Wikipedia
ugwiki
https://ug.wikipedia.org/wiki/%D8%A8%D8%A7%D8%B4_%D8%A8%DB%95%D8%AA
MediaWiki 1.45.0-wmf.8
first-letter
ۋاسىتە
ئالاھىدە
مۇنازىرە
ئىشلەتكۈچى
ئىشلەتكۈچى مۇنازىرىسى
Wikipedia
Wikipediaمۇنازىرىسى
ھۆججەت
ھۆججەت مۇنازىرىسى
MediaWiki
MediaWiki مۇنازىرىسى
قېلىپ
قېلىپ مۇنازىرىسى
ياردەم
ياردەم مۇنازىرىسى
تۈر
تۈر مۇنازىرىسى
TimedText
TimedText talk
Module
Module talk
Event
Event talk
ئابدۇللا ئابدۇرېھىم
0
9159
173006
145127
2025-07-04T14:35:19Z
CommonsDelinker
100
Removing [[:c:File:Abdulla_Abduréhim.png|Abdulla_Abduréhim.png]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: No license since 26 June 2025.
173006
wikitext
text/x-wiki
{| border=1 align=left cellpadding=4 cellspacing=0 width=200 style="margin: 0 0 1em 1em; background: ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 95%;"
|+
|-
|- style="background: #AACCEE; color:Black"
| align="center" colspan=2 style="border-bottom:3px" bgcolor="" | <font size="+1">'''ئابدۇللا ئابدۇرېھىم'''
Abdulla Abduréhim
|-
|align="center" colspan=2 | '''ئابدۇللا ئابدۇرېھىم سەھنىدە'''
|-
|'''تۇغۇلغان ۋاقتى'''
|1969-يىلى 1-ئۆكتەبىر
|-
|'''تۇغۇلغان جايى'''
|[[تۇمشۇق شەھىرى]]
|-
|'''مىللىتى'''
|[[ئۇيغۇر]]
|-
|'''ئېگىزلىكى'''
|179cm
|-
|'''ئېغىرلىقى'''
|91KG
|-
|'''پۈتتۈرگەن مەكتىپى'''
|[[شىنجاڭ سەنئەت ئىنستىتۇتى]]
|-
|'''رەپىقىسى'''
|[[ئامىنە ئۆمەر]]
|-
|'''باللىرى'''
|شاھناز قاتارلىقلار.
|-
|'''كەسپى'''
|ناخشىچى، كىنو ئارتىسى، ئىجادىيەتچى
|-
|}
'''ئابدۇللا ئابدۇرېھىم''' ئۆزىنىڭ پىكىرى چوڭقۇر ، ﮬىسىياتقا ۋە تەسىرلەندۈرۈش كۈچىگە باي لېرىك ناخشىلىرى ئارقىلى تاماشىنىللارنىڭ قەلبىدىن چوڭقۇر ئورۇن ئالغان تالانلىق ناخشا چولپىنىدۇر . ئۇ 1969 - يىلى 10 - ئاينىڭ 1- كۈنى مارالبېشى ناﮬىيىسىنىڭ تۇمشۇق يېزىسىدا تۇغۇلغان . ئابدۇللا ئابدۇرېھىمنىڭ بالىلىق ﮬاياتى قەدىمى دولان مۇقاملىرى ۋە دولان مەشىرەپلىرى قۇچىغىدا ئۆتكەچكە ئۇنىڭدا ئاشۇ سەبى چاغلاردىن باشلاپلا سەنئەتكە بولغان كۈچلۈك ئىشتىياق شەكىللەنگەن .
==مەكتەپ ھاياتى==
1987- يىلى 5 - ئايدا شىنجاڭ سەنئەت ئىنىستىتوتى تىياتىر فالكولتىتىنىڭ بىر قىسىم ئوقۇتقۇچىلىرى مارالبېشى ناﮬىيىسگە ئوقۇغۇچى ئالغىلى بېرىپ ، ئابدۇللا ئابدۇرېھىمدىكى يۇشۇرۇن سەنئەت تالانتىنى بايقايدۇ - دە ، ئۇنى سەنئەت ئىنىستىتوتىغا قۇبۇل قىلىدۇ . شۇ يىلى 9 - ئايدىن ئېتىبارەن ئۇ ﮬەقىقى سەنئەت ﮬاياتىنى باشلىدى . ئۇ سەنئەت ئىنىستىتوتىدىكى ئوقۇغۇچىلىق ﮬاياتىدا بىر تەرەپتىن سەﮬنىدە ئوبراز يارىتىش ماﮬارەتلىرى ۋە تىياتىر بىلىملىرىنى ئۆگەنسە ، يەنە بىر تەرەپتىن ناخسا سەنئتىگە چوڭقۇر مۇﮬەببەت باغلاپ ، ئاۋاز مەشىقىنى كۈچەيتىپ ، ناخشا ئورۇنداش جەﮬەتتە ئۆزگىچە ئاﮬاڭ ، ئۆزگىچە ئۇسلۇب بىلەن بەلگىلىك ماﮬارەت يىتۈلدۈردى .
==نەتىجىلىرى==
ئابدۇللا ئابدۇرېھىم 1991- يىلى 7 - ئايدا ئۇقۇشىنى تاماملاپ شىنجاڭ ئوپىرا ئۆمىكىگە تەخسىم قىلىندى ﮬەم ئۇزاق ئۆتمەي بۇ ئۆمەك تەييارىلغان " [[غېرىپ - سەنەم]] " ئوپىراسىدا غېرىپنىڭ دوستى ئېلىياسنىڭ رولىنى ئېلىشقا تاللاندى . 1992 - يىلىنىڭ ئوتتۇرلىرىدا بۇ ئوپىرا [[قازاقىستان]] ، [[ئۆزبېكىستان]] قاتارلىق دۆلەتلەردە ئوينالغاندا ئابدۇللا ئابدۇرېھىم ئۆز ماﮬارىتىنى كۆرسىتىپ تاماشىبىللارنىڭ ياخشى باﮬاسىغا ئېرىشتى .
ئابدۇللا ئابدۇرېھىم گەرچە تىياتىر ئەرتىسى بولسىمۇ ، لېكىن يەنە ئۆز نۆۋىتىدە ئەلگە تونۇلغان تالانلىق ناخشىچىدۇر . ئۇ ئورۇنلىغان " سىرلىق تومان ، ئۇچىراشقاندا ، ۋاپادارىم ، مۇئەللىم ، كىچەلمەيمەن ، ئايرىلىش ، كۆزىڭنى ياشلىما ، تۇنجى سۆيگۈ ، سېغىنىش كۈيلىرى " قاتارلىق ناخشىلار تاماشىبىنلار ئارسىدا زور تەسىر قوزغاپ ، ئابدۇللانىڭ خەلىق ئىچىدىكى شۆﮬرىتىنى يۇقۇرى كۆتۈردى . 1994 - يىلدىن ﮬازىرغىچە " سىرلىق تومان ، سۈكۈتتىكى سادا ، پەرۋانەڭ بۇلاي " قاتارلىق ئۈنئالغۇ لىنتىلىرى ، " شىرىن چۈش ، تۇنجى سۆيگۈ " قاتارلىق بىر قانچە MTV سى نەشىر قىلىندى . ئۇنىڭدىن باشقا ئابدۇللا 1998 - يىلى 4 - ئايدا پاكىستانغا ئويۇن قويغىلى بېرىپ ، ئېقىن سۇدەك سۈزۈك ﮬەم مۇڭلۇق ئاۋازى بىلەن شۇ يەردىكى تاماشىبىنلارنىڭ ئالقىشىغا سازاۋەر بولدى . 1998 - يىلنىڭ ئوتتۇرلىرىدا خاربىندا ئۆتكۈزۈلگەن مەملىكەتلىك ناخشا مۇسابىقىسىغا قاتنىشىپ " مۇنەۋۋەر ناخشىچى " مۇكاپاتىغا ئېرىشتى . يەنە شۇ يىلى شىنجاڭدا ئۆتكۈزۈلگەن " يېڭى ئادەم ، يېڭى ئەسىر ناخشا مۇسابىقىسى " غا قاتنىشىپ ، ئاممىباب ئۇسلۇبدا ناخشا ئېيتىش بۇيىچە 3 - دەرىجىلىك مۇكاپاتقا نائىل بولدى ﮬەمدە 1 - دەرىجىلىك ناخشىچى بۇلۇپ باﮬالاندى . 1999 - يىلى بېيجىڭ ، شاڭخەي قاتارلىق جايلاردا ئۆتكۈزۈلگەن " بىزنىڭ شىنجاڭ ياخشى جاي " ناملىق چوڭ تىپتىكى سەنئەت كىچىلىكىدە " ياشلىق كۈيى " دىگەن ناخشىنى خەنزۇچە ئورۇنلاپ زور ئالقىشقا ئېرىشتى . 1999 - يىلى 9- ئايدا گېرمانىيەدە ئۆتكۈزۈلگەن " يىپەك يولى دىرامما بايرىمى " دا تەكلىپكە بىنائەن ئۆمەك رەﮬبەرلىرى بىلەن ئويۇن قويغىلى بارغان ئابدۇللا ناخشىلىرىدىكى مىللىيلىك ﮬەم ئاممىبابلىق بىلەن شۇ ئەل خەلىقلىرىگە ئۆزىنى تونۇتتى . ئۇنىڭ يېقىملىق ئاۋازى ، يارقىن سىماسى گېرمانىيە سەﮬنىلىرىدە پەيدا بولدى .
==ئەسەرلىرى==
بۇنىڭدىن باشقا ئابدۇللا ئابدۇرېھىم ئىلگىرى كىيىن بۇلۇپ " شادىمان دوسلار ، بۇ كىشىنى تونامسىز " قاتارلىق تېلىۋىزىيە تىياتىرى ، " گۇناﮬسىز جىنايەتكار ، كىيىنكى ئاتا " قاتارلىق دىراممىلاردا ئاساسلىق روللارنى ئېلىپ ، ئۆزىنىڭ پېرسۇناژلارنىڭ نازۇك ئىچكى دۇنياسىنى ماﮬىرلىق بىلەن يۇرۇتۇپ بېرىشتەك ئالاﮬىدىلىكىنى نامايەن قىلىش بىلەن بىرگە يەنە " ئۇچۇرىشىش ، شىكەر شەنبە ، پۇل ، ئۇنداق قازانغا مۇنداق چۆمۇچ " قاتارلىق ئېپىزوتلاردا ئوخشىمىغان يۇمۇرلۇق خارەكتىرگە ئىگە ئوبرازلارنى ناﮬايىتى مۇۋاپىقىيەتلىك يارىتىپ تاماشىبىنلارنىڭ ناﮬايىتتى يۇقۇرى باﮬاسىغا ئېرىشتى . ئابدۇللا ئابدۇرېھىم ﮬەقىقەتەنمۇ ئەلگە تونۇلغان ئاتاقلىق سەنئەتكار بۇلۇپ ، بىر قانچە يىلدىن بويان ناخشا ئېيتىش ، دىرامما - ئېپىزوتلاردا رول ئېىلىش بىلەن چەكلىنىپ قالماي ، يەنە مۇزىكا ئېجادىيىتى بىلەنمۇ شوغۇللىنىپ ، " قەبرىگە تۆكۈلگەن ياش ، ئاي گۇۋاﮬ ، ئۇر توقماق ، كۈلكىگە يۇشۇرۇنغان يىغا " قاتارلىق تېلىۋىزىيە تىياتىرلىرىنىڭ مۇزىكىسىنى ئىشلەپ ۋە بۇ فىلىملەرنىڭ ناخشىسىنى ئورۇنلاپ ، تاماشىبىنلار ئارسىدا زور تەسىر قوزغىدى .
ئابدۇللا ئابدۇرېھىمنىڭمۇ رومانتىك ﮬىسىياتقا باي ئاجايىپ مۇﮬەببەت كەچۈرمىشلىرى بولغان . ئۇ شىنجاڭ سەنئەت ئىنىستىتوتىغا قوبۇل قىلىنغاندىن كىيىن ، كۈتۈلمىگەندە ﮬازىرقى ئايالى ئامىنە ئۆمەر بىلەن ئۇچىراشتى . ئۆز - ئارا ساۋاقداشلىق ئۇلارنى ئاستا - ئاستا يېقىنلاشتۇردى . ئابدۇللا ئۆزىنىڭ ﮬىسىياتقا باي لېرىك ناخشىلىرى ، ئېغىر بېسىق مىجەز - خارەكتىرى ﮬەم مەمىميلىكى بىلەن ئامىنەنىڭ چوڭقۇر ئىشەنچىسى ﮬەم ﮬۆرمىتىگە ئېرىشتى . ئامىنەمۇ 1988 - يىلى " بويتاقلار ئائىلىسى " ناملىق ﮬىكايە فىلىمدە تۇنجى قېتىم رول ئېلىپ ئابدۇللانى ﮬاياجانغا سالدى . شۇنىڭ بىلەن بۇ ئىككى ساۋاقداش 1988 - يىلنىڭ ئاخىرى مۇﮬەببەت باغلاپ ، كىيىنكى ساۋاقداشلىق ﮬاياتىنى تېخىمۇ گۈزەل ئارزۇ ئىستەكلەر ئىچىدە مەنىلىك ئۆتكۈزدى . 1991 - يىلى 7 - ئايدا ئوقۇشنى تاماملاپ بىرلىكتە شىنجاڭ ئوپىرا ئۆمىكىگە تەخسىم قىلىندى ﮬەمدە 1992 - يىلى 10 - ئاينىڭ 1- كۈنى بەخىتلىك ﮬالدا غۇلجىدا توي مۇراسىمى ئۆتكۈزدى . ﮬازىر ئۇلارنىڭ شاﮬناز ئىسىملىك بىر قىزى بار بۇلۇپ ، باشلانغۇچ مەكتەپتە ئوقۇۋاتىدۇ .
== مەنبەلەر ==
{{Reflist}}
==سىرتقى ئۇلانمىلار==
[[تۈر:كىشلەر]]
[[تۈر:ئۇيغۇرلار]]
p81swovcrr3w4yf60urv8xvm29ptewi
«ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش» مۇھىم ئىدىيىسى
0
23516
173008
171347
2025-07-05T03:37:12Z
InternetArchiveBot
17756
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
173008
wikitext
text/x-wiki
{| class="wikitable" border="1" align="right" cellpadding="4" cellspacing="0" width="300" style="margin: 0 0 1em 1em; background: ; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 100%;"
! colspan="2" align="center" bgcolor="" style="border-bottom:3px" |<font size="+1">'''«ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش»'''</font><br><font size="+1">'''مۇھىم ئىدىيىسى'''</font><br><font size="+1">'''三个代表”重要思想“'''</font>
|-
| colspan="2" |
{| class="sortable"
| width="50%" |<center>[[File:Futu-north-0059.jpg|275px]]</center><center>خۇبېي ئۆلكىسى ياڭشىن ناھىيەسىدىكى «ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش» شۇئارى</center>
|-
| colspan="2" |
{| class="sortable"
<center>[[File:Yamaha Zuma 01 (cropped).jpg|x170px]][[File:Jiang Zemin Shanghai2001.jpg|x170px]]</center><center>ئۇ موتسىكلىت قىياپىتىگە كىرىۋالغان تەقدىردىمۇ ، ھەقىقىي چوقۇنغۇچىلىرى يەنىلا ئۇنى بىر قاراپلا تونۇيالايدۇ</center>
|}
|}
|}
'''«ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش» مۇھىم ئىدىيىسى'''<ref name=":1">{{Cite web |title=پارتىيە قۇرۇشنىڭ ئۇلى، ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈشنىڭ ئاساسى، كۈچ - قۇۋۋەتنىڭ مەنبەسى |url=https://uyghur.xjkunlun.gov.cn/sz/gnxw/44582.htm |access-date=2025-03-22 |archive-date=2025-03-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250326070319/https://uyghur.xjkunlun.gov.cn/sz/gnxw/44582.htm |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web|title=正确认识发展的决定性意义|url=http://theory.gmw.cn/2016-10/28/content_22695400.htm|accessdate=2016-10-10|date=2016-10-28|website=光明网|publisher=来源:新华日报|archive-url=https://web.archive.org/web/20161029044751/http://theory.gmw.cn/2016-10/28/content_22695400.htm|archive-date=2016-10-29}}</ref> ([[خەنزۇچە]]: '''“三个代表”重要思想''') ئەڭ دەسلەپتە 2000-يىلى 2-ئاينىڭ 25-كۈنى بارلىققا كەلگەن<ref>{{cite web|author=人民日报-人民网 |title=“三个代表”的科学含义是什么?|url=http://cpc.people.com.cn/GB/64156/64157/4418474.html|newspaper=人民日报|date=2013-07-02|accessdate=2013-10-28|archive-date=2021-12-19|archive-url=https://web.archive.org/web/20211219064423/http://cpc.people.com.cn/GB/64156/64157/4418474.html}}</ref> ، شۇ چاغدىكى ج ك پ مەركىزىي كومىتېتىنىڭ شۇ چاغدىكى باش شۇجىسى [[جياڭ زېمىن]] گۇاڭدۇڭ ئۆلكىسىدە خىزمەت تەكشۈرگەندە تۇنجى قېتىم ئوتتۇرىغا قويغان ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش ئىدىيەسى ، بۇ [[جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسى]] نىڭ [[جۇڭگو ئالاھىدىلىك سوتسىيالىزم]] نەزەرىيە سىستېمىسى ئۈستىدە ئىزدىنىشتىكى بىر يۈرۈش ئەمەلىي نەتىجىسى شۇنداقلا جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيىسىنى جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتىدە ئۇزۇن مۇددەت ھاكىمىيەت يۈرگۈزۈش نەزەرىيەۋى ئاساسى بىلەن تەمىنلىدى。
«ئۈچكە ۋەكىللىك قىلىش» مۇھىم ئىدىيىسى جۇڭگو كوممۇنىستىك پارتىيەسىدىن تەلەپ قىلىنىدۇ<ref>'''خەنزۇچە ئەسلى''': <br>要始终代表中国先进社会生产力的发展要求;要始终代表中国先进文化的前进方向;要始终代表中国最广大人民的根本利益。</ref><ref name=":1"/><ref>{{Cite web|url=http://theory.people.com.cn/n/2012/1028/c350808-19413196.html|title=江泽民同志提出,党要始终代表中国最广大人民的根本利益|author=人民网|date=2012-10-28|publisher=陈俊宏著《中国特色社会主义理论核心观点解读》|archive-url=https://web.archive.org/web/20161029112437/http://theory.people.com.cn/n/2012/1028/c350808-19413196.html|archive-date=2016-10-29}}</ref> :
*'''ھەر ۋاقىت جۇڭگونىڭ ئىلغار ئىشلەپچىقىرىش كۈچلىرىنىڭ تەرەققىيات تەلىپىگە ۋەكىللىك قىلىپ كەلدى'''。
*'''جۇڭگونىڭ ئىلغار مەدەنىيىتىنىڭ ئالغا ئىلگىرىلەش يۆنىلىشىگە ۋەكىللىك قىلىپ كەلدى'''。
*'''جۇڭگودىكى ئەڭ كەڭ خەلقنىڭ تۈپ مەنپەئىتىگە ۋەكىللىك قىلىپ كەلدى'''。
== مەنبەلەر ==
{{Reflist}}
{{stub}}
[[تۈر:جۇڭخۇا خەلق جۇمھۇرىيىتى]]
eul2hg8igs7ev9dru8i8y11lfffz5uw
ئىران-ئىسرائىل ئۇرۇشى (2025)
0
23730
173007
172864
2025-07-04T17:02:04Z
CommonsDelinker
100
Removing [[:c:File:The_first_field_report_from_Farahzadi_Street_in_Tehran,_one_of_the_areas_targeted_by_Israel_in_Ops_Rising_Lion.webm|The_first_field_report_from_Farahzadi_Street_in_Tehran,_one_of_the_areas_targeted_by_Israel_in_Ops_Rising_Lion.webm]], i
173007
wikitext
text/x-wiki
'''ئىسرائىلىيە-ئىران ئۇرۇشى''' 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 13-كۈنى [[ئىسرائىلىيە]]نىڭ [[ئىران|ئىرانغا]] ھۇجۇم قىلىشى بىلەن باشلاندى '''.''' [[ئىسرائىلىيە دۆلەت مۇداپىئە ئارمىيىسى]] ۋە ئىسرائىلىيە دۆلەتلىك ئىستخبارات ئىدارىسى [[موساد]]نىڭ ھۇجۇمى [[ئىران يادرو]] پىلانى ئەسلىھەلىرى، ئىراندىكى ھەربىي ئەسلىھەلەر شۇنداقلا ئىران يادرو فىزىكىسى ئالىملىرى ۋە ئىران ھەربىي رەھبەرلىرىنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك قوماندانلىرىغا قارىتىلغان ئىدى. ئىران شۇ كۈنى «''[[ھەقىقىي ۋەدە 3]]»'' ناملىق مەخپىي نامدا ئىسرائىلىيىگە ھاۋا ھۇجۇمى قوزغىدى.
بۇ ئۇرۇشتىن ئىلگىرى 2023-يىلى ئىران قوللىغان [[خاماس-ئىسرائىلىيە ئۇرۇشى|خاماس]] ئىسرائىلىيىگە7-ئۆكتەبىر ھۇجۇمى يۈز بەرگەندىن كېيىن، ئىككى دۆلەت ئوتتۇرىسىدا ئۇزاق مۇددەتلىك سىياسىي ۋە ھەربىي توقۇنۇش يۈز بەرگەن، 2024-يىلى 4-ۋە 10-ئايلاردا بىۋاستە ھەربىي توقۇنۇش يۈز بەرگەن.
6-ئاينىڭ 15-كۈنىگىچە ئۇرۇشتا ئىران تەرەپتە 224 ئادەم قازا قىلدى، مىڭدىن ئارتۇق يارىلاندى، ئىسرائىلىيە تەرەپ 13 ئادەم قازا قىلدى، 318 ئادەم يارىلاندى. ئىسرائىلىيىنىڭ ئىرانغا قىلغان ھۇجۇمى خەلقئارا قانۇن مۇتەخەسسىسلىرى تەرىپىدىن خەلقئارا قانۇنغا خىلاپ دەپ تۈرگە ئايرىلدى. ئوخشاش باھا ئىراننىڭ قايتۇرما ھۇجۇمىغا ماس كېلىدۇ، ئىسرائىلىيە پۇقرالىرىنىڭ زىيانغا ئۇچراش ئېھتىماللىقىنى نەزەردىن ساقىت قىلغىلى بولمايدۇ.
{| class="wikitable"
! colspan="2" |ئىسرائىلىيە-ئىران ئۇرۇشى
|-
| colspan="2" |
|-
!ۋاقت
|2025-يىلى 6-ئاينىڭ 13-كۈنىدىن باشلاپ
|-
!ئورۇن
|[[ئىران ئەزەربەيجان|ئىران]] ۋە [[ئىسرائىلىيە ئىشچىلار پارتىيەسى|ئىسرائىلىيە]]
|-
!ھالىتى
|داۋاملىشۋاتىدۇ
|-
| colspan="2" |
{| class="wikitable"
! colspan="2" |يىغىلىشلار
|-
| '''ئىسرائىلىيە'''
| '''ئىران'''
'''قوللىغۇچى:'''
'''ھۇسىيى (يەمەن)'''
|-
! colspan="2" |قوماندانلار
|-
| '''بېنيامىن نىتانىياخۇ'''
ئىسرائىلىيە كاتس
ئېيال زامىر
| '''ئەلى ھامىنىيى'''
ئەمىر ھاتەمى
ئەزىز ناسىرزادە
مۇھەممەد باقىرى '''⚔'''
ھەبىبۇللاھ سەيارى
ھۈسەيىن سالامى '''⚔'''
ئەھمەد ۋاھىدى
ئەمىر ئەلى ھاجىسادە '''⚔'''
ئىسمائىل قائانىي '''⚔'''
|}
|}
=== تارىخ ===
1979-يىلىدىكى [[ئىسلام]] ئىنقىلابىدىن كېيىن، ئىران ئىسرائىلىيىنى قانۇنلۇق دۆلەت دەپ ئېتىراپ قىلماي، [[ئاللاھ پارتىيىسى]](ھېزىبۇللا)، [[خاماس-ئىسرائىلىيە ئۇرۇشى|خاماس]] ۋە [[ئىسلام جىھادى]] قاتارلىق ئىسلام قوراللىق كۈچلىرىنىڭ ئىسرائىلىيىگە قارشى كۈرىشىنى قوللىدى. ئەينى چاغدىكى ئىنقىلابىي رەھبىرى ئىران ئىسلام جۇمھۇرىيىتىنىڭ قۇرغۇچىسى رۇھۇللاھ خۇمىنىي دائىم ئىسرائىلىيىنى «زىيونىست ھاكىمىيىتى» دەپ ئاتاپ، «ئىسرائىلىيىنى خەرىتىدىن يوقىتىش» نى تەلەپ قىلغان.
2023-يىلى 7-ئۆكتەبىردە خاماسنىڭ ئىسرائىلىيەگە قىلغان ھۇجۇمى ئىسرائىلىيە بىلەن ئىران مۇناسىۋىتىگە كۆرۈنەرلىك تەسىر كۆرسەتتى، چۈنكى ئىران خاماسنىڭ ئاساسلىق ئىئانە قىلغۇچىسى، قورال-ياراغ بىلەن تەمىنلىگۈچى ۋە ئىدىيە قوللىغۇچىلىرىنىڭ بىرى دەپ قارىلاتتى.
ئارقىدىن ئىسرائىلىيە ئاللاھ پارتىيىسى ۋە خاماس تەشكىلاتىنىڭ رەھبىرى ئەزالىرىنى نىشان قىلدى. 2024-يىلى 4-ۋە 10-ئايلاردا ئىسرائىلىيە بىلەن ئىران بىۋاستە ھەربىي توقۇنۇش يۈز بەردى.
=== ھۇجۇم ===
==== 13-ئىيۇن ====
ئىسرائىلىيە 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 13-كۈنى سەھەردە ئىراندىكى نەچچە ئون نىشانغا ھۇجۇم قىلدى. ئىسرائىلىيە دۆلەت مۇداپىئە ئارمىيىسىنىڭ 200 دىن ئارتۇق ئايرۇپىلانى ئىشلىتىلدى. ئىراننىڭ تۆت يۇقىرى دەرىجىلىك ئەمەلدارىنىڭ ئېيتىشىچە، ئىسرائىلىيە پايتەخت [[تېھران]] ئەتراپىدىكى ئاز دېگەندە ئالتە ھەربىي بازىغا ھۇجۇم قىلغان، شۇنداقلا يۇقىرى بىخەتەرلىك قوماندانلىق بىناسى ۋە تېھران ئەتراپىدىكى بىر قانچە ئاھالىلەر بىناسىغا ھۇجۇم قىلغان. ئاز دىگەندىمۇ 20 ئىران يۇقىرى دەرىجىلىك قوماندانلىرى قازا قىلدى. تېھران شەھەر ئەتراپىدىكى روبات كەرىم، باھارستان، مالارد شەھىرى، شەھررېي ۋە شاھىد چامران ئاھالىلەر رايونى ھۇجۇمغا ئۇچرىدى.
ئىسرائىلىيىنىڭ تېھراننىڭ شىمالىدىكى شاھىد چامران نوبونياد ئولتۇراق ئۆيىگە ھۇجۇم قىلىپ، 20 بالىنى ئۆز ئىچىگە ئالغان 60 ئادەم قازا قىلدى. ئىسپاھان ۋە تەبرىزنى ئۆز ئىچىگە ئالغان ئىراننىڭ باشقا بىر قانچە شەھەرلىرىدىمۇ ئېغىر بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغانلىقى خەۋەر قىلىندى.
ئىسرائىلىيە ئارمىيىسى ۋە ئىران ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، 13-ئىيۇن ئىران قوراللىق قىسىملىرى ۋە ئالىملار قاتارلىق بىر قانچە يۇقىرى دەرىجىلىك ۋەكىللەر قازا قىلغان. بۇلارنىڭ ئىچىدە [[باش شىتاب باشلىقى]]، [[ئىنقىلابىي مۇھاپىزەت ئەترىتىن]]ىڭ قوماندانى، [[قۇددۇس]] برىگادىسىنىڭ قوماندانى ۋە يادرو فىزىكىسى ئالىملىرى بار. تۆۋەندىكى جەدۋەلدە 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 13-كۈنى ئىسرائىلىيە تەرىپىدىن ئۆلتۈرۈلگەنلەرنىڭ تاللانمىلىرى كۆرسىتىلگەن:
{| class="wikitable sortable"
!نامى
!رولى
!ئىزاھات
!مەنبە
|-
|مۇھەممەد باقىرى
|ئىران قوراللىق قىسىملىرىنىڭ باش شىتاب باشلىقى
|ئىراننىڭ ئالىي ھەربىي رەھبىرى
|
|-
|ھۈسەيىن سالامى
|ئىنقىلابىي مۇھاپىزەتچىلەر ئەترىتىنىڭ قوماندانى
|ئىنقىلابىي ئارمىيەنىڭ باش قوماندانى
|
|-
|ئەمىر ئەلى ھاجىسادە
|ئىنقىلابىي مۇھاپىزەت ئارمىيىسىنىڭ قوماندانى
|گېنېرال برىگادىر
|
|-
|ئىسمائىل قائانىي
|قۇدس برىگادىسىنىڭ قوماندانى
|ئىنقىلابىي ئارمىيىنىڭ مايور گېنېرال
|
|-
|غۇلام ئەلى راشىد
|خاتەمۇل ئەنبىيا قوماندانى
|قوماندانلىق ئىستراتېگىيەلىك قوماندانلىق شىتابى
|
|-
|غۇلامرىسا مېھرابى
|باش شىتاب گېنېرال
|ھەربىي مەسلىھەتچى
|
|-
|مەھدى رابانى
|باش شىتاب گېنېرال
|پىلان ۋە ئەشيا ئوبوروتى مەسئۇلى
|
|-
|ئەلى شەمخانىي
|ئىراننىڭ ئامېرىكا بىلەن يادرو كېلىشىمى مەسىلىسىدە باش سۆھبەتلەشكۈچى، سابىق دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرى، ئىمپېدىت كېڭىشىنىڭ ئەزاسى
|ھەربىي فۇنكسىيەسى يوق سىياسىي ۋەكىل
|
|-
|فەرەيدون ئابباسى
|يادرو فىزىكىسى ئالىمى، ئىران يادرو پىلانىنىڭ سابىق مەسئۇلى
|يۇقىرى دەرىجىلىك ئالىم
|
|-
|مۇھەممەد تېھرانتسچى
|فىزىكا پروفېسسورى
|ئىسلام ئازاد ئۇنىۋېرسىتېتىنىڭ مۇدىرى
|
|-
|مۇھەممەد قاسىمى
|ئىنقىلابىي مۇھاپىزەت ئەترىتىنىڭ قوماندانى
|ئىنقىلابىي مۇھاپىزەت ئەترىتىنىڭ ئاخبارات باشلىقى
|
|}
تۆۋەندىكى جەدۋەلدە 2025-يىلى 6-ئاينىڭ 13-كۈنى ئىسرائىلىيەنىڭ ھۇجۇمىدىن بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىغان ئىراندىكى يادرو ئەسلىھەلىرى كۆرسىتىلگەن:
{| class="wikitable"
!نامى
!ئورۇن
!فۇنكسىيە
!مەنبەلەرگە ئاساسلانغاندا،
|-
|ناتانز يادرو ئىستانسىسى
|تېھراننىڭ جەنۇبىغا تەخمىنەن 250 كىلومېتىر كېلىدۇ
|ئۇران قويۇلدۇرۇش، 10 مىڭدىن ئارتۇق سېنترىفۇگ (يەر ئۈستى ۋە ئاستى)
|خەلقئارا ئاتوم ئېنىرگىيىسى ئورگىنى زىيانغا ئۇچرىغانلىقىنى دەلىللىدى. ئىسرائىلىيە مۇھىم ئەسلىھەلەرنى ۋەيران قىلغانلىقىنى، جۈملىدىن سېنترىفۇگ ئورنىتىلغان يەر ئاستى بىناسىنى ئۆز ئىچىگە ئالغانلىقىنى خەۋەر قىلدى. ئىران «كۆپىنچە يۈزەكى زىيان» نى تىلغا ئالدى.
|-
|فوردو يادرو ئىستانسىسى
|قم شەھىرىگە يېقىن جايدا
|3000 دانە سېنترىفۇگ بىلەن ئۇران قويۇلدۇرۇش (يەر ئاستى)
|خەلقئارا ئاتوم ئېنىرگىيىسى ئورگىنى: زاۋۇت بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىمىدى. ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، يېقىن ئەتراپتا پارتلاش يۈز بەرگەن، ھاۋادىن مۇداپىئەلىنىش سىستېمىسى قوزغىتىلغان، ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ئېتىپ چۈشۈرۈلگەن. قۇرۇلمىلىق بۇزغۇنچىلىققا ئۇچرىمىدى.
|-
|ئىسپاھان شەھىرى
|ئوتتۇرا ئىران
|ئۇران ئايلاندۇرۇش (سېرىق تورتقا ئۇران ئالتە فىلورىدقا ئايلاندۇرۇش)، ئۇران مېتال تەتقىقاتى، تەتقىقات رېئاكتورى قۇرۇلۇۋاتىدۇ
|ئىسرائىلىيە بۇ زاۋۇتنىڭ مېتال ئۇران ئىشلەپچىقىرىش ئۈچۈن ۋەيران بولغانلىقى ھەمدە تەجرىبىخانىغا بۇزغۇنچىلىق قىلغانلىقىنى خەۋەر قىلدى. خەلقئارا ئاتوم ئېنىرگىيىسى خەلقئارا ئاتوم ئېنىرگىيىسى: ئىران زەربە بېرىشنى جەزىملەشتۈردى.
|}
ئىسرائىلىيە ئارمىيىسى ئىراننىڭ ناتانزدىكى ئاساسلىق ئۇران قويۇلدۇرۇش ئەسلىھەسىگە ھۇجۇم قىلىپ، سېنترىفۇگ بىلەن يەر ئاستى ئۇنىۋېرسىتېتىغا ھۇجۇم قىلغانلىقىنى بىلدۈردى. خەلقئارا ئاتوم ئېنىرگىيىسى ئورگىنىنىڭ مەسئۇلى رافائېل گرۇسى ئىراننىڭ باشقا ئىككى مۇھىم يادرو ئەسلىھەسى فوردو يادرو ئەسلىھەسى ۋە ئىسپاھاندىكى يادرو يېقىلغۇ زاۋۇتىغا ھۇجۇم قىلىش ئىسپاتى يوقلىقىنى بىلدۈردى.
ئىسرائىلىيە ھۆكۈمىتى بۇ ھۇجۇمنى ئىراننىڭ يادرو پىلانىغا تەھدىت سېلىش بىلەن ئاقلىدى. باش ۋەزىر نىتانىياخۇ كېچىدە يۈز بەرگەن ھەربىي ھۇجۇم پەقەتلا «باشلىنىش زەربىسى» دەپ تەسۋىرلىدى، ھۇجۇم «بۇ تەھدىتنى يوقىتىش ئۈچۈن قانچە كۈن داۋاملىشىدۇ» دېدى. ئامېرىكا دۆلەت كاتىپى ماركو رۇبىئو ئامېرىكىنىڭ بۇ قېتىمقى ھۇجۇمغا قاتناشمىغانلىقىنى تەكىتلىدى. ئىران كۆپ قېتىم ئۇچقۇچىسىز ئايروپىلان ھۇجۇمى بىلەن ئىنكاس قايتۇرۇپ، ئىسرائىلىيەنىڭ ھۇجۇمىنى «ئۇرۇش ئېلان قىلىش» دەپ ئاتىدى ھەمدە ب د ت خەۋپسىزلىك كېڭىشىنى ئارىلىشىشقا چاقىردى. ئىسرائىلىيەمۇ ھۇسىيلارنىڭ يەمەندىن راكېتا ھۇجۇمى قىلغانلىقىنى خەۋەر قىلدى.
13-ئىيۇن كەچتە، ئىراندا يەنە ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسى يۈز بەرگەن، جۈملىدىن ئىراننىڭ فوردو يادرو ئەسلىھەسى ۋە ئىسپاھان يادرو تېخنىكىسى مەركىزى ئەتراپىدا پارتلاش ۋەقەسى يۈز بەرگەن. ئىراننىڭ ب د ت دا تۇرۇشلۇق ئەلچىسىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئىسرائىلىيەنىڭ ھۇجۇمىدا 78 ئادەم قازا قىلغان. بۇنىڭدىن باشقا 320 ئادەم يارىلاندى. زىيانكەشلىككە ئۇچرىغۇچىلارنىڭ كۆپىنچىسى پۇقرالار ئىكەن. ئىران ئىسرائىلىيىگە قايتۇرما ھۇجۇم قىلغانلىقىنى جاكارلىدى، نەچچە يۈز باللىستىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا ئېتىلدى. تېلئاۋىف ۋە يېرۇسالېمدا پارتلاش ئاۋازى ئاڭلاندى، ئىسرائىلىيە جىددىي قۇتقۇزۇش تارماقلىرى كۆپ قېتىم ۋەقە يۈز بەرگەنلىكىنى خەۋەر قىلدى. [ ئىسرائىلىيە مەنبەلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئىراننىڭ قايتۇرما ھۇجۇمىدا ئۈچ ئادەم قازا قىلغان، 20 نەچچە ئادەم يارىلانغان.
==== 14-ئىيۇن ====
ئىككى دۆلەتنىڭ ئۇچۇرىغا ئاساسلانغاندا، 14-ئىيۇن كېچىدە ئۆزئارا ھۇجۇم قىلىش ۋەقەسى يۈز بەرگەن. ئىران تەرەپتە تېھران-مېھراباد ئايرودرومى ھۇجۇمغا ئۇچرىدى، تەبرىز ھەربىي ئايرودۇرۇمى ۋەيران بولدى. ئىران ئاخبارات ۋاستىلىرىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، 6-ئاينىڭ 14-كۈنى، جەنۇبىي پارس تەبىئىي گاز نېفىتلىكى ۋە بۇشەهر ئۆلكىسىنىڭ باندار كەنگەن شەھىرى پورتىمۇ ھۇجۇمغا ئۇچرىغان.
ئىسرائىلىيىنىڭ سانلىق مەلۇماتىغا ئاساسلانغاندا، 14-ئىيۇن ئىران قوماندانلىرىنىڭ سانى 20 دىن ئاشقان. شۇ كۈنى ئىران سەھىيە مىنىستىرلىقى ئىسرائىلىيەنىڭ ھۇجۇمىدا 800 دىن ئارتۇق ئادەمنىڭ يارىلانغانلىقىنى ئېيتتى. ئىسرائىلىيەدە داۋۇد قىزىل يۇلتۇزى شۇ كۈنىگىچە ئىران ھاۋا ھۇجۇمىدا 200 دىن ئارتۇق يارىلانغان.
ئاكسىئوس ئاگېنتلىقىنىڭ ئىسرائىلىيە ئەمەلدارلىرىنىڭ سۆزىنى نەقىل كەلتۈرۈپ خەۋەر قىلىشىچە، ئىسرائىلىيە ھۆكۈمىتى ھەربىي ھەرىكەت باشلانغاندىن بۇيان ئىزچىل ئامېرىكا ھۆكۈمىتىنى ھەربىي ھەرىكەتكە قاتنىشىشقا قايىل قىلىشقا تىرىشقان. پەقەت ئامېرىكا قوراللىق قىسىملىرىدىلا GBU-57 تىپلىق ئەنئەنىۋى بومبىغا ئىگە بولۇپ، يەر ئاستى فوردو يادرو ئەسلىھەسىنى ۋەيران قىلالايدۇ. بىراق ئامېرىكا ئارمىيىسىنىڭ تونۇشتۇرۇشىچە، بۇ ئەسلىھەنىڭ GBU-57 تىپلىق بومبا ئۈچۈن بەك چوڭقۇرلۇقى بارلىقىنى نەزەردىن ساقىت قىلغىلى بولمايدۇ.
==== 15-ئىيۇن ====
ئىسرائىلىيە ھەربىي مەنبەسىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، 15-ئىيۇن چۈشتىن بۇرۇن ئىران ئىسرائىلىيىنىڭ شىمالى ۋە ئوتتۇرا قىسمىدىكى ئاھالىلەر رايونىغا نەچچە يۈز [[ئادەمسىز ئۇچقۇ]] ۋە 280 ئەتراپىدا [[باللىستىك باشقۇرۇلىدىغان بومبا]]\سىنارەد قويۇپ بېرىپ، ھازىرغا قەدەر 13 ئادەم قازا قىلغان، نەچچە يۈز ئادەم يارىلانغان. ئىران مەنبەلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، 6-ئاينىڭ 15-كۈنىگىچە، ئىسرائىلىيە ئارمىيىسىنىڭ ھۇجۇمىدا 224 ئادەم قازا قىلغان، مىڭدىن ئارتۇق ئادەم يارىلانغان. شۇ كۈنى، ئىككى تەرەپ ئىككى [[جاسۇس]]نىڭ قولغا ئېلىنغانلىقىنى خەۋەر قىلدى. ئىسرائىلىيە يەنە ئىران ئىنقىلابىي مۇھاپىزەت ئەترىتىنىڭ [[ئىستخبارات]] باشلىقىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى خەۋەر قىلدى. ئۇلار ئۆزلىرىنىڭ ئالتە گېنېرالىنىڭ ئۆلتۈرۈلگەنلىكىنى جاكارلىدى، شۇنىڭ بىلەن ئىران ئارمىيىسىنىڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ئوفىتسېرلىرىنىڭ سانى ئاز دېگەندىمۇ 14 گە يەتتى. رېيتېر ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، شۇ كۈنى ئىران يادرو فىزىكىسى ئالىملىرىنىڭ سانى ئاز دېگەندىمۇ 14 گە يەتكەن. ئىران ھۆكۈمەت ئاخبارات ئاگېنتلىقىنىڭ ئېيتىشىچە، پايتەختتە بەش ئاپتوموبىل بومبا پارتلىتىلغان، شۇنداقلا دۆلەت مۇداپىئە مىنىستىرلىقى، نېفىت مىنىستىرلىقى، دىپلوماتىيە مىنىستىرلىقىنىڭ ئەسلىھەلىرى تېھران ساقچى بىناسىغا ھۇجۇم قىلىپ، بىر قانچە ساقچى يارىلانغان. ئىسرائىلىيە مەنبەلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئىرانمۇ شۇ كۈنى ئىسرائىلىيەنىڭ ئەڭ چوڭ دېڭىز پورتى خەيفا ئەتراپىدىكى نېفىت ئايرىش زاۋۇتىغا ھۇجۇم قىلىش بىلەن ئىنكاس قايتۇرغان.
==== 16-ئىيۇن ====
6-ئاينىڭ 16-كۈنى، ئۆز-ئارا ھۇجۇم داۋاملاشتى. ئىسرائىلىيە ئىران دۆلەت رادىئو ئىستانسىسى IRIB نى توپقا تۇتتى، شۇنىڭ بىلەن رادىئو ئاڭلىتىش قىسقا ۋاقىت ئۈزۈلۈپ قالدى. ئىسرائىلىيە ئارمىيىسى ئىراننىڭ ئىسرائىلىيىنىڭ شىمالىي قىسىمىغا باشقۇرۇلىدىغان بومبا ھۇجۇمىغا تاقابىل تۇرۇش تەدبىرىنى قوللانغانلىقىنى خەۋەر قىلدى. ئىسرائىلىيە ئارمىيىسى تېھراننىڭ مېھرىئاباد ئايرودرومىدا ھاۋادىن يەر يۈزىگە قويۇپ بېرىلگەن ئىككى F-14A كۈرەشچى ئايرۇپىلاننىڭ ۋەيران قىلىنغانلىقى كۆرۈنۈشىنى ئېلان قىلدى.
==== 17-ئىيۇن ====
[[ئامېرىكا قوشما شىتاتلىرى|ئامېرىكا]] جۇمھۇر رەئىسى [[دانىلد ترامپ|دانلىد ترامپ]] ئىجتىمائىي ئالاقە سۇپىسى Truth Social دا بايانات ئېلان قىلىپ، ئاھالىلەرنىڭ ئىران پايتەختى [[تېھران]]دىن چېكىنىپ چىقىشنى تەلەپ قىلدى. ترامپ كۆپ قېتىم ئەگەر ئىران ئامېرىكىنىڭ يادرو پىلانىنى قاتتىق چەكلەش تەلىپىگە ئەمەل قىلسا، ھۇجۇم ئاخىرلىشىدۇ، دېدى.
ئىسرائىلىيە دۆلەت مۇداپىئە ئارمىيىسىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئىسرائىلىيە ئەڭ ئالىي ھەربىي رەھبىرى دەپ تەرىپلىگەن ئەلى شادمانى تېھراندا كېچىدە ھاۋا ھۇجۇمىدا قازا قىلغان. شادمانى ئىراننىڭ ئەڭ يۇقىرى دەرىجىلىك ھەربىي قوماندانى دەپ قارىلىپ، ئىنقىلابىي مۇھاپىزەتچىلەر ئەترىتىنىڭ مەركىزىي ماسلاشتۇرۇش ئورگىنى شاتام ئەنبىجە مەركىزى باش شىتابىغا قوماندانلىق قىلغان. ئۇ ھەربىي توقۇنۇشنىڭ دەسلەپكى مەزگىلىدە ۋاپات بولغان غۇلام ئەلى راشىدنىڭ ۋارىسى ئىدى.
خەۋەرلەرگە قارىغاندا، ئۇرۇش باشلانغاندىن بۇيان، ئىران ئارمىيىسىنىڭ ٪40 راكېتا قويۇپ بېرىش قۇرۇلمىسى ۋەيران قىلىنغان، بۇمۇ ئالدىنقى ئىككى كۈندە ئىسرائىلىيىگە راكېتا ھۇجۇمىنىڭ ئاجىزلىشىشى بىلەن مۇناسىۋەتلىك بولۇپ، بەزىدە بىشارەت بەرگەندەك بومبا قويۇپ بېرىش بىلەن مۇناسىۋەتلىك. ئىسرائىلىيىنىڭ بايانىغا ئاساسلانغاندا، ئىلگىرىكى ھۇجۇمدا پەقەت ئىككى راكېتا ئېتىلغان.
ئىران خەلقنىڭ ئىران سىرتىدىكى [[ئىنتېرنېت +|ئىنتېرنېت]] تورىغا كىرىشىنى چەكلىدى، شۇنىڭ بىلەن بىر ۋاقىتتا ئىسرائىلىيەنىڭ تور ھۇجۇملىرىنى خەۋەر قىلدى، نۇرغۇن ھۇجۇملار چېكىندى. شۇ كۈنى ھۆكۈمەت ئەمەلدارلىرىنىڭ ئىنتېرنېت تورى ئارقىلىق ئالاقە قوراللىرىنى ئىشلىتىشى چەكلەندى. [[ۋاتىسئەپ|ۋاتساپ]] ئىران ھۆكۈمىتى تەرىپىدىن ئىسرائىلىيەگە سانلىق مەلۇمات يوللاش بىلەن ئەيىبلەنگەن، شۇڭا ئىراندا بۇ ئەپنى ئۆچۈرۈۋېتىشنى تەلەپ قىلغان.
[[ئامېرىكا خەۋەر|CNN]] نىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، ئامېرىكا ئاخبارات ئورگانلىرىنىڭ ئاشكارىلىشىچە، ئىران نۆۋەتتە يادرو بومبىسى ياساشقا ھېچقانداق تىرىشچانلىق كۆرسەتمىگەن، ئەگەر شۇنداق بولغان تەقدىردىمۇ، ئىران بۇنداق قورالغا ئېرىشىشكە تەخمىنەن 3 يىل ۋاقىت قالغان بولاتتى. ئىسرائىلىيە ھۆكۈمىتى ۋە ئامېرىكا جۇمھۇر رەئىسى ترامپ ئىراننىڭ يادرو بومبىسى تەتقىق قىلىشقا «ناھايىتى يېقىن» ئىكەنلىكىنى تەكىتلىدى. تىرامپ ئۆزىنىڭ ئاخبارات ماسلاشتۇرغۇچىسى تۇرسا گابارد بىلەن رەددىيە بېرىپ: «ئۇنىڭ نېمە دېگەنلىكى بىلەن كارىم يوق» دېدى.
ترامپ ئۆزىنىڭ ھەقىقەت [[ئىجتىمائىي ئالاقە]] سۇپىسىدا: «بىز ھازىر ئىران ئاسمىنىنى پۈتۈنلەي كونترول قىلدۇق» دەپ يازغان ھەمدە ئىران رەھبىرى ھامىنىيغا ۋاسىتىلىك تەھدىت سالغان: «بىز ئاتالمىش ‹ئالىي رەھبەر›نىڭ قەيەرگە يوشۇرۇنغانلىقىنى ئېنىق بىلىمىز. ئۇ ئاسانلا نىشان.» ئەمما ھازىر ھامىنىينىڭ ئۇ يەردە بىخەتەر ئىكەنلىكى ۋە «بىز ئۇنى يوقاتمايمىز، ھېچ بولمىغاندا ھازىرچە يوقاتمايمىز.» ترامپ ئىراننى تېخىمۇ كۆپ باشقۇرۇلىدىغان بومبا ئاتماسلىققا ئاگاھلاندۇردى ھەمدە «بىزنىڭ سەۋرچانلىقىمىز ئاستا-ئاستا تۈگىدى» دېدى. يەنە بىر يازمىسىدا، تىرامپ چوڭ ھەرپلەر بىلەن «شەرتسىز تەسلىم بولۇش!» دەپ يازغان.
ئىسرائىلىيە ئىران باشقۇرۇلىدىغان بومبا ئۇرۇش باشلانغاندىن بۇيان تۇنجى قېتىم ھەربىي نىشانلارغا زەربە بەردى دېدى. بىر ھەربىي ئەمەلدار ھۇجۇم نىشانى ھەققىدە باھا بېرىشنى رەت قىلدى ، بىراق ئىسرائىلىيە ئارمىيىسىنىڭ ئىقتىدارى تېھراننىڭ يېقىندا ھۇجۇمى سەۋەبىدىن تۆۋەنلەپ كەتمىگەنلىكىنى تەكىتلىدى . ئىران موساد باش شىتابىغا ھۇجۇم قىلغانلىقىنى جاكارلىدى، كۆرۈنۈشتە كۆرسىتىلىشىچە، ئېگىز بىنادىن ئىس-تۈتەك كۆتۈرۈلگەن. ئىسرائىلىيىنىڭ نازارەت قىلىش بەلگىلىمىسى تۈپەيلىدىن، مۇخبىرلارنىڭ ئىراننىڭ ئۇچۇرلىرىنىڭ راستلىقىنى دەلىللەش ئىمكانىيىتى يوق ئىدى.
=== خەلىقئارالىق ئىنكاس ===
==== ب د ت ====
ب د ت نىڭ باش كاتىپى [[گۇتېررېس]] ئىسرائىلىيە بىلەن ئىراننى چەكتىن ئاشقان مۆتىدىل پوزىتسىيە تۇتۇشقا مۇراجىئەت قىلدى. [[ئوتتۇرا شەرق|ئوتتۇرا]] [[ئوتتۇرا شەرق|شەرق]] رايونىنىڭ تېخىمۇ زوراۋانلىق توقۇنۇشىغا چۈشۈپ قېلىشىغا يول قويالمايدۇ. ئامېرىكا جۇمھۇر رەئىسى دانلىد ترامپ ئىراننى يادرو پىلانى توغرىسىدا كېلىشىم ھاسىل قىلىشقا چاقىردى، بولمىسا تېخىمۇ ۋەھشىي ھۇجۇم يۈز بېرىدۇ. ئۇ ئىلگىرى ئىران قاتتىق قوللىرىنى ئاگاھلاندۇرغان ئىدى، ھازىر ئۇلارنىڭ ھەممىسى ئۆلۈپ كەتتى.
==== ئالمانىيە ====
ئالمانىيە باشباقانى فرېدرىك مېرز ئىسرائىلىيىنىڭ ئۆزىنى قوغداش ھوقۇقىنى تەكىتلىدى ھەمدە ئىككى تەرەپنى ۋەزىيەتنى يەنىمۇ كەسكىنلەشتۈرىدىغان، پۈتكۈل رايوننى مۇقىمسىزلاشتۇرۇش ئېھتىماللىقى بولغان تەدبىرلەردىن ساقلىنىشقا مۇراجىئەت قىلدى. دۇنيانىڭ ھەرقايسى جايلىرىدىن كەلگەن رەھبەرلەر ئىسرائىلىيە بىلەن ئىراننى يول تۇتۇشقا مۇراجىئەت قىلدى. تۈركىيە، ئومان، سەئۇدى ئەرەبىستان، قاتار ۋە ئەرەب بىرلەشمە خەلىپىلىكى ئىسرائىلىيىنىڭ ھۇجۇمىنى ئەيىبلىدى.
==== خەلقئارا ئاتوم ئېنېرگىيىسى ئورگىنى ====
[[خەلقئارا ئاتوم ئېنېرگىيەسى ئورگىنى|خەلقئارا ئاتوم ئېنېرگىيىسى ئ]]ورگىنىنىڭ مەسئۇلى رافائېل گرۇسى يادرو ئەسلىھەلىرىگە ھەرگىز ھۇجۇم قىلىشقا بولمايدۇ، چۈنكى يادرو ئەسلىھەلىرىنىڭ بىخەتەرلىكىگە خەۋپ يەتكۈزىدىغان ھەر قانداق ھەربىي ھەرىكەت ئىران خەلقى، رايون ۋە باشقا دۆلەتلەرگە ئېغىر ئاقىۋەت ئېلىپ كېلىدۇ» دەپ تەكىتلىدى.
==== 7 دۆلەت گۇرۇھى ====
2025-يىلى 6-ئاينىڭ 16-كۈنى كانادادا ئۆتكۈزۈلگەن يەتتە دۆلەت گۇرۇھى باشلىقلار يىغىنىدا، بىرلەشمە بايانات ئېلان قىلىپ، ئىراننى «رايوندىكى مۇقىمسىزلىق ۋە تېررورلۇقنىڭ ئاساسلىق مەنبەسى» دەپ ئاتىدى ھەمدە ئىسرائىلىيەنىڭ قوغدىنىش ھوقۇقىنى تەكىتلىدى. يەتتە دۆلەت گۇرۇھى رەھبەرلىرى يەنە ئىراننىڭ يادرو قورالىغا ئېرىشمەسلىكى كېرەكلىكىنى ئىزچىل ئېنىق ئېيتقانلىقىنى بىلدۈردى. ئالمانىيە باشباقانى باشلىقلار يىغىنىدا غۇلغۇلا قوزغىدى، ئىسرائىلىيەنىڭ ئىرانغا قارشى رەزىل ھەرىكەت قىلىۋاتقانلىقىنى، بۇنىڭغا رەھمەت ئېيتىپ، ھاكىمىيەتنىڭ يوقاپ كېتىشى ئىجابىي ئۈنۈم بېرىدۇ، شۇنداقلا دۇنياغا ئۆلۈم ۋە ۋەھىمە ئېلىپ كېلىدۇ، دېدى. ئۇ ئىسرائىلىيەنىڭ جاسارىتىنى ماختىدى ھەمدە ئىراننى 2023-يىلى 7-ئۆكتەبىر خاماسنىڭ ئىسرائىلىيەگە قىلغان تېررورلۇق ھۇجۇمىغا شېرىك دەپ ئەيىبلىدى.
== «كۆتۈرۈلۈۋاتقان شىر»نىڭ مەخپىي ئىسمىنىڭ ئارقا كۆرۈنۈشى ==
ئىسرائىلىيە ھۇجۇمىنىڭ مەخپىي ئىسمى «كۆتۈرۈلۈۋاتقان شىر» دېگەن مەنىنى بىلدۈرىدۇ. ئىبرانىي نۇسخىدىكى مەخپىي ئىسىم «<bdi>עָם כלִיא»</bdi> (''Mivtsa Am ke-Lavi'') نى «شىرغا ئوخشاش بىر خەلق» دەپ تەرجىمە قىلىشقا بولىدۇ، ھەمدە تەۋراتتىن بىر ئايەت نەقىل كەلتۈرۈلگەن:<blockquote>«''قاراڭ،'' بىر خەلقنىڭ كۆتۈرۈلۈپ تۇرغان شىرغا ئوخشايدۇ''. ئۇ ئولجىنى يەپ ئۆلتۈرۈلگەنلەرنىڭ قېنىنى ئىچمىگۈچە ياتمايدۇ.»''</blockquote>– نۇمۇر 23.24
''رېيتېر'' ئاگېنتلىقىنىڭ خەۋىرىگە قارىغاندا، بېنيامىن نىتانىياخۇ ھۇجۇم باشلىنىشتىن بۇرۇن يېرۇسالېمدىكى غەربىي سېپىلغا بۇ ئايەتنىڭ قولدا يېزىلغان نۇسخىسىنى قويۇپ قويغان بولۇپ، بۇ ھەربىي ھەرىكەتكە سىمۋوللۇق دىنىي رامكا بەرگەن.
ئۇگو پاسولونىڭ ئېيتىشىچە، بۇ مەخپىي ئىسىم ئىراننىڭ ئىسلام ئىنقىلابىدىن بۇرۇنقى تارىخىي ئوردېنىنى كۆرسىتىدۇ. ئۇنىڭدا بىر شىرنىڭ كۆتۈرۈلۈۋاتقان قۇياش ئالدىدا تۇرغانلىقى تەسۋىرلەنگەن، بۇ رەسىم 1576-يىلىدىن 1979-يىلىغىچە بولغان ئارىلىقتا ئىران بايرىقى ئۈستىدە تېپىلغان.
=== ئالبۇم ===
<gallery>
ھۆججەت:Israel attacks on Iran on 13 June 2025.jpg|ئىراندىكى ھۇجۇم نۇقتىلىرى
ھۆججەت:7-Popular celebration of Al-Aqsa storm in Iran-جشن مردمی طوفان الاقصی در ایران.jpg|ھېزبۇللار بايرىقى
ھۆججەت:119938 the missile attack from iran - remains of an irani PikiWiki Israel.jpg|ئىراننىڭ باللىستىك سىنارەدلىرى
</gallery>
jhdj88ik0kybk2up6cuevlje81w07ai