ಅಂಚಿನ ಅರೋಗ್ಯ ವೃದ್ಧಿ ಸಾವುನ ಕೆಲಸ ಮಲ್ಪುನ ಅಂಚಿನ ದೈಕುಲು ಉಲ್ಲ. ಐತ ಗುನೊಕುಲು ಮಾತ್ರ ಮಲ್ಲ. ಐಟ್ ಸಾಮ್ರಾನಿ ಲಾ ಒಂಜಿ. ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾದ್ ಮಾತಾ ಇಲ್ಲಡ್ ಲಾ ಉಪ್ಪುನ ಅಂಚಿನ ದೈ. ಎಲ್ಯ ಪೊಟ್ ಗುಳೇಡ್ಲಾ ನಡ್ಪೆರ್. ನೆನ್ ಸಾಂಬಾರ್ ತಪ್ಪು ಅತಂಡ ಅಜವನ ದೈ ಪಂದ್ ಲಾ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್. '''''Plectranthus amboinicus''''', ಆತಂಡ ಸಾಮ್ರಾನಿ ಪಂದ್ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾದ್ ಲೆಪ್ಪುನ ಈ ದೈ. ನೆಕ್ ಪಾಷಾಣ ಭೇಧಿ ಕರ್ಪೂರವಳ್ಳಿ, ಸಾಂಬಾರು ಬಳ್ಳಿ ಪಂದ್ ಲಾ ಪನ್ಪೆರ್.ಈ ದೈತ ಮೂಲ ದಕ್ಷಿಣ ಬೊಕ ಪೂರ್ವ ಆಫ್ರಿಕ. ಈ ದೈ <nowiki>''ಲ್ಯಾಮಿನೋಸಿ'' ಪನ್ಪುನ ಜಾತಿಗ್ ಸೇರ್ನವು. ''ಕೋಲಿಯಸ್ ಆರೋಮಾಟಿಕಸ್''</nowiki> ಪನ್ಪುನ ಸಸ್ಯ ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ ಪುದರ್ಲ ಉಂಡು. ಭಾರತಡ್ ಮುಖ್ಯವಾದ್ ದಕ್ಷಿಣಭಾರತಡ್ ನೆತ್ತ ಬಳಕೆ ಜಾಸ್ತಿ.ಅಲಂಕಾರಕ್ಕಾಗೂ,ಮನೆಮದ್ದಿಗೂ, ಅಹಾರಡ್ಲ ನೆತ್ತ ಉಪಯೋಗ ಉಂಡು. == ಸಾಮ್ರಾನಿಯ ವಿವರಣೆ == ಸಾಮ್ರಾನಿ ಸುಮಾರ್ ೩೦ ರ್ದ್ ೯೦ ಸೆಂಟಿ ಮೀಟರ್ ಏತ್ತರ ಬಲಪುಂಡು. ನೆತ್ತ ಇರೆ ಮಲ್ಲ ಆದ್ ದಪ್ಪ ಆದ್ ಎಡ್ಡೆ ಪರಿಮಳ ಉಪ್ಪುಂಡು. ನೆತ್ತ ಗೆಲ್ಲ್ ಬೊಕ ಪೂ ಎಲ್ಯ ಆದ್ ಉಪ್ಪುಂಡು. == ಸಾಮ್ರಾನಿಯ ಬಳಕೆ == ಆಫ್ರಿಕಾದ ದೇಶಾಲೆಡ್ ನೆನ್ ಪುದೀನದ ಬದಲಾದ್ ಮಧುಮಾಂಸ ಕಜಿಪುಲೆಗ್ ಗಳಸುವೆರ್.ದಕ್ಷಿಣಭಾರತಡ್ ಸಾಮಾನ್ಯವಾದ್ ಶೀತ, ಜ್ವರ, ಚೆಮ್ಮ, ನೆಕ್ ಮರ್ದ್ ಆದ್ ಗಳಸುವೆರ್. ಗಾಯ, ದಾದಂಡಲ ತುಚ್ಚಿನಕ್ ನೆತ್ತ ಇರೆನ್ ಪುರಿಂಚಿದ್ ಪೂಜೊಂದಿತ್ತೆರ್.ದಕ್ಷಿಣ ಕರ್ನಾಟಕಡ್[[ಕರ್ನಾಟಕ]] ಸಾಮ್ರಾನಿದ ಚಟ್ನಿ, ತಂಬುಳಿ,ಗೊಜ್ ಮಾತಾ ಮಲ್ಪುವೆರ್.ಜೋಕ್ಲೆಗ್ ಕಫ ಕಟ್ಟ್ ನಗ ನೆತ್ತ ಇರೆನ್ ಬಾಡಾದ್, ಐತ ರಸ ದೆತ್ತ್ ದ್ ಸಿಗತ್ ನೈ ಪಾಡ್ದ್ ದಿನಕ್ ರಡ್ಡ್ ಸರ್ತಿ ಕೊರೊಂದಿತ್ತೆರ್. ಬೊಕ ಐತ ರಸನ್ ತಿಗಲೆಗ್ ಪೂಜೊಂದಿತ್ತೆರ್ ಅಪಗ ಕಫ ಕಮ್ಮಿ ಆಪುಂಡು. ಸಾಮ್ರಾನಿಡ್ ವಿಟಮಿನ್‌ ಸಿ, ಫೈಬರ್‌ ಬೊಕ ಕ್ಯಾಲ್ಸಿಯಂ ಗುಣ ಜಾಸ್ತಿ ಉಂಡು. ಉಂದು ಶರೀರದ ರೋಗ ನಿರೋಧಕ ಶಕ್ತಿನ್ ಗಟ್ಟಿ ಮಲ್ಪುಡು. ಕೀಟಲು, ಪುರಿ ಮಾತಾ ತಾಗ್oಡ, ಕಜ್ಜಿ ಬುರುಂಡ ಸಾಮ್ರಾನಿದ ರಸನ್ ತಾಗ್ ನಾಡೆಗ್ ಪೂಜೋಡು. ಕನ್ನಡಡ್ ದೊಡ್ಡಪತ್ರೆ<ref>https://zeenews.india.com/kannada/photo-gallery/health-tips-amazing-health-benefits-of-doddapatre-leaves-212754</ref> ಪನ್ಪರ್. == ಬಾಹ್ಯ ಉಲ್ಲೇಕೊ == * https://kn.wikipedia.org/s/1c4o == ಉಲ್ಲೇಕೊಲು == {{Reflist}} [[ವರ್ಗೊ:ಮರ್ದುಲು]] [[ವರ್ಗೊ:ದೈಯಿ]] laz1yah9oh5nmpx64dn9icisdv3mroy 10 17842 217126 191532 2025-06-24T16:09:40Z CommonsDelinker 412 Replacing Flag_of_Peru_(1822-1825).svg with [[File:Flag_of_Peru_(1822–1825).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR6|Criterion 6]]). 217126 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = Peru | flag alias = Flag of Peru.svg | flag alias-spain = Flag of Cross of Burgundy.svg | flag alias-1820 = Flag of Tacna Regiment (1820 proposal).svg | flag alias-1821 = Flag of Peru (1821-1822).svg | flag alias-1822 = Flag of Peru (1822).svg | flag alias-1822a = Flag of Peru (1822–1825).svg | flag alias-1825 = Flag of Peru (1825–1884).svg | flag alias-confederation = Flag of the Peru-Bolivian Confederation.svg | flag alias-north = Flag of Peru (1825–1884).svg | link alias-north = North Peru | flag alias-south = Flag of South Peru.svg | link alias-south = South Peru | flag alias-1884 = Flag of Peru (1884–1950).svg | flag alias-state = Flag of Peru (state).svg | flag alias-football = Flag of Peru (state).svg | flag alias-army = Flag of the Peruvian Army.svg | link alias-army = Peruvian Army | flag alias-naval= Flag of the Peruvian Navy.svg | link alias-naval = Peruvian Navy | flag alias-air force= Flag of the Peruvian Air Force.svg | link alias-air force = Peruvian Air Force | flag alias-military=Flag of Peru (war).svg | link alias-military=Peruvian Armed Forces | flag alias-marines = Flag of the Peruvian Navy.svg | link alias-marines = Peruvian Naval Infantry | flag alias-navy = Flag of Peru (state).svg | link alias-navy = Peruvian Navy | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | altvar = {{{altvar|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = spain | var2 = 1820 | var3 = 1821 | var4 = 1822 | var5 = 1822a | var6 = 1825 | var7 = confederation | var8 = north | var9 = south | var10 = 1884 | var11 = state | var12 = football | redir1 = PER </noinclude> }} mufr3qihg7yrj8n06tq51npwsuun9b8 0 18006 217118 212589 2025-06-24T15:05:10Z Kishore Kumar Rai 222 217118 wikitext text/x-wiki {{ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಷ್ಯನ್ ತಿಂಗೊಲು 2024}} [[File:20241018 New site of Zhengzhou Museum.jpg|thumb|'''ಝೆಂಗ್ಝೌ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ''']] ''''''ಝೆಂಗ್ಝೌ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ'''''' ಒಂಜಿ ಮಾ ಮಲ್ಲ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ., ಉಂದು ಚೀನಾದ ಹೆನಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊದ ಝೆಂಗ್‌ಝೌ ಡು ಉಂಡು. ಮೂಲತಃ 1957 ಟ್ ಉಂದೆನ್ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಂದುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ಮೂಲತಃ ಉಂದು ಬಿಶಾಗ್ಯಾಂಗ್ ಪಾರ್ಕ್‌ಡ್ ಉಂಡು, ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಇತ್ತೆ ರಡ್ಡ್ ಕಟ್ಟಡೊಲೆನ್ ಒಳಗೊಂದುಂಡು, ಒಂಜೆನ್ ಮೂಲ ಜಾಗೊಡ್ದು 1998ಟ್ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಮಂದುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ಸೌತ್ ಸಾಂಗ್‌ಶಾನ್ ರಸ್ತೆದ ಬೊಕ್ಕ ಕುಡೊಂಜಿ 2021 ಟ್ ಪೊಸತಾಯಿನ ಕಟ್ಟೊಡೊನು ನಿರ್ಮಾಣ ಮಂತುಂಡು. ಅವು ವೆನ್ ಹಾನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ ಡ್ ಉಂಡು. ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ 60,000 ಕ್ಕೂ ಜಾಸ್ತಿ ವಸ್ತುಲೆನ ಸಂಗ್ರಹೊನು ಹೊಂದುದುಂಡು. == ಇತಿಹಾಸೊ == ಜುಲೈ 1, 1957 ದಾನಿ ಸ್ಥಾಪಿತವಾಯಿನ ಈ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊನು ದುಂಬು ಝೆಂಗ್‌ಝೌ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಶೇಷೊದ ಪ್ರದರ್ಶನ ಹಾಲ್ ಪಂದ್ ಪುದರ್ ದೀಯೆರ್. ಆರಂಭೊಡು ಹುತಾತ್ಮರೆನ ಸಮಾಧಿಡು ಫೆಂಗ್ ಯುಕ್ಸಿಯಾಂಗ್ ನಿರ್ಮಿಸಾಯಿನ ಉತ್ತರ ದಂಡಯಾತ್ರೆದ ಸೈನ್ಯದ ಸ್ಮಶಾನೊಡು ಬಿಶಾಗಾಂಗ್ ಪಾರ್ಕ್‌ಡ್ ಉಂಡು. 1962 ಟ್, ಈ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊನು '''ಝೆಂಗ್ಝೌ ಮ್ಯೂಸಿಯಂ''' ಪಂದು ಬದಲಾವಣೆ ಮಂತೆರ್.<ref name="record">{{cite book |title=郑州市志 文物卷 风景名胜卷 社会生活卷 |trans-title=Zhengzhou City Record: Cultural Relics Volume, Scenic Spots Volume, Social Life Volume |date=1998 |publisher=Zhongzhou Ancient Books Publishing House |isbn=978-7-5348-1741-0 |page=20 |url=https://books.google.com/books?id=hmHkAAAAMAAJ |access-date=11 November 2024 |language=zh-hans}}</ref> ಡಿಸೆಂಬರ್ 1999ಟ್, ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ ನಂ. 168 ಸೌತ್ ಸಾಂಗ್ಶನ್ ರಸ್ತೆಗ್ ಸ್ಥಳಾಂತರ ಆಂಡ್. ಏಪ್ರಿಲ್ 30, 2021 ದಾನಿ, ವೆನ್ ಹಾನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್‌ಡು ಉಪ್ಪುನ ಝೆಂಗ್‌ಝೌ ಮ್ಯೂಸಿಯಂಗಾದ್ ಪೊಸ ಕಟ್ಟಡೊವನು ಪೂರ್ಣ ಮಂತೆರ್.<ref name="2022r">{{cite web |title=河南文物之窗 {{!}} 郑州博物馆 |trans-title=Window on Henan Cultural Relics {{!}} Zhengzhou Museum |url=https://wwj.henan.gov.cn/2022/01-19/2384965.html |publisher=Henan Provincial Administration of Cultural Heritage |access-date=11 November 2024 |language=zh-hans}}</ref><ref name="SASAC">{{cite web |editor-last=Wang |editor-first=Ruoting|title=China's Largest Single Museum Structure Opens to Public |url=http://en.sasac.gov.cn/2021/05/26/c_10541.htm |publisher=[[State-owned Assets Supervision and Administration Commission of the State Council]] |access-date=11 November 2024}}</ref> == ಕಟ್ಟಡೊಲು == ಮೂಲತಃ ಬಿಶಾಗ್ಯಾಂಗ್ ಪಾರ್ಕ್‌ಡುಪ್ಪುನ ಝೆಂಗ್‌ಝೌ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ 4,330 ಚದರ ಮೀಟರ್‌ನಾತ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣನು ಹೊಂದುದುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ಎದುರುಡು ಪಿರಾವುಡು ರಡ್ಡ್ ಜಾಲುದ ಲೆಕ್ಕ ವಿಂಗಡಣೆ ಮಂದೆರ್.<ref name="record" /> 1998 ಟ್ ಸ್ಥಳಾಂತರದ ಬೊಕ್ಕ, 2022 ತ ಪೊಡ್ತು, ಸಾಂಗ್‌ಶಾನ್ ರಸ್ತೆ ಕಟ್ಟಡೊ 10,000 ಚದರ ಮೀಟರ್‌ದಾತ್ ಮಹಡಿನು ಹೊಂದುದುಂಡು ಅಯಿಟ್ ಮುಖ್ಯ ವಾಯಿನ ಪೆವಿಲಿಯನ್ 8,337 ಚದರ ಮೀಟರ್ ಉಂಡು, ಉಂದು ಶಾಂಗ್ ರಾಜವಂಶ ಕಂಚಿನ ಚೌಕದ ಆಕಾರೊನು ಆಧರಿಸುದುಂಡು. ಡಿಂಗ್ ಝೆಂಗ್‌ಝೌಡ್ ಗರ್ತುಂಡಾ, "'ಡಿಂಗ್' ಉಂತುದಿನ ಸಂಕೇತೊನು ದೇಶೊದ ಮಧ್ಯಭಾಗೊಡು ದೆತ್ತೊಂದುಂಡು".<ref name="2022r" /> ಒಟ್ಟು 147,000 ಚದರ ಮೀಟರ್ ವಿಸ್ತೀರ್ಣದ ಒಟ್ಟುಗು, ವೆನ್ ಹಾನ್ ಸ್ಟ್ರೀಟ್ ಕಟ್ಟಡೊ ಅಯಿತ ಮುಖ್ಯ ರಚನೆಡು ಲಿಂಕ್ ಬೀಮ್ ಡ್ಯಾಂಪರ್‌ಲೆನ್ ಗಳಸಿದಿನ ಚೀನೊದ ಸುರುತ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯವಾದುಂಡು ಬೊಕ್ಕ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊದ ನೋಟ ಕಿರೀಟದ ಲೆಕ್ಕ ತೋಜುಂಡು. ಕಟ್ಟಡ ಸುಮಾರು 36,000 ಚದರ ಮೀಟರ್‌ಗಳ ಪ್ರದರ್ಶನ ಪ್ರದೇಶೊನು ಹೊಂದುದುಂಡು, 21 ಪ್ರದರ್ಶನ ಸಭಾಂಗಣೊಲೆನ್ ಹೊಂದುದುಂಡು, ಪಾಲಿಯೊಲಿಥಿಕ್ ಯುಗೊ ಆಧುನಿಕ ಕಾಲದ ತನಕೊ ಕೇಂದ್ರ ಬಯಲು ಪ್ರದೇಶೊಡು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಅವಶೇಷೊಲೆನ್ ಪ್ರದರ್ಶಣ ಮನ್ತೊಂದು ಇತ್ತೆರ್.<ref name="2022r" /><ref name="SASAC" /> == ಸಂಗ್ರಹೊ == ಝೆಂಗ್‌ಝೌ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ ಪೀಪಲ್ಸ್ ರಿಪಬ್ಲಿಕ್ ಆಫ್ ಚೀನಾ ಸ್ಥಾಪನೆ ಆಯಿ ಬೊಕ್ಕ ಹೆನಾನ್ ಪ್ರಾಂತ್ಯೊಡು ನಿರ್ಮಿಸಲಾಯಿನ ಸುರುತ ಪ್ರಿಫೆಕ್ಚರ್-ಮಟ್ಟೊದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯ ಆದುಂಡು, ಬೊಕ್ಕ ಉಂದು ಸುರುತ ಚೀನೊದ ಸುಮಾರು 60,000 ವಸ್ತುಲೆನ ಸಂಗ್ರಹೊದೊಟ್ಟುಗು ಉಪ್ಪುನ ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಪ್ರಥಮ ದರ್ಜೆದ ವಸ್ತುಸಂಗ್ರಹಾಲಯೊ.<ref name="SASAC" /> ಮುಲ್ಪದ ಸಂಗ್ರಹೊಡು ಗಮನಾರ್ಹ ಕಲಾಕೃತಿ ನೆಟ್ ಪೊಸ ಶಿಲಾಯುಗದ ಕುಂಬಾರಿಕೆ, ಶಾಂಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಝೌ ಕಂಚುಲು, ಟ್ಯಾಂಗ್ ಬೊಕ್ಕ ಸಾಂಗ್ ಕಲ್ಲುದ ಕೆತ್ತನೆಲು ಬೊಕ್ಕ ಯುಗೊದ ಕಾಲೊದ ಪಿಂಗಾಣಿಲು ಸೇರುದುಂಡು.<ref name="2022r" /> == ಉಲ್ಲೆಕೋಲು == {{Reflist}} == ಬಾಹ್ಯ ಕೊಂಡಿಲು == * {{Official}} {{Zhengzhou}} [[ವರ್ಗೊ:ವಿಕಿಪೀಡಿಯ ಏಷ್ಯನ್ ತಿಂಗೊಲು 2024]] [[ವರ್ಗೊ:1957 establishments in China]] [[ವರ್ಗೊ:Museums established in 1957]] [[ವರ್ಗೊ:Museums in Henan]] [[ವರ್ಗೊ:National first-grade museums of China]] [[ವರ್ಗೊ:Buildings and structures in Zhengzhou]] t09s1xnzor1r90ldue7dck66mq5t262 0 19811 217135 2025-06-25T11:02:41Z Vinoda mamatharai 55 ಪೊಸ ಲೇಕನೊ 217135 wikitext text/x-wiki ಪಿ ಎನ್ ಪನಿಕ್ಕರ್(೧ಮಾರ್ಚ್೧೯೦೯-ಜೂನ್೧೯ ೧೯೯೫) ಪಂಡ ಪುತುವಾಯಿಲ್ ನಾರಾಯಣ ಪನಿಕ್ಕರ್ ಪಂದ್ ಅರೆನ ಪೂರ್ತಿ ಪುದರ್. ಮೆರೆನ್ ಕೇರಳೊಡು ಗ್ರಂಥಾಲಯ ಚಳುವಳಿದ ಪಿತಾಮಹೆ ಪಂದ್ ಲೆಪ್ಪುವೆರ್.ಅಂಚನೆ ಸಾಕ್ಷರತಾ ಚಳುವಳಿದ ಪಿತಾಮಹೆಲ ಆದಿತ್ತೆರ್.ಮೆರೆನ ಪುಣ್ಯತಿಥಿ ದಿನೊನು ವಾಚನ ದಿನ ಪಂದ್ ಬಾರತಾದ್ಯಂತ ಆಚರಣೆ ಮಲ್ಪುವೆರ್ ==ಬಾಲ್ಯ ಬೊಕ್ಕ ವೃತ್ತಿ== ಪಿ ಎನ್ ಪಣಿಕ್ಕರ್ ೧೯೦೯ ಮಾರ್ಚ್ ೧ಕ್ ನೀಲಂಪೆರೂರು ಪನ್ಪಿನಲ್ಪ ಗೋವಿಂದ ಪಿಳ್ಳೈ ಬೊಕ್ಕ ಜಾನಕಮ್ಮ ದಂಪತಿಲೆಗ್ ಮಗೆಯಾದ್ ಪುಟ್ಟಿಯೆರ್.ಅವೆಡ್ದ್ ಬೊಕ್ಕ ಬರವು ಸರವು ಕಲ್ತ್‌ದ್ ೧೯೨೬ ತನ್ನ ಊರುಡು ಕಲ್ಪಾದಿಯಾದ್ ಬೇಲೆಗ್ ಸೇರ್ದ್ ಸನಾತನ ಧರ್ಮ ಪನ್ಪಿನ ಗ್ರಂಥಾಲಯ ಸುರು ಮಲ್ತೆರ್. ==ಕೊಡುಗೆ== aeqp6sm4p3xrifnih103hdxchlf9cuk