Аргентина

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="tg">
  <siteinfo>
    <sitename>Википедиа</sitename>
    <dbname>tgwiki</dbname>
    <base>https://tg.wikipedia.org/wiki/%D0%A1%D0%B0%D2%B3%D0%B8%D1%84%D0%B0%D0%B8_%D0%B0%D1%81%D0%BB%D3%A3</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.6</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Медиа</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Вижа</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Баҳс</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Корбар</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Баҳси корбар</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Википедиа</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Баҳси Википедиа</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Акс</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Баҳси акс</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">Медиавики</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Баҳси медиавики</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Баҳси шаблон</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Роҳнамо</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Баҳси роҳнамо</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Баҳси гурӯҳ</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">Портал</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">Баҳси портал</namespace>
      <namespace key="102" case="first-letter">Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="103" case="first-letter">Баҳси Лоиҳа</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модул</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Баҳси Модул</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Аргентина</title>
    <ns>0</ns>
    <id>3447</id>
    <revision>
      <id>1437018</id>
      <parentid>1384122</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T18:45:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1437018</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58383" sha1="610uh7wvzac1o57vwwdpt3bi728uht2" xml:space="preserve">{{Кишвар
|common_name=Argentina
|Парчам=Flag of Argentina.svg
|Номи тоҷикӣ=Аргентина
|Номи аслӣ=República Argentina
|Нишон=Coat_of_arms_of_Argentina.svg
|Шиор=En Unión y Libertad
|Номи суруди миллӣ=Himno Nacional Argentino [[File:Himno Nacional Argentino instrumental.ogg|center]]
|Сохтори давлат=
|Дар харита=Argentina_orthographic.svg
|Забон=[[Испанӣ]]
|Рӯзи истиқлол= [[9 июл]]и [[1816]]
|Соҳибистиқлол аз=[[Испания]]
|Пойтахт=[[Буэнос-Айрес]]
|Шаҳри калонтарин=[[Буэнос-Айрес]]
|Вазифаи сарварон= [[Президенти Аргентина|Президент]]&lt;br /&gt;[[Ноиби Президент Аргентина|Ноиби Президент]]&lt;br /&gt;[[Сарвазир]]
|Сарварон= [[Алберто Фернандез]]&lt;br /&gt;[[Кристина Фернандез де Кирчнер]]&lt;br /&gt;[[Маркос Пеня]]
|Ҷой аз рӯи масоҳат=8
|Масоҳат=2 780 400
|Фоизи об=1.57%
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ=32
|Аҳолӣ=43,417,000&lt;ref&gt;[http://www.census.gov/population/international/data/countryrank/rank.php Country Rank. Countries and Areas Ranked by Population: 2013  U.S. Department of Commerce]&lt;/ref&gt;
|Соли ба шумор гирифтани аҳолӣ=2015
|Зичии аҳолӣ=14.4
|ММД=
|Соли ҳисоби ММД=
|Ҷой дар ҷаҳон аз рӯи ММД=
|ММД ба сари аҳолӣ=
|Пули миллӣ=[[Песои Аргентина]]
|Домен=[[.ar]]
|Коди телефон=54
|Соат=-3
|Эзоҳот=
}}
[[Акс:Cataratas027.jpg|thumb|right|250px|Аргентина]]
[[Акс:ViñedoCafayate.jpg|thumb|right|250px|[[Салта (вилоят)|Салта]]]]

'''Аргенти́на''' ({{lang-es|Argentina}}), номи расмии пурра — '''Ҷумҳурии Аргентина''' ({{lang-es|República Argentina}} [reˈpuβlika aɾxenˈtina]) — дуюмин давлат (пас аз [[Бразилия]]) аз ҷиҳати масоҳат, сеюмин (пас [[Бразилия]] ва [[Колумбия]]) аз рӯи аҳолӣ дар [[Амрикои Ҷанубӣ]] мебошад.

== Мавқеи ҷуғрофию табиӣ ==
Аргентина дар қисми ҷанубу шарқии [[Амрикои Ҷанубӣ]] ҷойгир шудааст.  Масоҳаташ 2,8 млн км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; (ғайр аз ҷазираҳои Фолкленд – ҳудуди баҳсии байни Аргентина ва Британияи Кабир). Аҳолиаш 40,2 млн нафар (2009). Пойтахташ – [[Буэнос Айрес|Буэнос-Айрес]] (наздики 13 млн нафар). Қисми ҷанубу шарқии Амрикои Ҷанубӣ, қисми шарқии ҷазираи Замини Оташин, ҷазираҳои ба он наздики Эстадос ва ғайраро дар бар мегирад. Дар ғарб бо [[Чили]], дар шимол ва шарқ бо [[Боливия]], [[Парагвай]], [[Бразилия]] ва [[Уругвай]] ҳамсарҳад аст. Аргентина федератсияест иборат аз Округи федералӣ (маркази маъмуриаш Буэнос-Айрес) ва 22 музофот. Шаҳрҳои калонтаринаш: Санта-Фе, Кордова, Росарио, Тукуман, Ла-Плата ва ғайра. Забони давлатӣ – испонӣ, дини ҳукмрон – насронӣ, пули миллӣ – песо. Иди миллӣ – Рӯзи Инқилоб (25 май).

== Сохти давлатӣ ==
Аргентина – республикаи федеративӣ. Сардори давлат ва ҳукумат – Президент, ки ба муҳлати 4 сол интихоб мешавад (ҳуқуқи ба давраи дуюм интихоб шуданро дорад) ва ҳамзамон Сарфармондеҳи олии Қувваҳои мусаллаҳ мебошад, Сарвазир ва Суди олиро таъйин мекунад. Мақоми олии қонунбарор – Конгресси миллӣ, ки аз Сенат (72 аъзо) ва Палатаи намояндагон (257 аъзо) иборат буда, ба муҳлати 4 сол интихоб мешаванд. Суди олӣ (иборат аз 9 аъзо)-ро Президент таъйин ва Сенат тасдиқ мекунад. Аз 20 ҳизби сиёсӣ Иттифоқи радикалии гражданӣ, Фронти ҳамраъйии Аргентина машҳуртаранд. Аргентина узви СММ, Хазинаи Байналмилалии Асъор, Иттиҳоди давлатҳои Америка ва наздики 70 ташкилоти дигари сиёсию иқтисодии ҷаҳон мебошад. Муносибатҳои дипломатиаш бо Тоҷикистон аз 3. 5. 2011 барқарор шудааст.

== Табиат ==
Сабаби гуногунии шароити табиии Аргентина ба масофаи хеле зиёд тӯл кашидани ҳудудаш аст (аз шимол ба ҷануб – 3700 км, аз ғарб ба шарқ – 1400 км). Аз ҷиҳати сохти геологӣ қисми ғарбии Аргентина ба геосинклинали чиндори Анд ва қисми шарқиаш ба платформаи Америкаи Ҷанубӣ мансуб аст. Пастии Чако-Пампа аслан бо зинаҳои баҳрии давраи девону перм ва вулқонии давраи триас пӯшида шудааст. Асоси плитаи Патагонияро зинаҳои метаморфии токембрий ташкил медиҳанд. Релйефи Аргентина дар шарқ ҳамвор, дар ғарб кӯҳсор аст. Тамоми шимолу шарқ онро пастии Ла-Плата ишғол кардааст, ки ин пастӣ аз ҳамвориҳои Гран-Чако, Энтре-Риос (байни дарёҳои Парана ва Уругвай) ва Пампа иборат мебошад. Дар ҷанубу ғарб Аргентина паҳнкӯҳи Патагония (то 2000 м) ва дар ғарб он паҳнкӯҳи Пуна (то 4000 м), дар ғарб кӯҳҳои Анд бо қуллаҳои баландтарини Америкаи Ҷанубӣ – Аконкагуа (6959 м), Тупунгато (6800 м) ва Мерседаро (6500 м) воқеъ гардидаанд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Аргентина аз сарватҳои зеризаминӣ бой аст, захираҳои зиёди мис, руҳу сурб, сулфур, уран, вол­фрам, литий ва маъдани оҳан дорад. Аргентина аз ҷиҳати захираи уран аз ҷумлаи даҳ давлати ҷаҳон мебошад. Захираҳои калони нефту газ дар қисми соҳилии Патагония ва ҷазираи Замини Оташин, ангишти сиёҳтоб дар мавзеи Санта-Крус (Рио-Турбио) кашф шудаанд. Масолеҳи сохтмонии мармар ва хоро низ ҳаст.

=== Иқлим ===
Иқлими Аргентина аз се минтақаи иқлимӣ – тропикӣ, субтропикӣ ва мӯътадил иборат аст. Ҳарорати миёнаи солона аз 24°С дар шимол то 5°С дар ҷануб тағйир меёбад. Дар ҳамвориҳо – иқлим тропикӣ (ҳарорати миёнаи январ (тобистон) 30°С, июл (зимистон) 20°С, бориши солона то 900 мм), дар ноҳияҳои марказӣ – субтропикӣ (ҳарорат миёнаи январ 23°С, июл 9°С, бориш то 1000 мм), дар Патагония – мӯътадили нимбиёбонӣ (ҳарорат миёнаи январ аз 12 то 22°С, июл – аз 2 то 5°С, бориш 100 – 250 мм). Иқлими кӯҳистони Анд баландкӯҳи биёбонист. Обҳои дохилӣ дар ҳудуди Аргентина нобаробар тақсим шудаанд. Дарёҳои асосӣ: Парана бо шохобҳояш Парагвай, Рио-Саладо, Уругвай, силсила­дарёҳои Рио Бармехо – Десагуа-деро – Чадилеуву-Курако; Рио-Колорадо, Чубут, Рио-Десеадо ва ғайра аҳамияти калони киштигардӣ ва энергетикӣ доранд. Дар кӯҳҳои Анд кӯлҳои калони пиряхӣ – Науэл-Уапи, Лаго-Архен­тино, Буэнос-Айрес, Сан-Мартин, Вйедма ва ғайра, дар маркази Энтре-Риос ва Пампа ботлоқзорҳои бисёре воқеанд. Қариб дар сеяки ҳудуди Аргентина аз норасоии об танқисӣ мекашанд. Гуногунии муҳити табиӣ ба хусусият ва таркиби хоку наботот бетаъсир намондааст. Дар шимол Аргентина хок – сурхи ҷигарӣ, дар шарқ, ки намнокӣ бештар аст, хок марғзории ботлоқӣ, дар водиҳои Пампа – серҳосили сиёҳтоб, дар нимбиёбонҳои Пампа – хокистарии камҳосил.

=== Олами наботот ===
[[Акс:Parque Nacional El Palmar (5).jpg|thumb|170px|Боғи миллӣ [[Эл-Палмар]], Энтре Риос.]]
Наботот асосан аз марғзори сернами дашту саванна ва ҷангали кӯҳсори субтропикӣ иборат аст. Аз дарахтони нодир кебрачо (дар таркибаш танин дорад) ва ягона дар ҷаҳон чакалакзори арраян (як намуди мирта) ҳастанд.

=== Олами ҳайвонот ===
[[Акс:Furnarius cinnamomeus - Pacific Hornero; Antwerp Zoo.jpg|187x187px|left|Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|alt= Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|thumb]]
Дар олами ҳайвонот намудҳои эндемӣ – оҳу ва гурбаи пампаӣ, саги магелланӣ, хирси айнакдор, шиншилла, гуанако (як намуди лама) мавҷуданд. Намудҳои гуногуни оҳу ва маймун, рӯбоҳи хокис­тарранг, шафпушт, нутрия, зиёда аз 50 намуд мор, хояндаи калонтарин – карпинчо (вазнаш то 65 кг), мӯрчахӯр ва ғайра ҳастанд. Дарёҳояш аз моҳӣ бой аст. Парандагон, махсусан лаклак, нанду, намудҳои гуногуни тӯтӣ ва колибри зиёданд. Аргентина дорои зиёда аз 30 боғи миллӣ ва мамнӯъгоҳ буда, дар музофоти Энтре-Риос, дар соҳили дарёи Уругвай ҷангали ҷанубтарини ҷаҳон – иборат аз нахлҳои 15-метра ва дарозумр (то 500 сол), дар Патагония 13 пирях, дар нимҷазираи Валдес ягона дар ҷаҳон анклави табиӣ – макони зисти моржҳо (вазнашон то 4 т), дар димоғаи Томбо колонияи бузурги пингвинҳо (макони берун аз ҳудуди Антарктикаи зисташон) мавҷуданд. Заминҷунбӣ дар баъзе мавзеъҳои кӯҳҳои Анд, бӯронҳои шадид дар Пампа ва ноҳияҳои шимолу шарқӣ, обхезиҳо аз хатарҳои табиӣ; ифлосшавии об, ҳаво, биёбоншавӣ аз масоили экологии Аргентина мебошанд.

== Аҳолӣ ==
[[Акс:Salta-Square2.jpg|thumb|200px|right|[[Салта]]]]
Аксарияти аҳолии Аргентина-ро аргентинагиҳо – авлоди муҳоҷирон аз Испания, Италия, Франсия ва Полша ташкил медиҳанд. 92 фоизи аҳолӣ муътақиди католисизм, 2% – ҷараёни протестантӣ, боқимонда 6% мусулмон, буддоӣ ва яҳудиён мебошанд. Сатҳи таваллуд пасттарин дар Америкаи Лотинӣ, дарозумрӣ ба ҳисоби миёна 75,5 сол аст. Сокинони Аргентина бештар дар қисми соҳилии Пампа ҷойгир шуда, 89% аҳолӣ шаҳрнишинанд. Зичии аҳолӣ гарчанде дар Аргентина 13 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; муайян шудааст, дар шаҳрҳо, махсусан Буэнос-Айрес ва Санта-Фе бештар аз 100 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; мебошад. Аҳолии деҳот зиёд нест. Азбаски барои заминдории калони механиконидашуда ва чорводории махсусгардонидашуда ба қувваи кории дастӣ эҳтиёҷ нест, Аргентина-ро мамлакати аграрии бекишоварз (бедеҳқон) меноманд.

== Тақсимоти мамурӣ ==
{{асос|Тақсимоти маъмурии Аргентина}}
[[Акс:Argentina_(+Antartica),_administrative_divisions_-_ru_-_colored_(+claims).svg|alt= Тақсимоти маъмурии Аргентина|right|frameless|450x450px|Тақсимоти маъмурии Аргентина]]
Аргентина – ҷумҳурии федеративӣ, ки ба вай 23 [[вилоят]]ҳо ва ҳавзаи автономии пойтахти медароянд.
{{Div col}}
# [[Буэнос-Айрес|Пойтахти Федералӣ Буэнос-Айрес]]
# [[Буэнос-Айрес (вилоят)|Буэнос-Айрес]]
# [[Катамарка]]
# [[Чако]]
# [[Чубут]]
# [[Кордова (вилоят)|Кордова]]
# [[Корриентес (вилоят)|Корриентес]]
# [[Энтре-Риос]]
# [[Формоса (вилоят)|Формоса]]
# [[Жужуй]]
# [[Ла-Пампа]]
# [[Ла-Риоха (вилоят)|Ла-Риоха]]
# [[Мендоса (вилоят)|Мендоса]]
# [[Мисионес]]
# [[Неукен (вилоят)|Неукен]]
# [[Рио-Негро]]
# [[Салта (вилоят)|Салта]]
# [[Сан-Хуан (вилоят)|Сан-Хуан]]
# [[Сан-Луис (вилоят)|Сан-Луис]]
# [[Санта-Крус]]
# [[Санта-Фе (вилоят)|Санта-Фе]]
# [[Сантяго-дел-Эстеро (вилоят)|Сантяго-дел-Эстеро]]
# [[Замини Оташӣ (вилоят)|Замини Оташӣ, Антарктида ва ҷазираҳои Атлантики Ҷанубӣ]]
# [[Тукуман]]
{{Div col end}}

== Таърих ==
[[Акс:Argentine soldiers under Indian attack by Rugendas.jpg|thumb|239x239px|Ҷанговарони Индейс, [[Ругендас]]]]
Пайдоиши инсонро дар ҳудуди Аргентина мансуби ҳазорсолаи 8 – 7 то милод медонанд. То аввали садаи XVI дар ин ҳудуд қабилаҳои гуногуни ҳиндиҳо (диагит, кечуа ва ғайра) сокин буданд, ки сатҳи баланди тамаддун, роҳу пулҳо, иншооти обёрӣ доштанд. Соли 1516 баҳрнавардони испанӣ ба соҳили дарёи Ла-Плата расида, пойгоҳи мустамликавии худро барқарор ва онро ба ҳайати шоҳигарии Перу дохил карданд. Қабилаҳои бумӣ ғулом шудаву қир мегардиданд, қисме дар кӯҳҳои Анд паноҳ мебурданд. Охири садаи XVI ин ҷо се вилояти мустамликавӣ – Тукуман, Буэнос-Айрес ва Куйо, соли 1776 шоҳигарии Рио-де-ла-Плата (мутааллиқи шоҳигарии Испания) – фарогири ҳудудҳои Аргентина-и кунунӣ (то Рио-Негро), Боливия, Парагвай ва Уругвай таъсис ёфт. Кишоварзӣ ва баъзе намудҳои истеҳсолот инкишоф ёфта, дар Кордова аввалин Донишгоҳ ташкил шуд. Солҳои 1806 – 1807 қӯшунҳои Британия кӯшиши ишғоли Буэнос-Айресро карданд, вале муваф­фақ нашуданд. Рушди иқтисод, таназзули империяи мустамликавии Испания ва болоравии ҳаракати миллӣ-озодихоҳӣ дар кишварҳои Америкаи Лотинӣ барои соҳиби истиқлол шудани Аргентина замина фароҳам меовард. Баъди ба Испания дохил шудани Наполеони I моҳи майи [[1810]] дар Буэнос-Айрес шӯриш ба амал омада, ноиб-шоҳи испанӣ сарнагун ва Хунтаи муваққатии ҳукумати Ла-Плата эълон шуд. Ин «инқилоби май» як қисми ҳаракати озодихоҳии тамоми Америкаи Лотинӣ барои раҳо ёфтан аз юғи Испания буд (сарвараш Х. де Сан-Мартин). Иттиҳоди вилоятҳои Америкаи Лотинӣ (баъдтар Иттиҳоди Рио-де-ла-Плата, Аргентина-и кунунӣ) июли 1816 худро соҳибистиқлол эълон кард, соли 1819 конститутсияи аввалин қабул шуд. 
[[Акс:Americo-avaí.jpg|left|thumb|320x320px|Муҳориба дар Аваи, [[Ҷанги Парагвай]], соли 1868.]]
Таърихи минбаъдаи Аргентина муборизаи байни тарафдорони ҳокимияти ягонаи марказӣ ва ҷонибдорони сохти худидории маҳаллӣ буд. Соли 1826 конститутсияи нав қабул гардида, мамлакат Республикаи Федеративии Аргентина ном гирифт. Аввалин президент Б. Ривадавияро баъди се соли ҳокимияташ – соли 1829 ҳокими Буэнос-Айрес, заминдор Х. М. Росас ҷойгузин шуд, ки диктатурааш то соли 1852, то сарнагун гардиданаш идома ёфт. Соли 1853 конститутсияи нави ҳаммонанди Сарқонуни ШМА қабул гардид (шакли давлатдории федералӣ бо сарварии президент). Аммо Буэнос-Айрес ба ин федератсия дохил нашуд. Зиддият то соли 1860 идома ёфта, соли 1862 губернатори Буэнос-Айрес Б. Митрес Президент интихоб гардид. 70 соли минбаъдаи дар фазои оромии сиёсию иқтисодӣ басарбурдаи кишвар Аргентина-ро ба сатҳи давлатҳои мутараққӣ баровард (инкишофу тавсеаи роҳи оҳан, содироти ғалла, гӯшт ва пашм ба Аврупо). Ҳукумат воридшавии маблағҳои хориҷӣ ва қабули муҳоҷиронро дастгирӣ мекард. Дар натиҷа, аҳолии 800-ҳазораи Аргентина (дар соли 1852) то соли 1914 ба 8 млн расид, шаҳрсозӣ тараққӣ кард, системаи бисёрҳизбӣ ҷорӣ шуд, соли 1912 ҳуқуқи интихоботи умумӣ эълон гардид. Намояндаи ҳизби Иттиҳоди радикалии шаҳрвандӣ И. Кригойен соли 1916 Президент интихоб шуд. Ҳукумати Ҳизби радикалӣ дар роҳи ривоҷи саноати миллӣ чораҳо андешида, сиёсати мустақили беруна мебурд.

=== Аргентина дар ибтидои садаи XX ===
[[Акс:Eva&amp;Juan.jpg|thumb|180px|[[Хуан Перон]] ва [[Эва Перон]]]]
Дар ибтидои садаи XX Аргентина ба яке аз давлатҳои бойи ҷаҳон табдил ёфт. Ба ин ҷо аз мамлакатҳои дигар, махсусан Аврупо, ба миқдори зиёд муҳоҷирон меомаданд. То табаддулоти ҳарбии соли 1930 Аргентина ҳаёти осуда дошт ва тараққӣ мекард. Дар солҳои Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ (1939 – 45) Аргентина худро бетараф эълон кард. Соли 1943 дар натиҷаи табаддулоти нав диктатураи ҳарбӣ барқарор шуд. Соли 1946 полковник Х. Д. Перон Президенти Аргентина интихоб гардид. Ҳамсари ӯ Эва бо барномаҳои иҷтимоии ҷори­намудааш эътибор пайдо кард. Баъди ноил гардидан ба пешравиҳои зиёд ва гузарондани якчанд ислоҳоти иҷтимоию иқтисодӣ эътибори Перон бештар гашта, соли 1952 ба давраи дуюм аз нав Президент интихоб шуд. Баъди тезутунд шудани муносибати Перон бо калисои католикӣ (мехост заминҳои вақфро давлатӣ гардонад) соли 1955 табаддулоти навбатӣ рух дода, ӯро сарнагун ва бадарға карданд. То соли 1976 дар Аргентина боз се табаддулоти ҳарбӣ ба амал омада, ба ҷойи як ҳукумати ҳарбӣ ҳукумати дигари ҳарбӣ меомад (П. Э. Арамбуру, Аргентина Фрондиси, Аргентина Илйиа). Ҳукумати генерал Аргентина Аргентина Лануссе (1971 – 1973) мамлакатро аз бӯҳрони иқтисодӣ ва сиёсӣ бароварданӣ шуда, барои барқарор кардани шакли конститутсионии идораи мамлакат тадбирҳо андешид, интихоботи президентро гузаронд. Ҳаммаслаки Перон Э. Кампора ба сари ҳокимият омада, тадбирҳои прогрессивӣ андешид, вале гурӯҳҳои мухолифи ростҳо ва радикалҳо Кампораро маҷбур карданд, ки соли 1973 ба истеъфо барояд. Перон боз ба сари ҳокимият омад, вале соли 1974 ногаҳон вафот кард. Солҳои 1976 – 1981 боз давраи табаддулот, ивазшавии ҳукуматҳои ҳарбӣ ва терроризм гардид.
[[Акс:Soldadosargentinos.jpg|thumb|200px|[[Ҷанги Фолкленд]]]]
Соли 1982 бо мақсади сабук кардани бӯҳрони иқтисодӣ сарвари онвақтаи Аргентина Л. Галтиерӣ хост ҷазираҳои Фолкленд (Малдив)-ро, ки аз соли 1883 мулки Британия буд, забт намояд, вале дар ин ҷанг шикаст хӯрд ва мустаъфӣ шуд. Соли 1983 дар натиҷаи гузарондани интихоботи демократӣ Р. Алфонсин – намояндаи Иттифоқи граждании радикалҳо, соли 1989 К. С. Менем – роҳбари Ҳизби хутсиалистӣ (истилоҳи ҷорикардаи Перон, ки маънояш барпо кардани давлати боадолат ё адолатпеша аст) сари қудрат омаданд. Ба Менем муяссар шуд, ки иқтисоди мамлакатро баланд бардорад ва вазъи муназзами сиёсиро пойдор намояд. Ин буд, ки ӯ соли 1995 дуюмбора Президент интихоб шуд. Ҳизби хутсиалистӣ ё перонистӣ, ки сарвараш Менем буд, ҳангоми интихобот ба Конгресс дар Палатаи намояндагон аксари ҷойҳоро ишғол кард. 
[[Акс:Buenos Aires - Manifestación contra el Corralito - 20020206-05.JPG|thumb|200px|[[Буҳрони иқтисодии Аргентина]]|alt= Буҳрони иқтисодии Аргентина]]
Ислоҳоти иқтисодие, ки соли 2001 вазири иқтисод Кавалло гузаронд, боиси бӯҳрони шадиди молиявӣ гардид (дефолт, паст рафтани қурби песо; побанди доллар шудан – чун Аргентина бонки марказӣ надошт), Хазинаи Байналмилалии Асъор низ шартҳои вазнин гузошт. Дар ин давра миқдори бекорон ба 22 – 24% расида, бӯҳрони иқтисодӣ авҷ гирифт. Паймони (коалитсияи) «Алянс» – ғолиби интихоботи соли 1999 низ аз уҳдаи пешгирии ин вазъ баромада натавонист ва дек. 2001 истеъфо дод. Дар интихоботи соли 2003 губернатори музофоти Санта-Крус, пешвои ҳаракати «Фронти ғалаба» Н. Кричнер Президенти Аргентина интихоб шуд.

== Иқтисод ==
Аргентина мамлакати аграрию саноатӣ аст. Ҷиҳати фарқкунандаи соҳаи кишоварзии Аргентина аз дигар дав­латҳои Америкаи Лотинӣ дар он аст, ки бо вуҷуди дар ин соҳа ҳамагӣ 1 фоизи аҳолӣ машғул будан, ӯ худро бо маҳсулоти хоҷагии қишлоқ пурра таъмин карда, ба миқдори зиёд аз ин мавод содир мекунад (50%-и даромади содиротии Аргентинаро ташкил медиҳад).

=== Кишоварзӣ ===
Аз ҷиҳати саршумори чорвои калони шохдор (қариб 60 млн) Аргентина дар ҷаҳон ҷойи шашум, аз ҷиҳати истеъмоли маҳсулоти хоҷагии қишлоқ ва гӯшт ба ҳар сари аҳолӣ ҷойи аввалро ишғол мекунад. Аргентина истеҳсолкунанда ва содиркунандаи намоёни гӯшт ва маҳсулоти гӯштӣ аст. Дар саноати хӯрокворӣ истеҳсоли соя, равғанҳои рустанӣ, орд, шароб низ бартарӣ  дошта, аз ҷиҳати ҷамъоварии гандум дар ҷаҳон мавқеи калон дорад.

=== Саноат ===
Саноати сабук бо соҳаҳои худ қариб дар ҳамаи музофотҳои Аргентина ҷойгир шудааст. Истеҳсол ва содир кардани чарму пойафзор соҳаи пешрафтаи он аст. Корхонаҳои саноати вазнин дар пастиҳои Парана, минтақаҳои саноатии байни Буэнос-Айрес ва Росарио ва асосан дар Буэнос-Айреси Калон (бо агломератсияаш) ҷойгир шудаанд. Аргентина аз ҷиҳати истихроҷи нефт дар Америкаи Лотинӣ ҷойи чорумро ишғол карда, аз рӯи захираҳои уран дар ҳайати даҳ давлати пешрафтаи ҷаҳон аст. Аргентина бо тадқиқоти илмии соҳаи энергетикаи ядроӣ ва саноати уран машҳур аст. Истеҳсоли сурбу руҳ, мис, алюминий соҳаҳои тараққикардаи металлургияи рангаи кишваранд.

==== Мошинсозӣ ====
Мошинсозӣ (ширкатҳои «Форд», «Крайслер», «Тойота», «Пэжо» дар Аргентина заводҳои худро доранд), электротехника (заводҳои IBM, Siemens), киштисозӣ (дар Буэнос-Айрес, Энсенада), самолётсозӣ (Кордова) низ аз соҳаҳои рушдкарда мебошанд.

=== Энергетика ===
Дар соҳаи саноати сӯзишворию энергетикӣ мавқеи асосиро истихроҷи нефту газ ва гидроэнергетика мегирад. Баъди кашфи кони газ дар музофоти Нуакен истеҳсоли солонаи он ба 50 млрд м&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; расида, талаботи саноат ва аҳолиро пурра таъмин кард. Аргентина дар Америкаи Лотинӣ аввалин шуда ба энергияи атомӣ рӯ овард (зиёда аз 10%-и истеҳсоли барқи мамлакат): нерӯгоҳҳои атомии «Атуча» (1974), «Эмбалсё», «Атуча-II»; 61,3%-и қувваи барқ ба тавассути неругоҳҳои аловӣ, 29,6% дар НБО-ҳо тавлид мешавад. Истихроҷи ангишт, маъдани оҳан, алюминий, руҳ, мис, уран, тило, нуқра, сулфур, гипс, асбест, мармар; истеҳсоли чӯян ва пӯлод дар иқтисоди Аргентина мавқеи муҳим дорад. Корхонаҳои калонтарини коркарди маъдани кӯҳӣ дар Катамарка, Санта-Крус, Сан-Хуан, Мендоса, Жужуй ҷойгиранд. Металлургия ва мошинсозӣ низ аз соҳаҳои асосии саноати вазнини Аргентина мебошад. Дар байни кишварҳои тараққикарда Аргентина истеҳсол ва содиркунандаи намоёни дастгоҳҳо мебошад.

=== Саноати кимиё ===
Корхонаҳои саноати химия, истеҳсоли кислотаи бор, дорусозӣ, чармгарӣ (аз ҷумла пойафзор ва либоси чармӣ) нассоҷӣ (матоъҳои пахтагӣ, пашмӣ, катонӣ), маҳсулоти бофандагии дастӣ ва ғайра фаъоланд. Аргентина дар минтақа бо неруи илмию техникӣ ва инкишоф додани технологияҳои нав фарқ мекунад. Шарикони асосии тиҷоратии Аргентина: Бразилия, ШМА, Хитой, Чилӣ, Голландия, Германия. Аргентина содиркунандаи машҳури маҳсулоти кишоварзӣ, автомошинаҳо, таҷҳизоти саноати хӯрокворӣ, коғаз, технология ва ғайра буда, узви Ассотсиатсияи интегратсияи Америкаи Лотинӣ аст. Соли 1991 байни Аргентина, Бразилия, Парагвай ва Уругвай оид ба таъсиси бозори ягона – Меркосур, ки барои додугирифти озод, ҳаракати бемамониати молу мавод ва хидматрасонӣ мусоидат мекунад, аҳднома ба имзо расидааст. Туризм низ дар Аргентина соҳаи тараққикарда аст.

=== Туризм ===
Ғайр аз сайёҳони кишварҳои Америкаи Лотинӣ ба Аргентина аз Аврупои Ғарбӣ ва солҳои охир аз Япония барои тамошои ҷангалҳои тропикӣ, махсусан яке аз бузургтарин шаршараҳои олам – ''Игуасу,'' курортҳои лижаронии сатҳи байналмилалии Сан-Карлос-де-Барилоче, кӯлҳои зебои кӯҳӣ, ягона дар ҷаҳон пиряхи маскун – Перито-Морено, макони зисти колонияи бузурги пингвинҳо Уилуая ва ғайра ҳар сол наздики 3 млн одам меояд.

=== Хидмати маишӣ ===
[[Акс:Puerto Madero DLightning.jpg|thumb|200px|Буэнос-Айрес]]
Дар Аргентина зиёда аз 7,5 ҳазор меҳмонсарой фаъолият мекунад. Комитети олимпии Аргентина соли 1927 таъсис ёфтааст. Ёрии тиббӣ аз ҷониби иттифоқҳои касаба, суғуртаи давлатӣ ва ихтиёрӣ, госпитал ва клиникаҳои давлатӣ расонда мешавад. Духтурон дар факултетҳои тиббии донишгоҳҳо таълим мегиранд. Дастгирии маблағии кооперативҳои тиббӣ аз ҷониби давлат ба пешравии соҳа мусоидат кард. Дар соҳаи тиб Аргентина духтурони машҳур, олимони навовар, аз ҷумла се нафар дорандаи Мукофоти Нобелро дорост, ки дар соҳаи бемориҳои дил, тоза кардани хуни лахтбастаи он, ихтирои асаби ангезандаи дил, такмили афзори ҷарроҳии дил ва дигар узвҳо, хунгузаронии безарар ва ғайра дастовардҳои нодирро соҳиб гаштаанд.

== Маориф ва илми Аргентина ==
[[Акс:UBA-Facultad-Derecho.jpg|alt= Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес|thumb|Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес]]
Сатҳи саводнокии аҳолӣ дар Аргентина ба 97% мерасад. Дар системаи маорифи мамлакат таълимоти томактабӣ, маълумоти ибтидоӣ, миёна, касбию техникӣ ва олӣ ҷорист. Дар Аргентина маълумотгирӣ дар тамоми сатҳҳо ройгон аст (аз соли 1984). Зиёда аз 90%-и мактабҳо давлатӣ, боқимонда хусусианд (аз ҷумла мактабҳои католикӣ). Аз 85 донишгоҳ 38-тоаш давлатӣ мебошад. Мактабҳои олии намоёни мамлакат: Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Донишгоҳи католикии Аргентина (хусусӣ), донишгоҳҳои миллӣ дар Ла-Плата, Кордова, Росарио, Тукуман, Мендоса, Санта-Фе (ҳама давлатӣ); донишгоҳҳои Эл-Салвадор, Маймонидес, Сан-Андрес, Палермо ва ғайра (хусусӣ).

Дар замони мустамлика будани Аргентина таҳқиқоти илмӣ аз ҷониби олимони муҳоҷир дар маъбадҳои католикӣ бурда мешуд. Аз садаи XIX донишгоҳҳо, лабораторияҳо ва музейҳо марказҳои илм гардиданд. Муассисаҳои илмии куҳантарин: Академияи миллии тиб (1822, Буэнос-Айрес), Академияи илмҳо (1873, Кордова), Академияи миллии илмҳои дақиқ, физика ва табиатшиносӣ (1874), Лабораторияи электротехникии назди Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Музейи ботаникӣ (1870, Буэнос-Айрес), Расадхона (1871, Кордова) ва ғайра Соҳаи илмро дар мамлакат Котиботи федералӣ оид ба илм ва техника ва Шӯрои давлатӣ оид ба илм муттаҳид ва танзим мекунанд. Аз ибтидои садаи XX дар Аргентина зиёда аз 1000 институти илмию тадқиқотӣ ва лабораторияҳо фаъолият доранд, зиёда аз 400 номгӯи нашрияҳои илмию информатсионӣ ба табъ мерасанд. Аргентина барномаи хусусии ядроӣ дошта, соли 1957 реактори таҳқиқотӣ ва соли 1974 аввалин дар Америкаи Лотинӣ реактори тиҷоратиро сохта ба истифода дод. Объектҳои ядроӣ бо истифода аз технологияҳои аргентинӣ дар Перу, Алҷазоир, Австралия, Миср сохта шудаанд. Аргентина узви Шӯрои мудирони МАГАТЭ буда, паҳн нагардидани яроқи ядроиро пуштибонӣ ва таъмини бехатарии глобалии ядроиро дастгирӣ менамояд. Аргентина якчанд ҳамсафари маснуии заминро ба мадор бароварда (1990, 1996, 2007), Агентии кайҳонии CONAE ва расадхонаи таҳқиқкунандаи шуоъҳои кайҳониро дар музофоти Мендоса дорост.

== Адабиёти Аргентина ==
[[Акс:Argentine literature.jpg|thumb|Чор нависандаи маъруфи аргентинӣ. Julio Cortázar, Victoria Ocampo, Jorge Luis Borges ва Adolfo Bioy Casares]]
Ҷиҳати фарқкунандаи адабиёти Аргентина мувоҷеҳ будани ӯ ба адабиёти ғарб аст. Чунки таърихан аҳолии он аз ҳисоби муҳоҷирони кишварҳои гуногуни Аврупо пурра шуда, ҳар қавм ин ҷо «адабиёти худро» меовард. Дар асарҳо ба ҳам омадани анъанаҳои маҳаллӣ бо анъанаҳои аврупоӣ (бештар метрополияи ис­панӣ) ва умумиҷаҳонӣ мушоҳида мешавад. Солҳои 1810 – 80 класситсизми инқилобии ватандӯстона (Б. де Монтеагудо, П. Риварола, Э. де Лука), баъди эълон шудани истиқлол ҷараёни романтизм ҳукмрон шуд (Э. Эчеверриа, Х. М. Гутеррес, Д. Сарменто). Адабиёт ва назми «гуачо» – инъикоскунандаи ҳаёти чӯпонон ва чорводорони калон – падидаи хоси адабӣ шуд (Б. Идалго, Э. дел Кампо, И. Аскасубӣ). Дар нимаи 2-юми садаи XIX адабиёти «костумбристӣ» (панду ахлоқӣ) тараққӣ кард (Х. М. Эстрада, Ф. Сикардӣ, К. М. Окантос). Солҳои 1900 – 1940 дар адабиёти Аргентина ду иттиҳодия: гурӯҳи «Флорида» (Лугонес, О. Хорондо, Х. Л. Борхес) – шиораш «санъат барои санъат» ва «Боэдо» (Р. Арлт, С. Тйемпо, Аргентина Юнке) – бо шиори «санъат барои ҳаёт» ба майдон омаданд. Борхес ва Кортасарро «сутуни» адабиёти аргентинӣ меҳисобанд. Адибони солҳои 1940 – 60 бештар ба лирика рӯй меоварданд (В. Варберӣ, О. Ороско). Дар қатори асарҳои дар рӯҳи реализм эҷодшуда (Э. Л. Кастро, Э. Сабато) осори мавҳуми даркаш ба хонанда ҳаволашуда ба табъ мерасиданд (Аргентина Биой Касарес, Кортасар). Баъди солҳои 70 ва 90 садаи XX адибони ҷараёни «навтарин» падид омаданд, ки бештар ба кушодани характери миллии қаҳрамонон ва талқини ғояҳои реализми нав мекӯшиданд (Аргентина Кастило, М. Пуиг, Х. Салас). Шоирони гуманизми нав зери таъсири адабиёти замони охири англис ва италиявӣ қарор доранд. Дар байни адибони имрӯза Аргентина Поссе, Т. Элой Мартинес, Ф. Андахазӣ мавқеи намоён доранд.

== Меъморӣ ва санъати тасвирӣ ==
То истилои Аргентина аз ҷониби испаниҳо дар ҳудуди мамлакат осори маданияти бадеии қабилаҳои кӯчманчии чако ва араукан, аз қабили матоъҳои мунаққаш, ҳайкалчаҳо, ашёи сафолии сирдодашудаи тасвирдор ва ғайра маҳфуз мондаанд. Баъди истилои испаниҳо маданияти ҳиндиёни Аргентина таназзул кард. Дар давраи мустамлика биноҳо шакли одӣ дошта, аз лойкулӯлаҳои коҳдор ва похса сохта мешуданд, сохтмони хиштӣ танҳо дар Буэнос-Айрес вомехӯрд (бештар дар шакли испанӣ ва мавританӣ). Шаҳрҳои Буэнос-Айрес, Кордова, Салта, Санта-Фе дар аҳди Карли V дар шакли росткунҷа (бо шабакаи кӯчаҳои баробар тақсимшуда), ки дар мобайн майдони марказӣ ва калисои ҷомеъро ҷой медоданд, сохта шудаанд (биноҳои садаи XVII ва бештар садаи XVIII маҳфуз мондаанд). Биноҳои динӣ асосан бо кӯшиши ордени иэзуитҳо (меъморон Ф. Лемер, Х. Краус, Аргентина Бланкӣ, Х. Б. Примолӣ, тарҳашон салибшакл) сохта мешуданд – дайрҳои Сан-Франсиско дар Санта-Фе (1680), калисо дар Кордова (1646 – 90, бо гунбази қутраш 10-метра, меъмор Лемер). Биноҳои ҷамъиятӣ дар услуби барокко (асри 18) ва класситсизм (асри 19), қасрҳои хусусӣ дар услуби модерн сохта шуда, минбаъд сохтмони корхонаҳои саноатӣ авҷ гирифт. Аз ибтидои садаи XX сохтани биноҳои бисёртабақа (меъморон Аргентина Вирасоро, Аргентина Вилямс, дар услуби конструктивизм) маъмул гашт. Гурӯҳи эҷодии «Аустрал» дар ҷустҷӯи шаклҳои меъмории одиву шинам буда, ба шаҳрсозии кишвар лоиҳаҳои ҷолиб пешкаш мекунад. Дар санъати тасвирии давраи мустамлика анъанаи аз Парагвай омадаи санъати кандакорӣ ва заргарии намояндагони қабилаи гуаранӣ мақоми махсус дошт. Нимаи садаи XIX иртиботи маданию фарҳангии Аргентина бо Аврупо фаъолтар шуда, дар санъати тасвирӣ анъанаҳои романтизми франсавӣ (рассом Р. Монвуазен, ҳайкалтарош аз Италия К. Ромайроне) бештар зоҳир мешуд. Ҳамзамон анъанаҳои тасвиргарии маҳаллӣ ривоҷ меёфт (литографияи К. Морел, мусаввараҳои П. Пуэйредон, пайкараҳои Л. Корреа Моралес). Солҳои 1900 – 20 импрессионизм (Ф. Фадер, Р. Ируртия), примитивизм (Р. Солдӣ), кубизм (Э. Петторутӣ), абстраксионизм (Аргентина Сибеллино), чор­яки аввали садаи XX анъанаҳои неореализм (реализми нав – зодаи монументализми Мексика; Аргентина Берни, Л. Э. Спилимберго); дар давраи охир – поп-арт (Аргентина Бернӣ, М. Минухин), «санъати кинетикӣ» (Х. ля Парк), хулоса, тамоми ҷараёнҳои санъат дар осори эҷодкорони Аргентина инъикос гардидааст.

== Мусиқӣ ==
Дар маданияти мусиқии аргентинагиҳо жанрҳо ва шаклҳои хоси креолҳо (аввалин испаниҳо ва португалиҳои дар Аргентина маскуншуда) ва ҳиндиёни таҳҷоӣ инъикос ёфтааст: оҳанг ва рақсҳои анъанавии видала, сафра, тоно, эстило; аз жанрҳои замони нав – милонга, маламбо маъмуланд. Танго аз шакли нимфолклорӣ ба жанри мусиқии касбӣ табдил ёфт. Сози асосӣ гитара буда, аккордеон ва арфа низ дар истифодаанд. Аввалин намояндагони мусиқии кас­бӣ дар капеллаи Калисои ҷомеи кафедралии Буэнос-Айрес ва калисои «Ла Компания»-и Кордова таълим мегирифтанд. Дар меҳмонхонаҳо ва бошишгоҳҳои аристократияи маҳал­лӣ беҳтарин асарҳои мусиқии Аврупо иҷро мешуданд. Аввалин театрҳои мусиқӣ нимаи дуюми садаи XVIII кушода шуда, то охири садаи XIX дар саҳнаҳои Буэнос-Айрес операи италиявӣ мав­қеъ пайдо кард ва дар он қариб тамоми операҳои классикии Аврупо гузошта шуданд. Дар охири садаи XIX Буэнос-Айрес маркази ҷаҳонии дараҷаи аввали опера ҳисоб мешуд. Танҳо нимаи дуюми садаи XIX аввалин композиторони касбии маҳаллӣ пайдо шуда (Ф. Харгрейвс намоёнтарини онҳо), дар мусиқиашон унсурҳои фолклори буниро бо шаклҳои академии аврупоӣ омезиш медоданд. Композиторони Аргентина солҳои 30 садаи XX ба ду гурӯҳ – ҷонибдорони равияи сирф миллӣ ва равияи модернистию космополитӣ ҷудо шуданд. Асарҳои дар охири садаи XX дар жанри ''танго'' эҷодкардаи Аргентина Пятс­сала (Пьяццала) машҳури ҷаҳон гардидаанд. Аргентина Хинастера бузургтарин композитори садаи XXI-и Аргентина ба ҳисоб меравад. 
[[Акс:Tango BuenosAires.jpg|180px|thumb|Танго]]
Аргентина 18 дар театри Аргентина дастаҳои балети ба сафари ҳунарӣ омада баромад мекарданд (масоли, «Жизел»-и Аргентина Адан, басаҳнагузорандагон Ж. Кораллӣ ва Ж. Перро). Гурӯҳи балетии соли 1925 ташаккулёфтаи таҳҷоӣ (роҳбараш Аргентина Р. Болма) дар бинои театри «Колон» машқ ва баромад мекард. Ҳунарпешагони санъати балети Россия аз соли 1910 дар саҳнаи ин театр зиёд баромад карда, ин ҳамкориро то имрӯз идома медиҳанд. Солҳои 1980 – 90 бисёре аз артистони балети Аргентина шуҳратманд шуда, дар бузургтарин театрҳои ҷаҳон баромад мекунанд. Иҷрокунандагони «рақси модерн» ва рақсҳои миллии аргентинӣ, махсусан танго дар тамоми олам эътироф шудаанд. Аввалин пйесаҳои миллӣ – трагедияҳо, сайнетҳо (мазҳакаҳои мусиқии миллӣ) охири садаи XVIII навишта шудаанд. Репертуари театрҳои он давр асосан аз пйесаҳои испанӣ иборат буда, ҳамзамон асарҳои муаллифони миллӣ (Аргентина Моранте) ба саҳна гузошта мешуданд. Драматургони аргентинӣ дар замони диктатураи Х. Росан асосан дар муҳоҷират эҷод мекарданд. Нимаи дуюми садаи XIX, бо вуҷуди ба кор даромадани театрҳои зиёд, дар саҳна асосан ҳунарпешаҳои хориҷӣ ҳунармандӣ менамуданд. Солҳои 80 садаи XIX театрҳои Аргентина ба романтизм ва тасвири ҳаёти табақаҳои поёни ҷамъият рӯ овардаанд. Шакли намоиши ба ном «театри гучо» (як навъи мелодраммаи романтикӣ) тараққӣ кард. Дар садаи XX санъати театрии Аргентина низ ба ду равия – реалистӣ ва авангардӣ тақсим шуда, бештар моҳияти тиҷоратӣ гирифт. «Театрҳои мустақил» ба анъанаҳои ҳаққонии театр, ба мавзӯъҳои миллӣ рӯ оварда аз таҷрибаи бойи театрҳои аврупоӣ ва системаи К. С. Станиславский бархурдор шуданд. Солҳои 60 дар театри Аргентина тамоюлҳои реализми нав ва «теат­ри абсурд» (театри мавҳум) зоҳир гашта, минбаъд ин соҳаи санъати Аргентина ба ҳаракати «Эҷодиёти дастҷамъӣ»-и Америкаи Лотинӣ, «Театри кушод»-и таъсисдодаи О. Драгун, умуман ба раванди демократикунонии театр пайваст. Машҳуртарин режиссёрон ва актёрони садаи XX-и театри Аргентина: Аргентина Боэро, П. Аскинӣ, К. Горастис, Ф. Петронӣ, О. Грассо, Х. Гарсиа, Х. Сибериан, М. Лусиано ва дигарон. Театри Аргентина дар сафи пеши ин намуди санъати Америкаи Лотинӣ қарор дошта, Буэнос-Айресро «пойтахти театр» ва ҳаракати фестивалии ҷаҳон мешуморанд.

== Кино ==
{{double image|right|Bérénice Bejo Cannes 2013 2.jpg|150|Marcelo Pont Vergés.jpg|144|&lt;center&gt;[[Беренис Беҷо]], номинати [[Нақши дуюми беҳтарини занона (Оскар, ИМА)]] дар соли 2011.&lt;/center&gt;|&lt;center&gt;Таҳиягари филми [[Рози чашмони онҳо]] барандаи [[Ҷоизаи Оскар]].&lt;/center&gt;}}
Аввалин филми кӯтоҳметражи «Байрақи Аргентина»-ро соли 1897 оператори франсавӣ Э. Пӣ ба навор гирифт. Филми «Парондани Доррего» (1908, реж. М. Галйо) аввалин таҷриба буд дар соҳаи кинематорграфияи бадеӣ. Соли 1930 бори аввал филми овоздор рӯйи навор омад. Соли 1933 филми «Танго» (реж. Х. Моля Барт) бо иштироки ҳунармандони машҳур Либертад Ламарк, Т. Морелйо, Л. Сандрини ва К. Гардел ба навор гирифта шуд. Соли 1956 Институти кинои миллӣ таъсис ёфт. Режиссёрони насли калонсол дар рӯҳияи реалистӣ фаъолияти хешро идома дода, филмҳои Демаре («Баъди сукут», 1956, «Сафра», 1959), Дел Каррил («Ин замини ман», 1960), Ф. Аяла («Пешво», 1958) эҷод шуданд. Аз миёнаҳои солҳои 80 санъати кинои миллии Аргентина рӯ ба тараққӣ ниҳод ва бештар филмҳои таърихӣ рӯи навор омаданд. Дар офаридани филмҳо доир ба тақдири занон нақши М. Луиса Бемберг бо филмҳои «Камила» (1984), «Хонум Мэрӣ» (1986), «Бадтарин зан» (1990) калон аст. М. Пинейро («Аспони ваҳшӣ», 1996), Аргентина Аристарайн («Мартини хурдӣ», 1997), «Ҷойи умумӣ», 2002), Х. Хосе Кампанеля («Писари арӯс», 2001) режиссёрони машҳури Аргентина ба ҳисоб мераванд. Дар Мар-дел Плата солҳои 1954 – 70 кинофестивалҳои байналхалқӣ гузаронда мешуданд (охиринаш соли 1996). Аз соли 1998 кинофестивалҳои байналхалқӣ дар Буэнос-Айрес баргузор мегарданд. Силсилафилмҳои телевизионии Аргентина дар шабакаҳои телевизиони Россия ва Тоҷикистон (дар тарҷума) намоиш дода мешаванд.

== ВАО ==
[[Акс:Clarin 28 07 52.jpg|thumb|Рӯзнома. 1952]]
=== Матбуот ===
Дар Аргентина матбуоти даврӣ хеле инкишоф ёфта, бештар мустақил аст. Рӯзе наз­дики 2 млн нусха рӯзнома (зиёда аз 349 номгӯй) нашр мешавад; машҳуртаринашон: «Clarin» (аз соли 1945), «La Nacion» (1879), «Cronica» (1963), «Financiero» (1976), «La Prensa» (1869).

=== Радио ===
Дар Аргентина 260 радиостансияи давлатӣ ва хусусӣ мавҷуд аст.

=== Телевизион ===
Намоишҳои телевизиониро панҷ шабакаи умумимиллӣ нишон медиҳанд. 22 музофот ва шаҳрҳои бузурги Аргентина пойгоҳҳои телевизионии худро доранд. Барномаҳои телевизионии Аргентина барои тамоми сокинони Америкаи Лотинӣ ва испанизабонони тамоми қитъаи Америка дастрас аст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* Культура Аргентины. Сборник статей, М., 1977; 
* Новая Российская Энциклопедия, М., 2005; 
* Страны мира (Современный справочник), М., 2008.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Аргентина |1|муаллиф=Х. Муҳаббатов}}

{{commons|Argentina}}
{{Кишварҳои Амрикои Ҷанубӣ}}
{{ПБ}}

[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Аргентина| ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳои Амрикои Ҷанубӣ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳо — узви СММ]]</text>
      <sha1>610uh7wvzac1o57vwwdpt3bi728uht2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437019</id>
      <parentid>1437018</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T18:48:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>1437019</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58397" sha1="9wjp8f7eocgi7p6z95cf0c7fbkv9gvx" xml:space="preserve">{{Кишвар
|common_name=Argentina
|Парчам=Flag of Argentina.svg
|Номи тоҷикӣ=Аргентина
|Номи аслӣ=República Argentina
|Нишон=Coat_of_arms_of_Argentina.svg
|Шиор=En Unión y Libertad
|Номи суруди миллӣ=Himno Nacional Argentino [[File:Himno Nacional Argentino instrumental.ogg|center]]
|Сохтори давлат=
|Дар харита=Argentina_orthographic.svg
|Забон=[[Испанӣ]]
|Рӯзи истиқлол= [[9 июл]]и [[1816]]
|Соҳибистиқлол аз=[[Испания]]
|Пойтахт=[[Буэнос-Айрес]]
|Шаҳри калонтарин=[[Буэнос-Айрес]]
|Вазифаи сарварон= [[Президенти Аргентина|Президент]]&lt;br /&gt;[[Ноиби Президент Аргентина|Ноиби Президент]]&lt;br /&gt;[[Сарвазир]]
|Сарварон= [[Алберто Фернандез]]&lt;br /&gt;[[Кристина Фернандез де Кирчнер]]&lt;br /&gt;[[Маркос Пеня]]
|Ҷой аз рӯи масоҳат=8
|Масоҳат=2 780 400
|Фоизи об=1.57%
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ=32
|Аҳолӣ=43,417,000&lt;ref&gt;[http://www.census.gov/population/international/data/countryrank/rank.php Country Rank. Countries and Areas Ranked by Population: 2013  U.S. Department of Commerce]&lt;/ref&gt;
|Соли ба шумор гирифтани аҳолӣ=2015
|Зичии аҳолӣ=14.4
|ММД=
|Соли ҳисоби ММД=
|Ҷой дар ҷаҳон аз рӯи ММД=
|ММД ба сари аҳолӣ=
|Пули миллӣ=[[Песои Аргентина]]
|Домен=[[.ar]]
|Коди телефон=54
|Соат=-3
|Эзоҳот=
}}
[[Акс:Cataratas027.jpg|thumb|right|250px|Аргентина]]
[[Акс:ViñedoCafayate.jpg|thumb|right|250px|[[Салта (вилоят)|Салта]]]]

'''Аргенти́на''' ({{lang-es|Argentina}}), номи расмии пурра — '''Ҷумҳурии Аргентина''' ({{lang-es|República Argentina}} [reˈpuβlika aɾxenˈtina]) — дуюмин давлат (пас аз [[Бразилия]]) аз ҷиҳати масоҳат, сеюмин (пас [[Бразилия]] ва [[Колумбия]]) аз рӯи аҳолӣ дар [[Амрикои Ҷанубӣ]] мебошад.

== Мавқеи ҷуғрофию табиӣ ==
Аргентина дар қисми ҷанубу шарқии [[Амрикои Ҷанубӣ]] ҷойгир шудааст.  Масоҳаташ 2,8 млн км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; (ғайр аз ҷазираҳои Фолкленд – ҳудуди баҳсии байни Аргентина ва Британияи Кабир). Аҳолиаш 40,2 млн нафар (2009). Пойтахташ – [[Буэнос Айрес|Буэнос-Айрес]] (наздики 13 млн нафар). Қисми ҷанубу шарқии Амрикои Ҷанубӣ, қисми шарқии ҷазираи Замини Оташин, ҷазираҳои ба он наздики Эстадос ва ғайраро дар бар мегирад. Дар ғарб бо [[Чили]], дар шимол ва шарқ бо [[Боливия]], [[Парагвай]], [[Бразилия]] ва [[Уругвай]] ҳамсарҳад аст. Аргентина федератсияест иборат аз Округи федералӣ (маркази маъмуриаш Буэнос-Айрес) ва 22 музофот. Шаҳрҳои калонтаринаш: Санта-Фе, Кордова, Росарио, Тукуман, Ла-Плата ва ғайра. Забони давлатӣ – испонӣ, дини ҳукмрон – насронӣ, пули миллӣ – песо. Иди миллӣ – Рӯзи Инқилоб (25 май).

== Сохти давлатӣ ==
Аргентина – республикаи федеративӣ. Сардори давлат ва ҳукумат – Президент, ки ба муҳлати 4 сол интихоб мешавад (ҳуқуқи ба давраи дуюм интихоб шуданро дорад) ва ҳамзамон Сарфармондеҳи олии Қувваҳои мусаллаҳ мебошад, Сарвазир ва Суди олиро таъйин мекунад. Мақоми олии қонунбарор – Конгресси миллӣ, ки аз Сенат (72 аъзо) ва Палатаи намояндагон (257 аъзо) иборат буда, ба муҳлати 4 сол интихоб мешаванд. Суди олӣ (иборат аз 9 аъзо)-ро Президент таъйин ва Сенат тасдиқ мекунад. Аз 20 ҳизби сиёсӣ Иттифоқи радикалии гражданӣ, Фронти ҳамраъйии Аргентина машҳуртаранд. Аргентина узви СММ, Хазинаи Байналмилалии Асъор, Иттиҳоди давлатҳои Америка ва наздики 70 ташкилоти дигари сиёсию иқтисодии ҷаҳон мебошад. Муносибатҳои дипломатиаш бо Тоҷикистон аз 3. 5. 2011 барқарор шудааст.

== Табиат ==
Сабаби гуногунии шароити табиии Аргентина ба масофаи хеле зиёд тӯл кашидани ҳудудаш аст (аз шимол ба ҷануб – 3700 км, аз ғарб ба шарқ – 1400 км). Аз ҷиҳати сохти геологӣ қисми ғарбии Аргентина ба геосинклинали чиндори Анд ва қисми шарқиаш ба платформаи Америкаи Ҷанубӣ мансуб аст. Пастии Чако-Пампа аслан бо зинаҳои баҳрии давраи девону перм ва вулқонии давраи триас пӯшида шудааст. Асоси плитаи Патагонияро зинаҳои метаморфии токембрий ташкил медиҳанд. Релйефи Аргентина дар шарқ ҳамвор, дар ғарб кӯҳсор аст. Тамоми шимолу шарқ онро пастии Ла-Плата ишғол кардааст, ки ин пастӣ аз ҳамвориҳои Гран-Чако, Энтре-Риос (байни дарёҳои Парана ва Уругвай) ва Пампа иборат мебошад. Дар ҷанубу ғарб Аргентина паҳнкӯҳи Патагония (то 2000 м) ва дар ғарб он паҳнкӯҳи Пуна (то 4000 м), дар ғарб кӯҳҳои Анд бо қуллаҳои баландтарини Америкаи Ҷанубӣ – Аконкагуа (6959 м), Тупунгато (6800 м) ва Мерседаро (6500 м) воқеъ гардидаанд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Аргентина аз сарватҳои зеризаминӣ бой аст, захираҳои зиёди мис, руҳу сурб, сулфур, уран, вол­фрам, литий ва маъдани оҳан дорад. Аргентина аз ҷиҳати захираи уран аз ҷумлаи даҳ давлати ҷаҳон мебошад. Захираҳои калони нефту газ дар қисми соҳилии Патагония ва ҷазираи Замини Оташин, ангишти сиёҳтоб дар мавзеи Санта-Крус (Рио-Турбио) кашф шудаанд. Масолеҳи сохтмонии мармар ва хоро низ ҳаст.

=== Иқлим ===
Иқлими Аргентина аз се минтақаи иқлимӣ – тропикӣ, субтропикӣ ва мӯътадил иборат аст. Ҳарорати миёнаи солона аз 24°С дар шимол то 5°С дар ҷануб тағйир меёбад. Дар ҳамвориҳо – иқлим тропикӣ (ҳарорати миёнаи январ (тобистон) 30°С, июл (зимистон) 20°С, бориши солона то 900 мм), дар ноҳияҳои марказӣ – субтропикӣ (ҳарорат миёнаи январ 23°С, июл 9°С, бориш то 1000 мм), дар Патагония – мӯътадили нимбиёбонӣ (ҳарорат миёнаи январ аз 12 то 22°С, июл – аз 2 то 5°С, бориш 100 – 250 мм). Иқлими кӯҳистони Анд баландкӯҳи биёбонист. Обҳои дохилӣ дар ҳудуди Аргентина нобаробар тақсим шудаанд. Дарёҳои асосӣ: Парана бо шохобҳояш Парагвай, Рио-Саладо, Уругвай, силсила­дарёҳои Рио Бармехо – Десагуа-деро – Чадилеуву-Курако; Рио-Колорадо, Чубут, Рио-Десеадо ва ғайра аҳамияти калони киштигардӣ ва энергетикӣ доранд. Дар кӯҳҳои Анд кӯлҳои калони пиряхӣ – Науэл-Уапи, Лаго-Архен­тино, Буэнос-Айрес, Сан-Мартин, Вйедма ва ғайра, дар маркази Энтре-Риос ва Пампа ботлоқзорҳои бисёре воқеанд. Қариб дар сеяки ҳудуди Аргентина аз норасоии об танқисӣ мекашанд. Гуногунии муҳити табиӣ ба хусусият ва таркиби хоку наботот бетаъсир намондааст. Дар шимол Аргентина хок – сурхи ҷигарӣ, дар шарқ, ки намнокӣ бештар аст, хок марғзории ботлоқӣ, дар водиҳои Пампа – серҳосили сиёҳтоб, дар нимбиёбонҳои Пампа – хокистарии камҳосил.

=== Олами наботот ===
[[Акс:Parque Nacional El Palmar (5).jpg|thumb|170px|Боғи миллӣ [[Эл-Палмар]], Энтре Риос.]]
Наботот асосан аз марғзори сернами дашту саванна ва ҷангали кӯҳсори субтропикӣ иборат аст. Аз дарахтони нодир кебрачо (дар таркибаш танин дорад) ва ягона дар ҷаҳон чакалакзори арраян (як намуди мирта) ҳастанд.

=== Олами ҳайвонот ===
[[Акс:Furnarius cinnamomeus - Pacific Hornero; Antwerp Zoo.jpg|187x187px|left|Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|alt= Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|thumb]]
Дар олами ҳайвонот намудҳои эндемӣ – оҳу ва гурбаи пампаӣ, саги магелланӣ, хирси айнакдор, шиншилла, гуанако (як намуди лама) мавҷуданд. Намудҳои гуногуни оҳу ва маймун, рӯбоҳи хокис­тарранг, шафпушт, нутрия, зиёда аз 50 намуд мор, хояндаи калонтарин – карпинчо (вазнаш то 65 кг), мӯрчахӯр ва ғайра ҳастанд. Дарёҳояш аз моҳӣ бой аст. Парандагон, махсусан лаклак, нанду, намудҳои гуногуни тӯтӣ ва колибри зиёданд. Аргентина дорои зиёда аз 30 боғи миллӣ ва мамнӯъгоҳ буда, дар музофоти Энтре-Риос, дар соҳили дарёи Уругвай ҷангали ҷанубтарини ҷаҳон – иборат аз нахлҳои 15-метра ва дарозумр (то 500 сол), дар Патагония 13 пирях, дар нимҷазираи Валдес ягона дар ҷаҳон анклави табиӣ – макони зисти моржҳо (вазнашон то 4 т), дар димоғаи Томбо колонияи бузурги пингвинҳо (макони берун аз ҳудуди Антарктикаи зисташон) мавҷуданд. Заминҷунбӣ дар баъзе мавзеъҳои кӯҳҳои Анд, бӯронҳои шадид дар Пампа ва ноҳияҳои шимолу шарқӣ, обхезиҳо аз хатарҳои табиӣ; ифлосшавии об, ҳаво, биёбоншавӣ аз масоили экологии Аргентина мебошанд.

== Аҳолӣ ==
[[Акс:Salta-Square2.jpg|thumb|200px|right|[[Салта]]]]
Аксарияти аҳолии Аргентинаро аргентиниҳо – авлоди муҳоҷирон аз [[Испания]], [[Итолиё]], [[Фаронса]] ва [[Лаҳистон]] ташкил медиҳанд. 92 фоизи аҳолӣ муътақиди католисизм, 2% – ҷараёни протестантӣ, боқимонда 6% мусулмон, буддоӣ ва яҳудиён мебошанд. Сатҳи таваллуд пасттарин дар Амрикои Лотинӣ, дарозумрӣ ба ҳисоби миёна 75,5 сол аст. Сокинони Аргентина бештар дар қисми соҳилии Пампа ҷойгир шуда, 89% аҳолӣ шаҳрнишинанд. Зичии аҳолӣ гарчанде дар Аргентина 13 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; муайян шудааст, дар шаҳрҳо, махсусан Буэнос-Айрес ва Санта-Фе бештар аз 100 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; мебошад. Аҳолии деҳот зиёд нест. Азбаски барои заминдории калони механиконидашуда ва чорводории махсусгардонидашуда ба қувваи кории дастӣ эҳтиёҷ нест, Аргентинаро мамлакати аграрии бекишоварз (бедеҳқон) меноманд.

== Тақсимоти мамурӣ ==
{{асос|Тақсимоти маъмурии Аргентина}}
[[Акс:Argentina_(+Antartica),_administrative_divisions_-_ru_-_colored_(+claims).svg|alt= Тақсимоти маъмурии Аргентина|right|frameless|450x450px|Тақсимоти маъмурии Аргентина]]
Аргентина – ҷумҳурии федеративӣ, ки ба вай 23 [[вилоят]]ҳо ва ҳавзаи автономии пойтахти медароянд.
{{Div col}}
# [[Буэнос-Айрес|Пойтахти Федералӣ Буэнос-Айрес]]
# [[Буэнос-Айрес (вилоят)|Буэнос-Айрес]]
# [[Катамарка]]
# [[Чако]]
# [[Чубут]]
# [[Кордова (вилоят)|Кордова]]
# [[Корриентес (вилоят)|Корриентес]]
# [[Энтре-Риос]]
# [[Формоса (вилоят)|Формоса]]
# [[Жужуй]]
# [[Ла-Пампа]]
# [[Ла-Риоха (вилоят)|Ла-Риоха]]
# [[Мендоса (вилоят)|Мендоса]]
# [[Мисионес]]
# [[Неукен (вилоят)|Неукен]]
# [[Рио-Негро]]
# [[Салта (вилоят)|Салта]]
# [[Сан-Хуан (вилоят)|Сан-Хуан]]
# [[Сан-Луис (вилоят)|Сан-Луис]]
# [[Санта-Крус]]
# [[Санта-Фе (вилоят)|Санта-Фе]]
# [[Сантяго-дел-Эстеро (вилоят)|Сантяго-дел-Эстеро]]
# [[Замини Оташӣ (вилоят)|Замини Оташӣ, Антарктида ва ҷазираҳои Атлантики Ҷанубӣ]]
# [[Тукуман]]
{{Div col end}}

== Таърих ==
[[Акс:Argentine soldiers under Indian attack by Rugendas.jpg|thumb|239x239px|Ҷанговарони Индейс, [[Ругендас]]]]
Пайдоиши инсонро дар ҳудуди Аргентина мансуби ҳазорсолаи 8 – 7 то милод медонанд. То аввали садаи XVI дар ин ҳудуд қабилаҳои гуногуни ҳиндиҳо (диагит, кечуа ва ғайра) сокин буданд, ки сатҳи баланди тамаддун, роҳу пулҳо, иншооти обёрӣ доштанд. Соли 1516 баҳрнавардони испанӣ ба соҳили дарёи Ла-Плата расида, пойгоҳи мустамликавии худро барқарор ва онро ба ҳайати шоҳигарии Перу дохил карданд. Қабилаҳои бумӣ ғулом шудаву қир мегардиданд, қисме дар кӯҳҳои Анд паноҳ мебурданд. Охири садаи XVI ин ҷо се вилояти мустамликавӣ – Тукуман, Буэнос-Айрес ва Куйо, соли 1776 шоҳигарии Рио-де-ла-Плата (мутааллиқи шоҳигарии Испания) – фарогири ҳудудҳои Аргентина-и кунунӣ (то Рио-Негро), Боливия, Парагвай ва Уругвай таъсис ёфт. Кишоварзӣ ва баъзе намудҳои истеҳсолот инкишоф ёфта, дар Кордова аввалин Донишгоҳ ташкил шуд. Солҳои 1806 – 1807 қӯшунҳои Британия кӯшиши ишғоли Буэнос-Айресро карданд, вале муваф­фақ нашуданд. Рушди иқтисод, таназзули империяи мустамликавии Испания ва болоравии ҳаракати миллӣ-озодихоҳӣ дар кишварҳои Америкаи Лотинӣ барои соҳиби истиқлол шудани Аргентина замина фароҳам меовард. Баъди ба Испания дохил шудани Наполеони I моҳи майи [[1810]] дар Буэнос-Айрес шӯриш ба амал омада, ноиб-шоҳи испанӣ сарнагун ва Хунтаи муваққатии ҳукумати Ла-Плата эълон шуд. Ин «инқилоби май» як қисми ҳаракати озодихоҳии тамоми Америкаи Лотинӣ барои раҳо ёфтан аз юғи Испания буд (сарвараш Х. де Сан-Мартин). Иттиҳоди вилоятҳои Америкаи Лотинӣ (баъдтар Иттиҳоди Рио-де-ла-Плата, Аргентина-и кунунӣ) июли 1816 худро соҳибистиқлол эълон кард, соли 1819 конститутсияи аввалин қабул шуд. 
[[Акс:Americo-avaí.jpg|left|thumb|320x320px|Муҳориба дар Аваи, [[Ҷанги Парагвай]], соли 1868.]]
Таърихи минбаъдаи Аргентина муборизаи байни тарафдорони ҳокимияти ягонаи марказӣ ва ҷонибдорони сохти худидории маҳаллӣ буд. Соли 1826 конститутсияи нав қабул гардида, мамлакат Республикаи Федеративии Аргентина ном гирифт. Аввалин президент Б. Ривадавияро баъди се соли ҳокимияташ – соли 1829 ҳокими Буэнос-Айрес, заминдор Х. М. Росас ҷойгузин шуд, ки диктатурааш то соли 1852, то сарнагун гардиданаш идома ёфт. Соли 1853 конститутсияи нави ҳаммонанди Сарқонуни ШМА қабул гардид (шакли давлатдории федералӣ бо сарварии президент). Аммо Буэнос-Айрес ба ин федератсия дохил нашуд. Зиддият то соли 1860 идома ёфта, соли 1862 губернатори Буэнос-Айрес Б. Митрес Президент интихоб гардид. 70 соли минбаъдаи дар фазои оромии сиёсию иқтисодӣ басарбурдаи кишвар Аргентина-ро ба сатҳи давлатҳои мутараққӣ баровард (инкишофу тавсеаи роҳи оҳан, содироти ғалла, гӯшт ва пашм ба Аврупо). Ҳукумат воридшавии маблағҳои хориҷӣ ва қабули муҳоҷиронро дастгирӣ мекард. Дар натиҷа, аҳолии 800-ҳазораи Аргентина (дар соли 1852) то соли 1914 ба 8 млн расид, шаҳрсозӣ тараққӣ кард, системаи бисёрҳизбӣ ҷорӣ шуд, соли 1912 ҳуқуқи интихоботи умумӣ эълон гардид. Намояндаи ҳизби Иттиҳоди радикалии шаҳрвандӣ И. Кригойен соли 1916 Президент интихоб шуд. Ҳукумати Ҳизби радикалӣ дар роҳи ривоҷи саноати миллӣ чораҳо андешида, сиёсати мустақили беруна мебурд.

=== Аргентина дар ибтидои садаи XX ===
[[Акс:Eva&amp;Juan.jpg|thumb|180px|[[Хуан Перон]] ва [[Эва Перон]]]]
Дар ибтидои садаи XX Аргентина ба яке аз давлатҳои бойи ҷаҳон табдил ёфт. Ба ин ҷо аз мамлакатҳои дигар, махсусан Аврупо, ба миқдори зиёд муҳоҷирон меомаданд. То табаддулоти ҳарбии соли 1930 Аргентина ҳаёти осуда дошт ва тараққӣ мекард. Дар солҳои Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ (1939 – 45) Аргентина худро бетараф эълон кард. Соли 1943 дар натиҷаи табаддулоти нав диктатураи ҳарбӣ барқарор шуд. Соли 1946 полковник Х. Д. Перон Президенти Аргентина интихоб гардид. Ҳамсари ӯ Эва бо барномаҳои иҷтимоии ҷори­намудааш эътибор пайдо кард. Баъди ноил гардидан ба пешравиҳои зиёд ва гузарондани якчанд ислоҳоти иҷтимоию иқтисодӣ эътибори Перон бештар гашта, соли 1952 ба давраи дуюм аз нав Президент интихоб шуд. Баъди тезутунд шудани муносибати Перон бо калисои католикӣ (мехост заминҳои вақфро давлатӣ гардонад) соли 1955 табаддулоти навбатӣ рух дода, ӯро сарнагун ва бадарға карданд. То соли 1976 дар Аргентина боз се табаддулоти ҳарбӣ ба амал омада, ба ҷойи як ҳукумати ҳарбӣ ҳукумати дигари ҳарбӣ меомад (П. Э. Арамбуру, Аргентина Фрондиси, Аргентина Илйиа). Ҳукумати генерал Аргентина Аргентина Лануссе (1971 – 1973) мамлакатро аз бӯҳрони иқтисодӣ ва сиёсӣ бароварданӣ шуда, барои барқарор кардани шакли конститутсионии идораи мамлакат тадбирҳо андешид, интихоботи президентро гузаронд. Ҳаммаслаки Перон Э. Кампора ба сари ҳокимият омада, тадбирҳои прогрессивӣ андешид, вале гурӯҳҳои мухолифи ростҳо ва радикалҳо Кампораро маҷбур карданд, ки соли 1973 ба истеъфо барояд. Перон боз ба сари ҳокимият омад, вале соли 1974 ногаҳон вафот кард. Солҳои 1976 – 1981 боз давраи табаддулот, ивазшавии ҳукуматҳои ҳарбӣ ва терроризм гардид.
[[Акс:Soldadosargentinos.jpg|thumb|200px|[[Ҷанги Фолкленд]]]]
Соли 1982 бо мақсади сабук кардани бӯҳрони иқтисодӣ сарвари онвақтаи Аргентина Л. Галтиерӣ хост ҷазираҳои Фолкленд (Малдив)-ро, ки аз соли 1883 мулки Британия буд, забт намояд, вале дар ин ҷанг шикаст хӯрд ва мустаъфӣ шуд. Соли 1983 дар натиҷаи гузарондани интихоботи демократӣ Р. Алфонсин – намояндаи Иттифоқи граждании радикалҳо, соли 1989 К. С. Менем – роҳбари Ҳизби хутсиалистӣ (истилоҳи ҷорикардаи Перон, ки маънояш барпо кардани давлати боадолат ё адолатпеша аст) сари қудрат омаданд. Ба Менем муяссар шуд, ки иқтисоди мамлакатро баланд бардорад ва вазъи муназзами сиёсиро пойдор намояд. Ин буд, ки ӯ соли 1995 дуюмбора Президент интихоб шуд. Ҳизби хутсиалистӣ ё перонистӣ, ки сарвараш Менем буд, ҳангоми интихобот ба Конгресс дар Палатаи намояндагон аксари ҷойҳоро ишғол кард. 
[[Акс:Buenos Aires - Manifestación contra el Corralito - 20020206-05.JPG|thumb|200px|[[Буҳрони иқтисодии Аргентина]]|alt= Буҳрони иқтисодии Аргентина]]
Ислоҳоти иқтисодие, ки соли 2001 вазири иқтисод Кавалло гузаронд, боиси бӯҳрони шадиди молиявӣ гардид (дефолт, паст рафтани қурби песо; побанди доллар шудан – чун Аргентина бонки марказӣ надошт), Хазинаи Байналмилалии Асъор низ шартҳои вазнин гузошт. Дар ин давра миқдори бекорон ба 22 – 24% расида, бӯҳрони иқтисодӣ авҷ гирифт. Паймони (коалитсияи) «Алянс» – ғолиби интихоботи соли 1999 низ аз уҳдаи пешгирии ин вазъ баромада натавонист ва дек. 2001 истеъфо дод. Дар интихоботи соли 2003 губернатори музофоти Санта-Крус, пешвои ҳаракати «Фронти ғалаба» Н. Кричнер Президенти Аргентина интихоб шуд.

== Иқтисод ==
Аргентина мамлакати аграрию саноатӣ аст. Ҷиҳати фарқкунандаи соҳаи кишоварзии Аргентина аз дигар дав­латҳои Америкаи Лотинӣ дар он аст, ки бо вуҷуди дар ин соҳа ҳамагӣ 1 фоизи аҳолӣ машғул будан, ӯ худро бо маҳсулоти хоҷагии қишлоқ пурра таъмин карда, ба миқдори зиёд аз ин мавод содир мекунад (50%-и даромади содиротии Аргентинаро ташкил медиҳад).

=== Кишоварзӣ ===
Аз ҷиҳати саршумори чорвои калони шохдор (қариб 60 млн) Аргентина дар ҷаҳон ҷойи шашум, аз ҷиҳати истеъмоли маҳсулоти хоҷагии қишлоқ ва гӯшт ба ҳар сари аҳолӣ ҷойи аввалро ишғол мекунад. Аргентина истеҳсолкунанда ва содиркунандаи намоёни гӯшт ва маҳсулоти гӯштӣ аст. Дар саноати хӯрокворӣ истеҳсоли соя, равғанҳои рустанӣ, орд, шароб низ бартарӣ  дошта, аз ҷиҳати ҷамъоварии гандум дар ҷаҳон мавқеи калон дорад.

=== Саноат ===
Саноати сабук бо соҳаҳои худ қариб дар ҳамаи музофотҳои Аргентина ҷойгир шудааст. Истеҳсол ва содир кардани чарму пойафзор соҳаи пешрафтаи он аст. Корхонаҳои саноати вазнин дар пастиҳои Парана, минтақаҳои саноатии байни Буэнос-Айрес ва Росарио ва асосан дар Буэнос-Айреси Калон (бо агломератсияаш) ҷойгир шудаанд. Аргентина аз ҷиҳати истихроҷи нефт дар Америкаи Лотинӣ ҷойи чорумро ишғол карда, аз рӯи захираҳои уран дар ҳайати даҳ давлати пешрафтаи ҷаҳон аст. Аргентина бо тадқиқоти илмии соҳаи энергетикаи ядроӣ ва саноати уран машҳур аст. Истеҳсоли сурбу руҳ, мис, алюминий соҳаҳои тараққикардаи металлургияи рангаи кишваранд.

==== Мошинсозӣ ====
Мошинсозӣ (ширкатҳои «Форд», «Крайслер», «Тойота», «Пэжо» дар Аргентина заводҳои худро доранд), электротехника (заводҳои IBM, Siemens), киштисозӣ (дар Буэнос-Айрес, Энсенада), самолётсозӣ (Кордова) низ аз соҳаҳои рушдкарда мебошанд.

=== Энергетика ===
Дар соҳаи саноати сӯзишворию энергетикӣ мавқеи асосиро истихроҷи нефту газ ва гидроэнергетика мегирад. Баъди кашфи кони газ дар музофоти Нуакен истеҳсоли солонаи он ба 50 млрд м&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; расида, талаботи саноат ва аҳолиро пурра таъмин кард. Аргентина дар Америкаи Лотинӣ аввалин шуда ба энергияи атомӣ рӯ овард (зиёда аз 10%-и истеҳсоли барқи мамлакат): нерӯгоҳҳои атомии «Атуча» (1974), «Эмбалсё», «Атуча-II»; 61,3%-и қувваи барқ ба тавассути неругоҳҳои аловӣ, 29,6% дар НБО-ҳо тавлид мешавад. Истихроҷи ангишт, маъдани оҳан, алюминий, руҳ, мис, уран, тило, нуқра, сулфур, гипс, асбест, мармар; истеҳсоли чӯян ва пӯлод дар иқтисоди Аргентина мавқеи муҳим дорад. Корхонаҳои калонтарини коркарди маъдани кӯҳӣ дар Катамарка, Санта-Крус, Сан-Хуан, Мендоса, Жужуй ҷойгиранд. Металлургия ва мошинсозӣ низ аз соҳаҳои асосии саноати вазнини Аргентина мебошад. Дар байни кишварҳои тараққикарда Аргентина истеҳсол ва содиркунандаи намоёни дастгоҳҳо мебошад.

=== Саноати кимиё ===
Корхонаҳои саноати химия, истеҳсоли кислотаи бор, дорусозӣ, чармгарӣ (аз ҷумла пойафзор ва либоси чармӣ) нассоҷӣ (матоъҳои пахтагӣ, пашмӣ, катонӣ), маҳсулоти бофандагии дастӣ ва ғайра фаъоланд. Аргентина дар минтақа бо неруи илмию техникӣ ва инкишоф додани технологияҳои нав фарқ мекунад. Шарикони асосии тиҷоратии Аргентина: Бразилия, ШМА, Хитой, Чилӣ, Голландия, Германия. Аргентина содиркунандаи машҳури маҳсулоти кишоварзӣ, автомошинаҳо, таҷҳизоти саноати хӯрокворӣ, коғаз, технология ва ғайра буда, узви Ассотсиатсияи интегратсияи Америкаи Лотинӣ аст. Соли 1991 байни Аргентина, Бразилия, Парагвай ва Уругвай оид ба таъсиси бозори ягона – Меркосур, ки барои додугирифти озод, ҳаракати бемамониати молу мавод ва хидматрасонӣ мусоидат мекунад, аҳднома ба имзо расидааст. Туризм низ дар Аргентина соҳаи тараққикарда аст.

=== Туризм ===
Ғайр аз сайёҳони кишварҳои Америкаи Лотинӣ ба Аргентина аз Аврупои Ғарбӣ ва солҳои охир аз Япония барои тамошои ҷангалҳои тропикӣ, махсусан яке аз бузургтарин шаршараҳои олам – ''Игуасу,'' курортҳои лижаронии сатҳи байналмилалии Сан-Карлос-де-Барилоче, кӯлҳои зебои кӯҳӣ, ягона дар ҷаҳон пиряхи маскун – Перито-Морено, макони зисти колонияи бузурги пингвинҳо Уилуая ва ғайра ҳар сол наздики 3 млн одам меояд.

=== Хидмати маишӣ ===
[[Акс:Puerto Madero DLightning.jpg|thumb|200px|Буэнос-Айрес]]
Дар Аргентина зиёда аз 7,5 ҳазор меҳмонсарой фаъолият мекунад. Комитети олимпии Аргентина соли 1927 таъсис ёфтааст. Ёрии тиббӣ аз ҷониби иттифоқҳои касаба, суғуртаи давлатӣ ва ихтиёрӣ, госпитал ва клиникаҳои давлатӣ расонда мешавад. Духтурон дар факултетҳои тиббии донишгоҳҳо таълим мегиранд. Дастгирии маблағии кооперативҳои тиббӣ аз ҷониби давлат ба пешравии соҳа мусоидат кард. Дар соҳаи тиб Аргентина духтурони машҳур, олимони навовар, аз ҷумла се нафар дорандаи Мукофоти Нобелро дорост, ки дар соҳаи бемориҳои дил, тоза кардани хуни лахтбастаи он, ихтирои асаби ангезандаи дил, такмили афзори ҷарроҳии дил ва дигар узвҳо, хунгузаронии безарар ва ғайра дастовардҳои нодирро соҳиб гаштаанд.

== Маориф ва илми Аргентина ==
[[Акс:UBA-Facultad-Derecho.jpg|alt= Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес|thumb|Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес]]
Сатҳи саводнокии аҳолӣ дар Аргентина ба 97% мерасад. Дар системаи маорифи мамлакат таълимоти томактабӣ, маълумоти ибтидоӣ, миёна, касбию техникӣ ва олӣ ҷорист. Дар Аргентина маълумотгирӣ дар тамоми сатҳҳо ройгон аст (аз соли 1984). Зиёда аз 90%-и мактабҳо давлатӣ, боқимонда хусусианд (аз ҷумла мактабҳои католикӣ). Аз 85 донишгоҳ 38-тоаш давлатӣ мебошад. Мактабҳои олии намоёни мамлакат: Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Донишгоҳи католикии Аргентина (хусусӣ), донишгоҳҳои миллӣ дар Ла-Плата, Кордова, Росарио, Тукуман, Мендоса, Санта-Фе (ҳама давлатӣ); донишгоҳҳои Эл-Салвадор, Маймонидес, Сан-Андрес, Палермо ва ғайра (хусусӣ).

Дар замони мустамлика будани Аргентина таҳқиқоти илмӣ аз ҷониби олимони муҳоҷир дар маъбадҳои католикӣ бурда мешуд. Аз садаи XIX донишгоҳҳо, лабораторияҳо ва музейҳо марказҳои илм гардиданд. Муассисаҳои илмии куҳантарин: Академияи миллии тиб (1822, Буэнос-Айрес), Академияи илмҳо (1873, Кордова), Академияи миллии илмҳои дақиқ, физика ва табиатшиносӣ (1874), Лабораторияи электротехникии назди Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Музейи ботаникӣ (1870, Буэнос-Айрес), Расадхона (1871, Кордова) ва ғайра Соҳаи илмро дар мамлакат Котиботи федералӣ оид ба илм ва техника ва Шӯрои давлатӣ оид ба илм муттаҳид ва танзим мекунанд. Аз ибтидои садаи XX дар Аргентина зиёда аз 1000 институти илмию тадқиқотӣ ва лабораторияҳо фаъолият доранд, зиёда аз 400 номгӯи нашрияҳои илмию информатсионӣ ба табъ мерасанд. Аргентина барномаи хусусии ядроӣ дошта, соли 1957 реактори таҳқиқотӣ ва соли 1974 аввалин дар Америкаи Лотинӣ реактори тиҷоратиро сохта ба истифода дод. Объектҳои ядроӣ бо истифода аз технологияҳои аргентинӣ дар Перу, Алҷазоир, Австралия, Миср сохта шудаанд. Аргентина узви Шӯрои мудирони МАГАТЭ буда, паҳн нагардидани яроқи ядроиро пуштибонӣ ва таъмини бехатарии глобалии ядроиро дастгирӣ менамояд. Аргентина якчанд ҳамсафари маснуии заминро ба мадор бароварда (1990, 1996, 2007), Агентии кайҳонии CONAE ва расадхонаи таҳқиқкунандаи шуоъҳои кайҳониро дар музофоти Мендоса дорост.

== Адабиёти Аргентина ==
[[Акс:Argentine literature.jpg|thumb|Чор нависандаи маъруфи аргентинӣ. Julio Cortázar, Victoria Ocampo, Jorge Luis Borges ва Adolfo Bioy Casares]]
Ҷиҳати фарқкунандаи адабиёти Аргентина мувоҷеҳ будани ӯ ба адабиёти ғарб аст. Чунки таърихан аҳолии он аз ҳисоби муҳоҷирони кишварҳои гуногуни Аврупо пурра шуда, ҳар қавм ин ҷо «адабиёти худро» меовард. Дар асарҳо ба ҳам омадани анъанаҳои маҳаллӣ бо анъанаҳои аврупоӣ (бештар метрополияи ис­панӣ) ва умумиҷаҳонӣ мушоҳида мешавад. Солҳои 1810 – 80 класситсизми инқилобии ватандӯстона (Б. де Монтеагудо, П. Риварола, Э. де Лука), баъди эълон шудани истиқлол ҷараёни романтизм ҳукмрон шуд (Э. Эчеверриа, Х. М. Гутеррес, Д. Сарменто). Адабиёт ва назми «гуачо» – инъикоскунандаи ҳаёти чӯпонон ва чорводорони калон – падидаи хоси адабӣ шуд (Б. Идалго, Э. дел Кампо, И. Аскасубӣ). Дар нимаи 2-юми садаи XIX адабиёти «костумбристӣ» (панду ахлоқӣ) тараққӣ кард (Х. М. Эстрада, Ф. Сикардӣ, К. М. Окантос). Солҳои 1900 – 1940 дар адабиёти Аргентина ду иттиҳодия: гурӯҳи «Флорида» (Лугонес, О. Хорондо, Х. Л. Борхес) – шиораш «санъат барои санъат» ва «Боэдо» (Р. Арлт, С. Тйемпо, Аргентина Юнке) – бо шиори «санъат барои ҳаёт» ба майдон омаданд. Борхес ва Кортасарро «сутуни» адабиёти аргентинӣ меҳисобанд. Адибони солҳои 1940 – 60 бештар ба лирика рӯй меоварданд (В. Варберӣ, О. Ороско). Дар қатори асарҳои дар рӯҳи реализм эҷодшуда (Э. Л. Кастро, Э. Сабато) осори мавҳуми даркаш ба хонанда ҳаволашуда ба табъ мерасиданд (Аргентина Биой Касарес, Кортасар). Баъди солҳои 70 ва 90 садаи XX адибони ҷараёни «навтарин» падид омаданд, ки бештар ба кушодани характери миллии қаҳрамонон ва талқини ғояҳои реализми нав мекӯшиданд (Аргентина Кастило, М. Пуиг, Х. Салас). Шоирони гуманизми нав зери таъсири адабиёти замони охири англис ва италиявӣ қарор доранд. Дар байни адибони имрӯза Аргентина Поссе, Т. Элой Мартинес, Ф. Андахазӣ мавқеи намоён доранд.

== Меъморӣ ва санъати тасвирӣ ==
То истилои Аргентина аз ҷониби испаниҳо дар ҳудуди мамлакат осори маданияти бадеии қабилаҳои кӯчманчии чако ва араукан, аз қабили матоъҳои мунаққаш, ҳайкалчаҳо, ашёи сафолии сирдодашудаи тасвирдор ва ғайра маҳфуз мондаанд. Баъди истилои испаниҳо маданияти ҳиндиёни Аргентина таназзул кард. Дар давраи мустамлика биноҳо шакли одӣ дошта, аз лойкулӯлаҳои коҳдор ва похса сохта мешуданд, сохтмони хиштӣ танҳо дар Буэнос-Айрес вомехӯрд (бештар дар шакли испанӣ ва мавританӣ). Шаҳрҳои Буэнос-Айрес, Кордова, Салта, Санта-Фе дар аҳди Карли V дар шакли росткунҷа (бо шабакаи кӯчаҳои баробар тақсимшуда), ки дар мобайн майдони марказӣ ва калисои ҷомеъро ҷой медоданд, сохта шудаанд (биноҳои садаи XVII ва бештар садаи XVIII маҳфуз мондаанд). Биноҳои динӣ асосан бо кӯшиши ордени иэзуитҳо (меъморон Ф. Лемер, Х. Краус, Аргентина Бланкӣ, Х. Б. Примолӣ, тарҳашон салибшакл) сохта мешуданд – дайрҳои Сан-Франсиско дар Санта-Фе (1680), калисо дар Кордова (1646 – 90, бо гунбази қутраш 10-метра, меъмор Лемер). Биноҳои ҷамъиятӣ дар услуби барокко (асри 18) ва класситсизм (асри 19), қасрҳои хусусӣ дар услуби модерн сохта шуда, минбаъд сохтмони корхонаҳои саноатӣ авҷ гирифт. Аз ибтидои садаи XX сохтани биноҳои бисёртабақа (меъморон Аргентина Вирасоро, Аргентина Вилямс, дар услуби конструктивизм) маъмул гашт. Гурӯҳи эҷодии «Аустрал» дар ҷустҷӯи шаклҳои меъмории одиву шинам буда, ба шаҳрсозии кишвар лоиҳаҳои ҷолиб пешкаш мекунад. Дар санъати тасвирии давраи мустамлика анъанаи аз Парагвай омадаи санъати кандакорӣ ва заргарии намояндагони қабилаи гуаранӣ мақоми махсус дошт. Нимаи садаи XIX иртиботи маданию фарҳангии Аргентина бо Аврупо фаъолтар шуда, дар санъати тасвирӣ анъанаҳои романтизми франсавӣ (рассом Р. Монвуазен, ҳайкалтарош аз Италия К. Ромайроне) бештар зоҳир мешуд. Ҳамзамон анъанаҳои тасвиргарии маҳаллӣ ривоҷ меёфт (литографияи К. Морел, мусаввараҳои П. Пуэйредон, пайкараҳои Л. Корреа Моралес). Солҳои 1900 – 20 импрессионизм (Ф. Фадер, Р. Ируртия), примитивизм (Р. Солдӣ), кубизм (Э. Петторутӣ), абстраксионизм (Аргентина Сибеллино), чор­яки аввали садаи XX анъанаҳои неореализм (реализми нав – зодаи монументализми Мексика; Аргентина Берни, Л. Э. Спилимберго); дар давраи охир – поп-арт (Аргентина Бернӣ, М. Минухин), «санъати кинетикӣ» (Х. ля Парк), хулоса, тамоми ҷараёнҳои санъат дар осори эҷодкорони Аргентина инъикос гардидааст.

== Мусиқӣ ==
Дар маданияти мусиқии аргентинагиҳо жанрҳо ва шаклҳои хоси креолҳо (аввалин испаниҳо ва португалиҳои дар Аргентина маскуншуда) ва ҳиндиёни таҳҷоӣ инъикос ёфтааст: оҳанг ва рақсҳои анъанавии видала, сафра, тоно, эстило; аз жанрҳои замони нав – милонга, маламбо маъмуланд. Танго аз шакли нимфолклорӣ ба жанри мусиқии касбӣ табдил ёфт. Сози асосӣ гитара буда, аккордеон ва арфа низ дар истифодаанд. Аввалин намояндагони мусиқии кас­бӣ дар капеллаи Калисои ҷомеи кафедралии Буэнос-Айрес ва калисои «Ла Компания»-и Кордова таълим мегирифтанд. Дар меҳмонхонаҳо ва бошишгоҳҳои аристократияи маҳал­лӣ беҳтарин асарҳои мусиқии Аврупо иҷро мешуданд. Аввалин театрҳои мусиқӣ нимаи дуюми садаи XVIII кушода шуда, то охири садаи XIX дар саҳнаҳои Буэнос-Айрес операи италиявӣ мав­қеъ пайдо кард ва дар он қариб тамоми операҳои классикии Аврупо гузошта шуданд. Дар охири садаи XIX Буэнос-Айрес маркази ҷаҳонии дараҷаи аввали опера ҳисоб мешуд. Танҳо нимаи дуюми садаи XIX аввалин композиторони касбии маҳаллӣ пайдо шуда (Ф. Харгрейвс намоёнтарини онҳо), дар мусиқиашон унсурҳои фолклори буниро бо шаклҳои академии аврупоӣ омезиш медоданд. Композиторони Аргентина солҳои 30 садаи XX ба ду гурӯҳ – ҷонибдорони равияи сирф миллӣ ва равияи модернистию космополитӣ ҷудо шуданд. Асарҳои дар охири садаи XX дар жанри ''танго'' эҷодкардаи Аргентина Пятс­сала (Пьяццала) машҳури ҷаҳон гардидаанд. Аргентина Хинастера бузургтарин композитори садаи XXI-и Аргентина ба ҳисоб меравад. 
[[Акс:Tango BuenosAires.jpg|180px|thumb|Танго]]
Аргентина 18 дар театри Аргентина дастаҳои балети ба сафари ҳунарӣ омада баромад мекарданд (масоли, «Жизел»-и Аргентина Адан, басаҳнагузорандагон Ж. Кораллӣ ва Ж. Перро). Гурӯҳи балетии соли 1925 ташаккулёфтаи таҳҷоӣ (роҳбараш Аргентина Р. Болма) дар бинои театри «Колон» машқ ва баромад мекард. Ҳунарпешагони санъати балети Россия аз соли 1910 дар саҳнаи ин театр зиёд баромад карда, ин ҳамкориро то имрӯз идома медиҳанд. Солҳои 1980 – 90 бисёре аз артистони балети Аргентина шуҳратманд шуда, дар бузургтарин театрҳои ҷаҳон баромад мекунанд. Иҷрокунандагони «рақси модерн» ва рақсҳои миллии аргентинӣ, махсусан танго дар тамоми олам эътироф шудаанд. Аввалин пйесаҳои миллӣ – трагедияҳо, сайнетҳо (мазҳакаҳои мусиқии миллӣ) охири садаи XVIII навишта шудаанд. Репертуари театрҳои он давр асосан аз пйесаҳои испанӣ иборат буда, ҳамзамон асарҳои муаллифони миллӣ (Аргентина Моранте) ба саҳна гузошта мешуданд. Драматургони аргентинӣ дар замони диктатураи Х. Росан асосан дар муҳоҷират эҷод мекарданд. Нимаи дуюми садаи XIX, бо вуҷуди ба кор даромадани театрҳои зиёд, дар саҳна асосан ҳунарпешаҳои хориҷӣ ҳунармандӣ менамуданд. Солҳои 80 садаи XIX театрҳои Аргентина ба романтизм ва тасвири ҳаёти табақаҳои поёни ҷамъият рӯ овардаанд. Шакли намоиши ба ном «театри гучо» (як навъи мелодраммаи романтикӣ) тараққӣ кард. Дар садаи XX санъати театрии Аргентина низ ба ду равия – реалистӣ ва авангардӣ тақсим шуда, бештар моҳияти тиҷоратӣ гирифт. «Театрҳои мустақил» ба анъанаҳои ҳаққонии театр, ба мавзӯъҳои миллӣ рӯ оварда аз таҷрибаи бойи театрҳои аврупоӣ ва системаи К. С. Станиславский бархурдор шуданд. Солҳои 60 дар театри Аргентина тамоюлҳои реализми нав ва «теат­ри абсурд» (театри мавҳум) зоҳир гашта, минбаъд ин соҳаи санъати Аргентина ба ҳаракати «Эҷодиёти дастҷамъӣ»-и Америкаи Лотинӣ, «Театри кушод»-и таъсисдодаи О. Драгун, умуман ба раванди демократикунонии театр пайваст. Машҳуртарин режиссёрон ва актёрони садаи XX-и театри Аргентина: Аргентина Боэро, П. Аскинӣ, К. Горастис, Ф. Петронӣ, О. Грассо, Х. Гарсиа, Х. Сибериан, М. Лусиано ва дигарон. Театри Аргентина дар сафи пеши ин намуди санъати Америкаи Лотинӣ қарор дошта, Буэнос-Айресро «пойтахти театр» ва ҳаракати фестивалии ҷаҳон мешуморанд.

== Кино ==
{{double image|right|Bérénice Bejo Cannes 2013 2.jpg|150|Marcelo Pont Vergés.jpg|144|&lt;center&gt;[[Беренис Беҷо]], номинати [[Нақши дуюми беҳтарини занона (Оскар, ИМА)]] дар соли 2011.&lt;/center&gt;|&lt;center&gt;Таҳиягари филми [[Рози чашмони онҳо]] барандаи [[Ҷоизаи Оскар]].&lt;/center&gt;}}
Аввалин филми кӯтоҳметражи «Байрақи Аргентина»-ро соли 1897 оператори франсавӣ Э. Пӣ ба навор гирифт. Филми «Парондани Доррего» (1908, реж. М. Галйо) аввалин таҷриба буд дар соҳаи кинематорграфияи бадеӣ. Соли 1930 бори аввал филми овоздор рӯйи навор омад. Соли 1933 филми «Танго» (реж. Х. Моля Барт) бо иштироки ҳунармандони машҳур Либертад Ламарк, Т. Морелйо, Л. Сандрини ва К. Гардел ба навор гирифта шуд. Соли 1956 Институти кинои миллӣ таъсис ёфт. Режиссёрони насли калонсол дар рӯҳияи реалистӣ фаъолияти хешро идома дода, филмҳои Демаре («Баъди сукут», 1956, «Сафра», 1959), Дел Каррил («Ин замини ман», 1960), Ф. Аяла («Пешво», 1958) эҷод шуданд. Аз миёнаҳои солҳои 80 санъати кинои миллии Аргентина рӯ ба тараққӣ ниҳод ва бештар филмҳои таърихӣ рӯи навор омаданд. Дар офаридани филмҳо доир ба тақдири занон нақши М. Луиса Бемберг бо филмҳои «Камила» (1984), «Хонум Мэрӣ» (1986), «Бадтарин зан» (1990) калон аст. М. Пинейро («Аспони ваҳшӣ», 1996), Аргентина Аристарайн («Мартини хурдӣ», 1997), «Ҷойи умумӣ», 2002), Х. Хосе Кампанеля («Писари арӯс», 2001) режиссёрони машҳури Аргентина ба ҳисоб мераванд. Дар Мар-дел Плата солҳои 1954 – 70 кинофестивалҳои байналхалқӣ гузаронда мешуданд (охиринаш соли 1996). Аз соли 1998 кинофестивалҳои байналхалқӣ дар Буэнос-Айрес баргузор мегарданд. Силсилафилмҳои телевизионии Аргентина дар шабакаҳои телевизиони Россия ва Тоҷикистон (дар тарҷума) намоиш дода мешаванд.

== ВАО ==
[[Акс:Clarin 28 07 52.jpg|thumb|Рӯзнома. 1952]]
=== Матбуот ===
Дар Аргентина матбуоти даврӣ хеле инкишоф ёфта, бештар мустақил аст. Рӯзе наз­дики 2 млн нусха рӯзнома (зиёда аз 349 номгӯй) нашр мешавад; машҳуртаринашон: «Clarin» (аз соли 1945), «La Nacion» (1879), «Cronica» (1963), «Financiero» (1976), «La Prensa» (1869).

=== Радио ===
Дар Аргентина 260 радиостансияи давлатӣ ва хусусӣ мавҷуд аст.

=== Телевизион ===
Намоишҳои телевизиониро панҷ шабакаи умумимиллӣ нишон медиҳанд. 22 музофот ва шаҳрҳои бузурги Аргентина пойгоҳҳои телевизионии худро доранд. Барномаҳои телевизионии Аргентина барои тамоми сокинони Америкаи Лотинӣ ва испанизабонони тамоми қитъаи Америка дастрас аст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* Культура Аргентины. Сборник статей, М., 1977; 
* Новая Российская Энциклопедия, М., 2005; 
* Страны мира (Современный справочник), М., 2008.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Аргентина |1|муаллиф=Х. Муҳаббатов}}

{{commons|Argentina}}
{{Кишварҳои Амрикои Ҷанубӣ}}
{{ПБ}}

[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Аргентина| ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳои Амрикои Ҷанубӣ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳо — узви СММ]]</text>
      <sha1>9wjp8f7eocgi7p6z95cf0c7fbkv9gvx</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437021</id>
      <parentid>1437019</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T19:17:21Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <origin>1437021</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="58342" sha1="9lq75x2jfpuqy6ybjv8gc9wkj0d16xq" xml:space="preserve">{{Кишвар
|common_name=Argentina
|Парчам=Flag of Argentina.svg
|Номи тоҷикӣ=Аргентина
|Номи аслӣ=República Argentina
|Нишон=Coat_of_arms_of_Argentina.svg
|Шиор=En Unión y Libertad
|Номи суруди миллӣ=Himno Nacional Argentino [[File:Himno Nacional Argentino instrumental.ogg|center]]
|Сохтори давлат=
|Дар харита=Argentina_orthographic.svg
|Забон=[[Испанӣ]]
|Рӯзи истиқлол= [[9 июл]]и [[1816]]
|Соҳибистиқлол аз=[[Испания]]
|Пойтахт=[[Буэнос-Айрес]]
|Шаҳри калонтарин=[[Буэнос-Айрес]]
|Вазифаи сарварон= [[Президенти Аргентина|Президент]]&lt;br /&gt;[[Ноиби Президент Аргентина|Ноиби Президент]]&lt;br /&gt;[[Сарвазир]]
|Сарварон= [[Алберто Фернандез]]&lt;br /&gt;[[Кристина Фернандез де Кирчнер]]&lt;br /&gt;[[Маркос Пеня]]
|Ҷой аз рӯи масоҳат=8
|Масоҳат=2 780 400
|Фоизи об=1.57%
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ=32
|Аҳолӣ=43,417,000&lt;ref&gt;[http://www.census.gov/population/international/data/countryrank/rank.php Country Rank. Countries and Areas Ranked by Population: 2013  U.S. Department of Commerce]&lt;/ref&gt;
|Соли ба шумор гирифтани аҳолӣ=2015
|Зичии аҳолӣ=14.4
|ММД=
|Соли ҳисоби ММД=
|Ҷой дар ҷаҳон аз рӯи ММД=
|ММД ба сари аҳолӣ=
|Пули миллӣ=[[Песои Аргентина]]
|Домен=[[.ar]]
|Коди телефон=54
|Соат=-3
|Эзоҳот=
}}
[[Акс:Cataratas027.jpg|thumb|right|250px|Аргентина]]
[[Акс:ViñedoCafayate.jpg|thumb|right|250px|[[Салта (вилоят)|Салта]]]]

'''Аргенти́на''' ({{lang-es|Argentina}}), номи расмии пурра — '''Ҷумҳурии Аргентина''' ({{lang-es|República Argentina}} [reˈpuβlika aɾxenˈtina]) — дуюмин давлат (пас аз [[Бразилия]]) аз ҷиҳати масоҳат, сеюмин (пас [[Бразилия]] ва [[Колумбия]]) аз рӯи аҳолӣ дар [[Амрикои Ҷанубӣ]] мебошад.

== Мавқеи ҷуғрофию табиӣ ==
Аргентина дар қисми ҷанубу шарқии [[Амрикои Ҷанубӣ]] ҷойгир шудааст.  Масоҳаташ 2,8 млн км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; (ғайр аз ҷазираҳои Фолкленд – ҳудуди баҳсии байни Аргентина ва Британияи Кабир). Аҳолиаш 40,2 млн нафар (2009). Пойтахташ – [[Буэнос Айрес|Буэнос-Айрес]] (наздики 13 млн нафар). Қисми ҷанубу шарқии Амрикои Ҷанубӣ, қисми шарқии ҷазираи Замини Оташин, ҷазираҳои ба он наздики Эстадос ва ғайраро дар бар мегирад. Дар ғарб бо [[Чили]], дар шимол ва шарқ бо [[Боливия]], [[Парагвай]], [[Бразилия]] ва [[Уругвай]] ҳамсарҳад аст. Аргентина федератсияест иборат аз Округи федералӣ (маркази маъмуриаш Буэнос-Айрес) ва 22 музофот. Шаҳрҳои калонтаринаш: Санта-Фе, Кордова, Росарио, Тукуман, Ла-Плата ва ғайра. Забони давлатӣ – испонӣ, дини ҳукмрон – насронӣ, пули миллӣ – песо. Иди миллӣ – Рӯзи Инқилоб (25 май).

== Сохти давлатӣ ==
Аргентина – республикаи федеративӣ. Сардори давлат ва ҳукумат – Президент, ки ба муҳлати 4 сол интихоб мешавад (ҳуқуқи ба давраи дуюм интихоб шуданро дорад) ва ҳамзамон Сарфармондеҳи олии Қувваҳои мусаллаҳ мебошад, Сарвазир ва Суди олиро таъйин мекунад. Мақоми олии қонунбарор – Конгресси миллӣ, ки аз Сенат (72 аъзо) ва Палатаи намояндагон (257 аъзо) иборат буда, ба муҳлати 4 сол интихоб мешаванд. Суди олӣ (иборат аз 9 аъзо)-ро Президент таъйин ва Сенат тасдиқ мекунад. Аз 20 ҳизби сиёсӣ Иттифоқи радикалии гражданӣ, Фронти ҳамраъйии Аргентина машҳуртаранд. Аргентина узви СММ, Хазинаи Байналмилалии Асъор, Иттиҳоди давлатҳои Америка ва наздики 70 ташкилоти дигари сиёсию иқтисодии ҷаҳон мебошад. Муносибатҳои дипломатиаш бо Тоҷикистон аз 3. 5. 2011 барқарор шудааст.

== Табиат ==
Сабаби гуногунии шароити табиии Аргентина ба масофаи хеле зиёд тӯл кашидани ҳудудаш аст (аз шимол ба ҷануб – 3700 км, аз ғарб ба шарқ – 1400 км). Аз ҷиҳати сохти геологӣ қисми ғарбии Аргентина ба геосинклинали чиндори Анд ва қисми шарқиаш ба платформаи Америкаи Ҷанубӣ мансуб аст. Пастии Чако-Пампа аслан бо зинаҳои баҳрии давраи девону перм ва вулқонии давраи триас пӯшида шудааст. Асоси плитаи Патагонияро зинаҳои метаморфии токембрий ташкил медиҳанд. Релйефи Аргентина дар шарқ ҳамвор, дар ғарб кӯҳсор аст. Тамоми шимолу шарқ онро пастии Ла-Плата ишғол кардааст, ки ин пастӣ аз ҳамвориҳои Гран-Чако, Энтре-Риос (байни дарёҳои Парана ва Уругвай) ва Пампа иборат мебошад. Дар ҷанубу ғарб Аргентина паҳнкӯҳи Патагония (то 2000 м) ва дар ғарб он паҳнкӯҳи Пуна (то 4000 м), дар ғарб кӯҳҳои Анд бо қуллаҳои баландтарини Америкаи Ҷанубӣ – Аконкагуа (6959 м), Тупунгато (6800 м) ва Мерседаро (6500 м) воқеъ гардидаанд.

=== Сарватҳои зеризаминӣ ===
Аргентина аз сарватҳои зеризаминӣ бой аст, захираҳои зиёди мис, руҳу сурб, сулфур, уран, вол­фрам, литий ва маъдани оҳан дорад. Аргентина аз ҷиҳати захираи уран аз ҷумлаи даҳ давлати ҷаҳон мебошад. Захираҳои калони нефту газ дар қисми соҳилии Патагония ва ҷазираи Замини Оташин, ангишти сиёҳтоб дар мавзеи Санта-Крус (Рио-Турбио) кашф шудаанд. Масолеҳи сохтмонии мармар ва хоро низ ҳаст.

=== Иқлим ===
Иқлими Аргентина аз се минтақаи иқлимӣ – тропикӣ, субтропикӣ ва мӯътадил иборат аст. Ҳарорати миёнаи солона аз 24°С дар шимол то 5°С дар ҷануб тағйир меёбад. Дар ҳамвориҳо – иқлим тропикӣ (ҳарорати миёнаи январ (тобистон) 30°С, июл (зимистон) 20°С, бориши солона то 900 мм), дар ноҳияҳои марказӣ – субтропикӣ (ҳарорат миёнаи январ 23°С, июл 9°С, бориш то 1000 мм), дар Патагония – мӯътадили нимбиёбонӣ (ҳарорат миёнаи январ аз 12 то 22°С, июл – аз 2 то 5°С, бориш 100 – 250 мм). Иқлими кӯҳистони Анд баландкӯҳи биёбонист. Обҳои дохилӣ дар ҳудуди Аргентина нобаробар тақсим шудаанд. Дарёҳои асосӣ: Парана бо шохобҳояш Парагвай, Рио-Саладо, Уругвай, силсила­дарёҳои Рио Бармехо – Десагуа-деро – Чадилеуву-Курако; Рио-Колорадо, Чубут, Рио-Десеадо ва ғайра аҳамияти калони киштигардӣ ва энергетикӣ доранд. Дар кӯҳҳои Анд кӯлҳои калони пиряхӣ – Науэл-Уапи, Лаго-Архен­тино, Буэнос-Айрес, Сан-Мартин, Вйедма ва ғайра, дар маркази Энтре-Риос ва Пампа ботлоқзорҳои бисёре воқеанд. Қариб дар сеяки ҳудуди Аргентина аз норасоии об танқисӣ мекашанд. Гуногунии муҳити табиӣ ба хусусият ва таркиби хоку наботот бетаъсир намондааст. Дар шимол Аргентина хок – сурхи ҷигарӣ, дар шарқ, ки намнокӣ бештар аст, хок марғзории ботлоқӣ, дар водиҳои Пампа – серҳосили сиёҳтоб, дар нимбиёбонҳои Пампа – хокистарии камҳосил.

=== Олами наботот ===
[[Акс:Parque Nacional El Palmar (5).jpg|thumb|170px|Боғи миллӣ [[Эл-Палмар]], Энтре Риос.]]
Наботот асосан аз марғзори сернами дашту саванна ва ҷангали кӯҳсори субтропикӣ иборат аст. Аз дарахтони нодир кебрачо (дар таркибаш танин дорад) ва ягона дар ҷаҳон чакалакзори арраян (як намуди мирта) ҳастанд.

=== Олами ҳайвонот ===
[[Акс:Furnarius cinnamomeus - Pacific Hornero; Antwerp Zoo.jpg|187x187px|left|Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|alt= Ҳурнур, яке аз намодҳои миллии Аргентина.|thumb]]
Дар олами ҳайвонот намудҳои эндемӣ – оҳу ва гурбаи пампаӣ, саги магелланӣ, хирси айнакдор, шиншилла, гуанако (як намуди лама) мавҷуданд. Намудҳои гуногуни оҳу ва маймун, рӯбоҳи хокис­тарранг, шафпушт, нутрия, зиёда аз 50 намуд мор, хояндаи калонтарин – карпинчо (вазнаш то 65 кг), мӯрчахӯр ва ғайра ҳастанд. Дарёҳояш аз моҳӣ бой аст. Парандагон, махсусан лаклак, нанду, намудҳои гуногуни тӯтӣ ва колибри зиёданд. Аргентина дорои зиёда аз 30 боғи миллӣ ва мамнӯъгоҳ буда, дар музофоти Энтре-Риос, дар соҳили дарёи Уругвай ҷангали ҷанубтарини ҷаҳон – иборат аз нахлҳои 15-метра ва дарозумр (то 500 сол), дар Патагония 13 пирях, дар нимҷазираи Валдес ягона дар ҷаҳон анклави табиӣ – макони зисти моржҳо (вазнашон то 4 т), дар димоғаи Томбо колонияи бузурги пингвинҳо (макони берун аз ҳудуди Антарктикаи зисташон) мавҷуданд. Заминҷунбӣ дар баъзе мавзеъҳои кӯҳҳои Анд, бӯронҳои шадид дар Пампа ва ноҳияҳои шимолу шарқӣ, обхезиҳо аз хатарҳои табиӣ; ифлосшавии об, ҳаво, биёбоншавӣ аз масоили экологии Аргентина мебошанд.

== Аҳолӣ ==
[[Акс:Salta-Square2.jpg|thumb|200px|right|[[Салта]]]]
Аксарияти аҳолии Аргентинаро аргентиниҳо – авлоди муҳоҷирон аз [[Испания]], [[Итолиё]], [[Фаронса]] ва [[Лаҳистон]] ташкил медиҳанд. 92 фоизи аҳолӣ муътақиди католисизм, 2% – ҷараёни протестантӣ, боқимонда 6% мусулмон, буддоӣ ва яҳудиён мебошанд. Сатҳи таваллуд пасттарин дар Амрикои Лотинӣ, дарозумрӣ ба ҳисоби миёна 75,5 сол аст. Сокинони Аргентина бештар дар қисми соҳилии Пампа ҷойгир шуда, 89% аҳолӣ шаҳрнишинанд. Зичии аҳолӣ гарчанде дар Аргентина 13 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; муайян шудааст, дар шаҳрҳо, махсусан Буэнос-Айрес ва Санта-Фе бештар аз 100 нафар дар 1 км&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt; мебошад. Аҳолии деҳот зиёд нест. Азбаски барои заминдории калони механиконидашуда ва чорводории махсусгардонидашуда ба қувваи кории дастӣ эҳтиёҷ нест, Аргентинаро мамлакати аграрии бекишоварз (бедеҳқон) меноманд.

== Тақсимоти маъмурӣ ==
{{асос|Тақсимоти маъмурии Аргентина}}
[[Акс:Argentina_(+Antartica),_administrative_divisions_-_ru_-_colored_(+claims).svg|alt= Тақсимоти маъмурии Аргентина|right|frameless|450x450px|Тақсимоти маъмурии Аргентина]]
Аргентина – ҷумҳурии федеративӣ, ки ба вай 23 [[вилоят]]ҳо ва ҳавзаи худмухтори пойтахтӣ медароянд.
{{Div col}}
# [[Буэнос-Айрес|Пойтахти Федералӣ Буэнос-Айрес]]
# [[Буэнос-Айрес (вилоят)|Буэнос-Айрес]]
# [[Катамарка]]
# [[Чако]]
# [[Чубут]]
# [[Кордова (вилоят)|Кордова]]
# [[Корриентес (вилоят)|Корриентес]]
# [[Энтре-Риос]]
# [[Формоса (вилоят)|Формоса]]
# [[Жужуй]]
# [[Ла-Пампа]]
# [[Ла-Риоха (вилоят)|Ла-Риоха]]
# [[Мендоса (вилоят)|Мендоса]]
# [[Мисионес]]
# [[Неукен (вилоят)|Неукен]]
# [[Рио-Негро]]
# [[Салта (вилоят)|Салта]]
# [[Сан-Хуан (вилоят)|Сан-Хуан]]
# [[Сан-Луис (вилоят)|Сан-Луис]]
# [[Санта-Крус]]
# [[Санта-Фе (вилоят)|Санта-Фе]]
# [[Сантяго-дел-Эстеро (вилоят)|Сантяго-дел-Эстеро]]
# [[Замини Оташӣ (вилоят)|Замини Оташӣ, Антарктида ва ҷазираҳои Атлантики Ҷанубӣ]]
# [[Тукуман]]
{{Div col end}}

== Таърих ==
[[Акс:Argentine soldiers under Indian attack by Rugendas.jpg|thumb|239x239px|Ҷанговарони Индейс, [[Ругендас]]]]
Пайдоиши инсонро дар ҳудуди Аргентина мансуби ҳазорсолаи 8 – 7 то милод медонанд. То аввали садаи XVI дар ин ҳудуд қабилаҳои гуногуни ҳиндиҳо (диагит, кечуа ва ғайра) сокин буданд, ки сатҳи баланди тамаддун, роҳу пулҳо, иншооти обёрӣ доштанд. Соли 1516 баҳрнавардони испанӣ ба соҳили дарёи Ла-Плата расида, пойгоҳи мустамликавии худро барқарор ва онро ба ҳайати шоҳигарии Перу дохил карданд. Қабилаҳои бумӣ ғулом шудаву қир мегардиданд, қисме дар кӯҳҳои Анд паноҳ мебурданд. Охири садаи XVI ин ҷо се вилояти мустамликавӣ – Тукуман, Буэнос-Айрес ва Куйо, соли 1776 шоҳигарии Рио-де-ла-Плата (мутааллиқи шоҳигарии Испания) – фарогири ҳудудҳои Аргентина-и кунунӣ (то Рио-Негро), Боливия, Парагвай ва Уругвай таъсис ёфт. Кишоварзӣ ва баъзе намудҳои истеҳсолот инкишоф ёфта, дар Кордова аввалин Донишгоҳ ташкил шуд. Солҳои 1806 – 1807 қӯшунҳои Британия кӯшиши ишғоли Буэнос-Айресро карданд, вале муваф­фақ нашуданд. Рушди иқтисод, таназзули империяи мустамликавии Испания ва болоравии ҳаракати миллӣ-озодихоҳӣ дар кишварҳои Амрикои Лотинӣ барои соҳиби истиқлол шудани Аргентина замина фароҳам меовард. Баъди ба Испания дохил шудани Наполеони I моҳи майи [[1810]] дар Буэнос-Айрес шӯриш ба амал омада, ноиб-шоҳи испонӣ сарнагун ва Хунтаи муваққатии ҳукумати Ла-Плата эълон шуд. Ин «Инқилоби май» як қисми ҳаракати озодихоҳии тамоми Амрикои Лотинӣ барои раҳо ёфтан аз юғи Испания буд (сарвараш Х. де Сан-Мартин). Иттиҳоди вилоятҳои Амрикои Лотинӣ (баъдтар Иттиҳоди Рио-де-ла-Плата, Аргентинаи кунунӣ) июли 1816 худро соҳибистиқлол эълон кард, соли 1819 конститутсияи аввалин қабул шуд. 
[[Акс:Americo-avaí.jpg|left|thumb|320x320px|Муҳориба дар Аваи, [[Ҷанги Парагвай]], соли 1868.]]
Таърихи минбаъдаи Аргентина муборизаи байни тарафдорони ҳокимияти ягонаи марказӣ ва ҷонибдорони сохти худидории маҳаллӣ буд. Соли 1826 конститутсияи нав қабул гардида, мамлакат Республикаи Федеративии Аргентина ном гирифт. Аввалин президент Б. Ривадавияро баъди се соли ҳокимияташ – соли 1829 ҳокими Буэнос-Айрес, заминдор Х. М. Росас ҷойгузин шуд, ки диктатурааш то соли 1852, то сарнагун гардиданаш идома ёфт. Соли 1853 конститутсияи нави ҳаммонанди Сарқонуни ШМА қабул гардид (шакли давлатдории федералӣ бо сарварии президент). Аммо Буэнос-Айрес ба ин федератсия дохил нашуд. Зиддият то соли 1860 идома ёфта, соли 1862 губернатори Буэнос-Айрес Б. Митрес президент интихоб гардид. 70 соли минбаъдаи дар фазои оромии сиёсию иқтисодӣ басарбурдаи кишвар Аргентинаро ба сатҳи давлатҳои мутараққӣ баровард (инкишофу тавсеаи роҳи оҳан, содироти ғалла, гӯшт ва пашм ба Урупо). Ҳукумат воридшавии маблағҳои хориҷӣ ва қабули муҳоҷиронро дастгирӣ мекард. Дар натиҷа, аҳолии 800-ҳазораи Аргентина (дар соли 1852) то соли 1914 ба 8 млн расид, шаҳрсозӣ тараққӣ кард, системаи бисёрҳизбӣ ҷорӣ шуд, соли 1912 ҳуқуқи интихоботи умумӣ эълон гардид. Намояндаи ҳизби Иттиҳоди радикалии шаҳрвандӣ И. Кригойен соли 1916 президент интихоб шуд. Ҳукумати Ҳизби радикалӣ дар роҳи ривоҷи саноати миллӣ чораҳо андешида, сиёсати мустақили беруна мебурд.

=== Аргентина дар ибтидои садаи XX ===
[[Акс:Eva&amp;Juan.jpg|thumb|180px|[[Хуан Перон]] ва [[Эва Перон]]]]
Дар ибтидои садаи XX Аргентина ба яке аз давлатҳои бойи ҷаҳон табдил ёфт. Ба ин ҷо аз мамлакатҳои дигар, махсусан Урупо, ба миқдори зиёд муҳоҷирон меомаданд. То табаддулоти ҳарбии соли 1930 Аргентина ҳаёти осуда дошт ва тараққӣ мекард. Дар солҳои Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ (1939 – 45) Аргентина худро бетараф эълон кард. Соли 1943 дар натиҷаи табаддулоти нав диктатураи ҳарбӣ барқарор шуд. Соли 1946 полковник Х. Д. Перон президенти Аргентина интихоб гардид. Ҳамсари ӯ Эва бо барномаҳои иҷтимоии ҷори­намудааш эътибор пайдо кард. Баъди ноил гардидан ба пешравиҳои зиёд ва гузарондани якчанд ислоҳоти иҷтимоию иқтисодӣ эътибори Перон бештар гашта, соли 1952 ба давраи дуюм аз нав Президент интихоб шуд. Баъди тезутунд шудани муносибати Перон бо калисои католикӣ (мехост заминҳои вақфро давлатӣ гардонад) соли 1955 табаддулоти навбатӣ рух дода, ӯро сарнагун ва бадарға карданд. То соли 1976 дар Аргентина боз се табаддулоти ҳарбӣ ба амал омада, ба ҷойи як ҳукумати ҳарбӣ ҳукумати дигари ҳарбӣ меомад (П. Э. Арамбуру, Аргентина Фрондиси, Аргентина Илйиа). Ҳукумати генерал Аргентина Аргентина Лануссе (1971 – 1973) мамлакатро аз бӯҳрони иқтисодӣ ва сиёсӣ бароварданӣ шуда, барои барқарор кардани шакли конститутсионии идораи мамлакат тадбирҳо андешид, интихоботи президентро гузаронд. Ҳаммаслаки Перон Э. Кампора ба сари ҳокимият омада, тадбирҳои прогрессивӣ андешид, вале гурӯҳҳои мухолифи ростҳо ва радикалҳо Кампораро маҷбур карданд, ки соли 1973 ба истеъфо барояд. Перон боз ба сари ҳокимият омад, вале соли 1974 ногаҳон вафот кард. Солҳои 1976 – 1981 боз давраи табаддулот, ивазшавии ҳукуматҳои ҳарбӣ ва терроризм гардид.
[[Акс:Soldadosargentinos.jpg|thumb|200px|[[Ҷанги Фолкленд]]]]
Соли 1982 бо мақсади сабук кардани бӯҳрони иқтисодӣ сарвари онвақтаи Аргентина Л. Галтиерӣ хост ҷазираҳои Фолкленд (Малдив)-ро, ки аз соли 1883 мулки Британия буд, забт намояд, вале дар ин ҷанг шикаст хӯрд ва мустаъфӣ шуд. Соли 1983 дар натиҷаи гузарондани интихоботи демократӣ Р. Алфонсин – намояндаи Иттифоқи граждании радикалҳо, соли 1989 К. С. Менем – роҳбари Ҳизби хутсиалистӣ (истилоҳи ҷорикардаи Перон, ки маънояш барпо кардани давлати боадолат ё адолатпеша аст) сари қудрат омаданд. Ба Менем муяссар шуд, ки иқтисоди мамлакатро баланд бардорад ва вазъи муназзами сиёсиро пойдор намояд. Ин буд, ки ӯ соли 1995 дуюмбора Президент интихоб шуд. Ҳизби хутсиалистӣ ё перонистӣ, ки сарвараш Менем буд, ҳангоми интихобот ба Конгресс дар Палатаи намояндагон аксари ҷойҳоро ишғол кард. 
[[Акс:Buenos Aires - Manifestación contra el Corralito - 20020206-05.JPG|thumb|200px|[[Буҳрони иқтисодии Аргентина]]|alt= Бӯҳрони иқтисодии Аргентина]]
Ислоҳоти иқтисодие, ки соли 2001 вазири иқтисод Кавалло гузаронд, боиси бӯҳрони шадиди молиявӣ гардид (дефолт, паст рафтани қурби песо; побанди доллар шудан – чун Аргентина бонки марказӣ надошт), Хазинаи Байналмилалии Асъор низ шартҳои вазнин гузошт. Дар ин давра миқдори бекорон ба 22 – 24% расида, бӯҳрони иқтисодӣ авҷ гирифт. Паймони (коалитсияи) «Алянс» – ғолиби интихоботи соли 1999 низ аз ӯҳдаи пешгирии ин вазъ баромада натавонист ва декабри соли 2001 истеъфо дод. Дар интихоботи соли 2003 губернатори музофоти Санта-Крус, пешвои ҳаракати «Фронти ғалаба» Н. Кричнер президенти Аргентина интихоб шуд.

== Иқтисод ==
Аргентина мамлакати аграрию саноатӣ аст. Ҷиҳати фарқкунандаи соҳаи кишоварзии Аргентина аз дигар давлатҳои Амрикои Лотинӣ дар он аст, ки бо вуҷуди дар ин соҳа ҳамагӣ 1 фоизи аҳолӣ машғул будан, ӯ худро бо маҳсулоти хоҷагии қишлоқ пурра таъмин карда, ба миқдори зиёд аз ин мавод содир мекунад (50%-и даромади содиротии Аргентинаро ташкил медиҳад).

=== Кишоварзӣ ===
Аз ҷиҳати саршумори гов (қариб 60 млн) Аргентина дар ҷаҳон ҷойи шашум, аз ҷиҳати истеъмоли маҳсулоти хоҷагии қишлоқ ва гӯшт ба ҳар сари аҳолӣ ҷойи аввалро ишғол мекунад. Аргентина истеҳсолкунанда ва содиркунандаи намоёни гӯшт ва маҳсулоти гӯштӣ аст. Дар саноати хӯрокворӣ истеҳсоли соя, равғанҳои рустанӣ, орд, шароб низ бартарӣ дошта, аз ҷиҳати ҷамъоварии гандум дар ҷаҳон мавқеи калон дорад.

=== Саноат ===
Саноати сабук бо соҳаҳои худ қариб дар ҳамаи музофотҳои Аргентина ҷойгир шудааст. Истеҳсол ва содир кардани чарму пойафзор соҳаи пешрафтаи он аст. Корхонаҳои саноати вазнин дар пастиҳои Парана, минтақаҳои саноатии байни Буэнос-Айрес ва Росарио ва асосан дар Буэнос-Айреси Калон (бо агломератсияаш) ҷойгир шудаанд. Аргентина аз ҷиҳати истихроҷи нафт дар Амрикои Лотинӣ ҷойи чорумро ишғол карда, аз рӯи захираҳои уран дар ҳайати даҳ давлати пешрафтаи ҷаҳон аст. Аргентина бо тадқиқоти илмии соҳаи энергетикаи ядроӣ ва саноати уран машҳур аст. Истеҳсоли сурбу руҳ, мис, алюминий соҳаҳои тараққикардаи металлургияи рангаи кишваранд.

==== Мошинсозӣ ====
Мошинсозӣ (ширкатҳои «Форд», «Крайслер», «Тойота», «Пежо» дар Аргентина заводҳои худро доранд), электротехника (заводҳои IBM, Siemens), киштисозӣ (дар Буэнос-Айрес, Энсенада), ҳавопаймосозӣ (Кордова) низ аз соҳаҳои рушдкарда мебошанд.

=== Энергетика ===
Дар соҳаи саноати сӯзишворию энергетикӣ мавқеи асосиро истихроҷи нафту газ ва гидроэнергетика мегирад. Баъди кашфи кони газ дар музофоти Нуакен истеҳсоли солонаи он ба 50 млрд м&lt;sup&gt;3&lt;/sup&gt; расида, талаботи саноат ва аҳолиро пурра таъмин кард. Аргентина дар Амрикои Лотинӣ аввалин шуда ба энергияи атомӣ рӯ овард (зиёда аз 10%-и истеҳсоли барқи мамлакат): нерӯгоҳҳои атомии «Атуча» (1974), «Эмбалсё», «Атуча-II»; 61,3%-и қувваи барқ ба тавассути нерӯгоҳҳои аловӣ, 29,6% дар НБО-ҳо тавлид мешавад. Истихроҷи ангишт, маъдани оҳан, алюминий, руҳ, мис, уран, тило, нуқра, сулфур, гипс, асбест, мармар; истеҳсоли чӯян ва пӯлод дар иқтисоди Аргентина мавқеи муҳим дорад. Корхонаҳои калонтарини коркарди маъдани кӯҳӣ дар Катамарка, Санта-Крус, Сан-Хуан, Мендоса, Жужуй ҷойгиранд. Металлургия ва мошинсозӣ низ аз соҳаҳои асосии саноати вазнини Аргентина мебошад. Дар байни кишварҳои тараққикарда Аргентина истеҳсол ва содиркунандаи намоёни дастгоҳҳо мебошад.

=== Саноати кимиё ===
Корхонаҳои саноати кимиё, истеҳсоли кислотаи бор, дорусозӣ, чармгарӣ (аз ҷумла пойафзор ва либоси чармӣ) нассоҷӣ (матоъҳои пахтагӣ, пашмӣ, катонӣ), маҳсулоти бофандагии дастӣ ва ғайра фаъоланд. Аргентина дар минтақа бо неруи илмию техникӣ ва инкишоф додани технологияҳои нав фарқ мекунад. Шарикони асосии тиҷоратии Аргентина: Бразилия, ИМА, Хитой, Чили, Нидерланд, Олмон. Аргентина содиркунандаи машҳури маҳсулоти кишоварзӣ, автомошинаҳо, таҷҳизоти саноати хӯрокворӣ, коғаз, технология ва ғайра буда, узви Ассотсиатсияи интегратсияи Амрикои Лотинӣ аст. Соли 1991 байни Аргентина, Бразилия, Парагвай ва Уругвай оид ба таъсиси бозори ягона – Меркосур, ки барои додугирифти озод, ҳаракати бемамониати молу мавод ва хидматрасонӣ мусоидат мекунад, аҳднома ба имзо расидааст. Гардишгарӣ низ дар Аргентина соҳаи тараққикарда аст.

=== Гардишгарӣ ===
Ғайр аз сайёҳони кишварҳои Амрикои Лотинӣ ба Аргентина аз Урупои Ғарбӣ ва солҳои охир аз Ҷопон барои тамошои ҷангалҳои тропикӣ, махсусан яке аз бузургтарин шаршараҳои олам – ''Игуасу,'' курортҳои лижаронии сатҳи байналмилалии Сан-Карлос-де-Барилоче, кӯлҳои зебои кӯҳӣ, ягона дар ҷаҳон пиряхи маскун – Перито-Морено, макони зисти колонияи бузурги пингвинҳо Уилуая ва ғайра ҳар сол наздики 3 млн одам меояд.

=== Хидмати маишӣ ===
[[Акс:Puerto Madero DLightning.jpg|thumb|200px|Буэнос-Айрес]]
Дар Аргентина зиёда аз 7,5 ҳазор меҳмонсарой фаъолият мекунад. Кумитаи олимпии Аргентина соли 1927 таъсис ёфтааст. Ёрии тиббӣ аз ҷониби иттифоқҳои касаба, суғуртаи давлатӣ ва ихтиёрӣ, госпитал ва клиникаҳои давлатӣ расонда мешавад. Духтурон дар факултетҳои тиббии донишгоҳҳо таълим мегиранд. Дастгирии маблағии кооперативҳои тиббӣ аз ҷониби давлат ба пешравии соҳа мусоидат кард. Дар соҳаи тиб Аргентина духтурони машҳур, олимони навовар, аз ҷумла се нафар Мукофоти Нобелро дорост, ки дар соҳаи бемориҳои дил, тоза кардани хуни лахтбастаи он, ихтирои асаби ангезандаи дил, такмили афзори ҷарроҳии дил ва дигар узвҳо, хунгузаронии безарар ва ғайра дастовардҳои нодирро соҳиб гаштаанд.

== Маориф ва илми Аргентина ==
[[Акс:UBA-Facultad-Derecho.jpg|alt= Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес|thumb|Донишгоҳ дар Буэнос-Айрес]]
Сатҳи саводнокии аҳолӣ дар Аргентина ба 97% мерасад. Дар системаи маорифи мамлакат таълимоти томактабӣ, маълумоти ибтидоӣ, миёна, касбию техникӣ ва олӣ ҷорист. Дар Аргентина маълумотгирӣ дар тамоми сатҳҳо ройгон аст (аз соли 1984). Зиёда аз 90%-и мактабҳо давлатӣ, боқимонда хусусианд (аз ҷумла мактабҳои католикӣ). Аз 85 донишгоҳ 38-тоаш давлатӣ мебошад. Мактабҳои олии намоёни мамлакат: Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Донишгоҳи католикии Аргентина (хусусӣ), донишгоҳҳои миллӣ дар Ла-Плата, Кордова, Росарио, Тукуман, Мендоса, Санта-Фе (ҳама давлатӣ); донишгоҳҳои Эл-Салвадор, Маймонидес, Сан-Андрес, Палермо ва ғайра (хусусӣ).

Дар замони мустамлика будани Аргентина таҳқиқоти илмӣ аз ҷониби олимони муҳоҷир дар маъбадҳои католикӣ бурда мешуд. Аз садаи XIX донишгоҳҳо, лабораторияҳо ва осорхонаҳо марказҳои илм гардиданд. Муассисаҳои илмии кӯҳантарин: Академияи миллии тиб (1822, Буэнос-Айрес), Академияи илмҳо (1873, Кордова), Академияи миллии илмҳои дақиқ, физика ва табиатшиносӣ (1874), Лабораторияи электротехникии назди Донишгоҳи Буэнос-Айрес, Осорхонаи ботаникӣ (1870, Буэнос-Айрес), Расадхона (1871, Кордова) ва ғайра. Соҳаи илмро дар мамлакат Котиботи федералӣ оид ба илм ва техника ва Шӯрои давлатии илм муттаҳид ва танзим мекунанд. Аз ибтидои садаи XX дар Аргентина зиёда аз 1000 институти илмию тадқиқотӣ ва лабораторияҳо фаъолият доранд, зиёда аз 400 номгӯи нашрияҳои илмию информатсионӣ ба табъ мерасанд. Аргентина барномаи хусусии ядроӣ дошта, соли 1957 реактори таҳқиқотӣ ва соли 1974 аввалин дар Амрикои Лотинӣ реактори тиҷоратиро сохта ба истифода дод. Объектҳои ядроӣ бо истифода аз технологияҳои аргентинӣ дар Перу, Алҷазоир, Австралия, Миср сохта шудаанд. Аргентина узви Шӯрои мудирони МАГАТЭ буда, паҳн нагардидани яроқи ядроиро пуштибонӣ ва таъмини бехатарии глобалии ядроиро дастгирӣ менамояд. Аргентина якчанд ҳамсафари маснуии заминро ба мадор бароварда (1990, 1996, 2007), Агентии кайҳонии CONAE ва расадхонаи таҳқиқкунандаи шуоъҳои кайҳониро дар музофоти Мендоса дорост.

== Адабиёти Аргентина ==
[[Акс:Argentine literature.jpg|thumb|Чор нависандаи маъруфи аргентинӣ. Julio Cortázar, Victoria Ocampo, Jorge Luis Borges ва Adolfo Bioy Casares]]
Ҷиҳати фарқкунандаи адабиёти Аргентина мувоҷеҳ будани ӯ ба адабиёти ғарб аст. Чунки таърихан аҳолии он аз ҳисоби муҳоҷирони кишварҳои гуногуни Урупо пурра шуда, ҳар қавм ин ҷо «адабиёти худро» меовард. Дар асарҳо ба ҳам омадани анъанаҳои маҳаллӣ бо анъанаҳои урупоӣ (бештар метрополияи ис­понӣ) ва умумиҷаҳонӣ мушоҳида мешавад. Солҳои 1810 – 80 класситсизми инқилобии ватандӯстона (Б. де Монтеагудо, П. Риварола, Э. де Лука), баъди эълон шудани истиқлол ҷараёни романтизм ҳукмрон шуд (Э. Эчеверриа, Х. М. Гутеррес, Д. Сарменто). Адабиёт ва назми «гуачо» – инъикоскунандаи ҳаёти чӯпонон ва чорводорони калон – падидаи хоси адабӣ шуд (Б. Идалго, Э. дел Кампо, И. Аскасубӣ). Дар нимаи 2-юми садаи XIX адабиёти «костумбристӣ» (панду ахлоқӣ) тараққӣ кард (Х. М. Эстрада, Ф. Сикардӣ, К. М. Окантос). Солҳои 1900 – 1940 дар адабиёти Аргентина ду иттиҳодия: гурӯҳи «Флорида» (Лугонес, О. Хорондо, Х. Л. Борхес) – шиораш «санъат барои санъат» ва «Боэдо» (Р. Арлт, С. Тйемпо, Аргентина Юнке) – бо шиори «санъат барои ҳаёт» ба майдон омаданд. Борхес ва Кортасарро «сутуни» адабиёти аргентинӣ меҳисобанд. Адибони солҳои 1940 – 60 бештар ба лирика рӯй меоварданд (В. Варберӣ, О. Ороско). Дар қатори асарҳои дар рӯҳи реализм эҷодшуда (Э. Л. Кастро, Э. Сабато) осори мавҳуми даркаш ба хонанда ҳаволашуда ба табъ мерасиданд (Аргентина Биой Касарес, Кортасар). Баъди солҳои 70 ва 90 садаи XX адибони ҷараёни «навтарин» падид омаданд, ки бештар ба кушодани характери миллии қаҳрамонон ва талқини ғояҳои реализми нав мекӯшиданд (Аргентина Кастило, М. Пуиг, Х. Салас). Шоирони гуманизми нав зери таъсири адабиёти замони охири инглис ва итолиёвӣ қарор доранд. Дар байни адибони имрӯза Аргентина Поссе, Т. Элой Мартинес, Ф. Андахазӣ мавқеи намоён доранд.

== Меъморӣ ва санъати тасвирӣ ==
То истилои Аргентина аз ҷониби испониҳо дар ҳудуди мамлакат осори маданияти бадеии қабилаҳои кӯчманчии чако ва араукан, аз қабили матоъҳои мунаққаш, ҳайкалчаҳо, ашёи сафолии сирдодашудаи тасвирдор ва ғайра маҳфуз мондаанд. Баъди истилои испониҳо маданияти ҳиндиёни Аргентина таназзул кард. Дар давраи мустамлика биноҳо шакли одӣ дошта, аз лойкулӯлаҳои коҳдор ва похса сохта мешуданд, сохтмони хиштӣ танҳо дар Буэнос-Айрес вомехӯрд (бештар дар шакли испонӣ ва мавританӣ). Шаҳрҳои Буэнос-Айрес, Кордова, Салта, Санта-Фе дар аҳди Карли V дар шакли росткунҷа (бо шабакаи кӯчаҳои баробар тақсимшуда), ки дар мобайн майдони марказӣ ва калисои ҷомеъро ҷой медоданд, сохта шудаанд (биноҳои садаи XVII ва бештар садаи XVIII маҳфуз мондаанд). Биноҳои динӣ асосан бо кӯшиши ордени иэзуитҳо (меъморон Ф. Лемер, Х. Краус, Аргентина Бланкӣ, Х. Б. Примолӣ, тарҳашон салибшакл) сохта мешуданд – дайрҳои Сан-Франсиско дар Санта-Фе (1680), калисо дар Кордова (1646 – 90, бо гунбази қутраш 10-метра, меъмор Лемер). Биноҳои ҷамъиятӣ дар услуби барокко (асри 18) ва класситсизм (асри 19), қасрҳои хусусӣ дар услуби замонавӣ сохта шуда, минбаъд сохтмони корхонаҳои саноатӣ авҷ гирифт. Аз ибтидои садаи XX сохтани биноҳои бисёртабақа (меъморон Аргентина Вирасоро, Аргентина Вилямс, дар услуби конструктивизм) маъмул гашт. Гурӯҳи эҷодии «Аустрал» дар ҷустҷӯи шаклҳои меъмории одиву шинам буда, ба шаҳрсозии кишвар лоиҳаҳои ҷолиб пешкаш мекунад. Дар санъати тасвирии давраи мустамлика анъанаи аз Парагвай омадаи санъати кандакорӣ ва заргарии намояндагони қабилаи гуаранӣ мақоми махсус дошт. Нимаи садаи XIX иртиботи маданию фарҳангии Аргентина бо Урупо фаъолтар шуда, дар санъати тасвирӣ анъанаҳои романтизми фаронсавӣ (рассом Р. Монвуазен, ҳайкалтарош аз Итолиё К. Ромайроне) бештар зоҳир мешуд. Ҳамзамон анъанаҳои тасвиргарии маҳаллӣ ривоҷ меёфт (литографияи К. Морел, мусаввараҳои П. Пуэйредон, пайкараҳои Л. Корреа Моралес). Солҳои 1900 – 20 импрессионизм (Ф. Фадер, Р. Ируртия), примитивизм (Р. Солдӣ), кубизм (Э. Петторутӣ), абстраксионизм (Аргентина Сибеллино), чор­яки аввали садаи XX анъанаҳои неореализм (реализми нав – зодаи монументализми Мексика; Аргентина Берни, Л. Э. Спилимберго); дар давраи охир – поп-арт (Аргентина Бернӣ, М. Минухин), «санъати кинетикӣ» (Х. ля Парк), хулоса, тамоми ҷараёнҳои санъат дар осори эҷодкорони Аргентина инъикос гардидааст.

== Мусиқӣ ==
Дар маданияти мусиқии аргентиниҳо жанрҳо ва шаклҳои хоси креолҳо (аввалин испониҳо ва портуғолиҳои дар Аргентина маскуншуда) ва ҳиндиёни таҳҷоӣ инъикос ёфтааст: оҳанг ва рақсҳои анъанавии видала, сафра, тоно, эстило; аз жанрҳои замони нав – милонга, маламбо маъмуланд. Танго аз шакли нимфолклорӣ ба жанри мусиқии касбӣ табдил ёфт. Сози асосӣ гитара буда, аккордеон ва арфа низ дар истифодаанд. Аввалин намояндагони мусиқии кас­бӣ дар капеллаи Калисои ҷомеи кафедралии Буэнос-Айрес ва калисои «Ла Компания»-и Кордова таълим мегирифтанд. Дар меҳмонхонаҳо ва бошишгоҳҳои аристократияи маҳал­лӣ беҳтарин асарҳои мусиқии Урупо иҷро мешуданд. Аввалин театрҳои мусиқӣ нимаи дуюми садаи XVIII кушода шуда, то охири садаи XIX дар саҳнаҳои Буэнос-Айрес операи итолиёвӣ мав­қеъ пайдо кард ва дар он қариб тамоми операҳои классикии Урупо гузошта шуданд. Дар охири садаи XIX Буэнос-Айрес маркази ҷаҳонии дараҷаи аввали опера ҳисоб мешуд. Танҳо нимаи дуюми садаи XIX аввалин композиторони касбии маҳаллӣ пайдо шуда (Ф. Харгрейвс намоёнтарини онҳо), дар мусиқиашон унсурҳои фолклори буниро бо шаклҳои академии урупоӣ омезиш медоданд. Композиторони Аргентина солҳои 30 садаи XX ба ду гурӯҳ – ҷонибдорони равияи сирф миллӣ ва равияи модернистию космополитӣ ҷудо шуданд. Асарҳои дар охири садаи XX дар жанри ''танго'' эҷодкардаи Аргентина Пятс­сала (Пьяццала) машҳури ҷаҳон гардидаанд. Аргентина Хинастера бузургтарин композитори садаи XXI-и Аргентина ба ҳисоб меравад. 
[[Акс:Tango BuenosAires.jpg|180px|thumb|Танго]]
Дар театри Аргентина дастаҳои балетӣ ба сафари ҳунарӣ омада баромад мекарданд (масоли, «Жизел»-и Аргентина Адан, басаҳнагузорандагон Ж. Кораллӣ ва Ж. Перро). Гурӯҳи балетии соли 1925 ташаккулёфтаи таҳҷоӣ (роҳбараш Аргентина Р. Болма) дар бинои театри «Колон» машқ ва баромад мекард. Ҳунарпешагони санъати балети Русия аз соли 1910 дар саҳнаи ин театр зиёд баромад карда, ин ҳамкориро то имрӯз идома медиҳанд. Солҳои 1980 – 90 бисёре аз ҳунарпешагони балети Аргентина шуҳратманд шуда, дар бузургтарин театрҳои ҷаҳон баромад мекунанд. Иҷрокунандагони «рақси модерн» ва рақсҳои миллии аргентинӣ, махсусан танго дар тамоми олам эътироф шудаанд. Аввалин пйесаҳои миллӣ – трагедияҳо, сайнетҳо (мазҳакаҳои мусиқии миллӣ) охири садаи XVIII навишта шудаанд. Репертуари театрҳои он давр асосан аз пйесаҳои испонӣ иборат буда, ҳамзамон асарҳои муаллифони миллӣ (Аргентина Моранте) ба саҳна гузошта мешуданд. Драматургони аргентинӣ дар замони диктатураи Х. Росан асосан дар муҳоҷират эҷод мекарданд. Нимаи дуюми садаи XIX, бо вуҷуди ба кор даромадани театрҳои зиёд, дар саҳна асосан ҳунарпешаҳои хориҷӣ ҳунармандӣ менамуданд. Солҳои 80 садаи XIX театрҳои Аргентина ба романтизм ва тасвири ҳаёти табақаҳои поёни ҷамъият рӯ овардаанд. Шакли намоиши ба ном «театри гучо» (як навъи мелодраммаи романтикӣ) тараққӣ кард. Дар садаи XX санъати театрии Аргентина низ ба ду равия – реалистӣ ва авангардӣ тақсим шуда, бештар моҳияти тиҷоратӣ гирифт. «Театрҳои мустақил» ба анъанаҳои ҳаққонии театр, ба мавзӯъҳои миллӣ рӯ оварда аз таҷрибаи бойи театрҳои урупоӣ ва системаи К. С. Станиславский бархурдор шуданд. Солҳои 60 дар театри Аргентина тамоюлҳои реализми нав ва «теат­ри абсурд» (театри мавҳум) зоҳир гашта, минбаъд ин соҳаи санъати Аргентина ба ҳаракати «Эҷодиёти дастҷамъӣ»-и Амрикои Лотинӣ, «Театри кушод»-и таъсисдодаи О. Драгун, умуман ба раванди демократикунонии театр пайваст. Машҳуртарин коргардонҳо ва ҳунарпешаҳои садаи XX-и театри Аргентина: Аргентина Боэро, П. Аскинӣ, К. Горастис, Ф. Петронӣ, О. Грассо, Х. Гарсиа, Х. Сибериан, М. Лусиано ва дигарон. Театри Аргентина дар сафи пеши ин намуди санъати Амрикои Лотинӣ қарор дошта, Буэнос-Айресро «пойтахти театр» ва ҳаракати фестивалии ҷаҳон мешуморанд.

== Кино ==
{{double image|right|Bérénice Bejo Cannes 2013 2.jpg|150|Marcelo Pont Vergés.jpg|144|&lt;center&gt;[[Беренис Беҷо]], номинати [[Нақши дуюми беҳтарини занона (Оскар, ИМА)]] дар соли 2011.&lt;/center&gt;|&lt;center&gt;Таҳиягари филми [[Рози чашмони онҳо]] барандаи [[Ҷоизаи Оскар]].&lt;/center&gt;}}
Аввалин филми кӯтоҳметражи «Байрақи Аргентина»-ро соли 1897 оператори фаронсавӣ Э. Пӣ ба навор гирифт. Филми «Парондани Доррего» (1908, реж. М. Галйо) аввалин таҷриба дар соҳаи кинематографияи бадеӣ буд. Соли 1930 бори аввал филми овоздор рӯйи навор омад. Соли 1933 филми «Танго» (коргардон Х. Моля Барт) бо иштироки ҳунармандони машҳур Либертад Ламарк, Т. Морелйо, Л. Сандрини ва К. Гардел ба навор гирифта шуд. Соли 1956 Институти кинои миллӣ таъсис ёфт. Коргардонҳои насли калонсол дар рӯҳияи реалистӣ фаъолияти хешро идома дода, филмҳои Демаре («Баъди сукут», 1956, «Сафра», 1959), Дел Каррил («Ин замини ман», 1960), Ф. Аяла («Пешво», 1958) эҷод шуданд. Аз миёнаҳои солҳои 80 санъати кинои миллии Аргентина рӯ ба тараққӣ ниҳод ва бештар филмҳои таърихӣ рӯи навор омаданд. Дар офаридани филмҳо доир ба тақдири занон нақши М. Луиса Бемберг бо филмҳои «Камила» (1984), «Хонум Мэрӣ» (1986), «Бадтарин зан» (1990) калон аст. М. Пинейро («Аспони ваҳшӣ», 1996), Аргентина Аристарайн («Мартини хурдӣ», 1997), «Ҷойи умумӣ», 2002), Х. Хосе Кампанеля («Писари арӯс», 2001) коргардонҳои машҳури Аргентина ба ҳисоб мераванд. Дар Мар-дел Плата солҳои 1954 – 70 кинофестивалҳои байналхалқӣ гузаронда мешуданд (охиринаш соли 1996). Аз соли 1998 кинофестивалҳои байналхалқӣ дар Буэнос-Айрес баргузор мегарданд. Силсилафилмҳои телевизионии Аргентина дар шабакаҳои телевизиони Россия ва Тоҷикистон (дар тарҷума) намоиш дода мешаванд.

== ВАО ==
[[Акс:Clarin 28 07 52.jpg|thumb|Рӯзнома. 1952]]
=== Матбуот ===
Дар Аргентина матбуоти даврӣ хеле инкишоф ёфта, бештар мустақил аст. Рӯзе наз­дики 2 млн нусха рӯзнома (зиёда аз 349 номгӯй) нашр мешавад; машҳуртаринашон: «Clarin» (аз соли 1945), «La Nacion» (1879), «Cronica» (1963), «Financiero» (1976), «La Prensa» (1869).

=== Радио ===
Дар Аргентина 260 радиостансияи давлатӣ ва хусусӣ мавҷуд аст.

=== Телевизион ===
Намоишҳои телевизиониро панҷ шабакаи умумимиллӣ нишон медиҳанд. 22 музофот ва шаҳрҳои бузурги Аргентина пойгоҳҳои телевизионии худро доранд. Барномаҳои телевизионии Аргентина барои тамоми сокинони Америкаи Лотинӣ ва испонизабонони тамоми қитъаи Амрико дастрас аст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* Культура Аргентины. Сборник статей, М., 1977; 
* Новая Российская Энциклопедия, М., 2005; 
* Страны мира (Современный справочник), М., 2008.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{ЭМТ|Аргентина |1|муаллиф=Х. Муҳаббатов}}

{{commons|Argentina}}
{{Кишварҳои Амрикои Ҷанубӣ}}
{{ПБ}}

[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Аргентина| ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳои Амрикои Ҷанубӣ]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳо — узви СММ]]</text>
      <sha1>9lq75x2jfpuqy6ybjv8gc9wkj0d16xq</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ошпазхона</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6710</id>
    <revision>
      <id>1437011</id>
      <parentid>1351355</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T14:29:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <origin>1437011</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="460" sha1="hmvj8aroaanwg4958ktvct4ec0n9ih7" xml:space="preserve">'''Ошпазхона, ошхона''' — ҳуҷраест дар хона ки дар он ҷо хурока пухта тайёр карда мешавад ва дар ин ҷо одамон хурок ҳам мехуранд. Мактабҳо, мехмонхонаҳо ва ҷойҳои дигаре, ки одамон кор мекунад ҳатман ошхонаҳо ҳаст.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

{{ПБ}}
[[Гурӯҳ:Ошпазхона| ]]</text>
      <sha1>hmvj8aroaanwg4958ktvct4ec0n9ih7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Саидмуҳаммад Одинаев</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13654</id>
    <revision>
      <id>1437027</id>
      <parentid>1368513</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T05:13:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rumsor</username>
        <id>38974</id>
      </contributor>
      <origin>1437027</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6134" sha1="qtqpvys6d7xg800yadsmfnohsb4iv4g" xml:space="preserve">{{Олим
 |ном              = 
 |номи аслӣ        = Саидмуҳаммад Одинаев
 |тасвир           = Саидмухаммад Одинаев.jpg 
 |бар              = 
 |тавсифи тасвир   = 
 |таърихи таваллуд   = 19.10.1942
 |зодгоҳ           = {{Зодгоҳ|ноҳияи Ховалинг}}
 |таърихи даргузашт       =  03.08.2023
 |шаҳрвандӣ        = {{Парчам|Тоҷикистон}}
 |маҳалли даргузашт     = [[шаҳри Душанбе]]
 |фазои илмӣ       = [[физика]]
 |ҷойҳои кор       =[[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон]], Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]], [[Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи Муҳаммад Осимӣ]], Шуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникии [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]]
 |дараҷаи илмӣ     = {{Дараҷаи илмӣ|доктор|илмҳои физика ва математика}}
 |унвонҳои илмӣ    = {{Унвонҳои илмӣ||0}}
 |алма-матер       = [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В.И.Ленин]]
 |роҳбари илмӣ     = 
 |шогирдони маъруф = 
 |маъруф ба        = 
 |ҷоизаҳо = {{ордени Шараф|2004}} 
 |имзо             = 
 |бари имзо        = 
 |сайт             = 
 |викитека         = 
 |викианбор        = 
}}

'''Саидмуҳаммад Одинаев''' ({{ВД-Дебоча}}) — {{физикдон}}, [[доктори илм]]ҳои физикаю математика (1995), [[профессор]] (1996). Академики [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]] ([[2008]]), узви Академияи илмҳои Ню-Йорк (1994), академики Академияи байналмилалии мактабҳои олӣ (2004)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://anrt.tj/index.php/tj/rajosati-ai-t/ro-bariyati-akademiyai-ilm-o/a-zoi-rajosat |title=Аъзои раёсати Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон |accessdate=2015-07-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160409212007/http://anrt.tj/index.php/tj/rajosati-ai-t/ro-bariyati-akademiyai-ilm-o/a-zoi-rajosat |archivedate=2016-04-09 }}&lt;/ref&gt;

== Зиндагинома ==
Саидмуҳаммад Одинаев [[Донишгоҳи миллии Тоҷикистон|Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленин]]ро ба поён расондааст (1965). Фаъолияти кориаш дар Донишгоҳи давлатии Тоҷикистон ба номи В. И. Ленин аз ассистенти кафедраи физикаи назарӣ оғоз шудааст (1965—1966).
* 1968—1988 — ходими калони илмии Институти физикаю техникаи ба номи С. У. Умарови [[Академияи илмҳои Тоҷикистон]],
* 1988—1996 — дотсенти кафедраи физикаи умумии Донишгоҳи миллии Тоҷикистон,
* 1996—1999 — профессори ҳамин кафедра,
* 1999—2001 — директори Институти физикаю техникаи ба номи С. У. Умарови Академияи илмҳои Тоҷикистон, 2001—2005 — ректори [[Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи Муҳаммад Осимӣ]],
* 2005—2008 — ректори Донишгоҳи миллии Тоҷикистон,
* 2008 — 2023 — профессори кафедраи физикаи Донишгоҳи техникии Тоҷикистон ба номи Муҳаммад Осимӣ. Ноиби президенти Академияи илмҳои Тоҷикистон, раиси Шуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникии Академияи илмҳои Тоҷикистон
Самтҳои асосии фаъолияти илмӣ: Назарияи молекулӣ-кинетикии равандҳои релаксатсионӣ, ҳодисоти интиқол, хосиятҳои чандирӣ ва акустикии моеъҳои классикӣ.
Муаллифи зиёда аз 170 монографияҳо ва мақолаҳои илмӣ. Ӯ яке аз мутахассисони варзидаи соҳаи назарияи статистики ҳолати моеъи моддаҳо буда, роҷеъ ба таҳқиқи сохтори микроскопии муҳити конденсӣ дар байни олимони соҳаи физика эътироф шудааст.

== Осор ==
* Молекулярная теория структурной релаксации и явлений переноса в жидкостях. — Душанбе,1998 (бо ҳаммуаллиф)

== Ҷоизаҳо ==
* Аълочии маорифи Ҷумҳурии Тоҷикистон,
* Бо ордени «Шараф» (2004) сарфароз гардидааст.&lt;ref&gt;Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон. Ҳайати шахсӣ. — Душанбе: Дониш, 2011. — 216 с.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Энсиклопедияи олимони Донишгоҳи давлатии миллии Тоҷикистон. — Душанбе, 2008. — С. 228—229.&lt;/ref&gt;

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

[[Гурӯҳ:Олимони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Донишгоҳи миллии Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Физикдонони Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Олимони Фарҳангистони улуми Тоҷикистон]]</text>
      <sha1>qtqpvys6d7xg800yadsmfnohsb4iv4g</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея</title>
    <ns>0</ns>
    <id>13701</id>
    <revision>
      <id>1437016</id>
      <parentid>1313541</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T18:39:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Маълумоти қаблӣ дар бораи Кореяи Ҷанубӣ буд.</comment>
      <origin>1437016</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3024" sha1="s06dwab2zw5xw4snznmi0p9vy1m8q1d" xml:space="preserve">{{Кишвар
|common_name=
|Парчам =Flag of North Korea.svg
|Номи тоҷикӣ=Ҷумҳурии Халқии Демократии Корея
|Номи аслӣ=조선민주주의인민공화국
|Нишон=Coat of Arms of North Korea.svg
|Шиор=
|Номи суруди миллӣ=&lt;/div&gt;
|Сохтори давлат=
|Дар харита=Democratic People's Republic of Korea (orthographic projection).svg
|Забон=[[забони кореягӣ|кореягӣ]]
|Рӯзи истиқлол=
|Соҳибистиқлол аз=
|Пойтахт=[[Пхенян]]
|Шаҳри калонтарин=
|Вазифаи сарварон=
|Сарварон=
|Ҷой аз рӯи масоҳат=
|Масоҳат=
|Фоизи об=
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ=
|Аҳолӣ=
|Соли ба шумор гирифтани аҳолӣ=
|Зичии аҳолӣ=
|ММД=
|Соли ҳисоби ММД=
|Ҷой дар ҷаҳон аз рӯи ММД=
|ММД ба сари аҳолӣ=
|Пули миллӣ=[[Вони Кореяи Шимолӣ|Вона]]
|Домен=[[.kp]]
|Коди телефон=
|Соат=
|Эзоҳот=
}}
{{бознависӣ}}
&lt;references group=&quot;lower-alpha&quot; /&gt;{{ТарҷумаКунед|en| North Korea }}&lt;references /&gt;
'''Ҷумҳурии Халқии Демократии Корея''' ('''ҶХДК''') ({{lang-ko|조선민주주의인민공화국, 朝鮮民主主義人民共和國}}) — давлате дар Шарқи Осиё аст, ки бо номи ғайрирасмии '''Кореяи Шимолӣ''' маъруф аст. Ин кишвар дар қисми шимолии нимҷазираи Корея ҷойгир буда, бо [[Ҷумҳурии Корея]] дар ҷануб (кишварҳоро минтақаи ғайринизомӣ ҷудо мекунад), бо [[Ҷумҳурии Мардумии Чин|Ҷумҳурии Халқии Чин]] дар шимол ва бо [[Русия|Федератсияи Русия]] дар шимолу шарқ ҳамсарҳад аст. Аз ғарб кишварро [[Баҳри Зард]] ва аз шарқ [[Баҳри Ҷопон]] мешӯяд. 

== Таърих ==

== Сиёсат ва ҳукумат ==

== Бахшбандии кишварӣ ==

== Ҷуғрофия ==

== Иқтисодёт ==
== Аҳолӣ ==
{{Асосӣ|Аҳолии ҶХДК}}
Тибқи маълумоти Департаменти масъалаҳои иқтисодӣ ва иҷтимоии СММ, шумораи аҳолии [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|ҶХДК]] то 1 январи соли 2015 25 223 526 нафарро ташкил медиҳад.
{{Wikidata/Population}}
== Фарҳанг ва маориф ==

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{хурд}}
 
{{ПБ}} 
{{Кишварҳои Осиё}}
[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳои Осиё]]
[[Гурӯҳ:Осиёи Шарқӣ]]
[[Гурӯҳ:ҶХДК|*]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳо — узви СММ]]</text>
      <sha1>s06dwab2zw5xw4snznmi0p9vy1m8q1d</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437017</id>
      <parentid>1437016</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T18:40:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>/* Иқтисодиёт */</comment>
      <origin>1437017</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3027" sha1="fvc10w0kx08f3p0t3xbktuxwzbxtsk5" xml:space="preserve">{{Кишвар
|common_name=
|Парчам =Flag of North Korea.svg
|Номи тоҷикӣ=Ҷумҳурии Халқии Демократии Корея
|Номи аслӣ=조선민주주의인민공화국
|Нишон=Coat of Arms of North Korea.svg
|Шиор=
|Номи суруди миллӣ=&lt;/div&gt;
|Сохтори давлат=
|Дар харита=Democratic People's Republic of Korea (orthographic projection).svg
|Забон=[[забони кореягӣ|кореягӣ]]
|Рӯзи истиқлол=
|Соҳибистиқлол аз=
|Пойтахт=[[Пхенян]]
|Шаҳри калонтарин=
|Вазифаи сарварон=
|Сарварон=
|Ҷой аз рӯи масоҳат=
|Масоҳат=
|Фоизи об=
|Ҷой аз рӯи аҳолӣ=
|Аҳолӣ=
|Соли ба шумор гирифтани аҳолӣ=
|Зичии аҳолӣ=
|ММД=
|Соли ҳисоби ММД=
|Ҷой дар ҷаҳон аз рӯи ММД=
|ММД ба сари аҳолӣ=
|Пули миллӣ=[[Вони Кореяи Шимолӣ|Вона]]
|Домен=[[.kp]]
|Коди телефон=
|Соат=
|Эзоҳот=
}}
{{бознависӣ}}
&lt;references group=&quot;lower-alpha&quot; /&gt;{{ТарҷумаКунед|en| North Korea }}&lt;references /&gt;
'''Ҷумҳурии Халқии Демократии Корея''' ('''ҶХДК''') ({{lang-ko|조선민주주의인민공화국, 朝鮮民主主義人民共和國}}) — давлате дар Шарқи Осиё аст, ки бо номи ғайрирасмии '''Кореяи Шимолӣ''' маъруф аст. Ин кишвар дар қисми шимолии нимҷазираи Корея ҷойгир буда, бо [[Ҷумҳурии Корея]] дар ҷануб (кишварҳоро минтақаи ғайринизомӣ ҷудо мекунад), бо [[Ҷумҳурии Мардумии Чин|Ҷумҳурии Халқии Чин]] дар шимол ва бо [[Русия|Федератсияи Русия]] дар шимолу шарқ ҳамсарҳад аст. Аз ғарб кишварро [[Баҳри Зард]] ва аз шарқ [[Баҳри Ҷопон]] мешӯяд. 

== Таърих ==

== Сиёсат ва ҳукумат ==

== Бахшбандии кишварӣ ==

== Ҷуғрофия ==

== Иқтисодиёт ==

== Аҳолӣ ==
{{Асосӣ|Аҳолии ҶХДК}}
Тибқи маълумоти Департаменти масъалаҳои иқтисодӣ ва иҷтимоии СММ, шумораи аҳолии [[Ҷумҳурии Халқӣ-Демократии Корея|ҶХДК]] то 1 январи соли 2015 25 223 526 нафарро ташкил медиҳад.
{{Wikidata/Population}}
== Фарҳанг ва маориф ==

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
{{хурд}}
 
{{ПБ}} 
{{Кишварҳои Осиё}}
[[Гурӯҳ:Давлатҳо аз рӯи алифбо]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳои Осиё]]
[[Гурӯҳ:Осиёи Шарқӣ]]
[[Гурӯҳ:ҶХДК|*]]
[[Гурӯҳ:Давлатҳо — узви СММ]]</text>
      <sha1>fvc10w0kx08f3p0t3xbktuxwzbxtsk5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Маҷалла</title>
    <ns>10</ns>
    <id>86387</id>
    <revision>
      <id>1437037</id>
      <parentid>1327367</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:00:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437037</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5846" sha1="skqfg1fivva15s7pmpxnry1y4ogfsjr" xml:space="preserve">{{Қуттӣ
|исм           = Маҷалла

|болоӣ         = {{моил ё не|{{қуттӣ/ном|{{{ном|}}}}} }}
|болоӣ2        = {{моил ё не|{{қуттӣ/номи аслии асар|{{{асли ном|}}}}}}}
|тасвир        = {{wikidata|p154|{{{логотип|}}}|size={{{ширина|}}}|caption={{{описание логотипа|}}}}}
|тасвир2       = {{wikidata|p18|{{{тасвир|}}}|size={{{ширина|}}}|caption={{{подпись|}}}}}

|нишонагузорӣ1 = Номҳои пешина
|матн1         = {{{номҳои_пешина|}}}

|нишонагузорӣ2 = Номи кутоҳ&lt;br&gt;([[ISO 4]])
|матн2         = {{{кутоҳ|}}}
|викидода2     = p1813

|нишонагузорӣ3 = Соҳа
|матн3         = {{{соҳа|}}}
|викидода3     = P101

|нишонагузорӣ4 = Даврнокӣ
|матн4       = {{{даврнокӣ|}}}
|викидода4  = P2896

|нишонагузорӣ5       = Забон
|матн5       = {{{забон|}}}
|викидода5  = P407

|нишонагузорӣ6       = Нишони редаксия
|матн6       = {{{нишонаи_редаксия|}}}
|викидода6  = P6375

|нишонагузорӣ7       = Муҳаррири асосӣ
|матн7       = {{{сармуҳаррир|}}}
|викидода7  = p98

|нишонагузорӣ8       = Муассисон
|матн8       = {{{муассисон|}}}
|викидода8  = p112

|нишонагузорӣ9       = Кишвар
|матн9       = {{#ifexist:шаблон:парчамбандӣ/{{{кишвар}}}|{{парчамбандӣ|{{{кишвар}}}}}|{{{кишвар|}}}}}
|викидода9  = p495

|нишонагузорӣ10      = Макон
|матн10      = {{{макон|}}}

|нишонагузорӣ11      = Ношир
|матн11      = {{{ношир|}}}
|викидода11 = p123

|нишонагузорӣ12      = Таърихи нашр
|матн12      = {{{таърих|}}}

|нишонагузорӣ13      = Санаи таъсис
|матн13      = {{{таъсис|{{{таъсис|}}}}}}
|викидода13 = p571

|нишонагузорӣ14      = Нашри охирин
|матн14      = {{{нашри_охирин|}}}

|нишонагузорӣ15      = Ҳаҷм
|матн15      = {{{ҳаҷм|{{{ҳаҷм|}}}}}}
|викидода15 = p1104

|нишонагузорӣ16      = Таҷҳизот
|матн16      = {{{таҷҳизот|}}}

|нишонагузорӣ17      = Тираж
|матн17      = {{{тираж|}}}
|викидода17 = p4877

|нишонагузорӣ18      = Замима
|матн18      = {{{замима|}}}

|нишонагузорӣ19      = [[:ru:Международный стандартный серийный номер|ISSN]]-и нусхаи нашр
|матн19      = {{#if:{{{ISSN|{{#property:p236}}}}}|{{ISSN search link|{{калимаи аввал|{{{ISSN|{{#property:p236}}}}}}}}} {{remove first word|{{{ISSN|{{#property:p236}}}}}}}}}

|нишонагузорӣ20      = ISSN-и нусхаи вебӣ
|матн20      = {{#if:{{{eISSN|}}}|{{ISSN search link|{{{eISSN}}}}}}}

|нишонагузорӣ21      = Дастрасӣ
|матн21      = {{{дастрасӣ|}}}

|нишонагузорӣ22      = {{nobr|Индекс по каталогу}} «[[Роспечать (компания)|Роспечати]]»
|матн22      = {{#if:{{{роспечать|}}}|[https://press.rosp.ru/publications/view/{{{роспечать}}} {{{роспечать}}}]}}

|нишонагузорӣ23      = {{nobr|Индекс по каталогу}} «[[Объединённый каталог «Пресса России»|Пресса России]]»
|матн23      = {{#if:{{{пресса_России|}}}|[https://www.pressa-rf.ru/cat/1/edition/{{{пресса_России}}} {{{пресса_России}}}]}}

|нишонагузорӣ24      = Награды
|матн24      = {{{награды|}}}
|викидода24 = p166

|нишонагузорӣ25      = Веб-сайт
|матн25      = {{{веб-сайт|}}}
|викидода25 = p856

| поёнӣ       = {{қуттӣ/Викитека|{{{Викитека|{{{викитека|}}}}}}|Выпуски}}
| поёнӣ2      = {{қуттӣ/Викианбор|{{{Викианбор|{{{викианбор|{{{Commons|}}}}}}}}}}}
}}&lt;!--
--&gt;{{#if:{{NAMESPACE}}{{{nocat|}}}||&lt;!--
  --&gt;{{#ifeq:{{#invoke:String|sub|{{#invoke:wikitext|nodis|{{PAGENAME}}}}|1|3}}|The|{{DEFAULTSORT:{{#invoke:String|sub|{{#invoke:wikitext|nodis|{{PAGENAME}}}}|5}}}}}}&lt;!--
  --&gt;[[Гурӯҳ:Маҷаллаҳо аз рӯи алифбо]]&lt;!--
 --&gt;{{#if:{{{Викитека|{{{викитека|}}}}}}|{{#if:{{NAMESPACE}}||[[Гурӯҳ:Википедиа:Пайванд ба Викитека дар мақола]]}} }}&lt;!--
  --&gt;{{гурӯҳ аз рӯи сана|{{{основание|{{{основания|}}}}}}|Нашрияҳои чопии пайдошуда|p571}}&lt;!--
  --&gt;{{гурӯҳ аз рӯи сана|{{{последний выпуск|}}}|Нашрияҳои чопии басташуда|P576}}&lt;!--
  --&gt;{{#if:{{Нашрияи миллӣ|{{{соҳа}}}|{{{даврнокӣ}}}}}
  | [[Гурӯҳ:{{Нашрияи миллӣ|{{{кишвар}}}|{{{даврнокӣ}}}}}]]
  | {{#switch:{{wikidata|p495|{{{кишвар|}}}|plain=1}}
    | Тоҷикистон = [[Гурӯҳ:Маҷаллаҳои Тоҷикистон аз рӯи алифбо]]
    | ИҶШС = [[Гурӯҳ:Маҷаллаҳои ИҶШС аз рӯи алифбо]]
    | {{#if:{{Гурӯҳи забонӣ барои|{{wikidata|p495|{{{кишвар|}}}|plain=1}}}}|[[Гурӯҳ:Маҷаллаҳои {{Гурӯҳи забонӣ барои|{{wikidata|p495|{{{кишвар|}}}|plain=1}}}}]]}}
    }}
  }}&lt;!--
  --&gt;&lt;!--
--&gt;}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>skqfg1fivva15s7pmpxnry1y4ogfsjr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Interstate XBDR</title>
    <ns>0</ns>
    <id>91483</id>
    <revision>
      <id>1437015</id>
      <parentid>1028238</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T18:25:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <origin>1437015</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1177" sha1="na5pe6ezptejjypg18m8zojw58neo88" xml:space="preserve">{|{{Infobox aircraft begin
 | name={{PAGENAME}}
 | image=Interstate XBDR-1 flying.png
 | caption=
}}{{Infobox aircraft type
 | type=
 | national origin=[[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] 
 | manufacturer=[[Interstate Aircraft]] 
 | designer=
 | first flight= 
 | introduced= 
 | retired=
 | status=
 | primary user=[[United States Navy]] 
 | number built=0
 | developed from= 
 | variants with their own articles=
}}
|}

'''Interstate XBDR''' ({{lang-en|Interstate XBDR}}) — як [[ҳавогард]]и сохтаи [[Interstate Aircraft]] дар кишвари [[Иёлоти Муттаҳидаи Амрико]] аст. Нахустин истифодакунандаи ин ҳавогард [[United States Navy]] будааст.

==Ҷусторҳои вобаста==
*[[Феҳристи Ҳавогардҳо]]

==Манобеъ==
{{Reflist}}
*{{Ёдкард вики|Пайванд =http://en.wikipedia.org/wikiInterstate_XBDR|Ном =Interstate XBDR|Забон =англисӣ|Мушоҳида =1 августи соли 2015}}

{{Ҳавогард-нопурра}}

[[Гурӯҳ:Ҳавогардҳо]]
[[Гурӯҳ:Мақолоти ҳавогардҳо]]</text>
      <sha1>na5pe6ezptejjypg18m8zojw58neo88</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Твиттер</title>
    <ns>0</ns>
    <id>141495</id>
    <revision>
      <id>1437028</id>
      <parentid>1335016</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T05:33:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437028</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2478" sha1="q84zn7hekrg22rzoiyzp3ooab64fzdr" xml:space="preserve">{{Вебгоҳ}}
'''&quot;Твиттер&quot;''' ('''Twitter''', аз [[Забони англисӣ|ингл.]] ''&lt;span lang=&quot;en&quot;&gt;to twitter&lt;/span&gt;'' — &quot;tweet, садои чир-чир, суҳбат&quot;) расман '''X''' — шабакаи иҷтимоӣ барои паёмнависӣ бо ёрии веб-интерфейс, SMS, [[Пайёмрасонии фаврӣ|воситаҳои паёмнависии фаврӣ]] ва ё барномаҳо-ба мизоҷ барои истифодабарандагони интернет ҳар синну сол.

== Таърих ==
[[Акс:Twitter_logo.svg|right|thumb|200x200px|Нусхаи пештараи логотипи &quot;Твиттер&quot;, то 14 сентябри соли 2010 истифода мешуд.]]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Адабиёт ==
* {{книга|автор=Е. Сорокина, Ю. Федотченко, К. Чабаненко|часть=|заглавие=В социальных сетях. Твиттер — 140 символов самовыражения|оригинал=|ссылка=|издание=|место=|издательство=[[Питер (издательство)|Питер]]|год=2011|том=|страниц=144|isbn=9785459003437}}
* {{книга |автор= Наталия Ермолова|заглавие= Продвижение бизнеса в социальных сетях Facebook, Twitter, Google+|издательство= [[Альпина Паблишер]]|год= 2013|место = М.|страниц= 357|isbn= 978-5-9614-2280-1|ref= }}

== Пайвандҳо ==
* {{official|http://twitter.com/}}
*. [http://www.liberty.ru/Themes/Kontrrevolyucionnyj-Tvitter.-Pochemu-social-nye-media-ne-smogut-izmenit-obschestvo Контрреволюционный Твиттер. Почему социальные медиа не смогут изменить общество] {{Бойгонишуда|url=https://web.archive.org/web/20110217152655/http://www.liberty.ru/Themes/Kontrrevolyucionnyj-Tvitter.-Pochemu-social-nye-media-ne-smogut-izmenit-obschestvo |date=2011-02-17 }} The New Yorker, 4 октября 2010 года
* [http://twitter.com/Twitter «Твиттер»] в «Твиттере»
* [http://twitter.com/twitter_ru «Твиттер» на русском] в «Твиттере»

[[Гурӯҳ:Твиттер| ]]
[[Гурӯҳ:Вебгоҳҳо]]
[[Гурӯҳ:Вебгоҳҳои ИМА]]
[[Гурӯҳ:Шабакаҳои иҷтимоии бархат]]</text>
      <sha1>q84zn7hekrg22rzoiyzp3ooab64fzdr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ширинчашма (деҳа, н. Ёвон)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>212287</id>
    <revision>
      <id>1437026</id>
      <parentid>1422888</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T05:03:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Rumsor</username>
        <id>38974</id>
      </contributor>
      <origin>1437026</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2657" sha1="1rwxvauzakxav28jepdt4a91tx2gq9r" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = Деҳа
| номи тоҷикӣ = Ширинчашма
| номи аслӣ = 
| тасвир = 
| тавсифи тасвир = 
| тобеият = 
| кишвар = Тоҷикистон
| lat_dir = 
| lat_deg = 
| lat_min = 
| lat_sec = 
| lon_dir = 
| lon_deg = 
| lon_min = 
| lon_sec = 
| CoordAddon = 
| CoordScale = 
| шакли минтақа = Вилоят
| минтақа = Вилояти Хатлон
| минтақа дар ҷадвал = Вилояти Хатлон{{!}} Хатлон
| шакли ноҳия = Ноҳия
| ноҳия = ноҳияи Ёвон
| ноҳия дар ҷадвал = ноҳияи Ёвон {{!}} Ёвон
| шакли ҷомеа = Ҷамоат
| ҷомеа = Деҳоти Ҳасан Ҳусейнов
| ҷомеа дар ҷадвал = 
| тақсимоти дохилӣ = 
| шакли роҳбарӣ = Раиси маҳалла
| роҳбар = 
| замони таъсис = 
| аввалин номбарӣ = 
| номҳои пешина = Тилло Солиҳов
| мақом аз = 
| забони расмӣ = тоҷикӣ
| аҳолӣ = 1896
| соли барӯйхатгирӣ = 2017
| зичӣ = 
| агломератсия = 
| ҳайати миллӣ = [[мардуми тоҷик|тоҷикон]]
| ҳайати динӣ = [[мусулмон]]они [[ҳанафӣ|ҳанафимазҳаб]]
| этнохороним = 
| вақти минтақавӣ = 
| DST = 
| коди телефон = +992 3141
| нишонаи почта = 735310
| нишонаҳои почта = 
| коди мошинҳо = TJ03
| шакли шиноса = 
| шиносаи ададӣ = 
| гурӯҳ дар Commons = 
| сайт = 
}}

'''Ширинчашма''' (Ширинбулоқ; то соли 2024 — ''Тилло Солиҳов''&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://mmih.tj/Search/DocumentView?DocumentId=166623|title=ADLIA|website=mmih.tj|accessdate=2025-02-11}}&lt;/ref&gt;) — [[деҳа]] дар [[Ҷамоати деҳот|ҷамоати]] [[деҳоти Ҳасан Ҳусейнов]]и [[ноҳияи Ёвон]]. Аз деҳа то маркази ҷамоат 2 км, то маркази ноҳия 10 км. Аҳолиаш 1896 нафар ([[2017]]), тоҷикон.

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}

== Сарчашма ==
* Тақсимоти маъмурии Ҷумҳурии Тоҷикистон — {{Д.}}: [[СИЭМТ]], 2017. — 580 с. — ISBN 978-99947-33-68-2


{{Тоҷикистон-нопурра}}

{{ноҳияи Ёвон}}

[[Гурӯҳ:Деҳаҳои Тоҷикистон]]
[[Гурӯҳ:Деҳаҳои ноҳияи Ёвон]]
[[Гурӯҳ:Ҷамоати Ҳасан Ҳусейнов]]</text>
      <sha1>1rwxvauzakxav28jepdt4a91tx2gq9r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Нафталон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>286366</id>
    <revision>
      <id>1437014</id>
      <parentid>1378712</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T16:23:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>CommonsDelinker</username>
        <id>163</id>
      </contributor>
      <comment>Removing [[:c:File:Qarabağ_SPA_and_Resort_2013.jpg|Qarabağ_SPA_and_Resort_2013.jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]] because: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Qarabağ SPA and Resort 2013.jpg|]].</comment>
      <origin>1437014</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13697" sha1="d9p1ibjwvlq8tnu9vuzlekszil094sl" xml:space="preserve">{{МА
| мақом = шаҳр
| номи тоҷикӣ = Нафталон
| номи аслӣ = {{lang-az|Naftalan}}
| lat_deg = 40
| lon_deg = 46
| lat_min = 30
| lat_sec = 21
| lon_min = 49
| lon_sec = 09
| CoordScale = 
| этнохороним = 
| DST = 
| сайт = 
}}
'''Нафталон''' ({{Lang-az|Naftalan}}) — шаҳри тобеи ҷумҳуриявӣ дар [[Озарбойҷон]] мебошад. Шаҳр дар масофаи 330 км аз [[Боку]] ва 58 км ҷанубу шарқии дуввумин шаҳри калонтарини кишвар, [[Ганҷа]], дар 18-километрии ҷануби истгоҳи роҳи оҳани Геран ҷойгир аст. Дар шаҳр равғани '''нафталон''' истеҳсол карда мешавад, ки аз ҷиҳати хосиятҳои табобатии худ беназир аст.

== Этимология ==
Этимологияи калимаи &quot;нафталон&quot; бо равғани дар ин минтақа тавлидшуда алоқаманд аст, аз калимаи &quot;нафта&quot;, ки маънои ''&quot;равон&quot;''-ро дорад. Нафталон, ки аз забони озарбойҷонӣ тарҷума шудааст, маънои ҷойеро дорад, ки моеи нафт мавҷуд аст.

== Ҷуғрофия ==
Шаҳр дар доманакӯҳҳои нишеби шимолу шарқии Кафқози Хурд, дар соҳили дарёи Нафталон ҷойгир аст. Тобистон гарм (ҳарорати миёнаи июл 38 ° С), зимистони мулоим (ҳарорати миёнаи январ 2 ° С); бориш дар як сол 250 мм.

== Таърих ==
[[Акс:Н1.jpg|мини|Даромадгоҳ ба шаҳри Нафталон]]
Асосҳои таҳқиқоти лабораторӣ оид ба хосиятҳои нафт ва канданиҳои фоиданоки Нафталон соли [[Соли 1926|1926]] гузошта шуда буд. Аз  ҳамон сол дар минтақаи кони нафт истироҳатгоҳи махсусгардонидашудаи &quot;Нафталон&quot; ба кор шурӯъ кард. Соли [[Соли 1936|1936]] дар Институти илмии тадқиқотии курортология дар шаҳри Боку лаборатория барои таҷрибаҳо оид ба омӯзиши таъсири биологии нафталон сохта шуд.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://irs-az.com/new/pdf/201109/1315900400299770188.pdf|title=История посёлка Нафталан|author=|website=|date=|publisher=|deadlink=yes|accessdate=2018-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181004225932/http://irs-az.com/new/pdf/201109/1315900400299770188.pdf|archivedate=2018-10-04}}&lt;/ref&gt;

Соли [[Соли 1967|1967]] шаҳраки Нафталон мақоми шаҳрро гирифт. Аз [[соли 1982]] инҷониб шаҳр ба макони осоишгоҳҳои истироҳатӣ-табобатӣ табдил ёфтааст.
Дар қаламрави Нафталон якчанд меҳмонхонаҳо ва осоишгоҳҳо мавҷуданд.

== Ҳукумат ==
Бо ташаббуси Вугар Новрӯзов, роҳбари ҳокимияти иҷроияи шаҳри Нафталон ва дастгирии Маркази табобатӣ ва саломатии Нафталон, бренди муосири Toyota сохта шудааст - истгоҳи роҳи оҳани Нафталон-Гӯрон-Нафталон, ки қаноатмандии сайёҳон ва ҳаракати бароҳати онҳоро таъмин менамояд. Мошини сабукрав ба истифода дода шуд. Интиқоли сайёҳон ба ин самт ҳамарӯза тибқи ҷадвали қатораи нави  мусофирбари Боку-Ганҷа-Боку дар самти ҶСП &quot;Роҳи оҳани Озарбойҷон&quot;, вақти расидани қатори баландсуръат ба истгоҳи Гӯрон сурат мегирад.
== Аҳолӣ ==
Тибқи барӯйхатгирии аҳолии умумииттифоқии соли 1989, дар Нафталон 7457 нафар зиндагӣ мекарданд &lt;ref&gt;[http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php Демоскоп Weekly — Приложение. Справочник статистических показателей.]&lt;/ref&gt;.
Соли 2019 дар Нафталон 10 201 нафар зиндагӣ мекарданд.
1 январи соли 2020, шумораи умумии аҳолӣ: 10 299 нафар, аҳолии шаҳр: 8 910 нафар, аҳолии деҳот: 1 344 нафар, аҳолии деҳаи Қосимбейли: 423 нафар, аҳолии деҳаи Гашалтӣ Гарагоюнлу: 921 нафар. 
== Ҷойҳои гардишгарӣ ==
* Осорхонаи кишваршиносӣ.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://azerbaijan.travel/ru/place/130-istoriko-kraevedcheskij-muzej-naftalan|title=ИСТОРИКО-КРАЕВЕДЧЕСКИЙ МУЗЕЙ/НАФТАЛАН|publisher=azerbaijan.travel|lang=en|deadlink=yes|accessdate=2018-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181004230150/http://azerbaijan.travel/ru/place/130-istoriko-kraevedcheskij-muzej-naftalan|archivedate=2018-10-04}}&lt;/ref&gt;
* Масҷид.
* Осорхонаи асобағалҳо
* Боғи Ҳайдар Алиев
* Боғи Низомӣ
* Боғи Самед Вургун
* Боғи Наримон Нариманов
* Боғи Ғалаба

== Сайёҳӣ ==
=== Сайёҳии тибобатӣ ===
[[Осоишгоҳ]]&lt;nowiki/&gt;и Нафталон расман аз соли 1935 фаъолият мекунад. [[Осоишгоҳ]] то соли 1957 мавсимӣ кор мекард ва аз соли 1957 тамоми сол ба кор шурӯъ кардааст. Иттиҳодияи [[Осоишгоҳ]]&lt;nowiki/&gt;ии Нафталон соли 1982 дар назди [[осоишгоҳ]] таъсис ёфтааст, шумораи катҳо сол аз сол меафзояд. Шаҳраки [[Осоишгоҳ]], ки аз 6 [[осоишгоҳ]] ва табобатгоҳҳо иборат буд, дорои 3200 кат буд. [[Осоишгоҳ]] дар як сол аз собиқ ҷумҳуриҳои шӯравӣ  аз 50 то 70 ҳазор бемор қабул мекард. Дарн ин ҷо бемориҳои мушакӣ,  асаб, бемориҳои рагҳои канорӣ, бемориҳои пӯст, бемориҳои занона бомуваффақият табобат карда мешавад. Аз соли 1992 то 2005 танҳо осоишгоҳи &quot;Чинор&quot; ба таври мавсимӣ беморонро қабул мекард. Моҳи майи соли 2005 дар осоишгоҳи Нафталон аввалин осоишгоҳи хусусии &quot;Нафталон&quot; кушода шуд. Равғани нафталон яке аз воситаҳои истисноӣ барои табобати бемориҳои асаб, гинекологӣ, урологӣ ва пӯст, инчунин бемориҳои ҷигар, буғумҳо ва бофтаҳои берун аз артикулаи системаи устухон аст.

Соли 2019 шумораи сафари сайёҳӣ ба Нафталон ба сатҳи рекордӣ расид - 40 ҳазор сайёҳ аз шаҳр дидан карданд. 40% онҳо аз 61 кишвар омадаанд. Аксари сайёҳон аз Русия, Қазоқистон, Узбекистон, Исроил, Украина, Белорус, Туркия, Арабистони Саудӣ, Кувайт ва Литва буданд. Ғайр аз он, сайёҳон аз Амороти Муттаҳидаи Араб, Тоҷикистон, Баҳрайн, Қатар, Эрон, Чин, Эстония, Олмон, Гурҷистон, ИМА, Қирғизистон ва Канада низ аз хидмати осоишгоҳҳо  истифода карданд. Дар ҳоли ҳозир, дар муассисаҳои сайёҳии дар Нафталон амалкунанда дар як рӯз беш аз 2400 сайёҳ метавонанд табобат ва истироҳат кунанд. Пас аз ба истифода додани иншооти сайёҳӣ, ки дар шаҳр сохта шуда истодааст, Нафталон метавонад рӯзона ба меҳмонхонаҳо ва хидматрасонии тиббӣ барои тақрибан 3500 сайёҳ хидмат расонад.

== Вазъи кунунӣ ==
Соли [[Соли 2017|2017]] меҳмонхонаи назди  осоишгоҳ  &quot;Чинор&quot; дар шаҳри Нафталон ба рӯйхати 11 осоишгоҳи беҳтарини кишварҳои [[Иттиҳоди давлатҳои муштаракулманофеъ|Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил]] (ИДМ) шомил карда шуд.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://haqqin.az/news/102815|title=Нафталан объявили одним из лучших санаториев в СНГ - они о нас|accessdate=2018-10-04}}&lt;/ref&gt; Дар айни замон, дар ҳудуди шаҳр 18 чоҳи нафталон мавҷуд аст.

== Фарҳанг ==
Дар Нафталон Маркази Ҳайдар Алиев мавҷуд аст, ки дар таълим додани насли наврас аз мероси сиёсии пешвои муаззам Ҳайдар Алиев аҳамияти хоса дорад. Дар шаҳр китобхона мавҷуд аст. Фонди китобҳои китобхона 32711 нусхаро дар бар мегирад. Ду Хонаи маданият мавҷуданд, ки бо таблиғи анъанаҳои миллӣ, хидматрасонии фарҳангӣ ба аҳолӣ машғуланд. Он инчунин осорхонаи Нафталон ва як мактаби мусиқиро дар бар мегирад. Дар Нафталон чор боғ мавҷуд аст: Ҳайдар Алиев, Самед Вургун, Нариман Нариманов ва Ғалаба.
== Адабиёт ==
# Бадалов Н.Г. Нафталон ва омезиши он бо дигар омилҳои физикӣ ҳангоми барқарорсозии тиббии беморони гирифтори артрити псориатӣ: Реферат. - М., 2003.
# Равғани Braude R.S. Naftalan ва &quot;Naftalan&quot;, 1938.
# Выгодчиков Г.В. Таъсири нафталон ба микроорганизмҳои пӯст // Сов. Хабарнигори дерматология.- 1931. - № 5-6.
# Омилҳои физикӣ (ҷараёнҳои импулсӣ ва терапияи нафталонӣ) дар табобати барқарорсозии беморони гирифтори ҷароҳати тир аз системаи асаби канорӣ. Автореферат, Боку, 2004.
# Ҷаъфаров Ҳ. Ва дигарон Дар бораи терапияи нафталонии бемориҳои пӯст. Шб &quot;Нафталон&quot; дар пӯст ва урология.- Б., 1935.
# Кязимов Г.А. Доруҳои нави ватанӣ - &quot;Нафталон равған&quot; ва &quot;Атрафшони Нафталон&quot; // Озарбойҷон. маҷаллаи фармасевтӣ.- 2003. - №2.
# Нафталон ва ҷанбаҳои экологии он. Боку, &quot;Элм&quot;. 2008, саҳ.3-31
# Хроникаи Нафталон. Боку, &quot;Элм&quot;, 2009, с.584.
# Биоэкологияи Нафталон. Боку, &quot;Элм&quot;, 2009, с.335.
# Левитас Г.И. Табобати бемориҳои пӯст бо нафталон дар осоишгоҳ, Б., 1939.
# Polo M. Travel дар соли 1286 дар саросари Тотористон ва дигар кишварҳои Шарқ. Боби VIII. 1873, саҳ.18.
# Терешина Н. Г. Табобати бемориҳои пӯст бо равғани Нафталон дар шароити осоишгоҳи &quot;Нафталон&quot;, Б., 1955.
# Фельдман В.И., равғани Нафталон, Сов. Хабарнигори венерология ва дерматология.- 1936. - №11.
# Эйвазов Б.А. Нафталон барои бемориҳои пӯст, Б., 1941.
# Блоки F. Naftalan. Deutsche Medizin. Воченшрифт, 1901, № нуҳ
# Генката. - Уэбер Нафталон. Berliner tierarztliche Wochenschrift. 1904, № 41.
# Голдбек. - Нафталон. - Deutsche tierarztliche Wochenschrift. 1906, № 28
# Грунфелд. J - Нафталон дар D.-терапевт. Винер медизин. Блаттер, 1899, NN 21, 22.
# Isaak R. Uber Naftalan // Deutsche medizin. Воченшрифт., 1896. - N 22.
# Розенбаум Фр. Uber Naftalan // Therapeutische Beilage d. deutsch Medizin. Воченшрифт., 1898. - N 4.
# Zimmermann A. Uber Naftalan Oesterrichishe tieraztliche Monatschrift, 1904, N 7

== Пайвандҳо ==  
* [http://naftalan.com.az/ Сомонаи расмӣ]
== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}
&lt;references group=&quot;lower-alpha&quot; /&gt;{{ТарҷумаКунед|ru|Гёйтепе}}&lt;references /&gt;
{{ПБ}}
{{Шаҳрҳои Озарбойҷон}}

[[Гурӯҳ:Шаҳрҳои Озарбойҷон]]</text>
      <sha1>d9p1ibjwvlq8tnu9vuzlekszil094sl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Феҳристи моҳвораҳо дар мадори заминҳамгом</title>
    <ns>0</ns>
    <id>306998</id>
    <revision>
      <id>1437029</id>
      <parentid>1436967</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T08:18:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>176.59.55.123</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Нимкураи ғарбӣ */</comment>
      <origin>1437029</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="39027" sha1="b3z5pdonts7o3p4p7780umzlwax7wn8" xml:space="preserve">'''Феҳристи [[моҳвора]]ҳои геостатсионарӣ''' бо хатти тағйири санаи (вақти) байналмилалӣ оғоз ва ба анҷом мерасад. Моҳвораҳои геостатсионарӣ бевосита дар болои хати экваторӣ ҷойгир шудаанд.

Барои мушоҳида аз истгоҳи статсионарии рӯизаминӣ радифи геостатсионарӣ гуё дар як нуқтаи осмон овезон шуда, мавқеи худро вобаста ба вақт, рӯз ва фасли сол тағйир надодааст. Агар моҳвораҳои геостатсионарӣ мисли Моҳ дар осмон намоён мебуданд, он гоҳ каҷ бо мадори геостатсионарӣ барои ин минтақа мувофиқат мекард.
Дар мадори геостатсионарӣ феҳристҳои объектҳои суст мавҷуданд.

== Нимкураи шарқӣ ==
** -30°E: Galaxy_13 i≈0° Sea_Launch Oktober.2003..2025.. + 11C861_SL i≈1°.
* 180.0°E: (О) [[Intelsat_18]] (Iwanuschki_Int. пьяный виннипух дубак январь, i=0.0° ILS_2011 (Москва, РСФСР).
* 179.6°E [[Inmarsat]] 5_F3 i=0.0° ILS_2015 (москва протон)
* 178,2°E [[Inmarsat]] 3-F3, &gt;&gt; †. AFETR.
* 172°E =&gt; 174°E: GE_23 ([[Eutelsat]]_172A) i≈3 байконур протон ILS_2005.
* 171°E [[Тяньлянь-1|Tianlian_1-02]], &gt;&gt; † 2011.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37737|title=Track TIANLIAN 1-02 at 171.0°E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305115838/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37737}}&lt;/ref&gt;
* 169°E [[:en:Intelsat 8|Интелсат_8 (Intelsat)]] (бывш. PAS-8), &gt;&gt; † ils.
* 167,0°E
*** 166.0°E: [[Интелсат_19]] (Intelsat)19 (Covid_19 3*10^7†), i=0.0°, 2012..2025.. Sea_Launch.
**** 166°Е: Электро_4 i=0° ILS_2023..08.Mart2023..2025.. (Lockheed: Moskau, Mitischi) Турция†††† бирма† эквадор† новая_зеландия† аляска† греция†† цыгане† жиды† (2*10^6†).
* 164.0°E Optus_B3, &gt;&gt; †. , Optus 10&lt;ref name=autogenerated1&gt;{{Статья|заглавие=Optus (satellite)|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Optus_(satellite)&amp;oldid=699436186|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
* 163.5°E [[Ямал_202]] фуфел, ИЛС_2003, Локхеед_Энергия.
* 162°E Superbird_B2 (superbird_4, hugges_601 jcsat) i≈7° &gt;&gt; †. гкц. 
* 160,0°E Optus D1&lt;ref name=autogenerated1 /&gt;, [[Бэйдоу|Beidou]]_G4 i≈3° 2010.
* 160°E Telecom_2C (орбита типа tdrs, с дрейфом) &gt;&gt; † 1995.
* 159,0°E [[ABS-6]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.lyngsat.com/ABS-6.html|title=ABS 6 at 159.0°E - LyngSat|publisher=www.lyngsat.com|accessdate=2016-03-01}}&lt;/ref&gt;
* 157,2°W Intelsat 1R (PAS 1R) (орбита типа tdrs)
* 157°E [[Intelsat]]_5 (PAZ_5, мир_5) &gt;&gt; † ils1997 28.August.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.intelsat.com/fleetmaps/|title=Intelsat Coverage Maps|publisher=www.intelsat.com|accessdate=2016-03-01}}&lt;/ref&gt;
* 156°E Optus_C1 i=6°, D3
* 155,0°E TXJSSY-1
* 154°E JCSAT_2A (JCSat_8), &gt;&gt; †.
* 152,0°E Optus D2
* 150,5°E [[Asiasat]]_3S &gt;&gt; † ils.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://sattvinfo.net/beam.php?b=asiasat3s|title=Карта покрытия  AsiaSat 3S - 105.5 East, Карты покрытия - спутник AsiaSat 3S, позиция 105.5 градусов East,  спутника AsiaSat 3S, 105.5E|publisher=sattvinfo.net|accessdate=2016-03-01}}&lt;/ref&gt;
* 150°E JCSAT_1B (JCSat_5), &gt;&gt; †.
* 149°E =====Canberra=====
* 148,0°E Africasat-2&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/170HourListings/170h_listing.php?24653|title=AFRICASAT-2 (MEASAT-2) 147.8E 170 hour predicted satellite tracking data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305113613/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/170HourListings/170h_listing.php?24653}}&lt;/ref&gt;
* 146,0°E PALAPA C2&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?23864|title=Track PALAPA C2 at 146.0E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305115737/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?23864}}&lt;/ref&gt;
* 145,7°E ETS_8 (KIKU_8) i=11° Japan2006 &gt;&gt; †.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?29656|title=Track KIKU-8 (ETS-VIII) at 145.7E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305124802/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?29656}}&lt;/ref&gt;
* 145,0°E Eutelsat 36A (орбита типа tdrs, с дрейфом)
* 145,0°E [[Химавари (спутники)|MTSAT 2 (Himawari 7)]]&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?28937|title=Track HIMAWARI-7 (MTSAT-2) at 145.1E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305131025/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?28937}}&lt;/ref&gt;
** 145°E Horisont_27 (38, S=5), i=14°, Intersputnik_1992.
* 144,0°E Superbird C2
** 144°E Kirameki_3 (Sun K.Tomita, Hiroschima_06.08.1945 15kT air), i=0.0°, 2024..2025..2050.
*** Escapade (Ares) Juli.2025.. CSFS.
* 143,5°E =&gt; 178.2°E [[Inmarsat]]_4_F1, i≈5°, AFETR_2005.
* 143,0°E WINDS (KIZUNA)&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=WINDS|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=WINDS&amp;oldid=614664760|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
* 142,0°E Apstar 9&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?40982|title=Track APSTAR 9 at 142.0E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305125821/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?40982}}&lt;/ref&gt;
* 141,5°E Apstar 9A (Chinasat 5A)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?25354|title=Track CHINASAT 5A (ZX 5A) at 141.5E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305111654/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?25354}}&lt;/ref&gt;, &gt;&gt; †.
* 140,7°E [[Химавари-8|Himawari 8]]&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=Himawari 8|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Himawari_8&amp;oldid=704736785|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
* 140,3°E Sky Muster&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?40940|title=Track SKY MUSTER (NBN1A) at 140.3E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305124800/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?40940}}&lt;/ref&gt;
* 140,0°E =&gt; 140.5°E [[Beidou]] G1&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?36287|title=Track BEIDOU G1 at 140.1E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305125916/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?36287}}&lt;/ref&gt; i≈3° 2010.
* 140,0°E [[Экспресс АМ5|Экспресс-АМ5]], [[Экспресс АТ2|Экспресс-AT2]] ([[Экспресс (КА)|Express]])
* 138°E Apstar_5 (Telstar 18), &gt;&gt; †.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?28364|title=Track APSTAR 5 (TELSTAR 18) at 138.0E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305121733/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?28364}}&lt;/ref&gt;
* 136°E N_STAR_C, &gt;&gt; †&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?27461|title=Track N-STAR C at 136.0E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305131323/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?27461}}&lt;/ref&gt;
* 134°E Apstar_6 (China_6) &gt;&gt; † 2005 (формоза_2024 †).&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/170HourListings/170h_listing.php?28638|title=APSTAR 6 134.0E 170 hour predicted satellite tracking data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305151516/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/170HourListings/170h_listing.php?28638}}&lt;/ref&gt;
*** JCSAT_9 (Fukuschima_2011, M=9), i=0.0°, 12.April_2006..2025.. Sea Launch.
* 132,0°E [[Vinasat-1]],JCSAT_5A (JCSAT_9)&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=JCSAT-5A|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=JCSAT-5A&amp;oldid=634061633|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
* 131,8°E =&gt; 131.9°E [[Vinasat-2]] (Wena_sat_2), i=0.0°
* 131°E •••••sea launch comander•••• 2020..
* 130°E Chinasat 20A (Zhongxing-20A)&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37234|title=Track ZHONGXING-20A at 130.1E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305143312/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37234}}&lt;/ref&gt;, &gt;&gt; †. 2010.
* 129,8°E Chinasat_1A &gt;&gt; † 2011.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37804|title=Track CHINASAT 1A (ZX 1A) at 129.9E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305135110/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37804}}&lt;/ref&gt;
* 128,5°E Laosat 1&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=LaoSat 1|ссылка=https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=LaoSat_1&amp;oldid=149180522|язык=de|издание=Wikipedia}}&lt;/ref&gt;
* 128,2°E COMS 1&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=Chollian|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Chollian&amp;oldid=652939202|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
* 128,0°E JCSAT_10, i=0.0°&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=JCSat 10|ссылка=https://de.wikipedia.org/w/index.php?title=JCSat_10&amp;oldid=137081084|язык=de|издание=Wikipedia}}&lt;/ref&gt;, =&gt; 132°E JCSAT_12, i=0.0°&lt;ref&gt;{{Статья|заглавие=JCSAT-RA|ссылка=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=JCSAT-RA&amp;oldid=644089621|язык=en|издание=Wikipedia, the free encyclopedia}}&lt;/ref&gt;
*** 126°E: Chinasat 10R (ZX_10R), i=0°, Afganistan_1990 2*10^6† 2025..2040.
**** Tiangong (Grigor'jew, Saljüt_C color: pRussia).
* 126°E=&gt;130°E Радуга_1_7 (Globus) † (орбита типа tdrs), i=13.2° 2004..2025, ILS (Lockheed).
* 125°E ChinaSat 6A&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37150|title=Track CHINASAT 6A (ZX 6A) at 125.1E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305132906/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?37150}}&lt;/ref&gt;, &gt;&gt; †. 2010.
*** 125°E: Chinasat_26 (Damanskij Insel, oftalmatolog, glinkin), i=0°, 2023..2025..2040.
* 124,0°E [[JCSAT 13]]
** Nozomi_2003 (Marte, Br.Spears everytime).
* 123,4°E Fengyun_2D, &gt;&gt; †, 2007.&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?29640|title=Track FENGYUN 2D at 123.4E  and view detailed satellite position data|publisher=www.satellite-calculations.com|accessdate=2016-03-01|archivedate=2016-03-05|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305152801/http://www.satellite-calculations.com/Satellite/Catalog/catalogID.php?29640}}&lt;/ref&gt;
* 122°E =&gt; 148°e [https://web.archive.org/web/20150924115808/http://www.telesputnik.ru/archive/89/article/38.html Азиасат 4 (AsiaSat)], i≈4°, AFETR_2003.
* 120,6°E Beidou IGSO 1
* 120°E AsiaSat_3S † ils (казахстын (KZ) ).
* 119,5°E [[Thaicom 4]]
* 118,0°E [[Telkom 2 (КА)|Telkom 2]]
* 116,0°E ABS_7 (Koreasat_3) &gt;&gt; †., Koreasat 6
*** 116°E Koreasat 6A, i=0.0°, 2024..2025..2050.
* 115,5°E ChinaSat 6B
* 113°E: GE12 (Americom9) (орбита типа tdrs, c дрейфом), i=7°, &gt;&gt; †, ILS_2003 (казахстан байконур).
** 113,0°E [[Koreasat_5]] (100..150kT, DDR Trabant&quot;) (павлов в. богачев† тульцева красневская н. катаев ромашов хофман морозов с. хертель (мразова) орешкин староверов якимов), i≈1°, August.2006..2025.. Sea Launch. 
*** Kwan_my_songs (KMS).

Palapa D
* 110,5°E ChinaSat 10&lt;ref&gt;[http://space.skyrocket.de/doc_sdat/zx-10.htm ChinaSat 10]&lt;/ref&gt;
** 110°E Chinasat_16, i=0.0°, 2017..2025..
* 110°E N_Sat_110 Japan † &gt;&gt;., BSAT_3A Japan_2007 &gt;&gt; †., BSAT 3C/JCSAT 110R
* 108,2°E NSS 11, SES 7, Telkom 1
** 105.5°E: Азиасат 7 (AsiaSat), i=0.0°, 2011..2025.. ILS (PROTON, Москва).
* 103,3°E ChinaSat 20, &gt;&gt; †. 2003.
** 101°E Chinasat 9B, i=0.0°, 2021..2025..
* 100,5°E Азиасат_5 i=0.0° ILS_2009., [[АзиаСат-7|7]] (AsiaSat) =&gt; 105.5°e.
* 98,5°E: Thuraya_3 i≈5° 2008..2025.. Sea_Launch (154°W 0°S).
*** 98,0°E ChinaSat 11, i=0.0°, 2013..2025..2029.
* 96,5°E [[Экспресс АМ33|Экспресс-АМ33]]
* 95°E [[nSS_6]] &gt;&gt; †, SES 8
* 93,5°E Insat_{{нп5|INSAT-3A|3A|en|}} &gt;&gt; †, [http://space.skyrocket.de/doc_sdat/insat-4a.htm 4B] &gt;&gt; † гкц_2007.
* 92,2°E {{нп5|Chinasat-9|ChinaSat 9|en|}}
* 91,5°E Мисат_3 &gt;&gt; † ils_2006, =&gt;160°E [[MEASAT-3a|MeaSat_3A]] (Grej, peischer, ulibischew, krohina, pawlow serzhantow tul'cewa) (MeaSat) SLB_2009.
*** 90.5°E: Mitschibiki_6 i=0.0°, 2025..2050.
* 90,0°E [[Ямал-401]] (Yamal)
* 89,2°Е =&gt; 167°W: TDRS_H (8) (орбита типа tdrs).
* 88,0°E {{Нп5|ST-2|ST 2|en|}}
* 87,5°E Chinasat 12
* 86,5°E [[КазСат-2]]
* 87.3°E =&gt; 170°E DSP_22 (подсматривалка параш) i=12° &gt;.
* 85,1°E =&gt; 85.2e [[Intelsat_15]] (Intelsat) (заменил Интелсат_709† в этой точке после [[30 ноября]] [[2009 год]]а от р.х. по н.ст.).
* 85°E Raduga_1M_N2 (махновцi), &gt;&gt; † ILS_2010.
* 84,8°E =&gt; 74°W Horizons_2 (горизонт_2) i≈2° 2007.
* 83,0°E Gorisont 20 (орбита типа TDRS)
* 83°E Insat_{{нп5|INSAT-2E|2E|en|}} &gt;&gt; † гкц, {{нп5|INSAT-4A|4A|en|}} &gt;&gt; † гкц.
* 82°E Intelsat_801 (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †.
* 80,5°E Yamal 201 (орбита типа tdrs).
* 78,5°E {{нп5|Thaicom 5|Тэйком 5 (Thaicom)|en|}}, Thaicom 6
* 76,5°E [[Apstar-7]]
* 75,0°Е ABS 2
* 74°E Insat_3C †, [[:en:INSAT-4CR|Insat 4CR]] &gt;&gt; †.
* 73.5°E===Das_Malediven==
* 73.4°E ••••Omsk•••••
* 72,1°Е [[Интелсат-22]]
* 70°E Intelsat_707 (орбита типа tdrs с дрейфом), i≈10°, &gt;&gt; †.
** 70,5°Е: Eutelsat_70B (Frank_Stiller (Ingo_Deufel) ) i=0°, 2012..2025.. Sea_Launch (Pacific_Ocean_Cruise_to_Ecwator).
* 68,5°Е [[Intelsat IS-20]]
* 66,0°E Интелсат 17 (Intelsat)
*** 66°E: Intelsat_10 (Br.Spears What_You_See) i≈8°, 15.Mai_2001..2025 ILS.
* 64°E ======Workuta=====
* 64,2°E =&gt; 64°E Интелсат 906_(Intelsat) (HarfenDuo), i=5°, 2002..2025.. 
** 63°E: Comsat_Baden_Württemberg_1 (Die_Geschwister_Hofmann) (КБВ (1/SWR), 35943),  i=0.0°, 2009..2025.. +Amazonas_2.
** 16°E: ====Andoja_2025 failed (karlsruhe_zoo)====
* 063,9°E =&gt; 143.5°E: Inmarsat_4_F2 (P.Kaas) (орбита типа tdrs), i=5°, Sea_Launch. (Tscheljabinsk, 0.5Mt, air).
* 60°E ======Inta======
** 59.7°E Ovzon_3 (Daniel', OTAN_3, Konungariket_Sverige_1), i=0.0°, 2024..2045. AFETR.
* 58,5°E =&gt; 58.6°E =&gt; 58.5e [[KazSat-3|KAZSAT_3]], i=0.0° ILS_2014.
*** 57°E =&gt; 56°W=&gt; 89°W: Astra_2A (Anita Mögen Engel), i=6°, Augusto.1998..2025..18.April_2025.. &gt;&gt; †.
* 57°E =====Petschora====
* 57°E nSS_12 (Corinna_Zollner, NATO_Space_Services), i=0°, 2009..2025..
* 56°E ===Swalbard (Neue Erde) 20..50Mt..60Mt., air=====
* 56,0°E [[Экспресс АТ1|Экспресс-AT1]]
* 54,9°E =&gt; 55°e G-Sat_8 (цыганские_выблядки) i=1° ГКЦ_2011. 
* 54,9°E [[Ямал-402]]
* 54°Е =&gt; 72°E: Радуга_1_5 (Globus) (орбита типа tdrs), i=14°, ILS_2000 (Krasnojarsk, Krasnoznamensk).
** 54°E: Gorisont_9 i≈10°, 1984..2025 USSR pad.200.
* 53,0°E [[Экспресс АМ6|Экспресс-АМ6]]
* 52.8°E Skynet_5D (английские_выблядки) i=0°
* 52,5°E [[Яхсат 1А]]
** 52,0°E: [[TürkmenÄlem 52°E|TürkmenÄlem]] (Galaxy_Turkmenistan_1) i=0.0° AFETR_2015.
* 51,5°E Belintersat-1
* 50,5°E NSS_5, &gt;&gt; †.
*** 50,0°E Türksat_4B (Belsi) (Bejrut_150kT, ground, DW.), i=0.0°. ILS_2015, proton.
* 49,0°E [[Ямал-601]]
* 47°E =&gt; 22°E Syracuse_3A i≈4° 2005.
* 046,5°E SpaceWay_1 (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; † Sea_Launch_2005.
* 46,0°E AzerSpace 1/Africasat 1a
*** 45,7°E =&gt; 48°E Raduga 4 (Sonne_Kinder_4) (орбита типа tdrs), i=6°, 1978..2025..
* 45,5°E Hispasat_1B (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †.
* 46°E Meteosat_9 (Im unsre Hand liegt kleine grüne Erde, так давай её прибьём раз и навсегда) i≈8° 2005..2025
* 44.5°E °°Stalingrad°°°°°
* 44°E •••••Gor'kij(горький)•••••
*** 44°E: Thuraja_2 (Sch.Bёrner), i≈8, June.2003..2025 Sea_Launch (Boeing Norway Swerige Dnepropetrowsk Energija).
** 42°E =&gt; 44°E i=.1° =&gt; 44.2°E =&gt; 44.3°E: Thuraya_4 i=0°, i=0.0°  (Stambul_2025 M=6.2) (Girl_In_The_Mirror_4 (ехали_пираты_веслами_гребли_teil_4) Br.Spears, U.S.Strat.Com.:62483), i= (6°, 5°, 4°, 3°, 2°, 1°), 84°E+0.8°i, 50°E-0.5°i, 0.4°i, 0.3°i+42°e, i=0.1°. 04.Januar_2025..18.April_2025..20.Mai2025..2050. AFETR.
* 41,9°E Türksat_3A
* 42,0°E [[Türksat 4A|4A]] (Türksat) (Adana_2023 3*M7.8 10^6†, + Alaska).
* 42°E: Türksat_5B (B.Egli), i=0°, 2021_AFETR.
*** 42°E: Türksat 6A, i=0°, 2024..2050.
* 41.4°E ==Tambow==
* 40°E ===plesezk===
* 40,0°E [[Экспресс АМ7|Экспресс-АМ7]] ILS (чекисты (бандеровцы) власовцы).
* 39.7°E ===Rjazan'===
* 38.9°E: *****Kirzhatsch, 290kT*****
* 38,0°E =&gt; 37.9°E Paksat_1R (Paksi_1R(pakschi) ) i=0.0° 2011..2025..
* 37.3°E ===Krasnogorsk (Marasanowa)===
* 37°E: ••krasnosnamensk (kowal'tschuk, loban)••
* 36,6°E Sicral 2
* 35,9°E =&gt; 51°E [[Eutelsat_36B]] (бывший Eutelsat-W7) i=0° ILS_2009.
* 36.1°E [[Eutelsat 36C|Экспресс_АМУ_1 (Eutelsat_36C)]] (T.Larsen) i=0.0° ILS_2015 (proton).
* 35.7°E •••••SLON (соловки)•••••
* 34.3°E ====Rzhew====
** 33°W: Skynet_4C (Anëwa, Erofeewa, Ol'how, Sowerda, Netschiporenko), i=13°, 1990..2025 
* 32,9°E Galaxy_14, i≈4°, &gt;&gt;, ILS_2005.
* 32,8° E =&gt;32°w Intelsat_New_Dawn i≈1°.
* 31,5°E [[Астра_1G]] † &gt;&gt;, Astra_5B =&gt; 23.5°E.
* 31,4°E Astra_2B, &gt;&gt; †. 2000.
* 30,9°E Türksat 5A
* 30,8°E Eutelsat 31A
* 30,5°E {{нп5|Arabsat-5A|ArabSat 5A|en|}}, Arabsat6A
* 30°E Intelsat_907 (орбита типа tdrs), i≈5° &gt;&gt; †, Ariane_4.
* 28.3°E ====Pskow=====
* 28,2°E {{нп5|Eutelsat 28A|EuroBird 1|en|}} (Eutelsat_28A, Eutelsat_33C, Eutelsat_133WA, Europeasat_1) &gt;&gt; †., Astra_2A =&gt; 57°E=&gt;56°W=&gt; †., [[Астра 2Е|2E]], 2F
** 26°E: Badr_5 (Contschita_Wurst (A.Hofmann) ), i=0°, 2010..2025.. ILS (Москва, Протон).
* 26°E=&gt; 87°E Badr_6 (Arabsat, W. Zheltowa) i≈2° 2008..20.Nowember_2024 † &gt;&gt; гвиана. , Badr7 (Arabsat 6B)
* 25,5°E Eutelsat_25B (Es’hail_1)
** 25.5°E =&gt; 18°E =&gt; 15°E: Intelsat_2 i=2° S=3m^2 AFETR_1967.
* 25.1E Skynet_5B, i=4°
* 24.3°E ====Salaspils===
* 23,5°E Астра_3B (astra), i=0.4°, 2010.
* 22,6°E Echostar_12 (XII)   (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; † AFETR_2003.
* 21,5°E [[Eutelsat 21B]]
* 21,2°E =&gt; 19°E Türksat 1C (орбита типа tdrs), i=11°, 1996.. + Arabsat_2A, 14° &gt;&gt; †.
** 20,0°E Arabsat_5C (Ditrih_Brauer) i=0.0° 2011..2019..2025..
* 20°E EKS_press_AM2 (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; †, ILS_2005.
* 19,2°E: Astra_1KR (Gorkin, Energija Koroljow) i=0.0° AFETR_2006,
* 19.4°E [[Астра 1L|1L]]_Astra, i≈0°.
[[Астра 1M|1M]], 
* 19.3°E Astra_1N (Die_Geschwister_Niederbacher (Kaltenbruner) ) i=0° Augusto.2011..2025..
* 17°E Amos_5 &gt; † 2011.
* 16,0°E [[Eutelsat 16A]]
* 15,8°E Eurobird_16 (Eutelsat_16B) (бывший Atlantic_Bird_4, AB_4 ранее Hot_Bird_4) (наклонная орбита), &gt;&gt; †.
* 15°E •••••••Chad_B1B••••••
* 13.2°E: Comsat_Baden_Württemberg_2 (S.A.Hertel, + BRD), (КБВ 1/SWR отстой_немчуры_недобитой) i=0.0°, 2010..2025.. Deutschland_1918 2.7*10^7†.
** 13.2°E =&gt; 27°E =&gt;28°E(Pskow) =&gt; 29°E =&gt; 30°e =&gt; 32°E =&gt; 33°E =&gt; 34°E(Rzhew) =&gt; 35°E=&gt;36°E =&gt; 37°E(Krasnogorsk) =&gt; 38°E =&gt; 40°E(Rjazan') =&gt; (tambow) =&gt; 42°E =&gt; 43°=&gt;44°E =&gt; 50°E =&gt; 54°E =&gt; 57°e =&gt; 64°E (Workuta) =&gt; 63.1°E. (omsk (tbd) ): H2Sat (Hess_2, Germany_1), i=0.0°, i=0°, i=0.0° Juli_2023..2024..2025..06.Mai_2025..06.June_2025..
** Lüsi (Lüdmila), 2021.. 20.April_2025 (Johnson_Donald).. Atlas_5 (A_5, ussr).
* 13°E ===San Susi======
*** 13,0°Е =&gt; 10°E: Радуга 29 (Sonne_Kinder_29) (орбита типа tdrs), S=11m^2 i=14°, Marte.1993..2025..
* 13,3°Е Sicral_1 (Yep_My_Boss) (орбита типа tdrs), i≈12°, 2001, &gt;&gt; †.
* 13,0°E [[Hot Bird|=&gt; 33°E Hot Bird 13B 11.Sept.2023.. ,13C, 13D]]
* 13°E •••••Italija_2016† M=6.2••••
* 12°E: Blagowest_4 (Политрук_1 A.Preil) i=0.0° ILS_2019 протон.
* 11.4°E ======Dahau=====
* 11,4°E =&gt; 11.5°E Sicral_1B (дизертиры_немецко_фашистские молотов агапов коваленко тапуть) i=2° Sea_Launch_2009.
* 10°E Eutelsat 10A (бывший Eutelsat W2A, aka EUTE 10A) ([[Eutelsat]]), i=2°, &gt;&gt; ILS 2009.
* 9.2°E ====Stuttgart====
* 9°E **meSSkirch (48°N) **
* 9.0°E Eurobird_9A (бывший Hot_Bird_7A), Eutelsat_9A [[Ka-Sat]] i=0.0° ILS_2010 (пиндосные_выблядки протон москва).
* 8.5°E *****Frankfurt Main*******
* 08°E Thuraya_1 (орбита типа TDRSS, с дрейфом), &gt;&gt; †, 2000 Sea_Launch.
* 7°E •••••Köln•••••••
* 7°E =&gt; 139°W Eutelsat_7A i=5° ils_2004.
* 6°E *****Jenewa(46°n)**
* 4.9°E =&gt; 5°E [[SES_5]] ils (бродская, лидовская, павлова, николаева, колобанова, багаутдинова)., 4.8°E Astra_4A ils (пиндосные_натовские_бляди: коркунова сергеева каменева ранько балашова орехов тополь).
* 3,1°E Eutelsat_3A (sinosat_3, eute_3a) † 2007., [[Eutelsat 3D|3D]], Rascom QAF 1R
* 3°E Eutelsat_3B (fufel, paris_1814 5*10^6†) 2014 Sea_Launch.
* 3°E ***мальорка (39.5°n)***
* 2°Е ••••• париж•••••
* 1.4°E #####Тулуза (43.6°n)#### цыганские выблядки
** 0°E Meteosat_13 (Rammstein (majakowskij) Mir (paz) ist kalt) Johannes Bersch. Juli.2025..Dezember.2025.. AFETR.

== Нимкураи ғарбӣ ==
** 0.7°W: Thor_7 (Königreich Norwegen_1), i=0.0°, 26.April_2015..2025..2035
* 0,8°W Тhor_3, &gt;&gt; †, [[Thor 5|Thor_5]], 0.0°i ILS_2008., 6 (Thor) (Bagel)
** 1,0°W =&gt; 0.95°W Интелсат_10_02 (Intelsat, Чур_КА_4) (Thor_4), i=0.0°, ILS 2004 (Протон_Москва).
* 1.2°W Skynet_4E, i=12°, 1999..2025
* 3,4°W МетеоСат 8 (MSG_1) (Meteosat), &gt;&gt; †. Surinam.
* 3.8°W =====LaSagra_Madrid, † 29.April_2025=====
* 4°W Амос_2, &gt;&gt; †, ILS (proton Москва баранов поповкин), [[Amos 3]] (жид_3) (Amos) i=0.0° ILS_2008.
* 5°W Atlantic Bird_3 (eutelsat 5), &gt;&gt; †.
* 7°W Нилсат, &gt;&gt; †, 102_(Nilesat) (Usamow) i≈8° &gt;&gt; † 2000.
* 7°W Atlantic_Bird_4A (Hot Bird 10 Eutelsat 3C AB 4A HB 10 eutelsat 13D eute 3c) (sergeewa karelina kozlihina borisjuk korkunowa bikowa), i≈2° &gt;&gt; †, 2009.
** 7,3°W: Atlantic_Bird_7 (a.k.a. AB_7, Eutelsat_7WA), i=0°, 2011..2025.. Sea_Launch (Pacific_Ocean).
* 8°W Atlantic_Bird_2 (Eutelsat_8, Eutelsat_12), &gt;&gt; †.
* 10°W HellaSSat_2 (Yunanistan_1) (орбита типа tdrs), i=6°, 2003..2025 AFETR.
* 11°W: [[Экспресс АМ44|Экспресс-АМ44]] ([[Экспресс (КА)|ExpreSS]]) (Tschetschnja 10^5†) i=2° ILS.
* 12,5°W Atlantic_Bird_1 (AB_1, Eutelsat_59, Eutelsat_36, Eutelsat_12), &gt;&gt; †.
* 12,5°W Eutelsat_28B, &gt;&gt; †, i≈4°. 2008.
** 13°W Horisont_30 (42 S=13) i=14°, Intersputnik_1994.
* 13,3°W Gorisont 26 (37), &gt;&gt; †. 1992.
* 14,0°W [[Экспресс АМ8|Экспресс-AМ8]] EkspreSS Am8 (Jugoslawija JuSSR(Österreich) 2*10^6†), i=0.0° ILS.
* 15,0°W ТелСтар-12 (Telstar)
* 15,5°W ИнмарСат 3 f2 (Inmarsat), &gt;&gt; † ILS.
* 16°W ====Canaris Inselen La Loona====
** DISCOWR (L1 MKF_6 DDR+UdSSR) 2015.
** Capstone 2022..
* 16,4°W [[Луч_5Б]] (Lutsch_5b brodskij lidowskij pawlenko skurskij) (орбита типа tdrs), i=10°, ILS_2012.
* 21,5°W NSS_7, &gt;&gt; †.
* 22°W nSS_14 (SES_4), i=0.0°, 2012 (moskwa, koroljow, kamenewa).
* 24°W =&gt; 24°E Космос_2379_(Cosmos) † (наклонная орбита), i=13°, ILS_2001 (Lockheed).
* 24,5°W Интелсат_905 (Intelsat) (орбита типа tdrs), i=6°, &gt;&gt; †. Paris Rammstein Tuluza.
*** 27,5°W =&gt; 104°W =&gt; 113°W =&gt; 117°W =&gt; 124°W =&gt; 133°W =&gt; 143°W=&gt;153°W =&gt; 154°W=&gt;167°W =&gt; 179°W=&gt;149°E =&gt; 125°e+0.2i =&gt; 95°E =&gt; 74°E =&gt; 32°E=&gt; 27°E+.3i =&gt; 6°E =&gt; 1°W, &gt;&gt; 6°\day =&gt; 29°W: Intelsat_901 (L. Worobjëwa) (орбита типа tdrs), i=0°, June.2001..2025..April.2025.. +MEV_1 (N.G.).
**** Mars Odyssey (B.Spears, Marte) 2001..2025
**** Engineer 2020..03.April.2021..18.Januar_2024 † Marte (B.Egli tochter_paveak) Atlas_5 RSFSR.
* 29°W Telecom_2D (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; †, париж рамштайн тулуза.
*** 29,5°W Intelsat_904 (Kubasow Eliseew ронкин мудрецов музычук HP) (орбита типа tdrs), i=6°, 23.Februar_2002..2025..
**** Kliper (Alisa), (Märzt_2025 (Marte)..2026 (Die_Erde)..2029 (Zena)..europa (Zena)  ).
* 30°W Хиспасат (Hispasat), Spainsat i=0.0° 2006..2025..
** 30°W: Spainsat_NG_1 (Tschicade), i=2°, 1.6°, 1.3°, 1°, 87°E+0.9i, 0.8°i+59°E, 50°E-0.7°i. Januar.2025..Juli.2025..2050.
* 34,5°W Интелсат_903 (Intelsat) &gt;&gt; † ILS.
* 37°W Galaxy_27 (Telstar7) (орбита типа tdrs, c дрейфом), i≈9°, &gt;&gt; †, 1999.
* 37,5°W ТелСтар_11N (Telstar) (наклонная орбита), i=0.0°, ILS_2009 (москва, краснознаменск).
* 37.5°W NSS_10, i=5°, i=6°, 2005..2025
** iSS 1998..2025 (Integrated_truSS_Structures S0..S6 P1..P6)
*** ProgreSS (mu_mu)
*** Space_Shuttle (Tschekin, Zelenschikow) 1981..2011†.
*** SojuS (Focke_Wulf) 1967..2025
*** Ci_gnus, 2013..
* 40,5°W nSS_806, &gt;&gt; †.
* 042,3°W =&gt; 16°E =&gt; 24°E: USA_170 (Mila_Paveak (sea_launch) Salaspils) (орбита типа tdrs), i≈10°, AFETR_2003.
* 45°W =&gt; Intelsat_11 (Paz 11), i≈2°, &gt;&gt; †. + Optus D2 (fufel) 160°E. paris 2007.
** 48°W: Italsat_1 (Italia_I), i=15°†.
* 50,0°W =&gt; 65°E Pan_Amerecas_9 (Intelsat9, PAS 9, Paz_9, PAZ 23), орбита типа tdrs, i=9°, 10° Juli.2000..2025 Sea Launch. Merkulow.
** PAZ (Kwant, Kwant_2, Die Natur ) (KH, La_CroSSe, Arkon, Hubble, ikonos, eros, spot), 1986..23.Märzt.2001 †.
** Scott Amundsen (Annette Krause, N.A.Bej, Rozhdestwin, Fёdorow). 
* 50,1°W Intelsat_902 (орбита типа tdrs), i=5°, August 2001..2025..
** Hera 2024 (12.Mätzt_2025 Marte.. AFETR.
* 051,1°W Bonum_1 (Hariton_ow P.  S. Samoni) (орбита типа tdrs, с дрейфом) &gt;&gt; † afetr_1998.
* 52,3°W TDRS_I (9) (орбита типа tdrss) (battle_hymn), i≈11°, &gt;&gt; †, AEFTR_2002.
* 58,0°W: Intelsat_21 i=0.0° Sea_Launch.
** 59,0°W ExpreSS_A4 (4A) (Expreso) (орбита типа tdrs, с дрейфом), i=11°, † &gt;&gt; ILS 2002..
*** Amazonas_3 (Asereje, +M.Paveak), i=0.0°, 2013..2025..2030.
* 61,5°W EchoStar_3, &gt;&gt; †.
* 63,0°W [[Telstar_14R]] i=0.0° ILS_2011.
* 63,2°W Intelsat_12 (PAS 12) (орбита типа tdrs, с дрейфом) Paz 12, &gt;&gt; †. paris.
* 65°W Intelsat_805 (орбита типа tdrs с дрейфом), i≈7° &gt;&gt; †, AFETR 1998.
* 65,0°W Brasilsat-B2, &gt;&gt; †.
* 70,0°W Brasilsat-B4, &gt;&gt; †. + nilesat_102, &gt;&gt; †.
* 71°W nAhuel_1, &gt;&gt; †.
* 71°W: ====Boston====
* 71.8°W Arsat_1 (WDR) i=0.0°, + =&gt; Intelsat_30 95°W i=0.0°.
* 72,5°W DirecTV_1R, &gt;&gt; †. 1999_Sea_Launch.
* 72,6°W Astra_2C (орбита типа tdrs), &gt;&gt; ILS (Lockheed, Москва) †.
* 72,7°W [[Nimiq 5]], i=0°, ILS (PROTON) 2009.
* 74°W SBS_6, &gt;&gt; †.
*** 74°W: Amazonas_4A (Chili_2014, M=8.2,+7.6, +Californija), i=0.0°, i=0° 2014..2025..2035.
* 74,9°W Galaxy_9, i=11°, &gt;&gt; †, AFETR_1996.
* 75,0°W Brasilsat-B1, &gt;&gt; †.
* 76,8°W Galaxy_4R (наклонная орбита), i=12°, &gt;&gt; †, April.2000.
* 77°W EchoStar-4, 1998 &gt;&gt; † ILS.
* 79°W Americom_5 (GE-5) (Эквадор_2023..2025 M≈7*3), &gt;&gt; †.
* 79°W Satcom_C3, &gt;&gt; †. 1992.
** 81°W: Arsat_2 (A.M.Kaufman, Dont cry, Argentina..), i=0.0°, 2015..2025.. 
* 81°W DirecTV_7S (Jim Maser) (орбита типа tdrs, с дрейфом), i=4°, 2004, &gt;&gt;, Sea Launch.
** Star_Link, ≈8000(≈5Geo.Sats.), 2018..2025. ©Dworzhak_Hofmann, 2015.
* 82,0°W =&gt; 109.5°W Nimiq-2 (Canada_1), i=8.5°, ILS (Москва, СССР) 2002., Nimiq−3 &gt;&gt; † (DirecTV_3).
** 82°W nimiq_4 i=0.0° ILS_2008 (proton_udssr).
* 83°W: ****Detrojt Atens Brejdenton Gejnswill dirborn***
* 83°W AMC_18 &gt;&gt; † i≈2° 2006..November.2023.
* 84°W Brasilsat-B3, 1998 &gt;&gt; †.
* 85°W XM_1, &gt;&gt; †. Sea Launch.
** XM_2 (Schumilin†, Gudilin†, Filin†, Aliew), Мешков_алексей &gt;&gt; † Sea Launch †.
* 085,1°W =&gt; 86°W: XM_3 (Rhythm), i=0°, i=0.0° Alexandra 2005..2025.. Sea Launch.
*** 85.2°W: XM_9 (Wera), i=0.0°, 05.Dezember2024..20.Dezember_2024..2025..2050.
*** 85°W: XM_10 (U.S.stRat.Com.: 64290 ) (Tat'jana) 06.Juni.2025..Nowember.2025..2050. AFETR military_PAFB, LC_40, 108°W-0.3°i, 0.1° 121°W.
* 87°W =&gt; 72°W: Americom_3, i=7°, AFETR 1997..2025
* 87,2°W [[Тупак Катари (спутник)|Тупак Катари]] (Sinjawin †, фастенко, шапочкин†, павленко). 
* 88°W =&gt; 102°W Gorisont_32 (44) (Stiele_Nacht) (орбита типа tdrs, с дрейфом) i=14° 1996_протон_к (schiekelsgrubber_moskau).
*** 89°W =&gt; 88.7°W: Intelsat_Americas_8 + 0. (aka Galaxy_28, N.Wil'jams_Intelsat), i=2°, 2*.June_2005..2025.. Sea_Launch. С.Ковалевская, Чебышев.
*** 89.5°W =&gt; 75.2°W: GOES_U (DemetriUS Wjetnam_1975 4*10^6†), i=0.0°, 2*.June_2024..2025.. AFETR.
* 90°W: ****Galapagos_Inseln_+5°*****
* 090,3°W Estrela_du_Sol (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †. Sea Launch.
* 91°W Nimiq-1, &gt;&gt; †, ILS.
** 91°W: Intelsat_40E (Iwon_Morris) i=0.0° 2023..2025.. AFETR.
* 91.1°W Nimiq_6 (canada NATO), ILS (PROTON) 2012.
* 93°W Galaxy_26, &gt;&gt; †, ILS_1999.
* 93,1°W Galaxy 11 (орбита типа tdrs), &gt;&gt; †, i≈6°, 1999.
*** 095,1°W =&gt; 95°W: Galaxy 3C (97), i=3°, 2002..2025.. Sea Launch.
** 95°W: Horisont_29 (41, Horizont), i=14°, Intersputnik_1993.
* 96°W Echostar 4 (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †, ILS 1998.
* 96°W =&gt; 86.2°W Sirius_FM_5 i=0.0° proton moskau 2009..2025.. ILS.
* 97°W Galaxy-25 (a.k.a. Telstar 5), 1997 &gt;&gt; †. ILS.
* 97,0°W Galaxy 19 (Intelsat19), i=0.0°, Sea_Launch 2008.
* 97°W EKS_press_AM3 (орбита типа TDRS, с дрейфом), &gt;&gt; †, ILS_2005 (Lockheed_Energija).
*** 115°W =&gt; 118°W: Raduga_17 (Tschernobil'_26.April_1986†) Regen_Bogen, i=10°, 1986..2025..
**** Lunohod_1 (Луна,USSR)
**** Lunohod_2 (Луна,USSR)
* 97.5°W ==chrisri_corp.† † † † †2024..2025† † † †.==
* 99.0°W: Galaxy_16, i=0.0°, Sea Launch 2006.
* 99,2°W SPACEWAY_2, &gt;&gt; †, i≈4°. 2005.
** 99,2°W DirecTV_11, i=0.0°, 2008..2025.. Sea_Launch.
* 102,8°W [[DirecTV-10]]
* 102,76°W DirecTV-12
* 103,6°W Intelsat 603 (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; i=14°, AFETR †.
* 105,0°W GE2 (Americom2) (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †.
** 106.5° ====White_Sands (Sea_Launch: TdrSS+Intelsat)=====
* 107°W Anik F1, &gt;&gt;, †.
** 107.3°W: Anik_G1 (NATO Canada), ILS, (Москва, PROTON) 2013.
** 107.2°W Anik_F1R (Canada_NATO, Cambodzha_3*10^6†), ILS (Proton).
* 108°W: Italsat_2 (Italija_II), i=14°, 1996.
** 110.0°W =&gt; 110.2°W: Echostar_X (Grecee_2025 300*M4.5..5.3=M9.8 + M=6.2). Sea_Launch (UN_U.S.), WAZ21099_B338PC. I=0.0° Feb.2005..2025..
** 110°W: Echostar_XI (E. Gray, Sirija_2025 6*10^5†) смерть_легавым_от_ножа!, i=0.0° type Horizont, 2008..2025.. Sea Launch.
* 113°W Amazonas (28393) (орбита типа tdrs, с дрейфом) i≈8° &gt;&gt; † ILS_2004 (proton быдло_мексиканское).
* 113°W SatMex_6, &gt;&gt; †.
** Skynet_4A, &gt;&gt; †. AFETR.
** Skynet 4B, &gt;&gt; †.
** Skynet_4D, &gt;&gt; †. AFETR.
** Skynet_4F, &gt;&gt; †.
** Telecom_2A (sIrackUSe_2) †.
** Telecom_2B (sirakuse_2) &gt;&gt; †.
** Telecon_1A (sIRAKuse_1) †.
** Telecon_1C (ciganien, syracuse_1) &gt;&gt; †.
* 115°W SatMex_5, &gt;&gt; †.
** NATO_4A, &gt;&gt; †. AFETR.
** NATO_4B, &gt;&gt; †. AFETR.
* 115°W SatMex_4, &gt;&gt; †.
** Surveyor_5 Moon atlas
** Surveyor_7 Moon atlas
* 115°W XM 2, &gt;&gt; †.
* 115°W XM_4, &gt;&gt; †.
* 117°W SatMex_8, fufel, ILS †.
* 118°W ====LAX (Boeing_767, X37B)====
** Sirius (Star, -11°, &gt;&gt; 15°/Hr, t≈9Y. ).
* 118.4°W ••••Catalina_Insel••••
** 118.7°W: Anik_F3 (Canada Sudan_2005 2*10^6†), ILS (proton) 2007.
** 118°W &lt;=&gt; 154°W: ====Sea_Launch_Comander====(2000..2014).
*** 121°W Echostar_IX (aka Galaxy_23 DDR_1989 10^7†), i=2°, 08.August.2003..2025 Sea_Launch.
* 120°W °°°°°Byrd_Antarcktida°°°°°
* 122°W •••••EEZ_US••••••
* 123°W Galaxy 10R, i=12°, &gt;&gt; †. 2000. 
** 123,0°W Galaxy 18 i=0.0° 2008.. Sea Launch.
* 125°W: Echostar IIX (орбита типа tdrs, c дрейфом), i≈8°, &gt;&gt;, Augusto.2002 ILS (11C861_mod_DM3), †.
**** 127.0°W =&gt; 150°W: Galaxy13 (Германия_1945 7*10^7†, Jella_Haasen) (a.k.a.Horizons1), i=0°, i≈0°, 2003..20.Nowember2023..2025.. Sea Launch.
***** New Horizons (Pluto, Sedna (SEPG) ), 2006..2024.
***** Dragonfly (Saturn), 2028.. FH9.
****** Wojadzher_2, 1981_Saturn.
* 131.0°W =&gt; 111°W: Americom-11 (aka AMC_11, aka GE11), i=0.0°, (The Climb a.k.a Bonnie Tyler Total Eclipse) AFETR.
* 133°W Intelsat_705 (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; †.
* 133°W Express_AM22 (орбита типа tdrs, с дрейфом), &gt;&gt; †, ILS_2003.
* 133°W [[Galaxy-15 (КА)|Galaxy_15]], i≈2°, &gt;&gt; †.
* 135°W Americom_10 (Ge_10), &gt;&gt; †. AFETR.
** 138°W =&gt; 145°W Echostar_2, i=11°, 1996.
* 139°W Americom_8, i=5°, &gt;&gt; †. 2000.
*** 139.0°W =&gt; 135°W: Americom_6 (AMC_6) (GE_6) (Stefanie_Gwen), i=0.0°, i=0° 2000..2025.. ILS.
**** Gnetz.
* 143°W Express_AM11 (орбита типа tdrs, c дрейфом), i≈12°, &gt;&gt; †, ILS_2004 (Москва, королев, Протон).
* 143,1°W Hispasat_1D (орбита типа tdrs) &gt;&gt; † AFETR_2002.
* 145°W Hispasat_1C (орбита типа tdrs, c дрейфом), &gt;&gt; †.
* 146°W =&gt; 131°W =&gt; 111°W AMC_11 2004..17.Januar2023..2025.. AFETR.
* 148°W Радуга_1_6 (Globus) (орбита типа tdrs, c дрейфом), i=14°, &gt;&gt; 2001 ILS †.
** 157°W: ====Christmas Island=======
*** 167°W =&gt; 114°E=&gt; 107°E TDRS_8 (The_Cardigans, N.Skrjabina), i=12°, 30.June_2000..01.Maj_2025..2025 AFETR.
* 171.3°W =&gt; 146°W=&gt; 142°W =&gt; 139°W =&gt; 136°W =&gt; 133°W =&gt; 129°W =&gt; 126°W=&gt;124°W =&gt; 122°W =&gt; 116°W =&gt; 109°W=&gt;106°W=&gt;100°W=&gt;93°W =&gt; 75°W=&gt;71°W=&gt;67°W =&gt; 53°W =&gt; 49°W+9.4i: TDRS_10 (J) (Sweetlana) (орбита типа tdrss), 2002..08.Märzt2025..10.Juni.2025.. i=10.2°, 10°, 9.8°, 9.7°, 9.5°, i=9.4°, 9.3°  AFETR.
*** 174°W: TDRS_11 (Ken), i=3°, 31.Januar_2013..2025..
* 175°W =&gt; 119°W Raduga_1_8 (Globus) (клопус) (орбита типа tdrs, с дрейфом), i=11°, 2009, ILS † (казахстын (kz) байконыр).
* 177°W nSS_5, (Spirin, s.Sergeew, Krutow), &gt;&gt; †.
* 177°W (-3i°E)[[Ямал-300К]] Jamal (fufel) (korea_1953 4*10^6†).

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==
* [https://www.satbeams.com/footprints Карты покрытий спутников на Satbeams]{{ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20090104221601/http://www.us.tomsk.ru/sat.php?p=4 Расчет угловых координат наведения антенны на спутник],
&lt;!-- *[http://www.satinternet.ru/sat.htm Основные понятия и параметры по теме], 404 05.06.2009 --&gt;
* [http://www.astronomy.domachevo.com/satellites-geostationary001.htm Геостационарные спутники в любительские телескопы (астрономия)].

[[Гурӯҳ:Моҳвораҳои алоқа| ]]
[[Гурӯҳ:Моҳвораҳои геостатсионарии Заминӣ]]</text>
      <sha1>b3z5pdonts7o3p4p7780umzlwax7wn8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2025</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325608</id>
    <revision>
      <id>1437036</id>
      <parentid>1436997</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:58:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>/* Саҳмиябандӣ */</comment>
      <origin>1437036</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18386" sha1="422hq913tc3qljc36ddxvot0l6ppe70" xml:space="preserve">{{Қуттии ҳамагонӣ}}

'''Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳои футболи соли 2025''' — ин мусобиқаи футболӣ мебошад, ки аз 14 июн то 13 июли соли 2025 дар [[ИМА]] баргузор мешавад&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/teams-dates-venue-groups-draw-matches-tickets |title=FIFA Club World Cup 2025: Everything you need to know |website=FIFA.com |publisher=[[ФИФА]] |access-date=2025-06-01}}&lt;/ref&gt;. Ин 21-умин даври мусобиқаи [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо]]и футбол аст ва аввалин бор он бо қолаби нав&lt;ref name=&quot;revamp&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |publisher=FIFA |date=2019-03-15 |access-date=2019-03-15 |archive-date=2019-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup }}&lt;/ref&gt; баргузор мегардад, ки дар он 32 бошгоҳ аз шаш конфедеросиюни қитъавӣ ширкат меварзанд. Ҳаҷми умумии ҷоизаҳо 1 миллиард долларро ташкил медиҳад&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|title=Призовой фонд клубного чемпионата мира превысит $1 млрд|lang=ru|website=Рейтинг Букмекеров|date=2025-03-06|access-date=2025-04-02|archive-date=2025-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20250317221533/https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

== Тағйири қолаби мусобиқа ==

== Саҳмиябандӣ ==
[[14 феврал|14-уми феврал]]и [[соли 2023]], [[Шӯрои ФИФА]] тақсимоти роҳхатҳоро байни конфедеросиюнҳои қоравӣ барои Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2025 тасдиқ кард. Ҳар як конфедеросиюн барои интихоб кардани дастаҳо меъёрҳои худро истифода бурд&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |title=How did teams qualify for Club World Cup 2025? FIFA rules, selection criteria explained |publisher=The Sporting news |date=05.12.2024 |access-date=05.12.2024 |archive-date=2024-12-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206025023/https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

Дар ҷараёни интихоб натиҷаҳои давраи муқаддамотии солҳои 2021 то 2024 ба эътибор гирифта мешуданд. Ҳамзамон, қаҳрамонҳои қитъавӣ дар ҳар як мавсими ин давра ба таври худкор  ба мусобиқа роҳхат ёфтанд. Барои пур кардани ҷойҳои боқимонда, конфедеросиюнҳо аз низоми баҳогузорӣ истифода бурданд: се хол барои ғалаба, як хол барои мусовӣ ва се хол барои роҳ ёфтан ба марҳилаи навбатии мусобиқа. Иттиҳоди футболи Урупо (УЕФА) аз ин қоида истисно буд, зеро он дорои низоми хуб ташаккулёфта ва собитшудаи ҳисобу китобии рейтингҳои бошгоҳӣ мебошад. Лекин ишғол кардани ҷойҳои болоӣ дар рейтинги бошгоҳии УЕФА ба таври худкор кафолати ширкат дар мусобиқаро намедиҳад. Тибқи муқаррарот, аз як кишвари узв на зиёда аз ду даста метавонанд дар мусобиқа ширкат варзанд. Масалан, пирӯзиҳои «[[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]» ва «[[Манчестер Сити]]» дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА]] дар солҳои 2021 то 2024 боиси он гардиданд, ки роҳ барои дигар дастаҳои Лигбартари Инглистон баста шуд ва ба ҳамин тартиб «[[Ливерпул (бошгоҳи футбол)|Ливерпул]]» имкони ширкат дар мусобиқаи ҷаҳониро аз даст дод.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Конфедеросиюн 
!Бошгоҳ
!Роҳхат
!Санаи роҳхатгирӣ
!Иштирок
|-
|Мизбон {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами ИМА}} [[Интер Майами (бошгоҳи футбол)|Интер Майами]]
|Ғолиби [[Мавсими умумии MLS 2024|MLS 2024]]
|19 октябри 2024
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Осиё|АФК]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Арабистони Саудӣ}} [[Ал-Ҳилол (бошгоҳи футбол)|Ал-Ҳилол]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2021]]
|14 марти 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{nowrap|{{Парчами Ҷопон}} [[Урава Ред Даймондс]]}}
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2022]]
|6 майи 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Имороти Муттаҳидаи Арабӣ}} [[Ал-Айн (бошгоҳи футбол)|Ал-Айн]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/24]]
|25 майи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Кореяи Ҷанубӣ}} [[Улсан Хёндэ]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи АФК
|17 апрели 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Африқо|КАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Миср}} [[Ал-Аҳли (бошгоҳи футбол)|Ал-Аҳли]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/21]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/23]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/24]]
|14 марти 2023
|10-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2005|2005]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Марокаш}} [[Видад (бошгоҳи футбол)|Видад]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/22]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Тунис}} [[Эсперанс (бошгоҳи футбол)|Эсперанс Тунис]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]])}}
|-
|{{Парчами ҶАҶ}} [[Мамелоди Сандаунз]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[КОНКАКАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Мексика}} [[Монтеррей (бошгоҳи футбол)|Монтеррей]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2021]]
|14 марти 2023
|6-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Сиэтл Саундерс]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2022]]
|14 марти 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Мексика}} [[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]]
|1 июни 2024
|5-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]
|Ғолиби [[#Плей-ин бозӣ|бозии плей-ин]]
|31 майи 2025
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[КОНМЕБОЛ]] {{small|(6 даста)}}
|{{Парчами Бразилия}} [[Палмейрас (бошгоҳи футбол)|Палмейрас]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2021]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Фламенго (бошгоҳи футбол)|Фламенго]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2022]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Флуминенсе (бошгоҳи футбол)|Флуминенсе]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2023]]
|4 ноябри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Ботафого (бошгоҳи футбол)|Ботафого]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2024]]
|30 ноябри 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Ривер Плейт (бошгоҳи футбол)|Ривер Плейт]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|14 майи 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Бока Хуниорс (бошгоҳи футбол)|Бока Хуниорс]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|22 августи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]])}}
|-
|[[Конфедератсияи футболи Уқёнусия|ОФК]] {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами Зеландияи Нав}} [[Окленд Сити]]
|Беҳтарин даста миёни ғолибони [[Лига Қаҳрамонҳои ОФК]] тибқи рейтинги чаҳорсолаи ОФК
|17 декабри 2023
|12-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2009|2009]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|rowspan=&quot;12&quot;|[[УЕФА]] {{small|(12 даста)}}
|{{Парчами Англия}} [[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/21]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]]''')}}
|-
|{{Парчами Испания}} [[Реал Мадрид (бошгоҳи футбол)|Реал Мадрид]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/22]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/24]]
|14 марти 2023
|7-ум {{small|(Қаблан: [[Қаҳрамонии ҷаҳонии бошгоҳҳои футбол 2000|2000]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]]''')}}
|-
|{{Парчами Англия}} [[Манчестер Сити]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/23]]
|10 июни 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]]''')}}
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Бавария (бошгоҳи футбол)|Бавария]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]]''')}}
|-
|{{Парчами Фаронса}} [[Пари Сен-Жермен (бошгоҳи футбол)|Пари Сен-Жермен]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Интер (бошгоҳи футбол)|Интер]]
|4-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]]''')}}
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Порту (бошгоҳи футбол)|Порту]]
|5-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Бенфика (бошгоҳи футбол)|Бенфика]]
|7-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Боруссия Дортмунд]]
|3-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|6 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Ювентус (бошгоҳи футбол)|Ювентус]]
|8-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|12 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Испания}} [[Атлетико Мадрид (бошгоҳи футбол)|Атлетико Мадрид]]
|6-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|16 апрели 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Австрия}} [[Ред Булл Залсбург (бошгоҳи футбол)|Ред Булл Залсбург]]
|9-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 апрели 2024
|1-ум 
|}

== Варзишгоҳҳо ==

== Доварон ==

== Ҷадвал ==

== Марҳилаи гурӯҳӣ ==

== Марҳилаи ҳазфӣ ==

== Мукофотпулӣ ==

== Пайвандҳо ==
* [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025 Сомонаи расмӣ]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}</text>
      <sha1>422hq913tc3qljc36ddxvot0l6ppe70</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437040</id>
      <parentid>1437036</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:31:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <origin>1437040</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21703" sha1="fs1vkh5spsow9hx6b09ila6v8stemhv" xml:space="preserve">{{Қуттии ҳамагонӣ}}

'''Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳои футболи соли 2025''' — ин мусобиқаи футболӣ мебошад, ки аз 14 июн то 13 июли соли 2025 дар [[ИМА]] баргузор мешавад&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/teams-dates-venue-groups-draw-matches-tickets |title=FIFA Club World Cup 2025: Everything you need to know |website=FIFA.com |publisher=[[ФИФА]] |access-date=2025-06-01}}&lt;/ref&gt;. Ин 21-умин даври мусобиқаи [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо]]и футбол аст ва аввалин бор он бо қолаби нав&lt;ref name=&quot;revamp&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |publisher=FIFA |date=2019-03-15 |access-date=2019-03-15 |archive-date=2019-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup }}&lt;/ref&gt; баргузор мегардад, ки дар он 32 бошгоҳ аз шаш конфедеросиюни қитъавӣ ширкат меварзанд. Ҳаҷми умумии ҷоизаҳо 1 миллиард долларро ташкил медиҳад&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|title=Призовой фонд клубного чемпионата мира превысит $1 млрд|lang=ru|website=Рейтинг Букмекеров|date=2025-03-06|access-date=2025-04-02|archive-date=2025-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20250317221533/https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

== Тағйири қолаби мусобиқа ==

== Саҳмиябандӣ ==
[[14 феврал|14-уми феврал]]и [[соли 2023]], [[Шӯрои ФИФА]] тақсимоти роҳхатҳоро байни конфедеросиюнҳои қоравӣ барои Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2025 тасдиқ кард. Ҳар як конфедеросиюн барои интихоб кардани дастаҳо меъёрҳои худро истифода бурд&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |title=How did teams qualify for Club World Cup 2025? FIFA rules, selection criteria explained |publisher=The Sporting news |date=05.12.2024 |access-date=05.12.2024 |archive-date=2024-12-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206025023/https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

Дар ҷараёни интихоб натиҷаҳои давраи муқаддамотии солҳои 2021 то 2024 ба эътибор гирифта мешуданд. Ҳамзамон, қаҳрамонҳои қитъавӣ дар ҳар як мавсими ин давра ба таври худкор  ба мусобиқа роҳхат ёфтанд. Барои пур кардани ҷойҳои боқимонда, конфедеросиюнҳо аз низоми баҳогузорӣ истифода бурданд: се хол барои ғалаба, як хол барои мусовӣ ва се хол барои роҳ ёфтан ба марҳилаи навбатии мусобиқа. Иттиҳоди футболи Урупо (УЕФА) аз ин қоида истисно буд, зеро он дорои низоми хуб ташаккулёфта ва собитшудаи ҳисобу китобии рейтингҳои бошгоҳӣ мебошад. Лекин ишғол кардани ҷойҳои болоӣ дар рейтинги бошгоҳии УЕФА ба таври худкор кафолати ширкат дар мусобиқаро намедиҳад. Тибқи муқаррарот, аз як кишвари узв на зиёда аз ду даста метавонанд дар мусобиқа ширкат варзанд. Масалан, пирӯзиҳои «[[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]» ва «[[Манчестер Сити]]» дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА]] дар солҳои 2021 то 2024 боиси он гардиданд, ки роҳ барои дигар дастаҳои Лигбартари Инглистон баста шуд ва ба ҳамин тартиб «[[Ливерпул (бошгоҳи футбол)|Ливерпул]]» имкони ширкат дар мусобиқаи ҷаҳониро аз даст дод.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Конфедеросиюн 
!Бошгоҳ
!Роҳхат
!Санаи роҳхатгирӣ
!Иштирок
|-
|Мизбон {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами ИМА}} [[Интер Майами (бошгоҳи футбол)|Интер Майами]]
|Ғолиби [[Мавсими умумии MLS 2024|MLS 2024]]
|19 октябри 2024
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Осиё|АФК]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Арабистони Саудӣ}} [[Ал-Ҳилол (бошгоҳи футбол)|Ал-Ҳилол]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2021]]
|14 марти 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{nowrap|{{Парчами Ҷопон}} [[Урава Ред Даймондс]]}}
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2022]]
|6 майи 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Имороти Муттаҳидаи Арабӣ}} [[Ал-Айн (бошгоҳи футбол)|Ал-Айн]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/24]]
|25 майи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Кореяи Ҷанубӣ}} [[Улсан Хёндэ]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи АФК
|17 апрели 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Африқо|КАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Миср}} [[Ал-Аҳли (бошгоҳи футбол)|Ал-Аҳли]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/21]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/23]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/24]]
|14 марти 2023
|10-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2005|2005]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Марокаш}} [[Видад (бошгоҳи футбол)|Видад]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/22]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Тунис}} [[Эсперанс (бошгоҳи футбол)|Эсперанс Тунис]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]])}}
|-
|{{Парчами ҶАҶ}} [[Мамелоди Сандаунз]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[КОНКАКАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Мексика}} [[Монтеррей (бошгоҳи футбол)|Монтеррей]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2021]]
|14 марти 2023
|6-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Сиэтл Саундерс]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2022]]
|14 марти 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Мексика}} [[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]]
|1 июни 2024
|5-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]
|Ғолиби [[#Бозии ҳазфӣ]]
|31 майи 2025
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[КОНМЕБОЛ]] {{small|(6 даста)}}
|{{Парчами Бразилия}} [[Палмейрас (бошгоҳи футбол)|Палмейрас]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2021]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Фламенго (бошгоҳи футбол)|Фламенго]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2022]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Флуминенсе (бошгоҳи футбол)|Флуминенсе]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2023]]
|4 ноябри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Ботафого (бошгоҳи футбол)|Ботафого]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2024]]
|30 ноябри 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Ривер Плейт (бошгоҳи футбол)|Ривер Плейт]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|14 майи 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Бока Хуниорс (бошгоҳи футбол)|Бока Хуниорс]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|22 августи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]])}}
|-
|[[Конфедератсияи футболи Уқёнусия|ОФК]] {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами Зеландияи Нав}} [[Окленд Сити]]
|Беҳтарин даста миёни ғолибони [[Лига Қаҳрамонҳои ОФК]] тибқи рейтинги чаҳорсолаи ОФК
|17 декабри 2023
|12-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2009|2009]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|rowspan=&quot;12&quot;|[[УЕФА]] {{small|(12 даста)}}
|{{Парчами Англия}} [[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/21]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]]''')}}
|-
|{{Парчами Испания}} [[Реал Мадрид (бошгоҳи футбол)|Реал Мадрид]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/22]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/24]]
|14 марти 2023
|7-ум {{small|(Қаблан: [[Қаҳрамонии ҷаҳонии бошгоҳҳои футбол 2000|2000]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]]''')}}
|-
|{{Парчами Англия}} [[Манчестер Сити]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/23]]
|10 июни 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]]''')}}
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Бавария (бошгоҳи футбол)|Бавария]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]]''')}}
|-
|{{Парчами Фаронса}} [[Пари Сен-Жермен (бошгоҳи футбол)|Пари Сен-Жермен]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Интер (бошгоҳи футбол)|Интер]]
|4-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]]''')}}
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Порту (бошгоҳи футбол)|Порту]]
|5-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Бенфика (бошгоҳи футбол)|Бенфика]]
|7-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Боруссия Дортмунд]]
|3-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|6 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Ювентус (бошгоҳи футбол)|Ювентус]]
|8-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|12 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Испания}} [[Атлетико Мадрид (бошгоҳи футбол)|Атлетико Мадрид]]
|6-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|16 апрели 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Австрия}} [[Ред Булл Залсбург (бошгоҳи футбол)|Ред Булл Залсбург]]
|9-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 апрели 2024
|1-ум 
|}

=== Бозии ҳазфӣ ===
Дар ибтидо «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» бояд ҳамчун ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023|Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ]] [[соли 2023]] дар мусобиқа ширкат мекард. Вале 21-уми марти соли 2025 Кумитаи шикоятии ФИФА иштироки ин дастаро манъ намуд, зеро қоидаҳои марбут ба соҳибияти якчанд даста вайрон шуда буданд (Бошгоҳҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» ва «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» молики ягона доранд)&lt;ref&gt;{{cite press release |date=March 21, 2025 |title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León |url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 6-уми майи ҳамон сол, Суди ҳакамии варзишӣ (CAS) шикоятҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]», «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» ва «[[Алахуэленсе (бошгоҳи футбол)|Алахуэленсе]]»-ро, ки ба ФИФА пешниҳод шуда буданд, рад кард. Бо ин қарор, хориҷшавии «Леон» расман тасдиқ шуд ва ба ҷойи он, роҳхати Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо ба ғолиби бозии ҳазфӣ миёни тими «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» — дастае, ки дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023]] пас аз «Леон» ҷойи дуюмро ишғол кард ва «[[Америка (бошгоҳи футбол)|Америка]]» — дастае, ки бар асоси натиҷаҳои [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]] дар садри рейтинги конфедеросиюни КОНКАКАФ қарор дошт, эҳдо шуд&lt;ref name=&quot;PSW-Playoff&quot;&gt;{{cite news |last=Vertelney |first=Seth |date=May 6, 2025 |title=Club America and LAFC set for Club World Cup playoff after Leon appeal denied |url=https://prosoccerwire.usatoday.com/story/sports/mls/2025/05/06/club-america-lafc-set-for-cwc-playoff-leon-appeal-denied/83473029007/ |work=USA Today |department=Pro Soccer Wire |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FIFA-Playoff&quot;&gt;{{cite press release |date=May 6, 2025 |title=FIFA takes decision on last FIFA Club World Cup 2025 participating team |url=https://inside.fifa.com/organisation/media-releases/decision-on-last-fifa-club-world-cup-2025-participating-team |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 16 майи соли 2025 [[ФИФА]] расман эълон кард, ки бозӣ рӯзи 31 май баргузор мегардад ва мизбонии онро бошгоҳи футболи «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» дар варзишгоҳи «BMO Stadium»-и шаҳри [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] ба ӯҳда хоҳад дошт.

== Варзишгоҳҳо ==

== Доварон ==

== Ҷадвал ==

== Марҳилаи гурӯҳӣ ==

== Марҳилаи ҳазфӣ ==

== Мукофотпулӣ ==

== Пайвандҳо ==
* [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025 Сомонаи расмӣ]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}</text>
      <sha1>fs1vkh5spsow9hx6b09ila6v8stemhv</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437041</id>
      <parentid>1437040</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:33:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>/* Саҳмиябандӣ */</comment>
      <origin>1437041</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="21660" sha1="slyc9q52w987qrn4amwav3hupjvwzrg" xml:space="preserve">{{Қуттии ҳамагонӣ}}

'''Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳои футболи соли 2025''' — ин мусобиқаи футболӣ мебошад, ки аз 14 июн то 13 июли соли 2025 дар [[ИМА]] баргузор мешавад&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/teams-dates-venue-groups-draw-matches-tickets |title=FIFA Club World Cup 2025: Everything you need to know |website=FIFA.com |publisher=[[ФИФА]] |access-date=2025-06-01}}&lt;/ref&gt;. Ин 21-умин даври мусобиқаи [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо]]и футбол аст ва аввалин бор он бо қолаби нав&lt;ref name=&quot;revamp&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |publisher=FIFA |date=2019-03-15 |access-date=2019-03-15 |archive-date=2019-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup }}&lt;/ref&gt; баргузор мегардад, ки дар он 32 бошгоҳ аз шаш конфедеросиюни қитъавӣ ширкат меварзанд. Ҳаҷми умумии ҷоизаҳо 1 миллиард долларро ташкил медиҳад&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|title=Призовой фонд клубного чемпионата мира превысит $1 млрд|lang=ru|website=Рейтинг Букмекеров|date=2025-03-06|access-date=2025-04-02|archive-date=2025-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20250317221533/https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

== Тағйири қолаби мусобиқа ==

== Саҳмиябандӣ ==
[[14 феврал|14-уми феврал]]и [[соли 2023]], [[Шӯрои ФИФА]] тақсимоти роҳхатҳоро байни конфедеросиюнҳои қоравӣ барои Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2025 тасдиқ кард. Ҳар як конфедеросиюн барои интихоб кардани дастаҳо меъёрҳои худро истифода бурд&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |title=How did teams qualify for Club World Cup 2025? FIFA rules, selection criteria explained |publisher=The Sporting news |date=05.12.2024 |access-date=05.12.2024 |archive-date=2024-12-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206025023/https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

Дар ҷараёни интихоб натиҷаҳои давраи муқаддамотии солҳои 2021 то 2024 ба эътибор гирифта мешуданд. Ҳамзамон, қаҳрамонҳои қитъавӣ дар ҳар як мавсими ин давра ба таври худкор  ба мусобиқа роҳхат ёфтанд. Барои пур кардани ҷойҳои боқимонда, конфедеросиюнҳо аз низоми баҳогузорӣ истифода бурданд: се хол барои ғалаба, як хол барои мусовӣ ва се хол барои роҳ ёфтан ба марҳилаи навбатии мусобиқа. Иттиҳоди футболи Урупо (УЕФА) аз ин қоида истисно буд, зеро он дорои низоми хуб ташаккулёфта ва собитшудаи ҳисобу китобии рейтингҳои бошгоҳӣ мебошад. Лекин ишғол кардани ҷойҳои болоӣ дар рейтинги бошгоҳии УЕФА ба таври худкор кафолати ширкат дар мусобиқаро намедиҳад. Тибқи муқаррарот, аз як кишвари узв на зиёда аз ду даста метавонанд дар мусобиқа ширкат варзанд. Масалан, пирӯзиҳои «[[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]» ва «[[Манчестер Сити]]» дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА]] дар солҳои 2021 то 2024 боиси он гардиданд, ки роҳ барои дигар дастаҳои Лигбартари Инглистон баста шуд ва ба ҳамин тартиб «[[Ливерпул (бошгоҳи футбол)|Ливерпул]]» имкони ширкат дар мусобиқаи ҷаҳониро аз даст дод.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Конфедеросиюн 
!Бошгоҳ
!Роҳхат
!Санаи роҳхатгирӣ
!Иштирок
|-
|Мизбон {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами ИМА}} [[Интер Майами (бошгоҳи футбол)|Интер Майами]]
|Ғолиби [[Мавсими умумии MLS 2024|MLS 2024]]
|19 октябри 2024
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Осиё|АФК]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Арабистони Саудӣ}} [[Ал-Ҳилол (бошгоҳи футбол)|Ал-Ҳилол]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2021]]
|14 марти 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{nowrap|{{Парчами Ҷопон}} [[Урава Ред Даймондс]]}}
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2022]]
|6 майи 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Имороти Муттаҳидаи Арабӣ}} [[Ал-Айн (бошгоҳи футбол)|Ал-Айн]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/24]]
|25 майи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Кореяи Ҷанубӣ}} [[Улсан Хёндэ]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи АФК
|17 апрели 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Африқо|КАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Миср}} [[Ал-Аҳли (бошгоҳи футбол)|Ал-Аҳли]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/21]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/23]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/24]]
|14 марти 2023
|10-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2005|2005]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Марокаш}} [[Видад (бошгоҳи футбол)|Видад]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/22]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Тунис}} [[Эсперанс (бошгоҳи футбол)|Эсперанс Тунис]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]])}}
|-
|{{Парчами ҶАҶ}} [[Мамелоди Сандаунз]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[КОНКАКАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Мексика}} [[Монтеррей (бошгоҳи футбол)|Монтеррей]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2021]]
|14 марти 2023
|6-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Сиэтл Саундерс]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2022]]
|14 марти 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Мексика}} [[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]]
|1 июни 2024
|5-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]
|Ғолиби [[#Бозии ҳазфӣ|бозии ҳазфӣ]]
|31 майи 2025
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[КОНМЕБОЛ]] {{small|(6 даста)}}
|{{Парчами Бразилия}} [[Палмейрас (бошгоҳи футбол)|Палмейрас]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2021]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Фламенго (бошгоҳи футбол)|Фламенго]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2022]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Флуминенсе (бошгоҳи футбол)|Флуминенсе]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2023]]
|4 ноябри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Ботафого (бошгоҳи футбол)|Ботафого]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2024]]
|30 ноябри 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Ривер Плейт (бошгоҳи футбол)|Ривер Плейт]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|14 майи 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Бока Хуниорс (бошгоҳи футбол)|Бока Хуниорс]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|22 августи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]])}}
|-
|[[Конфедератсияи футболи Уқёнусия|ОФК]] {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами Зеландияи Нав}} [[Окленд Сити]]
|Беҳтарин даста миёни ғолибони [[Лига Қаҳрамонҳои ОФК]] тибқи рейтинги чаҳорсолаи ОФК
|17 декабри 2023
|12-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2009|2009]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|rowspan=&quot;12&quot;|[[УЕФА]] {{small|(12 даста)}}
|{{Парчами Англия}} [[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/21]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]]''')}}
|-
|{{Парчами Испания}} [[Реал Мадрид (бошгоҳи футбол)|Реал Мадрид]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/22]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/24]]
|14 марти 2023
|7-ум {{small|(Қаблан: [[Қаҳрамонии ҷаҳонии бошгоҳҳои футбол 2000|2000]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]]''')}}
|-
|{{Парчами Англия}} [[Манчестер Сити]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/23]]
|10 июни 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]]''')}}
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Бавария (бошгоҳи футбол)|Бавария]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]]''')}}
|-
|{{Парчами Фаронса}} [[Пари Сен-Жермен (бошгоҳи футбол)|Пари Сен-Жермен]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Интер (бошгоҳи футбол)|Интер]]
|4-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]]''')}}
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Порту (бошгоҳи футбол)|Порту]]
|5-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Бенфика (бошгоҳи футбол)|Бенфика]]
|7-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Боруссия Дортмунд]]
|3-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|6 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Ювентус (бошгоҳи футбол)|Ювентус]]
|8-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|12 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Испания}} [[Атлетико Мадрид (бошгоҳи футбол)|Атлетико Мадрид]]
|6-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|16 апрели 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Австрия}} [[Ред Булл Залсбург (бошгоҳи футбол)|Ред Булл Залсбург]]
|9-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 апрели 2024
|1-ум 
|}

=== Бозии ҳазфӣ ===
Дар ибтидо «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» бояд ҳамчун ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023]] дар мусобиқа ширкат мекард. Вале 21-уми марти соли 2025 Кумитаи шикоятии ФИФА иштироки ин дастаро манъ намуд, зеро қоидаҳои марбут ба соҳибияти якчанд даста вайрон шуда буданд (Бошгоҳҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» ва «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» молики ягона доранд)&lt;ref&gt;{{cite press release |date=March 21, 2025 |title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León |url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 6-уми майи ҳамон сол, Суди ҳакамии варзишӣ (CAS) шикоятҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]», «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» ва «[[Алахуэленсе (бошгоҳи футбол)|Алахуэленсе]]»-ро, ки ба ФИФА пешниҳод шуда буданд, рад кард. Бо ин қарор, хориҷшавии «Леон» расман тасдиқ шуд ва ба ҷойи он, роҳхати Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо ба ғолиби бозии ҳазфӣ миёни тимҳои «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» — дастае, ки дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023]] пас аз «Леон» ҷойи дуюмро ишғол кард ва «[[Америка (бошгоҳи футбол)|Америка]]» — дастае, ки бар асоси натиҷаҳои [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]] дар садри рейтинги конфедеросиюни КОНКАКАФ қарор дошт, эҳдо шуд&lt;ref name=&quot;PSW-Playoff&quot;&gt;{{cite news |last=Vertelney |first=Seth |date=May 6, 2025 |title=Club America and LAFC set for Club World Cup playoff after Leon appeal denied |url=https://prosoccerwire.usatoday.com/story/sports/mls/2025/05/06/club-america-lafc-set-for-cwc-playoff-leon-appeal-denied/83473029007/ |work=USA Today |department=Pro Soccer Wire |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FIFA-Playoff&quot;&gt;{{cite press release |date=May 6, 2025 |title=FIFA takes decision on last FIFA Club World Cup 2025 participating team |url=https://inside.fifa.com/organisation/media-releases/decision-on-last-fifa-club-world-cup-2025-participating-team |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 16 майи соли 2025 [[ФИФА]] расман эълон кард, ки бозӣ рӯзи 31 май баргузор мегардад ва мизбонии онро бошгоҳи футболи «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» дар варзишгоҳи «BMO Stadium»-и шаҳри [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] ба ӯҳда хоҳад дошт.

== Варзишгоҳҳо ==

== Доварон ==

== Ҷадвал ==

== Марҳилаи гурӯҳӣ ==

== Марҳилаи ҳазфӣ ==

== Мукофотпулӣ ==

== Пайвандҳо ==
* [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025 Сомонаи расмӣ]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}</text>
      <sha1>slyc9q52w987qrn4amwav3hupjvwzrg</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437042</id>
      <parentid>1437041</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:45:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>/* Бозии ҳазфӣ */</comment>
      <origin>1437042</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="22821" sha1="5denb5ohjg0qfol5ltxr1sfx7sl6vrg" xml:space="preserve">{{Қуттии ҳамагонӣ}}

'''Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳои футболи соли 2025''' — ин мусобиқаи футболӣ мебошад, ки аз 14 июн то 13 июли соли 2025 дар [[ИМА]] баргузор мешавад&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025/articles/teams-dates-venue-groups-draw-matches-tickets |title=FIFA Club World Cup 2025: Everything you need to know |website=FIFA.com |publisher=[[ФИФА]] |access-date=2025-06-01}}&lt;/ref&gt;. Ин 21-умин даври мусобиқаи [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо]]и футбол аст ва аввалин бор он бо қолаби нав&lt;ref name=&quot;revamp&quot;&gt;{{cite news |url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup |title=FIFA Council votes for the introduction of a revamped FIFA Club World Cup |publisher=FIFA |date=2019-03-15 |access-date=2019-03-15 |archive-date=2019-07-16 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190716174909/https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/fifa-council-votes-for-the-introduction-of-a-revamped-fifa-club-world-cup }}&lt;/ref&gt; баргузор мегардад, ки дар он 32 бошгоҳ аз шаш конфедеросиюни қитъавӣ ширкат меварзанд. Ҳаҷми умумии ҷоизаҳо 1 миллиард долларро ташкил медиҳад&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|title=Призовой фонд клубного чемпионата мира превысит $1 млрд|lang=ru|website=Рейтинг Букмекеров|date=2025-03-06|access-date=2025-04-02|archive-date=2025-03-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20250317221533/https://bookmaker-ratings.ru/news/prizovoj-fond-klubnogo-chempionata-mira-prevy-sit-1-mlrd/|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

== Тағйири қолаби мусобиқа ==

== Саҳмиябандӣ ==
[[14 феврал|14-уми феврал]]и [[соли 2023]], [[Шӯрои ФИФА]] тақсимоти роҳхатҳоро байни конфедеросиюнҳои қоравӣ барои Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2025 тасдиқ кард. Ҳар як конфедеросиюн барои интихоб кардани дастаҳо меъёрҳои худро истифода бурд&lt;ref&gt;{{cite news |url=https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |title=How did teams qualify for Club World Cup 2025? FIFA rules, selection criteria explained |publisher=The Sporting news |date=05.12.2024 |access-date=05.12.2024 |archive-date=2024-12-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206025023/https://www.sportingnews.com/us/soccer/news/club-world-cup-2025-how-did-teams-qualify-fifa-rules/7b6472b513a7500c0ad0740d |url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

Дар ҷараёни интихоб натиҷаҳои давраи муқаддамотии солҳои 2021 то 2024 ба эътибор гирифта мешуданд. Ҳамзамон, қаҳрамонҳои қитъавӣ дар ҳар як мавсими ин давра ба таври худкор  ба мусобиқа роҳхат ёфтанд. Барои пур кардани ҷойҳои боқимонда, конфедеросиюнҳо аз низоми баҳогузорӣ истифода бурданд: се хол барои ғалаба, як хол барои мусовӣ ва се хол барои роҳ ёфтан ба марҳилаи навбатии мусобиқа. Иттиҳоди футболи Урупо (УЕФА) аз ин қоида истисно буд, зеро он дорои низоми хуб ташаккулёфта ва собитшудаи ҳисобу китобии рейтингҳои бошгоҳӣ мебошад. Лекин ишғол кардани ҷойҳои болоӣ дар рейтинги бошгоҳии УЕФА ба таври худкор кафолати ширкат дар мусобиқаро намедиҳад. Тибқи муқаррарот, аз як кишвари узв на зиёда аз ду даста метавонанд дар мусобиқа ширкат варзанд. Масалан, пирӯзиҳои «[[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]» ва «[[Манчестер Сити]]» дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА]] дар солҳои 2021 то 2024 боиси он гардиданд, ки роҳ барои дигар дастаҳои Лигбартари Инглистон баста шуд ва ба ҳамин тартиб «[[Ливерпул (бошгоҳи футбол)|Ливерпул]]» имкони ширкат дар мусобиқаи ҷаҳониро аз даст дод.

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
!Конфедеросиюн 
!Бошгоҳ
!Роҳхат
!Санаи роҳхатгирӣ
!Иштирок
|-
|Мизбон {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами ИМА}} [[Интер Майами (бошгоҳи футбол)|Интер Майами]]
|Ғолиби [[Мавсими умумии MLS 2024|MLS 2024]]
|19 октябри 2024
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Осиё|АФК]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Арабистони Саудӣ}} [[Ал-Ҳилол (бошгоҳи футбол)|Ал-Ҳилол]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2021]]
|14 марти 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{nowrap|{{Парчами Ҷопон}} [[Урава Ред Даймондс]]}}
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2022]]
|6 майи 2023
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Имороти Муттаҳидаи Арабӣ}} [[Ал-Айн (бошгоҳи футбол)|Ал-Айн]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои АФК 2023/24]]
|25 майи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Кореяи Ҷанубӣ}} [[Улсан Хёндэ]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи АФК
|17 апрели 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[Конфедератсияи футболи Африқо|КАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Миср}} [[Ал-Аҳли (бошгоҳи футбол)|Ал-Аҳли]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2020/21]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2022/23]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2023/24]]
|14 марти 2023
|10-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2005|2005]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Марокаш}} [[Видад (бошгоҳи футбол)|Видад]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои КАФ 2021/22]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Тунис}} [[Эсперанс (бошгоҳи футбол)|Эсперанс Тунис]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|4-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]])}}
|-
|{{Парчами ҶАҶ}} [[Мамелоди Сандаунз]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КАФ
|26 апрели 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]])}}
|-
|rowspan=&quot;4&quot;|[[КОНКАКАФ]] {{small|(4 даста)}}
|{{Парчами Мексика}} [[Монтеррей (бошгоҳи футбол)|Монтеррей]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2021]]
|14 марти 2023
|6-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Сиэтл Саундерс]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2022]]
|14 марти 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Мексика}} [[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]]
|1 июни 2024
|5-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2008|2008]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]])}}
|-
|{{Парчами ИМА}} [[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]
|Ғолиби [[#Бозии ҳазфӣ|бозии ҳазфӣ]]
|31 майи 2025
|1-ум
|-
|rowspan=&quot;6&quot;|[[КОНМЕБОЛ]] {{small|(6 даста)}}
|{{Парчами Бразилия}} [[Палмейрас (бошгоҳи футбол)|Палмейрас]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2021]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Фламенго (бошгоҳи футбол)|Фламенго]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2022]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2019|2019]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Флуминенсе (бошгоҳи футбол)|Флуминенсе]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2023]]
|4 ноябри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|{{Парчами Бразилия}} [[Ботафого (бошгоҳи футбол)|Ботафого]]
|Ғолиби [[Ҷоми Либертадорес 2024]]
|30 ноябри 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Ривер Плейт (бошгоҳи футбол)|Ривер Плейт]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|14 майи 2024
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]])}}
|-
|{{Парчами Аргентина}} [[Бока Хуниорс (бошгоҳи футбол)|Бока Хуниорс]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги чаҳорсолаи КОНМЕБОЛ
|22 августи 2024
|2-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2007|2007]])}}
|-
|[[Конфедератсияи футболи Уқёнусия|ОФК]] {{small|(1 даста)}}
|{{Парчами Зеландияи Нав}} [[Окленд Сити]]
|Беҳтарин даста миёни ғолибони [[Лига Қаҳрамонҳои ОФК]] тибқи рейтинги чаҳорсолаи ОФК
|17 декабри 2023
|12-ум {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2006|2006]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2009|2009]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2011|2011]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2015|2015]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]], [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]])}}
|-
|rowspan=&quot;12&quot;|[[УЕФА]] {{small|(12 даста)}}
|{{Парчами Англия}} [[Челси (бошгоҳи футбол)|Челси]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/2021|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2020/21]]
|14 марти 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: [[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2012|2012]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2021|2021]]''')}}
|-
|{{Парчами Испания}} [[Реал Мадрид (бошгоҳи футбол)|Реал Мадрид]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/2022|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2021/22]]&lt;br&gt;Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/2024|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2023/24]]
|14 марти 2023
|7-ум {{small|(Қаблан: [[Қаҳрамонии ҷаҳонии бошгоҳҳои футбол 2000|2000]], '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2014|2014]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2016|2016]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2017|2017]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2018|2018]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2022|2022]]''')}}
|-
|{{Парчами Англия}} [[Манчестер Сити]]
|Ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/2023|Лигаи Қаҳрамонҳои УЕФА 2022/23]]
|10 июни 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2023|2023]]''')}}
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Бавария (бошгоҳи футбол)|Бавария]]
|Беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|3-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2013|2013]]''', '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2020|2020]]''')}}
|-
|{{Парчами Фаронса}} [[Пари Сен-Жермен (бошгоҳи футбол)|Пари Сен-Жермен]]
|2-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Интер (бошгоҳи футбол)|Интер]]
|4-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|2-юм {{small|(Қаблан: '''[[Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо 2010|2010]]''')}}
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Порту (бошгоҳи футбол)|Порту]]
|5-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум 
|-
|{{Парчами Португалия}} [[Бенфика (бошгоҳи футбол)|Бенфика]]
|7-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 декабри 2023
|1-ум
|-
|{{Парчами Олмон}} [[Боруссия Дортмунд]]
|3-юмин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|6 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Италия}} [[Ювентус (бошгоҳи футбол)|Ювентус]]
|8-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|12 марти 2024
|1-ум 
|-
|{{Парчами Испания}} [[Атлетико Мадрид (бошгоҳи футбол)|Атлетико Мадрид]]
|6-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|16 апрели 2024
|1-ум
|-
|{{Парчами Австрия}} [[Ред Булл Залсбург (бошгоҳи футбол)|Ред Булл Залсбург]]
|9-умин беҳтарин дастаи қобили ширкат тибқи рейтинги коэффисиентҳои чаҳорсолаи УЕФА
|17 апрели 2024
|1-ум 
|}

=== Бозии ҳазфӣ ===
Дар ибтидо «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» бояд ҳамчун ғолиби [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023]] дар мусобиқа ширкат мекард. Вале 21-уми марти соли 2025 Кумитаи шикоятии ФИФА иштироки ин дастаро манъ намуд, зеро қоидаҳои марбут ба соҳибияти якчанд даста вайрон шуда буданд (Бошгоҳҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]» ва «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» молики ягона доранд)&lt;ref&gt;{{cite press release |date=March 21, 2025 |title=FIFA Appeal Committee decision on CF Pachuca and Club León |url=https://inside.fifa.com/legal/judicial-bodies/media-releases/fifa-appeal-committee-decision-on-cf-pachuca-and-club-leon |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 6-уми майи ҳамон сол, Суди ҳакамии варзишӣ (CAS) шикоятҳои «[[Леон (бошгоҳи футбол)|Леон]]», «[[Пачука (бошгоҳи футбол)|Пачука]]» ва «[[Алахуэленсе (бошгоҳи футбол)|Алахуэленсе]]»-ро, ки ба ФИФА пешниҳод шуда буданд, рад кард. Бо ин қарор, хориҷшавии «Леон» расман тасдиқ шуд ва ба ҷойи он, роҳхати Ҷоми ҷаҳонии бошгоҳҳо ба ғолиби бозии ҳазфӣ миёни тимҳои «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» — дастае, ки дар [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2023]] пас аз «Леон» ҷойи дуюмро ишғол кард ва «[[Америка (бошгоҳи футбол)|Америка]]» — дастае, ки бар асоси натиҷаҳои [[Лигаи Қаҳрамонҳои КОНКАКАФ 2024]] дар садри рейтинги конфедеросиюни КОНКАКАФ қарор дошт, эҳдо шуд&lt;ref name=&quot;PSW-Playoff&quot;&gt;{{cite news |last=Vertelney |first=Seth |date=May 6, 2025 |title=Club America and LAFC set for Club World Cup playoff after Leon appeal denied |url=https://prosoccerwire.usatoday.com/story/sports/mls/2025/05/06/club-america-lafc-set-for-cwc-playoff-leon-appeal-denied/83473029007/ |work=USA Today |department=Pro Soccer Wire |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;FIFA-Playoff&quot;&gt;{{cite press release |date=May 6, 2025 |title=FIFA takes decision on last FIFA Club World Cup 2025 participating team |url=https://inside.fifa.com/organisation/media-releases/decision-on-last-fifa-club-world-cup-2025-participating-team |publisher=FIFA |accessdate=May 6, 2025}}&lt;/ref&gt;. 16 майи соли 2025 [[ФИФА]] расман эълон кард, ки бозӣ рӯзи 31 май баргузор мегардад ва мизбонии онро бошгоҳи футболи «[[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]]» дар варзишгоҳи «BMO Stadium»-и шаҳри [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] ба ӯҳда хоҳад дошт&lt;ref&gt;{{cite press release |date=2025-05-16 |title=Heavyweights LAFC and Club América to clash in Los Angeles on 31 May for final FIFA Club World Cup 2025 berth |url=https://inside.fifa.com/organisation/news/heavyweights-lafc-club-america-los-angeles-31-may-final-club-world-cup-berth |publisher=FIFA |accessdate=2025-05-16}}&lt;/ref&gt;.

{{Football box
| id = LAFC v Club America
| date = {{Start date|2025|5|31|df=y}}
| time = 7:30&amp;nbsp;pm [[Тихоокеанское время|PDT]]
| team1 = [[Лос-Анҷелес (бошгоҳи футбол)|Лос-Анҷелес]] {{Парчами ИМА}}
| score = 2:1
| aet = yes
| team2 = {{Парчами Мексика}} [[Америка (бошгоҳи футбол)|Америка]]
| goals1 =
* [[Игор Жезус]] {{гол|89}}
* [[Дени Буанга]] {{гол|115}}
| goals2 = [[Брайан Родригес]] {{гол|64|пен.}}
| stadium = «BMO Stadium», [[Лос-Анҷелес]]
| attendance = 20 714
| referee = {{Парчами Бразилия}} [[Вилтон Сампайо]]
| report = https://us.soccerway.com/international/world/fifa-club-world-cup-play-in/2025/play-in-round/r87933/
}}

== Варзишгоҳҳо ==

== Доварон ==

== Ҷадвал ==

== Марҳилаи гурӯҳӣ ==

== Марҳилаи ҳазфӣ ==

== Мукофотпулӣ ==

== Пайвандҳо ==
* [https://www.fifa.com/en/tournaments/mens/club-world-cup/usa-2025 Сомонаи расмӣ]

== Эзоҳ ==
{{эзоҳ}}</text>
      <sha1>5denb5ohjg0qfol5ltxr1sfx7sl6vrg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳс:Аброр Ҳабибуллоҳ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>325612</id>
    <revision>
      <id>1437012</id>
      <timestamp>2025-06-20T14:49:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.20.202.156</ip>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав:  Аброр Ҳабибуллоев ҲабибуллоҳАброр ҲабибулоҳНом ба ҳангоми таваллуд:АБРОР ҲабибуллоевТаърихи таваллуд:3 июл 1991 (33 сол)Зодгоҳ:Қӯрғон-теппа , ҶШС ТоҷикистонШаҳрвандӣ: ТоҷикистонТаҳсилот:ДТоҷикистонҲизб:ҲХТ ҲИЗБ Халқ ТоҷикистонНавъи фаъолият:вакили Маҷл...</comment>
      <origin>1437012</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1473" sha1="g352lcgheyez1yh5flto89ack8islnj" xml:space="preserve"> Аброр Ҳабибуллоев ҲабибуллоҳАброр ҲабибулоҳНом ба ҳангоми таваллуд:АБРОР ҲабибуллоевТаърихи таваллуд:3 июл 1991 (33 сол)Зодгоҳ:Қӯрғон-теппа , ҶШС ТоҷикистонШаҳрвандӣ: ТоҷикистонТаҳсилот:ДТоҷикистонҲизб:ҲХТ ҲИЗБ Халқ ТоҷикистонНавъи фаъолият:вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VIIПадар:ҲАБИБУЛЛОЕВМодар:МАСТӮРАМОҲ

Ҳабибуллоев Аброр (тав. 2июли соли 1991, шаҳри ҚӮРҒОН-ТЕППА (ВИЛОЯТИ ҚУРҒОН-ТЕППА ), вилояти Хатлон – сиёсатмадор, рӯзноманигор, вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VII.[1].[2].


Зиндагинома

ҲабибуллоҳАброр соли 2019 Донишгоҳи давлатии исломӣ Тоҷикистон ба номи М., факулта Р7и Роҳбари Ҳизби халқӣ Тоҷикистон;

Аз 2 марти соли 2025 то ҳол — вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VII.[3].

Эзоҳ</text>
      <sha1>g352lcgheyez1yh5flto89ack8islnj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437013</id>
      <parentid>1437012</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T14:51:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.20.202.156</ip>
      </contributor>
      <comment>/* АБРОР ҲАБЙБӮЛЛОҲ */ бахши ҷадид</comment>
      <origin>1437013</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1638" sha1="c5byujoamfe8f67x0v8eg0e0wypr8j5" xml:space="preserve"> Аброр Ҳабибуллоев ҲабибуллоҳАброр ҲабибулоҳНом ба ҳангоми таваллуд:АБРОР ҲабибуллоевТаърихи таваллуд:3 июл 1991 (33 сол)Зодгоҳ:Қӯрғон-теппа , ҶШС ТоҷикистонШаҳрвандӣ: ТоҷикистонТаҳсилот:ДТоҷикистонҲизб:ҲХТ ҲИЗБ Халқ ТоҷикистонНавъи фаъолият:вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VIIПадар:ҲАБИБУЛЛОЕВМодар:МАСТӮРАМОҲ

Ҳабибуллоев Аброр (тав. 2июли соли 1991, шаҳри ҚӮРҒОН-ТЕППА (ВИЛОЯТИ ҚУРҒОН-ТЕППА ), вилояти Хатлон – сиёсатмадор, рӯзноманигор, вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VII.[1].[2].


Зиндагинома

ҲабибуллоҳАброр соли 2019 Донишгоҳи давлатии исломӣ Тоҷикистон ба номи М., факулта Р7и Роҳбари Ҳизби халқӣ Тоҷикистон;

Аз 2 марти соли 2025 то ҳол — вакили Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати VII.[3].

Эзоҳ

== АБРОР ҲАБЙБӮЛЛОҲ  ==

Тоҷикистонро

[[Вижа:Ҳиссагузориҳо/46.20.202.156|46.20.202.156]] 14:51, 20 июни 2025 (UTC)</text>
      <sha1>c5byujoamfe8f67x0v8eg0e0wypr8j5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>МАСТУРАМОҲ ОРИФ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325613</id>
    <revision>
      <id>1437020</id>
      <timestamp>2025-06-20T19:13:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.20.203.195</ip>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: &lt;br&gt; {{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}  == Иттилоот == {{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}} {{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешумор...</comment>
      <origin>1437020</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1725" sha1="f7hej66pyra3vrnnxw5jiigyo75ei9p" xml:space="preserve">&lt;br&gt;
{{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}

== Иттилоот ==
{{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}}
{{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешуморад.|info-c=#F0FFEA|border-c=#BBCCAA}}
{{Мудир}}
{{Userbox/Корбар аз Тоҷикистон}}
{{Корбар СССР}}
{{Мусулмон}}
{{Userbox/Корбар бо маълумоти олӣ
 |МТО          = ДМТ
 |Факултет     =Ҳуқуқшинос  
 |Сол          = 2015
 |Касб         = Раиси Ҳизби халқӣ Тоҷикистони 
 |Ихтисос      
}}
{{Корбарии ман дар Википедиа|31|10|2012}}
{{Tajik Wikimedians User Group}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Корҳо}}
{{Userbox/Шуморандаи вироиш|11722}}
{{Userbox/Шуморандаи шаблонҳо|1769}}
{{Userbox/Шуморандаи парвандаҳо|205}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Нармафзорҳо}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 7}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 10}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Firefox}}
{{Userbox/Корбари AWB}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Гуфтор ва навиштор}}
{{User tg}}
{{User fa-4}}
{{User en-2}}
{{User ru-2}}
{{userboxbottom}}

{{Мудирони Википедиаи Тоҷикӣ}}

[[Гурӯҳ:Энсиклопедияи Миллии Тоҷик]]</text>
      <sha1>f7hej66pyra3vrnnxw5jiigyo75ei9p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437025</id>
      <parentid>1437020</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T19:46:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>魔琴</username>
        <id>34122</id>
      </contributor>
      <comment>Requesting speedy deletion (Vandalism). (TwinkleGlobal)</comment>
      <origin>1437025</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1750" sha1="ceq97dlpl9cheauixbvnf356x3xhnjm" xml:space="preserve">{{Ҳазф|1=Vandalism}}
&lt;br&gt;
{{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}

== Иттилоот ==
{{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}}
{{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешуморад.|info-c=#F0FFEA|border-c=#BBCCAA}}
{{Мудир}}
{{Userbox/Корбар аз Тоҷикистон}}
{{Корбар СССР}}
{{Мусулмон}}
{{Userbox/Корбар бо маълумоти олӣ
 |МТО          = ДМТ
 |Факултет     =Ҳуқуқшинос  
 |Сол          = 2015
 |Касб         = Раиси Ҳизби халқӣ Тоҷикистони 
 |Ихтисос      
}}
{{Корбарии ман дар Википедиа|31|10|2012}}
{{Tajik Wikimedians User Group}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Корҳо}}
{{Userbox/Шуморандаи вироиш|11722}}
{{Userbox/Шуморандаи шаблонҳо|1769}}
{{Userbox/Шуморандаи парвандаҳо|205}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Нармафзорҳо}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 7}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 10}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Firefox}}
{{Userbox/Корбари AWB}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Гуфтор ва навиштор}}
{{User tg}}
{{User fa-4}}
{{User en-2}}
{{User ru-2}}
{{userboxbottom}}

{{Мудирони Википедиаи Тоҷикӣ}}

[[Гурӯҳ:Энсиклопедияи Миллии Тоҷик]]</text>
      <sha1>ceq97dlpl9cheauixbvnf356x3xhnjm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Баҳс:МАСТУРАМОҲ ОРИФ</title>
    <ns>1</ns>
    <id>325614</id>
    <revision>
      <id>1437022</id>
      <timestamp>2025-06-20T19:17:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.20.203.195</ip>
      </contributor>
      <comment>/* Тоҷикистон */ бахши ҷадид</comment>
      <origin>1437022</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="137" sha1="6m9g1ha6q5eqjzuza37jb6ys21shuhw" xml:space="preserve">== Тоҷикистон  ==

Тоҷик [[Вижа:Ҳиссагузориҳо/46.20.203.195|46.20.203.195]] 19:17, 20 июни 2025 (UTC)</text>
      <sha1>6m9g1ha6q5eqjzuza37jb6ys21shuhw</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>МАСТУРАМОҲ ОРЙ Ф</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325615</id>
    <revision>
      <id>1437023</id>
      <timestamp>2025-06-20T19:41:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>46.20.203.195</ip>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: &lt;br&gt; {{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}  == Иттилоот == {{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}} {{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешумор...</comment>
      <origin>1437023</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1725" sha1="f7hej66pyra3vrnnxw5jiigyo75ei9p" xml:space="preserve">&lt;br&gt;
{{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}

== Иттилоот ==
{{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}}
{{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешуморад.|info-c=#F0FFEA|border-c=#BBCCAA}}
{{Мудир}}
{{Userbox/Корбар аз Тоҷикистон}}
{{Корбар СССР}}
{{Мусулмон}}
{{Userbox/Корбар бо маълумоти олӣ
 |МТО          = ДМТ
 |Факултет     =Ҳуқуқшинос  
 |Сол          = 2015
 |Касб         = Раиси Ҳизби халқӣ Тоҷикистони 
 |Ихтисос      
}}
{{Корбарии ман дар Википедиа|31|10|2012}}
{{Tajik Wikimedians User Group}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Корҳо}}
{{Userbox/Шуморандаи вироиш|11722}}
{{Userbox/Шуморандаи шаблонҳо|1769}}
{{Userbox/Шуморандаи парвандаҳо|205}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Нармафзорҳо}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 7}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 10}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Firefox}}
{{Userbox/Корбари AWB}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Гуфтор ва навиштор}}
{{User tg}}
{{User fa-4}}
{{User en-2}}
{{User ru-2}}
{{userboxbottom}}

{{Мудирони Википедиаи Тоҷикӣ}}

[[Гурӯҳ:Энсиклопедияи Миллии Тоҷик]]</text>
      <sha1>f7hej66pyra3vrnnxw5jiigyo75ei9p</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437024</id>
      <parentid>1437023</parentid>
      <timestamp>2025-06-20T19:45:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>魔琴</username>
        <id>34122</id>
      </contributor>
      <comment>Requesting speedy deletion (Vandalism). (TwinkleGlobal)</comment>
      <origin>1437024</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1750" sha1="ceq97dlpl9cheauixbvnf356x3xhnjm" xml:space="preserve">{{Ҳазф|1=Vandalism}}
&lt;br&gt;
{{message box | id = Allert |backgroundcolor = #d9ffde; |image = Smiley.svg |image2 = |size2 = 15px |heading= |message=&lt;p style=&quot;font-size: 160%; font-style: italic; text-align:center&quot;&gt;Хуш омадед!&lt;/p&gt;}}

== Иттилоот ==
{{userboxtop|toptext=Дар бораи ман}}
{{Userbox|id=&amp;nbsp; Бекмаҳмуд&lt;br&gt;Саид&amp;nbsp;|id-c=white|id-s=12|info=Ин корбар{{{1|}}} муроҷиат ба хешро бо ин ном афзал мешуморад.|info-c=#F0FFEA|border-c=#BBCCAA}}
{{Мудир}}
{{Userbox/Корбар аз Тоҷикистон}}
{{Корбар СССР}}
{{Мусулмон}}
{{Userbox/Корбар бо маълумоти олӣ
 |МТО          = ДМТ
 |Факултет     =Ҳуқуқшинос  
 |Сол          = 2015
 |Касб         = Раиси Ҳизби халқӣ Тоҷикистони 
 |Ихтисос      
}}
{{Корбарии ман дар Википедиа|31|10|2012}}
{{Tajik Wikimedians User Group}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Корҳо}}
{{Userbox/Шуморандаи вироиш|11722}}
{{Userbox/Шуморандаи шаблонҳо|1769}}
{{Userbox/Шуморандаи парвандаҳо|205}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Нармафзорҳо}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 7}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Windows 10}}
{{Userbox/Истифодабарандаи Firefox}}
{{Userbox/Корбари AWB}}
{{userboxbottom}}
{{userboxtop|toptext=Гуфтор ва навиштор}}
{{User tg}}
{{User fa-4}}
{{User en-2}}
{{User ru-2}}
{{userboxbottom}}

{{Мудирони Википедиаи Тоҷикӣ}}

[[Гурӯҳ:Энсиклопедияи Миллии Тоҷик]]</text>
      <sha1>ceq97dlpl9cheauixbvnf356x3xhnjm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Variety</title>
    <ns>0</ns>
    <id>325616</id>
    <revision>
      <id>1437030</id>
      <timestamp>2025-06-21T09:30:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <comment>Бо тарҷумаи саҳифаи &quot;[[:ru:Special:Redirect/revision/145004152|Variety]]&quot; сохта шудааст</comment>
      <origin>1437030</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11487" sha1="edw0dyotb1xyajlydc19dlp9mub5bpi" xml:space="preserve">{{Маҷалла|подпись=|основания=1905|тираж=|ISSN=0042-2738|веб-сайт=}}'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|разнообразие}} ) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}} ''Variety''. September 26, 1933 p. 3&lt;/ref&gt;.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>edw0dyotb1xyajlydc19dlp9mub5bpi</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437031</id>
      <parentid>1437030</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:32:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437031</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11377" sha1="guson3wc64e472bdxakblj67f6ony4u" xml:space="preserve">'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}} ) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}} ''Variety''. September 26, 1933 p. 3&lt;/ref&gt;.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>guson3wc64e472bdxakblj67f6ony4u</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437032</id>
      <parentid>1437031</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:32:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437032</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11396" sha1="li1xwhpqjfb0d95u03xnhi3vr7wpmkw" xml:space="preserve">{{Рӯзнома}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}} ) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}} ''Variety''. September 26, 1933 p. 3&lt;/ref&gt;.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>li1xwhpqjfb0d95u03xnhi3vr7wpmkw</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437033</id>
      <parentid>1437032</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:33:35Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437033</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11395" sha1="pr8piz5flal0bvyw7tazxaqgpw5l493" xml:space="preserve">{{Рӯзнома}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}}) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}} ''Variety''. September 26, 1933 p. 3&lt;/ref&gt;.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>pr8piz5flal0bvyw7tazxaqgpw5l493</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437034</id>
      <parentid>1437033</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:54:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <comment>/* Таърих */</comment>
      <origin>1437034</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11352" sha1="fu8fgysg5k2voxl8zvgvteuj9s3forj" xml:space="preserve">{{Рӯзнома}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}}) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}}.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>fu8fgysg5k2voxl8zvgvteuj9s3forj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437035</id>
      <parentid>1437034</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T09:58:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <origin>1437035</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11352" sha1="d94eaw5oz1nanm4a6tah8zanrjon7uz" xml:space="preserve">{{Маҷалла}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}}) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}}.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]</text>
      <sha1>d94eaw5oz1nanm4a6tah8zanrjon7uz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437038</id>
      <parentid>1437035</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:01:36Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>иловаи [[Гурӯҳ:Маҷаллаҳо бо забони англисӣ]] бо ёрии [[Википедиа:HotCat|HotCat]]</comment>
      <origin>1437038</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11419" sha1="o0hl3t99rz7e1ra8779563100r94rba" xml:space="preserve">{{Маҷалла}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}}) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}}.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==

* [http://www.variety.com/ Нусхаи онлайни нашрия]{{Ref-en}}
* [https://web.archive.org/web/20120522060248/http://www.varietyrussia.com/ Варианти русии нашрияи онлайн]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳо бо истинод ба унсурҳои Викидода бе имзои русӣ]]
[[Гурӯҳ:Википедия:Мақолаҳои бо сарчашма аз Викидода]]
[[Гурӯҳ:Маҷаллаҳо бо забони англисӣ]]</text>
      <sha1>o0hl3t99rz7e1ra8779563100r94rba</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>1437039</id>
      <parentid>1437038</parentid>
      <timestamp>2025-06-21T10:02:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ҷамшед Ғафуров</username>
        <id>26805</id>
      </contributor>
      <comment>/* Пайвандҳо */</comment>
      <origin>1437039</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10974" sha1="4xx0g41t407sjpa1yc596f92hxs8l1o" xml:space="preserve">{{Маҷалла}}
'''''Variety''''' (Вэра́йети, {{Trf|гуногунӣ}}) — рӯзномаи пешбари ҳафтаномаи амрикоист, ки рӯйдодҳои ҷаҳони шоу-бизнесро инъикос мекунад. Он аз ҷониби Сим Силверман соли 1905 дар [[Ню-Йорк|Ню Йорк]] таъсис ёфтааст ва дар аввал дар бораи театр навиштааст. Соли 1933 рӯзномаи '''''Daily Variety''''' дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] таъсис дода шуд, то дар бораи рӯйдодҳои [[Саноати синамо|соҳаи синамо]] гузориш диҳад. '''Variety.com''' дорои ахбор, баррасиҳо, маълумоти ҳазинаҳо, видеоҳо, галереяҳои аксҳо ва пойгоҳи додаҳои кредитҳо, ҷадвалҳои истеҳсолӣ ва бойгонии аз соли 1905 мебошад. Нашрия ба нашриёти ''Elsevier'' тааллуқ дорад. Рақиби асосии он таблоид ''The Hollywood Reporter'' мебошад.

Ба навиштаи ''Variety'', маҳз дар ҳамин нашрия аввалин барраси филм соли 1907 пайдо шудааст. Ҳафтанома яке аз аввалинҳост (ҳатто пеш аз нахустнамоиш) филмҳои навбаромадро баррасӣ мекунад. Хазинаи баррасиҳо онлайн барои дастрасии омма кушода аст. Маҷмӯаҳои баррасиҳоро ҳамчун китоби алоҳида харидан мумкин аст.

Дар тӯли 20 сол (1989 то 2009) сармуҳаррири ''Variety'' [[Питер Барт]], ноиби собиқи ''[[Paramount Pictures]]'' буд, ки ба истеҳсоли чунин филмҳо ба мисли «Падари таъмидӣ» ва «Кӯдаки Розмарӣ» назорат мекард.

== Таърих ==
''Variety'' аз 16 декабри соли 1905 нашр мешавад.&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n2/mode/1up|title=Variety, First Year No. 1|work=Variety|language=en|date=1905-12-16|page=3}}&lt;/ref&gt; Он аз ҷониби Сим Силверман таъсис ёфтааст ва як ҳафтаномаи даврии театр ва водевил буд. Матбааи рӯзнома дар Ню-Йорк воқеъ буд.

Сим аз ''[[The Morning Telegraph]]'' дар соли 1905 барканор шуд, пас аз интиқоди эскизе, ки рӯзнома барои &lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety81-1925-12#page/n257/mode/1up|title=How &quot;Variety&quot; Happened|work=Variety|date=1925-12-30}} p. 8&lt;/ref&gt; шартномаи таблиғотиро имзо карда буд, гуфт, ки ба назар чунин менамояд, ки ӯ бояд рӯзномаи худро оғоз кунад, то ҳақиқатро бигӯяд. Аз падарарӯси худ 1500 доллар қарз гирифта, вай Variety-''ро'' ба ҳайси ношир ва муҳаррир ба ӯҳда гирифт&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Ба ғайр аз рӯзномаи собиқи Сим, ''The Morning Telegraph'', рақибони асосии дигар ''[[The New York Clipper]]'' ва ''[[New York Dramatic Mirror|The New York Dramatic Mirror]]'' буданд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}} Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;.

Тарҳи аслии муқоваи рӯзнома, тарҳи кунунии он монанд буда, аз ҷониби Эдгар М тарҳрезӣ шудааст&lt;ref name=&quot;first edition&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety41-1915-12#page/n158/mode/1up|title=The First Issue of Variety}} ''Variety''. December 24, 1915 p. 18&lt;/ref&gt;.

Нашри аввал баррасии навиштаи писари Сим, Сиднӣ, инчунин бо номи ''Скиҷӣ (Skigie)'' маълум буд, ки ҷавонтарин мунаққиди ҷаҳон (7 сола) буд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety01-1905-12#page/n4/mode/1up|title=&quot;Skigie,&quot; the Youngest Critic in the World|work=Variety|date=1905-12-16|page=5}}&lt;/ref&gt;.

Соли 1922 Сим рӯзномаи ''The New York Clipper-ро'' ба даст овард, ки дар соҳаи фароғатӣ, бахусус театр тахассус дорад ва аз соли 1853 инҷониб нашр мешуд ва пас аз ду сол онро баста, баъзе аз сутунҳои худро ба ''Variety'' илова кард&lt;ref name=&quot;InsideStuff&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n210/mode/1up|title=Veteran 'Variety' Mugg Gives Some Inside Stuff on Sime's Starting 'V'}}.

Инчунин соли 1922, Сим ''рӯзномаи Times Square Daily -ро'' таъсис дод, ки вай онро &quot;бадтарин рӯзномаи ҳаррӯзаи ҷаҳон&quot; номид. Ба зудӣ баста шуд&lt;ref name=&quot;Variety&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up|title=Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60}}&lt;cite class=&quot;citation news cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n208/mode/1up Sime Silverman, founder of 'Variety,' Dies Suddenly in Hollywood at 60].&lt;/cite&gt; Variety. September 26, 1933 p. 1&lt;/ref&gt;. То ин дам кормандони ''Variety'' дар ҳар се рӯзнома кор мекарданд.

Пас аз ба кор андохтани ''маҷаллаи The Hollywood Reporter'' дар соли 1930, ки ''Variety'' кӯшиш кард, ки онро соли 1932 барои плагиат ба додгоҳ кашад&lt;ref name=&quot;Variety1932&quot;&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety105-1932-01#page/n1/mode/1up|title='Variety' Charges Hollywood Daily of Stealing Its News Each Week|date=1932-01-05|work=Variety}}&lt;/ref&gt;, Сим соли 1933 ''Daily Variety-ро'' дар [[Ҳолливуд]] таъсис дод, ки онро Артур Унгар таҳрир кардааст. Он ба ҷои ''Variety Bulletin'' рӯзҳои ҷумъа дар Ҳолливуд нашр мешуд. Дар ибтидо, ''Daily Variety'' асосан аз душанбе то ҷумъа нашр мешуд (вале якшанбе не)&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://archive.org/stream/variety111-1933-09#page/n91/mode/1up|title=Daily Variety on Coast}} Variety, September 12, 1933 p. 5&lt;/ref&gt;. Унгар то соли 1950 ба ҳайси муҳаррир кор кард, баъд Ҷо Шонфелд (1950–1959) ва Томас М.Прайор (1959–1988) ҷойгузини муҳаррир шуданд, охиринро писараш Пит иваз карданд&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html|title=Obituary - Thomas M. Pryor; Editor, 89|work=[[The New York Times]]|date=2001-03-22|accessdate=2020-07-31|archivedate=2018-03-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232645/http://www.nytimes.com/2001/03/22/business/thomas-m-pryor-editor-89.html}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://simesite.net/?page_id=51|title=Tom – Simesite|website=simesite.net|deadlink=no|accessdate=2018-04-12|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180308232419/http://simesite.net/?page_id=51|archivedate=2018-03-08}}&lt;/ref&gt;. ''Daily Variety'' ва ҳафтаномаи Daily аслан аз ҳамдигар мустақил буданд ''ва Daily'' асосан ба хабарҳои Ҳолливуд ва ҳафтанома асосан ба хабарҳои байналмилалӣ ва амрикоӣ тамаркуз мекарданд.

== Нашрияҳо ==

* '''Variety''' (аз соли 1905 нашр мешавад) як маҷаллаи дурахшон дар бораи синамо, телевизион, театр, мусиқӣ ва саноати фароғатӣ мебошад. Он ҳар ҳафта нашр мешавад ва берун аз Иёлоти Муттаҳида низ фурӯхта мешавад.
* '''Daily Variety''' (аз соли 1933 то 2013 нашр шуд, соли 2019 дубора ба кор даромад) номи як нашрияи ҳаррӯзаи хабарии [[Ҳолливуд]] ва Бродвей аст, ки дар [[Лос Анҷелес|Лос-Анҷелес]] қарор дорад.
* '''Daily Variety Gotham''' (аз соли 1998 нашр мешавад) [[Нью-йорк|як нашрияи ҳаррӯзаи Ню Йорк]] аст, ки ба хабарҳои фароғатии соҳили Шарқ тамаркуз мекунад.
* '''Variety.com''' (соли 1998 таъсис ёфтааст) версияи онлайни нашрияи чопӣ мебошад. ''Variety.com'' яке аз аввалин нашрияҳои интернетӣ буд, ки барои дастрасӣ ба мундариҷаи он пул ситонида буд&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|title=Variety to begin charging for Web access Thursday|publisher=The Seattle Times|accessdate=2012-01-08|archiveurl=https://www.webcitation.org/66wF8Cq42?url=http://seattletimes.nwsource.com/html/businesstechnology/2010463315_apustecvarietywebaccess.html|archivedate=2012-04-15}}&lt;/ref&gt;. Гарчанде ки ин сомона дастрасии ройгонро барои як муддати кӯтоҳ таъмин кард, дар ниҳоят моҳи декабри соли 2009 он ба пардохти пулакӣ табдил ёфт. Ҳамзамон, нашрия навъи нави обунаро ҷорӣ кардааст ва ҳоло муштариён бо як ҳаққи обуна ба ''Variety.com'', ''Digital Variety'', ''Daily Variety'' ва ''Weekly Variety'' дастрасӣ пайдо мекунанд.
* '''Variety On-The-Go''' як версияи нашрия дар шакли замима барои [[iPad]], [[iPhone]], [[Android]], BlackBerry ва [[Windows Phone]] мебошад, ки маҳсулоти нав аз ''Variety'' барои онҳое, ки мехоҳанд вақти худро дар роҳ сарф кунанд.

== Эзоҳ ==
{{Эзоҳ}}

== Пайвандҳо ==
[[Гурӯҳ:Маҷаллаҳо бо забони англисӣ]]</text>
      <sha1>4xx0g41t407sjpa1yc596f92hxs8l1o</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Мавсими мусобиқаи даставӣ</title>
    <ns>10</ns>
    <id>325617</id>
    <revision>
      <id>1437043</id>
      <timestamp>2025-06-21T11:43:06Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: {{Қуттӣ | имя              = Мавсими мусобиқаи даставӣ  | автозаголовки    = да | from             = {{{from|}}}  | сабки_болоӣ2    = font-style:italic;  | болоӣ           = {{қуттӣ/ном|{{{ном|}}} |from={{{from|}}}}} | болоӣ2          = {{Қуттӣ/номи аслӣ|{{{номи аслӣ|}}} |from={{{from|}}}}}  | тасвир      = {{wikidata|p154|{{{Логотип|}}}   | size    = {{#if:...</comment>
      <origin>1437043</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4251" sha1="bit21mez6o9xgqa34cc2a9j71o6eb31" xml:space="preserve">{{Қуттӣ
| имя              = Мавсими мусобиқаи даставӣ 
| автозаголовки    = да
| from             = {{{from|}}}

| сабки_болоӣ2    = font-style:italic;

| болоӣ           = {{қуттӣ/ном|{{{ном|}}} |from={{{from|}}}}}
| болоӣ2          = {{Қуттӣ/номи аслӣ|{{{номи аслӣ|}}} |from={{{from|}}}}}

| тасвир      = {{wikidata|p154|{{{Логотип|}}}
  | size    = {{#if: {{{бар|}}} | {{{бар|}}} | 200x250px }}
  | caption = {{{имзо|}}}
  |from={{{from|}}}}}

| нишонагузорӣ1       = {{if-wikidata|p154|{{{Логотип|}}}|Маълумоти умумӣ|from={{{from|}}}}}

| нишонагузорӣ2           = Мӯҳлати баргузорӣ
| матн2           = {{{Санаҳо|}}}

| нишонагузорӣ3          = Макони баргузорӣ
| матн3           = {{{Макон|}}}

| нишонагузорӣ4           = Шумораи дастаҳо
| матн4           = {{{Дастаҳо|}}}
| викидода4      = p1132

| нишонагузорӣ5           = Варзишгоҳҳо
| матн5           = {{{Варзишгоҳҳо|}}}

| нишонагузорӣ6           = Вебгоҳи расмӣ
| матн6           = {{{Вебгоҳ|}}}
| викидода6      = p856

| нишонагузорӣ7       = Ҷойгиршавии ниҳоӣ

| нишонагузорӣ8           = {{#if: {{{Ғолиб|}}} | Ғолиб | Қаҳрамон }}
| текст8           = {{{Ғолиб|{{{Қаҳрамон|}}}}}}

| нишонагузорӣ9           = {{#if: {{{Финалист|}}} | Финалист | Ҷойи дуюм }}
| матн9           = {{{Финалист|{{{Ҷойи дуюм|}}}}}}

| нишонагузорӣ10          = Ҷойи сеюм
| матн10          = {{{Ҷойи сеюм|}}}

| нишонагузорӣ11          = Ҷойи чаҳорум
| матн11          = {{{Ҷойи чаҳорум|}}}

| нишонагузорӣ12      = Омори мусобиқот

| нишонагузорӣ13          = Бозиҳо
| матн13          = {{#if: {{{Бозиҳо|}}} | {{{Бозиҳо}}} (аз {{{Ҳамагӣ бозиҳо|}}}) | {{{Ҳамагӣ бозиҳо|}}} }}

| нишонагузорӣ14          = Голҳо
| матн14          = {{{Голҳо|}}} {{#if: {{{Голҳо миёна|}}} | ({{{Голҳо миёна}}} барои ҳар бозӣ) }}

| нишонагузорӣ15          = Тамошобинон
| матн15          = {{{Тамошобинон|}}} {{#if: {{{Тамошобинон миёна|}}} | ({{{Тамошобинон миёна}}} барои ҳар бозӣ) }}

| нишонагузорӣ16          = Голзани беҳтарин
| матн16          = {{{Голзани беҳтарин|}}}

| нишонагузорӣ17          = Бозикуни мусобиқот
| матн17          = {{{Бозикун|{{{Бозикуни мусобиқот|}}}}}}

| поёнӣ            = {{қуттӣ/хронология|{{{Қаблӣ|}}}|{{{Баъдӣ|}}}|d=Q, P3450|from={{{from|}}}}}
}}&lt;!-- {{ФУТ:Общие проверки|{{{1|}}} }}--&gt;&lt;!--
--&gt;{{#invoke:check for unknown parameters|check
| unknown = {{#if: {{NAMESPACE}} || [[Гурӯҳ:ПРО:ФУТ:Карточки футбольных турниров с неизвестными параметрами|_VALUE_]] }}
| showblankpositional = 
| preview = Неизвестный параметр «_VALUE_», см. [[Мавсими мусобиқаи даставӣ|Ҳуҷҷатгузорӣ]]
| Ном | Номи аслӣ | Логотип | Бар | Имзо | Санаҳо | Макон | Дастаҳо | Варзишгоҳҳо | Вебгоҳ | Ғолиб | Финалист | Қаҳрамон | Ҷойи дуюм | Ҷойи сеюм| Ҷойи чаҳорум| Бозиҳо | Ҳамагӣ бозиҳо| Тамошобинон | Миёнаи тамошобинон | Голҳо | Голҳо миёна | Голзани беҳтарин | Бозикун | Қаблӣ | Баъдӣ | Дастаи Қаҳрамон | Дастаҳои ҷоизадор | Дастаҳои ҷоизадор | Бозикуни мусобиқот 
}}&lt;noinclude&gt;{{doc}}&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>bit21mez6o9xgqa34cc2a9j71o6eb31</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Мавсими мусобиқаи даставӣ/doc</title>
    <ns>10</ns>
    <id>325618</id>
    <revision>
      <id>1437044</id>
      <timestamp>2025-06-21T11:45:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Yoonoos.tj</username>
        <id>27005</id>
      </contributor>
      <comment>Саҳифаи нав: {{docpage}}</comment>
      <origin>1437044</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11" sha1="mm0au124ms8o5ib4vae1694h6702nd2" xml:space="preserve">{{docpage}}</text>
      <sha1>mm0au124ms8o5ib4vae1694h6702nd2</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>