Wikipedia ttwiki https://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D1%88_%D0%B1%D0%B8%D1%82 MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Медиа Махсус Бәхәс Кулланучы Кулланучы бәхәсе Википедия Википедия бәхәсе Файл Файл бәхәсе МедиаВики МедиаВики бәхәсе Калып Калып бәхәсе Ярдәм Ярдәм бәхәсе Төркем Төркем бәхәсе Портал Портал бәхәсе TimedText TimedText talk Модуль Обсуждение модуля Монголия 0 12947 4447329 4248288 2025-06-19T14:04:03Z ČarnaruskiVoin 42924 4447329 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Монго́лия''', '''Моңголстан''' яки '''Моңгол Олысы''' ({{lang-mn|Монгол Улс}}) – Көнчыгыш-Үзәк Азиядәге, [[диңгез]]гә чыгышы булмаган, төньякта [[Россия]], көньякта [[Кытай]] белән чиктәш [[дәүләт]]. Рәсми тел – [[монгол теле]], язу – кирил әлифбасы. Монгол телендә халыкның 95 % сөйләшә. Урта мәктәпләрдә искемонгол язуын өйрәнәләр. == Тарих == === Монгол дәүләтенең барлыкка килүе === XII гасыр башында таралып урнашкан монгол ырулары дәүләткә берләшүгә чираттагы омтылыш ясап карыйлар. Бу дәүләт тарихка Хамаг Монгол исеме астында кереп кала. Аның беренче җитәкчесе Хайду-хан була. Аның оныгы Хабул-хан Цзинь империясенең күршедәге районнарын вакытлы җиңүгә ирешә, [[Цзинь империясе]] ясак түләргә мәҗбүр була. Шулай да Хабул-ханның дәвамчысын – Амбагай-ханны дошмани татар исемле монгол ырулары (соңрак татар исеме төрки халыкларга күчә) әсир итә, һәм чжурчжэннарга бирә, алары исә ханны җәзалыйлар. Берничә елдан татарлар тарафыннан [[Чынгыз-хан|Тимучинның]]ның (соңрак [[Чынгыз-хан]]) әтисе Есүгәй-Батыр үтерелә. Тимучин яшьлеген бертуганнары һәм әнисе белән Делун Болдока тауларында үткәрә. Ул хакимияткә әкрен бара, башта аңа Үзәк Монголиядәге кереитлар җитәкчесе Ван-хан ярдәм күрсәтә. Җитәрлек көч туплагач, Тимучин өч кәчле илне буйсындыра: көнчыгышта татарларны([[1202 ел|1202]]), үзенең элеккеге ярдәмчеләре – кереитларны([[1203 ел|1203]]), көнбатышта найманнарны([[1204 ел|1204]]). [[1206 ел]]дагы мнгол җитәкчеләре җыелышы – корылтайда Тимучинны монголларның бөек ханы дип игълан итәләр һәм аңа Чынгызхан исемен бирәләр. === Чыңгызхан империясе барлыкка килү === [[Рәсем:Mongol Empire map.gif|мини|sulda|300px|Монгол империясе]][[Чыңгызхан]] тарафыннан монгол ырулары берләштерелгәч, [[1206 ел]]да монгол империясе барлыкка килә. Чынгызхан Монголияне [[1206 ел|1206]] – [[1227 ел]]лар буена идарә итә. Монголия мәйданы [[Кытай]], [[Идел Болгарстаны]], [[Урта Азия]], [[Иран]], [[Киев Русе]] территорияләре хисабына үсә. Ләкин мәдәният, халыкларның төрлелеге аркасында [[1527 ел]]дан таркалу башлана. === Кытайда Юан монгол династиясе === [[1260 ел]]да башкаланы [[Каракорум]]нан [[Пекин]]га күчергәч, Монголиядә буддизм тарала башлый. Кытайда монголларга каршы баш күтәрү нәтиҗәсендә Чынгыз нәселе хакимияттән төшерелә, һәм [[Кытай]] Монголиядән аерыла. Үзара сугышлар белән көчсезләнгән Монголия үзе басып алулар объектына әверелә. === Цин империясе астында Монголия дәүләте === [[1636 ел]]да маньчжурлар [[Эчке Монголия]]не (хәзерге вакытта Кытайның автономияле районы), [[1691 ел]]да Тышкы (хәзер Казакъстан территориясендә), [[1755 ел]]да Ойрат Монголияне ([[Җунгар иле]], хәзер Кытайның [[Синьцзян автоном районы]]на керә) басып алалар. Монголия бәйсезлекне [[1911 ел]]да, Кытайдагы Синьхай революциясе вакытында кайтара. Ләкин аны [[1945 ел]]га, Кытай таныганчыга кадәр, [[СССР]]дандан башка, бер ил дә танымый. === Монгол Халык Республикасы === [[1924 ел|1924]]–[[1991 ел]]ларда [[СССР]] һәм [[Коминтерн]] МХҖФ ярдәмендә совет системасы копиясен төзергә тырышалар, һәм Монголия социалистик ил итеп таныла. [[Коминтерн]] вәкиле [[Богдо Гэгэн]] үлеменнән соң дистә еллар буе, [[1930 ел]]лар ахырында хакимияткә маршал Чойбалсанàны куйгыйнча, милли җитәкчеләрне (Амар, Гэндэн һ.б.) җәзалыйлар. Аның идарәчелеген сталинизм белән генә чагыштырып була: репрессия мәйданы бик зур була (бөтен рухи җитәкчеләр, байлар, оппозиөия юк ителә), көчләп коллективлаштырырга тырышу һ.б. Аның үлеменнән соң гына илдә хәлләр яхшыра. [[1952 ел|1952]]-[[1984 ел]]ларда илнең башлыгы Ю. Цеденбал, аннан соң Ж. Батмунх була. [[1990 ел]]дан, социалистик лагир җимерелгәннән соң илдә демократик һәм икътисади реформалар үткәрелә: авыл хуҗалыгы, сәнәгать, сәүдә һәм хезмәт күрсәтү приватизацияләнә,МХҖФ белән конкуренциягә сәләтле оппозицион фиркаләр барлыкка килә. == Дәүләт төзелеше == Монголия – парламент җөмһүрияте. [[1992 ел]]ның [[12 февраль|12 февраленнән]] соң Конституция эшли башлый. Илнең башлыгы – туры сайлаулар нәтиҗәсендә сайлана торган президент. Бер кеше ике мәртәбә сайлана ала. Президент юк вакытта хакимият Бөек дәүләт хуралы кулына күчә. Президент шулай ук хәрби көчләрнең иң бөек җитәкчесе. Закон чыгаручы әгъза булып Бөек дәүләт хуралы тора. Ул бөтенхалык сайлауларында 4 елга билгеләнүче 76 әгъзадан тора. Бөек дәүләт хуралын рәис, аның урынбасары һәм генераль сәркятиб җитәкли. Башкарма хакимият премьер-министр тәкъдиме һәм президент белән килешеп тормышка ашыла. Җирле үзидарәгә аймач, шәһәр, район, сомон хураллары керә, аларның вәкилләрен 4 елга сайлыйлар. == Монгол Иле дәүләт һимны == '''Монгол Улсын Төрийн дуулал'''<br> Дархан манай тусгаар улс<br> Дайар Монголын ариун голомт<br> Далай их дээдсийн гэгээн үлс<br> Дандаа энхжиж, үүрд мөнхөжнө<br> Хамаг дэлхийн шударга улстай<br> Хамтран нэгдсэн эвээ бэхжүүлж<br> Хатан зориг, бүхий чадлаараа<br> Хайртай Монгол орноо мандуулъя Өндөр төрийн минь сүлд ивээж<br> Өргөн түмний минь заяа түшиж<br> Үндэс язгуур, хэл соёлоо<br> Үрийн үрдээ өвлөн бадраая<br> Эрэлхэг Монголын золтой ардууд<br> Эрх чөлөө жаргалыг эдлэв<br> Жаргалын түлхүүр, хөгжлийн тулгуур<br> Жавхлант манай орон мандтугай '''''(тәрҗемәсе)'''''<br> Бәйсез олы Ватаныбыз —<br> Монголның саф учагы,<br> Киң колачлы гамәлләрдә<br> Мәңгегә үскән чагы.<br> Дөньяның гадел илләре<br> Белән бердәмлек өчен,<br> Үстерик Ватанны биреп<br> Йөрәк дәртен, кул көчен. Милли тел, мәдәниятне<br> Мирас итеп тапшырыйк,<br> Эшчән, кыю Монгол илен<br> Бәхет-уңышка юллыйк.<br> Ил туграсын хөрмәт итеп,<br> Ил язмышына таян.<br> Алгарышта чәчәк атсын,<br> Яшәсен бөек Ватан! Тулырак мәгълүмат: [[Монголия гимны]] мәкаләсендә. == География == [[Рәсем:Gobi Desert.jpg|мини|uñda|300px|[[Гоби чүле]] – [[Көньяк Гоби аймагы]], Монголия]] Монголия диңгездән 900-1500 м биеклектәге платода урнашкан, һәм аның мәйданы 1 564 116 км². Монголиядә тау массивлары һәм сыртлары күп. Шуларның иң зурысы – илнең көнбатыш һәм көньяк-көнбатышынында 900 кмга сузылган – Монголия Алтае. Аның дәвамы булып тәбәнәгрәк, бердәм массив булмаган Гоби Алтае тора. Себер чиге буенча берничә сырт урнашкан: Хан Хухэй, Улан Тайга, Көнчыгыш Саян, төньяк-көнчыгышта – Хэнтэй, үзәк өлештә – берничә мөстәкыйль сырттан торучы Хангай тау массивы. Улан-Батордан көньяк һәм көнчыгыш якка, Кытай чигенә таба плато әкренләп түбәнәя, һәм тигезлеккә күчә. Монголиянең көньягын, көньяк-көнчыгышын, көньяк-көнбатышын Гоби чүле алып тора. Гобиның территориясе бертөрле түгел: аның комлы, кыялы, ташлы, тигез, таулы өлешләре бар. Шулай ук чүлнең төрле төштә төсе дә төрлечә: Сары, Кара, Кызыл Гобины аералар. Җир өсте сулары монда бик аз, ләкин җир асты суларының биеклеге югары. Илнең елгалары тау башларында туа. Аларның күбесе – суларын [[Тын океан|Тын]] һәм [[Төньяк Боз океаны]]на койган, [[Себер]]нең һәм [[Ерак Көнчыгыш]]ның бөек елгалары. Иң зур елгалар – [[Селенга]] (600 км), [[Керулен]] (1100 км), [[Онон]] (300 км), [[Халхин-гол]], [[Кобдо]] һ.б. Шуларның иң күп сулысы – Селенга. Ул [[Хангай]] сыртыннан башлана, һәм Орхон, Хануй-гол, Чулутын-гол, Дэлгэр-мурэн кебек елгалар аңа коялар. Бу елганын агу тизлеге секундына 1,5 – 3 м. Аның агу тилеге зур булу сәбәпле сулар гөл кара һәм дуенлы. Селенга ярты елга туңа, һәм аның боз калынлыгы – 2 м дан да ким түгел. Аның су ташуы елына ике тапкыр: язын(кар сулары) һәм җәен(яңгыр сулары) күзәтелә. су биеклеге 2 м дан түбән төшми. Селенга [[Байкал]] күленә коя. Көньяк һәм Көнчыгыш яктагы елгалар юлларын күлләрдә тәмамлыйлар. [[Рәсем:Mongolia Landscape.jpg|мини]] Монголиядә меңнән артык даими һәм тагын да күбрәк яңгыр вакытында барлыкка килүче, корылыкта кибүче күлләр бар. Элек Монголия җирләрендә эчке диңгез барлыкка китерүче күлләр урнашкан булган, хәзерге күлләр аларның калдыклары. Зур күлләр – Убсу-нур, Хара-Ус-нур, Хиргис-нур илнең төньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан. Аларның тирәнлеге 2 метрдан артмый. Көнчыгышта Буйр-нур һәм Хух-нур күлләре бар. Хангайның төньягындагы [[Байкал]]га ошаган тектоник иңкүлектә [[Хубсугул]] (тирәнлеге 238 м га кадәр) күле урнашкан. Монголиядә кырыс кышлы, коры кызу җәйле кискен континенталь климат. Илнең башкаласы [[Улан-Батор]]да җәен плюс 25° С ÷ 35° С һәм кышын минус 25° С ÷ 35° С. төньяк-көнбатышта еллык явым-төшем – 250–510 мм, башкалада 230–250 мм гына, ә Гоби чүле өлкәсендә явым-төшем тагын да азрак. == Дипломатик мөнәсәбәтләр == [[Рәсем:Mongolia relations.svg|мини|sulda|500px|Монголиянең дипломатик мөнәсәбәтләре]] == Административ бүленеш == [[Рәсем:Aimags.PNG]] Монголия башкала – [[Улан-Батор]]га(22) һәм 21 аймакка бүленә: 1 – [[Ара-Хангай]], 2 – [[Баян-Хонгор]], 3 – [[Баян-Улэгэй]], 4 – [[Булган]], 5 – [[Дархан]], 6 – [[Көнчыгыш]], 7 – [[Көнчыгыш Гоби]], 8 – [[Урта Гоби]], 9 – [[Гоби-Алтай]], 10 – [[Гоби-Сумбэр]], 11 – [[Хэнтэй]],12 – [[Кобдо]],13 – [[Хубсугуль]],14 – [[Орхон]], 15 – [[Увэр-Хангай]], 16 – [[Көньяк Гоби]], 17 – [[Селенгин]], 18 – [[Сухэ-Батор]], 19 – [[Үзәк]],20 – [[Убсунур]], 21 – [[Дзабхан]]. == Икътисад == Монголиядә соры күмер, ташкүмер, вольфрам ятмалары, молибден-бакыр рудалары бар. Монголиядә ТМПның 58% ын хезмәт күрсәтү өлкәсе, сәнәгать 21,4%, авыл хуҗалыгы 20,6%, инфляция 9,5% алып тора. ТМПның үсеше 7,5%. Эшчеләрнең 42%ы авыл хуҗалыгында эшли, эшсезлек 6,7 %. [[2005 ел]]да бюджет кереме $702 млн, ә чыгым $651 млн була. Монголиядә [[2002 ел]]да сәнәгать үсеше 4,1% тәшкил итә. == Мәдәният == === Дин === Монголиянең 53 % халкы илдәге төп дин — [[буддачылык]] тарафдары. [[Ислам]] динен ил халкының 5 % ы тота (күпчелек җирле [[казакълар]]). Халыкның 2,9 % ы — [[шаман]]изм тарафдары. [[Христианлык|Христианнар]] 2,1 % тәшкил итә (шул исәптән, протестантлар, [[католиклар]], [[православие|православныйлар]], мормоннар, [[Йәһвә]] шаһитлары). Берничә дистә кеше [[Яһүд дине]]ндә . 38,6 % халык бер дингә дә ышанмый. * [[Монголиядә ислам]] * [[Монголиядә Һинд дине]] == Галерея == <gallery> Image:Ulmus pumila 2.JPG|Монголия табигате Image:Museum of Ethnology Vienna 001 original.jpg|Этнология музее Image:Har Nuur.jpg|Һар Нур күле Image:Lone Tree - Mongolia Landscape.jpg|Монголия табигате Image:Kerulen.jpg|Иске Улан-Батор Image:Ölgii Mosque.jpg|Өлгий ({{lang-kk|Өлкә}}) шәһәрендәге үзәк мәчет </gallery> == Искәрмәләр == <references /> == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}}{{Навигация|Викиҗыентык=Mongolia}} * [http://www.president.mn/ Монголия президенты сайты] * [http://www.parl.gov.mn/ Монголия парламенты сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080430125825/http://www.parl.gov.mn/ |date=2008-04-30 }} * [http://mecs.pmis.gov.mn/ Монголиянең Мәгариф, Мәдәният һәм Фән министрлыгы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090126021303/http://mecs.pmis.gov.mn/ |date=2009-01-26 }} * [http://www.chriskaplonski.com/mongolia/ethnicgroups.html Монголия этник төркемнәре] == Моны да карагыз == * [[Дуһалар]] * [[Монголия президенты]]. * [[Монголия байрагы]] {{Азия дәүләтләре}} {{яхшы мәкалә}} [[Төркем:Монголия]] [[Төркем:Җөмһүриятләр]] lpiv583ay841qealyy3c4rzu0kkx2ao Химия 0 13565 4447343 4444840 2025-06-19T17:21:52Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447343 wikitext text/x-wiki {{TwinCYR|Ximiä}} {{УК}} {{Портал|Фән|Химия}} '''Хи́мия''', '''Кимия'''<ref>Tatarca-ursca syzlek, prof. Qorbanğəlief, Ğəzizof, Kylief, Qazan, 1931 (с. 165)</ref> ''([[гарәпчә]] خيمياء‎‎, «chemi» – кара)'' – [[матдә]]ләр, аларның [[үзлек]]ләре, [[матдәләр әверелеше|матдәләрнең әверелешләре]] һәм бу [[әверелеш]]ләргә хас [[күренеш]]ләр турындагы [[фән]]не белдергән [[термин]]. [[Табигый фәннәр]]нең иң әһәмиятлеләрнең берсе. == Роле == [[Фәнни-техник прогресс]]та химиянең роле бик зур. Химия халык хуҗалыгының барлык өлкәләренә үтеп керә. Химия файдалы казылмаларны кирәкле продуктларга: [[металлар]]га, аларның [[эретмәләр]]енә, [[ягулык]]ка эшкәртүне тәэмин итә. Авыл хуҗалыгы производствосының продуктлылыгы күп дәрәҗәдә химия сәнәгате аны [[минераль ашлама]]лар һәм [[үсемлекләр]]не [[корткычлар]]дан саклау чаралары белән тәэмин итүгә бәйле. Химиянең роле төзелеш материаллары, синтетик [[тукымалар]], [[пластмассалар]], [[сабын]] һәм кер порошоклары, [[медикаментлар]] җитештерүдә дә аз түгел. Химия курсын өйрәнеп, химия буенча белемнәрне нигезле кулланганда гына аның халык байлыгын арттыруга булышлык итүенә инанырсыз. Химик матдәләрне һәм аларның әверелешләрен белдексез, контрольсез куллану еш кына әйләнә-тирә мохитнең пычрануына китерә, ә бу исә үсемлекләр, хайваннар һәм кешенең тереклегенә тискәре йогынты ясый. == Бүлекләре == {{seealso|Төркем:Химия бүлекләре}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q11790203} |section= |sort=label |columns=label:Исем,p279,p2578}} {| class='wikitable sortable' ! Исем ! нәрсәнең ассыйныфы ! өйрәнелгән тармак |- | ''[[:d:Q134892016|biochemorphology]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]]<br/>''[[:d:Q73326083|морфология]]'' | |- | ''[[:d:Q803925|bioinorganic chemistry]]'' | [[органик булмаган химия]]<br/>[[Биохимия|тереклек химиясе]] | |- | ''[[:d:Q132278014|chemistry of redheads]]'' | ''[[:d:Q5090466|химик генетика]]'' | |- | ''[[:d:Q903767|chemurgy]]'' | ''[[:d:Q11491273|гамәли химия]]'' | |- | ''[[:d:Q899212|combinatorial chemistry]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q2963669|direct quantum chemistry]]'' | ''[[:d:Q188403|квантлар химиясе]]'' | |- | ''[[:d:Q113207671|excited state chemistry]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | ''[[:d:Q215328|excited state]]'' |- | ''[[:d:Q910223|femtochemistry]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q3489716|forensic chemistry]]'' | ''[[:d:Q495304|forensic science]]''<br/>химия | |- | ''[[:d:Q2770033|group 2 organometallic chemistry]]'' | | |- | ''[[:d:Q3674739|interfacial chemistry]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q1090893|organofluorine chemistry]]'' | [[органик химия]] | ''[[:d:Q2200141|organofluorine]]'' |- | ''[[:d:Q121127032|organorhodium chemistry]]'' | ''[[:d:Q237200|металлорганик химия]]'' | ''[[:d:Q3126046|organorhodium compound]]''<br/>''[[:d:Q121127259|carbon–rhodium bond]]'' |- | ''[[:d:Q13195799|physical inorganic chemistry]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]''<br/>[[органик булмаган химия]] | |- | ''[[:d:Q21714785|post-mortem chemistry]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]]<br/>[[аналитик химия]]<br/>''[[:d:Q21685486|forensic pathology]]'' | |- | ''[[:d:Q4497746|silicate chemistry]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q2053272|soft chemistry]]'' | | |- | ''[[:d:Q2475074|sonochemistry]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q122739993|water science]]'' | ''[[:d:Q1665984|дисциплинаара фәнни тикшеренү өлкәсе]]''<br/>[[гидрология]]<br/>''[[:d:Q228736|материаллар белеме]]''<br/>[[Нигез (химия)|нигез]] | [[су]] |- | ''[[:d:Q25451366|агачлар химиясе]]'' | ''[[:d:Q397334|агрохимия]]''<br/>''[[:d:Q911772|химик технология]]''<br/>''[[:d:Q640068|фитохимия]]'' | |- | ''[[:d:Q397334|агрохимия]]'' | ''[[:d:Q3606845|agricultural science]]'' | |- | ''[[:d:Q11400702|азык-төлек аркылы химик субстанцияләр белән агулану]]'' | ''[[:d:Q272002|ашамлык белән агулану]]''<br/>''[[:d:Q54930906|chemically induced disorder]]'' | |- | ''[[:d:Q910172|азык-төлек химиясе]]'' | химия<br/>''[[:d:Q1637030|ризык фәне]]'' | ''[[:d:Q1263816|chemical composition]]''<br/>''[[:d:Q36534|химик реакция]]''<br/>[[кәшеф]]<br/>''[[:d:Q3511075|food contaminant]]'' |- | ''[[:d:Q105252429|аксымнар химиясе]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]]<br/>''[[:d:Q731154|химик биология]]''<br/>''[[:d:Q50490180|protein science]]'' | [[аксым]] |- | ''[[:d:Q1010999|актиноидлар химиясе]]'' | [[төш химиясе]] | ''[[:d:Q19577|актиноидлар]]'' |- | ''[[:d:Q4676968|актинология]]'' | химия | |- | [[аналитик химия]] | химия | |- | ''[[:d:Q16528404|археологик химия]]'' | | |- | ''[[:d:Q11680018|астрохимия]]'' | химия<br/>''[[:d:Q37547|астрофизика]]''<br/>''[[:d:Q11491273|гамәли химия]]''<br/>[[астрономия]] | |- | ''[[:d:Q287919|атмосфера химиясе]]'' | ''[[:d:Q757520|атмосфера турында фәннәр]]''<br/>химия | |- | ''[[:d:Q23023867|балчык химиясе]]'' | химия | [[балчык]] |- | ''[[:d:Q864379|биогеохимия]]'' | [[геохимия]]<br/>''[[:d:Q101432870|биогеофәннәр]]'' | |- | ''[[:d:Q899903|биомолекуляр электроника]]'' | | |- | [[биоорганик химия]] | [[органик химия]]<br/>[[Биохимия|тереклек химиясе]] | |- | ''[[:d:Q864661|биофизик химия]]'' | [[органик химия]] | |- | ''[[:d:Q570714|биоэнергетика]]'' | | |- | ''[[:d:Q127270670|витаминология]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]]<br/>''[[:d:Q864601|биомедицина]]'' | [[Витаминнар|витамин]] |- | ''[[:d:Q11491273|гамәли химия]]'' | химия | |- | [[геохимия]] | химия<br/>[[җирне өйрәнүче фәннәр]] | |- | ''[[:d:Q11626316|гигиеник химия]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q25530597|гидрогеохимия]]'' | [[геохимия]] | |- | ''[[:d:Q912065|гидрохимия]]'' | [[гидрология]]<br/>[[геохимия]] | |- | [[гистохимия]] | [[гистология]] | |- | ''[[:d:Q58900610|гистохимия]]'' | [[гистология]]<br/>химия | |- | ''[[:d:Q909510|гомуми химия]]'' | | |- | ''[[:d:Q5319021|динамик стереохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q2466273|иммунохимия]]'' | химия<br/>[[иммунология]] | |- | ''[[:d:Q369472|исәпләү химиясе]]'' | ''[[:d:Q117801|хисап фәннәре]]''<br/>''[[:d:Q910164|хемоинформатика]]''<br/>''[[:d:Q110245486|теоретик һәм исәпләү химия]]'' | |- | ''[[:d:Q634314|калориметрия]]'' | химия<br/>[[физика]] | |- | [[каты җисем химиясе]] | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q124881337|квант хисаплау химиясе]]'' | [[теоретик химия]] | |- | ''[[:d:Q4218483|квантлар биохимиясе]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]] | |- | ''[[:d:Q188403|квантлар химиясе]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]''<br/>''[[:d:Q110245486|теоретик һәм исәпләү химия]]'' | |- | ''[[:d:Q2266759|квантлар электрохимиясе]]'' | ''[[:d:Q7877|электрохимия]]'' | |- | ''[[:d:Q5063652|керамика химиясе]]'' | [[органик булмаган химия]] | |- | ''[[:d:Q10904290|клиник биохимия]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]]<br/>''[[:d:Q849994|клиник химия]]'' | |- | ''[[:d:Q849994|клиник химия]]'' | [[органик химия]]<br/>''[[:d:Q499500|клиник патология]]'' | |- | ''[[:d:Q4227453|коксохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q3674740|координацион химия]]'' | [[органик булмаган химия]] | |- | ''[[:d:Q12030270|косметика химиясе]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q911801|космохимия]]'' | химия<br/>''[[:d:Q1195766|space sciences]]'' | |- | ''[[:d:Q766225|кояш нурлары энергиясен химик килеш саклау]]'' | | |- | ''[[:d:Q160398|кристаллография]]'' | [[аналитик химия]]<br/>''[[:d:Q83353|минералогия]]''<br/>''[[:d:Q228736|материаллар белеме]]'' | [[кристалл]] |- | ''[[:d:Q909501|кристаллохимия]]'' | ''[[:d:Q160398|кристаллография]]''<br/>химия | |- | ''[[:d:Q12384484|күзәнәкләр биохимиясе]]'' | [[Биохимия|тереклек химиясе]] | |- | ''[[:d:Q4468930|күмер химиясе]]'' | ''[[:d:Q205768|седиментология]]''<br/>[[геохимия]] | |- | ''[[:d:Q900614|күмерләр химиясе]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q906226|магнетохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q2017686|магнетоэлектрохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q2556886|математик химия]]'' | [[теоретик химия]]<br/>''[[:d:Q33521|гамәли математика]]'' | |- | ''[[:d:Q11944354|материаллар химиясе]]'' | ''[[:d:Q228736|материаллар белеме]]''<br/>химия | |- | ''[[:d:Q243455|медицина химиясе]]'' | ''[[:d:Q9189409|медицина һәм биомолекуляр химиясе]]''<br/>[[органик химия]] | |- | ''[[:d:Q237200|металлорганик химия]]'' | [[органик булмаган химия]] | ''[[:d:Q2642710|organometallic compound]]'' |- | ''[[:d:Q901098|механохимия]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q117074488|молекуляр геометрия]]'' | ''[[:d:Q2556886|математик химия]]''<br/>[[геометрия]] | ''[[:d:Q911331|молекуляр геометрия]]'' |- | ''[[:d:Q127693658|молекуляр һәм күзәнәкләр фармакологиясе]]'' | [[фармакология]]<br/>''[[:d:Q113884277|молекуляр фармакология]]''<br/>''[[:d:Q127693772|күзәнәкләр фармакологиясе]]'' | |- | ''[[:d:Q1443081|нанохимия]]'' | химия<br/>''[[:d:Q912169|нанофән]]''<br/>''[[:d:Q113135490|макромолекуляр һәм материаллар химиясе]]'' | |- | ''[[:d:Q786278|нейрохимия]]'' | [[органик химия]] | |- | ''[[:d:Q493630|нефть химиясе]]'' | [[органик химия]] | |- | ''[[:d:Q910380|олеохимия]]'' | | ''[[:d:Q17146098|oleochemical]]'' |- | [[органик булмаган химия]] | химия | ''[[:d:Q190065|органик булмаган кушылма]]'' |- | ''[[:d:Q2274700|органик геохимия]]'' | [[геохимия]] | |- | [[органик химия]] | химия | [[органик кушылмалар]] |- | ''[[:d:Q750446|полимерлар химиясе]]'' | [[органик химия]]<br/>[[каты җисем химиясе]] | |- | ''[[:d:Q2610638|радиацион химия]]'' | [[төш химиясе]] | |- | ''[[:d:Q750955|радиохимия]]'' | [[төш химиясе]] | |- | ''[[:d:Q2963661|синтетик химия]]'' | химия | [[химик синтез]] |- | ''[[:d:Q483666|спектроскопия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q188715|статистик механика]]'' | [[статистик физика]] | |- | ''[[:d:Q186011|стереохимия]]'' | | ''[[:d:Q2052053|absolute configuration]]'' |- | ''[[:d:Q971776|структур химия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]''<br/>[[аналитик химия]] | |- | ''[[:d:Q756449|супрамолекуляр химия]]'' | химия<br/>''[[:d:Q113135490|макромолекуляр һәм материаллар химиясе]]'' | ''[[:d:Q63864177|molecular assembly]]'' |- | ''[[:d:Q6745636|сәнәгый химия]]'' | химия<br/>''[[:d:Q3958441|икътисад секторы]]'' | |- | [[теоретик химия]] | химия | |- | [[Биохимия|тереклек химиясе]] | [[биология]]<br/>[[органик химия]] | ''[[:d:Q864276|биоэлемент]]'' |- | ''[[:d:Q183410|термохимия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q4456813|техник химия]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q2443352|топохимия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | ''[[:d:Q4460885|топохимик реакцияләр]]'' |- | ''[[:d:Q20097254|торф химиясе]]'' | химия | ''[[:d:Q184624|торф]]'' |- | ''[[:d:Q104666928|туфраклар физик химиясе]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | [[төш химиясе]] | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q5037876|углеводлар химиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q15840367|фармацевтик химия]]'' | [[органик химия]]<br/>[[фармакология]] | |- | ''[[:d:Q652513|физик органик химия]]'' | [[органик химия]]<br/>''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q640068|фитохимия]]'' | [[органик химия]] | ''[[:d:Q1639139|фитохимикатлар]]'' |- | ''[[:d:Q23582446|фотогеохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q188651|фотохимия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | ''[[:d:Q2632731|фотохимик реакцияләр]]'' |- | ''[[:d:Q5508274|фуллереннар химиясе]]'' | [[органик химия]] | ''[[:d:Q178026|фуллерен]]'' |- | ''[[:d:Q910164|хемоинформатика]]'' | химия<br/>[[информатика]]<br/>''[[:d:Q4027615|информатика]]'' | |- | ''[[:d:Q910067|хемометрика]]'' | химия<br/>[[статистика]]<br/>''[[:d:Q2539|машина өйрәнүе]]'' | |- | ''[[:d:Q731154|химик биология]]'' | [[органик химия]] | |- | ''[[:d:Q381009|химик графлар теориясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q83588|химик инженерлык]]'' | [[инженерлык]] | |- | ''[[:d:Q209082|химик кинетика]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q528130|химик океанография]]'' | химия<br/>''[[:d:Q43518|океанография]]'' | ''[[:d:Q7076133|диңгез химиясе]]'' |- | ''[[:d:Q2001702|химик физикы]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q1154231|цитохимия]]'' | | |- | ''[[:d:Q7877|электрохимия]]'' | ''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |- | ''[[:d:Q2533665|элементлар анализы]]'' | | |- | ''[[:d:Q2963668|югары басым химиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q2963660|юеш химия]]'' | химия<br/>[[аналитик химия]] | ''[[:d:Q5447188|эремә]]'' |- | ''[[:d:Q12168144|ярымүткәргечләр химиясе]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q725361|яшел химия]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q321355|әйләнә-тирә мохит химиясе]]'' | химия | |- | ''[[:d:Q5954615|өслекләр химиясе]]'' | ''[[:d:Q373184|өслекләр физика һәм химиясе]]''<br/>''[[:d:Q11372|физик химия]]'' | |} {{Wikidata list end}} == Химиклар == {{seealso|Төркем:Химиклар|Химия өлкәсендә Нобель премиясе#Лауреатлар исемлеге}} == Химик элементлар == {{seealso|Төркем:Химик элементлар}} [[Химик элементлар]] төзмәсе [[Менделеевның периодик таблицасы]] дип билгеле. == Аерым кушылмалар == {{seealso|Төркем:Химик кушылмалар}} Төрле химик элементларның кушылуы аркасында барлыкка килгән матдәләр [[химик кушылмалар]] дип атала. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * [http://runivers.ru/philosophy/lib/book6235/ Менделеев Д. И. Периодический закон: В 3 т.] на сайте [[Руниверс]] * Некрасов Б. В. Основы общей химии, т. 1. — М.: „Химия“, 1973 * Химическая энциклопедия, п. ред. Кнунянц И. Л., т. 5. — М.: „Советская энциклопедия“, 1988 * Химия: Справ. изд./ В. Шретер, К.-Х. Лаутеншлегер, Х. Бибрак и др.: Пер. с нем. — М.: Химия, 1989 * {{книга |заглавие = Химия для чайников |оригинал = Chemistry For Dummies |автор = Джон Мур. |страниц = 320 |isbn = 978-5-8459-1773-7 |год = 2011 |место = М. |издательство = [[Диалектика (издательство)|«Диалектика»]] }} * {{книга |автор = Н. Л. Глинка. |заглавие = Общая химия |оригинал = |ссылка = |место = М. |издательство = Интеграл-Пресс |год = 2008 |страницы = 728 |isbn = 5-89602-017-1 }} * {{книга|автор=Джуа М.|заглавие=История химии|место=М.|издательство=Мир|год=1966|страниц=452}} * Дубинская А. М., Призмент Э. Л. Химические энциклопедии, в кн.: Химический энциклопедический словарь. — М., 1983 * Потапов В. М., Кочетова Э. К. Химическая информация. Где и как искать химику нужные сведения. — М., 1988 * Аблесимов Н. Е. Химия — это плохо? http://shkolazhizni.ru/world/articles/52420/ * ''[[Кузнецов, Владимир Иванович (химик)|Кузнецов В. И.]]'' [http://rushim.ru/books/obzor/kuznecov.djvu Общая химия: тенденции развития.] М.: Высшая школа, * Аблесимов Н. Е. Сколько на свете химий? // Химия и жизнь — XXI век. 2009. № 5. С. 49-52; № 6. С. 34-37. * Ахметов, Н. С. Общая и неорганическая химия. Общая неорганическая химия. Учеб. для вузов.-4-е изд., испр.,-М,: Высшая школа, Изд. центр» Академия", 2001.-743 с., ил., 2001. * Мелентьева, Галина Александровна. Фармацевтическая химия. Рипол Классик, 1985. * ''Николаев Л. А.'' Химия жизни. — М., Просвещение, 1977. — 239 c. * ''Э. Гроссе, Х. Вайсмантель'' Химия для любознательных. — Л., Химия, 1987. — 392 c. == Библиография == * {{cite book |last1=Atkins |first1=Peter |author-link1=Peter Atkins |last2=de Paula |first2=Julio |title=Elements of Physical Chemistry |edition=5th |year=2009 |orig-year=1992 |publisher=[[Oxford University Press]] |location=New York |isbn=978-0-19-922672-6}} * {{cite book |last1=Burrows |first1=Andrew |last2=Holman |first2=John |last3=Parsons |first3=Andrew |last4=Pilling |first4=Gwen |last5=Price |first5=Gareth |title=Chemistry<sup>3</sup> |year=2009 |publisher=[[Oxford University Press]] |location=Italy |isbn=978-0-19-927789-6}} * {{cite book |last1=Housecroft |first1=Catherine E. |last2=Sharpe |first2=Alan G. |title=Inorganic Chemistry |edition=3rd |year=2008 |orig-year=2001 |publisher=[[Pearson Education]] |location=Harlow, Essex |isbn=978-0-13-175553-6 }} {{Refend}} ==Дәвам итеп укырга мөмкин== '''Популяр уку''' * Atkins, P.W. ''Galileo's Finger'' ([[Oxford University Press]]) ISBN 0-19-860941-8 * Atkins, P.W. ''Atkins' Molecules'' (Cambridge University Press) ISBN 0-521-82397-8 * Kean, Sam. ''The Disappearing Spoon – and Other True Tales from the Periodic Table'' (Black Swan) London, 2010 ISBN 978-0-552-77750-6 * [[Primo Levi|Levi, Primo]] ''The Periodic Table'' (Penguin Books) [1975] translated from the Italian by Raymond Rosenthal (1984) ISBN 978-0-14-139944-7 * Stwertka, A. ''A Guide to the Elements'' (Oxford University Press) ISBN 0-19-515027-9 '''Тәмамлау алдыннан кереш дәреслекләр''' * Atkins, P.W., Overton, T., Rourke, J., Weller, M. and Armstrong, F. ''Shriver and Atkins Inorganic Chemistry'' (4th edition) 2006 (Oxford University Press) ISBN 0-19-926463-5 * Chang, Raymond. ''Chemistry'' 6th ed. Boston: James M. Smith, 1998. ISBN 0-07-115221-0. * Voet and Voet. ''Biochemistry'' (Wiley) ISBN 0-471-58651-X '''Камил дәрәҗә тәмамлау алдыннан яки тәмамлау дәреслекләре''' * Atkins, P. W. ''Physical Chemistry'' (Oxford University Press) ISBN 0-19-879285-9 * Atkins, P. W. et al. ''Molecular Quantum Mechanics'' (Oxford University Press) * McWeeny, R. ''Coulson's Valence'' (Oxford Science Publications) ISBN 0-19-855144-4 * Pauling, L. ''The Nature of the chemical bond'' (Cornell University Press) ISBN 0-8014-0333-2 * Pauling, L., and Wilson, E.B. ''Introduction to Quantum Mechanics with Applications to Chemistry'' (Dover Publications) ISBN 0-486-64871-0 * Smart and Moore. ''Solid State Chemistry: An Introduction'' (Chapman and Hall) ISBN 0-412-40040-5 * Stephenson, G. ''Mathematical Methods for Science Students'' (Longman) ISBN 0-582-44416-0 == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://www.saylor.org/site/textbooks/General%20Chemistry%20Principles,%20Patterns,%20and%20Applications.pdf General Chemistry principles, patterns and applications]. == Моны да карагыз == {{Портал|Химия}} * [[Менделеевның периодик таблицасы]] {{Фәннәр}} [[Төркем:Химия]] haszbdt961zojsceo3xecftr7ybuwo9 1956 ел 0 14448 4447345 4402077 2025-06-19T17:31:12Z 178.205.52.98 /* Туулар */ 4447345 wikitext text/x-wiki {{alsonumber|1956}} {{Ел өчен навигация|1956}} {{Гасыр өчен навигация|20}} {{Башлана торган ел|1956}} == Вакыйгалар == * [[гыйнвар]] — Казанда [[Казан мотор төзүчеләр җитештерү берләшмәсе|КМПО]] канаты астында «Машстрой» исемле [[алкалы хоккей]] командасы оеша (''хәзерге [[Ак Барс (хоккей клубы, Казан)|«Ак Барс»]]''). * [[2 февраль]] — [[Муса Җәлил]]гә [[Советлар Берлеге Герое]] исеме бирелә (үлгәннән соң). * [[25 февраль]] — ''КПСС''-ның [[XX&nbsp;съезд]]ы вакытында [[Никита Хрущёв]] [[Иосиф Сталин|Сталин]] шәхесе культын тәнкыйтьләде. * [[20 март]] — [[Тунис]] [[Франса|Франция]]дән үз бәйсезлеген игълан итә. * [[23 март]] — Беренче [[Ислам]] республикасы — [[Пәкъстан]] оештырыла. * [[10 май]] — [[ССРБ]]да урта мәктәптә өлкән сыйныфларда укыган өчен түләү бетерелә. * [[14 октябрь]] — [[Казан ярминкәсе|ТАССР ВДНХ-сы]] (''хәзерге «[[Казан ярминкәсе]]» ААҖ'') ачыла. * [[28 сентябрь]] — [[Алтынчәч (опера)|Алтынчәч]] операсының яңа куелышы белән [[Муса Җәлил исемендәге Татар дәүләт опера һәм балет театры]]ның яңа бинасы ачыла. * [[29 октябрь]] — [[Исраил]] [[Мисыр]]га хөҗүм итә. Берничә көннән соң кораллы конфликтка [[Франция]] белән [[Бөекбритания]] кушыла. * [[4 ноябрь]] — [[Георгий Жуков]] җитәкләгән Совет армиясе инкыйлабый [[Будапешт]]ны алуга тотына. * [[22 ноябрь]] — [[Мельбурн]]да [[XVI&nbsp;Олимпия уеннары]] башлана. * [[24 ноябрь]] — [[Калмык АССР|калмык]], [[Карачай-Черкес АССР|карачай]], [[Кабарда-Балкар|балкар]], [[Чечен-Ингуш АССР|чечен һәм ингушлар]] автономияләрен торгызу турында [[КПСС ҮК]] карары чыга. == Туулар == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:1956 елда туганнар}} * [[12 гыйнвар]] — [[Николай Носков]], композитор, җырчы, музыкант. * [[29 гыйнвар]] — [[Ильяс Айдаров]], рәссам, ''[[Тукай премиясе]] ([[2013 ел|2013]]).'' * [[29 февраль]] — [[Алмас Нәзиров]], атказанган урманчы. * [[1 март]] — [[Зифа Нагаева]], автор-башкаручы. * [[5 март]] — [[Шамил Сериков]], [[классик көрәш]]тә [[Җәйге Олимпия уеннары 1980|Олимпия чемпионы]]. * [[6 март]] — [[Рәис Хәннанов]], үзешчән татар композиторы (Башкортстан). * [[22 март]] — [[Сергей Погодин]], генерал-майор, ТР хәрби комиссары. * [[23 март]] — [[Радик Гәрәев]], Башкортстанда яшәп иҗат иткән татар эстрада һәм опера җырчысы. * [[25 март]] — [[Ирек Биккинин]], татар журналисты ([[Саранск]]). * [[26 май]] — [[Рәзинә Мөхияр]], шагыйрә, галимә. * [[1 июнь]] — [[Марат Зарипов (1956)|Марат Зарипов]], музыкант (''эскрипкә''). * [[3 июнь]] — [[Әлфис Гаязов]], [[БР ФА]] президенты. * [[19 июнь]] — [[Хәлисә Мөхәмәдиева]], Башкортстандагы татар журналисты. * [[30 август]] — [[Гөлзада Руденко]], Алабуга музей-тыюлыгы директоры. * [[16 сентябрь]] — [[Дэвид Копперфильд]], [[АКШ]] фокусчысы. * [[17 сентябрь]] — [[Алмазбәк Атамбаев]], {{байрак|Кыргызстан}} [[Кыргызстан]] президенты. * [[20 октябрь]] — [[Нәбирә Гыйматдинова]], татар [[язучысы]]. * [[9 ноябрь]] — [[Әхнәф Зиякаев]], скульптор-сынчы (Петербург). * [[18 ноябрь]] — [[Сәвия Әкбәрова]], татар галиме. * [[20 декабрь]] — [[Зөһрә Шәрифуллина]], җырчы. == Вафатлар == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:1956 елда вафатлар}} * [[12 гыйнвар]] — [[Фәррах Дәүләтшин]], БАССР халык чәчәне. * [[15 февраль]] — [[Петр Дульский]], рәссам, педагог, музей белгече. * [[18 апрель]] — [[Шәфыйка Котдусова]], җырчы, пианиночы, [[ТАССР атказанган артисты]]. *[[23 апрель]] — [[Сөләйман Вәлиев-Сульва]], актер һәм режиссер. * [[23 июль]] — [[Бадыйк Салихов]], [[Дан ордены]]ның тулы кавалеры. * [[6 ноябрь]] — [[Габдрахман Сәгъди]], тәнкыйтьче, әдәбият галиме, филолог. * [[20 ноябрь]] — [[Хәсән Заманов]], [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Хәсән Шабанов]], татар шагыйре. [[Төркем:Еллар]] [[Төркем:1956 ел]] 46i42zgc2pdsglukpov7o6ncqnjy9b0 Ак Барс (хоккей клубы, Казан) 0 14598 4447570 4446168 2025-06-20T08:27:11Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447570 wikitext text/x-wiki {{мәгънәләр|Ак Барс}} {{ҮК}} '''"Ак Барс" ''' — [[Континенталь хоккей лигасы]]нда чыгыш ясаучы профессиональ [[хоккей]] клубы. Төп базасы [[Казан]] шәһәрендә урнашкан. Өендәге матчларын 2005 елда ачылган [[Татнефть-Арена]]да үткәрә. "Ак Барс" - континенталь хоккей лигасындагы иң титуллы һәм популяр командаларның берсе. Гагарин кубагының өчләтә иясе. == Клубның тарихы == Команда [[1956 ел]]да [[Казан]] шәһәрендә оеша. Бу вакытта ул «Машстрой» дип атала. Чыгыш ясый башлаганда ук, атамасын «Урицкий исемендәге спорт клубы»на үзгәртеп, беренче ике сезон дәвамында Казан беренчелегендә катнаша. Ил чемпионатларында исә клуб [[1958 ел]]дан чыгыш ясый башлый. === Исемнәре === * «Машстрой» ([[1956]]-[[1958]]), * «Урицкий исемендәге спорт клубы» ([[1958]]-[[1990]]), * «Итил» ([[1990]]-[[1995]]), * «Ак Барс» ([[1995]] елдан). == «Ак Барс» командасының казанышлары == * Ике тапкыр [[РСФСР]] чемпионы ([[1962]], [[1976]]). * Дүрт тапкыр Россия чемпионы ([[1997]]-[[1998]], [[2005]]-[[2006]], [[2008]]-[[2009]], [[2009]]-[[2010]]). * Россия чемпионатларының өч тапкыр көмеш призеры ([[1999]]-[[2000]], [[2001]]-[[2002]], [[2006]]-[[2007]]). * Континенталь кубок ярышларының бронза призеры ([[1999]]). * Россия чемпионатларының өч тапкыр бронза призеры ([[2003]]-[[2004]]). * Европа чемпионнары кубогы иясе ([[2007]]). * Континенталь кубок иясе ([[2008]]). * [[Гагарин кубогы]] иясе һәм КХЛ чемпионы ([[2009]], [[2010]], [[2018 ел|2018]]). == Шәхесләр == === Баш тренерлары === * [[Анатолий Муравьев]] ([[1956]]-[[1965]], [[1966]]-[[1968]]) * [[Исмаил Милушев]] ([[1965]]-[[1966]], [[1968]]-[[1971]]) * [[Евгений Егоров]] ([[1971]]-[[1975]]) * [[Владимир Андреев]] ([[1975]]-[[1978]]) * [[Владимир Васильев]] ([[1978]]-[[1982]]) * [[Олег Голямин]] ([[1982]]-[[1984]]) * [[Геннадий Цыгуров]] ([[1984]]-[[1987]]) * [[Виталий Стаин]] ([[1987]]-[[1988]]) * [[Всеволод Елфимов]] ([[1988]]-[[1991]], [[1994]]-[[1995]]) * [[Юрий Очнев]] ([[1991]]-[[1992]]) * [[Владимир Гусев]] ([[1992]]) * [[Виктор Кузнецов]] ([[1992]]-[[1994]]) * [[Юрий Моисеев]] ([[1995]]-[[1999]], [[2001]]-[[2002]]) * [[Владимир Крикунов]] ([[1999]]-[[2001]]) * [[Владимир Плюще]]в ([[2002]]-[[2003]]) * [[Владимир Вуйтек]] ([[2003]]-[[2004]]) * [[Зиннәтулла Билалетдинов]] ([[2004]]-[[2011]]) * [[Владимир Крикунов]] ([[2011]]-[[2012]]) * [[Валерий Белов]] ([[2012]]- 2014) * [[Зиннәтулла Билалетдинов]] ([[2014]]-[[2019]]) * [[Дмитрий Квартальнов]] (25.03.1966) ([[2019]]-...)<ref>[http://tatcenter.ru/appointments/dmitrij-kvartalnov/ Дмитрий Вячеслав улы Квартальнов «Ак Барс» хоккей клубының баш тренеры итеп билгеләнде.] Деловой интернет-портал TatCenter, 1.05.2019{{ref-ru}}</ref> === Клуб белән бәйле аерым танылган хоккеистлар === {{seealso|Төркем:«Ак Барс» ХК уенчылары}} {{notice|Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P54 wd:Q413568. ?item wdt:P106 wd:Q11774891 } |section= |sort=p54/Q413568/p580 |columns=p54/Q413568/p580:башлау,p54/Q413568/p582:тәмамлау,label:исем,p569,p19,p69,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! башлау ! тәмамлау ! исем ! туу датасы ! туу урыны ! әлма-матер ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | | | ''[[:d:Q26282|Mikhail Varnakov]]'' | 1985-03-01 | [[Түбән Новгород]] | | [[:commons:Category:Mikhail Varnakov|Mikhail Varnakov]] | |- | | | ''[[:d:Q26286|Vasiliy Koshechkin]]'' | 1983-03-27 | [[Тольятти]] | | [[:commons:Category:Vasiliy Koshechkin|Vasiliy Koshechkin]] | |- | | | ''[[:d:Q59702|Oleg Petrov]]'' | 1971-04-18 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Oleg Petrov|Oleg Petrov]] | |- | | | [[Кирилл Петров]] | 1990-04-13 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q59953|Josef Straka]]'' | 1978-02-11 | ''[[:d:Q368929|Йиндржиһув-Һрадетс]]'' | | [[:commons:Category:Josef Straka|Josef Straka]] | |- | | | [[Кирилл Князев]] | 1983-06-09 | [[Ижау]] | | [[:commons:Category:Kirill Knyazev|Kirill Knyazev]] | |- | | | ''[[:d:Q113607|Aleksandr Osipov]]'' | 1989-03-24 | [[Түбән Тагил]] | | [[:commons:Category:Alexander Osipov (ice hockey)|Alexander Osipov (ice hockey)]] | |- | | | ''[[:d:Q126430|Vyacheslav Kozlov]]'' | 1972-05-03 | [[Воскресенск]] | | [[:commons:Category:Vyacheslav Kozlov|Vyacheslav Kozlov]] | |- | | | ''[[:d:Q129202|Fedor Tyutin]]'' | 1983-07-19 | [[Ижау]] | | [[:commons:Category:Fedor Tyutin|Fedor Tyutin]] | |- | | | ''[[:d:Q129212|Niclas Bergfors]]'' | 1987-03-07 | [[Сөдертелье]] | | [[:commons:Category:Niclas Bergfors|Niclas Bergfors]] | |- | | | [[Александр Гуськов]] | 1976-11-26 | [[Түбән Новгород]] | | | |- | | | ''[[:d:Q143299|Yuri Gunko]]'' | 1972-02-28 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Yuri Hunko|Yuri Hunko]] | |- | | | ''[[:d:Q155307|Niko Kapanen]]'' | 1978-04-29 | [[Һәмеэнлинна]] | | [[:commons:Category:Niko Kapanen|Niko Kapanen]] | |- | | | [[Михаил Жуков]] | 1985-01-03 | [[Санкт-Петербург]] | | [[:commons:Category:Mikhail Zhukov|Mikhail Zhukov]] | |- | | | ''[[:d:Q203938|Mikhail Tyulyapkin]]'' | 1984-05-04 | [[Түбән Новгород]] | | [[:commons:Category:Mikhail Tyulyapkin|Mikhail Tyulyapkin]] | |- | | | ''[[:d:Q283995|Petr Vrána]]'' | 1985-03-29 | ''[[:d:Q392429|Штернберк]]'' | | [[:commons:Category:Petr Vrána|Petr Vrána]] | |- | | | ''[[:d:Q285823|Nik Antropov]]'' | 1980-02-18 | [[Үскәмән]] | | [[:commons:Category:Nikolai Antropov|Nikolai Antropov]] | |- | | | [[Җастин Азеведо]] | 1988-04-01 | ''[[:d:Q115134681|West Lorne]]'' | | [[:commons:Category:Justin Azevedo|Justin Azevedo]] | |- | | | ''[[:d:Q374052|Mikhail Yunkov]]'' | 1986-02-16 | [[Воскресенск]] | | [[:commons:Category:Mikhail Yunkov|Mikhail Yunkov]] | |- | | | ''[[:d:Q375902|Alexei Emelin]]'' | 1986-04-25 | [[Тольятти]] | | [[:commons:Category:Alexey Emelin|Alexey Emelin]] | |- | | | ''[[:d:Q376357|Ruslan Salei]]'' | 1974-11-02 | [[Минск]] | | [[:commons:Category:Ruslan Salei|Ruslan Salei]] | 2011-09-07 |- | 2000 | 2001 | ''[[:d:Q381413|Павел Дацюк]]'' | 1978-07-20 | [[Екатеринбург]] | | [[:commons:Category:Pavel Datsyuk|Pavel Datsyuk]] | |- | | | [[Әлбирт Яруллин]] | 1993-05-03 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q434859|Ilya Kovalchuk]]'' | 1983-04-15 | [[Тверь]] | ''[[:d:Q4398072|Русия дәүләт физик мәдәният, спорт, яшьләр һәм туризм университеты]]'' | [[:commons:Category:Ilya Kovalchuk|Ilya Kovalchuk]] | |- | | | ''[[:d:Q435078|Dmitriy Dudarev]]'' | 1976-02-23 | [[Үскәмән]] | | | |- | | | ''[[:d:Q440283|Dany Heatley]]'' | 1981-01-21 | [[Фрайбург-им-Брайсгау]] | ''[[:d:Q838330|Мәдисендәге Висконсин университеты]]''<br/>''[[:d:Q5304065|Dr. E.P. Scarlett High School]]'' | [[:commons:Category:Dany Heatley|Dany Heatley]] | |- | | | [[Игорь Мирнов]] | 1984-09-19<br/>1984-09-15 | [[Чита]] | | | |- | | | ''[[:d:Q444607|Alexei Badyukov]]'' | 1978-04-20 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Alexey Badyukov|Alexey Badyukov]] | |- | | | ''[[:d:Q445356|Yevgeny Fyodorov]]'' | 1980-11-11 | [[Түбән Тагил]] | | | |- | | | [[Андрей Кузьмин (1981)|Андрей Кузьмин]] | 1981-04-05<br/>1981-04-15 | [[Пенза]] | | [[:commons:Category:Andrei Kuzmin|Andrei Kuzmin]] | |- | | | ''[[:d:Q447246|David Nemirovsky]]'' | 1976-08-01 | [[Торонто]] | | | |- | | | ''[[:d:Q458564|Darius Kasparaitis]]'' | 1972-10-16 | ''[[:d:Q286554|Электренай]]'' | | [[:commons:Category:Darius Kasparaitis|Darius Kasparaitis]] | |- | | | ''[[:d:Q463755|Andrei Mezin]]'' | 1974-07-08 | [[Чиләбе]] | | [[:commons:Category:Andrei Mezin|Andrei Mezin]] | |- | | | ''[[:d:Q464087|Alexei Tertyshny]]'' | 1977-03-27 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | ''[[:d:Q464821|Mikhail Glukhov]]'' | 1988-05-13 | [[Орски|Ыр]] | | [[:commons:Category:Mikhail Glukhov|Mikhail Glukhov]] | |- | | | ''[[:d:Q465380|Evgeny Skachkov]]'' | 1984-07-14 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | [[Руслан Зәйнуллин]] | 1982-02-14 | [[Казан]] | | [[:commons:Category:Ruslan Zainullin|Ruslan Zainullin]] | |- | | | [[Евгений Моратов]] | 1981-01-28 | [[Түбән Тагил]] | | | |- | | | [[Василий Тукранов]] | 1989-08-02 | [[Әлмәт]] | | | |- | | | ''[[:d:Q474281|Jan Benda]]'' | 1972-04-28 | ''[[:d:Q3423037|Reet]]'' | | | |- | | | ''[[:d:Q491204|Anders Nilsson]]'' | 1990-03-19 | [[Лулео]] | | [[:commons:Category:Anders Nilsson|Anders Nilsson]] | |- | | | [[Андрей Иванов (1981)|Андрей Иванов]] | 1981-03-10 | [[Санкт-Петербург]] | | [[:commons:Category:Andrei Ivanov (ice hockey)|Andrei Ivanov (ice hockey)]] | |- | | | ''[[:d:Q502528|Andrei Mukhachev]]'' | 1980-07-21 | [[Екатеринбург]] | | | |- | | | ''[[:d:Q502541|Andrei Pervyshin]]'' | 1985-02-02 | [[Архангельск]] | | | |- | | | [[Андрей Зубарев]] | 1987-03-03 | [[Уфа]] | | [[:commons:Category:Andrei Zubarev|Andrei Zubarev]] | |- | | | ''[[:d:Q502694|Andrei Trefilov]]'' | 1969-08-31 | [[Кирово-Чепецк]] | | | |- | | | [[Андрей Никитенко]] | 1979-01-13 | [[Төмән]] | | [[:commons:Category:Andrei Nikitenko|Andrei Nikitenko]] | |- | | | ''[[:d:Q503694|Mikhail Chernov]]'' | 1978-11-11 | [[Прокопьевск]] | | | |- | | | [[Евгений Лапенков]] | 1984-08-01 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | [[Динар Хәфизуллин]] | 1989-01-05 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Вадим Епанчинцев]] | 1976-03-16 | [[Орски|Ыр]] | | [[:commons:Category:Vadim Epanchintsev|Vadim Epanchintsev]] | |- | | | [[Андрей Михнов]] | 1983-11-26 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Andriy Mikhnov|Andriy Mikhnov]] | |- | | | [[Дмитрий Космачёв]] | 1985-06-07 | [[Түбән Новгород]] | | | |- | | | ''[[:d:Q553244|Николай Хәбибуллин]]'' | 1973-01-13 | [[Екатеринбург]] | | [[:commons:Category:Nikolai Khabibulin|Nikolai Khabibulin]] | |- | | | ''[[:d:Q561648|Marcel Hossa]]'' | 1981-10-12 | ''[[:d:Q481564|Илава]]'' | | [[:commons:Category:Marcel Hossa|Marcel Hossa]] | |- | | | ''[[:d:Q561846|Jarkko Immonen]]'' | 1982-04-19 | ''[[:d:Q1025745|Rantasalmi]]'' | | [[:commons:Category:Jarkko Immonen (1982)|Jarkko Immonen (1982)]] | |- | | | ''[[:d:Q575897|Ray Giroux]]'' | 1976-07-20 | ''[[:d:Q912253|North Bay]]'' | [[Yel universitetı|Йель университеты]] | [[:commons:Category:Ray Giroux|Ray Giroux]] | |- | | | ''[[:d:Q587994|Anton Babchuk]]'' | 1984-05-06 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Anton Babchuk|Anton Babchuk]] | |- | | | ''[[:d:Q593699|Artemy Panarin]]'' | 1991-10-30 | [[Коркино]] | | [[:commons:Category:Artemi Panarin|Artemi Panarin]] | |- | 2014 | 2015 | ''[[:d:Q603727|Сергей Костицын]]'' | 1987-03-20 | [[Новополоцк|Наваполатск]] | ''[[:d:Q2496026|Euphrosyne Polotskaya State University of Polotsk]]'' | [[:commons:Category:Sergei Kostitsyn|Sergei Kostitsyn]] | |- | | | ''[[:d:Q609738|Antti Miettinen]]'' | 1980-07-03 | [[Һәмеэнлинна]] | | [[:commons:Category:Antti Miettinen|Antti Miettinen]] | |- | | | ''[[:d:Q613467|Fredrik Norrena]]'' | 1973-11-29 | ''[[:d:Q1679567|Jakobstad]]'' | | [[:commons:Category:Fredrik Norrena|Fredrik Norrena]] | |- | | | [[Александр Королюк]] | 1976-01-15 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Alexander Korolyuk|Alexander Korolyuk]] | |- | | | ''[[:d:Q621156|Alexei Tereshchenko]]'' | 1980-12-16 | [[Можайск]] | | [[:commons:Category:Alexei Tereshchenko|Alexei Tereshchenko]] | |- | | | ''[[:d:Q688108|Alexei Kudashov]]'' | 1971-07-21 | [[Электросталь]] | | | |- | | | ''[[:d:Q689347|Jukka Hentunen]]'' | 1974-05-03 | ''[[:d:Q1641672|Joroinen]]'' | | [[:commons:Category:Jukka Hentunen|Jukka Hentunen]] | |- | | | [[Егор Миловзоров]] | 1987-11-19 | [[Новосибирск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q706875|Vincent Lecavalier]]'' | 1980-04-21 | [[Монреаль]] | ''[[:d:Q15229678|John Rennie High School]]'' | [[:commons:Category:Vincent Lecavalier|Vincent Lecavalier]] | |- | | | [[Петри Веһанен]] | 1977-10-09 | ''[[:d:Q37013|Rauma]]'' | | [[:commons:Category:Petri Vehanen|Petri Vehanen]] | |- | | | [[Яков Рылов]] | 1985-01-15 | [[Кирово-Чепецк]] | | [[:commons:Category:Yakov Rylov|Yakov Rylov]] | |- | | | ''[[:d:Q722097|Tony Mårtensson]]'' | 1980-06-23 | ''[[:d:Q83681|Kalix]]'' | | [[:commons:Category:Tony Mårtensson|Tony Mårtensson]] | |- | | | ''[[:d:Q722653|Jiří Hudler]]'' | 1984-01-04 | [[Оломоуц|Оломоутс]] | | [[:commons:Category:Jiří Hudler|Jiří Hudler]] | |- | | | [[Максим Майоров]] | 1989-03-26 | [[Әндиҗан]] | | [[:commons:Category:Maksim Mayorov|Maksim Mayorov]] | |- | | | ''[[:d:Q730901|Chris Bourque]]'' | 1986-01-29 | [[Бостон]] | ''[[:d:Q5196182|Cushing Academy]]'' | [[:commons:Category:Chris Bourque|Chris Bourque]] | |- | | | ''[[:d:Q732817|Evgeny Bodrov]]'' | 1988-01-08 | [[Тольятти]] | | | |- | | | [[Алексей Морозов]] | 1977-02-16 | [[Мәскәү]] | ''[[:d:Q4398072|Русия дәүләт физик мәдәният, спорт, яшьләр һәм туризм университеты]]'' | [[:commons:Category:Aleksey Morozov|Aleksey Morozov]] | |- | | | ''[[:d:Q739793|Brad Richards]]'' | 1980-05-02 | ''[[:d:Q3328191|Murray Harbour]]'' | ''[[:d:Q4815630|Athol Murray College of Notre Dame]]'' | [[:commons:Category:Brad Richards|Brad Richards]] | |- | | | ''[[:d:Q739944|Alexei Kovalev]]'' | 1973-02-24 | [[Тольятти]] | | [[:commons:Category:Alexei Kovalev|Alexei Kovalev]] | |- | | | ''[[:d:Q748492|Konstantin Glazachev]]'' | 1985-02-18 | [[Архангельск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q760803|Hannes Hyvönen]]'' | 1975-08-29 | [[Оулу]] | | | |- | | | ''[[:d:Q767721|Vyacheslav Buravchikov]]'' | 1987-05-22 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q769792|Yuri Dobryshkin]]'' | 1979-07-19 | [[Пенза]] | | | |- | | | ''[[:d:Q770226|Sergei Nikolaev]]'' | 1972-06-08 | [[Сарытау]] | | | |- | | | ''[[:d:Q771395|Vladimir Denisov]]'' | 1984-06-29 | [[Чашники]] | ''[[:d:Q2496026|Euphrosyne Polotskaya State University of Polotsk]]'' | [[:commons:Category:Vladimir Denisov|Vladimir Denisov]] | |- | | | ''[[:d:Q787552|Yevgeny Medvedev]]'' | 1982-08-27 | [[Чиләбе]] | | [[:commons:Category:Yevgeny Medvedev|Yevgeny Medvedev]] | |- | | | [[Борис Тортунов]] | 1973-08-14 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | ''[[:d:Q913261|Dmitri Bykov]]'' | 1977-05-05 | [[Ижау]] | | [[:commons:Category:Dmitri Bykov|Dmitri Bykov]] | |- | | | ''[[:d:Q928220|Fred Brathwaite]]'' | 1972-11-24 | [[Ottawa|Оттава]] | ''[[:d:Q5728807|Henry Street High School]]''<br/>''[[:d:Q7528725|Sir Robert Borden High School]]'' | [[:commons:Category:Fred Brathwaite|Fred Brathwaite]] | |- | | | ''[[:d:Q929033|Jakub Petružálek]]'' | 1985-04-24 | ''[[:d:Q986082|Литвинов]]'' | | [[:commons:Category:Jakub Petružálek|Jakub Petružálek]] | |- | | | ''[[:d:Q932004|Enver Lisin]]'' | 1986-04-22 | [[Воскресенск]] | | [[:commons:Category:Enver Lisin|Enver Lisin]] | |- | | | ''[[:d:Q933375|Vitaly Atyushov]]'' | 1979-07-04 | [[Пенза]] | | [[:commons:Category:Vitaly Atyushov|Vitaly Atyushov]] | |- | | | ''[[:d:Q939710|Oscar Möller]]'' | 1989-01-22 | [[Стокһольм|Стокһолм]] | | [[:commons:Category:Oscar Möller|Oscar Möller]] | |- | 1997 | 1999 | [[Олег Антоненко]] | 1971-07-01 | [[Минск]] | | [[:commons:Category:Oleg Antonenko|Oleg Antonenko]] | |- | | | [[Геннадий Разин]] | 1978-02-03 | [[Харьков]] | | | |- | | | [[Руслан Нуретдинов (1980)|Руслан Нуретдинев]] | 1980-03-30 | [[Уфа]] | | [[:commons:Category:Ruslan Nurtdinov|Ruslan Nurtdinov]] | |- | | | ''[[:d:Q942204|Vadym Shakhraychuk]]'' | 1974-06-12 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Vadym Shakhraychuk|Vadym Shakhraychuk]] | |- | | | [[Роман Кукумберг]] | 1980-04-08 | [[Братислава]] | | [[:commons:Category:Roman Kukumberg|Roman Kukumberg]] | |- | | | ''[[:d:Q944151|Igor Shadilov]]'' | 1980-06-07 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q944229|Petr Čajánek]]'' | 1975-08-18 | [[Злин]] | | [[:commons:Category:Petr Čajánek|Petr Čajánek]] | |- | | | ''[[:d:Q944243|Tomáš Vlasák]]'' | 1975-02-01 | [[Прага]] | | [[:commons:Category:Tomáš Vlasák|Tomáš Vlasák]] | |- | | | [[Дмитрий Обухов]] | 1983-07-09 | [[Казан]] | | [[:commons:Category:Dmitri Obukhov|Dmitri Obukhov]] | |- | | | [[Глеб Клименко]] | 1983-07-28 | [[Хабарау|Хабаровск]] | | [[:commons:Category:Gleb Klimenko|Gleb Klimenko]] | |- | | | ''[[:d:Q959945|Maxim Spiridonov]]'' | 1978-04-07 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q960482|Robert Esche]]'' | 1978-01-22 | ''[[:d:Q515404|Whitesboro]]'' | ''[[:d:Q5017660|Cairine Wilson Secondary School]]'' | [[:commons:Category:Robert Esche|Robert Esche]] | |- | | | ''[[:d:Q963033|Stepan Zakharchuk]]'' | 1986-11-30 | [[Амдерма]] | | | |- | | | ''[[:d:Q965915|Denis Golubev]]'' | 1991-07-11 | [[Магнитогорск]] | | | |- | | | [[Яков Селезнёв]] | 1989-08-04 | [[Алабуга]] | | | |- | | | [[Николай Лемтюгов]] | 1986-01-15 | [[Мияс]] | | [[:commons:Category:Nikolai Lemtyugov|Nikolai Lemtyugov]] | |- | | | ''[[:d:Q967517|Ilia Nikulin]]'' | 1982-03-12 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Ilya Nikulin|Ilya Nikulin]] | |- | | | ''[[:d:Q968213|Grigori Panin]]'' | 1985-11-24 | [[Караганда|Караганды]] | | | |- | | | ''[[:d:Q968497|Evgeny Davydov]]'' | 1967-05-27 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | [[Игорь Мусатов]] | 1987-09-23 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Igor Musatov|Igor Musatov]] | |- | | | ''[[:d:Q973875|Stanislav Bocharov]]'' | 1991-06-20 | [[Хабарау|Хабаровск]] | | | |- | | | [[Николай Белов (1987)|Николай Белов]] | 1987-08-13 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q977232|Serhiy Klymentiev]]'' | 1975-04-05 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Serhiy Klymentiev|Serhiy Klymentiev]] | |- | | | ''[[:d:Q981770|Tomáš Vincour]]'' | 1990-11-19 | [[Брно]] | ''[[:d:Q6802459|McNally High School]]'' | [[:commons:Category:Tomáš Vincour|Tomáš Vincour]] | |- | | | [[Данис Зарипов]] | 1981-03-26 | [[Чиләбе]] | | [[:commons:Category:Danis Zaripov|Danis Zaripov]] | |- | | | ''[[:d:Q984036|Stanislav Galimov]]'' | 1988-02-12 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | ''[[:d:Q984054|Konstantin Barulin]]'' | 1984-09-04 | [[Караганда|Караганды]] | | [[:commons:Category:Konstantin Barulin|Konstantin Barulin]] | |- | | | ''[[:d:Q984252|Alexander Eremenko]]'' | 1980-04-10 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Alexander Eremenko (ice hockey)|Alexander Eremenko (ice hockey)]] | |- | | | ''[[:d:Q984256|Denis Kulyash]]'' | 1983-05-31 | [[Омск]] | | [[:commons:Category:Denis Kulyash|Denis Kulyash]] | |- | | | ''[[:d:Q984259|Janne Pesonen]]'' | 1982-05-11 | ''[[:d:Q214054|Suomussalmi]]'' | | [[:commons:Category:Janne Pesonen|Janne Pesonen]] | |- | | | ''[[:d:Q998552|Alexander Svitov]]'' | 1982-11-03 | [[Омск]] | | [[:commons:Category:Alexander Svitov|Alexander Svitov]] | |- | | | [[Булат Шәвәлиев]] | 1992-09-19 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Денис Платонов]] | 1981-11-06 | [[Сарытау]] | | | |- | | | [[Денис Соколов]] | 1977-01-27 | [[Екатеринбург]] | | [[:commons:Category:Denis Sokolov (ice hockey)|Denis Sokolov (ice hockey)]] | |- | | | [[Денис Архипов]] | 1979-05-19 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1187689|Denis Denisov]]'' | 1981-12-31 | [[Харьков]] | | [[:commons:Category:Denis Denisov|Denis Denisov]] | |- | | | ''[[:d:Q1232389|Dmitriy Kazionov]]'' | 1984-05-13 | [[Ижау]] | | [[:commons:Category:Dmitri Kazionov|Dmitri Kazionov]] | |- | | | [[Дмитрий Ячанов|Дмитри Ячанов]] | 1972-04-17 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1232689|Dmitry Upper]]'' | 1978-07-27 | [[Дмитриевка (Көнчыгыш Казакъстан өлкәсе)]] | | [[:commons:Category:Dmitri Upper|Dmitri Upper]] | |- | | | [[Дмитрий Квартальнов]] | 1966-03-25 | [[Воскресенск]] | | [[:commons:Category:Dmitri Kvartalnov|Dmitri Kvartalnov]] | |- | | | ''[[:d:Q1245770|Janne Lahti]]'' | 1982-07-20 | ''[[:d:Q429864|Рийһимәки]]'' | | | |- | | | ''[[:d:Q1252348|Vitali Yachmenev]]'' | 1975-01-08 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1282551|Vadim Khomitsky]]'' | 1982-07-21 | [[Воскресенск]] | | | |- | | | [[Эдуард Кадыйрмәтов]] | 1972-03-07 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Алексей Симаков]] | 1979-04-07 | [[Екатеринбург]] | | [[:commons:Category:Alexei Simakov|Alexei Simakov]] | |- | | | ''[[:d:Q1342208|Nikolay Zherdev]]'' | 1984-11-05 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Nikolai Zherdev|Nikolai Zherdev]] | |- | | | ''[[:d:Q1342417|Mikael Tellqvist]]'' | 1979-09-19 | ''[[:d:Q19978722|Sundbyberg church parish]]'' | | [[:commons:Category:Mikael Tellqvist|Mikael Tellqvist]] | |- | | | ''[[:d:Q1342533|Michael Nylander]]'' | 1972-10-03 | [[Стокһольм|Стокһолм]] | | [[:commons:Category:Michael Nylander|Michael Nylander]] | |- | | | [[Александр Бурмистров]] | 1991-10-21 | [[Казан]] | | [[:commons:Category:Alexander Burmistrov|Alexander Burmistrov]] | |- | | | ''[[:d:Q1367412|Kanstantsin Kaltsou]]'' | 1981-04-17 | [[Минск]] | | | 2024-03-18 |- | | | ''[[:d:Q1369648|Sergei Bautin]]'' | 1967-03-11 | [[Рогачёв|Раһачоу]] | | | 2022-12-31 |- | | | ''[[:d:Q1373863|Vitali Prokhorov]]'' | 1966-12-25 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1379215|Alexei Zhitnik]]'' | 1972-10-10 | [[Киев]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1389715|Sergei Zinovjev]]'' | 1980-03-04 | [[Прокопьевск]] | | [[:commons:Category:Sergei Zinovjev|Sergei Zinovjev]] | |- | | | ''[[:d:Q1389806|Konstantin Korneyev]]'' | 1984-06-05 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Konstantin Korneev|Konstantin Korneev]] | |- | | | ''[[:d:Q1389952|Jonas Andersson]]'' | 1981-02-24 | ''[[:d:Q11057477|Лидингө]]'' | | [[:commons:Category:Jonas Andersson (ice hockey)|Jonas Andersson (ice hockey)]] | |- | | | [[Евгений Рясенский]] | 1987-07-18 | [[Тверь]] | | [[:commons:Category:Yevgeni Ryasensky|Yevgeni Ryasensky]] | |- | | | ''[[:d:Q1390031|Nikita Alexeev]]'' | 1981-12-27 | [[Мурманск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1390145|Lauris Dārziņš]]'' | 1985-01-28 | [[Рига]] | | [[:commons:Category:Lauris Dārziņš|Lauris Dārziņš]] | |- | | | ''[[:d:Q1390258|Vitali Proshkin]]'' | 1976-05-08 | [[Электросталь]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1390434|Alexander Stepanov]]'' | 1979-04-26 | [[Мәскәү]] | | [[:commons:Category:Alexander Stepanov (ice hockey)|Alexander Stepanov (ice hockey)]] | |- | | | ''[[:d:Q1390466|Vladimir Vorobiev]]'' | 1972-11-02 | [[Череповец]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1392259|Evgeny Varlamov]]'' | 1976-12-07 | [[Таллинн]] | | [[:commons:Category:Evgeny Varlamov|Evgeny Varlamov]] | |- | | | ''[[:d:Q1392507|Alekseï Tchoupine]]'' | 1972-11-11 | [[Глазов]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1400502|Grigory Shafigulin]]'' | 1985-01-13 | [[Чиләбе]] | | [[:commons:Category:Grigori Shafigulin|Grigori Shafigulin]] | |- | | | ''[[:d:Q1422347|Fedor Malykhin]]'' | 1990-11-13 | [[Екатеринбург]] | | [[:commons:Category:Fedor Malykhin|Fedor Malykhin]] | 2025-03-18 |- | | | ''[[:d:Q1440121|Serhiy Varlamov]]'' | 1978-07-21 | [[Киев]] | | [[:commons:Category:Sergi Varlamov|Sergi Varlamov]] | |- | | | [[Иван Касутин]] | 1986-10-17 | [[Вологда]] | | [[:commons:Category:Ivan Kasutin|Ivan Kasutin]] | |- | | | [[Александр Рыбаков]] | 1985-08-11 | [[Казан]] | | [[:commons:Category:Alexander Rybakov|Alexander Rybakov]] | |- | | | ''[[:d:Q1675763|Pēteris Skudra]]'' | 1973-04-24 | [[Рига]] | | | |- | | | ''[[:d:Q1683613|Jaroslav Hlinka]]'' | 1976-11-10 | [[Прага]] | | [[:commons:Category:Jaroslav Hlinka|Jaroslav Hlinka]] | |- | | | ''[[:d:Q1688674|Evgeny Ketov]]'' | 1986-01-17 | [[Губаха]] | ''[[:d:Q4314989|П. Ф. Лесгафт исемендәге Милли дәүләт физик тәрбия, спорт һәм сәламәтлек университеты]]'' | [[:commons:Category:Evgeny Ketov|Evgeny Ketov]] | |- | | | [[Тим Стәплтон]] | 1982-07-19 | ''[[:d:Q968621|Лагранж]]'' | ''[[:d:Q16836536|Fenwick High School]]'' | | |- | | | ''[[:d:Q1932959|Mika Noronen]]'' | 1979-06-17 | [[Тампере]] | | [[:commons:Category:Mika Noronen|Mika Noronen]] | |- | | | ''[[:d:Q2004959|Sheldon Brookbank]]'' | 1980-10-03 | ''[[:d:Q1805495|Lanigan]]'' | | [[:commons:Category:Sheldon Brookbank|Sheldon Brookbank]] | |- | | | ''[[:d:Q2007327|Valeri Zelepukin]]'' | 1968-09-17 | [[Воскресенск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q2058897|Patrik Martinec]]'' | 1971-09-04 | ''[[:d:Q368796|Йилемнитсе]]'' | | [[:commons:Category:Patrik Martinec|Patrik Martinec]] | |- | | | ''[[:d:Q2092875|Vladimir Tsyplakov]]'' | 1969-04-18 | [[Инта]] | | | 2019-12-14 |- | | | ''[[:d:Q2569145|Andrei Skabelka]]'' | 1971-01-20 | [[Минск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q2577579|Alexander Golovin]]'' | 1983-03-26 | [[Үскәмән]] | | | |- | | | [[Альберт Вишняков]] | 1983-12-30 | [[Әлмәт]] | | | |- | | | [[Александр Дроздецкий]] | 1981-11-10 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | [[Евгений Константинов (1982)|Евгений Константинов]] | 1981-03-29 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q2832543|Aleksandr Jdan]]'' | 1971-08-28 | [[Воскресенск]] | | | |- | | | [[Александр Виноградов (1970)|Александр Виноградов]] | 1970-06-20 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q2846816|Andrey Kozyrev]]'' | 1973-06-17 | [[Северск]] | | | |- | | | [[Аслан Рәисев]] | 1990-12-29 | [[Грозный]] | | | |- | | | ''[[:d:Q3022862|Denis Perevozchikov]]'' | 1993-02-02 | [[Пермь]] | | | |- | | | ''[[:d:Q3079720|Jozef Daňo]]'' | 1968-12-28 | [[Нитра]] | | | |- | | | ''[[:d:Q3148309|Igor Nikulin]]'' | 1972-08-26 | [[Череповец]] | | | |- | | | [[Николай Цулыгин|Николай Сулыгин]] | 1975-05-29 | [[Уфа]] | | | |- | | | ''[[:d:Q3350276|Oleg Shargorodsky]]'' | 1969-11-18<br/>1969-11-19 | [[Харьков]] | | | |- | | | [[Сергей Котов (1950)|Сергей Котов]] | 1950-01-09 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q3481575|Shaun Heshka]]'' | 1985-07-30 | ''[[:d:Q605427|Melville]]'' | | [[:commons:Category:Shaun Heshka|Shaun Heshka]] | |- | | | ''[[:d:Q3554987|Vassili Tourkovski]]'' | 1974-09-03 | [[Сарытау]] | | | |- | | | [[Валерий Белов (1967)|Валерий Белов]] | 1967-01-24 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | [[Эмиль Гарипов|Имил Гарипов]] | 1991-08-15 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4182512|Andrei Zabolotnev]]'' | 1982-01-20 | [[Чиләбе]] | | | |- | | | [[Артём Лукоянов]] | 1989-01-31 | [[Әлмәт]] | | | |- | | | [[Денис Метлюк]] | 1972-01-30 | [[Тольятти]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4370292|Oleg Polkovnikov]]'' | 1973-08-21 | [[Киев]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4397188|Oleg Romanov]]'' | 1970-03-31 | [[Минск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4404071|Oleksandr Savytskyi]]'' | 1971-05-03 | [[Киев]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4427188|Konstantin Sokolov]]'' | 1991-05-12 | [[Үскәмән]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4458997|Vladimir Tkachyov]]'' | 1993-10-05 | [[Днипро]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4524624|Vladimir Shikhanov]]'' | 1957-03-16 | [[Самар]] | | | |- | | | [[Алексей Щебланов]] | 1968-01-24 | [[Минск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q4536906|Egor Yakovlev]]'' | 1991-09-17 | [[Магнитогорск]] | | [[:commons:Category:Egor Yakovlev|Egor Yakovlev]] | |- | | | ''[[:d:Q4755855|Андрей Макаров]]'' | 1964-03-08 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Артем Анисимов (1976)|Артем Анисимов]] | 1976-07-27 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Дмитрий Балмин]] | 1970-07-15 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q6315667|Jussi Rynnäs]]'' | 1987-05-22 | [[Пори]] | | [[:commons:Category:Jussi Rynnäs|Jussi Rynnäs]] | |- | | | ''[[:d:Q11792164|Nikolay Ignatov]]'' | 1978-04-22 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12073441|Dmitry Yerofeyev]]'' | 1971-01-28<br/>1970-01-28 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12087697|Марат Вәлиуллин]]'' | 1984-02-11 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12098582|Гусов Андрій Леонідович]]'' | 1969-11-16 | [[Минск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12140620|Андрей Писарев]]'' | 1989-03-22 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12152231|Maxim Sergeev]]'' | 1987-07-04 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q12762621|Artur Iľdusovič Bagautdinov]]'' | 1988-03-05 | | | | 2008-10-17 |- | | | [[Сергей Абрамов (1959)|Сергей Абрамов]] | 1959-09-15 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q16225736|Евгений Ярославлев]]'' | 1994-04-06 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Данил Фәйзуллин]] | 1993-12-03 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q16528494|Andrei Gusov]]'' | 1969-11-16 | [[Минск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q16600580|Sergejs Povečerovskis]]'' | 1960-04-24 | [[Оленегорск]] | | | |- | | | ''[[:d:Q16614058|Валерий Гудожников]]'' | 1962-04-03 | [[Казан]] | | | |- | 1958<br/>1963<br/>1966<br/>1992 | 1959<br/>1964<br/>1970<br/>1992 | [[Владимир Гусев (1939)|Владимир Гусев]] | 1939-11-17 | [[Казан]] | | | 2020-10-25 |- | 2019-05-21 | | ''[[:d:Q18916545|Кристиан Хенкель]]'' | 1995-11-07 | [[Минск]] | | [[:commons:Category:Kristian Khenkel|Kristian Khenkel]] | |- | | | [[Рәмир Хәйдәров|Рәмир Хәйдәрев]] | 1977-12-29 | [[Казан]] | | | 2012-06-29 |- | | | ''[[:d:Q20069026|Ziyat Paigin]]'' | 1995-02-08 | [[Тольятти]] | | | |- | | | [[Дамир Мусин]] | 1994-10-05 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q21100288|Andrey Kirilov]]'' | 1966-05-17 | [[Кирово-Чепецк]] | | | |- | | | ''[[:d:Q21109486|Valery Nazarov]]'' | 1948-02-25 | [[Электросталь]] | | | 1990 |- | | | ''[[:d:Q22280611|Dmitry Arkhipov]]'' | 1993-02-02 | [[Яңа Чабаксар]] | | | |- | | | ''[[:d:Q22695628|Эдуард Милюшев]]'' | 1950-06-22 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q26776677|Alexander Trofimov]]'' | 1977-09-09 | [[Мәскәү]] | | | |- | | | ''[[:d:Q30345621|Mikhail Sidorov]]'' | 1997-06-25 | [[Ярославль]] | | | |- | | | ''[[:d:Q32362087|Alexander Sokolov]]'' | 1957-10-08 | ''[[:d:Q4425349|Smyshlyayevka]]'' | | | |- | | | [[Антон Юркин]] | 1975-06-03 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q48644155|Эдгар Гаделшин]]'' | 1970-01-12 | [[Казан]] | | | 2012-10-21 |- | 1962 | 1966 | ''[[:d:Q60827710|Владимир Курбатов]]'' | 1932 | | | | |- | | | ''[[:d:Q60837682|Vladislav Podyapolsky]]'' | 1995-06-04 | [[Новокузнецк]] | | | |- | | | [[Ришат Гыймаев]] | 1964-02-02 | [[Тимәш]] | | | |- | | | ''[[:d:Q64853164|Дмитрий Воронков]]'' | 2000-09-10 | [[Ангарск]] | | [[:commons:Category:Dmitri Voronkov|Dmitri Voronkov]] | |- | | | ''[[:d:Q75430072|Danila Zhuravlyov]]'' | 2000-04-08 | ''[[:d:Q4335095|Опалиха (Кстован кӀошт)]]'' | | | |- | | | ''[[:d:Q78570938|Vladislav Kara]]'' | 1998-04-20 | [[Салехард]] | | | |- | | | [[Әмир Мифтахов]] | 2000-04-26 | [[Казан]] | | | |- | | | ''[[:d:Q85993090|Sergei Kiryakhin]]'' | 1964-02-27 | [[Казан]] | | | |- | | | [[Тимур Билялов]] | 1995-03-28 | [[Түбән Кама]] | | | |- | | | ''[[:d:Q88263354|Artiom Galimov]]'' | 1999-09-08 | [[Самар]] | | | |- | 2023 | | ''[[:d:Q104866795|Митчелл Миллер]]'' | 2001-12-20 | [[Силвения (Огайо)|Силвения]] | | | |- | | | ''[[:d:Q104903560|Pavel Lazarev]]'' | 1970-03-31 | [[Чиләбе]] | | | 2018-09-03 |- | 1986<br/>1991 | 1988<br/>2001 | ''[[:d:Q105393437|Илнур Гыйззәтуллин]]'' | 1969-05-13 | [[Казан]] | | | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Чемпион булу серләре: хоккей/ авт-төз. [[Гөлнара Сибгатова|Г.Сибгатова]]. — [[Казан]]: Татар. кит. нәшр., [[2010]]. — 71 б.: рәс. б-н. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Шулай ук карагыз == {{Портал|Спорт}} * [[Ак Бүре (спорт мәктәбе)|Ак Бүре]] * [[Нефтехимик (хоккей клубы, Түбән Кама)]] * [[Нефтяник (хоккей клубы, Әлмәт)]] * [[Барс (хоккей клубы, Казан)]] * [[Ирбис (хоккей клубы, Казан)]] * [[Реактор (хоккей клубы, Түбән Кама)]] {{Татарстан спорт оешмалары}} {{Континенталь хоккей лигасы}} [[Төркем:Россия хоккей клублары]] [[Төркем:Казан спорт клублары]] {{Rq|stub}} biybs6rfrq46epct1b9yyzci0i4us0m Геология 0 15688 4447589 4426889 2025-06-20T11:53:34Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447589 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Геология''' – [[Җир]] кабыгы һәм анда анда булган [[файдалы казылмалар]]ның [[состав]]ы, [[төзелеш]]е, [[үсеш]] [[тарих]]ын [[өйрәнү]]че [[фән]]нәр [[комплекс]]ы, аны һәм бу [[өлкә]]дә урын алучы барлык [[процесс]]ларны белдерүче [[термин]]. == Тарих == [[Рәсем:Geologia.jpg|200px|thumb|left|[[Җир шары]] [[структура]]сын тасфиралаган [[сурәт]]]] Геология термины [[1657 ел]]да [[норвегия]]ле [[галим]] М. П. Эшолт тарафыннан кертелә. == Бүлекләре == {{seealso|Төркем:Геология бүлекләре}} Бу комплекска түбәндәге фәннәр керә: * [[Минералогия]] * [[Петрография]] * [[Геохимия]] * [[Тектоника]] * [[Гидрогеология]] * [[Геофизика]] * [[Геоморфология]] * [[Файдалы казылмалар турында фән]] {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q87058424 } |section= |sort=label |columns=label:исем,description:тасвир,p2578}} {| class='wikitable sortable' ! исем ! тасвир ! өйрәнелгән тармак |- | ''[[:d:Q125299817|górnictwo i geologia inżynierska]]'' | | |- | ''[[:d:Q134810742|micropedology]]'' | | |- | ''[[:d:Q134912903|physiographic geology]]'' | | |- | ''[[:d:Q1648514|Ай геологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q127079727|аэрогеология]]'' | | |- | ''[[:d:Q126366418|аэролитология]]'' | | [[метеорит]] |- | ''[[:d:Q102904|вулканология]]'' | | ''[[:d:Q505748|вулканизм]]'' |- | ''[[:d:Q52109|геоморфология]]'' | рельеф формаларын һәм аларны формалаштыручы процессларны фәнни өйрәнү | ''[[:d:Q186131|terrain]]''<br/>[[тау]]<br/>[[Рельеф формалары|рельеф формасы]]<br/>''[[:d:Q1349417|Җир йөзе]]''<br/>''[[:d:Q944588|сөзәклек]]'' |- | ''[[:d:Q113884259|геопсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q213891|геохронология]]'' | | |- | ''[[:d:Q179509|гидрогеология]]'' | | ''[[:d:Q124714|чишмә]]''<br/>''[[:d:Q161598|җир асты сулары]]''<br/>''[[:d:Q3335983|җирасты сулык]]'' |- | ''[[:d:Q52120|гляциология]]'' | табигый бозлыклар формалары (мәс. кар бозлары), барлыкка килүләре һәм үзенчәлекләре турында фән | [[бозлык]]<br/>''[[:d:Q12599|ice sheet]]''<br/>''[[:d:Q46966|ice shelf]]''<br/>''[[:d:Q878077|ice cap]]'' |- | ''[[:d:Q3630257|динамик геология]]'' | | |- | ''[[:d:Q109534974|диңгез геофизикасы]]'' | | |- | ''[[:d:Q2315537|ихнология]]'' | | ''[[:d:Q853800|trace fossil]]'' |- | ''[[:d:Q2383547|криология]]'' | | ''[[:d:Q493109|cryosphere]]'' |- | ''[[:d:Q6538759|литология]]'' | | |- | ''[[:d:Q16000119|магматик тау токымы петрологиясе]]'' | магматик тау токымын өйрәнүе | [[магмалы тау токымнары]] |- | ''[[:d:Q1933330|медицина геологиясе]]'' | табигый геологик факторларны һәм аларның кеше һәм хайваннар сәламәтлегенә тәэсирен өйрәнүе | |- | ''[[:d:Q111968621|метаморфик тау токымнары петрологиясе]]'' | метаморфик тау токымнарын өйрәнү | ''[[:d:Q47069|метаморфик тау токымы]]'' |- | ''[[:d:Q83353|минералогия]]'' | | ''[[:d:Q7946|минерал]]'' |- | ''[[:d:Q3324383|морфотектоника]]'' | | |- | ''[[:d:Q2497922|неотектоника]]'' | геологик вакыт эчендәге соңгы арада яки гамәлдә урын алган Җир кабыгы деформацияләре һәм хәрәкәтьләрен өйрәнү | |- | ''[[:d:Q1048416|нефть һәм газ геологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q5413464|палеобиогеография]]'' | | |- | ''[[:d:Q125994414|палеогеоморфология]]'' | | |- | ''[[:d:Q4342540|палеогляциология]]'' | | |- | ''[[:d:Q289600|петрография]]'' | структур, минералогик һәм химик үзенчәлекләрне өйрәнүче петрография өлеше | |- | ''[[:d:Q163082|петрология]]'' | | [[тау токымы]] |- | ''[[:d:Q4361662|петрохимия]]'' | петрология бүлеге | |- | ''[[:d:Q751439|планетар геология]]'' | | |- | ''[[:d:Q11812755|плюмлар тектоникасы]]'' | | |- | ''[[:d:Q7281262|радиогляциология]]'' | | |- | ''[[:d:Q205768|седиментология]]'' | | ''[[:d:Q180184|sediment]]''<br/>''[[:d:Q82480|утырма тау токымнары]]'' |- | ''[[:d:Q6592057|сейсмотектоника]]'' | | |- | ''[[:d:Q134783|стратиграфия]]'' | | ''[[:d:Q82480|утырма тау токымнары]]''<br/>''[[:d:Q785020|sedimentary basin]]''<br/>[[Катлам (геология)|катлам]] |- | ''[[:d:Q334823|структур геология]]'' | | |- | ''[[:d:Q754590|тарихи геология]]'' | | |- | ''[[:d:Q78125729|тектоника]]'' | | ''[[:d:Q193343|тектоника]]'' |- | ''[[:d:Q2426412|тектонофизика]]'' | | |- | ''[[:d:Q631298|тозлар тектоникасы]]'' | Җир кабыгындагы тозлар тулы структуралар, механизмнар һәм тозларга бай тектоник деформацияләрне өйрәнү | |- | ''[[:d:Q85874946|топоминералогия]]'' | | ''[[:d:Q7946|минерал]]'' |- | ''[[:d:Q853915|файдалы казылмалар геологиясе]]'' | | ''[[:d:Q889659|файдалы казылмалар]]''<br/>''[[:d:Q15104915|файдалы казылмалар ятмасы]]'' |- | ''[[:d:Q128894857|физик геология]]'' | | |- | ''[[:d:Q128893816|фотогеология]]'' | һавадан яки иярченнән ясалган фотографияләрнең геологик мәгълүмат туплауда куллану | |- | ''[[:d:Q2348608|экологик геология]]'' | | |} {{Wikidata list end}} == Чорлар == {{seealso|Төркем:Геологик чорлар}} == Геологлар == {{seealso|Төркем:Геологлар}} == Аерым терминнар исемлеге == {{seealso|Төркем:Геология терминологиясе}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q77330535 } |section= |sort=label |columns=label:Исем,p279}} {| class='wikitable sortable' ! Исем ! нәрсәнең ассыйныфы |- | ''[[:d:Q420052|Akkumulation]]'' | |- | ''[[:d:Q9323989|Colluvium]]'' | ''[[:d:Q100384264|rock fragment]]'' |- | ''[[:d:Q12540263|Level of denuncing]]'' | |- | ''[[:d:Q6944270|Muva]]'' | |- | ''[[:d:Q7622662|Stream load]]'' | ''[[:d:Q909534|mass transfer]]'' |- | ''[[:d:Q4754304|andesite line]]'' | |- | ''[[:d:Q60791685|backstop]]'' | ''[[:d:Q219858|zone]]'' |- | ''[[:d:Q23579697|collage]]'' | |- | ''[[:d:Q3828108|compression]]'' | |- | ''[[:d:Q5177532|country rock]]'' | ''[[:d:Q22731|таш]]'' |- | ''[[:d:Q1987070|deposition]]'' | ''[[:d:Q116844065|accumulation]]'' |- | ''[[:d:Q1354045|foothills]]'' | ''[[:d:Q2624046|таулар чылбыры]]''<br/>[[Рельеф формалары|рельеф формасы]] |- | ''[[:d:Q8565009|foundered strata]]'' | [[Катлам (геология)|катлам]] |- | ''[[:d:Q10509221|gry]]'' | |- | ''[[:d:L679516|hornfels]]'' | |- | ''[[:d:Q212136|horst]]'' | ''[[:d:Q35145263|табигый географик объект]]''<br/>[[Рельеф формалары|рельеф формасы]]<br/>''[[:d:Q112628506|геологик үзенчәлек]]'' |- | ''[[:d:Q862746|joint]]'' | ''[[:d:Q2307625|ярык]]'' |- | ''[[:d:Q6648199|lithospheric flexure]]'' | |- | ''[[:d:Q6648214|lithotope]]'' | |- | ''[[:d:Q113856301|palisade]]'' | ''[[:d:Q107679|cliff]]'' |- | ''[[:d:Q7254950|pseudomatrix]]'' | ''[[:d:Q6647900|lithic fragment]]'' |- | ''[[:d:Q7286559|rake]]'' | |- | ''[[:d:Q357775|rim]]'' | ''[[:d:Q100709623|rim]]'' |- | ''[[:d:Q565649|soil pH]]'' | [[pH]] |- | ''[[:d:Q7618282|stockwork]]'' | ''[[:d:Q952465|vein]]'' |- | ''[[:d:Q1973416|type locality]]'' | ''[[:d:Q618123|географик объект]]'' |- | ''[[:d:Q9367639|uziarnienie]]'' | |- | ''[[:d:Q12080570|Баланс енергії у видобувній свердловині]]'' | |- | ''[[:d:Q16716245|Сингенетичні родовища]]'' | |- | ''[[:d:Q26254161|вулканик активлык]]'' | ''[[:d:Q108156638|геологик активлык]]'' |- | ''[[:d:Q190429|иңкеш]]'' | [[Рельеф формалары|рельеф формасы]] |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Портал|Фән|Җирне өйрәнүче фәннәр|Геология}} {{Фәннәр}} {{rq|stub}} [[Төркем:Әлифба буенча фәннәр]] [[Төркем:Геология]] m7uwqchjsi6allzogty6carap6hzo8d Психология 0 15698 4447328 4424270 2025-06-19T14:02:35Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447328 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Портал|Психология|Җәмгыять|Фән}} '''Психоло́гия''' (''песихалугия''<ref>Имлә сүзлеге. И.Рәми, Казан, 1928</ref>, {{lang-grc|ψυχή}} — [[җан]]; {{lang-grc|λόγος}} — [[белем]]) — [[кеше]]ләрнең һәм [[хайван]]нарның [[психика]]сы һәм үз-үзләрен [[тотыш]]ы турындагы белемне [[өйрәнү]]че академик һәм [[гамәл]]и [[фән]]не, шулай да бу тармактагы [[процесс]]ларның бөтенлеген билгеләүче [[термин]]<ref>[https://kursy.guru/top-kursov-psihologiya/ Курслар буенча психология өйрәнүчеләр өчен]</ref>. Психология объекты — төрле психик күренешләрне йөртүчеләрнең бергәлеге, аларның төп максаты-үз-үзеңне тоту, эшчәнлек, зур һәм кече социаль төркемнәрдә кешеләрнең үзара мөнәсәбәтләре. == Тарих == {{seealso|Төркем:Психология тарихы|en:Category:History of psychology|ru:Категория:История психологии}} == Бүлекләр == {{seealso|Төркем:Психология бүлекләре|en:Category:Branches of psychology|ru:Категория:Разделы психологии}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q60680430 } |section= |sort=label |columns=label:исем,description:тасвир,p2578}} {| class='wikitable sortable' ! исем ! тасвир ! өйрәнелгән тармак |- | ''[[:d:Q124334761|La psychologie sociale]]'' | | |- | ''[[:d:Q130257029|auto-psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q2994659|color psychology]]'' | | ''[[:d:Q3769299|кешенең үз-үзен тотышы]]'' |- | ''[[:d:Q4390239|counseling]]'' | | |- | ''[[:d:Q12166572|counseling psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q2084504|cross-cultural psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q5429092|faculty psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q932219|forensic psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q6054789|international psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q134961579|lifestyle psychology]]'' | | ''[[:d:Q32090|яшәү рәвеше]]'' |- | ''[[:d:Q12036081|matrimoniología]]'' | | |- | ''[[:d:Q337432|numerical cognition]]'' | | |- | ''[[:d:Q2054164|occupational health psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q127676320|pathematology]]'' | | ''[[:d:Q335046|дәрт]]''<br/>[[Тойгы|хис]] |- | ''[[:d:Q362682|perceptual psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q127675913|personology]]'' | | |- | ''[[:d:Q1350015|prenatal and perinatal psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q12595379|purposive behaviorism]]'' | | |- | ''[[:d:Q7268941|quantitative psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q1452527|systems psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q1362446|traffic psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q129260008|vocational psychology]]'' | | |- | ''[[:d:Q116255688|youth counseling]]'' | | |- | ''[[:d:Q4681112|аддиктив психология]]'' | психология бүлеге | [[аддикция]] |- | ''[[:d:Q3411686|бала психологиясе]]'' | | ''[[:d:Q407784|бала үсеше]]'' |- | ''[[:d:Q5097916|бала психопатологиясе]]'' | | ''[[:d:Q3087172|developmental disorder]]'' |- | ''[[:d:Q113097664|балалар клиник психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q6090400|белем бирүнең социаль психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1008659|бизнес психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q4781686|бәяләү теориясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1361345|гомуми психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q368498|дин психологиясе]]'' | психология бүлеге | ''[[:d:Q1553701|диндарлык]]''<br/>''[[:d:Q111252415|дини төркем]]''<br/>''[[:d:Q375159|индоктринация]]'' |- | ''[[:d:Q1224394|дифференциаль психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q6746725|идарәчелек психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q490354|инженерлык психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q132658957|иҗтимагый транспорт психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q7256417|кинематограф психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q86762046|климат үзгәрешен инкяр итү психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1362632|клиник нейропсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q199906|клиник психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q18634|когнитив нейропсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q23373|когнитив психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q25054415|космос психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1421211|медиапсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1916597|медицина психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q476590|музыкаль психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1378247|мәдәни психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q11160374|мәктәп психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q846566|мөгамәләи нейрофән]]'' | кешеләр һәм башка хайваннарның үз-үзләрен тотуларын билгеләүче психологик, генетик һәм үсеш механизмарны өйрәнүдә биология принципларны кулланучы тикшеренү аланы | |- | ''[[:d:Q3872|нейропсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q2045692|оешма психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q16270338|оешмалар психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1987782|патопсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q59157|педагогик психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q2355242|персонал психологиясе]]'' | оешма штатына хезмәткәрләрне җәлеп итү, сайлау, бәяләү, аның хәлен, кәнәгатьлелеген, эшлекле мөнәсәбәтләр климатын өйрәнү-күзәтү белән бәйле сәнәгый һәм оешма психологиясе бүлекчәсе | |- | ''[[:d:Q718809|позитив психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q7209601|полиция психологиясе]]'' | психология һөнәрендә махсус специализация, хезмәткәрләренең үз бурычларын имин, нәтиҗәле, этик һәм кануни килеш башкара алуларын кайгыра | |- | ''[[:d:Q557399|психоакустика]]'' | | |- | ''[[:d:Q2115942|психобиология]]'' | | |- | ''[[:d:Q3410068|психогенеалогия]]'' | | |- | ''[[:d:Q1322052|психодиагностика]]'' | | |- | ''[[:d:Q506132|психометрия]]'' | | |- | ''[[:d:Q129676870|психонозология]]'' | | |- | ''[[:d:Q624758|психопатология]]'' | | |- | ''[[:d:Q500096|психофизика]]'' | | |- | ''[[:d:Q1428943|психофизиология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1534610|реклама психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q170912|сексология]]'' | | [[Кеше сексуальлеге|кешенең сексуальлеге]] |- | ''[[:d:Q161272|социаль психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q632190|спорт психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q4445242|суггестология]]'' | | ''[[:d:Q690194|suggestion]]'' |- | ''[[:d:Q30314556|сызлау психологиясе]]'' | хроник сызлау шартларында шәхеснең психологик һәм үз-үзен тотышындагы процессларны өйрәнүче дисциплина | |- | ''[[:d:Q1403186|сәламәтлек психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1064195|сәнгать психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q5695016|сәнәгый психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1596387|сәяси психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q7782373|теоретик психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1326691|трансперсональ психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q7878687|туклану психологиясе]]'' | шәхесләрнең карашлары ризыкларны сайлауга, психологик һәм гомуми сәләмәтлеккә тәэсир итүен өйрәнүче психология бүлеге | |- | ''[[:d:Q15838814|тынычлык психологиясе]]'' | тынычлык, көч куллану һәм сугыш тирәсендәге психологик аспектларны өйрәнүче психология бүлеге | |- | ''[[:d:Q2299654|физиологик психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q2479662|хокукый психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1483503|чагыштырма психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q271716|шәхес психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q4530195|экзистенциаль психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q15088481|экопсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q475042|эксперименталь психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q5374252|эмпирик психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q12572036|этнопсихология]]'' | | |- | ''[[:d:Q6096488|эш психологиясе]]'' | кешеләрнең эштәге үз-үзләрен тоту һәм мөгамәләләрен тикшерүче психология бүлеге | ''[[:d:Q268378|хезмәт]]'' |- | ''[[:d:Q11943008|яшүсмер психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q1139238|җинаи психология]]'' | | |- | ''[[:d:Q1500547|җәмгыять психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q175002|үсеш психологиясе]]'' | | ''[[:d:Q2330667|сөйләм теле үсеше]]'' |- | ''[[:d:Q83602206|әдәбият психологиясе]]'' | | [[әдәбият]] |- | ''[[:d:Q618752|әйләнә-тирә мохит психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q4355306|әхлак психологиясе]]'' | | ''[[:d:Q65065102|әхлакый хисләр]]''<br/>''[[:d:Q5190255|әхлакый җаваплылык]]''<br/>''[[:d:Q6909101|әхлакый үсеш]]''<br/>''[[:d:Q6909140|moral reasoning]]''<br/>''[[:d:Q2116020|affective forecasting]]'' |- | ''[[:d:Q1362435|өйрәнү психологиясе]]'' | | |- | ''[[:d:Q11072125|心理测量学]]'' | | |- | ''[[:d:Q11073580|意动心理学]]'' | | |} {{Wikidata list end}} == Теорияләр == {{seealso|Төркем:Психологик теорияләр|en:Category:Psychological theories|ru:Категория:Психологические теории}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P31 wd:Q20679883} |section= |sort=label |columns=label:исем,description:тасвир,p61,p1269}} {| class='wikitable sortable' ! исем ! тасвир ! ачучы яки уйлап табучы ! нәрсәнең аспекты |- | [[Мин төшенчәсе|"Мин" төшенчәсе]] | | | |- | ''[[:d:Q548488|Anima and Animus]]'' | | | |- | ''[[:d:Q4781712|Approach/Inhibition Theory of Power]]'' | | ''[[:d:Q5207597|Дэшер Келтнер]]'' | |- | ''[[:d:Q109546940|Double empathy problem]]'' | | ''[[:d:Q113163188|Дамиан Милтон]]'' | |- | ''[[:d:Q1383665|Exemplar theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q1343085|Freud's seduction theory]]'' | | [[Zigmund Freyd]] | |- | ''[[:d:Q1316979|Interkulturelle Zusammenarbeit]]'' | | | |- | ''[[:d:Q1194783|Lawrence Kohlberg's stages of moral development]]'' | | ''[[:d:Q311745|Лоренц Кольберг]]'' | |- | ''[[:d:Q29574788|Modes of religiosity]]'' | | ''[[:d:Q5677682|Харви Уайтхаус]]'' | |- | ''[[:d:Q18387641|Perceptual Load Theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q7439224|Script theory]]'' | | ''[[:d:Q571698|Сильван Томкинс]]'' | |- | ''[[:d:Q1380588|Self-perception theory]]'' | | | ''[[:d:Q2267842|self-perception]]'' |- | ''[[:d:Q7552788|Socioemotional selectivity theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q2896873|bevestigingsleer]]'' | | ''[[:d:Q4767543|Анна Терруве]]'' | |- | ''[[:d:Q17009164|correspondent inference theory]]'' | | ''[[:d:Q5342698|Эдвард Джонс]]'' | |- | ''[[:d:Q121898744|dispositional optimism]]'' | | | |- | ''[[:d:Q121898932|dispositional pessimism]]'' | | | |- | ''[[:d:Q7551870|distributed cognition]]'' | | | |- | ''[[:d:Q48997552|dual systems model]]'' | | | |- | ''[[:d:Q125744751|désilience]]'' | | | |- | ''[[:d:Q656598|ego depletion]]'' | | ''[[:d:Q2170769|Рой Баумайстер]]'' | |- | ''[[:d:Q1811616|equipotentiality]]'' | | | |- | ''[[:d:Q5395722|error management theory]]'' | | ''[[:d:Q1173874|Дэвид Басс]]'' | |- | ''[[:d:Q1402884|field theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q3526812|generalized theory of seduction]]'' | | ''[[:d:Q611015|Жан Лапланш]]'' | |- | ''[[:d:Q10504468|gerotranscendence]]'' | | ''[[:d:Q6213746|Ларс Торнстам]]'' | |- | ''[[:d:Q3503927|hereditarianism]]'' | | | |- | ''[[:d:Q11710095|hormism]]'' | | ''[[:d:Q503315|Уильям Мак-Дугалл]]'' | |- | ''[[:d:Q28515119|image theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q18208182|interpersonal theory of suicide]]'' | | ''[[:d:Q7791362|Томас Джойнер]]'' | |- | ''[[:d:Q6510090|learning-by-doing]]'' | | | ''[[:d:Q201413|эвристика]]'' |- | ''[[:d:Q1972973|personal construct theory]]'' | | ''[[:d:Q935436|Джордж Келли]]'' | |- | ''[[:d:Q3924971|psicología evolutiva]]'' | | ''[[:d:Q3769570|Джулио Чезаре Джакоббе]]'' | |- | ''[[:d:Q854502|relational frame theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q17163239|self-discrepancy theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q7448232|self-verification theory]]'' | | | |- | ''[[:d:Q125821349|sludge theory]]'' | | | ''[[:d:Q16515105|difficulty]]'' |- | ''[[:d:Q125635294|the self-actional perspective]]'' | | | |- | ''[[:d:Q261719|theory of multiple intelligences]]'' | | ''[[:d:Q176515|Говард Гарднер]]'' | |- | ''[[:d:Q1139225|Павлов эте]]'' | | [[Иван Павлов (1849)|Иван Павлов]] | |- | ''[[:d:Q6312760|Юнгның когнитив функцияләре]]'' | | ''[[:d:Q41532|Карл Густав Юнг]]'' | |- | ''[[:d:Q7858709|индивидуальлекнең ике факторлы моделләре]]'' | | | |- | ''[[:d:Q29574785|кемлекләр кушылуы]]'' | | | |- | ''[[:d:Q5141207|когнитив бәяләү теориясе]]'' | | | |- | ''[[:d:Q1405334|конструктивизм]]'' | | | |- | ''[[:d:Q6913447|морфологик психология]]'' | | ''[[:d:Q2574799|Вильгельм Зальбер]]'' | |- | ''[[:d:Q19321851|нигез кеше кыйммәтләре теориясе]]'' | | | |- | ''[[:d:Q2290753|планлаштырылган мөгамәлә теориясе]]'' | шәхеснең ышанычларны гамәлләре белән бәйләүче психологик теория | | |- | ''[[:d:Q3045129|позитив дезинтеграция]]'' | | | |- | ''[[:d:Q1752500|психосинтез]]'' | | ''[[:d:Q724752|Роберто Ассаджиоли]]'' | |- | ''[[:d:Q383646|социаль-когнитив теория]]'' | | | |- | ''[[:d:Q968447|сөюнең өч компонентлылыгы теориясе]]'' | сөюнең компонентлары турында психологик теория | ''[[:d:Q362357|Роберт Стернберг]]'' | |- | ''[[:d:Q9357054|тойгылар теориясе]]'' | | ''[[:d:Q1664215|Роберт Плутчик]]'' | |- | ''[[:d:Q2914808|туу тәртибе]]'' | | | |} {{Wikidata list end}} == Төшенчәләр == {{seealso|Төркем:Психология төшенчәләре|en:Category:Psychological concepts|ru:Категория:Психологические понятия}} == Оешмалар == {{seealso|Төркем:Психология өлкәсе оешмалары|en:Category:Psychology organizations|ru:Категория:Психологические организации}} == Бүләкләр == {{seealso|Төркем:Психология өлкәсе бүләкләре|en:Category:Psychology awards|ar:تصنيف:جوائز علم النفس}} == Журналлар == {{seealso|Төркем:Психология журналлары|en:Category:Psychology journals|ru:Категория:Психологические журналы}} == Мәгариф == {{seealso|Төркем:Психология өлкәсендә белем алу|en:Category:Psychology education|ru:Категория:Психологическое образование}} == Ысуллар == {{seealso|Төркем:Психология ысуллары|hy:Կատեգորիա:Հոգեբանության մեթոդներ|ru:Категория:Методы психологии}} == Психологлар == {{seealso|Төркем:Психологлар|en:Category:Psychologists|ru:Категория:Психологи}} == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Сылтамалар == {{тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Фәннәр}} [[Төркем:Психология]] {{rq|stub}} 8fzp2ymdx9z9rb51z174avec8q4jkem Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты 0 17245 4447429 4425059 2025-06-20T02:29:52Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447429 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Университет турында мәгълүмат |исеме = Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты |кыскарту = ТДГПУ |эмблема = |сурәт_исеме = |оригиналь исем = |халыкара исем = |элек исем = Казан дәүләт педагогика университеты, [[Казан дәүләт педагогика институты]], Шәрекъ педагогика институты |девиз = |оештырылган = [[1876 ел]] |ябылган =[[2011 ел]] |реорганизацияләнгән = [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] составына керә |реорганизацияләү елы =[[2011 ел]] |тип = |президент = |ректор = [[Рәдиф Җамалетдинов]] |студентлар = |бакалавриат = |магистратура = |аспирантура = |докторантура = |докторлар = |профессорлар = |укытучылар = |урнашу = [[Казан]], [[Татарстан урамы]], 2 |кампус = |сайт = http://tggpu.ru/tt |адрес = }} '''Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты''' (ТДГПУ, [[Рус теле|рус.]] ''Татарский государственный гуманитарно-педагогический университет'') — [[Россия]]нең иң борынгы университетларның берсе. [[2011 ел]]дан башлап [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]ның бер өлеше булып тора. Факультетларда көндезге һәм читтән торып уку бүлекләрендә 14 меңнән артык студент белем ала. == Тарих == [[Файл:КФУ Психология институты бинасы.JPG|200px|thumb|right|[[Казан дәүләт педагогика институты]] (1934-1994 еллар)]] Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты Россиянең иң өлкән югары уку йортларының берсе булган Казан дәүләт педагогика университеты базасында ачыла. Педуниверситетның башлангычы – 1876 елда [[Мәскәү]] һәм [[Санкт-Петербург]]дан соң ачылган Казан укытучылар институты. Шуннан соң аның исеме үзгәреп тора: * Казан укытучылар институты ([[1918 ел]]); * Көнчыгыш педагогия институты (1922 ел); * Татар педагогия институты (1931 ел); * Казан дәүләт педагогия институты (1934 ел); * Казан дәүләт педагогика университеты (1994 ел); * Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты (2005 ел). [[1922 ел]]да, укытучылар институтын, [[КДУ]]ның җәмгыяви фәннәр факультеларын кушу юлы белән Шәрык педагогия институты оештырыла. Институтны дүрт бүлек тәшкил иткән: физика-математика, биология-география, тел-тарих һәм шәрык белеме бүлекләре. == Шәхесләр == === Ректорлар === * 1876-... — ... * ...-... — ... * ...-2011 — [[Рәдиф Җамалетдинов]] === Укытучылар === {{seealso|Төркем:Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты укытучылары}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q489753. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p69,p106,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! әлма-матер ! һөнәр төре ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1857-04-07<br/>1857-04-19 | [[Василий Богородицкий]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Казан Император университеты]] | ''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | | 1941-12-23 |- | 1870-09-22 | [[Николай Ашмарин]] | ''[[:d:Q2029787|Лазарев көнчыгыш телләре институты]]'' | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexicographer]]''<br/>[[язучы]] | | 1933-08-26 |- | 1873-10-26<br/>1873-11-07 | [[Мөхетдин Корбангалиев]] | [[Казан Татар укытучылар мәктәбе]] | [[галим]] | [[:commons:Category:Muhitdin Kurbangaliev|Muhitdin Kurbangaliev]] | 1941-06-03 |- | 1882-08-20 | [[Нургали Надиев]] | | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | [[:commons:Category:Nurgali Nadeev|Nurgali Nadeev]] | 1940-06-21 |- | 1883-12-02<br/>1883-12-14 | [[Мөхәммәтхан Фазлуллин]] | | [[галим]] | [[:commons:Category:Muhamethan Fazlullin|Muhamethan Fazlullin]] | 1964-02-16 |- | 1885 | [[Габдулла Шөнаси]] | [[Мөхәммәдия мәдрәсәсе (Троицк)|«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе]] | | | 1938-11-03 |- | 1886-03-27 | [[Вадим Кондаков]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1959-05-25 |- | 1887-12-20 | [[Шиһап Рамазанов]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | [[галим]] | | 1948-10-25 |- | 1887-12-24 | [[Хуҗа Бәдигый]] | [[«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[:commons:Category:Khodzha Badygov|Khodzha Badygov]] | 1940-11-17 |- | 1891-09-20 | [[Галә Ходаяров]] | [[«Галия» мәдрәсәсе]] | [[язучы]] | | 1966-03-09 |- | 1892-08-05<br/>1892-07-24 | [[Борис Болгарский]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | | 1980-04-03 |- | 1893 | ''[[:d:Q130331385|Мирсәет Сафин]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q3126128|генетик]]'' | | 1937-09-15 |- | 1894-11-17 | [[Латыйф Җәләй]] | | ''[[:d:Q13210922|төркиятче]]'' | | 1966 |- | 1896 | [[Валентин Дитякин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | 1956 |- | 1896-12-29 | [[Галимҗан Шәрәф]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | [[:commons:Category:Galimzhan Sharaf|Galimzhan Sharaf]] | 1950-01-13 |- | 1897-06-13 | [[Заһидә Тинчурина]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | [[:commons:Category:Zakhida Tinchurina|Zakhida Tinchurina]] | 1988-08-13 |- | 1897-07-14 | [[Галимҗан Нигъмәти]] | [[И.В. Сталин исемендәге Көнчыгыш хезмәт ияләренең коммунистик университеты]]<br/>''[[:d:Q110872390|All-Union Institute of Journalism]]'' | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1938-11-04 |- | 1899-08-16 | ''[[:d:Q111133515|Михаил Корбут]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1937-08-01 |- | 1900-07-22 | [[Хәмид Мөштәри]] | [[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты]]<br/>''[[:d:Q651133|Үзбәкстан милли университеты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Икенче Казан ирләр гимназиясе]] | [[математик]] | [[:commons:Category:Hamid Mushtari|Hamid Mushtari]] | 1981-01-23 |- | 1901 | ''[[:d:Q126165061|Николай Эльвов]]'' | ''[[:d:Q130337760|Всесоюзный коммунистический сельскохозяйственный университет имени Я. М. Свердлова]]''<br/>''[[:d:Q1246977|Кызыл профессура институты]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1937-09-15 |- | 1902 | ''[[:d:Q130331557|Фёдор Медведев]]'' | | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | | 1937-08-01 |- | 1913-08-12 | [[Һарун Салихов]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[математик]] | | 1971-10-22 |- | 1919-01-02 | [[Суфия Юлмәтова]] | ''[[:d:Q4484266|Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты]]'' | [[галим]] | | No/unknown value |- | 1921-02-09 | [[Лия Шакирова|Лия Шакирыва]] | [[Акмулла исемендәге Башкортстан дәүләт педагогика университеты|Мифтахетдин Акмулла исемендәге Башкорт дәүләт педагогика университеты]] | [[галим]] | | 2015-07-29 |- | 1922-11-12 | [[Ефим Бушканец]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | | 1988-11-16 |- | 1923-11-09 | ''[[:d:Q111265614|Анатолий Кирсанов]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | | 2010-07-20 |- | 1925-02-23 | [[Рәисә Билалова|Рәисә Билалова]] | [[Казан дәүләт консерваториясе]] | | | 2003-10-06 |- | 1925-06-08 | [[Зөһрә Вәлиуллина]] | | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | | 2011 |- | 1926-02-27 | [[Халит Кумысников]] | ''[[:d:Q2177054|Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС]]'' | ''[[:d:Q10379007|тиятыр белгече]]'' | | 2008-05-12 |- | 1927-02-14 | [[Мәхмүт Әхмәтҗанов]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[укытучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | | 2010-04-04 |- | 1927-08-03 | [[Равил Балтанов]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | | 1998-04-20 |- | 1932-12-11 | ''[[:d:Q120263473|Синицына, Клара Романовна]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1997-01-04 |- | 1935-11-18 | [[Кәрим Долотказин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q462390|доцент]]'' | | 2022-09-06 |- | 1936 | [[Илдархан Галәветдинов]] | [[Минзәлә педагогика көллияте]]<br/>Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | |- | 1936-07-24 | [[Пётр Старостин]] | ''[[:d:Q24930137|Мари дәүләт педагогия университеты]]'' | | | 2012-07-03 |- | 1938-07-22 | [[Тәлгать Галиуллин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | [[:commons:Category:Talgat Galiullin|Talgat Galiullin]] | |- | 1938-09-14 | [[Рүзәл Йосыпов]] | ''[[:d:Q51841783|Казан җиңел сәнәгать техникумы]]''<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | |- | 1940-03-25 | [[Валентин Андреев (1940)|Валентин Андреев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | 2015-04-22 |- | 1940-06-23 | [[Исмәгыйль Шәрифҗанов|Измаил Шәрифҗанов]] | ''[[:d:Q742494|Томск дәүләт университеты]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 2024-03-19 |- | 1941-03-21 | [[Фоат Галимуллин]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | [[:commons:Category:Foat Galimullin|Foat Galimullin]] | |- | 1942-01-01 | [[Иршад Гафаров]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | | |- | 1947 | [[Әнвәр Хәйри]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | 2014-07-20 |- | 1948-06-12 | [[Фәридә Салитова]] | [[Казан музыка көллияте]]<br/>[[Казан дәүләт консерваториясе]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | | |- | 1948-07-30 | [[Нәҗип Исмәгыйлев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q4186375|Мәскәү читтән торулы халык сәнгать университеты]]'' | ''[[:d:Q3303330|хаттат]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | [[:commons:Category:Nazhip Nakkash|Nazhip Nakkash]] | |- | 1949-08-04 | ''[[:d:Q129051588|Илдар Ваһапов]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | |- | 1951-01-10 | [[Гаптрәүф Нуриев]] | [[Казан дәүләт мәдәният институты]]<br/>''[[:d:Q2177054|Россия театр сәнгате университеты — ГИТИС]]'' | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q23037330|reciter]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | [[:commons:Category:Gaptrauf Nuriev|Gaptrauf Nuriev]] | |- | 1951-04-07 | [[Өммегөлсем Ардаширова]] | [[Башкорт дәүләт университеты]] | [[галим]] | | |- | 1955-01-30 | [[Айдар Фәйзрахманов]] | [[Казан дәүләт консерваториясе]]<br/>Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | | |- | 1955-11-09 | ''[[:d:Q115211663|Әлфия Галләмова]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | [[:commons:Category:Alfiya Gallyamova|Alfiya Gallyamova]] | |- | 1956-04-16 | ''[[:d:Q131728420|Рәхимов Илгизәр Ильяс улы]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1225716|кошбелгеч]]'' | [[:commons:Category:Ilgizar Rahimov|Ilgizar Rahimov]] | |- | 1959-02-24 | [[Фәрит Вәлиуллин]] | [[Казан сынлы сәнгать укуханәсе]]<br/>''[[:d:Q4304069|Мәскәү дәүләт академия сәнгать институты]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | [[:commons:Category:Farit Valiullin|Farit Valiullin]] | |- | 1962-10-17 | [[Лидия Әхмәтова]] | [[Иске Тәрбит урта мәктәбе]]<br/>[[Алабуга мәдәният һәм сәнгать көллияте]]<br/>[[Казан музыка көллияте]]<br/>[[Казан дәүләт консерваториясе]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>''[[:d:Q1783698|кәнсирт җырчысы]]'' | [[:commons:Category:Lidia Akhmetova|Lidia Akhmetova]] | |- | 1969-04-12 | [[Әлфия Галимуллина]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | [[:commons:Category:Alfiya Galimullina|Alfiya Galimullina]] | |- | 1972-03-21 | [[Миләүшә Хәбетдинова]] | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q109484673|Степан Батищев]]'' | | [[фәлсәфәче]] | | 1969-11-16 |} {{Wikidata list end}} === Тәмамлаучылар === {{seealso|Төркем:Татар дәүләт гуманитар-педагогика университетын тәмамлаучылар}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q489753. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p106,p108,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! һөнәр төре ! эш урыны ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1873-12-17 | [[Павел Аникин (1873)]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | ''[[:d:Q1778321|Мәскәү дәүләт педагогика университеты]]'' | [[:commons:Category:Anikin Pavel Alexeevich|Anikin Pavel Alexeevich]] | 1938-04-21 |- | 1875-12-12 | [[Николай Окулов (депутат)]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | No/unknown value |- | 1878 | [[Василий Анисимов (1878)|Василий Анисимов]] | [[фәлсәфәче]] | [[ТАССР азык-төлек сәнәгате министрлыгы]]<br/>[[Ерак Көнчыгыш Җөмһүрияте]]<br/>''[[:d:Q21635130|РСФСР Югары халык хуҗалыгы советы]]'' | | 1938-04-25 |- | 1878 | ''[[:d:Q21089275|Mikhail Bogdanov]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | | | 1919 |- | 1878-12-29 | [[Василий Серов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Serov Vasiliy Matveevich|Serov Vasiliy Matveevich]] | 1918-09-04 |- | 1883-01 | [[Игнатий Митюк]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q15980158|язучы-документалист]]''<br/>''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]'' | | | 1939-07 |- | 1886-06-01<br/>1886-06-13 | [[Фёдор Советкин]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | | | 1967-06-28 |- | 1887-12-20 | [[Шиһап Рамазанов]] | [[галим]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | 1948-10-25 |- | 1893 | ''[[:d:Q130331385|Мирсәет Сафин]]'' | ''[[:d:Q3126128|генетик]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | 1937-09-15 |- | 1897-03-11 | [[Носон-Бер Векслин]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1942-10-17 |- | 1897-06-13 | [[Заһидә Тинчурина]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | [[П. В. Дементьев исемендәге Казан авиация-техника көллияте|П. В. Дементьев исемендәге Казан авиация-техник көллияте]]<br/>[[Татар дәүләт драма һәм комедия театры|Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры]]<br/>[[Сәйяр|«Сәйяр»]]<br/>[[Самар татар театр студиясе|Самара татар театр студиясе]]<br/>Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Казан Суворов хәрби училищесы|Казан Суворов хәрби укуханәсе]] | [[:commons:Category:Zakhida Tinchurina|Zakhida Tinchurina]] | 1988-08-13 |- | 1901 | [[Хәсән Шабанов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1419997|оештыручы]]''<br/>''[[:d:Q1162163|директор]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | [[80 нче мәктәп (Казан)|80 нче мәктәп]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>[[Татарстан китап нәшрияты]] | | 1956 |- | 1901-06-13 | [[Маһинур Фәйзуллина]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | |- | 1902 | [[Исаак Скворцов]] | | | | No/unknown value |- | 1903 | [[Филимон Сазонов]] | | | | No/unknown value |- | 1903 | ''[[:d:Q113682044|Александр Григорьев]]'' | | [[Казан керәшен педагогия техникумы]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] | | 1948 |- | 1903 | ''[[:d:Q133159743|Мәрьям Гайнетдинова]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q7886765|union organizer]]''<br/>''[[:d:Q50768646|labor leader]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | [[Татарстан Республикасы Финанс министрлыгы]]<br/>[[Татарстан Республикасы Хезмәт, халыкны эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министрлыгы]] | | No/unknown value |- | 1903-03-01 | [[Тимофей Григорьев]] | [[галим]] | [[И. Я. Яковлев исемендәге Чуаш дәүләт педагогика университеты]] | | 1984-05-19 |- | 1904-05-05 | [[Хәмит Ярми]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | [[Юксыллар чаткысы (гәҗит)|Юксыллар чаткысы]]<br/>[[«Ватаным Татарстан» газетасы|«Ватаным Татарстан»]]<br/>[[Татарстан китап нәшрияты]]<br/>[[Татарстан язучылар берлеге]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Hamit Yarmi|Hamit Yarmi]] | 1981-10-30 |- | 1904-12-20<br/>1903-12-20 | [[Евгения Гинзбург]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Yevgenia Ginzburg|Yevgenia Ginzburg]] | 1977-05-25 |- | 1905-03-12 | [[Абдулла Әхмәт]] | [[Jurnalist|журналист]] | | [[:commons:Category:Abdulla Ahmet|Abdulla Ahmet]] | 1976-10-28 |- | 1905-04-08 | [[Игорь Ингвар]] | | | | 1993-02-08 |- | 1905-06-11<br/>1905-06-24 | [[Владимир Хвостов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q589298|баш мөхәррир]]'' | ''[[:d:Q18405103|Мәскәү индустрия-педагогия институты]]''<br/>''[[:d:Q4424975|Смоленск дәүләт университеты]]''<br/>''[[:d:Q4304155|Мәскәү фәлсәфә, әдәбият һәм тарих институты]]''<br/>''[[:d:Q4204528|МДУ тарих факультеты]]''<br/>''[[:d:Q5279909|Россия Федерациясе Чит ил эшләре министрлыгының Дипломатия академиясе]]''<br/>''[[:d:Q1959942|ССРБ Чит ил эшләре министрлыгы]]''<br/>''[[:d:Q4059245|СБКФ ҮК каршындагы иҗтимагый фәннәр академиясе]]''<br/>''[[:d:Q4288189|International Life]]''<br/>''[[:d:Q4201528|ССҖБ ФА тарих институты]]'' | | 1972-03-09 |- | 1905-08-31 | [[Федор Зигмунд|Фөдор Зигмунд]] | | | | 1977-05-11 |- | 1906 | [[Хәмит Кави]] | [[язучы]] | | | 1944-08-15 |- | 1906-02-13 | ''[[:d:Q100334191|Галим Рәбков]]'' | | [[Социализм юлы (гәҗит)|Социализм юлы]]<br/>[[«Ватаным Татарстан» газетасы|«Ватаным Татарстан»]] | | 1977-08-01 |- | 1906-05-11 | ''[[:d:Q111265506|Владимир Дьяконов]]'' | | [[Татарстан Республикасының милли музее]] | | 1984-10-02 |- | 1906-12-04<br/>1906-11-21 | [[Михаил Макаров (1906)]] | [[укытучы]] | [[И. Я. Яковлев исемендәге Чуаш дәүләт педагогика университеты]] | | 1969-12-18 |- | 1907 | ''[[:d:Q130330544|Поздин Иван Михайлович]]'' | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | ''[[:d:Q130331369|Татарстан Республикасы мәгарифен үстерү институты]]'' | | 1937-08-01 |- | 1907-01-23 | [[Ефрем Еллиев]] | [[язучы]] | | | 1942-11-01 |- | 1907-04-15 | [[Гази Кашшаф]] | | | [[:commons:Category:Gazi Kashshaf|Gazi Kashshaf]] | 1975-12-09 |- | 1907-09-29 | ''[[:d:Q15066435|Pawieł Jermoszyn]]'' | ''[[:d:Q193391|дипломат]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q1959942|ССРБ Чит ил эшләре министрлыгы]]'' | | 1989 |- | 1908-04-03 | ''[[:d:Q10991816|Georgy Ergis]]'' | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | ''[[:d:Q3176002|Institute for Humanitarian Research and North Indigenous Peoples Problems]]'' | | 1968-06-09 |- | 1908-05-21 | [[Хатыйп Госман]] | [[галим]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Khatib Usmanov|Khatib Usmanov]] | 1992-01-12 |- | 1909-12-11 | [[Габдулла Шамуков]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | [[Казан театр укуханәсе|Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе]] | [[:commons:Category:Gabdulla Shamukov|Gabdulla Shamukov]] | 1981-12-21 |- | 1910 | [[Миңлегөл Җәләева]] | [[укытучы]] | | | No/unknown value |- | 1910-02-21 | [[Анатолий Айзенворт]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | ''[[:d:Q24930137|Мари дәүләт педагогия университеты]]'' | | 1942-12-25 |- | 1910-09-15 | [[Стихван Шаулы]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | | | 1976-02-15 |- | 1910-12-12 | [[Мәрьям Бикбулатова]] | | | | 1990-06-04 |- | 1911 | [[Василий Муравьёв]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1162163|директор]]'' | [[Затон мәктәбе]] | | 1991 |- | 1911-01-16 | [[Александр Бендецкий]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | | | 1943-05-01 |- | 1911-12-25 | [[Александр Калган]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>[[язучы]] | | | 1988-11-19 |- | 1912-12-15 | [[Рәшит Нәҗметдинов|Рәшит Нәҗметдинев]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]''<br/>''[[:d:Q16402890|шашис]]'' | | [[:commons:Category:Rashid Nezhmetdinov|Rashid Nezhmetdinov]] | 1974-06-03 |- | 1913-11-07 | [[Лотфулла Мусин]] | | | | 1997 |- | 1914-03-29 | [[Рәмзия Вәлитова]] | [[укытучы]] | [[Арча педагогика көллияте]] | | 2002-10-22 |- | 1914-10-13 | ''[[:d:Q123023341|Ello Säärits]]'' | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | | | 2005-07-19 |- | 1915-12-15 | [[Мөсәллия Хәйруллина]] | [[галим]] | [[Башкорт дәүләт университеты]] | | 2008 |- | 1916-02-25 | [[Фатыйх Ибраһимов]] | [[Jurnalist|журналист]] | | | 1995-01-20 |- | 1919-12-12 | [[Локман Бадыйкшан]] | [[Jurnalist|журналист]] | | | |- | 1921-07-15 | [[Асия Хәйруллина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | [[Казан татар дәүләт яшь тамашачылар театры]]<br/>[[Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры|Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры]]<br/>[[Казан театр укуханәсе|Шәүкәт Хәсән улы Биктимеров исемендәге Казан театр укуханәсе]]<br/>[[Казан дәүләт мәдәният институты]] | | 2004-11-04 |- | 1921-08-04 | [[Антонина Усова]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Көньяк-Урал дәүләт гуманитар-педагогика университеты|Көньяк Урал дәүләт педагогика һәм гуманитар фәннәр университеты]] | | 2014-08-08 |- | 1922-06-01 | [[Морзаһит Вәлиев]] | | | | 1993-01-03 |- | 1922-06-29 | [[Тәкыя Шәрипова]] | [[укытучы]]<br/>[[шагыйрь]] | | | 2013 |- | 1923 | [[Ефим Черняк]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q16308156|scholar of English]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | ''[[:d:Q4201528|ССҖБ ФА тарих институты]]'' | | 2013 |- | 1923-01-06 | [[Үзбәк Байчура]] | | | | 1996-03-13 |- | 1923-11-09 | ''[[:d:Q111265614|Анатолий Кирсанов]]'' | | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Казан милли тикшеренү технология университеты]] | | 2010-07-20 |- | 1923-12-13 | [[Рәмзи Илялов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q1155838|correspondent]]'' | [[Учительская газета]]<br/>''[[:d:Q2097006|Sovetsky Sport]]''<br/>''[[:d:Q19911272|サヴェーツキー・パトリオート]]''<br/>''[[:d:Q11420727|Ministry for State Security (Soviet Union)]]'' | | 2009-08-11 |- | 1924 | [[Илгизәр Тимершин]] | [[укытучы]] | | | |- | 1924-11-12 | [[Наҗия Борһанова]] | | [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] | | 2001 |- | 1926-02-10 | [[Валентин Беркутов]] | | | | 2015-11-28 |- | 1927-05-16 | [[Рөстәм Башкуров]] | | | | 1967-04-05 |- | 1927-08-03 | [[Равил Балтанов]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | 1998-04-20 |- | 1927-09-08 | [[Габделхәй Әхәтов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Башкорт дәүләт университеты]] | [[:commons:Category:Gabdulkhay Akhatov|Gabdulkhay Akhatov]] | 1986-11-25 |- | 1928-01-13 | [[Гөлшат Зәйнашева]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | | | 2005-04-01 |- | 1928-01-20 | [[Нәкый Әхмәтшин]] | [[укытучы]] | [[Мулланур Вахитов исемендәге 2нче гимназия (Яр Чаллы)]]<br/>[[Түбән Кама педагогика көллияте]] | | 2017-12-27 |- | 1928-02-05 | [[Гөлчәчәк Галиева]] | [[язучы]] | | | 2014-05-11 |- | 1928-03-01 | [[Сәимә Ибраһимова]] | | | | |- | 1928-03-15 | [[Фатыйма Ибраһимова]] | | | | |- | 1928-04-30 | [[Әнвәр Фәезов]] | [[фәлсәфәче]] | [[И. Н. Ульянов исемендәге Чуаш дәүләт университеты]] | | 2011-06-14 |- | 1928-06-12 | [[Нур Гыйззәтуллин]] | | [[12 нче мәктәп (Казан)|12 нче мәктәп]] | | |- | 1929-03-10 | [[Рәфгать Сафиуллин]] | | | | 1995-02-13 |- | 1929-03-20 | [[Сәләм Алишев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | | 2015-06-23 |- | 1929-05-15 | [[Азат Җәләлов|Азат Җәлалов]] | | | | 2004-06-09 |- | 1930-01-19 | [[Бакый Зыятдинов]] | ''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | [[Себер тракты тарихы һәм Муса Җәлил музее (Карадуган)|Себер тракты тарихы һәм Муса Җәлил музее]] | | 2014-01-22 |- | 1930-12-01 | [[Мөхәммәт Мәһдиев]] | [[язучы]] | | [[:commons:Category:Muhammad Magdeev|Muhammad Magdeev]] | 1995-06-14 |- | 1931 | [[Әхмәдулла Әхмәтгалиев]] | [[укытучы]] | | | 2005 |- | 1931-09-18 | [[Руфил Миңлебаев|Миңлебаев Руфил Гафар улы]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q15839134|эколог]]'' | | | |- | 1931-10-02 | [[Суфиян Сафуанов]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q6430706|тәнкыйтьче]]'' | [[Акмулла исемендәге Башкортстан дәүләт педагогика университеты|Мифтахетдин Акмулла исемендәге Башкорт дәүләт педагогика университеты]] | | 2009-11-30 |- | 1932-12-23 | [[Газиз Мөхәммәтшин]] | [[язучы]] | | | |- | 1933-04-22 | [[Марат Әмирханов]] | [[язучы]] | [[«Ватаным Татарстан» газетасы|«Ватаным Татарстан»]]<br/>[[Сөембикә (журнал)]] | [[:commons:Category:Marat Amirhanov|Marat Amirhanov]] | |- | 1933-08-06 | [[Ләбиб Ибраһимов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1162163|директор]]'' | [[Әлмәт политехник техникумы]] | | 2007-08-15 |- | 1934-05-01 | [[Мөҗип Низамиев]] | | | | 2012-01-15 |- | 1935-01-08 | [[Василий Седугин]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | ''[[:d:Q4324583|Novomoskovsk Institute of the D. Mendeleev University of Chemical Technology]]'' | | 2013-09-12 |- | 1935-02-07 | [[Хәниф Хөснуллин]] | ''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]''<br/>''[[:d:Q294126|surveyor]]''<br/>''[[:d:Q811122|төзүче]]'' | [[Якты юл (газета, Тукай районы)|Якты юл]] | | 1994-10-07 |- | 1935-02-07 | [[Мәгъсүм Гәрәев]] | [[язучы]] | | | |- | 1935-08-05 | [[Мәдинә Маликова]] | [[язучы]] | | | |- | 1935-10-24 | [[Ләбиб Айтуганов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | | | |- | 1936 | [[Илдархан Галәветдинов]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | |- | 1936-04-14 | ''[[:d:Q114641632|Динә Вәлиева]]'' | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>[[ТР дәүләт сынлы сәнгать музее]] | [[:commons:Category:Dina Valeeva|Dina Valeeva]] | |- | 1936-12-25 | [[Илдус Сәгъдиев]] | ''[[:d:Q29182003|mathematics teacher]]'' | [[Арча педагогика көллияте]] | | |- | 1937-03-14 | [[Равил Фәхретдинов]] | [[галим]] | | [[:commons:Category:Ravil Fakhrutdinov|Ravil Fakhrutdinov]] | 2014-03-10 |- | 1937-03-23 | [[Васил Гайфуллин]] | | | | |- | 1938-01-24 | [[Анатолий Иванов (1938)|Анатоли Иванов]] | | | | 2015-01-20 |- | 1938-09-02 | [[Гүзәл Мөхәммәтҗанова]] | [[галим]] | | [[:commons:Category:Guzel Mukhametzyanova|Guzel Mukhametzyanova]] | 2013-10-15 |- | 1939-02-11 | [[Орест Маркиянов]] | [[галим]] | [[И. Н. Ульянов исемендәге Чуаш дәүләт университеты]] | | 2013-01-21 |- | 1939-05-23 | [[Габделвахит Баһаветдинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Gabdulvahit Bagautdinov|Gabdulvahit Bagautdinov]] | |- | 1939-10-27 | [[Рәшит Исламшин]] | | | | |- | 1940-01-02 | [[Илгиз Хәйруллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты]] | [[:commons:Category:Politicians of Tatarstan|Politicians of Tatarstan]] | 2025-02-22 |- | 1940-02-01 | [[Владимир Житлов]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]''<br/>''[[:d:Q13381863|кылычбаз]]'' | | [[:commons:Category:Vladimir Zhitlov|Vladimir Zhitlov]] | 2019-04-14 |- | 1940-02-08 | [[Мәхмүт Газизов]] | [[укытучы]]<br/>[[шагыйрь]] | | | 2013-09-14 |- | 1940-10-02 | [[Булат Галиев]] | [[фәлсәфәче]] | | [[:commons:Category:Bulat Galeev|Bulat Galeev]] | 2009-01-06 |- | 1940-12-01 | [[Мәлик Хәйруллин]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | [[Норлат (Яшел Үзән районы)|Норлат]]<br/>[[Олы Кайбыч урта мәктәбе|Олы Кайбыч урта гомуми белем бирү мәктәбе - цифрлы һәм гуманитар профильле белем бирү үзәге]]<br/>[[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы]]<br/>[[Алабуга дәүләт педагогика университеты|Алабуга дәүләт педагогика институты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>''[[:d:Q7381992|Россия гадел хөкем университеты]]'' | | 2025-02-09 |- | 1941-01-01 | [[Нэлла Прусс|Нелла Прусс]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Казан милли тикшеренү технология университеты]]<br/>[[ТИСБИ]] | | |- | 1941-03-21 | [[Фоат Галимуллин]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Foat Galimullin|Foat Galimullin]] | |- | 1941-05-01 | [[Венер Сәлимов]] | | | | |- | 1942-01-01 | [[Иршад Гафаров]] | | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты | | |- | 1942-02-20 | [[Пурхи Ахван]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | | | |- | 1943-02-17 | [[Рәгъде Халитов]] | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]'' | | | |- | 1943-10-28 | [[Вәсимә Хәйруллина]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | | | |- | 1945-04-07 | [[Зөфәр Бохараев]] | | | | 2023-10-08 |- | 1946-01-09 | [[Равил Әмирхан]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | | 2006-09-02 |- | 1947 | [[Алмас Имаев|Алмас Гыймаев]] | [[композитор]] | | | |- | 1947-04-26 | [[Рафаил Газизов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | | | |- | 1949-11-05 | [[Камәрия Хәмидуллина]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q29182003|mathematics teacher]]'' | | | |- | 1949-11-07 | [[Лилия Имаева|Лилия Гыймаева]] | | | | |- | 1951-08-01 | [[Фаяз Хуҗин]] | ''[[:d:Q3621491|археолог]]'' | [[Альфред Халиков исемендәге Археология институты]] | [[:commons:Category:Fayaz Huzin|Fayaz Huzin]] | |- | 1951-10-24 | [[Рәис Шәйхелисламов]] | | [[Казан дәүләт архитектура-төзелеш университеты]]<br/>[[Яр Чаллы дәүләт педагогика университеты]]<br/>''[[:d:Q4211745|Казан федераль университетының Чаллы институты]]''<br/>[[Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы]]<br/>''[[:d:Q130331369|Татарстан Республикасы мәгарифен үстерү институты]]''<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | |- | 1952-03-21 | [[Геннадий Макаров (1952)|Геннадий Макаров]] | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>[[композитор]] | [[Казан дәүләт консерваториясе]]<br/>[[Казан дәүләт мәдәният институты]]<br/>[[Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты|Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]] | [[:commons:Category:Gennady Mikhaylovich Makarov|Gennady Mikhaylovich Makarov]] | |- | 1952-12-01 | [[Фидания Камалова]] | [[укытучы]] | | | |- | 1953-03-17 | [[Чулпан Харисова]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]'' | | | |- | 1954-05-09 | [[Борис Гафуров]] | ''[[:d:Q1162163|директор]]''<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]''<br/>''[[:d:Q4139102|head of municipality]]'' | | | |- | 1954-07-07 | [[Илгиз Закиров]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q29169123|баянчы]]''<br/>[[җырчы]] | [[«Энергетик» мәдәният сарае (Яр Чаллы)|«Энергетик» мәдәният сарае]] | | |- | 1955-01-30 | [[Айдар Фәйзрахманов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | [[Татар академия дәүләт опера һәм балет театры|Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театры]]<br/>[[Татарстан дәүләт фольклор музыкасы ансамбле]]<br/>Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]] | | |- | 1955-04-15 | ''[[:d:Q64904410|Александр Владимирович Глузман]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q212980|психолог]]''<br/>[[галим]] | [[Уфа фән һәм технологияләр университетының Стәрлетамак филиалы|Башкорт дәүләт университетының Стәрлетамак филиалы]]<br/>''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q4242938|Crimean Humanitarian University]]'' | | |- | 1955-07-01 | [[Людмила Казанцева|Лүдмила Казанцева]] | | | | |- | 1955-09-26 | [[Рүзәлин Бакыев]] | | | | |- | 1957-03-23 | [[Анатолий Васильев (1957)|Анатолий Васильев]] | [[укытучы]] | | | |- | 1958-09-02 | [[Илдар Шакиров|Илдар Абдулла улы Шакиров]] | ''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | [[Олы Урсак төп мәктәбе|Олы Урсак урта мәктәбе]]<br/>[[Морзалар (авыл)|Морза (Апас районы)]]<br/>[[Борындык төп мәктәбе]]<br/>[[Кайбыч районы мәгариф бүлеге]]<br/>[[Кайбыч ягы музее]] | | |- | 1958-09-03 | [[Элбрус Баянов]] | | | | |- | 1958-11-22 | [[Кадрия Идрисова]] | | | | |- | 1959-06-20 | [[Рухия Ахунҗанова]] | [[язучы]] | | | |- | 1959-06-26 | [[Асаф Вәлиев]] | [[җырчы]]<br/>[[укытучы]] | [[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]] | [[:commons:Category:Asaf Valiev|Asaf Valiev]] | |- | 1961-01-21 | [[Иван Егоров (эшкуар)]] | ''[[:d:Q131524|эшкуар]]'' | | | |- | 1961-03-29 | [[Илфат Фәйзрахманов]] | [[Jurnalist|журналист]] | [[Татарстан (телерадиокомпания)]]<br/>[[«Безнең гәҗит»]] | | |- | 1961-06-18 | [[Зиннур Хөснияр]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | [[Ялкын (журнал)|Ялкын]]<br/>[[«Татарстан» радиосы]]<br/>[[Татарстан китап нәшрияты]] | | |- | 1962-04-20 | [[Сания Әхмәтҗанова]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | | [[:commons:Category:Saniya Akhmetzhanova|Saniya Akhmetzhanova]] | |- | 1962-05-28 | ''[[:d:Q112988777|Rail Fäxretdinef]]'' | [[галим]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Rail Fakhrutdinov|Rail Fakhrutdinov]] | |- | 1962-08-08 | [[Айрат Ринат улы Зарипов]] | | [[Татарстан Республикасы Дәүләт Советы]] | | |- | 1962-09-03 | [[Илдар Гыйльметдинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Ildar Gilmutdinov|Ildar Gilmutdinov]] | |- | 1962-11-12 | ''[[:d:Q110929209|Rəfail Həsənov]]'' | | [[Бакы дәүләт университеты]] | | |- | 1964-08-18 | [[Алсу Әсәдуллина]] | [[укытучы]] | | | |- | 1964-10-18 | [[Илсур Һадиуллин]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]''<br/>[[укытучы]] | [[Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы]] | [[:commons:Category:Ilsur Hadiullin|Ilsur Hadiullin]] | |- | 1965-05-18 | [[Ольга Павлова (тренер)]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Olga Pavlova|Olga Pavlova]] | |- | 1967-02-23 | [[Айдар Галимов]] | [[җырчы]] | | [[:commons:Category:Aidar Galimov|Aidar Galimov]] | |- | 1967-03-13 | [[Римма Васильева]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q24716636|волонтёр]]'' | [[Иске Тәрбит урта мәктәбе]] | [[:commons:Category:Rimma Vasilyeva|Rimma Vasilyeva]] | |- | 1967-05-11 | [[Рөстәм Закиров]] | [[җырчы]] | | | |- | 1969-04-12 | [[Әлфия Галимуллина]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Alfiya Galimullina|Alfiya Galimullina]] | |- | 1969-04-25 | [[Чулпан Зариф]] | [[язучы]] | | | |- | 1969-04-27 | [[Марат Закиров (1969)|Марат Хәлил улы Закиров]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]'' | | [[:commons:Category:Marat Zakirov|Marat Zakirov]] | |- | 1969-10-27 | [[Рәдиф Җамалетдинов]] | | ''[[:d:Q25080754|Казан (Идел буе) федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты]]'' | | |- | 1970-11-04 | [[Гөлназ Шәйхи]] | [[Jurnalist|журналист]] | [[Бөтендөнья татар конгрессы]]<br/>[[Татарстан (телерадиокомпания)]] | | |- | 1971-09-27 | ''[[:d:Q118540046|Aleksandr Salnikov]]'' | ''[[:d:Q11513337|җиңел атлет]]'' | | | |- | 1972-03-21 | [[Миләүшә Хәбетдинова]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты<br/>[[Габдулла Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбе]]<br/>[[Tatarica (журнал)|Tatarica]] | | |- | 1972-10-22 | [[Лилия Фәттахова]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | | | |- | 1973-01-24 | [[Айрат Ситдыйков]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | [[:commons:Category:Ayrat Sitdikov|Ayrat Sitdikov]] | |- | 1974-03-26 | [[Айнур Тимерханов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | |- | 1975-05-17 | [[Фәридә Әхмәтшина]] | [[җырчы]] | [[Казан шәһәр филармониясе]] | | |- | 1975-09-09 | ''[[:d:Q114213783|Oksana Belyakova]]'' | ''[[:d:Q11513337|җиңел атлет]]'' | | | |- | 1976-11-26 | ''[[:d:Q98068330|Айдар Шәмсетдинов]]'' | | | | |- | 1977-01-01 | [[Александр Шадриков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>[[Программист|програмчы]] | [[Сбербанк]]<br/>[[Чүпрәле районы]]<br/>[[Сембернең Зөя арты районы]]<br/>[[Татарстан Республикасы Экология һәм табигый байлыклар министрлыгы]] | | |- | 1977-03-01 | [[Раил Гатауллин (1977)|Раил Гатауллин]] | [[укытучы]]<br/>[[Программист|програмчы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | | | |- | 1977-06-01 | [[Гүзәл Яхина]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]'' | | [[:commons:Category:Guzel Yakhina|Guzel Yakhina]] | |- | 1977-11-29 | [[Диана Машкова]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | |- | 1979-02-20 | [[Булат Бәйрәмов]] | [[җырчы]] | [[Татар радиосы]]<br/>''[[:d:Q123054919|Мәйдан TV]]'' | | |- | 1983-01-01 | [[Гөлшат Шәрәпова]] | [[җырчы]] | [[Татарстан дәүләт фольклор музыкасы ансамбле]] | | |- | 1986-05-24 | [[Илвирә Ибраһимова (1986)|Илвирә Ибраһимова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | | | |- | 1987-07-07 | [[Илшат Нигъмәтуллин]] | ''[[:d:Q13382608|чаңгы узышчысы]]'' | | | |- | 1989-05-25 | [[Рүзәл Мөхәммәтшин]] | ''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]] | [[«Идел» журналы]]<br/>[[Безнең мирас]] | [[:commons:Category:Ruzal Mukhametshin|Ruzal Mukhametshin]] | |- | 1990-07-30 | [[Марта Зәйнуллина]] | ''[[:d:Q16029547|биатлонист]]''<br/>''[[:d:Q13382608|чаңгы узышчысы]]'' | | [[:commons:Category:Marta Zaynullina|Marta Zaynullina]] | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://www.tggpu.ru/tt Рәсми сайт] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100425042155/http://www.tggpu.ru/tt |date=2010-04-25 }} == Моны да карагыз == {{Татарстан мәгарифе}} [[Төркем:Әлифба буенча университетлар]] [[Төркем:Казан университетлары]] [[Төркем:Исемендә татар булган объектлар]] [[Төркем:Педагогика юнәлешле югары уку йортлары]] apahth3bzbw6zvaehk9rdtirnvcbuiw Манҗур теле 0 18431 4447349 3624304 2025-06-19T17:52:22Z Il Nur 6874 Il Nur юнәлтү аша [[Маньчжур теле]] сәхифәсен [[Манҗур теле]] итеп күчерде 3624304 wikitext text/x-wiki {{тел |исем= Маньчжур теле<br> [[file:manju gisun.svg|18px]] {{MongolUnicode|lang=mnc|ᠮᠠᠨᠵᡠ ᡤᡳᠰᡠᠨ}} |үзисем= manǯu gisun |төс=Altaic |илләр=[[Кытай]] |төбәкләр= |сөйләшүче= 60 |дәрәҗә=– |классификация=[[Алтай телләре]] гаиләсе :[[тунгус-маньчжур телләре]] төркеме |рәсми тел= |идарә= |iso1= |iso2=mnc |iso3=mnc |sil= }} '''Маньчжу́р теле'''({{MongolUnicode|lang=mnc|ᠮᠠᠨᠵᡠ<br>ᡤᡳᠰᡠᠨ}} [[file:manju gisun.svg|16px]] ''manju gisun'') — [[алтай телләре]] гаиләсенең [[тунгус-маньчжур телләре|тунгус-маньчжур төркемчәсенә]] керүче бүгенге көндә юкка чыгып бетү дәрәҗәсендәге тел. [[XVII гасыр|XVII]]—[[XIX гасыр|XIX]] гасырларда иҗат ителгән күпсанлы язма истәлекләре бар.<br/> Маньчжурларның традицион асаба теле, Кытайның һәм Эчке Азиянең [[Цинь династиясе]]нең (1636-1912) рәсми телләренең берсе, гәрчә хәзер маньчжурларның күпчелеге [[Кытай теле|мандарин кытай теле]]ндә генә сөйләшә. Хәзер берничә мең кеше хөкүмәт башлангыч мәктәпләрендә яки олылар өчен сыйныф бүлмәләрендә яки онлайн дәресләренә рәхмәтле маньчжур теленә икенче тел буларак сөйләшә.<br/> Күпчелек [[Себер]] телләре кебек, маньчжур теле агглюнатив тел һәм чикләнгән [[Singarmonizm|сингармонизм]] хасиятләренә ия. Ул [[чжурчжэнь теле]]ннән килеп чыккан дип күрсәтелә, гәрчә [[монгол теле]]ннән һәм [[кытай теле]]ннән алынма сүзләр күп, өлешчә [[санскрит]] теле йогынты ясаган. Аның язмасы вертикаль һәм [[классик монгол язуы]]ннан килеп чыккан (ул үз чиратында уйгыр язуы һәм согд язуы аша арамей язуыннан килеп чыккан). Маньчжур теле көньяк тунгус теле булып тора. == Шулай ук карагыз == {{Портал|Тел|Тел белеме}} [[Төркем:Тунгус-маньчжур телләре]] 370xi4hhai5g44ggua5v8tcc4x19yx6 4447353 4447349 2025-06-19T17:53:14Z Il Nur 6874 4447353 wikitext text/x-wiki {{тел |исем= Манҗур теле<br> [[file:manju gisun.svg|18px]] {{MongolUnicode|lang=mnc|ᠮᠠᠨᠵᡠ ᡤᡳᠰᡠᠨ}} |үзисем= manǯu gisun |төс=Altaic |илләр=[[Кытай]] |төбәкләр= |сөйләшүче= 60 |дәрәҗә=- |классификация=[[Алтай телләре]] гаиләсе : [[тунгус-маньчжур телләре]] төркеме |рәсми тел= |идарә= |iso1= |iso2=mnc |iso3=mnc |sil= }} '''Манҗур теле'''(маньчжур теле, {{MongolUnicode|lang=mnc|ᠮᠠᠨᠵᡠ<br>ᡤᡳᠰᡠᠨ}} [[Файл:manju gisun.svg|16px]] ''manju gisun'') — [[алтай телләре]] гаиләсенең [[тунгус-маньчжур телләре|тунгус-маньчжур төркемчәсенә]] керүче бүгенге көндә юкка чыгып бетү дәрәҗәсендәге тел. [[XVII гасыр|XVII]]—[[XIX гасыр]]ларда иҗат ителгән күпсанлы язма истәлекләре бар. Маньчжурларның традицион асаба теле, Кытайның һәм Эчке Азиянең [[Цинь династиясе]]нең (1636—1912) рәсми телләренең берсе, гәрчә хәзер маньчжурларның күпчелеге [[Кытай теле|мандарин кытай теленд]]ә генә сөйләшә. Хәзер берничә мең кеше хөкүмәт башлангыч мәктәпләрендә яки олылар өчен сыйныф бүлмәләрендә яки онлайн дәресләренә рәхмәтле маньчжур теленә икенче тел буларак сөйләшә. Күпчелек [[Себер]] телләре кебек, маньчжур теле агглюнатив тел һәм чикләнгән [[Singarmonizm|сингармонизм]] хасиятләренә ия. Ул [[чжурчжэнь теле]]ннән килеп чыккан дип күрсәтелә, гәрчә [[монгол теле]]ннән һәм [[кытай теле]]ннән алынма сүзләр күп, өлешчә [[санскрит]] теле йогынты ясаган. Аның язмасы вертикаль һәм [[классик монгол язуы]]ннан килеп чыккан (ул үз чиратында уйгыр язуы һәм согд язуы аша арамей язуыннан килеп чыккан). Маньчжур теле көньяк тунгус теле булып тора. == Шулай ук карагыз == {{Портал|Тел|Тел белеме}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Тунгус-маньчжур телләре]] ghe7e89wt0ab40rzif9utkjyhvj7rl9 6 июнь 0 18860 4447583 3521366 2025-06-20T10:49:34Z Әмир 15082 /* {{Вафатлар}} */ өстәмә 4447583 wikitext text/x-wiki '''6 июнь''' — [[Милади тәкъвиме]]ндә алтынчы айның алтынчы көне. Ел ахырына кадәр 208 көн кала. {{Июнь тәкъвиме}} {{Шулай ук карагыз/Көн}} {{Тарихта бу көн}} =={{Бәйрәмнәр һәм вакыйгалар}}== ==={{Халыкара истәлекле период}}=== * {{Байрак/БМО}} [[БМО]] — '''''Берләшкән милләтләр оешмасында [[рус теле]] көне''''' <small>({{lang-ar|[[:ar:اليوم العالمي للغة الروسية|اليوم العالمي للغة الروسية]]}}, {{lang-es|[[:es:Día de la Lengua Rusa en las Naciones Unidas|Día de la Lengua Rusa en las Naciones Unidas]]}}, {{lang-en|[[:en:UN Russian Language Day|UN Russian Language Day]]}}, {{lang-zh|[[:zh:聯合國俄語日|聯合國俄語日]]}}, {{lang-ru|[https://www.un.org/ru/observances/russian-language-day День русского языка в ООН]}}, {{lang-fr|Journée de la langue russe à l'ONU}})</small>. ==={{Илләр буенча бәйрәмнәр}}=== * {{BOL}} — '''''[[Укытучы]]лар көне''''' <small>({{lang-es|[[:es:Día del maestro#En Am.C3.A9rica|Día del maestro]]}}, {{lang-en|[[:en:Teachers' Day|Teachers' Day]]}})</small>. * {{PRK}} — '''''Корея [[бала]]лар берлеге (пионерия) көне''''' <small>({{lang-ko|[[:ko:조선민주주의인민공화국의_공휴일|조선소년단 창립절]]}}, 1946)</small>. * {{KOR}} — '''''[[Хәтер көне]]''''' <small>({{lang-ko|[[:ko:현충일|현충일]]}}, {{lang-en|[[:en:Memorial Day (South Korea)|Memorial Day]]}}, 1920/1956)</small>. * {{Байрак/Швеция}} [[Швеция]] — '''''[[Милләт|Милли]] көн''''' <small>({{lang-sv|[[:sv:Sveriges nationaldag|Sveriges nationaldag]]}}, {{lang-en|[[:en:National Day of Sweden|National Day of Sweden]]}})</small>. ==={{Һөнәри һәм җәмгыяви бәйрәмнәр}}=== * '''''Бөтендөнья [[Орган (биология)|органнар]] трансплантациясе көне''''' <small>({{lang-en|[http://effichronic.eu/event/world-transplant-day/ World Transplant Day]}}, {{lang-es|Día Mundial de los Trasplantados}})</small>. * '''''Бөтендөнья [[суппуратив гидраденит]] (Вернейль авыруы) белән көрәшү истәлеге көне''''' <small>({{lang-en|[https://presse.inserm.fr/en/world-day-for-hidradenitis-suppurativa/12722/ World Day for Hidradenitis Suppurativa]}}, {{lang-fr|[http://www.afrh.fr/projecteur_sur/6-juin--journee-mondiale-de.html Journée Mondiale de la Maladie de Verneuil]}}, {{lang-ru|'''Всемирный день борьбы с болезнью Вернейля''' яки '''Всемирный день борьбы с суппуративным гидраденитом'''}}, 2012)</small>. * {{AUS}} — '''''[[File:Flag of Queensland.svg|20px]] [[Квинсленд]] штаты көне''''' <small>({{lang-en|[[:en:Queensland Day|Queensland Day]]}})</small>. * {{USA}}, {{GBR}}, {{CAN}}, {{FRA}} — '''''[[Нормандия операциясе]] башланган көне''''' <small>({{lang-en|[[:en:Normandy landings|D-Day]]}}, {{lang-fr|[[:fr:Débarquement de Normandie|Débarquement de Normandie]]}}, 1944)</small>. * {{USA}} — '''''[[Хантингтон авыруы]] белән көрәшү [[хәтер көне|истәлеге көне]]''''' <small>({{lang-en|[[:en:Huntington%27s disease#Support organizations|National Huntington's Disease Awareness Day]], 2008}})</small>. * {{ARG}} — '''''Аргентиналы инженерлык көне''''' <small>({{lang-es|[[:es:Día de la Ingeniería Argentina|Día de la Ingeniería Argentina]]}}, {{lang-en|[[:en:Argentina's engineering day|Argentina's engineering day]]}})</small>.<ref>{{ref-es}} [http://www.uncaus.edu.ar/index.php/7-noticias/140-ingenieria Día de la Ingeniería Argentina]</ref> * {{BRA}} — '''''[[Логистика]] көне''''' <small>({{lang-pt|[https://www12.senado.leg.br/noticias/materias/2022/03/30/aprovada-criacao-do-dia-nacional-do-profissional-de-logistica Dia da Logística]}})</small> һәм '''''Яңа туган [[бәби]]ләрнең [[кан]] һәм башка анализларны алу техникаларына багышланган истәлекле көне''''' <small>({{lang-pt|Dia nacional de Triagem Neonatal}})</small>. * {{KAZ}} — '''''[[Инженер]]лар көне''''' <small>({{lang-kk|Қазақстан Республикасы Қаржы полициясы күні}}, {{lang-ru|[https://www.calend.ru/holidays/0/0/3299/ День финансовой полиции Республики Казахстан]}})</small>. * {{TWN}} — '''''[[Инженер]]лар көне''''' <small>({{lang-zh|[[:zh:工程師節|工程師節]]}})</small>. * {{RUS}} — '''''[[Рус теле]] көне''''' <small>({{lang-ru|[[:ru:День русского языка|День русского языка]]}})</small>. * {{Байрак/Сальвадор}} [[Сальвадор]] — '''''[[Биология|Биолог]] көне''''' <small>({{lang-es|Día del Biólogo Salvadoreño}})</small>. * {{Байрак/Украина}} [[Украина]] — '''''[[Журналистика|Журналист]] көне''''' <small>({{lang-uk|[[:uk:День журналіста|День журналіста]]}}, {{lang-en|Journalists' Day}})</small>. * {{Байрак/Чили}} [[Чили]] — '''''[[Сәүдә]] көне''''' <small>({{lang-es|Día Nacional del [[:es:Comercio|Comercio]]}})</small>.<ref>[https://eltipografo.cl/2013/06/dia-nacional-del-comercio Día Nacional del Comercio] {{ref-es}}</ref> == {{Вакыйгалар}} == * [[1664 ел|1664]] — Яңа Амстердам шәһәре исеме [[Нью-Йорк]]ка үзгәртелә. * [[1967 ел|1967]] — Берләшкән Гарәб Җөмһүрияте ([[Мисыр]]) президенты [[Сүәеш каналы]]н ябу турында карар кабул итә. * [[1990 ел|1990]] — КПСС Татарстан обкомы бюросы карары белән [[Татар-информ|«Татар-информ»]] мәгълүмат агентлыгы оештырылган. == {{Туулар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 июнь көнне туганнар}} * [[1436 ел|1436]] — [[Региомонтан]], алман [[астрономия|астрономы]] һәм [[математика|математигы]]. * [[1599 ел|1599]] — [[Диего Веласкес]], испан рәссамы. * [[1606 ел|1606]] — [[Пьер Корнель]], [[французлар|француз]] [[драматург]]ы. * [[1715 ел|1715]] — [[Бенгт Густаф Фрөлих]], * [[1799 ел|1799]] — [[Александр Пушкин]], рус шагыйре, язучы. * [[1828 ел|1828]] — [[Владимир (Петров)|Владимир]], * [[1841 ел|1841]] — [[Элиза Ожешко]], * [[1843 ел|1843]] — [[Екатерина Бартенева]], * [[1847 ел|1847]] — [[Никанор (Каменский)|Никанор]], * [[1850 ел|1850]] — [[Карл Фердинанд Браун]], * [[1863 ел|1863]] — [[Винценты Лютославский]], * [[1868 ел|1868]] — [[Роберт Скотт]], инглиз сәяхәтчесе. * [[1875 ел|1875]] — [[Томас Манн]], * [[1884 ел|1884]] — [[Варсонофий (Лузин)|Варсонофий]], * [[1888 ел|1888]] — [[Валериан Куйбышев]], * [[1889 ел|1889]] — [[Игорь Сикорский]], * [[1890 ел|1890]] — [[Александр Аросев]], * [[1897 ел|1897]] — [[Владимир Василенко]], * [[1903 ел|1903]] — [[Арам Хачатурян]], * [[1906 ел|1906]] — [[Әсгать Айдар]], шагыйрь. * [[1911 ел|1911]] — [[Владимир Якимов]], * [[1912 ел|1912]] — [[Василий Галицкий]], * 1912 — [[Цви Целман]], * [[1913 ел|1913]] — [[Федор Козарь]], * [[1918 ел|1918]] — [[Абрам Грушко]], * [[1923 ел|1923]] — [[Миннеәхмәт Әүхәдиев]], * [[1931 ел|1931]] — [[Ришат Болгаков]], * [[1933 ел|1933]] — [[Мария Хадаханэ]], * 1933 — [[Һайнрих Рорер]], * [[1938 ел|1938]] — [[Олег Чернявский]], * [[1939 ел|1939]] — [[Борис Малкин]], * [[1943 ел|1943]] — [[Ричард Смолли]], * [[1947 ел|1947]] — [[Бари Әлибасов]], музыкант, продюсер. * [[1950 ел|1950]] — [[Илдар Хәйруллин]], актер, педагог, РФ атказанган (1999), ТР халык (1991) артисты. * 1950 — [[Искәндәр Галимов (1950)|Искәндәр Галимов]], * [[1952 ел|1952]] — [[Әлфия Хәсәнова]], * [[1955 ел|1955]] — [[Муса Чилиев]], * [[1958 ел|1958]] — [[Артур Сурин]], * [[1961 ел|1961]] — [[Ара Папян]], * 1961 — [[Виктор Демидов]], * 1961 — [[Фәнис Фәтхи]], [[татар]] журналисты, публицист, җәмәгать эшлеклесе. * [[1962 ел|1962]] — [[Камил Галимов (табиб)|Камил Галимов]], * [[1967 ел|1967]] — [[Лилия Газизова]], * [[1981 ел|1981]] — [[Денис Франскевич]], * 1981 — [[Людмила Аланлы]], * [[1982 ел|1982]] — [[Уку Сувисте]], * [[1983 ел|1983]] — [[Айгөл Сагынбаева]], популяр җырчы. * [[1994 ел|1994]] — [[Йенни Риссведс]], == {{Вафатлар}} == {{Шулай ук карагыз|:Төркем:6 июнь көнне вафатлар}} * [[1864 ел|1864]] — [[Иероним Кеневич]], * [[1926 ел|1926]] — [[Иван Чуевский]], * [[1946 ел|1946]] — [[Герһарт Һауптманн]], алман язучысы. * 1946 — [[Гомәр Куатов]], * [[1951 ел|1951]] — [[Касыйм Әхмиров]], [[Советлар Берлеге каһарманы]], пехота өлкән лейтенанты. * [[1957 ел|1957]] — [[Күләш Байсәетова]], * [[1959 ел|1959]] — [[Александр Кидин]], совет дәүләт эшлеклесе. * [[1966 ел|1966]] — [[Татьяна Усакина]], * [[1967 ел|1967]] — [[Анатолий Чехов]], * [[1972 ел|1972]] — [[Якуб Агишев]], татар әдәбият галиме, әдәби тәнкыйтьче. * [[1973 ел|1973]] — [[Юрий Сунгуров]], * [[1986 ел|1986]] — [[Гайнетдин Моратов]], * [[1990 ел|1990]] — [[Сабир Камалов]], * [[1992 ел|1992]] — [[Надежда Амфитеатрова]], * [[1997 ел|1997]] — [[Алексей Исаев (1924)|Алексей Исаев]], * [[2008 ел|2008]] — [[Нина Лубяновская]], * [[2013 ел|2013]] — [[Җером Карле]], * [[2014 ел|2014]] — [[Мәүләтбай Гайнетдинов]], * 2014 — [[Рәүф Насыйров]], * [[2018 ел|2018]] — [[Кира Моратова]], совет һәм украин [[кино]] режиссеры. * [[2019 ел|2019]] — [[Сания Афзаметдинова]], * [[2020 ел|2020]] — [[Шаһинур Мостафин]], язучы. * [[2021 ел|2021]] — [[Римма Волкова]], * 2021 — [[Эйичи Негиши]], * [[2025 ел|2025]] — [[Әхсән Заһитов]], =={{Дини бәйрәмнәр}}== ===={{Исем бәйрәмнәре}}==== == Шулай ук карагыз == {{commonscat|6 June}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Тәкъвим}} [[Төркем:Ел көннәре]] [[Төркем:6 июнь]] 47fk31nd1sb3hlc79wt0vwt5z2uzk52 2025 ел 0 18975 4447582 4447096 2025-06-20T10:48:41Z Әмир 15082 /* Июнь */ өстәмә 4447582 wikitext text/x-wiki {{Көтелгән вакыйгалар}} {{alsonumber|2025}} {{Ел өчен навигация|2025}} {{Гасыр өчен навигация|21}} {{Башлана торган ел|2025}} == Вакыйгалар == * [[Кытай]] гражданинның Айга очуы көтелә. * [[Россия Федерациясе]]ндә '''Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 80 еллыгы''' билгеләп үтелә. * «2025 елга Дәүләт Советына еллык юлламасы»нда [[Рөстәм Миңнеханов]] 2025 елны [[Татарстан]]да '''Ватанны Саклаучы елы''' дип игълан иткән<ref>''[[Гөлнар Гарифуллина]].'' [https://tatar-inform.tatar/news/rostam-minnexanov-2025-elny-vatanny-saklaucy-ely-dip-iglan-itte-5893926 Рөстәм Миңнеханов 2025 елны Ватанны Саклаучы елы дип игълан итте.] [[Татар-информ]], 27.09.2024</ref> * Россия Президенты [[Владимир Путин]] 2025 елны (махсус хәрби операциядә катнашучылар хөрмәтенә һәм барлык ата-бабаларның батырлыклары истәлегенә) '''Ватанны саклаучы елы''' ({{lang-ru|Год защитника Отечества}}) дип игълан иткән<ref>[https://dzen.ru/a/Z2WAwZzBM3g2GM6X?utm_source=yxnews&utm_medium=desktop Путин объявил 2025-й год Годом защитника Отечества.] Известия, 20.12.2024 {{ref-ru}}</ref>. * [[20 гыйнвар]]да [[Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры|Камал театрының]] яңа бинасы рәсми ачылган<ref>''Рузилә Мөхәммәтова.'' [https://tatar-inform.tatar/news/vladimir-maskov-planda-kamal-teatryn-donyakulam-torki-madaniyate-uzage-itu-5899289 Владимир Машков: Планда Камал театрын дөньякүләм төрки мәдәнияте үзәге итү.] [[Татар-информ]], 20.01.2025</ref>. * [[30 март]] — [[Ураза гаете]]. * [[6 июнь]] — [[Корбан бәйрәме]]. * [[14 сентябрь]] — [[Татарстан Рәисе]]н [[Татарстан Республикасы Рәисен сайлау (2025)|сайлау]] (Бердәм сайлау көне)<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tatarstan-raisen-sailau-14-sentyabrga-bilgelande-5906047 Татарстан Рәисен сайлау 14 сентябрьгә билгеләнде.] [[Татар-информ]], 11.06.2025</ref>. == Вафатлар == {{seealso|2022-2025 елларда Украинада сугышта һәлак булган татар һәм башкорт хәрбиләре исемлеге}} === Гыйнвар === * [[6 гыйнвар]] ― [[Салисә Гәрәева]] (86), шагыйрә, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре<ref>''Ильшат Вагизов.'' [https://menzela.ru/news/ken-temasyi/minzala-raionynyn-kurenekle-saxese-sagyira-salisa-garaeva-vafat-bulgan Минзәлә районының күренекле шәхесе, шагыйрә Салисә Гәрәева вафат булган.] [[Минзәлә (газета)|«Минзәлә»]], 6.01.2025</ref>. * [[7 гыйнвар]] ― [[Габдерәззак Миңгалиев]] (64), композитор, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре<ref>[https://intertat.tatar/news/populyar-yrlar-avtory-vafat-5870454 Бик күп популяр җырлар авторы Габдразак Миңгалиев вафат.] Интертат, 9.01.2025</ref>. * [[11 гыйнвар]] ― [[Нәҗибә Сафина]] (75), шагыйрә<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/kurenekle-sagyira-naiba-safina-vafat-5898870 Күренекле шагыйрә Нәҗибә Сафина вафат.] [[Татар-информ]], 11.01.2025</ref>. === Февраль === * [[9 февраль]] ― [[Мәлик Хәйруллин]] (84), филология фәннәре докторы<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tel-galime-malik-xairullin-vafat-bulgan-5900350 Мәлик Хәйруллин 84 яшендә вафат булган.] Татар-информ</ref>. * [[22 февраль]] ― [[Илгиз Хәйруллин]] (85), 1992―2001 елларда ТР Премьер-министры урынбасары<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/salimgaraev-mediabergalek-isemennan-xairullinnyn-vafatyna-baile-ravesta-kaigy-urtaklasty-5900788 Сәлимгәрәев медиабергәлек исеменнән Хәйруллинның вафатына бәйле рәвештә кайгы уртаклашты]</ref>. * 22 февраль ― [[Фәйзулла Әминов]] (76), рәссам<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/tatarstannyn-daimi-vakillege-faizulla-aminovnyn-tugannary-yakynnarynyn-kaigysyn-urtaklasa-5900931 Татарстанның Даими вәкиллеге Фәйзулла Әминовның туганнарының кайгысын уртаклаша.] [[Татар-информ]], 26.02.2025</ref>. === Март === * [[4 март]] ― [[Мансур Вәлиев (1948)|Мансур Вәли-Барҗылы]] (77), язучы, әдәби тәнкыйтьче<ref>[https://sptatar.com/d-biyat-t-nkyjtchese-m-yazuchy-mansur-v-li-bar-yly-vafat/ Әдәбият тәнкыйтьчесе һәм язучы Мансур Вәли-Барҗылы вафат.] [[Татарстан Язучылар берлеге]]</ref>. * [[13 март]] ― [[Софья Гобәйдуллина]] (93), композитор<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/elmir-nizamov-sofiya-gobaidullina-cynlykta-uzenen-tavys-galamen-buldyrdy-5901633 Эльмир Низамов: София Гобәйдуллина чынлыкта үзенең тавыш галәмен булдырды.] [[Татар-информ]], 13.03.2025</ref>. * [[26 март]] ― [[Марат Сираҗетдинов (1948)|Марат Сираҗетдинов]] (76), пианист, педагог<ref>[https://vuslon.ru/news/obschestvo/usel-iz-zizni-narodnyi-artist-tatarstana-marat-sirazetdinov Ушел из жизни Народный артист Татарстана Марат Сиразетдинов]</ref> === Апрель === * [[18 апрель]] ― [[Марсель Әхмәтҗанов]] (86), әдәбият галиме, археограф, текстолог, филология фәннәре докторы<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/669778 Известный татарский литературовед и археограф Марсель Ахметзянов умер в возрасте 86 лет]</ref> * [[18 апрель]] ― [[Гөлфәния Җәлалова]] (88), милли хәрәкәт эшлеклесе, Казанда милли мәгарифне оештыручы. * [[21 апрель]] ― [[Франциск (папа)|Франциск]] (88), Рим папасы (2013—2025)<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/670000 Умер папа римский Франциск]</ref> * [[27 апрель]] ― [[Фидан Гафаров]] (77), БАССР (1980), РСФСР (1984), Татарстанның (1994) халык артисты<ref>''[[Ләйлә Аралбаева|Лейла Аралбаева.]]'' [https://www.bashinform.ru/news/culture/2025-04-27/v-ufe-umer-narodnyy-artist-bashkortostana-fidan-gafarov-4215110 В Уфе умер народный артист России и Башкортостана Фидан Гафаров.] [[Башинформ]], 27.04.2025{{ref-ru}}</ref>. * [[29 апрель]] ― [[Клара Булатова]] (89), Татарстанның халык язучысы (2019)<ref>[https://sptatar.com/k-renekle-tatar-shagyjre-klara-bulatova-vafat/ Күренекле татар шагыйре Клара Булатова вафат.] [[Татарстан Язучылар берлеге]], 29.04.2025</ref>. === Май === * [[2 май]] — [[Рөстәм Үтәй]] (81), дирижер, музыкант, [[Татарстанның Дәүләт эстрада-симфоник оркестры]]ның җитәкчесе<ref>[https://mincult.tatarstan.ru/index.htm/news/2412281.htm Ушел из жизни дирижёр, заслуженный деятель искусств Республики Татарстан Рустэм Ибрагимович Утэй]</ref>. * [[13 май]] — [[Алмаз Әхмәтшин]] (58), [[Смоленск өлкәсе]] вице-губернаторы<ref>[https://www.business-gazeta.ru/news/672040 Умер вице-губернатор Смоленской области Алмаз Ахметшин – экс-глава Нурлатского района.] Бизнес-Онлайн, 13.05.2025</ref>. * [[23 май]] — [[Нурмөхәммәт Хөсәенов]] (70), Бәләбәй татар гимназиясен оештыручы һәм беренче директоры<ref>[https://t.me/agidelwave/2041 Бәләбәй Гимназиянең элекке директоры, күп китаплар авторы, милләтпәрвәр шәхесебез Нурмөхәммәт Хөсәенов вафат.] Представительство Всемирного конгресса татар в Республике Башкортостан, 23.05.2025</ref>. * [[31 май]] — [[Флера Хәмитова]] (1936―2025), [[Камал театры]] артисты (1961―1985), педагог. [[Татарстан АССР атказанган артисты]] (1976)<ref>''Рузилә Мөхәммәтова''. [https://tatar-inform.tatar/news/kurenekle-aktrisa-flera-xamitova-vafat-5905498 Күренекле актриса Флера Хәмитова вафат.] [[Татар-информ]], 31.05.2025</ref>. === Июнь === * [[4 июнь]] — [[Роберт Сәлахиев]] (74), шагыйрь <ref>[https://sptatar.com/shagyjr-robert-s-lahiev-vafat/ Шагыйрь Роберт Сәлахиев вафат.] Татарстан Язучылар берлеге, 4.06.2025</ref>. * [[6 июнь]] — [[Әхсән Заһитов]] (88), партия-дәүләт эшлеклесе<ref>''Раиса Бобылева''. [https://news-kazan.ru/news/2025/06/07/5515.html?ysclid=mc4kub3q3q827634423 Татарстан прощается с легендарным ветераном госуправления Аксаном Загитовым.] Лента новостей Татарстана, 7.06.2025{{ref-ru}}</ref>. * [[18 июнь]] — [[Камил Мөхәммәтшакир улы Вәлиев|Камил Вәлиев]] (82), драма актеры, режиссер<ref>{{cite news|url=https://aif.ru/incidents/na-83-m-godu-zhizni-skonchalsya-akter-kamil-valiev|title=На 83-м году жизни скончался актер Камиль Валиев|website=aif.ru}}</ref>. == Г. Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреатлары == * [[Айрат Кашаев]], [[Александр Полубенцев]], [[Илнур Гайфуллин]] ([[Иакинф (балет)|«Иакинф»]] балетының иҗат төркеме) * [[Мансур Гыйләҗев]] * [[Рәниф Шәрипов]] * [[Рифхәт Якупов]] == Нобель премиясе лауреатлары == == Искәрмәләр == {{Reflist}} [[Төркем:2025 ел]] [[Төркем:Еллар]] hn0hfrn5rrx4jryktxht0yuliirjp1i Татарстанның административ-территориаль бүленеше 0 21860 4447426 4445726 2025-06-20T02:12:25Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447426 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ '''Татарстан Республикасы муниципаль берәмлекләре''' — республиканың [[шәһәр бүлгесе|шәһәр округлары]], [[муниципаль район]]нары һәм районнар эчендәге [[шәһәр җирлеге|шәһәр]] ([[шәһәр]]ләр, [[шәһәр тибындагы поселок]]лар) һәм [[авыл җирлеге|авыл җирлекләре]]. Республика территориясе 43 административ районга бүленә. Аларның үзәкләре булып республика карамагындагы — 13, районнар карамагындагы 6 шәһәр, шәһәр тибындагы 8 поселок һәм 16 авыл тора (8 нче кушымтаны һәм 127 нче биттәге картаны карагыз). Республика карамагындагы шәһәрләр, район үзәкләре булып торсалар да, районнар составына кермиләр, алар турыдан-туры республика хакимияте тарафыннан идарә ителәләр һәм мөстәкыйль административ берәмлекне тәшкил итәләр. Алардан башка ике шәһәр — [[Казан]] һәм [[Яр Чаллы|Чаллы]] — шәһәр районнарына бүленәләр. [[Рәсем:Coat of Arms of Tatarstan.svg|center|100px]] [[Рәсем:Татарстан харитасы.gif|center|400px]] == Шәһәр округлары == * ''' [[Казан шәһәре]]''' * ''' [[Чаллы шәһәре]]''' == Муниципаль районнары == === [[Рәсем:Coat of Arms of Agryz rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Әгерҗе муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item (wdt:P31/wdt:P279*) wd:Q1849719. ?item wdt:P131 wd:Q518958. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } }|columns=p31,label,p36 }} {| class='wikitable sortable' ! төшенчәнең аерым очрагы ! label ! башкала |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Әзи авыл җирлеге]] | [[Әзи (Татарстан)|Азево]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Девәтернә авыл җирлеге]] | [[Девәтернә]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Бимә авыл җирлеге]] | [[Бимә (Әгерҗе районы)]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q4242997|Крындинское сельское поселение]]'' | [[Кырынды]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Көчек авыл җирлеге]] | [[Көчек]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196046|Салагыш авыл җирлеге]]'' | [[Салагыш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196059|Сарсак-Омгинское сельское поселение]]'' | [[Сарсак-Умга]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196134|Старосляковское сельское поселение]]'' | [[Иске Эсләк]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Иске Чыкалды авыл җирлеге]] | [[Иске Чыкалды|Иске Чекалда]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196152|Табарлинское сельское поселение]]'' | [[Тәбәрле]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196182|Терсинское сельское поселение]]'' | [[Тирсә]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21196470|Шаршадинское сельское поселение]]'' | [[Шаршады]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21194360|Иж-Бобьинское сельское поселение]]'' | [[Иж-Бубый]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Исәнбай авыл җирлеге]] | [[Исәнбай]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Кадрәк авыл җирлеге (Әгерҗе районы)]] | [[Кадрәк (Әгерҗе районы)]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Кадыбаш авыл җирлеге]] | [[Кадыбаш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21194547|Кичкетаң авыл җирлеге]]'' | [[Кичке-Таң|Кичкетаң]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21194635|Красноборское сельское поселение]]'' | [[Пәнҗәр]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21194703|Кудашевское сельское поселение]]'' | [[Кодаш (Әгерҗе районы)|Кодаш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | [[Күләгәш авыл җирлеге]] | [[Күләгәш (авыл)|Күләгәш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | ''[[:d:Q21195345|Новобизякинское сельское поселение]]'' | [[Яңа Авыл (Әгерҗе районы)]] |- | [[Шәһәр җирлеге|Русиядәге шәһәр җирлеге]] | ''[[:d:Q21195079|«Әгерҗе шәһәре» муниципаль берәмлеге]]'' | [[Әгерҗе]] |} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Aznakeevskii rayon gerb.png|30px|left]] [[Азнакай муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Азнакай шәһәре]] * [[Актүбә шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Әгерҗе авыл җирлеге]] * [[Әлкәй авыл җирлеге]] * [[Әсәй авыл җирлеге]] * [[Балтач авыл җирлеге]] * [[Бирючевка авыл җирлеге]] * [[Вахитов авыл җирлеге]] * [[Югары Стәрле авыл җирлеге]] * [[Илбәк авыл җирлеге]] * [[Кәкре Елга авыл җирлеге]] * [[Карамалы авыл җирлеге]] * [[Мәлбагыш авыл җирлеге]] * [[Мәсгут авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Микулино авыл җирлеге]] * [[Сәпәй авыл җирлеге]] * [[Сарлы авыл җирлеге]] * [[Сукаеш авыл җирлеге]] * [[Татар Шуганы авыл җирлеге]] * [[Туйкә авыл җирлеге]] * [[Тымытык авыл җирлеге]] * [[Уразай авыл җирлеге]] * [[Урманай авыл җирлеге]] * [[Урсай авыл җирлеге]] * [[Үчәлле авыл җирлеге]] * [[Чалпы авыл җирлеге]] * [[Чемодурово авыл җирлеге]] * [[Чубар Абдул авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Aksubayevsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Аксубай муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Аксубай шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Беловка авыл җирлеге]] * [[Емелькино авыл җирлеге]] * [[Карасу авыл җирлеге]] * [[Кәкрекүл авыл җирлеге]] * [[«МЮД» авыл җирлеге]] * [[Яңа Аксубай авыл җирлеге]] * [[Яңа Ибрай авыл җирлеге]] * [[Яңа Кармәт авыл җирлеге]] * [[Савруш авыл җирлеге]] * [[Иске Ибрай авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Иске Илтерәк авыл җирлеге]] * [[Иске Кармәт авыл җирлеге]] * [[Иске Кыязлы авыл җирлеге]] * [[Иске Татар Әдәмсуы авыл җирлеге]] * [[Иске Тимошкино авыл җирлеге]] * [[Иске Үзи авыл җирлеге]] * [[Сөнчәле авыл җирлеге]] * [[Трудолюбово авыл җирлеге]] * [[Урмандәй авыл җирлеге]] * [[Шәрбән авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Aktanyshsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Актаныш муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item (wdt:P31/wdt:P279*) wd:Q1849719. ?item wdt:P131 wd:Q621068. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } } |section= |sort=p31 |columns=p31,label/tt,p36 }} {| class='wikitable sortable' ! төшенчәнең аерым очрагы ! label/tt ! башкала |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Татар Ямалысы авыл җирлеге | [[Татар Ямалысы]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Чуракай авыл җирлеге | [[Чуракай]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Чалманарат авыл җирлеге | [[Чалманарат]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Усы авыл җирлеге | [[Качкын]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Уразай авыл җирлеге | [[Уразай (Актаныш районы)|Уразай]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Түке авыл җирлеге | [[Түке]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Теләкәй авыл җирлеге | [[Иске Теләкәй]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Татар Суыксуы авыл җирлеге | [[Татар Суыксуы (Актаныш районы)|Татар Суыксуы]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Такталачык авыл җирлеге | [[Такталачык (Актаныш районы)|Такталачык]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Иске Сәфәр авыл җирлеге | [[Иске Сәфәр]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Иске Кормаш авыл җирлеге | [[Иске Кормаш (Татарстан)|Иске Кормаш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Иске Богады авыл җирлеге | [[Иске Богады (Татарстан)|Иске Богады]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Иске Байсар авыл җирлеге | [[Иске Байсар]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Иске Айман авыл җирлеге | [[Иске Айман]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Пучы авыл җирлеге | [[Пучы]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Яңа Әлем авыл җирлеге | [[Яңа Әлем]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Мәсәде авыл җирлеге | [[Мәсәде]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Күҗәкә авыл җирлеге | [[Күҗәкә]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Киров авыл җирлеге | [[Киров исемендәге совхоз бистәсе|Киров совхозы]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Кәзкәй авыл җирлеге | [[Кәзкәй]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Югары Яхшый авыл җирлеге | [[Югары Яхшый]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Әтәс авыл җирлеге | [[Әтәс]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Актаныш авыл җирлеге | [[Актаныш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Актанышбаш авыл җирлеге | [[Актанышбаш]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Аккүз авыл җирлеге | [[Аккүз (Актаныш районы)]] |- | [[Авыл җирлеге|Россиядәге авыл җирлеге]] | Аеш авыл җирлеге | [[Аеш]] |} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Alekseevsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Алексеевск муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2603517. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} ===[[Рәсем:Flag of Alkeevsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Әлки муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Аппак авыл җирлеге]] * [[Базарлы Матак авыл җирлеге]] * [[Борискино авыл җирлеге]] * [[Югары Колчура авыл җирлеге]] * [[Каргалы авыл җирлеге]] * [[Кошки авыл җирлеге]] * [[Түбән Әлки авыл җирлеге]] * [[Түбән Кәчи авыл җирлеге]] * [[Яңа Үргәагар авыл җирлеге]] * [[Салман авыл җирлеге]] * [[Иске Алпар авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Иске Камка авыл җирлеге]] * [[Иске Матак авыл җирлеге]] * [[Иске Салман авыл җирлеге]] * [[Иске Карата авыл җирлеге]] * [[Иске Чаллы авыл җирлеге]] * [[Ташбилге авыл җирлеге]] * [[Чуаш Кичүе авыл җирлеге]] * [[Чуаш Борнае авыл җирлеге]] * [[Чиябаш авыл җирлеге]] * [[Юхмачы авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Almetyevsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Әлмәт муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q1849719. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Apastovsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Апас муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2220531. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Arsk rayon flag.gif|30px|left]] [[Арча муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Арча шәһәре]] * [[Апаз авыл җирлеге]] * [[Венета авыл җирлеге]] * [[Казанбаш авыл җирлеге]] * [[Кәче авыл җирлеге]] * [[Кушлавыч авыл җирлеге]] * [[Күпербаш авыл җирлеге]] * [[Наласа авыл җирлеге]] * [[Яңа Кенәр авыл җирлеге]] * [[Яңа Кишет авыл җирлеге]] * [[Яңа Кырлай авыл җирлеге]] * [[Носы авыл җирлеге]] * [[Сеҗе авыл җирлеге]] * [[Сикертән авыл җирлеге]] * [[Курса-Почмак авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Урта Аты авыл җирлеге]] * [[Урта Курса авыл җирлеге]] * [[Урта Пошалым авыл җирлеге]] * [[Иске Ашыт авыл җирлеге]] * [[Иске Кырлай авыл җирлеге]] * [[Иске Чүриле авыл җирлеге]] * [[Сөрде авыл җирлеге]] * [[Ташкичү авыл җирлеге]] * [[Үрнәк авыл җирлеге]] * [[Утар Аты авыл җирлеге]] * [[Өчиле авыл җирлеге]] * [[Шурабаш авыл җирлеге]] * [[Шушмабаш авыл җирлеге]] * [[Яңасала авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Atninsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Әтнә муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Олы Әтнә авыл җирлеге]] * [[Олы Мәңгәр авыл җирлеге]] * [[Югары Сәрдә авыл җирлеге]] * [[Комыргуҗа авыл җирлеге]] * [[Күәм авыл җирлеге]] * [[Күлле Киме авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Күңгәр авыл җирлеге]] * [[Кышлау авыл җирлеге]] * [[Түбән Бәрәскә авыл җирлеге]] * [[Түбән Көек авыл җирлеге]] * [[Яңа Шашы авыл җирлеге]] * [[Өҗем авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Bavly (Tatarstan).png|30px|left]] [[Баулы муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Баулы шәһәре]] * [[Александровка авыл җирлеге]] * [[Исергәп авыл җирлеге]] * [[Кызылъяр авыл җирлеге]] * [[Кырым-Сарай авыл җирлеге]] * [[Яңа Зареченский авыл җирлеге]] * [[Покровский Урустамак авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Поповка авыл җирлеге]] * [[Потапово-Томбарлы авыл җирлеге]] * [[Салих авыл җирлеге]] * [[Татар Кандызы авыл җирлеге]] * [[Томбарлы авыл җирлеге]] * [[Удмурт Ташлысы авыл җирлеге]] * [[Шалты авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Baltasinsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Балтач муниципаль районы]] === === [[Рәсем:Flag of Apastovsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Апас муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2670313. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Bugulminsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Бөгелмә муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Бөгелмә шәһәре]] * [[Карабаш шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Акбаш авыл җирлеге]] * [[Березовка авыл җирлеге]] * [[Зур Федоровка авыл җирлеге]] * [[Восточный авыл җирлеге]] * [[Вязовка авыл җирлеге]] * [[Зеленая Роща авыл җирлеге]] * [[Ключи авыл җирлеге]] * [[Кодаш авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Кече Бөгелмә авыл җирлеге]] * [[Наратлы авыл җирлеге]] * [[Яңа Александровка авыл җирлеге]] * [[Яңа Сумароков авыл җирлеге]] * [[Петровка авыл җирлеге]] * [[Подгорный авыл җирлеге]] * [[Спас авыл җирлеге]] * [[Иске Исаково авыл җирлеге]] * [[Татар Димескәе авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Buinsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Буа муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Буа шәһәре]] * [[Адав-Толымбай авыл җирлеге]] * [[Аксу авыл җирлеге]] * [[Әлши авыл җирлеге]] * [[Алших авыл җирлеге]] * [[Бик-Үти авыл җирлеге]] * [[Зур Фролово авыл җирлеге]] * [[Боерган авыл җирлеге]] * [[Югары Лашчы авыл җирлеге]] * [[Исәк авыл җирлеге]] * [[Кайбыч авыл җирлеге]] * [[Кыят авыл җирлеге]] * [[Күшке авыл җирлеге]] * [[Шәмәк авыл җирлеге]] * [[Татар Буасы авыл җирлеге]] * [[Карлы авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Мөкерле авыл җирлеге]] * [[Түбән Наратбаш авыл җирлеге]] * [[Яңа Тинчәле авыл җирлеге]] * [[Яңа Чәчкап авыл җирлеге]] * [[Норлат авыл җирлеге]] * [[Ырынгы авыл җирлеге]] * [[Кырык Садак авыл җирлеге]] * [[Иске Суыксу авыл җирлеге]] * [[Иске Тинчәле авыл җирлеге]] * [[Тимбай авыл җирлеге]] * [[Күл Черкене авыл җирлеге]] * [[Килдураз авыл җирлеге]] * [[Чуаш Киштәге авыл җирлеге]] * [[Янтуган авыл җирлеге]] * [[Яшевка авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Verhneuslonsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Югары Ослан районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2220436. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Vysokogorsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Биектау муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Айбаш авыл җирлеге]] * [[Алан-Бәксәр авыл җирлеге]] * [[Әлдермеш авыл җирлеге]] * [[Каенлык авыл җирлеге]] * [[Бөреле авыл җирлеге]] * [[Олы Битаман авыл җирлеге]] * [[Олы Кавал авыл җирлеге]] * [[Биектау авыл җирлеге]] * [[Дөбъяз авыл җирлеге]] * [[Казаклар авыл җирлеге]] * [[Константиновка авыл җирлеге]] * [[Коркачык авыл җирлеге]] * [[Мәмдәл авыл җирлеге]] * [[Мүлмә авыл җирлеге]] * [[Ташлы Кавал авыл җирлеге]] * [[Усад авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Чыпчык авыл җирлеге]] * [[Пермяк авыл җирлеге]] * [[Алат авыл җирлеге]] * [[Семиозерка авыл җирлеге]] * [[Красносельский авыл җирлеге]] * [[Сосновка авыл җирлеге]] * [[Суыксу авыл җирлеге]] * [[Шәпше авыл җирлеге]] * [[Шуман авыл җирлеге]] * [[Ямаширмә авыл җирлеге]] * [[Дачный авыл җирлеге]] * [[Иске Казан авыл җирлеге]] * [[Чернышевка авыл җирлеге]] * [[Чыршы авыл җирлеге]] * [[Татарстан Республикасы җирләренең дәүләт резервы составына керүче җир кишәрлекләре]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Drozhzhanovsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Чүпрәле муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Алешкин-Саплык авыл җирлеге]] * [[Зур Аксу авыл җирлеге]] * [[Зур Чынлы авыл җирлеге]] * [[Городище авыл җирлеге]] * [[Звезда авыл җирлеге]] * [[Кече Чынлы авыл җирлеге]] * [[Марс авыл җирлеге]] * [[Матак авыл җирлеге]] * [[Түбән Чәке авыл җирлеге]] * [[Яңа Борындык авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Яңа Әлмәле авыл җирлеге]] * [[Яңа Ишле авыл җирлеге]] * [[Үби авыл җирлеге]] * [[Иске Чүпрәле авыл җирлеге]] * [[Иске Кәкерле авыл җирлеге]] * [[Иске Чокалы авыл җирлеге]] * [[Иске Шәйморза авыл җирлеге]] * [[Чуаш Чүпрәлесе авыл җирлеге]] * [[Шланга авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Elabuzhsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Алабуга муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Алабуга шәһәре]] * [[Илмәт авыл җирлеге]] * [[Бехтерев авыл җирлеге]] * [[Олы Елово авыл җирлеге]] * [[Олы Качык авыл җирлеге]] * [[Олы Шүрнәк авыл җирлеге]] * [[Костенеево авыл җирлеге]] * [[Лекарево авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Морт авыл җирлеге]] * [[Мурзиха авыл җирлеге]] * [[Поспелово авыл җирлеге]] * [[Иске Күклек авыл җирлеге]] * [[Иске Юраш авыл җирлеге]] * [[Танай авыл җирлеге]] * [[Татар Дөм-Дөме авыл җирлеге]] * [[Яковлево авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Zainsk rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Зәй муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2719249. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Zelenodolsk (Tatarstan).gif|30px|left]] [[Яшел Үзән муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2220520. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Flag of Kaibitsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Кайбыч муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q517512. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Gerb-Kamsko-Ustinsky-region.gif|30px|left]] [[Кама Тамагы муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Кама Тамагы шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Затун шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Тенеш шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Балтач авыл җирлеге]] * [[Олы Бортас авыл җирлеге]] * [[Олы Карамалы авыл җирлеге]] * [[Олы Кариле авыл җирлеге]] * [[Олы Салтык авыл җирлеге]] * [[Варварино авыл җирлеге]] * [[Кирельский авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Келәнче авыл җирлеге]] * [[Красновидово авыл җирлеге]] * [[Кече Салтык авыл җирлеге]] * [[Осинники авыл җирлеге]] * [[Иске Барыш авыл җирлеге]] * [[Иске Казиле авыл җирлеге]] * [[Сөйки авыл җирлеге]] * [[Тәмте авыл җирлеге]] * [[Уразлы авыл җирлеге]] * [[Яңасала авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Gerb-Kukmorsky-region.gif|30px|left]] [[Кукмара муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2670304. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Laishev rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Лаеш муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Лаеш шәһәре]] * [[Александровка авыл җирлеге]] * [[Атабай авыл җирлеге]] * [[Олы Кабан авыл җирлеге]] * [[Габишев авыл җирлеге]] * [[Державино авыл җирлеге]] * [[Егорьево авыл җирлеге]] * [[Хәерби авыл җирлеге]] * [[Көек авыл җирлеге]] * [[Макаровка авыл җирлеге]] * [[Кече Елга авыл җирлеге]] * [[Матюшино авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Нармонка авыл җирлеге]] * [[Никольский авыл җирлеге]] * [[Орел авыл җирлеге]] * [[Пәрәү авыл җирлеге]] * [[Комлы Кавал авыл җирлеге]] * [[Рождествено авыл җирлеге]] * [[Сокуры авыл җирлеге]] * [[Урта Девятово авыл җирлеге]] * [[Сталбишчы авыл җирлеге]] * [[Татар Сараланы авыл җирлеге]] * [[Татар Янтыгы авыл җирлеге]] * [[Чырпы авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Leninogorsk (Tatarstan).png|30px|left]] [[Лениногорск муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Лениногорск шәһәре]] * [[Глазово авыл җирлеге]] * [[Зәй-Каратай авыл җирлеге]] * [[Зеленая Роща авыл җирлеге]] * [[Ивановка авыл җирлеге]] * [[Керкәле авыл җирлеге]] * [[Кармалка авыл җирлеге]] * [[Кирлегәч авыл җирлеге]] * [[Куакбаш авыл җирлеге]] * [[Мичурин авыл җирлеге]] * [[Мөэмин-Каратай авыл җирлеге]] * [[Түбән Чыршылы авыл җирлеге]] * [[Яңа Иштирәк авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Яңа Чыршылы авыл җирлеге]] * [[Писмән авыл җирлеге]] * [[Сарабиккол авыл җирлеге]] * [[Иске Иштирәк авыл җирлеге]] * [[Иске Куак авыл җирлеге]] * [[Иске Шөгер авыл җирлеге]] * [[Сугышлы авыл җирлеге]] * [[Тимәш авыл җирлеге]] * [[Туктар Урдаласы авыл җирлеге]] * [[Ормышлы авыл җирлеге]] * [[Аланлык авыл җирлеге]] * [[Шөгер авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Mamadysh rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Мамадыш муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Мамадыш шәһәре]] * [[Албай авыл җирлеге]] * [[Югары Ушма авыл җирлеге]] * [[Дегетле авыл җирлеге]] * [[Дүсмәт авыл җирлеге]] * [[Ишки авыл җирлеге]] * [[Катмыш авыл җирлеге]] * [[Көмешкүл авыл җирлеге]] * [[Келәүш авыл җирлеге]] * [[Красная Горка авыл җирлеге]] * [[Керәшен Пакшины авыл җирлеге]] * [[Көек-Ерыкса авыл җирлеге]] * [[Малмыж авыл җирлеге]] * [[Кече Кирмән авыл җирлеге]] * [[Түбән Ушма авыл җирлеге]] * [[Түбән Сон авыл җирлеге]] * [[Түбән Тәкәнеш авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Түбән Шүләңгер авыл җирлеге]] * [[Никифорово авыл җирлеге]] * [[Олыяз авыл җирлеге]] * [[Омар авыл җирлеге]] * [[Отарка авыл җирлеге]] * [[Рагозино авыл җирлеге]] * [[Сикәнәс авыл җирлеге]] * [[Соколка авыл җирлеге]] * [[Урта Кирмән авыл җирлеге]] * [[Сон авыл җирлеге]] * [[Тауиле авыл җирлеге]] * [[Уразбахты авыл җирлеге]] * [[Урманчы авыл җирлеге]] * [[Усали авыл җирлеге]] * [[Шәдче авыл җирлеге]] * [[Шәмәк авыл җирлеге]] * [[Яке авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Менделеевск муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q620746. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Menzelinsk rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Минзәлә муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2220351. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Muslyumovsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Мөслим муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Минзәлә шәһәре]] * [[Әтрәкле авыл җирлеге]] * [[Аю авыл җирлеге]] * [[Бикбау авыл җирлеге]] * [[Югары Тәкермән авыл җирлеге]] * [[Воровский исемендәге авыл җирлеге]] * [[Иркәнәш авыл җирлеге]] * [[Кадрәк авыл җирлеге]] * [[Коноваловка авыл җирлеге]] * [[Хуҗамәт авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Наратлы Кичү авыл җирлеге]] * [[Николаевка авыл җирлеге]] * [[Яңа Маҗын авыл җирлеге]] * [[Яңа Мәлкән авыл җирлеге]] * [[Тауасты Байлар авыл җирлеге]] * [[Иске Маҗын авыл җирлеге]] * [[Иске Матвеевка авыл җирлеге]] * [[Ырыс авыл җирлеге]] * [[Юртово авыл җирлеге]] * [[Юшады авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Nizhnekamsk rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Түбән Кама муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Түбән Кама шәһәре]] * [[Кама Аланы шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Афанас авыл җирлеге]] * [[Ялантау авыл җирлеге]] * [[Каенлы авыл җирлеге]] * [[Кармалы авыл җирлеге]] * [[Кызыл Чапчак авыл җирлеге]] * [[Красный Ключ авыл җирлеге]] * [[Майская Горка авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Макаровка авыл җирлеге]] * [[Түбән Уратма авыл җирлеге]] * [[Прости авыл җирлеге]] * [[Сосновка авыл җирлеге]] * [[Иске Чишмә авыл җирлеге]] * [[Сухарево авыл җирлеге]] * [[Ширәмәт авыл җирлеге]] * [[Шәңгәлче авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Novosheshminsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Яңа Чишмә муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Акъяр авыл җирлеге]] * [[Акбүре авыл җирлеге]] * [[Архангел авыл җирлеге]] * [[Буревестниковский авыл җирлеге]] * [[Екатерина авыл җирлеге]] * [[Зирекле авыл җирлеге]] * [[Красный Октябрь авыл җирлеге]] * [[Ленино авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Яңа Чишмә авыл җирлеге]] * [[Петропавел авыл җирлеге]] * [[Тубылгытау авыл җирлеге]] * [[Әдәмсә авыл җирлеге]] * [[Чабаксар авыл җирлеге]] * [[Черемухово авыл җирлеге]] * [[Шахмай авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:NurlatCoa2006.gif|30px|left]] [[Нурлат муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Нурлат шәһәре]] * [[Әмзә авыл җирлеге]] * [[Андреевка авыл җирлеге]] * [[Әхмәт авыл җирлеге]] * [[Биккол авыл җирлеге]] * [[Биләркүл авыл җирлеге]] * [[Богдашкино авыл җирлеге]] * [[Киекле авыл җирлеге]] * [[Гәйтән авыл җирлеге]] * [[Егоркино авыл җирлеге]] * [[Ялаур авыл җирлеге]] * [[Заречный авыл җирлеге]] * [[Кычытканлы авыл җирлеге]] * [[Колбай-Мораса авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Мамык авыл җирлеге]] * [[Яңа Иглай авыл җирлеге]] * [[Яңа Тумба авыл җирлеге]] * [[Сәләнгеш авыл җирлеге]] * [[Урта Камышлы авыл җирлеге]] * [[Иске Әлмәт авыл җирлеге]] * [[Иске Чаллы авыл җирлеге]] * [[Би Күле авыл җирлеге]] * [[Тимерлек авыл җирлеге]] * [[Төрнәс авыл җирлеге]] * [[Фома авыл җирлеге]] * [[Чулпан авыл җирлеге]] * [[Якушкино авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Pestrechinsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Питрәч муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2657859. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Gerb-Ribnoslobodsky-region.jpg|30px|left]] [[Балык Бистәсе муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Балык Бистәсе шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Анатыш авыл җирлеге]] * [[Балыклы Чүкәй авыл җирлеге]] * [[Бәтке авыл җирлеге]] * [[Биектау авыл җирлеге]] * [[Олы Елга авыл җирлеге]] * [[Олы Кульга авыл җирлеге]] * [[Зур Мәшләк авыл җирлеге]] * [[Олы Әшнәк авыл җирлеге]] * [[Олы Солтан авыл җирлеге]] * [[Казак Чаллысы авыл җирлеге]] * [[Корноухово авыл җирлеге]] * [[Күгәрчен авыл җирлеге]] * [[Күки авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Котлы Бөкәш авыл җирлеге]] * [[Масловка авыл җирлеге]] * [[Түбән Тегермәнлек авыл җирлеге]] * [[Яңа Арыш авыл җирлеге]] * [[Полянка авыл җирлеге]] * [[Рус Әшнәге авыл җирлеге]] * [[Сорочьи Горы авыл җирлеге]] * [[Троицкий Урай авыл җирлеге]] * [[Уракчы авыл җирлеге]] * [[Шомарбаш авыл җирлеге]] * [[Югары Ырга авыл җирлеге]] * [[Шумбут авыл җирлеге]] * [[Шумково авыл җирлеге]] * [[Балтач авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Saby rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Саба муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Байлар Сабасы шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Арташ авыл җирлеге]] * [[Олы Кибәче авыл җирлеге]] * [[Олы Нырты авыл җирлеге]] * [[Олы Шыңар авыл җирлеге]] * [[Югары Симет авыл җирлеге]] * [[Яулаштау авыл җирлеге]] * [[Эзмә авыл җирлеге]] * [[Иштуган авыл җирлеге]] * [[Килдебәк авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Курсабаш авыл җирлеге]] * [[Мишә авыл җирлеге]] * [[Мичән авыл җирлеге]] * [[Түбән Шытсу авыл җирлеге]] * [[Сатыш авыл җирлеге]] * [[Иске Икшермә авыл җирлеге]] * [[Тимершык авыл җирлеге]] * [[Шәмәрдән авыл җирлеге]] * [[Шекше авыл җирлеге]] * [[Юлбат авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Gerb-Sarmanovsky-region.gif|30px|left]] [[Сарман муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2219972. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Рәсем:Coat of Arms of Spassky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Спас муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Болгар шәһәре]] * [[Аграмак авыл җирлеге]] * [[Антоновка авыл җирлеге]] * [[Бураково авыл җирлеге]] * [[Иж-Борискино авыл җирлеге]] * [[Әҗмәр авыл җирлеге]] * [[Иске Рәҗәп авыл җирлеге]] * [[«КИМ» авыл җирлеге]] * [[Кызыл Бистә авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Кузнечиха авыл җирлеге]] * [[Куралово авыл җирлеге]] * [[Никольский авыл җирлеге]] * [[Полянка авыл җирлеге]] * [[Приволжский авыл җирлеге]] * [[Урта Йорткүл авыл җирлеге]] * [[Өчкүл авыл җирлеге]] * [[Чәчәкле авыл җирлеге]] * [[Ямбакты авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Gerb-Tetushsky-region.jpg|30px|left]] [[Тәтеш муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Тәтеш шәһәре]] * [[Алабирде авыл җирлеге]] * [[Байраш авыл җирлеге]] * [[Бакырчы авыл җирлеге]] * [[Бидәңге авыл җирлеге]] * [[Бессоново авыл җирлеге]] * [[Богдашкино авыл җирлеге]] * [[Зур Әтрәч авыл җирлеге]] * [[Олы Тархан авыл җирлеге]] * [[Олы Тормы авыл җирлеге]] * [[Олы Шәмәк авыл җирлеге]] * [[Жуково авыл җирлеге]] * [[Ивановка авыл җирлеге]] * [[Килдеш авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Киртәле авыл җирлеге]] * [[Келәш авыл җирлеге]] * [[Кошки-Новотимбаево авыл җирлеге]] * [[Лаптевка авыл җирлеге]] * [[Льяшево авыл җирлеге]] * [[Кече Шәмәк авыл җирлеге]] * [[Монастырский авыл җирлеге]] * [[Нармонка авыл җирлеге]] * [[Сөендек авыл җирлеге]] * [[Тоншерма авыл җирлеге]] * [[Урюм авыл җирлеге]] * [[Федоровка авыл җирлеге]] * [[Чинчурино авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Tukaevsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Тукай муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Әҗмәкәй авыл җирлеге]] * [[Бәтке авыл җирлеге]] * [[Биклән авыл җирлеге]] * [[Боерган авыл җирлеге]] * [[Борды авыл җирлеге]] * [[Иштирәк авыл җирлеге]] * [[Калмаш авыл җирлеге]] * [[Калмия авыл җирлеге]] * [[Князево авыл җирлеге]] * [[Комсомолец авыл җирлеге]] * [[Круглое Поле авыл җирлеге]] * [[Күзкәй авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Кече Шилнә авыл җирлеге]] * [[Мәләкәс авыл җирлеге]] * [[Мусабай-Завод авыл җирлеге]] * [[Түбән Суыксу авыл җирлеге]] * [[Яңа Троицкий авыл җирлеге]] * [[Сәмәкәй авыл җирлеге]] * [[Иске Абдул авыл җирлеге]] * [[Иске Дөреш авыл җирлеге]] * [[Теләнче-Тамак авыл җирлеге]] * [[Шилнәбаш авыл җирлеге]] * [[Яңа Бүләк авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Flag of Tyulyachinsky rayon (Tatarstan).png|30px|left]] [[Теләче муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Әбде авыл җирлеге]] * [[Айдар авыл җирлеге]] * [[Алан авыл җирлеге]] * [[Баландыш авыл җирлеге]] * [[Олы Мәтәскә авыл җирлеге]] * [[Олы Мишә авыл җирлеге]] * [[Олы Нырсы авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Югары Кибәхуҗа авыл җирлеге]] * [[Кече Кибәхуҗа авыл җирлеге]] * [[Иске Җөри авыл җирлеге]] * [[Теләче авыл җирлеге]] * [[Үзәк авыл җирлеге]] * [[Шәдке авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Gerb-Cheremshansky-region.jpg|30px|left]] [[Чирмешән муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Бәркәтә авыл җирлеге]] * [[Югары Кәминкә авыл җирлеге]] * [[Ивашкино авыл җирлеге]] * [[Кармыш авыл җирлеге]] * [[Күтәмә авыл җирлеге]] * [[Лашман авыл җирлеге]] * [[Мордва Афонькәсе авыл җирлеге]] * [[Түбән Кәминкә авыл җирлеге]] * [[Түбән Кармалка авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Яңа Әлмәле авыл җирлеге]] * [[Яңа Кади авыл җирлеге]] * [[Иске Кади авыл җирлеге]] * [[Иске Котыш авыл җирлеге]] * [[Иске Үтәмеш авыл җирлеге]] * [[Туймәт авыл җирлеге]] * [[Ульяновка авыл җирлеге]] * [[Чирмешән авыл җирлеге]] * [[Шешминка авыл җирлеге]] {{col-end}} === [[Рәсем:Gerb-Chistopolsky-region.gif|30px|left]] [[Чистай муниципаль районы]] === {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item ?__________ ?__________Label ?itemLabel WHERE { ?item wdt:P131 wd:Q1849719. OPTIONAL { ?item wdt:P36 ?__________. } ?item wdt:P31/wdt:P279* wd:Q2670318. } |columns=p31,label,p36 }} {{Wikidata list end}} === [[Ютазы муниципаль районы]] === {{col-begin-small}} {{col-2}} * [[Урыссу шәһәр тибындагы поселогы]] * [[Әбсәләм авыл җирлеге]] * [[Акбаш авыл җирлеге]] * [[Бәйрәкә авыл җирлеге]] * [[Бәйрәкәтамак авыл җирлеге]] * [[Димтамак авыл җирлеге]] {{col-2}} * [[Кәрәкәшле авыл җирлеге]] * [[Иске Каразирек авыл җирлеге]] * [[Ташкичү авыл җирлеге]] * [[Урыссу авыл җирлеге]] * [[Ютазы авыл җирлеге]] {{col-end}} == Моны да карагыз == * [[Татарстанның административ-территориаль бүленеше (1948)]] == Сылтамалар == * [http://tatar.ru/?DNSID=52291724e5de814e6e8745275438fe3e&node_id=3920&id=43166 2006 елның 17 мартындагы 21-ТРЗ № Татарстан Республикасы Законы]{{Deadlink|date=July 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{Татарстан}} {{Татарстан темаларда}} {{Сайланган исемлек}} [[Төркем:Татарстан]] [[Төркем:Исемлекләр:География]] [[Төркем:Россия Федерациясе субъектлары исемлекләре]] kuwu1bc858roleixipxnvygiuexa3ca Актаныш районы 0 25011 4447581 4422497 2025-06-20T10:46:37Z Әмир 15082 /* Хәрбиләр, дәүләт эшлеклеләре, оешма җитәкчеләре */ өстәмә 4447581 wikitext text/x-wiki {{TwinCYR|Aqtanış rayonı}} {{АТБВМ}} '''Актаныш районы''' ({{lang-ru|Актанышский район}}) — [[Россия|Россия Федерациясе]] [[Татарстан| Татарстан Республикасы]] составындагы, аның төньяк-көнчыгышында урнашкан [[Татарстан районнары исемлеге|муниципаль район]] һәм [[административ-территориаль берәмлек]]. Мәркәзе — [[Актаныш]] авылы. 28 авыл җирлеге һәм 87 авылдан тора. [[1930 ел]]да барлыкка килә. [[1963 ел]]да ТАССР административ берәмлекләрен эреләндерү нәтиҗәсендә район бетерелә, территориясе [[Минзәлә районы]]на тапшырыла, ләкин [[1965 ел]]ның [[12 гыйнвар]]ында ук яңадан торгызыла<ref name=posle-revolyucii>{{cite web |url= https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii |title= Образование ТАССР: от Татаро-Башкирской республики и штата Идель-Урал к 10 кантонам и 70 районам |author= Лев Жаржевский |date= 2017-03-17 |publisher= Интернет-газета «Реальное время» |accessdate= 2020-11-07 |archivedate= 2020-10-22 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20201022012741/https://realnoevremya.ru/articles/59405-territorialnoe-delenie-tatarstana-posle-revolyucii }}</ref>{{sfn|Национальный архив Республики Татарстан: Путеводитель|1999|c=558}} {{sfn|Ведомости Верховного Совета СССР|1958}}. 2020 ел башына районда 29 384 кеше яши. Район халкын бары тик авыл халкы гына тәшкил итә <ref>{{cite web |url = https://tatstat.gks.ru/storage/mediabank/%D0%9C%D0%9E%D1%87%D0%B8%D1%81%D0%BB2020_308759_311478.pdf |title = Численность населения муниципальных образований Республики Татарстан на начало 2020 года. Статистический бюллетень |date = 2020 |publisher = Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан |accessdate = 2020-11-07 |archivedate = 2021-01-24 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210124015920/https://tatstat.gks.ru/storage/mediabank/%D0%9C%D0%9E%D1%87%D0%B8%D1%81%D0%BB2020_308759_311478.pdf }}</ref>. Район территориясендә 1995 елдан бирле Актаныш чыганагы эшләнә. Икътисадның нигезе — авыл хуҗалыгы. 2017 елдан 13 гектар мәйданлы «Актаныш» сәнәгать паркы эшли<ref name=neftyanaya-kompaniya-iz-tatarstana>{{cite web |url= https://trt-tv.ru/news/neftyanaya-kompaniya-iz-tatarstana-popala-v-rejting-50-bystro-razvivayushhixsya-kompanij-rossii-2019/ |title= Нефтяная компания из Татарстана попала в рейтинг «50 быстро развивающихся компаний России 2019» |date= 2019-10-31 |publisher= Государственный Интернет-Канал «Россия» |accessdate=2020-11-15 }}</ref><ref name=rekonstruiruyut>{{cite web |url= https://gge.ru/press-center/news/na-aktanyshskom-mestorozhdenii-v-tatarstane-rekonstruiruyut-dozhimnuyu-nasosnuyu-stantsiyu/ |title= На Актанышском месторождении в Татарстане реконструируют дожимную насосную станцию |date= 2020-11-11 |publisher= ФАУ «Главгосэкспертиза России» |accessdate=2020-11-15 }}</ref><ref name=view136988>{{cite web |url= https://prokazan.ru/news/view/136988 |title= «Стыд! Позор!»: Минниханов раскритиковал работу министерства экономики РТ |date= 2020-02-10 |publisher= ProKazan.ru |accessdate=2020-11-15 }}</ref>. == Географиясе == === Урнашу === Актаныш районы Татарстанның төньяк-көнчыгышында урнашкан. Төньякта район [[Удмуртия]]нең [[Каракүл районы]] белән, көньякта [[Башкортстан]]ның [[Бакалы районы]], көньяк-көнчыгышта [[Илеш районы]], көнчыгышта [[Кызыл Кама районы]] белән; төньяк-көнбатышта, Чулман елгасы аша, — Татарстанның [[Әгерҗе районы]], көнбатышта — [[Минзәлә районы]], көньяк-көнбатышта [[Мөслим районы]] белән чиктәш. Территориясенең мәйданы — 2037,8 квадрат километр, шуның 1251,44 квадрат километры — авыл хуҗалыгы өчен бирелгән җирләр, 154,38 квадрат километр мәйданда урманнар урнашкан. Район төньяктан көньякка — 60, ә көнбатыштан көнчыгышка 48 километрга сузылган. === Климат === {{temperatura12-y-cyrillic|−11,5|−11,2|−6,0|3,9|13,1|18,7|20,4|17,6|11,9|4,0|−5,3|−10.8|3,7}} Актаныш районы өчен уртача-континенталь [[климат]] хас. Җәй җылы, ә кыш исә уртача-салкын. Климат, нигездә, һава массаларының көнбатыш күчемнәре тәэсирендә формалаша. [[Атлантик океан]]нан күчүче җылы һәм дымлы һава массалары климатны йомшарта. Салкын һава Арктик бассейннан килә. Кыш көне еш кына уртача киңлекләрдәге салкын континенталь һава килеп керә. Җылы тропик һава көньяк-көнбатыштан, көньяктан, җәй көнне көньяк-көнчыгыштан килә. === Рельеф === Актаныш районы территориясендә бик күп санда инешләр, елгалар ага. Алар арасында [[Аурупа]]да иң зурлардан саналган [[Чулман]] һәм [[Агыйдел (елга)|Агыйдел]] дә бар. Районның өслеге дулкынсыман тигезлектән тора. Биеклекләрнең амплитудасы 60–235 м тирәсендә<ref name=articles45479>{{cite web |url= https://realnoevremya.ru/articles/45479 |title= Актанышский район: немецкая клиника, первый президент и татаро-башкирский клан Мутиных |author= Лариса Айнутдинова, Булат Хамидуллин |date= 2016-10-16 |publisher= Интернет-газета «Реальное время» |accessdate= 2020-11-15 |archivedate= 2022-05-14 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20220514222119/https://realnoevremya.ru/articles/45479 }}</ref>. Территориянең иң түбән нокталары Агыйдел һәм Чулман елгалары тугайларында урнашкан. Ә иң югары урыннар районнның көньяк өлешендә. Рельефның 235 м биеклектәге иң югары ноктасы [[Пучы]] авылыннан көньяктарак урнашкан. === Файдалы казылмалар === Актаныш районында файдалы казылмалар аз. Районның бер өлешендә [[нефть]] ятмалары, Агыйдел белән Кама тугайларында [[ком]] һәм [[гравий]] бар<ref name="терплан">[http://terplan.tatarstan.ru/graddoc/files/stp_aktan/Tom%203_OOS.pdf Территориальное планирование]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ref-ru}}</ref>. === Табигать === Урманнар район территориясенең 6,79 % өлеше алып тора<ref name="терплан" />. Алар бердәм массив булып оешмаган, 50 аерым участоктан торалар. Ылыслы урманнар бик аз. Иң еш очраганнары — [[имән]] яки [[каен]]-[[усак]] урманнары. Куаклыклар күп. Дала [[чия]]се үскән урыннар очрый. Район биләмәләренең биштән бер өлешен болыннар алып тора. == Рәсми символлар == {{Төп мәкалә|Актаныш районы гербы|Актаныш районы флагы}} Актаныш районының рәсми символлары — [[Актаныш районы флагы|флаг]] һәм [[Актаныш районы гербы|герб]]. Ике символның да бизәк-сурәтләре бер үк. Байрактагы чыгып килүче кояш районның көнчыгышта урнашуын аңлата. Кояш — озын гомер, активлык, көч һәм эш сөючәнлек билгесе дә булып тора. Ике акчарлак һәм дулкынсыман сызык район аша үткән елгаларның әһәмиятле ролен сурәтли. Ак төс (көмеш төс) — чисталык, камиллек, тынычлык символы. Районның хуҗалык эшчәнлеге 12 башактан торган көлтә белдерә. 12 башак — ул 12 ай, киная белән еллык [[авыл хуҗалыгы]] циклы хакында әйтелә. Көлтә — уңдырышлылык, дуслык билгесе. Гербта шул ук символлар кабатлана. Районның рәсми символлары [[2005 ел]]ның 10 декабрендә кабул ителә. == Тарих == === Борынгы тарих === Актаныш районы җирләрендә борынгы чорларда фин-угыр халыклары яшәгән. Бу турыда [[Такталачык]], [[Чиялек (Актаныш районы)|Чиялек]]<ref>Иванов В. Финно-угры на Южном Урале и в Приуралье // История татар с древнейших времён / в 7 томах. — Т. 1. — Казань, 2002. — С. 209.</ref>, [[Татар Әҗбие]], [[Семиостров]], [[Ямалы]], [[Мәсәде]], [[Гәрәй]], [[Илчебай]], [[Ирмәш]], [[Актаныш]], Карач, [[Шәбез]] авыллары тирәсендә табылган [[бронза гасыры]]ның археологик мәгълүматлары сөйли<ref>[http://www.tataroved.ru/publicat/fu_10.pdf Татьяна Ютина. Исследования Дербёшкинского могильника в Актанышском районе Республики Татарстан // Журнал Finno-Ugrica №10. 2007]</ref>. === Россия империясе чоры === Җирлектә [[Емельян Пугачёв|Емельян Пугачев]] җитәкчелегендә баш күтәрү барышында һәм [[Ватандашлар сугышы]] вакытында хәрби хәрәкәтләр башкарыла, җирлек халкы Теләкәй, Күчем һәм Акай җитәкләгән баш күтәрүләрдә катнаша. [[Казан ханлыгы]] Мәскәү дәүләтенә кушылгач, бу җирләр Казан приказының Минзәлә воеводалыгына буйсындырыла. [[1708 ел]]дан [[Казан губернасы]]на, [[1719 ел]]дан Уфа провинциясенә, 1728 елдан Казан воеводасына, [[1735 ел]]дан — Башкорт комиссиясенә, [[1744 ел]]дан — [[Оренбург губернасы]]на кертелә. [[1781 ел]]дан Уфа наместниклыгына буйсындырыла, [[1796 ел]]да кабат [[Оренбург губернасы]] составына күчә, [[1865 ел]]да [[Уфа губернасы]] [[Минзәлә өязе]]нең бер өлеше була{{sfn|Национальный архив Республики Татарстан: Путеводитель|1999|c=558}}. === ТАССР чоры === {{seealso|Актаныш районы күмәк хуҗалыклары исемлеге}} [[1920 ел]]да Татарстан Республикасына кергән. [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Татарстан АССР]] эчендәге административ район рәвешендә [[1930 ел]]ның [[10 август]]ында оештырыла, аңа [[Актаныш вулысы|Актаныш]], [[Байсар вулысы|Байсар]], [[Такталачык вулысы|Такталачык]], [[Өшәр вулысы|Өшәр (Семиостров)]], [[Иске Кормаш вулысы|Иске Кормаш]], [[Пучы вулысы|Пучы]] һәм [[Әмәкәй вулысы|Әмәкәй]] волостьләре кертелә. Ул вакытта районга 53 авыл советы, 98 торак пункт кергән, аларда 54 813 кеше яшәгән (шуларның 52 474е — татар, 1494е — рус, 845е — башка милләт вәкилләре). [[1935 ел]]да бу административ берәмлек Актаныш һәм [[Калинин районы (Татарстан АССР)|Калинин]] районнарына бүленә (соңгысының үзәге — [[Пучы|Пучы авылы]])<ref name=":0">{{Citation |title=Район тарихы — Актаныш муниципаль районы сайты |url=http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/istoriya-rayona.htm |access-date=2018-08-19 |archive-date=2018-08-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180810234542/http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/istoriya-rayona.htm |dead-url=yes }}</ref>. 1940 елда район мәйданы — 1298 квадрат километр, ә саны — 41,9 мең кеше, авыл советлары саны — 27, торак пунктлар — 77 була. [[1959 ел]]да Калинин районы юк ителә, аның җирләре Актаныш һәм [[Мөслим районы|Мөслим]] районнарына бүлеп бирелә. Актаныш районы мәйданы 2044,5 квадрат километр тәшкил итә, ул 25 авыл советыннан һәм 129 торак пункттан тора. [[1963]] елның 1 февралендә район [[Минзәлә районы|Минзәлә колхоз-совхоз территориаль-җитештерү идарәсенә]] буйсындырыла, ә [[1965]] елның [[12 гыйнвар]]ында янәдән Актаныш районы итеп төзелә. Ул вакытта мәйданы 2019 квадрат километр тәшкил итә, халык саны 52,6 мең кеше була, 25 авыл советы һәм 112 торак пункт керә<ref name=posle-revolyucii/>{{sfn|Национальный архив Республики Татарстан: Путеводитель|1999|c=558}}{{sfn|Ведомости Верховного Совета СССР|1958}}<ref name=tatarica>{{cite web |url= https://tatarica.org/ru/razdely/municipalnye-obrazovaniya/municipalnye-rajony/aktanyshskij-rajon/aktanyshskij-rajon-1 |title= Актанышский район |date= 2016 |publisher= Tatarica. Татарская энциклопедия |accessdate=2020-11-15 }}</ref>. === Татарстан республикасы чоры === [[2006 ел]]да [[Россиядә җирле үзидарә реформасы (2003–2009)|Россиядәге муниципаль реформа]] барышында «Актаныш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге оештырыла<ref>{{Citation |title=«Татарстан Республикасы Актаныш муниципаль районы» муниципаль берәмлеге Уставы |url=http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/ustav-munitsipalnogo-obrazovaniya-aktanishskiy.htm |access-date=2018-08-19 |archive-date=2017-11-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171120003519/http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/ustav-munitsipalnogo-obrazovaniya-aktanishskiy.htm |dead-url=yes }}</ref>. == Хакимият == Актаныш муниципаль районында хакимият [[муниципаль район башлыгы]], муниципаль район советы (шурасы) һәм башкарма комитет тарафыннан гамәлгә ашырыла. Гамәлдәге идарә тәртибе [[2006 ел]]гы муниципаль реформадан соң урнаштырыла. Мәхкәмә хакимияте район идарә системасыннан бәйсез. === Район башлыгы === 2013–2017 елларда район башлыгы вазифасын [[Фаил Камаев]] башкарган. 2018―2022 елларда район башлыгы — [[Энгель Фәттахов]]. «Муниципаль берәмлек» статусын алганнан соң районнын беренче башлыгы Энгель Фәттахов була. 2022 елның 22 июненнән ― Ленар Зарипов, 21 июньдә район башлыгы урынбасары итеп билгеләнгән, аңа кадәр ― ААҖ «Челтәр компаниясе» төзелә торган объектлар дирекциясен җитәкләүче, шулай ук Чаллы шәһәр советының IV чакырылыш депутаты <ref>''Энҗе Габдуллина.'' [https://intertat.tatar/news/za-derzavu-obidno-egetlar-aktanys-baslygy-engel-fattaxovny-esennan-aldylar-5853702 Актаныш башлыгы Энгель Фәттахов: «Мин өйрәнгән, өченче мәртәбә китәм инде эштән».] [[Интертат]], 22.06.2022</ref>. === Муниципаль район советы === Муниципаль район советы (шурасы) — Актаныш районының вәкиллекле җирле үзидарә органы. Ул район уставын кабул итә, район башлыгын сайлый, район бюджетын һәм аның үтәлеше хакында отчетны раслый, район үсеше программаларын һәм планнарын кабул итә; җирле референдумны игълан итә һәм үз мөмкинлекләре кысаларында башка төрле гамәлләр башкара. Совет эчендә биш даими комиссия эшли. Актаныш районы Советы рәисе — Энгель Фәттахов. === Башкарма комитет === Актаныш муниципаль районы Башкарма комитетына берничә бүлек керә<ref>[http://bazazakonov.ru/doc/?ID=406346 Башкарма комитет нигезләмәсе]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>: * инфраструктур үсеш бүлеге; * опека һәм попечительлек бүлеге; * архив бүлеге; * мәгариф идарәсе; * социаль һәм агарту бүлеге; * яшьләр белән эшләү, спорт һәм туризм бүлеге; * гражданлык хәле актларын теркәү бүлеге; * икътисад бүлеге; * мәгълүматлаштыру бүлеге. Башкарма комитет җитәкчесе — Илшат Габделхәев. Аның төрле юнәлешләр буенча дүрт урынбасары бар. === Мәхкәмәләр === Актаныш район суды гомуми юрисдикциясе федераль мәхкәмәләренең түбән дәрәҗәсенә карый. Моннан тыш ике «мировой» мәхкәмә эшчәнлек алып баралар. == Административ бүленеш == Актаныш районында 26 авыл җирлеге составындагы 86 торак пункт бар. {{map draw |zoom=9 | height=450 | width=450 |frameless=s | latitude= 55.65| longitude = 53.75 |geotype1=geoshape |ids1={{#invoke:wikibase|id}}| fill1=#0000CD |geotype2=geomask |stroke-width2=1 | fill-opacity2=0.2 |ids2= Q24292590, Q24292588, Q24292586, Q24292587, Q24292585, Q24292577, Q24292576, Q24292575, Q24292574, Q24292573, Q24292583, Q24292582, Q24292581, Q24292580, Q24292578, Q24292572, Q24292571, Q4452519, Q24292570, Q24292569, Q24292568, Q24292567, Q24292566, Q24292565, Q24292584, Q24292579 }} {| class="wikitable" |+ !№ !Авыл җирлеге !Идарә үзәге !Торак пунктлар саны !Халык саны |- |1 |[[Аеш авыл җирлеге]] |[[Аеш]] авылы |1 |{{ Население|Аишевское сельское поселение|тс }} |- |2 |[[Аккүз авыл җирлеге]] |[[Аккүз (Актаныш районы)|Аккүз]] авылы |6 |{{ Население|Аккузовское сельское поселение|тс }} |- |3 |[[Актаныш авыл җирлеге]] |[[Актаныш]] авылы |1 |{{ Население|Актанышское сельское поселение|тс }} |- |4 |[[Актанышбаш авыл җирлеге]] |[[Актанышбаш]] авылы |4 |{{ Население|Актанышбашское сельское поселение|тс }} |- |5 |[[Әтәс авыл җирлеге]] |[[Әтәс]] авылы |6 |{{ Население|Атясевское сельское поселение|тс }} |- |6 |[[Иске Айман авыл җирлеге]] |[[Иске Айман]] авылы |3 |{{ Население|Староаймановское сельское поселение|тс }} |- |7 |[[Иске Байсар авыл җирлеге]] |[[Иске Байсар]] авылы |4 |{{ Население|Старобайсаровское сельское поселение|тс }} |- |8 |[[Иске Богады авыл җирлеге]] |[[Иске Богады (Татарстан)|Иске Богады]] авылы |5 |{{ Население|Старобугадинское сельское поселение|тс }} |- |9 |[[Иске Кормаш авыл җирлеге]] |[[Иске Кормаш (Татарстан)|Иске Кормаш]] авылы |5 |{{ Население|Старокурмашевское сельское поселение|тс }} |- |10 |[[Иске Сәфәр авыл җирлеге]] |[[Иске Сәфәр]] авылы |3 |{{ Население|Старосафаровское сельское поселение|тс }} |- |11 |[[Кәзкәй авыл җирлеге]] |[[Кәзкәй]] авылы |2 |{{ Население|Казкеевское сельское поселение|тс }} |- |12 |[[Киров авыл җирлеге]] |[[Киров совхозы|Киров]] авылы |2 |{{ Население|Кировское сельское поселение (Татарстан)|тс }} |- |13 |[[Күҗәкә авыл җирлеге]] |[[Күҗәкә]] авылы |4 |{{ Население|Кузякинское сельское поселение|тс }} |- |14 |[[Мәсәде авыл җирлеге]] |[[Мәсәде]] авылы |2 |{{ Население|Масадинское сельское поселение|тс }} |- |15 |[[Пучы авыл җирлеге]] |[[Пучы]] авылы |2 |{{ Население|Поисевское сельское поселение|тс }} |- |16 |[[Такталачык авыл җирлеге]] |[[Такталачык]] авылы |2 |{{ Население|Такталачукское сельское поселение|тс }} |- |17 |[[Татар Суыксу авыл җирлеге]] |[[Татар Суыксуы (Актаныш районы)|Татар Суыксу]] авылы |6 |{{ Население|Татарско-Суксинское сельское поселение|тс }} |- |18 |[[Татар Ямалы авыл җирлеге]] |[[Татар Ямалысы|Татар Ямалы]] авылы |3 |{{ Население|Татарско-Ямалинское сельское поселение|тс }} |- |19 |[[Теләкәй авыл җирлеге]] |[[Теләкәй]] авылы |2 |{{ Население|Тлякеевское сельское поселение|тс }} |- |20 |[[Түке авыл җирлеге]] |[[Түке]] авылы |3 |{{ Население|Тюковское сельское поселение (Татарстан)|тс }} |- |21 |[[Уразай авыл җирлеге]] |[[Уразай (Актаныш районы)|Уразай]] авылы |5 |{{ Население|Уразаевское сельское поселение (Актанышский район)|тс }} |- |22 |[[Усы авыл җирлеге]] |[[Качкын]] авылы |2 |{{ Население|Усинское сельское поселение (Татарстан)|тс }} |- |23 |[[Чалманарат авыл җирлеге]] |[[Чалманарат]] авылы |5 |{{ Население|Чалманаратское сельское поселение|тс }} |- |24 |[[Чуракай авыл җирлеге]] |[[Чуракай]] авылы |2 |{{ Население|Чуракаевское сельское поселение|тс }} |- |25 |[[Югары Яхшый авыл җирлеге]] |[[Югары Яхшый]] авылы |4 |{{ Население|Верхнеяхшеевское сельское поселение|тс }} |- |26 |[[Яңа Әлем авыл җирлеге]] |[[Яңа Әлем]] авылы |2 |{{ Население|Новоалимовское сельское поселение|тс }} |} == Халык == {| class='standard' style='text-align: center;' width=100% |- class='bright' ! [[1959]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus59_reg1.php</ref> !! [[1970]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus70_reg1.php</ref> !! [[1979]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus79_reg1.php</ref> !! [[1989]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus89_reg1.php</ref> !! [[2002]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus02_reg1.php</ref> !! [[2010]]<ref>http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus10_reg1.php</ref> ![[2012 ел|2012]] ![[2014 ел|2014]] ![[2016 ел|2016]] ![[2017 ел|2017]] |- class='bright' | 49 171 || 50 714 || 42 985 || 32 750 || 31 712 || 31 971 |31 743 |31 232 |30 831 |30 575 |} === Милләтләр === {| class='standard' style='text-align: center;' width=100% |- class='bright' ! Милләт !! [[1970]]<ref name="ВОТ">Мустафин М.Р, Хузеев Р.Г. Всё о Татарстане (экономико-географический справочник). — Казань, 1994.</ref> !! [[1979]]<ref name="ВОТ"/> !! [[1989]]<ref name="ВОТ"/> !! [[2002]]<ref>{{Citation |title=2002 ел сан алу базасы |url=http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |access-date=2013-10-10 |archive-date=2015-09-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150915194436/http://std.gmcrosstata.ru/webapi/jsf/tableView/customiseTable.xhtml |dead-url=yes }}</ref>!! [[2010]]<ref name="Татстат-2010">[http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/нац%20состав.pdf Национальный состав населения Республики Татарстан] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131029192537/http://www.tatstat.ru/VPN2010/DocLib8/%D0%BD%D0%B0%D1%86%20%D1%81%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%B2.pdf |date=2013-10-29 }} {{ref-ru}}</ref> |- class='bright' | [[татарлар]] || 93,5 % || 95,2 % || 96,4 % || 96,7 % || 96,9 % |- class='bright' | [[марилар]] || ? || ? || 2,0 % || 1,7 % || 1,6 % |- class='bright' | [[руслар]] || 4,3 % || 2,1 % || 0,6 % || 0,6 % || 0,6 % |} [[Бөтенрусия халык санын алу, 2010|2010 елгы җанисәп]] мәгълүматы буенча, Актаныш районында 31971 кеше яшәгән. Шуның 30989 (96,9 процент) — татарлар. Халык саны буенча икенче урында чирмешләр (1,6 процент). Руслар халыкның 0,6 процентын тәшкил итә. Актаныш районында 108 [[башкортлар|башкорт]] бар, бу исә гомуми халык санының якынча 0,3 процент өлешен алып тора<ref name="Татстат-2010" />. Шулай ук бу республиканың марилар саны буенча икенче урында торган бердәнбер районы. == Икътисад == === Сәнәгать === Районның ташкүмер системасы катламнарында берничә вак нефть чыганагы, шул исәптән 1960нчы елда ачылган Актаныш нефть яткылыгы ачыкланган. 1995нче елда Азнакай нефте эшли башлый. 2009нче елдан башлап нефть чыгару белән «Татарстанның Кече нефть компаниясе» шөгыльләнә<ref name=neftyanaya-kompaniya-iz-tatarstana/><ref name=rekonstruiruyut/>. Бу тармак өчен төзелеш һәм төзелеш материаллары һәм эшләнмәләр җитештерү өлкәсендә төп оешмаларның берсе булып «Газстройсервис» тора<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1021605559910-ooo-gazstrojservis/ |title = Газстройсервис |date = 2020-10-16 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. Сәнәгать күбесенчә районның төп икътисади эшчәнлеге булган [[авыл хуҗалыгы]]на хезмәт күрсәтә. Компанияләр, нигездә, авыл хуҗалыгы продукциясен эшкәртү һәм техниканы ремонтлау белән мәшгуль<ref name=tatcenter/>. Биредә 2020 елга түбәндәге эре предприятиеләр эшли: «Актаныш икмәк комбинаты»<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1021605559909-potrebitelskoe-obschestvo-potrebitelskoe-obschestvo-aktanyishskij-hlebokombinat/ |title = Актанышский хлебокомбинат |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Агрокөч» филиалы — «Актаныш икмәк кабул итү предприятиесе»<ref>{{cite web |url = https://realnoevremya.ru/companies/327-aktanyshskoe-hlebopriemnoe-predpriyatie |title = ОАО Актанышское хлебоприёмное предприятие |date = 2020-08-13 |publisher = Интернет-газета «Реальное время» |accessdate = 2020-11-15 |archivedate = 2021-05-09 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20210509162202/https://realnoevremya.ru/companies/327-aktanyshskoe-hlebopriemnoe-predpriyatie }}</ref>, «Актанышагропромснаб»<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1041634601183-ooo-aktanyishagropromsnab/ |title = Актанышагропромснаб |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Актаныш агрегат заводы» ЯАҖ <ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1061682043301-zao-aktanyishskij-agregatnyij-zavod/ |title = Актанышский агрегатный завод |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Актаныш-хлеб» ҖЧҖ<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1081682004205-ooo-aktanyish-hleb/ |title = Актаныш-хлеб |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Мехотряд» ҖЧҖ <ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1031635200948-ooo-mehotryad/ |title = Мехотряд |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, Актаныш кирпече<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1131674003340-ooo-aktanyishskij-kirpich/ |title = Актанышский кирпич |date = 2020-10-14 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Актаныш сөт комбинаты»<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1171690116949-ooo-obschestvo-s-ogranichennoj-otvetstvennostyu-aktanyishskij-molochnyij-kombinat/ |title = Актанышский молочный комбинат |date = 2020-10-13 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>, «Актанышурман»<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1081682003303-ooo-aktanyishles/ |title = Актанышлес |date = 2020-10-21 |publisher = ИА «РБК» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. 2020 елның гыйнвар-сентябрь айларында гына да 2,6 миллиард сумлык урында җитештергән товар төяп җибәрелгән, ә 2013 ел мәгълүматлары буенча, бер ел эчендә товарлар суммасы 1,4 миллиард сум булган<ref name=Ratings>{{cite web |url= https://mert.tatarstan.ru/TerritorialDevelopment/Ratings.html |title= Рейтинг муниципальных образований |date= 2020 |publisher= Министерство экономики Республики Татарстан |accessdate= 2020-11-15 |archivedate= 2021-03-01 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20210301162131/https://mert.tatarstan.ru/TerritorialDevelopment/Ratings.html }}</ref>. Район территориясендә 2017 елдан бирле 13 гектар мәйданлы «Актаныш» сәнәгать паркы эшли. Аның 2020 елга ул 8 процентка тулган<ref name=view136988/><ref>{{cite web |url = https://www.advis.ru/php/view_news.php?id=448F707D-BA9C-D148-AA04-95CCE63ECE53 |title = Минэкономики РТ: В Татарстане действует 63 промплощадки муниципального уровня. |author = |date = 2018-05-14 |publisher = ИА INFOLine |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. === Авыл хуҗалыгы === Авыл хуҗалыгы җирләре 1251,44 квадрат километр мәйданны били. Бу өлкәдә 15 [[җаваплылыгы чикләнгән җәмгыять]] һәм ике: «Әнәк»<ref>{{cite web |url = http://rt-online.ru/delaj-delo-na-den-ranshe-no-ni-na-sekundu-pozzhe/ |title = Делай дело на день раньше, но ни на секунду позже |author = Якушева Фарида |date = 2020-09-10 |publisher = Газета «Республика Татарстан» |accessdate =2020-11-15 }}</ref> һәм «Актаныш»<ref>{{cite web |url = https://www.rbc.ru/companies/id/1071682001973-ooo-agrofirma-aktanyish/ |title = Актаныш |date = 2020-10-14 |publisher = ИА РБК |accessdate =2020-11-15 }}</ref> агрофирмасы, шулай ук 67 фермер хуҗалыгы эшли. Авыл хуҗалыгын үстерүнең төп юнәлеше — ашлыкчылык-терлекчелек<ref name=tatcenter>{{cite web |url= https://tatcenter.ru/district/aktanyshskij-rajon/ |title= Актанышский район |date= 2020 |publisher= Интернет-портал TatCenter.ru |accessdate=2020-11-15 }}</ref>. [[Терлекчелек]]нең төп тармагы — ит-сөт терлекчелеге<ref name=":0" />. Районда сабан бодае, көзге арыш, [[арпа]], [[солы]], [[борчак]] игәләр, [[бәрәңге]], [[кукуруз]] үстерәләр<ref>{{cite web |url = https://trt-tv.ru/news/v-aktanyshskom-rajone-nachali-uborku-kukuruzy/ |title = В Актанышском районе начали уборку кукурузы |date = 2020-09-29 |publisher = Государственный Интернет-Канал «Россия» |accessdate =2020-11-15 }}</ref><ref>{{cite web |url = https://realnoevremya.ru/news/187559-marat-zyabbarov-otchitalsya-o-hode-uborochnoy-2020 |title = В закрома республики поступило 5,3 миллиона тонн зерна |date = 2020-09-15 |publisher = Интернет-газета «Реальное время» |accessdate = 2020-11-15 |archivedate = 2020-09-27 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200927065533/https://realnoevremya.ru/news/187559-marat-zyabbarov-otchitalsya-o-hode-uborochnoy-2020 }}</ref><ref>{{cite web |url = https://www.dairynews.ru/news/v-tatarstane-zavershaetsya-uborka-rapsa.html |title = В Татарстане завершается уборка рапса |date = 2020-10-07 |publisher = The DairyNews |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. 2020 елда Актаныш районы көндәге сөт җитештерү буенча (178 тонна) Татарстанда бишенче урында тора<ref>{{cite web |url = http://mamadysh-rt.ru/news/obshchestvo/kak-pandemiya-koronavirusa-povliyala-na-selskoe-khozyaystvo-rayona |title = Как пандемия коронавируса повлияла на сельское хозяйство района |author = Минневарис Мингалиев |date = 2020-10-11 |publisher = Нократ |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. Авыл хуҗалыгы өлкәсендә Актаныш районы Татарстан Республикасы районнары рейтингында 3 нче урынны били<ref>{{Citation |title=Рейтинг районов по сельскому хозяйству 2016 год — Министерство сельского хозяйства и продовольствия Республики Татарстан |url=http://agro.tatarstan.ru/rus/file/pub/pub_973341.pdf |access-date=2018-08-19 |archive-date=2017-12-15 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171215130153/http://agro.tatarstan.ru/rus/file/pub/pub_973341.pdf |dead-url=yes }}</ref>. 2020 елның беренче яртыеллыгында авыл хуҗалыгының тулай продукциясе 1,2 миллиард сум тәшкил иткән (2013 ел өчен бу күрсәткеч 2 миллиард сумнан артык булган)<ref name=Ratings/>. === Инвестицион потенциал === Районда [[эшсезлек]] дәрәҗәсе 2010 елдан 2019 елга кадәр, күрсәткечләр 1,49 процентка кадәр кимегән 2011 елдан тыш, республика буенча уртачадан түбәнрәк була һәм 0,17 проценттан 0,39 процентка кадәр үзгәрә. 2020 елда коронавирус пандемиясе аркасында эшсезлек соңгы 8 елда иң зур күрсәткечкә — 0,51 процентка җитә, әмма бу бөтен республика буенча иң түбән күрсәткеч<ref name=Ratings/><ref>{{cite web |url= https://mert.tatarstan.ru/index.htm/news/1841454.htm |title= В 34 муниципальных образования республики показатель по уровню безработицы ниже среднестатистического значения |date= 2020-10-06 |publisher= Министрство экономики Республики Татарстан |accessdate= 2020-11-15 |archivedate= 2021-04-18 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20210418153324/https://mert.tatarstan.ru/index.htm/news/1841454.htm }}</ref>. 2010 елдан 2020 елга кадәр айлык уртача хезмәт хакының минималь куллану бюджетына карата нисбәте 1,56 пункттан 2,38 пункткача арта(+0,82). Шул ук вакытта, 2010 елда уртача хезмәт хакы 10 мең сумга якын булган, ә 2012 елда 14,5 меңгә кадәр арткан<ref name=Ratings/>. Республика Дәүләт статистикасы федераль хезмәте мәгълүматлары буенча, 2019 елда Актаныш районына 1,83 миллиард сум инвестиция җәлеп ителгән (бюджет акчаларыннан һәм кече эшмәкәрлек субъектларыннан кергән табышлардан тыш), бу гомуми төбәк өлешенең 0,6 процентын тәшкил итә. 2018 елда сумма 7 миллион сумга кимрәк була һәм 1,15 миллиард сум тәшкил итә<ref name=polugodie/><ref name=za_2019>{{cite web |url= https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/242/osnovnye_pokazateli_investitsionnoy_i_stroitelnoy_deyatelnosti_v_rt_za_2019_god.pdf |title= Основные показатели инвестиционной и строительной деятельности в Республике Татарстан |date= 2020 |publisher= Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан |accessdate= 2020-11-07 |archivedate= 2020-12-06 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20201206004742/https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/242/osnovnye_pokazateli_investitsionnoy_i_stroitelnoy_deyatelnosti_v_rt_za_2019_god.pdf }}</ref>. Татарстан Республикасының Социаль-икътисадый мониторинг комитеты бәяләве буенча, 2020 елның беренче яртыеллыгында районның төп капиталына инвестицияләр күләме 1,2 миллиард сумнан артык, ягъни инвестицияләрнең гомуми күләменнән 0,6 процент яки җан башына 426 мең сум, тәшкил иткән. 2010 елда бу күрсәткеч 4 тапкыр диярлек кимрәк — җан башына 114 мең сум була<ref name=Ratings/><ref name=polugodie>{{cite web |url= https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/636/analiticheskiy-obzor-1-polugodie-2020.pdf |title= Основные показатели инвестиционной и строительной деятельности в Республике Татарстан |date= 2020 |publisher= Территориальный орган Федеральной службы государственной статистики по Республике Татарстан |accessdate= 2020-11-07 |archivedate= 2020-11-28 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20201128231238/https://invest.tatarstan.ru/upload/iblock/636/analiticheskiy-obzor-1-polugodie-2020.pdf }}</ref>. Инвестицияләр юнәлеше буенча, комитет мәгълүмате буенча, [[авыл хуҗалыгы]], [[балыкчылык]], аучылык (барсы бергә 235 миллион сум), файдалы казылмалар чыгару (209 миллион сум), [[электр энергиясе]] (32 миллион сум) һәм [[төзелеш]] (10 миллион сум) алда бара<ref name=polugodie/>. === Торак фонды === {| class="wikitable" |+ Торак йортларны файдалануга тапшыр <ref name="polugodie" /><ref name="za_2019" /> ! rowspan="3" | ! colspan="4" |2018 ел ! colspan="4" |2019 елд ! colspan="4" |2020 ел (гыйнвар-июнь) |- | rowspan="2" |кв.м | rowspan="2" |% | colspan="2" | ТРда | rowspan="2" |кв.м | rowspan="2" |% | colspan="2" | ТРда | rowspan="2" |кв.м | rowspan="2" |% | colspan="2" | ТРда |- |м² |район % |кв.м |район % |м² | район % |- | Барлыгы |14177 |100 |2409949 |0,59 |14073 | |2675529 |0,53 |7309 |100 |1353428 |0,54 |- | Шул исәптән предприятиеләр һәм оешмалар |599 |4,23 |1301195 |0,05 |272 |1,93 |1569808 |0,02 | - | - |551485 | - |- | Шул исәптән халык |13578 |95,77 |1108754 |1,22 |13801 |98,07 |1105721 |1,25 |7309 |100 |801943 |0,91 |} Районда сугыш һәм тыл ветераннарына йортлар салына, капиталь ремонтлар үткәрелә, төрле җәмәгать биналары төзелә. 2013 елда Актаныш авылында «Нөркә» торак комплексы төзү хакында карар кабул ителә <ref>{{Citation |title=Карар тексты |url=http://aktanysh.tatarstan.ru/rus/file/pub/pub_175760.jpg |access-date=2013-08-08 |archive-date=2016-03-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160304185128/http://aktanysh.tatarstan.ru/rus/file/pub/pub_175760.jpg |dead-url=yes }}</ref>. == Транспорт == Районның көньяк өлешеннән [[М7 «Идел»|М-7]] федераль юлы уза. [[Актаныш]] — [[Пучы]], [[Актаныш]] — [[Дүртөйле]], [[Актаныш]] — [[Бакалы]] — [[Октябрьски]], [[Чуракай]] — [[Мөслим (Мөслим районы)|Мөслим]] — [[Әлмәт]] юллары район һәм төбәк өчен әһәмияткә ия. [[Башкортстан]]ның [[Агыйдел]], [[Нефтекамск]] шәһәрләренә уңайлы юлны [[Агыйдел елгасы]] аша паром тәэмин итә ([[Әҗәкүл]] — [[Иске Җанҗегет]] маршруты). == Экология == Районның үзәк өлешеннән Көнчыгыш [[Шәбез (елга)|Шәбез]] һәм Көнбатыш Шәбез елгалары ага. Көнчыгыш Шәбезнең озынлыгы 45 чакрым, ә Көнбатышныкы — 30 чакрым. Ике елгада да киң тугайлардан агалар. Актаныш районында су белән тәэмин ителеш җир асты сулары нигезендә оештырыла, су махсус скважиналар белән җыела. [[Көләгәш сазлыгы|Көләгәш табигый һәйкәле]] — Татарстан территориясендә иң зур күл — сазлык массивы, районның төньяк-көнбатыш өлешендә урнашкан. Аның гомуми мәйданы 5000 гектарга якын, көнбатыштан көнчыгышка таба — 17,5 километрга, төньяктан көньякка 10 километрга сузылган. Биредә республикада иң эре торф чыганагы урнашкан: торфның гомуми запаслары 5 миллион тоннага якын {{sfn|Экологический гид|2015|c=51}}<ref name=articles45479/>. Күләгеш сазлыгы эчендә күлләр бик күп. Аларның иң зурысы — Көләгеш күле, массивка аның исеме бирелгән. Шунда ук Киндер күл, Әҗби күле һәм башка күлләр урнашкан. Моннан тыш, Агыйдел һәм Чулман тугайларында төрле күлләр күп. Аларның барысы да озынча формада һәм артык тирән түгел (мәсәлән, Актаныш авылындагы Иске Идел, Өшәр авылы янындагы Сөзәк күл, Әҗәкүл һ.б.). Район сулыклары табигый һәйкәл статусына ия. [[Агыйдел (елга)|Агыйдел]] елгасы кушылдыгы [[Сөн]] елгасы районның көнчыгыш чиге буйлап 67,2 км дәвамында уза {{sfn|Экологический гид|2015|c=51}}<ref>{{cite web |url = https://tatarica.org/ru/razdely/priroda/gidrograficheskaya-set/reki/syun |title = Сюнь |date = 2019 |publisher = Tatarica. Татарская энциклопедия |accessdate =2020-11-15 }}</ref>{{sfn|Гидронимия Актанышского района Республики Татарстан|2011}}. [[Кама елгасы|Кама]]ның сул кушылдыгы — [[Ык елгасы]]. Чокылган күл. Сөн елгасының сул як ярында Чишмә авылыннан ерак түгел урнашкан төбәк әһәмиятендәге табигать һәйкәле. 100-50 метрга турыпочмаклы{{sfn|Экологический гид|2015|c=51}}<ref name=articles45479/>. Район территориясендә өлешләтә Чулман-Ык дәүләт ау тыюлыгы урнашкан. Ул 1963 елда поши, кыр кәҗәсе, горностай, Европа чәшкесе, ондатра, су кошларын саклау өчен оештырылган <ref>{{cite web |url = https://www.tatar-inform.ru/news/ecology/09-10-2020/kamsko-ikskiy-zakaznik-v-tatarstane-vnesli-v-reestr-osobo-ohranyaemyh-ob-ektov-5777414 |title = Камско-Икский заказник в Татарстане внесли в реестр особо охраняемых объектов Подробнее: |author = Михаил Захаров |date = 2020-10-09 |publisher = Татар-информ |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. Тулаем алганда, урманнар зур булмаган мәйданнарны били (район территориясенең 4,9 проценты), флораны [[имән]]-[[юкә]] һәм [[каен]]-усак агачлары тәшкил итә. Су бүлгеч һем чокырларнын текә авышлыгында типчәле-төрле үләнле һәм типчәле-чуалчыклы, елга тугайларын кыяклы-төрлө үләнле болыннар биләй. Елга үзәнендәге сазлыклы участокларда дым яратучы үсемлекләр үсә. Район территориясендә [[поши]], куяннар, [[төлке]], [[селәүсен]], [[сусар]], [[көртлекләр]] очрый<ref name=tatarica/>. == Социаль өлкә == === Мәгариф === Районда 2019 ел соңына 13 урта, 20 төп гомуми, 31 башлангыч мәктәп, 1 кадет мәктәп-интернат, 1 коррекцион мәктәп-интернат, 39 балалар бакчасы, [[Актаныш технология техникумы]] исәпләнә. Шулай ук, Балалар иҗат үзәге, балалар сәнгать мәктәбе һәм аның филиаллары, спорт мәктәбе кебек белем бирү оешмалары эшли<ref>{{Citation |title=Электронное образование в Республике Татарстан |url=https://edu.tatar.ru/aktanysh/type/1 |access-date=2012-08-05 |archive-date=2012-05-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120525122408/http://edu.tatar.ru/aktanysh/type/1 |dead-url=yes }}</ref>. Актаныш районында «[[Сәләтле балалар өчен гуманитар гимназия-интернат]]ы» ДАГУ урнашкан. Ул 2011 елның 1 октябрендә Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты карары нигезендә ачыла<ref>[http://prav.tatarstan.ru/docs/post/post1.htm?page=3&pub_id=99475 Постановление Кабинета Министров № 894 от 29.10.2011 "О принятии муниципального автономного общеобразовательного учреждения «Актанышская гимназия» Актанышского муниципального района Республики Татарстан в собственность Республики Татарстан и создании на его базе государственного автономного общеобразовательного учреждения «Гуманитарная гимназия-интернат для одаренных детей" ]{{Deadlink|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Монда Татарстан, Россия һәм БДБ илләреннән татар балалары укыйлар. Мәгариф өлкәсендә эшчәнлекне Башкарма комитетның Мәгариф идарәсе оештыра. === Мәдәният һәм сәнгать === [[Файл:Актаныш РМЙ.jpg|200px|thumb|left|Әлфия Авзалова исемендәге Мәдәният сарае]] Районда 113 мәдәният оешмасы бар, шулардан авыл мәдәният йортлары — 34, авыл клублары — 33. Авылларның күпчелегендә җәмәгать үзәкләре ачылган. Район үзәгендә Әлфия Авзалова исемендәге Мәдәният сарае, «Яшьлек» мәдәни үзәге, кинотеатр урнашкан. Актанышта 1974 елда халык театры исеменә лаек булган Актаныш халык театры нигезендә 2019 елда оешкан [[Актаныш драма һәм комедия театры|Актаныш муниципаль драма һәм комедия театры]], [[«Агыйдел» дәүләт җыр һәм бию ансамбле]]<ref name=tatcenter/><ref>{{cite web |url = https://aktanysh.tatarstan.ru/istoriya-rayona.htm |title = История района |date = 2019-12-09 |publisher = Актанышский муниципальный район |accessdate = 2020-11-15 |archivedate = 2020-09-20 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20200920050834/https://aktanysh.tatarstan.ru/istoriya-rayona.htm }}</ref> эшли. «Агыйдел» ансамбле 1966 елда ук оешкан халык ансамбле нигезендә 2012 елда оештырыла, 1990 елда «Агыйдел» халык җыр һәм бию ансамбле Татарстанның [[Муса Җәлил премиясе]]нә лаек дип табыла. Авылларда халык театрлары һәм башка төрле халык коллективлары эшчәнлек алып бара кайберләренең республика бәйгеләрендә җиңү яулаганнары да бар<ref>[http://tat.tatar-inform.ru/news/2010/11/26/61400/]{{Deadlink|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. [[Файл:Актаныш музее.jpg|150px|thumb|right|[[Актаныш районы туган як музее]]]] [[Файл:Әнәк музее.jpg|150px|thumb|right|[[Шәрип Шәймиев музей-йорты (Әнәк)|Шәрип Шәймиев музей-йорты]] ([[Әнәк]])]] === Музейлар === *«[[Актаныш районы туган як музее]]» дәүләт бюджет оешмасы статусында эшли. Ул [[1975 ел]]да иҗтимагый башлангычта барлыкка килә, [[1993 ел]]да дәүләт карамагына күчеп, [[ТР милли музее|Татарстан Милли музееның]] филиалы булып оеша. [[2003 ел]]дан мөстәкыйль эшли. Музейда Актаныш җирләрендә яшәгән кыргый хайваннарның һәм кошларның сыннарын, археологик экспедицияләр материалларын, төбәктә яшәүче халыкларның һөнәрләре һәм кулланышта булган көнкүреш хезмәт коралларын күреп була, район һәм Татарстан тарихының төрле чорларын чагылдырган экспозицияләр бар. Россия һәм Татарстанның атказанган спорт остасы [[Фирая Солтанова-Жданова]]га багышланган зал оештырылган. *Музейның [[Әнәк|Әнәк авылында]] урнашкан филиалы — [[Шәрип Шәймиев музей-йорты (Әнәк)|Шәрип Шәймиев музей-йорты]]. Ул Татарстанның беренче Президенты [[Минтимер Шәймиев]]нең әтисе Шаһишәрип Шәймиевкә багышланган. Музейда гаиләнең көнкүреше торгызылган, әти-әниләренең һәм балаларының шәхси әйберләре урын алган. Шулай ук ХХ гасыр татар халкының йорт кирәк-яраклары һәм җиһазлары белән танышырга мөмкин<ref>{{Citation |title=Татарстан Республикасы Актаныш туган якны өйрәнү музее |url=http://museum.tatar.ru/tt/museum/aktanyshskiy_rayonnyy_kraevedcheskiy_muzey_/filials/#tab |access-date=2018-08-19 |archive-date=2017-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171202111453/http://museum.tatar.ru/tt/museum/aktanyshskiy_rayonnyy_kraevedcheskiy_muzey_/filials/#tab |dead-url=yes }}</ref>. Райондагы кайбер авылларда һәм мәктәпләрдә туган якны өйрәнү музейлары бар. [[Иске Кормаш (Татарстан)|Иске Кормаш]] авылы мәктәбендә Башкортстанның халык рәссамы [[Зилфәт Басыйров]]ның иҗат галереясы-музее эшли<ref>[https://www.azatliq.org/a/28771425.html Иске Кормаш мәктәбе сынчы-рәссам Зилфәт Басыйров мирасын кайтару өчен көрәшә]</ref>. ;Районның мәдәни мирас объектлары * [[Меңнәр]] авылы янында урнашкан некрополь — Сөн елгасының сул як ярындагы [[бронза гасыр]] каберлеге. Археологлар [[Урал]]дан алып [[Дунай]]га кадәр кырларда көтү көткән күчмә кабиләләргә хас предметлар тапкан{{sfn|Экологический гид|2015|c=52}}. * Чишмә каберлеге — бронза гасыр һәйкәле. Курган 23 метр диаметрлы һәм 0,6 метр биеклектә. Җирләнгән кешене 1,55 метр тирәнлектәге чокырга башы белән көнчыгышка каратып, уң ягына салганнар. Аның сөякләренең төсе үзгәргән була. Шулай ук күкрәгендә көмеш диск эзләре дә табыла. Курган чикләрендә балалар кабере дә табылган{{sfn|Экологический гид|2015|c=53}}<ref>{{cite web |url = http://docs.cntd.ru/document/570801161 |title = Об утверждении границ территории, предмета охраны и режима использования объекта культурного (археологического) наследия федерального значения «Чишминский курганный могильник» (Чишма-3, курганный могильник) |date = 2020-05-13 |publisher = АО «Кодекс» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. * Уразай авылы янындагы каберлек — башлары көнчыгышка каратып салынган кешеләрнең җәсәдләре кабере. Янәшәдә генә андрон савыт-саба табыла, камырда кабырчык катнашмасы ачыклана. Антропологик төр буенча каберлектә катнаш, ягъни монголоид һәм европа билгеләре булган халык җирләнгән. Археологлар фикеренчә, бу төркем черкаскүл мәдәниятенә һәм безнең эрага кадәр [[XIV гасыр]] чорына карый{{sfn|Экологический гид|2015|c=53}}<ref>{{cite web |url = http://www.tataroved.ru/publication/almet/7/3/ |title = Древняя история края |author = Е. Казаков, 3. Рафикова |date = 2019 |publisher = Институт истории им. Ш.Марджани АН РТ |accessdate =2020-11-15 }}</ref> *Актаныш авылында Ш. Мөхитов йорты — [[XIX гасыр]]да сәүдәгәрләр Мөхитовлар өчен төзелгән<ref>{{cite web |url = http://docs.cntd.ru/document/917000113 |title = Об утверждении Перечня жилых домов (помещений), являющихся объектами культурного наследия |date = 1994-09-15 |publisher = АО «Кодекс» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>. Аңа XIX гасыр ахырында — XX гасыр башында тиреләрне саклау өчен төзелгән товар склады бинасы да карарга тиеш була<ref>{{cite web |url = https://aktanysh.tatarstan.ru/o-poselenii-424036.htm |title = О поселении |date = 2014-12-29 |publisher = Актанышский муниципальный район |accessdate = 2020-11-15 |archivedate = 2017-07-14 |archiveurl = https://web.archive.org/web/20170714134350/http://aktanysh.tatarstan.ru/o-poselenii-424036.htm }}</ref>, әмма 2017 елда аны сүтәләр<ref>{{cite web |url = http://rt-online.ru/buldozerom-po-istorii/ |title = Бульдозером по истории |author = Якушева Фарида |date = 2017-05-31 |publisher = Газета «Республика Татарстан» |accessdate =2020-11-15 }}</ref>{{sfn|Экологический гид|2015|c=51}}. === Сәламәтлек саклау === Район җирлегендә сәламәтлек саклау оешмалары системасы эшли. Ул Актаныш үзәк район хастаханәсеннән, Пучы участок хастаханәсе, Такталачык, Татар Суыксу, Иске Байсар амбулаторияләре һәм 61 фельдшерлык-акушерлык пунктыннан гыйбарәт. Үзәк район хастаханәсе 1974 елда ачылган, ул Актаныш авылында урнашкан. Үзәк хастаханә көненә 450 кешене кабул итә ала, ятаклар фонды — тәүлек буе ята торган 125 һәм көндез ята торган 36 урын<ref>{{Citation |title=Актанышская ЦРБ — О больнице |url=https://zdrav.tatar.ru/crbaktanysh/about |access-date=2018-08-19 |archive-date=2024-01-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240110002121/https://zdrav.tatar.ru/crbaktanysh/about |dead-url=yes }}</ref>. === Спорт === Районда «Актаныш» универсаль спорт залы, «Лачын» боз сарае, «Иман» спорт сарае, 2 спорт мәктәбе, «Бүләк» чаңгы базасы урнашкан. Барысы 129 спорт корылмасы бар<ref name=":0" />. «Лачын» спорт мәктәбенә боз сарае һәм чаңгы базасы керә. Бу мәктәптә чаңгыда шуу, алкалы хоккей, спорт ориентлашу һәм шорт-трек белән шөгыльләнәләр. «Актаныш» спорт мәктәбе үз эченә универсаль спорт залын, стадион һәм йөзү бассейнын ала. Монда 12 төрле спорт белән шөгыльләнәләр: милли көрәш, шахмат, җиңел атлетика, футбол, өстәл теннисы, герь спорты, йөзү, волейбол, баскетбол, акробатика, бадминтон, дзюдо<ref name=":0" />. == Җәмгыять == === Диннәр === Актаныш районында 52 мәчет эшли. Башка дин гыйбадәтханәләре юк. Мөселманнар хәнәфи мәзһәбендә, имамнар [[Татарстан Җөмһүрияте мөселманнарының Диния нәзарәте|Татарстан Җөмһүрияте Мөселманнары диния нәзарәте]] буйсынуында. Район мөселманнарын Актаныш мөхтәсибәте берләштерә. Җирлектә мөселман бәйрәмнәре — Корбан гаете һәм Ураза гаете — уздырыла, мөселманнар өчен махсус бәйрәмнәр дә үткәрелә (мәсәлән, Мөселман Сабан туе<ref>[https://tatar-inform.tatar/news/2018/07/09/167481/ Татарстан мөфтие Камил хәзрәт Сәмигуллин — Актанышның мәртәбәле кунагы /]{{Deadlink|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>). Актаныш мөхтәсибәте айга бер үзенең газетасын нәшер итә. Башка дин вәкилләренең рәсми берләшмәләре юк. === Җинаятьчелек === 2017 елда Актаныш районында 235 җинаять теркәлгән, шуның 49 — авыр һәм аеруча авыр җинаятьләр, 128 җинаять урлашу белән бәйле. Актаныш, Актанышбаш һәм Пучы авыл җирлекләрендә аеруча күп җинаять кылынган<ref name=":1">{{Citation |title=Доклад начальника Отдела МВД России по Актанышскому району по итогам оперативно-служебной деятельности за 2017 год |url=https://mvd.ru/upload/site1681/folder_page/010/336/301/1/Doklad_2017.pdf |access-date=2018-08-19 |archive-date=2021-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210411090659/https://mvd.ru/upload/site1681/folder_page/010/336/301/1/Doklad_2017.pdf |dead-url=yes }}</ref>. 2017 елда Актаныш районы территориясендә 29 юл-транспорт һәлакәте булган, шуларда 5 кеше һәлак булган һәм 28 кеше җәрәхәтләнгән. 2016 елда исә 41 һәлакәт булып, шуларда 14 кеше һәлак булган һәм 51 кеше җәрәхәтләнгән<ref name=":1" />. == Күренекле кешеләр == {{Шулай ук карагыз|Актаныш районының танылган шәхесләре исемлеге}} Актаныш ягы төрле өлкәләрдә билгеле шәхесләр биргән төбәк: === Хәрбиләр, дәүләт эшлеклеләре, оешма җитәкчеләре === * [[Шәйгардан Шәймәрдәнов]] ([[Иске Байсар]]), дәүләт эшлеклесе. * [[Баян Дәүләтов]], [[Советлар Берлеге Каһарманы]] * [[Әхсән Заһитов]] (1937―2025), Татарстанның партия-дәүләт идарәсе ветераны. * [[Гатаулла Минаев|Гатаулла Минаев (''Николай Орлов'')]] ([[Зөбәер]]), [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Мәдәния Ильясова]] (1939), РФ халык мәгарифе отличнигы, ТР атказанган сәүдә хезмәткәре, Чаллының мактаулы гражданы. * [[Минтимер Шәймиев]], Татарстанның беренче президенты ([[Әнәк]]) * [[Энгель Фәттахов]] (Чишмә), Татарстанның мәгариф министры (2012–2017) * [[Һани Юлдашев]] (1902, [[Югары Яхшый]] — 1940) — [[КПСС|фирка]] эшлеклесе, тәрҗемәче, [[Казан (Идел буе) федераль университеты|КДУ]] фәнни китапханәсе директоры. * [[Хәсән Заманов]] (1912, [[Күҗәкә]] — 1956), [[Советлар Берлеге Каһарманы]]. * [[Галим Шәмсетдинов]], [[ССРБ Югары Шурасы|ССРБ Югары шурасы]] депутаты, БК(б)Ф [[Дөбъяз районы|Дөбьяз район]] комитеты беренче сәркәтибе. * [[Мирхаҗиан Сәлахов]] (1928), 1955―1990 елларда [[күмәк хуҗалык]] җитәкчесе ([[Мөслим районы]]). * [[Салават Фаязов]] (1958, [[Иске Кадермәт]]), генерал-майор, Россия Федерациясенең атказанган хәрби очучысы (2001). * [[Индус Фәтхуллин]] (1933, [[Актаныш]]―1993, [[Казан]]), 1968―1973 елларда [[ТАССР азык-төлек сәнәгате министрлыгы|ТАССР азык-төлек сәнәгате министры]]. * [[Илшат Фәрдиев]] (1960), «Челтәр компаниясе» генераль директоры. * [[Ринат Фәрдиев]] (1956―2008), [[Зәй районы]] башлыгы (1999―2008). * [[Феликс Фәрдиев]] (1953), 1994―2002 елларда Актаныш «Сельхозтехника» АҖ генераль директоры. * [[Гариф Хәмидуллин (1907)|Гариф Хәмидуллин]] (1907―1978), [[Бөек Ватан сугышы]]нда катнашкан фирка-хуҗалык эшлеклесе (''[[Азнакай]]''). * [[Макфи Бәдретдинов]] (1940), инженер-технолог, ТР атказанган машина төзүчесе. * [[Мәкки Бәдретдинов]] (1944), инженер-технолог, ТР атказанган сәүдә хезмәткәре. === Рәссамнар, сынчылар, архитекторлар === * [[Зилфәт Басыйров]] ([[Иске Кормаш]], 1922–2001, сынчы, график). * [[Маркиз Басыйров]] (Чуракай, 1948), архитектор, [[хаҗ]]и, күп мәчетләр проекты авторы. * [[Васыйл Маликов]] (Иске Кормаш, 1924–1992, Татарстанның халык рәссамы, Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты, сынчы), * [[Әсгать Сәфәргалин]] (Иске Кормаш, рәссам). * [[Фирдәвис Ханов]] (1951, [[Актанышбаш]]), РФ һәм ТР атказанган архитекторы. === Язучылар, шагыйрьләр === * [[Зәет Мәҗитов|Зәет Мәҗит улы Мәҗитов]] ( [[Иске Айман]], 1927–2000); * [[Нур Гыйззәтуллин]] ([[Яңа Байсар]] авылы, 1928–2004); * [[Наип Лаисов]] ([[Түбән Яхшый]], 1935); * [[Альберт Фәтхи]] ([[Такталачык]], 1937–1992); * [[Риза Ишморат]] (Риза Фәхретдин улы Ишморатов, [[Уразай]], 1903–1995); * [[Марат Әмирханов|Марат Әмирхан улы Әмирханов]] ([[Кәзкәй]], 1933); * [[Гамил Әфзал]] (Гамил Гыймазетдин улы Әфзалов, Такталачык, 1921–2003 Татарстанның халык шагыйре, [[Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге]] лауреаты; * [[Мөхәммәт Мирза]] (Илфак Мирза улы Ибраһимов, [[Чалманарат]], 1953); * [[Роза Хәлиуллина]] (Әҗәкүл, 1931); * [[Эльмира Шәрифуллина|Эльмира Мөхәммәтулла кызы Шәрифуллина]] ([[Зөбәер]], 1947); * [[Вахит Имамов|Вахит Шәйхенур улы Имамов]] (Иске Байсар, 1954); * [[Фәйрүзә Мөслимова|Фәйрүзә Әсгать кызы Мөслимова]] ([[Иске Балтач (Актаныш районы)|Иске Балтач]], 1954―2021); * [[Лена Шакирҗанова]] (Шагыйрьҗан) — татар шагыйрәсе, [[Г. Тукай исемендәге Дәүләт бүләге]] лауреаты; * [[Ленар Шәех]] ([[Такталачык]], 1982, шагыйрь, журналист). * [[Әлфия Ситдыйкова]] ([[Күҗәкә]], 1957), шагыйрә, тәрҗемәче. * [[Нур Баян]] ([[Әнәк]], 1905–1945), шагыйрь. * [[Ягъсуф Шәфыйков]] (1937, [[Түбән Карач (Татарстан)|Түбән Карач]]―2022). * [[Әхмәдулла Әхмәтгалиев]] (1931, [[Усы (Актаныш районы)|Усы]]—2005), төбәк тарихчысы, [[ТАССР атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1980). * [[Айгөл Әхмәтгалиева]] (1973, [[Иске Сәфәр]]), язучы, [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] иясе (2011). * [[Мирһади Разов]] (1960, [[Аеш]]), шагыйрь, журналист. [[ТР атказанган мәдәният хезмәткәре]]. * [[Чулпан Әхмәтова]] (''Таңчулпан'', 1966, [[Бишкүмәч]]), шагыйрә, ТР Дәүләт Шурасы матбугат үзәгендә баш белгеч. * [[Лилия Гыйбадуллина]] (1987, [[Әҗмәт]]), язучы, [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2021). * [[Рифкать Закиров]] (1938―2007), шагыйрь, җырлар авторы. * [[Роберт Сәлахиев]] (1951―2025), шагыйрь, җырлар авторы. [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2020). === Галимнәр, журналистлар === * [[Мөхәммәтгали Арсланов]] (Түмерҗә, 1947), сәнгать фәннәре докторы, [[Татарстанның атказанган фән эшлеклесе]]; * [[Габделхәй Әхәтов]] (Иске Айман, 1927–1986), филология фәннәре докторы, профессор. * [[Әслах Гаязов]] (1922, Яңа Әлем―1997), журналист, мөхәррир, ТАССР атказанган мәдәният хезмәткәре (1972). * [[Рина Зарипова]] (1941–2008), [[«Татарстан яшьләре» газетасы|Татарстан яшьләре]] гәзитенең озак еллар "Сердәш" сәхифәсен алып барган журналист, укытучы, [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]]. * [[Назыйф Зиннәтуллин]] (Актаныш, 1936), гидромеханик, техник фәннәр докторы, [[Татарстанның атказанган фән эшлеклесе]], * [[Клара Зиннәтуллина]] (Иске Семистрау, 1935), тел галимәсе, Казан педагогика университеты профессоры, Татарстан Республикасының фән һәм техника өлкәсендәге Дәүләт бүләге лауреаты. * [[Фарсель Зыятдинов]] (1937—2021), икътисадчы-галим, язучы, бакчачы, ТР атказанган мәдәният хезмәткәре һәм фән эшлеклесе. * [[Кадрия Идрисова]] (Чынык, 1958), филология фәннәре кандидаты, [[Бөтендөнья татар конгрессы]] каршындагы «Ак калфак» татар хатын-кызлары иҗтимагый оешмасы рәисе (2014 елдан), * [[Хәлиф Курбатов]] (Яңа Богады, 1927–2005), тел галиме-стилист, филология фәннәре докторы (1993), * [[Флора Маннанова]] (Тат.Ямалы, 1946), медицина фәннәре докторы (1996), БР атказанган табибы (1998). * [[Роза Сәлимова]] (1964), педагогика фәннәре кандидаты (2000), доцент, [[Уфа фән һәм технологияләр университеты|УФҺТУ]] [[Уфа фән һәм технологияләр университетының Стәрлетамак филиалы|Стәрлетамак филиалы]] кафедра мөдире. === Артистлар, җырчылар, музыкантлар === * [[Әлфия Авзалова]] (Актаныш, 1933–2017, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисткасы, Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләге лауреаты) * [[Асаф Вәлиев]] (Адай, 1959) * [[Әминә Галиева]], [[Татарстан Республикасының Атказанган артисты|Татарстан Республикасының атказанган артисты]]. * [[Фәнис Гыйльметдинов]] (Иске Байсар, 1943), баянчы. * [[Илгиз Закиров]] (Аеш, 1954) * [[Артур Исламов]] ([[Актаныш]], 1988) — җырчы. * [[Ләйсән Каюмова]], драма актрисасы. * [[Замир Мостафин]] (1939, Мерәс), Мәскәү циркында келәм клоуны, Татарстан АССР атказанган артисты (1979). * [[Лилия Муллагалиева]] (Зөбәер, 1979), җырчы. * [[Джон Мусин]] ([[Күҗәкә]], 1945), вокал буенча педагог, җырчы, БР атказанган мәдәният хезмәткәре (1992). * [[Робсон Мусин]] (1947), [[Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре]] (1993), [[Муса Җәлил премиясе]] лауреаты (1990). * [[Мөхтәр Мутин]] (Такталачык, 1886–1941, актер, режиссер) * [[Рәис Нәгыймов]] (Күҗәкә, 1954) * [[Әнисә Сабир]] (1968, Пучы). * [[Кирам Сатиев]] (Татар Ямалы, 1955) * [[Мансур Солтанов]] (Мәчти, 1875-1919) * [[Газинур Фарукшин]] (Ирмәш, 1956) * [[Инсаф Хәбибуллин]] (Ирмәш, 1967) * [[Азат Хөсәенов (1959)|Азат Хөсәенов]] (Әтәс, 1959) * [[Инсан Хөсәенов]] (Иске Солтангол, 1956), [[«Агыйдел» дәүләт җыр һәм бию ансамбле|«Агыйдел»]] ансамбленең баш балетмейстеры (1982 елдан), ТАССР атказанган мәдәният хезмәткәре (1988). * [[Азат Хөсәенов (1958)|Азат Хөсәенов]] (''Азат Тимершәех'') (Богады, 1958), [[җырчы]]. * [[Салих Хөснияров]] (Теләкәй, 1915–1992, опера җырчысы) * [[Гүзәл Шакирова (актриса)|Гүзәл Шакирова]], * [[Хәнәви Шәйдуллин]] (Табанлы Күл, 1938–2001) * [[Айгөл Шәкүрова]], [[Камал театры]] артисты. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/index.htm Актаныш районы рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151227054914/http://aktanysh.tatarstan.ru/tat/index.htm |date=2015-12-27 }} * Рухи башкалабыз: Мәшһүр татар авыллары / Ф.Г. Гарипова. — Казан: Мәгариф, 2005. — 247 б. == Сылтамалар == * [https://www.instagram.com/aktanysh_zaman/ Районның Instagramдагы рәсми аккаунты] {{Яхшы мәкалә}} {{Татарстан}} {{Актаныш районы}} {{Актаныш районы авыл җирлекләре}} [[Төркем:Актаныш районы| ]] [[Төркем:Татарстан районнары]] hh1csxxolz70hgbr28uvb4f1zt28q6v Бәхәс:Манҗур теле 1 26823 4447351 367755 2025-06-19T17:52:23Z Il Nur 6874 Il Nur [[Бәхәс:Маньчжур теле]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Бәхәс:Манҗур теле]] 367755 wikitext text/x-wiki {{Проект:Телләр}} llkr3ojtugj55soaeeg5wfrfbdywhhr Иске Сәфәр 0 40064 4447580 3735671 2025-06-20T10:45:49Z Әмир 15082 /* Авыл белән бәйле шәхесләр */ өстәмә 4447580 wikitext text/x-wiki {{ТПВМ-Татарстан |халәт = село |татар исеме = Иске Сәфәр |чын исем = Иске Сәфәр |ил = Россия |герб = |байрак = |герб киңлеге = |байрак киңлеге = |lat_deg = 55 |lat_min = 32 |lat_sec = 60 |lon_deg = 53 |lon_min = 47 |lon_sec = 24 |CoordAddon = type:city(17800)_region:RU |CoordScale = 250000 |ЯндексХарита = |ил харитасы зурлыгы =300 |төбәк харитасы зурлыгы =300 |район харитасы зурлыгы =250 |төбәк төре = Республика |төбәк = Татарстан |төбәк җәдвәлдә = Татарстан |район төре = муниципаль район |район = Актаныш районы |район җәдвәлдә= |җәмгыять төре= |җәмгыять = |җәмгыять таблицада = |ил харитасы = |төбәк харитасы = |эчке бүленеш = |башлык төре = |башлык = |нигезләү датасы = |беренче телгә алу = |элеккеге исемнәр = |мәйдан = |биеклек төре = |ТП мәркәзе биеклеге = |климат = dfb — дымлы континенталь |рәсми тел = |халык саны = 918 |исәп елы = 2010 |халык тыгызлыгы = |агломерация = |милли состав = |дини состав = |этнохороним = |сәгать кушагы = +3 |DST = |телефон коды = |почта индексы = 423748 |почта индекслары = |автомобиль коды = 16, 116 |Commons-та төркем = |сайт = |сайт теле = |сайт теле2 = |сайт теле3 = |сайт теле4 = |сайт теле5 = |add1n = |add1 = |add2n = Урысча топонимы |add2 = Старое Сафарово |add3n = |add3 = }} {{мәгънәләр|Сәфәр (мәгънәләр)}} '''Иске Сәфәр''' — [[Татарстан Республикасы]]ның [[Актаныш районы]]ндагы авыл. Терпеле елгасы кырында урнашкан. 17 гасырда башкортлар белән Иске Сәфәр авылы нигезләнә. Сәфәрдә мәдәният йорты, фельдшерлык узәге, балалар бакчасы, мәктәп, мәчет, кибетләр, полиция участогы, бухгалтерия, музей һәм библиотека бар. 2021 нче елга авылда 1000гә якын кеше яши. Авылда РТС, икмәк өчен амбарлар, фермалар бар. Шулай ук сугышта һәлак булып калган кешеләр өчен һәйкәл ачканнар. Ул һәйкәлдә аларның исемләре бар. 2020 елның 28 нче май аенда чик сакчылары көненә һәйкәл куйдылар. 2020 елда Инсия Хаҗиева Иске Сәфәр турында китап бастырып чыгарды. Ул китапта авыл турында һәм Сәфәрдә булган һәрбер гаилә турында мәгълүмат бар. == Климат == {{temperatura12-y-cyrillic|-11.5|-11.2|-6|3.9|13.1|18.7|20.4|17.6|11.9|4|-5.3|-10.8|3.7}} Климат уртача континенталь. [[Кёппен климатлар классификация|Кёппен-Гейгер климатлар классификациясе]] буенча климатның коды: Dfb<ref>[http://koeppen-geiger.vu-wien.ac.at/present.htm#data World Map of the Köppen-Geiger climate classification, Institute for Veterinary Public Health, University of Veterinary Medicine Vienna]</ref>. Уртача еллык һава температурасы 3.7&nbsp;°C.<ref>[http://www.retscreen.net NASA Surface meteorology and Solar Energy Data Set, RETScreen International]</ref> == Авыл белән бәйле шәхесләр == {{Wikidata list|sparql=SELECT DISTINCT ?item ?itemLabel WHERE { ?item (wdt:P19|wdt:P551|wdt:P20|wdt:P937) wd:Q13204567. } |columns=label |sort=label |autolist=fallback |row_template=subst:Wikidata list/Тамгалы исемлек |skip_table=1 |col_count=3 }} * [[Айгөл Әхмәтгалиева]] * [[Кадрия Идрисова]] * [[Мәннаф Айтуганов]] {{Wikidata list end}} * [[Әхсән Заһитов]] (1937―2025), Татарстанның партия-дәүләт идарәсе ветераны. == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Чыганаклар == * Татарская энциклопедия, Институт Татарской энциклопедии (ИТЭ) Академии наук РТ. {{Актаныш районы}} {{Tatar 4.0-2021}} {{Актаныш районы авыл җирлекләре}} qn5w8e9p3vuo2ph9icv3w6hfwh11um6 Казан милли тикшеренү технология университеты 0 43539 4447424 4445725 2025-06-20T02:11:21Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447424 wikitext text/x-wiki {{УК}} <!--[[Рәсем:KSTU.gif|thumb|250px|right|Университетының элеккеге тамгасы]]--> [[Рәсем:Казан милли тикшеренү технология университеты.jpg|thumb|250px|right|Төп бина (А корпусы)]] '''Казан милли тикшеренү технология университеты''' (хәзерге исем 2011 елдан, элек ''Казан дәүләт технология университеты'' (1992—2011), ''Казан химия технология институты'' (1930—1992)) — [[Казан]]да урнашкан югары уку йорты. [[Россия Федерациясе]]нең Мәгариф һәм Фән министрлыгы мәгълүматларына караганда, унивеситет илнең 159 техник уку йорты арасындагы рейтингта 10 нчы урында тора. == Тарих == [[Рәсем:Казан сәнәгать училищесы.jpg|thumb|250px|right|Казан сәнәгать училищесы]] [[1897 ел]]ның 10 сентябрендә Казан сәнәгать училищесы буларак оеша. Казан сәнәгать училищесы 17 чыгарылышта 1145 специалист чыгара. РСФСР Наркомпросы тарафыннан Казан сәнәгать училищесы 1919 елның 2 апреленнән өч факультеты белән (химия, механика, икътисад) Казан политехника институтына әверелдерелә. ҮБК тарафыннан [[1930 ел]]ның 13 маенда Казан политехника институтының һәм Казан дәүләт университетының химия факультетлары нигезендә Казан химия институты барлыкка китерелә. 1930 елның 23 июненән А.М. Бутлеров исемендәге Казан химия технология институты. Ә [[1935 ел]]ның 23 апреленнән 1992 елның декабренә кадәр С.М. Киров исемендәге Казан химия технология институты дип атала. [[2010 ел]]ның 20 маенда «милли тикшеренү университеты» исемен ала, һәм шуның нигезендә [[2011 ел]]дан „«Казан милли тикшеренү технология университеты» югары профессиональ белем бирүче федераль дәүләт бюджет мәгариф учреждениесе“ дип үзгәртелә. Үзенең эшләү дәверендә университет 74 меңнән артык специалист чыгарган. == Университет бүген == [[Рәсем:КХТИ Б корпусы.jpg|thumb|250px|right|Б корпусы]] Бүген университет ватаныбызның иң зур технологик белем бирү базасы булып тора. КИТТУ 99 юнәлеш һәм специальлек буенча белгечләр әзерли. Югары уку йортында [[Россия]]дан һәм чит илләрдән 30 меңнән күбрәк студент белем ала. Университет үзендә 15 институтны берләштерә. Россиянең химия һәм технология юнәлеше буенча булган вузлар арасында КИТТУ югары квалификацияле инженерлар әзерләү өлкәсендә лидер булып тора. Россия Федерациясенең Мәгариф һәм фән министрлыгы үткәргән мониторинг мәгълүматлары буенча, унивеситет 13 белгечлек буенча беренче урынны яулый. [[2010 ел]]да абитуриетлар арасындагы конкурста 1 урынга 7 кеше туры килде. Бай фәнни потенциалы һәм кирәкле материаль-техник базасы булган Казан милли тикшеренү технологияләр университеты республикабызны, Урта Идел буе регионын химия һәм технология өлкәсендәге югары квалификацияле белгечләр, фәнни-педагогик кадрлар һәм дөнья күләмендәге фәнни эшкәртмәләр белән тәэмин итә. КИТТУда республиканын иң яхшы белгечләре укыта, алар арасында 300 дән артык профессор, 958 фән кандидаты, дәүләт һәм төрле иҗтимагый академияләрдән академик һәм әгъза-корреспондентлары бар, педагогларның күбесе Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасының мактаулы исемнәренә, фән һәм техника өлкәсендәге премияләренә лаек. Университетта фәнни-тикшеренү эшлэре күп юнәлешләрдә алып барыла. Уку йортында 56 белгечлек буенча аспирантура, 3 юнәлеш буенча докторантура эшли. Аспирантларның һәм докторантларның саны 1000 артып китә. КИТТУда кандидатлык һәм докторлык диссертацияләре яклау буенча 15 диссертацион совет эшләп килә. Биредә ел саен 20 артык докторлык, 100 артык кандидатлык диссертацияләре яклана. Университетның фәнни эшчәнлеген фән һәм техника үсешенең приоритет юнәлешләрендә дөньякүләм танылган фәнни мәктәпләр тәкъдим итә. Университетның фәнни-җитештерү паркы үз эченә бизнес-инкубаторлар, инновацион полигоннар, трансфер технологияләр үзәген берләштерә. КИТТУнын актив катнашлыгы нәтиҗәсендә республикабыз югары технологияләр технопаркының федераль конкурсында җиңеп чыкты. Бүгенге көндә университетның инновацион структурасына 22 кече предприятия, 33 фәнни укыту үзәге керә. Бүгенге көндә КИТТУ нефтегазохимик укыту кластерында, регионыбызның җиңел сәнагать кластерында әйдәп баручы уку йорты булып тора. === Университетның структурасы === Инженер химия-технология институты (ИХТИ) (Инженерлар факультеты, элеккеге '''1нче факультет''') * Энерготуенган материаллар һәм җайланмалар факультет(ЭМҖФ) * Экологик технологик информацион иминлек факультеты (ЭТИИФ) Химия һәм нефть машина төзелеше институты (ХНМТИ) ('''2нче һәм 3нче факультетлар''') * Механик факультет (МФ) * Энергомашиналар төзелеше һәм технологик җайланмалар факультеты (ЭмТТҖФ) Нефть, химия һәм нанотехнологияләр институты (НХНИ) ('''4нче һәм 6нчы факультетлар''') * Наноматериаллар һәм нанотехнологияләр факультеты (ННТФ) * Нефть һәм нефтехимия факультеты (ННХФ) * Химия технологияләре факультеты (ХТФ) Полимерлар институты (ПИ) (элекке '''5нче факультет''') * Каучук һәм эластомерлар технологиясе һәм эшкәртү факультеты (КЭТЭФ) * Пластик массалар һәм композитлар технологиясе, эшкәртү һәм сертификация факультеты (ПМКТЭСФ) Җиңел сәнәгать, мода һәм дизайн технологияләре институты (ҖСМДТИ) (элеккеге '''7нче факультет''') * Җиңел сәнәгать һәм мода технологияләре факультеты (ҖСМТФ) * Дизайн һәм программалар инженериясе факультеты (ДПИФ) Идарә, автоматизация һәм информацион технологияләр институты (ИАИТИ) (элеккеге '''8нче факультет''') * Идарә һәм автоматизация факультеты (ИАФ)) * Информацион технологияләр факультеты (ИТФ) Идарә, икътисад һәм социаль технологияләр институты (элеккеге '''9нчы факультет''') * Идарә, икътисад һәм хокук факультеты (ИИХФ) * Социаль һәм һуманитар технологияләр факультеты (СҺТФ) Азык җитештерү һәм биотехнологияләр институты (АҖБИ) (элеккеге '''10нчы факультет''') * Азык технологияләре факультеты (АТФ) * Азык инженериясе факультеты (АИФ) Өстәмә профессиональ белем алу институты ==== Филиаллар ==== Университетның [[Бөгелмә]], [[Волжск]] ([[Марий Эл Республикасы]]), [[Кант]] ([[Кыргызстан|Кыргызстан Республикасы]]) шәһәрләрендә урнашкан 3 филиалы һәм [[Казан технология колледжы]] бар. === Халыкара эшчәнлеге === Университетта күпкырлы халыкара эшчәнлек алып барыла. Монда чит ил гражданнарын бүгенге көн таләпләренә җавап бирә торган вузгача укыту системасы рус телендэ оештырылган. Университет чит ил партнерлары (Ляонин нефть һәм химия университеты, Берген университеты) белән уртак уку- укыту программаларын тормышка ашыру остендэ эш алып бара. [[2010 ел|2010 нчы ел]]да КИТТУда 40 илдән килгән 600 чит ил гражданы белем алды. Халыкара оешмалар белән хезмәттәшлекне үстерүгә зур игътибар бирелә. Университет теоретик һәм гамэли химиянен Халыкара союзлык ассоциациясе берләшмәсе (IUPAC) [[Евразия]] һәм [[Тын океан]] [[университет]]лары челтәре (UNINET) оешмаларының әгъзасы булып тора. Университет базасында Юнесконың микрохимик эксперимент буенча үзәге эшли. Хәзерге вакытта КМТТУ дөньяның 23 илендә урнашкан 56 университет һәм халыкара белем бирү структуралары белән элемтә тота. Ляонин нефть һәм химия университеты (Кытай халык республикасы), Хемниц техник университеты (Германия), Карлсруэ университеты (Германия), Берген университеты (Норвегия) шундыйлардан. Университетта чит ил студентлары өчен югары уку йорты алды белем бирүе эшләп килә. 2010 елда биредә 40 илдән 600дән артык чит ил гражданнары укыган. Университет [[IUPAC]], [[UNINET]] әгъзасы булып тора. 2011 елга университет 23 илдән 56 чит ил университетлары белән килешү алып бара. Алар арасында Ляонин нефть һәм химия технология университеты ([[КХҖ|КХР]]), Карлсруэ университеты ([[Алмания]]), Берген университеты ([[Норвегия]]) бар. == Иҗтимагый сәясәт == === Сәламәтләндерү һәм ял === Озак еллар дәвамында университетта 1 курс студентлар өчен сәламәтлекне саклауга багышланган «Сәламәт тормыш» программасы эшләп килә. Бу курс ел саен 1 семестр дәвамында алып барыла. Әлеге программаны тормышка ашыру өчен табиблар, физик тәрбия кафедрасы укытучылары, социаль-психология бүлегеннән психологлар чакырыла. Ел саен университет санаторияләрдә, шул исәптән Россия Федерациясенең Татарстан Республикасы территориясендә урнашкан сәламәтләндерү лагерьларында, бигрәк тә университетның санаторий-профилакториясендә һәм «Яшел наратлык» спорт-сәламәтлек лагерьларында студентларны, университет хезмәткәрләрен һәм аларның балаларын (11 яшьтән 15 кадәр) сәламәтләндерүне оештыра. Россиянең социаль страхование фондына күчерелгән акчалархисабына, университет балалар санаторияләренә һәм сәламәтлек лагерьларына юлламалар ала. === Җәмәгать туклану системасы мониторингы === Университетның һәр уку бинасында ашханәләр, буфетлар бар. Анда студентларны һәрвакыт кайнар аш белән тәэмин итү оештырылган. Университет структурасына мәйданы 800 кв. м. тәшкил иткән, 1348 урынлы, Студентларны ашату комбинаты да керә. Даими рәвештә азыкның сыйфаты һәм бәясе күзәтелеп торыла. === Социаль-психологик ярдәм === [[2004 ел|2004нче ел]]ның октябренннән университетта социаль-психологик ярдәм күрсәтү хезмәте эшләп килә. «Д» корпусында урнашкан социаль-психологик ярдәм күрсәтү бүлегенең әһәмиятле эше булып студентларга һәм университет хезмәткәрләренә консультацияләр үткәрү, үз-үзеңне тотарга өйрәтү тора. Кабинетта барлык кирәк җиһазлар да бар: клиентка компьютер ярдәмендә тест үткәрү, аны ял иттерү өчен бөтен шартлар да тудырылган. [[2006 ел]]дан башлап СПЯ күрсәтү хезмәте карамагында тренинг залы эшләп килә. Анда студентлар төркемнәргә бүленеп шөгыльләнәләр.СПЯ алып бара торган социаль хезмәтнең иң әһәмиятлесе булып яшьләр белән эшләү, аларның психологик һәм физик сәламәтлекләренә йогынты ясый торган негатив факторларны ачыклау һәм профилактик чаралар үткәрү тора. Бу максатта СПЯ хезмәткәрләре яңа программа әзерләү һәм тормышка ашыру өстендә эшлиләр. Әлеге программа Россия Федерациясенең һәм Татарстан Республикасының наркотикларның законсыз әйләнешен тикшерүче оешмалар уздырган конкурс нәтиҗәсендә иң яхшы программа дип игълан ителде. == Билгеле кешеләре == === Институт укытучылары === {{seealso|Төркем:Казан технология университеты укытучылары}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q4207815 . ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p69,p106,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! әлма-матер ! һөнәр төре ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1875-08-24 | [[Александр Першаков]] | | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | | 1943-02-02 |- | 1898 | ''[[:d:Q130331633|Борис Выропаев]]'' | [[Мәскәү дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q1246977|Кызыл профессура институты]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | | 1936 |- | 1900-07-22 | [[Хәмид Мөштәри]] | [[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты]]<br/>''[[:d:Q651133|Үзбәкстан милли университеты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Икенче Казан ирләр гимназиясе]] | [[математик]] | [[:commons:Category:Hamid Mushtari|Hamid Mushtari]] | 1981-01-23 |- | 1906-01-26 | [[Альфред Апин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | 1972-02-03 |- | 1923-11-09 | ''[[:d:Q111265614|Анатолий Кирсанов]]'' | [[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]] | | | 2010-07-20 |- | 1930-12-26 | [[Габделнур Мөхәммәтҗанов]] | Казан милли тикшеренү технология университеты | [[галим]] | | 2016-01-12 |- | 1931-01-20 | ''[[:d:Q4421745|Владимир Скворцов]]'' | ''[[:d:Q224802|Мәскәү энергетика институты]]'' | [[математик]] | | |- | 1933-06-27 | [[Вильям Барабанов]] | Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | |- | 1936-12-09 | [[Фуат Гарифуллин]] | Казан милли тикшеренү технология университеты<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | | |- | 1941-01-01 | [[Нэлла Прусс|Нелла Прусс]] | [[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | |- | 1946-06-27 | ''[[:d:Q96105659|Яков Самуилов]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | 1951-01-16 | [[Рәшит Гаимов]] | [[Казан сынлы сәнгать укуханәсе]]<br/>[[И. Я. Яковлев исемендәге Чуаш дәүләт педагогика университеты]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | [[:commons:Category:Rashit Gaimov|Rashit Gaimov]] | |- | 1951-09-29 | ''[[:d:Q112136860|Александр Шамов]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | [[:commons:Category:Aleksandr Shamov|Aleksandr Shamov]] | 2020-11-07 |- | 1952-03-17 | [[Александр Салагаев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[профессор]] | [[:commons:Category:Alexander Leonidovich Salagaev|Alexander Leonidovich Salagaev]] | 2014-07-18 |- | 1952-09-08 | [[Владимир Беляев (1952)|Владимир Беляев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | | |- | 1954-03-03 | [[Илдар Габдуллин]] | [[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | | |- | 1954-08-20 | [[Ринат Нуруллин]] | [[Казан дәүләт аграр университеты]] | ''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | | |- | 1955-06-01 | [[Рифкать Миңнеханов]] | [[Казан югары артиллерия командирлары училищесы]] | ''[[:d:Q151197|хәрби инженер]]''<br/>''[[:d:Q384593|полиция хезмәткәре]]''<br/>''[[:d:Q25713832|оешма җитәкчесе]]'' | [[:commons:Category:Rifkat Minnikhanov|Rifkat Minnikhanov]] | |- | 1958-01-15 | [[Владимир Ловчев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[галим]] | | |- | 1963-04-07 | [[Сергей Сергеев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | | |- | 1971-04-15 | [[Зөһрә Әхтәмова]] | Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q462390|доцент]]'' | | |- | 1978-05-26 | ''[[:d:Q25686018|Денис Сахарных]]'' | [[Удмурт дәүләт университеты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q23038345|википедияче]]'' | [[:commons:Category:Denis Sacharnych|Denis Sacharnych]] | |- | | ''[[:d:Q62654303|Юрий Галәметдинов]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q74415301|Ренат Нугаев]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q4397978|Russian Space Systems]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | |- | | ''[[:d:Q79256628|Олег Петров]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q81923645|Алексей Маслий]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q86553514|Елена Никитина]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q88206418|Мария Сысоева]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q89447556|Кирилл Холин]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q90696550|Ти Ту Нгуен]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q91982055|Зося Канарская]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q92628096|Роман Куприянов]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q93018013|Марина Бурмасова]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q93018021|Елена Сысоева]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q95990517|Андрей Князев]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q95990518|Александр Крупин]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q96096162|В.Е. Катнов]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |- | | ''[[:d:Q104106468|Иван Анашкин]]'' | | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | |} {{Wikidata list end}} === Институтны тәмамлаучылар === {{seealso|Төркем:Казан химия-технология институтын тәмамлаучылар}} Университет чыгарган кешеләр арасында билгеле кешеләр: академик В.В. Кафаров, ССРБ ФА һәм ТР ФА әгъза-корреспонденты [[Петр Кирпичников|П.А. Кирпичников]], С.Р. Рафиков, И.В. Торгов, Б.М. Михайлов, Ю.С. Клячкин, Ленин һәм ССРБ Дәүләт премиясе лауреаты Л.М. Бейкин, С.Г. Богатырев, Р.С. Гайнутдинов, С.Н. Косолапов, В.Г. Шацилло, Г.К. Клименко, А.И. Сидоров, В.А. Шишкин, А.Г. Лиакумович, А.Д. Николаева, X.Э. Харлампиди, В.Ф. Сопин, А.Ф. Махоткин, Г.С. Дьяконов, [[Илдус Садыйков|И.Х. Садыйков]], актрисалар [[Гүзәл Гафарова (1992)|Гүзәл Гафарова]], [[Алсу Фәйзуллина]] һ.б. {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q4207815. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p106,p108,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! һөнәр төре ! эш урыны ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1903-01-07 | [[Гөргери Мельников|Гөргери Мелников]] | | [[Петербург политехник университеты|Санкт-Петербург политехник университеты]]<br/>''[[:d:Q1628544|Балтыйк дәүләт техника университеты]]''<br/>''[[:d:Q4407686|Санкт-Петербург хәрби-диңгез институты]]''<br/>[[Киңәш (гәҗит)|«Киҥяш»]] | | No/unknown value |- | 1905-05-01 | [[Виктор Гусев]] | [[инженер]] | | | 1976-02-09 |- | 1908-04-06 | [[Николай Александров (1908—1942)|Николай Александров]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | ''[[:d:Q19908079|Research Institute for Fertilizers and Insectofungicide]]'' | | 1942-04-17 |- | 1909-03-02 | [[Василий Бочков]] | | | | 1993-08-30 |- | 1909-03-03 | [[Михаил Белдер]] | | | | 1983-05-17 |- | 1912-09-06 | [[Сәгыйть Рәфыйков]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | 1992-01-19 |- | 1913-01-05 | [[Петр Кирпичников]] | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | | [[:commons:Category:Pyotr Anatolyevich Kirpichnikov|Pyotr Anatolyevich Kirpichnikov]] | 1997-03-26 |- | 1913-05-15 | [[Андрей Зенитов]] | | | | 1975-10-20 |- | 1913-07-03 | [[Йосыф Байгилдин]] | | | | 1989-12-18 |- | 1914-06-18 | ''[[:d:Q4217679|Виктор Кафаров]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | ''[[:d:Q3151770|Д. И. Менделеев исемендәге Россия химия-технология университеты]]'' | | 1995-10-11 |- | 1920-05-05 | ''[[:d:Q19819570|Константин Козорезов]]'' | [[галим]] | | | 2006-09-23 |- | 1923-10-28 | [[Алексей Богданов]] | | | | 2017-07-27 |- | 1924-06-17 | [[Владимир Шнепп]] | | | | 1997-03-21 |- | 1925-11-18 | ''[[:d:Q9139871|Peng Shilu]]'' | ''[[:d:Q21002336|nuclear engineer]]'' | | | 2021-03-22 |- | 1929-05-01 | ''[[:d:Q107388352|Лев Соколов]]'' | [[галим]] | | | 1983-03-09 |- | 1929-09-06 | [[Сергей Богатырев|Сергей Богатырөв]] | | | | 1995-09-18 |- | 1930-04-11 | [[Борис Габрианович]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q15117302|воллейболчы]]'' | ''[[:d:Q126824|Institute of Physics and Power Engineering JSC]]'' | | |- | 1930-10-19 | [[Андрей Визел]] | | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | | 2019-11-14 |- | 1930-12-26 | [[Габделнур Мөхәммәтҗанов]] | [[галим]] | Казан милли тикшеренү технология университеты | | 2016-01-12 |- | 1931-08-07 | [[Евгений Романов]] | [[галим]] | | | 1982-08-25 |- | 1932-11-28 | [[Илдус Садыйков]] | [[инженер]] | | | 2001-09-25 |- | 1933-01-10 | [[Габдрахман Җиһаншин]] | | | | |- | 1933-06-27 | [[Вильям Барабанов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | 1934-03-12 | [[Биләл Җидеханов]] | [[галим]] | | | 2011-02-12 |- | 1934-12-31 | [[Юрий Клячкин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | ''[[:d:Q4201599|РФА УБ тоташ мөхитләр институты]]''<br/>''[[:d:Q30176663|Техник химия ниституты]]''<br/>''[[:d:Q4351552|РФА УБ Пирем фәнни үзәге]]'' | | 2000-03-31 |- | 1935-05-15 | [[Мансур Вахитев]] | | | | 1986-12-23 |- | 1936-01-13 | [[Рәисә Кадыйрова]] | | | | |- | 1936-01-17 | [[Нәзиф Зиннәтуллин]] | | | | 2019-04-29 |- | 1936-06-03 | ''[[:d:Q21683283|Татьяна Баженова]]'' | | | | |- | 1936-10-01 | [[Сәгъдә Фатыйхова]] | ''[[:d:Q688603|инженер-технолог]]'' | | | |- | 1936-12-09 | [[Фуат Гарифуллин]] | | Казан милли тикшеренү технология университеты<br/>[[Казан дәүләт архитектура-төзелеш университеты]] | | |- | 1936-12-17 | ''[[:d:Q106361042|Людмила Аверко-Антонович]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | | | |- | 1937-06-25 | [[Флүс Газизов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | | | 2008-02-04 |- | 1937-07-18 | [[Сергей Дьяконов]] | | | [[:commons:Category:Sergey Dyakonov|Sergey Dyakonov]] | |- | 1937-12-07 | [[Борис Бузыкин]] | | | | 2014-07-26 |- | 1938-10-19 | [[Петр Ананьев]] | | | | |- | 1938-11-05 | [[Виктор Бальзамов]] | ''[[:d:Q3479990|слесарь]]'' | | | |- | 1939-01-14 | [[Гаяз Сәхәпов]] | | [[Татнефть]]<br/>[[Түбәнкаманефтехим]] | | |- | 1939-02-07 | [[Юрий Беспалов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | ''[[:d:Q3151770|Д. И. Менделеев исемендәге Россия химия-технология университеты]]'' | | |- | 1939-03-26 | [[Марсель Әхмәтҗанов]] | ''[[:d:Q28255863|textologist]]''<br/>''[[:d:Q26709887|археограф]]'' | [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>''[[:d:Q133272772|Мирасханә]]'' | | 2025-04-18 |- | 1940-05-01 | ''[[:d:Q4344159|Александр Панов]]'' | [[галим]] | | | |- | 1942-04-07 | [[Валерий Забористов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | ''[[:d:Q1511650|Тула дәүләт университеты]]'' | | |- | 1942-06-01 | [[Наил Ибраһимов (1942)|Наил Ибраһимов]] | | | | |- | 1943-01-01 | [[Әхмәт Мазһаров]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | ''[[:d:Q52845530|Идел буе углеводород чималы фәнни тикшеренү институты]]''<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе]] | [[:commons:Category:Ahmet Mazgarov|Ahmet Mazgarov]] | |- | 1943-01-02 | [[Марсель Таишев]] | | | | |- | 1943-03-26<br/>1943-08-26 | [[Виктор Бондаренко (1943)]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | 2007-10-29<br/>2007-09-29 |- | 1943-07-25 | [[Мөнәвәр Ибраһимов]] | | | | |- | 1943-09-13 | [[Любовь Зенитова]] | ''[[:d:Q5090503|химик-технолог]]'' | | | |- | 1944-08-10 | [[Фәрит Мәдияров]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]''<br/>''[[:d:Q6665249|җүдочы]]''<br/>''[[:d:Q23927336|самбис]]''<br/>''[[:d:Q12369333|көрәшче]]'' | | | |- | 1945-11-16 | [[Инсаф Сәйфуллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Insaf Saifullin|Insaf Saifullin]] | |- | 1946-03-03 | [[Рөстәм Кайдрәкев]] | | | | |- | 1946-03-09 | [[Геннадий Егоров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | | |- | 1946-08-19 | [[Юрий Нәзмиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | [[Казан дәүләт энергетика университеты]] | | 2006-07-27 |- | 1946-12-13 | ''[[:d:Q111379219|Виктор Миронов]]'' | | | | |- | 1947-03-28 | [[Фәридә Гайнуллина]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Farida Gainullina|Farida Gainullina]] | |- | 1947-07-03 | [[Яков Золотоносов]] | | | | |- | 1948-04-28 | [[Надыйр Зыятдинов]] | | | | |- | 1948-06-02 | [[Владимир Курбатов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | | | |- | 1948-09-21 | [[Рәфгать Алтынбаев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | | [[:commons:Category:Rafgat Altynbayev|Rafgat Altynbayev]] | |- | 1949-11-10 | [[Рәүфәл Мөхәммәтҗанов]] | ''[[:d:Q60687737|мәдәният өлкәсе оешма җитәкчесе]]''<br/>[[инженер]] | [[Татар академия дәүләт опера һәм балет театры|Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театры]] | [[:commons:Category:Raufal Mukhametzhanov|Raufal Mukhametzhanov]] | |- | 1950-04-04 | [[Әсхәт Ибраһимов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q4201626|Institute of Catalysis and Petrochemistry]]'' | | |- | 1950-07-01 | [[Василий Иванов (1950)|Васили Иванов]] | | | | |- | 1951-05-27 | [[Радик Ильясов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Radik Ilyasov|Radik Ilyasov]] | |- | 1951-09-02 | [[Тәбрис Борһанов]] | | | | |- | 1951-10-12 | [[Искәндәр Биктаһиров]] | [[җырчы]] | [[Татар дәүләт җыр һәм бию ансамбле]]<br/>[[Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе]]<br/>[[Казан шәһәр филармониясе]] | [[:commons:Category:Iskander Biktagirov|Iskander Biktagirov]] | 2023-12-24 |- | 1952-04-25 | [[Ленар Гайсин]] | ''[[:d:Q5090503|химик-технолог]]'' | | | |- | 1953-02-19 | [[Яков Ившин]] | | | | |- | 1954 | ''[[:d:Q117234195|Диана Голодницкая]]'' | [[профессор]] | ''[[:d:Q319239|Тел-Әвив университеты]]'' | | |- | 1955-03-25 | [[Наилә Бәширева]] | | | | |- | 1957-01-01 | [[Геннадий Емельянов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | | [[:commons:Category:Gennadiy Emelyanov|Gennadiy Emelyanov]] | |- | 1957-03-07 | [[Клавдия Новикова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Татарстан Республикасы Хезмәт, халыкны эш белән тәэмин итү һәм социаль яклау министрлыгы]]<br/>[[С.П. Горбунов исемендәге Казан авиация заводы|С.П. Горбунов исемендәге Казан авиация җитештерү берләшмәсе]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Klavdiya Novikova|Klavdiya Novikova]] | |- | 1957-07-23 | [[Владимир Стрельников]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | ''[[:d:Q4476807|Ural Branch of Russian Academy of Sciences]]''<br/>[[Пермь дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q30176663|Техник химия ниституты]]'' | | |- | 1958-03-11 | [[Рамил Гали]] | ''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>''[[:d:Q5090503|химик-технолог]]''<br/>''[[:d:Q957729|фотокорреспондент]]'' | [[С.П. Горбунов исемендәге Казан авиация заводы|С.П. Горбунов исемендәге Казан авиация җитештерү берләшмәсе]]<br/>[[Вечерняя Казань (гәҗит)|Вечерняя Казань]]<br/>[[Татарстан яшьләре (газета)|«Татарстан яшьләре»]]<br/>[[Молодежь Татарстана (гәҗит)|Молодежь Татарстана]]<br/>[[«Шәһри Казан» газетасы]]<br/>''[[:d:Q4151629|Gudok]]''<br/>''[[:d:Q1780189|Kommersant]]''<br/>''[[:d:Q849047|Komsomolskaya Pravda]]''<br/>''[[:d:Q1195809|Trud]]''<br/>[[Локомотив (футбол клубы, Мәскәү)|Локомотив]]<br/>''[[:d:Q4032427|7 Days]]''<br/>[[Татар-информ]] | [[:commons:Category:Ramil Gali|Ramil Gali]] | |- | 1960-04-19 | [[Ирина Аверко-Антонович]] | | | | 2006-01-24 |- | 1961-05-15 | [[Николай Белоклоков]] | | | | |- | 1963-08-27 | [[Айдар Метшин|Айдар Мәтшин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Aydar Metshin|Aydar Metshin]] | |- | 1963-09-04 | [[Вәлиулла Якупов]] | [[мөфти]] | [[Татарстан Җөмһүрияте мөселманнарының Диния нәзарәте|Татарстан Республикасы мөселманнарының Диния нәзарәте]]<br/>[[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе]] | [[:commons:Category:Valiulla Yakupov|Valiulla Yakupov]] | 2012-07-19 |- | 1964-11-11 | [[Герман Дьяконов (1964)|Герман Дьяконов]] | | | [[:commons:Category:German Diakonov|German Diakonov]] | |- | 1967 | ''[[:d:Q39083636|Мөхәммәдморад Айдогдыев]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | |- | 1971-04-15 | [[Зөһрә Әхтәмова]] | ''[[:d:Q462390|доцент]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | 1976-05-21 | [[Юрий Казаков]] | | | | |- | 1977-08-25 | [[Владимир Леонов]] | | | | |- | 1978-12-23 | [[Тимур Сираҗиев]] | ''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q42909|рипартүр]]''<br/>''[[:d:Q589298|баш мөхәррир]]'' | [[Первый канал (Россия)|Первый канал]]<br/>''[[:d:Q2537294|Бөтенроссия дәүләт телевизион һәм радиотапшырулар ширкәте]]'' | [[:commons:Category:Timur Seraziev|Timur Seraziev]] | |- | 1981-02-04 | [[Илсөя Бәдретдинова]] | [[җырчы]] | [[Татарстан яшьләре (газета)|«Татарстан яшьләре»]] | | |- | 1981-06-08 | ''[[:d:Q108686261|Илья Вольфсон]]'' | ''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | | [[:commons:Category:Ilia Volfson|Ilia Volfson]] | |- | 1984-02-13 | [[Эдуард Шәрәфиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Eduard Sharafiev|Eduard Sharafiev]] | |- | 1987-05-07 | [[Айгөл Миңнуллина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | [[Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры|Галиәсгар Камал исемендәге Татар театры]] | | |- | 1989-01-21 | ''[[:d:Q133251407|Nadir Mahmudov]]'' | ''[[:d:Q3024424|sound designer]]''<br/>''[[:d:Q3180462|sound editor]]''<br/>''[[:d:Q128124|тавыш режиссёры]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q60218067|Энже Матыкина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q219694|Комплутенсе университеты]]'' | | |- | | ''[[:d:Q61999255|Аркадий Лин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q157575|Страсбур үнивирситите]]''<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q52844897|Central Scientific Research Institute of Geology of Non-metallic Minerals]]'' | | |- | | ''[[:d:Q62654303|Юрий Галәметдинов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | | ''[[:d:Q79256628|Олег Петров]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q31519|Карл университеты]]''<br/>''[[:d:Q129195|Technische Universität Ilmenau]]''<br/>[[Дармштадт техник университеты]]<br/>''[[:d:Q1112515|University of New Brunswick]]''<br/>''[[:d:Q854280|Кыйрал технология институты]]''<br/>Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | | ''[[:d:Q82574427|Радмила Шәрипова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | | |- | | ''[[:d:Q85023349|Айрат Хаматгалимов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | | |- | | ''[[:d:Q87283659|Юлия Спиридонова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | | |- | | ''[[:d:Q88800034|Ю.А. Николаева]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]] | | |- | | ''[[:d:Q89215747|Руслан Каюмов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q4201689|Institute of Problems of Chemical Physics]]'' | | |- | | ''[[:d:Q91156963|Люция Захарова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q91470300|Рамилә Стародубцева]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[РФА КФҮ Органик һәм физик химия институты]]<br/>''[[:d:Q4086882|BIOCAD (Russia)]]'' | | |- | | ''[[:d:Q91703052|Ләйсән Нургалиева]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q258464|Тринити көллияте]]''<br/>''[[:d:Q300980|Aalto University]]'' | | |- | | ''[[:d:Q92628096|Роман Куприянов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | | ''[[:d:Q93154655|Дидар Байманов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | ''[[:d:Q112085456|Wenzhou Institute of Biomaterials and Engineering]]'' | | |- | | ''[[:d:Q96096162|В.Е. Катнов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>Казан милли тикшеренү технология университеты | | |- | | ''[[:d:Q96096163|Павел Гришин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q106376050|Илнур Габидуллин]]'' | | | [[:commons:Category:Ilnur Gabidullin|Ilnur Gabidullin]] | |- | | [[Сергей Скрябин]] | | [[Космический (балалар аланы)]] | | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://www.kstu.ru/article.jsp?id_e=35313 Татар], [https://www.kstu.ru/knrtu/article.jsp?id_e=14893 инглиз], [http://www.kstu.ru/article.jsp?id_e=32970 француз] һәм [http://www.kstu.ru/ рус телләрендә] '''Казан милли тикшеренү технология университеты'''ның рәсми сәхифәсе. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Шулай ук карагыз == {{Татарстан ЮУЙлары}} {{яхшы мәкалә}} [[Төркем:Казан университетлары]] [[Төркем:Техник югары уку йортлары]] [[Төркем:Казан технология университеты]] [[Төркем:Казанның Мактау китабына кертелгәннәр]] tfjte4bnlx9qebzmit2sdmtk58gtp8z Алабуга дәүләт педагогика университеты 0 49776 4447421 4445679 2025-06-20T01:05:24Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447421 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{Университет турында мәгълүмат |исеме = Алабуга дәүләт<br/>педагогика университеты<br/><small>[[КФУ Алабуга институты]] (''филиал'')</small> |сурәт_исеме =[[Image:Алабуга педагогика институты.jpg|200px]] |оештырылган = 1939 |ректор = [[Илшат Гафуров]]<br/>[[Елена Мерзон]] (филиал директоры) }} '''Алабуга дәүләт педагогика университеты''' ([[2011 ел]]дан [[КФУ Алабуга институты]] (''филиал'')) — [[Алабуга]]да [[1952 ел]]дан институт буларак эшләп килгән педагогик юнәлешле югары уку йорты. == Тарих == {{төп мәкалә|Алабуга епархия хатын-кызлар училищесы}} [[1903 ел|1903]]-[[1918 ел]]ларда — [[Алабуга епархия хатын-кызлар училищесы]], [[1930-еллар|1930нчы еллар]]да — педучилище, [[1928 ел]]дан — педтехникум, [[1939 ел]]да — укытучылар институты, [[1952 ел]]ның [[19 август]]ыннан Алабуга дәүләт педагогика институты булып оеша. 150 студент белем ала торган ике факультетлы институт буларак эшли башлый. Аның экспонатларга бай музей материаллары шул хакта дәлилле һәм образлы итеп сөйли. АДПУ бүгенге көндә Татарстан, Русиянең алдынгы югары уку йортлары рәтендә тора. Алты факультетта студентлар белем ала. Институт үз диварларыннан 25 меңләп укытучы әзерләп чыгарган. Алар арасында 15 РСФСР, 40 тан артык [[Татарстанның атказанган укытучысы]], 200 гә якын Русиянең Мәгариф отличнигы бар. Бүгенге көндә АДПУга 10 факультет, 20 кафедра, фәнни китапханә, 7 музей, агробиология станциясе, 20ләп лаборатория, спорткомплекс, 5 уку-укыту бинасы, 3 тулай торак керә. Укытучылар саны - 250. [[2011 ел]]ның 2 февралендә уку йорты [[Казан дәүләт университеты|Казан (Идел буе) федераль университетына]] филиал итеп кушылган. == Шәхесләр == === Ректорлар === * [[1953 ел|1953]]-[[1960 ел|1960]] ― Габделхак Гали улы Әминев * [[1960 ел|1960]]-[[1966 ел|1966]] ― Клавдия Петр кызы Тиунова-Петрова * [[1966 ел|1966]]-[[1971 ел|1971]] ― Евгений Яков улы Тихонов * [[1971 ел|1971]]-[[1986 ел|1986]] ― [[Тәлгать Галиуллин|Тәлгать Нәби улы Галиуллин]] * [[1986 ел|1986]]-[[1989 ел|1989]] ― [[Җәмил Нигъмәтов|Җәмил Газиз улы Нигъмәтов]] * [[1989 ел|1989]]-[[2000 ел|2000]] ― [[Наип Лаисов|Наип Хәбибназар улы Лаисов]] * [[2000 ел|2000]]-[[2007 ел|2007]] ― [[Наил Вәлиев (1949)|Наил Мансур улы Вәлиев]] * [[2008 ел|2008]]-[[2011 ел|2011]] ― Айрат Миңнемансур улы Кәлимуллин === Филиал директорлары === * [[2011 ел]]дан ― Елена Ефим кызы Мерзон<ref>{{Citation |title=КФУ сайтында Алабуга институты (филиал) сәхифәсе |url=https://kpfu.ru/elabuga/ob-institute/istoriya-elabuzhskogo-instituta/galereya-rukovoditelej-vuza |access-date=2018-01-20 |archive-date=2020-10-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201009104018/https://kpfu.ru/elabuga/ob-institute/istoriya-elabuzhskogo-instituta/galereya-rukovoditelej-vuza |dead-url=yes }}</ref> * [[2025 ел]]дан ― Марат Фәйзулла улы Умаров<ref>[https://tatcenter.ru/appointments/marat-umarov/ Марат Умаров.] Татцентр.ру</ref> === Югары уку йорты мөгаллимнәре === {{seealso|Төркем:Алабуга дәүләт педагогия институты укытучылары}} * [[Леонид Арсланов]] * [[Линар Әхмәтов]] * [[Сания Исмәгыйлева (укытучы)|Сания Исмәгыйлева]] * [[Дания Сәлимова]] * [[Хәлил Сәлимов]] * [[Наип Лаисов]] * [[Тәлгать Галиуллин]] * [[Эдуард Касыймов]] * [[Маһинур Фәйзуллина]] * [[Рәхим Гайсин]] * [[Фатыйх Урманчеев]] * [[Файл:OrderofGlory.png|30px]] [[:ru: Гайнуллин , Рифкат Хайруллович|Рифкат Гайнуллин]], [[Дан ордены]]ның тулы кавалеры * [[Әлфинә Сибгатуллина]] * [[Дамира Ягъфәрова]] {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q13414855. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p69,p106,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! әлма-матер ! һөнәр төре ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1908-09-05 | ''[[:d:Q164396|Виктор Амбарцумян]]'' | ''[[:d:Q323681|А. И. Герцен исемендәге Россия дәүләт педагогика университеты]]''<br/>''[[:d:Q4483558|Санкт-Петербург университетының физика-метематика факультеты]]''<br/>''[[:d:Q845924|Пулково обсерваториясе]]'' | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>[[галим]] | [[:commons:Category:Viktor Hambardzumyan|Viktor Hambardzumyan]] | 1996-08-12 |- | 1929-07-01 | ''[[:d:Q50424696|Юлия Азарх]]'' | ''[[:d:Q4304102|Мәскәү дәүләт матбугат университеты]]''<br/>''[[:d:Q4484266|Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты]]'' | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | | 1998-08-10 |- | 1938-07-22 | [[Тәлгать Галиуллин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | [[:commons:Category:Talgat Galiullin|Talgat Galiullin]] | |- | 1940-12-01 | [[Мәлик Хәйруллин]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]]<br/>[[Кошман төп мәктәбе|Әбрар Сәгыйди исемендәге Кошман төп гомуми белем бирү мәктәбе]]<br/>[[Олы Кайбыч урта мәктәбе|Олы Кайбыч урта гомуми белем бирү мәктәбе - цифрлы һәм гуманитар профильле белем бирү үзәге]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | | 2025-02-09 |} {{Wikidata list end}} === Югары уку йортын тәмамлаучылар === {{seealso|Төркем:Алабуга дәүләт педагогия институтын тәмамлаучылар}} * [[Леонид Арсланов]] - КФУ АИ профессоры (''филфак''). * [[Сания Исмәгыйлева (укытучы)|Сания Исмәгыйлева]] - КФУ АИ профессоры (''филфак''). * [[Наип Лаисов]] - КФУ АИ профессоры (''филфак''). * [[Леонид Барышев]] - майонез бизнесын, «Эссен» кибетләр челтәрен булдыручы (''техфак''). * [[Әлфинә Сибгатуллина]], филология фәннәре докторы, профессор (''филфак''). * [[Рина Зарипова]], журналист, ТРның атказанган мәдәният хезмәткәре (''филфак''). * [[Марсель Вәлитов]] (1937), фән докторы (1991), профессор, «Профсоюзы и экономика» журналы баш мөхәррире, [[РФ атказанган мәдәният хезмәткәре]] (2005). * [[Наилә Вәлитова]] - матур әдәбият тәрҗемәчесе, язучы. [[Татарстан язучылар берлеге]] әгъзасы ([[1989 ел|1989 елдан]]). * [[Лениза Вәлиева]] - шагыйрә, прозаик, драматург, телләр белгече, тел белеме фәне юнәлешендә гыйльми тикшеренүләр алып баручы. [[Татарстан язучылар берлеге]] әгъзасы (2014 елдан), [[Саҗидә Сөләйманова премиясе]] лауреаты (2016). * [[Ләйсән Гатауллина]] - [[Камал театры]] артисты (2021 елдан), [[«Тантана» премиясе]] лауреаты (2020). {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q13414855. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p106,p108,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! һөнәр төре ! эш урыны ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1907-10-24 | [[Җәмал Вәзиева]] | | | | 1989-12-17 |- | 1909 | [[Гөлчирә Мансурова-Такташева]] | [[укытучы]] | | | 1984 |- | 1920-05-10 | [[Мария Хөснетдинова|Мария Хөснетдинева]] | | | | 2003-04-06 |- | 1930-11-01 | [[Йолдыз Кормашев]] | | | | 2008-08-19 |- | 1934-11-11 | [[Роза Хәбибуллина (1934)|Роза Хәбибуллина]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q182436|китапханәче]]''<br/>[[язучы]] | [[Мөслим лицее]]<br/>[[Татарстанның Республика медицина китапханә-мәгълүмат үзәге]] | | |- | 1935-08-10 | [[Наип Лаисов|Наип Ләисев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | |- | 1937-03-11 | [[Индус Сирматов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q23016178|television editor]]'' | [[Татарстан (телерадиокомпания)]] | | |- | 1938-10-20 | ''[[:d:Q134572445|Суфияров Фәрит Суфияр улы]]'' | [[укытучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q8359428|җәмгыять активисты]]'' | | | 2019-06-19 |- | 1938-10-27 | [[Юрий Демидов (1938)|Юрий Демидов]] | | | | 2024-01-17 |- | 1941-03-12 | [[Рина Зарипова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[укытучы]] | | [[:commons:Category:Rina Zaripova|Rina Zaripova]] | 2008-01-10 |- | 1949-09-03 | [[Наил Вәлиев (1949)|Наил Вәлиев]] | [[галим]] | | [[:commons:Category:Nail Valeev|Nail Valeev]] | |- | 1951-10-24 | [[Рәис Шәйхелисламов]] | | [[Казан дәүләт архитектура-төзелеш университеты]]<br/>[[Яр Чаллы дәүләт педагогика университеты]]<br/>''[[:d:Q4211745|Казан федераль университетының Чаллы институты]]''<br/>[[Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы]]<br/>''[[:d:Q130331369|Татарстан Республикасы мәгарифен үстерү институты]]''<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | |- | 1954-01-24 | [[Венера Гаврилова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[укытучы]] | [[Зәй офыклары (газета)]] | | |- | 1956-08-30 | [[Гөлзада Руденко]] | ''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]'' | [[Алабуга дәүләт тарихи-архитектура һәм сәнгать музей-тыюлыгы]] | [[:commons:Category:Gulzada Rudenko|Gulzada Rudenko]] | |- | 1957-02-17 | [[Игорь Чичканов]] | ''[[:d:Q2066131|спортчы]]'' | | | |- | 1960-03-11 | [[Хашия Төхбатуллина]] | [[укытучы]]<br/>[[шагыйрь]] | | | |- | 1974-11-11 | ''[[:d:Q4269110|Лукошин, Олег Константинович]]'' | [[язучы]] | | | |- | 1978-05-09 | [[Эльвира Әхмәтова]] | [[Jurnalist|журналист]] | [[«Татарстан» радиосы]]<br/>[[Tatmedia|«Татмедиа» матбугат һәм гаммәви багланышлар буенча республика агентлыгы]]<br/>[[Татарстан китап нәшрияты]]<br/>[[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының Гражданлык хәле актларын теркәү идарәсе]] | | |- | 1984-02-21 | [[Диләрә Мироваева]] | [[җырчы]] | [[Алабуга мәдәният һәм сәнгать көллияте]] | | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} ==Чыганаклар== * [http://belem.ru/tatar-tele/vuz-rus/3413____.html Татар һәм рус телле студентлар өчен татар теле әсбабы] == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://kpfu.ru/main?p_id=32141 КФУ рәсми сайты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305135038/http://kpfu.ru/main?p_id=32141 |date=2016-03-05 }} == Моны да карагыз == {{Татарстан мәгарифе}} [[Төркем:Әлифба буенча университетлар]] [[Төркем:Татарстан югары уку йортлары]] [[Төркем:Педагогика юнәлешле югары уку йортлары]] [[Төркем:Алабуга дәүләт педагогия институты]] 8hvylddgcevln03h982s2epcxsyg9dj Dinamo Kiev futbol taqımı 0 164328 4447331 3240739 2025-06-19T14:28:33Z Makenzis 24617 /* Qazanışlar */ 4447331 wikitext text/x-wiki {{Карточка |имя =Dinamo Kiev futbol taqımı |стиль_тела = vcard |название = |стиль_названия = |вверху = <big>Dinamo Kiev futbol taqımı</big><br/><br/>''ФК «Динамо» Київ'' |класс_вверху = fn |стиль_вверху = background-color:{{{фон|red}}}; color:{{{цвет|white}}}; |вверху2 = |класс_вверху2 = nickname |стиль_вверху2 = color: #000000; |изображение = {{#if: {{{изображение|FC Dynamo Kyiv logo.svg}}}|[[Файл:{{{изображение|FC Dynamo Kyiv logo.svg}}}| {{#if: {{{ширина|}}}|{{{ширина}}}|280px}}| {{#if: {{{подпись|}}}||}}]]}} |стиль_изображения = |подпись = {{{подпись|}}} |стиль_подписи = |стиль_заголовков = width:600px; |стиль_меток = background: #eee; text-align: center; width:100px; |стиль_текста = text-align: center; |заголовок1 = |метка1 = Tulı isem |текст1 = '''ООО ФК «Динамо-Киев»''' |заголовок3 = |метка3 = Quşamatlar |текст3 = ''«Бело-синие»'' |заголовок4 = |метка4 = Nigezlängän |текст4 = [[1927]] |заголовок6 = |метка6 = Stadion |текст6 = ''Olimpiyskiy'' |заголовок7 = |метка7 = Sıydırışlığı |текст7 = 70 050 |заголовок8 = |метка8 = Baş trenerı |текст8 = Mircea Lucescu |заголовок9 = |метка9 = Reyting |текст9 = 28 nçı urın (UEFA) |заголовок10 = |метка10 = Yarış |текст10 = Ukraina çempionatı }} [[Файл:Valeri Lobanovsky.jpg|300px|мини|уңда|[[Valeriy Lobanovskiy]] - Dinamo Kiev futbol taqımınıñ iñ mäşhür trenerı]] '''Dinamo Kiev futbol taqımı''' (ukrainça ''ФК «Динамо» Київ'') - [[Ukraina]] [[Kiev]] şähäreneñ futbol klubı, [[Ukraina]] yarışları daimi qatnaşuçısı. Ukrainanıñ iñ titullı taqımı. [[1927]] yılda nigezlängän, [[1928]] yılda berençe uyın uza. [[SSRB]] zamanında 13 tapqır [[SSRB]] çempionı bula, 9 [[SSRB]] Kuboğı, 3 [[SSRB]] Superkuboğın yawlıy. [[Awrupa]] bülägen yawlağan berençe [[SSRB]] taqımı, 2 Kubok iäläre Kuboğı ([[1975]], [[1986]]) häm [[UEFA Superkuboğı]]n yawlıy ([[1975]]). Öy stadionı - "Olimpiyskiy", 70 050 keşe sıydıra. İñ mäşhür baş trenerı - [[Valeriy Lobanovskiy]]. [[Ukraina]]da 16 milli yarış, 13 milli kubok, 9 superkubok yawlap ala. Baş trenerı - '''Mircea Lucescu'''. Sergey Rebrov ([[2008]]-[[2009]] yılda [[Rubin Qazan futbol taqımı]] belän Rusiä altın medalen yawlıy) == Ülem matçı == [[1942]] yılnıñ 9 avgustında faşistlar basıp alğan [[Kiev]]ta [[Ülem matçı]] uza: Dinamo Kiev uyınçılarınnan cıyılğan '''Start''' taqımı alman xärbiläre '''Flakelf''' taqımın 5:3 isäbe belän ciñä. Soñraq matçta ciñüçelär küpçelege ülem lagerenä elägä yäki atıp üterelä. == Qazanışlar == * [[SSRB]] çempionı - [[1961]], [[1966]], 1967, 1968, 1971, 1974, 1975, 1977, 1980, 1981, 1985, 1986, 1990 * [[Ukraina]] çempionı - 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1998, 1999, 2000, 2001, 2003, 2004, 2007, 2009, 2015, 2016, 2021, 2025 * [[Ukraina]] kuboğı - 1993, 1996, 1998, 1999, 2000, 2003, 2005, 2006, 2007, 2014, 2015, 2020, 2021 * [[UEFA Superkuboğı]] - [[1975]] * Kubok iäläre Kuboğı - [[1975]], [[1986]] ==Sıltamalar == * fcdynamo.kiev.ua Räsmi säxifä [[Төркем:Әлифба буенча футбол клублары]] [[Төркем:Украина футбол такымнары]] 5vipu69znpibnrsuumwzh58zk9sz7m0 Конъюнктива 0 180239 4447444 4145004 2025-06-20T05:11:47Z Amherst99 2764 4447444 wikitext text/x-wiki {{ФГОС.wiki (2021)}} {{УК}} [[Файл:Eye_scheme_mulitlingual.svg|мини|300x300пкс| 1. [[күз агы]] 2. [[Күзнең тамырлы тышчасы|тамырлы катлау]] 3. [[Шлемм каналы|Шлемм каналы]] 4. төсле катлау тамыры 5. [[мөгезкатлау]] 6. [[төсле катлау]] 7. [[күз карасы]] 8. [[күзнең алгы камерасы]] 9. күзнең арткы камерасы 10. [[Керфексыман җисем|керфексыман өлеш]] 11. [[күз ясмыгы]] 12. [[пыяласыман җисем]] 13. [[челтәркатлау]] 14. күрү нервы 15. зонуляр җепселләр ]] [[Файл:Beccas_Oga.JPG|мини|250x250пкс|Конъюнктиваның кан тамырлары]] [[Файл:Hyperemia_conjunctiva.jpg|мини|250x250пкс|Конъюнктива кызаруы]] '''Конъюнктива,''' яки '''тоташтыргыч тышча''' ([[Латин теле|лат.]] ''<span lang="la">conjunctiva</span>'') — күз алмасын тыштан һәм кабакларның арткы өслеген каплаучы юка үтә күренмәле тоташтыргыч лайлалы катлавы. Конъюнктиваның төп функциясе булып күзне юешләндергән һәм сөрткән ''яшь сыекчасының ''лайлалы һәм сыек өлешен эшләп чыгару. Кабак кырые буенча тире белән чикләшә, арткы өслегендә мөгезматдә эпителиена дәвам итә. Анда өстәмә яшь яки конъюктива бизләре бар. Кешедә аның калынлыгы 0,05-1 мм, бер [[күз]]<nowiki/>нең мәйданы 16 кв.см. == Анатомия == Килеп чыгышы: күп катламлы цилиндрик [[эпителий]]. Ул кабаклар (өске һәм аскысы) кырыенда башлана һәм күз алмасына янәшә булган кабакның арткы өслегенә күчә. Конъюнктиваның бу өлеше ''кабак конъюнктивасы'' (tunica conjunctiva palpebrarum) дип атала. Өске кабакның конъюнктива күчеше йомшак сөлге сыман эшли һәм аны йомганда яшь сыекчасын [[Мөгезкатлау|мөгезматдә]] буенча, аңа зыян китермичә, тарата. Күз куышлыгы эчендә конъюнктива юнәлешен үзгәртә һәм күз алмасының алгы өслегенә [[Мөгезкатлау|мөгезматдә]] юнәлешенә, [[күз агы]] белән җиңел тоташып, күчә. Бу өлеше ''күз алмасы конъюнктивасы'' (tunica conjunctiva bulbi) дип атала. Ике конъюнктива өлеше белән чикләнгән аралык конъюнктива капчыгы (saccus conjunctivae) дип атала. Күз куышлыгы эчендәге аның арткы өлеше ''конъюнктива гөмбәзе'' (fornix conjunctivae) дип атала. Өске һәм аскы кабакка туры китереп өске һәм аскы конъюнктива гөмбәзен аералар. Күзнең медиаль (борын) почмагы конъюнктивасы өстәмә  җыерчык ясый, ул ''ярымай җыерчыгы'' яки ''өченче кабак'' дип атала. Кешедә ул бик кечкенә. Кайбер имезүчеләрдә ул шундый зур ки, хәтта күзне тулысынча каплый ала. [[Сөйрәлүчеләр]], [[кошлар]] һәм [[акулалар]]да өченче кабак үтә күренмәле һәм күз алдында "саклык күзлекләр" сыйфатын үти ала. Конъюнктивада өстәмә ''[[Яшь аппараты|яшь бизләре]]'' бар. Күзнең медиаль почмагыннан конъюнктива ''яшь итенә'' (caruncula lacrimalis) чаклы калынайган. Монда ике ''яшь ноктасы'' (puncta lacrimalia) бар, алардан ике (өске һәм аскы) ''яшь каналчыгы'' башлана, алар яшь сыекчасын борын куышлыгына үткәрә. Конъюнктива кан тамырларының ахыр тармаклары [[лимб]] янында челтәр ясап, мөгезматдәнең кан белән тәэмин ителешендә катнаша. [[Мөгезматдә]] [[Ялкынсыну|ялкынсынганда]] челтәрдән тамырлар мөгезматдәгә үсеп керә һәм аның үтә күренмәлеген киметә ала. == Гистология == 1. Мөгезләнмәүче [[эпителий]] 5 кат күзәнәкләрдән тора (рәс. 8.1). Кубсыман нигез күзәнәкләре өслеккә җитүче күпкырлы яссы күзәнкәләргә күчә. Эпителийда бокалсыман күзәнәкләр урнаша. Аларның саны аскы борын өлкәсе һәм гөмбәзләрдә күп, анда алар нигез күзәнәкләрнең 5-10% санын тәшкил итә ала. 2. Строма (substantia propria) мул кан тамырлы тоташтыргыч тукымадан тора. Өске бизле катлам туганнан соң якынча 3 ай дәвамында үсеш ала. Шуның белән яңа туган баланың конъюнктиваның фолликуляр җавабы булмау бәйле. Тирән, калынрак фиброзлы катлам тарзаль тәлинкәләр белән бәйле. Строма калынлыгында өстәмә Краузе һәм Вольфринг яшь бизләре ята. == Клиника өчен әһәмияте == Конъюнктива барлык гомуми клиник тикшеренүләрдә дә карала. Ул юка, кан белән яхшы тәэмин ителә һәм пигментсыз; кайвакыт конъюнктива халәте буенча кайбер кандагы үзгәрешләрне ачыклап була. Мәсәлән, [[сары авыруы]]нда лайлалы катлау сары, [[анемия]], шоклы халәтләрдә — аксыл-{{коммент|фәгъфур|фарфор}} төскә керә. Конъюнктива ялкынсынуы [[конъюнктивит]] дип атала. Ул урынлы ярсытудан (мәсәлән чит җисем эләккәндә) яки инфекцион уятучылардан һәм шулай ук гомуми инфекцион авырулардан (мәсәлән [[кызамык]]<nowiki/>тан) килеп чыга. Аерым конъюнктива фолликуллары ялкынсыну барышында җитәрлек зурая ала һәм мөгезматдәне наждак кәгазе кебек зарарлый ала. Конюнктиваль капиллярлардан кан агу гипосфагма дип атала. == Конъюнктива ялкынсыну билгеләре == Конъюнктиваның клиник яктан мөһим ялкынсыну билгеләре булып бүлендек һәм элпәләр, шулай ук конъюнктиваль җавап һәм бергә булган кератопатия һәм лимфаденопатия тора. === Симптомнар === Үзенчәлекле булмаган симптомнар — яшь түгелү, ярсыту, чәнчеп алу һәм кыздыру хисе. Кычыту [[аллергия]] конъюнктивиты билгесе булып тора, ләкин азрак ихтималлык белән [[блефарит]] һәм «коры» күз синдромында барлыкка килә ала. Барышка [[мөгезкатлау]] кушылганда авырту, күз чагылу һәм чит җисем тойгысы барлыкка килә ала. === Бүлендек === 1. Сулы бүлендек сүлле экссудат һәм яшь сыекчасыннан тора. Ул кискен вируслы һәм аллергия конъюнктивитларында була. 2. Лайлалы бүлендек хроник аллергия конъюнктивитына һәм «коры» күз синдромына хас. 3. Лайлалы-үлекле бүлендек кискен бактериаль һәм хламидияле инфекцияләрдә күренә. 4. Үлекле бүлендек [[Гонококклы кератоконъюнктивит|гонококк]]<nowiki/>лы инфекцияләргә хас. NB Авырулар карау алдыннан артык бүлендекне еш сөртеп ала. === Конъюнктиваль җавап === 1. Конъюнктиваль инъекция (таралган, ачык кызыл, лимбтан ераклашканда киеренкелеге арта) чирнең бактериаль этиологиясен күрсәтә (рәс. 8.2а). 2. Геморрагик конъюнктивит гадәттә вируслы инфекцияләрдә очрый, әмма кайбер очракта, мәсәлән, S. pneumoniae, H. influenzae һәм N. meningitidis чыгарган бактериаль инфекцияләрдә кушыла ала (рәс. 8.2б). 3. Хемоз конъюнктиваның кискен ялкынсынуында очрый, бу очракта ярым ачык шешү барлыкка килә, ул ябык кабаклардан чыгарга мөмкин (рәс. 8.2в). Гадәттә кискен хемоз гиперсизгерлек, ә хроник - орбиталь агып китү бозылу турында аңлата. 4. Элпәләр а) псевдомембраналар ялкынсынган конъюнктива эпителиена ябышкан оеган экссудаттан тора, җиңел алыналар, эпителий җавапсыз кала (рәс. 8.2г); б) чын мембраналар конъюнктива эпителиеның өске катламнарын инфильтрациялый. Аларны алып ату омтылышы эпителий зарарлануына һәм кан агуга китерә ала; в) сәбәпләре: - авыр аденовируслы конъюнктивит; - гонококклы конъюнктивит; - фиброзлы конъюнктивит - кискен Стивенс-Джонсон синдромы; - бактериаль инфекция (Streptococcus spp., Corynebacterium diphtheriae). NB Чын мембраналар һәм псевдомембраналар арасында аерма сирәк кенә клиник яктан мөһим була; ике очракта да нәтиҗәсе җөйләнү була ала. 5. Инфильтрация хроник ялкынсыну өлкәсендә үзара йогынты ясаудан гыйбарәт һәм гадәттә имчәкле җавап белән бергә була. Инфильтрация гадәти торзаль тамырларның җентеклеге, аеруча өске кабакның, югалу белән сыйфатлана (рәс. 8. 2д). 6. Субконъюнктиваль җөйләнү [[трахома]] һәм җөйләүче конъюнктивитта барлыкка килә ала (рәс. 8. 2е). Авыр җөйләнү бокалсыман күзәнәкләр югалу сәбәбе һәм кабакның җөйләнеп бөгелү барлыкка килү сәбәбе була ала. 7. Фолликуляр җавап а) билгеләре.Күпсанлы, аерым, бераз кабарынкы сары төстәге ясалулар, бигрәк тә гөмбәзләрдә чагыла (рәс. 8. 3a). Ясалулар зурлыгы чирнең авырлыгы һәм дәвамлыгы белән бәйле. Нормада тамырлар фолликуллар өслегеннән уза һәм алар зурайган саен перифериягә күчә; б) гистология үзәктә җитешмәгән һәм перифериядә җитешкән лимфоцитар күзәнәкләр урнашкан субэпителиаль урыннар ачыклый (рәс. 8. 3б); в) сәбәпләре: - вируслы конъюнктивитлар; - хламидияле конъюнктивитлар; - күз-бизле Парино синдромы; - урынлы кулланылган даруларга гиперсизгерлек. NB Нормада балаларда зур булмаган фолликулларны (фолликулез) күреп була, алар олыларның гөмбәздә һәм өске тарзаль тәлинкәләр кырыенда урнашкан фолликулларга туры килә. 7. Имчәкле җавап a) билгеләре Имчәкләр кабак һәм лимб конъюнктивасында гына үсеш ала, анда алар тирәнрәк фиброзлы катламнарга тоташа: - микроимчәкләр кан тамырларыннан ясалган, кабарынкы кызыл таплардан торган мозаика сыман структура барлыкка китерә; - макроимчәкләр (< 1 мм) (рәс. 8. 3в) һәм гаять зур имчәкләр ( > 1 мм) хроник ялкынсыну нәтиҗәсендә үсеш ала; - флюоресцеин белән апикаль буялуы яки гаять зур имчәкләр арасында лайла булу чирнең активлыгы турында аңлата; - лимбаль имчәкләр желатин сыман төзелешле. Хроник аллергия конъюнктивитларында мөгезкатлау очында Trantas таплары барлыкка килә ала; б) [[гистология]] [[ялкынсыну]] күзәнәкләре белән субэпителиаль строма инфильтрациясе һәм фибротамырлы төш белән гиперпластик конъюнктива эпителие җыерчыклары ачыклый (рәс. 8. 3г). Соңгы стадияләрдә үзгәрешләргә өске строма гиолинизациясе, җөйләнү һәм бокалсыман күзәнәкләр булган крипталар ясалу керә; в) сәбәпләре: - хроник блефарит; - аллергия конъюнктивиты; - бактериаль конъюнктивит; - ялганма линзалар киеп йөрү; - өске лимбаль конъюнктивит; - атонияле кабак синдромы. NB Яшь ите мөгезләнүе — еш очрый торган лайлалы мембраналы пемфигоидның беренче билгесе. === Лимфаденопатия === Лимфаденопатия билгеләре булып [[Вируслар|вирус]]<nowiki/>лы, хламидияле, гонококклы инфекцияләр һәм күз-бизле Парино синдромы була ала. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Синельников Р. Д., Синельников. Я. Р ''Атлас анатомии кеше 4 томда''. Т. 3. — М.: Медицина, 1996. — [//ru.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/5225027237 ISBN 5-225-02723-7] == Сылтамалар == * [http://www.websight.ru/anat/conj.php Конъюнктива] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160720191828/http://www.websight.ru/anat/conj.php |date=2016-07-20 }} * [http://eyesfor.me/home/anatomy-of-the-eye/conjuntiva/structure-of-the-conjunctiva.html Строение конъюнктивы] == Чыганаклар == * {{китап|автор= Джек Кански|бүлек = |башлык= Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш.|оригинал= |сылтама=|басма= |җаваплы= редакторлар: Еричева В.П.|урын= |нәшрият= |ел= 2009|том= |бит= |битләр= 944|isbn= 83-7609-034-8}} [[Төркем:Медицина]] [[Төркем:Офтальмология]] [[Төркем:Күз]] 6sfpf397s2j2pxq4dy2a09ekgtb0j45 Россия Федерациясе юстиция министрлыгы 0 182358 4447420 4418255 2025-06-20T00:59:40Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447420 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Россия Федерациясе юстиция министрлыгы''' (РФ Минюсты) — РФ юстиция өлкәсендә дәүләт сәясәтен үткәрә торган федераль министрлык. == Вазифалар == * [[Җәзаны үтәлеш буенча федераль хезмәт]] *[[табышсыз оешма]], халыкара [[табышсыз оешма]], дин, сәясәт һәм җәмагать оешмаларын теркәү * [[адвокатура]] һәм [[адвокат эше]], [[адвокат]] неркәү * [[нотариат]], [[нотариус]]не терркәү *[[Ватандашлар хәле актларын теркәү]] органнары (ЗАГСлар), [[никах]]ны, [[исем]]не алмаштыру, вафат булу турында, туу турында граждан һәм башка теркәү актларны * [[Апостиль]]не легализация һәм теркәү * мәхкәмә департаментлары, мәхкәмә актларын ашыру һәм үтәү * [[ришвәтчелек]]кә каршы эш **канун проектларын коррупциягә каршы тикшерү **:канун проектларын коррупциягә каршы тикшерү — шәхси оешмаларга рөхсәт бирү == Буйсынган оешмалар == {{notice|Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P749 wd:Q264356} |section= |sort=p571 |columns=p571:нигезләнү,p18,label:Исем,p131:урнашуы}} {| class='wikitable sortable' ! нигезләнү ! сурәт ! Исем ! урнашуы |- | 1962<br/>2024 | [[Файл:Moscow, 4th Krutitsky 10, June 2025 03.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q30888837|Russian Federal Center for Forensic Science]]'' | ''[[:d:Q942798|Tagansky District]]'' |- | 1993 | | ''[[:d:Q1375282|Федераль нотариат палатасы]]'' | |- | 1997-11-06 | [[Файл:Moscow, Kuznetsky Most Street 16 (28445699767).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4481699|Федераль мәхкәмә приставлары хезмәте]]'' | |- | 2004-03-09<br/>1822-07-22 | | ''[[:d:Q4481678|Җәза үтәтү буенча федераль хезмәт]]'' | [[Мәскәү]] |} {{Wikidata list end}} == Министрлар == {{notice|Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P39 wd:Q107688672. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p39/Q107688672/p580 |columns=p39/Q107688672/p580:башлый,p18,label:Исем,p569,p69,p512}} {| class='wikitable sortable' ! башлый ! сурәт ! Исем ! туу датасы ! әлма-матер ! академик дәрәҗә |- | 1997-07-02 | [[Файл:StepashinSV-2002.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q313989|Сергей Степашин]]'' | 1952-03-02 | [[Россия Федерациясе хөкүмәте каршындагы финанс университеты|Русия Федерациясе хөкүмәте каршындагы финанс университеты]]<br/>''[[:d:Q1935120|Хәрби-сәяси академия]]'' | ''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]''<br/>''[[:d:Q18523811|тарих фәннәре кандидаты]]'' |- | 1999-08-17 | [[Файл:Yuriy Chaika official portrait.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q612244|Юрий Чайка]]'' | 1951-05-21 | ''[[:d:Q4476714|Урал дәүләт юридик университеты]]'' | |- | 1991-12-25 | [[Файл:Nikolay Vasilyevich Fyodorov, November 2018.jpg|center|128px]] | [[Николай Фёдоров]] | 1958-05-09 | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q17281072|икътисад фәннәре докторы]]''<br/>''[[:d:Q19610320|юридик фәннәр нәмзәте]]'' |- | 2006-06-23 | [[Файл:RIAN archive 628836 Prosecutor General Vladimir Ustinov.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q1138430|Владимир Устинов]]'' | 1953-02-25 | ''[[:d:Q4314896|Ярослав Зирәк ис. милли юридик академия]]'' | ''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]'' |- | 2008-05-12 | [[Файл:Alexander Konovalov govru.png|center|128px]] | ''[[:d:Q1320379|Александр Коновалов]]'' | 1968-06-09 | ''[[:d:Q4534839|Санкт-Петербург дәүләт университетының юридик факультеты]]''<br/>''[[:d:Q4376232|Изге Тихон Православ гуманитар университеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q19610320|юридик фәннәр нәмзәте]]''<br/>''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]'' |- | 1993-03-24 | [[Файл:Yury Kalmykov (duma.gov.ru).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4210209|Юрий Калмыков]]'' | 1934-01-01 | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]'' |- | 1995-01-05 | [[Файл:Valentin Kovalyov (duma.gov.ru).jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4225573|Валентин Ковалёв]]'' | 1944-01-10 | [[Мәскәү дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q3890936|МДУның юридик факультеты]]''<br/>''[[:d:Q49127|Җон Кеннеди ис. идарә итү мәктәбе]]'' | ''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]'' |- | 1998-03-29 | [[Файл:Pavel Krasheninnikov 2018.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q4239942|Павел Крашенинников]]'' | 1964-06-21 | ''[[:d:Q4476714|Урал дәүләт юридик университеты]]'' | ''[[:d:Q3033568|юридик фәннәр докторы]]'' |- | 2020-01-21 | [[Файл:Konstantin Chuychenko kremlin.jpg|center|128px]] | [[Константин Чуйченко]] | 1965-07-12 | ''[[:d:Q4534839|Санкт-Петербург дәүләт университетының юридик факультеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Федераль министрлыклар, агентлыклар һәм хезмәтләр}} [[Төркем:Россия Федерациясе федераль министрлыклары]] baoaf1nys873mazqptop6d2aydfhy7x Икенче Казан ирләр гимназиясе 0 190662 4447400 4445573 2025-06-19T23:38:57Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447400 wikitext text/x-wiki {{УК}} [[Файл:2нче_ирләр_гимназиясе.jpg|300px|thumb|right|]] '''Казанның икенче ирләр гимназиясе''' ({{lang-ru|Вторая Казанская мужская гимназия}}) — [[Казан]]да [[1853 ел]]ның [[август]]ында нигезләнгән уку йорты. Казанның үзәгендә, [[Болак]]ның сул ярында, Сул як Болак белән [[Галиәсгар Камал урамы (Казан)|Г. Камал]] урамнары чатында урнашкан. Хәзер бинада [[Казан]]ның [[Вахитов районы]] Балалар иҗаты үзәге (''элекке'' Бауман районы пионерлар һәм мәктәп балалары йорты) эшли<ref>{{Citation |title=Казанның Вахитов районы Балалар иҗаты үзәгенең «Татарстан Республикасында электрон мәгариф» порталындагы сәхифәсе |url=https://edu.tatar.ru/vahit/page520264.htm |access-date=2017-07-19 |archive-date=2020-12-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201202164223/https://edu.tatar.ru/vahit/page520264.htm |dead-url=yes }}</ref> . == Тарих == [[Файл:2нче_ирләр_гимназиясе_1.jpg|300px|thumb|right|[[Вахитов районы]] Балалар иҗаты үзәге]] [[1835 ел]]ның [[август]]ында, [[Россия империясе]]ндә мәгариф реформалары башлану нәтиҗәсендә, [[Казан]]да ир балалар өчен икенче гимназия ачыла. Ачылу тантанасында [[Казан үнивирситите|Казан университеты]] ректоры [[Николай Лобачевский|Н.И. Лобачевский]] (''[[1792 ел|1792]]-[[1856 ел|1856]]'') катнаша. Гимназиянең беренче директоры итеп фортификация һәм артиллерия белгече, [[1835 ел]]да [[Казан өязе|өяз]] училищесынә әйләнгән Казан халык училищесы директоры [[Михаил Львов]] (''?-[[1844 ел|1844]]'') билгеләнә. [[Беренче Казан ирләр гимназиясе|Беренче ирләр гимназиясеннән]] аермалы буларак, укучы балалар {{comment|гимназиядә торып|пансион}} укымый, ә өйләреннән йөреп укый торган була. Укучыларга маскарад, клуб, трактир, кофейня, бильярд уйный торган бина ише урыннарга йөрү катгый тыела. Театрга бәйрәм көнне инспектор озатуында гына бару рөхсәт ителгән. Гимназиядә кырыс тәртип урнаштырылу сәбәпле, ун ел эчендә (''[[1875 ел|1875]]-[[1885 ел|1885]]'') 693 укучы баланың 508е гимназиядән куылган. [[1860 ел]]да гимназиядә җир үлчәүче-таксатор сыйныфлары ачыла. [[1863 ел]]дан теләүчеләр өчен [[физика]] һәм [[математика]]дан ачык лекцияләр курсы укыла башлагач, гимназия «халык университеты»на әйләнә. [[1915 ел]]да гимназия башка урынга күчерелә, бинасында Солдат йорты ачыла. Анда [[1917 ел]]ның [[ноябрь]]-[[декабрь|декабрендә]] солдат шуралары депутатларының II округ корылтае уза. Корылтай эшендә 138нче запастагы җәяүле гаскәр полкының командиры [[Василий Чапаев|В.И. Чапаев]] (''[[1887 ел|1887]]-[[1919 ел|1919]]'') та катнаша. [[1919 ел|1919]]-[[1920 ел]]ларда бинада татар запас батальоны урнаша. [[1919 ел]]ның [[июнь|июнендә]] шунда Үзәк мөселман хәрби коллегиясенең сәяси бүлеге башлыгы [[Камил Якуб]] (''[[1894 ел|1894]]-[[1919 ел|1919]]'') үтерелә. Бераз вакыт бинада Үзәк эшче клубы эшләп ала, ә совет елларында бинада Н.Э. Бауман исемендәге 2нче урта мәктәп урнаша. Бу мәктәптә ир балалар белән кыз балалар бергә укый. [[1967 ел]]да бина диварына [[Николай Бауман|Н.Э. Бауман]] хөрмәтенә истәлек тактасы куелган. Гимназиядә эшләгән соңгы директорларың берсе [[Абрам Мильград|А.С. Мильград]] (''?-[[1973 ел|1973]]'') җитәкчелегендә мәктәптә музей ачыла. [[1977 ел]]да 2нче мәктәп ябыла, бинада [[Казан]]ның [[Бауман районы (Казан)|Бауман районы]] пионерлар һәм мәктәп балалары йорты урнаша. Хәзер [[Казан]]ның [[Вахитов районы]] Балалар иҗаты үзәге эшли. == Бина == [[1835 ел]]ның [[август]]ында гимназия Зур Проломный (''хәзерге'' [[Бауман урамы (Казан)|Бауман]]) урамындагы [[Казан университеты|университет]] ректоры йортында (''хәзер [[ТР милли банкы|Дәүләт банкы]] урнашкан урында'') ачыла. [[1838 ел]]ның [[сентябрь|сентябрендә]] хәзерге Сул як Болак урамы белән [[Галиәсгар Камал урамы (Казан)|Г. Камал]] урамнары чатында урнашкан кирпечтән салынган бинага күчерелә. Әлеге бина [[Казан|шәһәр]] хакимияте тарафыннан гимназия өчен йорт хуҗасы Киселевтан махсус сатып алынган. [[1847 ел]]да бина ике катлы итеп үзгәртеп корыла, антресоле һәм подвалы барлыкка килә. [[1874 ел]]да архитектор [[Владимир Бечко-Друзин]] проекты буенча бинага (''йорт чиркәве дә урын алган'') ике катлы янкорма (озынлыгы 50 ''м'') өстәлә. Бинаның үзәк өлеше шома ''фронтоны'' белән аерылып тора. Икенче кат тәрәзәләре беренче кат [[тәрәзә]]ләренә караганда биегрәк, үзәк өлештә тәрәзә өсте áрка формасындагы ''сандрик'' белән бизәлгән. == Шәхесләр == === Директорлар === === Укытучылар === {{seealso|Төркем:Икенче Казан ирләр гимназиясе укытучылары}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q28473583. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p108/Q28473583/p580:башлау,p108/Q28473583/p582:тәмамлау,label:Исем,p569,p19,p69,p106,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! башлау ! тәмамлау ! Исем ! туу датасы ! туу урыны ! әлма-матер ! һөнәр төре ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | | | [[Гавриил (Воскресенский)|Гавриил]] | 1795 | [[Мәскәү]] | ''[[:d:Q2629059|Славән-юнан-латыйн академиясе]]''<br/>''[[:d:Q4112531|Viphanskaja Theological Seminary]]''<br/>''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q24265174|philosophy historian]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1868-05-10 |- | | | [[Михаил Грацинский]] | 1800 | [[Россия империясе]] | ''[[:d:Q4139211|Баш педагогика институты]]'' | [[галим]] | | No/unknown value |- | 1835 | | [[Иван Грацинский]] | 1800-01-02 | ''[[:d:Q23843506|Горетово]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q4402625|Рәзән руханилар семинариясе]]''<br/>[[Казан руханилар семинариясе]] | | [[:commons:Category:Ivan Florovich Gratsinsky|Ivan Florovich Gratsinsky]] | 1887-05-06 |- | | | [[Андрей Ракович]] | 1815-07-29 | | ''[[:d:Q628254|Император сынлы сәнгать академиясе]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | [[:commons:Category:Rakovich Andrey Nickolaevich|Rakovich Andrey Nickolaevich]] | 1866-03-28 |- | | | [[Эрнест Баллион]] | 1816-11-18 | [[Санкт-Петербург]] | ''[[:d:Q107029864|faculté de physique et mathématique de l'université impériale de Kazan]]'' | ''[[:d:Q497294|lepidopterist]]''<br/>''[[:d:Q3055126|бөҗәкбелгеч]]'' | | 1901-09-09 |- | | | [[Михаил Ляпунов]] | 1820-10-12 | ''[[:d:Q19815129|Плетниха]]'' | [[Беренче Казан ирләр гимназиясе]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | | 1868-12-02 |- | | | [[Алкуин Шарбе]] | 1823 | [[Грос-Зарау]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | | 1873 |- | | | [[Михаил Имшенецкий]] | 1828 | [[Ижау]] | [[Беренче Казан ирләр гимназиясе]]<br/>[[Казан Император университеты]] | | | No/unknown value |- | | | [[Николай Чернеевский|Николай Чернеевски]] | 1835-05-10 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | ''[[:d:Q15918735|Нократ ирләр гимназиясе]]'' | [[укытучы]]<br/>[[математик]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | | 1870-04-19 |- | | | ''[[:d:Q25703954|Владимир Ауновский]]'' | 1835-06-01 | [[Вытегра]] | ''[[:d:Q4139211|Баш педагогика институты]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q2732142|статистикчы]]'' | | 1875-02-26 |- | | | [[Порфирий Гвоздев]] | 1840 | No/unknown value | ''[[:d:Q4348465|Пинзә руханилар симинариясе]]'' | [[укытучы]] | | 1901-12-23 |- | | | [[Николай Фирсов (1864)|Николай Фирсов]] | 1864-09-30<br/>1864-09-18 | [[Казан]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]'' | | 1934-04-07<br/>1933-06-07 |- | | | [[Александр Дубяго]] | 1903-12-18 | [[Казан]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]'' | [[:commons:Category:Aleksandr Dmitrievich Dubyago|Aleksandr Dmitrievich Dubyago]] | 1959-10-29 |} {{Wikidata list end}} === Тәмамлаучылар === {{seealso|Төркем:Икенче Казан ирләр гимназиясен тәмамлаучылар}} Гимназиядә ил, республика тарихында һәм мәдәниятендә зур урын алачак шәхесләр укып чыга. * [[1884 ел|1884]]-[[1891 ел]]ларда гимназиядә инкыйлабчы [[Николай Бауман|Н.Э. Бауман]] (''[[1873 ел|1873]]-[[1905 ел|1905]]'') укыган. 7нче сыйныфта укыганда Владимир Сушинский белән берлектә гимназиядәге тәртипләрне тәнкыйтьләүче «Юные всходы» кулъязма журналы чыгаралар. * Икенче гимназияне булачак тарихчы галим, академик [[Владимир Адоратский|В.В. Адоратский]] (''[[1878 ел|1878]]-[[1945 ел|1945]]''), хирург, профессор [[Иван Домрачев|И.В. Домрачев]] (''[[1889 ел|1889]]-[[1960 ел|1960]]''), композитор [[Җәүдәт Фәйзи]] (''[[1910 ел|1910]]-[[1973 ел|1973]]''), тарихчы профессор М. Бушмакин һ.б. тәмамлаган. * [[Казан үнивирситите|Казан университеты]]ның булачак профессорлары [[Николай Булич|Н. Булич]], [[Николай Вагнер|Н. Вагнер]], [[Александр Дубяго|А. Дубяго]], Е. Янишевский да икенче гимназияне тәмамлаганнар. * [[1848 ел]]да гимназияне [[Владимир Ленин]]ның {{comment|әнисенең туганы|дядя}} Дмитрий Бланк тәмамлаган. * 2нче урта мәктәпне профессорлар Г. Салихов, [[Аким Ривкинд|А. Ривкинд]] (''[[1921 ел|1921]]-[[1973 ел|1973]]''), Л. Козлов тәмамлаган. {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q28473583. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p69/Q28473583/p580:башлау,p69/Q28473583/p582:тәмамлау,label:Исем,p569,p19,p106,p108,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! башлау ! тәмамлау ! Исем ! туу датасы ! туу урыны ! һөнәр төре ! эш урыны ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | | 1843 | [[Василий Лапин]] | 1823<br/>1825 | [[Пермь]] | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1958649|school inspector]]''<br/>''[[:d:Q15143191|science communicator]]'' | [[Россия Милли китапханәсе|Русия Милли китапханәсе]] | | 1886-01-11 |- | | 1841 | [[Николай Булич]] | 1824-02-03<br/>1824 | [[Курган]] | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | [[Казан Император университеты]] | [[:commons:Category:Nikolay Bulich|Nikolay Bulich]] | 1895-05-24 |- | | | [[Алексей Безобразов]] | 1828-04-11 | No/unknown value | | | | 1905-05-12 |- | | 1845 | [[Николай Вагнер]] | 1829-07-18 | [[Карпинск]] | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]'' | ''[[:d:Q15962040|Нижгар асылзатлар институты]]''<br/>[[Казан Император университеты]]<br/>''[[:d:Q28729082|Санкт-Петербург император университеты]]''<br/>''[[:d:Q1999150|Бестужев курслары]]'' | [[:commons:Category:Nikolai Wagner|Nikolai Wagner]] | 1907-03-21 |- | | | [[Николай Головкинский]] | 1834-11-17 | [[Ядернә]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | ''[[:d:Q85300|Одесса университеты]]''<br/>''[[:d:Q240631|Белград үнивирситите]]''<br/>[[Казан Император университеты]]<br/>''[[:d:Q76466916|Imperial Novorossiia University]]''<br/>''[[:d:Q6591103|Faculty of Mathematics, University of Belgrade]]'' | [[:commons:Category:Golovkinskij, Nikolaj Alekseevich|Golovkinskij, Nikolaj Alekseevich]] | 1897-06-09 |- | | | [[Николай Демерт]] | 1835-12<br/>1835 | [[Чистай өязе]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q656823|in-home tutor]]'' | | | 1876-04-01<br/>1876-03-20 |- | | | [[Арсений Щербаков|Арсени Чербаков]] | 1839-08-16 | [[Шомбыт]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | | | 1900-03-09 |- | | | [[Александр Зайцев]] | 1841-06-20 | [[Казан]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Казан Император университеты]] | [[:commons:Category:Alexander Zaitsev|Alexander Zaitsev]] | 1910-08-19 |- | | | [[Александр Урсати]] | 1848-08-21 | No/unknown value | [[инженер]] | | | No/unknown value |- | | 1868 | [[Василий Данилевский]] | 1852-01-13 | [[Харьков]] | ''[[:d:Q2055046|физиолог]]''<br/>''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | ''[[:d:Q60850015|Kharkiv Veterinary Institute]]''<br/>''[[:d:Q28024487|Харьков университеты]]''<br/>''[[:d:Q59264749|Харьковский женский медицинский институт]]''<br/>''[[:d:Q1458695|Харьков милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q2378813|Харьков милли медицина университеты]]''<br/>''[[:d:Q4201692|Институт проблем эндокринной патологии им. В. Я. Данилевского]]'' | [[:commons:Category:Vasily Danilewsky|Vasily Danilewsky]] | 1939-02-25 |- | | 1874 | [[Шаһбазгәрәй Әхмәров|Шаһбазгәрәй Әхмәрев]] | 1853-03-12 | [[Казан]] | [[укытучы]] | | | 1900-04-01 |- | | | [[Иннокентий Канонников]] | 1854-05-28 | [[Иркутск]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | | | 1902-03-15 |- | | | [[Сергей Глинка]] | 1855-08-26 | [[Сысәрт (шәһәр)|Сысәрт]] | ''[[:d:Q13416354|mineralogist]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | ''[[:d:Q28729082|Санкт-Петербург император университеты]]'' | [[:commons:Category:Sergey Glinka|Sergey Glinka]] | 1933-04-18 |- | | | [[Алексей Казем-Бек|Алексей Касыймбәк]] | 1859<br/>1859-03-14 | [[Күзнәй өязе]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q15924224|internist]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Казан Император университеты]] | | 1919<br/>1919-06-25 |- | | | ''[[:d:Q4274121|Константин Магницкий]]'' | 1859-06-06 | [[Советское (Ядернә районы)|Шомат]] | | | | 1916 |- | | | [[Михаил Березин (1864)|Михаил Березин]] | 1864-05-21 | ''[[:d:Q4534386|Юлау]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Mikhail Berezin|Mikhail Berezin]] | 1932-10-10 |- | | | [[Евгений Вотчал]] | 1864-10-14 | ''[[:d:Q148912|Борзна]]'' | ''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q4361180|Петр авыл хуҗалыгы академиясе]]''<br/>''[[:d:Q85449|Киев политехника институты]]'' | | 1937-04-01 |- | | | [[Платон Граве]] | 1867-04-07 | [[Рязань]] | [[математик]] | [[Казан Император университеты]]<br/>[[Беренче Казан ирләр гимназиясе]]<br/>''[[:d:Q48797404|Казан реаль укуханәсе]]''<br/>''[[:d:Q28024477|Дерпт университеты]]''<br/>''[[:d:Q1807470|Воронеж дәүләт университеты]]'' | | 1919-11-18 |- | | | [[Пётр Перцов]] | 1868-06-04 | [[Казан]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]'' | | [[:commons:Category:Pyotr Pertsov|Pyotr Pertsov]] | 1947-05-19 |- | | | [[Һерман Клүге]] | 1871-05-27 | [[Радом губернасы|Радом гөбернәсе]]<br/>[[Радом]] | ''[[:d:Q65054941|bryozoologist]]''<br/>''[[:d:Q109120509|zoological collector]]'' | | | 1956-12-25 |- | | | [[Александр Остряков]] | 1871-08-14 | [[Богырыслан]] | | | | 1951-12-25 |- | | | [[Александр Щербаков|Александр Чербаков]] | 1872-03-22 | [[Россия империясе]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | [[Казан Император университеты]] | | 1922-11-07 |- | | | [[Николай Мельников (1872)|Николай Мельников]] | 1872-10-15 | [[Казан]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | 1951-03-13 |- | | | [[Виктор Меньшиков]] | 1875-01-11 | [[Лаеш өязе]] | ''[[:d:Q1919436|педиатр]]'' | ''[[:d:Q742494|Томск дәүләт университеты]]''<br/>[[Иркутск дәүләт университеты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[:commons:Category:Viktor Menshikov|Viktor Menshikov]] | 1945-02-22 |- | | | [[Нестор Петровский]] | 1875-03-01 | [[Казан]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q15976341|ыславис]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1921-02-06 |- | | | ''[[:d:Q62268406|Григорий Мартюшин]]'' | 1884-01-23 | [[Чистай өязе]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | | 1938-06-20 |- | | | [[Иван Домрачев]] | 1889-10-26 | [[Әҗем (Киров өлкәсе)|Әҗем]] | [[хирург]] | | | 1960-04-28 |- | | | [[Василий Яблоков]] | 1892-07-31 | [[Казан]] | [[математик]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1975 |- | | | ''[[:d:Q19916610|Константин Сотонин]]'' | 1893-02-26 | [[Балык Бистәсе]] | [[фәлсәфәче]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1944 |- | | | [[Алексей Кибяков]] | 1899-09-27 | [[Шомырбаш]] | [[галим]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Казан дәүләт медицина университеты]]<br/>''[[:d:Q1056886|Питырбур дәүләт медицина университеты]]'' | | 1985-05-30 |- | | 1918 | [[Хәмид Мөштәри]] | 1900-07-22 | [[Ырынбур]] | [[математик]] | [[Гыйльми Үзәк]]<br/>''[[:d:Q2300372|РСФСР Мәгариф халык комиссариаты]]''<br/>[[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Казан дәүләт архитектура-төзелеш университеты]]<br/>[[А.Н. Туполев исемендәге Казан илкүләм тикшеренү техник университеты]]<br/>[[Казан милли тикшеренү технология университеты]]<br/>''[[:d:Q4207833|РФА Казан физика-техника институты]]'' | [[:commons:Category:Hamid Mushtari|Hamid Mushtari]] | 1981-01-23 |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == # ''Гвоздев П.'' Историческая записка о второй Казанской гимназии. К., 1876. # ''Загоскин Н.П.'' Спутник по Казани. К., 1895. # ''Кузьмин В.В., Смыков Ю.И., Халиков А.Х.'' Казань. Путеводитель. К., 1977. # Казань в памятниках истории и культуры. К.: [[ТКН]], 1982. # ''[[Радик Салихов (1965)|Радик Салихов]], [[Рамил Хәйретдинов|Рамиль Хайрутдинов]]''. Республика Татарстан: Памятники истории и культуры татарского народа (конец XVIII – начало XIX веков). К.: Фест, 1995. ISBN 5-900866-01-7 == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} * [http://rt-online.ru/p-rubr-obsh-37869/ ''Лебедев Андрей''. Народный университет. «Республика Татарстан», 26.05.2005] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180109085642/http://rt-online.ru/p-rubr-obsh-37869/ |date=2018-01-09 }} == Моны да карагыз == {{Инкыйлабкача Казанда югары, урта һәм махсус уку йортлары}} [[Төркем:Әлифба буенча мәктәпләр]] [[Төркем:Казан тарихы]] [[Төркем:1835 елда барлыкка килгәннәр]] [[Төркем:1917 елда ябылган уку йортлары]] o3fjcscr530j7yanvev4cjx0vo557ll Девятаев урамы (Казан) 0 191269 4447354 3570943 2025-06-19T17:58:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447354 wikitext text/x-wiki {{Урам|Казан |шәһәр = [[Казан]] |төбәк = [[Татарстан]] |ил = [[Русия]] |исем = Девятаев урамы}} '''Девятаев урамы''' ({{lang-ru|улица Девятаева}}) — [[Казанның Вахитов районы]]нда урнашкан урам. [[Казан елга порты]]ның вокзалыннан [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] урамына, [[Казанның Үзәк Автовокзалы|автовокзалга]] кадәр сузыла. [[Порт урамы (Казан)|Порт]], [[Мехчылар урамы (Казан)|Мехчылар]], [[Мәҗит Гафури урамы (Казан)|М. Гафури]], [[Камил Якуб урамы (Казан)|К. Якуб]] урамнары белән кисешә. Елга вокзалы белән «Водник» стадионы арасында урамны [[тимер юл]] кисеп үтә. [[Советлар Берлеге каһарманы]] [[Михаил Девятаев|М.П. Девятаев]] (''чын фамилиясе'' Девятайкин)<ref>[http://www.stoletie.ru/ww2/nebo_moja_obitel_986.htm ''Николай Черкашин.'' «Небо моя обитель...». «Столетие» (''интернет-газета''), 13.08.2015]</ref> (''[[1917 ел|1917]]-[[2002 ел|2002]]'') исемен йөртә. [[Файл:Девятаев_урамы.jpg|200px|thumb|right|Девятаев урамы. ''[[Казан елга порты|Порт]] ягыннан күренеше''.<br/><small>''kazved.ru''</small>]] == Тарих == Элек урам {{comment|Порт|урысча: Портовая}} урамының (1920-еллардан 1965 елга кадәр Вокзал урамы, 1920-елларга кадәр ''исемсез'' урам)<ref>{{китап|автор=[[Булат Солтанбәков|Б. Султанбеков]]|бүлек=Улицы и площади Казани (Из истории переименований)|башлык=Не навреди: размышления историка : историко-публицистические очерки, новые открытия|оригинал=|сылтама=|басма=|җаваплы=|урын=|нәшрият=[[Татарстан китап нәшрияты|Татарское Книжное Издательство]]|ел=1999|том=|бит=|битләр=|isbn=}}</ref> бер өлеше булган. [[2005 ел]]да [[Казан]] шәһәре администрациясе [[Камил Исхаков|башлыгының]] 741нче карары (''08.04.2005'') белән, Порт урамының [[Казан елга порты|Елга портыннан]] [[Казанның Үзәк Автовокзалы|автовокзал]]га кадәр булган өлеше [[Казан]]да [[Казан елга техникумы|елга техникумын]] тәмамлаган, [[Бөек Ватан сугышы|сугыштан]] соң [[Казан елга порты]]нда тиз йөрешле елга пассажир суднолары (''«Ракета-001», «Метеор-002»'') капитаны булып эшләгән [[Советлар Берлеге каһарманы]] [[Михаил Девятаев|М.П. Девятаев]] (''[[1917 ел|1917]]-[[2002 ел|2002]]'') истәлегенә Девятаев урамы дип үзгәртелгән<ref>{{Citation |title=Постановление Администрации города Казани от 8 апреля 2005 года № 741 «Об увековечении имен участников Великой Отечественной войны в наименованиях улиц г. Казани» |url=http://xn--80aagx3bjb0a0d.xn--p1ai/ru/content/%D0%BA-100-%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8E-%D1%81%D0%BE-%D0%B4%D0%BD%D1%8F-%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%BC%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B0-%D0%BF%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B0-%D0%B4%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0-%D0%B2-%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D0%B0%D1%85-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0- |access-date=2021-08-15 |archive-date=2019-09-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190914004739/http://xn--80aagx3bjb0a0d.xn--p1ai/ru/content/%D0%BA-100-%D0%BB%D0%B5%D1%82%D0%B8%D1%8E-%D1%81%D0%BE-%D0%B4%D0%BD%D1%8F-%D1%80%D0%BE%D0%B6%D0%B4%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D1%8F-%D0%BC%D0%B8%D1%85%D0%B0%D0%B8%D0%BB%D0%B0-%D0%BF%D0%B5%D1%82%D1%80%D0%BE%D0%B2%D0%B8%D1%87%D0%B0-%D0%B4%D0%B5%D0%B2%D1%8F%D1%82%D0%B0%D0%B5%D0%B2%D0%B0-%D0%B2-%D1%80%D0%B0%D0%BC%D0%BA%D0%B0%D1%85-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B9%D0%BD%D0%BE%D0%B3%D0%BE-%D0%BF%D1%80%D0%BE%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0- |dead-url=yes }}</ref>. == Игътибарга лаек объектлар == * [[Казан елга порты|Елга порты]] һәм вокзал * [[Казанның Үзәк Автовокзалы|Автовокзал]] * {{comment|Яңа өйләнешүчеләр паркы|урысча: Парк молодоженов}} * «Водник» стадионы == Галерея == <gallery perrow="3" widths="200" heights="150" caption="Девятаев урамы"> Файл:Rachport.jpg|Елга вокзалы. ''[[Идел|Идел елгасыннан]] күренеше'' </gallery> == Сылтамалар == * [http://казвед.рф/article/60400.aspx ''Гараева Ильсия.'' В каком состоянии казанские улицы, названные в честь героев войны? «[[Казанские ведомости (гәҗит)|Казанские ведомости]]», 23.04.2015]{{Deadlink|date=October 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.kznportal.ru/o_gorode/nazvaniya_ulits/d/id4788/ Улица Девятаева. kznportal.ru, 24.08.2011] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160422134208/http://www.kznportal.ru/o_gorode/nazvaniya_ulits/d/id4788/ |date=2016-04-22 }} * [https://yandex.ru/maps/43/kazan/?ll=49.099576%2C55.773393&z=18 Девятаев урамы Яндекс картасында] == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Казанның тарихи урамнары}} [[Төркем:Казанның Вахит районы урамнары]] 0rl6gzglk5twqmpkbkiftftj2t6c9g6 ТАССР Югары Шурасы депутатлары 0 203265 4447584 3344758 2025-06-20T10:52:33Z Әмир 15082 өстәмә 4447584 wikitext text/x-wiki == 1 нче чакырылыш (1938—1947) == # Агафья Лаврова # [[Александр Алемасов]] # Александр Дряблов # Александр Перов # Александр Сорвин # Александр Стариков # Алексей Бобылев # Алексей Иванов # Алексей Марков # Алексей Салакаев # Алексей Саланов # Алексей Холуев # [[Анастас Микоян]] # Анастасия Носова # Андрей Андреев # Анисим Камзин # Анна Зарубина # Анна Кончева # Анна Тимофеева # Антон Петров # [[Әмин Тынчеров]] # Әхмәт Бисәров # Әхмәт Гыйльманов # Василий Бобров # Василий Ерышканов # Василий Михайлов # Василий Перов # Виктор Быстров # Виктор Ядыков # Владимир Бельский # Вячеслав Молотов # Габделхак Сәләхов # Габдрахман Сәйфетдинов # Габдулла Хафизов # Габдулла Шәмсетдинов # Гайшә Ишморатова # Гайшә Мәннанова # [[Гали Динмөхәммәтов]] # Галимҗан Шаһимәрданов # [[Галия Измайлова (халык комиссары)|Галия Измайлова]] # Гарәфетдин Шәмсетдинов # Гөлсем Шәмсиева # Григорий Тихонов # Григорий Чурунин # Гыйльмулла Яһүдин # Дмитрий Павлов # Евдокия Афанасьева # Екатерина Никифорова # Ефим Леонтьев # Ефим Матвеев # Ефим Петров # Закир Галиханов # Закир Шакиров # Зариф Закиров # Зәйнәп Хәйруллина # Зәйнулла Шәрифуллина # Иван Акатьев # Иван Антонов # Иван Козлов # Иван Корнев # Иван Матвеев # Иван Морозов # Иван Пашкин # Имам Мөхәммәтдинов # [[Иосиф Сталин]] # Исаак Скворцов # Кадыйр Вәлетдинов # [[Климент Ворошилов]] # Константин Герасимов # Константин Перов # Кузьма Долгов # Кыям Сираҗев # Лазарь Каганович # Ләйлибәдәр Зарипова # Маһинур Шарипова # Маһирә Хөҗҗәтова # Матвей Шелудченко # Мәннаф Айтуганов # Мәрьям Таҗетдинова # Мәсфия Сәдриева # Мисбах Якупов # Михаил Калинин # Михаил Клемашев # Мортаза Мозаффаров # Мөннәбәхә (?) Харисова # Нәсиб Ваһапов # Нәсимә Җамәлиева # Никита Михайлов # Никита Щербак # Николай Егоров # [[Николай Ежов]] # Николай Киселев # Николай Осинцев # Нургали Латыйпов # Ольга Мокейчева # Павел Киселев # Павел Морозов # Павел Усов # Павел Ширяев # Пётр Державин # Петр Сивирев # Петр Филимонов # Рамазан Газиев # Рәхим Шаирпов # Сабир Хакимҗанов # Сабирҗан Нигъмәтҗанов # Салихҗан Анитуллин (Гыйнаятуллин?) # Самат Мөхәммәтов # Сафиулла Зәйнуллин # [[Сәет Шәрәфиев]] # Солтан Сәетгәрәев # Сөләйман Миңнебаев # Тимофей Бондарь # Фазлый Шаһиев # Фатыйма Садыйкова # Фатыйх Шириязданов # Федор Григорьев # Федор Колесников # Федор Неклюдов # Федор Садовников # Федор Чиндарев # Фәйзә Хәкимова # Фәкыя Солтанова # Хаҗи Галиев # Хаҗи Котлин # Хаҗип Мифтахов # Хәернисә Мусина # Хәйрулла Сәйфетдинов # Хәмзә Мәңгешев # Хәсән Сөләйманов # Хәтимә Хәйретдинова # Хикмәтулла Гыйбадуллин # Хөснелгата Сабиров # Хөснулла Хәйруллин # Һади Габдрахманов # Һибәт Әхмәтбаев # Шакир Зарипов # Шаһи Садыйков # Шәймәрдан Шәвәлиев # Шәриф Әхмәтов # Шәрифҗан Салихҗанов # [[Шәфикъ Әпсәләмов]] # Ярулла Насыйбуллин == 2 нче чакырылыш (1947—1951) == # Анатолий Полянский<ref name=":02"/> # Әүхәди Милмөхәммәтов<ref name=":02" /> # Владимир Прокушев<ref name=":02" /> # [[Вячеслав Лобков]]<ref name=":02"/> # [[Габделхак Бәдыйгов]]<ref name=":02">Татар энциклопедия сүзлеге</ref> # Гали Дәүләтхуҗин<ref name=":02"/> # Гомәр Гаипов<ref name=":02"/> # Гомәр Кантүков<ref name=":02"/> # [[Григорий Романов]]<ref name=":02" /> # [[Гыйләҗ Ганиев]]<ref name=":02"/> # Евгений Григорьев<ref name=":02"/> # [[Зиннәт Моратов]]<ref name=":02"/> # [[Кави Нәҗми]]<ref name=":02"/> # [[Миргарифан Азизов|Миргарифҗан Азизов]]<ref name=":02"/> # [[Салих Батыев]]<ref name=":02"/> # Тимофей Белов<ref name=":02"/> # [[Тимофей Кругляков]]<ref name=":02" /> # [[Хәлил Әбҗәлилов]]<ref name=":02"/> # [[Һадый Галиев|Һади Галиев]]<ref name=":02"/> # Ярулла Насыйбуллин<ref name=":02" /> # ... == 3 нче чакырылыш (1951—1955) == # [[Александр Ефремов (1910)|Александр Ефремов]]<ref name=":02"/> # Анатолий Полянский<ref name=":02" /> # [[Антонина Евдокимова]]<ref name=":02"/> # [[Бари Гарифуллин]]<ref name=":02"/> # Вячеслав Лобков<ref name=":02"/> # Гали Дәүләтхуҗин<ref name=":02"/> # Габбас Кашаев<ref name=":02" /> # Габделхак Бәдыйгов<ref name=":02"/> # [[Гомәр Бәширов]]<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # Григорий Романов<ref name=":02" /> # Гыйләҗ Ганиев<ref name=":02"/> # Зиннәт Моратов<ref name=":02"/> # Кави Нәҗми<ref name=":02"/> # [[Лазарь Дергунов]]<ref name=":02"/> # Леонид Козлов<ref name=":02" /> # Миргарифан Азизов<ref name=":02"/> # [[Сәләх Низамов]]<ref name=":02" /> # [[Сергей Князев]]<ref name=":02" /> # [[Фатыйма Сираева]]<ref name=":02" /> # Хәлил Әбҗәлилов<ref name=":02"/> # Һади Галиев<ref name=":02"/> # ... == 4 нче чакырылыш (1955—1959) == # Анатолий Полянский<ref name=":02" /> # Бари Гарифуллин<ref name=":02" /> # [[Борис Арбузов]]<ref name=":02"/> # Всеволод Сластников<ref name=":02" /> # Вячеслав Лобков<ref name=":02"/> # Габделхак Бәдыйгов<ref name=":02"/> # Габбас Кашаев<ref name=":02" /> # Гомәр Гаипов<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # Григорий Романов<ref name=":02" /> # Гыйләҗ Ганиев<ref name=":02"/> # Зиннәт Моратов<ref name=":02"/> # Кави Нәҗми<ref name=":02"/> # Лазарь Дергунов<ref name=":02"/> # Леонид Козлов<ref name=":02" /> # Мәхфүзә Мәкъсүтова<ref name=":02"/> # Миргарифан Азизов<ref name=":02"/> # [[Нәҗип Зыятдинов]]<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Сәләх Низамов<ref name=":02" /> # Сергей Князев<ref name=":02" /> # [[Фатыйма Сираева]]<ref name=":02" /> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # Хаҗи Рәхмәтуллин<ref name=":02" /> # Хәлил Әбҗәлилов<ref name=":02"/> # Һади Галиев<ref name=":02"/> # ... == 5 нче чакырылыш (1959—1963) == # Анатолий Полянский<ref name=":02" /> # Анатолий Сибиркин<ref name=":02" /> # [[Анатолий Скочилов]]<ref name=":02" /> # Әүхәди Милмөхәммәтов<ref name=":02" /> # Борис Арбузов<ref name=":02"/> # [[Владимир Иванов (1917)|Владимир Иванов]]<ref name=":02"/> # Всеволод Сластников<ref name=":02" /> # [[Габбас Гыйматдинов]]<ref name=":02"/> # Габбас Кашаев<ref name=":02" /> # Габделхак Бәдыйгов<ref name=":02"/> # [[Гөлсем Минһаҗева-Шәмгунова|Гөлсем Минһаҗева]]<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # Лазарь Дергунов<ref name=":02"/> # Мәхфүзә Мәкъсүтова<ref name=":02"/> # [[Михаил Грин]]<ref name=":02"/> # [[Мирза Мәхмүтов]]<ref name=":02"/> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Мөдәррис Мусин<ref name=":02"/> # [[Николай Провоторов]]<ref name=":02" /> # Павел Орешин<ref name=":02" /> # [[Прокофий Зубец|Прокопий Зубец]]<ref name=":02"/> # Рәфкать Миңгәрәев<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # [[Семен Игнатьев]]<ref name=":02"/> # Сергей Князев<ref name=":02" /> # Үзбәк Биктимерев<ref name=":02"/> # Фәррух Садыйков<ref name=":02" /> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # [[Фикрәт Табиев]]<ref name=":02" /> # Хаҗи Рәхмәтуллин<ref name=":02" /> # Шамил Әбдриев<ref name=":02"/> # Һади Галиев<ref name=":02"/> # Ярулла Насыйбуллин<ref name=":02" /> # ... == 6 нче чакырылыш (1963—1967) == # [[Александр Бондаренко]]<ref name=":02"/> # Александр Гнеденков<ref name=":02"/> # Александр Котов<ref name=":02" /> # Александр Смирнов<ref name=":02" /> # [[Әгъзам Вәлиханов]]<ref name=":02"/> # [[Әнвәр Баһаветдинов]]<ref name=":02"/> # Әнисә Мусина<ref name=":02"/> # Әүхәди Милмөхәммәтов<ref name=":02"/> # Борис Арбузов<ref name=":02"/> # Борис Мартынов<ref name=":02"/> # [[Булат Гыйззәтуллин]]<ref name=":02"/> # Валентина Бухина<ref name=":02"/> # [[Вера Минкина]]<ref name=":02"/> # [[Виктор Никонов]]<ref name=":02" /> # Владимир Ермаков<ref name=":02"/> # Владимир Иванов<ref name=":02"/> # Всеволод Сластников<ref name=":02" /> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # [[Габделхак Әбдерәзәков|Габделхак Әбдрәзәков]]<ref name=":02"/> # Габделхак Бәдыйгов<ref name=":02"/> # [[Габделхак Галиев]]<ref name=":02"/> # Габдулла Бичурин<ref name=":02"/> # Гүрги Мәмәков<ref name=":02"/> # [[Камил Гозәеров]]<ref name=":02"/> # [[Мансур Абдрахманов|Мансур Габдрахманов]]<ref name=":02"/> # Мирза Мәхмүтов<ref name=":02"/> # Михаил Грин<ref name=":02"/> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Мөдәррис Мусин<ref name=":02"/> # [[Надежда Галочкина]]<ref name=":02"/> # [[Нәҗип Җиһанов]]<ref name=":02"/> # [[Николай Максимов]]<ref name=":02"/> # [[Рәүф Әһлиуллин]]<ref name=":02"/> # Рәфкать Сафиуллин<ref name=":02" /> # Рәфкать Миңгәрәев<ref name=":02"/> # Садыя Биглова<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Салих Сафин<ref name=":02" /> # Сергей Богатырев<ref name=":02"/> # Сергей Григорович<ref name=":02"/> # Сергей Князев<ref name=":02" /> # Тимерхан Борһанов<ref name=":02"/> # Үзбәк Биктимерев<ref name=":02"/> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # Фикрәт Табиев<ref name=":02" /> # Һади Галиев<ref name=":02"/> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # [[Юрий Застела]]<ref name=":02"/> # Ярулла Насыйбуллин<ref name=":02" /> # ... == 7 нче чакырылыш (1967—1971) == # Александр Гнеденков<ref name=":02"/> # Александр Котов<ref name=":02" /> # [[Александра Беспалова]]<ref name=":02"/> # Анатолий Сибиркин<ref name=":02" /> # Әнвәр Баһаветдинов<ref name=":02"/> # Әнисә Мусина<ref name=":02"/> # Әүхәди Милмөхәммәтов<ref name=":02"/> # Булат Гыйззәтуллин<ref name=":02"/> # Валентина Бухина<ref name=":02"/> # [[Валентина Павлова]]<ref name=":02" /> # [[Василий Вырин]]<ref name=":02"/> # Валерий Грайфер<ref name=":02"/> # Виктор Никонов<ref name=":02" /> # Владимир Иванов<ref name=":02"/> # Всеволод Сластников<ref name=":02" /> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # Габдулла Бичурин<ref name=":02"/> # Гадел Вахитов<ref name=":02"/> # [[Госман Җиһаншин]]<ref name=":02"/> # Гүрги Мәмәков<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # [[Евгений Королёв (1913)|Евгений Королев]]<ref name=":02" /> # [[Илдус Садыйков]]<ref name=":02" /> # Иршат Мөхетдинов<ref name=":02"/> # Мансур Габдрахманов<ref name=":02"/> # Мәүлетҗан Габдуллин<ref name=":02"/> # Миргазиян Сәләхов<ref name=":02" /> # Мирза Мәхмүтов<ref name=":02"/> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Морзаһит Вәлиев<ref name=":02"/> # Надежда Галочкина<ref name=":02"/> # Николай Григорьев<ref name=":02"/> # [[Николай Лемаев]]<ref name=":02"/> # [[Рәис Беляев]]<ref name=":02"/> # Рәшидә Җиһаншина<ref name=":02"/> # Рәшит Нигъмәтуллин<ref name=":02" /> # Садыя Биглова<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Салих Сафин<ref name=":02" /> # Сергей Богатырев<ref name=":02"/> # Сергей Князев<ref name=":02" /> # Фәйзрахман Галиев<ref name=":02"/> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # Фикрәт Табиев<ref name=":02" /> # [[Шамил Мостаев]]<ref name=":02"/> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # [[Индус Фәтхуллин]] # ... == 8 нче чакырылыш (1971—1975) == # Александр Гнеденков<ref name=":02"/> # Александр Котов<ref name=":02" /> # Әдип Миңнебаев<ref name=":02"/> # Әнвәр Баһаветдинов<ref name=":02"/> # Әнисә Мусина<ref name=":02"/> # Әүхәди Милмөхәммәтов<ref name=":02"/> # Булат Гыйззәтуллин<ref name=":02"/> # Валерий Грайфер<ref name=":02"/> # Владимир Иванов<ref name=":02"/> # Всеволод Сластников<ref name=":02" /> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # Габдулла Бичурин<ref name=":02"/> # Госман Җиһаншин<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # Дания Дәүләтшина<ref name=":02"/> # Евгений Батенчук<ref name=":02"/> # Евгений Королев<ref name=":02" /> # [[Евгений Кузин]]<ref name=":02" /> # [[Иван Кобяков]]<ref name=":02" /> # Илдус Садыйков<ref name=":02" /> # Иршат Мөхетдинов<ref name=":02"/> # Камил Гозәеров<ref name=":02"/> # [[Камил Исхаков]]<ref name=":02"/> # [[Лев Васильев]]<ref name=":02"/> # [[Леонид Смагин]]<ref name=":02" /> # Мирза Мәхмүтов<ref name=":02"/> # [[Михаил Глебов]]<ref name=":02"/> # [[Михаил Нужин]]<ref name=":02" /> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Морзаһит Вәлиев<ref name=":02"/> # Нәҗип Җиһанов<ref name=":02"/> # Николай Григорьев<ref name=":02"/> # Николай Демидов<ref name=":02"/> # Нургали Сабирҗанов<ref name=":02" /> # Рәфкать Сафиуллин<ref name=":02" /> # Рәшидә Җиһаншина<ref name=":02"/> # Рәшит Нигъмәтуллин<ref name=":02" /> # [[Ришат Болгаков]]<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Салих Сафин<ref name=":02" /> # Сергей Князев<ref name=":02" /> # Тимерхан Борһанов<ref name=":02"/> # Фатыйх Миңнешев<ref name=":02"/> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # Федор Панин<ref name=":02" /> # Фикрәт Табиев<ref name=":02" /> # Шамил Мостаев<ref name=":02"/> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # [[Әхсән Заһитов]] # ... == 9 нчы чакырылыш (1975—1980) == # Александр Гнеденков<ref name=":02"/> # [[Алексей Исаев (1924)|Алексей Исаев]]<ref name=":02"/> # Әдип Миңнебаев<ref name=":02"/> # Әдһәм Сәмигуллин<ref name=":02" /> # Әнвәр Баһаветдинов<ref name=":02"/> # Әнисә Мусина<ref name=":02"/> # Владимир Ермаков<ref name=":02"/> # [[Виталий Копылов]]<ref name=":02" /> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # Габдулла Бичурин<ref name=":02"/> # Галина Лоцманова<ref name=":02"/> # Госман Җиһаншин<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # [[Дания Галимова]]<ref name=":02"/> # Дания Дәүләтшина<ref name=":02"/> # Евгений Батенчук<ref name=":02"/> # Евгений Королев<ref name=":02" /> # Евгений Лисин<ref name=":02"/> # Закир Кашапов<ref name=":02" /> # Илдус Садыйков<ref name=":02" /> # Иршат Мөхетдинов<ref name=":02"/> # Йолдыз Кормашев<ref name=":02" /> # Лев Васильев<ref name=":02"/> # Леонид Смагин<ref name=":02" /> # [[Мәкъсүт Зарипов]]<ref name=":02"/> # Мира Космодемьянская<ref name=":02" /> # Мирза Мәхмүтов<ref name=":02"/> # Михаил Нужин<ref name=":02" /> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Морзаһит Вәлиев<ref name=":02"/> # Нәҗип Җиһанов<ref name=":02"/> # Николай Григорьев<ref name=":02"/> # Николай Демидов<ref name=":02"/> # Рәис Беляев<ref name=":02"/> # Рәшит Нигъмәтуллин<ref name=":02" /> # Садыя Биглова<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Фәррух Садыйков<ref name=":02" /> # Федор Мельников<ref name=":02"/> # Федор Панин<ref name=":02" /> # Фикрәт Табиев<ref name=":02" /> # Шамил Мостаев<ref name=":02"/> # [[Шәүкәт Биктимерев]]<ref name=":02"/> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # Юрий Демидов<ref name=":02"/> # [[Әхсән Заһитов]] # ... == 10 нчы чакырылыш (1980—1985) == # Александр Гнеденков<ref name=":02"/> # Александр Гуляев<ref name=":02"/> # [[Александр Коновалов (1934)|Александр Коновалов]]<ref name=":02" /> # Александр Котов<ref name=":02" /> # Александр Павлов<ref name=":02" /> # [[Аркадий Родыгин]]<ref name=":02" /> # Әдип Миңнебаев<ref name=":02"/> # Әнвәр Баһаветдинов<ref name=":02"/> # Валерий Васильев<ref name=":02"/> # Виталий Копылов<ref name=":02" /> # Владимир Беляев<ref name=":02"/> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # Габдулла Бичурин<ref name=":02"/> # Галина Лоцманова<ref name=":02"/> # Госман Җиһаншин<ref name=":02"/> # Григорий Полющенков<ref name=":02" /> # Дания Дәүләтшина<ref name=":02"/> # Евгений Батенчук<ref name=":02"/> # [[Илдус Мәстүкев]]<ref name=":02"/> # Илдус Садыйков<ref name=":02" /> # Илтәзәр Галиев<ref name=":02"/> # Иршат Мөхетдинов<ref name=":02"/> # [[Кәшиф Ибәтуллин]]<ref name=":02"/> # Леонид Симунов<ref name=":02" /> # Леонид Смагин<ref name=":02" /> # Марат Сираев<ref name=":02" /> # Мира Космодемьянская<ref name=":02" /> # Михаил Репеев<ref name=":02" /> # Морзаһит Вәлиев<ref name=":02"/> # Наталья Данилевская<ref name=":02"/> # [[Николай Мальнев]]<ref name=":02"/> # Нәҗип Җиһанов<ref name=":02"/> # Николай Баныкин<ref name=":02"/> # Николай Демидов<ref name=":02"/> # Николай Калашников<ref name=":02" /> # Равил Низамов<ref name=":02" /> # Рәфкать Сафиуллин<ref name=":02" /> # Рәшит Нигъмәтуллин<ref name=":02" /> # Садыя Биглова<ref name=":02"/> # Салих Батыев<ref name=":02"/> # Салих Сафин<ref name=":02" /> # Фәррух Садыйков<ref name=":02" /> # [[Шәрифулла Сәгъдуллин]]<ref name=":02" /> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # Юрий Акимов<ref name=":02"/> # Юрий Демидов<ref name=":02"/> # [[Әхсән Заһитов]] # ... == 11 нче чакырылыш (1985—1990) == # [[Андрей Бусыгин]]<ref name=":02"/> # Александр Ефремов<ref name=":02"/> # Александр Коновалов<ref name=":02" /> # Алексей Демидов<ref name=":02"/> # Анатолий Сорокин<ref name=":02" /> # Аркадий Родыгин<ref name=":02" /> # Әнвәр Баһаветдинов<ref name=":02"/> # Валентина Липужина<ref name=":02"/> # Валерий Васильев<ref name=":02"/> # Виталий Копылов<ref name=":02" /> # Владимир Беляев<ref name=":02"/> # [[Вячеслав Алемасов]]<ref name=":02"/> # Габбас Гыйматдинов<ref name=":02"/> # Галина Лоцманова<ref name=":02"/> # Гелий Кобелев<ref name=":02" /> # Геннадий Баранов<ref name=":02"/> # Дания Дәүләтшина<ref name=":02"/> # Евгений Батенчук<ref name=":02"/> # Евгений Богачев<ref name=":02"/> # Евгений Лисин<ref name=":02"/> # Иван Ларионов<ref name=":02" /> # Илдус Гәрәев<ref name=":02"/> # Илдус Гыйззәтуллин<ref name=":02"/> # Илдус Садыйков<ref name=":02" /> # Кәшиф Ибәтуллин<ref name=":02"/> # Леонид Смагин<ref name=":02" /> # Марат Сираев<ref name=":02" /> # [[Мөхәммәт Сабиров]]<ref name=":02" /> # Наил Сабиров<ref name=":02" /> # Наталья Данилевская<ref name=":02"/> # Нәҗип Җиһанов<ref name=":02"/> # Николай Бех<ref name=":02"/> # [[Николай Зеленов]]<ref name=":02"/> # Николай Калашников<ref name=":02" /> # Равил Низамов<ref name=":02" /> # Рәис Беляев<ref name=":02"/> # Рәис Сабиров<ref name=":02" /> # Рәфкать Сафиуллин<ref name=":02" /> # [[Рим Зарипов]]<ref name=":02"/> # Ринат Галиев<ref name=":02"/> # Сергей Кирилов<ref name=":02" /> # [[Туфан Миңнуллин]]<ref name=":02"/> # Фатыйх Сибәгатуллин<ref name=":02" /> # [[Харис Галимуллин]]<ref name=":02"/> # [[Хәләф Низамов]]<ref name=":02" /> # Шамил Мостаев<ref name=":02"/> # Юнир Җамалетдинов<ref name=":02"/> # Юрий Акимов<ref name=":02"/> # Юрий Демидов<ref name=":02"/> # ... == 12 нче чакырылыш (1990—1995) == # [[Азат Зыятдинов]]<ref>[https://www.azatliq.org/a/28753977.html Милләтпәрвәр галим Азат Зыятдинов вафат]</ref> # Александр Ефремов<ref name=":02"/> # Александр Обыденнов<ref name=":02" /> # Алексей Демидов<ref name=":02"/> # Анатолий Демидов<ref name=":02"/> # Анатолий Сорокин<ref name=":02" /> # [[Әнәс Исхаков (1945)|Әнәс Исхаков]]<ref name=":02"/> # Әсхәт Арысланов<ref name=":02"/> # Әхмәтҗан Булатов<ref name=":02"/> # [[Борис Захаров]]<ref name=":02"/> # Валентина Липужина<ref name=":02"/> # Вәгыйз Минһаҗев<ref name=":02"/> # Гаяз Сәхәпов<ref name=":02" /> # Гелий Кобелев<ref name=":02" /> # Герман Мелкумянц<ref name=":02"/> # Евгений Лисин<ref name=":02"/> # [[Зилә Вәлиева]]<ref name=":02"/> # Исхак Садриев<ref name=":02" /> # Камил Исхаков<ref name=":02"/> # Лидия Анчикова<ref name=":02"/> # [[Марат Мөлеков]]<ref name=":02"/> # Марат Сираев<ref name=":02" /> # Марс Михайлов<ref name=":02"/> # Мөнир Әһлиуллин<ref name=":02"/> # Мөхәммәт Гатиятуллин<ref name=":02"/> # Мөхәммәт Сабиров<ref name=":02" /> # Николай Зеленов<ref name=":02"/> # Николай Калашников<ref name=":02" /> # [[Разил Вәлиев]]<ref name=":02"/> # [[Рәфгать Алтынбаев]]<ref name=":02"/> # Рим Зарипов<ref name=":02"/> # [[Роберт Миңнуллин]]<ref name=":02"/> # Сәлимхан Әхмәтханов<ref name=":02"/> # [[Фәндәс Сафиуллин]]<ref name=":02" /> # [[Фәрит Мөхәммәтшин]]<ref name=":02"/> # [[Фәүзия Бәйрәмова]]<ref name=":02"/> # Хәләф Низамов<ref name=":02" /> # Шамил Мостаев<ref name=":02"/> # Юрий Решетов<ref name=":02" /> # ... == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:ТАССР]] djfcc77qgr783p9uao64cux88qjxu79 Казан руханилар академиясе 0 210910 4447356 4444841 2025-06-19T18:00:01Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447356 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Казан руханилар академиясе''' ({{lang-ru|Казанская духовная академия}}) — [[Рус православ чиркәве]]нең югары дини уку йорты. == Тарих == [[1842 ел]]да ачыла. Дини уку йортлары һәм дөньяви мәктәпләр өчен дин гыйльме укытучылары һәм руханилар әзерли. Уку вакыты 4 ел. [[Казан руханилар семинариясе|Руханилар семинариясен]] уңышлы тәмамлаучылар кабул ителә. Бүлекләр — илаһият, чиркәү тарихы, чиркәү гамәле, миссионерлык. Миссионерлык бүлеге раскольникларга, [[Буддачылык|будда]] һәм [[Мөселманнар|ислам динендәгеләргә]] каршы эш алып бару бүлекчәләренә бүленә. Соңгысында [[Гарәп теле|гарәп]], [[Татар теле|татар]] телләре, ислам дине гыйльме, [[Татарлар|татар]], [[Башкортлар|башкорт]], [[Чуашлар|чуаш]] һәм [[мордва]] халыклары тарихы һәм этнографиясе өйрәнелә. [[1921 ел]]да ябыла. == Шәхесләр == === Ректорлар === === Укытучылар === {{seealso|Төркем:Казан руханилар академиясе укытучылары}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P108 wd:Q4207718. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p69,p106,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! әлма-матер ! һөнәр төре ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | No/unknown value | ''[[:d:Q61882044|Диодор (Ильдомский)]]'' | ''[[:d:Q4402625|Рәзән руханилар семинариясе]]''<br/>[[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]''<br/>[[укытучы]] | | 1860-01-03 |- | 1798-10 | [[Даниил (Сивиллов)|Даниил]] | ''[[:d:Q4223072|1 нче санлы Пинзә гимназиясе]]'' | ''[[:d:Q15255771|sinologist]]'' | | 1871-01-01 |- | 1799 | [[Петр Вагнер]] | ''[[:d:Q204181|Тарту университеты]]''<br/>''[[:d:Q658192|Вилнүс университеты]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1876-08-03 |- | 1804 | [[Гордий Саблуков]] | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1880-01-29<br/>1880 |- | 1807 | [[Андрей Беневоленски]] | ''[[:d:Q4308201|Мөрәм руханилар укуханәсе]]''<br/>''[[:d:Q4113251|Владимир руханилар симинариясе]]''<br/>[[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | [[галим]] | | 1880 |- | 1808 | [[Александр Попов (1808)|Александр Попов]] | [[Беренче Казан ирләр гимназиясе]]<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q19829967|mongolist]]'' | | 1865 |- | 1808 | ''[[:d:Q4067260|Anthony]]'' | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Anthony (Radoniezhski)|Anthony (Radoniezhski)]] | 1872-12-23 |- | 1811 | ''[[:d:Q18279424|Фотий]]'' | ''[[:d:Q1973040|Киев руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q1288557|hieromonk]]'' | | 1877-11-05 |- | 1817 | ''[[:d:Q62238154|Паисий Пылаев]]'' | ''[[:d:Q1973040|Киев руханилар академиясе]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | 1864 |- | 1818 | ''[[:d:Q4416628|Serafin]]'' | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Seraphin (Protopopov)|Seraphin (Protopopov)]] | 1891-01-11 |- | 1818 | ''[[:d:Q4427209|Соколов, Нафанаил Петрович]]'' | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | | | 1881 |- | 1820-10-26 | [[Дмитрий Кастальский]] | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | | 1891-11-26 |- | 1821 | [[Алексей Бобровников]] | ''[[:d:Q4203282|Өркет руханилар семинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | | | 1865-03-08 |- | 1821 | [[Иван Гвоздев]] | ''[[:d:Q4348465|Пинзә руханилар симинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | [[галим]] | | 1873-08-06 |- | 1821-01-25 | ''[[:d:Q2631309|Grigory Eliseev]]'' | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | | 1891-01-18 |- | 1822 | [[Галсан Гомбоев]] | | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | | 1863-06-11 |- | 1822-04-23<br/>1822-05-05 | [[Николай Ильминский]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | [[:commons:Category:Nikolay Ilminsky|Nikolay Ilminsky]] | 1891-12-27 |- | 1823-04-23 | [[Иван Порфирьев]] | Казан руханилар академиясе | [[галим]] | | 1890 |- | 1824 | ''[[:d:Q4483727|Filaret]]'' | ''[[:d:Q1973040|Киев руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Philaret (Filarietov)|Philaret (Filarietov)]] | 1882-02-23 |- | 1825-01-20 | [[Вениамин (Благонравов)|Вениамин]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]'' | [[:commons:Category:Beniamin (Blagonravov)|Beniamin (Blagonravov)]] | 1892-02-02 |- | 1826-01-06 | [[Михаил Зефиров]] | Казан руханилар академиясе | | | 1889-03-04 |- | 1829-01-01 | ''[[:d:Q4113001|Vladimir Nikolski]]'' | ''[[:d:Q4248826|Kursk Theological Seminary]]''<br/>[[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Vladimir (Nikolsky)|Vladimir (Nikolsky)]] | 1900-12-29 |- | 1832 | ''[[:d:Q4501409|Chryzant]]'' | ''[[:d:Q4453212|Тверь руханилар семнариясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | 1883-11-06 |- | 1833 | [[Михаил Красин]] | ''[[:d:Q4336853|Орөл руханилар семинариясе]]'' | [[галим]] | | 1880-07-06 |- | 1834-03-21 | ''[[:d:Q30301205|Vasily Mikhaylovsky]]'' | [[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | ''[[:d:Q432386|вәгыйз]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | 1910-06-14 |- | 1835 | ''[[:d:Q6699543|Tichon]]'' | [[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | 1896-12-05 |- | 1835-01-23 | [[Евфимий Малов]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | | 1918-02-25 |- | 1839 | ''[[:d:Q107174572|Александр Иванович Гренков]]'' | ''[[:d:Q4112531|Viphanskaja Theological Seminary]]''<br/>''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1901-05-13 |- | 1839 | [[Василий Рождественский]] | [[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q19829990|biblical scholar]]''<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | 1917-10-02 |- | 1839-07-13 | [[Илья Бердников]] | ''[[:d:Q4139473|Glazov Seminary]]''<br/>Казан руханилар академиясе<br/>''[[:d:Q4130474|Вәтке руханилар семинариясе]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1915-09-30 |- | 1840 | [[Николай Ивановский|Николай Ивановски]] | ''[[:d:Q4070567|Arkhangelsk theological seminary]]'' | ''[[:d:Q19829980|дин белгече]]'' | | 1913-10-26 |- | 1840-03-25 | ''[[:d:Q65130191|Nikolay Rozhdestvensky]]'' | ''[[:d:Q4248826|Kursk Theological Seminary]]'' | ''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | 1882-12-08 |- | 1841-10-14 | [[Яков Богородский|Яков Богородски]] | ''[[:d:Q4318622|Нижгар руханилар семнариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | [[галим]] | | 1920-07-31 |- | 1844-01-11 | [[Михаил Богословский (1844)|Михаил Богословский]] | ''[[:d:Q4450850|Тамбу руханилар семинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | [[укытучы]] | | 1915-07-04 |- | 1844-04-18 | [[Фёдор Курганов]] | ''[[:d:Q4348465|Пинзә руханилар симинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | [[галим]] | | 1920-09-01 |- | 1845 | [[Дмитрий Гусев]] | ''[[:d:Q4348465|Пинзә руханилар симинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | [[галим]] | | 1894-10-19 |- | 1845-08-23 | [[Александр Гусев (1845)|Александр Гусев]] | ''[[:d:Q4453212|Тверь руханилар семнариясе]]''<br/>[[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | 1904-07-08 |- | 1846-09-15 | [[Антоний (Вадковский)|Антоний]] | Казан руханилар академиясе<br/>''[[:d:Q4450850|Тамбу руханилар семинариясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Anthony (Vadkovsky)|Anthony (Vadkovsky)]] | 1912-11-15 |- | 1846-11-15 | [[Николай Остроумов]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]'' | [[:commons:Category:Nikolai Ostroumov|Nikolai Ostroumov]] | 1930-11-17 |- | 1852-10-19 | [[Димитрий (Беликов)|Димитрий]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[:commons:Category:Demetrius (Belikov)|Demetrius (Belikov)]] | 1932-08-10 |- | 1853 | [[Иван Знаменский]] | Казан руханилар академиясе | [[язучы]] | | 1882-08-23 |- | 1855 | ''[[:d:Q15061549|Alexey Alexandrovich Tsarevsky]]'' | Казан руханилар академиясе | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | 1928 |- | 1856 | [[Алексей Попов (1856)|Алексей Попов]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q15962340|literary theorist]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10567966|liturgist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | [[:commons:Category:Aleksei Vasilevich Popov|Aleksei Vasilevich Popov]] | 1909-11-09 |- | 1862-05-18<br/>1862-05-06 | [[Николай Катанов]] | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q28729082|Санкт-Петербург император университеты]]'' | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q2004963|numismatist]]'' | [[:commons:Category:Nikolai Katanov|Nikolai Katanov]] | 1922-03-09<br/>1922-03-10 |- | 1863-01-01<br/>1863-01-13 | [[Виктор Несмелов]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[:commons:Category:Viktor Nesmelov|Viktor Nesmelov]] | 1937-06-30 |- | 1867-07-16 | [[Иннокентий (Ястребов)|Иннокентий]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Innocent (Yastrebov)|Innocent (Yastrebov)]] | 1928-05-22 |- | 1868 | ''[[:d:Q110617803|Василий Иванович Протопопов]]'' | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | |- | 1870 | ''[[:d:Q65095417|Никольский, Владимир Александрович]]'' | Казан руханилар академиясе | | | |- | 1876-12-22 | ''[[:d:Q134837745|Василий Васильевич Попов]]'' | ''[[:d:Q114354048|Якутское духовное училище]]''<br/>''[[:d:Q4537261|Yakutsk Theological Seminary]]''<br/>Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q56314703|Scientific-Secretary]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | 1931<br/>1932 |- | 1878-05-19<br/>1878-05-07 | [[Николай Никольский]] | Казан руханилар академиясе | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexicographer]]'' | | 1961-11-02 |- | 1880-10-02 | [[Гурий (Степанов)|Гурий]] | Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан руханилар семинариясе]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Gurias (Stepanov)|Gurias (Stepanov)]] | 1937-11-01 |- | 1884-06-18 | ''[[:d:Q4072535|Afanasy (Malinin)]]'' | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Athanasius (Malinin)|Athanasius (Malinin)]] | 1939-05-22 |- | 1886-12-22 | [[Евсевий (Рождественский)|Евсевий]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]'' | | 1937-11-05 |- | 1888-11-08 | [[Александр Лебедев (1888)|Александр Лебедев]] | ''[[:d:Q4406367|Самар руханилар семинариясе]]''<br/>Казан руханилар академиясе | | [[:commons:Category:Alexander Lebedev (chancellor)|Alexander Lebedev (chancellor)]] | 1937-08-19 |- | 1947-05-21 | [[Феофан (Ашурков)|Феофан]] | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | [[:commons:Category:Theophan (Ashurkov)|Theophan (Ashurkov)]] | 2020-11-20 |- | | [[Геннадий (Челноков)|Геннадий]] | Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | | 1810-12-06 |- | | ''[[:d:Q110529205|Алексей Васильевич Говоров]]'' | ''[[:d:Q4125382|Варонежская духоўная семінарыя]]''<br/>Казан руханилар академиясе | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | |} {{Wikidata list end}} === Тәмамлаучылар === {{seealso|Төркем:Казан руханилар академиясен тәмамлаучылар}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q4207718. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p106,p108,p373,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! һөнәр төре ! эш урыны ! Викиҗыентыктагы төркем ! үлем датасы |- | 1777-08-29<br/>1777-08-27 | [[Иакинф (Бичурин)|Иакинф]] | ''[[:d:Q11900058|сәяхәтче-тәдкыйкатьче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]''<br/>''[[:d:Q15255771|sinologist]]''<br/>''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>[[рухани]] | ''[[:d:Q4058300|Азия департаменты]]'' | [[:commons:Category:Nikita Bichurin|Nikita Bichurin]] | 1853-05-11 |- | 1785 | ''[[:d:Q25644764|Померанцев, Иван Васильевич]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q24262584|Инҗилне тәрҗемә итүче]]'' | | | No/unknown value |- | 1785 | [[Михаил Полиновский|Михаил Полиновски]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | [[Беренче Казан ирләр гимназиясе]]<br/>[[Казан Император университеты]] | | No/unknown value |- | 1821 | [[Алексей Бобровников]] | | Казан руханилар академиясе | | 1865-03-08 |- | 1821 | [[Александр Владимирский (1821)|Александр Владимирский]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | [[Казан Император университеты]] | | 1906-04-29 |- | 1821 | [[Иван Гвоздев]] | [[галим]] | Казан руханилар академиясе | | 1873-08-06 |- | 1822-04-23<br/>1822-05-05 | [[Николай Ильминский]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Nikolay Ilminsky|Nikolay Ilminsky]] | 1891-12-27 |- | 1823 | ''[[:d:Q4060887|Alexandr (Chovanskij)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q4408429|Сарытау руханилар семинариясе]]'' | | 1891-02-12 |- | 1823 | ''[[:d:Q102036618|Николай Алексеевич Цареградский]]'' | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | ''[[:d:Q1823638|Старапул руханилар академиясе]]'' | | No/unknown value |- | 1823-04-23 | [[Иван Порфирьев]] | [[галим]] | Казан руханилар академиясе | | 1890 |- | 1824-10-26 | [[Александр (Окропиридзе)|Александр]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q15995642|дини лидер]]'' | | [[:commons:Category:Alexandre Okropiridze|Alexandre Okropiridze]] | 1907-11-22<br/>1907-11-09 |- | 1825-01-20 | [[Вениамин (Благонравов)|Вениамин]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Beniamin (Blagonravov)|Beniamin (Blagonravov)]] | 1892-02-02 |- | 1826-01-06 | [[Михаил Зефиров]] | | Казан руханилар академиясе | | 1889-03-04 |- | 1826-09-24 | ''[[:d:Q63070385|Александр Герасимович Хрусталев]]'' | [[рухани]] | [[Казан руханилар семинариясе]]<br/>[[Ару хәбәр чиркәве (Казан кремле)|Ару хәбәр җәмигы]] | | 1875-10-16 |- | 1827-01-15 | ''[[:d:Q374046|Ivan Mikheevich Pervushin]]'' | [[математик]] | | [[:commons:Category:Ivan Mikheevich Pervushin|Ivan Mikheevich Pervushin]] | 1900-06-17 |- | 1828-11-25 | [[Николай Попов (1828)|Николай Попов]] | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | | [[:commons:Category:Nikolay Alexandrovich Popov|Nikolay Alexandrovich Popov]] | 1891-07-28 |- | 1830 | ''[[:d:Q4317859|Нестор (Метаниев)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1910-07-25 |- | 1830-03-17 | [[Варсонофий (Охотин)|Варсонофий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1895-08-12 |- | 1830-09-06 | [[Михаил Загоскин]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | | | 1904-09-11 |- | 1831 | [[Григорий (Полетаев)|Григорий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q4113251|Владимир руханилар симинариясе]]'' | [[:commons:Category:Gregory (Poletayev)|Gregory (Poletayev)]] | 1914-03-29 |- | 1831 | ''[[:d:Q4372570|Nikolay Popov]]'' | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | | | 1878 |- | 1831-10-05<br/>1831-10-17 | [[Afanasiy Şçapov|Afanasi Şçapov]] | ''[[:d:Q4773904|антрополог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | [[:commons:Category:Afanasy Shchapov|Afanasy Shchapov]] | 1876-02-27 |- | 1832 | [[Александр Лилов]] | ''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | | | 1890-04-22 |- | 1832-05-12<br/>1832-07-01 | [[Алексей Павлов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Казан Император университеты]]<br/>''[[:d:Q85300|Одесса университеты]]''<br/>''[[:d:Q27923720|Мәскәү император университеты]]'' | | 1898-08-16<br/>1898-04-16 |- | 1833 | [[Александр Иконников]] | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | | 1917 |- | 1834-12-01 | [[Николай Аристов (1834)|Николай Аристов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Казан Император университеты]]<br/>''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q1458695|Харьков милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q19911220|Nizhyn Gymnasium of Higher Education]]'' | [[:commons:Category:Nikolay Yakovlevich Aristov|Nikolay Yakovlevich Aristov]] | 1882-08-26 |- | 1835-01-23 | [[Евфимий Малов]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | Казан руханилар академиясе | | 1918-02-25 |- | 1835-03-30 | [[Александр Воскресенский (1835)|Александр Воскресенский]] | [[галим]] | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | | 1869-02-06 |- | 1835-06-11 | [[Валериан Лаврский]] | [[укытучы]] | | | 1918-09 |- | 1836 | ''[[:d:Q67190049|Иван Гаврилович Люцернов]]'' | [[рухани]]<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | ''[[:d:Q4124432|Volyn Orthodox Theological Academy]]''<br/>''[[:d:Q101190306|Нолинское духовное училище]]''<br/>''[[:d:Q4459138|Тубыл руханилар семинариясе]]'' | | 1888<br/>1888-07-08 |- | 1836-03-27 | [[Петр Знаменский]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | [[:commons:Category:Peter Znamensky|Peter Znamensky]] | 1917-05-02 |- | 1837 | ''[[:d:Q21663991|Nikolay Glebov]]'' | [[укытучы]] | | | 1893-09-23 |- | 1837 | [[Иоанн Сырцов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | | No/unknown value |- | 1837-12-31 | ''[[:d:Q19844067|Vasilij Ivanovič Ognev]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q18120029|bibliophile]]'' | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | | 1884-07-14 |- | 1838 | ''[[:d:Q4055998|Avraamij (Letnickij)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1893-11-05 |- | 1839-07-13 | [[Илья Бердников]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан Император университеты]] | | 1915-09-30 |- | 1841-09-25 | ''[[:d:Q4279302|Kronid Malyshev]]'' | [[галим]] | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | [[:commons:Category:Kronid Ivanovich Malyshev|Kronid Ivanovich Malyshev]] | 1907-01-03 |- | 1841-10-14 | [[Яков Богородский|Яков Богородски]] | [[галим]] | Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан Родионов затлы кызлар институты]]<br/>[[Казан руханилар семинариясе]] | | 1920-07-31 |- | 1841-10-24 | [[Вениамин Снегирёв]] | ''[[:d:Q212980|психолог]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | [[Казан Император университеты]] | | 1889-02-16 |- | 1842 | [[Николай Беляев (1842)|Николай Беляев]] | | | | 1894-09-22 |- | 1842-10-10 | [[Евлампий Будрин]] | | | | 1919-03-03 |- | 1843-10-24 | [[Иван Ишерский]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | | | 1918-09-25 |- | 1844 | [[Николай Миловидов]] | | [[Казан Император университеты]] | | 1896-06-04 |- | 1844-01-11 | [[Михаил Богословский (1844)|Михаил Богословский]] | [[укытучы]] | Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан Родионов затлы кызлар институты]] | | 1915-07-04 |- | 1844-04-18 | [[Фёдор Курганов]] | [[галим]] | Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1920-09-01 |- | 1845 | [[Дмитрий Гусев]] | [[галим]] | Казан руханилар академиясе | | 1894-10-19 |- | 1845 | [[Николай Студенский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | [[Казан Император университеты]] | | 1891-09-17 |- | 1845 | ''[[:d:Q110624763|Дмитрий Иванович Троицкий]]'' | | | | 1910 |- | 1845 | [[Александр Крылов]] | [[язучы]] | | | 1916 |- | 1845-06-30 | [[Гурий (Буртасовский)|Гурий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Gurias (Burtasovsky)|Gurias (Burtasovsky)]] | 1907-01-05 |- | 1845-12-03 | [[Николай Красносельцев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | ''[[:d:Q85300|Одесса университеты]]'' | [[:commons:Category:Nikolai Fomich Krasnoseltsev|Nikolai Fomich Krasnoseltsev]] | 1898-09-23 |- | 1846 | ''[[:d:Q55656311|Ivan Kapitonovitsj Toetorskiy]]'' | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]''<br/>[[укытучы]] | | | 1922 |- | 1846-03-01 | [[Василий Катаринский]] | [[галим]] | | | 1902-05-20 |- | 1846-09-15 | [[Антоний (Вадковский)|Антоний]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Anthony (Vadkovsky)|Anthony (Vadkovsky)]] | 1912-11-15 |- | 1846-11-15 | [[Николай Остроумов]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Nikolai Ostroumov|Nikolai Ostroumov]] | 1930-11-17 |- | 1847-05-25 | [[Никанор (Каменский)|Никанор]] | ''[[:d:Q193364|vicar]]'' | | [[:commons:Category:Nicanor (Kamensky)|Nicanor (Kamensky)]] | 1910-11-27 |- | 1848-05-15 | [[Никифор (Асташевский)|Никифор]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937-04-30 |- | 1848-12-20 | [[Николай Невзоров]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | [[Казан Император университеты]]<br/>''[[:d:Q50798202|Казан укытучылар семинариясе]]''<br/>''[[:d:Q48797404|Казан реаль укуханәсе]]''<br/>''[[:d:Q28478526|Җиденче Питырбур гимназиясе]]'' | | 1904-05-31 |- | 1849-09-15 | [[Николай (Адоратский)|Николай]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q835952|Russian Orthodox Beijing Mission]]'' | [[:commons:Category:Nicholas (Adoratsky)|Nicholas (Adoratsky)]] | 1896-10-29 |- | 1850-01-17 | [[Никодим (Боков)|Никодим]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1914-03-13 |- | 1850-10-28 | [[Николай Жилин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Nikolay Zhilin|Nikolay Zhilin]] | 1931-03-16 |- | 1851 | ''[[:d:Q104828857|Владимир Антонович Сахаров]]'' | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]'' | | | No/unknown value |- | 1851 | ''[[:d:Q110617823|Иван Григорьевич Пятницкий]]'' | | | | |- | 1852 | [[Николай Кутепов]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | | 1915 |- | 1852 | ''[[:d:Q110607875|Фёдор Кузьмич Сахаров]]'' | | | | |- | 1852 | [[Михаил Миропиев]] | ''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]'' | ''[[:d:Q12849157|Erivan Teachers’ Seminary]]'' | | 1919-12-08 |- | 1852-10-19 | [[Димитрий (Беликов)|Димитрий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Demetrius (Belikov)|Demetrius (Belikov)]] | 1932-08-10 |- | 1852-12-31 | [[Владимир (Соколовский-Автономов)|Владимир]] | ''[[:d:Q219477|мисиянир]]'' | | [[:commons:Category:Vladimir (Sokolovsky-Avtonomov)|Vladimir (Sokolovsky-Avtonomov)]] | 1931-11-27 |- | 1853 | [[Иван Знаменский]] | [[язучы]] | Казан руханилар академиясе | | 1882-08-23 |- | 1853 | [[Никола (Позднев)|Никола]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]'' | | [[:commons:Category:P. A. Pozdnev|P. A. Pozdnev]] | 1934-09-01 |- | 1853-10-05 | [[Алексий (Молчанов)|Алексий]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | [[:commons:Category:Alexy (Molchanov)|Alexy (Molchanov)]] | 1914-05-20 |- | 1854 | ''[[:d:Q4427129|Соколов, Василий Павлович (богослов)]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | | | |- | 1854 | ''[[:d:Q110617567|Иван Михайлович Петропавловский]]'' | | | | |- | 1854 | [[Константин Кутепов]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | [[:commons:Category:Konstantin Kutepov|Konstantin Kutepov]] | 1911-09-08 |- | 1855 | [[Андрей Яблоков]] | [[язучы]] | | | 1933-03-31 |- | 1855 | ''[[:d:Q15061549|Alexey Alexandrovich Tsarevsky]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | Казан руханилар академиясе | | 1928 |- | 1855-03-24 | [[Захарий Благонравов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | [[:commons:Category:Zakhariy Mikhailovich Blagonravov|Zakhariy Mikhailovich Blagonravov]] | 1917-12-18 |- | 1855-06-20 | ''[[:d:Q53817236|Иван Васильевич Баженов]]'' | ''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | ''[[:d:Q4130474|Вәтке руханилар семинариясе]]''<br/>''[[:d:Q4235556|Кострома руханилар семинариясе]]''<br/>''[[:d:Q4360209|Питырбур археология институты]]'' | | 1920-02-09 |- | 1856 | [[Алексей Попов (1856)|Алексей Попов]] | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q15962340|literary theorist]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10567966|liturgist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Aleksei Vasilevich Popov|Aleksei Vasilevich Popov]] | 1909-11-09 |- | 1856 | [[Павел Юнгеров]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q19829990|biblical scholar]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | [[:commons:Category:Pavel Jungerov|Pavel Jungerov]] | 1921 |- | 1856-04-18 | [[Вениамин (Муратовский)|Вениамин]] | | | [[:commons:Category:Benjamin (Muratovsky)|Benjamin (Muratovsky)]] | 1930-05-06 |- | 1857-07-24 | [[Борис (Лентовский)|Борис]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1923-09-02 |- | 1857-11-16 | [[Александр Смирнов (1857)|Александр Смирнов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1933 |- | 1858-11-11 | ''[[:d:Q602139|Joannicjusz]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1923-07 |- | 1859-08-15<br/>1859-08-27 | [[Александр Алмазов]] | ''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | ''[[:d:Q27923720|Мәскәү император университеты]]''<br/>''[[:d:Q85300|Одесса университеты]]'' | | 1920-03-15 |- | 1860 | ''[[:d:Q4427202|Mikhail Y. Sokolov]]'' | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>[[фәлсәфәче]] | | | No/unknown value |- | 1860s | ''[[:d:Q20483551|Хакімжан Сәркеұлы Саркин]]'' | | | | |- | 1860-10-19 | [[Николай Розанов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | | [[:commons:Category:Rozanov Nikolai Sergeevich|Rozanov Nikolai Sergeevich]] | No/unknown value |- | 1861 | ''[[:d:Q19844036|Обухов, Василий Иванович]]'' | [[укытучы]] | ''[[:d:Q4336166|Orenburg theological seminary]]'' | | 1909-05-15 |- | 1861-02-23 | [[Александр Васильев (1861)|Александр Васильев]] | [[галим]] | | | 1943-10-23 |- | 1861-07-22 | [[Стефан (Архангельский)|Стефан]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Stephan (Arkhangelskiy)|Stephan (Arkhangelskiy)]] | 1914-06-18 |- | 1862 | ''[[:d:Q99537030|Александр Сергеевич Рождествин]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | | | |- | 1862-08-01 | ''[[:d:Q64764861|Vasili Narbekov]]'' | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | | | 1932 |- | 1862-08-29 | [[Александр (Трапицын)|Александр]] | ''[[:d:Q161944|диякын]]''<br/>''[[:d:Q831474|presbyter]]'' | | [[:commons:Category:Alexander (Trapitsyn)|Alexander (Trapitsyn)]] | 1938-01-14 |- | 1863-01-01<br/>1863-01-13 | [[Виктор Несмелов]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Viktor Nesmelov|Viktor Nesmelov]] | 1937-06-30 |- | 1863-04-18 | [[Николай Иорданский]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | 1941-01-09 |- | 1864-04-09 | [[Александр Луппов]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | | | 1931-12-05 |- | 1864-10-30 | ''[[:d:Q4314623|Nataniel Troitsky]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Nataniel (Troicki)|Nataniel (Troicki)]] | 1933-04-07 |- | 1864-11-24 | [[Иннокентий (Кременский)|Иннокентий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1918-01-09 |- | 1865 | [[Федор Благовидов]] | | | | No/unknown value |- | 1865 | ''[[:d:Q110607836|Фёдор Антонович Смирнов]]'' | | | | |- | 1865-01-10 | [[Михаил Источников]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | [[Казан Родионов затлы кызлар институты]]<br/>''[[:d:Q736587|Питыр һәм Павал җәмигы]]'' | | 1918 |- | 1865-01-17 | [[Иван Покровский (1865—1941)]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]'' | | | 1941-04-19 |- | 1865-03-26 | [[Яков Галахов]] | [[язучы]] | ''[[:d:Q1466666|Томск политехника университеты]]'' | | 1938-09-12 |- | 1865-09-27 | [[Назарий (Андреев)|Назарий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1940-05-21 |- | 1867 | [[Василий Беликов]] | [[рухани]] | | | 1943 |- | 1867-02-01 | [[Василий (Богоявленский)|Василий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Basil (Bogoyavlensky)|Basil (Bogoyavlensky)]] | 1918-08-27 |- | 1867-04-09 | [[Павел Глезденёв]] | [[язучы]] | | | 1923-05-28 |- | 1867-07-16 | [[Иннокентий (Ястребов)|Иннокентий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Innocent (Yastrebov)|Innocent (Yastrebov)]] | 1928-05-22 |- | 1867-11-18 | [[Михаил (Богданов)|Михаил]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Michael (Bogdanov)|Michael (Bogdanov)]] | 1925-07-09 |- | 1868 | ''[[:d:Q110617803|Василий Иванович Протопопов]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | Казан руханилар академиясе | | |- | 1868-03-01<br/>1888-03-01 | ''[[:d:Q4070589|Vasily Arkhangelsky]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | | [[:commons:Category:Vasily Arkhangelskiy|Vasily Arkhangelskiy]] | 1948 |- | 1868-07-10 | [[Павел Прокошев]] | [[галим]] | ''[[:d:Q742494|Томск дәүләт университеты]]'' | | No/unknown value |- | 1868-07-19 | [[Мелетий (Заборовский)|Мелетий]] | ''[[:d:Q831474|presbyter]]''<br/>''[[:d:Q213159|archimandrite]]'' | | [[:commons:Category:Meletius (Zaborovsky)|Meletius (Zaborovsky)]] | 1946-04-06 |- | 1868-07-30 | [[Мефодий (Краснопёров)|Мефодий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Methodius (Krasnopyorov)|Methodius (Krasnopyorov)]] | 1921-02-04 |- | 1869-04-19 | [[Хрисанф (Щетковский)|Хрисанф]] | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]''<br/>''[[:d:Q2259532|cleric]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q91187063|Eastern Orthodox monk]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | | [[:commons:Category:Chrysanth (Schetkovsky)|Chrysanth (Schetkovsky)]] | 1906-10-22 |- | 1869-10-02 | ''[[:d:Q4113005|Włodzimierz]]'' | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Vladimir (Putyata)|Vladimir (Putyata)]] | 1936-02-05 |- | 1870 | ''[[:d:Q65095417|Никольский, Владимир Александрович]]'' | | Казан руханилар академиясе | | |- | 1870-02-16 | [[Antonin Preobrajenskiy]] | ''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]'' | ''[[:d:Q178416|Санкт-Петербург дәүләт консерваториясе]]'' | | 1929-02-17 |- | 1870-06-11 | [[Александр Гуляев (1870)|Александр Гуляев]] | [[фәлсәфәче]] | | | 1935-11-19 |- | 1870-06-14 | ''[[:d:Q131273671|Сергей Михайлович Парийский]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | | | 1931-09-25 |- | 1870-07-20 | [[Пантелеймон Жузе|Пантелеймон Җәүзи]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Бакы дәүләт университеты]] | [[:commons:Category:Bandali al-Jawzi|Bandali al-Jawzi]] | 1942-01-20 |- | 1870-10-17 | [[Никандр Миролюбов]] | | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1927-01-27 |- | 1871 | ''[[:d:Q39388775|Евгений Николаевич Темниковский]]'' | [[галим]] | ''[[:d:Q28024487|Харьков университеты]]'' | | 1919 |- | 1871-03-25 | [[Владимир Соколов (1871)|Владимир Соколов]] | | | | 1921-03-17 |- | 1872 | ''[[:d:Q4104379|Basil (Dokhtorov)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1940-11-19 |- | 1872<br/>1873 | ''[[:d:Q109486570|Нефедьев, Александр Семёнович]]'' | | | | 1917-11-24 |- | 1872 | ''[[:d:Q109555193|Павел Петрович Пономарёв]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | | No/unknown value |- | 1872 | ''[[:d:Q110617563|Николай Павлович Руновский]]'' | | | | |- | 1872 | ''[[:d:Q4240158|Кремлевский, Александр Магистрианович]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | | 1907 |- | 1872 | [[Рафаил (Березин)|Рафаил]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1945-05-15 |- | 1872-01-28 | ''[[:d:Q56685463|Nikolaĭ Chernavskiĭ]]'' | [[укытучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q635734|әрхипче]]'' | | | 1940-01-02 |- | 1872-01-30 | ''[[:d:Q20557806|Ipolite Vartagava]]'' | ''[[:d:Q6430706|тәнкыйтьче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | | | 1967-01-06 |- | 1872-02-13 | [[Иван Айвазов]] | [[галим]] | [[Санкт-Петербург руханилар академиясе|Питырбур руханилар академиясе]] | [[:commons:Category:Ivan Ayvazov|Ivan Ayvazov]] | 1964-12-17 |- | 1872-10-15 | ''[[:d:Q4153575|David]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:David (Kachakhidze)|David (Kachakhidze)]] | 1935-03-19 |- | 1873 | [[Михаил (Шиляк)|Михаил]] | ''[[:d:Q161944|диякын]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1928-08-25 |- | 1873 | ''[[:d:Q4427053|Александр Александрович Соколов]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | | No/unknown value |- | 1873-02-28 | ''[[:d:Q55104333|Перехвальский, Николай Андреевич]]'' | | | | 1966-05-15 |- | 1873-03-22 | ''[[:d:Q4113011|Vladimir Tikhonicky]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Vladimir (Tikhonitsky)|Vladimir (Tikhonitsky)]] | 1959-12-18 |- | 1873-07-21 | [[Арсений (Смоленец)]] | ''[[:d:Q161944|диякын]]''<br/>''[[:d:Q49476|баш әскаф]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Arsenius (Smoleniec)|Arsenius (Smoleniec)]] | 1937-12-19 |- | 1873-08-20 | [[Виталий (Максименко)|Виталий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Vitaly (Maximenko)|Vitaly (Maximenko)]] | 1960-03-21 |- | 1873-09-02 | [[Раман Дәүли]] | | | | 1949-04-05 |- | 1874 | [[Константин Запрудский]] | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | | | 1930-08-07 |- | 1874-01-12 | [[Михаил (Семёнов)|Михаил]] | [[язучы]] | | [[:commons:Category:Miсhael (Semyonov)|Miсhael (Semyonov)]] | 1916-10-27 |- | 1874-01-16 | ''[[:d:Q107568497|Дзімітрый Аляксандравіч Паўскі]]'' | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]'' | ''[[:d:Q4295192|Minsk Theological Seminary]]''<br/>''[[:d:Q9268214|Марыінская жаночая гімназія]]''<br/>''[[:d:Q107568528|Мінская духоўная кансісторыя]]'' | | 1937-08-14 |- | 1874-01-24 | [[Виктор Крылов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | | | 1928-07-10 |- | 1874-07-21 | ''[[:d:Q4320629|Николай (Кенарский)]]'' | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]'' | | | 1920-01 |- | 1874-07-29 | ''[[:d:Q4055997|Avraamij (Děrnov)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1942-05-01 |- | 1874-09-29 | ''[[:d:Q4419600|Simeon]]'' | [[рухани]] | | [[:commons:Category:Simeon (Kholmogorov)|Simeon (Kholmogorov)]] | 1937-09-09 |- | 1874-10-04 | ''[[:d:Q4422603|D. V. Skrynchenko]]'' | ''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | | 1947-03-30 |- | 1875-05-10 | [[Ефрем (Кузнецов)|Ефрем]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Efrem (Kuznecov)|Efrem (Kuznecov)]] | 1918-09-04 |- | 1875-05-20 | [[Виктор (Островидов)|Виктор]] | ''[[:d:Q91187063|Eastern Orthodox monk]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Victor (Ostrovidov)|Victor (Ostrovidov)]] | 1934-05-02 |- | 1875-05-28 | ''[[:d:Q4103989|Warsonofiusz]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1958-03-13 |- | 1875-10-26 | [[Пимен (Пегов)|Пимен]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937-12-14 |- | 1875-11-19 | [[Лоллий (Юрьевский)|Лоллий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1935-02-11 |- | 1876 | [[Симон (Виноградов)|Симон]] | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]'' | | [[:commons:Category:Simon (Vinogradov)|Simon (Vinogradov)]] | 1933-02-24 |- | 1876-02-14 | ''[[:d:Q19898784|Nikolay Protopopov]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | | [[:commons:Category:Nikolay Adrianovich Protopopov|Nikolay Adrianovich Protopopov]] | 1960 |- | 1876-03-21 | [[Феодор (Поздеевский)|Феодор]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q56737452|Moscow Theological Seminary]]'' | [[:commons:Category:Theodore (Pozdeyevsky)|Theodore (Pozdeyevsky)]] | 1937-10-23 |- | 1876-05-04 | [[Дионисий (Валединский)|Дионисий]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]''<br/>[[рухани]] | ''[[:d:Q4449461|Taurida Theological Seminary]]'' | [[:commons:Category:Metropolitan Dionisiy of Warsaw and Poland|Metropolitan Dionisiy of Warsaw and Poland]] | 1960-03-15 |- | 1876-07-30 | [[Пахомий (Кедров)|Пахомий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Pachomius (Kedrov)|Pachomius (Kedrov)]] | 1937-12-11 |- | 1876-09-21 | [[Александр Сидоровский]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | No/unknown value |- | 1876-09-29 | ''[[:d:Q4221075|Cyprian]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Cyprian (Komarovsky)|Cyprian (Komarovsky)]] | 1937-09-24 |- | 1876-12-14 | ''[[:d:Q4296781|Mitrofan]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1945-11-04 |- | 1876-12-22 | ''[[:d:Q134837745|Василий Васильевич Попов]]'' | ''[[:d:Q56314703|Scientific-Secretary]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | ''[[:d:Q134837758|Бурят-Монгольское научное общество имени Доржи Банзарова]]''<br/>''[[:d:Q4306291|Museum of the History of Buryatia]]''<br/>Казан руханилар академиясе<br/>''[[:d:Q4087731|Благовещенская духовная семинария]]''<br/>''[[:d:Q4537261|Yakutsk Theological Seminary]]'' | | 1931<br/>1932 |- | 1877-08-16 | [[Филипп (Гумилевский)|Филипп]] | ''[[:d:Q831474|presbyter]]'' | ''[[:d:Q56737452|Moscow Theological Seminary]]'' | [[:commons:Category:Philip (Gumilevsy)|Philip (Gumilevsy)]] | 1936-09-22 |- | 1877-09-16 | [[Михаил Петров-Тинехпи]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | | | 1938-07-30 |- | 1878 | ''[[:d:Q4372401|Ardalion Popov]]'' | [[галим]] | | | |- | 1878-01-15 | [[Иувеналий (Масловский)|Иувеналий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Juvenalis (Maslovsky)|Juvenalis (Maslovsky)]] | 1937-10-25 |- | 1878-03-02 | [[Пётр (Зверев)|Пётр]] | ''[[:d:Q831474|presbyter]]''<br/>''[[:d:Q213159|archimandrite]]'' | | [[:commons:Category:Peter (Zverev)|Peter (Zverev)]] | 1929-02-07 |- | 1878-03-24 | [[Виссарион (Зорин)|Виссарион]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937-11-25 |- | 1878-04-07<br/>1878-03-26 | [[Николай (Ипатов)|Николай]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1938-08-29 |- | 1878-05-19<br/>1878-05-07 | [[Николай Никольский]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexicographer]]'' | ''[[:d:Q50798202|Казан укытучылар семинариясе]]''<br/>[[Казан руханилар семинариясе]]<br/>Казан руханилар академиясе<br/>[[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>''[[:d:Q4281440|Мари тел, әдәбият һәм тарих институты]]''<br/>[[«Хыпар» газетасы|«Хыпар» гәҗите]] | | 1961-11-02 |- | 1878-06-08 | [[Варлаам (Ряшенцев)|Варлаам]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q4479076|Өфә руханилар семинариясе]]''<br/>''[[:d:Q4370795|Poltava Theological Seminary]]'' | [[:commons:Category:Barlaam (Ryashentsev)|Barlaam (Ryashentsev)]] | 1942-02-20 |- | 1878-11-12 | [[Амвросий (Полянский)|Амвросий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Ambrose (Poljansky)|Ambrose (Poljansky)]] | 1932-12-20 |- | 1879-04-08 | [[Иннокентий (Никифоров)|Ибан Никифоров]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Innocent (Nikiforov)|Innocent (Nikiforov)]] | 1937-12-04 |- | 1879-04-21 | [[Стефан (Знамировский)|Стефан]] | [[укытучы]] | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | [[:commons:Category:Stephan (Znamirovsky)|Stephan (Znamirovsky)]] | 1942-03-18 |- | 1879-06-11 | [[Владимир Верхоланцев]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q482980|автор]]'' | | [[:commons:Category:Vladimir Stepanovich Verkholantsev|Vladimir Stepanovich Verkholantsev]] | 1947-01-26 |- | 1879-07-24 | [[Борис (Рукин)|Борис]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1931-06-30 |- | 1879-08-23 | [[Серафим (Лукьянов)|Серафим]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Seraphim (Lukjanov)|Seraphim (Lukjanov)]] | 1959-02-18 |- | 1879-11-15 | ''[[:d:Q3692815|Melchizedek]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Melchisedek (Payevsky)|Melchisedek (Payevsky)]] | 1931-05-17 |- | 1880-01-28<br/>1880-01-04 | [[Сергей Малов (1880)|Сергей Малов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>[[Россия Милли китапханәсе|Русия Милли китапханәсе]] | | 1957-09-06<br/>1957-01-09<br/>1957-01-07 |- | 1880-03-26 | [[Александр (Малинин)|Александр]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Alexander (Malinin)|Alexander (Malinin)]] | 1929-02 |- | 1880-10-02 | [[Гурий (Степанов)|Гурий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | Казан руханилар академиясе | [[:commons:Category:Gurias (Stepanov)|Gurias (Stepanov)]] | 1937-11-01 |- | 1880-11-21 | [[Василий (Павловский)|Василий]] | | | | 1945-10-23 |- | 1881-04-15 | ''[[:d:Q108301086|Аристарх Рафаилович Пономарёв]]'' | ''[[:d:Q1423891|дин хезмәтчесе]]'' | | | 1967-07-21 |- | 1881-11-18 | [[Гавриил (Абалымов)|Гавриил]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1958-07-31 |- | 1882-06-07 | ''[[:d:Q4201198|Innocenty]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937-12-14 |- | 1882-06-16 | [[Иоанн (Братолюбов)|Иоанн]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q4351509|Пирем руханилар семинариясе]]'' | | 1968-02-27 |- | 1883 | [[Иов (Рогожин)|Иов]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1933-04-20 |- | 1883-02-20 | ''[[:d:Q123122611|Nikolay Doktusov]]'' | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | | [[:commons:Category:Nikolay Doktusov|Nikolay Doktusov]] | 1959-07-27 |- | 1883-04-12 | [[Тихон (Троицкий)|Тихон]] | [[укытучы]] | | [[:commons:Category:Tikhon (Troitsky)|Tikhon (Troitsky)]] | 1963-03-30 |- | 1883-10-03<br/>1883-09-21 | [[Гурий Комиссаров]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | 1969-02-25 |- | 1883-11-22 | [[Герман (Ряшенцев)|Герман]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:German (Ryashentsev)|German (Ryashentsev)]] | 1937-09-15 |- | 1884-06-06 | [[Варсонофий (Лузин)|Варсонофий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Barsanuphius (Luzin)|Barsanuphius (Luzin)]] | 1937-09-15 |- | 1885-02-17 | [[Амфилохий (Скворцов)|Амфилохий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Amphilochius (Skvortsov)|Amphilochius (Skvortsov)]] | 1937-10-01 |- | 1886 | [[Пантелеймон Попов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | | 1972 |- | 1886-02-28 | [[Августин (Беляев)|Августин]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]'' | | [[:commons:Category:Augustin (Belyayev)|Augustin (Belyayev)]] | 1937-11-23 |- | 1886-04-05 | [[Иоасаф (Удалов)|Иоасаф]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Joasaph (Udalov)|Joasaph (Udalov)]] | 1937-12-02 |- | 1886-12-22 | [[Евсевий (Рождественский)|Евсевий]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]'' | Казан руханилар академиясе | | 1937-11-05 |- | 1887-11-25<br/>1887-11-26 | [[Григорий Попов]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | | | 1942 |- | 1888-04-17 | [[Иона (Покровский)|Иона]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Jonah of Hankou|Jonah of Hankou]] | 1925-10-20 |- | 1888-05-28 | [[Владимир Вертоградов]] | [[укытучы]] | ''[[:d:Q841804|Мәскәү руханилар академиясе]]'' | | 1964-07-10 |- | 1888-11-08 | [[Александр Лебедев (1888)|Александр Лебедев]] | | Казан руханилар академиясе<br/>[[Петр һәм Павел чиркәве (Казан)|Питыр һәм Павал җәмигы]]<br/>''[[:d:Q3186875|Journal des Moskauer Patriarchats]]'' | [[:commons:Category:Alexander Lebedev (chancellor)|Alexander Lebedev (chancellor)]] | 1937-08-19 |- | 1889-10-09<br/>1889-09-27 | [[Ефрем (Ефремов)|Ефрем]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1941-11-14 |- | 1891 | ''[[:d:Q12823736|Platon Ivanovich Ivanov]]'' | ''[[:d:Q212980|психолог]]'' | | | 1968-11-22 |- | 1891-01-17 | [[Феодор (Смирнов)|Феодор]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937-09-04 |- | 1892-02-24 | ''[[:d:Q4482858|Teofan]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | | 1937 |- | 1892-12-06 | ''[[:d:Q4109949|Aleksandr Andreevitsj Vetelev]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | | 1976-06-28 |- | 1893-01-27 | [[Ириней (Шульмин)|Ириней]] | | | [[:commons:Category:Irenaeus (Shulmin)|Irenaeus (Shulmin)]] | 1938-02-08 |- | 1893-08-14 | ''[[:d:Q4111015|Victor]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | ''[[:d:Q835952|Russian Orthodox Beijing Mission]]'' | [[:commons:Category:Victor (Svyatin)|Victor (Svyatin)]] | 1966-09-18 |- | 1896-04-05 | [[Палладий (Шерстенников)|Палладий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | [[:commons:Category:Palladius (Sherstennikov)|Palladius (Sherstennikov)]] | 1976-04-23 |- | 19th century | [[Яков Дуброва]] | [[галим]] | | | No/unknown value |- | | ''[[:d:Q4217363|Ivan Katetov]]'' | [[галим]]<br/>[[язучы]] | | | 1892 |- | | ''[[:d:Q4427126|Соколов, Василий Иванович (педагог)]]'' | [[укытучы]] | | | |- | | [[Геннадий (Челноков)|Геннадий]] | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | Казан руханилар академиясе<br/>''[[:d:Q4220351|Кизик кәшишханәсе]]''<br/>''[[:d:Q1965722|Иосиф-Волоцки кәшишханәсе]]'' | | 1810-12-06 |- | | ''[[:d:Q60911759|Nikolaj Vasil'evič Šternov]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | | | 1892 |- | | ''[[:d:Q101244494|Стеклов, Андрей Иванович]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q110529205|Алексей Васильевич Говоров]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | Казан руханилар академиясе | | |- | | ''[[:d:Q110552817|Михаил Дмитриевич Побединский]]'' | | ''[[:d:Q4460366|Тум руханилар семинариясе]]'' | | |- | | ''[[:d:Q110961561|Викентий (Орлов)]]'' | ''[[:d:Q1288557|hieromonk]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q124808779|Іван Міхайлавіч Петрапаўлаўскі]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | ''[[:d:Q4299198|Могилев руханилар семниариясе]]'' | | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Инкыйлабкача Казанда югары, урта һәм махсус уку йортлары}} [[Төркем:Әлифба буенча уку йортлары]] [[Төркем:Казан уку йортлары]] [[Төркем:Рус православ чиркәве]] cbwruilr6mmfxyi5j5laqp01ce1vute Куинс 0 233959 4447358 2434007 2025-06-19T18:10:46Z Andre Engels 3 merge 4447358 wikitext text/x-wiki {{merge|Куинс (округ, Нью-Йорк)}} {{ҮК}} '''Куинс''' - ул [[Нью-Йорк]] шәһәренең даирәсе булып тора, ул [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Нью-Йорк штаты]] белән күрше. Ул географик рәвештә иң зур даирә һәм [[Лонг Айлэнд]]ның көнбатыш очында [[Бруклин]] районына күрше.<ref>[https://www.ny.gov/counties/queens Queens Overview], New York City. Accessed December 17, 2019. "Queens is the easternmost and largest in area of the five boroughs of New York City, geographically adjacent to the borough of Brooklyn."</ref> Аның көнчыгышында [[Нассау графлыгы]]. Куинсның шулай ук [[Манһэттэн]], [[Бронкс]] һәм [[Стэйтен Айлэнд]] (Рокауэйз) белән су чикләре бар. Куинс районы халык саны буенча икенче, беренчесе булып Бруклин тора; 2018 елда халык саны 2278906 кеше булып, аларның якынча 47,5 проценты [[чит илдә туган]] булган. Куинс Графлыгы Кингс Графлыгы белән күрше Бруклиннан соң [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Нью-Йорк]] штатының халык саны буенча икенче даирәсе булып тора. Халык тыгызлыгы буенча Куинс Нью-Йорк шәһәре даирәләре һәм Америка Кушма Штатларында халык тыгызлыгы буенча икенче даирә булып тора. Әгәр дә Нью-Йорк шәһәренең һәрберсе аерым шәһәр булса, Куинс илдә [[Лос-Анжелес]], [[Чикаго]] һәм Бруклиннан соң халык саныннан соң дүртенче шәһәре булыр иде. Куинс Америка Кушма Штатларында иң этник төрле графлыкларның берсе һәм халык тыгызлыгы зур булган графлыклар арасында иң этник диверс графлык булып тора һәм Җирдә [[лингвистика|лингвистик]] яктан Җирдә иң диверс урын булып тора. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:География]] srh5iglpbl9tdwkf6hk5ggea5kh5l4k Марион (округ, Көньяк Каролина) 0 255178 4447450 4447076 2025-06-20T06:09:43Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502456|Wikidata-да]] 4447450 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Марион}} ''' Марион''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Каролина (штат)|Көньяк Каролина штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Марион шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1800 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1279 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Каролина}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Каролина округлары]] czk5l4nv4lfobeogzc4whnqq51ykxi1 Марлборо (округ, Көньяк Каролина) 0 255179 4447451 2496918 2025-06-20T06:09:53Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q512816|Wikidata-да]] 4447451 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Марлборо}} ''' Марлборо''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Каролина (штат)|Көньяк Каролина штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Беннетсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1798 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1256 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Каролина}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Каролина округлары]] h8zeqhpkoc0tpl9lrxoh44un84415pc Аллегейни (округ, Виргиния) 0 255428 4447452 2880885 2025-06-20T06:10:03Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q488675|Wikidata-да]] 4447452 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Аллегейни}} '''Аллегейни''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ковингтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1744 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1163/1153 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] d1kqrtmrt4npnvbu9dnb3s2x3uhyoi5 Брансуик (округ, Виргиния) 0 255438 4447453 2497184 2025-06-20T06:10:13Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q494180|Wikidata-да]] 4447453 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Брансуик}} '''Брансуик''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Лоренсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1770 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1474/1466 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 9h17slscnoc7iqpfndgjbgwdcwc8i7l Вашингтон (округ, Виргиния) 0 255440 4447454 2497186 2025-06-20T06:10:23Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q510915|Wikidata-да]] 4447454 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Вашингтон}} '''Вашингтон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Абингдон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1858 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1466/1453 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] rn1lrqce5ak6yxsrcd9xmz5mmg2155c Грейсон (округ, Виргиния) 0 255444 4447455 2497191 2025-06-20T06:10:33Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502207|Wikidata-да]] 4447455 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грейсон}} '''Грейсон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Индепенденс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1651 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1155/1145 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] i3cykvazrkbv3xle7k5zkj7xl6vhjzb Грин (округ, Виргиния) 0 255445 4447456 2497192 2025-06-20T06:10:43Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q163097|Wikidata-да]] 4447456 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грин}} '''Грин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Станардсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1793 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 407/404 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] bzsbmmzqe3gexp0hmacvc7wqnqdlf7a Гринсвилл (округ, Виргиния) 0 255446 4447457 2497193 2025-06-20T06:10:53Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q340605|Wikidata-да]] 4447457 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Гринсвилл}} '''Гринсвилл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Эмпория шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1838 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 769/764 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] id6exmlngj0otbgzdyaljh1x1s6q97c Гучленд (округ, Виргиния) 0 255447 4447458 2497194 2025-06-20T06:11:03Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q506191|Wikidata-да]] 4447458 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Гучленд}} '''Гучленд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Гучленд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1780 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 751/728 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] jqyv7k5xrczv03vla9tru366istw24h Джеймс-Сити (округ, Виргиния) 0 255449 4447459 2497196 2025-06-20T06:11:13Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337688|Wikidata-да]] 4447459 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Джеймс-Сити}} '''Джеймс-Сити''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уильямсберг шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1806 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 464/368 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] qqhsj5teiceeig49ajbv2b7ae36x0eq Камберленд (округ, Виргиния) 0 255454 4447460 2497201 2025-06-20T06:11:23Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495116|Wikidata-да]] 4447460 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Камберленд}} '''Камберленд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Камберленд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1749 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 777/769 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] bow9rjyo1sv368d7gs6jvx877lo1bkv Кинг-Уильям (округ, Виргиния) 0 255457 4447461 2497204 2025-06-20T06:11:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337204|Wikidata-да]] 4447461 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кинг-Уильям}} '''Кинг-Уильям''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Кинг-Уильям шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1720 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 741/710 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 00841tyzwutk67vfhjf34zdvoxtvlec Кинг-энд-Куин (округ, Виргиния) 0 255458 4447462 2497205 2025-06-20T06:11:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337067|Wikidata-да]] 4447462 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кинг-энд-Куин}} '''Кинг-энд-Куин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Кинг-энд-Куин-Корт-Хаус шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1702 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 844/816 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] i1zviuqwcthu9c9veflgggl42whdmoj Кларк (округ, Виргиния) 0 255459 4447463 2497206 2025-06-20T06:11:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495142|Wikidata-да]] 4447463 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кларк}} '''Кларк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Берривилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1691 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 461/456 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] pxa0a7zxdwcvbwa660cwpzjlhr9x3wd Крейг (округ, Виргиния) 0 255460 4447464 2497207 2025-06-20T06:12:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495185|Wikidata-да]] 4447464 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Крейг}} '''Крейг''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Нью-Касл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1836 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 857/855 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] gd4u24jcz1lvsnxc4xrfh7o94r11dkg Кэрролл (округ, Виргиния) 0 255462 4447465 2497209 2025-06-20T06:12:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q488917|Wikidata-да]] 4447465 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кэрролл}} '''Кэрролл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Хилсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1782 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1238/1230 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] k89vx1w8qxgu2q0kzclypqkqgslr60m Лаудон (округ, Виргиния) 0 255465 4447466 2497212 2025-06-20T06:12:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495310|Wikidata-да]] 4447466 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Лаудон}} '''Лаудон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Лисберг шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1651 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1349/1336 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] pbgt08t7fwwm1ycoydna1r5j4t0pz0t Ли (округ, Виргиния) 0 255466 4447467 2497213 2025-06-20T06:12:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q514008|Wikidata-да]] 4447467 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ли}} '''Ли''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Джонсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1757 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1132/1129 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 07jiqyx2tm9jb9iyrqb61ashw8o61yg Луиза (округ, Виргиния) 0 255467 4447468 2497214 2025-06-20T06:12:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q515166|Wikidata-да]] 4447468 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Луиза}} '''Луиза''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Луиза шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1792 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1323/1285 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] sczhwmdpcv4ztw1x7iw3iugjjo40zhe Мидлсекс (округ, Виргиния) 0 255469 4447469 2497217 2025-06-20T06:12:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q341865|Wikidata-да]] 4447469 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Мидлсекс}} '''Мидлсекс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Салуда шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1765 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 546/337 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 9a0omp3tvz4vv25i8xzx0ps3la0i0po Нельсон (округ, Виргиния) 0 255473 4447470 2497221 2025-06-20T06:13:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q515150|Wikidata-да]] 4447470 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Нельсон}} '''Нельсон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ловингстон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1791 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1228/1220 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] irbvabdomtkz0tr1cvr4lmp53xba8ea Нортамберленд (округ, Виргиния) 0 255474 4447471 2870414 2025-06-20T06:13:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q505292|Wikidata-да]] 4447471 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Нортамберленд}} '''Нортамберленд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Хитсвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1807 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 741/495 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] eayzejxf8xsgi0boqat8ga5z6akeijo Ноттоуэй (округ, Виргиния) 0 255476 4447472 2869533 2025-06-20T06:13:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q515220|Wikidata-да]] 4447472 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ноттоуэй}} '''Ноттоуэй''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ноттоуэй шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1634 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 818/813 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] jzlas7q67jfzomkjsvlymwilyrnmelt Нью-Кент (округ, Виргиния) 0 255477 4447473 2497225 2025-06-20T06:13:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337270|Wikidata-да]] 4447473 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Нью-Кент}} '''Нью-Кент''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Нью-Кент шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1789 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 578/544 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] sz7eq9kk13pj2bpgb64bxrz5hzmv6eu Огаста (округ, Виргиния) 0 255478 4447474 2497226 2025-06-20T06:13:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q285625|Wikidata-да]] 4447474 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Огаста}} '''Огаста''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Стэнтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1654 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2515/2505 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] gzfsdwvpg9s37j4msheudqd2dj3avdw Пейдж (округ, Виргиния) 0 255482 4447475 2497230 2025-06-20T06:13:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q513818|Wikidata-да]] 4447475 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Пейдж}} '''Пейдж''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Лурей шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1777 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 813/805 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] muth2k88wtk8rh7qfjn9bo3mcooc3jf Питтсильвания (округ, Виргиния) 0 255483 4447476 2497231 2025-06-20T06:14:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q513744|Wikidata-да]] 4447476 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Питтсильвания}} '''Питтсильвания''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Чатем шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1831 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2533/2510 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 0r2a0c6fm8nln1parz65yxhyhlnar91 Принс-Уильям (округ, Виргиния) 0 255485 4447477 2497233 2025-06-20T06:14:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q183263|Wikidata-да]] 4447477 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Принс-Уильям}} '''Принс-Уильям''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Манассас шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1703 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 901/870 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] id7j7bexi54dm2zyt8j3cbneccwqy9q Раппахэннок (округ, Виргиния) 0 255488 4447478 2497236 2025-06-20T06:14:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q510920|Wikidata-да]] 4447478 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Раппахэннок}} '''Раппахэннок''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Вашингтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1839 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 692/689 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] f2beuwx2yc8v3ht6buoadks0l53cekp Роанок (округ, Виргиния) 0 255491 4447479 2497239 2025-06-20T06:14:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q513968|Wikidata-да]] 4447479 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Роанок}} '''Роанок''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Сейлем шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1692 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 650/650 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] qmo1asfsdqe2u8hbtzpwb0cvxa8e5s0 Рокингем (округ, Виргиния) 0 255493 4447480 2497241 2025-06-20T06:14:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q513919|Wikidata-да]] 4447480 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Рокингем}} '''Рокингем''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Харрисонберг шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1777 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2209/2199 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] gzydne3s3ta0ezf5l8hy67atyl7wyf7 Сарри (округ, Виргиния) 0 255494 4447481 2872608 2025-06-20T06:14:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q506209|Wikidata-да]] 4447481 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Сарри}} '''Сарри''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Сарри шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1778 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 803/723 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] fuq3rvfafp4nss3bxsqz442my8iyebc Саутгемптон (округ, Виргиния) 0 255497 4447482 2870676 2025-06-20T06:15:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337915|Wikidata-да]] 4447482 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Саутгемптон}} '''Саутгемптон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Кортленд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1754 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1559/1551 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] mnd4xyajb611vyt0jci2mwy8hegt1fv Смит (округ, Виргиния) 0 255499 4447483 2497246 2025-06-20T06:15:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q378896|Wikidata-да]] 4447483 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Смит}} '''Смит''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Марион шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1814 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1171/1168 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] q0ifpf8lffmqkhpdcu620qqxomqxcnv Тазуэлл (округ, Виргиния) 0 255502 4447484 2497249 2025-06-20T06:15:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q506197|Wikidata-да]] 4447484 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Тазуэлл}} '''Тазуэлл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Тазуэлл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1664 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1347/1344 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 4uswoq3858pkrsezu4sxssf56hewuqq Уит (округ, Виргиния) 0 255504 4447485 2497251 2025-06-20T06:15:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q513950|Wikidata-да]] 4447485 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Уит}} '''Уит''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уитвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1856 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1204/1197 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] hofpv2cakbueqedqh7sjh3u19ruvc2d Уоррен (округ, Виргиния) 0 255505 4447486 2871094 2025-06-20T06:15:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q510934|Wikidata-да]] 4447486 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Уоррен}} '''Уоррен''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Фронт-Ройал шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1790 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 562/552 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] em5dtmuedlqieg4fp8nc22nwmrxat92 Флуванна (округ, Виргиния) 0 255508 4447487 2497256 2025-06-20T06:15:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502014|Wikidata-да]] 4447487 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Флуванна}} '''Флуванна''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Палмира шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1831 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 751/741 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] c7ounhi3cucds3op6mbly7ek6at5gp3 Фокир (округ, Виргиния) 0 255509 4447488 2497257 2025-06-20T06:16:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502213|Wikidata-да]] 4447488 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Фокир}} '''Фокир''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уоррентон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1777 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1686/1676 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 460ogw1zwcbgvrkq96vcmschvbcyhxg Франклин (округ, Виргиния) 0 255510 4447489 2497258 2025-06-20T06:16:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502036|Wikidata-да]] 4447489 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Франклин}} '''Франклин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Роки-Маунт шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1759 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1844/1787 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] iw7k6tku0bpijhp8mmtgs5pggco2b0u Фредерик (округ, Виргиния) 0 255511 4447490 2497259 2025-06-20T06:16:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502021|Wikidata-да]] 4447490 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Фредерик}} '''Фредерик''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уинчестер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1785 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1077/1072 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] hgvh9obi71credy8xb4w8lb39slydzo Фэрфакс (округ, Виргиния) 0 255512 4447491 2497260 2025-06-20T06:16:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q341915|Wikidata-да]] 4447491 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Фэрфакс}} '''Фэрфакс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Фэрфакс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1743 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1052/1013 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 7j8x145wgub6cj808tt6mta78vcoptg Хановер (округ, Виргиния) 0 255514 4447492 2497262 2025-06-20T06:16:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q341679|Wikidata-да]] 4447492 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хановер}} '''Хановер''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Хановер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1847 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1228/1215 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] pzr28e9zwr5q2a78fwx0696sgk7k6dg Чарльз-Сити (округ, Виргиния) 0 255516 4447493 2497264 2025-06-20T06:16:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q337348|Wikidata-да]] 4447493 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Чарльз-Сити}} '''Чарльз-Сити''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Виргиния (штат)|Виргиния штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Чарльз-Сити шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1634 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 528/474 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Виргиния}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Виргиния округлары]] 7nnl7mfx9gh1y5gzwwfwwbtustpsmar Мак-Интош (округ, Джорджия) 0 255629 4447494 2497455 2025-06-20T06:17:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q492652|Wikidata-да]] 4447494 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Мак-Интош}} ''' Мак-Интош''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Джорджия (штат)|Джорджия штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Дариен шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1793 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1124 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Джорджия}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Джорджия округлары]] ig8ulnq68e3um5p2h4qsvnf6cqrohp3 Вашингтон (округ, Юта) 0 255693 4447495 2497523 2025-06-20T06:17:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q27240|Wikidata-да]] 4447495 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Вашингтон}} '''Вашингтон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Сент-Джордж шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1852 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 6293,5 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] tlysslhujshd2x7fi11wxqdxw0t9f9b Гарфилд (округ, Юта) 0 255694 4447496 4257963 2025-06-20T06:17:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q26740|Wikidata-да]] 4447496 wikitext text/x-wiki {{Underlinked|date=октябрь 2024}} {{УК = Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1882 ел]]да оештырыла.<ref name="National Association of Counties">{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 13489,3 км² тәшкил итә.<ref name="National Association of Counties"/> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} [[Төркем:Юта округлары]] {{US-geo-stub}} 69u6q428t4q1ich1lmqr8xtrkasrcya Гранд (округ, Юта) 0 255695 4447497 2497525 2025-06-20T06:17:34Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q27041|Wikidata-да]] 4447497 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Гранд}} '''Гранд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Моаб шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1890 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 9540,7 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] akf9embdt3xuofl5qah3u0zgqva4foc Джуэб (округ, Юта) 0 255698 4447498 2497528 2025-06-20T06:17:44Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q26689|Wikidata-да]] 4447498 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Джуэб}} '''Джуэб''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Нифай шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1852 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 8822,5 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] m67e8obk6x1ix701jfluwb67er4o3dt Саммит (округ, Юта) 0 255707 4447499 2881648 2025-06-20T06:17:54Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484563|Wikidata-да]] 4447499 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Саммит}} '''Саммит''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Колвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1854 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4874,3 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] lnc98pckkpt4b59cvx47y0bdyqj8546 Санпит (округ, Юта) 0 255708 4447500 2497539 2025-06-20T06:18:04Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484577|Wikidata-да]] 4447500 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Санпит}} '''Санпит''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Манти шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1849 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4150,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] 0keeokh8eagvqb35yb4xalv43e8yina Сан-Хуан (округ, Юта) 0 255709 4447501 2879458 2025-06-20T06:18:14Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q26622|Wikidata-да]] 4447501 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Сан-Хуан}} '''Сан-Хуан''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Монтиселло шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1880 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 20546,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] rjjee5vste0s9oior4um9ub46xbo7tz Солт-Лейк (округ, Юта) 0 255711 4447502 2497542 2025-06-20T06:18:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484556|Wikidata-да]] 4447502 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Солт-Лейк}} '''Солт-Лейк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Солт-Лейк-Сити шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1849 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2091,1 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] 42or0dujsat76nqjgzbaotagbv993y8 Эмери (округ, Юта) 0 255716 4447503 2497547 2025-06-20T06:18:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q26738|Wikidata-да]] 4447503 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Эмери}} '''Эмери''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Касл-Дейл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1880 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 11581,9 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] 8bbt15w4tbc7rcwqxpmel456wtmuf9q Юинта (округ, Юта) 0 255717 4447504 2497548 2025-06-20T06:18:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484559|Wikidata-да]] 4447504 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Юинта}} '''Юинта''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Юта (штат)|Юта штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Вернал шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1880 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 11658,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Юта}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Юта округлары]] d6lfi1tgk4nzfprw1u2oawk33jss2ey Браун (округ, Көньяк Дакота) 0 255723 4447505 2497555 2025-06-20T06:18:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489062|Wikidata-да]] 4447505 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Браун}} '''Браун''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Абердин шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1879 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4483,1 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] bizet3mjehurwta0n97u3u7dg4ingiz Брукингз (округ, Көньяк Дакота) 0 255724 4447506 2497556 2025-06-20T06:19:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489069|Wikidata-да]] 4447506 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Брукингз}} '''Брукингз''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Брукингс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1862 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2084,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] a2fkwczbzlgiphpb9e2k89lpnscq4ud Грант (округ, Көньяк Дакота) 0 255727 4447507 4316737 2025-06-20T06:19:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q490498|Wikidata-да]] 4447507 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грант}} '''Грант''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Милбанк шәһәре.<ref name="National Association of Counties">{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref name="National Association of Counties"/><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1780,7 км² тәшкил итә.<ref name="National Association of Counties"/> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] {{US-geo-stub}} 7dq4mygfy2tky0bzl0na6cslti6dgk6 Джеральд (округ, Көньяк Дакота) 0 255731 4447508 2497563 2025-06-20T06:19:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495608|Wikidata-да]] 4447508 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Джеральд}} '''Джеральд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уэссингтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1883 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1379,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] rhr46qyb4dqgj1kiplyfz8stge10syq Джонс (округ, Көньяк Дакота) 0 255732 4447509 2497564 2025-06-20T06:19:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q926589|Wikidata-да]] 4447509 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Джонс}} '''Джонс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Мурдо шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1916 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2514,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 7weymxzpdq35hkdjyz3sinl6pyof6ya Дуглас (округ, Көньяк Дакота) 0 255733 4447510 2497565 2025-06-20T06:19:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489259|Wikidata-да]] 4447510 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Дуглас}} '''Дуглас''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Армур шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1123,2 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] o7d0713dsscceijcmnnny6gui7qagom Дуил (округ, Көньяк Дакота) 0 255734 4447511 2497566 2025-06-20T06:19:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489265|Wikidata-да]] 4447511 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Дуил}} '''Дуил''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Клир-Лейк шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1862 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1648,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 9akbrpmbvbwc1wjyh6705gduykzzddm Кастер (округ, Көньяк Дакота) 0 255738 4447512 2497571 2025-06-20T06:20:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489620|Wikidata-да]] 4447512 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кастер}} '''Кастер''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Кастер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1875 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4038,1 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] as55pybh1xlau73680k4a4qzwymti05 Кингсбери (округ, Көньяк Дакота) 0 255739 4447513 2497572 2025-06-20T06:20:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495289|Wikidata-да]] 4447513 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кингсбери}} '''Кингсбери''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Де-Смет шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2237,1 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] k66q3ba7mhxyl6sn31g8g0e8ebm89ww Клей (округ, Көньяк Дакота) 0 255741 4447514 2497574 2025-06-20T06:20:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489273|Wikidata-да]] 4447514 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Клей}} '''Клей''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Вермиллион шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1862 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1080,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] ga2pmf4a7mn8vix5zbs8jwctwmnbd82 Корсон (округ, Көньяк Дакота) 0 255743 4447515 2497576 2025-06-20T06:20:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489079|Wikidata-да]] 4447515 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Корсон}} '''Корсон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Макинтош шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1909 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 6551,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] rj70c0u8ojf2epa5kxmlzpfscxl4cnd Лейк (округ, Көньяк Дакота) 0 255746 4447516 2497579 2025-06-20T06:20:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495246|Wikidata-да]] 4447516 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Лейк}} '''Лейк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Мадисон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1489,7 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] aivd3i1hfkbkn11mq47ybpaqxrj1tm1 Лоренс (округ, Көньяк Дакота) 0 255748 4447517 2497581 2025-06-20T06:20:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489099|Wikidata-да]] 4447517 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Лоренс}} '''Лоренс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Дедвуд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1875 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2072,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] stgyof6rxw8v4x42h386hpsp5eiz8ea Маршалл (округ, Көньяк Дакота) 0 255752 4447518 2497586 2025-06-20T06:21:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495198|Wikidata-да]] 4447518 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Маршалл}} '''Маршалл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Леола шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2295,3 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] crelik5l47sbr997sv06jqoui45p72q Мид (округ, Көньяк Дакота) 0 255753 4447519 2497587 2025-06-20T06:21:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495269|Wikidata-да]] 4447519 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Мид}} '''Мид''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Старджис шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1889 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 9020,5 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 1as6855i746f2bf4ta02wcghw6pa901 Миннехаха (округ, Көньяк Дакота) 0 255755 4447520 2497589 2025-06-20T06:21:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489222|Wikidata-да]] 4447520 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Миннехаха}} '''Миннехаха''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Су-Фолс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1862 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2107,9 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] qvxanhx3m4z904bp2ceczhhxj03vc97 Оглала-Лакота (округ, Көньяк Дакота) 0 255757 4447521 2497591 2025-06-20T06:21:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495201|Wikidata-да]] 4447521 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Оглала-Лакота}} '''Оглала-Лакота''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1875 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 5430,3 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 8x2aswq4x0e35stscrtogzp81vhj44a Орора (округ, Көньяк Дакота) 0 255758 4447522 2497592 2025-06-20T06:21:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484633|Wikidata-да]] 4447522 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Орора}} '''Орора''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Планкинтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1881 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1846 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 5velotlmkrtphuuwnm4wqdt025j1mbb Перкинс (округ, Көньяк Дакота) 0 255760 4447523 2497594 2025-06-20T06:21:56Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495195|Wikidata-да]] 4447523 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Перкинс}} '''Перкинс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Байзон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1909 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 7485 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] nq3f1fp2aru8j70kw0lpowkehfteyel Поттер (округ, Көньяк Дакота) 0 255761 4447524 2497595 2025-06-20T06:22:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495191|Wikidata-да]] 4447524 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Поттер}} '''Поттер''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Геттисберг шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1875 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2327,5 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] qp22wgqla65ms6ngqmqlc9om6x5rzuy Салли (округ, Көньяк Дакота) 0 255763 4447525 2883655 2025-06-20T06:22:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495264|Wikidata-да]] 4447525 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Салли}} '''Салли''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Онида шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2772 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 9kmj5xilu1m5raq1eu54bvxvueb36jo Спинк (округ, Көньяк Дакота) 0 255764 4447526 2497598 2025-06-20T06:22:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495239|Wikidata-да]] 4447526 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Спинк}} '''Спинк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Редфилд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 3910,2 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] tcarkbb1ujghbnikjt6o2adrxdxjt5n Стэнли (округ, Көньяк Дакота) 0 255765 4447527 2497599 2025-06-20T06:22:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495280|Wikidata-да]] 4447527 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Стэнли}} '''Стэнли''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Форт-Пьер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 3929,5 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] o8x24yraln0jd8nfc4n8xggudw120bu Тернер (округ, Көньяк Дакота) 0 255767 4447528 2497601 2025-06-20T06:22:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495275|Wikidata-да]] 4447528 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Тернер}} '''Тернер''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Паркер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1871 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1599,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 8f65pyhayxtghryqhwnfti3fbxzjsfu Тодд (округ, Көньяк Дакота) 0 255768 4447530 2497602 2025-06-20T06:22:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q502081|Wikidata-да]] 4447530 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Тодд}} '''Тодд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1909 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 3602,2 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] h92w3gfoliy4w2zwsvnsfxegv68c2pw Уолуорт (округ, Көньяк Дакота) 0 255770 4447531 2871164 2025-06-20T06:23:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q494764|Wikidata-да]] 4447531 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Уолуорт}} '''Уолуорт''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Селби шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1928,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 5hg0b8v1lrpuj6z3ad0lnwixrxes3ir Фолк (округ, Көньяк Дакота) 0 255771 4447532 2497606 2025-06-20T06:23:16Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495417|Wikidata-да]] 4447532 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Фолк}} '''Фолк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Фолктон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2605,4 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 9ehyukvk6ewkorn9kus0cyshcatcmst Фол-Ривер (округ, Көньяк Дакота) 0 255772 4447533 2497607 2025-06-20T06:23:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495654|Wikidata-да]] 4447533 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Фол-Ривер}} '''Фол-Ривер''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Хот-Спрингс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1883 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4530,3 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] c5flgj962tg5q8ukhtah0y8fo4ty6m6 Хардинг (округ, Көньяк Дакота) 0 255774 4447534 2497609 2025-06-20T06:23:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q492493|Wikidata-да]] 4447534 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хардинг}} '''Хардинг''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Баффало шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1909 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 6935,8 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 0bbpro1p1dxwm6wcmwj80qnx2ab4or4 Хокон (округ, Көньяк Дакота) 0 255776 4447535 2497611 2025-06-20T06:23:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q489369|Wikidata-да]] 4447535 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хокон}} '''Хокон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Филип шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1914 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 4731,7 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] cw3sxkva3gh2zsr8147opsibiyira5g Хьюс (округ, Көньяк Дакота) 0 255777 4447536 2497612 2025-06-20T06:23:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495629|Wikidata-да]] 4447536 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хьюс}} '''Хьюс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Пиер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1880 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2073,9 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 9xltfqnhhgr5im7v3tee1ecmiizyq5k Хэмлин (округ, Көньяк Дакота) 0 255778 4447537 2497613 2025-06-20T06:24:06Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495223|Wikidata-да]] 4447537 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хэмлин}} '''Хэмлин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Хаити шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1393,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] b3hh79lkgz8mg7z5dq4ryq7g4klyls0 Хэнсон (округ, Көньяк Дакота) 0 255780 4447538 2497615 2025-06-20T06:24:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495667|Wikidata-да]] 4447538 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Хэнсон}} '''Хэнсон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Александриа шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1127,6 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 70botkki8a8d21msgcno9nadhb6s4on Юнион (округ, Көньяк Дакота) 0 255783 4447539 2884002 2025-06-20T06:24:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q495216|Wikidata-да]] 4447539 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Юнион}} '''Юнион''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Көньяк Дакота (штат)|Көньяк Дакота штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Элк-Поинт шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1862 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1209,9 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Көньяк Дакота}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Көньяк Дакота округлары]] 1gsk71matnpv3z1psy76c73aqfsx144 Грейам (округ, Аризона) 0 255854 4447540 2497695 2025-06-20T06:24:35Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q58692|Wikidata-да]] 4447540 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грейам}} '''Грейам''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Аризона (штат)|Аризона штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Саффордruen шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1881 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 12 020 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Аризона}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Аризона округлары]] 6gsh087k0nzuviz73cgpnizdabdvgdh Коконино (округ, Аризона) 0 255856 4447541 2497697 2025-06-20T06:24:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q58684|Wikidata-да]] 4447541 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Коконино}} '''Коконино''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Аризона (штат)|Аризона штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Флагстафф шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1891 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 48 332 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Аризона}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Аризона округлары]] 15tslagwbo6rc0e6rbnqydu6c131yk9 Ориндж (округ, Вермонт) 0 255948 4447542 2497790 2025-06-20T06:24:55Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q505444|Wikidata-да]] 4447542 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Ориндж}} '''Ориндж''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Вермонт (штат)|Вермонт штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Челси шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1781 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1785 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Вермонт}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Вермонт округлары]] 8v4k845qwsjcfo6wnmbeqh8js9wbcol Уиндем (округ, Вермонт) 0 255951 4447543 2875770 2025-06-20T06:25:05Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q508232|Wikidata-да]] 4447543 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Уиндем}} '''Уиндем''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Вермонт (штат)|Вермонт штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ньюфейн шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1779 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2044 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Вермонт}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Вермонт округлары]] 8ojipfyrkhmpt8177rq4cs30yzpc9lb Франклин (округ, Вермонт) 0 255953 4447544 2497796 2025-06-20T06:25:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q509880|Wikidata-да]] 4447544 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Франклин}} '''Франклин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Вермонт (штат)|Вермонт штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Сент-Албанс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1792 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1650 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Вермонт}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Вермонт округлары]] jartisb3pjnrl3i685woghgbbjct6h8 Эссекс (округ, Вермонт) 0 255955 4447545 4258700 2025-06-20T06:25:25Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q509826|Wikidata-да]] 4447545 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Эссекс}} '''Эссекс''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Вермонт (штат)|Вермонт штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Гилдхолл шәһәре.<ref name="National Association of Counties">{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1792 ел]]да оештырыла.<ref name="National Association of Counties"/><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1722 км² тәшкил итә.<ref name="National Association of Counties"/> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Вермонт}} [[Төркем:Вермонт округлары]] {{US-geo-stub}} burkfk9nqw2ovyi10d2qg5nad3h37bq Шебойган (округ, Висконсин) 0 256014 4447546 2497865 2025-06-20T06:25:36Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q500803|Wikidata-да]] 4447546 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Шебойган}} '''Шебойган''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Висконсин (штат)|Висконсин штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Шебойган шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1838 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1331 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Висконсин}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Висконсин округлары]] jqc4fznd8ktfneey9q9irjgzzox8ihk Марион (округ, Иллинойс) 0 256140 4447547 2497992 2025-06-20T06:25:45Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q378438|Wikidata-да]] 4447547 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Марион}} '''Марион''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Иллинойс (штат)|Иллинойс штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Сейлем шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1823 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1482 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Иллинойс}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Иллинойс округлары]] 5svhh0hwtstwj8munszxubst0lj8ywx Маршалл (округ, Иллинойс) 0 256141 4447548 2497993 2025-06-20T06:25:56Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q491463|Wikidata-да]] 4447548 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Маршалл}} '''Маршалл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Иллинойс (штат)|Иллинойс штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Лейкон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1839 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1002 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Иллинойс}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Иллинойс округлары]] 5r96ijsk4gmvtjap5mparqkn3iyrwmp Мак-Генри (округ, Иллинойс) 0 256145 4447549 2497997 2025-06-20T06:26:06Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q487403|Wikidata-да]] 4447549 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Мак-Генри}} '''Мак-Генри''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Иллинойс (штат)|Иллинойс штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Вудсток шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1836 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1562 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Иллинойс}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Иллинойс округлары]] iuvi90zwfxbf928xyc998ge6o6rb1n0 Салин (округ, Иллинойс) 0 256164 4447550 2498016 2025-06-20T06:26:15Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q484224|Wikidata-да]] 4447550 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Салин}} '''Салин''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Иллинойс (штат)|Иллинойс штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Гаррисберг шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1847 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 984 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Иллинойс}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Иллинойс округлары]] e2fqbvhm3u874ddaeydh2l9cg869tew Пуант-Купе (округ, Луизина) 0 256315 4447367 2498168 2025-06-19T18:37:26Z Andre Engels 3 [[Пуант-Купе (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447367 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Пуант-Купе (приход, Луизиана)]] 5w0rd33iv7k0v99pjr593lqhwbmq4ze Рапид (округ, Луизина) 0 256316 4447369 2498169 2025-06-19T18:38:03Z Andre Engels 3 [[Рапид (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447369 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Рапид (приход, Луизиана)]] 4gvc5yx36awr2w3lknvv2k59gc9o01w Ред-Ривер (округ, Луизина) 0 256317 4447371 2498170 2025-06-19T18:39:56Z Andre Engels 3 [[Ред-Ривер (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447371 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ред-Ривер (приход, Луизиана)]] ckdam1z6edl8h4b2ok0k13rv8h3n77o Ричленд (округ, Луизина) 0 256318 4447372 2498171 2025-06-19T18:41:05Z Andre Engels 3 [[Ричленд (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447372 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Ричленд (приход, Луизиана)]] rc97nob6mwbm2kzdlfgrjk7sr86iy09 Сабин (округ, Луизина) 0 256319 4447373 2498172 2025-06-19T18:43:02Z Andre Engels 3 [[Сабин (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447373 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сабин (приход, Луизиана)]] k7i7ra2v5y3jma6jvldn9w6h003vs4d Сент-Бернард (округ, Луизина) 0 256320 4447374 2498173 2025-06-19T18:55:13Z Andre Engels 3 Битнең эчтәлеге «#REDIRECT Сент-Бернард (приход, Луизиана)»гә үзгәртелде 4447374 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сент-Бернард (приход, Луизиана)] jfkoytr3pt2giya1pnfy2jveacoy62x 4447375 4447374 2025-06-19T18:55:24Z Andre Engels 3 [[Сент-Бернард (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447375 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сент-Бернард (приход, Луизиана)]] k289mz6jtg39sdsb3fwfzca0do99l93 Сент-Чарльз (округ, Луизина) 0 256321 4447376 2498174 2025-06-19T18:57:57Z Andre Engels 3 [[Сент-Чарльз (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447376 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сент-Чарльз (приход, Луизиана)]] e4so04gwwvd3uulq77zm39ruypk1df4 Сент-Джеймс (округ, Луизина) 0 256323 4447377 2498176 2025-06-19T18:59:16Z Andre Engels 3 [[Сент-Джеймс (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447377 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сент-Джеймс (приход, Луизиана)]] n51r6b5cfy63vicoo4d3nz38hu3hky8 Сент-Джон-те-Баптист (округ, Луизина) 0 256324 4447378 2498177 2025-06-19T19:02:37Z Andre Engels 3 [[Сент-Джон-те-Баптист (приход, Луизиана)]] битенә юнәлтү 4447378 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Сент-Джон-те-Баптист (приход, Луизиана)]] dc4iz012y3tmqizdfqyrbr1u6g1wi2q Вашингтон (округ, Канзас) 0 256938 4447551 2498716 2025-06-20T06:26:26Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q373886|Wikidata-да]] 4447551 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Вашингтон}} '''Вашингтон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Вашингтон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1855 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2328 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] 1v8rvegn1yfs4ykljp2nkllpo0972y0 Грант (округ, Канзас) 0 256943 4447552 2498721 2025-06-20T06:26:36Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q375803|Wikidata-да]] 4447552 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грант}} '''Грант''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Юлиссес шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1868 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1489 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] 5ibbawoetv18rnzmrzhncc0ablk6lub Грей (округ, Канзас) 0 256944 4447553 2498722 2025-06-20T06:26:46Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q379654|Wikidata-да]] 4447553 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Грей}} '''Грей''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Симаррон шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2251 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] 2otqe1p28681xomddkhpq05rqwh7ofa Гринвуд (округ, Канзас) 0 256946 4447554 2498724 2025-06-20T06:26:56Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q375008|Wikidata-да]] 4447554 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Гринвуд}} '''Гринвуд''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Юрика шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2986 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] ksdkb8au64w3opi7qr92zoine5tnx7o Дуглас (округ, Канзас) 0 256955 4447555 2498733 2025-06-20T06:27:06Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q112220|Wikidata-да]] 4447555 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Дуглас}} '''Дуглас''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Лоренс шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1855 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1230 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] 0krmthepz6hf1mw64vpr06bxko760ra Каули (округ, Канзас) 0 256957 4447556 2498735 2025-06-20T06:27:16Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q376464|Wikidata-да]] 4447556 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Каули}} '''Каули''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Уинфилд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1867 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2932 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] eyjd8o35dkn8ab5kb20jfq5nq2n3xqv Кларк (округ, Канзас) 0 256960 4447557 2498738 2025-06-20T06:27:26Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q376755|Wikidata-да]] 4447557 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Кларк}} '''Кларк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Эшленд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1873 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2530 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] r8ymosa5n61wcdajyy12l1x20pou1ix Лайон (округ, Канзас) 0 256967 4447558 2874681 2025-06-20T06:27:36Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q374442|Wikidata-да]] 4447558 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Лайон}} '''Лайон''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Эмпория шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1867 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2214 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] tlo6vd1no6h9je33lacg82luflxksss Линкольн (округ, Канзас) 0 256970 4447559 2498748 2025-06-20T06:27:46Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q376876|Wikidata-да]] 4447559 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Линкольн}} '''Линкольн''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Канзас (штат)|Канзас штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Линкольн-Сентер шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1855 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1865 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Канзас}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Канзас округлары]] gehvl15ccygkn19u3jk0ke5schuwqca Лейк (округ, Колорадо) 0 257069 4447560 2498847 2025-06-20T06:27:56Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q32349|Wikidata-да]] 4447560 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр|Лейк}} '''Лейк''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Колорадо (штат)|Колорадо штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ледвилл шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1861 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 976 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Колорадо}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Колорадо округлары]] 9ov9e12jnejjc6rxcwku74z46vwwf4x Кэрролл (округ, Нью-Гэмпшир) 0 257447 4447561 2499110 2025-06-20T06:28:06Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q54446|Wikidata-да]] 4447561 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Кэрролл}} ''' Кэрролл''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Нью-Гэмпшир (штат)|Нью-Гэмпшир штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Оссипи шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1840 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 2419 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Нью-Гэмпшир}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Нью-Гэмпшир округлары]] h796t78q5qo9d1tdy5kdp38eiza0ijg Рокингем (округ, Нью-Гэмпшир) 0 257449 4447562 2499112 2025-06-20T06:28:16Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q54438|Wikidata-да]] 4447562 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Рокингем}} ''' Рокингем''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Нью-Гэмпшир (штат)|Нью-Гэмпшир штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Брентвуд шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1769 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1800 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Нью-Гэмпшир}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Нью-Гэмпшир округлары]] nphkgzt6zcygmtmkqsyco58y64doqva Салливан (округ, Нью-Гэмпшир) 0 257450 4447563 2883622 2025-06-20T06:28:26Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q54444|Wikidata-да]] 4447563 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{мәгънәләр| Салливан}} ''' Салливан''' — [[Америка Кушма Штатлары]]ның [[Нью-Гэмпшир (штат)|Нью-Гэмпшир штатында]] урнашкан округ (өлкә). Үзәге - Ньюпорт шәһәре.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Тарихы == Округ рәсми рәвештә [[1827 ел]]да оештырыла.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref><ref>{{китап|башлык=Population of States and Counties of the United States:1790-1990|ел=1996|автор=M.F.Riche, B.Benton, P.J.Schneider|нәшрият=U.S Department of Commerce Bureau of the Census|бит=162|сылтама=https://www.census.gov/population/www/censusdata/PopulationofStatesandCountiesoftheUnitedStates1790-1990.pdf}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Территориясе == Округ мәйданы 1391 км² тәшкил итә.<ref>{{cite web|url=http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=/cffiles/counties/state.cfm&statecode=id|title=Информация по округам, окружным центрам и территориям|publisher=National Association of Counties|accessdate=2010-03-28|deadlink=yes|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040409092649/http://www.naco.org/Template.cfm?Section=Find_a_County&Template=%2Fcffiles%2Fcounties%2Fstate.cfm&statecode=id#|archivedate=2004-04-09}}</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} {{Нью-Гэмпшир}} {{US-geo-stub}} [[Төркем:Нью-Гэмпшир округлары]] nvgicxlx42eqv594h03ibvg2k8vwazk Башкортстан Республикасының халык артисты 0 261672 4447357 4444844 2025-06-19T18:05:04Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447357 wikitext text/x-wiki {{Бүләк карточкасы|исем= Башкортстан Республикасының халык артисты |рәсем= BashNarodArt1.jpg |рәсем лента=|ил={{Байрак|Россия}} {{Байрак|Башкортстан}}|төр=мактаулы исем|кемгә бирелә=|кем бирә=[[Башкортстан Республикасы Башлыгы]]|Бүләкләү сәбәбе=|статус=гамәлдә|Параметры=|ДатаУчреждения=|беренче бүләкләү=|сан=|олырак бүләк= [[Россия Федерациясенең атказанган артисты]] |кечерәк бүләк=[[Башкортстан Республикасының атказанган артисты]]|Соответствует=БАССР халык артисты}} '''Башкортстан Республикасының халык артисты''' — Башкортстанда кабул ителгән мактаулы исем, дәүләт бүләге. 1939 елдан «БАССР халык артисты», 1990 елдан «Башкорт ССР халык артисты» мактаулы исемнәре бирелгән. Хәзерге исем 1992 елдан кертелгән. БР Президенты Указы белән 1996 елда рәсмиләштерелгән. Әлеге исем бүләкләнүченең республика мәдәнияте үсешенә керткән зур өлешен һәм республиканың күпмилләтле халкы алдындагы казанышларын тануның иң югары чагылышы булып тора. == Нигезләмә == «Башкортстан Республикасының халык артисты» мактаулы исеме киң җәмәгатьчелек тарафыннан танылган, югары сәнгать үрнәге булырдай образлар, спектакльләр, кинофильмнар, концерт, эстрада, цирк программалары, музыкаль, телевизион һәм радиотапшырулар иҗат иткән, югары осталыкка ия булган артистларга, режиссерларга, балетмейстерларга, дирижерларга, хормейстерларга, музыкаль башкаручыларга һәм башка сәнгать әһелләренә бирелә. Кагыйдә буларак, «Башкортстан Республикасының халык артисты» мактаулы исеме сәнгатькәргә «[[Башкортстан Республикасының атказанган артисты]]» яки «[[Башкортстан Республикасының атказанган сәнгать эшлеклесе]]» мактаулы исемнәре бирелеп 5 ел үткәч, бирелергә мөмкин. «Башкортстан Республикасының халык артисты» дигән мактаулы исем бирүгә тәкъдим итү һәм билгеләнгән үрнәктәге Бүләкләү кәгазе [[Башкортстан Республикасы Башлыгы]] каравына кертелә. «Башкортстан Республикасының халык артисты» дигән мактаулы исемгә лаек булган кешеләргә Башкортстан Республикасының Мактаулы исем бирү турында грамотасы һәм «Башкортстан Республикасының халык артисты» дигән күкрәк билгесе тапшырыла. «Башкортстан Республикасының халык артисты» күкрәк билгесе күкрәкнең уң ягында йөртелә. == Күкрәк билгесе тасвирламасы == «Башкортстан Республикасының халык артисты» күкрәк билгесе түгәрәк формада эшләнгән. Алгы якта [[алтын]] белән йөгертелгән «Башкортстан Республикасының халык артисты» язуы урнаштырылган. Арткы ягы шома. Аскы өлештә башаклар көлтәсе, аның уртасында [[курай]] чәчәге ясалган. Башак — байлыкны, чәчәк — республика халыкларының бердәмлеген, җиде таҗ — тарихи ырулар санын гәүдәләндерә. Күкрәк билгесе боҗра һәм элмәк ярдәмендә дүртпочмаклы калыпка беркетелгән. Калыпның төсләре БР дәүләт байрагы төсләренә туры килә. == Башкортстанның халык артистлары == {{Төп мәкалә|:Төркем: Башкортстанның халык артистлары}} * [[Әскар Абдразаков]] (1994 елда бирелгән) * [[Илдар Абдразаков]] (2011 елда бирелгән) * [[Фәдис Ганиев]] (2008) * [[Азамат Гафаров]] (2014) * [[Таңчулпан Бабичева]] (1994) * [[Фән Вәлиәхмәтов]] (2011) * [[Идрис Газиев]] (1993) * [[Юлай Гайнетдинов]] (1994) * [[Айдар Галимов]] (2011) * [[Гөлсем Исәнголова]] (1996) * [[Илдар Маняпов]] (2014) * [[Рушат Мөдәрисов]] (2019)<ref>[https://teatrnur.ru/%d0%bc%d1%83%d0%b4%d0%b0%d1%80%d0%b8%d1%81%d0%be%d0%b2-%d1%80%d1%83%d1%88%d0%b0%d1%82/ Рушат Салих улы Мөдәрисов.] [[Нур театры]] сайты{{ref-ru}}</ref> * [[Алсу Сафина|Алсу]] (2019) * [[Илдар Сәетов]] (2002) * [[Салават Фәтхетдинов]] (2019) <ref>''[[Ләйлә Аралбаева]].'' [http://www.bashinform.ru/news/1289249-radiy-khabirov-v-professionalnyy-prazdnik-vruchil-zvaniya-luchshim-rabotnikam-kultury/ Радий Хабиров в профессиональный праздник вручил звания лучшим работникам культуры.] ИА «Башинформ», 25.03.2019</ref> * [[Хөрмәтулла Үтәшев]] (1995) һ. б. === Автоматик исемлек === {{notice|Түбәндәге төзмә кешеләр һәм роботлар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P166 wd:Q4313313. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p166/Q4313313/p585 |columns=p166/Q4313313/p585:Ел,label:Исем,p21,p569,p570}} {| class='wikitable sortable' ! Ел ! Исем ! җенес ! туу датасы ! үлем датасы |- | | [[Yuriy Şevçuk|Юрий Шевчук]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1957-05-16 | |- | | [[Дмитрий Шостакович]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1906-09-12 | 1975-08-09 |- | | [[Полад Бүлбүлоглу]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1945-02-04 | |- | | ''[[:d:Q194917|Nikolay Baskov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1976-10-15 | |- | | [[Алсу Сафина|Алсу Абрамова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1983-06-27 | |- | | ''[[:d:Q272421|Irina Arkhipova]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1925-01-02 | 2010-02-11 |- | | ''[[:d:Q473580|Sergey Bezrukov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1973-10-18 | |- | | [[Владимир Спиваков]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1944-09-12 | |- | | ''[[:d:Q739505|Denis Matsuev]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1975-06-11 | |- | 1929 | [[Газиз Әлмөхәммәтов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1895-10-29 | 1938-07-10 |- | | ''[[:d:Q2622333|Yury Grigorovich]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1927-01-02 | 2025-05-19 |- | | ''[[:d:Q2622339|Lev Leshchenko]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1942-02-01 | |- | | [[Мария Биешу]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1935-08-03<br/>1934-05-05 | 2012-05-16 |- | 1994 | [[Әскар Абдразаков]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1969-07-11 | |- | | [[Илдар Абдразаков]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1976-09-26 | |- | | [[Таңчулпан Бабичева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1953-05-15 | |- | 2024 | ''[[:d:Q4131386|Polina Gagarina]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1987-03-27 | |- | | [[Илсөяр Газетдинова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1951 | |- | | [[Фидан Гафаров]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1947-10-12 | 2025-04-27 |- | 1973 | [[Ишмулла Дилмөхәммәтев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1928-09-15 | 1984-10-19 |- | | ''[[:d:Q4192337|Rim Saljachovitsj Zijazetdinov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1953-04-19 | 2018-03-11 |- | | [[Нурия Ирсаева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1942-10-13 | |- | | [[Заһир Исмәгыйлев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1916-12-26 | 2003-05-30 |- | 2000 | ''[[:d:Q4250101|Rail' Kuchukov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1952-03-28 | |- | 2010 | [[Риза Мәһәдиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1972-03-13 | 2021-01-12 |- | | ''[[:d:Q4305936|Dikalu Muzakaev]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1960-03-24 | |- | | [[Рәшидә Туйсина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1942-05-10 | |- | | [[Салават Фәтхетдинов|Салават Фәтхетдинев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1960-01-10 | |- | | [[Олег Ханов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1951-08-11 | |- | | [[Рим Хәсәнов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1947-03-09 | |- | | [[Әминә Шәфыйкова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1974-03-24 | |- | | [[Нәзифә Кадыйрова|Нәзифә Кадыйрыва]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1954-04-13 | |- | 1996 | [[Габдулла Солтанов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1928-09-25 | 2023-08-17 |- | 2023 | [[Илһам Вәлиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1975-07-19 | |- | 2020 | [[Хәмдүнә Тимергалиева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1949-05-24 | 2020-09-14 |- | | [[Азат Гаеткулов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1956-01-27 | |- | | [[Салават Әскаров]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1946-04-11 | 2019-12-09 |- | | [[Леонора Куватова|Лианура Куәтева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1948-11-09 | |- | | [[Гүзәл Сөләйманова (1979)|Гүзәл Сөләйманова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1979-06-10 | |- | | [[Фәрит Идрисов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1954-07-12 | |- | | [[Гали Алтынбаев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1957-05-16 | |- | | [[Светлана Аргынбаева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1966-01-08 | |- | 2012 | [[Роберт Юлдашев|Рубирт Юлдашев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1971-07-09 | |- | | [[Идрис Газиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1960-04-21 | |- | 2009 | [[Роза Аккучукова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1950-02-12 | 2021-02-08 |- | | [[Владимир Абросимов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1948-10-10 | 2018-08-15 |- | 2004 | [[Алмас Әмиров]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1968-05-06 | |- | | [[Финә Вәлиева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1969-01-08 | |- | 1996 | [[Шәүрә Дилмөхәмәтова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1961-09-23 | |- | | [[Гөлсем Исәнголова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1938-06-10 | |- | | [[Миңзада Кирәева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1948-10-28 | |- | 2009 | [[Гүзәл Маликова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1962-11-08 | |- | 1955 | [[Анна Робин]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1891-11-01 | 1974 |- | | [[Сәвия Сираева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1934-01-05 | |- | | [[Ризидә Фәхруллина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1962-04-01 | |- | | [[Нинель Юлтыева|Нинель Юлтый]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1926-02-03 | 2014 |- | | [[Заһир Вәлитов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1940-11-01 | 2019-02-17 |- | 2011 | [[Радик Вәлмөхәмәтов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1966-02-12 | |- | | [[Мәгъфирә Галиева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1928-12-24 | 2016-10-03 |- | 2008 | [[Фәдис Ганиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1967-02-11 | |- | | [[Илдар Гомәров]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1958-09-23 | |- | | ''[[:d:Q16652784|Raus Zagitov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1948-11-19 | |- | 1935 | [[Габдулла-Әмин Зөбәеров|Габдулла-Әмин Зөбәерев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1891-03-18 | 1963-05-23<br/>1964-06-10 |- | | [[Рәсүл Карабулатов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1968-03-18 | |- | 1997 | [[Шамил Кинҗәкәев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1951-03-15 | |- | 1999 | [[Рөстәм Кудашев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1954-02-13 | |- | | [[Ольга Лопухова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1952-06-12 | |- | 2003 | [[Ольга Мусина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1965-04-13 | |- | 2003 | [[Руслан Мөхәммәтов|Руслан Мөхәммәтев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1975-06-26 | |- | | [[Илдар Сәетов|Илдар Сәетев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1957-01-25 | 2020-10-14 |- | 1999 | [[Миңлегаян Сафина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1951-07-02 | |- | | ''[[:d:Q16715024|Akhat Khusaynov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1946-08-05 | |- | | [[Фәйрүзә Шәйдуллина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1951-03-20 | |- | | [[Мөхәммәт Шәмсетдинов|Мөхәммәт Шәмсетдинев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1927-09-02 | 1971-08-30 |- | 1995 | [[Моисей Швайштейн]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1936-10-02 | 2025-05-20 |- | | [[Әлфия Юлчурина|Әлфия Юлсурина]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1960-04-25 | |- | | ''[[:d:Q16723260|Марат Җәмилев]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1938-11-23 | 1996-11-02 |- | 1994 | [[Үзәнбаева Тәнзилә Хәмит кызы]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1953-01-02 | |- | 1991 | ''[[:d:Q18009079|Nikolay Panov]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1951-05-23 | 2021-06-15 |- | 1995 | [[Пётр Токарев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1945-10-18 | 2012-09-29 |- | 1993 | [[Игорь Капатов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1953-08-19 | 2024-02-29 |- | 2001 | [[Майя Таһирова|Мая Таһирыва]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1931-02-08 | 2003-06-09 |- | | [[Владимир Суханов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1948-11-27 | |- | | [[Рамазан Янбәков]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1934-03-15 | 2019-10-30 |- | 2014 | [[Азамат Гафаров]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1974-06-19 | |- | 2011 | [[Идрис Кәлимуллин]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1965-03-30 | |- | 2014 | [[Айбулат Рәхмәтуллин]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1967-05-12 | |- | | [[Галия Солтанова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1937-02-16 | 2024-05-19 |- | 1999 | [[Тәнзилә Хисамова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1945-04-04 | |- | | [[Наил Галиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1928-10-09 | 2005-02-07 |- | 1994 | [[Фәния Сөләйманова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1939-02-18 | |- | | [[Алсу Бәхтиева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1970-07-26 | |- | | [[Асия Смакова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1947-08-27 | |- | 2019 | [[Наил Шәймәрдәнов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1958-12-02 | |- | 2025 | [[Ришат Төхвәтуллин]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1989-03-03 | |- | 2011 | [[Фән Вәлиәхмәтов]] | | 1951-01-18 | 2024-10-12 |- | | [[Әлфия Кәримова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1977-06-24 | |- | 2023 | [[Лилия Биктимерова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1981-01-12 | |- | | ''[[:d:Q65333456|Йосопов Вәкил Барый улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1952 | 2025-03-14 |- | 2020 | [[Зифа Нагаева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1956-03-01 | |- | | ''[[:d:Q65334865|Әсәҙуллин Дамир Фәхретдин улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1953-01-02 | |- | 2008 | [[Альберт Шаһиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1959-08-14 | |- | | [[Флүрә Ногыманова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1936-02-18 | 2021-02-18 |- | 2021 | ''[[:d:Q73269148|Әбделмәнов Йәмил Әбделәхәт улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1965-04-29 | |- | | [[Сәгыйдулла Байегетов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1974-04-03 | |- | | [[Илүзә Ногманова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1972-08-22 | |- | | [[Хана Варшавская|Варшавская Хана Леопольдовна]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1921-06-11 | 2006-09-05 |- | | [[Рушат Мөдәрисов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1974-02-24 | |- | | ''[[:d:Q90887027|Ҡудашева Зөлфиә Иҙрис ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1956-05-15 | |- | 2022-03-25 | [[Зөлфия Шакирова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1965-06-05 | |- | 2021-03-19 | ''[[:d:Q95133643|Фәрүәз Урманшин]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1970-05-23 | |- | 1977 | ''[[:d:Q98270500|Кәримова Роза Шәйхетдин ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1935-11-07 | |- | 2015 | [[Марат Корбангалиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1949-05-26 | 2022-02-09 |- | | ''[[:d:Q100165794|Ғафаров Алмас Айрат улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1968-06-19 | |- | 1993 | [[Наилә Галәветдинова]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1946-01-03 | |- | 2021-03-19 | [[Раян Алтыншин]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1976-02-27 | |- | 2021 | [[Әнвәр Нургалиев]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1974-01-28 | |- | | ''[[:d:Q106990175|Рахимова, Физалия Анваровна]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1971-01-25 | |- | | ''[[:d:Q108806601|Әбдиев Нәзир Закир улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1934-07-10 | 2009-06-16 |- | | ''[[:d:Q108828107|Фәтихова Эльвира Миҙхәт ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1971-08-15 | |- | 1990 | ''[[:d:Q110159820|Мостафина-Ниғмәтуллина Флүрә Миңлейәр ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1941-12-16 | 2024-01-04 |- | | ''[[:d:Q111736720|Гәрәева Лина Авзал ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1952-05-01 | 2021-11-11 |- | | [[Гөлназ Мөхәммәдиева]] | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1971 | |- | | ''[[:d:Q112079964|Сәғитова Гүзәл Борхан ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1936-03-08 | 2008-07-04 |- | | ''[[:d:Q113578798|Шәмсетдинова Римма Фәрит ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | 1957-08-23 | |- | | ''[[:d:Q113736936|Мәжитов Ринат Марсель улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1967-09-18 | |- | | [[Азат Нәдергулов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1962-08-01 | 2023-03-01 |- | | ''[[:d:Q118090175|Ушанов Юлай Ғиниәт улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1946-01-17 | |- | | ''[[:d:Q119033064|Ҡәйүмов Әлим Абдуллайән улы]]'' | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1977-06-03 | |- | 2023 | [[Радик Динәхмәтов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1965-04-02 | |- | | [[Ризван Хәкимов]] | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | 1954-12-26 | |} {{Wikidata list end}} == Сылтамалар == * [https://web.archive.org/web/20141129113842/http://bashkortostan.news-city.info/docs/sistemag/dok_leqihz/index.htm «Башкортстан Республикасының халык артисты» дигән мактаулы исем турында Нигезләмә]{{ref-ru}} == Моны да карагыз == * [[Башкортстан Республикасының атказанган артисты]] == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> [[Төркем:Әлифба буенча бүләкләр]] [[Төркем:1996 елда барлыкка килгән бүләкләр]] [[Төркем:Башкортстанның халык артистлары]] [[Төркем:Башкортстанның мактаулы исемнәре]] qgboxywoqyd53hkweyy5bsxyea3elnx Заһитов 0 262079 4447579 2504537 2025-06-20T10:45:20Z Әмир 15082 өстәмә 4447579 wikitext text/x-wiki '''Заһитов''' — фамилия. * [[Әхсән Заһитов]] (1937―2025), Татарстанның партия-дәүләт идарәсе ветераны. * [[Гази Заһитов]] (1921—1953), рейхстагка Кызыл байрак элгән хәрби (30.04.1945). * [[Илназ Заһитов]] (1976), спортчы (''хоккей'') һәм тренер. ---- ;Заһитова * [[Алинә Заһитова]] (2002), спортчы (''бозда фигуралы шуу''), Олимпия чемпионы. == Моны да карагыз == * [[Заһиров]] * [[Закиров]] * [[Заһидуллин]] {{күп мәгънәле}} [[Төркем:Шәхесләр]][[Төркем:Фамилияләр]] 6ndstas0y35c0oi2jwwtbyuhtlmg69t Пейзьё-сюр-Сон 0 268454 4447564 2515548 2025-06-20T06:29:24Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q693575|Wikidata-да]] 4447564 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Пейзьё-сюр-Сон''' ({{lang-fr|Peyzieux-sur-Saône}}) — [[Франция]]нең [[Эн]] департаментына караган [[Франция коммуналары|коммуна]],<ref>{{cite web|url=https://www.legifrance.gouv.fr/eli/decret/2016/9/28/INTB1614083D/jo/texte|title=Décret n° 2016-1262 du 28 septembre 2016 portant fixation du nom de la région Grand Est|website = Декрет от 28 сентября 2016 года|lang=fr|publisher=legifrance.gouv.fr|accessdate=2016 елның 12 ноябре года|archiveurl=https://archive.is/20161002095711/https://www.legifrance.gouv.fr/eli/decret/2016/9/28/INTB1614083D/jo/texte|archivedate=2016-10-02}}</ref> Шатийон-сюр-Шаларон кантонына карый.<ref>{{cite web|url=http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000028652474|title=Décret n° 2014-207 du 21 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département du Haut-Rhin|website = Директива от 21 февраля 2014|lang=fr|publisher=legifrance.gouv.fr|accessdate=2015 елның 17 ноябре|archiveurl=https://archive.is/20151019174510/http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000028652474|archivedate=2015-10-19}}</ref> == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Географиясе == Коммуна мәйданы — 8,66 км².<ref name=INSEE-06>{{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?reg_id=99&ref_id=pop-sexe-age-quinquennal|title=Population selon le sexe et l'âge...2006|lang=fr|website = Распределение населения по полу и возрасту (2006)|publisher=[[Национальный институт статистики и экономических исследований Франции|INSEE]]|accessdate= 2015 елның 17 ноябре|archiveurl=https://www.webcitation.org/6AQXA0POL?url=http://www.insee.fr/fr/themes/detail.asp?reg_id=99|archivedate=2012-09-04}}</ref> == Тышкы сылтамалар == * {{cite web|url=http://www.insee.fr/fr/ppp/bases-de-donnees/donnees-detaillees/rp2010/chiffres-cles/base-cc-emploi-pop-active-2010/base-cc-emploi-pop-active-2010.zip|title=Base chiffres clés: emploi — population active 2010|publisher=[[Национальный институт статистики и экономических исследований Франции|INSEE]]|lang=fr|accessdate=2015 елның 17 ноябре}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Эн департаменты коммуналары]] [[Төркем:Франция коммуналары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] 8iq7gg8f0xinmk2j7mbcxj42q9wdr5e Елена Воронцова 0 271580 4447566 2535856 2025-06-20T07:03:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447566 wikitext text/x-wiki {{Галим|Известен как=|Знаменитые ученики=|сайт=}} '''Воронцова Елена Ивановна''' ([[1913 ел|1913]] — [[2007 ел|2007]]) — совет галим-гигиеначысы, медицина фәннәре докторы (1960), профессор (1964), ССРБ ФА әгъза-корреспонденты (1971). ССРБ Дәүләт премиясе лауреаты (1972). == Биографиясе == 1913 елның 3 июнендә [[Мәскәү|Мәскәүдә]] туган. 1927 елда Беренче Мәскәү медицина институтының санитар-гигиена факультетын тәмамлый. 1940 елда ССРБ Медицина фәннәре академиясенең хезмәт гигиенасы һәм профессиональ авырулар фәнни-тикшеренү институты янындагы аспирантураны тәмамлый. 1941-1948 елларда Үзбәк санитар институтында токсикологик лаборатория мөдире, бер үк вакытта [[Үзбәкстан|Үзбәкстанның]] сәнәгать, азык һәм мәктәп объектларына санитар күзәтү җитәкчесе була. 1948 елдан алып ССРБ Медицина фәннәре академиясенең хезмәт гигиенасы һәм профессиональ авырулар фәнни-тикшеренү институтында эшли, 1961-1971 елларда — институтның гыйльми эшләр буенча директор урынбасары, ә 1971-1977 елларда — Сәнәгать аэрозольләре лабораториясе җитәкчесе. 1977-1979 елларда — тау рудасы һәм күмер сәнәгатендә хезмәт гигиенасы лабораториясе җитәкчесе. 1979-1992 елларда — өлкән тикшеренүче-сәнәгать аэрозольләре лабораториясе консультанты<ref name="Воронцова, Елена Ивановна">{{Cite web|url=https://xn--90aw5c.xn--c1avg/index.php/%D0%92%D0%9E%D0%A0%D0%9E%D0%9D%D0%A6%D0%9E%D0%92%D0%90_%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0|title=Воронцова, Елена Ивановна|publisher=|accessdate=2020-03-08|archivedate=2019-01-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190129094545/http://xn--90aw5c.xn--c1avg/index.php/%D0%92%D0%9E%D0%A0%D0%9E%D0%9D%D0%A6%D0%9E%D0%92%D0%90_%D0%95%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B0_%D0%98%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BD%D0%B0}}</ref><ref name="Воронцова Елена Ивановна (1913—2007)">{{Cite web|url=http://www.moscow-tombs.ru/2007/vorontsova_ei.htm|title=Воронцова Елена Ивановна (1913—2007)|publisher=|accessdate=2020-03-08}}</ref>. Профессор Е. И. Воронцова — төсле металлургия, машиналар эшләү, караплар һәм тау рудасы сәнәгате предприятиеләрендә хезмәт гигиенасына һәм профпатологиягә багышланган 130 дан ашу фәнни хезмәтләр авторы. Е. И. Воронцова аэрозольләрнең организмга тәэсирен өйрәнү, силикоз белән көрәш чараларын эшләү, һаваның пычрануын билгеләү методикасына чагыштырма бәяләү буенча гыйльми эзләнү алып бара. Е. И. Воронцова сварка эшләрендә хезмәт гигиенасы мәсьәләләрен хәл итүгә шактый шактый зур өлеш кертә. E. И. Воронцова хезмәт гигиенасы һәм профпатологиянең көнүзәк мәсьәләләре буенча социалистик илләрдә, шулай ук [[Япония|Японияда]], [[Америка Кушма Штатлары|АКШ-та]] һәм [[Италия|Италияда]] кырык гыйльми докладлар белән чыгыш ясый<ref name="Воронцова, Елена Ивановна"/>. 2007 елда [[Мәскәү|Мәскәүдә]] вафат була<ref name="Воронцова Елена Ивановна (1913—2007)"/>. == Мактаулы исемнәре һәм бүләкләре == * [[Хөрмәт Билгесе ордены|«]]Почёт [[Хөрмәт Билгесе ордены|Билгесе» ордены]] * ССРБ дәүләт премиясе (1972) == Искәрмәләр == {{Reflist}} * Большая медицинская энциклопедия / гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — {{М.}}: Советская энциклопедия. — К. 6: Гипотиреоз — Дегенерация. — 1977 г. — 632 с. [[Төркем:3 июнь көнне туганнар]] [[Төркем:1913 елда туганнар]] [[Төркем:Мәскәүдә туганнар]] [[Төркем:2007 елда вафатлар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Мәскәүдә вафатлар]] [[Төркем:Медицина фәннәре докторлары]] [[Төркем:«Хөрмәт Билгесе» ордены кавалерлары]] [[Төркем:ССРБ дәүләт премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Википедия:Викимәгълүмат элементы параметрларына өстенлек бирелгән мәкаләләр]] faqjxa281ozah1dgmqv1fbysh4jm3jt Дарока 0 325570 4447340 3097003 2025-06-19T17:20:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447340 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дарока''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сарагоса провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сарагоса провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} co5fo71u8bprxlbq2ubsfx6zhqmwc8i Доминго-Гарсия 0 325927 4447404 3098478 2025-06-20T00:24:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447404 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доминго-Гарсия''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сеговия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сеговия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} m50caywzedye5hn6q866q1c83drsyj9 Доньерро 0 325928 4447411 3098632 2025-06-20T00:43:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447411 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доньерро''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сеговия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сеговия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} c0d09v778m1putc997w05ospinhrqc9 Дуруэло 0 325929 4447433 3099245 2025-06-20T02:41:19Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447433 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуруэло''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сеговия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сеговия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} q6qkuljjjqtcu4b2vylae79nh175sqa Деванос 0 326148 4447348 3097043 2025-06-19T17:46:05Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447348 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Деванос''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сория провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сория провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 6g3ajgx9hloq4sw4fme4w3dismra90m Дуруэло-де-ла-Сьерра 0 326150 4447434 3099246 2025-06-20T02:41:21Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447434 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуруэло-де-ла-Сьерра''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сория провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сория провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} cd23t9g5jul0s5xaqhg9rnu7zsx3jcg Ело (Испания) 0 326151 4447568 3100251 2025-06-20T07:25:11Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447568 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ело''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сория провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сория провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 9endsw96vedca5atc0gcgrr2ygsd6to Даймьель 0 326305 4447333 3096935 2025-06-19T15:23:09Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447333 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Даймьель''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Сьюдад-Реаль провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Сьюдад-Реаль провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} sbvq7jsot8oy98dskzdf3zwuboun8p1 Дельтебре 0 326417 4447370 3097065 2025-06-19T18:38:33Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447370 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дельтебре''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Таррагана провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Таррагана провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 45ly9c24hwnhnnx5nnamxahi5k8122x Дуэсайгуэс 0 326418 4447436 3099287 2025-06-20T02:48:09Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447436 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуэсайгуэс''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Таррагана провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Таррагана провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} ks759o6ajx3a9t2dehld8flduemy1qm Доминго-Перес 0 326826 4447405 3098480 2025-06-20T00:24:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447405 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доминго-Перес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Толедо провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Толедо провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} cl0hixsw00tbb0h3uxwvn5rotkmv7ch Досбарриос 0 326827 4447417 3098734 2025-06-20T00:48:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447417 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Досбарриос''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Толедо провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Толедо провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 8g1ga6wnxcq7lg41t82rjgdx6gluwq6 Елес 0 326828 4447567 3100194 2025-06-20T07:13:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447567 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Елес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Толедо провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Толедо провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 6c2kfq4ta93ys6sj81yp7hfd1so2e3m Епес 0 326829 4447571 3100449 2025-06-20T09:29:54Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447571 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Епес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Толедо провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Толедо провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} l0g4kt9hr08q983pk0mue3n6kvfzqof Ебра-де-Баса 0 327138 4447442 3099657 2025-06-20T04:30:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447442 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ебра-де-Баса''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Уэска провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Уэска провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 23ywq25f5onp5r3zrkfiamt2wi33461 Есеро 0 327139 4447575 3100664 2025-06-20T10:04:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447575 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Есеро''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Уэска провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Уэска провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} p8pfya7xt1knm3nf5nc81nv2svszo37 Дон-Альваро 0 327404 4447406 3098530 2025-06-20T00:40:42Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447406 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дон-Альваро''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Бадахос провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Бадахос провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} t78a6mm2fhgzcvors7pcagz1p9nzm0f Дон-Бенито 0 327405 4447407 3098532 2025-06-20T00:40:44Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447407 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дон-Бенито''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Бадахос провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Бадахос провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} ep0gtbtm7ixrsjfup9ndd5dgmpjzb12 Донвидас 0 327564 4447409 3098601 2025-06-20T00:42:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447409 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Донвидас''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Авила провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Авила провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 79et6q71ar1efff59sdz7cxafgvhsua Донхимено 0 327565 4447410 3098629 2025-06-20T00:42:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447410 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Донхимено''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Авила провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Авила провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 1phkeeo2am6frye9puauc366ldku2ll Дьего-дель-Карпио 0 327566 4447437 3099345 2025-06-20T03:06:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447437 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дьего-дель-Карпио''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Авила провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Авила провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 3r08wnebzez3ga1r59h0fn6qpprdpuf Екора 0 327782 4447447 3100051 2025-06-20T05:53:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447447 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Екора''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Алава провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Алава провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 0tdudsqfaxhy0z2gcxcllq5iz3xzd5f Дайя-Вьеха 0 327869 4447334 3096937 2025-06-19T15:26:49Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447334 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дайя-Вьеха''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Аликанте провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Аликанте провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} pfectnmhn4107b4jky89fcsupfogwq5 Дайя-Нуэва 0 327870 4447335 3096938 2025-06-19T15:26:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447335 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дайя-Нуэва''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Аликанте провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Аликанте провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 9xiejkxpuom083ythzxy80w8xk1er80 Дения 0 327871 4447383 3097094 2025-06-19T19:45:52Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447383 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дения''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Аликанте провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Аликанте провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 00in0sv5wwbeocpaohx0z2f0ccsbhuu Долорес (Аликанте) 0 327872 4447402 3098351 2025-06-20T00:12:26Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447402 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Долорес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Аликанте провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Аликанте провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} ttxiw523ih9f81qv1qqjan6seea1c78 Есте 0 327980 4447576 3100694 2025-06-20T10:05:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447576 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Есте''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Альбасете провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Альбасете провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} nhtswo4efmoli4iib1zkqjsoimrnqpl Далиас 0 328075 4447336 3096948 2025-06-19T15:30:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447336 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Далиас''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Альмерия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Альмерия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} bomvro2z51qwojkwmabvfwsy7fxzzhe Деганья 0 328154 4447355 3097047 2025-06-19T17:58:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447355 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Деганья''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Астурия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Астурия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 6a7owgl2dd2rn7pkolgpexq49amal1b Ернес-и-Тамеса 0 328155 4447572 3100587 2025-06-20T09:54:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447572 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ернес-и-Тамеса''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Астурия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Астурия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} g5ofx6i4i0bcb3zgspy94c7gr3pcocp Дейя 0 328227 4447366 3097059 2025-06-19T18:25:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447366 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дейя''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Балеар утраулары провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Балеар утраулары провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} oe8nmams1731gpdq2wz5b0vos907jxr Досриос 0 328328 4447419 4404094 2025-06-20T00:51:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447419 wikitext text/x-wiki {{Orphan|date=октябрь 2024}} {{УК}} '''Досриос''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Барселона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Барселона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 7l90pui41qbi4kbsjbph30x71i7tthj Желида 0 328329 4447587 3100999 2025-06-20T11:42:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447587 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Желида''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Барселона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Барселона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} e57567v4go3mzc5jkredevvxvq729fp Дерио 0 328619 4447384 3097167 2025-06-19T20:14:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447384 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дерио''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Бискайя провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Бискайя провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} h2khb7pr57xd5jdraelm3wxr1q08ncf Дима (Бискайя) 0 328620 4447397 3097772 2025-06-19T21:42:03Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447397 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дима''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Бискайя провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Бискайя провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} m70apn4i0ejbbkqeyunufeqle8tzpcd Дуранго (Бискайя) 0 328621 4447430 3099217 2025-06-20T02:31:28Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447430 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуранго''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Бискайя провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Бискайя провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} f7bnheveq3qyow3n2gb6t9trkdblyd6 Даймус 0 329152 4447332 3096934 2025-06-19T15:23:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447332 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Даймус''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Валенсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Валенсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} qshyrcwcr96zg2id612pxk9b0zer3lg Доменьо 0 329153 4447403 3098472 2025-06-20T00:19:46Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447403 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доменьо''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Валенсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Валенсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} g65z6h8g3ya8lr08ftqnhtyi8vkvq1b Дос-Агуас 0 329154 4447415 3098727 2025-06-20T00:48:17Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447415 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дос-Агуас''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Валенсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Валенсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 2lwtvzcwubqwh7h0e09dgd41fwz127l Дриебес 0 329612 4447422 3098901 2025-06-20T01:38:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447422 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дриебес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 3xmuu2lypmsd8tlnhi6lela2jmah5wm Дурон 0 329613 4447432 3099242 2025-06-20T02:32:14Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447432 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дурон''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} t9fiffuzjfmcn2iaglzg8ib6qhub0qq Ебес 0 329614 4447440 3099653 2025-06-20T04:29:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447440 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ебес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 7y7oa726isrngukns1vnddyjwi791ql Ебра 0 329615 4447441 3099656 2025-06-20T04:30:04Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447441 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ебра''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 57fqkn9f0kf8i4jwr8w169m8po4jr4j Еламос-де-Абахо 0 329616 4447448 3100077 2025-06-20T06:03:46Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447448 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Еламос-де-Абахо''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} kt6gwu86exn0z3wq0optrkejegu9tud Еламос-де-Арриба 0 329617 4447449 3100079 2025-06-20T06:03:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447449 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Еламос-де-Арриба''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гвадалахара провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гвадалахара провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} a03mmse9rbbeue2xyhgwjsgu51kmfy0 Дева (Гипускоа) 0 329858 4447347 3097042 2025-06-19T17:46:01Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447347 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дева''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гипускоа провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гипускоа провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} funptknr17pfvcgchrghaakveqfdup8 Дарро 0 329959 4447342 3097005 2025-06-19T17:20:59Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447342 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дарро''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} f141ds01ef4sb1lfr8sy8sebiwkmm6c Дейфонтес 0 329960 4447365 3097058 2025-06-19T18:25:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447365 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дейфонтес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} i5bw5slvk16qvrvmb7mf01zddbrfx8l Деэсас-де-Гуадикс 0 329961 4447390 3097229 2025-06-19T20:17:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447390 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Деэсас-де-Гуадикс''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} a10bt1g27i3vopdv5ej7gagg8qpht4q Дилар 0 329962 4447396 3097713 2025-06-19T21:28:24Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447396 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дилар''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} fm7zfpttq8gfn0gywl60ldt06m3qbcc Долар 0 329963 4447401 3098261 2025-06-19T23:52:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447401 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Долар''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 78xjgjhvft2zahsl84owl6j8ns0xvlb Дудар 0 329964 4447425 3099115 2025-06-20T02:11:48Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447425 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дудар''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} dmem7rhvfi6xfdj8xcq9n5l1dtceb3w Дуркаль 0 329965 4447431 3099230 2025-06-20T02:31:53Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447431 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуркаль''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 8de394s6upmki2y7j4kvddth1nn25ta Дьесма 0 329966 4447438 3099353 2025-06-20T03:07:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447438 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дьесма''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Гранада провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Гранада провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} kaa03c6omov0a5eebsa1gf2o0vvw0ai Дарниус 0 330132 4447339 3097000 2025-06-19T17:19:19Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447339 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дарниус''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Жирона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Жирона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} imlfbuz4b5kqx0su39ggx4slqe1txyw Дас (Испания) 0 330133 4447346 3097016 2025-06-19T17:32:02Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447346 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дас''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Жирона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Жирона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 6e273oejndk80azgi0d0xxvmcanywpl Жафре 0 330134 4447585 3100923 2025-06-20T11:16:57Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447585 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Жафре''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Жирона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Жирона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 98jheon9rk8teez9pa72ge2jwni3fay Жер (Жирона) 0 330135 4447588 3101063 2025-06-20T11:44:06Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447588 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Жер''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Жирона провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Жирона провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} adx5ausvlpmmmsfo1i4g8y6s7d8thze Делейтоса 0 330500 4447368 3097063 2025-06-19T18:37:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447368 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Делейтоса''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Касерес провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Касерес провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} mesw8c2p572uqm9zdq5lnkj73eosipd Дескаргамария 0 330501 4447385 3097190 2025-06-19T20:16:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447385 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дескаргамария''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Касерес провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Касерес провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} ndet6nka0i22voz1v2sqhkuex5tas19 Донья-Менсия 0 330811 4447414 3098638 2025-06-20T00:45:45Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447414 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Донья-Менсия''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Кордова провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Кордова провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} p7nkj356xcth4qxy6blezxtx6ciy5et Дос-Торрес 0 330812 4447416 3098729 2025-06-20T00:48:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447416 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дос-Торрес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Кордова провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Кордова провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 0nkopy049f77cahrh9354nnddyhm8p7 Емеда 0 330943 4447569 3100355 2025-06-20T08:24:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447569 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Емеда''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Куэнка провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Куэнка провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 4qappr6wmdq8dfrhcrbg9cujv0ctt52 Додро 0 331120 4447399 3098233 2025-06-19T23:31:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447399 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Додро''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Ла-Корунья провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Ла-Корунья провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} q8cehzjzjdktc63axp4e0p13lx58fhx Думбрия 0 331121 4447428 3099179 2025-06-20T02:24:08Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447428 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Думбрия''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Ла-Корунья провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Ла-Корунья провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 6n2k9egy4aq1cbyciczi45xqz3p2hzr Дестриана 0 331301 4447387 3097201 2025-06-19T20:16:39Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447387 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дестриана''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Леон провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Леон провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 5g8r1v62dw5710m2j8izb137eq5nufq Екла 0 331998 4447445 3100043 2025-06-20T05:47:10Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447445 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Екла''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Мурсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Мурсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} oloigsyersc00v1uasi4wziu9cvsd7h Десохо 0 332112 4447386 3097196 2025-06-19T20:16:29Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447386 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Десохо''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Наварра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Наварра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} jrr6j29ixypr6mpu4i9ihmmoryjdeec Дикастильо 0 332113 4447395 3097701 2025-06-19T21:18:36Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447395 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дикастильо''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Наварра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Наварра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 7uo130cxcz2h5car8jpiruabqlma59b Донамария 0 332114 4447408 3098556 2025-06-20T00:41:23Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447408 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Донамария''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Наварра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Наварра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} j7m1jdq0dgtv64ah0ww7118lzg14hi8 Ерри 0 332115 4447573 3100603 2025-06-20T09:54:37Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447573 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ерри''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Наварра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Наварра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} qpn79pys2ig0mz61jcvbc61lap9vtna Еса 0 332116 4447574 3100650 2025-06-20T10:03:44Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447574 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Еса''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Наварра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Наварра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} f0hpeeubjj2h7vladpmcxg7ctlekqbo Деэса-де-Монтехо 0 332463 4447388 3097226 2025-06-19T20:17:20Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447388 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Деэса-де-Монтехо''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Паленсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Паленсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} dlny6ghp42m9olm5f7mf2gqnxjx0o4h Деэса-де-Романос 0 332464 4447389 3097227 2025-06-19T20:17:22Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447389 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Деэса-де-Романос''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Паленсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Паленсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} s4g9r7pz1sm8x8vt045h72shazb0ejn Дуэньяс 0 332465 4447435 3099285 2025-06-20T02:48:07Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447435 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дуэньяс''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Паленсия провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Паленсия провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 30pcvvjuy47twbgylzrbxrh443u73ig Досон (Испания) 0 332588 4447418 3098740 2025-06-20T00:51:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447418 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Досон''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Понтеведра провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Понтеведра провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} tsjkghqayjjvhnlz2dypplxai7a0hko Дарока-де-Риоха 0 332694 4447341 3097004 2025-06-19T17:20:55Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447341 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Дарока-де-Риоха''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Риохи провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Риохи провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} f4v9n5qos79vxjaomwjkolvth5vlz2g Диос-ле-Гуарде 0 332915 4447398 3097896 2025-06-19T22:13:32Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447398 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Диос-ле-Гуарде''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Саламанка провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Саламанка провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} g1vaw0u18n7mgj07bqzgcst7a0svhxj Доньинос-де-Ледесма 0 332916 4447412 3098634 2025-06-20T00:45:41Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447412 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доньинос-де-Ледесма''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Саламанка провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Саламанка провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 7p39xvb2z2me9bf5vbchttyp8cy88mm Доньинос-де-Саламанка 0 332917 4447413 3098635 2025-06-20T00:45:43Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447413 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Доньинос-де-Саламанка''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Саламанка провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Саламанка провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} 1cdhb9wje6tpic9y6fz07wgkhnu2ux8 Екла-де-Ельтес 0 332918 4447446 3100045 2025-06-20T05:47:13Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447446 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Екла-де-Ельтес''' ({{үз исеме}}) — [[Испания]]нең [[Саламанка провинциясе]]ндә урнашкан [[Муниципалитет (Испания)|муниципалитет]].<ref>[http://noticias.juridicas.com/base_datos/Admin/l7-1985.html Ley 7/1985, de 2 de abril, Reguladora de las Bases del Régimen Local] art.11</ref><ref>[http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana Spanish autonomous communities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150225175445/http://es.classora.com/reports/y86796/ranking-de-las-comunidades-autonomas-con-mas-municipios-de-espana |date=2015-02-25 }} и [http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios provinces by number of municipalities] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181224093651/http://es.classora.com/reports/r76365/ranking-de-las-provincias-espanolas-con-mas-municipios |date=2018-12-24 }}.</ref> == Географиясе == Муниципалитет мәйданы — {{МВМ}}. Диңгез дәрәҗәсе өстеннән {{ДДВМ}} биеклектә урнашкан. == Халкы == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * [http://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all Datos del registro de Entidades Locales] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210308124630/https://ssweb.seap.minhap.es/REL/frontend/inicio/municipios/all/all |date=2021-03-08 }} Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas [[Төркем:Испания муниципалитетлары]] [[Төркем:Саламанка провинциясе муниципалитетлары]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] {{spain-geo-stub}} d1bqbjsgycl7mljfzlr00kd30kgzyzo Гөлшат Зыязитдинова 0 425087 4447330 4085184 2025-06-19T14:16:09Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447330 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | үлем датасы = 22.07.2023 | үлем җире = [[РФ]], [[БР]], {{үлем җире|Салават (шәһәр)| Салаватта}} | әти = Ибраһим Әхмәров | әни = Зәкия Әхмәрова | ир = | хатын = Рим Зыязитдинов | балалар = Язгөл, Илнур }} '''Гөлшат Зыязитдинова''', Гөлшат Ибраһим кызы Зыязитдинова (''[[1947 ел|1947 елның]], [[22 сентябрь|22 сентябре]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[БАССР]], [[Авыргазы районы]], [[Толбазы]] ― [[2023 ел|2023 елның]] [[22 июль|22 июле]], [[РФ]], [[БР]], [[Салават (шәһәр)|Салават]]'') — башкорт театр һәм кино актеры, [[Башкортстан|Башкортстан Республикасының]] халык артисты (2003). == Тәрҗемәи хәле == Зыязитдинова Гөлшат Ибраһим кызы<ref>[http://rusportal.net/persons/lichnye-stranicy/detail/22597/ РусПортал. Зыязитдинова Гөлшат Ибраһим ҡыҙы — Шәхси биттәр — Шәхестәр]{{Deadlink|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкорт АССРның]] Авыргазы районы [[Талбазы (Агыйдел кушылдыгы)|Талбазы]] авылында артистлар Зәкия һәм Ибраһим Әхмәровлар гаиләсендә туган. Ибраһим Әхмәр улы Әхмәров<ref>http://img-fotki.yandex.ru/get/6106/16389044.28/0_75ffd_376fafeb_orig</ref>, Салават драма театрының элеккеге директоры була. 1936 елдан алып Дәүләкән колхоз-совхоз театры белән, аннары Авыргазы татар колхоз-совхоз театры белән җитәкчелек итә. 1956 елда Башкортстан хөкүмәте карары белән бу театр Салават каласына күчерелә, һәм башкорт исемен ала. [[1973 ел|1973 елда]] Гөлшат Ибраһим кызы [[Уфа дәүләт сәнгать институты]]ның театр факультетын тәмамлый. Шул вакыттан алып ул [[Салават дәүләт башкорт драма театры]] труппасында эшли. Зыязитдинова Гөлшат Ибраһим кызы киң диапазонлы артист. Күренекле [[Татарлар|татар]] драматурглары [[Таҗи Гыйззәт]] (Кыю кызлар»), [[Рабит Батулла]] ( «Кичер мине, әнкәй!»), [[Туфан Миңнуллин]] («Әлдермештән Әлмәндәр») һ.б. лар әсәрләре буенча куелган спектакльләрдә төп рольләрне башкара. 2023 елның 22 июлендә Салават шәһәрендә 76нчы яшендә вафат. <ref>[https://tatar-inform.tatar/news/baskortstannyn-xalyk-artisty-golsat-zyyazetdinova-vafat-5874035 Башкортстанның халык артисты Гөлшат Зыязетдинова вафат.] [[Татар-информ]], 23.07.2023</ref> == Спектакльләрдәге рольләре == * Кыз — «Кыю кызлар» (Т. Гыйззәт, 1974 ел). * Ана — «Канлы туй» (Г. Лорка, 1983 ел). * Нина — «Бусага» (А. Дударев). * Дилфүзә — «Кичер мине, әнкәй!» (Р. Батулла). * Фәрихә — «Минем яшлегем тирәкләре» (К.Акбашев). * Лалә Моисеева — «Күңел хакына» (Р.Байбулатов). * Зәлифә — «Әсәләр көтәләр улларын» (А. Мирзаһитов). * Суфия — «Кояш булып калыгыз!» (А. Папазян, 1989 ел). * Хәнә — «Бабайларны урлау» (Ф.Буләков, 1993 ел). * Тикшерүче — «Таштугай» (Ф.Буләков, 1993 ел). * Сәрби — «Башмагым» (Х. Ибрашимов, 1995 ел). * Галя — «Чио-Чио-Сан» (Г. Башкуев, 1998 ел). * Зәкия — «Яран саубуллашу чәчкәсе» (Ф.Бүләков, 1998 ел). * Екатерина II — «Салават» (М. Кәрим, 1999 ел). * Галиябану — «Галиябану» (М. Фәйзи, 2000 ел). * Чегән катыны — «Үтте минем ак җәем» (Л.Танкова,2001 ел). * Түти — «Исеме хатын-кыз» (З.Азнабаева, 2002 ел) * Гөлйөзем — «Аккошым минем» (А.Яхина, 2003 ел). * Карт Зәйтүнгөл — «Зәйтүнгөл» (Н. Асанбаев, 2005 ел). * Тәңкәбикә — «Ай тотылган төндә» (М. Кәрим, 2006 ел). * Хәлимә — «Бу шулай булды» (К.Миңнуллин, 2006 ел). * Хәдичә — «Шайтан-квартирантлар» (Р.Кинҗәбаев, 2007 ел). * Шаблова — «Соңлап килгән сөю» (Н. Островский, 2007 ел). * Шәмсенур — «Ул кайтты» (А.Атнабаев, 2009 ел). * Зарифа — «Бес в ребро» (М.Багаев, 2010 ел) * Сания — «Үч алу» (А.Попов, 2011 ел). * Мәстүрә — «Авылга кыз килде» (Н.Гаитбаев, 2013 ел). * Өммия — «[[Әлдермештән Әлмәндәр (спектакль)|Әлдермештән Әлмәндәр]]» (Т.Миңнуллин, 2014 ел). * Мәдинә — «Авыл Донжуаннар» (Б.Апаев, 2014 ел). * Казнагөл — «Сипкелле кыз» (К.Акбашев, 2015 ел). * Хатын — «Якташлар» (М.Кәрим, 2016 ел) == Кинофильмнарда рольләре == * Күрше кыз Сания — «Ай кызы — 2»(реж.: А.Нурмөхәмәтов, 2002 ел) * Галиябану — «Галиябану. Күңел турында риваять» (реж.: Р.Хәкимов, 2013 ел<ref>{{Citation |title=«Ғәлиәбаныу. Мөхәббәт тураһында легенда» кинотаҫмаһы премьераһы БСТ каналында |url=http://old.tv-rb.ru/news/2014-07-10/ekranizirovana-legendarnaya-muzykalnaya-pesa-mirkhaidara-fai/41827 |access-date=2021-04-12 |archive-date=2014-08-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140808040938/http://old.tv-rb.ru/news/2014-07-10/ekranizirovana-legendarnaya-muzykalnaya-pesa-mirkhaidara-fai/41827 |dead-url=yes }}</ref> Театрда һәм кинода эшләгән еллары дәвамында<ref>[http://img-fotki.yandex.ru/get/6209/16389044.27/0_75d7b_e1689405_orig Зыязитдинова Гөлшат Ибраһим ҡыҙы «Ай ҡыҙы» телевизион сериалын төшөргәндә]</ref> Гөлшат Ибраһим кызы барча 100-дән артык роль башкарды. == Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре == * [[Башкортстан Республикасының атказанган артисты]] (1990 ел) * [[Башкортстан Республикасының халык артисты]] (2003 ел)<ref>[http://img-fotki.yandex.ru/get/6109/16389044.27/0_75d7a_bc90e5f3_orig Халыҡ артисы исемен тапшырғанда]</ref>. * Башкортстан өлкә профсоюз комитетының Мактау кәгазе (1983 ел), Салават шәһәренең һәм республика шәһәрләре һәм районнарының дәүләт учреждениеләре һәм җәмәгать оешмаларының Мактау кәгазьләре белән бүләкләнгән. *«Иң яхшы ел артисты — 2005». 2013 елда «Урал Лото» джек-пот лотореясын 10 миллионнан артык сум акча ота!!! == Гаиләсе == Ире Салават театры актеры БР халык артисты [[Рим Зыязитдинов]] (1953―2018),<ref>{{Citation |title=Зиязетдинов Рим Саляхович |url=http://xn--80aaaajo8bybjgch.xn--p1ai/index.php/ru/personalii/veterany/49-ziyazetdinov-rim-salyakhovich |access-date=2023-07-23 |archive-date=2024-04-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240422033801/http://www.xn--80aaaajo8bybjgch.xn--p1ai/index.php/ru/personalii/veterany/49-ziyazetdinov-rim-salyakhovich |dead-url=yes }}</ref> балалары: Язгөл, Илнур.<ref>''[[Ләйлә Аралбаева|Лейла Аралбаева]].'' [https://www.bashinform.ru/news/culture/2023-07-23/ushla-iz-zhizni-narodnaya-artistka-bashkortostana-gulshat-ziyazetdinova-3351356 Ушла из жизни народная артистка Башкортостана Гульшат Зиязетдинова.] ИА [[Башинформ]], 23.07.2023</ref> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Башкортстанның халык артистлары]] [[Төркем:XX гасыр актерлары]] [[Төркем:Русия актерлары]] [[Төркем:ССРБ актерлары]] [[Төркем:Әлифба буена актерлар]] [[Төркем:Әлифба буенча шәхесләр]] [[Төркем:Авыргазы районында туганнар]] {{Tatar 4.0-2021}} 9grzoidnrxvb7wgqarhc5u2sdxvnnt4 Хәлисә Мөхәмәдиева 0 425672 4447344 4120448 2025-06-19T17:29:23Z 178.205.52.98 4447344 wikitext text/x-wiki {{Шәхес}}'''Мөхәмәдиева Халисә Мәсгүт кызы''' (иҗади псевдонимы '''Халисә Рәйхан'''; [[19 июнь]] [[1956 ел]]) — журналист, шагыйрь һәм язучы. 1989 елдан [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|СССР]] Журналистлар берлеге, 2018 елдан — Башкортстан һәм Рәсәй язучылар берлеге әгъзасы. Башкортстан Республикасының атказанган матбугат һәм киң мәгълүмат хезмәткәре (1999). == Биографиясе == Халисә Мәсгүт кызы Мөхәммәдиева (кыз фамилиясе Шәмсетдинова) 1956 елның 19 июнендә [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы|Башкортстан АССРның]] [[Нуриман районы]] [[Кушкүл (Нуриман районы)|Кушкүл авылында]] туган. Күрше [[Байгилде (Нуриман районы)|Байгилдедә]] урта мәктәпне тәмамлагач, шунда ук бер ел пионервожатый булып эшли. [[1974 ел]]да [[Башкорт дәүләт университеты]] филология факультетының рус-татар бүлегенә укырга керә. [[1979 ел|1979 елда]] [[Башкорт дәүләт университеты|БДУ]]-ны кызыл дипломга тамамлап, юллама буенча [[Туймазы|Туймазы каласына]] эшкә җибәрелә. Анда [[Туймазы хәбәрләре|«Ленин юлы»]] — «Ленинский путь» район газетасында әдәби хезмәткәр, баш мөхәррир урынбасары була. Редакция карамагында оештырылган «Алтын башак» төбәк әдәби иҗат оешмасында җитәкчелек итә. [[1986 ел]]да [[КПССның Башкортстан өлкә комитеты|КПСС өлкә комитеты]] күрсәтмәсе белән Уфага, Башкортстан радио һәм телевидение буенча дәүләт комитетына эшкә күчерелә. Башта телевидениенең балалар редакциясендә мөхәррир, олуг мөхәррир була, аннары халык хуҗалыгы редакциясендә хезмәт итә, ә [[1991 ел]]дан [[2012 ел]]га кадәр «милләтара тапшырулар иҗат беләшмәсе"ндә җитәкчелек итә. 19 ел татар телендәге [[«Рәйхан» тапшыруы]] авторы һәм алып баручысы була, [[2010 ел]]дан [[2012 ел]]ның октябренә чаклы «Орнамент» тапшыруын эшләп эфирга чыгара. [[1980 ел|1980 елдан]] — КПСС, [[1989 ел|1989 елдан]] — ССРБның Журналистлар берлеге әгъзасы.2018 елдан БР һәм РФ Язучылар берлеге әгъзасы. == Иҗади эшчәнлеге == Халисә Мөхәммәдиева әдәби иҗат белән дә актив шөгыльләнә. [[2005 ел]]да аның хикәяләр, әкиятләр һәм шигырләр тупланган «Кышкы яңгыр» дигән китабы дөнья күрде. Авторның ншигырьләренә бик күп җырлар язылган. [[2017 ел]]ның маенда Уфадагы [[Башкортстан китап нәшрияты|«Китап» нәшриятында]] Хәлисә Рәйханның ике мең данә тираж белән балалар өчен «Бал яратам» дигән китабы дөнья күрде. Шигырьләр җыентыгы кече яшьтәге балаларга, өлкән буынга да багышланган. Җыентыкка Татарстанның халык шагыйре [[Роберт Миңнуллин]] кереш сүз язган. Басма рәссам Г. Камалованың якты сүрәтләре белән бизәлгән<ref>[http://www.bashinform.ru/bash/996347/ Өфөлә Халисә Рәйхандың балалар өсөн «Бал яратам» тигән китабы донъя күрҙе. «Башинформ» мәғлүмәт агентлығы, 2017 йыл, 10 май]{{V|16|05|2017}}</ref>. == Китаплары == * Кышкы яңгыр: Хикәяләр, әкиятләр һәм шигырьләр. — Уфа: Китап, 2005. * Бал яратам: Балалар өчен шигырьләр. — Уфа: Китап, 2017. == Мактаулы исемнәре һәм башка бүләкләре == * Башкортстан Республикасының атказанган матбугат һәм киң мәгълүмат</a>хезмәткәре (1999). == Искәрмәләр == {{Reflist}} == Шулай ук карагыз == * [https://resbash.ru/pdf/2009/4/RB-15-4-3.pdf Альфия Нафикова. Халиса Мухамадеева: Я люблю людей, мне ни интересны. Работники экрана трудится исключительно для зрителей. Газета «Җөмһүрият Гербы», 15 апреля 2009 года; № 73] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190604123905/https://resbash.ru/pdf/2009/4/RB-15-4-3.pdf |date=2019-06-04 }}{{ref-ru}} {{V|4|06|2019}} * [http://vatandash.ru/pics/pdf/2825.pdf Роман Никольский. Халиса Мухамадеева: жизнь в кадре. Атналык «Ватандаш»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190604123237/http://vatandash.ru/pics/pdf/2825.pdf |date=2019-06-04 }}{{ref-ru}} {{V|4|06|2019}} == Сылтамалар == * [https://www.baig-museum.com// Сайт историко-краеведческого музея Байгильдино сельского лицея. Деятели культуры. Халиса Мухамадеева] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210422091654/https://www.baig-museum.com// |date=2021-04-22 }} [[Төркем:Татар язучылары]] [[Төркем:Татар журналистлары]] [[Төркем:Русия язучылары]] [[Төркем:Шәхесләр:Нуриман районы]] [[Төркем:СБКФ әгъзалары]] [[Төркем:Башкортстанның атказанган матбугат һәм киң мәгълүмат хезмәткәрләре]] [[Төркем:Башкортстан журналистлары]] [[Төркем:Башкорт дәүләт университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Нуриман районында туганнар]] {{DEFAULTSORT:Мөхәмәдиева, Халисә}} asdoh4w6gub299olqce4pbexxtlvjpu Синоптофор 0 485930 4447337 3440746 2025-06-19T16:34:23Z 193.168.176.177 хорошо 4447337 wikitext text/x-wiki буенча файдалы, чөнки карашның кырыйдагы торышларда төрле халәтләрен бәяләргә мөмкинлек бирә. == Бинокуляр күрү градациясе == Синоптофор белән алынган мәгълүмат буенча бинокуляр күрүне түбәндәге рәвештә төркемлиләр (рәс. 20.28б, аста). '''1.   ''' Беренче дәрәҗә (бер үк вакытта тою). Тикшерелгәнгә ике төрле, ләкин капма-каршы булмаган рәсемнәр, мәсәлән кошлар һәм читлекләр күрсәтәләр. Авыруга җиһаз башын күчереп кошны читлеккә урнаштырырга тәкъдим итәләр. Ике рәсем бер үк вакытта күренмәсә, супрессия була. Ике күз челтәркатлавының ниндидер мәгънәдә «ярышуы» күзәтелә, тик рәсемнең берсе кечерәк булса да; шулай итеп кечерәк сурәт фовеага проекцияләнә, ә зуррагы — парафовеага (һәм, димәк, тайпылган күз алдында урнаша). Фовеаль диапозитивлар кушылуы мөмкин булмаса, эрерәк макуляр һәм парамакуляр диапозитлар кулланалар. '''2.    ''' Икенче дәрәҗә(фузия). Берьюлы тоюның диапозитивларның кушылуы булса, чагылмаган үзлеге белән аерылган ике охшаш рәсемнән ике күзнең бердәм рәсемне (сенсорлы фузия) тәшкил итү сәләтен бәяләүче чираттагы стадиягә күчәләр. Ике куян белән рәсем классик мисал санала (кара рәс. 20.28б). Фузия булу тикшерелгәнгә куянны койрык һәм чәчәк букеты белән күрергә мөмкинлек бирә. Фузион резервларны (хәрәкәтле фузия) фузиягә булышкан күзнең конвергенция һәм дивергенциясенә китереп синоптофор башын күчергәндә бәялиләр. Фузион резервсыз гади фузиянең булуы көндәлек тормышта югары бәягә ия түгел (үзара кушылу буларак карала). 3. Өченче дәрәҗә (стереопсис) — төрле почмакта ясалган бер әйбернең ике сурәтенең бер-берсенә кушылу юлы белән тирәнлекне тоеп алу сәләте. Өч үлчәнештә кабул ителгән чиләк классик мисал буларак санала. == Челтәркатлауның аномаль корреспонденциясен ачыклау == АКС синоптофор ярдәмендә түбәндәге рәвештә ачыклыйлар: а)      диапозитивлар бер үк вакытта тоюга кушылгандагы почмак тайпылышның субъектив почмагы санала. Тикшерүче ике күзнең фовеасына чиратлап теге яки бу яктылыкны төшереп һәм көйләү хәрәкәтләре туктаганчы тайпылган күз алдында диапозитивны күчереп күрсәткәндә кылыйлыкның объектив почмагын билгели; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килсә, ЧАК гадәти була; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килмәсә, ЧАК бар; Почмакларда градуслар аермасы аномалия почмагы дип атыйлар. Объектив почмак аномалия почмагына туры килсә ЧАК төзек була, объектив почмак аномалия почмагыннан артса ЧАК төзек булмый. Ирекле аралык бинокуляр җавапларның демонстрациясе төзек ЧАК гына мөмкин; төзек булмаган формада җайлашу кимрәк яки сынау артефактлары була ала. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{китап|автор= Джек Кански|бүлек = |башлык= Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш.|оригинал= |сылтама=|басма= |җаваплы= редакторлар: Еричева В.П.|урын= |нәшрият= |ел= 2009|том= |бит= |битләр= 944|isbn= 83-7609-034-8}} [[Төркем:Медицина]] [[Төркем:Офтальмология]] 3t2rkke37ptbhkuw8na02a37nl3rwxa 4447338 4447337 2025-06-19T16:34:52Z 193.168.176.177 р 4447338 wikitext text/x-wiki == Бинокуляр күрү градациясе == Синоптофор белән алынган мәгълүмат буенча бинокуляр күрүне түбәндәге рәвештә төркемлиләр (рәс. 20.28б, аста). '''1.   ''' Беренче дәрәҗә (бер үк вакытта тою). Тикшерелгәнгә ике төрле, ләкин капма-каршы булмаган рәсемнәр, мәсәлән кошлар һәм читлекләр күрсәтәләр. Авыруга җиһаз башын күчереп кошны читлеккә урнаштырырга тәкъдим итәләр. Ике рәсем бер үк вакытта күренмәсә, супрессия була. Ике күз челтәркатлавының ниндидер мәгънәдә «ярышуы» күзәтелә, тик рәсемнең берсе кечерәк булса да; шулай итеп кечерәк сурәт фовеага проекцияләнә, ә зуррагы — парафовеага (һәм, димәк, тайпылган күз алдында урнаша). Фовеаль диапозитивлар кушылуы мөмкин булмаса, эрерәк макуляр һәм парамакуляр диапозитлар кулланалар. '''2.    ''' Икенче дәрәҗә(фузия). Берьюлы тоюның диапозитивларның кушылуы булса, чагылмаган үзлеге белән аерылган ике охшаш рәсемнән ике күзнең бердәм рәсемне (сенсорлы фузия) тәшкил итү сәләтен бәяләүче чираттагы стадиягә күчәләр. Ике куян белән рәсем классик мисал санала (кара рәс. 20.28б). Фузия булу тикшерелгәнгә куянны койрык һәм чәчәк букеты белән күрергә мөмкинлек бирә. Фузион резервларны (хәрәкәтле фузия) фузиягә булышкан күзнең конвергенция һәм дивергенциясенә китереп синоптофор башын күчергәндә бәялиләр. Фузион резервсыз гади фузиянең булуы көндәлек тормышта югары бәягә ия түгел (үзара кушылу буларак карала). 3. Өченче дәрәҗә (стереопсис) — төрле почмакта ясалган бер әйбернең ике сурәтенең бер-берсенә кушылу юлы белән тирәнлекне тоеп алу сәләте. Өч үлчәнештә кабул ителгән чиләк классик мисал буларак санала. == Челтәркатлауның аномаль корреспонденциясен ачыклау == АКС синоптофор ярдәмендә түбәндәге рәвештә ачыклыйлар: а)      диапозитивлар бер үк вакытта тоюга кушылгандагы почмак тайпылышның субъектив почмагы санала. Тикшерүче ике күзнең фовеасына чиратлап теге яки бу яктылыкны төшереп һәм көйләү хәрәкәтләре туктаганчы тайпылган күз алдында диапозитивны күчереп күрсәткәндә кылыйлыкның объектив почмагын билгели; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килсә, ЧАК гадәти була; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килмәсә, ЧАК бар; Почмакларда градуслар аермасы аномалия почмагы дип атыйлар. Объектив почмак аномалия почмагына туры килсә ЧАК төзек була, объектив почмак аномалия почмагыннан артса ЧАК төзек булмый. Ирекле аралык бинокуляр җавапларның демонстрациясе төзек ЧАК гына мөмкин; төзек булмаган формада җайлашу кимрәк яки сынау артефактлары була ала. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{китап|автор= Джек Кански|бүлек = |башлык= Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш.|оригинал= |сылтама=|басма= |җаваплы= редакторлар: Еричева В.П.|урын= |нәшрият= |ел= 2009|том= |бит= |битләр= 944|isbn= 83-7609-034-8}} [[Төркем:Медицина]] [[Төркем:Офтальмология]] o9t29qctlux5p8lokvq3d7fbqtbpwfz 4447364 4447338 2025-06-19T18:24:02Z Il Nur 6874 [[Special:Contributions/193.168.176.177|193.168.176.177]] үзгәртүләре ([[User talk:193.168.176.177|бәхәс]]) [[User:Frhdkazan|Frhdkazan]] юрамасына кадәр кире кайтарылды 3440746 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Синоптофор''' кылыйлык почмагын кайтара һәм этәргечләр белән ике күзгә дә эләгергә булыша (рәс. 20.28а). Җиһазны ачык кылыйлыкта бинокуляр сәләтнең потенциалын тикшерү өчен кулланырга мөмкин, аеруча 3 яшьтән алып кечкенә балаларда, ул чакта аларга тикшерү ошый башлый. Өстәвенә синоптофор ярдәмендә супрессия һәм ЧАК ачыклап була. Җиһаз туры почмакта урнашкан һәм һәр күз өчен +6,5 дптр линзалы көзге белән ике цилиндрлы көпшәдән тора (рәс. 20.28б, өстә). Бу 6 м ераклыкта сынауга охшаш оптик шартлар ясарга мөмкинлек бирә. Рәсемнәрне һәр көпшәнең тышкы ягындагы слайд урынына кертәләр. Көпшәләр баганаларга таяна, алар рәсемнәргә бер-берсенә карата күченергә мөмкинлек бирә; барлык көйләүләр шкалада билгеләнгән. Синоптофор бер үк вакытта ятма, асма һәм торсион тайпылышларны үлчәргә мөмкинлек бирә һәм хирургик катнашу ысулы турында карарны кабул итү буенча файдалы, чөнки карашның кырыйдагы торышларда төрле халәтләрен бәяләргә мөмкинлек бирә. == Бинокуляр күрү градациясе == Синоптофор белән алынган мәгълүмат буенча бинокуляр күрүне түбәндәге рәвештә төркемлиләр (рәс. 20.28б, аста). '''1.   ''' Беренче дәрәҗә (бер үк вакытта тою). Тикшерелгәнгә ике төрле, ләкин капма-каршы булмаган рәсемнәр, мәсәлән кошлар һәм читлекләр күрсәтәләр. Авыруга җиһаз башын күчереп кошны читлеккә урнаштырырга тәкъдим итәләр. Ике рәсем бер үк вакытта күренмәсә, супрессия була. Ике күз челтәркатлавының ниндидер мәгънәдә «ярышуы» күзәтелә, тик рәсемнең берсе кечерәк булса да; шулай итеп кечерәк сурәт фовеага проекцияләнә, ә зуррагы — парафовеага (һәм, димәк, тайпылган күз алдында урнаша). Фовеаль диапозитивлар кушылуы мөмкин булмаса, эрерәк макуляр һәм парамакуляр диапозитлар кулланалар. '''2.    ''' Икенче дәрәҗә(фузия). Берьюлы тоюның диапозитивларның кушылуы булса, чагылмаган үзлеге белән аерылган ике охшаш рәсемнән ике күзнең бердәм рәсемне (сенсорлы фузия) тәшкил итү сәләтен бәяләүче чираттагы стадиягә күчәләр. Ике куян белән рәсем классик мисал санала (кара рәс. 20.28б). Фузия булу тикшерелгәнгә куянны койрык һәм чәчәк букеты белән күрергә мөмкинлек бирә. Фузион резервларны (хәрәкәтле фузия) фузиягә булышкан күзнең конвергенция һәм дивергенциясенә китереп синоптофор башын күчергәндә бәялиләр. Фузион резервсыз гади фузиянең булуы көндәлек тормышта югары бәягә ия түгел (үзара кушылу буларак карала). 3. Өченче дәрәҗә (стереопсис) — төрле почмакта ясалган бер әйбернең ике сурәтенең бер-берсенә кушылу юлы белән тирәнлекне тоеп алу сәләте. Өч үлчәнештә кабул ителгән чиләк классик мисал буларак санала. == Челтәркатлауның аномаль корреспонденциясен ачыклау == АКС синоптофор ярдәмендә түбәндәге рәвештә ачыклыйлар: а)      диапозитивлар бер үк вакытта тоюга кушылгандагы почмак тайпылышның субъектив почмагы санала. Тикшерүче ике күзнең фовеасына чиратлап теге яки бу яктылыкны төшереп һәм көйләү хәрәкәтләре туктаганчы тайпылган күз алдында диапозитивны күчереп күрсәткәндә кылыйлыкның объектив почмагын билгели; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килсә, ЧАК гадәти була; б)      кылыйлыкның объектив һәм субъектив почмагы туры килмәсә, ЧАК бар; Почмакларда градуслар аермасы аномалия почмагы дип атыйлар. Объектив почмак аномалия почмагына туры килсә ЧАК төзек була, объектив почмак аномалия почмагыннан артса ЧАК төзек булмый. Ирекле аралык бинокуляр җавапларның демонстрациясе төзек ЧАК гына мөмкин; төзек булмаган формада җайлашу кимрәк яки сынау артефактлары була ала. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * {{китап|автор= Джек Кански|бүлек = |башлык= Клиник офтальмология. Системалаштырылган караш.|оригинал= |сылтама=|басма= |җаваплы= редакторлар: Еричева В.П.|урын= |нәшрият= |ел= 2009|том= |бит= |битләр= 944|isbn= 83-7609-034-8}} [[Төркем:Медицина]] [[Төркем:Офтальмология]] h97h52bhke5r74zpkjpwew2cxbxsdtc Ардануч 0 545824 4447565 4269424 2025-06-20T06:58:41Z YiFeiBot 15804 Бот: бу мәкаләнең [[Википедия:Интервики|интервики]] сылтамалары (1) хәзер [[d:q638539|Wikidata-да]] 4447565 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Ардануч''' ({{lang-tr|Ardanuç}}) — [[Төркия Җөмһүрияте]]нең [[Карадиңгез бүлгесе]]нең [[Артвин иле]]нә караган бер [[илче]]дер.<ref>İller İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından hazırladığı [http://www.illeridaresi.gov.tr/ortak_icerik/illeridaresi/ilveilce/İlceler.pdf İlçeler genel listesi]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140723204519/http://www.illeridaresi.gov.tr/ortak_icerik/illeridaresi/ilveilce/%C4%B0lceler.pdf |date=23 Temmuz 2014 }}{{ref-tr}}</ref> == Географиясе == Илче мәйданы — {{МВМ}}. == Халык саны == {{ХСВМ||Таблица}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [https://bigenc.ru/geography/text/4211458 Турция // Большая российская энциклопедия : в 35 т. / гл. ред. Ю. С. Осипов. — М. : Большая российская энциклопедия, 2004—2017.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211104101526/https://bigenc.ru/geography/text/4211458 |date=2021-11-04 }}{{ref-ru}} * {{cite web |title = Төркия рәсми сайты |url = https://turkey.com/ |archiveurl = https://web.archive.org/web/20150522160612/http://turkey.com/ |archivedate = 2015-05-22 |deadlink = no }}{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304193910/http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_content&view=article&id=198 |date=4-03-2016 }}{{ref-tr}} * {{cite web |title=Genel Kurul Tutanağı 24.Dönem 5. Yasama Yılı 30. Birleşim|url=http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/Tutanak_B_SD.birlesim_baslangic_yazici?P4=22303&P5=H&page1=90&page2=90|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150305000118/http://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/Tutanak_B_SD.birlesim_baslangic_yazici?P4=22303&P5=H&page1=90&page2=90|yayıncı=tbmm.gov.tr|archivedate=4 Mart 2015|archivedate=5 Mart 2015|archivedate=15 12 2014||deadlink = no }}{{ref-tr}} [[Төркем:Ардануч илчесе|*]] [[Төркем:Әлифба буенча торак пунктлар]] [[Төркем:Артвин иле илчеләре]] [[Төркем:Төркия илчеләре]] {{Turkey-geo-stub}} mmr4xonq18nou62d739h2auylxweq8j Евгений Вагнер 0 588160 4447443 3619265 2025-06-20T04:33:50Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447443 wikitext text/x-wiki {{УК}} {{фш|Вагнер}} '''Евгений Вагнер''', Евгений Антон улы Вагнер ({{lang-ru|Евге́ний Анто́нович Ва́гнер}}, ''[[1918 ел]]ның [[22 сентябрь|22 сентябре]], Украина державасы, [[Херсон губернасы]], Тирасполь өязе, Понятовка – [[1998 ел]]ның [[14 сентябрь|14 сентябре]], [[РФ]], [[Пермь крае]], [[Пермь]]'') – совет һәм россияле хирург, {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Пермь дәүләт медицина университеты| Пермь дәүләт медицина университеты |ru| Пермский государственный медицинский университет}} ректоры (1970 елдан), {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Киров дәүләт медицина университеты| Киров дәүләт медицина академиясенә|ru| Кировский государственный медицинский университет}} нигез салучыларның берсе, медицина фәннәре докторы, профессор, СССР Медицина фәннәре академиясе академигы (1986), РСФСР атказанган табибы (1965), РСФСР атказанган фән эшлеклесе (1973). Россия Федерациясе Дәүләт премиясе лауреаты (1997). Торакаль хирургия өлкәсендә фәнни эш белән шөгыльләнә, күкрәкнең имгәнүе турында өйрәнүләргә нигез салучыларның берсе. Аның җитәкчелегендә бик күп фәнни эшләр әзерләнгән, танылган хирурглар, аерым алганда, академик {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Гавриил Илизаров| Г. А. Илизаров|ru| Илизаров, Гавриил Абрамович}} диссертация яклаган. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Е.А.Вагнер.jpg|200px|thumb|right|Евгений Вагнер]] 1918 елның 22 сентябре Украина державасы [[Херсон губернасы]] Тирасполь өязе (хәзерге [[Одесса өлкәсе]]нең Раздельная районы) Понятовка авылында [[алманнар|этник алманнар]] гаиләсендә туган. 1935 елда [[Одесса]] шәһәрендә урта мәктәпне тәмамлый һәм Одесса медицина институтының дәвалау факультетына укырга керә. 1940 елда {{Тәрҗемә ителмәгән 3| Одесса дәүләт медицина институты| Одесса дәүләт медицина институтының |ru| Одесский национальный медицинский университет}} дәвалау факультетын тәмамлый һәм аспирантурада калдырыла. Уку елларында үзенең беренче фәнни эшләрен факультет хирургиясе кафедрасы ассистенты С. А. Баккал җитәкчелегендә башкара <ref>''Васильев К. К.'' [https://mir.ismu.baikal.ru/src/downloads/e7c67194_materials_vov2017-end(1).pdf Участник Великой Отечественной войны профессор С. А. Баккал (1888—1957)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200629123420/https://mir.ismu.baikal.ru/src/downloads/e7c67194_materials_vov2017-end(1).pdf |date=2020-06-29 }} М.: Печатный дом «Магистраль», 2017, стр. 32—36</ref>, соңрак А. А. Росновский җитәкчелегендә эшли. 1941 елда [[Бөек Ватан сугышы]] башлану белән эвакуация госпиталенең хирургия бүлеге башлыгы буларак хезмәт итүгә керешә. [[1941 ел]]ның сентябрендә «ышанычсыз» милләттән булган совет гражданнарыннан хезмәт армиясе оештырыла. Барлык [[алманнар|этник алманнарны]] гамәлдәге армия составыннан чыгаралар. Е. А. Вагнер 1941-1945 елларда [[Саликам районы|Соликамск районы]] Половодово авыл советы (2019 елдан [[Соликамск]] шәһәр округына кергән) Чёрное бистәсендә кара эшче хезмәтендә була<ref>{{Cite web |url=http://forum.wolgadeutsche.net/viewtopic.php?f=6&t=1797&start=100 |title=Форум: Рассказывает краевед Геннадий Бординских |access-date=2013-09-28 |archive-date=2018-10-02 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181002123215/http://forum.wolgadeutsche.net/viewtopic.php?f=6&t=1797&start=100 |deadlink=no }}</ref> <ref>{{Cite web |url=http://sannikovasolikamsk.wordpress.com/ |title=Деревня Санникова: время репрессий |access-date=2013-09-28 |archive-date=2016-10-19 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161019071059/https://sannikovasolikamsk.wordpress.com/ |deadlink=no }}</ref>. 1946 елдан – [[Березники]] шәһәр хастаханәсендә хирург, хирургия бүлеге мөдире. 1954 елның җәендә Яйва станциясендә профессорлар С. Ю. Минкин, А. Л. Фенелонов һәм Н. М. Степанов Евгений Антоновичтан яшерен рәвештә хирургия буенча кандидатлык имтиханын кабул итәләр, чөнки аңа, {{comment|махсус күченүче|спецпереселенец}} буларак, [[Пермь]]гә бару комендатура тарафыннан рөхсәт ителми. 1956 елда «Хирургическая тактика при проникающих ранениях груди в условиях мирного времени» дигән темага кандидатлык, 1966 елда «Материалы к изучению закрытых травм груди мирного времени» дигән темага докторлык диссертацияләрен яклый. 1961 елдан Пермь дәүләт медицина университетында: госпиталь хирургиясе кафедрасы доценты, 1965 елдан – факультет хирургиясе кафедрасы мөдире һәм бер үк вакытта фәнни эш буенча проректор, 1967 елдан – профессор, 1970 елдан – ректор, госпиталь хирургиясе кафедрасы мөдире. 1980 елдан – СССР Медицина фәннәре академиясе мөхбир әгъзасы, 1986 елдан – хакыйкый әгъзасы (академигы). Бөтенроссия хирурглар җәмгыяте идарә әгъзасы, аннары рәисе урынбасары, Халыкара хирурглар ассоциациясенең, [[Россия Федерациясе Сәламәтлек саклау министрлыгы]]ның Гыйльми шурасы һәм ректорлар советы әгъзасы, медицина журналларының редакция советлары әгъзасы. 1998 елның 14 сентябрендә вафат, [[Пермь]] шәһәренең Төньяк зиратында җирләнгән (27нче сектор). == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[Октябрь Революциясе ордены|Октябрь революциясе]], [[Ватан сугышы ордены| II дәрәҗә Ватан сугышы]], [[Халыклар Дуслыгы ордены|Халыклар Дуслыгы]], [[Хөрмәт Билгесе ордены|Хөрмәт Билгесе]] орденнары, ике [[Хезмәт Кызыл Байрагы ордены]] * 1997 – Фән һәм техника өлкәсендә РФ Дәүләт премиясе – ''күкрәк җәрәхәтләре һәм аның өзлегүләрен дәвалауның заманча концепцияләрен эшләү һәм гамәлгә кертү өчен'' * 1965 – РСФСР атказанган табибы * 1973 – РСФСР атказанган фән эшлеклесе. * [[Березники]], [[Пермь]] шәһәрләренең һәм [[Пермь крае|Пермь өлкәсенең]] мактаулы гражданы == Гаиләсе == Хатыны – патологоанатом Александра Семёновна Кивилёва<ref>[http://neperm.ru/bukvyi/lyudi/2018/09/28/chelovek-osobennoj-dobrotyi/ Человек особенной доброты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210717201319/http://neperm.ru/bukvyi/lyudi/2018/09/28/chelovek-osobennoj-dobrotyi/ |date=2021-07-17 }} // Непермь, 28.09.2018</ref>. Улы Александр, кызы Татьяна – табиб-радиолог, медицина фәннәре кандидаты<ref>[http://www.permcancer.ru/Ob-onkodispansere/Osnovnyje-svedenija/Medicinskije-sotrudniki/335/ Вагнер Татьяна Евгеньевна] </ref>; кияве — микробиолог Владимир Коробов<ref>[http://iegm.ru/about/uch/sotr_7.html Коробов Владимир Павлович] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210717201314/http://iegm.ru/about/uch/sotr_7.html |date=2021-07-17 }} // ИЭГМ УрО РАН</ref>. == Хәтер == * Пермь дәүләт медицина университетына аның 1970 елдан ректоры булган Е. А. Вагнер исеме бирелгән. * Пермь шәһәрендә Глеб Успенский ур., 5нче йорт адресы буенча һәйкәле куелган<ref>{{Cite web|lang=ru|url=https://delint.ru/zemlyaki/10280-v-permi-otkryt-pamyatnik-akademiku-evgeniyu-vagneru.html|title=В Перми открыт памятник академику Евгению Вагнеру|website=Новости Перми и Пермского края - Деловой INтерес|accessdate=2020-12-07|archive-date=2019-06-10|archive-url=https://web.archive.org/web/20190610012035/http://delint.ru/zemlyaki/10280-v-permi-otkryt-pamyatnik-akademiku-evgeniyu-vagneru.html|deadlink=no|archivedate=2019-06-10|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190610012035/http://delint.ru/zemlyaki/10280-v-permi-otkryt-pamyatnik-akademiku-evgeniyu-vagneru.html}}</ref>. == Төп хезмәтләре == Якынча 360 фәнни публикация авторы, шул исәптән 19 монография авторы * Хирургическое лечение проникающих ранений груди в мирное время. — М.: Медицина, 1964. — 191 с. : ил.; 20 см. — (Б-ка практикующего врача). * Закрытая травма груди мирного времени. — М.: Медицина, 1969. * Проникающие ранения груди. — М.: Медицина, 1975. * ''Вагнер Е. А., Росновский А. А.'' О самовоспитании врача. — Пермь: Пермское книжное издательство, 1976. — 156 с. * Ошибки, опасности и осложнения в легочной хирургии. — Пермь : Кн. изд-во, 1977. — 267 с. * Хирургия повреждений груди. — 1981. * Раздумья о врачебном долге. — Пермь, 1986. * ''Вагнер Е. А., Рогацкий Г. Г., Черешнев В. А.'' Патологическая физиология травмы груди. — 1990. * ''Вагнер Е. А., Брунс В. А., Урман М. Г., Срыбных С. И.'' Грудобрюшные ранения. — 1992. * ''Вагнер Е. А., Денисов А. С., Скрябин В. Л.'' Углеродный материал нового поколения в эндопротезировании костей и суставов. — 1993. * ''Вагнер Е. А., Кабанов А. Н., Козлов К. К., Павлов В. В.'' Лечение бронхиальных свищей. — 1993. * Лечение поражённых в грудь на госпитальном этапе / под ред. Е. А. Вагнера. — 1994. == Искәрмәләр == <small>{{искәрмәләр}}</small> == Әдәбият == * Вагнер Е. А. (К 70-летию со дня рождения) // Хирургия, 1989. № 3; * Вагнер Е. А. К 75-летию со дня рождения // Хирургия, 1994. № 4; * ''Корюкина И. П., Подлужная М. Я., Азанова Н. Я.'' Е. А. Вагнер — врач, ученый, организатор науки, общественный деятель // Пермский медицинский журнал. 2008. Т.XXV № 3. С. 141—146 == Сылтамалар == * [http://www.perm1.ru/perm/Gzf8CIaE7h/info.html Энциклопедия Пермского края] * [http://ural.ru/spec/ency/encyclopaedia-3-306-vagner-evgenij-antonovich.html Вагнер Евгений Антонович] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200702160611/http://ural.ru/spec/ency/encyclopaedia-3-306-vagner-evgenij-antonovich.html |date=2020-07-02 }} // Уральская историческая энциклопедия * [http://dns3458.livejournal.com/14745.html О музее в Пермском Институте сердца] * [http://eurasian-defence.ru/node/15595 На сайте ЦВПИ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190930153402/http://eurasian-defence.ru/node/15595 |date=2019-09-30 }} * ''Нечаев О. И.'' [https://cyberleninka.ru/article/n/istoki-nauchnoy-deyatelnosti-akademika-e-a-vagnera Истоки научной деятельности академика Е. А. Вагнера] * [https://informcont.wixsite.com/surgeon-wagner Академик-хирург Е. А. Вагнер] * [http://kbvagnera.ru/o-bolnice/100-letie-vagnera-evgenija-antonovicha/ К 100-летию Вагнера Евгения Антоновича] {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Әлифба буенча галимнәр]] [[Төркем:Медицина фәннәре докторлары]] [[Төркем:Академиклар]] [[Төркем:РСФСР атказанган табиблары]] [[Төркем:РСФСР атказанган фән эшлеклеләре]] [[Төркем:РФ дәүләт премиясе лауреатлары]] [[Төркем:Ректорлар]] [[Төркем:Хирурглар]] [[Төркем:Одесса милли медицина университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Пермь шәһәренең мактаулы гражданнары]] [[Төркем:Русия Федерациясе алманнары]] irvnulh7w2pc6o1lpz8opnor0meq4wa Калып:Вики-бала очраклы сүз 10 816049 4447529 4425472 2025-06-20T06:22:50Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447529 wikitext text/x-wiki {{Wikidata list|sparql=SELECT (uri(replace(str(?l), "L", "Q")) as ?item) (MD5(CONCAT(str(?item),str(RAND()))) as ?random) ?l ?hitza ?sense ?ahotsak ?elhuyar ?audio (SAMPLE(?picture_) AS ?picture) WHERE { ?l a ontolex:LexicalEntry ; dct:language ?language ; wikibase:lemma ?hitza ; ontolex:sense ?esanahia. ?esanahia skos:definition ?sense; wdt:P5137 ?q_concept. ?q_concept wdt:P18 ?picture_. ?language wdt:P218 'eu'. FILTER (LANG(?sense) = 'eu') OPTIONAL {?l wdt:P7559 ?ahotsak.} OPTIONAL {?l wdt:P6838 ?elhuyar.} {?l wdt:P443 ?audio} UNION {?l ontolex:lexicalForm ?f . ?f ontolex:representation ?form ; wdt:P443 ?audio . filter (regex(str(?f), "-F1$")) .} # Exclude out of scope concepts MINUS {?q_concept wdt:P31 wd:Q3624078.}. # countries MINUS {?l wdt:P31 wd:Q1499602.}. #ad hoc hitzak # Exclude non suitable concepts VALUES ?minus { wd:Q47092 # rape wd:Q198 # war wd:Q124490 # violence wd:Q170382 # revolver wd:Q1576 #cigar #... add yours here }. MINUS {?sense wdt:P5137 ?minus.}. # Exclude senses not suitable for young children: FILTER NOT EXISTS { VALUES ?filter { wd:Q8102 wd:Q545779 wd:Q1521634 wd:Q571571 wd:Q184439 } ?esanahia wdt:P6191 ?filter. } } GROUP BY ?l ?sense ?hitza ?ahotsak ?elhuyar ?audio ORDER BY ?random LIMIT 1 |columns=?hitza,?sense,?picture,?ahotsak,?elhuyar,?audio |row_template=Wikidata list/Сүз |skip_table=1 |thumb=550 }} {{Wikidata list/Сүз | hitza = betsare | sense = erretina | picture = [[Файл:SD-OCT Optic Disc Cross-Sections.png|center|550px]] | elhuyar = Heu028598_0 | audio = [[Файл:LL-Q8752 (eus)-Xabier Cañas-betsare.wav|center|550px]] }} {{Wikidata list end}} l3mwsjhpcv7y41qf2i7lki27b7b7hq2 Төркият 0 818131 4447439 4425388 2025-06-20T04:27:15Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447439 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Төркият''' — [[Тел|телләр]], [[әдәбият]], [[Тарих|тарих,]] [[фольклор]], [[дин]], [[этнография]], рухи һәм [[Arxeologik mädäniät|археологик мәдәният]], [[Төрки халыклар|төрки]] һәм [[Төрки телләр|төрки телдә сөйләшүче]] халыкларның үткәнен һәм бүгенгесен өйрәнүче [[Гуманитар фәннәр|гуманитар]] фәннәр җыелмасы . Элегрәк төрки телләр һәм әдәбият белән эш итүче [[Филология|филология фәне]] буларак кына карала. == Өйрәнү предметы == Географик яктан төркият галимнәренең кызыксыну өлкәсе ерак төньяктагы [[Якутия|Якутиядән]] көньяк-көнбатыштагы [[Төньяк Кипрның Төрек Җөмһүрияте|Кипрга]], көнчыгыштагы [[Кытай]]дан көньяктагы [[Якын Көнчыгыш]] илләренә кадәр җәелгән. Бүгенге көндә дөньяда төрки халыкларның саны, этник төркемнәр һәм азчылыклар белән бергә, якынча 165 миллион кешегә җитә. 20 миллионга якын кеше төрки телләрнең берсендә икенче яки өченче тел буларак сөйләшә. Ләкин мондый белем милли үзаң белән буталырга тиеш түгел. Иң борынгы төрки текстлар безнең эраның 600—800 елларына карый.<ref>{{Cite web|url=http://kronk.spb.ru/library/klashtorny-sg-1964-2.htm|title=Древнетюркские рунические памятники как источник по Средней Азии|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230423041112/http://kronk.spb.ru/library/klashtorny-sg-1964-2.htm|archivedate=2023-04-23|author=[[Кляшторный, Сергей Григорьевич|С.Г. Кляшторный]]|date=|language=|work=|publisher=|accessdate=2023-04-18}}</ref> Борынгы төркиләрнең дине [[Тәңречелек]] булган<ref>{{Cite web|url=https://cyberleninka.ru/article/n/kult-tengri-u-drevnyh-tyurok|title=Культ Тенгри у древных тюрок|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230418205221/https://cyberleninka.ru/article/n/kult-tengri-u-drevnyh-tyurok|archivedate=2023-04-18|author=|date=|language=|work=|publisher=|accessdate=2023-04-18}}</ref> . Хәзерге вакытта төрки халыклар төрле диннәрне тоталар. Төп диннәр — [[Ислам]], [[Христианлык]], [[Буддачылык]]. Хәзерге төркиләрнең күбесе [[Сөнничелек|сөнни мөселманнар]] . Буддачылык тарафдарлары бүген [[сары уйгырлар]] һәм [[тывалар]], [[тарбагатай кыргызлары]] һәм [[Xotonnar|хотоннар]] арасында бар. [[Чуашлар|Чуаш]] һәм [[Гагаузлар|гагауз кешеләре]] күбесенчә [[Pravoslawlıq|православие христианнары]] . Караитлар һәм [[Кырымчаклар]] [[Яһүд дине|яһүд динен]] тоталар<ref>{{Cite web|url=https://eleven.co.il/judaism-trends/karaites-medieval-sects/11972/|title=Караимы|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200625223513/https://eleven.co.il/judaism-trends/karaites-medieval-sects/11972/|archivedate=2020-06-25|author=|date=|language=|work=|publisher=|accessdate=2023-04-18}}</ref>. [[Россия|Рәсәйдә]] 25 төрки халык яши (барлыгы 12 миллион кеше): [[татарлар]] (5 миллион 554 мең), [[башкортлар]] (1 миллион 673 мең), [[чуашлар]] (1 миллион 637 мең), [[казакълар]] (653 мең), [[әзербайҗаннар]][[Комыклар|​]][[Кырым татарлары|​]][[Тывалар|​]][[Карачайлар|​]] (621 мең), [[якутлар]] (443 мең), [[кумыклар]] (422 мең), [[кырым татарлары]] (254 мең), [[тывалар]] (243 мең), [[карачайлар]] (192 мең), [[үзбәкләр]] (122 мең), [[балкарлар]] (108 мең), [[төрекләр]] (92 мең), [[Нугайлар|ногайлар]] (110 мең), [[хакаслар]] (75 мең), [[алтайлар]] (67 мең), [[төрекмәннәр]] (33 мең), [[кыргызлар]] (31 мең), [[шорлар]] (13 мең), [[гагаузлар]] (12 мең), [[долганнар]] (7261), [[Уйгырлар|уйгурлар]] (2867), [[каракалпаклар]] (1609), [[тофалар]] (837), [[караимнар]] (366)<ref>{{Cite web|url=http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_01.xls|title=Данные Всероссийской переписи 2002 года|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200109173322/http://www.perepis2002.ru/ct/doc/TOM_04_01.xls|archivedate=2020-01-09|accessdate=2009-09-03}}</ref> . [[Төрки телләр|Төрки телләрнең]] саны төрлечә билгеләнә. 1966-нчы елда СССР Фәннәр академиясе тарафыннан бастырылган монографиядә 23 тере тел күрсәтелә; А. А. Реформатский дәреслегендә 25 тере һәм 7 үле тел бар; [[Николай Баскаков|Н. А. Баскаков]] монографиясендә 27 тере һәм 12 үле тел исәпләнә. 1997-нче елда Россия Фәннәр академиясенең Лингвистика институты тарафыннан бастырылган «Төрки телләр» монографиясендә 39 тере һәм 15 үле төрки тел искә алына<ref>Языки Мира. Тюркские языки. М., 1996.</ref> . Киң таралуы, мәдәни һәм практик әһәмияте аркасында төркиятне өйрәнүче студентлар беренче өйрәнү теле буларак еш кына [[Төрек теле|төрек телен]] сайлыйлар. Россиядә төркият белгечләрен [[Мәскәү дәүләт халыкара мөнәсәбәтләр институты|MГИМО]], ISAA, СПБГУ, МГЛУ, [[Россия дәүләт гуманитар университеты|РГГУ]], Мәскәү өлкәсенең хәрби университеты, Россия фәннәр академиясенең Көнчыгыш тикшеренүләре институты, [[Казан (Идел буе) федераль университеты|Казан дәүләт университеты]], [[Чиләбе дәүләт университеты]], [[Себер федераль университеты|Себер Федераль Университеты]] һәм башка бик күп югары уку йортларында әзерлиләр.<ref>{{Cite web|url=http://www.vestikavkaza.ru/articles/obshestvo/molod/1113.html|title=Межвузовская Тюркология<!-- Заголовок добавлен ботом -->|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120305114714/http://www.vestikavkaza.ru/articles/obshestvo/molod/1113.html|archivedate=2012-03-05|accessdate=2009-09-03}}</ref> Көнчыгыш һәм төркият белгечләренең белемнәре лингвистикада, мәдәнияттә, политология, журналистика, социология, статистика, антропология һ.б. юнәлешләрдә әһәмиятле. == Тарих == Төркият өчен мөһим чыганаклар — VIII—X гасыр [[Orxon älifbası|борынгы төрки рун язулары]] ([[Orxon älifbası|Орхон-Енисей язулары]]) һәм VIII—XVI гасырларда [[Иске уйгыр язуы|Иске уйгыр руналарында]] язылган истәлекләр. Төрки телләр буенча беренче җитди фәнни эш — XI гасырда [[Кашгар]] төрки галиме [[Мәхмүд Кашгарый]] тарафыннан тупланган «Төрки диалектлар җыентыгы» (''Kitâbü divân-i lûgat it-Türk'' — Төрле төрки телләр буенча сүзлек-белешмәлек китабы). XV—XVII гасырларда төркиятнең төп юнәлеше [[Госман империясе]]н һәм [[Госманлы төрекчәсе]]н өйрәнү була. 1795 елда [[Париж]]да көнбатыш дөньясында төрки телләрне өйрәнүгә багышланган беренче югары мәктәп, «Тере көнчыгыш телләре мәктәбе» (''L'école des langues Orienteles vivantes'') ачыла. Россиядә төркиятне өйрәнү XVIII гасырның икенче яртысында башлана. Моңа кадәр [[төрки халыклар]] һәм [[Төрекләр|төрекләрнең]] тасвирламалары рус елъязмаларында (мәсәлән, " Повесть временных лет ") һәм аерым әсәрләрдә (Нестор Искәндәрнең " Константинополь вакыйганамәсе "; Иван Пересветовның [[Иван IV|Явыз Иванга]] төрекләр турындагы трактатлары; Андрей Лызловның"Скифлар тарихы"; Дмитрий Кантимернең ике томлык Төркия тарихы, һ.б.) [[Мишәр диалекты|Академик]] [[Симон Петер Паллас|Симон Петер Палласның]] 1787 елда [[Санкт-Петербург|Санкт-]] [[Башкорт теле|Петербургта]] басылган "Барлык телләрнең чагыштырма сүзлеге"ндә татар, мишәр, башкорт, ногай һәм башка төрки телләрдән лексик материал урнашкан. XIX гасыр уртасына кадәр төркият [[Төрки телләр|төрки телләрне]], әдәбият һәм тарихи истәлекләр, өлешчә [[нумизматика]], [[этнография]] һәм төрки телләрдә сөйләшүче халыкларның [[Фольклор|фольклорын]] өйрәнгән катлаулы дисциплина буларак үсеш ала. 1863 елда [[Санкт-Петербург дәүләт университеты|Санкт-Петербург университетының]] көнчыгыш телләре факультетында Көнчыгыш тарихы бүлеге булдырыла, анда [[Төрки халыклар|төрки халыкларының]] тарихын өйрәнү мөстәкыйль үсеш ала башлый. Россиядә төркият мөстәкыйль фән буларак XIX гасырның икенче яртысында барлыкка килгән. Аны төзү һәм үстерүдә төп рольне [[Александр Казем-Бек|М. А. Казембек]] (« [[Госманлы төрекчәсе|Госманлы теле]] грамматикасы», 1839), О. Н. Бетлингк («Якут теле грамматикасы», 1851), П. М. Мелиоранский («Гарәп филологиясе төрек теле турында», 1900), А. Н. Самойлович («Кыскача [[кырымтатар теле]] грамматикасы тәҗрибәсе», 1916) тикшеренүләре уйный. Октябрьгә кадәрге чорда [[Хәсәнгата Габәши|төркият]] үсешенә зур [[Әхмәтзәки Вәлиди|өлеш]] керткән Рәсәй галимнәре: [[Вилһелм Радлов|В. В. Радлов]] [[Николай Катанов|, И.Халфин]] [[Ибраһим Хәлфин|,]] [[Чокан Вәлиханов|Чокан Вәлиханов,]] [[Хәсәнгата Габәши|Х. Габәши]], Совет чоры төркият галимнәре: [[Василий Богородицкий|В. А. Богородицкий]], [[Сергей Малов (1880)|С. Э.]] [[Сергей Малов (1880)|Малов]], [[Габделхәй Әхәтов]], [[Николай Ашмарин|Н. И. Ашмарин]], [[Николай Баскаков|Н. А. Баскаков]], [[Николай Дмитриев|Н. К. Дмитриев]], [[Андрей Кононов|А. Н. Кононов]], [[Әдһәм Тенишев|Әдһәм Тенишев,]] [[Латыйф Җәләй]], [[Җәлил Киекбаев]], А. М. Щербак, М. Ш. Ширалиев һәм башкалар. Бу чорларда төрки телләр диалектларын өйрәнү буенча зур эш алып барыла, грамматик система эшләнә, фәнни грамматикалар һәм фразеологик сүзлекләр бастырыла. Төрки лексикография зур үсеш ала: милли-рус һәм рус-милли күп томлы аңлатма сүзлекләр, шулай ук терминологик һәм диалектологик сүзлекләр тупланып бастырыла. Совет төркиятеләренең казанышлары чагыштырма [[фонетика]], [[Морфология (тел белеме)|морфология]] һәм төрки телләрнең [[Синтаксис|синтаксисын]] булдыруда да чагыла. Төркият мәсьәләләре шулай ук [[Болгария|Болгариядә]] (Г. Галыбов, Н. Тодоров), [[Маҗарстан|Венгриядә]] (Д. Немет, Д. Хазам, [[Андраш Рона-Таш|А. Рона-Таш]]), [[Польша]]да [[Төркия|(]] А. Зайончковский, Э. Трыярский), [[Төркия|Төркиядә]] (Р. Арат, Б. Аталай, А. Дильачар, А. Валиди-Тоган), [[Германия|Алманиядә]] (А. фон Габен, Г. Дорфер), [[Швеция|Швециядә]] (Г. Ярринг, Л. Юхансон), [[АКШ]] (К. Г. Менгес, П. Б. Голден) һәм башка илләрдә өйрәнелә. ХХ гасырның 30-40 нчы елларында [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|СССРдагы]] күп күренекле төркият галимнәре репрессияләнә<ref>{{Cite web|url=http://www.ihst.ru/projects/sohist/papers/archeology/1998/3/191-206.pdf|title=Русские археологи и политические репрессии 1920—1940-х гг.|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171010181816/http://www.ihst.ru/projects/sohist/papers/archeology/1998/3/191-206.pdf|archivedate=2017-10-10|accessdate=2011-11-05}}</ref> . Шулай итеп, ялган гаепләүләр аркасында профессор [[Бәкер Чобан-задә|Чобан-задә]] (1937)<ref>{{Cite web|url=http://memory.pvost.org/pages/choban.html|title=Биобиблиографический словарь востоковедов — жертв политического террора в советский период (1917—1991)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118021942/http://memory.pvost.org/pages/choban.html|archivedate=2012-01-18|accessdate=2011-11-05}}</ref> һәм профессор Э. Д. Поливанов (1938), СССР Фәннәр академиясе академиясе Самойлович (1938)<ref>{{Cite web|url=http://memory.pvost.org/pages/samojlovich.html|title=Биобиблиографический словарь востоковедов — жертв политического террора в советский период (1917—1991)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118035216/http://memory.pvost.org/pages/samojlovich.html|archivedate=2012-01-18|accessdate=2011-11-05}}</ref> һәм башкалар шпионлыкта гаепләнеп атыла.<ref>{{Cite web|url=http://memory.pvost.org/pages/polivanov.html|title=Биобиблиографический словарь востоковедов — жертв политического террора в советский период (1917—1991)|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120524060732/http://memory.pvost.org/pages/polivanov.html|archivedate=2012-05-24|accessdate=2011-11-05}}</ref>. == Танылган галимнәре == {{seealso|Төркем:Төрки халыклар белгечләре}} {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасында теркәлгән мәгълүматка нигезләнә һәм тулы түгел. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P106 wd:Q13210922. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p569 |columns=p569,label:Исем,p69,p108,p570}} {| class='wikitable sortable' ! туу датасы ! Исем ! әлма-матер ! эш урыны ! үлем датасы |- | 1455 | ''[[:d:Q12630940|Feliks Petančić]]'' | | | |- | 1615 | ''[[:d:Q20480593|Jakab Harsányi Nagy]]'' | ''[[:d:Q1293929|University of Franeker]]''<br/>''[[:d:Q156598|Лейден университеты]]'' | ''[[:d:Q195625|George II Rákóczi]]''<br/>''[[:d:Q2184286|Gheorghe Ştefan]]''<br/>''[[:d:Q152727|Frederick William of Brandenburg]]'' | 1676 |- | 1793-05-14 | ''[[:d:Q1450898|François Bernard Charmoy]]'' | | ''[[:d:Q57655605|Institute of Oriental Languages of the Ministry of Foreign Affairs]]'' | 1868-12-09 |- | 1807 | ''[[:d:Q4157361|Jean Jacques Pierre Desmaisons]]'' | | ''[[:d:Q57655605|Institute of Oriental Languages of the Ministry of Foreign Affairs]]'' | 1873<br/>1873-09-06 |- | 1812 | [[Мартиниан Иванов|Иванов Мартиниан Иван улы]] | [[Neplüev kadet korpusı|Ырынбур Неплюев кадет корпусы]] | | 1896 |- | 1812-04-12 | [[Лазарь Будагов]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | 1878-12-30 |- | 1820-09-21 | ''[[:d:Q214165|Georg Rosen]]'' | | | 1891-10-29 |- | 1830-11-12 | ''[[:d:Q4191602|Vladimir Zernov-Velyaminov]]'' | ''[[:d:Q4061451|Александр лицее]]'' | | 1904-01-30 |- | 1831-01-15 | ''[[:d:Q31783885|Dániel Szilágyi]]'' | | | 1885-11-22 |- | 1832-03-19 | ''[[:d:Q557360|Ármin Vámbéry]]'' | | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]''<br/>''[[:d:Q661916|Nyugat]]'' | 1913-09-15<br/>1913-09-19 |- | 1835-01-23 | [[Евфимий Малов]] | [[Казан руханилар академиясе]] | [[Казан руханилар академиясе]] | 1918-02-25 |- | 1842-01-25 | ''[[:d:Q171485|Vilhelm Thomsen]]'' | ''[[:d:Q186285|Копенһаген университеты]]''<br/>''[[:d:Q12332836|Randers Statsskole]]'' | ''[[:d:Q186285|Копенһаген университеты]]'' | 1927-05-12 |- | 1846-07-28 | ''[[:d:Q4424605|Vasily Dmitriyevich Smirnov]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>[[Россия Милли китапханәсе|Русия Милли китапханәсе]] | 1922-05-25 |- | 1860 | ''[[:d:Q112513733|Nil Sergejevič Lykošin]]'' | | | 1922 |- | 1860-03-12 | [[Бернат Мункачи]] | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 1937-09-21 |- | 1861-12-25 | ''[[:d:Q1320566|József Thúry]]'' | | | 1906-05-22 |- | 1862-05-18<br/>1862-05-06 | [[Николай Катанов]] | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q28729082|Санкт-Петербург император университеты]]'' | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]]<br/>[[Казан руханилар академиясе]] | 1922-03-09<br/>1922-03-10 |- | 1868-11-18 | ''[[:d:Q4289495|Platon Melioransky]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | 1906-05-16 |- | 1869-08-09 | ''[[:d:Q6058766|Willi Bang]]'' | | [[Берлин университеты|Берлин үнивирситите]]<br/>''[[:d:Q50662|Франкфурт университеты]]'' | 1934-10-08 |- | 1869-11-03 | [[Василий Бартольд]] | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>[[Россия Милли китапханәсе|Русия Милли китапханәсе]] | 1930-08-19 |- | 1870-12-11 | ''[[:d:Q15410478|Friedrich Giese]]'' | ''[[:d:Q165528|Грайфсвальд үнивирситите]]'' | | 1944-10-19 |- | 1871 | ''[[:d:Q12272783|Atse Dorev]]'' | | | 1941-09-19 |- | 1871-03-12 | ''[[:d:Q25680779|İsmail Lömanov]]'' | | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>[[Россия Милли китапханәсе|Русия Милли китапханәсе]] | 1942-02-02 |- | 1872 | ''[[:d:Q97579033|Efetov Semion Borisovich]]'' | ''[[:d:Q33082587|Eastern Faculty of Imperial St. Petersburg University]]'' | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q4504314|Central Museum of Tavrida]]'' | 1959-09 |- | 1873-05-08 | ''[[:d:Q2496339|Seraya Shapshal]]'' | ''[[:d:Q33082587|Eastern Faculty of Imperial St. Petersburg University]]'' | | 1961-11-18 |- | 1874 | ''[[:d:Q128013905|Ernst C. Marré]]'' | | | |- | 1876 | ''[[:d:Q6061193|Yahya Naci Bayburtlu]]'' | | | 1943 |- | 1876 | ''[[:d:Q25530684|Килисли Муаллим Рифат]]'' | | | 1953 |- | 1876-03-23 | ''[[:d:Q83275|Ziya Gökalp]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q6049213|veterinary education]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q1165599|Dar ul-Funun]]'' | 1924-10-25 |- | 1876-08-29 | [[Һади Атласи]] | | | 1938-02-15 |- | 1876-09-25 | ''[[:d:Q4143882|Vladimir Gordlevsky]]'' | ''[[:d:Q2029787|Лазарев көнчыгыш телләре институты]]''<br/>''[[:d:Q4204467|Мәскәү университетының тарих-филология факультеты]]'' | [[Мәскәү дәүләт университеты]] | 1956-09-10 |- | 1878-12-02 | ''[[:d:Q73498901|Theodor Menzel]]'' | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | ''[[:d:Q156737|Кил үнивирситите]]'' | 1939-03-10 |- | 1879-01-03 | ''[[:d:Q4060313|Osman Nuri-Asan oğlu Aqçoqraqlı]]'' | | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>[[Кырым татар педагогика техникумы]]<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | 1938-04-17 |- | 1879-07-24 | ''[[:d:Q3171671|Jean Deny]]'' | ''[[:d:Q1977696|Ришелье лицее]]''<br/>''[[:d:Q1059546|Бөек Лүдовик литсие]]''<br/>''[[:d:Q20749407|Paris Faculty of Law and Economics]]''<br/>''[[:d:Q52440672|École nationale des langues orientales vivantes]]'' | ''[[:d:Q789848|Ministry for Europe and Foreign Affairs]]''<br/>''[[:d:Q52440672|École nationale des langues orientales vivantes]]''<br/>''[[:d:Q3064325|Париж сынлы сәнгать факүлтите]]''<br/>''[[:d:Q333886|Җорҗтаун университеты]]'' | 1963-11-05 |- | 1882 | ''[[:d:Q3935871|Besim Atalay]]'' | | ''[[:d:Q6088281|Әнкара университетының тел, тарих һәм география факультеты]]''<br/>''[[:d:Q7855292|Turkish National Police Academy]]''<br/>''[[:d:Q1569712|Turkish Language Association]]'' | 1965-11-07 |- | 1883 | ''[[:d:Q114427016|Vladimir Khindalov]]'' | | ''[[:d:Q631641|SS. Cyril and Methodius National Library]]''<br/>''[[:d:Q4996206|Bulgarian Historical Archive]]'' | 1934 |- | 1883-03-28 | ''[[:d:Q171227|Gyula Mészáros]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | ''[[:d:Q636088|Museum of Ethnography]]''<br/>''[[:d:Q4533056|Ethnography Museum of Ankara]]''<br/>''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]'' | 1957-05-25 |- | 1887-10-18<br/>1887-10-05 | ''[[:d:Q4218368|Isaak Samoeilovitsj Kaja]]'' | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q4479417|Вильно (йәһүд) уҡытыусылар институты]]'' | | 1956-03-30 |- | 1888-07-14<br/>1888-06-14 | ''[[:d:Q13052153|Aram Safrastyan]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q37008|Тбилиси дәүләт унивирситеты]]'' | ''[[:d:Q37008|Тбилиси дәүләт унивирситеты]]''<br/>''[[:d:Q1007545|Galatasaray High School]]''<br/>''[[:d:Q21468837|Institute of Oriental Studies of Armenia]]''<br/>''[[:d:Q1977379|Әрмән педагогика институты]]''<br/>''[[:d:Q20514825|Әрмәнстан Милли фәннәр Академиясенең Тарих институты]]'' | 1966-06-12<br/>1966-07-12 |- | 1888-10-08 | ''[[:d:Q13174129|Pavel Falyov]]'' | ''[[:d:Q33082587|Eastern Faculty of Imperial St. Petersburg University]]'' | ''[[:d:Q28729082|Санкт-Петербург император университеты]]''<br/>''[[:d:Q4258140|Ленинград көнчыгыш университеты]]'' | 1922-07-03 |- | 1889-09-04 | ''[[:d:Q4199340|Ille Takhti]]'' | [[Сембер чуаш укытучылар мәктәбе]] | | 1938-02-22 |- | 1889-12-26 | [[Нигъмәт Хәким]] | | | |- | 1890-05-31<br/>1890-05-15 | ''[[:d:Q4533753|Konstantin Yudakhin]]'' | | | 1975-02-22 |- | 1890-11-02<br/>1890-11-01 | ''[[:d:Q782305|Gyula Németh]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 1976-12-14 |- | 1890-12-10 | [[Әхмәтзәки Вәлиди]] | ''[[:d:Q165980|Вена университеты]]'' | ''[[:d:Q152171|Бонн университеты]]''<br/>''[[:d:Q152838|Гөттинген үнивирситите]]''<br/>[[Истанбул университеты]] | 1970-07-26 |- | 1890-12-13 | ''[[:d:Q4085214|Evgenii Eduardovich Bertels]]'' | ''[[:d:Q4534839|Санкт-Петербург дәүләт университетының юридик факультеты]]''<br/>''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | ''[[:d:Q154528|РФА Шәркыятьчелек институты]]'' | 1957-10-07 |- | 1891 | ''[[:d:Q4224104|Gerard Clauson]]'' | ''[[:d:Q1135137|Corpus Christi College]]''<br/>''[[:d:Q192088|Итон көллияте]]''<br/>''[[:d:Q7637318|Summer Fields School]]'' | [[Оксфорд университеты]] | 1974 |- | 1891-01-15 | ''[[:d:Q66650|Franz Babinger]]'' | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | 1967-06-23 |- | 1891-06-12<br/>1891-12-21 | ''[[:d:Q7778909|Lajos Fekete]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | 1969-05-16<br/>1969-02-21 |- | 1892 | ''[[:d:Q94920489|Ahmet Muhiddin]]'' | | | 1923 |- | 1892 | ''[[:d:Q124643415|Gălăb Dimitrov Gălăbov]]'' | | | 1972 |- | 1892-06-16 | [[Каюм Мифтахов]] | | | 1948-10-04 |- | 1893 | ''[[:d:Q70254548|Hikmet Cevdet-zade]]'' | | | 1945-04-17 |- | 1894-04-08 | ''[[:d:Q215059|Gotthard Jäschke]]'' | | ''[[:d:Q168426|Мүнстер университеты]]''<br/>[[Берлин университеты|Берлин үнивирситите]] | 1983-12-29 |- | 1894-05-01 | ''[[:d:Q18203733|Aleksandr Potseluevskiy]]'' | ''[[:d:Q2029787|Лазарев көнчыгыш телләре институты]]'' | ''[[:d:Q13030264|Віцебскае аддзяленне Маскоўскага археалагічнага інстытута]]''<br/>''[[:d:Q4313358|People's Commissariat for Railways of the USSR]]''<br/>''[[:d:Q2370801|ССҖБ Фәннәр академиясе]]'' | 1948-10-06 |- | 1894-06-02 | ''[[:d:Q59531171|Willi Heffening]]'' | | ''[[:d:Q152171|Бонн университеты]]'' | 1944-03-03 |- | 1894-11-17 | [[Латыйф Җәләй]] | | [[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]] | 1966 |- | 1895-05-22 | ''[[:d:Q395340|Agop Dilaçar]]'' | ''[[:d:Q1342484|Robert College]]''<br/>''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]'' | ''[[:d:Q20508065|Luys]]''<br/>''[[:d:Q1342484|Robert College]]''<br/>''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]''<br/>''[[:d:Q841581|София университеты]]''<br/>''[[:d:Q1569712|Turkish Language Association]]''<br/>''[[:d:Q20510743|Rahvira]]'' | 1979-09-12 |- | 1897-01-24 | ''[[:d:Q126595813|Margit Palló]]'' | | | 1984-09-03 |- | 1898 | ''[[:d:Q20617445|Altan Saryn]]'' | | | |- | 1898-06-25 | ''[[:d:Q15815217|Herbert Jansky]]'' | ''[[:d:Q165980|Вена университеты]]'' | ''[[:d:Q165980|Вена университеты]]''<br/>''[[:d:Q278044|Вена икътисад университеты]]'' | 1981-03-12 |- | 1898-08-16<br/>1898-08-28<br/>1898-09-09 | [[Николай Дмитриев]] | ''[[:d:Q4204467|Мәскәү университетының тарих-филология факультеты]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | 1954-12-22 |- | 1898-10-20 | ''[[:d:Q4160294|Sergi Dzhikiya]]'' | ''[[:d:Q37008|Тбилиси дәүләт унивирситеты]]'' | | 1993-12-06 |- | 1899-01-01 | ''[[:d:Q6072261|İsmâil Hâmî Dânişmend]]'' | | | 1967-04-12 |- | 1899-01-22 | ''[[:d:Q511129|László Rásonyi]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 1984-05-04 |- | 1900-03-21 | ''[[:d:Q20561156|Mukhtar Huseynzade]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | [[Бакы дәүләт университеты]] | 1985 |- | 1900-05-15 | [[Рәшит Рәхмәти Арат]] | | | 1964-11-29 |- | 1900-09-11 | ''[[:d:Q100439901|Салий Сергеевич Майзель]]'' | ''[[:d:Q4304150|Мәскәү Көнчыгышны өйрәнү институты]]'' | ''[[:d:Q1246977|Кызыл профессура институты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт халыкара мөнәсәбәтләр институты]]<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]] | 1952-04-07 |- | 1901-02-16 | ''[[:d:Q4293476|Anatoly Miller]]'' | ''[[:d:Q4304150|Мәскәү Көнчыгышны өйрәнү институты]]'' | ''[[:d:Q4201528|ССҖБ ФА тарих институты]]''<br/>''[[:d:Q154528|РФА Шәркыятьчелек институты]]''<br/>''[[:d:Q4204528|МДУ тарих факультеты]]''<br/>''[[:d:Q2782141|MSU The Institute of Asian and African Studies]]''<br/>''[[:d:Q4304155|Мәскәү фәлсәфә, әдәбият һәм тарих институты]]'' | 1973-10-03 |- | 1901-10-22 | ''[[:d:Q4412681|Ervand Sevortyan]]'' | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q4201878|РФА тел белеме институты]]'' | ''[[:d:Q4201878|РФА тел белеме институты]]''<br/>''[[:d:Q4304155|Мәскәү фәлсәфә, әдәбият һәм тарих институты]]''<br/>''[[:d:Q2782141|MSU The Institute of Asian and African Studies]]'' | 1978-03-23 |- | 1901-11-06 | ''[[:d:Q16544300|Eugeniusz Słuszkiewicz]]'' | ''[[:d:Q80207|Львов милли университеты]]'' | ''[[:d:Q1752712|Nicolaus Copernicus University in Toruń]]''<br/>''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q80207|Львов милли университеты]]'' | 1981-08-28 |- | 1902-10-28 | ''[[:d:Q368183|Lajos Ligeti]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]''<br/>''[[:d:Q209842|Париж университеты]]'' | | 1987-05-24 |- | 1902-10-28 | ''[[:d:Q25591325|Лигети Лайош]]'' | | | 1984 |- | 1903 | ''[[:d:Q1507322|George Ewart Bean]]'' | ''[[:d:Q1227526|St Paul's School]]''<br/>''[[:d:Q956501|Pembroke College]]'' | [[Истанбул университеты]] | 1977-12-07 |- | 1905-03-09<br/>1905-03-22 | [[Николай Баскаков]] | ''[[:d:Q4533069|MSU Faculty of Ethnology]]'' | [[И.В. Сталин исемендәге Көнчыгыш хезмәт ияләренең коммунистик университеты]] | 1996-08-26 |- | 1905-08-21 | ''[[:d:Q110922550|Janos Eckmann]]'' | | | 1971-11-22 |- | 1906-10-14<br/>1906-10-27 | [[Андрей Кононов]] | ''[[:d:Q4258140|Ленинград көнчыгыш университеты]]'' | ''[[:d:Q3648060|РФА көнчыгыш кулъязмалары институты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | 1986-10-30 |- | 1906-10-28<br/>1906 | ''[[:d:Q20623617|Igor' Alekseevič Batmanov]]'' | ''[[:d:Q84151|Тарас Шевченко исемендәге Киев милли университеты]]'' | | 1969-01-08<br/>1969 |- | 1907-02-15 | [[Смет Кенесбаев]] | ''[[:d:Q4258140|Ленинград көнчыгыш университеты]]'' | [[Абай исемендәге Казакъ милли педагогика университеты]] | 1995-01-16 |- | 1907-07-27 | [[Сәгадәт Исхакый-Чагатай|Сәгадәт Исхакый Чагатай]] | [[Берлин университеты|Берлин үнивирситите]] | ''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]'' | 1989-06-24 |- | 1907-09-02 | ''[[:d:Q3376159|Pertev Naili Boratav]]'' | ''[[:d:Q344292|Istanbul High School]]''<br/>''[[:d:Q21600883|Istanbul University Faculty of Letters]]''<br/>''[[:d:Q118946302|Istanbul School of Higher Education (1924-1978)]]'' | [[Истанбул университеты]] | 1998-03-16 |- | 1907-10-07<br/>1907-11-07 | ''[[:d:Q16432682|Maoelen Balakaevitsh Balakaev]]'' | [[Абай исемендәге Казакъ милли педагогика университеты]]<br/>''[[:d:Q104175723|Kazakh Pedagogical Institute]]'' | ''[[:d:Q427677|Казакъстан милли университеты]]'' | 1995-10-15 |- | 1907-10-27 | ''[[:d:Q4468740|Elizaveta Ubryatova]]'' | [[Иркутск дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q1637997|Новосибирск дәүләт университеты]]'' | 1990-03-04 |- | 1908-03-27 | ''[[:d:Q4523567|Шибаева, Юлия Артемьевна]]'' | ''[[:d:Q4204528|МДУ тарих факультеты]]'' | | |- | 1908-08-15 | ''[[:d:Q11769530|Marian Lewicki]]'' | ''[[:d:Q80207|Львов милли университеты]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | 1955-11-13 |- | 1909-10-30<br/>1909 | ''[[:d:Q63066750|Semen Lvovitsj Volin]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]''<br/>''[[:d:Q4204527|Санкт-Петербург дәүләт университетының тарих факультеты]]'' | ''[[:d:Q4318766|INTERPIPE]]''<br/>''[[:d:Q4380517|Proletarsky Plant]]''<br/>''[[:d:Q3648060|РФА көнчыгыш кулъязмалары институты]]'' | 1943-07-17<br/>1943 |- | 1910-06-12 | ''[[:d:Q730671|József Blaskovics]]'' | | | 1990-07-06 |- | 1910-06-27 | ''[[:d:Q84723033|Olga Smirnova]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | ''[[:d:Q3648060|РФА көнчыгыш кулъязмалары институты]]'' | 1982-01-13 |- | 1911 | ''[[:d:Q58203030|Robert Anhegger]]'' | | ''[[:d:Q157033|Goethe-Institut]]'' | 2001 |- | 1911-08-15 | ''[[:d:Q124737321|Zavalyns‘kyj, Jevhen-Mar'jan Klymentìjovyč]]'' | ''[[:d:Q80207|Львов милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q52440672|École nationale des langues orientales vivantes]]'' | | 1993-07-17 |- | 1911-11-04 | ''[[:d:Q106776487|Mihail Guboglu]]'' | ''[[:d:Q1551183|Черновцы милли университеты]]'' | | 1989-05-12 |- | 1912-09-08 | ''[[:d:Q1577357|Hans Joachim Kißling]]'' | | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | 1985-10-10 |- | 1912-11-14 | [[Әхмәт Тимер]] | ''[[:d:Q20474745|Хайдарпаша лицее]]''<br/>''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]''<br/>''[[:d:Q6088281|Әнкара университетының тел, тарих һәм география факультеты]]''<br/>''[[:d:Q20266894|Берлин университеты]]'' | ''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]''<br/>''[[:d:Q156725|Һамбург университеты]]''<br/>[[Азатлык радиосы]]<br/>''[[:d:Q161982|Майнц университеты]]'' | 2003-04-19 |- | 1913-01-13 | ''[[:d:Q216758|Johannes Benzing]]'' | | ''[[:d:Q161982|Майнц университеты]]'' | 2001-03-16 |- | 1913-12-25 | ''[[:d:Q56255898|Józef Sulimowicz]]'' | ''[[:d:Q4126434|Institute of Oriental Studies, University of Warsaw]]'' | ''[[:d:Q9185980|Central Military Library]]'' | 1973-03-05 |- | 1914 | ''[[:d:Q112560198|Stanisława Płaskowicka-Rymkiewicz]]'' | | | 1989 |- | 1914-01-19 | ''[[:d:Q20472681|Tibor Halasi-Kun]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 1991-10-19 |- | 1914-04-26 | ''[[:d:Q4133597|Virineâ Stefanovna Garbuzova]]'' | ''[[:d:Q3064300|Санкт-Петербург дәүләт университетының филология факультеты]]'' | ''[[:d:Q132783|Эрмитаж музее]]'' | 2002-06-08 |- | 1914-04-26 | ''[[:d:Q4755648|Andreas Tietze]]'' | ''[[:d:Q165980|Вена университеты]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q174710|Лос-Анджелестагы Калифорния университеты]]''<br/>''[[:d:Q165980|Вена университеты]]'' | 2003-12-22 |- | 1914-07-21 | ''[[:d:Q6542341|Włodzimierz Zajączkowski]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | 1982-09-03 |- | 1915-02-07 | ''[[:d:Q13089760|Nedim Filipović]]'' | | | 1984-04-21 |- | 1917<br/>1911 | ''[[:d:Q4449330|Ahmet Ateş]]'' | ''[[:d:Q21600883|Istanbul University Faculty of Letters]]'' | [[Истанбул университеты]] | 1966-10-20 |- | 1917-05-22 | ''[[:d:Q130526889|Géza Fehér]]'' | ''[[:d:Q1187444|University of Pécs]]'' | ''[[:d:Q914141|Hungarian National Museum]]'' | 2005-02-21 |- | 1917-11-07 | ''[[:d:Q2062057|Irène Mélikoff]]'' | ''[[:d:Q209842|Париж университеты]]''<br/>''[[:d:Q52440672|École nationale des langues orientales vivantes]]'' | ''[[:d:Q1109084|Marc Bloch University]]'' | 2009-01-08 |- | 1918-05-05 | ''[[:d:Q12842162|Mirali Seyidov]]'' | ''[[:d:Q19716417|Yerevan Azerbaijan Pedagogical Teknikum]]''<br/>''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]'' | | 1992-04-26 |- | 1919-01-24 | ''[[:d:Q12847486|Khalyk Korogly]]'' | ''[[:d:Q1962613|Беренче Мәскәү медицина университеты]]''<br/>''[[:d:Q4484266|Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты]]'' | ''[[:d:Q4484266|Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты]]''<br/>''[[:d:Q4304150|Мәскәү Көнчыгышны өйрәнү институты]]'' | 2001-10 |- | 1919-07-04 | [[Касыйм Миршан]] | ''[[:d:Q344334|Истанбул техник университеты]]'' | | 2016-07-18 |- | 1920 | ''[[:d:Q16378569|Efrasiyab Vekilov]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | 2004 |- | 1920-03-08 | ''[[:d:Q120987|Gerhard Doerfer]]'' | | ''[[:d:Q152838|Гөттинген үнивирситите]]'' | 2003-12-27 |- | 1920-04-15 | ''[[:d:Q31087828|Victor Louis Ménage]]'' | | | 2015-06-11 |- | 1920-12-29 | ''[[:d:Q3261196|Louis Bazin]]'' | ''[[:d:Q83259|Югары нормаль мәктәп]]''<br/>''[[:d:Q1430113|Institut national des langues et civilisations orientales]]''<br/>''[[:d:Q546118|Paris-Sorbonne University - Paris IV]]'' | ''[[:d:Q1430113|Institut national des langues et civilisations orientales]]''<br/>''[[:d:Q209842|Париж университеты]]'' | 2011-03-02 |- | 1921 | ''[[:d:Q12554426|Mori]]'' | | | |- | 1921-04-25 | [[Әдһәм Тенишев]] | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]''<br/>''[[:d:Q1477512|Россия транспорт университеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q4201878|РФА тел белеме институты]]'' | 2004-07-11 |- | 1921-09-20 | ''[[:d:Q65972563|Stepan Avanesov]]'' | ''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]'' | ''[[:d:Q5154330|Communist Party of Armenian Soviet Socialist Republic]]''<br/>''[[:d:Q3110315|Golos Armenii]]''<br/>''[[:d:Q20514825|Әрмәнстан Милли фәннәр Академиясенең Тарих институты]]'' | 1964-10-16 |- | 1923-03-31 | ''[[:d:Q108494220|Edward Tryjarski]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q11822496|Polish Institute of International Affairs]]'' | 2021-08-23 |- | 1923-08-01 | ''[[:d:Q4465039|Boris Tukan]]'' | ''[[:d:Q4201878|РФА тел белеме институты]]'' | | 2012-03-01 |- | 1924 | ''[[:d:Q25539981|Akper Babaev]]'' | | | 1979-09-12 |- | 1924 | ''[[:d:Q130340357|Margaret Bainbridge]]'' | | | 2016 |- | 1924 | ''[[:d:Q134546847|Rašid Abdullovič Aganin]]'' | | | 2005 |- | 1924-03-24 | ''[[:d:Q4250625|Leonid Kyzlasov]]'' | ''[[:d:Q4204528|МДУ тарих факультеты]]'' | ''[[:d:Q4204528|МДУ тарих факультеты]]'' | 2007-07-24 |- | 1924-05-16 | ''[[:d:Q109833083|Győző Gerő]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 2011-10-11 |- | 1924-05-22 | ''[[:d:Q7277616|Aleksander Dubiński]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | 2002-09-23 |- | 1925-08-05 | [[Андраш Бодроглигети]] | | ''[[:d:Q174710|Лос-Анджелестагы Калифорния университеты]]''<br/>''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | 2017 |- | 1925-08-13 | [[Жужа Какук]] | ''[[:d:Q903092|Дебрецен университеты]]'' | | 2025-04-18 |- | 1925-10-27 | ''[[:d:Q30124730|Abdul Huseynov]]'' | | | 2017-05-14 |- | 1926-12-18 | ''[[:d:Q171192|Aleksandr Shcherbak]]'' | ''[[:d:Q4439029|Старапул дәүләт университеты]]'' | ''[[:d:Q4201561|РФА телбелем тикшеренүләре институты]]'' | 2008-01-28 |- | 1927-02-10 | ''[[:d:Q12838073|Jahangir Gahramanov]]'' | | | 1995-06-26 |- | 1927-06-14 | ''[[:d:Q1122803|Gyula Káldy-Nagy]]'' | | | 2011-10-14 |- | 1927-09-08 | [[Габделхәй Әхәтов]] | [[Татар дәүләт гуманитар-педагогика университеты]] | [[Башкорт дәүләт университеты]] | 1986-11-25 |- | 1927-11-26 | ''[[:d:Q16369019|Hasan Mirza]]'' | ''[[:d:Q16413706|Naxçıvan Müəllimlər İnstitutu]]''<br/>''[[:d:Q4058260|Azerbaijan State Pedagogical University]]'' | | 2015-02-25 |- | 1929-04-25 | ''[[:d:Q4152757|Rauf Guseĭnov]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q61931545|Institute of History and Ethnology of Azerbaijan National Academy of Sciences]]''<br/>''[[:d:Q3916653|Institute of Archaeology and Anthropology of Azerbaijan]]'' | |- | 1929-07-31 | ''[[:d:Q113834353|Mirsultan Osmanof]]'' | | | 2017-12-01 |- | 1929-11-28 | ''[[:d:Q6044546|Geng Shimin]]'' | ''[[:d:Q190336|Минзу үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q190336|Минзу үнивирситите]]'' | 2012-12-17 |- | 1930 | ''[[:d:Q124559109|Азат Сулееў]]'' | | | 1997 |- | 1930 | ''[[:d:Q6019033|Kemal Eraslan]]'' | | | 2022 |- | 1930-05-05 | ''[[:d:Q4093481|Michail Ivanovitsj Borgojakov]]'' | | | 1983-10-15 |- | 1931-05-19 | ''[[:d:Q39039896|Gustav Bayerle]]'' | ''[[:d:Q149990|Рочестер үнивирситите]]'' | | 2016-10-12 |- | 1931-11-02 | ''[[:d:Q109488349|Babaš Ä. Äbílķasymov]]'' | | | 2022-07-30 |- | 1932<br/>1931 | ''[[:d:Q20640215|Maria Składanek]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | 2017 |- | 1932 | ''[[:d:Q124680378|Aleksandr Nikolajevič Baskakov]]'' | | | 2003 |- | 1932-01-09 | [[Voroşil Gukasän]] | [[Бакы дәүләт университеты]] | | 1986-10-11 |- | 1932-01-10 | ''[[:d:Q16708235|Liliya Tugusheva]]'' | ''[[:d:Q4126647|СПДУ Көнчыгыш факультеты]]'' | ''[[:d:Q3648060|РФА көнчыгыш кулъязмалары институты]]'' | 2020-06-05 |- | 1932-01-10 | ''[[:d:Q112227822|Nodar Shengelia]]'' | ''[[:d:Q37008|Тбилиси дәүләт унивирситеты]]'' | | 2024 |- | 1932-04-30 | ''[[:d:Q1034575|György Hazai]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | 2016-01-07 |- | 1932-07-07 | ''[[:d:Q19766286|Emil Boev]]'' | ''[[:d:Q841581|София университеты]]'' | | 2013-01-13 |- | 1932-12-08 | ''[[:d:Q4194591|Yury Zuev]]'' | [[Санкт-Петербург дәүләт университеты]] | | 2006-12-05 |- | 1933-07-10 | [[Рифгать Әхмәтьянов]] | [[Башкорт дәүләт университеты]] | [[Татарстан Республикасы Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты|Татарстан Фәннәр академиясенең Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты]]<br/>[[Уфа фән һәм технологияләр университетының Стәрлетамак филиалы|Башкорт дәүләт университетының Стәрлетамак филиалы]]<br/>[[Бөре социаль-педагогия академиясе]]<br/>''[[:d:Q133272772|Мирасханә]]'' | 2018-10-11 |- | 1933-12-10 | [[Марсель Бакиров]] | | | |- | 1934 | ''[[:d:Q112370078|Anna Masala]]'' | | ''[[:d:Q209344|Сапиенца Рим үнивирситите]]'' | 2015 |- | 1934-04-28 | ''[[:d:Q4410085|Tadeusz Swietochowski]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q469482|American University of Beirut]]''<br/>''[[:d:Q49210|Нью-Йорк университеты]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q922647|Monmouth University]]'' | 2017-02-15 |- | 1934-06-09 | ''[[:d:Q1875479|Luděk Hřebíček]]'' | ''[[:d:Q31519|Карл университеты]]'' | | 2015-12-29 |- | 1936-03-08 | ''[[:d:Q17045893|Lars Johanson]]'' | [[Уппсала университеты]] | ''[[:d:Q161982|Майнц университеты]]'' | |- | 1936-05-06 | ''[[:d:Q18428031|Abulfaz Rajabli]]'' | | | |- | 1937 | ''[[:d:Q62560164|Hans Georg Majer]]'' | | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | |- | 1937-03-06 | ''[[:d:Q113802141|István Kecskeméti]]'' | | | 1975-05-31 |- | 1937-04-04 | ''[[:d:Q12556127|Nemat Kelimbetov]]'' | ''[[:d:Q2428356|Ташкәнт дәүләт икътисад университеты]]''<br/>''[[:d:Q427677|Казакъстан милли университеты]]'' | | 2010-12-15 |- | 1938 | ''[[:d:Q31190937|Gönül Tekin]]'' | | [[Harvard universitetı|Гарвард университеты]] | |- | 1938 | ''[[:d:Q112537291|Stefan Andreev]]'' | | | |- | 1938 | ''[[:d:Q112560092|Jan Ciopiński]]'' | | | 2012 |- | 1938-01-10 | ''[[:d:Q15445294|Klaus Röhrborn]]'' | | ''[[:d:Q152838|Гөттинген үнивирситите]]'' | |- | 1938-02-20 | ''[[:d:Q132180205|Jafar Jafarov]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q1351705|Төрекмән дәүләт университеты]]''<br/>[[Бакы дәүләт университеты]] | 1996-12-20 |- | 1938-03-14 | ''[[:d:Q31296339|Samat Alizade]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | [[Бакы дәүләт университеты]] | 2002-05-31 |- | 1938-04-23 | ''[[:d:Q16056135|Ajdar Ismayilov]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q4520475|Şərq Qapısı]]''<br/>''[[:d:Q4314700|Nakhchivan State University]]'' | 2022-03-13 |- | 1939 | ''[[:d:Q112481219|Radmila Tričković]]'' | | | 2011 |- | 1939 | ''[[:d:Q2501887|Ursula Spuler-Stegemann]]'' | | ''[[:d:Q155354|Марбург үнивирситите]]'' | |- | 1939 | ''[[:d:Q113821099|Milan Adamović]]'' | | | |- | 1939-01-05 | ''[[:d:Q17385366|Anna Parzymies]]'' | ''[[:d:Q841581|София университеты]]''<br/>''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | |- | 1939-01-30 | ''[[:d:Q126691175|Tuncer Gülensoy]]'' | ''[[:d:Q1060621|Әнкара университеты]]'' | | 2022-06-11 |- | 1939-03-24 | ''[[:d:Q12371658|Ott Kurs]]'' | ''[[:d:Q204181|Тарту университеты]]'' | | |- | 1940 | ''[[:d:Q113777615|Michel Bozdémir]]'' | | | |- | 1940-05-01 | ''[[:d:Q95444901|Vojtech Kopčan]]'' | | | 2000 |- | 1940-12-27 | ''[[:d:Q126164237|Hegyi Klára]]'' | | | |- | 1941 | ''[[:d:Q7645318|Suraiya Faroqhi]]'' | ''[[:d:Q156725|Һамбург университеты]]''<br/>[[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q1079140|Блумиңтондагы Индиана үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]''<br/>''[[:d:Q40025|Эрланген — Нүрнберг университеты]]''<br/>''[[:d:Q756126|Якын Көнчыгыш техник университеты]]''<br/>''[[:d:Q309948|Ruhr University Bochum]]''<br/>''[[:d:Q344262|Istanbul Bilgi University]]''<br/>''[[:d:Q25477770|İbn Haldun University]]'' | |- | 1941-05-05 | ''[[:d:Q12166817|Халимоненко Григорій Іванович]]'' | ''[[:d:Q56716516|Faculty of Philology of the State University of Kyiv]]''<br/>''[[:d:Q37008|Тбилиси дәүләт унивирситеты]]'' | ''[[:d:Q84151|Тарас Шевченко исемендәге Киев милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q1144798|Open International University of Human Development “Ukraine”]]'' | 2023-11-07 |- | 1941-06-04 | ''[[:d:Q109924059|Syed Tanvir Wasti]]'' | ''[[:d:Q756126|Якын Көнчыгыш техник университеты]]'' | | |- | 1941-06-12 | ''[[:d:Q6018256|Jean-Louis Bacqué-Grammont]]'' | ''[[:d:Q52440672|École nationale des langues orientales vivantes]]''<br/>''[[:d:Q999763|Париж 1 университеты]]''<br/>''[[:d:Q273631|Югары тикшеренүләр гамәли мәктәбе]]'' | | 2024-05-08 |- | 1941-10-20<br/>1941 | ''[[:d:Q111493755|Bronislawa Borissowna Owtschinnikowa]]'' | ''[[:d:Q1851014|Урал дәүләт университеты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]] | [[Урал федераль университеты]] | |- | 1941-12-26 | ''[[:d:Q12279676|Elena Grozdanova]]'' | ''[[:d:Q841581|София университеты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q1003730|Bulgarian Academy of Sciences]]'' | 2011 |- | 1942-04-19 | ''[[:d:Q19612268|Peter Zieme]]'' | | | |- | 1942-11-26 | ''[[:d:Q32668821|Edit Tasnádi]]'' | | | |- | 1943-04-03 | ''[[:d:Q125300692|A.H. de Groot]]'' | | | 2024-04-01 |- | 1943-09-24 | ''[[:d:Q6073419|Robert Dankoff]]'' | | ''[[:d:Q131252|Чикаго университеты]]'' | |- | 1943-10-24 | ''[[:d:Q66084458|Wojciech Hensel]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | 1997-07-10 |- | 1944-04-18 | ''[[:d:Q12779239|Xénia Celnarová]]'' | | | |- | 1944-07-15 | [[Надир Дәүләт]] | [[Истанбул университеты]] | ''[[:d:Q1424081|Мәрмәрә университеты]]'' | 2021-04-30 |- | 1944-12-09 | [[Морат Аджи]] | ''[[:d:Q1965825|МДУның география факультеты]]'' | | 2018-03-07 |- | 1944-12-29 | ''[[:d:Q16875615|Tomáš Laně]]'' | ''[[:d:Q31519|Карл университеты]]'' | | |- | 1945<br/>1947 | ''[[:d:Q6093930|Ahmet Yaşar Ocak]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q20808141|Страсбур университеты]]'' | [[Истанбул университеты]]<br/>''[[:d:Q20808141|Страсбур университеты]]''<br/>''[[:d:Q1567050|Хаҗетеппе университеты]]'' | |- | 1945-05-04 | ''[[:d:Q27994233|István Vásáry]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | |- | 1945-10-23 | ''[[:d:Q967263|Christopher I. Beckwith]]'' | ''[[:d:Q309331|Оһайо штаты университеты]]''<br/>''[[:d:Q6608367|Indiana University]]'' | ''[[:d:Q6608367|Indiana University]]'' | |- | 1945-12-03 | ''[[:d:Q6101652|Fikret Türkmen]]'' | ''[[:d:Q753778|Atatürk University]]'' | ''[[:d:Q1297001|Ege University]]'' | |- | 1946 | ''[[:d:Q95305057|Osman Fikri Sertkaya]]'' | | | |- | 1946 | ''[[:d:Q122789366|Celia Kerslake]]'' | ''[[:d:Q797846|Girton College]]''<br/>''[[:d:Q1819342|St Anne's College]]''<br/>''[[:d:Q4638918|St Paul's Girls' School]]'' | [[Оксфорд университеты]]<br/>''[[:d:Q2035359|St Antony's College]]''<br/>[[Edinburg universitetı|Эдинбург университеты]] | 2023-02 |- | 1946-03-12 | ''[[:d:Q4100162|Viktor Butanayev]]'' | ''[[:d:Q651133|Үзбәкстан милли университеты]]'' | ''[[:d:Q1059283|Khakassian State University named after N.F. Katanov]]'' | 2023-06-05 |- | 1946-04-01 | ''[[:d:Q61122293|Mária Kenessey]]'' | | | |- | 1946-08-18 | ''[[:d:Q16369230|Kamil Veli Nerimanoğlu]]'' | ''[[:d:Q20574967|Faculty of Philology of the Baku State University]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q1297001|Ege University]]''<br/>''[[:d:Q2035790|Eastern Mediterranean University]]''<br/>''[[:d:Q116418769|Yeditepe Üniversitesi]]'' | 2023-12-16 |- | 1946-10-26 | ''[[:d:Q31301674|Azade Musabeyli]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q4201721|Institute of Manuscripts of Azerbaijan]]'' | |- | 1947 | ''[[:d:Q125167333|Valeriu Veliman]]'' | ''[[:d:Q608338|Бухарест университеты]]'' | | 1999 |- | 1947 | ''[[:d:Q75190|Wolfgang-Ekkehard Scharlipp]]'' | | ''[[:d:Q186285|Копенһаген университеты]]'' | |- | 1948 | ''[[:d:Q93232386|Ugo Marazzi]]'' | | | |- | 1948-02-14 | [[Алмас Гарәфиев]] | [[Казан (Идел буе) федераль университеты]] | | |- | 1949 | ''[[:d:Q112545576|Zoja Todorova Barbolova]]'' | | | |- | 1949 | ''[[:d:Q112548688|Rhoads Murphey]]'' | | | |- | 1949-08-22 | ''[[:d:Q114830859|Géza Dávid]]'' | ''[[:d:Q1421021|Pálné Veres High School]]''<br/>''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | | |- | 1950 | ''[[:d:Q112478361|Martin Strohmeier]]'' | | | |- | 1950 | ''[[:d:Q112512698|Maria Kozłowska]]'' | | | |- | 20th century | ''[[:d:Q113775962|Ildikó Bellér-Hann]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]''<br/>''[[:d:Q1247589|Ньюнһәм көллияте]]'' | ''[[:d:Q186285|Копенһаген университеты]]'' | |- | 1950-08-31 | ''[[:d:Q112514205|Mária Ivanics]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]''<br/>[[Санкт-Петербург дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q265058|Маҗарстан фәннәр академиясе]]'' | ''[[:d:Q369839|Сегед университеты]]'' | |- | 1950-09-07 | ''[[:d:Q63141834|Birgit Schlyter]]'' | | ''[[:d:Q221645|Эстүгүлем үнивирситите]]'' | |- | 1950-09-15 | ''[[:d:Q94237101|Hendrik Boeschoten]]'' | | | 2024-02-18 |- | 1950-09-16 | ''[[:d:Q92878075|Michael Ursinus]]'' | | | |- | 1950-12-04 | ''[[:d:Q11733924|Kamal Abdullayev]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]]<br/>''[[:d:Q2121637|Baku Slavic University]]'' | [[Азәрбайҗан Милли Фәннәр академиясе]]<br/>''[[:d:Q3701492|Azerbaijan University of Languages]]'' | |- | 1951 | ''[[:d:Q4538134|Henryk Jankowski]]'' | ''[[:d:Q52110191|ELTE Faculty of Science]]'' | ''[[:d:Q348402|Adam Mickiewicz University in Poznań]]'' | |- | 1951-03-21 | ''[[:d:Q9151447|Andrzej Ananicz]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q601940|Agencja Wywiadu]]''<br/>''[[:d:Q11822496|Polish Institute of International Affairs]]''<br/>''[[:d:Q213624|Ministry of Foreign Affairs of Poland]]''<br/>''[[:d:Q178909|Chancellery of the President of the Republic of Poland]]''<br/>''[[:d:Q11713097|Lech Wałęsa Institute]]''<br/>''[[:d:Q11795494|Obóz]]''<br/>''[[:d:Q6608367|Indiana University]]''<br/>[[Оксфорд университеты]]<br/>''[[:d:Q2955976|Chancellery of the Prime Minister of Poland]]'' | 2017-09-19 |- | 1951-10-01 | ''[[:d:Q133735105|Imre Baski]]'' | | | |- | 1952-03-02 | ''[[:d:Q15401844|Klára Agyagási]]'' | ''[[:d:Q369839|Сегед университеты]]'' | ''[[:d:Q903092|Дебрецен университеты]]'' | |- | 1952-10-19 | ''[[:d:Q61481166|Maria Pia Pedani]]'' | | | 2019-03-01 |- | 1953-03-15 | ''[[:d:Q2674418|Erik-Jan Zürcher]]'' | ''[[:d:Q156598|Лейден университеты]]''<br/>''[[:d:Q2629078|Het Rijnlands Lyceum Oegstgeest]]'' | ''[[:d:Q156598|Лейден университеты]]'' | |- | 1953-11-27 | ''[[:d:Q85851663|Mehdi Polisi]]'' | ''[[:d:Q29659|Приштина үнивирситите]]'' | | 2014-05-21 |- | 1954 | ''[[:d:Q108782922|Ayşe Saraçgil]]'' | | | |- | 1954 | ''[[:d:Q112432132|Jordanka Zlateva Bibina]]'' | | | |- | 1954 | ''[[:d:Q112534529|Ewa Siemieniec-Gołaś]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | | |- | 1954 | ''[[:d:Q125967044|Muhammad Noureddine]]'' | | ''[[:d:Q975461|Lebanese University]]'' | |- | 1955 | ''[[:d:Q112481791|Emilija Emilova Siljanova]]'' | | | |- | 1955-02-03 | ''[[:d:Q20437023|Pál Fodor]]'' | | ''[[:d:Q101579933|The Hungarian Historical Review]]'' | |- | 1955-02-13 | ''[[:d:Q124596412|Júlia Bartha]]'' | ''[[:d:Q1125173|Ferenc Kölcsey Teacher Training College of the Reformed Church]]''<br/>''[[:d:Q903092|Дебрецен университеты]]'' | ''[[:d:Q901420|János Damjanich Museum]]'' | |- | 1955-10-05 | ''[[:d:Q16398489|Ruben Safrastyan]]'' | ''[[:d:Q21697128|ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ]]''<br/>''[[:d:Q21468837|Institute of Oriental Studies of Armenia]]'' | ''[[:d:Q2379496|Әрмәнстан Җөмһүрияте милли фәннәр академиясе]]''<br/>''[[:d:Q21468837|Institute of Oriental Studies of Armenia]]''<br/>''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]''<br/>''[[:d:Q1977379|Әрмән педагогика институты]]''<br/>''[[:d:Q6378860|Ереван дәүләт сәнгать-театр институты]]''<br/>''[[:d:Q28666167|Supreme Council of Armenia]]''<br/>''[[:d:Q16387481|Office of the President of Armenia]]''<br/>''[[:d:Q191559|Ministry of Foreign Affairs of Armenia]]'' | |- | 1955-10-23 | ''[[:d:Q62560432|Claus Schönig]]'' | | | 2019-06-23 |- | 1956 | ''[[:d:Q118833463|Faruk Tuncay]]'' | | | |- | 1957 | ''[[:d:Q6758896|Marek Stachowski]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | |- | 1958 | ''[[:d:Q123704189|Barbara Podolak]]'' | | | |- | 1959 | ''[[:d:Q112480160|Kerima Filan]]'' | | | |- | 1959-06-04 | [[Анна Дыбо]] | ''[[:d:Q4484266|Мәскәү дәүләт университетының филология факультеты]]''<br/>[[Мәскәү дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q4201878|РФА тел белеме институты]]''<br/>[[Россия дәүләт гуманитар университеты|Русия дәүләт һумантиар университеты]]<br/>''[[:d:Q47086838|Centre for Comparative Linguistics]]'' | |- | 1959-12-31 | ''[[:d:Q61122279|Mirza Ansarli]]'' | [[Бакы дәүләт университеты]] | ''[[:d:Q25536572|Institute of Oriental Studies of Academy of Sciences of Azerbaijan]]'' | |- | 1960-02-02 | ''[[:d:Q13389647|Mark Kirchner]]'' | | ''[[:d:Q317053|Гисен университеты]]'' | |- | 1960-11-07 | ''[[:d:Q109289037|Gábor Ágoston]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | ''[[:d:Q333886|Җорҗтаун университеты]]''<br/>''[[:d:Q1187444|University of Pécs]]'' | |- | 1960-12-10 | ''[[:d:Q4462420|Вадим Трепавлов]]'' | ''[[:d:Q1851014|Урал дәүләт университеты]]'' | ''[[:d:Q4201714|РФА Россия тарихы институты]]'' | 2023-03-31 |- | 1961 | ''[[:d:Q107125588|Christoph Herzog]]'' | | | |- | 1961 | ''[[:d:Q123379192|Hendrik Fenz]]'' | | | |- | 1961 | ''[[:d:Q20180565|Raoul Motika]]'' | | ''[[:d:Q156725|Һамбург университеты]]'' | |- | 1961 | ''[[:d:Q122840189|Sultan Tulu]]'' | | | |- | 1962 | ''[[:d:Q95327202|Christopher Kubaseck]]'' | | | |- | 1962 | ''[[:d:Q59610218|Matthias Käppler]]'' | | | |- | 1962-06-30 | ''[[:d:Q20742723|Maurus Reinkowski]]'' | | ''[[:d:Q372608|Базел университеты]]''<br/>''[[:d:Q153987|Фрайбург университеты]]''<br/>''[[:d:Q55044|Мүнхен университеты]]'' | |- | 1963 | ''[[:d:Q112354746|Gottfried Hagen]]'' | | | |- | 1963 | ''[[:d:Q112453187|Tatjana Paić-Vukić]]'' | | | |- | 1963 | ''[[:d:Q113773474|Ekkehard Ellinger]]'' | | | |- | 1963-03-31 | ''[[:d:Q134174798|Mehmet Ölmez]]'' | | | |- | 1964 | ''[[:d:Q69524805|Karin Schweißgut]]'' | | | |- | 1964 | ''[[:d:Q113839369|Abdurishid Yakup]]'' | | | |- | 1964-04-20 | ''[[:d:Q6104811|Necati Demir]]'' | | | |- | 1964-12-17 | ''[[:d:Q127699958|Naryman Seytyagyayev]]'' | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]'' | ''[[:d:Q4242943|Crimean State Engineering Pedagogical University]]''<br/>''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q80207|Львов милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q12074682|A. Krymsky Institute of Oriental Studies]]'' | |- | 1965 | ''[[:d:Q112399049|Gabriel Pirický]]'' | | | |- | 1965-01-27 | ''[[:d:Q1314680|Klára Sándor]]'' | | | |- | 1966 | ''[[:d:Q13170425|Кылычев, Акылбек Мукаевич]]'' | | | |- | 1967 | ''[[:d:Q112476111|Tatjana Katić]]'' | | | |- | 1967-10-18 | ''[[:d:Q113792658|Mieste Hotopp-Riecke]]'' | | | |- | 1967-12-28<br/>1967 | ''[[:d:Q15450041|Michael Reinhard Heß]]'' | | [[Берлинның Ирекле университеты|Берлинның Ирекле үнивирситите]] | |- | 1968 | ''[[:d:Q112409969|Petr Štěpánek]]'' | | | |- | 1968-06-19 | ''[[:d:Q55753818|Sándor F. Kovács]]'' | ''[[:d:Q427677|Казакъстан милли университеты]]''<br/>''[[:d:Q903092|Дебрецен университеты]]'' | | |- | 1969 | ''[[:d:Q24817250|Oh Eun-kyung]]'' | | | |- | 1970 | ''[[:d:Q95273041|Patrick Bartsch]]'' | | | |- | 1970-02-09 | ''[[:d:Q54934554|Gegham Manukyan]]'' | ''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]''<br/>''[[:d:Q21697128|ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ]]'' | ''[[:d:Q1337463|Әрмәнстан парламенты]]'' | |- | 1971 | ''[[:d:Q133279484|Joo-Yup Lee]]'' | | | |- | 1971 | ''[[:d:Q134394609|Shinji Ido]]'' | | | |- | 1971-01-03 | ''[[:d:Q117087348|Agnieszka Ayşen Kaim]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | | |- | 1971-05-05 | ''[[:d:Q130323173|İhsan Safi]]'' | ''[[:d:Q21600883|Istanbul University Faculty of Letters]]'' | | |- | 1971-05-27 | ''[[:d:Q95329577|Yavuz Köse]]'' | | | |- | 1972 | ''[[:d:Q131180393|Stanisław Guliński]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | ''[[:d:Q213624|Ministry of Foreign Affairs of Poland]]'' | |- | 1972 | ''[[:d:Q131416060|Qudratulla Omonov]]'' | | | |- | 1972-05-28<br/>1972-05-18 | ''[[:d:Q16522831|Balázs Sudár]]'' | ''[[:d:Q52109860|ELTE Faculty of Humanities]]''<br/>''[[:d:Q371115|Teleki Blanka Gymnasium]]'' | | |- | 1972-09-01 | ''[[:d:Q134484465|Մհեր Քումունց]]'' | ''[[:d:Q57769589|high school #4 of Goris]]''<br/>''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]''<br/>''[[:d:Q21697736|Հայկական վիրտուալ համալսարան]]'' | ''[[:d:Q19705472|Goris State University]]'' | |- | 1973 | ''[[:d:Q113734321|Marinos Sarēgiannēs]]'' | | | |- | 1974 | ''[[:d:Q112473855|Marc Aymes]]'' | ''[[:d:Q1430113|Institut national des langues et civilisations orientales]]''<br/>''[[:d:Q2302586|Экс-Марсел университеты]]''<br/>''[[:d:Q273518|Югары иҗтимагый фәннәр мәктәбе]]'' | ''[[:d:Q273518|Югары иҗтимагый фәннәр мәктәбе]]''<br/>''[[:d:Q280413|Милли фәнни тикшеренүләр үзәге]]'' | |- | 1975 | ''[[:d:Q112392102|Katy Abraham]]'' | | | |- | 1975 | ''[[:d:Q112413226|Petra Prahlová]]'' | | | |- | 1975 | ''[[:d:Q112551391|Tülay Çulha]]'' | | | |- | 1975-08-01 | ''[[:d:Q78633431|Julian Rentzsch]]'' | | | |- | 1975-08-12 | ''[[:d:Q65175193|Tomasz Majtczak]]'' | ''[[:d:Q9379410|Faculty of Philology of the Jagiellonian University]]''<br/>''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | |- | 1976 | ''[[:d:Q28787992|Élise Massicard]]'' | [[Säyäsi tikşerenülär institutı (Parij)|Сәяси тикшеренүләр институты]]<br/>[[Берлинның Ирекле университеты|Берлинның Ирекле үнивирситите]]<br/>''[[:d:Q1430113|Institut national des langues et civilisations orientales]]'' | ''[[:d:Q280413|Милли фәнни тикшеренүләр үзәге]]'' | |- | 1977 | ''[[:d:Q113807733|Aleksandr Anatolʹevič Sotničenko]]'' | | | |- | 1977-03-01 | ''[[:d:Q116959769|Сергей Владимирович Сорокин]]'' | ''[[:d:Q84151|Тарас Шевченко исемендәге Киев милли университеты]]'' | ''[[:d:Q2426655|Kyiv National Linguistic University]]'' | |- | 1977-03-22 | ''[[:d:Q107548311|Մելինե Անումյան]]'' | ''[[:d:Q21697128|ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ]]'' | | |- | 1978 | ''[[:d:Q130789613|David Selim Sayers]]'' | | | |- | 1979-02-24 | ''[[:d:Q126003771|Gergely Csiky]]'' | ''[[:d:Q390287|Будапешт университеты]]'' | ''[[:d:Q30273441|Institute for Musicology]]'' | |- | 1979-10-24 | ''[[:d:Q64619107|Erika Hancz]]'' | | | |- | 1980 | ''[[:d:Q113738052|Emmanuel Szurek]]'' | ''[[:d:Q1430113|Institut national des langues et civilisations orientales]]''<br/>''[[:d:Q83259|Югары нормаль мәктәп]]''<br/>''[[:d:Q273518|Югары иҗтимагый фәннәр мәктәбе]]'' | | |- | 1980 | ''[[:d:Q65727924|Michał Németh]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | ''[[:d:Q189441|Ягелло университеты]]'' | |- | 1980-07-24 | ''[[:d:Q16704070|Кульчинський Олесь Богданович]]'' | ''[[:d:Q12074699|Institute of Philology Taras Shevchenko National University of Kyiv]]''<br/>[[Истанбул университеты]] | | |- | 1981 | ''[[:d:Q90388099|Adrian Gheorghe]]'' | | | |- | 1981 | ''[[:d:Q98543931|Amela Jordamović]]'' | ''[[:d:Q572286|University of Sarajevo]]'' | ''[[:d:Q24914044|Radio BIR]]'' | |- | 1981 | ''[[:d:Q122100383|Irena Kolaj Ristanović]]'' | | | |- | 1982 | ''[[:d:Q112440855|Karol Bieniek]]'' | | | |- | 1982 | ''[[:d:Q125803065|Alp Yenen]]'' | | | |- | 1983 | ''[[:d:Q112418169|Rita Akritidisová]]'' | | | |- | 1983 | ''[[:d:Q112523205|Darima Dambinimajevna Doržijeva]]'' | | | |- | 1983 | ''[[:d:Q112562185|Oksana Oleksandrìvna Tyščenko-Monastyrs‘ka]]'' | ''[[:d:Q1517401|Таврия милли университеты]]'' | | |- | 1984 | ''[[:d:Q112546105|Michail Michajlovič Jakušev]]'' | | | |- | 1984-03-09 | ''[[:d:Q111180225|Andrei Kubatin]]'' | | | 2020-10-29 |- | 1984-11-27 | ''[[:d:Q98918561|Marie Bossaert]]'' | ''[[:d:Q83259|Югары нормаль мәктәп]]''<br/>''[[:d:Q273631|Югары тикшеренүләр гамәли мәктәбе]]'' | ''[[:d:Q273542|French School of Rome]]'' | |- | 1985-04-09 | ''[[:d:Q122361704|Maxime Gauin]]'' | ''[[:d:Q17355366|Lycée Bernard Palissy (Agen)]]''<br/>''[[:d:Q3268605|lycée Camille-Jullian]]''<br/>''[[:d:Q10159|École Normale Supérieure de Lyon]]''<br/>''[[:d:Q999763|Париж 1 университеты]]''<br/>''[[:d:Q13342|Bordeaux Montaigne University]]'' | | |- | 1987-10-31 | ''[[:d:Q133146859|Gokhan Yagci]]'' | | | |- | 1990-05-07 | ''[[:d:Q134394598|Semih Ipek]]'' | | | |- | 1990-05-15 | ''[[:d:Q53146934|Mkhitar Hayrapetyan]]'' | ''[[:d:Q21697530|high school #127 named after Levon Arisyan]]''<br/>''[[:d:Q1474624|Ереван дәүләт университеты]]'' | | |- | 1991-01-01 | ''[[:d:Q63892216|Vagharshak Hakobyan]]'' | ''[[:d:Q21697128|ԵՊՀ արևելագիտության ֆակուլտետ]]''<br/>''[[:d:Q21468837|Institute of Oriental Studies of Armenia]]'' | | |- | 20th century | ''[[:d:Q11713856|Irena Tatarzyńska]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]'' | ''[[:d:Q144488|Варшау үнивирситите]]''<br/>''[[:d:Q651690|Пүлшә фәннәр академиясе]]''<br/>''[[:d:Q213624|Ministry of Foreign Affairs of Poland]]'' | |- | | ''[[:d:Q1032223|Jamal al-Din al-Turki]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q12546724|Ибн Мұқанна]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q13166838|Бектемирова, Айнагүл Кашкарбаевна]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q20621829|Асанов, Темиркул Ишекеевич]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q20627014|Oljobay Karatayev]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q20628305|Мамбаева, Салтанат]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q25584170|Гаврилов Михаил Филипович]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q49853258|Tiran Lokmagyozyan]]'' | | ''[[:d:Q395477|Agos]]'' | |- | | ''[[:d:Q106256571|Christoph Herzog]]'' | ''[[:d:Q153987|Фрайбург университеты]]'' | ''[[:d:Q707272|University of Bamberg]]'' | |- | | ''[[:d:Q107395493|Hülya Çelik]]'' | | ''[[:d:Q165980|Вена университеты]]'' | |- | | ''[[:d:Q112613197|Erich Prokosch]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113736409|Gökhan Şilfeler]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113737710|Hakan T. Karateke]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113741644|Dilek Sarmis]]'' | ''[[:d:Q273518|Югары иҗтимагый фәннәр мәктәбе]]''<br/>''[[:d:Q1246531|Institut français d'études anatoliennes]]'' | ''[[:d:Q157575|Страсбур үнивирситите]]'' | |- | | ''[[:d:Q113779275|Rufat Sattarov]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113791224|Ablet Semet]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113797812|Sebastian Cwiklinski]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113802201|Hakan Aydemir]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113833859|Cevat Kara]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q113843596|Aysima Mirsultan]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q114241179|Luca Berardi]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q124641015|Zsombor Rajkai]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q125673672|Nicholas L. Danforth]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q130149915|Allahshukur Gurbanov]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q130363015|Aslı Göksel]]'' | | | |- | | ''[[:d:Q133871462|Ceren Selvi]]'' | | | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{Искәрмәләр}} == Әдәбият == * ''[[Андрей Кононов|Кононов А. Н.]]'' Россиядә төрки телләрне өйрәнү тарихы: октябрьгә кадәрге чор. — 2 нче басма. — Л.: Наука, 1982. * ''[[Андрей Кононов|Кононов А. Н.]]'' Россия төркиятчеләренең биобиблиографик сүзлеге: октябрьгә кадәрге чор. — 2 нче басма. , эшкәртелгән — М., 1989. * {{книга|автор=[[Ашнин, Фёдор Дмитриевич|Ашнин Ф. Д.]], [[Алпатов, Владимир Михайлович|Алпатов В. М.]], [[Насилов, Владимир Михайлович|Насилов Д. М.]]|часть=|ссылка часть=|заглавие=Репрессированная тюркология|ссылка=|ответственный=|издание=|место=М.|издательство=«Восточная литература» РАН|год=2002|страницы=|страниц=296, [8]|серия=|isbn=5-02-018338-5|тираж=}} * Милибанд С. Д. Востоковеды России: XX — начало XXI века: биобиблиографический словарь: в 2 книгах / отв. ред. В. М. Алпатов. — ИВ РАН; ИНИОН РАН. — М.: Восточная литература, 2008. — 968 + 1005 с. — <nowiki>ISBN 978-5-02-036364-9</nowiki>. * Милибанд С. Д. Востоковеды России: XX — начало XXI века: дополнения и указатель / отв. ред. В. М. Алпатов. — ИВ РАН; ИНИОН РАН. — М.: Восточная литература, 2009. — Т. 3. — 71 с. — <nowiki>ISBN 978-5-02-036395-3</nowiki>. == Сылтамалар == {{тышкы сылтамалар}} * [http://garshin.ru/linguistics/languages/nostratic/altaic/turkic/turkology.html Библиография һәм төркият буенча сылтамалар] * [https://web.archive.org/web/20101004112845/http://altaica.narod.ru/links_t.htm Төркият турындагы сайтларга сылтамалар] * [http://kitap.net.ru/turkolog.php Татар электрон китапханәсе сайтында төркият] * ''[[Андрей Кононов|Кононов А. Н.]]'' [http://tapemark.narod.ru/les/525b.html Төркология // Лингвистик энциклопедик сүзлек, М., 1990] == Моны да карагыз == * [[шәрекъ белеме|Көнчыгышны өйрәнү]] * [[Госманлы укулары|Госманчылык]] * [[Төрки халыклар]] * [[Төрки телләр]] * [[пантөркичелек|Пантөркизм]] * [[Алтай телләре]] [[Төркем:Төрки телләр]] [[Төркем:Төркият]] d0dla7n4a6qt5z9bvc6v63ja6i2y3v8 Казан университетын тәмамлаучылар исемлеге 0 819529 4447379 4444882 2025-06-19T19:13:46Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447379 wikitext text/x-wiki {{Мәгълүмати исемлек}} {{seealso|Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар|Казан университеты укытучылары һәм хезмәткәрләре исемлеге}} '''Казан университетын тәмамлаучылар исемлеге''' ({{lang-ru|{{Label|Q127605852|lang=ru}}}}, {{lang-en|{{Label|Q127605852|lang=en}}}}) — төрле елларда [[Казан университеты]]нда (1804-бүгенгәчә) укып чыккан шәхесләр исемлеге. {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасына волонтёрлар керткән мәгълүматка нигезләнә, '''тулы түгел''' һәм хаталы була ала. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру/тулыландыру/төзәтү һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} Тамгалары татарчалаштырылмаган чакта, башка телдәгесен бирә. ''Авышлы язу'' әлегә [[Татарча Википедия]]дә үзләре турында мәкалә булмаганнарны билгели. <!-- Кул белән тутырылучы татарча тасвирламасы булмаганда - буш калдыра.--> {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P69 wd:Q113788. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=p69/Q113788/p582 |columns=p21,label:исем,p106,p569,p19,p570,p20}} {| class='wikitable sortable' ! җенес ! исем ! һөнәр төре ! туу датасы ! туу урыны ! үлем датасы ! үлем урыны |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Юлия Зарипова]] | ''[[:d:Q13381753|уртача арага йөгерүче]]''<br/>''[[:d:Q11513337|җиңел атлет]]'' | 1986-04-26 | ''[[:d:Q3916390|Svetly Yar]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q68764|Альбин Степович]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1894-03-18 | [[Барани (Астравецкий районы)|Барани]] | 1934-12-18 | [[Vilnius|Вилнүс]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вальтер Андерсон]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q2004963|numismatist]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | 1885-10-10 | [[Минск]] | 1962-08-23 | [[Кил (шәһәр)|Кил]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Котельников]] | [[математик]] | 1865-10-08<br/>1865-10-20 | [[Казан]] | 1944-03-06 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илья Березин]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1818-07-20<br/>1818-07-19 | ''[[:d:Q16014765|Yug]]'' | 1896-03-22 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Руднев (психиатр)]] | | 1870 | [[Новочеркасск]] | 1951 | [[Сәмәрканд]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Евгения Гинзбург]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | 1904-12-20<br/>1903-12-20 | [[Мәскәү]] | 1977-05-25 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илья Ульянов]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1831-07-14<br/>1831-07-31 | [[Әстерхан]] | 1886-01-12<br/>1886-01-24 | [[Сембер]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Степан Смоленский|Степан Смоленски]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q158852|дирижёр]]''<br/>''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q1076502|хор дирижёры]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17132038|палиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1848-10-20<br/>1848-10-08 | [[Казан]] | 1909-08-02<br/>1909-07-20 | [[Васильсурск|Василсурски]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Aleksandr Butlerov]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1828-09-15 | [[Чистай]] | 1886-08-17 | [[Бутлеровка]]<br/>[[Биарриц]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Аксаков|Сергей Аксакыв]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q11774156|мемуарист]]''<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q17337766|театраль тәнкыйтьче]]'' | 1791-10-01 | [[Уфа]] | 1859-05-12 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Матвей Гусев]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1826-11-16<br/>1826 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1866-04-10<br/>1866 | [[Берлин]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q440680|Андрей Хардин]]'' | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]''<br/>[[адвокат]] | 1842-09-14 | [[Самар]] | 1910-02-06 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Тарасов-Родионов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>[[офицер]] | 1885-09-25<br/>1885-10-07 | [[Әстерхан]] | 1938-09-03 | ''[[:d:Q1018007|Бутово полигоны]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валериан Васильев]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1883-01-01 | [[Сусады-Ябалак]] | 1961-05-02 | [[Йошкар-Ола]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q477300|Вильгельм Андерсон]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1880-10-28 | [[Минск]] | 1940-03-26 | ''[[:d:Q639241|Мендзыжеч]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Зинин]] | ''[[:d:Q34463094|organic chemist]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | 1812-08-13 | ''[[:d:Q158903|Шуша]]'' | 1880-02-06 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Берви-Флеровский]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1829-04-28 | [[Рязань]] | 1918-10-04 | [[Донецк]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Крушевский]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1851-12-18 | [[Луцк|Лутск]] | 1887-11-12 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Дубяго]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]'' | 1903-12-18 | [[Казан]] | 1959-10-29 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Лаврентьев (1900)|Михаил Лаврентьев]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1900-11-19 | [[Казан]] | 1980-10-15 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Васильев (1818)|Василий Васильев]] | [[язучы]] | 1818-02-20 | [[Түбән Новгород]] | 1900-04-27 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Фёдоров]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1958-05-09 | ''[[:d:Q4518529|Chodino]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Леонид Кулик]] | ''[[:d:Q13416354|mineralogist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1883-08-19 | [[Тарту]] | 1942-04-14 | [[Спас-Деменск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q791680|Авенир Яковкин]]'' | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1887-05-21 | [[Благовещен|Благовещенск]] | 1974-11-18 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Лаптев]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q17486330|математика тарихчысы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1905-04-23 | [[Казан]] | 1989-01-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Зайцев]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1841-06-20 | [[Казан]] | 1910-08-19 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Реформатский]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1860-03-20 | ''[[:d:Q56026010|Borisoglebskoye]]'' | 1934-07-28 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Завойский|Евгени Завойски]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q16742096|төшче галим]]'' | 1907-09-28 | [[Могылив-Подильскый|Моһылив-Подилскый]] | 1976-10-09 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Искәндәрбәк Солтанов|Искәндәр Солтанов]] | [[адвокат]] | 1872 | [[Минзәлә өязе]] | 1920 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Бакинский]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1886 | [[Рига]] | 1939 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Клеменц]] | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q4773904|антрополог]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1847-12-14<br/>1848-12-15 | ''[[:d:Q19638926|Горяиновка]]'' | 1914-01-08 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Вероника Тушнова]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1911-03-14 | [[Казан]] | 1965-07-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Станислав Говорухин]] | ''[[:d:Q2526255|кинорежиссёр]]''<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q2059704|телережиссёр]]''<br/>''[[:d:Q3282637|кинопродюсер]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1936-03-29 | [[Березники]] | 2018-06-14 | ''[[:d:Q2042212|Barvikha]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Боборыкин]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | 1836-08-15 | [[Түбән Новгород]] | 1921-08-12 | [[Лугано]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Кашапов]] | ''[[:d:Q4439155|long-distance runner]]''<br/>''[[:d:Q19827218|ultramarathon runner]]''<br/>''[[:d:Q13382460|marathon runner]]''<br/>''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1956-11-15 | [[Болгар (Спас районы)|Болгар]]<br/>''[[:d:Q1786707|Krasnogorsky, Chelyabinsk Oblast]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q1442255|Цзян Пин]]'' | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1930-12-28 | ''[[:d:Q678658|Kwantung Leased Territory]]'' | 2023-12-19 | ''[[:d:Q5013040|China-Japan Friendship Hospital]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Адо]] | [[математик]] | 1910-01-17 | [[Казан]] | 1983-06-29 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альфред Халиков]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1929-05-30 | [[Кизләү (Татарстан)|Кизләү]] | 1994-07-24 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Бурцев|Владимир Бурсев]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1862-11-17 | [[Форт-Шевченко]] | 1942-08-21 | [[Париж]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Лилия Гилдиева]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1976-06-14 | [[Зәй шәһәре|Зәй]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илсур Метшин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1969-04-24 | [[Түбән Кама]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Даниил Мордовцев]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1830-12-07 | ''[[:d:Q3702213|Даниловка]]'' | 1905-06-10 | [[Кисловодск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Урал Латыйпов (1951)|Урал Латыйпов]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1951-02-28 | [[Яңа Катай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наум Мейман]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q1476215|хокук яклаучысы]]'' | 1912-05-12 | ''[[:d:Q2022610|Базар]]'' | 2001-03-31 | [[Tel-Äviv|Тел-Әвив]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q1990021|Михаил Попов]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1893-04-17 | [[Вольск]] | 1955-12-18 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Никифоров]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1982-06-24<br/>1982-06-22 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Солтанмәҗит Әфәндиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1887-05-14 | [[Шәмахы]] | 1938-04-21 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Адоратский]] | [[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1878-08-07 | [[Казан]] | 1945-06-05 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Мельников-Печерский]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6625963|новеллачы]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q182436|китапханәче]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1818-11-06 | [[Түбән Новгород]] | 1883-02-13 | ''[[:d:Q4272825|Lyakhovo]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Петров (1910)|Алексей Петров]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q19350898|физик-назарияче]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1910-10-15 | [[Кошки (Самар өлкәсе)|Кошки]] | 1972-05-09 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Обмочаев]] | ''[[:d:Q15117302|воллейболчы]]'' | 1989-05-22 | [[Кисловодск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Семашко]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1874-09-08<br/>1874-09-20 | ''[[:d:Q16021693|Livenskaïa]]'' | 1949-05-18 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Камил Исхаков]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]'' | 1949-02-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Аристов (1847)|Николай Аристов]] | ''[[:d:Q4773904|антрополог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1847 | No/unknown value | 1910<br/>No/unknown value<br/>1918 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Понятов]] | [[инженер]] | 1892-03-25 | [[Урыс-Татар Әйшәсе]] | 1980-10-24 | [[Калифорния (штат)|Калифорния]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Галицкий]] | ''[[:d:Q2627699|шаһмат кампазитыры]]''<br/>''[[:d:Q10873124|шахматчы]]'' | 1863-02-21 | [[Рус Краисы]] | 1921-11-18 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Липа]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1865-02-24 | [[Kireç|Киреч]] | 1923-11-13 | ''[[:d:Q997412|Вынныкы]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Княжевич|Александр Кнәжевич]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]'' | 1792-10-11 | [[Уфа]] | 1872-03-02 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Леон Литинецкий]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1967-08-02 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Белькович]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1904-10-15<br/>1904-10-02 | [[Ормар]] | 1949-05-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Галкин-Враской]] | [[язучы]]<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1832-09-17 | [[Казан]] | 1916-04-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Бохараев]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q10270331|radio editor]]'' | 1951-10-18 | [[Казан]] | 2012-01-24 | [[Лондон]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Головкинский]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1834-11-17 | [[Ядернә]] | 1897-06-09 | [[Алушта]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Фредерикс]] | ''[[:d:Q1662561|палиянтулыг]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1889-04-03 | ''[[:d:Q4418120|Sechenovo]]'' | 1938-02-18 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семён Альтшулер]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | 1911-09-24 | [[Витебск]] | 1983-01-24 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Абакумов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q60098894|Russian studies scholar]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1890-05-23<br/>1890-06-04 | [[Чабаксар]] | 1949-05-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Абрам Абкин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1903-01-20 | [[Полоцк|Полатск]] | 1983-02-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аввакум (Боровков)|Аввакум Боровков]] | ''[[:d:Q161944|диякын]]''<br/>''[[:d:Q831474|presbyter]]'' | 1892-05-20 | [[Уфа]] | 1937-10-15 | [[Сандармох]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Артур Агаҗанян]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1957-10-23 | [[Күккүл (шәһәр)|Күккүл]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нариман Аитов]] | [[галим]] | 1925-01-28 | [[Казан]] | 1999-08-17 | [[Алматы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Александров (1884)|Николай Александров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1884-05-18 | [[Сарытау]] | 1915-07-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Алексеев (1893)|Алексей Алексеев]] | [[галим]] | 1893-05-23 | [[Казан]] | 1971 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сәетгәрәй Алкин]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1867-07-13 | [[Алкин (Мамадыш районы)|Алкин]] | 1919 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Анастасий (Александров)|Анастасий]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q15976341|ыславис]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1861-04-16 | [[Байтирәк (Балык Бистәсе районы)|Байтирәк]] | 1918-06-23 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Андреев (1892)|Николай Андреев]] | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1892-10-23<br/>1892-11-23<br/>1892-11-11 | [[Казан]] | 1942-01-15 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Аничков]] | ''[[:d:Q2114605|pharmacologist]]'' | 1892-09-20 | [[Санкт-Петербург]] | 1981-07-10 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вячеслав Аристов]] | [[галим]] | 1937-06-16 | [[Болгар (Спас районы)|Болгар]] | 1992-06-12 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4070079|Марат Арсланов]]'' | [[математик]] | 1944-02-07 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Иванович Артемьев|Александр Артемьев]] | ''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q635734|әрхипче]]''<br/>''[[:d:Q182436|китапханәче]]'' | 1820-10-24 | [[Хвалынск|Хвалын]] | 1874-09-29 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Лев Гаскәров]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1940-09-01<br/>1942-10-01 | ''[[:d:Q1046627|Pirallahı]]'' | 2023-04-30 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әнвәр Баһаветдинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1925-11-27 | [[Кама Тамагы районы]] | 2002-10-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Бадмаев]] | [[галим]] | 19th century | No/unknown value | 20th century | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Баев]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]''<br/>''[[:d:Q2919046|тереклек химиячесе]]''<br/>''[[:d:Q15839206|молекуляр биолог]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q3126128|генетик]]'' | 1903-12-28<br/>1904-01-10 | [[Чита]] | 1994-12-31 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Бажанов]] | [[фәлсәфәче]] | 1953-01-10 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәүзия Бәйрәмова]] | ''[[:d:Q1476215|хокук яклаучысы]]''<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1950-12-05 | [[Сабай (Татарстан)|Сабай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роман Баканов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1981-01-22 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Балин (1890)|Александр Балин]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | 1890-02-27 | [[Тум|Томск]] | 1937-12-06 | [[Иркутск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Бейвел]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1867-03-07 | [[Житомир]] | 1939-02-09 | [[Копейск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Бекарюков]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1861-01-13 | ''[[:d:Q4104220|Васыливка]]'' | 1934-09-13 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Белов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1826-01-20 | [[Түбән Новгород]] | 1895-11-02 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Олег Белькович]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1934 | [[Казан]] | 2020-07-11 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Беляев (1952)|Владимир Беляев]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1952-09-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Бердников]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1936-10-21 | [[Бакы]] | 2015-01-11 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юныс Бикбов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1883 | [[Әбүләис (Зиянчура районы)|Әбүләис]] | 1942 | [[Караганда|Караганды]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Богородицкий]] | ''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1857-04-07<br/>1857-04-19 | [[Йошкар-Ола]] | 1941-12-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Бондарев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1872 | [[Самар өязе]] | 1944 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илья Британ]] | [[шагыйрь]]<br/>[[адвокат]]<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1885-06-08 | [[Кишинёв]] | 1942-12-15 | ''[[:d:Q16928476|Fort Mont-Valérien]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Бруштейн]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1873-04-16 | [[Усолье]] | 1947-09-20 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Лазарь Будагов]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]'' | 1812-04-12 | [[Әстерхан]] | 1878-12-30 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Васил Булатов]] | | 1921-09-15 | [[Балтач районы (Татарстан)|Балтач районы]] | 1988-06-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Болгаков]] | | 1808 | [[Ырынбур губернасы]] | 1883-09-04 | [[Тамбов|Тамбу]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Булич]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>[[композитор]]<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1859-08-27 | [[Казан]] | 1921-04-15 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Булыгин (1789)|Владимир Булыгин]] | [[галим]] | 1789 | [[Пенза]] | 1838 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Бусыгин]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1947-01-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Бусыгин]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1913-12-22 | [[Казан]] | 2008-02-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәис Бохараев]] | [[математик]] | 1929-04-24 | [[Тум|Томск]] | 2009-07-31 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Егор Вагнер]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1849-12-09 | [[Казан]] | 1903-11-27 | [[Варшава|Варшау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Диас Вәлиев]] | [[язучы]] | 1938-07-01 | [[Арча районы]] | 2010-11-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Kamil Wäliev]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1931-01-15 | [[Мамадыш районы]] | 2010-07-28 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Варенцов]] | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | 1825-11-01 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1867-04-01 | [[Мессина]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Васильев (1882)|Александр Васильев]] | ''[[:d:Q730242|очучы-сынаучы]]'' | 1882 | ''[[:d:Q23848334|Марьевка]]'' | 1918 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Васильев (1880)|Николай Васильев]] | [[математик]]<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q212980|психолог]]'' | 1880-06-29 | [[Казан]] | 1940-12-31 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4104910|Борис Васильков]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1906-01-26 | ''[[:d:Q4319514|Nizovka]]'' | 1980 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Вахрушев|Георги Вахрушев]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1894-11-17 | [[Некрасовка (Гафури районы)|Некрасовка]] | 1966-05-06 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Вишневский (1906)|Александр Вишневский]] | ''[[:d:Q4002666|хәрби табиб]]''<br/>''[[:d:Q2849224|анестезиолог]]''<br/>''[[:d:Q19842026|cardiac surgeon]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q2055046|физиолог]]''<br/>[[хирург]] | 1906-05-11 | [[Казан]] | 1975-11-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Станислав Воронов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1957-08-20 | [[Югары Хоразан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Второв]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1818-09-21 | [[Самар]] | 1865-12-13 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4134880|Александр Гейсман]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1815 | [[Каманича]] | 1859 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4137139|Игорь Гергенрёдер]]'' | [[язучы]] | 1952-09-15 | [[Богырыслан]] | 2022-04-13 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Искәндәр Гыйләҗев]] | [[галим]] | 1958-08-31 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Эдуард Гыймади]] | [[математик]] | 1937-01-04 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хәйри Гыймади]] | [[галим]] | 1912-10-01 | [[Мулла Иле]] | 1961 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4138965|Михаил Гиршман]]'' | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1937-10-20 | ''[[:d:Q41822|Bira]]'' | 2015-05-17 | [[Донецк]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Максим Глухов|Мәкчем Глухов-Нугайбәк]] | [[язучы]] | 1937-11-23 | [[Үри Чаллысы]] | 2003-10-27 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Гордягин|Андрей Гордәгин]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1865-10-17 | [[Пермь]] | 1932-01-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Грацианский]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1886-09-19 | ''[[:d:Q4176412|Ерлино]]'' | 1945-11-04 | ''[[:d:Q4390517|Рассудово]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Грацинский]] | | 1800-01-02 | ''[[:d:Q23843506|Горетово]]'' | 1887-05-06 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Грачёв]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1952-02-19 | [[Якутск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Грачев (1866)|Михаил Грачев]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1866-10-24 | [[Рындино (Чуел районы)|Рындино]] | 1925-08-17 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Яков Гришин]] | [[галим]] | 1942-03-08 | [[Эстәче]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4150156|Лев Громашевский]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologist]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1887-10-01 | [[Николаев (Николаев өлкәсе)|Мыколаив]] | 1980-05-01 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4151572|Матвей Гудимов]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1913 | | 2001 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Гуляковский]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q18844224|science fiction writer]]''<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1934-08-29 | [[Казан]] | 2017-11-03 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4152085|Лев Гумилевский]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q864380|биограф]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1890-02-17<br/>1890-03-01 | [[Аткар]] | 1976-12-29 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Гусев (1911)|Николай Гусев]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q60244908|plant physiologist]]'' | 1911-07-07 | [[Казан]] | 1987-07-03 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тимербәк Дәүләтшин|Тимурбәк Дәүләтшин]] | [[язучы]]<br/>[[хокук белгече]] | 1904-05-26 | [[Җилдәр (елга)|Җилдәр]] | 1983-09-07 | [[Мүнхен]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Яков Дамский]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1934-04-24 | [[Витебск]] | 2009-07-29 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Дедков]] | [[галим]] | 1924-04-01 | [[Дятьково|Дәтково]] | 2007-11-29 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Демерт]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q656823|in-home tutor]]'' | 1835-12<br/>1835 | [[Чистай өязе]] | 1876-04-01<br/>1876-03-20 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Денике]] | [[галим]] | 1885-01-15 | [[Казан]] | 1941-10-14 | [[Раменское]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Дитякин]] | [[галим]] | 1896 | [[Пенза губернасы]] | 1956 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4167467|Пётр Драверт]]'' | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q13416354|mineralogist]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q113473949|meteoriticist]]'' | 1879-01-04 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1945-12-12 | [[Омск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Кузьма Дрягин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1897-10-13 | [[Нулин өязе]] | 1974 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Егоров]] | [[галим]] | 1947-10-30 | [[Канаш (шәһәр)|Канаш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Ермолаев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1932-04-02 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Ершов]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1955-02-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Зайцев (1856)|Алексей Зайцев]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q13416354|mineralogist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1856-03-20 | [[Казан]] | 1921 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мирфатыйх Зәкиев]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1928-08-14 | [[Зәйпе]] | 2023-08-18 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вячеслав Заленский]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1875-08-21 | [[Чабаксар]] | 1923-07-04 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владислав Залеский]] | [[шагыйрь]]<br/>[[адвокат]]<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1861-02-11 | [[Казан]] | 1922-02-15 | [[Тум|Томск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семён Залкинд]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1869-11-21 | ''[[:d:Q658562|Расәйнай]]'' | 1941-05-18 | [[Әстерхан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Җамалиев]] | [[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1943-11-13 | [[Эшвайлер]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4190061|Павел Здродовский]]'' | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]''<br/>''[[:d:Q110823147|rickettsiologist]]''<br/>''[[:d:Q12119633|immunologist]]'' | 1890-05-04 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] | 1976-07-24 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Зедерштедт]] | [[галим]] | 1820-12-10 | [[Санкт-Петербург]] | 1892-04-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фёдор Зеленогорский]] | [[фәлсәфәче]] | 1839 | [[Горбатов өязе]] | 1908-07-14 | [[Харьков]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Юлия Җиһаншина]] | [[композитор]]<br/>[[җырчы]] | 1970-08-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Золотницкий]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1853-07-24 | ''[[:d:Q18778458|Ивановское (Спасскан кӀошт)]]'' | 1930-04-18 | [[Түбән Новгород]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Золотусский]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]'' | 1930-11-28 | [[Мәскәү]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Иванов (1839)|Николай Иванов]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1839-08-19 | [[Мәдәнә]] | 1903-06-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Ивановский]] | ''[[:d:Q2526255|кинорежиссёр]]''<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q3455803|режиссёр]]''<br/>''[[:d:Q8178443|либритис]]'' | 1881-11-17 | [[Казан]] | 1968-01-12<br/>1968-01-11 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Ивановский|Виктор Ивановски]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1854-11-01 | [[Мамадыш]] | 1926-08-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Изергин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1870-03-13 | [[Высокогорье (Киров өлкәсе)|Высокогорье]] | 1936-10-08 | ''[[:d:Q448047|Alupka]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Ильинский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1831 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вахит Имамов]] | [[язучы]] | 1954-03-18 | [[Иске Байсар]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Имшенецкий|Васили Имшенетски]] | [[математик]]<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1832-01-04 | [[Ижау]] | 1892-05-24 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иоанн (Широков)|Иоанн]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1893-12-07 | [[Казан]] | 1937-08-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семён Ислюков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1915-02-07 | [[Чуаш Тайбасы]] | 1998-10-07 | [[Чабаксар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәшит Исмәгыйлев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1960-10-08 | [[Красноурал]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Казин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1885-12-26 | [[Казан]] | 20th century | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Морат Камалетдинов|Морат Камалетдинев]] | ''[[:d:Q7178961|petroleum geologist]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1928-07-18 | [[Тум|Томск]] | 2013-07-01 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Кантеров]] | ''[[:d:Q19829980|дин белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1938-09-04 | [[Кострома]] | 2018-12-01 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәфкать Кәрами]] | [[язучы]] | 1942-02-18 | [[Рангазар|Алангазар]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Сәимә Кәримова|Сәимә Кәримева]] | [[галим]] | 1926-10-31 | [[Бишкәк]] | 2013-01-01 | [[Нерюнгри]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Анна Качкаева]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1965-01-26 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4218871|Константин Кедров]]'' | [[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1942-11-12 | [[Рыбинск]] | 2025-04-16 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Келлер]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1874-08-28 | [[Санкт-Петербург]] | 1945-10-29 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Кибяков]] | [[галим]] | 1899-09-27 | [[Шомырбаш]] | 1985-05-30 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Киселёв (1942)]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1942-11-23 | ''[[:d:Q918477|Dinskaya]]'' | 2021-07-30 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Климов]] | ''[[:d:Q212980|психолог]]'' | 1930-06-11 | [[Нократ Аланы]] | 2014-05-31 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q4224314|Вера Клюева]]'' | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1894-03-17 | [[Мариуполь]] | 1964-02-13 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Ковалевский]] | [[галим]] | 1840-05-08 | [[Казан]] | 1891-09-05 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4226462|Михаил Козаков]]'' | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1897-08-11<br/>1897-08-23 | ''[[:d:Q997325|Romodan]]'' | 1954-12-16 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Козлов (1816)|Александр Козлов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1816 | [[Ырынбур]] | 1893 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Колесников (1950)]] | [[галим]] | 1950-05-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Коновалов (1934)|Александр Коновалов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1934-01-30 | [[Казан]] | 2021-05-04 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Коноплёв]] | [[инженер]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1939-12-06 | [[Казан]] | 2023-05-05 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Коржинский]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1861-08-26 | [[Әстерхан]] | 1900-11-18 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Корнишин]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1920-11-21 | [[Турдаково]] | 1991-04-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Коробейников]] | [[математик]] | 1929-03-15 | [[Кондызлы]] | 2003-02-06 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4233898|Сергей Королёв]]'' | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]'' | 1874 | [[Мәскәү]] | 1932 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Корсаков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1843-07-10 | [[Мәскәү]] | 1919-05-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Корчагин]] | [[язучы]] | 1924-10-14 | [[Казан]] | 2012-12-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Краснов]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1866 | [[Тамбов|Тамбу]] | 1911 | [[Варшава|Варшау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Краснопёров]] | ''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q11774156|мемуарист]]'' | 1839-01-13 | [[Ык Тамагы]] | 1920 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Крат]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1911-07-08 | [[Сембер]] | 1983-06-02 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Кремлев]] | [[галим]] | 1832-07-11 | [[Тубыл губернасы|Тубыл гөбернәсе]] | 1910-04-21 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Кротов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>[[укытучы]] | 1852-10-02<br/>1852-09-21 | ''[[:d:Q12073313|Елау]]'' | 1914-11-24 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Крысин]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1923-01-25 | [[Басурманнар (Муркаш районы)|Басурманнар]] | 2014-09-22<br/>2014-09-20 | [[Чабаксар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Крюков]] | [[профессор]]<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1809-04-20 | [[Казан]] | 1845-03-17 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гомәр Куатов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1893-06-29 | [[Зиянчура районы]] | 1946-04-06 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Кудряшов]] | [[галим]] | 1904-03-10 | [[Казан]] | 1993-06-02 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Куликов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1861 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Курашов]] | [[галим]] | 1951-12-01 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Курашов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1910-10-01 | ''[[:d:Q4224458|Klyuchi]]'' | 1965-08-27 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәридә Корбангалиева]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q270389|яңалыклар алып баручы]]''<br/>''[[:d:Q46034607|interviewer]]'' | 1979-08-27 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Курчатов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1905-08-03 | [[Сем (Чиләбе өлкәсе)|Сем]] | 1972-04-13 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Константин Кучин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1834-09-08 | No/unknown value | 1895-12-10 | [[Харьков]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Кушев]] | [[галим]] | 1858-08-18 | [[Чабаксар]] | 1941-03-10 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4252226|Сергей Лавров]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1844-06-04 | | 1910-09-25 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аркадий Лаврский]] | [[галим]] | 1863-12-10 | [[Түбән Новгород]] | 1944-11-30 | [[Тум|Томск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4253392|Исаак Лалаянц]]'' | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1870-07-24 | [[Кизләр]] | 1933-07-14 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Ливанов]] | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | 1876-11-20 | [[Сарытау]] | 1974-12-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виталий Лисиченко]] | [[галим]] | 1922-01-01 | ''[[:d:Q1936339|Боһуслав]]'' | 2009-05-23 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алтер Литвин]] | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1931-12-18 | [[Казан]] | 2023-03-06 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Лихачев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1952-01-05 | [[Түбән Новгород]] | 2019-04-08 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Лихачёв]] | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>''[[:d:Q182436|китапханәче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q104212657|sigillographer]]'' | 1862-04-12<br/>1862-04-24 | [[Чистай]] | 1936-04-14 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роман Лурия]] | [[галим]] | 1874-05-16 | [[Брест]] | 1944-10-22 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Ляпунов]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1820-10-12 | ''[[:d:Q19815129|Плетниха]]'' | 1868-12-02 | ''[[:d:Q19811433|Болобоново]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Магницкий]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1839-03-03 | [[Ядернә]] | 1901-03-04 | [[Советское (Ядернә районы)|Шомат]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Маковельский]] | [[галим]] | 1884-07-22 | [[Гродно|Һродна]] | 1969-12-16 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Максимов]] | [[фәлсәфәче]] | 1891-08-03 | [[Южноуральск]] | 1976-06-28 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иоел Малкин]] | [[математик]] | 1907-11-11 | [[Нижын]] | 1958-06-14 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Малков]] | [[галим]] | 1931-10-08 | ''[[:d:Q4086804|Биләр]]'' | 2019-06-24 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Мандельштам]] | [[адвокат]] | 1866-04-01 | [[Сураж]] | 1939-02-05 | ''[[:d:Q1018222|Butyrka prison]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Мартынов (1906)|Дмитрий Мартынов]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1906-03-25 | [[Төмрек]] | 1989-10-22 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Диана Машкова]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1977-11-29 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Мельник]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1963-10-24 | [[Тольятти]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Айдар Метшин|Айдар Мәтшин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1963-08-27 | [[Түбән Кама]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роберт Миңнуллин]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1948-08-01 | [[Шәммәт]] | 2020-03-27 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Миркин]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]''<br/>''[[:d:Q15839134|эколог]]'' | 1937-07-16 | [[Уфа]] | 2017-08-09 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Никандр Миролюбов]] | | 1870-10-17 | [[Тәтеш өязе]] | 1927-01-27 | [[Харбин]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Миславский]] | | 1828-12-24 | [[Воткинск|Вуткин]] | 1914-11-28 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Миславский|Николай Миславски]] | [[галим]] | 1854-04-29 | [[Краснотурьинск]] | 1928-12-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Михайлов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1908-03-13 | ''[[:d:Q16016762|Знаменка]]'' | 1984-03-17 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Монахов]] | [[математик]] | 1932-07-12<br/>1932-12-07 | [[Енакиеве]] | 2006-10-18 | [[Новосибирск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Олег Морозов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1953-11-05 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Мотовилов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1850-10-22 | No/unknown value | 1920 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4307743|Николай Муравьёв]]'' | [[адвокат]]<br/>[[хокук белгече]] | 1870-03-21 | [[Тверь губернасы|Тевир гөбернәсе]] | 1936-12-31 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Мусин-Пушкин]] | ''[[:d:Q12377291|censor]]'' | 1795-11-25<br/>1795 | [[Казан]] | 1862-06-25<br/>1862 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәфыйк Мөхәммәтшин]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1955-02-19 | [[Борнак]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Руслан Мөхәммәтшин]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]''<br/>''[[:d:Q3665646|баскетболчы]]'' | 1981-10-29 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Данияр Мөштәри]] | [[галим]] | 1945-04-10 | [[Казан]] | 2013-10-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Намёткин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1916-08-16 | [[Мәскәү]] | 1984-11-24 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4313562|Николай Нарышкин]]'' | [[галим]] | 1938-06-12 | [[Кадыш (Карсун районы)]] | 2024-12-02 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Анатолий Наумов]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q15962340|literary theorist]]'' | 1939-03-17 | [[Бакы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сәйфихан Нәфиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1941-11-26 | [[Мунчәли|Иске Мочали]] | 2004-08-31 | [[Ялта]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Непримеров]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1921-05-01 | ''[[:d:Q4066717|Анновка]]'' | 2017-01-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Милица Нечкина]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1899-02-12<br/>1901-02-25 | [[Нижын]] | 1985-05-16 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Овсянников (1842)|Александр Овсянников]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]'' | 1842 | [[Шуран (Татарстан)|Шуран]] | 1899 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Овчинников]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1880 | [[Нократ губернасы]] | 20th century | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Озеров]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1887-04-03 | [[Рязань]] | 1953-12-04 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Константин Орлов]] | | 1875-10-06 | [[Дагстан өлкәсе]] | 1952-04-14 | [[Ростов-на-Дону]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Осипов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1900-01-27<br/>1900-01-14 | [[Кудемеры]] | 1987-03-08<br/>1987-03-18 | [[Чабаксар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Денис Осокин]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]'' | 1977-08-14 | ''[[:d:Q113564781|Брикетный]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Осокин]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3332711|medievalist]]''<br/>''[[:d:Q8963721|genealogist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1843-04-10<br/>1839 | [[Казан]] | 1895-12-29 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Осокин (1877)|Николай Осокин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1877-10-09 | [[Казан]] | 1949-10-10 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Откупщиков]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1924-04-29<br/>1924-08-29 | [[Казан]] | 2010-09-25 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Панаев]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1792-11-06 | [[Тәтеш]] | 1859-11-20 | [[Харьков]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Панормов]] | [[галим]] | 1859-10-04 | [[Бөгелмә өязе]] | 1927 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Геннадий Паушкин]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1921-02-28 | [[Бишбалта бистәсе]] | 2007-10-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Пекарский]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]'' | 1827-05-19 | [[Уфа губернасы]] | 1872-07-12 | [[Павловск (Санкт-Петербург)|Павловск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Первушин]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1899-04-28 | [[Казан]] | 1993-06-14 | [[Канада]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Пермяков]] | | 1863 | [[Казан]] | 1930-12-06 | ''[[:d:Q1886651|Малаховка]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Константин Персидский]] | [[математик]] | 1903-03-23 | [[Сызран]] | 1970-06-22 | [[Алматы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Перцов]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]'' | 1868-06-04 | [[Казан]] | 1947-05-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мемнон Петровский]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[укытучы]] | 1833-01-29<br/>1833-02-10 | [[Васильсурск|Василсурски]] | 1912-04-13<br/>1912-04-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Пионтковский (1898)|Андрей Пионтковский]] | [[галим]]<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1898-08-08 | [[Ярославль]] | 1973-11-09 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Пионтковский]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1891-10-08 | [[Одесса]] | 1937-03-08 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4363533|Виктор Писарев]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1882-11-11 | [[Иркутск]] | 1972-04-05 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4363617|Валерий Писигин]]'' | ''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1957-09-21 | [[Чиләбе]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виталий Племенков]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1939-10-31 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] | 2021-10-14 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4369819|Пётр Полетика]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1884-06-22 | ''[[:d:Q776499|Коньске]]'' | 1913 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Попов (1808)|Александр Попов]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q19829967|mongolist]]'' | 1808 | [[Волгоград]] | 1865 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4372348|Александр Попов]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1840 | [[Витебск губернасы|Витебск гөбернәсе]] | 1881-08-06 | [[Варшава|Варшау]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Марина Разбежкина]] | ''[[:d:Q28389|сценаричы]]''<br/>''[[:d:Q2526255|кинорежиссёр]]''<br/>''[[:d:Q3455803|режиссёр]]''<br/>''[[:d:Q1235146|documentary filmmaker]]''<br/>''[[:d:Q10800557|киноактер]]'' | 1948-07-17 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Рассейкин]] | [[галим]] | 1909-09-20 | ''[[:d:Q18399779|Әтәш]]'' | 1973-07-15 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4391271|Ефим Рачевский]]'' | ''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]'' | 1949-01-06 | ''[[:d:Q853785|Soroca]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Петр Рудановский|Пөтр Рудановски]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1829-06-26 | [[Казан]] | 1888 | [[Түбән Тагил]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Рузский]] | ''[[:d:Q3055126|бөҗәкбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1225716|кошбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q4205432|ichthyologist]]''<br/>''[[:d:Q12773412|паразитулыг]]''<br/>''[[:d:Q11710359|гидробиолог]]'' | 1864-09-07<br/>1864-09-19 | ''[[:d:Q13664578|Osmino]]'' | 1948-04-16<br/>1948-04-29 | [[Тум|Томск]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Динә Сабитова|Динә Сабитева]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]'' | 1969-05-24 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4404778|Виссарион Садовский]]'' | ''[[:d:Q21329070|materials scientist]]'' | 1908-07-24 | [[Омск]] | 1991-02-17 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Генрих Садретдинов]] | ''[[:d:Q3332711|medievalist]]'' | 1939-12-05 | [[Кызыл Чаллы]] | 2008-11-10 | [[Омск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фоат Садриев]] | [[язучы]] | 1941-03-10 | [[Мөслим районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Салагаев]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[профессор]] | 1952-03-17 | [[Казан]] | 2014-07-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марсель Сәлимҗанов]] | ''[[:d:Q487596|драматург]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1934-11-07 | [[Казан]] | 2002-03-26 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Кев Салихов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1936-11-03 | [[Бәләбәй районы|Бәләбәй райуны]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Сахаров]] | ''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q860918|Esperantist]]''<br/>''[[:d:Q131524|эшкуар]]'' | 1865-04-07 | [[Кудеиха]] | 1942-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Афанасий Селищев]] | ''[[:d:Q15976717|sociolinguist]]''<br/>''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]'' | 1886-01-11 | ''[[:d:Q4119165|Volovo]]'' | 1942-12-06 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4415398|Виктор Семерной]]'' | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1939-04-29 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наил Сибгатуллин]] | [[галим]] | 1943-05-27 | [[Казан]] | 2004-03-13 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4418678|Николай Сигорский]]'' | [[адвокат]] | 1869-04-13 | [[Череповец]] | No/unknown value | [[Вологда]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Симонов]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1794-06-20 | [[Әстерхан]] | 1855-01-10<br/>1855-01-09 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Олег Синяшин|Олег Синәшин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1956-02-25 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Смирнов (1856)|Иван Смирнов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1856-01-07 | [[Арино]] | 1904-05-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4425529|Андрей Снежневский]]'' | ''[[:d:Q211346|психиатр]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1904-05-07 | [[Кострома]] | 1987-07-12 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роман Солнцев]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1939-05-21 | [[Минзәлә районы]] | 2007-04-17 | [[Красноярск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Соловьев (1952)|Валери Соловйов]] | [[математик]] | 1952 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Натан Солодухо]] | [[галим]] | 1952-03-18 | [[Казан]] | 2024-10-18 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Сорокин]] | ''[[:d:Q1781198|агроном]]'' | 1848-12-17 | [[Екатеринбург]] | 1919 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Геннадий Сорокин]] | [[укытучы]] | 1910-02-10 | [[Чистай]] | 1990-02-25 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4431040|Алексей Сперанский]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1902 | ''[[:d:Q4375642|Poshekhonsky Uyezd]]'' | 1983 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Ступишин]] | [[галим]] | 1912-06-26 | [[Псков]] | 1992-12-14 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мөхәммәтъяр Солтанов|Мөхәммәдьяр Солтан]] | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]'' | 1837 | [[Мәчти]] | 1915-06-12 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фикрәт Табиев]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1928-03-04 | [[Әҗе]] | 2015-06-03 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Талиев]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1872-02-10 | [[Лукоянов]] | 1932-02-21 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Таркаев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1947-07-08 | [[Чистай]] | 2009-07-20 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Тарчевский]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1931-01-24 | [[Омск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Теплоухов]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]'' | 1888-03-03 | ''[[:d:Q2949953|Ильински]]'' | 1934-03-10 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Кадыйр Тимергазин|Тимергазин Кадир Рәхим улы]] | [[галим]] | 1913-02-05 | [[Чыбакүл]] | 1963-04-04 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виталий Тимерәсов|Витали Тимерәсев]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1937-09-06 | [[Аксубай районы]] | 2013-05-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Платон Тихов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1865-10-23 | [[Түре (шәһәр)]] | 1917-08-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Торгов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1912-02-02 | [[Казан]] | 2007-06-15 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q4461191|Ирина Торокова]]'' | [[галим]] | 1968-09-10 | ''[[:d:Q1043141|Tashtypsky District]]'' | 2000-12-20 | [[Истанбул]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Анатолий Трофимов]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1937-07-22 | [[Казан]] | 2011-05-10 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Трофимук]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1911-08-03 | [[Федзькавичы|Федзкавичы]] | 1999-03-24 | [[Новосибирск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4464881|Аркадий Тугаринов]]'' | ''[[:d:Q1225716|кошбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1880-10-29 | [[Сарытау]] | 1948-07-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4481346|Сергей Фарфоровский]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1878-06-30 | [[Переславль-Залесский]] | 1938-01-18 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Зөфәр Фәтхетдинов]] | [[галим]] | 1940-11-06 | [[Кострома]] | 2019-11-02 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нурихан Фәттах]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1928-10-25 | [[Күчтавыл]] | 2004-02-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Федотов (1940)|Владимир Федотов]] | [[галим]] | 1940-01-01 | [[Җәлал-Абад (Кыргызстан)|Җәлалабад]] | 2012-08-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Фирсов (1864)|Николай Фирсов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]'' | 1864-09-30<br/>1864-09-18 | [[Казан]] | 1934-04-07<br/>1933-06-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Фомин (1940)|Василий Фомин]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1940-11-05 | [[Краснодар]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владислав Фронин]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q589298|баш мөхәррир]]'' | 1952-04-21 | [[Андреевка (Сембер өлкәсе)|Андреевка]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4493929|Василий Фёдоров]]'' | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1883-08-25 | [[Пермь]] | 1942-12-15<br/>1942-02-15 | ''[[:d:Q16710041|Unzhlag]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Фёдоров-Давыдов]] | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1900-03-05 | [[Мәскәү]] | 1969-07-06<br/>1969-06-06 | [[Мәскәү]]<br/>[[Видное]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Шәүкәт Хәбибуллин]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1915-02-07 | [[Ташкент]] | 1996 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Талия Хәбриева]] | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1958-06-10 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4494647|Фәнгать Хәҗиев]]'' | [[галим]] | 1936-04-27 | [[Ялангач]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илдар Халиков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1967-11-21 | [[Әгерҗе]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4495162|Игорь Халымбаджа]]'' | [[язучы]] | 1933-05-22 | [[Котовск (Тамбу өлкәсе)|Котовск (Тамбов өлкәсе)]] | 1999-03-22 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4496178|Сергей Харченко]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1945-07-07 | ''[[:d:Q2620703|Yemilchyne Raion]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мансур Хәсәнов]] | [[галим]] | 1930-06-25 | [[Зәй районы]] | 2010-03-13 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Худяков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]'' | 1894-09-03 | [[Малмыж]] | 1936-12-19 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Педер Хузангай]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1907-01-22<br/>1907-01-09 | [[Сихтермә|Хузангай]] | 1970-03-04 | [[Чабаксар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4507505|Иван Чарушников]]'' | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1861-07-23 | [[Глазов]] | 1916 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Черепахин]] | [[галим]] | 1894-11-17 | [[Волын губернасы]] | 1969-08-27 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Черных]] | ''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]'' | 1896-07-09 | [[Иркутск]] | 1970-08-10 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Четаев]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q6804564|mechanician]]'' | 1902-11-23 | [[Казан губернасы]] | 1959-10-17 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роман Шәйхетдинов]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1974-08-28 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4519957|Евгений Шамурин]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1889-10-16 | [[Ереван]] | 1962-12-01 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Шебуев (1891)|Георгий Шебуев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1891-02-21 | [[Самар]] | 1974-12-14 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4523274|Виктор Шершунов]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1950-11-16 | [[Ләңгәр (шәһәр)|Ләңгәр]] | 2007-09-20 | [[Мәскәү өлкәсе]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Штырков|Евгени Штырков]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1936-12-22 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Щеглов]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1854-07-12<br/>1854-07-24 | [[Усмань]] | 1927-08-14 | [[Ярославль]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Эмдин]] | [[укытучы]] | 1883 | [[Чавусы]] | 1959 | [[Ростов-на-Дону]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Яворский]] | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q4773904|антрополог]]''<br/>''[[:d:Q22813352|сәяхәтче]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1853 | No/unknown value | 1920 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Язвицкий]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1883-01-12 | ''[[:d:Q18406915|Орлов Гай]]'' | 1957-10-21 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вәлиулла Якупов]] | [[мөфти]] | 1963-09-04 | [[Байсерке]] | 2012-07-19 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Янишевский|Алексей Янишевски]] | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1873-04-12 | [[Казан]] | 1936-10-09 | [[Sofiä|София]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәнис Яруллин]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1938-02-09 | [[Баулы районы]] | 2011-12-09 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әхмәт Беремҗанов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q29371773|Russian Empire I State Duma]]''<br/>''[[:d:Q4146578|Second State Duma of the Russian Empire]]''<br/>[[Тургай өлкәсе (Россия империясе)|Тургай өлкәсе]] | 1871-12-07 | ''[[:d:Q4465781|Тургай өязе]]'' | 1928-01-05 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Солтан Габәши]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]'' | 1891-05-01 | [[Кече Солабаш]] | 1942-01-08 | [[Чалкак]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4790557|Гариф Сәлимов]]'' | [[математик]] | 1956-06-07 | [[Аксу (шәһәр, Азәрбайҗан)|Аксу]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q4819284|Людвик Райхман]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q3779582|microbiologist]]''<br/>''[[:d:Q8359428|җәмгыять активисты]]'' | 1881-11-01 | [[Варшава|Варшау]] | 1965-07-13 | [[Шеню]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Макар Евсевьев]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1864-01-18<br/>1864-01-30 | [[Кече Кармалы]] | 1931-05-10<br/>1931-05-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ян Пилсудски]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1876-01-15 | ''[[:d:Q2606178|Zalavas]]''<br/>[[Vilnius|Вилнүс]] | 1950-12-21 | ''[[:d:Q3402867|Penley]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q6095618|Юстин Фрациман]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q674426|куратыр]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1870-06-01 | [[Кухурештий де Жос (Флорешти)]] | 1927-09-23 | [[Кухурештий де Жос (Флорешти)]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Миркасыйм Госманов]] | [[язучы]] | 1934-05-31 | [[Голҗа]] | 2010-10-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q6826405|Мейер Бокштейн]]'' | [[математик]]<br/>''[[:d:Q18663426|тапулыг]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1913 | [[Мәскәү]] | 1990 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q6908314|Менахем Мендель Ставоровский]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1921-12-27 | [[Гродно|Һродна]] | 1983-11-13 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q7212293|Хаим Кугель]]'' | ''[[:d:Q4175034|кануннар чыгаручы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | 1896-03-25 | [[Минск]] | 1953-02-04 | ''[[:d:Q192213|Holon]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хәмид Мөштәри]] | [[математик]] | 1900-07-22 | [[Ырынбур]] | 1981-01-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаэль Зон]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1874-12-01 | [[Сембер]] | 1956-10-27 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Янишевский]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1875-02-05 | [[Казан]] | 1944-12-22 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q9138423|Abraham Wirszubski]]'' | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1871-12-21 | [[Vilnius|Вилнүс]] | 1943 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Фаворский (1873)]] | ''[[:d:Q15839237|neuropathologist]]'' | 1873-02-10 | ''[[:d:Q27535879|Sedlistoye]]'' | 1930-02-17 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q9159625|Aristarch Iljin]]'' | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1874 | | 1960-07-07 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Артур Марушевски]] | [[офицер]] | 1886-12-21 | [[Варшава|Варшау]] | 1945-12-06 | [[Керколди]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Лаврентьев]] | [[галим]] | 1892-07-31 | [[Казан]] | 1944-02-09 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Станислав Оконевски]] | [[офицер]] | 1886-08-16 | [[Радом]] | 1966-11-21 | [[Лондон]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Хардин]] | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1850 | [[Самар]] | 1920-12-15 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Җәүдәт Дәрзаман]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1945-10-13 | [[Сугышлы (Лениногорск районы)|Сугышлы]] | | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q11728985|Юлия Заблоцка]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1931-02-14 | [[Забже]] | 1993-03-26 | [[Познань]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q11729101|Юлиан Ротштадт]]'' | ''[[:d:Q783906|невролог]]'' | 1871 | [[Варшава|Варшау]] | 1942 | [[Варшава|Варшау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юзеф Твардҗицки]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1890-05-15 | [[Радом]] | 1972-04-09 | [[Краков]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Янишевский]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1662561|палиянтулыг]]'' | 1871-12-02<br/>1871-12-14 | [[Казан]] | 1949-12-04 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q11778936|Михал Круковский]]'' | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]'' | 1891-04-10 | ''[[:d:Q16454059|Juodaklonis]]'' | 1940-04 | [[Харьков]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12077620|Александр Александров]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1919-10-25 | [[Тверь өлкәсе]] | 2010-07-26 | [[Ижау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12077651|Михаил Александровский]]'' | | 1810 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Вотчал]] | ''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1864-10-14 | ''[[:d:Q148912|Борзна]]'' | 1937-04-01 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Геннадий Матвеев]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1908-08-21 | [[Пектубай]] | 1996-01-23 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12130089|Владимир Морозов]]'' | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1910-12-15 | [[Вологда]] | 1975-01-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12130216|Владимир Московкин]]'' | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1952-02-05 | [[Ялта]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Синцов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>[[галим]] | 1845<br/>1845-03-30 | [[Могилев губернасы|Мәгилү гөбернәсе]] | 1914-07-06 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Карл Фойгт]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1808-04-07 | [[Нарва]] | 1873-10-30 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Никанор Хржонщевский]] | ''[[:d:Q2552072|гистулыг]]'' | 1836-08-07 | [[Пермь]] | 1906-09-01 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12532743|Базарбай Мәмәтов]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1888-05-20 | ''[[:d:Q2556173|Sarkand District]]'' | 1946 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12547581|Иса Кашкынбаев]]'' | | 1891 | | 1948-05-12 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12555212|Моратбәк Карабаев]]'' | [[галим]] | 1952-07-15 | [[Таскескен (Түркестан өлкәсе)]] | 2022-05-26 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мокыш Буштаев]] | [[хокук белгече]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1897 | [[Баянавыл]] | 1921 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12560552|Садыйк Аманҗолов]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1885-08-28 | [[Алматы өлкәсе]] | 1941-12 | [[Ташкент]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вәлитхан Таначев]] | [[адвокат]] | 1882 | [[Бүкәй Урдасы]] | 1968 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q12570452|Мәҗит Шомбалов]]'' | | 1873-04-20 | ''[[:d:Q2736647|Bokey Orda District]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Газиз Гобәйдуллин]] | [[язучы]] | 1887-06-15 | [[Казан]] | 1937-10-13 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q13028024|Иван Куликов]]'' | [[галим]] | 1949-04-10 | [[Хоцимск]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Флүзә Хәйруллина]] | ''[[:d:Q15253558|активист]]'' | 1960-02-07 | [[Бакалы районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Азат Әхмәдуллин]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1932-10-13 | [[Байлар Сабасы]] | 2021-12-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альберт Гыйльметдинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1956-07-27 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альберт Фәтхи]] | | 1937-07-08 | [[Такталачык (Актаныш районы)|Такталачык]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Билсур Габделхәев]] | [[галим]] | 1936-10-29 | ''[[:d:Q27579070|Txistoprudni]]'' | 2008-03-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вакыйф Нуруллин]] | [[язучы]] | 1935-05-01 | [[Югары Әшнәк]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Газинур Морат]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1959-08-18 | [[Зур Сәрдек]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гариф Ахунов]] | [[язучы]] | 1925-09-18 | [[Кече Өчиле]] | 2000-06-04 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гәрәй Рәхим]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1941-07-15 | [[Аланлык]] | 2021-09-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Фәтхетдинов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1933 | | 1991 | [[Костанай|Куштанай]] |- | | [[Илшат Вәлиулла]] | [[язучы]] | 1967-03-19 | [[Олы Ачасыр]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ким Миңнуллин]] | ''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q1162163|директор]]''<br/>''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1959-01-04 | [[Шәммәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ленар Шәех]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1982-10-04 | [[Такталачык (Актаныш районы)|Такталачык]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ләбиб Лерон]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1961-11-11 | [[Түреш (Мөслим районы)|Түреш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мансур Сафин]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1949-05-11 | [[Кемерово өлкәсе]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мансур Шиһапов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q1776724|театр директоры]]''<br/>''[[:d:Q822146|җыр сүзләрен язучы]]'' | 1940-05-01 | [[Яншык (Татарстан)]] | 2022-12-09 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марсель Әхмәтҗанов]] | ''[[:d:Q28255863|textologist]]''<br/>''[[:d:Q26709887|археограф]]'' | 1939-03-26 | [[Шөгер]] | 2025-04-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марсель Галиев]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1946-10-08 | [[Балтач (Азнакай районы)|Балтач]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мәхмүт Әхмәтҗанов]] | [[укытучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | 1927-02-14 | [[Нәсибаш]] | 2010-04-04 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мөхәммәт Мәһдиев]] | [[язучы]] | 1930-12-01 | [[Гөберчәк]] | 1995-06-14 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Нәбирә Гыйматдинова]] | [[язучы]] | 1956-10-20 | [[Карасу (Татарстан)|Карасу]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Нәҗибә Сафина]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1949-03-02 | [[Кисәк Каен]] | 2025-01-11 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Фәйзуллин]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1943-08-04 | [[Балтач (Юлсубино)|Балтач]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рамай Юлдашев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1970-03-24 | [[Ибрай (Ырынбур өлкәсе)|Ибрай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рамил Төхфәтуллин]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1966-10-02 | [[Галиәсгар Камал урамы (Казан)|Галиәсгар Камал урамы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рашат Гайнанов]] | | 1925-10-25 | [[Салават районы]] | | |- | | [[Риза Шәфи]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q151197|хәрби инженер]]'' | 1923-02-20 | [[Кыйгы районы]] | 2004-12-03 | [[Воткинск|Вуткин]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Роза Туфитуллова]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1945-10-17 | [[Яңа Үзи]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәдиф Сәгъди]] | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1957-07-17 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәдиф Гаташ]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1941-03-30 | [[Марс (Кушнарин районы)|Марс]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәмис Аймәт]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q9363889|әдәби тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q822146|җыр сүзләрен язучы]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[җырчы]] | 1968-10-04 | [[Мунчәли|Иске Мочали]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәшит Ахунов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q131524|эшкуар]]''<br/>''[[:d:Q15472169|иганәче]]'' | 1953-10-24 | [[Казан]] | 2016-03-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәшит Әхмәтҗанов]] | [[шагыйрь]] | 1941-04-14 | [[Татар Кандызы]] | 1995-01-05 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Салихҗан Күкләшев]] | [[язучы]] | 1811-03-01 | [[Ырынбур]] | 1863<br/>1864<br/>1878 | [[Ырынбур]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тәлгать Галиуллин]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1938-07-22 | [[Кычытканлы]] | | |- | | [[Тәүфикъ Әйди]] | [[язучы]] | 1941-05-01 | ''[[:d:Q4464898|Туголесски-Бор]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәиз Зөлкәрнәев]] | ''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>[[язучы]] | 1951-12-04 | [[Сөендек (Бакалы районы)|Сөендек]] | 1997 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәнзаман Баттал]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]'' | 1939-02-16 | [[Ырыс]] | 2015-08-04 | [[Казан]] |- | | [[Фәрваз Миңнуллин]] | [[язучы]] | 1934-08-05 | [[Арча районы]] | | |- | | [[Фәрит Бәшир]] | | 1958-11-30 | [[Арча районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәһимә Хисамова]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1936-12-01 | [[Ютазы районы]] | | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хатыйп Миңнегулов]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1939-05-12 | [[Апач (Зәй районы)|Апач]] | | |- | | [[Эльмира Закирова]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1955-12-19 | [[Актаныш районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Энгель Нигъмәтуллин]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1930-11-06 | | No/unknown value | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Энгель Таһиров]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1940-08-04 | [[Иске Шөгер]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q13208746|Яхъя Халитов]]'' | | 1929-08-22 | [[Үтәмеш (Тәтеш районы)|Үтәмеш]] | 2016-01-02 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әхсән Баян]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1927-12-08 | [[Әшмән (Илеш районы)|Ашман]] | 2013-05-07 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Руслан Айсин (1980)|Руслан Айсин]] | ''[[:d:Q15253558|активист]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1980-04-22 | [[Сембер]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Арсентий Орлов]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1918-07-08 | [[Сюндюково]] | 1941 | [[Беларус Совет Социалистик Республикасы]] |- | | [[Рифат Сәлах]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1987-07-08 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q13493642|Айдар Әхәтов]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q15839134|эколог]]''<br/>''[[:d:Q483501|сәнгатькәр]]'' | 1957-06-20 | [[Тубыл]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марсель Зарипов]] | [[язучы]] | 1931-10-23 | [[Янурыс]] | 2017-01-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алтмышбай Калмәнов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1860 | ''[[:d:Q4454459|Тимер өязе]]'' | 1937 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Ильенко]] | | 1847 | [[Казан]] | 1918 | [[Ростов-на-Дону]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Юферов]] | | 1800 | No/unknown value | 1864-01-18 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Щербаков|Александр Чербаков]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1872-03-22 | [[Россия империясе]] | 1922-11-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Шестаков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q26132815|Byzantinist]]'' | 1864-08-13 | [[Казан]] | 1940-11-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Шебуев]] | [[язучы]] | 1874-01-12 | [[Иске Шигали]] | 1937-02-08<br/>1937-02 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алкуин Шарбе]] | | 1823 | [[Грос-Зарау]] | 1873 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ирина Хрунова]] | [[адвокат]] | 1975-09-28 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Агарков]] | [[галим]]<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1890-03-20 | [[Казан]] | 1947-07-26 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Баратаев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1861-10-21 | ''[[:d:Q37891420|Баратаевка]]'' | 1930-01-12 | [[Сембер]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марат Бариев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1961-07-09 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Болотов]] | [[галим]] | 1870 | [[Казан]] | 1922-09-13 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Кирилл Большаков]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1906-12-11 | [[Ряжск]] | 1992-12-27 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Борок]] | | 1881 | ''[[:d:Q638592|Krāslava]]'' | 1951 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рамил Вәлиев (1955)|Рəмил Вəлиев]] | [[галим]] | 1955-08-28 | [[Керкәле (Лениногорск районы)|Керкәле]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алмас Гарәфиев]] | ''[[:d:Q13210922|төркиятче]]'' | 1948-02-14 | [[Иске Чишмә]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Григорий Глинский]] | [[галим]] | 1842-01-20 | [[Самар губернасы]] | 1884-04-24 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Горизонтов]] | ''[[:d:Q2640827|гинеколог]]''<br/>''[[:d:Q13638192|акушер]]'' | 1879-05-11 | [[Казан]] | 1949-04-29 | [[Новосибирск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Платон Граве]] | [[математик]] | 1867-04-07 | [[Рязань]] | 1919-11-18 | [[Воронеж]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Грязневич]] | ''[[:d:Q620573|гарәбиятче]]''<br/>''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q16832248|iranologist]]''<br/>''[[:d:Q3155377|ислам белгече]]'' | 1929-09-19 | ''[[:d:Q25509994|Павловка]]'' | 1997-02-12 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Гуляев (1870)|Александр Гуляев]] | [[фәлсәфәче]] | 1870-06-11 | ''[[:d:Q4100872|Быдреевка]]'' | 1935-11-19 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Григорий Гутоп]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1853-03-12 | [[Уфа]] | 1917 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Габделәхәт Фәхреддинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1892-01-12 | [[Чыбыклы]] | 1938-09-16 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Догел]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1865-09-11 | [[Һайделберг]] | 1936-08-25 | [[Париж]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Григорий Дормидонтов]] | [[хокук белгече]] | 1852-09-30 | [[Городище (Пинзә өлкәсе)|Городичче]] | 1919-05-16 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Олег Ерастов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1940-08-20 | [[Вахруши (Слабутски районы, штп)|Вахруши]] | 1988-11-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ипполит Забусов]] | [[галим]] | 1872-01-30 | [[Санкт-Петербург]] | 1917-07 | [[Казан губернасы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Здравосмыслов]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1869-07-12 | [[Әстерхан]] | 1944-12-25 | [[Лемго]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Һерман Клүге]] | ''[[:d:Q65054941|bryozoologist]]''<br/>''[[:d:Q109120509|zoological collector]]'' | 1871-05-27 | [[Радом губернасы|Радом гөбернәсе]]<br/>[[Радом]] | 1956-12-25 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аарон Колен]] | ''[[:d:Q12013238|күзбелгеч]]'' | 1893-12-27 | [[Кукан]] | 1978-05-10 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Леонард Колмачевский]] | | 1850-01-17 | No/unknown value | 1889-12-24 | [[Брянск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Копосов]] | | 1952-10-09 | ''[[:d:Q18804873|Уткино]]'' | 2013-07-31 | [[Түбән Новгород өлкәсе|Нижгар өлкәсе]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Корнильев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1869 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Лебедев]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q723682|dean]]'' | 1833-10-01 | [[Түбән Новгород]] | 1909-05-02 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Лихачев]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1832-07-04 | [[Казан губернасы]] | 1890-08-23 | [[Казан губернасы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Лобачевский]] | | 1794 | [[Россия империясе]] | 1870 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Логачёв]] | [[галим]] | 1898-11-11 | [[Белозерье (Сембер өлкәсе)|Белозерье]] | 1978-11-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Малиновский|Михаил Малиновски]] | ''[[:d:Q2640827|гинеколог]]''<br/>''[[:d:Q13638192|акушер]]'' | 1880-10-04 | ''[[:d:Q18791831|Неклүдово]]'' | 1976-05-04 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Мальмберг]] | ''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>''[[:d:Q15983985|классик археолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1860-12-01 | [[Мәскәү]] | 1921-12-09 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Мещанинов (1846)|Иван Мещанинов]] | [[хокук белгече]] | 1846-08-17 | [[Сарытау губернасы]] | 1918-10-22 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Моллесон]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q651566|hygienist]]'' | 1842-02-22 | [[Иркутск]] | 1920-12-18 | [[Воронеж]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Теренин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1873-09-27 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Герман Мягков]] | [[галим]] | 1946-07-10 | [[Ярославль]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Навроцкий]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q620573|гарәбиятче]]'' | 1823-11-11 | | 1871-01-21 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәридә Танташева]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1936-09-04 | [[Бохара]] | 2012-07-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Индус Таһиров|Индус Таhиров]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1936-05-24 | [[Лениногорск районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Сызганов]] | [[хирург]] | 1896-08-04 | [[Арча]] | 1980-10-08 | [[Алматы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Сурков]] | [[галим]] | 1926-07-12 | [[Зөя кантоны]] | 2016-04-12 | [[Новосибирск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Нечаев]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1864-01-31 | [[Казан]] | 1915-09-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фёдор Суворов]] | [[математик]] | 1845-09-26 | [[Кошва]] | 1911-07-02 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иринарх Стратонов]] | [[язучы]] | 1881-01-10 | [[Казан]] | 1945 | [[Buxenwald]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Овчинников]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1863 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Орлов]] | | 1856-05-25 | | 1915-06-23 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Остроумов (зоолог)]] | [[галим]] | 1858 | [[Сембер]] | 1925 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Остряков]] | | 1871-08-14 | [[Богырыслан]] | 1951-12-25 | [[Сочи]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Парфентьев]] | [[математик]]<br/>[[укытучы]] | 1877-01-31 | [[Казан]] | 1943-01-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Сергиев]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q12773412|паразитулыг]]''<br/>''[[:d:Q15634281|virologist]]''<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologist]]'' | 1893-07-10 | ''[[:d:Q7585757|Sretensky, Russia]]'' | 1973-07-12 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Семёнов (1860)|Николай Семёнов]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1860 | [[Петровск (Сарытау өлкәсе)|Питрау]] | 1919 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нестор Петровский]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q15976341|ыславис]]'' | 1875-03-01 | [[Казан]] | 1921-02-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дормидонт Самсонов]] | [[шагыйрь]] | 1793 | No/unknown value | 1822-09-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вадим Кондаков]] | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1886-03-27 | [[Уса]] | 1959-05-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Валентина Сочнева]] | | 1936-06-09 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15632362|Наркиз Чупин]]'' | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q1160621|җирле тарих]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1824-02-04 | [[Екатеринбург]] | 1882-04-12 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15696895|Вацлав Гавронский]]'' | | 1893-03-05 | [[Санкт-Петербург]] | 1973 | [[Чикаго]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15699375|Александр Гераклитов]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q17132038|палиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q33386280|bibliologist]]'' | 1867-11-18 | [[Камышлы (Волгоград өлкәсе)|Камышлы]] | 1933-04-11 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15720254|Михаил Воронов]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1840-09-05 | [[Сарытау]]<br/>[[Ялта]] | 1873-01-19 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15720291|Николай Золотницкий]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1829-12-15<br/>1829-12-03 | [[Чабаксар өязе]] | 1880-05-26<br/>1880-05-14 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15720353|Валериан Назарьев]]'' | | 1830 | | 1902-03-12 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q15918753|Иван Герсаимов]]'' | | 1894 | [[Уфа губернасы]] | 1937 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Владимиров (1854)|Пётр Владимиров]] | ''[[:d:Q60098894|Russian studies scholar]]''<br/>''[[:d:Q27058542|belarussist]]''<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1854-12-31 | [[Казан]] | 1902 | [[Россия империясе]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16269456|Марат Йосыпов]]'' | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1956-02-12 | [[Әлмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фрума Арест]] | [[галим]] | 1913-11-26 | [[Казан]] | 1991-02-22 | [[Ашкабад]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фёдор Гахов]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1906-02-19 | [[Черкесск]] | 1980-03-30 | [[Минск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Державин]] | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1878-12-05 | [[Казан]] | 1963-09-17 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16371398|Аршак Костанян]]'' | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1865-11-26 | ''[[:d:Q158903|Шуша]]'' | 1920-01-12 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16405547|Рихард Хуго Кахо]]'' | ''[[:d:Q864503|биолог]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1885-11-15 | [[Пәрну]] | 1964-09-17 | [[Һамбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16436413|Рәхимҗан Мәрсеков]]'' | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1877-08-07 | ''[[:d:Q2550757|Ulan District]]'' | 1937 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16526285|Адәм Фрысберг]]'' | ''[[:d:Q2640827|гинеколог]]'' | 1882-10-01 | [[Варшава|Варшау]] | 1940 | ''[[:d:Q321107|Katyn]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16582608|Норберт Коломейчик]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1238570|сәясәт белгече]]'' | 1930-11-11 | ''[[:d:Q325124|Александрув-Куявски]]'' | 1994-05-02 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16598785|Рызард Халаба]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1930-11-20 | | 1992-11-20 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Булич]] | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1824-02-03<br/>1824 | [[Курган]] | 1895-05-24 | [[Урыс Йорткүле]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Елизаров]] | [[галим]] | 1954-08-14 | ''[[:d:Q854760|Dovhe]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Жадин]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]''<br/>''[[:d:Q11710359|гидробиолог]]''<br/>''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[галим]] | 1896-07-18 | [[Мөрәм|Муром]] | 1974-02-09 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Усман Куатов]] | | 1897 | [[Орски өязе|Ыр өязе]] | 1956 | [[Бакы]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илья Майоров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1890-07-15 | [[Тын Су авылы|Тихий Плес]] | 1941-09-11 | [[Орёл өлкәсе]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16682458|Евлампий Огородников]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]'' | 1816-10-03 | [[Төмән]] | 1884-03-13 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Остроумов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1898-12-27 | [[Пенза]] | 1985-05-20 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Реформатский]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1864-11-25 | ''[[:d:Q56026010|Borisoglebskoye]]'' | 1937-12-27 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әсгать Сәфәров|Әсгать Сәфәрев]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]'' | 1961-10-20 | [[Яңа Шимбер]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16703614|Леонид Кругликовский]]'' | ''[[:d:Q497294|lepidopterist]]''<br/>''[[:d:Q3055126|бөҗәкбелгеч]]'' | 1864 | [[Сарапул]] | 1930 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Тимьянский]] | [[галим]] | 1791 | No/unknown value | 1840 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16718191|Георгий Чефранов]]'' | [[галим]] | 1922-02-27 | [[Охтырка]] | 1991-04-01 | [[Таганрог]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Ягодинский]] | [[фәлсәфәче]] | 1869-02-23 | [[Казан]] | No/unknown value | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Салих Япиев]] | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1914-09-17 | [[Чиләбе]] | 1993-12-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q16723470|Януарий Ярцов]]'' | [[галим]] | 1792-03-10 | [[Екатеринбург]] | 1861-12-03 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вил Ганиев]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1934-07-10 | [[Норлат (Яшел Үзән районы)|Норлат]] | 2005-04-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Роберт Бикмөхәммәтов]] | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]'' | 1928-11-05 | [[Илеш]] | 1995-08-28 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марс Фәтхуллин]] | [[Галәмче|галәмгизәр]] | 1939-03-14 | [[Иске Шәйморза]] | 2003-04-15 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Лапкин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1903-01-18 | ''[[:d:Q761130|Һеническ]]'' | 1993-10-16 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Козырев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1905-05-04 | [[Ашкабад]] | 1979-10-21 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Половинкин]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1887-10-31<br/>1887-11-12 | [[Ичиксы]] | 1955-07-28<br/>1955-07-26 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Кузьминых]] | ''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>[[Гыйльми хезмәткәр]] | 1951-09-11 | [[Отары (Оршанка районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Дерюгин]] | [[галим]] | 1928-11-22 | [[Алабуга]] | 1988-09-22 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Орлов (1840)|Александр Орлов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1840-10-13 | [[Инсар (шәһәр)|Инсар]] | 1889-04-03 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юлиан Шелль]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1846 | [[Vilnius|Вилнүс]] | 1881-02-01 | [[Vilnius|Вилнүс]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q17617617|Фирдүс Фәтклисламов]]'' | [[галим]] | 1962-09-14 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәис Сөләйманов (1984)|Рәис Сөләйманов]] | ''[[:d:Q3155377|ислам белгече]]'' | 1984-06-25 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Доманжо]] | [[галим]] | 1881-04-29 | [[Пенза губернасы]] | 1922-09-09 | [[Иркутск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Лаптев]] | [[галим]] | 1885-02-07 | [[Пермь]] | 1948-10-06 | [[Ашкабад]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вячеслав Аристовский]] | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]'' | 1882-12-05 | [[Чистай]] | 1950-05-04 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q18226846|Любовь Васильева]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1901-02-06 | [[Сарытау]] | 1985-07-07 | [[Владивосток]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Аристов]] | [[композитор]] | 1842 | [[Тубыл]] | 1910-05-14 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Саланов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1907-03-27 | [[Кормыш|Курмыш]] | 1968-10-25 | [[Түбән Новгород]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q18327343|Дмитрий Шестаков]]'' | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q26132815|Byzantinist]]''<br/>''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1869-10-29 | [[Казан]] | 1937-06-17 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Сливко]] | | 1884-08-04 | [[Минзәлә|Минзәлә шәһәре]] | 1972-12-22 | [[Омск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Абрам Кассиль]] | ''[[:d:Q2640827|гинеколог]]''<br/>''[[:d:Q13638192|акушер]]'' | 1875 | ''[[:d:Q1719466|Паневеҗис]]'' | 1951-03-15 | [[Энгельс (шәһәр)|Энгельс]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Ливанов]] | [[галим]] | 1907-10-20 | [[Казан]] | 1986-05-25 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аркадий Алексеев (1946)|Аркадий Алексеев]] | [[галим]] | 1946-10-17 | [[Казан]] | 2018-07-29 | [[Владивосток]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Захаров (1885)|Иван Захаров]] | [[галим]] | 1885-01-03 | [[Варламово (Чиләбе өлкәсе)|Варламово]] | 1958-05 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семён Капустин]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1828-10-14 | [[Тубыл]] | 1891-01-14 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Лапин]] | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1958649|school inspector]]''<br/>''[[:d:Q15143191|science communicator]]'' | 1823<br/>1825 | [[Пермь]] | 1886-01-11 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q18698402|Александр Повзнер]]'' | [[математик]] | 1915-06-27 | [[Полтава|Палтау]] | 2008-04-21 | [[Вашингтон (башкала)|Вашингтон]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Гроссман]] | [[галим]] | 1910 | No/unknown value | 1954-02-05 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q18755187|Константин Пятницкий]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q11774156|мемуарист]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1864-03-31 | ''[[:d:Q4219291|Kemtsy Park]]'' | 1938-01-06 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q18759510|Вениамин Португалов]]'' | [[галим]]<br/>''[[:d:Q551835|physician writer]]'' | 1835 | [[Полтава|Палтау]] | 1896-10-20 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Заводовский]] | [[укытучы]] | 1891-11-29 | [[Петрозаводск]] | 1941-12-05 | ''[[:d:Q542227|Медвежьегорск районы]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Нужин]] | | 1914-10-21 | ''[[:d:Q28526674|Ostrozhka]]'' | 1983-08-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Ложкин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1868 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Львов]] | [[язучы]] | 1821-02-19 | [[Санкт-Петербург]] | 1872-04-12 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Марко]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1878-08-14 | [[Казан]] | 1963 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Парин (1877)|Васили Парин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1877 | [[Малмыж өязе]] | 1947 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q19691570|Мечислав Шпакевич]]'' | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q105186|даруханәче]]''<br/>''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1890-01-01 | ''[[:d:Q193177|Сандомеж]]'' | 1945-06-26 | [[Торунь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q19906576|Владимир Ковалевский]]'' | ''[[:d:Q1201260|хәрби табиб]]'' | 1875 | | 1918-12-13 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аркадий Воловик]] | [[галим]] | 1892-12-01 | [[Киев]] | 1980-01-07 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәйзрахман Бәгишев]] | | 1911-11-11 | [[Әҗе]] | 1987-08-16 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q19909831|Владимир Шестаков]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1947-01-01 | [[Ырынбур өлкәсе]] | 2023-09-24 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q19910282|Василий Кузнецов]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1905-12-25 | [[Алатыр]] | 1988<br/>1989-09-10 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Соймонов]] | [[шагыйрь]] | 1851-05-02 | [[Казан]] | 1888-09-12 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альберт Пинкевич]] | [[галим]] | 1884-01-05<br/>1883-12-24 | [[Өренде]] | 1937-12-25 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q20483740|Мөхәммәтҗан Карабаев]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1858<br/>1858-12 | [[Введенка (Костанай өлкәсе)]] | 1928 | ''[[:d:Q4249290|Kustanay Okrug]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q20556791|Азади Рәхимов]]'' | | 1958 | [[Дагстан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q20559057|Платон Кешелава]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6430706|тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1893 | ''[[:d:Q12867753|Ozurget Uyezd]]'' | 1963-09-18 | [[Tbilisi|Тбилиси]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Клара Булатова]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]'' | 1936-03-18 | [[Татар Карамалысы]] | 2025-04-29 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вахит Хаков]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1926-08-16 | [[Буа районы]] | 2008-08-20 | [[Казан]] |- | | [[Рәхим Гайсин]] | [[шагыйрь]] | 1950-04-26 | [[Омск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Гарифуллин]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1939-05-05 | [[Яхшыбай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наил Зәбиров]] | | 1953-09-05 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Тереза Камалова]] | | 1970-09-30 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фоат Комаров]] | [[мэр]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1958-06-26 | [[Әлмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Зиннур Мансуров]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1949-07-15 | [[Түбән Ушмы (Мамадыш районы)|Түбән Ушма (Мамадыш районы)]] | | |- | | [[Рөстәм Мингалим]] | | 1937-08-15 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марат Мәһдиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1952-07-26 | [[Бөгелмә]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илбарис Надиров]] | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | 1925-04-15 | [[Әлмәт районы]] | 2009-08-20 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәис Борһанов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1960-12-01 | [[Иске Чәчкаб]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Габделхәй Сабитов]] | [[язучы]] | 1931-06-28 | [[Югары Тәкермән]] | 1995 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Җәүдәт Сөләйманов|Җәүдәт Шәүкәт улы Сөләйманов]] | ''[[:d:Q15976270|санак тел белемчесе]]''<br/>''[[:d:Q121867593|фәнни җитәкче]]''<br/>''[[:d:Q4182948|кафедра җитәкчесе]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1955-03-15 | [[Кызыл Чишмә (Батыр районы)|Кызыл Чишмә]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фуат Ганиев]] | [[галим]] | 1930-08-01 | [[Нәсибаш]] | 2016-02-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әнвәр Хәйри]] | [[галим]] | 1947 | [[Шәрбән]] | 2014-07-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаил Хәким]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1238570|сәясәт белгече]]'' | 1947-02-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нәҗип Хәлфин]] | [[язучы]] | 1886 | [[Казан]] | 1937-10-13 | |- | | [[Хәниф Хәйруллин]] | [[язучы]] | 1931-09-12 | [[Сарман]] | | |- | | [[Хәнәфи Бәдигый]] | [[язучы]] | 1941-01-13 | [[Арча районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ирек Шәрипов]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1969-11-15 | [[Әгерҗе районы]] | | |- | | [[Эльмира Шәрифуллина]] | | 1947 | [[Мөслим районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хәмит Ярми]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | 1904-05-05 | [[Кырынкүл]] | 1981-10-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Шәүрә Гыйльманова]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1954-01-01 | [[Гафури районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хәлил Сәлимов]] | [[композитор]] | 1947 | [[Апас районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q21029850|Леонид Демидович]]'' | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1937-07-10 | [[Казан]] | 1999 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Арнольдов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1861-09-12 | [[Сембер]] | 1941 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Глушков]] | [[галим]] | 1882-12-31 | [[Сембер]] | 1966-07-21 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Гречкин]] | [[галим]] | 1952-06-04 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владислав Губерт]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q1919436|педиатр]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1863-02 | [[Каманича]] | 1941-12 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Дыхно]] | [[хирург]] | 1911-10-09 | [[Смоленск]] | 1957-07-30 | [[Красноярск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамиан Кочнев]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1870-11-01 | [[Нюрба|Нүрба]] | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Ловчев]] | [[галим]] | 1958-01-15 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Чирковский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1874-12-19 | [[Пермь]] | 1956-03-02 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мәгъсүм Сәлахов|Мәгъсүм Сәләхов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1951-07-13 | [[Рудный]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Савельев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1848-11-10 | [[Түбән Новгород]] | 1916-05-29 | [[Түбән Новгород]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Всеволод Первушин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1869-11-27 | [[Пермь]] | 1954-12-21 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Петр Денисов]] | [[галим]] | 1928-08-28 | [[Батыр районы]] | 2014-04-24 | [[Россия]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Баранов (1889)|Владимир Баранов]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1889-02-21 | [[Олы Нырты]] | 1967-08-03 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Андреев (1940)|Валентин Андреев]] | [[галим]] | 1940-03-25 | [[Олы Кабан]] | 2015-04-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Леонид Андреев]] | [[хирург]] | 1891 | [[Түбән Новгород]] | 1941-09-02 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Барыкин]] | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]''<br/>''[[:d:Q12765408|epidemiologist]]''<br/>''[[:d:Q12119633|immunologist]]'' | 1879-11-22<br/>1874 | [[Орёл губернасы]] | 1939-04-15<br/>1942 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ольга Бороднева]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q13590141|алыпбаручы]]''<br/>''[[:d:Q22976182|television journalist]]'' | 1986-05-14 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q21639333|Андрей Ермолаев]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q3126128|генетик]]''<br/>''[[:d:Q16063546|historian of science]]'' | 1959-06-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Кулагин]] | [[галим]] | 1929-11-14 | ''[[:d:Q4477066|Уришка]]'' | 1983-10-20 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Лентовский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1798 | | 1867 | [[Иске Майна]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Летяев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1958-10-30 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Лев Мандельштам]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1838 | ''[[:d:Q393332|Жагаре]]'' | 1901-02-21 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Разенков]] | [[галим]] | 1888-11-14 | [[Кадыковка (Сембер өлкәсе)|Кадыковка]] | 1954-11-14 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наил Мөхәррәмов]] | [[галим]] | 1953-01-21 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q21857138|Пётр Останков]]'' | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1867 | | 1949 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q21993458|Анна Берзкалне]]'' | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | 1891-01-15 | ''[[:d:Q16356446|Vējava Parish]]'' | 1956-03-01 | [[Рига]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Иоффе]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q3779582|microbiologist]]''<br/>''[[:d:Q12119633|immunologist]]'' | 1898-02-14 | [[Мглин]] | 1979-04-01 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аркадий Пудовик]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1916-03-15 | [[Чуел]] | 2006-02-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаил Шәкүров]] | ''[[:d:Q212980|психолог]]'' | 1930-02-13 | [[Озын Куак]] | 2013-06-24 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Феофан Ерёмин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1866-03-05 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] | 1919 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Покровский]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1872 | No/unknown value | 1963 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Егоров (1899)|Сергей Егоров]] | [[галим]] | 1899-10-02 | [[Алатыр]] | 1969-12-13 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Корсаков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1850 | ''[[:d:Q4109687|Весьегонск өязе]]'' | 1912-03-24 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Дания Сабирова]] | [[галим]] | 1944-05-20 | [[Сиңгел]] | 2015-07-15 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Александров (1908—?)|Николай Александров]] | [[галим]] | 1908 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q23656663|Владимир Хрунов]]'' | ''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]''<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1877-06-03 | [[Ырынбур]] | 1969 | [[Чаплыгин (шәһәр)|Чаплыгин]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Петр Широков|Пөтр Широков]] | [[математик]] | 1895-01-28 | [[Казан]] | 1944-02-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәния Габидуллина]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1957-03-04 | [[Дүртөйле районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q23943649|Ян Хенрик Любиницкий]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1877-03-08 | [[Чернигов|Черниһив]] | 1947 | [[Люблин|Лүблин]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Бикәев]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1974-09-07 | [[Касыйм (шәһәр)|Касыйм]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наил Сәхибуллин]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]'' | 1940-10-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Кармилов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1889-11-26 | [[Калининск]] | 1954-10-18 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Ляхов|Сергей Ләхов]] | ''[[:d:Q11710359|гидробиолог]]'' | 1910-02-05 | [[Казан]] | 1986-04-04 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Һарун Йосыпов]] | [[галим]] | 1914-06-22 | [[Казан]] | 1968-06-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нота Клячкин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1881-09-08 | [[Могилев губернасы|Мәгилү гөбернәсе]] | 1938-08-07 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Авдеев]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1908-02-08 | [[Изгар]] | 1981-02-05 | [[Ровно|Ривне]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Бакунин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1874-10-07 | ''[[:d:Q19966146|Дәдино]]'' | 1945-01-10 | [[Сент-Женевьев-де-Буа (Эссонна)|Сент-Женевьев-де-Буа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Карасик]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1894-08-24 | [[Самар]] | 1964-06-14 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q24642069|Владимир Трапезников]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1874-07-22 | [[Пермь]] | 1937-12-26 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Котиков]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1897-02-03 | [[Иске Ладога]] | 1979 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q24643596|Тадеуш Ярошинский]]'' | ''[[:d:Q212980|психолог]]'' | 1880-09-22 | [[Сухе-Липе]] | 1933-05-20 | ''[[:d:Q9248407|Dziekanka]]'' |- | | [[Флёра Сафиуллина|Флүрә Сәфиуллина]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1938-05-24 | [[Тукай районы]] | 2011-12-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Шамил Башкиров]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1927-01-01 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Лебедев (1874)|Александр Лебедев]] | ''[[:d:Q3055126|бөҗәкбелгеч]]'' | 1874-10-08 | [[Казан]] | 1936-01-27 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Шәехгаттар Иманаев|Шәехгаттар Хәсән улы Иманаев]] | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]''<br/>[[адвокат]]<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q589298|баш мөхәррир]]'' | 1875-08-07 | [[Тирсә]] | | |- | | [[Габделмәңгыйм Әминов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1908-02-15 | [[Волгоград өлкәсе]] | | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q24938181|Дмитрий Мазуров]]'' | ''[[:d:Q43845|эшмәкәр]]''<br/>[[Радиофизика|sадиофизика]] | 1976-01-25 | [[Байкоңгыр|Байкуңгыр]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q25390648|Александра Троицкая]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1896-05-14 | ''[[:d:Q4264178|Likhvinsky Uyezd]]'' | 1979-04-14 | [[Калуга]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Асия Тимерәсова|Асия Тимерәсева]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1974-05-11 | [[Казан]] | | |- | | [[Дания Сәлимова]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1957-01-02 | | | |- | | [[Мансур Мортазин]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1966-09-22 | [[Балык Бистәсе районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Артем Сидоров]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]'' | 1975-07-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Җәүдәт Салихов]] | | 1959-01-08 | [[Әлмәт (Сарман районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Айдар Хәбетдинов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1972-04-30 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Раил Садриев]] | ''[[:d:Q3455803|режиссёр]]'' | 1966-10-14 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әхәт Мушинский]] | [[язучы]] | 1951-05-27 | [[Казан]] | | |- | | [[Флера Тарханова]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1947 | [[Чистай районы]] | 2018-07-31 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илшат Гафуров]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[галим]] | 1961-08-01 | [[Баулы]] | | |- | | [[Йолдыз Шәрапова]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1962-04-10 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Илсөяр Иксанова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1966-02-07 | [[Татар Сараланы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фоат Галимуллин]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1941-03-21 | [[Арпаяз]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нәҗип Исмәгыйлев]] | ''[[:d:Q3303330|хаттат]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1948-07-30 | [[Үсәли]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әнвәр Шәрипов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1941-10-09 | [[Ютазы районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Рахмани]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1949-05-08 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәрит Галимов (радиофизик)|Фәрит Галимов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1962-01-08 | [[Азнакай районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Шамил Мөхәммәдьяров]] | [[галим]] | 1923-06-17 | [[Казан]] | 2005-05-23 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гурий Эвайн]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1882-03-15 | [[Ишем (Мишкә районы)|Ишем]] | 1938-05-11 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q25686018|Денис Сахарных]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q23038345|википедияче]]'' | 1978-05-26 | [[Ижау]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Трофим Борисов]] | [[язучы]] | 1891-11-19<br/>1891 | [[Алнаши районы|Алнаш районы]] | 1943-06-04<br/>1943 | [[Чимкәнт]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Колотинский]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1867-04-21 | ''[[:d:Q105821282|Usad]]'' | 1927-04-17 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Колотинский]] | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1869-04-21 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1921 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Гагаев]] | [[математик]] | 1897-07-20 | [[Казан]] | 1975-08-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Августа Лаврухина]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1919-11-18 | [[Казан]] | 2006-03-09 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Флүрә Баязитова]] | [[галим]] | 1942-01-02 | [[Иске Салавыч]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q26255586|Иван Быстрицкий]]'' | [[хокук белгече]] | 1862 | [[Сембер]] | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вадим Мерзляков]] | [[галим]] | 1928-10-01 | [[Иске Никольски|Иске Никольский]] | 2021-03-17 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Порай-Кошиц]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q15142825|crystallographer]]'' | 1918-01-07 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1994-04-20 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Сергиевский]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q2055046|физиолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1898-10-27 | ''[[:d:Q18172934|Жарөнки]]'' | 1982 | [[Самар]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Ге]] | [[галим]] | 1842-10-26 | [[Казан]] | 1907-07-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q27048271|Шамил Ишмөхәммәтов]]'' | [[математик]] | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q27663857|Җылдыз Мамбеталиева]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1971-01-26 | [[Бишкәк]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q27793041|Михаил Пономарёв]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1863-02-10 | [[Воронеж]] | 1921-02-01 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Тезяков]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q651566|hygienist]]''<br/>''[[:d:Q15816836|bacteriologist]]'' | 1859-11-28 | [[Югары Сырга]] | 1925-01-02 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рауль Рума]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1855-10-15 | [[Льеж]] | 1909-08-03 | [[Түбән Новгород]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Эскин]] | [[хирург]] | 1876-09-04 | [[Пермь]] | No/unknown value | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Степан Стрелков]] | [[хирург]] | 1878-07-12 | ''[[:d:Q3739717|Voskresenskoye]]'' | 1953 | [[Ижау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мәхмүтфуат Туктаров]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1880-02-05 | [[Күлбай Мораса]] | 1938-12-19 | [[Әнкара]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Мельников (1840)|Николай Мельников]] | [[галим]] | 1840-07-14 | [[Казан]] | 1900-12-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Иванов (1939)|Ладимер Иванов]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1939-04-12 | [[Чистай районы]] | 2004-10-23 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нурлыгаян Байтирәков|Нурелгаян Байтирәкев]] | [[офицер]] | 1890-11-28 | [[Шланлыкүл]] | 1974-05-17 | [[Уфа]] |- | | [[Булат Гыйззәтуллин]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1920-09-29 | [[Уфа]] | 1989 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ян Винецкий]] | ''[[:d:Q2095549|очучы]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q600751|прокурор]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1912-03-10 | [[Запорожье]] | 1987-08-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q28358574|Николай Рупасов]]'' | [[хирург]] | 1901-04-30 | [[Малмыж]] | 1968-04-14 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Крюгер]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1890-01-02 | [[Үскәмән]] | 1958-03-25 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Вормс]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1868-02-02 | ''[[:d:Q24200022|Тирсә]]'' | 1941-05-24 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Константин Леонтьев]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1849-04-02 | [[Тотьма]] | 1904-05-14 | [[Ялта]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q28359975|Пётр Конторович]]'' | [[математик]] | 1905-03-04 | [[Климавичы]] | 1968-02-27 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Наум Теребинский]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1851-12-13 | [[Ырынбур губернасы]] | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вячеслав Баранов]] | [[галим]] | 1962-10-22 | [[Кострома]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рудольф Буруковский]] | [[галим]] | 1940-02-21 | [[Хуҗанд|Хуҗант]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валерий Лазарев]] | [[галим]] | 1940-10-25 | ''[[:d:Q18781420|Коровинка]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q28500290|Сергей Перуанский]]'' | | 1938-09-14 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Калинин]] | [[галим]] | 1888-05-24 | [[Сарытау]] | 1959-06-16<br/>1959-07-16 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q28702213|Радий Ветров]]'' | | 1930-12-10 | [[Харьков]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q28703344|Эвальд Варес]]'' | ''[[:d:Q27349|стоматолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1925-06-17 | [[Санкт-Петербург]] | 2010-12-10 | [[Львов]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Франц Залеский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q15985128|medical historian]]'' | 1820-07-15 | ''[[:d:Q4084587|Березовычи]]'' | 1867-12-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Поплавский]] | | 1822-11-22 | No/unknown value | 1893-10-31 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Песошин]] | [[инженер]] | 1963-12-09 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Гущин]] | [[галим]] | 1906-12-16 | [[Түбән Новгород]] | 1965 | [[Сарытау]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Смирнов (1824)|Николай Смирнов]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]''<br/>''[[:d:Q18120029|bibliophile]]'' | 1824-11-14 | [[Нижгар губернасы|Түбән Новгород губернасы]] | 1905-10-20 | [[Петергоф|Петерһоф]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Герасимов]] | [[галим]] | 1898-10-25 | [[Казан]] | 1952-03-13 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Дымкин]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1924-10-25 | [[Кузнечиха]] | 1992-01-30 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Даль]] | [[галим]] | 1906-04-08 | [[Акмәсҗит]] | 1984 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Бугров]] | | 1966-07-22 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рамил Хәйретдинов|Рамил Хәйретдинев]] | | 1964-06-16 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Кузнецкий]] | | 1844-04-06 | [[Вольск]] | 1912-05-21 | [[Түбән Тагил]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Эльвира Батыева]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1940-10-31 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Кушелевский]] | [[укытучы]] | 1890-01-20 | [[Пермь]] | 1976-02-03 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Аркадий Лидский]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[хирург]] | 1890-12-23 | [[Краснодар]] | 1973-01-30 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Яблоков]] | [[математик]] | 1892-07-31 | [[Казан]] | 1975 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Яблоков]] | | 1933-09-10 | | 2012 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Жарков]] | | 1910 | [[Мәсәгут (Дуван районы)|Мәсәгут]] | 1974 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ринат Жданов]] | | 1944-10-11 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Жданов]] | | 1900-10-08 | [[Урыс Волчья Бистәсе|Бүре Бистәсе]] | 1972-10-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Железнов]] | | 1927-02-10 | [[Житомир]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семен Жеманов]] | | 1836 | No/unknown value | 1903 | [[Женева]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Жуков (1801)|Иван Жуков]] | | 1801 | | No/unknown value | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ярослав Заботин]] | | 1930-11-20 | [[Казан]] | 2012-10-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Забусов]] | | 1899-10-18 | [[Казан]] | 1981-03-29 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Лия Заһидуллина]] | | 1946-04-25 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q30345703|Иосиф Резниченко]]'' | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1930-11-02 | [[Kireç|Киреч]] | 2016-01-16 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Нефедьев]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1887-10-12 | [[Казан]] | 1929-05-15 | [[Ташкент]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Мәрьям Атлас]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1912-01-03 | [[Әстерхан]] | 2006 | ''[[:d:Q4102813|Валентиновка]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Хәкимҗан Зарипов]] | [[язучы]] | 1929-10-18 | [[Сергеевка (Миякә районы)|Каран-Кункас]] | 2012-04-04 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Галимҗан Шәрәф]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1896-12-29 | [[Татар Аксуы]] | 1950-01-13 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Исмәгыйль Шәрәфиев]] | | 1953-04-18 | [[Казан]] | 2017-06-22 | [[Татарстан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илдус Нәфыйков]] | | 1960-06-12 | [[Спас районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рөстәм Галиуллин]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | 1987-11-26 | [[Арча районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Эдвард Хәкимов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]'' | 1938-04-12 | [[Чистай]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Розалина Шаһиева (1945)|Розалина Шаһиева]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1945-06-28 | [[Яшел Үзән районы]] | 2024-05-13 | [[Казан]] |- | | [[Сәйдәш Гарифуллин]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1944-11-10 | [[Буа районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Нәсүр Йөрешбаев]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q2526255|кинорежиссёр]]''<br/>''[[:d:Q28389|сценаричы]]'' | 1961 | [[Барда районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q32362694|Сергей Зайцев]]'' | | 1960-07-31<br/>1960-03-31 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рифат Фәттахов]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1966-11-17 | [[Актук]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ринат Зарипов]] | | 1947-11-02 | [[Мукачево|Мукачеве]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q36683330|Сергей Смирнов]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q37377062|Олег Гусев]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Заусайлов]] | | 1845 | [[Казан]] | 1913 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Захаров (1953)|Алексей Захаров]] | | 1953-03-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Захаров (1940)|Алексей Захаров]] | | 1940-07-10 | [[Күкчәтау]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вячеслав Захаров]] | | 1939-11-17 | [[Воронеж]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фирдәвес Зарифуллин|Фирдәвес Зәрифуллин]] | | 1962-01-02 | [[Күгеш (Татарстан)|Күгеш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q37837455|Артём Мищенко]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Евгения Захарова]] | | 1955-04-19 | [[Языково (Алексеевск районы)]] | | |- | | [[Зиннур Зиннәтуллин]] | | 1938-01-13 | [[Манзарас]] | | |- | | [[Рөстәм Заһидуллин]] | | 1986-04-29 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вакыйф Зыятдинов]] | | 1929-07-01 | [[Югары Ырга]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фарсель Зыятдинов]] | | 1937-06-01 | [[Качкын]] | 2021-08-16 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Сәйдә Зыятдинова|Сәидә Зыятдинева]] | [[язучы]] | 1941-03-27 | [[Шәдке]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Любовь Златоустова]] | | 1924-08-30 | [[Чистай]] | 2011-05-30<br/>2011 | [[Мәскәү]] |- | | [[Александр Зорин]] | | 1961-03-19 | [[Тула]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Зорин]] | ''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1923-02-25 | [[Калинино (Урнар районы)|Калинино]] | 2006-05-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ләис Зөлкарнәев]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]] | 1962-04-02 | [[Бакалы районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Татьяна Зябликова|Татьяна Зәбликова]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1942-05-11 | [[Казан]] | 2002-02-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Лев Ибраһимов]] | | 1816-02-22<br/>1818 | | No/unknown value | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сәгадәт Ибраһимов]] | | 1928-05-25 | [[Таллы Бүләк (Азнакай районы)|Таллы Бүләк]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альберт Ризванов]] | [[галим]] | 1974-12-17 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q38801247|Регина Мифтахова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Иванов (1929)|Борис Иванов]] | | 1929-12-31 | [[Казан]] | 2000-09-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Иванов (1942)|Виктор Иванов]] | | 1942-09-12 | [[Зеквай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Иванов (1951)|Владимир Иванов]] | | 1951-01-30 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ирек Миңнеәхмәтов|Ирек Миңнеәхмәтев]] | ''[[:d:Q43845|эшмәкәр]]'' | 1980-12-25 | [[Казан]] | 2020-03-13 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Рәисә Иванова]] | | 1922-07-11 | [[Мария Посады]] | 2009-11-21 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Галина Ившина]] | | 1953-10-22 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Василий Игнатьев|Васили Игнатьев]] | | 1917-03-12 | ''[[:d:Q19670666|Zagoski]]'' | 2002-03-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Игнатьев]] | | 1918-11-10 | [[Спиридоновка|Спиридун]] | 1992-03-13 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Игнатьев|Юри Игнатьев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1947-08-04 | [[Львов]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Клара Һидиятуллина]] | | 1955-02-11 | [[Победа (Азнакай районы)|Победа]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Пётр Кудрявцев]] | [[галим]] | 1863-10-25 | ''[[:d:Q19669611|Чертково]]'' | 1935-08-27 | [[Рязань]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фуат Гатин]] | ''[[:d:Q11338576|боксчы]]'' | 1966-09-10 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Игорь Антипин]] | [[галим]] | 1954-04-07 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Гобәйдуллин]] | [[галим]] | 1957-12-06 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Георгий Юньев]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1898-05-05 | [[Вологда]] | 1989 | [[Минск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Григорьев (1939)|Виктор Григорьев]] | [[галим]] | 1939-01-12 | [[Уфа]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Вера Кивалкина]] | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]'' | 1912-09-25 | [[Коротни]] | 1990-06-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәфис Измайлов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1940-06-27 | [[Мәлләтамак]] | 2011-09-11 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рөстәм Измайлов]] | | 1926-12-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Всеволод Изосимов]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1899-10-28 | [[Ширәмәт]] | 1974-12-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ольга Ильинская]] | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]'' | 1958-01-18 | [[Минзәлә|Минзәлә шәһәре]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Ильинский|Николай Ильински]] | | 1932-05-31 | [[Казан]] | 2015-08-05 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаил Ильясов (1942)|Рафаил Ильясов]] | | 1942-03-22 | [[Бакы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Миронов (1957)|Владимир Миронов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1957-09-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әхәт Ильясов]] | | 1936-07-02 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Имангалиев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1948-09-29 | [[Каргалы бистәсе]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q40120337|Михаил Эйдельштейн]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Ионкин]] | | 1962-07-31 | [[Күзнәй]] | | |- | | [[Наис Гамбәр]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1947-08-25 | [[Мөслим районы]] | 2005-05-04 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Флүр Баһаутдинов|Флүр Баһаветдинев]] | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]'' | 1958-01-10 | [[Мөслим районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әнәс Исхаков (1945)|Әнәс Исхаков]] | | 1945-08-14 | [[Югары Чыршылы (Лениногорск районы)|Югары Чыршылы]] | 2019-10-21 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q41141479|Артур Саламатин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Исхаков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | 1951-12-11<br/>1952 | [[Шәмәрдән]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ризидә Исхакова]] | | 1964-11-01 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Венера Ихсанова]] | | 1933-08-23 | [[Түбән Шөн]] | 2019-02-16 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ильяс Ихсанов]] | | 1959-01-26 | [[Ключищи (Татарстан)|Келүчишче]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәрит Ишмаев]] | | 1911-01-14 | [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Габдулла Тукай урамы]] | 1990-08-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Элеонора Ишмаева|Илиянура Ишмаева]] | | 1940-04-18 | [[Уфа]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Ищереков|Виктор Иччереков]] | | 1872-04-21 | [[Сергач]] | 1936-09-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илгиз Кавиев]] | | 1941-08-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мәҗит Кавиев]] | | 1908-01-04 | [[Ис (Свердловск өлкәсе)|Ис]] | 1966-01-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q41668981|Валентина Кичигина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Октябрь Кадыйров|Үктәбер Кадыйров]] | | 1935-10-25 | [[Дүртөйле (Чистай районы)|Дүртөйле]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Элла Казакова]] | | 1946-03-14 | [[Хабарау|Хабаровск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Кайгородов]] | | 1936-12-24 | [[Яңа (Туринская Слобода районы)|Яңа]] | 2015-09-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Марина Калайда]] | | 1957-06-13 | ''[[:d:Q134712|Шәүләй]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q42167145|Дмитрий Самигуллин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тәңребиргән Гаделбаев]] | | 1914 | [[Күкҗиде (Саркан районы)|Күкҗиде]] | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q42413729|Константин Гарин]]'' | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q10800557|киноактер]]'' | 19th century | | 20th century | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q42790082|Владимир Сироткин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Фәхруллин]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q2919046|тереклек химиячесе]]''<br/>''[[:d:Q3779582|microbiologist]]''<br/>[[галим]] | 1981-04-11 | ''[[:d:Q2162658|Rokytne]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q43060921|Вадим Ермолаев]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q43060925|Сергей Кацюба]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q43067400|Гөлнара Сафина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q43105300|Александр Бредихин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Иван Корякин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1896 | ''[[:d:Q13664641|Еремеевская (Котельничан кӀошт)]]'' | 1969 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Лев Урванцов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1865-02-21 | [[Казан]] | 1929-01-15 | [[Карловы-Вары]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Артём Скворцов]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1975-04-16 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q45329647|Максим Авдеев]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Чиков]] | [[хокук белгече]] | 1978-05-19 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q47004157|Иван Словцов]]'' | ''[[:d:Q11900058|сәяхәтче-тәдкыйкатьче]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]'' | 1844-11-17 | [[Төмән]] | 1907-10-19 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q47094893|Регина Сибгатуллина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Әлфия Когогина]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1968-02-22 | [[Яшел Үзән]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Татьяна Ларионова]] | ''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1955-07-02 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q47504030|Юлия Будникова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Рәмзия Габделхакова]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1959-11-02 | [[Иске Үтәмеш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Грузинцев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1851-02-26 | [[Рыбинск]] | 1919 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q48132691|Татьяна Горшкова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 20th century | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Мещеринов]] | | 1847-03-31 | [[Россия империясе]] | 1919 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q48955937|Галина Алтухова]]'' | | 1940 | [[Харьков]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альфред Апин]] | [[галим]] | 1906-01-26 | [[Санкт-Петербург]] | 1972-02-03 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q50635281|Евгений Шакиров]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Роза Яппарова]] | ''[[:d:Q47492700|theatre maker]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]'' | 1949-01-02 | [[Хансүәр]] | | |- | | ''[[:d:Q50941869|Марат Җиһаншин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q51125795|Сергей Ефимов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Билал Йосыпов]] | [[галим]] | 1904-12-25 | [[Яңа Мерәс]] | 1999-02-26 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q51667846|Михаил Гаврилов]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1879 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q51668555|Клара Барбакова]]'' | [[галим]] | 1934 | [[Клинцы]] | 2018-02-19 | [[Төмән]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гыймаз Баһаветдинев]] | | 1897-12-27 | [[Менделеевск]] | 1938-05-10 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Овчинников]] | [[галим]] | 1874 | | 1936-09-15 | [[Берлин]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q51670869|Михаил Боцманов]]'' | [[галим]] | 1893-09-20 | [[Чуел]] | 1970-03-31 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q52145175|Гүзәл Сыйтдыкова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1968 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әзһәр Мөхәммәдиев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1933-09-08 | [[Сеңрән]] | 2018-04-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q52312150|Даниэль Тартаковский]]'' | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q2878105|energy engineer]]''<br/>[[математик]]<br/>''[[:d:Q3644587|һидрулыг]]''<br/>[[галим]] | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q52769891|Полина Микшина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q52769894|Юрий Зуев]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q14906342|бияфизик]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Госман Саинов]] | | 1835-10-02 | No/unknown value | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q53402499|Эльвира Әхмәтҗанова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илдус Әмирханов|Илдус Әмирхан]] | | 1941-01-04 | [[Урта Тирескә]] | 2018-06-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q55102031|Ibragim Akhtyamov]]'' | [[адвокат]] | 1880-05-09 | [[Уфа]] | 1936-10-14 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q55102265|Леонид Грошев]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1907-03-15 | [[Иваново өлкәсе]] | 1974-06-04 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q55103383|Денис Громов]]'' | ''[[:d:Q1424605|trader]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Савельев (1963)]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1963-01-01 | [[Әлмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Бушмакин]] | [[галим]] | 1875 | [[Чистай]] | 1936-10-05 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q55728487|Эльвира Җиһаншина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q55728501|Айрат Җиһаншин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Равил Сәйфетдинов|Равил Сәйфетдинев]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]''<br/>''[[:d:Q57612045|deputy head teacher]]''<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | 1938-10-14 | [[Мулла Иле]] | 2018-02-10 | [[Мулла Иле]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәшит Нигъмәтуллин (1923)|Рәшит Нигъмәтуллин]] | [[галим]] | 1923-01-05 | [[Казан]] | 1991-07-07 | [[Казан]] |- | | [[Андрей Поминов]] | [[инженер]] | 1958-03-02 | [[Казан]] | | |- | | [[Иван Поминов]] | ''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | 1920-02-19 | [[Самар губернасы]] | | [[Казан]] |- | | [[Павал Абрамов]] | | 1914-02-23 | [[Шомырбаш]] | 1992-09-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Фәттахов]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]'' | 1979-10-11 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q56154145|Айрат Каюмов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q56306906|Владимир Поварницын]]'' | [[галим]] | 1899-06-14 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] | 1962-10-21 | [[Киев]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Әминә Мөхетдинова|Әминә Мөхетдинева]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1893-09-06 | [[Казан]] | 1944-12-26 | [[Енисейск]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q56594561|Anna Valeeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q56654615|Mikhail Pugachev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q56654617|Nikita Shtyrlin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q56800387|Pavel Sidorov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1989 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q56815097|Olga Ermakova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q56934170|Alexey Tiranov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q57019224|Alexander R Mukhitov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q57053644|Julia Lebedeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57055602|Konstantin S Usachev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57065143|Mikhail S Bukharov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тимур Галибаев]] | | 1966-03-12 | [[Өрген]] | | |- | | ''[[:d:Q57296712|Ilya Saushin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q57389069|Tatiana Nikolaeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57410621|Rafail Rakhmatullin (Rakhmatoullin, Rahmatouline, Razmatullin))]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q57413528|Daria Martynova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57423437|Khassanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57437541|Mustafin Askar Nailevich]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57494080|Зөлфия Габидуллина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тимофей Белов]] | | 1907-02-13 | [[Тимәш]] | 1978-12-22 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q57595235|Юрий Кутин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57651217|Yuliya Ponomareva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | [[Альберт Кәримов|Әлбирт Кәримов]] | | 1976-01-23 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Иванов (1976)|Сергей Иванов]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1976-08-02 | [[Северодвинск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Азат Хамаев|Азат Хәмәев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1955-01-01 | [[Пучы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Илмирә Зарипова]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1974-04-24 | [[Казан]] | | |- | | ''[[:d:Q57763532|Waleed S. Mohammed]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57788304|Bulat Usmanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57844064|Marat Gafurov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57902492|Daut Islamov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q57913764|Роланд Тамазович Херианов]]'' | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1973-08-25 | ''[[:d:Q653420|Bolnisi]]'' | | |- | | ''[[:d:Q57920070|K. M. Mijanur Rahman]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q57982034|Людмила Леонтьева]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58197626|G. F. Romashkina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58210561|Shmeleva Liudmila]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q58231625|George Mamin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58267876|Timur A. Sibgatullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58371578|Arkady Popov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәис Шәйхелисламов]] | | 1951-10-24 | [[Мөслим (Мөслим районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q58457234|Natalia Nikonorova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q58464200|Olga Kravtsova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58679802|Айрат Хасьянов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58679954|Ilia Sozutov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58779893|Mohammad Nooraiepour]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58819378|Rustam Khaibullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q58825766|Serghei Malkov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тансык Нәҗметдинев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1927-03-30 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] | 2008-03-21 | [[Казан]] |- | | [[Мира Космодемьянская]] | | 1927-05-03 | [[Сембер]] | 2013-05-20 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q59293395|Héctor Alejandro Cabrera Fuentes]]'' | ''[[:d:Q15839206|молекуляр биолог]]''<br/>''[[:d:Q2919046|тереклек химиячесе]]'' | 1985 | ''[[:d:Q4968496|El Espinal]]'' | | |- | | ''[[:d:Q59565111|Aydar I Rakhmatullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q59594389|Akhmet Galeev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q59660459|Artur Useinov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q59667145|Irshad Sharafutdinov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q59695299|Nikolay V Kotov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q59827413|Sandra Morales Ruiz]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q59866275|Martin Kangwa]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q60141392|Iskander Vakhitov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владислав Яснитский]] | [[галим]] | 1894 | [[Сембер]] | 1945-11-13 | [[Иркутск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Груничев]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1975-12-10 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q60222445|Anna Danilushkina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60390911|Alexander Turanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q60391151|Renad Ibrahimovich Zhdanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q60393881|Dmitrii A. Emelianov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60695029|Sergei Wassiljewitsch Djakow]]'' | [[укытучы]] | 1939-03-26 | [[Балашау]] | 2016-08-24 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q60695870|Iraida Romanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Павел Софроницкий]] | [[галим]] | 1910-08-26 | [[Казан]] | 1997-07-13 | [[Пермь]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60826773|Sergej Aleksandrovič Arcybyšev]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1887 | | 1957-08-22 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60826904|Рукавицын, Иннокентий Николаевич]]'' | [[галим]] | 1892-04-22 | | 1958-08-16 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60826990|Valentin Ivanovich Smirnov]]'' | [[галим]] | 1879-03-02 | [[Казан]] | 1942 | [[Санкт-Петербург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q60827012|Фролов, Дмитрий Николаевич]]'' | [[галим]] | 1903-10-24 | | 1993 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q61101798|Сергей Абруков]]'' | | 1921-09-13 | [[Кече Сөнчәле]] | 2006-05-01 | [[Чабаксар]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Дания Заһидуллина]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1961-10-01 | [[Әмәкәй]] | | |- | | [[Марат Заһидуллин (1978)|Марат Заһидуллин]] | | 1978-07-20 | [[Апас районы]] | | |- | | [[Фәрит Гыйльми]] | [[язучы]] | 1947 | [[Мөслим районы]] | | [[Әлмәт]] |- | | [[Ләйлә Фазлыева]] | [[укытучы]] | 1975-05-29 | [[Кыргызстан]] | | |- | | [[Равил Сабиров (1974)|Равил Сабиров]] | [[язучы]] | 1974 | [[Минзәлә районы]] | | |- | | [[Артур Поляков]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | [[Кайбыч районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q61160824|Irina V Romanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q61304965|Guzel Ziyatdinova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q61477858|Andrey Galukhin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Панаев]] | | 1788 | No/unknown value | 1868 | No/unknown value |- | | [[Александр Горталов]] | | 1851-02-27 | [[Россия империясе]] | No/unknown value | |- | | [[Арсений Горталов|Арсени Горталов]] | | 1861-10-22 | No/unknown value | 1930 | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Кочелаев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1934-04-19 | [[Долгопрудный]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Әлмира Әдиатуллина]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1938-07-08 | [[Сәеткол (Илеш районы)|Сәеткол]] | | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q61994384|Nadezhda Tarasova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q61994386|Yury Gogolev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q61999255|Аркадий Лин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q62036330|Aida Gainutdinova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q62283357|Natalia Hennadiivna Stxukina]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1948-07-27 | ''[[:d:Q465104|Броды]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q62358258|Данилов Леонід Григорович]]'' | ''[[:d:Q2310145|meteorologist]]'' | 1874-03-02 | [[Ырынбур]] | 1928-11-27 | [[Киев]] |- | | [[Йолдыз Нигъмәтуллина]] | | 1929-04-29 | [[Казан]] | | |- | | [[Татьяна Багаева]] | | 1952-02-17 | [[Казан]] | | |- | | [[Эдуард Бадәмшин]] | | 1932-06-03 | [[Казан]] | 2000-06-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Бабанов]] | | 1931-12-12 | [[Казан]] | 1995-10-30 | [[Казан]] |- | | [[Александр Бажанов]] | | 1898-08-30 | [[Казан]] | 1983-01-08 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q62651062|Tatiana Gavrilova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | [[Рөстәм Бәйкиев]] | | 1957-04-16 | [[Яшел Үзән]] | | |- | | [[Тәлгать Миңнебаев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1953-01-10 | [[Кичүчат]] | 1991-08-17 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Луиза Бәйрәмова|Луиза Бәйрәмева]] | | 1935-01-01 | [[Исәнбай]] | 2022-02-26 | |- | | [[Александр Балакин]] | | 1957-08-08 | [[Казан]] | | |- | | [[Юрий Балашов]] | | 1951-04-16 | [[Казан]] | | |- | | [[Владимир Барабанов]] | | 1937-05-19 | [[Дон-Урай]] | | |- | | [[Владимир Баранов (1872)|Владимир Баранов]] | | 1872-09-15 | [[Микулино|Микулин]] | 1942-02-14 | [[Казан]] |- | | [[Геннадий Баранов]] | | 1941-04-29 | [[Базарлы Сызган]] | | |- | | [[Владимир Батыр]] | | 1907-07-17 | [[Киев]] | 1957-10-04 | [[Казан]] |- | | [[Анатолий Бахтин]] | | 1939-12-25 | [[Казан]] | | |- | | [[Иван Башкиров (1900)|Иван Башкиров]] | | 1900-07-28 | [[Казан]] | 1980-04-30 | [[Франкфурт]] |- | | [[Рәдиф Бәширев]] | | 1929-01-03 | [[Казан]] | 1996-04-20 | [[Махачкала]] |- | | [[Илидә Бәширева]] | | 1938-11-23 | [[Иске Әшер]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рөстәм Баязитев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1946-12-17 | [[Владивосток]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Александра Безина]] | [[хокук белгече]] | 1932-02-15<br/>1932 | [[Коломна|Калумна]] | 2020-08-23 | |- | | [[Фәрит Йосыпов]] | | 1939-05-15 | [[Олы Карагуҗа]] | | |- | | [[Дмитрий Белихов]] | | 1898-04-08 | [[Кострома]] | 1979-09-10 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Луиза Янсуар]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1981-08-13 | [[Кавал]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Беляев (1937)|Николай Беляев]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q15980158|язучы-документалист]]'' | 1937-09-23 | [[Ярославль]] | 2016-12-24 | [[Казан]] |- | | [[Маргарита Беляева]] | | 1912-12-30 | [[Чистай]] | 2004-11-10 | [[Казан]] |- | | [[София Березина]] | | 1916-08-21 | [[Орлов өязе]] | 1997-04-13 | [[Казан]] |- | | [[Вадим Бик]] | | 1894-04-26 | [[Акмәсҗит]] | 1967-01-06 | [[Сарытау]] |- | | ''[[:d:Q63489500|Ruslan Shekurov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Юрий Благов (1937)|Юрий Благов]] | | 1937-02-10<br/>1937 | [[Югары Ослан]] | 2014-10-23 | [[Казан]] |- | | [[Георгий Блом]] | | 1918-09-03 | ''[[:d:Q1493534|Rauna]]'' | 2002-06-03 | [[Түбән Новгород]] |- | | [[Александр Блудоров]] | | 1902-04-15 | [[Санкт-Петербург]] | 1975-06-10 | [[Казан]] |- | | [[Зелиг Блюмштейн|Зелиг Блүмштейн]] | | 1894-11-06 | [[Сарапул]] | 1986-10-19 | [[Казан]] |- | | [[Халидә Багданова]] | | 1940-07-08 | [[Уфа]] | | |- | | [[Алексей Боголюбов (1874)|Алексей Боголюбов]] | | 1874-03-08 | [[Казан]] | No/unknown value | No/unknown value |- | | [[Аркадий Боголюбов]] | | 1875 | [[Никалай өязе|Николаевск өязе]] | 1952 | [[Тәтеш]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Боголюбов (1840)|Николай Боголюбов]] | [[хирург]] | 1840-05-20 | [[Малмыж]] | 1893-08-20 | [[Казан]] |- | | [[Роза Баһаветдинева]] | | 1945-03-01 | [[Хрустальный]] | | |- | | [[Владимир Бойко]] | | 1933-03-11 | [[Могилёв]] | 2022-05-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q63865103|Alexander Ovsyannikov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q63877376|Михайлов, Леонид Григорьевич]]'' | [[математик]] | 1928-02-28 | [[Миякә районы]] | 2015-03-15 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q63913217|Rafil Khairullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | [[Виталий Боронин]] | | 1927-08-23 | [[Волостниковка (Иске Майна районы)|Волостниковка]] | 2002-02-09 | [[Казан]] |- | | [[Александр Бредихин]] | | 1951-10-19 | [[Каманича]] | | |- | | [[Борис Бронштейн]] | | 1945-12-10 | [[Чирмешән (Чирмешән районы)]] | | |- | | [[Герман Будников]] | | 1936-10-08 | [[Мәскәү]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Булыгин (1916)|Владимир Булыгин]] | | 1916-04-17 | [[Казан]] | 2010-01-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Булыгин]] | | 1952-01-28 | [[Казан]] | | |- | | [[Владимир Булычев]] | | 1942-06-29 | [[Казан]] | 1995-08-08 | [[Казан]] |- | | [[Лариса Борһанова]] | | 1950-05-13 | [[Дүшәнбе]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Бургсдорф (1864)|Владимир Бургсдорф]] | | 1864-05-17 | [[Лысково|Лискау]] | 1935-04-03 | [[Казан]] |- | | [[Николай Бурмистров]] | | 1925-12-25 | [[Чулпан (Арча районы)|Чулпан]] | 2004-02-29 | [[Казан]] |- | | [[Борис Буров]] | | 1934-06-04 | [[Казан]] | 2008-03-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ефим Бушканец]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1922-11-12 | [[Пермь]] | 1988-11-16 | [[Казан]] |- | | [[Габдүш Ваһапов]] | | 1814 | [[Казан]] | 1873 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q64541403|Diana A Mironova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q64541405|Ramil Nugmanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q64541422|Olga D Bochkova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | [[Наилә Вазыйхова]] | | 1945-02-14 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] | | |- | | [[Рәмзи Вәлиев]] | | 1937-05-07 | [[Карашәм]] | | |- | | [[Револь Вәлиев]] | | 1938-08-19 | [[Күрәз]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Воробьёв (1894)]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1894-11-15<br/>1894-11-01 | [[Хвалынск|Хвалын]] | 1967-09-29<br/>1967-09-20 | [[Казан]] |- | | [[Солтан Вәлиев]] | | 1941-10-19 | ''[[:d:Q1968907|Shkotovo]]'' | 2012-02 | [[Россия]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фалес Вәлиев]] | | 1938-09-30 | [[Кычытканлы]] | 2004-06-08 | [[Россия]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Сухов]] | [[язучы]] | 1959-07-25 | [[Потсдам]] | | |- | | [[Зиннәт Вәли]] | | 1924-03-08 | [[Шәпкә]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гомәр Саттаров]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1932-07-02 | [[Мулла Иле]] | 2020-08-26 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ирина Коновалова]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1933-04-18 | [[Казан]] | 2016-08-14 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тимур Шиһабетдинов]] | ''[[:d:Q378622|узышчы]]'' | 1983-01-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q65154671|Шагалиев, Рашит Мирзагалиевич]]'' | [[галим]] | 1950-09-29 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаил Газизов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | 1947-04-26 | [[Кече Кирмән]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мәлик Хәйруллин]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1940-12-01 | [[Кошман]] | 2025-02-09 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Гөлчирә Мансурова-Такташева]] | [[укытучы]] | 1909 | [[Яңа Әлем]] | 1984 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Чулпан Закирова]] | ''[[:d:Q5716684|биюче]]''<br/>''[[:d:Q2490358|choreographer]]'' | 1977-07-24 | [[Казан]] | | |- | | [[Марат Маликов]] | [[галим]] | 1937-02-02 | [[Илеш районы]] | | |- | | [[Наил Алан]] | | 1963-06-05 | [[Алан (Теләче районы)|Алан]] | 2018-06-11 | [[Кабо-Верде]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q66688797|Albert Aghanov]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1941-04-21 | ''[[:d:Q3403723|Öndörkhangai]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q67097007|Іван Цімафеевіч Арзамасаў]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | 1922-05-08 | ''[[:d:Q21845264|Вялікія Кулікі]]'' | 1990 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Мартынов (1980)]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q15255771|sinologist]]''<br/>''[[:d:Q23038345|википедияче]]'' | 1980-03-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q68570815|Alexander Makeev]]'' | ''[[:d:Q13416354|mineralogist]]''<br/>''[[:d:Q19356817|petrologist]]'' | 1951-11-07 | ''[[:d:Q503469|Cahul]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ирина Ларочкина]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1950-01-14 | [[Әлмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q71945581|Наил Фәткуллин]]'' | | 1954-12-10 | [[Яшел Үзән]]<br/>[[Юдино районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q73632153|Irina Tikhonova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q74415301|Ренат Нугаев]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q75194860|Nikolai I Petrov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Товий Эпштейн]] | [[галим]] | 1895-12-15 | [[Даугавпилс]] | 1969 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q76529748|Vera Alekseevna Kosova]]'' | ''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q77319159|Andrey Chasov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Вицин]] | [[хокук белгече]] | 1929-10-26 | [[Воткинск|Вуткин]] | 2017-01 | |- | | ''[[:d:Q77550206|Nikolay K. Andreev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q78123889|Alexander D. Shengelaya]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1968-11-03 | [[Tbilisi|Тбилиси]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q78158803|Victor Silvestrovich Charin]]'' | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[математик]] | 1919-11-07 | [[Пыёлдино]] | 2008-10-16 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q78163763|Viktor Brylyov]]'' | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q12764792|doctoral student]]'' | 1940-05-06 | [[Иркутск]] | 2022-04-06 | |- | | ''[[:d:Q79256628|Олег Петров]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Артем Хохорин]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]'' | 1970-07-30 | [[Казан]] | | |- | | ''[[:d:Q80289561|Alexandr Eremeev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q80955095|Alexander I Sagidullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q80959478|Irek R. Mukhamedshin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q82044539|Innokentii Vishnyakov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q82216229|Maya Rudakova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q82289674|Alexey B Dobrynin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q82517371|Mikhail Khrizanphorov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q83047960|Anton Eremeev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q83223776|Boris Yavkin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q83223779|Timur Biktagirov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q83282793|Vyacheslav Semenov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q83343895|Julia Morozova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q83569121|Anastas A Bukharaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q83798739|Bulat Khayrutdinov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q84045471|Alexander V Gerasimov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q84326720|Samiullah Khan]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q84484820|Yulia S Lapteva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q84721896|Булашевич, Юрий Петрович]]'' | | 1911-07-11 | [[Түбән Новгород]] | 1999-07-09 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Эрик Рәхмәтуллин]] | [[галим]] | 1937-12-13 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владлен Фролов]] | [[математик]] | 1933-06-08 | [[Тәтеш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Семён Вишневский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q3368718|pathologist]]'' | 1849-01-03 | [[Ядернә өязе]] | 1922-10-14 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q84946115|Bulat N Galimzyanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q85368630|Eduard Khaziev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q85631880|Aleksandr Yakovlev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q85635448|Leisan F Galiullina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q85662673|Valery Solovyev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q85821229|Ildar Galeev]]'' | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1966-04-22 | [[Ташкент]] | | |- | | ''[[:d:Q85899438|Aliya D Suleimanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Кадрия Котлыбаева]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1909-03-10 | [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Габдулла Тукай урамы]] | 1997-02-11 | [[Уфа]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Айдар Сәлимгәрәев]] | | 1971-08-03 | [[Мөслим (Мөслим районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Динниулов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1962-12-23 | [[Казан]] | 2021-06-04 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q86059473|Edvard T Musaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86071170|I A Zakharova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q86105469|Aleksandr Laikov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86452554|Valeriya Grinenko]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q86553514|Елена Никитина]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86568570|Askar K Gatiatulin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q86761136|Ekaterina Kozlova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86833414|Aliia Shamsieva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86852526|Ilya Vasilyev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q86871654|Elena Gorobets]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q86959675|Oleg Morozov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87501035|Zemfira A Bredikhina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q87517442|Dmitry Suchkov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87555557|Yu V Obnosov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87555561|Anvar Kacimov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87709798|Konstantin G Kornev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q87715392|Rezeda Ishkaeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87778791|Aygul Subkhangulova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87784157|Marsil Kadirov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q87786646|Elvira Musina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87945819|Evgeniya Levy]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q87970688|Кирилл Петровнин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88020099|Ivan Popov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q88260516|Daria Chulpanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q88314038|Yury Borisovich]]'' | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1930-05-30 | [[Камень-на-Оби]] | 2007-07-16 | [[Воронеж]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q88424687|Anna Orlova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q88436532|Ayslu Mardanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88665395|Timur Shakirov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88804484|Kajum Safiullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88804486|Andrey Stanislavovas]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q88838618|Анастасия Поликарпова]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88913461|Alexey Krushelnitsky]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q88929099|Marina Gomzikova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q88943639|Rustem R Zairov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q89220335|Nikolai Shamaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Александра Тяжёва]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1901-04-14 | [[Ардатау (Мордовия)|Ардатов]] | 1978-10-14 | [[Уфа]] |- | | ''[[:d:Q89438646|Aidar A Validov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q89447559|Vera Khrizanforova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q89487111|Elena Valeeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q89503602|Вячаслаў Міхайлавіч Шырокаў]]'' | | 1929-02-14 | [[Сембер]] | 1994 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q89834666|Dmitry Bespiatykh]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q89909533|Iskander Khusainov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1989 | | | |- | | ''[[:d:Q90009792|Mohamed Zoughaib]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90017187|Fedor Nikolaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90017210|Yaw Abayie Akosah]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90017241|Jacob Sheehama]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90108076|Vladimir Arkhipov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90135538|Gera A Pavlova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q90249621|Daina Buzyurova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90274960|Anton V Naumov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90373082|Abdul-Razak Masoud]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q90563316|Michael Volkov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q90563323|Elena Frolova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q90587976|Ekaterina Lebedeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90622318|Anton O Svinin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90736820|Timur Burganov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90785538|Rim Gubaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90950611|Rodion Okunev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q90974006|Semyon Vologin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q91130783|Olga Kataeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91130787|Artem Laskin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q91168388|Alisa Shaimardanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q91197414|Александр Теплов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91372259|Vladimir A Burilov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91381608|Almaz R Gazizov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q91424483|Anna Pavlova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Евгения Тихвинская]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1901-05-05 | [[Вязьма|Вәзма]] | 1976 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q91562406|Daniil A Kabanov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91716573|Эмилия Вәлиева]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q91793327|Daria L Melnikova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91820939|Tagir Akhmetshin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91869681|Denis Lebedev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Гөлнара Сергеева]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1960-06-05 | [[Дөбъяз]]<br/>[[Биектау районы]] | | |- | | ''[[:d:Q91903279|Ruslan A Saifutdinov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q91931036|Ekaterina V Galeeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Флера Зыятдинова|Флюра Зыятдинова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]''<br/>''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1947-02-18 | [[Казан]] | 2011-03-01 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q91980023|Sufia A Ziganshina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q91982055|Зося Канарская]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q92314824|Dilyara Khusnutdinova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q92357628|Vladislav Olegovych Gerasimov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q92363883|Юрий Кузин]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q92414588|Ivan S Smirnov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q92489655|Sergey S Kharintsev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q92489658|Anton V Kharitonov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q92605627|Liliya Kadyrgulova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q92615089|Giniyat Khaliullin]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q93124591|Петрова, Элеонора Борисовна]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1950-06-21<br/>1950 | [[Харьков]] | | |- | | ''[[:d:Q93231203|Алексей Носков]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q93357784|Natalia Mokshina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q94526538|Nikolay Astafiev]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1940-12-26 | ''[[:d:Q2457921|Cherusti]]'' | | |- | | ''[[:d:Q94591148|Айрат Сәхәбетдинов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q95179130|Хабиль Сәхәбиев]]'' | ''[[:d:Q315247|university student]]'' | | [[Татарстан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q95230996|Ирина Волынец]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1978-08-02 | [[Казан]] | | |- | | ''[[:d:Q95265746|Alexey Zazybin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q95312037|Werner Scheltjens]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[профессор]]<br/>[[галим]] | 1978 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q95368720|Alexander Leyfer]]'' | [[Jurnalist|журналист]] | 1943-12-27 | [[Омск]] | 2017-06-28 | [[Омск]] |- | | ''[[:d:Q95945436|Timur Safin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q95982620|Liubov E Amirova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96001911|Dinara I Silantyeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96067628|Alena A Vavilova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96104931|Nikolai Lyadov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96105659|Яков Самуилов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1946-06-27 | | | |- | | ''[[:d:Q96114264|Mohammad Al Farroukh]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96173232|Wael M Mohammed]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96189284|Mikhail Ye Zhilkin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96194947|Elena Tutubalina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96196381|Marsel Fazlyyyakhmatov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96199119|Liliya Sharafetdinova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96204766|Saul Lema Asqui]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q96212905|Diana Baydamshina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96245773|Абдулреза Фархадиан]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q96248259|Dmitry Anatolevich Bizyaev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q96346964|Sergey Ryabichko]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q96352811|Dinar T Yarullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Валентин Михайлов]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1944-01-31 | ''[[:d:Q1656119|Vokhomsky District]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Евгений Казаков|Евгени Казаков]] | | 1934-10-22 | ''[[:d:Q4100355|Бутурлино]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Радик Салихов (1965)|Радик Салихов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1965-04-10 | [[Мамадыш районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Айгөл Әхмәтгалиева]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1973-11-27 | [[Иске Сәфәр]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Йолдыз Миңнуллина]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1985-04-06 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Зәбихулла Искужин]] | ''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[галим]] | 1911-01-03 | [[Мәкъсүт (Җылаер районы)|Мәкъсүт]] | 1936-11-11 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Стелла Писарева]] | | 1925-02-28 | [[Бердычив]] | 2020-05-25 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q97552214|Alla Fedorenko]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q97677849|Maria E Belousova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илшат Әминов]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q56425414|media manager]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1963-07-27 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q98050410|Илнур Гарипов]]'' | | 1971-02-26 | [[Иске Җөри]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q98067073|Илдар Сәгъдәтшин]]'' | | 1978-02-03 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Тимур Сөләйманов (1987)|Тимур Сөләйманов]] | | 1987-01-04 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q98068031|Нурсөя Шәйдуллина]]'' | [[Jurnalist|журналист]] | | | | |- | | ''[[:d:Q98619436|Igor A Litvinov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q98649073|Almaz L Zinnatullin]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Александр Терентьев]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1961-06-13 | [[Югары Ослан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Альберт Салихов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1962-01-25 | [[Казан]] | | |- | | ''[[:d:Q99709067|Kristina Kitaeva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ленар Сафин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1969-02-11 | [[Арча]] | | |- | | [[Владимир Мерзляков]] | | 1949-03-23 | [[Айбүләк]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q100389042|Sergey Vasil'ev]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q100748327|R R Gamirova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ольга Гончарова]] | ''[[:d:Q105497222|biology student]]''<br/>''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1958-06-25 | [[Яшел Үзән]] | 2015-10-15 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Григорий Клячкин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1866-10-03 | [[Нясвиж|Нәсвиж]] | 1946-07-21 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q102048668|А А Анисимов]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102072840|Elena V Khozina]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q102115826|Yuriĭ Iosifovich Cerskiĭ]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102121761|Vladimir Vladimirovich Vishnevskiî]]'' | [[галим]] | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102147558|Dmitry A Kalashnikov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102221229|Elena Alekseevna Mazepa]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102255880|Vasilii Nikolaevich Tsapyrin]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102255884|Anatolii Vasilievich Dorodnov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102267061|R. O. Nazarian]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102273934|Angelė Baškienė]]'' | | 1941-10-26 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102274697|Линә Рәхмәтуллина]]'' | [[математик]] | 1932-01-03 | [[Балтач]] | 2024-03-19 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102279857|Leonid Ivanovich Gavrilov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102279858|Grigorii Solomonovich Barchin]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102282104|Farid M. Ablayev]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102292790|Algimantas Pranas Urbonas]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102293540|Vytautas Kazakevicius]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q102304049|G. V. Kamenkov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102304602|Pavel Alekseevich Kuzmin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102304603|Sh. Nugmanova]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102304785|Ігар Васілевіч Жаркоў]]'' | [[галим]] | 1910-06-13 | [[Мәсәгут (Дуван районы)|Мәсәгут]] | 1974-04-25 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102305375|Aida Gainutdinova]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102305626|Boris Ivanovich Kuschev]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102305933|Ivan Petrovich Egorov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102305934|German Fedorovich Laptev]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102305951|Vasilii Petrovich Yablokov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102305954|Garun Saligulovich Salekhov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102306160|Lyubov Ivanovna Chibrikova]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102306679|Aleksey Konstantinovich Nikitin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102306693|Lev Aleksandrovich Chikin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102306694|Vladimir Nikolaevich Rogozhin]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102319757|Andrey Porfiriev]]'' | ''[[:d:Q27497422|helminthologist]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q102320553|Vladimir Yu Gorshkov]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q102335745|Guzalya Suleymanova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102340380|Ekaterina Lipacheva]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102349107|Boris Leopoldovich Kaufman]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102352949|Yakov Polovitsky]]'' | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[математик]] | 1935-12-24 | [[Орша]] | | |- | | ''[[:d:Q102353404|G. M. Mubarakzyanov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102357229|Victor L. Selivanov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102357272|Andrey N. Frolov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102357273|Iskander Sh. Kalimullin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102357276|Shamil T. Ishmukhametov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102357278|Ilnur I. Batyrshin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102395053|Grigorii Nikolaievich Chebotarev]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102395531|Victor Mikhailovich Adukov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102399547|Veronica Zobin]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102399548|Lidia Vladimirovna Veselova]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102404666|José R. Arteaga B.]]'' | [[математик]] | | | | |- | | ''[[:d:Q102404808|Tatiana Vladimirovna Polushina]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102407458|Malle Fischer]]'' | [[математик]] | 1944-08-04 | ''[[:d:Q191106|Һаапсалу]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102407459|Peep Uba]]'' | [[математик]] | 1939-03-30 | ''[[:d:Q12370394|Misso Rural Municipality]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102418344|Alexandre Tartakovsky]]'' | ''[[:d:Q3644587|һидрулыг]]''<br/>''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q102434622|Olga Yurievna Danilkina]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q102436005|Marat Aukhadiev]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q102900394|Voplenko Nikolai Nikolaevich]]'' | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]''<br/>''[[:d:Q63677188|law professor]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1941-09-13 | ''[[:d:Q3702213|Даниловка]]'' | | |- | | ''[[:d:Q102985494|Vladimir Mefod'evich Matrosov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q103286033|Alexander Ivanovich Fedotov]]'' | | | | | |- | | ''[[:d:Q103316189|Nikita Gennadievich Zhiltsov]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q103340063|Alexander Kirillovich]]'' | | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q103841082|Хуснутдинов, Наиль Кадырович]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1948-07-20 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ямил Сафиуллин]] | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1935-04-04 | [[Мәкъсүт (Күгәрчен районы)|Мәкъсүт]] | 2020-07-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q104785191|Larisa Astakhova]]'' | [[галим]] | 1977-06-29 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Һарун Салихов]] | [[математик]] | 1913-08-12 | [[Казан]] | 1971-10-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q105087015|Pavel Solomin]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1897-12-28<br/>1898-01-09 | [[Шкаланка]] | 1968-08-25 | [[Иваново]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фоат Зиннуров]] | | 1959-05-10 | [[Биектау районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Данис Шакиров]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1988-10-15 | [[Менделеевск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рәшит Сәләхов]] | | 1941-12-17 | [[Кара Борнаш|Иске Борнаш]] | 2021-02-14 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Назыйм Ханзафаров]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q516463|һиральдис]]'' | 1937-09-12 | [[Олы Кайбыч]] | 2023-12-31 | |- | | [[Михаил Первухин (педагог)]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1813 | [[Нократ губернасы]] | 1871 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Мөдәррис Әгъләмов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1946-10-13 | [[Зәй районы]] | 2006-11-26 | [[Казан]] |- | | [[Илдус Заһидуллин]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1963 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q105966757|Алена Паўлаўна Кесарава]]'' | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[галим]] | 1910-10-05 | [[Vilnius|Вилнүс]] | 1972-03-17 | [[Минск]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Алсу Нәбиева]] | ''[[:d:Q1055894|deputy]]'' | 1979-03-12 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Сөмбел Гаффарова]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1980-02-05 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Венера Латыйпова|Винирә Латыйпова]] | | 1944-11-30 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Газыйм Касыймов|Газим Касыймов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1891 | [[Яңа Биктәш]] | 1937-08-19 | [[Казан]] |- | | [[Юлия Әдһәмова|Юлия Әдһәмева]] | | | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Сөмбел Таишева]] | | 1975-06-18 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Азат Ахунов]] | | 1970-04-02 | [[Казан]] | | |- | | [[Булат Хәмидуллин]] | | | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Равия Абдуллина]] | | 1949-10-12 | [[Баскан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q106361015|Зинаида Абрамова]]'' | | 1952-02-21 | [[Baqçasaray|Бакчасарай]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Зәйнүл Кутуева]] | | 1903-03-04 | [[Татар Кынадысы]] | 1996 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q106565746|Анастасия Васильевна Шкляева]]'' | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1908-10-08 | ''[[:d:Q4278917|Малый Кармыж]]'' | 1998-04-02 | [[Ижау]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Антонина Нефедьева]] | | 1921 | [[Саранск]] | 2014 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Вера Торопова]] | | 1915-11-20 | ''[[:d:Q2564651|Mologa]]'' | 2008-12-31 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виталий Самарцев]] | | 1939-10-29 | [[Казан]] | 2021-07-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Инна Лещинская]] | | 1935-02-21 | [[Мәскәү]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q106862710|Динә Диас кызы Хисамова]]'' | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1966-05-31 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Эльвира Кудрецкая]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1942 | [[Казан]] | 2020-12-31 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ләйсән Мөхәррәмова]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1960-01-15 | [[Сарман]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q107304864|Nikolaj Andreevich Bogoslovskij]]'' | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1862-11-22 | [[Гороховец|Гороховетс]] | 1914-02-06 | ''[[:d:Q771345|Helwan]]'' |- | | ''[[:d:Q107452844|Ädip Miñdubayıf]]'' | | 1929-04-17 | [[Күлбай Мораса]] | 1998-05-22 | |- | | ''[[:d:Q107452859|İltözär Ğälief]]'' | | 1926-12-29 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] | 2014-09-15 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Бәхтияр Измайлов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1983-05-24 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Искәндәр Измайлов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | 1960-12-12 | ''[[:d:Q1024733|Сеймчан]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q107710061|Юрий Смыков]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1931-07-06 | [[Каен (Новосибирск өлкәсе)|Каен]] | 2015-03-18 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Геннадий Зерцалов]] | | 1940-05-26 | ''[[:d:Q4507942|Chebaki]]'' | 2021-01-20 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Огнев]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[хирург]] | 1901-03-05<br/>1901 | [[Самар]] | 1978-12-17<br/>1978 | [[Мәскәү]] |- | | ''[[:d:Q108782246|Ермолаев, Вадим Михайлович]]'' | | 1892 | [[Казан]] | 1955-06-27 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Борис Болгарский]] | | 1892-08-05<br/>1892-07-24 | [[Казан]] | 1980-04-03 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Демидов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q83307|министр]]''<br/>[[укытучы]] | 1933-04-08 | [[Урта Девятово]] | 2021-10-06 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Владимир Донсков]] | | 1881-04-04 | [[Түбән Күл (Ырынбур өлкәсе)|Түбән Күл]] | 1960 | [[Иркутск]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Исаак Оксман]] | | 1892-06-24 | ''[[:d:Q12107923|Kalyus]]'' | 1978-05-16 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Лавров (1935)|Сергей Лавров]] | ''[[:d:Q1779650|инженер-конструктор]]'' | 1935-11-06 | [[Казакъстан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q108905778|Artem Prokofiev]]'' | ''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1983-12-31 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаэль Мөгыйнов]] | | 1929-01-29 | [[Сарман]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Зәйнәп Кәримова]] | | 1909-02-22 | ''[[:d:Q21635426|Аллағыуат улыҫы]]'' | 1995-09-22 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q109357396|Abram Mikhailovich Rubinstein]]'' | | 1909 | [[Барысав (шәһәр)|Барысау]] | 1955-08-10 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q109406027|Аристарх Смирнов]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q26832546|medical administrator]]''<br/>''[[:d:Q17143199|medical examiner]]''<br/>''[[:d:Q11494960|йогышлы авырулар белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1854-04-12 | | 1899 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q109485145|Алексей Петрович Шкляев]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1949-09-28 | ''[[:d:Q12133717|Нижнее Корякино]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Боголюбов|Виктор Боголүбов]] | | 1874-04-07 | [[Казан]] | 1935-03-07 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q109492259|Aleksandr Dudurov]]'' | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1946-07-18 | [[Кытау-Ивановск]] | 2021-03-03 | [[Чиләбе]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Михаил Марков (1951)]] | | 1951-04-11 | [[Яңавыл]]<br/>[[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рафаил Шәйдуллин]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1960-03-30 | [[Лабит]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гамир Гайфетдинов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1941-07-01 | [[Бишсубаш]] | 1998-11-28 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Гөлнур Айзат]] | [[укытучы]]<br/>[[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1960 | [[Иске Әнәле]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Лариса Глухова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1976-08-30 | [[Кукмара]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Лилия Гыйбадуллина]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | 1987-03-22 | [[Әҗмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ләйлә Дәүләтова]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]'' | | [[Актаныш районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Марс Тукаев]] | | 1972-05-26 | [[Рыс]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Рауза Солтанова]] | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1958-09-15 | [[Түке]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рүзәл Йосыпов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1938-09-14 | [[Кышкар]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рөстәм Шәмсутов]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1965-07-04 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәнил Гыйләҗев]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1987-05-16 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәрхәт Хөснетдинов]] | [[хокук белгече]] | 1964-11-18 | [[Зур Кукмара]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Эдуард Шәрәфиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1984-02-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Энҗе Авзалова]] | | 1982-06-30 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ягъфәр Яппаров]] | ''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]'' | 1924-09-25 | [[Таузар]] | 2002-10-23 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Вагыйзов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1936-03-01 | ''[[:d:Q30179960|Татар Агайбашы]]'' | 2016 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Илһам Гомәров]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1972-12-24 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ирек Һадиев]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1970-04-28 | [[Кече Кирмән]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәридә Сафина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>[[җырчы]] | 1957-03-20 | [[Сарман]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Виктор Демидов]] | [[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q16533|хөкемче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1961-06-06 | [[Алабуга]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дмитрий Таюрский]] | [[галим]] | 1963-11-23 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q110471805|Баҙаҡшанов Рәмил Мөхәмәт улы]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q485178|analyst]]'' | 1947-01-09 | [[Ахун (Учалы районы)|Ахун]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алексей Макаров|Алексей Николай улы Макаров]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1977-03-30 | [[Хуҗа Хәсән]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Даниил Зимин]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q12094958|геофизик]]'' | 1918-12-02 | [[Сокрау]] | 1970-04-16 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Сергей Сергеев]] | | 1963-04-07 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q110982670|Sergei Palchikoff]]'' | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]''<br/>''[[:d:Q30002353|language teacher]]''<br/>''[[:d:Q2675537|music teacher]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1893 | [[Минзәлә|Минзәлә шәһәре]] | 1969 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q111133515|Михаил Корбут]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1899-08-16 | [[Казан]] | 1937-08-01 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q111324611|Valery Leontievich Panteleev]]'' | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1931-08-04 | [[Яңа Спас (Зәй районы)]] | 2021-03-06 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Гадел Әхмәтҗанов]] | [[хокук белгече]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1998-04-28 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q111488256|Анисса Павловна Алексеева]]'' | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1941-09-16 | [[Тигашево]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q111519720|Мария Алуф]]'' | | 1901-01-13 | [[Кострома]] | 1964-11-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рифхәт Якупов]] | ''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q957729|фотокорреспондент]]'' | 1944-07-29 | [[Ижау]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Айсылу Башкурова-Садыйкова]] | [[галим]] | 1946-04-27 | [[Кызыл Октябрь районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Әминә Галиева]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1976-09-05 | [[Актаныш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q111745444|Михаил Пильнов]]'' | ''[[:d:Q25543366|dermatovenereologist]]'' | 1874-09-24 | [[Ырынбур]] | 1930-12-01 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Зөфәр Рәмиев|Рәмиев Зөфәр Зәйни улы]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q28255863|textologist]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1938-07-25 | [[Уразлы (Кама Тамагы районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q111796224|Дмитрий Туманов]]'' | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q3104508|cultural manager]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1965-11-21 | [[Санкт-Петербург]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q111899205|Екатерина Олеговна Мереминская]]'' | ''[[:d:Q61747890|интеллектуаль уеннар катнашучысы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1983-10-16 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q111916269|Tahir Ğäzizef]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1935-09-12 | [[Иске Монасыйп]] | 2010-11-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112134475|Андрей Вазанов]]'' | | 1962-07-24 | [[Казан]] | 2022-03-25 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112136860|Александр Шамов]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1951-09-29 | [[Петропавел|Кызылъяр]] | 2020-11-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112193105|Ernst Dibäy]]'' | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1931-08-03 | [[Казан]] | 1983-11-11 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112436480|Igor V. Konnov]]'' | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1958 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112629281|Смирнов, Павел Агафангелович]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1884-06-07 | ''[[:d:Q4248554|Kurmanayevka]]'' | 1948 | [[Екатеринбург]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112667716|Аронзон, Соломон Лейбович]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1854 | [[Ырынбур]] | No/unknown value | No/unknown value |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112761978|Вячеслав Кузнецов]]'' | | 1939-12-07 | ''[[:d:Q1112783|Morzhovets]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q112911897|Хәлимә Корбангалиева]]'' | ''[[:d:Q11710359|гидробиолог]]'' | 1910-05-04 | [[Казан]] | 2004-03-26 | [[Казан]] |- | | ''[[:d:Q112963378|Ренат Бикбулатов]]'' | | 1933-10-29 | [[Совет Социалистик Республикалар Берлеге|ССРБ]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112988837|Iskender Yasaveyev]]'' | [[галим]] | 1971-09-21 | [[Сосногорск]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112989030|Порудоминский, Илья Миронович]]'' | [[галим]] | 1890-06-11 | [[Vilnius|Вилнүс]] | 1968-03-24 | [[Мәскәү]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Салих Корбангалиев]] | [[галим]]<br/>[[хирург]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1901-11-18 | [[Биектау (Әгерҗе районы)]] | 2001-05-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112989133|Валентин Адамюк]]'' | [[галим]] | 1877-02-13 | [[Казан]] | 1950-06-16 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112989194|Наил Кашапов]]'' | [[галим]] | 1960-11-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Рамил Муллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1974-05-10 | [[Мөслим районы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112994724|Московцев, Олег Алексеевич]]'' | [[галим]] | 1935-09-28 | ''[[:d:Q4129078|Vypolzovo]]'' | 1994-01-08 | [[Нефтеюганск|Нефтеюган]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q112995093|Суров, Григорий Иванович]]'' | | 1871-11-14 | [[Алатыр]] | 1947-02-10 | [[Сембер]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q113005516|Aleksei Temlyakov]]'' | [[математик]] | 1903-03-30 | [[Йошкар-Ола]] | 1968 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q113355952|Nadir Bäkiref]]'' | ''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>[[хокук белгече]] | 1962-03-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q113535182|Кашапова Ләлә Мөхәмәтдин ҡыҙы]]'' | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>[[галим]] | 1952-08-22 | [[Төньяк Шакша]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q113536930|Любовь Агеева]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1946-11-07 | ''[[:d:Q18792055|Нижнее Челяево]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q113550698|Vyacheslav Andreevich Toboev]]'' | ''[[:d:Q61791734|biomathematician]]'' | 1958-01-05 | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q113727681|Рыгор Якаўлевіч Ліберзон]]'' | | 1903-07-16 | [[Акъяр]] | 1966-12-22 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q113897634|Михаил Черепанов]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1960-12-12 | [[Ишем]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q114099031|Gulnara Safiullina]]'' | ''[[:d:Q4009406|эспринтир]]'' | 1969-01-29 | | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q115211663|Әлфия Галләмова]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1955-11-09 | [[Дятьково|Дәтково]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q115456025|Александра Григорьевна Власова]]'' | ''[[:d:Q185196|акушер]]''<br/>[[хирург]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1901-07-16 | [[Чабаксар]] | 1974-01-03 | [[Йошкар-Ола]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q115672801|Ксения Лукичёва]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q589298|баш мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q10355417|advertising person]]''<br/>''[[:d:Q49176591|public relations executive]]''<br/>''[[:d:Q2957754|communications manager]]''<br/>''[[:d:Q3659898|public relations officer]]'' | 1981-01-31 | [[Түбән Кама]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q115687938|Фәрит Гөбәев]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1951-07-15 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Эльмира Җәлилова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]] | 1979-12-05 | [[Яңа Әлем]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q116060283|Dayana Sharafutdinova]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | | | | |- | | ''[[:d:Q116175704|Inna Smirnova]]'' | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q116259554|Алексей Корниенко]]'' | | 1947-02-17 | ''[[:d:Q4326702|Новый Маныч]]'' | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q117355903|Файнберг, Авраам Борисович]]'' | ''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1930-04-27 | [[Скопин]] | 2010-06-20 | ''[[:d:Q171639|Ashdod]]'' |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q117750578|Әлимғолов Әхнәф Арыҫланбәк улы]]'' | [[укытучы]] | 1904-05-28 | [[Канбулат (Мәләвез районы)|Канбулат]] | 1980 | ''[[:d:Q12079880|Oyim]]''<br/>[[Әндиҗан вилаяте]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Эдуард Хәйруллин]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1969-01-28 | [[Казан]] | 2023-04-14 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q117853339|Роберт Рәкыйпов]]'' | ''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]''<br/>''[[:d:Q1056391|мәктәп директоры]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1936-11-10 | [[Яңа Чокалы]] | 1995-05-04 | [[Әлмәт]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Шәүкәт Гаделша]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q165029|иликтер мантүре]]'' | 1949-09-16 | [[Киндерле (Төмән өлкәсе)]] | 2024-03-30 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q118928321|Anna Ananieva]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1975 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q118941270|Oleg Gabelko]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1968 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Данис Нургалиев]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1956-09-01 | [[Абдулла (Борай районы)|Абдулла]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фәрид Мифтахов]] | ''[[:d:Q43845|эшмәкәр]]''<br/>''[[:d:Q15472169|иганәче]]''<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1968-09-07 | [[Күлбай Мораса]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Андрей Барон]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q245068|кәмитче]]''<br/>''[[:d:Q753110|җырлар автыры]]''<br/>''[[:d:Q183945|музыка продюсеры]]'' | 1982-05-06 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q120263465|Наводнов, Владимир Григорьевич]]'' | | 1952-08-30 | | 2023-12-27 | [[Йошкар-Ола]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q120263473|Синицына, Клара Романовна]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1932-12-11 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] | 1997-01-04 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q120267639|Спориус, Алексей Эмильевич]]'' | [[галим]]<br/>[[инженер]] | 1907-01-29 | [[Казан]] | 1978 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q120280614|Мөхәммәт Хәйруллин]]'' | | 1951-11-09 | | | |- | | ''[[:d:Q121757177|Iskhak Sakhaev]]'' | [[математик]] | 1930-04-20 | | 2016-09-12 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Резидә Йосыпова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1968-03-04 | [[Әндереш]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q122782119|Анатолий Елдашев]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q107017212|necropolis scholar]]'' | 1949-04-11 | [[Грозный]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Ислам Вәлиев]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1990-11-09 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Батырхан Әгъзамов]] | | 1998-12-19 | [[Кызыл (шәһәр)|Кызыл]] | 2023-10-19 | [[Кызыл (шәһәр)|Кызыл]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q123597301|Vasiliy Permitin]]'' | ''[[:d:Q11513337|җиңел атлет]]''<br/>''[[:d:Q15306067|териятлит]]'' | 1990-11-04 | | | |- | | [[Роберт Гәрәев]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1976-02-08 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q124128490|Максудова, Шаида Абдрахмановна]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1926-11-29 | [[Уразай (Әгерҗе районы)]] | 2009-02-07 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q124618873|Здобнова Зоя Петровна]]'' | ''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]'' | 1926-03-25 | [[Чистай]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q124666671|Nikolay Petrovich Trunin]]'' | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q28776412|book collector]]'' | 1920-06-04 | ''[[:d:Q4174589|Ялатма]]'' | 2007-02-05 | ''[[:d:Q4174589|Ялатма]]'' |- | | ''[[:d:Q124769062|Елена Вишленкова]]'' | | 1965-09-02 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q124769813|Александр Кессель]]'' | | 1935-11-20 | [[Одесса]] | 2003-06-23 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q124834014|Җәүдәт Миңнуллин]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1953-11-07 | [[Чаллы (Кама Тамагы районы)]] | 2019-10-10 | [[Казан]] |- | | [[Марат Закиров (1985)|Марат Закиров]] | | 1985-12-31 | [[Казан]] | | |- | | [[Рөстәм Габәшев]] | | 1941-05-10 | [[Уфа]] | 2010-01-02 | [[Казан]] |- | | [[Альвина Вафина]] | | 1940-12-08 | [[Мәскәү]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Фуат Гарифуллин]] | | 1936-12-09 | [[Күл Черкене]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q125974096|Николай Козарь]]'' | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1942-02-26 | [[Славгород (Россия)|Славгород]] | 2023-11-19 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q126095922|Гаранин, Владимир Александрович]]'' | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q488205|автор-башкаручы]]''<br/>''[[:d:Q56677347|arm wrestler]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1969-05-10 | [[Шәмсир]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q126372588|Кащеев Владимир Иванович]]'' | | 1956-05-09 | [[Таганрог]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Айдар Шәйхин]] | ''[[:d:Q19829980|дин белгече]]''<br/>''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1997-09-06 | [[Әтәс]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Кәрим Долотказин]] | ''[[:d:Q462390|доцент]]'' | 1935-11-18 | [[Иса]] | 2022-09-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Эльза Газизова]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1988-01-08 | [[Чаллы]] | | |- | | ''[[:d:Q126878013|Sergei Pimenov]]'' | [[Программист|програмчы]] | | [[Казан]] | | |- | | ''[[:d:Q126913485|Контский, Фаддей Мартынович]]'' | | 1885-12-08 | [[Минск]] | 1977-09-22 | [[Петергоф|Петерһоф]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Рәсимә Шәмсетдинова]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1954-12-15 | [[Мүлмә]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Таһир Гыйлаҗев]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1960-10-28 | [[Карт (авыл)|Карт]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q129051588|Илдар Ваһапов]]'' | [[галим]] | 1949-08-04 | [[Магадан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Радмир Беляев]] | ''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]''<br/>''[[:d:Q98058553|municipal employee]]'' | 1987-06-11 | [[Чаллы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q130330205|Ценципер Лейба Иоселевич]]'' | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1908 | | 1938 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q130331425|Брейтман Евгения Соломоновна]]'' | | 1908 | [[Бакы]] | 1992 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q130332074|Boris Fedorov]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | 1904 | | 1938-05 | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q130371193|Azər Allahverənov]]'' | | 1972-02-20 | [[Бакы]] | | |- | | ''[[:d:Q130601678|Leonard Perzyna]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1892 | | 1957 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Әнисә Алиева]] | ''[[:d:Q28255863|textologist]]'' | 1952-09-29 | [[Кече Чынлы]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Вәсил Хөсәенов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1953-03-03 | [[Копейск]] | 2024-10-24 | [[Бөгелмә]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q131036273|Фәридә Гаффарова]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1951 | | 2006-10-16 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Гүзәл Хәбетдинова]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1969-11-14 | [[Әлмәт]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Луиза Фәсхетдинова]] | ''[[:d:Q5322166|designer]]'' | 1968-12-31 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Әнәс Таҗетдинов]] | [[хокук белгече]] | 1927-02-23 | [[Югары Мәлем]] | 1990-06 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Фәридә Исмәгыйлева]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1776724|театр директоры]]'' | 1959-01-01 | [[Карамалы (Азнакай районы)]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q131453732|Rasim Nizamov]]'' | [[җырчы]] | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q131728420|Рәхимов Илгизәр Ильяс улы]]'' | ''[[:d:Q1225716|кошбелгеч]]'' | 1956-04-16 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q131739138|Шакиров, Роберт Вафич]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1938-08-29 | [[Олы Битаман]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Денис Калинкин|Денис Калинкин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1974-11-16 | [[Түбән Кама]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Дамир Таҗиев]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1965-01-05 | [[Яшәүче]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | [[Ирина Антонова]] | [[галим]] | 1971-12-13 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q132530699|Стекольщиков Михаил Григорьевич]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | 1908 | | 1983 | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q132530778|Умылина Тамара Михайловна]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | | | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Руслан Шиһабетдинов]] | ''[[:d:Q2462658|manager]]'' | 1976-06-27 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q133159743|Мәрьям Гайнетдинова]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q7886765|union organizer]]''<br/>''[[:d:Q50768646|labor leader]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1903 | [[Тимәш]] | No/unknown value | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Николай Туганов]] | ''[[:d:Q957729|фотокорреспондент]]'' | 1950-03-16 | [[Кече Шәмәк]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | [[Алмаз Фәйзуллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1968-04-10 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q133620039|Айдар Ногманов]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q107017212|necropolis scholar]]'' | 1965-03-28 | [[Кировград]] | 2025-03-28 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q134540420|Galina Dumkina]]'' | [[математик]] | 1934-11-18 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q134567222|Karl Aleksander Holzmann]]'' | ''[[:d:Q106823762|veterinary scientist]]'' | 1854-06-30 | ''[[:d:Q14948301|Aakre manor]]''<br/>[[Тарту]] | 1922-02-03 | [[Казан]] |- | ''[[:d:Q6581072|хатын-кыз]]'' | ''[[:d:Q134587791|Хабибуллина, Эльмира Камилевна]]'' | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1980-10-01 | [[Казан]] | | |- | ''[[:d:Q6581097|ир-ат]]'' | ''[[:d:Q134611865|Ринат Әхмәтгали улы Фазлыйәхмәтов]]'' | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1940-06-13 | [[Олы Әтнә]] | 2017-04-28 | [[Арча]] |} {{Wikidata list end}} [[Төркем:Казан университетын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Исемлекләр:Югары уку йортлары буенча шәхесләр]] ct6bc8kbg93x63k28dhm16rnwur9yep Казанда вафатлар исемлеге 0 860771 4447423 4445717 2025-06-20T02:03:15Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447423 wikitext text/x-wiki {{Мәгълүмати исемлек}} {{seealso|Төркем:Казанда вафатлар|Казанда туганнар исемлеге}} '''Казанда вафатлар исемлеге''' яки '''Казанда вафат булган шәхесләр''' ({{lang-ru|Список умерших в Казани; Умершие в Казани<!-- {{Label||lang=ru}}-->}}, {{lang-en|List of individuals, dead in Kazan; Kazan deaths<!-- {{Label||lang=en}}-->}}) — тарих дәвамында [[Казан]] шәһәрендә вафат булган танылган [[шәхес]]ләр исемлеге. {{notice|Түбәндәге төзмә [[кеше]]ләр һәм [[робот]]лар аңларлык күп телле халыкара [[Викимәгълүмат]] белем базасына волонтёрлар керткән мәгълүматка нигезләнә, '''тулы түгел''' һәм хаталы була ала. Бәйле шәхес турында белем блокларын тутыру/тулыландыру/төзәтү һәм соңыннан уң яктагы <u>'''яңарт'''</u>ка басу белән аны баетуда ярдәм итә аласыз.}} Тамгалары татарчалаштырылмаган чакта, башка телдәгесен бирә. ''Авышлы язу'' әлегә [[Татарча Википедия]]дә үзләре турында мәкалә булмаганнарны билгели. <!-- Кул белән тутырылучы татарча тасвирламасы булмаганда - буш калдыра.--> {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P20 wd:Q900. ?item wdt:P31 wd:Q5 } |section= |sort=label |columns=p570,label:исем,p106,p569,p19}} {| class='wikitable sortable' ! үлем датасы ! исем ! һөнәр төре ! туу датасы ! туу урыны |- | 1968-08-12 | ''[[:d:Q123701991|Akim Denisov]]'' | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[инженер]] | 1885-09-12 | |- | 1944 | ''[[:d:Q4369768|Aleksandr Efimovitsj Polesitskiy]]'' | [[галим]] | 1907 | [[Харцызк|Харсызьк]] |- | 1878 | ''[[:d:Q12117279|Aleksandr Lebedev]]'' | | 1798 | [[Россия империясе]] |- | 1942-04-19<br/>1942 | ''[[:d:Q660174|Alexander Elenkin]]'' | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q15924544|lichenologist]]'' | 1873-09-04<br/>1873 | [[Варшава|Варшау]] |- | 1902 | ''[[:d:Q104721860|Andrey Volkov]]'' | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1844 | [[Россия империясе]] |- | 1880-11-01 | ''[[:d:Q3917311|Antanas Juška]]'' | ''[[:d:Q14972848|lexicographer]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q17484288|ethnomusicologist]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1819-06-16 | ''[[:d:Q12652595|Daujotai]]'' |- | | ''[[:d:Q31292314|Babək Abuşov]]'' | [[галим]] | 1950-09-20 | [[Көрдәмир]] |- | 1998-07-05 | ''[[:d:Q131519110|Boris Sablin]]'' | | 1908-05-20 | ''[[:d:Q4151295|Gubari]]'' |- | 1892-05-11 | ''[[:d:Q11694336|Dmitrij Skałozubow]]'' | [[галим]] | 1839-08-21 | [[Кострома]] |- | 1881-05-16 | ''[[:d:Q4397355|Dmitry Romanovsky]]'' | [[офицер]] | 1825-02-25 | [[Тверь губернасы|Тевир гөбернәсе]] |- | 1506 | ''[[:d:Q4522383|Dmitry Shein]]'' | ''[[:d:Q193391|дипломат]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | | |- | 1926-04-24 | ''[[:d:Q124846599|Fedor Pavlovič Gavrilov]]'' | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]''<br/>''[[:d:Q482980|автор]]'' | 1890-02-16 | |- | 1906 | ''[[:d:Q95742822|Feliks Rymowicz]]'' | | 1870 | |- | 1847-11-24 | ''[[:d:Q125483956|Firs Yushkov]]'' | [[хокук белгече]]<br/>[[укытучы]] | 1811 | ''[[:d:Q4123713|Vologodsky Uyezd]]'' |- | 1888-04-13 | ''[[:d:Q4205811|Franciszek Jellachich]]'' | [[галим]]<br/>[[хирург]] | 1808 | |- | 1948-10-11 | ''[[:d:Q48955496|Fyodor Krasavin]]'' | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1896-02-21 | ''[[:d:Q20674608|Тимонино (Любиман кӀошт)]]'' |- | 1907-11-08 | ''[[:d:Q128200456|German Lokke]]'' | ''[[:d:Q33231|фотограф]]'' | 1834 | [[Клайпеда]] |- | 1563-12-05 | ''[[:d:Q3111725|Gourias de Kazan]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 15th century | ''[[:d:Q2259534|Radonezh]]'' |- | 1847 | ''[[:d:Q94905191|Hellmuth Winter]]'' | [[хокук белгече]]<br/>[[язучы]] | 1785 | [[Гадебуш]] |- | 1943 | ''[[:d:Q112520845|Iosif Savel‘jevič Vojtinskij]]'' | [[хокук белгече]] | 1884 | [[Санкт-Петербург]] |- | | ''[[:d:Q64124960|Ivan Kotelov]]'' | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | | |- | 1603 | ''[[:d:Q104717716|Ivan Nashchokin]]'' | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q121998|илче]]'' | 16th century | [[Рус патшалыгы|Рус дәүләте]] |- | 1887-06-24 | ''[[:d:Q126028318|Ivan Nefediev]]'' | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1835 | |- | 1943-02-06 | ''[[:d:Q12173175|Ivan Yakovlevich Yukhimenko]]'' | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1892-10-14 | [[Харьков]] |- | 1530 | ''[[:d:Q4176713|Ivan Yeropkin-Klyapikov]]'' | | | |- | 1942-05-05 | ''[[:d:Q16453758|Jonas Taurinskas]]'' | | 1890-05-04 | ''[[:d:Q13193434|Plėnakiai]]'' |- | No/unknown value | ''[[:d:Q11728175|Jonasz Kazański]]'' | | | |- | 1878-05-05<br/>1878 | ''[[:d:Q17446714|Julius Octavianus Mikszewicz]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1824-10-24<br/>1824 | |- | 1875-04-25 | ''[[:d:Q96464760|Józef Olszewski]]'' | ''[[:d:Q1125062|rebel]]'' | | |- | 1922-02-03 | ''[[:d:Q134567222|Karl Aleksander Holzmann]]'' | ''[[:d:Q106823762|veterinary scientist]]'' | 1854-06-30 | ''[[:d:Q14948301|Aakre manor]]''<br/>[[Тарту]] |- | 1871 | ''[[:d:Q105349342|Kazimierz Choromański]]'' | | | |- | 1938-11-15 | ''[[:d:Q111529184|Ksawery Korbut]]'' | ''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]''<br/>''[[:d:Q765778|әргәнче]]'' | 1869-10-06 | [[Каунас]] |- | 1974-09-24 | ''[[:d:Q115926028|Leonid Topchiy]]'' | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1913-03-23 | [[Харьков]] |- | 1917-05-25 | ''[[:d:Q119713884|Ljudmila Petrovna Osokinová]]'' | | 1858-05-30 | |- | 1886-01-19 | ''[[:d:Q19850434|Ludwik Nowicki]]'' | ''[[:d:Q486748|пианист]]'' | 1830 | [[Vilnius|Вилнүс]] |- | 2010 | [[Lúbov Speranskaya]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1918-06-23<br/>1913-06-23 | [[Витебск]] |- | 1950-09-05 | ''[[:d:Q6814013|Melvin L. Brown]]'' | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1931-02-02 | [[Магаффи (Пенсильвания)|Магаффи]] |- | 1518 | [[Möxämmät-Ämin xan]] | | 1469 | |- | 1864-06-06 | ''[[:d:Q121555578|Napoleon Iwanicki]]'' | | 1835 | |- | No/unknown value | ''[[:d:Q11790512|Nektariusz Kazański]]'' | | | |- | 1924-07-29 | ''[[:d:Q60830488|Nikolai Bychkov]]'' | | | |- | 1942 | ''[[:d:Q124631946|Nikolay List]]'' | | 1875 | [[Мәскәү]] |- | 1985-02-12 | ''[[:d:Q105945844|Peter Kayukov]]'' | ''[[:d:Q35380338|hydrogeologist]]'' | 1908-05-25 | ''[[:d:Q4134456|Gvardeytsy village]]'' |- | 1918-09-09 | ''[[:d:Q115653979|Roman Efimovich Petrov]]'' | ''[[:d:Q12713481|эшче]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1886-06-01 | [[Казан]] |- | 1549 | [[Сафа-Гәрәй|Safagäräy]] | | 1510 | [[Baqçasaray|Бакчасарай]] |- | 1894-07-04 | ''[[:d:Q26036645|Serafima Nikitichna Bazhina]]'' | ''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1839-07-16 | [[Семёнов (шәһәр)]] |- | 1971-03-22 | ''[[:d:Q21390625|Sergei F. Tsarevsky]]'' | ''[[:d:Q16271064|herpetologist]]''<br/>''[[:d:Q161944|диякын]]'' | 1887-02-23 | [[Минск]] |- | 2005-07-30 | ''[[:d:Q117400263|Sergey Mikhaylovich Bubennov]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q3374326|muralist]]''<br/>''[[:d:Q739437|рәссам-плакатчы]]'' | 1930-06-13 | [[Кемерово]] |- | 1942-09 | ''[[:d:Q27862991|Sofia Venediktovna Melikova-Tolstaïa]]'' | | 1885 | |- | 1910 | ''[[:d:Q123260673|Stanislovas Klikavičius]]'' | | 1853-08-31 | |- | 1886-01-24 | ''[[:d:Q4242326|Stanisław Krusiński]]'' | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[фәлсәфәче]] | 1857-05-01 | [[Сарытау губернасы]] |- | 1922 | ''[[:d:Q134332392|Suleyman Aitov]]'' | ''[[:d:Q43845|эшмәкәр]]'' | 1862-02-01 | [[Казан]] |- | 2018-09-18 | ''[[:d:Q121767410|Suren Mirumyants]]'' | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1925-11-01 | [[Сәмәрканд]] |- | 2010-11-28 | ''[[:d:Q111916269|Tahir Ğäzizef]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1935-09-12 | [[Иске Монасыйп]] |- | 1812-12-03 | ''[[:d:Q16403574|Thomas Friedrich Sabler]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1768-12-24 | [[Таллинн]] |- | 1948-11-12 | [[Василий Виноградов (1874)|Vasili Vinogradov]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q1259917|эскрипкәче]]'' | 1874-01-07 | [[Алабуга]] |- | 2011-01-04 | ''[[:d:Q20871302|Vladimir Andreev]]'' | ''[[:d:Q11774891|алкалы һоккей уйнаучы]]'' | 1951-12-04 | [[Ногинск]] |- | 1942 | ''[[:d:Q110008141|Vladimir Baranov]]'' | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q294126|surveyor]]'' | 1872 | [[Микулино|Микулин]] |- | 1942 | ''[[:d:Q126846664|Vladimir Sergeevič Sadikov]]'' | ''[[:d:Q2919046|тереклек химиячесе]]''<br/>''[[:d:Q1792938|cure doctor]]'' | 1874 | [[Санкт-Петербург]] |- | 2006 | ''[[:d:Q24010576|Vladimir Usov]]'' | ''[[:d:Q484188|серияле үтерүче]]''<br/>''[[:d:Q29042975|pedophile]]'' | 1957 | [[Россия Совет Федератив Социалистик Республикасы|РСФСР]] |- | 1917 | [[Vsevolod Luknitskiy|Vsevolod Luknitski]] | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1844 | [[Петербург губернасы|Санкт-Петербург губернасы]] |- | | ''[[:d:Q101002537|Władysław Izbicki]]'' | | | |- | 1968-02-21 | ''[[:d:Q1299717|Yakov Pechnikov]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1887-04-15 | [[Воронеж]] |- | No/unknown value | ''[[:d:Q4340770|Yelena Oshanina]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q689909|feldsher]]'' | 1874-06-12 | ''[[:d:Q4369413|Pokrovskoye, Pokrovsky District, Oryol Oblast]]'' |- | 1950-03-12 | ''[[:d:Q123512770|Ziya Abdulmanov]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1906-12-22 | [[Янганай]] |- | 2016-01-03 | [[Äsğät Ğalimcanov]] | ''[[:d:Q66660783|charity worker]]''<br/>''[[:d:Q1077064|charity]]'' | 1936-03-02 | [[Болын-Балыкчы авыл җирлеге]] |- | 1904-04-24 | ''[[:d:Q112164437|İlyas əl-Tsudaxari]]'' | | 1829 | ''[[:d:Q4064258|Ameterkmakhi]]'' |- | | [[Абдулла Гомәр]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1906-06-15 | [[Ырынбур]] |- | 1976-10-28 | [[Абдулла Әхмәт]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1905-03-12 | ''[[:d:Q4189600|Zverinogolovskoye]]'' |- | 1938-02-17 | [[Абрам Мусин]] | | 1898 | [[Мунчәли|Иске Мочали]] |- | 2013-12-24 | [[Абрек Абзгилдин]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1937-03-01 | [[Баймак]] |- | 1960-02-05 | [[Абруй Сәйфи]] | | 1890 | [[Күлбай Мораса]] |- | 1842-07-13 | [[Адальберт Лидл]] | | 1805 | [[Львов]] |- | 1739-10-10 | ''[[:d:Q20065574|Адамацький Олександр]]'' | ''[[:d:Q219477|мисиянир]]'' | | |- | | [[Адлер Тимергалин]] | [[язучы]] | 1931-01-01 | [[Иске Минзәләбаш]] |- | 1911 | [[Адольф Пор]] | ''[[:d:Q30002353|language teacher]]'' | 1851-05-10 | [[Vilnius|Вилнүс]] |- | 1942-09-19 | [[Адольф Рабинович]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1893-04-05 | [[Одесса]] |- | 2006-10-11 | [[Азат Аббасов]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1925-01-19 | [[Алабуга]] |- | 2004-06-09 | [[Азат Җәләлов|Азат Җәлалов]] | | 1929-05-15 | [[Тәтеш]] |- | 2021-12-08 | [[Азат Әхмәдуллин]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1932-10-13 | [[Байлар Сабасы]] |- | 2020-12-13 | [[Айдар Хафиз|Ай­дар Ха­физ]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q61817103|principal director]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1943-05-20 | [[Күн (торак пункты)|Күн]] |- | 2025-03-28 | ''[[:d:Q133620039|Айдар Ногманов]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q107017212|necropolis scholar]]'' | 1965-03-28 | [[Кировград]] |- | 2010-04-23 | [[Айрат Арсланов (артист)|Айрат Арсланов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q10800557|киноактер]]''<br/>''[[:d:Q1371925|диктор]]'' | 1928-04-10 | [[Ахун (Бүздәк районы)|Ахун]] |- | 2010-07-27 | [[Айрат Закиров]] | | 1937-03-06 | [[Казан]] |- | 1996-10-01 | [[Айтуган Госманов]] | | 1920-12-19 | [[Казан]] |- | 1922-06-11 | [[Александр Агабабов]] | [[профессор]] | 1863-02-12 | [[Әстерхан]] |- | 2021-02-20 | ''[[:d:Q134725495|Александр Андреевич Провоторин]]'' | ''[[:d:Q28933489|lathe operator]]'' | 1924-11-03 | ''[[:d:Q23883063|Федюкино]]'' |- | 1968-01-21 | [[Александр Арбузов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1877-08-31 | [[Арбузов-Баран|Арбузов-Бәрән]] |- | 1983-01-08 | [[Александр Бажанов]] | | 1898-08-30 | [[Казан]] |- | 1918-09-18 | [[Александр Баратынский]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1867-07-04 | [[Казан]] |- | 1953-05-08 | [[Александр Барсков]] | | 1897-12-26 | [[Панау (Питрәч районы)|Пановка (Питрәч районы)]] |- | 2009-06-23 | [[Александр Бережной]] | | 1925-07-10 | [[Казан]] |- | 1992-06-21 | [[Александр Бирюлин|Александр Бирүлин]] | | 1929-12-08 | [[Либәшәү (Алексеевск районы)|Либәшәү]] |- | 1972-06-10 | [[Александр Блохин]] | | 1916-03-31 | [[Казан]] |- | 1975-06-10 | [[Александр Блудоров]] | | 1902-04-15 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1985-07-26 | [[Александр Богоявленский|Александр Богоявленски]] | | 1908-01-27 | [[Киев]] |- | 1997-08-20 | [[Александр Бондаренко]] | | 1922-09-09 | ''[[:d:Q4423595|Слободышче]]'' |- | 1977-07-01 | [[Александр Борин]] | | 1906-02-25 | [[Киев]] |- | 1978-04-11 | [[Александр Булгаков]] | | 1911-08-25 | [[Кәфә]] |- | 1943-10-23 | [[Александр Васильев (1861)|Александр Васильев]] | [[галим]] | 1861-02-23 | [[Шутнерово]] |- | 1960-11-08 | [[Александр Васильченко]] | ''[[:d:Q730242|очучы-сынаучы]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1911-11-23 | ''[[:d:Q4439620|Staraya Bezginka]]'' |- | 1941-12-19<br/>1941-12-20 | [[Александр Введенский]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]'' | 1904-11-23 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1906-04-29 | [[Александр Владимирский (1821)|Александр Владимирский]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1821 | [[Нижгар өязе]] |- | 1966 | [[Александр Вознесенский (1888)|Александр Вознесенский]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1888-07-17 | ''[[:d:Q18407171|Чукалы]]'' |- | 1907-07-11 | [[Александр Ге]] | [[галим]] | 1842-10-26 | [[Казан]] |- | 1875-10-16 | ''[[:d:Q63070385|Александр Герасимович Хрусталев]]'' | [[рухани]] | 1826-09-24 | [[Чабаксар]] |- | 1948 | ''[[:d:Q113682044|Александр Григорьев]]'' | | 1903 | [[Олы Саурыш]] |- | 1992-08-16 | [[Александр Гуляев (1920)]] | | 1920-10-30 | [[Аксубай]] |- | 1904-07-08 | [[Александр Гусев (1845)|Александр Гусев]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | 1845-08-23 | [[Тверь губернасы|Тевир гөбернәсе]] |- | 1965-11-05 | [[Александр Демидович]] | ''[[:d:Q1781198|агроном]]''<br/>''[[:d:Q1368409|силиксәнир]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1897-04-23 | [[Капыль]] |- | 1959-10-29 | [[Александр Дубяго]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]'' | 1903-12-18 | [[Казан]] |- | 1910-08-19 | [[Александр Зайцев]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1841-06-20 | [[Казан]] |- | 1988-04-07 | ''[[:d:Q2833778|Александр Кармин]]'' | ''[[:d:Q2095549|очучы]]'' | 1910 | [[Казан]] |- | 2020-09-17 | [[Александр Карпов (1953)|Александр Карпов]] | | 1953-07-26 | [[Казан]] |- | 2003-06-23 | ''[[:d:Q124769813|Александр Кессель]]'' | | 1935-11-20 | [[Одесса]] |- | 1972-03-30 | [[Александр Ключарёв|Александр Ключарев]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q158852|дирижёр]]'' | 1906-02-19 | [[Казан]] |- | 2005-02-26 | [[Александр Коваль]] | | 1913-06-03 | ''[[:d:Q558757|Abramovka]]'' |- | 1893 | [[Александр Козлов (1816)|Александр Козлов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1816 | [[Ырынбур]] |- | 2021-05-04 | [[Александр Коновалов (1934)|Александр Коновалов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1934-01-30 | [[Казан]] |- | 1973-11-30 | [[Александр Курынов]] | ''[[:d:Q13381376|авыл атлетикачы]]'' | 1934-07-18 | ''[[:d:Q4477458|Уршелски]]'' |- | 1877-12-15 | [[Александр Лазарев (1815)|Александр Лазарев]] | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]'' | 1815 | [[Пенза губернасы]] |- | 1933-05-25 | ''[[:d:Q50220844|Александр Литвинов]]'' | ''[[:d:Q158852|дирижёр]]''<br/>''[[:d:Q1259917|эскрипкәче]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1861-06-10 | [[Мәскәү]] |- | 1815-09-11 | [[Александр Лубкин]] | | 1770 | [[Россия империясе]] |- | 2016-02-04 | [[Александр Машин]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1953-07-30 | [[Казан]] |- | 1954-12-22 | [[Александр Мурзин]] | [[галим]] | 1885-08-19 | [[Мәскәү]] |- | 1851-01-03 | [[Александр Нечаев]] | | 1779 | [[Чистай өязе]] |- | 1942-03-04 | [[Александр Никитин (1892)|Александр Никитин]] | [[укытучы]] | 1892-08-24 | [[Тувси]] |- | 1993-02-13 | [[Александр Норден]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>[[галим]] | 1904-07-24 | [[Сарытау]] |- | 1899 | [[Александр Овсянников (1842)|Александр Овсянников]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q5758653|урта белем бирү оешмасында укытучы]]'' | 1842 | [[Шуран (Татарстан)|Шуран]] |- | 1889-04-03 | [[Александр Орлов (1840)|Александр Орлов]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q2732142|статистикчы]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1840-10-13 | [[Инсар (шәһәр)|Инсар]] |- | 2009-05-19 | [[Александр Панченко]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]''<br/>''[[:d:Q41583|тренер]]'' | 1953-10-05 | [[Чиләбе]] |- | 1865 | [[Александр Попов (1808)|Александр Попов]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q19829967|mongolist]]'' | 1808 | [[Волгоград]] |- | 1878-12-31 | [[Александр Попов (1815)|Александр Попов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>[[математик]] | 1815-11-17 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] |- | 1987-08-31 | [[Александр Разумов]] | | 1897-01-05 | [[Самар губернасы]] |- | 2014-07-18 | [[Александр Салагаев]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[профессор]] | 1952-03-17 | [[Казан]] |- | 2013-10-21 | [[Александр Салий|Александр Сали]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1952-01-09 | [[Амдерма]] |- | 1973-11-03 | [[Александр Сергеев (1915)|Александр Сергеев]] | | 1915-07-27 | [[Емельяново (Татарстан)|Җәмәлән]] |- | 1875-12-04 | [[Александр Соколов (хокук белгече)]] | [[галим]] | 1825-08-20<br/>1828 | [[Казан губернасы]] |- | 1918-12-03 | [[Александр Соловьев (1853)|Александр Соловьев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1853-11-18 | [[Россия империясе]] |- | 1992-12-14 | [[Александр Ступишин]] | [[галим]] | 1912-06-26 | [[Псков]] |- | 1895-06-18 | [[Александр Тепляшин|Александр Тепләшин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1854 | [[Мухино (Киров өлкәсе)|Мухино]] |- | 1929-08-28 | [[Александр Тимофеев]] | ''[[:d:Q2640827|гинеколог]]'' | 1881-02-28 | [[Казан]] |- | 2021-06-01 | [[Александр Федотов (1955)|Александр Федотов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q21600439|landscape painter]]'' | 1955-01-25 | [[Выру]] |- | 1884-02-04<br/>1884 | [[Александр Фрезе]] | ''[[:d:Q211346|психиатр]]'' | 1826-04-03<br/>1826 | [[Таллинн]] |- | 1922-11-07 | [[Александр Щербаков|Александр Чербаков]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1872-03-22 | [[Россия империясе]] |- | 2020-11-07 | ''[[:d:Q112136860|Александр Шамов]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1951-09-29 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | 1976-07-29 | [[Александр Шаповалов]] | | 1916-11-09 | ''[[:d:Q4477943|Uspenka]]'' |- | 1905-03-31 | [[Александр Штукенберг]] | ''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1844-09-07 | [[Вышний Волочёк|Вышни-Волочок]] |- | 1853-02-04 | [[Александра Фукс]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1792<br/>1805 | [[Чабаксар]] |- | 2012-09-14 | [[Алексей Берючевский|Алексей Берүчевски]] | ''[[:d:Q628099|футбол тренеры]]''<br/>''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1940-07-01 | No/unknown value |- | 2017-07-27 | [[Алексей Богданов]] | | 1923-10-28 | ''[[:d:Q4466097|Turki]]'' |- | 1943-09-08 | [[Алексей Богородский]] | | 1870-11-08 | [[Казан]] |- | 2007-11-29 | [[Алексей Дедков]] | [[галим]] | 1924-04-01 | [[Дятьково|Дәтково]] |- | 1870 | [[Алексей Лобачевский]] | | 1794 | [[Россия империясе]] |- | 1927 | [[Алексей Панормов]] | [[галим]] | 1859-10-04 | [[Бөгелмә өязе]] |- | 1909-11-09 | [[Алексей Попов (1856)|Алексей Попов]] | ''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q15962340|literary theorist]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10567966|liturgist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | 1856 | [[Яраң өязе]] |- | 2007-12-24 | [[Алексей Ременников]] | | 1918-11-10 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1891 | [[Алексей Соколовский|Алексей Соколовски]] | [[галим]] | 1822 | [[Түбән Новгород]] |- | 1987-06-29 | [[Алексей Суклетин]] | ''[[:d:Q484188|серияле үтерүче]]''<br/>''[[:d:Q60526706|cannibal]]''<br/>''[[:d:Q680928|каравылчы]]'' | 1943-03-23 | [[Казан]] |- | 1930-02-17 | [[Алексей Фаворский (1873)]] | ''[[:d:Q15839237|neuropathologist]]'' | 1873-02-10 | ''[[:d:Q27535879|Sedlistoye]]'' |- | 1904-05-22 | [[Алексей Фортунатов]] | | 1850-03-17 | [[Новгород губернасы]] |- | | [[Аллаһияр Вәлиуллин]] | [[композитор]] | 1924-07-05 | [[Мамадыш кантуны]] |- | 2010-01-05 | [[Алмаз Юлдашев]] | [[галим]] | 1926-07-26 | [[Казан]] |- | 2020-07-11 | [[Альберт Әсәдуллин (виолончелист)|Альберт Әсәдуллин]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1949-10-16 | [[Казан]] |- | 2021-04-10 | [[Альта Мәхмүтова]] | | 1937-06-09 | [[Бәзәкә]] |- | 1938-05-09 | [[Альфред Лепа]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]'' | 1896-08-05 | [[Рига]] |- | 1979-09-26 | [[Альфред Озол]] | | 1891-07-13 | [[Рига]] |- | 1994-07-24 | [[Альфред Халиков]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1929-05-30 | [[Кизләү (Татарстан)|Кизләү]] |- | 2019-06-30 | [[Әмир Камалиев|Аманулла]] | [[язучы]] | 1960-05-29 | [[Шыгай (Апас районы)|Шыгай]] |- | 1970-07-05 | ''[[:d:Q109332662|Амфитеатров, Фёдор Захарович]]'' | | 1897-03-01 | ''[[:d:Q4140572|Гнань]]'' |- | 1986-09-08 | [[Анатолий Казаков|Анатоли Казаков]] | [[офицер]] | 1923-02-20 | [[Ормар]] |- | 1996-11-04 | [[Анатолий Калмыков|Анатоли Калмыков]] | | 1946-01-01 | [[Сабакүл]] |- | 1970-10 | [[Анатолий Сибиркин|Анатоли Сибиркин]] | [[галим]] | 1907 | [[Мәскәү]] |- | 1986-06-09 | [[Анатолий Тякин|Анатоли Тәкин]] | | 1923-03-09 | [[Казан]] |- | 2010-08-07 | [[Анатолий Басов]] | | 1923-01-18 | [[Киев]] |- | 2022-11-19 | ''[[:d:Q131823768|Анатолий Василевский]]'' | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]''<br/>''[[:d:Q158852|дирижёр]]'' | 1940-03-11 | [[Плесецк]] |- | 2010-07-20 | ''[[:d:Q111265614|Анатолий Кирсанов]]'' | | 1923-11-09 | [[Казан]] |- | 2022-08-08 | [[Анатолий Луппов]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1929-06-02 | [[Пачи (Киров өлкәсе)|Пачи]] |- | 1976-09-14 | [[Анатолий Нефедьев]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1910-11-23 | [[Камень-на-Оби]] |- | 1946-06-20 | [[Андрей Агафонов]] | [[галим]] | 1884-11-25 | [[Самар]] |- | 2010-07-25<br/>2010-06-25 | [[Андрей Банников]] | | 1930-08-25 | [[Алатыр]] |- | 1967-11-27 | [[Андрей Болгарский|Андрей Болгарски]] | | 1886-08-27 | [[Казан]] |- | 2022-03-25 | ''[[:d:Q112134475|Андрей Вазанов]]'' | | 1962-07-24 | [[Казан]] |- | 2019-11-14 | [[Андрей Визел]] | | 1930-10-19 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1991-09-28 | [[Андрей Гаврилов]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1942-10-19 | [[Казан]] |- | 1932-01-15 | [[Андрей Гордягин|Андрей Гордәгин]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1865-10-17 | [[Пермь]] |- | 1975-10-20 | [[Андрей Зенитов]] | | 1913-05-15 | [[Казан]] |- | 1938-05-10 | [[Андрей Ишкинин]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1891-09-10 | [[Яңа Карамас (Волжск районы)|Яңа Карамас]] |- | 1854-07-16 | [[Андрей Кайсаров]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1787 | [[Александровка (Комсомол районы)|Александровка]] |- | 1910-04-26 | [[Андрей Кукарников]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1849 | No/unknown value |- | 1957-10-15 | [[Андрей Луньяк]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1881-12-05 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1915-12-25 | [[Андрей Пионтковский (1862)|Андрей Пионтковский]] | ''[[:d:Q1726903|criminalist]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q723682|dean]]'' | 1862-07-03 | ''[[:d:Q4458065|Тирасполь өязе]]'' |- | 1998 | [[Андрей Хабаров]] | ''[[:d:Q1340643|төзүче]]'' | 1919-05-15 | ''[[:d:Q4125557|Ворониха]]'' |- | 2014-06-15 | [[Андрей Харлов]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]'' | 1968-11-20 | [[Прокопьевск]] |- | 1995-11-11 | [[Андрей Шпагонов]] | | 1969-09-13 | [[Казан]] |- | 2004-07-07 | [[Анна Гацулина]] | ''[[:d:Q805221|балет артисты]]''<br/>''[[:d:Q55092822|ballet teacher]]'' | 1910-09-22 | [[Волгоград]] |- | 1827-12-30 | ''[[:d:Q67900902|Анна Николай кызы Родионова]]'' | ''[[:d:Q618532|алпавыт]]''<br/>''[[:d:Q12362622|philanthropist]]'' | 1751 | [[Калуга губернасы]] |- | 1900-03-29 | [[Антон Жбиковский]] | [[математик]] | 1829-09-18 | [[Люблин губернасы|Лүблин гөбернәсе]] |- | 1879-11-20 | [[Антоний (Амфитеатров)|Антоний]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1815-10-27 | [[Мияс]] |- | 2014 | [[Антонина Нефедьева]] | | 1921 | [[Саранск]] |- | 1902-05-02 | [[Аполлон Смирнов]] | [[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q723682|dean]]'' | 1838-10-25 | [[Кнәгин]] |- | 1973 | [[Аркадий Бобровский]] | | 1896-01-22 | [[Круглыжи]] |- | 2006-02-23 | [[Аркадий Пудовик]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1916-03-15 | [[Чуел]] |- | 2006-04-27 | [[Аркадий Родыгин]] | | 1931-05-01 | [[Кизнәр (бистә)|Кизнәр]] |- | 1993-10-07 | [[Аркадий Шофман]] | [[галим]] | 1913-11-15 | [[Гарадок|Һарадок]] |- | 1907-04-28 | [[Аркадий Якобий]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q651566|hygienist]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q17143199|medical examiner]]'' | 1827-10-04 | [[Казан]] |- | 1937-12-13 | ''[[:d:Q125212926|Арнольд Бренинг]]'' | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q105186|даруханәче]]''<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]'' | 1879-05-06 | [[Казан]] |- | 1847-09-26 | [[Арнольд Дечеверри]] | | 1794 | ''[[:d:Q174247|Mâcon]]'' |- | 1900-03-09 | [[Арсений Щербаков|Арсени Чербаков]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1839-08-16 | [[Шомбыт]] |- | 1960-07-01 | [[Артур Бренинг]] | | 1877-10-09 | [[Казан]] |- | 1965-12-06 | [[Артём Айдинов]] | ''[[:d:Q315247|university student]]'' | 1947-07-22 | [[Tbilisi|Тбилиси]] |- | 2018-01-12 | [[Асия Галиева]] | | 1929-04-25 | [[Кызылъяр (Баулы районы)|Кызылъяр]] |- | 2004-11-04 | [[Асия Хәйруллина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1921-07-15 | [[Түбән Барыш|Ясаклы Бураш]] |- | 1996-05-09 | [[Атилла Расих]] | [[язучы]] | 1916-09-03 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1868-01-02 | [[Афанасий (Соколов)|Афанасий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1801-06-27 | [[Буй (шәһәр)|Буй]] |- | 2002-03-13 | [[Аяз Гыйләҗев]] | [[язучы]] | 1928-01-17 | [[Чукмарлы]] |- | 1849-08 | [[Байморат бине Мөхәррәм әл-Мәңгәри]] | | 1780s | No/unknown value |- | 1976-10-31 | [[Байназар Әлминов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1909-08-14 | [[Ырынбур өлкәсе]] |- | 1990-08-06 | [[Бакый Урманче]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1281618|сынчы]]'' | 1897-02-23 | [[Күл Черкене]] |- | | [[Барлас Камалов]] | [[язучы]] | 1930-01-17 | [[Чистай]] |- | 1999-01-17 | [[Барый Әхтәмов]] | ''[[:d:Q805221|балет артисты]]'' | 1910-06-19 | [[Казан]] |- | 1999-10-25 | [[Бату Мулюков]] | [[композитор]] | 1928-04-17 | [[Байсын]] |- | 1893 | [[Баһаветдин Вәисев]] | | 1810-09-12 | [[Зөя өязе]] |- | 1944 | [[Бенцион Циюни|Бенсион Сиюни]] | ''[[:d:Q133485|rabbi]]'' | 1885 | [[Резекне]] |- | 1923-02-06 | ''[[:d:Q12535115|Бернияз Күлеев]]'' | [[шагыйрь]] | 1899 | |- | 1918-10-14 | [[Билалетдин Габиди]] | | 1841-05-20 | [[Иске Казиле]] |- | 2008-03-18 | [[Билсур Габделхәев]] | [[галим]] | 1936-10-29 | ''[[:d:Q27579070|Txistoprudni]]'' |- | 1918-02-14 | ''[[:d:Q109486564|Бобровникова, Софья Васильевна]]'' | | 1867-02-19 | [[Париж]] |- | 1611-03-07 | [[Богдан Бельский]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q4337213|Оружничий]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q614827|Okolnichy]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1991-11-06 | [[Борис Арбузов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1903-10-22 | [[Пулавы]] |- | 1877-06-29 | [[Борис Бересфорд]] | | 1818-05-12 | [[Лондон]] |- | 1980-04-03 | [[Борис Болгарский]] | | 1892-08-05<br/>1892-07-24 | [[Казан]] |- | 2014-07-26 | [[Борис Бузыкин]] | | 1937-12-07 | [[Акинфиево (Түбән Саллы шәһәр округы)|Акинфиево]] |- | 2008-03-07 | [[Борис Буров]] | | 1934-06-04 | [[Казан]] |- | 1975-08-01 | [[Борис Гагаев]] | [[математик]] | 1897-07-20 | [[Казан]] |- | 1974-06-03 | ''[[:d:Q111812624|Борис Гинзбург]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1895-03-28 | ''[[:d:Q4200647|Inhulets]]'' |- | 2000-09-08 | [[Борис Иванов (1929)|Борис Иванов]] | | 1929-12-31 | [[Казан]] |- | 1979-10-21 | [[Борис Козырев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1905-05-04 | [[Ашкабад]] |- | 2020-11-12 | [[Борис Кузнецов (1925)|Борис Кузнецов]] | [[офицер]]<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1925-12-26 | [[Казан]] |- | 1989-01-15 | [[Борис Лаптев]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q17486330|математика тарихчысы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1905-04-23 | [[Казан]] |- | 1990-03-14<br/>1990-03-04 | [[Борис Макшанцев]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]'' | 1923-08-07<br/>1923-06-07 | [[Чуаш Автономияле Совет Социалистик Республикасы]] |- | 1969-04-28 | [[Борис Плотников (1915)|Борис Плотников]] | | 1915-07-21 | [[Камышлы (Волгоград өлкәсе)|Камышлы]] |- | 1916-03 | [[Борһанетдин Мәрҗани]] | | 1856 | No/unknown value |- | 1914-12-04<br/>1914-11-21 | [[Бронислав Гузовский]] | [[галим]] | 1860-05-05<br/>1860-04-23 | [[Ровно|Ривне]] |- | 1960-12-06 | [[Бруно Зернит]] | | 1914-08-09 | ''[[:d:Q1023755|Скривери]]'' |- | 2009-01-06 | [[Булат Галиев]] | [[фәлсәфәче]] | 1940-10-02 | [[Ташкент]] |- | 1989 | [[Булат Гыйззәтуллин]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1920-09-29 | [[Уфа]] |- | 2021-01-20 | [[Булат Солтанбәков]] | | 1928-11-18 | [[Казан]] |- | 1960-10-07 | [[Василий Горохов (педагог)|Бәчели Горохов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1891-03-01 | [[Олы Елау]] |- | 2002-03-10 | [[Бәһрам Садыйков]] | | 1930-10-03 | [[Казан]] |- | 1991-09-19 | [[Вадим Бивойно]] | | 1920-01-08 | ''[[:d:Q13648301|Tovarkovo]]'' |- | 2023-04-14 | ''[[:d:Q120277562|Вадим Кешнер]]'' | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1937-03-22 | [[Казан]] |- | 1959-05-25 | [[Вадим Кондаков]] | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1886-03-27 | [[Уса]] |- | 1950-06-16 | ''[[:d:Q112989133|Валентин Адамюк]]'' | [[галим]] | 1877-02-13 | [[Казан]] |- | 2015-04-22 | [[Валентин Андреев (1940)|Валентин Андреев]] | [[галим]] | 1940-03-25 | [[Олы Кабан]] |- | 2015-11-28 | [[Валентин Беркутов]] | | 1926-02-10 | ''[[:d:Q19904927|Нырья]]'' |- | 1981-11-10 | [[Валентин Ефимов]] | | 1916-11-07 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] |- | 1996-04-17 | ''[[:d:Q112912420|Валентин Мухачов]]'' | | 1916-01-22 | [[Иркутск]] |- | 2005-11-24 | [[Валентина Близнова]] | | 1926-12-16 | [[Казан]] |- | 1996-07-12 | [[Валентина Бухина]] | | 1916-12-25 | ''[[:d:Q19815108|Пичугино (Боран гӀалин гуо)]]'' |- | 1978-11-02 | [[Валентина Павлова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1909-08-08 | ''[[:d:Q50972223|Мурзинка]]'' |- | 2016-02-05 | [[Валерий Казанцев|Валери Казанцев]] | [[укытучы]] | 1945-02-04 | ''[[:d:Q4109156|Verkhovye]]'' |- | 2017-11-16 | [[Валерий Янтимеров|Валери Яндемиров]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]'' | 1963-02-11 | [[Казан]] |- | 1961-01-16 | [[Валериан Милославский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1880-01-19 | ''[[:d:Q4194515|Zubtsovsky Uyezd]]'' |- | 1892-07-03<br/>1892-06-28 | [[Валериан Подвысоцкий]] | ''[[:d:Q2114605|pharmacologist]]'' | 1822-01-06 | [[Киев губернасы|Киев гөбернәсе]] |- | 1996-04-29 | ''[[:d:Q112911990|Валерий Алатырев]]'' | ''[[:d:Q2055046|физиолог]]'' | 1940-01-27 | [[Көҗәңәр|Куженер]] |- | 1998-04-28 | [[Валерий Карпов (1939)|Валерий Карпов]] | ''[[:d:Q2627699|шаһмат кампазитыры]]'' | 1939-02-10 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] |- | 2022-07-29 | ''[[:d:Q113361339|Валерий Скобеев]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1938-11-22 | ''[[:d:Q4198636|Izmaylovo, Ulyanovsk Oblast]]'' |- | 2020-02-18 | [[Валерий Шикшин]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]''<br/>''[[:d:Q12039558|гочы]]'' | 1948-07-22 | [[Казан]] |- | 1912-05-20 | [[Варсонофий (Лебедев)|Варсонофий]] | | 1872<br/>1873 | |- | 1576-04-11 | [[Варсонофий II]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | [[Серпухов|Сирпухыв]] |- | 1988-06-25 | [[Васил Булатов]] | | 1921-09-15 | [[Балтач районы (Татарстан)|Балтач районы]] |- | 1992-10-11 | [[Васил Маликов]] | ''[[:d:Q1281618|сынчы]]'' | 1924-10-19 | [[Иске Кормаш (Татарстан)|Иске Кормаш]] |- | 1990-10-07 | [[Василий Вырин|Васили Вырин]] | | 1913-04-22 | [[Мәскәү]] |- | 2002-03-20 | [[Василий Игнатьев|Васили Игнатьев]] | | 1917-03-12 | ''[[:d:Q19670666|Zagoski]]'' |- | 1855-06-08 | [[Василий Сбоев|Васили Сбоев]] | [[галим]] | 1810-03-21 | ''[[:d:Q18806303|Чернуха]]'' |- | 1896-12-20 | [[Василий Соломин|Васили Соломин]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]''<br/>''[[:d:Q1508239|сәнәгатькәр]]'' | 1832 | No/unknown value |- | 1938-05-10 | [[Василий Анисимов (1896)]] | | 1896 | [[Ромодан]] |- | 1831-01-25 | [[Василий Баженов (1787)|Василий Баженов]] | [[галим]] | 1787 | No/unknown value |- | 1975-05-25 | [[Василий Бекасов]] | | 1898-08-24 | ''[[:d:Q18409106|Кишкино (Галичан кӀошт)]]'' |- | 1941-12-23 | [[Василий Богородицкий]] | ''[[:d:Q16880249|дияликтулыг]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1857-04-07<br/>1857-04-19 | [[Йошкар-Ола]] |- | 1993-08-30 | [[Василий Бочков]] | | 1909-03-02 | ''[[:d:Q4211413|Янчакрак]]'' |- | 1917-01-31 | [[Василий Бронников]] | [[хирург]] | 1844-12-19 | [[Казан]] |- | 1919 | [[Василий Булыгин]] | | 1898-01-04 | [[Чар өязе]] |- | 1989-07-17 | [[Василий Дергунов]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1922-01-14 | [[Липецк өлкәсе]]<br/>''[[:d:Q2217766|Zadonsky District]]'' |- | 1913-10-14 | [[Василий Карякин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1851-01-28 | [[Рыбинск]] |- | 1804-10-02 | [[Василий Кафтырев]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1730s | No/unknown value |- | 1998-06-18 | [[Василий Мосин (1917)|Василий Мосин]] | [[галим]] | 1917-04-22 | ''[[:d:Q21850286|Вяльцево]]'' |- | 1523 | [[Василий Поджогин]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1842-05-05 | [[Василий Попов (1771)|Василий Попов]] | | 1771 | No/unknown value |- | 1962-03-19 | [[Василий Сталин]] | ''[[:d:Q2095549|очучы]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>[[офицер]] | 1921-03-24 | [[Мәскәү]] |- | 1895-12-14 | [[Василий Тимофеев (1836)|Василий Тимофеев]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1836 | [[Чиябаш]] |- | 1575-05-21 | [[Вассиан]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 2008-08-20 | [[Вахит Хаков]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1926-08-16 | [[Буа районы]] |- | | [[Венера Гәрәева]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1943-06-25 | [[Өчиле]] |- | 2019-02-16 | [[Венера Ихсанова]] | | 1933-08-23 | [[Түбән Шөн]] |- | 1989-12-08 | [[Венера Шәрипова]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1927-12-27 | [[Ширабад]] |- | 1987-10-10 | [[Вениамин Бахарев]] | | 1908-10-19 | [[Болгар (Спас районы)|Болгар]] |- | 1990-04-20 | [[Вениамин Бушков]] | | 1909-08-27 | [[Өрҗем өязе]] |- | 1889-02-16 | [[Вениамин Снегирёв]] | ''[[:d:Q212980|психолог]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q123819727|Orthodox theologian]]'' | 1841-10-24 | ''[[:d:Q13641980|Тимонькино]]'' |- | 1943 | [[Вера Баландина]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1871-02-05 | ''[[:d:Q4325895|Новосөлово]]'' |- | 1944-04-03 | ''[[:d:Q4111343|Вера Вильковиская]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1890 | [[Казан]] |- | 1990-06-28 | [[Вера Кивалкина]] | ''[[:d:Q3779582|microbiologist]]'' | 1912-09-25 | [[Коротни]] |- | 2011-09-20 | [[Вера Минкина]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1918-09-09 | [[Чистай өязе]] |- | 2014-06-23 | [[Вера Солнцева|Вера Солнсева]] | ''[[:d:Q47460295|brigadir]]'' | 1933-10-23 | ''[[:d:Q18787262|Либәшәү]]'' |- | 2008-12-31 | [[Вера Торопова]] | | 1915-11-20 | ''[[:d:Q2564651|Mologa]]'' |- | 2005-12-09 | [[Виктор Винтер]] | ''[[:d:Q2919046|тереклек химиячесе]]'' | 1939-11-07 | ''[[:d:Q3701913|Духовницки]]'' |- | 1885-12-30 | [[Виктор Вишневский]] | [[фәлсәфәче]] | 1804-11-24 | [[Согыт-Торбиково]] |- | 2009-05-18 | ''[[:d:Q106447045|Виктор Деринг]]'' | | 1921-08-14 | [[Харбин]] |- | 1926-08-18 | [[Виктор Ивановский|Виктор Ивановски]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]''<br/>[[хокук белгече]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1854-11-01 | [[Мамадыш]] |- | 1992-03-13 | [[Виктор Игнатьев]] | | 1918-11-10 | [[Спиридоновка|Спиридун]] |- | 1936-09-23 | [[Виктор Ищереков|Виктор Иччереков]] | | 1872-04-21 | [[Сергач]] |- | 2004-03-14 | [[Виктор Краснов]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]'' | 1928-02-02 | ''[[:d:Q40561457|Олы Дәрвишләр]]'' |- | 1995-06-11 | [[Виктор Куделькин]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1911-01-09 | [[Алатыр]] |- | 2019-06-24 | [[Виктор Малков]] | [[галим]] | 1931-10-08 | ''[[:d:Q4086804|Биләр]]'' |- | 1945-02-22 | [[Виктор Меньшиков]] | ''[[:d:Q1919436|педиатр]]'' | 1875-01-11 | [[Лаеш өязе]] |- | 1937-06-30 | [[Виктор Несмелов]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1863-01-01<br/>1863-01-13 | ''[[:d:Q4108169|Vertunovka]]'' |- | 1885-03-01 | [[Виктор Пасхалов]] | [[композитор]] | 1841-04-18 | [[Сарытау]] |- | 1980-09-20 | [[Виктор Попов]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1910-03-15 | [[Казан]] |- | 1882-03-27 | [[Виктор Савельев (1810)|Виктор Савельев]] | ''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q2004963|numismatist]]'' | 1810-04-01 | [[Горбатов (шәһәр)|Горбатов]] |- | 1919-03-31 | [[Виктор Тихомирнов (1889)|Виктор Тихомирнов]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1889-12-06 | [[Казан]] |- | 2001-10-05 | ''[[:d:Q123420498|Виктор Фёдоров]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q282718|mosaicist]]''<br/>''[[:d:Q1925963|graphic artist]]''<br/>''[[:d:Q2180411|пәртеритче]]'' | 1940-02-29 | [[Казан]] |- | 2000-05-03 | [[Вил Саттаров]] | | 1930-05-02 | [[Казан]] |- | 1995-02-09 | [[Виталий Копылов|Витали Копылов]] | [[инженер]]<br/>''[[:d:Q2462658|manager]]'' | 1926-06-12 | [[Самар өязе]] |- | 2013-05-20 | [[Виталий Тимерәсов|Витали Тимерәсев]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1937-09-06 | [[Аксубай районы]] |- | 2002-02-09 | [[Виталий Боронин]] | | 1927-08-23 | [[Волостниковка (Иске Майна районы)|Волостниковка]] |- | 2016-09-10 | [[Виталий Логинов]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1950-03-30 | [[Казан]] |- | 2010-10-18 | [[Виталий Марков (филолог)]] | | 1927-03-29 | [[Казан]] |- | 2021-07-18 | [[Виталий Самарцев]] | | 1939-10-29 | [[Казан]] |- | 1897-09-14 | [[Владимир (Петров)|Владимир]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1828-06-06 | ''[[:d:Q24484189|Федосеевская]]'' |- | 1967-08-03 | [[Владимир Баранов (1889)|Владимир Баранов]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]'' | 1889-02-21 | [[Олы Нырты]] |- | 1942-02-14 | [[Владимир Баранов (1872)|Владимир Баранов]] | | 1872-09-15 | [[Микулино|Микулин]] |- | 1957-10-04 | [[Владимир Батыр]] | | 1907-07-17 | [[Киев]] |- | 2018-12-18 | [[Владимир Белицкий|Владимир Белитски]] | | 1948-08-07 | [[Казан]] |- | 2003-11-12 | [[Владимир Бердников]] | | 1923-05-02 | [[Казан]] |- | 1898-04-23 | [[Владимир Бечко-Друзин]] | | 1824 | [[Россия империясе]] |- | 2012-05-06 | [[Владимир Богоявленский|Владимир Богоявленски]] | | 1931-03-18 | [[Шостка]] |- | 2022-05-30 | [[Владимир Бойко]] | | 1933-03-11 | [[Могилёв]] |- | 2019-02-21 | [[Владимир Булатов]] | | 1946-12-27 | [[Казан]] |- | 1838 | [[Владимир Булыгин (1789)|Владимир Булыгин]] | [[галим]] | 1789 | [[Пенза]] |- | 2010-01-23 | [[Владимир Булыгин (1916)|Владимир Булыгин]] | | 1916-04-17 | [[Казан]] |- | 1995-08-08 | [[Владимир Булычев]] | | 1942-06-29 | [[Казан]] |- | 1935-04-03 | [[Владимир Бургсдорф (1864)|Владимир Бургсдорф]] | | 1864-05-17 | [[Лысково|Лискау]] |- | 1984-01-04 | [[Владимир Вагин]] | | 1907-12-04 | [[Акмәсҗит]] |- | 2010-07-09 | [[Владимир Винокуров]] | ''[[:d:Q13416354|mineralogist]]'' | 1921-10-06 | [[Омск]] |- | 1906-01-03 | [[Владимир Витевский]] | [[галим]] | 1845-07-22 | ''[[:d:Q4367082|Подвалье]]'' |- | 1991-12-09 | [[Владимир Графов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1913-06-28 | [[Бөгелмә]] |- | 1984-10-02 | ''[[:d:Q111265506|Владимир Дьяконов]]'' | | 1906-05-11 | [[Vilnius|Вилнүс]] |- | 2001-11-17 | [[Владимир Жигунин]] | | 1943-11-16 | ''[[:d:Q16014748|Тимашево]]'' |- | 2019-04-14 | [[Владимир Житлов]] | ''[[:d:Q41583|тренер]]''<br/>''[[:d:Q13381863|кылычбаз]]'' | 1940-02-01 | [[Пенза]] |- | 1971-07-28 | [[Владимир Зайцев]] | | 1898-02-28<br/>1898-02-24 | [[Батеево (Ормар районы)|Бәти]] |- | 1993-08-07 | [[Владимир Иванов (1917)|Владимир Иванов]] | | 1917-09-29 | [[Казан]] |- | 2004-11-07 | [[Владимир Игнатюк|Владимир Игнатүк]] | | 1943-09-02 | [[Мәскәү]] |- | 2015-09-28 | [[Владимир Кайгородов]] | | 1936-12-24 | [[Яңа (Туринская Слобода районы)|Яңа]] |- | 2012-12-26 | [[Владимир Корчагин]] | [[язучы]] | 1924-10-14 | [[Казан]] |- | 2006-10-03 | ''[[:d:Q48644946|Владимир Крупин]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[хирург]] | 1925-07-21 | [[Тәтеш]] |- | 2006-10-06 | [[Владимир Крупин]] | | 1925-07-25 | [[Тәтеш]] |- | 1984-05-14 | [[Владимир Кузнецов (1934)|Владимир Кузнецов]] | [[галим]] | 1934-06-20 | [[Мәскәү]] |- | 1963-12-09 | ''[[:d:Q131730115|Владимир Лаптев]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1902-04-05 | [[Казан]] |- | 1985-03-31 | [[Владимир Лушников]] | | 1914-05-29 | [[Казан]] |- | 1975-01-01 | ''[[:d:Q12130089|Владимир Морозов]]'' | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1910-12-15 | [[Вологда]] |- | 2019-03-16 | ''[[:d:Q112989114|Владимир Муравьёв]]'' | [[галим]] | 1947-12-08 | [[Казан]] |- | 1985 | [[Владимир Опокин]] | | 1910-01-25 | [[Казан]] |- | 1985 | [[Владимир Павлов (1911)|Владимир Павлов]] | [[укытучы]] | 1911-07-11 | ''[[:d:Q4130254|Вязники өязе]]'' |- | 1942-01-12 | [[Владимир Петляков]] | ''[[:d:Q10497074|military flight engineer]]''<br/>[[инженер]]<br/>''[[:d:Q2095549|очучы]]''<br/>''[[:d:Q1779650|инженер-конструктор]]'' | 1891-06-15 | [[Ростов-на-Дону]] |- | 1910-08-03 | [[Владимир Пискорский]] | ''[[:d:Q3332711|medievalist]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1869-07-29 | [[Одесса]] |- | 2023-10-27 | [[Владимир Попов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1924-06-24 | [[Мариуполь]] |- | 2013-08-29 | [[Владимир Праченко]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q12377274|trumpeter]]'' | 1937-01-21 | [[Алексеевка (шәһәр, Белгород өлкәсе)|Алексеевка]] |- | 1942 | [[Владимир Садиков]] | [[галим]] | 1871 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1998-06-10 | [[Владимир Серебряков|Владимир Серебрәков]] | ''[[:d:Q12800682|саксафанис]]''<br/>''[[:d:Q899758|әлтис]]''<br/>''[[:d:Q15981151|җазмен]]''<br/>''[[:d:Q1643514|music arranger]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1914-03-08 | [[Түбән Новгород]] |- | 1921-03-17 | [[Владимир Соколов (1871)|Владимир Соколов]] | | 1871-03-25 | ''[[:d:Q4151183|Грязовец өязе]]'' |- | 2012-08-08 | [[Владимир Федотов (1940)|Владимир Федотов]] | [[галим]] | 1940-01-01 | [[Җәлал-Абад (Кыргызстан)|Җәлалабад]] |- | 1997-03-21 | [[Владимир Шнепп]] | | 1924-06-17 | [[Казан]] |- | 1869 | [[Владимир Юшков]] | | 1789 | [[Казан]] |- | 1974-04-02<br/>1974 | [[Владислав Чаржински]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1897-05-15<br/>1897 | [[Каменна-Стара|Стара-Каменна]] |- | 1912 | ''[[:d:Q28359114|Водопьянов, Пётр Петрович]]'' | [[офицер]] | 1855-12-25 | [[Верхнеуральск өязе|Верхнеурал өязе]] |- | 1974-12-25 | [[Всеволод Изосимов]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1899-10-28 | [[Ширәмәт]] |- | 1972 | [[Всеволод Сластников]] | | 1915 | ''[[:d:Q429506|Omsky District]]'' |- | 1931-03-16 | [[Всеволод Ульянин]] | ''[[:d:Q901402|географ]]''<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1863-01-20 | [[Мәскәү]] |- | 2006-06-15 | [[Вячеслав Алемасов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1923-07-11 | [[Казан]] |- | 1992-06-12 | [[Вячеслав Аристов]] | [[галим]] | 1937-06-16 | [[Болгар (Спас районы)|Болгар]] |- | 2014-05-22 | ''[[:d:Q7924537|Вячеслав Арташин]]'' | ''[[:d:Q14373094|rugby league player]]'' | 1972-03-17 | [[Казан]] |- | 2013-01-11 | [[Вячеслав Иванов]] | | 1930-02-27 | [[Казан]] |- | 1970-12-06 | [[Вячеслав Лобков]] | | 1903-03-16 | ''[[:d:Q3812867|Kantemirovka]]'' |- | 2015-06-22 | [[Вәзил Мәүликов|Вәзил Мәүликев]] | | 1943-10-30 | [[Кукмара районы]] |- | 1969 | [[Вәкил Закиров]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1928 | [[Мамадыш кантуны]] |- | 1922 | [[Вәли Апанаев]] | | 1889-08-30 | [[Казан]] |- | 1968 | [[Вәлитхан Таначев]] | [[адвокат]] | 1882 | [[Бүкәй Урдасы]] |- | 1916-08-13 | [[Вәлиулла Гыйззәтуллин]] | | 1837-04-26 | [[Түбән Аты]] |- | 2012-07-19 | [[Вәлиулла Якупов]] | [[мөфти]] | 1963-09-04 | [[Байсерке]] |- | 1967-06-16 | [[Габбас Кушаев]] | | 1912 | [[Кушаев утары (Казан)|Кушаев утары]] |- | 2005-03-27 | [[Габбас Кашаев|Габбәс Кашаев]] | | 1912-08-15 | [[Верхозим]] |- | 2019-01-12 | [[Габбәс Мөхәммәтшин]] | [[инженер]] | 1935-05-09 | [[Лениногорск районы]] |- | 1991-10-28 | [[Габделгазиз Зыятдинов|Габделгазиз Зыятдинев]] | | 1904-07-15 | [[Чуалкип]] |- | 1831 | [[Габделгаффар бине Сәгыйть әш-Шырдани]] | | No/unknown value | No/unknown value |- | | [[Габделмәңгыйм Әминов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1908-02-15 | [[Волгоград өлкәсе]] |- | 2016-01-12 | [[Габделнур Мөхәммәтҗанов]] | [[галим]] | 1930-12-26 | [[Казан]] |- | 1978 | [[Габделхак Бәдыйгов]] | | 1906-08-07 | [[Шалты]] |- | 1982-02-16 | [[Габделхак Үмәркин|Габделхак Гомәркин]] | [[укытучы]] | 1917-01-31 | [[Зөябаш]] |- | 2003-09-02 | [[Габделхак Кафиятуллин]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1924-01-20 | [[Актук]] |- | | [[Габделхәмит Равилов]] | | | [[Казан]] |- | | [[Габделәхәт Чинкин]] | | 1937-04-22 | [[Кыр Бикшеге]] |- | 2010-08-14 | [[Габдерахман Хәмиди]] | | 1923-07-06 | ''[[:d:Q52008086|Казан авылы]]'' |- | 2017-02-11 | [[Габдерәхим Мөслинкин]] | | 1929-11-10 | [[Әстерхан]] |- | 1895 | [[Габдрахман Ильяси]] | [[язучы]] | 1856 | [[Казан]] |- | 1938-05-09 | [[Габдрахман Искәндәрев]] | | 1898-07-15 | [[Кече Рәс]] |- | | [[Габдрахман Минский]] | | | [[Әстерхан]] |- | 1990 | [[Габдрахман Сәлимов]] | ''[[:d:Q5716684|биюче]]''<br/>''[[:d:Q2490358|choreographer]]''<br/>''[[:d:Q8178443|либритис]]'' | 1926-12-16 | [[Күәм]] |- | 1979-02-07 | [[Габдрахман Әпсәләмов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1911-12-15 | [[Искил (Ковылкин районы)|Искил]] |- | 1937-09-28 | [[Габдулла Апанаев (1873)|Габдулла Апанаев]] | | 1873 | [[Казан]] |- | 1986-01-15 | [[Габдулла Бичурин]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q685433|сатучы]]''<br/>''[[:d:Q974144|бала караучы]]'' | 1911-05-05 | [[Пәлдәнге]] |- | 1935-09-06 | [[Габдулла Зөлкарнәй]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1905-10-03 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | | [[Габдулла Камал]] | | 1893-11-01 | [[Казан]] |- | 1920-01-28 | [[Габдулла Кариев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1886-05-20 | [[Күлбай Мораса]] |- | 1997-10-09 | [[Габдулла Рәхимкулов]] | [[җырчы]] | 1926-02-15 | [[Кече Шәйморза]] |- | 1981-12-21 | [[Габдулла Шамуков]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1909-12-11 | [[Әсән (Чардаклы районы)|Әсән]] |- | 1938-11-03 | [[Габдулла Шөнаси]] | | 1885 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1873 | [[Габдүш Ваһапов]] | | 1814 | [[Казан]] |- | 1921-07-12 | [[Гавриил Алюнов]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1876-03-01<br/>1876-02-27 | [[Янтык (Ялчык районы)|Янтык]] |- | 1803-07-25 | [[Гавриил Каменев]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1772-02-03 | [[Казан]] |- | 1951-10-26 | [[Гавриил Лихов]] | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1901-03-06 | |- | 1980-03-20 | [[Гавриил Непряхин]] | [[галим]] | 1896-03-24 | [[Әстерхан]] |- | 1866-11-26 | [[Гавриил Солнцев]] | ''[[:d:Q1726903|criminalist]]'' | 1786-03-22 | ''[[:d:Q4387800|Radogoshch]]'' |- | 1975-12-09 | [[Гази Кашшаф]] | | 1907-04-15 | [[Яңа Арсланбәк]] |- | 1985-07-27 | [[Газиз Иделле]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q11774156|мемуарист]]'' | 1905-12-26 | [[Әстерхан]] |- | 1937-08-19 | [[Газыйм Касыймов|Газим Касыймов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1891 | [[Яңа Биктәш]] |- | | [[Гайнан Вәисев]] | | 1878 | |- | 1938-03-10 | [[Гайнелхак Баев]] | | 1896 | [[Мортыштамак (Сарман районы)|Мортыштамак]] |- | 2003-01-22 | [[Гайнулла Шәйхиев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1936-12-17 | |- | 1991-05-03 | [[Гайшә Рахманкулова]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1913-12-03 | [[Кырмыскалы районы]] |- | 1740-07-27 | [[Галдан-Норбо]] | | No/unknown value | No/unknown value |- | 1951-08-20 | [[Гали Динмөхәммәтов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1892 | [[Яңа Ибрай]] |- | 1988-05-01 | [[Гали Дәүләтказин]] | | 1901-06-15 | [[Иса]] |- | 1918 | [[Гали Зәйпин]] | | 1854 | [[Казан]] |- | 1970-09-13 | [[Гали Ильясов (актер)|Гали Ильясов]] | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1900-03-09 | [[Әстерхан]] |- | 2000-11-16 | [[Гали Ильясов (җырчы)|Гали Ильясов]] | | 1936-07-24 | [[Партизанск]] |- | 1992-08-24 | [[Гали Халит]] | | 1915-06-26 | [[Үтәмеш (Тәтеш районы)|Үтәмеш]] |- | | [[Галим Акчурин]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1892-04-20 | [[Казакъстан]] |- | 1938-05-10 | [[Галим Мөхәммәтҗанов]] | | 1908 | [[Татар Бизнәсе]] |- | 1977-08-01 | ''[[:d:Q100334191|Галим Рәбков]]'' | | 1906-02-13 | [[Түбән Әремчән]] |- | 2006-10-30 | [[Галим Шәймәрданов]] | | 1917-03-20 | [[Сатыш]] |- | 2013-05-19 | [[Галимулла Әсхәдуллин]] | ''[[:d:Q4492590|фрезерлаучы]]'' | 1928-04-14 | [[Мирҗәм]] |- | | [[Галимҗан Ахунҗанов]] | | 1925-08-23 | [[Карман (Зәй районы)|Карман]] |- | 1938-01-21 | [[Галимҗан Ибраһимов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1887-03-12 | [[Солтанморат]] |- | 1993-06-13 | [[Галимҗан Камалиев]] | | 1919-07-15 | [[Питрәч районы]] |- | 1918-09-10 | [[Галимҗан Сәйфетдинев]] | | 1882-01-29 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 2005-12-19 | [[Галимҗан Сәлимҗанов]] | | 1923-09-01 | [[Яңа Үзи]] |- | 1950-01-13 | [[Галимҗан Шәрәф]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1896-12-29 | [[Татар Аксуы]] |- | 1984-03-26 | [[Галимә Ибраһимова]] | | 1909-12-08 | [[Түбән Шүләңгер]] |- | 2008-12-01 | [[Галина Ишкова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1927-08-24 | ''[[:d:Q25739834|Юдиха]]'' |- | 1988-06-23 | [[Галина Калашникова]] | | 1936<br/>1940<br/>1941 | [[Владивосток]] |- | 1907-01-22 | ''[[:d:Q12094073|Галицький Георгій Станіславович]]'' | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1851 | |- | 1985-09-13 | [[Галия Булатова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1906-06-24 | [[Түбән Әлки]] |- | 1983-09-10 | [[Галия Измайлова (халык комиссары)|Галия Измайлова]] | ''[[:d:Q19968805|spinner]]''<br/>''[[:d:Q28532974|иҗтимагый оештыручысы]]''<br/>''[[:d:Q212238|дәүләт хезмәткәре]]''<br/>''[[:d:Q4345946|фирка эшлеклесе]]'' | 1909-05-15 | [[Казан]] |- | 1993-05-16 | [[Галия Кайбицкая]] | [[җырчы]] | 1905-05-21 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] |- | 1990-01-04 | [[Галия Нигъмәтуллина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1907-01-02 | [[Орски|Ыр]] |- | 1921 | [[Галиәкбәр Камалетдинов|Галиәкбәр Камалетдинев]] | | 1849 | [[Сикертән]] |- | 1933-06-16 | [[Галиәсгар Камал]] | [[Драматурглар|драматург]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1879-01-06 | [[Казан]] |- | 1990-05-25 | [[Галләм Морзаханов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1925-03-27 | [[Яшел Үзән районы]] |- | 1959-12-27 | [[Гамир Насрый]] | [[Драматурглар|драматург]] | 1916-01-03 | [[Иске Җанҗегет]] |- | 1973-10-14 | [[Гани Сафиуллин]] | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1905-07-01 | [[Арча районы]] |- | | [[Ганс Сәйфуллин]] | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]'' | 1941-02-26 | [[Баулы]] |- | 2000-06-04 | [[Гариф Ахунов]] | [[язучы]] | 1925-09-18 | [[Кече Өчиле]] |- | 1955-08-10 | [[Гариф Багданов]] | | 1889-12-11 | [[Зур Тигәнәле]] |- | 1938-05-10 | [[Гариф Бәйкиев]] | | 1901 | [[Акчишмә (Мамадыш районы)|Акчишмә]] |- | 1983-04-27 | [[Гариф Гобәй]] | [[язучы]] | 1907-08-26 | [[Казан]] |- | 1915-11-27 | [[Гарифулла Салихов]] | | 1861 | [[Гомәр (Благовещен районы)|Гомәр]] |- | 1971-06-19 | [[Гаяз Ишмөхәммәтов]] | | 1897 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] |- | 2005-08 | [[Геннадий Тарасов|Геннади Тарасов]] | ''[[:d:Q57199189|figure skating coach]]'' | 1946-03-19 | [[Казан]] |- | 1992-05-12 | ''[[:d:Q4292717|Геннадий Мигачёв]]'' | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1972-04-26 | [[Казан]] |- | 2007-10-15 | [[Геннадий Паушкин]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1921-02-28 | [[Бишбалта бистәсе]] |- | 1995-12-09 | [[Генрих Бухин]] | | 1910-10-01 | [[Варшава|Варшау]] |- | 1898 | [[Генрих Крелленберг]] | | 1829 | [[Пәрну]] |- | 1905-08-22 | [[Генрих-Якоб Руш]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1849-04-26 | [[Кельце|Келсе]] |- | 1992-03-16 | [[Георгий Солдатов|Георги Солдатов]] | | 1919-02-23 | [[Мәскәү]] |- | 1900-06-16 | [[Георгий Шебуев|Георги Шебуев]] | [[математик]] | 1850-04-17 | [[Кнәгин өязе]] |- | 1957-09-12 | [[Георгий Яшин|Георги Яшин]] | | 1907-04-17 | [[Бәерле]] |- | 1966-06-04 | [[Георгий Жирицкий]] | [[инженер]] | 1893-09-26 | ''[[:d:Q4237648|Крапивна]]'' |- | 1981-03-29 | [[Георгий Забусов]] | | 1899-10-18 | [[Казан]] |- | 2010-03-25 | ''[[:d:Q112993735|Георгий Карунин]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1931-08-07 | ''[[:d:Q3980033|Tatsinskiy]]'' |- | 1937 | [[Георгий Остен-Сакен]] | ''[[:d:Q114009157|economic activist]]'' | 1888 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1949-04-25 | [[Георгий Савандеев]] | | 1889-11-17 | [[Чуаш Киштәге]] |- | 1993-10-06 | [[Герман Базаревич]] | | 1930-11-27 | [[Мәскәү]] |- | 1945-03-08 | [[Герман Одноценов]] | | 1923-01-21 | [[Казан]] |- | 2007-10-09 | ''[[:d:Q112164487|Герман Полетаев]]'' | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1931-11-17 | [[Юрино районы]] |- | 1943-11-01 | [[Глеб Бонч-Осмоловский]] | [[галим]] | 1890-10-22<br/>1890 | [[Блонь]] |- | | [[Гомәр Бакиров]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1904-02-15 | [[Чистай]] |- | 1996-08-23 | [[Гомәр Биләлев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1922-07-10 | [[Печә]] |- | 1999-05-07 | [[Гомәр Бәширов]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1901-01-07 | [[Яңасала (Арча районы)|Яңасала]] |- | 2020-08-26 | [[Гомәр Саттаров]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1932-07-02 | [[Мулла Иле]] |- | 1984-09-19 | [[Гомәр Тумашев]] | [[математик]] | 1910-11-21 | [[Чистай]] |- | 2015-02-23 | [[Гомәр Усманов]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1932-03-16 | [[Чистай]] |- | 1880-01-29<br/>1880 | [[Гордий Саблуков]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1804 | [[Архангелски (Архангель районы)|Архангел]] |- | | [[Госман Бакиров]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1896-03-12 | [[Югары Курса]] |- | | [[Госман Гомәр]] | | | [[Шитнәү-Чирмешән|Шетнев-Чирмешән]] |- | 1938-05-09 | [[Госман Дивәев]] | | 1895 | ''[[:d:Q16706866|Тәнкәч]]'' |- | | [[Госман Хәбибуллин]] | | | [[Олы Саурыш]] |- | 1992-11-12 | [[Госман Җиһаншин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1926-09-26 | [[Олы Әтнә]] |- | 2011-04-14 | [[Усман Әлмиев|Госман Әлмиев]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1915-04-24 | [[Акъегет (Яшел Үзән районы)|Акъегет]] |- | 1844-05-11 | [[Григори Никольски]] | [[галим]] | 1785-11-11 | ''[[:d:Q4445495|Судогда өязе]]'' |- | 1956-02-17 | [[Григорий Ардаров]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]'' | 1888-03-28 | |- | 1884-04-24 | [[Григорий Глинский]] | [[галим]] | 1842-01-20 | [[Самар губернасы]] |- | 1853-12-22<br/>1853-01-03 | [[Григорий Городчанинов]] | [[галим]] | 1771<br/>1772 | [[Балахна]] |- | 1951 | [[Григорий Житков]] | | 1876 | [[Калининск]] |- | 1946-07-21 | [[Григорий Клячкин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1866-10-03 | [[Нясвиж|Нәсвиж]] |- | 1901-08-26<br/>1901-08-28 | [[Григорий Мещеринов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1827-01-22 | [[Калуга]] |- | 1985-12-23 | [[Григорий Портнов]] | | 1923-02-27 | [[Шәмсир]] |- | 1982-06-21 | ''[[:d:Q108654031|Гуляев, Василий Георгиевич]]'' | | 1903-09-12 | |- | 1833 | ''[[:d:Q111193898|Гундоров, Андрей Александрович]]'' | [[язучы]] | 1792 | |- | 1936 | [[Гыйбадулла Алпаров]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>[[галим]]<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1888-11-14 | [[Корманай]]<br/>[[Авыргазы районы]] |- | 1970-03-13 | [[Гыйлем Камай]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1901-02-23 | [[Тәтеш]] |- | 1967-11-18 | [[Гыйләҗ Ганиев]] | | 1906-11-16 | [[Казарма]] |- | 1943-02-08 | [[Гыймад Нугайбәк]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1881-02-13 | [[Черкели]] |- | 1938-05-10 | [[Гыймаз Баһаветдинев]] | | 1897-12-27 | [[Менделеевск]] |- | 2013-10-15 | [[Гүзәл Мөхәммәтҗанова]] | [[галим]] | 1938-09-02 | [[Зәй шәһәре|Зәй]] |- | 2007-02-03 | [[Гүрги Мәмәков]] | | 1926-12-02 | [[Керәшен Казысы]] |- | 1973 | [[Гәверлә Беляев]] | | 1903-02-26 | [[Түбән Бикмәт]] |- | 2021-09-06 | [[Гәрәй Рәхим]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1941-07-15 | [[Аланлык]] |- | | [[Гәүһәр Камалова]] | | 1922-09-29 | |- | 2020-09-08 | [[Гөлнара Зиннәтуллина]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1952-04-07 | [[Хәерби]] |- | 1968-01-09 | [[Гөлсем Болгарская]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1891-10-15 | [[Казан]] |- | 1975-12-08 | [[Гөлсем Камская]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1901-03-25 | [[Казан]] |- | | [[Гөлсем Мөхәммәдова]] | | | [[Әстерхан]] |- | 1968-06-14 | [[Гөлсем Сөләйманова]] | [[җырчы]] | 1907-02-24 | [[Казан]] |- | 1984 | [[Гөлчирә Мансурова-Такташева]] | [[укытучы]] | 1909 | [[Яңа Әлем]] |- | 2005-04-01 | [[Гөлшат Зәйнашева]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | 1928-01-13 | [[Тукай районы]] |- | 1982-07-12 | [[Давид Брагин]] | | 1905-12-23 | [[Сембер]] |- | 1978-11-04 | ''[[:d:Q111726944|Давид Потехин]]'' | | 1901-12-22 | ''[[:d:Q761130|Һеническ]]'' |- | 2012-07-03 | [[Дамир Бикбов]] | | 1945-09-09 | [[Казан (мәгънәләр)]] |- | 2021-06-04 | [[Дамир Динниулов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1962-12-23 | [[Казан]] |- | 1998-12-17 | [[Дамир Сираҗиев]] | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1954-10-17 | [[Олы Подберезье|Күлле Ил]] |- | 2014-02-07 | [[Дамир Шәрәфетдинов (1940)|Дамир Шәрәфетдинов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1940-09-12 | [[Казан]] |- | 1763 | [[Даниил Савич]] | [[галим]] | 1730 | [[Сумы]] |- | 2015-07-15 | [[Дания Сабирова]] | [[галим]] | 1944-05-20 | [[Сиңгел]] |- | 2013-10-15 | [[Данияр Мөштәри]] | [[галим]] | 1945-04-10 | [[Казан]] |- | 2010-11-01 | [[Диас Вәлиев]] | [[язучы]] | 1938-07-01 | [[Арча районы]] |- | 1981-08-16 | [[Дилүс Ильясов]] | | 1922-12-26 | [[Әстерхан]] |- | 2010-09-22 | [[Диләвер Зөбәеров]] | | 1931-09-05 | [[Казан]] |- | 2008-08-07 | [[Диләрә Бәширева]] | | 1926-10-07 | [[Казан]] |- | 1908-03-30 | [[Димитрий (Самбикин)|Димитрий]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1839-10-15 | ''[[:d:Q19804843|Караяшник]]'' |- | 2000-02-20 | [[Динә Сираҗетдинова]] | ''[[:d:Q2299159|solo singing]]'' | 1915-03-22 | [[Симәй]] |- | 1848 | ''[[:d:Q65974629|Диттель, Вильям Францевич]]'' | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]'' | 1816 | [[Казан]] |- | 2007-07-23 | [[Дмитрий Антонов (флейтачы)|Дмитрий Антонов]] | [[укытучы]] | 1946-01-02 | |- | 1979-09-10 | [[Дмитрий Белихов]] | | 1898-04-08 | [[Кострома]] |- | 1886 | [[Дмитрий Вараксин]] | | 1813 | [[Казан]] |- | 1922-12-16 | [[Дмитрий Гольдһаммер]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1860-10-18 | [[Мәскәү]] |- | 1894-10-19 | [[Дмитрий Гусев]] | [[галим]] | 1845 | ''[[:d:Q19904964|Иванырс]]'' |- | 1918-10-22 | [[Дмитрий Дубяго]] | ''[[:d:Q752129|астрофизик]]''<br/>''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1849-10-03 | [[Мсцислав|Мссислау]]<br/>''[[:d:Q4426833|Soino]]'' |- | 1931-09-10 | [[Дмитрий Егоров]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1869-08-10<br/>1869-12-02<br/>1869-12-10 | [[Мәскәү]] |- | 1919-05-26 | [[Дмитрий Корсаков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1843-07-10 | [[Мәскәү]] |- | 1911-12-20 | [[Дмитрий Кушников]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q4146578|Second State Duma of the Russian Empire]]'' | 1850-10-15 | [[Спас өязе]] |- | 1950-05-10 | [[Дмитрий Одинец]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1883-01-07 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1942-12-12 | [[Дмитрий Петрушевский]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3332711|medievalist]]'' | 1863-09-01 | ''[[:d:Q4225200|Кобрынове]]'' |- | 1937-06-17 | ''[[:d:Q18327343|Дмитрий Шестаков]]'' | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q26132815|Byzantinist]]''<br/>''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1869-10-29 | [[Казан]] |- | 1822-09-22 | [[Дормидонт Самсонов]] | [[шагыйрь]] | 1793 | No/unknown value |- | 1948-05-28 | [[Дәрҗия Аппакова]] | [[язучы]] | 1898-03-02 | [[Байгол (Татарстан)]] |- | 1706-08 | [[Дөмәй Ишкәев]] | | No/unknown value | No/unknown value |- | 1989-10-31 | [[Евгений Зуев|Евгени Зуев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1923-12-23 | ''[[:d:Q19966441|Хвошнә]]'' |- | 1975-01-24 | [[Евгений Павловский|Евгени Павловски]] | | 1904-09-26 | [[Лаеш]] |- | 1944-07-22 | [[Евгений Сомов-Насимович|Евгени Сомов-Насимович]] | ''[[:d:Q2627699|шаһмат кампазитыры]]'' | 1910-04-15 | [[Мәскәү]] |- | 1931-07-31 | [[Евгений Будде]] | [[галим]] | 1859-12-13 | ''[[:d:Q4174931|Елисаветград өязе]]'' |- | 2008-02-15 | [[Евгений Бусыгин]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1913-12-22 | [[Казан]] |- | 2018-06-14 | [[Евгений Никольский]] | ''[[:d:Q2055046|физиолог]]'' | 1947-04-11 | [[Таллинн]] |- | 2021-04-01 | [[Евгений Чиглинцев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1955-12-30 | [[Совет Гаване]] |- | 1976 | [[Евгения Тихвинская]] | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]''<br/>''[[:d:Q520549|җирбелгеч]]'' | 1901-05-05 | [[Вязьма|Вәзма]] |- | 1880-03-07 | [[Евграф Осокин]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]'' | 1819-12-10 | [[Вологда]] |- | 1990-03-21 | [[Евдокия Никитина]] | | 1916 | [[Новоселки (Питрәч районы)|Новосөлки]] |- | 1919-03-03 | [[Евлампий Будрин]] | | 1842-10-10 | [[Саликам өязе]] |- | 1876-10-26 | [[Евмений Аристов]] | ''[[:d:Q864503|биолог]]'' | 1806 | ''[[:d:Q4300535|Молога өязе]]'' |- | 1918-02-25 | [[Евфимий Малов]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]''<br/>''[[:d:Q219477|мисиянир]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1835-01-23 | ''[[:d:Q4455678|Тирәнкүл]]'' |- | 1963-02-07 | [[Екатерина Ковелькова]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1876-12-21 | [[Казан]] |- | 1957-02-17 | [[Елена Бахмутова]] | | 1897-06-05 | [[Кочневски (Белоярски шәһәр округы)|Кочневское]] |- | 2014-05-22 | [[Елена Кононова]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1969-08-17 | [[Мәскәү]] |- | 2003-01-01 | [[Елизавета Белогорская]] | | 1925-08-19 | [[Иркутск]] |- | 1995-09-27 | ''[[:d:Q131746092|Елизарова, Мария Николаевна]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q11499929|man of letters]]'' | 1908-06-20 | [[Каранбаш (Дәүләкән районы)|Каранбаш]] |- | 1988-11-16 | [[Ефим Бушканец]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1922-11-12 | [[Пермь]] |- | 1857-02-16 | [[Ефим Клейст]] | [[офицер]] | 1794 | No/unknown value |- | 1613-12-26 | [[Ефрем (Хвостов)|Ефрем]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1986-10-09 | [[Залман Бурман]] | | 1924-03-04 | [[Новгород-Сиверскый|Новһород-Сиверскый]] |- | 1980-12-02 | [[Залман Малкин]] | [[галим]] | 1897-04-09 | [[Сураж (Вицебский районы)|Сураж]] |- | | [[Заһид Мәхмүди]] | [[язучы]] | 1960-07-04 | [[Кукмара районы]] |- | 1977-11-05 | [[Заһидә Бурнашева|Заһидә Борнашева]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | 1895-10-19 | [[Әҗе]] |- | 1988-08-13 | [[Заһидә Тинчурина]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1897-06-13 | [[Казан]] |- | 1983-11-20 | [[Заһит Хәбибуллин]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q1259917|эскрипкәче]]'' | 1910-10-03 | [[Орски|Ыр]] |- | 1986-10-19 | [[Зелиг Блюмштейн|Зелиг Блүмштейн]] | | 1894-11-06 | [[Сарапул]] |- | | [[Зиннур Насыйбуллин]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1937-11-12 | [[Нуриман районы]] |- | | [[Зифа Басыйрова]] | | 1910-07-04 | [[Мөслим районы]] |- | 1990-05-10 | [[Зоя Исаева]] | | 1921-05-17 | [[Бугровка (Татарстан)|Бугровка]] |- | 1965-11-11 | [[Зыя Мансур]] | [[шагыйрь]] | 1916-12-17 | [[Җитембәк]] |- | 1936-11-11 | [[Зәбихулла Искужин]] | ''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[галим]] | 1911-01-03 | [[Мәкъсүт (Җылаер районы)|Мәкъсүт]] |- | 1952-05-05 | [[Зәйни Солтанов]] | [[язучы]] | 1892-01-17 | [[Әстерхан]] |- | 1996 | [[Зәйнүл Кутуева]] | | 1903-03-04 | [[Татар Кынадысы]] |- | 2002 | [[Зәйнәп Байгилдиева]] | ''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1910 | [[Пешлә]] |- | 2007-10-02 | [[Зәйнәп Гыйләҗетдинова]] | | 1918-10-29 | [[Уфа]] |- | 1977-02-12 | [[Зәйнәп Камалова]] | | 1899-04-16 | [[Казан]] |- | 1995-09-22 | [[Зәйнәп Кәримова]] | | 1909-02-22 | ''[[:d:Q21635426|Аллағыуат улыҫы]]'' |- | 1950 | ''[[:d:Q63198161|Зәйтүнә Мәүлетева]]'' | [[укытучы]] | 1902 | [[Чистай]] |- | 1959 | [[Зәки Баязитский|Зәки Вәлиев]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q47492700|theatre maker]]'' | 1889 | [[Россия империясе]] |- | 1984-02-18 | [[Зәки Нури]] | [[шагыйрь]] | 1921-12-24 | [[Татар Төкесе]] |- | 1956-02-22 | [[Зәкуан Богданов]] | | 1891-03-14 | [[Имай-Карамалы]] |- | 2006-07-18 | [[Зәүр Бәширов]] | | 1945-02-17 | [[Якутск]] |- | 1994-02-24 | [[Зөләйха Хисмәтуллина]] | ''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>[[җырчы]] | 1922-11-22 | [[Казан]] |- | 2022-02-15 | [[Зөфәр Гыймаев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1951-01-09 | [[Нәмәнгән]] |- | 2023-05-21 | [[Зөфәр Сафин (1968)|Зөфәр Сафин]] | [[җырчы]] | 1968-01-27 | [[Акбулат (Татарстан)|Акбулат]] |- | 1984-08-02 | [[Зөһрә Бәйрәшева]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1906-10-08 | [[Касыйм (шәһәр)|Касыйм]] |- | 2011 | [[Зөһрә Вәлиуллина]] | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]'' | 1925-06-08 | |- | 1975-09-02 | [[Иван Казаков|Ибан Казаков]] | | 1908-06-18 | [[Кадрәк (Минзәлә районы)|Кадрәк]] |- | 1971-02-20 | [[Ибраһим Гази]] | [[язучы]] | 1907-02-04 | [[Олы Карамалы]] |- | 1972-04-24 | [[Ибраһим Гафуров (1910)|Ибраһим Гафуров]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1910-12-25 | [[Казан]] |- | | [[Ибраһим Нуруллин]] | ''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1923-04-18 | [[Парау]] |- | 1937-12-14 | [[Ибраһим Халитов|Ибраһим Халитев]] | | 1866 | [[Балтач (Азнакай районы)|Балтач]] |- | 1479 | [[Ибраһим (Казан ханы)|Ибраһим хан]] | | 15th century | |- | 1989-11-07 | [[Ибраһим Үзбәкев]] | | 1902 | [[Карасу (Татарстан)|Карасу]] |- | 1881<br/>1891 | [[Иван Алафузов]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1837 | [[Ставрополь|Старапул]]<br/>[[Ставрополь крае]] |- | 1989-12-20 | [[Иван Бахтин]] | | 1905-10-05 | [[Урыс Шуе]] |- | | [[Иван Белов (1953)|Иван Белов]] | | 1953-08-06 | [[Ключище]] |- | 1819-01-08 | [[Иван Браун]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q10872101|анатым]]''<br/>''[[:d:Q2055046|физиолог]]''<br/>''[[:d:Q17143199|medical examiner]]'' | 1774-06-25 | [[Веймар]] |- | 1844-02-14<br/>1844-02-26 | [[Иван Второв]] | [[язучы]] | 1772-06-01 | ''[[:d:Q18774541|Деревня Ласкаревка]]'' |- | 1873-08-06 | [[Иван Гвоздев]] | [[галим]] | 1821 | ''[[:d:Q18771405|Voskresenovka]]'' |- | 1774-07-26 | [[Иван Грязнов]] | | 1725 | [[Сембер]] |- | 1883-09-07 | [[Иван Добротворский]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1832-06-10 | ''[[:d:Q4443669|Strilky]]'' |- | 1916-08-16 | [[Иван Догел|Иван Догель]] | [[галим]] | 1830-03-07 | [[Витебск губернасы|Витебск гөбернәсе]] |- | 1960-04-28 | [[Иван Домрачев]] | [[хирург]] | 1889-10-26 | [[Әҗем (Киров өлкәсе)|Әҗем]] |- | 1843 | [[Иван Дунаев]] | [[укытучы]] | 1788 | No/unknown value |- | 1813-05-01 | [[Иван Жарков]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1742 | |- | 1884 | [[Иван Журавлев (1833)|Иван Журавлев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1833-04-29 | [[Нагайбәк (Бакалы районы)|Нагайбәк]] |- | 1895-05-17 | [[Иван Журавлев (XIX гасыр)|Иван Журавлев]] | | No/unknown value | No/unknown value |- | 2002-10-17 | [[Иван Журин]] | | 1915-03-28 | [[Осиново (Татарстан)|Усаклы]] |- | 1955-03-17 | [[Иван Заботин]] | ''[[:d:Q13582652|төзелеш мөһәндисе]]''<br/>[[язучы]] | 1908-10-09 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1973-01-27 | [[Иван Загорский]] | | 1899-01-22 | [[Ташкент]] |- | 1810-12-20<br/>1811-01-01 | [[Иван Запольский]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1773 | [[Россия империясе]] |- | 1892-04-28 | [[Иван Зедерштедт]] | [[галим]] | 1820-12-10 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1916-10-30 | [[Иван Злобин]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1854-09-26 | [[Россия империясе]] |- | 1882-08-23 | [[Иван Знаменский]] | [[язучы]] | 1853 | No/unknown value |- | 2011-10-09 | [[Иван Иванов (1927)|Иван Иванов]] | [[бухгалтер]] | 1927-04-05 | [[Олы Арташ (Мамадыш районы)|Олы Арташ]] |- | 1989-12-20 | [[Иван Ионенко]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1913-06-10<br/>1913 | ''[[:d:Q4184511|Zaitsovka]]'' |- | 1942-08 | ''[[:d:Q131143198|Иван Князьков]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1873-07-19 | ''[[:d:Q4428459|Solotcha]]'' |- | 1993-12-02 | [[Иван Кобяков]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1917-01-21 | ''[[:d:Q21336957|Чырвоная Слабада]]'' |- | 1987-11-11 | [[Иван Максимов (1924)|Иван Максимов]] | [[офицер]] | 1924-08-05 | [[Албай]] |- | 1823-08-01 | [[Иван Миллер]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1750-07-01 | [[Алмания|Германия]] |- | 1938-05-10 | [[Иван Петров (1893)|Иван Петров]] | | 1893-12-14 | [[Чар өязе]] |- | 1941-04-19 | [[Иван Покровский (1865—1941)]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1743122|church historian]]'' | 1865-01-17 | ''[[:d:Q4303501|Моршанск өязе]]'' |- | | [[Иван Поминов]] | ''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | 1920-02-19 | [[Самар губернасы]] |- | 1927-07-31 | [[Иван Попов (1857)|Иван Попов]] | [[галим]] | 1857 | [[Казан]] |- | 1890 | [[Иван Порфирьев]] | [[галим]] | 1823-04-23 | [[Өрҗем өязе]] |- | 1855-01-10<br/>1855-01-09 | [[Иван Симонов]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1794-06-20 | [[Әстерхан]] |- | 1904-05-15 | [[Иван Смирнов (1856)|Иван Смирнов]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1856-01-07 | [[Арино]] |- | 1873 | [[Иван Соколов (1812)|Иван Соколов]] | [[математик]] | 1812 | ''[[:d:Q4325102|Новоржев өязе]]'' |- | 1991-08-14 | [[Иван Трофимов (1907)|Иван Трофимов]] | [[галим]] | 1907-10-06<br/>1907-09-23 | [[Видесючь|Видечуч]] |- | 1927-08-27 | [[Иван Харитонов (1859)|Иван Харитонов]] | ''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1859-07-20 | [[Казан]] |- | 1891-11-04 | [[Иван Холмогоров]] | [[укытучы]] | 1819-08-01 | No/unknown value |- | 1931-01-30 | [[Иван Яковлев (1881)|Иван Яковлев]] | [[язучы]] | 1881-07-17 | [[Кече Лоҗы]] |- | 2012-04-15 | [[Игорь Башмаков]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1943-05-11 | [[Сәмәрканд]] |- | 1949-05-30 | [[Игорь Белькович]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1904-10-15<br/>1904-10-02 | [[Ормар]] |- | 1993-02-08 | [[Игорь Ингвар]] | | 1905-04-08 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1999-06-13 | [[Игорь Ксенофонтов]] | ''[[:d:Q57199189|figure skating coach]]''<br/>''[[:d:Q628099|футбол тренеры]]''<br/>''[[:d:Q56882269|figure skating judge]]'' | 1939-01-19 | [[Екатеринбург]] |- | 2022-02-08 | [[Игорь Носов]] | ''[[:d:Q978044|executive]]'' | 1978-04-20 | [[Казан]] |- | 1998-02-15 | [[Идеал Ишбүләков|Идеал Ишбүләкев]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1926-12-26 | [[Каршы (шәһәр)|Каршы]] |- | 1837 | ''[[:d:Q61895628|Иероним (Визерский)]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1769 | No/unknown value |- | 1989-07-01 | [[Илгиз Кәлимуллин]] | | 1929-03-20 | [[Болын-Балыкчы]] |- | 2025-02-22 | [[Илгиз Хәйруллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1940-01-02 | [[Ямаширмә]] |- | 2018-12-28 | [[Илгизәр Вәлиев]] | | 1944-06-19 | [[Яшел Үзән]] |- | 2019-01-20 | [[Илгизәр Миргалимов|Илгизәр Миргалимев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1942-08-05 | [[Боламык (Сарман районы)|Боламык]] |- | 2014-05-04 | [[Илдар Гыйләҗетдинов]] | | 1943-07-17 | [[Ташкент]] |- | 2012-06-14 | [[Илдар Зарипов (1939)|Илдар Зарипов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1939-11-13 | [[Казан]] |- | 2004-12-21 | [[Илдар Юзеев]] | [[язучы]] | 1933-01-03 | [[Ямады]] |- | 2019-02-28 | [[Илдус Лотфуллин]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q2419397|терапевт]]'' | 1938-10-23 | [[Казан]] |- | 2024-07-06 | [[Илдус Мостюков|Илдус Мәстүкев]] | [[галим]] | 1928-03-06 | [[Казан]] |- | 2001-09-25 | [[Илдус Садыйков]] | [[инженер]] | 1932-11-28 | ''[[:d:Q27477090|Вельмо]]'' |- | 2018-06-18 | [[Илдус Әмирханов|Илдус Әмирхан]] | | 1941-01-04 | [[Урта Тирескә]] |- | 2012-07-02 | [[Илларион Плещинский (физиолог)]] | ''[[:d:Q2055046|физиолог]]'' | 1949-11-17 | [[Казан]] |- | 2019-12-29 | [[Илсур Шәйхетдинов|Илсур Шәйхетдинев]] | ''[[:d:Q811122|төзүче]]'' | 1936-01-02 | [[Орнаш|Әрнәш]] |- | 2017-05-30 | [[Илфак Шиһапов]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q47541952|продюсер]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1968-04-05 | [[Иске Иштирәк]] |- | 2023-11-22 | [[Илшат Ганиев]] | ''[[:d:Q1781198|агроном]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1954-01-03 | [[Шалты]] |- | 1915-09-30 | [[Илья Бердников]] | ''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1839-07-13 | [[Коса (Киров өлкәсе)|Коса]] |- | 1820-03-21 | [[Илья Толстой]] | | 1757-07-30 | [[Россия империясе]] |- | 1836-03-26 | [[Илья Яковкин]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1764-07-12 | [[Саликам өязе]] |- | 1942-12-31 | [[Ильяс Кудашев-Ашказарский]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1884-03-03 | [[Ырынбур]] |- | 1968-02-03 | [[Ильяс Әүхәдиев]] | ''[[:d:Q1259917|эскрипкәче]]''<br/>''[[:d:Q158852|дирижёр]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1904-11-25 | [[Казан губернасы]] |- | 2019-01-16 | [[Илһам Шакиров]] | [[җырчы]] | 1935-02-15 | [[Яңа Бүләк (Тукай районы)|Яңа Бүләк]] |- | | [[Индус Фәтхуллин]] | | | [[Актаныш]] |- | 1902-03-15 | [[Иннокентий Канонников]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1854-05-28 | [[Иркутск]] |- | 1912-04-09 | [[Иоасаф (Зеленкин)|Иоасаф]] | | 1838-04-12 | ''[[:d:Q4080831|Безводное]]'' |- | 1937-12-02 | [[Иоасаф (Удалов)|Иоасаф]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1886-04-05 | [[Уфа]] |- | 1828-02-15 | [[Иона (Павинский)|Иона]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1773 | [[Олонец губернасы|Олонец гөбернәсе]] |- | 1642-06-15 | [[Иосиф (Курцевич)|Иосиф]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1580s | |- | 1986-11 | [[Иосиф Бобровицкий|Иосиф Бобровицки]] | | 1904-08-14 | [[Батум]] |- | 1876-02-13 | [[Иосиф Больцани]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1818-09-06 | [[Берлин]] |- | 1850 | [[Иосиф Войцеховский]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1793 | ''[[:d:Q4196490|Иванивка]]'' |- | 1897-08-07 | [[Иосиф Готвальд]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]'' | 1813-10-13 | [[Рацибуж|Рачибуж]] |- | 1814-09-17 | [[Иоһанн-Христофор Финке]] | [[адвокат]] | 1773 | [[Гөттинген]] |- | 1947 | [[Ипполит Брюно|Ипполит Брүно]] | | 1872-10-18 | No/unknown value |- | 2020-03-13 | [[Ирек Миңнеәхмәтов|Ирек Миңнеәхмәтев]] | ''[[:d:Q43845|эшмәкәр]]'' | 1980-12-25 | [[Казан]] |- | 2013-05-18 | [[Ирек Рәхмәтуллин]] | | 1928-04-11 | [[Казан]] |- | 2006-01-24 | [[Ирина Аверко-Антонович]] | | 1960-04-19 | [[Казан]] |- | 2021-01-12 | [[Ирина Дубинина]] | ''[[:d:Q486748|пианист]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1923-11-28 | [[Воронеж]] |- | 1991-09-13 | [[Ирина Заиконникова]] | | 1921-12-21 | [[Казан]] |- | 2002-12-17 | [[Ирина Студенцова|Ирина Студенсова]] | [[галим]] | 1933-05-01 | [[Казан]] |- | 1935-07-20 | ''[[:d:Q11714104|Исаак Алуф]]'' | [[галим]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q783906|невролог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1885-11-30<br/>1883-11-30 | [[Полоцк|Полатск]] |- | 1978-05-16 | [[Исаак Оксман]] | | 1892-06-24 | ''[[:d:Q12107923|Kalyus]]'' |- | 2023-12-24 | [[Искәндәр Биктаһиров]] | [[җырчы]] | 1951-10-12 | [[Югары Чыгтай]] |- | 2001-06-13 | [[Искәндәр Вәлиев]] | | 1911-12-24 | [[Мулла (Сембер өлкәсе)|Мулла]] |- | 2024-04-09 | [[Искәндәр Насыйров]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1985-03-08 | [[Арча]] |- | 1552 | [[Ислам бәй]] | | No/unknown value | |- | 2019-12-03 | [[Исламия Мәхмүтова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1939-12-01 | [[Югары Әлки]] |- | 1795 | [[Исмәгыйль Апанаев]] | | 1715 | No/unknown value |- | 1993-10-29 | [[Исмәгыйль Габдрәфыйков]] | | 1912-04-15 | [[Казан]] |- | 1944 | [[Исмәгыйль Госманов]] | | 1875 | [[Казан]] |- | 1992-07-24 | [[Исмәгыйль Илялов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1898-12-15 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1986-11-19 | [[Исмәгыйль Хәкимов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1916-11-01 | [[Казан губернасы]] |- | 1938-05-09 | [[Исхак Янекәев]] | | 1900 | [[Каргалы (Благовар районы)|Каргалы]] |- | 1950-04-04 | [[Иустин (Мальцев)|Иустин]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1891 | ''[[:d:Q4214734|Каргополь өязе]]'' |- | | [[Йолдыз Исәнбәт]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1936-05-30 | [[Казан]] |- | 1886-05-11 | [[Йонас Юшка]] | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1815-06-08 | ''[[:d:Q13191923|Дилбе]]'' |- | 1989-12-18 | [[Йосыф Байгилдин]] | | 1913-07-03 | [[Пәлдәнге]] |- | 1774-03-31 | [[Иоһанн Петер Фальк|Йоһанн Петер Фальк]] | ''[[:d:Q11900058|сәяхәтче-тәдкыйкатьче]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>[[профессор]] | 1732-11-26 | ''[[:d:Q10435952|Броддеторп]]'' |- | 1957-03-24 | [[Кави Нәҗми]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1901-12-02<br/>1901-12-15 | [[Кызыл Атау]] |- | 1965-11-01 | [[Кадыйр Вәлетдинов]] | | 1905-06-09 | [[Карамалы (Әлки районы)|Карамалы]] |- | 1990-12-21 | [[Кадыйр Габдрахманов]] | | 1896-09-04 | [[Сембер]] |- | 2013-10-14 | [[Кадыйр Җәмалетдинев]] | | 1929 | [[Буй (шәһәр)|Буй]] |- | 1529-01-24 | [[Казан Иоанны]] | | No/unknown value | [[Түбән Новгород]] |- | | [[Казбек Гыйззәт]] | | 1925-01-18 | [[Сембер өлкәсе]] |- | | [[Камал II]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1896 | [[Казан]] |- | 1968-07-27 | [[Камал III]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1900-01-12 | [[Әстерхан]] |- | 2005-03-03 | [[Камил Гозәеров|Камил Гозәерев]] | | 1927-06-27 | [[Балтач]] |- | 1998-08-28 | [[Камил Мостафин (1921)|Камил Мостафин]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1921-05-22 | [[Әгерҗе]] |- | 2005-04-02 | [[Камил Фасиев]] | [[галим]] | 1919-05-10 | [[Бөгелмә өязе]] |- | 2020-12-28 | ''[[:d:Q131823318|Камил Фәйзрахманов]]'' | ''[[:d:Q128124|тавыш режиссёры]]'' | 1958-03-12 | [[Казан]] |- | 1919 | [[Камил Якуб|Камил Якупов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1894-03-21 | [[Татар Әбдекие|Татар Әбдекәе]] |- | 2020-11-03 | ''[[:d:Q131823506|Каминский, Станислав Геннадьевич]]'' | ''[[:d:Q12248419|oil worker]]'' | 1944-09-15 | ''[[:d:Q18407871|Xúmino]]'' |- | 1919 | [[Карл Арнштейн]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1840-03-17 | [[Мәскәү]] |- | 1959-03-25 | [[Карл Боль]] | [[укытучы]] | 1871-07-01 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1846-04-24 | [[Карл Фукс]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q2004963|numismatist]]'' | 1776-09-06<br/>1776-09-17 | [[Херборн]] |- | 1938-05-10 | ''[[:d:Q61107208|Карпов, Прокопий Карпович]]'' | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1901-07-06 | [[Медведево районы]] |- | 1902-08-20 | [[Каюм Насыйри]] | ''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[укытучы]]<br/>[[галим]] | 1825-02-02 | [[Кече Шырдан]] |- | 1960-04-07 | [[Каюм Поздняков|Каюм Позднәков]] | ''[[:d:Q2526255|кинорежиссёр]]'' | 1897 | [[Кече Татар Карае]] |- | 1923-02 | [[Кирам Хәмзин]] | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1889 | [[Татар Ялтаны]] |- | 1866-02-10 | [[Кирилл (Наумов)|Кирилл]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1823-12-25 | [[Калуга]] |- | 1988 | [[Кирилл Ситников]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1899 | ''[[:d:Q4297694|Mikhaylovskaya]]'' |- | 1990 | [[Клавдия Святкина]] | [[галим]] | 1912 | [[Алатыр]] |- | 1944 | ''[[:d:Q131624491|Кокорев, Александр Михайлович]]'' | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1869 | [[Казан]] |- | 1552 | [[Колшәриф]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | | |- | 1915 | ''[[:d:Q4230379|Конашевич, Василий Петрович]]'' | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1860 | [[Россия империясе]] |- | 1981 | [[Кондрат Максимов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1894-03-12 | [[Шишкино (Өрҗем районы)|Шишкино]] |- | 1899-12-03 | [[Константин Ворошилов]] | [[галим]] | 1842-02-01 | ''[[:d:Q4396154|Rozhdestveno, Bolshemurashkinsky District]]'' |- | 2002<br/>2000-07-05 | [[Константин Лебедев (1921)|Константин Лебедев]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1921-08-18 | [[Раздольное (Порецкое районы)|Раздольное]] |- | 1867-02-04 | [[Константин Семякин]] | | 1802-05-17 | [[Киев губернасы|Киев гөбернәсе]] |- | 1994-09-28 | [[Константин Сергиевский|Константин Сергиевски]] | | 1914-11-18 | [[Городище (Пинзә өлкәсе)|Городичче]] |- | 1954 | ''[[:d:Q126878319|Константин Счастнев]]'' | ''[[:d:Q1281618|сынчы]]'' | 1900-05-19 | ''[[:d:Q13652869|Роканово]]'' |- | | [[Корбан Галимов]] | | | [[Сасмак (Киров өлкәсе)]] |- | 2023-07-30 | ''[[:d:Q124770926|Куприянов, Валерий Николаевич]]'' | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1940-06-29 | [[Косолапово (Мари Ил)]] |- | 1938-05-09 | [[Кыям Абрамов]] | ''[[:d:Q974144|бала караучы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1897-06-07 | [[Буа өязе]] |- | | [[Кәбир Туйкин]] | [[язучы]] | 1887-06-10 | [[Зәй-Каратай]] |- | 1949 | [[Кәлимулла Хәсәнов|Кәлимулла Хәсәнев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1878-07-06 | [[Мамадыш өязе]] |- | 2022-09-06 | [[Кәрим Долотказин]] | ''[[:d:Q462390|доцент]]'' | 1935-11-18 | [[Иса]] |- | 1938-11-15 | [[Кәрим Тинчурин]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1887-09-15 | [[Аккүл-Тараклы]] |- | 2020-02-23 | [[Кәфил Әмиров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1949-05-24 | [[Нариман (Югары Ослан районы)|Нариман]] |- | 2003-10-10 | [[Кәшиф Ибәтуллин]] | | 1926-03-17 | [[Юлбат]] |- | 1978-04-19 | [[Кәшифә Тумашева]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]'' | 1906-01-07 | [[Нөнәгәр]] |- | 1966 | [[Латыйф Җәләй]] | ''[[:d:Q13210922|төркиятче]]'' | 1894-11-17 | [[Иске Кызылсу]] |- | 1956-03-27 | ''[[:d:Q55653845|Лебедев, Сергей Фёдорович (учёный)]]'' | [[галим]] | 1885-09-12 | [[Ишем]] |- | 1974-03-30 | [[Лев Берг]] | | 1896-05-18 | [[Казан]] |- | 2021-10-24 | [[Лев Жаржевский|Лев Жаржевски]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1944-12-14 | [[Күтәрелеш бистәсе|Вастания]] |- | 1972-08-02 | [[Лев Захаров]] | | 1901-05-03 | [[Шостка]] |- | 1996-10-01 | [[Лев Зефиров]] | ''[[:d:Q2055046|физиолог]]'' | 1926-10-26 | [[Казан]] |- | 1963-03-21 | [[Лев Литвинов]] | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]'' | 1899-04-09 | [[Минск]] |- | 1901-02-21 | [[Лев Мандельштам]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1838 | ''[[:d:Q393332|Жагаре]]'' |- | 1997-10-17 | [[Лев Столов]] | [[галим]] | 1905-12-20 | [[Кишинёв]] |- | 1907 | [[Лев Хрщонович]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1838 | [[Минск]] |- | 2017-01-16 | [[Лена Шакирҗанова]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1945-06-04 | [[Пучы]] |- | 2020-10-21 | [[Леонид Аксентьев]] | | 1932-03-01 | [[Бакы]] |- | 2021-09-10 | [[Леонид Любовский]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1937-02-24 | ''[[:d:Q13520833|Камьянка]]'' |- | 1971-03-30 | [[Леонид Омороков]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1881-04-29 | ''[[:d:Q4084164|Бердянск өязе]]'' |- | 1937 | [[Леонид Сапожников]] | [[галим]] | 1878-04-13 | [[Мамадыш]] |- | 2013-12-16 | ''[[:d:Q118531392|Лиакумович, Александр Григорьевич]]'' | | 1931-03-05 | [[Бобруйск|Бабруйск]] |- | 2007-06-22 | [[Линар Гыйльмуллин]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1985-06-17 | [[Казан]] |- | 2015-07-29 | [[Лия Шакирова|Лия Шакирыва]] | [[галим]] | 1921-02-09 | [[Уфа]] |- | | [[Локман Бадыйкшан]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1919-12-12 | [[Әлмәт]] |- | 1982-07-11 | [[Лотфулла Гыйззетдинов|Лотфулла Гыйззетдинев]] | | 1918-02-14 | [[Казан]] |- | 1997 | [[Лотфулла Мусин]] | | 1913-11-07 | [[Әгерҗе районы]] |- | 1981-06-17 | [[Лотфулла Фәттахов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1918-09-27 | [[Анды]] |- | 1823-03-25 | ''[[:d:Q109486995|Лохтин, Андрей Иванович]]'' | | 1762-05-31 | |- | 1892 | [[Любовь Корнилова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1852-01-27 | [[Санкт-Петербург]] |- | 2001-06-18 | [[Любовь Чибрикова]] | | 1925-02-02 | [[Питрәч районы]] |- | 2005-03-04 | [[Люция Фарсина]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1930-09-30 | [[Казан]] |- | 1896-06-11 | [[Лүдвиг Грасс]] | [[галим]] | 1841-08-12 | [[Санкт-Петербург]] |- | | [[Ләбиб Айтуганов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1935-10-24 | [[Әгерҗе районы]] |- | 1938-05-09 | [[Ләбиб Гыйльми]] | [[язучы]] | 1906-06-12 | |- | 2012-05-24 | [[Магдалина Мавровская]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1914-02-23<br/>1914-03-08 | [[Мамински (Каменски шәһәр округы)|Мамински]] |- | 1931-05-10<br/>1931-05-11 | [[Макар Евсевьев]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1864-01-18<br/>1864-01-30 | [[Кече Кармалы]] |- | 1865-10-23 | [[Максимас Чернәкас]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1833 | No/unknown value |- | 2009-02-07 | ''[[:d:Q124128490|Максудова, Шаида Абдрахмановна]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1926-11-29 | [[Уразай (Әгерҗе районы)]] |- | 2016-11-11 | [[Маннур Саттар]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]''<br/>''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]'' | 1920-11-29 | [[Абыз (Кама Тамагы районы)|Абыз]] |- | 1986-12-23 | [[Мансур Вахитев]] | | 1935-05-15 | [[Яңа Чүпрәле]] |- | 1966-11-20 | [[Мансур Мозаффаров]] | [[композитор]] | 1902-03-06 | [[Казан]] |- | 2010-03-13 | [[Мансур Хәсәнов]] | [[галим]] | 1930-06-25 | [[Зәй районы]] |- | 2022-12-09 | [[Мансур Шиһапов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q1776724|театр директоры]]''<br/>''[[:d:Q822146|җыр сүзләрен язучы]]'' | 1940-05-01 | [[Яншык (Татарстан)]] |- | 1980-06-16 | [[Мансур Әбләев]] | | 1917-12-25 | [[Казан]] |- | 2002-07-08 | [[Марат Вахитов|Марат Вахитев]] | | 1926-06-26 | [[Минзәлә|Минзәлә шәһәре]] |- | 2019-04-09 | [[Марат Кафиатуллин]] | ''[[:d:Q811122|төзүче]]'' | 1934-07-25 | [[Уразавыл]]<br/>[[Россия Совет Федератив Социалистик Республикасы|РСФСР]] |- | 1997-05-26 | [[Марат Мөлеков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1930-02-07 | [[Исәт (Төмән өлкәсе)|Исәт]] |- | 2017-05-09 | [[Марат Сафин (1935)|Марат Сафин]] | | 1935-03-03 | [[Макыл]] |- | 2025-03-26 | [[Марат Сираҗетдинов (1948)|Марат Сираҗетдинов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q691031|концертмейстер]]'' | 1948 | [[Уфа]] |- | 2004-11-10 | [[Маргарита Беляева]] | | 1912-12-30 | [[Чистай]] |- | 1884-05-28 | [[Мариан Ковальски]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1821-10-03 | ''[[:d:Q995806|Добжин-над-Вислон]]'' |- | 1964-11-06 | ''[[:d:Q111519720|Мария Алуф]]'' | | 1901-01-13 | [[Кострома]] |- | 2003-11-13 | [[Мария Замова]] | | 1911-08-04 | [[Иске Котлымбәт]] |- | 2017-08-04 | [[Мария Килдебәкова]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q56236186|carpets designer]]'' | 1932-07-20 | [[Одесса]] |- | 2003-03-09 | [[Марк Зарецкий]] | | 1937-01-24 | [[Киев]] |- | 1698-08-21 | [[Маркелл (Казан һәм Зөя митрополиты)|Маркелл]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]''<br/>''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | | |- | 2008-02-21 | [[Марс Шабаев]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1933-07-14 | [[Югары Тәкермән]] |- | 2017-01-06 | [[Марсель Зарипов]] | [[язучы]] | 1931-10-23 | [[Янурыс]] |- | 2025-04-18 | [[Марсель Әхмәтҗанов]] | ''[[:d:Q28255863|textologist]]''<br/>''[[:d:Q26709887|археограф]]'' | 1939-03-26 | [[Шөгер]] |- | 1918-08-07 | [[Мартын Межлаук|Мартыньш Межлаукс]] | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1895 | [[Харьков]] |- | 1999-11-02 | ''[[:d:Q122916423|Марычев, Юрий Павлович]]'' | ''[[:d:Q11774891|алкалы һоккей уйнаучы]]'' | 1934-01-20 | |- | 1903-12-27 | [[Матвей Болдырев]] | | 1839-08-06 | [[Сарытау]] |- | 1646-01-23 | [[Матфей]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1912-04-13<br/>1912-04-26 | [[Мемнон Петровский]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[укытучы]] | 1833-01-29<br/>1833-02-10 | [[Васильсурск|Василсурски]] |- | 2006-08-29 | ''[[:d:Q84724306|Мережин, Виктор Павлович]]'' | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1944-10-06 | |- | 1994-01-15 | [[Мидхәт Габдуллин]] | | 1930-09-16 | [[Стәрлетамак]] |- | 1993-03-07 | [[Мидхәт Мөхәррәмов]] | [[галим]] | 1922-04-27 | [[Җиргән]] |- | 1990-05-08 | [[Мидхәт Фәйзуллин (1908)]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q18245236|рентгенолог]]''<br/>[[профессор]] | 1908-04-19 | [[Ырынбур]] |- | | [[Минһаҗ Конов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1893-02-15 | [[Питрәч районы]] |- | 2013-05-20 | [[Мира Космодемьянская]] | | 1927-05-03 | [[Сембер]] |- | 1969-11-15 | [[Миргарифан Азизов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1907-04-27 | [[Сембер өязе]] |- | 2008-03-25 | [[Мирза Мәхмүтов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1926-05-01 | [[Ләбәжә]] |- | 2010-10-11 | [[Миркасыйм Госманов]] | [[язучы]] | 1934-05-31 | [[Голҗа]] |- | 2009-04-06 | [[Мирсәет Яруллин]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1938-07-12 | [[Мамадыш районы]] |- | 1980-06-01 | [[Мирсәй Әмир]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1906-12-24 | [[Җиргән]] |- | 1983 | [[Мисбах Хәлиуллин]] | | 1916-03-12 | [[Лениногорск районы]] |- | 1928-01 | [[Мифтах Әпсәләмов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1894 | [[Орски|Ыр]] |- | 1904 | [[Мифтахетдин Вәлишин]] | | 1811 | [[Кушлавыч]] |- | 1983-05-17 | [[Михаил Белдер]] | | 1909-03-03 | ''[[:d:Q2629630|Sataniv]]'' |- | 2004-06-18 | [[Михаил Боголюбов]] | | 1922-09-06 | [[Гәреч (Кострома өлкәсе)|Гәреч]] |- | 1915-07-04 | [[Михаил Богословский (1844)|Михаил Богословский]] | [[укытучы]] | 1844-01-11 | ''[[:d:Q21854675|Ekstal]]'' |- | 1986-08-15 | [[Михаил Глебов]] | | 1912-05-29 | ''[[:d:Q4091599|Bolshaya Privalovka]]'' |- | 1925-08-17 | [[Михаил Грачев (1866)|Михаил Грачев]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1866-10-24 | [[Рындино (Чуел районы)|Рындино]] |- | 2002-11-24 | [[Михаил Девятаев]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q2095549|очучы]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1917-07-08 | [[Тәрби]] |- | 1904-03-10 | [[Михаил Зайцев (1845)|Михаил Зайцев]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1845-08-30 | [[Казан]] |- | 1970-09-05 | [[Михаил Зайцев (1891)|Михаил Зайцев]] | | 1891-02-28 | [[Батеево (Ормар районы)|Бәти]] |- | 1944-01-13 | [[Михаил Зевахин]] | | 1922-09-12 | [[Яраң өязе]] |- | 1889-03-04 | [[Михаил Зефиров]] | | 1826-01-06 | ''[[:d:Q4521500|Шацк өязе]]'' |- | 1929 | [[Михаил Зубков]] | | 1889 | [[Чиркәс]] |- | 1912-10-20 | [[Михаил Кандаратский]] | [[хирург]] | 1854-11-07 | [[Зөя (Яшел Үзән районы)|Зөя]] |- | 2018-01-20 | ''[[:d:Q122194742|Михаил Козловский]]'' | ''[[:d:Q33231|фотограф]]'' | 1954-03-24 | [[Казан]] |- | 1851 | [[Михаил Коринфский]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1788 | [[Арзамас]] |- | 1991-04-28 | [[Михаил Корнишин]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1920-11-21 | [[Турдаково]] |- | 1992-12-28 | [[Михаил Красавин]] | [[офицер]] | 1919-10-22 | [[Урман Морквашы|Урман Маркуашы]] |- | 1880-07-06 | [[Михаил Красин]] | [[галим]] | 1833 | ''[[:d:Q4097557|Брянск өязе]]'' |- | 1981 | [[Михаил Марков (1900)]] | | 1900-11-27 | [[Волгоград]]<br/>[[Сарытау губернасы]] |- | 1967-11-20 | [[Михаил Мизинов]] | | 1918-02-10 | ''[[:d:Q19815299|Пятино (Ульяновскан область)]]'' |- | 1983-08-11 | [[Михаил Нужин]] | | 1914-10-21 | ''[[:d:Q28526674|Ostrozhka]]'' |- | 1996 | [[Михаил Пейсахов]] | [[галим]] | 1923-12-26 | [[Витебск]] |- | 1930-12-01 | ''[[:d:Q111745444|Михаил Пильнов]]'' | ''[[:d:Q25543366|dermatovenereologist]]'' | 1874-09-24 | [[Ырынбур]] |- | 1942-08-10 | [[Михаил Покровский (1869)|Михаил Покровский]] | ''[[:d:Q16267607|classical philologist]]''<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1868-12-21 | [[Тула]] |- | 1970-12-28 | [[Михаил Родных]] | | 1906-11-05 | [[Воронеж]] |- | 1849-03-20 | [[Михаил Рыбушкин]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]'' | 1792 | [[Сембер]] |- | 1993-05-23 | ''[[:d:Q112074148|Михаил Семёнович Огородников]]'' | ''[[:d:Q1162163|директор]]''<br/>[[инженер]] | 1919-11-08 | ''[[:d:Q4448020|Сырдяны]]'' |- | 2004-04-24 | [[Михаил Симонов (1913)|Михаил Симонов]] | ''[[:d:Q2095549|очучы]]'' | 1913-08-01 | ''[[:d:Q4249460|Popova Balka]]'' |- | 1888-09-12 | [[Михаил Соймонов]] | [[шагыйрь]] | 1851-05-02 | [[Казан]] |- | 1942-09-09 | [[Михаил Франк]] | [[математик]] | 1878-12-11 | [[Мәскәү]] |- | 1980-08-11 | [[Михаил Хохлов]] | | 1905-02-16 | ''[[:d:Q4375642|Poshekhonsky Uyezd]]'' |- | 1948-02-08 | [[Михаил Юдин]] | [[композитор]]<br/>[[укытучы]] | 1893-09-29<br/>1893 | [[Санкт-Петербург]] |- | 2001-10-17 | ''[[:d:Q103103124|Миңзаһир Насыйбуллин]]'' | | 1908-01-01 | [[Иске Барыш]] |- | 1993-09-26 | [[Миңнулла Гыйззәтуллин]] | | 1925-11-10 | [[Күки]] |- | 1992-01-05 | [[Миңҗамал Мазунова]] | | 1915-12-21 | [[Олы Әшнәк]] |- | 1890-05-16 | [[Миһкел Веске]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q1234713|илаһиятче]]'' | 1843-01-28 | ''[[:d:Q12364053|Holstre Rural Municipality]]'' |- | 2001-10-17 | ''[[:d:Q13210320|Моис Иван Григорьевич]]'' | | 1912-09-21 | [[Торханы (Шөмерле районы)|Торханы]] |- | 1938-05-09 | [[Моисей Айвазов]] | | 1900 | [[Tbilisi|Тбилиси]] |- | 1965-01-10 | [[Моисей Аксянцев]] | [[галим]] | 1897-09-02 | [[Чарэя]] |- | 1978-08-21 | [[Моисей Иткин]] | [[инженер]] | 1902-02-25 | [[Калышки]] |- | 1968 | ''[[:d:Q27488256|Мойше Нотович]]'' | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1912 | |- | 1990 | [[Мойше Сигал]] | [[хирург]] | 1920 | [[Каманича]] |- | 2015-11-25 | [[Морат Вәсилев]] | [[галим]] | 1934-02-25 | [[Казан]] |- | 1708 | [[Морат Солтан]] | | No/unknown value | No/unknown value |- | 1993-01-03 | [[Морзаһит Вәлиев]] | | 1922-06-01 | [[Яңа Мансур]] |- | 1946-11-04 | [[Мортаза Габдуллин]] | | 1910 | No/unknown value |- | | [[Мостафа Ногман]] | | 1912-12-22 | [[Кызылъяр (Арча районы)]] |- | 1918-08-19 | [[Мулланур Вахитов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1885-08-10 | ''[[:d:Q28527246|Казай]]'' |- | 2010-09-11 | ''[[:d:Q117749984|Муравьёв, Анатолий Васильевич (тренер)]]'' | ''[[:d:Q937857|футболчы]]''<br/>''[[:d:Q11774891|алкалы һоккей уйнаучы]]'' | 1923-07-02 | [[Казан]] |- | 1826 | [[Муса Апанаев]] | | 1766 | No/unknown value |- | 1938-05-10 | ''[[:d:Q91242755|Мухин, Владимир Алексеевич]]'' | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]''<br/>''[[:d:Q6430706|тәнкыйтьче]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1888-07-01 | [[Чар өязе]] |- | 1506 | ''[[:d:Q16675584|Міхаіл Раманавіч Мязецкі]]'' | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1470 | |- | 1971-10-01 | [[Мәгубә Сыртланова]] | ''[[:d:Q2095549|очучы]]'' | 1912-07-15 | [[Бәләбәй]] |- | 1986 | [[Мәгъсүм Хөсәенов|Мәгъсүм Хөсәенев]] | | 1911-08-15 | [[Балтамак]] |- | 2003-10-27 | [[Максим Глухов|Мәкчем Глухов-Нугайбәк]] | [[язучы]] | 1937-11-23 | [[Үри Чаллысы]] |- | 2025-02-09 | [[Мәлик Хәйруллин]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1940-12-01 | [[Кошман]] |- | 1979-03-30 | [[Мәннаф Айтуганов]] | | 1912-04-10 | [[Олы Карамалы]] |- | 2000-08-20 | [[Мәрзия Миңлебаева]] | | 1911-08-12 | [[Ижау]] |- | | [[Мәрзия Фәйзуллина]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1930-06-11 | [[Арча районы]]<br/>[[Шушмабаш]] |- | | [[Мәрьям Арсланова]] | | | [[Сарсаз (Кемерово өлкәсе)|Сарсаз]] |- | 1994-06-04 | [[Мәрьям Байгилдиева]] | | 1912 | [[Казан губернасы]] |- | 1990-06-04 | [[Мәрьям Бикбулатова]] | | 1910-12-12 | [[Янгелде (Кузлаука районы)|Янгелде]] |- | 1995-05-05 | [[Мәрьям Галләмева]] | | 1892-02-04 | [[Саклаубаш]] |- | 1990-02-08 | [[Мәрьям Рахманкулова|Мәрьям Рахманколова]] | [[җырчы]] | 1901-11-20 | [[Казан]] |- | 2016 | [[Мәсгуд Гайнетдин]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1929-05-25 | [[Лабит]]<br/>[[Яңа Малыклы районы]] |- | | [[Мәсгуть Латыйпов]] | ''[[:d:Q158852|дирижёр]]'' | 1913-07-23 | [[Кыргыз Автономияле Социалистик Совет Республикасы (1920–1925)|Автономияле Кыргыз Совет Социалистик Республикасы]] |- | 1983-06-26 | [[Мәснәви Хәертдинов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1924-03-03 | [[Шыгай (Сарман районы)]] |- | 1969 | [[Мәхмүдә Мозаффария]] | ''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]''<br/>''[[:d:Q483501|сәнгатькәр]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1893 | [[Казан]] |- | 1998-06-16 | [[Мәхмүт Зарипов]] | [[галим]] | 1918-11-11 | [[Казан]] |- | 1973 | [[Мәхмүт Игъламов]] | | 1908-05-01 | [[Урта Йорткүл]] |- | 2020-08-04 | [[Мәхмүт Нигъмәтҗанов]] | ''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1930-05-10 | [[Олы Арташ (Саба районы)]] |- | 2010-04-04 | [[Мәхмүт Әхмәтҗанов]] | [[укытучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[язучы]] | 1927-02-14 | [[Нәсибаш]] |- | 1952-06-29 | [[Мәҗит Илдар]] | | 1898-01-10 | [[Семеново (Баймак районы)|Сәмән]] |- | 1966-01-26 | [[Мәҗит Кавиев]] | | 1908-01-04 | [[Ис (Свердловск өлкәсе)|Ис]] |- | 2016-12-20 | [[Мәһди Нугаев]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1921-04-26 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] |- | 2006-12-08 | [[Мөбарәк Батталов]] | | 1912-05-15 | [[Урта Тигәнәле]] |- | | [[Мөдәррис Вәлиев]] | | 1953-05-30 | [[Әлки районы|Әлки райуны]] |- | 2006-11-26 | [[Мөдәррис Әгъләмов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]] | 1946-10-13 | [[Зәй районы]] |- | 1949 | ''[[:d:Q131427281|Мөкәррәмә Корбангалиева]]'' | ''[[:d:Q18245236|рентгенолог]]'' | 1904 | [[Казан]] |- | 2009-10-10 | [[Мөнип Газар]] | [[укытучы]] | 1935-02-19 | [[Рангазар|Алангазар]] |- | 1994-03-03 | [[Мөнир Агишев]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1932-04-14 | [[Биги]] |- | 1987-03-31 | [[Мөнир Мазунов]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>[[шагыйрь]] | 1918-04-01 | [[Иске Карлыган]] |- | 2011-05-31 | [[Мөнирә Булатова]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1914-05-19 | [[Архангельск]] |- | 2019-01-04 | [[Мөсәгыйть Хәбибуллин]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>[[укытучы]] | 1927-12-25 | [[Абдрахман (Ырынбур өлкәсе)|Абдрахман]] |- | 1941-06-03 | [[Мөхетдин Корбангалиев]] | [[галим]] | 1873-10-26<br/>1873-11-07 | [[Биектау (Әгерҗе районы)]] |- | | [[Мөхтәр Әхмәдиев]] | | | [[Мәскәү]] |- | 1992-11-27 | [[Мөхәммәт Булатов]] | | 1919-10-07 | [[Олы Урсак]] |- | 1985-05-24<br/>1985 | [[Мөхәммәт Гайнуллин]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1903-03-18 | [[Кызылтау (Апас районы)]] |- | 1986-04-29 | [[Мөхәммәт Ирзин]] | | 1908-08-16 | [[Кәрке]] |- | 1995-06-14 | [[Мөхәммәт Мәһдиев]] | [[язучы]] | 1930-12-01 | [[Гөберчәк]] |- | 2015-03-09 | [[Мөхәммәт Сабиров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[инженер]] | 1932-03-29 | [[Кушнаренко районы|Кушнарин районы]] |- | 1999-03-27 | [[Мөхәммәт Садри]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1913-05-20 | [[Казан]] |- | 1937-12-26 | [[Мөхәммәтсафа Баязитов|Мөхәммәтcафа Баязитев]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>[[мөфти]] | 1877-04-21 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1921-06-24 | ''[[:d:Q132349040|Мөхәммәтзариф Әмирханов]]'' | [[имам]]<br/>''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]'' | 1853-01-10 | [[Казан]] |- | 1958 | [[Мөхәммәтхан Кулаев]] | | 1873-02-08 | ''[[:d:Q4192340|Җиянчура]]'' |- | 1964-02-16 | [[Мөхәммәтхан Фазлуллин]] | [[галим]] | 1883-12-02<br/>1883-12-14 | [[Әрә]] |- | 1932 | [[Мөхәммәтшакир Казаков]] | | 1848-10-08 | [[Казан]] |- | | [[Мөхәммәтҗан Галиев]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1832-09-04 | [[Казан]] |- | 1890 | [[Мөхәммәтҗан Казаков]] | | 1806 | [[Кече Шырдан]] |- | 1914-04-08 | [[Мөхәммәтҗан Сәйдәшев]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1865 | [[Казан]] |- | 2012-01-15 | [[Мөҗип Низамиев]] | | 1934-05-01 | [[Күтәмәле]] |- | 1992-06-06 | [[Надежда Амфитеатрова]] | | 1932-08-24 | [[Казан]] |- | 2014-02-08 | [[Наил Гыйләҗев]] | | 1935-07-13 | [[Ярославль]] |- | 2022-10-30 | [[Наил Дунаев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1937-05-03 | [[Зәй районы]] |- | 2010-01-10 | [[Наил Йосыпов]] | | 1930-03-01 | |- | 2016-01-25 | [[Наил Шәйхетдинов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1941-03-01 | [[Чирмешән районы]] |- | 2008-06-18 | [[Наил Әюпов]] | | 1936-01-13 | [[Мөслим районы]] |- | 2023-11-28 | [[Наилә Гәрәева]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1940-11-18 | [[Казан]] |- | 2005-05-04 | [[Наис Гамбәр]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1947-08-25 | [[Мөслим районы]] |- | 1987-05-22 | [[Нәкыйп Сафин|Накип Сафин]] | | 1921-03-15 | [[Татарстан]] |- | 1971-06-07 | [[Нариман Сабитов]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q158852|дирижёр]]'' | 1925-01-11 | [[Казан]] |- | 2003-10-13 | [[Наталья Зеленкова]] | | 1921-10-22 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1999-08-26 | [[Наталья Лаврентьева]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1912-10-27 | [[Бураково]] |- | 1979-06-28 | [[Натан Рахлин]] | ''[[:d:Q158852|дирижёр]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>[[укытучы]] | 1905-12-28<br/>1906-01-10 | ''[[:d:Q148990|Сновск]]'' |- | 1921-02-06 | [[Нестор Петровский]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q15976341|ыславис]]'' | 1875-03-01 | [[Казан]] |- | 1774-07-12 | [[Нефед Кудрявцев]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1676 | No/unknown value |- | 1840 | ''[[:d:Q24573301|Нечаев, Марк Александрович]]'' | ''[[:d:Q4002666|хәрби табиб]]''<br/>[[язучы]] | 19th century | [[Россия империясе]] |- | 1818-04-17 | [[Нигъмәт Ибраһимов|Нигъмәт Ибраhимов]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]'' | 1778 | [[Казан]] |- | 1910-11-27 | [[Никанор (Каменский)|Никанор]] | ''[[:d:Q193364|vicar]]'' | 1847-05-25 | ''[[:d:Q4428162|Solodniki]]'' |- | 1967 | [[Никипар Соловьев]] | | 1894-03-08 | [[Зур Мәшләк]] |- | 1908-07-06 | [[Николай Агафонов (1842)|Николай Агафонов]] | ''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q10429346|библиюгрыф]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1842-11-25 | [[Казан]] |- | 1915-07-11 | [[Николай Александров (1884)|Николай Александров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1884-05-18 | [[Сарытау]] |- | 1997-07-29 | [[Николай Алтынов]] | ''[[:d:Q4461829|tractor driver]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1924-02-10 | [[Арча кантоны|Арча кантуны]] |- | 1889-02-17 | [[Николай Андреевский]] | | 1822-11-20 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1976-02-07 | [[Николай Аржанов]] | ''[[:d:Q730242|очучы-сынаучы]]'' | 1913-03-10 | ''[[:d:Q19685711|Вокшево]]'' |- | 1933-08-26 | [[Николай Ашмарин]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexicographer]]''<br/>[[язучы]] | 1870-09-22 | [[Ядернә]] |- | 1848-06-25 | [[Николай Баженов (1804)|Николай Баженов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>''[[:d:Q4002666|хәрби табиб]]''<br/>[[язучы]] | 1804 | [[Тула губернасы|Тула гөбернәсе]] |- | 2016-12-24 | [[Николай Беляев (1937)|Николай Беляев]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q15980158|язучы-документалист]]'' | 1937-09-23 | [[Ярославль]] |- | 1894-09-22 | [[Николай Беляев (1842)|Николай Беляев]] | | 1842 | [[Калуга]] |- | 1921-02-02 | [[Николай Бобровников]] | | 1854 | [[Казан]] |- | 1893-08-20 | [[Николай Боголюбов (1840)|Николай Боголюбов]] | [[хирург]] | 1840-05-20 | [[Малмыж]] |- | 1898-04-07 | [[Николай Боратынский]] | | 1835-11-26 | [[Мәскәү]] |- | 2004-02-29 | [[Николай Бурмистров]] | | 1925-12-25 | [[Чулпан (Арча районы)|Чулпан]] |- | 1940-12-31 | [[Николай Васильев (1880)|Николай Васильев]] | [[математик]]<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q212980|психолог]]'' | 1880-06-29 | [[Казан]] |- | 1886 | [[Николай Виноградов (1831)|Николай Виноградов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1831 | [[Выкса]] |- | 1967-09-29<br/>1967-09-20 | [[Николай Воробьёв (1894)]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1894-11-15<br/>1894-11-01 | [[Хвалынск|Хвалын]] |- | 1922-06-12 | [[Николай Высоцкий (1843)|Николай Высоцкий]] | [[галим]] | 1843-10-09 | [[Түбән Новгород]] |- | 1893-06-25 | [[Николай Гангардт]] | | 1847-05-30 | [[Ставрополь|Старапул]] |- | 1943-07-09 | [[Николай Горяев]] | [[галим]] | 1875-06-12 | [[Төмән]] |- | 1987-07-03 | [[Николай Гусев (1911)|Николай Гусев]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q60244908|plant physiologist]]'' | 1911-07-07 | [[Казан]] |- | 1921 | [[Николай Ефремов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1860-12-01 | [[Россия империясе]] |- | 1979-11-25 | [[Николай Жеребцов]] | | 1904-11-15 | [[Казан]] |- | 1917-03-16 | [[Николай Засецкий]] | [[галим]] | 1855-08-19 | [[Вологда]] |- | 2002-02-24 | [[Николай Захаров (1924)|Николай Захаров]] | | 1924-04-11 | [[Казан]] |- | 1880-05-26<br/>1880-05-14 | ''[[:d:Q15720291|Николай Золотницкий]]'' | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1829-12-15<br/>1829-12-03 | [[Чабаксар өязе]] |- | 1847-09-27 | [[Николай Зоммер]] | ''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q15255771|sinologist]]'' | 1824-04-19 | [[Саранск]] |- | 2006-05-08 | [[Николай Зорин]] | ''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1923-02-25 | [[Калинино (Урнар районы)|Калинино]] |- | 1913-10-26 | [[Николай Ивановский|Николай Ивановски]] | ''[[:d:Q19829980|дин белгече]]'' | 1840 | [[Архангельск губернасы]] |- | 1891-12-27 | [[Николай Ильминский]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1822-04-23<br/>1822-05-05 | [[Пенза]] |- | 1942-11-20 | [[Николай Кабанов]] | ''[[:d:Q860918|Esperantist]]''<br/>''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q15924224|internist]]''<br/>''[[:d:Q723682|dean]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1864-02-11 | [[Карачев]] |- | 1916-01-10 | [[Николай Казин]] | | 1856-05-26 | [[Казан]] |- | 2009-07-19 | [[Николай Калашников]] | | 1929-08-06 | ''[[:d:Q4218581|Kvasnikovka (Saratov oblast)]]'' |- | 1959-06-16<br/>1959-07-16 | [[Николай Калинин]] | [[галим]] | 1888-05-24 | [[Сарытау]] |- | 1888-06-05 | [[Николай Казем-Бек|Николай Касыймбәк]] | [[галим]] | 1818-07-17<br/>1816 | [[Дәрбәнт]] |- | 1922-03-09<br/>1922-03-10 | [[Николай Катанов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1731155|шәркыятьче]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q2004963|numismatist]]'' | 1862-05-18<br/>1862-05-06 | [[Янәсәй губернасы]] |- | 1920-03-15 | [[Николай Кашкин]] | ''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q1350157|музыка тәнкыйтьчесе]]''<br/>[[композитор]] | 1839-11-27 | [[Воронеж]] |- | 1891-09-05 | [[Николай Ковалевский]] | [[галим]] | 1840-05-08 | [[Казан]] |- | 2023-11-19 | ''[[:d:Q125974096|Николай Козарь]]'' | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1942-02-26 | [[Славгород (Россия)|Славгород]] |- | 1927-04-17 | [[Николай Колотинский]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1867-04-21 | ''[[:d:Q105821282|Usad]]'' |- | 1887-11-12 | [[Николай Крушевский]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1851-12-18 | [[Луцк|Лутск]] |- | 1974-12-15 | [[Николай Кузнецов (1923)|Николай Кузнецов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1923-05-23 | [[Васильево]] |- | 1974-12-07 | [[Николай Ливанов]] | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]'' | 1876-11-20 | [[Сарытау]] |- | 1856-02-12<br/>1856-02-24 | [[Николай Лобачевский|Николай Лобачевски]] | [[математик]]<br/>[[профессор]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1792-11-20<br/>1793-11-02<br/>1792-12-01 | [[Түбән Новгород]] |- | 1906-02-20 | [[Николай Любимов|Николай Лүбимов]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q3368718|pathologist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1852-05-09 | [[Уфа]] |- | 1967-05-05 | [[Николай Максимов (1911)|Николай Максимов]] | ''[[:d:Q15895020|aerospace engineer]]''<br/>''[[:d:Q484876|chief executive officer]]'' | 1911-05-19 | ''[[:d:Q18173084|Semilei]]'' |- | 1899-01-25 | [[Николай Марк]] | | 1848-05-21 | |- | 2020-08-22 | [[Николай Марков]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1936-01-18 | [[Казан]] |- | 1900-12-30 | [[Николай Мельников (1840)|Николай Мельников]] | [[галим]] | 1840-07-14 | [[Казан]] |- | 1942-04-03 | [[Николай Мещеряков]] | ''[[:d:Q2516866|нәшир]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q13570226|literary historian]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1865-02-25 | [[Зарайск]] |- | 1896-06-04 | [[Николай Миловидов]] | | 1844 | [[Түбән Новгород]] |- | 1928-12-28 | [[Николай Миславский|Николай Миславски]] | [[галим]] | 1854-04-29 | [[Краснотурьинск]] |- | 1888-10-28 | [[Николай Нелидов]] | ''[[:d:Q16012028|хокук галиме]]'' | 1832-12-16 | [[Иске Майна]] |- | 2017-01-11 | [[Николай Непримеров]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1921-05-01 | ''[[:d:Q4066717|Анновка]]'' |- | 1961-11-02 | [[Николай Никольский]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q1371378|этнолог]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q14972848|lexicographer]]'' | 1878-05-19<br/>1878-05-07 | [[Юрмекейкино|Юрмәкәй]] |- | 1895-12-29 | [[Николай Осокин]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q3332711|medievalist]]''<br/>''[[:d:Q8963721|genealogist]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1843-04-10<br/>1839 | [[Казан]] |- | 1943-01-22 | [[Николай Парфентьев]] | [[математик]]<br/>[[укытучы]] | 1877-01-31 | [[Казан]] |- | 1930 | [[Николай Порфирьев]] | [[математик]] | 1863-02-16 | [[Казан]] |- | 1987-05-25 | ''[[:d:Q112989065|Николай Резвяков]]'' | [[галим]] | 1942-01-07 | [[Танай (Алабуга районы)]]<br/>[[Алабуга районы]] |- | 1942-07-28 | [[Николай Рынин]] | ''[[:d:Q13582652|төзелеш мөһәндисе]]''<br/>[[инженер]] | 1877-12-23 | [[Мәскәү]] |- | 1976-01-30 | [[Николай Сентябрев|Николай Сентәбрөв]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1909-12-11 | [[Иваново]] |- | 1897 | [[Николай Слугинов]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1854 | [[Кадников]] |- | 1970-12-05 | [[Николай Сокольский]] | | 1900-03-22 | [[Чуел]] |- | 1909-03-29 | [[Николай Сорокин]] | ''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q2487799|mycologist]]'' | 1846-12-29 | ''[[:d:Q16669838|Lazarevka]]'' |- | 1891-09-17 | [[Николай Студенский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1845 | |- | 1938-12-28 | [[Николай Суханов]] | | 1886 | [[Саралы вулысы]] |- | 1958-12-09 | [[Николай Трифонов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1891-02-23 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1896-04-24 | [[Николай Фирсов (1831)|Николай Фирсов]] | [[галим]] | 1831-10-27 | [[Рязань губернасы]] |- | 1919-01-10 | [[Николай Щедрин|Николай Чедрин]] | ''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1858 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | 1870-04-19 | [[Николай Чернеевский|Николай Чернеевски]] | [[укытучы]]<br/>[[математик]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1835-05-10 | [[Киров (Киров өлкәсе)|Киров]] |- | 1837-01-12 | [[Николай Шелашников]] | [[офицер]] | 1778 | [[Россия империясе]] |- | 2016-08-14 | [[Николай Энвальд]] | | 1928-02-22 | ''[[:d:Q4156987|Dekonka]]'' |- | 2009-10-03 | [[Николай Юкачев]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1956-12-03 | [[Нырты]] |- | 1971-02-07 | [[Николай Якушенко]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1897-11-29 | [[Калуга]] |- | 1938-01-09 | [[Никон (Пурлевский)|Никон]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1886-02-05 | [[Житомир]] |- | 1992-06-30 | [[Нилс Әхтәмов]] | | 1931-06-02 | [[Аксу (Буа районы)|Аксу]] |- | 1982-06-13 | [[Нина Блажко]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1915-07-15 | [[Мелитополь]] |- | 1993-04-09 | [[Нина Зобова]] | | 1940-01-01 | ''[[:d:Q4315693|Неверово]]'' |- | 2014 | [[Нинель Юлтыева|Нинель Юлтый]] | ''[[:d:Q805221|балет артисты]]''<br/>''[[:d:Q4070300|ballerina]]''<br/>''[[:d:Q2490358|choreographer]]'' | 1926-02-03 | [[Уфа]] |- | 1986-04-16 | [[Нияз Даутов]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]'' | 1913-09-23 | [[Казан]] |- | | [[Нияз Халитов]] | | 1950-12-18 | [[Казан]] |- | 1918 | [[Ногман Габделкәримов]] | | 1840-01-03 | [[Түбән Көек]] |- | | [[Нур Гыйззәтуллин]] | | 1928-06-12 | [[Яңа Байсар]] |- | | [[Нур Әхмәдиев]] | | 1946-12-14 | [[Әсәй]] |- | 1940-06-21 | [[Нургали Надиев]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1882-08-20 | [[Селәү|Сөләү]] |- | 1991-04-12 | [[Нури Арсланов]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]] | 1912-09-19 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | 1927-02-28 | [[Нури Сакаев]] | | 1885-08-01 | [[Шланлыкүл]] |- | 2004-02-18 | [[Нурихан Фәттах]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1928-10-25 | [[Күчтавыл]] |- | 1989-05-18 | [[Нәби Дәүли]] | [[язучы]] | 1910-06-01 | [[Яңа Камка]] |- | 1947-03-16 | [[Нәгыймә Таҗдарова]] | | 1888-05-23 | [[Утар-Аты]] |- | 2019-04-29 | [[Нәзиф Зиннәтуллин]] | | 1936-01-17 | [[Актаныш]] |- | 2002-05-28 | [[Нәкый Батыршин]] | | 1932-04-11 | [[Айдарәле|Айдарали]] |- | 1992-09-12 | [[Нәкый Исәнбәт]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]''<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1899-12-29 | [[Малаяз]] |- | 2021-03-26 | [[Нәкыя Cәфәрова]] | ''[[:d:Q2251335|мәктәп укытучысы]]'' | 1923-07-20 | [[Карашай-Саклау|Карашай Саклау]] |- | 1943-04-13 | [[Нәфыйга Арапова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1900-04-30 | [[Казан]] |- | 2021-03-12 | [[Нәҗибә Ихсанова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1938-01-25 | [[Тымытык районы]] |- | 1969-07-14 | [[Нәҗип Гайнуллин]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1912-02-15 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1976 | [[Нәҗип Максудов]] | ''[[:d:Q1906857|инженер-механик]]'' | 1903-04-19 | [[Югары Кибәхуҗа]] |- | 2016-10-14 | [[Наҗия Теркулова|Нәҗия Теркулова]] | [[җырчы]] | 1929-08-25 | [[Әстерхан]] |- | 2004-12-01 | [[Нәүфәл Адылов]] | ''[[:d:Q1281618|сынчы]]'' | 1932-12-03 | [[Казан]] |- | 1988-11-06 | [[Олег Ерастов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1940-08-20 | [[Вахруши (Слабутски районы, штп)|Вахруши]] |- | 1445 | [[Олуг-Мөхәммәт]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1405 | |- | 2015-01-03 | [[Ольга Князева]] | ''[[:d:Q13381863|кылычбаз]]'' | 1954-08-09 | [[Казан]] |- | 2019-09-15 | ''[[:d:Q85853537|Орлов, Анатолий Николаевич]]'' | ''[[:d:Q2066131|спортчы]]'' | 1937-01-24 | [[Түбән Новгород]] |- | 1985-12-04 | [[Осия Берим]] | | 1908-01-01 | [[Хмельницкий|Хмелнытскый]] |- | 1828 | [[Отто Розен (1778)]] | [[офицер]] | 1778-07-03 | [[Киикла]] |- | 1992-09-22 | [[Павал Абрамов]] | | 1914-02-23 | [[Шомырбаш]] |- | 2019-08-08 | [[Павал Павлов]] | [[рухани]] | 1957-11-17 | [[Зәй шәһәре|Зәй]] |- | 1815-01-26 | [[Павел (Зернов)|Павел]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1742 | [[Мәскәү]] |- | 1892-04-23 | [[Павел (Лебедев)|Павел]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1827-12-12 | [[Тверь губернасы|Тевир гөбернәсе]] |- | 1940-10-14 | [[Павел (Флеринский)|Павел]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1871-06-29 | ''[[:d:Q4494130|Fyodorovka]]'' |- | 1991-05-07 | [[Павел Аксёнов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q61889739|party activist]]'' | 1899-01-28 | ''[[:d:Q20672571|Покровское]]'' |- | 1891-12-26 | [[Павел Аникин (1827)|Павел Аникин]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1827-12-01 | [[Чуел өязе]] |- | 1863-03-09 | [[Павел Гесс]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1818-09-02 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1960-06-16 | [[Павел Гурьянов]] | | 1918-12-15 | [[Ширбәт]] |- | 1900 | [[Павел Жуковский]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1833 | [[Кострома]] |- | 2022-05-20 | ''[[:d:Q112126613|Павел Клетнев]]'' | | 1924-11-12 | [[Лаеш кантуны]] |- | 1984-05-05 | [[Павел Саначин]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1918-07-12 | [[Бөрсет]] |- | 1984-02-04 | [[Павел Тунаков]] | | 1907-06-15 | ''[[:d:Q4169112|Дубенщино]]'' |- | 1999-01-18 | [[Павел Халезов]] | | 1916-12-30 | ''[[:d:Q20673628|Клюшниково]]'' |- | 1887-06-20 | [[Павел Шатилов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1822-03-07 | [[Россия империясе]] |- | 1823-12-23 | [[Павел де Бособр]] | | 1777 | No/unknown value |- | 2024-11-06 | ''[[:d:Q131306020|Патраков, Александр Михайлович]]'' | ''[[:d:Q2707485|сәхнә бизәүче]]'' | 1948-09-22 | [[Чиләбе]] |- | 18th century | ''[[:d:Q62309233|Патрикий Аристовский]]'' | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1994-07-08 | [[Петр Баландин]] | | 1925-08-19 | [[Бәтке (Балык Бистәсе районы)|Бәтке]] |- | 1955-02-14 | [[Петр Беневоленский|Петр Беневоленски]] | | 1897-02-01 | [[Бөек Новгород]] |- | 2002-03-26 | [[Петр Бетев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1926-12-20 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | 1956-03-08 | [[Петр Дульский]] | ''[[:d:Q1231865|педагог]]''<br/>''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]''<br/>''[[:d:Q47090899|музей эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1879-03-23 | ''[[:d:Q423258|Orhei]]'' |- | 1917-05-02 | [[Петр Знаменский]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1836-03-27 | [[Түбән Новгород]] |- | 1997-03-26 | [[Петр Кирпичников]] | ''[[:d:Q3400985|фәнни хезмәткәр]]'' | 1913-01-05 | [[Санчурск]] |- | 1901-12-14 | [[Петр Назимов]] | [[математик]] | 1851-11-12 | [[Серпухов|Сирпухыв]] |- | 2009-09-19 | [[Петр Полушкин]] | | 1924-07-14 | [[Баранчински]] |- | 1964-12-13 | [[Петр Сперанский]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1020606|театр рәссам-бизәүчесе]]''<br/>''[[:d:Q1281618|сынчы]]''<br/>''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1891-01-01 | [[Казан]] |- | 1889-01-24<br/>1889-11-24 | [[Петр Шестаков]] | [[галим]] | 1826-06-27 | ''[[:d:Q21667921|Алферьево]]'' |- | 1819-04-29<br/>1819-05-05 | ''[[:d:Q15079727|Петровский, Степан Сергеевич]]'' | [[язучы]] | 1769<br/>1770<br/>1768 | |- | 2011-11-20 | ''[[:d:Q65153318|Петрушенко, Юрий Яковлевич]]'' | | 1950-01-03 | ''[[:d:Q24728087|Setovka]]'' |- | 1921-01-13 | [[Николай Писарев (протоиерей)|Писарев, Николай Николаевич]] | | 1876 | [[Мәскәү]] |- | 1881-02-12 | [[Платон Заринский]] | | 1830-02-16 | [[Түбән Новгород]] |- | 1866 | [[Пётр Васильев]] | | 1785 | No/unknown value |- | 1879-05-28 | [[Пётр Котельников]] | [[математик]] | 1809 | [[Суджа|Суҗа]] |- | 1993-09-24 | [[Пётр Маслов]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]'' | 1918-08-24 | [[Тәмте (Кама Тамагы районы)|Тәмте]] |- | 1885-04-15 | ''[[:d:Q61750305|Пётр Николаевич Арцыбашев]]'' | | 1817-06-23 | |- | 1883-04-06 | ''[[:d:Q51667547|Пётр Петрович Васильев]]'' | ''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1840 | [[Пермь]] |- | 2012-07-03 | [[Пётр Старостин]] | | 1936-07-24 | ''[[:d:Q24072187|Пӱнчэҥер (Марий Тӱрек кундем)]]'' |- | 1944-02-26 | [[Петр Широков|Пөтр Широков]] | [[математик]] | 1895-01-28 | [[Казан]] |- | 1899-04-01 | [[Петр Ширяев|Пөтр Ширәев]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1859-11-15 | [[Таволожка]] |- | 1998-04-20 | [[Равил Балтанов]] | ''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1927-08-03 | [[Казан]] |- | 2020-03-31 | [[Равил Вәли]] | [[язучы]] | 1942-08-20 | [[Яңа Кенәр]] |- | 2016-01-02 | [[Равил Тумашев]] | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>''[[:d:Q2449921|театр мөгаллиме]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1923-04-21 | [[Симәй]] |- | 2006-09-02 | [[Равил Әмирхан]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1946-01-09 | [[Иске Кулаткы]] |- | 2010-08-03 | [[Равилә Борнашева]] | | 1924-04-01 | [[Әҗе]] |- | 2004-06-03 | [[Рауис Гәрәев|Равис Гәрәев]] | | 1949-04-24 | [[Түбән Зәет]] |- | 2006-08-09 | [[Радик Бәширев (1931)|Радик Бәширев]] | | 1931-02-13 | [[Вахит]] |- | 1942-10-25 | ''[[:d:Q99667793|Радищев, Вячеслав Петрович]]'' | ''[[:d:Q1650915|тикшеренүче]]'' | 1896-03-11 | [[Хвалынск|Хвалын]] |- | 2023-10-20 | [[Разил Вәлиев]] | [[шагыйрь]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1947-01-04 | [[Ташлык (Татарстан)|Ташлык]] |- | 2003-12-04 | [[Разин Фатыйхов]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]'' | 1952-09-10 | [[Балтамак]] |- | 1949-04-05 | [[Раман Дәүли]] | | 1873-09-02 | [[Шомырбаш]] |- | 1979 | ''[[:d:Q60828100|Ратнер, Юрий Александрович]]'' | | 1895-03-25 | [[Чавусы]] |- | 1998-03-25 | [[Рауза Бакыева]] | | 1907-09-30 | [[Астана]] |- | 2018-11-15 | [[Рауза Хәйретдинова|Рауза Хәйретдинева]] | | 1928-11-03 | [[Яңа Ырга]] |- | 2022-07-17 | [[Раушания Юкачева]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1959-02-18 | [[Күн (торак пункты)|Күн]] |- | 1938-01-06 | [[Рафаил (Гумилевский)|Рафаил]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1886 | ''[[:d:Q4402177|Ryshkovo]]'' |- | 2020-12-09 | [[Рафаэль Ильясов|Рафаил Ильясов]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q6941738|музыкаль редактор]]'' | 1939-04-28 | [[Түбән Чәке]] |- | 2014-06-26 | ''[[:d:Q119807043|Рафаэль Агафонов]]'' | ''[[:d:Q1281618|сынчы]]''<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q2707485|сәхнә бизәүче]]'' | 1934-07-10 | [[Владимир (шәһәр)|Владимир]] |- | 2011-04-14 | [[Рафаэль Мостафин]] | ''[[:d:Q17167049|әдәбият белгече]]'' | 1931-05-14 | [[Баулы]] |- | 2021-03-21 | [[Рафаэль Сибгатуллин]] | ''[[:d:Q202883|байтар]]'' | 1937-03-20 | [[Зур Нөркәй]] |- | 2019-11-29 | [[Рафаэль Сәхабиев]] | [[җырчы]] | 1951-07-08 | [[Түбән Кама районы]] |- | | [[Рафаэль Фәссахов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1939 | [[Мөслим районы]] |- | 2018-10-01 | ''[[:d:Q124771790|Рафиков, Искандер Валиуллович]]'' | | 1929-10-05 | [[Казан]] |- | 2024-01-02 | [[Рафил Ногманов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1949-07-01 | [[Салтыйган (Кайбыч районы)|Салтыйган]] |- | | [[Ревдар Садыйков]] | ''[[:d:Q805221|балет артисты]]'' | 1937-01-20 | [[Мишкә]] |- | 2020-03-21 | [[Резеда Ганиева]] | | 1932-11-13 | [[Кече Шырдан]] |- | 2020-03-13 | [[Ренат Еникиев]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]'' | 1937-06-13 | [[Казан]] |- | 2013-01-16 | [[Римма Наумова]] | | 1933-11-19 | [[Мәскәү өлкәсе]] |- | 2008-01-10 | [[Рина Зарипова]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[укытучы]] | 1941-03-12 | [[Меңнәр]] |- | 2019-01-14 | ''[[:d:Q124798304|Ринат Галиев]]'' | [[хирург]]<br/>''[[:d:Q17345122|urologist]]'' | 1946-10-19 | [[Яңа Нәдер]] |- | 2014-11-22 | [[Ринат Гыйләҗев]] | | 1944 | [[Яшел Үзән]] |- | | [[Ринат Сабиров (1967)|Ринат Сабиров]] | | | [[Казан]] |- | 2024-10-16 | [[Ринат Таҗетдинов|Ринат Таҗетдинев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1938-01-01 | [[Кече Чынлы]] |- | | [[Риф Хәйретдинов]] | [[галим]] | 1935-01-25 | [[Кенәбаш (Балтач районы)|Кенәбаш]] |- | 1938-05-09 | [[Рияз Алкин]] | | 1901 | [[Носла]] |- | 2020-03-27 | [[Роберт Миңнуллин]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1948-08-01 | [[Шәммәт]] |- | 2008-05-13 | [[Роберт Әхмәтҗанов]] | [[шагыйрь]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]'' | 1935-04-01 | [[Балык Бистәсе]] |- | 2005-08-20 | [[Роза Хафизова]] | [[язучы]] | 1929-02-06 | [[Бөгелмә]] |- | 2024-05-13 | [[Розалина Шаһиева (1945)|Розалина Шаһиева]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q1792450|сәнгать белгече]]'' | 1945-06-28 | [[Яшел Үзән районы]] |- | | [[Рокыя Ибраһимова]] | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]'' | 1913-01-20 | [[Һади Такташ урамы (Казан)|Һади Такташ урамы]] |- | 1989-05-31 | [[Рокыя Кушловская]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1901 | [[Казан]] |- | 1916 | [[Ромуальд Блажеевский]] | [[математик]]<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1839-06-07 | [[Гродно|Һродна]] |- | 1830-08-20 | ''[[:d:Q4398473|Ростовский, Александр Андреевич]]'' | | 1770 | |- | 1922-02-07<br/>1921 | [[Рудольф Һуммерт]] | ''[[:d:Q486748|пианист]]''<br/>[[композитор]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1862<br/>1861 | [[Ломоносов (шәһәр)|Ломоносов]] |- | 1979-07-04 | ''[[:d:Q84720351|Рябченко, Тихон Лукьянович]]'' | | 1903-08-24 | ''[[:d:Q918963|Valuysky District]]'' |- | 1996-07-25 | [[Рәис Беляев]] | | 1935-01-13 | [[Яңа Татар Әдәмсуы]] |- | 2009-07-31 | [[Рәис Бохараев]] | [[математик]] | 1929-04-24 | [[Тум|Томск]] |- | 2010-12-15 | [[Рәис Сабиров]] | | 1927-02-01 | [[Ташсу]] |- | 2003-10-06 | [[Рәисә Билалова|Рәисә Билалова]] | | 1925-02-23 | [[Казан]] |- | 2014-04-06 | [[Рәисә Габдрахманова]] | | 1923-05-22 | [[Чиләбе]] |- | 2009-11-21 | [[Рәисә Иванова]] | | 1922-07-11 | [[Мария Посады]] |- | 1999-12-10 | [[Рәисә Нуриева]] | [[җырчы]] | 1940-03-05 | [[Ташкент]] |- | 2009-08-11 | [[Рәмзи Илялов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q1155838|correspondent]]'' | 1923-12-13 | [[Темәс]] |- | 1995-02-13 | [[Рәфгать Сафиуллин]] | | 1929-03-10 | [[Коры Көрнәле]] |- | 2021-01-19 | [[Рәфикъ Юныс]] | | 1943-03-01 | [[Кәче]] |- | | [[Рәфкать Гомәров]] | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]'' | 1942-01-20 | [[Чирмешән районы]] |- | 2001-12-09 | [[Рәфыйк Нәфыйков]] | | 1928-07-15 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] |- | | [[Рәфыйк Таҗетдинов]] | [[җырчы]] | 1961-01-19 | [[Чүпрәле районы]] |- | 2000-01-08 | [[Рәхилә Мифтахова]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1940-10-07 | [[Хуҗайлы]] |- | 1949-11-23 | [[Рәхим Максутов]] | | 1899-05-01 | [[Җилем-Каран]] |- | 2003-05-07 | [[Рәшидә Җиһаншина]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1917-10-17 | [[Казан]] |- | | [[Рәшит Абдуллин]] | [[җырчы]] | 1951-08-20 | [[Казан]] |- | 2016-03-25 | [[Рәшит Ахунов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q131524|эшкуар]]''<br/>''[[:d:Q15472169|иганәче]]'' | 1953-10-24 | [[Казан]] |- | 1962-12-14 | [[Рәшит Ваһапов]] | [[җырчы]] | 1908-05-07 | [[Актук]] |- | 2016-10-07 | [[Рәшит Вәгыйзев]] | | 1947-03-28 | [[Әндиҗан]] |- | 2021-12-22 | [[Рәшит Газиев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q2707485|сәхнә бизәүче]]'' | 1954-02-10 | [[Казан]] |- | 2007-03-11 | [[Рәшит Имашев|Рәшит Гыймашев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1939-03-31 | [[Азнай]] |- | 1987-01-23 | [[Рәшит Мортазин]] | | 1911-05-01 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1982-10-02 | [[Рәшит Мусин]] | [[инженер]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1927-11-12 | [[Башкорт Автономияле Совет Социалистик Республикасы]] |- | 1991-07-07 | [[Рәшит Нигъмәтуллин (1923)|Рәшит Нигъмәтуллин]] | [[галим]] | 1923-01-05 | [[Казан]] |- | 1974-06-03 | [[Рәшит Нәҗметдинов|Рәшит Нәҗметдинев]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]''<br/>''[[:d:Q16402890|шашис]]'' | 1912-12-15 | [[Актүбә]] |- | 1998-12-14 | [[Рәшит Пономарёв]] | ''[[:d:Q2066131|спортчы]]''<br/>''[[:d:Q2627699|шаһмат кампазитыры]]'' | 1919-03-01 | [[Казан]] |- | 2021-02-14 | [[Рәшит Сәләхов]] | | 1941-12-17 | [[Кара Борнаш|Иске Борнаш]] |- | | [[Рәшит Шамкай]] | | 1940-05-26 | [[Иске Ярмәк]] |- | 2020-10-13 | [[Рәшит Әхмәтов|Рәшит Әхмәтев]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1954-01-12 | [[Түбән Новгород өлкәсе|Нижгар өлкәсе]] |- | 1995-01-05 | [[Рәшит Әхмәтҗанов]] | [[шагыйрь]] | 1941-04-14 | [[Татар Кандызы]] |- | 1981-02-02 | [[Рәшит Әҗимев]] | [[хокук белгече]] | 1915-10-15 | [[Киләче]] |- | 2013-01-15 | [[Рәүф Бәратов]] | [[галим]] | 1921-10-10 | ''[[:d:Q25593837|Пуладан]]'' |- | 2016-05-25 | [[Рәүф Игъламов]] | | 1941-10-19 | [[Казан]] |- | 2006-09-12 | [[Рәүф Әһлиуллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1930-11-15 | [[Кыр-Тәүгелде]] |- | 1967-04-05 | [[Рөстәм Башкуров]] | | 1927-05-16 | [[Камка (Нижгар өлкәсе)|Камка]] |- | 2008-05-31 | [[Рөстәм Булатов (1974)|Рөстәм Булатов]] | ''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1974-04-02 | [[Казан]] |- | 2014-03-05 | [[Рөстәм Вәлиев (1961)|Рөстәм Вәлиев]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]''<br/>''[[:d:Q56441264|гармунчы]]'' | 1961-10-27 | [[Самар]] |- | 2010-01-02 | [[Рөстәм Габәшев]] | | 1941-05-10 | [[Уфа]] |- | 2018-12-02 | [[Рөстәм Зәкуан]] | [[язучы]] | 1957-05-25 | [[Үчәлле]] |- | 2023-11-09 | [[Рөстәм Килдебәков|Рөстәм Килдебәкев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q3374326|muralist]]''<br/>''[[:d:Q2205972|рәссам-витражис]]''<br/>''[[:d:Q282718|mosaicist]]''<br/>''[[:d:Q56236186|carpets designer]]''<br/>''[[:d:Q739437|рәссам-плакатчы]]'' | 1934-03-30 | [[Казан]] |- | 2020-07-19 | [[Рөстәм Фәйзуллин]] | | 1951-03-05 | [[Балтач (Юлсубино)|Балтач]] |- | 1981-05-22 | [[Рөстәм Хәлитов|Рөстәм Халитев]] | | 1920-10-30 | [[Казан]] |- | 1993-11-23 | [[Рөстәм Яхин]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]''<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1921-08-16 | [[Казан]] |- | 2014-07-20 | [[Сабир Әхтәмов|Сабир Әхтәмев]] | [[офицер]] | 1926-06-15 | [[Кукмара районы]] |- | 1852-08-18<br/>1852-08-30 | [[Савва Москотилников]] | [[шагыйрь]] | 1768-01-05<br/>1768-01-16 | [[Ярославль]] |- | 1992 | [[Садия Биглова]] | [[хокук белгече]] | 1923-08-15 | [[Зур Студенец|Зур Студинич]] |- | 1926-01 | [[Садыйк Әхтәмов (1877)|Садыйк Әхтәмев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1877-03-19 | [[Тутай (Апас районы)|Тутай]] |- | 1986-05-11 | [[Салават Кәримов (1914)|Салават Карымов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1914-09-15 | [[Янгелде (Апас районы)|Янгелде]] |- | 1995-03-14 | [[Салих Баттал]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q730242|очучы-сынаучы]]'' | 1905-01-05 | [[Зур Тигәнәле]] |- | 1985-12-07 | [[Салих Батыев]] | ''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1911-11-24 | [[Бәләбәй өязе]] |- | 2001-05-06 | [[Салих Корбангалиев]] | [[галим]]<br/>[[хирург]]<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1901-11-18 | [[Биектау (Әгерҗе районы)]] |- | 1993-12-20 | [[Салих Япиев]] | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1914-09-17 | [[Чиләбе]] |- | 1932 | [[Салихҗан Галиев|Салихҗан Баруди]] | | 1862-07-04 | [[Казан]] |- | 2018-05-08 | [[Сания Заһирова]] | | 1918-02-13 | [[Олы Мәңгәр]] |- | 2015-06-24 | [[Сания Исмәгыйлева]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1931-03-04 | [[Коры Көрнәле]] |- | 1986-06-07 | [[Сара Садыйкова]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>[[композитор]] | 1906-11-01 | [[Казан]] |- | 1927 | [[Сафиулла Габдуллин]] | | 1849-12-25 | [[Кече Чынлы]] |- | 1998-12-05 | [[Светлана Җиһанова]] | | 1936-03-31 | [[Мәскәү]] |- | 2013-11-19 | ''[[:d:Q112874097|Сейтджелил Ибрагимов]]'' | ''[[:d:Q4504549|дин хадиме]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1960 | |- | 1798-12-30 | [[Семен Баратаев]] | [[офицер]] | 1745-02-03 | [[Әстерхан]] |- | 1971-10-29 | [[Семен Данилов]] | | 1910-09-14 | [[Кири]] |- | 1989-04-04 | [[Семен Коновалов]] | | 1920-02-15 | [[Югары Ослан районы]] |- | 1983-01-24 | [[Семён Альтшулер]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q205375|уйлап табучы]]'' | 1911-09-24 | [[Витебск]] |- | 1922-10-14 | [[Семён Вишневский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q3368718|pathologist]]'' | 1849-01-03 | [[Ядернә өязе]] |- | 2005-05-02 | [[Семен Казачков|Семён Казачков]] | | 1909-06-05 | ''[[:d:Q21672394|Перевоз]]'' |- | 1927-12-10 | [[Семен Зимницкий|Семөн Зимниски]] | [[галим]] | 1873-12-12 | ''[[:d:Q1965458|Khislavichi]]'' |- | 1884-10 | [[Семён Черепанов|Семөн Черепанов]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1810-04-22<br/>1810-03-30 | [[Иркутск губернасы]] |- | 1995-11-09 | [[Сергей Абуладзе]] | [[хирург]] | 1949-10-04 | [[Бишкәк]] |- | 1978-08-17 | [[Сергей Александров]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1906-09-15 | [[Казан]] |- | 1870-10-03 | [[Сергей Гагарин]] | | 1818 | No/unknown value |- | 1918-08-05 | [[Сергей Гассар]] | | 1877-05-05 | [[Казан]] |- | 1907-01 | [[Сергей Дьяченко]] | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]'' | 1846-10-04 | [[Харьков]] |- | 1969-12-13 | [[Сергей Егоров (1899)|Сергей Егоров]] | [[галим]] | 1899-10-02 | [[Алатыр]] |- | 1972-10-01 | [[Сергей Жданов]] | | 1900-10-08 | [[Урыс Волчья Бистәсе|Бүре Бистәсе]] |- | 1833-07-02 | ''[[:d:Q4179187|Сергей Желтухин]]'' | [[офицер]] | 1776 | [[Казан]] |- | 1942-06-30 | [[Сергей Зыбин]] | | 1862-10-21 | [[Мәскәү]] |- | 2002-12-31 | [[Сергей Князев|Сергей Кнәзев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1908-09-12 | [[Дон гаскәре өлкәсе|Тын гаскәре өлкәсе]] |- | 1975 | [[Сергей Колосов]] | [[галим]] | 1904 | ''[[:d:Q19988812|Ручьеваха]]'' |- | 2000-03-18 | [[Сергей Лывин]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1923-09-29 | [[Чирмеш (Питрәч районы)|Черемыш]] |- | 1915-01-08 | [[Сергей Нурминский]] | [[фәлсәфәче]]<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q12347522|ethnographer]]'' | 1839-09-13<br/>1839-09-25 | [[Казан губернасы]] |- | 1943 | [[Сергей Поляков|Сергей Поләков]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1874-10-13 | [[Мәскәү]] |- | | [[Сергей Скрябин]] | | | [[Казан]] |- | 1942-03-02 | [[Сергей Соловьев (1885)|Сергей Соловйов]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[фәлсәфәче]]<br/>[[рухани]]<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1885-10-13 | [[Мәскәү]] |- | 1965-11-30 | [[Сергей Фильченков|Сергей Филченков]] | | 1915-03-18 | ''[[:d:Q19988342|Воробьи]]'' |- | 1941-04-18 | [[Сергей Хованский]] | | 1883-01-21 | [[Чабаксар]] |- | 1956-04-07 | [[Сергей Щиров|Сергей Чиров]] | | 1916-02-06<br/>1919-02-06 | ''[[:d:Q1009558|Якымивка]]'' |- | 1940-11-11 | [[Сергей Шестаков]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q26132815|Byzantinist]]'' | 1864-08-13 | [[Казан]] |- | 1952-12-18 | [[Сергий (Королев)|Сергий Королөв]] | ''[[:d:Q49476|баш әскаф]]'' | 1881-01-18 | [[Мәскәү]] |- | 1986-08-03 | [[Сибгат Хәким]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1911-12-04 | [[Күлле Киме]] |- | 1649 | [[Симеон (Казан митрополиты)|Симеон]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1997-01-04 | ''[[:d:Q120263473|Синицына, Клара Романовна]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1932-12-11 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] |- | 1988-09-15 | [[Соломон Смеркович]] | ''[[:d:Q2106711|shipbuilder]]'' | 1908-07-01 | [[Кострома]] |- | 2021-07-05 | ''[[:d:Q65169947|Сорокин Николай Михайлович]]'' | [[язучы]] | 1941-07-08 | [[Олы Шәмәк]] |- | 1997-04-13 | [[София Березина]] | | 1916-08-21 | [[Орлов өязе]] |- | 1874-11-16 | ''[[:d:Q110905138|София Ивановна Чеславская]]'' | [[укытучы]] | | |- | 1883-12-16 | ''[[:d:Q110475475|Софья Васильевна Ланская]]'' | [[укытучы]] | 1845-05-04 | [[Пушкин (шәһәр)|Пушкин]] |- | 1961-06-18 | ''[[:d:Q110761939|Спориус, Андрей Эмильевич]]'' | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1904-11-03 | [[Казан]] |- | 2016-05-22 | [[Станислав Галиәкбәров|Станислав Галиәкбәрев]] | ''[[:d:Q10873124|шахматчы]]'' | 1931-07-30 | ''[[:d:Q4324830|Новопавливка]]'' |- | 2020-05-25 | [[Стелла Писарева]] | | 1925-02-28 | [[Бердычив]] |- | 1764-08-01 | [[Степан Малыгин]] | ''[[:d:Q11900058|сәяхәтче-тәдкыйкатьче]]''<br/>''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1702 | No/unknown value |- | 2005-09-19 | [[Сәгыйр Гыйльманов|Сәгыйр Гыйльманыв]] | | 1930-04-15 | [[Татар Суыксуы (Актаныш районы)|Татар Суыксуы]] |- | 1785 | [[Сәгыйть Хәлфин]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]'' | 1732 | [[Иске бистә (Казан)|Иске Бистә]] |- | 1970-07-16 | [[Сәет Булатов]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>[[укытучы]] | 1898-05-23 | [[Сембер]] |- | 1938-01-05 | [[Сәет Вахиди]] | [[галим]] | 1887-05-31 | [[Ташбилге]] |- | 1975-01-29 | [[Сәет Шәрәфиев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1906-01-03 | [[Алабуга өязе]] |- | 1919 | [[Сәетгәрәй Алкин]] | [[адвокат]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1867-07-13 | [[Алкин (Мамадыш районы)|Алкин]] |- | 2014-01-02 | [[Сәйяр Айдаров]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1928-06-25 | [[Казан]] |- | 1974-05-11 | [[Сәлах Хөсни]] | ''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]] | 1912-10-05 | [[Тыба|Көрәле]] |- | 1926-05-14 | [[Сәлимгәрәй Җантүрин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1864 | [[Ырынбур губернасы]] |- | 2015-06-23 | [[Сәләм Алишев]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1929-03-20 | [[Шәрбән]] |- | 1975 | [[Сәләх Низамов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1905 | [[Шәдке]] |- | 1978-11-10 | [[Сәрвәр Әдһәмова|Сәрвәр Әдһәмева]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1901-04-05<br/>1901-03-23 | [[Чиләбе өлкәсе]]<br/>[[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 2003-05-04 | [[Сәяс Гыйматдинов]] | | 1930-05-25 | [[Туймәт]] |- | 1956-04-23 | [[Сөләйман Вәлиев-Сульва]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1899-01-09 | [[Ырынбур]] |- | | [[Сөләйман Еналиев]] | ''[[:d:Q12013238|күзбелгеч]]'' | 1894 | [[Мордовия]] |- | 2005-01-03 | [[Сөләйман Янекәев]] | | 1914-03-26 | [[Каргалы (Благовар районы)|Каргалы]] |- | 1938-09-14 | [[Сөләйман Еналеев|Сөләйман Җангалиев]] | [[укытучы]] | 1894 | [[Иса]] |- | 1954-11-20 | [[Сөнгатулла Бикбулат]] | | 1886-11-27 | [[Балыклыкүл (Авыргазы районы)|Балыклыкүл]] |- | 1938-01-05 | [[Сөнгатулла Мәһдиев]] | | 1885 | [[Сикертән]] |- | 2007-05-25 | [[Тавил Хаҗиәхмәтов|Тавил Хаҗиәхмәтев]] | ''[[:d:Q1925963|graphic artist]]'' | 1936-02-03 | [[Йосыф Аланы]] |- | 2001-07-22 | [[Тамара Хлебникова]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q3621491|археолог]]''<br/>''[[:d:Q112118876|Bulgarist]]'' | 1928-05-22 | [[Башкортстан]]<br/>[[Никул]] |- | 2008-03-21 | [[Тансык Нәҗметдинев]] | ''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1927-03-30 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 2002-02-07 | [[Татьяна Зябликова|Татьяна Зәбликова]] | ''[[:d:Q169470|физик]]''<br/>''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1942-05-11 | [[Казан]] |- | 1955-03-07 | [[Таҗи Гыйззәт]] | [[язучы]] | 1895-04-03 | [[Әгерҗе районы]] |- | 1999-10-01 | [[Таһир Якупов]] | [[җырчы]] | 1946-05-13 | [[Казан]] |- | 1938-05-09 | [[Таһир Әхмәдуллин]] | | 1898 | [[Мәнәүзтамак|Мәнәвезтамак]] |- | 2012-05-11 | ''[[:d:Q131356326|Тимашев, Геннадий Александрович]]'' | | 1946-09-22 | [[Казан]] |- | 2020-11-16 | ''[[:d:Q117836402|Тимашев, Хафиз Шайхуллаевич]]'' | | 1947-08-01 | [[Акъяр]] |- | | [[Тимергали Зиннуров]] | | 1949-11-18 | [[Лаеш районы]] |- | 2004-12-13 | [[Тимерхан Борһанов]] | | 1925-07-11 | [[Вәрәшбаш]] |- | 1988-10-13 | [[Тимофей Башкирев]] | | 1915-02-18 | [[Россия империясе]] |- | 1978-12-22 | [[Тимофей Белов]] | | 1907-02-13 | [[Тимәш]] |- | 1966-05-24 | [[Тимофей Кругляков]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1890-11-05 | ''[[:d:Q4176499|Yermakovskaya]]'' |- | 1918-10-06 | [[Тимофей Николаев-Кара]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q3242115|инкыйлабчы]]'' | 1878-01-14 | [[Зур Крышки]] |- | 2018-05-02 | [[Тимур Акулов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1953-04-25 | [[Яңыюл|Яңаюл]] |- | 1976-03-26 | ''[[:d:Q13210874|Тихăн Петĕркки]]'' | [[язучы]] | 1903-11-29<br/>1903-11-17 | [[Күшки-Яңа Тимбай]] |- | 1724-03-24 | [[Тихон (Воинов)|Тихон]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | 1655-02-21 | [[Түбән Новгород]] |- | 1576-06-14 | [[Тихон (Хворостинин)|Тихон]] | ''[[:d:Q19340487|пыраваслау рухание]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1985-01-24 | [[Тихон Журавлев|Тихон Журавлөв]] | [[язучы]] | 1913-08-13 | ''[[:d:Q13664603|Залужное]]'' |- | 1969 | [[Товий Эпштейн]] | [[галим]] | 1895-12-15 | [[Даугавпилс]] |- | 2012-05-02 | [[Туфан Миңнуллин]] | ''[[:d:Q28389|сценаричы]]''<br/>[[язучы]]<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1935-08-25 | [[Олы Мәрәтхуҗа]] |- | 2010-03-10 | ''[[:d:Q60694948|Туфатуллин, Амир Михайлович]]'' | ''[[:d:Q202648|хөкемче]]''<br/>''[[:d:Q937857|футболчы]]'' | 1932-04-04 | [[Магнитогорск]] |- | 1976-02-02 | ''[[:d:Q60828503|Тюмин, Иван Александрович]]'' | ''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1896-12-02 | ''[[:d:Q20673497|Иванцево]]'' |- | 2023-09-26 | [[Тәлгать Гарипов]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1942-07-17 | [[Яңа Иштирәк]] |- | 1991-08-17 | [[Тәлгать Миңнебаев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1953-01-10 | [[Кичүчат]] |- | | [[Тәслимә Фәйзуллина]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1953-07-17 | [[Бишбүләк районы]] |- | 1959-10-10 | [[Тәфкалүн Вәлиев]] | [[укытучы]] | 1896-11-19 | [[Дүшәнбикә]] |- | 1938-02-15 | [[Фазыл Туйкин|Фазыйл Туйкин]] | [[шагыйрь]] | 1888-06-10 | [[Самар губернасы]] |- | 2016 | [[Фазыл Фасиев]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1925-10-18 | [[Лениногорск районы]] |- | 1998-09-06 | [[Фасил Әхмәтов|Фасил Әхмәтев]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1935-05-23 | [[Салтык Ерыклы]] |- | 2021-02-22 | [[Фатих Урманче]] | | 1936-05-28 | [[Кызыл Маяк]] |- | 1996-05-19 | [[Фатих Хөсни]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q487596|драматург]]'' | 1908-02-03 | [[Олы Мәтәскә]] |- | 1974-01-09 | [[Фатыйма Камалова]] | | 1903-12-12 | [[Ырынбур]] |- | 1986-01-30 | [[Фатыйх Булатов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1902-03-20 | [[Түбән Сукаеш]] |- | 1995-01-20 | [[Фатыйх Ибраһимов]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1916-02-25 | [[Кирлегәч]] |- | 1950-01-30 | [[Фатыйх Мөхәммәдьяров]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1883-12-25 | [[Кукмара вулысы]]<br/>[[Олы Җәке]] |- | 1926-03-09 | [[Фатих Әмирхан|Фатыйх Әмирхан]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1886-01-01 | [[Казан]] |- | 1942 | [[Фатиха Аитова|Фатыйха Габделвәли кызы Аитова]] | ''[[:d:Q15472169|иганәче]]''<br/>''[[:d:Q33176607|мәгърифәтче]]''<br/>''[[:d:Q12362622|philanthropist]]'' | 1886 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 1970 | [[Фёдор Витт|Федор Витт]] | [[җырчы]] | 1879 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1974-07-06 | [[Федор Козарь]] | | 1913-06-06 | ''[[:d:Q4318303|Нечволодивка]]'' |- | 1838-12-11 | [[Федор Реслейн]] | [[офицер]] | 1760 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1954-09-11 | [[Феоктист Богоявленский|Феоктист Богоявленски]] | | 1880-10-08 | [[Кострома губернасы]] |- | 2022-01-05 | [[Филзә Хәмидуллин]] | ''[[:d:Q188094|икътисадчы]]''<br/>''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q372436|дәүләт эшлеклесе]]'' | 1936-01-03 | [[Казан]] |- | 2012-02-22 | [[Фирдәвес Әхтәмова|Фирдәвес Әхтәмев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q10800557|киноактер]]'' | 1939-07-21 | [[Лаеш районы]] |- | 1917-10-19 | [[Флавиан Флавицкий|Флавиан Флависки]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1848-01-06 | [[Усмань]] |- | 2018-07-31 | [[Флера Тарханова]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1947 | [[Чистай районы]] |- | 2025-05-31 | [[Флера Хәмитова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q1231865|педагог]]'' | 1936-05-02 | [[Казан]] |- | 2007-10-16 | [[Флора Әхмәтова-Урманче]] | ''[[:d:Q3075052|фольклорчы]]'' | 1935-05-23 | [[Күкрәнде]] |- | 2011-03-01 | [[Флера Зыятдинова|Флюра Зыятдинова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]''<br/>''[[:d:Q2306091|социолог]]'' | 1947-02-18 | [[Казан]] |- | 2023-09-14 | [[Флёра Сөләйманова]] | [[җырчы]] | 1939-03-10 | [[Иске Барыш]]<br/>[[Кама Тамагы районы]] |- | 2011-12-06 | [[Флёра Сафиуллина|Флүрә Сәфиуллина]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1938-05-24 | [[Тукай районы]] |- | 1874-07-26 | [[Фома Петонди]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1797 | [[Орёл]] |- | 1862-02-26 | [[Франц Эрдман|Франс Эрдман]] | ''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1793-03-15 | [[Людвигслюст]] |- | 1867-12-20 | [[Франц Залеский]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>''[[:d:Q15985128|medical historian]]'' | 1820-07-15 | ''[[:d:Q4084587|Березовычи]]'' |- | 1902-03-28 | [[Фридрих Розен]] | ''[[:d:Q1662561|палиянтулыг]]''<br/>''[[:d:Q13416354|mineralogist]]'' | 1834-05-14 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1945-05-07 | [[Фроим Симхович]] | ''[[:d:Q593644|химик]]''<br/>''[[:d:Q2627699|шаһмат кампазитыры]]'' | 1896 | [[Кишинёв]] |- | 1984-10-11 | [[Фуат Вәлиев (1921)|Фуат Вәлиев]] | | 1921-05-15 | [[Мәскәү]] |- | 2016-02-28 | [[Фуат Ганиев]] | [[галим]] | 1930-08-01 | [[Нәсибаш]] |- | 1996-05-12 | [[Фуат Таһиров]] | [[язучы]] | 1917-03-31 | [[Шуширмә]] |- | 1981-03-16 | [[Фуат Халитов|Фуат Халитев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1909-02-18 | [[5 нче полиция бүлеге (Казан)|5 нче пүлисә бүлеге]] |- | 1665-02 | [[Фёдор Волконский]] | ''[[:d:Q193391|дипломат]]'' | No/unknown value | No/unknown value |- | 1983-02-28 | [[Фёдор Культин]] | | 1920-05-20 | ''[[:d:Q4262789|Липовка]]'' |- | 1920-09-01 | [[Фёдор Курганов]] | [[галим]] | 1844-04-18 | [[Пенза]] |- | 1839-09-27 | ''[[:d:Q57574124|Фёдор Михайлович Рындовский]]'' | [[шагыйрь]] | 1783-02-07 | |- | 1968-03-29 | [[Фәйзи Биккинин]] | | 1898-10-01 | [[Казан]] |- | 2001-02-14 | [[Фәйзи Йосыпов]] | | 1910-12-24 | [[Яуширмә]] |- | 1958 | [[Фәйзулла Туишев]] | ''[[:d:Q29169123|баянчы]]'' | 1884-12-06 | [[Мәләкәс өязе]] |- | 2021-11-07 | [[Фәйрүзә Мөслимова|Фәйрүзә Мөслимева]] | [[шагыйрь]] | 1954-07-09 | [[Иске Балтач (Актаныш районы)]] |- | 2021-10-10 | [[Фәндәс Сафиуллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q17276321|РФ Дәүләт думасы депутаты]]'' | 1936-08-17 | ''[[:d:Q4279378|Мәлбагыш авыл җирлеге]]'' |- | 2015-08-04 | [[Фәнзаман Баттал]] | [[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q9334029|satirist]]'' | 1939-02-16 | [[Ырыс]] |- | 2011-12-09 | [[Фәнис Яруллин]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1938-02-09 | [[Баулы районы]] |- | 2006-10-16 | ''[[:d:Q131036273|Фәридә Гаффарова]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]'' | 1951 | |- | 2021-06-27 | [[Фәридә Зәбирова]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]''<br/>''[[:d:Q2145981|ристауратыр]]'' | 1954-02-11 | [[Казан]] |- | 2012-07-08 | [[Фәридә Танташева]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1936-09-04 | [[Бохара]] |- | 1990-08-28 | [[Фәрит Ишмаев]] | | 1911-01-14 | [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Габдулла Тукай урамы]] |- | 2020-07-19 | [[Фәрит Хатыйпов (1930)|Фәрит Хатыйпов]] | [[укытучы]]<br/>[[галим]] | 1930-01-01 | [[Пучы]] |- | 2007-12-27 | [[Фәрит Хәбибуллин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1941-05-31 | ''[[:d:Q352112|Kosyrewsk]]'' |- | 2020-12-02 | [[Фәрит Шиһапов]] | ''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1951-08-05 | [[Сарман районы]] |- | 1986 | [[Фәхри Насретдинов|Фәхри Нәсретдинев]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]'' | 1911-10-23 | [[Шәмбалыкчы]] |- | 1991-07-06 | [[Фәүзия Һилалова|Фәүзия Һиләлева]] | | 1924-08-18 | [[Тутай (Апас районы)|Тутай]] |- | | [[Фәһим Ситдиков|Фәһим Ситдыйков]] | | 1953-10-10 | [[Наратъелга (Бакалы районы)|Наратъелга]] |- | | [[Фәһимә Хисамова]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1936-12-01 | [[Ютазы районы]] |- | 2005 | [[Федор Аристов|Фөдор Аристов]] | | 1912-10-08 | [[Рига]] |- | 1812 | [[Федор Желтухин|Фөдор Желтухин]] | | 1749 | No/unknown value |- | 1977-05-11 | [[Федор Зигмунд|Фөдор Зигмунд]] | | 1905-08-31 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1915-03-02 | [[Федор Казин|Фөдор Казин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1858-07-26 | [[Казан губернасы]] |- | 1970-11-19 | [[Федор Савельев|Фөдор Савельев]] | | 1918-12-25 | [[Яңа Чишмә вулысы]] |- | 1953-12-21 | [[Федор Торопов|Фөдор Торопов]] | ''[[:d:Q593644|химик]]'' | 1884-02-12 | [[Тутаев]] |- | 2009-01-28 | [[Халидә Вәлиева]] | | 1920-12-29 | [[Самар]]<br/>[[Усолье-Сибирское]] |- | 2008-05-12 | [[Халит Кумысников]] | ''[[:d:Q10379007|тиятыр белгече]]'' | 1926-02-27 | [[Мәдәнә]] |- | 1956 | [[Харис Моратхуҗин]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1895 | [[Останкау]] |- | 1933-07-07 | [[Харис Фәйзи-Чистапули]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q37868118|дәрәслекләр авторы]]'' | 1871-11-25 | [[Шахмай|Шыкмай]] |- | 2010-02-17 | [[Харис Якупов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1919-12-23 | [[Казан]] |- | 1992-01-12 | [[Хатыйп Госман]] | [[галим]] | 1908-05-21 | [[Сулмаш]] |- | 1991-11-12 | [[Хатыйп Казаков]] | | 1908-09-04 | [[Тутай (Буа районы)|Тутай]] |- | 1974 | ''[[:d:Q107452801|Хаҗи Рәхмәтуллин]]'' | | 1909 | [[Яңа Шах|Яңа Шаһ]] |- | 1984-11-13 | [[Хаҗиморат Казаков]] | | 1914 | ''[[:d:Q4336208|Ырынбур өязе]]'' |- | 1940-11-17 | [[Хуҗа Бәдигый]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1887-12-24 | [[Бөрсет]] |- | 2021-02-17 | [[Хуҗиәхмәт Мәхмүтов|Хуҗиәхмәт Мәхмүтев]] | | 1933-02-15 | [[Мамадыш районы]] |- | 1938-02-17 | [[Хәбиб Вәлиев]] | | 1896 | [[Чистай]] |- | 1913-01-20 | [[Хәбиб Исхакый]] | [[шагыйрь]] | 1883-10-01 | [[Бәркәтә]] |- | 1977-12-13 | [[Хәдичә Байчурова]] | | 1901-05-18 | [[Бәбки]] |- | 2021-01-07 | [[Хәдичә Гыйниятова]] | | 1937-01-04 | [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы]] |- | 1978-07-07 | [[Хәй Вахит]] | ''[[:d:Q487596|драматург]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q8178443|либритис]]'' | 1918-12-02 | [[Биектау районы]] |- | 1994-12-15 | [[Хәй Мушинский]] | ''[[:d:Q15855449|stage magician]]'' | 1908-06-27 | [[Тәтер-Арыслан|Тәтер-Арслан]] |- | 1997-04-16 | [[Хәйдәр Акалаев]] | | 1921-12-21 | [[Тараз]] |- | 1998-11-13 | [[Хәйдәр Бигичев]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1949-06-16 | [[Чүмбәли]] |- | 1961 | [[Хәйри Гыймади]] | [[галим]] | 1912-10-01 | [[Мулла Иле]] |- | 1981-11-11 | [[Хәким Сәлимҗанов]] | | 1903-02-25 | [[Орски|Ыр]] |- | 1467 | [[Хәлил (Казан ханы)|Хәлил]] | | 15th century | |- | 1963-03-18 | [[Хәлил Әбҗәлилов|Хәлил Әбҗәлилев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q3387717|театр режиссеры]]'' | 1896-09-29 | ''[[:d:Q4336208|Ырынбур өязе]]'' |- | 1958 | [[Хәлим Искәндәрев]] | | 1888 | [[Арыслан (Кыйгы районы)|Арслан]] |- | 2021-07-05 | [[Хәлим Җәлалов]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>''[[:d:Q33999|актёр]]''<br/>''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]'' | 1940-04-27 | [[Олы Солтан]] |- | 2004-03-26 | ''[[:d:Q112911897|Хәлимә Корбангалиева]]'' | ''[[:d:Q11710359|гидробиолог]]'' | 1910-05-04 | [[Казан]] |- | | [[Хәлиф Курбатов]] | | | [[Минзәлә кантоны]] |- | 2020-09-14 | [[Хәмдүнә Тимергалиева]] | [[җырчы]]<br/>''[[:d:Q42227156|chorus master]]''<br/>''[[:d:Q1076502|хор дирижёры]]'' | 1949-05-24 | [[Котлыяр]] |- | 1981-01-23 | [[Хәмид Мөштәри]] | [[математик]] | 1900-07-22 | [[Ырынбур]] |- | 1981-10-30 | [[Хәмит Ярми]] | ''[[:d:Q1371378|этнолог]]'' | 1904-05-05 | [[Кырынкүл]] |- | 1980-11-27 | [[Хәмит Әюпов (1908)|Хәмит Әюп улы Әюпов]] | | 1908-06-28 | [[Шабай]]<br/>[[Бөре өязе]] |- | 2001-09-26 | [[Хәнәви Шәйдуллин]] | | 1938-10-15 | [[Табанлыкүл (Актаныш районы)|Табанлы Күл]] |- | | [[Харрас Әюп|Хәррас Әюп]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1946-08-21 | [[Мөслим районы]] |- | 1863-07-18 | [[Хәсән Апанаев]] | | 1801 | No/unknown value |- | 1981-06-10 | [[Хәсән Туфан]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1900-11-27 | [[Иске Кармәт]] |- | 1956 | [[Хәсән Шабанов]] | [[укытучы]]<br/>''[[:d:Q1419997|оештыручы]]''<br/>''[[:d:Q1162163|директор]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1901 | [[Мачали (Каменка районы)|Мачали]] |- | | [[Хөсниҗиһан Байдамшина-Абрамова]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1898 | [[Тәтеш районы]] |- | 1993-09-24 | [[Хөснулла Вәлиуллин]] | [[композитор]] | 1914-02-28 | [[Казан губернасы]] |- | 2020-01-27 | [[Хөсәен Вәлиәхмәтов]] | | 1950-12-22 | [[Әлмәт]] |- | 1980-06-22 | [[Хөсәен Гыйззәтуллин]] | ''[[:d:Q60647235|эпізаатолаг]]'' | 1910-09-19 | [[Кәче]] |- | 1977-08-24 | [[Хөсәен Уразиков]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1894-01-19 | ''[[:d:Q19638919|Сәфәр]]'' |- | 1912-03-13 | [[Хөсәен Ямашев]] | ''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[язучы]] | 1882-01-06 | [[Казан]] |- | 2013-12-18 | [[Чулпан Бәхтиярова]] | | 1926-11-06 | [[Казан]] |- | 1972-10-22 | [[Шакир Мөхәммәтҗанов]] | | 1900-01-01 | [[Кыргызстан]] |- | 1945-05-08 | [[Шакир Шамильский]] | ''[[:d:Q3455803|режиссёр]]'' | 1892-09-10 | [[Юеш Көрнәле]] |- | 1918-01-14 | [[Шакирҗан Таһири]] | [[язучы]] | 1858 | [[Олы Ачасыр]] |- | 1994-03-11 | [[Шамил Бариев]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1950-11-14 | [[Олы Арташ (Саба районы)]] |- | 1937-12-03 | [[Шамил Усманов|Шамил Госманов]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q860918|Esperantist]]'' | 1898-12-26 | [[Пәлдәнге]] |- | | [[Шамил Закиров|Шамил Закирев]] | ''[[:d:Q1797162|сәнгать җитәкчесе]]'' | 1945-03-15 | [[Чистай районы]] |- | 2012-12-01 | [[Шамил Мостаев]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1929-05-17 | [[Буа районы]] |- | 2004-02-01 | [[Шамил Нигъмәтуллин]] | | 1951-01-04 | [[Килдураз]] |- | 2013-05-30 | [[Шамил Тимербулатов]] | [[композитор]] | 1950-09-25 | [[Казан]] |- | 2021-08-03 | [[Шамил Шәйдуллин (рәссам)|Шамил Шәйдуллин]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1947-08-01 | [[Тәтеш районы]] |- | 1900-04-01 | [[Шаһбазгәрәй Әхмәров|Шаһбазгәрәй Әхмәрев]] | [[укытучы]] | 1853-03-12 | [[Казан]] |- | 1938-05-09 | [[Шаһвәли Башкиров]] | ''[[:d:Q600751|прокурор]]'' | 1894 | [[Камышлы (Кукмара районы)|Камышлы]] |- | 1975-12-31 | [[Шаһгали Чанборисов]] | | 1910-09-01 | [[Шланлыкүл]] |- | | [[Шаһинур Мостафин]] | [[язучы]] | 1948-02-12 | [[Мамадыш районы]] |- | 1879 | [[Шаһиәхмәт Алкин]] | | 1812 | [[Казан]] |- | 1999-09-30 | [[Ширияздан Сарымсаков]] | | 1911-05-12 | [[Атбасар]] |- | 1966-04-30 | [[Шиһаб Әхмәров]] | ''[[:d:Q2516866|нәшир]]'' | 1882-12-30 | [[Иске Задур]] |- | 1889-04-15 | [[Шиһабетдин Мәрҗани]] | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>[[язучы]] | 1818-01-13 | [[Казан]] |- | 1948-10-25 | [[Шиһап Рамазанов]] | [[галим]] | 1887-12-20 | [[Иске Карлыган]] |- | 2005-09-07 | ''[[:d:Q125364458|Шубин, Борис Андреевич]]'' | ''[[:d:Q7541856|ceramicist]]'' | 1937-12-23 | [[Чистай районы]] |- | 2009-04-27 | [[Шәех Зәбиров]] | | 1932 | [[Лениногорск районы]] |- | | [[Шәйхелислам Хәмиди]] | [[язучы]] | 1869-09-20 | [[Чүпрәле районы]] |- | 1980-06-11 | [[Шәйхи Маннур]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1905-01-02 | [[Тулбай]] |- | 1926-12-07 | [[Шәкүр Рәхимов|Шәкүр Карак]] | ''[[:d:Q11877090|Ат урлау]]'' | 1861 | [[Чүти (Кайбыч районы)|Чүти]] |- | 1993-12-31 | [[Шәмсинур Байбикова]] | ''[[:d:Q39631|табиб]]''<br/>[[хирург]] | 1908-06-12 | [[Нагур]] |- | 1942-12-22 | [[Шәриф Камал]] | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1884-02-16 | [[Пешлә]] |- | 1938-05-10 | [[Шәрифҗан Фәррахов]] | | 1894 | [[Әмәкәй]] |- | 1978-06-19 | [[Шәрәф Вәлиев]] | | 1907-02-04 | [[Зур Күккүз]] |- | 1963-04-27 | [[Шәрәф Мөдәррис]] | [[язучы]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1919-11-01 | [[Түбән Каракитә]] |- | 1911-04-08 | ''[[:d:Q106357336|Шәрәфетдин Абызов]]'' | | 1859-11-21 | [[Кострома]] |- | 1942-08-25 | [[Шәрәфетдин Шәһидуллин]] | | 1879 | [[Шәмәк (Мамадыш районы)|Шәмәк]] |- | 1961-04-30 | [[Шәфигулла Бикчурин]] | | 1893-09-17 | [[Урта Тигәнәле]] |- | 1996-10-27 | [[Шәхсәнәм Әсфәндиярова]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1926-02-08 | [[Тирмез]] |- | 2012-05-28 | [[Шәүкәт Биктимеров]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1928-10-28 | [[Татарстан Автономияле Совет Социалистик Республикасы]] |- | 2012-04-30 | [[Шәүкәт Вәлиев]] | | 1921-10-01 | [[Богырыслан]] |- | 2024-03-30 | [[Шәүкәт Гаделша]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q165029|иликтер мантүре]]'' | 1949-09-16 | [[Киндерле (Төмән өлкәсе)]] |- | 2011-05-07 | [[Шәүкәт Галиев]] | ''[[:d:Q4853732|балалар язучысы]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]''<br/>''[[:d:Q876864|мөхәррир]]'' | 1928-11-20 | [[Бакырчы (Апас районы)|Олы Бакырчы]] |- | 1996 | [[Шәүкәт Хәбибуллин]] | ''[[:d:Q11063|йолдызбелгеч]]'' | 1915-02-07 | [[Ташкент]] |- | 1930-08-12 | [[Шәһит Әхмәдиев]] | [[язучы]] | 1889-12-29 | [[Татар Ялтаны]] |- | 1944-07-08 | ''[[:d:Q112992119|Щербаков, Николай Тимофеевич]]'' | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1897-05-01 | [[Мәскәү]] |- | 1809-10-25 | ''[[:d:Q15060878|Эвест, Фёдор Леонтьевич]]'' | [[галим]] | 1774 | [[Мәскәү]] |- | 2000-06-01 | [[Эдуард Бадәмшин]] | | 1932-06-03 | [[Казан]] |- | 2017-01-06 | [[Эдуард Вәлишин]] | | 1936-07-27 | [[Налчык]] |- | 1919-03-10 | [[Эдуард Леман]] | [[галим]] | 1849-02-14 | |- | 2023-04-14 | [[Эдуард Хәйруллин]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]''<br/>''[[:d:Q1595570|өлкәне өйрәнүче]]''<br/>''[[:d:Q33231|фотограф]]''<br/>''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1969-01-28 | [[Казан]] |- | 1860-04-14 | [[Эдуард Эверсман]] | ''[[:d:Q11900058|сәяхәтче-тәдкыйкатьче]]''<br/>''[[:d:Q497294|lepidopterist]]''<br/>''[[:d:Q2374149|ботаник]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q1225716|кошбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q18805|табигать фәннәре белгече]]''<br/>''[[:d:Q3055126|бөҗәкбелгеч]]'' | 1794-01-23 | ''[[:d:Q1686522|Вериңһаузен]]'' |- | 2020-12-31 | [[Эльвира Кудрецкая]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1942 | [[Казан]] |- | 1906-09-05 | [[Эмилиан Адамюк|Эмилиан Адамүк]] | ''[[:d:Q12013238|күзбелгеч]]'' | 1839-06-11 | ''[[:d:Q850714|Белск-Подләски]]'' |- | 2018-01-30 | [[Эмилия Балалыкина]] | [[галим]]<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q60098894|Russian studies scholar]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1937-04-11 | [[Санкт-Петербург]] |- | 2023-03-19 | [[Эмиль Җәләлетдинов]] | [[җырчы]] | 1933-07-02 | [[Сәмәрканд]] |- | 1912-04-24 | ''[[:d:Q127168986|Эммануил Пёльцам]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q2114844|taxidermist]]'' | 1837-12-11 | [[Тарту]] |- | | [[Эрнст Гельмс]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1912-08-15 | [[Мәскәү]] |- | | [[Эсфир Яһудин]] | | | [[Яңа Хаҗи]] |- | 1915-05-08 | [[Юлиан Закржевский|Юлиан Закржевски]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]'' | 1852-09-29 | ''[[:d:Q157461|Косив]]'' |- | 2013-05-27 | [[Юнона Карева]] | ''[[:d:Q33999|актёр]]'' | 1933-07-07 | [[Харьков]] |- | 1954-12-09 | [[Юныс Ибәтуллин]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]''<br/>''[[:d:Q1402561|гаскәрбашы]]'' | 1898-06-30 | [[Пермь]] |- | 2002-09-04 | [[Юныс Кәлимуллин]] | | 1939-09-05 | [[Түбән Наратбаш]] |- | 1972-09-27 | [[Юныс Нигамәтев]] | | 1903-03-25 | [[Чита]] |- | 1984-02-13 | [[Юныс Әхмәтҗанов]] | [[пешекче]] | 1927-02-28 | [[Казан]] |- | 1988-08-05 | [[Юрий Застела|Юри Застела]] | | 1910-04-25 | ''[[:d:Q4439646|Иске Водолаһа]]'' |- | 2003-01-26 | [[Юрий Иванов|Юри Иванов]] | | 1945-01-06 | [[Казан]] |- | 2003-12-06 | [[Юрий Калинин|Юри Калинин]] | | 1939-11-02 | [[Мәскәү]] |- | 1995-10-30 | [[Юрий Бабанов]] | | 1931-12-12 | [[Казан]] |- | 2015-06-07 | [[Юрий Баранников]] | | 1924-07-08 | [[Сөйки]] |- | 1983-10-20 | [[Юрий Белостоцкий]] | | 1922-04-17 | [[Ынырга (авыл)|Ынырга]] |- | 2014-10-23 | [[Юрий Благов (1937)|Юрий Благов]] | | 1937-02-10<br/>1937 | [[Югары Ослан]] |- | 2016-07-05 | [[Юрий Борисенко]] | [[укытучы]] | 1940-10-09 | [[Амурдагы Комсомольск]] |- | 1983-01-04 | [[Юрий Виноградов (1907)]] | [[композитор]]<br/>''[[:d:Q14915627|музыка белгече]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]''<br/>''[[:d:Q639669|музыкачы]]'' | 1907-02-15 | [[Бәләбәй]] |- | 2002-08-04 | [[Юрий Жигалко]] | | 1937-12-04 | [[Алматы]] |- | 2023-05-05 | [[Юрий Коноплёв]] | [[инженер]]<br/>''[[:d:Q169470|физик]]'' | 1939-12-06 | [[Казан]] |- | 1998-11-03 | ''[[:d:Q41182195|Юрий Красильников]]'' | ''[[:d:Q41583|тренер]]'' | 1933-02-07 | [[Казан]] |- | 2015-03-18 | ''[[:d:Q107710061|Юрий Смыков]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1931-07-06 | [[Каен (Новосибирск өлкәсе)|Каен]] |- | | [[Ягъкуб Хәлили]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1877-12-10 | [[Әгерҗе районы]] |- | 1920-07-31 | [[Яков Богородский|Яков Богородски]] | [[галим]] | 1841-10-14 | ''[[:d:Q4089732|Bogorodskoe, Voskresensky District]]'' |- | 1774-09-14 | [[Яков Брандт]] | [[офицер]] | 1716<br/>1714 | |- | 1990-11-17 | [[Яков Гиршман]] | [[галим]] | 1913-09-25 | [[Чита]] |- | 1981 | ''[[:d:Q112116494|Яков Кнубовец]]'' | | 1902-05-05 | [[Лемяшэвичы]] |- | 1969-09-11 | ''[[:d:Q127171407|Яков Коксин]]'' | ''[[:d:Q350979|хайванатбелгеч]]''<br/>''[[:d:Q2114844|taxidermist]]'' | 1880-10-09 | [[Сарытау]] |- | 1847-03-13 | [[Яков Тебенков]] | [[офицер]] | 1781 | No/unknown value |- | 1941-12-29 | [[Яков Хинчин]] | [[галим]] | 1858 | ''[[:d:Q4437954|Спычынси]]'' |- | 1908 | [[Яков Шамов]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1833 | [[Нократ губернасы]] |- | 1918-08-08 | [[Яков Шейнкман]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1890-12-22 | [[Тубыл]] |- | 2014-05-09 | [[Якуп Ханбикев]] | | 1928-03-18 | [[Иске Кулаткы]] |- | 2020-07-30 | [[Ямил Сафиуллин]] | ''[[:d:Q1569495|мөгаллим]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1935-04-04 | [[Мәкъсүт (Күгәрчен районы)|Мәкъсүт]] |- | 1987-08-01 | [[Ян Винецкий]] | ''[[:d:Q2095549|очучы]]''<br/>[[язучы]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q600751|прокурор]]''<br/>''[[:d:Q15949613|навилис]]'' | 1912-03-10 | [[Запорожье]] |- | 2012-10-25 | [[Ярослав Заботин]] | | 1930-11-20 | [[Казан]] |- | 2016-01-02 | ''[[:d:Q13208746|Яхъя Халитов]]'' | | 1929-08-22 | [[Үтәмеш (Тәтеш районы)|Үтәмеш]] |- | 2009-01-20 | [[Җанбәк Әхмәрев]] | | 1921-02-02 | [[Казан]] |- | 1995-03-09 | [[Җәвад Тәрҗеманов]] | [[галим]] | 1920-07-08 | [[Казан]] |- | 2018-04-23 | [[Җәвит Акчурин]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1930-03-08 | [[Казакъстан]] |- | 1981-10-13 | [[Җәгъфәр Булат]] | | 1903-12-01 | [[Сембер]] |- | 1997-02-14 | [[Җәлал Садриҗиһанов]] | | 1909-01-21 | [[Җаек (шәһәр)|Җаек]] |- | 1989-12-17 | [[Җәмал Вәзиева]] | | 1907-10-24 | [[Салагыш]] |- | 2020-05-15 | [[Җәмил Зәйнуллин]] | [[галим]] | 1946-07-11 | [[Чирмешән районы]] |- | | [[Җәүдәт Вилкиев]] | [[галим]] | 1927-05-16 | [[Волгоград]] |- | | [[Җәүдәт Дәрзаман]] | ''[[:d:Q1607826|мөхәррир]]'' | 1945-10-13 | [[Сугышлы (Лениногорск районы)|Сугышлы]] |- | 2019-10-10 | ''[[:d:Q124834014|Җәүдәт Миңнуллин]]'' | ''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]'' | 1953-11-07 | [[Чаллы (Кама Тамагы районы)]] |- | 1973 | [[Җәүдәт Фәйзи]] | [[композитор]] | 1910 | [[Ырынбур]] |- | 1997-06-22 | [[Үзбәк Биктимерев]] | | 1926-08-12 | [[Петропавел|Кызылъяр]] |- | 2012-08-20 | [[Үзбәк Богданович]] | | 1921-07-17 | [[Чистай]] |- | 1938-02-15 | [[Һади Атласи]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]''<br/>''[[:d:Q201788|тарихчы]]''<br/>''[[:d:Q13210922|төркиятче]]''<br/>[[укытучы]]<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1876-08-29 | [[Буа өязе]] |- | 1931-12-08 | [[Һади Такташ]] | [[шагыйрь]] | 1901-01-01 | [[Сыркыды|Соркыды]] |- | 1989 | [[Һадый Галиев]] | | 1908 | [[Тәтеш районы]] |- | 1938-11-15 | [[Һарри Тикк]] | | 1901 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1968-06-26 | [[Һарун Йосыпов]] | [[галим]] | 1914-06-22 | [[Казан]] |- | 1971-10-22 | [[Һарун Салихов]] | [[математик]] | 1913-08-12 | [[Казан]] |- | 1980-04-14 | [[Һаҗәр Илялова]] | ''[[:d:Q2259451|театр актеры]]'' | 1902-03-07 | [[Троицк (Чиләбе өлкәсе)|Троицк]] |- | 2019-06-26 | [[Һаҗәр Шәкүрова]] | | 1940-06-26 | [[Саба районы]] |- | 2009-11-09 | [[Һидаят Солтанов]] | | 1915-11-30 | [[Татар Үбие]] |- | 1990-05-15 | [[Әбрар Борһанов|Әбрар Борһаныв]] | | 1912-02-22 | [[Кошман]] |- | 1966-12-18 | [[Әбүбәкер Терегулов]] | [[хирург]] | 1885-02-21 | [[Уфа]] |- | | [[Әдхәт Синугыл]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1935-03-15 | [[Куганакбаш]] |- | 1993-08-30 | [[Әзһәр Габдуллин]] | [[композитор]] | 1923-10-20 | [[Тауасты Байлар]] |- | 2018-04-25 | [[Әзһәр Мөхәммәдиев]] | ''[[:d:Q1622272|университет профессоры]]'' | 1933-09-08 | [[Сеңрән]] |- | 2019-09-27 | [[Әзһәр Хөсәенов]] | ''[[:d:Q1797162|сәнгать җитәкчесе]]'' | 1941-08-12 | [[Карашай-Саклау|Карашай Саклау]] |- | 2004-03-02 | [[Әкълим Мөхәммәтҗанов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1930-02-14 | [[Тимәш]] |- | 2010-10-02 | [[Альберт Яхин|Әлбирт Яхин]] | | 1931-11-08 | [[Арча]] |- | | [[Әлмира Әдиатуллина]] | [[Jurnalist|журналист]] | 1938-07-08 | [[Сәеткол (Илеш районы)|Сәеткол]] |- | 2021-05-10 | [[Әлфия Борнашева]] | ''[[:d:Q16145150|музыка педагогы]]''<br/>''[[:d:Q486748|пианист]]'' | 1942-05-09 | [[Казан]] |- | 2004-06-26 | [[Әлфия Заһидуллина]] | ''[[:d:Q2865819|опера җырчысы]]''<br/>''[[:d:Q81759238|музыка укытучысы]]'' | 1936-09-07 | [[Кукан]] |- | 2017-06-15 | [[Әлфия Авзалова|Әлфия Әфзалова]] | [[җырчы]] | 1933-01-15 | [[Актаныш]] |- | | [[Альфред Сәйдәшев|Әлфрит Сәйдәшев]] | ''[[:d:Q16533|хөкемче]]'' | 1926-10-23 | [[Казан]] |- | 2010-05-27 | [[Әмин Тәрҗеманов]] | | 1924-01-04 | [[Казан]] |- | 2020-07-10 | [[Әминә Мәликова-Шәфигуллина|Әминә Мәликева-Шәфигуллина]] | | 1930-09-13 | [[Кормаш (Апас районы)|Кормаш]] |- | 2015-01-16 | [[Әминә Сафиуллина]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q947873|телеалыпбаручы]]''<br/>''[[:d:Q15958754|broadcaster]]'' | 1925-06-22 | [[Ямаширмә]] |- | 1992-03-23 | [[Әмир Мәҗитов (1928)|Әмир Мәҗитов]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]'' | 1928-12-11 | [[Менделеевск]] |- | 2000-02-16 | [[Әмирхан Еники]] | [[язучы]] | 1909-03-02 | [[Каргалы (Благовар районы)|Каргалы]] |- | 1986-05-19 | [[Әнвәр Ахунҗанов]] | | 1914-02-03 | [[Бөре (шәһәр)|Бөре]] |- | 2001-08-10 | [[Әнвәр Бакиров (1920)|Әнвәр Бакиров]] | [[композитор]] | 1920-07-07 | [[Казан]] |- | 2002-10-25 | [[Әнвәр Баһаветдинов]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1925-11-27 | [[Кама Тамагы районы]] |- | 2000-03-19 | [[Әнвәр Бәширов]] | | 1924-08-04 | [[Архангельск]] |- | | [[Әнвәр Гобәйдуллин]] | | 1922-10-18 | [[Казан]] |- | 1968-06-23 | [[Әнвәр Давыдов|Әнвәр Давытов]] | [[шагыйрь]]<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]''<br/>[[Jurnalist|журналист]] | 1919-03-21 | [[Камышлы (Самар өлкәсе)|Камышлы]] |- | 2018-02-11 | [[Әнвәр Зәлаков]] | | 1949-01-02 | [[Акбүре]] |- | 2002-12-11 | [[Әнвәр Нагаев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q2707485|сәхнә бизәүче]]''<br/>''[[:d:Q1020606|театр рәссам-бизәүчесе]]'' | 1922-01-28 | [[Әстерхан]] |- | 2010-05-29 | [[Әнвәр Тайсин]] | ''[[:d:Q901402|географ]]'' | 1920-10-10 | [[Куян (Пермь районы)|Куян]] |- | 2014-07-20 | [[Әнвәр Хәйри]] | [[галим]] | 1947 | [[Шәрбән]] |- | 1963-11-03 | [[Әнвәр Әфләтунов]] | ''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]''<br/>[[галим]] | 1930-01-11 | [[Буа (Татарстан)|Буа]] |- | 1996-07-26 | [[Әнәс Галиев]] | [[язучы]] | 1920-04-03 | [[Кушлавыч]] |- | | [[Әнәс Галиуллин]] | | | [[Әлки районы|Әлки райуны]] |- | | [[Әнәс Камал]] | | 1908-03-05 | [[Нариманов урамы, 48 (Казан)|Галиәсгар Камал йорты]] |- | 1990-06 | [[Әнәс Таҗетдинов]] | [[хокук белгече]] | 1927-02-23 | [[Югары Мәлем]] |- | 2010-10-12 | [[Әнәс Тумашев]] | ''[[:d:Q1028181|рәссам]]''<br/>''[[:d:Q2707485|сәхнә бизәүче]]'' | 1924-02-25 | [[Чистай]] |- | 2001-12-01 | [[Әнәс Халидов]] | ''[[:d:Q620573|гарәбиятче]]''<br/>''[[:d:Q13418253|филолог]]''<br/>''[[:d:Q333634|тәрҗемәче]]'' | 1929-02-25 | [[Буа кантуны]] |- | | [[Әсгать Мәҗит]] | | | [[Иске Кызылсу]] |- | 1968 | [[Әскар Шәехгали]] | [[инженер]] | 1885 | [[Санкт-Петербург]] |- | 1989-08-23 | [[Әсфәт Габдуллин]] | | 1933-05-11 | [[Урманай]] |- | 1990-01-19 | [[Афзал Шамов|Әфзал Шамов]] | [[язучы]] | 1901-02-19 | [[Казан губернасы]] |- | 1978 | [[Әфтах Тәрҗеманов]] | | 1883 | [[Иске Әнҗерә]] |- | 1985-11-12 | [[Әхмәт Бикчәнтәев]] | ''[[:d:Q42973|мигъмар]]'' | 1911-02-20 | [[Олы Мәңгәр]] |- | 2015-01-25 | [[Әхмәт Галиев]] | | 1931-04-30 | [[Сеҗе]] |- | 1991-06-24 | [[Әхмәт Исхак]] | [[язучы]]<br/>[[шагыйрь]] | 1905-05-01<br/>1905-04-18 | [[Казан]] |- | 1967 | [[Әхмәт Кәлимуллин]] | | 1919-06-10 | [[Татар Тау Иле]] |- | 2020-09-24 | [[Әхмәт Рәшит]] | | 1936-03-25 | [[Яңа Чәчкап]]<br/>[[Татарстан]] |- | 1958-08-11 | [[Әхмәт Фәйзи]] | ''[[:d:Q12144794|прозачы]]''<br/>[[шагыйрь]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>''[[:d:Q8178443|либритис]]'' | 1903-02-26 | [[Уфа]] |- | 1906-12-10 | [[Әхмәт Хөсәенов]] | [[язучы]] | 1837 | [[Ырынбур өлкәсе]] |- | | [[Әхмәт Юныс]] | [[шагыйрь]] | 1916-10-15 | [[Әсән-Елга]] |- | 1960 | [[Әхмәтвафа Бәхтияров]] | | 1881-12-09 | [[Зимничи]] |- | 1938-05-09 | [[Әхмәтсафа Дәүләтьяров]] | ''[[:d:Q82955|сәясәтче]]'' | 1905-06-12 | [[Каргалы бистәсе]] |- | 1938-11-15 | [[Әхмәтҗан Мостафин (1860)|Әхмәтҗан Мостафин]] | | 1860 | [[Татар Кынадысы]] |- | 1912-05-06 | [[Әхмәтҗан Сәйдәшев]] | ''[[:d:Q215536|сәүдәгәр]]'' | 1840 | [[Лаеш районы]] |- | 1977-03-09 | [[Әхмәтҗан Терегулов]] | | 1896-06-05 | [[Болгавар районы|Благовар районы]] |- | 1941-06-28 | [[Әхмәтһади Максуди]] | [[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q14467526|телбелгеч]]'' | 1868-09-28 | [[Ташсу]] |- | 2024-06-19 | [[Әхтәм Зарипов]] | | 1935-07-15 | [[Тәҗәй]] |- | 2021-01-01 | [[Әхәт Гаффар]] | [[язучы]]<br/>[[Драматурглар|драматург]]<br/>[[Jurnalist|журналист]]<br/>''[[:d:Q4263842|әдәби тәнкыйтьче]]''<br/>''[[:d:Q6051619|публицист]]'' | 1948-12-23 | [[Олы Әшнәк]] |- | 1938-05-09 | [[Әхәт Әхмәтов|Әхәт Әхмәтев]] | | 1898 | [[Иске Турай]] |- | 1987-01-21 | [[Әүхәди Милмөхәммәтев]] | | 1913-04-06 | [[Новосибирск]] |- | 1774 | [[Әһлетдин Биктуганов]] | ''[[:d:Q47064|хәрби хезмәткәр]]'' | 1705 | [[Иске Кайпан]] |- | 1957 | [[Өммегөлсем Камалова-Акчурина]] | ''[[:d:Q662729|җәмәгать эшлеклесе]]'' | 1889 | [[Чистай]] |- | 1967-11-18 | ''[[:d:Q20507890|Բորիս Սուպյան]]'' | | 1904-07-10 | [[Витебск өлкәсе]] |- | 1942-05-07 | ''[[:d:Q36020659|セルゲイ・ペトロパヴロフスキー]]'' | | 1886 | |} {{Wikidata list end}} == Моны да карагыз == * [[Казанда туганнар исемлеге]] [[Төркем:Казанда вафатлар]] [[Төркем:Исемлекләр:Шәхесләр]] [[Төркем:Исемлекләр:Казан]] fq81lpexduh972sq96mnukr8h52uau2 Рим Акчурин 0 863099 4447382 4435025 2025-06-19T19:31:34Z Әмир 15082 /* Иҗаты */ викиләштерү 4447382 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Рим Акчурин | рәсем = Р.Н.Акчурин.jpeg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы = | тулы исем = Рим Нязыф улы Акчурин | һөнәр = скульптор | туу датасы = 18.07.1983 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], {{Туу җире|Мәскәү | Мәскәүдә}} | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]<br/>{{байрак|Россия}} [[Россия Федерациясе| РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = | үлем җире = | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар = | бүләк һәм премияләр = [[Файл:Заслуженный работник РТ.jpg|20px|ТР атказанган сәнгать эшлеклесе]] | сайт = [https://vk.com/rimakchurin rimakchurin] | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Акчурин}} '''Рим Акчурин''', Рим Нязыф улы Акчурин (''Рим Нязыфович Акчурин''; ''[[1983 ел]]ның [[18 июль|18 июле]], [[СССР]], [[РСФСР]], [[Мәскәү]]'') ― скульптор, {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Мәскәү Рәссамнар берлеге| Мәскәү Рәссамнар берлеге|d |Q4304016}} һәм Мәскәү скульпторлары берләшмәсе <ref>[https://oms.ru/ Объединение Московских Скульпторов]</ref> әгъзасы. СССР халык артисты Мәхмүт Эсамбаевка Россиядә куелган беренче һәйкәл авторы. [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]]. == Тәрҗемәи хәле == [[Файл:Farid Seiful-Mulyukov 11.jpg|200px|thumb|right|{{comment|[[Фәрит Сәйфелмөлеков]] һәйкәле (скульпторы Рим Акчурин)]] 1983 елның 18 июлендә [[Мәскәү]]дә татар гаиләсендә туган. Әтисе гади авыл көтүчеләре гаиләсеннән чыккан, «Метрострой» торак-коммуналь хуҗалыгында ике смена эшләгән, әнисе гомере буе Федоров исемендәге операция клиникасында эшләгән. Рим ул вакытта биш көнлек [[балалар бакчасы|бакчага]] йөргән<ref name=":0">[https://vk.com/rimakchurin Рим Акчурин Вконтакте]</ref>. Акчуриннар гаиләсе ― Одинцово районында танылган хәйриячеләр, алар [[Әфганстан]]да һәм локаль конфликтларда һәлак булган одинцоволыларга, Бөек Ватан сугышы геройларына, Одинцовоның мактаулы гражданнарына истәлек такталары әзерләүдә, ремонтлауда һәм төзүдә турыдан-туры катнашканнар <ref>[https://dummo.ru/home/news/3052-rukovoditeli-mestnogo-otdeleniya-roo-tnts-mo-i-mestnoj-religioznoj-organizatsii-takhir-goroda-odintsovo-i-odintsovskogo-rajona-obsudili-plany-na-blizhajshuyu-perspektivu Руководители местного отделения РОО «ТНЦ МО» и местной религиозной организации «Тахир» города Одинцово и Одинцовского района обсудили планы на ближайшую перспективу.] ДУММО, 04.02.2017{{ref-ru}}</ref>. С. Г. Строганов исемендәге Россия Дәүләт сәнгать-сәнәгать {{Тәрҗемә ителмәгән 5|С. Г. Строганов исемендәге Россия Дәүләт сәнгать-сәнәгать университеты| университетын|d|Q2360835}} тәмамлаган. [[Файл:Ivan Polzunov in Veliky Novgorod 1.JPG|200px|thumb|right|[[Бөек Новгород]]та Иван Ползунов статуясы]] == Иҗаты == «Дөнья халыклары биюләре» скульптура-архитектура комплексы авторы<ref>[https://my.mail.ru/mail/komersanti/photo/901/908.html Акчурин Рим Нязыфович. Американский танец «автомат». Из серии «Танцы народов мира»]</ref>. Мәскәү өлкәсендә 1941―1945 еллардагы [[Бөек Ватан сугышы]]нда һәлак булган сугышчыларга багышланган мемориаль комплекслар авторы. Мәскәүдә һәм Мәскәү өлкәсендә бакча-парк һәм монументаль-декоратив скульптуралар һәм фонтаннар авторы һәм башкаручысы. [[Мәскәү өлкәсе]] [[Сабан туе|«Сабантуй»]] милли-мәдәни бәйрәмнәре өчен ел саен үткәрелә торган күчмә бронза сын-символ авторы. «Россия эзләнүе Россия-Франция» АРТ-проектында катнашучы. [[Клод Моне]], [[Антон Чехов|А. П. Чехов]], [[Лев Толстой|Л. Н. Толстой]], [[Габдулла Тукай]] (Домодево, 2018<ref>[https://domodedovod.ru/domodedovo/domodedovskij-tatarskij-kulturnyj-centr-stanet-oblastnym-i-emu-prisvoyat-imya-tukaya/ Домодедовский Татарский культурный центр станет областным и ему присвоят имя Тукая.] Домодедовод - все о Домодедово, 25.12.2018</ref>), {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Майк Тайсон |Майк Тайсонга|d|Q79031}} багышланган берничә хезмәт авторы һәм башкаручысы<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/byust-tukaya-dlya-moskovskoy-oblasti-sozdast-avtor-skulptury-mayka-taysona Бюст Тукая для Московской области создаст автор скульптуры Майка Тайсона.] [[Татар-информ]], 22.10.2018</ref>. Рус уйлап табучысы {{Тәрҗемә ителмәгән 5|Иван Ползунов|И. И. Ползуновка|d| Q1079586}} (1728―1766) [[Бөек Новгород]]та куелган һәйкәл авторы (2011<ref>[https://vk.com/wall-128350090_4165 Памятник Ивану Ползунову. Достопримечательности Великого Новгорода.] Группа Великого Новгорода Вконтакте, 19.08.2019</ref>). Көнчыгышны өйрәнүче танылган журналист [[Фәрит Сәйфелмөлеков]]ка (1930―2016) Данилов зиратының мөселман өлешендә куелган һәйкәл авторы (бронза, 2018, архитектор Нина Жернакова<ref>''Ольга Вандышева''. [https://www.business-gazeta.ru/article/392434 «Буквально свистят пули, а он стоит в полный рост с микрофоном и говорит. И как говорит!».] Бизнес-Онлайн, 17.08.2018</ref>). Совет разведчигы [[Исхак Әхмәров]]ка (1901―1976) һәм аның хатыны Елена Әхмәровага (''Һелен Лаури'', 1910―1981) [[Химки]] зиратында кабер өстенә куелган һәйкәл авторы (2020<ref>[https://tatmsk.tatarstan.ru/index.htm/news/1807905.htm Рустам Минниханов открыл памятник бывшему руководителю советской резидентуры в США.] Полномочное представительство Республики Татарстан в Российской Федерации, 19.08.2020</ref>). Күпсанлы бөтенроссия, төбәкара, Мәскәү шәһәре һәм өлкәсе, шулай ук чит ил күргәзмәләрендә катнаша. Эшләре [[Россия]], [[Италия]], [[АКШ]], [[Украина]]да шәхси коллекцияләрдә саклана<ref>[https://tatar-congress.org/ru/blog/byust-tatarskogo-poeta-gabdully-tukaya-ustanovyat-v-podmoskove/ Бюст татарского поэта Габдуллы Тукая установят в Подмосковье.] Всемирный конгресс татар, 23.10.2018</ref>. 2021 елның 27 апрелендә Татарстан Президенты (Рәис) [[Рөстәм Миңнеханов]]ның шагыйрь Габдулла Тукайның Арча районы Яңа Кырлай авылындагы [[Габдулла Тукай музей комплексы (Яңа Кырлай)|музеенда]] зыялылар белән очрашуында катнашып, иҗади бәйгеләргә, грантларга республикадан читтә яшәүче татарларны да җәлеп итү мөмкинлеген сораган (президент хуплаган). Мәдәният министры [[Ирадә Әюпова]] [[Сара Садыйкова һәйкәле (Казан)|Сара Садыйковага һәйкәлне]] Рим Акчурин белән куячакларын әйткән<ref>''[[Гөлнар Гарифуллина]]''. [https://intertat.tatar/news/geroy-bulsa-yk-lne-is-n-chakta-uk-kuyalar-mma-kyrlayda-prezident-bel-n-ochrashu Герой булсаң, һәйкәлне исән чакта ук куялар. Әмма Кырлайда. Президент белән очрашу.] [[Интертат]], 26.04.2021</ref>. 2023 елның ноябрендә [[Арча районы]] [[Апаз]] авылы зиратында кабер өстенә куелган [[Фатих Сибәгатуллин]] (1950―2022) һәйкәле авторы<ref>[https://news.myseldon.com/ru/news/index/300106442 На могиле экс-депутата Госдумы Сибагатуллина установили памятник – это подарок президента РТ.] news.myseldon.com, 11.11.2023{{ref-ru}}</ref>. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[Мәскәү өлкәсе]] Мәдәният министрлыгының Рәхмәт хаты ― ''Россия халыкларының мәдәниятен һәм сәнгатен саклап калуга һәм үстерүгә керткән зур өлеше һәм югары профессионализмы өчен'' * Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгының Рәхмәт хаты * Бөек Новгород шәһәре мэрының Мактау грамотасы * 2022 ― Татарстан Президенты Рәхмәте ― ''югары сәнгати профессиональлеге һәм иҗтимагый эшчәнлеге өчен'' * [[Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе]] һ.б.<ref name=":0" /> == Шәхси тормышы == [[Яңа Мәскәү административ округы (Мәскәү)| Яңа Мәскәү административ округы]] (Мәскәү) {{Тәрҗемә ителмәгән 5 |Марушкино| Марушкино|d|Q4283006}} бистәсендә (элекке [[Наро-Фоминск]] районы) яши. 2016 елдан – [[Одинцово]] шәһәре һәм Одинцово районы «Таһир» мөселман җәмгыяте рәисе ([[Мәскәү өлкәсе мөселманнары Диния нәзарәте]])<ref>[https://nalogovaya.ru/egrul/individuals/503216231049/ Акчурин Рим Нязыфович, Лесной городок]{{Deadlink|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> <ref>[https://tncmo.ru/1383-upravleniem-minyusta-rossii-po-moskovskoj-oblasti-zaregistrirov-ana-mestnaya-religiozn-aya-organizatsiya-musul-man-takhir-goroda-odintsovo-i-odintsovskogo-rajona Управлением Минюста России по Московской области зарегистрирована Местная религиозн ая организация мусульман «ТАХИР» города Одинцово и Одинцовского района]</ref>. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Сылтамалар == * [https://tncmo.ru/news/znamenitye-tatary-zemli-podmoskovnoj/182-izvestnye-tatary-iz-podmoskovya-skulptor-rim-nyazyfovich-akchurin Акчурин Рим Нязыфович.] tncmo.ru{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Акчурин, Рим}} [[Төркем:Әлифба буенча рәссамнар]] [[Төркем:Скульпторлар]] [[Төркем:Россия скульпторлары]] [[Төркем:Россия рәссамнары]] [[Төркем:Строганов исемендәге Мәскәү сәнгать-сәнәгать академиясен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Мәскәү Рәссамнар берлеге әгъзалары]] [[Төркем:Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклеләре]] [[Төркем:Мәскәү татарлары]] 385sbre9b967w0wy5rroj7weaxhynk7 Кеше скелеты 0 863134 4447427 4445741 2025-06-20T02:20:24Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447427 wikitext text/x-wiki {{Infobox anatomy|name=Human skeleton|Greek=σκελετός|Image=File:Human-Skeleton.jpg|Caption=Оклахома шәһәре музеендагы кеше скелеты экспонаты|Width=100px}} '''Скелет''' ({{lang-grc|σκελετος}} — «киптерелгән») - [[Сөяк|сөякләр]], кимерчәкләр һәм аларны беркеткән сеңерләр, [[Терәк-хәрәкәт системасы|терәк-хәрәкәт системасының]] өлеше. Тәннең формасын билгели, йомшак өлешләр өчен терәк булып хезмәт итә, эчке органнарны механик зарарланудан саклый. == Үзәк скелет. == Кеше скелеты үзәк скелеттан һәм өстәмә скелеттан тора. Үзәк скелет баш сөяге белән гәүдә скелетын берләштерә. Өстәмә скелет очлыклар пояслары сөякләреннән һәм ирекле очлыклар скелетыннан тора. Баш сөяге баш формасын билгели, баш миен, ишетү, ис сизү, күрү органнарын саклый, мимикада катнашучы мускуллар берегү урыны булып хезмәт итә. Баш сөяге [[Баш мие|ми]] тартмасы һәм бит бүлекләреннән тора. Ми тартмасының өске өлеше — парсыз маңгай һәм баш арты сөякләреннән, парлы баш түбәсе һәм чигә сөякләреннән барлыкка килгән. Алар баш сөягенең гөмбәзен ясыйлар. Баш сөягенең ми тартмасы нигезенә чөйсыман сөяк һәм чигә сөякләренең пирамидаль үсентеләре урнашкан, анда ишетү һәм тигезлек саклау органы рецепторлары урнашкан. Баш сөягенең ми тартмасына баш мие урнашкан. Баш сөягенең бит бүлеген өске һәм аскы казналыклар, яңак, борын сөякләре һәм челтәрсыман сөяк тәшкил итә. Борын куышлыклары формасын челтәрсыман сөяк билгели. Анда ис сизү органы урнашкан. Баш сөягенең ми тартмасы һәм бит бүлеге сөякләре, аскы казналыкны исәпләмәгәндә, үзара хәрәкәтсез тоташканнар. Аскы казналык өскә һәм аска гына түгел, уңга-сулга, арткаалга таба да хәрәкәтләнә ала. Бу — азыкны чәйнәргә һәм аңлаешлы итеп сөйләшергә мөмкинлек бирә. Аскы казналыкта сөйләшкәндә катнашучы мускуллар тоташкан ияк чыгынтысы бар. == Гәүдә скелеты. == Гәүдә скелетының нигезен умырткалык баганасы тәшкил итә. Ул аерым умырткалардан төзелгән. Һәр умыртка төп сөяктән, җәя һәм үсентеләрдән тора. Төп сөяк белән җәя умыртка боҗрасын барлыкка китерә. Умырткалар берсе өстенә икенчесе урнашып, аларның боҗраларыннан умырткалык каналы ясала. Анда [[арка мие]] урнаша. Умырткаларның төп сөякләре арасында умырткаара кимерчәк дисклар ята. Алар умырткалык баганасына хәрәкәтчәнлек, сыгылмалылык бирә һәм йөгергәндә, йөргәндә, сикергәндә селкенүне йомшарта. Кешенең умырткалыгында дүрт бөгелеш бар: муен, күкрәк, бил, сигезкүз бөгелешләре (имезүче хайваннарда муен һәм сигезкүз бөгелешләре генә). S-сыман бөгелгәнлеге аркасында, умырткалык сыгылырга һәм, хәрәкәтләнгәндә селкенүне киметеп, сиртмә (рессора) ролен башкарырга сәләтле. Бу шулай ук туры басып йөрүгә җайлашу булып тора. Умырткалык муен, күкрәк, бил, сигезкүз, койрык бүлекләреннән тора. Кеше умырткалыгының ''муен бүлегендә'', барлык имезүче хайваннардагы кебек, җиде умыртка бар. Муенның беренче умырткасы баш сөягенә ике сөяк бүлтәймәсе ярдәмендә тоташа. Мондый тоташу аркасында, башны түбән иеп һәм күтәреп була. Шунысы кызыклы: муенның беренче умырткасында төп сөяк булмый, ул муенның икенче умырткасы белән кушылып үсә һәм чыгынты (теш) барлыкка китерә, аның күчәре тирәли горизонталь яссылыкта була, баш селкеп юклыкны белдергәндә, муенның беренче умырткасы баш белән бергә борыла. Арка миеннән умыртка чыгынтысын тоташтыргыч тукыма (сеңерле) бәйләвеч аерып тора. Ул яңа туган балаларда аеруча йомшак, шуңа күрә, балага зыян килмәсен өчен, аның башын арттан тотып торырга кирәк. Муен бүлегеннән соң умырткалыкта ''күкрәк бүлеге'' урнашкан. Ул 12 умырткадан тора, һәм аларга кабыргалар тоташкан. Шулардан 10 пар кабырга бер очы белән кимерчәк ярдәмендә күкрәк сөягенә тоташкан. Түбәнге ике пар кабырга тоташмаган. Умырткалыкның күкрәк бүлеге, кабыргалар һәм күкрәк сөяге күкрәк читлеген барлыкка китерәләр. Күкрәк бүлегеннән соң ''бил бүлеге'' килә. Ул 5 умырткадан тора. Тәннең төп авырлыгы аларга туры килгәнлектән, бил умырткалары шактый зур була. Аннан соңгы бүлек тоташып үскән 5 умырткадан тора һәм ''сигезкүз сөяген'' барлыкка китерә. Бил бүлеге бик хәрәкәтчән булса, сигезкүз умырткалары хәрәкәтсез тоташкан һәм бик ныклар. Гәүдәнең вертикаль торышында аңа шактый йөкләнеш туры килә. Ниһаять, умырткалыкның соңгы бүлеге — ''койрык(ча)''. Ул тоташып үскән 4—5 умырткадан тора. == Кеше скелеты сөякләре исемлеге == {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P279 wd:Q25513701. ?item wdt:P31 wd:Q112826905 } |section= |sort=p569 |columns=p18,label:исем,p361,p527,p927,p2789,p4896}} {| class='wikitable sortable' ! сурәт ! исем ! моның өлеше ! нәрсәдән тора ! анатомик урнашуы ! нәрсәгә тоташа ! 3D model |- | [[Файл:Left Calcaneus animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q13075|үкчә сөяге]]'' | ''[[:d:Q15807|табан]]''<br/>''[[:d:Q1059724|тубык]]'' | ''[[:d:Q7844857|үкчә сөяге калкымы]]''<br/>''[[:d:Q118977870|үкчә сөяге калкымы]]''<br/>''[[:d:Q7649728|чәкән сөяге терәге]]''<br/>''[[:d:Q66574794|үкчә сөяге буразнасы]]''<br/>''[[:d:Q116312081|тубык алды куенсасы]]''<br/>''[[:d:Q66523966|чәкән сөягенең алгы буын өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66523967|чәкән сөягенең урта буыны өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66523968|чәкән сөягенең арткы буыны өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66572312|балтырның нечкә сөягенең озын мускул сеңере буразнасы]]''<br/>''[[:d:Q29015033|балтырның нечкә сөяге блогы]]''<br/>''[[:d:Q66523959|үкчә сөягенең кубсыман буын өслеге]]''<br/>''[[:d:Q119005402|үкчә сөягенең алгы үсентесе]]'' | | ''[[:d:Q13100|чәкән сөяге]]''<br/>''[[:d:Q658424|кубсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q5018678|үчкә-кече балтыр сөякләренең бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q9376071|чәкән-үкчә сөякләренең латераль бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q7234244|чәкән-үкчә сөякләренең арткы бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5298766|үкчә-кубсыман сөякләренең арткы як бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q66540451|балтырның нечкә сөяге мускул сеңерләренең өске тоткычы]]''<br/>''[[:d:Q6029317|турайтучы сеңерләрнең аскы тоткычы]]''<br/>''[[:d:Q383204|табан асты фасция]]''<br/>''[[:d:Q66535527|үкчәнең сеңер асты сүрүе]]'' | |- | [[Файл:The left lunate bone, from Gray fig.222.png|center|128px]] | ''[[:d:Q13141|ярымай сөяк]]'' | ''[[:d:Q232377|беләзек]]'' | | | ''[[:d:Q178492|орчык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q752369|йомры башлы сөяк]]''<br/>''[[:d:Q54393|ыргаксыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q13143|көймәсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q278417|өчкырлы сөяк]]''<br/>''[[:d:Q3238430|articular disk of distal radio-ulnar joint]]''<br/>''[[:d:Q114160521|ярымай-өчкырлы сөякләренең эчке як бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1130012|scapholunate interosseous ligament]]''<br/>''[[:d:Q114167160|lunotriquetral interosseous ligament]]'' | |- | [[Файл:Frontal bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | ''[[:d:Q9604|кешенең баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q66574014|баш сөягенең мезенхима кыстыргычы]]'' | ''[[:d:Q7581930|squamous part of frontal bone]]''<br/>''[[:d:Q7100080|orbital part of frontal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543023|nasal part of frontal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543216|sphenoidal margin of frontal bone]]''<br/>''[[:d:Q4116537|челтәрле уенты]]''<br/>''[[:d:Q123745089|sinus of frontal bone]]''<br/>''[[:d:Q66554165|septum of frontal sinuses]]'' | | ''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6310 Frontal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Cranium 4.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q66574014|баш сөягенең мезенхима кыстыргычы]]'' | ''[[:d:Q66542980|internal surface of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66542981|external surface of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543210|occipital border of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543211|squamosal border of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543212|sagittal border of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66543213|frontal border of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66554172|frontal angle of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66554175|occipital angle of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66554180|sphenoid angle of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q66554183|mastoid angle of parietal bone]]''<br/>''[[:d:Q832547|баш түбәсе сөяге тишеме]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6385 FJ6472 Parietal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Temporal bone - animation 01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q1068553|facial skeleton]]'' | ''[[:d:Q1404198|petrous part of the temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q560133|tympanic part of the temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q4175787|squamous part of temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q1421005|ташчыл өлеш-барабан ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q1234069|ташчыл-тәңкәсыман өлешләре ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q66545123|барабан-тәңкәсыман өлеше ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q66545131|барабан-имчәксыман үсентесе ярыгы]]'' | ''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16370|аскы казналык]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6478 FJ6391 Temporal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Occipital bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q7480957|squamous part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q718207|basilar part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q6495661|lateral part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q426139|баш арты сөягенең зур тишеме]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q655357|атлант]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6411 Occipital bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Sphenoid bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q4115977|body of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4116732|lesser wing of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4116731|greater wing of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4115394|pterygoid processes of the sphenoid]]''<br/>''[[:d:Q7257001|канатсыман уенты]]''<br/>''[[:d:Q4180183|канатсыман чокырчык]]''<br/>''[[:d:Q4181327|көймәсыман чокырчык]]''<br/>''[[:d:Q66544505|vaginal process of sphenoid]]''<br/>''[[:d:Q4180189|канатсыман ыргак]]''<br/>''[[:d:Q7256999|канатсыман үсенте каналы]]''<br/>''[[:d:Q7257011|канатсыман үсентенең очлы чыгынтысы]]'' | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6485 Sphenoid bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Rotation ethmoid.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q5104519|кимерчәкле баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q1084533|челтәр пластинка]]''<br/>''[[:d:Q4116637|челтәрле лабиринт]]''<br/>''[[:d:Q7169520|perpendicular plate of ethmoid bone]]''<br/>''[[:d:Q833567|кикриксыман сырт]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q500634|борынның бүлгесе]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Ethmoid bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Hyoid bone - animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16332|тел асты сөяге]]'' | ''[[:d:Q124056435|баш сөяге тышындагы сөякләр]]'' | ''[[:d:Q4936938|тел асты сөягенең төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q66555932|тел асты сөягенең зур мөгезе]]''<br/>''[[:d:Q66555935|тел асты сөягенең кечкенә мөгезе]]'' | | | |- | [[Файл:Scapula - posterior view2.png|center|128px]] | ''[[:d:Q16336|калак сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515739|күкрәк поясы сөякләре]]'' | ''[[:d:Q66515140|кабырга өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66515143|дорсаль өслек]]''<br/>''[[:d:Q615414|акромион]]''<br/>''[[:d:Q66559932|medial border proper of scapula]]''<br/>''[[:d:Q66515160|superior angle of scapula]]''<br/>''[[:d:Q725790|Lateral angle of the scapula]]''<br/>''[[:d:Q522806|superior border of scapula]]''<br/>''[[:d:Q66559931|lateral border proper of scapula]]''<br/>''[[:d:Q725616|inferior angle of the scapula]]'' | | ''[[:d:Q16343|умрау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q162595|кулбаш сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Scapula.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Human jawbone left.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16370|аскы казналык]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1068553|facial skeleton]]'' | | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6399 Mandible.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Nasal bone.png|center|128px]] | ''[[:d:Q38155|борын сөяге]]'' | ''[[:d:Q9604|кешенең баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q66554383|челтәр сөяктәге буразна]]''<br/>''[[:d:Q6966569|борын сөяге тишемнәре]]'' | [[борын]] | ''[[:d:Q12229608|борын кимерчәге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]'' | [[Файл:BodyParts3D Nasal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Vertebra 1 -- Smart-Servier.png|center|128px]] | ''[[:d:Q180323|умыртка]]'' | ''[[:d:Q124358756|bones of vertebral column]]'' | ''[[:d:Q747904|умыртканың төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q776672|умыртка җәясе]]''<br/>''[[:d:Q608206|умырткаара тишем]]''<br/>''[[:d:Q66508329|умыртканың өске уемы]]''<br/>''[[:d:Q66561816|умыртканың аскы уемы]]''<br/>''[[:d:Q284600|умыртка тишеме]]''<br/>''[[:d:Q915235|умыртканың так үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q1187810|аркылы үсенте]]''<br/>''[[:d:Q66506861|superior articular process of vertebra]]''<br/>''[[:d:Q66506862|inferior articular process of vertebra]]'' | | | [[Файл:BodyParts3D FJ3154 Tenth thoracic vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Maxilla inferior animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q182895|өске казналык]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q869202|өске казналыкның төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q15243378|маңгай сөяге үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q17058094|яңак үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q7126822|аңкау үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q448692|альвеоляр үсенте]]'' | | ''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6380 FJ6468 Maxilla.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Zygomatic bone lateral animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q16941189|lateral surface of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q7698933|temporal surface of the zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q7100089|orbital surface of the zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543049|temporal process of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543052|frontal process of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543055|orbital tubercle of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66572873|marginal tubercle of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q8075876|Zygomatico-orbital foramina]]''<br/>''[[:d:Q519350|Zygomaticofacial foramen]]''<br/>''[[:d:Q1002802|Zygomaticotemporal foramen]]'' | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6483 FJ6397 Zygomatic bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Gray100.png|center|128px]] | ''[[:d:Q193176|койрык сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]'' | ''[[:d:Q46993190|Co1 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993191|Co2 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993192|Co3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993193|Co4 vertebra]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]'' | ''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q2750165|сигезкүз-так үсенте бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1575134|сигезкүз-калкулык бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5572471|артсан апоневрозы]]'' | |- | [[Файл:Rotation Vomer bone.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q193527|төрән]]'' | | ''[[:d:Q8025131|төрән сөяк канаты]]''<br/>''[[:d:Q66554413|төрән сөяктәге буразна]]''<br/>''[[:d:Q66554409|төрән сөягенең хоаналар сырты]]''<br/>''[[:d:Q66554407|төрән сөягенең чөйсыман өлеше]]'' | | ''[[:d:Q500634|борынның бүлгесе]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6486 Vomer.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Costillas.png|center|128px]] | ''[[:d:Q196672|кабырга]]'' | ''[[:d:Q124622707|күкрәк читлеге сөякләре]]'' | ''[[:d:Q7847575|чын кабырга]]''<br/>''[[:d:Q3772305|ялган кабырга]]'' | | ''[[:d:Q578786|күкрәк умырткалары]]''<br/>[[Түш сөяге|күкрәк сөяге]] | [[Файл:BodyParts3D Rib.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Rotation lacrimal bone.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q7234209|яшь сөягенең арткы сырты]]''<br/>''[[:d:Q6468852|lacrimal groove]]''<br/>''[[:d:Q6468853|lacrimal hamulus]]'' | | ''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Lacrimal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Sacrum (PSF).png|center|128px]] | ''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]''<br/>''[[:d:Q1979420|human vertebral column]]'' | ''[[:d:Q1002805|сигезкүз сөягенең оча тишемнәре]]''<br/>''[[:d:Q979384|сигезкүз сөягенең арткы тишемнәре]]''<br/>''[[:d:Q869760|сигезкүз сөягенең урта сырты]]''<br/>''[[:d:Q1036097|сигезкүз сөягенең ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q46993111|S1 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993112|S2 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993113|S3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993114|S4 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993115|S5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q66522372|сигезкүз сөягенең мөгезе]]''<br/>''[[:d:Q780615|сигезкүз сөягенең каналы]]''<br/>''[[:d:Q869755|сигезкүз сөягенең латераль сырты]]''<br/>''[[:d:Q558594|сигезкүз канаты]]''<br/>''[[:d:Q19796955|superior articular process of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522373|auricular surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q4866402|base of the sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66513464|lateral part of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522366|pelvic surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522367|dorsal surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522369|сигезкүз сөягенең югары очы]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]''<br/>''[[:d:Q1979420|human vertebral column]]'' | ''[[:d:Q193176|койрык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q46993009|L5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q3356933|оча сөяге]]''<br/>''[[:d:Q4771392|сигезкүз-янбаш сөякләренең алгы бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q2750165|сигезкүз-так үсенте бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1575134|сигезкүз-калкулык бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5572471|артсан апоневрозы]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6484 Sacrum.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Palatine bone.png|center|128px]] | ''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | ''[[:d:Q3064117|face]]'' | ''[[:d:Q7169521|perpendicular plate of palatine bone]]''<br/>''[[:d:Q5903589|horizontal plate of palatine bone]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6471 FJ6384 Palatine bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Blausen 0618 LumbarSpine.png|center|128px]] | ''[[:d:Q405478|бил умырткалары]]'' | ''[[:d:Q66513438|умыртканың бил бүлеге]]'' | | | | [[Файл:BodyParts3D Lumbar vertebrae.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Inferior nasal concha - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]'' | ''[[:d:Q11216176|борын кабырчыгы]]'' | ''[[:d:Q5404142|ethmoidal process of inferior nasal concha]]''<br/>''[[:d:Q66544515|lacrimal process of inferior nasal concha]]''<br/>''[[:d:Q1240492|maxillary process of inferior nasal concha]]'' | | ''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Inferior nasal concha.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Fabella with arrow.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q574978|фабелла]]'' | | | | ''[[:d:Q120122309|фабелла-балтырның нечкә сөяге бәйләвече]]'' | |- | [[Файл:Atlas (C1) from top animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q655357|атлант]]'' | ''[[:d:Q900457|муен умырткалары]]'' | ''[[:d:Q1166383|атлантның ян массасы]]''<br/>''[[:d:Q776655|атлантның алгы җәясе]]''<br/>''[[:d:Q776653|атлантның арткы җәясе]]'' | | ''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q792567|эпистрофей]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6295 Atlas.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C2 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q792567|эпистрофей]]'' | | ''[[:d:Q3406409|тешсыман үсенте]]''<br/>''[[:d:Q66515706|эпистофей тешенең очы]]''<br/>''[[:d:Q66515707|anterior articular facet of dens]]''<br/>''[[:d:Q66515708|posterior articular facet of dens]]'' | | ''[[:d:Q655357|атлант]]''<br/>''[[:d:Q194905|C3 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6296 Axis.stl|center|128px]] |- | | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]'' | | | ''[[:d:Q34583|бармак]]''<br/>''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q3323810|проксималь фаланга]]''<br/>''[[:d:Q28843401|кул бармагының дисталь фалангасы]]'' | |- | | ''[[:d:Q3323810|проксималь фаланга]]'' | | | ''[[:d:Q34583|бармак]]''<br/>''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]''<br/>''[[:d:Q237229|уч сөякләре]]''<br/>''[[:d:Q5145995|collateral ligaments of metacarpophalangeal articulations]]''<br/>''[[:d:Q66530716|palmar ligament of metacarpophalangeal joint]]'' | |- | [[Файл:Coxal bone.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3356933|оча сөяге]]'' | ''[[:d:Q66593376|оча поясы сөякләре]]'' | ''[[:d:Q728889|янбаш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q531029|утракса сөяге]]''<br/>''[[:d:Q220815|касык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1130461|чукмарсөяк чокыры]]'' | ''[[:d:Q713102|оча]]'' | ''[[:d:Q176503|бот сөяге]]''<br/>''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Hip bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C7 animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q4010274|чыгынкы умыртка]]'' | | | | ''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46992872|T1 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3172 Seventh cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C4 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q5065361|C4 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q194905|C3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3164 Fourth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C5 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q5065361|C4 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3167 Fifth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C6 animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q4010274|чыгынкы умыртка]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3170 Sixth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Middle phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q28843402|аякның дисталь фалангасы]]''<br/>''[[:d:Q28843368|аякның проксималь фалангасы]]'' | |- | [[Файл:Proximal phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q28843368|аякның проксималь фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q320524|табан]]''<br/>''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]''<br/>''[[:d:Q5145994|collateral ligaments of metatarsophalangeal articulations]]'' | |- | | ''[[:d:Q28843401|кул бармагының дисталь фалангасы]]'' | | | ''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]'' | |- | [[Файл:Distal phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q28843402|аякның дисталь фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | ''[[:d:Q66574038|tuberosity of distal phalanx of foot]]'' | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]'' | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Колесов Д. В. Биология. Кеше : Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 8 нче с-фы өчен д-лек / Д. В. Колесов, Р. Д. Маш, И. Н. Беляев; Русча 10 нчы басмадан Ф. Г. Иштирәкова тәрж,.— Казан : Мәгариф, 2009.— 332 б.: рәс. б-н. * {{Cite book|title=Studies in the Medicine of Ancient India: Osteology or the Bones of the Human Body|last=Hoernle|first1=A. F. Rudolf|publisher=Clarendon Press|year=1907|author-link=Rudolf Hoernle|place=Oxford, UK|url=https://archive.org/stream/studiesinmedicin01hoeruoft#page/n3/mode/2up}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Портал|Анатомия|Зоология|Биология|Фән}} [[Төркем:Сөяк системасы]] [[Төркем:Кеше анатомиясе]] [[Төркем:Эндокрин система]] [[Төркем:Биология]] [[Төркем:Анатомия]] gxk2gle14u1h2y4tef91r8f23rwkzg4 4447586 4447427 2025-06-20T11:42:27Z ListeriaBot 24345 Wikidata list updated [V2] 4447586 wikitext text/x-wiki {{Infobox anatomy|name=Human skeleton|Greek=σκελετός|Image=File:Human-Skeleton.jpg|Caption=Оклахома шәһәре музеендагы кеше скелеты экспонаты|Width=100px}} '''Скелет''' ({{lang-grc|σκελετος}} — «киптерелгән») - [[Сөяк|сөякләр]], кимерчәкләр һәм аларны беркеткән сеңерләр, [[Терәк-хәрәкәт системасы|терәк-хәрәкәт системасының]] өлеше. Тәннең формасын билгели, йомшак өлешләр өчен терәк булып хезмәт итә, эчке органнарны механик зарарланудан саклый. == Үзәк скелет. == Кеше скелеты үзәк скелеттан һәм өстәмә скелеттан тора. Үзәк скелет баш сөяге белән гәүдә скелетын берләштерә. Өстәмә скелет очлыклар пояслары сөякләреннән һәм ирекле очлыклар скелетыннан тора. Баш сөяге баш формасын билгели, баш миен, ишетү, ис сизү, күрү органнарын саклый, мимикада катнашучы мускуллар берегү урыны булып хезмәт итә. Баш сөяге [[Баш мие|ми]] тартмасы һәм бит бүлекләреннән тора. Ми тартмасының өске өлеше — парсыз маңгай һәм баш арты сөякләреннән, парлы баш түбәсе һәм чигә сөякләреннән барлыкка килгән. Алар баш сөягенең гөмбәзен ясыйлар. Баш сөягенең ми тартмасы нигезенә чөйсыман сөяк һәм чигә сөякләренең пирамидаль үсентеләре урнашкан, анда ишетү һәм тигезлек саклау органы рецепторлары урнашкан. Баш сөягенең ми тартмасына баш мие урнашкан. Баш сөягенең бит бүлеген өске һәм аскы казналыклар, яңак, борын сөякләре һәм челтәрсыман сөяк тәшкил итә. Борын куышлыклары формасын челтәрсыман сөяк билгели. Анда ис сизү органы урнашкан. Баш сөягенең ми тартмасы һәм бит бүлеге сөякләре, аскы казналыкны исәпләмәгәндә, үзара хәрәкәтсез тоташканнар. Аскы казналык өскә һәм аска гына түгел, уңга-сулга, арткаалга таба да хәрәкәтләнә ала. Бу — азыкны чәйнәргә һәм аңлаешлы итеп сөйләшергә мөмкинлек бирә. Аскы казналыкта сөйләшкәндә катнашучы мускуллар тоташкан ияк чыгынтысы бар. == Гәүдә скелеты. == Гәүдә скелетының нигезен умырткалык баганасы тәшкил итә. Ул аерым умырткалардан төзелгән. Һәр умыртка төп сөяктән, җәя һәм үсентеләрдән тора. Төп сөяк белән җәя умыртка боҗрасын барлыкка китерә. Умырткалар берсе өстенә икенчесе урнашып, аларның боҗраларыннан умырткалык каналы ясала. Анда [[арка мие]] урнаша. Умырткаларның төп сөякләре арасында умырткаара кимерчәк дисклар ята. Алар умырткалык баганасына хәрәкәтчәнлек, сыгылмалылык бирә һәм йөгергәндә, йөргәндә, сикергәндә селкенүне йомшарта. Кешенең умырткалыгында дүрт бөгелеш бар: муен, күкрәк, бил, сигезкүз бөгелешләре (имезүче хайваннарда муен һәм сигезкүз бөгелешләре генә). S-сыман бөгелгәнлеге аркасында, умырткалык сыгылырга һәм, хәрәкәтләнгәндә селкенүне киметеп, сиртмә (рессора) ролен башкарырга сәләтле. Бу шулай ук туры басып йөрүгә җайлашу булып тора. Умырткалык муен, күкрәк, бил, сигезкүз, койрык бүлекләреннән тора. Кеше умырткалыгының ''муен бүлегендә'', барлык имезүче хайваннардагы кебек, җиде умыртка бар. Муенның беренче умырткасы баш сөягенә ике сөяк бүлтәймәсе ярдәмендә тоташа. Мондый тоташу аркасында, башны түбән иеп һәм күтәреп була. Шунысы кызыклы: муенның беренче умырткасында төп сөяк булмый, ул муенның икенче умырткасы белән кушылып үсә һәм чыгынты (теш) барлыкка китерә, аның күчәре тирәли горизонталь яссылыкта була, баш селкеп юклыкны белдергәндә, муенның беренче умырткасы баш белән бергә борыла. Арка миеннән умыртка чыгынтысын тоташтыргыч тукыма (сеңерле) бәйләвеч аерып тора. Ул яңа туган балаларда аеруча йомшак, шуңа күрә, балага зыян килмәсен өчен, аның башын арттан тотып торырга кирәк. Муен бүлегеннән соң умырткалыкта ''күкрәк бүлеге'' урнашкан. Ул 12 умырткадан тора, һәм аларга кабыргалар тоташкан. Шулардан 10 пар кабырга бер очы белән кимерчәк ярдәмендә күкрәк сөягенә тоташкан. Түбәнге ике пар кабырга тоташмаган. Умырткалыкның күкрәк бүлеге, кабыргалар һәм күкрәк сөяге күкрәк читлеген барлыкка китерәләр. Күкрәк бүлегеннән соң ''бил бүлеге'' килә. Ул 5 умырткадан тора. Тәннең төп авырлыгы аларга туры килгәнлектән, бил умырткалары шактый зур була. Аннан соңгы бүлек тоташып үскән 5 умырткадан тора һәм ''сигезкүз сөяген'' барлыкка китерә. Бил бүлеге бик хәрәкәтчән булса, сигезкүз умырткалары хәрәкәтсез тоташкан һәм бик ныклар. Гәүдәнең вертикаль торышында аңа шактый йөкләнеш туры килә. Ниһаять, умырткалыкның соңгы бүлеге — ''койрык(ча)''. Ул тоташып үскән 4—5 умырткадан тора. == Кеше скелеты сөякләре исемлеге == {{Wikidata list |sparql=SELECT ?item WHERE { ?item wdt:P279 wd:Q25513701. ?item wdt:P31 wd:Q112826905 } |section= |sort=p569 |columns=p18,label:исем,p361,p527,p927,p2789,p4896}} {| class='wikitable sortable' ! сурәт ! исем ! моның өлеше ! нәрсәдән тора ! анатомик урнашуы ! нәрсәгә тоташа ! 3D model |- | [[Файл:Left Calcaneus animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q13075|үкчә сөяге]]'' | ''[[:d:Q15807|табан]]''<br/>''[[:d:Q1059724|тубык]]'' | ''[[:d:Q7844857|үкчә сөяге калкымы]]''<br/>''[[:d:Q118977870|үкчә сөяге калкымы]]''<br/>''[[:d:Q7649728|чәкән сөяге терәге]]''<br/>''[[:d:Q66574794|үкчә сөяге буразнасы]]''<br/>''[[:d:Q116312081|тубык алды куенсасы]]''<br/>''[[:d:Q66523966|чәкән сөягенең алгы буын өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66523967|чәкән сөягенең урта буыны өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66523968|чәкән сөягенең арткы буыны өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66572312|балтырның нечкә сөягенең озын мускул сеңере буразнасы]]''<br/>''[[:d:Q29015033|балтырның нечкә сөяге блогы]]''<br/>''[[:d:Q66523959|үкчә сөягенең кубсыман буын өслеге]]''<br/>''[[:d:Q119005402|үкчә сөягенең алгы үсентесе]]'' | | ''[[:d:Q13100|чәкән сөяге]]''<br/>''[[:d:Q658424|кубсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q5018678|үчкә-кече балтыр сөякләренең бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q9376071|чәкән-үкчә сөякләренең латераль бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q7234244|чәкән-үкчә сөякләренең арткы бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5298766|үкчә-кубсыман сөякләренең арткы як бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q66540451|балтырның нечкә сөяге мускул сеңерләренең өске тоткычы]]''<br/>''[[:d:Q6029317|турайтучы сеңерләрнең аскы тоткычы]]''<br/>''[[:d:Q383204|табан асты фасция]]''<br/>''[[:d:Q66535527|үкчәнең сеңер асты сүрүе]]'' | |- | [[Файл:The left lunate bone, from Gray fig.222.png|center|128px]] | ''[[:d:Q13141|ярымай сөяк]]'' | ''[[:d:Q232377|беләзек]]'' | | | ''[[:d:Q178492|орчык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q752369|йомры башлы сөяк]]''<br/>''[[:d:Q54393|ыргаксыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q13143|көймәсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q278417|өчкырлы сөяк]]''<br/>''[[:d:Q3238430|дисталь орчык-терсәк буыны дискы]]''<br/>''[[:d:Q114160521|ярымай-өчкырлы сөякләренең эчке як бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1130012|көймәсыман-ярымай сөякара бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q114167160|ярымай-өчкырлы сөякара бәйләвече]]'' | |- | [[Файл:Frontal bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | ''[[:d:Q9604|кешенең баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q66574014|баш сөягенең мезенхима кыстыргычы]]'' | ''[[:d:Q7581930|маңгай сөягенең тәңкәсыман өлеше]]''<br/>''[[:d:Q7100080|маңгай сөягенең күз чокыры өлеше]]''<br/>''[[:d:Q66543023|маңгай сөягенең борын өлеше]]''<br/>''[[:d:Q66543216|маңгай сөягенең чөйсыман сөяк чите]]''<br/>''[[:d:Q4116537|челтәрле уенты]]''<br/>''[[:d:Q123745089|маңгай сөяге куышлыгы]]''<br/>''[[:d:Q66554165|маңгай сөяге куышлыклары бүлгесе]]'' | | ''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6310 Frontal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Cranium 4.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q66574014|баш сөягенең мезенхима кыстыргычы]]'' | ''[[:d:Q66542980|баш түбәсе сөягенең эчке өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66542981|баш түбәсе сөягенең тышкы өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66543210|баш түбәсе сөягенең баш арты чите]]''<br/>''[[:d:Q66543211|баш түбәсе сөягенең тәңкәле чите]]''<br/>''[[:d:Q66543212|баш түбәсе сөягенең сагитталь чите]]''<br/>''[[:d:Q66543213|баш түбәсе сөягенең маңгай чите]]''<br/>''[[:d:Q66554172|баш түбәсе сөягенең маңгай почмагы]]''<br/>''[[:d:Q66554175|баш түбәсе сөягенең баш арты почмагы]]''<br/>''[[:d:Q66554180|баш түбәсе сөягенең чөйсыман сөяк почмагы]]''<br/>''[[:d:Q66554183|баш түбәсе сөягенең имчәксыман үсенте почмагы]]''<br/>''[[:d:Q832547|баш түбәсе сөяге тишеме]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6385 FJ6472 Parietal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Temporal bone - animation 01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]''<br/>''[[:d:Q1068553|facial skeleton]]'' | ''[[:d:Q1404198|petrous part of the temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q560133|tympanic part of the temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q4175787|squamous part of temporal bone]]''<br/>''[[:d:Q1421005|ташчыл өлеш-барабан ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q1234069|ташчыл-тәңкәсыман өлешләре ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q66545123|барабан-тәңкәсыман өлеше ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q66545131|барабан-имчәксыман үсентесе ярыгы]]'' | ''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16370|аскы казналык]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6478 FJ6391 Temporal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Occipital bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q613203|баш сөяге гөмбәзе]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q7480957|squamous part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q718207|basilar part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q6495661|lateral part of occipital bone]]''<br/>''[[:d:Q426139|баш арты сөягенең зур тишеме]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q655357|атлант]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6411 Occipital bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Sphenoid bone - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1148039|неврокраниум]]'' | ''[[:d:Q4115977|body of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4116732|lesser wing of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4116731|greater wing of sphenoid bone]]''<br/>''[[:d:Q4115394|pterygoid processes of the sphenoid]]''<br/>''[[:d:Q7257001|канатсыман уенты]]''<br/>''[[:d:Q4180183|канатсыман чокырчык]]''<br/>''[[:d:Q4181327|көймәсыман чокырчык]]''<br/>''[[:d:Q66544505|vaginal process of sphenoid]]''<br/>''[[:d:Q4180189|канатсыман ыргак]]''<br/>''[[:d:Q7256999|канатсыман үсенте каналы]]''<br/>''[[:d:Q7257011|канатсыман үсентенең очлы чыгынтысы]]'' | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16298|баш түбәсе сөяге]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6485 Sphenoid bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Rotation ethmoid.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q5104519|кимерчәкле баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q1084533|челтәр пластинка]]''<br/>''[[:d:Q4116637|челтәрле лабиринт]]''<br/>''[[:d:Q7169520|perpendicular plate of ethmoid bone]]''<br/>''[[:d:Q833567|кикриксыман сырт]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q500634|борынның бүлгесе]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Ethmoid bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Hyoid bone - animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q16332|тел асты сөяге]]'' | ''[[:d:Q124056435|баш сөяге тышындагы сөякләр]]'' | ''[[:d:Q4936938|тел асты сөягенең төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q66555932|тел асты сөягенең зур мөгезе]]''<br/>''[[:d:Q66555935|тел асты сөягенең кечкенә мөгезе]]'' | | | |- | [[Файл:Scapula - posterior view2.png|center|128px]] | ''[[:d:Q16336|калак сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515739|күкрәк поясы сөякләре]]'' | ''[[:d:Q66515140|кабырга өслеге]]''<br/>''[[:d:Q66515143|дорсаль өслек]]''<br/>''[[:d:Q615414|акромион]]''<br/>''[[:d:Q66559932|medial border proper of scapula]]''<br/>''[[:d:Q66515160|superior angle of scapula]]''<br/>''[[:d:Q725790|Lateral angle of the scapula]]''<br/>''[[:d:Q522806|superior border of scapula]]''<br/>''[[:d:Q66559931|lateral border proper of scapula]]''<br/>''[[:d:Q725616|inferior angle of the scapula]]'' | | ''[[:d:Q16343|умрау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q162595|кулбаш сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Scapula.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Human jawbone left.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q16370|аскы казналык]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1068553|facial skeleton]]'' | | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6399 Mandible.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Nasal bone.png|center|128px]] | ''[[:d:Q38155|борын сөяге]]'' | ''[[:d:Q9604|кешенең баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q66554383|челтәр сөяктәге буразна]]''<br/>''[[:d:Q6966569|борын сөяге тишемнәре]]'' | [[борын]] | ''[[:d:Q12229608|борын кимерчәге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]'' | [[Файл:BodyParts3D Nasal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Vertebra 1 -- Smart-Servier.png|center|128px]] | ''[[:d:Q180323|умыртка]]'' | ''[[:d:Q124358756|bones of vertebral column]]'' | ''[[:d:Q747904|умыртканың төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q776672|умыртка җәясе]]''<br/>''[[:d:Q608206|умырткаара тишем]]''<br/>''[[:d:Q66508329|умыртканың өске уемы]]''<br/>''[[:d:Q66561816|умыртканың аскы уемы]]''<br/>''[[:d:Q284600|умыртка тишеме]]''<br/>''[[:d:Q915235|умыртканың так үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q1187810|аркылы үсенте]]''<br/>''[[:d:Q66506861|superior articular process of vertebra]]''<br/>''[[:d:Q66506862|inferior articular process of vertebra]]'' | | | [[Файл:BodyParts3D FJ3154 Tenth thoracic vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Maxilla inferior animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q182895|өске казналык]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q869202|өске казналыкның төп өлеше]]''<br/>''[[:d:Q15243378|маңгай сөяге үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q17058094|яңак үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q7126822|аңкау үсентесе]]''<br/>''[[:d:Q448692|альвеоляр үсенте]]'' | | ''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q38155|борын сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6380 FJ6468 Maxilla.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Zygomatic bone lateral animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q186102|яңак сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q16941189|lateral surface of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q7698933|temporal surface of the zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q7100089|orbital surface of the zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543049|temporal process of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543052|frontal process of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66543055|orbital tubercle of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q66572873|marginal tubercle of zygomatic bone]]''<br/>''[[:d:Q8075876|Zygomatico-orbital foramina]]''<br/>''[[:d:Q519350|Zygomaticofacial foramen]]''<br/>''[[:d:Q1002802|Zygomaticotemporal foramen]]'' | | ''[[:d:Q16313|чигә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6483 FJ6397 Zygomatic bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Gray100.png|center|128px]] | ''[[:d:Q193176|койрык сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]'' | ''[[:d:Q46993190|Co1 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993191|Co2 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993192|Co3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993193|Co4 vertebra]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]'' | ''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]''<br/>''[[:d:Q2750165|сигезкүз-так үсенте бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1575134|сигезкүз-калкулык бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5572471|артсан апоневрозы]]'' | |- | [[Файл:Rotation Vomer bone.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q193527|төрән]]'' | | ''[[:d:Q8025131|төрән сөяк канаты]]''<br/>''[[:d:Q66554413|төрән сөяктәге буразна]]''<br/>''[[:d:Q66554409|төрән сөягенең хоаналар сырты]]''<br/>''[[:d:Q66554407|төрән сөягенең чөйсыман өлеше]]'' | | ''[[:d:Q500634|борынның бүлгесе]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6486 Vomer.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Costillas.png|center|128px]] | ''[[:d:Q196672|кабырга]]'' | ''[[:d:Q124622707|күкрәк читлеге сөякләре]]'' | ''[[:d:Q7847575|чын кабырга]]''<br/>''[[:d:Q3772305|ялган кабырга]]'' | | ''[[:d:Q578786|күкрәк умырткалары]]''<br/>[[Түш сөяге|күкрәк сөяге]] | [[Файл:BodyParts3D Rib.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Rotation lacrimal bone.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]'' | ''[[:d:Q13147|баш сөяге]]'' | ''[[:d:Q7234209|яшь сөягенең арткы сырты]]''<br/>''[[:d:Q6468852|lacrimal groove]]''<br/>''[[:d:Q6468853|lacrimal hamulus]]'' | | ''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q16295|маңгай сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Lacrimal bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Sacrum (PSF).png|center|128px]] | ''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]''<br/>''[[:d:Q1979420|human vertebral column]]'' | ''[[:d:Q1002805|сигезкүз сөягенең оча тишемнәре]]''<br/>''[[:d:Q979384|сигезкүз сөягенең арткы тишемнәре]]''<br/>''[[:d:Q869760|сигезкүз сөягенең урта сырты]]''<br/>''[[:d:Q1036097|сигезкүз сөягенең ярыгы]]''<br/>''[[:d:Q46993111|S1 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993112|S2 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993113|S3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993114|S4 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46993115|S5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q66522372|сигезкүз сөягенең мөгезе]]''<br/>''[[:d:Q780615|сигезкүз сөягенең каналы]]''<br/>''[[:d:Q869755|сигезкүз сөягенең латераль сырты]]''<br/>''[[:d:Q558594|сигезкүз канаты]]''<br/>''[[:d:Q19796955|superior articular process of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522373|auricular surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q4866402|base of the sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66513464|lateral part of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522366|pelvic surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522367|dorsal surface of sacrum]]''<br/>''[[:d:Q66522369|сигезкүз сөягенең югары очы]]'' | ''[[:d:Q66515803|очаның арткы өлеше]]''<br/>''[[:d:Q1979420|human vertebral column]]'' | ''[[:d:Q193176|койрык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q46993009|L5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q3356933|оча сөяге]]''<br/>''[[:d:Q4771392|сигезкүз-янбаш сөякләренең алгы бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q2750165|сигезкүз-так үсенте бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q1575134|сигезкүз-калкулык бәйләвече]]''<br/>''[[:d:Q5572471|артсан апоневрозы]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6484 Sacrum.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Palatine bone.png|center|128px]] | ''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | ''[[:d:Q3064117|face]]'' | ''[[:d:Q7169521|perpendicular plate of palatine bone]]''<br/>''[[:d:Q5903589|horizontal plate of palatine bone]]'' | | ''[[:d:Q16321|чөйсыман сөяк]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q193527|төрән]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6471 FJ6384 Palatine bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Blausen 0618 LumbarSpine.png|center|128px]] | ''[[:d:Q405478|бил умырткалары]]'' | ''[[:d:Q66513438|умыртканың бил бүлеге]]'' | | | | [[Файл:BodyParts3D Lumbar vertebrae.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Inferior nasal concha - animation 02.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q552439|борынның аскы кабырчыгы]]'' | ''[[:d:Q11216176|борын кабырчыгы]]'' | ''[[:d:Q5404142|ethmoidal process of inferior nasal concha]]''<br/>''[[:d:Q66544515|lacrimal process of inferior nasal concha]]''<br/>''[[:d:Q1240492|maxillary process of inferior nasal concha]]'' | | ''[[:d:Q212721|яшь сөяге]]''<br/>''[[:d:Q182895|өске казналык]]''<br/>''[[:d:Q16331|челтәр сөяк]]''<br/>''[[:d:Q237632|аңкау сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Inferior nasal concha.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Fabella with arrow.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q574978|фабелла]]'' | | | | ''[[:d:Q120122309|фабелла-балтырның нечкә сөяге бәйләвече]]'' | |- | [[Файл:Atlas (C1) from top animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q655357|атлант]]'' | ''[[:d:Q900457|муен умырткалары]]'' | ''[[:d:Q1166383|атлантның ян массасы]]''<br/>''[[:d:Q776655|атлантның алгы җәясе]]''<br/>''[[:d:Q776653|атлантның арткы җәясе]]'' | | ''[[:d:Q16317|баш арты сөяге]]''<br/>''[[:d:Q792567|эпистрофей]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6295 Atlas.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C2 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q792567|эпистрофей]]'' | | ''[[:d:Q3406409|тешсыман үсенте]]''<br/>''[[:d:Q66515706|эпистофей тешенең очы]]''<br/>''[[:d:Q66515707|anterior articular facet of dens]]''<br/>''[[:d:Q66515708|posterior articular facet of dens]]'' | | ''[[:d:Q655357|атлант]]''<br/>''[[:d:Q194905|C3 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ6296 Axis.stl|center|128px]] |- | | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]'' | | | ''[[:d:Q34583|бармак]]''<br/>''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q3323810|проксималь фаланга]]''<br/>''[[:d:Q28843401|кул бармагының дисталь фалангасы]]'' | |- | | ''[[:d:Q3323810|проксималь фаланга]]'' | | | ''[[:d:Q34583|бармак]]''<br/>''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]''<br/>''[[:d:Q237229|уч сөякләре]]''<br/>''[[:d:Q5145995|collateral ligaments of metacarpophalangeal articulations]]''<br/>''[[:d:Q66530716|palmar ligament of metacarpophalangeal joint]]'' | |- | [[Файл:Coxal bone.jpg|center|128px]] | ''[[:d:Q3356933|оча сөяге]]'' | ''[[:d:Q66593376|оча поясы сөякләре]]'' | ''[[:d:Q728889|янбаш сөяге]]''<br/>''[[:d:Q531029|утракса сөяге]]''<br/>''[[:d:Q220815|касык сөяге]]''<br/>''[[:d:Q1130461|чукмарсөяк чокыры]]'' | ''[[:d:Q713102|оча]]'' | ''[[:d:Q176503|бот сөяге]]''<br/>''[[:d:Q233316|әвернә сөяге]]'' | [[Файл:BodyParts3D Hip bone.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C7 animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q4010274|чыгынкы умыртка]]'' | | | | ''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q46992872|T1 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3172 Seventh cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C4 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q5065361|C4 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q194905|C3 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3164 Fourth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C5 lateral.png|center|128px]] | ''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q5065361|C4 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3167 Fifth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:C6 animation.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q5065364|C6 vertebra]]'' | | | | ''[[:d:Q5065363|C5 vertebra]]''<br/>''[[:d:Q4010274|чыгынкы умыртка]]'' | [[Файл:BodyParts3D FJ3170 Sixth cervical vertebra.stl|center|128px]] |- | [[Файл:Middle phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q28843402|аякның дисталь фалангасы]]''<br/>''[[:d:Q28843368|аякның проксималь фалангасы]]'' | |- | [[Файл:Proximal phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q28843368|аякның проксималь фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q320524|табан]]''<br/>''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]''<br/>''[[:d:Q5145994|collateral ligaments of metatarsophalangeal articulations]]'' | |- | | ''[[:d:Q28843401|кул бармагының дисталь фалангасы]]'' | | | ''[[:d:Q620207|кул бармагы]]'' | ''[[:d:Q1906616|урта фаланга]]'' | |- | [[Файл:Distal phalanges of left foot - animation01.gif|center|128px]] | ''[[:d:Q28843402|аякның дисталь фалангасы]]'' | ''[[:d:Q184494|аяк фалангасы]]'' | ''[[:d:Q66574038|tuberosity of distal phalanx of foot]]'' | ''[[:d:Q154425|аяк бармагы]]'' | ''[[:d:Q13012538|аякның урта фалангасы]]'' | |} {{Wikidata list end}} == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Чыганаклар == * Колесов Д. В. Биология. Кеше : Татар урта гомуми белем бирү мәкт. 8 нче с-фы өчен д-лек / Д. В. Колесов, Р. Д. Маш, И. Н. Беляев; Русча 10 нчы басмадан Ф. Г. Иштирәкова тәрж,.— Казан : Мәгариф, 2009.— 332 б.: рәс. б-н. * {{Cite book|title=Studies in the Medicine of Ancient India: Osteology or the Bones of the Human Body|last=Hoernle|first1=A. F. Rudolf|publisher=Clarendon Press|year=1907|author-link=Rudolf Hoernle|place=Oxford, UK|url=https://archive.org/stream/studiesinmedicin01hoeruoft#page/n3/mode/2up}} == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} == Моны да карагыз == {{Портал|Анатомия|Зоология|Биология|Фән}} [[Төркем:Сөяк системасы]] [[Төркем:Кеше анатомиясе]] [[Төркем:Эндокрин система]] [[Төркем:Биология]] [[Төркем:Анатомия]] hios1vbijmt98zx6i8jxopjhwncuvwc Джованни Баттиста Фоджини 0 863531 4447391 4440038 2025-06-19T20:23:35Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447391 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Джованни Баттиста Фоджини''' (итальян телендә: Giovanni Battista Foggini; [[1652]] елның [[25 апрель|25 апреле]] , [[Флоренция]] — [[1725]] елның [[12 апрель|12 апреле]], Флоренция) — [[маньеризм]] чорының Флоренция [[Мәктәп (фәндә һәм сәнгатьтә)|мәктәбенең]] [[Италия|итальян]] сынчы һәм архитекторы. == Тәрҗемәи хәле == Джованни Баттиста рәссамнар гаиләсендә туган булган, аның абыйсы Якопо Мария Фоджини мәшһүр сынчы булган, ул ун яшьлек энесен Якопо Джорджи һәм Винченцо Дандинидан рәсем һәм живописьне өйрәнергә җибәргән, ә аннан соң үз остаханәсенә өйрәнчек итеп алган. Тоскананың бөек герцогы [[Козимо III Медичи]] кызыксынуына рәхмәтле 1673 елда Джованни Баттистаны җитәкчеләре [[Альгарди, Алессандро|Алессандро Альгарди]] белән бөек [[Бернини, Джованни Лоренцо|Дж. Л. Беринини]] тарафдарлары булган [[Ферри, Чиро|Чиро Ферри]] һәм [[Феррата, Эрколе|Эрколе Феррата]] булган [[Палаццо Мадама (Рим)|Римда Палаццо Мадама]]да урнашкан герцог тарафыннан янә барлыкка [[Художестволар Академиясе|Академия Фиорентина нелль Урбе (l’Accademia Fiorentina nell’Urbe)]]га керер өчен [[Рим]]га барган.<ref>Dizionario Biografico degli Italiani — Volume 48 (1997) [https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-battista-foggini_%28Dizionario-Biografico%29/] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220218151512/https://www.treccani.it/enciclopedia/giovanni-battista-foggini_%28Dizionario-Biografico%29/ |date=2022-02-18 }}</ref>. 1676 елда Флоренциягә кайтканнан соң 1676 елда сынчы Тосканада хөкем сөрүче [[Медичи]] яклавына сыенган. 1687 елда ул рәсми сарай яны сынчысы, «Серениссима Йортының баш архитекторы» (Serenissima — иң якты, балкучы — Венеция республикасының эпитетларының берсе) һәм «Король галерея һәм капелласы» (Real Galleria e Cappella) төзелеше җитәкчесе вазыйфаларына кергән<ref> Spinelli R. Giovan Battista Foggini. —Pisa, 2003 </ref>. Фоджининың күп өйрәнчекләре булган, алар арасында - [[Пермозер, Бальтазар|Бальтазар Пермозер]], [[Фуга, Фердинандо|Фердинандо Фуга]], [[Филиппо делла Валле]], [[Баратта, Джованни|Джованни Баратта]]. Аның улы улы Пьер Франческо тарихчы һәм археолог булган. Джованни Баттиста Фоджини 1725 елның апрелендә үлгән булган һәм [[Санта-Мария-дель-Кармине (Флоренция)|Санта-Мария-дель-Кармине]] чиркәвендә гаилә йоклау урынында күмелгән булган. Аның улы Винченцо бюст әвәләгән, ул хәзерге заманга кадәр чиркәүнең төньяк дивары янында<ref> Meloni Trkulja S. Opere nel convento dal XVI al XIX secolo // La chiesa di Santa Maria del Carmine a Firenze. — Р. 200 </ref>. == Иҗаты == Фоджини архитектор һәм сынчы сыйфатында күп эшләгән, Медичи гаиләсенең әгъзаларының күп бюстын барлыкка китергән, Тоскананың башка әһәмиятле гражданнары заказлары буенча эшләгән. Ул чиркәү һәм соборларның сын бизәве белән шөгыльләнгән, күп Тоскана шәһәрләрендә сарайлар, виллалар һәм капеллалар төзелешендә катнашкан. Флоренциядә [[Палаццо Медичи-Риккарди]] баскычы аның эше булып тора. Джованни Баттиста Фоджини якынча 1723 елга караган, әмма чынбарлыкка ашырылмаган, әмма өлешчә алдагы осталар белән кулланылган [[Флоренция баптистерие]] проектын эшләгән. Фоджини-сынчының әсәрләренең берсе [[Санта-Мария-дель-Кармине (Флоренция)|Санта-Мария-дель-Кармине]] чиркәвенең Корсини капелласында урнашкан, анда Флоренция рәссамы [[Джамболонья]] мәктәбенең [[маньеризм]]ыннан замандаш Рим [[барокко]]сы тәҗрибәсен дәвам итәр өчен киткән. Тагын бер әһәмиятле эш [[Сантиссима-Аннунциата (Флоренция)|Сантиссима Аннунциата]] базиликасында Ферони капелласын бизәү булган. Фоджини герцог Фердинандо кушуы буенча [[Ливорно]]да эшләгән булган. Фивизано өчен ул Флоренциядә җирле Пьяцца дель Кампо мәйданында [[Тәрбия йорты (Флоренция)|Оспедале дельи Инноченти]]га охшатып ундүрт аркадан торган икеләтә колоннада белән “Яңа приют” (Оspedale nuovo) проектлаган; бу эштән фотография гына калган, чөнки ул 1920 ел җир тетрәве нәтиҗәсендә җимерелгән булган. Ул бронзадан бары тик өлешчә генә сакланып калган кечкенә эшләнмәләр башкарган. Фоджини Римның барокко сәнгате астында оешкан XVII гасыр Медичи сараеның тәмнәрен гамәлгә ашырган архитекторларының берсе булган. Флоренция шул чорда янә күренекле мәдәни һәм художество үзәге булган, әмма Римнан аермалы буларак, Тоскана рәссамнары [[маньеризм]] сәнгатенең үз юрамаларын формалаштырган булганнар <ref> Lankheit К. Florentinische Barockplastik, 1962; The Twilight of the Medici: Late Baroque Art in Florence. 1670—1743. — Florence, 1974 </ref>. == Галерея == <gallery class="center" widths="160" heights="200"> Файл:Galileo grave.jpg| [[Галилей, Галилео|Галилео Галилейның]] табут өсте. 1737 елда [[Флоренция]]дә, [[Санта-Кроче (Флоренция)|Базилика Санта-Кроче]]да куелган булган Файл:Chiesa delle Montalve, monumento commemorativo a Vittoria della Rovere di Giovan Battista Foggini, 1698, 02.jpg| [[Виттория делла Ровере]] табут өсте. 1698. Монтальве кыз туганнары чиркәве, Флоренция Файл:Vittoria della Rovere pushkin.jpg| [[Виттория делла Ровере]] бюсты, 1685, [[Пушкин исемендәге ДНСМ|Пушкин исемендәге нәфис сәнгатьләр музее]], [[Мәскәү]]. Элек эш хаталы итеп [[Бернини, Джованни Лоренцо|Бернини]]га караган дип саналган Файл:Giovanni battista foggini, busto di carlo de' medici, 1700 ca..JPG|Кардинал Джованни Карло Медичи бюсты. 1683-1685 ел. [[Виктория һәм Альберта музее]], [[Лондон]]. Файл:BLW Sculpture of Cosimo III De'Medici (1642-1723).jpg| [[Козимо III Медичи]] бюсты. 1718. [[Палаццо делла Карована]], Пиза Файл:Statue in Château de Versailles (3).JPG|Кайраучы, [[Версаль]] бакчалары. Фоджининың Луврда мәрмәр оригиналы буенча. 1688 Файл:Giovan battista foggini, corsaro legato 01.JPG|Богауланган корсар Файл:San paolino, cappela albizi, monumento a luca degli albizi 03.JPG|Альбицци капелласында Лука делли Альбицци табут өсте. Сан-Паолино чиркәве, Флоренция </gallery> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Рәссамнар]] pu655tw0odw2mhxi4092sliejinqoqw Джон Хопнер 0 863542 4447392 4443721 2025-06-19T20:24:40Z InternetArchiveBot 35870 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 4447392 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Джон Хопнер''' (инглиз телендә: John Hoppner; [[1758]] елның [[4 апрель|4 апреле]], [[Лондон]] — [[1810]] елның [[23 январь|23 январе]], Лондон) — немец килеп чыгышлы [[Бөекбритания|инглиз]] рәссамы, [[Рәсем|рәсем ясаучы]], [[Акварель| акварелист]], король [[Георг IV]]-нең сарай яны живописец-портретисты<ref> Thieme / Becker. Allgemeines Lexikon der bildenden Künstler von der Antike bis zur Gegenwart. — E.A. Leipzig, 1899 </ref>. == Тормышы һәм иҗаты == Джон Хопнер король [[Георг III (Бөекбритания короле)|Георг III]]-нең хатыны инглиз королевасы [[Шарлотта Мекленбург-Стрелицкая|Шарлотта]] камеристкасы (килеп чыгышы буенча немец хатыны) гаиләсендә туган. Король малайга шулкадәр әтиләрчә кызыксыну һәм яклау күрсәткән ки, Джонның замандашлары аны корольнең никахтан тыш баласы итеп кабул иткәннәр (бу чынбарлыкка туры килмәгән)<ref> Encyclopædia Britannica, 1911</ref>. Балачагында Джон Король сарай яны капелласының малайлар хорында катнашкан. Әмма балачактан нәфис сәнгатьләргә сәләте булып Георг III рөхсәте белән 1775 елда уку өчен [[Король художестволар академиясе (Лондон)|Король художестволар академиясе]]нә күчкән. 1778 елда натурадан рәсем өчен көмеш медаль белән бүләкләнгән булган, ә 1782 елда Академиянең иң югары бүләген – “Король Лир” темасына тарихи живопись өчен алтын медальне алган. 1785 елда Хопнер корольнең өч кече кызының – принцессалар Эмилия, Мария һәм София [[портрет]]ларын барлыкка китерүгә заказ алган <ref>Dictionary of National Biography, 1885—1900/Hoppner, John [https://en.wikisource.org/wiki/Dictionary_of_National_Biography,_1885-1900/Hoppner,_John] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20240421094158/https://en.wikisource.org/wiki/Dictionary_of_National_Biography,_1885-1900/Hoppner,_John |date=2024-04-21 }}</ref>. Иҗатының иртә чорында Джон Хопнер [[пейзаж]] живописен яраткан, әмма соңрак күбрәк игътибарны портретка биргән. Портретист буларак ул [[Джошуа Рейнольдс]]ның художество традицияләрнең дәвамчысы булган. Иң уңышлы Лондон портретистларының берсе булып Хопнер сэр [[Лоуренс, Томас (рәссам)|Томас Лоуренс]] кебек живописецка чын көндәшлек күрсәткән. 1789 елда ул Уэльс принцы тәхете варисы, Бөекбританиянең киләчәк короле [[Георг IV]]-нең сарай яны рәссамы булган. 1795 елда ул Король художестволар академиясенең әгъзасы булып сайланган булган, шунда 1809 елга кадәр картиналарын күргәзмәгә тәкъдим иткән (барысы Хопнерның 170-тән артык картинасы күргәзмәгә тәкъдим ителгән булган). 1803 елда рәссам Чарлз Уилкин тарафыннан живопись оригиналлары буенча гравирлаган “Хатын-кыз портретлары сериясе”н нәшер иткән, ә 1805 елда – көнчыгыш әкиятләрнең инглиз теленә шигырьләр белән тупламага иллюстрацияләр нәшер иткән. Дж. Хопнер Бөекбританиянең мәдәни һәм сәяси тормышының күп мәшһүр эшлеклеләрнең [[Скотт, Вальтер|Вальтер Скотт]], [[Питт, Уильям Кечесе|Уильям Питт-кечесе]], герцог [[Веллингтон, Артур Уэлсли|Веллингтонның]], адмирал [[Нельсон, Горацио|Нельсонның]], [[Гайдн, Йозеф|Йозеф Гайднның]] һәм башкаларның портретларының авторы булып тора. == Гаилә == Рәссам төньяк Америка колонияләренең Англиядән бәйсезлегенең актив яклаучысы Америка рәссам-сынчы хатын-кызы Патиенс Райт кызы Фиби Райтка өйләнгән булган. Аларда биш бала булган. Рәссамның улы [[Хопнер, Ричард Белгрейв|Ричард Белгрейв Хопнер]] күренекле живописец-маринист булган. == Галерея == <gallery class="center" widths="140px" heights="160px"> John Hoppner - Mrs Skinner and Child - B1986.29.423 - Yale Center for British Art.jpg|Мисс Скиннер бала белән. Кәгазь, пумала, тушь, акварель. Йель британ сәнгате үзәге, Нью-Хейвен, Коннектикут, США Jupiter and Io) by John Hoppner, RA.jpg|Юпитер һәм Ио. 1785. Киндер тукыма, май. Художество музее, Денвер, Колорадо, АКШ 1795-Frankland-sisters-by-Hoppnet.jpg|Франкланд кыз туганнар. Як. 1795. Киндер тукыма, май. Милли сәнгать галереясе, Вашингтон Portrait of Richard Brinsley Sheridan.jpg|Ричард Бринсли Шеридан портреты. 1788 һәм 1792 арасында. Киндер тукыма, май. Дәүләт Эрмитажы, Санкт-Петербург George IV, when Prince of Wales - Hoppner 1790-96.jpg|Георг IV-нең Уэльс принцы буларак портреты. 1790 һәм 1796 арасында. Киндер тукыма, май. Король тупланмасы, Бөекбритания John Hoppner (1758-1810) - George IV as Prince of Wales - P563 - The Wallace Collection.jpg|Георг IV-нең Уэльс принцы буларак портреты. 1792. Киндер тукыма, май. Уоллес тупламасы, Лондон LordNelsonByJohnHoppner.png|Адмирал лорд Горацио Нельсон. Як. 1800. Киндер тукыма, май. Король флотының Милли музее, Портсмут John Hoppner (1758-1810) - William Lamb (1779-1848), 2nd Viscount Melbourne - RCIN 400973 - Royal Collection.jpg|2-нче Мельбурн виконты Уильям Лэм. 1796. Киндер тукыма, май. Король тупланмасы, Бөекбритания John Hoppner (1758-1810) - Franz Joseph Haydn (1732-1809) - RCIN 406987 - Royal Collection.jpg|Франц Йозеф Гайдн. 1791 һәм 1792 арасында. Киндер тукыма, май. Король тупланмасы, Бөекбритания Adam Duncan, 1st Viscount Duncan by John Hoppner.jpg|Aдам Дункан, 1-енче виконт Дункан. Як. 1798. Киндер тукыма, май. Милли портрет галереясе, Лондон John Hoppner (1758-1810) - Jane Elizabeth, Countess of Oxford - N00900 - National Gallery.jpg|Джейн Элизабет, графиня Оксфорд. 1797. Киндер тукыма, май. Милли галерея, Лондон Deborah Lady Nugent Hoppner.jpg|Леди Дебора Нуджент Хопнер. 1795. Киндер тукыма, май. Шәхси туплама Hoppnervanda.jpg|Мэри Линвуд портреты. Як. 1800. Киндер тукыма, май. Виктория һәм Альберта музее, Лондон John Hoppner RA - Henrietta, Countess of Harewood.jpg|Генриэтта, графиня Харвуд. 1796. Киндер тукыма, май. Харвуд-хаус, Харвуд </gallery> == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * McKay, William and W. Roberts: ''Hoppner, John Hoppner.'' New edition with supplement and index, London 1914. [[Төркем:Рәссамнар]] oegpcsf7bgwmq411bhc8inzgx1xunyv Википедия:Идарәче статусын алу/Bumın qahan 4 863558 4447327 4445571 2025-06-19T13:43:14Z A.Khamidullin 6685 /* Риза */ 4447327 wikitext text/x-wiki <div class="metadata" style="background-color:#<!-- E8EEF7-->;margin:0 auto;padding: 0 1em;border: 1px solid #AAAAAA;"> <small>Гамәлдәге [[Википедия:Идарәчеләр һәм бюрократлар сайлау кагыйдәләре#Сайлау тәртибе|кагыйдә]] буенча, "''Идарәчеләрне [[Википедия:Сайлаулар|сайлау]] процедурасын берәр [[Махсус:Кулланучылар_исемлеге/sysop|актив идарәче]] алып бара.''"</small> '''Сез Татар Википедиясенең идарәчесе итеп [[Кулланучы:Bumın qahan|Bumın qahan-ны]] сайларга ризамы?''' ({{userlinks|Bumın qahan}}) Кандидат идарәче булып сайлансын өчен 1/2 (50 %) артык тавыш «риза» булырга һәм кимендә 5 кеше тавыш бирергә тиеш. Тавыш бирүне алып баручы — [[Кулланучы:Il Nur]]. Тавыш бирү 2025 елның 15 июне көнне башлана һәм 28 июне көнне тәмамлана. {{anchor|[http://tt.wikipedia.org/wiki/Википедия:Идарәчеләр_һәм_бюрократлар_сайлау_кагыйдәләре Кем тавыш бирә ала:]}} {|class="standard transparent collapsible collapsed" width="100%" !style="text-align:left; padding-left:0.5em; background-color:transparent"|[http://tt.wikipedia.org/wiki/Википедия:Идарәчеләр_һәм_бюрократлар_сайлау_кагыйдәләре Кем тавыш бирә ала:] &nbsp; &nbsp; &nbsp; |- | style="padding:0.5em;" | * ким дигәндә 3 ай стажы булган, * төп мәкаләләр киңлегендә 100дән дә ким булмаган мәгънәле төзәтмәләр * кандидатны тәкъдим иткәнгә кадәр 30 көннән дә соңга калмыйча һәм 60 тәүлектән дә иртәрәк булмаган чорда 1дән дә ким булмаган һәм кандидатны тәкъдим иткәнче үк соңгы 15 көндә ким дигәндә 1 төзәтмә керткән теркәлгән катнашучыларга катнаша ала. |} == Кандидат ризалыгы == * [https://tt.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%92%D0%B8%D0%BA%D0%B8%D0%BF%D0%B5%D0%B4%D0%B8%D1%8F:%D0%98%D0%B4%D0%B0%D1%80%D3%99%D1%87%D0%B5_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%82%D1%83%D1%81%D1%8B%D0%BD%D0%B0_%D0%B7%D0%B0%D1%8F%D0%B2%D0%BA%D0%B0&diff=prev&oldid=4432070 2025 елның 11 июненнән]. == Риза == * {{Риза}}--[[Кулланучы:Фәрһад|Фәрһад]] ([[Кулланучы бәхәсе:Фәрһад|бәхәс]]) 16 июн 2025, 06:28 (UTC) * {{Риза}}--[[Кулланучы:Il Nur|Il Nur]] ([[Кулланучы бәхәсе:Il Nur|бәхәс]]) 16 июн 2025, 07:37 (UTC) * {{Риза}}. Статистик [[Википедия:Белем_җәүһәрләре/Дан_аллеясе|Белем җәүһәрләре]], [[Википедия:Марафоннар/МинБезТатар#Дан_аллеясе|МинБезТатар]] һәм [[Википедия:Марафоннар/Дан_аллеясе#10*10*10|10*10*10]], тематик [[Википедия:Бәйгеләр/Төрки_марафон#Дан_аллеясе|Төрки марафон]]нары ''Дан аллеяләренә'' кергән шәхес. ТатВикига үзе китергән [[Проект:Төбәк тематик атналыгы]]н тотрыклы килеш эшләтә, катнашучыларга рәхмәтләр белдереп тора. [[Википедия:Вазыйфалар]]ны башкаруда катнашу теләге аеруча шатландыра. [[Википедия:Идарәче укып чыгарга тиешле мәкаләләр исемлеге]] белән танышып, волонтёр җәмгыятебез сайлаган җаваплы вәкил буларак үз үрнәге белән барыбызны тагын да көчлерәк илһамландыра алуын көтеп калабыз. Уңышлар телим. --[[Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 16 июн 2025, 11:26 (UTC) * {{Риза}}. A.Khamidullin. == Каршы == == Сораулар == == Нәтиҗә == == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} [[Төркем:Википедия:Идарәче статусын алу]] [[Төркем:Википедия:Агымдагы тавыш бирүләр]] 6h02dl10wymhqciszovd7toauwtjpg4 Әхмәт Хәмәдишин 0 863569 4447326 4445794 2025-06-19T12:58:56Z EmausBot 3807 Бот: икеле күчешне дөресләү → [[Әхмәтҗан Хәмәдишин]] 4447326 wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Әхмәтҗан Хәмәдишин]] ri1gw72h9ax8ybab4w1ik0mw5r0d2d5 Бәхәс:Standoff 2 1 863598 4447323 2025-06-19T12:37:16Z Mel1x1337 56265 Яңа бит: «фыв» 4447323 wikitext text/x-wiki фыв 030qff3ypry6si35i4y6nfqoix61dnx Маньчжур теле 0 863600 4447350 2025-06-19T17:52:23Z Il Nur 6874 Il Nur юнәлтү аша [[Маньчжур теле]] сәхифәсен [[Манҗур теле]] итеп күчерде 4447350 wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Манҗур теле]] 94dd7rt5waazp0bkn0ktik6q6p9vkve Бәхәс:Маньчжур теле 1 863601 4447352 2025-06-19T17:52:23Z Il Nur 6874 Il Nur [[Бәхәс:Маньчжур теле]] битенең исемен үзгәртте. Яңа исеме: [[Бәхәс:Манҗур теле]] 4447352 wikitext text/x-wiki #ЮНӘЛТҮ [[Бәхәс:Манҗур теле]] k54i41q90hohsbwfp4n676jpw1v4uar Манҗурлар 0 863602 4447359 2025-06-19T18:16:01Z Il Nur 6874 Яңа бит: «{{УК}} '''Манҗурлар''' ('''маньчжурлар''', [[манҗур теле|манҗ.]]: [[Файл:Manjui gisun.svg|20px]]<!--{{MongolUnicode|ᠮᠠᠨᠵᡠ}}--> манҗу; {{Кытайча|滿族|满族|Mǎnzú}}; {{lang-mn|Манж}}) — тунгус-манҗур халкы, [[Манҗурия]]нең төп халкы (хәзерге вакытта — Төньяк-Көнчыгыш Кытай). Саннары — 10,682 млн, шуларның 5,...» 4447359 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Манҗурлар''' ('''маньчжурлар''', [[манҗур теле|манҗ.]]: [[Файл:Manjui gisun.svg|20px]]<!--{{MongolUnicode|ᠮᠠᠨᠵᡠ}}--> манҗу; {{Кытайча|滿族|满族|Mǎnzú}}; {{lang-mn|Манж}}) — тунгус-манҗур халкы, [[Манҗурия]]нең төп халкы (хәзерге вакытта — Төньяк-Көнчыгыш Кытай). Саннары — 10,682 млн, шуларның 5,39 млн — [[Ляонин]] провинциясендә, 2,12 млн — [[Хэбэй]], 1,04 млн — [[Хейлуңҗаң|Хэйлунцзян]], 990 мең — [[Цзилинь]] провинциясендә һәм 500 меңе [[Эчке Монголия]]дә яши.<ref name=autogenerated1>Ставров И. В. Тенденции демографического развития неханьских национальностей Северо-Восточного Китая (начало XXI века) // Вестник Дальневосточного отделения Российской академии наук. — 2013. — № 4 (170). — С. 148</ref> Кечкенә санлы төркемнәре Монголиядә, КХДРда, Амур өлкәсендә бар. Хәзерге вакытта [[кытай теле]]ндә сөйләшәләр. Б. э. XVII гасырыннан башлап алар шактый кытайлашкан, аларның зур булмаган өлеше генә манҗур телен саклап калган, тагын да кечерәге — манҗур язуын саклый алган. == Атамалары == Манҗурларның ата-бабалары тарихта чжурчжэнь исеме белән билгеле. Чжурчжэнь, дөресрәге, нюйчжэнь исемен манҗур кабиләләренә кытайлар биргәннәр. Нюйчжэнь сүзе-манҗур телендәге «алтын» сүзенең кытайча транскрипциясе. Манҗур этнонимы манҗоу кабиләсе исеменнән килеп чыккан. Манҗур чжурчжэнь кабиләләренә яңа исемне Хуантайцзи (Абахай) императоры биргән. Ул 1635 елда «манҗоу, хада, ула, еэ һәм хойха кабиләләре Бердәм дәүләт — Манҗоу дип саналырга тиеш, һәм надан кешеләр аларны чжушеннар дип атыйлар, ләкин чжушень атамасы чаоморгень сибо токымнарына гына кагыла» дигән указ чыгара. Шулай итеп, чжурчжэнь сүзе экзоэтноним булып тора, ә "манҗур " сүзе — манҗурлар мохитендә барлыкка килгән үзатама.<ref>Евгений Иванович Кычанов. История приграничных с Китаем древних и средневековых государств: от гуннов до маньчжуров. — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 360 с. — ISBN 978-5-4318-0005-4.</ref> == Тарих == [[Файл:Manchuguard.jpg|200px|thumb|right|Милли кием кигән манҗур]] Моннан 600 ел элек Көнчыгыш Манҗуриядә күп санлы тунгус-манҗур кабиләләре яши башлаган, аларның бер өлеше XII гасырда ук, 1234 елда монголлар тарафыннан юк ителгән Чжурчжэнь империясен — Цзиньны оештырган. Дүрт гасыр элек бу халыклар, Төньяк Кытайны яулап алып, яңадан куәтле дәүләт төзегәннәр. Яңа династия Да Цзинь (Да Цин) — «Бөек алтын», яки Хоу Цзинь — «соңгы Алтын» исемен ала, чөнки Беренче, яки Алдагы дип, 1115—1234 еллардагы чжурчжэнь династиясе санала.<ref>Norman J. The Manchus and Their Language // Journal of the American Oriental Society , Vol. 123, No. 3 (Jul. — Sep., 2003), p. 483</ref> 1616 елда XVI гасыр ахыры — XVII гасыр башында аларның таркау кабиләләрен берләштергән Чжурчжэнь Хакиме Нурхаци рәсми указ белән үз халкына яңа исем — манҗурлар дип исем куша һәм Чжурчжэнь дәүләтенең яңадан торгызылуын игълан итә (тарихта «соңгы Цзинь» буларак билгеле була), ә үзен хан дип игълан итә. 1621 елда Мукден, Ляоян һәм башка җитмеш шәһәр яулап алына, һәм манҗурлар беренче тапкыр шул вакыттан бирле чит ил кешеләре Манҗурия исемен биргән тулы бер территориядә контроль урнаштыралар. 1644 елда Кытайны буйсындырганнан соң төзелгән Цин империясендә манҗурлар өстенлекле урын алып торалар, армия һәм дәүләт идарәсе структурасының нигезен тәшкил итәләр. Этник кытайлар империядә югары вазифаларны XIX гасырның икенче яртысыннан гына били башлыйлар. Империя гаскәрләренең зур өлешен тәшкил иткән өстенлекле төркем буларак, манҗурлар Кытай территориясендә киң таралып урнашканнар, эре шәһәрләрдә милли кварталлар барлыкка китергәннәр. 1911 елда Цин империясе җимерелгәч, аларның күбесендә күп кеше корбаннары булган манҗурларга каршы погромнар була.<ref>Williams F. W. The Manchu Conquest of China // The Journal of Race Development , Vol. 4, No. 2 (Oct., 1913), p. 156.</ref> Икенче бөтендөнья сугышы елларында японнар Төньяк-Көнчыгыш Кытайда 1911 елда әле бала чагында ук бәреп төшерелгән манҗур императоры [[Пу И]] җитәкчелегендә [[Манҗоу-го]] манҗур дәүләтен төзиләр. КХРда Манҗурия Ляонин, Хэбэй, Хэйлунцзян һәм Цзилинь провинцияләренә бүленә. Манҗурия территориясенең бер өлеше Эчке Монголия составына кертелә. 1953 елгы халык санын алу барышында 2,5 миллион кеше үзләрен манҗурлар дип таный. 1970 елда манҗурларның саны 3 млн кеше дип бәяләнгән. 1982 һәм 1990 еллар арасында манҗурларның рәсми саны 4 299 159 дан 9 821 180 гә кадәр ике тапкырга арткан, бу аларны Кытайның иң тиз үсә торган этник азчылыгы итә. Әмма асылда бу үсеш табигый үсеш аркасында килеп чыкмаган, моның урынына элек ханьцлар буларак теркәлгән кешеләр аларны рәсми рәвештә манҗур буларак яңадан классификацияләүне сораганнар, алар элек тә чынлыкта кем булган. 2000—2010 елларда КХРда манҗурлар саны 10682,26 мең кешедән 10387,95 меңгә кадәр кимегән. == Россиядә манҗурлар == Россия империясенә 1858 елгы Айгун килешүе буенча Амур елгасының сул ярында Зея елгасыннан Хормолдзин авылына кадәр манҗурлар яшәгән территорияләр керә. Килешү аларга «аларның элеккеге яшәү урыннарында мәңге» яшәү хокукын һәм факттагы экстерриториальлекне гарантияли, чөнки манҗурлар Цин Хөкүмәте юрисдикциясе астында кала. Зея һәм Амур елгаларында руслар беренче тапкыр күренгәндә (1643—1644 елларда Поярков экспедициясе) манҗурлар бу елга ярларында булмый. Алар кытайлылар кебек үк 500—600 км көньяктарак та булмаган, чөнки Цин Хөкүмәте этник кытайларга Манҗуриягә үтеп керүне тыйган.<ref>Позняк Т. З. Российская иммиграционная политика в отношении выходцев из Китая на Дальнем Востоке во второй половине XIX — начале XX веков // Известия Восточного института. — 2013. — № 2 (22). — С. 9</ref> == Мәдәният һәм дин == Манҗурларда шаманизм һәм ата-бабаларга табыну булган; [[Шаманлык|шаманлык]] кодификацияләнгән һәм күп очракта үзенең табигатен үзгәрткән, сарай дине булып киткән. Тибет буддачылыгы шулай ук күп яктан империя территориясендә үз урынын торгызган, бу Монголиядә аеруча сизелгән; конфуцианлык дәүләт төзелешенең мөһим коралы булып калган, күп очракта конфуцианлыкның схоластик һәм формаль ягы көчәйтелгән. Хәзерге манҗурлар авыл төбәкләрендә шаман традицияләрен саклыйлар, монголлар белән элемтәдә яшәүчеләре Тибет буддачылыгына бирелгәннәр.<ref>Маньчжуры: умелые наездники и стрелки // Китай. — 2020. — № 3. — С. 70—71. — ISSN 1005-5010.</ref>Li L. Mystical Numbers and Manchu Traditional Music: A Consideration of the Relationship between Shamanic Thought and Musical Ideas // British Journal of Ethnomusicology , Vol. 2 (1993), p. 99 == Тел == {{Төп мәкалә|Манҗур теле}} [[Файл:An Activity of Manchu Language by the Government and students in Changchun.jpg|thumb|240px|right|Студентлар Чаньчунда манҗур теленә багышланган чарада ]]]] Манҗур теле [[Тунгус-маньчжур телләре|тунгус-манҗур телләр гаиләсенә]] керә һәм манҗур язуы ярдәмендә языла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Кычанов Е. И. История, приграничных с Китаем древних и средневековых государств (от гуннов до маньчжуров). — 2-е изд., испр. и доп. — СПб. : Петербургское лингвистическое общество. — 364 с. — (Nomadica). ISBN 978-5-4318-0005-4 * Li L. Британский журнал этномузыковедения = British Journal of Ethnomusicology. — 1993. — С. 99. — 115 с. * Norman J. Журнал Американского восточного общества = Journal of the American Oriental Society. — 2003. — С. 483. — 491 с. * Williams F. W. Журнал о развитии рас = The Journal of Race Development. — 1913. — С. 152. — 167 с. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Манҗурлар]] [[Төркем:Тунгус-манҗур халыклары|М]] [[Төркем:Әлифба буенча халыклар]] 22h97e5k7pwr53jynxdyldx8cp23hvz 4447360 4447359 2025-06-19T18:16:36Z Il Nur 6874 /* Тел */ 4447360 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Манҗурлар''' ('''маньчжурлар''', [[манҗур теле|манҗ.]]: [[Файл:Manjui gisun.svg|20px]]<!--{{MongolUnicode|ᠮᠠᠨᠵᡠ}}--> манҗу; {{Кытайча|滿族|满族|Mǎnzú}}; {{lang-mn|Манж}}) — тунгус-манҗур халкы, [[Манҗурия]]нең төп халкы (хәзерге вакытта — Төньяк-Көнчыгыш Кытай). Саннары — 10,682 млн, шуларның 5,39 млн — [[Ляонин]] провинциясендә, 2,12 млн — [[Хэбэй]], 1,04 млн — [[Хейлуңҗаң|Хэйлунцзян]], 990 мең — [[Цзилинь]] провинциясендә һәм 500 меңе [[Эчке Монголия]]дә яши.<ref name=autogenerated1>Ставров И. В. Тенденции демографического развития неханьских национальностей Северо-Восточного Китая (начало XXI века) // Вестник Дальневосточного отделения Российской академии наук. — 2013. — № 4 (170). — С. 148</ref> Кечкенә санлы төркемнәре Монголиядә, КХДРда, Амур өлкәсендә бар. Хәзерге вакытта [[кытай теле]]ндә сөйләшәләр. Б. э. XVII гасырыннан башлап алар шактый кытайлашкан, аларның зур булмаган өлеше генә манҗур телен саклап калган, тагын да кечерәге — манҗур язуын саклый алган. == Атамалары == Манҗурларның ата-бабалары тарихта чжурчжэнь исеме белән билгеле. Чжурчжэнь, дөресрәге, нюйчжэнь исемен манҗур кабиләләренә кытайлар биргәннәр. Нюйчжэнь сүзе-манҗур телендәге «алтын» сүзенең кытайча транскрипциясе. Манҗур этнонимы манҗоу кабиләсе исеменнән килеп чыккан. Манҗур чжурчжэнь кабиләләренә яңа исемне Хуантайцзи (Абахай) императоры биргән. Ул 1635 елда «манҗоу, хада, ула, еэ һәм хойха кабиләләре Бердәм дәүләт — Манҗоу дип саналырга тиеш, һәм надан кешеләр аларны чжушеннар дип атыйлар, ләкин чжушень атамасы чаоморгень сибо токымнарына гына кагыла» дигән указ чыгара. Шулай итеп, чжурчжэнь сүзе экзоэтноним булып тора, ә "манҗур " сүзе — манҗурлар мохитендә барлыкка килгән үзатама.<ref>Евгений Иванович Кычанов. История приграничных с Китаем древних и средневековых государств: от гуннов до маньчжуров. — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 360 с. — ISBN 978-5-4318-0005-4.</ref> == Тарих == [[Файл:Manchuguard.jpg|200px|thumb|right|Милли кием кигән манҗур]] Моннан 600 ел элек Көнчыгыш Манҗуриядә күп санлы тунгус-манҗур кабиләләре яши башлаган, аларның бер өлеше XII гасырда ук, 1234 елда монголлар тарафыннан юк ителгән Чжурчжэнь империясен — Цзиньны оештырган. Дүрт гасыр элек бу халыклар, Төньяк Кытайны яулап алып, яңадан куәтле дәүләт төзегәннәр. Яңа династия Да Цзинь (Да Цин) — «Бөек алтын», яки Хоу Цзинь — «соңгы Алтын» исемен ала, чөнки Беренче, яки Алдагы дип, 1115—1234 еллардагы чжурчжэнь династиясе санала.<ref>Norman J. The Manchus and Their Language // Journal of the American Oriental Society , Vol. 123, No. 3 (Jul. — Sep., 2003), p. 483</ref> 1616 елда XVI гасыр ахыры — XVII гасыр башында аларның таркау кабиләләрен берләштергән Чжурчжэнь Хакиме Нурхаци рәсми указ белән үз халкына яңа исем — манҗурлар дип исем куша һәм Чжурчжэнь дәүләтенең яңадан торгызылуын игълан итә (тарихта «соңгы Цзинь» буларак билгеле була), ә үзен хан дип игълан итә. 1621 елда Мукден, Ляоян һәм башка җитмеш шәһәр яулап алына, һәм манҗурлар беренче тапкыр шул вакыттан бирле чит ил кешеләре Манҗурия исемен биргән тулы бер территориядә контроль урнаштыралар. 1644 елда Кытайны буйсындырганнан соң төзелгән Цин империясендә манҗурлар өстенлекле урын алып торалар, армия һәм дәүләт идарәсе структурасының нигезен тәшкил итәләр. Этник кытайлар империядә югары вазифаларны XIX гасырның икенче яртысыннан гына били башлыйлар. Империя гаскәрләренең зур өлешен тәшкил иткән өстенлекле төркем буларак, манҗурлар Кытай территориясендә киң таралып урнашканнар, эре шәһәрләрдә милли кварталлар барлыкка китергәннәр. 1911 елда Цин империясе җимерелгәч, аларның күбесендә күп кеше корбаннары булган манҗурларга каршы погромнар була.<ref>Williams F. W. The Manchu Conquest of China // The Journal of Race Development , Vol. 4, No. 2 (Oct., 1913), p. 156.</ref> Икенче бөтендөнья сугышы елларында японнар Төньяк-Көнчыгыш Кытайда 1911 елда әле бала чагында ук бәреп төшерелгән манҗур императоры [[Пу И]] җитәкчелегендә [[Манҗоу-го]] манҗур дәүләтен төзиләр. КХРда Манҗурия Ляонин, Хэбэй, Хэйлунцзян һәм Цзилинь провинцияләренә бүленә. Манҗурия территориясенең бер өлеше Эчке Монголия составына кертелә. 1953 елгы халык санын алу барышында 2,5 миллион кеше үзләрен манҗурлар дип таный. 1970 елда манҗурларның саны 3 млн кеше дип бәяләнгән. 1982 һәм 1990 еллар арасында манҗурларның рәсми саны 4 299 159 дан 9 821 180 гә кадәр ике тапкырга арткан, бу аларны Кытайның иң тиз үсә торган этник азчылыгы итә. Әмма асылда бу үсеш табигый үсеш аркасында килеп чыкмаган, моның урынына элек ханьцлар буларак теркәлгән кешеләр аларны рәсми рәвештә манҗур буларак яңадан классификацияләүне сораганнар, алар элек тә чынлыкта кем булган. 2000—2010 елларда КХРда манҗурлар саны 10682,26 мең кешедән 10387,95 меңгә кадәр кимегән. == Россиядә манҗурлар == Россия империясенә 1858 елгы Айгун килешүе буенча Амур елгасының сул ярында Зея елгасыннан Хормолдзин авылына кадәр манҗурлар яшәгән территорияләр керә. Килешү аларга «аларның элеккеге яшәү урыннарында мәңге» яшәү хокукын һәм факттагы экстерриториальлекне гарантияли, чөнки манҗурлар Цин Хөкүмәте юрисдикциясе астында кала. Зея һәм Амур елгаларында руслар беренче тапкыр күренгәндә (1643—1644 елларда Поярков экспедициясе) манҗурлар бу елга ярларында булмый. Алар кытайлылар кебек үк 500—600 км көньяктарак та булмаган, чөнки Цин Хөкүмәте этник кытайларга Манҗуриягә үтеп керүне тыйган.<ref>Позняк Т. З. Российская иммиграционная политика в отношении выходцев из Китая на Дальнем Востоке во второй половине XIX — начале XX веков // Известия Восточного института. — 2013. — № 2 (22). — С. 9</ref> == Мәдәният һәм дин == Манҗурларда шаманизм һәм ата-бабаларга табыну булган; [[Шаманлык|шаманлык]] кодификацияләнгән һәм күп очракта үзенең табигатен үзгәрткән, сарай дине булып киткән. Тибет буддачылыгы шулай ук күп яктан империя территориясендә үз урынын торгызган, бу Монголиядә аеруча сизелгән; конфуцианлык дәүләт төзелешенең мөһим коралы булып калган, күп очракта конфуцианлыкның схоластик һәм формаль ягы көчәйтелгән. Хәзерге манҗурлар авыл төбәкләрендә шаман традицияләрен саклыйлар, монголлар белән элемтәдә яшәүчеләре Тибет буддачылыгына бирелгәннәр.<ref>Маньчжуры: умелые наездники и стрелки // Китай. — 2020. — № 3. — С. 70—71. — ISSN 1005-5010.</ref>Li L. Mystical Numbers and Manchu Traditional Music: A Consideration of the Relationship between Shamanic Thought and Musical Ideas // British Journal of Ethnomusicology , Vol. 2 (1993), p. 99 == Тел == {{Төп мәкалә|Манҗур теле}} [[Файл:An Activity of Manchu Language by the Government and students in Changchun.jpg|thumb|240px|right|Студентлар Чаньчунда манҗур теленә багышланган чарада ]] Манҗур теле [[Тунгус-маньчжур телләре|тунгус-манҗур телләр гаиләсенә]] керә һәм манҗур язуы ярдәмендә языла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Кычанов Е. И. История, приграничных с Китаем древних и средневековых государств (от гуннов до маньчжуров). — 2-е изд., испр. и доп. — СПб. : Петербургское лингвистическое общество. — 364 с. — (Nomadica). ISBN 978-5-4318-0005-4 * Li L. Британский журнал этномузыковедения = British Journal of Ethnomusicology. — 1993. — С. 99. — 115 с. * Norman J. Журнал Американского восточного общества = Journal of the American Oriental Society. — 2003. — С. 483. — 491 с. * Williams F. W. Журнал о развитии рас = The Journal of Race Development. — 1913. — С. 152. — 167 с. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Манҗурлар]] [[Төркем:Тунгус-манҗур халыклары|М]] [[Төркем:Әлифба буенча халыклар]] lzsmj3pihh5in97iri8cw0zfl0ad3nb 4447361 4447360 2025-06-19T18:16:58Z Il Nur 6874 /* Тарих */ 4447361 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Манҗурлар''' ('''маньчжурлар''', [[манҗур теле|манҗ.]]: [[Файл:Manjui gisun.svg|20px]]<!--{{MongolUnicode|ᠮᠠᠨᠵᡠ}}--> манҗу; {{Кытайча|滿族|满族|Mǎnzú}}; {{lang-mn|Манж}}) — тунгус-манҗур халкы, [[Манҗурия]]нең төп халкы (хәзерге вакытта — Төньяк-Көнчыгыш Кытай). Саннары — 10,682 млн, шуларның 5,39 млн — [[Ляонин]] провинциясендә, 2,12 млн — [[Хэбэй]], 1,04 млн — [[Хейлуңҗаң|Хэйлунцзян]], 990 мең — [[Цзилинь]] провинциясендә һәм 500 меңе [[Эчке Монголия]]дә яши.<ref name=autogenerated1>Ставров И. В. Тенденции демографического развития неханьских национальностей Северо-Восточного Китая (начало XXI века) // Вестник Дальневосточного отделения Российской академии наук. — 2013. — № 4 (170). — С. 148</ref> Кечкенә санлы төркемнәре Монголиядә, КХДРда, Амур өлкәсендә бар. Хәзерге вакытта [[кытай теле]]ндә сөйләшәләр. Б. э. XVII гасырыннан башлап алар шактый кытайлашкан, аларның зур булмаган өлеше генә манҗур телен саклап калган, тагын да кечерәге — манҗур язуын саклый алган. == Атамалары == Манҗурларның ата-бабалары тарихта чжурчжэнь исеме белән билгеле. Чжурчжэнь, дөресрәге, нюйчжэнь исемен манҗур кабиләләренә кытайлар биргәннәр. Нюйчжэнь сүзе-манҗур телендәге «алтын» сүзенең кытайча транскрипциясе. Манҗур этнонимы манҗоу кабиләсе исеменнән килеп чыккан. Манҗур чжурчжэнь кабиләләренә яңа исемне Хуантайцзи (Абахай) императоры биргән. Ул 1635 елда «манҗоу, хада, ула, еэ һәм хойха кабиләләре Бердәм дәүләт — Манҗоу дип саналырга тиеш, һәм надан кешеләр аларны чжушеннар дип атыйлар, ләкин чжушень атамасы чаоморгень сибо токымнарына гына кагыла» дигән указ чыгара. Шулай итеп, чжурчжэнь сүзе экзоэтноним булып тора, ә "манҗур " сүзе — манҗурлар мохитендә барлыкка килгән үзатама.<ref>Евгений Иванович Кычанов. История приграничных с Китаем древних и средневековых государств: от гуннов до маньчжуров. — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 360 с. — ISBN 978-5-4318-0005-4.</ref> == Тарих == [[Файл:Manchuguard.jpg|200px|thumb|right|Милли кием кигән манҗур]] Моннан 600 ел элек Көнчыгыш Манҗуриядә күп санлы тунгус-манҗур кабиләләре яши башлаган, аларның бер өлеше XII гасырда ук, 1234 елда монголлар тарафыннан юк ителгән Чжурчжэнь империясен — Цзиньны оештырган. Дүрт гасыр элек бу халыклар, Төньяк Кытайны яулап алып, яңадан куәтле дәүләт төзегәннәр. Яңа династия Да Цзинь (Да Цин) — «Бөек алтын», яки Хоу Цзинь — «соңгы Алтын» исемен ала, чөнки Беренче, яки Алдагы дип, 1115—1234 еллардагы чжурчжэнь династиясе санала.<ref>Norman J. The Manchus and Their Language // Journal of the American Oriental Society , Vol. 123, No. 3 (Jul. — Sep., 2003), p. 483</ref> 1616 елда XVI гасыр ахыры — XVII гасыр башында аларның таркау кабиләләрен берләштергән Чжурчжэнь Хакиме Нурхаци рәсми указ белән үз халкына яңа исем — манҗурлар дип исем куша һәм Чжурчжэнь дәүләтенең яңадан торгызылуын игълан итә (тарихта «соңгы Цзинь» буларак билгеле була), ә үзен хан дип игълан итә. 1621 елда Мукден, Ляоян һәм башка җитмеш шәһәр яулап алына, һәм манҗурлар беренче тапкыр шул вакыттан бирле чит ил кешеләре Манҗурия исемен биргән тулы бер территориядә контроль урнаштыралар. 1644 елда Кытайны буйсындырганнан соң төзелгән Цин империясендә манҗурлар өстенлекле урын алып торалар, армия һәм дәүләт идарәсе структурасының нигезен тәшкил итәләр. Этник кытайлар империядә югары вазифаларны XIX гасырның икенче яртысыннан гына били башлыйлар. Империя гаскәрләренең зур өлешен тәшкил иткән өстенлекле төркем буларак, манҗурлар Кытай территориясендә киң таралып урнашканнар, эре шәһәрләрдә милли кварталлар барлыкка китергәннәр. 1911 елда Цин империясе җимерелгәч, аларның күбесендә күп кеше корбаннары булган манҗурларга каршы погромнар була.<ref>Williams F. W. The Manchu Conquest of China // The Journal of Race Development , Vol. 4, No. 2 (Oct., 1913), p. 156.</ref> Икенче бөтендөнья сугышы елларында японнар Төньяк-Көнчыгыш Кытайда 1911 елда әле бала чагында ук бәреп төшерелгән манҗур императоры [[Пу И]] җитәкчелегендә [[Манҗоу-Го]] манҗур дәүләтен төзиләр. КХРда Манҗурия Ляонин, Хэбэй, Хэйлунцзян һәм Цзилинь провинцияләренә бүленә. Манҗурия территориясенең бер өлеше Эчке Монголия составына кертелә. 1953 елгы халык санын алу барышында 2,5 миллион кеше үзләрен манҗурлар дип таный. 1970 елда манҗурларның саны 3 млн кеше дип бәяләнгән. 1982 һәм 1990 еллар арасында манҗурларның рәсми саны 4 299 159 дан 9 821 180 гә кадәр ике тапкырга арткан, бу аларны Кытайның иң тиз үсә торган этник азчылыгы итә. Әмма асылда бу үсеш табигый үсеш аркасында килеп чыкмаган, моның урынына элек ханьцлар буларак теркәлгән кешеләр аларны рәсми рәвештә манҗур буларак яңадан классификацияләүне сораганнар, алар элек тә чынлыкта кем булган. 2000—2010 елларда КХРда манҗурлар саны 10682,26 мең кешедән 10387,95 меңгә кадәр кимегән. == Россиядә манҗурлар == Россия империясенә 1858 елгы Айгун килешүе буенча Амур елгасының сул ярында Зея елгасыннан Хормолдзин авылына кадәр манҗурлар яшәгән территорияләр керә. Килешү аларга «аларның элеккеге яшәү урыннарында мәңге» яшәү хокукын һәм факттагы экстерриториальлекне гарантияли, чөнки манҗурлар Цин Хөкүмәте юрисдикциясе астында кала. Зея һәм Амур елгаларында руслар беренче тапкыр күренгәндә (1643—1644 елларда Поярков экспедициясе) манҗурлар бу елга ярларында булмый. Алар кытайлылар кебек үк 500—600 км көньяктарак та булмаган, чөнки Цин Хөкүмәте этник кытайларга Манҗуриягә үтеп керүне тыйган.<ref>Позняк Т. З. Российская иммиграционная политика в отношении выходцев из Китая на Дальнем Востоке во второй половине XIX — начале XX веков // Известия Восточного института. — 2013. — № 2 (22). — С. 9</ref> == Мәдәният һәм дин == Манҗурларда шаманизм һәм ата-бабаларга табыну булган; [[Шаманлык|шаманлык]] кодификацияләнгән һәм күп очракта үзенең табигатен үзгәрткән, сарай дине булып киткән. Тибет буддачылыгы шулай ук күп яктан империя территориясендә үз урынын торгызган, бу Монголиядә аеруча сизелгән; конфуцианлык дәүләт төзелешенең мөһим коралы булып калган, күп очракта конфуцианлыкның схоластик һәм формаль ягы көчәйтелгән. Хәзерге манҗурлар авыл төбәкләрендә шаман традицияләрен саклыйлар, монголлар белән элемтәдә яшәүчеләре Тибет буддачылыгына бирелгәннәр.<ref>Маньчжуры: умелые наездники и стрелки // Китай. — 2020. — № 3. — С. 70—71. — ISSN 1005-5010.</ref>Li L. Mystical Numbers and Manchu Traditional Music: A Consideration of the Relationship between Shamanic Thought and Musical Ideas // British Journal of Ethnomusicology , Vol. 2 (1993), p. 99 == Тел == {{Төп мәкалә|Манҗур теле}} [[Файл:An Activity of Manchu Language by the Government and students in Changchun.jpg|thumb|240px|right|Студентлар Чаньчунда манҗур теленә багышланган чарада ]] Манҗур теле [[Тунгус-маньчжур телләре|тунгус-манҗур телләр гаиләсенә]] керә һәм манҗур язуы ярдәмендә языла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Кычанов Е. И. История, приграничных с Китаем древних и средневековых государств (от гуннов до маньчжуров). — 2-е изд., испр. и доп. — СПб. : Петербургское лингвистическое общество. — 364 с. — (Nomadica). ISBN 978-5-4318-0005-4 * Li L. Британский журнал этномузыковедения = British Journal of Ethnomusicology. — 1993. — С. 99. — 115 с. * Norman J. Журнал Американского восточного общества = Journal of the American Oriental Society. — 2003. — С. 483. — 491 с. * Williams F. W. Журнал о развитии рас = The Journal of Race Development. — 1913. — С. 152. — 167 с. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Манҗурлар]] [[Төркем:Тунгус-манҗур халыклары|М]] [[Төркем:Әлифба буенча халыклар]] t77u0s93flabu90tewrzcxi3hlr8yfq 4447363 4447361 2025-06-19T18:21:04Z Il Nur 6874 /* Атамалары */ 4447363 wikitext text/x-wiki {{УК}} '''Манҗурлар''' ('''маньчжурлар''', [[манҗур теле|манҗ.]]: [[Файл:Manjui gisun.svg|20px]]<!--{{MongolUnicode|ᠮᠠᠨᠵᡠ}}--> манҗу; {{Кытайча|滿族|满族|Mǎnzú}}; {{lang-mn|Манж}}) — тунгус-манҗур халкы, [[Манҗурия]]нең төп халкы (хәзерге вакытта — Төньяк-Көнчыгыш Кытай). Саннары — 10,682 млн, шуларның 5,39 млн — [[Ляонин]] провинциясендә, 2,12 млн — [[Хэбэй]], 1,04 млн — [[Хейлуңҗаң|Хэйлунцзян]], 990 мең — [[Цзилинь]] провинциясендә һәм 500 меңе [[Эчке Монголия]]дә яши.<ref name=autogenerated1>Ставров И. В. Тенденции демографического развития неханьских национальностей Северо-Восточного Китая (начало XXI века) // Вестник Дальневосточного отделения Российской академии наук. — 2013. — № 4 (170). — С. 148</ref> Кечкенә санлы төркемнәре Монголиядә, КХДРда, Амур өлкәсендә бар. Хәзерге вакытта [[кытай теле]]ндә сөйләшәләр. Б. э. XVII гасырыннан башлап алар шактый кытайлашкан, аларның зур булмаган өлеше генә манҗур телен саклап калган, тагын да кечерәге — манҗур язуын саклый алган. == Атамалары == Манҗурларның ата-бабалары тарихта чжурчжэнь исеме белән билгеле. Чжурчжэнь, дөресрәге, нюйчжэнь исемен манҗур кабиләләренә кытайлар биргәннәр. Нюйчжэнь сүзе-манҗур телендәге «алтын» сүзенең кытайча транскрипциясе. Манҗур этнонимы манҗоу кабиләсе исеменнән килеп чыккан. Манҗур чжурчжэнь кабиләләренә яңа исемне Хуантайцзи (Абахай) императоры биргән. Ул 1635 елда «манҗоу, хада, ула, еэ һәм хойха кабиләләре Бердәм дәүләт — Манҗоу дип саналырга тиеш, һәм надан кешеләр аларны чжушеннар дип атыйлар, ләкин чжушень атамасы чаоморгень сибо токымнарына гына кагыла» дигән указ чыгара. Шулай итеп, чжурчжэнь сүзе экзоэтноним булып тора, ә «манҗур» сүзе — манҗурлар мохитендә барлыкка килгән үзатама.<ref>Евгений Иванович Кычанов. История приграничных с Китаем древних и средневековых государств: от гуннов до маньчжуров. — Петербургское лингвистическое общество, 2010. — 360 с. — ISBN 978-5-4318-0005-4.</ref> == Тарих == [[Файл:Manchuguard.jpg|200px|thumb|right|Милли кием кигән манҗур]] Моннан 600 ел элек Көнчыгыш Манҗуриядә күп санлы тунгус-манҗур кабиләләре яши башлаган, аларның бер өлеше XII гасырда ук, 1234 елда монголлар тарафыннан юк ителгән Чжурчжэнь империясен — Цзиньны оештырган. Дүрт гасыр элек бу халыклар, Төньяк Кытайны яулап алып, яңадан куәтле дәүләт төзегәннәр. Яңа династия Да Цзинь (Да Цин) — «Бөек алтын», яки Хоу Цзинь — «соңгы Алтын» исемен ала, чөнки Беренче, яки Алдагы дип, 1115—1234 еллардагы чжурчжэнь династиясе санала.<ref>Norman J. The Manchus and Their Language // Journal of the American Oriental Society , Vol. 123, No. 3 (Jul. — Sep., 2003), p. 483</ref> 1616 елда XVI гасыр ахыры — XVII гасыр башында аларның таркау кабиләләрен берләштергән Чжурчжэнь Хакиме Нурхаци рәсми указ белән үз халкына яңа исем — манҗурлар дип исем куша һәм Чжурчжэнь дәүләтенең яңадан торгызылуын игълан итә (тарихта «соңгы Цзинь» буларак билгеле була), ә үзен хан дип игълан итә. 1621 елда Мукден, Ляоян һәм башка җитмеш шәһәр яулап алына, һәм манҗурлар беренче тапкыр шул вакыттан бирле чит ил кешеләре Манҗурия исемен биргән тулы бер территориядә контроль урнаштыралар. 1644 елда Кытайны буйсындырганнан соң төзелгән Цин империясендә манҗурлар өстенлекле урын алып торалар, армия һәм дәүләт идарәсе структурасының нигезен тәшкил итәләр. Этник кытайлар империядә югары вазифаларны XIX гасырның икенче яртысыннан гына били башлыйлар. Империя гаскәрләренең зур өлешен тәшкил иткән өстенлекле төркем буларак, манҗурлар Кытай территориясендә киң таралып урнашканнар, эре шәһәрләрдә милли кварталлар барлыкка китергәннәр. 1911 елда Цин империясе җимерелгәч, аларның күбесендә күп кеше корбаннары булган манҗурларга каршы погромнар була.<ref>Williams F. W. The Manchu Conquest of China // The Journal of Race Development , Vol. 4, No. 2 (Oct., 1913), p. 156.</ref> Икенче бөтендөнья сугышы елларында японнар Төньяк-Көнчыгыш Кытайда 1911 елда әле бала чагында ук бәреп төшерелгән манҗур императоры [[Пу И]] җитәкчелегендә [[Манҗоу-Го]] манҗур дәүләтен төзиләр. КХРда Манҗурия Ляонин, Хэбэй, Хэйлунцзян һәм Цзилинь провинцияләренә бүленә. Манҗурия территориясенең бер өлеше Эчке Монголия составына кертелә. 1953 елгы халык санын алу барышында 2,5 миллион кеше үзләрен манҗурлар дип таный. 1970 елда манҗурларның саны 3 млн кеше дип бәяләнгән. 1982 һәм 1990 еллар арасында манҗурларның рәсми саны 4 299 159 дан 9 821 180 гә кадәр ике тапкырга арткан, бу аларны Кытайның иң тиз үсә торган этник азчылыгы итә. Әмма асылда бу үсеш табигый үсеш аркасында килеп чыкмаган, моның урынына элек ханьцлар буларак теркәлгән кешеләр аларны рәсми рәвештә манҗур буларак яңадан классификацияләүне сораганнар, алар элек тә чынлыкта кем булган. 2000—2010 елларда КХРда манҗурлар саны 10682,26 мең кешедән 10387,95 меңгә кадәр кимегән. == Россиядә манҗурлар == Россия империясенә 1858 елгы Айгун килешүе буенча Амур елгасының сул ярында Зея елгасыннан Хормолдзин авылына кадәр манҗурлар яшәгән территорияләр керә. Килешү аларга «аларның элеккеге яшәү урыннарында мәңге» яшәү хокукын һәм факттагы экстерриториальлекне гарантияли, чөнки манҗурлар Цин Хөкүмәте юрисдикциясе астында кала. Зея һәм Амур елгаларында руслар беренче тапкыр күренгәндә (1643—1644 елларда Поярков экспедициясе) манҗурлар бу елга ярларында булмый. Алар кытайлылар кебек үк 500—600 км көньяктарак та булмаган, чөнки Цин Хөкүмәте этник кытайларга Манҗуриягә үтеп керүне тыйган.<ref>Позняк Т. З. Российская иммиграционная политика в отношении выходцев из Китая на Дальнем Востоке во второй половине XIX — начале XX веков // Известия Восточного института. — 2013. — № 2 (22). — С. 9</ref> == Мәдәният һәм дин == Манҗурларда шаманизм һәм ата-бабаларга табыну булган; [[Шаманлык|шаманлык]] кодификацияләнгән һәм күп очракта үзенең табигатен үзгәрткән, сарай дине булып киткән. Тибет буддачылыгы шулай ук күп яктан империя территориясендә үз урынын торгызган, бу Монголиядә аеруча сизелгән; конфуцианлык дәүләт төзелешенең мөһим коралы булып калган, күп очракта конфуцианлыкның схоластик һәм формаль ягы көчәйтелгән. Хәзерге манҗурлар авыл төбәкләрендә шаман традицияләрен саклыйлар, монголлар белән элемтәдә яшәүчеләре Тибет буддачылыгына бирелгәннәр.<ref>Маньчжуры: умелые наездники и стрелки // Китай. — 2020. — № 3. — С. 70—71. — ISSN 1005-5010.</ref>Li L. Mystical Numbers and Manchu Traditional Music: A Consideration of the Relationship between Shamanic Thought and Musical Ideas // British Journal of Ethnomusicology , Vol. 2 (1993), p. 99 == Тел == {{Төп мәкалә|Манҗур теле}} [[Файл:An Activity of Manchu Language by the Government and students in Changchun.jpg|thumb|240px|right|Студентлар Чаньчунда манҗур теленә багышланган чарада ]] Манҗур теле [[Тунгус-маньчжур телләре|тунгус-манҗур телләр гаиләсенә]] керә һәм манҗур язуы ярдәмендә языла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Кычанов Е. И. История, приграничных с Китаем древних и средневековых государств (от гуннов до маньчжуров). — 2-е изд., испр. и доп. — СПб. : Петербургское лингвистическое общество. — 364 с. — (Nomadica). ISBN 978-5-4318-0005-4 * Li L. Британский журнал этномузыковедения = British Journal of Ethnomusicology. — 1993. — С. 99. — 115 с. * Norman J. Журнал Американского восточного общества = Journal of the American Oriental Society. — 2003. — С. 483. — 491 с. * Williams F. W. Журнал о развитии рас = The Journal of Race Development. — 1913. — С. 152. — 167 с. == Сылтамалар == {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Манҗурлар]] [[Төркем:Тунгус-манҗур халыклары|М]] [[Төркем:Әлифба буенча халыклар]] ccnsjecjzb7fo975ze1vd4wuzv08711 Бәхәс:Манҗурлар 1 863603 4447362 2025-06-19T18:17:25Z Il Nur 6874 Яңа бит: «{{ТИМ|ru|Маньчжуры}}» 4447362 wikitext text/x-wiki {{ТИМ|ru|Маньчжуры}} 8mvbtb8bj1qd5rjo9m4jzhnmwm3o9t5 Сара Садыйкова һәйкәле (Казан) 0 863604 4447380 2025-06-19T19:29:17Z Әмир 15082 яңа бит ясау 4447380 wikitext text/x-wiki {{Һәйкәл |Татар исеме = Сара Садыйкова һәйкәле |Рәсем = |Рәсем язуы = |Ил = {{байрак|Россия}}<br/>{{байраклаштыру|Татарстан}} |Урын = [[Казан]], [[Иске бистә (Казан)|Казанның Иске татар бистәсе]], [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чат |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Сынчы= [[Рим Акчурин]] |Төзелешне башлау датасы = |Төзелешне тәмамлау датасы = |Материал = |Commons = }} {{Көтелгән вакыйгалар}} '''Сара Садыйкова һәйкәле''' ({{lang-ru|Памятник Сары Садыковой в Казани}}) [[Иске бистә (Казан)|Казанның Иске татар бистәсендә]], [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чатта куелачак һәйкәл. [[Рада Нигъмәтуллина]] идеясе нигез итеп алынган проект буенча [[Рим Акчурин]] башкара. == Тарих == [[Файл:Sara Sadíqova Mäskäw konservatoriäsendä uqığan çaqta 1924.jpg|200px|thumb|right|Сара Садыйкова – [[Мәскәү консерваториясе]] студенты. 1924]] Мәшһүр татар композиторы, җырчы һәм актриса [[Сара Садыйкова]]га (1906―1986) һәйкәл кую турындагы карар [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты]] тарафыннан 1997 елның 13 мартында ук кабул ителгән. Мәсьәләне хәл итү [[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы|ТР Мәдәният министрлыгына]] һәм [[Казан]] шәһәре администрациясенә йөкләнгән булган. 2004 елда Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының әлеге ансамбль [[Юнысовлар мәйданы|Юнысов мәйданында]] урнашырга тиеш дигән карары кабул ителгән. 2007 елда Татарстанның халык скульпторы, Татарстанның һәм Россия Федерациясенең атказанган сәнгать эшлеклесе, Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты [[Рада Нигъмәтуллина]] проекты буенча скульптура ансамбле ясалган (кызлары Россия һәм Татарстан Рәссамнар берлеге әгъзалары, 2007 ел өчен Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреатлары <ref>[https://zvezdapovolzhya.ru/obshestvo/roza-09-04-2013.html Роза.] Звезда Поволжья</ref> Марина һәм Изабелла монументның автордашлары булган)<ref>''Татьяна Мамаева, Владимир Казанцев''. [https://www.business-gazeta.ru/article/100042 Сара Садыкова потеряла лицо.] Бизнес-Онлайн, 21.03.2014</ref>. 2020 елда һәйкәлне [[Кәрим Тинчурин паркы|Тинчурин скверында]] урнаштыру турында сүз барган<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/v-kazani-poyavitsya-skver-i-pamyatnik-posvyaschennyy-kompozitoru-sare-sadykovoy В Казани появится сквер и памятник, посвященный композитору Саре Садыковой.] [[Татар-информ]], 13.07.2020</ref>. 2025 елда Казан шәһәре хакимияте композиторга һәйкәл Казанның [[Иске бистә (Казан)|Иске татар бистәсендә]], Татарстан һәм Тукай урамнары кисешкән чатта куелачак дигән нәтиҗәгә килгән. Шәһәр мэры [[Илсур Метшин]] Сара Садыйкованың кызы [[Әлфия Айдарская]] белән очрашкан. Алар әлеге һәйкәл проекты турында ныклап сөйләшкәннәр. Скульптор [[Рим Акчурин]] һәйкәле проекты (Рада Нигъмәтуллина эшен исәпкә алып формалаштырылган)<ref>[https://news.rambler.ru/community/47552141-kakim-budet-pamyatnik-sare-sadykovoy-na-novom-meste-po-versii-rima-akchurina/ Каким будет памятник Саре Садыковой на новом месте по версии Рима Акчурина.] Рамблер/новости, 11.11.2021</ref> монументаль сәнгать буенча комиссия тарафыннан расланган, ТР ГИСУда берничә тапкыр экспертиза узган. Һәйкәл өчен урын ([[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чат) композиторның бөтен гомере [[Иске бистә (Казан)|Иске татар бистәсе]] белән бәйле булганга сайланган: ул [[Париж Коммунасы урамы (Казан)|Париж Коммунасы]] урамында туган, [[Камал театры]]нда эшләгән, озак вакыт [[Кәрим Тинчурин урамы (Казан)|Тинчурин]] урамында яшәгән. Һәйкәл композиторның тууына 120 ел тулуга ачылыр дип көтелә. {{цитата|автор=[[Әлфия Айдарская]]|Япония башкаласы Токио үзәгендә беренче япон операсы «Чио-Чио-сан»ны беренче башкаручыга һәйкәл куелган. Татар башкаласы Казанда беренче татар операсы «Сания»не беренче башкаручыга һәйкәл кую гадел һәм лаеклы дип уйлыйм. Ә төп һәйкәлне – халык яраткан җырларны – Сара Садыйкова инде төзегән <ref>[[Әлфия Айдарская|Альфия Айдарская]]. [https://kazan-journal.ru/news/chelovek-v-iskusstve/pesnya-v-dar-lyudyam Песня в дар людям.] [[Казань (журнал)| «Казань»]],21.02.2021</ref>}} == Тасвирлама == {{External media |рәсем1=[https://dzen.ru/a/aEhN72OmEkUkuXXD?ysclid=mc3qq6fm8m119181755 Һәйкәл эскизы].}} Һәйкәл танылган скульптор [[Рада Нигъмәтуллина]] идеясе нигез итеп алынган элеккеге проект буенча эшләнә һәм бу эшне скульптор [[Рим Акчурин]] башкара. Эскизда һәйкәл 3 метр биеклектә, композитор татар милли киеменнән рояль артында утыра. Һәйкәл урнашачак сквер тәртипкә китерелә, ял итү зонасына әверелә, утыргычлар куела, агач-куаклар һәм чәчәкләр утыртыла, фонтан ясалачак дип планлаштырыла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == ;Мәкаләләр * Һәйкәл булачак! [[Татарстан яшьләре]], 11.06.2025, № 23 (12702). – Б.5. * Ишетми калмагыз. [[Ватаным Татарстан]], 11.06.2025, № 64 (29374). – Б.1. == Сылтамалар == * [https://tatar-inform.tatar/news/kazanda-iske-tatar-bistasenda-tatar-kompozitory-sara-sadyikovaga-haikal-kuelacak-5906034 Казанда Иске Татар бистәсендә татар композиторы Сара Садыйковага һәйкәл куелачак.] [[Татар-информ]], 11.06.2025 * [http://sarasadykova.su/ Сара Садыйковага багышланган сайт] * ''Нурия Фатхуллина, Ева Малиновская''. [https://www.business-gazeta.ru/article/674767?ysclid=mc3qglsk6n313301733 «Тема давно витает»: дождется ли 100-летняя дочь Сары Садыковой памятника матери в Казани?] Бизнес-Онлайн, 10.06.2025 {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Әлифба буенча һәйкәлләр]] [[Төркем:Сара Садыйкова]] [[Төркем:Казан һәйкәлләре]] 2w3lnc8uicsbxjndojnpynxahiojlt1 4447381 4447380 2025-06-19T19:30:23Z Әмир 15082 4447381 wikitext text/x-wiki {{Һәйкәл |Татар исеме = Сара Садыйкова һәйкәле |Рәсем = |Рәсем язуы = |Ил = {{байрак|Россия}}<br/>{{байраклаштыру|Татарстан}} |Урын = [[Казан]], [[Иске бистә (Казан)|Казанның Иске татар бистәсе]], [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чат |lat_dir = |lat_deg = |lat_min = |lat_sec = |lon_dir = |lon_deg = |lon_min = |lon_sec = |region = |CoordScale = |Сынчы= [[Рим Акчурин]] |Төзелешне башлау датасы = |Төзелешне тәмамлау датасы = |Материал = |Commons = }} {{Көтелгән вакыйгалар}} '''Сара Садыйкова һәйкәле''' ({{lang-ru|Памятник Сары Садыковой в Казани}}) ― [[Иске бистә (Казан)|Казанның Иске татар бистәсендә]], [[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чатта куелачак һәйкәл. [[Рада Нигъмәтуллина]] идеясе нигез итеп алынган проект буенча [[Рим Акчурин]] башкара. == Тарих == [[Файл:Sara Sadíqova Mäskäw konservatoriäsendä uqığan çaqta 1924.jpg|200px|thumb|right|Сара Садыйкова – [[Мәскәү консерваториясе]] студенты. 1924]] Мәшһүр татар композиторы, җырчы һәм актриса [[Сара Садыйкова]]га (1906―1986) һәйкәл кую турындагы карар [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты]] тарафыннан 1997 елның 13 мартында ук кабул ителгән. Мәсьәләне хәл итү [[Татарстан Республикасы Мәдәният министрлыгы|ТР Мәдәният министрлыгына]] һәм [[Казан]] шәһәре администрациясенә йөкләнгән булган. 2004 елда Татарстан Республикасы Министрлар Кабинетының әлеге ансамбль [[Юнысовлар мәйданы|Юнысов мәйданында]] урнашырга тиеш дигән карары кабул ителгән. 2007 елда Татарстанның халык скульпторы, Татарстанның һәм Россия Федерациясенең атказанган сәнгать эшлеклесе, Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты [[Рада Нигъмәтуллина]] проекты буенча скульптура ансамбле ясалган (кызлары Россия һәм Татарстан Рәссамнар берлеге әгъзалары, 2007 ел өчен Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреатлары <ref>[https://zvezdapovolzhya.ru/obshestvo/roza-09-04-2013.html Роза.] Звезда Поволжья</ref> Марина һәм Изабелла монументның автордашлары булган)<ref>''Татьяна Мамаева, Владимир Казанцев''. [https://www.business-gazeta.ru/article/100042 Сара Садыкова потеряла лицо.] Бизнес-Онлайн, 21.03.2014</ref>. 2020 елда һәйкәлне [[Кәрим Тинчурин паркы|Тинчурин скверында]] урнаштыру турында сүз барган<ref>[https://www.tatar-inform.ru/news/v-kazani-poyavitsya-skver-i-pamyatnik-posvyaschennyy-kompozitoru-sare-sadykovoy В Казани появится сквер и памятник, посвященный композитору Саре Садыковой.] [[Татар-информ]], 13.07.2020</ref>. 2025 елда Казан шәһәре хакимияте композиторга һәйкәл Казанның [[Иске бистә (Казан)|Иске татар бистәсендә]], Татарстан һәм Тукай урамнары кисешкән чатта куелачак дигән нәтиҗәгә килгән. Шәһәр мэры [[Илсур Метшин]] Сара Садыйкованың кызы [[Әлфия Айдарская]] белән очрашкан. Алар әлеге һәйкәл проекты турында ныклап сөйләшкәннәр. Скульптор [[Рим Акчурин]] һәйкәле проекты (Рада Нигъмәтуллина эшен исәпкә алып формалаштырылган)<ref>[https://news.rambler.ru/community/47552141-kakim-budet-pamyatnik-sare-sadykovoy-na-novom-meste-po-versii-rima-akchurina/ Каким будет памятник Саре Садыковой на новом месте по версии Рима Акчурина.] Рамблер/новости, 11.11.2021</ref> монументаль сәнгать буенча комиссия тарафыннан расланган, ТР ГИСУда берничә тапкыр экспертиза узган. Һәйкәл өчен урын ([[Татарстан урамы (Казан)|Татарстан]] һәм [[Габдулла Тукай урамы (Казан)|Тукай]] урамнары кисешкән чат) композиторның бөтен гомере [[Иске бистә (Казан)|Иске татар бистәсе]] белән бәйле булганга сайланган: ул [[Париж Коммунасы урамы (Казан)|Париж Коммунасы]] урамында туган, [[Камал театры]]нда эшләгән, озак вакыт [[Кәрим Тинчурин урамы (Казан)|Тинчурин]] урамында яшәгән. Һәйкәл композиторның тууына 120 ел тулуга ачылыр дип көтелә. {{цитата|автор=[[Әлфия Айдарская]]|Япония башкаласы Токио үзәгендә беренче япон операсы «Чио-Чио-сан»ны беренче башкаручыга һәйкәл куелган. Татар башкаласы Казанда беренче татар операсы «Сания»не беренче башкаручыга һәйкәл кую гадел һәм лаеклы дип уйлыйм. Ә төп һәйкәлне – халык яраткан җырларны – Сара Садыйкова инде төзегән <ref>[[Әлфия Айдарская|Альфия Айдарская]]. [https://kazan-journal.ru/news/chelovek-v-iskusstve/pesnya-v-dar-lyudyam Песня в дар людям.] [[Казань (журнал)| «Казань»]],21.02.2021</ref>}} == Тасвирлама == {{External media |рәсем1=[https://dzen.ru/a/aEhN72OmEkUkuXXD?ysclid=mc3qq6fm8m119181755 Һәйкәл эскизы].}} Һәйкәл танылган скульптор [[Рада Нигъмәтуллина]] идеясе нигез итеп алынган элеккеге проект буенча эшләнә һәм бу эшне скульптор [[Рим Акчурин]] башкара. Эскизда һәйкәл 3 метр биеклектә, композитор татар милли киеменнән рояль артында утыра. Һәйкәл урнашачак сквер тәртипкә китерелә, ял итү зонасына әверелә, утыргычлар куела, агач-куаклар һәм чәчәкләр утыртыла, фонтан ясалачак дип планлаштырыла. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == ;Мәкаләләр * Һәйкәл булачак! [[Татарстан яшьләре]], 11.06.2025, № 23 (12702). – Б.5. * Ишетми калмагыз. [[Ватаным Татарстан]], 11.06.2025, № 64 (29374). – Б.1. == Сылтамалар == * [https://tatar-inform.tatar/news/kazanda-iske-tatar-bistasenda-tatar-kompozitory-sara-sadyikovaga-haikal-kuelacak-5906034 Казанда Иске Татар бистәсендә татар композиторы Сара Садыйковага һәйкәл куелачак.] [[Татар-информ]], 11.06.2025 * [http://sarasadykova.su/ Сара Садыйковага багышланган сайт] * ''Нурия Фатхуллина, Ева Малиновская''. [https://www.business-gazeta.ru/article/674767?ysclid=mc3qglsk6n313301733 «Тема давно витает»: дождется ли 100-летняя дочь Сары Садыковой памятника матери в Казани?] Бизнес-Онлайн, 10.06.2025 {{Тышкы сылтамалар}} [[Төркем:Әлифба буенча һәйкәлләр]] [[Төркем:Сара Садыйкова]] [[Төркем:Казан һәйкәлләре]] kgj6qai2fqggsnv8lm4hndj91itqgpi Калып:Potd/2025-06-20 10 863605 4447393 2025-06-19T20:34:45Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «Deelerwoud, 09-05-2024 (d.j.b.) 16.jpg» 4447393 wikitext text/x-wiki Deelerwoud, 09-05-2024 (d.j.b.) 16.jpg bjjw2umbfsjw1hf90289d2ykwile1dm Калып:Motd/2025-06-20 10 863606 4447394 2025-06-19T20:59:18Z Frhdkazan 3171 Яңа бит: «Transporte de agua brigada de bomberos helicópteros Schmilka 2022.webm» 4447394 wikitext text/x-wiki Transporte de agua brigada de bomberos helicópteros Schmilka 2022.webm 0gidg4ny0v7ukcjbsj43salws14hu0o Файл:Ә.З.Заһитов.jpg 6 863607 4447577 2025-06-20T10:43:05Z Әмир 15082 {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Әхсән Заһитов фотосы |чыганак = https://news-kazan.ru/news/2025/06/07/5515.html?ysclid=mc4kub3q3q827634423 |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Әхсән Заһитов |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]] 4447577 wikitext text/x-wiki == Тасвирлама == {{Ирексез лицензияле сурәт |тасвир = Әхсән Заһитов фотосы |чыганак = https://news-kazan.ru/news/2025/06/07/5515.html?ysclid=mc4kub3q3q827634423 |ясау вакыты = билгесез |автор = билгесез }} {{Ирексез лицензияле сурәт/НКИ |мәкалә = Әхсән Заһитов |максат = сурәтләү өчен |алмаштыру мөмкинлеге = бар |өстәмә мәгълүмат = юк }} [[Төркем:Сурәтләр:Шәхесләр]] 1r6aqakigc647shu1vxvc7ql8re0fo2 Әхсән Заһитов 0 863608 4447578 2025-06-20T10:43:33Z Әмир 15082 яңа бит ясау 4447578 wikitext text/x-wiki {{Шәхес | исем = Әхсән Заһитов | рәсем = Ә.З.Заһитов.jpg | рәсем_зурлыгы = | alt = <!--рәсемгә курсорны куйганда чыга торган язу--> | рәсем язуы | тулы исем = Әхсән Заһит улы Заһитов | һөнәр = агроном, партия-хуҗалык эшлеклесе | туу датасы = 8.3.1937 | туу җире = [[СССР]], [[РСФСР]], {{Туу җире|Калинин районы (Татарстан АССР)| Актаныш районында}}, [[Иске Сәфәр]] | гражданлык = {{байрак|СССР}} [[СССР]]<br/>{{байрак|Россия}} [[РФ]] | милләт = татар | үлем датасы = 6.06.2025 | үлем җире = [[РФ]], [[ТР]], {{үлем җире|Казан|Казанда}} | әти = | әни = | ир = | хатын = | балалар =улы, кызы | бүләк һәм премияләр = {{Хезмәт Кызыл Байрагы ордены}} [[Файл:Медаль «За доблестный труд.png|45px|«Фидакарь хезмәт өчен» медале]] [[Файл:Медаль «100 лет образования Татарской Автономной Советской Социалистической Республики».png|20px|«ТАССР төзелүгә 100 ел» медале]] [[Файл:Заслуженный работник РТ.jpg|20px|ТР атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре]] | сайт = | башка мәгълүмат = }} {{Фш|Заһитов}} '''Әхсән Заһитов''', Әхсән Заһит улы Заһитов (''Аксан Загитович Загитов; [[1937 ел]]ның [[8 март]]ы, [[СССР]], [[РСФСР]], [[ТАССР]], [[Калинин районы (Татарстан АССР)|Калинин районы]], [[Иске Сәфәр]] ― [[2025 ел]]ның [[6 июнь|6 июне]], [[РФ]], [[ТР]], [[Казан]]'') ― Татарстанның дәүләт идарәсе ветераны, КПССның Чистай шәһәр комитеты беренче секретаре (1961―1963), ТАССР авыл хуҗалыгы министры урынбасары (1967―1969); КПССның Чирмешән район комитеты беренче секретаре (1969―1980); халык депутатларының Минзәлә район Советы башкарма комитеты рәисе (1983―1985), ТАССР Министрлар Советының агросәнәгать бүлеге мөдире (1985―1995). [[Татарстан Республикасының Атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре|Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре]]. == Тәрҗемәи хәле == 1937 елның 8 мартында<ref>[https://sovmo.tatarstan.ru/dni-rozhdeniya.htm?action=person&id=54404&ysclid=mc4kn5l2hm872972931 Аксан Загитович Загитов.] Дни рождения</ref> Татарстан АССР [[Калинин районы (Татарстан АССР)|Калинин]] (хәзерге [[Актаныш районы| Актаныш]]) районы [[Иске Сәфәр авыл җирлеге]] [[Иске Сәфәр]] авылында туган. [[Минзәлә педагогика көллияте|Минзәлә педагогия училищесында]] укыган. 1955 елда туган авылында клуб мөдире булып хезмәт юлын башлаган. [[Казан дәүләт аграр университеты|Казан авыл хуҗалыгы институтын]] (2006 елдан [[Казан дәүләт аграр университеты|университет]]) бик яхшы билгеләренә тәмамлагач (1961), [[Спас районы]]ндагы ат заводында ([[Никольски (Спас районы)|Никольское]]) агроном-орлыкчы, [[Чистай районы]] «Каргалы» совхозында баш агроном булып эшләгән. 1961 елның сентябрендә [[ВЛКСМ]]ның [[Чистай]] шәһәр комитетының беренче секретаре итеп сайланган. 1963 елда Яр Чаллы территориаль колхоз-совхоз идарәсенә баш агроном итеп күчерелгән. 1965 елда Татарстан АССР [[Татарстан Республикасы Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы|авыл хуҗалыгы министрлыгына]] эшкә күчкән һәм ике елдан инде министр урынбасары вазыйфасын биләгән. 1969―1980 елларда КПССның [[Чирмешән районы|Чирмешән район]] комитетының беренче сәркатибе. 1980―1983 елларда [[Әлмәт районы]] авыл хуьалыгы оешмасында эшләгән. 1983 елда [[Минзәлә районы|Минзәлә район]] Советы башкарма комитеты рәисе. Аның җитәкчелегендә авыл территорияләренең икътисады сизелерлек яхшырган – беренче асфальт юллар салынган, мәдәният һәм мәгариф учреждениеләре төзелгән, авыл хуҗалыгы актив үскән. 1985 елда Татарстан АССР [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты|Министрлар советына]] авыл хуҗалыгы бүлеге мөдире итеп күчерелгән, соңрак [[Татарстан Республикасы Министрлар Кабинеты|ТР Министрлар кабинетының]] агросәнәгать комплексы мөдире булып эшләгән, бөртеклеләрнең уңышын арттырырга һәм мелиорация системалары төзергә тырышкан. 1995―1998 елларда ТР Президенты каршындагы авыл җирлеген һәм шәһәрләрне газлаштыру фонды башкарма директоры. 1998 елда [[пенсия|лаеклы ялга]] чыккан. 2025 елнң 6 июнендә 89нчы яшендә вафат<ref>[https://dzen.ru/a/aEPtWk32L0xbImlo?ysclid=mc4mg0g7t6149771824 Власти РТ выразили соболезнования в связи со смертью Аксана Загитова.] [[Татар-информ]]</ref>. == Китаплары == * Методика оценки качества полевых работ : (Агр. бракераж). Казань: ТКН, 1967. * Татарстан АССРда бөртекле культуралар орлыкчылыгы. Казан: ТКН, 1968 (автордаш)<ref>[https://rusist.info/book/8578883?ysclid=mc4m6xu837847921226 Семеноводство зерновых культур в Татарской АССР.] rusist.info</ref>. == Иҗтимагый-сәяси эшчәнлеге == * VIII―X чакырылыш [[ТАССР Югары Советы|Татарстан АССР Югары Советы]] [[ТАССР Югары Шурасы депутатлары|депутаты]]. == Бүләкләре, мактаулы исемнәре == * [[Хезмәт Кызыл Байрагы ордены]] * [[«Фидакарь хезмәт өчен» медале]] * [[«ТАССР төзелүгә 100 ел» медале]] * 2017 ― Татарстан Республикасы Президенты Рәхмәте <ref>[https://rt-online.ru/priznanie-zaslug-152/ Признание заслуг.] [[Республика Татарстан (газета)| РТ Онлайн]], 12.05.2017</ref> * [[Татарстан Республикасының Атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре|Татарстан Республикасының атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәре]] == Шәхси тормышы == Гаиләле, улы һәм кызы бар. == Искәрмәләр == {{искәрмәләр}} == Әдәбият == * Заһитов Әхсән Заһит улы / ''Ф. М. Моратов, Й. Ә. Хуҗин''. Актаныш – туган җирем. Икенче басма. К.: 2010. ― Б.202. ;Мәкаләләр * Заһитов Әхсән Заһит улы (08.03.1937―06.06.2025). [[Ватаным Татарстан]], 11.06.2025, № 64 (29374). – Б.19. == Сылтамалар == * ''Раиса Бобылева''. [https://news-kazan.ru/news/2025/06/07/5515.html?ysclid=mc4kub3q3q827634423 Татарстан прощается с легендарным ветераном госуправления Аксаном Загитовым.] Лента новостей Татарстана, 7.06.2025{{ref-ru}} {{Тышкы сылтамалар}} {{DEFAULTSORT:Заһитов, Әхсән}} [[Төркем:Минзәлә педагогия көллиятен тәмамлаучылар]] [[Төркем:Казан авыл хуҗалыгы институтын тәмамлаучылар]] [[Төркем:Агрономнар]] [[Төркем:КПССның шәһәр комитетлары беренче секретарьлары]] [[Төркем:«Фидакарь хезмәт өчен» медале (Татарстан) белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:«ТАССР төзелүгә 100 ел» медале белән бүләкләнүчеләр]] [[Төркем:Татарстанның атказанган авыл хуҗалыгы хезмәткәрләре]] [[Төркем:ТАССР Югары Шурасы депутатлары]] qf9ii29rbk0l8righxoffazrqgxrx85