Vikipediya
uzwiki
https://uz.wikipedia.org/wiki/Bosh_Sahifa
MediaWiki 1.45.0-wmf.6
first-letter
Media
Maxsus
Munozara
Foydalanuvchi
Foydalanuvchi munozarasi
Vikipediya
Vikipediya munozarasi
Fayl
Fayl munozarasi
MediaWiki
MediaWiki munozarasi
Andoza
Andoza munozarasi
Yordam
Yordam munozarasi
Turkum
Turkum munozarasi
Portal
Portal munozarasi
Loyiha
Loyiha munozarasi
TimedText
TimedText talk
Modul
Modul munozarasi
Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti
0
1903
5477594
5476606
2025-06-23T04:08:55Z
InternetArchiveBot
58913
0 ta manba qutqarildi hamda 1 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477594
wikitext
text/x-wiki
{{Universitet
|nomi = Jahon Iqtisodiyoti va Diplomatiya Universiteti
|qisqartma = JIDU
|ramz =
|tasvir =
|original =
|xalqaronom = University of World Economy and Diplomacy
|shior =
|asos_yil = [[1992-yil]]
|turi = Universitet
|prezident =
|rektor = [[Sodiq Safoyev]]
|talabalar = 1300
|fakultet = 3
|bakalavriat = 4 yil
|magistratura = 2 yil
|aspirantura =
|doktorantura =
|akademik = 2
|doktor = 20
|professor =
|oʻqituvchi = 80
|kempus =
|manzil = [[Mustaqillik shoh koʻchasi]] 54, Toshkent shahri 100077, Oʻzbekiston
|vebsayt = [http://www.uwed.uz www.uwed.uz]
|xaritada={{Infobox mapframe |shape=none |coord={{Coord|41.323487|N|69.318838|E}}|length_km=0.5|marker-colour=#5E75F2 |background color=red|geomask-stroke-color=#F5EeF2|zoom=20}}
}}
'''Jahon iqtisodiyoti va diplomatiya universiteti''' — xalqaro iqtisodiy munosabatlar, xalqaro huquq, xalqaro munosabatlar sohasida mutaxassislar tayyorlaydigan [[Oʻzbekiston]]dagi oliy oʻquv yurti va yirik ilmiy markaz. [[Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi]]ga qaraydi. Toshkent shahrida joylashgan. [[1992-yil]] [[23-sentabr]]da tashkil etilgan. Tarkibida xalqaro iqtisodiy munosabatlar, xalqaro huquq, xalqaro munosabatlar fakultetlari, 25 kafedra, til markazi (jahon tillari, [[fransuz tili]], [[nemis tili]], [[oʻzbek tili]] kafedralari bilan), kompyuter; testlar; „Maʼnaviyat va maʼrifat“ markazlari; boshqaruv instituti; tahrir va nashriyot boʻlimi; „Biznes olami“ va „Ziyokor“ oʻquv markazlari, „Internet“ klubi va yuridik klinika faoliyat yuritadi. Jahon iqtisodiyoti, xalqaro iqtisodiy munosabatlar, xalqaro huquq sohalari, siyosiy va ijtimoiy muammolar, [[diplomatiya]] va boshqa ixtisosliklar boʻyicha mutaxassislar tayyorlaydi. Universitet ilmiy kutubxonaga ega (300 ming asar). Universitetda oʻquv ishlariga xorijiy mamlakatlardan professorlar, amaliyotchi mutaxassislar taklif qilinadi, zamonaviy kompyuter texnologiyasidan keng foydalaniladi. Universitetda [[BMT]], [[UNESCO]], [[TASIS]]ning Toshkentdagi vakolatxonasi xodimlari, xorijiy davlat arboblari, diplomatlari, Oʻzbekistondagi chet mamlakatlar elchixonalari vakillari bilan uchrashuvlar oʻtkaziladi. Oʻquv qoʻllanmalari, dasturlar, ilmiy va uslubiy qoʻllanmalar chop etadi, „Xalqaro munosabatlar“ jurnali nashr etiladi.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Rektorlar ==
* 1992-1998 — [[Saidmuxtor Saidqosimov]]<ref>[http://uwed.uz/uz/pages/leadership Rahbariyat haqida]</ref>
* 1998-2003 — [[Abdulaziz Komilov]]
* 2003-2005 — [[Sodiq Safoyev]]
* 2005-2009 — [[Hamidulla Karomatov]]
* 2009-2011 — [[Rustam Qosimov]]
* 2011-2014 — [[Nodir Jumayev]]
* 2014-2017 — [[Abdumalik Jumanov]]
* 2017-2020 — [[Abdujabbor Abduvohidov]]
* 2020-2021 — [[Komiljon Karimov]]
* 2021-yildan — [[Sodiq Safoyev]]
== Bakalavriat yoʻnalishlari ==
{|class="wikitable sortable"
! #
! Shifr
! Taʼlim yoʻnalishi nomi
|-
|1||5233500||Xalqaro iqtisodiyot va menejment (mintaqalar va faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha)
|-
|2||5210300||Siyosatshunoslik<ref>{{Veb manbasi|url=https://dtm.uz/info/passing-scores2020?location=14&university=350&emode=1&language=1|title=Oliy ta’lim muassasalari boʻyicha oʻtish ballari|publisher=[[Davlat test markazi]]|accessdate=20-oktabr 2020-yil|archivedate=21-oktabr 2020-yil|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201021071540/https://dtm.uz/info/passing-scores2020?location=14&university=350&emode=1&language=1}} {{Veb manbasi |url=https://dtm.uz/info/passing-scores2020?location=14&university=350&emode=1&language=1 |title=arxiv nusxasi |access-date=20-oktabr 2020-yil |archive-date=21-oktabr 2020-yil |archive-url=https://web.archive.org/web/20201021071540/https://dtm.uz/info/passing-scores2020?location=14&university=350&emode=1&language=1 }}</ref>
|-
|3||5240107||Yurisprudensiya (xalqaro huquqiy faoliyat)
|}
== Magistratura yoʻnalishlari ==
{|class="wikitable sortable"
! #
! Shifr
! Taʼlim yoʻnalishi nomi
|-
|1||5A121102||Xalqaro munosabatlar va jahon siyosati
|-
|2||5A210301||Amaliy siyosatshunoslik
|-
|3||5A231102||Tashqi iqtisodiy faoliyat (tarmoqlar va faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha)
|-
|4||5A233501||Xalqaro iqtisodiyot va menejment (mintaqalar va faoliyat yoʻnalishlari boʻyicha)
|-
|5||5A240105||Xalqaro huquq (sohalar boʻyicha)
|-
|6||5A240111||Xalqaro biznes huquqi
|-
|7||5A611501||Gid hamrohligi va tarjimonlik faoliyati (tillar boʻyicha)<ref>http://magistr.edu.uz/stat/quota{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
|}
== Mashhur bitiruvchilar ==
* [[Saida Mirziyoyeva]] — Oʻzbekiston axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi raisi oʻrinbosari.
* [[Feruza Eshmatova]] — Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi senatori.
* [[Feruza Maxmudova]] — Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Majlisi deputati.
* [[Ruslanbek Davletov]] — Oʻzbekiston adliya vaziri.
* [[Sherzod Asadov]] — Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti matbuot kotibi.
* [[Oybek Kasimov]] — Oʻzbekiston Milliy Olimpiya qoʻmitasi bosh kotibi.
* [[Gulnora Karimova]] — [[Oʻzbekiston]]ning [[Ispaniya]]dagi sobiq elchisi.
* [[Lola Karimova-Tillayeva]] — [[Oʻzbekiston]]ning [[UNESCO]]dagi sobiq vakili.
* [[Hilola Umarova]] — [[O‘zbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab ta’limi vazirligi|Oʻzbekiston Respublikasi Maktabgacha va maktab taʼlimi vaziri]].
* [[Javlon Vahobov]] — [[Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirligi|Oʻzbekiston Respublikasi Tashqi ishlar vazirining birinchi oʻribosari]].
* [[Shaxzoda Matchanova]]
* [[Baxtiyor Abdusamatov]]
* [[Eldor Toʻlyakov]]
* [[G‘ayrat Fozilov]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.uwed.uz/ Universitet rasmiy sayti]
[[Turkum:Oʻzbekistondagi universitetlar]]
[[Turkum:1992-yilda Oʻzbekistonda tashkil etilganlar]]
pulche67wcyhz2gxqpnb6t1hwr2sa5b
Vikipediya:Tahrirlar soniga koʻra vikipediyachilar roʻyxati
4
2552
5477474
5477209
2025-06-22T12:00:22Z
Jembot
17813
Bot: Maʼlumotlar yangilandi
5477474
wikitext
text/x-wiki
{{/begin|200}}
|-
| 1 || [[User:Mirzoulugʻbek|Mirzoulugʻbek]] || [[Special:Contributions/Mirzoulugʻbek|{{formatnum:166577}}]] || {{Permissions|Mirzoulugʻbek}}
|-
| 2 || [[User:ShohjahonSobirov|ShohjahonSobirov]] || [[Special:Contributions/ShohjahonSobirov|{{formatnum:123611}}]] || {{Permissions|ShohjahonSobirov}}
|-
| 3 || [[User:Malikxan|Malikxan]] || [[Special:Contributions/Malikxan|{{formatnum:68201}}]] || {{Permissions|Malikxan}}
|-
| 4 || [[User:PlanespotterA320|PlanespotterA320]] || [[Special:Contributions/PlanespotterA320|{{formatnum:66045}}]] || {{Permissions|PlanespotterA320}}
|-
| 5 || [[User:AnvarxonM|AnvarxonM]] || [[Special:Contributions/AnvarxonM|{{formatnum:58233}}]] || {{Permissions|AnvarxonM}}
|-
| 6 || [[User:Kagansky|Kagansky]] || [[Special:Contributions/Kagansky|{{formatnum:53252}}]] || {{Permissions|Kagansky}}
|-
| 7 || [[User:Umarxon III|Umarxon III]] || [[Special:Contributions/Umarxon III|{{formatnum:37461}}]] || {{Permissions|Umarxon III}}
|-
| 8 || [[User:Nataev|Nataev]] || [[Special:Contributions/Nataev|{{formatnum:33420}}]] || {{Permissions|Nataev}}
|-
| 9 || [[User:Panpanchik|Panpanchik]] || [[Special:Contributions/Panpanchik|{{formatnum:25762}}]] || {{Permissions|Panpanchik}}
|-
| 10 || [[User:Muzaffar Murodovich|Muzaffar Murodovich]] || [[Special:Contributions/Muzaffar Murodovich|{{formatnum:25438}}]] || {{Permissions|Muzaffar Murodovich}}
|-
| 11 || [[User:Janob Mirzaolim|Janob Mirzaolim]] || [[Special:Contributions/Janob Mirzaolim|{{formatnum:23895}}]] || {{Permissions|Janob Mirzaolim}}
|-
| 12 || [[User:Bekipediya|Bekipediya]] || [[Special:Contributions/Bekipediya|{{formatnum:23284}}]] || {{Permissions|Bekipediya}}
|-
| 13 || [[User:Albatros777|Albatros777]] || [[Special:Contributions/Albatros777|{{formatnum:22562}}]] || {{Permissions|Albatros777}}
|-
| 14 || [[User:Salazarov|Salazarov]] || [[Special:Contributions/Salazarov|{{formatnum:22201}}]] || {{Permissions|Salazarov}}
|-
| 15 || [[User:Diwikiped|Diwikiped]] || [[Special:Contributions/Diwikiped|{{formatnum:20039}}]] || {{Permissions|Diwikiped}}
|-
| 16 || [[User:Laziz Baxtiyorov|Laziz Baxtiyorov]] || [[Special:Contributions/Laziz Baxtiyorov|{{formatnum:19886}}]] || {{Permissions|Laziz Baxtiyorov}}
|-
| 17 || [[User:Mrshaxas|Mrshaxas]] || [[Special:Contributions/Mrshaxas|{{formatnum:19859}}]] || {{Permissions|Mrshaxas}}
|-
| 18 || [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|Abdufattohov Ibrohimjon]] || [[Special:Contributions/Abdufattohov Ibrohimjon|{{formatnum:19664}}]] || {{Permissions|Abdufattohov Ibrohimjon}}
|-
| 19 || [[User:Abdulla|Abdulla]] || [[Special:Contributions/Abdulla|{{formatnum:19014}}]] || {{Permissions|Abdulla}}
|-
| 20 || [[User:Alpasli|Alpasli]] || [[Special:Contributions/Alpasli|{{formatnum:18820}}]] || {{Permissions|Alpasli}}
|-
| 21 || [[User:Vikichizar|Vikichizar]] || [[Special:Contributions/Vikichizar|{{formatnum:18060}}]] || {{Permissions|Vikichizar}}
|-
| 22 || [[User:Artemev Nikolay|Artemev Nikolay]] || [[Special:Contributions/Artemev Nikolay|{{formatnum:17397}}]] || {{Permissions|Artemev Nikolay}}
|-
| 23 || [[User:Humoyun Qodirov|Humoyun Qodirov]] || [[Special:Contributions/Humoyun Qodirov|{{formatnum:16911}}]] || {{Permissions|Humoyun Qodirov}}
|-
| 24 || [[User:Husniddin Rasulov|Husniddin Rasulov]] || [[Special:Contributions/Husniddin Rasulov|{{formatnum:15775}}]] || {{Permissions|Husniddin Rasulov}}
|-
| 25 || [[User:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] || [[Special:Contributions/Muxriddin Azimov|{{formatnum:14649}}]] || {{Permissions|Muxriddin Azimov}}
|-
| 26 || [[User:Ikromova Guli|Ikromova Guli]] || [[Special:Contributions/Ikromova Guli|{{formatnum:14521}}]] || {{Permissions|Ikromova Guli}}
|-
| 27 || [[User:Jamshid Nurkulov|Jamshid Nurkulov]] || [[Special:Contributions/Jamshid Nurkulov|{{formatnum:12490}}]] || {{Permissions|Jamshid Nurkulov}}
|-
| 28 || [[User:Amir.Temur|Amir.Temur]] || [[Special:Contributions/Amir.Temur|{{formatnum:12050}}]] || {{Permissions|Amir.Temur}}
|-
| 29 || [[User:Oblakulova|Oblakulova]] || [[Special:Contributions/Oblakulova|{{formatnum:11841}}]] || {{Permissions|Oblakulova}}
|-
| 30 || [[User:ShHamrayev|ShHamrayev]] || [[Special:Contributions/ShHamrayev|{{formatnum:11755}}]] || {{Permissions|ShHamrayev}}
|-
| 31 || [[User:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] || [[Special:Contributions/Mirishkorlik|{{formatnum:10959}}]] || {{Permissions|Mirishkorlik}}
|-
| 32 || [[User:Komilkhuja|Komilkhuja]] || [[Special:Contributions/Komilkhuja|{{formatnum:10451}}]] || {{Permissions|Komilkhuja}}
|-
| 33 || [[User:Finikchik|Finikchik]] || [[Special:Contributions/Finikchik|{{formatnum:10292}}]] || {{Permissions|Finikchik}}
|-
| 34 || [[User:Usmonov Gayrat|Usmonov Gayrat]] || [[Special:Contributions/Usmonov Gayrat|{{formatnum:10241}}]] || {{Permissions|Usmonov Gayrat}}
|-
| 35 || [[User:Xumoshox Ismoilova|Xumoshox Ismoilova]] || [[Special:Contributions/Xumoshox Ismoilova|{{formatnum:9818}}]] || {{Permissions|Xumoshox Ismoilova}}
|-
| 36 || [[User:Uzgen|Uzgen]] || [[Special:Contributions/Uzgen|{{formatnum:9648}}]] || {{Permissions|Uzgen}}
|-
| 37 || [[User:7Devona|7Devona]] || [[Special:Contributions/7Devona|{{formatnum:9498}}]] || {{Permissions|7Devona}}
|-
| 38 || [[User:Axadjon1|Axadjon1]] || [[Special:Contributions/Axadjon1|{{formatnum:9437}}]] || {{Permissions|Axadjon1}}
|-
| 39 || [[User:Casual|Casual]] || [[Special:Contributions/Casual|{{formatnum:9048}}]] || {{Permissions|Casual}}
|-
| 40 || [[User:Creobek|Creobek]] || [[Special:Contributions/Creobek|{{formatnum:8865}}]] || {{Permissions|Creobek}}
|-
| 41 || [[User:Rtfroot|Rtfroot]] || [[Special:Contributions/Rtfroot|{{formatnum:8807}}]] || {{Permissions|Rtfroot}}
|-
| 42 || [[User:Visola Tangirova|Visola Tangirova]] || [[Special:Contributions/Visola Tangirova|{{formatnum:8695}}]] || {{Permissions|Visola Tangirova}}
|-
| 43 || [[User:FreetimeeditorII|FreetimeeditorII]] || [[Special:Contributions/FreetimeeditorII|{{formatnum:8483}}]] || {{Permissions|FreetimeeditorII}}
|-
| 44 || [[User:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] || [[Special:Contributions/Xusinboy Bekchanov|{{formatnum:8316}}]] || {{Permissions|Xusinboy Bekchanov}}
|-
| 45 || [[User:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] || [[Special:Contributions/MirfayzbekAbdullayev|{{formatnum:8210}}]] || {{Permissions|MirfayzbekAbdullayev}}
|-
| 46 || [[User:OneAzimov|OneAzimov]] || [[Special:Contributions/OneAzimov|{{formatnum:7775}}]] || {{Permissions|OneAzimov}}
|-
| 47 || [[User:Anjaniy|Anjaniy]] || [[Special:Contributions/Anjaniy|{{formatnum:7763}}]] || {{Permissions|Anjaniy}}
|-
| 48 || [[User:Boboyev1996|Boboyev1996]] || [[Special:Contributions/Boboyev1996|{{formatnum:7727}}]] || {{Permissions|Boboyev1996}}
|-
| 49 || [[User:Hasan Xamidovich|Hasan Xamidovich]] || [[Special:Contributions/Hasan Xamidovich|{{formatnum:7577}}]] || {{Permissions|Hasan Xamidovich}}
|-
| 50 || [[User:Boburjon Xidirov|Boburjon Xidirov]] || [[Special:Contributions/Boburjon Xidirov|{{formatnum:7525}}]] || {{Permissions|Boburjon Xidirov}}
|-
| 51 || [[User:Nataeva|Nataeva]] || [[Special:Contributions/Nataeva|{{formatnum:7463}}]] || {{Permissions|Nataeva}}
|-
| 52 || [[User:Muzaffar Turgunov|Muzaffar Turgunov]] || [[Special:Contributions/Muzaffar Turgunov|{{formatnum:7246}}]] || {{Permissions|Muzaffar Turgunov}}
|-
| 53 || [[User:Olimidono|Olimidono]] || [[Special:Contributions/Olimidono|{{formatnum:7176}}]] || {{Permissions|Olimidono}}
|-
| 54 || [[User:Olaf Studt|Olaf Studt]] || [[Special:Contributions/Olaf Studt|{{formatnum:7026}}]] || {{Permissions|Olaf Studt}}
|-
| 55 || [[User:Sitora Oblakulova|Sitora Oblakulova]] || [[Special:Contributions/Sitora Oblakulova|{{formatnum:6863}}]] || {{Permissions|Sitora Oblakulova}}
|-
| 56 || [[User:FarhodShaymanov|FarhodShaymanov]] || [[Special:Contributions/FarhodShaymanov|{{formatnum:6586}}]] || {{Permissions|FarhodShaymanov}}
|-
| 57 || [[User:FaridShavkatullayev|FaridShavkatullayev]] || [[Special:Contributions/FaridShavkatullayev|{{formatnum:6532}}]] || {{Permissions|FaridShavkatullayev}}
|-
| 58 || [[User:AnnaDelvey|AnnaDelvey]] || [[Special:Contributions/AnnaDelvey|{{formatnum:6514}}]] || {{Permissions|AnnaDelvey}}
|-
| 59 || [[User:Odilbek Irisqulov|Odilbek Irisqulov]] || [[Special:Contributions/Odilbek Irisqulov|{{formatnum:6505}}]] || {{Permissions|Odilbek Irisqulov}}
|-
| 60 || [[User:Khronos13|Khronos13]] || [[Special:Contributions/Khronos13|{{formatnum:6451}}]] || {{Permissions|Khronos13}}
|-
| 61 || [[User:Tewayev|Tewayev]] || [[Special:Contributions/Tewayev|{{formatnum:6423}}]] || {{Permissions|Tewayev}}
|-
| 62 || [[User:MrshaxasBot|MrshaxasBot]] || [[Special:Contributions/MrshaxasBot|{{formatnum:6288}}]] || {{Permissions|MrshaxasBot}}
|-
| 63 || [[User:Omensweans|Omensweans]] || [[Special:Contributions/Omensweans|{{formatnum:6243}}]] || {{Permissions|Omensweans}}
|-
| 64 || [[User:Khasan azim1|Khasan azim1]] || [[Special:Contributions/Khasan azim1|{{formatnum:6134}}]] || {{Permissions|Khasan azim1}}
|-
| 65 || [[User:Ahror Akramovich|Ahror Akramovich]] || [[Special:Contributions/Ahror Akramovich|{{formatnum:6048}}]] || {{Permissions|Ahror Akramovich}}
|-
| 66 || [[User:Javoxir Yorqulov|Javoxir Yorqulov]] || [[Special:Contributions/Javoxir Yorqulov|{{formatnum:5980}}]] || {{Permissions|Javoxir Yorqulov}}
|-
| 67 || [[User:Xoqoni Said|Xoqoni Said]] || [[Special:Contributions/Xoqoni Said|{{formatnum:5962}}]] || {{Permissions|Xoqoni Said}}
|-
| 68 || [[User:Wikisurgery94|Wikisurgery94]] || [[Special:Contributions/Wikisurgery94|{{formatnum:5810}}]] || {{Permissions|Wikisurgery94}}
|-
| 69 || [[User:Miss Kamola|Miss Kamola]] || [[Special:Contributions/Miss Kamola|{{formatnum:5673}}]] || {{Permissions|Miss Kamola}}
|-
| 70 || [[User:Lazizbek95|Lazizbek95]] || [[Special:Contributions/Lazizbek95|{{formatnum:5627}}]] || {{Permissions|Lazizbek95}}
|-
| 71 || [[User:Umid1108|Umid1108]] || [[Special:Contributions/Umid1108|{{formatnum:5573}}]] || {{Permissions|Umid1108}}
|-
| 72 || [[User:Muhammadjon1510|Muhammadjon1510]] || [[Special:Contributions/Muhammadjon1510|{{formatnum:5529}}]] || {{Permissions|Muhammadjon1510}}
|-
| 73 || [[User:Xolnazarov Sarvar|Xolnazarov Sarvar]] || [[Special:Contributions/Xolnazarov Sarvar|{{formatnum:5416}}]] || {{Permissions|Xolnazarov Sarvar}}
|-
| 74 || [[User:Farrukh Askaraliev|Farrukh Askaraliev]] || [[Special:Contributions/Farrukh Askaraliev|{{formatnum:5296}}]] || {{Permissions|Farrukh Askaraliev}}
|-
| 75 || [[User:Dieri007|Dieri007]] || [[Special:Contributions/Dieri007|{{formatnum:5184}}]] || {{Permissions|Dieri007}}
|-
| 76 || [[User:Masofa321|Masofa321]] || [[Special:Contributions/Masofa321|{{formatnum:5113}}]] || {{Permissions|Masofa321}}
|-
| 77 || [[User:Lutfulloh7|Lutfulloh7]] || [[Special:Contributions/Lutfulloh7|{{formatnum:5102}}]] || {{Permissions|Lutfulloh7}}
|-
| 78 || [[User:Yangilik 3|Yangilik 3]] || [[Special:Contributions/Yangilik 3|{{formatnum:5053}}]] || {{Permissions|Yangilik 3}}
|-
| 79 || [[User:Mahirema|Mahirema]] || [[Special:Contributions/Mahirema|{{formatnum:4959}}]] || {{Permissions|Mahirema}}
|-
| 80 || [[User:Nafosatxon Otabekovna|Nafosatxon Otabekovna]] || [[Special:Contributions/Nafosatxon Otabekovna|{{formatnum:4792}}]] || {{Permissions|Nafosatxon Otabekovna}}
|-
| 81 || [[User:Gaffarov737|Gaffarov737]] || [[Special:Contributions/Gaffarov737|{{formatnum:4742}}]] || {{Permissions|Gaffarov737}}
|-
| 82 || [[User:Sakinabonu|Sakinabonu]] || [[Special:Contributions/Sakinabonu|{{formatnum:4739}}]] || {{Permissions|Sakinabonu}}
|-
| 83 || [[User:Ravshanbek Tohirov|Ravshanbek Tohirov]] || [[Special:Contributions/Ravshanbek Tohirov|{{formatnum:4678}}]] || {{Permissions|Ravshanbek Tohirov}}
|-
| 84 || [[User:Optima D|Optima D]] || [[Special:Contributions/Optima D|{{formatnum:4659}}]] || {{Permissions|Optima D}}
|-
| 85 || [[User:Brainbox 8|Brainbox 8]] || [[Special:Contributions/Brainbox 8|{{formatnum:4549}}]] || {{Permissions|Brainbox 8}}
|-
| 86 || [[User:Divergent08|Divergent08]] || [[Special:Contributions/Divergent08|{{formatnum:4494}}]] || {{Permissions|Divergent08}}
|-
| 87 || [[User:Diloromkhan|Diloromkhan]] || [[Special:Contributions/Diloromkhan|{{formatnum:4478}}]] || {{Permissions|Diloromkhan}}
|-
| 88 || [[User:Tilkobles|Tilkobles]] || [[Special:Contributions/Tilkobles|{{formatnum:4283}}]] || {{Permissions|Tilkobles}}
|-
| 89 || [[User:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] || [[Special:Contributions/Azizxon Muzaffarov|{{formatnum:4280}}]] || {{Permissions|Azizxon Muzaffarov}}
|-
| 90 || [[User:Asadbek Bekmirzayev1|Asadbek Bekmirzayev1]] || [[Special:Contributions/Asadbek Bekmirzayev1|{{formatnum:4156}}]] || {{Permissions|Asadbek Bekmirzayev1}}
|-
| 91 || [[User:Translate1|Translate1]] || [[Special:Contributions/Translate1|{{formatnum:4091}}]] || {{Permissions|Translate1}}
|-
| 92 || [[User:Ximik1991|Ximik1991]] || [[Special:Contributions/Ximik1991|{{formatnum:4088}}]] || {{Permissions|Ximik1991}}
|-
| 93 || [[User:Melegim0820|Melegim0820]] || [[Special:Contributions/Melegim0820|{{formatnum:3974}}]] || {{Permissions|Melegim0820}}
|-
| 94 || [[User:Furqatlik|Furqatlik]] || [[Special:Contributions/Furqatlik|{{formatnum:3886}}]] || {{Permissions|Furqatlik}}
|-
| 95 || [[User:MinaUktamova|MinaUktamova]] || [[Special:Contributions/MinaUktamova|{{formatnum:3876}}]] || {{Permissions|MinaUktamova}}
|-
| 96 || [[User:Delecta55|Delecta55]] || [[Special:Contributions/Delecta55|{{formatnum:3811}}]] || {{Permissions|Delecta55}}
|-
| 97 || [[User:Sociologist|Sociologist]] || [[Special:Contributions/Sociologist|{{formatnum:3776}}]] || {{Permissions|Sociologist}}
|-
| 98 || [[User:Azizbek Karimov|Azizbek Karimov]] || [[Special:Contributions/Azizbek Karimov|{{formatnum:3764}}]] || {{Permissions|Azizbek Karimov}}
|-
| 99 || [[User:Lillimor|Lillimor]] || [[Special:Contributions/Lillimor|{{formatnum:3702}}]] || {{Permissions|Lillimor}}
|-
| 100 || [[User:Abilqosimova|Abilqosimova]] || [[Special:Contributions/Abilqosimova|{{formatnum:3671}}]] || {{Permissions|Abilqosimova}}
|-
| 101 || [[User:Wknewpages|Wknewpages]] || [[Special:Contributions/Wknewpages|{{formatnum:3652}}]] || {{Permissions|Wknewpages}}
|-
| 102 || [[User:Wentra30|Wentra30]] || [[Special:Contributions/Wentra30|{{formatnum:3609}}]] || {{Permissions|Wentra30}}
|-
| 103 || [[User:XayrinisoJorayeva|XayrinisoJorayeva]] || [[Special:Contributions/XayrinisoJorayeva|{{formatnum:3579}}]] || {{Permissions|XayrinisoJorayeva}}
|-
| 104 || [[User:Uzbekistan PFL|Uzbekistan PFL]] || [[Special:Contributions/Uzbekistan PFL|{{formatnum:3558}}]] || {{Permissions|Uzbekistan PFL}}
|-
| 105 || [[User:Akhrarova Ezoza|Akhrarova Ezoza]] || [[Special:Contributions/Akhrarova Ezoza|{{formatnum:3513}}]] || {{Permissions|Akhrarova Ezoza}}
|-
| 106 || [[User:ABDULLOCH A|ABDULLOCH A]] || [[Special:Contributions/ABDULLOCH A|{{formatnum:3510}}]] || {{Permissions|ABDULLOCH A}}
|-
| 107 || [[User:Bakhtiyarovna|Bakhtiyarovna]] || [[Special:Contributions/Bakhtiyarovna|{{formatnum:3496}}]] || {{Permissions|Bakhtiyarovna}}
|-
| 108 || [[User:Oqsaqol|Oqsaqol]] || [[Special:Contributions/Oqsaqol|{{formatnum:3407}}]] || {{Permissions|Oqsaqol}}
|-
| 109 || [[User:Anvarkhoja|Anvarkhoja]] || [[Special:Contributions/Anvarkhoja|{{formatnum:3346}}]] || {{Permissions|Anvarkhoja}}
|-
| 110 || [[User:Panda D|Panda D]] || [[Special:Contributions/Panda D|{{formatnum:3294}}]] || {{Permissions|Panda D}}
|-
| 111 || [[User:Shahriyorxon|Shahriyorxon]] || [[Special:Contributions/Shahriyorxon|{{formatnum:3265}}]] || {{Permissions|Shahriyorxon}}
|-
| 112 || [[User:AdAstraUz|AdAstraUz]] || [[Special:Contributions/AdAstraUz|{{formatnum:3233}}]] || {{Permissions|AdAstraUz}}
|-
| 113 || [[User:DONABDU2003|DONABDU2003]] || [[Special:Contributions/DONABDU2003|{{formatnum:3222}}]] || {{Permissions|DONABDU2003}}
|-
| 114 || [[User:Hilola Jurakulova|Hilola Jurakulova]] || [[Special:Contributions/Hilola Jurakulova|{{formatnum:3220}}]] || {{Permissions|Hilola Jurakulova}}
|-
| 115 || [[User:Muhammad Abul-Futooh|Muhammad Abul-Futooh]] || [[Special:Contributions/Muhammad Abul-Futooh|{{formatnum:3206}}]] || {{Permissions|Muhammad Abul-Futooh}}
|-
| 116 || [[User:Farhodovna 074|Farhodovna 074]] || [[Special:Contributions/Farhodovna 074|{{formatnum:3198}}]] || {{Permissions|Farhodovna 074}}
|-
| 117 || [[User:Doniyor Yóldoshev|Doniyor Yóldoshev]] || [[Special:Contributions/Doniyor Yóldoshev|{{formatnum:3190}}]] || {{Permissions|Doniyor Yóldoshev}}
|-
| 118 || [[User:Yangilik 2|Yangilik 2]] || [[Special:Contributions/Yangilik 2|{{formatnum:3125}}]] || {{Permissions|Yangilik 2}}
|-
| 119 || [[User:Konstanta0013|Konstanta0013]] || [[Special:Contributions/Konstanta0013|{{formatnum:3099}}]] || {{Permissions|Konstanta0013}}
|-
| 120 || [[User:Komronbek Abdulboriyev|Komronbek Abdulboriyev]] || [[Special:Contributions/Komronbek Abdulboriyev|{{formatnum:3074}}]] || {{Permissions|Komronbek Abdulboriyev}}
|-
| 121 || [[User:Ergashev Akobir|Ergashev Akobir]] || [[Special:Contributions/Ergashev Akobir|{{formatnum:3071}}]] || {{Permissions|Ergashev Akobir}}
|-
| 122 || [[User:Maysi tod|Maysi tod]] || [[Special:Contributions/Maysi tod|{{formatnum:3022}}]] || {{Permissions|Maysi tod}}
|-
| 123 || [[User:Akhemen|Akhemen]] || [[Special:Contributions/Akhemen|{{formatnum:3022}}]] || {{Permissions|Akhemen}}
|-
| 124 || [[User:Minor16|Minor16]] || [[Special:Contributions/Minor16|{{formatnum:3006}}]] || {{Permissions|Minor16}}
|-
| 125 || [[User:BaxtiyJahon|BaxtiyJahon]] || [[Special:Contributions/BaxtiyJahon|{{formatnum:2949}}]] || {{Permissions|BaxtiyJahon}}
|-
| 126 || [[User:Alibek Attamonov|Alibek Attamonov]] || [[Special:Contributions/Alibek Attamonov|{{formatnum:2919}}]] || {{Permissions|Alibek Attamonov}}
|-
| 127 || [[User:Akobirolmasov diplomat|Akobirolmasov diplomat]] || [[Special:Contributions/Akobirolmasov diplomat|{{formatnum:2885}}]] || {{Permissions|Akobirolmasov diplomat}}
|-
| 128 || [[User:Speedbowl|Speedbowl]] || [[Special:Contributions/Speedbowl|{{formatnum:2779}}]] || {{Permissions|Speedbowl}}
|-
| 129 || [[User:MrKrasav4ik|MrKrasav4ik]] || [[Special:Contributions/MrKrasav4ik|{{formatnum:2652}}]] || {{Permissions|MrKrasav4ik}}
|-
| 130 || [[User:Kunduziy|Kunduziy]] || [[Special:Contributions/Kunduziy|{{formatnum:2618}}]] || {{Permissions|Kunduziy}}
|-
| 131 || [[User:Anakin F|Anakin F]] || [[Special:Contributions/Anakin F|{{formatnum:2612}}]] || {{Permissions|Anakin F}}
|-
| 132 || [[User:RedaktorWiki|RedaktorWiki]] || [[Special:Contributions/RedaktorWiki|{{formatnum:2593}}]] || {{Permissions|RedaktorWiki}}
|-
| 133 || [[User:Khorazmiy|Khorazmiy]] || [[Special:Contributions/Khorazmiy|{{formatnum:2556}}]] || {{Permissions|Khorazmiy}}
|-
| 134 || [[User:S(uz)ak|S(uz)ak]] || [[Special:Contributions/S(uz)ak|{{formatnum:2552}}]] || {{Permissions|S(uz)ak}}
|-
| 135 || [[User:Xasanboy off|Xasanboy off]] || [[Special:Contributions/Xasanboy off|{{formatnum:2530}}]] || {{Permissions|Xasanboy off}}
|-
| 136 || [[User:Wikitolog|Wikitolog]] || [[Special:Contributions/Wikitolog|{{formatnum:2471}}]] || {{Permissions|Wikitolog}}
|-
| 137 || [[User:Gibranist|Gibranist]] || [[Special:Contributions/Gibranist|{{formatnum:2458}}]] || {{Permissions|Gibranist}}
|-
| 138 || [[User:Gulsanam Jahongirovna|Gulsanam Jahongirovna]] || [[Special:Contributions/Gulsanam Jahongirovna|{{formatnum:2440}}]] || {{Permissions|Gulsanam Jahongirovna}}
|-
| 139 || [[User:SIisj|SIisj]] || [[Special:Contributions/SIisj|{{formatnum:2430}}]] || {{Permissions|SIisj}}
|-
| 140 || [[User:Amefuri2019|Amefuri2019]] || [[Special:Contributions/Amefuri2019|{{formatnum:2411}}]] || {{Permissions|Amefuri2019}}
|-
| 141 || [[User:Behruznurullayevv|Behruznurullayevv]] || [[Special:Contributions/Behruznurullayevv|{{formatnum:2374}}]] || {{Permissions|Behruznurullayevv}}
|-
| 142 || [[User:Dilbar Elamanova (Ismatullayeva)|Dilbar Elamanova (Ismatullayeva)]] || [[Special:Contributions/Dilbar Elamanova (Ismatullayeva)|{{formatnum:2295}}]] || {{Permissions|Dilbar Elamanova (Ismatullayeva)}}
|-
| 143 || [[User:Bakhrieva 03|Bakhrieva 03]] || [[Special:Contributions/Bakhrieva 03|{{formatnum:2244}}]] || {{Permissions|Bakhrieva 03}}
|-
| 144 || [[User:Dilmurod Rashidov|Dilmurod Rashidov]] || [[Special:Contributions/Dilmurod Rashidov|{{formatnum:2239}}]] || {{Permissions|Dilmurod Rashidov}}
|-
| 145 || [[User:Mahmud Hamrayev|Mahmud Hamrayev]] || [[Special:Contributions/Mahmud Hamrayev|{{formatnum:2223}}]] || {{Permissions|Mahmud Hamrayev}}
|-
| 146 || [[User:Cekli829|Cekli829]] || [[Special:Contributions/Cekli829|{{formatnum:2202}}]] || {{Permissions|Cekli829}}
|-
| 147 || [[User:ДолбоЯщер|ДолбоЯщер]] || [[Special:Contributions/ДолбоЯщер|{{formatnum:2201}}]] || {{Permissions|ДолбоЯщер}}
|-
| 148 || [[User:Diljahonn|Diljahonn]] || [[Special:Contributions/Diljahonn|{{formatnum:2162}}]] || {{Permissions|Diljahonn}}
|-
| 149 || [[User:Asrorbek|Asrorbek]] || [[Special:Contributions/Asrorbek|{{formatnum:2138}}]] || {{Permissions|Asrorbek}}
|-
| 150 || [[User:Aslzar|Aslzar]] || [[Special:Contributions/Aslzar|{{formatnum:2133}}]] || {{Permissions|Aslzar}}
|-
| 151 || [[User:M Xasanboy|M Xasanboy]] || [[Special:Contributions/M Xasanboy|{{formatnum:2113}}]] || {{Permissions|M Xasanboy}}
|-
| 152 || [[User:Ro'zimurodov Zuhriddin|Ro'zimurodov Zuhriddin]] || [[Special:Contributions/Ro'zimurodov Zuhriddin|{{formatnum:2076}}]] || {{Permissions|Ro'zimurodov Zuhriddin}}
|-
| 153 || [[User:Yorqulov Husan|Yorqulov Husan]] || [[Special:Contributions/Yorqulov Husan|{{formatnum:2057}}]] || {{Permissions|Yorqulov Husan}}
|-
| 154 || [[User:Vaska46|Vaska46]] || [[Special:Contributions/Vaska46|{{formatnum:2018}}]] || {{Permissions|Vaska46}}
|-
| 155 || [[User:WorldXTX|WorldXTX]] || [[Special:Contributions/WorldXTX|{{formatnum:2004}}]] || {{Permissions|WorldXTX}}
|-
| 156 || [[User:Xabibulla Muxamedov|Xabibulla Muxamedov]] || [[Special:Contributions/Xabibulla Muxamedov|{{formatnum:1968}}]] || {{Permissions|Xabibulla Muxamedov}}
|-
| 157 || [[User:Gulnozaxon 27|Gulnozaxon 27]] || [[Special:Contributions/Gulnozaxon 27|{{formatnum:1964}}]] || {{Permissions|Gulnozaxon 27}}
|-
| 158 || [[User:Abdug'opporov Xalilulloh|Abdug'opporov Xalilulloh]] || [[Special:Contributions/Abdug'opporov Xalilulloh|{{formatnum:1964}}]] || {{Permissions|Abdug'opporov Xalilulloh}}
|-
| 159 || [[User:MrErgashev|MrErgashev]] || [[Special:Contributions/MrErgashev|{{formatnum:1959}}]] || {{Permissions|MrErgashev}}
|-
| 160 || [[User:Agent026|Agent026]] || [[Special:Contributions/Agent026|{{formatnum:1951}}]] || {{Permissions|Agent026}}
|-
| 161 || [[User:Mehriddin 01|Mehriddin 01]] || [[Special:Contributions/Mehriddin 01|{{formatnum:1908}}]] || {{Permissions|Mehriddin 01}}
|-
| 162 || [[User:Komrontoy|Komrontoy]] || [[Special:Contributions/Komrontoy|{{formatnum:1902}}]] || {{Permissions|Komrontoy}}
|-
| 163 || [[User:Scientific Research Journal1|Scientific Research Journal1]] || [[Special:Contributions/Scientific Research Journal1|{{formatnum:1874}}]] || {{Permissions|Scientific Research Journal1}}
|-
| 164 || [[User:Didosh Jurayeva|Didosh Jurayeva]] || [[Special:Contributions/Didosh Jurayeva|{{formatnum:1860}}]] || {{Permissions|Didosh Jurayeva}}
|-
| 165 || [[User:Akramova Komila|Akramova Komila]] || [[Special:Contributions/Akramova Komila|{{formatnum:1855}}]] || {{Permissions|Akramova Komila}}
|-
| 166 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:1814}}]] || {{Permissions|Gliwi}}
|-
| 167 || [[User:Just Khumoyun|Just Khumoyun]] || [[Special:Contributions/Just Khumoyun|{{formatnum:1803}}]] || {{Permissions|Just Khumoyun}}
|-
| 168 || [[User:Zuxra.bmr|Zuxra.bmr]] || [[Special:Contributions/Zuxra.bmr|{{formatnum:1800}}]] || {{Permissions|Zuxra.bmr}}
|-
| 169 || [[User:Rotlink|Rotlink]] || [[Special:Contributions/Rotlink|{{formatnum:1770}}]] || {{Permissions|Rotlink}}
|-
| 170 || [[User:Sakiy na0926|Sakiy na0926]] || [[Special:Contributions/Sakiy na0926|{{formatnum:1758}}]] || {{Permissions|Sakiy na0926}}
|-
| 171 || [[User:Xatchiman|Xatchiman]] || [[Special:Contributions/Xatchiman|{{formatnum:1734}}]] || {{Permissions|Xatchiman}}
|-
| 172 || [[User:MiroJP|MiroJP]] || [[Special:Contributions/MiroJP|{{formatnum:1704}}]] || {{Permissions|MiroJP}}
|-
| 173 || [[User:Inosham|Inosham]] || [[Special:Contributions/Inosham|{{formatnum:1689}}]] || {{Permissions|Inosham}}
|-
| 174 || [[User:Lyncos|Lyncos]] || [[Special:Contributions/Lyncos|{{formatnum:1683}}]] || {{Permissions|Lyncos}}
|-
| 175 || [[User:Reeyhaan|Reeyhaan]] || [[Special:Contributions/Reeyhaan|{{formatnum:1678}}]] || {{Permissions|Reeyhaan}}
|-
| 176 || [[User:Rabiga Shabatova|Rabiga Shabatova]] || [[Special:Contributions/Rabiga Shabatova|{{formatnum:1678}}]] || {{Permissions|Rabiga Shabatova}}
|-
| 177 || [[User:Young Economist7|Young Economist7]] || [[Special:Contributions/Young Economist7|{{formatnum:1664}}]] || {{Permissions|Young Economist7}}
|-
| 178 || [[User:Tarih|Tarih]] || [[Special:Contributions/Tarih|{{formatnum:1656}}]] || {{Permissions|Tarih}}
|-
| 179 || [[User:Xalima2005|Xalima2005]] || [[Special:Contributions/Xalima2005|{{formatnum:1655}}]] || {{Permissions|Xalima2005}}
|-
| 180 || [[User:ITPRO.UZ|ITPRO.UZ]] || [[Special:Contributions/ITPRO.UZ|{{formatnum:1648}}]] || {{Permissions|ITPRO.UZ}}
|-
| 181 || [[User:NabiyevaM|NabiyevaM]] || [[Special:Contributions/NabiyevaM|{{formatnum:1635}}]] || {{Permissions|NabiyevaM}}
|-
| 182 || [[User:Daniya71|Daniya71]] || [[Special:Contributions/Daniya71|{{formatnum:1630}}]] || {{Permissions|Daniya71}}
|-
| 183 || [[User:Doniyorsher Juraev|Doniyorsher Juraev]] || [[Special:Contributions/Doniyorsher Juraev|{{formatnum:1626}}]] || {{Permissions|Doniyorsher Juraev}}
|-
| 184 || [[User:Djumanova|Djumanova]] || [[Special:Contributions/Djumanova|{{formatnum:1625}}]] || {{Permissions|Djumanova}}
|-
| 185 || [[User:Tahrirchiqiz|Tahrirchiqiz]] || [[Special:Contributions/Tahrirchiqiz|{{formatnum:1624}}]] || {{Permissions|Tahrirchiqiz}}
|-
| 186 || [[User:Bekwox|Bekwox]] || [[Special:Contributions/Bekwox|{{formatnum:1617}}]] || {{Permissions|Bekwox}}
|-
| 187 || [[User:1rodakomilovna|1rodakomilovna]] || [[Special:Contributions/1rodakomilovna|{{formatnum:1593}}]] || {{Permissions|1rodakomilovna}}
|-
| 188 || [[User:Bigkhanm|Bigkhanm]] || [[Special:Contributions/Bigkhanm|{{formatnum:1593}}]] || {{Permissions|Bigkhanm}}
|-
| 189 || [[User:Boboxonovna|Boboxonovna]] || [[Special:Contributions/Boboxonovna|{{formatnum:1581}}]] || {{Permissions|Boboxonovna}}
|-
| 190 || [[User:Dilaramdev|Dilaramdev]] || [[Special:Contributions/Dilaramdev|{{formatnum:1570}}]] || {{Permissions|Dilaramdev}}
|-
| 191 || [[User:BasilLeaf|BasilLeaf]] || [[Special:Contributions/BasilLeaf|{{formatnum:1564}}]] || {{Permissions|BasilLeaf}}
|-
| 192 || [[User:Nektiring0978|Nektiring0978]] || [[Special:Contributions/Nektiring0978|{{formatnum:1555}}]] || {{Permissions|Nektiring0978}}
|-
| 193 || [[User:RakhimovaD|RakhimovaD]] || [[Special:Contributions/RakhimovaD|{{formatnum:1552}}]] || {{Permissions|RakhimovaD}}
|-
| 194 || [[User:Zarifboyev|Zarifboyev]] || [[Special:Contributions/Zarifboyev|{{formatnum:1546}}]] || {{Permissions|Zarifboyev}}
|-
| 195 || [[User:Ismanov|Ismanov]] || [[Special:Contributions/Ismanov|{{formatnum:1542}}]] || {{Permissions|Ismanov}}
|-
| 196 || [[User:Saidakbar Baxtiboyev|Saidakbar Baxtiboyev]] || [[Special:Contributions/Saidakbar Baxtiboyev|{{formatnum:1533}}]] || {{Permissions|Saidakbar Baxtiboyev}}
|-
| 197 || [[User:Lingveno|Lingveno]] || [[Special:Contributions/Lingveno|{{formatnum:1524}}]] || {{Permissions|Lingveno}}
|-
| 198 || [[User:DMahmudova|DMahmudova]] || [[Special:Contributions/DMahmudova|{{formatnum:1517}}]] || {{Permissions|DMahmudova}}
|-
| 199 || [[User:LilyJames30|LilyJames30]] || [[Special:Contributions/LilyJames30|{{formatnum:1503}}]] || {{Permissions|LilyJames30}}
|-
| 200 || [[User:Tantra12|Tantra12]] || [[Special:Contributions/Tantra12|{{formatnum:1502}}]] || {{Permissions|Tantra12}}
{{/end}}
0gn635865zqlqz74g5bhixc8hkfzdy6
Portugaliya
0
3203
5477714
5448283
2025-06-23T10:57:08Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477714
wikitext
text/x-wiki
{{Portugal info}}
'''Portugaliya''' ([[portugalcha]]: ''Portugal''), Portugaliya Respublikasi ([[portugalcha]]: ''República Portuguesa'') – [[Yevropa]]ning janubiy -gʻarbida, [[Pireney yarim oroli]]da joylashgan davlat. [[Atlantika okeani]]dagi [[Azor orollari]] va [[Madeyra]] arxipelagini oʻz ichiga oladi. Maydoni - 92,3 ming km². Aholisi - 10,53 mln. kishi (2012). Poytaxti – [[Lissabon]] shahr. Maʼmuriy jihatdan 2 muxtor viloyat, 22 ''okrug'' (distrito)ra boʻlingan, shundan 18 tasi [[materik]]da joylashgan boʻlib, 11 ''tarixiy viloyatga'' birlashgan.
== Davlat tuzumi ==
Portugaliya – respublika. Amaldagi konstitutsiyasi 1976-yil 25-aprelda kuchga kirgan, unga 1982 va 1989-yillarda oʻzgartirishlar kiritilgan. Davlat boshligʻi – prezident (1996-yildan Jorje Sampayyu), u umumiy toʻgʻri va yashirin ovoz berish yoʻli bilan 5 yilga va kupi bilan ikki muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni Respublika majlisi (bir pala-tali parlament), ijrochi hokimiyatni Vazirlar Kengashi (hukumat) amalga oshiradi.
== Tabiati ==
Atlantika okeani sohillari payettekislik, qumli, kam parchalangan. Shimolida Meseta yassi togʻligining chekka qismlari joylashgan. Esh-trela togʻi – mamlakatning eng baland nuqtasi (1991 m). Gʻarbida togʻlar dengiz boʻyi pasttekisligiga tik tushadi. Teju daryosi janubida Portugaliya past-tekisligi bor. Eng chekka jan.ni Ser-ra-daalgarvi past togʻlari egallagan. Volfram, qalay, mis, temir, qoʻrgʻoshin, uran rudalari, kumir, kaolin, berill, marmar, oltin, kumush konlari topilgan. Iqlimi – subtropik. Oʻrta dengizga xos. Yanvarning oʻrtacha temperaturasi sohilda 10°, ichki hududlarda 8° gacha, iyulniki – sohilda 20° va ichki hududlarda 27°. Yogʻingarchilik sohilda yiliga 1000 mm, togʻlarda 2000 mm. Doru (Duero), Teju va Gvadiana daryolarida kema qatnaydi. Shimolida togʻ-oʻrmon podzol, markaziy va janubiy hududlarda qoʻngʻir va jigarrang, dare vo-diylarida allyuvial tuproklar. Sohilda botqoq yerlar, shoʻrxok tuproklar koʻp. Mamlakat janubiy oʻsimliklari Oʻrta dengiz atrofiga xos, togʻlar makvis chakalakzorlari bilan qoplangan, shimolidagi togʻlarda tosh eman va poʻkak eman, kashtan, sohilda qaragʻayzorlar uchraydi. Togʻlardagi kattagina maydonlar oʻtloq. Hayvonot dunyosi boʻri, tulki, suvsar, genetta, tipratikan, yovvoyi quyon va hokazolardan iborat. Kemiruvchilar, koʻrshapalaklar, har xil parranda koʻp. Jeresh va Ria Formoza milliy bogʻlari, bir necha qoʻriqxonalar bor.
Aholisining 99% – portugallar; ispanlar va boshqalarlar ham yashaydi. Rasmiy tillar – portugal va mirandes tillari. Shahar aholisi 35% ga yaqin. Dindorlari – katoliklar. Yirik shaharlari: Lissabon, Portu, Amadora.
== Tarixi ==
P. hududida paleolit davrida manzilgoxlar boʻlgan. Miloddan avvalgi 4—3-asrlardan bu yerda luzitanlar yashagan. Miloddan avvalgi 1-asr oxirida Qad. Rim ixtiyoriga utib, uning Luzitaniya viloyati boʻlib qoldi. Milodiy 5-asr 1yarmidan svevlar, 6-asr 2yar-midan vestgotlar hukmronlik qildi. 713—18 yillarda P. hududini arablar va barbar (mavr)lar bosib olib, Arab xalifaligi tarkibiga qushdi. Ozodlik kurashi (Rekonkista) natijasida mamlakat 1249—50 yillarda arablar istib-dodidan butunlay qutuldi, portugal millati tarkib topdi, Portugaliya davlati vujudga keldi. P.ning geografik oʻrni qulay boʻlganligi tufayli savdosotiq va hunarmandchilik rivojlandi, shaharlar tez usdi. Qirollik hokimiyati kuchayib, uzga mamlakatlarni bosib ola boshladi. Afrika va Osiyodagi bir qancha hududlarni mustamlakaga aylantirdi. 1500-yildan Braziliyani egallashga kirishdi. 16-asrning 1yarmi P. imperiyasi ravnaq topgan davr buldi. Ammo juda katta boylikni qoʻlga kiritib olgan maranlar (xristianlikni qabul qilgan yahudiylar)ning chet ellarga ketib qolishi sababli P. iqtisodiyoti tushkunlikka uchray boshladi. 1581—1640-yillarda P. [[Ispaniya]] hukmronligida buldi. 18-asr boshida P. iqtisodiy va siyosiy jihatdan Angliyaga butunlay karam bulib qoldi. 1750-yildan mamlakatda „maʼrifiy absolyutizm“ ruhidagi islohotlar tufayli bir muncha iqtisodiy va siyosiy jonlanish boshlangan bulsa ham, 1777-yildan key-in bu isloxrtlar bekor qilindi. 1807-yilda Napoleon 1 qoʻshinlari P.ni bosib oldi. 1811-yilda fransuz bosqinchilari haydab chiqarildi, biroq mamlakat 1820-yilgacha ingliz bosqinchilari zulmi ostida qoldi. 1820-yil P. inqilo-bidan soʻng islohotlar utkazildi. 1821-yil taʼsis korteslari qabul qilgan liberal konstitutsiya zamindorlarning imtiyozlari va inkvizitsiyani bekor qildi. Sanoat korxonalari, jumladan, toʻqimachilik fabikalari barpo etildi, 1853-yildat.y. ishga tushirildi. Ammo P. 20-asr boshlarida ham qoloq mamlakatligicha qolaverdi.
1926-yil 28-mayda hokimiyatni fashistlar egalladi. 1911-yil konstitutsiyasi bekor qilindi, parlament tarqatib yuborildi. 1932-yil davlat toʻntarishi boʻlib, A. di Oliveyra Salazar butun hokimiyatni koʻlga oldi. 1933-yil „yangi davlat“ konstitutsiyasi joriy qili-nib, unda fashistik diktatura krnunlashtirildi. Barcha muxolifat partiyalar faoliyati man qilindi. Mustamlakalarda ham siyosiy zulm kuchaytirildi. Ikkinchi jahon urushida P. betaraf turdi. Urushdan keyin mamlakatda demokra-tik harakat kuchaydi. Mustamlakalarda ozodlik harakati avj oldi. Mustamla-kachilik urushi P. iqtisodiyotini juda zaiflashtirib quydi. Mamlakatda, hatto armiya safida ham norozilik kay-fiyati tarkaldi. 1974-yil 25-aprelda fashizm diktaturasi barham topdi va hokimiyat general di Spinola boshliq Milliy najot kengashi qoʻliga oʻtdi. Siyosiy faoliyatga birmuncha erkinlik berildi. Gvineya-Bisau, Mozambik, Yashil Burun orollari (hozirgi Kot-d’Ivuar), San-Tome va Prinsipi orollari va An-golaga mustaqillik berildi. 1976-yil qabul qilingan konstitutsiya fuqarolarning ijtimoiy va demokratik huquklarini kafolatladi. Ammo mamlakat hukumatlari tez-tez oʻzgarishi siyosiy beqarorlikdan darak berardi. 1982-yil noyabrda konstitutsiyaga kiritilgan oʻzgartishlar hokimiyat vazifalarini oqilona taqsimlash orqali mamlakatdagi siyosiy holatni barkarorlashtirdi. Portugaliya – 1955-yildan BMT aʼzosi. Oʻzbekiston Respublikasi suverenitetini 1992-yil 16-yanvarda tan oldi va 1992-yil 13-avgustda diplomatiya munosabatlari oʻrnatdi. Milliy bayrami – 10-iyun – Portugaliya kuni (1580).
Siyosiy partiyalari va kasaba uyushmalari. Xalq monarxiyachi partiyasi, 1974-yil tuzilgan; Xalq partiyasi, 1995-yil tashkil etilgan; Portugaliya kommunistik partiyasi, 1921-yil asos solingan; Sotsial-demokratik partiya, 1974-yil tuzilgan; Sotsialistik partiya, 1973-yil asos solingan. Portugal mehnatkashlari umumiy konfederatsiyasi— Milliy intersindikal, 1970-yil tashkil etilgan. Portugaliya mehnatkashlari umumiy itti-foqi, 1979-yil tuzilgan, Xalqaro erkin kasaba uyushmalari konfederatsiyasi tarkibiga kiradi.
== Xoʻjaligi va Sanoati ==
Portugaliya – industrial-agrar mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda sanoatning ulushi – 30%, qishloq xoʻjaligi ulushi – 6% atrofida.
20-asr oxirlarida sanoatda mehnatga layoqatli aholining 33% ishladi va yalpi milliy mahsulotning 40% dan koʻprogʻini ishlab chiqardi. Temir, volfram, mis, uran, qalay rudalari, kumir, oltin, kumush qazib chiqariladi, dengiz suvidan tuz ajra-tib olinadi. Mayda metallurgiya korxonalarida va Lissabon yaqinidagi Seyshal shahridagi zavodda metall eritiladi. Sanoat ishlab chiqarish qiymatining salkam 30% mashinasozlik va metall ishlash korxonalari ulushiga toʻgʻri keladi. Kemasozlik, avtomobil yigʻuv, velosiped, mototsikl, motorlar, ayrim turdagi stanoklar, roʻzgʻor mashinalari, elektrotexnika va radioelektronika asbob-uskunalari ishlab chiqarish rivojlangan. Kimyo va neft kimyosi korxonalarida oltingugurt kislotasi, mineral oʻgʻit, sintetik tola va plastmassa ishlab chiqariladi. Toʻqimachilik (ip va jun gazlama toʻqish), tikuvchilik, oziq,-ovqat (zaytun yogʻi, baliq konservalari, vino ishlab chiqarish) sanoati azaldan eksport uchun ishlaydi. Sement, chinni, oyna va sopol ishlab chiqarish korxonalari bor. Yiliga oʻrtacha 30 mlrd. kVtsoat elektr energiya hosil qilinadi (asosan, GESlarda). Asosiy sanoat markazlari: Lissabon, Portu, Setubal, Barreyru, Braga.
Qishloq xoʻjaligining asosini dex.qonchilik tashkil etadi. P. hududining 50% ishlanadi, shundan 30% haydaladigan yerlar. 10% bogʻ va tok-zor, sitruszor, zaytunzorlar. Asosiy oziqovqat ekinlari: bugʻdoy, makka-joʻxori, javdar, arpa, iyuli, kartoshka. Orollarda banan, ananas, shakarqamish yetishtiriladi. Chorvachiligida qoramol, choʻchqa, qoʻy, ot boqiladi. Sohilda baliq ovlanadi. Qishloq xoʻjaligi aholining oziq-ovqatga boʻlgan ehtiyojini qoplamaydi. Trans p ortining asosiy turi – dengiz kema qatnovi. Dengiz savdo flo-tiningtonnaji 1,1 mln. t dedveyt. Transport yoʻli uzunligi – 3,6 ming km, avtomobil yoʻllari uzunligi – 70,1 ming km. Lissabonda 1960-yildan metropoliten ishlaydi. Lissabon va Azor orollari (Santamariya)da xalqaro aeroport bor. Asosiy dengiz portlari – Lissabon, Portu.
== Tashqi savdosi ==
Portugaliya chetga mineral xom ashyo, toʻqimachilik va tikuvchilik buyumlari, vino, meva, poʻkak, qogʻoz, oziqovqat mahsulotlari, mashina-uskunalar chiqaradi. Chetdan qishloq xoʻjaligi mahsulotlari, xom ashyo va yoqilgʻi (asosan, neft va neft mahsulotlari), mashina va uskunalar, kimyoviy mahsulotlar keltiradi. Buyuk Britaniya, Germaniya, [[Fransiya]], Italiya, [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQSH]] bilan savdo qiladi. Pul birligi – eskudo.
== Tibbiy xizmati ==
Davlatga karashli kasalxonalar bilan birga xususiy shifoxonalar ham bor. 3 universitetning tibbiyot fakultetlarida vrachlar tayyorlanadi. Kuror-tlari orasida balneologiya sihatgoqlari koʻp.
== Maorifi, madaniymaʼrifiy va ilmiy muassasalari ==
7 yoshdan 13 yoshgacha oʻqish majburiy va bepul. Boshlangʻich maktabi 7 yillik boʻlib, u 4 yillik boshlangʻich va 3 yillik qoʻshimcha kursdan iborat. 4 yillik boshlangʻich maktab negiziga tayangan litseylar va shunga oʻxshash boshqa oʻquv yurtlari oʻrta maʼlumot beradi. Hunar-texnika taʼlimi beruvchi turli oʻquv yurtlarida oʻqish muddati 1 yildan 5 yilgacha. 8 universitet, oliy pogʻona kollejlari, harbiy va dengiz maktablari oliy maʼlumot beradi. Ko-imbradagi universitet (1290-yil asos solingan, xuzurida 5 institut bor), Lissabon universiteti (1290-yil asos solingan, 1911-yil qayta tiklangan, xuzurida 8 institut bor), Lissabondagi texnika universiteti (1931-yil asos solingan), Portu shahridagi universitet (1911-yil asos solingan) ularning eng yiriklaridir. Portugaliyada Lissabon ilm-fan aka-demiyasi (1779), Milliy sanʼat akademiyasi (1932), 25 ilmiy tadqiqot instituti, koʻpgina filiallarga ega boʻlgan Tabiiy fanlar boʻyicha tadqiqot kengashi (1936-yil Lissabonda tashkil etilgan), tibbiyot, fizika fanlari, texnika masalalarini ishlab chiqish bilan shugʻullanuvchi tadqiqot markazlari bor. pedagogika, tarix, geografiya, arxeologiya, sanʼatshunoslik, til va adabiyot arboblarini byrlashtiruvchi 48 ilmiy jamiyat mavjud. Yi-rik kutubxonalari: Fanlar akademiya-sining kutubxonasi (1779), Lissabondagi Milliy kutubxona (1796), Koim-bra universiteti kutubxonasi va boshqa Yirik muzeylari: Milliy qad. sanʼat muzeyi, Milliy zamonaviy sanʼat muzeyi, Xalq sanʼati muzeyi, Dengiz orti hududlari etnografiyasi muzeyi, Arxeologiya, Bezak sanʼati, Harbiy mu-zeylar (hammasi Lissabonda), Koimb-radagi tabiat tarixi muzeyi va boshqa
== Matbuoti, radioeshittirishi va telekursa guvi ==
Portugaliyada koʻpgina gazeta va jurnallar nashr etiladi, eng muhimlari: „Dia“ („Kun“, kundalik gazeta, 1975-yildan); „Diariuda Republika“ („Respublika gazetasi“, kundalik gazeta, 1820-yildan), „Diariu notisiash“ („Yangiliklar gazetasi“, kundalik gazeta, 1864-yildan), „Diariu popular“ („Xalq gazetasi“, kundalik kechki gazeta, 1942-yildan), „Alavanka“ („Pishang“, oylik jurnal), „Kapital“ („Poytaxt“, kundalik kechki gazeta, 1968-yildan), „Publiku“ („Jamoatchilik“, kundalik gazeta, 1990-yildan), „Eshpresu“ („Ekspress“, haftanoma, 1974-yildan). Luza axborot agentligi 1987-yilda ilgarigi ikki agentlik: Notisiash di Portugal va Ajen-sia Notisioza Ofisial Portugeza – ANOPning qoʻshilishi yoʻli bilan tuzilgan. Portugaliya radioeshittirish davlat kompa-niyasi 1975-yil tuzilgan. Portugaliya televideniyesi, aksiyadorlik telekompaniyasi, 1956-yil tashkil etilgan.
== Adabiyoti ==
Adabiyotiga boy portugal folklori asos boʻlgan, uning 11-asrga oid namunalari bizgacha yetib kelgan. 13—15-asrlarga mansub ritsarlik lirikasi namunalari ilk adabiy yodgorliklardir. 15-asr boshlaridan tarixiy xronikalar yaratildi, ularda tarixiy vokealar afsona va rivoyatlar bilan qoʻshib tasvirlandi. 15-asr oxirlaridan Uygʻonish davri adabiyoti maydonga chiqa boshladi. 16-asr oʻrtalaridagi iqtisodiy va siyosiy tanglik oqiba-tida adabiyot ham inqirozga yuz tutdi. 18-asr oʻrtalaridan adabiyotga maʼrifat-parvarlik gʻoyalari kirib keldi. 19-asrning 30-yillarida romantizm rivoj topdi. 50—60 yillarda esa zamonaviy mavzularga eʼtibor kuchaydi. A. di Kental (1842—91) sheʼriyati, J. Dinishe (1839-71), J. M. Esadi Keyrush (1843-1900) romanlari, A.Enish (1848—1901) pyesalari voqea va hodisalarni haqqoniy aks ettirdi. 20-asr P. adabiyotida dekadentlik tamoyillari hukmron boʻldi. 1926-yil fashizm diktaturasi oʻrna-tilishi umidsizlik kayfiyatini kuchay-tirdi. 1974-yil bu diktatura barham top-gach, erkin adabiyotning vujudga kelishiga imkon yaratildi. Ilgʻor adiblar yangi, demokratik madaniyat barpo etishda faol katnasha boshladilar.
== Meʼmorligi ==
Portugaliya xududida miloddan avvalgi 1-ming yillikning 1yarmidan doirasimon re-jali uylardan iborat istehkomli man-zilgoqlar saqlangan. Rimliklardan Evordagi Diana ibodatxonasi haro-balari (miloddan avvalgi 3—2-asrlar), vestgotlardan 3 nefpn bazilika tipidagi muh-tasham qirol saroylari (7-asr), arab madaniyatidan guvalak turar joylar qolgan. 12—14-asrlarda koʻpdan-koʻp shahar soborlari va monastir majmualari roman va gotika uslubida (Lissabon, Braga, Vizeu, Evorada) qurilgan. Tugab borayotgan romantizm milliy bezak uslubi – „manuelino“ uchun asos boʻldi. Ispanlar hukmronligi davri (1581—1640)da qurilish inqirozga uchradi. 17-asr oxiri – 18-asrda shaharsozlik rivojlandi, meʼmorlikda barokko va rokoko ustun boʻldi (Lissabon yaqinidagi Kelush saroyi, 1747—52, meʼmor M. V. di Oliveyra), 19-asrda klassitsizm rivojlandi. 20-asr meʼmorligida eng yangi qurilish materiallari va konstruksiyalaridan foydalanildi. Lissabon va Portu shaharlari rekonstruksiya qilinib, imoratlarda quyoshni toʻsuvchi qurilmalar qoʻllandi.
== Tasviriy sanʼati ==
Paleolit davridan qoya rasmlari (Santyagu-du-Eshkoral), neolit davridan dolmenlar, sopol idishlar saqlangan. 13— 15-asrlarda gotika uslubidagi haykaltaroshlik rivojlandi. 15—16-asrlar P. rassomligi niderland sanʼati taʼsirida taraq-qiy etdi. 17—18-asrlar sanʼatida barokko usuli mahobatli haykaltaroshliqsa namoyon boʻldi (J. Mashadu di Kashtru, A. Ferreyra ijodi), 18—19-asr boshlaridagi rassomlikda soʻnggi italyan barokko sanʼati anʼanalari klassitsizmning akademik talqini bilan almashdi. 20-asrning 50-yillarida neo-realistlar oqimi maydonga keddi (J. Pamar va boshqa ijodi), bu oqim vakillari milliy tarix va xalq hayotiga murojaat etdilar. Fashist diktaturasi agʻdarib tashlangach, koʻpgina rassomlar demokratik oʻzgarishlarga hissa qoʻshish ishtiyoqida ijod qila boshladi. Xalq ijodida yogʻoch oʻymakorligi, guldor sopol va turli ba-diiy buyumlar tayyorlash, toʻqimachilik, toʻr toʻqish rivoj topgan. Musiqasi ispan musiqa madaniyati bilan mushtarak xususiyatlarga ega. Qoʻshiq va qoʻshiq-raqs janrlari koʻproq rivojlangan. Mexnat va marosim qoʻshikdaridan eng koʻp tarqalgani – fadu (gitara joʻrligida kuylanadi), eng ommaviy raqs – vira. Gitara, gayta (volinka), zabumba (katta silindrsimon baraban), tambur (kichik baraban), pandeyru va adufi (doyra va toʻrtburchak shaklidagi doyra) kabi musika asboblari bor. Professional mu-siqa ham oʻz anʼanalariga ega. Italyan opera sanʼatining taʼsiri katta. Ilk yirik kompozitor M. Portugal (1762— 1830) 50 dan ortiq opera yozgan. „San-Karlush“ opera teatri (1793) va Milliy konservatoriya (1835, ikkalasi ham Lissabonda), Musiqa akademiyasi (Ko-imbra), Munitsipal konservatoriya (Portu), 4 simfonik orkestr, xor ka-pellasi, bir necha musika jamiyati bor.
== Teatri ==
12-asrda sodda teatr tomoshalari koʻrsatilgan. 15-asr oxirlarida milliy teatr shakllandi, unga dramaturg, aktyor va kompozitor J. Visente asos soldi. 16-asr oxirida Lissabonda dunyoviy teatrlar paydo boʻldi. 17-asr katolik reaksiya kuchayishi teatrni tanaz-zulga uchratdi. 18-asrda maʼrifatparvarlik gʻoyalari teatrga samarali taʼsir qildi. 19-asr 20—30-yillarida milliy teatr rivojlana boshladi. Lissabonda dramatik sanʼat konservatoriyasi, milliy teatr tashkil topdi (1846). 20-asr boshlarida teatr turli moderni-stik okimlar taʼsirida boʻldi. Lissabonda qirolicha Mariya milliy teatri, Milliy xalq teatri, Badiiy teatr bor. Jahon mum-toz yozuvchilari asarlari va milliy zamonaviy dramaturglar (K. Ferreyra, A. Redol) pyesalari sahnalashtirilgan. Yetakchi aktyorlari: A. Abranshis, L. Simoinsh, S. Dinij, M. Lalandi va boshqa
== Kinosi ==
1896-yildan ayrim kino-filmlar suratga olina boshladi. 1909-yil „Portugaliya-film“ firmasi tashkil qilindi. 20-yillarda mashhur portugal rejissyorlari – A. di Barrush („Dengiz qizi Mariya“ badiiy filmi, 1930), M. di Oliveyra („Doru, daryodagi ogʻir mehnat“, 1931, „Tentak Anika“, 1942, hujjatli filmlari) fa-oliyati boshlandi. 60-yillar oxiridan demokratik yoʻnalish qaror topdi. „Ont“ (rejissyor A. di Masedu), „Doʻstlarim“ (rejissyorda Kunya Telish), „Benilde“ (1974), „Juvonmarg boʻlgan sevgi“ (1981 – ikkalasining rejissyor Oliveyra), „Nozik taomil“ (1976, rejissyor S. Santos) filmlari yaratildi. Figeyrada-Fosh shahrida xalqaro kinofestivallar utka-zil adi.
== Oʻzbekiston – Portugaliya munosabatlari ==
{{main|Oʻzbekiston — Portugaliya munosabatlari}}
'''Portugaliya''' ({{lang-pt|Portugal}}), toʻliq rasmiy nomi '''Portugaliya Respublikasi''' ({{lang-pt|República Portuguesa}}) – kontinental [[Yevropa]]dagi eng gʻarbiy davlat. Poytaxti – [[Lissabon]] shahri. [[BMT]] aʼzosi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
* [http://www.visitportugal.com/Cultures/en-US/default.html Travel and Tourism office website]
* [http://previsao.growiktionary.org Previsão do Tempo]{{Oʻlikhavola|date=yanvar 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} – Weather forecast for Portugal
== Hududiy boʻlinishi ==
{{main|Portugaliya hududiy bo'linishi}}
{{main|Portugaliya shaharlari}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Yevropa davlatlari}}
{{OʻzME}}
[[Turkum:Portugaliya| ]]
[[Turkum:Yevropa]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
[[Turkum:Davlat]]
[[Turkum:Geografiya]]
[[Turkum:Fan]]
[[Turkum:Aholi punktlari]]
[[Turkum:Hukumat]]
{{chala}}
3gw87ud37v5uledarv9k04krbxjnqv1
Tojikiston
0
3273
5477491
5453452
2025-06-22T13:50:11Z
85.9.149.44
5477491
wikitext
text/x-wiki
{{Tojikiston_info}}
'''Tojikiston''' ({{lang-tg|Тоҷикистон}}, rasman '''Tojikiston Respublikasi''' ({{lang-tg|Ҷумҳурии Тоҷикистон}}) – [[Oʻrta Osiyo]]ning janubi-sharqida joylashgan davlat. Maydoni 143.100 km². Aholisi 8,486,300 kishi (2014). Gʻarbiy va shimoli-gʻarbiy tomonidan [[Oʻzbekiston]] bilan, shimoliy tomonidan [[Qirgʻiziston]], sharqiy tomonidan [[Xitoy]] bilan va janubiy tomonidan [[Afgʻoniston]] davlatlari bilan chegaradosh. Poytaxti – [[Dushanbe]] shahri. Maʼmuriy jihatdan Togʻli Badaxshon muxtor viloyati, 2 viloyat va 45 tumanga boʻlinadi. Tojikistonning dengizga chiqish imkoniyati yoʻq. Tojikiston Prezidenti Emomali Rahmon. Bosh Vazir: Qohir Rasulzoda.
== Davlat tuzumi ==
[[Fayl:Dushanbe Vahdat Palace.jpg|thumb|Vahdat binosi]]
Tojikiston – respublika, unitar demokratik ijtimoiy huquqiy davlat. Amaldagi Konstitutsiyasi [[1994-yil]] 6-noyabrda qabul qilingan. Davlat boshligʻi – prezident ([[1994-yil]]dan [[Emomali Rahmon]]), u Tojikiston fuqarolari tomonidan 7 yil muddatga saylanadi. Qonun chiqaruvchi hokimiyatni Majlisi Oli, ijrochi hokimiyatni bosh vazir boshchiligida Vazirlar Kengashi (hukumat) amalga oshiradi<ref>Istoriya tadjikskogo naroda. Tom 6 (1941—2010gg). – Dushanbe, 2011</ref>.
== Tabiati ==
{{main|Tojikiston geografiyasi}}
Tojikiston togʻli mamlakat, hududining 93 % ini 300 m dan 7495 m balandlikkacha boʻlgan togʻlar, shuningdek, [[Oʻrta Osiyo]]ning eng yirik togʻlari – [[Tyan-Shan]] va [[Pomir]] sistemasiga kiradigan togʻlar egallaydi. Hududining qariyb yarmini 3000 m dan baland boʻlgan togʻliklar tashkil etadi. Daryo vodiylarining kengaygan joylari va togʻ oraligʻidagi soyliklar tekisliklardan iborat, shimolda Qurama tizma togʻlari (Boboiob togʻi, balandligi 3769 m) va Moʻgʻultogʻ togʻlari (1624 m) joylashgan. Tojikiston markaziy qismida Olay tizma togʻlari (gʻarbiy qismi, 5539 m), Turkiston (5509 m), Zarafshon (5489 m, Chimtargʻa togʻi), Hisor va Qorategin tizma togʻlari (4643 m) va Zarafshon vodiysi (Turkiston va Zarafshon tizma togʻlari orasida), janubi-gʻarbiy qismida (Hisor-Olay tizma togʻlarining janubda va Pomirning gʻarbida) unchalik baland boʻlmagan Bobotogʻ, Oqtogʻ, Qoratogʻ, Teraklitogʻ, Sarsarak, Rangontogʻ, Ilonlitogʻ va boshqalar bor. Ushbu togʻlardan ayrimlari janubiy va janubi-gʻarb tomonga pasaya borib, Panj va [[Amudaryo]] qirgʻoqlarigacha qoʻshilib ketgan tekisliklardan iborat. Yuqoridagi tizma togʻlar oraligʻida Hisor, Vaxsh, Yovon, Quyi Kofarnihon, Surxob (Qizilsuv) va Yaxsuv vodiylari joylashgan. Tojikiston janubi-sharqiy qismida Pomir togʻlari qad koʻtargan (Tojikistonning eng baland joyi – 7495 m). Uning markazida Muzkoʻl tizma togʻlari va janubi-gʻarbda Shimoliy va Janubiy Alichur tizma togʻlari joylashgan.
=== Foydali qazilmalari ===
Tojikiston hududida Oʻrta va Janubiy Tyanshan, Pomir burmali tizimlari hamda 2 yirik togʻlararo botiq (Fargʻona va Tojikiston depressiyalari) bor. Pomir va HisorOlay tizma togʻlarida togʻ billuri, [[oltin]], [[kumush]], [[simob]], [[surma]], [[mishyak]], [[volfram]], [[molibden]], [[toshtuz]], [[asbest]], [[koʻmir]], [[neft]], tabiiy gaz, [[temir]], [[rux]], qimmatli toshlardan laʼl, lojuvard, marmar konlari mavjud. Oʻnlab mineral buloqlar, shu jumladan, Garmchashma shifobaxsh bulogʻi mashhur.
=== Iqlimi va ichki suvlari ===
Iqlimi kontinental. Yanvarda oʻrtacha harorat vodiy va togʻ yon bagʻirlarida 2 °C dan —2 °C gacha, Pomirda —22 °C. Iyulning oʻrtacha harorati vodiylarda 30 °C, Pomirda 10 °C, eng yuqori harorat 48 °C gacha (Vaxsh vodiysi va Quyi Panjda). Yillik yogʻin miqsori Hisor tizma togʻlarining shimoliy yon bagʻirlarida 1600 mm gacha. Tojikiston markazi va janubda yoz va kuzda quruq issiq shamol va qisman garmsel, janubda afgʻon shamoli esadi. Asosan, Pomir hududida mingdan ortiq kattakichik muzliklar bor. Daryo koʻp, uzunligi 10 km dan ortiq boʻlgan daryolar 947 ta. Ular, asosan, [[Amudaryo]], [[Sirdaryo]] va [[Zarafshon (daryo)|Zarafshon daryosi]] havzalariga mansub. Faqat Sharqiy Pomirdagi Oqjilgʻa, Qorajilgʻa va Muzkoʻl daryolari berkkoʻl – Qorakoʻlga quyiladi. Tojikistonda 930 koʻl boʻlib, aksariyati Pomir va Xisor-Olay tizma togʻlari etagida joylashgan. Sarez, Yashilkoʻl, Iskandarkoʻl, Kattakoʻl koʻllari, Qayroqqum, Norak, Farhod, Kattasoy, Moʻminobod va boshqa suv omborlari bor.
<gallery widths="200" heights="200">
Fayl:<gallery widths=200 heights=200>
Fayl:Lac Karakul (754379539).jpg|Qorakoʻl koʻli
Fayl:usoi.jpg|Sarez koʻli
Fayl:Nurek dam july. JPG|Nurek GESi
</gallery>
=== Tuproqlari va hayvonot dunyosi ===
Tojikiston janubi-gʻarbi va shimoldagi pasttekisliklarda och kulrang, togʻ yon bagʻirlarida tabiiy kulrang, toʻq kulrang yoki jigarrang tuproqlar uchraydi. Shimoliy va Hisor-Olay etaklari tuproqlari och jigarrang, yuqoriroqda tabiiy jigarrang tuproqlar. Gʻarbiy Pomir soyliklarida toʻq kulrang, Sharqiy Pomirda esa choʻl tuproqlari mavjud. Tojikiston hududida oʻsimliklarning 4,5 mingdan ortiq turi oʻsadi. Togʻ yon bagʻirlarida, shuningdek, Qurama, Zarafshon, Hisor tizma togʻlarida butazor va archazor, Dangʻara, Moʻminobod, Xovaling, Chubek va Farxor atrofidagi togʻ va togʻ yon bagʻirlarida [[pista]], [[yongʻoq]], [[anor]], [[olcha]], [[oʻrik]], [[nok]], [[tut]], [[bodom]], [[doʻlana]], [[jiyda]], [[archa]] va boshqa yovvoyi mevali daraxtlar kabi oʻsimliklar oʻsadi.
Hayvonot dunyosi boy. Sut emizuvchilarning 84, [[qushlar]]ning 346, sudralib yuruvchilarning 44, hasharotlarning 10 mingdan ortiq, [[baliqlar]]ning 40 turi mavjud. Yovvoyi hayvonlardan [[toʻngʻiz]], yovvoyi echki, [[arxar]], [[kiyik]], [[ayiq]], [[sugʻur]], qushlardan [[tovushqon]], [[kaklik]], [[chil]], [[qirgʻovul]], [[bedana]] va boshqalar mavjud. Janubi-sharq va shimoldagi togʻlarda [[qoplon]], [[boʻri]], [[tulki]], [[jayra]], [[qashqaldoq]], [[ilon]], yovvoyi mushuk, togʻ echkisi, kiyik, parrandalardan burgut, oʻrdak, laylak va boshqalar jonivorlar uchraydi. Tabiatni qoʻriqlash maqsadida Polvontoʻqay, Romit, Dashtijum qoʻriqxonalari va botanika bogʻlari tashkil etilgan.
<gallery widths="160" heights="160">
Tajikistan satellite photo.jpg|Tojikiston hududi sputnik yordamida tasvirga olingan
Tajik mountains edit.jpg|Tojikistondagi togʻlar
Fan Mountains300.jpg|Fan togʻi
Pamir Mountains, Tajikistan, 06-04-2008.jpg|Pomir togʻlari
</gallery>
== Aholisi ==
[[2010-yil]]i Tojikiston Respublikasining aholi soni 7 mln. 565 ming kishini tashkil qildi<ref>{{Citation |year= |title=2010-yilgi aholi sanogʻi |url=http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf |access-date=2013-09-08 |archivedate=2013-10-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131014054442/http://www.stat.tj/ru/img/526b8592e834fcaaccec26a22965ea2b_1355501132.pdf }}</ref>. Erkaklar soni 3 mln. 813 ming, ayollar esa 3 mln. 752 ming. Shu maʼlumotga tayangan holda, 1,000 erkak kishi uchun 984 ayol toʻgʻri keladi. [[2013-yil]] 1-aprelda Tojikiston aholisi 8 000 000 kishini tashkil qildi<ref>{{Citation |year= |title=В Москве пройдет I съезд народов Таджикистана |url=http://www.centrasia.ru/newsA.php4?st=1190790660 |access-date=2013-09-08 |archivedate=2007-10-12 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20071012100200/http://www.centrasia.ru/newsA.php4?st=1190790660 }}</ref><ref>[http://demoscope.ru/weekly/2007/0301/panorm01.php#1 Programma po pereseleniyu sootechestvennikov]</ref>.
Tojikiston aholisi jadallik bilan koʻpaymoqda, [[1959-yil]]da 1 mln. 981 ming kishi edi, [[1989-yil]]da esa – 5 mln. 109 ming,<ref>Ctatisticheskiy sbornik, Gosudarstvenniy komitet statistiki Respubliki Tadjikistan, Dushanbe, 2006.</ref> [[2016-yil]]da esa – 8 mln. 551 ming kishini tashkil qildi.<ref>{{Citation |year= |title=Численность населения Республики Таджикистана на 1 января 2016 года.Государственный комитет статистики Республики Таджикистан, Душанбе, 2016. |url=http://www.stat.tj/ru/img/c5f6ba54defcfc7da86a8b9343132223_1459405562.pdf |access-date=2017-04-03 |archivedate=2016-04-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160424104510/http://www.stat.tj/ru/img/c5f6ba54defcfc7da86a8b9343132223_1459405562.pdf }}</ref>
{| class="wikitable"
|+Jadval 1. Tojikiston hududlaridagi aholi soni (ming kishi)
|--
! || [[1989-yil]] || [[2000-yil]] || [[2016-yil]]<ref>{{Citation |year= |title=Численность населения Республики Таджикистана на 1 января 2016 года.Государственный комитет статистики Республики Таджикистан, Душанбе, 2016. |url=http://www.stat.tj/ru/img/c5f6ba54defcfc7da86a8b9343132223_1459405562.pdf |access-date=2017-04-03 |archivedate=2016-04-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160424104510/http://www.stat.tj/ru/img/c5f6ba54defcfc7da86a8b9343132223_1459405562.pdf }}</ref>
|--
| [[Dushanbe]] shahri || align=center | 594 || align=center | 562 || align=center | 802,7
|--
| [[Sugʻd viloyati]] || align=center | 1558 || align=center | 1870 || align=center | 2 511,0
|--
| [[Xatlon viloyati]] || align=center | 1704 || align=center | 2151 || align=center | 3 047,8
|--
| [[Togʻli-Badaxshon muxtor viloyati]] || align=center | 161 || align=center | 206 || align=center | 217,4
|--
| [[Tojikistonning respublikaga boʻysunuvchi tumanlari|Respublikaga boʻysunuvchi tumanlar]] || align=center | 1092 || align=center | 1338 || align=center | 1 972,3
|--
| '''Jami''' ||align=center | '''5109''' || align=center | '''6127''' || align=center | '''8551'''
|}
{| class="wikitable"
|+Jadval 2.Tojikiston Respublikasi aholisining milliy tarkibi:
|--
! || [[1989-yil]] || [[2000-yil]] || [[2010-yil]]
|--
| [[Tojiklar]] || align=center | 64,3 % || align=center | 79,9 % || align=center | 84,3 %
|--
| [[Oʻzbeklar]] || align=center | 23,% || align=center | 15,3 % || align=center | 13,8 %
|--
| [[Ruslar]] || align=center | 7,6 % || align=center | 1,1 % || align=center | 0,5 %
|--
| [[Tatarlar]] || align=center | 1,4 % || align=center | 0,3 % || align=center | 0,1 %
|--
| [[Qirgʻizlar]] || align=center | 1,3 % || align=center | 1,1 % || align=center | 0,8 %
|--
| '''boshqa millatlar''' || align=center | 3,9 % || align=center | 2,3 % || align=center | 2,1 %
|}
== Tarixi ==
[[Fayl:Samanid Mausoleum.jpg|thumb|220px|left|Buxoro shahridagi Somoniylar Maqbarasi, Oʻzbekiston ]]
[[Fayl:Ghurids1200.png|thumb|left|Gʻuriylar Saltanatining xaritasi]]
Oʻrta Osiyo, jumladan, hozirgi Tojikiston hududidan soʻnggi [[paleolit]] davriga oid qurollar topilgan. Qadimda Baqgriya davlati vujudga keladi. Keyinchalik Tojikiston hududida [[Ahamoniylar]] hukmronligi oʻrnatildi<ref>{{veb manbasi|url=http://ru.wikisource.org/wiki/%D0%AD%D0%A1%D0%91%D0%95/%D0%A1%D0%B0%D0%BC%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B4%D1%8B|title=ЭСБЕ/Саманиды — Викитека|accessdate=2013-01-01}}</ref>. [[329-yil]]da makedoniyalik [[Aleksandr Makedonskiy]] qoʻshinlari bostirib keldi, xalq unga qattiq qarshilik koʻrsatdi. Natijada Tojikiston hududining bir qismi [[Salavkiylar]] davlati tarkibiga, soʻng hududning aksariyat qismi Yunon-Baqtriya podsholigi tarkibiga kirdi. [[Kushon imperiyasi]] davrida yirik sugʻorish kanallari qurildi, shaharsozlik, hunarmandchilik yuqori darajaga koʻtarildi, ayniqsa, qoʻshni mamlakatlar bilan savdosotiq va ijtimoiy aloqalar rivojlana bordi. Yunon yozuvi asosida kushon yozuvi paydo boʻldi. 5—6-asrlarda Oʻrta Osiyoning sharqiy qismini koʻchmanchi xioniy qabilalari, soʻngra [[eftaliylar]] egallab oldi. 6-asr 2-yarmida Tojikiston hududi [[Turk xoqonligi]] tarkibiga qoʻshib olindi. 8-asr oʻrtalarida [[arablar]] bostirib kelishi natijasida [[islom dini]] joriy qilina boshlandi. 9—10-asrlarda Tojikiston hududi [[Tohiriylar]] va [[Somoniylar]] davlati tarkibida, 9—13-asrlarda [[Gʻaznaviylar]], [[Qoraxoniylar]], [[Gʻuriylar]], [[Qoraxitoylar]], [[Xorazmshohlar]] davlatlari tarkibida boʻlgan. Tojikiston hududiga bostirib kirgan [[Chingizxon]] qoʻshinlari (1219—21) aholining qattiq qarshiligiga duch keldi (Xoʻjandda [[Temur Malik]] boshchiligidagi xalq qarshiligi va boshqa). [[Moʻgʻullar]] istilosi iqtisodiy-ijtimoiy va madaniy hayotga jiddiy zarar yetkazdi. 14-asrning 2-yarmiga kelib, xoʻjalik qaytadan tiklana boshladi. Tojikiston hududi bu davrda [[Amir Temur]] va [[Temuriylar]], 16-asrda esa [[Shayboniylar]] saltanati tarkibida boʻldi. Soʻngra [[Buxoro amirligi]] qoʻl ostiga oʻtib, 19-asrning boshlarida Buxoro amirligi va [[Qoʻqon xonligi]] oʻrtasida taqsimlandi. 19-asrning 2-yarmida podsho [[Rossiya]]si tomonidan zabt etildi. Rossiyada Oktabr toʻntarishi (1917)dan soʻng aholining jiddiy qarshiligiga (Ibrohimbek, Eshon Sulton, Davlatmandbiy, Fuzayl Maxsumlar boshchiligida) qaramasdan, Tojikiston [[bolsheviklar]] tomonidan bosib olindi. [[1917-yil]] noyabr – [[1918-yil]] fevralda Shimoliy Tojikistonda shoʻro hokimiyati oʻrnatildi va u [[Turkiston|Turkiston ASSR]] tarkibiga kirdi. Tojikistonning qolgan hududi Buxoro amirligi tarkibida boʻldi. [[1920-yil]] Buxoro bosqinidan keyin BXSR tashkil etildi. [[1924-yil]] Oʻrta Osiyo respublikalarini „milliy davlat chegaralanishi“ deb atalgan boʻlib tashlash natijasida Tojikiston [[Oʻzbekiston SSR]] tarkibida muxtor respublika, [[1929-yil]] esa SSSR tarkibida ittifoqdosh respublikaga aylantirildi. [[1991-yil]] 9-sentabrda mustaqillik toʻgʻrisida deklaratsiya eʼlon qilindi va „Tojikiston Respublikasi“ nomi tasdiqlandi. Ittifoq tugatilib, Tojikiston 1991-yil sentabrda mustaqillikka erishgach, turli etnik, diniy va mahalliy urugʻ aymoqchilik guruhlari oʻrtasida qurolli toʻqnashuvlar boshlandi, bu esa mamlakat siyosiy hayotida beqarorlikka olib keldi. Nihoyat, [[1997-yil]]da oʻzaro muxolif kuchlar milliy murosaga kelib, tinchlik oʻrnatildi. Tojikiston – [[1992-yil]]dan [[BMT]] aʼzosi<ref>{{Citation |year= |title=В ближайшие дни Сангтуда-2 начнет вырабатывать электроэнергию {{!}} Novosti Tadjikistana-IA „Aziya-Plyus“" |url=http://news.tj/ru/news/v-blizhaishie-dni-sangtuda-2-nachnet-vyrabatyvat-elektroenergiyu |access-date=2013-09-08 |archivedate=2012-11-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121107154730/http://news.tj/ru/news/v-blizhaishie-dni-sangtuda-2-nachnet-vyrabatyvat-elektroenergiyu }}</ref>. [[Oʻzbekiston|Oʻzbekiston Respublikasi]] suverenitetini 1992-yil 6-yanvarda tan olgan va oʻsha yil 1-oktabrda diplomatiya munosabatlari oʻrnatgan. Milliy bayrami – 9-sentabr – Mustaqillik kuni (1991)<ref name=autogenerated5>Kursom nezavisimosti, reform i progressa.// Narodnaya gazeta. – 2011.- 14 sent.</ref>.
== Siyosiy partiyalari va harakatlar ==
Tojikiston xalq demokratik partiyasi, 1994-yil xalq partiyasi nomi bilan taʼsis etilgan, 1997-yildan hozirgi nomda; Tojikiston kommunistik partiyasi, 1924-yil tuzilgan, 1992-yil yanvarda tugatilib, mart oyida qayta tashkil etilgan; Tojikiston uygʻonish va milliy birlik harakati; Adolatxoh partiyasi, [[1996-yil]] tuzilgan; Agrar partiya, [[1999-yil]] taʼsis etilgan; Tojikiston islom uygʻonish partiyasi (Hizbi nahzati islomii Tochikiston), [[1978-yil]] yashirin ravishda tashkil etilgan, 1991-yildan oshkora faoliyat yuritadi; Tojikiston demokratik partiyasi, 1990-yil tuzilgan; Tojikiston sotsialistik partiyasi, 1996-yil taʼsis etilgan.
== Qishloq xoʻjaligi ==
Tojikiston agrarindustrial mamlakat. Yalpi ichki mahsulotda qishloq xoʻjaligining ulushi 25 %, sanoatniki 35 %, xizmat koʻrsatish sohasiniki 40 %. Qishloq xoʻjaligiga yaroqli yerlar 4,3 mln. gektar, shundan ekinzorlar 827631 gektar, yaylovlar 3,2 mln. gektar. Qishloq xoʻjaligining asosiy tarmogʻi – [[dehqonchilik]] boʻlib, jami [[qishloq xoʻjaligi]] mahsulotining 65 % ni beradi. Unda paxtachilik, ayniqsa, ingichka tolali paxta yetishtirish yetakchi oʻrinni egallaydi. Bogʻdorchilik, uzumchilik, pillachilik rivojlangan. Moyli ekinlar, zigʻir, kartoshka, sabzavotpoliz ekinlari, yemxashak ekinlari ekiladi, gʻalla va [[sholi]] ham yetishtiriladi. Togʻ oldi va togʻ mintaqalarining sugʻoriladigan yerlarida [[tamaki]], [[Hisor]] va Vaxsh vodiylarida yorongul ekiladi. Sitrus mevalar yetishtirish yaxshi yoʻlga qoʻyilgan. Tojikistonning barcha hududlarida, ayniqsa, togʻ yon bagʻirlarida chorvachilik rivojlangan: [[qoramol]], [[qoʻy]], [[echki]], parranda, [[yilqi]] boqiladi.
== Sanoati ==
Sanoatining yetakchi tarmoqlari: yengil ([[paxta]] tozalash, [[ip]] gazlama, [[shoyi]], tikuvchilik, gilam toʻqish), oziq-ovqat (meva konservasi, yogʻmoy va boshqa), rangli metallurgiya (rangli va noyob metall rudalari qazib chiqarish va boyitish, alyuminiy ishlab chiqarish. va boshqa), konchilik, kimyo sanoati (mineral oʻgʻit, plastmassa ishlab chiqarish.)<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=G.Mirzayan. Kak possorilis Emomali Sharipovich c Islamom Abduganievichem |url=http://expert.ru/expert/2012/15/kak-possorilis-emomali-sharipovich-c-islamom-abduganievichem/ |qaralgan sana=2013-09-08 |arxivsana=2019-02-13 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20190213042316/http://expert.ru/expert/2012/15/kak-possorilis-emomali-sharipovich-c-islamom-abduganievichem/ }}</ref>, mashinasozlik, metallsozlik. Tojikistonda [[osh tuzi]], [[qoʻngʻir koʻmir]], [[neft]], [[gaz]] qazib olinadi; qurilish materiallari ishlab chiqariladi<ref>[http://www.cbr.ru/statistics/CrossBorder/Cross-border_08.pdf Transgranichnie operatsii fizicheskix lits v 2008 godu]</ref>. Elektroenergetika sanoati rivojlangan: Norak, [[Rogʻun (GES)|Rogʻun]] va boshqa GESlarda elektr energiyasi hosil qilinadi (yiliga oʻrtacha 17 mlrd. kVtsoat)<ref name=autogenerated3>[http://www.izvestia.ru/news/497682 Ye. Maetnaya. Tadjiki menyayut svoix jen na russkix]</ref>.
== Transport ==
Temir yoʻl uzunligi 490 km, avtomobil yoʻllari uzunligi 13 ming km. [[1991-yil]]da tashkil etilgan „Tajikistan Airlines“ va „Somon Air“ aviatsiya kompaniyalari samolyotlari muntazam ravishda [[MDH]] mamlakatlarining [[Moskva]], [[Samara]], [[Novosibirsk]], [[Olmaota]], [[Bishkek]], [[Ashxobod]] va boshqa shaharlarga hamda BAA (Sharja), [[Pokiston]] (Karochi), [[Afgʻoniston]] ([[Qobul]]), [[Eron]] ([[Mashhad]]), shuningdek, [[Xoʻjand]] va [[Xorugʻ]]ga uchadi<ref>{{veb manbasi|author=Наталья Гриб, Владимир Соловьев.|date=5 сентября 2007|url=http://www.kommersant.ru/doc.aspx?DocsID=801523|title=Между Россией и Таджикистаном встала плотина|publisher=Коммерсантъ № 160 (3736)|accessdate=2010-08-14|archiveurl=https://www.webcitation.org/65Y8tfYNq?url=http://www.kommersant.ru/doc/801523|archivedate=2012-02-18}}</ref>. Dushanbe va Xoʻjand shaharlarida xalqaro aeroport bor.
== Eksport va import ==
[[Fayl:Tajikistan-1994-Bill-1-Obverse.jpg|thumb|250px|1 tojik rubli (1995-2000-yillardagi Tojikiston valyutasi)<br />[[Fayl:Tajikistan-1994-Bill-1-Reverse.jpg|thumb|250px]]]]
'''Eksport''' – 1,6 mlrd doll. (2008-yil). Tojikiston chetga [[alyuminiy]], [[paxta]], elektr energiyasi, noyob metall va toshlar, rangli rudalar, hoʻl meva va sabzavot, teri, jun chiqaradi.
Asosiy eksport qiluvchi davlatlari – [[Niderlandlar]] 36,7 %, [[Turkiya]] 26,5 %, [[Rossiya]] 8,6 %, [[Eron]] 6,6 %, [[Xitoy]] 5,7 %.
'''Import''' – 3,7 mlrd doll. (2008-yil). Chetdan isteʼmol mollari, oziq-ovqat mahsulotlari, transport vositalari oladi. Import qiluvchi asosiy davlatlari – Rossiya 32,3 %, Xitoy 11,9 %, [[Qozogʻiston]] 8,8 %, [[Oʻzbekiston]] 4,7 %. Pul birligi – somoniy.
== Tibbiy xizmati ==
90-yillardagi siyosiy boshboshdoqlik bu sohaga ham jiddiy taʼsir qildi. Mutaxassislarning bir qismi respublikani tark etganliklari bois, ushbu soha jiddiy zarar koʻrdi. Ayni paytda xalqaro hamjamiyatning koʻmagi asosida respublikada tibbiyot sohasi rivojlana boshladi. „Zumrad“ (Isfara), Obigarm, Xoʻjaobigarm, Shambari, Qoratogʻ, Xavotogʻ, Garmchashma sanatoriy va kurortlari muhim shifobaxsh maskanlardir.
== Maorifi, ilmiy va madaniymaʼrifiy muassasalari ==
Maorifi boshlangʻich, toʻliqsiz oʻrta, umumiy oʻrta taʼlim maktablaridan, oʻrta maxsus va oliy oʻquv yurtlaridan iborat. Yirik oliy oʻquv yurtlari: Tojikiston universiteti, politexnika, qishloq xoʻjaligi., sanʼat, tibbiyot, pedagogika institutlari, Koʻlob va Xoʻjand pedagogika institutlari. Bundan tashqari turli vazirliklarga qarashli ilmiy muassasalar (veterinariya, dehqonchilik, epidemiologiya va gigiyena institutlari kabilar) bor<ref>Ksenofont. Kiropediya. – M.: Nauka, 1976, – s. 126</ref>. Respublikadagi ilmiy tadqiqotlar Fanlar Akademiyasi tarkibidagi ilmiy tadqiqot institutlari va markazlar doirasida amalga oshiriladi.
[[1999-yil]] Tojikistondagi 8 yirik oliy oʻquv yurtlarining tashabbusi bilan tuzilgan Fan va maorifni rivojlantirish uyushmasi ilmiy tadqiqot muassasalari, oliy va oʻrta oʻquv yurtlari jamoalarini birlashtirdi<ref>.Kursom nezavisimosti, reform i progressa.// Narodnaya gazeta. – 2011.- 14 sent.</ref>. U yangi axborot texnologiyalarini ishlab chiqib uni oliy va oʻrta taʼlim tizimiga joriy etish, ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish, xalqaro taʼlim andozalarini Tojikiston oliy va oʻrta taʼlim tizimiga joriy etishga, bu sohada xalqaro tajriba ayirboshlashga koʻmaklashish kabi ishlar bilan shugʻullana boshladi<ref>''Saʼdiev Sh. S.'' Istoriya tadjikskogo naroda. Kratkiy kurs leksiy. Uchebnoe posobie. – Dushanbe, 2012, – s. 172—173.</ref>. Tojikistonda Firdavsiy nomidagi Tojikiston davlat kutubxonasi, Tojikiston Fanlar akademiyasining Markaziy ilmiy kutubxonasi va mingdan ortiq, ommaviy kutubxona; 15 davlat muzeyi (Dushanbada Tarix-oʻlkashunoslik va tasviriy sanʼat muzeyi, S. Ayniy nomidagi adabiyot muzeyi, Panjakentda A. Rudakiy nomidagi respublika tarix-oʻlkashunoslik muzeyi va boshqalar) bor.
== Matbuoti, radioeshittirishi va telekoʻrsatuvi ==
Tojikistonda bir qancha gazeta va jurnali nashr etiladi<ref>{{Citation |year= |title=Первый канал телевидения Таджикистана — АСОСӢ |url=http://www.1tv.tj/ |access-date=2013-09-08 |archivedate=2009-04-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090414182818/http://www.1tv.tj/ }}</ref>. Asosiylari: „Jumhuriyat“ ([[tojik tili]]da chiqadigan gazeta, [[1925-yil]]dan „Idi tojik“, 1955—91 yillarda „Tojikistoni Soveti“ nomida chiqqan), „Xalq ovozi“ ([[oʻzbek tili]]da chiqadigan gazeta, 1929—91 yillarda „Sovet Tojikistoni“ nomi bilan chiqqan), „Sadoi mardum“ („Xalq ovozi“, gazeta, [[1992-yil]]dan), „Biznes i politika“ („Biznes va siyosat“, gazeta, [[1994-yil]]dan); adabiy-badiiy jurnalilar: tojik tilida „Sadoi Sharq“ („Sharq ovozi“), „Madaniyati Tojikiston“ („Tojikiston madaniyati“), [[rus tili]]da „Pamir“ („Pomir“) va boshqalar<ref>{{veb manbasi|url=http://www.easttime.ru/news/1/10/935.html|title=В Таджикистане начато вещание нового информационного телеканала «Джахоннамо»|date=5 ноября 2008|publisher=Время Востока|accessdate=2011-06-05|archiveurl=https://www.webcitation.org/68bgMzPG3?url=http://www.easttime.ru/news/1/10/935.html|archivedate=2012-06-22}}</ref>. Tojikiston axborot agentligi (hozirgi „Xovar“ axborot agentligi) [[1933-yil]]da tashkil etilgan. Tojikistonda radioeshittirishlar [[1928-yil]]dan, Dushanbe televizion markazi [[1959-yil]]dan ishlay boshlagan.
== Adabiyoti ==
<center><gallery widths="80" heights="80">
1958 CPA 2247.jpg|[[Rudakiy]]
Mohammad Shams al-Din Hafez.jpg|[[Hofiz (shoir)|Muhammad Shams Hofiz]]
Jami poet.jpg|[[Abdurahmon jomiy]]
</gallery></center>
Tojik xalqining adabiyoti va madaniyati juda qadimgi va boy tarixga ega. Tojik yozma adabiyotining manbalari hozirgi Eron, Afgʻoniston va Oʻrta Osiyo hududida yaratilgan qadimgi xalq ogʻzaki ijodidan boshlanadi. 9—15-asrlarda forsiy (dariy) tilidagi mumtoz adabiyot tojik va forsiy xalqlar tarixiy-madaniy taraqqiyotining hosilasi edi. Tojik adabiyoti bir necha davrni oʻz ichiga oladi: 1-davr – [[forslar]] va [[tojiklar]] uchun umumiy boʻlgan [[fors tili]]dagi 9—15-asrlar adabiyoti; 2-davr – asosan, [[Oʻrta Osiyo]] hududida 16— 19-asrning 1-yarmida mavjud boʻlgan tojik adabiyotini; 3-davr – 19-asrning 2-yarmidan 20-asrning 30-yillarigacha boʻlgan tojik adabiyotini; 4-davr – 20-asrning 30-yillaridan hozirgacha boʻlgan tojik adabiyotini oʻz ichiga oladi. 9— 10-asrlarda fors-tojik tilidagi adabiyot, ayniqsa, tez rivojlandi, shu sababli bu davr haqli ravishda tojik mumtoz sheʼriyatining „oltin asri“ hisoblanadi. [[Somoniylar davlati]]ning markazi [[Buxoro]]da fors tilidagi sheʼriyat asoschisi [[Rudakiy Abu Abdullo Jaʼfar|Abu Abdulloh Rudakiy]] ijod qildi. Sheʼriy, nasriy, falsafiy-taʼlimiy asarlarda qadimgi xalq anʼanalari va qahramonlik voqealari, adolatli shohlar obrazlari qalamga olina boshladi. Abu Shukur Balxiy, Abulhasan Kisoiy, Daqiqiy ijodlarida insoparvarlik va adolat goyalari targʻib qilinib, zulm qoralandi. 10-asr oxiri va 11-asr boshlarida forstojik shoiri [[Firdavsiy Abulqosim Tusiy|Abulqosim Firdavsiy]] oʻzining oʻlmas „Shohnoma“sini yaratdi. 10-asr oxirida Eron va Oʻrta Osiyoga [[sufizm]] gʻoyalari kirib kelib, shu asosda diniy-falsafiy taʼlimotlar, jumladan, ismoiliylar oqimining adabiyotga taʼsiri kuchaydi. Ismoiliylarning gʻoyalari shoir va mutafakkir [[Nosir Xisrav]] ijodida aks etdi. 13-asr boshlarida [[moʻgʻullar]] bosqini adabiy va falsafiy goyalarning rivojiga 2 asr davomida katta zarba bergan boʻlsada, [[Hindiston]]ning shimoliy (Xusrav Dehlaviy), Eronning janubiy (Saʼdiy va uning zamondoshlari), Kichik Osiyo (Jaloliddin Rumiy)da fors tojik tilidagi adabiyot rivoji davom etdi. 15-asrga kelib Oʻrta Osiyoda adabiy-falsafiy hayot asta-sekin tiklana bordi. [[Hirot]] madaniy va adabiy hayot markaziga aylandi. Bu yerda, ayniqsa, [[temuriylar]] hukmronligining soʻngti yillarida atoqli shoir va adiblar toʻplangan edi. Adabiy harakat boshida fors tojik shoiri [[Abdurahmon Jomiy]] va oʻzbek shoiri [[Alisher Navoiy]] turar edilar. 16-asrdan tojik adabiyoti fors tilidagi adabiyotlarning umumiy oqimidan ajralib, mustaqil rivojlandi. 19-asrning 2-yarmi – 20-asr boshlarida tojik adabiyotida maʼrifatparvarlik oqimi vujudga keldi. Bu oqimning asoschisi tojik va oʻzbek xalqlarining mutafakkiri [[Ahmad Donish Maxdum Ibn Nosir|Ahmad Donish]] edi. Shoir va yozuvchilardan Rahmatullo Vozeh, Shamsiddin Shohin (1859—93), Muhammad Hayrat (1878-1902) gʻoyaviy jihatdan Ahmad Donishga yaqin edilar. Tojik maʼrifatchilik adabiyotida yangi janrlar (realistik hikoya, falsafiyromantik qissa va boshqalar) paydo boʻldi, adabiy til xalq tiliga yaqinlasha boshladi. 20-asrning boshlarida [[Sadriddin Ayniy]], Toshxoʻja Asiriy, Siroj Hakim kabi yozuvchilar maʼrifatchilik adabiyoti anʼanalarini davom ettiribgina qolmasdan, adabiyotni xalq hayotiga yaqinlashtirishda katta ishlar qildilar. 1920—30 yillarning boshlarida Abulqosim Lohutiy ijodi muhim oʻrin egalladi. Bu davrda S Ayniy „Odina“ (1924), „Doxunda“ (1930) kabi nasriy asarlarini yaratdi. 30-yillar boshida adabiyotga [[Mirzo Tursunzoda]], [[Ikromiy Jalol|Jalol Ikromiy]], [[Dehotiy Abdusalom Pirmuhammadzoda|Abdusalom Dehotiy]], Rahim Jalil, Hakim Karim, [[Mirshakar|Mirsaid Mirshakar]], Sotoʻm Ulugʻzoda va boshqalar kirib keldi. [[Ikkinchi jahon urushi]] yillarida tojik adabiyoti ham butun kuchini [[fashizm]]ga qarshi kurashga qaratdi. Urushdan keyingi yillarda M. Tursunzodaning „Hindiston qissasi“ sheʼriy majmuasi (1947— 1948), „Hasan aravakash“ (1954), „Osiyo sadosi“ (1956), „Jonginam“ (1960), „Gangadan Kremlgacha“ (1970) dostonlari, Mirsaid Mirshakarning „Jilovlanmagan Panj“ (1949), „Togʻlik qizning ishqi“ (1961—62), „Muhabbatning varaqlari“ (1975) toʻplamlari va „Vatan farzandlari“ pyesasi, Foteh Niyoziyning „Vafo“ (2 qismdan iborat, 1949—58), „Qurolsiz sarbozlar“ (1985), Sotim Ulugʻzodaning „Yangilangan yer“, Rahim Jalilning „Shoʻrob“ romanlari nashr etildi. 1980—90 yillar adabiyotga yozuvchi va shoirlarning yangi avlodi kirib keldi. Bu davrda Moʻmin Qanoatning „Sino beshigi“ (1980), „Olovli muhabbat“ (1985) dostonlari, Loiq Sheralining „Oq kun“ (1984), „Dil uyi“ (1986), „Oftobboron“ (1988), „Mozor toshi“ (1996) sheʼriy toʻplamlari, Bozor Sobirning „Tun kiprigi“ (1981), „Oftobnihol“ (1982), „Tatib, tuyib“ (1987) sheʼriy majmualari, Gulnazar Keldiyevning „Langar“ (1984), „Daryo oʻzani“ (1986), Gulruxsor Safiyevaning „Ixlos“ (1980), „Sugʻd alangasi“ (1981), „Boxtar ruhi“ (1987) sheʼriy toʻplamlari va „Sabzabahor ayollari“ romani (1991) yaratildi. [[1990-yil]]lardan keyin adabiyotga kirib kelgan Farzona, Iskandari Xatloniy va yana koʻplab yosh qalamkashlar tojik adabiyotining rivojida muhim oʻrin tutadi.
== Meʼmorligi va tasviriy sanʼati ==
[[Fayl:Historical Musuem of Sughd.jpg|thumb|250px|[[Xoʻjand]] shahridagi tarixiy muzey]]
Tojik xalqining badiiy madaniyati qoʻshni xalqlar, ayniqsa, [[oʻzbeklar]] madaniyati bilan oʻzaro bogʻliqlikda rivojlangan. Tojikiston hududidan topilgan tasviriy sanʼat yodgorliklarining eng qadimgisi Sharqiy Pomirdagi [[mezolit]] (mil. av. 15—10 ming yilliklar) davriga oid qoyatosh suratlaridir. Jumladan, [[Panjakent]]dan topilgan qoya suratida arfa chalayotgan qiz tasvirlangan (7—8-asrlar). 5—8-asr boshlarida Tojikiston hududida devor va [[minora]]lar bilan [[shahriston]]ga ega boʻlgan shaharlar paydo boʻldi. Mintaqada [[islom dini]] tarqalgach, Tojikiston meʼmorligida [[masjid]] va [[madrasa]]lar, minora, [[maqbara]] va xonaqohlar qad koʻtardi. 9—10-asrlardan qurilishda pishiq gʻisht ishlatila boshlandi. 11—12 asrlarda [[Mozori Sharif]]da Muhammad Basharo maqbarasi, 14—15-asrlarda Ust rushonada Koʻk gumbaz masjidi, 11—12 va 15-asrlarda [[Konibodom]]da Muslihiddin maqbarasi barpo etidsi. 14-asr oxiri – 15-asrlarda monumental bezak sanʼatida [[yogʻoch]] va ganchga naqsh oʻyish, sirlangan va sirlanmagan [[sopol]], yogʻoch va ganchga tuxumli tempera bilan naqsh solish, zardoʻzlik va boshqalar keng tarqaldi. Tojikiston meʼmorligi 1 qavat paxsa yoki xom gʻishtli uysozlikdan bosh reja asosida qurilayotgan shaharlargacha boʻlgan taraqqiyot yoʻlini bosib oʻtdi. [[1930-yil]]larda [[Dushanbe]], [[Xoʻjand]], [[Koʻlob]], [[Konibodom]] shaharlari bosh reja asosida qurila boshladi. 1930—40-yillar boshlaridagi shaharsozlikda [[Oʻrta Osiyo]] meʼmorligi elementlari boʻlgan klassitsizm shakllari ustunlik qildi. 50-yillarning 2-yarmida sharq anʼanalarini oʻzida mujassamlashtirgan binolar paydo boʻla boshladi. [[1960-yil]]lardan soʻng Tojikiston meʼmorlari kichik mavzelar barpo etishga oʻtdilar. Sanoat rivojlanishi tufayli Qoʻrgʻontepa, [[Tursunzoda]], [[Norak]], [[Yovon]] singari yangi zamonaviy shaharlar qad koʻtardi. Dushanbedagi „Tojikiston“ mehmonxonasi (1975, meʼmori A. I. Onishchenko), kinokonsert zali (1985, meʼmori S. M. Sutyagin) kabi zamonaviy muhtasham binolar barpo qilindi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir/bazar-dara.htm|title=Городище Базар-Дара в Памирских горах, Таджикистан|accessdate=2013-02-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FBZBsAyZ?url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir/bazar-dara.htm|archivedate=2013-03-17}} {{Webarxiv|url=https://www.webcitation.org/6FBZBsAyZ?url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir/bazar-dara.htm |date=2013-03-17 }}</ref>.
Tojikistonda zamonaviy tasviriy sanʼat 20-asrning 20-yillarida vujudga kela boshladi. Ilk rassomlar siyosiy va tashviqiy plakatlar, hajviy jurnalilar uchun bezaklar yaratish, oʻquv darsliklari va badiiy asarlarni bezash bilan shugullandilar. [[Ikkinchi jahon urushi]] davrida grafika, plakat va ayniqsa, karikatura rivojlandi. 40-yillar oxiri va 50-yillarda tasviriy sanʼat janrlari koʻpaydi, rassomlar mahorati oshdi. [[1947-yil]] Respublika tasviriy sanʼat muzeyining ochilishi bunga yaxshi sharoit yaratdi. Peyzaj janrida I. Abdurahmonov, F. Solmonov, S. Zaxarov salmoqli muvaffaqiyatga erishdilar<ref>{{veb manbasi|url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir.htm|title=Горы Таджикистана - Памир|accessdate=2013-02-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FBZB94o0?url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir.htm|archivedate=2013-03-17}}</ref>. Keyinchalik yetishib chiqqan rassomlar I. Raximov, X. Xushvaqtov, 3. Habibullayev, A. Aminjonov, haykaltaroshlar A. Gʻaniyev, K. Jumagazin, grafik rassomlar K. Turenko, X. Rasulov, D. Safoyevpar hayotiy mavzularda ijod qildilar. X. Xushvaqtovning „Xorugʻ“, „Olay vodiysi“, „Pomir togʻlarida“, 3. Habibullayevning „Gʻijjak“, „Yaylovda bahor“ asarlari zoʻr mahorat bilan yaratilgan. 1990-yillar Tojikiston tasviriy sanʼatida milliy anʼanalarni, zamonaviy badiiy gʻoyalarni chuqurroq singdirishga asosiy ahamiyat berildi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir/yuachmun-fortress.htm|title=Крепость Ячмун в горах Памира, Tаджикистан|accessdate=2013-02-18|archiveurl=https://www.webcitation.org/6FBZCVZYs?url=http://www.advantour.com/rus/tajikistan/mountains/pamir/yuachmun-fortress.htm|archivedate=2013-03-17}}</ref>. Chunonchi, rassom S. Qurbonov ijodiga tojik xalqining tarixi, milliylik ildizlari, urf-odatlari goʻzal shakllarda romantik badiiy uslubda aks ettirilgan. Tojikiston xalqining koʻp asrlik tasviriy va amaliy sanʼatida bezak asosiy yoʻnalish boʻlgan. M. Xushmuhamedov, A. Haydarov, A. Kamelin, A. Raximov, M. Beknazarovlar milliy meros anʼanalarini birmuncha yangilagan holda mana shu yoʻnalishda ijod qilmoqdalar. P. Falbov, S. Sharipov, A. Sayfiddinov kabi rassomlar bu sohada yangi yoʻnalish yaratish yoʻliga tushib oddilar. L. Irismetova, M. Nosirova, M. Qodirova, M. Qurbonova, 3. Davlatshoyeva, D. Mamajonova, N. Hamidova, S. Saidova singari isteʼdodli ayol rassomlar yetishib chiqdi. Tojikiston zamonaviy haykaltaroshligi (A. Bikasiyon, V. Odinayev, J. Toshmatov asarlari)da ham yangi yoʻnalish boshlangani seziladi. A. Lohutiy (haykaltarosh I. Milashevich), Mirzo Tursunzoda (haykaltarosh A. Bikasiyon) haykallari, B. Gʻafurov byusti (haykaltarosh I. Ivanov), Dushanba shahridagi „Vaxdat“ memoriali (1999), Qoʻrgʻontepadagi Ismoil Somoniy haykali (1999) shundan dalolat beradi. Amaliy sanʼat sohasida – kulolchilikda A. va boshqa Mavlonovlar, S. va S. Soxibovlar, M. Mirzoyev; naqqoshlikda M. Olimov, K. Gayurov; yogʻoch oʻymakorligida Yu. Baratbekov, A. Yoʻldoshev, A. Yahyoyev; kashtachilikda Z. Baxriddinovalar samarali ijod qilmoqsalar. [[1998-yil]] Oʻzbekiston Badiiy akademiyasining Markaziy koʻrgazmalar zalila Tojikiston rassomlarining badiiy koʻrgazmasi boʻlib oʻtdi. Unda Tojikiston istiqbol davri tasviriy sanʼati keng namoyish etilgan. Tojikiston Meʼmorlar uyushmasi [[1936-yil]], Rassomlar uyushmasi [[1933-yil]] tashkil etilgan. Tojikiston badiiy sanʼat xodimlari Dushanbedagi Davlat-Badiiy kollejida tayyorlanadi. Koʻpgina tojik sanʼatkorlari Oʻzbekiston sanʼat institutlari va bilim yurtlarida taʼlim olgan.
<center><gallery widths="145" heights="145">
Dushanbe Presidential Palace 01.jpg|Millatlar Qasri
Dushanbe. 22 Iyul 2008.jpg|Kengash vaqtidagi Dushanbe yodgorligi
Tajikistan Dushambe (123496520).jpg|Dushanbedagi tarixiy obida
Dvores Prezidenta.jpg|Dushanbedagi Prezident Qasri
Dushanbe national museum.jpg|Dushanbedagi oʻlkashunoslik muzeyi
Rudaky dushanbe. JPG|Dushanbedagi A.Rudakiy haykali
Donishgohi Davlatii Millii Tojikiston. JPG|Tojikiston Milliy Universiteti
Hisor-Tajikistan1.jpg|Gissar qamali
</gallery></center>
== Musiqasi ==
Anʼanaviy musiqa madaniyati boy va xilma-xil. U bir necha mahalliy uslubdan tashkil topgan. [[Sugʻd viloyati]]da azaldan yonmayon yashab kelgan tojik va oʻzbek xalqlarining musiqa anʼanalari oʻzaro qorishib ketgan. Ikkala qardosh xalq musiqa ijodida mehnat, maishiy va morosim qoʻshiqlari („Mayda“, „Yoryor“, „Naqsh“ „Alla“, „Boychechak“, „Sadr“, „Marsiya“ kabi), lirik qoʻshiqlar („muxammas“, „bayt“ va boshqalar), laparlar, bastakorlar ashula va kuylari (Sodirxon hofiz Bobosharifov va boshqa), xalq va professional sozlardan dutor, gʻijjak, chang, nay, surnay, qoʻshnay, doyra va boshqa asosiy oʻrin tutadi. Xatlon viloyatida „Falak“ („Falaki“) qoʻshiq turkumlari lirik-falsafiy mazmundagi forscha sheʼrlarga yakkaxon xonanda tomonidan soz joʻrligida aytiladi. Shu yerda yashayotgan oʻzbek (laqay)larning musiqa anʼanalari [[Oʻzbekiston]]ning [[Surxondaryo]], [[Qashqadaryo]] musiqa uslubiga yaqin: doston va terma janrlari, doʻmbira, changqoʻngʻiz, choʻpon nay ijrochiligi va hokazo. [[Togʻli badaxshon muxtor viloyati]]da istiqomat qilayotgan vanchlik, yazgulemlik, rushonliklar kabi elatlarda oʻyin qoʻshiq va kuylari („Aspakbozi“, „Rupsak bazay“ kabi), musiqiy tomosha („Bobo safar“ „Moʻgʻulbozi“), „Dehqonnoma“ kabi mehnat qoʻshiqlari, „Chorbaytxo“, „Gʻazalxo“ kabi lirik qoʻshiqlar, ayollar ijodida – „Bulbulik“, „Dargilak“ kabi lirik aytimlar, cholgʻulardan esa soʻrnak (choʻpon nay), vanch dutori, pomir rubobi, blandzikom va boshqa mashhur. Mumtoz musiqa (maqom, ashula yoʻllari, cholgʻu kuylar) asosan shahar [[Xoʻjand]] va boshqalarda shakllangan. 20-asr oʻrtalaridan Fartna-Toshkent maqom yoʻllari bilan birga Buxoro Shashmaqomn ijrochiligi ham rivoj topgan (F. Shahobov, Sh. Sohibov, B. Fayzullayev va boshqalar). Tojikistonda dastlabki musiqa oʻquv yurtlari [[1929-yil]] Xoʻjandda, [[1934-yil]] [[Dushanbe]]da tashkil etilib, [[1939-yil]]da birinchi tojik operasi „Vose qoʻzgʻoloni“ (kompozitor S. A. Balasanyan) namoyish qilindi. Tojikistonda Sugʻd viloyat musiqali komediya teatri, davlat filarmoniyasi, „Gulshan“ estrada ansambli (1966-yildan), Borbad nomidagi konsert saroyi faoliyat koʻrsatadi. Bastakorlardan Aqmad Boboqulov, Boymuxdmmad Niyozov, Maʼrufxoʻja Bahodurov, xonandalardan Zafar Nozimov, Hanifa Mavlonova, Shohista Mullajonova, Joʻrabek Murodov, Joʻrabek Nabiyev, Nigina Raupova, Mastona Ergasheva, Davlatmand Xolov, Daler Nazarov, Afzalsho Shodiyevlarning tojik sanʼatini rivojlantirishdagi hissalari katta.
== Teatri ==
[[Fayl:Ayni Theatre in Dushanbe.JPG|thumb|250px|Sadriddin Ayniy nomidagi opera va balet teatri]]
[[Yevropa]]cha tipdagi tojik teatri dastlab [[1919-yil]]da Xoʻjandda, keyinchalik [[Konibodom]], Oʻratepa va [[Isfara]]da havaskorlik teatrlari tarzida paydo boʻddi. [[1929-yil]] [[Dushanbe]]da havaskorlik toʻgaragida Tojik davlat drama teatri nomi bilan 1-professional teatr (hozirgi Lohutiy nomli teatr) tashkil etildi. [[1932-yil]] Xoʻjandda musiqali drama teatri ish boshladi. Ularda zamonaviy mavzudagi asarlar sahnalashtiryddi. A. Usmonovning „Kurash“, K. Yashinning „Yondiramiz“, J. Ikromiyning „Dushman“, M. Tursunzodaning „Hukm“, M. Aminzodaning „Sharaf“ pyesalari koʻrsatildi. Firdavsiyning „Shohnoma“si asosidagi „Rustam va Suhrob“, jahon mumtoz dramaturgiyasining „Otello“, „Makr va muhabbat“ asarlari Lohutiy nomli teatr sahnasida namoyish etildi. Aktyorlardan M. Qosimov, L. Zohidova, T. Fozilova, A. Burhonov, X. Rahmatullayev, G. Vallamatzoda, B. Tojiboyeva, balet raqkrsasi M. Sobirova va boshqa mashhur. Rudakiy nomidagi Xorugʻ va S. Valizoda nomidagi Koʻlob musiqali drama teatrlari jamoalari Tojikistonda teatr sanʼatining rivojiga muhim hissa qoʻshdilar.
== Kinosi ==
Tojikiston kinematografiyasi [[1929-yil]] vujudga keldi. Dushanbega 1-poyezd kelishiga bagʻishlangan kinojurnal suratga olib koʻrsatildi. [[1930-yil]] „[[Tojikkino]]“ birlashmasi tashkil etildi. [[1932-yil]] „Amirlar oʻlgan chogʻda“ birinchi badiiy filmi yaratildi. [[1939-yil]] „Bogʻ“ (rejissor N. V. Dostal), „Doʻstlar qayta uchrashganda“ (rejissor K. Yormatov) nomli dastlabki ovozli badiiy filmlar yaratildi. 40-yillarda harbiy vatanparvarlik mavzuidagi hujjatli filmlar („Temurning qasami“, „Tojikiston farzandi“ va boshqalar) suratga olindi. [[1957-yil]] rejissor B. A. Kimyogarov S. Ayniyning „Doxunda“ tarixiy qissasini, soʻng M. Tursunzodaning „Hasan aravakash“ dostonini ekranlashtirdi. Shundan soʻng bir kator badiiy filmlar – „Doʻstim Navruzov“ (rejissorlar Sh. Qiyomov, N. Litus), „Togʻdagi chiroq“ (rejissor B. Dolinov), „Bir qizni uchratdim“ (rejissor R. Ya. Perelshteyn), „Oʻgʻlim uylanmoqchi“ (rejissor T. Sobirov) badiiy filmlari yaratildi. 1960—70 yillarda yetishib chiqqan M. Qosimov, M. Oripov, S. Hamidov, V. Ahadov, B. Arabov kabi rejissorlar kinematografiyaga yangi mavzu va uslublar olib kirdilar. Ularning „Nisso“, „Togʻlarda yuragim qoldi“, „Koʻhna masjid yonidagi uchrashuv“, „Joʻra sarkor“, „Uchinchi qiz“ kabi filmlari muvaffaqiyat qozondi. 1970—1980-yillarda qator badiiy va hujjatli filmlar suratga olindi. D. Xudonazarov („Yoshlikning birinchi tongi“), Yu. Yusupov („Jinoyatchi va oqlovchi“) kabi rejissorlar mashhur boʻldi. Tojik kinosini rivojlantirishga rejissorlardan K. Yormatov, N. Tillayev, artistlardan M. Qosimov, 3. Doʻstmatov, M. Vohidov, ssenariychilardan M. Tursunzoda, S. Ulugʻzoda, M. Mirshakar va boshqa katta hissa qoʻshdilar.
== Oʻzbekiston – Tojikiston munosabatlari ==
{{main|Oʻzbekiston — Tojikiston munosabatlari}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.president.tj/ru/ Sayt prezidenta Tadjikistana]
* [http://parlament.tj/ru/ Sayt parlamenta Tadjikistana] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20100218213833/http://parlament.tj/ru/ |date=2010-02-18 }}
* [http://mfa.tj/ Ministerstvo inostrannix del Tadjikistana]
* [http://www.stat.tj/ Gosudarstvenniy komitet statistiki Tadjikistana] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20091213094447/http://www.stat.tj/ |date=2009-12-13 }}
* [http://www.andoz.tj/ Nalogoviy komitet pri pravitelstvo Respubliki Tadjikistan]
* [http://www.health.tj/ru Ministerstvo zdravooxraneniya Tadjikistana] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130508082946/http://www.health.tj/ru |date=2013-05-08 }}
* [http://www.maorif.tj/ Ministerstvo obrazovanie Tadjikistana]
* [http://www.nbt.tj/ Natsionalniy bank Tadjikistana]
* [http://nm.tj/ Novosti Tadjikistana]
* [http://tjinform.com/ Informatsionniy portal Tadjikistana „TJinform.com“]
* {{dmoz|World/Russian/Страны_и_регионы/Азия/Таджикистан/|Таджикистан}}
{{OʻzME}}
{{Tojikiston hududiy boʻlinishi}}
{{Osiyo_mamlakatlari}}
{{Markaziy Osiyo}}
{{MDH}}
{{Shanxay Hamkorlik Tashkiloti}}
{{Yerosiyo Iqtisodiy Hamkorligi}}
{{Tashqi havolalar}}
[[Turkum:Tojikiston| ]]
[[Turkum:BMT aʼzolari]]
m2je0l32saub9ceev0gxvhf5z6cetfb
Aleksandr Lukashenko
0
21366
5477479
4847571
2025-06-22T12:33:19Z
37.61.117.228
5477479
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi
| ismi = Aleksandr Grigorevich Lukashenko
| asl ismi = Аляксандaр Рыгоравіч Лукашэнка
| tasvir = Alexander Lukashenko (2020-09-03) 01.jpg
| uzunlik = 250px
| tasvir tavsifi =
| lavozimi = 1-[[Belarus Respublikasining prezidenti]]
| bayroq = Flag of the President of Belarus.svg
| bayroq2 = Coat of arms of Belarus.svg
| boshlanish davri = [[20-iyul]] [[1994-yil]]
| tugash davri =
| oʻtmishdoshi = lavozim taʼsis etildi<ref>.До учреждения должности президента и до вступления А. Лукашенко в эту должность главой Республики Беларусь являлся [[Гриб, Мечислав Иванович|Мечислав Гриб]] — Председатель [[Верховный Совет Республики Беларусь|Верховного Совета Республики Беларусь]], высшее должностное лицо государства согласно ст. 107 [[s:Конституция Республики Беларусь (1978)/редакция 22 февраля 1994 года|Конституции]], сохранявшей действие до принятия новой конституции в 1994 году.</ref>
| vorisi =
| lavozimi_2 = [[Belarus Respublikasining milliy olimpiya qoʻmitasi]]ning prezidenti
| bayroq_2 = Flag_of_Belarus.svg
| bayroq2_2 = Olympic flag border.png
| boshlanish davri_2 = [[15-may]] [[1997-yil]]
| tugash davri_2 =
| oʻtmishdoshi_2 = Vladimir Rijenkov
| vorisi_2 =
| lavozimi_3 = Ittifoq davlati Oliy davlat kengashi raisi
| bayroq_3 = Flag_of_Belarus.svg
| bayroq2_3 = Flag_of_Russia.svg
| tartib_3 =
| boshlanish davri_3 = [[26-yanvar]] [[2000-yil]]
| tugash davri_3 =
| oʻtmishdoshi_3 = lavozim taʼsis etildi
| vorisi_3 =
| tavallud sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1934|8|30}}
| tavallud joyi = {{TavalludJoyi|Kopis}} qishlogʻi, [[Orshanskiy tumani (Vitebsk viloyati)|Orshanskiy tumani]], <br /> [[Vitebsk viloyati]], <br /> [[Belarus SSR]], [[SSRI]]
| maʼlumoti = 1) [[A. A. Kuleshova nomli Mogilevskiy davlat universiteti|Mogilevskiy davlat pedagogika instituti]] <br />2) [[Belarus qishloq xoʻjalik akademiyasi|BQXDA]]
| kasbi = 1) [[MDH da qishloq xoʻjaligi|qishloq xoʻjalik ishlab chiqarishida]] [[iqtisod]]chi-tashkilotchi <ref name="Лукашенко">[http://www.flb.ru/persprint/105.html Лукашенко Александр Григорьевич]</ref>
| xotini = Galina Rodionovna Jolnerovich
| otasi =
| onasi = Yekaterina Trofimovna Lukashenka
| bolalari = '''oʻgʻillari:''' Viktor, Dimitar va Nikola
| partiyasi = [[SIKP]] ([[1979]]—[[1991]])
| eʼtiqodi = [[ateist]]<ref>[http://mirvam.org/2010/11/19/%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81%D0%B0%D0%BD%D0%B4%D1%80-%D0%BB%D1%83%D0%BA%D0%B0%D1%88%D0%B5%D0%BD%D0%BA%D0%BE-%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%91%D1%82%D1%81%D1%8F-%D0%BF%D1%80%D0%B0%D0%B2%D0%BE%D1%81/ Александр Лукашенко остаётся «Православным атеистом»]</ref><ref>[http://izvestia.ru/news/268233 Не все изобрел Лукашенко]</ref>
| mukofotlari = {{{!}} style="background: transparent"
{{!}}{{2-darajali Vatan oldidagi xizmatlari uchun ordeni}}{{!!}}{{Xaloskor ordeni katta zanjiri (Venesuela)}}{{!!}}{{1-sinf Fransisko Miranda ordeni (Venesuela)}}
{{!}}-
{{!}}{{Xose Marti ordeni}}
{{!}}}
{{{!}} style="background: transparent"
{{!}}{{1-darajali Muqaddas teng apostollik knyaz Vladimir ordeni}} {{!!}} {{1-darajali Dmitriy Dons ordeni}} {{!!}} {{1-darajali Sergiya Radonejkiy ordeni}}
{{!}}}
| sayti = {{URL|http://www.president.gov.by president.gov.by}}
| asl_ismi_til = be
| imzosi = SigAlexanderLukashenko.svg
}}
'''Aleksandr Lukashenko''' (Аляксандар Лукашэнка, Аляксандр Лукаш, Александр Лукашенко, Alyaksandar Rigʻoravich Lukashenka, [[IPA]]: [alʲa'ksandr rɨ'ɣorəvʲɪtʃ ɫuka'ʂɛnkə]; [[30-avgust]], [[1934]], [[Kopis]]) - [[Belarus]] prezidenti. Mogilyov pedagogika instituti (1975) va Belorus qishloq xoʻjaligi akademiyasini, ekonomika fakultetini (1985) tugatgan. 1977—78 yillarda tuman ijroiya qoʻmitasida ishlagan. 1982-yildan agrosanoat majmuida turli lavozimlarda. 1982-yilda kolxoz raisi oʻrinbosari lavozimiga saylanadi, 1985-yildan 1987 gacha Shklovskiy tumani Lenin nomidagi kolxoz partiya qoʻmitasida kotib boʻlib ishlagan. 1990-yildan Belorus Respublikasi Oliy Kengashi aʼzosi; 1993—94 yillarda Oliy Kengashning korrupsiyaga qarshi kurash komissiyasi raisi. 1994-yil iyuldan Belorus Respublikasi prezidenti. 1994-yil 21—23 dekabrda rasmiy tashrif bilan Oʻzbekistonda boʻlgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.president.gov.by/ Rasmiy sayt]
{{MDH davlat rahbarlari}}{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Lukashenko, Aleksandr}}
[[Turkum:Kishilar]]
[[Turkum:Siyosat]]
[[Turkum:Davlat boshliqlari]]
[[Turkum:Ateistlar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
{{bio-stub}}
felrnvqvr9o8cf1fzql91aw3r4ixm2m
James Franco
0
28586
5477692
4212505
2025-06-23T10:06:20Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477692
wikitext
text/x-wiki
{{Aktyor bilgiqutisi
| Ismi = James Franco
| Asl ismi =
| tasvir = James Franco 4, 2013.jpg
| Eni =
| Imzo = Franco 2013-yilning martida
| Tugʻilgan paytidagi ismi = James Edward Franco
| Tavalludi sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1978|4|19}}
| Tavalludi joyi = [[Palo Alto]], [[California]], AQSh
| Vafoti sanasi =
| Vafoti joyi =
| Fuqaroligi = {{AQSh}}
| Kasbi = Aktyor, produser, rejissor, ssenariynavis
| Faoliyat yillari = 1997 — bugun
| Yoʻnalish =
| Mukofotlari =
| imdb_id = 0290556
| Sayt =
}}'''James Edward Franco''' ({{talaffuz|Jeyms Edvard Franko}}; 19-aprel, 1978-yili tugʻilgan) [[amerikalik]] [[aktyor]], [[produser]], [[rejissor]], [[ssenariynavis]]dir. Uning ilk mashhur roli ''[[Freaks and Geeks]]'' serialidagi bosh qahramon edi; keyinchalik u ''[[James Dean (film)|James Dean]]'' biografik filmida (2001) asosiy rolni oʻynab, [[Oltin globus]] mukofotini oldi. Xalqaro shuhrat unga ''[[Oʻrgimchak-odam (film)|Oʻrgimchak-odam]]'' filmidagi Harry Osborn rolidan keyin keldi. James Edward Franconing onasi [[yahudiy]].
Franco qator mukofotlarga nomzod qilib koʻrsatildi, ulardan baʼzilarini yutdi. U ham dramatik, ham komik loyihalarda qatnashdi, 2000-yillardan beri [[eklektika|eklektik]] rollarda: tarixiy asarlardan to zamonaviy filmlargacha, [[Hollywood]] kinolaridan to [[mustaqil film]]largacha ishlarda qatnashmoqda, fentezidan tortib [[sentimental]] rollargacha oʻynab kelmoqda. Uning boshqa taniqli filmlari orasiga ''[[Pineapple Express]]'', 2008-yilgi [[bangi]] komediya; ''[[Milk (film)|Milk]]'' (2008) biografik filmi; ''[[127 soat]]'' (2010) voqeiy drama filmi kiradi. ''127 soat'' orqali u [[Oscar]] mukofotiga nomzod etildi. 2011-yili u ''[[Rise of the Planet of the Apes]]'' filmida suratga tushdi. 2009-yildan beri u ''[[General Hospital]]'' serialida oʻynamoqda.
==Filmografiyasi==
{| class="wikitable
|-
! rowspan="2"|Yil
! rowspan="2" |Nomi
! colspan="3"|
! rowspan="2" class="unsortable"|Izohlar
! rowspan="2" class="unsortable"|Manba(lar)
|-
! width=65 |Rejissor
! width="65" |Ssenariynavis
! width=65 |Produser
|-
| rowspan="2" |2005
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Ape|The Ape (2005 film)}}''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes|ijrochi}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="The Company"/>
|-
!scope="row"| ''Fool’s Gold''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="filmschoolrejects.com">{{veb manbasi|last1=Erbland|first1=Kate|title=James Franco Wrote, Directed, and Starred in a ʻHarvey’ Rip-off Starring a Hawaiian-Shirted Ape|url=https://filmschoolrejects.com/features/james-franco-the-ape.php|publisher=Film School Rejects|access-date=24-fevral 2015-yil|date=29-avgust 2013-yil|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141008190302/http://filmschoolrejects.com/features/james-franco-the-ape.php|archive-date=8-oktabr 2014-yil|df=mdy-all}} {{Veb manbasi |url=http://filmschoolrejects.com/features/james-franco-the-ape.php |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-10-07 |archive-date=2014-10-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141008190302/http://filmschoolrejects.com/features/james-franco-the-ape.php }}</ref>
|-
| 2007
!scope="row"| ''Good Time Max''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=Good Time Max (2007)|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20150225050719/http://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview|url-status=dead|archive-date=25-fevral 2015-yil|department=Movies & TV Dept.|work=The New York Times|publisher=Baseline (database)|9=Baseline & All Movie Guide|author=Mark Deming|date=2015|access-date=25-fevral 2015-yil|accessdate=2021-10-07|archivedate=2015-02-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150225050719/http://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview}}</ref>
|-
| 2009
!scope="row"| ''{{sort|Feast|The Feast of Stephen}}''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| Qisqa hajmli film
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=Is James Franco For Real?|url=https://nymag.com/movies/profiles/67284/index4.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=New York (magazine)|New York}}</ref>
|-
| 2010
!scope="row"| ''Saturday Night''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{no}}
| [[Hujjatli film]]
| style="text-align:center;" |<ref>|title= James Franco Talks About Challenges of Making His 'SNL' Documentary 'Saturday Nightʼ |url=https://www.yahoo.com/entertainment/james-franco-talks-about-challenges-of-making-his-snl-98500852552.html |author=Gwynne Watkins |date=26-sentabr 2014-yil |access-date=28-mart 2021-yil |website=Yahoo! Entertainment</ref>
|-
| rowspan="2" | 2011
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Broken Tower|The Broken Tower (film)}}''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{yes}}
| Muharrir
|style="text-align:center;"|<ref name="hollywoodreporter.com">{{yangiliklar manbasi|last1=McCarthy|first1=Todd|title=Broken Tower: Film Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/broken-tower-film-review-203701|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Hollywood Reporter|date=21-may 2011-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Sal (film)|Sal''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="variety.com">{{yangiliklar manbasi|last1=Chang|first1=Justin|title=Review: ʻSal’|url=https://variety.com/2011/film/reviews/sal-1117945975/|access-date=25-fevral 2015-yil|work=Variety|date=5-sentabr 2011-yil}}</ref>
|-
| 2012
!scope="row"| ''My Own Private River''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{no}}
| Hujjatli film
| style="text-align:center;" |<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Abrams|first1=Simon|title=James Franco Says 'My Own Private River' Probably Won't Be Released On DVD, But He Did Seek Joaquin Phoenix's Approval|url=http://blogs.indiewire.com/theplaylist/022012/james-franco-says-my-own-private-river-probably-wont-be-shown-on-dvd-but-he-did-seek-joaquin-phoenixs-approval|access-date=25-fevral 2015-yil|work=Indiewire|date=20-fevral 2012-yil|archive-url=https://web.archive.org/web/20150225132942/http://blogs.indiewire.com/theplaylist/022012/james-franco-says-my-own-private-river-probably-wont-be-shown-on-dvd-but-he-did-seek-joaquin-phoenixs-approval|archive-date=25-fevral 2015-yil|url-status=dead|df=mdy-all|accessdate=2021-10-07|archivedate=2015-02-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150225132942/http://blogs.indiewire.com/theplaylist/022012/james-franco-says-my-own-private-river-probably-wont-be-shown-on-dvd-but-he-did-seek-joaquin-phoenixs-approval}}</ref>
|-
| rowspan="3" | 2013
!scope="row"| ''Interior. Leather Bar.''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes}}
| Kinematograf
|style="text-align:center;"|<ref name="thedissolve.com">{{yangiliklar manbasi|last1=Rabin|first1=Nathan|title=Interior. Leather Bar.|url=https://thedissolve.com/reviews/459-interior-leather-bar/|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Dissolve|date=2-yanvar 2014-yil|archive-date=2021-01-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20210127230120/https://thedissolve.com/reviews/459-interior-leather-bar/|url-status=dead}}</ref>
|-
!scope="row"| ''As I Lay Dying''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Bradshaw|first1=Peter|title=Cannes 2013: As I Lay Dying – first look review|url=https://www.theguardian.com/film/2013/may/20/james-franco-as-i-lay-dying-review|access-date=24-mart 2015-yil|work=The Guardian|date=20-may 2013-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Child of God''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=Child of God (2013)|url=https://www.allmovie.com/movie/child-of-god-v587122/cast-crew|publisher=AllMovie|access-date=24-mart 2015-yil}}</ref>
|-
| 2014
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Sound and the Fury|The Sound and the Fury (2014 film)}}''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceA">{{yangiliklar manbasi|last1=MacInnes|first1=Paul|title=Toronto Film Review: ʻThe Sound and the Fury’|url=https://variety.com/2014/film/reviews/toronto-film-review-the-sound-and-the-fury-1201299167/|access-date=25-mart 2015-yil|work=Variety|date=5-sentabr 2014-yil}}</ref>
|-
| 2016
!scope="row"|''In Dubious Battle (film)|In Dubious Battle''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceB">{{yangiliklar manbasi|url=https://variety.com/2015/film/news/james-franco-assembles-cast-for-john-steinbeck-adaptation-of-john-steinbeck-in-dubious-battle-1201419696/|title=James Franco Assembles Cast for Adaptation of 'In Dubious Battle'|work=Variety|last=Kroll|first=Justin|date=30-yanvar 2015-yil|access-date=29-mart 2015-yil}}</ref><ref name="deadline.com">{{veb manbasi|url=https://deadline.com/2015/03/john-savage-james-franco-movie-in-dubious-battle-1201394041/|title=John Savage Joins James Franco's 'In Dubious Battle'|website=Deadline Hollywood|date=17-mart 2015-yil|access-date=12-may 2015-yil|last=Busch|first=Anita}}</ref>
|-
| rowspan="2" |2017
!scope="row"|''The Institute''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes|ijrochi}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceC">{{veb manbasi|last1=Lincoln|first1=Ross A.|title=ʻThe Simpsons’ Nancy Cartwright Launches Production Banner Spotted Cow With First Projects In Place – Berlin|url=https://deadline.com/2016/02/spotted-cow-new-production-outfit-launched-by-nancy-cartwright-1201701767/|website=Deadline Hollywood|access-date=30-iyul 2016-yil|date=12-fevral 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Disaster Artist''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ew.com">{{jurnal manbasi|first=Clark|last=Collis|url=https://www.ew.com/article/2008/12/12/crazy-cult-room|title=The crazy cult of 'The Room'|work=Entertainment Weekly|date=12-dekabr 2008-yil|access-date=15-may 2016-yil}}</ref>
|-
| rowspan="2" |2018
!scope="row"|''Future World''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceD">{{veb manbasi|last1=McNary|first1=Dave|title=Lucy Liu, Snoop Dogg Join James Franco’s ʻFuture World’|url=https://variety.com/2016/film/news/lucy-liu-snoop-dogg-james-franco-future-world-1201779260/|website=Variety|access-date=30-iyul 2016-yil|date=19-may 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Pretenders''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="indiewire.com">{{veb manbasi|last1=Calvario|first1=Liz|title=James Franco to Direct ʻ80s Romantic Drama ʻThe Pretenders’ Starring Jane Levy|url=https://www.indiewire.com/2016/11/james-franco-to-direct-the-pretenders-jane-levy-1201747809/|website=IndieWire|access-date=24-dekabr 2016-yil|date=17-noyabr 2016-yil}}</ref>
|-
| 2019
!scope="row"|''[[Zeroville]]''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{no}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceE">{{veb manbasi|url=https://deadline.com/2019/04/james-franco-zeroville-mycinema-acquisition-film-slate-julian-fellowes-the-chaperone-1202586194/|title=James Franco’s Delayed ʻZeroville’ Saved By myCinema; Distrib’s Slate Includes Julian Fellowes’ ʻThe Chaperone’ – CinemaCon|website=Deadline Hollywood|first=Anthony|last=D'Alessandro|date=1-aprel 2019-yil|access-date=1-aprel 2019-yil}}</ref><ref name="independent.co.uk">{{yangiliklar manbasi|url = https://www.independent.co.uk/arts-entertainment/films/features/will-ferrell-defends-racism-in-get-hard-i-wanted-to-portray-an-ahole-who-is-ignorant-about-how-the-world-works-10120336.html|title = Will Ferrell defends racism in Get Hard: I wanted to portray an asshole who is ignorant about how the world works|last = Teodorczuk|first = Tom|date = 20-mart 2015-yil|work = The Independent|access-date = 25-mart 2015-yil}}</ref>
|-
| rowspan="2" |{{TableTBA}}
!scope="row"|''The Long Home''
| {{yes}}
| {{no}}
| {{yes}}
| Post-production
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceF">{{yangiliklar manbasi|url=https://www.ew.com/article/2015/04/06/james-franco-direct-and-produce-tennessee-drama-long-home|title=James Franco to direct and produce Tennessee drama The Long Home|work=Entertainment Weekly|last=Maas|first=Jennifer|date=7-aprel 2015-yil|access-date=4-may 2015-yil}}</ref><ref name=daytondailynews>{{veb manbasi|url=http://www.daytondailynews.com/news/news/movie-with-star-studded-cast-now-filming-in-hamilt/nk9Jx/|title=Movie with star-studded cast now filming in Hamilton|work=Dayton Daily News|last=Machi|first=Vivienne|date=5-may 2015-yil|access-date=6-may 2015-yil|archivedate=2016-08-09|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160809052313/http://www.daytondailynews.com/news/news/movie-with-star-studded-cast-now-filming-in-hamilt/nk9Jx/}}{{Veb manbasi |url=http://www.daytondailynews.com/news/news/movie-with-star-studded-cast-now-filming-in-hamilt/nk9Jx/ |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-10-07 |archive-date=2016-08-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160809052313/http://www.daytondailynews.com/news/news/movie-with-star-studded-cast-now-filming-in-hamilt/nk9Jx/ }}</ref>
|-
!scope="row"| ''Bukowski''
| {{yes}}
| {{yes}}
| {{no}}
| Post-production
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Shaub|first1=Michael|title=James Franco will bring lesser-known John Steinbeck book to screen|url=https://www.latimes.com/books/jacketcopy/la-et-jc-james-franco-john-steinbeck-book-to-screen-20150202-story.html#|access-date=25-mart 2015-yil|work=Los Angeles Times|date=2-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
|}
'''Produser sifatida '''
{| class="wikitable
|-
! Yil
! Nomi
! Izohlar
! Manba(lar)
|-
| 2013
!scope="row"| ''Kink''
| Hujjatli film
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Lodge|first1=Guy|title=Review: ʻKink’|url=https://variety.com/2013/film/reviews/kink-1117949061|access-date=24-mart 2015-yil|work=Variety|date=22-yanvar 2013-yil}}</ref>
|-
| 2014
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Interview}}''
|rowspan=2|Ijrochi produser
|style="text-align:center;"|<ref name="theguardian.com">{{yangiliklar manbasi|last1=Hoffman|first1=Jordan|title=The Interview review: stoned, anally fixated – and funny|url=https://www.theguardian.com/film/2014/dec/12/the-interview-review-stoned-anally-fixated-funny|access-date=25-mart 2015-yil|work=The Guardian|date=12-dekabr 2014-yil}}</ref>
|-
| rowspan="3" | 2015
!scope="row"| ''Yosemite''
|style="text-align:center;"| <ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Umstead|first1=Ben|title=Slamdance 2015 Review: Yosemite Beautifully Captures The Fearful Majesty Of Boyhood|url=http://twitchfilm.com/2015/01/slamdance-2015-review-yosemite-beautifully-captures-the-fearful-majesty-of-boyhood.html|access-date=1-mart 2015-yil|work=Twitch Film|date=29-yanvar 2015-yil|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150319010835/http://twitchfilm.com/2015/01/slamdance-2015-review-yosemite-beautifully-captures-the-fearful-majesty-of-boyhood.html|archive-date=19-mart 2015-yil|df=mdy-all}}</ref>
|-
!scope="row"| ''I Am Michael''
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceG">{{yangiliklar manbasi|last1=Debruge|first1=Peter|title=Sundance Film Review: ʻI Am Michael’|url=https://variety.com/2015/film/reviews/sundance-film-review-james-franco-in-i-am-michael-1201414176/|access-date=25-mart 2015-yil|work=Variety|date=24-yanvar 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''{{Sortname|The|Adderall Diaries|The Adderall Diaries (film)}}''
|
|style="text-align:center;"|<ref name="screendaily.com">{{yangiliklar manbasi|last=Kay|first=Jeremy|title=The Adderall Diaries shoot gets underway|url=http://www.screendaily.com/festivals/cannes/shoot-starts-on-the-adderall-diaries/5071973.article?|access-date=25-mart 2015-yil|work=Screen International|date=16-may 2014-yil}}</ref><ref name="ReferenceH">{{veb manbasi|url=https://deadline.com/2015/04/the-adderall-diaries-james-franco-a24-tribeca-film-festival-1201416022/|title=A24 Acquires 'The Adderall Diaries' In 2nd Tribeca Deal Of Day For Distrib|website=Deadline Hollywood|date=24-aprel 2015-yil|access-date=7-may 2015-yil|last=Fleming|first=Mike Jr.}}</ref><ref name="ReferenceI">{{yangiliklar manbasi|url=https://variety.com/2015/film/festivals/the-adderall-diaries-review-1201474967/|title=Tribeca Film Review: 'The Adderall Diaries'|work=Variety|date=17-aprel 2015-yil|access-date=12-may 2015-yil|last=Lodge|first=Guy}}</ref>
|-
| rowspan="3" |2016
!scope="row"|''Goat''
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{Citation needed|reason=Need source for filmography|date=August 2018}}</ref>
|-
!scope="row"| ''King Cobra''
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceJ">{{yangiliklar manbasi|last1=Robinson|first1=Will|title=''King Cobra'' director Justin Kelly dishes on film's wildest sex scene and 'c--k socks'|url=https://www.ew.com/article/2016/04/19/tribeca-2016-king-cobra-sex-scenes|access-date=4-may 2016-yil|work=Entertainment Weekly|date=19-aprel 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Why Him?''
| rowspan=3|Ijrochi produser
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceK">{{yangiliklar manbasi|url=https://variety.com/2015/film/news/james-franco-in-talks-for-comedy-why-him-exclusive-1201443610/|title=James Franco in Talks for Comedy ʻWhy Him?’ (EXCLUSIVE)|last=McNary|first=Dave|date=27-fevral 2015-yil|work=Variety|access-date=17-mart 2016-yil}}</ref>
|-
| rowspan="4" |2017
!scope="row"| ''The Labyrinth''
|style="text-align:center;"|<ref name="The Hollywood Reporter"/>
|-
!scope="row"|''Actors Anonymous''
|style="text-align:center;"|<ref name="thefilmstage.com">{{veb manbasi|last1=Raup|first1=Jordan|title=Exclusive: First Images From Adaptation of James Franco’s ʻActors Anonymous’|url=https://thefilmstage.com/news/exclusive-first-images-from-adaptation-of-james-francos-actors-anonymous/|website=The Film Stage|access-date=30-iyul 2016-yil|date=23-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''Donʼt Come Back from the Moon''
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceL">{{veb manbasi|last1=Linden|first1=Sheri|title='Don't Come Back From the Moon': Film Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/dont-come-back-moon-1013992|website=The Hollywood Reporter|access-date=29-iyun 2017-yil|date=20-iyun 2017-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Mad Whale''
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceM">{{veb manbasi|last1=McNary|first1=Dave|title=Camilla Belle Starring With James Franco in Gothic Drama ʻMad Whale’ (EXCLUSIVE)|url=https://variety.com/2016/film/news/camilla-belle-starring-james-franco-mad-whale-1201737601/|website=Variety (magazine)|Variety|access-date=30-iyul 2016-yil|date=23-mart 2016-yil}}</ref>
|-
|}
=== Aktyor sifatida ===
{| class="wikitable
|-
! Yil
! width="200" | Nomi
!width=200| Rol
! Izohlar
! Manba(lar)
|-
| 1999
!scope="row"| ''Never Been Kissed''
| {{Sort|Way|Jason Way}}
|
|style="text-align:center;"|{{Sfn|Hensons|2011|p=3}}
|-
| rowspan="2" | 2000
!scope="row"| ''Whatever It Takes''
| {{Sort|Campbell|Chris Campbell}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Scott|first1=A. O.|title=Film Review; A Thinly Veiled 'Cyrano,' With the Prom in Mind|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9C06E5DA143DF937A15750C0A9669C8B63|access-date=21-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=24-mart 2000-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''If Tomorrow Comes''
| Devin
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|url=https://www.gamesradar.com/the-evolution-of-james-franco/|title=The Evolution of James Franco|publisher=GamesRadar|date=5-yanvar 2011-yil|access-date=12-may 2015-yil|last=Maytum|first=Matt}}</ref>
|-
| 2001
!scope="row"| ''Mean People Suck''
| {{Sort|Mitchell|Casey Mitchell}}
| Qisqa hajmli film
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi |title=Fargo the Film Festival |url=http://www.fargofilmfestival.org/wp-content/uploads/2007/10/FFF-2-Program-PDF.pdf |publisher=Fargo Theatre |4=Fargo Film Festival |access-date=21-fevral 2015-yil |page=13 |format=PDF |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222021114/http://www.fargofilmfestival.org/wp-content/uploads/2007/10/FFF-2-Program-PDF.pdf |archive-date=22-fevral 2015-yil }}{{Veb manbasi |url=http://www.fargofilmfestival.org/wp-content/uploads/2007/10/FFF-2-Program-PDF.pdf |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-10-07 |archive-date=2015-02-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150222021114/http://www.fargofilmfestival.org/wp-content/uploads/2007/10/FFF-2-Program-PDF.pdf }}</ref>
|-
| rowspan="5" | 2002
!scope="row"| ''[[Oʻrgimchak-odam (film)|Oʻrgimchak-odam]]''
| {{Sort|Osborn|Harry Osborn|Harry Osborn}}
|
|style="text-align:center;"|{{Sfn|Hensons|2011|p=4}}
|-
!scope="row"| ''Deuces Wild''
| {{Sort|Verona|Tino Verona}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=Deuces Wild|url=https://www.ew.com/article/2002/05/17/deuces-wild|access-date=24-fevral 2015-yil|work=Entertainment Weekly|date=17-may 2002-yil|accessdate=2021-10-07|archivedate=2015-09-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924045910/http://www.ew.com/article/2002/05/17/deuces-wild|archive-date=2015-09-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924045910/http://www.ew.com/article/2002/05/17/deuces-wild|url-status=dead}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Mother Ghost''
| {{Sort|Skateboarder|Skateboarder Guy}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|url=https://www.imdb.com/title/tt0284320/|title=Mother Ghost (2002)|publisher=IMDb|access-date=19-yanvar 2019-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Sonny''
| {{Sort|Phillips|Sonny Phillips}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|url=https://www.rottentomatoes.com/m/sonny/|title=Sonny (2002)|publisher=Rotten Tomatoes|access-date=12-may 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''City by the Sea''
| {{Sort|LaMarca|Joey LaMarca}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Scott|first1=A. O.|title=Film Review; On the Mean Boardwalks of Long Beach|url=https://www.nytimes.com/movie/review?res=9901EED9153EF935A3575AC0A9649C8B63|access-date=22-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=6-sentabr 2002-yil}}</ref>
|-
| 2003
!scope="row"| ''{{sortname|The|Company|The Company (film)}}''
| {{Sort|Williams|Josh Williams}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="The Company">{{yangiliklar manbasi|last1=Raphael|first1=Amy|title=Acting clever|url=https://www.theguardian.com/film/2009/jan/24/james-franco-interview-milk|access-date=24-fevral 2015-yil|work=The Guardian|date=24-yanvar 2009-yil}}</ref>
|-
| 2004
!scope="row"| ''[[Oʻrgimchak-odam 2]]''
| {{Sort|Osborn|Harry Osborn}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Orr|first1=Christopher|title=The Movie Review: 'Spiderman 2'|url=https://www.theatlantic.com/entertainment/archive/2004/12/the-movie-review-spiderman-2/69504/|access-date=24-fevral 2015-yil|work=The Atlantic|date=7-dekabr 2004-yil}}</ref>
|-
| rowspan="3" |2005
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Ape|The Ape (2005 film)}}''
| {{Sort|Walker|Harry Walker}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="The Company"/>
|-
!scope="row"| ''{{sortname|The|Great Raid}}''
| {{Sort|Prince|Cpt. Robert Prince}}
|
|style="text-align:center;"|{{Sfn|Hensons|2011|p=5}}
|-
!scope="row"| ''Fool’s Gold''
| Brent
|
|style="text-align:center;"|<ref name="filmschoolrejects.com"/>
|-
| rowspan="6" |2006
!scope="row"| ''Tristan & Isolde''
| Prince Tristan
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Franco|first1=James|title=James Franco’s Favorite Mistake: Filming Tristan & Isolde|url=http://www.newsweek.com/james-francos-favorite-mistake-filming-tristan-isolde-63903|access-date=24-fevral 2015-yil|work=Newsweek|date=16-aprel 2012-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Annapolis''
| {{Sort|Hurad|Jake Huard}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Holden|first1=Stephen|title=Punch 'Em Like Men, You Plebes|url=https://www.nytimes.com/2006/01/27/movies/27anna.html|access-date=24-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=27-yanvar 2006-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{sortname|The|Wicker Man|The Wicker Man (2006 film)}}''
| Bar Guy #1
|
|style="text-align:center;"|{{sfn|Hensons|2011|p=5}}
|-
!scope="row"| ''Flyboys''
| {{Sort|Rawlings|Blaine Rawlings}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Lee|first1=Nathan|title=Volunteers in Unfriendly Skies|url=https://www.nytimes.com/2006/09/22/movies/22flyb.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=22-sentabr 2006-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{sortname|The|Dead Girl}}''
| Derek
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Holden|first1=Stephen|title=A Body Is Discovered in a Wasteland of Emotions|url=https://www.nytimes.com/2006/12/29/movies/29dead.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=29-dekabr 2006-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{sortname|The|Holiday}}''
| Oʻzi
| Epizod rolda
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Brooks|first1=Xan|title=James Franco to make film charting life of Lindsay Lohan|url=https://www.theguardian.com/film/2012/aug/16/james-franco-film-lindsay-lohan|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Guardian|date=16-avgust 2012-yil}}</ref>
|-
| rowspan="7" |2007
!scope="row"| ''{{sortname|An|American Crime}}''
| {{Sort|Gordon|Andy Gordon}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Voynar|first1=Kim|title=Sundance Review: An American Crime|url=http://news.moviefone.com/2007/01/23/sundance-review-an-american-crime/|access-date=25-fevral 2015-yil|work=Moviefone|date=23-yanvar 2007-yil|archive-url=https://web.archive.org/web/20150225044933/http://news.moviefone.com/2007/01/23/sundance-review-an-american-crime/|archive-date=25-fevral 2015-yil|url-status=dead|df=mdy-all|accessdate=2021-10-07|archivedate=2015-02-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150225044933/http://news.moviefone.com/2007/01/23/sundance-review-an-american-crime/}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Interview''
|align="center"| —
| Voice on Phone
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Dargis|first1=Manohla|title=Interview (2007)|url=https://www.nytimes.com/2007/07/13/movies/13inte.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=13-iyul 2007-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Finishing the Game''
| {{Sort|Force|Rob Force}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=Finishing the Game|url=https://www.rottentomatoes.com/m/finishing_the_game/|publisher=Rotten Tomatoes|access-date=25-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Knocked Up''
| Oʻzi
| Epizod rolda
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Soll|first1=Lindsay|title=10 things you don't know about James Franco|url=https://www.ew.com/article/2006/09/29/10-things-you-dont-know-about-james-franco|access-date=25-fevral 2015-yil|work=Entertainment Weekly|date=29-sentabr 2006-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''[[Oʻrgimchak-odam 3]]''
|Harry Osborn / New Goblin
|
| {{manba kerak}}
|-
!scope="row"| ''Good Time Max''
| Max
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=Good Time Max (2007)|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20150225050719/http://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview|url-status=dead|archive-date=25-fevral 2015-yil|department=Movies & TV Dept.|work=The New York Times|publisher=Baseline (database)|9=Baseline & All Movie Guide|author=Mark Deming|date=2015|access-date=25-fevral 2015-yil|accessdate=2021-10-07|archivedate=2015-02-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150225050719/http://www.nytimes.com/movies/movie/392255/Good-Time-Max/overview}}</ref>
|-
!scope="row"| ''In the Valley of Elah''
| {{Sort|Carnelli|Sergeant Dan Carnelli}}
|
|style="text-align:center;"|{{Sfn|Roman|2009|p=374}}
|-
| rowspan="4" |2008
!scope="row"| ''Camille''
| {{Sort|Parker|Silas Parker}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=Camille|url=https://www.rottentomatoes.com/m/1205971-camille/|publisher=Rotten Tomatoes|access-date=25-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Pineapple Express''
| {{Sort|Silver|Saul Silver}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=Pineapple Express (2008)|url=https://www.allmovie.com/movie/pineapple-express-v381510/cast-crew|publisher=AllMovie|access-date=24-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Nights in Rodanthe''
| {{Sort|Flanner|Dr. Mark Flanner}}
| Uncredited
|style="text-align:center;"|{{Sfn|Hensons|2011|p=7}}
|-
!scope="row"| ''Milk (2008 American film)|Milk''
| {{Sort|Smith|Scott Smith (activist)|Scott Smith}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Freydkin|first1=Donna|title='Pineapple' star Franco digs deep, plays stoner and serious|url=http://usatoday30.usatoday.com/life/people/2008-08-03-james-franco_N.htm|access-date=25-fevral 2015-yil|work=USA Today|date=5-avgust 2008-yil}}</ref>
|-
| rowspan="6" |2010
!scope="row"| ''Howl''
| {{Sort|Ginsberg|Allen Ginsberg}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Ganahl|first1=Jane|title=Howl's Cast and Crew On the Road to Sundance|url=https://www.vanityfair.com/online/oscars/2010/01/howl-cast-and-crew-on-the-road-to-sundance|access-date=25-fevral 2015-yil|work=Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair|date=23-yanvar 2010-yil|archive-url=https://web.archive.org/web/20140104223134/http://www.vanityfair.com/online/oscars/2010/01/howl-cast-and-crew-on-the-road-to-sundance|archive-date=4-yanvar 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Date Night''
| {{Sort|Taste|Tom "Taste" Felton}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Sandhu|first1=Sukhdev|title=Date Night, review|url=https://www.telegraph.co.uk/culture/film/filmreviews/7619783/Date-Night-review.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Daily Telegraph|date=22-aprel 2010-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Shadows and Lies''
| {{Sort|Vincent|William Vincent}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=William Vincent (2010)|url=https://www.nytimes.com/movies/movie/461639/William-Vincent/overview|archive-url=https://web.archive.org/web/20131216020808/http://www.nytimes.com/movies/movie/461639/William-Vincent/overview|url-status=dead|archive-date=16-dekabr 2013-yil|department=Movies & TV Dept.|work=The New York Times|publisher=Baseline (database)|9=Baseline & All Movie Guide|author=Nathan Southern|date=2013|access-date=25-fevral 2015-yil|accessdate=2021-10-07|archivedate=2013-12-16|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131216020808/http://www.nytimes.com/movies/movie/461639/William-Vincent/overview}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Eat Pray Love''
| {{Sort|Piccolo|David Piccolo}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Scott|first1=A. O.|title=Globe-Trotting and Soul-Searching|url=https://www.nytimes.com/2010/08/13/movies/13eat.html?pagewanted=all|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=12-avgust 2010-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''127 Hours''
| {{Sort|Ralston|Aron Ralston}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Farber|first1=Stephen|title=127 Hours: Film Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/movie/127-hours/review/29942|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Hollywood Reporter|date=14-oktabr 2010-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Love & Distrust''
| Travis
| Segment: „Grasshopper“
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|title=8 Star-Studded Films You've Never Heard Of|url=http://www.shortlist.com/entertainment/films/8-star-studded-films-youve-never-heard-of|access-date=25-fevral 2015-yil|work=ShortList|date=15-avgust 2014-yil|archive-date=2017-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20170722043057/http://www.shortlist.com/entertainment/films/8-star-studded-films-youve-never-heard-of|url-status=dead}}</ref>
|-
| rowspan="5" |2011
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Green Hornet|The Green Hornet (2011 film)}}''
| {{Sort|Clear|Danny "Crystal" Clear}}
| Epizod rolda
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Kennedy|first1=Lisa|title=Movie review: "The Green Hornet's" sting likely to hurt audiences most|url=http://www.denverpost.com/ci_17098062|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Denver Post|date=14-yanvar 2011-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''[[Your Highness]]''
| Prince Fabeous
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Bradshaw|first1=Peter|title=Your Highness – review|url=https://www.theguardian.com/film/2011/apr/14/your-highness-film-review|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Guardian|date=14-aprel 2011-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Broken Tower|The Broken Tower (film)}}''
| {{Sort|Cranel|Hart Crane}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="hollywoodreporter.com"/>
|-
!scope="row"| ''Rise of the Planet of the Apes''
| {{Sort|Rodman|Will Rodman}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Collura|first1=Scott|title=Dawn of the Planet of the Apes Producer Dylan Clark on Building a Simian Empire|url=https://www.ign.com/articles/2014/04/15/dawn-of-the-planet-of-the-apes-producer-dylan-clark-on-building-a-simian-empire|publisher=IGN|access-date=25-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Sal (film)|Sal''
| {{Sort|Katselas|Milton Katselas}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="variety.com"/>
|-
| rowspan="7" |2012
!scope="row"| ''My Own Private River''
|
|
|
|-
!scope="row"| ''About Cherry''
| Francis
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=D'Arcy|first1=David|title=Cherry|url=http://www.screendaily.com/reviews/the-latest/-cherry/5038216.article|access-date=5-fevral 2015-yil|work=Screen International|date=17-fevral 2012-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Maladies''
| James
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Rooney|first1=David|title=Maladies: Berlin Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/maladies-berlin-review-420318|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Hollywood Reporter|date=2-noyabr 2013-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Iceman|The Iceman (film)}}''
| {{Sort|Freeman|Marty Freeman}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=The Iceman|url=https://www.rottentomatoes.com/m/the_iceman_2013/|publisher=Rotten Tomatoes|access-date=25-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''[[Spring Breakers]]''
| Alien
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Dargis|first1=Manohla|title=Debauchery and the American Experience (Woo-Hoo!)|url=https://www.nytimes.com/2013/03/15/movies/spring-breakers-directed-by-harmony-korine.html|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The New York Times|date=14-mart 2013-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Letter |The Letter (2012 film)}}''
| Tyrone
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Adams|first1=Nathan|title=ʻThe Letter’ Trailer Or, Winona Ryder and James Franco in Their Acting Wheelhouses|url=https://filmschoolrejects.com/news/the-letter-trailer-nadam.php|publisher=Film School Rejects|access-date=25-fevral 2015-yil|date=14-avgust 2012-yil|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150225132951/http://filmschoolrejects.com/news/the-letter-trailer-nadam.php|archive-date=25-fevral 2015-yil|df=mdy-all}}{{Veb manbasi |url=http://filmschoolrejects.com/news/the-letter-trailer-nadam.php |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-10-07 |archive-date=2015-02-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150225132951/http://filmschoolrejects.com/news/the-letter-trailer-nadam.php }}</ref>
|-
!scope="row"| ''The Color of Time (aka Tar)''
| {{Sort|Williams|C. K. Williams}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Young|first1=Deborah|title=Tar: Rome Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/tar-rome-review-391642|access-date=25-fevral 2015-yil|work=The Hollywood Reporter|date=16-noyabr 2012-yil}}</ref>
|-
| rowspan="9" |2013
!scope="row"| ''Interior. Leather Bar.''
| Oʻzi
|
|style="text-align:center;"|<ref name="thedissolve.com"/>
|-
!scope="row"| ''Lovelace''
| {{Sort|Hefner|Hugh Hefner}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|url=https://www.theguardian.com/culture/2013/aug/22/lovelace-review|title=Lovelace – review|last=Bradshaw|first=Peter|date=22-avgust 2013-yil|work=The Guardian|access-date=3-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Oz the Great and Powerful''
| Oscar Diggs
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|url=https://www.rollingstone.com/movies/reviews/oz-the-great-and-powerful-20130307|title=Oz the Great and Powerful|last=Travers|first=Peter|date=7-mart 2013-yil|work=Rolling Stone|access-date=11-may 2015-yil|archive-date=2017-12-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20171207081328/http://www.rollingstone.com/movies/reviews/oz-the-great-and-powerful-20130307|url-status=dead}}</ref>
|-
!scope="row"| ''As I Lay Dying''
| {{Sort|Bundren|Darl Bundren}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Bradshaw|first1=Peter|title=Cannes 2013: As I Lay Dying – first look review|url=https://www.theguardian.com/film/2013/may/20/james-franco-as-i-lay-dying-review|access-date=24-mart 2015-yil|work=The Guardian|date=20-may 2013-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''This Is the End''
| Oʻzi
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|url=https://www.rollingstone.com/movies/news/the-doobie-brothers-lighting-up-with-the-stars-of-this-is-the-end-20130604|title=The Doobie Brothers: Lighting Up With the Stars of 'This Is the End'|work=Rolling Stone|date=4-iyun 2013-yil|access-date=12-may 2015-yil|last=Travers|first=Peter|archive-date=2017-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20171221001821/https://www.rollingstone.com/movies/news/the-doobie-brothers-lighting-up-with-the-stars-of-this-is-the-end-20130604|url-status=dead}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Palo Alto''
| Mr. B
| oʻzining kitobi
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Shone|first1=Tom|title=Palo Alto: 'Away from Emma Roberts, the film drifts' – first look review|url=https://www.theguardian.com/film/2014/may/08/palo-alto-emma-roberts-coppola-franco-review|access-date=24-mart 2015-yil|work=The Guardian|date=8-may 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Child of God''
| Jerry
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|title=Child of God (2013)|url=https://www.allmovie.com/movie/child-of-god-v587122/cast-crew|publisher=AllMovie|access-date=24-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Third Person''
| {{Sort|Weiss|Richard "Rick" Weiss}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Robinson|first1=Tasha|title=Third Person|url=https://thedissolve.com/reviews/882-third-person/|access-date=24-mart 2015-yil|work=The Dissolve|date=19-iyun 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Homefront''
| {{Sort|Gator|Morgan "Gator" Bodine}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Foundas|first1=Scott|title=Film Review: ʻHomefront’|url=https://variety.com/2013/film/reviews/homefront-review-1200859843/#|access-date=24-mart 2015-yil|work=Variety|date=21-noyabr 2013-yil}}</ref>
|-
| rowspan="5" |2014
!scope="row"| ''[[Veronica Mars]]''
| Oʻzi
|rowspan=2| Epizod rolda
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Kaufman|first1=Amy|title=How James Franco ended up in the 'Veronica Mars' movie|url=https://articles.latimes.com/2014/mar/14/entertainment/la-et-mn-veronica-mars-james-franco-20140313|access-date=25-mart 2015-yil|work=Los Angeles Times|date=14-mart 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Dawn of the Planet of the Apes''
| {{Sort|Rodman|Will Rodman}}
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Travis|first1=Ben|title=James Franco makes cameo appearance in Apes sequel – without his knowledge|url=https://www.theguardian.com/film/2014/apr/17/james-franco-cameo-appearance-dawn-of-the-planet-of-the-apes|access-date=25-mart 2015-yil|work=The Guardian|date=17-aprel 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Good People''
| {{Sort|Wright|Tom Wright}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Goldstein|first1=Gary|title=Review 'Good People' a preposterous crime thriller|url=https://www.latimes.com/entertainment/movies/la-et-mn-good-people-movie-review-20140926-story.html|access-date=25-mart 2015-yil|work=Los Angeles Times|date=25-sentabr 2014-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Sound and the Fury|The Sound and the Fury (2014 film)}}''
| {{Sort|Compson|Benjy Compson}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceA"/>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Interview}}''
| {{Sort|Skylark|Dave Skylark}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="theguardian.com"/>
|-
| rowspan="12" |2015
!scope="row"| ''Don Quixote:<br />The Ingenious Gentleman of La Mancha''
| Pasamonte
|
|style="text-align:center;"|<ref name="The Hollywood Reporter">{{yangiliklar manbasi|last1=Boyd van|first1=Hoeij|title='Don Quixote: The Ingenious Gentleman of La Mancha': Palm Springs Review|url=https://www.hollywoodreporter.com/review/don-quixote-ingenious-gentleman-la-764393|access-date=25-mart 2015-yil|work=The Hollywood Reporter|date=19-yanvar 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''True Story''
| {{Sort|Longo|Christian Longo}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Debruge|first1=Peter|title=Sundance Film Review: ʻTrue Story’|url=https://variety.com/2015/film/reviews/sundance-film-review-true-story-with-james-franco-jonah-hill-1201413759/|access-date=25-mart 2015-yil|work=Variety|date=23-yanvar 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Yosemite''
| Phil
|
|style="text-align:center;"| <ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Umstead|first1=Ben|title=Slamdance 2015 Review: Yosemite Beautifully Captures The Fearful Majesty Of Boyhood|url=http://twitchfilm.com/2015/01/slamdance-2015-review-yosemite-beautifully-captures-the-fearful-majesty-of-boyhood.html|access-date=1-mart 2015-yil|work=Twitch Film|date=29-yanvar 2015-yil|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20150319010835/http://twitchfilm.com/2015/01/slamdance-2015-review-yosemite-beautifully-captures-the-fearful-majesty-of-boyhood.html|archive-date=19-mart 2015-yil|df=mdy-all}}</ref>
|-
!scope="row"| ''I Am Michael''
| {{Sort|Glatze|Michael Glatze}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceG"/>
|-
!scope="row"| ''Queen of the Desert''
| {{Sort|Cadogan|Henry Cadogan}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Debruge|first1=Peter|title=Berlin Film Review: ʻQueen of the Desert’|url=https://variety.com/2015/film/reviews/berlin-film-review-queen-of-the-desert-1201426352/|access-date=25-mart 2015-yil|work=Variety|date=6-fevral 2015-yil|accessdate=2021-10-07|archivedate=2021-10-07|archiveurl=https://web.archive.org/web/20211007120924/https://variety.com/2015/film/reviews/berlin-film-review-queen-of-the-desert-1201426352/}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Every Thing Will Be Fine''
| {{Sort|Eldan|Tomas Eldan}}
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Lodge|first1=Guy|title=Berlin Film Review: ʻEvery Thing Will Be Fine’|url=https://variety.com/2015/film/reviews/berlin-film-review-every-thing-will-be-fine-1201429546/|access-date=25-mart 2015-yil|work=Variety|date=10-fevral 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Wild Horses''
| Ben Briggs
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|url = https://www.hollywoodreporter.com/review/wild-horses-sxsw-review-783373|title = 'Wild Horses': SXSW Review|last = DeFore|first = John|date = 20-mart 2015-yil|work = The Hollywood Reporter|access-date = 25-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Heyday of the Insensitive Bastards''
| Conrad
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Donnelly|first1=Matt|title=First Look at James Franco’s UCLA Film Project ʻHeyday of the Insensitive Bastards’ (Exclusive Video)|url=https://www.thewrap.com/first-look-at-james-francos-ucla-film-project-heyday-of-the-insensitive-bastards-exclusive-video/|website=TheWrap|access-date=30-iyul 2016-yil|date=25-mart 2015-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''{{Sortname|The|Adderall Diaries|The Adderall Diaries (film)}}''
| {{sort|Elliott|Stephen Elliott}}
|
|style="text-align:center;"|<ref name="screendaily.com"/><ref name="ReferenceH"/><ref name="ReferenceI"/>
|-
!scope="row"| ''{{Sortname|The|Little Prince|The Little Prince (2015 film)}}''
| The Fox (ovoz bergan)
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Deming|first1=Mark|title=Jeff Bridges, James Franco, Rachel McAdams Sign on for ʻLittle Prince’ Movie|url=https://www.yahoo.com/movies/bp/jeff-bridges-james-franco-rachel-mcadams-sign-little-200447950.html|publisher=Yahoo!|access-date=25-mart 2015-yil|date=6-iyun 2013-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''Memoria''
| Mr. Wyckoff
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|url=https://deadline.com/2015/11/james-franco-memoria-monterey-media-austin-film-festival-1201602229/|title=Monterey Media Acquires ʻMemoria’ Based On James Franco Short Story – Austin Film Festival|website=Deadline Hollywood|last=Evans|first=Greg|date=1-noyabr 2015-yil|access-date=2-may 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''The Night Before''
| Oʻzi
|
|style="text-align:center;"|
|-
| rowspan="7" |2016
!scope="row"|''Goat''
| Mitch
|
|style="text-align:center;"|
|-
!scope="row"| ''[[Sausage Party]]''
| The Druggie (ovoz bergan)
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{jurnal manbasi|url=https://variety.com/2016/film/news/seth-rogen-sausage-party-sxsw-raunchy-animated-comedy-1201730320/|journal=Variety|date=15-mart 2016-yil|access-date=8-iyul 2016-yil|title=SXSW: Seth Rogen's 'Sausage Party' Is the R-Rated 'Inside Out'|first=Ramin|last=Setoodeh}}</ref>
|-
!scope="row"| ''King Cobra''
| Bryan Kocis#Death|Joseph „Joe“ Kerekes
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceJ"/>
|-
!scope="row"| ''Burn Country''
| Lindsay
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Harvey|first1=Dennis|title=Tribeca Film Review: ʻThe Fixer’|url=https://variety.com/2016/film/reviews/the-fixer-film-review-1201753171/|website=Variety (magazine)|Variety|access-date=30-iyul 2016-yil|date=16-aprel 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"| ''The Caged Pillows''
| David Del Rosario (ovoz bergan)
| Qisqa hajmli film
|style="text-align:center;"|<ref>{{jurnal manbasi|url=http://ruinsmag.com/altered-states/the-caged-pillows|title=The Caged Pillows|journal=Ruins|access-date=8-iyul 2016-yil|arxiv-sana=2021-03-06|arxiv-url=https://web.archive.org/web/20210306055712/http://ruinsmag.com/altered-states/the-caged-pillows|url-status=dead}} {{Veb manbasi |url=http://ruinsmag.com/altered-states/the-caged-pillows |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-10-07 |archive-date=2021-03-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210306055712/http://ruinsmag.com/altered-states/the-caged-pillows }}</ref>
|-
!scope="row"|''In Dubious Battle''
| Mac McLeod
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceB"/><ref name="deadline.com"/>
|-
!scope="row"| ''Why Him?''
| Laird Mayhew
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceK"/>
|-
| rowspan="10" |2017
!scope="row"| ''The Labyrinth''
| Narrator (ovoz bergan)
|
|style="text-align:center;"|<ref name=IMDb_The_Labyrinth>{{veb manbasi |title=The Labyrinth |url=http://www.imdb.com/title/tt3224036/ |access-date=2019-08-05}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Institute''
| Dr. Cairn
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceC"/>
|-
!scope="row"|''Actors Anonymous''
| Jake Lamont
|
|style="text-align:center;"|<ref name="thefilmstage.com"/>
|-
!scope="row"| ''The Show''
| Male Host
|
|{{manba kerak}}
|-
!scope="row"|''The Disaster Artist''
| Tommy Wiseau
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ew.com"/>
|-
!scope="row"|''Alien: Covenant — Prologue: Last Supper''
| rowspan="2" | Jacob Branson
| Qisqa hajmli film
|style="text-align:center;"|<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=EkXgRlRao5I/ ''Alien: Covenant'' | ''Prologue: Last Supper'' | 20th Century FOX]</ref>
|-
!scope="row"|''Alien: Covenant''
| Epizod rolda
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi | last = Anderton | first = Ethan | title = ʻAlien: Covenant’ Adds James Franco To The Cast | url = https://www.slashfilm.com/james-franco-in-alien-covenant/ | publisher = /Film | date = 9-dekabr 2016-yil | access-date = 10-dekabr 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''Donʼt Come Back from the Moon''
| Roman Smalley
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceL"/>
|-
!scope="row"|''The Vault''
| Ed Maas
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=McNary|first1=Dave|title=AFM: James Franco’s Heist Thriller ʻThe Vault’ Sells to FilmRise|url=https://variety.com/2016/film/markets-festivals/afm-james-franco-heist-thriller-the-vault-filmrise-1201910854/|website=Variety (magazine)|Variety|access-date=24-dekabr 2016-yil|date=5-noyabr 2016-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Mad Whale''
| Edward Fry
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceM"/>
|-
| rowspan="4" |2018
!scope="row"|''Future World''
| The Warlord
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceD"/>
|-
!scope="row"|''Kin''
| Taylor Balik
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Lamble|first1=Ryan|title=Alien: Covenant - James Franco reportedly cast in small role|url=https://www.denofgeek.com/uk/movies/alien-covenant/45874/alien-covenant-james-franco-reportedly-cast-in-small-role|website=Den of Geek|publisher=Dennis Publishing|access-date=24-dekabr 2016-yil|date=12-dekabr 2016-yil|archive-date=2019-12-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20191221151925/https://www.denofgeek.com/uk/movies/alien-covenant/45874/alien-covenant-james-franco-reportedly-cast-in-small-role}}</ref>
|-
!scope="row"| ''The Ballad of Buster Scruggs''
| Kovboy
| Segment: „Near Algodones“
|style="text-align:center;"|<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=Giroux|first1=Jack|title=ʻThe Ballad of Buster Scruggs’ Cast Includes James Franco, Tim Blake Nelson, Zoe Kazan, and More|url=https://www.slashfilm.com/the-ballad-of-buster-scruggs-cast-includes-james-franco-tim-blake-nelson-zoe-kazan-and-more/|access-date=3-avgust 2017-yil|work=/Film|date=9-iyul 2017-yil}}</ref>
|-
!scope="row"|''The Pretenders''
| Maxwell
|
|style="text-align:center;"|<ref name="indiewire.com"/>
|-
| rowspan="2" |2019
!scope="row"|''[[Zeroville]]''
| Ike „Vikar“ Jerome
|
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceE"/><ref name="independent.co.uk"/>
|-
!scope="row"|''[[Yetakchi kuchuklar]]''
| Lemmy (ovoz bergan)
|
|style="text-align:center;"|<ref>{{veb manbasi|last1=Vlessing|first1=Etan|title=Cannes: Alec Baldwin, John Cleese, James Franco Join Voice Cast on 'Arctic Justice: Thunder Squad'|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/cannes-alec-baldwin-john-cleese-793592|website=The Hollywood Reporter|access-date=30-iyul 2016-yil|date=5-may 2015-yil}}</ref>
|-
| rowspan="2" |{{TableTBA}}
!scope="row"|''The Long Home''
| Dallas Hardin
| Post-production
|style="text-align:center;"|<ref name="ReferenceF"/><ref name=daytondailynews/>
|-
!scope="row"|''Kill the Czar''
|
| Post-production
|style="text-align:center;"|
|-
|}
== Manbalar ==
{{manbalar|3}}
== Havolalar ==
{{commons}}
* {{IMDbda kishi}}
{{DEFAULTSORT:Franco, James}}
[[Turkum:Amerikalik erkak aktyorlar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:Amerikalik erkak televideniye aktyorlari]]
[[Turkum:LGBT huquqlari faollari]]
{{bio-stub}}
3g2xb89k95ruvs7z1dmr8739npvvbgm
Mif
0
32079
5477650
5264050
2025-06-23T08:36:00Z
Doniyor Yóldoshev
76680
5477650
wikitext
text/x-wiki
'''Mif''' (yunoncha. mithos — afsona, rivoyat, asotir) — qadimgi odamning borliq olam haqidagi ibtidoiy tasavvurlari majmui boʻlib, koinotning yaratilishi, inson, oʻsimliklar va hayvonot dunyosining vujudga kelishi, samoviy jismlarning paydo boʻlishi, tabiiy hodisalarning sabablari va mohiyati, afsonaviy qahramonlar, maʼbudlar va ilohlar toʻgʻrisidagi eʼtiqodiy qarashlarni oʻz ichiga olgan. Mif qadimgi odamning voqelikka boʻlgan ongsiz hissiy munosabati ifodasi boʻlib, tabiat va jamiyat hayotining turli qirralari mohiyatini tushuntiruvchi eng qadimgi tasavvurlar silsilasidir. [[Mifologik]] tasavvurlar muayyan voqelik mohiyatini xayoliy uydirma vositasida izoxlasada, mif yaratilgan va ommalashgan joyida oʻz ijodkori va ijrochilari tomonidan haqiqatda boʻlib oʻtgan voqealar bayoni sifatida qabul qilingan. Qadimgi odamning olam haqidagi tasavvurlarini oʻzida ifodalagan va avloddan avlodga yetkazishga moʻljallangan miflarning ommalashish usullari ham turlicha boʻlib, asosan, jonli ogʻzaki ijro orqali, yaʼni soʻz vositasida hikoya qilib berilgan. Mifologik tasavvurlar tizimi ibtidoiy udum va marosimlarning magʻzini tashkil etuvchi ramziy xattiharakatlardan iborat ritual oʻyinlar sifatida ham namoyish qilingan. Qadimgi tasavvurlar asosida yaratilgan osori atiqalar hamda xalq hunarmandchiligi buyumlaridagi ramziy chizgilarda ham mifik syujetlar aks ettirilgan. Miflar quyidagi turlarga boʻlinadi: 1) ibtido haqidagi miflar (olamning yaratilishi va yerda hayotning paydo boʻlishi toʻgʻrisidagi miflar); 2) samoviy miflar (osmon jismlari va tabiat hodisalarining paydo boʻlishi haqidagi miflar); 3) antropogenik miflar (gʻayrioddiy hislatga ega boʻlgan afsonaviy pahlavonlar, masalan, [[Gerakl]], [[Gilgamesh]], Odami Od, [[Hubbi]] va boshqa haqidagi miflar); 4) sigʻinish miflari (muayyan eʼtiqodiy ishonchlar bilan bogʻliq, masalan, xreildorlik, suv, oʻsimlik, olovga sigʻinish haqidagi miflar); 5) etnogenetik miflar (urugʻqabilalarning kelib chiqishi bilan aloqador miflar; masalan, 92 oʻzbek urugʻlarining paydo boʻlishi haqidagi mif); 6) kalendar miflar (yil, oy, kun hisobi bilan bogʻliq miflar, masalan, ayamajuz, ahmandahman, chilla, toʻqson hisobi bilan bogʻliq miflar); 7) esxatologik miflar (olamning institutihosi haqidagi, masalan, oxirzamon toʻgʻrisidagi mif). Ezgulik kuchlarining zulmatni oʻziga makon qilgan yovuzlikka qarshi kurashini oʻzida aks ettirgan qadimgi miflar badiiy tafakkurning shakllanishida muhim rol oʻynagan. Voqelikni estetik kategoriya sifatida idrok etish hamda badiiy soʻz vositasida talqin qilish anʼanasi kelib chiqqach, qadimgi miflarning asosiy qismi soʻz sanʼatining turli janrlariga singib ketgan. Oʻzbek xalq ogʻzaki badiiy ijodiyotidagi koʻplab epik syujet va anʼanaviy motivlarning genetik ildizlari bevosita mifik tasavvurlar qatlamiga borib taqaladi. Miflar „[[Avesto]]“, „[[Iliada]]“, „[[Ramayana]]“, „[[Shohnoma]]“, „[[Kalevala]]“, „[[Alpomish]]“, „[[Goʻroʻgʻli]]“ kabi adabiy yodgorliklarning yaratilishida ham salmoqli oʻrin tutgan.<ref>Meletinskiy Ye. M., Poetika mifa, M., 1976; Stebl i n — Kamenski y M. I., Mif, L., 1976; Mifi narodov mira. V dvux tomax, M., 1991; Joʻrayev M., Shomusarov Sh., Oʻzbek mifologiyasi va arab folklori, T., 2001.</ref><ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Miflar]]
[[Turkum:Mifologiya]]
fm3nwsd61pieildbjdlwan184221q77
Nobitz
0
92401
5477605
5138827
2025-06-23T05:17:04Z
Gliwi
32143
([[c:GR|GR]]) [[File:Wappen Nobitz.png]] → [[File:DEU Nobitz COA.svg]] PNG → SVG
5477605
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| nomi = Nobitz
| mavqe = [[Kommuna]]
| mamlakat = Germaniya
| mintaqa turi = Germaniya yerlari{{!}}Yer
| mintaqa = Turingiya
| jadvalda mintaqa = Turingiya
| tuman turi = tuman
| tuman = Altenburger Land (tuman)
| jadvalda tuman = Altenburger Land (tuman)
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| qaram =
| gerb = DEU Nobitz COA.svg
| bayroq =
| lat_dir = N | lat_deg = 50 | lat_min = 58 | lat_sec = 0
| lon_dir = E | lon_deg = 12 | lon_min = 29 | lon_sec = 0
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki boʻlinishi = 15 osttuman
| rahbar turi = Burgomistr
| rahbar = Hendrik Läbe
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon = 27,93
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi = 179
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = 3561
| sanalgan yil = 2010
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +1
| DST = bor
| telefon kodi = 03447 / 034494
| pochta indeksi = 04603
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi = ABG
| identifikator turi = Maʼmuriy birlik identifikatsiyasi raqami{{!}}Rasmiy kodi
| raqamli identifikator = 16 0 77 036
| Commons turkumi = Nobitz
| sayt = http://www.nobitz.de/
| sayt tili = de
}}
'''Nobitz''' [[Germaniya]]ning [[Turingiya]] [[Germaniya yerlari|yerida]] joylashgan kommunadir. Ushbu kommuna [[Altenburger Land (tuman)|Altenburger Land]] tumani tarkibiga kiradi. Maydoni — 27,93 km<sup>2</sup>. 3561 nafar aholi istiqomat qiladi (2010).
== Geografiyasi ==
=== Hududi ===
Nobitzning hududi {{wikidata|p2046}} km{{sup|2}}dir. Dengiz sathidan oʻrtacha {{wikidata|p2044}} m balandlikda joylashgan.
== Demografiyasi ==
{{Wikidata/Population}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{Commons turkum|Nobitz}}
* [http://www.nobitz.de/ Rasmiy sayti]
{{Germaniya:Altenburger Land tumani shaharlari}}
{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Nobitz}}
[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]] [[Turkum:Germaniya shaharlari]]
{{germany-geo-stub}}
cn6hnsqvphmutwogoh6cgr210a53dya
Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov
3
139998
5477621
5418309
2025-06-23T05:54:39Z
Nataev
3628
/* Klaviatura terilmalari */ yangi mavzu
5477621
wikitext
text/x-wiki
{{yangilarini pastdan}}
{{hello|--[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 15:16, 14-Dekabr 2015 (UTC)}}
{{Shu yerda javob beraman}}
{{Arxivlar}}man hafa bólmadim hafa bólgadek qilsam yoqib berishadi deb óylabman
== Turkiy tildagi vikipediyalar ==
Turkiy tildagi vikipediyalar rukni ostida, (Sizning sahifangizda) qirg'zicha vikipediya bilan, chuvashcha vikipediyaning o'rni almashib qolibdi, to'g'rirog'i gerblarini o'rni almashib qolgan. {{unsigned|Yuldashoff}}
:Rahmat, tuzatdim --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 13:14, 30-Mart 2015 (UTC).
== Link FL ==
Can you please delete [[Andoza:Link FL]] the same way you delted Link FA and Link FL? Thanks, [[Foydalanuvchi:Magioladitis|Magioladitis]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Magioladitis|munozara]]) 13:04, 13-Mart 2015 (UTC)
:Thank you, I deleted --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 16:38, 13-Mart 2015 (UTC).
== Andoza ==
[[Andoza:ICD10]] mana shu andozada linkdan keyin ham yana linkdagi raqam takror boʻlyapti. Shu takror boʻlishni qanday oʻchirsak ekan-a? --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 04:45, 22-Mart 2015 (UTC)
:Qildim --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 04:41, 22-Mart 2015 (UTC).
::Rahmat! --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 04:45, 22-Mart 2015 (UTC)
== andoza ==
Bu qanday andoza yoki nima {{subst:СпасибоКоротко?--[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 14:57, 1-Aprel 2015 (UTC)
: Ruscha andoza. Oʻshalarni tarjima qilishim kerak --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 15:44, 1-Aprel 2015 (UTC).
== Yangilash kerak ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov, [[Vikipediya:Faol foydalanuvchilar reytingi|mana bu reytingni]] yangilish imkoni bormi? Hurmat bilan ---[[Foydalanuvchi:StatisksExpert|StatisksExpert]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:StatisksExpert|munozara]]) 13:46, 8-May 2015 (UTC)
: Ha, buni http://stats.wikimedia.org/EN/TablesWikipediaUZ.htm sahifasidan yangilaymiz --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 14:15, 8-May 2015 (UTC).
:: Rahmat! Boʻlmasa hozir yangilayman. Hurmat bilan --[[Foydalanuvchi:StatisksExpert|StatisksExpert]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:StatisksExpert|munozara]]) 15:21, 8-May 2015 (UTC)
:: Nega reyting natijalari saytdagi bilan toʻgʻri kelmayapti? Masalan Mirzoulugʻbek tahrirlari soni vikipediyadaggi reytingda 38 908, saytda esa 32 292. --[[Foydalanuvchi:StatisksExpert|StatisksExpert]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:StatisksExpert|munozara]]) 15:29, 8-May 2015 (UTC)
::: Bu yerda barcha tahrirlari 38 908 deb koʻrsatilgan. Statistikada maqolalardagi tahrirlari alohida, boshqa nomfazolardagi tahrirlari alohida koʻrsatilgan --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 15:51, 8-May 2015 (UTC).
:::: Baribir tushunmadim. U yerda ikki xil reyting. Shunungdek reytingda ikkinchi oʻrindagi foydalanuvchi Abdulla yoʻq. Ha mayli. Imkoningiz va vaqtingiz boʻlsa yangilab qoʻysangiz yaxshi boʻlardi. Rahmat. ---[[Foydalanuvchi:StatisksExpert|StatisksExpert]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:StatisksExpert|munozara]]) 09:25, 9-May 2015 (UTC)
== Hellow ==
Hi, may help improve this article is not talking Uzbek. Salom, bu maqola o'zbek gaplashib emas yaxshilashga yordam berishi mumkin: [[Amaro Pargo]].--[[Foydalanuvchi:CanaryIslands|CanaryIslands]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:CanaryIslands|munozara]]) 11:24, 12-Iyun 2015 (UTC)
== Fikr bildiring ==
Hurmatli {{U|Xusinboy Bekchanov}} [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Bot_statusiga_so%CA%BBrovlar#Ximik1991Bot mana bu] yerda bot statusiga soʻrov ketyapti. Shunga fikringizni bildirsangiz. --[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 23:54, 19-Iyul 2015 (UTC)
==belgiquti==
Salom Xusinboy sizdan shu belgiqutida andoza yasash boshqa tillardagi belgiqutilarni ózbek tiliga tarjima qib ózbecha wikipediada iwlatiw tórisida tuwincha berseyiz òzim [[andoza:belgiquti]] silkasiga kirib nima qilishga yaxshi tushunmadim iltimos !!! xurmat bilan ([[Foydalanuvchi:Ixtiyor|Ixtiyor]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ixtiyor|munozara]]) 20:21, 17-Avgust 2015 (UTC))
== [[Andoza:Koʻl]] ==
Shu andozaga qarab yuboring, iltimos --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 09:16, 25-Avgust 2015 (UTC)
== [[OʻzME]] ==
OʻzMEdagi qisqartmalar roʻyxatini qayerdan olsam boʻladi? --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 12:39, 2-Sentabr 2015 (UTC)
:Qisqartmalarning aniq roʻyxati tuzilmagan deb oʻylayman. Tekshirib koʻray desa, menda OʻzMEning kitob shaklidagi nusxasi ham yoʻq--[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 16:12, 2-Sentabr 2015 (UTC).
:: Rahmat! Bot bilan toʻgʻrilashga kerak edi-da. Endi qayerdan topsak ekan? --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 17:04, 2-Sentabr 2015 (UTC)
== YM uchun nomzod ==
Iltimos, ushbu [[Pablo Escobar|maqola]] haqida fikr bildiring, [[Vikipediya:Yaxshi maqola nomzodlari|YM]] uchun loyiqmi? -- [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umarxon III|munozara]]) 17:26, 15-Sentabr 2015 (UTC)
: Yaxshi maqola, lekin bosh sahifaga olib chiqib reklama qilishga arziydigan mavzumi, bunisini bilmadim --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:30, 16-Sentabr 2015 (UTC).
== TemplateData ==
Xusinboy aka qanday qilib templatedatani andozalarning hujjat sahifasiga qoʻysa boʻladi? Menimcha templatedata qoʻyilganidan keyin andoza parametrlari jadvallanadi.<code><nowiki><TemplateData></TemplateData></nowiki></code> shu teglar qoʻyilsa boʻldimi? --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 16:40, 21-Noyabr 2015 (UTC)
: Yoʻq oʻzi avtomatik jadvallamaydi. TemplateData ichidagi hammasini qoʻlda toʻldirish kerak--[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:27, 22-Noyabr 2015 (UTC).
== „Sulton, Izzat“ maqolasini oʻchirsangiz ==
„Sulton, Izzat“ maqolasini oʻchirsangiz, sababi „Izzat Sulton“ degan toʻliqroq maqola bor.
--[[Foydalanuvchi:Дилдорбек|Дилдорбек]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Дилдорбек|munozara]]) 18:29, 2-Yanvar 2016 (UTC)
:Yoʻnaltirdim: <s>[[Sulton, Izzat]]</s> → [[Izzat Sulton]] --[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 04:00, 3-Yanvar 2016 (UTC).
== Maqolalani oʻchirish ==
faqat bitta muallifi bor edi deb yozibsiz. Bu qaysi ma'noda?--{{unsigned|ZOKIDIN}}.
: Buni men yozmaganman, maqolani oʻchirayotganda shunday izoh qoldiriladi. Bu degani maqola oʻchirilmasidan oldin bitta foydalanuvchi tahrir qilgan, vaholanki yaratuvchisi ham oʻzi deganini bildiradi. Alohida mavzuda xat qoldirayotib yangi mavzu ochishni unutmang. Muhokama sahifalarida [[VP:Imzo|imzo cheking]].--[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:59, 5-Yanvar 2016 (UTC).
== [[m:Wikipedia 15/Events/Tashkent|Vikipediya 15]] ==
[[File:Uzbekistan wordmark.svg|250px|right]]
Salom! 15-yanvarda [[m:Wikipedia 15|Vikipediyasini tug'ilgan kuni]] bo'ladi! [[m:Wikimedians of Uzbekistan Community|Biz]] uni Toshkent shahrida, "Book Cafe"da, soat 18:00 dan 21.00 gacha (UZT) [[m:Wikipedia 15/Events/Tashkent|nishonlaymiz]]! Kirish bepul. Tadbirning barcha ishtirokchilari maxsus tayyorlangan Vikimedia atributikalari: stikerlar, bloknot va futbolkaga ega bo'lishadi. --[[m:Wikimedians of Uzbekistan Community|Oʻzbekiston Vikimediyachilari birlashmasi]]
<!-- Message sent by User:Ochilov@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Global_message_delivery/Targets/Wikimedians_of_Uzbekistan_Community&oldid=15200010 -->
== Ovoz ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov! [[Vikipediya:Rasmiyatchilikka_soʻrovlar#Imkon_borida_rasmiyatchilarni_ko.CA.BBpaytirib_olish| Bu yerda]] yangi [[VP:B|rasmiyatchi]]lar uchun soʻrov bormoqda. Sizning fikringiz loyiha uchun muhim. [[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 10:45, 29-Mart 2016 (UTC)
== Ovoz 2 ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov! [[Vikipediya:Administratorlikka_soʻrovlar#Faol_bo.CA.BBlmagan_administratorlarning_administratorlik_huquqini_bekor_qilish| Bu yerda]] faol boʻlmagan administratorlarning administratorlik huquqlarini bekor qilish uchun soʻrov bormoqda. Iltimos, fikringizni bildiring. Sizning fikringiz loyiha uchun muhim. --[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 11:31, 30-Mart 2016 (UTC)
== Turkum uchun soʻrov ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov! [https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Vikipediya:Forum/Texnik_savollar&oldid=1922755#.7B.7B.23Babel.7Cuz-N.7D.7Dda_avtomatik_turkumlashni_kiritish Bu yerda] loyihani texnik jihatdan yaxshilash uchun soʻrov bormoqda. Iltimos, fikringizni bildiring. Sizning fikringiz loyiha uchun muhim. --[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 16:10, 31-Mart 2016 (UTC)
== [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar/Andoza]] ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov! [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar/Test3|Ushbu]] test sahifa bilan tanishib chiqib, oʻz fikringizni aytin. Bu test sahifa [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar|bu yerda]] soʻrov berganda avtomatik yaratiladi. Yana takliflaringiz boʻlsa yuqoridagi sahifa munozarasida bayon qiling. Mumkin, fikringiz loyihani yuksalishiga turkki boʻlsa --[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 16:32, 7-Aprel 2016 (UTC)
== Soʻrov ==
Hurmatli Xusinboy Bekchanov! [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar/Химик1991|bu yerda]] administratorlikka yangi soʻrov bormoqda. Iltimos, fikringizni bildiring. --[[Foydalanuvchi:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991Bot|munozara]]) 15:48, 12-Aprel 2016 (UTC)
== country data ==
* Salom hurmatli Xusinboy Bekchanov. Iltimos, [[Andoza:Country data Guinea-Bissau]] andozasini tuzatib bersangiz. Va yana boshqa yartilmagan Country dataʼlarni ham koʻrib bersangiz. Masalan, [[Tugʻilishlar boʻyicha davlatlar roʻyxati|shu maqolaga]] qarang. [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umarxon III|munozara]]) 12:46, 9-May 2016 (UTC).
:: Yuqoridagi andoza tuzatildi, baʼzi biri yaratildi. Qolganini [[en:Main page|inglizcha vikipediya]]dan koʻchirib yarata olmaysizmi? Masalan, [[Tugʻilishlar boʻyicha davlatlar roʻyxati|shu maqoladagi]] yaratilmagan andozani yaratish uchun qizil rangdagi andoza nomi ustiga sichqonchani chap knopkasini bossangiz shu andozani yaratish oynasi ochiladi (masalan, <code>[[Andoza:Country data Western Sahara]]</code>). Keyin <code>Andoza</code> soʻzini <code>Template</code> soʻziga almashtirib, yaʼni <code>Template:Country data Western Sahara</code>ni inglizcha vikipediya [https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:Search&profile=default&fulltext=Search&search=Template%3ACountry+data+Western+Sahara&searchToken=bqg2xpurdcmr8sxuz4y9xo08y qidiruv oynasiga] yozasiz. U yerdan andozani koʻchirib, oʻzbekcha vikipediyadagi yaratish kerak boʻlgan andozaga qoʻyasiz (bizning misolimizda, [[Andoza:Country data Western Sahara|bu yerga qoʻyish kerak]]). --[[Foydalanuvchi:Химик1991|Химик1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Химик1991|munozara]]) 15:37, 9-May 2016 (UTC)
== [[Foydalanuvchi:Umarxon III]] ==
Administratorlikka nomzodimni qoʻydim. Iltimos, [[Vikipediya:Administratorlikka_soʻrovlar/Umarxon_III|ovoz bering]]. [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umarxon III|munozara]]) 09:04, 21-Dekabr 2016 (UTC).
== Ovoz berishda ishtirok eting ==
Assalomu alaykum, [[Vikipediya:Tanlangan_maqola_nomzodlari|mana bu]] yerda yangi tanlangan maqola uchun ovoz berilyapti. Iltimos, unda oʻz ovozingiz bilan ishtirok eting. [[Foydalanuvchi:Jamshid Nurkulov|Jamshid Nurkulov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Jamshid Nurkulov|munozara]]) 07:35, 21-Aprel 2017 (UTC)
== Adminstrator ==
Salom! [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar/Malikxan]]ga ovoz berishda qatnashing – [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:grey;">M</span><span style="color:green;">alikxan</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan|munozara]]</sup> 13:17, 20-Sentabr 2018 (UTC)
== Ovoz berish ==
{{Ping|Xusinboy Bekchanov}} Salom! [[Vikipediya:Administratorlikka soʻrovlar/Malikxan|Mana bu yer]]da ovoz berishda ishtirok eting! --[[Foydalanuvchi:Malikxan|Malikxan]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan|munozara]]) 16:22, 9-Avgust 2019 (UTC)
== Ovoz berish ==
Xayrli kun, {{PAGENAME}}! [[Vikipediya:Bot statusiga soʻrovlar]]da ovoz berish jarayoni ketmoqda. Siz ham ovoz berishda ishtirok eting! 😁 [[Foydalanuvchi:Malikxan|<font color="green">Malikxan</font>]] <b><sup><small><span style="color:#90F">[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan|munozara]]</span></small></sup></b> 01:35, 14-Dekabr 2019 (UTC)
== Yangi yil ==
<div style="border-style:solid; border-color:blue; background-color:#fff; border-width:2px; text-align:left; padding:8px; {{round corners}}" class="plainlinks">
[[File:Christmas tree 2.jpg|115px|right]]
<center>{{resize|200%|'''XUSH KELIBSAN, 2020-YIL'''}}
Hurmatli, {{PAGENAME}}:<br/> Men sizni [[yangi yil]] bilan, yaʼni kirib kelayotgan 2020-yil bilan tabriklayman!
Sizga ushbu yil omad olib kelishi tilab qolaman! <br>
{{resize|200%|'''KELAJAKDAGI ISHLARINGIZGA OMAD!'''}}<br>
[[Foydalanuvchi:Malikxan|<font color="green">Malikxan</font>]] <b><sup><small><span style="color:#90F">[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan|munozara]]</span></small></sup></b> 09:04, 31-Dekabr 2019 (UTC)
</center>
</div>
: Katta rahmat, sizni ham yangi 2020-yil bilan chin qalbimdan tabriklayman. Oilangizga sihat-salomatlik va baxt tilayman. Kirib kelayotgan yangi yil yangi omadlar olib kelsin - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 09:16, 31-Dekabr 2019 (UTC).
== TM maqola nomzodi ==
{{ping|Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov}} Salom [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Tanlangan_maqola_nomzodlari/Ispaniya_imperiyasi Mana bu yerda] TM maqola qilish uchun yangi nomzod qoʻydim. Iltimos oʻz fikringizni va ovozingizni bildiring…….
== Translation Isabelle de Charrière ==
Hello Xusinboy Bekchanov, Could you write/translate the article of Isabelle de Charrière (Q123386) for the uzwiki? That would be appreciated. [[Foydalanuvchi:Boss-well63|Boss-well63]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Boss-well63|munozara]]) 16:39, 9-May 2020 (UTC)
== Please process speedy deletion category ==
Hello,
I just noticed your [[:Turkum:Tezda_oʻchirishga_nomzodlar|speedy deletion category]] has over 600 pages waiting for deletion. I would like to ask you to process this category, delete pages that should be deleted, and removing the deletion nomination from all pages that should not be deleted.
In case you need any guidance or help, feel free to contact me at my talk page - I am happy to help.
Best regards,<br />
[[User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[User talk:Martin Urbanec|talk]]) 20:49, 14-Avgust 2020 (UTC)
<small>This message is delivered to you, because you are currently a uz.wikipedia administrator.</small>
; Xabar Google Translate orqali o'zbek tiliga tarjima qilindi
Salom,
Men shunchaki sizning [[:Turkum:Tezda_oʻchirishga_nomzodlar | tez o'chirish kategoriyasi]] 600 ta sahifani o'chirishni kutayotganligini payqadim. Sizdan ushbu toifani qayta ishlashingizni, o'chirilishi kerak bo'lgan sahifalarni o'chirishni va o'chirilishi kerak bo'lmagan sahifalarni o'chirishni so'rashingizni so'rayman.
Agar biron-bir qo'llanma yoki yordamga muhtoj bo'lsangiz, munozara sahifamda men bilan bog'laning - yordam berishdan mamnunman.
Yaxshi tilaklar,
[[User:Martin Urbanec|Martin Urbanec]] ([[User talk:Martin Urbanec|talk]]) 20:49, 14-Avgust 2020 (UTC)
<small>Sizga uz.wikipedia ma'muri bo'lganingiz uchun bu xabar yuborilgan.</small>
<!-- Message sent by User:Martin Urbanec@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Martin_Urbanec/tmp&oldid=20364649 -->
== Happy New Year ==
{| style="background-color: #FFFFFF; border: 2px solid #008000;"
|style="vertical-align: middle; padding: 5px;" | [[Fayl:Fireworks in Jaén (cropped).jpg|120px]]
|style="vertical-align: middle; padding: 3px;" | Salom, Xusinboy Bekchanov! </br> Sizni kirib kelayotgan 2021-yil bilan tabriklayman! Kelayotgan yil ham Vikipediyada bugungidek faol boʻlishingizni tilab qolaman! Yana bir bor, sizga va oilangizga yangi yil muborak boʻlsin! :) [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] <b><sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup></b> 10:45, 31-Dekabr 2020 (UTC)
|}
: Sizni ham kirib kelayotgan yangi 2021-yil bilan tabriklayman. Yangi yil yangi omad va baxt olib kelsin - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 14:58, 31-Dekabr 2020 (UTC).
== Удачной работы в Новом году ==
Здравствуйте! Мне нравится ваша работа в Вики. Желаю вам успехов! И прошу если будет время и желание перевести хотя бы кратко статью "Красильников, Олег Владимирович" на узбекский язык. Благодарю. [[Foydalanuvchi:Liliya Yu|Liliya Yu]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Liliya Yu|munozara]]) 09:51, 3-Fevral 2021 (UTC)
== m ==
Salom. Bezovta qilayotganim uchun uzur. Yordamiz kerak bo'ldi. [[Maxsus:Contributions/213.230.79.15|213.230.79.15]] 07:55, 20-Iyun 2021 (UTC)
:Assalomu alaykum, qanaqa yordam? [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 03:31, 21-Iyun 2021 (UTC)
: [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Forum#%D0%A1%D0%BF%D0%B8%D1%81%D0%BE%D0%BA_%D0%B3%D0%BE%D1%81%D1%83%D0%B4%D0%B0%D1%80%D1%81%D1%82%D0%B2 forumda]. [[Maxsus:Contributions/213.230.118.70|213.230.118.70]] 08:39, 21-Iyun 2021 (UTC)
== O‘zbek tilining izohli lug‘ati viki botingiz ==
Salom Xusinboy Bekchanov,
I am working on an open-source Uzbek-English dictionary [http://www.uzbek-dictionary.org www.uzbek-dictionary.org]. I would like to include the words and definitions in O‘zbek tilining izohli lug‘ati. I see that you have used a bot (CoderSIBot) to upload this dictionary to Vikilug'at. Can I ask, how did you parse this dictionary with your bot? Do you have an electronic version that is not a pdf?
Men ochiq manbali o'zbekcha-inglizcha lug'at ustida ishlab chiqyotman [http://www.uzbek-dictionary.org www.uzbek-dictionary.org]. Lug'atimga So'zlar va ma'nolarini "O'zbek tilining izohli lug‘ati"dan ichiga olmoqchiman. Vikilug'atga lug'atni yuklamoq uchun CoderSIBotingizni ishlatdingizni ko'rdim. Botingiz qanday lug'atni tahlil qiladi? PDF bo'lmagan versiyangiz bormi?
Rahmat,
Theo
: Salom Teo, ha men PDF variantidagi lugʻatni ABYY FineReader yordamida matnga oʻtkazganman. Hozirda ushbu matnlar saqlab qolinmagan (eski kompyuterimda edi). Siz lugʻatingizni ochiq manbali dedingiz. Uni biron joydan koʻchirib olsa boʻladimi? - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 16:08, 28-Iyun 2021 (UTC).
:: Salom, javobingiz uchun tashakkur. ABYY FineReaderni ishlatishga harakat qilaman. Lug'atim Herve Guerinning Uzbel-English Glossaryning so'zlaridan oladi. Shu sababdan lug'atim faqat 8585 so'z bor. Barcha lug'atimning kodi [https://github.com/knightss27/uzbek-english-dictionary githubimdadir]. JavaScript Object sifatida lug'at (so'z va ma'nolar) [https://github.com/knightss27/uzbek-english-dictionary/blob/main/src/routes/_dictionary.js bu yerda]. Rahmat!
::: Sizga ham rahmat! - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 08:23, 29-Iyun 2021 (UTC).
== Yangi yil bilan ==
<div style="border: 2px solid red; background-color: #FFFAF0">
<div style="float:left;vertical-align:middle;"> [[Fayl:Snowman icon.png|175px]] </div>
<span style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;"> '''[[Yangi yil]] bilan!''' </span> <br/>
<div style="margin-left:177px;vertical-align: middle; border-top: 2px solid green;"> '''Salom, Xusinboy Bekchanov! Sizni kirib kelayotgan 2022-yil bilan tabriklayman! Vikipediyaga qoʻshgan hissangiz uchun tashakkur aytgan holda, kelayotgan yilda ham hozirgidek faol boʻlishingizni tilab qolaman!''' Yangi yil bilan! [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] <b><sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup></b> 15:27, 31-Dekabr 2021 (UTC)</div>
</div>{{clear}}
== How we will see unregistered users ==
<div lang="en" dir="ltr" class="mw-content-ltr">
<section begin=content/>
Hi!
You get this message because you are an admin on a Wikimedia wiki.
When someone edits a Wikimedia wiki without being logged in today, we show their IP address. As you may already know, we will not be able to do this in the future. This is a decision by the Wikimedia Foundation Legal department, because norms and regulations for privacy online have changed.
Instead of the IP we will show a masked identity. You as an admin '''will still be able to access the IP'''. There will also be a new user right for those who need to see the full IPs of unregistered users to fight vandalism, harassment and spam without being admins. Patrollers will also see part of the IP even without this user right. We are also working on [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation/Improving tools|better tools]] to help.
If you have not seen it before, you can [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|read more on Meta]]. If you want to make sure you don’t miss technical changes on the Wikimedia wikis, you can [[m:Global message delivery/Targets/Tech ambassadors|subscribe]] to [[m:Tech/News|the weekly technical newsletter]].
We have [[m:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation#IP Masking Implementation Approaches (FAQ)|two suggested ways]] this identity could work. '''We would appreciate your feedback''' on which way you think would work best for you and your wiki, now and in the future. You can [[m:Talk:IP Editing: Privacy Enhancement and Abuse Mitigation|let us know on the talk page]]. You can write in your language. The suggestions were posted in October and we will decide after 17 January.
Thank you.
/[[m:User:Johan (WMF)|Johan (WMF)]]<section end=content/>
</div>
18:20, 4-Yanvar 2022 (UTC)
<!-- Message sent by User:Johan (WMF)@metawiki using the list at https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johan_(WMF)/Target_lists/Admins2022(8)&oldid=22532697 -->
== Assalomu alaykum Husinboy Bekchanov ==
Men Fountainda yo'qmanku ishtirokchilarda sababi nima?
== Tanlangan maqola statusi uchun ovoz berish ==
Assalomu alaykum!
https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Yaxshi_maqola_nomzodlari/GIF_so%27zi_talaffuzi
Ushbu ssilka orqali o'z fikringiz va ovozingizni berishingizni iltimos qilib qolaman. Har qanday fikr uchun oldindan rahmat ! [[Foydalanuvchi:Optima D|Optima D]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Optima D|munozara]]) 07:30, 16-Iyun 2022 (UTC)
== Bir turkum ustida suhbat ==
Assalomu alaykum, [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov,|@Xusinboy Bekchanov,]] xayrli kech. Menda (Turkum:User uz-N) turkumi bo'yicha savol tug'ildi. Ba'zi foydalanuvchilar (wikimarafon doirasidagi) ushbu turkumga kirishgan ekan. Sababini tushuna olmadim. Shu bois, sizga murojaat qilmoqdaman. Ushbu turkumga men ham o'z foydalanuvchi username'imni qo'sha olamanmi ? Har qanday fikr uchun oldindan rahmat! Hurmat bilan, [[Foydalanuvchi:Optima D|Optima D]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Optima D|munozara]]) 21:19, 19-Iyun 2022 (UTC)
:Vaalaykum assalom, foydalanuvchi sahifangizda shunaqa andoza ishlatishingiz mumkin: <nowiki>{{#babel:uz-N|ru-5|en-3|tr-3}}</nowiki> - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 01:56, 20-Iyun 2022 (UTC).
== Modul ==
Assalomu alaykum! [https://uz.wikipedia.org/w/index.php?title=Module%3AString2&type=revision&diff=2605909&oldid=2099530|mana bu tahriringizdan keyin] [[fotiha surasi|suralar maqolasida]] modulning bir funksiyasi ishlamaganligi haqida xabar chiqyapti. <nowiki>[[Turkum:'''Script error: The function "bs" does not exist.'''-juz suralari]]
[[Turkum:'''Script error: The function "as" does not exist.'''-juz suralari]]</nowiki>
Tahrirlash ham esimdan chiqib ketibdi. [[Foydalanuvchi:Ximik1991|Ximik1991]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Ximik1991|munozara]]) 16:31, 20-Iyun 2022 (UTC)
: Tuzatildi - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 17:01, 20-Iyun 2022 (UTC).
== Forumda ishtirok eting! ==
Salom, [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]]! Vikipediyada faol va tajribali foydalanuvchilardan biri boʻlganingiz uchun sizni [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Forum#O%CA%BBzbekcha_Vikipediyada_Mashina_tarjimasini_butunlay_o%CA%BBchirish ushbu forumda] ishtirok etishingizni soʻrab qolaman! [[User:Optima D|<font face="Georgia"><span style="color:red;">Maxi</span><span style="color:black;">Millian</span></font>]][[User talk:Optima D|<sup> (talk) </sup>]] 16:51, 14-Oktabr 2022 (UTC)
== Ovoz berishda ishtirok eting! ==
Assalomu alaykum! [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:So%CA%BBrovlar/Xulosa_chiqaruvchi#Foydalanuvchi:Optima%20D Ushbu sahifada] boʻlayotgan ovoz berish jarayonida qatnashishingizni iltimos qilib qolgan boʻlar edim. Soʻrovnomaga befarqlik koʻzi ostida boqmasligingiz, ovoz berishda ishtirok etishingiz, Vikimizda tahrirlar soninig oshishiga xizmat qilishi mumkin. Hurmat bilan [[User:Optima D|<font face="Georgia"><span style="color:red;">Maxi</span><span style="color:black;">Millian</span></font>]][[User talk:Optima D|<sup> (talk) </sup>]] 12:53, 12-Noyabr 2022 (UTC)
== [[:Oʻzbekiston — Janubiy Koreya munosabatlari]] maqolasi oʻchirishga nomzod qilib koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Oʻzbekiston — Janubiy Koreya munosabatlari]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Chunki, maqolangiz [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi, shuning uchun [[Vikipediya:Sahifalarni oʻchirish qoidalari|oʻchirilishi]] lozim.
Maqolangizni oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Oʻzbekiston — Janubiy Koreya munosabatlari]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolada tahrirlar qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:#blue;">'''Ibrohimjon'''</span></font>]] 13:53, 4-Sentabr 2023 (UTC)
</div>
== Tabrik ==
{| style="border: 1px solid gray; background-color: #fcfcfc;"
|rowspan="2" style="vertical-align:middle;" | [[File:20th anniversary of Uzbek Wikipedia Barnstar.svg|100px]]
|rowspan="2" |
|style="font-size: x-large; padding: 0; vertical-align: middle; height: 1.1em;" | '''„Oʻzbekcha Vikipediyaning 20 yilligi“ yulduzi'''
|-
|style="vertical-align: middle; border-top: 1px solid gray;" | Hurmatli {{PAGENAMEBASE}}, Vikipediyada amalga oshirayotgan salmoqli ishlaringiz uchun tashakkur aytgan holda, sizni oʻzbekcha Vikipediyaning 20 yillik yubileyi bilan tabriklayman va sizga ushbu „Oʻzbekcha Vikipediyaning 20 yilligi“ esdalik yulduzini taqdim etaman. Vikipediyani rivojlantirish yoʻlida charchamang! Yoqimli tahrirlar!
Hurmat bilan — [[Foydalanuvchi:Jamshid Nurkulov|Jamshid Nurqul]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Jamshid Nurkulov|munozara]]) 13:57, 22-Yanvar 2024 (UTC)
|}
:Assalomu alaykum, rahmat tabrik uchun! - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 15:20, 23-Yanvar 2024 (UTC).
== 2-variantdagi Oʻzbek lotin yozuvi klaviaturasi haqida ==
Assalomu alaykum. Avvalo oʻzbek lotin yozuvi klaviaturasini ishlab chiqqaningiz uchun tashakkur!
<s>Sizning 2-variantdagi oʻzbek lotin yozuvi klaviaturasidagi tutuq belgisi va Oʻ harfining belgisini ushbu (Oʻ harfining belgisi: ALT+0145; tutuq belgisi: ALT+0146) kodlar bilan qayta ishlashni iloji bormi?</s> [[Foydalanuvchi:Bekipediya|Bekipediya]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Bekipediya|munozara]]) 17:07, 7-Iyun 2024 (UTC)
[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy aka]], uzrimni qabul qiling. U paytlari [[okina]] nimaligini bilmas edim. Shu sababdan shunday boʻlmagʻur taklif beribman. Hozirda ushbu terilma mening eng yaxshi hamrohim boʻlib qoldi.Yana bir bor ushbu terilmani ishlab chiqqaningiz uchun katta rahmat aytaman. Hurmat bilan [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia; font-size:16px"><span style="color:#0063BF">B<small>EKIPEDIY</small>A</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#0063BF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:45, 2024-yil 6-noyabr (UTC).
:Assalomu alaykum, Shift bilan terganda siz aytgan kolarni keltirib chiqaradi, Ctrl+Shift bilan terilsa, inglizcha apostrofni chiqaradi - [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 09:34, 2024-yil 7-noyabr (UTC)
== Forumda ishtirok eting ==
Hurmatli [[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]], bu yerda [[Vikipediya:Administratorlar_forumi#Nataev tomonidan amalga oshirilgan qoidabuzarliklarga chora koʻrish va uni maʼmuriy huquqlaridan mahrum qilish]] mavzusida forum oʻtkazilmoqda. Iltimos, unda ishtirok etib, xolis fikringizni bildiring. Hurmat bilan [[Foydalanuvchi:Kamol Azzam|Kamol Azzam]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Kamol Azzam|munozara]]) 16:46, 2025-yil 16-mart (UTC).
== „[[:Turkum:Erkak ismlari]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Turkum:Erkak ismlari]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („reason“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Bekipediya|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 16:10, 2025-yil 19-mart (UTC)
== Klaviatura terilmalari ==
Assalomu alaykum! Sahifangizdagi klaviatura terilmalariga linklar ishlamay qolibdi. Imkon bo'lganda yanqilab qo'ya olasizmi? Rahmat! [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 05:54, 2025-yil 23-iyun (UTC)
206tg8e4kdv6tj3anmv00dtxwcc2qor
Hemberg (Sankt Gallen)
0
154750
5477582
5477041
2025-06-23T00:44:59Z
CommonsDelinker
204
[[Tasvir:Wappen_Hemberg.svg]] [[Tasvir:CHE_Hemberg_COA.svg]] bilan almashtirildi ([[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tomonidan; [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR4|Criterion 4]] (harmonizing names of file set) tufayli).
5477582
wikitext
text/x-wiki
{{Orphan|date=avgust 2024}}
{{Bilgiquti aholi punkti
| oʻzbekcha nomi = Hemberg
| mavqe = Kommuna
| mamlakat = Shveysariya
| mintaqa turi = Shveysariya kantonlari{{!}}Kanton
| mintaqa = Sankt Gallen (kanton)
| jadvalda mintaqa = Sankt Gallen (kanton)
| tuman turi = Shveysariya okruglari{{!}}Okrug
| tuman =
| jadvalda tuman =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| qaram =
| gerb = CHE Hemberg COA.svg
| bayroq =
| lat_dir = N | lat_deg = 47 | lat_min = 17 | lat_sec = 59
| lon_dir = E | lon_deg = 9 | lon_min = 9 | lon_sec = 59
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi = Burgomistr
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon = 20.15
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi = 935
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = 956
| sanalgan yil = 2006
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +1
| DST = bor
| telefon kodi =
| pochta indeksi = 9633
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi = SG
| identifikator turi = Oʻz-oʻzini boshqarish birligi identifikatsiyasi kodi{{!}}Rasmiy kodi
| raqamli identifikator = 3372
| Commons turkumi = Hemberg
| sayt = http://www.hemberg.ch
| sayt tili = de
}}
'''Hemberg ''' [[Shveysariya]]ning [[Sankt Gallen (kanton)|Sankt Gallen]] [[Shveysariya kantonlari|kantonida]] joylashgan kommunadir. Maydoni – 20.15 km<sup>2</sup>. 956 nafar aholi istiqomat qiladi (2006).
== Geografiyasi ==
=== Hududi ===
Hembergning hududi {{wikidata|p2046}} km{{sup|2}}ni tashkil etadi. Dengiz sathidan oʻrtacha {{wikidata|p2044}} m balandlikda joylashgan.
== Demografiyasi ==
{{Wikidata/Population}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{Commons turkum|Hemberg (Sankt Gallen)}}
* [http://www.hemberg.ch Rasmiy sayti] {{ref-de}}
{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Hemberg (Sankt Gallen)}}
[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]] [[Turkum:Shveysariya shaharlari]]
{{swiss-geo-stub}}
e5tafrayyuxidq3gjgh5knnltn0zsg0
Vikipediya:Oʻchirishga
4
167222
5477519
5477335
2025-06-22T17:47:26Z
Hasan Xamidovich
66403
Muhokamalar arxivlandi
5477519
wikitext
text/x-wiki
{{/Ustki qismi}}
<!-- Arxiv
== 2022-yil ==
=== Iyun ===
* [[/2022-06-09|09]]
* [[/2022-06-23|23]]
=== Aprel ===
* [[/2022-04-16|16]]
=== Mart ===
* [[/2022-03-08|08]]
== 2021-yil ==
=== Dekabr ===
* [[/2021-12-16|16]]
* [[/2021-12-21|21]]
* [[/2021-12-27|27]]
=== Noyabr ===
* [[/2021-11-12|12]]
* [[/2021-11-13|13]]
* [[/2021-11-19|19]]
* [[/2021-11-23|23]]
* [[/2021-11-24|24]]
* [[/2021-11-30|30]]
=== Sentabr ===
* [[/2021-09-16|16]]
* [[/2021-09-27|27]]
== 2014-yil ==
=== Aprel ===
* [[/2014-04-04|4]]
* [[/2014-04-19|19]]
== 2013-yil ==
=== Dekabr ===
* [[/2013-12-25|25]]
=== May ===
* [[/2013-05-18|18]]
=== Aprel ===
* [[/2013-04-12|12]]
=== Fevral ===
* [[/2013-02-27|27]]
== 2012-yil ==
=== Noyabr ===
* [[/2012-11-17|11]]
=== Oktabr ===
* [[/2012-10-26|26]]
-->
== Nomzodlar ==
<!-- dekabr -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Qarshi davlat universiteti Filologiya fakulteti}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Mittulkaniston-u Aljabrga sayohat}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Yuz bilan yuzma-yuz}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Pro Lunu i pro raketu}}
<!-- yanvar -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Islambek Rustambekov}}
<!-- fevral -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Mamasiddiqov Muzaffarjon}}
<!-- aprel -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Farogʻat Kamolova}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Deduktiv metod}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Ekologik qishloq xo'jaligi}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Embrionda qon yaratilishi}}
<!-- may -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Jamila Poʻlatova}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Mahkamboy Umarov}}
<!-- iyun -->
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nodir Normatov}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nodir Nuriddinov}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nosir Keshiy}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nosirjon Jo'rayev}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Odil Abdurahmon}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Olimjon Shokirov}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Tavakkul}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Orif To'xtash}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Vatan (gastrol safari)}}
== Tiklash uchun soʻrovlar ==
Siz xato oʻchirilgandan keyin tiklash zarur deb hisoblayotgan maqolalarga soʻrovlarni [[Vikipediya:Tiklashga]] sahifasida qoldiring.
== Yana qarang ==
* [[Maxsus:Log/delete|Oʻchirishlar qaydlari]]
* [[Vikipediya:Maqolangiz oʻchirilish arafasida|Agar maqolangiz oʻchirilish arafasida boʻlsa nima qilmoq kerak?]]
* [[Vikipediya:Sahifalarni oʻchirish qoidalari]] — dalillar keltirishga tavsiyalar ishlab chiqish
[[Turkum:Vikipediya:Sahifalarni oʻchirish| ]]
5swxplt21xe8njhy1bukf6t29ukfboz
Huriel
0
282353
5477495
5468587
2025-06-22T14:15:58Z
CommonsDelinker
204
[[Tasvir:Blason_famille_fr_de_Brosse.svg]] [[Tasvir:Blason_maison_fr_de_Brosse.svg]] bilan almashtirildi ([[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tomonidan; [[:c:COM:FR|File renamed]]: 1 tufayli).
5477495
wikitext
text/x-wiki
{{Manbasiz|sana=avgust 2024}}
{{Bilgiquti aholi punkti
| nomi = Huriel
| mavqe = [[Fransiya kommunalari|Kommuna]]
| mamlakat = Fransiya
| mintaqa turi = Fransiya mintaqalari{{!}}Mintaqa
| mintaqa = Auvergne
| jadvalda mintaqa = Auvergne
| tuman turi = Fransiya departamentlari{{!}}Departament
| tuman = Allier (departament){{!}}Allier
| jadvalda tuman = Allier (departament){{!}}Allier
| jamoat turi =Fransiya tumanlari{{!}}Arrondissement
| jamoat = Arrondissement Montluçon{{!}}Montluçon
| jadvalda jamoat = Arrondissement Montluçon{{!}}Montluçon
| qaram = kommuna
| gerb = Blason maison fr de Brosse.svg
| bayroq =
| lat_dir = N | lat_deg = 46 | lat_min = 22 | lat_sec = 0
| lon_dir = E | lon_deg = 2 | lon_min = 29 | lon_sec = 0
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 300
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi = Hokim
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon = 34,7
| balandlik turi = Dengiz sathidan balandligi
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = 2377
| sanalgan yil = 1999
| zichlik = 68,5
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +1
| DST = bor
| telefon kodi =
| pochta indeksi = 03380
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi = INSEE{{!}}INSEE kodi
| raqamli identifikator = 03128
| Commons turkumi = Huriel
| sayt =
| sayt tili =
}}
'''Huriel''' [[Fransiya]]ning [[Auvergne]] mintaqasida joylashgan kommunadir. Ushbu kommuna [[Allier (departament)|Allier]] departamenti [[Arrondissement Montluçon|Montluçon]] tumani tarkibiga kiradi.
== Aholisi ==
2377 nafar aholi istiqomat qiladi (1999). [[Aholi zichligi]] — har kvadrat kilometrga 68,5 nafar kishi.
{{Fransiya kommunasi aholi grafigi|id=03128}}
== Geografiyasi ==
Maydoni — 34,7 km<sup>2</sup>.
{{Fransiya kommunasi xaritasi|id=03128}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Commons turkum}}
{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Huriel}}
[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]] [[Turkum:Allier shaharlari]]
{{France-geo-stub}}
{{Tashqi havolalar}}
{{Allier departamenti kommunalari}}
0dz0j9y9xbm4zfv0p2ylg6905wlgjll
Foydalanuvchi munozarasi:Ikhtiyor
3
419347
5477620
1598106
2025-06-23T05:36:36Z
MinaUktamova
127798
[[VP:TOʻM|TOʻM]]: [[:Yulduz Rajabova]] sahifasi tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi
5477620
wikitext
text/x-wiki
{{welcome|[[User:Abdulla|<span style="color:#0645AD">Abdulla</span>]] <sup>[[User talk:Abdulla|<span style="color:#0645AD">munozara</span>]]</sup> 08:49, 8 fevral 2013 (UTC)}}
== Vikifikator ==
Salom! Vikipediyaga qoʻshayotgan hissangiz hurmatga loyiq. Lekin, bir kichik qoʻshimcha qilmoqchi edim: Oʻzbek Vikipediyasida oʻ, gʻ harflari hamda tutuq belgisining yozilishiga eʼtibor bermoq lozim. Buning uchun, maqolani yozib yoki tahrirlab boʻlganingizdan soʻng, tahrir oynasining pastidagi '''Vikifikator''' tugmasini bosing. Shunda, bu tugma sizning matningizni qoidalarga muvofiq toʻgʻrilab beradi --[[Foydalanuvchi:Amir.Temur|Amir.Temur]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Amir.Temur|munozara]]) 12:32, 12 dekabr 2013 (UTC)
== „[[:Yulduz Rajabova]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Yulduz Rajabova]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 05:36, 2025-yil 23-iyun (UTC)
tufp0yjek945j0tz52xwfcy0m5c8sou
Anvar Posho
0
446368
5477721
5469319
2025-06-23T11:30:11Z
178.218.201.17
/* Usmoniylar imperiyasi hududidagi genotsidlar */
5477721
wikitext
text/x-wiki
{{ Harbiy arbob
| ismi =Anvar posho
| asl_ismi ={{lang-ota|اسماعیل انور پاشا}}<br/>{{lang-tr|Enver Paşa}}
| tasvir =[[Fayl:Enver Pasha 1911.jpg|250px]]
| tasvir_tavsifi =
| hayot_davri =
| laqabi =
| taxallusi =
| tugʻilgan_sanasi ={{tugʻilgan sanasi|1881|11|22}}
| tugʻilgan_joyi =[[Istanbul]], [[Usmoniylar imperiyasi]]
| vafot_sanasi ={{vafot sanasi va yoshi|1922|8|4|1881|11|22}}
| vafot_joyi =Chagana qishlogʻi, [[Buxoro amirligi]] / [[Buxoro Xalq Sovet Respublikasi]], [[Rossiya imperiyasi]] <small>(hozirgi Tojikiston)</small>
| fuqaroligi =[[Tasvir:Ottoman Flag.svg|border|22px]] [[Usmoniylar imperiyasi]]<br />[[Tasvir:Flag of Turkestan.svg|border|22px]] Turkiston istiqlolchilik harakati
| qoshin_turlari =
| xizmat_yillari =[[Tasvir:Ottoman Flag.svg|border|22px]] [[1903]]—[[1918]]<br />[[Tasvir:Flag of Turkestan.svg|border|22px]] [[1921]]—[[1922]]
| unvoni =[[General]]
| qism =
| qoʻmondonlik =Bosh shtab boshligʻi<br />Harbiy vazir<br />3-turk qoʻshini<br />Turkiston istiqlolchilik harakati qoʻmondoni
| lavozimi =
| jang =
[[Yoshturklar inqilobi]]<br />
[[Italyan-turk urushi]]<br />
[[Birinchi Bolqon urushi]]<br />
[[Ikkinchi Bolqon urushi]]<br />
[[Birinchi jahon urushi]]
* [[Sariqamish jangi]]
[[Rossiyadagi xorijiy harbiy intervensiya]]
* [[Anvar posho isyoni (1921)]]
| mukofotlari =
{{{!}}
{{!}}{{3 darajali Majidiya ordeni}}{{!!}}{{4 darajali Usmoniya ordeni}}
{{!}}}
{{{!}}
{{!}}{{1-klass Temir xochi}}{{!!}}{{2-klass Temir xochi}}
{{!}}}
| aloqa =
| istefoda =
| dastxati =[[Fayl:Enver Paşa imzası.png|Enver Paşa imzası]]
| vikiombor =
}}
'''Ismoil Anvar''', boshqa manbalarda '''Anvar posho''' avval '''Anvarbey''' ({{lang-ota|اسماعیل انور پاشا}}, {{lang-tr|Enver Paşa}}); (1881.22.11, [[Istanbul]] — 1922.4.8, [[Baljuvon]]) — [[usmoniylar]] harbiy va siyosiy arbobi. [[Birinchi jahon urushi]] davrida [[Usmoniylar imperiyasi]]ning harbiy vaziri. Zamonaviy [[Turkiya|Turkiya respublikasi]] tuzilishida ishtirok etgan harbiy qoʻmondonlardan biri. [[Turkiston istiqlolchilik harakati]]ning yoʻlboshchilaridan biri; [[panturkchilik]] nazariyotchisi va amaliyotchisi. 1908-yilgi [[Yoshturklar inqilobi|Yosh turklar inqilobi]]ning faol ishtirokchisi, Turkiya, O’zbekiston va Turkiston faxriysi.
== Faoliyati haqida qisqacha ==
1909-11 yillarda [[Berlin]]da harbiy attashe. [[Turkiya]], [[Makedoniya]], [[Kavkaz]], [[Germaniya]], [[Rossiya]], [[Turkiston]]dagi siyosiy jarayonlarda qatnashgan. 1908-yil Turkiyada davlat toʻntarishiga rahbarlik qilib, Sulton [[Abdulhamid II]] hokimiyatiga chek qoʻydi, Turkiyaning chet davlatlar tomonidan boʻlib tashlanishiga barham berdi. 1913-yil yanvarda „[[Hurriyat va ittihod]]“ partiyasini hukumatdan chetlatdi. [[Tal’at posho]] hamda [[Jamol posho]] bilan birga norasmiy uchlik tuzdi, butun hokimiyatni oʻz qoʻliga oldi. Turkiyaning Germaniya bilan harbiy ittifoq tuzishi va Birinchi jahon urushiga qoʻshilishi tashabbuskori boʻldi, bosh qoʻmondon — sultonning noibi sifatida urushda turk qoʻshinlariga qoʻmondonlik qildi. Turkiya urushda yengilgach, Anvar posho avval Germaniya, Rossiyaga va nihoyat 1921-yil kuzida [[Buxoro amirligi|Buxoro]]ga keldi va Turkiston [[istiqlolchilik|istiqlolchilari]] tarafiga oʻtganini eʼlon etdi. [[Bolsheviklar]]ga qarshi kurashga qoʻshildi;
== Yoshlik yillari ==
[[Fayl:Ismail Enver Bey in Cyrenaica.jpg|thumb|160px|left|Anvar posho Italyan-turk urushi davrida 1911—1912-yillar]]
Ismoil Anvar 1881-yilning 22-noyabrida Istanbulda temir yoʻl ishchisi Xoji Ahmadbey va Oysha Diloro oilasida tugʻilgan. Etnik jihatdan otasi turk, onasi alban (buvisi cherkeshen qavmidan)<ref>{{Veb manbasi|url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446|title=Enver Pasha|publisher=Encyclopedia Britannica|date=1911|archiveurl=https://www.webcitation.org/65CYp4iz9?url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446|archivedate=2012-02-04|accessdate=2018-02-24}} {{Webarxiv|url=https://www.webcitation.org/65CYp4iz9?url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446 |date=2012-02-04 }}{{oq|en|"ENVER PASHA (188r -), leader of the Young Turks, was of very humble origin. He was born in Abana, near the Black Sea, where his father was a bridge-keeper and his mother followed the despised profession of laying out the dead. His father was Turkish, his mother Albanian, and he had a Circassian grandmother.}}</ref>. Otasi jamoat ishlari idorasida faoliyat yuritgan Anvardan tashqari oilada yana uch farzand bor edi; Nuri, u harbiy boʻlgan, Komil va singlisi. Boshlangʻich va oʻrta maktabni bitirgandan soʻng [[Monastir]] shahridagi harbiy litseyga oʻqishga qabul qilinadi. [[Leytenant]] lavozimi bilan litseyni bitiradi<ref name=autogenerated2>Вдовиченко Д. И. Энвер-паша // Вопросы истории. 1997. № 8. С. 43.</ref>. Harbiy bilimini Harbiy akademiyaning Bosh shtabida davom ettiradi, 1903-yilda u yerni kapitan lavozimi bilan bitiradi. 1906-yil mayorlik lavozimidagi Anvar „Birlik va taraqqiyot“ partiyasi bilan bogʻliq boʻlgan „Vatan va hurriyat“ maxfiy jamiyati bilan aloqa oʻrnatadi.
1908-yil iyunida rus imperatori Nikolay II va ingliz qiroli [[Eduard VII]] oʻrtasida [[Ravel]]da imzolangan [[Makedoniya]]ni isloh qilish toʻgʻrisidagi kelishuv usmoniy ofitserlar qulogʻiga yetib boradi. U ofitserlarni sergaklikka chorlaydi, chunki Makedoniyada turgan usmoniy harbiylari buni Usmoniylar imperiyasining boʻlinishi sifatida qabul qilishadi. Oʻsha yilning 3-iyulida Makedoniyaning [[Rasen]] shahrida mayor Ahmad Niyozibey boshchiligida gʻalayon koʻtailadi. 6-iyulda gʻalayonga Anvar ham qoʻshiladi. Bir necha kun ichida Anvarning qoʻshinlari soni bir necha ming kishiga yetadi. 1908-yilning 10-iyulida mitingda, toʻplardan uch karra oʻq uzilib, Anvar Usmoniylar imperiyasi konstitutsiyasi tiklanganini eʼlon qiladi<ref name=autogenerated1>Вдовиченко Д. И. Энвер-паша // Вопросы истории. 1997. № 8. С. 44.</ref>. Shundan soʻng musulmonlar va nasroniylar oʻrtasida inoqlik kuchaya boradi. Anvarning ildam harakatlari va gʻalabasi unga xalq ichida mashhurlikni olib keladi. Unga Ozodlik qahramoni deya nisbat berishadi, hattoki uni Napoleon I bilan tenglashtira boshlashadi. Inqilob nashidasi va toʻsatdan kelgan kelgan mashhurlik Anvarda oʻzining „alohida taqdirli“ va „xudo yarlaqagan“ inson ekanligiga ishonchini oshiradi<ref name=autogenerated1 />.
Inqilobdagi gʻalaba va 1876-yilgi konstitutsiyaning tiklanishidan soʻng Anvar diplomatik missiya bilan Berlinga joʻnaydi. 1909-yil Anvar Berlindagi harbiy attashe lavozimiga tayinlanadi va u yerda ikki yil qolib ketadi. Germaniyada oʻtgan ikki yil davomida Anvar ashaddiy nemisparastga aylanadi. Ayniqsa uni nemis armiyasi, undagi qatʼiy intizom, harbiy tayyorgarlik va zamonaviy qurollanish oʻziga mahliyo qiladi<ref name=autogenerated1 />.
1911-1912-yillardagi [[Italyan-turk urushi]]da Usmoniylar imperiyasining magʻlubiyati xalq orasida yoshturklarning obroʻsi tushishiga sabab boʻladi. 1912-yil mamlakatda „Hurriyat va ittihod“ partiyasi ishtirokida davlat toʻntarishi boʻlib oʻtadi. Partiya aʼzolari hukumat tepasiga chiqqach asosiy oʻrinda yoshturklar boʻlgan parlament tarqatib yuboriladi<ref>История Востока: в 6 т. — М.: Восточная литература, 2005. Т. 4. Кн. 2. С. 328.</ref>.
== Mamlakat boshqaruviga chiqishi ==
=== Yoshturklar hokimiyati ===
[[Fayl:Lieut.-Colonel Tyrrell and Enver Bey after 1913 Ottoman coup d'état.png|thumb|right|1913-yil Usmoniylar imperiyasidagi davlat toʻntarishidan soʻng Anvar posho chet ellik vakillarni kutib olmoqda]]
1913-yil yanvarida Anvar davlat toʻntarishini amalga oshiradi, oqibatda [[Komil posho]] hukumati tanazzulga yuz tutadi. Isyondagi gʻalabadan keyin Tal’at posho va Jamol posho bilan birga „uch posho“ harbiy diktaturasiga asos soldi, bu bashirkat uchlik amalda Turkiyadagi butun hokimiyatni oʻz qoʻliga oldi. Harbiy vazir lavozimini egallagan Anvar panturkchilik va panislomchilik gʻoyalarini ilgari surdi. Usmonli turk imperiyasidagi nasroniylarni (asosan armanlar va livanlikar) mamlakatdan siqib chiqarish tarafdori boʻladi. 1914-yil Anvar Turkiyaning Germaniya bilan harbiy ittifoq tuzishi va Birinchi jahon urushida ishtirok etishi tarafdori boʻldi. Urush davrida u Oliy bosh qoʻmondon oʻrinbosari lavozimini egalladi (Oliy bosh qoʻmondon sulton hisoblanardi).
=== Birinchi jahon urushi ===
1914-1917-yillarda Anvar posho, Tal’at posho, Nozimbey va Axmed Agayevlar „[[Turon yoʻli]]“ nomli panturkchilik siyosiy harakatini boshlashadi. Bu harakatning asosiy maqsadi — [[Kavkaz]], [[Eron]], [[Qrim]], [[Volgaboʻyi]] va Turkistonda yashovchi turkiy xalqlarni Rossiya va Erondan ajratib olib, yagona „[[Turon]]“ mamlakatiga asos solish edi<ref>Гасанова Э. Ю., «Идеология буржуазного национализма в Турции» // Баку, изд. АН АзССР, 1966 г.; Козубский К. Э., «Под копытом» // Общеказачья газета «Станица», Москва, № 2(26), декабрь 1998 г.</ref>. Bu maqsadning amalga oshirilishiga toʻgʻanoq boʻlganlardan biri arman xalqi boʻldi.
=== Harbiy vazir ===
=== Sariqamish jangi ===
=== Usmoniylar imperiyasi hududidagi genotsidlar ===
Birinchi jahon urushi davridagi Usmoniylar imperiyasi tomonidan amalga oshirilgan arman, yunon va ossuriylarga qarshi boshlangan jangni tashkilotchilari Anvar posho, Talʻat posho va Jamol posholar edilar.Chunki armanlar turklarga qarshi koʻp genotsid qilgan xalqdir. Shu jumladan Turkistonda Fargʻonada Uzbeklarni qirganlar xam, dashnoq armanlaridir
=== Germaniyadagi qochqinlik ===
[[Fayl:Wilhelm enver.jpg|thumb|right|Anvar posho va [[Vilgelm II]] 1917-yil]]
1918-yil Turkiya [[Mudross bitimi]]ni imzolaganidan soʻng, Anvar posho, Tal’at posho va Jamol posho suvosti kemasida Germaniyaga qochishga majbur boʻlishadi. U yerda Anvar posho oʻziga Alibey tahallusini tanlaydi. Turkiyada harbiy tribunal Anvarni qatl etishga hukm chiqaradi.
1919-yil Germaniyada Anvar posho Shoʻro Rossiyasi vakili Karl Redekov bilan uchrashadi. Anvar poshoning bundan maqsadi bolsheviklar bilan yaqin aloqa oʻrnatish va bu orqali [[Oʻrta Osiyo]]da [[Buyuk Britaniya]]ga qarshi kurash kampaniyasini eʼlon qilish uchun foydalanish edi.
=== Moskvadagi faoliyati ===
1920-yil boshlarida Anvar posho oʻz maslakdoshlari bilan Moskvaga boradi. U paytda bolsheviklar Mustafo Kamol boshchiligidagi Milliy partiya bilan ham Anvar posho boshchiligidagi Yoshlar partiyalari bilan ham yaxshi aloqada edilar. Anvar [[Moskva]]da bir yarim yil ishlab, [[Inqilob va Islom Birligi Jamiyati]]da faoliyat yuritadi. Unga [[Buyuk Millat majlisi]]ning 1921-yil 12-martdagi qarori bilan Turkiyaga kirish taqiqlab qoʻyilgan edi.
Shoʻro Rossiyasi IIBJdan foydalanib, Oʻrta Osiyo va Kavkazda oʻz manfaatlarini himoya qilishni oʻylasa, Anvar posho uchun bu u yerdagi inglizga qarshi kurashish imkoniyatini berardi.
[[Ahmad Jamol posho]] oʻz zimmasiga Turkistonning istiqlolchi kuchlarini [[inglizlar]]ga qarshi harbiy operatsiyalarga yoʻnaltirish maqsadida bir qancha turk ofitserlari bilan [[Toshkent]]ga yetib keladi. U yerda shoʻro hukumati nomidan ish koʻradi ammo bu operatsiyadan ish chiqmagach, u yana Moskvaga qaytishga majbur boʻladi.
Bu davrda Anvar posho oz vaqtga Germaniyaga ketadi, keyinchalik [[RSFSR]] uni [[Boku]]da tashkil etilgan [[Sharq Xalqlari Konferensiyasi]]ga taklif etadi. Uning ishtirokini Turkiya va ayrim [[Ozarbayjon]] vakillari tomonidan qarshiliklarga uchraydi. Uning islom va bolshevizmning birlashish gʻoyasi bilan chiqishi musulmon boʻlmagan ishtirokchilarga ham yoqmaydi.
1921-yil 30-iyul konferensiyadan soʻng Anvar posho yaqinlarini koʻrish uchun Botumiga boradi. Botumidalik vaqtida u oʻzining siyosiy raqibi Kamol Otaturk bilan kuchlarini birlashtirish va vatan himoyasi yoʻlida turib, yunonlarga qarshi kurashish yoʻlini tanlaydi. Bu kurashdagi Turkiyaning gʻalabasi Mustafo Kamolning hukumatni toʻliq qoʻlga olishi uchun juda qulay keladi, rasmiy Moskva ham butunicha uni qoʻllab-quvvatlaydi.
Chicherinning fikricha panturkchilik gʻoyalari Turkistondagi istiqlolchilik harakatiga qarshi kurashish uchun qoʻl keladi va Anvar posho 1921-yil noyabrida u yerga yuboriladi.
=== Buxoro ===
Anvar posho Turkistondagi ahvol haqida asosan Botumi konferensiyasi paytida eshitgan maʼlumotlarnigina bilardi. „Turon yoʻli“ loyihasining faol ishtirokchisi [[Hoji Sami]] unga: „1916-yil oddiy va kamtarin turk butun [[Qirgʻiziston]]ni ruslarga qarshi oyoqqa turgʻazdi. Sen esa mashhurliging bilan Turkistonliklarni shaksiz ergashtira olasan“, deydi<ref>Zeki Velidi Togan. «Hatıralar: Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türkleri’nin Milli Varlık ve Kültür Mücadeleleri» Istanbul, 1969. Стр. 390.</ref>. Bu davrda Anvar posho shoʻrolar hukumatining oʻziga nisbatan eʼtiborini biroz soʻndirganini sezardi. [[Afgʻoniston]]dan qaytgan Jamol poshoga Anvar poshoni koʻrish uchun Buxoroga kelishni taqiqlash bu sezgini yanada kuchaytirib yubordi. Yurenyov Anvar poshoga uning rejalarini bilishini aytadi, Anvar posho bolsheviklar uni oʻdirib yuborishlaridan choʻchiydi.
1921-yil shoʻro hukumati Anvar poshoni Buxoroga yuborishidan maqsadi — Anvar posho Buxoro tuprogʻida Shoʻro Rossiyasi manfaatlarini himoya qilishi, istiqlolchilar harakatidan amirga qarshi kurashda foydalanish edi.
BXSR hukumati bilan soʻzlashuvlar va kelishuvga binoan Anvar posho [[Buxoro Xalq Sovet Respublikasi|BXSR]]ning mustaqilligini tan olish va Qizil armiya qoʻshinlarini Buxoro hududlaridan olib chiqish toʻgʻrisiga Moskvaga xat yozadi. Bu vaqtga kelib, Anvar posho istiqlolchilar tarafiga oʻtish haqida rejalar tuza boshlaydi va Turkiston Milliy kengashi raisi [[Ahmad Zakiy Validiy]] bilan maxfiy uchrashuvlar oʻtkaza boshlaydi. Validiy uni bolsheviklar bilan ochiq kelishmovchiliklarga bormaslik haqida ogohlantiradi.
Oʻrta Osiyoga kelishining 23-kunida Anvar posho shahar tashqarisiga chiqadi va istiqlolchilarga taslim boʻladi. U yerdan Afgʻonistonga, sobiq amirga xat yoʻllab, uning tomonida jang qilmoqchiligini bildiradi. Bu bilan bir vaqtda amirning noibi, istiqlolchilar sardori Ibrohimbek bilan ham uchrashuv belgilaydi. Lekin istiqlolchilar Anvar poshoni hamkor sifatida kutib olishmaydi, uni va odamlarini qurolsizlantirib, uch oy davomida asirlikda saqlaydilar. Ibrohimbek sobiq amirdan sobiq turk sultonining kuyovini qoʻllab-quvvatlash haqidagi buyrugʻini olgandan keyingina Anvar poshoni ozod qiladi<ref>{{Citation |year= |title=Turkiya 75 yoshda, 56-bet |url=http://home.ku.edu.tr/~syilmaz/doc/08.pdf |access-date=2018-02-24 |archivedate=2019-08-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190828100342/http://home.ku.edu.tr/~syilmaz/doc/08.pdf }}</ref>.
=== Istiqlolchilik harakatining yoʻlboshchisi ===
1921-yil oktabr oxirlarida BXSR hududidagi Qizil armiya qoʻshinlarining soni joylashgan oʻrni haqida maʼlumotga ega boʻlgan Anvar posho Oʻrta Osiyoni bolsheviklardan ozod qilish rejalarini amalda boshlab yuboradi. Istiqlolchilar otryadlarini bolsheviklarga qarshi kurash uchun birlashtirish ishlariga kirishadi. Unga bu ishlarda Toshkent muftiysi Sadriddinxoʻja Sharifxoʻjayev tomonidan tuzilgan maxfiy aksilshoʻro Milliy birlik qoʻmitasi ham koʻmaklashadi. Anvar posho bir necha turk ofitserlari bilan sharqiy Buxoro boʻylab istiqlolchi guruhlarni bir qoʻshinga birlashtirishda davom etadi. Sobiq Buxoro amiri Sayyid Olimxon uni Buxoro, [[Xiva]] va Turkistonning bir qismidagi barcha istiqlolchilarning bosh qoʻmondoni sifatida tan oladi.
1922-yil yanvarida Anvar posho boshchiligidagi istiqlolchilar qoʻshini Dushanbeni qoʻlga kiritishdi, undan soʻng Buxoro shahriga yurish amalga oshirildi. Qisqa davr ichida bu [[qoʻshin]] butun Sharqiy Buxoro hududlarini bolsheviklardan tozalaydi. Shoʻro hukumati Anvar posho bilan sulh tuzishni va Sharqiy Buxoroda uning gʻalabasi tan olinishini taklif qilishadi lekin Anvar posho har qanday sulh tuzishdan bosh tortib, [[Qizil armiya]]ning butun Turkiston hududlaridan chiqib ketishini talab qiladi.
1922-yil mayida [[Qizil armiya]] [[Amudaryo]], [[Panj]], [[Vahsh]] daryolari oqimlaridan foydalanib, qoʻshinlarni boshqa joyga koʻchiradilar. Anvar poshoning yoʻlboshchiligini toʻliq tan olmagan Ibrohimbek unga yordamga kelmaydi. Anvar posho bir necha magʻlubiyatlardan soʻng [[Dushanbe]]ni bolsheviklarga topshiradi. Anvar posho qoʻshinlari [[Laqay vodiysi]]dan oʻtayotgan payt ularga qoʻqqisdan Ibrohimbek qoʻshini hujum boshlaydi va katta talafotlar yetkazadi.
Anvar posho qoʻshini bilan Baljuvon shahri yaqinida joylashadi. U yerda Qizil armiya tomonidan taʼqib qilnadi va katta jangni boy beradi.
Anvar poshoning qabri 1930-yillargacha ziyoratgoh sifatida mashhur boʻlgan, keyinchlik shoʻrolar uning qabrini buzib, joyini tekislab tashlashgan lekin tub aholi qabr oʻrnini ziyorat qilishda davom etishgan. Bu qabr xalq ichida [[Mozori Hazrati-Shoh]] nomi bilan mashhur. 1996-yil 4-avgustda Anvar poshoning suyaklari Baljuvon hokimi [[Izzatullo Hayoyev]] tomonidan tantanali ravishda Turkiya prezidenti [[Sulaymon Demirel]]ga topshirilgan<ref name=naas>[http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=6426017 Soner Yalçın, '''Osmanlı’nın Anıtkabiri Abide-i Hürriyet’di''', ''Hürriyet Gazetesi, 29.04.2007'']{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
== Anvar posho shaxsiga baholar ==
Qizil armiya, istiqlolchilar, amir bilan qator kelishuvlar va nizolarga yoʻl qoʻygan Anvar poshoning shaxsiga bir tomonlama baho berish juda mushkul. Nima boʻlganda ham u oʻziga, Turkistonda panturkchilik davlati qurish haqidagi oʻz qarashlariga oxirigacha sodiq qoldi. U asosan „Islom qurolli kuchlari Bosh qoʻmondoni va Buxoro amiri noibi“ lavozimidan foydalangan. Anvar poshoning shaxsiy muhriga „Islom qoʻshinlarining Oliy Bosh qoʻmondoni, Xalifaning kuyovi va Muhammad(s.a.v.)ning noibi“ deb oʻyib yozilgan.
Oʻz vaqtida Anvar oʻzining sayyidlar avlodidan ekanligini targʻib qilishga uringan. Uning ota tomondan ajdodi pravoslav dinidagi gagauzlardan boʻlib, Qrim xonlariga xizmat qilgan, keyinroq islomni qabul qilib, Bogʻchasaroy xizmatkorlaridan biriga uylangan, Qrimni Rossiya bosib olganidan soʻng, [[Dunay]] knyazliklariga koʻchib ketgan. Shunday ekan, Anvar Muhammad (s.a.v.) avlodlariga hech qanday aloqador emasligini taʼkidlash joiz.
Teyliryan ustidan sud qilinayotgan paytda Teyliryanning advokati shunday degan:
{{Iqtibos|Oʻzlarini “islom himoyachilari” deb atagan Tal’at posho, Anvar posho, Jamol posho va Nozimbey aslida ateist boʻlganlar!}}
== Oilasiga yoʻllagan maktubi ==
U Baljuvondan turmush oʻrtogʻiga yozgan oxirgi xatida bunday deydi:{{Iqtibos|Sen bilursanki, manim haqimda tuhmat tashviqotlar tarqatib yurgan badbaxt kimsalarning iddao etganlaridek, bu olis diyorga (yaʼni Turkistonga) mol-dunyo axtarib, boy boʻlmoq yoki oʻz hokimiyatimni qurmoq uchun kelganim yoʻq. Meni sendan uzoqlashtirib, bu joylarga keltirgan Janobi Haqning zimmamga yuklagani bir vazifadir...<ref>http://www.e-tarix.uz/milliyat-insholari/maqolalar/1059-maqola.html</ref>}}
== Vafoti haqida ==
{{Qirqim
| Moslashuv = right
| Boʻlaklarsiz = 1
| Sarlavha = <small>Anvar poshoning shahid boʻlganini <br>eshitgan Abdulhamid Choʻlpon <br>quyidagi baytlarni bitgan:</small>
| Matn = <poem>
Eng soʻnggi umidni qonga boʻyagan,
Oh, qanday xayrsiz zamonlar kelgan.
Faryodim dunyoni boʻgʻib oʻldirsin,
Qop-qora baxtimga shaytonlar kulsin.
</poem>
| Imzo =
}}
Anvar posho 1922-yil 4-avgust Qurbon hayitining ikkinchi kuni Baljuvon shahridan 25 km uzoqlikdagi Chagana qishlogʻida Qizil armiya askarlari (8-shoʻro kavaleriya brigadasi) bilan boʻlgan jangda vafot etgan (hozirgi [[Tojikiston]] hududi)<ref>{{книга
|автор = Зевелев А. И., Поляков Ю. А., Чугунов А. И.
|заглавие = Басмачество: возникновение, сущность, крах
|ссылка = http://militera.lib.ru/research/zevelev_ai/03.html
|ответственный = Гл. ред. восточной литературы
|место = М.
|издательство = [[Наука (издательство)|Наука]]
|год = 1981
|страницы =
|страниц = 244
}}</ref>.
Chekist Georgiy Agabekov oʻzining esdaliklarida Anvar poshoning joylashgan joyini topish opaeratsiyasi haqida yozib qoldirgan (Agabekov oʻzining sherigi bilan savdogarlar qiyofasida mahalliy aholiga aralashib ketgan va pul, pora evaziga Anvar posho shtabi joylashgan yerni bilib olganlar). Oʻsha esdaligida Anvar posho shtabiga hujum qilgan otliq divizion qoʻmondoni raportini ham ilova qilgan: {{Iqtibos|Anvar posho boshchiligidagi bosmachilar shtabi toqqa qarab qochmoqchi boʻldi, biroq ular pistirmadagi eskadronga duch kelib, jangni qabul qilishdi. Jang natijasida dushman shtabi yoʻq qilindi. Faqat uchta odam qochib qutuldi. Jang maydonida 28 ta jasad qoldi. Ularning orasida Anvar posho ham bor edi. Qilich zarbidan uning boshi va jasadining bir qismi chopilgan. U bilan "Qurʼon" topildi<ref>''[[Georgiy Agabekov|Георгий Агабеков]]'' [http://lib.ru/MEMUARY/AGABEKOW/ch_za_rabotoj.txt ЧК за работой] Глава VI. Убийство Энвер-паши — Приложение к журналу «Отечественные архивы». Выпуск 1. Москва — 1992. Ассоциация «КНИГА • ПРОСВЕЩЕНИЕ • МИЛОСЕРДИЕ», ББК 67.99(2) 116.2 Л63</ref>.}}
== Yana q. ==
* [[Turkistonda sovet rejimiga qarshi qurolli harakat]]
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
== Manbalar ==
{{manbalar|2}}
{{OʻzME}}
{{DEFAULTSORT:Posho, Anvar}}
[[Turkum:Bosmachilik]]
{{Turkiston qoʻrboshilari}}
ihp05srw1iw34eahfg1f21yek2uofyt
5477723
5477721
2025-06-23T11:30:43Z
178.218.201.17
/* Usmoniylar imperiyasi hududidagi genotsidlar */
5477723
wikitext
text/x-wiki
{{ Harbiy arbob
| ismi =Anvar posho
| asl_ismi ={{lang-ota|اسماعیل انور پاشا}}<br/>{{lang-tr|Enver Paşa}}
| tasvir =[[Fayl:Enver Pasha 1911.jpg|250px]]
| tasvir_tavsifi =
| hayot_davri =
| laqabi =
| taxallusi =
| tugʻilgan_sanasi ={{tugʻilgan sanasi|1881|11|22}}
| tugʻilgan_joyi =[[Istanbul]], [[Usmoniylar imperiyasi]]
| vafot_sanasi ={{vafot sanasi va yoshi|1922|8|4|1881|11|22}}
| vafot_joyi =Chagana qishlogʻi, [[Buxoro amirligi]] / [[Buxoro Xalq Sovet Respublikasi]], [[Rossiya imperiyasi]] <small>(hozirgi Tojikiston)</small>
| fuqaroligi =[[Tasvir:Ottoman Flag.svg|border|22px]] [[Usmoniylar imperiyasi]]<br />[[Tasvir:Flag of Turkestan.svg|border|22px]] Turkiston istiqlolchilik harakati
| qoshin_turlari =
| xizmat_yillari =[[Tasvir:Ottoman Flag.svg|border|22px]] [[1903]]—[[1918]]<br />[[Tasvir:Flag of Turkestan.svg|border|22px]] [[1921]]—[[1922]]
| unvoni =[[General]]
| qism =
| qoʻmondonlik =Bosh shtab boshligʻi<br />Harbiy vazir<br />3-turk qoʻshini<br />Turkiston istiqlolchilik harakati qoʻmondoni
| lavozimi =
| jang =
[[Yoshturklar inqilobi]]<br />
[[Italyan-turk urushi]]<br />
[[Birinchi Bolqon urushi]]<br />
[[Ikkinchi Bolqon urushi]]<br />
[[Birinchi jahon urushi]]
* [[Sariqamish jangi]]
[[Rossiyadagi xorijiy harbiy intervensiya]]
* [[Anvar posho isyoni (1921)]]
| mukofotlari =
{{{!}}
{{!}}{{3 darajali Majidiya ordeni}}{{!!}}{{4 darajali Usmoniya ordeni}}
{{!}}}
{{{!}}
{{!}}{{1-klass Temir xochi}}{{!!}}{{2-klass Temir xochi}}
{{!}}}
| aloqa =
| istefoda =
| dastxati =[[Fayl:Enver Paşa imzası.png|Enver Paşa imzası]]
| vikiombor =
}}
'''Ismoil Anvar''', boshqa manbalarda '''Anvar posho''' avval '''Anvarbey''' ({{lang-ota|اسماعیل انور پاشا}}, {{lang-tr|Enver Paşa}}); (1881.22.11, [[Istanbul]] — 1922.4.8, [[Baljuvon]]) — [[usmoniylar]] harbiy va siyosiy arbobi. [[Birinchi jahon urushi]] davrida [[Usmoniylar imperiyasi]]ning harbiy vaziri. Zamonaviy [[Turkiya|Turkiya respublikasi]] tuzilishida ishtirok etgan harbiy qoʻmondonlardan biri. [[Turkiston istiqlolchilik harakati]]ning yoʻlboshchilaridan biri; [[panturkchilik]] nazariyotchisi va amaliyotchisi. 1908-yilgi [[Yoshturklar inqilobi|Yosh turklar inqilobi]]ning faol ishtirokchisi, Turkiya, O’zbekiston va Turkiston faxriysi.
== Faoliyati haqida qisqacha ==
1909-11 yillarda [[Berlin]]da harbiy attashe. [[Turkiya]], [[Makedoniya]], [[Kavkaz]], [[Germaniya]], [[Rossiya]], [[Turkiston]]dagi siyosiy jarayonlarda qatnashgan. 1908-yil Turkiyada davlat toʻntarishiga rahbarlik qilib, Sulton [[Abdulhamid II]] hokimiyatiga chek qoʻydi, Turkiyaning chet davlatlar tomonidan boʻlib tashlanishiga barham berdi. 1913-yil yanvarda „[[Hurriyat va ittihod]]“ partiyasini hukumatdan chetlatdi. [[Tal’at posho]] hamda [[Jamol posho]] bilan birga norasmiy uchlik tuzdi, butun hokimiyatni oʻz qoʻliga oldi. Turkiyaning Germaniya bilan harbiy ittifoq tuzishi va Birinchi jahon urushiga qoʻshilishi tashabbuskori boʻldi, bosh qoʻmondon — sultonning noibi sifatida urushda turk qoʻshinlariga qoʻmondonlik qildi. Turkiya urushda yengilgach, Anvar posho avval Germaniya, Rossiyaga va nihoyat 1921-yil kuzida [[Buxoro amirligi|Buxoro]]ga keldi va Turkiston [[istiqlolchilik|istiqlolchilari]] tarafiga oʻtganini eʼlon etdi. [[Bolsheviklar]]ga qarshi kurashga qoʻshildi;
== Yoshlik yillari ==
[[Fayl:Ismail Enver Bey in Cyrenaica.jpg|thumb|160px|left|Anvar posho Italyan-turk urushi davrida 1911—1912-yillar]]
Ismoil Anvar 1881-yilning 22-noyabrida Istanbulda temir yoʻl ishchisi Xoji Ahmadbey va Oysha Diloro oilasida tugʻilgan. Etnik jihatdan otasi turk, onasi alban (buvisi cherkeshen qavmidan)<ref>{{Veb manbasi|url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446|title=Enver Pasha|publisher=Encyclopedia Britannica|date=1911|archiveurl=https://www.webcitation.org/65CYp4iz9?url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446|archivedate=2012-02-04|accessdate=2018-02-24}} {{Webarxiv|url=https://www.webcitation.org/65CYp4iz9?url=http://lwww.studylight.org/enc/bri/view.cgi?n=10446 |date=2012-02-04 }}{{oq|en|"ENVER PASHA (188r -), leader of the Young Turks, was of very humble origin. He was born in Abana, near the Black Sea, where his father was a bridge-keeper and his mother followed the despised profession of laying out the dead. His father was Turkish, his mother Albanian, and he had a Circassian grandmother.}}</ref>. Otasi jamoat ishlari idorasida faoliyat yuritgan Anvardan tashqari oilada yana uch farzand bor edi; Nuri, u harbiy boʻlgan, Komil va singlisi. Boshlangʻich va oʻrta maktabni bitirgandan soʻng [[Monastir]] shahridagi harbiy litseyga oʻqishga qabul qilinadi. [[Leytenant]] lavozimi bilan litseyni bitiradi<ref name=autogenerated2>Вдовиченко Д. И. Энвер-паша // Вопросы истории. 1997. № 8. С. 43.</ref>. Harbiy bilimini Harbiy akademiyaning Bosh shtabida davom ettiradi, 1903-yilda u yerni kapitan lavozimi bilan bitiradi. 1906-yil mayorlik lavozimidagi Anvar „Birlik va taraqqiyot“ partiyasi bilan bogʻliq boʻlgan „Vatan va hurriyat“ maxfiy jamiyati bilan aloqa oʻrnatadi.
1908-yil iyunida rus imperatori Nikolay II va ingliz qiroli [[Eduard VII]] oʻrtasida [[Ravel]]da imzolangan [[Makedoniya]]ni isloh qilish toʻgʻrisidagi kelishuv usmoniy ofitserlar qulogʻiga yetib boradi. U ofitserlarni sergaklikka chorlaydi, chunki Makedoniyada turgan usmoniy harbiylari buni Usmoniylar imperiyasining boʻlinishi sifatida qabul qilishadi. Oʻsha yilning 3-iyulida Makedoniyaning [[Rasen]] shahrida mayor Ahmad Niyozibey boshchiligida gʻalayon koʻtailadi. 6-iyulda gʻalayonga Anvar ham qoʻshiladi. Bir necha kun ichida Anvarning qoʻshinlari soni bir necha ming kishiga yetadi. 1908-yilning 10-iyulida mitingda, toʻplardan uch karra oʻq uzilib, Anvar Usmoniylar imperiyasi konstitutsiyasi tiklanganini eʼlon qiladi<ref name=autogenerated1>Вдовиченко Д. И. Энвер-паша // Вопросы истории. 1997. № 8. С. 44.</ref>. Shundan soʻng musulmonlar va nasroniylar oʻrtasida inoqlik kuchaya boradi. Anvarning ildam harakatlari va gʻalabasi unga xalq ichida mashhurlikni olib keladi. Unga Ozodlik qahramoni deya nisbat berishadi, hattoki uni Napoleon I bilan tenglashtira boshlashadi. Inqilob nashidasi va toʻsatdan kelgan kelgan mashhurlik Anvarda oʻzining „alohida taqdirli“ va „xudo yarlaqagan“ inson ekanligiga ishonchini oshiradi<ref name=autogenerated1 />.
Inqilobdagi gʻalaba va 1876-yilgi konstitutsiyaning tiklanishidan soʻng Anvar diplomatik missiya bilan Berlinga joʻnaydi. 1909-yil Anvar Berlindagi harbiy attashe lavozimiga tayinlanadi va u yerda ikki yil qolib ketadi. Germaniyada oʻtgan ikki yil davomida Anvar ashaddiy nemisparastga aylanadi. Ayniqsa uni nemis armiyasi, undagi qatʼiy intizom, harbiy tayyorgarlik va zamonaviy qurollanish oʻziga mahliyo qiladi<ref name=autogenerated1 />.
1911-1912-yillardagi [[Italyan-turk urushi]]da Usmoniylar imperiyasining magʻlubiyati xalq orasida yoshturklarning obroʻsi tushishiga sabab boʻladi. 1912-yil mamlakatda „Hurriyat va ittihod“ partiyasi ishtirokida davlat toʻntarishi boʻlib oʻtadi. Partiya aʼzolari hukumat tepasiga chiqqach asosiy oʻrinda yoshturklar boʻlgan parlament tarqatib yuboriladi<ref>История Востока: в 6 т. — М.: Восточная литература, 2005. Т. 4. Кн. 2. С. 328.</ref>.
== Mamlakat boshqaruviga chiqishi ==
=== Yoshturklar hokimiyati ===
[[Fayl:Lieut.-Colonel Tyrrell and Enver Bey after 1913 Ottoman coup d'état.png|thumb|right|1913-yil Usmoniylar imperiyasidagi davlat toʻntarishidan soʻng Anvar posho chet ellik vakillarni kutib olmoqda]]
1913-yil yanvarida Anvar davlat toʻntarishini amalga oshiradi, oqibatda [[Komil posho]] hukumati tanazzulga yuz tutadi. Isyondagi gʻalabadan keyin Tal’at posho va Jamol posho bilan birga „uch posho“ harbiy diktaturasiga asos soldi, bu bashirkat uchlik amalda Turkiyadagi butun hokimiyatni oʻz qoʻliga oldi. Harbiy vazir lavozimini egallagan Anvar panturkchilik va panislomchilik gʻoyalarini ilgari surdi. Usmonli turk imperiyasidagi nasroniylarni (asosan armanlar va livanlikar) mamlakatdan siqib chiqarish tarafdori boʻladi. 1914-yil Anvar Turkiyaning Germaniya bilan harbiy ittifoq tuzishi va Birinchi jahon urushida ishtirok etishi tarafdori boʻldi. Urush davrida u Oliy bosh qoʻmondon oʻrinbosari lavozimini egalladi (Oliy bosh qoʻmondon sulton hisoblanardi).
=== Birinchi jahon urushi ===
1914-1917-yillarda Anvar posho, Tal’at posho, Nozimbey va Axmed Agayevlar „[[Turon yoʻli]]“ nomli panturkchilik siyosiy harakatini boshlashadi. Bu harakatning asosiy maqsadi — [[Kavkaz]], [[Eron]], [[Qrim]], [[Volgaboʻyi]] va Turkistonda yashovchi turkiy xalqlarni Rossiya va Erondan ajratib olib, yagona „[[Turon]]“ mamlakatiga asos solish edi<ref>Гасанова Э. Ю., «Идеология буржуазного национализма в Турции» // Баку, изд. АН АзССР, 1966 г.; Козубский К. Э., «Под копытом» // Общеказачья газета «Станица», Москва, № 2(26), декабрь 1998 г.</ref>. Bu maqsadning amalga oshirilishiga toʻgʻanoq boʻlganlardan biri arman xalqi boʻldi.
=== Harbiy vazir ===
=== Sariqamish jangi ===
=== Usmoniylar imperiyasi hududidagi genotsidlar ===
Birinchi jahon urushi davridagi Usmoniylar imperiyasi tomonidan amalga oshirilgan arman, yunon va ossuriylarga qarshi boshlangan jangni tashkilotchilari Anvar posho, Talʼat posho va Jamol posholar edilar.Chunki armanlar turklarga qarshi koʻp genotsid qilgan xalqdir. Shu jumladan Turkistonda Fargʻonada Uzbeklarni qirganlar xam, dashnoq armanlaridir
=== Germaniyadagi qochqinlik ===
[[Fayl:Wilhelm enver.jpg|thumb|right|Anvar posho va [[Vilgelm II]] 1917-yil]]
1918-yil Turkiya [[Mudross bitimi]]ni imzolaganidan soʻng, Anvar posho, Tal’at posho va Jamol posho suvosti kemasida Germaniyaga qochishga majbur boʻlishadi. U yerda Anvar posho oʻziga Alibey tahallusini tanlaydi. Turkiyada harbiy tribunal Anvarni qatl etishga hukm chiqaradi.
1919-yil Germaniyada Anvar posho Shoʻro Rossiyasi vakili Karl Redekov bilan uchrashadi. Anvar poshoning bundan maqsadi bolsheviklar bilan yaqin aloqa oʻrnatish va bu orqali [[Oʻrta Osiyo]]da [[Buyuk Britaniya]]ga qarshi kurash kampaniyasini eʼlon qilish uchun foydalanish edi.
=== Moskvadagi faoliyati ===
1920-yil boshlarida Anvar posho oʻz maslakdoshlari bilan Moskvaga boradi. U paytda bolsheviklar Mustafo Kamol boshchiligidagi Milliy partiya bilan ham Anvar posho boshchiligidagi Yoshlar partiyalari bilan ham yaxshi aloqada edilar. Anvar [[Moskva]]da bir yarim yil ishlab, [[Inqilob va Islom Birligi Jamiyati]]da faoliyat yuritadi. Unga [[Buyuk Millat majlisi]]ning 1921-yil 12-martdagi qarori bilan Turkiyaga kirish taqiqlab qoʻyilgan edi.
Shoʻro Rossiyasi IIBJdan foydalanib, Oʻrta Osiyo va Kavkazda oʻz manfaatlarini himoya qilishni oʻylasa, Anvar posho uchun bu u yerdagi inglizga qarshi kurashish imkoniyatini berardi.
[[Ahmad Jamol posho]] oʻz zimmasiga Turkistonning istiqlolchi kuchlarini [[inglizlar]]ga qarshi harbiy operatsiyalarga yoʻnaltirish maqsadida bir qancha turk ofitserlari bilan [[Toshkent]]ga yetib keladi. U yerda shoʻro hukumati nomidan ish koʻradi ammo bu operatsiyadan ish chiqmagach, u yana Moskvaga qaytishga majbur boʻladi.
Bu davrda Anvar posho oz vaqtga Germaniyaga ketadi, keyinchalik [[RSFSR]] uni [[Boku]]da tashkil etilgan [[Sharq Xalqlari Konferensiyasi]]ga taklif etadi. Uning ishtirokini Turkiya va ayrim [[Ozarbayjon]] vakillari tomonidan qarshiliklarga uchraydi. Uning islom va bolshevizmning birlashish gʻoyasi bilan chiqishi musulmon boʻlmagan ishtirokchilarga ham yoqmaydi.
1921-yil 30-iyul konferensiyadan soʻng Anvar posho yaqinlarini koʻrish uchun Botumiga boradi. Botumidalik vaqtida u oʻzining siyosiy raqibi Kamol Otaturk bilan kuchlarini birlashtirish va vatan himoyasi yoʻlida turib, yunonlarga qarshi kurashish yoʻlini tanlaydi. Bu kurashdagi Turkiyaning gʻalabasi Mustafo Kamolning hukumatni toʻliq qoʻlga olishi uchun juda qulay keladi, rasmiy Moskva ham butunicha uni qoʻllab-quvvatlaydi.
Chicherinning fikricha panturkchilik gʻoyalari Turkistondagi istiqlolchilik harakatiga qarshi kurashish uchun qoʻl keladi va Anvar posho 1921-yil noyabrida u yerga yuboriladi.
=== Buxoro ===
Anvar posho Turkistondagi ahvol haqida asosan Botumi konferensiyasi paytida eshitgan maʼlumotlarnigina bilardi. „Turon yoʻli“ loyihasining faol ishtirokchisi [[Hoji Sami]] unga: „1916-yil oddiy va kamtarin turk butun [[Qirgʻiziston]]ni ruslarga qarshi oyoqqa turgʻazdi. Sen esa mashhurliging bilan Turkistonliklarni shaksiz ergashtira olasan“, deydi<ref>Zeki Velidi Togan. «Hatıralar: Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türkleri’nin Milli Varlık ve Kültür Mücadeleleri» Istanbul, 1969. Стр. 390.</ref>. Bu davrda Anvar posho shoʻrolar hukumatining oʻziga nisbatan eʼtiborini biroz soʻndirganini sezardi. [[Afgʻoniston]]dan qaytgan Jamol poshoga Anvar poshoni koʻrish uchun Buxoroga kelishni taqiqlash bu sezgini yanada kuchaytirib yubordi. Yurenyov Anvar poshoga uning rejalarini bilishini aytadi, Anvar posho bolsheviklar uni oʻdirib yuborishlaridan choʻchiydi.
1921-yil shoʻro hukumati Anvar poshoni Buxoroga yuborishidan maqsadi — Anvar posho Buxoro tuprogʻida Shoʻro Rossiyasi manfaatlarini himoya qilishi, istiqlolchilar harakatidan amirga qarshi kurashda foydalanish edi.
BXSR hukumati bilan soʻzlashuvlar va kelishuvga binoan Anvar posho [[Buxoro Xalq Sovet Respublikasi|BXSR]]ning mustaqilligini tan olish va Qizil armiya qoʻshinlarini Buxoro hududlaridan olib chiqish toʻgʻrisiga Moskvaga xat yozadi. Bu vaqtga kelib, Anvar posho istiqlolchilar tarafiga oʻtish haqida rejalar tuza boshlaydi va Turkiston Milliy kengashi raisi [[Ahmad Zakiy Validiy]] bilan maxfiy uchrashuvlar oʻtkaza boshlaydi. Validiy uni bolsheviklar bilan ochiq kelishmovchiliklarga bormaslik haqida ogohlantiradi.
Oʻrta Osiyoga kelishining 23-kunida Anvar posho shahar tashqarisiga chiqadi va istiqlolchilarga taslim boʻladi. U yerdan Afgʻonistonga, sobiq amirga xat yoʻllab, uning tomonida jang qilmoqchiligini bildiradi. Bu bilan bir vaqtda amirning noibi, istiqlolchilar sardori Ibrohimbek bilan ham uchrashuv belgilaydi. Lekin istiqlolchilar Anvar poshoni hamkor sifatida kutib olishmaydi, uni va odamlarini qurolsizlantirib, uch oy davomida asirlikda saqlaydilar. Ibrohimbek sobiq amirdan sobiq turk sultonining kuyovini qoʻllab-quvvatlash haqidagi buyrugʻini olgandan keyingina Anvar poshoni ozod qiladi<ref>{{Citation |year= |title=Turkiya 75 yoshda, 56-bet |url=http://home.ku.edu.tr/~syilmaz/doc/08.pdf |access-date=2018-02-24 |archivedate=2019-08-28 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190828100342/http://home.ku.edu.tr/~syilmaz/doc/08.pdf }}</ref>.
=== Istiqlolchilik harakatining yoʻlboshchisi ===
1921-yil oktabr oxirlarida BXSR hududidagi Qizil armiya qoʻshinlarining soni joylashgan oʻrni haqida maʼlumotga ega boʻlgan Anvar posho Oʻrta Osiyoni bolsheviklardan ozod qilish rejalarini amalda boshlab yuboradi. Istiqlolchilar otryadlarini bolsheviklarga qarshi kurash uchun birlashtirish ishlariga kirishadi. Unga bu ishlarda Toshkent muftiysi Sadriddinxoʻja Sharifxoʻjayev tomonidan tuzilgan maxfiy aksilshoʻro Milliy birlik qoʻmitasi ham koʻmaklashadi. Anvar posho bir necha turk ofitserlari bilan sharqiy Buxoro boʻylab istiqlolchi guruhlarni bir qoʻshinga birlashtirishda davom etadi. Sobiq Buxoro amiri Sayyid Olimxon uni Buxoro, [[Xiva]] va Turkistonning bir qismidagi barcha istiqlolchilarning bosh qoʻmondoni sifatida tan oladi.
1922-yil yanvarida Anvar posho boshchiligidagi istiqlolchilar qoʻshini Dushanbeni qoʻlga kiritishdi, undan soʻng Buxoro shahriga yurish amalga oshirildi. Qisqa davr ichida bu [[qoʻshin]] butun Sharqiy Buxoro hududlarini bolsheviklardan tozalaydi. Shoʻro hukumati Anvar posho bilan sulh tuzishni va Sharqiy Buxoroda uning gʻalabasi tan olinishini taklif qilishadi lekin Anvar posho har qanday sulh tuzishdan bosh tortib, [[Qizil armiya]]ning butun Turkiston hududlaridan chiqib ketishini talab qiladi.
1922-yil mayida [[Qizil armiya]] [[Amudaryo]], [[Panj]], [[Vahsh]] daryolari oqimlaridan foydalanib, qoʻshinlarni boshqa joyga koʻchiradilar. Anvar poshoning yoʻlboshchiligini toʻliq tan olmagan Ibrohimbek unga yordamga kelmaydi. Anvar posho bir necha magʻlubiyatlardan soʻng [[Dushanbe]]ni bolsheviklarga topshiradi. Anvar posho qoʻshinlari [[Laqay vodiysi]]dan oʻtayotgan payt ularga qoʻqqisdan Ibrohimbek qoʻshini hujum boshlaydi va katta talafotlar yetkazadi.
Anvar posho qoʻshini bilan Baljuvon shahri yaqinida joylashadi. U yerda Qizil armiya tomonidan taʼqib qilnadi va katta jangni boy beradi.
Anvar poshoning qabri 1930-yillargacha ziyoratgoh sifatida mashhur boʻlgan, keyinchlik shoʻrolar uning qabrini buzib, joyini tekislab tashlashgan lekin tub aholi qabr oʻrnini ziyorat qilishda davom etishgan. Bu qabr xalq ichida [[Mozori Hazrati-Shoh]] nomi bilan mashhur. 1996-yil 4-avgustda Anvar poshoning suyaklari Baljuvon hokimi [[Izzatullo Hayoyev]] tomonidan tantanali ravishda Turkiya prezidenti [[Sulaymon Demirel]]ga topshirilgan<ref name=naas>[http://hurarsiv.hurriyet.com.tr/goster/ShowNew.aspx?id=6426017 Soner Yalçın, '''Osmanlı’nın Anıtkabiri Abide-i Hürriyet’di''', ''Hürriyet Gazetesi, 29.04.2007'']{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
== Anvar posho shaxsiga baholar ==
Qizil armiya, istiqlolchilar, amir bilan qator kelishuvlar va nizolarga yoʻl qoʻygan Anvar poshoning shaxsiga bir tomonlama baho berish juda mushkul. Nima boʻlganda ham u oʻziga, Turkistonda panturkchilik davlati qurish haqidagi oʻz qarashlariga oxirigacha sodiq qoldi. U asosan „Islom qurolli kuchlari Bosh qoʻmondoni va Buxoro amiri noibi“ lavozimidan foydalangan. Anvar poshoning shaxsiy muhriga „Islom qoʻshinlarining Oliy Bosh qoʻmondoni, Xalifaning kuyovi va Muhammad(s.a.v.)ning noibi“ deb oʻyib yozilgan.
Oʻz vaqtida Anvar oʻzining sayyidlar avlodidan ekanligini targʻib qilishga uringan. Uning ota tomondan ajdodi pravoslav dinidagi gagauzlardan boʻlib, Qrim xonlariga xizmat qilgan, keyinroq islomni qabul qilib, Bogʻchasaroy xizmatkorlaridan biriga uylangan, Qrimni Rossiya bosib olganidan soʻng, [[Dunay]] knyazliklariga koʻchib ketgan. Shunday ekan, Anvar Muhammad (s.a.v.) avlodlariga hech qanday aloqador emasligini taʼkidlash joiz.
Teyliryan ustidan sud qilinayotgan paytda Teyliryanning advokati shunday degan:
{{Iqtibos|Oʻzlarini “islom himoyachilari” deb atagan Tal’at posho, Anvar posho, Jamol posho va Nozimbey aslida ateist boʻlganlar!}}
== Oilasiga yoʻllagan maktubi ==
U Baljuvondan turmush oʻrtogʻiga yozgan oxirgi xatida bunday deydi:{{Iqtibos|Sen bilursanki, manim haqimda tuhmat tashviqotlar tarqatib yurgan badbaxt kimsalarning iddao etganlaridek, bu olis diyorga (yaʼni Turkistonga) mol-dunyo axtarib, boy boʻlmoq yoki oʻz hokimiyatimni qurmoq uchun kelganim yoʻq. Meni sendan uzoqlashtirib, bu joylarga keltirgan Janobi Haqning zimmamga yuklagani bir vazifadir...<ref>http://www.e-tarix.uz/milliyat-insholari/maqolalar/1059-maqola.html</ref>}}
== Vafoti haqida ==
{{Qirqim
| Moslashuv = right
| Boʻlaklarsiz = 1
| Sarlavha = <small>Anvar poshoning shahid boʻlganini <br>eshitgan Abdulhamid Choʻlpon <br>quyidagi baytlarni bitgan:</small>
| Matn = <poem>
Eng soʻnggi umidni qonga boʻyagan,
Oh, qanday xayrsiz zamonlar kelgan.
Faryodim dunyoni boʻgʻib oʻldirsin,
Qop-qora baxtimga shaytonlar kulsin.
</poem>
| Imzo =
}}
Anvar posho 1922-yil 4-avgust Qurbon hayitining ikkinchi kuni Baljuvon shahridan 25 km uzoqlikdagi Chagana qishlogʻida Qizil armiya askarlari (8-shoʻro kavaleriya brigadasi) bilan boʻlgan jangda vafot etgan (hozirgi [[Tojikiston]] hududi)<ref>{{книга
|автор = Зевелев А. И., Поляков Ю. А., Чугунов А. И.
|заглавие = Басмачество: возникновение, сущность, крах
|ссылка = http://militera.lib.ru/research/zevelev_ai/03.html
|ответственный = Гл. ред. восточной литературы
|место = М.
|издательство = [[Наука (издательство)|Наука]]
|год = 1981
|страницы =
|страниц = 244
}}</ref>.
Chekist Georgiy Agabekov oʻzining esdaliklarida Anvar poshoning joylashgan joyini topish opaeratsiyasi haqida yozib qoldirgan (Agabekov oʻzining sherigi bilan savdogarlar qiyofasida mahalliy aholiga aralashib ketgan va pul, pora evaziga Anvar posho shtabi joylashgan yerni bilib olganlar). Oʻsha esdaligida Anvar posho shtabiga hujum qilgan otliq divizion qoʻmondoni raportini ham ilova qilgan: {{Iqtibos|Anvar posho boshchiligidagi bosmachilar shtabi toqqa qarab qochmoqchi boʻldi, biroq ular pistirmadagi eskadronga duch kelib, jangni qabul qilishdi. Jang natijasida dushman shtabi yoʻq qilindi. Faqat uchta odam qochib qutuldi. Jang maydonida 28 ta jasad qoldi. Ularning orasida Anvar posho ham bor edi. Qilich zarbidan uning boshi va jasadining bir qismi chopilgan. U bilan "Qurʼon" topildi<ref>''[[Georgiy Agabekov|Георгий Агабеков]]'' [http://lib.ru/MEMUARY/AGABEKOW/ch_za_rabotoj.txt ЧК за работой] Глава VI. Убийство Энвер-паши — Приложение к журналу «Отечественные архивы». Выпуск 1. Москва — 1992. Ассоциация «КНИГА • ПРОСВЕЩЕНИЕ • МИЛОСЕРДИЕ», ББК 67.99(2) 116.2 Л63</ref>.}}
== Yana q. ==
* [[Turkistonda sovet rejimiga qarshi qurolli harakat]]
== Adabiyotlar ==
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
== Manbalar ==
{{manbalar|2}}
{{OʻzME}}
{{DEFAULTSORT:Posho, Anvar}}
[[Turkum:Bosmachilik]]
{{Turkiston qoʻrboshilari}}
65i68jc1i7fqti570ki3373qoyqhyit
Jalilobod
0
447471
5477522
4320488
2025-06-22T18:29:18Z
CommonsDelinker
204
"Jalilabad_Center.jpg" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan [[c:User:Jameslwoodward|Jameslwoodward]] per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Jalilabad Center.jpg|]] tufayli oʻchirgan edi.
5477522
wikitext
text/x-wiki
: ''Qirgʻizistondagi [[Jalolobod (shahar)|Jalolobod]] yoki Afgʻonistondagi [[Jalolobod (Afgʻoniston)|Jalolobod]] bilan adashtirib yubormang.''
{{Bilgiquti aholi punkti
| oʻzbekcha nomi = Jalilobod
| asl nomi = {{lang|az|Cəlilabad}}
| image_skyline =
|tasvir_eni=280px
| mavqe = Shahar
| mamlakat = Ozarbayjon
| mintaqa turi = Ozarbayjonning maʼmuriy boʻlinishi{{!}}Tuman
| mintaqa = Jalilabad tumani{{!}}Jalilobod
| jadvalda mintaqa =
| tuman turi =
| tuman =
| jadvalda tuman =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| qaram =
|lat_deg= 39|lat_min= 12|lat_sec=15
|lon_deg= 48|lon_min= 29|lon_sec=45
|CoordAddon = type:city(2070000)_region:AZ
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 300
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi = Hokim
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri = 1952
| maydon =
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til = ozarbayjon tili
| aholi = 43 300
| sanalgan yil = 2012
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +4:00
| DST =
| telefon kodi = +994 25 24<ref>{{Cite web|lang=az|url=https://mincom.gov.az/az/view/pages/81|title=Şəhərlərarası telefon kodları|website=mincom.gov.az|accessdate=2021-01-15|archive-date=2021-01-21|archive-url=https://web.archive.org/web/20210121090333/https://mincom.gov.az/az/view/pages/81/|deadlink=no}}</ref>
| pochta indeksi = AZ1500
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
|sayt = {{URL|celilabad-ih.gov.az}}
| Commons turkumi = Celilabad
}}
'''Jalilobod''' ({{lang-az|Cəlilabad}}) [[Ozarbayjon Respublikasi]] [[Jalilabad tumani]] maʼmuriy markazi. Jalilobod shahrining 1967-yilgacha boʻlgan nomi '''Astraxon-bozor'''<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.
== Geografiyasi va iqlimi ==
Jalilabod Mugʻon tekisligida, Misharchoy daryosi boʻyida, poytaxt Bokudan 215 km, Novogolovka temir yoʻl vokzalidan 12 km gʻarbda joylashgan<ref name="АСЭ">{{книга
|автор =
|заглавие =Азербайджанская советская энциклопедия
|том =10
|место =Баку
|издательство = Главная редакция Азербайджанской советской энциклопедии
|ответственный = Под ред. Дж. Кулиева
|год = 1987
|страницы = 411
|isbn =
}}</ref>.
== Tarixi ==
Dastlab, aholi punkti ''Hosilli'' deb nomlangan, bu odam ismidan kelib chiqqan (Hosil kishi ismi, -li qoʻshimcha). Keyinchalik Hosilli qishlogʻi ''Astraxon-bozor' nomini oldi<ref name="Поспелов">{{книга
|автор = Поспелов Е. М.
|заглавие = Имена городов: вчера и сегодня (1917 — 1992): Топонимический словарь
|издательство = Русские словари
|место = М.
|год = 1993
|страницы = 153—154
|isbn =
}}</ref>. 1967-yilda shahar ozarbayjon yozuvchisi [[Jalil Mammadqulizoda]] sharafiga ''Jalilobod'' deb nomlandi<ref name="АСЭ"/>.
1989-yil 29-dekabrda Jalilabodda Neymat Panaxov boshchiligidagi Ozarbayjon Xalq fronti faollari shahar partiya qoʻmitasi binosini [[Qora yanvar|egallab oldilar]], oʻnlab odamlar yaralandi<ref name="Би-би-си">{{cite news| title=Глава 6. 1988-1990 гг. Азербайджанская трагедия| publisher=Русская служба Би-би-си| url=http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4664000/4664799.stm| author=Том де Ваал| date=2005-07-08| lang=ru| accessdate=2011-12-17| archivedate=2021-11-07| archiveurl=https://web.archive.org/web/20211107074634/http://news.bbc.co.uk/hi/russian/in_depth/newsid_4664000/4664799.stm}}</ref>.
1992-yildan Dariligʻ qishlogʻi Jalilabod shahri tarkibiga kiradi.
== Aholisi ==
1886-yildagi oila roʻyxatlari materiallariga koʻra, Asulluda (Hosilli) 36 ta tutun (yaʼni xonadon) va 236 kishi yashagan va barchasi „tatar“ shialar ([[Ozarbayjonlar|ozarbayjon]] [[Shialik|shialar]]) boʻlgan<ref name="ReferenceA1">{{книга
|автор =
|заглавие = Свод статистических данных о населении Закавказского края, извлечённых из посемейных списков 1886 г.
|место =Тифлис
|год = 1893
|страницы = <!-- страницы таблиц Свода не указаны-->
|isbn =
}}</ref>.
1921-yilgi Ozarbayjon qishloq xoʻjaligini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, [[Ozarbayjon SSR]] Lankoran uyezdi Astraxon-bozorda 1908 kishi (455 xoʻjalik) roʻyxatga olingan. Aholisi asosan ozarbayjon [[Turkiy xalqlar|turklari]] (ozarbayjonlar)<ref>{{книга
|автор =
|заглавие = Азербайджанская сельско-хозяйственная перепись 1921 года. Вып 3. Ленкоранский уезд
|место = Баку
|издание = Издание А. Ц. С. У.
|год = 1922
|страницы = 42—43
|isbn =
}}</ref>.
1959-yilgi aholini roʻyxatga olishda Astraxon-bozorda 6076 kishi yashagan<ref>{{cite news| title=Всесоюзная перепись населения 1959 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу| publisher=Демоскоп Weekly| url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php| accessdate=2011-12-17| archivedate=2012-05-21| archiveurl=https://web.archive.org/web/20120521181629/http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr59_reg2.php}}</ref>. 1979-yilgi roʻyxatga olishda Jalilobod shahri aholisi 19 962 kishini tashkil qilgan<ref>{{cite news| title=Всесоюзная перепись населения 1979 г. Численность городского населения союзных республик (кроме РСФСР), их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу| publisher=Демоскоп Weekly| url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php| accessdate=2011-12-17| archivedate=2013-09-21| archiveurl=https://web.archive.org/web/20130921053656/http://demoscope.ru/weekly/ssp/ussr79_reg2.php}}</ref>, 1989-yilgi roʻyxatga olishda 25 846 kishiga koʻpaygan<ref name="demo">{{cite web|url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php|title=Всесоюзная перепись населения 1989 г.|author=Демоскоп Weekly - Электронная версия бюллетеня Население и общество|publisher=Институт демографии Государственного университета - Высшей школы экономики|description=Численность городского населения союзных республик, их территориальных единиц, городских поселений и городских районов по полу|lang=ru|accessdate=2010-09-22|archiveurl=https://www.webcitation.org/65CnSL6Mw?url=http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php|archivedate=2012-02-04|deadlink=no}}</ref>.
== Iqtisodiyoti ==
Shaharda yogʻ-pishloq va vinochilik zavodlari bor.
== Sporti ==
1990-yilda tashkil etilgan '''Umid''' futbol jamoasi Jalilobod sharafini himoya qiladi<ref>[http://www.rsssf.com/tablesa/azerfound.html Azerbaijan — List of Foundation Dates] {{ref-en}}</ref>.
== Arxeologik qazishmalar ==
Bu hududda olib borilgan arxeologik qazishmalarda granit pechkalar, sopol idishlar, eneolit davriga oid mehnat qurollari va uy-roʻzgʻor buyumlari topilgan. Shuningdek, hududda Milliy fanlar akademiyasi Arxeologiya va etnografiya instituti xodimlari tomonidan olib borilgan arxeologik qazishmalar davomida Chemenli qishlogʻida topilma aniqlandi. Taxminlarga koʻra, qabrlar miloddan avvalgi davrga toʻgʻri keladi.
== Yana qarang ==
* [[Jalilabad tumani]]
* [[Jalolobod (shahar)]]
* [[Jalolobod (Afgʻoniston)]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
{{Ozarbayjonning maʼmuriy boʻlinishi}}
[[Turkum:Ozarbayjon shaharlari]]
[[Turkum:Jalilobod tumani aholi punktlari]]
{{chala}}
2wpltnxlol36j7gin3a0qtyg3zgx4ai
Atom energiyasi boʻyicha xalqaro agentlik
0
447595
5477475
5409001
2025-06-22T12:05:37Z
Baydastann
114546
5477475
wikitext
text/x-wiki
'''Atom energiyasi boʻyicha xalqaro agentlik''' (AEXA; MAGATE) — atom energiyasidan foydalanish boʻyicha hukumatlararo tashkilot, [[BMT]]ning [[Nyu York|Nyu-York]] konferensiyasi qaroriga binoan tashkil etilgan. Nizomi 1956-yil sentyabrda qabul qilinib, 1957-yil 29 iyulda kuchga kirgan. Bosh qarorgohi — Vena shahri (Avstriya)da. AEXAga 114 mamlakat (1997-yil) a’zo. AEXA maxsus tashkilotlar qatoriga kirishiga qaramay, alohida maqomga ega emas. BMT bilan uning aloqalari 1957-yil 14 noyabrda BMT Bosh Assambleyasi bilan imzolangan bitimga muvofiq amalga oshiriladi. Ushbu bitim va AEXA Nizomiga asosan agentlik har yilda kamida bir marta faoliyati toʻgʻrisida BMT Bosh Assam-bleyasi yoki zarurat paydo boʻlganda uning Xavfsizlik Kengashi oldida hisobot beradi. Agentlikning asosiy maqsadi 770atom energiyasidan tinchlik yoʻlida foy-dalanish sohasida xalqaro hamkorlikni rivojlantirishdan iborat. Turli mam-lakatlarda oʻz ilmiy tadqiqot laboratoriyalari bor. AEXA rivojlanayotgan davlatlarga yadro xavfsizligi va radiatsion himoya uchun zarur boʻlgan asbob-uskunalar bilan yordamlashadi. AEXAning asosiy faoliyatiga kiradigan sohalar: qurol-yarogʻ ishlab chiqaradgan yadro texnologiyasini qattiq nazoratgaolish; yadro energetika-si sohasida yordam koʻrsatish; radioaktiv chiqindilarni toʻgʻri va xavfsiz koʻmish; shu sohaga oid Norma va Qoidalarni ekspert-yuristlar yordamida tayyorlash; ilmiy tadqiqot dasturlarini qoʻllab-quvvatlash; avari-yalarga oid dasturlar ishlab chiqish; qishloq xoʻjaligida yadroviy usullar va radioaktiv mod-dalar yordamida hosildorlik va tuproq unumdorligini oshirish; qishloq xoʻjaligi va chorva-chilikda hasharotlar va kasalliklarga qarshi kurashda yordam berish va boshqa Oʻzbekiston Respublikasi 1994-yil 21 yanvar da AEXAga a’zo boʻlib, xalqaro standartlarni tan olish, atom energiyasidan xalq xoʻjaligida foydalanish, radioaktiv moddalar bilan xavf-xatarsiz ishlashda xalqaro standartlar, qonun-qoidalarga rioya qilishni oʻz zimmasi-ga olgan. Agentlik oliy organi — Bosh konferensiya a’zo davlatlarning vakil-laridan tashkil topgan va har navbatdagi sessiyaga yigʻiladi. Nizom boʻyicha navbatdan tashqari sessiyalar oʻtkazish ham koʻzda tutilgan. AEXA Boshqaruvchilar kengashi agentlik ishlab chiqqan dastur, atom energiyasi sohasida umumiy siyosat va boshqaruv ishlarini amalga oshiradi. Mazkur kengash tarkibiga 35 davlat vakillari kiradi<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Tinchlik boʻyicha Nobel mukofoti laureatlari}}
{{org-stub}}
[[Turkum:Tinchlik boʻyicha Nobel mukofoti bilan taqdirlangan tashkilotlar]]
qxcquqg7w2fmzmu1gygfhoqjdvzudpx
Boussac (Creuse)
0
463899
5477496
5468547
2025-06-22T14:16:08Z
CommonsDelinker
204
[[Tasvir:Blason_famille_fr_de_Brosse.svg]] [[Tasvir:Blason_maison_fr_de_Brosse.svg]] bilan almashtirildi ([[c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] tomonidan; [[:c:COM:FR|File renamed]]: 1 tufayli).
5477496
wikitext
text/x-wiki
{{Manbasiz|sana=avgust 2024}}
{{Bilgiquti aholi punkti
| nomi = Boussac
| mavqe = [[Fransiya kommunalari|Kommuna]]
| mamlakat = Fransiya
| mintaqa turi = Fransiya mintaqalari{{!}}Mintaqa
| mintaqa = Limuzen
| jadvalda mintaqa = Limuzen
| tuman turi = Fransiya departamentlari{{!}}Departament
| tuman = Creuse
| jadvalda tuman = Creuse
| jamoat turi = Fransiya tumanlari{{!}}Arrondissement
| jamoat = Arrondissement Guéret{{!}}Guéret
| jadvalda jamoat = Arrondissement Guéret{{!}}Guéret
| qaram = kommuna
| gerb = Blason maison fr de Brosse.svg
| bayroq =
| lat_dir = N | lat_deg = | lat_min = | lat_sec =
| lon_dir = | lon_deg = | lon_min = | lon_sec =
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 300
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mamlakat xaritasi =
| mintaqa xaritasi =
| tuman xaritasi =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi = Hokim
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon = 1,5
| balandlik turi = Dengiz sathidan balandligi
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = 1602
| sanalgan yil = 1999
| zichlik = 1068,0
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxronim =
| vaqt mintaqasi = +1
| DST = bor
| telefon kodi =
| pochta indeksi =
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi = INSEE{{!}}INSEE kodi
| raqamli identifikator = 23031
| Commons turkumi = Boussac
| sayt =
| sayt tili =
}}
'''Boussac''' [[Fransiya]]ning [[Limuzen]] mintaqasida joylashgan kommunadir. [[Creuse]] departamenti [[Arrondissement Guéret|Guéret]] tumani tarkibiga kiradi.
== Aholisi ==
1602 nafar aholi istiqomat qiladi (1999). [[Aholi zichligi]] — har kvadrat kilometrga 1068,0 nafar kishi.
{{Fransiya kommunasi aholi grafigi|id=23031}}
== Geografiyasi ==
Maydoni — 1,5 km<sup>2</sup>.
{{Fransiya kommunasi xaritasi|id=23031}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Alifbo boʻyicha aholi punktlari]] [[Turkum:Creuse shaharlari]]
{{France-geo-stub}}
{{Tashqi havolalar}}
{{Creuse departamenti kommunalari}}
m6kc57tll5ogitz8kh99qzkasdnzdfg
Zaxm
0
494944
5477568
5234882
2025-06-22T21:48:47Z
2A0D:B201:F001:A566:184B:5994:52D1:40FE
/* Davosi */
5477568
wikitext
text/x-wiki
{{Kasallik bilgiqutisi
| nomi = Sifilis
| tasvir = Treponema pallidum.jpg
| izoh = <!-- Image of spiral-shaped organisms responsible for causing syphilis-->
| ICD10 = {{ICD10|A|50||a|50}}-{{ICD10|A|53||a|50}}
| ICD9 = {{ICD9|090}}-{{ICD9|097}}
| ICDO =
| OMIM =
| DiseasesDB =
| MedlinePlus = 001327
| eMedicineSubj = med
| eMedicineTopic = 2224
| eMedicine_mult = {{eMedicine2|emerg|563}} {{eMedicine2|derm|413}}
}}
'''Zaxm''' yoki '''sifilis''' – barcha aʼzo va sistemalarning zararlanishi bilan kechadigan surunkali tanosil ([[Venerik kasalliklar|venerik]]) kasalligi. Zaxm qadimdan maʼlum. Uning [[yer]] yuzida paydo boʻlishi va tarqalishi haqida turli fikr va nazariyalar mavjud. Koʻp olimlar fikriga koʻra, [[Christopher Columbus|Xristofor Kolumbning]] zaxm bilan kasallangan matroslari (Shoraximov Sh 303-DI) [[Ispaniya]]da zaxm tarqalishiga sabab boʻlgan<nowiki/>[[1496-yil]]da [[epidemiya]] boshlanib, [[Italiya]], [[Fransiya]], [[Shveysariya]], [[Germaniya]], keyin [[Avstriya]], [[Vengriya]] va [[Polsha]]ga tarqalgan. Ayrim olimlar [[Yevropa]], [[Osiyo]] va [[Yaqin Sharq]]da qadim zamonlarda ham mavjud boʻlgan degan fikrdalar. Oʻtmishning buyuk olimlari [[Galen Klavdiy|Galen]], [[Gippokrat]], [[Abu Ali ibn Sino]] va boshqalarningning asarlarida yozilgan kasallik belgilari ([[Yara kasalligi|yara]], [[Aftalar|afta]], [[kondiloma]] va boshqalar) aynan klinikasini eslatadi. Zaxm [[XVI]] boshlarida deyarli butun dunyoda paydo boʻlgan. Zaxmni oqish treponema ([[Spiroxetalar]]) qoʻzgʻatadi (bu [[Mikroorganizmlar|mikroorganizm]] [[anilin]] boʻyogʻi bilan yomon boʻyalganligi uchun oqish deyiladi). U bemor qonida, teridagi yarada, [[limfa tugunlari]], [[orqa miya suyuqligi]]<nowiki/>da, [[Soʻlak|soʻlagi]]<nowiki/>da, [[Nerv toʻqimasi (tibbiyot)|nerv toʻqimalari]] va hamma aʼzolarida, hatto zaxm bilan ogʻrigan ayol sutida va erkak shahvatida ham boʻladi. Oqish treponema [[organizm]]dan tashqarida quritilganda oʻladi, lekin nam muhitda (masalan, [[shahvat]], [[Soʻlak|soʻlakda]], [[Qin|qin shilimshigi]]<nowiki/>da) uzoq yashaydi<ref name="pmid18235852">{{cite journal |author=Harper KN, Ocampo PS, Steiner BM, ''et al'' |title=On the origin of the treponematoses: a phylogenetic approach |journal=PLoS Negl Trop Dis |volume=2 |issue=1 |pages=e148 |year=2008 |pmid=18235852 |doi=10.1371/journal.pntd.0000148 |url=http://www.plosntds.org/article/info%3Adoi%2F10.1371%2Fjournal.pntd.0000148 |pmc=2217670 | issn = 1935-2727 }}</ref>.
== Yuqishi va kasallik alomatlari ==
[[Image:Secondary Syphilis on palms CDC 6809 lores.rsh.jpg|thumb|]]
[[Image:Syphilis second state 2.jpg|thumb|]]
Bemor zaxm tarqatadigan manbadir; u sogʻlom kishi bilan oʻpishganda, [[jinsiy aloqa]] qilganda yoki uning idish tovoqlaridan foydalanganda kasallik yuqadi. Keyingi yillarda qon quyish yoʻli bilan ham (transfuzion) zaxm yuqish hollari ahyonda kuzatiladi. Oqish treponema teriga yoki shilliq pardaga kirgach, tez koʻpayadi va [[limfa tomirlari]] orqali butun organizmga tarqaladi. Zaxm bilan kasallangan odam avval oʻzini mutlaqo sogʻlom sezadi, 3—4 haftadan keyin (yashirin – [[inkubatsion davr]] tugagach) oqish treponemalar kirgan joyda zaxmning birinchi belgisi – ogʻrimaydigan birlamchi [[sifiloma]] (qattiq shankr) paydo boʻladi. Bemor furunkulyoz, [[oʻpka yalligʻlanishi]], [[angina]], [[soʻlak]] va boshqa kasalliklar sababli biror antibiotik bilan davolangan boʻlsa, zaxmning yashirin davri ancha choʻzilishi mumkin. Bunday hollarda antibiotikning tegishli dozasi treponemalarni yoʻq qila olmay, ularning rivojlanishini bir oz toʻxtatib qoʻyadi, natijada yashirin davr ancha choʻzilib ketishidan tashqari, kasallik boshqacha kechishi mumkin. Qattiq shankr paydo boʻlishi bilan zaxmning birinchi davri boshlanadi: yara (shankr)ga yaqin [[Limfa tugunlari|limfa tugunlar]]<nowiki/>i yalligʻlanib shishadi, kattalashadi va bir oz qattiqlashadi; koʻpincha darmon quriydi, [[Isitma|isitma chiqadi]], [[Bosh ogʻrigʻi|bosh ogʻriydi]], ayniqsa kechasi suyaklar qaqshab ogʻriydi, uyqusizlik kuzatiladi. Bu davr 6-9 hafta davom etadi va oʻz vaqtida davo qilinmasa, ikkinchi davriga oʻtib ketadi: [[ogʻiz]] shilliq qavati, [[jinsiy aʼzolar]], [[qoʻl]], [[oyoq]] va badanda dogʻ, tuguncha va hakozo koʻrinishida katta-kichik, rang-barang toshmalar (yiringli tugunchali) paydo boʻladi; koʻpchilik bemorlarning sochi toʻkila boshlaydi, [[suyak]], [[boʻgʻim]], [[Muskullar|muskul]], [[Qon tomirlari|qon tomirlar]], [[yurak]], [[koʻz]], [[quloq]], [[ichki aʼzolar]] va [[nerv sistemasi]] zararlanishi mumkin. Bu davrda bemor atrofdagilar uchun oʻta xavfli hisoblanadi. Ikkinchi davr boshida paydo boʻlgan toshma hech qanday davo qilinmasa ham, bir qancha vaqtdan keyin butunlay yoʻqolib ketadi; bemor oʻzini sogʻlom sezib, hech narsadan shikoyat qilmaydi, lekin bu bemorning dardi aridi va u atrofdagilarga kasallik yuqtirmaydi, degan gap emas. Bu faqat zaxmning [[Latent davr|latent]] yoki yashirin davri, xolos. Bemor qunt bilan davolansa, sogʻayib ketadi. Davo qilmay qoʻysa, kasallik toʻsatdan qaytalanib (retsidiv), ikkinchi davrning hamma belgilari namoyon boʻladi va bir qancha vaqtdan keyin ular yana yoʻqoladi. Bu jarayon bir necha marta takrorlanishi mumkin. Har galgi qaytalanish oldingisidan faqat kam toshma toshishi bilan farq qiladi. Bemor [[vrach]] aytganlarini qilmasa, [[spirtli ichimliklar]] isteʼmol qilsa,<ref>[http://www.medportal.ru/mednovosti/news/2008/01/15/syphilis Genetiki podtverdili vinu Kolumba v rasprostranenii sifilisa] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080117032633/http://www.medportal.ru/mednovosti/news/2008/01/15/syphilis/ |date=2008-01-17 }} // MedPortal.ru. – 15.01.2008. {{проверено|15|02|2011}}</ref> taxminan 3-5 yildan keyin ikkinchi davr zaxmning oxirgi, uchinchi davriga oʻtadi: olcha danagidek doʻmboqchalar yoki tuxumdek, baʼzan undan kattaroq gummalar paydo boʻlib, toʻqimalarni yemiradi, yaraga aylanadi va chandiqlanib bitadi. Kasallik oqibati gummalar oʻrnashgan joyga bogʻliq. [[Miya]], [[yurak]], tomir, [[jigar]] kabi hayot uchun muhim aʼzolar zararlansa, bemor hayoti xavf ostida qoladi; yuz zararlangan boʻlsa, burun skeleti yemirilib, bemor badbashara, burni egarsimon boʻlib qoladi. Harakat, koʻruv, [[Eshitish sezgi tizimi|eshituv aʼzolari,]] nerv sistemasining zararlanishi kishini umrbod mayib qilib qoʻyadi.
Zaxm hamma vaqt ham uchinchi davrga oʻtavermaydi. Bemor kasallikning birinchi davrida davolana boshlasa, ikkinchi davri paydo boʻlmay tuzalib ketadi. Bemor vaqtida davolanmay, kasalligini oʻtkazib yuborsa, zaxmning uchchala davri birin-ketin roʻy beradi. Zaxmning birinchi davridayoq nerv sistemasi zararlanadi, lekin bu uchinchi davrda juda ogʻir oʻtadi – [[orqa miya]] soʻxtasi va avj oluvchi falajga sabab boʻladi; bunda yangi davo vositalari ham bemorga foyda bermay qoʻyadi.
== Zaxmning onadan bolaga yuqishi ==
Kasal ona davolash kursini toʻliq oʻtmagan boʻlsa, zaxm xomilasiga oʻtishi mumkin. Ayolning boʻyida boʻlishidan oldin yoki homiladorlik davrida erkak unga zaxm yuqtirganda ham kasallik bolaga oʻtadi<ref>{{cite journal |author=Lerner V, Finkelstein Y, Witztum E |title=The enigma of Lenin's (1870-1924) malady |journal=Eur. J. Neurol. |volume=11 |issue=6 |pages=371–6 |year=2004 |month=June |pmid=15171732 |doi=10.1111/j.1468-1331.2004.00839.x |url=}}</ref>. Bu [[Irsiy kasalliklar|irsiy]] emas, [[Tugʻma kasalliklar|tugʻma]] zaxmdir. Zaxm ayolning farzand koʻrmasligiga sabab boʻlmaydi, biroq homilador zaxm bilan ogʻrib davolanmasa, odatda, homiladorlikning 4—5 oyida bolasi tushadi yoki zaxm bolaning chala (7—8 oyligida) [[majruh]], baʼzan oʻlik tugʻilishiga sabab boʻladi. Zaxm belgilari yoʻqligi uchun uning yashirin davrini oʻtayotgan ona oʻzini sogʻlom his qiladi va koʻpincha dardi juda ogʻir, zaxm bilan kasallangan bola tugʻadi. Yetuk tugʻilgan bolada birinchi kunlari yoki birinchi oy oxiri yoki ikkinchi oy boshida tugʻma zaxm belgilari namoyon boʻladi. Suyaklar zararlanishi qattiq ogʻriqqa sabab boʻlib, bola uxlay olmaydi va yigʻlay beradi; badaniga dogʻga oʻxshash va tugunsimon juda koʻp toshma toshadi; koʻpincha ichki aʼzolar, nerv sistemasi va sezgi aʼzolari zararlanadi. Kechikkan tugʻma zaxm, odatda, bola 5 yoshdan balogʻatga yetguncha roʻy berishi mumkin. Davolanmagan yoki chala davolangan bolalardagina kechikkan tugʻma zaxm hayot uchun xavflidir<ref>''Sokolovskiy Ye. V., Krasnoselskix T. V.'' [http://www.medicus.ru/venerology/pats/?cont=article&art_id=2934&blt_id=5076 Sifilis – na rubeje tisyacheletiy] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20080614220652/http://www.medicus.ru/venerology/pats/?cont=article&art_id=2934&blt_id=5076 |date=2008-06-14 }} // Venerolog. – № 4. – 2005. – S. 76-77.</ref>.
== Davosi ==
[[Bemor]] vrach aytganlarini qilib, qunt bilan uzoq davolanishi kerak. Zaxm davrlariga qarab maxsus davo tadbirlari belgilanadi, zaxmga karshi dorilar buyuriladi. Bemorlar venerologiya dispanserlarida hisobga olinib, muntazam tekshirib turiladi. Kasalligini yashirib, davolanmay yurgan yoki davomi toʻxtatib qoʻygan bemorlar qonun yoʻli bilan majburiy davolanadi<ref name="патогенез сифилиса">{{книга|автор=Картамышев А. И.|часть=[http://dermatovenerology.net/kartamyshev/193_sifilis_patogenes.shtml Патогенез Сифилиса]|заглавие=Кожные и венерические болезни||место=М.|издательство=МЕДГИЗ|год=1953|страниц=636|тираж=75000}}</ref>.
Ххх
== Oldini olish ==
Dispanserlar zaxm bilan ogʻrigan bemor oila aʼzolarini, u bilan jinsiy aloqada boʻlgan kishilarni tekshiradi, bemor kimdan kasallik yuqtirganini aniqlaydi va zaxmning tarqalishiga yoʻl qoʻymaslik tadbirlarini koʻradi<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.
== Adabiyot ==
* Arifov S, Eshboyev E., Teri va tanosil kasalliklari, T., 1997.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
[[Turkum:Tibbiyot]]
[[Turkum:Dermatovenerologiya]]
[[Turkum:Yuqumli kasalliklar]]
[[Turkum:Treponematozalar]]
[[Turkum:Venerologiya]]
[[Turkum:Simptom:Bosh ogʻrigʻi]]
[[Turkum:Kasalliklar]]
[[Turkum:Alifbo boʻyicha kasalliklar]]
[[Turkum:Teri va tanosil kasalliklari]]
{{med-stub}}
ih6w72hdiyj6d6brt7konuq6fu6ks3f
Inson va fuqaroning huquq va erkinliklari
0
498909
5477592
5404753
2025-06-23T03:24:26Z
Kagansky
41978
Eski holiga qaytarildi
5477592
wikitext
text/x-wiki
'''Inson va fuqaroning huquq va erkinliklari''' - insonga bekamu koʻst yashash imkoniyatini beruvchi va iqtisodiy, ijtimoiy, madaniy, siyosiy sohalarda oʻz imkoniyat va talablarining amalga oshirilishini taʼminlovchi huquqiy maqom. Inson huquqlari va erkinliklariga rioya etish Oʻzbekiston Respublikasi konstitutsiyaviy tuzumining asosidir. OʻzR Konstitutsiyasida qayd etilgan huquq va erkinliklar: qonunlarning mazmuni va qoʻllanilishiga hamda qonun chiqaruvchi, ijro etuvchi hokimiyat faoliyatiga bevosita taʼsir koʻrsatadi; Oʻzbekistonning har bir fuqarosiga, uning jinsi, irqi, millati, tili, diniy eʼtiqodi, ijtimoiy kelib chiqishi, maslagi, shaxsiy va ijtimoiy ahvolidan qatʼi nazar, inson huquqlari va erkinliklari buzilmasligini, sud yoʻli bilan himoya qilinishini ka-folatlaydi. Konstitutsiya barcha fuqarolarning qonun oldida tengligiga asoslangan holda, oʻzgalarning huquqlariga hurmat bilan qarash tamoyillarini, oʻzgalarning qonuniy manfaatlarini, huquq va erkinliklarini buzish hisobiga oʻz huquq va erkinliklarini roʻyobga chiqarishga yoʻl qoʻyilmaslikka, ijtimoiy adolat va hamjihatlikni taʼminlashga qaratilgan. OʻzRda I. va f. h. va e. amalga oshirilishiga davlat kafolat beradi. Oʻz navbatida respublika hududida yashovchi shaxslar Konsti-tutsiyada taʼkidlangan huquq va erkinliklarga, xalqaro huquq meʼyorlariga rioya etishi zarur. Umum eʼtirof qilgan mazkur xalqaro meʼyoriy manbalar Birlashgan Millatlar Tashkilotining Inson huquqlari umumjahon deklaratsi-yasi, Bola huquqlari toʻgʻrisida konvensiya va OʻzR qoʻshilgan yana bir qator xalqaro hujjatlardir.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{no iwiki}}
{{chala}}
2onurqydm5kk8ol85v9pggqvv3ekkcm
Kislovodsk
0
509393
5477497
4740036
2025-06-22T14:20:34Z
Spokiyny
162334
5477497
wikitext
text/x-wiki
{{Ichki havolasiz|date=avgust 2024}}
'''Kislovodsk''' — Rossiya Federatsiyasining Stavropol oʻlkasidagi shahar (1830-yildan), Kavkaz Mineral Suvlari guruhidagi balneoiqlim kurorti. Kislovodsk stansiyasi. Aholisi 126 ming kishi. Katta Kavkazning shim. etaklarida, 720–1060 m balandlikda joylashgan. Oziq-ovqat (shu jumladan, "Narzan" mineral suvi qadoqlanadi), yengil, mebel sanoati korxonalari, muzeylar bor. K.ga 1803-yilda ruslar harbiy istehkom va stanitsa sifatida asos solgan.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
[[Turkum:Stavropol oʻlkasi]]
om23lb1fqh9nklvdtbkxp4x08es7jvz
Kosibchilik
0
512205
5477713
4741089
2025-06-23T10:56:39Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477713
wikitext
text/x-wiki
{{Ichki havolasiz|date=avgust 2024}}
'''Kosibchilik''' (arab. - kasbkorlik) — 1)tor maʼnoda — charmdan kovush, maxsi, shippak, etik va boshqa oyoq kiyimlarini qoʻlda tikish bilan shugʻullanish. Asosan, chorvachilik paydo boʻlganidan soʻng (miloddan avvalgi 4—3 ming yillik) xom teridan oyoq kiyimlari "tikila" boshlagach, K. shakllana borgan, lekin hali juda ibtidoiy koʻrinishda boʻlgan. Asta-sekin odamlar hayvon terisini oshlashni, undan koʻn tayyorlashni, koʻndan charm olishni, charmdan esa kiyim-bosh, poyabzal tikishni oʻrganishgan. K. 19-asr oxirlari, 20-asr boshlarida Toshkent, [[Samarqand]], Buxoro va ayniqsa, [[Fargʻona vodiysi]] shaharlarida ancha rivojlangan. Bu shaharlarda yuzlarcha K. doʻkonlari boʻlgan. Sanoat asta-sekin rivojlanib, artel va fabrikalar paydo boʻla boshlagach, K. bilan shugʻullanuvchilar ham artel va fabrikalarga uyusha boshladi. Lekin K. bilan shugʻullanuvchi yakka shaxslar ham saqlanib qoldi. K. butun dunyoda, ayniqsa, Sharkda, shu jumladan, Oʻrta Osiyoda keng taraqqiy etgan. Oʻzbekistonning shahar va qishloqlarida, ayniqsa, Fargʻona vodiysida hozir K. xalq hunarmandchiligining uzviy turi sifatida yana rivojlana boshladi. K.da faqat poyabzal tikish bilan cheklanib qolinmaydi, balki telpak, ot-ulov abzallari, qayish, pichoq qini kabi buyumlar tayyorlash bilan ham shugʻullaniladi;2) keng maʼnoda — qoʻlda bajariladigan ishlar bilan shugʻullaniladigan kasblarning umumiy nomi (degrezlik, duradgorlik, zargarlik, kashtadoʻzlik, kulollik, koʻnchilik, miskarlik, rixtagarlik, temirchilik, tikuvchilik, tunukasozlik, toʻquvchilik, oʻymakorlik va boshqalar). K. bilan, asosan, oddiy [[mehnat qurollari]] yordamida yakka tartibda shugʻullaniladi. K. insonning ishlab chiqarish faoliyati bilan bogʻliqravishda asta-sekin rivojlangan (yana qarang [[Hunarmandchilik]]).<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
{{Turkumsiz|date=avgust 2024}}
pvgij3lv8crjdimj6pdppfc3473gddn
James Fenimore Cooper
0
514025
5477672
5420174
2025-06-23T09:33:41Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477672
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Jeyms Fenimor Kuper
| tasvir = James Fenimore Cooper by Brady.jpg
| tasvir_eni =
| izoh = Fotosurat [[Metyu Bredi]], 1850-yil
| asl_ismi =
| tavallud_paytidagi_ismi =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Burlington, Nyu-Jersi]], AQSh
| vafot_sanasi =
| vafot_joyi = [[Kuperstaun, Nyu-York]], AQSh
| fuqaroligi =
| taʼlimi =
| kasbi = [[Muallif]]
| dini =
| faoliyat_yillari =
| asarlari =
| boʻyi =
| unvoni =
| turmush_oʻrtogʻi =
| bolalari =
| otasi =
| onasi =
| qarindoshlari =
| mukofotlari =
| veb-sayt = <!-- {{URL|sayt havolasi}}-->
| imzosi =
}}
'''James Fenimore Cooper''' ({{talaffuz|Jeyms Fenimor Kuper}}) (1789.15.9, [[Burlington (New Jersey)|Berlington]], Nyu-York – 1851.14.9, Cooperstown) – Amerika romantik yozuvchisi. Cooperning 32 roman, 10 jilddan ortiq sayohatnomalari hamda bir necha jilddan iborat publitsistik asarlari bor. Amerika adabiyotining rivojlanishiga ulkan hissa qoʻshgan Cooper asarlari jahondagi koʻplab tillarga tarjima qilingan, ular asosida kinofilmlar ishlangan.
Birinchi romani – „Ehtiyotkorlik“ (1820). Amerika inqilobi tarixiga oid „Josus“ (1821) tarixiy sarguzasht romani unga katta shuhrat keltirgan. „[[Soʻnggi mogikan]]“ (1826), „Choʻl“ (1827), „Izquvar“ (1840), „Chingachguk – ulkan ilon“ (1841) va boshqa romanlarida oq tanlilarga qarshi kurashgan Amerika indeyslarining hayoti, vatanparvarligi tasvirlangan. „Lotsman“ (1823), „Boston qamali“ (1825) romanlari dengizchilarning sarguzashtlariga bagʻishlangan. Yevropadagi voqealar tasvirlangan tarixiy romanlar turkumi („Qandingni ur“, 1831; „Geydenmauer yoki Benediktliklar“, 1832; „Jallod yoki uzumzorlar abbatligi“, 1833 va boshqalar) Cooper ijodida muhim ahamiyat kasb etgan. Cooper 1830-yillarning 2-yarmidan boshlab Amerika hayotidagi illatlarni fosh etuvchi hajviy asarlar yoza boshlagan. „Monikinlar“ (1835) romanida maʼrifatparvarlar va [[Jonathan Swift]] ijodiga xos ramziylik, majoziylik anʼanalarini davom ettirgan.
== Adabiyotlar ==
* Soʻnggi mogikan, T., 1973; Chingachguk – ulkan ilon, T., 1971-1986; Josus, T., 1979; Izkunar, T., 1984.
== Manbalar ==
{{Reflist|30em}}
== Tashqi havolalar ==
* [https://openlibrary.org/authors/OL39524A/James_Fenimore_Cooper Jeyms Fenimor Kuper] [[Open Library]] da
* [http://external.oneonta.edu/cooper/ Jeyms Fenimor Kuper jamiyatining bosh sahifasi]{{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20150906232403/http://external.oneonta.edu/ |sana=6-sentyabr, 2015-yil |date=2015-09-06 }}
* [http://digital.lib.lehigh.edu/remain/search.php?searchletters=James+Fenimore+Cooper;0;0;0 Jeyms Fenimor Kuperning maktublari va qoʻlyozma qismlari] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20211128035146/http://digital.lib.lehigh.edu/remain/search.php?searchletters=James%20Fenimore%20Cooper&0&0&0 |date=2021-11-28 }}. Lehigh universitetining [http://digital.lib.lehigh.edu/remain/index.html I Remain: A Digital Archive of Letters, Manuscripts, and Ephemera] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191230070421/http://digital.lib.lehigh.edu/remain/index.html |date=2019-12-30 }} boʻlsa ham onlayn tarzda mavjud.
* [http://twain.lib.virginia.edu/projects/rissetto/offense.html „Fenimor Kuperning adabiy jinoyatlari“], [[Mark Tven]] tomonidan yozilgan insho
* [[hdl:10079/fa/beinecke.cooper|Jeyms Fenimor Kuper toʻplami]]. Yel Amerika adabiyoti toʻplami, Beinecke nodir kitoblari va qoʻlyozmalar kutubxonasi.
{{OʻzME}}
{{bio-stub}}
[[Turkum:Amerikalik yozuvchilar]]
[[Turkum:1789-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:1851-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:Yozuvchilar]]
[[Turkum:Yozuvlar haqidagi chala maqolalar]]
[[Turkum:Adabiy janrlar]]
[[Turkum:Romantizm yozuvchilari]]
jqhzulhlpk9kchu61j565vdo6bqivit
Luqmoni hakim
0
520952
5477476
4762182
2025-06-22T12:26:48Z
Bekipediya
118689
5477476
wikitext
text/x-wiki
{{Maʼnolari|Luqmoni hakim (maʼnolari)}}
'''Luqmoni hakim''' — sharq mumtoz adabiyoti va xalq ogʻzaki poetik ijodidagi donishmand tabib obrazi. Koʻpgina hikoya, afsona va ertaklar qahramoni. [[Alisher Navoiy]] („Tarixi hukamo va anbiyo“), [[Xondamir]] („Ravzat us-safo“) va boshqalarda Luqmoni hakim tarixiy shaxs-paygʻambar sifatida gavdalangan. Sharq mumtoz adabiyotida u qora tanli qul boʻlib, oʻz paygʻambarona karomatlari tufayli ozod boʻlgan. Oʻzbek folklorida Luqmoni hakim obrazi donolik timsoliga aylangan{{OʻzME-L}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{Vikiiqtibos}}
{{chala}}
{{OʻzME}}
{{Turkumsiz|date=avgust 2024}}
9vqgpl4cb06iwm5xaaxm4efnsp4z4fa
Manchester
0
525383
5477709
5400302
2025-06-23T10:53:50Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477709
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| mavqe = [[Shahar]] va [[metropolitan tuman]]
| nomi = Manchester
| asl nomi =
| tasvir ={{multiple image
| border = infobox | perrow = 2
| total_width = 250 | align = center
| image1 =Manchester Town Hall from Lloyd St.jpg
| image2 = Manchester Cathedral (4).jpg
| image3 = High Rise Living at Deansgate Square, geograph 7187627 by David Dixon.jpg
| image4 = Bridgewater Canal, Castlefield Basin (geograph 6966336).jpg
| image5 = Central Library and war memorial, St. Peter's Square, Manchester - geograph.org.uk - 2752516.jpg
| image6 = Manchester Central Building Exterior.jpg
| image7 = Exchange Square (geograph 5147517).jpg
| image8 = Royal Exchange Building.jpg
}}
| qaram =
| mamlakat = Buyuk Britaniya
| gerb = 202203 western honey bee.svg
| bayroq =
| gerb tarifi = Ishchi ari
| bayroq tarifi =
| gerb eni =
| bayroq eni =
| lat_dir = | lat_deg = | lat_min = | lat_sec =
| lon_dir = | lon_deg = | lon_min = | lon_sec =
| CoordAddon = Manchester UK locator map.svg
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami = 250
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mintaqa turi =
| mintaqa =
| jadvalda mintaqa =
| tuman turi =
| tuman =
| tuman 2 =
| tuman 3 =
| tuman 4 =
| tuman 5 =
| jadvalda tuman =
| jadvalda tuman 2 =
| jadvalda tuman 3 =
| jadvalda tuman 4 =
| jadvalda tuman 5 =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi =
| rahbar =
| asos solingan = mill.avv I asr
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon =
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi = {{ Collapsible list
| 56,8% Oq tanlilar
| 20,9% Osiyoliklar
| 11,9% Qoralar
| 5,3% Aralash
| 5,1% boshqalar
}}
| sanalgan yil =
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib = {{Collapsible list
| 36,2% Xristianlik
| 32,4% Ateist
| 22,3% Musilmon
| 1,1% Hinduizm
| 0,6% Buddizm
| 0,5% Sikhizm
| 0,5% Iudaizm
| 0,5% boshqalar
}}
| etnoxoronim =
| vaqt mintaqasi = [[Greenwich Mean Time|GMT]]
| DST =
| telefon kodi = 0161
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| vebsayt = {{URL|manchester.gov.uk}}
| sayt tili =
}}
'''Manchester''' — [[Buyuk Britaniya]]ning gʻarbiy qismidagi shahar. Katta Markazi konurbatsiyasining bosh shahri va metropoliten grafligining maʼmuriy markazi. Aholisi 430 ming kishidan ziyod (shahar atrofi bilan 2,6 mln. kishi). [[Eruell]]daryosi va Manchester kanalidagi yirik port (yillik yuk ortib-tushirish 10 mln. t dan ortiq). Mamlakatning muhim sanoat va madaniy markazi. Sanoatining yetakchi tarmogʻi — mashinasozlik (jumladan, elektrotexnika). Kimyo (boʻyoqlar ishlab chiqarish), toʻqimachilik, tikuvchilik, qogʻoz, poligrafiya, oziq-ovqat sanoati korxonalari mavjud. [[Viktoriya universiteti]] (1903), shahar muzeyi, badiiy galereya, [[Fri-Treydxoll]] konsert zali bor. Shaharga X asrda rimliklar qishlogʻi oʻrnida asos solingan. Oʻrta asrlarda savdo va hunarmandchilik shahri boʻlgan. XIX asrda Manchester ip gazlama sanoatining dunyoda yirik markaziga aylandi. Meʼmoriy yodgorliklardan gotika Sobori (XV-XVI asrlar) Ratusha, Birja binosi (XIX asr) saqlangan<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>.
== Tarixi ==
Manchester marta X asrda tilga olingan. Aholi 79-yilda asos solingan Keltlar Mansenion turar joyi va [[Rim]] mustahkamlangan Mankuniy lageri oʻrnida paydo boʻlgan.
Oʻrta asrlarda u savdo va hunarmandchilik shahri boʻlgan.
XVIII asr oʻrtalaridan sanoat inqilobi tufayli shahar tez rivojlana boshladi. 1789-yilda Peter Dringwaterning paxta zavodida bugʻ dvigateli paydo boʻldi. XIX asrda shahar toʻqimachilik sanoati markazlari orasida jahon yetakchisiga aylandi. [[1830]]-1840-yillarda Manchester erkin savdo („erkin savdo“) tarafdorlari markazi boʻlgan<ref>Manchester // Slovar sovremennix geograficheskix nazvaniy / Pod obщey redaksiey akad. V. M. Kotlyakova. — Yekaterinburg: U-Faktoriya, 2006.</ref>.1819-yil 16-avgustda Sankt-Peter maydonida hukumat qoʻshinlari tomonidan Peterloo jangi shafqatsizlarcha bostirilgan. Bu Manchester qirgʻini nomi bilan tarixda qolgan<ref>sm. Fritrederstvo v [[Большая советская энциклопедия]] </ref>. 1868-yilda Manchesterda Britaniya kasaba uyushmalari kongressining birinchi kongressi boʻlib oʻtdi, u bir necha yil ichida [[Buyuk Britaniya]]dagi barcha kasaba uyushmalarini birlashtirdi.
Ikkinchi Jahon urushi paytida (1940-yil avgust oyidan boshlab) Manchester qurolli kuchlarni qoʻllab-quvvatlash uchun ishlaydigan sanoat korxonalari va tinch ob’ektlarga (masalan, Manchester sobori) zarba berildi. Yirik [[Luftwaffe]] bombardimoniga qilindi. Eng halokatlisi 1940-yilning 22-23 va 23-24-dekabr kechalari „Rojdestvo Blitsi“ deb nomlanuvchi bir qator portlashlar boʻldi<ref>{{Cite web|url=http://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/archive-maps-pinpoint-manchester-blitz-699056|title=Archive maps pinpoint Manchester blitz bomb sites|author=Dean Kirby|date=2012-12-17|website=www.manchestereveningnews.co.uk|publisher=[[Manchester Evening News]]|lang=en|access-date=2019-12-26|archive-date=2013-05-16|archive-url=https://web.archive.org/web/20130516185926/http://www.manchestereveningnews.co.uk/news/greater-manchester-news/archive-maps-pinpoint-manchester-blitz-699056|deadlink=no}}</ref>.
<gallery mode="packed" heights="200px" class="ts-gallerystyle-gray">
Manchester from Kersal Moor William Wylde (1857).jpg|Manchester [[1850]]-yillarda
</gallery>
== Aholisi ==
2006-yilda Manchesterda 452 ming aholi bor edi<ref>{{cite web|url=http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/HTMLDocs/dvc134_a/index.html|deadlink=yes|title=UK population estimates|publisher=Office for National Statistics|date=2014-06-26|access-date=2014-08-09|lang=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20140810203303/http://www.neighbourhood.statistics.gov.uk/HTMLDocs/dvc134_a/index.html|archive-date=2014-08-10}}</ref>. 2007-yilda — 458,1 ming kishi. 2013-yil maʼlumotlariga koʻra, shahar aholisi 514 417 kishini tashkil etagan. Shahar aholisining 69% titul millatiga mansub<ref>{{cite web|title=Манчестер|url=http://adelanta.info/encyclopaedia/city/england/Manchester/|publisher=adelanta.info|access-date=2016-05-01|lang = ru|archive-url=https://archive.today/20160429174424/http://adelanta.info/encyclopaedia/city/england/Manchester/|archive-date=2016-04-29}}</ref>.
== Transport tizmi ==
Shahar milliy temir yoʻl tarmogʻi uchun muhim markazdir. 1830-yilda dunyoda birinchi [[Liverpul-Manchester]] temir yoʻl linasi ochildi.
Shahar mamlakatdagi eng gavjum toʻrtinchi yirik xalqaro aeroportga ega.
Manchesterda taʼlim muassasalarining katta tarmogʻi mavjud. Shuningdek, shaharda zamonaviy koʻp millatli davlat muassasalari va klassik maktablar bor. Ularning tarixi bir necha asrlarga borib taqaladi.
Bunga qoʻshimcha ravishda, shaharda boshqa taʼlim muassasalari mavjud: ixtisoslashtirilgan kollejlarda dizayn koʻnikmalari asoslari yoki homilador ayollar uchun psixologik treninglar kabi turli xil kurslar.
== Madaniyati ==
=== Talim ===
Manchesterdagi barcha universitetlar ichida eng mashhuri boy ilmiy merosni saqlaydigan Manchester universitetidir. Universitetning hozirgi va sobiq talabalari orasida 25 ta [[Nobel mukofoti]] sovrindorlari bor. Universitet [[Viktoriya universiteti]] va Fan va texnologiya institutining birlashishi natijasida vujudga kelgan. Viktoriya universiteti 1851-yilda Ouens kolleji sifatida tashkil etilgan. muvaffaqiyatli toʻqimachi [[Jon Ouens]] uni qurish uchun katta miqdordagi pulni vasiyat qilgan. 1880-yilda kollej qirollik patentini oldi va Angliyadagi birinchi fuqarolik taʼlim muassasasiga aylandi. Bir asrdan ortiq hamkorlikda olib borilgan ilmiy ishlardan soʻng 2004-yil 22-oktabrda nihoyat ikki oliy taʼlim muassasasi birlashib, yagona universitetga aylandi<ref>{{cite web|url=http://www.hesa.ac.uk/dox/dataTables/studentsAndQualifiers/download/institution0607.xls |title=Table 0a – All students by institution, mode of study, level of study, gender and domicile 2006/07 |access-date=2008-04-11|format=[[Microsoft Excel]] spreadsheet |publisher=[[Higher Education Statistics Agency]] |archive-url=https://web.archive.org/web/20130709132444/http://www.hesa.ac.uk/dox/dataTables/studentsAndQualifiers/download/institution0607.xls |archive-date=2013-07-09}}</ref>.
Bundan tashqari, Manchesterda hududi boʻyicha Buyuk Britaniyadagi eng yirik va mamlakatdagi abituriyentlar orasida eng mashhur [[Manchester Siti universiteti]] joylashgan. Bu yerda 37 mingdan ortiq talaba tahsil oladi. Ushbu oʻquv yurtining tarixi 1824-yilda Mexanika institutining tashkil etilishi bilan boshlanadi. Keyingi asrda institutga bir qancha oliy oʻquv yurtlari va kollejlar biriktirildi. 1970-yilda politexnika, 1992-yilda esa universitet maqomini oldi.
=== Kutibxona ===
Manchesterda [[Angliya]]dagi eng mashhur va eng qadimiy kutubxonalar joylashgan: [[Jon Rylands]] kutubxonasi, Manchester universiteti kutubxonasi, Manchester markaziy kutubxonasi. [[Chetham kutubxonasi]] — ingliz tilida soʻzlashuvchi dunyodagi eng qadimgi bepul ommaviy maʼlumot kutubxonasi.
=== Muzeylar ===
Manchester muzeylari Manchesterning Rim tarixi, sanoat merosi, shaharning sanoat inqilobidagi roli, toʻqimachilik, kasaba uyushmalari, ayollarning saylov huquqi va futboliga (Milliy futbol muzeyi) eʼtibor qaratadi.
Ilm-fan va sanoat muzeyi, sobiq [[Liverpool|Liverpul]] yoʻl vokzalida joylashgan boʻlib, unda lokomotivlar, sanoat uskunalari, samolyotlar va dasturlarni almashish tamoyili asosida qurilgan dunyodagi birinchi kompyuterning nusxasi mavjud. Transport muzeyida tarixiy avtobuslar va tramvaylar kolleksiyasi saqlanadi<ref>{{cite web|url=http://www.mosi.org.uk/explore-mosi|title=Explore MOSI|publisher=Museum of Science and Industry|lang=en|access-date=2009-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20090806065715/http://www.mosi.org.uk/explore-mosi|archive-date=2009-08-06}}</ref>. Imperator urush muzeyining shimoliy filiali [[Trafford Parki]]da joylashgan<ref>{{cite web|url=http://www.gmts.co.uk/explore/vehicles.html|title=Vehicle Collection|publisher=Greater Manchester Museum of Transport|lang=en|access-date=2009-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20100213222852/http://www.gmts.co.uk/explore/vehicles.html|archive-date=2010-02-13}}</ref>. 1880-yillarda omma uchun ochilgan Manchester muzeyi misrshunoslik va tabiiy tarixga oid boy kolleksiyaga ega<ref>{{cite web|url=http://www.iwm.org.uk/visits/iwm-north|title=IWM North|author=[[Imperial War Museum]]|website=iwm.org.uk|lang=en|access-date=2013-03-09|archive-date=2013-03-01|archive-url=https://web.archive.org/web/20130301015442/http://www.iwm.org.uk/visits/iwm-north|deadlink=no}}</ref>. Shaharning janubida zamonaviy sanʼat, haykaltaroshlik va toʻqimachilikka bagʻishlangan [[Uitvort]] sanʼat galereyasi joylashgan. 2015-yilda u yil muzeyi deb topildi<ref>{{cite web|url=http://www.museum.manchester.ac.uk/aboutus/history/|title=The History of The Manchester Museum|publisher=University of Manchester|access-date=2009-07-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20090627082857/http://www.museum.manchester.ac.uk/aboutus/history/|archive-date=2009-06-27}}</ref>. Manchesterdagi boshqa koʻrgazma maydonlari va muzeylari qatoriga [[Salford]]dagi [[Islington Mill]], Urbisdagi Milliy futbol muzeyi, [[Castlefield galereyasi]], [[Platt Fields]] Parkdagi Manchester Kostyumlar galereyasi, Xalq tarixi muzeyi va Manchester yahudiy muzeyi kiradi<ref>{{cite web|url=http://www.culture24.org.uk/art/tra18176|title=The Pre-Raphaelite Collections|author=Moss|first=Richard|date=2003-10-17|publisher=24-Hour Museum|access-date=2009-07-24|archive-date=2012-09-09|archive-url=https://web.archive.org/web/20120909020028/http://www.culture24.org.uk/art/tra18176|deadlink=yes}}</ref><ref >{{книга |заглавие=Public art collections in north-west England |ссылка=https://archive.org/details/publicartcollect0000morr |издательство=[[Liverpool University Press]] |год=2001 |страницы=[https://archive.org/details/publicartcollect0000morr/page/118 118] |isbn=0-85323-527-9 |язык=en |автор=Morris, Edward}}</ref>.
=== Sport ===
Manchester oʻzining eng kuchli futbol klublari bilan tanilgan: „<nowiki/>[[Manchester City F.C.|Manchester Siti]]<nowiki/>“ va „<nowiki/>[[Manchester United F.C.|Manchester Yunayted]]<nowiki/>“. Manchester musiqa sahnasi 70-yillarning oxirida pank-rok va Manchesterda kontsert bergan [[Sex Pistols]] pank guruhi taʼsiri ostida paydo boʻldi. Oʻsha kontsertda kelajak sahnasining deyarli barcha yulduzlari ishtirok etishdi. Manchester musiqa sahnasi yangi toʻlqin deb ataladigan eng muhim tarkibiy qismlardan biri ekanligi bilan ajralib turadi.
Manchester musiqa sahnasining eng mashhur vakillari quyidagilardir:
* Lamb;
* Joy Division,New Order;
* Happy Mondays;
* The Smiths;
* The Stone Roses;
* A Certain Ratio;
* Durutti Column;
* Electronic;
* The Other Two;
* Revenge;
* Section 25;
* [[Stokgolm|Stockholm]] Monster;
* Buzzcocks;
* Take That;
* The Wake;
* The Wendys;
* The Ting Tings;
* The Courteeners;
* Oasis;
* Hurts.
=== Diqqatga sazovor joylari ===
Manchesterdagi arxitektura yodgorliklari orasida XV asrdagi [[Gotika Sobori]] va XIX asrga tegishli klassik uslubda qurilgan birja binosi diqqatga sazovordir. [[Rim]] qal’asi Mamuciumning qayta qurilgan qismi Castlefieldda jamoatchilik uchun ochiq. Tasviriy sanʼat ixlosmandlari XVII-XIX asrlarga oid ingliz sanʼatining boy kolleksiyasi joylashgan [[Art galereyasi]]ga tashrif buyurishlari mumkin.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}}
[[Turkum:Buyuk Britaniya shaharlari]]
[[Turkum:Diqqatga sazovor joylar]]
{{chala}}
jfn2wycyqtfpvf3w2xlbqgn3sqhjn12
Ming bir kecha
0
529695
5477635
5417784
2025-06-23T07:03:40Z
Janob Mirzaolim
64438
[[Turkum:Arab madaniyati]] qoʻshildi; {{turkumsiz}} olib tashlandi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477635
wikitext
text/x-wiki
„MING BIR KECHA“ (arab. „Alif layla va layla“) – [[oʻrta asr]] arab adabiyoti yodgorligi. Asosan, 15-asrda arab tilida tarkib topgan ertaklar toʻplami (qoʻlyozmalari 17—19-asrlarga mansub). Asarning yaratilish tarixi, qaysi xalqning adabiy merosi ekanligi haqida turli fikr-mulohazalar mavjud. Tadqiqotchilarning xulosalariga koʻra, „Ming bir kecha“ toʻplamidagi ertak va hikoyatlarni 3 asosiy guruhga ajratish mumkin: qad. davrga mansub hind-eron, oʻrta davrga mansub Bagʻdod va soʻnggi davrga mansub Misr ertaklari. „Ming bir kecha“ ning eng qad. asosi hind-eron ertaklaridan iborat eroncha „Hazor afsona“ („Ming ertak“) toʻplami boʻlib, u 8-asrda fors tilidan arab tiliga tarjima qilingan. Oʻsha davrdayoq „Ming kecha“ nomini olgan ushbu tarjima matni saqlanib qolmagan, uning aniq tarkibi haqida ham hech qanday maʼlumot yoʻq.
Arab olimi Ibn an-Nadimning yozishicha, bagʻdodlik adib al-Jahshiyoriy (942 yil v.e.) mazkur „Hazor afsona“ga oʻxshatib „Ming kecha“ nomli ertaklar toʻplamini tuzishga kirishgan, biroq 480 ta toʻplagan paytda vafot etgan. 9— 10-asrlarga mansub, hind-eron va arab (Bagʻdod, Basra kabi shaharlarda yaratilgan) ertaklaridan iborat „Ming kecha“ toʻplami 12—13-asrlarda Misrda yangidan-yangi mahalliy ertaklar bilan boyigan. Majmuaning „Ming kecha“ oʻrniga „Ming bir kechak.“ deb atala boshlanishi ham shu davrga toʻgʻri keladi. Nemis olimi Litmann bu oʻzgarishni turkchada noaniq koʻplikni anglatadigan „bin bir“ (ming bir) iborasi bilan bogʻlaydi. Keyinchalik esa „Ming bir“ iborasi toʻplamdagi kechalarning aniq miqdori maʼnosida qabul etilgan va toʻplamni shu nomga moslash uchun unga qoʻshimcha materiallar kiritilgan (17-asrda asar hozirgi tugallangan shaklga keldi).
„Ming bir kechak.“ asarining mazmuni, voqealar tasnifi turli davrlar, Sharq xalklari va mamlakatlarining tarixi bilan uzviy bogʻliq. Asar 300 dan ortiq qissa va hikoyalardan iborat boʻlib, ularda Sharq xalqlarining urf-odatlari, orzu-umidlari, tarixi, sarguzashtlari uz ifodasini topgan; xudbinlik, ochkoʻzlik, maishiy buzuklik, johillik kabi illatlar qoralanib, poklik, rostgoʻylik, donolik, kamtarlik, sahiylik singari fazilatlar ulugʻlangan.
„Ming bir kechak.“ kompozitsiyasi „ertak ichida ertak“ tarzida tuzilgan boʻlib, undagi barcha ertak, hikoyat, masallar podshoh Shahriyor va vazirning oqila qizi Shahrizoda haqidagi ertak va hikoyatlar bilan oʻrab olingan. Malikaning xiyonatidan gʻazablangan Shaxriyor har kecha yotogʻiga yangi maʼshuqa keltirishni buyuradi va ertalab uni qatl ettiradi. Navbat Shaxrizodaga kelganda, qiz behuda qon toʻkilishining oldini olish maqsadida shohga hikoya aytib bera boshlaydi va hikoya eng qiziq joyiga kelganda, tong otib, hikoya aytishni toʻxtatadi. Hikoyaning davomiga qiziqib qolgan Shahriyor qatlni keyingi kunga qoldiradi. Shu tariqa ming bir kecha oʻtadi. Shahrizodaning aql-u zakovatidan lol qolgan Shahriyor unga uylanadi.
„Ming bir kechak.“ ning jahon kutubxonalarida 40 ga yaqin qoʻlyozmalari bor. Asarning birinchi, toʻla boʻlmagan fransuzcha tarjimasi (A. Gallan) 1704—17 yillarda nashr etilgan. Uning matnidan boshqa koʻplab yevropa tillariga ham tarjima qilingan. 1911-yil Sidqiy Xondayliqiy forscha matnidan, bir yildan keyin (1912-yil) Ahror Mahdum arabchadan oʻzbekchaga qisqartirilgan holda tarjima qilgan. „Ming bir kechak.“ 1959— 63 yillarda arab tilidan oʻzbek tiliga toʻla tarjima etildi.
„Ming bir kechak.“ hikoyalari [[Markaziy Osiyo]] va Yevropa xalqlarining ogʻzaki ijodiga, shuningdek, jahondagi koʻpgina xalqlarning yozma adabiyotiga katta taʼsir koʻrsatgan (mas, moʻgʻullarning „Ming bir oqshom“, peruliklarning „Ming bir soat“, tatarlarning „Ming bir chorak soat“, suriyaliklarning „Besh yuz yarim tong va boshqa“). Tasviriy sanʼat va musiqada ham shu mavzuda asarlar yaratilgan (Eron miniatyuralari; N. A. Rimskiy-Korsakovning „Shaxrizoda“ simfonik syuitasi va boshqalar), filmlar ishlangan: „Bagʻdodlik oʻgʻri“ (1924, AQSH), „Alouddinning sehrli chirogʻi“ (1967, Rossiya), „Alibobo va qirq qaroqchi“ (1979, Oʻzbekiston va [[Hindiston]] ijodkorlari hamkorligida), „Shahrizodaning yana bir kechasi“ („Tojikfilm“, 1985), „Muhabbat va qaygʻu yulduzi“ („Oʻzbekfilm“, 1986) va boshqa Matnlar: Kniga tisyachi i odnoy nochi, v 8tomax [pod redaksiyey akademik I. Yu. Krachkov-skogo], M. L., 1929-30; Ming bir kecha, 1 – 8 j.lar, T., 1959-63.
== Adabiyot ==
* Gorster A., Krimskiy A., K literaturnoy istorii „Tisyachi i odnoy nochi“, M., 1900; Estrup I., Issledovaniye o „1001 nochi“ i sostave, vozniknovenii i razvitii, M., 1904; Gerxord M., Iskusstvo povestvovaniya, M., 1984.
Habib Abdunazar.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
[[Turkum:Arab madaniyati]]
p2qr9ej2gpd00y4akffx2wyx15efpdo
5477636
5477635
2025-06-23T07:03:46Z
Janob Mirzaolim
64438
[[Turkum:Fors adabiyoti]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477636
wikitext
text/x-wiki
„MING BIR KECHA“ (arab. „Alif layla va layla“) – [[oʻrta asr]] arab adabiyoti yodgorligi. Asosan, 15-asrda arab tilida tarkib topgan ertaklar toʻplami (qoʻlyozmalari 17—19-asrlarga mansub). Asarning yaratilish tarixi, qaysi xalqning adabiy merosi ekanligi haqida turli fikr-mulohazalar mavjud. Tadqiqotchilarning xulosalariga koʻra, „Ming bir kecha“ toʻplamidagi ertak va hikoyatlarni 3 asosiy guruhga ajratish mumkin: qad. davrga mansub hind-eron, oʻrta davrga mansub Bagʻdod va soʻnggi davrga mansub Misr ertaklari. „Ming bir kecha“ ning eng qad. asosi hind-eron ertaklaridan iborat eroncha „Hazor afsona“ („Ming ertak“) toʻplami boʻlib, u 8-asrda fors tilidan arab tiliga tarjima qilingan. Oʻsha davrdayoq „Ming kecha“ nomini olgan ushbu tarjima matni saqlanib qolmagan, uning aniq tarkibi haqida ham hech qanday maʼlumot yoʻq.
Arab olimi Ibn an-Nadimning yozishicha, bagʻdodlik adib al-Jahshiyoriy (942 yil v.e.) mazkur „Hazor afsona“ga oʻxshatib „Ming kecha“ nomli ertaklar toʻplamini tuzishga kirishgan, biroq 480 ta toʻplagan paytda vafot etgan. 9— 10-asrlarga mansub, hind-eron va arab (Bagʻdod, Basra kabi shaharlarda yaratilgan) ertaklaridan iborat „Ming kecha“ toʻplami 12—13-asrlarda Misrda yangidan-yangi mahalliy ertaklar bilan boyigan. Majmuaning „Ming kecha“ oʻrniga „Ming bir kechak.“ deb atala boshlanishi ham shu davrga toʻgʻri keladi. Nemis olimi Litmann bu oʻzgarishni turkchada noaniq koʻplikni anglatadigan „bin bir“ (ming bir) iborasi bilan bogʻlaydi. Keyinchalik esa „Ming bir“ iborasi toʻplamdagi kechalarning aniq miqdori maʼnosida qabul etilgan va toʻplamni shu nomga moslash uchun unga qoʻshimcha materiallar kiritilgan (17-asrda asar hozirgi tugallangan shaklga keldi).
„Ming bir kechak.“ asarining mazmuni, voqealar tasnifi turli davrlar, Sharq xalklari va mamlakatlarining tarixi bilan uzviy bogʻliq. Asar 300 dan ortiq qissa va hikoyalardan iborat boʻlib, ularda Sharq xalqlarining urf-odatlari, orzu-umidlari, tarixi, sarguzashtlari uz ifodasini topgan; xudbinlik, ochkoʻzlik, maishiy buzuklik, johillik kabi illatlar qoralanib, poklik, rostgoʻylik, donolik, kamtarlik, sahiylik singari fazilatlar ulugʻlangan.
„Ming bir kechak.“ kompozitsiyasi „ertak ichida ertak“ tarzida tuzilgan boʻlib, undagi barcha ertak, hikoyat, masallar podshoh Shahriyor va vazirning oqila qizi Shahrizoda haqidagi ertak va hikoyatlar bilan oʻrab olingan. Malikaning xiyonatidan gʻazablangan Shaxriyor har kecha yotogʻiga yangi maʼshuqa keltirishni buyuradi va ertalab uni qatl ettiradi. Navbat Shaxrizodaga kelganda, qiz behuda qon toʻkilishining oldini olish maqsadida shohga hikoya aytib bera boshlaydi va hikoya eng qiziq joyiga kelganda, tong otib, hikoya aytishni toʻxtatadi. Hikoyaning davomiga qiziqib qolgan Shahriyor qatlni keyingi kunga qoldiradi. Shu tariqa ming bir kecha oʻtadi. Shahrizodaning aql-u zakovatidan lol qolgan Shahriyor unga uylanadi.
„Ming bir kechak.“ ning jahon kutubxonalarida 40 ga yaqin qoʻlyozmalari bor. Asarning birinchi, toʻla boʻlmagan fransuzcha tarjimasi (A. Gallan) 1704—17 yillarda nashr etilgan. Uning matnidan boshqa koʻplab yevropa tillariga ham tarjima qilingan. 1911-yil Sidqiy Xondayliqiy forscha matnidan, bir yildan keyin (1912-yil) Ahror Mahdum arabchadan oʻzbekchaga qisqartirilgan holda tarjima qilgan. „Ming bir kechak.“ 1959— 63 yillarda arab tilidan oʻzbek tiliga toʻla tarjima etildi.
„Ming bir kechak.“ hikoyalari [[Markaziy Osiyo]] va Yevropa xalqlarining ogʻzaki ijodiga, shuningdek, jahondagi koʻpgina xalqlarning yozma adabiyotiga katta taʼsir koʻrsatgan (mas, moʻgʻullarning „Ming bir oqshom“, peruliklarning „Ming bir soat“, tatarlarning „Ming bir chorak soat“, suriyaliklarning „Besh yuz yarim tong va boshqa“). Tasviriy sanʼat va musiqada ham shu mavzuda asarlar yaratilgan (Eron miniatyuralari; N. A. Rimskiy-Korsakovning „Shaxrizoda“ simfonik syuitasi va boshqalar), filmlar ishlangan: „Bagʻdodlik oʻgʻri“ (1924, AQSH), „Alouddinning sehrli chirogʻi“ (1967, Rossiya), „Alibobo va qirq qaroqchi“ (1979, Oʻzbekiston va [[Hindiston]] ijodkorlari hamkorligida), „Shahrizodaning yana bir kechasi“ („Tojikfilm“, 1985), „Muhabbat va qaygʻu yulduzi“ („Oʻzbekfilm“, 1986) va boshqa Matnlar: Kniga tisyachi i odnoy nochi, v 8tomax [pod redaksiyey akademik I. Yu. Krachkov-skogo], M. L., 1929-30; Ming bir kecha, 1 – 8 j.lar, T., 1959-63.
== Adabiyot ==
* Gorster A., Krimskiy A., K literaturnoy istorii „Tisyachi i odnoy nochi“, M., 1900; Estrup I., Issledovaniye o „1001 nochi“ i sostave, vozniknovenii i razvitii, M., 1904; Gerxord M., Iskusstvo povestvovaniya, M., 1984.
Habib Abdunazar.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
[[Turkum:Arab madaniyati]]
[[Turkum:Fors adabiyoti]]
eqpz1lh2qdbn1zjfptew6aza1muep8l
Abu Muslim Harakati
0
539078
5477674
5382069
2025-06-23T09:39:58Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477674
wikitext
text/x-wiki
<!--
'''Abu Muslim Harakati''' — 747 −750 yillarda [[arab xalifaligi]]ning sharqiy qismi — [[Movarounnahr]] va [[Xuroson]]da [[umaviylar]] hukmronligiga qarshi koʻtarilgan harakat. Unga [[Abu Muslim]] boshchilik qilgan. Harakatning asosiy kuchi shahar hunarmandlari va qishloq mehnatkashlari, [[Movarounnahr]] va [[Xuroson]]ning mahalliy zodagonlari, [[Umaviylar]] siyosatidan norozi boʻlgan [[Xuroson]]dagi arab [[muxolifat]]chi guruhlari va qullar edi. [[Umaviylar]]ga qarshi harakatni kuchaytirish maqsadida [[Abu Muslim]] [[Marv]] yaqinidagi [[Safizanj]], [[Moxuvon]] (Mahon) va [[Shavvol]] qishloqlarini qarorgohga aylantirib, xalifalikka qarshi tashviqot olib boradi. [[Abu Muslim]] soliqlarni qisqartirish va majburiy hashar ishlarini bekor qilishga vaʼda beradi. Shu sababli harakat ayrim joylarda [[mulkdor]]larga qarshi keskin tus oladi. 747-yil dekabr, 748-yil yanvarda [[Abu Muslim]] [[Umaviylar]]ning [[Xuroson]]dagi [[voliy]]si [[Nasr ibn Sayyor]]ni yengib, [[Marv]] shahrini, 748-yilda [[Nishopur]] va [[Tus]] shaharlarini egallaydi. 748-yilda xalifalikning poytaxti [[Damashq]]qa yurish qiladi, 749-yilda [[Nahovand]] yaqinida [[umaviylar]]ni tor-mor etib, 750-yil boshlarida [[Katta Zab]] daryosi boʻyida hal qiluvchi gʻalabaga erishdi va xalifa [[Marvon II]]ni taxtdan olib tashladi. Uning oʻrniga paygʻambar(sav)ning amakisi [[Abbos]] avlodidan boʻlgan [[Abul Abbos as-Saffoh]] (750 — 754) xalifa boʻladi. Shu bilan xalifalik [[abbosiylar]] qoʻliga oʻtadi.
-->
{{Urush bilgiqutisi
|nomi= Abbosiylar inqilobi
|tasvir= [[Fayl: Caliphate 750.jpg|280px]]
|izoh= Xalifalik 750-yilda
|sana= 747-yil 9-iyun — 750-yil iyul
|yer= [[Katta Xuroson]] va hozirgi [[Eron]] hamda [[Iroq]]
|natija= Abbosiylar gʻalabasi
|raqib1= [[Abbosiylar xalifaligi]]
|raqib2= [[Umaviylar xalifaligi]]
|qomondon1= [[Ibrohim al-Imom]]<br/>[[As-Saffoh]]<br/>[[Al-Mansur]]<br/>[[Abu Muslim]]<br/>[[Qahtaba ibn Shabib at-Toiy|Qahtaba ibn Shabib]]{{KIA}}<br/>[[Hasan ibn Qahtaba]]<br/>[[Abdulloh ibn Ali]]
|qomondon2=[[Marvon II]]{{Qatl etildi}}<br/>[[Nasr ibn Sayyor]]{{KIA|Tabiiy sabablarga koʻra vafot etgan}}<br/>[[Yazid ibn Umar ibn Hubayra|Yazid ibn Umar]]{{Qatl etildi}}
}}
'''Abbosiylar inqilobi''' ({{Lang-ar|الثورة العباسية|ath-thawra al-ʿAbbāsiyya}}), shuningdek, '''Qora kiyimlilar harakati''' ({{lang-ar|حركة رجال الثياب السوداء}} ''ḥaraka rijāl ath-thiyāb as-savdāʾ'') <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=hvx9jq_2L3EC&q=abu+muslim+and+Men+of+the+Black+Raiment&pg=PA52|title=The Cambridge History of Iran|last1=Frye|first1=R. N.|last2=Fisher|first2=William Bayne|last3=Frye|first3=Richard Nelson|last4=Avery|first4=Peter|last5=Boyle|first5=John Andrew|last6=Gershevitch|first6=Ilya|last7=Jackson|first7=Peter|year=1975|publisher=Cambridge University Press|isbn=9780521200936|language=en}}</ref> [[islom tarixi]]dagi toʻrtta yirik [[xalifalik]]dan ikkinchisi boʻlgan [[Umaviylar xalifaligi]]ning (milodiy 661—750) uchinchi yirik xalifalik [[Abbosiylar xalifaligi]] (milodiy 750—1258) tomonidan agʻdarilishi voqeasi.
Abbosiylar qoʻzgʻoloni VIII asr oʻrtalarida [[Katta Xuroson|Xuroson]]ning sharqiy viloyatlarida Umaviylar hukmronligidan norozilik toʻlqini natijasida kelib chiqqan. Abbosiylar Muhammadning amakisi Abbosdan kelib chiqqanini daʼvo qilib, aholi orasidagi turli noroziliklar, jumladan arab boʻlmagan musulmonlarga ([[mavali]]) nisbatan kamsitish, ogʻir soliqlar va Umaviy hukmdorlarning beadabliklari haqidagi mish-mishlardan foydalanishdi<ref name="y788">{{cite journal | last=Marín-Guzmán | first=Roberto | title=THE 'ABBASID REVOLUTION IN CENTRAL ASIA AND KHURĀSĀN: AN ANALYTICAL STUDY OF THE ROLE OF TAXATION, CONVERSION, AND RELIGIOUS GROUPS IN ITS GENESIS | journal=Islamic Studies | publisher=Islamic Research Institute, International Islamic University, Islamabad | volume=33 | issue=2/3 | year=1994 | issn=05788072 | jstor=20840168 | pages=227–252 | url=http://www.jstor.org/stable/20840168 | access-date=2024-09-16}}</ref>. [[Abu Muslim ]]Xurosoniy boshliq qoʻzgʻolon turli guruhlar, jumladan, forslar, amaldagi hukumatdan norozi arablar va [[Shialik|shialar]]ni paygʻambar oilasiga hokimiyatni qaytarish shiori ostida birlashtirdi. Inqilobchilar qora rangni oʻz ramzlariga aylantirishdi. Umaviylar kuchlarini magʻlub etib, gʻarbga tomon harakat boshladilar. 750-yil hal qiluvchi [[Zab jangi]]da Abbosiylar qoʻshini soʻnggi Umaviy xalifa Marvon II ustidan gʻalabaga erishdi. Mazkur gʻalaba Umaviylar sulolasining qulab, Abbosiylar sulolasi hokimiyatining oʻrnatilishiga olib keldi. Yangi sulola hokimiyati esa xalifalik kuch markazining Suriyadan Iroqqa sezilarli darajada siljishi va yangi islomiy boshqaruv davrining boshlanishiga sabab boʻldi<ref name=hala77>Hala Mundhir Fattah, [https://books.google.com/books?id=Q_-hrXU-mWYC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA76 ''A Brief History of Iraq''], p. 77. New York: Infobase Publishing, 2009. {{ISBN|9780816057672}}</ref>.
== Kelib chiqishi ==
740-yillarga kelib, Umaviylar xalifaligi tang ahvolga tushib qoldi. 744-yilgi [[vorislik janjali]] Yaqin Sharqda uch yil davom etgan [[Uchinchi fitna]]ga sabab boʻldi. 745-yilda [[Dahhak ibn Qays ash-Shayboniy]] 746-yilgacha davom etgan [[xorijiylar]] qoʻzgʻolonini boshladi. Shu bilan birgan 746-yilda [[Marvon II]]ning poytaxtni [[Damashq]]dan [[Harran]]ga koʻchirish qaroriga qarshi boshlangan qoʻzgʻolon natijasida [[Homs]] vayron boʻldi. Marvon II 747-yildagina viloyatlarda tinchlik oʻrnata oldi. Oradan bir necha oy oʻtgach esa Abbosiylar inqilobi boshlandi<ref name="hawt105">[[G. R. Hawting]], [https://books.google.com/books?id=9J2CAgAAQBAJ&q=The+First+Dynasty+of+Islam ''The First Dynasty of Islam: The Umayyad Caliphate AD 661–750''], p. 105. London: Routledge, 2002. {{ISBN|9781134550586}}</ref>.
738-yilda [[Hishom ibn Abdulmalik]] [[Nasr ibn Sayyor]]ni [[Katta Xuroson|Xuroson]] noibi etib tayinladi. Nasr vorislik urushi davomida ham oʻz lavozimini saqlab qolib, Marvon II tomonidan ham noiblikka tasdiqlandi<ref name=hawt105/>.
Xuroson maydonining kattaligi va aholisining siyrakligi tufayli ham harbiy, ham tinch aholi boʻlgan arablar, asosan, Islom dinining Fors hududlariga yoyilishi davrida qurilgan harbiy qoʻrgʻonlardan tashqaridagi hududlarda ham yashagan. Ayni shu xususiyat Umaviylarning arablar mahalliy aholi bilan muloqot qilmaslik maqsadida qalʼalarda yashaydigan boshqa viloyatlaridan farq qilar edi<ref name="imperium">[[Peter Stearns]], [[Michael Adas]], Stuart Schwartz and Marc Jason Gilbert."The Umayyad Imperium." Taken from ''World Civilizations:The Global Experience'', combined volume. 7th ed. [[Zug]]: [[Pearson Education]], 2014. {{ISBN|9780205986309}}</ref>. Xurosonga koʻchib kelgan arablar anʼanaviy turmush tarzidan voz kechib, mahalliy [[eroniy xalqlar]] kabi yashay boshladi<ref name=hawt105/>. Xalifalikning boshqa hududlarida arab boʻlmaganlar bilan nikoh man qilingan boʻlsa-da<ref name="pat17">[[Patrick Clawson]], ''Eternal Iran'', p. 17. [[Basingstoke]]: [[Palgrave Macmillan]], 2005. {{ISBN|1-4039-6276-6}}</ref><ref name="bal417">[[Al-Baladhuri]], [[Futuh al-Buldan]], p. 417.</ref>, Xuroson hududlarida bu kabi nikohlar asta-sekin odat tusiga kira boshladi. Arablar [[fors kiyimlari]]ni kiya boshlashdi. Ikki til bir-biriga taʼsir oʻtkaza borib, etnik toʻsiqlar ham yoʻqola boshladi<ref>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', pp. 105 & 113.</ref>.
== Sabablari ==
Abbosiylar inqilobini turli irq, toifa va tabaqalar vakillari qoʻllab-quvvatladi<ref name="ox25">[https://books.google.com/books?id=9HUDXkJIE3EC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA25 ''The Oxford History of Islam''], p. 25. Ed. [[John Esposito]]. Oxford: Oxford University Press, 1999. {{ISBN|9780199880416}}</ref>. Bu holat, ayniqsa arab boʻlmagan musulmonlar orasida yaqqol koʻzga tashlandi<ref name="pic80">Donald Lee Berry, ''Pictures of Islam'', p. 80. [[Macon, Georgia|Macon]]: [[Mercer University Press]], 2007. {{ISBN|9780881460865}}</ref><ref name="earth251">[[Richard Bulliet]], [[Pamela Kyle Crossley]], Daniel Headrick, Steven Hirsch and Lyman Johnson, [https://books.google.com/books?id=jcKiAgAAQBAJ&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA251 ''The Earth and Its Peoples: A Global History''], vol. A, p. 251. [[Boston]]: [[Cengage Learning]], 2014. {{ISBN|9781285983042}}</ref><ref name="saud58">James Wynbrandt, [https://books.google.com/books?id=eZkIXdsZpPsC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA58 ''A Brief History of Saudi Arabia''], p. 58. New York: [[Infobase Publishing]], 2010. {{ISBN|9780816078769}}</ref>. Hatto arab musulmonlari ham Umaviylar hukmronligi va ularning koʻchmanchilikka nisbatan joriy qilingan oʻta markazlashtirilgan boshqaruvidan norozilik bildirishdi<ref name=earth251/><ref name="turn86">[[Bryan S. Turner]], ''Weber and Islam'', vol. 7, p. 86. London: Routledge, 1998. {{ISBN|9780415174589}}</ref>. [[Sunniylik|Sunniylar]] ham, [[Shialik|shialar]] ham Umaviylarni taxtdan agʻdarish harakatini qoʻllab-quvvatlashdi<ref name=ox25/><ref name=pic80/><ref name=saud58/><ref name="art20">[https://books.google.com/books?id=ba3LyiGfPU8C&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA20 ''Islamic Art''], p. 20. [[Cambridge, Massachusetts]]: [[Harvard University Press]], 1991. {{ISBN|9780674468665}}</ref><ref name=haw106>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 106.</ref>. Shuningdek, xalifalikning musulmon boʻlmagan fuqarolari ham diniy kamsitishlardan norozi boʻlishdi<ref name="rel160">[[Richard Foltz]], [https://books.google.com/books?id=sZRGAQAAQBAJ&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA160 ''Religions of Iran: From Prehistory to the Present''], p. 160. London: [[Oneworld Publications]], 2013. {{ISBN|9781780743097}}</ref>.
=== Shialar oʻrtasidagi norozilik ===
[[Fayl:Qasr Amra 1.jpg|thumb|305px|Umaviy shahzodalar aysh-ishratga berilib, isrofgarchlik qilgani bilan mashhur boʻlgan hamda sahroda joylashgan [[Qasr Amra]] saroyi qoldirlari<ref>Patricia Baker, [http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198004/the.frescoes.of.amra.htm The Frescoes of Amra] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080829142759/http://www.saudiaramcoworld.com/issue/198004/the.frescoes.of.amra.htm|date=29 August 2008}}. [[Saudi Aramco World]], vol. 31, No. 4, pp. 22–25. July–August, 1980. Retrieved 17 June 2014.</ref>.]]
Milodiy 680-yilgi [[Karbalo jangi]]da Umaviylar qoʻshini tomonidan [[Muhammad ]]paygʻambarning nabirasi [[Husayn ibn Ali]], uning qarindoshlari va safdoshlari qatl etilishi voqeasini shialar Umaviylarga qarshi norozilik harakati ramziga aylantirishdi. Abbosiylar Umaviylarga qarshi xalq harakatini qoʻzgʻash uchun Karbalo voqeasidan unumli foydalanishgan<ref>{{cite book|last1=Cornell|first1=Vincent J.|author2=Kamran Scot Aghaie|title=Voices of Islam|date=2007|publisher=Praeger Publishers|location=Westport, Conn.|isbn=9780275987329|pages=117 and 118|url=https://books.google.com/books?id=y_eGWvPTtikC&q=Karbala+Umayyads|access-date=4 November 2014}}</ref>.
Hoshimiya harakati ([[Qaysaniylar|Qaysaniy shia]]larning bir tarmogʻi) Umaviylar sulolasiga qarshi soʻnggi kurashni boshlashda hal qiluvchi rol oʻynagan<ref name=hawt105/>. Ularning dastlabki maqsadi Umaviylar sulolasini Aliy hukmron oilasi bilan almashtirish boʻlgan<ref>[[Farhad Daftary]], [https://books.google.com/books?id=snchIYFE9D0C&dq=kaysanis&pg=PA4 ''Ismaili Literature: A Bibliography of Sources and Studies''], p. 4. [[London]]: [[I.B. Tauris]] and the [[Institute of Ismaili Studies]], 2004. {{ISBN|9781850434399}}</ref><ref name="journ50">H. Dizadji, [https://books.google.com/books?id=3hrCxCY5pOIC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA50 ''Journey from Tehran to Chicago: My Life in Iran and the United States, and a Brief History of Iran''], p. 50. [[Bloomington, Indiana|Bloomington]]: [[Trafford Publishing]], 2010. {{ISBN|9781426929182}}</ref>. Umaviylarga qarshi qoʻzgʻolon maʼlum darajada shialik gʻoyalari bilan ham bogʻliq edi<ref name=turn86/><ref name="rise46">Matthew Gordon, [https://books.google.com/books?id=KiawUHevW24C&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA46 ''The Rise of Islam''], p. 46. [[Westport, Connecticut|Westport]]: [[Greenwood Publishing Group]], 2005. {{ISBN|9780313325229}}</ref>. Bu vaqtda shialarning Umaviylar hukmronligiga qarshi qoʻzgʻolonlari allaqachon bir necha bor sodir boʻlgan, biroq ular Ali avlodidan boʻlgan hukmdorni xohlashlari haqida ochiq-oydin aytishgan edi. [[Zayd ibn Ali]] Iroqda Umaviylar bilan jang qilgan, [[Abdulloh ibn Muoviya]] esa Fors davlati ustidan qisqa muddat hukmronlik oʻrnatgan edi. Ularning oʻldirilishi nafaqat shialar orasidagi Umaviylardan norozilik kayfiyatini oshirdi, balki Iroq va Forsda yashovchi shialar va sunniylar uchun birlashish chaqirigʻi ham boʻldi<ref name=haw106/>. Shu bilan birga asosiy shia muxolif kuchlarining qoʻlga olinib, qatl etilishi Abbosiylarni Umaviylar hokimiyati oʻrniga yagona jiddiy daʼvorgarga aylantirdi<ref name=hawt113>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 113.</ref>.
Abbosiylar oʻzlarining kimligini oshkor qilmay, faqatgina Muhammad avlodidan boʻlgan, musulmon jamoasi xalifasi boʻlishga rozi boʻladigan hukmdorni xohlashlari haqida aytish bilan cheklanishdi<ref>للرضا من ءال محمد</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/ali-al-reza ʿALĪ AL-REŻĀ, Irannica]</ref>. Koʻplab shialar bu daʼvo tabiiy ravishda Aliy hukmdorni anglatadi, deb oʻylashdi. Abbosiylar esa shialarning qoʻlloviga erishish uchun bu fikrni yashirincha ragʻbatlantirib turishdi<ref name=ox24and25>''The Oxford History of Islam'', pp. 24–25.</ref>. Abbosiylar Umaviylarga raqib boʻlgan [[Banu Hoshim]] urugʻiga mansub boʻlishsa-da, „Hoshimiya“ atamasi aynan hazrati [[Ali]]ning nabirasi va [[Muhammad ibn al-Hanafiyya]]ning oʻgʻli [[Abdulloh ibn Muhammad ibn al-Hanafiyya]]ga nisbatan ishlatilgan boʻlishi mumkin.
Baʼzi rivoyatlarga koʻra, Abdulloh 717-yilda [[Humayma]]da Abbosiylar sulolasi yetakchisi [[Muhammad ibn Ali ibn Abdulloh|Muhammad ibn Ali Abbosiy]]ning uyida vafot etgan. Vafotidan oldin Muhammad ibn Alini oʻziga voris etib tayinlagan<ref name=hala6>Hala Mundhir Fattah, ''A Brief History of Iraq'', p. 76.</ref>. Mazkur rivoyat toʻqima deb hisoblansa-da<ref name=hawt113/>, oʻsha paytda Abbosiylar sulolasiga Muhammad ibn al-Hanafiyya tarafdorlari ekanini taʼkidlagan [[Muxtor as-Saqafiy]]ning muvafaqqiyatsiz qoʻzgʻoloni ishtirokchilarini ham oʻz atrofida birlashtirish imkonini berdi. Inqilob avj pallasida ekan qaysaniy shialarning aksariyati yo Abbosiylar sulolasiga sodiqligini eʼlon qilgan (masalan, Hoshimiyya)<ref>Farhad Daftary, ''Ismaili Literature'', p. 15.</ref><ref>Moojan Momen, ''An Introduction to Shi'i Islam'', pp. 47–48. [[New Haven, Connecticut|New Haven]]: [[Yale University Press]], 1985. {{ISBN|9780300035315}}</ref>, yoki shialikning boshqa oqimlari tomonga oʻtib ketgan edi. Natijada, qaysaniylar butunlay yoʻq boʻlib ketdi<ref>Heinz Halm, [https://books.google.com/books?id=u5jO3QzVtPUC&q=abbasid ''Shi'ism''], p. 18. [[Edinburgh]]: [[Edinburgh University Press]], 2004. {{ISBN|9780748618880}}</ref>.
=== Arab boʻlmagan sunniylar oʻrtasidagi norozilik ===
Umaviylar davlati etnik jihatdan arab, biroq eʼtiqodi musulmon boʻlgan kishilarning manfaatidan kelib chiqib boshqariladigan arab-markaziy davlat boʻlib tarixda qolgan<ref name=earth251/><ref name="africa26">Ivan Hrbek, [https://books.google.com/books?id=qDFcD0BuekQC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA26 ''Africa from the Seventh to the Eleventh Century''], p. 26. [[Melton, Suffolk|Melton]]: [[James Currey]], 1992. {{ISBN|9780852550939}}</ref>. Arab boʻlmagan musulmonlar oʻzlarining marginal ijtimoiy mavqeidan norozi boʻlib, Umaviylar boshqaruviga qarshi boʻlgan Abbosiylar muxolif harakatiga osonlikcha ergashib ketdilar<ref name=turn86/><ref name=art20/><ref name=hala6/>. Arablar byurokratik va harbiy sohalarda hukmronlik qilib, Arabistondan tashqaridagi hududlarda mahalliy aholidan alohida qalʼalarda yashashgan<ref name=imperium/>. Islomni qabul qilgandan keyin ham arab boʻlmaganlar yoki ''[[mavali]]lar'' ushbu garnizon shaharlarda yashay olishmagan. Arab boʻlmagan kishilarga hukumat ishlarida ishlashga ruxsat berilmagan, shuningdek, ular Umaviylar armiyasida ofitserlik lavozimlarini egallash huquqiga ham ega boʻlishmagan. Buning ustiga, mahalliy aholi islomni qabul qilmagani uchun [[jizya]] soligʻini toʻlashda davom etishi lozim edi<ref name=africa26/><ref>Stearns, Adas et al., "Converts and People of the Book."</ref><ref name="museum40">[https://books.google.com/books?id=zaEHRF7ZS7IC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA40 ''The Umayyads: The Rise of Islamic Art''], p. 40. [[Museum with No Frontiers]], 2000. {{ISBN|9781874044352}}</ref><ref name=wor214>Philip Adler and Randall Pouwels, [https://books.google.com/books?id=ZcGiAgAAQBAJ&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA214 ''World Civilizations''], p. 214. Boston: ''Cengage Learning'', 2014. {{ISBN|9781285968322}}</ref>. Umaviylar hukmronligi ostidagi gʻayridinlar ham xuddi shu koʻrsatmalarga boʻysunishga majbur boʻlishgan<ref>[[John Esposito]], [[Islam: The Straight Path]], p. 34. [[Oxford]]: [[Oxford University Press]], 1998. {{ISBN|9780195112344}}</ref>. Arablar va arab boʻlmaganlar oʻrtasidagi irqlararo nikohlar ham kamdan-kam uchrar edi<ref name=pat17/>. Bu kabi nikohga faqatgina arab erkak va arab boʻlmagan ayollarga ruxsat berilib, arab boʻlmagan erkaklar arab ayollarga uylanishiga ruxsat berilmagan<ref name=bal417/>.
Aholi islom dinini asta-sekin qabul qildi. Arab boʻlmagan inson islomni qabul qilmoqchi boʻlsa, nafaqat oʻz ismidan voz kechishi, balki ikkinchi darajali fuqaro boʻlib qolishi ham kerak edi<ref name=saud58/><ref name=museum40/>. Arab boʻlmagan shaxs arab qabilasi tarkibiga „qabul qilinar“<ref name=wor214/>, lekin bunday shaxslar qabil nomini oʻzlashtira olmasdi. Chunki bu holat arablarning irqiy sofligi haqidagi tasavvurni buzish xavfini tugʻdirishi mumkin edi. Arab boʻlmaganlar dinni qabul qilishdan oldin qul boʻlmagan boʻlsa-da, qabila tarkibiga kirgach, „erkin al-(qabila nomi)“ familiyasini olishardi. Bu familiya, aslida, dinni oʻzgartirishga homiylik qilgan qabilaga boʻysunishni anglatardi<ref name=saud58/><ref>Fred Astren, [https://books.google.com/books?id=mCdpqhKuKqEC&q=umayyad ''Karaite Judaism and Historical Understanding''], pp. 33–34. [[Columbia, South Carolina|Columbia]]: [[University of South Carolina Press]], 2004. {{ISBN|9781570035180}}</ref>.
Islomni qabul qilganlar mahalliy aholining atigi 10 foizini tashkil etgan boʻlsa-da, bu foiz arablarning juda kam sonli boʻlgani sababli muhim ahamiyatga ega edi. Umaviylar hukmronligi ostida yashovchi aholining aksariyat musulmon emas edi<ref name=earth251/>. Skinlik bilan arab boʻlmagan musulmonlar sonining arab musulmonlaridan oshib borishi arab zodagonlari orasida xavotir uygʻotdi<ref name=africa26/>. Umaviylarning islomni aristokratik arab oilalari mulki deb hisoblashi ijtimoiy muammolarni keltirib chiqardi<ref>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 4.</ref><ref>Fred Astren, ''Karaite Judaism and Historical Understanding'', p. 33 (only).</ref>. Umaviylar boshqaruv tizimida anchagina moliyaviy muammolar ham mavjud edi. Agar arab boʻlmagan xalqlarning islomni qabul qilgan qismi Qurʼonda belgilangan jizya soligʻini toʻlashni toʻxtatishsa, xalifalik bankrot boʻlardi. Fuqarolik va siyosiy huquqlarning mavjud emasligi oxir-oqibat arab boʻlmagan musulmonlarning Abbosiylarni qoʻllashiga sabab boʻldi<ref>[[William L. Ochsenwald|William Ochsenwald]] and Sydney Nettleton Fisher, [https://books.google.com/books?id=1BoOAQAAMAAJ ''The Middle East: A History''], pp. 55–56. Volume 2 of Middle East Series. [[New York City|New York]]: [[McGraw-Hill Education]], 1997. {{ISBN|9780070217195}}</ref>.
Arab noiblar hukumat boshqaruvi uchun murakkab Eron usulublarini qabul qilishgan boʻlsa-da, arab boʻlmaganlar uchun bunday lavozimlarni egallashga toʻsiqlar mavjud edi<ref name=pat17/>. Umaviylar singdirgan arablarning irqiy ustunlik gʻoyasi shu qadar kuchli ediki, arab boʻlmaganlarga hatto [[Arab tili|arabcha]] uslubdagi liboslarni kiyishga ham ruxsat berilmas edi<ref>[[Ignác Goldziher]], ''Muhammedanische Studien'', vol. 2, pp. 138–139. 1890. {{ISBN|0-202-30778-6}}</ref>. Bu holatdan kelib chiqqan noroziliklar esa arab boʻlmagan xalqlarning irqiy va madaniy jihatdan arablar bilan tengligini taʼkidlagan [[Shuubiyya]] harakatini yuzaga keltirdi. Mazkur harakat [[Eroniy xalqlar|eroniylar]] orasida keng targʻib qilingan boʻlsa-da, asosan [[misrliklar]], [[oromiylar]] va [[berberlar]] orasida qoʻllab-quvvatlandi<ref>Susanne Enderwitz, "Shu'ubiya." Taken from the [[Encyclopaedia of Islam]], vol. 9, pp. 513–514. [[Leiden]]: [[Brill Publishers]], 1997. {{ISBN|90-04-10422-4}}</ref>.
==== Eron madaniyatining qatagʻon qilinishi ====
[[File:First Umayyad gold dinar, Caliph Abd al-Malik, 695 CE.jpg|thumb|right|Umaviy xalifa [[Abdulmalik ibn Marvon]] tasviri tushirilgan tanga]]
[[Musulmonlarning Eronni zabt etishi]] [[Eroniylarga qarshi kayfiyat|eroniylarga qarshi]] [[arablashtirish]] siyosati bilan birgalikda olib borilib, mazkur siyosat koʻplab noroziliklarni keltirib chiqardi<ref>Abdolhossein Zarrinkoub, [[Two Centuries of Silence]]. [[Tehran]]: Sukhan, 2000. {{ISBN|978-964-5983-33-6}}</ref>. [[Abdulmalik ibn Marvon]] davrigacha [[Devon (idora)|devon]]da mavali hukmronlik qilib, rasmiy xatlar [[pahlaviy yozuvi]]da yozilgan. Bahsli Umaviy noib [[Hajjoj ibn Yusuf]] ''[[xiroj ]]soligʻini'' toʻlashdan qochish maqsadida shaharlarga koʻchib kelgan barcha mavalilarni oʻz yerlariga qaytishga majbur qildi. Ushbu noib islomiy xalifalikning sharqiy qismida [[fors tili]]dan foydalanishni toʻxtatib, arab tilidan foydalanish toʻgʻrisida buyruq berdi<ref>[[Abdolhosein Zarrinkoub]], "The Arab Conquest of Iran and its Aftermath." Taken from [[Cambridge History of Iran]], vol. 4, p. 46. Ed. [[Richard Nelson Frye]]. Cambridge: [[Cambridge University Press]], 1975. {{ISBN|0-521-24693-8}}</ref><ref>[[Abu al-Faraj al-Isfahani]], [[Kitab al-Aghani]], vol. 4, p. 423.</ref>.
=== Musulmon boʻlmaganlar oʻrtasidagi norozilik ===
Abbosiylar inqilobining qoʻllab-quvvatlanishi turli eʼtiqoddagi insonlarning umumiy ishga rozi boʻlish holatining dastlabki namunasi ham edi. Bu koʻp jihatdan Umaviylar yuritgan siyosat tufayli boʻlib, ular islomdan boshqa dinga eʼtiqod qiluvchi har qanday kishini zulm oʻtkazuvchi deb hisoblashar edi. 741-yilda Umaviylar musulmon boʻlmaganlar davlat lavozimlarida ishlashi mumkin emasligini eʼlon qilishdi<ref>Aptin Khanbaghi, [https://books.google.com/books?id=7iAbUEaXnfEC&pg=PP1 The Fire, the Star and the Cross: Minority Religions in Medieval and Early Modern Iran], p. 19. Volume 5 of International Library of Iranian Studies. London: [[I.B. Tauris]], 2006. {{ISBN|9781845110567}}</ref>. Abbosiylar mazkur siyosat va qaror yuzaga keltirgan norozilikdan xabardor boʻlib, bundan musulmonlarni ham, musulmon boʻlmaganlarni ham oʻz tomonlariga oʻtkazishda foydalanishga harakat qilishdi<ref name="lap58">[[Ira M. Lapidus]], [https://books.google.com/books?id=I3mVUEzm8xMC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA58], p. 58. Cambridge: Cambridge University Press, 2002. {{ISBN|9780521779333}}</ref>.
[[Marv]] atrofida yashovchi musulmon boʻlmagan aristokratiya Abbosiylarni qoʻllab-quvvatladi. Shu tariqa mazkur qatlam diniy eʼtiqodidan qatʼiy nazar imtiyozli hukmron sinf mavqeini saqlab qola oldi<ref name=turn86/>.
== Voqealar ==
=== Koʻtarilish ===
{{Yana qarang|Uchinchi fitna}}
Taxminan 719-yildan Hoshimiy guruhlari [[Katta Xuroson|Xuroson]]da oʻz tarafdorlarini shakllantira boshlashdi. Ularning mazkur kampaniyasi [[Daʼvat|prozelitizm]] deya baholandi. Ushbu guruhlar Abbosiylar haqida aniq gapirmasdan<ref name=ox24and25/><ref name="Abbasids Iranica">[http://www.iranicaonline.org/articles/abbasid-caliphate ABBASID CALIPHATE], [[Encyclopædia Iranica]]. Retrieved 8 November 2014.</ref>, „Paygʻambar xonadonining hammaga yoqadigan aʼzosi“ni qoʻllab-quvvatlash haqida gapirishardi<ref>الرضا من ءآل محمد :al-reżā men āl Moḥammad</ref>. Ushbu missiyalar arablar va arab boʻlmaganlar orasida muvafaqqiyat qozondi. Mazkur harakatning rivojlanishida esa arab boʻlmaganlar alohida muhim rol oʻynashdi. Umaviylar hukmronligining soʻnggi yillarida bir qator shia qoʻzgʻolonlari qaysaniylar, hoshimiylar va boshqa shia guruhlari tomonidan sodir etildi. Bu voqealar Umaviylar armiyasining Suriyadagi qismlari orasida [[Ikkinchi fitna|ikkinchi]]<ref name=museum40/><ref name=ox24>''The Oxford History of Islam'', p. 24 only.</ref> va [[Uchinchi fitna|uchinchi]]<ref>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', pp. 105 & 107.</ref> fitnalar davrida tuzilgan ittifoqlar va notoʻgʻri xatti-harakatlar tufayli gʻazab alangalanayotgani bilan bir vaqtga toʻgʻri keldi.
Bu vaqtda [[Kufa]] Umaviylar boshqaruviga qarshi muxolifat markaziga aylangan boʻlib, ayniqsa Ali tarafdorlari va shialar shu shaharda toʻplanishgan edi. 741-742-yillarda [[Abu Muslim]] Kufada Abbosiylar bilan ilk aloqalarni oʻrnatib, oxir-oqibat Abbosiylarning [[Makka]]dagi rahbari Imom [[Ibrohim al-Imom|Ibrohim]] bilan tanishdi. Taxminan 746-yilda Abu Muslim Xurosondagi Hoshimiyya tarmogʻi yetakchiligini oʻz zimmasiga oldi<ref name="korasani">[http://www.iranicaonline.org/articles/abu-moslem-abd-al-rahman-b ABŪ MOSLEM ḴORĀSĀNĪ], [[Encyclopædia Iranica]]. Retrieved 30 April 2014.</ref>. Oʻz talablarini toʻgʻridan-toʻgʻri va ochiq bayon etgan Aliylar qoʻzgʻolonlaridan farqli oʻlaroq, Abbosiylar Hoshimiy ittifoqdoshlari bilan birgalikda Umaviylar hukmronligiga qarshi asta-sekinlik bilan yashirin qarshilik harakatini shakllantirdilar. Maxfiy tarmoqlar inqilobning muvafaqqiyatini taʼminlash uchun xalifalikning sharqiy qismlarida qoʻllab-quvvatlovchi kuch bazasini shakllantirishga xizmat qilgan<ref name=rise46/><ref name=ox24/>. Kuchlarning bu tarzda toʻplanishi nafaqat Iroqdagi [[Zayd ibn Ali qoʻzgʻoloni|Zaydiy qoʻzgʻoloni]]dan soʻng, balki [[Pireney yarim oroli|Pireney]] va [[Magʻrib]]dagi [[Berberlar isyoni]], [[Yaman]] va [[Hijoz]]dagi [[Ibodiylar ]]qoʻzgʻoloni<ref>Daniel McLaughlin, ''Yemen and: The Bradt Travel Guide'', p. 203. [[Guilford, Connecticut|Guilford]]: Brandt Travel Guides, 2007. {{ISBN|9781841622125}}</ref>, [[Levant]]dagi [[Uchinchi fitna]] bilan bir vaqtda sodir boʻldi. Shuningdek, inqilob bilan bir paytda [[Katta Xuroson|Xuroson]] va [[Markaziy Osiyo]]da [[Horis ibn Surayj]] boshchiligida qoʻzgʻolon ham yuz berdi<ref name=earth251/><ref name=saud58/>. Abbosiylar tayyorgarlik bosqichida Umaviylar imperiyasining toʻrt tomondan ichki qamal qilinishini kuzatishdi<ref>[[Bernard Lewis]], [https://books.google.com/books?id=-LWbBMm27w8C&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PT73 The Middle East], Introduction, final two pages on the ''Umayyad caliphate''. New York: [[Simon & Schuster]], 2009. {{ISBN|9781439190005}}</ref>. [[Sharq va Afrika tadqiqotlari maktabi]]ning faxriy [[professor]]i [[G.R.Hawting]]ning taʼkidlashicha, Umaviy hukmdorlar Abbosiylarning tayyorgarliklaridan xabar topgan taqdirda ham, ularga qarshilik qilish uchun safarbarlik qila olmasliklari mumkin edi<ref name=hawt105/>.
==== Ibn Surayj qoʻzgʻoloni ====
{{Asosiy|Horis ibn Surayj}}
746-yilda Ibn Surayjning [[Marv]]dagi qoʻzgʻoloni dastlab muvafaqqiyatsizlikka uchrab, hatto kotibi [[Jahm ibn Safvon]]dan ham ayrilgan<ref name=hawt108>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 108.</ref>. Boshqa isyonchi guruhlar bilan kuchlarni birlashtirgach, Ibn Surayj Umaviylar noibi Nasr ibn Sayyor va uning qoʻshinini [[Nishopur]]ga quvib yubordi. Koʻp oʻtmay ikki guruh bir-birini aldab, Ibn Surayj guruhi tor-mor qilindi. Bu vaqtda gʻarbiy Xurosonni [[Abdulloh ibn Muoviya]] boshqarib, sharqdagi Ibn Sayyorni [[Marvon II]]dan ajratib qoʻygan edi. 747-yil yozida Ibn Sayyorning [[Tinchlikka erishish daʼvati]]ni qoʻzgʻolonchilar qabul qilishdi. Qoʻzgʻolon yetakchisi qishloqlarda yana bir shialar qoʻzgʻoloni boshlanayotgan vaqtda, Ibn Surayjning oʻgʻli qasos olish maqsadida uyushtirgan hujumda oʻldirilgan. Ushbu isyonchining oʻgʻli tinchlik shartnomasini imzolab, Nasr ibn Sayyor 747-yilning avgust oyida oʻz vazifasiga, Marvga qaytdi<ref name=hawt108/>. Bu voqealar Abu Muslim qoʻzgʻolon boshlashidan biroz avval sodir boʻlgan edi.
=== Fors fazasi ===
747-yil 9-iyun kuni (hijriy 129-yil 25-ramazon) Abu Muslim Umaviylar hukmronligiga qarshi muvafaqqiyatli qoʻzgʻolon boshladi<ref name=earth251/><ref name="ira62">[[The Cambridge History of Iran]], [https://books.google.com/books?id=hvx9jq_2L3EC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA62 p. 62]. Ed. Richard N. Frye. Cambridge: Cambridge University Press, 1975. {{ISBN|9780521200936}}</ref>. Ushbu qoʻzgʻolon [[qora bayroq]] ostida amalga oshirildi<ref name=korasani/><ref name=lewabb1>Bernard Lewis, ''The Middle East'', Introduction, first page on the Abbasid caliphate.</ref><ref name="cam102">[https://books.google.com/books?id=4AuJvd2Tyt8C&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA104 The Cambridge History of Islam], vol. 1A, p. 102. Eds. [[Peter M. Holt]], Ann K.S. Lambton and Bernard Lewis. Cambridge: Cambridge University Press, 1995. {{ISBN|9780521291354}}</ref>. [[Marv]]da harbiy harakatlar rasman boshlangan vaqtda Abu Muslim qoʻmondonligi ostida {{nts|10000}} nafarga yaqin askar bor edi<ref name=hala77/>. 748-yil fevralda Abu Muslim Marvni oʻz nazorati ostiga oldi<ref name=hawt108/>. Bu voqea [[Nasr ibn Sayyor]] Ibn Surayj qoʻzgʻolonini bostirganidan keyin bir yil oʻtmasdan sodir boʻldi. Abu Muslim Nasr ibn Sayyorni quvib chiqargach, gʻarbga [[qoʻshin]] joʻnatdi<ref name=korasani/><ref name=lewabb1/><ref name=rise47>Matthew Gordon, ''The Rise of Islam'', p. 47.</ref>.
Yangi tayinlangan Abbosiylar zobiti [[Qahtaba ibn Shabib at-Toiy]] oʻgʻillari [[Hasan ibn Qahtaba]] va [[Humayd ibn Qahtaba]] bilan birgalikda Ibn Sayyorni [[Nishopur]]gacha quvib borib, gʻarbga yaʼni Forsning gʻarbiy qismidagi [[Qumis (Eron)|Qumis]] shahriga qadar siqib chiqardi<ref name=hawt116>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 116.</ref>. Shu yil avgust oyida at-Toiy Kaspiy dengizining janubi-sharqida joylashgan [[Goʻrgon (shahar)|Goʻrgon]] shahrida {{nts|10000}} kishilik Umaviylar qoʻshinini magʻlubiyatga uchratdi. Ibn Sayyor hozirgi Eronning poytaxti Tehron yaqinidagi [[Ray]] hududida xalifa joʻnatgan qoʻshimcha kuchlar bilan birlashdi. Biroq, shahar ham, xalifa joʻnatgan qoʻmondon ham tezda magʻlub boʻldi. Ibn Sayyor yana bir bor gʻarbga qochishga majbur boʻlib, 748-yil 9-dekabrda gʻarbiy Eronning janubida joylashgan [[Hamadon]]ga borish yoʻlida vafot etdi<ref name=hawt116/>. At-Toiy Xuroson orqali gʻarbga yoʻl olib, 749-yil mart oyida Forsning markaziy qismidagi [[Isfahon]]da Umaviylarning {{nts|50000}} kishilik qoʻshinini magʻlub etdi.
Forsning janubi-gʻarbiy qismidagi [[Nahavand]]da Umaviylar Fors hududidagi soʻnggi pozitsiyalarini saqlab qolishga harakat qilishdi. Hamadondan qochgan Umaviylar qoʻshini va Ibn Sayyorning qolgan askarlari allaqachon garnizondagilarga kelib qoʻshilgan edi<ref name=hawt116/>. Qahtaba Suriyadan kelgan Umaviylarning qoʻshimcha kuchlarini magʻlub etdi. Oʻgʻli Hasan esa ikki oydan koʻproq muddat davomida Nahavandni qamal qildi. Garnizondagi Suriyadan kelgan Umaviylar harbiy qismlari Abbosiylar bilan shartnoma tuzib, keyinroq qatl etilgan xurosonlik harbiy boʻlinmalarni sotish orqali oʻz hayotlarini saqlab qolishdi<ref name=hawt116/>. Qariyb toʻqson yillik hukmronlikdan soʻng, Xurosonda Umaviylar hukmronligi barham topdi.
At-Toiy shimoli-sharqiy Xurosondagi Nishopurni egallagan vaqtda Abu Muslim xalifalikning shimoli-sharqiy qismida Abbosiylar hukmronligini mustahkamlash bilan band edi. [[Movarounnahr]] va [[Baqtriya]] (hozirgi Turkmaniston, Tojikiston, Oʻzbekiston, Qirgʻiziston va Qozogʻistonning ayrim hududlari) hududlarini boshqarish uchun Abbosiy noiblar tayinlandi. Nasr ibn Sayyor bilan tinchlik shartnomasi imzolagan qoʻzgʻolonchilarga Abu Muslim ham tinchlik kelishuvini taklif qilgan, biroq dastlab ularni aldab, soʻngra butunlay qirib yuborgan<ref name=hawt116/>. Sharqda isyonchilarning bostirilishi va gʻarbda Nahavandning taslim boʻlishi bilan Abbosiylar Xurosonning mutlaq hukmdorlariga aylanishdi.
=== Mesopotamiya fazasi ===
[[Fayl:Balami - Tarikhnama - Abu'l-'Abbas al-Saffah is proclaimed the first 'Abbasid Caliph (cropped).jpg|thumb|305px|As-Saffohning [[Bayʼat|sodiqlik vaʼdalari]]ni qabul qilayotgani tasvirlangan tasvir. [[Balʼamiy Abu Ali Muhammad ibn Muhammad|Balamiy]] asaridan.]]
Abbosiylar zudlik bilan Forsdan Mesopotamiyaga yoʻl olishdi. 749-yil avgust oyida Umaviylar qoʻmondoni [[Yazid ibn Umar al-Fazariy]] [[Kufa]]ga yetib borishidan oldin at-Toiy qoʻshinlari shaharga borib, uni qarshi olishga harakat qilishdi. Abbosiylar ortda qolmaslik uchun al-Fazoriy qoʻshinlari tayyorgarlik koʻrishga ulgurmasdanoq tungi hujum uyushtirishdi. Mazkur hujumdagi jangda at-Toiy halok boʻldi. Katta yoʻqotishlar berilganiga qaramay, al-Fazoriy qoʻshini magʻlubiyatga uchrab, qoʻshini bilan birga [[Vosit]]ga qochib ketdi<ref>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', pp. 116–117.</ref>. [[Vosit qamali]] avgust oyidan 750-yil iyul oyigacha davom etdi. Mohir harbiy qoʻmondon oʻldirilgan boʻlsa-da, Umaviylar qoʻshinining katta qismi Vosit shahrida qamalda qolgan edi. Qoʻshinni qamal holatida qoldirish esa boshqa hududlarda yanada faol harbiy harakatlar amalga oshirishni kafolatlar edi<ref name=hawt117>G.R. Hawting, ''The First Dynasty of Islam'', p. 117.</ref>.
749-yilgi qamal bilan bir vaqtda Abbosiylar [[Furot (daryo)|Furot]] daryosidan oʻtib, Kufani egallashdi<ref name=museum40/><ref name=lewabb1/>. Umaviylarning bir necha yil avval qiynoqqa solib oʻldirilgan hamda badnom boʻlgan amaldori [[Xolid al-Qasriy]]ning oʻgʻli shahar qalʼasi ichida Abbosiylar tarafdorlari bilan qoʻzgʻolon boshladi. 749-yil 2-sentyabrda Hasan ibn Qahtaba hech qanday qarshiliksiz shaharga kirib, oʻz hokimiyatini o‘rnatdi<ref name=hawt117/>. Abbosiylar zobiti [[Abu Salama Hafs ibn Sulaymon al-Xallal|Abu Salama]] Aliy rahbarni qoʻllab-quvvatlashga uringanda biroz chalkashlik yuzaga keldi. Abu Muslimning ishonchli vakili Abu Jahm boʻlayotgan voqealar haqida xabar bergach, Abbosiylar darhol harakatga kirishdilar. 749-yil 28-noyabr, juma kuni Vosit qamali hali tugamagan boʻlsa-da, Muhammad paygʻambarning amakisi [[Abbos ibn Abdulmuttalib|Abbos]]ning evarasi [[As-Saffoh]] Kufadagi masjidda yangi xalifa sifatida tan olindi<ref name=korasani/><ref>"Mahdi." [[Encyclopaedia of Islam]], p. 1,233. 2nd. ed. Eds. [[Peri Bearman]], [[Clifford Edmund Bosworth]], [[Wolfhart Heinrichs]] et al.</ref>. Inqilobda ishtirok etgan oʻn ikki nafar harbiy qoʻmondon sodiqlik qasami ichganini koʻrgan Abu Salama uyalganidan qasam ichishga qaror qildi<ref name=hawt117/>.
Qahtaba qoʻshinlari Xurosondan Kufaga qanchalik tez yoʻl olgan boʻlsa, [[Abdulloh ibn Ali]] va [[Abu Avn Abdulmalik ibn Yazid]] qoʻshinlari ham xuddi shunday tezlikda [[Mosul]]ga (hozirgi Shimoliy Iroq hududidagi shahar) tomon yurish qilishdi<ref name=hawt117/>. Xuddi shu vaqtda Marvon II oʻz qoʻshinlarini [[Harran]]dan (hozirgi janubiy Turkiya markazida) safarbar qilib, Mesopotamiya tomon yurdi. 750-yil 16-yanvarda ikki qoʻshin [[Dajla]] daryosi irmogʻining chap qirgʻogʻidagi [[Zab jangi]]da toʻqnashdi. Toʻqqiz kundan soʻng Marvon II magʻlubiyatga uchrab, uning qoʻshini butunlay tor-mor etildi<ref name=saud58/><ref name=museum40/><ref name=hawt117/><ref name=mus49>Bertold Spuler, [https://books.google.com/books?id=XMsUAAAAIAAJ&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA48 The Muslim World a Historical Survey], Part 1: the Age of the Caliphs, p. 49. 2nd ed. Leiden: Brill Archive, 1968.</ref>. Ushbu jang Umaviylar sulolasi taqdirini uzil-kesil hal qilgan voqea hisoblanadi. Marvon II Suriya orqali Misrga qochib oʻtishga muvaffaq boʻldi. Abbosiylar taʼqib qilib borar ekan, ular oʻtgan har bir Umaviylarga qarashli shahar taslim boʻldi<ref name=hawt117/>.
[[Damashq]] aprel oyida Abbosiylar qoʻliga oʻtdi. Avgust oyida esa Abu Avn va [[Solih ibn Ali]] (Abdulloh ibn Alining ukasi) boshchiligidagi kichik qoʻshin [[Marvon II]] va uning oilasini Misrgacha quvib, yetib olgan va ularni oʻldirgan<ref name=saud58/><ref name=museum40/><ref name=korasani/><ref name=cam102/><ref name=mus49/>. Vositdagi Umaviylar qoʻmondoni al-Fazoriy yanvar oyida Marvon II taslim boʻlgandan keyin ham qarshilikni davom ettirdi. Iyul oyida Abbosiylar unga afv vaʼda qilishgan, biroq qalʼadan chiqishi bilan qatl etishgan. Deyarli uch yillik qoʻzgʻolon natijasida Umaviylar davlati barham topgan<ref name=earth251/><ref name=journ50/>.
== Taktikalar ==
=== Etnik tenglik ===
Harbiy nuqtai nazardan Abbosiylar qoʻshini oʻz tarafdorlari orasidagi etnik va irqiy tenglikni taʼminlash maqsadida tashkil qilingan edi. Abu Muslim Buyuk ipak yoʻli boʻylab turli arab, turk va eroniy harbiylarni yollashda ularning qabila yoki etnik-milliy mansubligiga emas, balki ularning yashash joylariga asosan roʻyxatga olgan edi<ref name=ira62/>. Bu holat qabilaviy va etnik ayirmachilikni sezilarli darajada kamaytirib, ushbu ikki tushuncha oʻrnini shaxslar oʻrtasidagi umumiy manfaatlar egalladi<ref name=ira62/>.
=== Propaganda ===
Abbosiylar inqilobi propaganda samaradorligining oʻrta asrlardagi ilk namunasidir. Inqilobning qoʻzgʻolon davrida koʻtarilgan qora bayroqda Muhammadning oila aʼzolarining avvalgi qoʻzgʻolonlari tufayli masihiylik maʼnolari mavjud boʻlib, yaqqol esxatologik va tarixiy qarashlarni aks ettirardi<ref name=hala77/>. Abbosiylar Muhammadning amakisi [[Abbos ibn Abdulmuttalib]] avlodlari boʻlib, ikkinchi Umaviy hukmdor [[Yazid I]] qoʻshini Muhammadning nabirasi [[Husayn ibn Ali]]ni qatl etishi tarixiy voqealarini targʻib qilish asnosida ushbu voqealar uchun qasos olish vaʼdalarini berdilar<ref name=hala77/>. Asosiy eʼtibor Muhammad oilasi merosiga qaratilib, Abbosiylarning davlatni amalda qanday boshqarmoqchi ekanligi haqidagi tafsilotlar tilga olinmagan edi<ref name=rel48>Bertold Spuler, ''The Muslim World a Historical Survey'', p. 48.</ref>. Umaviylar asosan paygʻambar oilasining Aliy avlodlarini yoʻq qilishga kuch sarflagan boʻlsa, Abbosiylar Muhammad va uning amakisi oʻrtasidagi aloqaga koʻproq urgʻu berish maqsadida musulmon solnomalarini sinchkovlik bilan qayta tekshirib chiqishdi<ref name=rel48/>.
Abbosiylar Umaviylarga qarshi propagandani tayyorlash uchun bir yildan oshiqroq vaqt sarflashdi. Xuroson viloyati boʻylab, umumiy hisobda yetmish nafar targʻibotchi boʻlib, ular oʻn ikki nafar amaldor qoʻl ostida faoliyat yuritgan<ref name=hawt114>G.R. Hawting, ''The Final Dynasty of Islam'', p. 114.</ref>.
=== Maxfiylik ===
Abbosiylar inqilobi oʻsha paytda muvafaqqiyatsiz yakunlangan Umaviylarga qarshi boshqa qoʻzgʻolonlarda mavjud boʻlmagan bir qator taktikalari bilan ajralib turardi. Bular orasida eng muhimi maxfiylik edi. Oʻsha davrdagi shialar va boshqalar boshlagan qoʻzgʻolonlar taniqli rahbarlar boshchiligida aniq va ravshan talablar bilan boshqarilgan boʻlsa-da, Abbosiylar nafaqat oʻz shaxsiyatlarini, balki tayyorgarlik jarayonlari, hattoki mavjudliklarini ham sir tutishdi<ref name=ox24/><ref>[[Jonathan Berkey]], [https://books.google.com/books?id=mLV6lo4mvj0C&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA102 The Formation of Islam: Religion and Society in the Near East, 600–1800], p. 104. Cambridge: Cambridge University Press, 2003. {{ISBN|9780521588133}}</ref>. As-Saffoh birinchi Abbosiy xalifa boʻldi. Biroq, u Umaviylar xalifasi va sulolaning koʻplab shahzodalari oʻldirilganidan keyingina xalqdan bayʼat qabul qilish uchun maydonga chiqdi<ref name=ox25/>.
Ayniqsa, Abbosiylarning asosiy harbiy qoʻmondoni [[Abu Muslim|Abu Muslim al-Xurosoniy]] sirli shaxs edi. Hattoki, uning „sharqiy musulmon xalifaligining keng va tekis hududida yashovchi musulmonlar otasi“ degan maʼnoni anglatadigan ismi ham ushbu shaxs haqida biror aniq maʼlumot bermagan<ref name=hawt114/>. Bugungi kunda olimlar uning haqiqiy shaxs boʻlganiga ishonch hosil qilgan boʻlsalar-da, Abu Muslimning kelib chaqichiga oid barcha maʼlumotlar shubhali ekanligi haqida keng tarqalgan fikrlar mavjud<ref name=korasani/>. Abu Muslimning oʻzi ham kelib chiqishi haqidagi savollarni rad etib, faqatgina dini va yashash joyi muhimligini taʼkidlagan<ref name=hawt114/>.
Abu Muslim kim boʻlishidan qatʼiy nazar, [[Buyuk Ipak yoʻli|Ipak yoʻli]] boʻylab joylashgan garnizon shaharlardagi arab va eroniy harbiy zobitlar orasida Abbosiylar tarafdorlarining yashirin tarmogʻini yarata oldi. Mazkur tarmoq orqali inqilob ochiq qoʻzgʻolon bosqichga oʻtishidan bir necha yil oldin Abbosiylarni koʻp millatli kuchlar qurolli qoʻllab-quvvatlashini taʼminlashga erishdi<ref name=rise46/>. Ushbu tarmoqlar juda muhim ahamiyatga ega edi. Chunki Buyuk Ipak yoʻli boʻylab joylashgan zobitlar uzoq yillar davomida [[Markaziy Osiyo]]ning [[Turkiy xalqlar|turkiy]] qabilalariga qarshi kurashib, tajribali hamda taktik jihatdan mohir jangchilarga aylangan edilar<ref name=rise47/>.
== Oqibatlari ==
[[File:NE 800ad.jpg|thumb|left|250px|Taxminan milodiy 800-yillardagi mintaqadagi milliy chegaralar]]
Gʻoliblar [[Umar ibn Abdulaziz]]dan boshqa barcha Umaviylarning [[Shom]]dagi qabrlarini tahqirladilar. Umaviylar oilasining boshqa aksariyat aʼzolari qoʻlga olinib, qatl etildi<ref name=ox25/><ref name=museum40/>. Abbosiylar Umaviylar oilasi aʼzolariga umumiy afv eʼlon qilgach, afv olish uchun [[Jaffa]]ga yigʻilgan sakson kishi qirgʻin qilindi<ref name="cru40">Michael A. Palmer, [https://books.google.com/books?id=_GnsMIMOIzEC&dq=umayyad+abbasid+non+muslim+support&pg=PA40 The Last Crusade: Americanism and the Islamic Reformation], p. 40. [[Lincoln, Nebraska|Lincoln]]: [[Potomac Books]], 2007. {{ISBN|9781597970624}}</ref>.
Shundan soʻng, Abbosiylar ilgari ittifoqchi boʻlgan, endi esa raqib deb qaralayotgan kuchlarga qarshi oʻz hokimiyatlarini mustahkamlashga kirishishdi<ref name=ox25/>. Inqilob gʻalaba qozonganidan besh yil oʻtgach, ikkinchi Abbosiy xalifa [[Abu Jaʼfar al-Mansur|al-Mansur]] Abu Muslimni bidʼat va xoinlikda ayblagan. Abu Muslim al-Mansurga aynan uning hatti-harakatlari tufayli sulola hokimiyati oʻrnatilganini eslatganiga qaramay, 755-yilda saroyda qatl etildi<ref name=rel160/><ref name=journ50/><ref name=rise47/>. U bilan birga kelgan hamrohlari esa jim yurishlari uchun pora olishdi. Xalifaning shafqatsizligidan norozilik hamdaAbu Muslimga nisbatan ehtirom tufayli Xuroson va [[Kurdiston]]da Abbosiylar sulolasiga qarshi qoʻzgʻolonlar sodir boʻldi<ref name=journ50/><ref>Arthur Goldschmidt, ''A Concise History of the Middle East'', pp. 76–77. [[Boulder, Colorado|Boulder]]: [[Westview Press]], 2002. {{ISBN|0-8133-3885-9}}</ref>.
Shialar inqilob muvafaqqiyatida muhim rol oʻynagan boʻlsa-da, Abbosiylar Umaviylar davridagi moddiy isrofgarchilikka qarshi boʻlib, oʻzlarini haqiqiy islom tarafdorlari deb koʻrsatishga intilishlari tufayli shialarga nisbatan taʼqib davom ettirildi<ref name=pic80/><ref name=turn86/>. Boshqa tomondan esa Umaviylar davrida egallab turgan davlat lavozimlaridan ayrilgan musulmon boʻlmaganlar oʻz lavozimlarini qaytarib olishdi<ref name=pic80/>. Yahudiylar, sharqiy nasroniylar, zardushtiylar, hatto buddistlar ham yangi tuzilgan hamda etnik va diniy jihatdan xilma-xil boʻlib, Bagʻdod shahri atrofida markazlashgan xalifalikka qayta qoʻshilishdi<ref name=hala77/><ref name=wor214/><ref name=lap58/>.
Abbosiy xalifalar 945-yildan boshlab dunyoviy hukmdorlarning qoʻgʻirchoqlariga aylanishgan<ref name=ox25/><ref name=art20/>. Shunday boʻlsa-da, xalifalarning [[Bagʻdod]] va uning atrofidagi hududlarda hukmronligi moʻgʻullar Bagʻdodni talon-taroj qilgan 1258-yilga qadar davom etdi. Sulola ijtimoiy kelib chiqishi tufayli nominal xalifa sifatida 1517-yilga qadar davom etdi. Usmoniylar Misrni (1258-yildan keyin Abbosiylar xalifaligi vorisi) [[Usmoniy — Mamluk urushi (1516—1517)|bosib olib]], xalifa unvonini oʻzlari qabul qilishdi<ref name=earth251/><ref name=art20/>. Abbosiy xalifalarning mustaqil va bevosita hukmronligi ikki yuz yil davom etdi<ref name="oxhist16">Andrew Marsham, [https://books.google.com/books?id=-FUKx8bgA3kC&dq=abbasid+historiography&pg=PA16], p. 16. Oxford: Oxford University Press, 2010. {{ISBN|9780199806157}}</ref>.
[[Hishom ibn Abdulmalik]]ning nabiralaridan biri [[Abdurahmon I]] besh yil davomida gʻarbga tomon yurib, [[al-Andalus]]da oʻz hukmronligini oʻrnatdi<ref name=earth251/><ref name=saud58/><ref name=museum40/>. Abdurahmon I oʻttiz yil davomida hukmron [[Fihriylar]]ni agʻdarib, Abbosiylar bosqinlariga qarshi turib, [[Kordova amirligi]]ni barpo etdi<ref>[[Roger Collins]],''The Arab Conquest of Spain, 710–797,'' pp. 113–140 & 168–182. [[Hoboken, New Jersey|Hoboken]]: [[Wiley-Blackwell]]. {{ISBN|0-631-19405-3}}</ref><ref>Simon Barton, ''A History of Spain'', p. 37. [[New York City|New York]]: [[Palgrave Macmillan]], 2004. {{ISBN|0333632575}}</ref>. Bu davlat Umaviylar sulolasi vorisi hisoblanib, 756-yildan 1031-yilga qadar Kordovada hukmronlik qildi<ref name=pic80/><ref name=africa26/>.
== Merosi ==
Abbosiylar inqilobiga gʻarb va musulmon olimlari katta qiziqish bildirishadi<ref name=lewabb1/>. [[Nyu-York davlat universiteti]] sotsiologiya boʻyicha professori [[Saïd Amir Arjomand]]ning taʼkidlashicha, inqilobning tahliliy talqinlari juda ham kam. Aksariyat muhokamalar shunchaki voqealarning eroniy yoki arabcha talqinlariga asoslanadi<ref name="said">[[Saïd Amir Arjomand]], [https://www.jstor.org/stable/i401381 "Abd Allah Ibn al-Muqaffa and the Abbasid Revolution"]. [[Iranian Studies (journal)|''Iranian Studies'']], vol. 27, Nos. 1–4. [[London]]: [[Routledge]], 1994.</ref>. Ilk Yevropa tadqiqotchilarining aksariyati mazkur mojaroni faqatgina arab boʻlmagan xalqlarning arablarga qarshi qoʻzgʻoloni deya talqin qilishadi. [[Prinston universiteti]]ning Yaqin Sharq tadqiqotlari boʻyicha [[faxriy ]]professori [[Bernard Lewis]] taʼkidlaydiki, inqilob asosan forslar gʻalabasi va arablar magʻlubiyat deya talqin qilinsa-da, xalifa hamon arab hamda maʼmuriy til ham arabcha boʻlib qolgan edi. Arab zodagonlari ham oʻz yer-mulklaridan voz kechishga majbur qilinmagan edi. Ushbu magʻlubiyat natijasida arablar faqatgina imperiya neʼmatlarini boshqa irqdagilar bilan teng baham koʻrishga majbur boʻlishgan<ref name=lewabb1/>.
[[File:Al-Ukhaidir Fortress-Iraq-حصن الأخيضر.jpg|thumb|300px|[[Uxayzir qalʼasi]] ilk Abbosiylar davri arxitekturasi namunasi]]
[[Charles Previté-Orton|C.W.Previté-Orton]] Umaviylar sulolasining inqirozga uchrashiga islom dinining jadal surʼatda yoyilishi sabab boʻlganini taʼkidlaydi. Umaviylar davridagi ommaviy diniy oʻzgarishlar natijasida [[Eroniy xalqlar|eroniylar]], [[berberlar]], [[qibtiylar]] va [[ossuriylar]] islom diniga kirishdi. Arablar „mijozlar“ deb atagan bu xalqlar arab xoʻjayinlariga qaraganda yaxshiroq taʼlim olgan va madaniyatliroq edilar. Islomni yangi qabul qilganlar barcha musulmonlarning tengligi tamoyili asosida siyosiy manzarani tubdan oʻzgartirib yuborishdi. Previté-Orton, shuningdek, Suriya va Mesopotamiyadagi arablar oʻrtasidagi nizo xalifalikni yanada zaiflashtirib yuborganini taʼkidlaydi<ref>[[Charles William Previté-Orton|C.W. Previté-Orton]], ''The Shorter Cambridge Medieval History,'' vol. 1, p. 239. [[Cambridge]]: [[Cambridge University Press]], 1971.</ref>.
Inqilob natijasida islomni qabul qilgan arab boʻlmagan xalqlar arablar bilan ijtimoiy va maʼnaviy jihatdan teng huquqlarga ega boʻlishdi<ref name=fred34>Fred Astren, ''Karaite Judaism and Historical Understanding'', p. 34.</ref>. Ijtimoiy cheklovlar olib tashlanishi bilan islom arab etnik xalifaligidan umumjahon diniga aylandi<ref name=wor214/>. Bu harakat esa [[Islom oltin davri]] deb atalgan buyuk madaniy va ilmiy almashuvga sabab boʻldi. Eng koʻp yutuqlar Abbosiylar hukmronligi davrida qoʻlga kiritildi. Keyinchalik islom sivilizatsiyasi va madaniyati nomini olgan jarayon avvalgi Roshidun yoki Umaviylar xalifaliklar emas, balki Abbosiylar davrida shakllantirilgan edi<ref name=art20/><ref name=wor214/><ref name=lap58/>. Hududning geografik kelib chiqishidan qatʼi nazar jamiyatning barcha sohalari orasida yangi gʻoyalar qabul qilinib, arabiy emas, balki islomiy xususiyatga ega ijtimoiy institutlar shakllana boshladi. Islomning ilk asrida musulmon ruhoniylari sinfi mavjud boʻlmagan boʻlsa-da, Abbosiylar inqilobi va undan keyingi davrda [[ulamo]]lar jamiyatda alohida kuch sifatida vujudga keldi. Ulamolar oʻzlarini adolat va toʻgʻri eʼtiqod masalalarida hakam deya koʻrsatishdi<ref name=fred34/>.
Poytaxtning Damashqdan Bagʻdodga, sharq tomon koʻchirilishi natijasida, Abbosiylar imperiyasi asta-sekin Umaviylar xalifaligining arabiy xususiyatidan farq qilib, forslashib bordi<ref name=turn86/>. Hukmdorlar tobora mutloq hokimiyatga intilib, baʼzida oʻz xatti-harakatlarini oqlash uchun [[Hukmdorlarning ilohiy huquqi|ilohiy huquq]]qa ega ekanliklarini daʼvo qilishgan<ref name=turn86/>.
== Xulosa ==
Inqilobning aniq va batafsil tarixini yozish bir qator sabablar tufayli murakkab boʻlib qolmoqda. Hozirgi davrgacha inqilobga oid hech qanday maʼlumot saqlanib qolmagani maʼlum. Aksariyat manbalar inqilobdan bir asr oʻtgach yozilgan<ref name=museum41>''The Umayyads: The Rise of Islamic Art'', p. 41.</ref><ref name=myst150>Kathryn Babayan, [https://books.google.com/books?id=WLoUePLTdfgC&dq=abbasid+historiography&pg=PA150 Mystics, Monarchs, and Messiahs: Cultural Landscapes of Early Modern Iran], p. 150. Cambridge, Mass.: Harvard Center for Middle Eastern Studies, 2002. {{ISBN|9780932885289}}</ref>. Tarixiy manbalarning aksariyati Abbosiylar hukmronligi davrida yaratilgani sababli, Umaviylar haqidagi maʼlumotlarga ehtiyotkorlik bilan yondashish lozim<ref name=museum41/><ref>[[Jacob Lassner]], [https://books.google.com/books?id=Mzkj346IZMsC&dq=abbasid+historiography&pg=PA56 The Middle East Remembered: Forged Identities, Competing Narratives], p. 56. [[Ann Arbor, Michigan|Ann Arbor]]: [[University of Michigan Press]], 2000. {{ISBN|9780472110834}}</ref>. Bunday manbalar, eng yaxshi holatda ham, Umaviylarni Roshidun va Abbosiylar xalifaliklari oʻrtasidagi oʻtkinchi boshqaruv davri deya tasvirlagan<ref>[[Tarif Khalidi]], ''Islamic Historiography: The Histories of Mas'udi'', p. 145. [[Albany, New York|Albany]]: [[State University of New York Press]], 1975. {{ISBN|9780873952828}}</ref>.
Inqilob tarixshunosligi, ayniqsa, ilk musulmon tarixiy rivoyatlarining aksariyati Abbosiylar hukmronligi taʼsirida yozilgani uchun ham muhim ahamiyat kasb etadi<ref name=myst150/><ref name=relpol6>Muhammad Qasim Zaman, [https://books.google.com/books?id=0xkpdl6UVOwC&dq=abbasid+historiography&pg=PA6 Religion and Politics Under the Early ʻAbbāsids: The Emergence of the Proto-Sunnī Elite], p. 6. Leiden: Brill Publishers, 1997. {{ISBN|9789004106789}}</ref>. Aynan shu sulola hukmronligi davrida tarix musulmon olamida umumiy yozuvdan ajralib, alohida mustaqil soha sifatida shakllana boshladi<ref>E. Sreedharan, [https://books.google.com/books?id=jJVoi3PIejwC&dq=abbasid+historiography&pg=PA65 A Textbook of Historiography, 500 B.C. to A.D. 2000], p. 65. [[Hyderabad]]: [[Orient Blackswan]], 2004. {{ISBN|9788125026570}}</ref>. Abbosiylar sulolasi musulmon dunyosida amalda hukmdor boʻlgan ikki asr musulmonlar tarixining ilk bor yozma bayon etilishi bilan bir vaqtga toʻgʻri keladi<ref name=oxhist16/>. Yana bir eʼtiborli jihati shundaki, Abbosiylar inqilobi dinsiz va deyarli dunyoviy Umaviylarga qarshi diniy targʻibot bilan amalga oshirilgan boʻlsa-da, Abbosiylar hukmronligi davrida ham masjid va davlat oʻrtasida ajralish yuzaga keldi. Koʻpchilik tarixiy sharhlarda Abbosiylar davrida musulmon tafakkuri va marosimlarining mustahkamlanishi, shuningdek, hukmdorlar va ulamolar sinflari oʻrtasidagi ziddiyatlar natijasida xalifalikda din va siyosatning asta-sekin ajralib borishi jarayonlariga eʼtibor qaratilgan<ref>Muhammad Qasim Zaman, ''Religion and Politics Under the Early ʻAbbāsids'', p. 7.</ref>.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book | last = Agha | first = Saleh Said | title = The Revolution which Toppled the Umayyads: Neither Arab nor ʿAbbāsid | publisher = Brill | location = Leiden and Boston | year = 2003 | isbn = 90-04-12994-4}}
* {{The End of the Jihad State}}
* {{cite book | title = The Political and Social History of Khurasan under Abbasid Rule, 747–820 | url = https://archive.org/details/politicalsocialh0000dani | last = Daniel | first = Elton L. | author-link = Elton L. Daniel | publisher = Bibliotheca Islamica, Inc. | location = Minneapolis and Chicago | year = 1979 | isbn = 0-88297-025-9}}
* [[Albert Hourani|Hourani, Albert]], [[History of the Arab Peoples]]
* {{The Prophet and the Age of the Caliphates | edition = 2nd}}
* {{cite book | title = The ʿAbbāsid Revolution | first = M. A. | last = Shaban | location = Cambridge | publisher = Cambridge University Press | year = 1979 | isbn = 0-521-29534-3 | url = https://books.google.com/books?id=1_03AAAAIAAJ}}
* {{cite book | last=Sharon | first = Moshe | title = Revolt: the social and military aspects of the ʿAbbāsid revolution | location = Jerusalem | publisher = Graph Press Ltd. | year = 1990 | isbn = 965-223-388-9 | url = https://books.google.com/books?id=cTLMgO9dU4cC}}
* [[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
== Havolalar ==
*[http://www.oxfordbibliographies.com/view/document/obo-9780195390155/obo-9780195390155-0218.xml Abbasid Caliphate Bibliography] at [[Oxford University Press#Bibliographies|Oxford Bibliographies]]
*[https://web.archive.org/web/20110715060819/http://occawlonline.pearsoned.com/bookbind/pubbooks/stearns_awl/chapter12/objectives/deluxe-content.html The Rise and Spread of Islam]
[[Turkum:Abbosiylar inqilobi]]
[[Turkum:740-yillar ziddiyatlari]]
[[Turkum:750-yillar ziddiyatlari]]
[[Turkum:740-yillar Umaviylar xalifaligida]]
[[Turkum:8-asr qoʻzgʻolonlari]]
{{OʻzME}}
kiaz56n5ljtl6qsz8gh04ykfs2ybys3
Mahmud Salohiddinov
0
564497
5477698
5470175
2025-06-23T10:33:27Z
Janob Mirzaolim
64438
5477698
wikitext
text/x-wiki
{{bu xushsifat maqola}}
{{Olim bilgiqutisi
| tasvir = Fayl:Mahmud Salohiddinov.png
| tavallud_sanasi = {{Tugʻilgan sanasi|1933|5|23}}
| tavallud_joyi = {{TavalludJoyi|Namangan}}, [[Namangan viloyati]], [[O‘zbekiston SSR]], [[SSSR]]
| vafot_sanasi = {{vafot sanasi va yoshi|2018|4|27|1933|11|23}}
| vafot_joyi = {{VafotJoyi|Toshkent}} shahri, [[O‘zbekiston]]
| dafn etilgan joyi = [[Yalangʻoch-2 qabristoni]]
| istiqomat_joylari = [[Namangan shahri]] → [[Toshkent shahri]]
| fuqaroligi = {{SSSR}} → {{UZB}}
| nationality = [[Oʻzbek]]
| sohalari = [[xususiy hosilali differensial tenglama|Xususiy hosilali differensial tenglamalar]], [[integral tenglamalar]]
| ish_joylari = [[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Matematika instituti|Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining Matematika instituti]] ([[1959]]–[[1985]]) <br />
[[Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi]] ([[1984]]–[[1985]]) <br />
[[Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi|Oʻzbekiston Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirigi]] ([[1985]]–[[1988]])<br />
[[Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi]] ([[1988]]–[[1994]])<br />
| institutlar = [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Oʻrta Osiyo Davlat universiteti]] ([[1958]]–[[1996]])<br />
| taʼlimi = Oʻrta Osiyo Davlat universiteti (hozirgi [[Oʻzbekiston milliy universiteti]]) [[1950]]–[[1955]]<br />
[[1955]]–[[1958-yil]]larda [[ aspirantura]]
| ilmiy_darajasi = [[ Fizika]]-[[matematika]] [[fan doktori|fanlari doktori]]
| ilmiy_unvoni = [[professor]]
| ilmiy_rahbari = [[Rossiya fanlar akademiyasi]]ning [[:ru:Математический институт имени В. А. Стеклова РАН|Matematika instituti]] rahbari [[:ru:Бицадзе, Андрей Васильевич|A. V. Bitsadze]]
| mukofotlari = {{Oʻzbekiston fan arbobi}} {{Beruniy nomidagi Oʻzbekiston SSR Davlat mukofoti}} {{O‘zbekiston Respublikasi Faxriy yorlig‘i}} <br /> {{Buyuk xizmatlari uchun ordeni}} {{fidokorona xizmatlari uchun ordeni}} {{Mehnat shuhrati ordeni}}
{{Hurmat Belgisi ordeni}}
| dini = [[Islom]], [[hanafiylik]]
}}
'''Mahmud Salohiddinovich Salohiddinov''' (1933-yil 23-noyabr, [[Namangan shahri]], [[O‘zbekiston SSR]], [[SSSR]] – 2018-yil 27-aprel<ref name=":1">{{Veb manbasi |url=https://www.academy.uz/uz/news/akademik-maxmud-salohiddinov-olamdan-otdi |sarlavha=Akademik Maxmud Salohiddinov olamdan o‘tdi |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200228/https://www.academy.uz/uz/news/akademik-maxmud-salohiddinov-olamdan-otdi |arxivsana=2025-01-26 |sana=academy.uz |qaralgan sana=5.9.2024 }}</ref>, [[Toshkent]], [[O‘zbekiston]]) – [[sovet]] va [[oʻzbek]] matematik [[Olim|olimi]]<ref>{{Veb manbasi |url=https://ilmiybaza.uz/document/ozbek-matematik-olimlari/ |sarlavha=O`zbek matematik olimlari |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200330/https://ilmiybaza.uz/document/ozbek-matematik-olimlari/ |arxivsana=2025-01-26 |sana=ilmiybaza.uz |qaralgan sana=6.9.2024 }}</ref>, fizika-matematika [[Fan doktori|fanlari doktori]], [[professor]] (1969-yil)<ref name=":4">{{Veb manbasi |url=https://mathnet.uz/Images/files/M_S_Salohiddinov%20hayoti%20va%20ilmiy%20faoliyati.pdf |sarlavha=АКАДЕМИК М.С.САЛОҲИДДИНОВНИНГ ҲАЁТИ ВА ИЛМИЙ ФАОЛИЯТИ ҲАҚИДА |sana=mehnat.uz |qaralgan sana=6.9.2024}}</ref>, [[Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi]] va [[Oʻzbekiston xalqaro islom akademiyasi]] akademigi (1974-yil). Oʻzbekistonda [[Differensial tenglama|differensial tenglamalar]] sohasidagi ilmiy maktab tashkilotchisi va rahbari<ref>{{Veb manbasi |url=https://nuu.uz/ilmiy-maktablar/ |sarlavha=Ilmiy maktablar |sana=nuu.uz |qaralgan sana=6.9.2024}}</ref>. „[[Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi davlat mukofoti]]“ laureati (1974)<ref name=":0">Kompleks oʻzgaruvchining funksiyalari nazariyasi, T., 1970 (hamkorlikda); Uravneniya smeshannosostavnogo tipa, T., 1974; Matematik fizika tenglamalari, T., 2002.</ref>. 1974-yilda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining haqiqiy aʼzosi etib saylangan<ref name=":5">{{Veb manbasi |url=https://kknews.uz/oz/15867.html |sarlavha=Akademik Mahmud Salohiddinov |arxivurl=https://web.archive.org/web/20241224214018/https://kknews.uz/oz/15867.html |arxivsana=2024-12-24 |sana=kknews.uz |qaralgan sana=6.9.2024 |til=uz }}</ref>.
Mahmud Salohiddinov 1958–1959-yillarda [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Oʻrta Osiyo davlat universitetining]] matematik analiz kafedrasida [[oʻqituvchi]], 1980–1986, 1993–1996-yillarda differensial tenglamalar kafedrasi mudiri,1959–1967-yillarda [[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Matematika instituti|Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining Matematika institutida]] ilmiy xodim, boʻlim mudiri, ilmiy ishlar boʻyicha direktor oʻrinbosari va 1959–1985-yillarda direktor lavozimida faoliyat yuritgan. 1984–1985-yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi vitse-prezidenti, keyinchalik 1988–1994-yillarda akademiya prezidenti, 1985–1988-yillarda [[Oʻzbekiston Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi|Oʻzbekiston Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vaziri]] va 1994–1997-yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi fizika-matematika fanlari boʻlimi raisi lavozimida ishlagan<sup>[[Mahmud Salohiddinov#Faoliyati|[⇨]]]</sup>.
[[Oʻzbekiston Respublikasi Prezidenti]] [[Farmon|farmonlariga]] asosan „[[Oʻzbekiston fan arbobi|Oʻzbekiston fan arbobi“ faxriy unvoni]], „[[O‘zbekiston Respublikasining Faxriy yorlig‘i]]“, „[[Oʻzbekiston xalq maorifi aʼlochisi]]“, „[[„Buyuk xizmatlari uchun“ ordeni|Buyuk xizmatlari uchun]]“, „[[Fidokorona xizmatlari uchun ordeni|Fidokorona xizmatlari uchun]]“, „[[Mehnat shuhrati ordeni|Mehnat shuhrati]]“ va „[[„Hurmat belgisi“ ordeni|Hurmat Belgisi“ ordenlari]] bilan taqdirlangan<sup>[[Mahmud Salohiddinov#Unvon va mukofotlari|[⇨]]]</sup>.
== Tarjimai holi ==
Mahmud Salohiddinovich Salohiddinov 1933-yil 23-noyabrda [[Namangan|Namangan shahrida]] tavallud topgan{{sfn|М.Х.АХМЕДОВА, К.А.ГАЮБОВА|2019|p=12}}. Millati – [[Oʻzbeklar|oʻzbek]]. Dastlab oʻrta maʼlumotni [[Namangan|Namangan shahridagi]] 4-umumtaʼlim maktabida olgan<ref name=":4" />. 1950–1955-yillarda Oʻrta Osiyo davlat universiteti (hozirgi [[Oʻzbekiston milliy universiteti]]) ning fizika-matematika fakultetida matematik analiz mutaxassisligi boʻyicha tahsil olgan<ref name=":5" />{{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}. 1955–1958-yillarda [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Oʻrta Osiyo Davlat universitetida]] [[Aspirantura|aspiranturani]] tamomlagan<ref>{{Veb manbasi |url=https://m.xabaruz.com/uz/jamiyat/2018-yili-yoqotganlarimiz |sarlavha=2018-yili yo‘qotganlarimiz |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200248/https://m.xabaruz.com/uz/jamiyat/2018-yili-yoqotganlarimiz |arxivsana=2025-01-26 |sana=xabar.uz |qaralgan sana=6.9.2024 }}</ref><ref>{{Veb manbasi |url=https://uza.uz/uz/posts/akademik-ma-mud-calo-iddinov-27-04-2018 |sarlavha=Академик Маҳмуд Cалоҳиддинов |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200047/https://uza.uz/uz/posts/akademik-ma-mud-calo-iddinov-27-04-2018 |arxivsana=2025-01-26 |sana=uza.uz |qaralgan sana=5.9.2024 |oy=aprel |yil=27 }}</ref>.[[Fayl:Mahmud Salohiddinov qabri.jpg|thumb|250 px|Mahmud Salohiddinov qabri. [[Toshkent ]] [[Yalangʻoch-2 qabristoni]] ([[27-aprel]] [[2018-yil]])<ref name=":4" />.]]
== Faoliyati ==
Mahmud Salohiddinov 1958–1959-yillarda Oʻrta Osiyo Davlat universitetining matematik analiz kafedrasida [[Oʻqituvchi|oʻqituvchi]], 1980–1986, 1993–1996-yillarda differensial tenglamalar kafedrasi mudiri hamda 1959–1967-yillarda [[Oʻzbekiston Respublikasi Fanlar akademiyasining Matematika instituti|Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi Matematika institutida]] ilmiy xodim, boʻlim mudiri, ilmiy ishlar boʻyicha direktor oʻrinbosari va 1959–1985-yillarda direktor lavozimida faoliyat yuritgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://link.springer.com/article/10.1007/s10958-023-06585-w |sarlavha=TO MEMORY OF MAKHMUD S. SALAKHITDINOV |arxivurl=https://web.archive.org/web/20230903030924/https://link.springer.com/article/10.1007/s10958-023-06585-w |arxivsana=2023-09-03 |sana=link.springer.com |qaralgan sana=5.9.2024 |doi=https://doi.org/10.1007/s10958-023-06585-w |til=en |nashriyot=Journal of Mathematical Sciences }}</ref><ref name=":5" /><ref>{{Veb manbasi |url=https://www.savol-javob.com/ru/%D0%BC%D0%B0%D1%85%D0%BC%D1%83%D0%B4-%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%85%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2-1933-2018/ |sarlavha=Махмуд Салохиддинов (1933-2018) |sana=savol-javob.com |qaralgan sana=6.9.2024 |til=ru |arxivsana=2025-01-26 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200056/https://www.savol-javob.com/ru/%D0%BC%D0%B0%D1%85%D0%BC%D1%83%D0%B4-%D1%81%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%85%D0%B8%D0%B4%D0%B4%D0%B8%D0%BD%D0%BE%D0%B2-1933-2018/ }}</ref>. 1984–1985-yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi vitse-prezidenti, keyinchalik 1988–1994-yillarda akademiya prezidenti, 1985–1988-yillarda [[Oʻzbekiston Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vazirligi|Oʻzbekiston Oliy va oʻrta maxsus taʼlim vaziri]] va 1994–1997-yillarda Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi fizika-matematika fanlari boʻlimi raisi lavozimida ishlagan<ref name=":3">{{Veb manbasi |url=https://milliycha.uz/salohiddinov-mahmud-salohiddinovich/ |sarlavha=Salohiddinov Mahmud Salohiddinovich |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200009/https://milliycha.uz/salohiddinov-mahmud-salohiddinovich/ |arxivsana=2025-01-26 |sana=milliycha.uz |qaralgan sana=5.9.2024 }}</ref><ref>{{Veb manbasi |url=https://www.tarix.uz/mahmud-salohiddinov-1933-2018.html |sarlavha=Mahmud Salohiddinov (1933-2018) |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250126200038/https://www.tarix.uz/mahmud-salohiddinov-1933-2018.html |arxivsana=2025-01-26 |sana=tarix.uz |qaralgan sana=6.9.2024 |til=uz }}</ref>.
Shuningdek, olim Oʻzbekiston Fanlar akademiyasining turli nashriyotlarida ham faoliyat yuritgan, jumladan, 1988–1997-yillarda „Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi maʼruzalari“, 1987–1988-yillarda „Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi axboroti“, 1991–2013-yillarda „Oʻzbekiston matematika jurnali“ ilmiy jurnallari bosh muharriri va tahrir hayʼati aʼzosi boʻlgan<ref name=":3" />.
1985-yildan 2000-yilgacha [[Oʻzbekiston Respublikasi Oliy Kengashi]] va [[Parlament|parlamenti]] [[Deputat|deputati]] sifatida faoliyat yuritgan{{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}<ref name=":2">{{Veb manbasi |url=https://mathnet.uz/View/SectionsView/5025/6/5013/0 |sarlavha=SАLOHIDDINOV MАHMUD SАLOHIDDINOVICH |sana=mathnet.uz |qaralgan sana=5.9.2024}}</ref>.
Mahmud Salohiddinovning akademik rahbari [[Rossiya fanlar akademiyasi]]ning [[:ru:Математический институт имени В. А. Стеклова РАН|Matematika instituti]] rahbari [[:ru:Бицадзе, Андрей Васильевич|A. V. Bitsadze]] boʻlgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://mathgenealogy.org/id.php?id=125318 |sarlavha=Makhmud Salakhitdinovich Salakhitdinov |sana=mathgenealogy.org |qaralgan sana=5.9.2024}}</ref>. Olimning ilmiy-tadqiqiy faoliyati asosan [[Xususiy hosilali differensial tenglama|xususiy hosilali differensial tenglamalar]] va [[Integral tenglamalar|integral tenglamalarga]] oiddir. 1958-yil fizika-matematika fanlari nomzodi 1967-yilning may oyida „Aralash-qoʻshma tipdagi uchinchi tartibli tenglamalar nazariyasiga oid“ mavzusida doktorlik ilmiy ishini himoya qilib, fizika-matematika fanlari doktori ilmiy darajasini olgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.mathnet.ru/rus/person20252 |sarlavha=Салахитдинов Махмуд Салахитдинович |sana=mathnet.ru |qaralgan sana=5.9.2024}}</ref>. 1976-yil [[Differensial tenglama|differensial tenglamalar]] boʻyicha [[Bolgariya fanlar akademiyasi|Bolgariya Fanlar akademiyasining]] [[Matematika va informatika instituti|Matematika institutiga]] maʼruzalar oʻqish uchun taklif qilingan. Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universiteti qoshidagi Matematika institutidagi fan doktori ilmiy darajasini beruvchi kengashining raisi, keyinchalik aʼzosi.
Xalqaro ilmiy va matematik kongresslarda hamda differensial tenglamalar boʻyicha oʻtkazilgan xalqaro simpozium va anjumanlarda ishtirok etgan<ref name=":2" />.
{| class="wikitable sortable"
|+
|-
! Yillar !! Shaharlar
|-
| 1966 || [[Moskva]]
|-
| 1970 || [[Nice]]
|-
| 1983 || [[Varshava]]
|-
| 1989 || [[Pekin]]
|-
| 1990 || [[Kioto]]
|-
| 1992 || [[Tehron]]
|-
| 1992, 1994 || [[Istanbul]]
|-
| 1976, 1985 || [[Sofiya]]
|-
| 1978 || [[Ashxobod]]
|-
| 1984 || [[Samara]]
|-
|1986, 1996, 2003, 2012
|[[Nalchik]]
|-
|1992, 2000, 2007
|[[Novosibirsk]]
|-
|1986, 1991
|[[Tbilisi]]
|-
|1991, 2006, 2009
|[[Olmaota]]
|}
Davlat va ilmiy delegatsiyalar aʼzosi sifatida turli davlatlarga safarlar qilgan<ref name=":2" />.
{| class="wikitable"
|+
!Yillar
!Davlatlar
|-
|1970
|[[Suriya]]
|-
|1989
|[[Xitoy]]
|-
|1987, 1990, 1991, 1992
|[[Hindiston]]
|-
|1990
|[[Yaponiya]]
|-
|1991, 1992, 1994
|[[Turkiya]]
|-
|1992
|[[AQSh]]
|-
|1992
|[[Eron]]
|-
|1993
|[[Fransiya]]
|-
|1993
|[[Chili]]
|-
|1994, 2000, 2003, 2007, 2012
|[[Rossiya]]
|}
Olim 5 ta [[monografiya]], 6 ta [[darslik]], 6 ta oʻquv qoʻllanma hamda 236 ta ilmiy maqolalar muallifi hisoblanadi{{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}.
== Kitoblari ==
=== Darsliklari ===
* {{Kitob manbasi |title=Oddiy differensial tenglamalar |author=Mahmud Salohiddinov |url=https://library-samdukf.uz/product/oddiy-differensial-tenglamalar-m-s-salohiddinov-f-n-nasritdinov-1994-1/ |publisher= |pages=350 |location=[[Oʻzbekiston]] |isbn= |year=1994 |editor=}}<ref>{{Veb manbasi |url=https://library-samdukf.uz/product/oddiy-differensial-tenglamalar-m-s-salohiddinov-f-n-nasritdinov-1994-1/ |sarlavha=Oddiy differensial tenglamalar. M.S. salohiddinov, F.N. nasritdinov. 1994 (1) |sana=library-samdukf.uz |qaralgan sana=2.9.2024 |arxivsana=2024-08-14 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20240814084301/https://library-samdukf.uz/product/oddiy-differensial-tenglamalar-m-s-salohiddinov-f-n-nasritdinov-1994-1/ }}</ref>
* {{Kitob manbasi |title=Matematik fizika tenglamalari |author=Mahmud Salohiddinov |url=https://n.ziyouz.com/books/kollej_va_otm_darsliklari/matematika/Matematik%20fizika%20tenglamalari%20(M.Salohiddinov).pdf |publisher=[[Oʻzbekiston nashriyot-matbaa ijodiy uyi]] |pages=448 |location=[[Toshkent]] |isbn=5-640-03140-9 |year=2002 |editor=}}<ref>{{Veb manbasi |url=http://library.dtpi.uz/book/4953b906-94ce-42f4-9a14-9f2074bbb62c |sarlavha=Matematik fizika tenglamalari (M.Salohiddinov) |sana=library.dtpi.uz |qaralgan sana=2.9.2024 |format=Ebook |arxivsana=2024-09-02 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20240902154356/http://library.dtpi.uz/book/4953b906-94ce-42f4-9a14-9f2074bbb62c }}</ref>
* {{Kitob manbasi |title=Integral tenglamalar |author=Mahmud Salohiddinov |url=http://kutubxona.adpi.uz/preview?filename=2integraltenglamalarmsalohiddinov.pdf |publisher=Yangiyul Poligraph Service nashryoti |pages=256 |location=[[Toshkent]] |isbn=978-9943-309-27-2 |year=2007 |editor= |language=[[oʻzbek]]}}<ref>{{Veb manbasi |url=https://namdu.uz/books/159/ |sarlavha=Integral tenglamalar |sana=namdu.uz |qaralgan sana=5.9.2024}}</ref>
* {{Kitob manbasi |title=Matematik fizika tenglamalari fanidan masalalar toplami |author=Mahmud Salohiddinov |url=https://unilibrary.uz/literature/23304 |publisher= |pages=370 |location=[[Toshkent]] |isbn=978-9943-4586-3-5 |year=2017 |editor= |language=[[oʻzbek]]}}<ref>{{Veb manbasi |url=https://unilibrary.uz/literature/23304 |sarlavha="Matematik fizika tenglamalari" fanidan masalalar toplami |sana=unilibrary.uz |qaralgan sana=5.9.2024}}</ref>
== Unvon va mukofotlari ==
* „[[Oʻzbekiston fan arbobi]]“ faxriy unvoni (1984-yil){{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}<ref name=":4" /><ref name=":6" />
* „[[Beruniy nomidagi Oʻzbekiston Respublikasi davlat mukofoti]]“ laureati (1974-yil)<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.gazeta.uz/ru/2018/04/28/obituary/ |sarlavha=Скончался академик Махмуд Салахиддинов |arxivurl=https://web.archive.org/web/20220517014335/https://www.gazeta.uz/ru/2018/04/28/obituary/ |arxivsana=2022-05-17 |sana=gazeta.ru |qaralgan sana=5.9.2024 }}</ref><ref name=":4" />
* „[[Buyuk xizmatlari uchun ordeni]]“ (2007-yil)<ref name=":2" />{{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}<ref name=":6" />
* „[[Fidokorona xizmatlari uchun ordeni]]“ (2017-yil)<ref name=":2" />
* „[[Mehnat shuhrati ordeni]]“ (2003-yil)<ref name=":2" />{{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}<ref name=":6" />
* [[„Hurmat Belgisi“ ordeni]] (1976-yil){{sfn|Ummatov R|2022|p=316}}
* „[[Mustaqillik nishoni]]“ (1992-yil)<ref name=":2" />
* [[O‘zbekiston Respublikasining Faxriy yorlig‘i|Oʻzbekiston Respublikasining Faxriy yorligʻi]]<ref name=":2" />
* „[[Oʻzbekiston xalq maorifi aʼlochisi]]“ (1976-yil)<ref name=":2" />
* [[Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston milliy universiteti]] ilmiy kengashi qaroriga asosan „[[Yuksak xizmatlari uchun]]“ belgisi bilan taqdirlangan (1992-yil)<ref name=":2" />
== Vafoti va xotirasi ==
Mahmud Salohiddinov 2018-yil 27-aprel kuni 84 yoshida vafot etgan va [[Toshkent|Toshkent shahrining]] [[Mirzo Ulugʻbek tumani]]dagi [[Yalangʻoch-2 qabristoni|Yalangʻoch-2 qabristoniga]] dafn etilgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.xabar.uz/uz/madaniyat/yana-bir-ogir-judolik-atoqli-matematik-olim-endi-oramizda-yoq |sarlavha=Таниқли дорбоз Турсунали Мамажонов 75 ёшида вафот этди |arxivurl=https://web.archive.org/web/20240607130302/https://www.xabar.uz/uz/madaniyat/yana-bir-ogir-judolik-atoqli-matematik-olim-endi-oramizda-yoq |arxivsana=2024-06-07 |sana=xabar.uz |qaralgan sana=6.9.2024 |til=uz }}</ref><ref name=":4" /><ref name=":6">{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/53543621?q=%2F53543621 |sarlavha=O‘zbekiston Fanlar akademiyasi sobiq prezidenti, akademik Mahmud Salohiddinov vafot etdi |arxivurl=https://kun.uz/53543621?q=%2F53543621 |arxivsana=28.04.2018 |sana=kun.uz |qaralgan sana=5.9.2024 |til=uz}}</ref><ref name=":1" />. [[2018|2018-yil]] [[22-noyabr]] kuni akademik Mahmud Salohiddinovning 85 yilligi munosabati bilan Oʻzbekiston Fanlar akademiyasida „Differensial tenglamalarning zamonaviy muammolari va ularning tadbiqlari“ mavzusida respublika ilmiy konferensiyasi oʻtkazilgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.academy.uz/uz/news/akademik-mahmud-salohiddinov-tavalludining-85-yilligiga-bagishlangan-konferensiya-bolib-otdi |sarlavha=Akademik Mahmud Salohiddinov tavalludining 85 yilligiga bagʻishlangan konferensiya boʻlib oʻtdi |qaralgan sana=2-09-2023 |sana=academy.uz |arxivurl=https://web.archive.org/web/20240902153034/https://www.academy.uz/uz/news/akademik-mahmud-salohiddinov-tavalludining-85-yilligiga-bagishlangan-konferensiya-bolib-otdi |arxivsana=2024-09-02 |til=uz }}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar|3}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|author=Ummatov R|title=Gʻaznai Namangon/ Ensiklopediya (3-jildli) 1-kitob/ Oltin odamlar|date=2022 |publisher=„Sharq“ |location=Toshkent |pages=448 |isbn=978-9943-8832-1-4|ref=Ummatov R}}
* {{Kitob manbasi|author=М.Х.АХМЕДОВА, К.А.ГАЮБОВА|title=Узбек тили|date=2019 |publisher=„Тошкент“ |location=Тошкент |pages=140 |isbn=|ref=М.Х.АХМЕДОВА, К.А.ГАЮБОВА}}
== Havolalar ==
* [[Fayl:2021_Facebook_icon.svg|20px]] [https://www.facebook.com/salohiddinovms/?locale=ru_RU Mahmud Salohiddinov Facebook sahifasi]
{{Oʻzbekiston Fanlar Akademiyasi Prezidentlari}}
{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Salohiddinov, Mahmud}}
[[Turkum:Yalangʻoch-2 qabristoniga dafn etilganlar]]
[[Turkum:Oʻzbekiston Milliy universiteti bitiruvchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi akademiklari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi prezidentlari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston Fanlar akademiyasi vitse-prezidentlari]]
[[Turkum:Fan doktorlari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston professorlari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston matematiklari]]
jlqshl8avppfyv5bsxcj5xyiywl61tc
Ahmet Necdet Sezer
0
566709
5477481
4847551
2025-06-22T12:57:44Z
37.61.117.228
5477481
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| Oti = Ahmet Necdet Sezer
| tasvir = File:Ahmet Necdet Sezer.jpg
| tavallud_sanasi = 1941-yil 13-sentyabr
| tavallud_joyi = Turkiya
| kasbi = [[Sudya]]
| partiyasi = Mustaqillik partiyasi
| bolalari = 3 ta
| imzosi = A. Necdet Sezer signature.png
}}
'''Sezer Axmet Nejdet''' (1941.13.9, Afʼyon sh.) — [[Turkiya]] davlat arbobi. [[Anqara universiteti]]ning huquqshunoslik ftini tugatgan (1962). 1962-yildan Ankara, Dijla va Yerkoy sh.laridagi sud organlarida ishlagan. 1983-yildan Turkiya Oliy sudi aʼzosi, 1988-yildan Konstitutsion sudi haqiqiy aʼzosi, 1998-yildan Turkiya konstitutsion sudi raisi. 2000-yil 16-maydan Turkiya Respublikasi prezidenti.<ref>[[OʻzME]]. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil</ref>
== Prezidentlik davri (2000-2007) ==
Sezer prezidentlikka saylanadi va 2000-yil 16-mayda qasamyod qiladi. Turkiya tarixida ilk bor sudyalik kasbidan chiqqan ilk davlat rahbari boʻladi. Sezerning prezidentlik davri 2007-yil 16-mayda tugallanishi kerak boʻlgan, biroq [[Turkiya buyuk millat majlisi]] yangi davlat rahbarini saylay olmagani sababli u bu lavozimda 2007-yil 28-avgustga qadar davom ettiradi. Bunga sabab Turkiya Konstitutsiyasida prezidentlik vakolati muddati yangi davlat rahbari saylanmagunicha choʻzilishi mumkinligi belgilangandi.
2001-yil 21-fevralda [[Milliy Xavfsizlik Kengashi (Turkiya)|Milliy Xavfsizlik Kengashi]] majlisida kelib chiqqan janjal paytida Sezer konstitutsiyaviy kodekslar yozilgan kitobni Bosh vazir Bülent Ecevitga otadi. Baʼzilar „Qora chorshanba“ deb nomlanuvchi [[Turkiya iqtisodiyoti|Turkiyadagi yirik iqtisodiy inqirozning]] asosiy sababi sifatida ushbu janjalni sabab qilib koʻrsatadi. Boshqalar esa Yevropa Ittifoqi bilan aʼzo boʻlish boʻyicha muzokaralar va Turkiyaning xalqaro valyuta jamgʻarmasi bilan mustahkam aloqalari talab qilgan tezkor islohotlar bu inqirozga sabab boʻlganini daʼvo qilishdi<ref>{{cite news |title=IMF Stopped Central Bank From Giving Liquidity in 2001, said Erçel |work=Referans |url=http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=76143&ForArsiv=1 |url-status=dead |access-date=2007-08-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070929010840/http://www.referansgazetesi.com/haber.aspx?HBR_KOD=76143&ForArsiv=1 |archive-date=September 29, 2007}}</ref>.
Sezer Turkiyada dunyoviylikning qatʼiy targʻibotchisi hamda himoyachisi boʻlgan, Sezer bilan [[Adolat va Taraqqiyot partiyasi]] oʻrtasida tez-tez tortishuv boʻlib turadi. Koʻp hollarda u [[Turkiya|Turkiyaning]] dunyoviy tuzumi tahdid ostida ekanini ochiq daʼvo qilgan<ref name="Turk President Says Secular System in Danger">{{cite news |title=Turk President Says Secular System in Danger |work=The Scotsman |url=http://news.scotsman.com/latest_international.cfm?id=571112007 |access-date=2007-08-30 |series=Scotsman News}} {{Dead link|date=June 2010|bot=H3llBot}}</ref>. Sezer Islom ayollarning roʻmol oʻrashini talab qilinmasligiga ishongani tufayli Prezident saroyidagi rasmiy ziyofatlarda deputatlarning roʻmol oʻragan xotinlarini davradan chiqarib tashlagan<ref name="Turkey's Turmoil">{{cite news |date=May 1, 2007 |title=Turkey's Turmoil |work=Economist |url=http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=9100444 |access-date=2007-08-30}}</ref>.
Prezidentlik davrida Sezer 260 nafar sudlangan [[Jinoyat|jinoyatlarni]] [[afv etdi]], ulardan 202 nafari [[Soʻl siyosat|chapchi]] jangarilar tomonidan qoʻlga olingan edi<ref name="List of Sezer Amnesty Recipients Terror-Based2">{{cite news |title=List of Sezer Amnesty Recipients Terror-Based |work=Dialoghaber |url=http://www.dialoghaber.com/index.php?mod=article&cat=Turkey&article=15841 |url-status=dead |access-date=2007-09-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071109152046/http://www.dialoghaber.com/index.php?mod=article |archive-date=November 9, 2007}}</ref><ref name="Group Profile, DHKP/C2">{{cite web |work=MIPT Terrorism Knowledge Base |title=Group Profile, DHKP/C |url=http://www.tkb.org/Group.jsp?groupID=38 |access-date=2007-09-04 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070904185642/http://www.tkb.org/Group.jsp?groupID=38 |archive-date=2007-09-04}}</ref><ref name="U.S. Warns of Rising Terror Threat to Westerners Throughout Turkey2">{{cite web |work=World Tribune |title=U.S. Warns of Rising Terror Threat to Westerners Throughout Turkey |url=http://www.worldtribune.com/worldtribune/07/front2454144.2006944446.html |access-date=2007-09-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070927001534/http://www.worldtribune.com/worldtribune/07/front2454144.2006944446.html |archive-date=2007-09-27 |url-status=dead}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Turkiya Prezidentlari}}
{{DEFAULTSORT:Sezer, Ahmet}}
[[Turkum:6-yanvarda tugʻilganlar]]
[[Turkum:1941-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
{{president-stub}}
{{bio-stub}}
aauae51e5bjiysp9no96g5ca4gm0zvo
Skandinaviya yarim oroli
0
572426
5477681
4938322
2025-06-23T09:42:01Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477681
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:Scandinavian Peninsula (orthographic projection).svg|thumb|290px]]
'''Skandinaviya yarim oroli''' - [[Yevropa|Yevropaning]] shim.gʻarbidagi yarim orol. Shimoldan janubga qariyb 1900 km ga choʻzilgan, eni 800 km gacha (Yevropada eng yirik yarim orol). [[Boltiq qalqoni|Boltiq]], Shimoliy, [[Norvegiya]] va [[Barens dengizi|Barens dengizlari]] suvi oʻrab turadi. Materikdagi chegarasi shartli ravishda Botnik qoʻltigʻidan Varangerford qultigʻigacha boʻlgan joydan oʻtgan. Skandinaviya yarim orolio.da Norvegiya, [[Shvetsiya]] va [[Finlandiya]] shimoli-gʻarbiy qismi joylashgan. Shimoliy va gʻarbiy qirgʻoklari fordlar bilan kuchli parchalangan, arxipelag va orol koʻp. Yarim orolning jan. qismi Skagerrak boʻgʻozi va Boxus qultigʻi orqali ikkiga ajralgan. Sharqi va janubidagi past, qiya [[sohil]] qismi kichikroq buxtalar bilan parchalangan. Skandinaviya yarim orolio.ning gʻarbiy va shim. qismida [[Skandinaviya togʻlari]] (eng baland joyi — 2469 m, Galxyopiggen togʻi), sharqida pastroq Norland yassitogʻligi (eng baland joyi 800 m), janubida morenali pasttekislik, undan janubroqda gʻarb, sharq va jan.dan sohilbuyi pasttekisliklari bilan chegaralangan gumbazsimon Smoland qiri (eng baland joyi 377 m) bor. Skandinaviya yarim orolio. Boltiq qalqoni va kaledon burmali strukturasida joylashgan. Materik muzlanishining Yevropadagi markazi hisoblangan Skandinaviya yarim orolio.dagi muzning qalinligi ayrim joylarda 1500 m ga yetgan. Foydali qazilmalardan temir, mis rudalari, titan va qoʻrgʻoshin, shelf qismida neft konlari bor. Skandinaviya yarim orolio.ning aksari qismi [[moʻʼtadil mintaqa]], chekka shimoliy qismi subarktika mintaqasida. Gʻarbida qishi yumshoq dengiz iqlimi (yanvarning oʻrtacha temperaturasi shimolida —4°dan janubida 2° gacha), yozi birmuncha salqin (8—14°). Yillik yogʻin 1000–3000 mm. Skandinaviya togʻlari tepalarida yanvarning oʻrtacha temperaturasi —16° gacha, iyulda 6— 8°. taxminan 5000 km² maydon muz bilan qoplangan. Skandinaviya yarim orolio.ning sharqiy qismida moʻʼtadil iqlim kontinental iqlimga oʻtib boradi, yanvarning oʻrtacha temperaturasi shimda —15° dan janubida —3° gacha, iyulniki 10—17°, yillik yongʻin 300–800 mm. Daryo koʻp, sersuv, serostona. gidroenergiya zaxirasiga boy. Koʻl kup, ular tektonik harakatlar va muzlik natijasida vujudga kelgan. 40% dan ortiq maydoni [[oʻrmon]]. Gʻarbida torf botqokdiklari, janubida aralash va keng bargli oʻrmonlar bor. Chekka shimoli [[tundra]]. Yarim orolda oʻrmon hayvonlaridan los, [[tulki]], kuyon, shimolida bugʻu yashaydi. Qush koʻp. Qirgʻoqqa yaqin suvlari baliqqa boy.
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
[[Turkum:Yarim orollar]]
[[Turkum:Yevropa]]
8jp5l3ef4xbipb8jlhe4mpcjxqdaaw0
Xarkov
0
602410
5477705
5447700
2025-06-23T10:45:42Z
CommonsDelinker
204
"Kharkiv_Pasazhyrskyi_railway_station.jpg" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan [[c:User:ChemSim|ChemSim]] per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Kharkiv Pasazhyrskyi railway station.jpg|]] tufayli oʻchirgan edi.
5477705
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti|nomi=Xarkov|asl nomi={{lang-uk|Ха́рків}}|mavqe=|tasvir={{multiple image
|perrow = 1/2/1
|border = infobox
|total_width = 275
|image1 = Успенський собор взимку, аерофото.jpg
|caption1 = Uspenskiy sobori
|image2 = Україна, Харків, пл. Конституції, 7 фото 1.JPG
|caption2 = Xarkov shahar kengashi
|image3 =
|caption3 = [[Xarkov temir yoʻl stansiyasi|Xarkov temir yoʻl stansiyasi]]
|image4 = Kharkiv University (cropped).jpg
|caption4 = [[Xarkov milliy universiteti]]
}}
|bayroq=Kharkiv-town-flag.svg|bayroq eni=150|gerb=Coat of arms of Kharkiv.svg|gerb eni=70|mamlakat=Ukraina|mintaqa=Xarkov viloyati|tuman turi=|tuman=|lat_deg=|lon_deg=|lat_min=|lat_sec=|lon_min=|lon_sec=|CoordAddon=|rahbar turi=Hokim|rahbar=Ihor Terekhov|asos solingan=1556|ilk eslatilishi=1669|avvalgi nomlari=|qachondan beri=|maydon=350.05|aholi=1 421 125|sanalgan yil=2022|zichlik=|aglomeratsiya=|konfessiyaviy tarkib=|telefon kodi=+38057|pochta indeksi=61001 – 61499|avtomobil kodi=|raqamli identifikator=|sayt=https://www.city.kharkov.ua/|jadvalda mintaqa=|oʻzbekcha nomi=|ruscha nomi=|tasvir taʼrifi=|bayroq tarifi=|gerb tarifi=|CoordScale=|mintaqa xaritasi oʻlchami=|tuman xaritasi oʻlchami=|jadvalda tuman=|ovul turi=|ovul=|jadvalda ovul=|A mamlakatga=|B mintaqaga=|C mintaqaga=|C tumanga=|ichki boʻlinishi=|AP markazi balandligi=|millatlar tarkibi=[[ukrainlar]] va boshqalar|etnoxoronim=|mintaqa vaqti=+2|sayt tili=uk|sayt tili 2=en|sayt tili 3=|add1n=|add1=|add2n=|add2=}}'''Xarkov''' ({{lang-uk|Ха́рків}}) – [[Ukraina]]ning [[Xarkov viloyati]]dagi shahar, viloyatning maʼmuriy va iqtisodiy markazi. Yirik transport yoʻllari chorrahasi. Aholisi 1000 ming kishi (2023).
Shahar 1655—1656-yillarda qalʼa sifatida bunyod etildi. 1919—1934-yillarda USSRning poytaxti boʻlib turdi. Xarkov mashinasozlik boʻyicha Ukrainada yetakchi oʻrinda (respublikada ishlab chiqariladigan mahsulotning 1/5 qismini beradi). Xarkovda energetika mashinasozligi, shu jumladan, elektrotexnika sanoati („Turboatom“, „Elektrotyajmash“, „Ukrelektromash“ va boshqa ishlab chiqarish birlashmalari; elektromexanika, „Yujkabel“ va boshqa zavodlar), traktor mashinasozligi („Xarkovskiy traktorniy zavod“ va boshqalar), qishloq xoʻjaligi va transport mashinasozligi (motor yigʻish, „Serp va molot“ ishlab chiqarish birlashmalari; aviatsiya sanoati va boshqalar), stanok va priborsozlik; radioelektronika sanoati va boshqa; kimyo va kimyofarmatsevtika, oziq-ovqat, yengil (toʻqimachilik, poyabzal, koʻnteri, moʻynachilik va boshqalar) sanoatlari rivojlangan. Metropoliten (1975-yildan), 21 oliy oʻquv yurti (shu jumladan, 3 universitet), 6 teatr (shu jumladan, opera va balet teatri), tarixiy, badiiy, tabiat muzeylari bor. Meʼmoriy yodgorliklardan Pokrovskiy (XVII asr), Uspeniye (XVIII asr) soborlari; Yekaterina saroyi (XVIII asr), proviant omborlari (XVIII asr) saqlangan.
== Tarixi ==
{{Quote box |width=23em |align=left |bgcolor=GhostWhite
| title = Tarixiy aloqalar
| fontsize = 90%
| quote = '''De-yure:'''{{flagicon image|Flag of Oryol (variant).svg}}{{flagicon image|Flag of Russia.svg}} [[Rossiya podsholigi|RP]]/[[Rossiya imperiyasi|RI]] 1654–1789<br/>
'''De-fakto:'''{{flagicon image|Kharkiv_Regiment.svg}} [[Xarkov polki]] 1654–1789<br/>
{{flagicon image|Flag of Russia.svg}} [[Rossiya imperiyasi]] 1789–1917
{{Quote box |width=23em |align=left |bgcolor=GhostWhite
| title = 1917–1921-yillardagi inqiloblar
| fontsize = 90%
| quote = {{flagicon image|Flag of Russia.svg}} [[Russian Provisional Government]] Mar–Nov 1917<br/>{{flagicon image|Flag_of_Ukraine_(1917–1921).svg}} [[Ukrainian People's Republic|UPR]] Nov - Dek 1917<br/>{{flagicon image|Flag_of_Ukrainian_People's_Republic_of_the_Soviets.svg}} [[Ukraina Xalq Sovetlari Respublikasi|UPRS]] Dek 1917 – Apr 1918<br/>{{flagicon image|Flag_of_Ukraine_(1917–1921).svg}} [[Ukraina Xalq Respublikasi]]/[[Ukraina davlati]] Apr 1918 – Yan 1919<br/>{{flagicon image|Socialist_red_flag.svg}} [[Ukraina Muvaqqat ishchi va dehqon hukumati|UMIDH]]/{{flagicon image|Flag_of_Ukrainian_People's_Republic_of_the_Soviets.svg}} [[Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi|USSR]] 1919 Yan–Iyun<br/>{{flagicon image|Flag_of_Russia.svg}} [[Janubiy Rossiya qurolli kuchlari|JRQK]] 1919 Iyun–Dek<br/>{{flagicon image|Flag_of_Ukrainian_People's_Republic_of_the_Soviets.svg}} [[Ukraina Sovet Sotsialistik Respublikasi|USSR]] Dek 1919 – Dek 1922 <br/>
}}
{{flagicon image|Flag_of_the_Soviet_Union_(1924).svg}} [[USSR]] 1922–1941<br/>{{flagicon image|Flag_of_Germany_(1935–1945).svg}} [[Uchinchi Reyx]] 1941–1943<br/>{{flagicon image|Flag_of_the_USSR_(1936-1955).svg}} [[USSR]] Fev–Mart 1943<br/>{{flagicon image|Flag_of_Germany_(1935–1945).svg}} [[Uchinchi Reyx]] Mar–Sep 1943<br/>{{flagicon image|Flag_of_the_Soviet_Union.svg}} [[USSR]] 1943–1991<br/>{{flagicon image|Flag_of_Ukraine.svg}} [[Ukraina]] 1991–hozir<br/>
}}
== Iqtisodiyoti ==
[[File:Сумська,17-22.Харків.jpg|thumb|[[Sumska koʻchasi]] – Xarkovning asosiy yoʻli.]]
2016–2020-yillardagi iqtisodiy rivojlanish strategiyasi: „Xarkov Muvaffaqiyati Strategiyasi“. Mazkur strategiya Xarkov shahrining rivojlanishi uchun ishlab chiqilgan<ref name="kharkiv8">{{cite web|url=http://www.strategy.kharkov.ua/|publisher=strategy.kharkov.ua|title=Розробка стратегії розвитку міста Харкова на 2016–2020 роки "Харків – стратегія успіху"|access-date=18 June 2017|archive-date=18 June 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160618082605/http://www.strategy.kharkov.ua/|url-status=live}}</ref><ref name="kharkiv9">{{cite web|url=https://old.karazin.ua/ua/general/univer_today/announce?news_id=5793|publisher=old.karazin.ua|script-title=uk:Круглий стіл «Розробка Стратегії розвитку міста Харкова до 2020 року: наука і освіта»|access-date=2023-07-01|archive-date=1 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230701075810/https://old.karazin.ua/ua/general/univer_today/announce?news_id=5793|url-status=live}}</ref><ref name="kharkiv10">{{Cite web |last=LLC |first=Hulu |script-title=uk:В університеті Каразіна обговорять перспективи розвитку освіти |url=http://www.city.kharkiv.ua/uk/news/v-universiteti-karazina-obgovoryat-perspektivi-rozvitku-osviti-32374.html |access-date=2023-07-01 |website=www.city.kharkiv.ua |language=uk |archive-date=1 July 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230701075812/https://city.kharkiv.ua/uk/news/v-universiteti-karazina-obgovoryat-perspektivi-rozvitku-osviti-32374.html |url-status=live }}</ref>.
== Ilm-fan va taʼlim ==
{{multiple image
| align = right
| direction = vertical
| image1 = (39)_V_N_KARAZIN_KHARKIV_NATIONAL_UNIVERSITY_MAIN_BUILDING_IN_CITY_OF_KHARKIV_STATE_OF_UKRAINE_PHOTOGRAPH_BY_VIKTOR_O_LEDENYOV_20160621.jpg
| width1 = 190
| caption1 = Xarkov universitetining asosiy binosi
| image2 = Будинок кооперації, Харків DJI 0050.jpg
| width2 = 190
| caption2 = Xarkov universitetining shimoliy binosi
| image3 = (41)_MECHNIKOV_LANDAU_KUZNETS_MONUMENTS_AT_V_N_KARAZIN_KHARKIV_NATIONAL_UNIVERSITY_IN_CITY_OF_KHARKIV_STATE_OF_UKRAINE_PHOTOGRAPH_BY_VIKTOR_O_LEDENYOV_20160621.jpg
| width3 = 190
| caption3 = Il'ya I. Mechnikov, Lev D. Landau, Simon A. Kuznets - Nobel mukofoti laureatlari haykallari. [[Xarkov Milliy Universiteti|V. N. Karazin nomidagi Xarkov Milliy Universiteti]]da oʻrnatilgan.
}}
=== Oliy taʼlim ===
[[Xarkov Milliy Universiteti|Vasil N. Karazin nomidagi Xarkov Milliy Universiteti]] eng nufuzli universitet boʻlib, 1804–1805-yillarda Xarkov shahrida [[Vasiliy Karazin]]ning saʼy-harakatlari natijasida tashkil etilgan<ref name="kharkiv12">{{cite web|url=https://karazin.ua/en|publisher=karazin.ua|title=V. N. Karazin Kharkiv National University|access-date=2023-07-01|archive-date=6 June 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230606070237/https://karazin.ua/en/|url-status=live}}</ref><ref name="kyiv">{{cite web|url=http://www.vnz.univ.kiev.ua/content/school/37|publisher=vnz.univ.kiev.ua|title=Харківський національний університет імені В.Н. Каразіна|access-date=18 June 2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20160827151112/http://www.vnz.univ.kiev.ua/content/school/37|archive-date=27 August 2016}}</ref>.
Rentgen instituti 1931-yilda ochilgan. Bu 87 tadqiqotchi, 20 professor va mutaxassis tibbiy xodimlari boʻlgan maxsus onkologiya muolaja markazi hisoblanadi. Institutda [[kimyo]], [[fiziologiya]] va [[bakteriologiya]] boʻyicha eksperimental davolash laboratoriyalari mavjud edi. Institut butun mamlakat uchun rentgen apparatlarini ishlab chiqargan<ref name="Socialist Health Association">{{cite news |last1=Khwaja |first1=Barbara |date=26 May 2017 |title=Health Reform in Revolutionary Russia |publisher=Socialist Health Association |url=https://www.sochealth.co.uk/2017/05/26/health-reform-revolutionary-russia/ |access-date=26 May 2017 |archive-date=30 August 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170830101010/https://www.sochealth.co.uk/2017/05/26/health-reform-revolutionary-russia/ |url-status=live }}</ref>.
Xarkovdagi oliy taʼlim muassasalarida 17 000 dan ortiq professor-oʻqituvchilar va ilmiy xodimlar ishlaydi.
== Demografiyasi ==
{{Update|section|date=February 2023}}
{{Historical populations
|1660<ref name="Тайны подземного Харькова">Л.И. Мачулин. Mysteries of the underground Kharkiv. — Х.: 2005. {{ISBN|966-8768-00-0}} {{in lang|ru}}</ref>
|1000
|1788<ref name="Харьков: Архитектура">Kharkiv: Architecture, monuments, renovations: Travel guide. Ed. {{ill|Aleksandr Jurevitsj Leybfreyd|ru|Лейбфрейд, Александр Юрьевич}}, V. Reusov, A. Tits. – X.: Prapor, 1987{{in lang|ru}}</ref>
|10742
|1850<ref name="dyachenko">{{cite web|author=N. T. Dyachenko|url=http://dalizovut.narod.ru/ulizy/ulizy.htm|script-title=ru:Улицы и площади Харькова|trans-title=Streets and squares of Kharkiv|language=ru|year=1977|website=dalizovut.narod.ru|access-date=31 March 2015|archive-date=17 March 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150317094240/http://dalizovut.narod.ru/ulizy/ulizy.htm|url-status=live}}</ref>
|41861
|1861<ref name="dyachenko"/>
|50301
|1901<ref name="dyachenko"/>
|198273
|1916<ref name="skorobohatov">A. V. Skorobogatov. Kharkiv in times of German occupation (1941–1943). – X.: Prapor, 2006. {{ISBN|966-7880-79-6}}{{in lang|uk}}</ref>
|352300
|1917<ref name="От крепости до столицы">Oleksandr Leibfreid, Yu. Poliakova. Kharkiv. From fortress to capital. – X.: Folio, 2004{{in lang|ru}}</ref>
|382000
|1920<ref name="skorobohatov"/>
|285000
|1926<ref name="skorobohatov"/>
|417000
|1939<ref name="perepis-1939">State archives of Kharkiv Oblast. F. R-2982, op. 2, file 16, pp 53–54</ref>
|833000
|1941<ref name="skorobohatov"/>
|902312
|1941<ref>Colonel ''N. I. Rudnitskiy''. Voenkomati Xarkova v predvoennie i voennie godi.{{in lang|ru}}</ref>
|1400000
|1941<ref name="skorobohatov"/><ref>In reference to the German census of December 1941; without children and teenagers no older 16 years of age; numerous city-dwellers evaded the registration{{in lang|ru}}</ref>
|456639
|1943<ref name="История: без белых пятен">''[[Nikita Khrushchev]]''. Report to TsK VKP(b) of 30 August 1943. History: without „white spots“. ''Kharkiv izvestia'', No. 100–101, 23 August 2008, page 6{{in lang|ru}}</ref>
|170000
|1959<ref name="dyachenko"/>
|930000
|1962<ref name="dyachenko"/>
|1000000
|1976<ref name="dyachenko"/>
|1384000
|1982<ref name="Харьков: Архитектура"/>
|1500000
|1989<ref>{{cite web|title=All-Union Population Census 1989. Urban population of the Union republics, their territorial units, urban settlements and urban districts by gender|url=https://www.demoscope.ru/weekly/ssp/sng89_reg2.php}}</ref>
|1609959|2001<ref name="Перепись 2001">[[Ukrainian Census (2001)]]</ref>
|1470902|2011<ref name="Cities & Towns of Ukraine">{{cite web|title=Cities & Towns of Ukraine|url=http://pop-stat.mashke.org/ukraine-cities.htm}}</ref>|1446500|Yanvar 2022<ref name="Cities & Towns of Ukraine"/>|1421125|Mart 2022|400000|Iyun 2022|750000|Noyabr 2022|1100000}}
1989-yil Sovet Ittifoqi tomonidan oʻtkazilgan aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shahar aholisi 1,593,970 kishi boʻlgan. 1991-yilga kelib, bu raqam 1,510,200 kishiga (shu jumladan 1,494,200 doimiy aholi) kamaygan<ref name="Our Kharkiv">{{cite web|url=http://www.kharkov.com/news/?p=25|archive-url=https://web.archive.org/web/20060822193837/http://www.kharkov.com/news/?p=25|archive-date=22 August 2006 |title= Kharkiv today |access-date=4 May 2007 |work=Our Kharkiv |language=ru}}</ref>. 2023-yilda aholi soni 1 430 885 kishini tashkil etgan<ref>{{Cite web |title=Population of Kharkiv, Ukraine (UA) 2023 |url=https://world-meters.com/population/ukraine/kharkiv-706483 |access-date=2023-10-11 |website=World Meters |language=en |archive-date=12 October 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231012234615/https://world-meters.com/population/ukraine/kharkiv-706483 |url-status=live }}</ref>. Xarkov Ukrainaning poytaxti [[Kiyev]]dan keyin ikkinchi yirik shahardir<ref name="ukrcensus1">{{cite web|url=http://ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/city/|archive-url=https://web.archive.org/web/20060109012020/http://ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/city/|archive-date=9 January 2006 |title= Results / General results of the census / Number of cities |access-date=28 August 2006 |work=[[Ukrainian Census (2001)|2001 Ukrainian Census]] }}</ref>.
Ukrainaning mustaqillik davridagi birinchi umumukraina aholini roʻyxatga olish amaliyoti 2001-yil dekabr oyida oʻtkazilgan. Keyingi umumukraina aholini roʻyxatga olinishi hozir davom etayotgan Rossiya-Ukraina urushi tugagandan soʻng oʻtkazilishi belgilangan. 2001-yil holatiga koʻra, Xarkov viloyati aholisining taqsimoti quyidagicha: 78.5% aholi shaharlarda, 21.5% esa qishloqlarda yashaydi<ref>{{cite web|url=http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/urban-rural/|title=Всеукраїнський перепис населення 2001 {{!}} English version {{!}} Results {{!}} General results of the census {{!}} Urban and rural population|website=2001.ukrcensus.gov.ua|access-date=11 January 2017|archive-date=22 April 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170422150832/http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/urban-rural/|url-status=live}}</ref>.
=== Etnik tarkib ===
{| class="standard"
! Etnik guruh || 1897<ref name=":1">[http://demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1604 Pervaya vseobщaya perepis naseleniya Rossiyskoy Imperii 1897 g. Raspredelenie naseleniya po rodnomu yaziku i uezdam 50 guberniy Yevropeyskoy Rossii] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220225015405/http://www.demoscope.ru/weekly/ssp/rus_lan_97_uezd.php?reg=1604 |date=25 February 2022 }} Demoskop</ref>||1926||1939||1959<ref name=":3">Іstorіya mіsta Xarkova XX stolіttya, Xarkіv 2004, r. 456</ref>||1989<ref name="Our Kharkiv"/>||2001<ref name="vharkov">{{cite web|url=http://vharkov.ru/description/about.html|publisher=vharkov.ru|title=Общая информация о Харькове на vharkov|access-date=18 June 2017|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140829124130/http://vharkov.ru/description/about.html|archive-date=29 August 2014}}</ref><ref name="ukrcensus">{{cite web|url=http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/general/estimated/kharkiv/|publisher=2001.ukrcensus.gov.ua|title=Всеукраїнський перепис населення 2001 – Результати – Основні підсумки – Загальна кількість населення – Харківська область|access-date=18 June 2017|archive-date=19 October 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20171019082857/http://2001.ukrcensus.gov.ua/results/general/estimated/kharkiv/|url-status=live}}</ref><!-- {{dubious|date=September 2018}}-->
|-
| [[Ukrainlar]]|| 25.9%||38.6% || 48.5% || 48.4% || 50.4% || 62.8%
|-
| [[Ruslar]]|| 63.2%||37.2%||32.9%||40.4%||43.6%||33.2%
|-
| Yahudiy|| 5.7%||19.5%||15.6%||8.7%||3.0%||0.7%
|}
==== Eslatmalar ====
* 1660-yil – taxminiy hisob-kitob
* 1788-yil – bolalar hisobga olinmagan
* 1920-yil – [[Rossiya fuqarolar urushi]] davri
* 1941-yil – 1-may holatiga koʻra taxminiy hisob-kitob; [[Germaniya-Sovet urushi]] arafasida
* 1941-yil – sentyabr oyidagi keyingi taxmin 1,400,000 dan 1,450,000 gacha
* 1941-yil – dekabr oyida, bosqinchilik davridagi taxminiy hisob-kitob (bolalar hisobga olinmagan)
* 1943-yil – 23-avgust, shahar ozod qilingan; taxmin 170,000 dan 220,000 gacha
* 1976-yil – 1-iyun holatiga koʻra taxminiy hisob-kitob
* 1982-yil – mart oyidagi taxminiy hisob-kitob
Xarkovda katta [[Ukraina-Vyetnam munosabatlari#Ukrainadagi vyetnamliklar jamoasi|vyetnamliklar jamoasi]] mavjud boʻlib, ular mahalliy {{Ill|Barabashovo bozorida|uk|Барабашово}} (Yevropadagi eng yirik bozorlardan biri) faoliyat yuritishadi<ref name="Barabashovo2024jun18">{{cite news |title='This country gave me a lot': the Vietnamese people staying in Ukraine|url=https://www.theguardian.com/world/article/2024/jun/18/this-country-gave-me-a-lot-the-vietnamese-people-staying-in-ukraine|access-date=18 June 2024|work=[[The Guardian]]|date=18 June 2024}}</ref>. Bu bozorda vyetnamlik savdogarlarning koʻpchiligi oʻz ismlarining [[ukrainizatsiya|ukrainlashtirilgan]] versiyasidan foydalanadilar<ref name="Barabashovo2024jun18"/>.
=== Tili ===
Xarkov shahri aholisining ona tili boʻyicha taqsimoti [[2001-yil Ukraina aholini roʻyxatga olish|2001-yilgi roʻyxatga olish]] maʼlumotlariga koʻra<ref>{{cite web | language=uk | url=https://socialdata.org.ua/projects/mova-2001/ | title=Рідні мови в об'єднаних територіальних громадах України}}</ref>:
{| class="standard"
|-
! Til
! Soni
! Foiz
|-
| [[Ukrain tili|Ukraincha]]
| align="right"| 460 607 ||align="right"| 31.77%
|-
| [[Rus tili|Ruscha]]
| align="right"| 954 901 || align="right"| 65.86%
|-
| Boshqalar
| align="right"| 34 363 || align="right"| 2.37%
|-
| Umumiy
| align="right"| 1,449,871 || align="right"| 100.00%
|}
2023-yil aprel-may oylarida Xalqaro Respublikachilar Instituti tomonidan oʻtkazilgan soʻrovga koʻra, shahar aholisining 16% ukrain tilida, 78% esa rus tilida gaplashadi<ref>{{cite web|url=https://ratinggroup.ua/files/ratinggroup/reg_files/municipal_survey_may_2023_ua_-_final.pdf|title=Municipal Survey 2023|website=ratinggroup.ua|access-date=9 August 2023|archive-date=19 July 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230719164824/https://ratinggroup.ua/files/ratinggroup/reg_files/municipal_survey_may_2023_ua_-_final.pdf|url-status=live}}</ref>.
== Qardosh shaharlar ==
{{Shuningdek qarang|Ukrainadagi qardosh shaharlar roʻyxati}}
Xarkov quyidagi shaharlar bilan qardosh shahar aloqalarini oʻrnatgan<ref>{{Cite web |script-title=uk:Міста-партнери |trans-title=Partner cities |url=https://www.city.kharkiv.ua/uk/o-xarkove/goroda-partneryi.html |access-date=2023-06-29 |website=www.city.kharkiv.ua |archive-date=13 May 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230513213548/https://www.city.kharkiv.ua/uk/o-xarkove/goroda-partneryi.html |url-status=live }}</ref>:
{{div col|colwidth=20em}}
<!--rest - not twinning or twinning ended-->
* {{flagicon|ITA}} [[Bolonya]], Italiya (1966-yil)
* {{flagicon|CZE}} [[Brno]], Chexiya (2005-yil)
* {{flagicon|MNE}} [[Cetinje munitsipaliteti|Cetinje]], Chernogoriya (2011)
* {{flagicon|AQSh}} [[Cincinnati]], AQSH (1989-yil)
* {{flagicon|KOR}} [[Daejon]], Janubiy Koreya (2013-yil)
* {{flagicon|LVA}} [[Daugavpils]], Latviya (2006-yil)
* {{flagicon|HUN}} [[Debrecen]], Vengriya (2016-yil)
* {{flagicon|TUR}} [[Gaziantep]], Turkiya (2011-yil)
* {{flagicon|CYP}} [[Geroskipou]], Kipr (2018-yil)
* {{flagicon|CHN}} [[Jinan]], Xitoy (2004-yil)
* {{flagicon|LTU}} [[Kaunas]], Litva (2001-yil)
* {{flagicon|GEO}} [[Kutaisi]], Gruziya (2005-yil)
* {{flagicon|FRA}} [[Lill]], Fransiya (1978-yil)
* {{flagicon|SVN}} [[Maribor]], Sloveniya (2012-yil)
* {{flagicon|GER}} [[Nyurnberg]], Germaniya (1990-yil)
* {{flagicon|CYP}} [[Polis, Kipr|Polis]], Kipr (2018-yil)
* {{flagicon|POL}} [[Poznań]], Polsha (1998-yil)
* {{flagicon|ISR}} [[Rishon LeZion]], Isroil (2008-yil)
* {{flagicon|GEO}} [[Tbilisi]], Gruziya (2012-yil)
* {{flagicon|CHN}} [[Tyanszin]], Xitoy (1993-yil)
* {{flagicon|ALB}} [[Tirana]], Albaniya (2017-yil)
* {{flagicon|SVK}} [[Trnava]], Slovakiya (2013-yil)
* {{flagicon|FIN}} [[Turku]], Finlyandiya (2022-yil)
* {{flagicon|BUL}} [[Varna (Bolgariya)|Varna]], Bolgariya (1995-yil)
<!--rest - not twinning or twinning ended-->
{{div col end}}
== Galereya ==
<gallery mode="packed">
File:Uspensky Cathedral03.jpg|Uspenskiy sobori
File:Intercession Cathedral, Kharkiv 2010 - 03.jpg|Pokrovskiy monastri
File:Annunciation Cathedral in Kharkiv - 2017.jpg|Sobor
File:Shevchenko Drama Theatre in Kharkiv 2020 - 01.jpg|Xarkov Ukraina drama teatri
File:Constitution Square 24.jpg|Xarkov qoʻgʻirchoq teatri (sobiq Volga-Kama banki)
File:Художнє училище 1913р., вул. Червонопрапорна, 8, м.Харків.JPG|[[Xarkov davlat dizayn va sanʼat akademiyasi]]
File:Kharkiv Central Market (01).jpg|Xarkov markaziy sotuv bozori
File:Kharkov Synagogue2.JPG|Xarkov xor ibodatxonasi
File:Здание почтамта. Харьков.jpg|Temir yoʻl pochta boʻlimi
File:Палац робiтника, вул.Котлова, 83, Харків.JPG|Temir yoʻlchilar madaniyat saroyi
File:CentralRailwayStKharkov2.JPG|[[Xarkov temir yoʻl stansiyasi]]
</gallery>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
<!-- {{Sister project links|Kharkiv|voy=Kharkiv}}-->
* {{Cite EB1911|wstitle= Xarkov (shaharcha) |volume= 15 | page = 772 |short= 1}}
* {{Cite EB1911|wstitle= Xarkov (hukumat) |volume= 15 | page = 772 |short= 1}}
* [http://www.infocity.kharkov.ua/ Citynet UA] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20220410201748/http://www.infocity.kharkov.ua/ |date=2022-04-10 }} – Xarkov shahar axborot markazining rasmiy sayti {{in lang|uk}}
* [https://www.city.kharkiv.ua/ Xarkov shahar kengashi] – Xarkov shahar kengashining rasmiy veb-sayti {{in lang|uk|ru}}
* [https://studyinukraine.gov.ua/en/study-in-ukraine/universities/?regions=7# Xarkovda oʻqish] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230629091730/https://studyinukraine.gov.ua/en/study-in-ukraine/universities/?regions=7 |date=29 June 2023 }} – Ukrainada oʻqish uchun rasmiy veb-sayt {{in lang|uz|fr|uk}}Lvov shahar qoʻllanmasi va interaktiv xaritasi
* [https://kh.locator.ua/?l=en Xarkov shahrining ingliz tilidagi shahar qoʻllanmasi]
{{Spoken Wikipedia|City of Kharkiv State of Ukraine Recorded by Viktor O Ledenyov.ogg|date=7 January 2016}}
{{Authority control}}
{{chala}}
[[Turkum:Xarkov]]
64l5prwz5avn0t8a9aa48k2eykm9qt0
Xira rudalar
0
602872
5477707
4316630
2025-06-23T10:52:05Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477707
wikitext
text/x-wiki
'''Xira rudalar''' — minerallar guruhi, misning murakkab sulfidlari boʻlib, tennantitning izomorf qatorini — kimyoviy tarkibi nCu,2As4 S13+ +mCu12Sb4S13 boʻlgan tetraedritni hosil qiladi. Qatorning sof aʼzolari kam uchraydi. Xira rudalar orasida tarkibiga qarab turlari: argentotennantit va freybergit (Ag tarkibli), zondbergerit va binnin (Zn, Ag tarkibli) ferrotennantit va ferrotetraedrit (Gʻe tarkibli), shvatsit (Hg tarkibli), annivit (Bi tarkibli) va boshqa mavjud. Sinch tipli murakkab strukturaga ega. Kub singoniyada [[Kristallanish|kristallanadi]]. Xira rudalar poʻlat rangli kulrangdan, temir rangli qoragacha. Yangi singan joylari metalldek yaltiraydi, lekin havoda tez xiralashadi (nomi shundan). Qattiqligi 3—4, zichligi 4,4—5,1 g/sm3. Turli genetik tipdagi gidrotermal rudali jinslarda hosil boʻladi. Galenit, sfalerit, [[xalkopirit]], pirit, kvars, [[barit]], kaltsitlar bilan birga uchraydi. Yerning yuqori qismida oson nurashga uchrab malaxit, azurit, kuprit va boshqalarga aylanadi. Mis rudalarining tarkibiga kiradi hamda ulardan surma, kumush, simob ajratib olinadi.
{{OʻzME}}
{{chala}}
[[Turkum:Minerallar]]
tw9qgfrn9h70ui9yzbz2eqrlvyysrom
Choymomo
0
607830
5477564
5351659
2025-06-22T21:40:14Z
Shcxrux
140349
5477564
wikitext
text/x-wiki
== Adabiyot ==
* Divayev A., Zaklinaniye i priziv vetra, v kn.: Etnograficheskoye obozreniye, vip. 12, 1910; Sarimsoqov B., Oʻzbek marosim folklori, T., 1986; Taydjanov K., Ismailov X., Osobennosti doislamskix verovaniy u uzbekovkaramurtov, v kn.: Drevniye obryadi, verovaniya i kulti narodov Sredney Azii, M., 1986.
Toʻra Mirzayev, Mamatsul Joʻrayev.
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
edndaaahyz5whx81e8wgnjhl91fvihb
5477565
5477564
2025-06-22T21:40:59Z
Shcxrux
140349
Choymomo
5477565
wikitext
text/x-wiki
== Adabiyot ==
* Divayev A., Zaklinaniye i priziv vetra, v kn.: Etnograficheskoye obozreniye, vip. 12, 1910; Sarimsoqov B., Oʻzbek marosim folklooymomoi, T., 1986; Taydjanov K., I'liqilov X., Osobennosti doislamskix verovaniy u uzbekovkaramurtov, v kn.: Drevniye obryadi, verovaniya i kulti narodov Sredney Azii, M., 1986.
Toʻra Mirzayev, Mamatsul Joʻrayev.
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
n3klg4vhh1e8n2dc50mffdduavsewvj
5477566
5477565
2025-06-22T21:41:37Z
Shcxrux
140349
Choymomo
5477566
wikitext
text/x-wiki
== Choymomoot ==
* Divayev A., Zaklinaniye i priziv vetra, v kn.: Etnograficheskoye obozreniye, vip. 12, 1910; Sarimsoqov B., Oʻzbek marosim folklooymomoi, T., 1986; Taydjanov K., I'liqilov X., Osobennosti doislamskix verovaniy u uzbekovkaramurtov, v kn.: Drevniye obryadi, verovaniya i kulti narodov Sredney Azii, M., 1986.
Toʻra Mirzayev, Mamatsul Joʻrayev.
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
klnhx0mkvmvhhh5xvyb3jtve6map0tb
5477567
5477566
2025-06-22T21:42:34Z
Shcxrux
140349
Choymomoga ozgardi
5477567
wikitext
text/x-wiki
== Choymomoot ==
* Divayev A., Zaklinaniye i priziv vetra, v kn.: Etnograficheskoye obozreniye, vip. 12, 1910; Sarimsoqov B., Oʻzbek marosim folkoymomoooymomoi, T., 1986; Taydjanov K., I'liqilov X., Osobennosti doislamskix verovaniy u uzbekovkaramurtov, v kn.: Drevniye obryadi, verovaniya i kulti narodov Sredney Azii, M., 1986.
Toʻra Mirzayev, Mamatsul Joʻrayev.
{{no iwiki}}
{{OʻzME}} <!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
2jy34xkg1s43n73m7ulvqkedr3n313o
Qulupnay
0
629886
5477634
5470173
2025-06-23T07:00:50Z
Abilqosimova
125887
5477634
wikitext
text/x-wiki
{{multiple issues|
{{wikify|sana=2023-08}}
{{xatolar|sana=2023-08}}
}}
[[File:Strawberry.jpg|thumb|Qulupnay]]
'''Qulupnay''', '''yertut '''– [[raʼnodoshlar]] [[oila (biologiya)|oila]]siga mansub [[koʻp yillik oʻsimliklar|koʻp yillik oʻtsimon oʻsimliklar]] [[turkum]]i; mevasi - rezavor meva<ref>''Sunset Western Garden Book,'' 1995: 606–07</ref>.
== Navlari ==
[[Yevrosiyo]] va [[Amerika]]da 50 [[tur (biologiya)|tur]]i maʼlum. Asosan „bogʻ qulupnayi“ turi, shuningdek, „oʻrmon qulupnayi“, „muskat taʼmli qulupnay“, „Virjiniya qulupnayi“ va „Chili qulupnay“ kabi qulupnayning birinchi navlari [[XVIII asr|18-asr]] da [[Niderlandiya]]da paydo boʻlgan. Amerika turi – Virjiniya va Chili qulupnayi [[Yevropa]]ga olib kelingan. Qulupnay [[Yer]] [[shar]]ining turli [[iqlim mintaqalari|iqlimli mintaqalari]]da – [[Qutb doirasi]]dan to [[subtropik mintaqalar|subtropiklar]]gacha oʻstiriladi. [[Oʻzbekiston]]da koʻproq „bogʻ qulupnayi“ turi [[ekinlarni ekish|ekiladi]]. [[Ildiz (oʻsimlik)|Ildiz]]i popuk ildiz. Tupi oʻrtacha shoxlangan, boʻyi 10 [[santimetr|sm]] gacha. [[Barg]]lari yuraksimon, [[gul]]lari qalqonsimon [[toʻpgul]]ga yigʻilgan, ikki jinsli, oq yoki oqish-sariq, oʻzidan changlanadi. [[May]]-[[iyun]]da pishadi. Mevasi toʻq qizil, baʼzan [[nav]]iga qarab oq (oqpar), 3—5 g dan 20—40 g gacha boʻlishi mumkin.
[[Tuzilma|Tarkib]]ida 80—90% [[suv]], 7-11% [[qand]], 0,8—1,6% [[kislota]], 1 – 1,7% [[pektin moddalari|pek-tin]], 0,9—1,2% azotli moddalar, shuningdek, [[kletchatka]], kul, A, B, C [[vitaminlar]]i va boshqa bor. Yangiligida yeyiladi, [[kompot]], [[murabbo]] qilinadi, [[sharbat]] tayyorlanadi. Qulupnay namlik talab qiladigan, [[yorugʻsevar oʻsimliklar|yorugʻsevar]] (soya joyda hosil bermaydi), sovuqqa chidamsiz oʻsimlik. Bir yerda 4— 5 yil oʻstiriladi. 3 yilgacha yaxshi hosil beradi. [[Hosildorlik|Hosildorligi]] 80—100 s/ga. Asosan, [[iyul]]—[[avgust|avgustda]] ildiz otib, barg yozgan gajaklari qator orasi 80 sm, tup orasi 25 sm yoki 70x70 sm sxemada koʻchat qilib ekiladi ([[kuz]]da va [[bahor]]da ham ekish mumkin, bunda kechroq hosilga kiradi). Yaxshi koʻchat ikki yillik qulupnayzordan olinadi. Qulupnayzor bahorda, oʻsish davrida [[mahalliy oʻgʻitlar|mahalliy]] va [[mineral oʻgʻitlar]] bilan oziqlantiriladi, qator oralari yumshatiladi, [[sugʻorish|sugʻoriladi]].
Oʻzbekistonda Qulupnayning Zenga-Zengana, Kulver, Dilbar, Muto, Toshkent, Shreder xotirasi, Oʻzbekiston navlari ekiladi.
Asosiy [[oʻsimliklar zararkunandalari|zararkunandalari]]: qulupnay kanasi, malina va qulupnay uzun burni.
[[Oʻsimliklar kasalliklari|Kasalliklari]]: qulupnay nema-todasi, kulrang chirish, oq-qoʻngʻir dogʻlanish.
==Tavsifi==
Qulupnay botanika ma’nosida rezavor meva emas<ref name=Esau>Esau, K. 1977. ''Anatomy of seed plants''. John Wiley and Sons, New York.</ref>. „Meva“ning go‘shtli va iste’mol qilinadigan qismi meva o‘rni, ba’zan noto‘g‘ri „urug‘“ deb ataladigan qismlari esa yong‘oqchalar va shuning uchun haqiqiy botanik mevalardir<ref name=Esau/><ref>E-Flora BC: Electronic Atlas of the Plants of British Columbia: [http://linnet.geog.ubc.ca/Atlas/Atlas.aspx?sciname=Fragaria%20virginiana ''Fragaria virginiana''].</ref>.
==Kelib chiqishi==
Fragaria urug‘ining nomi „fragum“ (qulupnay) so‘zi va -aria qo‘shimchasidan kelib chiqqan bo‘lib, bu qo‘shimcha yordamida ayollar ismlari va o‘simlik nomlari yasalgan. Lotincha nom, o‘z navbatida, proto-hind-yevropa tilining „rezavor“ degan ma’noni anglatuvchi ildizidan kelib chiqqan deb taxmin qilinadi<ref>{{cite book |last1=De Vaan |first1=Michiel |title=Etymological Dictionary of Latin and the other Italic Languages |date=2008 |publisher=Brill |isbn=9789004167971 |page=239}}</ref>.
Inglizcha „qulupnay“ nomining kelib chiqishi (qadimgi inglizcha „strēawberie“ so‘zidan<ref name=BierSaue11>{{Cite web |editor1-last=Bierbaumer |editor1-first=Peter |editor2-last=Sauer |editor2-first=Hans |editor3-last=Klug |editor3-first=Helmut W. |editor4-last=Krischke |editor4-first=Ulrike |date=2011 |title=strēaw-berie |website=Dictionary of Old English Plant Names |url=http://oldenglish-plantnames.org/lemma/full_lemma/1043-str-aw-berie?fake=578900 |access-date=2025-05-27 |name-list-style=amp }}</ref>) ortidagi mantiqiy sabab noaniq. Turli xil takliflar o‘rtaga tashlangan. Shulardan biri shuki, bu nom qadimda qulupnaylarni cho‘p yoki poyaga qator qilib terish odatidan kelib chiqqan degan fikr mavjud. Boshqa [[german tillari]]da bu atama mavjud emas, ular o‘rniga „yer mevasi“ degan ma’noni anglatuvchi so‘zlardan foydalanadilar<ref>{{cite journal|last1=Fridell|first1=Staffan|last2=Svanberg|first2=Ingvar|date=2024|title=On the etymology of ''strawberry''|journal=Studia Neophilologica|volume=96|issue=2|pages=303–310|url=https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/00393274.2024.2329185}}</ref>.
[[Turkum:Raʼnodoshlar]]
[[Turkum:Mevalar]]
{{OʻzME}}
<!-- Bot tomonidan yaratildi -->
{{chala}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
6x572iv6nlr4dzvnqf3kgtqdq4146bl
Vikipediya:Tiklashga
4
650036
5477510
5471620
2025-06-22T17:21:35Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Biolokatsiya */ yangi mavzu
5477510
wikitext
text/x-wiki
{{/Sarlavha}}
__TOC__
[[Turkum:Vikipediya:Sahifalarni tiklash|*]]
== Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi ==
* {{la|Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi}}
Maqola ensiklopedik ahamiyatga ega deb oʻylayman. Maktab [[Shavkat Mirziyoyev]]ning taklifiga binoan qurilgan. Nufuzli manbalar yetarlicha. {{Tlx|Tezda oʻchirishga}} andozasi tahrirlayotganimda qoʻyilgan. Maqola toʻliq yoritilmagandi. Qolaversa, maqola [[Munozara:Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi|munozarasi]] yakunlanmay turib oʻchirib yuborilgan.
[[Munozara:Erkin Vohidov nomidagi ijod maktabi|Mana bu]] munozarada esa, Nodir aka qolishi kerakligi haqida aytgandi.
Agar ensiklopedik ahamiyatga ega boʻlmasa, [[ijod maktablari]]dagi barcha maqolaga tezda oʻchirish taklifini bildiraman —[[User:Muzaffar Murodovich|Muzaffar Murodovich]]<sup>[[User_talk:Muzaffar Murodovich|munozara]]</sup> 19:34, 9-Fevral 2023 (UTC)
== Farishtalar va iblislar ==
* {{la|Farishtalar va iblislar}}
Chunki men yaratgan maqolamda toʻliq maʼlumotlar keltrigan edim, nufuzli manbalardan ham foydalandim, nafaqat ingliz tilidagi muqpbili, balki undanda koʻproq foydali maʼlumotlarni kiritdim va hali portallarni endi kiritayotgan edim. Mening maqolamdan oldin oʻzbek tilida shunga oʻxshash maqola mavju boʻlgan, ammo u sifatsiz va manbalardan holi boʻlganligi sababidan yangi maqola yaratgan edim. Eski maqolani esa tahrir qila olmadim, qayta tiklashlaringiz soʻrab, hurmat va ehtirom ila S. N.K —[[Foydalanuvchi:Santuagara|Santuagara]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Santuagara|munozara]]) 14:18, 25-Iyul 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Santuagara| ]]
== Ispaniya Sharqiy-Hindistoni ==
* {{la|Ispaniya Sharqiy-Hindistoni}}
Bu sahifani [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] Avtomat qilingan deb oʻchirib tashladilar. Bu mavzuni oʻzim qoʻlda tarjima qilganman. Iltimos sahifani tiklasangizlar iltimos!!! —[[Foydalanuvchi:DONABDU2003|DONABDU2003]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:DONABDU2003|munozara]]) 08:03, 30-Iyul 2023 (UTC)
== Toshkent Kimyo xalqaro universiteti ==
* {{la|Toshkent Kimyo xalqaro universiteti}}
Sahifa asossiz ravishda oʻchirilgan, ushbu nomli OTM hozirda mavjud va litsenziya asosida faoliyat yuritmoqda —[[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 14:57, 27-Avgust 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Farrux99| ]] Maqolani oʻchirish sababiga qarang: ''mualliflik huquqlarini yaqqol buzish: Plagiat: 56 foiz''.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 15:09, 27-Avgust 2023 (UTC)
:: Qaysi manbaadan plagiat koʻchirilganini keltirib oʻtsangiz, iltimos. Men sahifani qayta yaratishim mumkinmi? [[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 06:04, 1-Sentabr 2023 (UTC)
== Edirne shahri ==
* {{la|Edirne shahri}}
bu sahifa boshqa sahifa nusxasi emas —[[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov|Hasan Tohirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hasan Tohirov|munozara]]) 12:24, 15-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov| ]] [[Edirne]] maqolasi avvaldan mavjud.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Valeriy Meladze ==
* {{la|Valeriy Meladze}}
Avtomat tarjima deb oʻchirilibdi, oʻz xatoim tufayli thr andozasini toʻliq koʻrib chiqmasdan olib tashlabman, qaytarilsa, tahrirlab, maʼlumotlarni oʻz soʻzim bilan qaytadan yozib chiqaman —[[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 05:41, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
:: Javob uchun rahmat, tushunarli [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 07:04, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Ahmad Hodiy Maqsudiy ==
* {{la|Ahmad Hodiy Maqsudiy}}
Bu maqolani asosiz oʻchirib yuborishgan deb oʻylayman, chunki maqolani yozishdagi barcha qoidalarga amal qilgan holda yozganman. Keyin fountainda baho berilib qabul qilingan edi bu maqola. Sal oʻtib Umarxon III tomonidan (tuzatib boʻlmas mashina tarjimasi) degan tarkibda oʻchirilib yuborilgan. Shu maqolani qayta koʻrib chiqshilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:30, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Dorothy Vaughan ==
* {{la|Dorothy Vaughan}}
Bu maqola baholangan edi. Keyin Umarxon III tomonidan oʻchirilgan. Buni asosiz deb oʻylayman. Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozgan edim. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, qaytarib bershilani soʻriman —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:35, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing. Bundan tashqari, asli lotin yozuvida yoziladigan kishilar ismlarini buzib emas, balki [[VP:MNKI|aslidek yozing]].
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Mobicom Uzbekistan ==
* {{la|Mobicom Uzbekistan}}
'''Mobicom Uzbekistan''' kompaniyasi haqida barcha malumotlar toʻgʻri kiritilgan edi, lekn u maqola '''Umarxon III''' tomonidan oʻchirilgan buni men asossiz deb ayta olaman. '''Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozilgan''' va kompaniyaning malumotlari toʻliq kirgazilgan edi. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, tezroq tiklab bershilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek|Azimov Diyorbek]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azimov Diyorbek|munozara]]) 11:19, 20-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek| ]] Maqola asossiz emas, balki [[VP:EA|qoidalarga]] binoan oʻchirilgan.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Murolim Xamroqulov ==
* {{la|Murolim Xamroqulov}}
Sahfianing tiklanish sababi biz Instagram va Telegram uchun Galochka olmoqchi edik. U yerda Wikipediada shaxs haqida maʼlumot soʻramoqda. Shu sababli sahifani qayta tiklab berishingizni soʻrayman! —[[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev|Davronbek Tursunboyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Davronbek Tursunboyev|munozara]]) 10:10, 23-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev| ]] Vikipediyada [[VP:EA|ensiklopedik ahamiyatga]] molik mavzularda maqola yozish mumkin. [[VP:BIO]] sahifasi bilan tanishib chiqing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Gamma-spektroskopiya ==
* {{la|Gamma-spektroskopiya}}
Bu maqolani foydalanuvchi Turgʻunoydan oldingi holatida tiklash kerak, menimcha —[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:41, 21-Oktyabr 2023 (UTC)
== Giperesteziya ==
* {{la|Giperesteziya}}
Ushbu sahifa hech bir munozarasiz Alibek Attamov va Umarxon III tomonidan oʻchirib yuborildi. Vaholanki, maqola uning inglizcha versiyasidan ham koʻproq maʼlumotni jamlagan holda, butun oʻzbek segmentidagi aloqador deyarli barcha mavjud maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan edi. Mashina tarjimasi emas edi va imlo boʻyicha ham muammolar deyarli yoʻq edi. Yuqoridagilarni va bir necha soatlik mehnatimni hisobga olgan holda, ushbu sahifani qayta tiklashingizni va bu ishni qilganlarga munozara va muhokamalarsiz, xatolar va kamchiliklarni tushuntirmasdan, tahrir uchun imkon bermasdan sahifalarni oʻchirib yubormaslik boʻyicha ogohlantirish berishingizni soʻrayman. —[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 23:43, 28-Noyabr 2023 (UTC)
: Maqola hazil sifatida oʻchirilmadi, u [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|Vikipediya qoidalariga]] mos kelmadi. Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 00:21, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: „Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi.“ – Sizga kim izn berdi bunaqa yozishga, @Alibek Attamonov? Sal oʻzingizni bosib oling va haddingizdan oshmang.
:: Maqola oʻchirilishidan avval tegishli foydalanuvchilar ogohlantirulishi shart (mualliflik huqulari yaqqol buzilgan holda ham foydalanuvchi munozarasida yozish kerak). @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]], @[[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]], maqola [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari]]ga mos kelmasa, muhokamasiz oʻchirib yubormaylik. Aynan qaysi qoidaga zid edi maqola? Vikilashtirilmagani tezda oʻchirish uchun yetarli asos boʻla olmaydi. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 01:58, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: Qoʻshilaman. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:19, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum. Qoidalarga mos kelmagan boʻlsa, aynan qaysi qoidalarga mos kelmaganini birma-bir sanab bering, sizdan iltimos. Men yozganimga javob bera olaman. Bu maqola oʻchirishga loyiq emas edi. Xatoyingizni mard boʻlib tan oling. Undan koʻra, qayeridadir xato boʻlsa menga tushuntiring, oʻrgating. Yuqoridagi arizalarga bir koʻz tashlang, koʻpchilik Umarxon III dan shikoyat qilgan, siz ham shu kishiga oʻxshamoqchimisiz? Men hali yangiman va oʻzimga oʻxshagan yangi qiziquvchilar oʻzbek wikipediasini boyitaman, hissamni qoʻshaman deb turganida, na xatosini tushuntirmay, na sababini aniqlashtirmay va na ogohlantirmasdan tuturiqsiz shablon gaplar bilan oʻchirib yuborish, ularning shashtini qanchalik tushirib yuborishini tasavvur qila olasizmi? Bunday ishlaringiz bilan oʻzbek wikipediasining kelajagiga bola urayatganingiznichi? Menimcha, ogohlantirishsiz maqolani oʻchirmaslik boʻyicha oʻzaro kelishuvga erishishingiz kerak. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:18, 29-Noyabr 2023 (UTC)
: @[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]], maqolani boshidan yaratishingiz mumkin bemalol. Quyidagi narsalarga eʼtibor qiling:
:* Maqolada [[VP:Nufuzli manbalar|nufuzli manbalar]] boʻlishi shart.
:* Maqola tuzilishi, ensiklopedik ohang haqida tasavvurga ega boʻlishi uchun boshqa tillardagi vikilardagi maqolalarni oʻqib koʻring.
:* [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|Maqolalarni bezash]] sahifasi bilan tanishib chiqing. Masalan, boʻlim nomi „Mavzuga aloqadir“ emas, balki „Yana qarang“ boʻladi.
:* Maqolani yaratganingizdan keyin boshqa tillarga ulang (masalan, siz yozgan holat haqida enwikidagi maqola mana bunday nomlanadi: [[:en:Hypersensitivity]].
:* [[VP:Vikifikator|Vikifikatorni]] ishlatish esdan chimqasin.
:* Mashina tarjimasidan umuman foydalanmang.
: Savol tugʻlsa, bemalol shu yerda yozavering. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 02:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum.
::# Yuqoridagi arizalardan birida ham, Malikxan degan kishi „Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin“ deb javob beribdilar. Siz ham boshidan yarating deyapsiz!? Bu odamning ustidan kulishi emasmi? Qanday qilib bir-necha soat ustida ishlangan maqolani mashaqqat bilan chop etgach, u oʻchirilsa-yu, uni boshidan yozish uchun xohish yoki „hafsala“ topilsa? Bu qaysi sogʻlam aqlga toʻgʻri keladi? Maqolani qayta tiklab bering, men undagi xatolarimni toʻgʻrilab, tahrirlashga tayyorman. Bundan tashqari, bitta maqola bir kishi tomonidan ideal tarzda yaratilinmaydi. Bu Wikipedia! Buni mendan ham yaxshi bilasizlar, bu hamkorlikdagi ish, hamma birgalikda yillar mobaynida yaratadi, axir.
::# Nufuzli manbalar togʻrisida. Giperesteziya termini juda tor maʼnodagi tushuncha boʻlib, u haqida biror alohida kitob yoki nufuzli manba yoʻq. Bundan tashqari, maqola ostidagi manbalarga bir koʻz tashlasangiz, u yerda oʻtgan asrdan beri ushbu terminga ozmi-koʻpmi izoh bergan 10 dan ortiq kitoblarni keltirib oʻtganman. Balki, bular orasida xatolari bordir, ammo buni ham vaqti bilan toʻgʻrilasa boʻladiku.
::# Ensiklopedik ohang. Bu tibbiy maqola edi. Afsuski, oʻzbek tibbiyoti shunchaki, tarjimalardan iborat, xolos. Unga qandaydir ohang berish uchun yana yillar kerak, nazarimda. Ammo, keyingi maqolalarda harakat qilaman, albatta.
::# Yana qarang jumlasining oʻzi oʻzbek tilida gʻalati eshitilinadi. Bu shunchaki, inglizchadagi „See also“ning tarjimasidir. Shuning uchun, Mavzuga aloqador jumlasi menga mantiqliroq koʻringan edi. Mayli agar ommaga tushunarli boʻlsa, Yana qarang deb yozaveraman.
::# Hypersensitivity bu butunlay boshqa narsa. Enwikida bu maqolani Hyperesthesia deb qidirsangiz topa olasiz. (Uzr, telefonda qanday qilib havola ulashni hali tushunolmadim.) Sizdan iltimos, bir qidirib oʻqib koʻring. Enwikida bu termin haqidagi maqola qanchalar joʻn va kam yozilganligiga eʼtibor bering. Men ingliz, rus va oʻzbek manbalarini va hozir Tibbiyot oliygohida oʻtayatgan psixiatriya fanidagi manbalar va bilimlarimni birlashtirgan holda yaratgan ushbu maqolani, bilmadim balki, tibbiyotga aloqasi boʻlmagan shaxslar tomonidan hech qanday ogohlantirish va tushuntirishlarsiz oʻchirib yuborilishi, meni quyushqondan chiqarib yuborishi tabiiydir, balki?
::# Mashina tarjimasidan foydalanmaslikka va Vikifikatorni oʻrganishga harakat qilaman.
::# Men talablarimda qatʼiy turib, maqolani tiklashingizni soʻrayman. Xatolarim ustida, albatta ishlashda davom etaman. Bundan oldin ham, bu maqolamni bir marotaba oʻchirishgan edi. Oʻshanda ham muayyan davr mobaynida maqolani boyitib bormoqchi edim. Lekin, xatoyimni tushunib gʻing demasdan, bor kuchimni ishga solib bu maqolani qaytadan yaratsam, yana xuddi oʻsha shablon sabablar bilan oʻchirib yuborishdi. Maqolani tiklashingizni va bundan keyin maqolalarni ogohlantirish, munozara, aniq tushuntirishlar va xatoni toʻgʻrilashga imkoniyatlarsiz oʻchirib yuborishlariga qarshi fikrlarni adminstratorlar darajasida munozaraga qoʻyishingizni soʻrayman.
:: [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:57, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: „Sogʻlom aql“ va hokazo deb dod solmang. Vikipediya qoidalarini birdaniga oʻzlashtirish qiyin. Asta-sekin oʻrganib olasiz. Maqola sizga toʻliq izoh berilmay oʻchirgani xato va @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] hamda @[[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|Alibek Attamonov]] buni anglab yetishganiga umid qilaman.
::: Maqolani koʻrib chiqdim. Tiklagandan koʻra yangidan yaratgan soz. Sababi maqola [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|toʻgʻri rasmiylashtirilmagan]], manbalar <ref> teglariga olinmagan, Vikipediyaga toʻgʻri kelmaydigan ohangda yozilgan.
::: Yangidan yaratar ekansiz, Vikipediya tibbiyot darsligi yoki davolash boʻyicha maʼlumot beriladigan sayt emasligini unutmang. Qarang: [[Vikipediya:Vikipediya nima emas]]. Vikipediya – general encyclopedia, yaʼni undagi maqolalar oddiy odam tushuna oladigan uslubda yoziladi. „Davolash“ boʻlimini yaratib, oʻquvchiga vrach maslahatlarini berish („yaxshi uyqu“ va hokazo) yaramaydi. Manbalarga tayangan holda qoʻllaniladigan davolash usullari haqida qisqa, tushunarli maʼlumot keltirishingiz mumkin. Enwikida va ruwikida tibbiyot boʻyicha maqolalar qanday yozilganini koʻrib chiqsangiz, tasavvurga ega boʻlasiz.
::: Maqolani [[:en:Hyperesthesia]]ga ulash toʻgʻri boʻlsa, oʻshanga ulang.
::: Keyin, [[:VP:Imlo va grammatika|imloga]] eʼtibor bering. Tahrirchi, Savodxon xizmatlaridan foydalaning. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 16:23, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::Assalomu alaykum hurmatli [[Foydalanuvchi:Nataev|Nataev]]! Maqola birinchi marotaba [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] tomonidan tezda oʻchirishga berilganda saqlab qoladigan holda emas edi, shuning uchun koʻrib chiqib oʻchirib yuborgan edim. Maqola yangi foydalanuvchi tomonidan yaratilganligiga etibor bermabman. Yangi foydalanuvchilarga yumshoq muomilada boʻlish haqidagi fikringizni dastaklayman va shunga harakat qilaman. Ikkinchi marotaba tezda oʻchirishga bergan va oʻchirgan foydalanuvchilarni ham bu holatga etibor qaratishlarini soʻrab qolaman! Barchangizga yoqimli tahrirlar! [[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Muxriddin Azimov|munozara]]) 17:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:::::Assalomu aleykum men birinchi maqolani oʻchirishga nomzod qilib koʻrsatganimda, maqola siz aytgandek yomon holatda edi, aniq eslolmayman lekin, maqolada manbalar va turkumlar mavjud emas edi, albatta eʼtiborli boʻlaman! Yoqimli tahrirlar! — [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Axadjon1|munozara]]) 17:16, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::::Salom, ha, men maqolani o'chirish sababini to'liq ko'rsatmasdan tez o'chirish uchun yuborganimda xato qildim. Men o'chirishlar tarixini ham ko'rib chiqdim, chunki maqola allaqachon o'chirilgan edi, shuning uchun "[[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|U4: Avval oʻchirilgan va qayta yaratish taʼqiqlangan sahifa]]" qoidalari haqida o'yladim. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 19:54, 29-Noyabr 2023 (UTC)
== „"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“ ==
*{{la|„"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“}}
Ushbu nomda rasman ro‘yxatdan o‘tgan ilmiy jurnal chop etiladi. Maqolada ham jurnal sahifasiga havola ham berilgan.„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Umidjon Mamarasulov|Umidjon Mamarasulov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umidjon Mamarasulov|munozara]]) 13:23, 20-Aprel 2024 (UTC)
== 40 farz ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:RashidTuychiyev|RashidTuychiyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:RashidTuychiyev|munozara]]) 04:46, 18-avgust 2024 (UTC)40 farz
== Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi) ==
*{{la|Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi)}}
Maqola hech qanaqasiga avtomat tarjima emas, har bitta gap alohida oʻgirib chiqilgan —[[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:47, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
:Boshidan tanishib chiqish, avtomat tarjima deb hisoblangan joylarini koʻrib chiqib, tuzatishga vaqt berilmadi. [[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:49, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
== Tuz yoʻli ==
*{{la|tuz yoʻli}}
Tarixiy kerakli maʼlumotlar, yetarlicha tarjima qilingan , deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Behruz1111|Behruz1111]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Behruz1111|munozara]]) 07:41, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Kadirov Anvar ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Wikipedia sahifasi qo'shilgan inson To'rtko'l tumani uchun ancha yillar xizmat qilgan va hozirda xizmat ko'rsatib kelmoqda. Bu shaxsning xizmatlarini tarixga muhrlash va Wikipedia ni kerakli ma'lumotlar bilan boyitish uchun hissamni qo'shmoqchiman.
„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Best writer 222|Best writer 222]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Best writer 222|munozara]]) 17:42, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Gulf urushi ==
*{{la|Gulf urushi}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matnlar:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:09, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Xose Antonio Primo De Rivera ==
*{{la|Xose Antonio Primo De Rivera}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:11, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Friedrich Ludwig Jahn ==
*{{la|Friedrich Ludwig Jahn}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:13, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Yashil kitob Muammar Qaddafiy ==
*{{la|Yashil kitob Muammar Qaddafiy}}
Muammar Qaddafiyning *Yashil kitob* (*Al-Kitāb al-Akhdar*) asari mavjud bo'lib, u 1975-yilda yozilgan va Liviya rahbari Qaddafiy tomonidan davlat boshqaruvi va jamiyat haqidagi o'z falsafiy qarashlarini bayon etgan asar hisoblanadi. Ushbu kitob uchta qismdan iborat bo'lib, unda Qaddafiy xalq boshqaruvi, iqtisodiy tenglik, milliy birdamlik, va boshqa ijtimoiy mavzulardagi g‘oyalarini bayon qilgan.
Qaddafiy *Yashil kitob* orqali o'zining xalqni boshqarish va demokratiya haqidagi "uchinchi nazariya" konsepsiyasini ilgari surdi. Bu nazariya na kapitalizmga, na kommunizmga o'xshab, xalqni bevosita boshqaruvga jalb qilishni maqsad qilgan edi.
Kitobda Qaddafiy davlat tuzilmasida va jamiyatda adolatni ta’minlashni, kapitalizm va kommunizmning kamchiliklarini yo‘qotish g‘oyasini taqdim etadi. Shu sabab, *Yashil kitob* Liviyada jamiyatning siyosiy va iqtisodiy tuzilmalarini shakllantirishga kuchli ta’sir qilgan.
Kitob qisqa emas, balki kengroq siyosiy-ijtimoiy nazariyalarni o'z ichiga olgan va Liviya tarixida muhim o'rin egallagan asar hisoblanadi. —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:17, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== dasturiy taminotni ichlab chiqish strategiyasi ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu maqola nimas sababtan ocirilgan ensiklopedik maqola emasmi, hammsi to'gri yo'zilgan ediku. —[[Foydalanuvchi:ARISlanbek25|ARISlanbek25]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:ARISlanbek25|munozara]]) 16:03, 2024-yil 19-noyabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
*{{la|Kristina Rustamova}}
Chunki ushbu maqolada o'zbek mediasida mashxur bo'lgan inson haqida ma'lumot berilgan Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Doniyorbeknabiyev0027|Doniyorbeknabiyev0027]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Doniyorbeknabiyev0027|munozara]]) 00:14, 2024-yil 5-dekabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
{{subst:sts|1= Kristina Rustamova |2= Kristina Rustamova hozirgi paytda mashxur o'zbek aktrisalaridan biri. YouTube tarmogida uning ishtirokidagi videoklip Hamda seriallarni ko'rishingiz mumkin. Maqolada keltirilgan havolalar ham bunga isbot. Shu sababdan sahifani qayta tiklashingizni so'rab qolaman.
== Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich ==
*{{la|Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich}}
Asssalomu alaykum. Nega o'chirilgan, aynan xatoliklar joyini ko'rsatib bersangiz, ma'lumotlarni to'g'rilab qayta joylasam. Yordamingiz uchun tashakkur —[[Foydalanuvchi:GoPhy0709|GoPhy0709]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:GoPhy0709|munozara]]) 11:23, 2025-yil 5-fevral (UTC)
== Esanbay Rajabov ==
*{{la|Esanbay Rajabov}}
Maqolani oʻchirilganiga endi koʻzim tushdi. Shuning uchun, maqola nega tiklanishi zarurligini keltirmoqchiman. Ushbu shaxs, 2021-yilgacha mamlakatning oliy davlat saylov organi – [[Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi|Markaziy saylov komissiyasi]] aʼzosi [https://yuz.uz/uz/news/markaziy-saylov-komissiyasi-raisining--vakolati-tugatilmoqda boʻlgan].
Bundan tashqari, Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlim 3-bandidagi [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Ensiklopedik_ahamiyat_(kishilar)#:~:text=Eng%20yuqori%20davlat%20mukofotlari%20bilan%20taqdirlangan%20kishilar. Eng yuqori davlat mukofotlari bilan taqdirlangan kishilar] bandiga mos keladi deb oʻylayman. Maqolada keltirilganidek, shaxs Oʻzbekiston Respublikasining quyidagi davlat mukofotlari bilan mukofotlangan. Maqoladagi manbalar buni bevosita tasdiqlaydi.
* [[Fidokorona xizmatlari uchun ordeni]]
* [[„El-yurt hurmati“ ordeni]]
* [[Doʻstlik ordeni]]
* [[„Shuhrat“ medali]]
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda maqola tiklanishi tarafdoriman, iltimos fikr bildirishda faol boʻling. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC) —[[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC)
:Maqola {{Roziman|Tiklansishi kerak}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 14:24, 2025-yil 31-may (UTC)
::Assalomu alaykum, @[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|Mirzoulugʻbek]] aka mana shu maqola nega tiklanishi kerakligini keltirdim. Koʻrib chiqib, xulosa chiqarsangiz yaxshi boʻlardi. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 09:10, 2025-yil 8-iyun (UTC)
:::{{bajarildi}}. Sizning soʻrovingiz va Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlimining 3-bandi asosida tiklandi. Maqolada bir qator kamchiliklar mavjud, mana shu kamchiliklarni bartaraf etishga harakat qiling. Shuningek maqolangiz oʻchirishga berilganida ham diqqat bilan kuzatib tursangiz oʻsha yerda munozarada ensiklopedik ahamiyati borligini isbotlay bilsangiz oʻchmay qolishi mumkin boʻladi. '''[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #EF544C;background-color: #72C8EB;'>Mirzoulugʻbek</span>]]''' <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #FFA500;'>@</span>]]</sup> 01:34, 2025-yil 10-iyun (UTC)
::::Tushunarli [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 15:19, 2025-yil 10-iyun (UTC)
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 16:12, 2025-yil 15-aprel (UTC)
Assalomu aleykum, nega unday qildiz. Men yomonlik istab yozmagandim. Siz ham ko‘ngilli bo‘lib ishlayotgan bo‘lsangiz kerak. Men yosh olimman. Talabalarga dars beraman. Darsimni faol tarzda davom ettiraman. Ijtimoiy tarmoqda ham faolman.
1. https://scholar.google.com/citations?user=5B_bNO4AAAAJ&hl=en
2. https://scienceweb.uz/researcher/7076/biography
3.https://orcid.org/0009-0003-1614-0913
4. https://t.me/+vsxw5nJLQ7oyMmNi
5. Ilmiy faoliyatim davomida 30 dan ilmiy ishlar muallifiman.
6. 10 yaqin dasturiy guvohnomalarim olganman.
7. Xalqaro nufuzli Scopus bazasida maqolalarim mavjud.
Unday qilmang. Indexlanishimga qarshilik ko‘rsatmang iltimos. Siz taniqli inson emassiz debsiz. O‘zimni auditoriyam mavjud.
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 17:26, 2025-yil 18-aprel (UTC)
Neytral yozilgan. Wikipediada talablariga javob beradi.
== Biolokatsiya ==
*{{la|Biolokatsiya}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:21, 2025-yil 22-iyun (UTC)
1uyfuo4zvpox131f2qtzannjchszy0v
5477511
5477510
2025-06-22T17:23:19Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Gʻoʻza */ yangi mavzu
5477511
wikitext
text/x-wiki
{{/Sarlavha}}
__TOC__
[[Turkum:Vikipediya:Sahifalarni tiklash|*]]
== Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi ==
* {{la|Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi}}
Maqola ensiklopedik ahamiyatga ega deb oʻylayman. Maktab [[Shavkat Mirziyoyev]]ning taklifiga binoan qurilgan. Nufuzli manbalar yetarlicha. {{Tlx|Tezda oʻchirishga}} andozasi tahrirlayotganimda qoʻyilgan. Maqola toʻliq yoritilmagandi. Qolaversa, maqola [[Munozara:Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi|munozarasi]] yakunlanmay turib oʻchirib yuborilgan.
[[Munozara:Erkin Vohidov nomidagi ijod maktabi|Mana bu]] munozarada esa, Nodir aka qolishi kerakligi haqida aytgandi.
Agar ensiklopedik ahamiyatga ega boʻlmasa, [[ijod maktablari]]dagi barcha maqolaga tezda oʻchirish taklifini bildiraman —[[User:Muzaffar Murodovich|Muzaffar Murodovich]]<sup>[[User_talk:Muzaffar Murodovich|munozara]]</sup> 19:34, 9-Fevral 2023 (UTC)
== Farishtalar va iblislar ==
* {{la|Farishtalar va iblislar}}
Chunki men yaratgan maqolamda toʻliq maʼlumotlar keltrigan edim, nufuzli manbalardan ham foydalandim, nafaqat ingliz tilidagi muqpbili, balki undanda koʻproq foydali maʼlumotlarni kiritdim va hali portallarni endi kiritayotgan edim. Mening maqolamdan oldin oʻzbek tilida shunga oʻxshash maqola mavju boʻlgan, ammo u sifatsiz va manbalardan holi boʻlganligi sababidan yangi maqola yaratgan edim. Eski maqolani esa tahrir qila olmadim, qayta tiklashlaringiz soʻrab, hurmat va ehtirom ila S. N.K —[[Foydalanuvchi:Santuagara|Santuagara]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Santuagara|munozara]]) 14:18, 25-Iyul 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Santuagara| ]]
== Ispaniya Sharqiy-Hindistoni ==
* {{la|Ispaniya Sharqiy-Hindistoni}}
Bu sahifani [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] Avtomat qilingan deb oʻchirib tashladilar. Bu mavzuni oʻzim qoʻlda tarjima qilganman. Iltimos sahifani tiklasangizlar iltimos!!! —[[Foydalanuvchi:DONABDU2003|DONABDU2003]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:DONABDU2003|munozara]]) 08:03, 30-Iyul 2023 (UTC)
== Toshkent Kimyo xalqaro universiteti ==
* {{la|Toshkent Kimyo xalqaro universiteti}}
Sahifa asossiz ravishda oʻchirilgan, ushbu nomli OTM hozirda mavjud va litsenziya asosida faoliyat yuritmoqda —[[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 14:57, 27-Avgust 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Farrux99| ]] Maqolani oʻchirish sababiga qarang: ''mualliflik huquqlarini yaqqol buzish: Plagiat: 56 foiz''.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 15:09, 27-Avgust 2023 (UTC)
:: Qaysi manbaadan plagiat koʻchirilganini keltirib oʻtsangiz, iltimos. Men sahifani qayta yaratishim mumkinmi? [[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 06:04, 1-Sentabr 2023 (UTC)
== Edirne shahri ==
* {{la|Edirne shahri}}
bu sahifa boshqa sahifa nusxasi emas —[[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov|Hasan Tohirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hasan Tohirov|munozara]]) 12:24, 15-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov| ]] [[Edirne]] maqolasi avvaldan mavjud.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Valeriy Meladze ==
* {{la|Valeriy Meladze}}
Avtomat tarjima deb oʻchirilibdi, oʻz xatoim tufayli thr andozasini toʻliq koʻrib chiqmasdan olib tashlabman, qaytarilsa, tahrirlab, maʼlumotlarni oʻz soʻzim bilan qaytadan yozib chiqaman —[[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 05:41, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
:: Javob uchun rahmat, tushunarli [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 07:04, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Ahmad Hodiy Maqsudiy ==
* {{la|Ahmad Hodiy Maqsudiy}}
Bu maqolani asosiz oʻchirib yuborishgan deb oʻylayman, chunki maqolani yozishdagi barcha qoidalarga amal qilgan holda yozganman. Keyin fountainda baho berilib qabul qilingan edi bu maqola. Sal oʻtib Umarxon III tomonidan (tuzatib boʻlmas mashina tarjimasi) degan tarkibda oʻchirilib yuborilgan. Shu maqolani qayta koʻrib chiqshilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:30, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Dorothy Vaughan ==
* {{la|Dorothy Vaughan}}
Bu maqola baholangan edi. Keyin Umarxon III tomonidan oʻchirilgan. Buni asosiz deb oʻylayman. Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozgan edim. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, qaytarib bershilani soʻriman —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:35, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing. Bundan tashqari, asli lotin yozuvida yoziladigan kishilar ismlarini buzib emas, balki [[VP:MNKI|aslidek yozing]].
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Mobicom Uzbekistan ==
* {{la|Mobicom Uzbekistan}}
'''Mobicom Uzbekistan''' kompaniyasi haqida barcha malumotlar toʻgʻri kiritilgan edi, lekn u maqola '''Umarxon III''' tomonidan oʻchirilgan buni men asossiz deb ayta olaman. '''Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozilgan''' va kompaniyaning malumotlari toʻliq kirgazilgan edi. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, tezroq tiklab bershilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek|Azimov Diyorbek]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azimov Diyorbek|munozara]]) 11:19, 20-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek| ]] Maqola asossiz emas, balki [[VP:EA|qoidalarga]] binoan oʻchirilgan.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Murolim Xamroqulov ==
* {{la|Murolim Xamroqulov}}
Sahfianing tiklanish sababi biz Instagram va Telegram uchun Galochka olmoqchi edik. U yerda Wikipediada shaxs haqida maʼlumot soʻramoqda. Shu sababli sahifani qayta tiklab berishingizni soʻrayman! —[[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev|Davronbek Tursunboyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Davronbek Tursunboyev|munozara]]) 10:10, 23-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev| ]] Vikipediyada [[VP:EA|ensiklopedik ahamiyatga]] molik mavzularda maqola yozish mumkin. [[VP:BIO]] sahifasi bilan tanishib chiqing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Gamma-spektroskopiya ==
* {{la|Gamma-spektroskopiya}}
Bu maqolani foydalanuvchi Turgʻunoydan oldingi holatida tiklash kerak, menimcha —[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:41, 21-Oktyabr 2023 (UTC)
== Giperesteziya ==
* {{la|Giperesteziya}}
Ushbu sahifa hech bir munozarasiz Alibek Attamov va Umarxon III tomonidan oʻchirib yuborildi. Vaholanki, maqola uning inglizcha versiyasidan ham koʻproq maʼlumotni jamlagan holda, butun oʻzbek segmentidagi aloqador deyarli barcha mavjud maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan edi. Mashina tarjimasi emas edi va imlo boʻyicha ham muammolar deyarli yoʻq edi. Yuqoridagilarni va bir necha soatlik mehnatimni hisobga olgan holda, ushbu sahifani qayta tiklashingizni va bu ishni qilganlarga munozara va muhokamalarsiz, xatolar va kamchiliklarni tushuntirmasdan, tahrir uchun imkon bermasdan sahifalarni oʻchirib yubormaslik boʻyicha ogohlantirish berishingizni soʻrayman. —[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 23:43, 28-Noyabr 2023 (UTC)
: Maqola hazil sifatida oʻchirilmadi, u [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|Vikipediya qoidalariga]] mos kelmadi. Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 00:21, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: „Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi.“ – Sizga kim izn berdi bunaqa yozishga, @Alibek Attamonov? Sal oʻzingizni bosib oling va haddingizdan oshmang.
:: Maqola oʻchirilishidan avval tegishli foydalanuvchilar ogohlantirulishi shart (mualliflik huqulari yaqqol buzilgan holda ham foydalanuvchi munozarasida yozish kerak). @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]], @[[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]], maqola [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari]]ga mos kelmasa, muhokamasiz oʻchirib yubormaylik. Aynan qaysi qoidaga zid edi maqola? Vikilashtirilmagani tezda oʻchirish uchun yetarli asos boʻla olmaydi. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 01:58, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: Qoʻshilaman. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:19, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum. Qoidalarga mos kelmagan boʻlsa, aynan qaysi qoidalarga mos kelmaganini birma-bir sanab bering, sizdan iltimos. Men yozganimga javob bera olaman. Bu maqola oʻchirishga loyiq emas edi. Xatoyingizni mard boʻlib tan oling. Undan koʻra, qayeridadir xato boʻlsa menga tushuntiring, oʻrgating. Yuqoridagi arizalarga bir koʻz tashlang, koʻpchilik Umarxon III dan shikoyat qilgan, siz ham shu kishiga oʻxshamoqchimisiz? Men hali yangiman va oʻzimga oʻxshagan yangi qiziquvchilar oʻzbek wikipediasini boyitaman, hissamni qoʻshaman deb turganida, na xatosini tushuntirmay, na sababini aniqlashtirmay va na ogohlantirmasdan tuturiqsiz shablon gaplar bilan oʻchirib yuborish, ularning shashtini qanchalik tushirib yuborishini tasavvur qila olasizmi? Bunday ishlaringiz bilan oʻzbek wikipediasining kelajagiga bola urayatganingiznichi? Menimcha, ogohlantirishsiz maqolani oʻchirmaslik boʻyicha oʻzaro kelishuvga erishishingiz kerak. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:18, 29-Noyabr 2023 (UTC)
: @[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]], maqolani boshidan yaratishingiz mumkin bemalol. Quyidagi narsalarga eʼtibor qiling:
:* Maqolada [[VP:Nufuzli manbalar|nufuzli manbalar]] boʻlishi shart.
:* Maqola tuzilishi, ensiklopedik ohang haqida tasavvurga ega boʻlishi uchun boshqa tillardagi vikilardagi maqolalarni oʻqib koʻring.
:* [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|Maqolalarni bezash]] sahifasi bilan tanishib chiqing. Masalan, boʻlim nomi „Mavzuga aloqadir“ emas, balki „Yana qarang“ boʻladi.
:* Maqolani yaratganingizdan keyin boshqa tillarga ulang (masalan, siz yozgan holat haqida enwikidagi maqola mana bunday nomlanadi: [[:en:Hypersensitivity]].
:* [[VP:Vikifikator|Vikifikatorni]] ishlatish esdan chimqasin.
:* Mashina tarjimasidan umuman foydalanmang.
: Savol tugʻlsa, bemalol shu yerda yozavering. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 02:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum.
::# Yuqoridagi arizalardan birida ham, Malikxan degan kishi „Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin“ deb javob beribdilar. Siz ham boshidan yarating deyapsiz!? Bu odamning ustidan kulishi emasmi? Qanday qilib bir-necha soat ustida ishlangan maqolani mashaqqat bilan chop etgach, u oʻchirilsa-yu, uni boshidan yozish uchun xohish yoki „hafsala“ topilsa? Bu qaysi sogʻlam aqlga toʻgʻri keladi? Maqolani qayta tiklab bering, men undagi xatolarimni toʻgʻrilab, tahrirlashga tayyorman. Bundan tashqari, bitta maqola bir kishi tomonidan ideal tarzda yaratilinmaydi. Bu Wikipedia! Buni mendan ham yaxshi bilasizlar, bu hamkorlikdagi ish, hamma birgalikda yillar mobaynida yaratadi, axir.
::# Nufuzli manbalar togʻrisida. Giperesteziya termini juda tor maʼnodagi tushuncha boʻlib, u haqida biror alohida kitob yoki nufuzli manba yoʻq. Bundan tashqari, maqola ostidagi manbalarga bir koʻz tashlasangiz, u yerda oʻtgan asrdan beri ushbu terminga ozmi-koʻpmi izoh bergan 10 dan ortiq kitoblarni keltirib oʻtganman. Balki, bular orasida xatolari bordir, ammo buni ham vaqti bilan toʻgʻrilasa boʻladiku.
::# Ensiklopedik ohang. Bu tibbiy maqola edi. Afsuski, oʻzbek tibbiyoti shunchaki, tarjimalardan iborat, xolos. Unga qandaydir ohang berish uchun yana yillar kerak, nazarimda. Ammo, keyingi maqolalarda harakat qilaman, albatta.
::# Yana qarang jumlasining oʻzi oʻzbek tilida gʻalati eshitilinadi. Bu shunchaki, inglizchadagi „See also“ning tarjimasidir. Shuning uchun, Mavzuga aloqador jumlasi menga mantiqliroq koʻringan edi. Mayli agar ommaga tushunarli boʻlsa, Yana qarang deb yozaveraman.
::# Hypersensitivity bu butunlay boshqa narsa. Enwikida bu maqolani Hyperesthesia deb qidirsangiz topa olasiz. (Uzr, telefonda qanday qilib havola ulashni hali tushunolmadim.) Sizdan iltimos, bir qidirib oʻqib koʻring. Enwikida bu termin haqidagi maqola qanchalar joʻn va kam yozilganligiga eʼtibor bering. Men ingliz, rus va oʻzbek manbalarini va hozir Tibbiyot oliygohida oʻtayatgan psixiatriya fanidagi manbalar va bilimlarimni birlashtirgan holda yaratgan ushbu maqolani, bilmadim balki, tibbiyotga aloqasi boʻlmagan shaxslar tomonidan hech qanday ogohlantirish va tushuntirishlarsiz oʻchirib yuborilishi, meni quyushqondan chiqarib yuborishi tabiiydir, balki?
::# Mashina tarjimasidan foydalanmaslikka va Vikifikatorni oʻrganishga harakat qilaman.
::# Men talablarimda qatʼiy turib, maqolani tiklashingizni soʻrayman. Xatolarim ustida, albatta ishlashda davom etaman. Bundan oldin ham, bu maqolamni bir marotaba oʻchirishgan edi. Oʻshanda ham muayyan davr mobaynida maqolani boyitib bormoqchi edim. Lekin, xatoyimni tushunib gʻing demasdan, bor kuchimni ishga solib bu maqolani qaytadan yaratsam, yana xuddi oʻsha shablon sabablar bilan oʻchirib yuborishdi. Maqolani tiklashingizni va bundan keyin maqolalarni ogohlantirish, munozara, aniq tushuntirishlar va xatoni toʻgʻrilashga imkoniyatlarsiz oʻchirib yuborishlariga qarshi fikrlarni adminstratorlar darajasida munozaraga qoʻyishingizni soʻrayman.
:: [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:57, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: „Sogʻlom aql“ va hokazo deb dod solmang. Vikipediya qoidalarini birdaniga oʻzlashtirish qiyin. Asta-sekin oʻrganib olasiz. Maqola sizga toʻliq izoh berilmay oʻchirgani xato va @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] hamda @[[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|Alibek Attamonov]] buni anglab yetishganiga umid qilaman.
::: Maqolani koʻrib chiqdim. Tiklagandan koʻra yangidan yaratgan soz. Sababi maqola [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|toʻgʻri rasmiylashtirilmagan]], manbalar <ref> teglariga olinmagan, Vikipediyaga toʻgʻri kelmaydigan ohangda yozilgan.
::: Yangidan yaratar ekansiz, Vikipediya tibbiyot darsligi yoki davolash boʻyicha maʼlumot beriladigan sayt emasligini unutmang. Qarang: [[Vikipediya:Vikipediya nima emas]]. Vikipediya – general encyclopedia, yaʼni undagi maqolalar oddiy odam tushuna oladigan uslubda yoziladi. „Davolash“ boʻlimini yaratib, oʻquvchiga vrach maslahatlarini berish („yaxshi uyqu“ va hokazo) yaramaydi. Manbalarga tayangan holda qoʻllaniladigan davolash usullari haqida qisqa, tushunarli maʼlumot keltirishingiz mumkin. Enwikida va ruwikida tibbiyot boʻyicha maqolalar qanday yozilganini koʻrib chiqsangiz, tasavvurga ega boʻlasiz.
::: Maqolani [[:en:Hyperesthesia]]ga ulash toʻgʻri boʻlsa, oʻshanga ulang.
::: Keyin, [[:VP:Imlo va grammatika|imloga]] eʼtibor bering. Tahrirchi, Savodxon xizmatlaridan foydalaning. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 16:23, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::Assalomu alaykum hurmatli [[Foydalanuvchi:Nataev|Nataev]]! Maqola birinchi marotaba [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] tomonidan tezda oʻchirishga berilganda saqlab qoladigan holda emas edi, shuning uchun koʻrib chiqib oʻchirib yuborgan edim. Maqola yangi foydalanuvchi tomonidan yaratilganligiga etibor bermabman. Yangi foydalanuvchilarga yumshoq muomilada boʻlish haqidagi fikringizni dastaklayman va shunga harakat qilaman. Ikkinchi marotaba tezda oʻchirishga bergan va oʻchirgan foydalanuvchilarni ham bu holatga etibor qaratishlarini soʻrab qolaman! Barchangizga yoqimli tahrirlar! [[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Muxriddin Azimov|munozara]]) 17:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:::::Assalomu aleykum men birinchi maqolani oʻchirishga nomzod qilib koʻrsatganimda, maqola siz aytgandek yomon holatda edi, aniq eslolmayman lekin, maqolada manbalar va turkumlar mavjud emas edi, albatta eʼtiborli boʻlaman! Yoqimli tahrirlar! — [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Axadjon1|munozara]]) 17:16, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::::Salom, ha, men maqolani o'chirish sababini to'liq ko'rsatmasdan tez o'chirish uchun yuborganimda xato qildim. Men o'chirishlar tarixini ham ko'rib chiqdim, chunki maqola allaqachon o'chirilgan edi, shuning uchun "[[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|U4: Avval oʻchirilgan va qayta yaratish taʼqiqlangan sahifa]]" qoidalari haqida o'yladim. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 19:54, 29-Noyabr 2023 (UTC)
== „"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“ ==
*{{la|„"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“}}
Ushbu nomda rasman ro‘yxatdan o‘tgan ilmiy jurnal chop etiladi. Maqolada ham jurnal sahifasiga havola ham berilgan.„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Umidjon Mamarasulov|Umidjon Mamarasulov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umidjon Mamarasulov|munozara]]) 13:23, 20-Aprel 2024 (UTC)
== 40 farz ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:RashidTuychiyev|RashidTuychiyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:RashidTuychiyev|munozara]]) 04:46, 18-avgust 2024 (UTC)40 farz
== Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi) ==
*{{la|Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi)}}
Maqola hech qanaqasiga avtomat tarjima emas, har bitta gap alohida oʻgirib chiqilgan —[[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:47, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
:Boshidan tanishib chiqish, avtomat tarjima deb hisoblangan joylarini koʻrib chiqib, tuzatishga vaqt berilmadi. [[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:49, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
== Tuz yoʻli ==
*{{la|tuz yoʻli}}
Tarixiy kerakli maʼlumotlar, yetarlicha tarjima qilingan , deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Behruz1111|Behruz1111]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Behruz1111|munozara]]) 07:41, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Kadirov Anvar ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Wikipedia sahifasi qo'shilgan inson To'rtko'l tumani uchun ancha yillar xizmat qilgan va hozirda xizmat ko'rsatib kelmoqda. Bu shaxsning xizmatlarini tarixga muhrlash va Wikipedia ni kerakli ma'lumotlar bilan boyitish uchun hissamni qo'shmoqchiman.
„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Best writer 222|Best writer 222]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Best writer 222|munozara]]) 17:42, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Gulf urushi ==
*{{la|Gulf urushi}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matnlar:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:09, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Xose Antonio Primo De Rivera ==
*{{la|Xose Antonio Primo De Rivera}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:11, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Friedrich Ludwig Jahn ==
*{{la|Friedrich Ludwig Jahn}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:13, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Yashil kitob Muammar Qaddafiy ==
*{{la|Yashil kitob Muammar Qaddafiy}}
Muammar Qaddafiyning *Yashil kitob* (*Al-Kitāb al-Akhdar*) asari mavjud bo'lib, u 1975-yilda yozilgan va Liviya rahbari Qaddafiy tomonidan davlat boshqaruvi va jamiyat haqidagi o'z falsafiy qarashlarini bayon etgan asar hisoblanadi. Ushbu kitob uchta qismdan iborat bo'lib, unda Qaddafiy xalq boshqaruvi, iqtisodiy tenglik, milliy birdamlik, va boshqa ijtimoiy mavzulardagi g‘oyalarini bayon qilgan.
Qaddafiy *Yashil kitob* orqali o'zining xalqni boshqarish va demokratiya haqidagi "uchinchi nazariya" konsepsiyasini ilgari surdi. Bu nazariya na kapitalizmga, na kommunizmga o'xshab, xalqni bevosita boshqaruvga jalb qilishni maqsad qilgan edi.
Kitobda Qaddafiy davlat tuzilmasida va jamiyatda adolatni ta’minlashni, kapitalizm va kommunizmning kamchiliklarini yo‘qotish g‘oyasini taqdim etadi. Shu sabab, *Yashil kitob* Liviyada jamiyatning siyosiy va iqtisodiy tuzilmalarini shakllantirishga kuchli ta’sir qilgan.
Kitob qisqa emas, balki kengroq siyosiy-ijtimoiy nazariyalarni o'z ichiga olgan va Liviya tarixida muhim o'rin egallagan asar hisoblanadi. —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:17, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== dasturiy taminotni ichlab chiqish strategiyasi ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu maqola nimas sababtan ocirilgan ensiklopedik maqola emasmi, hammsi to'gri yo'zilgan ediku. —[[Foydalanuvchi:ARISlanbek25|ARISlanbek25]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:ARISlanbek25|munozara]]) 16:03, 2024-yil 19-noyabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
*{{la|Kristina Rustamova}}
Chunki ushbu maqolada o'zbek mediasida mashxur bo'lgan inson haqida ma'lumot berilgan Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Doniyorbeknabiyev0027|Doniyorbeknabiyev0027]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Doniyorbeknabiyev0027|munozara]]) 00:14, 2024-yil 5-dekabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
{{subst:sts|1= Kristina Rustamova |2= Kristina Rustamova hozirgi paytda mashxur o'zbek aktrisalaridan biri. YouTube tarmogida uning ishtirokidagi videoklip Hamda seriallarni ko'rishingiz mumkin. Maqolada keltirilgan havolalar ham bunga isbot. Shu sababdan sahifani qayta tiklashingizni so'rab qolaman.
== Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich ==
*{{la|Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich}}
Asssalomu alaykum. Nega o'chirilgan, aynan xatoliklar joyini ko'rsatib bersangiz, ma'lumotlarni to'g'rilab qayta joylasam. Yordamingiz uchun tashakkur —[[Foydalanuvchi:GoPhy0709|GoPhy0709]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:GoPhy0709|munozara]]) 11:23, 2025-yil 5-fevral (UTC)
== Esanbay Rajabov ==
*{{la|Esanbay Rajabov}}
Maqolani oʻchirilganiga endi koʻzim tushdi. Shuning uchun, maqola nega tiklanishi zarurligini keltirmoqchiman. Ushbu shaxs, 2021-yilgacha mamlakatning oliy davlat saylov organi – [[Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi|Markaziy saylov komissiyasi]] aʼzosi [https://yuz.uz/uz/news/markaziy-saylov-komissiyasi-raisining--vakolati-tugatilmoqda boʻlgan].
Bundan tashqari, Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlim 3-bandidagi [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Ensiklopedik_ahamiyat_(kishilar)#:~:text=Eng%20yuqori%20davlat%20mukofotlari%20bilan%20taqdirlangan%20kishilar. Eng yuqori davlat mukofotlari bilan taqdirlangan kishilar] bandiga mos keladi deb oʻylayman. Maqolada keltirilganidek, shaxs Oʻzbekiston Respublikasining quyidagi davlat mukofotlari bilan mukofotlangan. Maqoladagi manbalar buni bevosita tasdiqlaydi.
* [[Fidokorona xizmatlari uchun ordeni]]
* [[„El-yurt hurmati“ ordeni]]
* [[Doʻstlik ordeni]]
* [[„Shuhrat“ medali]]
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda maqola tiklanishi tarafdoriman, iltimos fikr bildirishda faol boʻling. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC) —[[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC)
:Maqola {{Roziman|Tiklansishi kerak}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 14:24, 2025-yil 31-may (UTC)
::Assalomu alaykum, @[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|Mirzoulugʻbek]] aka mana shu maqola nega tiklanishi kerakligini keltirdim. Koʻrib chiqib, xulosa chiqarsangiz yaxshi boʻlardi. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 09:10, 2025-yil 8-iyun (UTC)
:::{{bajarildi}}. Sizning soʻrovingiz va Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlimining 3-bandi asosida tiklandi. Maqolada bir qator kamchiliklar mavjud, mana shu kamchiliklarni bartaraf etishga harakat qiling. Shuningek maqolangiz oʻchirishga berilganida ham diqqat bilan kuzatib tursangiz oʻsha yerda munozarada ensiklopedik ahamiyati borligini isbotlay bilsangiz oʻchmay qolishi mumkin boʻladi. '''[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #EF544C;background-color: #72C8EB;'>Mirzoulugʻbek</span>]]''' <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #FFA500;'>@</span>]]</sup> 01:34, 2025-yil 10-iyun (UTC)
::::Tushunarli [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 15:19, 2025-yil 10-iyun (UTC)
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 16:12, 2025-yil 15-aprel (UTC)
Assalomu aleykum, nega unday qildiz. Men yomonlik istab yozmagandim. Siz ham ko‘ngilli bo‘lib ishlayotgan bo‘lsangiz kerak. Men yosh olimman. Talabalarga dars beraman. Darsimni faol tarzda davom ettiraman. Ijtimoiy tarmoqda ham faolman.
1. https://scholar.google.com/citations?user=5B_bNO4AAAAJ&hl=en
2. https://scienceweb.uz/researcher/7076/biography
3.https://orcid.org/0009-0003-1614-0913
4. https://t.me/+vsxw5nJLQ7oyMmNi
5. Ilmiy faoliyatim davomida 30 dan ilmiy ishlar muallifiman.
6. 10 yaqin dasturiy guvohnomalarim olganman.
7. Xalqaro nufuzli Scopus bazasida maqolalarim mavjud.
Unday qilmang. Indexlanishimga qarshilik ko‘rsatmang iltimos. Siz taniqli inson emassiz debsiz. O‘zimni auditoriyam mavjud.
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 17:26, 2025-yil 18-aprel (UTC)
Neytral yozilgan. Wikipediada talablariga javob beradi.
== Biolokatsiya ==
*{{la|Biolokatsiya}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:21, 2025-yil 22-iyun (UTC)
== Gʻoʻza ==
*{{la|Gʻoʻza}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:23, 2025-yil 22-iyun (UTC)
r5nzgmdecgexkbxuw9vckmbo1vfnwjw
5477512
5477511
2025-06-22T17:27:52Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Liviya */ yangi mavzu
5477512
wikitext
text/x-wiki
{{/Sarlavha}}
__TOC__
[[Turkum:Vikipediya:Sahifalarni tiklash|*]]
== Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi ==
* {{la|Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi}}
Maqola ensiklopedik ahamiyatga ega deb oʻylayman. Maktab [[Shavkat Mirziyoyev]]ning taklifiga binoan qurilgan. Nufuzli manbalar yetarlicha. {{Tlx|Tezda oʻchirishga}} andozasi tahrirlayotganimda qoʻyilgan. Maqola toʻliq yoritilmagandi. Qolaversa, maqola [[Munozara:Halima Xudoyberdiyeva nomidagi ijod maktabi|munozarasi]] yakunlanmay turib oʻchirib yuborilgan.
[[Munozara:Erkin Vohidov nomidagi ijod maktabi|Mana bu]] munozarada esa, Nodir aka qolishi kerakligi haqida aytgandi.
Agar ensiklopedik ahamiyatga ega boʻlmasa, [[ijod maktablari]]dagi barcha maqolaga tezda oʻchirish taklifini bildiraman —[[User:Muzaffar Murodovich|Muzaffar Murodovich]]<sup>[[User_talk:Muzaffar Murodovich|munozara]]</sup> 19:34, 9-Fevral 2023 (UTC)
== Farishtalar va iblislar ==
* {{la|Farishtalar va iblislar}}
Chunki men yaratgan maqolamda toʻliq maʼlumotlar keltrigan edim, nufuzli manbalardan ham foydalandim, nafaqat ingliz tilidagi muqpbili, balki undanda koʻproq foydali maʼlumotlarni kiritdim va hali portallarni endi kiritayotgan edim. Mening maqolamdan oldin oʻzbek tilida shunga oʻxshash maqola mavju boʻlgan, ammo u sifatsiz va manbalardan holi boʻlganligi sababidan yangi maqola yaratgan edim. Eski maqolani esa tahrir qila olmadim, qayta tiklashlaringiz soʻrab, hurmat va ehtirom ila S. N.K —[[Foydalanuvchi:Santuagara|Santuagara]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Santuagara|munozara]]) 14:18, 25-Iyul 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Santuagara| ]]
== Ispaniya Sharqiy-Hindistoni ==
* {{la|Ispaniya Sharqiy-Hindistoni}}
Bu sahifani [[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]] Avtomat qilingan deb oʻchirib tashladilar. Bu mavzuni oʻzim qoʻlda tarjima qilganman. Iltimos sahifani tiklasangizlar iltimos!!! —[[Foydalanuvchi:DONABDU2003|DONABDU2003]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:DONABDU2003|munozara]]) 08:03, 30-Iyul 2023 (UTC)
== Toshkent Kimyo xalqaro universiteti ==
* {{la|Toshkent Kimyo xalqaro universiteti}}
Sahifa asossiz ravishda oʻchirilgan, ushbu nomli OTM hozirda mavjud va litsenziya asosida faoliyat yuritmoqda —[[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 14:57, 27-Avgust 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Farrux99| ]] Maqolani oʻchirish sababiga qarang: ''mualliflik huquqlarini yaqqol buzish: Plagiat: 56 foiz''.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 15:09, 27-Avgust 2023 (UTC)
:: Qaysi manbaadan plagiat koʻchirilganini keltirib oʻtsangiz, iltimos. Men sahifani qayta yaratishim mumkinmi? [[Foydalanuvchi:Farrux99|Farrux99]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Farrux99|munozara]]) 06:04, 1-Sentabr 2023 (UTC)
== Edirne shahri ==
* {{la|Edirne shahri}}
bu sahifa boshqa sahifa nusxasi emas —[[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov|Hasan Tohirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hasan Tohirov|munozara]]) 12:24, 15-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hasan Tohirov| ]] [[Edirne]] maqolasi avvaldan mavjud.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Valeriy Meladze ==
* {{la|Valeriy Meladze}}
Avtomat tarjima deb oʻchirilibdi, oʻz xatoim tufayli thr andozasini toʻliq koʻrib chiqmasdan olib tashlabman, qaytarilsa, tahrirlab, maʼlumotlarni oʻz soʻzim bilan qaytadan yozib chiqaman —[[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 05:41, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
:: Javob uchun rahmat, tushunarli [[Foydalanuvchi:Hammasigakulibqoydim|Hammasigakulibqoydim]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hammasigakulibqoydim|munozara]]) 07:04, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Ahmad Hodiy Maqsudiy ==
* {{la|Ahmad Hodiy Maqsudiy}}
Bu maqolani asosiz oʻchirib yuborishgan deb oʻylayman, chunki maqolani yozishdagi barcha qoidalarga amal qilgan holda yozganman. Keyin fountainda baho berilib qabul qilingan edi bu maqola. Sal oʻtib Umarxon III tomonidan (tuzatib boʻlmas mashina tarjimasi) degan tarkibda oʻchirilib yuborilgan. Shu maqolani qayta koʻrib chiqshilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:30, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Dorothy Vaughan ==
* {{la|Dorothy Vaughan}}
Bu maqola baholangan edi. Keyin Umarxon III tomonidan oʻchirilgan. Buni asosiz deb oʻylayman. Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozgan edim. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, qaytarib bershilani soʻriman —[[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz|Toshkentlikqiz]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Toshkentlikqiz|munozara]]) 10:35, 16-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Toshkentlikqiz| ]] Maqola qoidalarga binoan oʻchirilgan. Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin. Ammo tushunarli oʻzbek tilida yozing. Bundan tashqari, asli lotin yozuvida yoziladigan kishilar ismlarini buzib emas, balki [[VP:MNKI|aslidek yozing]].
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 04:53, 17-Sentyabr 2023 (UTC)
== Mobicom Uzbekistan ==
* {{la|Mobicom Uzbekistan}}
'''Mobicom Uzbekistan''' kompaniyasi haqida barcha malumotlar toʻgʻri kiritilgan edi, lekn u maqola '''Umarxon III''' tomonidan oʻchirilgan buni men asossiz deb ayta olaman. '''Chunki wikipedia qoidalariga amal qilgan holda yozilgan''' va kompaniyaning malumotlari toʻliq kirgazilgan edi. Bu maqolani qayta koʻrib chiqib, tezroq tiklab bershilani soʻriman. —[[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek|Azimov Diyorbek]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azimov Diyorbek|munozara]]) 11:19, 20-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Azimov Diyorbek| ]] Maqola asossiz emas, balki [[VP:EA|qoidalarga]] binoan oʻchirilgan.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Murolim Xamroqulov ==
* {{la|Murolim Xamroqulov}}
Sahfianing tiklanish sababi biz Instagram va Telegram uchun Galochka olmoqchi edik. U yerda Wikipediada shaxs haqida maʼlumot soʻramoqda. Shu sababli sahifani qayta tiklab berishingizni soʻrayman! —[[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev|Davronbek Tursunboyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Davronbek Tursunboyev|munozara]]) 10:10, 23-Sentyabr 2023 (UTC)
: [[Foydalanuvchi:Davronbek Tursunboyev| ]] Vikipediyada [[VP:EA|ensiklopedik ahamiyatga]] molik mavzularda maqola yozish mumkin. [[VP:BIO]] sahifasi bilan tanishib chiqing.
: [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] '''<sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup>''' 11:18, 30-Sentyabr 2023 (UTC)
== Gamma-spektroskopiya ==
* {{la|Gamma-spektroskopiya}}
Bu maqolani foydalanuvchi Turgʻunoydan oldingi holatida tiklash kerak, menimcha —[[Foydalanuvchi:Xusinboy Bekchanov|Xusinboy Bekchanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xusinboy Bekchanov|munozara]]) 02:41, 21-Oktyabr 2023 (UTC)
== Giperesteziya ==
* {{la|Giperesteziya}}
Ushbu sahifa hech bir munozarasiz Alibek Attamov va Umarxon III tomonidan oʻchirib yuborildi. Vaholanki, maqola uning inglizcha versiyasidan ham koʻproq maʼlumotni jamlagan holda, butun oʻzbek segmentidagi aloqador deyarli barcha mavjud maʼlumotlarni oʻz ichiga olgan edi. Mashina tarjimasi emas edi va imlo boʻyicha ham muammolar deyarli yoʻq edi. Yuqoridagilarni va bir necha soatlik mehnatimni hisobga olgan holda, ushbu sahifani qayta tiklashingizni va bu ishni qilganlarga munozara va muhokamalarsiz, xatolar va kamchiliklarni tushuntirmasdan, tahrir uchun imkon bermasdan sahifalarni oʻchirib yubormaslik boʻyicha ogohlantirish berishingizni soʻrayman. —[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 23:43, 28-Noyabr 2023 (UTC)
: Maqola hazil sifatida oʻchirilmadi, u [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|Vikipediya qoidalariga]] mos kelmadi. Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 00:21, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: „Ishtirokchilarga ogohlantirishlarni yuborishni taklif qilish esa tiklash uchun arizangizdan ham ahmoqroq koʻrinadi.“ – Sizga kim izn berdi bunaqa yozishga, @Alibek Attamonov? Sal oʻzingizni bosib oling va haddingizdan oshmang.
:: Maqola oʻchirilishidan avval tegishli foydalanuvchilar ogohlantirulishi shart (mualliflik huqulari yaqqol buzilgan holda ham foydalanuvchi munozarasida yozish kerak). @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]], @[[Foydalanuvchi:Umarxon III|Umarxon III]], maqola [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari]]ga mos kelmasa, muhokamasiz oʻchirib yubormaylik. Aynan qaysi qoidaga zid edi maqola? Vikilashtirilmagani tezda oʻchirish uchun yetarli asos boʻla olmaydi. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 01:58, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: Qoʻshilaman. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:19, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum. Qoidalarga mos kelmagan boʻlsa, aynan qaysi qoidalarga mos kelmaganini birma-bir sanab bering, sizdan iltimos. Men yozganimga javob bera olaman. Bu maqola oʻchirishga loyiq emas edi. Xatoyingizni mard boʻlib tan oling. Undan koʻra, qayeridadir xato boʻlsa menga tushuntiring, oʻrgating. Yuqoridagi arizalarga bir koʻz tashlang, koʻpchilik Umarxon III dan shikoyat qilgan, siz ham shu kishiga oʻxshamoqchimisiz? Men hali yangiman va oʻzimga oʻxshagan yangi qiziquvchilar oʻzbek wikipediasini boyitaman, hissamni qoʻshaman deb turganida, na xatosini tushuntirmay, na sababini aniqlashtirmay va na ogohlantirmasdan tuturiqsiz shablon gaplar bilan oʻchirib yuborish, ularning shashtini qanchalik tushirib yuborishini tasavvur qila olasizmi? Bunday ishlaringiz bilan oʻzbek wikipediasining kelajagiga bola urayatganingiznichi? Menimcha, ogohlantirishsiz maqolani oʻchirmaslik boʻyicha oʻzaro kelishuvga erishishingiz kerak. [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:18, 29-Noyabr 2023 (UTC)
: @[[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]], maqolani boshidan yaratishingiz mumkin bemalol. Quyidagi narsalarga eʼtibor qiling:
:* Maqolada [[VP:Nufuzli manbalar|nufuzli manbalar]] boʻlishi shart.
:* Maqola tuzilishi, ensiklopedik ohang haqida tasavvurga ega boʻlishi uchun boshqa tillardagi vikilardagi maqolalarni oʻqib koʻring.
:* [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|Maqolalarni bezash]] sahifasi bilan tanishib chiqing. Masalan, boʻlim nomi „Mavzuga aloqadir“ emas, balki „Yana qarang“ boʻladi.
:* Maqolani yaratganingizdan keyin boshqa tillarga ulang (masalan, siz yozgan holat haqida enwikidagi maqola mana bunday nomlanadi: [[:en:Hypersensitivity]].
:* [[VP:Vikifikator|Vikifikatorni]] ishlatish esdan chimqasin.
:* Mashina tarjimasidan umuman foydalanmang.
: Savol tugʻlsa, bemalol shu yerda yozavering. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 02:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:: Assalomu alaykum.
::# Yuqoridagi arizalardan birida ham, Malikxan degan kishi „Hafsala boʻlsa, yangidan yaratishingiz mumkin“ deb javob beribdilar. Siz ham boshidan yarating deyapsiz!? Bu odamning ustidan kulishi emasmi? Qanday qilib bir-necha soat ustida ishlangan maqolani mashaqqat bilan chop etgach, u oʻchirilsa-yu, uni boshidan yozish uchun xohish yoki „hafsala“ topilsa? Bu qaysi sogʻlam aqlga toʻgʻri keladi? Maqolani qayta tiklab bering, men undagi xatolarimni toʻgʻrilab, tahrirlashga tayyorman. Bundan tashqari, bitta maqola bir kishi tomonidan ideal tarzda yaratilinmaydi. Bu Wikipedia! Buni mendan ham yaxshi bilasizlar, bu hamkorlikdagi ish, hamma birgalikda yillar mobaynida yaratadi, axir.
::# Nufuzli manbalar togʻrisida. Giperesteziya termini juda tor maʼnodagi tushuncha boʻlib, u haqida biror alohida kitob yoki nufuzli manba yoʻq. Bundan tashqari, maqola ostidagi manbalarga bir koʻz tashlasangiz, u yerda oʻtgan asrdan beri ushbu terminga ozmi-koʻpmi izoh bergan 10 dan ortiq kitoblarni keltirib oʻtganman. Balki, bular orasida xatolari bordir, ammo buni ham vaqti bilan toʻgʻrilasa boʻladiku.
::# Ensiklopedik ohang. Bu tibbiy maqola edi. Afsuski, oʻzbek tibbiyoti shunchaki, tarjimalardan iborat, xolos. Unga qandaydir ohang berish uchun yana yillar kerak, nazarimda. Ammo, keyingi maqolalarda harakat qilaman, albatta.
::# Yana qarang jumlasining oʻzi oʻzbek tilida gʻalati eshitilinadi. Bu shunchaki, inglizchadagi „See also“ning tarjimasidir. Shuning uchun, Mavzuga aloqador jumlasi menga mantiqliroq koʻringan edi. Mayli agar ommaga tushunarli boʻlsa, Yana qarang deb yozaveraman.
::# Hypersensitivity bu butunlay boshqa narsa. Enwikida bu maqolani Hyperesthesia deb qidirsangiz topa olasiz. (Uzr, telefonda qanday qilib havola ulashni hali tushunolmadim.) Sizdan iltimos, bir qidirib oʻqib koʻring. Enwikida bu termin haqidagi maqola qanchalar joʻn va kam yozilganligiga eʼtibor bering. Men ingliz, rus va oʻzbek manbalarini va hozir Tibbiyot oliygohida oʻtayatgan psixiatriya fanidagi manbalar va bilimlarimni birlashtirgan holda yaratgan ushbu maqolani, bilmadim balki, tibbiyotga aloqasi boʻlmagan shaxslar tomonidan hech qanday ogohlantirish va tushuntirishlarsiz oʻchirib yuborilishi, meni quyushqondan chiqarib yuborishi tabiiydir, balki?
::# Mashina tarjimasidan foydalanmaslikka va Vikifikatorni oʻrganishga harakat qilaman.
::# Men talablarimda qatʼiy turib, maqolani tiklashingizni soʻrayman. Xatolarim ustida, albatta ishlashda davom etaman. Bundan oldin ham, bu maqolamni bir marotaba oʻchirishgan edi. Oʻshanda ham muayyan davr mobaynida maqolani boyitib bormoqchi edim. Lekin, xatoyimni tushunib gʻing demasdan, bor kuchimni ishga solib bu maqolani qaytadan yaratsam, yana xuddi oʻsha shablon sabablar bilan oʻchirib yuborishdi. Maqolani tiklashingizni va bundan keyin maqolalarni ogohlantirish, munozara, aniq tushuntirishlar va xatoni toʻgʻrilashga imkoniyatlarsiz oʻchirib yuborishlariga qarshi fikrlarni adminstratorlar darajasida munozaraga qoʻyishingizni soʻrayman.
:: [[Foydalanuvchi:Sunnatulla Hakimov|Sunnatulla Hakimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Sunnatulla Hakimov|munozara]]) 03:57, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::: „Sogʻlom aql“ va hokazo deb dod solmang. Vikipediya qoidalarini birdaniga oʻzlashtirish qiyin. Asta-sekin oʻrganib olasiz. Maqola sizga toʻliq izoh berilmay oʻchirgani xato va @[[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] hamda @[[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|Alibek Attamonov]] buni anglab yetishganiga umid qilaman.
::: Maqolani koʻrib chiqdim. Tiklagandan koʻra yangidan yaratgan soz. Sababi maqola [[Vikipediya:Maqolalarni bezash|toʻgʻri rasmiylashtirilmagan]], manbalar <ref> teglariga olinmagan, Vikipediyaga toʻgʻri kelmaydigan ohangda yozilgan.
::: Yangidan yaratar ekansiz, Vikipediya tibbiyot darsligi yoki davolash boʻyicha maʼlumot beriladigan sayt emasligini unutmang. Qarang: [[Vikipediya:Vikipediya nima emas]]. Vikipediya – general encyclopedia, yaʼni undagi maqolalar oddiy odam tushuna oladigan uslubda yoziladi. „Davolash“ boʻlimini yaratib, oʻquvchiga vrach maslahatlarini berish („yaxshi uyqu“ va hokazo) yaramaydi. Manbalarga tayangan holda qoʻllaniladigan davolash usullari haqida qisqa, tushunarli maʼlumot keltirishingiz mumkin. Enwikida va ruwikida tibbiyot boʻyicha maqolalar qanday yozilganini koʻrib chiqsangiz, tasavvurga ega boʻlasiz.
::: Maqolani [[:en:Hyperesthesia]]ga ulash toʻgʻri boʻlsa, oʻshanga ulang.
::: Keyin, [[:VP:Imlo va grammatika|imloga]] eʼtibor bering. Tahrirchi, Savodxon xizmatlaridan foydalaning. [[Foydalanuvchi:Nataev|<span style="color:red;">N</span><span style="color:blue;">ataev</span>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Nataev|munozara]]</sup> 16:23, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::Assalomu alaykum hurmatli [[Foydalanuvchi:Nataev|Nataev]]! Maqola birinchi marotaba [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] tomonidan tezda oʻchirishga berilganda saqlab qoladigan holda emas edi, shuning uchun koʻrib chiqib oʻchirib yuborgan edim. Maqola yangi foydalanuvchi tomonidan yaratilganligiga etibor bermabman. Yangi foydalanuvchilarga yumshoq muomilada boʻlish haqidagi fikringizni dastaklayman va shunga harakat qilaman. Ikkinchi marotaba tezda oʻchirishga bergan va oʻchirgan foydalanuvchilarni ham bu holatga etibor qaratishlarini soʻrab qolaman! Barchangizga yoqimli tahrirlar! [[Foydalanuvchi:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Muxriddin Azimov|munozara]]) 17:08, 29-Noyabr 2023 (UTC)
:::::Assalomu aleykum men birinchi maqolani oʻchirishga nomzod qilib koʻrsatganimda, maqola siz aytgandek yomon holatda edi, aniq eslolmayman lekin, maqolada manbalar va turkumlar mavjud emas edi, albatta eʼtiborli boʻlaman! Yoqimli tahrirlar! — [[Foydalanuvchi:Axadjon1|Axadjon1]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Axadjon1|munozara]]) 17:16, 29-Noyabr 2023 (UTC)
::::::Salom, ha, men maqolani o'chirish sababini to'liq ko'rsatmasdan tez o'chirish uchun yuborganimda xato qildim. Men o'chirishlar tarixini ham ko'rib chiqdim, chunki maqola allaqachon o'chirilgan edi, shuning uchun "[[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|U4: Avval oʻchirilgan va qayta yaratish taʼqiqlangan sahifa]]" qoidalari haqida o'yladim. [[Foydalanuvchi:Alibek Attamonov|卂ㄥ丨乃乇Ҝ 卂ㄒㄒ卂爪ㄖ几ㄖᐯ]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Alibek Attamonov|munozara]]) 19:54, 29-Noyabr 2023 (UTC)
== „"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“ ==
*{{la|„"MASHINASOZLIK" ILMIY-TEXNIKA JURNALI“}}
Ushbu nomda rasman ro‘yxatdan o‘tgan ilmiy jurnal chop etiladi. Maqolada ham jurnal sahifasiga havola ham berilgan.„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Umidjon Mamarasulov|Umidjon Mamarasulov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umidjon Mamarasulov|munozara]]) 13:23, 20-Aprel 2024 (UTC)
== 40 farz ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:RashidTuychiyev|RashidTuychiyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:RashidTuychiyev|munozara]]) 04:46, 18-avgust 2024 (UTC)40 farz
== Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi) ==
*{{la|Timeless (The Weeknd va Playboi Carti qoʻshigʻi)}}
Maqola hech qanaqasiga avtomat tarjima emas, har bitta gap alohida oʻgirib chiqilgan —[[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:47, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
:Boshidan tanishib chiqish, avtomat tarjima deb hisoblangan joylarini koʻrib chiqib, tuzatishga vaqt berilmadi. [[Foydalanuvchi:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Azizxon Muzaffarov|munozara]]) 06:49, 2024-yil 21-oktyabr (UTC)
== Tuz yoʻli ==
*{{la|tuz yoʻli}}
Tarixiy kerakli maʼlumotlar, yetarlicha tarjima qilingan , deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Behruz1111|Behruz1111]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Behruz1111|munozara]]) 07:41, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Kadirov Anvar ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Wikipedia sahifasi qo'shilgan inson To'rtko'l tumani uchun ancha yillar xizmat qilgan va hozirda xizmat ko'rsatib kelmoqda. Bu shaxsning xizmatlarini tarixga muhrlash va Wikipedia ni kerakli ma'lumotlar bilan boyitish uchun hissamni qo'shmoqchiman.
„Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Best writer 222|Best writer 222]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Best writer 222|munozara]]) 17:42, 2024-yil 23-oktyabr (UTC)
== Gulf urushi ==
*{{la|Gulf urushi}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matnlar:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:09, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Xose Antonio Primo De Rivera ==
*{{la|Xose Antonio Primo De Rivera}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:11, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Friedrich Ludwig Jahn ==
*{{la|Friedrich Ludwig Jahn}}
Mana maqolangizni o‘chirmaslik uchun bir necha sabablar keltirilgan matn namunasi:
---
Hurmatli ma’muriyat!
Mening maqolamni o‘chirish rejasiga nisbatan o‘z fikrimni bildirmoqchiman. Quyida uni platformada saqlab qolish zarur deb hisoblashimning asosiy sabablari keltirilgan:
1. Ma’lumotning o‘ziga xosligi va foydaliligi: Maqolam o‘quvchilarga yangi va foydali ma’lumotlar taqdim etadi. Ushbu mavzu bo‘yicha boshqa manbalarda bunday batafsil va tushunarli izoh berilmagan. Bu esa o‘quvchilarning bilimini kengaytirishga xizmat qiladi.
2. Tadqiqotga asoslangan kontent: Maqola mazmuni izlanishlar va manbalarga asoslanib yozilgan. Barcha iqtiboslar va faktlar aniq manbalardan olingan bo‘lib, mualliflik huquqlariga hurmat bilan yondashilgan. Har bir manba o‘z o‘rnida ko‘rsatib o‘tilgan.
3. O‘quvchilar uchun muhim va qiziqarli bo‘lishi: Ushbu maqola o‘quvchilar orasida qiziqish uyg‘otadigan va ko‘p odamga kerak bo‘lishi mumkin bo‘lgan mavzuni yoritadi. Bu orqali o‘quvchilarni jalb qilish va foydali bilim berishga xizmat qiladi.
4. Mualliflik huquqlari bilan bog‘liq muammolarning hal qilinishi: Agar maqolada ba’zi bir texnik xatolar yoki mualliflik huquqlari bilan bog‘liq noaniqliklar mavjud bo‘lsa, ular to‘g‘irlanishi va barcha qoidalarga mos keladigan shaklda qayta ko‘rib chiqilishi mumkin.
Ushbu maqola platforma uchun foydali va kerakli ekaniga ishonaman va uni saqlab qolishingizni so‘rayman.
Hurmat bilan,
[Maqola muallifi: SHPP] —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:13, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== Yashil kitob Muammar Qaddafiy ==
*{{la|Yashil kitob Muammar Qaddafiy}}
Muammar Qaddafiyning *Yashil kitob* (*Al-Kitāb al-Akhdar*) asari mavjud bo'lib, u 1975-yilda yozilgan va Liviya rahbari Qaddafiy tomonidan davlat boshqaruvi va jamiyat haqidagi o'z falsafiy qarashlarini bayon etgan asar hisoblanadi. Ushbu kitob uchta qismdan iborat bo'lib, unda Qaddafiy xalq boshqaruvi, iqtisodiy tenglik, milliy birdamlik, va boshqa ijtimoiy mavzulardagi g‘oyalarini bayon qilgan.
Qaddafiy *Yashil kitob* orqali o'zining xalqni boshqarish va demokratiya haqidagi "uchinchi nazariya" konsepsiyasini ilgari surdi. Bu nazariya na kapitalizmga, na kommunizmga o'xshab, xalqni bevosita boshqaruvga jalb qilishni maqsad qilgan edi.
Kitobda Qaddafiy davlat tuzilmasida va jamiyatda adolatni ta’minlashni, kapitalizm va kommunizmning kamchiliklarini yo‘qotish g‘oyasini taqdim etadi. Shu sabab, *Yashil kitob* Liviyada jamiyatning siyosiy va iqtisodiy tuzilmalarini shakllantirishga kuchli ta’sir qilgan.
Kitob qisqa emas, balki kengroq siyosiy-ijtimoiy nazariyalarni o'z ichiga olgan va Liviya tarixida muhim o'rin egallagan asar hisoblanadi. —[[Foydalanuvchi:SHPP|SHPP]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:SHPP|munozara]]) 15:17, 2024-yil 11-noyabr (UTC)
== dasturiy taminotni ichlab chiqish strategiyasi ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu maqola nimas sababtan ocirilgan ensiklopedik maqola emasmi, hammsi to'gri yo'zilgan ediku. —[[Foydalanuvchi:ARISlanbek25|ARISlanbek25]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:ARISlanbek25|munozara]]) 16:03, 2024-yil 19-noyabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
*{{la|Kristina Rustamova}}
Chunki ushbu maqolada o'zbek mediasida mashxur bo'lgan inson haqida ma'lumot berilgan Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Doniyorbeknabiyev0027|Doniyorbeknabiyev0027]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Doniyorbeknabiyev0027|munozara]]) 00:14, 2024-yil 5-dekabr (UTC)
== Kristina Rustamova ==
{{subst:sts|1= Kristina Rustamova |2= Kristina Rustamova hozirgi paytda mashxur o'zbek aktrisalaridan biri. YouTube tarmogida uning ishtirokidagi videoklip Hamda seriallarni ko'rishingiz mumkin. Maqolada keltirilgan havolalar ham bunga isbot. Shu sababdan sahifani qayta tiklashingizni so'rab qolaman.
== Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich ==
*{{la|Mamasiddiqov Muzaffarjon Musajonovich}}
Asssalomu alaykum. Nega o'chirilgan, aynan xatoliklar joyini ko'rsatib bersangiz, ma'lumotlarni to'g'rilab qayta joylasam. Yordamingiz uchun tashakkur —[[Foydalanuvchi:GoPhy0709|GoPhy0709]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:GoPhy0709|munozara]]) 11:23, 2025-yil 5-fevral (UTC)
== Esanbay Rajabov ==
*{{la|Esanbay Rajabov}}
Maqolani oʻchirilganiga endi koʻzim tushdi. Shuning uchun, maqola nega tiklanishi zarurligini keltirmoqchiman. Ushbu shaxs, 2021-yilgacha mamlakatning oliy davlat saylov organi – [[Oʻzbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasi|Markaziy saylov komissiyasi]] aʼzosi [https://yuz.uz/uz/news/markaziy-saylov-komissiyasi-raisining--vakolati-tugatilmoqda boʻlgan].
Bundan tashqari, Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlim 3-bandidagi [https://uz.wikipedia.org/wiki/Vikipediya:Ensiklopedik_ahamiyat_(kishilar)#:~:text=Eng%20yuqori%20davlat%20mukofotlari%20bilan%20taqdirlangan%20kishilar. Eng yuqori davlat mukofotlari bilan taqdirlangan kishilar] bandiga mos keladi deb oʻylayman. Maqolada keltirilganidek, shaxs Oʻzbekiston Respublikasining quyidagi davlat mukofotlari bilan mukofotlangan. Maqoladagi manbalar buni bevosita tasdiqlaydi.
* [[Fidokorona xizmatlari uchun ordeni]]
* [[„El-yurt hurmati“ ordeni]]
* [[Doʻstlik ordeni]]
* [[„Shuhrat“ medali]]
Yuqoridagilarni inobatga olgan holda maqola tiklanishi tarafdoriman, iltimos fikr bildirishda faol boʻling. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC) —[[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 13:32, 2025-yil 11-aprel (UTC)
:Maqola {{Roziman|Tiklansishi kerak}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 14:24, 2025-yil 31-may (UTC)
::Assalomu alaykum, @[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|Mirzoulugʻbek]] aka mana shu maqola nega tiklanishi kerakligini keltirdim. Koʻrib chiqib, xulosa chiqarsangiz yaxshi boʻlardi. [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 09:10, 2025-yil 8-iyun (UTC)
:::{{bajarildi}}. Sizning soʻrovingiz va Ensiklopedik ahamiyat qoidalarining 9-boʻlimining 3-bandi asosida tiklandi. Maqolada bir qator kamchiliklar mavjud, mana shu kamchiliklarni bartaraf etishga harakat qiling. Shuningek maqolangiz oʻchirishga berilganida ham diqqat bilan kuzatib tursangiz oʻsha yerda munozarada ensiklopedik ahamiyati borligini isbotlay bilsangiz oʻchmay qolishi mumkin boʻladi. '''[[Foydalanuvchi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #EF544C;background-color: #72C8EB;'>Mirzoulugʻbek</span>]]''' <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:Mirzoulugʻbek|<span style='color: #FFA500;'>@</span>]]</sup> 01:34, 2025-yil 10-iyun (UTC)
::::Tushunarli [[Foydalanuvchi:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MirfayzbekAbdullayev|munozara]]) 15:19, 2025-yil 10-iyun (UTC)
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 16:12, 2025-yil 15-aprel (UTC)
Assalomu aleykum, nega unday qildiz. Men yomonlik istab yozmagandim. Siz ham ko‘ngilli bo‘lib ishlayotgan bo‘lsangiz kerak. Men yosh olimman. Talabalarga dars beraman. Darsimni faol tarzda davom ettiraman. Ijtimoiy tarmoqda ham faolman.
1. https://scholar.google.com/citations?user=5B_bNO4AAAAJ&hl=en
2. https://scienceweb.uz/researcher/7076/biography
3.https://orcid.org/0009-0003-1614-0913
4. https://t.me/+vsxw5nJLQ7oyMmNi
5. Ilmiy faoliyatim davomida 30 dan ilmiy ishlar muallifiman.
6. 10 yaqin dasturiy guvohnomalarim olganman.
7. Xalqaro nufuzli Scopus bazasida maqolalarim mavjud.
Unday qilmang. Indexlanishimga qarshilik ko‘rsatmang iltimos. Siz taniqli inson emassiz debsiz. O‘zimni auditoriyam mavjud.
== Abdunazarov Akbarjon Shamsuddin o‘g‘li ==
*{{la|Sahifa nomini kiriting}}
Bu yerga sahifani nega tiklash zarur, deb oʻylashingiz haqida yozing. Yozib boʻlgandan keyin pastdagi „Sahifani chop etish“ tugmasini bosing. —[[Foydalanuvchi:Abdunazarov1994|Abdunazarov1994]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Abdunazarov1994|munozara]]) 17:26, 2025-yil 18-aprel (UTC)
Neytral yozilgan. Wikipediada talablariga javob beradi.
== Biolokatsiya ==
*{{la|Biolokatsiya}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:21, 2025-yil 22-iyun (UTC)
== Gʻoʻza ==
*{{la|Gʻoʻza}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:23, 2025-yil 22-iyun (UTC)
== Liviya ==
*{{la|Liviya}}
OʻzME maqolasini eʼtiborsizlik bilan „Muallif huquqlarining buzilish“ sababini koʻrsatib oʻchirib yuborganman. Tiklanishini soʻrayman. —<span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:27, 2025-yil 22-iyun (UTC)
terk5novc2cq30wp4ucfpnd16dw5nk0
Andoza:Tillararo havola
10
667912
5477624
5440783
2025-06-23T06:46:02Z
Bekipediya
118689
[[Maxsus:Contributions/Umarxon III|Umarxon III]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Umarxon III|munozara]]) tomonidan qilingan 3616164-sonli tahrir tiklandi
5477624
wikitext
text/x-wiki
<includeonly>{{safesubst:#if:{{{quote|}}}{{{quotes|}}}|"}}{{safesubst:#if:{{{italic|}}}{{{italics|}}}|''}}[[{{{1}}}{{safesubst:#if:{{{lt|}}}|{{safesubst:!}}{{{lt}}}}}]]{{safesubst:#if:{{{italic|}}}{{{italics|}}}|''}}{{safesubst:#if:{{{quote|}}}{{{quotes|}}}|"}}{{safesubst:#ifeq:{{subst:Substcheck}}|SUBST||<!--
-->{{#if:{{#if:{{{preserve|{{{display|}}}}}}|1|{{#ifexist:{{{1|}}}|{{#invoke:redirect|isRedirect|{{{1|}}}}}|1}}}}<!--
-->
|<{{#switch:{{{vertical-align|{{{valign|{{{v|}}}}}}}}}|sup|super=sup|sub=sub|span}} class="noprint" style="{{#switch:{{{vertical-align|{{{valign|{{{v|}}}}}}}}}|ib|font-size:100%;|sup|super|sub=|font-size:85%;}} font-style: normal; {{#if:{{{nobold|}}}|font-weight: normal;}}"> [{{#if:{{{WD|{{{wd|}}}}}}
| [[d:Special:EntityPage/{{{WD|{{{wd}}}}}}#sitelinks-wikipedia|<span title=""{{{1}}}" in other languages">{{#if:{{{short|{{{s|}}}}}}|d|Vikimaʼlumotlar}}</span>]]<!--
-->{{main other||{{#if:{{{reasonator|}}}|<nowiki />; [//tools.wmflabs.org/reasonator/?q={{urlencode:{{{WD|{{{wd}}}}}}}} Reasonator]}}}}
| {{Separated entries|separator=; 
| {{#if:{{{2|}}}|[[:{{{2}}}:{{#if:{{{3|}}}|{{{3}}}|{{{1}}}}}|{{{2}}}]]}}
| {{#if:{{{4|}}}|[[:{{{4}}}:{{#if:{{{5|}}}|{{{5}}}|{{{1}}}}}|{{{4}}}]]}}
| {{#if:{{{6|}}}|[[:{{{6}}}:{{#if:{{{7|}}}|{{{7}}}|{{{1}}}}}|{{{6}}}]]}}
| {{#if:{{{8|}}}{{{10|}}}{{{12|}}}|{{Separated entries|separator=; 
| {{#if:{{{8|}}}|[[:{{{8}}}:{{#if:{{{9|}}}|{{{9}}}|{{{1}}}}}|{{{8}}}]]}}
| {{#if:{{{10|}}}|[[:{{{10}}}:{{#if:{{{11|}}}|{{{11}}}|{{{1}}}}}|{{{10}}}]]}}
| {{#if:{{{12|}}}|[[:{{{12}}}:{{#if:{{{13|}}}|{{{13}}}|{{{1}}}}}|{{{12}}}]]}}
| {{#if:{{{14|}}}|[[:{{{14}}}:{{#if:{{{15|}}}|{{{15}}}|{{{1}}}}}|{{{14}}}]]}}
| {{#if:{{{16|}}}|[[:{{{16}}}:{{#if:{{{17|}}}|{{{17}}}|{{{1}}}}}|{{{16}}}]]}}
| {{#if:{{{18|}}}|[[:{{{18}}}:{{#if:{{{19|}}}|{{{19}}}|{{{1}}}}}|{{{18}}}]]}}
| {{#if:{{{20|}}}|[[:{{{20}}}:{{#if:{{{21|}}}|{{{21}}}|{{{1}}}}}|{{{20}}}]]}}
| {{#if:{{{22|}}}|[[:{{{22}}}:{{#if:{{{23|}}}|{{{23}}}|{{{1}}}}}|{{{22}}}]]}}
| {{#if:{{{24|}}}|[[:{{{24}}}:{{#if:{{{25|}}}|{{{25}}}|{{{1}}}}}|{{{24}}}]]}}
}}}}
| {{#if:{{{reasonator|}}}|[//tools.wmflabs.org/reasonator/test/?find={{urlencode:{{{1}}}}} Reasonator qidiruvi]}}
}}}}]</{{#switch:{{{vertical-align|{{{valign|{{{v|}}}}}}}}}|sup|super=sup|sub=sub|span}}>
| <!-- [[Turkum:Interlanguage link template existing link]]--><nowiki />
}}}}</includeonly><noinclude>
{{hujjat}}
</noinclude>
n97uyjq1ktqdrrmouk9pxv4eawxbox1
Andoza:Bugun:06-22
10
670554
5477504
3807147
2025-06-22T15:27:26Z
Umarxon III
18267
5477504
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:Galileo facing the Roman Inquisition.jpg|right|120px|Галилей перед инквизицией]]
* [[1633|1633]] — [[Galileo Galiley]] [[Yer]]ning quyosh atrofida aylanishi haqidagi taʼlimotidan voz kechishga majbur boʻldi ''(tasvirda)''.
* [[1799|1799]] — [[Metr]] oʻlchov birligi etaloni taqdim etildi.
* [[1940|1940]] — [[Fransiya]]ning [[Ikkinchi jahon urushi]]dagi kapitulyatsiyasi.
* [[1941|1941]] — [[Germaniya]] [[SSSR]]ga hujum qildi.
* [[1986|1986]] — [[Diego Maradona]] {{nft|Angliya}} darvozasiga „[[asr goli]]“ni kiritdi.
''[[:Turkum:22-iyunda tugʻilganlar|Tavallud topganlar]]'' • ''[[:Turkum:22-iyunda vafot etganlar|Vafot etganlar]]''
<noinclude>
[[Turkum:Andozalar:Bugun|{{SAHIFANOMI}}]]
</noinclude>
d9uz1bs4zf9q91gia8aawygihtnd9t4
Akihito
0
674396
5477583
5467377
2025-06-23T00:57:48Z
Minorax
45870
([[c:GR|GR]]) [[File:King Birendra Investiture Medal 1975.png]] → [[File:King Birendra Investiture Medal 1975.svg]] vva
5477583
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi
| ismi = Akihito
| tasvir = Akihito 090710-1600b.jpg
| uzunlik = 250px
| lavozimi = {{JPN}} [[imperator]]i
| boshlanish davri = [[1989-yil]] [[7-yanvar]]dan
| tugash davri = [[2019-yil]] [[30-aprel]]gacha
| oʻtmishdoshi = [[Hirohito]]
| vorisi = [[Naruhito]]
| tugʻilgan sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1933|12|23|df=y}}
| tugʻilgan joyi = {{TavalludJoyi|Tokio}}
| imzo = Heisei shomei.svg
| mukofotlari = {{Xrizantema ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli va lentali ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Muqaddas Olav ordeni katta xochi}}{{Hurmatli legion katta xoch ordeni kavaleri}}{{Oq Burgut ordeni}}{{Oq atirgullar ordeni}}{{Qutqaruvchi ordeni}}{{Oltin burgut ordeni}}{{Avstriya oldidagi xizmatlari uchun ordeni katta xochi}}{{Buyuk Vitautas zanjirli ordeni}}{{Nil ordeni}}{{I darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni}}{{Stara planina ordeni}}{{Mustaqillik ordeni (Qatar)}} va Uch Yulduz katta xoch ordeni kavaleri ordeni
}}
'''Akihito''' ({{lang-jp|明仁}}; {{IPA-ja|a.ci.çi.to̞}}; [[23-dekabr]] [[1933-yil]]) – [[Yaponiya]]ning 125-imperatori (1989–2019). Ushbu lavozimga otasi [[Hirohito]] vafotidan keyin 1989-yilda oʻtirgan, 1990-yil noyabrda toj kiydirilgan<ref name="%3A0">{{Yangiliklar manbasi|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-38579555|title=Akihito: Japan considers moves to allow 2018 abdication - reports|date=2017-01-11|newspaper=BBC News|language=en-GB|access-date=2017-01-11}}</ref>. 2019-yil 30-aprelda taxtdan voz kechdi. Taxtga unung oʻgʻli [[Naruhito]] oʻtirdi.
== Mukofotlari ==
* [[Fayl:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|60px]] [[Xrizantema ordeni]]
* [[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho Paulownia BAR.svg|60px]] Pavlovniya gullari ordeni
* [[Fayl:JPN Zuiho-sho 1Class BAR.svg|60px]] Xazina ordeni
* [[Fayl:JPN Bunka-kunsho blank BAR.svg|60px]] Madaniyat ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni; Xorijiy ordenlar
{| class="wikitable"
|-
! '''Davlat'''
! style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|'''Mukofot'''
|-
| {{Flagcountry|Afghanistan}}||[[Fayl:Order of the Sun (Afghanistan) - ribbon bar.gif|60px]] Oliy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Austria}}||[[Fayl:AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 1st Class BAR.png|60px]] Avstriya oldidagi xizmatlari uchun<ref name="AUT1298">{{Veb manbasi | url = http://www.parlament.gv.at/PAKT/VHG/XXIV/AB/AB_10542/imfname_251156.pdf | trans_title = Reply to a parliamentary question about the Decoration of Honour | language = German | page=1298 | title = Bundeskanzler Anfragebeantwortung | format = PDF | access-date = 27-yanvar 2017-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Bahrain}}||[[Fayl:Wisam al-Khalifa 1st class.gif|60px]] Xalifa ordeni
|-
| {{Flagcountry|Belgium}}||[[Fayl:Grand Crest Ordre de Leopold.png|60px]] Leopold ordeni
|-
| {{Flagcountry|Botswana}}||[[Fayl:PresidentialOrder.Botswana-ribbon.gif|60px]] Botsvana Prezidenti ordeni
|-
| {{Flagcountry|Brazil}}||[[Fayl:BRA Order of the Southern Cross - Grand Cross BAR.png|60px]] Janubiy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cambodia}}||[[Fayl:KHM Ordre Royal du Cambodge - Chevalier BAR.png|60px]] Qirol ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cameroon}}||[[Fayl:Order of Valour.svg|60px]] Kamerunning [[Order of Valour|Jasorat ordeni]]
|-
| {{Flagcountry|Chile}}||[[Fayl:CHL Order of Merit of Chile - Grand Cross BAR.png|60px]] Chili iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Colombia}}||[[Fayl:Order of Boyacá - Extraordinary Grand Cross (Colombia) - ribbon bar.png|60px]] Boyaca ordeni
|-
| {{Flagcountry|Côte d'Ivoire}}||[[Fayl:Cote d'Ivoire Ordre national GC ribbon.svg|60px]] Fil Suyak Sohili ordeni
|-
| {{Flagcountry|Czech Republic}}||[[Fayl:CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg|60px]] Oq Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Denmark}}||[[Fayl:Order of the Elephant Ribbon bar.svg|60px]] Fil ordeni<ref>[https://www.borger.dk/foa/Sider/Default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= Persondetaljer — Hans Kejserlige Højhed Akihito] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |date=29-may 2012-yil }} {{Citation |year= |title=arxiv nusxasi |url=https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |access-date=2017-10-08 |archivedate=2012-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= }}. ''borger.dk''.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Egypt}}||[[Fayl:EGY Order of the Nile - Grand Cordon BAR.png|60px]] Nil daryosi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Estonia}}||[[Fayl:EST Order of the Cross of Terra Mariana - 1st Class BAR.png|60px]] Estoniya iftixori ordeni<ref>{{Veb manbasi|title=Akihito|url=http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751|work=Bearers of decorations|publisher=president|accessdate=18-yanvar 2011-yil|archivedate=2013-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004235451/http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751}}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Ethiopia}}||[[Fayl:ETH Order of Solomon BAR.png|60px]] Sulaymon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Finland}}||[[Fayl:FIN Order of the White Rose Grand Cross BAR.png|60px]] Oq atirgul ordeni
|-
| {{Flagcountry|France}}||[[Fayl:Legion Honneur GC ribbon.svg|60px]] Légion d’honneur
|-
| {{Flag|Gambiya}}||[[Fayl:GAM Order of the Republic of the Gambia ribbon.svg|60px]] Gambiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Germany}}||[[Fayl:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|60px]] Germaniya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Greece}}||[[Fayl:GRE Order Redeemer 1Class.png|60px]] Redimer ordeni
|-
| {{Flagcountry|Hungary}}||[[Fayl:HUN Order of Merit of the Hungarian Rep 1class Collar BAR.svg|60px]] Vengriya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Iceland}}||[[Fayl:ISL Icelandic Order of the Falcon - Grand Cross BAR.png|60px]] Islandiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Indonesia}}||[[Fayl:Bintang Republik Indonesia Adipurna Ribbon Bar.gif|60px]] Adipurna yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ireland}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Dublin ordeni
|-
| {{Flagcountry|Italy}}||[[Fayl:Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR.svg|60px]] Italiya oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
| {{Flagcountry|Jordan}}||[[Fayl:JOR Al-Hussein ibn Ali Order BAR.svg|60px]] [[Husayn ibn Ali]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kazakhstan}}||[[Fayl:Ord.GoldenEagle-ribbon.gif|60px]] Oltin burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kenya}}||[[Fayl:Order of the Golden Heart of Kenya.svg|60px]] Oltin yurak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kuwait}}||[[Fayl:Order of Mubarak the Great (Kuwait) - ribbon bar.gif|60px]] Muborak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Latvia}}||[[Fayl:LVA Order of the Three Stars - Commander BAR.svg|60px]] Uch yulduz ordeni<ref>Presidency, [http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc table]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} of recipients of the Order of the Three Stars since 2004.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Liberia}}||[[Fayl:Order of the Star of Africa (Liberia) - ribbon bar.png|60px]] Afrika yulduzi<br />[[Fayl:Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png|60px]] Liberiya yoshlari
|-
| {{Flagcountry|Lithuania}}||[[Fayl:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|60px]] Buyuk Vitatuas ordeni<ref>Decree 1K-974</ref>
|-
| {{Flagcountry|Luxembourg}}||[[Fayl:Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau Ribbon.gif|60px]] Nassau ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malawi|1964}}||[[Fayl:Ord.LionMalawi.gif|60px]] Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malaysia|1991}}||[[Fayl:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|60px]] Qirollik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mali}}||[[Fayl:MLI National Order - Grand Cross BAR.png|60px]] Mali ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mexico}}||[[Fayl:MEX Order of the Aztec Eagle 1Class BAR.png|60px]] Asteklar ordeni
|-
| {{Flagcountry|Morocco}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Muhammad ordeni
|-
| {{Flagcountry|Nepal}}||[[Fayl:Ord.Rajanya.Nepal-Ribbon.gif|60px]] [[Ojaswi Rajanya]] ordeni<ref>[http://www.omsa.org/files/jomsa_arch/Splits/1988/153251_JOMSA_Vol39_12_19.pdf Omsa.org]</ref> <br />[[Fayl:King Birendra Investiture Medal 1975.svg|60px]] Birendra Medali<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Embassy of Japan in Nepal |url=http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html |qaralgan sana=2017-10-08 |arxivsana=2018-06-10 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20180610154737/http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Netherlands}}||[[Fayl:NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Arslon ordeni<ref>Volkskrant, State visit of Netherlands in Japan, 1991, [http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg Group Photo]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304101210/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2016-03-04 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130612162419/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2013-06-12 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Nigeria}}||[[Fayl:Order of the Federal Republic (civil) - Nigeria - ribbon bar.gif|60px]] Respublika ordeni
|-
| {{Flagcountry|Norway}}||[[Fayl:Order Sint Olaf 1 kl.png|60px]] Olav ordeni<ref>[http://www.theroyalforums.com/forums/f16/state-visit-from-japan-5833-3.html The Royal Forums], State visit of Japan in Norway, May 2005, [http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 Photo] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131203035622/http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 |date=2013-12-03 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Oman}}||[[Fayl:Honourable Order of Oman.png|60px]] Ummon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Pakistan}}||[[Fayl:Ord.Nishan-i-Pakistan.ribbon.gif|60px]] [[Nishan-e-Pakistan]]
|-
| {{Flagcountry|Panama}}||[[Fayl:PAN Order of Manuel Amador Guerrero - Grand Cross BAR.png|60px]] [[Manuel Amador Guerrero]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Peru}}||[[Fayl:PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png|60px]] Quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Philippines}}||[[Fayl:PHL Legion of Honor - Chief Commander BAR.png|60px]] Sharaf ordeni<ref>[http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm OPS.gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080817055749/http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm |date=17-avgust 2008-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Sikatuna - Grand Cross BAR.png|60px]] Sikatuna ordeni<ref>[http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ Gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013194152/http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ |date=13-oktabr 2016-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Lakandula.png|60px]] Lakandula ordeni Grand Collar
|-
| {{Flagcountry|Poland}}||[[Fayl:POL Order Orła Białego BAR.svg|60px]] Burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Portugal}}||[[Fayl:PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Cross BAR.png|60px]] Portugaliya Muqaddas ordeni<br />Shahzoda Genri ordeni<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154|title=''Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas'' |publisher=presidencia.pt |language=pt |accessdate=6-yanvar 2011-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Qatar}}||[[Fayl:Order of Independence (Qatar) - ribbon bar.gif|60px]] Mustaqillik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Saudi Arabia}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Badr zanjiri
|-
| {{Flagcountry|Senegal}}||[[Fayl:SEN Order of the Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Senegal ordeni
|-
| {{Flagcountry|South Africa}}||[[Fayl:Ord.GoodHope-ribbon.gif|60px]] Yaxshi niyat ordeni<ref>{{Citation |year= |title=Sahistory |url=http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje |access-date=2017-10-08 |archivedate=2019-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190103094105/http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Spain}}||[[Fayl:Order of the Golden Fleece ribbon bar.svg|60px]] Oltin orden<ref>[http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ „Noblesse et Royautés“]{{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=28-yanvar 2016-yil }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=2016-01-28 }}</ref> <br />[[Fayl:ESP Charles III Order GC.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni<br />[[Fayl:Order of Charles III - Sash of Collar.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Sweden}}||[[Fayl:Seraphimerorden ribbon.svg|60px]] [[Royal Order of the Seraphim]]<ref>[http://www.gettyimages.be/detail/nieuwsfoto%27s/king-carl-xvi-gustaf-and-queen-silvia-of-sweden-are-nieuwsfotos/73701699 Group photo]</ref>
|-
| {{Flagcountry|Thailand}}||[[Fayl:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|60px]] Rajamitrabhorn ordeni<br />[[Fayl:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:King_Rama_IX_60th_Accession_to_the_Throne_(Thailand)_ribbon.PNG|60px]] [[Bhumibol Adulyadej]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ukraine}}||Yaroslav Dono ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Arab Emirates}}||[[Fayl:Ribbon bar of the Order of the Union (United Arab Emirates).svg|60px]] Ittifoq ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Kingdom}}||[[Fayl:Order of the Garter UK ribbon.png|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:UK Royal Victorian Order honorary member ribbon.svg|60px]] <br />[[Fayl:UK Queen EII Coronation Medal ribbon.svg|60px]] Qirolicha medali
|-
| {{Flagcountry|Yugoslavia}}*||[[Fayl:Order of the Yugoslavian Great Star Rib.png|60px]]Yugoslav yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Zaire}} ||[[Fayl:Ribbon bar of the National Order of the Leopard (Zaire).svg|60px]] Leopard ordeni
|-
|}
== Shajarasi<ref>{{Veb manbasi|title=Ancestry in Genealogics.org |url=http://genealogics.org/pedigree.php?personID=I00436222&tree=LEO&parentset=0&display=standard&generations=5 }}{{dead link|date=October 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= 1. '''Akihito'''
|2= 2. [[Hirohito|Hirohito, Shōwa]]
|3= 3. [[Kōjun|Princess Nagako of Kuni]]
|4= 4. [[Taishō|Yoshihito, Taishō]]
|5= 5. [[Teimei|Lady Sadako Kujō]]
|6= 6. [[Imperial Kuniyoshi Kuni|Kuniyoshi, 2nd Imperial Kuni]]
|7= 7. Princess Chikako Shimazu
|8= 8. [[Meiji|Mutsuhito, Meiji]]
|9= 9. [[Yanagihara Naruko|Lady Naruko Yanagihara]]
|10= 10. [[Kujō Michitaka|Kujō Michitaka of the Fujiwara Clan]]
|11= 11. Lady Ikuko Noma
|12= 12. [[Kuni Asahiko|Asahiko, 1st Imperial Kuni]]
|13= 13. Lady Makiko Izumi
|14= 14. [[Shimazu Tadayoshi (II)|Shimazu Tadayoshi]]
|15= 15. Lady Sumako Yamazaki
|16= 16. [[Kōmei|Osahito, Kōmei]]
|17= 17. [[Nakayama Yoshiko|Lady Yoshiko Nakayama]]
|18= 18. Count Mitsunaru Yanagihara
|19= 19. Lady Utano Hasegawa
|20= 20. [[Kujo Hisatada|Kujō Hisatada, Regent of Japan]]
|21= 21. Lady Tsuneko Karahashi
|22= 22. Yorioki Noma
|23= 23. Lady Kairi Yamokushi
|24= 24. [[Fushimi Kuniie]]
|25= 25. Lady Nobuko Toriikōji
|26= 26. Sir Toshimasu Izumitei
|27= 27. Lady Mako Yatoshi
|28= 28. [[Shimazu Hisamitsu|Shimazu Hisamitsu]]
|29= 29. Lady Chimoko Shimazu of Echizen-Shimazu
}}</center>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.kunaicho.go.jp/e-about/activity/activity01.html Their Majesties the and Empress] Imperial Household Agency websiteʼda
* [http://www.kunaicho.go.jp/page/kaiken/showEn/7 Press Conference on the occasion of His Majesty’s Birthday (2016)]
* [http://www.americanrhetoric.com/speeches/emperorakihitodisasterspeech.htm Complete transcript (U.S. English and Japanese) and audio mp3 and video of 'Do Not Lose Hopeʼ Address to the Nation]
{{Yaponiya Imperatorlari}}
[[Turkum:Yaponiya]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
8s9q6n8o9ce5v40mfoz6itk0rtawzc0
5477584
5477583
2025-06-23T01:15:24Z
Minorax
45870
([[c:GR|GR]]) [[File:King Rama IX 60th Accession to the Throne (Thailand) ribbon.PNG]] → [[File:King Rama IX 60th Accession to the Throne (Thailand) ribbon.svg]] vva
5477584
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi
| ismi = Akihito
| tasvir = Akihito 090710-1600b.jpg
| uzunlik = 250px
| lavozimi = {{JPN}} [[imperator]]i
| boshlanish davri = [[1989-yil]] [[7-yanvar]]dan
| tugash davri = [[2019-yil]] [[30-aprel]]gacha
| oʻtmishdoshi = [[Hirohito]]
| vorisi = [[Naruhito]]
| tugʻilgan sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1933|12|23|df=y}}
| tugʻilgan joyi = {{TavalludJoyi|Tokio}}
| imzo = Heisei shomei.svg
| mukofotlari = {{Xrizantema ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli va lentali ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Muqaddas Olav ordeni katta xochi}}{{Hurmatli legion katta xoch ordeni kavaleri}}{{Oq Burgut ordeni}}{{Oq atirgullar ordeni}}{{Qutqaruvchi ordeni}}{{Oltin burgut ordeni}}{{Avstriya oldidagi xizmatlari uchun ordeni katta xochi}}{{Buyuk Vitautas zanjirli ordeni}}{{Nil ordeni}}{{I darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni}}{{Stara planina ordeni}}{{Mustaqillik ordeni (Qatar)}} va Uch Yulduz katta xoch ordeni kavaleri ordeni
}}
'''Akihito''' ({{lang-jp|明仁}}; {{IPA-ja|a.ci.çi.to̞}}; [[23-dekabr]] [[1933-yil]]) – [[Yaponiya]]ning 125-imperatori (1989–2019). Ushbu lavozimga otasi [[Hirohito]] vafotidan keyin 1989-yilda oʻtirgan, 1990-yil noyabrda toj kiydirilgan<ref name="%3A0">{{Yangiliklar manbasi|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-38579555|title=Akihito: Japan considers moves to allow 2018 abdication - reports|date=2017-01-11|newspaper=BBC News|language=en-GB|access-date=2017-01-11}}</ref>. 2019-yil 30-aprelda taxtdan voz kechdi. Taxtga unung oʻgʻli [[Naruhito]] oʻtirdi.
== Mukofotlari ==
* [[Fayl:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|60px]] [[Xrizantema ordeni]]
* [[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho Paulownia BAR.svg|60px]] Pavlovniya gullari ordeni
* [[Fayl:JPN Zuiho-sho 1Class BAR.svg|60px]] Xazina ordeni
* [[Fayl:JPN Bunka-kunsho blank BAR.svg|60px]] Madaniyat ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni; Xorijiy ordenlar
{| class="wikitable"
|-
! '''Davlat'''
! style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|'''Mukofot'''
|-
| {{Flagcountry|Afghanistan}}||[[Fayl:Order of the Sun (Afghanistan) - ribbon bar.gif|60px]] Oliy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Austria}}||[[Fayl:AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 1st Class BAR.png|60px]] Avstriya oldidagi xizmatlari uchun<ref name="AUT1298">{{Veb manbasi | url = http://www.parlament.gv.at/PAKT/VHG/XXIV/AB/AB_10542/imfname_251156.pdf | trans_title = Reply to a parliamentary question about the Decoration of Honour | language = German | page=1298 | title = Bundeskanzler Anfragebeantwortung | format = PDF | access-date = 27-yanvar 2017-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Bahrain}}||[[Fayl:Wisam al-Khalifa 1st class.gif|60px]] Xalifa ordeni
|-
| {{Flagcountry|Belgium}}||[[Fayl:Grand Crest Ordre de Leopold.png|60px]] Leopold ordeni
|-
| {{Flagcountry|Botswana}}||[[Fayl:PresidentialOrder.Botswana-ribbon.gif|60px]] Botsvana Prezidenti ordeni
|-
| {{Flagcountry|Brazil}}||[[Fayl:BRA Order of the Southern Cross - Grand Cross BAR.png|60px]] Janubiy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cambodia}}||[[Fayl:KHM Ordre Royal du Cambodge - Chevalier BAR.png|60px]] Qirol ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cameroon}}||[[Fayl:Order of Valour.svg|60px]] Kamerunning [[Order of Valour|Jasorat ordeni]]
|-
| {{Flagcountry|Chile}}||[[Fayl:CHL Order of Merit of Chile - Grand Cross BAR.png|60px]] Chili iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Colombia}}||[[Fayl:Order of Boyacá - Extraordinary Grand Cross (Colombia) - ribbon bar.png|60px]] Boyaca ordeni
|-
| {{Flagcountry|Côte d'Ivoire}}||[[Fayl:Cote d'Ivoire Ordre national GC ribbon.svg|60px]] Fil Suyak Sohili ordeni
|-
| {{Flagcountry|Czech Republic}}||[[Fayl:CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg|60px]] Oq Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Denmark}}||[[Fayl:Order of the Elephant Ribbon bar.svg|60px]] Fil ordeni<ref>[https://www.borger.dk/foa/Sider/Default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= Persondetaljer — Hans Kejserlige Højhed Akihito] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |date=29-may 2012-yil }} {{Citation |year= |title=arxiv nusxasi |url=https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |access-date=2017-10-08 |archivedate=2012-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= }}. ''borger.dk''.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Egypt}}||[[Fayl:EGY Order of the Nile - Grand Cordon BAR.png|60px]] Nil daryosi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Estonia}}||[[Fayl:EST Order of the Cross of Terra Mariana - 1st Class BAR.png|60px]] Estoniya iftixori ordeni<ref>{{Veb manbasi|title=Akihito|url=http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751|work=Bearers of decorations|publisher=president|accessdate=18-yanvar 2011-yil|archivedate=2013-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004235451/http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751}}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Ethiopia}}||[[Fayl:ETH Order of Solomon BAR.png|60px]] Sulaymon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Finland}}||[[Fayl:FIN Order of the White Rose Grand Cross BAR.png|60px]] Oq atirgul ordeni
|-
| {{Flagcountry|France}}||[[Fayl:Legion Honneur GC ribbon.svg|60px]] Légion d’honneur
|-
| {{Flag|Gambiya}}||[[Fayl:GAM Order of the Republic of the Gambia ribbon.svg|60px]] Gambiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Germany}}||[[Fayl:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|60px]] Germaniya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Greece}}||[[Fayl:GRE Order Redeemer 1Class.png|60px]] Redimer ordeni
|-
| {{Flagcountry|Hungary}}||[[Fayl:HUN Order of Merit of the Hungarian Rep 1class Collar BAR.svg|60px]] Vengriya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Iceland}}||[[Fayl:ISL Icelandic Order of the Falcon - Grand Cross BAR.png|60px]] Islandiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Indonesia}}||[[Fayl:Bintang Republik Indonesia Adipurna Ribbon Bar.gif|60px]] Adipurna yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ireland}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Dublin ordeni
|-
| {{Flagcountry|Italy}}||[[Fayl:Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR.svg|60px]] Italiya oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
| {{Flagcountry|Jordan}}||[[Fayl:JOR Al-Hussein ibn Ali Order BAR.svg|60px]] [[Husayn ibn Ali]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kazakhstan}}||[[Fayl:Ord.GoldenEagle-ribbon.gif|60px]] Oltin burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kenya}}||[[Fayl:Order of the Golden Heart of Kenya.svg|60px]] Oltin yurak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kuwait}}||[[Fayl:Order of Mubarak the Great (Kuwait) - ribbon bar.gif|60px]] Muborak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Latvia}}||[[Fayl:LVA Order of the Three Stars - Commander BAR.svg|60px]] Uch yulduz ordeni<ref>Presidency, [http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc table]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} of recipients of the Order of the Three Stars since 2004.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Liberia}}||[[Fayl:Order of the Star of Africa (Liberia) - ribbon bar.png|60px]] Afrika yulduzi<br />[[Fayl:Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png|60px]] Liberiya yoshlari
|-
| {{Flagcountry|Lithuania}}||[[Fayl:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|60px]] Buyuk Vitatuas ordeni<ref>Decree 1K-974</ref>
|-
| {{Flagcountry|Luxembourg}}||[[Fayl:Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau Ribbon.gif|60px]] Nassau ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malawi|1964}}||[[Fayl:Ord.LionMalawi.gif|60px]] Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malaysia|1991}}||[[Fayl:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|60px]] Qirollik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mali}}||[[Fayl:MLI National Order - Grand Cross BAR.png|60px]] Mali ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mexico}}||[[Fayl:MEX Order of the Aztec Eagle 1Class BAR.png|60px]] Asteklar ordeni
|-
| {{Flagcountry|Morocco}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Muhammad ordeni
|-
| {{Flagcountry|Nepal}}||[[Fayl:Ord.Rajanya.Nepal-Ribbon.gif|60px]] [[Ojaswi Rajanya]] ordeni<ref>[http://www.omsa.org/files/jomsa_arch/Splits/1988/153251_JOMSA_Vol39_12_19.pdf Omsa.org]</ref> <br />[[Fayl:King Birendra Investiture Medal 1975.svg|60px]] Birendra Medali<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Embassy of Japan in Nepal |url=http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html |qaralgan sana=2017-10-08 |arxivsana=2018-06-10 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20180610154737/http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Netherlands}}||[[Fayl:NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Arslon ordeni<ref>Volkskrant, State visit of Netherlands in Japan, 1991, [http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg Group Photo]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304101210/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2016-03-04 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130612162419/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2013-06-12 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Nigeria}}||[[Fayl:Order of the Federal Republic (civil) - Nigeria - ribbon bar.gif|60px]] Respublika ordeni
|-
| {{Flagcountry|Norway}}||[[Fayl:Order Sint Olaf 1 kl.png|60px]] Olav ordeni<ref>[http://www.theroyalforums.com/forums/f16/state-visit-from-japan-5833-3.html The Royal Forums], State visit of Japan in Norway, May 2005, [http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 Photo] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131203035622/http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 |date=2013-12-03 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Oman}}||[[Fayl:Honourable Order of Oman.png|60px]] Ummon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Pakistan}}||[[Fayl:Ord.Nishan-i-Pakistan.ribbon.gif|60px]] [[Nishan-e-Pakistan]]
|-
| {{Flagcountry|Panama}}||[[Fayl:PAN Order of Manuel Amador Guerrero - Grand Cross BAR.png|60px]] [[Manuel Amador Guerrero]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Peru}}||[[Fayl:PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png|60px]] Quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Philippines}}||[[Fayl:PHL Legion of Honor - Chief Commander BAR.png|60px]] Sharaf ordeni<ref>[http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm OPS.gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080817055749/http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm |date=17-avgust 2008-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Sikatuna - Grand Cross BAR.png|60px]] Sikatuna ordeni<ref>[http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ Gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013194152/http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ |date=13-oktabr 2016-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Lakandula.png|60px]] Lakandula ordeni Grand Collar
|-
| {{Flagcountry|Poland}}||[[Fayl:POL Order Orła Białego BAR.svg|60px]] Burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Portugal}}||[[Fayl:PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Cross BAR.png|60px]] Portugaliya Muqaddas ordeni<br />Shahzoda Genri ordeni<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154|title=''Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas'' |publisher=presidencia.pt |language=pt |accessdate=6-yanvar 2011-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Qatar}}||[[Fayl:Order of Independence (Qatar) - ribbon bar.gif|60px]] Mustaqillik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Saudi Arabia}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Badr zanjiri
|-
| {{Flagcountry|Senegal}}||[[Fayl:SEN Order of the Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Senegal ordeni
|-
| {{Flagcountry|South Africa}}||[[Fayl:Ord.GoodHope-ribbon.gif|60px]] Yaxshi niyat ordeni<ref>{{Citation |year= |title=Sahistory |url=http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje |access-date=2017-10-08 |archivedate=2019-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190103094105/http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Spain}}||[[Fayl:Order of the Golden Fleece ribbon bar.svg|60px]] Oltin orden<ref>[http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ „Noblesse et Royautés“]{{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=28-yanvar 2016-yil }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=2016-01-28 }}</ref> <br />[[Fayl:ESP Charles III Order GC.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni<br />[[Fayl:Order of Charles III - Sash of Collar.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Sweden}}||[[Fayl:Seraphimerorden ribbon.svg|60px]] [[Royal Order of the Seraphim]]<ref>[http://www.gettyimages.be/detail/nieuwsfoto%27s/king-carl-xvi-gustaf-and-queen-silvia-of-sweden-are-nieuwsfotos/73701699 Group photo]</ref>
|-
| {{Flagcountry|Thailand}}||[[Fayl:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|60px]] Rajamitrabhorn ordeni<br />[[Fayl:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:King Rama IX 60th Accession to the Throne (Thailand) ribbon.svg|60px]] [[Bhumibol Adulyadej]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ukraine}}||Yaroslav Dono ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Arab Emirates}}||[[Fayl:Ribbon bar of the Order of the Union (United Arab Emirates).svg|60px]] Ittifoq ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Kingdom}}||[[Fayl:Order of the Garter UK ribbon.png|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:UK Royal Victorian Order honorary member ribbon.svg|60px]] <br />[[Fayl:UK Queen EII Coronation Medal ribbon.svg|60px]] Qirolicha medali
|-
| {{Flagcountry|Yugoslavia}}*||[[Fayl:Order of the Yugoslavian Great Star Rib.png|60px]]Yugoslav yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Zaire}} ||[[Fayl:Ribbon bar of the National Order of the Leopard (Zaire).svg|60px]] Leopard ordeni
|-
|}
== Shajarasi<ref>{{Veb manbasi|title=Ancestry in Genealogics.org |url=http://genealogics.org/pedigree.php?personID=I00436222&tree=LEO&parentset=0&display=standard&generations=5 }}{{dead link|date=October 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= 1. '''Akihito'''
|2= 2. [[Hirohito|Hirohito, Shōwa]]
|3= 3. [[Kōjun|Princess Nagako of Kuni]]
|4= 4. [[Taishō|Yoshihito, Taishō]]
|5= 5. [[Teimei|Lady Sadako Kujō]]
|6= 6. [[Imperial Kuniyoshi Kuni|Kuniyoshi, 2nd Imperial Kuni]]
|7= 7. Princess Chikako Shimazu
|8= 8. [[Meiji|Mutsuhito, Meiji]]
|9= 9. [[Yanagihara Naruko|Lady Naruko Yanagihara]]
|10= 10. [[Kujō Michitaka|Kujō Michitaka of the Fujiwara Clan]]
|11= 11. Lady Ikuko Noma
|12= 12. [[Kuni Asahiko|Asahiko, 1st Imperial Kuni]]
|13= 13. Lady Makiko Izumi
|14= 14. [[Shimazu Tadayoshi (II)|Shimazu Tadayoshi]]
|15= 15. Lady Sumako Yamazaki
|16= 16. [[Kōmei|Osahito, Kōmei]]
|17= 17. [[Nakayama Yoshiko|Lady Yoshiko Nakayama]]
|18= 18. Count Mitsunaru Yanagihara
|19= 19. Lady Utano Hasegawa
|20= 20. [[Kujo Hisatada|Kujō Hisatada, Regent of Japan]]
|21= 21. Lady Tsuneko Karahashi
|22= 22. Yorioki Noma
|23= 23. Lady Kairi Yamokushi
|24= 24. [[Fushimi Kuniie]]
|25= 25. Lady Nobuko Toriikōji
|26= 26. Sir Toshimasu Izumitei
|27= 27. Lady Mako Yatoshi
|28= 28. [[Shimazu Hisamitsu|Shimazu Hisamitsu]]
|29= 29. Lady Chimoko Shimazu of Echizen-Shimazu
}}</center>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.kunaicho.go.jp/e-about/activity/activity01.html Their Majesties the and Empress] Imperial Household Agency websiteʼda
* [http://www.kunaicho.go.jp/page/kaiken/showEn/7 Press Conference on the occasion of His Majesty’s Birthday (2016)]
* [http://www.americanrhetoric.com/speeches/emperorakihitodisasterspeech.htm Complete transcript (U.S. English and Japanese) and audio mp3 and video of 'Do Not Lose Hopeʼ Address to the Nation]
{{Yaponiya Imperatorlari}}
[[Turkum:Yaponiya]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
kvjzkikbh16ysoiusjemlvabvn44dwm
5477585
5477584
2025-06-23T01:33:16Z
Minorax
45870
([[c:GR|GR]]) [[File:MLI National Order - Grand Cross BAR.png]] → [[File:Mali Ordre national du Mali GC ribbon.svg]] vva
5477585
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi
| ismi = Akihito
| tasvir = Akihito 090710-1600b.jpg
| uzunlik = 250px
| lavozimi = {{JPN}} [[imperator]]i
| boshlanish davri = [[1989-yil]] [[7-yanvar]]dan
| tugash davri = [[2019-yil]] [[30-aprel]]gacha
| oʻtmishdoshi = [[Hirohito]]
| vorisi = [[Naruhito]]
| tugʻilgan sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1933|12|23|df=y}}
| tugʻilgan joyi = {{TavalludJoyi|Tokio}}
| imzo = Heisei shomei.svg
| mukofotlari = {{Xrizantema ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli va lentali ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Muqaddas Olav ordeni katta xochi}}{{Hurmatli legion katta xoch ordeni kavaleri}}{{Oq Burgut ordeni}}{{Oq atirgullar ordeni}}{{Qutqaruvchi ordeni}}{{Oltin burgut ordeni}}{{Avstriya oldidagi xizmatlari uchun ordeni katta xochi}}{{Buyuk Vitautas zanjirli ordeni}}{{Nil ordeni}}{{I darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni}}{{Stara planina ordeni}}{{Mustaqillik ordeni (Qatar)}} va Uch Yulduz katta xoch ordeni kavaleri ordeni
}}
'''Akihito''' ({{lang-jp|明仁}}; {{IPA-ja|a.ci.çi.to̞}}; [[23-dekabr]] [[1933-yil]]) – [[Yaponiya]]ning 125-imperatori (1989–2019). Ushbu lavozimga otasi [[Hirohito]] vafotidan keyin 1989-yilda oʻtirgan, 1990-yil noyabrda toj kiydirilgan<ref name="%3A0">{{Yangiliklar manbasi|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-38579555|title=Akihito: Japan considers moves to allow 2018 abdication - reports|date=2017-01-11|newspaper=BBC News|language=en-GB|access-date=2017-01-11}}</ref>. 2019-yil 30-aprelda taxtdan voz kechdi. Taxtga unung oʻgʻli [[Naruhito]] oʻtirdi.
== Mukofotlari ==
* [[Fayl:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|60px]] [[Xrizantema ordeni]]
* [[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho Paulownia BAR.svg|60px]] Pavlovniya gullari ordeni
* [[Fayl:JPN Zuiho-sho 1Class BAR.svg|60px]] Xazina ordeni
* [[Fayl:JPN Bunka-kunsho blank BAR.svg|60px]] Madaniyat ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni; Xorijiy ordenlar
{| class="wikitable"
|-
! '''Davlat'''
! style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|'''Mukofot'''
|-
| {{Flagcountry|Afghanistan}}||[[Fayl:Order of the Sun (Afghanistan) - ribbon bar.gif|60px]] Oliy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Austria}}||[[Fayl:AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 1st Class BAR.png|60px]] Avstriya oldidagi xizmatlari uchun<ref name="AUT1298">{{Veb manbasi | url = http://www.parlament.gv.at/PAKT/VHG/XXIV/AB/AB_10542/imfname_251156.pdf | trans_title = Reply to a parliamentary question about the Decoration of Honour | language = German | page=1298 | title = Bundeskanzler Anfragebeantwortung | format = PDF | access-date = 27-yanvar 2017-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Bahrain}}||[[Fayl:Wisam al-Khalifa 1st class.gif|60px]] Xalifa ordeni
|-
| {{Flagcountry|Belgium}}||[[Fayl:Grand Crest Ordre de Leopold.png|60px]] Leopold ordeni
|-
| {{Flagcountry|Botswana}}||[[Fayl:PresidentialOrder.Botswana-ribbon.gif|60px]] Botsvana Prezidenti ordeni
|-
| {{Flagcountry|Brazil}}||[[Fayl:BRA Order of the Southern Cross - Grand Cross BAR.png|60px]] Janubiy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cambodia}}||[[Fayl:KHM Ordre Royal du Cambodge - Chevalier BAR.png|60px]] Qirol ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cameroon}}||[[Fayl:Order of Valour.svg|60px]] Kamerunning [[Order of Valour|Jasorat ordeni]]
|-
| {{Flagcountry|Chile}}||[[Fayl:CHL Order of Merit of Chile - Grand Cross BAR.png|60px]] Chili iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Colombia}}||[[Fayl:Order of Boyacá - Extraordinary Grand Cross (Colombia) - ribbon bar.png|60px]] Boyaca ordeni
|-
| {{Flagcountry|Côte d'Ivoire}}||[[Fayl:Cote d'Ivoire Ordre national GC ribbon.svg|60px]] Fil Suyak Sohili ordeni
|-
| {{Flagcountry|Czech Republic}}||[[Fayl:CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg|60px]] Oq Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Denmark}}||[[Fayl:Order of the Elephant Ribbon bar.svg|60px]] Fil ordeni<ref>[https://www.borger.dk/foa/Sider/Default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= Persondetaljer — Hans Kejserlige Højhed Akihito] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |date=29-may 2012-yil }} {{Citation |year= |title=arxiv nusxasi |url=https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |access-date=2017-10-08 |archivedate=2012-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= }}. ''borger.dk''.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Egypt}}||[[Fayl:EGY Order of the Nile - Grand Cordon BAR.png|60px]] Nil daryosi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Estonia}}||[[Fayl:EST Order of the Cross of Terra Mariana - 1st Class BAR.png|60px]] Estoniya iftixori ordeni<ref>{{Veb manbasi|title=Akihito|url=http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751|work=Bearers of decorations|publisher=president|accessdate=18-yanvar 2011-yil|archivedate=2013-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004235451/http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751}}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Ethiopia}}||[[Fayl:ETH Order of Solomon BAR.png|60px]] Sulaymon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Finland}}||[[Fayl:FIN Order of the White Rose Grand Cross BAR.png|60px]] Oq atirgul ordeni
|-
| {{Flagcountry|France}}||[[Fayl:Legion Honneur GC ribbon.svg|60px]] Légion d’honneur
|-
| {{Flag|Gambiya}}||[[Fayl:GAM Order of the Republic of the Gambia ribbon.svg|60px]] Gambiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Germany}}||[[Fayl:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|60px]] Germaniya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Greece}}||[[Fayl:GRE Order Redeemer 1Class.png|60px]] Redimer ordeni
|-
| {{Flagcountry|Hungary}}||[[Fayl:HUN Order of Merit of the Hungarian Rep 1class Collar BAR.svg|60px]] Vengriya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Iceland}}||[[Fayl:ISL Icelandic Order of the Falcon - Grand Cross BAR.png|60px]] Islandiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Indonesia}}||[[Fayl:Bintang Republik Indonesia Adipurna Ribbon Bar.gif|60px]] Adipurna yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ireland}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Dublin ordeni
|-
| {{Flagcountry|Italy}}||[[Fayl:Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR.svg|60px]] Italiya oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
| {{Flagcountry|Jordan}}||[[Fayl:JOR Al-Hussein ibn Ali Order BAR.svg|60px]] [[Husayn ibn Ali]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kazakhstan}}||[[Fayl:Ord.GoldenEagle-ribbon.gif|60px]] Oltin burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kenya}}||[[Fayl:Order of the Golden Heart of Kenya.svg|60px]] Oltin yurak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kuwait}}||[[Fayl:Order of Mubarak the Great (Kuwait) - ribbon bar.gif|60px]] Muborak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Latvia}}||[[Fayl:LVA Order of the Three Stars - Commander BAR.svg|60px]] Uch yulduz ordeni<ref>Presidency, [http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc table]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} of recipients of the Order of the Three Stars since 2004.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Liberia}}||[[Fayl:Order of the Star of Africa (Liberia) - ribbon bar.png|60px]] Afrika yulduzi<br />[[Fayl:Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png|60px]] Liberiya yoshlari
|-
| {{Flagcountry|Lithuania}}||[[Fayl:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|60px]] Buyuk Vitatuas ordeni<ref>Decree 1K-974</ref>
|-
| {{Flagcountry|Luxembourg}}||[[Fayl:Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau Ribbon.gif|60px]] Nassau ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malawi|1964}}||[[Fayl:Ord.LionMalawi.gif|60px]] Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malaysia|1991}}||[[Fayl:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|60px]] Qirollik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mali}}||[[Fayl:Mali Ordre national du Mali GC ribbon.svg|60px]] Mali ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mexico}}||[[Fayl:MEX Order of the Aztec Eagle 1Class BAR.png|60px]] Asteklar ordeni
|-
| {{Flagcountry|Morocco}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Muhammad ordeni
|-
| {{Flagcountry|Nepal}}||[[Fayl:Ord.Rajanya.Nepal-Ribbon.gif|60px]] [[Ojaswi Rajanya]] ordeni<ref>[http://www.omsa.org/files/jomsa_arch/Splits/1988/153251_JOMSA_Vol39_12_19.pdf Omsa.org]</ref> <br />[[Fayl:King Birendra Investiture Medal 1975.svg|60px]] Birendra Medali<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Embassy of Japan in Nepal |url=http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html |qaralgan sana=2017-10-08 |arxivsana=2018-06-10 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20180610154737/http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Netherlands}}||[[Fayl:NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Arslon ordeni<ref>Volkskrant, State visit of Netherlands in Japan, 1991, [http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg Group Photo]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304101210/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2016-03-04 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130612162419/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2013-06-12 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Nigeria}}||[[Fayl:Order of the Federal Republic (civil) - Nigeria - ribbon bar.gif|60px]] Respublika ordeni
|-
| {{Flagcountry|Norway}}||[[Fayl:Order Sint Olaf 1 kl.png|60px]] Olav ordeni<ref>[http://www.theroyalforums.com/forums/f16/state-visit-from-japan-5833-3.html The Royal Forums], State visit of Japan in Norway, May 2005, [http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 Photo] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131203035622/http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 |date=2013-12-03 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Oman}}||[[Fayl:Honourable Order of Oman.png|60px]] Ummon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Pakistan}}||[[Fayl:Ord.Nishan-i-Pakistan.ribbon.gif|60px]] [[Nishan-e-Pakistan]]
|-
| {{Flagcountry|Panama}}||[[Fayl:PAN Order of Manuel Amador Guerrero - Grand Cross BAR.png|60px]] [[Manuel Amador Guerrero]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Peru}}||[[Fayl:PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png|60px]] Quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Philippines}}||[[Fayl:PHL Legion of Honor - Chief Commander BAR.png|60px]] Sharaf ordeni<ref>[http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm OPS.gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080817055749/http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm |date=17-avgust 2008-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Sikatuna - Grand Cross BAR.png|60px]] Sikatuna ordeni<ref>[http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ Gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013194152/http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ |date=13-oktabr 2016-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Lakandula.png|60px]] Lakandula ordeni Grand Collar
|-
| {{Flagcountry|Poland}}||[[Fayl:POL Order Orła Białego BAR.svg|60px]] Burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Portugal}}||[[Fayl:PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Cross BAR.png|60px]] Portugaliya Muqaddas ordeni<br />Shahzoda Genri ordeni<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154|title=''Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas'' |publisher=presidencia.pt |language=pt |accessdate=6-yanvar 2011-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Qatar}}||[[Fayl:Order of Independence (Qatar) - ribbon bar.gif|60px]] Mustaqillik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Saudi Arabia}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Badr zanjiri
|-
| {{Flagcountry|Senegal}}||[[Fayl:SEN Order of the Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Senegal ordeni
|-
| {{Flagcountry|South Africa}}||[[Fayl:Ord.GoodHope-ribbon.gif|60px]] Yaxshi niyat ordeni<ref>{{Citation |year= |title=Sahistory |url=http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje |access-date=2017-10-08 |archivedate=2019-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190103094105/http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Spain}}||[[Fayl:Order of the Golden Fleece ribbon bar.svg|60px]] Oltin orden<ref>[http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ „Noblesse et Royautés“]{{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=28-yanvar 2016-yil }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=2016-01-28 }}</ref> <br />[[Fayl:ESP Charles III Order GC.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni<br />[[Fayl:Order of Charles III - Sash of Collar.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Sweden}}||[[Fayl:Seraphimerorden ribbon.svg|60px]] [[Royal Order of the Seraphim]]<ref>[http://www.gettyimages.be/detail/nieuwsfoto%27s/king-carl-xvi-gustaf-and-queen-silvia-of-sweden-are-nieuwsfotos/73701699 Group photo]</ref>
|-
| {{Flagcountry|Thailand}}||[[Fayl:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|60px]] Rajamitrabhorn ordeni<br />[[Fayl:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:King Rama IX 60th Accession to the Throne (Thailand) ribbon.svg|60px]] [[Bhumibol Adulyadej]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ukraine}}||Yaroslav Dono ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Arab Emirates}}||[[Fayl:Ribbon bar of the Order of the Union (United Arab Emirates).svg|60px]] Ittifoq ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Kingdom}}||[[Fayl:Order of the Garter UK ribbon.png|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:UK Royal Victorian Order honorary member ribbon.svg|60px]] <br />[[Fayl:UK Queen EII Coronation Medal ribbon.svg|60px]] Qirolicha medali
|-
| {{Flagcountry|Yugoslavia}}*||[[Fayl:Order of the Yugoslavian Great Star Rib.png|60px]]Yugoslav yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Zaire}} ||[[Fayl:Ribbon bar of the National Order of the Leopard (Zaire).svg|60px]] Leopard ordeni
|-
|}
== Shajarasi<ref>{{Veb manbasi|title=Ancestry in Genealogics.org |url=http://genealogics.org/pedigree.php?personID=I00436222&tree=LEO&parentset=0&display=standard&generations=5 }}{{dead link|date=October 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= 1. '''Akihito'''
|2= 2. [[Hirohito|Hirohito, Shōwa]]
|3= 3. [[Kōjun|Princess Nagako of Kuni]]
|4= 4. [[Taishō|Yoshihito, Taishō]]
|5= 5. [[Teimei|Lady Sadako Kujō]]
|6= 6. [[Imperial Kuniyoshi Kuni|Kuniyoshi, 2nd Imperial Kuni]]
|7= 7. Princess Chikako Shimazu
|8= 8. [[Meiji|Mutsuhito, Meiji]]
|9= 9. [[Yanagihara Naruko|Lady Naruko Yanagihara]]
|10= 10. [[Kujō Michitaka|Kujō Michitaka of the Fujiwara Clan]]
|11= 11. Lady Ikuko Noma
|12= 12. [[Kuni Asahiko|Asahiko, 1st Imperial Kuni]]
|13= 13. Lady Makiko Izumi
|14= 14. [[Shimazu Tadayoshi (II)|Shimazu Tadayoshi]]
|15= 15. Lady Sumako Yamazaki
|16= 16. [[Kōmei|Osahito, Kōmei]]
|17= 17. [[Nakayama Yoshiko|Lady Yoshiko Nakayama]]
|18= 18. Count Mitsunaru Yanagihara
|19= 19. Lady Utano Hasegawa
|20= 20. [[Kujo Hisatada|Kujō Hisatada, Regent of Japan]]
|21= 21. Lady Tsuneko Karahashi
|22= 22. Yorioki Noma
|23= 23. Lady Kairi Yamokushi
|24= 24. [[Fushimi Kuniie]]
|25= 25. Lady Nobuko Toriikōji
|26= 26. Sir Toshimasu Izumitei
|27= 27. Lady Mako Yatoshi
|28= 28. [[Shimazu Hisamitsu|Shimazu Hisamitsu]]
|29= 29. Lady Chimoko Shimazu of Echizen-Shimazu
}}</center>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.kunaicho.go.jp/e-about/activity/activity01.html Their Majesties the and Empress] Imperial Household Agency websiteʼda
* [http://www.kunaicho.go.jp/page/kaiken/showEn/7 Press Conference on the occasion of His Majesty’s Birthday (2016)]
* [http://www.americanrhetoric.com/speeches/emperorakihitodisasterspeech.htm Complete transcript (U.S. English and Japanese) and audio mp3 and video of 'Do Not Lose Hopeʼ Address to the Nation]
{{Yaponiya Imperatorlari}}
[[Turkum:Yaponiya]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
d40ov73ls6i7876n00cy4xz8zgk59u6
5477586
5477585
2025-06-23T01:48:22Z
Minorax
45870
([[c:GR|GR]]) [[File:Ord.Rajanya.Nepal-Ribbon.gif]] → [[File:Order of Ojaswi Rajanya (Nepal) - ribbon.svg]] vva
5477586
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi
| ismi = Akihito
| tasvir = Akihito 090710-1600b.jpg
| uzunlik = 250px
| lavozimi = {{JPN}} [[imperator]]i
| boshlanish davri = [[1989-yil]] [[7-yanvar]]dan
| tugash davri = [[2019-yil]] [[30-aprel]]gacha
| oʻtmishdoshi = [[Hirohito]]
| vorisi = [[Naruhito]]
| tugʻilgan sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1933|12|23|df=y}}
| tugʻilgan joyi = {{TavalludJoyi|Tokio}}
| imzo = Heisei shomei.svg
| mukofotlari = {{Xrizantema ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli va lentali ordeni}}{{Oltin moʻyna ordeni}}{{Muqaddas Olav ordeni katta xochi}}{{Hurmatli legion katta xoch ordeni kavaleri}}{{Oq Burgut ordeni}}{{Oq atirgullar ordeni}}{{Qutqaruvchi ordeni}}{{Oltin burgut ordeni}}{{Avstriya oldidagi xizmatlari uchun ordeni katta xochi}}{{Buyuk Vitautas zanjirli ordeni}}{{Nil ordeni}}{{I darajali Knyaz Yaroslav Mudriy ordeni}}{{Stara planina ordeni}}{{Mustaqillik ordeni (Qatar)}} va Uch Yulduz katta xoch ordeni kavaleri ordeni
}}
'''Akihito''' ({{lang-jp|明仁}}; {{IPA-ja|a.ci.çi.to̞}}; [[23-dekabr]] [[1933-yil]]) – [[Yaponiya]]ning 125-imperatori (1989–2019). Ushbu lavozimga otasi [[Hirohito]] vafotidan keyin 1989-yilda oʻtirgan, 1990-yil noyabrda toj kiydirilgan<ref name="%3A0">{{Yangiliklar manbasi|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-asia-38579555|title=Akihito: Japan considers moves to allow 2018 abdication - reports|date=2017-01-11|newspaper=BBC News|language=en-GB|access-date=2017-01-11}}</ref>. 2019-yil 30-aprelda taxtdan voz kechdi. Taxtga unung oʻgʻli [[Naruhito]] oʻtirdi.
== Mukofotlari ==
* [[Fayl:JPN Daikun'i kikkasho BAR.svg|60px]] [[Xrizantema ordeni]]
* [[Fayl:JPN Kyokujitsu-sho Paulownia BAR.svg|60px]] Pavlovniya gullari ordeni
* [[Fayl:JPN Zuiho-sho 1Class BAR.svg|60px]] Xazina ordeni
* [[Fayl:JPN Bunka-kunsho blank BAR.svg|60px]] Madaniyat ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni
* [[Fayl:Red Cross Order of Merit (Japan).svg|60px]] Yapon qizil xoch ordeni; Xorijiy ordenlar
{| class="wikitable"
|-
! '''Davlat'''
! style="text-align:center; background:#f0f0f0;"|'''Mukofot'''
|-
| {{Flagcountry|Afghanistan}}||[[Fayl:Order of the Sun (Afghanistan) - ribbon bar.gif|60px]] Oliy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Austria}}||[[Fayl:AUT Honour for Services to the Republic of Austria - 1st Class BAR.png|60px]] Avstriya oldidagi xizmatlari uchun<ref name="AUT1298">{{Veb manbasi | url = http://www.parlament.gv.at/PAKT/VHG/XXIV/AB/AB_10542/imfname_251156.pdf | trans_title = Reply to a parliamentary question about the Decoration of Honour | language = German | page=1298 | title = Bundeskanzler Anfragebeantwortung | format = PDF | access-date = 27-yanvar 2017-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Bahrain}}||[[Fayl:Wisam al-Khalifa 1st class.gif|60px]] Xalifa ordeni
|-
| {{Flagcountry|Belgium}}||[[Fayl:Grand Crest Ordre de Leopold.png|60px]] Leopold ordeni
|-
| {{Flagcountry|Botswana}}||[[Fayl:PresidentialOrder.Botswana-ribbon.gif|60px]] Botsvana Prezidenti ordeni
|-
| {{Flagcountry|Brazil}}||[[Fayl:BRA Order of the Southern Cross - Grand Cross BAR.png|60px]] Janubiy quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cambodia}}||[[Fayl:KHM Ordre Royal du Cambodge - Chevalier BAR.png|60px]] Qirol ordeni
|-
| {{Flagcountry|Cameroon}}||[[Fayl:Order of Valour.svg|60px]] Kamerunning [[Order of Valour|Jasorat ordeni]]
|-
| {{Flagcountry|Chile}}||[[Fayl:CHL Order of Merit of Chile - Grand Cross BAR.png|60px]] Chili iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Colombia}}||[[Fayl:Order of Boyacá - Extraordinary Grand Cross (Colombia) - ribbon bar.png|60px]] Boyaca ordeni
|-
| {{Flagcountry|Côte d'Ivoire}}||[[Fayl:Cote d'Ivoire Ordre national GC ribbon.svg|60px]] Fil Suyak Sohili ordeni
|-
| {{Flagcountry|Czech Republic}}||[[Fayl:CZE Rad Bileho Lva 3 tridy BAR.svg|60px]] Oq Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Denmark}}||[[Fayl:Order of the Elephant Ribbon bar.svg|60px]] Fil ordeni<ref>[https://www.borger.dk/foa/Sider/Default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= Persondetaljer — Hans Kejserlige Højhed Akihito] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |date=29-may 2012-yil }} {{Citation |year= |title=arxiv nusxasi |url=https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= |access-date=2017-10-08 |archivedate=2012-05-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529062913/https://www.borger.dk/foa/Sider/default.aspx?fk=26&foaid=10196200&paid= }}. ''borger.dk''.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Egypt}}||[[Fayl:EGY Order of the Nile - Grand Cordon BAR.png|60px]] Nil daryosi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Estonia}}||[[Fayl:EST Order of the Cross of Terra Mariana - 1st Class BAR.png|60px]] Estoniya iftixori ordeni<ref>{{Veb manbasi|title=Akihito|url=http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751|work=Bearers of decorations|publisher=president|accessdate=18-yanvar 2011-yil|archivedate=2013-10-04|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131004235451/http://www.president.ee/en/estonia/decorations/bearers.php?id=751}}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Ethiopia}}||[[Fayl:ETH Order of Solomon BAR.png|60px]] Sulaymon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Finland}}||[[Fayl:FIN Order of the White Rose Grand Cross BAR.png|60px]] Oq atirgul ordeni
|-
| {{Flagcountry|France}}||[[Fayl:Legion Honneur GC ribbon.svg|60px]] Légion d’honneur
|-
| {{Flag|Gambiya}}||[[Fayl:GAM Order of the Republic of the Gambia ribbon.svg|60px]] Gambiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Germany}}||[[Fayl:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|60px]] Germaniya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Greece}}||[[Fayl:GRE Order Redeemer 1Class.png|60px]] Redimer ordeni
|-
| {{Flagcountry|Hungary}}||[[Fayl:HUN Order of Merit of the Hungarian Rep 1class Collar BAR.svg|60px]] Vengriya iftixori ordeni
|-
| {{Flagcountry|Iceland}}||[[Fayl:ISL Icelandic Order of the Falcon - Grand Cross BAR.png|60px]] Islandiya ordeni
|-
| {{Flagcountry|Indonesia}}||[[Fayl:Bintang Republik Indonesia Adipurna Ribbon Bar.gif|60px]] Adipurna yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ireland}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Dublin ordeni
|-
| {{Flagcountry|Italy}}||[[Fayl:Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR.svg|60px]] Italiya oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
| {{Flagcountry|Jordan}}||[[Fayl:JOR Al-Hussein ibn Ali Order BAR.svg|60px]] [[Husayn ibn Ali]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kazakhstan}}||[[Fayl:Ord.GoldenEagle-ribbon.gif|60px]] Oltin burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kenya}}||[[Fayl:Order of the Golden Heart of Kenya.svg|60px]] Oltin yurak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Kuwait}}||[[Fayl:Order of Mubarak the Great (Kuwait) - ribbon bar.gif|60px]] Muborak ordeni
|-
| {{Flagcountry|Latvia}}||[[Fayl:LVA Order of the Three Stars - Commander BAR.svg|60px]] Uch yulduz ordeni<ref>Presidency, [http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc table]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130510210006/http://www.president.lv/images/modules/items/DOC/tzo%20registrs.doc |date=2013-05-10 }} of recipients of the Order of the Three Stars since 2004.</ref>
|-
| {{Flagcountry|Liberia}}||[[Fayl:Order of the Star of Africa (Liberia) - ribbon bar.png|60px]] Afrika yulduzi<br />[[Fayl:Order of the Pioneers of Liberia - ribbon bar.png|60px]] Liberiya yoshlari
|-
| {{Flagcountry|Lithuania}}||[[Fayl:LTU Order of Vytautas the Great with the Golden Chain BAR.png|60px]] Buyuk Vitatuas ordeni<ref>Decree 1K-974</ref>
|-
| {{Flagcountry|Luxembourg}}||[[Fayl:Huisorde van de Gouden Leeuw van Nassau Ribbon.gif|60px]] Nassau ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malawi|1964}}||[[Fayl:Ord.LionMalawi.gif|60px]] Arslon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Malaysia|1991}}||[[Fayl:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|60px]] Qirollik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mali}}||[[Fayl:Mali Ordre national du Mali GC ribbon.svg|60px]] Mali ordeni
|-
| {{Flagcountry|Mexico}}||[[Fayl:MEX Order of the Aztec Eagle 1Class BAR.png|60px]] Asteklar ordeni
|-
| {{Flagcountry|Morocco}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Muhammad ordeni
|-
| {{Flagcountry|Nepal}}||[[Fayl:Order of Ojaswi Rajanya (Nepal) - ribbon.svg|60px]] [[Ojaswi Rajanya]] ordeni<ref>[http://www.omsa.org/files/jomsa_arch/Splits/1988/153251_JOMSA_Vol39_12_19.pdf Omsa.org]</ref> <br />[[Fayl:King Birendra Investiture Medal 1975.svg|60px]] Birendra Medali<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Embassy of Japan in Nepal |url=http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html |qaralgan sana=2017-10-08 |arxivsana=2018-06-10 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20180610154737/http://www.np.emb-japan.go.jp/history/chrono.html }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Netherlands}}||[[Fayl:NLD Order of the Dutch Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Arslon ordeni<ref>Volkskrant, State visit of Netherlands in Japan, 1991, [http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg Group Photo]{{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304101210/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2016-03-04 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20130612162419/http://static3.volkskrant.nl/static/photo/2012/9/7/7/album_large_1067182.jpg |date=2013-06-12 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Nigeria}}||[[Fayl:Order of the Federal Republic (civil) - Nigeria - ribbon bar.gif|60px]] Respublika ordeni
|-
| {{Flagcountry|Norway}}||[[Fayl:Order Sint Olaf 1 kl.png|60px]] Olav ordeni<ref>[http://www.theroyalforums.com/forums/f16/state-visit-from-japan-5833-3.html The Royal Forums], State visit of Japan in Norway, May 2005, [http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 Photo] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20131203035622/http://cdn.theroyalforums.com/forums/attachment.php?attachmentid=141161&d=1115844540 |date=2013-12-03 }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Oman}}||[[Fayl:Honourable Order of Oman.png|60px]] Ummon ordeni
|-
| {{Flagcountry|Pakistan}}||[[Fayl:Ord.Nishan-i-Pakistan.ribbon.gif|60px]] [[Nishan-e-Pakistan]]
|-
| {{Flagcountry|Panama}}||[[Fayl:PAN Order of Manuel Amador Guerrero - Grand Cross BAR.png|60px]] [[Manuel Amador Guerrero]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Peru}}||[[Fayl:PER Order of the Sun of Peru - Grand Cross BAR.png|60px]] Quyosh ordeni
|-
| {{Flagcountry|Philippines}}||[[Fayl:PHL Legion of Honor - Chief Commander BAR.png|60px]] Sharaf ordeni<ref>[http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm OPS.gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080817055749/http://www.ops.gov.ph/japan2002/news2.htm |date=17-avgust 2008-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Sikatuna - Grand Cross BAR.png|60px]] Sikatuna ordeni<ref>[http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ Gov.ph] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161013194152/http://www.gov.ph/the-order-of-sikatuna/ |date=13-oktabr 2016-yil }}</ref> <br />[[Fayl:PHL Order of Lakandula.png|60px]] Lakandula ordeni Grand Collar
|-
| {{Flagcountry|Poland}}||[[Fayl:POL Order Orła Białego BAR.svg|60px]] Burgut ordeni
|-
| {{Flagcountry|Portugal}}||[[Fayl:PRT Order of Saint James of the Sword - Grand Cross BAR.png|60px]] Portugaliya Muqaddas ordeni<br />Shahzoda Genri ordeni<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154|title=''Cidadãos Estrangeiros Agraciados com Ordens Portuguesas'' |publisher=presidencia.pt |language=pt |accessdate=6-yanvar 2011-yil }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Qatar}}||[[Fayl:Order of Independence (Qatar) - ribbon bar.gif|60px]] Mustaqillik ordeni
|-
| {{Flagcountry|Saudi Arabia}}||[[Fayl:Decoration_without_ribbon_-_en.svg|60px]] Badr zanjiri
|-
| {{Flagcountry|Senegal}}||[[Fayl:SEN Order of the Lion - Grand Cross BAR.png|60px]] Senegal ordeni
|-
| {{Flagcountry|South Africa}}||[[Fayl:Ord.GoodHope-ribbon.gif|60px]] Yaxshi niyat ordeni<ref>{{Citation |year= |title=Sahistory |url=http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje |access-date=2017-10-08 |archivedate=2019-01-03 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190103094105/http://www.sahistory.org.za/archive/speech-president-nelson-mandela-court-dinner-hosted-his-majesty-emperor-akihito-and-her-maje }}</ref>
|-
| {{Flagcountry|Spain}}||[[Fayl:Order of the Golden Fleece ribbon bar.svg|60px]] Oltin orden<ref>[http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ „Noblesse et Royautés“]{{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=28-yanvar 2016-yil }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160128102014/http://www.noblesseetroyautes.com/nr01/2008/11/diner-de-gala-au-palais-imperial-de-tokyo/ |date=2016-01-28 }}</ref> <br />[[Fayl:ESP Charles III Order GC.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni<br />[[Fayl:Order of Charles III - Sash of Collar.svg|60px]] [[Charles III]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Sweden}}||[[Fayl:Seraphimerorden ribbon.svg|60px]] [[Royal Order of the Seraphim]]<ref>[http://www.gettyimages.be/detail/nieuwsfoto%27s/king-carl-xvi-gustaf-and-queen-silvia-of-sweden-are-nieuwsfotos/73701699 Group photo]</ref>
|-
| {{Flagcountry|Thailand}}||[[Fayl:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|60px]] Rajamitrabhorn ordeni<br />[[Fayl:Order of the Royal House of Chakri (Thailand) ribbon.svg|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:King Rama IX 60th Accession to the Throne (Thailand) ribbon.svg|60px]] [[Bhumibol Adulyadej]] ordeni
|-
| {{Flagcountry|Ukraine}}||Yaroslav Dono ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Arab Emirates}}||[[Fayl:Ribbon bar of the Order of the Union (United Arab Emirates).svg|60px]] Ittifoq ordeni
|-
| {{Flagcountry|United Kingdom}}||[[Fayl:Order of the Garter UK ribbon.png|60px]] Qirollik ordeni<br />[[Fayl:UK Royal Victorian Order honorary member ribbon.svg|60px]] <br />[[Fayl:UK Queen EII Coronation Medal ribbon.svg|60px]] Qirolicha medali
|-
| {{Flagcountry|Yugoslavia}}*||[[Fayl:Order of the Yugoslavian Great Star Rib.png|60px]]Yugoslav yulduzi ordeni
|-
| {{Flagcountry|Zaire}} ||[[Fayl:Ribbon bar of the National Order of the Leopard (Zaire).svg|60px]] Leopard ordeni
|-
|}
== Shajarasi<ref>{{Veb manbasi|title=Ancestry in Genealogics.org |url=http://genealogics.org/pedigree.php?personID=I00436222&tree=LEO&parentset=0&display=standard&generations=5 }}{{dead link|date=October 2016 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==
{{ahnentafel top|width=100%}}
<center>{{ahnentafel-compact5
|style=font-size: 90%; line-height: 110%;
|border=1
|boxstyle=padding-top: 0; padding-bottom: 0;
|boxstyle_1=background-color: #fcc;
|boxstyle_2=background-color: #fb9;
|boxstyle_3=background-color: #ffc;
|boxstyle_4=background-color: #bfc;
|boxstyle_5=background-color: #9fe;
|1= 1. '''Akihito'''
|2= 2. [[Hirohito|Hirohito, Shōwa]]
|3= 3. [[Kōjun|Princess Nagako of Kuni]]
|4= 4. [[Taishō|Yoshihito, Taishō]]
|5= 5. [[Teimei|Lady Sadako Kujō]]
|6= 6. [[Imperial Kuniyoshi Kuni|Kuniyoshi, 2nd Imperial Kuni]]
|7= 7. Princess Chikako Shimazu
|8= 8. [[Meiji|Mutsuhito, Meiji]]
|9= 9. [[Yanagihara Naruko|Lady Naruko Yanagihara]]
|10= 10. [[Kujō Michitaka|Kujō Michitaka of the Fujiwara Clan]]
|11= 11. Lady Ikuko Noma
|12= 12. [[Kuni Asahiko|Asahiko, 1st Imperial Kuni]]
|13= 13. Lady Makiko Izumi
|14= 14. [[Shimazu Tadayoshi (II)|Shimazu Tadayoshi]]
|15= 15. Lady Sumako Yamazaki
|16= 16. [[Kōmei|Osahito, Kōmei]]
|17= 17. [[Nakayama Yoshiko|Lady Yoshiko Nakayama]]
|18= 18. Count Mitsunaru Yanagihara
|19= 19. Lady Utano Hasegawa
|20= 20. [[Kujo Hisatada|Kujō Hisatada, Regent of Japan]]
|21= 21. Lady Tsuneko Karahashi
|22= 22. Yorioki Noma
|23= 23. Lady Kairi Yamokushi
|24= 24. [[Fushimi Kuniie]]
|25= 25. Lady Nobuko Toriikōji
|26= 26. Sir Toshimasu Izumitei
|27= 27. Lady Mako Yatoshi
|28= 28. [[Shimazu Hisamitsu|Shimazu Hisamitsu]]
|29= 29. Lady Chimoko Shimazu of Echizen-Shimazu
}}</center>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://www.kunaicho.go.jp/e-about/activity/activity01.html Their Majesties the and Empress] Imperial Household Agency websiteʼda
* [http://www.kunaicho.go.jp/page/kaiken/showEn/7 Press Conference on the occasion of His Majesty’s Birthday (2016)]
* [http://www.americanrhetoric.com/speeches/emperorakihitodisasterspeech.htm Complete transcript (U.S. English and Japanese) and audio mp3 and video of 'Do Not Lose Hopeʼ Address to the Nation]
{{Yaponiya Imperatorlari}}
[[Turkum:Yaponiya]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
pbwc19azqnzqq88w8ekuavl4efmo4rx
Foydalanuvchi munozarasi:Quvonchbek Choriyev
3
694702
5477589
5476569
2025-06-23T02:25:33Z
Quvonchbek Choriyev
50308
/* „Fayl:Choriyev Quvonchbek Chorshnbiyevich.jpg“ sahifasi tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi */ Javob
5477589
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:Choriyev Quvonchbek Chorshnbiyevich.jpg|alt=Choriyev Quvonchbek Chorshanbiyevich|thumb|'''Choriyev Quvonchbek Chorshanbiyevich''' — O‘zbekistonlik jurnalist va professional dasturchi bo‘lib, IT va media sohalarini samarali birlashtira olgan iqtidorli mutaxassisdir. U “Semurg‘404” IT kompaniyasiga asos solgan hamda Spargalis Telegram boti va Kinoto.uz kinoportali kabi bir nechta innovatsion loyihalarga rahbarlik qilmoqda. Uning ishlanmalari xalqaro miqyosda tan olingan bo‘lib, yoshlarni qo‘llab-quvvatlash va raqamli taraqqiyot yo‘lida faoliyat yuritadi.]]
'''Choriyev Quvonchbek Chorshanbiyevich''' (6-noyabr 1994-yilda [[Denov]]da tug‘ilgan) — [[O‘zbekiston]]lik [[dasturchi]], [[jurnalist]], [[startapchi]] va ijtimoiy texnologiyalar sohasida faol yosh yetakchilardan biri. U [[Semurg'404]] IT kompaniyasining asoschisi va rahbari bo‘lib, [https://t.me/spargalisbot Spargalis Telegram bot], [https://kinoto.uz/ Kinoto.uz] kino portali kabi bir qancha muvaffaqiyatli texnologik loyihalarni hayotga tatbiq qilgan. Choriyev o‘zining yoshligidanoq innovatsiyalarga intilgan, texnik jihatdan sinovlar va muammolarga yechim topishga qiziqqan.
== Erta hayoti va ta’lim ==
Quvonchbek — oiladagi yagona farzand bo‘lib, ota-onasi uni 16 yil kutgan. Bu omil uning hayotdagi qat’iyatini va mas’uliyatini shakllantirishda muhim rol o‘ynagan. U maktab yillaridayoq murakkab qurilmalarni tushunishga intilib, mahalliy aholining texnik muammolarini hal etishga kirishgan. 3-sinfdan boshlab telefon, maishiy texnikaalar va kompyuterlarni ta’mirlash orqali o‘zining dastlabki daromadini qo‘lga kiritgan yosh daho edi.
2015-2016- yillarda Xarbiy sohada aloqachi mutaxasisli bo'yicha maxsus kursni a'lo bahoda tugatgan ushbu yillarda Quvonchbek kampyuter ilimlari, kriptografiya, xarbiy aloqa mashinalari, komutatorlar, morze alifbosi, aloqa xavfsizligi kabi muhim ko'nikmalarni mukammal egaallab bir nechta xarbiy qism komanderlaring olqishiga sazavor bo'ldi
2018–2022-yillarda [[Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti]]da tahsil olib, uni a'lo baholar bilan tamomladi. Keyinchalik u [[Rossiya]]ning [https://www.asu.ru/ Oltay davlat universitetida] magistratura bosqichida oʻqishni davom ettirdi.
== Mehnat faoliyati Choriyev Quvonchbek Chorshanbiyevich ==
{{Infobox person
| name = Quvonchbek Choriyev
| birth_date = 1994
| birth_place = [[Denov]], [[Surxondaryo viloyati]], [[O‘zbekiston]]
| nationality = [[O‘zbekistonlik]]
| alma_mater = [[Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti]], [[Oltay davlat universiteti]]
| fuqaroligi = O'zbekiston respublikasi fuqarosi
| taʼlimi = 2018-2022- Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti (bakalavr)
2024-2026- Oltoy davlat universiteti (magistr)
| occupation = Dasturchi, jurnalist, startapchi
| boʻyi = 176 sm
| partiyasi = O'zbekiston Ekologik partiyasi a'zosi 2019-yil mart
| unvoni = PhD
| organization = [[Semurg'404]]
| known_for = [[Spargalis bot]], [[Kinoto.uz]], startap yutuqlari
| turmush_oʻrtogʻi = Choriyeva Feruza Abduvohid qizi 2005-yil
| bolalari = Chorshanbiyev Shahriyor Quvonchbek o'g'li 2025-yil 14-yanvar
| otasi = Mirzayev Chorshanbi Chorriyevich 1958-yil 10-yanvar
| onasi = Xolto'rayeva Malika Oyto'rayevna 1959-yil 23-dekabr
| awards = [[USAID]] granti (2023), [[Eurasian Startup Program]] granti (2024)
| website = [https://bit.ly/wsgdj bit.ly/wsgdj]
| imzosi = Choriyev Quvonchbek Chorshanbiyevich
}}
Choriyev oʻz faoliyatini turli sohalarda boshlagan: u [[Surxondaryo viloyati]] [[ATR]] telekanalida muxbir va montajchi, [[Diyor24.uz]] axborot portalida jurnalist, hamda turli davlat va xususiy tashkilotlarda muhandis, IT mutaxassisi sifatida ishlagan. 2019-yildan 2022-yilgacha Denov tadbirkorlik va pedagogika institutining matbuot xizmati va innovatsiyalar bo‘limida faoliyat yuritgan. 2024-yildan boshlab u to‘liq tarzda oʻzining IT kompaniyasi — [[Semurg'404]]ga rahbarlik qilmoqda.
== Asosiy loyihalari ==
* '''[[Spargalis bot]]''' — O‘zbekiston Matbuot kotiblari, SMM xodimlari, Marketologlarning ish faoliyatini soddalashtiruvchi sun’iy intellektli Telegram boti.
* uz404 — Matbuot xizmat xodimlari ish faoliyatini yanada samarali tashkil etish
* '''[[Kinoto.uz]]''' — o‘zbekcha tarjima filmlar va seriallar uchun mo‘ljallangan onlayn kinoportal.
* '''Denov404''' — yoshlar startaplari uchun platforma, [[USAID]] tomonidan qo‘llab-quvvatlangan.
* '''DTPI Rasmiy Murojaatlar boti''' va boshqa koʻplab interaktiv botlar va platformalar.
== Ilmiy va ixtirochilik faoliyati ==
Quvonchbek Choriyev 10 dan ortiq loyihani patentlashtirgan, ularning ichida quyidagilar alohida e’tiborga loyiq:
* Operatsion tizimlarni boshqarish (2023)
* Kibrxavfsizlik (2025)
* Telegram foydalanuvchilarini boshqarish mexanizmlari (2023)
* Soliq va byudjet tizimi avtomatlashtirish (2023)
* Elektron murojaatlar tizimi (2023)
* Denov404 asoschisi (2022)
* spargalis_bot asoschisi (2022/2024)
* kinoto.uz asoschisi (2025)
* uz404 asoschisi (2021)
Uning ixtirolari nafaqat mualliflik huquqi bilan himoyalangan, balki [[InnoWeek.Uz]] va boshqa xalqaro innovatsion haftaliklar doirasida tan olingan.
== Mukofotlar va e’tiroflar ==
* '''[[USAID]] granti''' — 2023-yilda “Denov404” loyihasi uchun 25,000 AQSH dollari miqdorida mukofot.
* '''[[Eurasian Startup Program]] granti''' — "Taskin404" loyihasi uchun 2024-yilda 17,000 AQSH dollari miqdorida mukofot.
* '''“Biznesga birinchi qadam”''' — "Onlayn turizm" loyihasi uchun 50 000 000 soʻmlik mukofot bilan.
* Fan va innovatsiyalar vazirli '''granti''' — "uz404" loyihasi uchun 224 000 000 so'm
* '''[[TechnoWays]]''' Respublika bosqichi gʻolibi (2022)
* Innowek texnalogik rivojlanish marofoni (2021)finalist 3 000 000 so'm
* O'zbekiston uchun 100 g'oya Respublika ko'rik tanlovi (2022) finalist 5 000 000 so'm
* Itirochilik va [[Ratsionalizatorlik]] respublika ko'rik tanlovi finaalist (2023) 1,500 AQSH dollari miqdorida mukofot.
* Iq darajasi 187.4 daraja [https://www.mensa.org/ Wechsler Adult Intelligence Scale" (WAIS) va "Stanford-Binet Intelligence Scales] reytingida (2019)
* Xalqaro talabalar hakatoni 1-o'rin Rossiya (2024)
* 2019-2024-yillarda MTRK Surxxondaryo, Diyor24 yangiliklari, Kun.uz, Daryo.uz, kabi mashxur nashrlar hamda 10ga yaqin mahalliy gazetalar shuningdek turli xil radio eshittirishlarda ko'p marotbaa e'tirof etildi.
* O'zbekiston ekologik partiyasi yoshlar qanoti yetakchisi 2020-2024 yillar
* Triathlon bo'yicha 20-23 yosh O'zbekiston chempioni (2016)
* '''"Yilning eng faol ijodkor talabasi"''' — 2019-yilda milliy reytingda tan olingan.
* '''[[Polsha]]dagi xalqaro ilmiy anjumanda''' O‘zbekiston milliy qadriyatlari bo‘yicha maqolasi nashr etilgan.
* DiHunter Kibrxavfsizlik mutaxasis (2025)
== Shaxsiy hayoti ==
Choriyev ijodiy, ijtimoiy mas’uliyatli va tashabbuskor inson sifatida tanilgan. U jurnalistika va IT’ni birlashtirib, texnologik axborot yetkazishning innovatsion usullarini ishlab chiqqan. 2019-yilda yuqori IQ darajasi bilan tan olingan va 2022-yilda '''xalqaro talaba dasturchilar reytingi'''da TOP-500 talikdan oʻrin egallagan. 2024-yilda xalqaro talabalar oʻrtasidagi xakatonda 1-o‘rinni qo‘lga kiritgan 2025-yilda xalqaro va mahalliy OAVlarda O'zbekistonlik qiyiyinchilikdan chiqgaan yosh kibr daho deb etirof etildi.
== Falsafasi ==
Quvonchbekning hayotga qarashi quyidagicha ifodalanadi:
''“Men bu dunyoga moslashish uchun emas, uni o‘zgartirish uchun kelganman. Yolg‘izlikda irodamni topdim, e’tiborsizlikda o‘zimga ishonchni mustahkamladim. Men uchun har bir qiyinchilik — yangi yutuqning boshlanishi. Tushunilmagan fikrlarim — mening ustunligim, sabr-toqatim — eng katta qurolim. Men ilm bilan jamiyatga xizmat qilishni, mehnat bilan orzularni haqiqatga aylantirishni tanladim. Chunki men ishonaman: fikrlarimni emas, natijalarimni eshitadilar..”''
== Manbalar ==
* [https://quvonchbek-choriyev.netlify.app/ Shaxsiy sayt]
* [https://uz.usembassy.gov/usaid/ USAID rasmiy sayti]
* [https://uz.wikipedia.org/wiki/Denov Denov — Wikipedia]
* [https://innoweek.uz InnoWeek rasmiy sahifasi]
* [https://kinoto.uz Kinoto.uz kino portali]
* [https://spargalis.uz Spargalis Telegram boti]
[[Kategoriya:O‘zbekistonlik dasturchilar]]
[[Kategoriya:1994-yilda tugʻilganlar]]
[[Kategoriya:Tadbirkorlar]]
[[Kategoriya:Oʻzbek jurnalistlari]]
[[Kategoriya:Yosh ixtirochilar]]
[[Turkum:Kibr daho]]
== „[[:Fayl:Choriyev Quvonchbek Chorshnbiyevich.jpg]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Fayl:Choriyev Quvonchbek Chorshnbiyevich.jpg]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:TOʻM#U2]] va [[VP:TOʻM#U10]]“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Humoyun Qodirov|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:Humoyun Qodirov|Humoyun Qodirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Humoyun Qodirov|munozara]]) 12:43, 2025-yil 19-iyun (UTC)
:Sababsiz O'chirishga qo'mang balkim sichalik wikipediya qiroli emasdirmiz lekin ma'lumotlar to'g'ri kiritilgan va joylashda texnik xatolikga yo'l qo'ygan bo'lsak shunchaki tahrirlab qo'ysangiz yoki xatosini yozib ketsangiz to'g'irlardik o'zbeklardan biror kishi sal ko'tarilishga harakat qilsa srazi achko ishlash uchun yerga tiqasizlar wikipediyada umuman asossiz yoki xato tuzilgan ma'qolalar tiqilib yotibdi birorta davlatdoshi o'chirmagan lekin [[Foydalanuvchi:Quvonchbek Choriyev|Quvonchbek Choriyev]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Quvonchbek Choriyev|munozara]]) 02:25, 2025-yil 23-iyun (UTC)
gu5qffiktxk414x3mfqacfa20afbyr2
Yulduz Rajabova
0
710804
5477619
5461767
2025-06-23T05:36:34Z
MinaUktamova
127798
Sahifa tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ([[VP:TOʻM#G12|TOʻM – G12]]).
5477619
wikitext
text/x-wiki
{{tezda oʻchirishga|[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi}}
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Yulduz Rajabova
| kasbi = Aktrisa
| turmush_oʻrtogʻi =
| tavallud sanasi = {{birth date and age|1989|12|23}}
| tavallud joyi = [[Navoiy shahri]]
| bilimi = Oʻzbekiston Davlat Sanʼat va Madaniyat Instituti
}}
'''Yulduz Rajabova''' (1989-yil 23-dekabrda tugʻilgan) [[oʻzbek]]<ref>[https://www.kino-teatr.ru/kino/acter/w/post/374807/bio/ Glavnaya / Aktrisi Blijnego Zarubejya / R / Yulduz Radjabova (Yulduz Rajabova, Yulduz Rajabova) / biografiya]</ref> hamda turk [[film]] va [[teatr]] [[aktrisa]]sidir. U ''Sotqin'' filmidagi roli ortidan shuhrat qozongan. U Oʻzbekiston Respublikasi [[Shuhrat medali]] sovrindoridir.<ref>[https://daryo.uz/2021/03/08/kino-zor-chiqdi-shavkat-mirziyoyev-yulduz-rajabovani-ijodni-susaytirmaslikka-chaqirdi/ ''Kino zoʻr chiqdi''. Shavkat Mirziyoyev aktrisa Yulduz Rajabovani ijodni susaytirmaslikka chaqirdi]</ref>
== Hayoti ==
Rajabova 1989-yil 23-dekabrda Oʻzbekistonning [[Navoiy shahri]]da tugʻilgan. Uning onasi uy bekasi, otasi esa jurnalist boʻlib, bir akasi bor. Rajabova bolaligida sanʼatga qiziqishi bois Navoiy shahridagi Farhod nomli madaniyat saroyidagi raqs toʻgaragiga qatnashgan. Oʻrta maktabni tamomlagach, tarjimon boʻlish niyatida chet tillarini oʻrganishni boshlagan. Lekin bu sohada ishlamagan.
== Ijodiy faoliyat ==
Keyinchalik Oʻzbekiston Davlat Sanʼat va Madaniyat oliygohida tahsil olgan. Rajabova oʻz ijodiy faoliyatini shu oliygoh qoshidagi teatrda boshlagan. Keyinchalik videokliplardagi ishtiroki bilan tanila boshlagan. Aktrisa 2013-yilda [[Said Muxtorov]]ning ''Xazon'' nomli qisqa metrajli filmida ilk bor suratga tushdi. U faoliyati davomida bugungacha ''Turist (2013)'', ''Yuragimdasan'' (2018), ''Oyqiz ertagi'', ''[[Maqsad (film)|Maqsad]]'' (2018) ''[[Scorpion]]'' (2018), ''Yolgʻon girdobi'' (2018) kabi filmlarda va ''[[Mendirman Jaloliddin]]'' nomli serialda suratga tushdi. Rajabova „Diydor“ teatr studiyasining mahoratli aktrisasi hamdir.<ref>[https://interfax.uz/diydorda-diydorlashguncha/ ''Diydor''da diydorlashguncha!]</ref>
Yulduz Rajabova turk kino ijodkorlari bilan hamkorlikda suratga olingan ''Mendirman Jaloliddin'' serialida Qutlibeka obrazini gavdalantirmoqda. Shuningdek, u [[Oscar]] mukofotiga tavsiya etilgan ''[[Faridaning ikki ming qoʻshigʻi]]'' filmida ham bosh rolni ijro etgan.<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=''Faridaning ikki ming qoʻshigʻi'' haqida. ''Oskar''ga ilgari surilayotgan yangi oʻzbek filmini nega koʻrish kerak? |url=https://daryo.uz/2020/12/17/faridaning-ikki-ming-qoshigi-haqida-oskarga-ilgari-surilayotgan-yangi-ozbek-filmini-nega-korish-kerak/ |kirish sanasi=2021-05-31 |arxivsana=2021-06-02 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20210602213437/https://daryo.uz/2020/12/17/faridaning-ikki-ming-qoshigi-haqida-oskarga-ilgari-surilayotgan-yangi-ozbek-filmini-nega-korish-kerak/ }}</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* {{IMDbda kishi}}
{{Portal|Biografiya}}
{{DEFAULTSORT:Rajabova, Yulduz}}
[[Turkum:1989-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Oʻzbekistonlik aktrisalar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
schvj2k5we0t8iow7fq7bc6tl5j25n0
Jack Ma
0
711653
5477576
5420090
2025-06-23T00:07:52Z
InternetArchiveBot
58913
0 ta manba qutqarildi hamda 1 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477576
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:Enabling eCommerce- Small Enterprises, Global Players (39008130265) (cropped).jpg|thumb|right|220px|Ma 2018-yilda.]]
'''Jack Ma Yun''' ({{lang-zh|马云}}; {{talaffuz|Jack Ma Yun}}; 1964-yil 10-sentyabrda tugʻilgan) — xitoylik biznes magnat, investor va xayriyachi. U koʻp millatli, texnologik konglomerat Alibaba Group asoschilaridan biri va sobiq ijrochi raisidir. Bundan tashqari, u Yunfeng Capital xususiy sarmoyadorlik kompaniyasiga asos solgan. Ma ochiq va bozorga asoslangan iqtisodiyot tarafdori.
[[2017-yil]]da Ma [[Fortune]] tomonidan har yili oʻtkaziladigan „Dunyoning eng buyuk 50 yetakchisi“ roʻyxatida ikkinchi oʻrinni egalladi<ref>{{yangiliklar manbasi|url=http://fortune.com/worlds-greatest-leaders/theo-epstein-1/|title=Theo Epstein|date=23-mart 2017-yil|work=Fortune|access-date=14-fevral 2018-yil|language=en-US|seperator=|archivedate=2018-12-25|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225092240/http://fortune.com/worlds-greatest-leaders/theo-epstein-1/|archive-date=2018-12-25|archive-url=https://web.archive.org/web/20181225092240/http://fortune.com/worlds-greatest-leaders/theo-epstein-1/|url-status=dead}}</ref>. U Xitoy biznesining norasmiy global elchisi sifatida keng koʻrib chiqilgan va boshlangʻich biznes hamjamiyati uchun nufuzli shaxsdir<ref>{{yangiliklar manbasi |title=How Alibaba's Jack Ma Is Building a Truly Global Retail Empire |url=http://fortune.com/2017/03/24/jack-ma-alibaba-china-ecommerce-world-greatest-leaders/ |work=Fortune |date=2017 |access-date=10-fevral 2021-yil}}</ref>. [[2018-yil]] sentyabr oyida u Alibabadan nafaqaga chiqishini va taʼlim ishlari, xayriya ishlari va atrof-muhitni muhofaza qilish bilan shugʻullanishini eʼlon qildi<ref name=jdoebele>{{veb manbasi |title=Jack Ma Outlines Bold Vision For His Philanthropy Foundation |url=https://www.forbes.com/sites/jdoebele/2019/12/02/jack-ma-shares-his-plans-for-education-philanthropy-in-china/ |work=Forbes |date=2-dekabr 2019-yil}}</ref><ref name=dtjm>{{veb manbasi |last=Murphy |first=Margi |title=China's richest man Jack Ma to stand down from Alibaba |url=https://www.telegraph.co.uk/technology/2018/09/07/alibaba-chief-jack-ma-stand/ |work=The Telegraph |date=8-sentabr 2018-yil |access-date=8-sentabr 2018-yil}}</ref><ref name=latjm>{{veb manbasi |last1=Chen |first1=Lulu Yilun |last2=Mackenzie |first2=Tom |title=Billionaire Jack Ma prepares for life after Alibaba. He'll retire Monday, report says |url=https://www.latimes.com/business/la-fi-jack-ma-alibaba-20180907-story.html |work=[[Los Angeles Times]] |date=7-sentabr 2018-yil |access-date=8-sentabr 2018-yil}}</ref><ref name=tetjm>{{yangiliklar manbasi |title=Alibaba's Jack Ma, China's richest man, to retire from company he co-founded |url=https://economictimes.indiatimes.com/news/international/business/alibabas-jack-ma-chinas-richest-man-to-retire-from-company-he-co-founded/articleshow/65727702.cms |newspaper=[[The Economic Times]] |date=8-sentabr 2018-yil |access-date=8-sentabr 2018-yil |seperator= |archivedate=2018-12-25 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20181225092239/https://economictimes.indiatimes.com/news/international/business/alibabas-jack-ma-chinas-richest-man-to-retire-from-company-he-co-founded/articleshow/65727702.cms%20 |archive-date=2018-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225092239/https://economictimes.indiatimes.com/news/international/business/alibabas-jack-ma-chinas-richest-man-to-retire-from-company-he-co-founded/articleshow/65727702.cms%20 |url-status=dead }}</ref>. Keyingi yil Daniel Zhang uning oʻrniga ijroiya raisi lavozimini egalladi<ref name=cnbcjm>{{yangiliklar manbasi |last=Choudhury |first=Saheli |title=Alibaba announces Jack Ma succession plan: CEO Daniel Zhang to take over as chairman in a year |url=https://www.cnbc.com/2018/09/10/alibaba-jack-ma-succession-plan-daniel-zhang-to-take-over-as-chairman.html |publisher=CNBC |access-date=9-sentabr 2018-yil}}</ref>.
2021-yil aprel holatiga koʻra, 51,5 milliard dollarlik boylik bilan Ma Xitoyning eng boy odamlari orasida uchinchi oʻrinni egalladi (Zhong Shanshan va Ma Huatengdan keyin), shuningdek, dunyodagi eng boy odamlardan biri boʻlib, Bloomberg Billionaires Index tomonidan 26-oʻrinni egallab turibdi<ref>{{veb manbasi
|url= https://www.bloomberg.com/billionaires/profiles/jack-y-ma/
|title= "Bloomberg Billionaires Index: Jack Ma"
|author=
|website= Bloomberg
|accessdate=3-iyul 2021-yil}}</ref>. 2019-yilda Forbes nashri Ma Xitoy, Afrika, Avstraliya va Yaqin Sharqdagi kam taʼminlangan qatlamni qoʻllab-quvvatlagani uchun „Osiyoning xayriya ishlari qahramonlari — 2019“ roʻyxatiga kiritildi<ref name=jdoebele/><ref name=autogenerated1>{{veb manbasi |last=Chung |first=Grace |title=Asia's 2019 Heroes Of Philanthropy: Catalysts For Change |url=https://www.forbes.com/sites/gracechung/2019/12/02/asias-2019-heroes-of-philanthropy-catalysts-for-change/ |website=Forbes |access-date=3-yanvar 2020-yil}}</ref>.
== Dastlabki hayot va taʼlim ==
Jack Ma Xitoyning Zhejiang (Chjetszyan) shahridagi Hangzhou (Xanchjou) shahrida tugʻilgan. U ingliz tilini yoshligidan Hangzhou International mehmonxonasida ushbu tilida soʻzlashuvchilar bilan suhbatlashish orqali boshladi. Toʻqqiz yil davomida sayyohlar bilan ingliz tilini mashq qilish uchun Ma oʻz velosipedida 27 km (17 mil) yoʻl bosib, manzilga kelgan. U chet elliklardan biri bilan yaqin doʻst boʻlib qoldi, ular xitoycha ismini aytishga qiynalgani uchun unga „Jack“ tahallusini berdi<ref>{{Kitob manbasi |last=Mookherji |first=Kalyani |title=Brief biography of Jack Ma |url={{Google books|fWUaDQAAQBAJ|page=|keywords=|text=|plainurl=yes}} |publisher=Prabhat Prakashan |year=2008}}</ref>.
Keyinchalik Ma kollejda oʻqishga qiynaldi. Ma Xanchjou oʻqituvchilar kollejiga kirish imtihonidan ikki marta yiqldi, chunki uning zaif tomoni matematika edi<ref>{{veb manbasi|title=Jack Ma {{!}} Biography & Facts|url=https://www.britannica.com/biography/Jack-Ma|access-date=2021-01-21|website=Encyclopedia Britannica}}</ref>. Ma har yili oʻtkaziladigan Xitoy kirish imtihonlaridan oʻtishi uchun 3 yil sarfladi. U Xanchjou oʻqituvchilar institutida (hozirgi kunda [[Hangzhou Normal University]] deb nomlanadi) oʻqidi va 1988-yilda ingliz tilidagi sanʼat bakalavrini tugatdi<ref>{{veb manbasi|url=http://news.alibaba.com/specials/aboutalibaba/aligroup/jack.html |title=Alibaba Group |website=News.alibaba.com |access-date=5-mart 2016-yil}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi|last=Rose |first=Charlie |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-29/alibaba-s-jack-ma-on-early-obstacles-his-ambitions |title=Alibaba's Jack Ma on Early Obstacles, His Ambitions |website=Bloomberg.com |date=29-yanvar 2015-yil |access-date=2-iyun 2015-yil}}</ref>. Ma maktabda oʻqiyotgan paytida talabalar kengashining rahbari edi<ref name="how">{{yangiliklar manbasi|url=http://www.inc.com/magazine/20080101/how-i-did-it-jack-ma-alibaba.html|title=How I Did It: Jack Ma, Alibaba.com|last=Fannin|first=Rebecca|date=1-yanvar 2008-yil|work=Inc. Magazine|access-date=12-aprel 2010-yil}}</ref>. Oʻqishni tugatgandan soʻng, u Xanchjou Dianzi universitetida ingliz tili va xalqaro savdo boʻyicha maʼruzachi sifatida faoliyatini boshladi. U [[Garvard biznes maktabi]]ga oʻn marta hujjat topshirgan va har safar rad etilganini daʼvo qiladi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.businessinsider.com/jack-ma-harvard-rejected-me-10-times-2015-9?IR=T|title=Alibaba founder Jack Ma: 'Harvard rejected me 10 times'|website=businessinsider.com|access-date=29-may 2017-yil}}</ref>.
== Boshlangʻich karyera ==
Ma 1988-yilda Xanchjou Oddiy Universitetini tugatganidan soʻng, 30 ta ish uchun ariza topshirgan va har biri tomonidan rad etilgan.
„Men politsiyada ishlash uchun hujjat topshirdim. Ular sen talablarga javob bermaysan, dedi. Men hatto oʻzimning shaharimdagi KFCga ham borgan edim. Yigirma toʻrt kishi ish uchun kelgan. Yigirma uch kishi qabul qilindi. Men rad etilgan yagona yigit edim…“, — deysi Ma.<ref name="bloomberg.com">{{veb manbasi|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-29/alibaba-s-jack-ma-on-early-obstacles-his-ambitions|title=Charlie Rose Talks to Alibaba's Jack Ma|website=Bloomberg}}</ref>.
1994-yilda Ma Internet haqida eshitdi va oʻzining birinchi kompaniyasi — (Hangzhou Haibo Translation Agency)Hangzhou Haibo tarjima agentligi (杭州 海波 翻譯 社)ni ham ochdi<ref name=Clark-house>{{Kitob manbasi |last=Clark |first=Duncan |title=Alibaba: The House That Jack Ma Built |url=https://books.google.com/books?id=EI4zCgAAQBAJ |publisher=HarperCollins |date=12-aprel 2016-yil |isbn=9780062413420}}</ref>. 1995-yil boshida u oʻzini Internet bilan tanishtirishda yordam bergan hamkasblari bilan shahar hukumati nomidan AQShga bordi<ref name=Clark-house />. U koʻplab mamlakatlardan pivo bilan bogʻliq maʼlumotlarni topgan boʻlsa-da, Xitoydan hech narsa topolmaganiga hayron boʻldi. Shuningdek, u Xitoy haqida umumiy maʼlumot qidirishga urindi va yana topolmay hayron boʻldi. Shunday qilib u va doʻsti Xitoy bilan bogʻliq boʻlgan „xunuk“ veb-sayt yaratdilar<ref>{{veb manbasi |title=秒拍视频 |url=http://www.miaopai.com/show/LqGAlmwU1S5cKaaghz9L6Q__.htm |website=Miaopai.com |access-date=5-mart 2016-yil}}</ref>. U veb-saytni soat 9:40da ishga tushirdi va soat 12:30gacha u xitoylik investorlardan oʻzi haqida bilmoqchi boʻlgan elektron pochta xabarlarini olgan. Ma bunda Internetning ajoyib bir narsasi borligini tushungan edi. 1995-yil aprel oyida Ma va He Yibing (kompyuter oʻqituvchisi) China Pages uchun birinchi ofisni ochdi va Ma ikkinchi kompaniyasini ochdi. 1995-yil 10-mayda ular chinapages.com domenini AQShda roʻyxatdan oʻtkazdi. Uch yil ichida kompaniya 5 million Renminbi ishlab chiqardi, bu oʻsha paytda 800 ming AQSh dollariga teng edi.
Ma AQSHdagi doʻstlari yordamida Xitoy kompaniyalari uchun veb-saytlar yaratishni boshladi. Uning soʻzlariga koʻra, „Biz Internetga ulangan kunimizda doʻstlarimni va televizion odamlarni uyimga taklif qildim. Juda sekin aloqada uch yarim soat kutib, yarim sahifani oldik“, — deb eslaydi u. „Biz ichdik, televizor tomosha qildik va kutib oʻtirdik. Ammo men juda gʻururlandim. Internet borligini isbotladim“<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Barboza |first=David |title=New Partner for Yahoo Is a Master at Selling |url=https://www.nytimes.com/2005/08/15/technology/15alibaba.html |work=[[The New York Times]] |date=15-avgust 2005-yil}}</ref>. U birinchi marta 33 yoshida kompyuterga ega boʻldi<ref name="Bloomberg">{{yangiliklar manbasi |last=Mellor |first=William |title=Ma 和Says Alibaba Shareholders Should Feel Love, Not No. 3 |url=https://www.bloomberg.com/news/2014-11-09/ma-says-alibaba-shareholders-should-feel-love-not-no-3.html |publisher=Bloomberg |date=10-noyabr 2014-yil |access-date=10-noyabr 2014-yil}}</ref>.
1998-yildan 1999-yilgacha Ma tashqi savdo va iqtisodiy hamkorlik vazirligining boʻlimida Xitoy xalqaro elektron tijorat markazi tomonidan tashkil etilgan axborot texnologiyalari kompaniyasiga rahbarlik qildi. 1999-yilda u ishdan boʻshatildi va oʻz jamoasi bilan Xanchjouga qaytib, 18 nafar doʻstlaridan iborat guruhda oʻz xonadonida Xitoyda joylashgan „Alibaba“ biznes-biznes bozorini tashkil etdi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Popovic |first=Stevan |title=Jack Ma: The man leading the Chinese e-commerce market |url=http://www.hottopics.ht/stories/consumer/jack-ma-the-man-leading-the-chinese-e-commerce-market/ |work=Hot Topics |date=4-may 2014-yil |access-date=2021-07-29 |archive-date=2016-01-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160112115009/https://www.hottopics.ht/stories/consumer/jack-ma-the-man-leading-the-chinese-e-commerce-market/ |url-status=dead }}</ref>. U 500 ming yuan bilan venchurni rivojlantirishning yangi bosqichini boshladi.
1999-yil oktyabr va 2000-yil yanvar oylarida Alibaba Goldman Sachs va Softbank tomonidan jami 25 million dollarlik xorijiy kapital sarmoyasini qoʻlga kiritdi<ref name=Clark-house />. Dastur ichki elektron tijorat bozorini yaxshilashi va Jahon Savdo Tashkilotining (JST) muammolarini hal qilish uchun Xitoy korxonalari, ayniqsa, kichik va oʻrta korxonalar (KOʻB) uchun elektron tijorat platformasini takomillashtirishi kutilgandi. Alibaba uch yildan soʻng daromad keltirdi. Ma global elektron tijorat tizimini takomillashtirishni xohlagan va 2003-yildan boshlab Taobao Marketplace, Alipay, Ali Mama va Lynx kompaniyalariga asos solgan. Taobao tez koʻtarilgandan soʻng, eBay kompaniyani sotib olishni taklif qildi. Biroq, Ma ularning taklifini rad etdi, aksincha Yahoo asoschisi Jerri Yangdan 1 milliard dollarlik sarmoya bilan qoʻllab-quvvatlandi.
'''Alibaba IPO'''
2014-yil sentyabr oyida Alibaba Nyu-York fond birjasida 25 milliard dollardan oshiq boshlangʻich aksiyalarni (IPO) jalb qilgani haqida xabar berilgan edi<ref name="AlibabaIPO">{{yangiliklar manbasi|title=IPO launch of Alibaba pushed back by a week|url=http://www.chinanationalnews.com/index.php/sid/225297085|date=1-sentabr 2014-yil|access-date=1-sentabr 2014-yil|work=ChinaNationalNews.com}}</ref>. Alibaba AQSh moliyaviy tarixidagi eng yirik dastlabki ommaviy taklifi boʻlgan 25 milliard dollarni toʻliq jalb qilganidan soʻng dunyodagi eng qimmat texnologik kompaniyalardan biriga aylandi.
'''Alibaba Group raisi'''
Ma Alibaba Group, yaʼni Alibaba.com, Taobao Marketplace, Tmall, eTao, Alibaba Cloud Computing, Juhuasuan, 1688.com, AliExpress.com va Alipay shirkatlariga ega xolding kompaniyasi boʻlgan ijroiya raisi boʻlib ishlagan. 2012-yil noyabr oyida Alibabaning onlayn tranzaksiya hajmi 1 trillion yuandan oshdi. 2016-yildan boshlab Ma Bordodagi Chateau de Sours, Côtes de Bourg shahridagi Chateau Guerry va Blaye shahridagi Chateau Perenne, Côtes de Bordoning egasi hisoblanadi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Company news; Brown-Forman will become 100% owner of Finlandia |url=http://www.decanter.com/wine-news/jack-ma-buys-chateau-perenne-305972/#e7B629prQDzEVRz2.99 |newspaper=Decanter |location=U.S. |date=8-iyun 2016-yil |access-date=23-iyun 2016-yil}}</ref>.
2017-yil 9-yanvarda Ma Trump Towerda prezident Donald Tramp bilan uchrashdi va keyingi besh yil ichida Alibabaning Amerika Qoʻshma Shtatlaridagi biznes manfaatlari orqali 1 million ish joyini ochish imkoniyatlarini muhokama qildi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Alibaba job boom: Jack Ma chats with Trump about how to create 1 million US jobs over 5 years |url=https://www.cnbc.com/2017/01/09/alibaba-to-discuss-expansion-plans-with-trump-company-aims-to-create-1-million-us-jobs-over-the-next-5-years.html |publisher=CNBC |date=9-yanvar 2017-yil}}</ref>. 2017-yil 8-sentyabrda Alibaba tashkil etilganining 18 yilligini nishonladi Xuddi shu oyda Ma Sir Li Ka Shing bilan qoʻshma korxonada hamkorlik qilib Gonkongda raqamli hamyon xizmatini taklif qildi. [28]
Ma 2018-yil 10-sentyabrda Alibaba Group Holding-ning kelgusi yilda ijroiya raisi lavozimidan ketishini eʼlon qildi.<ref>{{yangiliklar manbasi|title=Timing of Jack Ma's retirement minimizes risk for Alibaba|url=https://asia.nikkei.com/Business/Companies/Timing-of-Jack-Ma-s-retirement-minimizes-risk-for-Alibaba}}</ref>. Ma Xitoy hukumati tomonidan chetga chiqib ketishga majbur boʻlgani haqidagi xabarlarni rad etdi<ref>{{veb manbasi |last=Lin |first=Liza |title=Alibaba's Jack Ma Denies Beijing Forced Him Out |url=https://www.wsj.com/articles/alibabas-jack-ma-denies-beijing-forced-him-out-1537280485 |work=The Wall Street Journal |access-date=29-may 2019-yil}}</ref> va oʻz jamgʻarmasi orqali xayriya ishlariga eʼtibor qaratmoqchi ekanini aytdi<ref name="interview">{{yangiliklar manbasi |last=Cué |first=Elena |title=Interview with Jack Ma |url=http://www.alejandradeargos.com/index.php/en/all-articles/21-guests-with-art/41731-interview-with-jack-ma |work=Alejandra de Argos |date=12-iyun 2019-yil |language=en-gb}}</ref>. Maning oʻrniga esa Daniel Chjan Alibabani ijroiya raisi sifatida boshqardi<ref>{{veb manbasi |last=Shu |first=Catherine |title=Jack Ma officially retires as Alibaba's chairman |url=https://techcrunch.com/2019/09/09/jack-ma-officially-retires-as-alibabas-chairman/ |website=techcrunch.com |publisher=TechCrunch |access-date=26-mart 2020-yil}}</ref>.
Ma Alibaba boshqaruvidan rasman 2020-yil 1-oktyabrda chiqib ketdi<ref>{{veb manbasi|title=In pictures: Jack Ma, Alibaba's rock star founder, bows out|url=https://asia.nikkei.com/Business/Companies/In-pictures-Jack-Ma-Alibaba-s-rock-star-founder-bows-out|access-date=2020-10-08|website=Nikkei Asia|language=en-GB|archivedate=2021-06-17|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210617234920/https://asia.nikkei.com/Business/Companies/In-pictures-Jack-Ma-Alibaba-s-rock-star-founder-bows-out}}{{Veb manbasi |url=https://asia.nikkei.com/Business/Companies/In-pictures-Jack-Ma-Alibaba-s-rock-star-founder-bows-out |title=arxiv nusxasi |access-date=2021-07-29 |archive-date=2021-06-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210617234920/https://asia.nikkei.com/Business/Companies/In-pictures-Jack-Ma-Alibaba-s-rock-star-founder-bows-out }}</ref>.
== Koʻngilochar karyera ==
2017-yilda Ma aktyorlik debyutini oʻzining birinchi Gong Shou Dao qisqa metrajli kung-fu filmi bilan boshladi. Film „Double 11 Shopping Carnival Singles Day“ bilan hamkorlikda suratga olingan. Xuddi shu yili u qoʻshiq kuylash festivalida ham qatnashdi va Alibaboning 18 yilligiga bagʻishlangan kechada raqslar ijro etdi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Horwitz |first=Josh |title=Jack Ma is using Singles Day, a symbol of crass commercialism, to revitalize Tai Chi in China |url=https://qz.com/1124855/2017-singles-day-jack-mas-love-of-martial-arts-and-tai-chi-is-taking-center-stage/ |work=Quartz}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |title=This could well be the oddest video you'll see this week |url=http://www.news.com.au/lifestyle/real-life/wtf/jack-ma-asias-richest-man-and-ceo-of-alibaba-just-performed-a-bizarre-dance-routine-for-his-40000-employees/news-story/8a1fdde4c70c58ec82942e4dd8796268 |work=NewsComAu}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |last=Ciolli |first=Joe |title=Billionaire Alibaba CEO Jack Ma sings at surprise music festival appearance |url=http://www.businessinsider.sg/alibaba-ceo-jack-ma-sings-surprise-music-festival-appearance-2017-10/?r=US&IR=T |work=Business Insider Singapore |date=13-oktabr 2017-yil}}</ref>.
2020-yil noyabr oyida Afrikaning „Biznes qahramonlar“ televizion shouning finalida Man Alibaba ijrochi direktori Peng Leyga almashtirildi, xabarlarga koʻra „Jadvaldagi ziddiyat tufayli“<ref>{{yangiliklar manbasi|last1=McMorrow|first1=Ryan|last2=Pilling|first2=David|date=31-dekabr 2020-yil|title=Jack Ma disappears from his own talent show|work=[[Financial Times]]|url=https://www.ft.com/content/a91dfeae-da1e-4348-8212-bbfbe94d93bd|access-date=5-yanvar 2021-yil}}</ref>.
== Qarashlari ==
Ma buddizm va daosizmning izdoshidir<ref>{{veb manbasi |last=MacLeod |first=Calum |title=Alibaba's Jack Ma: From 'crazy' to China's richest man |url=https://www.usatoday.com/story/tech/2014/09/17/alibaba-jack-ma-profile/15406641/ |website=USA Today}}</ref><ref>{{veb manbasi |last=Lee |first=Minerva |title=10 Buddhist Billionaires in Asia |url=https://www.lotus-happiness.com/10-buddhist-billionaires-asia/ |website=Lotus Happiness |date=4-iyun 2017-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi |title=Five Buddhist business leaders: From Alibaba co-founder to eBay's creator |url=https://www.ns-businesshub.com/business/buddhist-business-leaders-alibaba-ebay/ |website=www.ns-businesshub.com |date=31-dekabr 2018-yil |qaralgan sana=2021-07-29 |arxivsana=2021-03-08 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20210308143051/https://www.ns-businesshub.com/business/buddhist-business-leaders-alibaba-ebay/ }}</ref>.
2010-yil may oyida Alibaba.com aksiyadorlarining yillik umumiy yigʻilishida Ma „Alibaba Group“ kompaniyasining 2010-yilda boshlanadigan yillik daromadning 0,3 foizini atrof-muhitni muhofaza qilishga, xususan, suv va havoning sifatini yaxshilash loyihalariga ajratishni eʼlon qildi. Alibaba kelajagi toʻgʻrisida u shunday deydi: "Bizning vazifamiz koʻproq odamlarga sogʻlom pul, „barqaror pul“, nafaqat oʻzlari uchun, balki jamiyat uchun ham foydali pul ishlaishiga yordam berishdir. Biz aynan shu oʻzgarishni maqsad qilganmiz"<ref>{{veb manbasi|url=http://news.alibaba.com/article/detail/alibaba/100212419-1-an-interview-jack-ma.html|date=6-dekabr 2009-yil|title=An Interview with Jack Ma|publisher=Alibaba News|access-date=23-sentabr 2014-yil}}</ref>.
2018-yil noyabr oyida [[People's Daily]] gazetasi Mani Xitoy Kommunistik partiyasi aʼzosi deb aniqladi, bu kuzatuvchilarni hayratda qoldirdi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Li |first=Shan |title=It's Official: China's E-Commerce King is a Communist |url=https://www.wsj.com/articles/its-official-chinas-e-commerce-king-is-a-communist-1543238782 |newspaper=[[The Wall Street Journal]] |date=26-noyabr 2018-yil |access-date=26-noyabr 2018-yil}}{{quote needed|date=January 2019}}</ref><ref>{{veb manbasi |last=Pandey |first=Erica |title=Alibaba's Jack Ma identified as member of China's Communist Party |url=https://www.axios.com/jack-ma-alibaba-chinese-communist-party-member-b5692930-eba2-4882-b73f-d0a9ce804353.html |publisher=[[Axios (website)|Axios]] |date=26-noyabr 2018-yil |access-date=26-noyabr 2018-yil }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |title=Alibaba's Jack Ma is a Communist Party member, China state paper reveals |url=https://www.reuters.com/article/us-alibaba-jack-ma/alibabas-jack-ma-is-a-communist-party-member-china-state-paper-reveals-idUSKCN1NW073 |publisher=[[Reuters]] |date=26-noyabr 2018-yil |access-date=26-noyabr 2018-yil}}</ref>.
996 ish soati tizimi (996 ish soati tizimi — bu Xitoy Xalq Respublikasidagi baʼzi kompaniyalar tomonidan qoʻllaniladigan ish jadvali. Bu nomi xodimlarning haftasiga 6 kun, soat 9:00 dan 21:00 gacha ishlashi talabidan kelib chiqqan; yaʼni haftasiga 72 soat<ref name="sixthtone-996">{{veb manbasi|author=Xue Yujie|url=https://www.sixthtone.com/news/1003771/chinese-developers-protest-overwork-on-github|title=Chinese Developers Protest Overwork on GitHub
|website=Sixth Tone|editor=David Paulk|date=2019-03-28|access-date=2019-03-31|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190331180416/https://www.sixthtone.com/news/1003771/chinese-developers-protest-overwork-on-github|archive-date=2019-03-31}}</ref><ref name="bbc_996">{{veb manbasi|author=Denise Hruby|url=http://www.bbc.com/capital/story/20180508-young-chinese-are-sick-of-working-overtime|title=Young Chinese are sick of working long hours|website=BBC|language=en|date=2018-05-08|access-date=2019-04-02|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190402155418/http://www.bbc.com/capital/story/20180508-young-chinese-are-sick-of-working-overtime|archive-date=2019-04-02}}</ref><ref name="996_why">{{veb manbasi|url=http://www.xinhuanet.com/fortune/2018-06/03/c_1122929624.htm|title=不接受"996"是不能吃苦?媒体:合法权益应获保障|website=新华网|publisher=工人日报|date=2018-06-03|access-date=2019-03-30|author=赵昂|language=zh-hans|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190331172051/http://www.xinhuanet.com/fortune/2018-06/03/c_1122929624.htm|archive-date=2019-03-31}}</ref><ref name="scmp_whatis996">{{veb manbasi|website=South China Morning Post|url=https://www.scmp.com/tech/start-ups/article/2183950/chinas-work-ethic-stretches-beyond-996-tech-companies-feel-impact|title=China's work ethic stretches beyond '996' as tech companies feel the impact of slowdown|author=Sarah Dai|author2=Li Tao|date=2019-01-29|access-date=2019-03-31|language=en|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190331205709/https://www.scmp.com/tech/start-ups/article/2183950/chinas-work-ethic-stretches-beyond-996-tech-companies-feel-impact|archive-date=2019-03-31}}</ref><ref name="wsj996">{{veb manbasi|url=https://www.wsj.com/articles/long-days-a-staple-at-chinese-tech-firms-1487787775|website=The Wall Street Journal|author=Li Yuan|title=China's Grueling Formula for Success: 9-9-6|language=en|date=2017-02-22|access-date=2019-03-31|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190331205726/https://www.wsj.com/articles/long-days-a-staple-at-chinese-tech-firms-1487787775|archive-date=2019-03-31}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://www.scmp.com/tech/apps-social/article/3002533/no-sleep-no-sex-no-life-tech-workers-chinas-silicon-valley-face|author=Zheping Huang|title=No sleep, no sex, no life: tech workers in China's Silicon Valley face burnout before they reach 30|website=South China Morning Post|language=en|date=2019-03-20|access-date=2019-04-05|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190405044201/https://www.scmp.com/tech/apps-social/article/3002533/no-sleep-no-sex-no-life-tech-workers-chinas-silicon-valley-face|archive-date=2019-04-05}}</ref>. Xitoyning bir qator internet kompaniyalari ushbu tizimni oʻzlarining rasmiy ish jadvali sifatida qabul qilishdi. Tanqidchilar 996 ish soati tizimi Xitoy qonunchiligini buzganligini taʼkidlaydilar va uni „zamonaviy qullik“ deb atashdi<ref name=":1">{{Jurnal manbasi|last=Wang|first=Jenny Jing|date=2020|title=How managers use culture and controls to impose a ʻ996’ work regime in China that constitutes modern slavery|url=https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1111/acfi.12682|journal=Accounting & Finance|language=en|volume=60|issue=4|pages=4331–4359|doi=10.1111/acfi.12682|issn=1467-629X}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://pandaily.com/ep-42-to-996-or-not-to-996-that-is-the-question/|title=Ep. 42: To 996, or Not to 996, That Is the Question|last=Lu|first=Ying-Ying|date=2019-04-13|website=Pandaily|language=en|access-date=2019-04-29|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20190429012310/https://pandaily.com/ep-42-to-996-or-not-to-996-that-is-the-question/|archive-date=2019-04-29}}</ref>.) deb nomlangan Xitoy ish amaliyotini ommaviy ravishda maʼqullagandan soʻng, Ma xalqaro tanqidlarga uchradi<ref>{{veb manbasi | title=Jack Ma endorses China's controversial 12 hours a day, 6 days a week work culture | url=https://www.cnn.com/2019/04/15/business/jack-ma-996-china/index.html | date=15-aprel 2019-yil | publisher=[[CNN]] | access-date=15-aprel 2019-yil}}</ref>.
2019-yilda kelajak haqida oʻz fikrlarini bildirishni soʻralganda, Ma yana 996 hozirgi paytda muvaffaqiyatga erishish uchun zarur boʻlgan „ulkan neʼmat“ ekanini taʼkidladi. Biroq sunʼiy intellekt texnologiyasi kelajakda boʻsh vaqtni yaxshi hayotga olib kelishi mumkinligini taʼkidladi. Bu yerda odamlar faqat toʻrt soatlik ish kunlari, haftasiga uch kun ishlashlari kerak edi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Elon Musk and Jack Ma face off over AI in Shanghai |url=https://www.scmp.com/tech/tech-leaders-and-founders/article/3024847/alibabas-jack-ma-sees-ai-opening-new-human-chapter |access-date=26-mart 2020-yil |work=South China Morning Post |date=29-avgust 2019-yil}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |last=Locke |first=Taylor |title=Jack Ma: A.I. could give us 12-hour work weeks |url=https://www.cnbc.com/2019/08/30/jack-ma-ai-could-give-us-12-hour-work-weeks.html |access-date=26-mart 2020-yil |publisher=CNBC |date=30-avgust 2019-yil}}</ref>. Shu bilan birga, Ma, sunʼiy intellekt odamlarni toʻliq oʻrnini bosishi mumkinligiga shubha bilan qaradi va uning muvaffaqiyati „muhabbat koeffitsienti“ni talab qiladi degan nazariyasiga ishora qildi. Mashinalar hech qachon bu muvaffaqiyat bilan tenglasha olmasligini taʼkidladi. Ma, shuningdek, aholining qulashi kelajakda katta muammoga aylanishini bashorat qilgan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Elon Musk and Jack Ma disagree about AI's threat |url=https://www.bbc.com/news/technology-49508091 |access-date=26-mart 2020-yil |publisher=[[BBC News]] |date=29-avgust 2019-yil}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |title=Here's what leaders can do to feel secure in the automation age |url=https://www.businessinsider.com.au/artificial-intelligence-love-quotient-jack-ma-2018-1 |access-date=26-mart 2020-yil |work=Business Insider Australia |date=5-fevral 2018-yil |accessdate=2021-07-29 |archivedate=2021-07-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210729152015/https://www.businessinsider.com.au/artificial-intelligence-love-quotient-jack-ma-2018-1 |archive-date=2021-07-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210729152015/https://www.businessinsider.com.au/artificial-intelligence-love-quotient-jack-ma-2018-1 |url-status=dead }}</ref>.
== Xayriya ==
Jack Ma taʼlimni, atrof-muhitni va aholining sogʻligʻini yaxshilashga qaratilgan xayriya tashkiloti [[Jack Ma fondi]] asoschisi<ref>{{veb manbasi|date=2018-09-06|title=Billionaire Jack Ma Prepares for Life After Alibaba|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-09-06/billionaire-jack-ma-prepares-for-life-after-alibaba|access-date=12-dekabr 2018-yil|website=Bloomberg.com}}</ref>.
2008-yilda Alibaba Sichuan zilzilasida jabrlanganlarga 808 ming dollar xayriya qildi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.uschamberfoundation.org/corporate-citizenship-center/chinese-earthquake-corporate-aid-tracker|title=Chinese Earthquake -- Corporate Aid Tracker|last=importer|date=22-aprel 2013-yil|website=U.S. Chamber of Commerce Foundation|language=en|access-date=12-dekabr 2018-yil|arxivsana=2019-09-06|arxivurl=https://web.archive.org/web/20190906034647/https://www.uschamberfoundation.org/corporate-citizenship-center/chinese-earthquake-corporate-aid-tracker}}</ref>. 2009-yilda Jack Ma Tabiatni muhofaza qilishning Xitoy dasturi ishonchli vakili boʻldi va 2010-yilda tashkilotning global Direktorlar Kengashiga qoʻshildi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.nature.org/en-us/about-us/who-we-are/our-people/jack-ma/|title=Jack Ma|website=The Nature Conservancy|language=en-US|access-date=12-dekabr 2018-yil}}</ref>.
2015-yilda Alibaba Gongkong tadbirkorlarini oʻz bizneslarini rivojlantirishga yordam berish uchun qoʻllab-quvvatlaydigan „Alibaba Gonkong yosh tadbirkorlar jamgʻarmasi“ notijorat tashkilotini ochdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.alizila.com/alibaba-group-backs-young-hong-kong-entrepreneurs-2/|title=Alibaba Group Backs Young Hong Kong Entrepreneurs|date=1-fevral 2015-yil|website=Alizila.com|language=en-US|access-date=27-dekabr 2018-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://www.chinamoneynetwork.com/2015/02/02/alibaba-to-establish-129m-hong-kong-young-entrepreneurs-foundation|title=Alibaba To Establish 6129M Hong Kong Young Entrepreneurs Foundation|last=Su|first=Wiki|date=2-fevral 2015-yil|website=China Money Network|language=en-US|access-date=27-dekabr 2018-yil}}</ref>. Xuddi shu yili kompaniya Nepalda zilziladan zarar koʻrgan 1000 ta uyni tiklashni moliyalashtirdi va yana 9 mingi uchun pul yigʻdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.forbes.com/sites/naazneenkarmali/2015/05/08/alibabas-jack-ma-joins-nepali-billionaire-binod-chaudharys-rebuilding-efforts-in-quake-hit-nepal/|title=Alibaba's Jack Ma Joins Nepali Billionaire Binod Chaudhary's Rebuilding Efforts In Quake-Hit Nepal|last=Karmali|first=Naazneen|website=Forbes|language=en|access-date=27-dekabr 2018-yil}}</ref>. 2015-yilda u Gupan biznes maktabiga ham asos solgan.<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Private companies have put down strong roots in China |url=https://www.economist.com/business/2020/04/30/private-companies-have-put-down-strong-roots-in-china |access-date=8-may 2020-yil |work=The Economist |date=2020}}</ref>.
2021-yil may oyida maktabining direktorlik lavozimidan ketishini maʼlum qildi. Uning ketishiga bir necha yildan beri uning biznesiga bosim oʻtkazib kelayotgan Xitoy rasmiylari sabab boʻlgan. Tadbirkor davlat banklarini tanqid qilgandan soʻng rasmiylar bilan ziddiyatga uchragan<ref>{{veb manbasi
|url=https://bugun.uz/2021/05/25/alibaba-asoschisi-ozi-asos-solgan-biznes-maktabning-direktorlik-lavozimidan-ketishini-ajtdi
|title=«Alibaba» асосчиси ўзи асос солган бизнес мактабнинг директорлик лавозимидан кетишини айтди
|author=
|website=Bugun.uz
|accessdate=2021 йил 25 май
|arxivsana=2021-07-24
|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210724105026/https://bugun.uz/2021/05/25/alibaba-asoschisi-ozi-asos-solgan-biznes-maktabning-direktorlik-lavozimidan-ketishini-ajtdi
}}</ref>.
2019-yilda [[Forbes]] Mani „Osiyoning 2019-yilgi xayriya ishlari qahramonlari“ roʻyxatiga kiritdi va Xitoy, Afrika, Avstraliya va Yaqin Sharqdagi kam taʼminlangan qatlamni qoʻllab-quvvatlagani uchun Malkolm S. Forbesning Lifetime Achievement mukofotini topshirdi<ref name=jdoebele/><ref name=autogenerated1/>.
2020-yilda COVID-19 pandemiyasiga javoban Alibaba jamgʻarmasi va Jack Ma jamgʻarmasi turli tashabbuslarni boshladi. Ularning baʼzilari AQSh, shuningdek Osiyo, Afrika va Yevropaning turli mamlakatlariga tibbiy buyumlarni xayriya qilish bilan bogʻliq edi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Jack Ma Foundation donates medical supplies from China to Israel |url=https://www.jpost.com/israel-news/jack-ma-foundation-donates-medical-supplies-from-china-to-israel-622949 |work=The Jerusalem Post |date=30-mart 2020-yil |access-date=8-aprel 2020-yil}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |last=Patrick |first=Anita |title=Rwanda's Kagame thanks Jack Ma for 'huge shot in the arm' after receiving donation of test kits |url=https://www.cnn.com/2020/03/16/africa/jack-ma-donate-masks-coronavirus-africa/index.html |publisher=CNN |date=22-mart 2020-yil |access-date=11-aprel 2020-yil}}</ref>.
== Oilaviy va shaxsiy hayot ==
Ma imkoniyati cheklangan oilada tugʻilgan. Uning ota-onasi musiqachilar va ertak aytib beruvchilar edi. Universitetda u Zhang Ying (Chjan Ying) (xitoycha: 张 瑛) bilan tanishadi, u Cathy Zhang nomi bilan tanilgan. Ular 1988-yilda maktabni tugatgandan koʻp oʻtmay turmushga chiqdi va xitoylik oʻqituvchi sifatida ishlash bilan bir qatorda Ma biznesini rivojlantirishda faol qatnashdi va 2004-yilgacha asosiy firmaning bosh menejeri boʻldi. Er-xotinning uchta farzandi bor: oʻgʻli Ma Yuankun (Jerri Ma nomi bilan tanilgan) 1992-yilda tugʻilgan, qizi Ma Yuanbao va boshqalari<ref>[https://www.celebfamily.com/entrepreneur/jack-ma-family.html Jack Ma — Family, Family Tree] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20211010130615/https://www.celebfamily.com/entrepreneur/jack-ma-family.html |date=2021-10-10 }}, CelebFamily</ref><ref>[https://glamourpath.com/cathy-zhang Facts About Cathy Zhang — Billionaire Jack Maʼs Wife and Mother of Three], Glamour Path, 21-Sept 2019-yil</ref><ref>[https://heavy.com/news/2020/04/jack-ma/ Jack Ma: 5 Fast Facts You Need to Know], Heavy</ref>.
== Manbalar ==
{{Manbalar|2}}
{{Tashqi havolalar}}
{{DEFAULTSORT:Ma, Jack}}
[[Turkum:1964-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
gr441c7ka8mjhnunzleckxp76be4qxh
Vikipediya:Tahrirlar soniga koʻra botlar roʻyxati
4
712592
5477473
5477208
2025-06-22T12:00:20Z
Jembot
17813
Bot: Maʼlumotlar yangilandi
5477473
wikitext
text/x-wiki
{{/begin|200}}
|-
| 1 || [[User:MalikxanBot|MalikxanBot]] || [[Special:Contributions/MalikxanBot|{{formatnum:759891}}]]
|-
| 2 || [[User:ProgrammerBot|ProgrammerBot]] || [[Special:Contributions/ProgrammerBot|{{formatnum:590002}}]]
|-
| 3 || [[User:DastyorBot|DastyorBot]] || [[Special:Contributions/DastyorBot|{{formatnum:516159}}]]
|-
| 4 || [[User:Ximik1991Bot|Ximik1991Bot]] || [[Special:Contributions/Ximik1991Bot|{{formatnum:197605}}]]
|-
| 5 || [[User:CoderSIBot|CoderSIBot]] || [[Special:Contributions/CoderSIBot|{{formatnum:187765}}]]
|-
| 6 || [[User:InternetArchiveBot|InternetArchiveBot]] || [[Special:Contributions/InternetArchiveBot|{{formatnum:122921}}]]
|-
| 7 || [[User:EmausBot|EmausBot]] || [[Special:Contributions/EmausBot|{{formatnum:108323}}]]
|-
| 8 || [[User:MerlIwBot|MerlIwBot]] || [[Special:Contributions/MerlIwBot|{{formatnum:91745}}]]
|-
| 9 || [[User:TXiKiBoT|TXiKiBoT]] || [[Special:Contributions/TXiKiBoT|{{formatnum:80410}}]]
|-
| 10 || [[User:Escarbot|Escarbot]] || [[Special:Contributions/Escarbot|{{formatnum:69842}}]]
|-
| 11 || [[User:Legobot|Legobot]] || [[Special:Contributions/Legobot|{{formatnum:67152}}]]
|-
| 12 || [[User:Xqbot|Xqbot]] || [[Special:Contributions/Xqbot|{{formatnum:43517}}]]
|-
| 13 || [[User:Addbot|Addbot]] || [[Special:Contributions/Addbot|{{formatnum:28914}}]]
|-
| 14 || [[User:SieBot|SieBot]] || [[Special:Contributions/SieBot|{{formatnum:28363}}]]
|-
| 15 || [[User:YFdyh-bot|YFdyh-bot]] || [[Special:Contributions/YFdyh-bot|{{formatnum:27350}}]]
|-
| 16 || [[User:OchilovBot|OchilovBot]] || [[Special:Contributions/OchilovBot|{{formatnum:23928}}]]
|-
| 17 || [[User:VolkovBot|VolkovBot]] || [[Special:Contributions/VolkovBot|{{formatnum:19249}}]]
|-
| 18 || [[User:ArthurBot|ArthurBot]] || [[Special:Contributions/ArthurBot|{{formatnum:18710}}]]
|-
| 19 || [[User:Luckas-bot|Luckas-bot]] || [[Special:Contributions/Luckas-bot|{{formatnum:16696}}]]
|-
| 20 || [[User:Uzgen bot|Uzgen bot]] || [[Special:Contributions/Uzgen bot|{{formatnum:10709}}]]
|-
| 21 || [[User:ZéroBot|ZéroBot]] || [[Special:Contributions/ZéroBot|{{formatnum:10554}}]]
|-
| 22 || [[User:WikitanvirBot|WikitanvirBot]] || [[Special:Contributions/WikitanvirBot|{{formatnum:10294}}]]
|-
| 23 || [[User:JAnDbot|JAnDbot]] || [[Special:Contributions/JAnDbot|{{formatnum:10206}}]]
|-
| 24 || [[User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] || [[Special:Contributions/CommonsDelinker|{{formatnum:9893}}]]
|-
| 25 || [[User:Thijs!bot|Thijs!bot]] || [[Special:Contributions/Thijs!bot|{{formatnum:9691}}]]
|-
| 26 || [[User:MelancholieBot|MelancholieBot]] || [[Special:Contributions/MelancholieBot|{{formatnum:8873}}]]
|-
| 27 || [[User:RedBot|RedBot]] || [[Special:Contributions/RedBot|{{formatnum:8357}}]]
|-
| 28 || [[User:タチコマ robot|タチコマ robot]] || [[Special:Contributions/タチコマ robot|{{formatnum:8161}}]]
|-
| 29 || [[User:Acebot|Acebot]] || [[Special:Contributions/Acebot|{{formatnum:6989}}]]
|-
| 30 || [[User:EdgarsBot|EdgarsBot]] || [[Special:Contributions/EdgarsBot|{{formatnum:6807}}]]
|-
| 31 || [[User:KLBot2|KLBot2]] || [[Special:Contributions/KLBot2|{{formatnum:6601}}]]
|-
| 32 || [[User:Makecat-bot|Makecat-bot]] || [[Special:Contributions/Makecat-bot|{{formatnum:6542}}]]
|-
| 33 || [[User:AlleborgoBot|AlleborgoBot]] || [[Special:Contributions/AlleborgoBot|{{formatnum:5802}}]]
|-
| 34 || [[User:MBHbot|MBHbot]] || [[Special:Contributions/MBHbot|{{formatnum:5359}}]]
|-
| 35 || [[User:LaaknorBot|LaaknorBot]] || [[Special:Contributions/LaaknorBot|{{formatnum:4667}}]]
|-
| 36 || [[User:Vagobot|Vagobot]] || [[Special:Contributions/Vagobot|{{formatnum:4451}}]]
|-
| 37 || [[User:IluvatarBot|IluvatarBot]] || [[Special:Contributions/IluvatarBot|{{formatnum:4449}}]]
|-
| 38 || [[User:Loveless|Loveless]] || [[Special:Contributions/Loveless|{{formatnum:4445}}]]
|-
| 39 || [[User:Zorrobot|Zorrobot]] || [[Special:Contributions/Zorrobot|{{formatnum:4173}}]]
|-
| 40 || [[User:JackieBot|JackieBot]] || [[Special:Contributions/JackieBot|{{formatnum:4132}}]]
|-
| 41 || [[User:Jembot|Jembot]] || [[Special:Contributions/Jembot|{{formatnum:4120}}]]
|-
| 42 || [[User:KamikazeBot|KamikazeBot]] || [[Special:Contributions/KamikazeBot|{{formatnum:3687}}]]
|-
| 43 || [[User:FoxBot|FoxBot]] || [[Special:Contributions/FoxBot|{{formatnum:3658}}]]
|-
| 44 || [[User:CarsracBot|CarsracBot]] || [[Special:Contributions/CarsracBot|{{formatnum:3570}}]]
|-
| 45 || [[User:Ptbotgourou|Ptbotgourou]] || [[Special:Contributions/Ptbotgourou|{{formatnum:3390}}]]
|-
| 46 || [[User:BotMultichill|BotMultichill]] || [[Special:Contributions/BotMultichill|{{formatnum:3244}}]]
|-
| 47 || [[User:Alexbot|Alexbot]] || [[Special:Contributions/Alexbot|{{formatnum:3100}}]]
|-
| 48 || [[User:HRoestBot|HRoestBot]] || [[Special:Contributions/HRoestBot|{{formatnum:2983}}]]
|-
| 49 || [[User:TjBot|TjBot]] || [[Special:Contributions/TjBot|{{formatnum:2650}}]]
|-
| 50 || [[User:Purbo T|Purbo T]] || [[Special:Contributions/Purbo T|{{formatnum:2576}}]]
|-
| 51 || [[User:PipepBot|PipepBot]] || [[Special:Contributions/PipepBot|{{formatnum:2201}}]]
|-
| 52 || [[User:JYBot|JYBot]] || [[Special:Contributions/JYBot|{{formatnum:2189}}]]
|-
| 53 || [[User:DragonBot|DragonBot]] || [[Special:Contributions/DragonBot|{{formatnum:2081}}]]
|-
| 54 || [[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] || [[Special:Contributions/MediaWiki message delivery|{{formatnum:1924}}]]
|-
| 55 || [[User:Darkicebot|Darkicebot]] || [[Special:Contributions/Darkicebot|{{formatnum:1852}}]]
|-
| 56 || [[User:Idioma-bot|Idioma-bot]] || [[Special:Contributions/Idioma-bot|{{formatnum:1848}}]]
|-
| 57 || [[User:MastiBot|MastiBot]] || [[Special:Contributions/MastiBot|{{formatnum:1725}}]]
|-
| 58 || [[User:Dinamik-bot|Dinamik-bot]] || [[Special:Contributions/Dinamik-bot|{{formatnum:1716}}]]
|-
| 59 || [[User:Rubinbot|Rubinbot]] || [[Special:Contributions/Rubinbot|{{formatnum:1590}}]]
|-
| 60 || [[User:Ripchip Bot|Ripchip Bot]] || [[Special:Contributions/Ripchip Bot|{{formatnum:1537}}]]
|-
| 61 || [[User:Mjbmrbot|Mjbmrbot]] || [[Special:Contributions/Mjbmrbot|{{formatnum:1451}}]]
|-
| 62 || [[User:Amirobot|Amirobot]] || [[Special:Contributions/Amirobot|{{formatnum:1434}}]]
|-
| 63 || [[User:IanraBot|IanraBot]] || [[Special:Contributions/IanraBot|{{formatnum:1365}}]]
|-
| 64 || [[User:Rezabot|Rezabot]] || [[Special:Contributions/Rezabot|{{formatnum:1358}}]]
|-
| 65 || [[User:Synthebot|Synthebot]] || [[Special:Contributions/Synthebot|{{formatnum:1316}}]]
|-
| 66 || [[User:AvicBot|AvicBot]] || [[Special:Contributions/AvicBot|{{formatnum:1257}}]]
|-
| 67 || [[User:GhalyBot|GhalyBot]] || [[Special:Contributions/GhalyBot|{{formatnum:1239}}]]
|-
| 68 || [[User:Movses-bot|Movses-bot]] || [[Special:Contributions/Movses-bot|{{formatnum:1187}}]]
|-
| 69 || [[User:HerculeBot|HerculeBot]] || [[Special:Contributions/HerculeBot|{{formatnum:1068}}]]
|-
| 70 || [[User:Robbot|Robbot]] || [[Special:Contributions/Robbot|{{formatnum:1022}}]]
|-
| 71 || [[User:D'ohBot|D'ohBot]] || [[Special:Contributions/D'ohBot|{{formatnum:1005}}]]
|-
| 72 || [[User:YiFeiBot|YiFeiBot]] || [[Special:Contributions/YiFeiBot|{{formatnum:994}}]]
|-
| 73 || [[User:SilvonenBot|SilvonenBot]] || [[Special:Contributions/SilvonenBot|{{formatnum:977}}]]
|-
| 74 || [[User:MystBot|MystBot]] || [[Special:Contributions/MystBot|{{formatnum:972}}]]
|-
| 75 || [[User:TinucherianBot II|TinucherianBot II]] || [[Special:Contributions/TinucherianBot II|{{formatnum:953}}]]
|-
| 76 || [[User:Jotterbot|Jotterbot]] || [[Special:Contributions/Jotterbot|{{formatnum:892}}]]
|-
| 77 || [[User:AvocatoBot|AvocatoBot]] || [[Special:Contributions/AvocatoBot|{{formatnum:881}}]]
|-
| 78 || [[User:StigBot|StigBot]] || [[Special:Contributions/StigBot|{{formatnum:804}}]]
|-
| 79 || [[User:Almabot|Almabot]] || [[Special:Contributions/Almabot|{{formatnum:801}}]]
|-
| 80 || [[User:SassoBot|SassoBot]] || [[Special:Contributions/SassoBot|{{formatnum:790}}]]
|-
| 81 || [[User:Justincheng12345-bot|Justincheng12345-bot]] || [[Special:Contributions/Justincheng12345-bot|{{formatnum:761}}]]
|-
| 82 || [[User:HiW-Bot|HiW-Bot]] || [[Special:Contributions/HiW-Bot|{{formatnum:722}}]]
|-
| 83 || [[User:Gerakibot|Gerakibot]] || [[Special:Contributions/Gerakibot|{{formatnum:587}}]]
|-
| 84 || [[User:YaxshiBot|YaxshiBot]] || [[Special:Contributions/YaxshiBot|{{formatnum:577}}]]
|-
| 85 || [[User:SpBot|SpBot]] || [[Special:Contributions/SpBot|{{formatnum:542}}]]
|-
| 86 || [[User:TechBot|TechBot]] || [[Special:Contributions/TechBot|{{formatnum:541}}]]
|-
| 87 || [[User:DarafshBot|DarafshBot]] || [[Special:Contributions/DarafshBot|{{formatnum:541}}]]
|-
| 88 || [[User:Byrialbot|Byrialbot]] || [[Special:Contributions/Byrialbot|{{formatnum:488}}]]
|-
| 89 || [[User:PixelBot|PixelBot]] || [[Special:Contributions/PixelBot|{{formatnum:433}}]]
|-
| 90 || [[User:DSisyphBot|DSisyphBot]] || [[Special:Contributions/DSisyphBot|{{formatnum:406}}]]
|-
| 91 || [[User:CasualBot|CasualBot]] || [[Special:Contributions/CasualBot|{{formatnum:403}}]]
|-
| 92 || [[User:Chobot|Chobot]] || [[Special:Contributions/Chobot|{{formatnum:366}}]]
|-
| 93 || [[User:CocuBot|CocuBot]] || [[Special:Contributions/CocuBot|{{formatnum:364}}]]
|-
| 94 || [[User:JhsBot|JhsBot]] || [[Special:Contributions/JhsBot|{{formatnum:335}}]]
|-
| 95 || [[User:Memty Bot|Memty Bot]] || [[Special:Contributions/Memty Bot|{{formatnum:327}}]]
|-
| 96 || [[User:AlnoktaBOT|AlnoktaBOT]] || [[Special:Contributions/AlnoktaBOT|{{formatnum:316}}]]
|-
| 97 || [[User:Louperibot|Louperibot]] || [[Special:Contributions/Louperibot|{{formatnum:297}}]]
|-
| 98 || [[User:Nallimbot|Nallimbot]] || [[Special:Contributions/Nallimbot|{{formatnum:291}}]]
|-
| 99 || [[User:AZatBot~uzwiki|AZatBot~uzwiki]] || [[Special:Contributions/AZatBot~uzwiki|{{formatnum:285}}]]
|-
| 100 || [[User:DixonDBot|DixonDBot]] || [[Special:Contributions/DixonDBot|{{formatnum:201}}]]
|-
| 101 || [[User:MahdiBot|MahdiBot]] || [[Special:Contributions/MahdiBot|{{formatnum:199}}]]
|-
| 102 || [[User:Sz-iwbot|Sz-iwbot]] || [[Special:Contributions/Sz-iwbot|{{formatnum:169}}]]
|-
| 103 || [[User:DirlBot|DirlBot]] || [[Special:Contributions/DirlBot|{{formatnum:116}}]]
|-
| 104 || [[User:Obersachsebot|Obersachsebot]] || [[Special:Contributions/Obersachsebot|{{formatnum:114}}]]
|-
| 105 || [[User:NobelBot|NobelBot]] || [[Special:Contributions/NobelBot|{{formatnum:96}}]]
|-
| 106 || [[User:SantoshBot|SantoshBot]] || [[Special:Contributions/SantoshBot|{{formatnum:92}}]]
|-
| 107 || [[User:AmphBot|AmphBot]] || [[Special:Contributions/AmphBot|{{formatnum:79}}]]
|-
| 108 || [[User:Muro Bot|Muro Bot]] || [[Special:Contributions/Muro Bot|{{formatnum:75}}]]
|-
| 109 || [[User:DennyBot|DennyBot]] || [[Special:Contributions/DennyBot|{{formatnum:74}}]]
|-
| 110 || [[User:Dexbot|Dexbot]] || [[Special:Contributions/Dexbot|{{formatnum:74}}]]
|-
| 111 || [[User:WikimediaNotifier|WikimediaNotifier]] || [[Special:Contributions/WikimediaNotifier|{{formatnum:73}}]]
|-
| 112 || [[User:Zwobot|Zwobot]] || [[Special:Contributions/Zwobot|{{formatnum:61}}]]
|-
| 113 || [[User:TohaomgBot|TohaomgBot]] || [[Special:Contributions/TohaomgBot|{{formatnum:58}}]]
{{/end}}
6zatndysdxfmlcdcik95jjojtkkabfb
Vikipediya:Faol foydalanuvchilar reytingi
4
712595
5477472
5477207
2025-06-22T12:00:19Z
Jembot
17813
Bot: Maʼlumotlar yangilandi
5477472
wikitext
text/x-wiki
{{/begin|200}}
|-
| 1 || [[User:Panpanchik|Panpanchik]] || [[Special:Contributions/Panpanchik|{{formatnum:220}}]] || {{Permissions|Panpanchik}}
|-
| 2 || [[User:Bekipediya|Bekipediya]] || [[Special:Contributions/Bekipediya|{{formatnum:160}}]] || {{Permissions|Bekipediya}}
|-
| 3 || [[User:Umarxon III|Umarxon III]] || [[Special:Contributions/Umarxon III|{{formatnum:130}}]] || {{Permissions|Umarxon III}}
|-
| 4 || [[User:Majurorial|Majurorial]] || [[Special:Contributions/Majurorial|{{formatnum:123}}]] || {{Permissions|Majurorial}}
|-
| 5 || [[User:Oblakulova|Oblakulova]] || [[Special:Contributions/Oblakulova|{{formatnum:114}}]] || {{Permissions|Oblakulova}}
|-
| 6 || [[User:Fukualofa|Fukualofa]] || [[Special:Contributions/Fukualofa|{{formatnum:90}}]] || {{Permissions|Fukualofa}}
|-
| 7 || [[User:Xumoshox Ismoilova|Xumoshox Ismoilova]] || [[Special:Contributions/Xumoshox Ismoilova|{{formatnum:90}}]] || {{Permissions|Xumoshox Ismoilova}}
|-
| 8 || [[User:Azizxon Muzaffarov|Azizxon Muzaffarov]] || [[Special:Contributions/Azizxon Muzaffarov|{{formatnum:89}}]] || {{Permissions|Azizxon Muzaffarov}}
|-
| 9 || [[User:Tilkobles|Tilkobles]] || [[Special:Contributions/Tilkobles|{{formatnum:73}}]] || {{Permissions|Tilkobles}}
|-
| 10 || [[User:MinaUktamova|MinaUktamova]] || [[Special:Contributions/MinaUktamova|{{formatnum:67}}]] || {{Permissions|MinaUktamova}}
|-
| 11 || [[User:AnvarxonM|AnvarxonM]] || [[Special:Contributions/AnvarxonM|{{formatnum:50}}]] || {{Permissions|AnvarxonM}}
|-
| 12 || [[User:Janob Mirzaolim|Janob Mirzaolim]] || [[Special:Contributions/Janob Mirzaolim|{{formatnum:41}}]] || {{Permissions|Janob Mirzaolim}}
|-
| 13 || [[User:Tewayev|Tewayev]] || [[Special:Contributions/Tewayev|{{formatnum:39}}]] || {{Permissions|Tewayev}}
|-
| 14 || [[User:Ziv|Ziv]] || [[Special:Contributions/Ziv|{{formatnum:30}}]] || {{Permissions|Ziv}}
|-
| 15 || [[User:Kagansky|Kagansky]] || [[Special:Contributions/Kagansky|{{formatnum:25}}]] || {{Permissions|Kagansky}}
|-
| 16 || [[User:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] || [[Special:Contributions/Mirishkorlik|{{formatnum:18}}]] || {{Permissions|Mirishkorlik}}
|-
| 17 || [[User:Humoyun Qodirov|Humoyun Qodirov]] || [[Special:Contributions/Humoyun Qodirov|{{formatnum:15}}]] || {{Permissions|Humoyun Qodirov}}
|-
| 18 || [[User:Ahror Akramovich|Ahror Akramovich]] || [[Special:Contributions/Ahror Akramovich|{{formatnum:11}}]] || {{Permissions|Ahror Akramovich}}
|-
| 19 || [[User:RedaktorWiki|RedaktorWiki]] || [[Special:Contributions/RedaktorWiki|{{formatnum:11}}]] || {{Permissions|RedaktorWiki}}
|-
| 20 || [[User:Akbarov Aliakbar|Akbarov Aliakbar]] || [[Special:Contributions/Akbarov Aliakbar|{{formatnum:9}}]] || {{Permissions|Akbarov Aliakbar}}
|-
| 21 || [[User:Makenzis|Makenzis]] || [[Special:Contributions/Makenzis|{{formatnum:9}}]] || {{Permissions|Makenzis}}
|-
| 22 || [[User:Gliwi|Gliwi]] || [[Special:Contributions/Gliwi|{{formatnum:8}}]] || {{Permissions|Gliwi}}
|-
| 23 || [[User:Spokiyny|Spokiyny]] || [[Special:Contributions/Spokiyny|{{formatnum:7}}]] || {{Permissions|Spokiyny}}
|-
| 24 || [[User:KiranBOT|KiranBOT]] || [[Special:Contributions/KiranBOT|{{formatnum:5}}]] || {{Permissions|KiranBOT}}
|-
| 25 || [[User:Dilmurodbek Abirov|Dilmurodbek Abirov]] || [[Special:Contributions/Dilmurodbek Abirov|{{formatnum:4}}]] || {{Permissions|Dilmurodbek Abirov}}
|-
| 26 || [[User:Hasan Xamidovich|Hasan Xamidovich]] || [[Special:Contributions/Hasan Xamidovich|{{formatnum:4}}]] || {{Permissions|Hasan Xamidovich}}
|-
| 27 || [[User:Farrukh Askaraliev|Farrukh Askaraliev]] || [[Special:Contributions/Farrukh Askaraliev|{{formatnum:4}}]] || {{Permissions|Farrukh Askaraliev}}
|-
| 28 || [[User:7Devona|7Devona]] || [[Special:Contributions/7Devona|{{formatnum:4}}]] || {{Permissions|7Devona}}
|-
| 29 || [[User:Jizzakhlik|Jizzakhlik]] || [[Special:Contributions/Jizzakhlik|{{formatnum:3}}]] || {{Permissions|Jizzakhlik}}
|-
| 30 || [[User:PhD G'ayrat Isroilov|PhD G'ayrat Isroilov]] || [[Special:Contributions/PhD G'ayrat Isroilov|{{formatnum:3}}]] || {{Permissions|PhD G'ayrat Isroilov}}
|-
| 31 || [[User:Komilkhuja|Komilkhuja]] || [[Special:Contributions/Komilkhuja|{{formatnum:3}}]] || {{Permissions|Komilkhuja}}
|-
| 32 || [[User:Stephan1000000|Stephan1000000]] || [[Special:Contributions/Stephan1000000|{{formatnum:3}}]] || {{Permissions|Stephan1000000}}
|-
| 33 || [[User:BasedTimurid|BasedTimurid]] || [[Special:Contributions/BasedTimurid|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|BasedTimurid}}
|-
| 34 || [[User:Malikxan|Malikxan]] || [[Special:Contributions/Malikxan|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Malikxan}}
|-
| 35 || [[User:Muxriddin Azimov|Muxriddin Azimov]] || [[Special:Contributions/Muxriddin Azimov|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Muxriddin Azimov}}
|-
| 36 || [[User:Andre Engels|Andre Engels]] || [[Special:Contributions/Andre Engels|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Andre Engels}}
|-
| 37 || [[User:Quartsllyamal|Quartsllyamal]] || [[Special:Contributions/Quartsllyamal|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Quartsllyamal}}
|-
| 38 || [[User:Oxu uz|Oxu uz]] || [[Special:Contributions/Oxu uz|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Oxu uz}}
|-
| 39 || [[User:MirfayzbekAbdullayev|MirfayzbekAbdullayev]] || [[Special:Contributions/MirfayzbekAbdullayev|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|MirfayzbekAbdullayev}}
|-
| 40 || [[User:Tumorhsbc|Tumorhsbc]] || [[Special:Contributions/Tumorhsbc|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Tumorhsbc}}
|-
| 41 || [[User:Gotitbro|Gotitbro]] || [[Special:Contributions/Gotitbro|{{formatnum:2}}]] || {{Permissions|Gotitbro}}
|-
| 42 || [[User:Vol71193|Vol71193]] || [[Special:Contributions/Vol71193|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Vol71193}}
|-
| 43 || [[User:Vysotsky|Vysotsky]] || [[Special:Contributions/Vysotsky|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Vysotsky}}
|-
| 44 || [[User:Quinlan83|Quinlan83]] || [[Special:Contributions/Quinlan83|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Quinlan83}}
|-
| 45 || [[User:Axadjon1|Axadjon1]] || [[Special:Contributions/Axadjon1|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Axadjon1}}
|-
| 46 || [[User:Amir.Temur|Amir.Temur]] || [[Special:Contributions/Amir.Temur|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Amir.Temur}}
|-
| 47 || [[User:Akhaeron|Akhaeron]] || [[Special:Contributions/Akhaeron|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Akhaeron}}
|-
| 48 || [[User:Tomaskakq|Tomaskakq]] || [[Special:Contributions/Tomaskakq|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Tomaskakq}}
|-
| 49 || [[User:3legsbird|3legsbird]] || [[Special:Contributions/3legsbird|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|3legsbird}}
|-
| 50 || [[User:Azamat Safarov|Azamat Safarov]] || [[Special:Contributions/Azamat Safarov|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Azamat Safarov}}
|-
| 51 || [[User:MathXplore|MathXplore]] || [[Special:Contributions/MathXplore|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|MathXplore}}
|-
| 52 || [[User:ElRojoDiablo|ElRojoDiablo]] || [[Special:Contributions/ElRojoDiablo|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|ElRojoDiablo}}
|-
| 53 || [[User:Nadejda000|Nadejda000]] || [[Special:Contributions/Nadejda000|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Nadejda000}}
|-
| 54 || [[User:Axxter99|Axxter99]] || [[Special:Contributions/Axxter99|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Axxter99}}
|-
| 55 || [[User:Yoonoos.tj|Yoonoos.tj]] || [[Special:Contributions/Yoonoos.tj|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Yoonoos.tj}}
|-
| 56 || [[User:Abilqosimova|Abilqosimova]] || [[Special:Contributions/Abilqosimova|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Abilqosimova}}
|-
| 57 || [[User:Doc Taxon|Doc Taxon]] || [[Special:Contributions/Doc Taxon|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Doc Taxon}}
|-
| 58 || [[User:Srajatdin Usnatdinov|Srajatdin Usnatdinov]] || [[Special:Contributions/Srajatdin Usnatdinov|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Srajatdin Usnatdinov}}
|-
| 59 || [[User:Muzaffar Turgunov|Muzaffar Turgunov]] || [[Special:Contributions/Muzaffar Turgunov|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Muzaffar Turgunov}}
|-
| 60 || [[User:Qarabala13|Qarabala13]] || [[Special:Contributions/Qarabala13|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Qarabala13}}
|-
| 61 || [[User:SajoR|SajoR]] || [[Special:Contributions/SajoR|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|SajoR}}
|-
| 62 || [[User:Targetingexpert|Targetingexpert]] || [[Special:Contributions/Targetingexpert|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Targetingexpert}}
|-
| 63 || [[User:Koavf|Koavf]] || [[Special:Contributions/Koavf|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Koavf}}
|-
| 64 || [[User:Umid1108|Umid1108]] || [[Special:Contributions/Umid1108|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Umid1108}}
|-
| 65 || [[User:Savdoyi|Savdoyi]] || [[Special:Contributions/Savdoyi|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Savdoyi}}
|-
| 66 || [[User:Д.Ильин|Д.Ильин]] || [[Special:Contributions/Д.Ильин|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Д.Ильин}}
|-
| 67 || [[User:Marquinhos|Marquinhos]] || [[Special:Contributions/Marquinhos|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Marquinhos}}
|-
| 68 || [[User:Мне лень создать себе имя|Мне лень создать себе имя]] || [[Special:Contributions/Мне лень создать себе имя|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Мне лень создать себе имя}}
|-
| 69 || [[User:Hedwig in Washington|Hedwig in Washington]] || [[Special:Contributions/Hedwig in Washington|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Hedwig in Washington}}
|-
| 70 || [[User:ЖЧ-2026 (подробнее)|ЖЧ-2026 (подробнее)]] || [[Special:Contributions/ЖЧ-2026 (подробнее)|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|ЖЧ-2026 (подробнее)}}
|-
| 71 || [[User:Rustamova Hilola|Rustamova Hilola]] || [[Special:Contributions/Rustamova Hilola|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Rustamova Hilola}}
|-
| 72 || [[User:Strikebella|Strikebella]] || [[Special:Contributions/Strikebella|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Strikebella}}
|-
| 73 || [[User:Sanginov|Sanginov]] || [[Special:Contributions/Sanginov|{{formatnum:1}}]] || {{Permissions|Sanginov}}
{{/end}}
fho97f3mobnza8k8krsq5owjevhb9wl
Jaloliddin Masharipov
0
714957
5477649
5468881
2025-06-23T08:28:12Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477649
wikitext
text/x-wiki
{{Futbolchi
| ism = '''Jaloliddin Masharipov'''
| toʻliqism = Jaloliddin Qadamboyevich Masharipov
| image = Esteghlal FC vs Al-Gharafa FC, 16 September 2024 - 06.jpg
| tavallud_sana = {{birth date and age|1993|9|1|df=yes}}
| tavallud_joyi = {{Tavallud joyi|Urganch}}, [[Oʻzbekiston]]
| vazni = 70 kg (154 lb)
| pozitsiya = [[Yarim himoyachi]]
| boʻyi = 178 sm (5' 8" ft)
| laqab = Jalol
| joriyklub = [[Esteghlal F.C.]]
| klubraqami =
| yoshlikyillari = 2009—2012
| yoshlikklublari = [[Paxtakor (futbol klubi)|Paxtakor]]
| yillar1 = 2013—2020
| klublar1 = [[Paxtakor (futbol klubi)|Paxtakor]]
| isht1 = 141
| gollar1 = 24
| yillar2 = 2017
| klublar2 = {{Ijara}} [[Lokomotiv (futbol klubi, Toshkent)|Lokomotiv]]
| isht2 = 27
| gollar2 = 6
| yillar3 = 2021—2023
| klublar3 = [[Al-Nassr FK]]
| isht3 = 40
| gollar3 = 2
| yillar4 = 2021
| klublar4 = {{Ijara}} [[:en:Shabab Al Ahli Club|Shabab Al Ahli Club]]
| isht4 = 12
| gollar4 = 2
| yillar5 = 2023
| klublar5 = [[Panserraikos F.C.]]
| isht5 = 7
| gollar5 = 0
| yillar6 = 2024—
| klublar6 = [[Esteghlal F.C.]]
| isht6 = 27
| gollar6 = 3
| milliyyillar1 = 2013
| milliyjamoa1 = [[Oʻzbekiston milliy futbol terma jamoasi (20 yoshgacha)|Oʻzbekiston U-20]]
| milliyisht1 = 4
| milliygollar1 = 1
| milliyyillar2 = 2013—2018
| milliyjamoa2 = [[Oʻzbekiston U-23 futbol terma jamoasi|Oʻzbekiston U-23]]
| milliyisht2 = 8
| milliygollar2 = 1
| milliyyillar3 = 2016—
| milliyjamoa3 = [[Oʻzbekiston milliy futbol terma jamoasi|Oʻzbekiston]]
| milliyisht3 = 70
| milliygollar3 = 13
| club-update = 2024-yil 14-noyabr
| ntupdate = 2024-yil 19-noyabr
}}
'''Masharipov Jaloliddin Qadamboy oʻgʻli''' (1993-yil 1-sentyabr, [[Xorazm]] [[Urganch]]) – [[oʻzbek]] futbolchisi, „[[Esteghlal F.C.]]“ klubi va [[Oʻzbekiston milliy futbol terma jamoasi]] yarim himoyachisi.
== Futbolchilik faoliyati ==
Jaloliddin Masharipov [[1993-yil]] [[1-sentyabr]] kuni [[Urganch]] shahrida tugʻilgan. Jaloliddin Masharipov 2013-yilgacha „Paxtakor“ jamoasida toʻp surgan. 2013-yilda Oʻzbekiston yoshlar terma jamoasi tarkibida 4 ta oʻyinda ishtirok etgan. 2017-yilda Toshkentning „[[Lokomotiv (futbol klubi)|Lokomotiv]]“ klubida boʻlgan. 2021-yilda Jaloliddin Masharipov „Al-Nasr“ jamoasiga kelib qoʻshilgan.
=== Paxtakordagi faoliyati ===
Masharipov „[[Paxtakor (futbol klubi)|Paxtakor]]“ tarkibida Superliganing 141 ta uchrashuvida qatnashib, 24 ta gol urgan. [[Osiyo Chempionlar ligasi|Osiyo chempionlar ligasida]] 29 ta oʻyinda – 4 ta, mamlakat kuboklarida 30 ta oʻyinda ishtirok etib, 5 ta gol urgan<ref name=Uzdaily>{{veb manbasi|url=https://www.uzdaily.uz/ru/post/58684|title=Жалолиддин Машарипов перешёл в «Аль Насср»|website=Uzdaily.uz|date=2021-01-30|accessdate=2021-11-19|deadlink=no}}</ref>.
=== Lokomativdagi faoliyati ===
Jaloliddin Masharipov „[[Lokomotiv (futbol klubi)|Lokomativ]]“ tarkibida 2017-yil koʻrsatkichlari boʻyicha „Lokomativ“ning 6 ta uchrashuvida qatnashib, 1 ta gol urgan va 2018-yili „Lokomativ“ tarkibini tark etgan.
=== Al-Nasrdagi faoliyati ===
2021-yilda Jaloliddin Masharipovni „<nowiki/>[[Al-Nassr FK|Al-Nasr]]<nowiki/>“ sotib olgan. Shu yili Jaloliddin Masharipov bir mavsum ichida 2 ta golli uzatmani amalga oshirgan<ref name="Uzdaily" />. 2023-yil 17-avgustda Masharipov „Al Nasr“ jamoasi bilan oʻzaro kelishuvga koʻra shartnomani bekor qildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://championat.asia/uz/news/351659?utm_source=telegram&utm_medium=championatasia |sarlavha="Ал Насср" Машариповнинг жамоадан кетганини эълон қилди |arxivurl=https://web.archive.org/web/20230818172041/https://championat.asia/uz/news/351659?utm_source=telegram&utm_medium=championatasia |arxivsana=2023-08-18 |qaralgan sana=2023-08-18 }}</ref>.
2023-yil 27-sentybarda Gretasiyaning „[[Panserraikos F.C.]]“ jamoasi bilan shartnoma imzoladi<ref>{{Veb manbasi |url=https://championat.asia/uz/news/354209?utm_source=telegram&utm_medium=championatasia |sarlavha=Расман: Жалолиддин Машарипов Греция жамоасига ўтди |arxivurl=https://web.archive.org/web/20230927185034/https://championat.asia/uz/news/354209?utm_source=telegram&utm_medium=championatasia |arxivsana=2023-09-27 |qaralgan sana=2023-09-27 }}</ref><ref>{{Veb manbasi |url=https://sports.uz/news/view/rasman-gretsiya-klubi-jaloliddin-masharipov-transferini-elon-qildi-27-09-2023 |sarlavha=Расман! Греция клуби Жалолиддин Машарипов трансферини эълон қилди! |arxivurl=https://web.archive.org/web/20230927185220/https://sports.uz/news/view/rasman-gretsiya-klubi-jaloliddin-masharipov-transferini-elon-qildi-27-09-2023 |arxivsana=2023-09-27 |qaralgan sana=2023-09-27 }}</ref><ref>{{Cite web |last= |first= |date=2023-09-27 |title=O Jaloliddin Masharipov στον Πανσερραϊκό! |trans-title=Jaloliddin Masharipov in Panserraikos! |url=https://panserraikosfc.gr/o-jaloliddin-masharipov-%CF%83%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CF%80%CE%B1%CE%BD%CF%83%CE%B5%CF%81%CF%81%CE%B1%CF%8A%CE%BA%CF%8C/ |access-date= |website=Panserraikos FC |language=el}}</ref>. 2024-yil 31-yanvarda Panserraikos Masharipovning jamoani tark etishini va shartnoma oʻzaro kelishuvga koʻra bekor qilingani eʼlon qildi<ref>{{cite web |title=Ευχαριστούμε "Μάσα"! |url=https://panserraikosfc.gr/%ce%b5%cf%85%cf%87%ce%b1%cf%81%ce%b9%cf%83%cf%84%ce%bf%cf%8d%ce%bc%ce%b5-%ce%bc%ce%ac%cf%83%ce%b1/ |website=panserraikosfc.gr |publisher=Panserraikos F.C. |access-date=1 February 2024 |language=Greek |date=31 January 2024}}</ref>.
2024-yil 4-fevralda Eronning „[[Esteghlal F.C.|Esteghlal]]“ jamoasi bilan bir yarim yillik sharnoma imzolagani eʼlon qildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://championat.asia/uz/news/361857?utm_source=telegram&utm_medium=championatasia |sarlavha=Расман: Жалолиддин Машариповнинг янги клуби маълум |sana=2024/02/04}}</ref>.
== Oʻzbekiston terma jamoasidagi faoliyati ==
2016-yilda ilk bor Oʻzbekiston yoshlar terma jamoasi (U-23) safiga Jaloliddin Masharipov chaqirilgan. Uning birinchi oʻyini Koreya (u-23) terma jamoasiga qarshi boʻlgan. Unda Oʻzbekiston terma jamoasi [[Koreya Respublikasi|Koreyaga]] 2:1 hisobida imkoniyatni boy bergan. Uning terma jamoadagi birinchi yirik turniri 2019-yilda boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha Osiyo chempionati boʻlgan. Osiyo chempionatida Masharipov 3 ta oʻyinda maydonga tushib, 1 ta gol urgan.
== Faoliyat statistikasi ==
=== Klub ===
{{updated|6-yanvar, 2023-yil holatiga koʻra}}<ref>{{Soccerway|286028}}</ref><ref>[https://www.uaefa.ae/en/profile/85625 Jaloliddin Masharipov] at UAEFA</ref>
{|class="wikitable" style="text-align: center;"
|+Klub, mavsum va musobaqalar bo'yicha ko'rinish va gollar
|-
! rowspan="2" |Klub
! rowspan="2" |Mavsum
! colspan="3" |Liga
! colspan="2" |Milliy kubok{{Efn|Includes [[Uzbekistan Cup]], [[UAE President's Cup]], [[King Cup]], [[Hazfi Cup]]}}
! colspan="2" |Liga kubok{{Efn|Includes [[Uzbekistan League Cup]], [[UAE League Cup]]}}
! colspan="2" |Xalqaro
! colspan="2" |Boshqa
! colspan="2" |Jami
|-
!Divizion!!O'yinlar!!Gollar!!O'yinlar!!Gollar
!O'yinlar
!Gollar!!O'yinlar!!Gollar
!O'yinlar
!Gollar!!O'yinlar!!Gollar
|-
| rowspan="8" |[[Paxtakor (futbol klubi)|Paxtakor Toshkent]]
|[[Futbol boʻyicha 2013-yilgi Oʻzbekiston Oliy ligasi|2013]]
|[[Oʻzbekiston Superligasi|Oʻzbekiston Oliy ligasi]]
|0||0||1||0
|0
|0||0||0
| colspan="2" |—||1||0
|-
|[[Futbol boʻyicha 2014-yilgi Oʻzbekiston Oliy ligasi|2014]]
|Oʻzbekiston Oliy ligasi||12||0||5||1
|0
|0|| colspan="2" |—
| colspan="2" |—||17||1
|-
|[[Futbol boʻyicha 2015-yilgi Oʻzbekiston Oliy ligasi|2015]]
|Oʻzbekiston Oliy ligasi||22||3||6||0
|0
|0||6{{Efn|Appearance(s) in [[AFC Champions League]]|name=ACL}}||0
|1{{Efn|Appearance in [[Uzbekistan Super Cup]]|name=USP}}
|0||35||3
|-
|[[Futbol boʻyicha 2016-yilgi Oʻzbekiston Oliy ligasi|2016]]
|Oʻzbekiston Oliy ligasi||30||7||2||0
| colspan="2" |—||6{{Efn||name=ACL}}||1
|1{{Efn||name=USP}}
|0||39||8
|-
|[[Futbol boʻyicha 2018-yilgi Oʻzbekiston Superligasi|2018]]
|[[Oʻzbekiston Superligasi]]
|29
|4
|4
|1
| colspan="2" |—
|1{{Efn||name=ACL}}
|0
| colspan="2" |—
|34
|5
|-
|[[Futbol boʻyicha 2019-yilgi Oʻzbekiston Superligasi|2019]]
|Oʻzbekiston Superligasi
|25
|4
|4
|2
|4
|2
|8{{Efn||name=ACL}}
|1
| colspan="2" |—
|41
|9
|-
|[[Futbol boʻyicha 2020-yilgi Oʻzbekiston Superligasi|2020]]
|Oʻzbekiston Superligasi
|23
|6
|4
|1
| colspan="2" |—
|8{{Efn||name=ACL}}
|2
| colspan="2" |—
|35
|9
|-
! colspan="2" |Jami
!141
!24
!26
!5
!4
!2
!29
!4
!2
!0
!202
!35
|-
|[[Lokomotiv (futbol klubi, Toshkent)|Lokomotiv Toshkent]] (ijara)
|[[Futbol boʻyicha 2017-yilgi Oʻzbekiston Superligasi|2017]]
|Oʻzbekiston Superligasi||27||6||6||2
| colspan="2" |—||6{{Efn||name=ACL}}||1
| colspan="2" |—||39||9
|-
| rowspan="3" |[[Al Nassr FC|Al Nassr]]
|2021–22
|[[Saudiya Pro ligasi]]
|26||2||0||0
| colspan="2" |—||3{{Efn||name=ACL}}||2
| colspan="2" |—||29||4
|-
|2022–23
|Saudiya Pro ligasi
|14
|0
|1
|0
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|1{{Efn|Appearance in [[Saudi Super Cup]]|name=SSC}}
|0
|16
|0
|-
! colspan="2" |Jami
!40
!2
!1
!0
! colspan="2" |—
!3
!2
!1
!0
!45
!4
|-
| Shabab Al-Ahli (ijara)
|2020–21
|BAA Pro ligasi
|12||2||2||0
|3
|0||4{{Efn||name=ACL}}||0
| colspan="2" |—||21||2
|-
|[[Panserraikos F.C.|Panserraikos]]
|2023–24
|Gretsiya Superligasi
|7
|0
|1
|0
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|8
|0
|-
|[[Esteghlal F.C.|Esteghlal]]
|2023–24
|Eron Pro-ligasi
|14
|2
|1
|0
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|15
|2
|-
! colspan="3" |Umumiy faoliyat
!241!!36!!37!!7!!7!!2!!42!!7!!3!!0!!330!!52
|}
{{notelist}}
<references group="izoh"/>
=== Xalqaro ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|-
!Terma jamoa!!Yil!!O'yinlar!!Gollar
|-
|rowspan=10|[[Oʻzbekiston milliy futbol terma jamoasi|Oʻzbekiston]]
|-
|2016||4||0
|-
|2017||6||1
|-
|2018||4||0
|-
|2019||13||1
|-
|2020||4||0
|-
|2021||7||3
|-
|2022||6||4
|-
|2023||11||3
|-
|2024||9||0
|-
!colspan=2|Jami||64||12
|}
''14-iyun, 2022-yil holatiga koʻra''
=== Xalqaro gollar ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! № !! Sana !! Stadion !! Raqib !! Hisob !! Natija !! Musoboqa
|-style="background:#8fcfdf;"
|align=center| — || 2017 yil 25 avgust ||[[Bunyodkor stadioni]], [[Toshkent]], [[Oʻzbekiston]]|| {{fb|KGZ}} ||align=center| '''4'''–0 ||align=center| 5–0 || [[Oʻrtoqlik uchrashuvi|Norasmiy Oʻrtoqlik uchrashuvi]]
|-
| 1. || 2019 yil 13 yanvar || [[Al Rashid stadioni]], [[Dubay]], Birlashgan Arab Amirliklari || {{fb|TKM}} || align=center | '''3'''–0 || align=center | 4–0 || [[AFC Osiyo kubogi 2019]]
|-style="background:#8fcfdf;"
|align=center| — || 2021 yil 26 mart || [[Navbahor markaziy stadioni|Markaziy stadioni]], [[Namangan]], Oʻzbekiston || {{fb|GHA}} ||align=center| '''2'''–1 ||align=center| 2–1 || [[Oʻrtoqlik uchrashuvi|Norasmiy Oʻrtoqlik uchrashuvi]]
|-
| 2. || rowspan=2 | 2021-yil 7-iyun || rowspan="3" | [[Qirol Fahd stadioni]], [[Ar-Riyod]], Saudiya Arabistoni || rowspan="2" | {{fb|SIN}} || align=center | '''1'''–0 || rowspan=2 align=center | 5–0 || rowspan=3 | 2022-yilgi FIFA Jahon chempionati saralashi
|-
| 3. || align=center | '''2'''–0
|-
| 4. || 2021-yil 11-iyun || {{fb|YEM}} || align=center | '''1'''–0 || align=center | 1–0
|-
|5. ||2022-yil 27-yanvar||The Sevens Stadiums, Dubay, Birlashgan Arab Amirliklari||{{fb|SSD}}||align=center|'''3'''–0 || align=center | 3–0 || rowspan=2 | [[Oʻrtoqlik uchrashuvi]]
|-
|6. ||2022-yil 29-mart|| rowspan="3" |[[Navbahor markaziy stadioni|Markaziy stadioni]], [[Namangan]], Oʻzbekiston||{{fb|UGA}}||align=center|'''1'''–0 || align=center | 4–2
|-
| 7. || 2022-yil 8-iyun || {{fb|SRI}} || align=center | '''1'''–0 || align=center | 3–0 || rowspan=2 | 2023-yilgi Osiyo kubogi saralashi
|-
| 8. || 2022-yil 14-iyun || {{fb|THA}} || align=center | '''1'''–0 || align=center | 2–0
|-
| 9. ||rowspan=2| 2023-yil 11-iyun || rowspan="2" | [[Bunyodkor stadioni]], [[Toshkent]], Oʻzbekiston || rowspan="2" |{{fb|OMA}} || align=center | '''1'''–0 || rowspan=2 align=center | 3–0 || rowspan=2|[[CAFA Millatlar Kubogi 2023]]
|-
| 10. || align=center | '''2'''–0
|-
| 11. ||2023-yil 25-dekabr || [[Al-Maktoum stadioni]], Dubay, Birlashgan Arab Amirliklari||{{fb|KGZ}}||align=center|'''3'''–1 || align=center | 4–1 || Oʻrtoqlik uchrashuvi
|-
| 12. || 2024-yil 5-sentyabr || [[Bunyodkor stadioni]], [[Toshkent]], Oʻzbekiston || {{fb|PRK}} || align=center | '''1'''–0 || align=center | 1–0 || 2026-yilgi FIFA Jahon chempionati saralashi
|}
== Yutuqlari ==
; Lokomotiv Toshkent
* [[Futbol boʻyicha Oʻzbekiston chempionati — Superliga|Oʻzbekiston chempioni]]: 2017
; Paxtakor
* Oʻzbekiston chempioni (2): 2014, 2015, 2019, 2020
* [[Oʻzbekiston Kubogi|Oʻzbekiston kubogi]] sohibi: [[Futbol boʻyicha 2019-yilgi Oʻzbekiston Kubogi|2019]], [[Futbol boʻyicha 2020-yilgi Oʻzbekiston Kubogi|2020]]
* Oʻzbekiston kubogi finalchisi: [[Futbol boʻyicha 2018-yilgi Oʻzbekiston Kubogi|2018]]
; Individual
* [[Yilning eng yaxshi futbolchisi (Oʻzbekiston)]]: 2020
== Mukofotlari ==
2025-yil 6-iyunda [[Oʻzbekiston iftixori|Oʻzbekiston iftixori faxriy unvoni]] bilan taqdirlangan<ref>{{Veb manbasi |url=https://president.uz/oz/lists/view/8186 |sarlavha=Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining 2025-yil 6-iyundagi „Futbol boʻyicha Oʻzbekiston milliy terma jamoasi aʼzolari va murabbiylaridan bir guruhini mukofotlash toʻgʻrisida“gi farmoni |arxivurl=https://web.archive.org/web/20250607043759/https://president.uz/oz/lists/view/8186 |arxivsana=2025-06-07 |sana=06.06.2025 |qaralgan sana=06.06.2025 |ish=president.uz }}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{Commons category}}
* {{soccerway|jaloliddin-masharipov/286028}}
* {{instagram|jaloliddin_mashariipov}}
* [https://www.transfermarkt.com/transfermarkt/profil/spieler/274536 Jaloliddin Masharipov] [[transfermarkt]]
* {{NFT|64895}}
{{Esteghlal F.C. klubi tarkibi}}
{{Navboxes
| title = Yutuqlar
| bg = gold
| fg = navy
| list1 =
{{Oʻzbekistonda yilning eng yaxshi futbolchisi}}
{{2023-yilgi Osiyo kubogi turnirining eng yaxshi jamoasi}}
}}
{{Navboxes
| title = Oʻzbekiston tarkibi
| bg = #0099B5
| fg = white
| bordercolor = #CE1126
| list =
{{Oʻzbekiston milliy futbol terma jamoasi (20 yoshgacha) 2013-yilgi jahon chempionati tarkibi}}
{{Oʻzbekiston tarkibi 2018-yilgi Osiyo oʻyinlari}}
{{Oʻzbekiston tarkibi 2019-yilgi Osiyo Kubogi}}
{{Oʻzbekiston tarkibi 2023-yilgi Osiyo Kubogi}}
}}
{{DEFAULTSORT:Masharipov, Jaloliddin}}
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:1993-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Oʻzbekistonlik erkak futbolchilari]]
[[Turkum:Futboldagi erkak qanot yarim himoyachilari]]
[[Turkum:Paxtakor jamoasi futbolchilari]]
[[Turkum:Lokomotiv Toshkent futbol klubi futbolchilari]]
[[Turkum:Al Nasr SK klubi futbolchisi]]
[[Turkum:Shabab Al Ahli (Dubay) futbolchilari]]
[[Turkum:Panserraikos F.C. futbolchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekistonlik muhojir erkak futbolchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston milliy terma jamoasi erkak futbolchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston yoshlar terma jamoasi futbolchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston 21 yoshgacha boʻlgan terma jamoasi futbolchilari]]
[[Turkum:Saudiya Arabistonidagi Oʻzbekistonlik muhojir sportchilar]]
[[Turkum:Gretsiyadagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Saudiya Arabistonidagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Erondagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Birlashgan Arab Amirliklaridagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Oʻzbekiston Superligasi futbolchilari]]
[[Turkum:Saudiya Arabistoni Pro-ligasi futbolchilari]]
[[Turkum:BAA Pro-ligasi futbolchilari]]
[[Turkum:Gretsiya Superligasi futbolchilari]]
[[Turkum:Gretsiyadagi Oʻzbekistonlik muhojir sportchilar]]
[[Turkum:Birlashgan Arab Amirliklaridagi Oʻzbekistonlik muhojir sportchilar]]
[[Turkum:Saudiya Arabistonidagi Oʻzbekistonlik muhojir sportchilar]]
[[Turkum:Osiyo oʻyinlari 2018 futbolchilari]]
[[Turkum:Osiyo Kubogi 2019 futbolchilari]]
[[Turkum:Osiyo Kubogi 2023 futbolchilari]]
[[Turkum:Erondagi chet ellik erkak futbolchilari]]
[[Turkum:Esteghlal F.C. futbolchilari]]
[[Turkum:Eron Pro ligasi futbolchilari]]
[[Turkum:Oʻzbekistonda yilning eng yaxshi futbolchisi]]
[[Turkum:„Oʻzbekiston iftixori“ unvoni bilan taqdirlanganlar]]
lgyj8wszfnp2l6p0yohqw3pbmaha78n
Miras (teleradiokanal)
0
722194
5477500
5477358
2025-06-22T14:32:54Z
CommonsDelinker
204
"Miras.png" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan [[c:User:Túrelio|Túrelio]] [[:c:COM:L|Copyright violation]]: Non-free logotype; see also https://turkmentv.gov.tm/live tufayli oʻchirgan edi.
5477500
wikitext
text/x-wiki
{{Telekanal
|nomi = Miras
|toʻliq nomi = „Miras“ teleradiokompaniýasy
|logotip =
|tagyozuv =
|uzunlik = 230px
|mamlakat = {{TKM}}
|namoyish hududi = {{TKM}}
|namoyish vaqti = tunu-kun
|tili = turkmancha
|markazi = [[Ashxobod]]
|formati =
|mazmuni = madaniy-maʼrifiy, koʻngilochar
|efirgachiqqan = [[2001-yil]]
|efirdanuzilgan =
|efirdanuzilishsababi =
|almashtirilgan =
|almashtirgan =
|almashgan =
|guvohnomasi =
|litsenziya =
|tomoshabinlar =
|ulushi =
|ulushi-sanasi =
|ulushi-manba =
|asoschisi =
|egasi =
|rahbarlari =
|avvalgi nomlari =
|aloqador kanallar =
|kanal ovozi =
|hamkori =
|shiori =
|sayt =
|vikiombor =
}}'''Miras''' (tarjimasi: ''Meros'') – [[Turkmaniston]]dagi teleradiokompaniya. [[2001-yil]] tashkil etilgan. [[Turkman tili]]da koʻrsatuvlar olib boradi. Turkmaniston Davlat televideniye, radiouzatish va kinematografiya qoʻmitasi tomonidan nazorat qilinadi<ref>[http://www.turkmenistan.ru/ru/articles/37425.html Президент Туркменистана назначил руководителей четырёх телерадиоканалов]</ref>. Kanal yoʻnalishi turkman xalqining madaniyati va ota-bobolardan qolgan merosi haqidadir.
Shtab-kvartirasi [[Ashxobod]] shahridadir.
==Manbalar==
{{Manbalar}}
3i71lxxea4wzund5vr9z4390d7hlu4b
Molxona (novella)
0
724142
5477590
5375658
2025-06-23T02:49:05Z
188.113.245.68
Ha
5477590
wikitext
text/x-wiki
{{Kitob bilgiqutisi|Nomi=Molxona|Original nomi=Animal Farm: A Fairy Story|Rasm=Animal Farm (uzbek edition).jpg|Janr=[[Novella]]|Til=[[Ingliz tili|Ingliz]]|Original nashr qilingan yili=1945-yil|Tarjimon=[[Karim Bahriyev]]|Nashriyot="Secker and Warburg"|isbn=978-9943-23-149-8 (O'zbekcha nashr)|Yozuvchi=[[George Orwell|Jorj Oruell]]|mamlakat=[[Birlashgan Qirollik]]|oʻzbek_nashr_sanasi=2021-yil ("NIHOL" nashriyoti)|sahifalar=112 bet (Original nashr)
100 bet (O'zbekcha nashr)|Bosh muharrirlar=M.A. Nurmuhamedova}}{{Birlashtirishga|Molxona (roman)}}
'''''Molxona''''' — 1945-yil 17-avgustida [[George Orwell]] tomonidan yozilgan asar. Asarda bir guruh fermada yashovchi hayvonlarining oʻz xoʻjayinlariga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarishi va natijada [[Erkinlik|erkin]], [[Tenglik|teng]] hamda baxtli [[jamiyat]] qurishga umid qilish jarayonlari hikoya qilib beriladi. Asar voqealari „Qoʻrgʻoncha“ nomli fermada boʻlib oʻtgan. Oxir-oqibatda hayvonlar inqilob orqali yangi, mustaqil jamiyat qurishni niyat qilishgan. Ammo Napaleon laqabli [[choʻchqa]] diktaturasi ostida avvalgidan ham ayanchli hayot kechira boshlaydilar<ref>[https://metro.co.uk/2015/08/17/12-things-you-may-not-know-about-animal-farm-for-17th-5317058/ „12 Things You May Not Know About Animal Farm“.] ''Metro''.</ref><ref>[https://www.historytoday.com/archive/animal-farm-sixty-years „''Animal Farm'': Sixty Years On“]. ''History Today''.</ref>.
Orwellning taʼkidlashicha, mazkur asar [[1917]]-yilgi Rus inqilobi va undan keyingi [[Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi|SSSRdagi]] [[Iosif Stalin|Stalin]] davri hodisalariga nisbatan bir oʻxshatishdir<ref>[[Harold Bloom|Bloom, Harold]] (2009). ''[https://books.google.com/books?id=V7C4bXGsrc8C&q=Mr+Frederick+allegory+hitler&pg=PA70 Bloom’s Modern Critical Interpretations: Animal Farm — New Edition]'' (1st ed.). Infobase Publishing. ISBN <bdi>978-1604135824</bdi>.</ref>. Asardagi hayvonlar maʼlum tarixiy shaxslar ramzi sifatida namoyon boʻladi. Shuningdek, asardagi Napoleon, Snouboll, Qichqiroq kabi qahramonlar hukmron tabaqa illatlarini, Boksyor, Klover, Benjamin, Molli kabi laqabli hayvonlar esa ishchi tabaqa vakillari hayotini aks ettirish uchun xizmat qilgan.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
== Molxona jorj.o tomonidan yozilgan cccr termini hayvonlar obrazi bilan namoyo etuvchi asar ==
{{Vikiiqtibos|Molxona}}
{{Chala}}
1f3ej9psv1de2b1eiz2g8oa2lx8k02c
5477591
5477590
2025-06-23T02:50:59Z
188.113.245.68
5477591
wikitext
text/x-wiki
{{Kitob bilgiqutisi|Nomi=Molxona|Original nomi=Animal Farm: A Fairy Story|Rasm=Animal Farm (uzbek edition).jpg|Janr=[[Novella]]|Til=[[Ingliz tili|Ingliz]]|Original nashr qilingan yili=1945-yil|Tarjimon=[[Karim Bahriyev]]|Nashriyot="Secker and Warburg"|isbn=978-9943-23-149-8 (O'zbekcha nashr)|Yozuvchi=[[George Orwell|Jorj Oruell]]|mamlakat=[[Birlashgan Qirollik]]|oʻzbek_nashr_sanasi=2021-yil ("NIHOL" nashriyoti)|sahifalar=112 bet (Original nashr)
100 bet (O'zbekcha nashr)|Bosh muharrirlar=M.A. Nurmuhamedova}}{{Birlashtirishga|Molxona (roman)}}
'''''Molxona''''' — 1945-yil 17-avgustida [[George Orwell]] tomonidan yozilgan asar. Asarda bir guruh fermada yashovchi hayvonlarining oʻz xoʻjayinlariga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarishi va natijada [[Erkinlik|erkin]], [[Tenglik|teng]] hamda baxtli [[jamiyat]] qurishga umid qilish jarayonlari hikoya qilib beriladi. Asar voqealari „Qoʻrgʻoncha“ nomli fermada boʻlib oʻtgan. Oxir-oqibatda hayvonlar inqilob orqali yangi, mustaqil jamiyat qurishni niyat qilishgan. Ammo Napaleon laqabli [[choʻchqa]] diktaturasi ostida avvalgidan ham ayanchli hayot kechira boshlaydilar<ref>[https://metro.co.uk/2015/08/17/12-things-you-may-not-know-about-animal-farm-for-17th-5317058/ „12 Things You May Not Know About Animal Farm“.] ''Metro''.</ref><ref>[https://www.historytoday.com/archive/animal-farm-sixty-years „''Animal Farm'': Sixty Years On“]. ''History Today''.</ref>.
Orwellning taʼkidlashicha, mazkur asar [[1917]]-yilgi Rus inqilobi va undan keyingi [[Sovet Sotsialistik Respublikalari Ittifoqi|SSSRdagi]] [[Iosif Stalin|Stalin]] davri hodisalariga nisbatan bir oʻxshatishdir<ref>[[Harold Bloom|Bloom, Harold]] (2009). ''[https://books.google.com/books?id=V7C4bXGsrc8C&q=Mr+Frederick+allegory+hitler&pg=PA70 Bloom’s Modern Critical Interpretations: Animal Farm — New Edition]'' (1st ed.). Infobase Publishing. ISBN <bdi>978-1604135824</bdi>.</ref>. Asardagi hayvonlar maʼlum tarixiy shaxslar ramzi sifatida namoyon boʻladi. Shuningdek, asardagi Napoleon, Snouboll, Qichqiroq kabi qahramonlar hukmron tabaqa illatlarini, Boksyor, Klover, Benjamin, Molli kabi laqabli hayvonlar esa ishchi tabaqa vakillari hayotini aks ettirish uchun xizmat qilgan.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
== Molxona jorj orwel tomonidan yozilgan cccr tuzumi haqida hayvonlar obrazi bilan namoyon etgan asar bu asarda haqiqatlar hayvonlar obrazida yozilgan ==
{{Vikiiqtibos|Molxona}}
{{Chala}}
r02xde18oxv826zpsj2q17jq83fieic
Jahon universitetlarining akademik reytingi (ARWU)
0
733669
5477595
5180506
2025-06-23T04:17:41Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477595
wikitext
text/x-wiki
'''Shanxay reytingi''' sifatida ham tanilgan '''''Jahon universitetlarining akademik reytingi''''' ('''Academic Ranking of World Universities''' - '''''ARWU''''') jahon universitetlari reytingining yillik nashrlaridan biridir. Reyting jadvali dastlab Shanxay Jiao Tong universiteti tomonidan 2003-yilda tuzilgan va chiqarilgan bo'lib, u ko'p qirrali ko'rsatkichlarga ega bo'lgan birinchi global universitet reytingiga aylandi.<ref>{{jurnal manbasi|title=Global university rankings – a comparative analysis|last=Pavel|first1=Adina-Petruta|journal=Procedia Economics and Finance|volume=26|pages=54–63|doi=10.1016/S2212-5671(15)00838-2|year=2015}}</ref><ref name="theguardian">{{Yangiliklar manbasi |date=2013 |title=World university rankings: how much influence do they really have? |work=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/higher-education-network/blog/2013/sep/10/university-rankings-influence-government-policy |access-date=27-yanvar 2015-yil |quote=The first international rankings, the Academic Ranking of World Universities or Shanghai Rankings}}</ref>
2009-yildan beri ARWU har yili Shanghai Ranking Consultancy tomonidan nashr etiladi va mualliflik huquqi hech qanday universitet yoki davlat idoralariga qonuniy ravishda bo'ysunmagan oliy ta'limga qaratilgan tashkilotdir.<ref name="about">{{Veb manbasi|url=http://www.shanghairanking.com/aboutarwu.html|sarlavha=About Academic Ranking of World Universities|sana=2014|nashriyot=Shanghai Ranking Consultancy|kirish sanasi=26 September 2014|iqtibos=Since 2009 the Academic Ranking of World Universities has been published and copyrighted by ShanghaiRanking Consultancy.|arxivsana=28 February 2021|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210228035247/http://www.shanghairanking.com/aboutarwu.html}}</ref> 2011-yilda takliflar berish uchun olimlar va siyosat tadqiqotchilaridan iborat xalqaro maslahat kengashi tashkil etildi.<ref name="ABSCBN">{{Veb manbasi|url=http://www.abs-cbnnews.com/lifestyle/08/12/10/shanghai-rankings-rattle-european-universities|sarlavha=Shanghai rankings rattle European universities|sana=8 December 2010|nashriyot=ABS-CBN Interactive|kirish sanasi=27 January 2015|iqtibos=France's higher education minister travelled to Jiaotong University's suburban campus last month to discuss the rankings, the Norwegian education minister came last year and the Danish minister is due to visit next month.; The idea for the rankings was born in 1998, when Beijing decreed China needed several world-leading universities.|qaralgan sana=2022-06-07|arxivsana=2015-07-21|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150721014913/http://www.abs-cbnnews.com/lifestyle/08/12/10/shanghai-rankings-rattle-european-universities}}</ref><ref name="ARWUconsultants">{{Veb manbasi|url=http://www.shanghairanking.com/aboutiab.html|sarlavha=ARWU International Advisory Board|sana=2014|nashriyot=Shanghai Ranking Consultancy|kirish sanasi=27 January 2015|arxivsana=11 February 2015|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150211033813/http://www.shanghairanking.com/aboutiab.html}}</ref> Nashr hozirda mustaqil mintaqaviy ''Buyuk Xitoy reytingi'' va ''Makedoniya oliy o'quv yurtlari reytingi'' bilan bir qatorda, umuman muassasalar va alohida fanlar tanlovi uchun global reyting jadvallarini o'z ichiga oladi.
ARWU ''QS World University Rankings'' va ''Times Higher Education World University Rankings'' bilan bir qatorda eng nufuzli va keng tarqalgan uchta universitet reytingidan biri hisoblanadi.<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Network |first=QS Asia News |date=2018-03-02 |title=The history and development of higher education ranking systems – QS WOWNEWS |work=QS WOWNEWS |url=http://qswownews.com/history-development-higher-education-ranking-systems/ |url-status=dead |access-date=2018-03-29 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180821112252/https://qswownews.com/history-development-higher-education-ranking-systems/ |archive-date=2018-08-21}}</ref><ref>{{Veb manbasi|url=http://www.shanghairanking.com/aboutarwu.html|sarlavha=About Academic Ranking of World Universities {{!}} About ARWU|ish=www.shanghairanking.com|kirish sanasi=2018-03-29|arxivsana=2021-02-28|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210228035247/http://www.shanghairanking.com/aboutarwu.html}}</ref><ref name="New world university ranking puts Harvard back on top">{{jurnal manbasi|url=http://www.csmonitor.com/World/2010/0916/New-world-university-ranking-puts-Harvard-back-on-top|title=New world university ranking puts Harvard back on top|journal=Christian Science Monitor|last=Ariel Zirulnick|quote=Those two, as well as Shanghai Jiao Tong University, produce the most influential international university rankings out there|date=2010-09-16}}</ref><ref name="edmont">{{Yangiliklar manbasi |last=Indira Samarasekera & Carl Amrhein |title=Top schools don't always get top marks |work=The Edmonton Journal |url=https://edmontonjournal.com/news/schools+always+marks/3560240/story.html |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101003203348/http://www.edmontonjournal.com/news/schools%2Balways%2Bmarks/3560240/story.html |archive-date=3-oktabr 2010-yil |quote=There are currently three major international rankings that receive widespread commentary: The Academic World Ranking of Universities, the QS World University Rankings and the Times Higher Education Rankings.}}</ref><ref name=":0">{{Veb manbasi|url=https://www.insidehighered.com/views/2010/11/11/altbach|sarlavha=The State of the Rankings|ish=Inside Higher Ed|muallif=Philip G. Altbach|sana=11 November 2010|kirish sanasi=27 January 2015|iqtibos=The major international rankings have appeared in recent months — the Academic Ranking of World Universities, the QS World University Rankings, and the Times Higher Education World University Rankings (THE).|qaralgan sana=2022-06-07|arxivsana=2014-12-19|arxivurl=https://web.archive.org/web/20141219200436/https://www.insidehighered.com/views/2010/11/11/altbach}}</ref><ref name=":1">{{Yangiliklar manbasi |date=2016-09-14 |title=Strength and weakness of varsity rankings |work=NST Online |url=https://www.nst.com.my/news/2016/09/172958/strength-and-weakness-varsity-rankings |access-date=2018-03-29}}</ref><ref name=":2">{{Yangiliklar manbasi |last=Marszal |first=Andrew |date=2012-10-04 |title=University rankings: which world university rankings should we trust? |work=Daily Telegraph |url=https://www.telegraph.co.uk/education/universityeducation/9584155/University-rankings-which-world-university-rankings-should-we-trust.html |access-date=2018-03-29 |issn=0307-1235}}</ref> Reyting o'zining ob'ektivligi va metodologiyasi uchun ijobiy fikr-mulohazalarni oldi,<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" />, lekin u muassasa hajmiga moslasha olmagani uchun keng tanqidlarga duchor bo'ldi va shuning uchun reytingda kattaroq muassasalar kichikroqlardan yuqori o'rinni egallaydi.<ref name="edmont" /><ref name="EU">{{Veb manbasi|url=http://lajeunepolitique.com/2013/08/29/shanghai-academic-ranking-a-french-controversy/|sarlavha="Shanghai Academic Ranking: a French Controversy" by Marc Goetzmann, for ''La Jeune Politique''|nashriyot=Lajeunepolitique.com|sana=29 August 2013|kirish sanasi=9 June 2014|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150109003645/http://lajeunepolitique.com/2013/08/29/shanghai-academic-ranking-a-french-controversy/|arxivsana=9 January 2015}}</ref><ref name="HEPI">{{Veb manbasi|url=http://www.hepi.ac.uk/wp-content/uploads/2016/12/Hepi_International-university-rankings-For-good-or-for-ill-REPORT-89-10_12_16_Screen.pdf|sarlavha=International university rankings: For good or ill?|muallif=Bahram Bekhradnia|nashriyot=Higher Education Policy Institute|sana=15 December 2016|kirish sanasi=10 June 2017|iqtibos=ARWU presents a further data issue. Whereas in the case of the other rankings the results are adjusted to take account of the size of institutions, hardly any such adjustment is made by ARWU. So there is a distortion in favour of large institutions. If two institutions were to merge, the very fact of merger would mean that the merged institution would do nearly twice as well as either of the individual institutions prior to merger, although nothing else had changed.}}</ref>
== Global reytinglar ==
==== Qabul ====
2005-yilda ''The Economist'' tomonidan chop etilgan oliy ta'lim bo'yicha so'rovda ARWU "dunyo tadqiqot universitetlarining eng ko'p qo'llaniladigan yillik reytingi" sifatida izohlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://rss.economist.com/node/4340005|sarlavha=A world of opportunity|nashriyot=The Economics|sana=8 September 2005|kirish sanasi=30 January 2015|iqtibos=It is no accident that the most widely used annual ranking of the world's research universities, the Shanghai index, is produced by a Chinese university.|arxivurl=https://archive.today/20120718153816/http://rss.economist.com/node/4340005|arxivsana=18 July 2012}}</ref> 2010-yilda ''The Chronicle of Higher Education'' ARWUni "universitetlarning eng mashhur va eng ta'sirli global reytingi" deb atadi.<ref>{{jurnal manbasi|url=http://chronicle.com/article/International-Group-Announces/124882/|title=International Group Announces Audit of University Rankings|journal=The Chronicle of Higher Education|date=10-oktabr 2010-yil|access-date=30-yanvar 2015-yil|quote=Shanghai Jiao Tong University, which produces the best-known and most influential global ranking of universities...}}</ref> EU Research Headlines 2003-yil 31-dekabrda ARWU ishini eʼlon qildi: “Universitetlar tadqiqot samaradorligining bir qancha koʻrsatkichlari yordamida sinchkovlik bilan baholandi”.<ref>{{Veb manbasi|nashriyot=European Research Headlines|sarlavha=Chinese study ranks world's top 500 universities|url=http://ec.europa.eu/research/headlines/news/article_03_12_31_en.html|sana=2003|kirish sanasi=4 February 2015|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150109004500/http://ec.europa.eu/research/headlines/news/article_03_12_31_en.html|arxivsana=2015-01-09}}</ref> [[Oxford universiteti|Oksford universiteti]] kansleri Kris Pattenning ta'kidlashicha, "metodologiya ancha mustahkam ko'rinadi... adolatli taqqoslashda bu juda yaxshi zarbaga o'xshaydi".<ref>{{Kitob manbasi|url=https://books.google.com/books?id=sCdfZMxf8usC&q=Chris_Patten_ARWU&pg=PA26|title=Rankings and Accountability in Higher Education: Uses and Misuses|publisher=United Nations Educational|date=2013|accessdate=30-yanvar 2015-yil|page=26|isbn=9789230011567}}</ref> Filipp G. Altbax ARWUning “muvofiqligi, maqsadning aniqligi va shaffofligi”ni muhim kuchli tomonlar deb atadi.<ref>{{Veb manbasi|url=https://www.insidehighered.com/views/2010/11/11/altbach|sarlavha=The State of the Rankings|muallif=Philip G. Altbach|nashriyot=INSIDE HIGHER ED|sana=11 September 2010|kirish sanasi=30 January 2015|iqtibos=Nonetheless, AWRU's consistency, clarity of purpose, and transparency are significant advantages.|qaralgan sana=2022-06-07|arxivsana=2014-12-19|arxivurl=https://web.archive.org/web/20141219200436/https://www.insidehighered.com/views/2010/11/11/altbach}}</ref> ARWU Xitoyda paydo bo'lgan bo'lsa-da, reyting Osiyo institutlariga, xususan, Xitoy institutlariga nisbatan xolis bo'lgani uchun maqtovga sazovor bo'ldi.<ref>{{Veb manbasi|sarlavha=Academic Ranking of World Universities 2013 released|url=https://www.timeshighereducation.com/news/academic-ranking-of-world-universities-2013-released/2006515.article|ish=Times Higher Education (THE)|kirish sanasi=2016-01-20|sana=2013-08-15}}</ref>
==== Tanqid ====
Reyting "mukofot omillariga haddan tashqari tayanganligi" uchun tanqid qilindi, bu esa ta'lim sifati va gumanitar fanlarning ahamiyatiga putur etkazadi.<ref name="edmont"/><ref name="thetelegraph">{{Yangiliklar manbasi |last=Marszal |first=Andrew |date=2015 |title=University rankings: which world university rankings should we trust? |work=The Telegraph |url=https://www.telegraph.co.uk/education/universityeducation/9584155/University-rankings-which-world-university-rankings-should-we-trust.html |access-date=27-yanvar 2015-yil |quote=It is a remarkably stable list, relying on long-term factors such as the number of Nobel Prize-winners a university has produced, and number of articles published in Nature and Science journals. But with this narrow focus comes drawbacks. China's priority was for its universities to 'catch up' on hard scientific research. So if you're looking for raw research power, it's the list for you. If you're a humanities student, or more interested in teaching quality? Not so much.}}</ref><ref>{{jurnal manbasi|url=http://marketing.wharton.upenn.edu/documents/research/Business_School_Prestige.pdf|title=Business School Prestige: Research versus Teaching|last=J. Scott Armstrong and Tad Sperry|journal=Energy & Environment|volume=18|issue=2|pages=13–43|year=1994|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100620223714/http://marketing.wharton.upenn.edu/documents/research/Business_School_Prestige.pdf|archivedate=2010-06-20}}</ref><ref name="Ioanides">{{Veb manbasi|url=http://www.biomedcentral.com/content/pdf/1741-7015-5-30.pdf|sarlavha=1741-7015-5-30.fm|kirish sanasi=9 June 2014}}</ref> 2007-yilda ''Scientometrics'' jurnalida chop etilgan maqolada, Shanxay reytingi natijalarini Liu va Cheng tomonidan tasvirlangan usul yordamida xom ma'lumotlardan ko'paytirish mumkin emasligi aniqlandi.<ref>{{jurnal manbasi|title=Irreproducibility of the results of the Shanghai academic ranking of world universities|journal=Scientometrics|last=Răzvan V. Florian|date=17-iyun 2007-yil|doi=10.1007/s11192-007-1712-1|volume=72|issue=1|pages=25–32}}</ref> Xuddi shu jurnaldagi 2013-yilgi maqola, nihoyat, Shanxay reytingi natijalarini qanday ko'paytirish mumkinligini ko'rsatdi.<ref>{{jurnal manbasi|title=Reproducibility of the results of the Shanghai academic ranking of world universities|journal=Scientometrics|last=Domingo Docampo|date=1-iyul 2012-yil|doi=10.1007/s11192-012-0801-y|volume=94|issue=2|pages=567–587}}</ref> 2009-yil aprel oyidagi hisobotda JC. Billaut, D. Bouyssou va Ph. Vincke ARWU qanday ishlashini tahlil qiladi, ular bir nechta mezonli qarorlar qabul qilish (MCDM) bo'yicha mutaxassislar sifatida o'z tushunchalaridan foydalanadilar. Ularning asosiy xulosalari shundan iboratki, foydalanilgan mezonlar tegishli emas; agregatsiya metodologiyasining bir qator asosiy muammolari borligi; va asosiy mezonlarni tanlashga yetarlicha e'tibor berilmaganligi.<ref>{{Veb manbasi|url=https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00388319/fr/|sarlavha=Should you believe in the Shanghai ranking?|muallif=Jean-Charles Billaut, Denis Bouyssou & Philippe Vincke|kirish sanasi=30 January 2015|nashriyot=CCSD}}</ref> ARWU tadqiqotchilarining o'zlari, NC Liu va Y. Chengning fikricha, universitetlar sifatini aniq raqamlar bilan o'lchab bo'lmaydi va har qanday reyting bahsli bo'lishi kerak. Ular universitet va kollej reytinglaridan ehtiyotkorlik bilan foydalanishni va natijalarni hisobot berish yoki ishlatishdan oldin ularning metodologiyasini aniq tushunish kerakligini taklif qilishadi. ARWU Yevropa Komissiyasi hamda baʼzi Yevropa Ittifoqiga aʼzo davlatlar tomonidan “anglo-sakson oliy taʼlim muassasalariga yordam berish” uchun tanqid qilindi. Misol uchun, ARWU Fransiyada qayta-qayta tanqid qilinadi, u yerda har yili bahs-munozaralarga sabab bo'ladi, bu uning fransuz akademik tizimiga noto'g'ri moslashgan xarakteriga<ref name="EU2">{{Veb manbasi|url=http://ljpol.com/shanghai-academic-ranking-a-french-controversy/|sarlavha="Shanghai Academic Ranking: a French Controversy" by Marc Goetzmann, for ''La Jeune Politique''|nashriyot=Lajeunepolitique.com|sana=29 August 2013|kirish sanasi=9 June 2014}}</ref><ref>{{Veb manbasi|muallif=Spongenberg|ism=Helena|url=http://euobserver.com/881/29189|sarlavha=EUobserver / EU to test new university ranking in 2010|nashriyot=Euobserver.com|sana=5 June 2014|kirish sanasi=9 June 2014}}</ref> va ko'pincha o'n yillar oldin olib borilgan tadqiqotlarga berilgan asossiz vaznga e'tibor qaratadi.<ref name="lemonde">{{Yangiliklar manbasi |last=Dagorn |first=Gary |date=16-avgust 2016-yil |title=Universités : pourquoi le classement de Shanghaï n'est pas un exercice sérieux |language=fr |work=Le Monde.fr |publisher=lemonde.fr |url=http://www.lemonde.fr/les-decodeurs/article/2016/08/16/universites-le-classement-de-shanghai-fortement-discute_4983511_4355770.html |access-date=17-avgust 2016-yil}}</ref> Bundan tashqari, Fransiyada universitetlarni yirikroq universitetlarga birlashtirish uchun motivatsiya sifatida foydalanish uchun tanqid qilinadi.<ref name="diplo">{{Veb manbasi|muallif=Gérand|ism=Christelle|url=https://www.monde-diplomatique.fr/2016/09/GERAND/56207|sarlavha=Aix-Marseille, laboratoire de la fusion des universités|sana=September 2016|kirish sanasi=8 September 2016|nashriyot=www.monde-diplomatique.fr|til=fr}}</ref> Darhaqiqat, yana bir tanqid - qo'llaniladigan ko'rsatkichlar universitet hajmidan mustaqil emas, masalan, nashrlar soni yoki mukofot g'oliblari universitetlar tadqiqot (yoki o'qitish) sifatiga bog'liq bo'lmagan holda guruhlanganda mexanik ravishda qo'shiladi; Shunday qilib, bir xil reytingdagi ikkita institutning qo'shilishi birlashgan muassasalar reytingini sezilarli darajada oshiradi va sifat jihatidan hech qanday o'zgarishsiz yuqori reytingni beradi.<ref name="HEPI"/>[[Fayl:Academic_Ranking_of_World_Universities.png|thumb|Jahon universitetlarining akademik reytingi, 2003–2018, Birinchi oʻntalik]]
=== Mavzu ===
ARWU intizomiy reytingida ikkita toifa mavjud: keng fan sohalari va maxsus fanlar. Metodologiya umumiy jadvalda qabul qilinganga o'xshaydi, shu jumladan mukofot omillari, qog'oz iqtiboslari va yuqori baholangan olimlar soni.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.shanghairanking.com/Shanghairanking-Subject-Rankings/index.html|sarlavha=Global Rankings of Academic Subjects 2020|nashriyot=Shanghai Ranking Consultancy|sana=2020|kirish sanasi=27 December 2020|arxivsana=2020-04-06|arxivurl=https://web.archive.org/web/20200406122250/http://www.shanghairanking.com/Shanghairanking-Subject-Rankings/index.html}}</ref>
{{Columns-list|* Tabii fanlar
** Atmosfera fani
** Kimyo
**Yer haqidagi fanlar
** Ekologiya
** Geografiya
** Matematika
**Okeanografiya
** Fizika
* Muhandislik
** Aerokosmik muhandislik
** Avtomatlashtirish va boshqarish
**Biotibbiyot muhandisligi
**Biotexnologiya
** Kimyoviy muhandislik
** Qurilish ishi
**Informatika va muhandislik
** Elektrotexnika va elektron muhandislik
** Energetika fani va muhandislik
** Atrof-muhit fani va muhandislik
** Qizi-ovqat fani va texnologiya
** Asboblar fan va texnologiya
**Dengiz/ocean muhandisligi
** Materialshunoslik va muhandislik
** Mashinasozlik
** Metallurgiya muhandisligi
** Tog'-kon va mineral muhandislik
** Nanofan va nanotexnologiya
** Masofadan zondlash
** Telekommunikatsiya muhandisligi
** Transport fani va texnologiya
**Suv resurslari
* Hayot haqidagi fanlar
** Qishloq xo'jaligi fanlari
** Biologiya fanlari
** Inson biologik fanlari
** Veterinariya fanlari
*Tibbiyot fanlari
** Tibbiyot klinikasi
** Stomatologiya va og'zaki fanlar
**Tibbiy texnologiya
** Hamshiralik
** Farmatsevtika va farmatsevtika fanlari
**Jamoat raqobat
* Ijtimoiy fanlar
** Biznes boshqaruvi
**Aloqa
**Iqtisodiyot
** Ta'lim
** Moliya
** Mehmonxona va turizmni boshqarish
**Quunun
** Kutubxona va axborot fani
** Boshqaruv
** Siyosiy fanlar
** Psixologiya
** Davlat boshkaruvi
** Sotsiologiya
** Statistika}}
== Mintaqaviy reytinglar ==
Muayyan sohalarni rivojlantirishni hisobga olgan holda, turli metodologiyalarga ega ikkita mustaqil mintaqaviy liga jadvallari ishga tushirildi - Buyuk Xitoydagi eng yaxshi universitetlar reytingi va Xitoyning eng yaxshi universitetlari reytingi.
=== Materik Xitoy ===
Xitoyning eng yaxshi universitetlari reytingi ilk bor 2015-yilda chop etilgan.<ref name=":3">{{Veb manbasi|sarlavha=2022 中国最好大学排名 (Best Chinese Universities Rankings)|url=https://www.shanghairanking.cn/rankings/bcur/202211|kirish sanasi=2022-04-19|ish=Shanghai Ranking Consultancy}}</ref>
=== Buyuk Xitoy ===
Buyuk Xitoydagi eng yaxshi universitetlar reytingi birinchi marta 2011-yilda chop etilgan.<ref name=":4">{{Veb manbasi|url=http://www.shanghairanking.com/Greater_China_Ranking/Greater-China-Ranking-Methodology-2014.html|sarlavha=Greater China Ranking – Methodology|nashriyot=Shanghai Ranking Consultancy|sana=2014|kirish sanasi=31 January 2015|arxivsana=2021-05-22|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210522123212/http://www.shanghairanking.com/Greater_China_Ranking/Greater-China-Ranking-Methodology-2014.html}}</ref>
==== Metodologiya ====
{| class="wikitable"
|+Katta Xitoy reytinglari metodologiyasi<ref name=":4"/> [Note 2]
! Mezon
! Ko'rsatkich
! Ulushi
|-
| rowspan="5" | Ta'lim
| [[Adʼyunktura|Bitiruvchilarning]] ulushi
| 5%
|-
| Mahalliy bo'lmagan talabalar ulushi
| 5%
|-
| Akademik xodimlarning talabalarga nisbati
| 5%
|-
| Doktorlik darajalari berilgan
| 10%
|-
| Bitiruvchilar Nobel mukofoti sovrindorlari va Fields medali sovrindorlari sifatida
| 10%
|-
| rowspan="4" | Tadqiqot
| Yillik tadqiqot daromadi
| 5%
|-
| ''Tabiat'' va ''fan bo'yicha'' maqolalar
| 10%
|-
| SCIE & SSCI hujjatlari
| 10%
|-
| Xalqaro patentlar
| 10%
|-
| rowspan="3" | Fakultet
| Doktorlik darajasiga ega ilmiy xodimlarning ulushi
| 5%
|-
| Nobel mukofoti laureatlari va Fields medali sohiblari sifatida
| 10%
|-
| Yuqori iqtibos keltirgan tadqiqotchilar
| 10%
|-
| Resurslar
| Yillik byudjet
| 5%
|}
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
== Havolalar ==
* {{Rasmiy sayt|http://www.shanghairanking.com/}}
* Jambor, Paul Z. [http://www.eric.ed.gov/ERICWebPortal/search/recordDetails.jsp?searchtype=keyword&pageSize=10&ERICExtSearch_SearchValue_0=jambor+paul&eric_displayStartCount=1&ERICExtSearch_SearchType_0=kw&_pageLabel=RecordDetails&objectId=0900019b803cd623&accno=ED506632&_nfls=false 'The Changing Dynamics of PhDs and the Future of Higher Educational Development in Asia and the Rest of the World'] Department of Education – The United States of America: Educational Resources Information Center,
{{Turkumsiz|date=Aprel 2024}}
db1hm5yxh5c1hq8gp4zf1tl3i9a9ufw
Musʼab ibn Umayr
0
734995
5477569
5399144
2025-06-22T22:27:28Z
2A05:45C2:7256:600:CD1:BF7D:F431:27DC
5477569
wikitext
text/x-wiki
{{Muhammad}}
'''Musʼab ibn Umayr''' ({{lang-ar|مصعب بن عمير}}) ''Musʽab al-Xayr'' („Yaxshi“) nomi bilan ham tanilgan<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}</ref> [[Muhammad|Muhammad alayhissalomning]] sahobiy (''[[Sahoba|sahobi]]'') edi. [[Quraysh|Qurayshning]] Banu ʽ Abd al-Dar boʻlimidan u [[614]] -[[Bizning era|yilda]] [[Islom|islomni]] qabul qilgan va Islomning birinchi elchisi boʻlgan.<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}</ref> U [[625]]-yil [[Uhud jangi]]da vafot etgan.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}</ref>
== Yoshlik ==
''Mus’ab ibn Umayr Qurays''h qabilasining ''Banu Abduldor'' boʻlimida tugʻilgan.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}</ref> Uning aniq tugʻilgan yili maʼlum emas; U 614-yilda islomni qabul qilganda juda yoshligidan boshlab, milodiy 594—598-yillar orasida tugʻilgan, deb ishoniladi<ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}</ref> Mus’ab Umayr ibn Hoshim va ''Xunas binti Molik''ning oʻgʻli boʻlib, uning ota-onasi badavlat edi.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}</ref> U yoshligida ham Quraysh oqsoqollarining majlislarida qatnashishga ruxsat etilgan.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited" />
== Islomni qabul qilish ==
Birinchi musulmonlar Muhammad alayhissalom bilan Islom taʼlim markazi deb nomlanuvchi Al-Arqam uyida uchrashishgan.<ref name="House of Al Arqam">{{Kitob manbasi|last=Ali Muhammad As Sallaabee|title=The Noble Life of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=rU11lVnBWOwC&dq=House+of+al+arqam&pg=PA175|accessdate=8-avgust 2012-yil|year=2005|publisher=Darussalam|isbn=9789960967875|page=175–}}</ref>. Qur’on tilovati va [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalomning vaʼzlarini eshitish natijasida u dinni qabul qildi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}</ref><ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLucas2004">Lucas, Scott C. (2004). [https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269 ''Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal'']. Brill. p. 269-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789004133198|<bdi>9789004133198</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
Mus’ab avvaliga eʼtiqodini sir tutdi, chunki u onasi qanday munosabatda boʻlishidan qoʻrqardi.<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFIslamKotob">IslamKotob. [https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150 ''Companions of the Prophet'']. Islamic Books<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Ammo bir kuni Usmon ibn Talha uni Arqamning uyiga kirib, musulmonlar namoziga qoʻshilayotganini koʻrdi. Bu xabar tarqaldi va oxir-oqibat onasiga yetib bordi va u oʻz uyida uni oʻz fikridan qaytmoq niyatida zanjirband qildi.<ref name="Musab was chained">{{Kitob manbasi|first=Ariel|last=Merari|title=Driven to Death: Psychological and Social Aspects of Suicide Terrorism|url=https://books.google.com/books?id=IMTu5gwWE0kC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA96|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2010|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195181029|page=96–}}</ref> Mus’ab oʻz eʼtiqodiga ishongan va undan qaytmas edi. Muhammad unga yana qiynalib qolmasligi uchun Habashistonga hijrat qilayotgan sahobalarga qoʻshilishni maslahat berdi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig „Biography of Musab ibn Umair“] <span class="cs1-format">(pdf)</span>. techislam.com<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-23</span></span>.</cite></ref>
== Islomning birinchi elchisi ==
Mus’ab ibn Umayr islomning birinchi elchisi etib tayinlandi va ansorlar bilan birinchi bay’atdan keyin [[Hijrat|Yasrib]] ([[Madina (shahar)|Madina]])<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO2012">UNESCO (2012). [https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51 ''Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World'']. UNESCO. p. 51-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789231041532|<bdi>9789231041532</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="Musab as a first envoy">{{Kitob manbasi|last=Safi ur Rahman Al Mubarakpuri|title=Ar-Raheeq Al-Makhtūm|url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&dq=Musab+ibn+umayr+the+first+envoy+of+islam&pg=PA187|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Darussalam|isbn=9789960899558|page=187,338–}}</ref> ga shaharni yaqinlashib kelayotgan hijratga tayyorlash uchun yuborildi. Madinalik Asad ibn Zurara ismli bir kishi unga yordam berdi. Ular Islomga daʼvat qilganlaridan keyin Madinaning koʻp aholisi, jumladan Saʼd ibn Mu’oz, Usayd ibn Huzayr va Saʼd ibn Uboda rivoyat qilishdi.<ref name="Musab spread Islam in Yathrab">{{Kitob manbasi|title=The Life of Muḥammad|url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA186|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=1994|publisher=The Other Press|isbn=9789839154177|page=186–|last=Muhammad Husayn Haykal, Islamic Book Trust}}</ref> Madinalik dinini qabul qilganlar ''[[Ansor|ansorlar]]'' („yordamchilar“) nomi bilan tanilgan.<ref name="First ambassador of Islam" />
== Harbiy kampaniyalar ==
=== Badr jangi ===
[[Badr jangi|Badr jangida qatnashgan]]. Muhammadning qoʻshinlari orasida [[Ali]], [[Hamza ibn Abdul Muttolib|Hamza]], Mus’ab ibn Umayr, [[Zubayr ibn Avvom|Az-Zubayr ibn Al-Avvom]], Ammar ibn Yosir va [[Abu Zar Gʻiforiy|Abu Zarr al-Gʻiforiy bor]] edi. Musulmonlar ham yetmishta tuya va ikkita ot olib kelishdi, yaʼni ular yo yurishlari yoki har bir tuyaga uch-toʻrt kishi sigʻdirishlari kerak edi.<ref>Lings, pp. 138-139</ref> Biroq, koʻplab ilk musulmon manbalari jiddiy jang kutilmaganligini koʻrsatadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.287|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 287|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref> va boʻlajak xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] Muhammadning qizi kasal rafiqasi [[Ruqayya binti Muhammad|Ruqayyaga]] gʻamxoʻrlik qilish uchun qoldi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 4, Book 53, Number 359|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|archive-date=2011-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110107135357/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359}}</ref> [[Salmon al-Forisiy|Fors Salmon]] ham jangga qoʻshila olmadi, chunki u hali ham ozod odam emas edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|sarlavha=Witness-pioneer.org|nashriyot=Witness-pioneer.org|sana=16 September 2002|kirish sanasi=19 March 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100205021747/http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|arxivsana=5 February 2010}}</ref>
[[Abu Jahl|Amr ibn Hishom]], Valid ibn Utba, Shayba va [[Umayya ibn Xalaf]] kabi Quraysh zodagonlarining koʻplari Makka qoʻshiniga qoʻshilishdi. Ularning sabablari turlicha edi: baʼzilari karvonda oʻzlarining moliyaviy manfaatlarini himoya qilish uchun chiqishgan; boshqalar Naxlada oʻldirilgan soqchi Ibn al-Hadramiy uchun qasos olmoqchi edilar; Nihoyat, musulmonlar ustidan oson gʻalaba kutilgan voqeada bir necha kishi ishtirok etishni xohlasa kerak.<ref>Martin Lings, p. 139-140.</ref> Amr ibn Hishom hech boʻlmaganda bir zodagon Umaya ibn Xalafni ekspeditsiyaga qoʻshilish uchun sharmanda qilgani tasvirlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.286|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 286|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref>
=== Uhud jangidagi oʻlim ===
Milodiy 624-yilgi [[Uhud jangi|Uhud jangida]] [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalom Mus’ab ibn Umayrga musulmon bayrogʻini koʻtarishni tayinladi.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuhammad_Saed_Abdul-Rahman2009">Muhammad Saed Abdul-Rahman (2009). [https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69 ''The Meaning and Explanation of the Glorious Qur’an (Vol 2) 2nd Edition'']. MSA Publication Limited. p. 69-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9781861796448|<bdi>9781861796448</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Jang paytida jang tugagandek taassurotda boʻlgan musulmonlarning bir qismi jang maydonidagi oʻz pozitsiyalarini tashlab,<ref name="Musab at battle of uhad" /> qarshi kuchlarga Muhammad alayhissalomning oʻzi ham hujum qilish umidini tugʻdirdi. Mavqei va rangi [[Muhammad|Muhammad alayhissalom]]ga oʻxshash boʻlgan Mus’ab xavfni sezgach, dushmanlarning eʼtiborini boshqa tomonga burish niyatida bayrogʻini koʻtarib, ''takbir'' aytdi. oʻzi va Muhammad alayhissalomga zarar etkazmasdan qolishiga imkon berdi.<ref name="Musab at the battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Ali Unal|title=The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English|url=https://books.google.com/books?id=DyuqdDIjaswC&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA160|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2007|publisher=Tughra Books|isbn=9781597840002|page=160–}}</ref> Mus’abga hujum qilishdi va uning bayroqni ushlab turgan oʻng qoʻli uzildi, lekin u Qur’on soʻzlarini takrorlashda davom etdi va bayroqni chap qoʻliga oldi. Chap qoʻli uzilganida, u qoʻllari bilan uni ushlab oldi, lekin hech qachon bayroqni pastga tushirmadi. „Muhammad alayhissalom faqat Allohning elchisidir. Undan oldin ham paygʻambarlar oʻtganlar“. („Olimon“ surasi, 144-oyat)<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRafi_Ahmad_Fidai,_N.M._Shaikh2002">Rafi Ahmad Fidai, N. M. Shaikh (2002). [https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47 ''The Companion of the Holy Prophet'']. Adam Publishers. p. 40,47-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9788174352231|<bdi>9788174352231</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref>{{Qurʼon|3|144}}</ref> Oxir-oqibat Mus’abga Ibn Qomiyaning<ref name="Musab at the battle of uhad" /> tashlagan nayzasi tegib vafot etdi.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFiliuDeBevoise2011">Filiu, Jean-Pierre; DeBevoise, M. B. (2011). [https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186 ''Apocalypse in Islam'']. University of California Press. p. 186-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9780520264311|<bdi>9780520264311</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
== Yana qarang ==
* [[Sahoba|Sahobaga sunniy qarash]]
* [[Muhammadning yurishlari ro'yxati|Muhammadning harbiy yurishlari roʻyxati]]
== Manba ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|last=Lings, Martin|authorlink=Martin Lings|title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|publisher=Inner Traditions International|year=1983|isbn=0-89281-170-6}}
[[Turkum:Islom tarixi]]
[[Turkum:Sahobalar]]
[[Turkum:Sahoba hadis roviylari]]
[[Turkum:Janglarda halok boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Shahid boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Uhud jangida ishtirok etgan sahobalar]]
fc5jlmndon27jyoz3rqce7y8tvloo1t
5477570
5477569
2025-06-22T22:28:20Z
2A05:45C2:7256:600:CD1:BF7D:F431:27DC
5477570
wikitext
text/x-wiki
{{Muhammad}}
'''Musʼab ibn Umayr''' ({{lang-ar|مصعب بن عمير}}) ''Musʽab al-Xayr'' („Yaxshi“) nomi bilan ham tanilgan<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}</ref> [[Muhammad|Muhammad alayhissalomning]] sahobiy (''[[Sahoba|sahobi]]'') edi. [[Quraysh|Qurayshning]] Banu ʽ Abd al-Dar boʻlimidan u [[614]] -[[Bizning era|yilda]] [[Islom|islomni]] qabul qilgan va Islomning birinchi elchisi boʻlgan.<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}</ref> U [[625]]-yil [[Uhud jangi]]da vafot etgan.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}</ref>
== Yoshlik ==
''Mus’ab ibn Umayr Qurays''h qabilasining ''Banu Abduldor'' boʻlimida tugʻilgan.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}</ref> Uning aniq tugʻilgan yili maʼlum emas; U 614-yilda islomni qabul qilganda juda yoshligidan boshlab, milodiy 594—598-yillar orasida tugʻilgan, deb ishoniladi<ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}</ref> Mus’ab Umayr ibn Hoshim va ''Xunas binti Molik''ning oʻgʻli boʻlib, uning ota-onasi badavlat edi.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}</ref> U yoshligida ham Quraysh oqsoqollarining majlislarida qatnashishga ruxsat etilgan.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited" />
== Islomni qabul qilish ==
Birinchi musulmonlar Muhammad alayhissalom bilan Islom taʼlim markazi deb nomlanuvchi Al-Arqam uyida uchrashishgan.<ref name="House of Al Arqam">{{Kitob manbasi|last=Ali Muhammad As Sallaabee|title=The Noble Life of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=rU11lVnBWOwC&dq=House+of+al+arqam&pg=PA175|accessdate=8-avgust 2012-yil|year=2005|publisher=Darussalam|isbn=9789960967875|page=175–}}</ref>. Qur’on tilovati va [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalomning vaʼzlarini eshitish natijasida u dinni qabul qildi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}</ref><ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLucas2004">Lucas, Scott C. (2004). [https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269 ''Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal'']. Brill. p. 269-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789004133198|<bdi>9789004133198</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
Mus’ab avvaliga eʼtiqodini sir tutdi, chunki u onasi qanday munosabatda boʻlishidan qoʻrqardi.<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFIslamKotob">IslamKotob. [https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150 ''Companions of the Prophet'']. Islamic Books<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Ammo bir kuni Usmon ibn Talha uni Arqamning uyiga kirib, musulmonlar namoziga qoʻshilayotganini koʻrdi. Bu xabar tarqaldi va oxir-oqibat onasiga yetib bordi va u oʻz uyida uni oʻz fikridan qaytmoq niyatida zanjirband qildi.<ref name="Musab was chained">{{Kitob manbasi|first=Ariel|last=Merari|title=Driven to Death: Psychological and Social Aspects of Suicide Terrorism|url=https://books.google.com/books?id=IMTu5gwWE0kC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA96|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2010|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195181029|page=96–}}</ref> Mus’ab oʻz eʼtiqodiga ishongan va undan qaytmas edi. Muhammad unga yana qiynalib qolmasligi uchun Habashistonga hijrat qilayotgan sahobalarga qoʻshilishni maslahat berdi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig „Biography of Musab ibn Umair“] <span class="cs1-format">(pdf)</span>. techislam.com<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-23</span></span>.</cite></ref>
== Islomning birinchi elchisi ==
Mus’ab ibn Umayr islomning birinchi elchisi etib tayinlandi va ansorlar bilan birinchi bay’atdan keyin [[Hijrat|Yasrib]] ([[Madina (shahar)|Madina]])<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO2012">UNESCO (2012). [https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51 ''Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World'']. UNESCO. p. 51-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789231041532|<bdi>9789231041532</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="Musab as a first envoy">{{Kitob manbasi|last=Safi ur Rahman Al Mubarakpuri|title=Ar-Raheeq Al-Makhtūm|url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&dq=Musab+ibn+umayr+the+first+envoy+of+islam&pg=PA187|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Darussalam|isbn=9789960899558|page=187,338–}}</ref> ga shaharni yaqinlashib kelayotgan hijratga tayyorlash uchun yuborildi. Madinalik Asad ibn Zurara ismli bir kishi unga yordam berdi. Ular Islomga daʼvat qilganlaridan keyin Madinaning koʻp aholisi, jumladan Saʼd ibn Mu’oz, Usayd ibn Huzayr va Saʼd ibn Uboda rivoyat qilishdi.<ref name="Musab spread Islam in Yathrab">{{Kitob manbasi|title=The Life of Muḥammad|url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA186|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=1994|publisher=The Other Press|isbn=9789839154177|page=186–|last=Muhammad Husayn Haykal, Islamic Book Trust}}</ref> Madinalik dinini qabul qilganlar ''[[Ansor|ansorlar]]'' („yordamchilar“) nomi bilan tanilgan.<ref name="First ambassador of Islam" />
== Harbiy kampaniyalar ==
=== Badr jangi ===
[[Badr jangi|Badr jangida qatnashgan]]. Muhammadning qoʻshinlari orasida [[Ali]], [[Hamza ibn Abdul Muttolib|Hamza]], Mus’ab ibn Umayr, [[Zubayr ibn Avvom|Az-Zubayr ibn Al-Avvom]], Ammar ibn Yosir va [[Abu Zar Gʻiforiy|Abu Zarr al-Gʻiforiy bor]] edi. Musulmonlar ham yetmishta tuya va ikkita ot olib kelishdi, yaʼni ular yo yurishlari yoki har bir tuyaga uch-toʻrt kishi sigʻdirishlari kerak edi.<ref>Lings, pp. 138-139</ref> Biroq, koʻplab ilk musulmon manbalari jiddiy jang kutilmaganligini koʻrsatadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.287|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 287|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref> va boʻlajak xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] Muhammadning qizi kasal rafiqasi [[Ruqayya binti Muhammad|Ruqayyaga]] gʻamxoʻrlik qilish uchun qoldi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 4, Book 53, Number 359|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|archive-date=2011-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110107135357/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359}}</ref> [[Salmon al-Forisiy|Fors Salmon]] ham jangga qoʻshila olmadi, chunki u hali ham ozod odam emas edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|sarlavha=Witness-pioneer.org|nashriyot=Witness-pioneer.org|sana=16 September 2002|kirish sanasi=19 March 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100205021747/http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|arxivsana=5 February 2010}}</ref>
[[Abu Jahl|Amr ibn Hishom]], Valid ibn Utba, Shayba va [[Umayya ibn Xalaf]] kabi Quraysh zodagonlarining koʻplari Makka qoʻshiniga qoʻshilishdi. Ularning sabablari turlicha edi: baʼzilari karvonda oʻzlarining moliyaviy manfaatlarini himoya qilish uchun chiqishgan; boshqalar Naxlada oʻldirilgan soqchi Ibn al-Hadramiy uchun qasos olmoqchi edilar; Nihoyat, musulmonlar ustidan oson gʻalaba kutilgan voqeada bir necha kishi ishtirok etishni xohlasa kerak.<ref>Martin Lings, p. 139-140.</ref> Amr ibn Hishom hech boʻlmaganda bir zodagon Umaya ibn Xalafni ekspeditsiyaga qoʻshilish uchun sharmanda qilgani tasvirlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.286|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 286|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref>
=== Uhud jangidagi oʻlim ===
Milodiy 624-yilgi [[Uhud jangi|Uhud jangida]] [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalom Mus’ab ibn Umayrga musulmon bayrogʻini koʻtarishni tayinladi.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuhammad_Saed_Abdul-Rahman2009">Muhammad Saed Abdul-Rahman (2009). [https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69 ''The Meaning and Explanation of the Glorious Qur’an (Vol 2) 2nd Edition'']. MSA Publication Limited. p. 69-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9781861796448|<bdi>9781861796448</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Jang paytida jang tugagandek taassurotda boʻlgan musulmonlarning bir qismi jang maydonidagi oʻz pozitsiyalarini tashlab,<ref name="Musab at battle of uhad" /> qarshi kuchlarga Muhammad alayhissalomning oʻzi ham hujum qilish umidini tugʻdirdi. Mavqei va rangi [[Muhammad|Muhammad alayhissalom]]ga oʻxshash boʻlgan Mus’ab xavfni sezgach, dushmanlarning eʼtiborini boshqa tomonga burish niyatida bayrogʻini koʻtarib, ''takbir'' aytdi. oʻzi va Muhammad alayhissalomga zarar etkazmasdan qolishiga imkon berdi.<ref name="Musab at the battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Ali Unal|title=The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English|url=https://books.google.com/books?id=DyuqdDIjaswC&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA160|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2007|publisher=Tughra Books|isbn=9781597840002|page=160–}}</ref> Mus’abga hujum qilishdi va uning bayroqni ushlab turgan oʻng qoʻli uzildi, lekin u Qur’on soʻzlarini takrorlashda davom etdi va bayroqni chap qoʻliga oldi. Chap qoʻli uzilganida, u qoʻllari bilan uni ushlab oldi, lekin hech qachon bayroqni pastga tushirmadi. „Muhammad alayhissalom faqat Allohning elchisidir. Undan oldin ham paygʻambarlar oʻtganlar“. („Olimon“ surasi, 144-oyat)<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRafi_Ahmad_Fidai,_N.M._Shaikh2002">Rafi Ahmad Fidai, N. M. Shaikh (2002). [https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47 ''The Companion of the Holy Prophet'']. Adam Publishers. p. 40,47-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9788174352231|<bdi>9788174352231</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref>{{Qurʼon|3|144}}</ref> Oxir-oqibat Mus’abga Ibn Qomiyaning<ref name="Musab at the battle of uhad" /> tashlagan nayzasi tegib vafot etdi.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFiliuDeBevoise2011">Filiu, Jean-Pierre; DeBevoise, M. B. (2011). [https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186 ''Apocalypse in Islam'']. University of California Press. p. 186-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9780520264311|<bdi>9780520264311</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
== Yana qarang ==
* [[Sahoba|Sahobaga sunniy qarash]]
* [[Muhammad alayhissalomning yurishlari ro'yxati|Muhammad alayhissalomning harbiy yurishlari roʻyxati]]
== Manba ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|last=Lings, Martin|authorlink=Martin Lings|title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|publisher=Inner Traditions International|year=1983|isbn=0-89281-170-6}}
[[Turkum:Islom tarixi]]
[[Turkum:Sahobalar]]
[[Turkum:Sahoba hadis roviylari]]
[[Turkum:Janglarda halok boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Shahid boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Uhud jangida ishtirok etgan sahobalar]]
ssq6q44klpj7he4flzarzatfrwukt29
5477571
5477570
2025-06-22T22:29:33Z
2A05:45C2:7256:600:CD1:BF7D:F431:27DC
5477571
wikitext
text/x-wiki
{{Muhammad}}
'''Musʼab ibn Umayr''' ({{lang-ar|مصعب بن عمير}}) ''Musʽab al-Xayr'' („Yaxshi“) nomi bilan ham tanilgan<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}</ref> [[Muhammad|Muhammad alayhissalomning]] sahobiy (''[[Sahoba|sahobi]]'') edi. [[Quraysh|Qurayshning]] Banu ʽ Abd al-Dar boʻlimidan u [[614]] -[[Bizning era|yilda]] [[Islom|islomni]] qabul qilgan va Islomning birinchi elchisi boʻlgan.<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}</ref> U [[625]]-yil [[Uhud jangi]]da vafot etgan.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}</ref>
== Yoshlik ==
''Mus’ab ibn Umayr Qurays''h qabilasining ''Banu Abduldor'' boʻlimida tugʻilgan.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}</ref> Uning aniq tugʻilgan yili maʼlum emas; U 614-yilda islomni qabul qilganda juda yoshligidan boshlab, milodiy 594—598-yillar orasida tugʻilgan, deb ishoniladi<ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}</ref> Mus’ab Umayr ibn Hoshim va ''Xunas binti Molik''ning oʻgʻli boʻlib, uning ota-onasi badavlat edi.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}</ref> U yoshligida ham Quraysh oqsoqollarining majlislarida qatnashishga ruxsat etilgan.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited" />
== Islomni qabul qilish ==
Birinchi musulmonlar Muhammad alayhissalom bilan Islom taʼlim markazi deb nomlanuvchi Al-Arqam uyida uchrashishgan.<ref name="House of Al Arqam">{{Kitob manbasi|last=Ali Muhammad As Sallaabee|title=The Noble Life of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=rU11lVnBWOwC&dq=House+of+al+arqam&pg=PA175|accessdate=8-avgust 2012-yil|year=2005|publisher=Darussalam|isbn=9789960967875|page=175–}}</ref>. Qur’on tilovati va [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalomning vaʼzlarini eshitish natijasida u dinni qabul qildi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}</ref><ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLucas2004">Lucas, Scott C. (2004). [https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269 ''Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal'']. Brill. p. 269-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789004133198|<bdi>9789004133198</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
Mus’ab avvaliga eʼtiqodini sir tutdi, chunki u onasi qanday munosabatda boʻlishidan qoʻrqardi.<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFIslamKotob">IslamKotob. [https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150 ''Companions of the Prophet'']. Islamic Books<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Ammo bir kuni Usmon ibn Talha uni Arqamning uyiga kirib, musulmonlar namoziga qoʻshilayotganini koʻrdi. Bu xabar tarqaldi va oxir-oqibat onasiga yetib bordi va u oʻz uyida uni oʻz fikridan qaytmoq niyatida zanjirband qildi.<ref name="Musab was chained">{{Kitob manbasi|first=Ariel|last=Merari|title=Driven to Death: Psychological and Social Aspects of Suicide Terrorism|url=https://books.google.com/books?id=IMTu5gwWE0kC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA96|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2010|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195181029|page=96–}}</ref> Mus’ab oʻz eʼtiqodiga ishongan va undan qaytmas edi. Muhammad alayhissalom unga yana qiynalib qolmasligi uchun Habashistonga hijrat qilayotgan sahobalarga qoʻshilishni maslahat berdi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig „Biography of Musab ibn Umair“] <span class="cs1-format">(pdf)</span>. techislam.com<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-23</span></span>.</cite></ref>
== Islomning birinchi elchisi ==
Mus’ab ibn Umayr islomning birinchi elchisi etib tayinlandi va ansorlar bilan birinchi bay’atdan keyin [[Hijrat|Yasrib]] ([[Madina (shahar)|Madina]])<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO2012">UNESCO (2012). [https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51 ''Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World'']. UNESCO. p. 51-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789231041532|<bdi>9789231041532</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="Musab as a first envoy">{{Kitob manbasi|last=Safi ur Rahman Al Mubarakpuri|title=Ar-Raheeq Al-Makhtūm|url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&dq=Musab+ibn+umayr+the+first+envoy+of+islam&pg=PA187|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Darussalam|isbn=9789960899558|page=187,338–}}</ref> ga shaharni yaqinlashib kelayotgan hijratga tayyorlash uchun yuborildi. Madinalik Asad ibn Zurara ismli bir kishi unga yordam berdi. Ular Islomga daʼvat qilganlaridan keyin Madinaning koʻp aholisi, jumladan Saʼd ibn Mu’oz, Usayd ibn Huzayr va Saʼd ibn Uboda rivoyat qilishdi.<ref name="Musab spread Islam in Yathrab">{{Kitob manbasi|title=The Life of Muḥammad|url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA186|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=1994|publisher=The Other Press|isbn=9789839154177|page=186–|last=Muhammad Husayn Haykal, Islamic Book Trust}}</ref> Madinalik dinini qabul qilganlar ''[[Ansor|ansorlar]]'' („yordamchilar“) nomi bilan tanilgan.<ref name="First ambassador of Islam" />
== Harbiy kampaniyalar ==
=== Badr jangi ===
[[Badr jangi|Badr jangida qatnashgan]]. Muhammadning qoʻshinlari orasida [[Ali]], [[Hamza ibn Abdul Muttolib|Hamza]], Mus’ab ibn Umayr, [[Zubayr ibn Avvom|Az-Zubayr ibn Al-Avvom]], Ammar ibn Yosir va [[Abu Zar Gʻiforiy|Abu Zarr al-Gʻiforiy bor]] edi. Musulmonlar ham yetmishta tuya va ikkita ot olib kelishdi, yaʼni ular yo yurishlari yoki har bir tuyaga uch-toʻrt kishi sigʻdirishlari kerak edi.<ref>Lings, pp. 138-139</ref> Biroq, koʻplab ilk musulmon manbalari jiddiy jang kutilmaganligini koʻrsatadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.287|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 287|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref> va boʻlajak xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] Muhammadning qizi kasal rafiqasi [[Ruqayya binti Muhammad|Ruqayyaga]] gʻamxoʻrlik qilish uchun qoldi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 4, Book 53, Number 359|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|archive-date=2011-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110107135357/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359}}</ref> [[Salmon al-Forisiy|Fors Salmon]] ham jangga qoʻshila olmadi, chunki u hali ham ozod odam emas edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|sarlavha=Witness-pioneer.org|nashriyot=Witness-pioneer.org|sana=16 September 2002|kirish sanasi=19 March 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100205021747/http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|arxivsana=5 February 2010}}</ref>
[[Abu Jahl|Amr ibn Hishom]], Valid ibn Utba, Shayba va [[Umayya ibn Xalaf]] kabi Quraysh zodagonlarining koʻplari Makka qoʻshiniga qoʻshilishdi. Ularning sabablari turlicha edi: baʼzilari karvonda oʻzlarining moliyaviy manfaatlarini himoya qilish uchun chiqishgan; boshqalar Naxlada oʻldirilgan soqchi Ibn al-Hadramiy uchun qasos olmoqchi edilar; Nihoyat, musulmonlar ustidan oson gʻalaba kutilgan voqeada bir necha kishi ishtirok etishni xohlasa kerak.<ref>Martin Lings, p. 139-140.</ref> Amr ibn Hishom hech boʻlmaganda bir zodagon Umaya ibn Xalafni ekspeditsiyaga qoʻshilish uchun sharmanda qilgani tasvirlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.286|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 286|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref>
=== Uhud jangidagi oʻlim ===
Milodiy 624-yilgi [[Uhud jangi|Uhud jangida]] [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalom Mus’ab ibn Umayrga musulmon bayrogʻini koʻtarishni tayinladi.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuhammad_Saed_Abdul-Rahman2009">Muhammad Saed Abdul-Rahman (2009). [https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69 ''The Meaning and Explanation of the Glorious Qur’an (Vol 2) 2nd Edition'']. MSA Publication Limited. p. 69-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9781861796448|<bdi>9781861796448</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Jang paytida jang tugagandek taassurotda boʻlgan musulmonlarning bir qismi jang maydonidagi oʻz pozitsiyalarini tashlab,<ref name="Musab at battle of uhad" /> qarshi kuchlarga Muhammad alayhissalomning oʻzi ham hujum qilish umidini tugʻdirdi. Mavqei va rangi [[Muhammad|Muhammad alayhissalom]]ga oʻxshash boʻlgan Mus’ab xavfni sezgach, dushmanlarning eʼtiborini boshqa tomonga burish niyatida bayrogʻini koʻtarib, ''takbir'' aytdi. oʻzi va Muhammad alayhissalomga zarar etkazmasdan qolishiga imkon berdi.<ref name="Musab at the battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Ali Unal|title=The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English|url=https://books.google.com/books?id=DyuqdDIjaswC&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA160|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2007|publisher=Tughra Books|isbn=9781597840002|page=160–}}</ref> Mus’abga hujum qilishdi va uning bayroqni ushlab turgan oʻng qoʻli uzildi, lekin u Qur’on soʻzlarini takrorlashda davom etdi va bayroqni chap qoʻliga oldi. Chap qoʻli uzilganida, u qoʻllari bilan uni ushlab oldi, lekin hech qachon bayroqni pastga tushirmadi. „Muhammad alayhissalom faqat Allohning elchisidir. Undan oldin ham paygʻambarlar oʻtganlar“. („Olimon“ surasi, 144-oyat)<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRafi_Ahmad_Fidai,_N.M._Shaikh2002">Rafi Ahmad Fidai, N. M. Shaikh (2002). [https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47 ''The Companion of the Holy Prophet'']. Adam Publishers. p. 40,47-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9788174352231|<bdi>9788174352231</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref>{{Qurʼon|3|144}}</ref> Oxir-oqibat Mus’abga Ibn Qomiyaning<ref name="Musab at the battle of uhad" /> tashlagan nayzasi tegib vafot etdi.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFiliuDeBevoise2011">Filiu, Jean-Pierre; DeBevoise, M. B. (2011). [https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186 ''Apocalypse in Islam'']. University of California Press. p. 186-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9780520264311|<bdi>9780520264311</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
== Yana qarang ==
* [[Sahoba|Sahobaga sunniy qarash]]
* [[Muhammad alayhissalomning yurishlari ro'yxati|Muhammad alayhissalomning harbiy yurishlari roʻyxati]]
== Manba ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|last=Lings, Martin|authorlink=Martin Lings|title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|publisher=Inner Traditions International|year=1983|isbn=0-89281-170-6}}
[[Turkum:Islom tarixi]]
[[Turkum:Sahobalar]]
[[Turkum:Sahoba hadis roviylari]]
[[Turkum:Janglarda halok boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Shahid boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Uhud jangida ishtirok etgan sahobalar]]
l2rl49bn17upojpayocdelroqsctolz
5477572
5477571
2025-06-22T22:30:32Z
2A05:45C2:7256:600:CD1:BF7D:F431:27DC
5477572
wikitext
text/x-wiki
{{Muhammad}}
'''Musʼab ibn Umayr''' ({{lang-ar|مصعب بن عمير}}) ''Musʽab al-Xayr'' („Yaxshi“) nomi bilan ham tanilgan<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}</ref> [[Muhammad|Muhammad alayhissalomning]] sahobiy (''[[Sahoba|sahobi]]'') edi. [[Quraysh|Qurayshning]] Banu ʽ Abd al-Dar boʻlimidan u [[614]] -[[Bizning era|yilda]] [[Islom|islomni]] qabul qilgan va Islomning birinchi elchisi boʻlgan.<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}</ref> U [[625]]-yil [[Uhud jangi]]da vafot etgan.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}</ref>
== Yoshlik ==
''Mus’ab ibn Umayr Qurays''h qabilasining ''Banu Abduldor'' boʻlimida tugʻilgan.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}</ref> Uning aniq tugʻilgan yili maʼlum emas; U 614-yilda islomni qabul qilganda juda yoshligidan boshlab, milodiy 594—598-yillar orasida tugʻilgan, deb ishoniladi<ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}</ref> Mus’ab Umayr ibn Hoshim va ''Xunas binti Molik''ning oʻgʻli boʻlib, uning ota-onasi badavlat edi.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}</ref> U yoshligida ham Quraysh oqsoqollarining majlislarida qatnashishga ruxsat etilgan.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited" />
== Islomni qabul qilish ==
Birinchi musulmonlar Muhammad alayhissalom bilan Islom taʼlim markazi deb nomlanuvchi Al-Arqam uyida uchrashishgan.<ref name="House of Al Arqam">{{Kitob manbasi|last=Ali Muhammad As Sallaabee|title=The Noble Life of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=rU11lVnBWOwC&dq=House+of+al+arqam&pg=PA175|accessdate=8-avgust 2012-yil|year=2005|publisher=Darussalam|isbn=9789960967875|page=175–}}</ref>. Qur’on tilovati va [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalomning vaʼzlarini eshitish natijasida u dinni qabul qildi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}</ref><ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLucas2004">Lucas, Scott C. (2004). [https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269 ''Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal'']. Brill. p. 269-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789004133198|<bdi>9789004133198</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
Mus’ab avvaliga eʼtiqodini sir tutdi, chunki u onasi qanday munosabatda boʻlishidan qoʻrqardi.<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFIslamKotob">IslamKotob. [https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150 ''Companions of the Prophet'']. Islamic Books<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Ammo bir kuni Usmon ibn Talha uni Arqamning uyiga kirib, musulmonlar namoziga qoʻshilayotganini koʻrdi. Bu xabar tarqaldi va oxir-oqibat onasiga yetib bordi va u oʻz uyida uni oʻz fikridan qaytmoq niyatida zanjirband qildi.<ref name="Musab was chained">{{Kitob manbasi|first=Ariel|last=Merari|title=Driven to Death: Psychological and Social Aspects of Suicide Terrorism|url=https://books.google.com/books?id=IMTu5gwWE0kC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA96|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2010|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195181029|page=96–}}</ref> Mus’ab oʻz eʼtiqodiga ishongan va undan qaytmas edi. Muhammad alayhissalom unga yana qiynalib qolmasligi uchun Habashistonga hijrat qilayotgan sahobalarga qoʻshilishni maslahat berdi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig „Biography of Musab ibn Umair“] <span class="cs1-format">(pdf)</span>. techislam.com<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-23</span></span>.</cite></ref>
== Islomning birinchi elchisi ==
Mus’ab ibn Umayr islomning birinchi elchisi etib tayinlandi va ansorlar bilan birinchi bay’atdan keyin [[Hijrat|Yasrib]] ([[Madina (shahar)|Madina]])<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO2012">UNESCO (2012). [https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51 ''Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World'']. UNESCO. p. 51-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789231041532|<bdi>9789231041532</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="Musab as a first envoy">{{Kitob manbasi|last=Safi ur Rahman Al Mubarakpuri|title=Ar-Raheeq Al-Makhtūm|url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&dq=Musab+ibn+umayr+the+first+envoy+of+islam&pg=PA187|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Darussalam|isbn=9789960899558|page=187,338–}}</ref> ga shaharni yaqinlashib kelayotgan hijratga tayyorlash uchun yuborildi. Madinalik Asad ibn Zurara ismli bir kishi unga yordam berdi. Ular Islomga daʼvat qilganlaridan keyin Madinaning koʻp aholisi, jumladan Saʼd ibn Mu’oz, Usayd ibn Huzayr va Saʼd ibn Uboda rivoyat qilishdi.<ref name="Musab spread Islam in Yathrab">{{Kitob manbasi|title=The Life of Muḥammad|url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA186|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=1994|publisher=The Other Press|isbn=9789839154177|page=186–|last=Muhammad Husayn Haykal, Islamic Book Trust}}</ref> Madinalik dinini qabul qilganlar ''[[Ansor|ansorlar]]'' („yordamchilar“) nomi bilan tanilgan.<ref name="First ambassador of Islam" />
== Harbiy kampaniyalar ==
=== Badr jangi ===
[[Badr jangi|Badr jangida qatnashgan]]. Muhammad alayhissalomning qoʻshinlari orasida [[Ali]], [[Hamza ibn Abdul Muttolib|Hamza]], Mus’ab ibn Umayr, [[Zubayr ibn Avvom|Az-Zubayr ibn Al-Avvom]], Ammar ibn Yosir va [[Abu Zar Gʻiforiy|Abu Zarr al-Gʻiforiy bor]] edi. Musulmonlar ham yetmishta tuya va ikkita ot olib kelishdi, yaʼni ular yo yurishlari yoki har bir tuyaga uch-toʻrt kishi sigʻdirishlari kerak edi.<ref>Lings, pp. 138-139</ref> Biroq, koʻplab ilk musulmon manbalari jiddiy jang kutilmaganligini koʻrsatadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.287|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 287|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref> va boʻlajak xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] Muhammad alayhissalomning qizi kasal rafiqasi [[Ruqayya binti Muhammad|Ruqayyaga]] gʻamxoʻrlik qilish uchun qoldi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 4, Book 53, Number 359|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|archive-date=2011-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110107135357/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359}}</ref> [[Salmon al-Forisiy|Fors Salmon]] ham jangga qoʻshila olmadi, chunki u hali ham ozod odam emas edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|sarlavha=Witness-pioneer.org|nashriyot=Witness-pioneer.org|sana=16 September 2002|kirish sanasi=19 March 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100205021747/http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|arxivsana=5 February 2010}}</ref>
[[Abu Jahl|Amr ibn Hishom]], Valid ibn Utba, Shayba va [[Umayya ibn Xalaf]] kabi Quraysh zodagonlarining koʻplari Makka qoʻshiniga qoʻshilishdi. Ularning sabablari turlicha edi: baʼzilari karvonda oʻzlarining moliyaviy manfaatlarini himoya qilish uchun chiqishgan; boshqalar Naxlada oʻldirilgan soqchi Ibn al-Hadramiy uchun qasos olmoqchi edilar; Nihoyat, musulmonlar ustidan oson gʻalaba kutilgan voqeada bir necha kishi ishtirok etishni xohlasa kerak.<ref>Martin Lings, p. 139-140.</ref> Amr ibn Hishom hech boʻlmaganda bir zodagon Umaya ibn Xalafni ekspeditsiyaga qoʻshilish uchun sharmanda qilgani tasvirlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.286|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 286|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref>
=== Uhud jangidagi oʻlim ===
Milodiy 624-yilgi [[Uhud jangi|Uhud jangida]] [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalom Mus’ab ibn Umayrga musulmon bayrogʻini koʻtarishni tayinladi.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuhammad_Saed_Abdul-Rahman2009">Muhammad Saed Abdul-Rahman (2009). [https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69 ''The Meaning and Explanation of the Glorious Qur’an (Vol 2) 2nd Edition'']. MSA Publication Limited. p. 69-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9781861796448|<bdi>9781861796448</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Jang paytida jang tugagandek taassurotda boʻlgan musulmonlarning bir qismi jang maydonidagi oʻz pozitsiyalarini tashlab,<ref name="Musab at battle of uhad" /> qarshi kuchlarga Muhammad alayhissalomning oʻzi ham hujum qilish umidini tugʻdirdi. Mavqei va rangi [[Muhammad|Muhammad alayhissalom]]ga oʻxshash boʻlgan Mus’ab xavfni sezgach, dushmanlarning eʼtiborini boshqa tomonga burish niyatida bayrogʻini koʻtarib, ''takbir'' aytdi. oʻzi va Muhammad alayhissalomga zarar etkazmasdan qolishiga imkon berdi.<ref name="Musab at the battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Ali Unal|title=The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English|url=https://books.google.com/books?id=DyuqdDIjaswC&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA160|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2007|publisher=Tughra Books|isbn=9781597840002|page=160–}}</ref> Mus’abga hujum qilishdi va uning bayroqni ushlab turgan oʻng qoʻli uzildi, lekin u Qur’on soʻzlarini takrorlashda davom etdi va bayroqni chap qoʻliga oldi. Chap qoʻli uzilganida, u qoʻllari bilan uni ushlab oldi, lekin hech qachon bayroqni pastga tushirmadi. „Muhammad alayhissalom faqat Allohning elchisidir. Undan oldin ham paygʻambarlar oʻtganlar“. („Olimon“ surasi, 144-oyat)<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRafi_Ahmad_Fidai,_N.M._Shaikh2002">Rafi Ahmad Fidai, N. M. Shaikh (2002). [https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47 ''The Companion of the Holy Prophet'']. Adam Publishers. p. 40,47-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9788174352231|<bdi>9788174352231</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref>{{Qurʼon|3|144}}</ref> Oxir-oqibat Mus’abga Ibn Qomiyaning<ref name="Musab at the battle of uhad" /> tashlagan nayzasi tegib vafot etdi.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFiliuDeBevoise2011">Filiu, Jean-Pierre; DeBevoise, M. B. (2011). [https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186 ''Apocalypse in Islam'']. University of California Press. p. 186-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9780520264311|<bdi>9780520264311</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
== Yana qarang ==
* [[Sahoba|Sahobaga sunniy qarash]]
* [[Muhammad alayhissalomning yurishlari ro'yxati|Muhammad alayhissalomning harbiy yurishlari roʻyxati]]
== Manba ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|last=Lings, Martin|authorlink=Martin Lings|title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|publisher=Inner Traditions International|year=1983|isbn=0-89281-170-6}}
[[Turkum:Islom tarixi]]
[[Turkum:Sahobalar]]
[[Turkum:Sahoba hadis roviylari]]
[[Turkum:Janglarda halok boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Shahid boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Uhud jangida ishtirok etgan sahobalar]]
19uqt8d8y537nrtb5ig3v9onmwudh3d
5477574
5477572
2025-06-22T22:39:52Z
2A05:45C2:7256:600:CD1:BF7D:F431:27DC
5477574
wikitext
text/x-wiki
{{Muhammad}}
'''Musʼab ibn Umayr''' ({{lang-ar|مصعب بن عمير}}) ''Musʽab al-Xayr'' („Yaxshi“) nomi bilan ham tanilgan<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}</ref> [[Muhammad|Muhammad alayhissalomning]] sahobiy (''[[Sahoba|sahobi]]'') edi. [[Quraysh|Qurayshning]] Banu ʽ Abd al-Dar boʻlimidan u [[614]] -[[Bizning era|yilda]] [[Islom|islomni]] qabul qilgan va Islomning birinchi elchisi boʻlgan.<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}</ref> U [[625]]-yil [[Uhud jangi]]da vafot etgan.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}</ref>
== Yoshlik ==
''Mus’ab ibn Umayr Qurays''h qabilasining ''Banu Abduldor'' boʻlimida tugʻilgan.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}</ref> Uning aniq tugʻilgan yili maʼlum emas; U 614-yilda islomni qabul qilganda juda yoshligidan boshlab, milodiy 594—598-yillar orasida tugʻilgan, deb ishoniladi<ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}</ref> Mus’ab Umayr ibn Hoshim va ''Xunas binti Molik''ning oʻgʻli boʻlib, uning ota-onasi badavlat edi.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}</ref> U yoshligida ham Quraysh oqsoqollarining majlislarida qatnashishga ruxsat etilgan.<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited" />
== Islomni qabul qilish ==
Birinchi musulmonlar Muhammad alayhissalom bilan Islom taʼlim markazi deb nomlanuvchi Al-Arqam uyida uchrashishgan.<ref name="House of Al Arqam">{{Kitob manbasi|last=Ali Muhammad As Sallaabee|title=The Noble Life of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=rU11lVnBWOwC&dq=House+of+al+arqam&pg=PA175|accessdate=8-avgust 2012-yil|year=2005|publisher=Darussalam|isbn=9789960967875|page=175–}}</ref>. Qur’on tilovati va [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalomning vaʼzlarini eshitish natijasida u dinni qabul qildi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}</ref><ref name="lucas">{{Kitob manbasi|first=Scott C.|last=Lucas|title=Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal|url=https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2004|publisher=Brill|isbn=9789004133198|page=269–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFLucas2004">Lucas, Scott C. (2004). [https://books.google.com/books?id=ZDUbwLZKXOsC&dq=Musab+ibn+umayr+in+614&pg=PA269 ''Constructive Critics, Ḥadīth Literature, and the Articulation of Sunnī Islam: The Legacy of the Generation of Ibn Sad, Ibn Maīn, and Ibn Ḥanbal'']. Brill. p. 269-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789004133198|<bdi>9789004133198</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
Mus’ab avvaliga eʼtiqodini sir tutdi, chunki u onasi qanday munosabatda boʻlishidan qoʻrqardi.<ref name="Musab ibn Umayrʻs mother">{{Kitob manbasi|title=Companions of the Prophet|url=https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150|accessdate=7-avgust 2012-yil|publisher=Islamic Books|last=IslamKotob}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFIslamKotob">IslamKotob. [https://books.google.com/books?id=Vi5D4RZBKPQC&dq=Khunnas+Bin+Malik&pg=PT150 ''Companions of the Prophet'']. Islamic Books<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Ammo bir kuni Usmon ibn Talha uni Arqamning uyiga kirib, musulmonlar namoziga qoʻshilayotganini koʻrdi. Bu xabar tarqaldi va oxir-oqibat onasiga yetib bordi va u oʻz uyida uni oʻz fikridan qaytmoq niyatida zanjirband qildi.<ref name="Musab was chained">{{Kitob manbasi|first=Ariel|last=Merari|title=Driven to Death: Psychological and Social Aspects of Suicide Terrorism|url=https://books.google.com/books?id=IMTu5gwWE0kC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA96|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2010|publisher=Oxford University Press|isbn=9780195181029|page=96–}}</ref> Mus’ab oʻz eʼtiqodiga ishongan va undan qaytmas edi. Muhammad alayhissalom unga yana qiynalib qolmasligi uchun Habashistonga hijrat qilayotgan sahobalarga qoʻshilishni maslahat berdi.<ref name="Biography of Musab">{{Veb manbasi|url=https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig|format=pdf|sarlavha=Biography of Musab ibn Umair|nashriyot=techislam.com|kirish sanasi=2012-08-23}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://docs.google.com/viewer?a=v&q=cache:om8wwcswgvQJ:www.teachislam.com/dmdocuments/60/ISLAMIC/Life%2520of%2520Hazrat%2520Musab%2520ibn%2520Umayr%2520(RA).pdf+musab+ibn+umair&hl=en&gl=in&pid=bl&srcid=ADGEESgS5y26h4-VdAfmip2LQvdO9SVpO9LzTr-ylGJYlYA9ikLlVJkkvziZwTnZ8iV2_VBJ-ZoH2VP5-EhKb2W-J17ShvZYfC8nDdV00XwHU8MSCXaaRi4s9UlceCy-8i_oB6im5U8J&sig=AHIEtbS5_1u7DzG7Opk0qcX6UN7KsvQlig „Biography of Musab ibn Umair“] <span class="cs1-format">(pdf)</span>. techislam.com<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">2012-08-23</span></span>.</cite></ref>
== Islomning birinchi elchisi ==
Mus’ab ibn Umayr islomning birinchi elchisi etib tayinlandi va ansorlar bilan birinchi bay’atdan keyin [[Hijrat|Yasrib]] ([[Madina (shahar)|Madina]])<ref name="First ambassador of Islam">{{Kitob manbasi|last=UNESCO|title=Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World|url=https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51|accessdate=9-avgust 2012-yil|year=2012|publisher=UNESCO|isbn=9789231041532|page=51–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFUNESCO2012">UNESCO (2012). [https://books.google.com/books?id=qVYT4Kraym0C&dq=musab+first+ambassador+of+muslim+world&pg=PA51 ''Different Aspects of Islamic Culture: Vol.3: The Spread of Islam Throughout the World'']. UNESCO. p. 51-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9789231041532|<bdi>9789231041532</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">9 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref name="Musab as a first envoy">{{Kitob manbasi|last=Safi ur Rahman Al Mubarakpuri|title=Ar-Raheeq Al-Makhtūm|url=https://books.google.com/books?id=r_80rJHIaOMC&dq=Musab+ibn+umayr+the+first+envoy+of+islam&pg=PA187|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Darussalam|isbn=9789960899558|page=187,338–}}</ref> ga shaharni yaqinlashib kelayotgan hijratga tayyorlash uchun yuborildi. Madinalik Asad ibn Zurara ismli bir kishi unga yordam berdi. Ular Islomga daʼvat qilganlaridan keyin Madinaning koʻp aholisi, jumladan Saʼd ibn Mu’oz, Usayd ibn Huzayr va Saʼd ibn Uboda rivoyat qilishdi.<ref name="Musab spread Islam in Yathrab">{{Kitob manbasi|title=The Life of Muḥammad|url=https://books.google.com/books?id=fOyO-TSo5nEC&dq=Musab+ibn+umayr&pg=PA186|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=1994|publisher=The Other Press|isbn=9789839154177|page=186–|last=Muhammad Husayn Haykal, Islamic Book Trust}}</ref> Madinalik dinini qabul qilganlar ''[[Ansor|ansorlar]]'' („yordamchilar“) nomi bilan tanilgan.<ref name="First ambassador of Islam" />
== Harbiy kampaniyalar ==
=== Badr jangi ===
[[Badr jangi|Badr jangida qatnashgan]]. Muhammad alayhissalomning qoʻshinlari orasida [[Ali]], [[Hamza ibn Abdul Muttolib|Hamza]], Mus’ab ibn Umayr, [[Zubayr ibn Avvom|Az-Zubayr ibn Al-Avvom]], Ammar ibn Yosir va [[Abu Zar Gʻiforiy|Abu Zarr al-Gʻiforiy bor]] edi. Musulmonlar ham yetmishta tuya va ikkita ot olib kelishdi, yaʼni ular yo yurishlari yoki har bir tuyaga uch-toʻrt kishi sigʻdirishlari kerak edi.<ref>Lings, pp. 138-139</ref> Biroq, koʻplab ilk musulmon manbalari jiddiy jang kutilmaganligini koʻrsatadi<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.287|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 287|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref> va boʻlajak xalifa [[Usmon ibn Affon|Usmon]] Muhammad alayhissalomning qizi kasal rafiqasi [[Ruqayya binti Muhammad|Ruqayyaga]] gʻamxoʻrlik qilish uchun qoldi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 4, Book 53, Number 359|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|archive-date=2011-01-07|archive-url=https://web.archive.org/web/20110107135357/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/053.sbt.html#004.053.359}}</ref> [[Salmon al-Forisiy|Fors Salmon]] ham jangga qoʻshila olmadi, chunki u hali ham ozod odam emas edi.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|sarlavha=Witness-pioneer.org|nashriyot=Witness-pioneer.org|sana=16 September 2002|kirish sanasi=19 March 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100205021747/http://www.witness-pioneer.org/vil/Books/SM_tsn/ch4s5.html|arxivsana=5 February 2010}}</ref>
[[Abu Jahl|Amr ibn Hishom]], Valid ibn Utba, Shayba va [[Umayya ibn Xalaf]] kabi Quraysh zodagonlarining koʻplari Makka qoʻshiniga qoʻshilishdi. Ularning sabablari turlicha edi: baʼzilari karvonda oʻzlarining moliyaviy manfaatlarini himoya qilish uchun chiqishgan; boshqalar Naxlada oʻldirilgan soqchi Ibn al-Hadramiy uchun qasos olmoqchi edilar; Nihoyat, musulmonlar ustidan oson gʻalaba kutilgan voqeada bir necha kishi ishtirok etishni xohlasa kerak.<ref>Martin Lings, p. 139-140.</ref> Amr ibn Hishom hech boʻlmaganda bir zodagon Umaya ibn Xalafni ekspeditsiyaga qoʻshilish uchun sharmanda qilgani tasvirlangan.<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html#005.059.286|sarlavha=Sahih al-Bukhari: Volume 5, Book 59, Number 286|nashriyot=Usc.edu|kirish sanasi=16 September 2010|arxivurl=https://web.archive.org/web/20100816202325/http://www.usc.edu/schools/college/crcc/engagement/resources/texts/muslim/hadith/bukhari/059.sbt.html|arxivsana=16 August 2010}}</ref>
=== Uhud jangidagi oʻlim ===
Milodiy 624-yilgi [[Uhud jangi|Uhud jangida]] [[Muhammad|Muhammad]] alayhissalom Mus’ab ibn Umayrga musulmon bayrogʻini koʻtarishni tayinladi.<ref name="Musab at battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Muhammad Saed Abdul-Rahman|title=The Meaning and Explanation of the Glorious Qur'an (Vol 2) 2nd Edition|url=https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2009|publisher=MSA Publication Limited|isbn=9781861796448|page=69–}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFMuhammad_Saed_Abdul-Rahman2009">Muhammad Saed Abdul-Rahman (2009). [https://books.google.com/books?id=ZmSQPIkTyN0C&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA69 ''The Meaning and Explanation of the Glorious Qur’an (Vol 2) 2nd Edition'']. MSA Publication Limited. p. 69-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9781861796448|<bdi>9781861796448</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref> Jang paytida jang tugagandek taassurotda boʻlgan musulmonlarning bir qismi jang maydonidagi oʻz pozitsiyalarini tashlab,<ref name="Musab at battle of uhad" /> qarshi kuchlarga Muhammad alayhissalomning oʻzi ham hujum qilish umidini tugʻdirdi. Mavqei va rangi [[Muhammad|Muhammad alayhissalom]]ga oʻxshash boʻlgan Mus’ab xavfni sezgach, dushmanlarning eʼtiborini boshqa tomonga burish niyatida bayrogʻini koʻtarib, ''takbir'' aytdi. oʻzi va Muhammad alayhissalomga zarar etkazmasdan qolishiga imkon berdi.<ref name="Musab at the battle of uhad">{{Kitob manbasi|last=Ali Unal|title=The Qur'an with Annotated Interpretation in Modern English|url=https://books.google.com/books?id=DyuqdDIjaswC&dq=Musab+ibn+umayr+in+the+battle+of+uhad&pg=PA160|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2007|publisher=Tughra Books|isbn=9781597840002|page=160–}}</ref> Mus’abga hujum qilishdi va uning bayroqni ushlab turgan oʻng qoʻli uzildi, lekin u Qur’on soʻzlarini takrorlashda davom etdi va bayroqni chap qoʻliga oldi. Chap qoʻli uzilganida, u qoʻllari bilan uni ushlab oldi, lekin hech qachon bayroqni pastga tushirmadi. „Muhammad alayhissalom faqat Allohning elchisidir. Undan oldin ham paygʻambarlar oʻtganlar“. („Oli Imron“ surasi, 144-oyat)<ref name="Musab ibn Umayr at the battle of uhad recited">{{Kitob manbasi|title=The Companion of the Holy Prophet|url=https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47|accessdate=7-avgust 2012-yil|year=2002|publisher=Adam Publishers|isbn=9788174352231|page=40,47–|last=Rafi Ahmad Fidai, N.M. Shaikh}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFRafi_Ahmad_Fidai,_N.M._Shaikh2002">Rafi Ahmad Fidai, N. M. Shaikh (2002). [https://books.google.com/books?id=iiUH035ZZOcC&dq=Musab+ibn+umayr+in+uhad+recited&pg=PA47 ''The Companion of the Holy Prophet'']. Adam Publishers. p. 40,47-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9788174352231|<bdi>9788174352231</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">7 August</span> 2012</span>.</cite></ref><ref>{{Qurʼon|3|144}}</ref> Oxir-oqibat Mus’abga Ibn Qomiyaning<ref name="Musab at the battle of uhad" /> tashlagan nayzasi tegib vafot etdi.<ref name="Musab Ibn Umayr">{{Kitob manbasi|title=Apocalypse in Islam|url=https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186|accessdate=11-avgust 2012-yil|year=2011|publisher=University of California Press|isbn=9780520264311|page=186–|first=Jean-Pierre|last=Filiu}}<cite class="citation book cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFFiliuDeBevoise2011">Filiu, Jean-Pierre; DeBevoise, M. B. (2011). [https://books.google.com/books?id=1Jq_n2vOUwgC&dq=Musab+ibn+Umayr&pg=PA186 ''Apocalypse in Islam'']. University of California Press. p. 186-. [[ISBN]] [[Special:BookSources/9780520264311|<bdi>9780520264311</bdi>]]<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">11 August</span> 2012</span>.</cite></ref>
== Yana qarang ==
* [[Sahoba|Sahobaga sunniy qarash]]
* [[Muhammad alayhissalomning yurishlari ro'yxati|Muhammad alayhissalomning harbiy yurishlari roʻyxati]]
== Manba ==
{{Manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{Kitob manbasi|last=Lings, Martin|authorlink=Martin Lings|title=Muhammad: His Life Based on the Earliest Sources|publisher=Inner Traditions International|year=1983|isbn=0-89281-170-6}}
[[Turkum:Islom tarixi]]
[[Turkum:Sahobalar]]
[[Turkum:Sahoba hadis roviylari]]
[[Turkum:Janglarda halok boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Shahid boʻlgan sahobalar]]
[[Turkum:Uhud jangida ishtirok etgan sahobalar]]
0yemw7s8evnlzdsf260kskm32kh9dsw
Ivan Cavaleiro
0
743892
5477507
5453171
2025-06-22T16:40:05Z
InternetArchiveBot
58913
5 ta manba qutqarildi hamda 4 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477507
wikitext
text/x-wiki
{{Futbolchi bilgiqutisi
| ismi = Ivan Cavaleiro
| tasvir = Ivan Cavaleiro DEP-ATM 021 1200.jpg
| izoh = Kavaleyro 2015-yilda Deportivo tarkibida
| toʻliqism = Ivan Ricardo Neves Abreu Cavaleiro<ref>{{Veb manbasi|url=https://www.premierleague.com/news/1869523|title=2020/21 Premier League squads confirmed|publisher=[[Premier League]]|date=20 October 2020|access-date=24 October 2020}}</ref>.
| tavallud_sana = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1993|10|18|df=y}}<ref name=Profile>{Veb manbasi|url=https://maisfutebol.iol.pt/ivan-cavaleiro/benfica/1575-63-26278|title=Ivan Cavaleiro|website=Maisfutebol|language=pt|access-date=19 April 2020}}</ref>.
| tavallud_joyi = [[Vila Franca de Xira]], [[Portugaliya]]<ref name=Profile/>
| boʻyi = 1.75 m
| pozitsiya = [[Hujumchi]]
| joriyklub = [[Fulham F.C.|Fulham]]
| klubraqami = 17
| yoshlikyillar1 = 2004-2005 | yoshlikklublar1 = Vialonga
| yoshlikyillar2 = 2005-2007 | yoshlikklublar2 = [[F.C. Alverca|Alverca]]
| yoshlikyillar3 = 2007-2012 | yoshlikklublar3 = [[S.L. Benfica|Benfica]]
| yoshlikyillar4 = 2009-2010 | yoshlikklublar4 = → [[C.F. Os Belenenses|Belenenses]] (ijarada)
| yillar1 = 2012-2014 | klublar1 = [[S.L. Benfica B|Benfica B]] | isht1 = 56 | gollar1 = 22
| yillar2 = 2013-2015 | klublar2 = [[S.L. Benfica|Benfica]] | isht2 = 8 |gollar2 = 0
| yillar3 = 2014-2015 | klublar3 = → [[Deportivo de La Coruña|Deportivo La Coruña]] (ijarada) | isht3 = 34 | gollar3 = 3
| yillar4 = 2015-2016 | klublar4 = [[AS Monaco FC|Monaco]] | isht4 = 14 | gollar4 = 1
| yillar5 = 2016 | klublar5 = [[AS Monaco FC|Monaco B]] | isht5 = 1 | gollar5 = 1
| yillar6 = 2016-2020 | klublar6 = [[Wolverhampton Wanderers F.C.|Wolverhampton Wanderers]] | isht6 = 96 | gollar6 = 17
| yillar7 = 2019-2020 | klublar7 = → [[Fulham F.C.|Fulham]] (ijarada) | isht7 = 25 | gollar7 = 5
| yillar8 = 2020- | klublar8 = [[Fulham F.C.|Fulham]] | isht8 = 72 | gollar8 = 6
| milliyyillar1 = 2010 | milliyjamoa1= [[20 yoshgacha bo'lgan Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya U27]]] | milliyisht1 = 8 | milliygollar1 = 1
| milliyyillar2 = 2011 | milliyjamoa2 = [[18 yoshgacha bo'lgan Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya U18]]] | milliyisht2 = 4 | milliygollar = 0
| milliyyillar3 = 2011-2012 | milliyjamoa3 = [[19 yoshgacha bo'lgan Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya U19]]] | milliyisht3 = 22 | milliygollar3 = 4
| milliyyillar4 = 2012-2013 | milliyjamoa4 = [[20 yoshgacha bo'lgan Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya U20]] | milliyisht4 = 15 | milliygollar4 = 1
| milliyyillar5 = 2013-2015 | milliyjamoa5 = [[21 yoshgacha bo'lgan Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya U21]] | milliyisht5 = 14 | milliygollar5 = 7
| milliyyillar6 = 2014 | milliyjamoa6 = [[Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya]] | milliyisht6 = 2 | milliygollar = 0
}}
'''Ivan Ricardo Neves Abreu Cavaleiro''' ({{Talaffuz|Ivan Rikardo Nevesh Abro Kavaleyro}}; 1993-yil 18-oktyabrda tugʻilgan) — portugaliyalik professional [[futbol]]chi, Premier League futbol chempionatida „Fulhem“ klubida oʻynaydi. Asosan [[Yarimhimoyachi|vinger]], hujumchi sifatida ham toʻp tepadi.
„Benfika“ yoshlar tizimining mahsuli boʻlgan u 2013—14-yilgi mavsumda klubning ichki treblining bir qismi boʻlgan. „Deportivo La Korunya“ (Ispaniya) va „Monako“ bilan bir yillik mashgʻulotlardan soʻng u faoliyatining katta qismini Angliyada „Vulverxempton“ va „Fulxem“ bilan oʻtkazdi va 2016-yilda „boʻrilar“ bilan shartnoma imzoladi.
Kavaleyro [[Portugaliya]] terma jamoasi safida 63 ta oʻyin oʻtkazib, 13 ta gol kiritgan. U 2014-yilda xalqaro maydonlardagi debyutini amalga oshirdi
== Klublardagi faoliyati ==
=== Benfica ===
Lissabon okrugi, Vila Franka de Xira shahrida tugʻilgan Kavaleyro beshta klubda yoshlar futboli oʻynagan, xususan, 13-18 yoshlardagi SL Benfika sharafini himoya qilgan. U 2012—13-yilgi mavsumda debyutini oʻtkazdi va oʻzining birinchi Segunda Liga oʻyinini 2012-yilning 11-avgustida SC Braga B jamoasiga qarshi oʻtkazdi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=11-avgust 2012-yil |title=Benfica B-Sp. Braga B, 2–2: André Gomes dá empate nos descontos |language=pt |trans-title=Benfica B-Sp. Braga B, 2–2: André Gomes for the draw in injury time |work=[[Record (newspaper)|Record]] |url=http://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/2--liga/detalhe/benfica-b-sp-braga-b-2-2-andre-gomes-da-empate-nos-descontos-772861.html |access-date=1-iyun 2017-yil }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Keyingi dam olish kuni u oʻzining professional sifatidagi birinchi gol(lar)ini urdi, u CD Feirense ustidan 4:2 hisobida gʻalaba qozondi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=19-avgust 2012-yil |title=Feirense-Benfica B, 2–4: Águias goleiam com bis de Ivan Cavaleiro |language=pt |trans-title=Feirense-Benfica B, 2–4: Eagles rout with Ivan Cavaleiro brace |work=Record |url=http://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/2--liga/detalhe/feirense-benfica-b-2-4-aguias-goleiam-com-bis-de-ivan-cavaleiro-774052.html |access-date=1-iyun 2017-yil |archive-date=2017-08-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170830191930/http://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/2--liga/detalhe/feirense-benfica-b-2-4-aguias-goleiam-com-bis-de-ivan-cavaleiro-774052.html |url-status=dead }}</ref> va oy oxiriga qadar yana oʻz hisobiga ikkita gol (6:0) qoʻshib qoʻydi. CF Os Belenensesning uy marshruti<ref>{{yangiliklar manbasi |date=27-avgust 2012-yil |title=Benfica B-Belenenses: Goleada na Luz (6–0) |language=pt |trans-title=Benfica B-Belenenses: Routing at the Luz (6–0) |work=Record |url=http://www.record.xl.pt/futebol/futebol-nacional/2--liga/detalhe/benfica-b-belenenses-goleada-na-luz-6-0-775375.html |access-date=1-iyun 2017-yil |archive-date=2016-06-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160617133537/http://www.record.xl.pt/futebol/futebol-nacional/2--liga/detalhe/benfica-b-belenenses-goleada-na-luz-6-0-775375.html |url-status=dead }}</ref>. U oʻzining birinchi yilini 38 oʻyin va 12 gol bilan yakunladi va jamoasiga ettinchi oʻrinni egallashiga yordam berdi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=19-oktabr 2013-yil |title=Esforço de Cavaleiro já teve a recompensa |language=pt |trans-title=Cavaleiro's effort has already paid off |work=Record |url=http://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/benfica/detalhe/esforco-de-cavaleiro-ja-teve-a-recompensa-847981 |access-date=7-oktabr 2018-yil }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
Kavaleyro oʻzining ikkinchi mavsumini Benfika B bilan modada boshladi, oʻnta oʻyinda etti marta gol urdi va avgust/sentyabr oylari uchun ''Ikkinchi divizion oyining eng yaxshi futbolchisi'' sovrinini qoʻlga kiritdi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=16-oktabr 2013-yil |title=Ivan Cavaleiro foi o melhor da II Liga |language=pt |trans-title=Ivan Cavaleiro was the best in II League |work=[[O Jogo]] |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html |access-date=19-oktabr 2013-yil |archive-date=2018-07-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180723004150/https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html |url-status=dead }}<cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true">[https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html „Ivan Cavaleiro foi o melhor da II Liga“] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20180723004150/https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html |date=2018-07-23 }} [Ivan Cavaleiro was the best in II League]. </cite></ref>. U 2013-yilning 19-oktyabrida asosiy tarkibdagi rasmiy debyutini oʻtkazdi, Tasa de Portugaliyadagi uchinchi turda CD Cinfãesga qarshi toʻliq 90 daqiqa harakat qildi va Ola Jonga oʻyindagi yagona golga assistentlik qildi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Antunes |first=Luís |date=19-oktabr 2013-yil |title=Benfica venceu por 1–0 em Cinfães |language=pt |trans-title=Benfica won 1–0 in Cinfães |work=[[Jornal de Notícias]] |url=http://www.jn.pt/desporto/interior/benfica-venceu-por-10-em-cinfaes-3486287.html |access-date=1-iyun 2017-yil}}<cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true" id="CITEREFAntunes2013">Antunes, Luís (19 October 2013). </cite></ref>. U toʻrt kundan soʻng [[UEFA Chempionlar Ligasi]]dagi ilk oʻyinida maydonga tushdi va [[UEFA Chempionlar ligasi 2013/2014|guruh bosqichida]] „Olimpiakos“ bilan 1:1 hisobidagi durangning ikkinchi taymda maydonda harakat qildi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/uefachampionsleague/season=2014/matches/round=2000479/match=2011796/postmatch/report/index.html#cardozo+benficas+saviour|sarlavha=Cardozo the saviour as Benfica hold Olympiacos|nashriyot=UEFA|muallif=Brassell|ism=Andy|sana=23-oktabr 2013-yil|kirish sanasi=24-oktabr 2013-yil}}</ref>.
2014-yilning 15-yanvarida Kavaleyro „Benfika“ safida oʻzining ilk raqobatbardosh golini urdi, bu oxirgi gol Taça da Ligada „ Leyxoes SC“ ga qarshi 2:0 hisobida gʻalaba qozondi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=16-yanvar 2014-yil |title=Cavaleiro já fatura entre os "grandes" |language=pt |trans-title=Cavaleiro already bagging it among "big boys" |work=Record |url=https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/benfica/detalhe/cavaleiro-ja-fatura-entre-os-grandes-863084 |access-date=22-avgust 2019-yil }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}<cite class="citation news cs1 cs1-prop-foreign-lang-source" data-ve-ignore="true">[https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/benfica/detalhe/cavaleiro-ja-fatura-entre-os-grandes-863084 "Cavaleiro já fatura entre os „grandes“"] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20190822230226/https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/benfica/detalhe/cavaleiro-ja-fatura-entre-os-grandes-863084 |date=2019-08-22 }} [Cavaleiro already bagging it among „big boys“]. </cite></ref>. 7-avgustda u Ispaniya [[La Liga]]sining „Deportivo de La Korunya“ klubiga bir yilga ijaraga berildi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.canaldeportivo.com/servlet/es.iris.servlets.Noticias?accion=4&ver=1&nid=28495&mid=12|sarlavha=Cavaleiro supera sin contratiempos los reconocimientos médicos y se incorpora al entrenamiento|nashriyot=Deportivo La Coruña|til=es|sana=8-avgust 2014-yil|kirish sanasi=8-avgust 2014-yil}}</ref>. Birinchi oʻyinida debyut qildi va Granada CFda 2:1 hisobidagi magʻlubiyatda hisobni ochdi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Liceras |first=Ángel |date=23-avgust 2014-yil |title=El Granada ya muestra el oficio 'made in Caparrós' |language=es |trans-title=Granada already showing know-how 'made in Caparrós' |work=[[Marca (newspaper)|Marca]] |url=http://www.marca.com/eventos/marcador/futbol/2014_15/primera/jornada_1/gda_dep/ |access-date=8-noyabr 2014-yil}}</ref>.
=== Monaco ===
2015-yilning 10-iyulida Kavaleyro 2020-yilgacha<ref>{{veb manbasi|url=http://www.slbenfica.pt/noticias/detalhedenoticia/tabid/2788/ArticleId/42342/language/pt-PT/.aspx|sarlavha=Ivan Cavaleiro no Mónaco até 2020|nashriyot=S.L. Benfica|til=pt|sana=10-iyul 2015-yil|kirish sanasi=10-iyul 2015-yil|arxivsana=2016-03-06|arxivurl=https://web.archive.org/web/20160306074843/http://www.slbenfica.pt/noticias/detalhedenoticia/tabid/2788/ArticleId/42342/language/pt-PT/.aspx}}</ref>, 15 million yevroga teng boʻlgan transfer narxi evaziga „Monako“ klubiga qoʻshildi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=10-iyul 2015-yil |title=Ivan Cavaleiro no Mónaco por 15 milhões de euros |language=pt |trans-title=Ivan Cavaleiro to Monaco for 15 million euros |work=[[A Bola]] |url=http://www.abola.pt/clubes/ver.aspx?t=3&id=559297 |url-status=dead |access-date=11-iyul 2015-yil |archive-url=https://web.archive.org/web/20160303193811/http://www.abola.pt/clubes/ver.aspx?t=3&id=559297 |archive-date=3-mart 2016-yil}}</ref>. U [[UEFA Chempionlar ligasi 2015/2016|Chempionlar ligasining]] [[UEFA Chempionlar ligasi 2015/2016 oʻtish bosqichi|uchinchi saralash bosqichida]] BSC Yang Boyz ustidan mehmonda 3:1 hisobida gʻalaba qozongan holda 28-kun debyutini oʻtkazdi va „Stad Lui“ stadionida 4:0 hisobida gʻalaba qozongan javob oʻyinida birinchi golini kiritdi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.goal.com/en/news/1716/champions-league/2015/08/04/14165312/champions-league-round-up-ajax-crash-out-and-monaco-cruise|sarlavha=Champions League round-up: Ajax crash out and Monaco cruise through|ish=[[Goal (website)|Goal]]|muallif=Creek|ism=Stephen|sana=4-avgust 2015-yil|kirish sanasi=5-avgust 2015-yil}}</ref>.
=== Wolverhampton Wanderers ===
2016-yil 31-avgustda Kavaleyro Angliya chempionatining „Vulverxempton“ jamoasiga nomaʼlum toʻlov evaziga (qoʻshimcha yil varianti bilan) besh yillik shartnomaga koʻchib oʻtdi, bu yangi klub rekordi summasi — 7 million funtni tashkil etdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.com/sport/football/37236123|sarlavha=Ivan Cavaleiro: Wolves sign Monaco winger in record deal on five-year contract|ish=[[BBC Sport]]|sana=31-avgust 2016-yil|kirish sanasi=31-avgust 2016-yil}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |last=Dicken |first=Alex |date=31-avgust 2016-yil |title=Wolves sign Monaco's Ivan Cavaleiro for a club record £7 million fee |work=[[Birmingham Mail]] |url=http://www.birminghammail.co.uk/sport/football/football-news/wolves-sign-monacos-ivan-cavaleiro-11825300 |access-date=31-avgust 2016-yil}}</ref>. U 10-sentyabr kuni „Byorton Albion“ ga qarshi oʻyinda (1:1) debyut qildi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.com/sport/football/37263310|sarlavha=Wolverhampton Wanderers 1–1 Burton Albion|ish=BBC Sport|sana=10-sentabr 2016-yil|kirish sanasi=10-sentabr 2016-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://www.skysports.com/football/wolves-vs-burton-alb/358181|sarlavha=Wolves 1–1 Burton: Will Miller rescues a point for visitors|ish=[[Sky Sports]]|sana=10-sentabr 2016-yil|kirish sanasi=16-dekabr 2016-yil}}</ref> hamda klub uchun birinchi golini 14 kundan soʻng „Molineux“ stadionida „Brentford“ga qarshi oʻyinda (3:1) kiritdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.com/sport/football/37392408|sarlavha=Wolverhampton Wanderers 3–1 Brentford|ish=BBC Sport|sana=24-sentabr 2016-yil|kirish sanasi=24-sentabr 2016-yil}}</ref>.
Kavaleyro shuncha oʻyinda toʻrt marta gol urganidan soʻng, 2017-yilning noyabrida Professional Futbolchilar Assotsiatsiyasi muxlislar chempionatida oyning eng yaxshi futbolchisi deb topildi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.wolves.co.uk/news/first-team/20171206-cavaleiro-the-pfa-player-of-the-month/|sarlavha=Cavaleiro the PFA Player Of The Month|nashriyot=Wolverhampton Wanderers F.C.|sana=6-dekabr 2017-yil|kirish sanasi=18-dekabr 2017-yil}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[https://www.wolves.co.uk/news/first-team/20171206-cavaleiro-the-pfa-player-of-the-month/ „Cavaleiro the PFA Player Of The Month“]. </cite></ref>. Oʻtgan oyda u jamoasini turnir jadvalida yaqqol saqlab qolish uchun beshta golli uzatmani amalga oshirgan edi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Spiers |first=Tim |date=19-oktabr 2017-yil |title=The stats behind Wolves' flying start to the season |work=[[Express & Star]] |url=https://www.expressandstar.com/sport/football/wolverhampton-wanderers-fc/2017/10/19/the-stats-behind-wolves-flying-start-to-the-season/ |access-date=18-dekabr 2017-yil |archive-date=2022-06-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220628052907/https://www.expressandstar.com/sport/football/wolverhampton-wanderers-fc/2017/10/19/the-stats-behind-wolves-flying-start-to-the-season/ |url-status=dead }}</ref>. U mavsumni 42 oʻyinda 9 ta gol urib, 12 ta hal qiluvchi uzatmani qoʻshib, Premer-ligaga chempion sifatida koʻtarilishga erishdi<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Kendrick |first=Mat |date=18-iyun 2018-yil |title=How much Wolves star Ivan Cavaleiro is worth as Huddersfield Town fee speculation swirls |work=Birmingham Mail |url=https://www.birminghammail.co.uk/sport/football/transfer-news/how-much-wolves-star-ivan-14799537 |access-date=29-sentabr 2018-yil}}</ref>.
Kavaleyroning Angliya oliy divizionidagi ilk oʻyini 2018-yilning 29-sentyabr kuni boʻlib oʻtgan va u vatandoshi Diogo Jota oʻrniga zaxiradan maydonga tushganidan keyin „Sautgempton“ ustidan 2:0 hisobida gʻalaba qozongan uyinda bir marta gol urgan edi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/45610318|sarlavha=Wolverhampton Wanderers 2–0 Southampton|ish=BBC Sport|muallif=Poole|ism=Harry|sana=29-sentabr 2018-yil|kirish sanasi=29-sentabr 2018-yil}}</ref>.
=== Fulham ===
Kavaleyro 2019-yilning 13-iyulida „Fulxem“ bilan mavsum oxirida ijara asosida shartnoma imzolagan edi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/48964155|sarlavha=Ivan Cavaleiro: Fulham sign Wolves winger on season-long loan|ish=BBC Sport|sana=13-iyul 2019-yil|kirish sanasi=13-iyul 2019-yil}}</ref>. 21-avgust kuni u „Milluoll“ ga qarshi oʻz uyida 4:0 hisobida gʻalaba qozongan oʻyinda ikkita gol urdi va bitta golli uzatmani amalga oshirdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.com/sport/football/49340157|sarlavha=Fulham 4–0 Millwall|ish=BBC Sport|sana=21-avgust 2019-yil|kirish sanasi=23-avgust 2019-yil}}</ref>.
2020-yilning 7-yanvarida Kavaleyro toʻrt yarim yillik doimiy shartnomaga rozi boʻldi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.fulhamfc.com/news/2020/january/07/ivan-cavaleiro-made-permanent|sarlavha=Cavaleiro made permanent|nashriyot=Fulham F.C.|sana=7-yanvar 2020-yil|kirish sanasi=7-yanvar 2020-yil}}</ref>.
Premer-liganing 2020—21-yilgi mavsumida Kavaleyro asosan hujumchi sifatida foydalanilgan va oʻzini yomon yakunlagani uchun tanqid ostiga olingan va 2021—22-yillarda Marko Silva qoʻl ostidagi oʻyinlar jarohati va Neeskens Kebano va Bobbi Decordova-Ridning yuqori formasi tufayli koʻproq cheklangan edi..
== Xalqaro faoliyati ==
[[Fayl:Ivan_Cavaleiro_(7).jpg|right|thumb|300x300px| Kavaleyro Portugaliya U19 terma jamoasi tarkibida]]
Kavaleyro 2012-yil UEFA Yevropa chempionatida 19-yoshgacha boʻlgan Portugaliya terma jamoasiga kiritilgan<ref>{{veb manbasi|url=https://www.rtp.pt/noticias/selecao-nacional/sub-19-convocados-para-europeu_d561608|sarlavha=Sub-19 – Convocados para Europeu|nashriyot=[[Rádio e Televisão de Portugal]]|til=pt|sana=11-iyun 2012-yil|kirish sanasi=12-fevral 2018-yil}}</ref>, guruh bosqichining soʻnggi oʻyinida Gretsiyaga qarshi oʻynagan. Bir yil oʻtgach, u [[FIFA U-20 Jahon chempionati 2013|2013-yilgi FIFA U-20 Jahon chempionatida 20 yoshgacha]] boʻlgan terma jamoani himoya qildi. U [[Turkiya]]da toʻrtta oʻyinda zaxiradan maydonga tushdi<ref>{{veb manbasi|url=https://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232802/summary.html|sarlavha=Bruma brace denies Nigeria|nashriyot=FIFA|sana=21-iyun 2013-yil|kirish sanasi=16-oktabr 2013-yil|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130624084058/http://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232802/summary.html|arxivsana=24-iyun 2013-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232843/summary.html|sarlavha=Korea come from behind, hold Portugal|nashriyot=FIFA|sana=24-iyun 2013-yil|kirish sanasi=16-oktabr 2013-yil|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130627202541/http://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232843/summary.html|arxivsana=27-iyun 2013-yil}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232830/summary.html|sarlavha=Five-star Portugal cruise through|nashriyot=FIFA|sana=27-iyun 2013-yil|kirish sanasi=16-oktabr 2013-yil|arxivurl=https://web.archive.org/web/20130630220005/http://www.fifa.com/u20worldcup/matches/round=259235/match=300232830/summary.html|arxivsana=30-iyun 2013-yil}}</ref>. Yakunda 16-raundda chiqib ketishadi.
Kavaleyro 2013-yilning 14-avgustida Shveysariyaga qarshi [[Oʻrtoqlik uchrashuvi|oʻrtoqlik]] oʻyinida (5:2) xet-trik qayd etib, 21 yoshgacha boʻlganlar uchun debyutini amalga oshirdi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.maisfutebol.iol.pt/seleccao/portugal-suica-sub-21-golos-cronica/1480060-1194.html|sarlavha=Sub-21: Portugal–Suíça, 5–2 (crónica)|ish=Maisfutebol|muallif=Ferreira|ism=Luís Pedro|til=pt|sana=14-avgust 2013-yil|kirish sanasi=16-oktabr 2013-yil|arxivsana=2013-10-20|arxivurl=https://web.archive.org/web/20131020085844/http://www.maisfutebol.iol.pt/seleccao/portugal-suica-sub-21-golos-cronica/1480060-1194.html}}</ref>. 2015-yil 27-iyun kuni Chexiyada boʻlib oʻtgan Yevropa chempionatining yarim finalida Germaniyaga 5:0 hisobida magʻlub boʻlgan Portugaliyaning uchinchi golini kiritdi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/under21/season=2015/matches/round=2000409/match=2015382/postmatch/report/index.html|sarlavha=Five-goal Portugal stun Germany in semi-finals|nashriyot=UEFA|muallif=Hart|ism=Simon|sana=27-iyun 2015-yil|kirish sanasi=27-iyun 2015-yil}}</ref>. U yakunda ikkinchi oʻrinni egallagan holda Turnir jamoasiga kiritildi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2262826.html|sarlavha=The official Under-21 Team of the Tournament|nashriyot=UEFA|sana=1-iyul 2015-yil|kirish sanasi=2-iyul 2015-yil}}<cite class="citation web cs1" data-ve-ignore="true">[http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2262826.html „The official Under-21 Team of the Tournament“]. </cite></ref>.
=== Professional ===
2014-yilning 28-fevralida Kavaleyro [[Portugaliya milliy futbol terma jamoasi|Portugaliya terma jamoasiga]] 5-mart kuni [[Kamerun milliy futbol terma jamoasi|Kamerun]] bilan oʻrtoqlik oʻyiniga chaqiruv oldi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=28-fevral 2014-yil |title=Rafa e Ivan Cavaleiro convocados para jogo da selecção com os Camarões |language=pt |trans-title=Rafa and Ivan Cavaleiro called for national team game with Cameroon |work=[[Público (Portugal)|Público]] |url=http://www.publico.pt/desporto/noticia/rafa-e-ivan-cavaleiro-convocados-para-jogo-da-seleccao-com-os-camaroes-1626576 |access-date=2-mart 2014-yil}}</ref>. U Leyriyadagi 5:1 hisobidagi gʻalabada 70 daqiqa oʻynadi va maydonga tushdi<ref>{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/friendlies/season=2014/matches/round=2000374/match=2013713/postmatch/report/index.html#new+ronaldo+milestone|sarlavha=Ronaldo reaches new milestone in Portugal win|nashriyot=UEFA|sana=5-mart 2014-yil|kirish sanasi=6-mart 2014-yil}}</ref>.
Kavaleyro Angola bosh murabbiyi Pedro Gonsalves tomonidan 2021-yilning ikkinchi va yettinchi sentyabr kunlari Misr va Liviyaga qarshi [[FIFA Jahon chempionati 2022|2022-yilgi Jahon chempionati]] saralash oʻyinlari uchun tanlangan<ref>{{veb manbasi|url=https://www.kingfut.com/2021/08/23/angola-squad-world-cup-qualifiers/|sarlavha=Egypt opponents: Ary Papel left-out as Angola announce squad for World Cup qualifiers|nashriyot=[[KingFut]]|muallif=Ismail|ism=Ali|sana=23-avgust 2021-yil|kirish sanasi=31-avgust 2021-yil}}</ref>. Biroq u yakuniy tarkibga kiritilmadi<ref>{{yangiliklar manbasi |date=2-sentabr 2021-yil |title=Angola de Pedro Gonçalves sem ʻreforços’ perde no Cairo |language=pt |trans-title=Pedro Gonçalves' Angola without 'additions' lose in Cairo |work=Record |url=https://www.record.pt/internacional/competicoes-de-selecoes/mundial/mundial-2022/detalhe/angola-de-pedro-goncalves-sem-reforcos-perde-no-cairo |access-date=10-sentabr 2021-yil}}</ref>.
== Shaxsiy hayoti ==
Kavaleyroning otasi Lindo, „Atletiko Petroleos de Luanda“ tarkibida yoshlar oʻrtasidagi Angola chempionati gʻolibi boʻlgan. Amakisi Monhe esa „Progresso Associação do Sambizanga“ [[Yarimhimoyachi|yarim himoyachisi]] sifatida ajoyib faoliyat yuritgan<ref>{{yangiliklar manbasi |date=14-oktabr 2013-yil |title=Jorge Jesus chama Ivan Cavaleiro |language=pt |trans-title=Jorge Jesus calls Ivan Cavaleiro |work=[[Correio da Manhã]] |url=https://www.cmjornal.pt/desporto/detalhe/jorge-jesus-chama-ivan-cavaleiro |access-date=21-iyun 2017-yil}}</ref>.
== Faoliyat statistikasi ==
=== Klublarda ===
{| class="wikitable" style="text-align:center"
|+Klub, mavsum va musobaqalar boʻyicha oʻyinlar va gollar
! rowspan="2" |Klub
! rowspan="2" |Mavsum
! colspan="3" |Liga
! colspan="2" |Milliy kubok
! colspan="2" |Liga kubogi
! colspan="2" |Boshqa
! colspan="2" |Umumiy
|-
!Divizion
!Oʻyinlar
!Gollar
!Oʻyinlar
!Gollar
!Oʻyinlar
!Gollar
!Oʻyinlar
!Gollar
!Oʻyinlar
!Gollar
|-
| rowspan="3" |Benfica B
|2012-13<ref name="Soccerway" />
| rowspan="2" |Segunda Liga
|38
|12
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|38
|12
|-
|2013-14<ref name="Soccerway" />
|18
|10
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|18
|10
|-
! colspan="2" |Umumiy
!56
!22
! colspan="2" |—
! colspan="2" |—
! colspan="2" |—
!56
!22
|-
|Benfica
|2013-14<ref name="Soccerway" /><ref name="FdJ">{{veb manbasi|url=https://www.foradejogo.net/player.php?player=199310180001&language="2"|sarlavha=Ivan Cavaleiro|ish=ForaDeJogo|kirish sanasi=17-may 2019-yil}}{{Oʻlikhavola|date=dekabr 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
|Primeira Liga
|8
|0
|3
|0
|3
|1
|6
|0
|20
|1
|-
|Deportivo La Coruña (loan)
|2014-15<ref name="Soccerway" />
|[[La Liga]]
|34
|3
|0
|0
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|34
|3
|-
| rowspan="3" |Monaco
|2015-16<ref name="Soccerway" />
| rowspan="2" |Ligue 1
|12
|1
|0
|0
|1
|0
|6
|2
|19
|3
|-
|2016-17<ref name="Soccerway" />
|2
|0
|0
|0
|0
|0
|1
|0
|3
|0
|-
! colspan="2" |Umumiy
!14
!1
!0
!0
!1
!0
!7
!2
!22
!3
|-
|Monaco B
|2015-16<ref name="Soccerway">{{veb manbasi|url=https://uk.soccerway.com/players/ivan-cavaleiro/191597/|sarlavha=Ivan Cavaleiro|ish=Soccerway|nashriyot=[[DAZN Group]]|kirish sanasi=17-may 2019-yil}}</ref>
|CFA
|1
|1
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
| colspan="2" |—
|1
|1
|-
| rowspan="4" |Wolverhampton Wanderers
|2016-17
| rowspan="2" |Championship
|31
|5
|0
|0
|0
|0
| colspan="2" |—
|31
|5
|-
|2017-18
|42
|9
|1
|0
|3
|0
| colspan="2" |—
|46
|9
|-
|2018-19
|Premier League
|23
|3
|5
|2
|1
|0
| colspan="2" |—
|29
|5
|-
! colspan="2" |Umumiy
!96
!17
!6
!2
!4
!0
! colspan="2" |—
!106
!19
|-
|Fulham (loan)
|2019-20
| rowspan="2" |Championship
|25
|5
|1
|0
|0
|0
| colspan="2" |—
|26
|5
|-
| rowspan="4" |Fulham
|2019-20
|18
|1
|1
|0
|0
|0
|1
|0
|20
|1
|-
|2020-21
|Premier League
|36
|3
|1
|0
|0
|0
| colspan="2" |—
|37
|3
|-
|2021-22
|Championship
|18
|2
|0
|0
|2
|1
| colspan="2" |—
|20
|3
|-
! colspan="2" |Umumiy
!72
!6
!3
!0
!2
!1
!1
!0
!78
!7
|-
! colspan="3" |Umumiy faoliyat
!290
!55
!12
!2
!8
!1
!14
!2
!324
!60
|}
== Yutuqlar ==
'''Benfica'''
* Primeira Liga chempionligi: 2013-14-yilgi mavsum<ref>{{yangiliklar manbasi |last=Nogueira |first=Carlos |date=19-may 2019-yil |title=Benfica conquista o título com a maior marca do Seixal |language=pt |trans-title=Benfica conquer title with biggest Seixal input |work=[[Diário de Notícias]] |url=https://www.dn.pt/desporto/benfica-conquista-o-titulo-com-a-maior-marca-do-seixal-10910453.html |access-date=25-oktabr 2020-yil}}</ref>;
* Taça de Portugaliya: 2013-14-yilgi mavsum<ref name="PC">{{yangiliklar manbasi |last=Antunes |first=Luís |date=19-oktabr 2013-yil |title=Benfica venceu por 1–0 em Cinfães |language=pt |trans-title=Benfica won 1–0 in Cinfães |work=[[Jornal de Notícias]] |url=http://www.jn.pt/desporto/interior/benfica-venceu-por-10-em-cinfaes-3486287.html |access-date=1-iyun 2017-yil}}</ref>;
* Taça da Liga : 2013-14-yilgi mavsum<ref name="PLC">{{yangiliklar manbasi |date=16-yanvar 2014-yil |title=Cavaleiro já fatura entre os "grandes" |language=pt |trans-title=Cavaleiro already bagging it among "big boys" |work=Record |url=https://www.record.pt/futebol/futebol-nacional/liga-nos/benfica/detalhe/cavaleiro-ja-fatura-entre-os-grandes-863084 |access-date=22-avgust 2019-yil }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>;
* [[UEFA Yevropa Ligasi]] ikkinchi oʻrin: 2013-14-yilgi mavsum<ref>{{veb manbasi|url=https://www.uefa.com/uefaeuropaleague/match/2012680--sevilla-vs-benfica/|sarlavha=2013/14, Final: Sevilla 0–0 Benfica: Overview|nashriyot=UEFA|kirish sanasi=8-avgust 2020-yil}}</ref>.
'''Wolverhampton Wanderers (Wolves)'''
* EFL chempionati : 2017-18-yilgi mavsum<ref>{{kitob manbasi|editor=Anderson|title=Football Yearbook 2018–2019|url=https://archive.org/details/footballyearbook0000head_z6e6|year=2018|publisher=Headline Publishing Group|location=London|isbn=978-1-4722-6106-9|pages=[https://archive.org/details/footballyearbook0000head_z6e6/page/386 386]–387}}</ref>;
'''Fulham'''
* EFL chempionati: 2021-22-yilgi mavsum<ref>{{veb manbasi|url=https://www.soccerbase.com/tournaments/tournament.sd?tourn_id=1849|sarlavha=Championship: 2021/22: Current table|ish=Soccerbase|nashriyot=Centurycomm|kirish sanasi=8-may 2022-yil}}</ref>;
* EFL chempionati pley-off bosqichi : 2020-yilgi mavsum<ref>{{veb manbasi|url=https://www.bbc.co.uk/sport/football/53603848|sarlavha=Brentford 1–2 Fulham|ish=BBC Sport|muallif=Stevens|ism=Rob|sana=4-avgust 2020-yil|kirish sanasi=8-avgust 2020-yil}}</ref>.
'''Portugaliya U21'''
* 21 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi Yevropa chempionatining ikkinchi oʻrin: 2015-yil<ref>{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/under21/season=2015/matches/round=2000411/match=2015383/postmatch/report/index.html|sarlavha=Spot-on Sweden beat Portugal to win U21 EURO|nashriyot=UEFA|muallif=Kell|ism=Tom|sana=30-iyun 2015-yil|kirish sanasi=1-oktabr 2018-yil}}</ref>.
'''Shaxsiy sovrinlar'''
* SJPF Segunda Ligada oyning eng yaxshi futbolchisi: 2013-yil avgust, 2013-yil sentyabr<ref name="IILIGA">{{yangiliklar manbasi |date=16-oktabr 2013-yil |title=Ivan Cavaleiro foi o melhor da II Liga |language=pt |trans-title=Ivan Cavaleiro was the best in II League |work=[[O Jogo]] |url=https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html |access-date=19-oktabr 2013-yil |archive-date=2018-07-23 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180723004150/https://www.ojogo.pt/futebol/1a-liga/benfica/noticias/interior/ivan-cavaleiro-foi-o-melhor-da-ii-liga-3480429.html |url-status=dead }}</ref>;
* 21 yoshgacha boʻlgan oʻsmirlar oʻrtasidagi Yevropa chempionatida turnir jamoasi aʼzosi: 2015-yil<ref name="Team">{{veb manbasi|url=http://www.uefa.com/under21/news/newsid=2262826.html|sarlavha=The official Under-21 Team of the Tournament|nashriyot=UEFA|sana=1-iyul 2015-yil|kirish sanasi=2-iyul 2015-yil}}</ref>;
* Professional Futbolchilar Assotsiatsiyasi muxlislar chempionatida oyning eng yaxshi futbolchisi: 2017-yil, noyabr<ref name="POTM">{{veb manbasi|url=https://www.wolves.co.uk/news/first-team/20171206-cavaleiro-the-pfa-player-of-the-month/|sarlavha=Cavaleiro the PFA Player Of The Month|nashriyot=Wolverhampton Wanderers F.C.|sana=6-dekabr 2017-yil|kirish sanasi=18-dekabr 2017-yil}}</ref>.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
{{DEFAULTSORT:Cavaleiro, Ivan}}
[[Turkum:Portugaliya futbolchilari]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:1993-yilda tugʻilganlar]]
dx7gwl9jgygepr177qw3z5vthtpev8f
Almourol qal’asi
0
744101
5477557
5023206
2025-06-22T21:22:32Z
Andre Engels
14
[[Almaurol qal’asi]]ga yoʻnaltirildi
5477557
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Almaurol qal’asi]]
dlw6icg27nlz5w7cmldp0f9alnivgl6
Heinrich Lübke
0
752787
5477587
5361998
2025-06-23T01:48:25Z
Minorax
45870
([[c:GR|GR]]) [[File:Ord.Rajanya.Nepal-Ribbon.gif]] → [[File:Order of Ojaswi Rajanya (Nepal) - ribbon.svg]] vva
5477587
wikitext
text/x-wiki
{{Davlat arbobi bilgiqutisi
| ismi =Karl Heinrich Lübke
| tasvir =File:Bundesarchiv Bild 146-1994-034-22A, Heinrich Lübke.jpg
| uzunlik =230
| izoh =
| tartib =
| lavozim =GFR federal prezidenti
| bayroq =Standard of the President of Germany.svg
| bayroq2 =
| ismi ostida =
| boshlanish davri =[[13-sentabr]] [[1959-yil]]
| tugash davri =[[30-iyun]] [[1969-yil]]
| premyer =[[Konrad Adenauer]]<br />Lyudvig Erxard<br />Kurt Georg Kizinger
| prezident =
| vitse-prezident =
| gubernator =
| vitse-gubernator =
| vazir =
| bosh vazir =
| birinchi vazir =
| monarx =
| noib =
| kansler =
| parlament =
| lider =
| hokim =
| hokim yordamchisi =
| hukmdor =
| hukmdor yordamchisi =
| yordamchisi =
| muvaqqat =
| muxolif =
| oʻrinbosar =
| oʻtmishdoshi =Teodor Xoys
| vorisi =Gustav Xayneman
| avvalgisi =
| keyingisi =
| toj kiydirish marosimi =
| 1belginomi =
| 1matnnomi =
| 2belginomi =
| 2matnnomi =
| 3belginomi =
| 3matnnomi =
| 4belginomi =
| 4matnnomi =
| 5belginomi =
| 5matnnomi =
| tartib_2 =
| lavozim_2 =GFR oziq-ovqat, qishloq va oʻrmon xoʻjaligi vaziri
| bayroq_2=Flag of Germany.svg
| bayroq2_2=
| ismi ostida_2 =
| boshlanish davri_2 =[[20-oktyabr]] [[1953-yil]]
| tugash davri_2 =[[15-sentabr]] [[1959-yil]]
| premyer_2 =Konrad Adenauer
| prezident_2 =
| vitse-prezident_2 =
| gubernator_2 =
| vitse-gubernator_2 =
| vazir_2 =
| bosh vazir_2 =
| birinchi vazir_2 =
| monarx_2 =
| noib_2 =
| kansler_2 =
| parlament_2 =
| lider_2 =
| hokim_2 =
| hokim yordamchisi_2 =
| hukmdor_2 =
| hukmdor yordamchisi_2 =
| yordamchisi_2 =
| muvaqqat_2 =
| muxolif_2 =
| oʻrinbosar_2 =
| oʻtmishdoshi_2 =Vilgelm Niklas
| vorisi_2 =Verner Shvarts
| avvalgisi_2 =
| keyingisi_2 =
| toj kiydirish marosimi_2 =
| 1belginomi_2 =
| 1matnnomi_2 =
| 2belginomi_2 =
| 2matnnomi_2 =
| 3belginomi_2 =
| 3matnnomi_2 =
| 4belginomi_2 =
| 4matnnomi_2 =
| 5belginomi_2 =
| 5matnnomi_2 =
| tartib_3 =
| lavozim_3 =
| bayroq_3=
| bayroq2_3=
| ismi ostida_3 =
| boshlanish davri_3 =
| tugash davri_3 =
| premyer_3 =
| prezident_3 =
| vitse-prezident_3 =
| gubernator_3 =
| vitse-gubernator_3 =
| vazir_3 =
| bosh vazir_3 =
| birinchi vazir_3 =
| monarx_3 =
| noib_3 =
| kansler_3 =
| parlament_3 =
| lider_3 =
| hokim_3 =
| hokim yordamchisi_3 =
| hukmdor_3 =
| hukmdor yordamchisi_3 =
| yordamchisi_3 =
| muvaqqat_3 =
| muxolif_3 =
| oʻrinbosar_3 =
| oʻtmishdoshi_3 =
| vorisi_3 =
| avvalgisi_3 =
| keyingisi_3 =
| toj kiydirish marosimi_3 =
| 1belginomi_3 =
| 1matnnomi_3 =
| 2belginomi_3 =
| 2matnnomi_3 =
| 3belginomi_3 =
| 3matnnomi_3 =
| 4belginomi_3 =
| 4matnnomi_3 =
| 5belginomi_3 =
| 5matnnomi_3 =
| tartib_4 =
| lavozim_4 =
| bayroq_4=
| bayroq2_4=
| ismi ostida_4 =
| boshlanish davri_4 =
| tugash davri_4 =
| premyer_4 =
| prezident_4 =
| vitse-prezident_4 =
| gubernator_4 =
| vitse-gubernator_4 =
| vazir_4 =
| bosh vazir_4 =
| birinchi vazir_4 =
| monarx_4 =
| noib_4 =
| kansler_4 =
| parlament_4 =
| lider_4 =
| hokim_4 =
| hokim yordamchisi_4 =
| hukmdor_4 =
| hukmdor yordamchisi_4 =
| yordamchisi_4 =
| muvaqqat_4 =
| muxolif_4 =
| oʻrinbosar_4 =
| oʻtmishdoshi_4 =
| vorisi_4 =
| avvalgisi_4 =
| keyingisi_4 =
| toj kiydirish marosimi_4 =
| 1belginomi_4 =
| 1matnnomi_4 =
| 2belginomi_4 =
| 2matnnomi_4 =
| 3belginomi_4 =
| 3matnnomi_4 =
| 4belginomi_4 =
| 4matnnomi_4 =
| 5belginomi_4 =
| 5matnnomi_4 =
| tartib_5 =
| lavozim_5 =
| bayroq_5=
| bayroq2_5=
| ismi ostida_5 =
| boshlanish davri_5 =
| tugash davri_5 =
| premyer_5 =
| prezident_5 =
| vitse-prezident_5 =
| gubernator_5 =
| vitse-gubernator_5 =
| vazir_5 =
| bosh vazir_5 =
| birinchi vazir_5 =
| monarx_5 =
| noib_5 =
| kansler_5 =
| parlament_5 =
| lider_5 =
| hokim_5 =
| hokim yordamchisi_5 =
| hukmdor_5 =
| hukmdor yordamchisi_5 =
| yordamchisi_5 =
| muvaqqat_5 =
| muxolif_5 =
| oʻrinbosar_5 =
| oʻtmishdoshi_5 =
| vorisi_5 =
| avvalgisi_5 =
| keyingisi_5 =
| toj kiydirish marosimi_5 =
| 1belginomi_5 =
| 1matnnomi_5 =
| 2belginomi_5 =
| 2matnnomi_5 =
| 3belginomi_5 =
| 3matnnomi_5 =
| 4belginomi_5 =
| 4matnnomi_5 =
| 5belginomi_5 =
| 5matnnomi_5 =
| tartib_6 =
| lavozim_6 =
| bayroq_6=
| bayroq2_6=
| ismi ostida_6 =
| boshlanish davri_6 =
| tugash davri_6 =
| premyer_6 =
| prezident_6 =
| vitse-prezident_6 =
| gubernator_6 =
| vitse-gubernator_6 =
| vazir_6 =
| bosh vazir_6 =
| birinchi vazir_6 =
| monarx_6 =
| noib_6 =
| kansler_6 =
| parlament_6 =
| lider_6 =
| hokim_6 =
| hokim yordamchisi_6 =
| hukmdor_6 =
| hukmdor yordamchisi_6 =
| yordamchisi_6 =
| muvaqqat_6 =
| muxolif_6 =
| oʻrinbosar_6 =
| oʻtmishdoshi_6 =
| vorisi_6 =
| avvalgisi_6 =
| keyingisi_6 =
| toj kiydirish marosimi_2 =
| 1belginomi_6 =
| 1matnnomi_6 =
| 2belginomi_6 =
| 2matnnomi_6 =
| 3belginomi_6 =
| 3matnnomi_6 =
| 4belginomi_6 =
| 4matnnomi_6 =
| 5belginomi_6 =
| 5matnnomi_6 =
| talaffuzi =
| tugʻilgan paytidagi ismi =
| tugʻilgan sanasi =
| tugʻilgan joyi =Zundern, Xoxzauerlend, Arnsberg, Germaniya
| vafot sanasi ={{death date and age|1972|4|6|1894|10|14}}
| vafot joyi =Bonn, GFR
| vafot sababi =
| dafn etilgan joyi =Enxauzen qabristoni
| fuqaroligi ={{GER}}
| millati =nemis
| partiya =XDS
| boshqa partiya =Markaz partiyasi
| boʻyi =
| turmush_oʻrtogʻi =Vilgelmina Lübke (1885—1981) 1930-yildan
| bolalari =yoʻq
| otasi =Fridrix Vilgelm Lübke (1855—1902)
| onasi = Karolina Lübke (1859—1922)
| nikohsiz jufti =
| munosabatlar =
| qarindoshlari =
| istiqomat joyi =
| dini =katolik cherkovi
| taʼlim =Bonn Universiteti
| alma_mater =
| kasbi =
| mashhur ishlari =
| maoshi =
| kabinet =
| qoʻmitalar =
| portfolio =
| ilmiy unvoni =
| unvoni =Zaxiradagi kapitan
| maʼlumoti =
| mukofotlari =Garnaka medali (1964)<br />[[File:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|50px]][[File:D-PRU EK 1914 1 Klasse BAR.svg|50px]][[File:D-PRU EK 1914 2 Klasse BAR.svg|50px]][[File:Cordone di gran Croce di Gran Cordone OMRI BAR.svg|50px]][[File:Order of the Bath UK ribbon.svg|50px]][[File:Legion Honneur GC ribbon.svg|50px]][[File:Order of Ojaswi Rajanya (Nepal) - ribbon.svg|50px]][[File:Order of Chula Chom Klao - 1st Class (Thailand) ribbon.svg|50px]][[File:PHL Order of Sikatuna - Grand Cross BAR.png|50px]][[File:ETH Order of Solomon BAR.png|50px]][[File:Order of Pahlavi (Iran).gif|50px]][[File:Order of Valour.svg|50px]][[File:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|50px]][[File:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|50px]][[File:ISL Icelandic Order of the Falcon - Grand Cross BAR.png|50px]][[File:Mugunghwa order symbol.png|50px]]
| blanka1 =
| matn1 =
| blanka2 =
| matn2 =
| blanka3 =
| matn3 =
| blanka4 =
| matn4 =
| blanka5 =
| matn5 =
| imzosi =Signatur Heinrich Lübke.svg
| sayt =http://www.heinrichluebke.de/
| taxallus =
| mansubligi =Germaniya Imperiyasi armiyasi<br />Natsislar armiyasi
| qoʻshin turi =
| xizmat qilgan yillari =Germaniya imperiyasi (1914-1918)<br />Veymar Respublikasi (1918)<br />Natsislar Germaniyasi
| harbiy_mukofotlari =
| harbiy_blanka1 =
| harbiy_matn1 =
| harbiy_blanka2 =
| harbiy_matn2 =
| harbiy_blanka3 =
| harbiy_matn3 =
| harbiy_blanka4 =
| harbiy_matn4 =
| harbiy_blanka5 =
| harbiy_matn5 =
| modul =
| modul2 =
| modul3 =
| modul4 =
| modul5 =
| izohlar =
| sana =
| yil =
| manba =
}}
'''Karl Heinrich Lübke''' ({{Talaffuz|Karl Haingʻich Lubkoʻ}}; {{audio|De-Heinrich Lübke.ogg|tinglash}}; [[1894]]-yil [[14-oktyabr]], [[Sundern (Sauerland)|Enkxauzen]], [[Shimoliy Reyn-Vestfaliya]] — [[1972]]-yil [[6-aprel]], [[Bonn]]) — Gʻarbiy Germaniya davlat arbobi, Germaniya Federal prezidenti ([[1959]]—[[1969]]).
== Tarjimai holi ==
[[Fayl:Heinrich_Lübke_1964_Brazil_stamp.jpg|thumb|233x233px|Braziliya [[pochta markasi]], [[1964|1964-yil]]]]
=== Yoshlik yillari va Veymar Respublikasi ===
Etikdoʻz Fridrix-Vilgelm Lübkening oilasidagi ettinchi oʻgʻli boʻlib dunyoga kelgan. Sakkiz yoshida uning otasi vafot etadi. Uning ukasi Fridrix Vilgelm Lübkening 1951-1954-yillarda [[Schleswig-Holstein|Shlezvig-Golshteyn]] bosh vaziri boʻlgan.
1913-yilda oʻrta maktabni tugatgandan soʻng, u Bonndagi Qishloq xoʻjaligi akademiyasida geodeziya, qishloq xoʻjaligi muhandisligi boʻyicha oʻqishni boshladi. 1914-yil avgust oyida [[Birinchi jahon urushi]] frontiga koʻngilli sifatida qatnashish uchun oʻqishni toʻxtatadi. Avval 7-sonli Vestfaliya piyoda artilleriya polkida boshlangʻich tayyorgarlikdan oʻtdi va shu polk bilan sharqiy va gʻarbiy frontlarga yuborildi. 1916-yilda serjant unvonini oldi. Urushda gaz hujumiga uchraganidan soʻng, dala kasalxonasiga tushadi. 1917-yilda leytenant unvoniga koʻtarildi va 52-zaxira divizionida batareya boshligʻining oʻrinbosari etib tayinlandi. Keyinchalik u xabarchi boʻldi va Pashendeyle jangida qatnashdi. Urush tugashi arafasida Armiya Bosh qoʻmondonligiga oʻtkazildi.
1918-yil dekabrda oʻqishni davom ettirdi va 1921-yilda yer tuzish va melioratsiya muhandisi mutaxassisligi boʻyicha oʻqishni tugatdi. 1921-1924-yillarda [[Münster|Myunster]] va [[Berlin|Berlinda]] iqtisod boʻyicha tahsil oldi. 1921-yildan 1922-yilgacha Myunsterdagi Vestfaliyadagi ijarachilar va koʻchmanchilar ittifoqida ishlagan. 1922-yil oktyabrdan kichik fermer xoʻjaliklari imperator uyushmasining boshqaruvchi direktori (1925 yildan oʻrta korxonalar ham). 1924-yildan boshlab esa bir vaqtning oʻzida Germaniya yer islohoti uyushmasi ijroiya kengashi aʼzosi boʻldi. 1926-yilda nemis dehqonlari ittifoqining boshqaruvchi direktori boʻldi. 1927-yildan boshlab „Siedlungsgesellschaft Bauernland AG“ kompaniyasining boshqaruvchi direktori sifatida ishladi.
=== Uchinchi Reyx ===
1932-yildan 1933-yilgacha nemis Markaz partiyasidan Prussiya Landtagi aʼzosi boʻlgan, 1932-yil aprel oyida esa Prussiya parlamentiga saylangan. 1933-yil oktyabrda xalq vakillari tarqatib yuborilib, 1934-yil yanvarda butunlay tugatildi. Milliy sotsialistlar bosimi ostida 1933-yil iyul oyida u Germaniya dehqonlari ittifoqidagi, 1934-yil mart oyida esa ijarachilar va koʻchmanchilar ittifoqidagi lavozimidan isteʼfoga chiqdi. 1934-yilning fevralida milliy sotsialistlar Lübkeni korrupsiyada ayblab unga qarshi jinoiy ish qoʻzgʻadilar. U hibsga olinib, 20 oydan keyingina hibsdan ozod qilindi. 1937-yilning yoziga qadar u [[Flensburg|Flensburgda]] katta akasi Fridrix Vilgelm Lübkening fermasida yashadi (Fridrix Vilgelm Lübke 1951-1954-yillarda Shlezvig-Golshteyn bosh vaziri boʻlgan). 1937-1939-yillarda Berlindagi Quyi Saksoniya uy-joy qurilish kompaniyasida katta xodim boʻlib ishlagan va zahiradagi ofitser sifatida Vermaxtda uchta harbiy mashgʻulotlaarda qatnashgan va zahiradagi leytenant unvonini olgan. 1942-yil zaxira kapitanligiga koʻtarildi.
1939-yildan 1945-yilgacha „Imperator poytaxtining bosh qurilish inspektori“ Albert Shpeer ixtiyorida boʻlgan Valter Shlempning arxitektura va muhandislik idorasida geodez va maydon boshqaruvchisi boʻlib ishlagan. Kontslagerlardan birining chizmasida topilgan Lübkening imzolari haqiqiyligi bahsli boʻlib kelmoqda. Noy-Strassfurtdagi samolyot zavodida qurilgan kazarmalarda keyinchalik kontslager mahbuslari saqlangan.
U Penemyunde poligonida „Schlempp guruhi“ da qurilish uchastkasining boshligʻi sifatida ishlagan. 1943-yildan 1945-yilgacha u kontslager mahbuslarini ishlatish uchun javobgar edi. Uning rahbarligi ostida mahbuslar majburiy mehnatga jalb qilingan. 1944-yil may oyidan boshlab u samolyot zavodlarini markazsizlashtirish va koʻchirish uchun Buxenvald kontslagerining 2000 ga yaqin mahbuslarning mehnatidan foydalanish uchun javobgar edi. 1945-yil fevralda Arxitektor Rudolf Wolters bilan birgalikda Albert Speer koʻrsatmasiga binoan u „urushdan keyingi davrda yigʻiluvchi uylar qurishni rejalashtirish idorasi“ qurilishini loyihalashni boshladi.
=== Urushdan keyingi davr ===
[[File:EnkhausenLübke1.jpg|thumb|Lübkening tugʻilgan joyi, Sandern (Enkxauzen)da yodgorlik lavhasi bilan, 2008-yil]]
1945-yildan XDS aʼzosi. 1945-yildan 1946-yilgacha [[Höxter|Xeksterda]] oʻzining qurilish idorasini boshqargan. 1946-yilda u Buyuk Britaniya harbiy maʼmuriyati tomonidan tayinlangan Vestfaliya provintsiyasi Landtagi aʼzosi boʻldi, 1946-yil oktyabrdan [[Shimoliy Reyn-Vestfaliya|Shimoliy Reyn-Vestfaliyaning]] Landtagi aʼzosi boʻlgan. 1953-yil yanvardan oktyabrgacha Bonn shahridagi Germaniya qishloq xoʻjaligi kredit kooperativlari uyushmasi (Raiffeisenverband) bosh advokati boʻlib ishlagan.
1947-1954-yillarda Shimoliy Reyn-Vestfaliya Landtagiga saylangan.1947-yildan 1953-yilgacha — Shimoliy Reyn-Vestfaliya oziq-ovqat, qishloq xoʻjaligi va oʻrmon xoʻjaligi vaziri.
1949-1950 va 1953-1959-yillarda [[Bundestag gfr parlamentidagi quyi palata|Bundestag deputati]], 1949-1950-yillarda parlamentning oziq-ovqat, qishloq va oʻrmon xoʻjaligi qoʻmitasi raisi boʻlgan.
1953-1959-yillarda — Germaniya Federativ Respublikasi oziq-ovqat, qishloq va oʻrmon xoʻjaligi vaziri.
=== GFR prezidenti ===
1959-1969-yillarda — Germaniya Federal Prezidenti boʻlgan. U boshidanoq rivojlanishga yordam berishni oʻz prezidentligining asosiy vazifasi sifatida belgilab oldi. 1962-yil kuzida [[Birlashgan millatlar tashkilotining oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligi tashkiloti|Birlashgan Millatlar Tashkilotining Oziq-ovqat va qishloq xoʻjaligi tashkilotining]] „Ochlikdan xolos boʻlish kampaniya“sining bir qismi sifatida u „Welthungerhilfe“ni rivojlanishga koʻmaklashuvchi birinchi nemis nokonfessial tashkiloti sifatida yaratish tashabbusi bilan chiqdi.
U oʻz vakolatlari davrida Bundestag tomonidan qabul qilingan barcha qonunlarni imzolamagan federal prezidentlardan biri boʻlgan. Ilmiy xulosalarni olgach, u Bundestag prezidentiga „Tadbirkorlik va kadrlar to‘g‘risida“gi qonunni imzolamasligini maʼlum qildi, chunki uning fikricha, bu Asosiy qonun bilan kafolatlangan tanlash erkinligi va kasbiy tayyorgarlik toʻgʻrisidagi qonunga zid xisoblanadi.
Prezident sifatidagi ikkinchi muddati davomida u oʻylamay gapirib qoʻyishi tufayli bir necha bor kulgili holatga tushib qolardi. Baʼzi tadqiqotchilar buni tez rivojlanayotgan miya sklerozining natijasi deb hisoblashadi, boshqalari esa soʻlmarkazchilar matbuotining zararli fitnalarini (birinchi navbatda „Der Spiegel“ nashri) sabab qilib koʻrsatishadi.
1966-yilda GDR ommaviy axborot vositalarida u haqida „kontsentratsion lagerlar qurish ustasi“ sifatida maʼlumotlar kampaniyasi boshlandi. Natsistlar tuzumi davrida yashirin harbiy inshootlar qurishda ayblanib, salomatligi yomonlashgani sababli u ikkinchi muddati tugamasdan isteʼfoga chiqdi.
=== Nafaqaga chiqqach ===
Davlat rahbari lavozimini tark etgach, u ijtimoiy boʻshliq xolatiga tushib qoldi, partiyadoshlari undan qochishga harakat qilishdi. Kasallik tufayli u oʻzining sevimli ilmiy mashgʻulotlari boʻlgan: qiyosiy tilshunoslik va mikrobiologiya bilan shugʻullana olmadi.
=== Vafoti ===
Kyoln soboridagi janoza marosimidan soʻng u Sandern-Enxauzenda dafn qilindi.
== Galereya ==
{|class="graytable" style="text-align:center caption="Fotolar"
|+
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv Bild 146-1978-Anh.024-02, Peenemünde, Leeb, Todt, Lübke, Dornberger.jpg|240x150px]]
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv Bild 183-H27936, München, Ministerpräsidenten-Treffen.jpg|240x150px]]
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv B 145 Bild-F009754-0005, Petersberg, Staatsempfang für König von Thailand.jpg|240x150px]]
|-
|Lübke (markazda, orqada) 1941-yilda Peenemyundeda
|Myunxendagi Vazir prezidenti yigʻilishida Lübke (stolda oʻtirganlarning chapdan ikkinchisi), 1947-yil
|Heinrich va Vilgelmina Lübke Tailand qirolichasi Sirikit bilan 1960-yil
|-
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv B 145 Bild-F009737-0012, Bonn, Neujahrsempfang des Bundespräsidenten.jpg|240x150px]]
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv Bild 183-A1221-0046-008, Bonn, Kabinett Adenauer V, Ernennungsurkunden.jpg|240x150px]]
|width="25%"|[[File:Stamps of Germany (Berlin) 1964, MiNr 235.jpg|240x150px]]
|-
|Lübke [[Bonn]]dagi diplomatik qabulda, 1961-yil
|Lübke Adenauerning bilan 1961-yilda]]
|Pochta markasi (1964-yil)
|-
|width="25%"|[[File:Bundesarchiv_B_145_Bild-F021917-0014%2C_Kenia%2C_Staatsbesuch_Bundespräsident_Lübke.jpg|240x150px]]
|-
|Lübke Keniya Prezidenti Jomo Kenyatta va uning oʻgʻli Uxuru Kenyatta bilan
|}
== Mukofotlar va unvonlar ==
=== Germaniya mukofotlari ===
{|class="wikitable" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" style="text-align:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0; border:1px #005566 solid; border-collapse:collapse;"
!Mamlakat
!Rasm
! Sana
! colspan="2" |Mukofat
|-
| rowspan="2" |{{flagicon|Germaniya imperiyasi}} Germaniya
|[[File:GER Bundesverdienstkreuz 9 Sond des Grosskreuzes.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=http://1.bp.blogspot.com/-CAcFIJp5aGs/UCT7WZrjFMI/AAAAAAAAAxQ/ZtxnGpzb0LM/s1600/luebke_wdr_gr.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Lübke wearing Order of Merit of the Federal Republic of West Germany, Special Class insignia|website=1.bp.blogspot.com|access-date=17 January 2019}}</ref><ref name="ThaiGerman">{{veb manbasi|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Bundesarchiv_B_145_Bild-F009754-0005,_Petersberg,_Staatsempfang_für_König_von_Thailand.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Wearing German and Thai orders|website=Commons.wikimedia.org|access-date=17 January 2019}}</ref><ref name="UKGerman">{{veb manbasi|url=http://cache4.asset-cache.net/gc/558629231-le-prince-philip-le-president-heinrich-Lübke-gettyimages.jpg?v=1&c=IWSAsset&k=2&d=9QMziWNtBI6whP66vhs4of0UnbqIau0DoTJ83UMK4Vr58X1VDLbC0TkpRuZ%2BRqioj4KQAzmYxizyNCw47v1U%2BQ%3D%3D|format=JPG|title=Wearing German and British orders|website=Cache4.asset-cache.net|access-date=17 January 2019}}{{Oʻlikhavola|date=oktyabr 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
| ~1917-yil
| width="15%" | Kavaler 1-sinf
| rowspan="2" | Temir xoch
|
|-
|
| ~1915-1917-yillar
| Kavaler 2-sinf
|
|-
| rowspan="2" |{{Flagcountry|GER}}
|
| 1959-yil
| width="15%" | Knight Grand Cross maxsus klassi
| rowspan="2" | Germaniya Federativ Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
|
| 1957-1959-yillar
| Ritsar Grand Xoch
|}
=== Xorijiy davlatlarning mukofotlari ===
{| class="wikitable" border="1" cellpadding="3" cellspacing="0" style="text-align:left;margin:0.5em 1em 0.5em 0; border:1px #005566 solid; border-collapse:collapse;"
!Mamlakat
!rasm
! Sana
! colspan="2" |Mukofot
|-
|{{Flagcountry|GBR}}
|[[File:Order of the Bath UK ribbon.svg|70px]]<ref name="UKGerman"/><ref>{{veb manbasi|url=http://c7.alamy.com/comp/CPTMWA/elizabeth-ii-2141926-queen-of-the-united-kingdom-since-1952-state-CPTMWA.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Honorary Knight Grand Cross of the Order of the Bath|website=C7.alamy.com|access-date=17 January 2019}}</ref>
|
| colspan="2" | [[Hammom ordeni]]
|-
|{{Flagcountry|Иран|1964 state}}
|[[File:Order of Pahlavi Ribbon Bar - Imperial Iran.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/9/9c/Bundesarchiv_B_145_Bild-F024827-0005%2C_Schloß_Brühl%2C_Staatsempfang_für_Kaiser_von_Iran.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Knight Grand Cordon with Collar of the Order of Pahlavi|website=Upload.wikimedia.org|access-date=17 January 2019}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://cache3.asset-cache.net/gc/543822631-pahlewi-reza-politiker-iranschah-von-persien-gettyimages.jpg?v=1&c=IWSAsset&k=2&d=X7WJLa88Cweo9HktRLaNXgWcwNa4vaHcxo457JE85%2FPXiH6GhrVqn%2BfN%2FifONjm732zUiKeLuWsbUCPcHMRSOA%3D%3D|format=JPG|title=Photographic image : Knight Grand Cordon with Collar of the Order of Pahlavi|website=Cache3.asset.cache.net|access-date=17 January 2019|arxivsana=2015-12-23|arxivurl=https://web.archive.org/web/20151223031516/http://cache3.asset-cache.net/gc/543822631-pahlewi-reza-politiker-iranschah-von-persien-gettyimages.jpg?v=1&c=IWSAsset&k=2&d=X7WJLa88Cweo9HktRLaNXgWcwNa4vaHcxo457JE85%2fPXiH6GhrVqn%2bfN%2fifONjm732zUiKeLuWsbUCPcHMRSOA%3d%3d}}</ref>
|
| colspan="2" | Pahlaviy ordeni kavaleri
|-
|{{Flagcountry|Камерун}}
|[[File:Ordre de la Valeur (Cameroun) 1st type ribbon.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=http://c7.alamy.com/comp/CPTMWP/luebke-14101894-641972-german-politician-president-of-germany-1959-CPTMWP.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Grand cross of the Order of valour|website=C7.alamy.com|access-date=17 January 2019}}</ref>
|
| colspan="2" | Buyuk xoch Jasorat ordeni ritsari
|-
|{{Flagcountry|Tailand}}
|[[File:Order of Chula Chom Klao - Special Class (Thailand) ribbon.svg|70px]]
|
|colspan="2" | Chula Chom Klao ordeni katta ritsar lentasi
|-
|{{Flagcountry|PHI}}
|[[File:PHI Order of Sikatuna 2003 Grand Collar BAR.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=http://philippinediplomaticvisits.blogspot.co.uk/2011/04/philippines-west-germany-1963.html?m=1 |title=Philippine Diplomatic Visits: Philippines ~ West Germany 1963 |website=Philippinediplomaticvisits.blogspot.co.uk |date=26 April 2011 |access-date=27 August 2017}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://1.bp.blogspot.com/-AkZKWX6TTF4/TbdtjAP53GI/AAAAAAAAAC8/cDqwQX9Uoss/s1600/phil-germany+pres+Heinrich+Lübke+1963+mnl+j+%25282%2529.JPG|format=JPG|title=Photographic image : Lübke wearing Rajah Grand Cross with Collar of the Order of Sikatuna|website=1.bp.blogspot.com|access-date=17 January 2019}}</ref>
|
| colspan="2" | Sikatuna ordeni ritsari
|
|
|-
|{{Flagcountry|FRA}}
|[[File:Legion Honneur GC ribbon.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c8/Bundesarchiv_B_145_Bild-F026331-0023,_Paris,_Bankett_Einweihung_Deutsche_Botschaft.jpg/440px-Bundesarchiv_B_145_Bild-F026331-0023,_Paris,_Bankett_Einweihung_Deutsche_Botschaft.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Grand Cross of the Order of the Legion of Honour presentation|website=Upload.wikimedia.org|access-date=17 January 2019}}</ref>
|
| colspan="2" | [[Faxriy legion ordeni|Faxriy Legionning Buyuk Xoch ritsari]]
|-
|{{ETH}}
|[[File:ETH Order of Solomon BAR.png|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=http://4.bp.blogspot.com/-mcZkaSbac0c/UIWSxkf4InI/AAAAAAAAAGs/lnMj4K1ZxhI/s640/Staatsbesuch+1964-+Ordensverleihung+Haile+Selassie+mit+Bundespräsident+Heinrich+Lübke+und+Frau+Wilhelmine+sowie+Walter+Scheel++2.jpg|format=JPG|title=Photographic image : receiving Knight Grand Collar of the Order of Solomon|website=4.bp.blogspot.com|access-date=17 January 2019}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=http://1.bp.blogspot.com/-Ae1l4YnbyLg/UIWSwgOMKmI/AAAAAAAAAGo/LdIoMWxLl04/s640/Staatsbesuch+1964+-+Ordensverleihung+Haile+Selassie+mit+Bundespräsident+Heinrich+Lübke+und+Frau+Wilhelmine+sowie+Walter+Scheel.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Lübke wearing Knight Grand Collar of the Order of Solomon|website=1.bp.blogspot.com|access-date=17 January 2019}}</ref>
|
| colspan="2" | Sulaymon muhri ordeni ritsari
|-
|{{Flagcountry|Таиланд}}
|[[File:Order of the Rajamitrabhorn (Thailand) ribbon.svg|70px]]<ref>{{veb manbasi|url=https://s-media-cache-ak0.pinimg.com/736x/11/ee/af/11eeaf6da95cc87e517b136a9380058b.jpg|format=JPG|title=Photographic image : Honorary Knight Grand Cordon with Collar of the Order of the Rajamitrabhorn|website=S-media-cache-ak0.pinimg.com|access-date=17 January 2019}}</ref>
| 1962-yil
| colspan="2" | Rajamitrabhorn ordeni ritsari
|-
|{{Flagcountry|Непал}}
|
| 1964-yil
| colspan="2" | Oyaswi Rayanya ordeni ritsari
|-
| rowspan="2" |{{Flagcountry|Италия}}
|
| 1965-yil 8-avgust
| width="15%" | Buyuk Xoch Ritsari
| rowspan="2" | Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun ordeni
|-
|
| 1956-yil 27-iyun — 1965-yil 8-avgust
| Buyuk Xoch Ritsari
|-
|{{Flagcountry|Малайзия}}
|[[File:MY Darjah Utama Seri Mahkota Negara (Crown of the Realm) - DMN.svg|70px]]
|
| 1967-yil
| colspan="2" | Qirollik toji ordeni ritsari
|}
=== Faxriy doktor ===
1953-yilda [[Bonn universiteti|Bonn universitetining]] qishloq xoʻjaligi fakultetining faxriy doktori unvoni berilgan. 1964-yilda Maks Plank jamiyatining Garnak medali bilan taqdirlangan.
=== Faxriy fuqaro ===
U Berlin (1962), Karlsrue (1965) va Bonn (1966) shaharlari hamda Bestvig, Frid Sandern va Nexaym-Xyusten (1968) munitsipalitetlarining faxriy fuqarosi bo‘lgan.
=== Joy nomi ===
Niger poytaxti Niameyda asosiy ko‘cha uning nomi bilan atalgan.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
{{Olmoniya Prezidentlari}}
[[Turkum:Mugunxva ordeni sohiblari]]
[[Turkum:Bani ordeni ritsarlari]]
[[Turkum:Italiya Respublikasi oldidagi xizmatlari uchun katta xochli ordeni sohiblari]]
[[Turkum:1972-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:6-aprelda vafot etganlar]]
[[Turkum:1894-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:14-oktyabrda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Pahlaviy ordeni sohiblari]]
7kqllmdsoxzou5skcy339ugi3exjlyh
Foydalanuvchi munozarasi:Xorun Muso96
3
763362
5477525
5473928
2025-06-22T19:05:14Z
MinaUktamova
127798
[[VP:TOʻM|TOʻM]]: [[:Nosirjon Jo'rayev]] sahifasi tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi
5477525
wikitext
text/x-wiki
== Siz yaratgan 17 ta maqola oʻchirildi ==
Salom, {{PAGENAME}}. Avvalambor, koʻngilli boʻlib hissa qoʻshayotganingiz uchun tashakkur. Siz yaratgan Tuxum barak, Go'mma, Donish, Galing, Yaxti, Yip, Gatman, Do'ng, Qo'nshi, Jo'ra, Yop, Gashir, Qarinja, Uchak, Secha, Xaraz va Dig'iriq nomli maqolalar bizning [[Vikipediya:Qoida va koʻrsatmalar|siyosatimizga]] mos kelmaydi, shu sababli [[Vikipediya:Tezda oʻchirish mezonlari|tezda oʻchirish mezonlari]]ning [[VP:M1|M1]] bandiga binoan oʻchirildi. Agar tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, iltimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Ushbu maqolani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, iltimos, bu haqda oʻchirilgan maqola [[Munozara:Tuxum barak|munozara sahifasi]]da uni saqlab qolish uchun tayinli sabab(lar) keltirgan holda yozing.
Shuni ham qoʻshimcha qilmoqchimanki, maqolalarni yozish va tahrirlashda jasur boʻling, tahrirlashdan huzur oling. Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan|soʻrang]]. Yoqimli tahrirlar tilayman. [[Foydalanuvchi:Malikxan|<span style="color:green">Malikxan</span>]] <b><sup><small>[[Foydalanuvchi munozarasi:Malikxan#top|munozara]]</small></sup></b> 18:39, 2-Avgust 2022 (UTC)
:Assamomu aleykum yaxshimisiz.Xorazm izohli lug'atida o'zini shevalari bor. Ularni joylab turib kengroq manbaalar bilan to'ldirmoqchi edim. Tuxum barak misolida aytadigan bo'lsam haqiqatdan tarixiy taomlarimizdan biri sifatida hozirgi kunda ham Xorazmga qaysi viloyatdan tashrif buyurishmasin birinchi galda "Tuxum barak" ni so'rashadi. Shuni qayta ma'lumotlar bilan to'ldirib tahrirlasam bo'adimi aka. [[Foydalanuvchi:Xorun Muso96|Xorun Muso96]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Xorun Muso96|munozara]]) 03:34, 3-Avgust 2022 (UTC)
== [[Tuxum barak]] sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod sifatida koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Salom hamda Vikipediyaga xush kelibsiz. Siz yaratgan [[Tuxum barak]] nomli sahifa [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|bizning siyosatimizga]] mos kelmaydi, shu sababli [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlari]]ning „[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“ bandiga binoan oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, bu haqda uning munozara sahifasida tayinli sabab(lar) keltirgan holda bayon eting.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Vikichizar|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! <span style="text-shadow:#00f 0em 0em 1em">[[Foydalanuvchi:Vikichizar|<span style="font-family:papyrus;color:#0000FF;font-size:17px;">vikichizar</span>]]</span><sup>[[User talk:Vikichizar|💬]]</sup> 19:05, 6-Avgust 2022 (UTC)
== [[:"Yoshlar ovozi"gazetasi]] sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod sifatida koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Salom hamda Vikipediyaga xush kelibsiz. Siz yaratgan [[:"Yoshlar ovozi"gazetasi]] nomli sahifa [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|bizning siyosatimizga]] mos kelmaydi, shu sababli [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlari]]ning „[[VP:M6|M6]]: Keng ommaga mashhur boʻlmagan kishilar, tashkilotlar, veb-saytlar, hodisalar haqidagi maqola“ bandiga binoan oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, bu haqda uning munozara sahifasida tayinli sabab(lar) keltirgan holda bayon eting.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Vikichizar|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! <span style="text-shadow:#00f 0em 0em 1em">[[Foydalanuvchi:Vikichizar|<span style="font-family:papyrus;color:#0000FF;font-size:17px;">vikichizar</span>]]</span><sup>[[User talk:Vikichizar|💬]]</sup> 06:28, 12-Mart 2023 (UTC)
== [[:"Oltin qalam" milliy mukofot]] sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod sifatida koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Salom hamda Vikipediyaga xush kelibsiz. Siz yaratgan [[:"Oltin qalam" milliy mukofot]] nomli sahifa [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|bizning siyosatimizga]] mos kelmaydi, shu sababli [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlari]]ning „[[VP:M8|M8]]: Avvaldan mavjud maqolaning nusxasi boʻlgan maqola“ bandiga binoan oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, bu haqda uning munozara sahifasida tayinli sabab(lar) keltirgan holda bayon eting.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Vikichizar|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! <span style="text-shadow:#00f 0em 0em 1em">[[Foydalanuvchi:Vikichizar|<span style="font-family:papyrus;color:#0000FF;font-size:17px;">vikichizar</span>]]</span><sup>[[User talk:Vikichizar|💬]]</sup> 06:52, 12-Mart 2023 (UTC)
== „[[:Nazira as-Salom]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Nazira as-Salom]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:M1|M1]]: Ensiklopedik boʻlmagan qisqa maqola“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Hasan Xamidovich|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:Hasan Xamidovich|Hasan Xamidovich]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Hasan Xamidovich|munozara]]) 06:16, 2024-yil 6-sentyabr (UTC)
== „[[:Otayor Nahanov]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Otayor Nahanov]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:M6|M6]]: Keng ommaga mashhur boʻlmagan kishi, tashkilot, veb-sayt yoki hodisa haqidagi maqola“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 12:15, 2025-yil 3-mart (UTC)
== [[:Bahodir Andijoniy]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Bahodir Andijoniy]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Bahodir Andijoniy]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 07:54, 2025-yil 11-mart (UTC)
</div>
== [[:Dilafroʻz Choriyeva]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Dilafroʻz Choriyeva]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Dilafroʻz Choriyeva]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 13:20, 2025-yil 30-mart (UTC)
</div>
== [[:Ergash Muhammad]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Ergash Muhammad]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Ergash Muhammad]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 17:04, 2025-yil 3-aprel (UTC)
</div>
== [[:Farogʻat Kamolova]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Farogʻat Kamolova]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Farogʻat Kamolova]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 08:34, 2025-yil 7-aprel (UTC)
</div>
== „[[:Olim Otaxon]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Olim Otaxon]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Bekipediya|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 13:52, 2025-yil 14-iyun (UTC)
== „[[:Nosirjon Jo'rayev]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Nosirjon Jo'rayev]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:05, 2025-yil 22-iyun (UTC)
2lgko6xnu3jy6wvnynkp1yy7f45jril
Makao viza siyosati
0
764112
5477501
5187658
2025-06-22T14:42:58Z
Steven Sun
90846
/* Viza imtiyozlari */ // Edit via Wikiplus
5477501
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:Macau_passport_stamp.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/b/b6/Macau_passport_stamp.jpg/220px-Macau_passport_stamp.jpg|thumb| Makaoning sobiq pasport markalari]]
Makao maxsus maʼmuriy hududi hukumati maʼlum mamlakatlar/hududlar fuqarolariga vizani olmasdan 14 dan 180 kungacha boʻlgan muddatga turizm yoki biznes maqsadlarida [[Makao|Makaoga]] sayohat qilish imkonini beradi. Boshqa maqsadlarda kirish, masalan, uzoq muddatli yashash joyini tashkil qilish uchun, boshqa siyosat qoʻllanadi.
Jamoat xavfsizligi politsiyasi qoshidagi Serviço de Migraçao (immigratsiya departamenti) immigratsiya masalalari uchun mas’ul boʻlgan davlat organi, jamoat xavfsizligi politsiyasining oʻzi esa Makaoda immigratsiya qonunlarini bajarish uchun javobgardir.<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Serviço de Migração |url=http://www.fsm.gov.mo/psp/por/psp_top9_map_sm.html |kirish sanasi=2022-08-03 |arxivsana=2021-10-22 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20211022001323/https://www.fsm.gov.mo/psp/por/psp_top9_map_sm.html }}</ref>
Barcha tashrif buyuruvchilar 1 oy davomida amal qiladigan pasportga ega boʻlishi kerak.
== Mamlakatda cheklanmagan vaqtga qolish ==
Makao qonunlariga koʻra, quyidagi hujjatlar egalari Makao rezidentlari hisoblanadi va Makaoga qaytishga ruxsat etiladi:<ref>[http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_1_1.html Documents to be Used by Macao Residents for Entry to and Departure from Macao]</ref><ref>[http://www.ipm.edu.mo/cntfiles/upload/docs/research/common/1country_2systems/2014_2/14.pdf 澳門特別行政區居留制度淺析]</ref><ref>[http://www.dsi.gov.mo/hktravelpermit_e.jsp Visit Permit for Residents of Macao SAR to Hong Kong SAR]</ref>
* Makao rezidentining shaxsiy guvohnomasi
* Makao maxsus maʼmuriy hududi pasporti
* Makao maxsus maʼmuriy hududiga sayohat qilish uchun ruxsatnoma
* Makao aholisi uchun HKSARga tashrif buyurish uchun ruxsatnoma
== Makaoda qisqa muddat qolish ==
=== Viza imtiyozlari ===
Quyidagi davlatlar tomonidan berilgan pasport egalari va Gonkongda doimiy yashovchilar Makaoga vizasiz tashrif buyuruvchi sifatida kirishlari mumkin (quyida koʻrsatilgan maksimal muddatga):<ref name="visa"/>
[[Fayl:Visa_policy_of_Macau.svg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/2/20/Visa_policy_of_Macau.svg/800px-Visa_policy_of_Macau.svg.png|center|thumb|800x800px|Fuqarolari Makaoga vizasiz kirishi mumkin boʻlgan davlatlar va hududlar{{legend|red|Makao}} {{legend|#ECD65C|Tekin viza - 1 yil (Gong Kong)}}{{legend|#AE90B4|Tekin viza - 6 oy (UK)}}{{legend|#0AB8C5|Tekin viza - 90 kun}}{{legend|#8BD4D3|Tekin viza - 30 kun}}{{legend|#A7AF26|Tekin viza - 14 kun}}{{legend|#AAAAAA|Kirish vizasi}}{{legend|#878787|Viza talab etiladi (Yetib kelganda viza berilmaydi)}}]]
==== 1 yil (1) ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{Bayroq|Hong Kong}} <small> (Gonkongning doimiy shaxsiy guvohnomalari yoki Gonkongga qayta kirish ruxsatnomalari egalari uchun, millatidan qatʼi nazar)</small>
|
|}
==== 6 oy (1) ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{Bayroq|United Kingdom}} <small> (Britaniya fuqarolarining barcha sinflari)</small>
|
|}
==== 90 kun (56) ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* Barcha Yevropa Ittifoqi fuqarolari (Makao aholisiga berilgan Portugaliya pasporti egalari bundan mustasno)
{|
|
* {{Bayroq|Albania}}
* {{Bayroq|Andorra}}
* {{Bayroq|Armenia}}
* {{Bayroq|Bosnia and Herzegovina}}
* {{Bayroq|Brazil}}
* {{Bayroq|Cape Verde}}
* {{Bayroq|Dominica}}
* {{Bayroq|Egypt}}
* {{Bayroq|Grenada}}
* {{Bayroq|Iceland}}
* {{Bayroq|Israel}}
* {{Bayroq|Japan}}
* {{Bayroq|Lebanon}}
* {{Bayroq|Liechtenstein}}
* {{Bayroq|Mali}}
| valign="top" |
* {{Bayroq|Mauritius}}
* {{Bayroq|Mexico}}
* {{Bayroq|Moldova}}
* {{Bayroq|Mongolia}}
* {{Bayroq|Montenegro}}
* {{Bayroq|Morocco}}
* {{Bayroq|New Zealand}}
* {{Bayroq|Norway}}
* {{Bayroq|Serbia}}
* {{Bayroq|South Korea}}
* {{Bayroq|Switzerland}}
* {{Bayroq|Tanzania}}
* {{Bayroq|Uruguay}}
|
|}
|}
==== 30 kun (24) ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{Bayroq|Argentina}}
* {{Bayroq|Australia}}
* {{Bayroq|Belarus}}
* {{Bayroq|Canada}}
* {{Bayroq|Chile}}
* {{Bayroq|Ecuador}}
* {{Bayroq|India}}
* {{Bayroq|Indonesia}}
* {{Bayroq|Kiribati}}
* {{Bayroq|Malaysia}}
* {{Bayroq|Monaco}}
* {{Bayroq|Namibia}}
| valign="top" |
* {{Bayroq|Philippines}}
* {{Bayroq|Russia}}
* {{Bayroq|Samoa}}
* {{Bayroq|San Marino}}
* {{Bayroq|Seychelles}}
* {{Bayroq|Singapore}}
* {{Bayroq|South Africa}}
* {{Bayroq|Taiwan}}<sup>1</sup>
* {{Bayroq|Thailand}}
* {{Bayroq|Turkey}}
* {{Bayroq|United Arab Emirates}}
* {{Bayroq|United States}}
|
|}
<sub>1 — Tayvan ruxsatnomalari egalariga ham tegishli.</sub>
[[Portugaliya]] tomonidan milliy pasport ololmaydigan fuqaroligi boʻlmagan shaxslarga berilgan sayohat hujjati egalari, shuningdek, Makaoga maksimal 30 kunga kirish uchun vizaga ega boʻlishdan ozod qilinadi.<ref name="visa"/>
==== 14 kun (1) ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{Bayroq|Brunei}}
|
|}
==== Cheklanmagan kirish ====
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* [[Birlashgan Millatlar Tashkilotining laissez-passer|Laissez-Passer]] egalari
* [[Pasportlar|Diplomatik pasport]] egalari
* Makao SAR tomonidan berilgan diplomatik yoki konsullik guvohnomalari egalari
|
|}
==== Kuchda emas ====
Makao {{Bayroq|Kazakhstan}} bilan vizasiz rejim joriy etishni rejalashtirmoqda .<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Kazakhstan and Macau to introduce visa-free regime |url=http://ru.government.kz/en/novosti/1003694-kazakhstan-and-macau-plan-to-introduce-visa-free-regime.html |kirish sanasi=2022-08-03 |arxivsana=2016-11-17 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20161117161317/http://ru.government.kz/en/novosti/1003694-kazakhstan-and-macau-plan-to-introduce-visa-free-regime.html }}</ref>
=== Makaoda istiqomat qilmaydigan Xitoy fuqarolari uchun kirish tartiblari ===
Makao rezidenti boʻlmagan Xitoy fuqarosi boʻlgan shaxslar uchun maxsus qoidalar amal qiladi.
{| class="wikitable"
!Rezidentlik
! Sayohat hujjati
! Qolish muddati
|-
| rowspan="2" |[[Materik Xitoy]]
| Gonkong va Makaoga sayohat qilish uchun chiqish-kirish ruxsatnomasi (ikki tomonlama ruxsatnoma)
| Har xil, maksimal 90 kun
|-
| [[Xitoy fuqarolik pasporti|Xitoy pasporti]]<br /><br />Xitoy sayohat hujjati<br /><br />Materik rezidentlari uchun Tayvanga va undan sayohat qilish uchun ruxsatnoma
| 7 kun (faqat uchinchi davlatga tranzit uchun)
|-
| rowspan="3" |{{Bayroq|Hong Kong}}
| Gonkongning doimiy shaxsiy guvohnomasi<br /><br /> Gonkongga qayta kirish uchun ruxsatnoma
| 1 yil
|-
| Gonkong vizasi uchun shaxsni tasdiqlovchi hujjat
| 30 kun
|-
| Gonkong maxsus maʼmuriy hududi pasporti
| 7 kun (faqat uchinchi davlatga tranzit uchun)
|}
=== Viza egalari uchun kirish tartiblari ===
[[Fayl:Macao_Visa.JPG|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/03/Macao_Visa.JPG/220px-Macao_Visa.JPG|thumb| Xitoy vakolatxonalari tomonidan berilgan Makao vizasi namunasi (eski versiya)]]
Yuqorida sanab oʻtilmagan sayohat hujjatlariga ega boʻlganlar kelishidan oldin yoki kelishidan keyin Makaoga kirish uchun viza olishlari kerak boʻladi. Kelgandagi vizaning amal qilish muddati 30 kun va uning amal qilish muddati davomida yangisini olish zaruratisiz bir necha marta ishlatilishi mumkin. Ariza toʻlovi har bir shaxs uchun 100 MOP, oilaviy pasport uchun 200 MOP va 12 yoshgacha boʻlgan bola va 10 kishidan ortiq sayyohlik guruhi aʼzosi uchun 50 MOP.<ref name="visa">{{Veb manbasi |sarlavha=Entry and Exit of Non-residents |url=http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_2_1.html |kirish sanasi=2022-08-03 |arxivsana=2016-06-30 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20160630113934/http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_2_1.html }}</ref> Shu bilan bir qatorda, ular Makaodagi vakil orqali „Kirish va qolish uchun ruxsat“ olish uchun murojaat qilishlari mumkin.<ref name="stay">{{Veb manbasi |sarlavha=Authorization to Enter and Stay |url=http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_12_1.html |kirish sanasi=2022-08-03 |arxivsana=2021-10-25 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20211025204957/https://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_12_1.html }}</ref>
Quyidagi davlatlarning fuqarolari Xitoy diplomatik vakolatxonasi orqali oldindan viza olishlari kerak (agar ular Gonkong shaxsiy guvohnomasiga ega boʻlmasa).<ref>[http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_3m.html Application for Macao Visa through Chinese Embassy or Consulate]</ref> Ular vakil orqali „Kirish va qolish uchun ruxsat“ olish uchun faqat oʻz mamlakatlarida yoki yashash joylarida Xitoy diplomatik vakolatxonalari mavjud boʻlmaganda murojaat qilishlari mumkin.<ref name="stay"/>
{| style=" border-radius:1em; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0,0,0,0.75); background-color: white; border: 1px solid white; padding: 5px;"
|
* {{Bayroq|Bangladesh}}
* {{Bayroq|Nepal}}
* {{Bayroq|Nigeria}}
| valign="top" |
* {{Bayroq|Pakistan}}
* {{Bayroq|Sri Lanka}}
* {{Bayroq|Vietnam}}
|
|}
=== Kirish rad etish ===
Makao qonunlariga koʻra, tashrif buyuruvchilarga quyidagi hollarda kirish taqiqlanadi:<ref name="visa"/>
* ular Makaodan deportatsiya qilingan,
* mahalliy yoki xalqaro qonunchilikka muvofiq ularga kirishi, Makao hududida boʻlishi yoki u orqali tranzit oʻtishi taqiqlangan.
Bundan tashqari, tashrif buyuruvchilarga quyidagi hollarda kirish rad etilishi mumkin:
* ular tez-tez Makaoga hech qanday asossiz kirishadi,
* ular qamoqqa olingan jinoiy javobgarlikka tortilgan,
* ular jinoyat sodir etgan yoki sodir etish niyatida boʻlsa,
* ularning tashrifi oxirida Makaoni tark etadigan vijdonli tashrif buyuruvchilar ekanliklarini tasdiqlovchi hech qanday dalil yoʻq (masalan, mablagʻning etarli emasligi, keyingi chiptalarga ega boʻlmagan yoki haqiqiy sayohat hujjatlariga ega boʻlmagan).
=== Makaoda qisqa muddatli qolishni uzaytirish ===
Qisqa muddatda qolish maqomiga ega boʻlgan tashrif buyuruvchilar, agar sayohat rejalari oʻzgarsa, „Qolish uchun ruxsatnoma“ ni 90 kundan ortiq boʻlmagan muddatga uzaytirishi mumkin. Buni mahalliy Serviço de Migraçao ofisiga murojaat qilish orqali amalga oshirish mumkin.<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Extension of „Authorization to Stay“ |url=http://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_3_1.html |kirish sanasi=2022-08-03 |arxivsana=2022-04-19 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20220419185831/https://www.fsm.gov.mo/psp/eng/psp_top5_3_1.html }}</ref>
== Tranzit ==
Odatda viza talab qiladigan fuqarolar, Makao xalqaro aeroportiga kelib, joʻnab ketsalar, 48 soat davomida vizasiz Makaoga kirishlari mumkin.<ref name="visa"/>
== Tashrif buyuruvchilar statistikasi ==
Makaoga kelgan sayyohlarning aksariyati quyidagi mamlakatlar tomonidan berilgan sayohat hujjatlariga ega boʻlgan:<ref>[https://www.dsec.gov.mo/Statistic.aspx?lang=en-US&NodeGuid=7b23463a-d253-4750-bd12-958030df5ccb Tourism Statistics]</ref>
{| class="wikitable sortable collapsible collapsed"
! style="background:#ffde00" |Mamlakat/Hudud
! style="background:#ffde00" | 2017-yil
! style="background:#ffde00" | 2016-yil
! style="background:#ffde00" | 2015-yil
! style="background:#ffde00" | 2014-yil
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|Materik Xitoy
| 22,196,203
| 20,454,104
| 20 410 615
| 21 252 410
|-
|{{Bayroq|Hong Kong}}
| 6 165 129
| 6 419 839
| 6 534 543
| 6 426 608
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|Taiwan}}
| 1 060 107
| 1 074 525
| 988 059
| 953 753
|-
|{{Bayroq|South Korea}}
| 874,253
| 662 321
| 554,177
| 554,521
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|Japan}}
| 328 990
| 300 613
| 282,217
| 299 849
|-
|{{Bayroq|Philippines}}
| 307,139
| 287 025
| 276 806
| 262 853
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|Malaysia}}
| 218 301
| 222 809
| 229,102
| 250 046
|-
|{{Bayroq|Thailand}}
| 198 222
| 236 169
| 180 836
| 175 906
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|Indonesia}}
| 197,139
| 182 467
| 163 353
| 189,189
|-
|{{Bayroq|United States}}
| 186 378
| 190 885
| 182 532
| 181 457
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|India}}
| 148,121
| 165,278
| 167 578
| 167 216
|-
|{{Bayroq|Singapore}}
| 143 068
| 155 763
| 158 814
| 196 491
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|Australia}}
| 88 988
| 93 286
| 92 404
| 105 914
|-
|{{Bayroq|Canada}}
| 74 287
| 75,173
| 70 973
| 70 601
|- style="background-color:#DDDDDD;""
|{{Bayroq|United Kingdom}}
| 57,121
| 61 301
| 59 985
| 60 756
|- style="border-top:3px solid green;"
| Jami
| 32 610 506
| 30 950 336
| 30 714 628
| 31 525 632
|}
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
[[Turkum:Turizm]]
[[Turkum:Visa]]
[[Turkum:Makao]]
[[Turkum:Pages with unreviewed translations]]
bmrrgnzt0tmr23drc1exl6h0e9bu09a
Nosirjon Jo'rayev
0
764878
5477524
5472040
2025-06-22T19:05:12Z
MinaUktamova
127798
Sahifa tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ([[VP:TOʻM#G12|TOʻM – G12]]).
5477524
wikitext
text/x-wiki
{{tezda oʻchirishga|[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi}}
{{oʻchirishga}}
'''Nosirjon Jo‘rayev'''— 1984-yili [[Namangan (viloyat)|Namangan viloyati]]<nowiki/>ning [[Namangan tumani]]<nowiki/>ga qarashli Sho‘rqo‘rg‘on qishlog‘ida tug‘ilgan. 2001-2007 yillarda [[Oʻzbekiston milliy universiteti|Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy universiteti]] jurnalistika fakultetining bakalavr, magistratura bosqichlarida tahsil olgan<ref>https://n.ziyouz.com/portal-haqida/xarita/uzbek-nasri/nosirjon-jo-rayev-1984</ref>. “Ulg‘ayish kunlari”, “Muhabbatdan so‘ng...”, “Eng qudratli zarra” , "Aksincha" kabi she’riy kitoblari, “Noyabr kuyi” va “Kibor” nomli qissasi e’lon qilingan. Hozirda [[Oʻzbekiston yozuvchilari uyushmasi|O‘zbekiston Yozuvchilar uyushmasi “]]Adib” nashriyoti bosh muharriri.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Turkumsiz|date=Aprel 2024}}
rev1897dli7mr2898520vj0p3zuvrd9
Emetullah Râbia Gülnûş Sultan
0
771227
5477708
5467428
2025-06-23T10:52:51Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:2|0|0 */
5477708
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat
| ismi = Gulnush Sulton
| asl ismi = Emetullah Rabia Gulnush Sulton
| portret = Portrait of Rabia Gülnuş.jpg
| tavsif =
| tug'ilgan paytidagi ismi =
| tavallud sanasi = 1642-yil
| tavallud joyi = [[Girit]], [[Resmo]]
| fuqoroligi =
| vafot sanasi = {{vafot sanasi va yoshi|1715|11|6|1642|0|0}}
| vafot joyi = [[Istanbul]], [[Usmonlilar imperiyasi]]
| turmush oʻrtogʻi = [[Mehmed IV]]
| otaonasi =
| otasi = Vorya
| onasi =
| bolalari = [[Sulton Mustafo II]]<br> [[Sulton Ahmed III]]<br>[[Hadicha Sulton]]<br> [[Fotima Sulton]]<br> [[Oysha Sultan]]<br>[[Ummugulsum Sulton]].
| bilimi =
| partiyasi =
| sayt =
| imzo =
}}
'''Emetullah Rabia Gulnush Sulton''' (1642 — 1715-yil 6-noyabr, Istanbul) - Usmonli imperiyasining Valide sultoni, ikki alohida sultonning onasi (Mustafa II va Ahmad III) va Sulton [[Mehmed IV]] ning xotini va faqat haseki. U Usmonli Imperiyasida Haseki Sulton unvonini qoʻllagan oxirgi ayol sultondir<ref name=":0">Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. Baskı, s. 266</ref>.
== Kelib chiqishi ==
Uning kelib chiqishi haqida turli mish-mishlar mavjud. Oʻrnatilgan rivoyatga koʻra, Gulnush Sulton 1646-yilda Deli Husayn posho tomonidan bosib olinganidan keyin Kritdagi Retimnodan (Retimno) olib kelingan asirlardan biri boʻlib, goʻzalligi tufayli saroyga sovgʻa qilingan Entoni Delfin Aldersonning yozishicha, Retimno yunoncha Verzizzi oilasidan deb yozadi. Bundan tashqari, oz sonli boʻlsa-da, venetsiyalik italyanman deb daʼvo qiladiganlar ham bor. Gulnush Sultonning kelib chiqishi haqidagi yana bir fikrni esa, ikkinchi darajali Usmonli manbalaridan tashqari Yevropa manbalari, Gulnush Sulton tasvirlangan davr gravyuralari va xalq qoʻshigʻi bilan shugʻullanuvchi Manusakas keltirgan. 1682-1684-yillar oraligʻida venetsiyalik balya boʻlib xizmat qilgan Jovanini Batista Donado tomonidan 1684-yil avgust oyida Venetsiya Senatiga taqdim etilgan hisobotga iqtibos keltirgan holda muallif, u Kritdagi ikki Verzizzi oilasining zodagoniga mansub pravoslav yunon ekanligini taʼkidlaydi. Turli manbalarda va gravyuralarda tilga olingan uning asl ismi Evmeniya ekanligini va 1643-yilda tug‘ilgan bo‘lishi kerakligini aytadi. Vasilios Psilakis 1892-yilgi maqolasiga kiritgan Krit xalq qoʻshigʻini birinchi marta koʻrib chiqqan Manusakasga koʻra, qoʻshiqda tasvirlangan shaxs Gulnush Sulton boʻlishi kerak. Qoʻshiqda aytilishicha, yakshanba kuni ertalab va bayram kuni oʻgʻirlangan ruhoniy Voryaning qizi Istanbulga olib ketilib, sulton haramiga sovgʻa qilinadi va oxir-oqibat sultonning onasi boʻladi. Manusakas bu qoʻshiqning turli xil variantlarini baholar ekan, qoʻshiq Kritda Gulnush Sultonning valide sultoni tuzilgandan keyin aytila boshlaganligi va uning haqiqatni aks ettirmaydigan qismlari boʻlsa-da, umumiy hikoyaning toʻgʻri ekanligi haqida xulosa qiladi.[[File:Arolsen Klebeband 02 317.jpg|thumb|Arolsen Klebeband tomonidan Emetullah Rabi’a Gulnush Sulton portreti.]]
== Jismoniy xususiyatlar ==
U oʻrta boʻyli, doʻmboq, toʻq, tekis qora sochlari va qora koʻzlari bilan tasvirlangan. Tavernier uning ismini tilga olmay tilga olgan birinchi chet ellik edi. Tavernier oʻzining „juda chiroyli“ ekanligini alohida taʼkidlaydi. Shuningdek, o‘sha davrdagi Venetsiya elchisi uning kiyimlarini ko‘rgani va tashqi ko‘rinishi baland bo‘yli ayolnikiga o‘xshab ketgani aytiladi.
== Saroyda koʻtarilish ==
1651-yildan keyin Valide [[Hatice Turhan Sultan]] [[Mohpaykar Ko'sem volida sulton|Ko‘sem Sulton]]ni yo‘q qilgandan keyin uning o‘g‘li [[Mehmed IV]] balog‘at yoshiga yetadigan kunlarni o‘ylab, o‘z nazorati ostida kelajak uchun bir qancha yangi kanizaklar tayyorladi. Ular orasida Haram odatlariga koʻra Gulnush ismli qiz dastlab 1660-yilda qizi Hatice Sultonga, keyin esa oʻgʻli Shehzodaga berilgan. Taxminlarga koʻra, u Mustafani dunyoga keltirganida, unga „haseki“ unvoni berilgan<ref name=":0" />. Shaxzoda Mustafa soʻnggi 21 yil ichida Usmonlilar sulolasiga qoʻshilgan birinchi oʻgʻil boʻlgani uchun uning tugʻilishi Istanbulda ham, Edirnada ham katta tantanalar bilan nishonlandi. Rycaut IV dan oʻrganganimizga koʻra. Mehmed bu tugʻilishdan juda xursand boʻlib, Gulnushni boylikka botirdi. Raykoning soʻzlariga koʻra, oʻgʻlining onasiga katta gʻamxoʻrlik qilgan Mehmed IV maoshi va xizmatkorlarining sonini oshirdi. U Edirnelik hunarmandlarga qimmatbaho toshlar bilan bezatilgan ajoyib toj yasashni buyurdi. Hatto sabri chidab, ishni oxiriga yetkazishlari uchun kechayu kunduz saroyda qolishlariga ruxsat berdi. 1673-yilda uning ikkinchi shahzodasi Shaxzoda [[Ahmad III|Ahmed III]] ni dunyoga keltirdi. Ikki shahzodaning onasi bo‘lgan Gulnush Sultonning obro‘si oshdi. Valide Hatice Turxon Sultondan keyin esa saroydagi ikkinchi nufuzli ayolga aylandi. Valide Turxon Sulton Gulnush Sultonning hokimiyatini cheklaganiga shubha yo‘q. Lekin Gulnush Sultondan boshqa hasekining yoʻqligi uning eng katta afzalliklaridan biri edi.
== Haseki sultonligi davri ==
Chet el manbalarida Mehmed IV ning ovchilik ishtiyoqi va haseki bilan bogʻliqligi tez-tez taʼkidlanadi. Ayrim manbalarda Gulnush Sulton Mehmed IV ning qalbida alohida va sharafli o‘rni borligi, sultonning vaqtini ov va ishq bilan o‘tkazgani yoziladi. Hasekining bu imtiyozli maskanida sulolaga o‘g‘il tug‘ib, 21 yillik tanaffusdan keyin ikkinchi o‘g‘lini dunyoga keltirgani ko‘p taʼkidlanadi.
Shahzoda Mustafa 1 yoshga toʻlganida, kumush naqshli shaxsiy mashinasida Istanbuldan Edirnaga, u yerdan Dimotekoga birinchi sayohatini amalga oshirdi. Mehmed IV ning bu kengayishi ilgari hech qachon koʻrilmagan ochilish turi boʻlib, u birinchi boʻlib bunga jur’at etgan. Gulnush Sulton esa erining sharofati bilan Plovdiv, Karinobod, Yanbolu, [[Bolgariya]], Tesaliya, Makedoniya va Ruminiyani koʻrgan edi.
„Tarixi Silahdar“da sulton gumbaz vaziri Shayton Ibrohim poshoni Kamanice yurishi chog‘ida o‘z boshlig‘i Gulnush Sultonning qo‘riqchisi qilib tayinlagan. Ibrohim poshoning bu burchi tufayli Babadagʻida qishlagani yozilgan. Valide sulton, bosh hoseki Gulnush Sulton, Shehzoda Mustafa, sultonning opa-singillari Gevherxon va Beyhan sultonlar hamda maxsus yopiq mashinalarda Bolqonni kesib oʻtgan Haram xodimlari uchun otagʻi hümayunga yaqin pardali haram chodirlarini qurish odat edi. U Kochi deb ataladi. Akpinar va Hajiogʻlupazarida saroyga oʻxshash yogʻoch uylar qurilgan. Bu orada Gulnush Sultonning kanizaklari, xizmatkorlari, shaxsiy buyumlari va boshqa ehtiyojlari uchun qulay mashinalar haydaldi. Homiladorligini yo‘llarda va Isoqchida o‘tkazgan Gulnush Sulton tug‘ilish yaqinlashganda Hajiog‘lupazariga jo‘natildi, Edirnadan tabib va doyalar olib kelindi. Shahzoda Ahmed III 1673-yil 25-dekabrda Xojiog‘lupazarida tug‘ilgan.
Gulnush Sulton ham davrdagi siyosiy voqealardan xabardor edi. Darhaqiqat, 1672 va 1673-yillardagi Polsha urushida Mehmed IV va Hatice Turxon Sulton bilan birga Haseki Sulton ham qatnashdi. Xuddi shunday, 1682-yilda Venani qamal qilish uchun Belgradga ketayotib, Haseki Sulton ham polkga qoʻshildi.
Oʻgʻillarining sunnat qilinishi va oʻz qizlarining turmushga chiqishi tufayli 1675-yil bahorida Edirne saroyining Sirik maydonida boʻlib oʻtgan Humoyunda Gulnush Sultonning hasekining eng baxtli kunlarini oʻtkazdi. „Zübde-i vekayiat“da Valide Turhan Sulton va Boshhaseki Gulnush Sulton bu toʻyning tantanali bosqichlarida vazirlar tomonida kethudalari bilan vakil boʻlganlari yozilgan. Chet ellik kuzatuvchi sifatida sayyoh Tavernierning Gulnush Sultonning bu to‘yga qanday ahamiyat berganligi haqidagi talqini quyidagicha: „(Mehmed IV) oʻgʻlini ajoyib marosim bilan sunnat qilishdi. Bu shahzodaning onasi, juda chiroyli ayol, Bu marosim turklar va xorijliklar uchun juda ajoyib boʻlishini taʼminlash maqsadida shahzodaning oʻsha kuni kiyadigan barcha kiyimlari olmos bilan qoplangan boʻlishini xohlardi. Bu sodir boʻlishi uchun xazinaning juda qimmatli qismlari yoʻq qilindi va keyin hamma narsa oʻz oʻrniga olib ketildi.“ Tavernierning soʻzlariga koʻra, sunnat marosimi Mehmed IV tomonidan amalga oshirilgan. Haseki Sultonning davlat boyligini aks ettiruvchi obrazlar izlashi, buni ichki va tashqi siyosat nuqtai nazaridan imkoniyat deb bilishi. Uning fikrini sulton qabul qilgani uning aqlli va uzoqni ko‘ra oladigan saroy aʼzosi ekanligini ko‘rsatadi.
U Gulnush Sulton va Mehmed IV ni tanlagan. Uni Mehmedga taqdim etgan Valide Hatice Turxon Sulton, Gulnush Sulton obroʻ va nufuzga ega boʻlgach, kelinini oʻzi uchun xavfli deb koʻra boshladi. Va u oʻgʻli Mehmed IV ga yangi kanizaklarni jo‘nata boshladi. [[Volida Sulton|Valide Sulton]], uning oʻgʻli Mehmed IV ning Gulnush Sultonga boʻlgan muhabbatini boshqa bir sevgi bilan muvozanatlashga harakat qilgani, bu bilan haseki sultonning taʼsirini kamaytirgani aytiladi. Ammo bu kanizak va sevimlilarning hech biri farzand ko‘rmagan bo‘lsa ham, maʼlumki, ularning bir qismi go‘dakligida, yana bir qismi 3-4 yoshida vafot etgan. Mehmed IV Gulbeyaz ismli ayolga qiziqib, uni yoqtira boshlaganida, bundan xabar topgan va erini rashk qilgan Gulnush Sulton, kethudasiga bergan buyrugʻi bilan Gulbeyazni Qandilli saroyida boʻgʻib oʻldiradi. Bunga oʻxshash deb hisoblanishi mumkin boʻlgan yana bir misol, u Shaxzoda Sulaymon va Shaxzoda Ahmedni oʻldirishni xohlagan va Mehmed IV dan keyin u oʻgʻli shahzoda Mustafani taxtga oʻtirishiga erini ishontirdi. Mehmed IV ham bu fikrni qoʻllab-quvvatladi, lekin Turxon Sulton bunga qarshi chiqadi, oʻz oʻgʻlini Shehzoda Sulaymon va Shehzoda Ahmed uchun oladi va shahzodalarni oʻz xonadoniga tutash qurgan xonadonlarga joylashtirib, shahzodalarni himoya qiladi.
1683-yilda Valide Turxon Sulton vafot etgach, Gulnushning saroydagi nufuzi yanada kuchaydi va u haramni yagona va bosh haseki sifatida boshqara boshlaydi. Uning eri Mehmed IV Gulnush Sulton 1687-yilda Mehmed taxtdan ag‘darilgunga qadar haramni boshqargan.
== Mehmed IV ning taxtdan tushirilishi va Eski Saroy hayoti ==
Muqaddas ittifoq urushlarining boshlanishi va Usmonli qoʻshinining birin-ketin magʻlubiyatga uchragani sababli davlat notinch bir jarayonga kirdi. Ayniqsa, Budin (Budapesht)ning qulashi, yuz bergan magʻlubiyatlar, qoʻldan boy berilgan yerlarga nisbatan chora koʻrilmasligi yanicharlar va vazirlarga, ayniqsa, ulamolar sultonga qarshi salbiy taʼsir koʻrsatadi. Sulton Mehmed IV bunday vaziyatda ham Mehmedning ov bazmlariga borib, kerakli eʼtiborni ko‘rsatmasligi davlat arboblarining sabr-toqatini susaytirdi. 1687-yil noyabrda sulton Edirnada boʻlganida Istanbulda boshlangan harakat natijasida Mehmed IV taxtdan chetlatildi. Uning o‘rniga akasi va valiahd shahzoda Sulaymon taxtga o‘tirdi. Mehmed IV taxtdan tushirilgach, shahzodalari bilan qafasli ayvonga qamaldi, Gulnush Sulton va Sulton Mehmedning harami eski saroyga yuborildi. Gulnus Sulton, Er Mehmed IV bilan faqat maʼlum vaqtlarda uchrasha oldi va eri vafotidan keyin 1693-yil 6-yanvarda beva qoldi. Qadimgi saroy hayoti 2 yil-u 1 oy davom etgan. Gulnush Sultonning bu izolyatsiyasi 1695-yil 6-fevralda uning oʻgʻli Shehzoda Mustafaning Edirnada taxtga oʻtirishi bilan tugadi. Gulnush Sulton Edirne saroyiga qaytib keldi va u yerda hukmronligini „Mehd-i Ulya-yi Saltanat“ sifatida oʻtkazdi. Taxtga oʻtirish marosimi Edirne saroyida oʻtkazilishi kerakligi sababli, Gulnush Sulton marosim bilan Eski Saroydan Edirnega koʻchirildi. Shunday qilib, hasekilikdan tasdiqga oʻtgan Gulnush Sulton sulolaning eng yuqori maqomidagi ayolga aylandi<ref>{{kitob manbasi |last1=Bahadirog'lu |last2=Yavuz |title=Illustrated Usmonli tarixi |date=2009 |publisher=Nesil nashrlari |location=Istanbul |isbn=978-975-269-299-2 |edition=2-nashr |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.
== Valide Sultonliklar ==
Gulnush Sultonning uzoq va imtiyozli haseki tajribasi uni nafaqat onalik davriga koʻp jihatdan tayyorlagan, balki uzoq muddatda saroyni band qilgan masalalarni va saroy dinamikasini yaxshiroq tushunishini ham taʼminlagan. 1703-yilda Valide Gulnush Sulton haram hukmdori lavozimini saqlab qoldi, chunki Mustafa taxtdan tushirilgandan keyin uning ukasi Shehzade Ahmed taxtga oʻtirdi. Uning yangi lavozimiga parallel ravishda, sulolaning eng nufuzli ayoli boʻlgan valide sulton uchun katta va nufuzli doira ajratildi. Valide Sulton xonadonining eng samarali aʼzosi Kethoʻda edi va Validega eng yaqin odam edi. Valide Gulnush Sulton o‘z atrofidagi erkaklardan tashqari, maʼmuriy va xizmat xodimlaridan iborat ko‘p kanizaklarga ega edi. Gulnush Sulton, Haseki davridan boshlab, oʻz maqomiga koʻra oziq-ovqat, kiyim-kechak, mato, jihozlar va mollar uchun tayinlashlarga ega edi. Haseki davridan beri maosh olgan Gulnush Sulton shahzoda tugʻgandan soʻng maoshini, amalda sulton boʻlganidan keyin esa maoshini oshirdi. Gulnush Sultonning Hasekilar davrida boshlangan siyosiy faoliyati 20 yil davom etdi. Valide Sulton ham siyosiy oʻzgarishlarni yaqindan kuzatib boradi va voqealardan xabardor boʻladi. U oʻzining Kethyudasidan oʻsha davr davlat arboblari qanday qilib oʻz vazifalarini bajarganliklari va shu tariqa hokimiyatning koʻrinmas bir qismi sifatida faoliyat yuritishlari haqida maʼlumot oldi. Valide Sulton Usmonli va xorij davlat arboblari bilan yozishmalar olib borar, voqealar rivojida ishtirok etardi. Shu nuqtai nazardan, Qrim xoniga maʼnaviy yordam berish uchun yozilgan sanasiz maktub muhim ahamiyatga ega. Davrning siyosiy yetakchilari bilan aloqalarini koʻrsatgan ushbu maktubida Valide Sulton hozir harakat va fidokorlik vaqti kelganini, shuning uchun ham harakat qilishlari kerakligini taʼkidlaydi. Valide Sulton muhim qarorlar qabul qilishda, ayniqsa tanqidiy davrlarga aralashib, hal qiluvchi omil boʻlgan<ref name="Uluçay, M. Çağatay">{{kitob manbasi |last1=Uluçay |last2=M. Çağatay |title=Padişahların kadınları ve kızları |date=2011 |publisher=Ötüken |location=Ankara |isbn=9789754378405 |edition=5-nashr |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.
== Uning ichki va tashqi siyosatga taʼsiri ==
Valide Sulton Shvetsiya qiroliga ikkita maktub yozgan, ulardan biri 1713-yil apreliga tegishli. Bu maktublar Valide sultonning siyosiy faoliyati va bu masalada tutgan o‘rnini ko‘rsatish nuqtai nazaridan uning Qrim xoniga yozgan maktubidan ham muhimroqdir. Validening podshohga yozgan maktubi „Mening kuchli va yuksak o‘g‘lim“ degan juda iliq va samimiy murojaat bilan boshlanadi. Podshohga yozgan maktubida uni chin dildan sevishini va o‘zini o‘g‘lidek ko‘rishini taʼkidlagan Valide sulton podshoh uchun kechayu kunduz mehnat qilganini yozadi. Maktubdagi iboralardan sulton va podshoh o‘rtasida yashirin aloqa borligi, Valide sultonning sulton va podshoh o‘rtasidagi norasmiy aloqani taʼminlovchi vositachi bo‘lgani, shoh foydasiga sulton bilan uchrashayotganligi tushuniladi. Sulola aʼzosi bo‘lish maʼmuriyat va siyosatdan butunlay chetda qolishga imkon bermaydi. Aslini olganda, Usmonlilar siyosiy madaniyatining bir boʻlagi boʻlgan Gulnush Valide Sultonning marosimlarda tutgan oʻrni va sovgʻa-salomlarning oʻrganilishi bu haqiqatni yana bir bor tasdiqlaydi<ref name="Sakaoğlu, Necdet">{{kitob manbasi |last1=Sakaoğlu |last2=Necdet |title=Bu Mülkün Kadın Sultanları (Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kadınefendiler, Sultanefendiler) |date=2008 |publisher=Oğlak Yayıncılık |isbn=9789753297172 |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.
Boshqa tomondan, Prut urushi va shartnoma natijasida Ahmed III ning oʻzidan gʻazablanganini eshitgan Baltaji Mehmed Posho, Istanbulga qaytishini keyinga surdi va Valide Gulnush Sultonga davlatga qilgan xizmatlarini sanab, Kartal dalasida bir muddat kutib oʻtirgan holda uzun maktub yozdi. Sultonning g‘azabiga duchor bo‘lganini bildirgan ona sultondan himoya so‘radi.
Gulnush Sulton akasi Uzun Sulaymonni Dorussaadning mulkdori qilmoqchi bo‘lganida, vazir Damad Hasan posho sulton huzuriga borib: „Bu odam allaqachon o‘z idorasida saltanat ishlari bilan shug‘ullanadi. Qizagʻasi boʻlsa u bilan yarashishim, gaplashishim mumkin emas, mustaqillik mendan unga oʻtadi! Uzun Sulaymon ogohlantirishiga qaramay, Darussaade uy egasi etib tayinlandi.“ 1704-yil 28-sentabrda Hasan posho ham vazirlikdan chetlashtirildi va uning oʻrniga Kalaylikoz Hoji Ahmad Posho tayinlandi. Bu voqea, aksincha, Valide Gulnush Sultonning oʻgʻliga taʼsir qildi. Bu Ahmadning onasiga sadoqatidan dalolat beradi.
Nabirasi Fotima Sultonning rafiqasi Gulnush Sulton Silahdar Ali Posho saroyidagi „ziyofat“ yig‘ilishlarida qatnashadi; Xorijiy elchilar unga sovgʻalar, vositachilar orqali xatlar berishayotganda, u oʻgʻliga koʻp jihatdan taʼsir qilishi mumkin edi. Damad Silahdar Ali Poshoning Moʻraga safari chogʻida oʻzining kethuda al-Hajj Mehmed ogʻani vazirlikka va tuman hokimligiga tayinladi va Istanbuldagi voqealarni kuzatib boradi. U umrining so‘nggi kunlarida o‘z yigitlaridan Usmon og‘ani ham Kethuda vazifasi bilan Edirnega olib keldi<ref name="Peirce, Leslie P.">{{kitob manbasi |last1=Peirce |last2=Leslie P. |title=The Imperial Harem : Women and Sovereignty in the Ottoman Empire |year=1993 |url=https://archive.org/details/imperialharemwom00peir |publisher=Oxford University Press |location=Oxford |isbn=0-19-508677-5. |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.[[File:Estampes par Nicolas de Larmessin.f191.Emetullah Râbia Gülnu, sultane.jpg|thumb|Gollandiyalik rassom Pieter de Jode II portreti]]
== Edirne ishi ==
[[Mustafo II|Mustafa II]] u otasi va amakilari kabi qisqa hukmronligini Edirnada oʻtkazdi. Valide Gulnush Sulton ham 1695-1703-yillari orasida oʻgʻlining ayollari va bolalari bilan Edirnada yashagan, chunki bu yerdan Avstriyaga ekspeditsiya qilgan. Istanbulda boshlanib, 1703-yilning yozida Edirnada tugaydigan „Edirna voqeasi“ Gulnush Valide uchun „bir ko‘zini yig‘lab, bir ko‘zini kuldiruvchi“ taqdir o‘yinidir. 1703-yil 22-avgustda uning toʻngʻich oʻgʻli Mustafa II saltanatdan chekinar ekan, uning kenja oʻgʻli Ahmad III taxtga o‘tirdi.
Mustafa II u taxtdan tushirilib, uning o‘rniga shayxul-islom Shahzoda Ahmad tayinlandi va uning roziligi sultonga taqdim etildi. Gulnush Sulton: „Hammangiz mening ulug‘ o‘g‘lim Sulton Ahmadning sulton taxtiga o‘tirilishini, ikkinchi o‘g‘lim Sulton Mustafoning taxtdan tushirilishini hohlaysizlar. Maslahat qilib qilingan ishning foydasi yo‘q, tilagingiz ijobat bo‘ldi“.
Qizig‘i shundaki, Gulnush Sulton ham xuddi Ko‘sem Sulton kabi o‘g‘illaridan birini taxtdan tushirishga, ikkinchisini taxtga o‘tirishga rozilik bergan. Ahmad III Sulton taxtga kirgandan soʻng, Valide sulton darhol oʻz vazifalarini boshladi. U kulus uchi uchun oʻz hamyonidan pul berdi. Gulnush Sulton qoʻzgʻoloni, davlat va Kulus kabi sulola bilan chambarchas bogʻliq boʻlgan oʻzgarishlar bilan bir qatorda bu davrda davlat arboblarining ham kasbiy hayotlarida taʼsir oʻtkazganiga misollar keltirish mumkin<ref name="Şimşirgil, Ahmet">{{kitob manbasi |last1=Şimşirgil |last2=Ahmet |title=Valide Sultanlar ve Harem |date=2014 |publisher=Timaş Yayınları |location=Istanbul |isbn=978-605-08-1616-7 |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.
== Ularning bolalari ==
=== Yigitlar ===
* Mustafa II
* Ahmed III
* Shahzoda Boyazid
=== Qizlar ===
* Hadicha Sulton — Musahip Mustafa Poshoga uylangan.
* Oysha Sulton - (1573-1576)
* Fatma Sulton — Nailchi cherkes Ibrohim Posho va Topal Yusuf Posho bilan turmush qurgan.
* Ummugulsum Sulton
== Xayriya ishlari ==
1665-yilda yonib ketgan Topkapi saroyi Haramining qayta qurilishi Gulnush Sulton davrida amalga oshirilgan. 1673-yilda Polshada fath qilingan Kamaniceda uning nomiga masjidga aylantirilgan cherkov keyinchalik yana cherkovga aylantirildi. Makkadagi Hasekiye Imaret Mehmed IV davrida qurilgan. Mustafa II ona sultonligida ziyorat yo‘lida ko‘priklar, favvoralar, jamoat favvoralari barpo etilgan. O‘sha davr shoirlaridan biri bo‘lgan Zamiriy onasining iltimosiga ko‘ra Galata qal’asida yondirilgan cherkov [[Germaniya yerlari|yerida]] qurilgan va 1697-yil fevralda sajda qilish uchun ochilgan „Masjid sharifi va ziyoratgohi“ yagona minorasi uchun tarixiy maqtov yozgan. Valide Gulnush Sultonning yana bir xayriya tashkiloti, favvora favvorasi Oʻskoʻdar Gulfem Hatun tumanidagi bozor politsiya boʻlimi qarshisida joylashgan. Ahmad III uning oʻz davridagi eng muhim tashabbusi Uskudardagi Balaban iskalasi yaqinida qurdirgan buyuk masjid edi. Uning nomi bilan atalgan va qurilishi 1708-1710-yillarda tugallangan monumental Cedid Valide majmuasi ikki minorali selatin masjidi, oʻrta gumbaz, sultonlik uyi, favvora, favvoralar, oshxona, boshlangʻich maktab, mahyachi xonasi, arasta va maqbaralar. Gulnush Sulton vafotidan keyin ko‘chaga qaragan hovliga ochiq qabr, favvora va muvakkitnhane qo‘shildi. Toptashidagi Atik Valide ([[Nurbanu Sultan|Nurbanu Sulton]]) Kulliyasi tufayli Oʻskoʻdar xalqi bu yangi majmuani „Cedid Valide masjidi“, „Kichik Valide masjidi“, „Yangi Valide masjidi“ deb atagan.
Valide Sulton kambagʻallarga zakot va sadaqa berish odat boʻlgan, madrasa va lojalarga pul va qurbonliklar yuborilgan. Guruch va asal kabi maʼlum miqdorda oziq-ovqat Üsküdardagi kambagʻallarga muntazam ravishda tarqatildi. Bundan tashqari, uning xayriya ishlarining xilma-xilligi ham diqqatga sazovor edi. Berat kechasida masjid va masjidlarga tarqatish uchun shamlar sotib olindi. Haram-i Humoyunning boshlig‘i sifatida saroydagi kanizaklarning ehtiyojlari bilan ham shug‘ullangan. Kanizaklarni dafn qilish harajatlarini qoplagan Gulnush Valide Sulton odat tusiga kirgan qullarni ham ozod qilgan va qarzdor mahbuslarni zindondan olib chiqqan. Turli yo‘llar bilan amalga oshirilayotgan xayr-ehsonlar orqali xalqqa xizmat qilib, savob orttirish muhim maqsadlardan biri bo‘lsa, xalqning qadriga yetish, sulolaning qudratini namoyon etish, qonuniyligiga hissa qo‘shish kabi boshqa maqsadlarni ham ko‘rgan<ref name="Sakaoğlu, Necdet">{{kitob manbasi |last1=Sakaoğlu |last2=Necdet |title=Bu Mülkün Kadın Sultanları (Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kadınefendiler, Sultanefendiler) |date=2008 |publisher=Oğlak Yayıncılık |isbn=9789753297172 |accessdate=9-avgust 2022-yil |language=turkcha}}</ref>.
== Oʻlim ==
1715-yilning yozida uning oʻgʻli Ahmed III bilan birga Edirnada bo‘lgan Gulnush Valide Sulton 1715-yil 5-noyabr seshanbaga o‘tar kechasi Edirne saroyida keksalik tufayli xastaliklarining ko‘payishi natijasida vafot etdi. „Tarix-i Rashid“dagi „Irtihal-i Hazreti valide sulton“ sarlavhali uzun bayonotida, amaldagi sultonning sogʻligʻining yomonlashgani qisqacha bayon qilingan. Bir necha oy davomida mutaxassis shifokorlarning davolanish harakatlariga qaramay, oʻlimning oldini olish mumkin emas edi. Qoʻshin Edirnaga qaytgan kunning ertasiga vafot etgan (9 Zilkadda 1127-yil 6-noyabr 1715-yil hijriy). Sulton Ahmed III ning amri bilan barcha vazirlar, ulamolar, davlat amaldorlari yig‘ilib, saroy maydonida o‘qilgan namozdan so‘ng, yopiq mashinaga solingan murdani Solak bulog‘igacha qo‘shin tasdiqladi. Rikob-i [[Humoyun]] tumani hokimi Mehmed Posho qoʻriqligida darhol Istanbulga yuborildi. U 9-noyabr kuni Uskudardagi masjidning ochiq tepasiga, ko‘cha tomonida, temir to‘rli marmar derazalari bilan dafn etilgani aytiladi<ref name=":0" />.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum: 1715-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum: 1642-yilda tug'ilganlar]]
[[Turkum:Usmonlilar imperiyasi sulton xonimlari]]
[[Turkum:Usmonlilar imperiyasi volida sultonlari]]
[[Turkum:Volida Sulton]]
{{Usmonlilar imperiyasi sultonlarining ayollari}}
lgusa521meqv713u5b2jcdyo3kvy5b3
Muhabbat Sharapova
0
772291
5477700
5460939
2025-06-23T10:35:09Z
Janob Mirzaolim
64438
[[Turkum:Oʻzbekiston matematiklari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477700
wikitext
text/x-wiki
{{ism+familiya|Muhabbat (ism)|Muhabbat|Sharapova}}
{{shaxsiyat bilgiqutisi}}
'''Muhabbat Sharapova''' (1949-yilning 24-yanvarida [[Qashqadaryo viloyati]] [[Shahrisabz]] shahrida tugʻilgan) — matematika fani oʻqituvchisi.
== Faoliyati ==
1971-yili [[Samarqand davlat universiteti]]<nowiki/>ni tugatib, oʻzi tahsil olgan Shahrisabz shahridagi 5-maktabda oʻqituvchilik faoliyatini boshlagan. 2000-yildan boshlab Qarshi 2-ixtisoslashtirilgan umumtaʼlim maktab-internatida pedagogik faoliyatini davom ettirgan. Muhabbat Sharapova pedagogik faoliyatining qariyb yarim asri davomida faqatgina matematika fanidan dars beradigan shogirdlarining oʻzi 120 nafardan oshgan. Ular orasida 4 nafar fan doktori, oʻnlab fan nomzodlari boʻlgan shogirdlari bor. Uning oʻquvchilari 22 maratoba respublika fan olimpiadalarida, 7 marta xalqaro fan olimpiadalarda va 2 marta „Bilimlar bellashuvi“ respublika bosqichida ishtirok etishgan.<ref>{{veb manbasi|title=Muhabbat Sharapova Arapovna|url=https://www.archive.uz/post/sharapova-muhabbat-arapovna|website=archive.uz|accessdate=10-avgust 2022-yil|ref="O'zarxiv" agentligi axborot xizmati}}</ref>
== Unvonlari ==
1991-yili „<nowiki/>[[Oʻzbekiston xalq maorifi aʼlochisi|Oʻzbekiston xalq maorifi aʼlochisi]]<nowiki/>“
1996-yili „<nowiki/>[[Mehnat shuhrati ordeni|Mehnat shuhrati]]<nowiki/>“ ordeni
2007-yili „Oʻzbekiston Respublikasida xizmat koʻrsatgan xalq taʼlimi xodimi“
2016-yili „<nowiki/>[[Oʻzbekiston Qahramoni|Oʻzbekiston Qahramoni]]<nowiki/>“ unvoni bilan mukofotlangan.<ref>{{veb manbasi|title=Muhabbat Sharapova|url=https://oyina.uz/uz/generation/98|website=oyina.uz|accessdate=10-avgust 2022-yil}}</ref>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{DEFAULTSORT:Sharapova, Muhabbat}}
[[Turkum:Oʻzbekiston qahramonlari]]
[[Turkum:100 Women roʻyxatiga kiritilgan oʻzbek ayollari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston matematiklari]]
9h0q6f4mmjhc8qc1gs5t0kqhm1od5v3
The Burglar's Dilemma
0
811190
5477509
4095222
2025-06-22T17:07:41Z
Xocolatl
74590
([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:The Burglar's Dilemma lobby card.JPG]] → [[File:The Burglar (1917) - lobby card.jpg]] [[c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · https://en.wikipedia.org/wiki/Talk:The_Burglar%27s_Dilemma#Image_is_from_The_Burglar_(1917),_not_The_Burglar's_Dilemma_(1912)
5477509
wikitext
text/x-wiki
{{Film bilgiqutisi
| nomi = The Burglar's Dilemma
| tasvir = The Burglar (1917) - lobby card.jpg
| izoh = [[Lobbi kartasi]]
| rejissyor = [[D. W. Griffith]]|produser=
| ssenariynavis = [[Lionel Barrymore]]
| rollarda = Lionel Barrymore
| kinematografiya = [[G. W. Bitzer]]|muharrir=
| distribyutor = [[General Film Company]]
| chiqarilgan_sana = {{reliz sanasi|1912|12|16}}
| davomiyligi = 15 daqiqa
| mamlakat = United States
| til = [[Ovozsiz film]]}}
'''''The Burglar’s Dilemma''''' — 1912-yilda [[D. W. Griffith|D.U. Griffith]] tomonidan suratga olingan amerika dramatik filmi. Filmning nashri saqlanib qolgan<ref name="silentera">{{Veb manbasi|url=http://www.silentera.com/PSFL/data/B/BurglarsDilemma1912.html|sarlavha=Progressive Silent Film List: The Burglar's Dilemma|qaralgan sana=6-oktabr 2008-yil|ish=Silent Era}}</ref>.
== Rollarda ==
* Lionel Barrymore uy egasi rolida
* Henry B. Walthall uy egasining ukasi rolida
* Adolph Lestina Butler rolida
* Gertrude Bambrik tugʻilgan kun xayrixohi rolida
* Harry Carey Katta Kruk rolida
* John T. Dillon soʻroq qiluvchi detektiv rolida
* Frank Evans politsiyachi rolida
* Dorothy Gish tugʻilgan kun xayrixohi rolida
* [[Lillian Gish]] tugʻilgan kun xayrixohi rolida
* Robert Harron yosh oʻgʻri rolida
* Madge Kirby tugʻilgan kun xayrixohi rolida
* J. Jiquel Lanoe tugʻilgan kun xayrixohi rolida
* Alfred Paget soʻroq qiluvchi detektiv rolida
* W.C. Robinson politsiyachi rolida
* Charles West Beat Cop/Medic rolida
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
{{film-stub}}
[[Turkum:AQSh qisqa hajmli filmlari]]
[[Turkum:AQSh dramatik filmlari]]
k43p75bd7t0688jbgymtv7by0vbdgoe
Durango (Colorado)
0
813689
5477711
5416206
2025-06-23T10:54:33Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477711
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti|nomi=Durango, Colorado|mavqe=Uy boshqaruvi munitsipaliteti<ref name=COMun>{{cite web|url=https://dola.colorado.gov/lgis/municipalities.jsf|title=Active Colorado Municipalities|publisher=[[Colorado Department of Local Affairs]]|access-date=October 16, 2021}}</ref>|tasvir=Durango Colorado from Rim Drive.jpg|bayroq=Flag of Durango, Colorado.svg|gerb=|asos solingan=1880|sanalgan yil=[[2020 United States census|2020]]|aholi=19,071|zichlik=1,297|sayt={{URL|https://www.durangogov.org/}}|mamlakat=AQSh}}
'''Durango''' — AQShning [[Kolorado|Kolorado shtatidagi]] La Plata okrugining okrugi markazi va aholi gavjum munitsipaliteti boʻlgan uy boshqaruvi munitsipaliteti hisoblanadi. 2020-yilgi AQSh aholini roʻyxatga olish vaqtida shahar aholisi 19,071 nafarligi aniqlangan. Durango Fort Lyuis kollejining uyi hisoblanadi.
== Tarixi ==
Shaharda 1880-yil sentyabrdan 1881-yil aprelgacha boʻlgan davrda Denver va Rio Grande temir yoʻllari (D&RG, keyinchalik Denver va Rio Grande '''Gʻarbiy''' temir yoʻl deb nomlanadi) qurilgan. U shahar tomonidan [[Silverton (Colorado)|Koloradoning Silverton okrugiga]] qadar olib borish va San-Xuan kon okrugiga yetkazish harakatlari doirasida Alamosa shahridan qurilgan „San-Xuan kengaytmasi“ ning maqsadli yoʻli hisoblanadi. D&RG yoʻli Animas vodiysi yaqinidagi Animas Siti deb nomlanuvchi hududdan ikki mil uzoqlikda joylashgan boshqa muassasa bilan ham shaharni bogʻlaydi<ref>Nossaman, Allen (19998). </ref>. Shaharga Kolorado shtatining sobiq gubernatori, D&RG temir yoʻli prezidenti William Jackson Palmerning doʻsti Aleksandr C. Hunt tomonidan Palmer nomidan olib borilgan skautlik sayohati davomida ortirilgan ushbu shahar haqidagi ijobiy taassurotiga asoslanib, [[Durango (Meksika)|Durango (Meksika]]) nomi berilgan<ref name=":0">{{Kitob manbasi|last=Smith|first=Duane A.|url=https://www.worldcat.org/oclc/44959038|title=Rocky Mountain boom town : a history of Durango, Colorado|date=1992|publisher=University Press of Colorado|isbn=0-585-02503-7|location=Niwot, Colo.|oclc=44959038}}</ref>.
D&RG hamkorlari qatorida William Bell ham Palmer Kolorado Springs shahriga qanday asos solganidan ilhom olib, yer sotish va asosiy koʻcha, 2 va 3-avenyu qurishni rejalashtirish hamda shunga oʻxshash shaharchani tashkil qilish uchun '''Durango Trust''' deb nomlanuvchi shoʻba kompaniyasini ochdi. D&RG ning Silverton filiali qurib bitkazilgandan soʻng Durango Trust savdolar soni keskin oshib ketdi, 1885-yilga kelib Durango biznes okrugida yettita mehmonxona va restoran, oʻn bitta [[salon]], raqs zallari va doʻkonlar, ikkita novvoyxona va temirchilik doʻkoni hamda boshqa koʻplab korxonalar bunyod etilgan boʻlib, bu shaharni yanada rivojlantirdi. Silverton aholisining soni oʻsha paytda 2000 kishiga yetgan edi<ref name=":0"/>.
Durango metall eritish zavodi kabi korxonalar shahar iqtisodiyotining rivojiga xissa qoʻshdi. Biroq, Buyuk Depressiya va [[Ikkinchi jahon urushi|Ikkinchi Jahon urushi]] oqibatlari mintaqaning temir yoʻl sanoatiga zarar yetkazdi. Rio Grande Southern 1951-yilda pochta tashish shartnomasini bekor qildi va tez orada oʻz faoliyatini toʻxtatdi. D&RGW, shuningdek, Durangodan Alamosagacha boʻlgan San-Xuan Ekspress yoʻlovchi xizmatini yakunladi. Biroq, ularning Silverton filiali boʻylab qilin yoʻlning tabiiy manzarasi asosiy turistik diqqatga sazovor joy sifatida tan olingan. Oʻz navbatida, D&RGW Durango hududiga yirik sayyohlik industriyasini kiritdi, tashrif buyuruvchilarni Silvertonga va bir muddat Gollivud joylashgan La Plata okrugiga jalb qilina boshlandi. 1968-yilda D&RGW yuk tashish hajmini yoʻqotgandan soʻng, Durangodan sharqqa Chama, Nyu-Meksiko va janubga Farmington, Nyu-Meksikogacha boʻlgan yoʻllar olib tashlandi, ammo Silverton filiali 1981-yilgacha sotib yuborildi va Durangoga &amp; Silverton tor temir yoʻliga aylantirildi<ref name=":0"/><ref>{{Kitob manbasi|last=Dorman|first=Richard L.|title=Durango: always a railroad town|date=1987|publisher=R.D. Publications|isbn=0-9616656-1-0|edition=1st|location=Santa Fe, NM|oclc=17515710}}</ref>.
Davlat va milliy tarixiy reestrlar roʻyxatida Durango hududini oʻrab turgan bir qator muhim arxeologik joylar mavjud, jumladan:
* Mesa Verde milliy bogʻi, Jahon merosi ob’ekti
* Chimney Rok milliy yodgorligi, ajdodlar Puebloanlarning eng shimoli-sharqiy maʼlum boʻlgan posti
* Durango Rock Shelters arxeologiya sayti, Basketmaker va Pueblo madaniyati
* Spring Creek arxeologik okrugi, Basketmaker va Pueblo sayti
* Talus Village, Basketmaker sayti
== Geografiyasi ==
Durango (koordinatasi {{Coord|37|16|N|107|52|W|type:city}}) dengiz sathidan 6512 fut (1988 m) balandlikda joylashgan. 2020-yilgi Amerika Qoʻshma Shtatlari aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, shaharning umumiy maydoni {{Convert|44.296|km2|acre|order=flip}} tashkil etgan, shu jumladan, maydonning {{Convert|6.203|km2|acre|order=flip}} maydoni suvli hudud hisoblnadi.
=== Iqlimi ===
Köppen iqlim tasnifi tizimiga koʻra, Durango [[Kontinental iqlim|Oʻrta Yer dengizi kontinental iqlimiga ega]] (''Dsa''). Oʻrtacha yillik [[Yogʻingarchilik|yogʻin miqdori]] {{Convert|19.33|in|abbr=on}} ni tashkil etadi<ref name="wrcc">{{Veb manbasi|url=http://www.wrcc.dri.edu/cgi-bin/cliMAIN.pl?codura|sarlavha=DURANGO, COLORADO - Climate Summary|ish=Wrcc.dri.edu|kirish sanasi=27 August 2017}}</ref>. Uning chidamlilik zonasi 5b ga teng<ref name="plantmaps">{{Veb manbasi|url=http://www.plantmaps.com/81301|sarlavha=Zipcode 81301 - Durango, Colorado Hardiness Zones|ish=Plantmaps.com|kirish sanasi=27 August 2017}}</ref>.{{Klimatogramma|Durango (1971-2000 normals)|12.1|39.5|1.65|17.4|46.6|1.44|23.6|54.2|1.71|29.7|62.5|1.30|36.5|71.1|1.17|43.3|81.3|0.61|50.7|85.1|1.64|49.7|83.0|2.58|41.6|76.4|1.94|31.2|65.6|2.10|21.3|50.8|1.82|13.4|41.4|1.37}}{{Joy iqlimi
| Uzunlik =
| Joylashuv oʻrni = Durango, Colorado
| Joy_ot = Durango, Colorado
| Manba = <ref>{{cite web
|url=http://www.wrcc.dri.edu/cgi-bin/cliMAIN.pl?co2441
|title=DURANGO, COLORADO (052441)
|access-date=June 3, 2016
|publisher=Western Regional Climate Center }}</ref>
| Yan_oʻr = | Yan_oʻr_yogʻin = 58
| Fev_oʻr = | Fev_oʻr_yogʻin = 45
| Mar_oʻr = | Mar_oʻr_yogʻin = 36
| Apr_oʻr = | Apr_oʻr_yogʻin = 39
| May_oʻr = | May_oʻr_yogʻin = 29
| Iyn_oʻr = | Iyn_oʻr_yogʻin = 14
| Iyl_oʻr = | Iyl_oʻr_yogʻin = 45
| Avg_oʻr = | Avg_oʻr_yogʻin = 71
| Sen_oʻr = | Sen_oʻr_yogʻin = 56
| Okt_oʻr = | Okt_oʻr_yogʻin = 51
| Noy_oʻr = | Noy_oʻr_yogʻin = 42
| Dek_oʻr = | Dek_oʻr_yogʻin = 44
| Yil_oʻr = | Yil_oʻr_yogʻin = 530
| Yan_oʻr_min = -9.7 | Yan_oʻr_maks = 4.9
| Fev_oʻr_min = -7.0 | Fev_oʻr_maks = 7.7
| Mar_oʻr_min = -3.4 | Mar_oʻr_maks = 12.7
| Apr_oʻr_min = -0.4 | Apr_oʻr_maks = 17.1
| May_oʻr_min = 4.1 | May_oʻr_maks = 22.3
| Iyn_oʻr_min = 8.4 | Iyn_oʻr_maks = 27.5
| Iyl_oʻr_min = 12.5 | Iyl_oʻr_maks = 30.0
| Avg_oʻr_min = 11.7 | Avg_oʻr_maks = 28.7
| Sen_oʻr_min = 7.4 | Sen_oʻr_maks = 24.7
| Okt_oʻr_min = 1.4 | Okt_oʻr_maks = 18.3
| Noy_oʻr_min = -4.9 | Noy_oʻr_maks = 10.3
| Dek_oʻr_min = -9.3 | Dek_oʻr_maks = 4.9
| Yil_oʻr_min = 0.9 | Yil_oʻr_maks = 17.4}}
== Demografiyasi ==
{{AQSh aholisini ro'yxatga olish
| align = left
| footnote = AQSh aholisini roʻyxatga olish
| 1890 = 2726
| 1900 = 3317
| 1910 = 4686
| 1920 = 4116
| 1930 = 5400
| 1940 = 5887
| 1950 = 7459
| 1960 = 10530
| 1970 = 10333
| 1980 = 11649
| 1990 = 12430
| 2000 = 13922
| 2010 = 16887
| 2020 = 19071
}}2000-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra<ref name="GR2">{{Veb manbasi|url=https://www.census.gov|nashriyot=[[United States Census Bureau]]|kirish sanasi=2008-01-31|sarlavha=U.S. Census website}}</ref>, shaharda 13,922 kishi, 5,492 xonadon va 2,603 oila istiqomat qilgan. Aholi zichligi {{Convert|2,052.4|PD/sqmi|PD/km2|sp=us|adj=off}} ni tashkil etadi. Oʻrtacha 857,8 zichlikda 5819 ta uy-joy joylashgan. Shaharning irqiy tarkibi 86,8 % oq, 0,5 % afro-amerikalik, 5,5 % tubjoy amerikaliklar, 0,7 % osiyoliklar, 0,1 % Tinch okeani orollari, 4,1 % boshqa irqlardan va 2,2 % ikki yoki undan ortiq irqqa mansub fuqarolardan iborat. Har qanday irqga mansub ispan yoki latinolar umumiy aholining 10,3 % ni tashkil etadi.
5492 ta uy xoʻjaligi boʻlib, ulardan 22,4 %i 18 yoshgacha boʻlgan bolalari bor oilalar, 34,2 %i birga yashaydigan [[Nikoh|er-xotinlar]], 9,4 %i yolgʻiz ayollar, 52,6 %i oilasizlardan tashkil topgan. Barcha uy xoʻjaliklarining 31,8 foizi jismoniy shaxslardan iborat boʻlib, 9,0 foizi esa 65 yosh va undan katta boʻlgan yolgʻiz yashaydiganlarni oʻz ichiga oladi. Uy xoʻjaliklarining oʻrtacha kattaligi 2,23, oilaning oʻrtacha kattaligi 2,83 nafar kishini tashkil etadi.
Shahar aholisining 16,6 foizi 18 yoshgacha, 26,1 foizi 18 yoshdan 24 yoshgacha, 27,2 foizi 25 yoshdan 44 yoshgacha, 19,4 foizi 45 yoshdan 64 yoshgacha, 10,7 foizi 65 yoshdan oshgan qariyalardan iborat. Oʻrtacha umr yoshi 29 yosh. Har 100 ayolga 104,1 erkak toʻgʻri keladi. 18 va undan katta yoshdagi har 100 ayolga 103,8 nafar erkak toʻgʻri keladi.
Shahardagi uy xoʻjaliklarining oʻrtacha daromadi 34,892 dollarni, oilaning oʻrtacha daromadi esa 50,814 dollarni tashkil etdi. Erkaklar oʻrtacha daromadi 31,812 dollar, ayollarniki esa 25,022 dollar ekanligi hisoblangan. Shaharning aholi jon boshiga daromadi 19 352 dollarni tashkil etdi. Aholining 17,2 foizi va oilalarning 7,3 foizi qashshoqlik chegarasidan pastda yashaydi. 18 yoshdan kichiklarning 11,2 foizi va 65 va undan katta yoshdagilarning 8,9 foizi qashshoqlik chegarasidan pastroqda darajada yashashi aniqlangan.{{Clear|left}}
== Sanʼat va madaniyat ==
=== Diqqatga sazovor joylar ===
==== Asosiy prospekt ====
[[Fayl:Strater_Hotel.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/18/Strater_Hotel.jpg/220px-Strater_Hotel.jpg|thumb| Strater mehmonxonasi 2010-yil]]
Main Avenue (Asosiy avenyu) — Milliy roʻyxatga olingan tarixiy tuman boʻlib, u Durango shahar markazini kesib oʻtadi. Bu avenyuda galereyalar, butiklar, restoranlar, barlar va boshqa korxonalar joylashgan. Okrugning ikki mashhur va tarixiy mehmonxonalari General Palmer hamdaThe Strater, xiyobonning janubiy chekkasida, Durango va Silverton Narrow Gauge Railroad deposi yaqinida joylashgan. Tarixiy arxitektura, koʻngilochar hududlar va xarid qilish kombinatsiyasi bilan Main Avenue tarixan Durango markazidan joy olgan va yillik eng mashhur sayyohlik maskani hisoblanadi.
==== Durango va Silverton tor temir yoʻl ====
Durango butun dunyo boʻylab Durango va Silverton tor temir yoʻli bilan mashhurlikka erishgan boʻlib, u Denver va Rio Grande Gʻarbiy filialidagi tarixiy konchilik shaharchasi [[Silverton (Colorado)|Silverton (Kolorado]])gacha boʻlgan yoʻlni boshqaradigan meros temir yoʻli hisobalanadi, shuningdek, tarixiy D&RGW [[Parovoz|parovozlari]] va boshqa jihozlaridan ham hanuzgacha foydalaniladi.
==== Animas daryosi vodiysi ====
Animas daryosi vodiysi San-Xuan togʻlarining qoq markazidan boshlanadi hamda Durango shahar markazidan oʻtadi. U nufuzli baliq ovlash hududlariga ega va oq suvda rafting, kayaking va kanoyeda eshkak eshish singari mashgʻulotlari blan ham mashhur. Yozning issiq kunlarida, Animas Siti shahridan Shnayder Parkiga yoki undan pastroqqa tushuvchi temir yoʻllari ham mamlakat orasida nom qozongan.
[[Fayl:D^RGW_492_Durango_turntable_8-65x_-_Flickr_-_drewj1946.jpg|link=//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/a2/D%5ERGW_492_Durango_turntable_8-65x_-_Flickr_-_drewj1946.jpg/220px-D%5ERGW_492_Durango_turntable_8-65x_-_Flickr_-_drewj1946.jpg|thumb| Durango aylanuvchi patnisdagi D&RGW parovozi, 1965-yil.]]
==== Purgatory changʻi kurorti ====
Durango shahri markazidan 25 mil shimolda joylashgan Purgatory Resort maydoni 99 ta yoʻlak, 12 ta lift, 2000 futdan oshiq vertikal paslik yoʻllar va 1500 akrdan ortiq changʻi yerlariga ega. Dam olish maskanida [[turar joy]], buyumlar ijarasi, xarid qilish va ovqatlanish maskanlari mavjud. Purgatory, shuningdek, yozgi dam olish uchun tashrif buyuradiganlar orasida ham mashhurlikka erishgan.
==== Snowdown festivali ====
Durangoda har yili Snowdown festivali oʻtkaziladi, bu oʻzining Chiroqlar Paradi va boshqa tadbirlari bilan mashhur boʻlgan anʼanaviy bayram hisoblanadi. Tadbir 5 kun davom etadi hamda unda turli musobaqalar va liboslar namoyishlari oʻtkaziladi.
==== Togʻlarda musiqa ====
Togʻlardagi musiqa festivali har yili oʻtkaziladigan yozgi klassik musiqa festivali boʻlib, Purgatory Resort, Ft. Lewis kolleji, Durango shahar markazi va Cortezda tashkillashtiriladi.
2019-yildan boshlab festival Purgatory Resortda oʻtkazilmaydigan boʻlgan.
==== Durango Ragtime & Early Jazz festivali ====
Har yili oʻtkaziladigan „Durango Ragtime & Early Jazz“ Festivali butun mamlakat boʻylab taniqli musiqachilarni oʻziga jalb etadi. U Durangodagi tarixiy Viktoriya hamda Strater mehmonxonalarida oʻtkaziladi.
==== Klassik temir otli velosiped ====
1972-yilda asos solingan Iron horse (Temir ot) — bu har yili Durango shahrida oʻtkaziladigan 61 milyalik masofaga ega velosiped poygasidir. Har yili dunyoning turli burchaklaridan velosipedchilar yigʻilib, Durangodan [[Silverton (Colorado)|Silvertongacha]] boʻlgan sayohatda Durango tor poezd yoʻlida poyga amalga oshirishadi.
== OAV ==
Durango bir qator ommaviy axborot vositalariga ega, ular orasida ''[[The Durango Herald]]'', 99x Durango, The Point, KDGO, XRock 105.3, KDUR 91.9/93.9, Four Corners Broadcasting (KIQX 101.3, KRSJ 100.5, KK33DC, KKDC09K) va KK33DC boshqa koʻplab nashrlar ham mavjud.
== Infratuzilma ==
=== Jamoat transporti ===
Durangoga AQShning sharqdan gʻarbiy yoʻnalishdagi 160 (Eski ispan yoʻli) va shimoldan janubga yoʻnaltirilgan 550 AQSH avtomagistrali xizmat koʻrsatadi. US 550 ning bir qismi [[Albukerke|Nyu-Meksiko shtatining Albukerke shahriga]] yuqori tezlikda (birinchi navbatda 4 qatorli, boʻlingan magistral) kirishga imkon yaratadi. Durango shimolidagi 550 AQSH magistrali million dollarlik avtomagistral deb nomlanadi va San-Xuan Skywayning bir qismi hisoblanadi
Durangoga, Kolorado [[Ignacio (Colorado)|shtatining Ignasio]] shahri yaqinida joylashgan janubi-gʻarbiy Kolorado uchun bunyod etilgan yirik mintaqaviy aeroport — Durango-La Plata okrugi aeroporti (IATA kodi: DRO) xizmat koʻrsatadi. Aeroportda yil davomida mintaqaviy Mesa Airlines (American Eagle), SkyWest Airlines (American Eagle va United Express), Republic Airways (United Express) va [[American Eagle Airlines|Envoy Air]] (American Eagle) singari havo yoʻllari parvozlari amalga oshiriladi
2014-yil holatiga koʻra, DRO bilan mintaqaviy bogʻlovchi markazlar orasida Dallas/Fort-Worth xalqaro aeroporti (DFW), Feniks Sky Harbor xalqaro aeroporti (PHX) va Denver xalqaro aeroporti (DEN) faoliyat yuritadi.
Durango Transit jamiyatda bir nechta halqa avtobus marshrutlarini, jumladan, Fort Lyuis kollejiga borish yoʻnalishini ham o;z ichiga oladi. Oddiy ish vaqti ish kunlarida 6:30 dan 18:30 gacha davom etadi. Ignacio Road Runner yaqin atrofdagi Ignasio va [[Bayfield (Colorado)|Bayfild]] shaharlariga avtobus xizmatini taqdim etadi, har ish kunlarida toʻrtta va shanba kuni bitta sayohat marshrutini amalga oshiradi. Ikkala xizmat ham Durango tranzit markazi tomonidan nazoratga olingan.
Greyhound Lines ilgari Durangoga xizmat ko‘rsatgan, ammo byudjet qisqartirilganidan keyin uning xizmati to‘xtatilgan. 2014-yildan beri Road Runner Transit (Janubiy Ute Jamiyati Harakat Dasturlari xizmati) Grand Junction va Durango oʻrtasida kunlik avtobus qatnovini yoʻlga qoʻygan<ref>{{Veb manbasi|url=https://durangoherald.com/articles/75736|sarlavha=Bus service to Grand Junction to resume|muallif=Dale Rodebaugh|sana=July 11, 2014|kirish sanasi=27 August 2017|qaralgan sana=2022-10-18|arxivsana=2020-08-13|arxivurl=https://web.archive.org/web/20200813122545/https://durangoherald.com/articles/75736}}</ref>. 2018-yildan boshlab Road Runner xizmati Bustang davlat dasturining asosiy qismiga kiritilgan<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Armijo |first=Patrick |date=December 31, 2017 |title=Road Runner bus line to join state network |work=The Durango Herald |url=https://durangoherald.com/articles/201794-road-runner-bus-line-to-join-state-network |access-date=2022-10-18 |archive-date=2020-08-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200804145443/https://durangoherald.com/articles/201794-road-runner-bus-line-to-join-state-network |url-status=dead }}</ref>.
== Kollejlar ==
Fort Lewis kolleji {{Convert|350|foot}} Durango shahar markaziga qarashli mesa va Oliy oʻquv komissiyasi tomonidan akkreditatsiya qilingan. 2014-yil holatiga koʻra, FLCda 4028 talaba roʻyxatga olingan<ref>{{Veb manbasi|url=http://www.fortlewis.edu/Home/About/AboutFortLewisCollege.aspx|sarlavha=College in Colorado - Facts about Fort Lewis College|ish=Fortlewis.edu|kirish sanasi=27 August 2017}}</ref>. FLC 4 yillik davlat liberal sanʼat kolleji hisoblanadi. Shuningdek okrugda, Janubiy-Gʻarbiy Kolorado jamoat kolleji ham joylashgan, u Pueblo jamoat kollejining filiali boʻlib, Shimoliy Main prospektidagi Durango oʻrta maktabi binosida oʻrin egallagan.
== Taniqli odamlar ==
* [[Pako Ahlgren]], yozuvchi
* [[Ross Anderson]], Jahon kubogi / professional changʻichi, butun Amerika rekordchisi
* [[Steve Carlton]], Beysbol shon-shuhrat zali koʻzasi
* [[James Garesche Ord]], Qoʻshma Shtatlar armiyasi general-mayori, Durango yaqinidagi Fort Lyuisda tugʻilgan.
* [[Missy Giove]], velosipedchi Togʻli velosiped shon-shuhrat zaliga kiritilgan
* [[Howard Grotts]], velosipedchi
* Velosipedchi [[Greg Herbold]] Togʻli velosiped shon-shuhrat zaliga kiritilgan
* [[Sepp Kuss]], velosipedchi, Vuelta a España va Tour de France bosqichi gʻolibi
* [[Mett Miller]], Klivlend Brauns uchun NFL hujumkor kurashi
* [[Ned Overend]], velosipedchi Togʻli velosiped shon-shuhrat zaliga va Amerika Qoʻshma Shtatlarining Velosiped shon-shuhrat zaliga kiritildi
* [[Bob Roll]], isteʼfodagi velosipedchi; [[NBC]] Sports velosiped translyatsiyasi jamoasining bir qismi.
* [[Stuart Roosa]], NASA [[Fazogir|astronavti]] va sobiq USFS Smoke Jumper
* [[Quinn Simmons]], velosipedchi
* [[Ed Stasium]], rekord prodyuser
* [[Tom Tully]], aktyor, ''"Keyn qoʻzgʻoloni" filmi'' uchun Oskarga nomzod
* [[Shan Wells]], haykaltarosh va rassom
* [[Todd Wells]], velosipedchi
* [[Eli Tomac]], professional motokross poygachisi.
== Qardosh shaharlar ==
Durangoda Sister Cities International tomonidan belgilangan ikkita qardosh shahar bor. Bular:
* {{Flagdeco|Mexico}} [[Durango (Meksika)|Durango]], Meksika
* {{Flagdeco|Spain}} [[Durango (Vizcaya)|Durango]], Ispaniya
== Televidenie va kinodagi havolalar ==
Denver va Rio Grande Gʻarbiy temir yoʻllari 1930-yillarning oʻrtalaridan boshlab La Plata okrugi hududini Gollivudda reklama qila boshladi, bu keyinchalik Durangoning filmda koʻrinish berishlariga sabab boʻldi<ref name=":1">{{Kitob manbasi|last=Jensen|first=Larry|url=https://www.worldcat.org/oclc/967732272|title=Hollywood's railroads : volume three, Narrow Gauge Country|date=2014|isbn=978-0-692-31351-0|location=[Sequim, WA]|oclc=967732272}}</ref>.
*
== Yana qarang ==
{{Portal|Geography|History|United States|Colorado}}
* [[Kolorado]]
** [[Kolorado bibliografiyasi]]
** [[Kolorado bilan bogʻliq maqolalar indeksi]]
** [[Kolorado konturi]]
* [[Kolorado okruglari roʻyxati]]
* [[Koloradodagi munitsipalitetlar roʻyxati]]
* [[Koloradodagi joylar roʻyxati]]
* [[Koloradodagi statistik hududlar roʻyxati]]
** [[Durango, CO Micropolitan statistik hududi]]
* [[Durango va Silverton tor temir yoʻli]]
* [[Durango Herald]]
* [[Durango telegrafi]]
* [[Qadimgi Ispaniya milliy tarixiy yoʻli]]
{{Clear}}
== Manbalar ==
<references responsive="1"></references>
== Havolalar ==
* [https://www.durangogov.org/ Durango shahri sayti]
* [http://dtdapps.coloradodot.info/staticdata/Downloads/CityMaps/Durango.pdf Durango shahrining CDOT xaritasi] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160304041745/http://dtdapps.coloradodot.info/staticdata/Downloads/CityMaps/Durango.pdf |date=2016-03-04 }}
* [http://www.durangoragtimefestival.com/ Durango Ragtime va Early Jazz Festival veb-sayti] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20170506114946/http://www.durangoragtimefestival.com/ |date=2017-05-06 }}
{{La Plata County, Colorado}}{{Colorado|show}}{{Tashqi havolalar}}
[[Turkum:Kolorado shtatidagi okruglar]]
[[Turkum:Koloradodagi shaharlar]]
[[Turkum:Durango, Colorado]]
ktvqrah13hbd9iw1orctnwhn8oqqvsi
Foydalanuvchi munozarasi:Izishka
3
829813
5477540
5444456
2025-06-22T19:23:46Z
MinaUktamova
127798
[[VP:TOʻM|TOʻM]]: [[:Embrionda qon yaratilishi]] sahifasi tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi
5477540
wikitext
text/x-wiki
<div width="100%" style="border:1px solid #D0F0C0;background:#F5FFFA;border:1px solid #87CEEB; -moz-border-radius:10px; border-radius:10px; margin:0 0 6px 0; padding: 5px 15px;">
<div class="center">'''Xush kelibsiz!'''</div>
Salom, '''{{BASEPAGENAME}}'''! Vikipediyaga [[Vikipediya:Xush kelibsiz|xush kelibsiz]]! Qoʻshajak hissangiz uchun oldindan rahmat. Umid qilamizki, sizga [[Vikipediya:Vikipediyachi|Vikipediyachi]] boʻlish manzur boʻlgay! Sizga yordam tariqasida mana bu maqolalar bilan tanishib chiqishni taklif qilamiz:
*[[Vikipediya:Besh ustun|Vikipediyaning besh ustuni]]
*[[Vikipediya:Dars|Qisqa dars]]
*[[Yordam:Maqola qanday yoziladi?|Maqola qanday yoziladi?]]
*[[VP:YORDAM|Yordam sahifasi]]
*[[Vikipediya:Qumloq|Sinov tahrirlari uchun sahifa]]
Iltimos, munozara sahifalarida oʻz fikringizni bildirganingizdan soʻng [[Vikipediya:Imzo|imzo]] chekishni unutmang (bu toʻrtta tilda belgisini yozish bilan amalga oshiriladi: <nowiki>~~~~</nowiki>; bu belgilar avtomatik ravishda sizning ismingiz va sanaga aylantiriladi). Agarda yordamga muhtoj boʻlsangiz, [[Vikipediya:Forum]] sahifasiga tashrif buyuring yoki mendan munozara sahifamda sizni qiziqtirgan savolni soʻrang. [[Q:Bosh Sahifa|Vikiiqtibos]], [[Wikt:Bosh Sahifa|Vikilugʻat]], [[d:Wikidata:Main Page|Vikimaʼlumotlar]], [[Commons:Main Page|Vikiombor]] kabi Vikipediyaga qardosh boshqa loyihalar ham bor. Ularni boyitishga ham hissa qoʻshishingiz mumkin. Yana bir bor '''xush kelibsiz!''' {{#if:| }}
<div class="center">'''Do not speak Uzbek? [[Vikipediya:For non-Uzbek speakers|Click here.]]'''</div>
</div>[[Turkum:Vikipediyachilar:Munozaralar]] --[[Foydalanuvchi:MalikxanBot|<b><font color="orange">MalikxanBot</font></b>]] <sup>[[Foydalanuvchi munozarasi:MalikxanBot|'''<span style="color:green;font-family:monospace">aloqa</span>''']]</sup> 15:34, 17-Noyabr 2022 (UTC)
== [[:Fyuk Iogann Vilgelm]] sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod sifatida koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Salom hamda Vikipediyaga xush kelibsiz. Siz yaratgan [[:Fyuk Iogann Vilgelm]] nomli sahifa [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|bizning siyosatimizga]] mos kelmaydi, shu sababli [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlari]]ning „[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“ bandiga binoan oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirmaslik lozim, deb hisoblasangiz, bu haqda uning munozara sahifasida tayinli sabab(lar) keltirgan holda bayon eting.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Vikichizar|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! <span style="text-shadow:#00f 0em 0em 1em">[[Foydalanuvchi:Vikichizar|<span style="font-family:papyrus;color:#0000FF;font-size:17px;">vikichizar</span>]]</span><sup>[[User talk:Vikichizar|💬]]</sup> 20:49, 20-May 2023 (UTC)
== [[:Embrionda qon yaratilishi]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Embrionda qon yaratilishi]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Embrionda qon yaratilishi]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:28, 2025-yil 26-aprel (UTC)
</div>
== „[[:Embrionda qon yaratilishi]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Embrionda qon yaratilishi]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:23, 2025-yil 22-iyun (UTC)
8oq4rwdsas0cakxac8nmkqr45omfj2q
Foydalanuvchi:KomilovDiyorbek
2
833430
5477596
4356598
2025-06-23T04:32:07Z
KomilovDiyorbek
67964
Komilov Diyorbek
5477596
wikitext
text/x-wiki
Komilov Diyorbek Rustamjon o'g'li
Tugilgan sanasi
1 sentyabr 2004 yil
Namangan viloyati Uchqorgon tumani Katta chek MFY
Rasmiy ijtimoy saxifalari
Instagram [https://Instagram.com/diyorbee__04 https://Instagram.com/diyorbek.r_]
Telegram https://t.me/Komilov_Diyorbek_rasmiy
Tiktok http://tiktok.com/@diyorbee_04
YouTube https://www.youtube.com/@Diyorbee_04
Vk https://m.vk.com/diyorbee
Linkedln https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284
Twitter https://twitter.com/KomilovD1yorbek
Komilov Diorbek Official
The pages belong to the son of Diyorbek Rustamjon Komilov from Uzbekistan Diyorbek Komilov Rustamjon son was born on September 1, 2004 in the village of Big Chek, Uchkurgan District, Namangan Region. Interests: Business, travel, sales, contracts, helping the needy, finding jobs for the unemployed. Occupation: Businessman KATTA CHEK FAYZI DIYORBEK Tashiloti also belongs to D.Komilov, besides he has many small businesses.
Official Web Pages
Instagram network https://Instagram.com/diyorbeK.R_
Tik Tok Network <nowiki>https://tiktok.com/@diyorbee_04</nowiki>
YouTube <nowiki>https://www.youtube.com/@Diyorbee_04</nowiki>
Twitter
<nowiki>https://twitter.com/KomilovD1yorbek</nowiki>
VK <nowiki>https://m.vk.com/diyorbee</nowiki>
Linkedin <nowiki>https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284</nowiki>
b6nkva5sds7ct4k4plpw6muqhfh2oiq
5477597
5477596
2025-06-23T04:33:56Z
KomilovDiyorbek
67964
5477597
wikitext
text/x-wiki
Komilov Diyorbek Rustamjon o'g'li
Tugilgan sanasi
1 sentyabr 2004 yil
Namangan viloyati Uchqorgon tumani Katta chek MFY
Rasmiy ijtimoy saxifalari
Instagram [https://Instagram.com/diyorbee__04 https://Instagram.com/diyorbek.r_]
Telegram https://t.me/Komilov_Diyorbek_rasmiy
Tiktok http://tiktok.com/@diyorbee_04
YouTube https://www.youtube.com/@Diyorbee_04
Vk https://m.vk.com/diyorbee
Linkedln https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284
Twitter https://twitter.com/KomilovD1yorbek
Komilov Diyorbek Official
The pages belong to the son of Diyorbek Rustamjon Komilov from Uzbekistan Diyorbek Komilov Rustamjon son was born on September 1, 2004 in the village of Big Chek, Uchkurgan District, Namangan Region. Interests: Business, travel, sales, contracts, helping the needy, finding jobs for the unemployed. Occupation: Businessman KATTA CHEK FAYZI DIYORBEK Tashiloti also belongs to D.Komilov, besides he has many small businesses.
Official Web Pages
Instagram network https://Instagram.com/diyorbeK.R_
Tik Tok Network <nowiki>https://tiktok.com/@diyorbee_04</nowiki>
YouTube <nowiki>https://www.youtube.com/@Diyorbee_04</nowiki>
Twitter
<nowiki>https://twitter.com/KomilovD1yorbek</nowiki>
VK <nowiki>https://m.vk.com/diyorbee</nowiki>
Linkedin <nowiki>https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284</nowiki>
8oq0pzw5zodeqqfcp486l79r8jybbge
5477598
5477597
2025-06-23T04:37:25Z
KomilovDiyorbek
67964
5477598
wikitext
text/x-wiki
Komilov Diyorbek Rustamjon o'g'li
Tugilgan sanasi
1 sentyabr 2004 yil
Namangan viloyati Uchqorgon tumani Katta chek MFY
Telefon raqamlari:
+998940132004
+998330476666
Rasmiy ijtimoy saxifalari
Instagram [https://Instagram.com/diyorbee__04 https://Instagram.com/diyorbek.r_]
Telegram https://t.me/Komilov_Diyorbek_rasmiy
Tiktok http://tiktok.com/@diyorbee_04
YouTube https://www.youtube.com/@Diyorbee_04
Vk https://m.vk.com/diyorbee
Linkedln https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284
Twitter https://twitter.com/KomilovD1yorbek
Wa Business wa.me/998940132004
Komilov Diyorbek Official
The pages belong to the son of Diyorbek Rustamjon Komilov from Uzbekistan Diyorbek Komilov Rustamjon son was born on September 1, 2004 in the village of Big Chek, Uchkurgan District, Namangan Region. Interests: Business, travel, sales, contracts, helping the needy, finding jobs for the unemployed. Occupation: Businessman KATTA CHEK FAYZI DIYORBEK Tashiloti also belongs to D.Komilov, besides he has many small businesses.
Official Web Pages
Instagram network https://Instagram.com/diyorbeK.R_
Tik Tok Network <nowiki>https://tiktok.com/@diyorbee_04</nowiki>
YouTube <nowiki>https://www.youtube.com/@Diyorbee_04</nowiki>
Twitter
<nowiki>https://twitter.com/KomilovD1yorbek</nowiki>
VK <nowiki>https://m.vk.com/diyorbee</nowiki>
Linkedin <nowiki>https://www.linkedin.com/in/diyorbek-komilov-71785a284</nowiki>
Wa business wa.me/998940132004
ppb0kizg5tjzjdyl3z1ikn5vwtqwsyw
Lutfulla Zohidov
0
881383
5477712
4209878
2025-06-23T10:55:59Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477712
wikitext
text/x-wiki
'''Lutfulla Zohidov''' — (1930, [[Qoʻqon]] — 2015, [[Qoʻqon]]) adabiyotshunos, [[Filologiya]] Fanlari nomzodi (1970), dotsent.
{{Aktyor bilgiqutisi|ismi=Lutfulla Zohidov|Tavallud sanasi=1930-yil 9-mart|Tavalludi joyi=Qoʻqon shahri|vafot_sanasi=2015-yil|Vafoti joyi=Qoʻqon|Mukofotlari="Shuhrat" medali
Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Faxriy Yorligʻi}}
== Faoliyati ==
[[Qoʻqon pedagogika instituti|Qoʻqon davlat pedagogika instituti]]<nowiki/>ni tugatgan (19599). Shu institutda adabiyot kabineti mudiri, [[oʻzbek adabiyoti]] kafedrasida oʻqituvchi, katta oʻqituvchi, dotsent, kafedra mudiri, oʻquv va ilmiy ishlar boʻyicha prorektor vazifalarida ishlagan (1948-yildan). Uning „<nowiki/>[[Alisher Navoiy]] ijodida muammo janri“ (1986), „Maʼnaviy qadriyatlar“ (hammualliflikda, 1991), „Qoʻqon Davlat Pedagogika instituti tarixi“ kabi kitoblari chop etilgan.
== Mukofotlari ==
[[„Shuhrat“ medali|«Shuhrat» medali]] (1993) va Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Faxriy Yorligʻi bilan taqdirlangan<ref>{{Kitob manbasi|title=XX asr Oʻzbek mumtoz adabiyotshunosligi|pages=149|publisher=«Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi»|location=Toshkent|origyear=2016}}</ref>.
== Manbalar ==
{{Turkumsiz|date=Aprel 2024}}
auev9fob0u6031zg87ttn36kwo5sch8
Deduktiv metod
0
881724
5477549
5444428
2025-06-22T19:30:49Z
MinaUktamova
127798
Sahifa tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ([[VP:TOʻM#G12|TOʻM – G12]]).
5477549
wikitext
text/x-wiki
{{tezda oʻchirishga|[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi}}
{{oʻchirishga}}
'''Deduktiv metod''' — Umumiy bilimdan
xususiy bilimga borish
usuli. Dekart inson
aqliga yuqori baho
beradi, natijada
[[Ratsionalizm|ratsionalizmni]]
rivojlantiradi. U Bekonning [[Induktivlik|induktiv]] metodiga
qarama-qarshi deduktiv
metodni ilgari suradi<ref name="Sharq falsafasi va madaniyati tarixi">{{kitob manbasi |publisher=Fan va texnologiya-2018 |pages=291 |url=http://e-library.namdu.uz/87%20Фалсафа.%20Ахлокшунослик/Sharq%20falsafasi%20va%20madaniyati%20tarixi..pdf |title=arxiv nusxasi |chapterurl=http://e-library.namdu.uz/87%20%D0%A4%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%B0%D1%84%D0%B0.%20%D0%90%D1%85%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D1%88%D1%83%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%BA/Sharq%20falsafasi%20va%20madaniyati%20tarixi..pdf |access-date=2023-12-20 |archive-date=2022-12-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221211113641/http://e-library.namdu.uz/87%20%D0%A4%D0%B0%D0%BB%D1%81%D0%B0%D1%84%D0%B0.%20%D0%90%D1%85%D0%BB%D0%BE%D0%BA%D1%88%D1%83%D0%BD%D0%BE%D1%81%D0%BB%D0%B8%D0%BA/Sharq%20falsafasi%20va%20madaniyati%20tarixi..pdf }}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
2ldlqqmxml60e6c9sr9f6llkk085lw2
Jack Berry (jurnalist)
0
885472
5477575
4582707
2025-06-22T23:32:34Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477575
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi|ismi=Jack Berry|portret=|tavallud sanasi={{Tugʻilgan sanasi va yoshi|1931|10|07|mf=y}}|tavallud joyi=Detroyt, Michigan, AQSH|vafot sanasi=<!-- {{Death date and age|YYYY|MM|DD|1931|10|07|mf=y}} -->|vafot joyi=|kasbi=Sport jurnalisti}}
'''John Thomas Berry''' ({{talaffuz|Jek Berri}};1931-yil 7-oktyabrda tugʻilgan) — amerikalik sport jurnalisti. Detroytda tugʻilgan. [[Michigan universiteti|Michigan shtat universitetini]] jurnalistika boʻyicha tamomlagan va universitetning „''The State News''“ talabalar gazetasi uchun maqolalar yozgan. U ''Detroit Free Pressning'' sport boʻlimida ishlashdan oldin [[Lansing (Michigan)|Michigan shtatining Lansing]] shahridagi byurosida United Press International muxbiri boʻlgan. 1971-yilda Xokkey sharhlovchilar uyushmasining prezidenti boʻlib ishlagan, keyin 1971-yildan 1993-yilgacha ''The Detroit News''da faoliyat yurita boshlagan. John golf muxbiri va „Golf sahifasi“ muallifi sifatida faoliyati davomida 70 dan ortiq yirik golf chempionatlarini yoritgan.
Berry 1982-yilda Michigan golf shon-shuhrat zali taʼsischilar kengashi aʼzosi boʻlgan va 1984-yilda Amerika golf sharhlovchilar uyushmasi prezidenti etib saylangan. U The Masters kiyinish xonasida ayol muxbirlarga qoʻyilgan taqiqning olib tashlanishi va golf boʻyicha minimal nogironlik darajasiga ega boʻlgan ommaviy oʻyinchilarni Michigan ayollar havaskorlar chempionatiga qabul qilinishida muhim rol oʻynagan. Jack 1993-yildan keyin frilanser boʻlib [[Frilanser|ishladi]] va ''PGA Magazine'', ''Chicagoland Golf'' va ''Michigan Golfer'' uchun ustunlar yozdi. 2003-yilda Michigan golf shon-shuhrat zaliga uning nomi kiritildi, 2007-yilda jurnalistika boʻyicha PGA mukofotini oldi va 2017-yilda Michigan ayollar golf assotsiatsiyasi shon-sharaf zaliga nomi kiritildi.
== Tarjimai holi ==
John Thomas Berry 1931-yil 7-oktyabrda<ref>{{Veb manbasi|url=https://id.loc.gov/authorities/names/n91102232.html|sarlavha=Berry, Jack, 1931|yil=1991|ish=[[Library of Congress]]|qaralgan sana=November 9, 2022}}</ref> Michigan shtatining Detroyt shahrida tug‘ilgan<ref name="Bao-2007">{{Veb manbasi|url=https://alumni.msu.edu/stay-informed/alumni-stories/feature-a-lifetime-of-memories-in-sport-nut-heaven|sarlavha=Feature: A Lifetime of Memories in "Sport Nut" Heaven|muallif=Bao|ism=Robert|sana=October 1, 2007|ish=[[Michigan State University]] Alumni|qaralgan sana=January 1, 2022|arxivsana=2023-10-27|arxivurl=https://web.archive.org/web/20231027183659/https://alumni.msu.edu/stay-informed/alumni-stories/feature-a-lifetime-of-memories-in-sport-nut-heaven}}</ref><ref name="thegolfwire">{{Veb manbasi|url=https://thegolfwire.com/113375-2/|sarlavha=Veteran Detroit-Area Sportswriter Jack Berry Named Recipient of PGA Lifetime Achievement in Journalism Award - The Golf Wire|sana=February 15, 2007|ish=The Golf Wire|qaralgan sana=January 1, 2022}}</ref>. Uning sportga boʻlgan muhabbati yoshligidan boshlangan. Chunki otasi Clair 1940-yildan 1951-yilgacha Detroit Tigersning sayohatchi kotibi boʻlib ishlagan<ref name="Bao-2007" /><ref name="thegolfwire" />. Yoshligida Berry tez-tez Briggs stadionida boʻlgan<ref name="Bao-2007" />. U oʻrta maktabda golf oʻynashni Amerika Professional Golfchilar Assotsiatsiyasi (PGA) professional oʻyinchisi [[Chet Jawor]]dan oʻrgangan<ref name="thegolfwire" />.
Jack 1949-yilda Detroyt katolik markaziy oʻrta maktabini tamomlagan, keyin 1949-yildan 1951-yilgacha Market universitetida oʻqigan. U 1952-yildan 1954-yilgacha Amerika Qoʻshma Shtatlari armiyasida xizmat qilgan, ammo [[Koreys urushi|Koreya urushi]] paytida jangga chiqmagan va GI Bill yordami bilan kollejni tamomlagan. Berry 1954-yildan 1956-yilgacha [[Michigan universiteti|Michigan shtati universitetida oʻqigan]] va u yerda universitetning talabalar gazetasi „''The State News''“ uchun maqolalar yozgan. 1955-yilda muharrir, 1955 — 56-yillarda sport muharriri boʻlgan va soʻng jurnalistika fakultetini tamomlagan<ref name="Bao-2007" />.
== Jurnalistik faoliyati ==
=== United Press International ===
Berry 1956 — 1959 yillarda United Press International agentligining muxbiri sifatida faoliyat yuritgan<ref name="thegolfwire" /><ref name="GAM">{{Veb manbasi|url=https://www.gam.org/?News&newsID=958|sarlavha=Michigan Women's Golf Association (MWGA) Announces 2017 HOF Inductees|muallif=Shelton|ism=Pat|sana=May 26, 2017|ish=Golf Association of Michigan|qaralgan sana=January 1, 2022}}</ref>. U [[Lansing (Michigan)|Michigan shtatidagi Lansing shahridagi]] United Press byurosida ishlagan. Uning materiallari Detroit Tigers, Detroit Lions, Detroit Red Wings, [[Detroit Pistons]], Michigan Wolverines, Michigan State Spartans va boshqa kollej, oʻrta maktablarni qamrab olgan<ref name="Bao-2007" />. Jack shuningdek, United Pressda golf haqida xabarlar tayyorlashni boshladi. Uning birinchi PGA Tour tadbiri 1958-yilda Warwick Hills Golf va Country Clubda Buick Open boʻlib, undan keyin 1958-yilda Forest Lake Country Clubdagi AQSh ayollar ochiq musobaqasi va Detroytdagi Motor City Open edi<ref name="Bao-2007" /><ref name="thegolfwire" />.
=== ''Detroit Free Press'' ===
[[Fayl:Detroit_News_Building.JPG|alt=Exterior of three-storey cement building featuring archways along the ground level with ornate trim|thumb| Detroit News majmuasi, ''Detroit News'' va ''Detroit Free Press nashrlari'' joylashgan bino.]]
Jack 1959-yildan 1971-yilgacha ''Detroit Free Pressning'' sport jurnalisti boʻlib ishlagan<ref name="thegolfwire" /><ref name="GAM" />. U changʻi sporti va Michigan shtati Spartans futbolidan tashqari xokkey, golf, beysbol va kollej sportlari haqida hisobot berishda davom etdi<ref name="Bao-2007" />. 1961- yilda Oakland Hills Country Clubda boʻlib oʻtgan AQSh ochiq chempionatini yoritgan, bu Berryning birinchi yirik golf chempionati edi<ref name="thegolfwire" />. Uning fikricha, ''Free Press'' „1960-yillarda mamlakatdagi eng yaxshi xodimlar va eng yaxshi sport boʻlimlaridan biriga ega edi“ va 1968-yilgi Jahon seriyasining yettinchi oʻyinidagi "Tigers "ning gʻalabasi uning faoliyatidagi yorqin voqea edi<ref name="Bao-2007" />. U 1970-yilda Milliy Xokkey Ligasi Sharhlovchilar Assotsiatsiyasi vitse-prezidenti etib saylangan. Keyin 1971-yilda ligadagi jamoalardan ajralib turish uchun Jack uni Professional Xokkey sharhlovchilar uyushmasi (PHWA) deb oʻzgartirdi. Berry 1972-yilda prezident sifatida nafaqaga chiqdi, ammo PHWA direktori sifatida qoldi.
=== ''The Detroit News'' ===
Berry 1971-yildan 1993-yilgacha ''The Detroit News'' uchun ishlagan<ref name="thegolfwire" /><ref name="GAM" />. U gazetaning birinchi yilida sharhlovchi boʻlgan, keyin qishda xokkey va Olimpiya oʻyinlari, yozda esa golf bilan shugʻullangan<ref name="Bao-2007" />. Jack 1972-yilda Jack Nicklausning Shotlandiyada boʻlib oʻtgan ochiq chempionatda golf boʻyicha Katta dubulgʻa gʻolibi boʻlishga urinishini yoritgan<ref name="Bao-2007" />. U shuningdek, 1973-yilda Super Bowl VII, 1973-yilda Kotibiyat tomonidan Triple Crown ot poygasi, 1980-yilda Qishki Olimpiada oʻyinlarini ham yoritgan. Berry jurnalist sifatida oʻzining eng esda qolarli golf chempionatini 1986-yilda Jack Nicklaus yutgan Masters turniri ekanligini taʼkidlagan<ref name="thegolfwire" />.
Jack golf haqida reportaj uzatayotganida media xonasini tark etib, olomon orasiga kirgan, ularning xushchaqchaq ovozlarini eshitishni afzal koʻrgan<ref name="Bao-2007" />. U ''The Detroit News''da oʻyinchilar, turnirlar va golf maydonlari haqida keng qamrovli „Golf sahifasi“ni yozishni boshladi<ref name="MGHOF">{{Veb manbasi|url=http://mghof.org/members/jack-berry/|sarlavha=Jack Berry|yil=2003|ish=Michigan Golf Hall of Fame|qaralgan sana=January 1, 2022}}</ref>. Berry mahalliy PGA mutaxassislari va Detroyt dam olish boʻlimi bilan kichik golf dasturlarini rivojlantirish uchun ishlagan<ref name="thegolfwire" /> va ''Michigan Golf uchun qoʻllanma'' yaratgan<ref name="MWGA-HOF">{{Veb manbasi|url=https://www.mwga-hof.org/list-of-nominees|sarlavha=Michigan Women's Golf Hall of Fame|yil=2017|ish=Michigan Women's Golf Association Hall of Fame|qaralgan sana=January 1, 2022}}</ref>. 1982-yilda u Michigan golf shon-shuhrat zali taʼsischilar kengashi aʼzosi boʻlgan<ref name="MGHOF" />.
1984-yilda Berry Amerika Golf Sharhlovchilar Uyushmasi (AGSHU) prezidenti etib saylandi<ref name="thegolfwire" />. Oʻsha yili u The Mastersning kiyim almashtirish xonasida ayol muxbirlarga qoʻyilgan taqiqni olib tashlashda taʼsirli boʻlgan lavhalar qilgan<ref name="GAM" /><ref name="MWGA-HOF" />. Keyinchalik u Amerika Golf Sharhlovchilar Uyushmasi prezidenti sifatida nafaqaga chiqdi va 1990-yildan 1998-yilgacha uning kotibi-xazinachisi boʻlib ishladi<ref name="thegolfwire" />. 1990-yillarda Michigan ayollar havaskor chempionatiga golf boʻyicha minimal talabga javob beradigan jamoat oʻyinchilarini qabul qilishda muhim rol oʻynadi<ref name="GAM" /><ref name="MWGA-HOF" />. Oʻshandan beri uning xizmati Michigan ayollar golf assotsiatsiyasi tomonidan Michigandagi ayollar va qizlar golfining oʻsishiga hissa qoʻshgan deb hisoblanadi<ref name="MWGA-HOF" />.
1993-yilda ''Detroit News''dan nafaqaga chiqqanidan soʻng, Berry frilanser boʻldi va ''PGA Magazine'', ''Chicagoland Golf'' va ''Michigan Golfer'' [[Frilanser|uchun]] maqolalar yozdi<ref name="thegolfwire" /><ref name="MGHOF" />. U AGSHU stipendiyasi uchun Michigan shtat universiteti jurnalistika talabalariga intervyu olishda yordam beradi va Michigan [[Grand Rapids (Michigan)|shtatining Grand Rapids shahrida]] joylashgan All About Golf ommaviy axborot vositalari bilan aloqalar firmasiga sherik boʻladi<ref name="Bao-2007" />. 2007-yilga kelib, Berry faoliyati davomida 70 dan ortiq yirik golf chempionatlarini qamrab olgan<ref name="thegolfwire" />.
== Shaxsiy hayoti ==
Jack Michigan shtatining West Bloomfield Township shahrida yashaydi, u Bonnie Hummga uylangan va ularning toʻrtta qizi bor<ref name="thegolfwire" />. Berry 1986-yilgi turnir oʻyinchilari chempionatida oʻtkir virusli miokardit bilan kasallanganidan soʻng deyarli vafot etish arafasida edi, ammo tuzalib ketdi va 1988-yilda New York shahar marafonida qatnashdi<ref name="thegolfwire" />.
== Mukofotlari ==
AGSHU Berryni 1992-yilda ''The Detroit News jurnalidagi'' qator maqolalari uchun yozma mukofot bilan taqdirladi<ref name="MGHOF" />. U 1997-yilda Michigan golf assotsiatsiyasining xizmat koʻrsatish mukofotini oldi<ref name="MWGA-HOF" />. 2003-yilda Michigan golf shon-shuhrat zaliga kiritilgan ikkinchi jurnalistga aylandi. 2007-yilda u jurnalistika boʻyicha PGA Lifetime Achievement Award mukofotiga sazovor boʻldi<ref name="Bao-2007" /><ref name="thegolfwire" />. 2008-yilda u Michigan golf maydonlari assotsiatsiyasini qoʻlga kiritdi. 2017-yilda esa Michigan ayollar golf assotsiatsiyasi shon-sharaf zaliga kiritildi<ref name="GAM" />.
== Manbalar ==
{{DEFAULTSORT:Berry, Jack}}
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:1931-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Amerikalik jurnalistlar]]
fy2qky4t5o1ovmkyxgw39uvm2iynpd9
Foydalanuvchi munozarasi:Karimov Mahmud
3
889432
5477550
5444505
2025-06-22T19:30:50Z
MinaUktamova
127798
[[VP:TOʻM|TOʻM]]: [[:Deduktiv metod]] sahifasi tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi
5477550
wikitext
text/x-wiki
{| style="width:100%; background:transparent; font-size:90%"
| style="background:#e0f0ff; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topleft:12px; -webkit-border-top-left-radius:12px; border-top-left-radius:12px; width:20%; height:30px" | [[File:Help-browser.svg|18px|link=Vikipediya:Tez boshlash uchun qoʻllanma]] [[Vikipediya:Tez boshlash uchun qoʻllanma|Tez boshlash uchun qoʻllanma]]
| style="background:#6495ed; color:white; padding:0.5em 0.5em 0.5em 1em; font-size:130%; border:1px solid silver; -moz-border-radius-topright:12px; -webkit-border-top-right-radius:12px; border-top-right-radius:12px; width:80%" | Vikipediyaga xush kelibsiz, [[Foydalanuvchi:{{BASEPAGENAME}}|<span style="color:white">{{BASEPAGENAME}}</span>]]!</span>
|-
| style="background:#e0e6ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Crystal Clear app ktip.svg|18px|link=Vikipediya:Dars]] [[Vikipediya:Dars|Birinchi qadam]]
| rowspan="7" style="background:#fffff0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomright:12px; -webkit-border-bottom-right-radius:12px; border-bottom-right-radius:12px; padding:0.5em 1em" | Vikipediya ishtirokchilari nomidan uning oʻzbek tilidagi boʻlimiga kelganingiz bilan qutlayman. Umid qilamizki, siz loyihada ishtirok etishdan behad mamnun boʻlasiz.
Ishtirok etishning asosiy tamoyillariga eʼtibor bering: [[Vikipediya:Bemalol tahrirlang|bemalol tahrirlang]] va [[Vikipediya:Ezgu maqsadni koʻzlang|ezgu maqsadni koʻzlang]].
[[File:Signature button.png|thumb|Muhokama sahifalarida shunday imzo qoʻyish mumkin]]Vikipediyada maqolalar ostiga imzo qoʻyilmaydi (mualliflar roʻyxati avtomatik shakllanib boradi va maqolaning tahrirlar tarixidan olinishi mumkin boʻladi), biroq [[Vikipediya:Forum|forum]]dagi muhokamalarda yoki alohida sahifalarning munozaralarida ishtirok etishni istasangiz — iltimos, toʻrtta tilda belgisi bilan (<code><nowiki>~~~~</nowiki></code>) yoki unsurlar darchasidagi mos tugmachani bosish yoʻli bilan [[Vikipediya:Muhokama sahifalarida imzo cheking|imzo cheking]]. Bunda taxallusni qoʻlda kiritish talab etilmaydi.
[[Foydalanuvchi:{{BASEPAGENAME}}|Ishtirokchi sahifangiz]]da oʻzingiz haqingizdagi ayrim maʼlumotlar haqida xabar berishingiz mumkin — masalan, [[Vikipediya:Bobil|tillarni bilishingiz]] yoki [[Vikipediya:Andozalar/Ishtirokchilar/Qiziqishlar|qiziqishlaringiz]].
Endi boshlayotganlarning tez-tez qiladigan xatolaridan biri — mualliflik huquqlarini buzishdir. Vikipediyada mualliflik huquqi egasining ruxsatisiz matnlardan nusxa koʻchirish taqiqlanadi! Batafsil koʻring — [[Vikipediya:Mualliflik huquqlari]].
Yozilgan matn imlosini tuzatish kabi koʻp mehnat talab qiladigan amallarni bajarish uchun tahrirlash oynasining tagida joylashgan [[Vikipediya:Vikifikator|Vikifikator]] funksiyasidan foydalanishingiz mumkin.
Agar siz bitta tahrir bilan maqola yarata olmasangiz va uni yozishni keyinroq davom ettirmoqchi boʻlsangiz, bu haqda boshqa ishtirokchilarni xabardor qilish uchun matn boshiga <code><nowiki>{{subst:L}}</nowiki></code> soʻzini qoldiring.
Agar sizda savollar tugʻilib qolsa, [[Vikipediya:Yordam|Yordam sahifasi]]dan foydalaning. Agar savollaringizga u yerda javob topa olmagan boʻlsangiz, unda uni loyiha [[Vikipediya:Forum/Yordam|forumi]]da yoki {{plainlink|1=https://t.me/uzwikichat|2=Telegram chatda}} bering yoki [[Special:MyTalk|shaxsiy munozara sahifangiz]]ni tahrirlang: u yerga <code><nowiki>{{helpme}}</nowiki></code> soʻzini va savolingiz matnini yozing — sizga albatta yordam berishadi.
[[Q:Bosh Sahifa|Vikiiqtibos]], [[Wikt:Bosh Sahifa|Vikilugʻat]], [[d:Wikidata:Main Page|Vikimaʼlumotlar]], [[Commons:Main Page|Vikiombor]] kabi Vikipediyaga qardosh boshqa loyihalar ham bor. Ularni boyitishga ham hissa qoʻshishingiz mumkin.
Va yana bir marotaba, xush kelibsiz! {{#if:|{{{1}}}}}
</div>
<div style="border-bottom:1px solid #eee; padding-top:0.17em; padding-bottom:0.5em"></div>
<div style="font-size:90%; font-style:italic">Hello and welcome to the Uzbek Wikipedia! We appreciate your contributions. If your Uzbek skills are not good enough, that’s no problem. We have an [[Vikipediya:Elchixona|embassy]] where you can inquire for further information in your native language. We hope you enjoy your time here!</div>
|-
| style="background:#e5e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Crystal128-kanagram.svg|18px|link=Vikipediya:Maqolalarni nomlash]] [[Vikipediya:Maqolalarni nomlash|Maqolalarni nomlash]]
|-
| style="background:#f9e0ff; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:View-refresh.svg|18px|link=Yordam:Maqola qanday yoziladi?]] [[Yordam:Maqola qanday yoziladi?|Maqola qanday yoziladi?]]
|-
| style="background:#ffe0f1; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Accessories-text-editor.svg|18px|link=Vikipediya:Qoida va koʻrsatmalar]] [[Vikipediya:Qoida va koʻrsatmalar|Qoida va koʻrsatmalar]]
|-
| style="background:#ffe0e6; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Crystal Clear app lphoto.png|18px|link=Vikipediya:Tasvirlar]] [[Vikipediya:Tasvirlar|Tasvirlar bilan bezash]]
|-
| style="background:#ffe5e0; border:1px solid silver; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Green copyright.svg|18px|link=Vikipediya:Mualliflik huquqlari]] [[Vikipediya:Mualliflik huquqlari|Mualliflik huquqlari]]
|-
| style="background:#ffefe0; border:1px solid silver; -moz-border-radius-bottomleft:12px; -webkit-border-bottom-left-radius:12px; border-bottom-left-radius:12px; height:30px; padding-left:1em" | [[File:Nuvola apps bookcase.svg|18px|link=Vikipediya:Glossariy]] [[Vikipediya:Glossariy|Glossariy]]
|} [[User:Husniddin Rasulov|<font face="Georgia"><span style="color:#00008B">Dark</span><span style="color:#800000">Horse</span></font>]][[User talk:Husniddin Rasulov|<sup>(munozara)</sup>]] 14:06, 18-Dekabr 2022 (UTC)
== [[:Deduktiv metod]] maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi ==
<div class="afd-notice">
<div class="floatleft" style="margin-bottom:0">[[Fayl:Ambox warning orange.svg|48px|alt=|link=]]</div>
Siz tomoningizdan yaratilgan '''[[:Deduktiv metod]]''' maqolasi oʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi, chunki maqola hozirgi koʻrinishida [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|Vikipediya qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi.
Maqolani oʻchirish masalasi [[VP:Konsensus|konsensus]]ga erishilgunga qadar [[Vikipediya:Oʻchirishga/Deduktiv metod]] sahifasida muhokama qilinadi. Muhokamada hamma, jumladan, siz ham qatnasha olasiz.
Muhokama davomida ham maqolani tahrir qilishingiz mumkin, biroq uning tepasidagi {{tl|oʻchirishga}} andozasini olib tashlamasligingiz kerak. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:11, 2025-yil 26-aprel (UTC)
</div>
== „[[:Javhar]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Javhar]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („reason“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:Bekipediya|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:56, 2025-yil 26-aprel (UTC)
== „[[:Deduktiv metod]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirishga]] nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ==
[[Fayl:Ambox warning pn.svg|48px|left|alt=|link=]]
Siz tomoningizdan yaratilgan „[[:Deduktiv metod]]“ sahifasi [[VP:TOʻM|tezda oʻchirish mezonlariga]] („[[VP:U11|U11]]: Mualliflik huquqlarining yaqqol buzilishi“) binoan oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi, chunki sahifa hozirgi holatida [[oʻzbekcha Vikipediya]] [[VP:Qoida va koʻrsatmalar|qoida va koʻrsatmalariga]] mos kelmaydi. Tajriba oʻtkazayotgan boʻlsangiz, itlimos, [[Vikipediya:Qumloq|qumloq]] sahifasidan foydalaning.
Agar sahifani oʻchirish kerak emas, deb oʻylasangiz, oʻz fikringizni sahifa munozara sahifasida qoldiring.
Savollaringiz boʻlsa, tortinmasdan [[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara sahifamga]] yozing. Rahmat! [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:30, 2025-yil 22-iyun (UTC)
obrvbdgrjhful2rwjnuobfvr7czrtz8
KONKAKAF
0
909866
5477717
5451446
2025-06-23T11:11:32Z
RedaktorWiki
30023
RedaktorWiki [[CONCACAF]] sahifasini [[KONKAKAF]]ga koʻchirdi: Notoʻgʻri yozilgan sarlavha
5451446
wikitext
text/x-wiki
{{For|Milliy futbol assotsiatsiyasi jamoalari turniri uchun|KONKAKAF oltin kubogi}}
{{xatolar}}
{{Shirkat bilgiqutisi
| name = Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi mamlakatlari futbol konfederatsiyasi
| logo = Concacaf logo.svg
| logo_size = 240px
| native_name_lang = [[Niderland tili|Niderland]],
[[Ingliz tili|Ingliz]],
[[Fransuz tili|Fransuz]]
[[Ispan tili|Ispan]]
| type = Sports organisation
| subsid = [[Shimoliy Amerika futbol ittifoqi]], [[Markaziy Amerika futbol ittifoqi]] va [[Karib dengizi futbol ittifoqi]]
| website = {{URL|https://www.concacaf.com/en/|concacaf.com}}
| map = File:CONCACAF member associations map.svg
| mcaption =
| abbreviation = AFC
| motto = '' KONKAKAF''
| formation = {{Start date and age|1961|18|09|df=y}}
| founding_location = [[Meksika]]<ref>{{yangiliklar manbasi |title=All-Asia football association |url=https://eresources.nlb.gov.sg/newspapers/Digitised/Article/freepress19540508-1.2.111?ST=1&AT=filter&DF=&DT=&AO=true&NPT=&L=&CTA=&NID=&CT=&WC=&YR=&k=philippines+football%26ka%3dphilippines+football&P=2&Display=0&filterS=0&QT=philippines,football&oref=article |access-date=21-noyabr 2020-yil |work=The Straits Times |date=8-may 1954-yil |quote=The Asian Games (sic) Football Confederation was formed in Manila yesterday.}}</ref>
| headquarters = [[Mayami]], [[Florida]] [[AQSH]]
| region_served = [[Shimoliy Amerika]] ([[Karib dengizi]], [[Markaziy Amerika]] va [[Shimoliy Amerika]])
[[Janubiy Amerika]] ([[Gviana]])
| membership = [[#Member associations|41 assotsiatsiya aʼzo]]
| language = [[English language|English]], [[Arabic]]<ref>{{veb manbasi |url=http://res.cloudinary.com/deltatreafcprod/image/upload/dy0ume51u0qkfsadlp6q.pdf |title=AFC STATUTES Edition 2017 |publisher=AFC |date=8-may 2017-yil |access-date=15-yanvar 2018-yil |arxivsana=27-dekabr 2017-yil |arxivurl=https://web.archive.org/web/20171227060248/http://res.cloudinary.com/deltatreafcprod/image/upload/dy0ume51u0qkfsadlp6q.pdf }}</ref>
| leader_title = [[KONKAKAF prezidentlari roʻyxati|President]]
| leader_name = [[Viktor Montagliani]]
| leader_title2 = Vitse-prezidentlar
| leader_name2 = {{ubl|[[Rodolfo Villalobos]]|[[Sunil Gulati]]|[[Randolph Harris]]|[[Yon de Luisa]]}}
| leader_title3 = Bosh kotib
| leader_name3 = [[Philippe Moggio]]<ref>{{veb manbasi |url=http://www.the-afc.com/about-afc/gen-secretary/ |title=AFC GENERAL SECRETARY: DATO' WINDSOR JOHN|access-date=4-fevral 2019-yil |publisher=Arabian Football Confederation}}</ref><ref>{{veb manbasi |url=http://www.thestar.com.my/metro/scoreboard/2015/12/03/prime-choice-to-lead-fifa-sheikh-salman-is-the-favourite-to-take-over-top-post-of-footballs-governin/ |title=Prime choice to lead FIFA |author=Christopher Raj |work=[[The Star (Malaysia)|The Star]] |date=3-dekabr 2015-yil |access-date=25-mart 2016-yil}}</ref>
| subsidiaries = {{plainlist}}
* [[ASEAN Football Federation|AFF]] (Southeast Asia)
* [[Central Asian Football Association|CAFA]] (Central Asia)
* [[East Asian Football Federation|EAFF]] (East Asia)
* [[Janubiy Osiyo futbol federatsiyasi|SAFF]] (Janubiy Osiyo)
* [[Gʻarbiy Osiyo futbol federatsiyasi|WAFF]] (Gʻarbiy Osiyo)
{{endplainlist}}
| parent_organization = [[FIFA]]
}}
'''KONKAKAF''' nomi bilan qisqartirilgan (The '''Confederation of North, Central America and Caribbean Association Football''',<ref>"The organization shall be called 'The Confederation of North, Central America and Caribbean Association Football' or 'Concacaf' and shall be composed of national associations belonging to [[Northern America]], [[Central America]] (including [[Mexico]]) and the [[Caribbean]]." [http://www.concacaf.com/wp-content/uploads/2015/05/CONCACAF-Statutes-Draft-2015-FINAL.pdf STATUTES OF THE CONFEDERATION OF NORTH, CENTRAL AMERICA AND CARIBBEAN ASSOCIATION FOOTBALL. Edition 2015. Article 1, Section 1] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150905102251/http://www.concacaf.com/wp-content/uploads/2015/05/CONCACAF-Statutes-Draft-2015-FINAL.pdf|date=5 September 2015}}. Retrieved 18 January 2016.</ref>{{Efn|{{lang-es|Confederación de Fútbol de Norte, Centroamérica y el Caribe}}, {{IPA-es|koɱfeðeɾaˈsjon de ˈfuðβol de ˈnoɾte ˌsentɾoaˈmeɾika j el kaˈɾiβe|pron}}; {{lang-fr|Confédération de football d'Amérique du Nord, d'Amérique centrale et des Caraïbes}}, {{IPA-fr|kɔ̃fedeʁasjɔ̃ də futbɔl dameʁik dy nɔʁ dameʁik sɑ̃tʁal e dɛ kaʁa.ib|pron}}. [[Dutch language|Dutch]] uses the English name.}} abbreviated as '''CONCACAF''' ({{IPAc-en|ˈ|k|ɒ|n|k|ə|k|æ|f}} {{Respell|KON|kə-kaf}} ; ''typeset for branding purposes since 2018 as '''Concacaf''''' ), <nowiki/>[[FIFA]]<nowiki/>ning futbol assotsiatsiyasining oltita qitʼa boshqaruv organlaridan biri.<ref>{{cite web|url=https://www.si.com/soccer/2018/03/07/concacaf-nations-league-format-rules-tiers-usa-mexico|first=Brian|last=Straus|title=New-Look Concacaf Unveils Format, Rules for Nations League Competition|publisher=[[Sports Illustrated|SI.com]]|date=7 March 2018|access-date=7 April 2018}}</ref> Uning 41 aʼzo assotsiatsiyasi asosan [[Shimoliy Amerika]]dagi, jumladan [[Karib dengizi]] va [[Markaziy Amerika]]dagi mamlakatlar va hududlarni ifodalaydi va geosiyosiy sabablarga koʻra, [[Janubiy Amerika]]ning [[Gviana]] subregionidan uchta davlat — [[Gayana]], [[Surinam]] va Fransiya Gvianasi ([[Fransiya]]ning chet el mintaqasi) ham kiradi. ''KONKAKAFning'' asosiy vazifalari terma jamoalar va klublar uchun musobaqalar tashkil etish hamda Jahon chempionati va ayollar oʻrtasidagi Jahon chempionati saralash turnirlarini oʻtkazishdan iborat.<ref>[http://www.concacaf.com/page/NationalAssociations/0,,12813,00.html Concacaf Main | CONCACAF Home | About Us | National Associations] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121004133131/http://www.concacaf.com/page/NationalAssociations/0,,12813,00.html|date=4 October 2012}}. Concacaf.com. Retrieved on 14 October 2011.</ref> KONKAKAF hozirgi koʻrinishida 1961-yil 18-sentyabrda [[Meksika]]ning [[Mexiko shahri]]da NAFC va CCCFning birlashishi bilan tashkil etilgan boʻlib, u [[FIFA]] bilan bogʻlangan oʻsha paytdagi besh, hozir esa oltita qiʼa konfederatsiyalaridan biriga aylandi. Kanada, [[Kosta-Rika]], [[Kuba]], [[Salvador]], [[Gvatemala]], [[Gaiti]], [[Gonduras]], [[Meksika]], [[Niderlandiya Antil orollari]] ([[Kyurasao]], [[Aruba]]), [[Nikaragua]], [[Panama]], [[Surinam]] va [[AQSh]] taʼsischi aʼzolari edi.<ref>{{cite web|url=https://news.google.com/newspapers?id=1CghAAAAIBAJ&pg=1063%2C13514197|title=Ramón Coll, electo Presidente de la Confederación de Futbol de América del Norte, América Central y el Caribe|date=23 September 1961}}</ref>
''KONKAKAF'' erkaklar oʻyinlarida uchinchi eng muvaffaqiyatli [[FIFA]] konfederatsiyasi hisoblanadi. [[Meksika milliy futbol terma jamoasi|Meksika]] ''KONKAKAF erkaklar musobaqasida'' erta ustunlik qildi va hozirgi formatdagi turnir boshidan beri eng koʻp ''Oltin Kuboklarni'' qoʻlga kiritdi. Meksika milliy futbol jamoasi 1999-yilgi [[FIFA Konfederatsiyalar kubogi]]ni yutib, rasmiy FIFA turnirida gʻolib chiqqan yagona erkaklar KONKAKAF jamoasidir. Meksika va [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQSH]] KONKAKAF Oltin Kubogida bittadan boshqa barcha gʻalabalarni qoʻlga kiritdi. Soʻnggi yillarda Kosta-Rika va Panama mintaqada yangi kuchga aylandi; 2014-yilda [[Kosta-Rika]] KONKAKAFning AQSh, [[Kuba]] va Meksikadan keyin jahon chempionatining chorak finaliga yo‘l olgan 4-davlati bo‘ldi, [[Panama]] esa konfederatsiyadan 2018-yilgi ''Jahon chempionatida'' ishtirok etgan o‘n birinchi davlatga aylandi.
Amerika Qoʻshma Shtatlari ayollar oʻyinida dunyodagi eng muvaffaqiyatli jamoa boʻlib, ayollar futboli boʻyicha jahon miqyosidagi uchta asosiy musobaqada — ''Jahon chempionatida'' (4 ta, dunyoda eng koʻp), Olimpiadada (4 ta) va Algarve kubogi (10 ta, dunyodagi eng koʻp) sovrin yutgan KONKAKAFning yagona aʼzosidir. Kanada esa 2016-yilgi Algarve kubogi va 2020-yilgi ''Olimpiada oʻyinlarida'' gʻolib boʻlgan kamida ikkita yirik musobaqada gʻolib chiqqan yagona aʼzodir.{{Use dmy dates|date=September 2022}}
== Boshqaruv ==
KONKAKAFni bosh kotib, ijroiya qoʻmitasi, kongress va bir qancha doimiy qoʻmitalar boshqaradi. Ijroiya qoʻmitasi sakkiz aʼzodan — bitta prezident, uchta vitse-prezident, uchta aʼzo va bir ayol aʼzodan iborat. KONKAKAFdagi uchta geografik zonaning har biri bitta vitse-prezident va bitta aʼzodan iborat. Ijroiya qoʻmitasi turli xil nizomlar, nizomlar va qarorlarni amalga oshiradi.<ref>{{cite web|url=http://www.concacaf.com/concacaf/executive-committee|title=Executive Committee|work=CONCACAF|access-date=14 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150120154627/http://www.concacaf.com/concacaf/executive-committee|archive-date=20 January 2015|url-status=dead}}</ref>
== CONCACAF rahbarlari ==
{{See also|KONKAKAF prezidentlari roʻyxati}}
[[Fayl:2019–20 CONCACAF Nations League map.png|thumb|2019-20 KONKAKAF Millatlar Ligasi xaritasi]]
KONKAKAFning birinchi rahbari kosta-rikalik Ramón Coll Jaumet edi; u Shimoliy Amerika Futbol Konfederatsiyasi (NAFC) va Konfederasión Centroamericana y del Caribe de Fútbol (CCCF) oʻrtasidagi birlashuvni nazorat qilgan. 1969-yilda u 21 yil davomida prezident boʻlib ishlagan [[Meksika|meksikalik]] Xoakin Soria Terrazasning rolini egalladi.
Uning vorisi Jek Uorner 1990-yildan 2011-yilgacha, shuningdek, 21 yil davomida KONKAKAF prezidenti boʻlgan. Uorner 2011-yil 30-mayda FIFA tomonidan korruptsiya ayblovlari tufayli futbol bilan bogʻliq faoliyatdan vaqtincha chetlatilgani uchun prezidentlik lavozimidan chetlatilgan edi.<ref name="hammam-warner">{{Cite news |date=29 May 2011 |title=Bin Hammam and Warner suspended after FIFA investigation |publisher=CNN |url=http://edition.cnn.com/2011/SPORT/football/05/29/football.fifa.hammam.warner/index.html |access-date=2023-02-18 |archive-date=2017-11-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171111053826/http://edition.cnn.com/2011/SPORT/football/05/29/football.fifa.hammam.warner/index.html |url-status=dead }}</ref> Xuddi shu davrda [[Chak Bleyzer]] bosh kotib edi.<ref>[http://espn.go.com/sports/soccer/news/_/id/7067775/whistleblower-chuck-blazer-resigning-no-2-concacaf-post Chuck Blazer resigns CONCACAF post] — ESPN / AP, 6 October 2011</ref>
2011-yil 20-iyun kuni Jek Uorner Karib dengizi futbol ittifoqining 2011-yil 10-maydagi yig‘ilishi natijasidagi korruptsiya tergovi natijasida KONKAKAF prezidentligidan isteʼfoga chiqdi va o‘zini futboldagi barcha ishtirokidan chetlashtirdi.<ref name="fifa.com">[https://web.archive.org/web/20110623193609/http://www.fifa.com/aboutfifa/organisation/bodies/news/newsid=1455834/index.html FIFA announces Jack Warner resignation 20 June 2011]. Fifa.com (20 June 2011). Retrieved on 14 October 2011.</ref> KONKAKAF vitse-prezidenti Alfredo Xavit 2012-yilning mayigacha prezident vazifasini bajardi.<ref name="concacaf-suspends">{{Cite news |date=4 June 2011 |title=Concacaf Suspends Its Acting President on Eve of Gold Cup |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2011/06/05/sports/soccer/concacaf-suspends-its-acting-president-lisle-austin.html}}</ref>
2012-yil may oyida Kayman orollari bankiri Jeffri Uebb KONKAKAF prezidenti etib tayinlandi. 2015-yil 27-mayda Uebb Shveytsariyaning Syurix shahrida AQShda korrupsiyada ayblanib hibsga olingan edi.
[[Kanada futbol assotsiatsiyasi]] rahbari Viktor Montagliani 2016-yilning may oyida '''KONKAKAF prezidenti''' etib saylangan.<ref>{{cite news |title=Canadian wins CONCACAF presidency |url=http://www.cbc.ca/sports/soccer/victor-montagliani-concacaf-1.3579006 |access-date=15 June 2017}}</ref>
=== Hozirgi rahbarlar ===
{| class="wikitable"
!Ism<ref>{{cite web|url=https://www.fifa.com/associations/concacaf/|archive-url=https://web.archive.org/web/20190307173824/https://www.fifa.com/associations/concacaf/|url-status=dead|archive-date=7 March 2019|title=FIFA Associations and Confederations – CONCACAF – FIFA.com|last=FIFA.com|website=FIFA.com|access-date=15 June 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.concacaf.com/en/concacaf/concacaf-council|title=CONCACAF Council|website=www.concacaf.com|language=en|access-date=12 August 2019|arxivsana=2021-03-08|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210308025125/https://www.concacaf.com/en/concacaf/concacaf-council}}</ref>
!Mamlakat
!Lavozim
|-
|[[Victor Montagliani]]
|{{flagu|Canada}}
|Prezident
|-
|[[Rodolfo Villalobos]]
|{{flagu|Costa Rica}}
|Vitse prezident
|-
|[[Sunil Gulati]]
|{{flagu|United States}}
|Vitse prezident
|-
|[[Randolph Harris]]
|{{flagu|Barbados}}
|Vitse prezident
|-
|[[Yon de Luisa]]
|{{flagu|Mexico}}
|Vitse prezident
|-
|[[Philippe Moggio]]
|{{flagu|France}}
|Bosh kotib
|-
|[[Sonia Bien-Aime]]
|{{flagu|Cayman Islands}}
|Aʼzo
|-
|[[Jorge Salomon]]
|{{flagu|Honduras}}
|Aʼzo
|}
== Korporativ tuzilma ==
KONKAKAF shtab-kvartirasi [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQSh]]<nowiki/>ning [[Mayami]] shahrida joylashgan. Ilgari bu Admiral moliya markazi, Jorj Taun, Kayman orollari — KONKAKAFning sobiq prezidenti Jeffri Uebbning vatani boʻlgan va bundan oldin ular Jek Uorner prezidentligi ostida Ispaniya Port, [[Trinidad va Tobago]]<nowiki/>da joylashgan edi. KONKAKAF maʼmuriyati avval Chak Bleyzer bosh kotib boʻlgan paytda [[New York (shahar)|Nyu-York]]<nowiki/>dagi [[Trump Tower]]<nowiki/>da joylashgan edi.
2017-yil fevral oyida Yamaykaning Kingston shahrida tashkilotning qoʻshimcha ofisi ochildi.<ref>{{cite web|title=CONCACAF opens new office in Caribbean to support growth|url=http://www.concacaf.com/article/concacaf-opens-new-office-in-caribbean-to-support-growth|website=www.concacaf.com|access-date=8 March 2018|language=en|date=28 February 2017}}</ref> 2017-yil iyul oyida [[Gvatemala (shahar)|Gvatemala]] shahrida ikkinchi idorasi ochildi, u UNCAF bilan birgalikda,<ref>{{cite web|title=New CONCACAF Office Opens in Guatemala|url=http://www.concacaf.com/article/new-concacaf-office-opens-in-guatemala|website=www.concacaf.com|access-date=8 March 2018|language=en}}</ref> va yaqinda [[Barbados]]<nowiki/>ning Bridjtaun shahrida FIFAning [[Karib dengizi|Karib havzasi]]<nowiki/>ni rivojlantirish boʻlimi uchun<ref>{{cite news |last1=Lindsay |first1=Morissa |date=29 May 2018 |title=FIFA's 'home' |work=Barbados Today |url=https://barbadostoday.bb/2018/05/29/fifas-home/ |access-date=30 May 2018 |archive-date=2018-06-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180625050458/https://barbadostoday.bb/2018/05/29/fifas-home/ |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |author=Staff Writer |date=30 May 2018 |title=FIFA Regional Office open for business |work=The Barbados Advocate Co. |url=https://www.barbadosadvocate.com/sports/sporting-boost |access-date=30 May 2018}}</ref> yana qoʻshimcha ofisi ochildi.<ref>{{cite news |last1=Stuart |first1=Ezra |date=10 May 2018 |title=Major milestone |work=Barbados Daily Nation Newspaper |url=http://www.nationnews.com/nationnews/news/156260/major-milestone |access-date=30 May 2018 |archive-date=2020-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200801025430/https://www.nationnews.com/nationnews/news/156260/major-milestone |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite news |last1=Agard |first1=Rachelle |date=30 May 2018 |title=FIFA in B'dos |work=Barbados Daily Nation Newspaper |url=http://www.nationnews.com/nationnews/news/162261/fifa-b-dos |access-date=30 May 2018 |archive-date=2020-08-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200801064359/https://www.nationnews.com/nationnews/news/162261/fifa-b-dos |url-status=dead }}</ref>
== Aʼzolar ==
[[Fayl:CONCACAF countries location map.png|thumb|CONCACAF ofislarining joylashuvi]]
KONKAKAF 41 ta assotsiatsiyaga ega:<ref name="concacaf.com">{{cite web|url=http://www.concacaf.com/concacaf|title=CONCACAF|date=17 November 2020}}</ref>
{| class="wikitable sortable" style="text-align:center;"
![[FIFA country code|{{tooltip|Code|FIFA country code}}]]
!Assotsiatsiya
! class="unsortable" |Milliy jamoa
!Tashkil etilgan
!FIFA
aʼzolik
!CONCACAF
aʼzolik
![[International Olympic Committee|IOC]]
aʼzosi
|-
! colspan="7" |[[Shimoliy Amerika futbol ittifoqi|Shimoliy Amerika futbol ittifoqi (NAFU)]] (3)
|-
|CAN
| style="text-align:left;" |{{fba|CAN}}
|([[Canada men's national soccer team|M]], [[Canada women's national soccer team|W]])
|1912
|1913
|1961|1961
|Ha
|-
|MEX
| style="text-align:left;" |{{fba|MEX}}
|([[Mexico national football team|M]], [[Mexico women's national football team|W]])
|1922
|1929
|1961|1961
|Ha
|-
|USA
| style="text-align:left;" |{{fba|USA}}
|([[United States men's national soccer team|M]], [[United States women's national soccer team|W]])
|1913
|1914
|1961|1961
|Ha
|-
! colspan="7" |[[Markaziy Amerika futbol ittifoqi|Markaziy Amerika futbol ittifoqi (UNCAF)]] (7)
|-
|BLZ
| style="text-align:left;" |{{fba|BLZ}}
|([[Belize national football team|M]], [[Belize women's national football team|W]])
|1980
|1986
|1986|1986
|Ha
|-
|CRC
| style="text-align:left;" |{{fba|CRC}}
|([[Costa Rica national football team|M]], [[Costa Rica women's national football team|W]])
|1921
|1927
|1961|1961
|Ha
|-
|SLV
| style="text-align:left;" |{{fba|SLV}}
|([[El Salvador national football team|M]], [[El Salvador women's national football team|W]])
|1935
|1938
|1961|1961
|Ha
|-
|GUA
| style="text-align:left;" |{{fba|GUA}}
|([[Guatemala national football team|M]], [[Guatemala women's national football team|W]])
|1919
|1946
|1961|1961
|Ha
|-
|HON
| style="text-align:left;" |{{fba|HON}}
|([[Honduras national football team|M]], [[Honduras women's national football team|W]])
|1935
|1946
|1961|1961
|Ha
|-
|NCA
| style="text-align:left;" |{{fba|NCA}}
|([[Nicaragua national football team|M]], [[Nicaragua women's national football team|W]])
|1931
|1950
|1961|1961
|Ha
|-
|PAN
| style="text-align:left;" |{{fba|PAN}}
|([[Panama national football team|M]], [[Panama women's national football team|W]])
|1937
|1938
|1961|1961
|Ha
|-
! colspan="7" |[[Karib dengizi futbol ittifoqi|Karib dengizi futbol ittifoqi (CFU)]] (31)
|-
|AIA
| style="text-align:left;" |{{fba|AIA}}
|([[Anguilla national football team|M]], [[Anguilla women's national football team|W]])
|1990
|1996
|1996|1996
|Yoʻq
|-
|ATG
| style="text-align:left;" |{{fba|ATG}}
|([[Antigua and Barbuda national football team|M]], [[Antigua and Barbuda women's national football team|W]])
|1928
|1972
|between 1961 and 1973|1961-1973
|Ha
|-
|ARU
| style="text-align:left;" |{{fba|ARU}}
|([[Aruba national football team|M]], [[Aruba women's national football team|W]])
|1932
|1988
|1986|1986
|Ha
|-
|BAH
| style="text-align:left;" |{{fba|BAH}}
|([[Bahamas national football team|M]], [[Bahamas women's national football team|W]])
|1967
|1968
|between 1961 and 1973|1961-1973
|Ha
|-
|BRB
| style="text-align:left;" |{{fba|BRB}}
|([[Barbados national football team|M]], [[Barbados women's national football team|W]])
|1910
|1968
|1967|1967
|Ha
|-
|BER
| style="text-align:left;" |{{fba|BER}}
|([[Bermuda national football team|M]], [[Bermuda women's national football team|W]])
|1928
|1962
|1967|1967
|Ha
|-
|BOE
| style="text-align:left;" |{{fba|BOE}}<ref name="not-FIFA" group="m">Full CONCACAF member, but not a FIFA member.</ref>
|([[Bonaire national football team|M]], [[Bonaire women's national football team|W]])
|1960|1960
|2014|—
|2014
|Yoʻq
|-
|VGB
| style="text-align:left;" |{{fba|VGB}}
|([[British Virgin Islands national football team|M]], [[British Virgin Islands women's national football team|W]])
|1974
|1996
|1996|1996
|Ha
|-
|CAY
| style="text-align:left;" |{{fba|CAY}}
|([[Cayman Islands national football team|M]], [[Cayman Islands women's national football team|W]])
|1966
|1992
|1990|1990
|Ha
|-
|CUB
| style="text-align:left;" |{{fba|CUB}}
|([[Cuba national football team|M]], [[Cuba women's national football team|W]])
|1924
|1929
|1961|1961
|Ha
|-
|CUW
| style="text-align:left;" |{{fba|CUW}}
|([[Curaçao national football team|M]], [[Curaçao women's national football team|W]])
|1921
|1932
|1961|1961
|Yoʻq
|-
|DMA
| style="text-align:left;" |{{fba|DMA}}
|([[Dominica national football team|M]], [[Dominica women's national football team|W]])
|1970
|1994
|1994|1994
|Ha
|-
|DOM
| style="text-align:left;" |{{fba|DOM}}
|([[Dominican Republic national football team|M]], [[Dominican Republic women's national football team|W]])
|1953
|1958
|1964|1964
|Ha
|-
|GUF
| style="text-align:left;" |{{fba|GUF}}<ref name="not-FIFA" group="m" />
|([[French Guiana national football team|M]], [[French Guiana women's national football team|W]])
|1962|1962
|2013|—
|2013
|Yoʻq
|-
|GRN
| style="text-align:left;" |{{fba|GRN}}
|([[Grenada national football team|M]], [[Grenada women's national football team|W]])
|1924
|1978
|1978|1978
|Ha
|-
|GLP
| style="text-align:left;" |{{fba|GLP}}<ref name="not-FIFA" group="m" />
|([[Guadeloupe national football team|M]], [[Guadeloupe women's national football team|W]])
|1958|1958
|2013|—
|2013
|Yoʻq
|-
|GUY
| style="text-align:left;" |{{fba|GUY}}
|([[Guyana national football team|M]], [[Guyana women's national football team|W]])
|1902
|1970
|between 1969 and 1971|1969-1971
|Ha
|-
|HAI
| style="text-align:left;" |{{fba|HAI}}
|([[Haiti national football team|M]], [[Haiti women's national football team|W]])
|1904
|1934
|1961|1961
|Ha
|-
|JAM
| style="text-align:left;" |{{fba|JAM}}
|([[Jamaica national football team|M]], [[Jamaica women's national football team|W]])
|1910
|1962
|1963|1963
|Ha
|-
|MTQ
| style="text-align:left;" |{{fba|MTQ|local}}<ref name="not-FIFA" group="m" />
|([[Martinique national football team|M]], [[Martinique women's national football team|W]])
|1953|1953
|2013|—
|2013
|Yoʻq
|-
|MSR
| style="text-align:left;" |{{fba|MSR}}
|([[Montserrat national football team|M]], [[Montserrat women's national football team|W]])
|1994
|1996
|1996|1996
|Yoʻq
|-
|PUR
| style="text-align:left;" |{{fba|PUR}}
|([[Puerto Rico national football team|M]], [[Puerto Rico women's national football team|W]])
|1940
|1960
|1964|1964
|Ha
|-
|SKN
| style="text-align:left;" |{{Flagicon|SKN}} Saint Kitts va Nevis
|([[Saint Kitts and Nevis national football team|M]], [[Saint Kitts and Nevis women's national football team|W]])
|1932
|1992
|1992|1992
|Ha
|-
|LCA
| style="text-align:left;" |{{Flagicon|LCA}} Sent Lusiya
|([[Saint Lucia national football team|M]], [[Saint Lucia women's national football team|W]])
|1979
|1988
|1986|1986
|Ha
|-
|SMN
| style="text-align:left;" |{{fba|SMN}}<ref name="not-FIFA" group="m" />
|([[Saint Martin national football team|M]], [[Saint Martin women's national football team|W]])
|1999|1999
|2013|—
|2013
|Yoʻq
|-
|VIN
| style="text-align:left;" |{{Flagicon|Sent Vinsent va Grenadinlar}} Sent Vinsent va Grenadinlar
|([[Saint Vincent and the Grenadines national football team|M]], [[Saint Vincent and the Grenadines women's national football team|W]])
|1979
|1988
|1986|1986
|Ha
|-
|SMA
| style="text-align:left;" |{{fba|SMA}}<ref name="not-FIFA" group="m" />
|([[Sint Maarten national football team|M]], W)
|1986|1986
|2013|—
|2013
|Yoʻq
|-
|SUR
| style="text-align:left;" |{{fba|SUR}}
|([[Suriname national football team|M]], [[Suriname women's national football team|W]])
|1920
|1929
|1961|1961
|Ha
|-
|TRI
| style="text-align:left;" |{{fba|TRI}}
|([[Trinidad and Tobago national football team|M]], [[Trinidad and Tobago women's national football team|W]])
|1908
|1964
|1964|1964
|Ha
|-
|TCA
| style="text-align:left;" |{{fba|TCA}}
|([[Turks and Caicos Islands national football team|M]], [[Turks and Caicos Islands women's national football team|W]])
|1996
|1998
|1996|1996
|Yoʻq
|-
|VIR
| style="text-align:left;" |{{fba|VIR}}
|([[United States Virgin Islands national soccer team|M]], [[United States Virgin Islands women's national soccer team|W]])
|1992
|1998
|1987|1987
|Ha
|}
<small>M = Erkaklar terma jamoasi. W = Ayollar terma jamoasi</small>{{reflist|group=m}}Bonaire 2014-yil 10-iyun kuni San-Pauluda boʻlib oʻtgan KONKAKAFning navbatdagi XXIX Kongressida assotsiatsiya aʼzosidan toʻliq aʼzolikka koʻtarildi.
[[Xalqaro olimpiada qoʻmitasi|XOQ]]<nowiki/>ga aloqador boʻlmagan jamoalar yozgi Olimpiya oʻyinlari futbol turnirida ishtirok etish huquqiga ega emas, natijada ular KONKAKAF erkaklar oʻrtasidagi Olimpiya oʻyinlari yoki KONKAKAF ayollar oʻrtasidagi Olimpiya oʻyinlaridan oldingi turnirlarida qatnashmaydi.
=== Boʻlajak aʼzolar ===
* {{fb|Greenland}}, Geografik yaqinlik tufayli [[Daniya]] yoki '''KONKAKAF''' bilan siyosiy aloqalari tufayli [[UEFA]]<nowiki/>ga aʼzo boʻlishi mumkin boʻlgan [[Grenlandiya]] 2022-yilning may oyida assotsiatsiya KONKAKAFga aʼzo boʻlish jarayonini rasman boshlaganini va tashkilotning navbatdagi kongressida kuzatuvchi maqomi bilan qatnashishi kutilayotganini eʼlon qildi. Assotsiatsiya oʻzining rasmiy arizasini 2024 yoki 2025 yilgacha topshirishi kutilgan edi.<ref>{{Cite news |last=Homewood |first=Brian |title=Danish FA supports Greenland's bid to join UEFA, FIFA |language=en-GB |work=U.K. |url=https://uk.reuters.com/article/uk-soccer-greenland/danish-fa-supports-greenlands-bid-to-join-uefa-fifa-idUKKCN0SN1WY20151029 |access-date=3 August 2018 |archive-date=2018-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180803194256/https://uk.reuters.com/article/uk-soccer-greenland/danish-fa-supports-greenlands-bid-to-join-uefa-fifa-idUKKCN0SN1WY20151029 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|last1=Hansen|first1=Nukappiaaluk|title=KAK arbejder på medlemskab af international fodboldforbund|url=https://sermitsiaq.ag/kak-arbejder-medlemskab-international-fodboldforbund|publisher=sermitsiaq.ag|access-date=11 June 2022|language=Danish}}</ref>
* {{fb|Saint Barthélemy|local}}, 2019 yilda Sent-Bartelemi hududiy futboli birinchi marta Karib dengizi futbol ittifoqi va KONKAKAFga qoʻshilish jarayonini boshlaganin.<ref>{{cite web|last1=Menary|first1=Steve|date=17 May 2019|title=Abramovich Shows Dedication To Saint Barthélemy|url=https://www.worldsoccer.com/features/abramovich-shows-deidcation-to-saint-barthelemy-408312|access-date=16 August 2021|publisher=World Soccer}}</ref>
* {{fb|Saint Pierre and Miquelon|local}}, 2019-yil sentabr oyida Sent-Pyer va Mikelon futbol assotsiatsiyasi 2023-yilda KONKAKAFga aʼzo boʻlish maqsadida tegishli maydon qurishi kutilayotganini elon qildi.<ref>[http://www.conifa.org/en/2019/10/29/saint-pierre-and-miquelon-to-build-a-ground-with-an-artificial-pitch-and-join-concacaf/ Saint Pierre and Miquelon to build a ground with an artificial pitch and join CONCACAF] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191030213914/http://www.conifa.org/en/2019/10/29/saint-pierre-and-miquelon-to-build-a-ground-with-an-artificial-pitch-and-join-concacaf/ |date=2019-10-30 }} ConIFA. Retrieved 9 November 2019.</ref><ref name="Stéphane Šuflaj">{{cite web|last1=Bontron|first1=Nicolas|title=Stéphane Šuflaj a toujours l'envie de transmettre|url=http://m.lamarseillaise.fr/sports/football/80718-stephane-suflaj-a-toujours-l-envie-de-transmettre|publisher=lamarseillaise.fr|access-date=15 March 2020|language=fr}}{{Oʻlikhavola|date=aprel 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>
=== Boshqa aʼzo boʻlmaganlar ===
Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi mintaqasidagi baʼzi hududlarda hech qanday aloqasi boʻlmagan milliy terma jamoalar mavjud. Hammasi kamdan-kam oʻynaydi va/yoki tashkil etilishining dastlabki bosqichida.
Gollandiyaning mintaqadagi uchta maxsus munitsipalitetlaridan biri KONKAKAF (Bonaire) aʼzosi boʻlsa- da, qolgan ikkitasi aʼzo emas.
== Aʼzolik munosabati ==
KONKAKAF Kongressida saylovlar bir aʼzo, bir ovoz qoidasi bilan oʻtkaziladi. Shimoliy Amerika futbol ittifoqi mintaqadagi eng kichik assotsiatsiyalar uyushmasi boʻlib, u atigi uchta aʼzoga ega, ammo uning davlatlari homiylar tomonidan kuchli tijoriy va marketing yordamiga ega va ular mintaqadagi eng koʻp aholi yashaydigan davlatlardir.
Karib dengizi futbol ittifoqi aʼzolarining yarmidan kamrogʻi bilan NAFU va UNCAFni ortda qoldirish imkoniyatiga ega. Binobarin, CFU, UNCAF va NAFU aʼzolari oʻrtasida norozi munosabatlar mavjud. Bu sobiq prezident vazifasini bajaruvchi Alfredo Xavitni 2011-yilda KONKAKAFdagi uchta kasaba uyushmalari oʻrtasida KONKAKAF prezidentligining rotatsiya qilinishini lobbi qilishga undadi.
Trinidadlik Jek Uorner 21 yil davomida KONKAKAFga raislik qildi va Karib dengizi boʻlmagan davlatlar muqobilni tanlash uchun koʻp narsa qila olmadilar. Uorner davrida CFU aʼzolari Uorner bilan partiyaning qamchi vazifasini bajaruvchi birlik sifatida birgalikda ovoz berishdi. Bu shunday muntazamlik bilan sodir boʻldiki, sport siyosiy sharhlovchilari CFU ovozlarini „Karib dengizi bloki“ ovozi deb atashgan. Uorner 1993-yilda bir nechta kichikroq davlatlarning terma jamoalarini Pan-Karib dengizi jamoasiga birlashtirish gʻoyasini rad etdi. Uning fikricha, xalqlar birga boʻlgandan koʻra, alohida boʻlganda siyosiy jihatdan kuchliroq edi. U „kichik boʻlish bu sportda hech qachon javobgarlik emas“ deb izoh berdi.<ref>{{cite news |date=4 August 1993 |title=Warner Rejects Idea Of Caribbean Team |newspaper=Jamaica Gleaner |url=http://www.ttfootballhistory.com/node/288 |access-date=2023-02-18 |archive-date=2014-03-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140312225213/http://www.ttfootballhistory.com/node/288 |url-status=dead }}</ref>
== Musobaqalar ==
{{main|CONCACAF musobaqalar roʻyxati}}
{{See also|List of association football competitions|FIFA International Match Calendar}}
=== KONKAKAF amaldagi musobaqalari ===
{{col-start}}
{{col-break}}
'''Milliy terma jamoalar::'''
* [[KONKAKAF oltin kubogi]]
* [[CONCACAF Nations League]]
* [[CONCACAF Under-20 Championship|CONCACAF U-20 Championship]]
* [[CONCACAF Under-17 Championship|CONCACAF U-17 Championship]]
* [[CONCACAF Boys' Under-15 Championship|CONCACAF U-15 Championship]]
* [[CONCACAF W Gold Cup]]
* [[CONCACAF W Championship|CONCACAF Womenʼs Championship]]
* [[CONCACAF Women's U-20 Championship]]
* [[CONCACAF Women's U-17 Championship]]
* [[CONCACAF Girls' Under-15 Championship|CONCACAF Girls' U-15 Championship]]
* [[CONCACAF Futsal Championship]]
* [[CONCACAF Beach Soccer Championship]]
{{col-break}}
'''Klublar:'''
* [[CONCACAF Champions League]]
* [[CONCACAF Central American Cup]]
* [[Leagues Cup]]
* [[CONCACAF Under-13 Champions League]]
* [[CONCACAF Futsal Club Championship|CONCACAF Futsal Cup]]
{{col-end}}
=== KONKAKAF bekor qilingan musobaqalar ===
'''Milliy terma jamoalar:'''
* [[CFU Championship]] (1978-1985)
* [[NAFC Championship]] (1947, 1949)
* [[CCCF Championship]] (1941-1961)
* [[CONCACAF Championship]] (1963-1989)
* [[North American Nations Cup]] (1990, 1991)
* [[CONCACAF Cup]] (2015, 2019)
'''Klublar:'''
* [[CONCACAF Champions' Cup]]
* [[CONCACAF Cup Winners' Cup]]
* [[CONCACAF Giants Cup]]
* [[CONCACAF Caribbean Club Championship]]
* [[CONCACAF Caribbean Club Shield]]
* [[CONCACAF League]]
* [[North American SuperLiga|SuperLiga]] — Shimoliy Amerika mintaqaviy chempionati
* [[Copa Interclubes UNCAF]] — Markaziy Amerika mintaqaviy chempionati
* [[Interamerican Cup]] — KONMEBOL mintaqasi bilan qitʼalararo
=== KONKAKAF Oltin Kubogi ===
{{Main|KONKAKAF oltin kubogi}}1991-yildan beri oʻtkazib kelinayotgan [[KONKAKAF oltin kubogi|KONKAKAF Oltin Kubogi]] '''KONKAKAF''' tomonidan boshqariladigan erkaklar milliy futbol jamoalarining asosiy assotsiatsiya futbol musobaqasidir. Oltin kubok '''KONKAKAF'''ning asosiy musobaqasi boʻlib, KONKAKAF daromadining katta qismini tashkil qiladi.<ref>{{cite web|url=http://www.bigapplesoccer.com/international/article.php?article_id=32905|title=2016 COPA? Webb: CONCACAF 'exploring the possibility of hosting Copa America'|work=bigapplesoccer.com|access-date=16 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20150104134407/http://www.bigapplesoccer.com/international/article.php?article_id=32905|archive-date=4 January 2015|url-status=dead}}</ref>
Oltin kubok Shimoliy Amerika, Markaziy Amerika va Karib dengizi mintaqasi chempionini aniqlaydi va har ikki yilda bir marta oʻtkaziladi. 2019-yilgi nashrdan boshlab Oltin Kubok uchun 16 ta jamoa kurash olib boradi (12 tadan).
=== KONKAKAF Millatlar ligasi ===
{{Main|CONCACAF Millatlar ligasi}}Aʼzo assotsiatsiyalarning barcha erkaklar terma jamoalari 2017-yilda tashkil etilgan KONKAKAF Millatlar ligasida ishtirok etadi. Milliy terma jamoalar bosqichlarga boʻlingan va bir xil darajadagi jamoalarga qarshi oʻyin oʻtkazadi. Har bir mavsum oxirida jamoalar natijalariga koʻra yuqoridagi bosqichga koʻtarilishi yoki quyi ligaga tushishi mumkin.
=== KONKAKAF Chempionlar Ligasi ===
{{Main|CONCACAF Chempionlar Ligasi}}[[CONCACAF Chempionlar Ligasi|CONCACAF Champions League]], dastlab KONKAKAF Chempionlar Kubogi nomi bilan tanilgan, KONKAKAF tomonidan 1962-yildan beri mintaqadagi eng yaxshi futbol klublari uchun tashkil etiladigan har yili qitʼa klublari assotsiatsiyasi futbol musobaqasidir. Bu Shimoliy Amerika futbolidagi eng nufuzli xalqaro klub musobaqasidir. [[CONCACAF Chempionlar Ligasi|Chempionlar ligasi]] gʻolibi [[FIFA Klublar oʻrtasidagi jahon chempionati]]<nowiki/>ga yoʻllanma oladi. Pley-off turniri fevraldan aprelgacha davom etadi.<ref>{{cite web|title=CONCACAF CHAMPIONS LEAGUE REGULATIONS 2013/2014, Rule 3.7|url=http://www.concacaf.com/wp-content/uploads/2013/06/CCL1314-Regulations060313pdf.pdf|website=concacaf.com|access-date=14 March 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20131108043304/http://www.concacaf.com/wp-content/uploads/2013/06/CCL1314-Regulations060313pdf.pdf|archive-date=8 November 2013|url-status=dead}}</ref>
2018-yildan beri har bir Chempionlar ligasida 16 ta jamoa ishtirok etadi; kamida 9 nafari Shimoliy Amerikadan, kamida 1 nafari Karib havzasidan va qolgan 6 nafari KONKAKAFning turli davlatlaridan. Major League Soccer va Liga MX dan Shimoliy Amerika jamoalari oʻzlarining milliy ligalari yoki boshqa milliy turnirlar orqali, Karib dengizi jamoasi esa Karib dengizi klublari chempionati orqali saralanadi; qolgan oltita jamoa KONKAKAF ligasi orqali saralanadi .
Bu unvonni 28 ta klub qo‘lga kiritgan bo‘lsa, ulardan 13 tasi bir necha marta chempionlikni qo‘lga kiritgan. [[Meksika]] klublari eng koʻp gʻalaba qozonishgan — 36 ta chempionlik. Ikkinchi eng muvaffaqiyatli liga Kosta-Rikaning Primera divizioni boʻlib, jami oltita chempionlik unvoniga ega. Eng muvaffaqiyatli klub Meksikaning „ Amerika“ klubi boʻlib, yettita unvonga ega; Meksikaning hamkori Kruz Azul oltita bilan ortda qoldi.
=== Joriy unvon egalari ===
{{See also|Portal:Current events/Sports|{{CURRENTYEAR}} in association football|{{CURRENTYEAR}} in sports|FIFA International Match Calendar}}{{For|COVID-19 pandemiyasi tufayli keyinga qoldirilgan yoki bekor qilingan tadbirlar uchun sportga taʼsiri boʻlimiga qarang.|COVID-19 pandemiyasining sportga taʼsiri}}
{| class="wikitable sortable"
!Musoboaa
| rowspan="1" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
!Yil
!Chempion
!Unvon
!Ikkinchi oʻrin
| rowspan="1" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
!Navbatdagi mavsum
!Sana
|-
! colspan="9" |Milliy terma jamoa (Erkaklar)
|-
|[[CONCACAF Gold Cup|Gold Cup]]
| rowspan="8" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|2021 <small>(Final)</small>
|{{fb|USA}}
|7th
|{{fb|MEX}}
| rowspan="8" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|[[2023 CONCACAF Gold Cup|2023]] <small>([[2023 CONCACAF Gold Cup Final|Final]])</small>
|''Qualification:'' 16-20 June 2023
''Finals:'' 26 June — 16 July 2023
|-
|[[CONCACAF Nations League|Nations League]]
|{{Nowrap|[[2019–20 CONCACAF Nations League|2019–20]] <small>([[2021 CONCACAF Nations League Final|Final]])</small>}}
|{{fb|USA}}
|1st
|{{fb|MEX}}
|{{Nowrap|[[2022–23 CONCACAF Nations League|2022–23]] <small>([[2024 CONCACAF Nations League Final|Final]])</small>}}
|''League phase:'' 2 June 2022 — 28 March 2023
''Nations League Finals:'' June 2023
|-
|[[CONCACAF Men's Olympic Qualifying Tournament|Olympic Qualifying Tournament]]
|2020
|{{fbu|23|MEX}}
|8th
|{{fbu|23|HON|1949}}
|[[2023 CONCACAF Men's Olympic Qualifying Championship|2023]]
|
|-
|[[CONCACAF Under-20 Championship|U-20 Championship]]
|2022
|{{fbu|20|USA}}
|3rd
|{{fbu|20|DOM}}
|[[2024 CONCACAF U-20 Championship|2024]]
|
|-
|[[CONCACAF Under-17 Championship|U-17 Championship]]
|2019
|{{fbu|17|MEX}}
|7th
|{{fbu|17|USA}}
|[[2023 CONCACAF U-17 Championship|2023]]
|
|-
|[[CONCACAF Boys' Under-15 Championship|U-15 Championship]]
|2019
|{{fbu|15|MEX}}
|1st
|{{fbu|15|USA}}
|TBD
|
|-
|[[CONCACAF Futsal Championship|Futsal Championship]]
|2021
|{{futsal|CRC}}
|4th
|{{futsal|USA}}
|[[2024 CONCACAF Futsal Championship|2024]]
|
|-
|[[CONCACAF Beach Soccer Championship|Beach Soccer Championship]]
|2021
|{{beachsoccer|SLV}}
|2nd
|{{Beachsoccer|USA}}
|[[2023 CONCACAF Beach Soccer Championship|2023]]
|
|-
! colspan="9" |Milliy terma jamoa (Ayollar)
|-
|[[CONCACAF W Championship|W Championship]]
| rowspan="6" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|[[2022 CONCACAF W Championship|2022]] <small>([[2022 CONCACAF W Championship Final|Final]])</small>
|{{fbw|USA}}
|9th
|{{fbw|CAN}}
| rowspan="6" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|[[2026 CONCACAF W Championship|2026]] <small>(<!--[[2026 CONCACAF W Championship Final|-->Final<!--]]-->)</small>
|{{Nowrap|''Qualification:'' TBD}}''Finals:'' TBD
|-
|[[CONCACAF W Gold Cup|W Gold Cup]]
|—
|—
|—
|—
|[[2024 CONCACAF W Gold Cup|2024]] <small>(<!--[[2024 CONCACAF W Gold Cup Final|-->Final<!--]]-->)</small>
|{{Nowrap|''League stage:'' September – November 2023<br>''Play-offs:'' April 2024<br>''Finals:'' June 2024}}
|-
|[[CONCACAF Women's Olympic Qualifying Tournament|Womenʼs Olympic Qualifying Tournament]]
|[[2020 CONCACAF Women's Olympic Qualifying Championship|2020]]
|{{fbw|USA}}
|5th
|{{fbw|CAN}}
|[[2024 CONCACAF Women's Olympic Qualifying Championship|2024]]
|
|-
|[[CONCACAF Women's U-20 Championship|U-20 Womenʼs Championship]]
|[[2022 CONCACAF Women's U-20 Championship|2022]]
|{{fbwu|20|USA}}
|7th
|{{fbwu|20|MEX}}
|[[2024 CONCACAF Women's U-20 Championship|2024]]
|
|-
|[[CONCACAF Women's U-17 Championship|U-17 Womenʼs Championship]]
|[[2022 CONCACAF Women's U-17 Championship|2022]]
|{{fbwu|17|USA}}
|5th
|{{fbwu|17|MEX}}
|2024
|{{Nowrap|''Qualification:'' ''TBD''}}{{Nowrap|''Finals:'' ''TBD''}}
|-
|[[CONCACAF Girls' Under-15 Championship|U-15 Girls' Championship]]
|[[2022 CONCACAF Girls' U-15 Championship|2022]]
|{{fbwu|15|USA}}
|3rd
|{{fbwu|15|CAN}}
|[[2024 CONCACAF Girls' U-15 Championship|2024]]
|
|-
! colspan="9" |Klublar
|-
|[[CONCACAF Champions League|Champions League]]
| rowspan="4" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|[[2022 CONCACAF Champions League|2022]] <small>([[2022 CONCACAF Champions League Final|Final]])</small>
|{{fbaicon|USA}} [[Seattle Sounders FC]]
|1st
|{{fbaicon|MEX}} [[Club Universidad Nacional|UNAM]]
| rowspan="4" width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|[[2023 CONCACAF Champions League|2023]] <small>([[2023 CONCACAF Champions League Final|Final]])</small>
|''TBD''
|-
|[[CONCACAF League]]
|[[2022 CONCACAF League|2022]] <small>([[2022 CONCACAF League Final|Final]])</small>
|{{flagicon|HON}} [[C.D. Olimpia|Olimpia]]
|2nd
|{{fbaicon|CRC}} [[Liga Deportiva Alajuelense|Alajuelense]]
|N/A
|N/A
|-
|[[CONCACAF Under-13 Champions League|U-13 Champions League]]
|2019
|{{fbaicon|USA}} [[Philadelphia Union]]
|1st
|{{fbaicon|SLV}} [[ADFA Santa Ana]]
|''TBD''
|
|-
|[[CONCACAF Futsal Club Championship|Futsal Club Championship]]
|[[2017 CONCACAF Futsal Club Championship|2017]]
|{{flagicon|CRC}} [[Grupo Line Futsal]]
|1st
|{{flagicon|USA}} [[Elite Futsal]]
|''TBD''
|
|-
! colspan="9" |Klublar (Ayollar)
|-
|[[CONCACAF Women's Champions League|Champions League]]<ref>{{cite web|url=https://www.inquirer.com/soccer/concacaf-champions-league-womens-soccer-20210316.html|title=Concacaf plans to launch a women's soccer Champions League after the 2023 World Cup}}</ref>
| width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|—
|—
|—
|—
| width="1%" style="background-color:#ffffff;" |
|—
|''TBD''
|}
=== Mamlakatlar boʻyicha unvonlar ===
{| class="wikitable sortable" style="font-size:90%"
! rowspan="2" |Mamlakat
! colspan="5" |Erkaklar
! colspan="5" |Ayollar
! colspan="1" |Futzal
! colspan="1" |Sohil
! rowspan="2" |Umumiy
|-
![[CONCACAF Gold Cup|Gold]]
![[CONCACAF Nations League|League]]
![[CONCACAF Under-20 Championship|U20]]
![[CONCACAF Under-17 Championship|U17]]
![[CONCACAF Under-15 Championship|U15]]
![[CONCACAF Women's Championship|Gold]]
![[CONCACAF Women's Nations League|League]]
![[CONCACAF Women's U-20 Championship|U20]]
![[CONCACAF Women's U-17 Championship|U17]]
![[CONCACAF Girls' Under-15 Championship|U15]]
![[CONCACAF Futsal Championship|Menʼs]]
![[CONCACAF Beach Soccer Championship|Menʼs]]
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|United States}}
|7
|1
|3
|3
|-
|9
|-
|7
|5
|3
|2
|2
|'''42'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Mexico}}
|11
|-
|13
|8
|1
|-
|-
|1
|1
|-
|-
|4
|'''39'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Canada}}
|2
|-
|2
|-
|-
|2
|-
|2
|1
|1
|-
|-
|'''10'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Costa Rica}}
|3
|-
|2
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|4
|-
|'''10'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Honduras}}
|1
|-
|2
|-
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|'''4'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|El Salvador}}
|-
|-
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|2
|'''3'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Guatemala}}
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|1
|-
|'''2'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Cuba}}
|-
|-
|-
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|'''1'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Haiti}}
|1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|'''1'''
|- align="center"
| align="left" |{{Flagu|Panama}}
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|1
|'''1'''
|}
{{notelist-ua}}
=== KONMEBOL turnirlari ===
Quyidagi KONMEBOL turnirlarida KONKAKAF raqiblari bor edi:
==== Milliy terma jamoalar ====
* [[Copa América]]
==== Klublar ====
* [[Libertadores kubogi]] — (1998-2017)
* [[Sudamericana Kubogi]] — (2005-2008)
* [[Merconorte Kubogi|Copa Merconorte]] — (2000-2001) (tugatilgan)
== KONKAKAF klublar musobaqalari gʻoliblari ==
=== Continental ===
==== Klublar boʻyicha ====
"Club América" qitʼaning eng unvonli klubi boʻlib, 7 marta KONKAKAF Chempionlar Ligasi, 2 marta Interamerikana kubogi va 1 marta KONKAKAF Gigants kubogi, jami 10 marta chempionlik unvoniga ega.
; '''Klait soʻzlar'''
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|CCL
|[[CONCACAF Champions League|CONCACAF Champions' Cup / CONCACAF Champions League]]
|-
|CWC
|[[CONCACAF Cup Winners' Cup|CONCACAF Cup Winners' Cup / CONCACAF Giants Cup]]
|-
|CL
|[[CONCACAF League]]
|-
|CI
|[[Copa Interamericana]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''KONKAKAF klub musobaqalari gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Klub
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |CCL
! scope="col" |CWC
! scope="col" |CL
! scope="col" |CI
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |[[Club América]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |7
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |2
| align="center" |'''10'''
|-
! scope="row" |[[Cruz Azul]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |6
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''6'''
|-
! scope="row" |[[C.F. Monterrey|Monterrey]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |5
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''6'''
|-
! scope="row" |[[C.F. Pachuca|Pachuca]]{{efn|Pachuca has won the [[CONMEBOL Sudamericana]] in [[2006 Copa Sudamericana|2006]]. However, it's not listed because it's not a CONCACAF tournament.}}
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |5
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''5'''
|-
! scope="row" |[[Saprissa]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |3
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |[[Club Universidad Nacional|UNAM]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |3
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |[[C.D. Olimpia|Olimpia]]
|{{flag|Honduras}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |[[Alajuelense]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''3'''
|-
! scope="row" |[[Atlante F.C.|Atlante]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Defence Force F.C.|Defence Force]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[C.D. Guadalajara|Guadalajara]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Deportivo Toluca F.C.|Toluca]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[S.V. Transvaal|Transvaal]]
|{{flag|Suriname}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Club Necaxa|Necaxa]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Comunicaciones F.C.|Comunicaciones]]
|{{flag|Guatemala}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[D.C. United|DC United]]
|{{flag|USA}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[C.D. Águila|Águila]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Alianza F.C.|Alianza]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Atlético Español F.C.|Atlético Español]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[C.S. Cartaginés|Cartaginés]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Club Deportivo FAS|FAS]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[LA Galaxy]]
|{{flag|USA}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[C.S.D. Municipal|Municipal]]
|{{flag|Guatemala}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Puebla F.C.|Puebla]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Racing CH|Racing]]
|{{flag|Haiti}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Seattle Sounders]]
|{{flag|USA}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Tigres UANL]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Leones Negros UdeG|UdeG]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Violette AC|Violette]]
|{{flag|Haiti}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Atlético Marte]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Tecos F.C.|Tecos]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[C.S. Herediano|Herediano]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|}
==== Mamlakatlar boʻyicha ====
Quyidagi jadvalda klublari kamida bitta KONKAKAF musobaqasida gʻolib chiqqan barcha mamlakatlar roʻyxati keltirilgan. Meksika klublari jami 44 ta unvonga ega boʻlgan eng muvaffaqiyatli klub hisoblanadi. Meksika klublari KONKAKAF Chempionlar Kubogi/KONKAKAF Chempionlar Ligasi (37), KONKAKAF Kubogi Gʻoliblari Kubogi/KONKAKAF Gigant Kubogi (4) va Amerika Kubogi (3) da rekord darajadagi gʻalabalarga ega . Ikkinchi oʻrinda Kosta-Rika klublari 9 ta chempionlikka ega va KONKAKAF ligasida eng koʻp gʻalaba qozongan (3). Uchinchi oʻrinda esa Selvadorad va Amerika klublari 4tadan unvonga ega boʻlishdi.
; Kalit soʻzlar
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|CL
|[[CONCACAF Champions League|CONCACAF Champions' Cup / CONCACAF Champions League]]
|-
|CWC
|[[CONCACAF Cup Winners' Cup|CONCACAF Cup Winners' Cup / CONCACAF Giants Cup]]
|-
|L
|[[CONCACAF League]]
|-
|CI
|[[Copa Interamericana]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Mamlakatlar boʻyicha KONKAKAF klub musobaqalari gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Country
! scope="col" |CL
! scope="col" |CWC
! scope="col" |L
! scope="col" |CI
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |{{flag|Mexico}}
| align="center" |37
| align="center" |4
| align="center" |0
| align="center" |3
| align="center" |'''44'''
|-
! scope="row" |{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |6
| align="center" |0
| align="center" |3
| align="center" |0
| align="center" |'''9'''
|-
! scope="row" |{{flag|El Salvador}}
| align="center" |3
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |{{flag|USA}}
| align="center" |3
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |{{flag|Honduras}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |{{flag|Guatemala}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''3'''
|-
! scope="row" |{{flag|Haiti}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |{{flag|Suriname}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|}
==== Mintaqalar boʻyicha ====
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|CL
|[[CONCACAF Champions League|CONCACAF Champions' Cup / CONCACAF Champions League]]
|-
|CWC
|[[CONCACAF Cup Winners' Cup|CONCACAF Cup Winners' Cup / CONCACAF Giants Cup]]
|-
|L
|[[CONCACAF League]]
|-
|CI
|[[Copa Interamericana]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Mintaqalar boʻyicha KONKAKAF klub musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Federation (Region)
! scope="col" |CL
! scope="col" |CWC
! scope="col" |L
! scope="col" |CI
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |[[North American Football Union|NAFU]] (Shimoliy Amerika)
| align="center" |40
| align="center" |4
| align="center" |0
| align="center" |4
| align="center" |'''48'''
|-
! scope="row" |[[Central American Football Union|UNCAF]] (Markaziy Amerika)
| align="center" |13
| align="center" |1
| align="center" |6
| align="center" |0
| align="center" |'''20'''
|-
! scope="row" |[[Caribbean Football Union|CFU]] (Karib dengizi)
| align="center" |6
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |0
| align="center" |'''6'''
|}
=== Mintaqaviy ===
==== Klublar boʻyicha ====
* '''Shimoliy Amerika'''
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|SL
|[[North American SuperLiga|SuperLiga]]
|-
|LC
|[[Leagues Cup]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Mamlakatlar boʻyicha Shimoliy Amerika klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Jamoalar
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |SL
! scope="col" |LC
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |[[Monarcas Morelia|Morelia]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[New England Revolution]]
|{{flag|USA}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[C.F Pachuca|Pachuca]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Tigres UANL]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Cruz Azul]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Club León|León]]
|{{flag|Mexico}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|}
* '''Markaziy Amerika'''
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|UIC
|[[UNCAF Interclub Cup]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Markaziy Amerika klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Clubt
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |UIC
|-
! scope="row" |[[Deportivo Saprissa|Saprissa]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |5
|-
! scope="row" |[[C.S.D. Municipal|Municitpal]]
|{{flag|Guatemala}}
| align="center" |4
|-
! scope="row" |[[Liga Deportiva Alajuelense|Alajuelense]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |3
|-
! scope="row" |[[Aurora F.C.|Aurora]]
|{{flag|Guatemala}}
| align="center" |2
|-
! scope="row" |[[Comunicaciones F.C.|Comunicaciones]]
|{{flag|Guatemala}}
| align="center" |2
|-
! scope="row" |[[Club Deportivo Olimpia|Olimpia]]
|{{flag|Honduras}}
| align="center" |2
|-
! scope="row" |[[Real C.D. España|Real España]]
|{{flag|Honduras}}
| align="center" |2
|-
! scope="row" |[[Alianza F.C.|Alianza]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |1
|-
! scope="row" |[[Broncos del Sur F.C.|Broncos]]
|{{flag|Honduras}}
| align="center" |1
|-
! scope="row" |[[F.C. Motagua|Motagua]]
|{{flag|Honduras}}
| align="center" |1
|-
! scope="row" |[[C.D. Platense Municipal Zacatecoluca|Platense]]
|{{flag|El Salvador}}
| align="center" |1
|-
! scope="row" |[[Puntarenas F.C.|Puntarenas]]
|{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |1
|}
* '''Karib dengizi'''
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|CCC
|[[CONCACAF Caribbean Club Championship|Caribbean Club Championship]]
|-
|CCS
|[[CONCACAF Caribbean Club Shield|Caribbean Club Shield]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Karib dengizi klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Club
! scope="col" |Country
! scope="col" |CCC
! scope="col" |CCS
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |[[Central FC|Central]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Harbour View F.C.|Harbour View]]
|{{flag|Jamaica}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Joe Public F.C.|Joe Public]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Portmore United]]
|{{flag|Jamaica}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Puerto Rico Islanders]]
|{{flag|Puerto Rico}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[W Connection]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |[[Atlético Pantoja]]
|{{flag|Dominican Republic}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Caledonia AIA]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Cavaly AS|Cavaly]]
|{{flag|Haiti}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Cibao FC|Cibao]]
|{{flag|Dominican Republic}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[San Juan Jabloteh]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[United Petrotrin]]
|{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Violette AC|Violette]]
|{{flag|Haiti}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Bayamón FC|Bayamón]]
|{{flag|Puerto Rico}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[Club Franciscain]]
|{{flag|Martinique|snake}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |[[S.V. Robinhood|Robinhood]]
|{{flag|Suriname}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|}
==== Mamlakatlar boʻyicha ====
* '''Shimoliy Ameika'''
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|SL
|[[North American SuperLiga|SuperLiga]]
|-
|LC
|[[Leagues Cup]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Mamlakatlar boʻyicha Shimoliy Amerika klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |SL
! scope="col" |LC
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |{{flag|Mexico}}
| align="center" |3
| align="center" |2
| align="center" |'''5'''
|-
! scope="row" |{{flag|USA}}
| align="center" |1
| align="center" |0
| align="center" |'''1'''
|}
* '''Markaziy Amerika'''
; Klait soʻzlar
:
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|UIC
|[[UNCAF Interclub Cup]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Mamlakatlar boʻyicha Markaziy Amerika klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |UIC
|-
! scope="row" |{{flag|Costa Rica}}
| align="center" |9
|-
! scope="row" |{{flag|Guatemala}}
| align="center" |8
|-
! scope="row" |{{flag|Honduras}}
| align="center" |6
|-
! scope="row" |{{flag|El Salvador}}
| align="center" |2
|}
* '''Karib dengizi'''
; Klait soʻzlar
{| class="wikitable" style="font-size:90%;"
|CCC
|[[CONCACAF Caribbean Club Championship|Caribbean Club Championship]]
|-
|CCS
|[[CONCACAF Caribbean Club Shield|Caribbean Club Shield]]
|}
{| class="sortable plainrowheaders wikitable"
|+'''Karib dengizi klublari musobaqasi gʻoliblari roʻyxati'''
! scope="col" |Mamlakat
! scope="col" |CCC
! scope="col" |CCS
! scope="col" |Umumiy
|-
! scope="row" |{{flag|Trinidad and Tobago}}
| align="center" |9
| align="center" |0
| align="center" |'''9'''
|-
! scope="row" |{{flag|Jamaica}}
| align="center" |4
| align="center" |0
| align="center" |'''4'''
|-
! scope="row" |{{flag|Puerto Rico}}
| align="center" |2
| align="center" |1
| align="center" |'''3'''
|-
! scope="row" |{{flag|Dominican Republic}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |{{flag|Haiti}}
| align="center" |2
| align="center" |0
| align="center" |'''2'''
|-
! scope="row" |{{flag|Martinique|snake}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|-
! scope="row" |{{flag|Suriname}}
| align="center" |0
| align="center" |1
| align="center" |'''1'''
|}
== FIFA Jahon reytingi ==
=== Umumiy nuqtai ===
=== Tarixiy yetakchilar ===
{{col-begin}}
{{col-break}}
;Menʼs
<timeline>
ImageSize = width:160 height:1500
PlotArea = left:40 right:0 bottom:10 top:10
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/2000 till:06/04/2023
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:2000
TimeAxis = orientation:vertical format:yyyy
Colors =
id:CRC value:red
id:MEX value:green
id:USA value:darkblue
PlotData=
bar:Leaders width:25 mark:(line,black) align:left fontsize:S
from:01/01/2000 till:24/06/2003 shift:(20,-3) text:"Mexico" color:MEX
from:24/06/2003 till:30/07/2003 shift:(20,-5) text:"United States" color:USA
from:30/07/2003 till:16/12/2005 shift:(20,-4) text:"Mexico" color:MEX
from:16/12/2005 till:17/05/2006 shift:(20,-5) text:"United States" color:USA
from:17/05/2006 till:12/06/2006 shift:(20,-5) text:"Mexico" color:MEX
from:12/06/2006 till:16/08/2006 shift:(20,-5) text:"United States" color:USA
from:16/08/2006 till:16/05/2007 shift:(20,-6) text:"Mexico" color:MEX
from:16/05/2007 till:18/07/2007 shift:(20,-3) text:"United States" color:USA
from:18/07/2007 till:06/08/2008 shift:(20,-6) text:"Mexico" color:MEX
from:06/08/2008 till:03/09/2008 shift:(20,-6) text:"United States" color:USA
from:03/09/2008 till:08/10/2008 shift:(20,-1) text:"Mexico" color:MEX
from:08/10/2008 till:03/02/2010 shift:(20,-5) text:"United States" color:USA
from:03/02/2010 till:31/03/2010 shift:(20,-4) text:"Mexico" color:MEX
from:31/03/2010 till:18/05/2011 shift:(20,-4) text:"United States" color:USA
from:18/05/2011 till:04/07/2013 shift:(20,-4) text:"Mexico" color:MEX
from:04/07/2013 till:14/08/2014 shift:(20,-6) text:"United States" color:USA
from:14/08/2014 till:09/07/2015 shift:(20,-4) text:"Costa Rica" color:CRC
from:09/07/2015 till:06/08/2015 shift:(20,-6) text:"United States" color:USA
from:06/08/2015 till:24/11/2016 shift:(20,-4) text:"Mexico" color:MEX
from:24/11/2016 till:09/02/2017 shift:(20,-6) text:"Costa Rica" color:CRC
from:09/02/2017 till:19/11/2021 shift:(20,-1) text:"Mexico" color:MEX
from:19/11/2021 till:06/10/2022 shift:(20,-4) text:"United States" color:USA
from:06/10/2022 till:22/12/2022 shift:(20,-5) text:"Mexico" color:MEX
from:22/12/2022 till:end shift:(20,-1) text:"United States" color:USA
</timeline>
{{col-break}}
;Womenʼs
<timeline>
ImageSize = width:160 height:600
PlotArea = left:40 right:0 bottom:10 top:10
DateFormat = dd/mm/yyyy
Period = from:01/01/2003 till:05/08/2022
ScaleMajor = unit:year increment:1 start:2003
TimeAxis = orientation:vertical format:yyyy
Colors =
id:USA value:darkblue
PlotData=
bar:Leaders width:25 mark:(line,black) align:left fontsize:S
from:01/01/2003 till:end shift:(20,-3) text:"United States" color:USA
</timeline>
{{col-end}}
==== Yil jamoasi ====
{| class="wikitable"
|+'''Kuchli toʻrtlikdagi jamoalar reytingi — Erkaklar'''<ref name="FIFA World Rankings" />
!Yil
! style="background-color:gold;" |Birinchi
! style="background-color:silver;" |Ikkinchi
! style="background-color:#c96;" |Uchinchi
! style="background-color:snow;" |Toʻrtinchi
|-
|[[2022 in association football|2022]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Canada}}
|-
|[[2021 in association football|2021]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Canada}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[2020 in association football|2020]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[2019 in association football|2019]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[2018 in association football|2018]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[2017 in association football|2017]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[2016 in association football|2016]]
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Panama}}
|-
|[[2015 in association football|2015]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2014 in association football|2014]]
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2013 in association football|2013]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Panama}}
|-
|[[2012 in association football|2012]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Haiti}}
|{{fb|Panama}}
|-
|[[2011 in association football|2011]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Panama}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[2010 in association football|2010]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[2009 in association football|2009]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[2008 in association football|2008]]
|{{fb|United States}}
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[2007 in association football|2007]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Canada}}
|-
|[[2006 in association football|2006]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Cuba}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[2005 in association football|2005]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[2004 in association football|2004]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[2003 in association football|2003]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[2002 in association football|2002]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Costa Rica}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[2001 in association football|2001]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[2000 in association football|2000]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Trinidad and Tobago}}
|{{fb|Honduras}}
|-
|[[1999 in association football|1999]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[1998 in association football|1998]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[1997 in association football|1997]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Costa Rica}}
|-
|[[1996 in association football|1996]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Jamaica}}
|{{fb|Canada}}
|-
|[[1995 in association football|1995]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Jamaica}}
|-
|[[1994 in association football|1994]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Canada}}
|-
|[[1993 in association football|1993]]
|{{fb|Mexico}}
|{{fb|United States}}
|{{fb|Honduras}}
|{{fb|Costa Rica}}
|}
{| class="wikitable"
|+'''Kuchli toʻrtlikdagi jamoalar reytingi — Ayollar'''
!Year
! style="background-color:gold;" |Birinchi
! style="background-color:silver;" |Ikkinchi
! style="background-color:#c96;" |Uchinchi
! style="background-color:snow " |Toʻrtinchi
|-
|[[2022 in association football|2022]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2021 in association football|2021]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2020 in association football|2020]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2019 in association football|2019]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2018 in association football|2018]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2017 in association football|2017]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2016 in association football|2016]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2015 in association football|2015]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2014 in association football|2014]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2013 in association football|2013]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2012 in association football|2012]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2011 in association football|2011]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2010 in association football|2010]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Costa Rica}}
|-
|[[2009 in association football|2009]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Cuba}}
|-
|[[2008 in association football|2008]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2007 in association football|2007]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2006 in association football|2006]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2005 in association football|2005]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2004 in association football|2004]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|-
|[[2003 in association football|2003]]
|{{fbw|United States}}
|{{fbw|Canada}}
|{{fbw|Mexico}}
|{{fbw|Trinidad and Tobago}}
|}
== Boshqa reytinglar ==
=== KONKAKAF erkaklar reytingi indeksi ===
Reyting indeksi CONCACAF tomonidan hisoblanadi.<ref name="ranking">{{cite news |date=2 March 2018 |title=CONCACAF Launches New Ranking Index |website=CONCACAFNationsLeague.com |publisher=The Confederation of North, Central American and Caribbean Association Football |url=https://www.concacaf.com/nations-league/news/concacaf-launches-new-ranking-index/ |access-date=2 March 2018}}</ref>
{|
|
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!№
! width="250" |Jamoa
!{{Tooltip|Pts|Points in CONCACAF Ranking Index}}
!+/-
|-
!1
| align="left" |{{fb|MEX}}
| align="right" |1,960
|{{steady}}
|-
!2
| align="left" |{{fb|USA}}
| align="right" |1,932
|{{steady}}
|-
!3
| align="left" |{{fb|CRC}}
| align="right" |1,834
|{{steady}}
|-
!4
| align="left" |{{fb|CAN}}
| align="right" |1,713
|{{steady}}
|-
!5
| align="left" |{{fb|PAN}}
| align="right" |1,650
|{{steady}}
|-
!6
| align="left" |{{fb|JAM}}
| align="right" |1,486
|{{steady}}
|-
!7
| align="left" |{{fb|HAI}}
| align="right" |1,461
|{{steady}}
|-
!8
| align="left" |{{fb|HON}}
| align="right" |1,399
|{{steady}}
|-
!9
| align="left" |{{fb|GUA}}
| align="right" |1,371
|{{steady}}
|-
!10
| align="left" |{{fb|SLV}}
| align="right" |1,352
|{{steady}}
|-
!11
| align="left" |{{fb|MTQ|}}
| align="right" |1,243
|{{steady}}
|-
!12
| align="left" |{{fb|TRI}}
| align="right" |1,226
|{{steady}}
|-
!13
| align="left" |{{fb|CUW}}
| align="right" |1,189
|{{steady}}
|-
!14
| align="left" |{{fb|CUB}}
| align="right" |1,139
|{{steady}}
|-
!15
| align="left" |{{fb|GUF}}
| align="right" |1,138
|{{steady}}
|-
!16
| align="left" |{{fb|SUR}}
| align="right" |1,085
|{{steady}}
|-
!17
| align="left" |{{fb|NCA}}
| align="right" |1,034
|{{steady}}
|-
!18
| align="left" |{{fb|GLP}}
| align="right" |1,031
|{{steady}}
|-
!19
| align="left" |{{fb|GUY}}
| align="right" |965
|{{steady}}
|-
!20
| align="left" |{{fb|ATG}}
| align="right" |961
|{{steady}}
|-
!21
| align="left" |{{fb|BER}}
| align="right" |914
|{{steady}}
|}
|
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!№
! width="250" |Jamoa
!{{Tooltip|Pts|Points in CONCACAF Ranking Index}}
!+/-
|-
!22
| align="left" |{{fb|SKN}}
| align="right" |899
|{{steady}}
|-
!23
| align="left" |{{fb|DOM}}
| align="right" |874
|{{steady}}
|-
!24
| align="left" |{{fb|GRN}}
| align="right" |842
|{{steady}}
|-
!25
| align="left" |{{fb|MSR}}
| align="right" |780
|{{steady}}
|-
!26
| align="left" |{{fb|PUR}}
| align="right" |762
|{{steady}}
|-
!27
| align="left" |{{fb|VIN}}
| align="right" |760
|{{steady}}
|-
!28
| align="left" |{{fb|BLZ}}
| align="right" |748
|{{steady}}
|-
!29
| align="left" |{{fb|LCA}}
| align="right" |736
|{{steady}}
|-
!30
| align="left" |{{fb|BOE}}
| align="right" |729
|{{steady}}
|-
!31
| align="left" |{{fb|BRB}}
| align="right" |616
|{{steady}}
|-
!32
| align="left" |{{fb|DMA}}
| align="right" |590
|{{steady}}
|-
!33
| align="left" |{{fb|ARU}}
| align="right" |576
|{{steady}}
|-
!34
| align="left" |{{fb|BAH}}
| align="right" |535
|{{steady}}
|-
!35
| align="left" |{{fb|CAY}}
| align="right" |448
|{{steady}}
|-
!36
| align="left" |{{fb|SMN}}
| align="right" |390
|{{steady}}
|-
!37
| align="left" |{{fb|TCA}}
| align="right" |380
|{{steady}}
|-
!38
| align="left" |{{fb|SMA}}
| align="right" |320
|{{steady}}
|-
!39
| align="left" |{{fb|VIR}}
| align="right" |249
|{{steady}}
|-
!40
| align="left" |{{fb|AIA}}
| align="right" |244
|{{steady}}
|-
!41
| align="left" |{{fb|VGB}}
| align="right" |179
|{{steady}}
|}
|}
'''Manba:''' [https://www.concacaf.com/en/rankings/men-s-national-team/ Last updated 1 January 2023]
=== KONKAKAF ayollar reytingi indeksi ===
Reyting indeksi CONCACAF tomonidan hisoblanadi.
{|
|
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!№
! width="270" |Jamoa
!{{Tooltip|Pts|Points in CONCACAF Ranking Index (as of 1 December 2020)}}
!+/-
|-
!1
| align="left" |{{fbw|USA}}
| align="right" |8,344
|{{steady}}
|-
!2
| align="left" |{{fbw|CAN}}
| align="right" |5,114
|{{steady}}
|-
!3
| align="left" |{{fbw|JAM}}
| align="right" |3,349
|{{steady}}
|-
!4
| align="left" |{{fbw|MEX}}
| align="right" |3,166
|{{steady}}
|-
!5
| align="left" |{{fbw|TRI}}
| align="right" |2,809
|{{steady}}
|-
!6
| align="left" |{{fbw|CRC}}
| align="right" |2,699
|{{steady}}
|-
!7
| align="left" |{{fbw|HAI}}
| align="right" |1,874
|{{steady}}
|-
!8
| align="left" |{{fbw|PAN}}
| align="right" |1,421
|{{steady}}
|-
!9
| align="left" |{{fbw|CUB}}
| align="right" |1,305
|{{steady}}
|-
!10
| align="left" |{{fbw|ATG}}
| align="right" |1,071
|{{steady}}
|-
!11
| align="left" |{{fbw|SKN}}
| align="right" |1,060
|{{steady}}
|-
!12
| align="left" |{{fbw|PUR}}
| align="right" |1,050
|{{steady}}
|-
!13
| align="left" |{{fbw|BER}}
| align="right" |1,040
|{{steady}}
|-
!14
| align="left" |{{fbw|DOM}}
| align="right" |881
|{{steady}}
|-
!15
| align="left" |{{fbw|GUY}}
| align="right" |771
|{{steady}}
|-
!16
| align="left" |{{fbw|GUA}}
| align="right" |769
|{{steady}}
|-
!17
| align="left" |{{fbw|LCA}}
| align="right" |707
|{{steady}}
|-
!18
| align="left" |{{fbw|MTQ|territorial}}
| align="right" |667
|{{steady}}
|-
!19
| align="left" |{{fbw|VIR}}
| align="right" |512
|{{steady}}
|-
!20
| align="left" |{{fbw|SUR}}
| align="right" |449
|{{steady}}
|-
!21
| align="left" |{{fbw|VIN}}
| align="right" |444
|{{steady}}
|}
|
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!№
! width="270" |Jamoa
!{{Tooltip|Pts|Points in CONCACAF Ranking Index (as of 1 December 2020)}}
!+/-
|-
!22
| align="left" |{{fbw|SLV}}
| align="right" |412
|{{steady}}
|-
!23
| align="left" |{{fbw|BRB}}
| align="right" |396
|{{steady}}
|-
!24
| align="left" |{{fbw|DMA}}
| align="right" |351
|{{steady}}
|-
!25
| align="left" |{{fbw|NCA}}
| align="right" |329
|{{steady}}
|-
!26
| align="left" |{{fbw|ARU}}
| align="right" |302
|{{steady}}
|-
!27
| align="left" |{{fbw|HON}}
| align="right" |249
|{{steady}}
|-
!28
| align="left" |{{fbw|CAY}}
| align="right" |184
|{{steady}}
|-
!29
| align="left" |{{fbw|GRN}}
| align="right" |167
|{{steady}}
|-
!30
| align="left" |{{fbw|TCA}}
| align="right" |130
|{{steady}}
|-
!31
| align="left" |{{fbw|AIA}}
| align="right" |103
|{{steady}}
|-
!32
| align="left" |{{fbw|BLZ}}
| align="right" |74
|{{steady}}
|-
!33
| align="left" |{{fbw|CUW}}
| align="right" |63
|{{steady}}
|-
!34
| align="left" |{{fbw|GLP}}
| align="right" |55
|{{steady}}
|-
!35
| align="left" |{{fbw|BAH}}
| align="right" |14
|{{steady}}
|-
!36
| align="left" |{{fbw|BOE}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|-
!37
| align="left" |{{fbw|BVI}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|-
!38
| align="left" |{{fbw|GUF}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|-
!39
| align="left" |{{fbw|MSR}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|-
!40
| align="left" |{{fbw|SMA}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|-
!41
| align="left" |{{fbw|SMN}}
| align="right" |0
|{{steady}}
|}
|}
'''Manba''': [https://www.concacaf.com/en/rankings/women-s-national-team/ As of 13 June 2021]
=== Plyaj futboli terma jamoalari ===
Reytinglar Beach Soccer Worldwide (BSWW) tomonidan hisoblanadi. Eng yaxshi oʻntalik, [http://beachsoccer.com/ranking/overall/concacaf last updated 13 March 2018] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191023130932/https://www.beachsoccer.com/ranking/overall/concacaf |date=2019-10-23 }}
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
!{{tooltip|CCF|CONCACAF}}
![[BSWW]]
!Mamlakat
!Ballar
|-
|1
|13
| align="left" |{{beachsoccer|MEX}}
|981
|-
|2
|18
| align="left" |{{beachsoccer|SLV}}
|740
|-
|3
|22
| align="left" |{{beachsoccer|PAN}}
|637
|-
|4
|29
| align="left" |{{beachsoccer|USA}}
|484
|-
|5
|35
| align="left" |{{beachsoccer|BAH}}
|365
|-
|6
|43
| align="left" |{{beachsoccer|CRC}}
|287
|-
|7
|53
| align="left" |{{beachsoccer|GLP|local}}
|194
|-
|8
|56
| align="left" |{{beachsoccer|TRI}}
|186
|-
|9
|70
| align="left" |{{beachsoccer|JAM}}
|110
|-
|10
|73
| align="left" |{{beachsoccer|ATG}}
|81
|}
== Korruptsiya ==
{{See also|Karib dengizi futbol ittifoqi korruptsiya mojarosi|FIFA korruptsiya ishi 2015}}2012-yil may oyida [[Budapesht]]<nowiki/>da ([[Vengriya]]) boʻlib oʻtgan KONKAKAF Kongressida yuridik maslahatchi Jon P. Kollinz KONKAKAF aʼzolarini bir qancha moliyaviy qoidabuzarliklar haqida xabardor qildi. Kollinzning maʼlum qilishicha, KONKAKAFning sobiq prezidenti Jek Uorner 22 million dollarlik „Dr. João“ Havelange Excellence markazining Port-of-Spain shahrida Uornerga tegishli ikkita kompaniya nomi bilan rivojlanishi uchun qarz olgan edi. <ref name="concacaf-finances">{{cite web|title=CONCACAF finances laid bare|url=http://www.thisislondon.co.uk/pasportsfeeds/concacaf-finances-laid-bare-7782338.html|publisher=thisislondon.co.uk|access-date=24 May 2012|date=23 May 2012}}</ref> Bundan tashqari, Uorner 2007-yilda KONKAKAF aʼzolari ham bilmagan aktivga nisbatan ipoteka kreditini qoʻlga kiritgan edi; ipoteka KONKAKAF sobiq vitse-prezidenti Lisle Ostin tomonidan imzolangan.<ref name="concacaf-finances" />
Kollinz, shuningdek, KONKAKAF daromadining katta qismi [[Qo'shma Shtatlardagi propaganda|Qoʻshma Shtatlar]]<nowiki/>dan kelganiga qaramay, kamida 2007-yildan beri Ichki daromad xizmatiga hech qanday soliq toʻlamaganligini va Qoʻshma Shtatlarda hech qachon deklaratsiya bermaganligini aniqladi.<ref name="bloomberg-finances">{{cite web|last=Panja|first=Tariq|title=Concacaf Soccer Body Tells Members About Financial Mismanagement|url=https://www.bloomberg.com/news/2012-05-23/concacaf-soccer-body-tells-members-about-financial-mismanagement.html|publisher=Bloomberg|access-date=24 May 2012|date=23 May 2012}}</ref> KONKAKAF [[Bagam orollari|Bagama orollari]]<nowiki/>da roʻyxatdan oʻtgan notijorat tashkilot boʻlsa va bosh qarorgohi [[Trinidad]]<nowiki/>ning '''Port-of-Spain''' shahrida joylashgan boʻlsa-da, ularning [[New York (shahar)|Nyu-York]]<nowiki/>da maʼmuriy idorasi bor va BDO va KONKAKAF IRSni potentsial majburiyatlarni tekshirishga taklif qilgan. Taxminlarga koʻra, KONKAKAF 2 million dollargacha jarima toʻlashi mumkin.
Chak Bleyzerning taʼkidlashicha, Nyu-Yorkda joylashgan BDO konsalting kompaniyasi tomonidan KONKAKAFda toʻliq moliyaviy audit [[Jek Uorner]] va uning shaxsiy buxgalterining harakatlari tufayli kechiktirilgan va natijada hisoblarni „oʻchirib boʻlmaydi“.
Bundan tashqari, Blazer KONKAKAFni 2010-yilda bosh kotib boʻlgan vaqtida tuzgan homiylik va marketing bitimlari boʻyicha toʻlanmagan komissiya uchun sudga beradi. Blazer KONKAKAF nomidan qilgan har qanday kelishuv uchun 10% komissiya oldi.<ref name="bloomberg-finances" />
Bermud FA KONKAKAF aʼzolaridan Bleyzerni FIFA Ijroiya qoʻmitasidagi lavozimidan chetlatish uchun FIFAga ishtirok etishni soʻradi. Bleyzer buning moliyaviy qonunbuzarliklar bilan emas, balki uning Karib dengizi futbol ittifoqi korruptsiya janjalida Jek Uornerni olib tashlashdagi roli bilan bogʻliqligini aytdi: „Men 21 yil davomida konfederatsiyani, uning musobaqalarini va uning daromadlarini qurishga sarfladim va men ham shu tashkiltdanman, uning yaxshi daromad darajasi uchun mas’uldir … Menimcha, bu Uornerga qarshi harakatga sabab boʻlganimdan gʻazablanganlarning koʻrinishidir“. <ref name="guardian-2012-05-23">{{cite web|title=Fifa Exco member Chuck Blazer accused of financial irregularities|url=https://www.theguardian.com/football/2012/may/23/chuck-blazer-concacaf-accusations-fifa?newsfeed=true|publisher=Guardian|access-date=24 May 2012|date=22 May 2012}}</ref>
Jek Uorner 21 yil davomida KONKAKAFga rahbarlik qildi. Uorner jahon futbolidagi eng bahsli shaxslardan biri edi. Uorner 2011-yil 30-mayda FIFA tomonidan korruptsiya ayblovlari tufayli futbol bilan bogʻliq faoliyatdan vaqtincha chetlatilgani uchun prezidentlik lavozimidan chetlatilgan edi.<ref name="hammam-warner" /> Warnerga qarshi ayblovlar ortidan KONKAKAFda hokimiyat uchun kurash boshlandi. Uornerga qarshi ayblovlar haqida FIFA Etika qoʻmitasiga KONKAKAF bosh kotibi Chak Bleyzer xabar bergan.<ref name="bans-austin">{{Cite news |date=4 June 2011 |title=Concacaf bans president Austin after Blazer 'sacking' |publisher=BBC News Online |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/13653437.stm}}</ref> KONKAKAF prezidenti vazifasini bajaruvchi Lisl Ostin Bleyzerga „darhol kuchga kirgan holda bosh kotiblik lavozimidan chetlatilgani“ haqida xat yubordi.<ref name="blazer-survives">{{Cite news |date=1 June 2011 |title=Chuck Blazer 'survives sacking attempt', says Concacaf |publisher=[[BBC News Online]] |url=http://news.bbc.co.uk/sport1/hi/football/13608081.stm}}</ref> Ostin Blazerning xatti-harakatlarini „uzr etib boʻlmaydigan va hizmat vazifasini qoʻpol ravishda buzish“ deb taʼrifladi va amerikalik endi bu lavozimni egallashga loyiq emasligini aytdi. KONKAKAF ijroiya qoʻmitasi keyinchalik Ostin Bleyzerni ishdan boʻshatish huquqiga ega emasligi va qaror ruxsatsiz ekanligi haqida bayonot berdi.<ref name="blazer-survives" /> 2011-yil 20-iyun kuni Jek Uorner Karib dengizi futbol ittifoqining 2011-yil 10-maydagi yig‘ilishi natijasida korrupsiya bo‘yicha tergov olib borilgandan so‘ng, FIFAdagi barcha lavozimlardan, CONCACAF prezidentligidan isteʼfoga chiqdi va o‘zini futboldagi barcha ishtirokidan chetlatdi.<ref name="fifa.com" /> KONKAKAF vitse-prezidenti Alfredo Xavit 2012 yilning mayigacha prezident vazifasini bajardi.<ref name="concacaf-suspends" />
=== Ayblangan KONKAKAF shaxslari ===
KONKAKAFning bir necha amaldorlari ayblangan.<ref name="DOJ-PR">{{cite web|url=https://www.justice.gov/opa/pr/nine-fifa-officials-and-five-corporate-executives-indicted-racketeering-conspiracy-and|title=Nine FIFA Officials and Five Corporate Executives Indicted for Racketeering Conspiracy and Corruption|date=27 May 2015|access-date=27 May 2015|publisher=[[United States Department of Justice]]}}</ref><ref name="Hotel arrests">{{cite news |date=27 May 2015 |title=Fifa corruption: arrests made following hotel raid |work=The Daily Telegraph |url=https://www.telegraph.co.uk/sport/football/11631966/fifa-executives-arrested-live.html |url-status=dead |access-date=27 May 2015 |archive-url=https://archive.today/20150529042032/http://www.telegraph.co.uk/sport/football/11631966/fifa-executives-arrested-live.html |archive-date=29 May 2015}}</ref>
{| class="wikitable sortable"
!Ism
!Millati
!FIFA lavozimi
!CONCACAF lavozimi
!Mintaqaviy va milliy lavozimi
!Holat
!Ref.
|-
|{{Sortname|Chuck|Blazer}}
|{{flagu|United States}}
|
|Former general secretary
|
|{{nowrap|Guilty plea}}
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|-
|{{Sortname|Alfredo|Hawit}}
|{{flagu|Honduras}}
|Vice-president
|President
|
|Arrested
| style="text-align: center" |<ref name="BBCDec15">{{cite news |date=3 December 2015 |title=Fifa arrests: Two Fifa vice-presidents detained at Zurich hotel |work=BBC News Online |url=https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/34991874 |access-date=3 December 2015}}</ref>
|-
|{{Sortname|Eduardo|Li}}
|{{flagu|Costa Rica}}
|member-elect of executive committee
|member of executive committee
|President of the
[[Costa Rican Football Federation]]
|Arrested
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|-
|{{Sortname|Costas|Takkas}}
|{{flagu|Cayman Islands}}
|
|Attaché to the president
|Former general secretary of the
[[Cayman Islands Football Association]]
|Arrested
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|-
|{{Sortname|Daryan|Warner|nolink=1}}
|{{nowrap|{{flagu|Trinidad and Tobago}} }}{{flagu|Grenada}}
|
|
|Son of Jack Warner
|Guilty plea
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|-
|{{Sortname|Daryll|Warner|nolink=1}}
|{{nowrap|{{flagu|Trinidad and Tobago}} }}{{flagu|United States}}
|former development officer
|
|Son of Jack Warner
|Guilty plea
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|-
|{{Sortname|Jack|Warner|Jack Warner (football executive)}}
|{{flagu|Trinidad and Tobago}}
|Former vice president
|former president
|former [[Government of Trinidad and Tobago|Minister of National Security]]
|Bailed
| style="text-align: center" |<ref name="Warner-arrest">{{cite news |author=Rupert Neate, Owen Gibson and agencies |date=28 May 2015 |title=Jack Warner : former Fifa kingpin spends night in jail after corruption arrest |newspaper=The Guardian |url=https://www.theguardian.com/football/2015/may/28/former-fifa-kingpin-jack-warner-spends-night-in-jail-after-corruption-arrest |access-date=29 May 2015}}</ref>
|-
|{{Sortname|Jeffrey|Webb|Jeffrey Webb (football executive)}}
|{{flagu|Cayman Islands}}
|Vice President
|President
|President of the
[[Cayman Islands Football Association]]
|Bailed
| style="text-align: center" |<ref name="DOJ-PR" /><ref name="Hotel arrests" />
|}
== Shon-sharaf zali ==
{{Colbegin|colwidth=20em}}
* {{flagicon|ARU}} Hubert Tromp
* {{flagicon|BER}} Gerard Bean
* {{flagicon|BER}} Matthew Hogan
* {{flagicon|BRA}} [[João Havelange]]
* {{flagicon|CAN}} [[Jim Fleming (soccer executive)|Jim Fleming]]
* {{flagicon|CAN}} Rudy Gittens
* {{flagicon|CRC}} Hiram Sosa López
* {{flagicon|CRC}} Isaac Sasso
* {{flagicon|CRC}} Julio Moya
* {{flagicon|CRC}} Ramón Coll Jaumet
* {{flagicon|CUW}} Andres Avelino Constansia<ref group="hof" name="auto">Inducted in 2015</ref>
* {{flagicon|DMA}} [[Patrick John]]
* {{flagicon|GBR}} Mavis Derflinger
* {{flagicon|GBR}} [[Clive Toye]]
* {{flagicon|GUA}} Guillermo Cañedo
* {{flagicon|GUA}} Oscar Thamar
* {{flagicon|GUA}} Carlos Carrera
* {{flagicon|Guadeloupe}} Jacques Rugard
* {{flagicon|HON}} Federico Fortín
* {{flagicon|HON}} Rafael L. Callejas Romero<ref group="hof" name="auto"/>
* {{flagicon|JAM}} Anthony James
* {{flagicon|JAM}} George Abrahams
* {{flagicon|JAM}} [[Ricardo Gardener]]
* {{flagicon|JAM}} Lincoln „Happy“ Sutherland<ref group="hof" name="auto1">Inducted in 2013</ref>
* {{flagicon|MEX}} Aaron Padilla Gutiérrez<ref group="hof" name="auto"/>
* {{flagicon|MEX}} Arturo Yamasaki
* {{flagicon|MEX}} Javier Arriaga
* {{flagicon|MEX}} Jesús Martínez<ref group="hof" name="auto1"/>
* {{flagicon|MEX}} Joaquín Soria Terrazas
* {{flagicon|MTQ}} Joseph Ursulet<ref group="hof" name="auto1"/>
* {{flagicon|NIC}} Júlio Rocha
* {{flagicon|Netherlands Antilles}} Mordy Maduro
* {{flagicon|PAN}} Ariel Alvarado<ref group="hof" name="auto1"/>
* {{flagicon|SUI}} [[Sepp Blatter]]
* {{flagicon|SUR}} [[Andre Kamperveen|André Kamperveen]]
* {{flagicon|USA}} [[Gene Edwards (soccer executive)|Gene Edwards]]
* {{flagicon|USA}} [[Kurt Lamm]]
* {{flagicon|USA}} [[Werner Fricker]]
{{Colend}}Source:<ref>{{cite web|url=http://www.concacaf.com/page/HallOfFame/0,,12813,00.html|title=CONCACAF hall of fame|publisher=CONCACAF.com|access-date=11 July 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120715234558/http://www.concacaf.com/page/HallOfFame/0,,12813,00.html|archive-date=15 July 2012|url-status=dead}}</ref>
{{reflist|2|group="hof"}}
=== Asr jamoasi ===
KONKAKAFning asr terma jamoasi 1998 yilda Fransiyada boʻlib oʻtgan futbol boʻyicha jahon chempionati bilan bogʻliq bayram tadbirlari doirasida eʼlon qilindi.<ref>[http://www.socceramerica.com/article/18669/balboa-ramos-named-to-concacaf-team-of-the-centu.html "Balboa, Ramos named to CONCACAF „Team of the Century“"] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161005115509/http://www.socceramerica.com/article/18669/balboa-ramos-named-to-concacaf-team-of-the-centu.html |date=2016-10-05 }}, Soccer America, 14 May 1998.</ref>
# GK — [[Antonio Carbajal]] (Mexico)
# DF — [[Marcelo Balboa]] (USA)
# DF — [[Gilberto Yearwood]] (Honduras)
# DF — [[Bruce Wilson (soccer)|Bruce Wilson]] (Canada)
# DF — [[Gustavo Peña]] (Mexico)
# MF — [[Ramón Ramírez (footballer)|Ramón Ramírez]] (Mexico)
# MF — [[Mágico González]] (El Salvador)
# MF — [[Tab Ramos]] (USA)
# FW — [[Julio César Dely Valdés]] (Panama)
# FW — [[Hugo Sánchez]] (Mexico)
# FW — [[Hernán Medford]] (Costa Rica)
== Prezident mukofoti ==
; 2013
* {{flagicon|GUA}} [[Carlos Ruiz (Guatemalan footballer)|Carlos Ruiz]] Gvatemaladagi kelishilgan oʻyinlarga qarshi chiqqani uchun<ref>{{cite web|title=CONCACAF to honor D.C. United forward Carlos Ruiz with first-ever President's Award|url=http://www.dcunited.com/news/2013/04/concacaf-to-honor-dc-united-forward-carlos-ruiz-with-first-ever-president%E2%80%99s-award|publisher=DCUnited.com|access-date=16 April 2015|date=17 April 2013|arxivsana=2015-04-16|arxivurl=https://web.archive.org/web/20150416150638/http://www.dcunited.com/news/2013/04/concacaf-to-honor-dc-united-forward-carlos-ruiz-with-first-ever-president%E2%80%99s-award}}</ref>
* {{flagicon|BLZ}} [[Ian Gaynair]] pora taklifi haqida xabar bergani uchun.
; 2015
* {{fbw|USA}} 2012-yilgi yozgi Olimpiya oʻyinlarida ayollar futboli turnirida gʻolib chiqqani uchun.<ref>{{cite web|title=CONCACAF Announces 2015 Hall of Fame Inductees and President's Award Recipients|url=http://www.concacaf.com/article/concacaf-announces-2015-hall-of-fame-inductees-and-presidents-award-recipients|publisher=CONCACAF|access-date=16 April 2015|date=15 April 2015|arxivsana=2021-02-26|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210226214935/https://www.concacaf.com/article/concacaf-announces-2015-hall-of-fame-inductees-and-presidents-award-recipients}}</ref>
* {{fbu|23|MEX}} 2012 yilgi yozgi Olimpiya oʻyinlarida erkaklar oʻrtasidagi futbol turnirida gʻolib chiqqani uchun.
== Turnirning asosiy rekordlari ==
; '''Afsona'''
* {{Oltin1}} — Champions
* {{Kumush2}} — Runners-up
* {{Bronza3}} — Uchinchi oʻrin{{efn|There was no third place match in 1930; The United States and Yugoslavia lost in the semi-finals. FIFA recognizes the United States as the third-placed team and Yugoslavia as the fourth-placed team using the overall records of the teams in the 1930 FIFA World Cup.|name="1930 World Cup"}}
* {{Color|#9ACDFF|4}} — toʻrtinchi oʻrin
* '''QF''' — Chorak final (1934-1938, 1954-1970 va 1986-hozirgi: pley-off 8-raund)
* '''R2''' — 2-raund (1974-1978, ikkinchi guruh bosqichi, 8-oʻrin; 1982: ikkinchi guruh bosqichi, 12-oʻrin; 1986-2022: pley-off 16-raund)
* '''R1''' — 1-raund (1930, 1950-1970 va 1986-hozirgi kun: guruh bosqichi; 1934-1938: 1/8 final; 1974-1982: birinchi guruh bosqichi)
* {{border| '''•''' |width=1px|color=gray}} — Saralashdan oʻta olmadi
* {{border| |width=1px|color=gray}} — Kirilmadi / chekindi / taqiqlangan
* {{border| |width=3px|color=red}} — Mezbon
Har bir turnir uchun mezbon davlat bayrogʻi va har bir final turniridagi jamoalar soni (qavs ichida) koʻrsatilgan.
=== FIFA Jahon chempionati ===
{{main|Milliy terma jamoaning FIFA Jahon chempionatidagi oʻyinlari}}{{See also|Jahon chempionati saralash bosqichi (KONKAKAF) 2022|Shimoliy, Markaziy Amerika va Karib dengizi davlatlari FIFA Jahon chempionatida}}1930-yilda tashkil etilganidan buyon FIFA Jahon chempionatiga bor-yoʻgʻi 11 nafar KONKAKAF aʼzosi etib kelgan, ulardan olti nafari faqat bir marta muvaffaqiyatga erishgan. Mintaqaning hech bir jamoasi Jahon kubogida finalga chiqa olmagan, ammo Amerika Qoʻshma Shtatlari ilk nashrda yarim finalga chiqdi, buning uchun ular uchinchi oʻringa sazovor boʻlishdi. KONKAKAF aʼzolari besh marta chorak finalga chiqishgan: 1938-yilda Kuba, 1970 va 1986-yillarda mezbon boʻlgan Meksika, 2002-yilda AQSh va oxirgi marta 2014-yilda Kosta-Rika ishtirok etgan. Yamayka jahon chempionatida Yaponiya ustidan 2:1 hisobida g‘alaba qozongan eng kichik mamlakat bo‘ldi.
Quyidagi jadvalda KONKAKAF vakillari Jahon chempionatining har bir musobaqasida ishtiroklar soni bo‘yicha saralangan:
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:85%;"
! colspan="26" |[[FIFA Jahon chempionati]] '''rekordi'''
|-
!Jamoa
![[1930 FIFA World Cup|1930]]{{Flagicon|Uruguay}}(13)
![[1934 FIFA World Cup|1934]]{{Flagicon|Kingdom of Italy}}(16)
![[1938 FIFA World Cup|1938]]{{Flagicon|FRA}}(15)
![[1950 FIFA World Cup|1950]]{{Flagicon|Braziliya}}(13)
![[1954 FIFA World Cup|1954]]{{Flagicon|Switzerland}}(16)
![[1958 FIFA World Cup|1958]]{{Flagicon|Sweden}}(16)
![[1962 FIFA World Cup|1962]]{{Flagicon|Chile}}(16)
![[1966 FIFA World Cup|1966]]{{Flagicon|England}}(16)
![[1970 FIFA World Cup|1970]]{{Flagicon|Mexico}}(16)
![[1974 FIFA World Cup|1974]]{{Flagicon|West Germany}}(16)
![[1978 FIFA World Cup|1978]]{{Flagicon|Argentina}}(16)
![[1982 FIFA World Cup|1982]]{{Flagicon|Spain}}(24)
![[1986 FIFA World Cup|1986]]{{Flagicon|Mexico}}(24)
![[1990 FIFA World Cup|1990]]{{Flagicon|Italy}}(24)
![[1994 FIFA World Cup|1994]]{{Flagicon|United States}}(24)
![[1998 FIFA World Cup|1998]]{{Flagicon|France}}(32)
![[2002 FIFA World Cup|2002]]{{Flagicon|Japan}}{{Flagicon|South Korea}}(32)
![[2006 FIFA World Cup|2006]]{{Flagicon|Germany}}(32)
![[2010 FIFA World Cup|2010]]{{Flagicon|South Africa}}(32)
![[2014 FIFA World Cup|2014]]{{Flagicon|Brazil}}(32)
![[2018 FIFA World Cup|2018]]{{Flagicon|Russia}}(32)
![[2022 FIFA World Cup|2022]]{{Flagicon|Qatar}}(32)
![[2026 FIFA World Cup|2026]]{{Flagicon|Canada}}{{Flagicon|Mexico}}{{Flagicon|United States}}(48)
!Yillar
!''inclusive''
''WC Qual.''
|-
| align="left" |{{fb|MEX}}
|'''R1'''
|•
|
|'''R1'''
|'''R1'''
|'''R1'''
|'''R1'''
|'''R1'''
| style="border:3px solid red" |'''QF'''
|•
|'''R1'''
|•
| style="border:3px solid red" |'''QF'''
|
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|'''R1'''
| style="border:3px solid red" |''Q''
!17
!20
|-
| align="left" |{{fb|USA}}
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|'''R1'''
|
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
| style="border:3px solid red" |'''R2'''
|'''R1'''
|'''QF'''
|'''R1'''
|'''R2'''
|'''R2'''
|•
|'''R2'''
| style="border:3px solid red" |''Q''
!11
!21
|-
| align="left" |{{fb|CRC}}
|
|
|
|
|
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R2'''
|•
|•
|'''R1'''
|'''R1'''
|•
|'''QF'''
|'''R1'''
|'''R1'''
|
!6
!17
|-
| align="left" |{{fb|HON}}
|
|
|
|
|
|
|•
|•
|•
|•
|
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
|'''R1'''
|•
|•
|
!3
!15
|-
| align="left" |{{fb|CAN}}
|
|
|
|
|
|•
|
|
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
| style="border:3px solid red" |''Q''
!2
!15
|-
| align="left" |{{fb|SLV}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|'''R1'''
|•
|•
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!2
!14
|-
| align="left" |{{fb|CUB}}
|
|•
|'''QF'''
|•
|
|
|
|•
|
|
|•
|•
|
|•
|
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!1
!14
|-
| align="left" |{{fb|HAI}}
|
|•
|
|
|•
|
|
|
|•
|'''R1'''
|•
|•
|•
|
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!1
!15
|-
| align="left" |{{fb|JAM}}
|
|
|
|
|
|
|
|•
|•
|
|•
|
|
|•
|•
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!1
!12
|-
| align="left" |{{fb|TRI}}
|
|
|
|
|
|
|
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
|•
|•
|•
|•
|
!1
!15
|-
| align="left" |{{fb|PAN}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''R1'''
|•
|
!1
!12
|-
!Umumiy (11 jamoalar)
!2
!1
!1
!2
!1
!1
!1
!1
!2
!1
!1
!2
!2
!2
!2
!3
!3
!4
!3
!4
!3
!4
!TBD
!46
!-
|}
==== FIFA Jahon chempionatiga mezbonlik qilish ====
KONKAKAF davlatlari uch marta FIFA Jahon chempionatiga mezbonlik qilishgan.
1970-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionati Meksikada boʻlib oʻtdi, bu Shimoliy Amerikada oʻtkazilgan birinchi Jahon kubogi turniri va Yevropa va Janubiy Amerikadan tashqarida birinchi boʻlib oʻtkazilgan. Meksika 1964-yilda FIFA kongressi tomonidan Argentinadan kelgan yagona taklif oldidan mezbon davlat sifatida tanlangan.<ref name="Hosting">{{cite web|url=https://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201_13a_fwc-bidding.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20120722021820/http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201%5f13a%5ffwc-bidding.pdf|url-status=dead|archive-date=22 July 2012|publisher=[[FIFA]]|title=Host Announcement Decision|date=2 December 2010}}</ref> Turnirda Braziliya gʻolib chiqdi. Karlos Alberto boshchiligidagi va Pele, Gerson, Jairzinyo, Rivelino va Tostão kabi oʻyinchilarni oʻz ichiga olgan gʻolib jamoa koʻpincha jahon chempionati tarixidagi eng buyuk jamoa sifatida tilga olinadi.<ref name="BBC review">{{cite web|url=https://www.bbc.co.uk/blogs/jonathanstevenson/2010/05/the_story_of_the_1970_world_cu.html|publisher=BBC|title=The Story of the 1970 World Cup|date=12 May 2010}}</ref><ref name="Brazil poll">{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-soccer-world-best-idUSL0988846220070709|publisher=Reuters|title=Brazil's 1970 winning team voted best of all time|date=9 July 2007|access-date=30 June 2017|archive-date=24 September 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150924121245/http://www.reuters.com/article/2007/07/09/us-soccer-world-best-idUSL0988846220070709|url-status=live}}</ref><ref name="Independent">{{cite news |date=10 April 2010 |title=The Boys from Brazil: On the trail of football's dream team |work=[[The Independent]] |url=https://www.independent.co.uk/sport/football/international/the-boys-from-brazil-on-the-trail-of-footballs-dream-team-806939.html}}</ref> Ular finaldagi olti oʻyinning barchasida gʻalaba qozonish boʻyicha mukammal rekordni qoʻlga kiritishdi.<ref name="Perfect record">{{cite web|url=http://www.goal.com/en-us/news/67/world-cup/2010/07/07/2013961/world-cup-2010-netherlands-perfect-winning-streak-can-match|publisher=Goal.com|title=Netherlands' perfect winning streak can match historic feat of Brazil 1970|date=7 July 2010|access-date=7 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140309024534/http://www.goal.com/en-us/news/67/world-cup/2010/07/07/2013961/world-cup-2010-netherlands-perfect-winning-streak-can-match|archive-date=9 March 2014|url-status=live}}</ref> Balandlik va yuqori harorat bilan bogʻliq muammolarga qaramay, finallar hujumkor futbolni keltirib chiqardi, bu esa har bir oʻyinda oʻrtacha gol urish rekordini yaratdi<ref name="Castrol">{{cite web|url=http://www.castrolfootball.com/legends/tournament/index.php?year=1970|publisher=[[Castrol Performance Index]]|title=Castrol index tournament legends|access-date=7 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20130617010759/http://www.castrolfootball.com/legends/tournament/index.php?year=1970|archive-date=17 June 2013|url-status=live}}</ref><ref name="Brasil 2014">{{cite web|url=http://www.copa2014.gov.br/en/torcedor/historia-das-copas/1970|publisher=Brasil 2014: World Cup Portal|title=Perfect farewell to Pelé's last appearance in a World Cup|access-date=7 July 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131114193817/http://www.copa2014.gov.br/en/torcedor/historia-das-copas/1970|archive-date=14 November 2013|url-status=dead}}</ref><ref name="Technical Report">{{cite web|url=https://www.fifa.com/mm/document/afdeveloping/technicaldevp/50/09/67/wc_70_tr_313.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100106062034/http://www.fifa.com/mm/document/afdeveloping/technicaldevp/50/09/67/wc%5f70%5ftr%5f313.pdf|url-status=dead|archive-date=6 January 2010|publisher=[[FIFA]]|title=World Championship – Jules Rimet 1970 Cup Technical study}}</ref> va birinchi marta rangli tomosha uchun yangi rekord darajadagi televizion tomoshabinlarni jalb qildi.<ref>{{cite book|last=Dunmore|first=Tom|title=Historical Dictionary of Soccer|page=13|publisher=Scarecrow Press|year=2011}}</ref><ref name="FIFA overview">{{cite web|url=https://www.fifa.com/worldcup/archive/edition=32/overview.html|publisher=[[FIFA]]|title=1970 FIFA World Cup Mexico|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20080913232659/http://www.fifa.com/worldcup/archive/edition%3D32/overview.html|archive-date=13 September 2008}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.tvlicensing.co.uk/about/media-centre/news/40-years-since-first-world-cup-in-colour-NEWS27/|publisher=TVlicensing.co.uk|title=40 years since first World Cup in colour}}</ref>
1986-yilda Meksika futbol boʻyicha jahon chempionatini ikki marta oʻtkazgan birinchi davlat boʻldi va u 1986-yilgi Jahon chempionatini oʻtkazishga kirishdi va dastlabki mezbon Kolumbiya moliyaviy muammolarga duch keldi.<ref name="Hosting" /> Kolumbiya dastlab FIFA tomonidan 1974-yilning iyun oyida mezbon sifatida tanlangan. Biroq, Kolumbiya hukumati oxir-oqibat 1982-yil noyabr oyida iqtisodiy muammolar tufayli jahon chempionatini oʻtkazishga qodir emasligini eʼlon qildi. Meksika 1983-yil 20-mayda Kanada va AQSH takliflarini ortda qoldirib, uning oʻrniga mezbon sifatida tanlandi va shu tariqa ikkita jahon chempionatini oʻtkazgan birinchi davlatga aylandi. Meksikadagi bu ikkinchi jahon chempionati 1970-yildagi birinchi jahon chempionatidan 16 yil oʻtib boʻlib oʻtdi.
Amerika Qoʻshma Shtatlari Braziliya va Marokash takliflarini magʻlub etib, 1994-yilgi FIFA Jahon chempionatiga mezbonlik qilish huquqini qoʻlga kiritdi.<ref name="FIFA Voting">{{cite web|url=https://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201_13a_fwc-bidding.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20120722021820/http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/81/fs-201%5f13a%5ffwc-bidding.pdf|url-status=dead|archive-date=22 July 2012|title=FIFA World Cup host announcement decision|work=FIFA.com|publisher=[[FIFA|Fédération Internationale de Football Association]]|page=2|access-date=30 January 2013}}</ref> Ovoz berish 1988-yil 4-iyulda Tsyurixda boʻlib oʻtdi va atigi bir raund davom etdi, chunki Amerika Qoʻshma Shtatlari Exco aʼzolari tomonidan ovozlarning yarmidan bir oz koʻproq ovozini oldi.<ref name="FIFA Voting" /> FIFA u yerda dunyoning eng nufuzli futbol turnirini oʻtkazish orqali sportga boʻlgan qiziqishning oshishiga olib keladi, deb umid qilgan; FIFA qoʻygan shartlardan biri 1996-yildan boshlab professional futbol ligasi, Oliy futbol ligasini tashkil etish edi. AQSH juda muvaffaqiyatli turnir oʻtkazdi, oʻrtacha 69 000 tomoshabin ishtirok etib, 1966-yilgi futbol boʻyicha Jahon chempionati rekordini yangiladi. Yevropa va Lotin Amerikasidagi kichikroq stadionlarga nisbatan Amerika stadionlari tomoshabinlar uchun katta oʻrindiq sigʻimlari tufayli oʻrtacha 51 000 tomoshabinni tomosha qildi. 1998-yilgi jahon chempionatida musobaqa 32 ta jamoagacha kengaytirilganiga qaramay, bugungi kunga qadar 3,6 millionga yaqin final turniriga tashrif buyurganlar soni jahon chempionati tarixidagi eng yuqori ko‘rsatkich bo‘lib qolmoqda.<ref name="FIFA Records">{{cite web|url=https://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/30/fs-301_01a_fwc-stats.pdf|archive-url=https://web.archive.org/web/20100215131121/http://www.fifa.com/mm/document/fifafacts/mencompwc/51/97/30/fs-301_01a_fwc-stats.pdf|url-status=dead|archive-date=15 February 2010|title=FIFA World Cup competition records|work=FIFA.com|publisher=[[FIFA|Fédération Internationale de Football Association]]|page=2|access-date=30 January 2013}}</ref><ref name="FIFA 94">[https://web.archive.org/web/20070619075253/http://www.fifa.com/worldcup/archive/ „Previous World Cups“], FIFA.com. Retrieved 21 November 2013</ref>
Kanada, Meksika va Qoʻshma Shtatlar 2026-yilgi futbol boʻyicha jahon chempionati mezbonligi uchun daʼvogar Marokash daʼvogariga qarshi gʻolib chiqdi.<ref>{{cite web|url=http://www.latimes.com/sports/soccer/la-sp-0708-concacaf-world-cup-20130708,0,7446934.story#axzz2w5cPWu69|title=CONCACAF president is pushing hard to land 2026 World Cup|author=Los Angeles Times|date=7 July 2013|work=[[Los Angeles Times]]}}</ref>
=== FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati ===
{{main|FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati rekordlari va statistikasi}}
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="12" |[[FIFA ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati]] rekordlari
|-
!Jamoa
![[1991 FIFA Women's World Cup|1991]]{{Flag icon|China}}(12)
![[1995 FIFA Women's World Cup|1995]]{{Flag icon|Sweden}}(12)
![[1999 FIFA Women's World Cup|1999]]{{Flag icon|USA}}(16)
![[2003 FIFA Women's World Cup|2003]]{{Flag icon|USA}}(16)
![[2007 FIFA Women's World Cup|2007]]{{Flag icon|China}}(16)
![[2011 FIFA Women's World Cup|2011]]{{Flag icon|GER}}(16)
![[2015 FIFA Women's World Cup|2015]]{{Flag icon|CAN}}(24)
![[2019 FIFA Women's World Cup|2019]]{{Flag icon|FRA}}(24)
![[2023 FIFA Women's World Cup|2023]]{{flagicon|Australia}}{{flagicon|New Zealand}}(32)
!Yillar
!inclusive
WC
Qual.
|-
| align="left" |{{fbw|USA}}
| style="background:gold;" |'''1st'''
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
| style="border:3px solid red; background:gold;" |'''1st'''
| style="border:3px solid red; background:#cfaa88;" |'''3rd'''
| style="background:#cfaa88;" |'''3rd'''
| style="background:silver;" |'''2nd'''
| style="background:gold;" |'''1st'''
| style="background:gold;" |'''1st'''
|''Q''
!9
!9
|-
| align="left" |{{fbw|Canada}}
|•
|'''GS'''
|'''GS'''
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
|'''GS'''
|'''GS'''
| style="border:3px solid red;" |'''QF'''
|'''R16'''
|''Q''
!8
!9
|-
| align="left" |{{fbw|Mexico}}
|•
|•
|'''GS'''
|•
|•
|'''GS'''
|'''GS'''
|•
|•
!3
!9
|-
| align="left" |{{fbw|JAM}}
|•
|•
|×
|•
|•
|×
|•
|'''GS'''
|''Q''
!2
!9
|-
| align="left" |{{fbw|CRC}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|'''GS'''
|•
|''Q''
!2
!9
|-
!Umumiy (5 jamoalar)
!1
!2
!3
!2
!2
!3
!4
!3
!4
!24
!-
|}
=== Erkaklar uchun Olimpiya oʻyinlari ===
{{See also|Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:80%;"
! colspan="31" |[[Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol]] ([[Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol|Erkaklar chempionati]]) rekordlari
|-
!Jamoa
![[Football at the 1900 Summer Olympics|1900]]{{flagicon|France}}(3)
! colspan="2" |[[Football at the 1904 Summer Olympics|1904]]{{flagicon|United States}}(3)
![[Football at the 1908 Summer Olympics|1908]]{{flagicon|Great Britain}}(6)
![[Football at the 1912 Summer Olympics|1912]]{{flagicon|Sweden}}(11)
![[Football at the 1920 Summer Olympics|1920]]{{flagicon|Belgium}}(14)
![[Football at the 1924 Summer Olympics|1924]]{{flagicon|France}}(22)
![[Football at the 1928 Summer Olympics|1928]]{{flagicon|Netherlands}}(17)
![[Football at the 1936 Summer Olympics|1936]]{{flagicon|Germany|Nazi}}(16)
![[Football at the 1948 Summer Olympics|1948]]{{flagicon|United Kingdom}}(18)
![[Football at the 1952 Summer Olympics|1952]]{{flagicon|Finland}}(25)
![[Association football at the 1956 Summer Olympics|1956]]{{flagicon|Australia}}(11)
![[Football at the 1960 Summer Olympics|1960]]{{flagicon|Italy}}(16)
![[Football at the 1964 Summer Olympics|1964]]{{flagicon|Japan|1947}}(14)
![[Football at the 1968 Summer Olympics|1968]]{{flagicon|Mexico}}(16)
![[Football at the 1972 Summer Olympics|1972]]{{flagicon|FRG}}(16)
![[Football at the 1976 Summer Olympics|1976]]{{flagicon|Canada}}(13)
![[Football at the 1980 Summer Olympics|1980]]{{flagicon|Soviet Union|1955}}(16)
![[Football at the 1984 Summer Olympics|1984]]{{flagicon|United States}}(16)
![[Football at the 1988 Summer Olympics|1988]]{{flagicon|South Korea|1997}}(16)
![[Football at the 1992 Summer Olympics|1992]]{{flagicon|Spain}}(16)
![[Football at the 1996 Summer Olympics|1996]]{{flagicon|United States}}(16)
![[Football at the 2000 Summer Olympics|2000]]{{flagicon|Australia}}(16)
![[Football at the 2004 Summer Olympics|2004]]{{flagicon|Greece}}(16)
![[Football at the 2008 Summer Olympics|2008]]{{flagicon|China}}(16)
![[Football at the 2012 Summer Olympics|2012]]{{flagicon|GBR}}(16)
![[Football at the 2016 Summer Olympics – Men's tournament|2016]]{{flagicon|Brazil}}(16)
![[Football at the 2020 Summer Olympics – Men's tournament|2021]]{{flagicon|Japan}}(16)
![[Football at the 2024 Summer Olympics – Men's tournament|2024]]{{flagicon|France}}(16)
!Yillar
|-
| align="left" |{{flagIOC|CAN}}
|-
| colspan="2" bgcolor="gold" |1
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
| style="border:3px solid red;" |13
|-
|6
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
!3
|-
| align="left" |{{flagIOC|CRC}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|16
|13
|-
|-
|-
|-
|8
|-
|-
|-
|-
|-
!3
|-
| align="left" |{{flagIOC|CUB}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|11
|7
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
!2
|-
| align="left" |{{flagIOC|DOM}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|'''Q'''
!1
|-
| align="left" |{{flagIOC|ESA}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|15
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
!1
|-
| align="left" |{{flagIOC|GUA}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|8
|-
|10
|-
|-
|16
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
!3
|-
| align="left" |{{flagIOC|HON}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|10
|-
|16
|7
|4
|GS
(14th)
|-
!5
|-
| align="left" |{{flagIOC|MEX}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|=9
|-
|=11
|-
|-
|-
|11
| style="border:3px solid red;" |4
|7
|9
|-
|-
|-
|10
|7
|-
|=10
|-
| bgcolor="gold" |1
|9
| style="background:#cfaa88;" |'''3rd'''
|-
!12
|-
| align="left" |{{flagIOC|AHO}}
|-
| colspan="2" |-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|=14
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
|-
| colspan="4" |Split into 2 n.
!1
|-
| align="left" |{{flagIOC|USA}}
|-
| style="border:3px solid red; background:silver; padding-left:0; padding-right:0;" |2{{efn|The United States had two teams at the 1904 Games, taking the silver and bronze medals.}}
| style="background:#c96; padding-left:0; padding-right:0;" |3
|-
|-
|-
|12
|=9
|=9
|=11
|=17
|=5
|-
|-
|-
|14
|-
|-
| style="border:3px solid red;" |9
|12
|9
| style="border:3px solid red;" |10
|4
|-
|9
|-
|-
|-
|'''Q'''
!15
|-
! align="left" |Umumiy (9 jamoalar)
!'''0'''
! colspan="2" |'''2'''
!'''0'''
!'''0'''
!'''0'''
!'''1'''
!'''2'''
!'''1'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''1'''
!'''0'''
!'''1'''
!'''3'''
!'''2'''
!'''4'''
!'''2'''
!'''3'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!46
|}
=== Ayollar uchun Olimpiya oʻyinlari ===
{{See also|Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol}}
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="9" |[[Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol]] ([[Yozgi Olimpiya oʻyinlarida futbol|Ayollar chempionati]]) rekordlari
|-
!Jamoa
![[Football at the 1996 Summer Olympics|1996]]{{flagicon|United States}}(8)
![[Football at the 2000 Summer Olympics|2000]]{{flagicon|Australia}}(8)
![[Football at the 2004 Summer Olympics|2004]]{{flagicon|Greece}}(10)
![[Football at the 2008 Summer Olympics|2008]]{{flagicon|China}}(12)
![[Football at the 2012 Summer Olympics|2012]]{{flagicon|GBR}}(12)
![[Football at the 2016 Summer Olympics – Women's tournament|2016]]{{flagicon|Brazil}}(12)
![[Football at the 2020 Summer Olympics – Women's tournament|2021]]{{flagicon|Japan}}(12)
!Yillar
|-
| align="left" |{{flagIOC|CAN}}
|-
|-
|-
|8
| style="background:#c96;" |3
| style="background:#c96;" |3
| bgcolor="gold" |1
!4
|-
| align="left" |{{flagIOC|MEX}}
|-
|-
|8
|-
|-
|-
|-
!1
|-
| align="left" |{{flagIOC|USA}}
| style="border:3px solid red; background:gold;" |'''1'''
| style="background:silver;" |2
| bgcolor="gold" |1
| bgcolor="gold" |1
| bgcolor="gold" |1
|5
| style="background:#c96;" |3
!7
|-
! align="left" |Umumiy (3 teams)
!1
!1
!2
!2
!2
!2
!2
!12
|}
=== KONKAKAF Oltin Kubogi ===
{{main|CONCACAF Gold Cup records and statistics}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! colspan="18" |[[KONKAKAF oltin kubogi]] rekordlari
|-
! width="220" |Jamoa
![[1991 CONCACAF Gold Cup|1991]]{{flagicon|United States}}(8)
![[1993 CONCACAF Gold Cup|1993]]{{flagicon|Mexico}}{{flagicon|United States}}(8)
![[1996 CONCACAF Gold Cup|1996]]{{flagicon|United States}}(9)
![[1998 CONCACAF Gold Cup|1998]]{{flagicon|United States}}(10)
![[2000 CONCACAF Gold Cup|2000]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2002 CONCACAF Gold Cup|2002]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2003 CONCACAF Gold Cup|2003]]{{flagicon|Mexico}}{{flagicon|United States}}(12)
![[2005 CONCACAF Gold Cup|2005]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2007 CONCACAF Gold Cup|2007]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2009 CONCACAF Gold Cup|2009]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2011 CONCACAF Gold Cup|2011]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2013 CONCACAF Gold Cup|2013]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2015 CONCACAF Gold Cup|2015]]{{flagicon|Canada}}{{flagicon|United States}}(12)
![[2017 CONCACAF Gold Cup|2017]]{{flagicon|United States}}(12)
![[2019 CONCACAF Gold Cup|2019]]{{flagicon|Costa Rica}}{{flagicon|Jamaica}}{{flagicon|United States}}(16)
![[2021 CONCACAF Gold Cup|2021]]{{flagicon|United States}}(16)
!Yillar
|-
! colspan="18" |'''[[Shimoliy Amerika futbol ittifoqi]] aʼzolari'''
|-
| align="left" |{{fb|Canada|size=20px}}
|GS
|GS
|GS
|
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|GS
|GS
| style="background:#9acdff;" |SF
|QF
|GS
|GS
| style="border: 3px solid red" |GS
|QF
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
!15
|-
| align="left" |{{fb|Mexico|size=20px}}
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:Gold;" |'''1st'''
|QF
|QF
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
|QF
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="background:Gold;" |'''1st'''
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
!16
|-
| align="left" |{{fb|United States|size=20px}}
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="#c96" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" |QF
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="#c96" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="#9acdff" |'''4th'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
!16
|-
! colspan="18" |'''[[Karib dengizi futbol ittifoqi]] aʼzolari'''
|-
| align="left" |{{fb|BER|}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Cuba|size=20px}}
|
|
|
|GS
|
|GS
|QF
|GS
|GS
|
|GS
|QF
|QF
|
|GS
|
!9
|-
| align="left" |{{fb|CUW|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|QF
|
!2
|-
| align="left" |{{fb|GYF|local}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Grenada|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|GS
|
|
|
|
|GS
!3
|-
| align="left" |{{fb|GPE|local}}
|
|
|
|
|
|
|
|
| style="background:#9acdff;" |SF
|QF
|GS
|
|
|
|
|GS
!4
|-
| align="left" |{{fb|GUY|}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Haiti|size=20px}}
|
|
|
|
|GS
|QF
|
|
|GS
|QF
|
|GS
|QF
|
| style="background:#9acdff;" |SF
|GS
!8
|-
| align="left" |{{fb|Jamaica|size=20px}}
|GS
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
|GS
|
|QF
|QF
|
|GS
|QF
|
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="#9acdff" |SF
|QF
!12
|-
| align="left" |{{fb|Martinique|local|size=20px}}
|
|GS
|
|
|
|QF
|GS
|
|
|
|
|GS
|
|GS
|GS
|GS
!7
|-
| align="left" |{{fb|Saint Vincent and the Grenadines|size=20px}}
|
|
|GS
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Suriname|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
!1
|-
| align="left" |{{fb|Trinidad and Tobago|size=20px}}
|GS
|
|GS
|GS
| style="background:#9acdff;" |SF
|GS
|
|GS
|GS
|
|
|QF
|QF
|
|GS
|GS
!11
|-
! colspan="18" |'''[[Markaziy Amerika futbol ittifoqi]] aʼzolari'''
|-
| align="left" |{{fb|Belize|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Costa Rica|size=20px}}
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|
|GS
|QF
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="background:#9acdff;" |SF
|QF
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
|QF
|QF
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="border: 3px solid red" |QF
|QF
!15
|-
| align="left" |{{fb|El Salvador|size=20px}}
|
|
|GS
|GS
|
|QF
|QF
|
|GS
|GS
|QF
|QF
|GS
|QF
|GS
|QF
!12
|-
| align="left" |{{fb|Guatemala|size=20px}}
|GS
|
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
|GS
|GS
|GS
|GS
|GS
|QF
|
|QF
|
|GS
|
|
|GS
!11
|-
| align="left" |{{fb|Honduras|size=20px}}
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
|GS
|GS
|GS
|QF
|
|GS
| style="background:#9acdff;" |SF
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="background:#9acdff;" |SF
|GS
|QF
|GS
|QF
!15
|-
| align="left" |{{fb|Nicaragua|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|GS
|
|
|
|GS
|GS
|
!3
|-
| align="left" |{{fb|Panama|size=20px}}
|
|GS
|
|
|
|
|
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
|QF
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|QF
|QF
|GS
!10
|-
! colspan="18" |'''Mehmon Mamlakatlar'''
|-
| align="left" |{{fb|Brazil|size=20px}}
|
|
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|
|
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!3
|-
| align="left" |{{fb|Colombia|size=20px}}
|
|
|
|
| style="background:Silver;" |'''2nd'''
|
|QF
| style="background:#9acdff;" |SF
|
|
|
|
|
|
|
|
!3
|-
| align="left" |{{fb|Ecuador|size=20px}}
|
|
|
|
|
|GS
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|Peru|size=20px}}
|
|
|
|
| style="background:#9acdff;" |SF
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|South Africa|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|QF
|
|
|
|
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{fb|South Korea|size=20px}}
|
|
|
|
|GS
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
!2
|-
| align="left" |{{fb|Qatar|size=20px}}
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
| style="background:#9acdff;" |SF
!1
|}
=== Copa America ===
{{See also|Copa América}}Meksika Amerika Kubogida ikki marta ikkinchi va uch marta uchinchi oʻrinni egallab, El Trini [[CONMEBOL|KONMEBOL]] tarkibida boʻlmagan eng muvaffaqiyatli davlatga aylantirdi. AQSh terma jamoasi Janubiy Amerika turnirida ikki marta yarim finalga chiqdi, bir marta Gonduras uchinchi oʻrinni egalladi. Kosta-Rika ikki marta chorak finalga chiqqan.
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! width="210" |Team
!{{flagicon|Ecuador}}[[1993 Copa América|1993]]
!{{flagicon|Uruguay}}[[1995 Copa América|1995]]
!{{flagicon|Bolivia|football}}[[1997 Copa América|1997]]
!{{flagicon|Paraguay}}[[1999 Copa América|1999]]
!{{flagicon|Colombia}}[[2001 Copa América|2001]]
!{{flagicon|Peru|football}}[[2004 Copa América|2004]]
!{{flagicon|Venezuela|football}}[[2007 Copa América|2007]]
!{{flagicon|Argentina}}[[2011 Copa América|2011]]
!{{flagicon|Chile}}[[2015 Copa América|2015]]
!{{flagicon|USA}}[[Copa América Centenario|2016]]
!{{flagicon|Brazil}}[[2019 Copa América|2019]]
!{{flagicon|Brazil}}[[2021 Copa América|2021]]
!{{flagicon|United States}}[[2024 Copa América|2024]]
!Ishtirok
|-
| align="left" |{{fb|CRC|size=23px}}
| -
| -
|GS
| -
|QF
|QF
| -
|GS
| -
|GS
| -
| -
|
|5
|-
| align="left" |{{fb|Haiti|size=23px}}
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|GS
| -
| -
|
|1
|-
| align="left" |{{fb|HON|size=23px}}
| -
| -
| -
| -
| bgcolor="cc9966" |'''3rd'''
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|
|1
|-
| align="left" |{{fb|JAM|size=23px}}
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|GS
|GS
| -
| -
|
|2
|-
| align="left" |{{fb|MEX|size=23px}}
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|QF
| bgcolor="cc9966" |'''3rd'''
| bgcolor="cc9966" |'''3rd'''
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|QF
| bgcolor="cc9966" |'''3rd'''
|GS
|GS
|QF
| -
| -
|
|10
|-
| align="left" |{{fb|PAN|size=23px}}
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
| -
|GS
| -
| -
|
|1
|-
| align="left" |{{fb|USA|size=23px}}
|GS
| bgcolor="#9acdff" |'''4th'''
| -
| -
| -
| -
|GS
| -
| -
| style="border: 3px solid red" bgcolor="#9acdff" |'''4th'''
| -
| -
| style="border: 3px solid red" |
|4
|}
=== KONKAKAF Ayollar chempionati ===
{{See also|CONCACAF Ayollar kubogi}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! colspan="13" |[[CONCACAF Ayollar kubogi]] rekordlari
|-
! width="150" |Jamoa
![[1991 CONCACAF Women's Championship|1991]]{{flagicon|HAI}}(8)
![[1993 CONCACAF Women's Championship|1993]]{{flagicon|USA}}(4)
![[1994 CONCACAF Women's Championship|1994]]{{flagicon|CAN}}(5)
![[1998 CONCACAF Women's Championship|1998]]{{flagicon|CAN}}(8)
![[2000 CONCACAF Women's Gold Cup|2000]]{{flagicon|USA}}(8)
![[2002 CONCACAF Women's Gold Cup|2002]]{{flagicon|CAN}}{{flagicon|USA}}(8)
![[2006 CONCACAF Women's Gold Cup|2006]]{{flagicon|USA}}(6)
![[2010 CONCACAF Women's Gold Cup|2010]]{{flagicon|MEX}}(8)
![[2014 CONCACAF Women's Championship|2014]]{{flagicon|USA}}(8)
![[2018 CONCACAF Women's Championship|2018]]{{flagicon|USA}}(8)
![[2022 CONCACAF W Championship|2022]]{{flagicon|MEX}}(8)
!Yillar
|-
| align="left" |{{fbw|CAN|size=20px}}
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
|4th
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| bgcolor="Gold" |'''1st'''
|—
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|
!'''9'''
|-
| align="left" |{{fbw|CRC|size=20px}}
|GS
|—
|—
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
|GS
|4th
|—
|4th
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|GS
|
!'''7'''
|-
| align="left" |{{fbw|CUB|size=20px}}
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|GS
|
!'''1'''
|-
| align="left" |{{fbw|GUA|size=20px}}
|—
|—
|—
|4th
|GS
|—
|—
|GS
|GS
|—
|
!'''4'''
|-
| align="left" |{{fbw|GUY|size=20px}}
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|GS
|—
|—
|
!'''1'''
|-
| align="left" |{{fbw|HAI|size=20px}}
| style="border: 3px solid red" |4th
|—
|—
|GS
|—
|GS
|—
|GS
|GS
|—
|
!'''5'''
|-
| align="left" |{{fbw|JAM|size=20px}}
|GS
|—
|5th
|—
|—
|GS
|4th
|—
|GS
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
|
!'''6'''
|-
| align="left" |{{fbw|MTQ|local|size=20px}}
|GS
|—
|—
|GS
|—
|—
|—
|—
|GS
|—
|
!'''3'''
|-
| align="left" |{{fbw|MEX|size=20px}}
|GS
|—
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|GS
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Silver" |'''2nd'''
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
|GS
|
!'''9'''
|-
| align="left" |{{fbw|PAN|size=20px}}
|—
|—
|—
|—
|—
|GS
|GS
|—
|—
|4th
|
!'''3'''
|-
| align="left" |{{fbw|PUR|size=20px}}
|—
|—
|—
|GS
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|
!'''1'''
|-
| align="left" |{{fbw|TRI|size=20px}}
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
|4th
|4th
|GS
|GS
|GS
|GS
|GS
|4th
|GS
|
!'''10'''
|-
| align="left" |{{fbw|USA|size=20px}}
| bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| bgcolor="Gold" |'''1st'''
|—
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
| style="border: 3px solid red" bgcolor="Gold" |'''1st'''
|
!'''9'''
|-
! colspan="13" |Non-CONCACAF Invitees
|-
| align="left" |{{fbw|BRA|size=20px}}
|—
|—
|—
|—
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|—
|—
|—
|—
|—
|
!'''1'''
|-
| align="left" |{{fbw|CHN|size=20px}}
|—
|—
|—
|—
| bgcolor="#cc9966" |'''3rd'''
|—
|—
|—
|—
|—
|
!'''1'''
|-
| align="left" |{{fbw|NZL|size=20px}}
|—
| bgcolor="Silver" |'''2nd'''
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|—
|
!'''1'''
|}
=== FIFA U-20 Jahon chempionati ===
{{main|FIFA U-20 Jahon chempionati rekord va statistikalari}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%"
! colspan="25" |[[FIFA U-20 Jahon chempionati]] rekordlari
|-
! width="200" |Jamoa
![[1977 FIFA World Youth Championship|1977]]{{Flagicon|Tunisia|1959}}(16)
![[1979 FIFA World Youth Championship|1979]]{{Flagicon|Japan|1947}}(16)
![[1981 FIFA World Youth Championship|1981]]{{Flagicon|Australia}}(16)
![[1983 FIFA World Youth Championship|1983]]{{Flagicon|Mexico}}(16)
![[1985 FIFA World Youth Championship|1985]]{{Flagicon|USSR}}(16)
![[1987 FIFA World Youth Championship|1987]]{{Flagicon|Chile}}(16)
![[1989 FIFA World Youth Championship|1989]]{{Flagicon|Saudi Arabia}}(16)
![[1991 FIFA World Youth Championship|1991]]{{Flagicon|Portugal}}(16)
![[1993 FIFA World Youth Championship|1993]]{{Flagicon|Australia}}(16)
![[1995 FIFA World Youth Championship|1995]]{{Flagicon|Qatar}}(16)
![[1997 FIFA World Youth Championship|1997]]{{Flagicon|Malaysia}}(24)
![[1999 FIFA World Youth Championship|1999]]{{Flagicon|Nigeria}}(24)
![[2001 FIFA World Youth Championship|2001]]{{Flagicon|Argentina}}(24)
![[2003 FIFA World Youth Championship|2003]]{{Flagicon|United Arab Emirates}}(24)
![[2005 FIFA World Youth Championship|2005]]{{Flagicon|Netherlands}}(24)
![[2007 FIFA U-20 World Cup|2007]]{{Flagicon|Canada}}(24)
![[2009 FIFA U-20 World Cup|2009]]{{Flagicon|Egypt}}(24)
![[2011 FIFA U-20 World Cup|2011]]{{Flagicon|Colombia}}(24)
![[2013 FIFA U-20 World Cup|2013]]{{Flagicon|Turkey}}(24)
![[2015 FIFA U-20 World Cup|2015]]{{Flagicon|New Zealand}}(24)
![[2017 FIFA U-20 World Cup|2017]]{{Flagicon|South Korea}}(24)
![[2019 FIFA U-20 World Cup|2019]]{{Flagicon|Poland}}(24)
![[2023 FIFA U-20 World Cup|2023]]{{Flagicon|Indonesia}}(24)
!Yillar
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|CAN}}
|•
|R1
|•
|•
|R1
|R1
|•
|•
|•
|•
|R2
|•
|R1
|QF
|R1
| style="border: 3px solid red" |R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
!8
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|CRC}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|R1
|R1
|R2
|R2
|•
|•
|R1
| bgcolor="#9acdff" |4th
|R2
|•
|•
|R2
|•
|•
!9
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|CUB}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|DOM}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|''Q''
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|SLV}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|GUA}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R2
|•
|•
|•
|•
|''Q''
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|HON}}
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|R1
|•
|•
|R1
|•
|R1
|•
|•
|R1
|R1
|R1
|''Q''
!9
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|JAM}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|MEX}}
| bgcolor="silver" |2nd
|R1
|R1
| style="border: 3px solid red" |R1
|QF
|•
|×
|QF
|QF
|•
|R2
|QF
|•
|R1
|•
|QF
|•
| bgcolor="#cc9966" |3rd
|R2
|R1
|QF
|R1
|•
!16
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|PAN}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|R1
|R1
|•
|R1
|•
|R1
|•
|R2
|•
!6
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|TRI}}
|
|
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|20|USA}}
|•
|•
|R1
|R1
|•
|R1
| bgcolor="#9acdff" |4th
|•
|QF
|•
|R2
|R2
|R2
|QF
|R2
|QF
|R1
|•
|R1
|QF
|QF
|QF
|''Q''
!17
|-
! align="left" |'''Umumiy (11 jamoa)'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''5'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!73
|}
=== FIFA U-20 Ayollar Jahon chempionati ===
{{See also|FIFA U-20 Ayollar Jahon chempionati}}
{| class="wikitable"
! colspan="12" |[[FIFA U-20 Ayollar Jahon chempionati]] rekordlari
|-
!Jamoa
![[2002 FIFA U-19 Women's World Championship|2002]]{{flagicon|CAN}}(12)
![[2004 FIFA U-19 Women's World Championship|2004]]{{flagicon|THA}}(12)
![[2006 FIFA U-20 Women's World Championship|2006]]{{flagicon|RUS}}(16)
![[2008 FIFA U-20 Women's World Cup|2008]]{{flagicon|CHI}}(16)
![[2010 FIFA U-20 Women's World Cup|2010]]{{flagicon|GER}}(16)
![[2012 FIFA U-20 Women's World Cup|2012]]{{flagicon|JPN}}(16)
![[2014 FIFA U-20 Women's World Cup|2014]]{{flagicon|CAN}}(16)
![[2016 FIFA U-20 Women's World Cup|2016]]{{flagicon|PNG}}(16)
![[2018 FIFA U-20 Women's World Cup|2018]]{{flagicon|FRA}}(16)
![[2022 FIFA U-20 Women's World Cup|2022]]{{flagicon|CRC}}(16)
!Yillar
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|20|CAN}}
| style="border: 3px solid red" bgcolor="silver" |2nd
|QF
|GS
|GS
|•
|GS
| style="border: 3px solid red" |QF
|GS
|•
|GS
!7
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|20|CRC}}
|•
|•
|•
|•
|GS
|•
|GS
|•
|•
| style="border: 3px solid red" |GS
!3
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|20|HAI}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|GS
|•
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|20|MEX}}
|GS
|•
|GS
|GS
|QF
|QF
|GS
|QF
|GS
|QF
!8
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|20|USA}}
| bgcolor="gold" |1st
| bgcolor="#cc9966" |3rd
| bgcolor="#9acdff" |4th
| bgcolor="gold" |1st
|QF
| bgcolor="gold" |1st
|QF
| bgcolor="#9acdff" |4th
|GS
|GS
!9
|- align="center"
! align="left" |'''Umumiy (6 jamoa)'''
!'''3'''
!'''2'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''4'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''4'''
!31
|}
=== FIFA U-17 Jahon chempionati ===
{{main|FIFA U-17 Jahon chempionati rekord va statistikalari}}
{| class="wikitable" style="text-align:center;"
! colspan="21" |[[FIFA U-17 Jahon chempionati]] rekordlari
|-
!Jamoa
![[1985 FIFA U-16 World Championship|1985]]{{Flagicon|China}}(16)
![[1987 FIFA U-16 World Championship|1987]]{{Flagicon|Canada}}(16)
![[1989 FIFA U-16 World Championship|1989]]{{Flagicon|Scotland}}(16)
![[1991 FIFA U-17 World Championship|1991]]{{Flagicon|Italy}}(16)
![[1993 FIFA U-17 World Championship|1993]]{{Flagicon|Japan|1947}}(16)
![[1995 FIFA U-17 World Championship|1995]]{{Flagicon|Ecuador}}(16)
![[1997 FIFA U-17 World Championship|1997]]{{Flagicon|Egypt}}(16)
![[1999 FIFA U-17 World Championship|1999]]{{Flagicon|New Zealand}}(16)
![[2001 FIFA U-17 World Championship|2001]]{{Flagicon|Trinidad and Tobago}}(16)
![[2003 FIFA U-17 World Championship|2003]]{{Flagicon|Finland}}(16)
![[2005 FIFA U-17 World Championship|2005]]{{Flagicon|Peru|football}}(16)
![[2007 FIFA U-17 World Cup|2007]]{{Flagicon|South Korea|1997}}(24)
![[2009 FIFA U-17 World Cup|2009]]{{Flagicon|Nigeria}}(24)
![[2011 FIFA U-17 World Cup|2011]]{{Flagicon|Mexico}}(24)
![[2013 FIFA U-17 World Cup|2013]]{{Flagicon|United Arab Emirates}}(24)
![[2015 FIFA U-17 World Cup|2015]]{{Flagicon|Chile}}(24)
![[2017 FIFA U-17 World Cup|2017]]{{Flagicon|India}}(24)
![[2019 FIFA U-17 World Cup|2019]]{{Flagicon|Brazil}}(24)
![[2023 FIFA U-17 World Cup|2023]]{{Flagicon|Peru|football}}(24)
!Yillar
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|CAN}}
|•
| style="border: 3px solid red" |R1
|R1
|•
|R1
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|R1
|•
|•
|R1
|
!7
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|CRC}}
|R1
|•
|•
|•
|•
|R1
|R1
|•
|QF
|QF
|QF
|R2
|R1
|•
|•
|QF
|R1
|•
|
!10
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|CUB}}
|•
|•
|R1
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|HAI}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|HON}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|R1
|•
|QF
|R1
|R2
|•
|
!5
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|JAM}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|MEX}}
|R1
|R1
|•
|R1
|R1
|•
|R1
|QF
|•
|QF
| bgcolor="gold" |1st
|•
|R2
| style="border: 3px solid red" bgcolor="gold" |1st
| bgcolor="silver" |2nd
| bgcolor="#9acdff" |4th
|R2
| bgcolor="silver" |2nd
|
!14
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|PAN}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R2
|R1
|•
|•
|•
|
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|TRI}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
| style="border: 3px solid red" |R1
|•
|•
|R1
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbu|17|USA}}
|R1
|R1
|R1
|QF
|QF
|R1
|R1
| bgcolor="#9acdff" |4th
|R1
|QF
|QF
|R2
|R2
|R2
|•
|R1
|QF
|R1
|
!17
|-
! align="left" |'''Umumiy (10 jamoa)'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''2'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''5'''
!'''4'''
!'''5'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!'''4'''
!66
|}
* Eslatma 1: Asl mezbonlar Peru 2019-yil fevral oyida 2019-yilgi tadbirni oʻtkazish huquqidan mahrum qilindi.<ref>{{cite web|date=22 February 2019|title=Update on the FIFA U-17 World Cup 2019|url=https://www.fifa.com/about-fifa/who-we-are/news/update-on-the-fifa-u-17-world-cup-2019|access-date=23 February 2019}}</ref>
=== FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati ===
{{See also|FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati}}
{| class="wikitable"
! colspan="9" |[[FIFA U-17 ayollar oʻrtasidagi jahon chempionati]] record
|-
!Jamoa
![[2008 FIFA U-17 Women's World Cup|2008]]{{flagicon|NZL}}(16)
![[2010 FIFA U-17 Women's World Cup|2010]]{{flagicon|TRI}}(16)
![[2012 FIFA U-17 Women's World Cup|2012]]{{flagicon|AZE}}(16)
![[2014 FIFA U-17 Women's World Cup|2014]]{{flagicon|CRC}}(16)
![[2016 FIFA U-17 Women's World Cup|2016]]{{flagicon|JOR}}(16)
![[2018 FIFA U-17 Women's World Cup|2018]]{{flagicon|URU}}(16)
![[2022 FIFA U-17 Women's World Cup|2022]]{{flagicon|IND}}(16)
!Yillar
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|17|CAN}}
|QF
|R1
|QF
|QF
|GS
| bgcolor="#9acdff" |4th
|''Q''
!7
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|17|CRC}}
|R1
|•
|•
| style="border: 3px solid red" |GS
|•
|•
|•
!2
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|17|MEX}}
|•
|R1
|R1
|QF
|QF
| bgcolor="silver" |2nd
|''Q''
!6
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|17|TRI}}
|•
| style="border: 3px solid red" |R1
|•
|•
|•
|•
|•
!1
|- align="center"
| align="left" |{{fbwu|17|USA}}
| bgcolor="silver" |2nd
|•
|R1
|•
|GS
|GS
|''Q''
!5
|- align="center"
! align="left" |'''Umumiy (5 jamoa)'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!'''3'''
!21
|}
=== FIFA futzal boʻyicha jahon chempionati ===
{{main|FIFA Futzal Jahon chempionati}}
{| class="wikitable" style="text-align:center"
! colspan="11" |[[FIFA Futzal Jahon chempionati|FIFA Futsal World Cup]] record
|-
!Jamoa
![[1989 FIFA Futsal World Championship|1989]]{{Flagicon|Netherlands}}(16)
![[1992 FIFA Futsal World Championship|1992]]{{Flagicon|Hong Kong|1959}}(16)
![[1996 FIFA Futsal World Championship|1996]]{{Flagicon|Spain}}(16)
![[2000 FIFA Futsal World Championship|2000]]{{Flagicon|Guatemala}}(16)
![[2004 FIFA Futsal World Championship|2004]]{{Flagicon|Taiwan}}(16)
![[2008 FIFA Futsal World Cup|2008]]{{Flagicon|Brazil}}(20)
![[2012 FIFA Futsal World Cup|2012]]{{Flagicon|Thailand}}(24)
![[2016 FIFA Futsal World Cup|2016]]{{Flagicon|Colombia}}(24)
![[2021 FIFA Futsal World Cup|2021]]{{Flagicon|Lithuania}}(24)
!Yillar
|-
| align="left" |{{futsal|CAN}}
|R1
|
|
|
|
|
|
|
|
!1
|-
| align="left" |{{futsal|CRC}}
|
|R1
|
|R1
|
|
|R1
|R2
|R1
!5
|-
| align="left" |{{futsal|CUB}}
|
|
|R1
|R1
|R1
|R1
|
|R1
|
!5
|-
| align="left" |{{futsal|GUA}}
|
|
|
| style="border:3px solid red" |R1
|
|R1
|R1
|R1
|R1
!5
|-
| align="left" |{{futsal|MEX}}
|
|
|
|
|
|
|R1
|
|
!1
|-
| align="left" |{{futsal|PAN}}
|
|
|
|
|
|
|R2
|R1
|R1
!3
|-
| align="left" |{{futsal|USA}}
| style="background:#c96;" |3rd
| style="background:silver;" |2nd
|R1
|
|R2
|R1
|
|
|R1
!6
|-
!Umumiy (7 jamoa)
!2
!2
!2
!3
!2
!3
!4
!4
!4
!26
|}
=== FIFA plyaj futboli boʻyicha jahon chempionati ===
{{main| FIFA plyaj futboli boʻyicha Jahon kubogi rekordlari va statistikasi}}
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%;"
! colspan="25" |[[FIFA plyaj futboli boʻyicha jahon chempionati]] rekordlari
|-
!Jamoa
![[1995 Beach Soccer World Championship|1995]]{{flagicon|BRA}}(8)
![[1996 Beach Soccer World Championship|1996]]{{flagicon|BRA}}(8)
![[1997 Beach Soccer World Championship|1997]]{{flagicon|BRA}}(8)
![[1998 Beach Soccer World Championship|1998]]{{flagicon|BRA}}(10)
![[1999 Beach Soccer World Championship|1999]]{{flagicon|BRA}}(12)
![[2000 Beach Soccer World Championship|2000]]{{flagicon|BRA}}(12)
![[2001 Beach Soccer World Championship|2001]]{{flagicon|BRA}}(12)
![[2002 Beach Soccer World Championship|2002]]{{flagicon|BRA}}(8)
![[2003 Beach Soccer World Championship|2003]]{{flagicon|BRA}}(8)
![[2004 Beach Soccer World Championship|2004]]{{flagicon|BRA}}(12)
![[2005 FIFA Beach Soccer World Cup|2005]]{{flagicon|BRA}}(12)
![[2006 FIFA Beach Soccer World Cup|2006]]{{flagicon|BRA}}(16)
![[2007 FIFA Beach Soccer World Cup|2007]]{{flagicon|BRA}}(16)
![[2008 FIFA Beach Soccer World Cup|2008]]{{flagicon|FRA}}(16)
![[2009 FIFA Beach Soccer World Cup|2009]]{{flagicon|UAE}}(16)
![[2011 FIFA Beach Soccer World Cup|2011]]{{flagicon|ITA}}(16)
![[2013 FIFA Beach Soccer World Cup|2013]]{{flagicon|TAH}}(16)
![[2015 FIFA Beach Soccer World Cup|2015]]{{flagicon|POR}}(16)
![[2017 FIFA Beach Soccer World Cup|2017]]{{flagicon|BAH}}(16)
![[2019 FIFA Beach Soccer World Cup|2019]]{{flagicon|PAR}}(16)
![[2021 FIFA Beach Soccer World Cup|2021]]{{flagicon|RUS}}(16)
![[2023 FIFA Beach Soccer World Cup|2023]]{{flagicon|UAE}}(16)
![[2025 FIFA Beach Soccer World Cup|2025]]{{flagicon|SEY}}(16)
!Yillar
|-
|{{beachsoccer|BAH}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
| style="border:3px solid red" |R1
{{small|11th}}
|•
|•
|
|
!1
|-
|{{beachsoccer|CAN}}
|•
|R1
{{small|7th}}
|•
|•
|QF
{{small|7th}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|QF
{{small|7th}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|
|
!3
|-
|{{beachsoccer|CRC}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
{{small|15th}}
|•
|•
|R1
{{small|16th}}
|•
|•
|•
|
|
!2
|-
|{{beachsoccer|SLV}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
{{small|14th}}
|R1
{{small|14th}}
| style="background:#9acdff;" |4th
|QF
{{small|6th}}
|•
|•
|•
|R1
|
|
!4
|-
|{{beachsoccer|MEX}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
| style="background:silver;" |2nd
|R1
{{small|11th}}
|•
|QF
{{small|8th}}
|•
|R1
{{small|15th}}
|R1
{{small|13th}}
|R1
{{small|15th}}
|•
|
|
!6
|-
|{{beachsoccer|PAN}}
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|•
|R1
{{small|14th}}
|•
|•
|
|
!1
|-
|{{beachsoccer|USA}}
| style="background:silver;" |2nd
| style="background:#9acdff;" |4th
| style="background:#c96;" |3rd
|R1
{{small|7th}}
|QF
{{small|6th}}
|QF
{{small|7th}}
|QF
{{small|5th}}
|•
|R1
{{small|8th}}
|R1
{{small|10th}}
|R1
{{small|10th}}
|R1
{{small|13th}}
|R1
{{small|13th}}
|•
|•
|•
|R1
{{small|10th}}
|•
|•
|R1
{{small|14th}}
|R1
|
|
!14
|-
! align="centre" |Umumiy (7 jamoa)
!'''1'''
!'''2'''
!'''1'''
!'''1'''
!'''2'''
!'''1'''
!'''1'''
!'''0'''
!'''1'''
!'''1'''
!'''1'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''3'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''2'''
!'''36'''
|}
=== Sobiq turnirlar ===
==== FIFA Konfederatsiyalar kubogi ====
{{Main article|FIFA Konfederatsiyalar kubogi rekord va statistikalari}}
{| class="wikitable" style="text-align: center"
! colspan="12" |[[FIFA Konfederatsiyalar kubogi]] rekordlari
|-
!Team
![[1992 King Fahd Cup|1992]]{{flagicon|Saudi Arabia}}(4)
![[1995 King Fahd Cup|1995]]{{flagicon|Saudi Arabia}}(6)
![[1997 FIFA Confederations Cup|1997]]{{flagicon|Saudi Arabia}}(8)
![[1999 FIFA Confederations Cup|1999]]{{flagicon|Mexico}}(8)
![[2001 FIFA Confederations Cup|2001]]{{flagicon|South Korea}}{{flagicon|Japan}}(8)
![[2003 FIFA Confederations Cup|2003]]{{flagicon|France}}(8)
![[2005 FIFA Confederations Cup|2005]]{{flagicon|Germany}}(8)
![[2009 FIFA Confederations Cup|2009]]{{flagicon|South Africa}}(8)
![[2013 FIFA Confederations Cup|2013]]{{flagicon|Brazil}}(8)
![[2017 FIFA Confederations Cup|2017]]{{flagicon|Russia}}(8)
!Yillar
|-
| align="left" |{{fb|Canada}}
|•
|•
|•
|×
|GS
|•
|•
|•
|•
|•
!1
|-
| align="left" |{{fb|Mexico}}
|•
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|GS
| style="border:3px solid red; background:gold;" |'''1st'''
|GS
|•
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
|•
|GS
| style="background:#9acdff;" |'''4th'''
!7
|-
| align="left" |{{fb|United States}}
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|•
|•
| style="background:#c96;" |'''3rd'''
|•
|GS
|•
| style="background:silver;" |'''2nd'''
|•
|•
!4
|-
!Umumiy (3 jamoa)
!1
!1
!1
!2
!2
!1
!1
!1
!1
!1
!12
|}
== Yana qarang ==
=== CONCACAF ===
* [[CONCACAF Awards]]—2013-yil noyabr oyida KONKAKAF har yili eng yaxshi futbolchilar, murabbiylar va hakamlar uchun mukofotlar yaratishini eʼlon qildi. <ref>{{cite web|title=Inaugural CONCACAF Awards to Be Presented in December|url=http://www.concacaf.com/article/inaugural-concacaf-awards-to-be-presented-in-december|publisher=CONCACAF.com|access-date=28 November 2013|date=26 November 2013|arxivsana=2021-03-01|arxivurl=https://web.archive.org/web/20210301131942/https://www.concacaf.com/article/inaugural-concacaf-awards-to-be-presented-in-december}}</ref>
* [[KONKAKAF musobaqalari roʻyxati]] — finallarning joriy taqvimi
* [[KONKAKAF prezidentlari roʻyxati]]
=== Tegishli havolalar ===
* [[FIFA|Xalqaro futbol federatsiyasi]] (FIFA)
* [[Osiyo Futbol Konfederatsiyasi]] (AFC)
* [[Okeaniya Futbol Konfederatsiyasi]] (OFC)
* [[Afrika Futbol Konfederatsiyasi]] (CAF)
* [[CONMEBOL|Janubiy Amerika Futbol Konfederatsiyasi]] (CONMEBOL)
* [[UEFA|Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi]] (UEFA)
* [[Futbol Assotsiatsiyasi subkonfederatsiyalari roʻyxati]]
* [[Futbol assotsiatsiyasining xronologiyasi]]
* [[Markaziy Maerika va Karib dengizi Futbol Konfederatsiyasi]]
* [[Shimoliy Amerika futbol konfederatsiyasi]]
* [[Kanadada futbol]]
* [[Amerika Qoʻshma Shtatlarida futbol]]
* [[Meksikada futbol]]
== Eslatmalar ==
{{notelist}}
{{manbalar|group=izoh}}
{{manbalar|group=lower-alpha}}
{{manbalar|group=upper-alpha}}
{{manbalar|group=note}}
{{manbalar|group=†}}
== Manbalar ==
{{reflist|30em}}
== Havolalar ==
{{Commons category}}
* [http://www.concacaf.com/ Rasmiy sayt]{{Ref-en}} <small class="ref-info" style="cursor:help;" title="на английском языке">)</small>
* {{Official website}} {{in lang|en|es}}
* {{curlie|Sports/Soccer/CONCACAF|CONCACAF}}
* [https://web.archive.org/web/20080409000400/http://www.concacaf.com/graphics/stats-regs/pdf/statutes_e.pdf CONCACAF Statutes]
* [http://soccerlens.com/concacaf-confederation-of-north-central-american-and-caribbean-association-football/31200/ Confederation of North, Central America and Caribbean Association Football], Soccerlens.com.
{{Portal|Futbol|Shimoliy Amerika}}
{{FIFA}}
{{Milliy futbol terma jamoalari}}
{{Tashqi havolalar}}
[[Turkum:CONCACAF]]
[[Turkum:Shirkatlar]]
[[Turkum:Sport]]
[[Turkum:Geografiya]]
[[Turkum:Fan]]
5rl3pn03z997k3b69ca0rsfov5gi8ra
Amerikaning Virgin orollari
0
923091
5477684
5400110
2025-06-23T09:43:36Z
I love yout
180546
/* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */
5477684
wikitext
text/x-wiki
{{ichki havolasiz|sana=2025-02}}
{{Davlat info
| davlat_nomi =
| davlat_nomi_toʻliq = Amerikaning Virgin orollari
| davlat_mahalliy_nomi = [[Inglizcha|ingl]].United States Virgin Islands
| tasvir_bayroq = Flag of the United States Virgin Islands.svg
| tasvir_gerb = Seal of the United States Virgin Islands.svg
| tasvir_xarita = United States Virgin Islands on the globe (Americas centered).svg
| ramz_tipi =
| ramz_tipi_maqola =
| davlat_shiori = «''United in Pride and Hope''»<br>«G‘urur va umidda birga birlashamiz»
| davlat_madhiyasi = «Virgin Islands March»<br>«Virgin orollari marshi»<br>[[Fayl:Regional anthem of the United States Virgin Islands.wav]]
| poytaxt = Sharlotta-Amaliya
| latd=00 |latm=00 |latNS=N |longd=00 |longm=00 |longEW=E |
| eng_katta_shahar = Sharlotta-Amaliya
| rasmiy_tillar = [[Inglizcha]]
| eng_katta_aholi_punkt_tipi =
| hukumat_turi = [[AQSh boshqaruvi]]
| yetakchi_mansablari =
| yetakchi_nomlari =
| yetakchi_mansabi_1 = [[Prezident]]
| yetakchi_mansabi_2 = [[Gubernator]]
| yetakchi_mansabi_3 =
| yetakchi_mansabi_4 =
| yetakchi_mansabi_5 =
| yetakchi_nomi_1 = [[Joe Biden|Jo Bayden]]
| yetakchi_nomi_2 = Albert Brayan
| yetakchi_nomi_3 =
| yetakchi_nomi_4 =
| yetakchi_nomi_5 =
| mustaqillik_tip =
| mustaqillik_nota =
| mustaqillik_voqealar =
| mustaqillik_voqea_1 = [[Daniya]]dan [[AQSh]]ga o‘tkazilishi
| mustaqillik_voqea_2 =
| mustaqillik_voqea_3 =
| mustaqillik_voqea_4 =
| mustaqillik_voqea_5 =
| mustaqillik_yillari =
| mustaqillik_yili_1 = 1917-yil 31-mart
| mustaqillik_yili_2 =
| mustaqillik_yili_3 =
| mustaqillik_yili_4 =
| mustaqillik_yili_5 =
| yevropa_ittifoqi_yili =
| maydon = 346.4
| maydon_oʻrin = 168
| maydon_suv = 1
| aholi = 87 146 kishi
| aholi_roʻyxat_yil = 2020
| aholi_oʻrin =
| aholi_zichlik = 252.4
| aholi_zichlik_oʻrin =
| YIM_XQT =
| YIM_XQT_yil =
| YIM_XQT_oʻrin =
| YIM_XQT_jon_boshiga =
| YIM_XQT_jon_boshiga_oʻrin =
| YIM_nominal = 4.068 milliard AQSh dollar
| YIM_nominal_yil = 2020
| YIM_nominal_oʻrin =
| YIM_nominal_jon_boshiga =
| YIM_nominal_jon_boshiga_oʻrin =
| pul_birligi = [[AQSh dollari]]
| pul_birligi_kod = USD
| pul_birligi_havol =
| vaqt_mintaqasi = UTC−4:00
| vaqt_utc =
| vaqt_mintaqasi_dst =
| vaqt_utc_dst =
| dst_nota =
| internet_domeni =
| internet_domeni = [[.vi]]
| telefon prefiksi = +1-340
| qisqartma = VI
| havolalar =
}}'''Virgin orollari''' ('''Amerikaning Virgin orollari''', [[Inglizcha]].''United States Virgin Islands''; '''Qoʻshma Shtatlarining Virgin orollari''', [[Inglizcha]]:''Virgin Islands of the United States'') – Karib dengizidagi Amerika Qoʻshma Shtatlarining uyushgan hududi maqomiga ega boʻlmagan orollar guruhi hisoblanadi.
== Siyosiy holat ==
AQSh Virjiniya orollari Amerika Qoʻshma Shtatlarining korporativ boʻlmagan uyushgan hududi, yaʼni Qoʻshma Shtatlar tomonidan boshqariladigan, ammo Qoʻshma Shtatlar tarkibiga kirmagan hudud boʻlib, unda Amerika Qoʻshma Shtatlari Kongressi mahalliy hukumatni tashkil qilgan. Birlashgan Millatlar Tashkiloti ushbu hududni oʻzini oʻzi boshqarmaydigan hudud sifatida tasniflaydi . 1993 yilda AQSh Virjiniya orollarida hududning maqomi boʻyicha referendum boʻlib oʻtdi, unda orollarning kelajagi uchun uchta variant taklif qilindi: mustaqillik, Qoʻshma Shtatlar tarkibiga qoʻshilish va Qoʻshma Shtatlarga qaram hududning hozirgi holati. [6] . Referendum ishtirokchilarining 81,6 foizi joriy maqomni qoldirish uchun ovoz berdi, biroq umumiy saylovchilarning atigi 31,4 foizi ishtirok etdi va shu sababli referendum haqiqiy emas deb topildi. Maqom boʻyicha boshqa referendumlar oʻtkazish rejalashtirilmagan. 2023-yilda orol aholisi oʻrtasida oʻtkazilgan soʻrov natijalariga koʻra, 63 foizi hududni AQSh shtatiga aylantirishni qoʻllab-quvvatlagan, 23 foizi esa qarshi chiqqan. Mustaqillik masalasida: 58% gʻoyani rad etgan, 19% esa rozi boʻlgan.
== Siyosiy tuzilma ==
Hudud ijroiya hokimiyatining boshligʻi gubernator boʻlib, umumiy ovoz berish yoʻli bilan 4 yil muddatga saylanadi. Hududiy Senat ham umumiy ovoz berish yoʻli bilan – 15 aʼzodan iborat boʻlib, ikki yillik muddatga saylanadi. Bundan tashqari, hudud aholisi AQSh Vakillar palatasiga bir aʼzoni saylaydi (ovoz huquqisiz). Hudud aholisi AQSh prezidentlik saylovlarida ovoz berish huquqiga ega emas, ammo AQSh Demokratik va Respublikachilar partiyalaridan prezidentlikka nomzodlar uchun praymerizda ovoz berishi mumkin .
Siyosiy partiyalar (2008 yil noyabr saylovlari natijalariga koʻra):
• [[Demokratlar partiyasi|Demokratik partiya]] (hududiy Senatdagi 10 deputat)
• Mustaqil fuqarolar harakati (hududiy Senatda 2 deputat)
• Respublikachilar partiyasi (hududiy Senatda vakillik qilmaydi)
• Hududning Senati ham 3 ta mustaqil aʼzodan iborat.
== Geografik joylashuvi va tabiati ==
Virgin orollari Shimoliy va Janubiy Amerika oraligʻida, Puerto-Riko orolidan sharqda, Kichik Antil orollarining shimoliy qismida joylashgan AQSHga qarashli xudud. Virgin orollari tarkibiga 50 dan ortiq orol kiradi. Ulardan eng yiriklari: Sent-Tomas, Sent-Jon, Santa-Kruz. Orollar ohaktoshli, shu bilan birga kristalli va vulkonli tog jinslaridan tashkil topganlari ham bor.
Iqlimi – tropik boʻladi. Doimiy yashil tropik oʻrmonlarning koldiqlari uchraydi. Qolgan xududlar qishloq xoʻjaligida foydalaniladigan yerlardan iborat. Hayvonot dunyosida maymunlar, kolibri va toʻti kabi kushlar bor.
== Davlat tuzilishi, siyosiy partiyalari ==
Davlat tuzilishi orollar ustidan umumiy nazoratni AQSH Ichki ishlar vazirligi amalga oshiradi. Ijroiya Hokimiyat gubernatorga tegishli, maʼmuriy jihatdan 3 ta orolga boʻlingan. Poytaxti Sharlotta-Amaliya Sent-Tomas orolida joylashgan. Siyosiy partiyalari: AQSH Demokratik va Respublikachilar partiyalarining boʻlimlari, Fuqarolar mustaqilligi harakati.
== Iqtisodi, transport kommunikatsiyalari ==
Iqtisodining asosini chet el turizmi tashkil qiladi. Dunyodagi eng yirik neftni qayta ishlash zavodlaridan biri Sen-Kroa orolida joylashgan. Chorvachilik va baliqchilik rivojlangan. Chetdan keltiriladigan ehtiyot qismlardan soatlar yigʻish, oziq-ovqat maxsulotlari va rom ishlab chikarish yoʻlga qoʻyilgan. Kishloq xoʻjaligida joʻxori, shakarqamish, meva va sabzavotlar yetishtiriladi. Chetdan neft, sanoat maxsulotlari, oziq-ovkat keltiriladi. Chetga neft mahsulotlari, shakar, rom, sitrus mevalar, qahva eksport qilinadi. 2010-yilda YAIM miqdori 1577 mln (aholi jon boshiga – 17200) dollarni tashkil etgan. Asosiy savdo hamkorlari: [[Birlashgan Qirollik|Buyuk Britaniya]], Kanada, AQSH, Puerto-Riko.
== Tarixi ==
Kolumb ekspeditsiyasi 1493-yili orollarga kelgan. Dastlabki aholi punktlari 1625-yil Santa-Kruz orolida ingliz va fransuz mustamlakachilari tomonidan barpo qilingan. Turli vaqtlarda orollar ustidan inglizlar, fran- suzlar, ispanlar oʻz nazoratini oʻrnatgan. 1733-yili orollarni daniyaliklar sotib olishdi (1754-yilda rasmiy ravishda Daniya mustamlakasi deb eʼlon kilindi). 1672 va 1683-yillarda daniyaliklar Sent-Tomas va Sent-Jon orollarini xam mustamlakaga aylantirgan edi. Daniyaliklar hukmronligi davrida Sent-Tomas oroli savdo markaziga (shuningdek, kul savdosining ham), Sent-Jon oroli esa shakarqamish plantatsiyalariga aylantirilib, ularda kullar ishlatilgan. Kullik mavjud boʻlgan davrda (1848-yilgacha) orolga 28 ming negr kullar keltirilgan. Daniya orollar ustidan 1917-yilga qadar ([[Napoleon urushlari]] davridagi qisqa davrni hisobga olmaganda) egalik qilib keldi. Shundan sung, Daniya bu orollarni AQSHga 25 million dollarga sotdi. 1932-yili orolda yashovchilarga AQSH fukaroligi berildi. Bu yerda AQSH harbiy bazasi kurilgan. 1973-yili Virgin orollari AQSH kongressining deputatlar palatasiga 1 ta deputat oʻtkazishga muvaffaq boʻlgan (lekin u ovoz berish huquqiga ega emas).
== Manba ==
* [https://web.archive.org/web/20150216044116/http://www.governordejongh.com/ Gubernator Vebsayti]
* [https://web.archive.org/web/20160204025726/http://ltg.gov.vi/ Gubernator leytenanti idorasi]
{{Turkumsiz|date=avgust 2024}}
euq7dq80eyd5ucz4ogj52b56bfeikc1
Turkum:Oʻzbekiston matematiklari
14
958802
5477697
3805155
2025-06-23T10:32:38Z
Janob Mirzaolim
64438
[[Turkum:Matematiklar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477697
wikitext
text/x-wiki
[[Turkum:Oʻzbekiston olimlari]]
[[Turkum:Matematiklar]]
f491iy47m5bmtezwi8oapia9zv2nw83
Jahon banki guruhi
0
968137
5477593
5322515
2025-06-23T03:58:48Z
InternetArchiveBot
58913
2 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477593
wikitext
text/x-wiki
{{Tashkilot bilgiqutisi
| logo = World Bank Group logo.svg
| Tashkilotning toʻliq nomi = Jahon banki guruhi
| Qisqartmasi = WBG
| image = The World Bank Group building.JPG
| caption = Vashingtondagi Jahon banki guruhi binosi
| type = [[Hukumatlararo tashkilot]]
| status = Shartnomaviy
| motto =
| purpose = [[Iqtisodiy rivojlanish]], [[qashshoqlik|qashshoqlikni]] bartaraf etish
| founded = {{start date and age|1944|07|4|df=y}}
| extinction =
| headquarters = 1818 H Street Northwest,<br />[[Vashington (shahar)|Vashington]], AQSh<ref>{{Cite web |title=About the World Bank |url=http://www.worldbank.org/en/about |website=worldbank.org}}</ref>
| leader_title = [[Jahon banki guruhi prezidenti|Prezident]]
| leader_name = [[Ajay Banga]]<ref>{{Cite news |title=U.S. Businessman Ajay Banga Approved to Lead World Bank|work=scroll.in |url=https://www.wsj.com/articles/u-s-businessman-ajay-banga-approved-to-lead-world-bank-adb5f1ad |access-date=19 June 2023}}</ref>
| leader_title2 = MD & CFO
| leader_name2 = [[Anshula Kant]]<ref>{{Cite web |url=http://www.outlookindia.com/newsscroll/sbi-md-anshula-kant-appointed-as-md-cfo-of-world-bank-group/1599829964995 |access-date=13 July 2019 |website=antopedia.org|title=SBI MD Anshula Kant appointed as MD, CFO of World Bank Group }}</ref>
| main_organ = Direktorlar kengashi<ref>{{Cite web |title=Board of Directors |url=http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/EXTABOUTUS/ORGANIZATION/BODEXT/0,,pagePK:1262504318911~theSitePK:281079,00.html |access-date=31 May 2010 |publisher=Web.worldbank.org}}</ref>
| membership = 189 ta mamlakat (188 [[Birlashgan Millatlar Tashkiloti aʻzolari|BMT mamlakatlari]] va [[Kosovo]])<ref name="WBG Member Countries">{{Cite web |title=Member Countries |url=http://www.worldbank.org/en/about/leadership/members |access-date=2016-06-03 |publisher=World Bank Group}}</ref>
| website = {{url|https://www.worldbank.org/en/home|worldbank.org}}
| parent_organization = {{Flag|Birlashgan Millatlar Tashkiloti}}
}}
'''Jahon banki guruhi''' ('''WBG''') [[Rivojlanayotgan mamlakat|rivojlanayotgan mamlakatlarga]] [[leveraj]] kreditlarini beradigan beshta [[Xalqaro tashkilot|xalqaro tashkilotning]] umumiy oilasidir. U dunyodagi eng yirik hamda eng mashhur taraqqiyot banki va Birlashgan Millatlar Tashkilotining Barqaror rivojlanish guruhida kuzatuvchi hisoblanadi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=RDSI Sign Gold |url=http://www.antopedia.org/index.cfm?P=13 |qaralgan sana=2012-05-27 |nashriyot=United Nations Development Group }}{{Oʻlikhavola|date=sentabr 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Bankning bosh qarorgohi [[Amerika Qoʻshma Shtatlari|AQShning]] [[Vashington (shahar)|Vashington]] shahrida joylashgan. U 2021-moliya yilida „rivojlanayotgan“ va rivojlanish bosqichiga oʻtish davrida boʻlgan mamlakatlarga qariyb 98,83 milliard dollarlik kredit hamda yordam koʻrsatdi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.worldbank.org/en/about/annual-report/fiscal-year-data |sarlavha=Fiscal year data |qaralgan sana=7 December 2021 |nashriyot=World Bank}}</ref>. Bankning vazifasi oʻta qashshoqlikka barham berish va umumiy farovonlikni taʼminlash boʻyicha mushtarak maqsadlarga erishishdir<ref name="bicusa1">The World Bank, Press release: „World Bank Group Commitments Rise Sharply in FY14 Amid Organizational Change“, [http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2014/07/01/world-bank-group-commitments-rise-sharply-in-fy14-amid-organizational-change July 1 2014, http://www.worldbank.org/en/news/press-release/2014/07/01/world-bank-group-commitments-rise-sharply-in-fy14-amid-organizational-change]</ref>. 2015-yil holatiga koʻra, soʻnggi 10 yil davomida bank tomonidan „Rivojlanish siyosatini“ moliyalashtirishga qaratilgan umumiy kreditlash miqdori taxminan 117 milliard dollarni tashkil etdi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=2015 Development Policy Financing Retrospective – Results and Sustainability |url=http://www.worldbank.org/en/projects-operations/products-and-services/publication/dpfretrospective2015 |ish=worldbank.org}}</ref>. Uning ichiga beshta tashkilot [[Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki]] (IBRD), [[Xalqaro taraqqiyot uyushmasi|Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi]] (IDA), [[Xalqaro moliya korporatsiyasi]] (IFC), [[Koʻp tomonlama investitsiyalarni kafolatlash agentligi]] (MIGA) va [[Investitsion nizolarni hal qilish xalqaro markazi|Investitsiya nizolarini hal qilish boʻyicha xalqaro markaz]] (ICSID) kiradi. Ulardan birinchi ikkitasi (IBRD va IDA) baʼzan birgalikda [[Jahon banki]] deb ataladi.
Jahon bankining (IBRD va IDA) faoliyati [[Rivojlanayotgan mamlakat|rivojlanayotgan mamlakatlardagi]] inson rivojlanishi (masalan, taʼlim, sogʻliqni saqlash), qishloq xoʻjaligi va qishloqlarni rivojlantirish (masalan, irrigatsiya va qishloq xizmatlari), atrof-muhitni muhofaza qilish (masalan, ifloslanishni kamaytirish, qoidalar ishlab chiqish va qoʻllash), infratuzilma (masalan, yoʻllar, shaharni qayta tiklash va elektr energiyasi), yirik sanoat qurilish loyihalari va boshqaruv (masalan, korrupsiyaga qarshi kurash, huquqiy institutlarni rivojlantirish) kabi sohalarga qaratilgan. IBRD va IDA Jahon bankiga aʼzo mamlakatlarga imtiyozli stavkalarda kreditlar, shuningdek, eng kambagʻal mamlakatlarga grantlar beradi. Muayyan loyihalar uchun kreditlar va grantlar koʻpincha sektor yoki mamlakatning umumiy iqtisodiyotidagi olib borilayotgan kattaroq siyosat oʻzgarishlari bilan bogʻliq holda ajratiladi. Masalan, qirgʻoq atrof-muhitini boshqarishni yaxshilash uchun ajratiladigan kredit milliy hamda mahalliy darajada yangi ekologik institutlarni rivojlantirishga va ifloslanishni cheklash uchun yangi meʼyorlarning joriy etilishi bilan bogʻliq harakatlarni amalga oshirishga imkon beradi<ref>{{Kitob manbasi |url=https://ppp.worldbank.org/public-private-partnership/sites/ppp.worldbank.org/files/documents/PPPCCSA_WBGGuarantees_Final%20_%20English%20_Printed%20Oct%202016.pdf |title=World bank – structured financial products |date=5 April 2016 |publisher=World bank |location=Washington |accessdate=5 November 2018}}</ref>.
== Tarixi ==
=== Tashkil etilishi ===
Jahon banki guruhi rasman 1946-yil 27-dekabrda [[Brettonvuds bitimi|Brettonvuds bitimining]] xalqaro ratifikatsiyasidan soʻng tashkil topdi. Bu bitim Birlashgan Millatlar Tashkilotining Pul-kredit va moliya konferensiyasi (1944-yil 1–22-iyul) natijasida yuzaga kelgan edi. Shuningdek, u 1951-yilda [[Jahon taraqqiyoti hisoboti|Jahon taraqqiyoti hisobotini]] tayyorlash va baholash uchun masʼul boʻlgan [[Osiander Committee|Osiander qoʻmitasining]] yaratilishiga ham asos boʻlgan. 1946-yil 25-iyunda oʻz faoliyatini boshlagan holda, Jahon banki guruhi 1947-yil 9-mayda birinchi kreditini berganini tasdiqladi (urushdan keyingi rekonstruksiya uchun Fransiyaga 250 million dollar ajratgan, bu real koʻrinishda bank bugungi kungacha bergan eng yirik kredit hisoblanadi).
== Aʼzolik ==
[[Fayl:World_Bank_Group.png|right|thumb|Jahon banki guruhi:]]
[[Birlashgan Millatlar Tashkiloti aʻzolari|BMTning 188 ta aʼzosi]] va Jahon banki guruhi aʼzosi boʻlgan [[Kosovo]] eng kamida IBRDga aʼzo mamlakat boʻlishi kerak. 2016-yil may holatiga koʻra, ularning barchasi boshqa toʻrtta tashkilotda ham (IDA, IFC, MIGA va ICSID) ishtirokka ega.
Ishtirok etadigan tashkilotlari soni boʻyicha WBG aʼzolari:
# Faqat IBRDda: Yoʻq
# IBRD va boshqa tashkilot: [[San Marino]], [[Nauru]], [[Tuvalu]], [[Bruney]]
# IBRD va boshqa ikkita tashkilot: [[Antigua va Barbuda]], [[Surinam]], [[Venesuela]], [[Namibiya]], [[Marshall orollari]], [[Kiribati]]
# IBRD va boshqa uchta tashkilot: [[Hindiston]], [[Meksika]], [[Beliz]], [[Yamayka]], [[Dominikan Respublikasi]], [[Braziliya]], [[Boliviya]], [[Urugvay]], [[Ekvador]], [[Dominika]], [[Sent Vinsent va Grenadinlar|Sent Vinsent va Grenadin orollari]], [[Gvineya-Bisau]], [[Ekvatorial Gvineya]], [[Angola]], [[Janubiy Afrika]], [[Seyshel orollari]], [[Liviya]], [[Somali]], [[Efiopiya]], [[Eritreya]], [[Jibuti]], [[Bahrayn]], [[Qatar]], [[Eron]], [[Malta]], [[Bolgariya]], [[Polsha]], [[Rossiya]], [[Беларусия|Belarusiya]], [[Qirgʻiziston]], [[Tojikiston]], [[Turkmaniston]], [[Tailand]], [[Laos]], [[Vyetnam]], [[Palau]], [[Tonga]], [[Vanuatu]], [[Maldiv Respublikasi|Maldiv orollari]], [[Butan]], [[Myanma]]
# Jahon bankining barcha beshta tashkiloti: WBGning qolgan 138 ta aʼzosi
Jahon banki guruhiga aʼzo boʻlmagan mamlakatlar [[Andorra]], [[Kuba]], [[Lixtenshteyn]], [[Monako]], [[Falastin]], [[Vatikan shahri]], [[Tayvan]] va [[Shimoliy Koreya]] boʻlib, ulardan Andorra IMFga aʼzo boʻlgan lekin WBGga qoʻshilmagan yagona davlatdir.
[[Xitoy Respublikasi]] Jahon bankiga 1945-yil 27-dekabrda aʼzo boʻldi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.worldbank.org/en/about/leadership/members |sarlavha=Member Countries |ish=World Bank |til=en |qaralgan sana=2019-12-10}}</ref>. [[Xitoy fuqarolar urushi|Xitoy fuqarolar urushidan]] soʻng, hukumat Tayvanga qochib ketdi va 1980-yil 16-aprelgacha Xitoy Xalq Respublikasi ROC oʻrnini egallagunga qadar WBGga aʼzoligini davom ettirdi. Oʻshandan beri u „[[Tayvan, Xitoy]]“ nomini ishlatadi<ref>{{Veb manbasi |url=https://data.worldbank.org/country/TW |sarlavha=Taiwan, China | Data}}</ref>.
Aʼzolar roʻyxatidan quyidagi de-fakto davlatlar chiqarib tashlangan: [[Республика Абхазия|Abxaziya]], [[Togʻli Qorabogʻ respublikasi|Artsax]], [[Shimoliy Kipr]], [[Sahroi Arab Demokratik Respublikasi]], [[Somalilend]], [[Janubiy Osetiya]] va [[Dnestrboʻyi Moldova Respublikasi|Dnestrboʻyi]].
== Tashkiliy tuzilmasi ==
[[Fayl:The_World_Bank_Group_Building.jpg|thumb| [[Vashington (shahar)|Vashingtondagi]] Jahon banki guruhi binosi]]
[[Fayl:The_World_Bank_Group.jpg|thumb| Binodagi Jahon banki guruhi yozuvi]]
IBRD 1957-yildan 1988-yilgacha tuzilgan toʻrtta filiali bilan birgalikda Jahon banki guruhining bir qismini tashkil etadi. Guruhning shtab-kvartirasi [[Vashington (shahar)|Vashingtonda]] joylashgan. Bu xalqaro tashkilot unga aʼzo hukumatlarga tegishli va mamlakatlarga foyda keltirsa-da, oingan daromadlar qashshoqlikni qisqartirish boʻyicha davomli saʼy-harakatlarni qoʻllab-quvvatlash uchun ishlatilib kelinadi<ref>[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/EXTSITETOOLS/0,,contentMDK:20147466~menuPK:344189~pagePK:98400~piPK:98424~theSitePK:95474,00.html#13 FAQ-About The World Bank], Worldbank.org.</ref>.
Texnik jihatdan Jahon banki Birlashgan Millatlar Tashkiloti tizimining bir qismidir<ref>[http://www.colorado.edu/StudentGroups/mun/docs/unsystem.jpg The United Nations system: Principal Organs] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20160303231222/http://www.colorado.edu/StudentGroups/mun/docs/unsystem.jpg}}, Colorado.edu.</ref>, lekin uning boshqaruv tuzilmasi boshqacha: Jahon banki guruhidagi har bir muassasaga uning aʼzo davlatlari tomonidan egalik qilinadi, bu davlatlar muassasaning asosiy [[Aksiyadorlik kapitali|aksiyadorlik kapitaliga]] obuna boʻlishadi va ovozlar aksiyalarga mutanosib ravishda taqsimlanadi. Aʼzolik barcha mamlakatlar uchun bir xil boʻlgan maʼlum ovoz berish huquqlarini beradi, ammo mamlakatlar tashkilotga qoʻshgan moliyaviy hissalariga bogʻliq holda qoʻshimcha ovozlarga ham ega boʻlishi mumkin. Jahon banki prezidenti Amerika Qoʻshma Shtatlari prezidenti tomonidan taklif etiladi va bankning Boshqaruvchilar kengashi tomonidan saylanadi<ref name="WBA"/>. 2009-yil 15-noyabr holatiga koʻra, Qoʻshma Shtatlar umumiy ovozlarning 16,4%, Yaponiya 7,9%, Germaniya 4,5%, Buyuk Britaniya 4,3% va Fransiya 4,3% qismiga egalik qiladi. AQSH bankning boshqaruv tizimidagi har qanday muhim oʻzgarishlarni toʻxtatib qoʻyish imkoniyatiga ega<ref>[http://www.globalpolicy.org/socecon/bwi-wto/wbank/2003/0626blocks.htm US Blocks Stronger African Voice At World Bank] Retrieved 7 August 2007.</ref>. AQSh bankka rasmiy va norasmiy taʼsir koʻrsatadi, chunki ovozlar ulushi, prezidentlik ustidan nazorat va bankning Vashingtonda joylashgan shtab-kvartirasi sababli AQSh doʻstlari hamda ittifoqchilariga nisbatan yumshoqroq shartlar bilan koʻproq loyihalar uchun yordam bera oladi<ref>Clark Richard and Lindsay Dolan. </ref>.
=== Jahon banki guruhi agentliklari ===
Jahon banki guruhi quyidagilardan iborat:
* 1944-yilda tashkil etilgan [[Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki]] (IBRD); u suveren kafolatlar asosida qarzni moliyalashtirishni taʼminlaydi;
* 1956-yilda tashkil etilgan [[Xalqaro moliya korporatsiyasi]] (IFC); u suveren kafolatlarsiz, birinchi navbatda, xususiy sektorni moliyalashtirishning turli shakllarini taqdim etadi;
* 1960-yilda tashkil etilgan, odatda suveren kafolatlar bilan imtiyozli moliyalashtirishni (foizsiz kreditlar yoki grantlar) taʼminlaydigan [[Xalqaro taraqqiyot uyushmasi|Xalqaro taraqqiyot assotsiatsiyasi]] (IDA);
* 1965-yilda tashkil etilgan [[Investitsion nizolarni hal qilish xalqaro markazi|Investitsiya nizolarini hal qilish boʻyicha xalqaro markaz]] (ICSID); u investitsiya riskini kamaytirish uchun hukumatlar bilan hamkorlik qiladi;
* 1988-yilda tashkil etilgan Koʻp tomonlama investitsiyalarni kafolatlash agentligi (MIGA); u birinchi navbatda xususiy sektor uchun xavflarning ayrim turlaridan, shu jumladan siyosiy risklardan sugʻurtalashni taʼminlaydi.
„[[Jahon banki]]“ atamasi odatda faqat IBRD va IDAga ishora qiladi, „Jahon banki guruhi“ yoki „WBG“ atamasi esa barcha beshta institutga umumiy murojaat qilish uchun ishlatiladi<ref name="WBA"/>.
[[Jahon banki instituti]] Jahon bankining salohiyatni rivojlantirish boʻlimi boʻlib, unga aʼzo mamlakatlarga taʼlim va boshqa yoʻnalishlarda salohiyatni oshirish dasturlarini taqdim etadi.
IBRDga 189 ta hukumat aʼzodir, boshqa institutlarda esa 153 tadan 184 tagacha aʼzolar bor. Jahon banki guruhining barcha institutlari har yili bir marta yigʻiladigan Boshqaruvchilar kengashi tomonidan boshqariladi<ref name="WBA">[http://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/EXTABOUTUS/0,,contentMDK:20040580~menuPK:1696997~pagePK:51123644~piPK:329829~theSitePK:29708,00.html „About Us“], ''wordbank.org'', accessed 30 May 2007.</ref>. Jahon banki guruhini 25 nafar ijrochi direktorlar kengashi boshqaradi. Har bir direktor bir mamlakatga (eng yirik davlatlar uchun) yoki bir guruh mamlakatlarga maʼsul etib tayinlangan. Ijrochi direktorlar tegishli hukumatlar tomonidan yoki saylov okruglari orqali tayinlanadi<ref name="WBA" />.
Jahon bankining har bir agentligi ''Bitim moddalari'' asosida boshqariladi. Bu bitim ularning barcha faoliyati uchun huquqiy va institutsional poydevor vazifasini bajaradi<ref name="WBA"/>.
[[Xalqaro moliya korporatsiyasi|IFC]] va [[Koʻp tomonlama investitsiyalarni kafolatlash agentligi|MIGAning]] faoliyat doirasi xususiy sektorga beriladigan investitsiyalar va sugʻurta taʼminotini oʻz ichiga oladi.
=== Prezidentlik ===
Anʼanaga koʻra, bank prezidenti lavozimiga bankning eng yirik aksiyadori boʻlgan Amerika Qoʻshma Shtatlari prezidenti tomonidan AQSh fuqarosi boʻlgan nomzod koʻrsatiladi. Bu nomzod ijrochi direktorlari tomonidan tasdiqlangandan soʻng, besh yillik muddatga tayinlanadi va bu muddat yangilanishi mumkin<ref name="WBA"/>.
==== Hozirgi prezident ====
2023-yil 3-mayda Ajay Banga Jahon banki guruhining 14-prezidenti etib saylandi. Uning vakolati 2023-yil 2-iyundan boshlangan.
=== Boshqaruvchi direktor ===
Jahon bankining boshqaruvchi direktori tashkiliy strategiya uchun javobgardir. Bular qatoriga byudjet va strategik rejalashtirish, axborot texnologiyalari, alohida xizmatlar, korporativ xaridlar, umumiy xizmatlar va korporativ xavfsizlik, sanksiyalar tizimi, nizolarni hal qilish va ichki adolat tizimi kiradi. 2019-yil 7-oktyabrdan beri Jahon banki guruhining boshqaruvchi direktori va bosh moliyaviy direktori Anshula Kant hisoblanadi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.worldbank.org/en/about/people/a/anshula-kant |sarlavha=Anshula Kant}}</ref>.
=== Ekstraktiv tarmoqlar sharhi ===
[[Fuqarolik jamiyati|Fuqarolik jamiyatining]] bankning neft, gaz va [[Kon sanoati|togʻ-kon]] sanoatidagi ishtiroki haqidagi uzoq muddatli tanqidlaridan soʻng, 2001-yil iyul oyida Jahon banki ''Ekstraktiv tarmoqlar sharhi'' (EIR) deb nomlangan mustaqil tahlilni boshladi. Bu mustaqil tahlilni „taniqli shaxs“, [[Emil Salim]] (Indoneziyaning sobiq atrof-muhit vaziri) boshqargan. Salim 2002— va 2003-yillarda manfaatdor tomonlarning keng doirasi bilan muzokaralar oʻtkazdi. EIR tavsiyalari 2004-yil yanvar oyida „Yaxshiroq muvozanatga erishish“ nomi yakuniy hisobotda nashr etilgan<ref name="SBB">[http://go.worldbank.org/PIW55278X0 „Striking a Better Balance“], ''worldbank.org'', January 2004, accessed 30 May 2007.</ref>. Hisobotda qazib olinadigan yoqilgʻi hamda togʻ-kon loyihalariga ajratiladigan kreditlar qashshoqlikni yengillashtirmaydi, degan xulosaga kelindi va Jahon bankining 2008-yilga borib bu sohalardagi ishtirokini [[qayta tiklanadigan energiya]] hamda [[Barqaror energiya|toza energiyaga]] qilinadigan investitsiyalar bilan almashtirishni tavsiya qildi. Jahon banki 2004-yil sentyabr oyida direktorlar kengashi bilan keng koʻlamli muhokamalardan soʻng, EIRga nisbatan rahbariyatning javobini eʼlon qildi<ref>[http://siteresources.worldbank.org/INTOGMC/Resources/finaleirmanagementresponse.pdf „Striking a Better Balance“], {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20051113021620/http://siteresources.worldbank.org/INTOGMC/Resources/finaleirmanagementresponse.pdf}}, „World Bank Group Management Response“ to „The World Bank Group and Extractive Industries: The Final Report of the Extractive Industries Review: World Bank Group Management Response“,17 September 2004, accessed 30 May 2007.</ref>. Boshqaruvning javobi EIR hisobotining koʻpgina xulosalarini qabul qilmadi, biroq Jahon bankining yaqinda eʼlon qilgan navbatdagi hisobotida EIR Jahon bankining neft, gaz va togʻ-kon sanoati boʻyicha siyosatini oʻzgartirishga xizmat qilgani keltirilgan. Ayniqsa, munozarali sohalardan biri boʻlgan mahalliy xalqlarning huquqlari bilan bogʻliq loyihalarga eʼtibor qaratilgan edi<ref>[http://www.newint.org/columns/currents/2004/11/01/sustainability/index.php „The Energy Tug of War“] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20070930183611/http://www.newint.org/columns/currents/2004/11/01/sustainability/index.php}}, ''[[Yangi internatsionalist|The New Internationalist]]'', No. 373 (November 2004), accessed 30 May 2007.</ref>. EIR jarayonidan soʻng, Jahon banki mahalliy xalqlar toʻgʻrisidagi siyosatini qayta koʻrib chiqib, uning yangilangan variantini eʼlon qildi<ref>[https://web.archive.org/web/20080507073514/http://wbln0018.worldbank.org/Institutional/Manuals/OpManual.nsf/B52929624EB2A3538525672E00775F66/0F7D6F3F04DD70398525672C007D08ED?OpenDocument „World Bank Operational Manual: Operational Policies: Indigenous Peoples“ (Op 4.10)], ''worldbank.org'', July 2005, accessed 30 May 2007. </ref>.
== Tanqid ==
[[Fayl:Worldbank_protest_jakarta.jpg|thumb| Indoneziyaning [[Jakarta]] shahridagi Jahon bankiga qarshi norozilik harakatlarining yosh namoyishchisi]]
[[Fayl:IMF_and_World_Bank_protests_-_damage_in_Logan_Circle.jpg|thumb| [[Jahon banki]]/[[Xalqaro valyuta jamgʻarmasi|XVJ]] namoyishchilari tomonidan sindirilgan Vashingtonning Logan Circle mahallasida joylashgan PNC Bank filialining derazalar]]
[[Jahon banki]] uzoq vaqtdan beri bir qator nodavlat tashkilotlar va akademiyalar, xususan sobiq bosh iqtisodchisi [[Joseph Stiglitz]] tomonidan tanqid qilingan, u [[Xalqaro valyuta jamgʻarmasi|Xalqaro valyuta jamgʻarmasi]], [[AQSh Moliya vazirligi|AQSh gʻaznachilik departamenti]], AQSh va boshqa rivojlangan mamlakatlar savdosini ham teng darajada tanqid qiladi<ref name="stiglitz">See [[Joseph Stiglitz]], ''[[The Roaring Nineties]]'', ''[[Globalization and Its Discontents]]'', and ''[[Making Globalization Work]]''.</ref>. Tanqidchilar bank koʻp hollarda qoʻllab-quvvatlaydigan [[erkin bozor]] islohoti deb ataladigan siyosat amalda yomon, juda tez („[[Shok terapiyasi (iqtisodiyot)|shok terapiyasi]]“), notoʻgʻri ketma-ketlikda yoki juda zaif tarzda amalga oshirilsa, koʻpincha [[Iqtisodiy rivojlanish|iqtisodiy rivojlanishga]] zarar olib kelishi mumkin ekanligini taʼkidlaydi<ref name="stiglitz" />. Jahon bankining kredit shartnomalari ham raqobatbardosh, erkin bozor siyosatidagidek boʻlmagan narxlarda tovar va xizmatlarni xarid qilishga majbur qilishi mumkin<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Microsoft Word - IFI Watch Bangladesh_Vol_1 No_1.doc |url=http://www.unnayan.org/Other/IFI_Watch_Bangladesh_Vol_1%20No_1.pdf |qaralgan sana=31 May 2010 |arxivsana=8 November 2004 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20041108100213/http://www.unnayan.org/Other/IFI_Watch_Bangladesh_Vol_1%20No_1.pdf}}</ref>. [[Jon Perkins (muallif)|John Perkins]] kabi boshqa tanqidchi yozuvchilar xalqaro moliya institutlarini „noqonuniy va moliyaviy terrorizmni amalga oshirishga majburlovchi Amerika diplomatiyasining bir qismi“ deb atashadi<ref>{{Kitob manbasi |last=Perkins |first=John |title=[[Confessions of an Economic Hit Man]] |year=2004 |isbn=0-452-28708-1 |pages=259}}</ref>.
Catherine Caufield ''Masters of Illusion: The World Bank and the Poverty of Nations'' (1996) nomli asarida Jahon bankining faraz va tuzilmalari rivojlanayotgan mamlakatlarga yordam oʻrniga zarar keltirishi haqida fikr yuritadi. Caufield dastlab Bankning „taraqqiyot“ tushunchasiga nisbatan gʻoyat bir xil va gʻarbcha yondashuvda ekanligini tanqid qiladi. Jahon banki uchun turli mamlakatlar va mintaqalar oʻrtasida farq yoʻq boʻlib, ular „taraqqiyotning yagona usuli“ni qabul qilishga tayyor turadilar. Bu farazning xavfi shundaki, mamlakatlar hatto ozgina muvaffaqiyatga erishish uchun ham gʻarbcha hayot tarzini qabul qilib, anʼanaviy iqtisodiy tuzilmalar va qadriyatlardan voz kechishlariga toʻgʻri keladi. Ikkinchi faraz shundaki, kambagʻal mamlakatlar turmush tarzini xorijdan olinadigan pul va maslahatlarsiz modernizatsiya qila olmaydi.
Jahon banki himoyachilarining taʼkidlashicha, hech bir davlat qarzga pul olishga majbur emas. Bank kreditlar ham, grantlar ham beradi. Hatto kreditlar ham imtiyozli hisoblanadi, chunki ular xalqaro [[Kapital bozori|kapital bozorlariga]] chiqish imkoni boʻlmagan mamlakatlarga beriladi. Bundan tashqari, kambagʻal va oʻrtacha daromadli mamlakatlarga beriladigan kreditlar foizi bozor [[Bank foiz stavkasi|qiymatidan]] pastroqdir. Jahon bankining taʼkidlashicha, u grantlardan koʻra koʻproq kreditlar orqali rivojlanishga yordam berishi mumkin, chunki kreditlardan qaytgan pul keyinchalik boshqa loyihalar uchun qarzga berilishi mumkin.
Shu bilan bir qatorda, IFC, MIGA va ular amalga oshirayotgan loyihalarining ijtimoiy va atrof-muhitga taʼsirini baholash usullari tanqid qilindi. Tanqidchilar taʼkidlashicha, XMK va MIGA Jahon Bankiga nisbatan koʻproq standartlarga ega boʻlsa-da, ular asosan bu standartlarning bajarilishini nazorat qilishni xususiy sektor mijozlariga ishonib topshiradilar va bu jarayonda mustaqil monitoring tashkiloti mavjud emasligini eʼtibordan chetda qoldiradilar. Shu sababli, ushbu tashkilotlarning ijtimoiy va ekologik standartlarni amalga oshirish strategiyasini har tomonlama qayta koʻrib chiqish talab etilmoqda<ref>{{Veb manbasi |muallif=Korinna Horta |sana=February 2013 |sarlavha=Most relevant review |url=http://www.dandc.eu/en/article/world-bank-reviewing-its-social-and-environmental-safeguards-and-civil-society-organisations |nashriyot=dandc.eu}}</ref>.
=== Korrupsiyaga oid daʼvolar ===
Jahon Bankining integratsiyalashgan vitse-prezidentligi (INT) ichki firibgarlik va korrupsiya, jumladan, shikoyatlarni qabul qilish, tekshirish va tergov hisobotlarini tekshirish bilan shugʻullanadi<ref>{{Veb manbasi |sarlavha=Integrity Vice Presidency - The Investigative Process |url=https://web.worldbank.org/WBSITE/EXTERNAL/EXTABOUTUS/ORGANIZATION/ORGUNITS/EXTDOII/0,,contentMDK:22641983~menuPK:2452528~pagePK:64168445~piPK:64168309~theSitePK:588921,00.html |qaralgan sana=2012-05-27 |nashriyot=Web.world bank.org}}</ref>.
=== Investitsiyalar ===
Jahon banki guruhi inson huquqlariga oid loyihalarga sarmoya kiritgani uchun tanqid qilingan<ref name="upside down">{{Veb manbasi |muallif=Mychalejko |ism=Cyril |sarlavha=Beyond Reform: It's Time to Shut Down the World Bank |url=http://upsidedownworld.org/main/honduras-archives-46/4660-beyond-reform-its-time-to-shut-down-the-world-bank- |qaralgan sana=5 April 2014 |ish=Upside Down World |sana=23 January 2014}}</ref>.
[[Muvofiqlik boʻyicha maslahatchi/ombudsman|Muvofiqlik boʻyicha maslahatchi/ombudsman]] (CAO) 2009-yilda Gondurasdagi davlat toʻntarishidan keyin bankning palma yogʻi ishlab chiqaruvchi Dinant kompaniyasiga bergan kreditini tanqid qildi. Dinant faoliyat yuritgan mintaqada koʻplab fermerlarning oʻldirilish holatlari sodir boʻlgan<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Malkin |first=Elisabeth |date=10 January 2014 |title=World Bank Is Criticized for Honduran Loan |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/2014/01/11/world/americas/world-bank-is-criticized-for-honduran-loan.html |access-date=5 April 2014}}</ref>.
Boshqa shu kabi muzokarali investitsiyalar qatoriga harbiy diktatura davrida Chixoy gidroelektr toʻgʻonini qurish uchun Gvatemalaga berilgan va Goldcorpga (oʻsha paytda Glamis Gold) Marlin konini qurish uchun berilgan kreditlar kiradi.
2019-yilda Xitoy kongress-ijroiya komissiyasi Jahon bankini [[Shinjon-Uygʻur muxtor rayoni|Shinjonga (Xitoy)]] berilgan kredit boʻyicha soʻroq qildi, u yuqori darajadagi xavfsizlik vositalarini, jumladan, kuzatuv uskunalarini sotib olish uchun ishlatilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Allen-Ebrahimian |ism=Bethany |sana=August 27, 2019 |sarlavha=The World Bank Was Warned About Funding Repression in Xinjiang |url=https://foreignpolicy.com/2019/08/27/the-world-bank-was-warned-about-funding-repression-in-xinjiang/ |qaralgan sana=2019-08-28 |ish=[[Foreign Policy]]}}</ref><ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Allen-Ebrahimian |first=Bethany |date=December 11, 2019 |title=Scoop: China tried to get World Bank to fund surveillance in Xinjiang |work=Axios |url=https://www.axios.com/china-world-bank-xinjiang-ai-huawei-surveillance-263c5753-1cb8-4366-aad3-c9be9b285fa5.html |access-date=August 14, 2020 |archive-date=2020-09-22 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200922080415/https://www.axios.com/china-world-bank-xinjiang-ai-huawei-surveillance-263c5753-1cb8-4366-aad3-c9be9b285fa5.html |url-status=dead }}</ref>. Ushbu daʼvoga javoban bank ichki tekshiruv boshladi. 2020-yil avgust oyida AQSh qonunchilari kreditni toʻlash davom etayotganini shubha ostiga olishdi<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=Allen-Ebrahimian |first=Bethany |date=August 14, 2020 |title=Lawmakers demand answers from World Bank on Xinjiang loan |work=Axios |url=https://www.axios.com/lawmakers-malpass-about-world-bank-xinjiang-loan-china-f5c832cb-72d8-4fd9-8cea-9cc7e47d85cc.html |access-date=August 14, 2020 |archive-date=2020-08-24 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200824081440/https://www.axios.com/lawmakers-malpass-about-world-bank-xinjiang-loan-china-f5c832cb-72d8-4fd9-8cea-9cc7e47d85cc.html |url-status=dead }}</ref>.
== Prezidentlari roʻyxati ==
* [[Evgeniy Meyer (moliyachi)|Eugene Meyer]] (1946-yil 18-iyun — 1946-yil 18-dekabr)
* [[Jon J. Makkloy|John J. MacCloy]] (1947-yil 17-mart — 1949-yil 30-iyun)
* [[Eugene R. Black, Sr.]] (1949-yil 1-iyul — 1962-yil 31-dekabr)
* [[Jorj Devid Vuds|George D. Woods]] (1963-yil 1-yanvar — 1968-yil 31-mart)
* [[Robert MakNamara|Robert McNamara]] (1968-yil 1-aprel — 1981-yil 30-iyun)
* [[Alden V. Klauzen|Alden W. Clausen]] (1981-yil 1-iyul — 1986-yil 30-iyun)
* [[Sartarosh|Barber Conable]] (1986-yil 1-iyul — 1991-yil 31-avgust)
* [[Lyuis Tompson Preston|Lewis T. Preston]] (1991-yil 1-sentyabr — 1995-yil 4-may) (fevralda taʼtilda)
* Ernest Stern (1995-yil 1-fevral — 1995-yil 31-may) (vaqtinchalik)
* [[Jeyms Vulfenson|James Wolfensohn]] (1995-yil 1-iyun — 2005-yil 31-may)
* [[Pol Vulfovits|Paul Wolfowitz]] (2005-yil 1-iyun — 2007-yil 30-iyun)
* [[Robert Zellik|Robert Zoellick]] (2007-yil 1-iyul — 2012-yil 30-iyun)
* [[Jim Yong Kim]] (2012-yil 1-iyul — 2019-yil 1-fevral)
* [[Kristalina Georgieva]] (2019-yil 1-fevral — 2019-yil 8-aprel) (vaqtinchalik)
* [[Devid Malpass|David Malpass]] (2019-yil 9-aprel — 2023-yil 1-iyun)
* [[Ajay Banga]] (2023-yil 2-iyun — hozirgacha)
== Bosh iqtisodchilari roʻyxati ==
* [[Hollis B. Cheneri|Hollis B. Chenery]] (1972—1982)
* [[Anne Osborn Kryuger|Anne Osborn Krueger]] (1982—1986)
* [[Stenli Fisher|Stanley Fischer]] (1988—1990)
* [[Lourens Summers|Lawrence Summers]] (1991—1993)
* [[Maykl Bruno (iqtisodchi)|Michael Bruno]] (1993—1996)
* [[Joseph Stiglitz|Joseph E. Stiglitz]] (1997—2000)
* [[Nikolas Stern, Brentfordlik baron Stern|Nicholas Stern]] (2000—2003)
* [[Fransua Burginyon|Francois Bourguignon]] (2003—2007)
* [[Jastin Yifu Lin]] (2008-yil iyun — 2012-yil iyun)
* [[Martin Ravallion]] (2012-yil iyun — 2012-yil oktyabr)
* [[Basu, Kaushik|Kaushik Basu]] (2012-yil oktyabr — 2016-yil iyul)
* [[Pol Romer|Paul Romer]] (2016-yil avgust — 2018-yil yanvar)
* [[Shanta Devarajan]] (2018-yil yanvar — 2018-yil noyabr)
* [[Pinelopi Koujianou Goldberg]] (2018-yil noyabr — 2020-yil fevral)
* Aart Kraay (2020-yil mart — 2020-yil iyun)
* [[Karmen Reynxart|Carmen Reinhart]] (2020-yil iyun — 2022-yil iyun)
* [[Indermit Gill]] (2022-yil sentyabr — hozirgacha)
== Jahon bankining baholash boʻyicha bosh direktorlari roʻyxati ==
* Christopher Willoughby — ketma-ket boʻlim boshligʻi, diviziya boshligʻi va operatsiyalarni baholash departamenti direktori (1970—1976)
* Mervyn L. Weiner — operatsiyalarni baholash boʻyicha direktor va birinchi umumiy bosh direktor (1975—1984)
* Yves Rovani — umumiy bosh direktor, operatsiyalarni baholash boʻyicha bosh direktor (1986—1992)
* Robert Picciotto — umumiy bosh direktor, operatsiyalarni baholash boʻyicha bosh direktor (1992—2002)
* Gregory K. Ingram — umumiy bosh direktor, operatsiyalarni baholash boʻyicha bosh direktor (2002—2005)
* Vinod Thomas — umumiy bosh direktor, baholash boʻyicha bosh direktor (2005—2011)
* Caroline Heider — umumiy bosh direktor, baholash boʻyicha bosh direktor (2011-yildan hozirgi kungacha)
== Yana qarang ==
* [[Afgʻoniston va Jahon banki|Afgʻoniston va Jahon banki]]
* [[Braziliya va Jahon banki]]
* [[Xitoy va Jahon banki]]
* [[Gonduras va Jahon banki]]
* [[Zimbabve va Jahon banki]]
* [[Vyetnam va Jahon banki]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Markaziy banklar}}
[[Turkum:1945-yilda tashkil etilgan tashkilotlar]]
[[Turkum:Tashkilotlar]]
[[Turkum:Xalqaro banklar]]
[[Turkum:Xalqaro tashkilotlar]]
egvaz1v60x4cmpv5arbrsua3lwf6xks
Jaloliddin Manguberdi majmuasi
0
981324
5477648
5313515
2025-06-23T08:25:25Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477648
wikitext
text/x-wiki
{{Bino bilgiqutisi
| nomi = Jaloliddin Manguberdi majmuasi
| asl_nomi =
| tasvir =
| izoh =
| coordinates = {{coord|41.5447310059948|N| 60.63373933396149|E|type:landmark_region:UZ-NV|display=inline,title}}
| maqom =
| boshlangan =
| tugagan = 1999-yil
| turi = Majmua
| manzil = Al-Xorazmiy koʻchasi
| shahar = [[Urganch]]
| mamlakat = [[O‘zbekiston]]
| egasi = Davlat mulkiga tegishli
|binoning_ichki_maydoni = 15 gektar
| havolalar = <mapframe zoom=17 latitude =41.5447310059948 longitude =60.63373933396149 align=center width=250 height=250 text="Jaloliddin Manguberdi majmuasi xaritada">{
"type": "FeatureCollection",
"features": [
{
"type": "Feature",
"properties": {
"marker-color": "#000000",
"marker-size": "medium",
"marker-symbol": "cemetery"
},
"geometry": {
"type": "Point",
"coordinates": [
60.63373933396149,
41.5447310059948
]
}
}
]
}</mapframe>
}}
'''Jaloliddin Manguberdi majmuasi''' — [[Xorazm]] viloyatining [[Urganch]] shahri, Al-Xorazmiy koʻchasida joylashgan majmua. 1999-yilda qurib bitkazilgan majmua [[Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi|Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining]] qarori bilan 2019-yil 4-oktyabrda [[Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxati|Moddiy madaniy merosning koʻchmas mulk obyektlari milliy roʻyxatiga]] kiritilgan va davlat muhofazasiga olingan. Hozirda Xorazm viloyati madaniyat boshqarmasi operativ boshqaruv huquqi asosida [[davlat mulki]]ga tegishli<ref>{{Veb manbasi |url=https://lex.uz/ru/docs/-4543266?ONDATE2=17.06.2021&action=compare |sarlavha=MODDIY MADANIY MEROSNING KO‘CHMAS MULK OBYEKTLARI MILLIY RO‘YXATINI TASDIQLASH TO‘G‘RISIDA |arxivurl=https://web.archive.org/web/20231013090306/https://lex.uz/ru/docs/-4543266?ONDATE2=17.06.2021&action=compare |arxivsana=2023-10-13 |qaralgan sana=16.10.2023 }}</ref><ref>{{Cite web|title=Тарихий, бадиий ёки ўзга маданий қимматлилиги туфайли гаров ва ипотека қўлланилиши мумкин бўлмаган объектлар рўйхати (ЎзР ВМ 05.12.2014 й. 335-сон қарорига илова) {{!}} Majburiyatlar va shartnomalar toʻgʻrisidagi umumiy qoidalar {{!}} Oʻz kuchini yoʻqotgan hujjatlar {{!}} Fuqarolik va oila qonunchiligi {{!}} OʻzR KonunchiligiMaʼlumotlar tizimi „Tarixiy, badiiy yoki oʻzga madaniy qimmatliligi tufayli garov va ipoteka qoʻllanishi mumkin boʻlmagan obʼektlar roʻyxati (OʻzR VM 05.12.2014 y. 335-son qaroriga ilova)“ {{!}} NRM.uz|url=https://nrm.uz/contentf?doc=348334_tarihiy_badiiy_eki_o%E2%80%98zga_madaniy_qimmatliligi_tufayli_garov_va_ipoteka_qo%E2%80%98llanilishi_mumkin_bo%E2%80%98lmagan_obektlar_ro%E2%80%98yhati_(o%E2%80%98zr_vm_05_12_2014_y_335-son_qaroriga_ilova)|access-date=2023-10-17|website=nrm.uz}}</ref>.
== Qurilish tarixi va uslubi ==
Majmua [[Jaloliddin Manguberdi]] tavalludining 800 yilligi munosabati bilan 1999-yilda Urganch shahrining markaziy qismi boʻlgan [[Shovot kanali]]ning soʻl sohilida bunyod etilgan. Majmuaning kirish qismida sharqona darvoza oʻrnatilgan boʻlib, uning ichki qismida [[favvora]]lar, [[Jaloliddin Manguberdi haykali|Jaloliddin Manguberdining haykali]] va 15 gektarlik [[bogʻ]] mavjud.
1999-yil 5-noyabr kuni Oʻzbekistonning sobiq Prezidenti [[Islom Karimov]] tashabbusi bilan ochilgan.
Majmuaning markaziy qismida Jaloliddin Manguberdining 14,5 metrlik haykali oʻrnatilgan boʻlib, bu [[yodgorlik]] [[Oʻzbekiston]]dagi eng baland [[monument]]lardan biridir. Monument postamenti qizil [[granit]]dan tayyorlangan. Haykalni tayyorlashda esa [[bronza]]dan foydalanilgan. Xorazmlik [[meʼmor]] Polvonnazir Salayev monument loyihasining muallifi sanaladi. Toshkentlik [[haykaltarosh]]lar Ilhom va Kamol Jabborovlar tomonidan haykal tayyorlangan. [[Oʻzbekiston badiiy akademiyasi]] aʼzosi [[Toʻra Quryozov]] oʻsha davrga oid boʻlgan tarixiy asarlardan kelib chiqib chizgan surati Manguberdi qiyofasini yaratilishi uchun asos qilib olingan. Shuningdek, Toʻra Quryozov Manguberdi asari uchun „[[Oʻzbekiston xalq rassomi]]“ unvoniga sazovor boʻlgan.
Majmuaning kirish qismida moviy rangda tayyorlangan va [[gumbaz]] bilan yopilgan [[darvoza]] mavjud. Darvozaning har ikki qanoti boʻylab Xorazm milliy hunarmandchiligi uslubi boʻyicha tayyorlangan, oʻntadan jilo berilgan yogʻoch oʻyma ustun oʻrnatilgan. Old qsimida katta favvora, ichkari qismida esa yana uchta favvora qurilgan<ref>{{Cite web|title=Жалолиддин Мангуберди мажмуаси|url=https://urganchshahar.uz/uz/shahar-haqida/sanat-yodgorliklari/144-jaloliddin-manguberdi-majmuasi.html|access-date=2023-10-18|website=Урганч шаҳар ҳокимлиги|arxivsana=2023-12-05|arxivurl=https://web.archive.org/web/20231205111143/https://urganchshahar.uz/uz/shahar-haqida/sanat-yodgorliklari/144-jaloliddin-manguberdi-majmuasi.html}}</ref>.
1999-yil noyabr oyida Jaloliddin Manguberdi tavalludining 800 yillik sanasi nishonlangan. Shuningdek, [[Jaloliddin Manguberdi ordeni|„Jaloliddin Manguberdi“ ordeni]] taʼsis qilinib, uning nomidagi bogʻ-majmua va haykali barpo qilindi.
== Yangi Jaloliddin Manguberdi majmuasi ==
Oʻzbekiston prezidenti [[Shavkat Mirziyoyev]] tashabbusi bilan 2022-yil 29-avgust kuni Jaloliddin Manguberdining „yangi“ majmuasi Urganch shahrining Al-Xorazmiy va Islom Karimov koʻchalari kesishgan 8 [[gektar]]lik maydonda boʻlishi belgilangan. Shu kuni Shavkat Mirziyoyev Jaloliddin Manguberdi uchun yangi oʻrnatilgan 25 metrlik haykalning ochilish marosimida ham ishtirok etgan<ref>{{Cite web|date=2022-08-29|title=Фото: Президент Урганчда Жалолиддин Мангубердининг янги ҳайкалини очиб берди|url=https://www.gazeta.uz/uz/2022/08/29/manguberdi/|access-date=2023-10-18|website=Газета.uz|language=uz-Cyrl}}</ref><ref>{{Cite web|title=Урганчдаги Жалолиддин Мангуберди мажмуаси очилди — фото|url=https://uznews.uz/posts/58205|access-date=2023-10-18|website=uznews.uz|language=ru}}</ref>.
== Yana qarang ==
*[[Pahlavon Mahmud majmuasi]]
*[[Shayx Mavlon bobo majmuasi]]
*[[Avesto meʼmoriy majmuasi]]
*[[Al-Beruniy meʼmoriy majmuasi]]
*[[Dashkin bobo majmuasi]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Oʻzbekistondagi monumental san’at yodgorliklari]]
[[Turkum:Oʻzbekiston meʼmoriy yodgorliklari]]
[[Turkum:Xorazm]]
[[Turkum:Urganch]]
[[Turkum:Xorazm meʼmoriy yodgorliklari]]
i1tcbpmw5wpzka2yruny2swk57ouqul
Oʻskemen aeroporti
0
983240
5477606
3956387
2025-06-23T05:22:08Z
Janob Mirzaolim
64438
5477606
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox airport
| name = Oʻskemen xalqaro aeroporti
| nativename =
| nativename-a = {{lang-kk|Öskemen halyqaralyq äuejaiy}}
| nativename-r = {{lang-ru|Аэропорт Усть-Каменогорск}}
| image = Ust'-Kamenogorsk 070000, Kazakhstan - panoramio (6).jpg
| image-width = 250
| IATA = UKK
| ICAO = UASK
| type = Fuqarolik
| owner =
| operator = „Ust-Kamenogorsk Airport“ AJ
| city-served = [[Oʻskemen]]
| location = [[Oʻskemen]], {{KAZ}}
| elevation-m = 286
| metric-elev = Y
| pushpin_map = Qozogʻiston
| pushpin_map_caption = Aeroportning Qozogʻiston xaritasidagi joylashuvi
| pushpin_label = UASK
| coordinates = {{coord|50|02|10|N|082|29|39|E|region:KZ-VOS|display=inline,title}}
|latd=50|longd=082|latm=02|lats=10|latNS=N|longm=29|longs=39|longEW=E
| website = [http://airport-uk.kz/ airport-uk.kz/]
| metric-rwy = Y
| r1-number = 12/30
| r1-length-m = 2,510
| r1-surface = [[Asfalt-beton|Asfalt]]
| r2-number = 12/30
| r2-length-m = 1,700
| r2-surface = Tuproq
| footnotes = Manba: Aeronavtika axborot nashri Qozogʻiston<ref name="AIP">[http://goszakup.ans.kz/AIP/AIRAC_AMDT_01_13/AIP/html/UA-frameset-en-KZ.html AIP Kazakhstan] {{webarchive|url=https://archive.today/20130616030152/http://goszakup.ans.kz/AIP/AIRAC_AMDT_01_13/AIP/html/UA-frameset-en-KZ.html |date=2013-06-16 }}</ref>
}} '''Oʻskemen aeroporti''' yoki '''Ust-Kamenogorsk aeroporti''' {{Airport codes|UKK|UASK}} – [[Qozogʻiston]]dagi aeroport. [[Sharqiy Qozogʻiston viloyati]]ning maʼmuriy markazi [[Oʻskemen]] shahridan {{Convert|13|km|abbr=on}} shimoli-gʻarbda joylashgan. Aeroport mintaqaviy samolyotlarga xizmat koʻrsatadi.
== Infratuzilmasi ==
Aeroport oʻrtacha dengiz sathidan {{Convert|286|m|0|abbr=on}} balandlikda joylashgan. U 12/30 deb belgilangan bitta [[Asfalt-beton|asfalt]] qoplamali uchish-qoʻnish yoʻlagiga ega, uning oʻlchami {{Convert|2510|x|42|m|0}} ni tashkil qiladi.
== Aviakompaniyalar va yoʻnalishlar ==
{{Aeroport-yoʻnalishlar
|[[Air Astana]]|[[Olmaota xalqaro aeroporti|Olmaota]], [[Nursulton Nazarboyev xalqaro aeroporti|Ostona]]
|[[FlyArystan]]|[[Olmaota xalqaro aeroporti|Olmaota]], [[Nursulton Nazarboyev xalqaro aeroporti|Ostona]], [[Chimkent xalqaro aeroporti|Chimkent]]
|[[Qazaq Air]]|[[Nursulton Nazarboyev xalqaro aeroporti|Ostona]]<ref>{{cite web |title=QAZAQ AIR объявляет о начале полетов по новым направлениям |url=https://www.flyqazaq.com/ru/3771/qazaq-air-nd |website=www.flyqazaq.com |publisher=Qazaq Air |access-date=18 June 2019 |arxivsana=2019-06-18 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20190618061817/https://www.flyqazaq.com/ru/3771/qazaq-air-nd }}</ref>
| [[S7 aviakompaniyasi]] | [[Domodedovo xalqaro aeroporti|Moskva–Domodedovo]], [[Tolmachevo aeroporti|Novosibirsk]]
|[[SCAT Airlines]]|[[Olmaota xalqaro aeroporti|Olmaota]], [[Nursulton Nazarboyev xalqaro aeroporti|Ostona]],
| [[SCAT Airlines|Southern Sky]] | [[Sariarka aeroporti|Qaragʻandi]], [[Urjar aeroporti|Urjar]], [[Zaysan aeroporti|Zaysan]]<ref>{{cite web |last1=Liu |first1=Jim |title=SCAT aircompany plans various domestic sector resumptions in W19 |url=https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/288580/scat-aircompany-plans-various-domestic-sector-resumptions-in-w19/ |website=Routesonline |access-date=8 January 2020}}</ref>
|[[Sunday Airlines]]|'''Mavsumiy charter:''' [[Antaliya aeroporti|Antaliya]], [[Sharm ash-Shayx xalqaro aeroporti|Sharm ash-Shayx]]
}}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Qozogʻiston aeroportlari}}
{{Kazakhstan-geo-stub}}
[[Turkum:Qozogʻiston aeroportlari]]
[[Turkum:Sovet Ittifoqida qurilgan aeroportlar]]
[[Turkum:Webarxiv andozasi archiveis havolalari]]
[[Turkum:Koordinatalar Vikimaʼlumotlarda]]
[[Turkum:Sharqiy Qozogʻiston viloyati]]
tp7qhz9uhmc6c5gqxw3zjqxetdfwm5d
Lazar Sajčić
0
994699
5477647
5475104
2025-06-23T08:23:32Z
Makenzis
30481
5477647
wikitext
text/x-wiki
{{Futbolchi bilgiqutisi
| ism = Lazar Sajčić
| tasvir =
| izoh =
| toʻliqism =
| tavallud_sana = {{Birth date and age|1996|09|24|df=y}}
| tavallud_joyi = [[Belgrad]], [[Yugoslaviya]]
| boʻyi = 1.88 m
| pozitsiya = [[Yarim himoyachi]] / [[Hujumchi]]
| joriyklub =
| klubraqami =
| yoshlikyillari1 =
| yoshlikklublari1 = [[FK Partizan|Partizan]]
| yillar1 = 2013–2015
| klublar1 = [[FK Partizan|Partizan]]
| isht1 = 0
| gollar1 = 0
| yillar2 = 2013–2015
| klublar2 = → [[:en:FK Teleoptik|Teleoptik]] (loan)
| isht2 = 43
| gollar2 = 17
| yillar3 = 2015
| klublar3 = → [[:en:FK Sinđelić Beograd|Sinđelić Beograd]] (loan)
| isht3 = 15
| gollar3 = 3
| yillar4 = 2016
| klublar4 = [[:en:FK Jagodina|Jagodina]]
| isht4 = 3
| gollar4 = 0
| yillar5 = 2016–2017
| klublar5 = [[:en:FK Borac Čačak|Borac Čačak]]
| isht5 = 34
| gollar5 = 2
| yillar6 = 2018
| klublar6 = [[:en:SK Dynamo České Budějovice|Dynamo České Budějovice]]
| isht6 = 3
| gollar6 = 0
| yillar7 = 2019–2020
| klublar7 = [[:en:FC Gorodeya|Gorodeya]]
| isht7 = 47
| gollar7 = 9
| yillar8 = 2021
| klublar8 = [[:en:FC Gomel|Gomel]]
| isht8 = 10
| gollar8 = 2
| yillar9 = 2021
| klublar9 = [[:en:FC Atyrau|Atyrau]]
| isht9 = 0
| gollar9 = 0
| yillar10 = 2022–2023
| klublar10 = [[:en:FC Hegelmann|Hegelmann]]
| isht10 = 43
| gollar10 = 8
| yillar14 = 2025
| klublar14 = [[FK Riteriai]]
| isht14 = 15
| gollar14 = 3
| pcupdate =
| ntupdate =
}}
'''Lazar Sajčić''' ({{Lang-sr-Cyrl|Лазар Сајчић}}; 1996-yil 24-sentyabrda tugʻilgan) – [[Serbiya|serb]] [[Futbol|futbolchisi]], Litvaning [[FK Riteriai]] jamoasida oʻynaydi.
== Faoliyati ==
[[Belgrad|Belgradda]] tugʻilgan Sajchich [[Partizan Belgrad|Partizan]] yoshlar maktabida oʻqigan<ref>{{Veb manbasi |url=http://www.mozzartsport.com/vesti/to-je-ta-klasa-1996-nije-nam-tesko-da-po-selima-trazimo-igrace-kakav-je-sasa-lukic-video/112700 |sarlavha=To je ta klasa 1996! Nije nam teško da po selima tražimo igrače kakav je Saša Lukić (VIDEO) |ish=mozzartsport.com |til=Serbian |sana=10 August 2016 |qaralgan sana=11 May 2016}}</ref> va keyinchalik Teleoptik jamoasi safida ijara asosida 2 mavsum oʻtkazgan. U 2014/2015-yilgi mavsumda 18 ta gol<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.youtube.com/watch?v=GTxjYnhIJdg |sarlavha=Lazar Sajcic |ish=[[YouTube]] |sana=19 June 2015 |qaralgan sana=11 May 2015}}</ref> jamoasining toʻpurari boʻldi. Xayduk Beogradga qarshi oʻyinda<ref>{{Veb manbasi |url=http://mondo.rs/a801828/Sport/Fudbal/Hajduk-Lion-Teleoptik-0-12.html |sarlavha=Hajduk Lion - Teleoptik 0:12! |ish=mondo.rs |til=Serbian |sana=8 June 2015 |qaralgan sana=11 May 2016}}</ref> 4 ta gol urdi va Serbiya Ligasi Belgradning eng yaxshi toʻpurari boʻldi. Sinđelić Beograd bilan yarim mavsumdan soʻng, Sajchich 2015/2016-yilgi mavsumning bahor oyida „Yagodina“ jamoasi tarkibiga qoʻshilgan<ref>{{Veb manbasi |url=http://mondo.rs/a875171/Sport/Fudbal/FK-Jagodina-Kuzubajev-Sajcic-i-Colovic-potpisali.html |sarlavha=Trojica novih u Jagodini |ish=mondo.rs |til=Serbian |sana=13 February 2016 |qaralgan sana=11 May 2016}}</ref>. Keyinchalik, oʻsha yili Sajchić „Borac Chačak“ klubiga koʻchib oʻtdi<ref>{{Veb manbasi |url=http://www.mozzartsport.com/vesti/borac-se-oslobodio-cacanima-ukinuta-zabrana-registracije-igraca/140650 |sarlavha=Borac se oslobodio – Čačanima ukinuta zabrana registracije igrača |ish=mozzartsport.com |til=Serbian |sana=12 July 2016 |qaralgan sana=23 July 2016}}</ref>.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
== Havolalar ==
* {{Soccerway|lazar-sajii/311477}}
* [http://www.utakmica.rs/fudbaler/1574-sajcic-lazar Lazar Sajčić stats] at utakmica.rs {{In lang|sr}}
* {{FootballDatabase.eu|214761}}
* {{Soccerbase|93618}}
{{DEFAULTSORT:Sajcic, Lazar}}
[[Turkum:1996-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:Serbiyalik erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Futboldagi erkak hujumchilar]]
[[Turkum:Serbiyalik muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:FC Atirau futbolchilari]]
[[Category:FK Teleoptik futbolchilari]]
[[Category:FK Sinđelić Beograd futbolchilari]]
[[Category:FK Jagodina futbolchilari]]
[[Category:FK Borac Čačak futbolchilari]]
[[Category:SK Dynamo České Budějovice futbolchilari]]
[[Category:FC Gorodeya futbolchilari]]
[[Category:FC Gomel futbolchilari]]
[[Category:FC Hegelmann futbolchilari]]
[[Category:ND Gorica futbolchilari]]
[[Category:Kuala Lumpur City F.C. futbolchilari]]
[[Category:FK Zemun futbolchilari]]
[[Turkum:Belarusdagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Qozogʻistondagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Chexiyadagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Litvadadagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Sloveniyadagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Malayziyadagi muhojir erkak futbolchilar]]
[[Turkum:Serbiya birinchi ligasi futbolchilari]]
[[Turkum:Serbiya Superligasi futbolchilari]]
f9n0bi9eoh2dri7vr1b2hasrbec16yw
Ivan Yankovskiy
0
1000136
5477521
3992418
2025-06-22T17:55:50Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477521
wikitext
text/x-wiki
'''Ivan Filippovich Yankovskiy''' ([[Rossiya]]: Ivan Filippovich Yankovskiy; tugʻilgan 30-Oktyabr, 1990-yil) rossiyalik aktyor, „Rag Union“ [[film]]idagi roli bilan mashhur. Uning otasi [[aktyor]]/rejissyor Filipp Yankovskiy, bobosi esa aktyor Oleg Yankovskiy edi.<ref>{{Cite web|url=https://www.vokrug.tv/person/show/ivan_yankovskii/|publisher=VokrugTV|title=Иван Янковский}}</ref><ref>{{cite web|url=https://uznayvse.ru/znamenitosti/biografiya-ivan-yankovskiy.html|publisher=uznayvse|title=Иван Янковский, биография, новости, фото - узнай все!}}</ref>
== Erta hayot va taʼlim ==
Ivan Yankovskiy Moskvada, Rossiya SFSR, Sovet Ittifoqida tugʻilgan. Ivanning ota-onasi aktyor va rejissyor Filipp Yankovskiy va aktrisa Oksana Fandera. Kichik singlisi Elizaveta ham aktrisa.
8-sinfdan boshlab u [[Moskva]] xalqaro kino maktabida tahsil oldi, keyin GITISga oʻqishga kirdi. 2013-yilda aktyorlik va rejissyorlik boʻlimini (Sergey Jenovach ustaxonasi) tamomlagan.<ref>{{Cite web|url=https://russia.tv/person/show/person_id/256244/|publisher=[[Russia-1]]|title=Иван Янковский|access-date=2018-01-18|archive-date=2020-05-18|archive-url=https://web.archive.org/web/20200518175409/https://russia.tv/person/show/person_id/256244/|url-status=dead}}</ref>
'''Shaxsiy hayot'''
2014-yildan beri Ivan Yankovskiy Konstantin Kinchevning qizi Vera Kincheva bilan munosabatda boʻlgan. 2020-yilda er-xotin ajralishdi.
2020-yildan beri Ivan Yankovskiy [[aktrisa]] Diana Pojarskaya bilan munosabatda boʻlgan. 2021-yil 26-iyunda Moskvada ularning oʻgʻli tugʻildi, unga Ivanning mashhur bobosi – afsonaviy rus aktyori Oleg Yankovskiy nomi berildi.
== Ish faoliyati ==
Uning kinodagi [[debyut]]i 10 yoshida „Menga qara“ (2001) filmida boʻlgan. Jamoatchilik orasida birinchi muvaffaqiyat va eʼtirof unga Andrey Kalyaevning „Indigo“ (2008) filmidagi rolidan soʻng keldi. Bu super kuchga ega odamlar haqida hikoya qiladi. Xususan, Ivan Yankovskiyning [[qahramon]]i xavf va boshqa voqealarni oldindan koʻra oladi.
U [[rejissyor]] Mixail Mestetskiyning „Rag ittifoqi“ (2015) filmida bosh rolni ijro etgan. Ivan Yankovskiyning soʻzlariga koʻra, u ekranda yaratgan [[obraz]]iga bemalol munosabat bildira oladi. Bu personaj bejiz emas – u gʻoyaviy, u hammani yigʻadi va yetaklaydi. Lekin bularning barchasi mantiqqa toʻgʻri kelmasligini va undan koʻra yaxshiroq ekanini angladi. Institutga kirdi va u qaror qiladi: „Hammasini bekor qilaylik“.<ref name="interview">{{Cite web |url=http://www.interviewrussia.ru/movie/ivan-yankovskiy-mne-nravitsya-padat-i-udaryatsya_ |publisher=[[Interview (magazine)|Interview]] |title="Мне нравится падать и ударяться" |author=Gennadiy Ustiyan |qaralgan sana=2023-12-26 |arxivsana=2018-03-13 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20180313031034/http://interviewrussia.ru/movie/ivan-yankovskiy-mne-nravitsya-padat-i-udaryatsya_ }}</ref>
2015-yilda „Kinotavr“ XXVI ochiq rus [[kinofestival]]ida „Rag Union“ filmi uchun „Eng yaxshi aktyor“ mukofotiga sazovor boʻldi (Vasiliy Butkevich, Aleksandr Pal va Pavel Chinarev bilan birga).<ref>{{Cite web |url=http://tass.ru/kultura/2040123 |publisher=[[TASS]] |title=В Сочи завершился фестиваль "Кинотавр"}}</ref>
Uning boshqa muvaffaqiyatli rollari orasida Pasha Smolnikov rus fantastik filmidagi „Tunning qoʻriqchilari“ (2016) edi. Uning qahramoni boʻrilar va jodugarlarga qarshi kurash boʻlimida ishlaydigan kurer. Aktyor taʼkidlaganidek, turli xil nayranglar mavjud boʻlgan „Tun qoʻriqchilari“ filmidagi rol ustida ishlashda uning yaxshi jismoniy tayyorgarligi unga yordam berdi: „Men, masalan, uzoq vaqt teskari havoda qotib qolishim mumkin“.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Rossiyalik aktyorlar]]
75z9xmvih839v6txhngt6w9032vvlvm
Munozara:KONKAKAF
1
1095261
5477719
4266670
2025-06-23T11:11:38Z
RedaktorWiki
30023
RedaktorWiki [[Munozara:CONCACAF]] sahifasini [[Munozara:KONKAKAF]]ga koʻchirdi: Notoʻgʻri yozilgan sarlavha
4266670
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Ivan Rashevskiy
0
1110957
5477513
4339029
2025-06-22T17:29:06Z
InternetArchiveBot
58913
0 ta manba qutqarildi hamda 1 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477513
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| tasvir = Rashevski.jpg
| tavallud_sanasi = {{tugʻilgan sanasi|1849|01|27}}
| tavallud_joyi = Chuguyev, Zmiyev uyezdi, Xarkov viloyati, [[Rossiya imperiyasi]]
| vafot_sanasi = {{vafot sanasi va yoshi|1921|07|21|1849|01|27}}
| vafot_joyi = [[Chernigov]], [[Ukraina SSR]]
| fuqaroligi = {{Rossiya imperiyasi}} {{SSSR}}
| kasbi = [[rassom]], [[haykaltarosh]], [[tandiqchi]], [[sanʼatshunos]]
}}
'''Ivan Grigoryevich Rashevskiy''' ({{Lang-uk|Іва́н Григо́рович Раше́вський}}; [[1849-yil]] [[27-yanvar]], Chuguyev, Zmiyev uyezdi, Xarkov viloyati — [[1921-yil]] [[21-iyul]], [[Chernigov]]) — [[Ukraina|ukrainalik]] [[rassom]], [[haykaltarosh]], [[tanqidchi]] va [[Sanʼatshunoslik|sanʼatshunos]]. [[Chernigov ukrain qadimiy yodgorliklari muzeyi]] direktori, [[Chernigov jamoat kutubxonasi]] asoschilaridan biri, [[Chernigov|Chernigovda]] [[Taras Shevchenko|Taras Shevchenkoning]] birinchi yodgorligini oʻrnatish tashabbuskori .
== Biografiyasi ==
1849-yil 27-yanvarda [[Xarkov viloyati|Xarkov viloyatining]] Chuguyev shahrida tugʻilgan<ref name=":1">{{Veb manbasi |url=https://arthive.com/ru/artists/33022~Ivan_Grigor'evich_Rashevskij/biography |sarlavha=Иван Григорьевич Рашевский |qaralgan sana=28.05.2024 }}{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Rashevskiylar oilasi [[Chernigov viloyati]] Velikiye Osnyaki qishlogʻida mulkka ega boʻlganligi sababli, rassomning hayotining koʻp qismi [[getmanlar davri]] bilan bogʻliq boʻlgan. 1873-yilda [[Kiyev universiteti|Kiyevdagi Avliyo Vladimir universitetining]] yuridik fakultetini tugatgandan soʻng<ref name=":1" />, [[Imperator Badiiy akademiyasi|Imperator Badiiy akademiyasiga]] erkin tinglovchi sifatida oʻqishga qabul qilingan. Kasbi [[Peyzaj|peyzajchi]] [[rassom]]. Shu bilan birga, Rashevskiy [[Parij|Parijga]] tashrif buyurgan. 1875-yilda akademiyani tark etib, Ukrainaga, Chernigovga qaytib keladi. 1876—1879-yillarda Chernigov zemstvo kengashining aʼzosi, shuningdek, kelishtiruvchi sudya lavozimida ishlagan. [[Kiyev]], [[Sankt-Peterburg]], [[Chernigov]] shaharlarida oʻtkazilgan koʻplab koʻrgazmalarda faol ishtirok etgan<ref name=":1" />. Asosan [[kolleksiya]] yigʻish bilan shugʻullangan. Uning kollektsiyasidan [[Ilya Repin]], [[Vasiliy Surikov]], [[Жук, Михаил Иванович|Mixail Juk]] rasmlari, shuningdek, idishlar va [[kashtachilik]] mahsulotlari joy olgan. 1908-yilda Rashevskiy chet elga sayohatga ketadi va sayohat paytida, yaʼni [[Qora dengiz|Qora dengizdan]] [[Gretsiya|Gretsiyagacha]] boʻlgan hududlarda bolib, u yerlarda bir qancha rasmlarni yaratadi: „Bosfor“ (1908), „Sokrat qamoqxonasi“ (1908) va boshqalar. 1912-yilda [[Chernigov ukrain qadimiy yodgorliklari muzeyi|Chernigov ukrain qadimiy yodgorliklari muzeyining]] saqlovchisi, keyinchalik esa [[Direktor|direktori]] boʻladi. Umrining soʻnggi yillarini Chernigovda [[Taras Shevchenko|T. G. Shevchenko]] haykali oʻrnatish ustidagi ishga bagʻishlaydi. Ivan Rashevskiy [[1921-yil]] [[20-iyul|20-iyuldan]] [[21-iyul|21-iyulga]] oʻtar kechasi vafot etadi, Voznesenskaya cherkovi qabristoniga dafn etilgan<ref>Цей факт встановлено завдяки повідомленню наукового співробітника Чернігівського історичного музею Є. М. Шпілевського, який знайшов некролог про І. Г. Рашевського в чернігівській газеті «Известия» за 1921 р.</ref>.
== Ijodiy merosi ==
[[Ukraina Tasviriy sanʼat akademiyasi]] tomonidan taqdim etilgan Ivan Grigoryevich Rashevskiy asarlari katalogida jami 170 dan ortiq buyumlar qayd etilgan<ref>{{jurnal manbasi|author=Карнабіда А. А.|title=Іван Рашевський — про що свідчать документи|year=2003|language=uk|publisher=Гарт|number=40|pages=14}}</ref><ref name=":0">''Карнабіда А. А. ''Іван Рашевський — про що свідчать документи / ''А. А. Карнабіда'' // Гарт. — № 40. — 23 вересня 2003. — С. 14</ref>. [[Ulugʻ Vatan urushi|Ulugʻ Vatan urushi]] yillarida Ivan Rashevskiyning koʻplab asarlari yoʻqolgan<ref name=":1" />, hozirda [[Ukraina Milliy sanʼat muzeyi]], [[Taras Shevchenko milliy muzeyi]], shuningdek, Chernigov muzeylari va shaxsiy kolleksiyalarda 40 ga yaqin asarlari saqlanmoqda<ref>[http://prostir.museum/ua/post/27983 Іван Рашевський. Каталог творів] , Музейний простір, 6 вересня 2006</ref>. Rashevskiyning mashhur asarlariga „Po Desne“ (1889), „Desn“, „K ekzamenu“, „Prud v sadu“ (1892), „V krestyanskom dome“, „Na Spasa“ (1900) rasmlari, „Portretnaya skulptura muzikanta Dlusskogo“ (1889), „Poprishchin“ (1892) haykallari, T. Shevchenko haykali uchun loyihalari (1921) kiradi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Tashqi havolalar}}
[[Turkum:Sankt-Peterburglik odamlar]]
[[Turkum:Alifbo boʻyicha shaxsiyatlar]]
[[Turkum:1921-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:21-iyulda vafot etganlar]]
[[Turkum:1849-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:27-yanvarda tugʻilganlar]]
6w62jceuzytaymw5ntp3nklxmirivy5
Ovoz (teleloyiha)
0
1113791
5477577
5459462
2025-06-23T00:20:52Z
Bakhtiyarov3
140625
5477577
wikitext
text/x-wiki
{{Telekoʻrsatuv bilgiqutisi
| nomi = Ovoz
| tasvir = Ovoz logo.png
| eni =
| izoh = “Ovoz” loyihasi logotipi
| asl_nomi =
| boshqa_nomi = The Voice of Uzbekistan
| turi = [[Musiqa]]
| janri =
| muallif = Shuhrat Ahmedov<br>Evner Latibjanov<br>Hamdam Turanov
| asoslangan = [[The Voice]]
| yaratuvchi = John de Mol
| ssenariynavis =
| hikoya =
| rejissyor = Baxtiyor Safarov
| ijodiy_direktor =
| rollarda =
| hakamlar = [[Ozodbek Nazarbekov]]<br>[[Tohir Sodiqov]]<br>[[Sevara Nazarxon]]<br>[[Farrux Zokirov]]
| ovoz_berganlar =
| sharhlovchi = [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| tematik_musiqa_bastakori =
| qismlar_boshidagi_musiqa =
| qismlar_oxiridagi_musiqa =
| bastakor = Nodira Qodirova
| mamlakat = {{UZB}}
| til = [[oʻzbekcha]]<br>[[ruscha]]
| mavsumlar_soni = 1
| qismlar_soni = 17
| qismlar_roʻyxati =
| ijrochi_prodyuser = Rahmonali Yoʻlchiboyev
| prodyuser = Timur Salimov
| joy = [[Yashnobod tumani]], Elbek koʻchasi 8-uy
| kinematografiya =
| animator =
| muharrir = Umid Musayev
| kamera = Jobir Abdunodirov<br>Furqat Saidmamatov<br>Mirzo Mirzakarimov<br>Hojiakbar Abrorov<br>Ulugʻbek Ilhomov<br>Muzaffar Ubaydullayev<br>Ahror Olimjonov<br>Mirjalol Otaxoʻjayev<br>Elyor Ibrohimxoʻjayev<br>Abror Latipov<br>Shukrullo Qoʻchqorov<br>Nasrullo Hayrullayev<br>Shahzod Dalabpyev<br>Sobir Qurbonov
| qism_davomiyligi = 80-150 daqiqa
| studiya =
| telekanal = [[Zoʻr TV]]
| tasvir_formati = [[1080p]]
| ovoz_formati = Stereo
| birinchi_translyatsiya = {{Start date|2024|04|20}}
| oxirgi_translyatsiya = {{End date|2024|08|11}}
| holati = Mavsumiy tanaffus
| avvalgi_qism =
| keyingi_qism =
| oʻxshash_koʻrsatuvlar = [[Ovoz Bolalar]]
}}
'''„Ovoz“ („The voice of Uzbekistan“)''' – oʻzbekcha koʻngilochar vokal isteʼdodlari musiqiy loyihasi. Bu musiqiy loyiha niderlandiyalik prodyuser [[John de Mol]] tomonidan yoʻlga qilingan „[[The Voice]]“ televizion vokal tanlovi formatining oʻzbekcha talqini. 2024-yil 20-apreldan „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatila boshlandi.
== Tarixi ==
„Ovoz“ musiqiy loyihasi „The Voice“ loyihasining rasmiy franshizasi boʻlib, 2024-yil 16-martda „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida uning taqdimot marosimi oʻtkazildi. Shu kuni boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida Oʻzbekiston shu teleloyihani namoyish etish huquqini olgan dunyodagi 76-mamlakat ekanligi aytildi. Marosimda „Ovoz“ musiqiy loyihasining ilk murabbiylari sifatida [[Farruh Zokirov]], [[Sevara Nazarxon]], [[Tohir Sodiqov]] va [[Ozodbek Nazarbekov]] tanishtirildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.afisha.uz/uz/concerts/2024/03/18/ovoz |sarlavha=O‘zbekistonda “Ovoz” («Голос») loyihasi faoliyat boshlaydi |sana=18.03.2024 |qaralgan sana=04.06.2024}}</ref>.
== Boshlovchilar ==
{| class="wikitable
|-
! rowspan=2 style="width:26%;" | Boshlovchi
! colspan=1 | Mavsum
|-
! style="width:50%;"| 1
|-
| [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| colspan=1 {{yes2}}
|}
== Murabbiylar ==
{| class="wikitable
|-
! rowspan=2 style="width:26%;" | Murabbiylar
! colspan=1 | Mavsum
|-
! style="width:50%;"| [[Ovoz (1-mavsum)|1]]
|-
| [[Farrux Zokirov|Farruh Zokirov]]
| colspan=3 bgcolor="#d0f0c0"|
|-
| [[Sevara Nazarxon]]
| colspan=3 bgcolor=pink|
|-
| [[Tohir Sodiqov]]
| colspan="4" bgcolor="#ccf" |
|-
| [[Ozodbek Nazarbekov]]
| colspan=3 bgcolor="#ffe5b4"|
|-
|}
== Eʼtirozlar ==
“Uyimni sotib bo‘lsa ham beraman” — [[Ozodbek Nazarbekov]] “Ovoz” loyihasiga sarflangan 2 mlrd so‘m uchun malomat qilmaslikni so‘radi. Mazkur loyihaga Oʻzbekiston byudjetidan 2 milliard so‘m mablag‘ sarflangan va bu muhokamalarga sabab bo‘lib kelmoqda.
Anjumanda [[Ozodbek Nazarbekov]] agar jamoatchilik sarflangan mablag‘ga e’tiroz bildirayotgan bo‘lsa, pulni o‘z yonidan qaytarib to‘lashga roziligini aytib o‘tdi:<blockquote>Bir narsani tushuninglar, bugungi kunda O‘zbekistonni nufuzini ko‘tarishga “Ovoz” loyihasi ham xizmat qiladi. Agar shuning uchun 2 milliard so‘m sarflash jinoyat bo‘lsa, men bunga roziman. Butun dunyoda yagona musiqiy shou mana shu loyiha bo‘lib turibdi va 76 ta davlatda namoyish etiladi. Sarflangan 2 milliard so‘mga malomat qilaversanglar, shu pulni hozir uyimni sotib bo‘lsa ham beraman.</blockquote>
== Mavsum natijalari ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan="2" width="2%" scope="col" |Mavsum
! rowspan="2" width="6%" scope="col" |Yil
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |1-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |2-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |3-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |4-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |G'olib ustoz
! rowspan="2" width="7%" scope="col" |Boshlovchi
! colspan="4" width="15%" scope="col" |{{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! width="7%" scope="col" |1
! width="7%" scope="col" |2
! width="7%" scope="col" |3
! width="7%" scope="col" |4
|-
!1
|2024
| style="background:pink;" |Shohruxmirzo Ganiyev
| style="background:#ffe5b4 ;" |Umida Qozoqboyeva
| style="background:#ccf;" |Anna Gurjiyeva
| style="background:#d0f0c0;" |Zafar Gofurov
| style="background:pink;" |[[:en:Sevara_Nazarxon|Sevara Nazarxon]]
| rowspan="1" |Mirshakar Faizulloev
| style="background:#d0f0c0;" |[[Ozodbek Nazarbekov]]
| style="background:#ccf;" |[[Tohir Sodiqov]]
| style="background:pink;" |[[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#ffe5b4;" |[[Farruh Zokirov]]
|-
! 2
| 2026
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="5" | Keyin e'lon qilinadi
|}
== OVoz Bolalar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="2" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchilar
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#afeeee;"| Qodirjon Valijonov
| style="background:pink;"| Sevara Narzullayeva
| style="background:#fffa73;"| Yasmina Xusniddinova
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
| Jahongir Xo’jayev
| Khusnora Shadieva
| style="background:#fffa73;" | [[DJ Piligrim]]
| style="background:pink;" | [[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
|}
== OVoz 50+ ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 2-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Presenter
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#ffe5b4;"| O'lmas Olloberganov
| style="background:#fffa73;" | Guljahon Baizova
| style="background:#f78fb2;" | Zohida Umarova
| style="background:#ffe5b4;"| [[Farruh Zokirov]]
| Mirshakar Faizulloev
| style="background:#fffa73;"| [[DJ Piligrim]]
| style="background:#f78fb2;" | [[Kumush Razzoqova]]
| style="background:#ffe5b4;" | [[Farruh Zokirov]]
|}
== OVoz O'smirlar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchi
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="4" | E'lon qilinadi
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Musiqiy loyiha]]
[[Turkum:Oʻzbekiston]]
cf91efxqsur8ze8ygtayw39ehnrdo5r
5477578
5477577
2025-06-23T00:21:33Z
Bakhtiyarov3
140625
5477578
wikitext
text/x-wiki
{{Telekoʻrsatuv bilgiqutisi
| nomi = Ovoz
| tasvir = Ovoz logo.png
| eni =
| izoh = “Ovoz” loyihasi logotipi
| asl_nomi =
| boshqa_nomi = The Voice of Uzbekistan
| turi = [[Musiqa]]
| janri =
| muallif = Shuhrat Ahmedov<br>Evner Latibjanov<br>Hamdam Turanov
| asoslangan = [[The Voice]]
| yaratuvchi = John de Mol
| ssenariynavis =
| hikoya =
| rejissyor = Baxtiyor Safarov
| ijodiy_direktor =
| rollarda =
| hakamlar = [[Ozodbek Nazarbekov]]<br>[[Tohir Sodiqov]]<br>[[Sevara Nazarxon]]<br>[[Farrux Zokirov]]
| ovoz_berganlar =
| sharhlovchi = [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| tematik_musiqa_bastakori =
| qismlar_boshidagi_musiqa =
| qismlar_oxiridagi_musiqa =
| bastakor = Nodira Qodirova
| mamlakat = {{UZB}}
| til = [[oʻzbekcha]]<br>[[ruscha]]
| mavsumlar_soni = 1
| qismlar_soni = 17
| qismlar_roʻyxati =
| ijrochi_prodyuser = Rahmonali Yoʻlchiboyev
| prodyuser = Timur Salimov
| joy = [[Yashnobod tumani]], Elbek koʻchasi 8-uy
| kinematografiya =
| animator =
| muharrir = Umid Musayev
| kamera = Jobir Abdunodirov<br>Furqat Saidmamatov<br>Mirzo Mirzakarimov<br>Hojiakbar Abrorov<br>Ulugʻbek Ilhomov<br>Muzaffar Ubaydullayev<br>Ahror Olimjonov<br>Mirjalol Otaxoʻjayev<br>Elyor Ibrohimxoʻjayev<br>Abror Latipov<br>Shukrullo Qoʻchqorov<br>Nasrullo Hayrullayev<br>Shahzod Dalabpyev<br>Sobir Qurbonov
| qism_davomiyligi = 80-150 daqiqa
| studiya =
| telekanal = [[Zoʻr TV]]
| tasvir_formati = [[1080p]]
| ovoz_formati = Stereo
| birinchi_translyatsiya = {{Start date|2024|04|20}}
| oxirgi_translyatsiya = {{End date|2024|08|11}}
| holati = Mavsumiy tanaffus
| avvalgi_qism =
| keyingi_qism =
| oʻxshash_koʻrsatuvlar = [[Ovoz Bolalar]]
}}
'''„Ovoz“ („The voice of Uzbekistan“)''' – oʻzbekcha koʻngilochar vokal isteʼdodlari musiqiy loyihasi. Bu musiqiy loyiha niderlandiyalik prodyuser [[John de Mol]] tomonidan yoʻlga qilingan „[[The Voice]]“ televizion vokal tanlovi formatining oʻzbekcha talqini. 2024-yil 20-apreldan „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatila boshlandi.
== Tarixi ==
„Ovoz“ musiqiy loyihasi „The Voice“ loyihasining rasmiy franshizasi boʻlib, 2024-yil 16-martda „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida uning taqdimot marosimi oʻtkazildi. Shu kuni boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida Oʻzbekiston shu teleloyihani namoyish etish huquqini olgan dunyodagi 76-mamlakat ekanligi aytildi. Marosimda „Ovoz“ musiqiy loyihasining ilk murabbiylari sifatida [[Farruh Zokirov]], [[Sevara Nazarxon]], [[Tohir Sodiqov]] va [[Ozodbek Nazarbekov]] tanishtirildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.afisha.uz/uz/concerts/2024/03/18/ovoz |sarlavha=O‘zbekistonda “Ovoz” («Голос») loyihasi faoliyat boshlaydi |sana=18.03.2024 |qaralgan sana=04.06.2024}}</ref>.
== Eʼtirozlar ==
“Uyimni sotib bo‘lsa ham beraman” — [[Ozodbek Nazarbekov]] “Ovoz” loyihasiga sarflangan 2 mlrd so‘m uchun malomat qilmaslikni so‘radi. Mazkur loyihaga Oʻzbekiston byudjetidan 2 milliard so‘m mablag‘ sarflangan va bu muhokamalarga sabab bo‘lib kelmoqda.
Anjumanda [[Ozodbek Nazarbekov]] agar jamoatchilik sarflangan mablag‘ga e’tiroz bildirayotgan bo‘lsa, pulni o‘z yonidan qaytarib to‘lashga roziligini aytib o‘tdi:<blockquote>Bir narsani tushuninglar, bugungi kunda O‘zbekistonni nufuzini ko‘tarishga “Ovoz” loyihasi ham xizmat qiladi. Agar shuning uchun 2 milliard so‘m sarflash jinoyat bo‘lsa, men bunga roziman. Butun dunyoda yagona musiqiy shou mana shu loyiha bo‘lib turibdi va 76 ta davlatda namoyish etiladi. Sarflangan 2 milliard so‘mga malomat qilaversanglar, shu pulni hozir uyimni sotib bo‘lsa ham beraman.</blockquote>
== Mavsum natijalari ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan="2" width="2%" scope="col" |Mavsum
! rowspan="2" width="6%" scope="col" |Yil
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |1-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |2-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |3-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |4-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |G'olib ustoz
! rowspan="2" width="7%" scope="col" |Boshlovchi
! colspan="4" width="15%" scope="col" |{{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! width="7%" scope="col" |1
! width="7%" scope="col" |2
! width="7%" scope="col" |3
! width="7%" scope="col" |4
|-
!1
|2024
| style="background:pink;" |Shohruxmirzo Ganiyev
| style="background:#ffe5b4 ;" |Umida Qozoqboyeva
| style="background:#ccf;" |Anna Gurjiyeva
| style="background:#d0f0c0;" |Zafar Gofurov
| style="background:pink;" |[[:en:Sevara_Nazarxon|Sevara Nazarxon]]
| rowspan="1" |Mirshakar Faizulloev
| style="background:#d0f0c0;" |[[Ozodbek Nazarbekov]]
| style="background:#ccf;" |[[Tohir Sodiqov]]
| style="background:pink;" |[[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#ffe5b4;" |[[Farruh Zokirov]]
|-
! 2
| 2026
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="5" | Keyin e'lon qilinadi
|}
== OVoz Bolalar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="2" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchilar
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#afeeee;"| Qodirjon Valijonov
| style="background:pink;"| Sevara Narzullayeva
| style="background:#fffa73;"| Yasmina Xusniddinova
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
| Jahongir Xo’jayev
| Khusnora Shadieva
| style="background:#fffa73;" | [[DJ Piligrim]]
| style="background:pink;" | [[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
|}
== OVoz 50+ ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 2-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Presenter
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#ffe5b4;"| O'lmas Olloberganov
| style="background:#fffa73;" | Guljahon Baizova
| style="background:#f78fb2;" | Zohida Umarova
| style="background:#ffe5b4;"| [[Farruh Zokirov]]
| Mirshakar Faizulloev
| style="background:#fffa73;"| [[DJ Piligrim]]
| style="background:#f78fb2;" | [[Kumush Razzoqova]]
| style="background:#ffe5b4;" | [[Farruh Zokirov]]
|}
== OVoz O'smirlar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchi
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="4" | E'lon qilinadi
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Musiqiy loyiha]]
[[Turkum:Oʻzbekiston]]
efoilfup6m34iuexmwrp9ebmwt2rsut
5477579
5477578
2025-06-23T00:23:07Z
Bakhtiyarov3
140625
5477579
wikitext
text/x-wiki
{{Telekoʻrsatuv bilgiqutisi
| nomi = Ovoz
| tasvir = Ovoz logo.png
| eni =
| izoh = “Ovoz” loyihasi logotipi
| asl_nomi =
| boshqa_nomi = The Voice of Uzbekistan
| turi = [[Musiqa]]
| janri =
| muallif = Shuhrat Ahmedov<br>Evner Latibjanov<br>Hamdam Turanov
| asoslangan = [[The Voice]]
| yaratuvchi = John de Mol
| ssenariynavis =
| hikoya =
| rejissyor = Baxtiyor Safarov
| ijodiy_direktor =
| rollarda =
| hakamlar = [[Ozodbek Nazarbekov]]<br>[[Tohir Sodiqov]]<br>[[Sevara Nazarxon]]<br>[[Farrux Zokirov]]
| ovoz_berganlar =
| sharhlovchi = [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| tematik_musiqa_bastakori =
| qismlar_boshidagi_musiqa =
| qismlar_oxiridagi_musiqa =
| bastakor = Nodira Qodirova
| mamlakat = {{UZB}}
| til = [[oʻzbekcha]]<br>[[ruscha]]
| mavsumlar_soni = 1
| qismlar_soni = 17
| qismlar_roʻyxati =
| ijrochi_prodyuser = Rahmonali Yoʻlchiboyev
| prodyuser = Timur Salimov
| joy = [[Yashnobod tumani]], Elbek koʻchasi 8-uy
| kinematografiya =
| animator =
| muharrir = Umid Musayev
| kamera = Jobir Abdunodirov<br>Furqat Saidmamatov<br>Mirzo Mirzakarimov<br>Hojiakbar Abrorov<br>Ulugʻbek Ilhomov<br>Muzaffar Ubaydullayev<br>Ahror Olimjonov<br>Mirjalol Otaxoʻjayev<br>Elyor Ibrohimxoʻjayev<br>Abror Latipov<br>Shukrullo Qoʻchqorov<br>Nasrullo Hayrullayev<br>Shahzod Dalabpyev<br>Sobir Qurbonov
| qism_davomiyligi = 80-150 daqiqa
| studiya =
| telekanal = [[Zoʻr TV]]
| tasvir_formati = [[1080p]]
| ovoz_formati = Stereo
| birinchi_translyatsiya = {{Start date|2024|04|20}}
| oxirgi_translyatsiya = {{End date|2024|08|11}}
| holati = Mavsumiy tanaffus
| avvalgi_qism =
| keyingi_qism =
| oʻxshash_koʻrsatuvlar = [[Ovoz Bolalar]]
}}
'''„Ovoz“ („The voice of Uzbekistan“)''' – oʻzbekcha koʻngilochar vokal isteʼdodlari musiqiy loyihasi. Bu musiqiy loyiha niderlandiyalik prodyuser [[John de Mol]] tomonidan yoʻlga qilingan „[[The Voice]]“ televizion vokal tanlovi formatining oʻzbekcha talqini. 2024-yil 20-apreldan „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatila boshlandi.
== Tarixi ==
„Ovoz“ musiqiy loyihasi „The Voice“ loyihasining rasmiy franshizasi boʻlib, 2024-yil 16-martda „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida uning taqdimot marosimi oʻtkazildi. Shu kuni boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida Oʻzbekiston shu teleloyihani namoyish etish huquqini olgan dunyodagi 76-mamlakat ekanligi aytildi. Marosimda „Ovoz“ musiqiy loyihasining ilk murabbiylari sifatida [[Farruh Zokirov]], [[Sevara Nazarxon]], [[Tohir Sodiqov]] va [[Ozodbek Nazarbekov]] tanishtirildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.afisha.uz/uz/concerts/2024/03/18/ovoz |sarlavha=O‘zbekistonda “Ovoz” («Голос») loyihasi faoliyat boshlaydi |sana=18.03.2024 |qaralgan sana=04.06.2024}}</ref>.
== Eʼtirozlar ==
“Uyimni sotib bo‘lsa ham beraman” — [[Ozodbek Nazarbekov]] “Ovoz” loyihasiga sarflangan 2 mlrd so‘m uchun malomat qilmaslikni so‘radi. Mazkur loyihaga Oʻzbekiston byudjetidan 2 milliard so‘m mablag‘ sarflangan va bu muhokamalarga sabab bo‘lib kelmoqda.
Anjumanda [[Ozodbek Nazarbekov]] agar jamoatchilik sarflangan mablag‘ga e’tiroz bildirayotgan bo‘lsa, pulni o‘z yonidan qaytarib to‘lashga roziligini aytib o‘tdi:<blockquote>Bir narsani tushuninglar, bugungi kunda O‘zbekistonni nufuzini ko‘tarishga “Ovoz” loyihasi ham xizmat qiladi. Agar shuning uchun 2 milliard so‘m sarflash jinoyat bo‘lsa, men bunga roziman. Butun dunyoda yagona musiqiy shou mana shu loyiha bo‘lib turibdi va 76 ta davlatda namoyish etiladi. Sarflangan 2 milliard so‘mga malomat qilaversanglar, shu pulni hozir uyimni sotib bo‘lsa ham beraman.</blockquote>
== Mavsum natijalari ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan="2" width="2%" scope="col" |Mavsum
! rowspan="2" width="6%" scope="col" |Yil
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |1-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |2-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |3-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |4-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |G'olib ustoz
! rowspan="2" width="7%" scope="col" |Boshlovchi
! colspan="4" width="15%" scope="col" |{{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! width="7%" scope="col" |1
! width="7%" scope="col" |2
! width="7%" scope="col" |3
! width="7%" scope="col" |4
|-
!1
|2024
| style="background:pink;" |Shohruxmirzo Ganiyev
| style="background:#ffe5b4 ;" |Umida Qozoqboyeva
| style="background:#ccf;" |Anna Gurjiyeva
| style="background:#d0f0c0;" |Zafar Gofurov
| style="background:pink;" |[[:en:Sevara_Nazarxon|Sevara Nazarxon]]
| rowspan="1" |Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#d0f0c0;" |[[Ozodbek Nazarbekov]]
| style="background:#ccf;" |[[Tohir Sodiqov]]
| style="background:pink;" |[[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#ffe5b4;" |[[Farruh Zokirov]]
|-
! 2
| 2026
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="5" | Keyin e'lon qilinadi
|}
== OVoz Bolalar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="2" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchilar
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#afeeee;"| Qodirjon Valijonov
| style="background:pink;"| Sevara Narzullayeva
| style="background:#fffa73;"| Yasmina Xusniddinova
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
| Jahongir Xo’jayev
| Khusnora Shadieva
| style="background:#fffa73;" | [[DJ Piligrim]]
| style="background:pink;" | [[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
|}
== OVoz 50+ ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 2-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Presenter
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#ffe5b4;"| O'lmas Olloberganov
| style="background:#fffa73;" | Guljahon Baizova
| style="background:#f78fb2;" | Zohida Umarova
| style="background:#ffe5b4;"| [[Farruh Zokirov]]
| Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#fffa73;"| [[DJ Piligrim]]
| style="background:#f78fb2;" | [[Kumush Razzoqova]]
| style="background:#ffe5b4;" | [[Farruh Zokirov]]
|}
== OVoz O'smirlar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchi
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="3" | E'lon qilinadi
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Musiqiy loyiha]]
[[Turkum:Oʻzbekiston]]
142d6gdr9etfvbqh32h52d3yx8b156n
5477580
5477579
2025-06-23T00:25:11Z
Bakhtiyarov3
140625
5477580
wikitext
text/x-wiki
{{Telekoʻrsatuv bilgiqutisi
| nomi = Ovoz
| tasvir = Ovoz logo.png
| eni =
| izoh = “Ovoz” loyihasi logotipi
| asl_nomi =
| boshqa_nomi = The Voice of Uzbekistan
| turi = [[Musiqa]]
| janri =
| muallif = Shuhrat Ahmedov<br>Evner Latibjanov<br>Hamdam Turanov
| asoslangan = [[The Voice]]
| yaratuvchi = John de Mol
| ssenariynavis =
| hikoya =
| rejissyor = Baxtiyor Safarov
| ijodiy_direktor =
| rollarda =
| hakamlar = [[Ozodbek Nazarbekov]]<br>[[Tohir Sodiqov]]<br>[[Sevara Nazarxon]]<br>[[Farrux Zokirov]]
| ovoz_berganlar =
| sharhlovchi = [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| tematik_musiqa_bastakori =
| qismlar_boshidagi_musiqa =
| qismlar_oxiridagi_musiqa =
| bastakor = Nodira Qodirova
| mamlakat = {{UZB}}
| til = [[oʻzbekcha]]<br>[[ruscha]]
| mavsumlar_soni = 1
| qismlar_soni = 17
| qismlar_roʻyxati =
| ijrochi_prodyuser = Rahmonali Yoʻlchiboyev
| prodyuser = Timur Salimov
| joy = [[Yashnobod tumani]], Elbek koʻchasi 8-uy
| kinematografiya =
| animator =
| muharrir = Umid Musayev
| kamera = Jobir Abdunodirov<br>Furqat Saidmamatov<br>Mirzo Mirzakarimov<br>Hojiakbar Abrorov<br>Ulugʻbek Ilhomov<br>Muzaffar Ubaydullayev<br>Ahror Olimjonov<br>Mirjalol Otaxoʻjayev<br>Elyor Ibrohimxoʻjayev<br>Abror Latipov<br>Shukrullo Qoʻchqorov<br>Nasrullo Hayrullayev<br>Shahzod Dalabpyev<br>Sobir Qurbonov
| qism_davomiyligi = 80-150 daqiqa
| studiya =
| telekanal = [[Zoʻr TV]]
| tasvir_formati = [[1080p]]
| ovoz_formati = Stereo
| birinchi_translyatsiya = {{Start date|2024|04|20}}
| oxirgi_translyatsiya = {{End date|2024|08|11}}
| holati = Mavsumiy tanaffus
| avvalgi_qism =
| keyingi_qism =
| oʻxshash_koʻrsatuvlar = [[Ovoz Bolalar]]
}}
'''„Ovoz“ („The voice of Uzbekistan“)''' – oʻzbekcha koʻngilochar vokal isteʼdodlari musiqiy loyihasi. Bu musiqiy loyiha niderlandiyalik prodyuser [[John de Mol]] tomonidan yoʻlga qilingan „[[The Voice]]“ televizion vokal tanlovi formatining oʻzbekcha talqini. 2024-yil 20-apreldan „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatila boshlandi.
== Tarixi ==
„Ovoz“ musiqiy loyihasi „The Voice“ loyihasining rasmiy franshizasi boʻlib, 2024-yil 16-martda „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida uning taqdimot marosimi oʻtkazildi. Shu kuni boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida Oʻzbekiston shu teleloyihani namoyish etish huquqini olgan dunyodagi 76-mamlakat ekanligi aytildi. Marosimda „Ovoz“ musiqiy loyihasining ilk murabbiylari sifatida [[Farruh Zokirov]], [[Sevara Nazarxon]], [[Tohir Sodiqov]] va [[Ozodbek Nazarbekov]] tanishtirildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.afisha.uz/uz/concerts/2024/03/18/ovoz |sarlavha=O‘zbekistonda “Ovoz” («Голос») loyihasi faoliyat boshlaydi |sana=18.03.2024 |qaralgan sana=04.06.2024}}</ref>.
== Eʼtirozlar ==
“Uyimni sotib bo‘lsa ham beraman” — [[Ozodbek Nazarbekov]] “Ovoz” loyihasiga sarflangan 2 mlrd so‘m uchun malomat qilmaslikni so‘radi. Mazkur loyihaga Oʻzbekiston byudjetidan 2 milliard so‘m mablag‘ sarflangan va bu muhokamalarga sabab bo‘lib kelmoqda.
Anjumanda [[Ozodbek Nazarbekov]] agar jamoatchilik sarflangan mablag‘ga e’tiroz bildirayotgan bo‘lsa, pulni o‘z yonidan qaytarib to‘lashga roziligini aytib o‘tdi:<blockquote>Bir narsani tushuninglar, bugungi kunda O‘zbekistonni nufuzini ko‘tarishga “Ovoz” loyihasi ham xizmat qiladi. Agar shuning uchun 2 milliard so‘m sarflash jinoyat bo‘lsa, men bunga roziman. Butun dunyoda yagona musiqiy shou mana shu loyiha bo‘lib turibdi va 76 ta davlatda namoyish etiladi. Sarflangan 2 milliard so‘mga malomat qilaversanglar, shu pulni hozir uyimni sotib bo‘lsa ham beraman.</blockquote>
== Mavsum natijalari ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan="2" width="2%" scope="col" |Mavsum
! rowspan="2" width="6%" scope="col" |Yil
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |1-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |2-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |3-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |4-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |G'olib ustoz
! rowspan="2" width="7%" scope="col" |Boshlovchi
! colspan="4" width="15%" scope="col" |{{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! width="7%" scope="col" |1
! width="7%" scope="col" |2
! width="7%" scope="col" |3
! width="7%" scope="col" |4
|-
!1
|2024
| style="background:pink;" |Shohruxmirzo Ganiyev
| style="background:#ffe5b4 ;" |Umida Qozoqboyeva
| style="background:#ccf;" |Anna Gurjiyeva
| style="background:#d0f0c0;" |Zafar Gofurov
| style="background:pink;" |[[:en:Sevara_Nazarxon|Sevara Nazarxon]]
| rowspan="1" |Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#d0f0c0;" |[[Ozodbek Nazarbekov]]
| style="background:#ccf;" |[[Tohir Sodiqov]]
| style="background:pink;" |[[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#ffe5b4;" |[[Farruh Zokirov]]
|-
! 2
| 2026
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="5" | Keyin e'lon qilinadi
|}
== OVoz Bolalar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="2" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchilar
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#afeeee;"| Qodirjon Valijonov
| style="background:pink;"| Sevara Narzullayeva
| style="background:#fffa73;"| Yasmina Xusniddinova
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
| Jahongir Xo’jayev
| Khusnora Shadieva
| style="background:#fffa73;" | [[DJ Piligrim]]
| style="background:pink;" | [[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
|}
== OVoz 50+ ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 2-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Presenter
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#ffe5b4;"| O'lmas Olloberganov
| style="background:#fffa73;" | Guljahon Baizova
| style="background:#f78fb2;" | Zohida Umarova
| style="background:#ffe5b4;"| [[Farruh Zokirov]]
| Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#fffa73;"| [[DJ Piligrim]]
| style="background:#f78fb2;" | [[Kumush Razzoqova]]
| style="background:#ffe5b4;" | [[Farruh Zokirov]]
|}
== OVoz O'smirlar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchi
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| colspan="4" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="4" | E'lon qilinadi
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Musiqiy loyiha]]
[[Turkum:Oʻzbekiston]]
7srqi5yno2db4ljid9lzia08x9atx63
5477581
5477580
2025-06-23T00:26:49Z
Bakhtiyarov3
140625
5477581
wikitext
text/x-wiki
{{Telekoʻrsatuv bilgiqutisi
| nomi = Ovoz
| tasvir = Ovoz logo.png
| eni =
| izoh = “Ovoz” loyihasi logotipi
| asl_nomi =
| boshqa_nomi = The Voice of Uzbekistan
| turi = [[Musiqa]]
| janri =
| muallif = Shuhrat Ahmedov<br>Evner Latibjanov<br>Hamdam Turanov
| asoslangan = [[The Voice]]
| yaratuvchi = John de Mol
| ssenariynavis =
| hikoya =
| rejissyor = Baxtiyor Safarov
| ijodiy_direktor =
| rollarda =
| hakamlar = [[Ozodbek Nazarbekov]]<br>[[Tohir Sodiqov]]<br>[[Sevara Nazarxon]]<br>[[Farrux Zokirov]]
| ovoz_berganlar =
| sharhlovchi = [[Mirshakar Fayzulloyev]]
| tematik_musiqa_bastakori =
| qismlar_boshidagi_musiqa =
| qismlar_oxiridagi_musiqa =
| bastakor = Nodira Qodirova
| mamlakat = {{UZB}}
| til = [[oʻzbekcha]]<br>[[ruscha]]
| mavsumlar_soni = 1
| qismlar_soni = 17
| qismlar_roʻyxati =
| ijrochi_prodyuser = Rahmonali Yoʻlchiboyev
| prodyuser = Timur Salimov
| joy = [[Yashnobod tumani]], Elbek koʻchasi 8-uy
| kinematografiya =
| animator =
| muharrir = Umid Musayev
| kamera = Jobir Abdunodirov<br>Furqat Saidmamatov<br>Mirzo Mirzakarimov<br>Hojiakbar Abrorov<br>Ulugʻbek Ilhomov<br>Muzaffar Ubaydullayev<br>Ahror Olimjonov<br>Mirjalol Otaxoʻjayev<br>Elyor Ibrohimxoʻjayev<br>Abror Latipov<br>Shukrullo Qoʻchqorov<br>Nasrullo Hayrullayev<br>Shahzod Dalabpyev<br>Sobir Qurbonov
| qism_davomiyligi = 80-150 daqiqa
| studiya =
| telekanal = [[Zoʻr TV]]
| tasvir_formati = [[1080p]]
| ovoz_formati = Stereo
| birinchi_translyatsiya = {{Start date|2024|04|20}}
| oxirgi_translyatsiya = {{End date|2024|08|11}}
| holati = Mavsumiy tanaffus
| avvalgi_qism =
| keyingi_qism =
| oʻxshash_koʻrsatuvlar = [[Ovoz Bolalar]]
}}
'''„Ovoz“ („The voice of Uzbekistan“)''' – oʻzbekcha koʻngilochar vokal isteʼdodlari musiqiy loyihasi. Bu musiqiy loyiha niderlandiyalik prodyuser [[John de Mol]] tomonidan yoʻlga qilingan „[[The Voice]]“ televizion vokal tanlovi formatining oʻzbekcha talqini. 2024-yil 20-apreldan „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatila boshlandi.
== Tarixi ==
„Ovoz“ musiqiy loyihasi „The Voice“ loyihasining rasmiy franshizasi boʻlib, 2024-yil 16-martda „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida uning taqdimot marosimi oʻtkazildi. Shu kuni boʻlib oʻtgan matbuot anjumanida Oʻzbekiston shu teleloyihani namoyish etish huquqini olgan dunyodagi 76-mamlakat ekanligi aytildi. Marosimda „Ovoz“ musiqiy loyihasining ilk murabbiylari sifatida [[Farruh Zokirov]], [[Sevara Nazarxon]], [[Tohir Sodiqov]] va [[Ozodbek Nazarbekov]] tanishtirildi<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.afisha.uz/uz/concerts/2024/03/18/ovoz |sarlavha=O‘zbekistonda “Ovoz” («Голос») loyihasi faoliyat boshlaydi |sana=18.03.2024 |qaralgan sana=04.06.2024}}</ref>.
== Eʼtirozlar ==
“Uyimni sotib bo‘lsa ham beraman” — [[Ozodbek Nazarbekov]] “Ovoz” loyihasiga sarflangan 2 mlrd so‘m uchun malomat qilmaslikni so‘radi. Mazkur loyihaga Oʻzbekiston byudjetidan 2 milliard so‘m mablag‘ sarflangan va bu muhokamalarga sabab bo‘lib kelmoqda.
Anjumanda [[Ozodbek Nazarbekov]] agar jamoatchilik sarflangan mablag‘ga e’tiroz bildirayotgan bo‘lsa, pulni o‘z yonidan qaytarib to‘lashga roziligini aytib o‘tdi:<blockquote>Bir narsani tushuninglar, bugungi kunda O‘zbekistonni nufuzini ko‘tarishga “Ovoz” loyihasi ham xizmat qiladi. Agar shuning uchun 2 milliard so‘m sarflash jinoyat bo‘lsa, men bunga roziman. Butun dunyoda yagona musiqiy shou mana shu loyiha bo‘lib turibdi va 76 ta davlatda namoyish etiladi. Sarflangan 2 milliard so‘mga malomat qilaversanglar, shu pulni hozir uyimni sotib bo‘lsa ham beraman.</blockquote>
== Mavsum natijalari ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan="2" width="2%" scope="col" |Mavsum
! rowspan="2" width="6%" scope="col" |Yil
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |1-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |2-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |3-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |4-o'rin
! rowspan="2" width="8%" scope="col" |G'olib ustoz
! rowspan="2" width="7%" scope="col" |Boshlovchi
! colspan="4" width="15%" scope="col" |{{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! width="7%" scope="col" |1
! width="7%" scope="col" |2
! width="7%" scope="col" |3
! width="7%" scope="col" |4
|-
!1
|2024
| style="background:pink;" |Shohruxmirzo Ganiyev
| style="background:#ffe5b4 ;" |Umida Qozoqboyeva
| style="background:#ccf;" |Anna Gurjiyeva
| style="background:#d0f0c0;" |Zafar Gofurov
| style="background:pink;" |[[:en:Sevara_Nazarxon|Sevara Nazarxon]]
| rowspan="1" |Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#d0f0c0;" |[[Ozodbek Nazarbekov]]
| style="background:#ccf;" |[[Tohir Sodiqov]]
| style="background:pink;" |[[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#ffe5b4;" |[[Farruh Zokirov]]
|-
! 2
| 2026
| colspan="5" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="5" | Keyin e'lon qilinadi
|}
== OVoz Bolalar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="2" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchilar
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#afeeee;"| Qodirjon Valijonov
| style="background:pink;"| Sevara Narzullayeva
| style="background:#fffa73;"| Yasmina Xusniddinova
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
| Jahongir Xo’jayev
| Khusnora Shadieva
| style="background:#fffa73;" | [[DJ Piligrim]]
| style="background:pink;" | [[Sevara Nazarxon]]
| style="background:#afeeee;"| [[Botir Qodirov]]
|}
== OVoz 50+ ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 2-o'rin
! rowspan="2" scope="col" width="8%" | 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Presenter
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| style="background:#ffe5b4;"| O'lmas Olloberganov
| style="background:#fffa73;" | Guljahon Baizova
| style="background:#f78fb2;" | Zohida Umarova
| style="background:#ffe5b4;"| [[Farruh Zokirov]]
| Mirshakar Fayzulloyev
| style="background:#fffa73;"| [[DJ Piligrim]]
| style="background:#f78fb2;" | [[Kumush Razzoqova]]
| style="background:#ffe5b4;" | [[Farruh Zokirov]]
|}
== OVoz O'smirlar ==
{| class="wikitable" style="text-align:center; font-size:90%; line-height:16px;" width="100%"
|-
! rowspan=2 scope="col" width="2%"| Mavsum
! rowspan=2 scope="col" width="6%"| Yil
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 1-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 2-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| 3-o'rin
! rowspan=2 scope="col" width="8%"| G'olib ustoz
! colspan="1" rowspan="2" scope="col" width="7%" | Boshlovchi
! colspan=3 scope="col" width="15%"| {{nowrap|Ustozlar (joylashuv tartibi)}}
|-
! scope="col" width="7%"| 1
! scope="col" width="7%"| 2
! scope="col" width="7%"| 3
|-
! 1
| 2025
| colspan="4" {{n/a|''Yangi <br> mavsum''}}
| colspan="4" | E'lon qilinadi
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Tashqi havolalar ==
* {{instagram|thevoiceofuzbekistan}}
[[Turkum:Musiqiy loyiha]]
[[Turkum:Oʻzbekiston]]
lj1vowft71pynih8xqglmcq52o1emnp
Ja Aluni aeroporti
0
1114255
5477573
5026365
2025-06-22T22:38:57Z
InternetArchiveBot
58913
0 ta manba qutqarildi hamda 1 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477573
wikitext
text/x-wiki
{{Aeroport bilgiqutisi|name=Ja Aluni Airport|nativename=|nativename-a=|nativename-r=|image=|image-width=<!-- if less than 200 -->|caption=|image2=|image2-width=<!-- if less than 200 -->|caption2=|IATA=JNJ|ICAO=OOJA|FAA=|TC=|LID=|GPS=|WMO=|type=Ommaviy|owner-oper=|owner=|operator=|city-served=[[Duqm]], [[Ummon Sultonligi]]|location=|hub=|built=<!-- military airports -->|used=<!-- military airports -->|commander=<!-- military airports -->|occupants=<!-- military airports -->|metric-elev=|elevation-f=560|elevation-m=|coordinates={{coord|19|28|50|N|57|18|40|E|region:OM_type:airport|display=inline,title}}|website=|image_map=|image_mapsize=|image_map_alt=|image_map_caption=|pushpin_map=Ummon|pushpin_label_position=|pushpin_label='''JNJ'''|pushpin_map_alt=|pushpin_map_caption=Ummon Sultonligidagi aeroport manzili|metric-rwy=y|r1-number=03/21|r1-length-f=|r1-length-m=2375|r1-surface=Asfalt|stat1-header=|stat1-data=|stat-year=|footnotes=Manbalar: FallingRain<ref name="OA">[http://www.fallingrain.com/icao/OOJA.html FallingRain – JaʼAluni Airport]</ref> Bing Maps<ref name="gm">[https://www.bing.com/maps/?cp=19.4751~57.309&style=a&lvl=15 Bing Maps – JaʼAluni Airport]</ref>}}'''Ja Aluni aeroporti''' {{Airport codes|JNJ|OOJA}} – [[Ummon Sultonligi|Ummon Sultonligining]] [[Vusto muhofazasi]]dagi [[Arabiston dengizi|Arab dengizi]] porti boʻlgan Duqmga xizmat koʻrsatuvchi aeroport.
Aeroport sahroda, Duqmdan {{Convert|44|km}} janubi-gʻarbda joylashgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [https://www.openstreetmap.org/#map=13/19.4601/57.3104 OpenStreetMap – JaʼAluni aeroporti]
* [https://wego.here.com/?map=19.47687,57.31552,15,satellite BU YERDA Xaritalar – JaʼAluni]
* [http://ourairports.com/airports/OOJA/pilot-info.html#general Bizning aeroportlarimiz – JaʼAluni aeroporti]{{Oʻlikhavola|date=iyun 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* Accident history for Duqm-JaʼAluni Airport
[[Turkum:Koordinatalar Vikimaʼlumotlarda]]
[[Turkum:Ummon Sultonligi geografiyasiga oid chala maqolalar]]
[[Turkum:Ummon aeroportlari]]
{{Ummon-geo-stub}}
t8rpfjehjf65xes6vkfdkou6abmxcre
Balilovtsi
0
1124462
5477558
5102200
2025-06-22T21:28:39Z
Andre Engels
14
[[Balinovtsi]]ga yoʻnaltirildi
5477558
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Balinovtsi]]
nlwk4o02wfcewywv5pxcenhrvkl16jh
Bekriit
0
1124701
5477561
5102267
2025-06-22T21:34:58Z
Andre Engels
14
[[Bekriite]]ga yoʻnaltirildi
5477561
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Bekriite]]
nra3uwjld8ee7ewnoab2zm1p7ncjmqa
Bekriite
0
1130832
5477560
4915497
2025-06-22T21:34:45Z
Andre Engels
14
from [[Bekriit]]
5477560
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| asl nomi =
| mavqe = Qishloq
| tasvir =
| bayroq =
| mamlakat = Bolgariya
| mintaqa turi = Viloyat
| mintaqa = Gabrovo viloyati
| tuman turi = Munitsipalitet
| tuman = Gabrovo munitsipaliteti
| rahbar turi =
| rahbar =
| maydon =
| balandlik_m =
| aholi =
| sanalgan yil = 2007
| vaqt mintaqasi = +2
| DST = +3
| sayt =
| koordinatalar =
}}
'''Bekriite''' – shimoliy [[Bolgariya|Bolgariyaning]] [[Gabrovo|markazidagi Gabrovo]] viloyati, Gabrovo munitsipalitetidagi qishloq<ref>[http://www.guide-bulgaria.com/NC/Gabrovo/Gabrovo Guide Bulgaria], Accessed May 24, 2010</ref>.
== Manbalar ==
{{Manbalar}}{{bulgaria-geo-stub}}{{Gabrovo viloyatidagi aholi punktlari}}
[[Turkum:Gabrovo viloyati qishloqlari]]
{{no iwiki}}
dktkzbis6otkezowhxdky34wxak38iq
Borje
0
1131086
5477559
5287395
2025-06-22T21:32:23Z
Andre Engels
14
[[Borje (Foča)]]ga yoʻnaltirildi
5477559
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Borje (Foča)]]
grho5mnbtda2zmjk9ohz17rud71oyqh
Sicchez District
0
1131160
5477563
4393353
2025-06-22T21:38:46Z
Andre Engels
14
[[Sicchez tumani]]ga yoʻnaltirildi
5477563
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Sicchez tumani]]
9dxn2bzy3n4ls7af05zym6bboutd53y
Köyyeri(Bartın)
0
1131476
5477562
5423100
2025-06-22T21:37:44Z
Andre Engels
14
[[Köyyeri, Bartın]]ga yoʻnaltirildi
5477562
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT [[Köyyeri, Bartın]]
guafaa74prnrmw74y0y5q6o7tmpquip
San Felipe tumani
0
1134784
5477588
4393548
2025-06-23T02:16:23Z
Hedwig in Washington
7627
([[c:GR|GR]]) [[c:COM:FR|File renamed]]: [[File:Rio marañon.jpg]] → [[File:River Marañon Bellavista Jaén Peru.jpg]] [[c:COM:FR#FR2|Criterion 2]]
5477588
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| nomi = San Felipe
| asl nomi =
| mavqe = Tuman
| tasvir = River Marañon Bellavista Jaén Peru.jpg
| bayroq =
| gerb =
| mamlakat = Peru
| mintaqa turi = Mintaqa
| mintaqa = Cajamarca
| tuman turi = Provinsiya
| tuman = Jaén
| rahbar turi = Mer
| rahbar = Carlos Ovidio Palacios Torres
| asos solingan = 1857-yil 2-yanvar
| maydon = 255.49
| balandlik_m = 1850
| aholi = 5423 kishi
| sanalgan yil = 2005-yil
| sayt =
| koordinatalar =
}}
'''San Felipe tumani –''' [[Peru|Perudagi]] Jaen provinsiyasining oʻn ikki tumanidan biri<ref>{{in lang|es}} [[Instituto Nacional de Estadística e Informática]]. ''[http://desa.inei.gob.pe/mapas/bid/ Banco de Información Distrital] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080423164200/http://desa.inei.gob.pe/mapas/bid/|date=2008-04-23}}''. Retrieved April 11, 2008.</ref>.
== Manbalar ==
<references responsive="1"></references>
{{Manbalar}}
{{Peru-geo-stub}}
[[Turkum:Cajamarca mintaqasi tumanlari]]
t38yg7nl8wkoto3n1dr41a28fzt9dl9
Puesto Viejo
0
1170197
5477722
4434563
2025-06-23T11:30:17Z
Dilmurodbek Abirov
180188
Matn qoʻshdim
5477722
wikitext
text/x-wiki
Puesto Viejo — bu Argentina shimoli-g‘arbidagi Jujuy viloyatida joylashgan kichik, osoyishta aholi punkti. U El Carmen departamentiga qaraydi va odatda tog‘ etaklarida joylashgan qishloq xo‘jaligiga asoslangan joylar qatoriga kiradi. Bu yerda hayot sekin, ravon va an’anaviy uslubda davom etadi — odamlar ertalab tong saharda turib, chorvaga qaraydi yoki dalaga chiqadi. Puesto Viejo o‘zining tabiiy go‘zalligi, jimjit manzaralari va oddiy odamlarining mehribonligi bilan ajralib turadi.
Hudud asosan chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi oilalardan iborat. Ko‘pchilik aholining asosiy daromad manbai — mol boqish, jo‘xori yoki kartoshka yetishtirish kabi an’anaviy ishlar. Hamma bir-birini taniydi, to‘ylar, bayramlar ham jamoaviy o‘tkaziladi. Ayniqsa, diniy bayramlarda butun qishloq yig‘ilib, qadimiy urf-odatlarni bajaradi, musiqa chaladi, raqsga tushadi. Bu joyda ispancha va mahalliy madaniyat aralashib, o‘ziga xos hayot tarzini yaratgan.
Transport jihatdan qaralsa, bu joy markazdan ancha chetroqda, lekin yaqin atrofdagi yirik shaharlarga, masalan San Salvador de Jujuyga avtobus yoki avtomobil bilan borish mumkin. Yirik shaharlarga qaraganda internet va zamonaviy qulayliklar bu yerda kamroq uchraydi, lekin bu aynan shu joyning jozibasi hamdir — Puesto Viejo vaqtni sekinlashtiradigan, oddiy hayotni eslatadigan maskan. Bu yerda katta orzular emas, balki kichik baxtlar qadrlanadi: tinch tong, issiq choy, dalaning hidlari va sadoqatli qo‘shnilar.
Uning aholisi 2010-yilgi milliy census ma’lumotlariga ko‘ra 1 372 kishi ni tashkil qilgan; 1991-yilda – 1 121, 2001-yilda esa – 1 334 nafarga yetgan . 2022-yil uchun aniq raqamlar yo‘q, lekin tahlilchilar soni barqaror o‘sishda bo‘lganini ta’kidlamoqda.
Aholi soni jins jihatdan deyarli teng: 2010-yilda erkaklar – 690, ayollar – 682 kishi edi .
Yana boshqa bir manba bo‘yicha hudud maydoni taxminan 0.241 km² ekani qayd etilgan .
Geografik koordinatalari: 22°28′S, 65°25′W (~–22.467°, –65.417°) . Balandligi taxminan 700 m ni tashkil etadi .
Bu yerda 1970-yillarda Holcim kompaniyasining ohaktosh ochilishi (1970) va sement zavodi qurilishi (1981-yil) bo‘lib o‘tgan. 2012-yilda bu zavodda taxminan 200 kishi ishlagan
== Manbalar ==
{{Manbalar}}{{Argentina-geo-stub}}
[[Turkum:Jujuy aholi punktlari]]
azlr7te82g5ysfy6dx6selxfgaendm2
5477724
5477722
2025-06-23T11:32:09Z
Dilmurodbek Abirov
180188
Matn qoʻshdim
5477724
wikitext
text/x-wiki
Puesto Viejo — bu Argentina shimoli-g‘arbidagi Jujuy viloyatida joylashgan kichik, osoyishta aholi punkti. U El Carmen departamentiga qaraydi va odatda tog‘ etaklarida joylashgan qishloq xo‘jaligiga asoslangan joylar qatoriga kiradi. Bu yerda hayot sekin, ravon va an’anaviy uslubda davom etadi — odamlar ertalab tong saharda turib, chorvaga qaraydi yoki dalaga chiqadi. Puesto Viejo o‘zining tabiiy go‘zalligi, jimjit manzaralari va oddiy odamlarining mehribonligi bilan ajralib turadi.
Hudud asosan chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi oilalardan iborat. Ko‘pchilik aholining asosiy daromad manbai — mol boqish, jo‘xori yoki kartoshka yetishtirish kabi an’anaviy ishlar. Hamma bir-birini taniydi, to‘ylar, bayramlar ham jamoaviy o‘tkaziladi. Ayniqsa, diniy bayramlarda butun qishloq yig‘ilib, qadimiy urf-odatlarni bajaradi, musiqa chaladi, raqsga tushadi. Bu joyda ispancha va mahalliy madaniyat aralashib, o‘ziga xos hayot tarzini yaratgan.
Transport jihatdan qaralsa, bu joy markazdan ancha chetroqda, lekin yaqin atrofdagi yirik shaharlarga, masalan San Salvador de Jujuyga avtobus yoki avtomobil bilan borish mumkin. Yirik shaharlarga qaraganda internet va zamonaviy qulayliklar bu yerda kamroq uchraydi, lekin bu aynan shu joyning jozibasi hamdir — Puesto Viejo vaqtni sekinlashtiradigan, oddiy hayotni eslatadigan maskan. Bu yerda katta orzular emas, balki kichik baxtlar qadrlanadi: tinch tong, issiq choy, dalaning hidlari va sadoqatli qo‘shnilar.
Uning aholisi 2010-yilgi milliy census ma’lumotlariga ko‘ra 1 372 kishi ni tashkil qilgan; 1991-yilda – 1 121, 2001-yilda esa – 1 334 nafarga yetgan . 2022-yil uchun aniq raqamlar yo‘q, lekin tahlilchilar soni barqaror o‘sishda bo‘lganini ta’kidlamoqda.
Aholi soni jins jihatdan deyarli teng: 2010-yilda erkaklar – 690, ayollar – 682 kishi edi .
Yana boshqa bir manba bo‘yicha hudud maydoni taxminan 0.241 km² ekani qayd etilgan .
Geografik koordinatalari: 22°28′S, 65°25′W (~–22.467°, –65.417°) . Balandligi taxminan 700 m ni tashkil etadi .
Bu yerda 1970-yillarda Holcim kompaniyasining ohaktosh ochilishi (1970) va sement zavodi qurilishi (1981-yil) bo‘lib o‘tgan. 2012-yilda bu zavodda taxminan 200 kishi ishlagan
1. Aholi va demografiya: www.http://citypopulation.de/en/argentina/jujuy/38014__el_carmen/turn0search0
2. Aholi rivoji: www.http://citypopulation.de/en/argentina/jujuy/el_carmen/38014100__puesto_viejo/turn0search4
3. Jinslar soni: www.http://citypopulation.de/es/argentina/jujuy/el_carmen/38014100__puesto_viejo/turn0search11
4. Maydon: www.http://city-facts.com/puesto-viejo-jujuy/population/turn0search2
5. Koordinatalar va umumiy ma’lumotlar: www.http://en.wikipedia.org/wiki/Puesto_Viejo/turn0search8
7cioictg46ni2vnr1tohu1q2zg5w48f
5477725
5477724
2025-06-23T11:33:05Z
Dilmurodbek Abirov
180188
5477725
wikitext
text/x-wiki
Puesto Viejo — bu Argentina shimoli-g‘arbidagi Jujuy viloyatida joylashgan kichik, osoyishta aholi punkti. U El Carmen departamentiga qaraydi va odatda tog‘ etaklarida joylashgan qishloq xo‘jaligiga asoslangan joylar qatoriga kiradi. Bu yerda hayot sekin, ravon va an’anaviy uslubda davom etadi — odamlar ertalab tong saharda turib, chorvaga qaraydi yoki dalaga chiqadi. Puesto Viejo o‘zining tabiiy go‘zalligi, jimjit manzaralari va oddiy odamlarining mehribonligi bilan ajralib turadi.
Hudud asosan chorvachilik va dehqonchilik bilan shug‘ullanuvchi oilalardan iborat. Ko‘pchilik aholining asosiy daromad manbai — mol boqish, jo‘xori yoki kartoshka yetishtirish kabi an’anaviy ishlar. Hamma bir-birini taniydi, to‘ylar, bayramlar ham jamoaviy o‘tkaziladi. Ayniqsa, diniy bayramlarda butun qishloq yig‘ilib, qadimiy urf-odatlarni bajaradi, musiqa chaladi, raqsga tushadi. Bu joyda ispancha va mahalliy madaniyat aralashib, o‘ziga xos hayot tarzini yaratgan.
Transport jihatdan qaralsa, bu joy markazdan ancha chetroqda, lekin yaqin atrofdagi yirik shaharlarga, masalan San Salvador de Jujuyga avtobus yoki avtomobil bilan borish mumkin. Yirik shaharlarga qaraganda internet va zamonaviy qulayliklar bu yerda kamroq uchraydi, lekin bu aynan shu joyning jozibasi hamdir — Puesto Viejo vaqtni sekinlashtiradigan, oddiy hayotni eslatadigan maskan. Bu yerda katta orzular emas, balki kichik baxtlar qadrlanadi: tinch tong, issiq choy, dalaning hidlari va sadoqatli qo‘shnilar.
Uning aholisi 2010-yilgi milliy census ma’lumotlariga ko‘ra 1 372 kishi ni tashkil qilgan; 1991-yilda – 1 121, 2001-yilda esa – 1 334 nafarga yetgan . 2022-yil uchun aniq raqamlar yo‘q, lekin tahlilchilar soni barqaror o‘sishda bo‘lganini ta’kidlamoqda.
Aholi soni jins jihatdan deyarli teng: 2010-yilda erkaklar – 690, ayollar – 682 kishi edi .
Yana boshqa bir manba bo‘yicha hudud maydoni taxminan 0.241 km² ekani qayd etilgan .
Geografik koordinatalari: 22°28′S, 65°25′W (~–22.467°, –65.417°) . Balandligi taxminan 700 m ni tashkil etadi .
Bu yerda 1970-yillarda Holcim kompaniyasining ohaktosh ochilishi (1970) va sement zavodi qurilishi (1981-yil) bo‘lib o‘tgan. 2012-yilda bu zavodda taxminan 200 kishi ishlagan
1. Aholi va demografiya: www.http://citypopulation.de/en/argentina/jujuy/38014__el_carmen/turn0search0
2. Aholi rivoji: www.http://citypopulation.de/en/argentina/jujuy/el_carmen/38014100__puesto_viejo/turn0search4
3. Jinslar soni: www.http://citypopulation.de/es/argentina/jujuy/el_carmen/38014100__puesto_viejo/turn0search11
4. Maydon: www.http://city-facts.com/puesto-viejo-jujuy/population/turn0search2
5. Koordinatalar va umumiy ma’lumotlar: www.http://en.wikipedia.org/wiki/Puesto_Viejo/turn0search8
2bh9np8nssd3kyf9lnrrenkon1uv957
Coca-Cola Students Cup
0
1218410
5477716
5461375
2025-06-23T11:11:33Z
CommonsDelinker
204
"Jar_stadium_mini_pole.jpg" yoʻqotildi, uni VikiOmbordan [[c:User:Taivo|Taivo]] [[:c:COM:DW|Derivative work]] of non-free content ([[:c:COM:CSD#F3|F3]]): no freedom of panorama in source country tufayli oʻchirgan edi.
5477716
wikitext
text/x-wiki
{{Infobox futbol ligasi
| name = Coca-Cola Students Cup<br/>Oʻzbekiston talabalar kubogi
| image = [[File:Uzbekistan Coca-Cola Students Football Cup Logo.png|200px]]
| caption = Coca-Cola Students Cup ramzi
| motto = „Yangi Oʻzbekiston yoshlarimiz“
| organiser = [[Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi|Ichki ishlar vazirligi]]<br/>[[Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi|Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi]]<br/>[[Oʻzbekiston Professional futbol ligasi|Professional futbol ligasi]]
| founded = 2022
| first =
| folded =
| country = {{UZB}}
| other countries = 11ta xorijiy davlat
| confed =
| divisions =
| teams = 73ta
| feeds =
| promotion = [[Oʻzbekiston Pro ligasi]]
| relegation =
| levels =
| domest_cup =
| league_cup =
| overseas_tournament =
| confed_cup =
| champions =
| season =3
| premiers =
| prem_season =
| mlscupchamps =
| mlscupseason =
| shieldchamps =
| shieldseason =
| shieldtitle =
| shield =
| most_champs =
| most_prems =
| most_mlscups =
| most_shields =
| top_goalscorer =Asror Roʻzmetov (Chirchiq pedagog)
| most_caps =
| tv =
| sponsors =[[Coca-Cola Ichimligi (Oʻzbekiston)|Coca-Cola]]
| website = {{URL|t.me/uzpfl}}<br />{{URL|t.me/birinchiligauzb}}
| current = [[#2025|2025]]
}}
'''Coca-Cola Students Cup''' yoki '''Talabalar kubogi''' – [[Oʻzbekistondagi universitetlar|Oʻzbekistondagi oliy oʻquv yurtlari]] talabalari oʻrtasida oʻtkaziladigan mini-futbol musobaqasi. [[Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi|Ichki ishlar vazirligi]], [[Oʻzbekiston Respublikasi Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi|Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi]] va [[Oʻzbekiston Professional futbol ligasi|professional futbol ligasi]] hamkorligida [[2022-yil]]dan boshlab oʻtkazib kelinadi<ref>{{cite web|url=https://kun.uz/37983306|title=Talaba yoshlar o‘rtasida Coca-Cola Student’s Cup musobaqasi o‘tkaziladi}}</ref><ref>{{cite web|url=https://inha.uz/general/coca-cola-students-cup-football-competition/|title=“Coca-Cola Students Cup” football competition}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sports.uz/oz/news/view/coca-cola-homiyligida-students-cup-musobaqasi-otkaziladi--05-04-2024|title=Coca-Cola homiyligida "Students Cup" musobaqasi o‘tkaziladi}}</ref><ref>{{cite web|url=https://tuit.uz/en/post/coca-cola-students-cup-musobaqasi-bolib-otmoqda|title=THE COCA-COLA STUDENTS CUP TOURNAMENT IS BEING HELD BETWEEN THE UNIVERSITIES OF TASHKENT CITY AND TASHKENT REGION}}</ref><ref>{{cite web|url=https://pfl.uz/news/coca-cola-homiyligi-ostida-poytaxt-talabalari-ortasida-students-cup-musobaqasi-otkaziladi-16611-274626|title=Coca-Cola homiyligi ostida poytaxt talabalari o‘rtasida Students cup musobaqasi o‘tkaziladi}}</ref>.
Asosiy homiy – [[Coca-Cola Ichimligi (Oʻzbekiston)|Coca-Cola Ichimligi]] kompaniyasi boʻlib, u musobaqaning tashkiliy va moddiy jihatlarini taʼminlaydi<ref name="cham"/><ref>{{veb manbasi|url=https://sports.uz/oz/news/view/coca-cola-homiyligida-students-cup-musobaqasi-otkaziladi--05-04-2024|sarlavha=Coca-Cola homiyligida "Students Cup" musobaqasi o‘tkaziladi}}</ref>.
Ishtirokchilarga OTM talabasi boʻlish shartligi belgilangan. Professional futbolchi/futzalchilar musobaqada ishtirok eta olmaydi. Har yili [[Oʻzbekiston viloyatlari|respublika miqyosida]] oʻtkazib kelinadi. Har yilgi musobaqalar 3 bosqichdan iborat boʻladi.
== Tarixi ==
[[O‘zbekiston Prezidenti]] tomonidan [[2019-yil]] [[5-dekabr]]da „Oʻzbekistonda futbolni rivojlantirishni mutlaqo yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari toʻgʻrisida“gi qaror<ref>{{cite web|url=https://championat.asia/oz/news/ozbekistonda-futbolni-rivojlantirishni-mutlaqo-yangi-bosqichga-olib-chiqish-chora-tadbirlari-togrisida|title=O'zbekistonda futbolni rivojlantirishni mutlaqo yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to'g'risida}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://lex.uz/ru/docs/-4631208|sarlavha=O‘zbekistonda futbolni rivojlantirishni mutlaqo yangi bosqichga olib chiqish chora-tadbirlari to‘g‘risida}}</ref>, [[2021-yil]] [[5-noyabr]]da „Yurish, yugurish, mini-futbol, badminton, stritbol va Workout sport turlarini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida“gi qaror<ref>{{veb manbasi|url=https://lex.uz/docs/-5713367|sarlavha=Yurish, yugurish, mini-futbol, badminton, stritbol va “Workout” sport turlarini yanada rivojlantirish chora-tadbirlari to‘g‘risida}}</ref> hamda [[2023-yil]] [[7-aprel]]da „Ommaviy va professional futbolni har tomonlama rivojlantirishning qoʻshimcha chora-tadbirlari toʻgʻrisida“gi qaror<ref>{{veb manbasi|url=https://lex.uz/ru/docs/-6426271|sarlavha=Ommaviy va professional futbolni har tomonlama rivojlantirishning qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risida}}</ref> qabul qilingan.
[[Oʻzbekiston Professional futbol ligasi]] tomonidan talabalar oʻrtasida futbol turnirini oʻtkazish tashabbusi ilgari surilgan<ref>[https://t.me/birinchiligauzb/2598 📋 Talaba yoshlar oʻrtasida „Studentʼs Cup“ musobaqasi oʻtkaziladi]</ref><ref name="cham">{{veb manbasi|url=https://championat.asia/uz/uzb/news/toshkentda-talabalar-ortasida-students-cup-musobaqasi-otkaziladi|sarlavha=Тошкентда талабалар ўртасида Students Cup мусобақаси ўтказилади}}</ref>.
== [[2022]] ==
[[2022-yil]]ning [[18-aprel]] kuni talaba yoshlar oʻrtasida „Studentʼs Cup“ musobaqasi oʻtkazilishiga kelishib olingan<ref>[https://t.me/birinchiligauzb/2603 Talaba yoshlar oʻrtasida „Studentʼs Cup“ musobaqasi oʻtkaziladi]</ref>. 26-aprelgacha 35 ta oliy taʼlim muassasasidan 159 nafar talaba roʻyxatdan oʻtkazilgan. 13-may kuni turnir boshlangan. Finalda [[Andijon davlat universiteti]]ning „AnDU“ jamoasi gʻolib boʻlgan, [[Samarqand davlat universiteti]]ning SamDU jamoasi bronza medalni, [[Namangan davlat universiteti]]ning „NamDU“ jamoasi kumush medalni qoʻlga kiritgan<ref>{{veb manbasi|url=https://pfl.uz/news/students-cup-2022-bugun-respublika-bosqichiga-qura-tashlanadi-14344-302720|sarlavha=Students Cup-2022. Bugun respublika bosqichiga qur’a tashlanadi}}</ref><ref>{{cite web|url=https://championat.asia/uz/news/323186|title=Students Cup. Андижон давлат университети – чемпион!}}</ref><ref>[https://t.me/iivuz/57819 „Yangi Oʻzbekiston yoshlarimiz“ shiori ostida mini futbol boʻyicha „Students cup“ musobaqasiga start berildi]</ref><ref>[https://t.me/iivuz/96204 „Yangi Oʻzbekiston yoshlarimiz“ shiori ostida mini futbol boʻyicha „Coca Cola Students cup“ musobaqasining final bosqichi boʻlib oʻtdi]</ref>.
== [[2024]] ==
[[2024-yil]] [[29-aprel]]da musobaqaga start berildi<ref>{{cite web|url=https://tma.uz/2024/04/29/29-aprel-dushanba-kuni-coca-cola-students-cup-musobaqasi-bunyodkor-stadionida-start-oladi/|title=29-aprel — dushanba kuni Coca-Cola Students cup musobaqasi Bunyodkor stadionida start oladi}}</ref><ref>{{cite web|url=https://tuit.uz/post/coca-cola-students-cup-musobaqasi-bolib-otmoqda|title=Toshkent shahar va Toshkent viloyati OTMlari o’rtasida Coca-Cola Students Cup musobaqasi bo’lib o’tmoqda}}</ref><ref>[https://t.me/birinchiligauzb/7219 Coca-Cola Students Cup]</ref><ref>[https://t.me/uzpfl/58213 Coca-Cola Students Cup]</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://championat.asia/uz/news/talaba-yoshlar-ortasida-coca-cola-students-cup-musobaqasi-boshlanmoqda|sarlavha=Талаба ёшлар ўртасида “Coca-Cola Student’s Cup” мусобақаси бошланмоқда}}</ref><ref>{{YouTube|p4o9j6dt2aQ|Coca-Cola Students cup 2024. Qur'a tashlash marosimi}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=8x_tznLHrHk|title=Coca-Cola Students Cup. Uchinchi bosqichga qur'a tashlash marosimi}}</ref>. 888 nafar talabadan iborat 74 jamoa ishtirok etdi<ref>{{veb manbasi|url=https://daryo.uz/2024/04/04/poytaxt-talabalari-ortasida-students-cup-musobaqasi-otkaziladi-pfl|sarlavha=Poytaxt talabalari o‘rtasida Students cup musobaqasi o‘tkaziladi — PFL}}</ref><ref>[https://t.me/birinchiligauzb/7862 Coca-Cola Students Cup. Final kuni!]</ref><ref>{{cite web|url=https://championat.asia/uz/news/coca-cola-students-cup-sovrindorlarini-tashkilotchilar-sovgasi-kutadi-ozpfl|title=Coca-Cola Students cup совриндорларини ташкилотчилар совғаси кутади — ЎзПФЛ}}</ref>.
{| class="wikitable sortable"; font-size:95%"
|+Oʻzbekiston hududlari kesimida 2024-yildagi ishtirokchilar soni
!Viloyat
!Talabalar soni
|-
|[[Toshkent viloyati]]||296
|-
|[[Toshkent shahri]]||592
|}
[[Toshkent davlat texnika universiteti]]ning „Texnika“ jamoasi 1-oʻrinni, [[Oʻzbekiston Respublikasi Ichki ishlar vazirligi akademiyasi|Ichki ishlar vazirligi akademiyasining]] „IIV akademiya“ jamoasi 2-oʻrinni, Oʻzbekiston davlat sanʼat va madaniyat institutining „Sanʼat“ jamoasi 3-oʻrinni egallagan<ref>{{YouTube|F5ct48GDxto|Coca-Cola Student's Cup. Final. TEXNIKA - IIV AKADEMIYA|logo=1}}</ref><ref>{{veb manbasi|url=https://m.stadion.uz/uz/news/detail/441393|sarlavha=Talabalar o‘rtasida o‘tkazilgan “Students Cup” turnirining g‘olib va sovrindorlari aniqlandi}}</ref><ref>{{YouTube|xkvjNE3Vhj8|«Coca Cola Students cup» musobaqasining final bosqichi}}</ref>.
== [[2025]] ==
Bu yilgi musobaqada Oʻzbekistondagi barcha davlat oliygohlari va xususiy oliygohlar talabalari (ular orasida 11 nafar xorijlik talaba ham) ishtirok etdi<ref>{{veb manbasi|url=https://pfl.uz/news/students-cup-73-universitet-va-871-talabaga-ozini-korsatish-imkoniyatini-berdi|sarlavha=Students cup 73 universitet va 871 talabaga o‘zini ko‘rsatish imkoniyatini berdi}}</ref>. Bunda talaba faqatgina shu oliygohning kunduzgi taʼlim shaklida bakalavr bosqichida taʼlim olayotgan boʻlishi va professional futbolchi boʻlmasligi kerakligi belgilangan<ref>{{veb manbasi|url=https://pfl.uz/news/liga-coca-cola-students-cup-2025-musobaqasi-uchun-tayyorgarlik-boshladi|sarlavha=Liga Coca-Cola Students cup-2025 musobaqasi uchun tayyorgarlik boshladi}}</ref>.
[[29-aprel]] kuni qurʼa tashlandi<ref>{{YouTube|gFNc71RmCj0|Students Cup-2025. Qur'a tashlash marosimi|logo=1}}</ref>. Oʻzbekistondagi 73 oliy taʼlim muassasasidan 871 nafar talaba qatnashdi<ref>[https://t.me/uzpfl/68823 Students cup 73 universitet va 871 talabaga oʻzini koʻrsatish imkoniyatini berdi]</ref>.
{| class="wikitable sortable"; font-size:95%"
|+Oʻzbekiston hududlari kesimida 2025-yildagi ishtirokchilar soni
!Viloyat
!Talabalar soni
|-
|[[Andijon viloyati]]||38
|-
|[[Buxoro viloyati]]||37
|-
|[[Xorazm viloyati]]||34
|-
|[[Sirdaryo viloyati]]||29
|-
|[[Navoiy viloyati]]||28
|-
|[[Qoraqalpogʻiston]]||18
|-
|[[Namangan viloyati]]||42
|-
|[[Jizzax viloyati]]||46
|-
|[[Surxondaryo viloyati]]||48
|-
|[[Samarqand viloyati]]||69
|-
|[[Fargʻona viloyati]]||78
|-
|[[Qashqadaryo viloyati]]||86
|-
|[[Toshkent viloyati]]||131
|-
|[[Toshkent shahri]]||176
|}
[[22-may]] kuni [[Toshkent]]dagi „[[Jar (sport majmuasi)|Jar]]“ stadionida 3-oʻrin uchun bahs<ref>[https://t.me/birinchiligauzb/11296 🔴 Coca-Cola Students Cup. 3-oʻrin uchun bahs]</ref> va musobaqa finali<ref>[https://t.me/birinchiligauzb/11298 🔴 Coca-Cola Students Cup-2025. Final]</ref> boʻlib oʻtdi. [[Chirchiq davlat pedagogika universiteti]]ning „Chirchiq pedagog“ jamoasi bronza medalini, [[Islom Karimov nomidagi Toshkent davlat texnika universiteti|Toshkent davlat texnika universiteti]]ning „Texnika“ jamoasi kumush medalni, „Stars International University“ xususiy oliy taʼlim muassasasining „Stars“ jamoasi oltin medalni qoʻlga kiritdi<ref>[https://t.me/birinchiligauzb/11301 🔴 Coca-Cola Students Cup. Stars International university jamoasi musobaqa gʻolibi!]</ref>.
== Yana qarang ==
* [[Oʻzbekiston DXX futbol kubogi]]
== Manbalar ==
{{manbalar|2}}
== Havolalar ==
* {{URL|gov.uz/uz/iiv|Ichki ishlar vazirligi}}
* {{URL|gov.uz/oz/edu|Oliy taʼlim, fan va innovatsiyalar vazirligi}}
* {{URL|pfl.uz|Oʻzbekiston Professional futbol ligasi}}
* {{Telegram|birinchiligauzb}}
{{Oʻzbekiston futboli}}
[[Turkum:Oʻzbekiston futboli]]
[[Turkum:Oʻzbekistonda futbol musobaqalari]]
[[Turkum:2022-yilda Oʻzbekistonda tashkil etilganlar]]
ngdlgn0er9g06k57ohhax757acwpd02
Ittifoq jome masjidi (Jalaquduq)
0
1222043
5477503
5406790
2025-06-22T15:10:59Z
InternetArchiveBot
58913
1 ta manba qutqarildi hamda 0 tasi oʻlik sifatida belgilandi.) #IABot (v2.0.9.5
5477503
wikitext
text/x-wiki
{{Masjid|Mamlakat=Oʻzbekiston|Hudud turi=Viloyat|Hudud=[[Andijon viloyati]]|Joylashuv nomi=Shahar|Joylashuvi= [[Jalaquduq tumani]]|Manzil=[[Janubiy Olamushuk]] shaharchasi. |lat_dir=N|lat_deg=40|lat_min=49|lat_sec=51|lon_dir=E|lon_deg=72|lon_min=22|lon_sec=27|CoordScale=|Maqomi=Ishlaydi|Maktab yoʻnalishi=[[sunniy]]|Mulkdor=[[Oʻzbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi]] va [[Oʻzbekiston musulmonlari idorasi]]|Masjid turi=Jome masjid|Meʼmoriy uslub=Islom meʼmorchiligi, sharqona|Asosiy sana=1998-yil|Holati=Faoliyat yuritmoqda|Hajmi=1000 kishi|Gumbaz balandligi=|Minoralar soni=2|Qurilish materiali=Gʻisht, beton, temir, marmar, yogʻoch, travertin|Tarovih=o‘qiladi|Saharlik va iftor=+|Kutubxona=200|Imom=Jakbarali Mansuorov |Qurila boshladi=2020|Qurilib bitkazildi=2022|Tasvir=Ittifoq jome masjidi Jalaquduq.jpg|Tasvir kengligi=300}}
'''Ittifoq jome masjidi''' – [[Andijon viloyati]], [[Jalaquduq tumani]] [[Janubiy Olamushuk|Janubiy Olamushuk shaharchasida]] joylashgan masjid <ref>{{veb manbasi |title=Сўфи кишлок жоме масжиди |url=https://masjid.uz/andijon-v/145-jaloquduq-tumani/476-ittifoq.html |website=masjid.uz |accessdate=7-oktyabr 2024-yil}}</ref>. 1998-yil 23-oktyabrda Oʻzbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan roʻyxatga olingan<ref>{{Veb manbasi |url=https://uzorg.info/uz/info-id-192806 |sarlavha=Ittifoq jome masjidi ro‘yxatdan sanaQaralgan sana=05.10.2024 |sana=uzorg.info |qaralgan sana=2024-10-07 |arxivsana=2024-10-07 |arxivurl=https://web.archive.org/web/20241007103604/https://uzorg.info/uz/info-id-192806 }}</ref>. 1998-yildan buyon faoliyat yuritib kelmoqda.
== Qurilishi ==
Masjid binosi dastlab 1995-yilda mahalliy [[aholi]] tomonidan [[hashar]] yoʻli bilan qurilgan. 2022-yilda masjid binosi qayta qurilib, zamonaviy qiyofaga keltirildi. Binoda bir vaqtning oʻzida 1000 nafarga yaqin namozxon ibodat qilishi mumkin. Masjid tarkibidagi kutubxonada umumiy 200dan ortiq ilmiy va diniy kitoblar, qoʻllanmalar mavjud.
Masjidning 2 ta minorasi mavjud boʻlib, ularning balandligi 22 metrni tashkil etadi. Minoralar 2022-yilda masjid hisobidan qurilgan<ref>{{Veb manbasi |url=http://old.muslim.uz/pdf_2029/MASJIDLAR%20ROYXATI.pdf |sarlavha=Masjidlar ro‘yxati Qaralgan sana=05.10.2024 |sana=old.muslim.uz}}</ref>.
Masjidga uzpoq yillardan buyon Jakbarali Mansurov imomlik qilib kelmoqda.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Alifbo boʻyicha masjidlar]]
[[Turkum:Jalaquduq tumani]]
[[Turkum:Andijon viloyati]]
irkah24z547k1jllyx34sedujjvc1p6
Boy ila xizmatchi
0
1229961
5477502
5331507
2025-06-22T15:03:53Z
MirfayzbekAbdullayev
69700
5477502
wikitext
text/x-wiki
{{Film bilgiqutisi
| nomi = Boy ila xizmatchi
| asl_nomi =
| tasvir =Fayl:Boy ila xizmatchi.jpg
| izoh =Film posteri
| janr =
| rejissyor =*[[Latif Fayziyev]]
*Aleksandr Ginsburg
| prodyuser =
| ssenariynavis = [[Hamza Hakimzoda Niyoziy]]
| hikoya =
| asoslangan =
| rollarda =
| sharhlovchi =
| kinematografiya =
| operator =Nikolay Ryadov
| muharrir =
| postanovkachi_rassom =
| bastakor =[[Mutal Burhonov]]
| studiya =
| distribyutor =[[Oʻzbekfilm]]
| chiqarilgan_sana = 1954-yil 26-may
| davomiyligi =
| mamlakat =
| til =
| byudjet =
| daromad =
| avvalgi_film =
| keyingi_film =
}}
'''Boy ila xizmatchi''' — 1954-yilda „[[Oʻzbekfilm]]“ kinostudiyasi tomonidan suratga olingan oʻzbek filmi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Бай и батрак (1953) |url=https://www.kino-teatr.ru/kino/movie/sov/11207/annot/ |accessdate=1-dekabr 2024-yil |agency=https://www.kino-teatr.ru/}}</ref><ref>{{yangiliklar manbasi |title=Бай и батрак (1953) |url=https://www.kinopoisk.ru/film/46009/?utm_referrer=www.google.com |accessdate=1-dekabr 2024-yil |agency=kinopoisk.ru}}</ref>. [[Latif Fayziyev]] hamda Aleksandr Ginzburg rejissorligidagi film Hamza Hakimzoda Niyoziyning shu nomdagi dramasiga asoslangan. 1954-yil 26-mayda premyerasi o'tkazilgan.
==Syujeti==
Filmda [[Oktyabr inqilobi]]dan keyingi davrlarda o'zbek xalqining mehnatkashligi, xalqning erkinlikka intilishi ochib berilgan. Shuningdek, filmda yirik yer egalari tanqid ostiga olingan.
==Rollarda==
*[[Shukur Burhonov]] — ''Gʻafur, fermer''
*[[Sora Eshontoʻrayeva]] — ''Jamila, Gʻafurning rafiqasi''
*[[Nabi Rahimov]] — ''Aleksiy''
*[[Gʻani Aʼzamov]] — ''imom''
*[[Amin Turdiyev]] — ''Qodirqul, mingboshi''
*[[Yayra Abdullayeva]] — ''Gulbahor''
*[[Obid Jalilov]] — ''Solihboy''
*[[Lutfulla Nazrullayev]] — ''Xolmat, boyning xizmatkori''
*[[Saʼdixon Tabibullayev]] — ''ellikboshi''
*[[Zaynab Sadriyeva]] — ''Poshsha oyim''
*[[Zamira Hidoyatova]] — ''Rahima xola''
*[[Mariya Aleksandrovna Kuznetsova|Mariya Kuznetsova]] — ''Hoji ona''
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Oʻzbek filmlari]] [[Turkum:Latif Fayziyev filmlari]]
hsw79y0liu4lkgle3q3m8yykar9m5yn
Vikipediya:Oʻchirishga/Islambek Rustambekov
4
1233865
5477554
5364183
2025-06-22T19:36:58Z
MinaUktamova
127798
/* Islambek Rustambekov */ Javob
5477554
wikitext
text/x-wiki
===[[:Islambek Rustambekov]]===
:{{la|1=Islambek Rustambekov}}
:({{Find sources|title=Islambek Rustambekov}})
[[VP:OLIMLAR]] koʻra [[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 10:42, 2025-yil 10-yanvar (UTC)
:Assalomu alaykum [[Islambek Rustambekov]] maqolasi [[VP:OLIMLAR]] ko'ra 3;5;6;7 qismlar bilan [[VP:EA]] ega. Berilgan manbaalar yordamida albatta tekshirish mumkin! [[Foydalanuvchi:Jahongirme9|Jahongirme9]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Jahongirme9|munozara]]) 17:59, 2025-yil 10-yanvar (UTC)
:Maqolaga tahrirlash kiritildi. Xususan [[VP:OLIMLAR]] ning 5 qism(band) ga ko'ra avval ko'rsatilgan manbaa sifatida anglashilmovchilik oqibatida eskirgan va ma'lumotga to'g'ri kelmaydigan havola berilgan ekan. Bu muammo tuzatildi. Maqolaning aniqligini yaxshilashda bergan yordamingiz uchun rahmat! [[Foydalanuvchi:Jahongirme9|Jahongirme9]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Jahongirme9|munozara]]) 18:26, 2025-yil 10-yanvar (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:36, 2025-yil 22-iyun (UTC)
a2cldcbjrlv16dyt028qvy6nadl59v1
Sabah (futbol klubi, Masazır)
0
1235482
5477641
5468788
2025-06-23T07:23:27Z
Makenzis
30481
5477641
wikitext
text/x-wiki
{{Futbol klubi2
| clubname = Sabah
| current = 2023–24 Sabah FC mavsumi
| image = Sabah FC (Azerbaijan).png
| image_size = 160px
| fullname = Sabah futbol klubi
| nickname = ''Boyqushlar'' (The Owls)<br>''Tələbələr'' (Talabalar)
| founded = {{Start date and age|df=yes|2017|9|8}}
| ground = [[Bank Respublika Arena]]
| capacity = 13,000
| owner =
| chrtitle = President
| chairman = Magsud Adigozalov
| manager = [[Valdas Dambrauskas]]
| league = [[Ozarbayjon Premyer-ligasi]]
| season = 2024–25
| position = 5 (2024–25)
| website = https://sabahfc.az
| pattern_la1 = _nikevapor4b
| pattern_b1 = _nikevapor4b
| pattern_ra1 = _nikevapor4b
| pattern_sh1 =
| leftarm1 = 000000
| body1 = 000000
| rightarm1 = 000000
| shorts1 = 000000
| socks1 = 000000
| pattern_la2 = _nikevapor4w
| pattern_b2 = _nikevapor4w
| pattern_ra2 = _nikevapor4w
| pattern_sh2 = _nikevapor4w
| leftarm2 = FFFFFF
| body2 = FFFFFF
| rightarm2 = FFFFFF
| shorts2 = FFFFFF
| socks2 = FFFFFF
}}
'''Sabah futbol klubi''' ({{lang-az|Sabah Futbol Klubu}}) — [[Masazır]]da joylashgan Ozarbayjon professional futbol klubidir. Jamoa Ozarbayjon futbolining eng yuqori darajasi hisoblangan [[Ozarbayjon Premyer-ligasi]]da ishtirok etadi.
== Stadioni ==
{{main|Bank Respublika Arena}}
[[File:Alinja_Arena.jpg|thumb|448x448px|Alinja Arena koʻrinishi]]
Klub uy o‘yinlarini 13 000 oʻrinli Masazirdagi Bank Respublika Arenada oʻtkazadi<ref>{{cite web |title=ƏLİNCƏ ARENA |url=https://sabahfc.az/infrastruktur/ |website=sabahfc.az |publisher=Sabah FC |access-date=15 May 2019 |language=az |archive-date=6 March 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210306201427/https://sabahfc.az/infrastruktur-2/ |url-status=live }}</ref>.
== Futbolchilar ==
{{For|Vikipediyada maqolasi mavjud bo‘lgan Sabah FK ning barcha sobiq va amaldagi futbolchilari ro‘yxati|Turkum:Sabah FC (Ozarbayjon) futbolchilari}}
=== Joriy tarkib ===
{{updated|2024-yil 8-avgust}}<ref>{{Cite web|url=https://sabahfc.az/esas-komanda/|title=Əsas komanda|access-date=27 April 2020|archive-date=19 August 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200819172029/https://sabahfc.az/esas-komanda/|url-status=live}}</ref>
{{Fs start}}
{{Fs player|no=1|pos=GK|nat=AZE|name=[[Yusif İmanov]]}}
{{Fs player|no=2|pos=DF|nat=AZE|name=[[Amin Seydiyev]]}}
{{Fs player|no=3|pos=DF|nat=ESP|name=[[Jon Irazabal]]}}
{{Fs player|no=4|pos=MF|nat=AZE|name=[[Elvin Camalov]]|other=[[Sardor (futbol)|sardor]]}}
{{Fs player|no=5|pos=DF|nat=AZE|name=[[Rahman Dashdamirov]]}}
{{Fs player|no=6|pos=MF|nat=AZE|name=[[Abdulakh Khaybulayev]]}}
{{Fs player|no=7|pos=DF|nat=BIH|name=[[Bojan Letić]]}}
{{Fs player|no=8|pos=MF|nat=AZE|name=[[Ayaz Guliyev]]}}
{{Fs player|no=9|pos=MF|nat=AZE|name=[[Anatoliy Nuriyev]]}}
{{Fs player|no=10|pos=MF|nat=AZE|name=[[Namiq Ələsgərov]]}}
{{Fs player|no=11|pos=MF|nat=JAM|name=[[Kaheem Parris]]}}
{{Fs player|no=12|pos=MF|nat=LUX|name=[[Vincent Thill]]}}
{{Fs player|no=13|pos=MF|nat=CRO|name=[[Ivan Lepinjica]]}}
{{Fs mid}}
{{Fs player|no=17|pos=DF|nat=AZE|name=[[Tellur Mutallimov]]}}
{{Fs player|no=18|pos=FW|nat=SVK|name=[[Pavol Šafranko]]}}
{{Fs player|no=20|pos=MF|nat=GER|name=[[Joy-Lance Mickels]]}}
{{Fs player|no=22|pos=DF|nat=AZE|name=[[Abdulla Rzayev]]}}
{{Fs player|no=40|pos=DF|nat=BRA|name=[[Ygor Nogueira]]}}
{{Fs player|no=44|pos=DF|nat=MAR|name=[[Sofian Chakla]]}}
{{Fs player|no=55|pos=GK|nat=AZE|name=[[Nijat Mehbaliyev]]}}
{{Fs player|no=70|pos=MF|nat=NGR|name=[[Jesse Sekidika]]}}
{{Fs player|no=77|pos=MF|nat=AZE|name=[[Shakir Seyidov]]}}
{{Fs player|no=88|pos=MF|nat=AZE|name=[[Khayal Aliyev (footballer)|Khayal Aliyev]]}}
{{Fs player|no=94|pos=GK|nat=AZE|name=[[Ravan Mirzammadov]]}}
{{Fs player|no=99|pos=FW|nat=SRB|name=[[Njegoš Kupusović]]}}
{{Fs player|no=|pos=GK|nat=KAZ|name=[[Stas Pokatilov]]}}
{{Fs end}}
''Oxirgi transferlar uchun qarang: [[2024-yil Ozarbayjon futbolida yozgi transferlar roʻyxati|2024-yil yozgi transferlar]].''
===Ijaraga berilgan futbolchhilar===
{{Fs start}}
{{Fs end}}
===Reserve team===
{{main|FK Sabah-2}}
[[FK Sabah-2|Sabah-2]] 2018-yildan Ozarbayjon birinchi divizionida ishtirok etadi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [https://sabahfc.az/ Rasmiy veb-sayt] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20191228150254/http://sabahfc.az/ |date=2019-12-28 }}
* [https://www.uefa.com/nationalassociations/teams/2609356--sabah/ Sabah FC] [[UEFA]] saytida
{{Ozarbayjon Premyer Ligasi mavsumlari}}
[[Turkum:Sabah FC (Ozarbayjon)]]
[[Turkum:Boku futbol klublari]]
[[Turkum:2017-yilda tashkil etilgan futbol klublari]]
agt5zoc423h8wg6skjapvy0gbhoavjo
Fors taronalari
0
1238467
5477646
5451692
2025-06-23T07:47:39Z
Janob Mirzaolim
64438
5477646
wikitext
text/x-wiki
{{Adabiy asar
| nomi = Fors taronalari
| asl nomi = {{lang-ru|Персидские мотивы}}
| tasvir = Персидские мотивы 1925.jpg
| izoh = „Fors taronalari“ kitobining sarlavha sahifasi, 1925-yil
| janr = Sheʼrlar turkumi
| muallif = [[Sergey Yesenin]]
| asl tili = [[rus tili]]
| yozilgan sana = 1924—1925-yillar
| nashrlar soni =
| nashriyot = Sovremennaya Rossiya
| tsikl =
| avvalgi =
| keyingi =
| lib =
| sayt =
| vikiombor =
}}
'''Fors taronalari''' – rus shoiri [[Sergey Yesenin]]ning sheʼrlar turkumi. Hozirgi vaqtda (muallifning oʻzi tahrir qilgan uch jildli sheʼrlar toʻplamidan boshlab) turkumga anʼanaviy ravishda 1924—1925-yillarda „Trudovoy Batum“, „[[Bakinskiy rabochiy]]“ va „[[Svobodnaya Gruziya|Zarya Vostoka]]“ gazetalarida chop etilgan 15 ta sheʼr kiritiladi<ref>{{cite web|url=http://museum-esenin.ru/tvorchestvo/1182|title=Цикл «Персидские мотивы»|publisher=Государственный музей-заповедник С. А. Есенина|accessdate=2016-10-26|archive-date=2016-11-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20161104094640/http://museum-esenin.ru/tvorchestvo/1182|deadlink=no}}</ref><ref name="Isaxanli">''Isaxanli I.'' [http://dspace.khazar.org/bitstream/20.500.12323/2147/1/isahan.pdf „Persidskie motivi“ Yesenina i ix perevodi na azerbaydjanskiy yazik] {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20240608212907/http://dspace.khazar.org/bitstream/20.500.12323/2147/1/isahan.pdf |date=2024-06-08 }} // „Sozvuchiy jito“, Sbornik rabot po russkoy literature 1910—1930-x godov v chest 70-letiya S. I. Subbotina. Pod redaksiey P. Ye. Poberezkinoy, M. V. Skoroxodova, O. V. Pashko. Institut Mirovoy Literaturi imeni A. M. Gorkogo RAN. – Moskva, 2013.</ref>. Garchi dastlabki rejada turkum 20 ta sheʼrdan iborat boʻlishi kerak boʻlsa-da, ayni nomdagi kitob koʻrinishidagi birinchi alohida nashrda „Fors taronalari“dan oʻnta sheʼr, turkumning umumiy mavzusi bilan birlashtirilmagan „Hayot yoʻlim“ ({{lang-ru|Мой путь}}) va toʻrtta qoʻshimcha sheʼr keltiriladi.
Sheʼrlar turkumi zamondoshlari tomonidan asosan ijobiy baholangan, shu bilan birga salbiy fikrlar ham mavjud. Xususan, salbiy fikr bildirganlar orasida Aleksey Kruchyonix va [[Vladimir Mayakovskiy]] kabi mualliflar boʻlgan. 1950-yillarda Yesenin ijodiga qoʻyilgan taqiq olib tashlangandan keyin turkum tanqidchilar tomonidan ijobiy baholangan, uning stilistikasi boʻyicha bir qator ilmiy ishlar yozilgan, bosh qahramonning prototipiga aylangan ayol topilgan. Turkum tarkibidagi sheʼrlar dunyoning koʻplab tillariga, jumladan oʻzbek tiliga tarjima qilingan va koʻplab bastakorlar tomonidan ular asosida musiqa bastalangan.
== Turkum tarkibidagi sheʼrlar ==
=== „Dogʻlar ketmish majruh koʻnglimdan…“ (Trudovoy Batum 280-son, 1924-yil 10-dekabr) ===
Sheʼr Yeseninning „Moskva mayxonalari“ davri bilan xayrlashishini anglatadi. Shoirning oʻzi bu oʻtish haqida shunday degan edi: „Bunchalik koʻp va oson yozish hayotda juda kam uchraydi. Bu shunchaki yolgʻizligim va oʻzimni oʻylaganim uchun. Men juda chiroyli boʻlib qoldim, deyishadi. Biror narsani koʻrib, tinchlanib qolganim uchundir… Hammaga qaramay, avvalgidek ichmayman… Xudoyim, qanday ahmoq edim. Endigina oʻzimga keldim. Bularning barchasi yoshlik bilan xayrlashuv edi. Endi bunday boʻlmaydi“. Sheʼrning oʻzida mayxona choyxona bilan almashtirilgan boʻlib, u yerda choyxonachi lirik qahramonga „Oʻtkir aroq, may oʻrniga ham || Achchiq-achchiq choy tutadi“<ref name="Yushin" />. Achchiq choy sharqona muhitning unsurlaridan biri boʻlib, unda „Tehronning koʻk gullari“, Sheroz gilamlari va Xuroson roʻmollari ham oʻrin olgan boʻlib, ular fonida lirik qahramonning roʻmolli qizga boʻlgan muhabbati hikoya qilinadi. Sheʼr, shuningdek, 1920-yillarda Sovet Kavkazortida mashhur boʻlgan ayollarning ozodligi mavzusini koʻtaradi<ref name="Belousov1" />:
{{Cquote|Rossiyada gulday qizlarni,<br>
Tutqunlikda saqlamas erlar…}}
=== „Bukun dedim sarrofga atay…“ (Trudovoy Batum 280-son, 1924-yil 10-dekabr) ===
Lirik qahramon [[sarrof]]dan goʻzal fors Laʼliga boʻlgan nozik tuygʻularini qanday izhor etishini soʻraydi. Sarrof sheʼrda oʻz kasbining odami sifatida emas, balki oʻziga xos orakul sifatida namoyon boʻladi; buyuk mushohada va til tuygʻusiga ega boʻlgan faylasuf sifatida oʻzini namoyon qiladi. Lirik qahramonga sevgi haqida soʻz emas, yoqut kabi yonguchi koʻzlar, boʻsalar, „Yuzdan niqob koʻtargan qoʻllar“ aytishini tushuntiradi<ref name="Belousov1" />.
=== „Shahinam, o, mening Shahinam…“ (Bakinskiy rabochiy 1-son, 1925-yil 1-yanvar) ===
Sheʼrda shoir fors qizi Shahinaga ({{lang-ru|Шагане}}) murojaat qiladi. Avvalgilaridan farqli ravishda, bu sheʼrda fors qizi goʻzal deyilmaydi<ref name="Belousov2" /> va lirik qahramon unga oshiq sifatida emas, balki oʻz vatani haqida soʻzlamoqchi boʻlgan doʻst sifatida murojaat qiladi<ref name="Yushin" />. Shu bilan birga, matndagi maʼlum lirik tuygʻular shimoldagi, qahramon suhbatdoshiga „nihoyatda oʻxshash“ va lirik qahramon haqida oʻylayotgan qiz haqida gap ketganda nazarda tutiladi. Qahramonning prototipi [[Shagane Talyan]] boʻlgan<ref name="Belousov2" />.
=== „Deding:Saʼdiy doimo yorning…“ (Bakinskiy rabochiy 1-son, 1925-yil 1-yanvar) ===
Turkumning toʻrtinchi sheʼrida Shahinaga boʻlgan his-tuygʻular yanada aniqroq boʻlib, fors qizi endi „suluv“ deb ataladi. Muallif qizning haziliga javob berar ekan, oʻz sevgilisining goʻzalligiga hasad bilan hayratga tushishi, toqat qilmaydigan raqobat haqida, hatto Sharq sheʼriyati uchun anʼanaviy atirgullarga qiyoslash tarzida yozadi<ref name="Belousov2" />:
{{Cquote|Gar qizlardan boʻlsa ziyoda,<br>
Men gullarni qirqardim butkul,<br>
To koʻrmayin yorugʻ dunyoda<br>
Shahinamdan suluvroq bir gul.}}
=== „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ (Zarya Vostoka 782-son, 1925-yil 18-yanvar) ===
Shoir suhbatdoshiga (ehtimol, avvalgi sheʼrlar qahramoni) Bosforda ham, Bagʻdodda ham boʻlmaganini aytadi. Qizga boʻlgan muhabbati uni Sharqqa tortdi („Bunda koʻngil yozgani emas || Izlab keldim xayolan seni“), lekin shoir vatanini sogʻinadi va u haqida gapirishni xohlaydi. Sevgilisi uni oʻz ona yurti haqidagi fikrlardan chalgʻitishi mumkin va agar xohlasa, lirik qahramon, oʻz navbatida, u bilan hech qachon boʻlmagan yerlar haqidagi xayollarini baham koʻrishga tayyor. Dengiz tasvirlari, koʻzlardagi moviy olov, lirik qahramon suhbatdoshining qiyofasi va qoʻllari sheʼrdagi ishq mavzusini toʻldiradi<ref name="Belousov2" />.
=== „Zaʼfar yurtga nur toʻkar oqshom…“ (Zarya Vostoka 782-son, 1925-yil 18-yanvar) ===
Sheʼr yana turkumning oldingi qismlarida koʻtarilgan mavzularga – sevgi, vatan va sharq ayolining ozodligi haqida gapiradi<ref name="Belousov2" />. Oxirgi mavzu ustunlik qiladi, shoir niqobni yoqtirmasligi va ayollarning uni oʻrash sabablarini notoʻgʻri tushunishi haqida gapiradi:
{{Cquote|Menga yoqmas, oʻtinaman, rost,
Niqob tutsa dilrabo yuzlar…<br>
…Gunoh boʻlur shu sabab, dildor,<br>
Bu dunyoda yashirsang tal’at,<br>
Bergach uni ona tabiat.}}
Qizning goʻzalligini yashiradigan chodrani rad etish, bu goʻzallikka boʻlgan muhabbat izhori bilan bogʻliq. Ushbu sheʼrda sogʻinch mavzusi bir satrda koʻtarilgan – „Yuragimda oʻzga bir diyor“. Lirik qahramon oʻz sevgilisiga „Xayyom bilmagan qoʻshiq“ haqida kuylashni vaʼda qiladi va ehtimol, oʻz ona yurtini nazarda tutadi<ref name="Yushin" />.
=== „Havo toza, musaffo, zangor…“ (Bakinskiy rabochiy 82-son, 1925-yil 13-aprel) ===
Sheʼr olam goʻzalligi mavzusini ochib beradi, yana ishq mavzusi bilan bogʻlanadi („Shitirlar, yoʻq, shivirlar barglar || Nafis, goʻyo Saʼdiy gʻazali“). Uslubiy jihatdan, bu turkumdagi eng kuchli sheʼrlardan biri boʻlib, mukammal, moslashuvchan musiqiy ritm bilan ajralib turadi, ammo hissiy kayfiyat endi turkumning oldingi qismlari kabi quvonchli emas. Tiniq, ajratilgan ohang matn uchun xos<ref name="Belousov3" />.
=== „Oy yuzida tillarang jilo…“ (Bakinskiy rabochiy 82-son, 1925-yil 13-aprel) ===
Sheʼrda Shahrizoda obrazining koʻrinishi orqali ertaknamo Sharq motivi kiritiladi, lekin shoir uni va uning sevgilisini oʻrab turgan zamonaviy dunyoning goʻzalligi va jozibasi bilan taqqoslaydi. Muallif „moviy va mehribon oʻlka“<ref name="Yushin" /> tasvirlarini vizual va hidli („xushboʻy va sambitgul hidi“) yaratadi, hayotdan zavqlanishga chaqiradi va „bu dunyoda armonsiz odamlarga“ achinishini bildiradi. Shu bilan birga sheʼrda borliqning oʻtkinchiligi motivi kuchli saqlanib qolgan<ref name="Belousov3" />.
=== „Xurosonda bir darvoza bor…“ (Bakinskiy rabochiy 74-son, 1925-yil 3-aprel) ===
Sheʼrda yana Sharq va Rossiya solishtiriladi. Fors diyorining barcha jozibadorligiga qaramay, agar unga muhabbat qoʻshilmasa, shoirning u yerda qolishiga asos yoʻq (Ayting, kimga qilay sharhi gʻam?)<ref name="Yushin" />. Muallif soʻzsiz Rusni Erondan ustun koʻradi: u oʻz sevgilisini unutmaydi, lekin uni oʻz vataniga kuylab oʻtadi<ref name="Belousov2" />.
=== „Firdavsiyning moviy diyori…“ (Bakinskiy rabochiy 74-son, 1925-yil 3-aprel) ===
Shoir Eron („Firdavsiy vatani“) va uning Shahinasi (Shahi) bilan xayrlashadi. Shahi xotirasini saqlab qolishga va bu haqda boshqalarga aytib berishga vaʼda beradi, Eron uni („mehribon oʻrusini“) unutmasligiga umid qiladi va yoqtirgan qiziga oʻzidan esdalik sifatida „Rus haqida qoʻshiq“ qoldiradi:
{{Cquote|Meni esla kuylar oningda,
Qoʻshiq, boʻlib yashay yoningda…}}
=== „Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap…“ (Bakinskiy rabochi 177-son, 1925-yil 7-avgust) ===
Sheʼr poetik realizm manifesti bilan boshlanadi<ref name="Yushin" />:
{{Cquote|Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap —
Oʻz joningni oʻrtamoq, faqat.<br>
Xanjar urib nozik taningga,
Oʻzgalarga baxsh etmoq lazzat.}}
Muallif shoirning vazifasi haqida yozadi – bu qanchalik ogʻriqli boʻlmasin va bu qanday tanqidga olib kelishidan qatʼi nazar, boshqa odamlarning niyatlarini takrorlamasdan „oʻz sozi bilan kuylash“. Yesenin shoirning oʻz his-tuygʻulari va xohishlariga boʻlgan huquqini tan oladi, lekin bu istaklar har doim ham amalga oshavermasligini va shuning uchun shoirni kutayotgan hayot qiyin va notinch ekanligini biladi. Ruhiy falokatdan qochish uchun buni bilish kerak<ref name="Belousov4" />.
=== „Bir juft oqqush jonon qoʻllari“ (Bakinskiy rabochiy 179-son, 1925-yil 10-avgust) ===
Muallif Shahina timsoliga qaytadi va butun sheʼr mavzusiga bagʻishlanadi. „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ sheʼridagi „oqqush qoʻllar“ metaforasi bu yerda yana qoʻllanadi, lekin inson muhabbati bilan shoir yoʻli oʻrtasidagi qarama-qarshilik doirasida ishlab chiqilgan<ref name="Belousov4" />:
{{Cquote|Men haqimda ayting, kimki bu
Kuyim tinglab meni soʻrsa gar,<br>
U bundan ham soz kuylardi-yu,
Xarob qildi oʻshal oqqushlar.}}
Eronning jozibadorligidan qolgan yagona narsa Shahina, ortiq Eron uni ilhomlantira olmaydi<ref name="Belousov4" />:
{{Cquote|Baxsh etolmay kuyga harorat,
Tehron uzra oy ham fosh boʻlur.}}
=== „Nechun maʼyus taratar ziyo…“ (Bakinskiy rabochiy 183-son, 1925-yil 14-avgust) ===
Lirik qahramon sarlavhada berilgan savolga sarv va gullardan javob ololmayotganidan fors Laʼliga shikoyat qiladi. Faqat atirguldan u javob olishga muvaffaq boʻladi:
{{Cquote|„Oʻzga bilan boʻldi Shahina,
Oʻpdi bu kech agʻyorni dilbar…<br>
Shuning uchun oy boqar maʼyus,
Shuning uchun yuzida yoʻq qon“.}}
Vladimir Belousovning taʼkidlashicha, turkum qahramonining prototipiga aylangan Shagane Talyan va Yesenn 1925-yilda doʻst sifatida ajralgan va boshqa hech qachon bir-birlarini koʻrmagan. Shunga koʻra, u Shagane xiyonati mavzusi fors qizi bilan boʻlgan sarguzashtlar hikoyasini yakunlash uchun kiritilgan degan xulosaga keladi<ref name="Belousov4" />.
=== „Talpinma koʻp, devona koʻngil…“ (Bakinskiy rabochiy 177-soni, 1925-yil 7-avgust) ===
Sheʼr taqdir mavzusini koʻtaradi, uni syujet jihatdan oldingi voqealar bilan bogʻlaydi. Lirik qahramonning hayotida baxtsizlik yuz beradi, u taqdirdan baxt soʻrashga ishonchini yoʻqotadi va endi uni izlamoqchi emas. Laʼlining surati yana paydo boʻladi (hali ham juda umumiy, ramz sifatida koʻrsatilmagan) – faqat u qahramonga xiyonat qilmagan va uning sevgisi unga tayanch boʻlib xizmat qiladi<ref name="Belousov4" />:
{{Cquote|Zora taqdir boshimiz silab,
Saodatga yor etsa bizni,<br>
Tole bulbul ovozi bilan<br>
Allalasa pok sevgimizni,
Talpinma koʻp, devona koʻngil.}}
=== „Moviy oʻlkam, quvnoq diyorim…“ (Bakinskiy rabochiy 179-son, 1925-yil 10-avgust) ===
Sheʼrning asosiy mavzusi doʻstlik va muhabbat mavzusidir. Uning ochilishiga mumtoz sharq sheʼriyati vositalari orqali erishiladi – shoirning qiz bilan doʻstligi haqidagi hikoya bulbulning atirgulga muhabbati haqidagi ertak bilan uzviy bogʻlanadi. Laʼli va Shahina oʻrnini yangi nom – Gʻoliya ({{lang-ru|Гелия}}) egalladi. Ikkinchi mavzu – shoir hayotida ijodning oʻrni – shoirning barcha manfaatlari va hayotiy tamoyillari ijod jarayoniga boʻysunishini eʼlon qilish bilan ochiladi: „Qoʻshiq uchun baxshida borim“. Xuddi shu fikr, yanada kuchliroq shaklda, oxirgi misrada takrorlanadi: „Mayli, kuyga baxshida borim“<ref name="Belousov4" />.
== Yaratilish tarixi ==
[[Fayl:Chagin and Esenin 1924.jpg|right|thumb|220px|Pyotr Chagin va Sergey Yesenin. Boku, 1924-yil]]
Yeseninning tanishlari uning mumtoz fors sheʼriyatiga boʻlgan qiziqishi 1920-yillarning boshlaridayoq namoyon boʻlganini aytadi. Yeseninning [[Firdavsiy]]ning „[[Shohnoma]]“ asari bilan tanishuvi ehtimol [[Heinrich Heine|Hayne]] tomonidan fors shoiri haqida yozilgan ballada orqali boʻlgan. Bu ballada rus tiliga Lev Mey tomonidan tarjima qilingan. Keyinchalik Yesenin ham Mey singari Firdavsiyning ismini ({{lang-ru|Фирдоуси}}) „o“ harfisiz yozgani bu taxminni tasdiqlaydi<ref name="Belousov1">{{cite web |url=http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy |title=Персидские мотивы. Мечта поэта |author=[[Белоусов, Владимир Германович|Белоусов В. Г.]] |publisher=Esenin.ru |accessdate=2016-10-26 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114232054/http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy |deadlink=no }}</ref>. Yeseninni oʻsha davrda tanigan Matvey Royzman 1920-yilda Yesenin unga 1916-yilda chop etilgan „Fors liriklari“ kitobini oʻqishni tavsiya qilganini eslaydi<ref name="Yushin">{{книга|автор=Юшин П. Ф. |часть=«Персидские мотивы» и лирика 1924-1925 годов в творческой эволюции С. Есенина |заглавие=Сергей Есенин. Поэзия |ссылка часть= |год=1969 |место=М. |издательство=Издательство Московского университета}}</ref>.
1920-yil Yesenin Kavkazgacha poyezdda boradi. Uning rejalarida [[Istanbul]]gacha borish boʻlgan, biroq turli manbalarga koʻra, yoki [[Boku]]gacha, yoki [[Tiflis]]gacha borgan. Sharq bilan tanishuv 1921-yilda davom etadi, oʻshanda Yesenin [[Ramazon hayiti]] kunlarida [[Toshkent]]ga tashrif buyurgan. 1924-yil sentyabrda Kavkazga yana bir safarni amalga oshiradi. Bu gal sayohatning oxirgi manzili Fors boʻlgan. Oʻsha paytda Ozarbayjon Kommunistik partiyasi Markaziy qoʻmitasining sobiq ikkinchi kotibi va „[[Bakinskiy rabochiy]]“ gazetasining muharriri boʻlgan Pyotr Chaginning yordami bilan safarning amalga oshishi real koʻringan. Chagin Yeseninga Forsga chiqishda yordam berishni vaʼda qilgan. Bu voqeani kutayotgan Yesenin Bokuda va Tiflisda yashagan, ammo [[Tehron]]ga bora olmagan<ref name="Belousov1" />.
Bu vaqtda Yeseninning qoʻliga „<nowiki>Персидские лирики X—XV веков</nowiki>“ ({{lang-uz|X-XV asrlar forcha sheʼrlari}} (tarjimon Fyodor Korsh, ehtimol, Yesenin 1920-yildayoq Royzmanga tavsiya qilgan toʻplam haqida gap ketmoqda) toʻplami tushib qoladi. Nikolay Verjbitskiyning xotiralariga koʻra, Yesenin ushbu kitobdan juda taʼsirlangan: „U xonada aylanib, Umar Xayyomdan oʻqib berdi“. Bu voqea Yeseninga bir muncha vaqtdan beri rejalashtirayotgan fors turkumini yaratish gʻoyasini amalga oshirishga turtki beradi. Boʻlajak turkumning ilk ikki sheʼri – „Dogʻlar ketmish majruh koʻnglimdan…“ va „Bukun dedim sarrofga atay…“ – taxminan 18- va 20-oktyabr oraligʻida yozilgan va aynan 20-oktyabr kuni Yesenin Galina Benislavskayaga yozgan maktubida unga „fors sheʼrlarini“ yuborishga vaʼda bergan. 29-oktyabr kuni sheʼrlar qoʻlyozmasi Benislavskayaga yuboriladi, maktubda Yesenin oʻsha paytda tayyorlanayotgan Sheʼrlar toʻplamidan mustaqil tarzda boʻlajak turkumni alohida kitob shaklida chop etishni rejalashtirganini yozgan<ref name="Belousov1" />.
1924-yil dekabr oyiga kelib Yeseninning rejalariga oʻzgaradi: u Tehronning oʻrniga yana Istanbulga borishni niyat qiladi va dekabrning boshida ayni maqsadda [[Batumi]]ga yoʻl oladi. Verjbitskiyning soʻzlariga koʻra, baʼzi sovet jurnalistlariga haqiqiy xalqaro pasport oʻrniga Turkiyaga safar qilish uchun maxsus ruxsatnoma berilgani haqida mish-mishlar Yeseninning qulogʻiga chalinadi. Oʻtmishda Yeseninning muxlisi boʻlgan [[Kavkazboʻyi SFSR]] hukumati aʼzolaridan biri shoir va Verjbitskiy uchun Batumi porti boshligʻiga tavsiya xatini beradi. Xatda ularni Batumi va Istanbul oʻrtasida qatnaydigan savdo kemasida matros sifatida joʻnatishni soʻralgan. Ammo bu rejalar ham amalga oshmaydi va Yesenin yana Forsga safar qilish haqida oʻylay boshlaydi<ref name="Belousov2">{{cite web |url=http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/batumskaia-zima |title=Персидские мотивы. Батумская зима |author=Белоусов В. Г. |publisher=Esenin.ru |accessdate=2016-10-26 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114232447/http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/batumskaia-zima |deadlink=no }}</ref>.
[[Fayl:Шаганэ Нерсесовна Тальян.jpg|thumb|220px|Shagane Nersesovna Terteryan, 1921-yil]]
Batumidaligida Yesenin Tiflisda yozgan ikkita forscha sheʼrini mahalliy gazetada chop etadi. 20-dekabr kuni haliyam Batumida boʻlib yurgan Yesenin „Shahinam, o, mening Shahinam…“ va „Deding:Saʼdiy doimo yorning…“ degan fors turkumidagi ikkita yangi sheʼrini Benislavskayaga yuboradi. Bu sheʼrlar yaqindagina yaratilgan boʻlib, ikkinchi sheʼrning qoʻlyozmasida 19-dekabr sanasi koʻrsatilgan, V. G. Belousovning tahlillariga koʻra, birinchisi 18-dekabrdan oldin yozilgan boʻlishi mumkin emas. Bu ikki sheʼrda ilk bor fors qizi Shahinaning obrazi paydo boʻladi<ref name="Belousov2" />. Yeseninning oltita asarida tilga olingan bu personajning hayotdagi prototipi Batumiga Tiflisdan kelgan oʻqituvchi [[Shagane Talyan|Shaganduxt (Shagane) Nersesovna Terteryan]] (ikkinchi turmushida Talyan) boʻlib<ref name="Shagane">{{книга|часть=Шаганэ ты моя, Шаганэ... |заглавие=Сергей Есенин |автор=Белоусов В. Г.|место=М. |издательство=Знание |год=1965}}</ref>, shoir u bilan Batumida tanishadi. Dastlab Yesenin sheʼrlari qahramoni Laʼli boʻlishi rejalashtirilgan<ref name="Belousov2" />.
20-dekabrdagi xatida Yesenin Benislavskayaga rejalashtirilgan turkum 20 ta asardan iborat boʻlishini yozgan. Ertasi kuni u yangi sheʼrlarni „Bakinskiy rabochiy“ gazetasida chop etish uchun Chaginga ham yuboradi va butun turkumni unga bagʻishlashga vaʼda beradi. Bu vaqtga kelib, Yeseninning fors turkumi 21-dekabrda yozilgan „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ sheʼri bilan boyiydi. Turkumning oltinchi sheʼri – „Zaʼfar yurtga nur toʻkar oqshom…“ ilgari tadqiqotchilar tomonidan shu vaqtda yozilgan deb hisoblangan, lekin yangi izlanishlarga koʻra, u biroz kechroq, ammo Yesenin hali ham Batumida ekanligida, 1925-yilning yanvar oyi oʻrtalariga qadar yozilgan, chunki sheʼr „Zarya Vostoka“ gazetasining 18-yanvardagi sonida chop etiladi<ref name="Belousov2" />.
1925-yil Batumida yashayotgan Yesenin asosan „[[Anna Snegina]]“ dostoni ustida ishlagan, ammo fors turkumi ham diqqat markazida boʻlgan. Yanvar-fevral oylarida „Xurosonda bir darvoza bor…“ va „Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼrlarining kamida qoralama variantlarini tayyorlagan (Shagane Talyanning xotiralariga koʻra, Yesenin Batumidan ketishidan oldin unga „Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼrini oʻqib bergan, bu voqea fevral oyining ikkinchi dekadasida yuz bergan)<ref name="Belousov2" />. 1-mart kuni Yesenin Moskvaga qaytgan. Yoʻlda va Moskvadagi dastlabki kunlarida „Xurosonda bir darvoza bor…“ va „Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼrlarini qayta ishlagan va 3-mart kuni muallif ularni „Anna Snegina“ bilan birga Bokudagi Chaginga yuborgan. Yesenin yangi sheʼrlarini Moskvada nashr etish uchun Benislavskayaga topshirgan. Mart oyining birinchi yarmida „Anna Snegina“ va „Fors taronalari“ Gersenning uyida „Pereval“ guruhi aʼzolari oldida oʻqiladi. Dostondan farqli oʻlaroq, fors turkumi tinglovchilarda kuchli taassurot qoldiradi. Ayni kunlarda Yesenin „Fors taronalari“ kitobini nashr etish toʻgʻrisida xususiy <nowiki>„Современная Россия“</nowiki> ({{lang-uz|Zamonaviy Rossiya}}) nashriyoti bilan shartnoma imzolaydi<ref name="Belousov3">{{cite web |url=http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/snova-v-stolitce |title=Персидские мотивы. Снова в столице |author=Белоусов В. Г. |publisher=Esenin.ru |accessdate=2016-10-26 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114232058/http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/snova-v-stolitce |deadlink=no }}</ref>.
„Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼridagi kayfiyat shuni koʻrsatadiki, Yesenin bu sheʼr bilan Forsga boʻlgan orzu-umidlaridan abadiy xayrlashmoqchi boʻlgan. Biroq bu sheʼr yozilgan paytda turkumdagi sakkizinchi sheʼr edi, nashriyot bilan shartnomasiga koʻra esa Yesenin oʻnta sheʼr taqdim etish majburiyatini olgan. Mart oyi oxirida yana Moskvadan, uning bogema muhitidan uzoqlashib, Bokuga joʻnab ketdi<ref name="Belousov3" />. U yerda aprel oyi boshida „Havo toza, musaffo, zangor…“ va „Oy yuzida tillarang jilo…“ sheʼrlarini yozdi – bu xronologik jihatdan turkumdagi toʻqqizinchi va oʻninchi sheʼrlar edi (keyinchalik sheʼrlar toʻplamida ikkalasi ham 1924-yilga tegishli deb koʻrsatilgan, ammo „Fors taronalari“ toʻplami nashr etilishi toʻgʻrisidagi shartnoma imzolangan paytda Yesenin qoʻlida sakkizta sheʼr borligi maʼlum)<ref name="Belousov4">{{cite web |url=http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/na-zemle-bakinskoi |title=Персидские мотивы. На земле бакинской |author=Белоусов В. Г. |publisher=Esenin.ru |accessdate=2016-10-26 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114232629/http://www.esenin.ru/o-esenine/stati/belousov-v-g-persidskie-motivy/na-zemle-bakinskoi |deadlink=no }}</ref>. „Havo toza, musaffo, zangor…“ va „Oy yuzida tillarang jilo…“ sheʼrlari 13-aprelda, „Xurosonda bir darvoza bor…“ va „Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼrlaridan oʻn kun keyin, „Bakinskiy rabochiy“ gazetasida chop etildi<ref name="Isaxanli" />.
Bokuda boʻlgan dastlabki kunlarda Yesenin Chagin nazorati ostida davolangan, ammo tushkunlikka tushgan, „Krasnaya nov“ gazetasi ({{lang-uz|Qizil yangilik}}) muharriri Aleksandr Voronskiyning soʻzlariga koʻra, u yoʻqolib, uzoq vaqt yigʻlagan. Bu hissiy holat „Havo toza, musaffo, zangor…“ sheʼrida oʻz aksini topadi. Biroq asta-sekin Chaginning gʻamxoʻrligi tufayli Yeseninning kayfiyati yaxshilana boshlagan va „Oy yuzida tillarang jilo…“ sheʼri yana hayotiy va quvnoq ohangda boʻladi. 8-aprelda yozilgan „Moviy oʻlkam, quvnoq diyorim…“ sheʼri „Geliya Nikolayevna Chaginaga“ bagʻishlov bilan boshlanadi (Chaginning olti yoshli qizi Roza oʻzini shunday atalgan, u bilan shoir shu kunlarda doʻstlashgan). Keyinchalik bu sheʼr „Fors taronalari“ turkumining yakunlovchi sheʼri boʻldi<ref name="Belousov4" />.
[[Fayl:С. А. Есенин и С. А. Толстая-Есенина.jpg|right|thumb|200px|Yesenin Sofya Tolstaya bilan, 1925-yil]]
May oyida „Fors taronalari“ kitobi nashrga tayyor boʻldi. Muallifning koʻrsatmasi bilan kitobdagi sheʼrlarning joylashuvi xronologik tartibda emas, balki boshqa tartibda joylashtirildi: „Havo toza, musaffo, zangor…“ va „Oy yuzida tillarang jilo…“ sheʼrlari toʻqqizinchi va oʻninchi oʻringa emas, balki yettinchi va sakkizinchi oʻringa qoʻyildi. Bundan tashqari, turkumni „Firdavsiyning moviy diyori…“ sheʼri bilan yakunlash niyatiga qaramay, „Xurosonda bir darvoza bor…“ sheʼri oʻninchi oʻringa joylashtirildi. V. G. Belousovning yozishicha, bu nashriyotning qarori boʻlishi mumkin, ehtimol, muallifning oʻzi ham fikrini oʻzgartirgan boʻlishi mumkin, ammo buning hujjatli dalillari saqlanmagan. Sheʼrlar toʻplamini tayyorlash jarayonida Yesenin turkumni yakunlovchi sheʼr sifatida „Firdavsiyning moviy diyori…“ni oʻninchi oʻringa qoʻyadi<ref name="Belousov4" />. Kitobga oʻnta fors sheʼridan tashqari „Hayot yoʻlim“ dostoni va asosiy turkumga tematik jihatdan bogʻliq boʻlmagan toʻrtta sheʼr – „<nowiki>Отговорила роща золотая…</nowiki>“, „<nowiki>Сукин сын</nowiki>“, „<nowiki>Этой грусти теперь не рассыпать…</nowiki>“, „<nowiki>Низкий дом с голубыми ставнями…</nowiki>“ kiritildi. Kitob Pyotr Chaginga bagʻishlangan holda nashr etildi<ref name="Belousov1" />.
Bokuda boʻlganida Yesenin Forsga safar qilishni orzu qilar edi, biroq Ozarbayjon Kommunistik partiyasi Markaziy Qoʻmitasining birinchi kotibi [[Sergey Kirov]] bunga qatʼiy qarshilik koʻrsatdi. Natijada Yesenin may oyi oxirida Moskvaga qaytib keldi. U yerda Lev Tolstoyning nevarasi Sofya bilan yaqinlashdi va unga uylanish niyatida edi. Benislavskaya bu qadamga qarshi chiqdi va Yesenin bilan bahslashib, ularning munosabatlari uzildi. Iyul oyi oxirida endilikda Sofya bilan birga boʻlgan Yesenin yana Ozarbayjonga joʻnab ketdi va ular Bokuning [[Mardakon]] shaharchasidagi sobiq xon qasrida bir oydan koʻproq vaqt oʻtkazdi<ref name="Belousov4" />.
Mardakonda Yesenin fors turkumini yakunlashni niyat qilgan edi: rejalashtirilgan yigirmata sheʼrdan oʻn bittasi yozilgan va oʻntasi nashr etilgan edi. Avgust oyining birinchi besh kunida u yana ikkita yangi sheʼr – „Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap…“ va „Talpinma koʻp, devona koʻngil…“ sheʼrlarini yozdi, ular 7-avgust kuni „Bakinskiy rabochiy“ gazetasida chop etildi. Sheʼrlarning mavzulari shunchalik farq qilar ediki, shoir ularni turkumga kiritishni darhol rejalashtirdi: agar „Shoir boʻlmoq – bu-ku tayin gap…“ turkumda oʻn birinchi oʻrinni egallashi mumkin boʻlsa, ikkinchi sheʼrni esa turkumni oxiriga yaqin joylashtirishni rejalashtirdi. Keyinchalik, 6—8-avgust kunlari orasida „Bir juft oqqush jonon qoʻllari…“ sheʼri yozildi. Ehtimol, Yesenin undan oldin ham ishlagan, chunki u 8-apreldagi xatida „Kuylolmasa, u [[Suza|Shushadan]] emas“ maqolini „Gar Eroniy kuylolmasa soz, Bilingki, u [[sheroz]]lik emas“ deb [[perifraza]] qilganini tilga olgan va 10-avgust kuni Bakinskiy rabochiy gazetasida chop etilgan „Moviy oʻlkam, quvnoq diyorim…“ sheʼri bir vaqtda paydo boʻlgan<ref name="Belousov4" />. Nihoyat, 14-avgust kuni turkumdagi oʻn uchinchi sheʼr boʻlgan „Nechun maʼyus taratar ziyo…“ nashr etildi<ref name="Isaxanli" />. Bir necha kun oldin „Seldek toshar chumchuq suroni“ ({{lang-ru|«Море голосов воробьиных…»}} sheʼri yozilgan koʻrinadi, uni Yesenin dastlab turkumga kiritishni rejalashtirgan, ammo kuzda sheʼrlar toʻplamini tayyorlash jarayonida bu fikrdan voz kechgan va turkumni oʻn beshta sheʼr bilan yakunlagan. Shu bilan birga, „Oy yuzida tillarang jilo…“ ({{lang-ru|«Золото текучее луны…»}}) sheʼridagi „oqib turgan“ ({{lang-ru|«текучее»}}) soʻzi „sovuq“ ({{lang-ru|«холодное»}}) deb oʻzgartirilgan<ref name="Belousov4" />.
1960-yillarda turkumga kiritilishi rejalashtirilgan yana bir sheʼr – „Sokin shamol. Koʻk-xira kecha…“ ({{lang-ru|«Тихий ветер. Вечер сине-хмурый…»}}) haqida gipoteza ilgari surildi, u 1926-yil mart oyida, Yesenin vafotidan keyin, Chagin boshchiligidagi „Krasnoy gazeta“da chop etilgan (lekin 1925-yil iyuliga tegishli va Bokuda yozilgan<ref>{{книга|автор=Есенин С. А. |заглавие=Полное собрание сочинений в семи томах |часть=Примечания |ссылка часть=http://feb-web.ru/feb/esenin/texts/e74/e74-323-.htm |ответственный=Гл. ред. Ю. Л. Прокушев |том=4. Стихотворения, не вошедшие в Собрание сочинений |год=1996 |место=М. |издательство=Наука |isbn=9785020112452 ||страницы=437}}</ref>). A. P. Loman uni „shubhasiz turkumga tegishli“ deb ataydi<ref>{{книга|ссылка= |часть=Об издании произведений С. А. Есенина (критические заметки) |заглавие=Есенин и русская поэзия |автор=Ломан А. П. |ответственный=В. Г. Базанов (ответственный) |год=1967 |место=Л. |издательство=Наука |страницы=366}}</ref>, biroq bu asar hech qachon turkum tarkibida nashr etilmagan va 1970-yilda V. G. Belousov uning dastlab „Fors taronalari“ bilan hech qanday aloqasi yoʻqligini isbotladi<ref name="Isaxanli" />.
== Badiiy ahamiyatini baholash va tahlil qilish ==
„Fors taronalari“ zamondoshlari tomonidan turlicha baholangan, biroq oʻsha vaqtda jiddiy adabiy tahlillar oʻtkazilmagan. Turkumdagi sheʼrlarni yuqori baholaganlar orasida Kirov ham bor edi, u sheʼrlarni muallifning oʻzi ijro etganini eshitib, Pyotr Chaginga Yesenin uchun „Bokuda Fors illyuziyasini“ yaratishni talab qilgan<ref name="Yushin" />:
<blockquote>Qara, goʻyo Forsda boʻlganday yozgan. Biz uni Forsga yubormadik, chunki unga qarshi turli xavflar mavjud edi va uning hayotidan qoʻrqardik. Lekin sizga Bokuda u uchun Fors illyuziyasini yaratish vazifasi yuklangan edi. Xoʻsh, yarating! Qolganini u oʻzi tasavvur qiladi. Axir u shoir, u qanday shoir!</blockquote>
„[[Krasnaya nov]]“ jurnali muharriri Aleksandr Voronskiy turkumdagi sheʼrlarda „toʻliq silliqlash yoʻqligini“ tan olsa-da, ularni „yuqori maʼnaviyat, lirizm va soddalik, shu bilan birga hissiy toʻlqinlanish va koʻtarilish“ bilan ajralib turishini taʼkidladi. Sheʼrlarni „Krasnaya nov“ jurnalida chop etish uchun topshirgan Benislavskaya Fyodor Raskolnikov, Yuriy Libedinskiy va [[Georgiy Nikiforov]]ning „Fors taronalarini“ yaxshi kutib olishlari haqida Yeseninga xat yozgan<ref name="Yushin" />.
Boshqa tomondan Beninslavskaya „Fors taronalari“ – chiroyli, ammo, albatta, kamroq taʼsir qiladi“, deb yozgan<ref name="Yushin" />. Sheʼrlar toʻplamiga salbiy baho berganlar orasida Aleksey Kruchonix ham bor, u „Fors taronalari“ toʻplamiga sharhida turkumni „jonsiz“ deb atagan va uni „romans banalilari qatoriga“ joylashtirgan<ref>{{книга |ссылка=http://reosbook.ru/index.php/item/download/33184_e19166b6c2e057b744dc8ac87d925147 |заглавие=Крученых против Есенина |автор=Крученых А. Е. |ответственный=сост. и комм. Н. Андерсон |год=2015 |издательство=Salamandra P.V.V. |серия=Библиотека авангарда, выпуск XII |страницы=18—19 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114171151/http://reosbook.ru/index.php/item/download/33184_e19166b6c2e057b744dc8ac87d925147 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20161114171151/http://reosbook.ru/index.php/item/download/33184_e19166b6c2e057b744dc8ac87d925147 |date=2016-11-14 }} {{Cite web |url=http://reosbook.ru/index.php/item/download/33184_e19166b6c2e057b744dc8ac87d925147 |title=Архивированная копия |accessdate=2016-10-28 |archive-date=2016-11-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20161114171151/http://reosbook.ru/index.php/item/download/33184_e19166b6c2e057b744dc8ac87d925147 |dead-url=unfit }}</ref>. [[Vladimir Mayakovskiy|Mayakovskiy]] „Rojdyonniye stolitsi“ ({{lang-uz|Tugʻilgan poytaxtlar}} maqolasida „Fors taronalari“ ni ekzotik „sharqona shirinliklar“ va „moviy turk“ deb atagan va ularning mavzularini sotsialistik qurilish vazifalariga qarshi qoʻygan (keyinchalik bunday keskin baholashni Suren Gaysaryan „adabiy kurash isitmasi“ va guruh manfaatlarining toʻqnashuvi bilan izohlangan)<ref name="Yushin" />.
1950-yillarning oxiri va 1960-yillarda Yesenin ijodidan taqiq olib tashlangach, „Fors taronalari“ tanqidchilar va adabiyotshunoslar tomonidan umumiy yuqori baholandi. Asarni maqtaganlar orasida K. L. Zelinskiy, [[Viktor Persov|V. O. Persov]], [[Aleksandr Dimshits|A. L. Dimshits]], [[Isaak Eventov|I. S. Eventov]], V. G. Belousov va boshqalar bor edi. M. Z. Vaynshteyn, [[Lidiya Belskaya|L. L. Belskaya]], P. F. Yushin kabilar toʻplamni chuqurroq tahlil qilgan<ref name="Yushin" />.
Asarda qoʻllanilgan va ular orqali Yesenin oʻquvchida Sharq obrazini yaratgan [[oriyentalizm]]lar
alohida tahlilga loyiq. Bunday unsurlarga Laʼli (ehtimol forscha lola soʻzidan yoki [[Layli va Majnun]] dostoni qahramoni nomidan olingan<ref name="Kyrgyz" />), Shahina, Shahrizoda, fors shoirlari ismlari (Saʼdiy, Xayyom, Firdavsiy), toponimlar (Sheroz, Xuroson)<ref>{{статья |ссылка=http://vestnik-mgou.ru/Articles/Doc/9936 |автор=Гунтарева Е. Е. |заглавие=Имена собственные в цикле «Персидские мотивы» С. А. Есенина |издание=Вестник Московского государственного областного университета |серия=Русская филология |год=2016 |номер=4 |doi=10.18384/2310-7278-2016-4-27-31 |страницы=27—31 |archivedate=2017-04-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170411055317/http://vestnik-mgou.ru/Articles/Doc/9936 }}</ref>, arab yoki fors tillaridan kelib chiqqan ruscha soʻzlar – „<nowiki>караван</nowiki>“ ({{lang-uz|karvon}}), „<nowiki>чадра</nowiki>“ ({{lang-uz|chodra}}), „<nowiki>чайхана</nowiki>“ ({{lang-uz|choyxona}}), „<nowiki>шальвары</nowiki>“ ({{lang-uz|shalvar}}), „<nowiki>шафран</nowiki>“ ({{lang-uz|zafaron}}) va boshqalar kiradi. Ayniqsa, sheʼrdan sheʼrga takrorlanadigan atirgul obrazi Yesenin ijodida odatda kam uchraydi, ammo bu mumtoz sharq sheʼriyatining asoslaridan biridir<ref name="Belskaya">{{книга|часть=Тематические вариации и лирические циклы. Сюжетно-композиционное единство «Персидских мотивов» С. Есенина |автор=[[Бельская, Лилия Леонидовна|Бельская Л. Л.]] |заглавие=«Стихи мои! Свидетели живые…»: Три века русской поэзии |год=2016 |место=М. |издательство=Флинта: Наука |isbn=978-5-02-038928-1}}</ref><ref>{{статья |заглавие=Язык и стиль «Персидских мотивов» Сергея Есенина |ссылка=http://philology-and-culture.kpfu.ru/?q=system/files/74-78_8.pdf |автор=Шакирова Д. Р. |издание=Вестник ТГГПУ |год=2007 |номер=1 |страницы= |archivedate=2013-04-22 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130422040755/http://philology-and-culture.kpfu.ru/?q=system/files/74-78_8.pdf }}</ref>. A. V. Kulinich „Fors taronalari“ va undan oldinroq yozilgan Aleksandr Shiryayevetsning „Biryuzovaya chayxana“ ({{lang-uz|Feruza choyxona}}) sheʼriy toʻplami oʻrtasidagi Sharq obrazlarining uzluksizligini koʻradi va Yeseninning Sharqqa qiziqishining paydo boʻlishini Shiryayevets taʼsiri bilan izohlaydi<ref name="Yushin" />. Boshqa tadqiqotchi, [[Alla Marchenko|A. M. Marchenko]], „Yesenin sheʼriy yoʻli“ monografiyasida toʻplam „rus klassik „sharqona“ poemasi va rus qaroqchisining goʻzal fors ayoliga muhabbati haqidagi folklor versiyalari chorrahasida tugʻilgan“ degan fikrni bildiradi<ref name="Belskaya" />. Shu bilan birga, S. Russovaning taʼkidlashicha, toʻplam sheʼriyati yaqqol forscha emas, balki umumiy sharqonadir: Yeseninning fors sheʼriyati bilan tanishishi ehtimol Korsh toʻplami bilan chegaralangan va uning sheʼriy shakllari va qofiyalash sxemalari oʻrniga toʻplamda arab sheʼriyatida keng tarqalgan besh misrali shakllar (ayniqsa, [[muxammas]] shaklida) va uch qofiyali shakllar mavjud. Mumtoz fors sheʼriyati uchun odatiy boʻlmagan uch boʻgʻinli oʻlchamlar ham toʻplamda uchraydi; aslida, fors qonunlaridan faqat „atirgul va bulbul“ juftligi mavjud<ref>{{книга|ссылка часть=https://books.google.ca/books?id=LTiLAQAAQBAJ&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false |часть=Тип автора-«художника» в советское время (М. Рыльский, Н. Зеров, С. Есенин, А. Тарковский) |автор=Руссова С. Н. |заглавие=Автор и лирический текст |серия=Studia philologica |год=2005 |место=М. |издательство=Знак |isbn=5-9551-0078-4 |страницы=92—98}}</ref>.
Asar tuzilishini tahlil qilishda, toʻplamdagi 15 sheʼrdan 11 tasi yozilgan xoreyning murakkablashishi orqali erishilgan ohangdorlik, silliqlik, xalq qoʻshiqlariga xos xususiyatlar taʼkidlanadi. Bu janrdan „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ sheʼriga qoʻshiq asosi ham kiritilgan. L. Belskaya shunday yozadi: „Nekrasov va Blok satrlarning urgʻuli boshlanishi bilan ajralib turadi… Yeseninda biz boshqacha manzarani kuzatamiz: u birinchi pogʻonada urgʻudan, shuningdek, toʻliq urgʻuli shakldan qochadi, bu esa sheʼrlarga mulohazadorlik, melankoliyalik baxsh etadi“. Matnning jonli nutq va samimiyat effektiga erishish uchun yana bir usul – misralarga kiritilgan uzun satrlar<ref name="Sharapova">{{статья|автор=Шарапова Л. В. |заглавие=Ритмическое своеобразие лирики С. Есенина (на примере «Персидских мотивов» и лирики 1924—1925 гг.) |ссылка= |издание=Вопросы русской литературы |год=1976 |выпуск=2 |страницы=60—66}}</ref>:
{{Cquote|Choyxonachi — barvasta, oʻktam,<br>
'''Qoyil qolsin rus, deb, choyimga,'''<br>
Oʻtkir aroq, may oʻrniga ham<br>
Achchiq-achchiq choy tutar menga.}}
Aksincha, uch boʻgʻinli oʻlchamlar bilan yozilgan sheʼrlarda, asosiy misralarda ritmning oʻlchovliligi qisqartirilgan pogʻonalar kiritilishi bilan buziladi, bu esa oʻquvchining eʼtiborini asarning asosiy gʻoyasiga qaratadi<ref name="Sharapova" />:
{{Cquote|Koʻrganman koʻp elatlarni men,<br>
Tole izlab kezganman jahon.<br>
Yuragimning ezgu istagin<br>
Endi ortiq qidirmam sarson.<br>
Talpinma koʻp, devona koʻngil.}}
Daktil asosida yozilgan ikkita sheʼr – toʻplamning birinchi yarmidagi yorqin va hayotga ishqiboz „Havo toza, musaffo, zangor…“ va ikkinchi yarmidagi dramatik „Talpinma koʻp, devona koʻngil…“ – mazmuniy muvozanatni yaratadi, bir vaqtning oʻzida mavzularning oʻzaro bogʻlanishini va bu ikki yarimning qarama-qarshiligini aniq ajratib koʻrsatadi – bu qarama-qarshilik doirasida toʻplam oxiriga yaqinlashganda boshida hayrat uygʻotgan narsalarga nafrat paydo boʻladi. Toʻplam tuzilishini tahlil qilganda, L. Belskaya uning (va unga kiritilgan „Shahinam, o, mening Shahinam!..“ sheʼri) gʻarbiy sonetlar gulchambariga oʻxshashligini taʼkidlaydi, shu bilan birga, Yesenin Yevropa kanoniga xos qatʼiy tashkilotga rioya qilishni zarur deb bilmaydi<ref name="Belskaya" />.
Toʻplamning bosh qahramoni – Shahinaning prototipi haqida uzoq vaqt aniq maʼlumot yoʻq edi va 1959-yilda „Ogonyok“da felyetonchi [[Narinyani Semyon|S. D. Narinyani]] hech qanday Shahina ismli qiz yoʻqligini, sheʼrlaridagi ism dastlab „Chagane“ deb yozilganligini, bu esa Yeseninning bokulik doʻsti Pyotr Chaginga ishora qilganligini yozgan. Biroq, 1960-yillarning birinchi yarmida V. G Belousov Yesenin tarjimai holini nashrga tayyorlaganida, Yesenin ilhomlantirgan ayol – [[Shagane Talyan]]ni topishga muvaffaq boʻldi va oʻz kitobida shoir bilan bogʻliq uning avtobiografiyasidan parchalar joylashtirdi<ref name="Shagane" />. Bu fikrni rus adabiyotshunosi, Sergey Yesenin boʻyicha mutaxassis, [[Natalya Shubnikova-Guseva|N. Shubnikova-Guseva]]<ref>{{статья |автор=Н. И. Шубникова-Гусева |заглавие=«Шаганэ ты моя, Шаганэ!..» |оригинал= |ссылка=https://a4format.ru/pdf_files_bio2/461b91b8.pdf |автор издания= |издание= |тип= |место= |издательство= |год= |месяц= |число= |том= |выпуск= |номер= |страницы= |isbn= |issn= |doi= |bibcode= |arxiv= |pmid= |jstor= |язык= |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230409133708/https://a4format.ru/pdf_files_bio2/461b91b8.pdf |archivedate=2023-04-09 }}</ref>, XX asr rus adabiyoti va tanqidi tarixi boʻyicha mutaxassis P. Yushin<ref>{{книга |автор=Юшин П. Ф. |часть= |ссылка часть= |заглавие=Сергей Есенин: Идейно-творческая эволюция |nodot= |оригинал= |язык= |ссылка=https://books.google.am/books/about/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%95%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD.html?id=rT5EAAAAMAAJ&redir_esc=y |викитека= |ответственный= |издание= |место=М. |издательство=Издательство Московского университета |год=1969 |том= |страницы=323 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230409234326/https://books.google.am/books/about/%D0%A1%D0%B5%D1%80%D0%B3%D0%B5%D0%B9_%D0%95%D1%81%D0%B5%D0%BD%D0%B8%D0%BD.html?id=rT5EAAAAMAAJ&redir_esc=y |archivedate=2023-04-09 }}</ref>, „Toʻliq asarlar toʻplami“ akademik nashrining tuzuvchilari<ref>{{книга |автор= С. Есенин|часть= |ссылка часть= |заглавие= Полное собрание сочинений|nodot= |оригинал= |язык= |ссылка=|викитека= |ответственный=Гл. редактор — [[Прокушев, Юрий Львович|Ю. Л. Прокушев]], ред. колл.: [[Громова, Лидия Дмитриевна|Л. Д. Громова]], Н. В. Есенина, С. П. Есенина, С. П. Кошечкин, [[Кузнецов, Феликс Феодосьевич|Ф. Ф. Кузнецов]], [[Ломидзе, Георгий Иосифович|Г. И. Ломидзе]], [[Озеров, Лев Адольфович|Л. А. Озеров]], Н. Ц. Скатов, В. В. Сорокин|издание= |место= |издательство= Наука—Голос|год=1995 |том= |страницы=642—643 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= |archiveurl= |archivedate= }}</ref>, S. A. Yesenin davlat muzey-qoʻriqxonasi<ref>{{cite web |author=Титова У. А. |url=http://museum-esenin.ru/publish/1294 |title=Поездка С. А. Есенина на Кавказ. Встречи и знакомства |lang= |website=Государственный музей-заповедник С. А. Есенина |publisher= |date= |access-date=2023-04-09 |archive-date=2023-04-09 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230409194940/http://museum-esenin.ru/publish/1294 |deadlink=no }}</ref>, Davlat adabiyot muzeyining yetakchi ilmiy xodimi P. Fokin<ref>{{книга |автор=Фокин П. Е. |часть= |ссылка часть= |заглавие=Есенин глазами женщин: антология |nodot= |оригинал= |язык= |ссылка=http://maxima-library.org/mob/b/326115?format=read |викитека= |ответственный= |издание= |место=СПб. |издательство=Амфора |год=2006 |том= |страницы=9 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230409200806/http://maxima-library.org/mob/b/326115?format=read |archivedate=2023-04-09 }} {{Webarxiv|url=https://web.archive.org/web/20230409200806/http://maxima-library.org/mob/b/326115?format=read |date=2023-04-09 }}</ref>, shuningdek, shoirlarning qarindoshlari qoʻllab-quvvatlaydi<ref>{{книга |автор= |часть= |ссылка часть= |заглавие=Сергей Есенин. Воспоминания родных. Сборник |nodot= |оригинал= |язык= |ссылка=http://s-a-esenin.ru/books/item/f00/s00/z0000007/st005.shtml |викитека= |ответственный=Сост. [[Флор-Есенина, Татьяна Петровна|Т. Флор]], Н. Есенина, С. Митрофанова |издание= |место= |издательство=Московский рабочий |год=1985 |том= |страницы=143 |столбцы= |страниц= |серия= |isbn= |тираж= |ref= |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220701231058/http://s-a-esenin.ru/books/item/f00/s00/z0000007/st005.shtml |archivedate=2022-07-01 }}</ref>.
== Madaniy taʼsiri ==
„Fors taronalari“ turkumining sheʼrlari koʻplab tillarga tarjima qilingan. Xususan, turkum [[fors tili]]ga ikki marta tarjima qilingan, birinchi tarjima [[Eron inqilobi|Islom inqilobi]] vaqtida yoʻq qilingan<ref>{{книга |ссылка=http://www.philol.msu.ru/~ref/avtoreferat2010/atashbarab.pdf |автор=Хамидреза А. |заглавие=Русская литература в Иране: цикл «Персидские мотивы» С.А. Есенина (проблема перевода и историко-литературной интерпретации). Автореферат |место=М. |год=2010 |издательство=Московский государственный университет им. М.В. Ломоносова |страницы=6—7 |ref=Хамидреза |archive-date=2017-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170411060347/http://www.philol.msu.ru/~ref/avtoreferat2010/atashbarab.pdf }}</ref>. Turkumni boshqa tillarga tarjima qilganlar orasida [[Oʻzbekiston Qahramoni]] [[Erkin Vohidov]] (turkum qahramoni „Shagane“ni, Shahinam – „mening shohbonum“ yoki „mening malikam“ deb tarjima qilgan)<ref>{{cite web |url=http://esenin.ru/novosti/esenin-v-uzbekistane |title=Есенин в Узбекистане |author=Южный С. |work=Esenin.ru |date=2011-06-22 |accessdate=2017-04-10 |archive-date=2017-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170411054734/http://esenin.ru/novosti/esenin-v-uzbekistane |deadlink=no }}</ref>, [[Ozarbayjon SSR]] xalq shoiri Sulaymon Rustam<ref name="Isaxanli" />, [[Qirgʻiziston]] Qahramoni Sooronbay Jusuyev<ref name="Kyrgyz">{{книга |ссылка=http://www.literatura.kg/articles/?aid=1268 |заглавие=«Персидские мотивы» С. А. Есенина: диалог культур. Учебно-научное пособие |автор=Койчуев Б. Т. |часть=«Персидские мотивы» С. Есенина на киргизском языке |год=2011 |место=Бишкек |издательство=КРСУ |isbn=978–9967–05–798–2 |archive-date=2017-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170411135217/http://www.literatura.kg/articles/?aid=1268 }}</ref>, [[Tojikiston]] xalq shoiri [[Loiq Sheraliy]]<ref>{{книга |ссылка=http://cheloveknauka.com/nekotorye-voprosy-hudozhestvennogo-perevoda-poezii-v-sovremennoy-tadzhikskoy-literature |заглавие=Некоторые вопросы художественного перевода поэзии в современной таджикской литературе (на примере переводческой деятельности Лоика Шерали и переводов его поэзии на русский язык). Автореферат |автор=Хамидова Н. Ш. |место=Худжанд |год=2009 |издательство=Худжандский государственный университет имени Б. Г. Гафурова |archive-date=2017-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170411060445/http://cheloveknauka.com/nekotorye-voprosy-hudozhestvennogo-perevoda-poezii-v-sovremennoy-tadzhikskoy-literature }}</ref>, [[Dogʻiston]] xalq shoiri Magomed Axmedov (ushbu tarjimasi uchun Sergey Yesenin nomidagi „O Rus, vzmaxni krilami…“ ({{lang-uz|Oh, Rus, qanot qoq..}}) xalqaro adabiyot mukofotiga sazovor boʻlgan)<ref>{{cite web |url=http://www.riadagestan.ru/news/culture/narodnyy_poet_dagestana_magomed_akhmedov_stal_laureatom_mezhdunarodnoy_premii_imeni_sergeya_esenina/ |title=Народный поэт Дагестана Магомед Ахмедов стал лауреатом Международной премии имени Сергея Есенина |publisher=РИА Дагестан |date=2015-10-07 |accessdate=2017-04-10 |archive-date=2017-04-11 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170411055604/http://www.riadagestan.ru/news/culture/narodnyy_poet_dagestana_magomed_akhmedov_stal_laureatom_mezhdunarodnoy_premii_imeni_sergeya_esenina/ |deadlink=no }}</ref> kabi ijodkorlar bor.
„Shahinam, o, mening Shahinam!..“ sheʼri turli bastakorlar – Aleksandr Jivsov, Aleksandr Ruchyov<ref name="Loman">{{книга|ссылка= |часть=Музыкальные произведения на слова и сюжеты С. А. Есенина (материалы к нотографии) |заглавие=Есенин и русская поэзия |автор=Ломан А. П. |ответственный=В. Г. Базанов (ответственный) |год=1967 |место=Л. |издательство=Наука |страницы=372—381}}</ref><ref name="Composers">{{cite web |url=http://s-a-esenin.ru/books/item/f00/s00/z0000005/st004.shtml |title=Композиторы, создавшие музыкальные произведения на слова С. А. Есенина |publisher=S-A-Esenin.ru: Сергей Александрович Есенин |accessdate=2017-04-10 |archive-date=2017-05-04 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170504043539/http://s-a-esenin.ru/books/item/f00/s00/z0000005/st004.shtml |deadlink=no }}</ref>, Grigoriy Ponomarenko<ref>{{cite web |url=http://tass.ru/kultura/2313299 |title=«Отговорила роща золотая»: 120 лет назад родился Сергей Есенин |author=Рюмин А. |publisher=ТАСС |date=2015-10-03 |accessdate=2017-04-10 |archive-date=2017-04-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170410215607/http://tass.ru/kultura/2313299 |deadlink=no }}</ref>, Gennadiy Arefyev<ref name="Bagdasarova">{{cite web |url=https://kultura.uz/view_8_r_7055.html |title=«Я значенье своё разгадал»: 95 лет со дня приезда С. Есенина в Ташкент отметили в Ахматовском музее |author=Багдасарова Г. |work=Культура.уз |date=2016-05-17 |accessdate=2017-04-10 |archive-date=2017-04-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170410214822/https://kultura.uz/view_8_r_7055.html |deadlink=no }}</ref> tomonidan kuyga solingan. Turkumning boshqa sheʼrlari ham musiqiy asarlarga aylantirilgan: „Men Bosforda boʻlmaganman hech…“ (S. Ya. Orlyanskiy, 1927, „Persiyanka“ ({{lang-uz|Fors qizi}}) nomi bilan), „Nechun maʼyus taratar ziyo…“ (V. V. Frizo; 1936; R. S. Bunin, 1960), „Bukun dedim sarrofga atay…“, „Moviy oʻlkam, quvnoq diyorim…“ (ikkalasi ham V. M. Yurovskiy, 1946), „Talpinma koʻp, devona koʻngil…“ (V. F. Veselov, 1966)<ref name="Loman" />. 2005-yilda rus bastakori Tatyana Smirnova Yesenin va [[Umar Xayyom]] sheʼrlari asosida [[fleyta]], [[arfa]], [[violonchel]] va chtets uchun besh qismdan iborat „Fors taronalari“ arabeskalar turkumini yaratdi. Bu asarda vokal oʻrniga [[Deklamatsiya|deklamator]] qoʻllanilgan<ref>{{статья |ссылка=http://oaji.net/articles/2016/774-1473314432.pdf |автор=Синельникова О. В., Анисимова К. В. |заглавие=Стилевые доминанты творчества Татьяны Смирновой |издание=Вестник КемГУКИ |номер=36 |год=2016 |issn=2078-1768 |страницы=137 |archivedate=2017-04-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170410221125/http://oaji.net/articles/2016/774-1473314432.pdf }}</ref>.
„Fors taronalari“ ning asosiy qahramoni – Shahinaning haykaltaroshlikdagi ifodasi V. T. Semyonov tomonidan dengiz toshidan yasalgan [[gemma]] shaklida yaratilgan<ref>{{книга|ссылка часть=https://books.google.ca/books?id=DRSjAAAAQBAJ&lpg=PA1&pg=PT1604#v=onepage&q&f=false |часть=Фигура Есенина в русском фольклоре |автор=Самоделова Е. |заглавие=Антропологическая поэтика С. А. Есенина: Авторский жизнетекст на перекрестье культурных традиций |год=2006 |место=М. |издательство=Языки славянских культур |страницы=}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Sergey Yesenin}}
[[Turkum:Sergey Yesenin asarlari]]
[[Turkum:Sheʼrlar]]
1sd17xaaykpy8bm234p7rj560sr0wjr
Vikipediya:Oʻchirishga/Farogʻat Kamolova
4
1241416
5477552
5476730
2025-06-22T19:33:54Z
MinaUktamova
127798
/* Farogʻat Kamolova */ Javob
5477552
wikitext
text/x-wiki
===[[:Farogʻat Kamolova]]===
:{{la|1=Farogʻat Kamolova}}
:({{Find sources|title=Farogʻat Kamolova}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 08:34, 2025-yil 7-aprel (UTC)
: {{Qoldirilsin}}. [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 07:03, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Btaraf ohangda yozilmagan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:33, 2025-yil 22-iyun (UTC)
t76llzukd3ox4wtof5r5dvhvol07xf6
5477553
5477552
2025-06-22T19:34:23Z
MinaUktamova
127798
/* Farogʻat Kamolova */
5477553
wikitext
text/x-wiki
===[[:Farogʻat Kamolova]]===
:{{la|1=Farogʻat Kamolova}}
:({{Find sources|title=Farogʻat Kamolova}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 08:34, 2025-yil 7-aprel (UTC)
: {{Qoldirilsin}}. [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 07:03, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Betaraf ohangda yozilmagan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:33, 2025-yil 22-iyun (UTC)
dr6v0ud5xg3q4ih71wji50i0j2b6y0f
Vikipediya:Oʻchirishga/Deduktiv metod
4
1243103
5477551
5476847
2025-06-22T19:31:42Z
MinaUktamova
127798
/* Deduktiv metod */ Javob
5477551
wikitext
text/x-wiki
===[[:Deduktiv metod]]===
:{{la|1=Deduktiv metod}}
:({{Find sources|title=Deduktiv metod}})
[[VP:EA|EA]]ga egaligi shubha ostida. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:11, 2025-yil 26-aprel (UTC)
:{{Oʻchirilsin}} EA ga ega emas [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 09:50, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Maqola yaratishda mualliflik huquqlari buzilgan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:31, 2025-yil 22-iyun (UTC)
8q4a36vp86d02g32mhtf4kybzpnc1od
Vikipediya:Oʻchirishga/Ekologik qishloq xo'jaligi
4
1243107
5477547
5476845
2025-06-22T19:29:11Z
MinaUktamova
127798
/* Ekologik qishloq xo'jaligi */ Javob
5477547
wikitext
text/x-wiki
===[[:Ekologik qishloq xo'jaligi]]===
:{{la|1=Ekologik qishloq xo'jaligi}}
:({{Find sources|title=Ekologik qishloq xo'jaligi}})
[[VP:EA|EA]]ga ega emas [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:25, 2025-yil 26-aprel (UTC)
:{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 09:49, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:29, 2025-yil 22-iyun (UTC)
qumfy92ep7xk5uaugf0scz25etmz72k
Vikipediya:Oʻchirishga/Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish
4
1243108
5477543
5476844
2025-06-22T19:24:59Z
MinaUktamova
127798
/* Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish */ Javob
5477543
wikitext
text/x-wiki
===[[:Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish]]===
:{{la|1=Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish}}
:({{Find sources|title=Elektromagnit maydonning energiyasi va massasi orasidagi bogʻlanish}})
[[VP:EA|EA]]ga ega emas. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:26, 2025-yil 26-aprel (UTC)
:{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 09:49, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:24, 2025-yil 22-iyun (UTC)
pcq5i85zrw947ymrs4a67usk8v6aqa3
Vikipediya:Oʻchirishga/Embrionda qon yaratilishi
4
1243109
5477535
5476842
2025-06-22T19:22:08Z
MinaUktamova
127798
/* Embrionda qon yaratilishi */ Javob
5477535
wikitext
text/x-wiki
===[[:Embrionda qon yaratilishi]]===
:{{la|1=Embrionda qon yaratilishi}}
:({{Find sources|title=Embrionda qon yaratilishi}})
[[VP:EA|EA]]ga ega emas. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:28, 2025-yil 26-aprel (UTC)
:{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 09:47, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Maqola yaratishda mualliflik huquqlari ham buzilgan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:22, 2025-yil 22-iyun (UTC)
llonqcv5iic2kvu1b6b4yykb8bw09zl
Vikipediya:Oʻchirishga/Jamila Poʻlatova
4
1244306
5477523
5477104
2025-06-22T18:59:28Z
MinaUktamova
127798
/* Jamila Poʻlatova */ Javob
5477523
wikitext
text/x-wiki
===[[:Jamila Poʻlatova]]===
:{{la|1=Jamila Poʻlatova}}
:({{Find sources|title=Jamila Poʻlatova}})
[[VP:EA|EA]]ga ega emas / [[Foydalanuvchi:Artemev Nikolay|Artemev Nikolay]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Artemev Nikolay|munozara]]) 05:02, 2025-yil 14-may (UTC)
:{{Oʻchirilsin}}. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 05:28, 2025-yil 21-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 18:59, 2025-yil 22-iyun (UTC)
9ug25f5gga35wy1mu8zucxmkq6ba8nm
Vikipediya:Oʻchirishga/Mahkamboy Umarov
4
1244610
5477499
5462223
2025-06-22T14:25:51Z
Abdufattohov Ibrohimjon
82537
/* Mahkamboy Umarov */ +
5477499
wikitext
text/x-wiki
===[[:Mahkamboy Umarov]]===
:{{la|1=Mahkamboy Umarov}}
:({{Find sources|title=Mahkamboy Umarov}})
[[VP:EA]]ga ega emas [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:33, 2025-yil 18-may (UTC)
::Bir necha darsliklar muallifi. Bir tomondan EAga ega, ikkinchi tomondan gʻirt plagiat ekan ([https://ziyouz.uz/ozbek-sheriyati/ozbek-zamonaviy-sheriyati/mahkamboy-umarov/?ysclid=mb1tkstnc9820296836 qarang]). Tuzatadigan foydalanuvchi topilar. — [[Foydalanuvchi:Kagansky|'''''Kagansky''''']] '''''[[User talk:Kagansky|<sup>munozara</sup>]]''''' 06:02, 2025-yil 24-may (UTC)
:::Salom. Maqolani qisman tahrirlab qo'ydim yana bir vaqt bo'lganda tahrirlab qoyaman. [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:blue;">'''''Ibrohimjon'''''</span></font>]] 13:49, 2025-yil 27-may (UTC)
::{{Qoldirilsin}}. [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:blue;">'''''Ibrohimjon'''''</span></font>]] 14:25, 2025-yil 22-iyun (UTC)
0rvc9dfal5wdlbmrsm9g8fig23n4cy7
5477534
5477499
2025-06-22T19:20:37Z
MinaUktamova
127798
/* Mahkamboy Umarov */ Javob
5477534
wikitext
text/x-wiki
===[[:Mahkamboy Umarov]]===
:{{la|1=Mahkamboy Umarov}}
:({{Find sources|title=Mahkamboy Umarov}})
[[VP:EA]]ga ega emas [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:33, 2025-yil 18-may (UTC)
::Bir necha darsliklar muallifi. Bir tomondan EAga ega, ikkinchi tomondan gʻirt plagiat ekan ([https://ziyouz.uz/ozbek-sheriyati/ozbek-zamonaviy-sheriyati/mahkamboy-umarov/?ysclid=mb1tkstnc9820296836 qarang]). Tuzatadigan foydalanuvchi topilar. — [[Foydalanuvchi:Kagansky|'''''Kagansky''''']] '''''[[User talk:Kagansky|<sup>munozara</sup>]]''''' 06:02, 2025-yil 24-may (UTC)
:::Salom. Maqolani qisman tahrirlab qo'ydim yana bir vaqt bo'lganda tahrirlab qoyaman. [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:blue;">'''''Ibrohimjon'''''</span></font>]] 13:49, 2025-yil 27-may (UTC)
::{{Qoldirilsin}}. [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:blue;">'''''Ibrohimjon'''''</span></font>]] 14:25, 2025-yil 22-iyun (UTC)
:{{qoldirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:20, 2025-yil 22-iyun (UTC)
bhwawlxna4qypwzn64q31posx1ky5sh
Vikipediya:Oʻchirishga/Nigora Muhammad
4
1247354
5477517
5476680
2025-06-22T17:40:27Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Nigora Muhammad */
5477517
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nigora Muhammad]]===
{{Oʻ usti|oʻchirilsin}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:40, 2025-yil 22-iyun (UTC)
:{{la|1=Nigora Muhammad}}
:({{Find sources|title=Nigora Muhammad}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 14:14, 2025-yil 8-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 13:20, 2025-yil 9-iyun (UTC)
:{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:14, 2025-yil 20-iyun (UTC)
{{Oʻ osti}}
tjegcie45fe8al1e8u2klgqeron1s3e
Vikipediya:Oʻchirishga/Bog'ishamol (Xiva)
4
1247526
5477516
5477107
2025-06-22T17:38:33Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Bog'ishamol (Xiva) */
5477516
wikitext
text/x-wiki
===[[:Bog'ishamol (Xiva)]]===
{{Oʻ usti|oʻchirilsin}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:38, 2025-yil 22-iyun (UTC)
:{{la|1=Bog'ishamol (Xiva)}}
:({{Find sources|title=Bog'ishamol (Xiva)}})
Qoidalar asosida yozilmagan, manbalar bilan tasdiqlanmagan [[Foydalanuvchi:Humoyun Qodirov|Humoyun Qodirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Humoyun Qodirov|munozara]]) 14:36, 2025-yil 9-iyun (UTC)
:Bu mavzu bo'yicha internetda ma'lumotlar mavjud emas. Shuning uchun manbalar bilan tasdiqlash iloji bo'lmadi [[Foydalanuvchi:Feruz Qurbanov|Feruz Qurbanov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Feruz Qurbanov|munozara]]) 17:57, 2025-yil 9-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:13, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{Oʻchirilsin}}. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 05:30, 2025-yil 21-iyun (UTC)
{{Oʻ osti}}
7ioo5tkrb8xnbbsax9xnqb8puma5bx8
Vikipediya:Oʻchirishga/Nodir Normatov
4
1247696
5477533
5476677
2025-06-22T19:16:06Z
MinaUktamova
127798
/* Nodir Normatov */ Javob
5477533
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nodir Normatov]]===
:{{la|1=Nodir Normatov}}
:({{Find sources|title=Nodir Normatov}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 07:41, 2025-yil 10-iyun (UTC)
#{{Qoldirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:09, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Betaraf ohangda yozilmagan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:16, 2025-yil 22-iyun (UTC)
na0tjdp6pith17lnbudu5pva8ewcegg
Vikipediya:Oʻchirishga/Nodir Nuriddinov
4
1247697
5477532
5476676
2025-06-22T19:14:49Z
MinaUktamova
127798
/* Nodir Nuriddinov */ Javob
5477532
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nodir Nuriddinov]]===
:{{la|1=Nodir Nuriddinov}}
:({{Find sources|title=Nodir Nuriddinov}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida va ensiklopedik uslubda yozilmagan [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 07:42, 2025-yil 10-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:09, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:14, 2025-yil 22-iyun (UTC)
ki8705cr5eo8fwjb2nvx28vzf2h6tti
Vikipediya:Oʻchirishga/Nosir Keshiy
4
1247781
5477531
5476675
2025-06-22T19:14:23Z
MinaUktamova
127798
/* Nosir Keshiy */ Javob
5477531
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nosir Keshiy]]===
:{{la|1=Nosir Keshiy}}
:({{Find sources|title=Nosir Keshiy}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida. Ensiklopedik uslubda yozilmagan [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 10:05, 2025-yil 11-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:08, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:14, 2025-yil 22-iyun (UTC)
imduitvwy4154r1imr08xnd985dbmd2
Vikipediya:Oʻchirishga/Nosirjon Jo'rayev
4
1247782
5477526
5476674
2025-06-22T19:07:33Z
MinaUktamova
127798
/* Nosirjon Jo'rayev */ Javob
5477526
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nosirjon Jo'rayev]]===
:{{la|1=Nosirjon Jo'rayev}}
:({{Find sources|title=Nosirjon Jo'rayev}})
[[VP:EA]]ga ega emas [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 10:09, 2025-yil 11-iyun (UTC)
#{{Qoldirilsin}}. Bir necha nufuzli manbalarda qayd etilgan. [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:05, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. Maqola yaratishda mualliflik huquqlari buzilgan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:07, 2025-yil 22-iyun (UTC)
7biiyf28x1pa8mgf0qcvsu0xvqa0p42
Vikipediya:Oʻchirishga/“Eshonrabot” turistik majmuasi2
4
1247819
5477514
5477108
2025-06-22T17:35:36Z
Hasan Xamidovich
66403
/* “Eshonrabot” turistik majmuasi */
5477514
wikitext
text/x-wiki
===[[:“Eshonrabot” turistik majmuasi]]===
{{Oʻ usti|oʻchirilsin}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:35, 2025-yil 22-iyun (UTC)
:{{la|1=“Eshonrabot” turistik majmuasi}}
:({{Find sources|title=“Eshonrabot” turistik majmuasi}})
AEga ega emas. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 12:47, 2025-yil 11-iyun (UTC)
:Maʼlumot uchun, ayni shu foydalanuvchi tomonidan yaratilgan bu maqola avval ham oʻchirilgan ekan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 13:03, 2025-yil 11-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:05, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{Oʻchirilsin}}. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 05:30, 2025-yil 21-iyun (UTC)
{{Oʻ osti}}
8ea6ha56ypabsb2mstqkiw8x795jhnk
Vikipediya:Oʻchirishga/Odil Abdurahmon
4
1248186
5477527
5476671
2025-06-22T19:09:35Z
MinaUktamova
127798
/* Odil Abdurahmon */ Javob
5477527
wikitext
text/x-wiki
===[[:Odil Abdurahmon]]===
:{{la|1=Odil Abdurahmon}}
:({{Find sources|title=Odil Abdurahmon}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 12:24, 2025-yil 14-iyun (UTC)
#{{Qoldirilsin}}. Bir necha nufuzli manbalarda qayd etilgan. [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 04:00, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. AEga ega emas. Maqolada hech qanday manba keltirilmagan. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:09, 2025-yil 22-iyun (UTC)
is1ljoki12997yl24xxj8a1eqfkd0e6
Vikipediya:Oʻchirishga/Olimjon Shokirov
4
1248202
5477528
5476667
2025-06-22T19:11:15Z
MinaUktamova
127798
/* Olimjon Shokirov */ Javob
5477528
wikitext
text/x-wiki
===[[:Olimjon Shokirov]]===
:{{la|1=Olimjon Shokirov}}
:({{Find sources|title=Olimjon Shokirov}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 14:19, 2025-yil 14-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 03:59, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:11, 2025-yil 22-iyun (UTC)
sx3xhufcmmh2hp6milaxmnf3pvh6r83
Vikipediya:Oʻchirishga/Nafas Shodmonov
4
1248219
5477518
5477109
2025-06-22T17:43:20Z
Hasan Xamidovich
66403
/* Nafas Shodmonov */
5477518
wikitext
text/x-wiki
===[[:Nafas Shodmonov]]===
{{Oʻ usti|oʻchirilsin}}. <span style="font-family:Times New Roman; font-size:1.3eM; border-radius:9em; background:#eeeeee; padding:0 7px;">[[User talk:Hasan Xamidovich|W]]/ [[User:Hasan Xamidovich|<span style="font-size:0.8eM; color:#9f3526">"Hasan Xamidovich"</span>]]</span> 17:43, 2025-yil 22-iyun (UTC)
:{{la|1=Nafas Shodmonov}}
:({{Find sources|title=Nafas Shodmonov}})
Tarjimayi holini tasdiqlovchi nufuzli manbalar mavjud emas. [[Foydalanuvchi:Humoyun Qodirov|Humoyun Qodirov]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Humoyun Qodirov|munozara]]) 23:38, 2025-yil 14-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 03:59, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{Oʻchirilsin}}. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 05:31, 2025-yil 21-iyun (UTC)
{{Oʻ osti}}
o398p7wgrja6qbwamxy905i33m8kz4i
Vikipediya:Oʻchirishga/Tavakkul
4
1248292
5477529
5476665
2025-06-22T19:12:19Z
MinaUktamova
127798
/* Tavakkul */ Javob
5477529
wikitext
text/x-wiki
===[[:Tavakkul]]===
:{{la|1=Tavakkul}}
:({{Find sources|title=Tavakkul}})
[[VP:EA]]ga egaligi shubha ostida. Manbalar bilan tasdiqlanmagan. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 08:17, 2025-yil 16-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 03:58, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:12, 2025-yil 22-iyun (UTC)
o63eps3gyhtgct3a0sirv4161bt9wms
Vikipediya:Oʻchirishga/Orif To'xtash
4
1248398
5477530
5476664
2025-06-22T19:13:09Z
MinaUktamova
127798
/* Orif To'xtash */ Javob
5477530
wikitext
text/x-wiki
===[[:Orif To'xtash]]===
:{{la|1=Orif To'xtash}}
:({{Find sources|title=Orif To'xtash}})
[[VP:EA]]ga ega emas va manbasiz yozilgan. [[User:Bekipediya|<span style="font-family:Georgia"><span style="color:#049DFF">BEKIPEDIYA</span></span>]] [[User talk:Bekipediya|<span style="color:#049DFF"><sup>''<small>#yozishma</small>''</sup></span>]] 14:21, 2025-yil 17-iyun (UTC)
#{{Oʻchirilsin}} [[Foydalanuvchi:Mirishkorlik|Mirishkorlik]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Mirishkorlik|munozara]]) 03:58, 2025-yil 20-iyun (UTC)
:{{oʻchirilsin}}. [[Foydalanuvchi:MinaUktamova|MinaUktamova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:MinaUktamova|munozara]]) 19:13, 2025-yil 22-iyun (UTC)
i1xwp2amfp4mc5zqsy4dq6mruxrz9z6
Foydalanuvchi:Panpanchik/100vikikun
2
1248522
5477544
5477305
2025-06-22T19:26:43Z
Panpanchik
72616
/* Kunlik vazifa */
5477544
wikitext
text/x-wiki
'''19-06-2025 dan 26-09-2025 ga qadar Vikipediya faoliyatini monitoring qilish sahifasi:'''
== Kunlik vazifa ==
# Tahrir: kamida 100 ta
# Maqola: kamida 1 ta
P.s. Agar maqola yaratilmasa uning oʻrniga + 50 ta tahrir qilish kerak. Qilingan ishlar haqida yozib oʻtish tavsiya etiladi.
=== 19-06-2025 ===
# Tahrir: 75 ta tahrir. '''[[Bodhisattva]]''' maqolasi tahrirlandi. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkumlar yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Tibet buddizmining falsafiy tushunchalari]]
## [[:Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
## [[:Turkum:Bodhisattvalar]]
## [[:Turkum:Buddist avliyolar]]
# Maqola:
## [[Theravada]]
## [[Bodhichitta]]
=== 20-06-2025 ===
# Tahrir: 65 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkum yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
# Maqola:
## [[Brahmavihāra]]
=== 21-06-2025 ===
# Tahrir: 50 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkumlar yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Oʻyinchoq brendlari]]
## [[:Turkum:Yumshoq oʻyinchoqlar]]
# Maqola:
## [[Labubu]]
=== 21-06-2025 ===
# Tahrir: 5 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi.
# Maqola:
## [[Maitrī]]
0qfo2bcilbya01ep89troythxn3mw61
5477548
5477544
2025-06-22T19:30:05Z
Panpanchik
72616
/* 21-06-2025 */
5477548
wikitext
text/x-wiki
'''19-06-2025 dan 26-09-2025 ga qadar Vikipediya faoliyatini monitoring qilish sahifasi:'''
== Kunlik vazifa ==
# Tahrir: kamida 100 ta
# Maqola: kamida 1 ta
P.s. Agar maqola yaratilmasa uning oʻrniga + 50 ta tahrir qilish kerak. Qilingan ishlar haqida yozib oʻtish tavsiya etiladi.
=== 19-06-2025 ===
# Tahrir: 75 ta tahrir. '''[[Bodhisattva]]''' maqolasi tahrirlandi. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkumlar yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Tibet buddizmining falsafiy tushunchalari]]
## [[:Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
## [[:Turkum:Bodhisattvalar]]
## [[:Turkum:Buddist avliyolar]]
# Maqola:
## [[Theravada]]
## [[Bodhichitta]]
=== 20-06-2025 ===
# Tahrir: 65 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkum yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
# Maqola:
## [[Brahmavihāra]]
=== 21-06-2025 ===
# Tahrir: 50 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi. Yangi turkumlar yaratildi. Jumladan:
## [[:Turkum:Oʻyinchoq brendlari]]
## [[:Turkum:Yumshoq oʻyinchoqlar]]
# Maqola:
## [[Labubu]]
=== 22-06-2025 ===
# Tahrir: 55 ta tahrir. Kunlik oson tahrirlar qilindi.
# Maqola:
## [[Maitrī]]
6dj8qaqfkmenv5t2wapqwfvl0zh0e5j
Foydalanuvchi:Panpanchik/Buddizm
2
1248531
5477545
5477004
2025-06-22T19:27:41Z
Panpanchik
72616
/* Yangi yaratilgan maqolalar */
5477545
wikitext
text/x-wiki
Bu haftalik loyiha (aynan bir haftani qamrab olmasligi mumkin) davomida Buddizm mavzusida qilingan turli tahrirlar monitoring qilib boriladi:
==Qilinadigan ishlar==
# Buddizm mavzusida 10 dan ortiq maqola yaratish (stub emas)
# Maqolalardan kamida bittasini status darajasiga olib chiqish
# Yomon holatdagi kamida 5 ta maqolani tahrirlab yaxshi holatga keltirish
# Mavzuga aloqador bo'lgan andozalardan kamida 3tasini yaratish/tahrirlash
# Mavzu doirasida kamida 20 ta turkum yaratish va maqolalarga qo'shish
# Buddizm loyihasi sahifasini tuzish
# Buddizm mavzusidagi barcha maqolalarning munozara sahifalarini yaratib chiqish.
# Status uchun nomzod sahifaning barcha qizil linkli maqolalarini yaratish (hech bo'lmaganda stub holatida)
== Bajarilayotgan ishlar ==
# [[Bodhisattva]] maqolasi tahrirlanmoqda va status uchun nomzodlikka qo'yishga tayyorlanmoqda.
# [[:Andoza:Budda bilgiqutisi]] yaratildi va Bodhisattva maqolasida qo'llanildi.
===Yangi yaratilgan maqolalar===
# [[Bodhichitta]]
# [[Theravada]]
# [[Brahmavihāra]]
# [[Maitrī]]
===Tahrir qilingan maqolalar===
# [[Bodhisattva]]
===Yaratilgan turkumlar===
# [[:Turkum:Tibet buddizmining falsafiy tushunchalari]]
# [[:Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
# [[:Turkum:Bodhisattvalar]]
# [[:Turkum:Buddist avliyolar]]
# [[:Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
jtum31a8nighml3uy148ulyrqtqrrle
5477546
5477545
2025-06-22T19:28:26Z
Panpanchik
72616
/* Qilinadigan ishlar */
5477546
wikitext
text/x-wiki
Bu haftalik loyiha (aynan bir haftani qamrab olmasligi mumkin) davomida Buddizm mavzusida qilingan turli tahrirlar monitoring qilib boriladi:
==Qilinadigan ishlar==
# Buddizm mavzusida 10 dan ortiq maqola yaratish (stub emas)
# Maqolalardan kamida bittasini status darajasiga olib chiqish
# Yomon holatdagi kamida 5 ta maqolani tahrirlab yaxshi holatga keltirish
# Mavzuga aloqador boʻlgan andozalardan kamida 3tasini yaratish/tahrirlash
# Mavzu doirasida kamida 20 ta turkum yaratish va maqolalarga qoʻshish
# Buddizm loyihasi sahifasini tuzish
# Buddizm mavzusidagi barcha maqolalarning munozara sahifalarini yaratib chiqish.
# Status uchun nomzod sahifaning barcha qizil linkli maqolalarini yaratish (hech boʻlmaganda stub holatida)
== Bajarilayotgan ishlar ==
# [[Bodhisattva]] maqolasi tahrirlanmoqda va status uchun nomzodlikka qo'yishga tayyorlanmoqda.
# [[:Andoza:Budda bilgiqutisi]] yaratildi va Bodhisattva maqolasida qo'llanildi.
===Yangi yaratilgan maqolalar===
# [[Bodhichitta]]
# [[Theravada]]
# [[Brahmavihāra]]
# [[Maitrī]]
===Tahrir qilingan maqolalar===
# [[Bodhisattva]]
===Yaratilgan turkumlar===
# [[:Turkum:Tibet buddizmining falsafiy tushunchalari]]
# [[:Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
# [[:Turkum:Bodhisattvalar]]
# [[:Turkum:Buddist avliyolar]]
# [[:Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
58bcmo34srq7r2zn1lumc2z9cdiwnw1
Eron—Isroil urushi
0
1248574
5477480
5476915
2025-06-22T12:35:20Z
Bekipediya
118689
/* 18-iyun */
5477480
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisalar}}
{{Infobox military conflict
| conflict = Eron—Isroil urushi
| tasvir = {{Multiple image
| border = infobox
| total_width = 250
| perrow = 2/2
| image1 = Pictures of the Israeli attack on Tehran 1 Mehr (2).jpg
| image2 = The Israel Attack on Tehran - Patrice Lumumba Street 22 Tasnim.jpg
| image3 = June 2025 Iranian strikes on Ramat Gan (cropped).jpg
| image4 = Batch 3 Avash 15.jpg
| image5 = Israeli Airstrikes on the Natanz Nuclear Facility during Operation Rising Lion.png
}}Yuqori chap burchakdan soat yoʻnalishida: Isroil havo hujumlaridan soʻng [[Tehron]]ning osmоndan koʻrinishi; hujumlar oqibatida Tehronga yetkazilgan zarar; urush paytida Tehronda yuz bergan portlashlar; Natanz yadro obʼektiga qarshi havo zarbalari xaritasi; Eron raketa hujumlaridan keyin Ramat Gandagi binoning holati.
| sana = 2025-yil 13-iyul – hozirgacha ({{Age in years, months and days|2025|6|13}})
| place = {{flatlist|
* [[Eron]]
* [[Isroill]]
* [[Iordan daryosining Gʻarbiy sohili|Gʻarbiy sohil]]
* [[Iroq]]
* [[Iordaniya]]
* [[Suriya]]
* [[Saudiya Arabistoni]]
}}
| natija =
| status = Davom etmoqda
| raqib1 = {{bayroq|Isroil}}<br>'''Qoʻllovchi:''' <br />{{AQSH}}{{efn|[[AQSH|Qoʻshma Shtatlar]] [[Isroil]] va [[Iroq]] ustida [[Eron]]ning raketalarini yoʻq qilishga koʻmaklashdi. Shuningdek, [[AQSH]]ning ikkita diplomatik vakolatxonasi Eron havo hujumlaridan zarar koʻrdi yoki ularning nishoniga aylandi<ref>{{cite web |title=US helps Israel shoot down barrage of Iranian missiles |url=https://apnews.com/article/iran-israel-strikes-us-troops-973bc18970689bac42d82342bd29f601 |website=AP News |publisher=[[Associated Press]] |access-date=17 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |title=US air defense systems, naval destroyer help down Iranian missiles fired at Israel |url=https://www.timesofisrael.com/us-air-defense-systems-naval-destroyer-help-down-iranian-missiles-fired-at-israel/ |website=[[The Times of Israel]] |access-date=17 June 2025 |date=14 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Carter |first1=Brian |last2=Rezaei |first2=Ben |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Borens |first4=Avery |last5=Schmida |first5=Ben |last6=Moorman |first6=Carolyn |last7=Parry |first7=Andie |title=Iran Update Special Report, June 16, 2025, Evening Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-16-2025-evening-edition |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |access-date=17 June 2025 |location=[[Washington, D.C.]] |date=16 June 2025}}</ref>.}}{{discuss|section=Can_we_add_America_and_Jordan_as_belligerents_in_this_war?}}
| raqib2 = {{tree list}}
* {{bayroq|Eron}}
* [[Husiylar]]
{{tree list/end}}
| qomondon1 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Benjamin Netanyahu]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Isaac Herzog]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Israel Katz]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Eyal Zamir]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Tomer Bar]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[David Barnea]]}}
}}
| qomondon2 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Ali Xomanaiy]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Masoud Pezeshkian]]}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad-Reza Gharaei Ashtiani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Aziz Nasirzadeh]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad Bagheri (general)|Mohammad Bagheri]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Abdolrahim Mousavi]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Alireza Sabahifard]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Hossein Salami]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Esmail Qaani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Amir Ali Hajizadeh]]{{Assassinated}}
* [[Abdul-Malik al-Houthi]]
* [[Mahdi al-Mashat]]
*[[Muhammad Abd al-Karim al-Ghamari]]
* [[Mohamed al-Atifi]]
}}
| qurbonlar1 = '''Per Israel:'''<br />25 killed<ref>{{Cite news |date=16 June 2025 |title= IDF: 80-90% of Iranian missiles intercepted, but 24 Israelis killed in attacks |url=https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857892 |access-date=17 June 2025 |work=The Jerusalem Post}}</ref><ref>{{cite web|title=Body Believed to Be Maria Peshkuryova Found in Rubble Days After Iranian Missile Hit Central Isreal (sic)|first=Bar|last=Peleg |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-19/ty-article/body-believed-to-be-maria-peshkuryova-found-in-rubble-days-after-iranian-missile-strike/00000197-892f-d740-a5bf-db7f1f080000 |website=Haaretz.com |date=19 June 2025|access-date=19 June 2025}}</ref><br />2,345 injured<ref name="treated19june"/><br />1 [[Elbit Hermes 900|Hermes drone]] shot down<ref name="hermesdowned"/><br />'''Per Iran:'''<br />5 [[F-35]] fighter jets shot down<ref name="f35downed"/><ref>{{cite news|url=https://news.az/news/iran-claims-to-have-shot-down-fifth-israeli-f-35|title=Iran claims to have shot down fifth Israeli F-35|work=Newz.az|date=18 June 2025}}</ref><br />2 pilots captured<ref>{{cite news | url=https://www.arabnews.com/node/2604851/middle-east | title=Iran will reportedly share images of captured Israeli fighter jet pilots 'soon' | work=Arab News | date=18 June 2025 }}</ref><br />61+ [[Unmanned Aerial Vehicles|UAVs]] and [[cruise missiles]] destroyed<ref>{{cite news|url=https://ifpnews.com/air-defense-hq-over-60-israeli-uavs-missiles-destroyed-by-iran/|title=Air Defense HQ: Over 60 Israeli UAVs, Missiles Destroyed by Iran|work=Iran Front Page |date=18 June 2025}}</ref><br />44+ Mossad agents arrested<ref>{{cite news|url=https://www.thenationalnews.com/news/mena/2025/06/18/how-many-alleged-mossad-agents-has-iran-arrested-and-where/|title=How many alleged Mossad agents has Iran arrested and where?|work=The National|date=19 June 2025}}</ref><br/>1 Mossad agent executed<ref>{{cite news|url=https://www.siasat.com/iran-executes-mossad-agent-for-spying-2-others-arrested-3234263/|title=Iran executes Mossad agent for spying, 2 others arrested|work=The Siasat Daily|date=16 June 2025|access-date=18 June 2025}}</ref><br>150+ military and intelligence sites damaged or destroyed<ref name="ThirdF35JetDowned"/>
| qurbonlar2 = '''Per Iran:'''<br />224 killed<ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |title= Israel-Iran live updates: IDF says it killed Iran's new wartime chief of staff |url= https://www.nbcnews.com/world/middle-east/live-blog/israel-iran-live-updates-idf-says-killed-irans-new-wartime-chief-staff-rcna213420 |access-date=17 June 2025 |work=[[NBC News]]}}</ref><br />1,277 injured<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran launches new strikes on Israel as Israeli attack widens|url=https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |website= [[BBC]] |archive-url=https://archive.today/20250615234333/https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |archive-date=15 June 2025 |url-status=live}}</ref><br />'''Per [[HRANA]]:'''<br />639 killed (263+ civilians, 154+ security personnel)<ref name="639killed">{{Cite web|date=19 June 2025|title= Israeli attacks on Iran kill at least 639, injure more than 1,320: Rights group |url= https://aje.io/ac1txh?update=3785162 |website=Al Jazeera English|access-date=19 June 2025}}</ref><br />1,320+ injured<ref name="639killed"/><br />'''Per Israel:'''<br />480+ drones shot down<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-has-shot-down-480-drones-from-iran-since-friday-says-idf/|title=Israel has shot down 480 drones from Iran since Friday, says IDF|work=The Times of Israel|date=19 June 2025}}</ref><br />200+ [[ballistic missile]] launchers and 120+ [[Surface-to-air missile|SAM]] launchers destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-will-achieve-its-objectives-against-iran-within-a-week-or-two-say-idf-officials|title=Israel will achieve its objectives against Iran within a week or two, say IDF officials|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=17 June 2025}}</ref><ref name="thirtypercent">{{Cite web |date=16 June 2025 |title=Israeli army claims it destroyed 30% of Iran's missile launchers |url=https://aje.io/p8ugy8?update=3778947 |website=[[Al Jazeera English]]}}</ref><br />8 [[Bell AH-1 SuperCobra|AH-1]] helicopters destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-bombed-5-iranian-ah-1-helicopters-at-kermanshah-airbase/|title=IDF says it bombed 5 Iranian AH-1 helicopters at Kermanshah airbase|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-destroyed-three-more-iranian-military-helicopters/|title=IDF says it destroyed three more Iranian military helicopters|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><br />1 [[Boeing 707|KC-707]] destroyed<ref>{{cite web|url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-18-2025-evening-edition|title=Iran Update Special Report, June 18, 2025, Evening Edition|work=Institute for the Study of War|date=18 June 2025}}</ref><br />2 non-flyable [[Grumman F-14 Tomcat|F-14A Tomcats]] destroyed<ref name="TWZTomcats">{{cite news|url=https://www.twz.com/air/irans-f-14-persian-tomcats-obliterated-in-israeli-airstrike|work=TWZ|date=16 June 2025|title=Iranian F-14 'Persian Tomcats' obliterated in Israeli airstrike|first=Tyler|last=Rogoway}}</ref>
| qurbonlar3 = 3,800+ Israelis displaced<ref>{{cite news|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranian-missiles-force-evacuation-of-3-800-people-in-israel/3602784|title=Iranian missiles force evacuation of 3,800 people in Israel|work=Anadolu Agency|date=18 June 2025}}</ref>{{bsn|date=June 2025}}<br />5,000+ Israelis homeless<ref>{{cite news|url= https://aje.io/ac1txh?update=3786053|title=More than 5,000 people left homeless in Israel due to conflict with Iran: Report |work=Al Jazeera English|date=19 June 2025}}</ref><br/>1 Syrian civilian killed<ref>{{Cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/rights-group-says-woman-killed-in-western-syria-likely-by-iranian-drone/|title=Rights group says woman killed in western Syria, likely by Iranian drone|work=The Times of Israel|date=16 June 2025}}</ref><br />5 Jordanian civilians injured<ref>{{Cite web |last=Husseini |first=Rana |date=14 June 2025 |title=Five people injured from falling object in Irbid — PSD |url=http://jordantimes.com/news/breaking-news/psd-3-persons-injured-from-a-falling-object-on-their-house-on-the-northern-city-of-irbid-psd-said-the-injured-were-transferred-to-hospital-and-were-reported-to-be-in-good-condition |access-date=15 June 2025 |website=[[Jordan Times]] |language=en}}</ref><br /> 5 Palestinian civilians injured<ref name ="YEMEN_MISSLE">{{Cite news |date=14 June 2025 |title=Israel says missile launched from Yemen fell in Hebron; at least 5 Palestinians hurt |url=https://www.straitstimes.com/world/middle-east/israel-says-missile-launched-from-yemen-fell-in-hebron-at-least-5-palestinians-hurt |work=[[The Straits Times]]}}</ref>
}}
'''Eron—Isroil urushi''' 13-iyun kuni [[Isroil]]ning [[Eron]]ga hujumi bilan boshlangan<ref name=":0">{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/isroil-armiyasi-eron-harbiy-va-yadroviy-obektlariga-keng-kolamli-hujum-boshladi-tafsilotlar |sarlavha=Isroil Eronga hujum boshladi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>.
== Kelib chiqishi ==
=== Eron va Isroil oʻrtasidagi ziddiyat ===
{{section-stub}}
=== Eronning yadroviy dasturi ===
{{section-stub}}
== Isroil tomonidan berilgan zarbalar ==
=== 13-iyun ===
[[Isroil]] 13-iyun kuni [[Eron]]ga hujum qilgan<ref name=":0" />.{{section-stub}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
{{section-stub}}
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Erondagi qurbonlar ==
=== Mashhur shaxslarning vafoti ===
[[Isroil]]ning zarbalari natijasida Tehron viloyatida 78 kishi vafot etgan, 329 kishi esa jarohatlangan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/oav-isroil-zarbalari-oqibatida-tehronda-78-kishi-halok-bolib-300-dan-ortiq-kishi-yaralandi |sarlavha=OAV: Isroil zarbalari oqibatida Tehronda 78 kishi halok bo‘lib, 300 dan ortiq kishi yaralandi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Bular orasida Eron oliy harbiy qo‘mondonligining 3 nafar a’zosi Muhammad Bageri, Husayn Salamiy va Hotam G‘ulom Ali Rashid ham boʻlgan. Bundan tashqari yadrochi olimlarda Abdulhamid Minusher, Ahmadrizo Zulfagar, Amirhusayn Feki, Motallab Blizade, Muhammad Mehdi Tehronchi va Faridun Abbosiylar ham halok boʻlgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/13/iran/ |sarlavha=IIQK rahbari va yadrochi olimlar Isroil hujumlari oqibatida halok bo‘ldi. Yana nimalar ma’lum? |sana=13.06.2025 |qaralgan sana=20.06.2025 |nashriyot=Gazeta.uz}}</ref>.
== Eron tomonidan berilgan zarbalar ==
[[Eron]] 13-iyun kuni kechki payt [[Isroil]]ga 100 ga yaqin ballistik raketalarni uchirgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/eron-isroilga-ballistik-raketalarni-uchirdi |sarlavha=Eron Isroilga ballistik raketalarni uchirdi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Hujum mahalliy vaqt bilan soat 21:00 atrofida sodir boʻlgan va Eronning ushbu javob zarbasi „Haqiqiy vaʼda-3“ nomini olgan. Eron oliy rahbari [[Ali Xomanaiy]] davlat televideniyesida bergan bayonotida quyidagicha soʻzlagan:<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/14/eronning-isroilga-javobi-tel-avivda-vayrongarchiliklar-yaralanganlar-bor |sarlavha=Eronning Isroilga javobi: Tel-Avivda vayrongarchiliklar, yaralanganlar bor |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-14 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>
{{Q2|Sionistik rejim (Isroil) oʻz jinoyati oqibatlaridan jazosiz qolmaydi. Eron millati bizning javobimiz chala boʻlmasligiga ishonchi komil boʻlishi kerak.|[[Ali Xomanaiy]]}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
[[Ali Xomanaiy]] 18-iyun kungi bayonotida urushga [[AQSH]]ning aralashishi „tuzatib bo‘lmas zararga aylanishi“ni taʼkidladi<ref>{{veb manbasi |title=Eron oliy rahbari AQShni, harbiy aralashuv bo‘lsa, “tuzatib bo‘lmas zarar” haqida ogohlantirdi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/18/ali-khamenei/ |publisher=Gazeta.uz |accessdate=22-iyun 2025-yil |ref=18-iyun 2025-yil}}</ref>.
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Isroildagi talafotlar ==
{{section-stub}}
== Xalqaro reaksiya va munosabatlar ==
{{asosiy|Eron—Isroil urushiga munosabatlar}}
== Izohlar ==
<references group="lower-alpha"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
05up2rkqmvxzabdrq22otv7m78yc6cv
5477482
5477480
2025-06-22T13:04:18Z
Bekipediya
118689
+
5477482
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisalar}}
{{Infobox military conflict
| conflict = Eron—Isroil urushi
| tasvir = {{Multiple image
| border = infobox
| total_width = 250
| perrow = 2/2
| image1 = Pictures of the Israeli attack on Tehran 1 Mehr (2).jpg
| image2 = The Israel Attack on Tehran - Patrice Lumumba Street 22 Tasnim.jpg
| image3 = June 2025 Iranian strikes on Ramat Gan (cropped).jpg
| image4 = Batch 3 Avash 15.jpg
| image5 = Israeli Airstrikes on the Natanz Nuclear Facility during Operation Rising Lion.png
}}Yuqori chap burchakdan soat yoʻnalishida: Isroil havo hujumlaridan soʻng [[Tehron]]ning osmondan koʻrinishi; hujumlar oqibatida Tehronga yetkazilgan zarar; urush paytida Tehronda yuz bergan portlashlar; Natanz yadro obʼektiga qarshi havo zarbalari xaritasi; Eron raketa hujumlaridan keyin Ramat Gandagi binoning holati.
| sana = 2025-yil 13-iyul – hozirgacha ({{Age in years, months and days|2025|6|13}})
| place = {{flatlist|
* [[Eron]]
* [[Isroill]]
* [[Iordan daryosining Gʻarbiy sohili|Gʻarbiy sohil]]
* [[Iroq]]
* [[Iordaniya]]
* [[Suriya]]
* [[Saudiya Arabistoni]]
}}
| natija =
| status = Davom etmoqda
| raqib1 = {{bayroq|Isroil}}<br />'''Qoʻllovchi:''' <br />{{AQSH}}{{efn|[[AQSH|Qoʻshma Shtatlar]] [[Isroil]] va [[Iroq]] ustida [[Eron]]ning raketalarini yoʻq qilishga koʻmaklashdi. Shuningdek, [[AQSH]]ning ikkita diplomatik vakolatxonasi Eron havo hujumlaridan zarar koʻrdi yoki ularning nishoniga aylandi<ref>{{cite web |title=US helps Israel shoot down barrage of Iranian missiles |url=https://apnews.com/article/iran-israel-strikes-us-troops-973bc18970689bac42d82342bd29f601 |website=AP News |publisher=[[Associated Press]] |access-date=17 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |title=US air defense systems, naval destroyer help down Iranian missiles fired at Israel |url=https://www.timesofisrael.com/us-air-defense-systems-naval-destroyer-help-down-iranian-missiles-fired-at-israel/ |website=[[The Times of Israel]] |access-date=17 June 2025 |date=14 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Carter |first1=Brian |last2=Rezaei |first2=Ben |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Borens |first4=Avery |last5=Schmida |first5=Ben |last6=Moorman |first6=Carolyn |last7=Parry |first7=Andie |title=Iran Update Special Report, June 16, 2025, Evening Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-16-2025-evening-edition |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |access-date=17 June 2025 |location=[[Washington, D.C.]] |date=16 June 2025}}</ref>.}}{{discuss|section=Can_we_add_America_and_Jordan_as_belligerents_in_this_war?}}
| raqib2 = {{tree list}}
* {{bayroq|Eron}}
* [[Husiylar]]
{{tree list/end}}
| qomondon1 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Benjamin Netanyahu]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Isaac Herzog]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Israel Katz]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Eyal Zamir]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Tomer Bar]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[David Barnea]]}}
}}
| qomondon2 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Ali Xomanaiy]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Masoud Pezeshkian]]}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad-Reza Gharaei Ashtiani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Aziz Nasirzadeh]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad Bagheri (general)|Mohammad Bagheri]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Abdolrahim Mousavi]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Alireza Sabahifard]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Hossein Salami]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Esmail Qaani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Amir Ali Hajizadeh]]{{Assassinated}}
* [[Abdul-Malik al-Houthi]]
* [[Mahdi al-Mashat]]
* [[Muhammad Abd al-Karim al-Ghamari]]
* [[Mohamed al-Atifi]]
}}
| qurbonlar1 = '''Per Israel:'''<br />25 killed<ref>{{Cite news |date=16 June 2025 |title= IDF: 80-90% of Iranian missiles intercepted, but 24 Israelis killed in attacks |url=https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857892 |access-date=17 June 2025 |work=The Jerusalem Post}}</ref><ref>{{cite web|title=Body Believed to Be Maria Peshkuryova Found in Rubble Days After Iranian Missile Hit Central Isreal (sic)|first=Bar|last=Peleg |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-19/ty-article/body-believed-to-be-maria-peshkuryova-found-in-rubble-days-after-iranian-missile-strike/00000197-892f-d740-a5bf-db7f1f080000 |website=Haaretz.com |date=19 June 2025|access-date=19 June 2025}}</ref><br />2,345 injured<ref name="treated19june"/><br />1 [[Elbit Hermes 900|Hermes drone]] shot down<ref name="hermesdowned"/><br />'''Per Iran:'''<br />5 [[F-35]] fighter jets shot down<ref name="f35downed"/><ref>{{cite news|url=https://news.az/news/iran-claims-to-have-shot-down-fifth-israeli-f-35|title=Iran claims to have shot down fifth Israeli F-35|work=Newz.az|date=18 June 2025}}</ref><br />2 pilots captured<ref>{{cite news | url=https://www.arabnews.com/node/2604851/middle-east | title=Iran will reportedly share images of captured Israeli fighter jet pilots 'soon' | work=Arab News | date=18 June 2025 }}</ref><br />61+ [[Unmanned Aerial Vehicles|UAVs]] and [[cruise missiles]] destroyed<ref>{{cite news|url=https://ifpnews.com/air-defense-hq-over-60-israeli-uavs-missiles-destroyed-by-iran/|title=Air Defense HQ: Over 60 Israeli UAVs, Missiles Destroyed by Iran|work=Iran Front Page |date=18 June 2025}}</ref><br />44+ Mossad agents arrested<ref>{{cite news|url=https://www.thenationalnews.com/news/mena/2025/06/18/how-many-alleged-mossad-agents-has-iran-arrested-and-where/|title=How many alleged Mossad agents has Iran arrested and where?|work=The National|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Mossad agent executed<ref>{{cite news|url=https://www.siasat.com/iran-executes-mossad-agent-for-spying-2-others-arrested-3234263/|title=Iran executes Mossad agent for spying, 2 others arrested|work=The Siasat Daily|date=16 June 2025|access-date=18 June 2025}}</ref><br />150+ military and intelligence sites damaged or destroyed<ref name="ThirdF35JetDowned"/>
| qurbonlar2 = '''Per Iran:'''<br />224 killed<ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |title= Israel-Iran live updates: IDF says it killed Iran's new wartime chief of staff |url= https://www.nbcnews.com/world/middle-east/live-blog/israel-iran-live-updates-idf-says-killed-irans-new-wartime-chief-staff-rcna213420 |access-date=17 June 2025 |work=[[NBC News]]}}</ref><br />1,277 injured<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran launches new strikes on Israel as Israeli attack widens|url=https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |website= [[BBC]] |archive-url=https://archive.today/20250615234333/https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |archive-date=15 June 2025 |url-status=live}}</ref><br />'''Per [[HRANA]]:'''<br />639 killed (263+ civilians, 154+ security personnel)<ref name="639killed">{{Cite web|date=19 June 2025|title= Israeli attacks on Iran kill at least 639, injure more than 1,320: Rights group |url= https://aje.io/ac1txh?update=3785162 |website=Al Jazeera English|access-date=19 June 2025}}</ref><br />1,320+ injured<ref name="639killed"/><br />'''Per Israel:'''<br />480+ drones shot down<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-has-shot-down-480-drones-from-iran-since-friday-says-idf/|title=Israel has shot down 480 drones from Iran since Friday, says IDF|work=The Times of Israel|date=19 June 2025}}</ref><br />200+ [[ballistic missile]] launchers and 120+ [[Surface-to-air missile|SAM]] launchers destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-will-achieve-its-objectives-against-iran-within-a-week-or-two-say-idf-officials|title=Israel will achieve its objectives against Iran within a week or two, say IDF officials|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=17 June 2025}}</ref><ref name="thirtypercent">{{Cite web |date=16 June 2025 |title=Israeli army claims it destroyed 30% of Iran's missile launchers |url=https://aje.io/p8ugy8?update=3778947 |website=[[Al Jazeera English]]}}</ref><br />8 [[Bell AH-1 SuperCobra|AH-1]] helicopters destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-bombed-5-iranian-ah-1-helicopters-at-kermanshah-airbase/|title=IDF says it bombed 5 Iranian AH-1 helicopters at Kermanshah airbase|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-destroyed-three-more-iranian-military-helicopters/|title=IDF says it destroyed three more Iranian military helicopters|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><br />1 [[Boeing 707|KC-707]] destroyed<ref>{{cite web|url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-18-2025-evening-edition|title=Iran Update Special Report, June 18, 2025, Evening Edition|work=Institute for the Study of War|date=18 June 2025}}</ref><br />2 non-flyable [[Grumman F-14 Tomcat|F-14A Tomcats]] destroyed<ref name="TWZTomcats">{{cite news|url=https://www.twz.com/air/irans-f-14-persian-tomcats-obliterated-in-israeli-airstrike|work=TWZ|date=16 June 2025|title=Iranian F-14 'Persian Tomcats' obliterated in Israeli airstrike|first=Tyler|last=Rogoway}}</ref>
| qurbonlar3 = 3,800+ Israelis displaced<ref>{{cite news|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranian-missiles-force-evacuation-of-3-800-people-in-israel/3602784|title=Iranian missiles force evacuation of 3,800 people in Israel|work=Anadolu Agency|date=18 June 2025}}</ref>{{bsn|date=June 2025}}<br />5,000+ Israelis homeless<ref>{{cite news|url= https://aje.io/ac1txh?update=3786053|title=More than 5,000 people left homeless in Israel due to conflict with Iran: Report |work=Al Jazeera English|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Syrian civilian killed<ref>{{Cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/rights-group-says-woman-killed-in-western-syria-likely-by-iranian-drone/|title=Rights group says woman killed in western Syria, likely by Iranian drone|work=The Times of Israel|date=16 June 2025}}</ref><br />5 Jordanian civilians injured<ref>{{Cite web |last=Husseini |first=Rana |date=14 June 2025 |title=Five people injured from falling object in Irbid — PSD |url=http://jordantimes.com/news/breaking-news/psd-3-persons-injured-from-a-falling-object-on-their-house-on-the-northern-city-of-irbid-psd-said-the-injured-were-transferred-to-hospital-and-were-reported-to-be-in-good-condition |access-date=15 June 2025 |website=[[Jordan Times]] |language=en}}</ref><br /> 5 Palestinian civilians injured<ref name ="YEMEN_MISSLE">{{Cite news |date=14 June 2025 |title=Israel says missile launched from Yemen fell in Hebron; at least 5 Palestinians hurt |url=https://www.straitstimes.com/world/middle-east/israel-says-missile-launched-from-yemen-fell-in-hebron-at-least-5-palestinians-hurt |work=[[The Straits Times]]}}</ref>
}}
'''Eron—Isroil urushi''' [[Eron]] va [[husiylar]]ning [[Isroil]] va [[AQSH]]ga qarshi olib borayotgan davomli qurolli mojarosi hisoblanadi. Bu mojaro 2025-yil 13-iyunda Isroil Eronning asosiy harbiy va yadroviy obyektlariga toʻsatdan hujum qilishi bilan boshlanib ketgan<ref name=":0">{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/isroil-armiyasi-eron-harbiy-va-yadroviy-obektlariga-keng-kolamli-hujum-boshladi-tafsilotlar |sarlavha=Isroil Eronga hujum boshladi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref><ref>{{cite web |last=Gordon |first=Michael |date=13 June 2025 |title=In Twist, U.S. Diplomacy Served as Cover for Israeli Surprise Attack |url=https://www.wsj.com/world/middle-east/in-twist-u-s-diplomacy-served-as-cover-for-israeli-surprise-attack-c79b2206 |website=The Wall Street Journal |access-date=20 June 2025|location=}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=What we know as Israel-Iran conflict intensifies |url=https://www.bbc.com/news/articles/cdj9vj8glg2o |access-date=17 June 2025 |website=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref>. Urushning dastlabki soatlarida Eronning oliy harbiy yetakchilari, yadro olimlari<ref name="generalskilled18june">{{Cite news |last1=de Haldevang |first1=Max |last2=Bozorgmehr |first2=Najmeh |date=18 June 2025 |title=The Iranian generals and scientists killed by Israel's offensive |url=https://www.ft.com/content/f29b9f60-fb5d-4b4b-84db-25c8f6333f16 |url-access=subscription |access-date=19 June 2025 |work=Financial Times}}</ref> va siyosatchilarga (jumladan, [[AQSH]] bilan yadroviy muzokaralarni nazorat qilgan [[Ali Shamkhani]])<ref name="generalskilled13june">{{Cite news |last1=Regalado |first1=Francesca |last2=Ward |first2=Euan |last3=Fassihi |first3=Farnaz |last4=Granados |first4=Samuel |last5=Chutel |first5=Lynsey |date=13 June 2025 |title=These Are Iranian Generals and Scientists Killed by Israel |url=https://www.nytimes.com/2025/06/13/world/middleeast/iran-military-generals-killed-israel.html |access-date=22 June 2025 |work=[[The New York Times]] |language=en-US |issn=0362-4331}}</ref><ref name="CNNShamkhani">{{Cite news |last1=Ebrahim |first1=Nadeen |last2=Adkin |first2=Ross |last3=Michaelis |first3=Tamar |date=13 June 2025 |title=Israeli strikes kill some of Iran's most powerful men, including military and nuclear leaders |url=https://www.cnn.com/2025/06/13/middleeast/israel-iran-strikes-military-deaths-intl-hnk |access-date=22 June 2025 |work=[[CNN]] |language=en}}</ref> hujumlar uyushtirildi va Eron havo mudofaasini yoʻq qilishga urinishlar boʻldi<ref>{{Cite news |title=Report: Mossad carried out covert sabotage operations against Iranian air defenses, long-range missiles |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/report-mossad-carried-out-covert-sabotage-operations-against-iranian-air-defenses-long-range-missiles/ |access-date=17 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}</ref>. Eron bunga javoban Isroildagi harbiy obʼyektlar va shaharlarga qarata raketalar uchirib, qarshi hujum qildi<ref name="civilians Israel">{{cite web |last1=Campa |first1=Kelly |last2=Morrison |first2=Nidal |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Ganzeveld |first4=Annika |date=15 June 2025 |title=Iran Update Special Report, June 15, 2025, Morning Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-15-2025-morning-edition |access-date=15 June 2025 |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |location=[[Washington, D.C.]]}}{{pb}}{{Cite news |last=Fabian |first=Emanuel |title=Woman killed, 13 people hurt, after Iranian missile hits home in Tamra, near Haifa |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/one-killed-13-hurt-after-iranian-missile-hits-home-in-tamra/ |access-date=14 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}{{pb}}{{Cite news |last1=Walsh |first1=Joe |last2=Ott |first2=Haley |last3=Reals |first3=Tucker |last4=Breen |first4=Kerry |date=13 June 2025 |title=Iran launches missiles and drones at Israel as Israel attacks Iranian nuclear sites and top commanders, IDF says |url=https://www.cbsnews.com/news/iran-israel-drone-attack-retaliation-strikes-on-nuclear-sites-and-commanders/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CBS News]] |language=en-US}}</ref><ref>{{cite news |date=13 June 2025 |title=Iran's UN ambassador says 78 killed, 320 wounded in Israeli strikes – as it happened |url=https://www.theguardian.com/world/live/2025/jun/13/israel-iran-strikes-defence-minister-tehran-middle-east-live |access-date=14 June 2025 |work=[[The Guardian]] |language=en}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Israel attacks Iran's nuclear and missile sites with explosions heard across Tehran. Live updates here |url=https://www.ctvnews.ca/world/article/israel-attacks-irans-capital-with-explosions-booming-across-tehran-live-updates-here/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CTV News]] |language=en |agency=[[Associated Press]]}}</ref><ref>{{Cite news |last=Lis |first=Jonathan |date=13 June 2025 |title=Israel's Mossad activated exploding drones smuggled into Iran long before Friday's strikes |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-13/ty-article/.premium/israels-mossad-activated-exploding-drones-smuggled-into-iran-long-before-fridays-strikes/00000197-6845-db73-aff7-794d30680000 |work=[[Haaretz]]}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Netanyahu Says Operation 'Rising Lion' Will Last 'as Many Days as It Takes' |url=https://www.wsj.com/livecoverage/israel-iran-strike-conflict/card/netanyahu-says-rising-lion-operation-will-last-as-many-days-as-it-takes--awFq7ykuEj4Mq9D4i0gw |work=[[The Wall Street Journal]]}}{{pb}}{{Cite news |date=15 June 2025 |title=Hundreds reported dead as Israel and Iran trade strikes for a third day |url=https://www.france24.com/en/middle-east/20250615-israel-and-iran-trade-strikes-for-a-third-day-as-hundreds-reported-dead |access-date=16 June 2025 |work=[[France 24]] |language=en}}</ref>. Urush boshlanganidan beri Isroilni Eronning raketa va [[dron]]lariga qarshi himoya qilib kelgan [[AQSH]] 2025-yil 22-iyunda hujumkor harakatga oʻtdi va Eronning uchta yadro obyektiga [[Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari|zarba berdi]]<ref name="NYTimesLive20250621" /><ref name="BBCLive20250621" />. Bunga javob tariqasida [[Yaman]]dagi [[husiylar]] Amerika zarbalarini „urush eʼloni“ deb baholab, Isroilga bir necha raketa uchirdi<ref name="ballisticmissile13june" /><ref name="initialreports15june" />.
== Kelib chiqishi ==
=== Eron va Isroil oʻrtasidagi ziddiyat ===
{{section-stub}}
=== Eronning yadroviy dasturi ===
{{section-stub}}
== Isroil tomonidan berilgan zarbalar ==
=== 13-iyun ===
[[Isroil]] 13-iyun kuni [[Eron]]ga hujum qilgan<ref name=":0" />.{{section-stub}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
{{section-stub}}
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Erondagi qurbonlar ==
=== Mashhur shaxslarning vafoti ===
[[Isroil]]ning zarbalari natijasida Tehron viloyatida 78 kishi vafot etgan, 329 kishi esa jarohatlangan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/oav-isroil-zarbalari-oqibatida-tehronda-78-kishi-halok-bolib-300-dan-ortiq-kishi-yaralandi |sarlavha=OAV: Isroil zarbalari oqibatida Tehronda 78 kishi halok bo‘lib, 300 dan ortiq kishi yaralandi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Bular orasida Eron oliy harbiy qoʻmondonligining 3 nafar aʼzosi Muhammad Bageri, Husayn Salamiy va Hotam Gʻulom Ali Rashid ham boʻlgan. Bundan tashqari yadrochi olimlarda Abdulhamid Minusher, Ahmadrizo Zulfagar, Amirhusayn Feki, Motallab Blizade, Muhammad Mehdi Tehronchi va Faridun Abbosiylar ham halok boʻlgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/13/iran/ |sarlavha=IIQK rahbari va yadrochi olimlar Isroil hujumlari oqibatida halok bo‘ldi. Yana nimalar ma’lum? |sana=13.06.2025 |qaralgan sana=20.06.2025 |nashriyot=Gazeta.uz}}</ref>.
== Eron tomonidan berilgan zarbalar ==
[[Eron]] 13-iyun kuni kechki payt [[Isroil]]ga 100 ga yaqin ballistik raketalarni uchirgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/eron-isroilga-ballistik-raketalarni-uchirdi |sarlavha=Eron Isroilga ballistik raketalarni uchirdi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Hujum mahalliy vaqt bilan soat 21:00 atrofida sodir boʻlgan va Eronning ushbu javob zarbasi „Haqiqiy vaʼda-3“ nomini olgan. Eron oliy rahbari [[Ali Xomanaiy]] davlat televideniyesida bergan bayonotida quyidagicha soʻzlagan:<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/14/eronning-isroilga-javobi-tel-avivda-vayrongarchiliklar-yaralanganlar-bor |sarlavha=Eronning Isroilga javobi: Tel-Avivda vayrongarchiliklar, yaralanganlar bor |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-14 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>
{{Q2|Sionistik rejim (Isroil) oʻz jinoyati oqibatlaridan jazosiz qolmaydi. Eron millati bizning javobimiz chala boʻlmasligiga ishonchi komil boʻlishi kerak.|[[Ali Xomanaiy]]}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
[[Ali Xomanaiy]] 18-iyun kungi bayonotida urushga [[AQSH]]ning aralashishi „tuzatib boʻlmas zararga aylanishi“ni taʼkidladi<ref>{{veb manbasi |title=Eron oliy rahbari AQShni, harbiy aralashuv bo‘lsa, “tuzatib bo‘lmas zarar” haqida ogohlantirdi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/18/ali-khamenei/ |publisher=Gazeta.uz |accessdate=22-iyun 2025-yil |ref=18-iyun 2025-yil}}</ref>.
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Isroildagi talafotlar ==
{{section-stub}}
== Xalqaro reaksiya va munosabatlar ==
{{asosiy|Eron—Isroil urushiga munosabatlar}}
== Izohlar ==
<references group="lower-alpha"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
fvo0i821e7h8hl21u6wjgf5nzrn7sik
5477488
5477482
2025-06-22T13:24:40Z
Bekipediya
118689
/* 20-iyun */
5477488
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisalar}}
{{Infobox military conflict
| conflict = Eron—Isroil urushi
| tasvir = {{Multiple image
| border = infobox
| total_width = 250
| perrow = 2/2
| image1 = Pictures of the Israeli attack on Tehran 1 Mehr (2).jpg
| image2 = The Israel Attack on Tehran - Patrice Lumumba Street 22 Tasnim.jpg
| image3 = June 2025 Iranian strikes on Ramat Gan (cropped).jpg
| image4 = Batch 3 Avash 15.jpg
| image5 = Israeli Airstrikes on the Natanz Nuclear Facility during Operation Rising Lion.png
}}Yuqori chap burchakdan soat yoʻnalishida: Isroil havo hujumlaridan soʻng [[Tehron]]ning osmondan koʻrinishi; hujumlar oqibatida Tehronga yetkazilgan zarar; urush paytida Tehronda yuz bergan portlashlar; Natanz yadro obʼektiga qarshi havo zarbalari xaritasi; Eron raketa hujumlaridan keyin Ramat Gandagi binoning holati.
| sana = 2025-yil 13-iyul – hozirgacha ({{Age in years, months and days|2025|6|13}})
| place = {{flatlist|
* [[Eron]]
* [[Isroill]]
* [[Iordan daryosining Gʻarbiy sohili|Gʻarbiy sohil]]
* [[Iroq]]
* [[Iordaniya]]
* [[Suriya]]
* [[Saudiya Arabistoni]]
}}
| natija =
| status = Davom etmoqda
| raqib1 = {{bayroq|Isroil}}<br />'''Qoʻllovchi:''' <br />{{AQSH}}{{efn|[[AQSH|Qoʻshma Shtatlar]] [[Isroil]] va [[Iroq]] ustida [[Eron]]ning raketalarini yoʻq qilishga koʻmaklashdi. Shuningdek, [[AQSH]]ning ikkita diplomatik vakolatxonasi Eron havo hujumlaridan zarar koʻrdi yoki ularning nishoniga aylandi<ref>{{cite web |title=US helps Israel shoot down barrage of Iranian missiles |url=https://apnews.com/article/iran-israel-strikes-us-troops-973bc18970689bac42d82342bd29f601 |website=AP News |publisher=[[Associated Press]] |access-date=17 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |title=US air defense systems, naval destroyer help down Iranian missiles fired at Israel |url=https://www.timesofisrael.com/us-air-defense-systems-naval-destroyer-help-down-iranian-missiles-fired-at-israel/ |website=[[The Times of Israel]] |access-date=17 June 2025 |date=14 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Carter |first1=Brian |last2=Rezaei |first2=Ben |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Borens |first4=Avery |last5=Schmida |first5=Ben |last6=Moorman |first6=Carolyn |last7=Parry |first7=Andie |title=Iran Update Special Report, June 16, 2025, Evening Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-16-2025-evening-edition |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |access-date=17 June 2025 |location=[[Washington, D.C.]] |date=16 June 2025}}</ref>.}}{{discuss|section=Can_we_add_America_and_Jordan_as_belligerents_in_this_war?}}
| raqib2 = {{tree list}}
* {{bayroq|Eron}}
* [[Husiylar]]
{{tree list/end}}
| qomondon1 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Benjamin Netanyahu]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Isaac Herzog]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Israel Katz]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Eyal Zamir]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Tomer Bar]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[David Barnea]]}}
}}
| qomondon2 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Ali Xomanaiy]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Masoud Pezeshkian]]}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad-Reza Gharaei Ashtiani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Aziz Nasirzadeh]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad Bagheri (general)|Mohammad Bagheri]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Abdolrahim Mousavi]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Alireza Sabahifard]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Hossein Salami]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Esmail Qaani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Amir Ali Hajizadeh]]{{Assassinated}}
* [[Abdul-Malik al-Houthi]]
* [[Mahdi al-Mashat]]
* [[Muhammad Abd al-Karim al-Ghamari]]
* [[Mohamed al-Atifi]]
}}
| qurbonlar1 = '''Per Israel:'''<br />25 killed<ref>{{Cite news |date=16 June 2025 |title= IDF: 80-90% of Iranian missiles intercepted, but 24 Israelis killed in attacks |url=https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857892 |access-date=17 June 2025 |work=The Jerusalem Post}}</ref><ref>{{cite web|title=Body Believed to Be Maria Peshkuryova Found in Rubble Days After Iranian Missile Hit Central Isreal (sic)|first=Bar|last=Peleg |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-19/ty-article/body-believed-to-be-maria-peshkuryova-found-in-rubble-days-after-iranian-missile-strike/00000197-892f-d740-a5bf-db7f1f080000 |website=Haaretz.com |date=19 June 2025|access-date=19 June 2025}}</ref><br />2,345 injured<ref name="treated19june"/><br />1 [[Elbit Hermes 900|Hermes drone]] shot down<ref name="hermesdowned"/><br />'''Per Iran:'''<br />5 [[F-35]] fighter jets shot down<ref name="f35downed"/><ref>{{cite news|url=https://news.az/news/iran-claims-to-have-shot-down-fifth-israeli-f-35|title=Iran claims to have shot down fifth Israeli F-35|work=Newz.az|date=18 June 2025}}</ref><br />2 pilots captured<ref>{{cite news | url=https://www.arabnews.com/node/2604851/middle-east | title=Iran will reportedly share images of captured Israeli fighter jet pilots 'soon' | work=Arab News | date=18 June 2025 }}</ref><br />61+ [[Unmanned Aerial Vehicles|UAVs]] and [[cruise missiles]] destroyed<ref>{{cite news|url=https://ifpnews.com/air-defense-hq-over-60-israeli-uavs-missiles-destroyed-by-iran/|title=Air Defense HQ: Over 60 Israeli UAVs, Missiles Destroyed by Iran|work=Iran Front Page |date=18 June 2025}}</ref><br />44+ Mossad agents arrested<ref>{{cite news|url=https://www.thenationalnews.com/news/mena/2025/06/18/how-many-alleged-mossad-agents-has-iran-arrested-and-where/|title=How many alleged Mossad agents has Iran arrested and where?|work=The National|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Mossad agent executed<ref>{{cite news|url=https://www.siasat.com/iran-executes-mossad-agent-for-spying-2-others-arrested-3234263/|title=Iran executes Mossad agent for spying, 2 others arrested|work=The Siasat Daily|date=16 June 2025|access-date=18 June 2025}}</ref><br />150+ military and intelligence sites damaged or destroyed<ref name="ThirdF35JetDowned"/>
| qurbonlar2 = '''Per Iran:'''<br />224 killed<ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |title= Israel-Iran live updates: IDF says it killed Iran's new wartime chief of staff |url= https://www.nbcnews.com/world/middle-east/live-blog/israel-iran-live-updates-idf-says-killed-irans-new-wartime-chief-staff-rcna213420 |access-date=17 June 2025 |work=[[NBC News]]}}</ref><br />1,277 injured<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran launches new strikes on Israel as Israeli attack widens|url=https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |website= [[BBC]] |archive-url=https://archive.today/20250615234333/https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |archive-date=15 June 2025 |url-status=live}}</ref><br />'''Per [[HRANA]]:'''<br />639 killed (263+ civilians, 154+ security personnel)<ref name="639killed">{{Cite web|date=19 June 2025|title= Israeli attacks on Iran kill at least 639, injure more than 1,320: Rights group |url= https://aje.io/ac1txh?update=3785162 |website=Al Jazeera English|access-date=19 June 2025}}</ref><br />1,320+ injured<ref name="639killed"/><br />'''Per Israel:'''<br />480+ drones shot down<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-has-shot-down-480-drones-from-iran-since-friday-says-idf/|title=Israel has shot down 480 drones from Iran since Friday, says IDF|work=The Times of Israel|date=19 June 2025}}</ref><br />200+ [[ballistic missile]] launchers and 120+ [[Surface-to-air missile|SAM]] launchers destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-will-achieve-its-objectives-against-iran-within-a-week-or-two-say-idf-officials|title=Israel will achieve its objectives against Iran within a week or two, say IDF officials|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=17 June 2025}}</ref><ref name="thirtypercent">{{Cite web |date=16 June 2025 |title=Israeli army claims it destroyed 30% of Iran's missile launchers |url=https://aje.io/p8ugy8?update=3778947 |website=[[Al Jazeera English]]}}</ref><br />8 [[Bell AH-1 SuperCobra|AH-1]] helicopters destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-bombed-5-iranian-ah-1-helicopters-at-kermanshah-airbase/|title=IDF says it bombed 5 Iranian AH-1 helicopters at Kermanshah airbase|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-destroyed-three-more-iranian-military-helicopters/|title=IDF says it destroyed three more Iranian military helicopters|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><br />1 [[Boeing 707|KC-707]] destroyed<ref>{{cite web|url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-18-2025-evening-edition|title=Iran Update Special Report, June 18, 2025, Evening Edition|work=Institute for the Study of War|date=18 June 2025}}</ref><br />2 non-flyable [[Grumman F-14 Tomcat|F-14A Tomcats]] destroyed<ref name="TWZTomcats">{{cite news|url=https://www.twz.com/air/irans-f-14-persian-tomcats-obliterated-in-israeli-airstrike|work=TWZ|date=16 June 2025|title=Iranian F-14 'Persian Tomcats' obliterated in Israeli airstrike|first=Tyler|last=Rogoway}}</ref>
| qurbonlar3 = 3,800+ Israelis displaced<ref>{{cite news|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranian-missiles-force-evacuation-of-3-800-people-in-israel/3602784|title=Iranian missiles force evacuation of 3,800 people in Israel|work=Anadolu Agency|date=18 June 2025}}</ref>{{bsn|date=June 2025}}<br />5,000+ Israelis homeless<ref>{{cite news|url= https://aje.io/ac1txh?update=3786053|title=More than 5,000 people left homeless in Israel due to conflict with Iran: Report |work=Al Jazeera English|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Syrian civilian killed<ref>{{Cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/rights-group-says-woman-killed-in-western-syria-likely-by-iranian-drone/|title=Rights group says woman killed in western Syria, likely by Iranian drone|work=The Times of Israel|date=16 June 2025}}</ref><br />5 Jordanian civilians injured<ref>{{Cite web |last=Husseini |first=Rana |date=14 June 2025 |title=Five people injured from falling object in Irbid — PSD |url=http://jordantimes.com/news/breaking-news/psd-3-persons-injured-from-a-falling-object-on-their-house-on-the-northern-city-of-irbid-psd-said-the-injured-were-transferred-to-hospital-and-were-reported-to-be-in-good-condition |access-date=15 June 2025 |website=[[Jordan Times]] |language=en}}</ref><br /> 5 Palestinian civilians injured<ref name ="YEMEN_MISSLE">{{Cite news |date=14 June 2025 |title=Israel says missile launched from Yemen fell in Hebron; at least 5 Palestinians hurt |url=https://www.straitstimes.com/world/middle-east/israel-says-missile-launched-from-yemen-fell-in-hebron-at-least-5-palestinians-hurt |work=[[The Straits Times]]}}</ref>
}}
'''Eron—Isroil urushi''' [[Eron]] va [[husiylar]]ning [[Isroil]] va [[AQSH]]ga qarshi olib borayotgan davomli qurolli mojarosi hisoblanadi. Bu mojaro 2025-yil 13-iyunda Isroil Eronning asosiy harbiy va yadroviy obyektlariga toʻsatdan hujum qilishi bilan boshlanib ketgan<ref name=":0">{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/isroil-armiyasi-eron-harbiy-va-yadroviy-obektlariga-keng-kolamli-hujum-boshladi-tafsilotlar |sarlavha=Isroil Eronga hujum boshladi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref><ref>{{cite web |last=Gordon |first=Michael |date=13 June 2025 |title=In Twist, U.S. Diplomacy Served as Cover for Israeli Surprise Attack |url=https://www.wsj.com/world/middle-east/in-twist-u-s-diplomacy-served-as-cover-for-israeli-surprise-attack-c79b2206 |website=The Wall Street Journal |access-date=20 June 2025|location=}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=What we know as Israel-Iran conflict intensifies |url=https://www.bbc.com/news/articles/cdj9vj8glg2o |access-date=17 June 2025 |website=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref>. Urushning dastlabki soatlarida Eronning oliy harbiy yetakchilari, yadro olimlari<ref name="generalskilled18june">{{Cite news |last1=de Haldevang |first1=Max |last2=Bozorgmehr |first2=Najmeh |date=18 June 2025 |title=The Iranian generals and scientists killed by Israel's offensive |url=https://www.ft.com/content/f29b9f60-fb5d-4b4b-84db-25c8f6333f16 |url-access=subscription |access-date=19 June 2025 |work=Financial Times}}</ref> va siyosatchilarga (jumladan, [[AQSH]] bilan yadroviy muzokaralarni nazorat qilgan [[Ali Shamkhani]])<ref name="generalskilled13june">{{Cite news |last1=Regalado |first1=Francesca |last2=Ward |first2=Euan |last3=Fassihi |first3=Farnaz |last4=Granados |first4=Samuel |last5=Chutel |first5=Lynsey |date=13 June 2025 |title=These Are Iranian Generals and Scientists Killed by Israel |url=https://www.nytimes.com/2025/06/13/world/middleeast/iran-military-generals-killed-israel.html |access-date=22 June 2025 |work=[[The New York Times]] |language=en-US |issn=0362-4331}}</ref><ref name="CNNShamkhani">{{Cite news |last1=Ebrahim |first1=Nadeen |last2=Adkin |first2=Ross |last3=Michaelis |first3=Tamar |date=13 June 2025 |title=Israeli strikes kill some of Iran's most powerful men, including military and nuclear leaders |url=https://www.cnn.com/2025/06/13/middleeast/israel-iran-strikes-military-deaths-intl-hnk |access-date=22 June 2025 |work=[[CNN]] |language=en}}</ref> hujumlar uyushtirildi va Eron havo mudofaasini yoʻq qilishga urinishlar boʻldi<ref>{{Cite news |title=Report: Mossad carried out covert sabotage operations against Iranian air defenses, long-range missiles |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/report-mossad-carried-out-covert-sabotage-operations-against-iranian-air-defenses-long-range-missiles/ |access-date=17 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}</ref>. Eron bunga javoban Isroildagi harbiy obʼyektlar va shaharlarga qarata raketalar uchirib, qarshi hujum qildi<ref name="civilians Israel">{{cite web |last1=Campa |first1=Kelly |last2=Morrison |first2=Nidal |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Ganzeveld |first4=Annika |date=15 June 2025 |title=Iran Update Special Report, June 15, 2025, Morning Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-15-2025-morning-edition |access-date=15 June 2025 |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |location=[[Washington, D.C.]]}}{{pb}}{{Cite news |last=Fabian |first=Emanuel |title=Woman killed, 13 people hurt, after Iranian missile hits home in Tamra, near Haifa |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/one-killed-13-hurt-after-iranian-missile-hits-home-in-tamra/ |access-date=14 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}{{pb}}{{Cite news |last1=Walsh |first1=Joe |last2=Ott |first2=Haley |last3=Reals |first3=Tucker |last4=Breen |first4=Kerry |date=13 June 2025 |title=Iran launches missiles and drones at Israel as Israel attacks Iranian nuclear sites and top commanders, IDF says |url=https://www.cbsnews.com/news/iran-israel-drone-attack-retaliation-strikes-on-nuclear-sites-and-commanders/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CBS News]] |language=en-US}}</ref><ref>{{cite news |date=13 June 2025 |title=Iran's UN ambassador says 78 killed, 320 wounded in Israeli strikes – as it happened |url=https://www.theguardian.com/world/live/2025/jun/13/israel-iran-strikes-defence-minister-tehran-middle-east-live |access-date=14 June 2025 |work=[[The Guardian]] |language=en}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Israel attacks Iran's nuclear and missile sites with explosions heard across Tehran. Live updates here |url=https://www.ctvnews.ca/world/article/israel-attacks-irans-capital-with-explosions-booming-across-tehran-live-updates-here/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CTV News]] |language=en |agency=[[Associated Press]]}}</ref><ref>{{Cite news |last=Lis |first=Jonathan |date=13 June 2025 |title=Israel's Mossad activated exploding drones smuggled into Iran long before Friday's strikes |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-13/ty-article/.premium/israels-mossad-activated-exploding-drones-smuggled-into-iran-long-before-fridays-strikes/00000197-6845-db73-aff7-794d30680000 |work=[[Haaretz]]}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Netanyahu Says Operation 'Rising Lion' Will Last 'as Many Days as It Takes' |url=https://www.wsj.com/livecoverage/israel-iran-strike-conflict/card/netanyahu-says-rising-lion-operation-will-last-as-many-days-as-it-takes--awFq7ykuEj4Mq9D4i0gw |work=[[The Wall Street Journal]]}}{{pb}}{{Cite news |date=15 June 2025 |title=Hundreds reported dead as Israel and Iran trade strikes for a third day |url=https://www.france24.com/en/middle-east/20250615-israel-and-iran-trade-strikes-for-a-third-day-as-hundreds-reported-dead |access-date=16 June 2025 |work=[[France 24]] |language=en}}</ref>. Urush boshlanganidan beri Isroilni Eronning raketa va [[dron]]lariga qarshi himoya qilib kelgan [[AQSH]] 2025-yil 22-iyunda hujumkor harakatga oʻtdi va Eronning uchta yadro obyektiga [[Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari|zarba berdi]]<ref name="NYTimesLive20250621" /><ref name="BBCLive20250621" />. Bunga javob tariqasida [[Yaman]]dagi [[husiylar]] Amerika zarbalarini „urush eʼloni“ deb baholab, Isroilga bir necha raketa uchirdi<ref name="ballisticmissile13june" /><ref name="initialreports15june" />.
== Kelib chiqishi ==
=== Eron va Isroil oʻrtasidagi ziddiyat ===
{{section-stub}}
=== Eronning yadroviy dasturi ===
{{section-stub}}
== Isroil tomonidan berilgan zarbalar ==
=== 13-iyun ===
[[Isroil]] 13-iyun kuni [[Eron]]ga hujum qilgan<ref name=":0" />.{{section-stub}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
{{section-stub}}
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
=== 21-iyun ===
{{section-stub}}
=== 22-iyun ===
{{asosiy|Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari}}
[[AQSH]] Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti [[Eron]]dagi bir nechta yadroviy obyektlarga „Midnight Hammer“ operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va [[Isfahon]]dagi nomaʼlum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan [[bombardimonchi samolyot]]lari tomonidan tashilgan oʻnlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan „Tomahawk“ qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref>. Ushbu yadroviy inshootlar Eronning eng muhim uran boyitish markazlari hisoblanadi<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" />.
== Erondagi qurbonlar ==
=== Mashhur shaxslarning vafoti ===
[[Isroil]]ning zarbalari natijasida Tehron viloyatida 78 kishi vafot etgan, 329 kishi esa jarohatlangan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/oav-isroil-zarbalari-oqibatida-tehronda-78-kishi-halok-bolib-300-dan-ortiq-kishi-yaralandi |sarlavha=OAV: Isroil zarbalari oqibatida Tehronda 78 kishi halok bo‘lib, 300 dan ortiq kishi yaralandi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Bular orasida Eron oliy harbiy qoʻmondonligining 3 nafar aʼzosi Muhammad Bageri, Husayn Salamiy va Hotam Gʻulom Ali Rashid ham boʻlgan. Bundan tashqari yadrochi olimlarda Abdulhamid Minusher, Ahmadrizo Zulfagar, Amirhusayn Feki, Motallab Blizade, Muhammad Mehdi Tehronchi va Faridun Abbosiylar ham halok boʻlgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/13/iran/ |sarlavha=IIQK rahbari va yadrochi olimlar Isroil hujumlari oqibatida halok bo‘ldi. Yana nimalar ma’lum? |sana=13.06.2025 |qaralgan sana=20.06.2025 |nashriyot=Gazeta.uz}}</ref>.
== Eron tomonidan berilgan zarbalar ==
[[Eron]] 13-iyun kuni kechki payt [[Isroil]]ga 100 ga yaqin ballistik raketalarni uchirgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/eron-isroilga-ballistik-raketalarni-uchirdi |sarlavha=Eron Isroilga ballistik raketalarni uchirdi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Hujum mahalliy vaqt bilan soat 21:00 atrofida sodir boʻlgan va Eronning ushbu javob zarbasi „Haqiqiy vaʼda-3“ nomini olgan. Eron oliy rahbari [[Ali Xomanaiy]] davlat televideniyesida bergan bayonotida quyidagicha soʻzlagan:<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/14/eronning-isroilga-javobi-tel-avivda-vayrongarchiliklar-yaralanganlar-bor |sarlavha=Eronning Isroilga javobi: Tel-Avivda vayrongarchiliklar, yaralanganlar bor |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-14 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>
{{Q2|Sionistik rejim (Isroil) oʻz jinoyati oqibatlaridan jazosiz qolmaydi. Eron millati bizning javobimiz chala boʻlmasligiga ishonchi komil boʻlishi kerak.|[[Ali Xomanaiy]]}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
[[Ali Xomanaiy]] 18-iyun kungi bayonotida urushga [[AQSH]]ning aralashishi „tuzatib boʻlmas zararga aylanishi“ni taʼkidladi<ref>{{veb manbasi |title=Eron oliy rahbari AQShni, harbiy aralashuv bo‘lsa, “tuzatib bo‘lmas zarar” haqida ogohlantirdi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/18/ali-khamenei/ |publisher=Gazeta.uz |accessdate=22-iyun 2025-yil |ref=18-iyun 2025-yil}}</ref>.
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Isroildagi talafotlar ==
{{section-stub}}
== Xalqaro reaksiya va munosabatlar ==
{{asosiy|Eron—Isroil urushiga munosabatlar}}
== Izohlar ==
<references group="lower-alpha"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
jse1is1smrxcdntgs87cgyr887bnled
5477625
5477488
2025-06-23T06:48:38Z
Bekipediya
118689
/* Eron va Isroil oʻrtasidagi ziddiyat */ +
5477625
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisalar}}
{{Infobox military conflict
| conflict = Eron—Isroil urushi
| tasvir = {{Multiple image
| border = infobox
| total_width = 250
| perrow = 2/2
| image1 = Pictures of the Israeli attack on Tehran 1 Mehr (2).jpg
| image2 = The Israel Attack on Tehran - Patrice Lumumba Street 22 Tasnim.jpg
| image3 = June 2025 Iranian strikes on Ramat Gan (cropped).jpg
| image4 = Batch 3 Avash 15.jpg
| image5 = Israeli Airstrikes on the Natanz Nuclear Facility during Operation Rising Lion.png
}}Yuqori chap burchakdan soat yoʻnalishida: Isroil havo hujumlaridan soʻng [[Tehron]]ning osmondan koʻrinishi; hujumlar oqibatida Tehronga yetkazilgan zarar; urush paytida Tehronda yuz bergan portlashlar; Natanz yadro obʼektiga qarshi havo zarbalari xaritasi; Eron raketa hujumlaridan keyin Ramat Gandagi binoning holati.
| sana = 2025-yil 13-iyul – hozirgacha ({{Age in years, months and days|2025|6|13}})
| place = {{flatlist|
* [[Eron]]
* [[Isroill]]
* [[Iordan daryosining Gʻarbiy sohili|Gʻarbiy sohil]]
* [[Iroq]]
* [[Iordaniya]]
* [[Suriya]]
* [[Saudiya Arabistoni]]
}}
| natija =
| status = Davom etmoqda
| raqib1 = {{bayroq|Isroil}}<br />'''Qoʻllovchi:''' <br />{{AQSH}}{{efn|[[AQSH|Qoʻshma Shtatlar]] [[Isroil]] va [[Iroq]] ustida [[Eron]]ning raketalarini yoʻq qilishga koʻmaklashdi. Shuningdek, [[AQSH]]ning ikkita diplomatik vakolatxonasi Eron havo hujumlaridan zarar koʻrdi yoki ularning nishoniga aylandi<ref>{{cite web |title=US helps Israel shoot down barrage of Iranian missiles |url=https://apnews.com/article/iran-israel-strikes-us-troops-973bc18970689bac42d82342bd29f601 |website=AP News |publisher=[[Associated Press]] |access-date=17 June 2025 |date=13 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |title=US air defense systems, naval destroyer help down Iranian missiles fired at Israel |url=https://www.timesofisrael.com/us-air-defense-systems-naval-destroyer-help-down-iranian-missiles-fired-at-israel/ |website=[[The Times of Israel]] |access-date=17 June 2025 |date=14 June 2025}}</ref><ref>{{cite web |last1=Carter |first1=Brian |last2=Rezaei |first2=Ben |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Borens |first4=Avery |last5=Schmida |first5=Ben |last6=Moorman |first6=Carolyn |last7=Parry |first7=Andie |title=Iran Update Special Report, June 16, 2025, Evening Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-16-2025-evening-edition |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |access-date=17 June 2025 |location=[[Washington, D.C.]] |date=16 June 2025}}</ref>.}}{{discuss|section=Can_we_add_America_and_Jordan_as_belligerents_in_this_war?}}
| raqib2 = {{tree list}}
* {{bayroq|Eron}}
* [[Husiylar]]
{{tree list/end}}
| qomondon1 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Benjamin Netanyahu]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Isaac Herzog]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Israel Katz]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Eyal Zamir]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[Tomer Bar]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Isroil}} [[David Barnea]]}}
}}
| qomondon2 = {{plainlist|
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Ali Xomanaiy]]}}
* {{nowrap|{{Flagdeco|Eron}} [[Masoud Pezeshkian]]}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad-Reza Gharaei Ashtiani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Aziz Nasirzadeh]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Mohammad Bagheri (general)|Mohammad Bagheri]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Abdolrahim Mousavi]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Alireza Sabahifard]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Hossein Salami]]{{Assassinated}}
* {{Flagdeco|Eron}} [[Esmail Qaani]]
* {{Flagdeco|Eron}} [[Amir Ali Hajizadeh]]{{Assassinated}}
* [[Abdul-Malik al-Houthi]]
* [[Mahdi al-Mashat]]
* [[Muhammad Abd al-Karim al-Ghamari]]
* [[Mohamed al-Atifi]]
}}
| qurbonlar1 = '''Per Israel:'''<br />25 killed<ref>{{Cite news |date=16 June 2025 |title= IDF: 80-90% of Iranian missiles intercepted, but 24 Israelis killed in attacks |url=https://www.jpost.com/israel-news/defense-news/article-857892 |access-date=17 June 2025 |work=The Jerusalem Post}}</ref><ref>{{cite web|title=Body Believed to Be Maria Peshkuryova Found in Rubble Days After Iranian Missile Hit Central Isreal (sic)|first=Bar|last=Peleg |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-19/ty-article/body-believed-to-be-maria-peshkuryova-found-in-rubble-days-after-iranian-missile-strike/00000197-892f-d740-a5bf-db7f1f080000 |website=Haaretz.com |date=19 June 2025|access-date=19 June 2025}}</ref><br />2,345 injured<ref name="treated19june"/><br />1 [[Elbit Hermes 900|Hermes drone]] shot down<ref name="hermesdowned"/><br />'''Per Iran:'''<br />5 [[F-35]] fighter jets shot down<ref name="f35downed"/><ref>{{cite news|url=https://news.az/news/iran-claims-to-have-shot-down-fifth-israeli-f-35|title=Iran claims to have shot down fifth Israeli F-35|work=Newz.az|date=18 June 2025}}</ref><br />2 pilots captured<ref>{{cite news | url=https://www.arabnews.com/node/2604851/middle-east | title=Iran will reportedly share images of captured Israeli fighter jet pilots 'soon' | work=Arab News | date=18 June 2025 }}</ref><br />61+ [[Unmanned Aerial Vehicles|UAVs]] and [[cruise missiles]] destroyed<ref>{{cite news|url=https://ifpnews.com/air-defense-hq-over-60-israeli-uavs-missiles-destroyed-by-iran/|title=Air Defense HQ: Over 60 Israeli UAVs, Missiles Destroyed by Iran|work=Iran Front Page |date=18 June 2025}}</ref><br />44+ Mossad agents arrested<ref>{{cite news|url=https://www.thenationalnews.com/news/mena/2025/06/18/how-many-alleged-mossad-agents-has-iran-arrested-and-where/|title=How many alleged Mossad agents has Iran arrested and where?|work=The National|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Mossad agent executed<ref>{{cite news|url=https://www.siasat.com/iran-executes-mossad-agent-for-spying-2-others-arrested-3234263/|title=Iran executes Mossad agent for spying, 2 others arrested|work=The Siasat Daily|date=16 June 2025|access-date=18 June 2025}}</ref><br />150+ military and intelligence sites damaged or destroyed<ref name="ThirdF35JetDowned"/>
| qurbonlar2 = '''Per Iran:'''<br />224 killed<ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |title= Israel-Iran live updates: IDF says it killed Iran's new wartime chief of staff |url= https://www.nbcnews.com/world/middle-east/live-blog/israel-iran-live-updates-idf-says-killed-irans-new-wartime-chief-staff-rcna213420 |access-date=17 June 2025 |work=[[NBC News]]}}</ref><br />1,277 injured<ref>{{Cite web |date=15 June 2025 |title=Iran launches new strikes on Israel as Israeli attack widens|url=https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |website= [[BBC]] |archive-url=https://archive.today/20250615234333/https://www.bbc.com/news/articles/cy7575lv4ddo |archive-date=15 June 2025 |url-status=live}}</ref><br />'''Per [[HRANA]]:'''<br />639 killed (263+ civilians, 154+ security personnel)<ref name="639killed">{{Cite web|date=19 June 2025|title= Israeli attacks on Iran kill at least 639, injure more than 1,320: Rights group |url= https://aje.io/ac1txh?update=3785162 |website=Al Jazeera English|access-date=19 June 2025}}</ref><br />1,320+ injured<ref name="639killed"/><br />'''Per Israel:'''<br />480+ drones shot down<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-has-shot-down-480-drones-from-iran-since-friday-says-idf/|title=Israel has shot down 480 drones from Iran since Friday, says IDF|work=The Times of Israel|date=19 June 2025}}</ref><br />200+ [[ballistic missile]] launchers and 120+ [[Surface-to-air missile|SAM]] launchers destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/israel-will-achieve-its-objectives-against-iran-within-a-week-or-two-say-idf-officials|title=Israel will achieve its objectives against Iran within a week or two, say IDF officials|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=17 June 2025}}</ref><ref name="thirtypercent">{{Cite web |date=16 June 2025 |title=Israeli army claims it destroyed 30% of Iran's missile launchers |url=https://aje.io/p8ugy8?update=3778947 |website=[[Al Jazeera English]]}}</ref><br />8 [[Bell AH-1 SuperCobra|AH-1]] helicopters destroyed<ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-bombed-5-iranian-ah-1-helicopters-at-kermanshah-airbase/|title=IDF says it bombed 5 Iranian AH-1 helicopters at Kermanshah airbase|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><ref>{{cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/idf-says-it-destroyed-three-more-iranian-military-helicopters/|title=IDF says it destroyed three more Iranian military helicopters|first=Emanuel|last=Fabian|work=The Times of Israel|date=18 June 2025}}</ref><br />1 [[Boeing 707|KC-707]] destroyed<ref>{{cite web|url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-18-2025-evening-edition|title=Iran Update Special Report, June 18, 2025, Evening Edition|work=Institute for the Study of War|date=18 June 2025}}</ref><br />2 non-flyable [[Grumman F-14 Tomcat|F-14A Tomcats]] destroyed<ref name="TWZTomcats">{{cite news|url=https://www.twz.com/air/irans-f-14-persian-tomcats-obliterated-in-israeli-airstrike|work=TWZ|date=16 June 2025|title=Iranian F-14 'Persian Tomcats' obliterated in Israeli airstrike|first=Tyler|last=Rogoway}}</ref>
| qurbonlar3 = 3,800+ Israelis displaced<ref>{{cite news|url=https://www.aa.com.tr/en/middle-east/iranian-missiles-force-evacuation-of-3-800-people-in-israel/3602784|title=Iranian missiles force evacuation of 3,800 people in Israel|work=Anadolu Agency|date=18 June 2025}}</ref>{{bsn|date=June 2025}}<br />5,000+ Israelis homeless<ref>{{cite news|url= https://aje.io/ac1txh?update=3786053|title=More than 5,000 people left homeless in Israel due to conflict with Iran: Report |work=Al Jazeera English|date=19 June 2025}}</ref><br />1 Syrian civilian killed<ref>{{Cite news|url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/rights-group-says-woman-killed-in-western-syria-likely-by-iranian-drone/|title=Rights group says woman killed in western Syria, likely by Iranian drone|work=The Times of Israel|date=16 June 2025}}</ref><br />5 Jordanian civilians injured<ref>{{Cite web |last=Husseini |first=Rana |date=14 June 2025 |title=Five people injured from falling object in Irbid — PSD |url=http://jordantimes.com/news/breaking-news/psd-3-persons-injured-from-a-falling-object-on-their-house-on-the-northern-city-of-irbid-psd-said-the-injured-were-transferred-to-hospital-and-were-reported-to-be-in-good-condition |access-date=15 June 2025 |website=[[Jordan Times]] |language=en}}</ref><br /> 5 Palestinian civilians injured<ref name ="YEMEN_MISSLE">{{Cite news |date=14 June 2025 |title=Israel says missile launched from Yemen fell in Hebron; at least 5 Palestinians hurt |url=https://www.straitstimes.com/world/middle-east/israel-says-missile-launched-from-yemen-fell-in-hebron-at-least-5-palestinians-hurt |work=[[The Straits Times]]}}</ref>
}}
'''Eron—Isroil urushi''' [[Eron]] va [[husiylar]]ning [[Isroil]] va [[AQSH]]ga qarshi olib borayotgan davomli qurolli mojarosi hisoblanadi. Bu mojaro 2025-yil 13-iyunda Isroil Eronning asosiy harbiy va yadroviy obyektlariga toʻsatdan hujum qilishi bilan boshlanib ketgan<ref name=":0">{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/isroil-armiyasi-eron-harbiy-va-yadroviy-obektlariga-keng-kolamli-hujum-boshladi-tafsilotlar |sarlavha=Isroil Eronga hujum boshladi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref><ref>{{cite web |last=Gordon |first=Michael |date=13 June 2025 |title=In Twist, U.S. Diplomacy Served as Cover for Israeli Surprise Attack |url=https://www.wsj.com/world/middle-east/in-twist-u-s-diplomacy-served-as-cover-for-israeli-surprise-attack-c79b2206 |website=The Wall Street Journal |access-date=20 June 2025|location=}}</ref><ref>{{Cite web |date=13 June 2025 |title=What we know as Israel-Iran conflict intensifies |url=https://www.bbc.com/news/articles/cdj9vj8glg2o |access-date=17 June 2025 |website=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref>. Urushning dastlabki soatlarida Eronning oliy harbiy yetakchilari, yadro olimlari<ref name="generalskilled18june">{{Cite news |last1=de Haldevang |first1=Max |last2=Bozorgmehr |first2=Najmeh |date=18 June 2025 |title=The Iranian generals and scientists killed by Israel's offensive |url=https://www.ft.com/content/f29b9f60-fb5d-4b4b-84db-25c8f6333f16 |url-access=subscription |access-date=19 June 2025 |work=Financial Times}}</ref> va siyosatchilarga (jumladan, [[AQSH]] bilan yadroviy muzokaralarni nazorat qilgan [[Ali Shamkhani]])<ref name="generalskilled13june">{{Cite news |last1=Regalado |first1=Francesca |last2=Ward |first2=Euan |last3=Fassihi |first3=Farnaz |last4=Granados |first4=Samuel |last5=Chutel |first5=Lynsey |date=13 June 2025 |title=These Are Iranian Generals and Scientists Killed by Israel |url=https://www.nytimes.com/2025/06/13/world/middleeast/iran-military-generals-killed-israel.html |access-date=22 June 2025 |work=[[The New York Times]] |language=en-US |issn=0362-4331}}</ref><ref name="CNNShamkhani">{{Cite news |last1=Ebrahim |first1=Nadeen |last2=Adkin |first2=Ross |last3=Michaelis |first3=Tamar |date=13 June 2025 |title=Israeli strikes kill some of Iran's most powerful men, including military and nuclear leaders |url=https://www.cnn.com/2025/06/13/middleeast/israel-iran-strikes-military-deaths-intl-hnk |access-date=22 June 2025 |work=[[CNN]] |language=en}}</ref> hujumlar uyushtirildi va Eron havo mudofaasini yoʻq qilishga urinishlar boʻldi<ref>{{Cite news |title=Report: Mossad carried out covert sabotage operations against Iranian air defenses, long-range missiles |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/report-mossad-carried-out-covert-sabotage-operations-against-iranian-air-defenses-long-range-missiles/ |access-date=17 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}</ref>. Eron bunga javoban Isroildagi harbiy obʼyektlar va shaharlarga qarata raketalar uchirib, qarshi hujum qildi<ref name="civilians Israel">{{cite web |last1=Campa |first1=Kelly |last2=Morrison |first2=Nidal |last3=Reddy |first3=Ria |last4=Ganzeveld |first4=Annika |date=15 June 2025 |title=Iran Update Special Report, June 15, 2025, Morning Edition |url=https://www.understandingwar.org/backgrounder/iran-update-special-report-june-15-2025-morning-edition |access-date=15 June 2025 |website=Critical Threats Project |publisher=[[Institute for the Study of War]] |location=[[Washington, D.C.]]}}{{pb}}{{Cite news |last=Fabian |first=Emanuel |title=Woman killed, 13 people hurt, after Iranian missile hits home in Tamra, near Haifa |url=https://www.timesofisrael.com/liveblog_entry/one-killed-13-hurt-after-iranian-missile-hits-home-in-tamra/ |access-date=14 June 2025 |work=[[The Times of Israel]] |language=en-US}}{{pb}}{{Cite news |last1=Walsh |first1=Joe |last2=Ott |first2=Haley |last3=Reals |first3=Tucker |last4=Breen |first4=Kerry |date=13 June 2025 |title=Iran launches missiles and drones at Israel as Israel attacks Iranian nuclear sites and top commanders, IDF says |url=https://www.cbsnews.com/news/iran-israel-drone-attack-retaliation-strikes-on-nuclear-sites-and-commanders/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CBS News]] |language=en-US}}</ref><ref>{{cite news |date=13 June 2025 |title=Iran's UN ambassador says 78 killed, 320 wounded in Israeli strikes – as it happened |url=https://www.theguardian.com/world/live/2025/jun/13/israel-iran-strikes-defence-minister-tehran-middle-east-live |access-date=14 June 2025 |work=[[The Guardian]] |language=en}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Israel attacks Iran's nuclear and missile sites with explosions heard across Tehran. Live updates here |url=https://www.ctvnews.ca/world/article/israel-attacks-irans-capital-with-explosions-booming-across-tehran-live-updates-here/ |access-date=13 June 2025 |work=[[CTV News]] |language=en |agency=[[Associated Press]]}}</ref><ref>{{Cite news |last=Lis |first=Jonathan |date=13 June 2025 |title=Israel's Mossad activated exploding drones smuggled into Iran long before Friday's strikes |url=https://www.haaretz.com/israel-news/2025-06-13/ty-article/.premium/israels-mossad-activated-exploding-drones-smuggled-into-iran-long-before-fridays-strikes/00000197-6845-db73-aff7-794d30680000 |work=[[Haaretz]]}}{{pb}}{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Netanyahu Says Operation 'Rising Lion' Will Last 'as Many Days as It Takes' |url=https://www.wsj.com/livecoverage/israel-iran-strike-conflict/card/netanyahu-says-rising-lion-operation-will-last-as-many-days-as-it-takes--awFq7ykuEj4Mq9D4i0gw |work=[[The Wall Street Journal]]}}{{pb}}{{Cite news |date=15 June 2025 |title=Hundreds reported dead as Israel and Iran trade strikes for a third day |url=https://www.france24.com/en/middle-east/20250615-israel-and-iran-trade-strikes-for-a-third-day-as-hundreds-reported-dead |access-date=16 June 2025 |work=[[France 24]] |language=en}}</ref>. Urush boshlanganidan beri Isroilni Eronning raketa va [[dron]]lariga qarshi himoya qilib kelgan [[AQSH]] 2025-yil 22-iyunda hujumkor harakatga oʻtdi va Eronning uchta yadro obyektiga [[Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari|zarba berdi]]<ref name="NYTimesLive20250621" /><ref name="BBCLive20250621" />. Bunga javob tariqasida [[Yaman]]dagi [[husiylar]] Amerika zarbalarini „urush eʼloni“ deb baholab, Isroilga bir necha raketa uchirdi<ref name="ballisticmissile13june" /><ref name="initialreports15june" />.
== Kelib chiqishi ==
=== Eron va Isroil oʻrtasidagi ziddiyat ===
Isroil Eron bilan [[Pahlaviylar]] davrida yaqin munosabatda boʻlgan, biroq [[Eron inqilobi]] natijasida bu sulola agʻdarilib, uning oʻrniga Gʻarbga qarshi boʻlgan teokratik islomiy respublika tashkil topdi, bu davlatga [[Ruhulloh Xumayniy]] yetakchilik qildi<ref name="Independent20250616">{{Cite news |date=19 June 2025 |first1=Andy |last1=Gregory |first2=Alicja |last2=Hagopian |title=Israel-Iran conflict: A timeline of how the attacks unfolded |url=https://www.the-independent.com/news/world/middle-east/israel-iran-conflict-timeline-attacks-b2770765.html |access-date=17 June 2025 |work=[[The Independent]] |language=en}}</ref>. Oʻshandan beri Eron hukumati [[Eron siyosatida Isroilni yoʻq qilish masalasi|Isroilni yoʻq qilish]]ga vaʼda berib kelmoqda<ref>{{Cite news |date=13 June 2025 |title=Iranian nuclear threat meant Israelis had no choice |url=https://www.theaustralian.com.au/world/iranian-nuclear-threat-meant-israelis-had-nochoice-but-to-strike/news-story/008feb9df6f5253574dae7ed1c897f4e |first=Greg |last=Sheridan |url-access=subscription |work=[[The Australian]]}}</ref><ref name="Hein" /><ref>{{Cite web |last=Hjelmgaard |first=Kim |date=13 June 2025 |title=What we know about Israel's attacks on Iran's nuclear sites − and Iran's drone response |url=https://www.usatoday.com/story/news/world/2025/06/13/israel-iran-attacks-nuclear-sites/84180887007/ |access-date=13 June 2025 |website=[[USA Today]] |language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web |last=Breen-Portnoy |first=Barney |date=13 June 2025 |title='This Is The Time to Stand With Israel': IDF Launches Pre-Emptive Strike on Iran's Nuclear Program |url=https://combatantisemitism.org/cam-news/this-is-the-time-to-stand-with-israel-cam-statement-on-idf-pre-emptive-strike-on-irans-nuclear-program/ |access-date=13 June 2025 |website=Combat Antisemitism Movement |language=en-US}}</ref>. Xumayniy Isroil bilan hamkorlikni to‘xtatgan va uning [[Isroil bosib olgan hududlar|Falastin hududlarini ishg‘ol qilganini]] qoralagan<ref name="Hein">{{cite news |last1=von Hein |first1=Shabnam |date=13 June 2025 |title=Why are Iran and Israel sworn enemies? |url=https://www.dw.com/en/iran-israel-attacks-hezbollah-ayatollah-ali-khamenei-islamic-revolution/a-68780605 |access-date=13 June 2025 |work=[[Deutsche Welle]]}}</ref><ref name="Sykes">{{cite news |last1=Sykes |first1=Patrick |last2=Bronner |first2=Ethan |last3=Capaccio |first3=Anthony |date=13 June 2025 |title=Israel and Iran Have Been Enemies for Decades. What Next? |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-13/israel-iran-tensions-escalate-how-proxies-nuclear-ambitions-are-fueling-crisis |url-status=live |archive-url=https://archive.is/daPUc |archive-date=13 June 2025 |access-date=13 June 2025 |work=[[Bloomberg News]] |publisher=Bloomberg L.P.}}</ref>. Vaqt o‘tishi bilan Eron Arab davlatlari qo‘llovini qo‘lga kiritish uchun Isroilga nisbatan yanada dushmanona munosabatda bo‘la boshladi<ref name="Hein" />. Eronning oliy yetakchisi [[Ali Xomanaiy]] ilgari Isroilni “saraton o‘smasi” deb atagan va uni yo‘q qilishga chaqirgan<ref>{{Cite news |date=13 June 2025 |first=Kelly |last=Ng |title=Hossein Salami: Who was Iran's Revolutionary Guards chief killed in Israeli strikes? |url=https://www.bbc.com/news/articles/clyg0yywr4no |access-date=19 June 2025 |work=[[BBC News]] |language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite news |date=17 June 2025 |first1=Julia |last1=Frankel |first2=Sam |last2=Mednick |title=Israel's spy agency used AI and smuggled-in drones to prepare attack on Iran |url=https://apnews.com/article/mossad-iran-israel-weapons-missiles-a504ee31c70857c8d86a0d066997e344 |access-date=19 June 2025 |work=[[AP News]] |language=en}}</ref>. Isroil esa Eronning yadroviy dasturini milliy xavfsizlikka tahdid deb biladi va u yadroviy qurol ishlab chiqadi, degan xavotiri mavjud.<ref name="Independent20250616" />
2024-yilda, [[Eron va Isroil oʻrtasidagi mojarо (2024)|ikki davlat]] oʻnlab yillik vositachilar orqali olib borilgan to‘qnashuvlardan so‘ng ilk bor ochiq va to‘g‘ridan-to‘g‘ri hujumlar uyushtirdi. 2024-yil aprel oyida [[Isroil tomonidan Damashqdagi Eron konsulligiga uyushtirilgan havo hujumi]] natijasida eronlik zobitlar halok boʻldi. Eron bunga javoban [[Eron—Isroil mojarosi (2024)|2024-yil aprelida Isroilga zarba berdi]], shundan soʻng Isroil esa oʻz navbatida [[2024-yil aprelda Isroilning Eronga bergan zarbalari|Eronni nishonga oldi]]. 2024-yil iyul oyida Isroil [[Ismoil Haniyaning oʻldirilishi|Eron poytaxti Tehronda HAMAS yetakchisi Ismoil Haniyani]] oʻldirdi, 2024-yil sentabrida esa [[2024-yildagi Hizbulloh bosh qarorgohiga zarba|Hizbulloh rahbari Hasan Nasrulloh]] va Eron Islomiy inqilob muhofizlari korpusining yirik qo‘mondoni [[Abbas Nilforoushan]]ni Livanda oʻldirdi. 2024-yil oktyabrida [[2024-yil oktyabrdagi Eronning Isroilga hujumlari|Eron Isroilni nishonga oldi]], Isroil esa javoban [[2024-yil oktyabrdagi Isroilning Eronga hujumlari|Eronni nishonga oldi]].<ref name="Sykes" /> Isroilning so‘nggi hujumlari Eronning Rossiyadan olingan mudofaa tizimi – [[S-300]]ni yo‘q qildi, bu esa Isroilning keyingi hujumlari uchun yo‘l ochdi.<ref>{{cite web |last1=Hinz |first1=Fabian |title=Israel's attack and the limits of Iran's missile strategy |url=https://www.iiss.org/online-analysis/online-analysis/2025/06/israels-attack-and-the-limits-of-irans-missile-strategy/ |website=[[International Institute for Strategic Studies]] |date=18 June 2025}}</ref>
=== Eronning yadroviy dasturi ===
{{section-stub}}
== Isroil tomonidan berilgan zarbalar ==
=== 13-iyun ===
[[Isroil]] 13-iyun kuni [[Eron]]ga hujum qilgan<ref name=":0" />.{{section-stub}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
{{section-stub}}
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
=== 21-iyun ===
{{section-stub}}
=== 22-iyun ===
{{asosiy|Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari}}
[[AQSH]] Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti [[Eron]]dagi bir nechta yadroviy obyektlarga „Midnight Hammer“ operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va [[Isfahon]]dagi nomaʼlum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan [[bombardimonchi samolyot]]lari tomonidan tashilgan oʻnlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan „Tomahawk“ qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref>. Ushbu yadroviy inshootlar Eronning eng muhim uran boyitish markazlari hisoblanadi<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" />.
== Erondagi qurbonlar ==
=== Mashhur shaxslarning vafoti ===
[[Isroil]]ning zarbalari natijasida Tehron viloyatida 78 kishi vafot etgan, 329 kishi esa jarohatlangan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/oav-isroil-zarbalari-oqibatida-tehronda-78-kishi-halok-bolib-300-dan-ortiq-kishi-yaralandi |sarlavha=OAV: Isroil zarbalari oqibatida Tehronda 78 kishi halok bo‘lib, 300 dan ortiq kishi yaralandi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Bular orasida Eron oliy harbiy qoʻmondonligining 3 nafar aʼzosi Muhammad Bageri, Husayn Salamiy va Hotam Gʻulom Ali Rashid ham boʻlgan. Bundan tashqari yadrochi olimlarda Abdulhamid Minusher, Ahmadrizo Zulfagar, Amirhusayn Feki, Motallab Blizade, Muhammad Mehdi Tehronchi va Faridun Abbosiylar ham halok boʻlgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/13/iran/ |sarlavha=IIQK rahbari va yadrochi olimlar Isroil hujumlari oqibatida halok bo‘ldi. Yana nimalar ma’lum? |sana=13.06.2025 |qaralgan sana=20.06.2025 |nashriyot=Gazeta.uz}}</ref>.
== Eron tomonidan berilgan zarbalar ==
[[Eron]] 13-iyun kuni kechki payt [[Isroil]]ga 100 ga yaqin ballistik raketalarni uchirgan<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/13/eron-isroilga-ballistik-raketalarni-uchirdi |sarlavha=Eron Isroilga ballistik raketalarni uchirdi |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-13 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>. Hujum mahalliy vaqt bilan soat 21:00 atrofida sodir boʻlgan va Eronning ushbu javob zarbasi „Haqiqiy vaʼda-3“ nomini olgan. Eron oliy rahbari [[Ali Xomanaiy]] davlat televideniyesida bergan bayonotida quyidagicha soʻzlagan:<ref>{{Veb manbasi |url=https://kun.uz/news/2025/06/14/eronning-isroilga-javobi-tel-avivda-vayrongarchiliklar-yaralanganlar-bor |sarlavha=Eronning Isroilga javobi: Tel-Avivda vayrongarchiliklar, yaralanganlar bor |arxivurl= |arxivsana= |sana=2025-06-14 |qaralgan sana=2025-06-20 |nashriyot=Kun.uz}}</ref>
{{Q2|Sionistik rejim (Isroil) oʻz jinoyati oqibatlaridan jazosiz qolmaydi. Eron millati bizning javobimiz chala boʻlmasligiga ishonchi komil boʻlishi kerak.|[[Ali Xomanaiy]]}}
=== 14-iyun ===
{{section-stub}}
=== 15-iyun ===
{{section-stub}}
=== 16-iyun ===
{{section-stub}}
=== 17-iyun ===
{{section-stub}}
=== 18-iyun ===
[[Ali Xomanaiy]] 18-iyun kungi bayonotida urushga [[AQSH]]ning aralashishi „tuzatib boʻlmas zararga aylanishi“ni taʼkidladi<ref>{{veb manbasi |title=Eron oliy rahbari AQShni, harbiy aralashuv bo‘lsa, “tuzatib bo‘lmas zarar” haqida ogohlantirdi |url=https://www.gazeta.uz/oz/2025/06/18/ali-khamenei/ |publisher=Gazeta.uz |accessdate=22-iyun 2025-yil |ref=18-iyun 2025-yil}}</ref>.
=== 19-iyun ===
{{section-stub}}
=== 20-iyun ===
{{section-stub}}
== Isroildagi talafotlar ==
{{section-stub}}
== Xalqaro reaksiya va munosabatlar ==
{{asosiy|Eron—Isroil urushiga munosabatlar}}
== Izohlar ==
<references group="lower-alpha"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
n15rn6993l1r9vvr1fxaysvn3zs6mt7
Shri-Lankada Bangladesh turi 2025
0
1248656
5477556
5477244
2025-06-22T19:43:36Z
MinaUktamova
127798
Sahifa tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ([[VP:TOʻM#A3|TOʻM – A3]]).
5477556
wikitext
text/x-wiki
{{tezda oʻchirishga|[[VP:M1|M1]]: Ensiklopedik boʻlmagan qisqa maqola}}
'''Shri-Lankada Bangladesh turi 2025''' — [[Bangladesh]] kriket jamoasi [[Shri-Lanka]] kriket jamoasi bilan oʻynash uchun 2025-yil iyun va iyul oylarida Shri-Lankaga turni boshlagan. Tur ikkita Test, uchta One Day International (ODI) va uchta Twenty20 Internationals (T20I) matchlaridan iborat. Test seriyasi 2025-2027-yillardagi ICC Jahon Test chempionatining bir qismini tashkil etadi.2025-yil may oyida Shri-Lanka Kriket Kengashi (SLC) seriya jadvalini e’lon qildi<ref>{{veb manbasi
|url=https://srilankacricket.lk/2025/05/bangladesh-tour-of-sri-lanka-2025-schedule/
|sarlavha=Shri-Lankada Bangladesh turi 2025 jadvali
|familiya=
|ism=
|sana=
|vebsayt=
|nashriyot=
|qaralgan sana=2025-06-21
|iqtibos=}}</ref>
== Manbalar ==
{{Manbalar}}
7s2xhoylieohgx9zv4068gvu8e96wf5
Vikipediya:Oʻchirishga/Qaydlar/2025-06
4
1248664
5477520
5477336
2025-06-22T17:47:34Z
Hasan Xamidovich
66403
5477520
wikitext
text/x-wiki
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Amira Rashidova}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nazira Qurbon}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Thae Su Nyein}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nigora Muhammad}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Bog'ishamol (Xiva)}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/“Eshonrabot” turistik majmuasi2}}
{{Vikipediya:Oʻchirishga/Nafas Shodmonov}}
ftg2l99g48pdm3mgqk07riuh2u72j5m
Maitrī
0
1248667
5477489
5477456
2025-06-22T13:34:49Z
Panpanchik
72616
5477489
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
g3oofhodwp9k34dmpj7xm1xsz8sszms
5477536
5477489
2025-06-22T19:22:25Z
Panpanchik
72616
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477536
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
hpmqbwza5ow00ngw7y26curovd7p5cu
5477537
5477536
2025-06-22T19:22:46Z
Panpanchik
72616
[[Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477537
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
[[Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
eh59du61c0rnbh1ari6a7vn2vs061h4
5477539
5477537
2025-06-22T19:23:45Z
Panpanchik
72616
[[Turkum:Sanskritcha so‘zlar va iboralar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477539
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
[[Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
[[Turkum:Sanskritcha so‘zlar va iboralar]]
1z7faqnmzsdb86ap5aco2kquajdpd2y
5477541
5477539
2025-06-22T19:24:13Z
Panpanchik
72616
[[Turkum:Doʻstlik]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477541
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
[[Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
[[Turkum:Sanskritcha so‘zlar va iboralar]]
[[Turkum:Doʻstlik]]
qgygsghiefx2q4kq2u7ttyoml1rnssa
5477542
5477541
2025-06-22T19:24:46Z
Panpanchik
72616
/* Adabiyotlar */
5477542
wikitext
text/x-wiki
{{Buddizm}}
'''{{transliteration|sa|Maitrī}}''' ({{lang-sa|मैत्री}}; [[Pali]]: ''{{transliteration|pi|mettā}}'') – bu [[sanskrit]]cha va palicha soʻz boʻlib, xayrixohlik<ref>{{cite book|translator-link=Bhikkhu Bodhi|translator-last=Bodhi|translator-first=Bhikkhu|year=2005|title=In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-491-1|pages=90, 131, 134}}</ref>, sevgi va mehribonlik<ref>{{cite book|last=Gethin|first=Rupert|year=1998|title=The Foundations of Buddhism|location=Oxford|publisher=Oxford University Press|isbn=0-19-289223-1|pages=26, 30, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Harvey|first=Peter|year=2007|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices|location=Cambridge|publisher=Cambridge University Press|isbn=978-0-521-31333-9|pages=247–48}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|editor-first=Bhikkhu|editor-last=Bodhi|year=2001|title=The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya|location=Boston|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-072-X|pages=120, 374, 474, ''passim''}}</ref><ref>{{cite book|last=Salzberg|first=Sharon|year=1995|title=Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness|location=Boston|publisher=Shambhala Publications|isbn=1-57062-176-4|pages=passim}}</ref><ref>{{cite book|translator-last=Walshe|translator-first=Maurice|year=1995|title=The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya|location=Somerville, Mass.|publisher=Wisdom Publications|isbn=0-86171-103-3|page=194}} }}</ref><ref name=Warder>{{cite book|last=Warder|first=A. K.|year=2004|title=Indian Buddhism|publisher=Motilal Banarsidass|location=Delhi|isbn=81-208-1741-9|pages=63, 94}}</ref>, doʻstlik<ref name=Warder /><ref name="PED">{{cite book|editor-last1=Rhys Davids|editor-first1=T.W.|editor-first2=William|editor-last2=Stede|year=1921–25|title=The Pali Text Society's Pali–English Dictionary|location=Chipstead|publisher=Pali Text Society|access-date=2008-04-29|url=https://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/|page=540|chapter=Mettā}}</ref>, samimiylik<ref name=PED />, yaxshi niyat<ref name=Gombrich>{{cite book|first=Richard|last=Gombrich|year=2002|title=Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo|publisher=Routledge|location=London|isbn=0-415-07585-8}}</ref> va boshqalarga kuchli qiziqish<ref name=PED /> kabi maʼnolarni anglatadi. Bu – toʻrt ilohiy holatning ({{transliteration|pi|[[Brahmavihāra]]}}) birinchisi va [[Theravada|Teravada]] [[Budda maktablari|budda maktablari]]dagi oʻnta {{transliteration|pi|[[pāramī]]}}dan biridir.
Mehribonlik ({{transliteration|pi|mettā bhāvanā}})ni rivojlantirish – buddaviy meditatsiyaning mashhur shakllaridan biri hisoblanadi<ref name=HarveyIntro>{{cite book|first=Peter|last=Harvey|title=An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices |url=https://books.google.com/books?id=u0sg9LV_rEgC |year=2012|publisher=Cambridge University Press |isbn=978-0-521-85942-4|pages=318–319}}</ref>. Bu meditatsiya toʻrt oʻlchovsiz xolat ({{transliteration|pi|brahmavihāra}}) tarkibiga kiradi<ref name=HarveyIntro />. {{transliteration|pi|Metta}} koʻpincha „rahm-shafqat meditatsiyasi“ sifatida Osiyo mamlakatlarida amaliyotga tatbiq etiladi; bu yerda rohiblar uni xalq uchun ovoz chiqarib, xonish shaklida bajaradilar.
{{transliteration|pi|Metta}}ning rahm-shafqat va universallikdagi mehribonlik tushunchasi ''[[Metta Sutta]]''da keng yoritilgan boʻlib, u [[Hind dinlari]]dan – yaʼni [[Hinduzm]] va [[Jaynizm]]da ham uchraydi: sanskritda ''maitri'' va palicha ''metta'' shaklida<ref>{{cite book|first=Finley P.|last=Dunne |title=The World Religions Speak on "The Relevance of Religion in the Modern World"|url=https://books.google.com/books?id=caK-BwAAQBAJ |year=2013|publisher=Springer |isbn=978-94-017-5892-5 |pages=94–95 }}</ref>.
Baʼzi kichik hajmdagi tadqiqotlar sevgi va xayrixohlik meditatsiyasining bemorlarga foydasi boʻlishi mumkinligini koʻrsatgan<ref name=":0">{{Cite journal|last1=Zeng|first1=Xianglong|last2=Chiu|first2=Cleo P. K.|last3=Wang|first3=Rong|last4=Oei|first4=Tian P. S.|last5=Leung|first5=Freedom Y. K.|year=2015|title=The effect of loving-kindness meditation on positive emotions: a meta-analytic review|journal= Frontiers in Psychology|page=1693|doi=10.3389/fpsyg.2015.01693|pmc=4630307|pmid=26579061|volume=6|doi-access=free}}</ref><ref name=":1">{{Cite journal|last1=Hofmann|first1=Stefan G.|last2=Petrocchi|first2=Nicola|last3=Steinberg|first3=James|last4=Lin|first4=Muyu|last5=Arimitsu|first5=Kohki|last6=Kind|first6=Shelley|last7=Mendes|first7=Adriana|last8=Stangier|first8=Ulrich|date=2015-06-02|title=Loving-Kindness Meditation to Target Affect in Mood Disorders: A Proof-of-Concept Study|journal=Evidence-Based Complementary and Alternative Medicine|language=en|volume=2015|page=269126|doi=10.1155/2015/269126|issn=1741-427X|pmc=4468348|pmid=26136807|doi-access=free}}</ref>. Biroq, ilmiy sharhlarda bu tadqiqotlarning sifat va namunalar hajmi tanqid ostiga olingan<ref name=":2">{{cite journal|last1=Galante|first1=Julieta|last2=Galante|first2=Ignacio|last3=Bekkers|first3=Marie-Jet|last4=Gallacher|first4=John|title=Effect of kindness-based meditation on health and well-being: A systematic review and meta-analysis.|journal=Journal of Consulting and Clinical Psychology|volume=82|issue=6|year=2014|pages=1101–1114|issn=1939-2117|doi=10.1037/a0037249|pmid=24979314|url=https://psycnet.apa.org/doiLanding?doi=10.1037%2Fa0037249}}</ref><ref name=":3">{{cite journal| last=Bishop|first= S.R.| title=What do we really know about mindfulness-based stress reduction? | journal=Psychosom Med | year= 2002 | volume= 64 | issue= 1 | pages= 71–83 | pmid=11818588 | doi=10.1097/00006842-200201000-00010| s2cid=9853003 }}</ref>.
== Etimologiyasi va maʼnosi ==
{{transliteration|pi|Mettā}} – bu [[pali]]cha soʻz boʻlib, sanskrit tilidagi {{transliteration|sa|maitrī}} soʻzidan olingan, u esa oʻz navbatida {{transliteration|sa|mitra}} soʻzidan kelib chiqqan. [[Monier Monier-Williams]]ning soʻzlariga koʻra, ''mitra'' soʻzi „doʻst“ degan maʼnoni anglatadi<ref name=MWD>{{cite book|last=Monier-Williams|first=Monier|title=A Sanskrit-English Dictionary: Etymologically and Philologically Arranged with Special Reference to Cognate Indo-European languages|year=1956|orig-date=1857|publisher=Clarendon Press|location=Oxford|chapter=Mitra, Maitrī|url=https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams|pages=[https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/816/mode/1up 816] & [https://archive.org/details/nSrb_a-sanskrit-english-dictionary-sir-monier-monier-williams/page/834/mode/1up 834]}}</ref>. Bu atama ''[[Shatapatha Brahmana]]'', ayrim [[Upanishad]]lar va [[Vedanga]] adabiyotlarida, jumladan [[Pāṇini]]ning ''Aṣṭādhyāyī'' asarida (5.4.36) ham uchraydi<ref name="DavidsStede1921p540">{{cite book|first1=Thomas William|last1= Rhys Davids |first2=William|last2= Stede |title=Pali-English Dictionary |url=https://archive.org/details/palienglishdictionaryrhysdavidst.w.pts_342_G/page/n585/mode/2up|orig-date=1921|year=1952|publisher=The Pali Text Society|location=London |isbn=978-81-208-1144-7 |pages=164–165|volume=VI }}</ref><ref name=MWD/>. Bu tushuncha buddaviylik matnlarida muhim gʻoya va amaliyot sifatida tez-tez tilga olinadi<ref name="DavidsStede1921p540"/>.
Buswell, Lopez hamda Harvey {{transliteration|pi|mettā}} atamasini „mehribonlik“ yoki „xayrixohlik“ deb tarjima qiladilar<ref>{{cite book|first1=Robert E. Jr.|last1= Buswell |first2=Donald S. Jr.|last2= Lopez |chapter=pāramitā|title=The Princeton Dictionary of Buddhism |url=https://archive.org/details/isbn_9780691157863|year=2013|publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-4805-8 |page=[https://archive.org/details/isbn_9780691157863/page/624/mode/1up 624]}}</ref>{{r|HarveyIntro|page=327}}. Buddaviy eʼtiqodga koʻra, bu – {{transliteration|pi|[[Brahmavihara]]}} (ilohiy holat) boʻlib, oʻzida cheksiz xayrixohlikni mujassam etadi. U yomon niyatga qarshi meditatsion holatga olib boradi. Bu holat orqali inson salbiy ruhiy kechinmalarga bogʻlanishni tark etib, barcha mavjudotlarga nisbatan xayrixohlikni oʻzida rivojlantiradi{{r|HarveyIntro|page=327}}.
{{transliteration|pi|Mettā}}ning „uzoq dushmani“ – bu [[nafrat]] yoki yomon niyat boʻlib, u unga qarama-qarshidir. „Yaqin dushmani“ esa (yaʼni koʻrinishidan oʻxshash, ammo aslida mohiyatan zid) – bu [[ochkoʻzlik]]dir: bunda inson maʼlum fazilatlarni yaxshi koʻradi, lekin notoʻgʻri sabablar bilan yaxshi koʻradi<ref>{{cite book|url=https://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/PathofPurification2011.pdf|last=Buddhagosha|first=Bhadantācariya|title=Vishudimagga: The Path of Purification|translator-last=Ñāṇamoli|translator-first=Bhikkhu|publisher=Buddhist Publication Society|location=Kandy, Sri Lanka|at=II.IX.98|year=2010}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.insightmeditationcenter.org/books-articles/dhamma-lists/|title=Dhamma Lists|website=Insight Meditation Center|location=Redwood City, Calif.}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
{{refbegin|30em}}
* Acharya Buddharakkhita (trans.) (1987/2006). "Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw (excerpt)" from ''Positive Response: How to Meet Evil With Good'' (Bodhi Leaves No. 109). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved from "Access to Insight" (2006) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.021x.budd.html Kakacupama Sutta: The Parable of the Saw].
* Amaravati Sangha (trans.) (1994, 2004). "Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness" from ''Chanting Book: Morning and Evening Puja and Reflections'' (1994). Hemel Hempstead: Amaravati Publications. Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (2004) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/snp/snp.1.08.amar.html Karaniya Metta Sutta: The Buddha's Words on Loving-Kindness].
* [[Bhikkhu Bodhi|Bodhi, Bhikkhu]] (2005). ''In the Buddha's Words: An Anthology of Discourses from the Pali Canon''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-491-1}}.
* [[Buddhaghosa]], Bhadantacariya & Bhikkhu {{IAST|Ñāṇamoli}} (trans.) (1999). ''The Path of Purification: Visuddhimagga''. Seattle, WA: [[Buddhist Publication Society|BPS]] Pariyatti Editions. {{ISBN|1-928706-00-2}}.
* [[Rupert Gethin|Gethin, Rupert]] (1998). ''The Foundations of Buddhism''. Oxford: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-289223-1}}.
* [[Richard Gombrich|Gombrich, Richard]] (1988; reprinted 2002). ''Theravada Buddhism: A Social History from Ancient Benares to Modern Colombo''. Routledge: London. {{ISBN|0-415-07585-8}}.
* [[Peter Harvey (academic)|Harvey, Peter]] (2007). ''An Introduction to Buddhism: Teachings, History and Practices''. Cambridge: Cambridge University Press. {{ISBN|0-521-31333-3}}.
* [[Monier Monier-Williams|Monier-Williams, Monier]] (1899, 1964). ''A Sanskrit-English Dictionary''. London: Oxford University Press. {{ISBN|0-19-864308-X}}. Retrieved 2008-04-29 from "Cologne University" at [http://www.sanskrit-lexicon.uni-koeln.de/scans/MWScan/index.php?sfx=pdf MW Scan].
* Ñanamoli Thera (ed., trans.) (1987/1994). ''The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon'' (The Wheel No. 7). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1987). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/lib/authors/nanamoli/wheel007.html The Practice of Loving-Kindness (Metta): As Taught by the Buddha in the Pali Canon].
* {{IAST|Ñāṇamoli}}, Bhikkhu (trans.) & Bhikkhu Bodhi (ed.) (2001). ''The Middle-Length Discourses of the Buddha: A Translation of the Majjhima Nikāya''. Boston: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-072-X}}.
* Ñanamoli Thera (trans.) & Bhikkhu Khantipalo (ed.) (1993/1994). ''Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala'' ([[Majjhima Nikaya|MN]] 41). Retrieved 2007-12-23 from "Access to Insight" (1994 transcription) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.041.nymo.html Saleyyaka Sutta: The Brahmans of Sala].
* [[Nyanaponika Thera]] (trans.) (1988/1998). "Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth" ([[Majjhima Nikaya|MN]] 7) from ''The Simile of the Cloth & the Discourse on Effacement'' (Wheel No. 61). Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]] (1988). Retrieved 2007-12-03 from "Access to Insight" (1998) at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/mn/mn.007.nypo.html Vatthupama Sutta: The Simile of the Cloth].
* [[Nyanaponika Thera]] & Bhikkhu Bodhi (trans.) (1999). ''Numerical Discourses of the Buddha: An anthology of Suttas from the {{IAST|Aṅguttara}} Nikāya''. Walnut Creek, CA: AltaMira Press. {{ISBN|0-7425-0405-0}}.
* [[Caroline Augusta Foley Rhys Davids|Rhys Davids, Caroline A. F.]] ([1900], 2003). ''Buddhist Manual of Psychological Ethics, of the Fourth Century B.C., Being a Translation, now made for the First Time, from the Original Pāli, of the First Book of the {{IAST|Abhidhamma-Piṭaka}}, entitled Dhamma-{{IAST|Sangaṇi}} (Compendium of States or Phenomena)''. Kessinger Publishing. {{ISBN|0-7661-4702-9}}.
* [[Thomas William Rhys Davids|Rhys Davids]], T.W. & William Stede (eds.) (1921-5). ''The Pali Text Society's Pali–English Dictionary''. Chipstead: [[Pali Text Society]]. Retrieved 2008-04-29 from "U. Chicago" at http://dsal.uchicago.edu/dictionaries/pali/.
* [[Sharon Salzberg|Salzberg, Sharon]] (1995). ''Lovingkindness: The Revolutionary Art of Happiness''. Boston: Shambhala Publications. {{ISBN|1-57062-176-4}}.
* [[Thanissaro Bhikkhu]] (trans.) (1994). ''Raja Sutta: The King'' ([[Udana|Ud]]. 5.1). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/kn/ud/ud.5.01.than.html Rājan Sutta: The King].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997a). ''Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 10.176). Retrieved 2007-11-25 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an10/an10.176.than.html Cunda Kammaraputta Sutta: To Cunda the Silversmith].
* Thanissaro Bhikkhu (trans.) (1997b). ''Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will'' ([[Anguttara Nikaya|AN]] 11.16). Retrieved 2010-07-07 from "Access to Insight" at [http://www.accesstoinsight.org/tipitaka/an/an11/an11.016.than.html Metta (Mettanisamsa) Sutta: Good Will].
* [[Chögyam Trungpa|Trungpa, Chögyam]] (1993). ''Training the Mind & Cultivating Loving-Kindness''. Boston: Shambhala. {{ISBN|0-87773-954-4}}.
* Upatissa, Arahant, N.R.M. Ehara (trans.), Soma Thera (trans.) and Kheminda Thera (trans.) (1995). ''The Path of Freedom (Vimuttimagga)''. Kandy, Sri Lanka: [[Buddhist Publication Society]]. {{ISBN|955-24-0054-6}}.
* Walshe, Maurice (1995). ''The Long Discourses of the Buddha: A Translation of the Dīgha Nikāya''. Somerville, MA: Wisdom Publications. {{ISBN|0-86171-103-3}}.
* [[A. K. Warder|Warder, A. K.]] (1970; reprinted 2004). ''Indian Buddhism''. Motilal Banarsidass: Delhi. {{ISBN|81-208-1741-9}}.
{{refend}}
{{authority control}}
[[Turkum:Buddist meditatsiyasi]]
[[Turkum:Buddizmning falsafiy tushunchalari]]
[[Turkum:Sanskritcha so‘zlar va iboralar]]
[[Turkum:Doʻstlik]]
cnau62hc9ysdqbv3akcss31urce4dia
Ta’limni boshqaruvchi tashkilot (EMO)
0
1248671
5477555
5477467
2025-06-22T19:41:05Z
MinaUktamova
127798
Sahifa tezda oʻchirishga nomzod oʻlaroq koʻrsatildi ([[VP:TOʻM#A2|TOʻM – A2]]).
5477555
wikitext
text/x-wiki
{{tezda oʻchirishga|[[VP:M2|M2]]: Butkul oʻzbekcha boʻlmagan yoki mashina tarjimasidan iborat maqola}}
Ta’limni boshqaruvchi tashkilot (EMO) — bu maktablarni boshqaruvchi foyda maqsadida ishlovchi tashkilotni ifodalovchi atama hisoblanadi. Bu atama charter maktablarini boshqaruvchi notijorat tashkilot bo‘lgan Charter Management Organization (CMO) tushunchasidan farqlanishi uchun ishlatiladi. Bu ikki atama ko‘pincha bir-birining o‘rnida ishlatiladi, bu esa chalkashlikka olib keladi.
EMO atamasining boshqa va eski talqinlari esa maktab o‘quv dasturlarini ishlab chiqish va tarqatish bilan shug‘ullanuvchi tashkilotlarga nisbatan ishlatilgan. AQShda bunday tashkilotlar davlat maktablari, charter maktablar, virtual maktablar hamda uyda ta’lim olayotgan ota-onalar uchun o‘quv dasturlarini taqdim etadi.<ref name="pp0302">{{cite news |last1=Hentschke |first1=Guilbert C |date=February 2003 |title=Trends & Best Practices for Education Management Organizations |publisher=West Policy Perspectives |url=https://www.wested.org/online_pubs/PP-03-02.pdf |accessdate=26 January 2018}}</ref>
lxec78hstjdh10l1glvta5e5ts5iem9
Marhota
0
1248673
5477477
2025-06-22T12:27:15Z
Ilhomjon Bozorov
179650
„{{Bilgiquti aholi punkti | mavqe = | nomi = Marhota | asl nomi = | tasvir = File:Pakistan Azad Kashmir location map.svg | qaram = | mamlakat = Pokiston | gerb = | bayroq = | gerb tarifi = | bayroq tarifi = {{flag|Pakistan}} | gerb eni =...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477477
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| mavqe =
| nomi = Marhota
| asl nomi =
| tasvir = File:Pakistan Azad Kashmir location map.svg
| qaram =
| mamlakat = Pokiston
| gerb =
| bayroq =
| gerb tarifi =
| bayroq tarifi = {{flag|Pakistan}}
| gerb eni =
| bayroq eni =
| lat_dir =N | lat_deg =33 | lat_min =19 | lat_sec =55
| lon_dir =E | lon_deg =74 | lon_min =04 | lon_sec = 30
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mintaqa turi =
| mintaqa =
| jadvalda mintaqa =
| tuman turi =
| tuman =
| tuman 2 =
| tuman 3 =
| tuman 4 =
| tuman 5 =
| jadvalda tuman =
| jadvalda tuman 2 =
| jadvalda tuman 3 =
| jadvalda tuman 4 =
| jadvalda tuman 5 =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi =
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon =
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi =
| sanalgan yil =
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxoronim =
| vaqt mintaqasi =
| DST =
| telefon kodi =
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| vebsayt =
| sayt tili =
}}
'''Marhota''' - [[Pokiston]]ning Azad Kashmir viloyati Kotli tumanidagi qishloq<ref>{{Cite web |title=Pakistan- Settlement {{!}} Humanitarian Dataset {{!}} HDX |url=https://data.humdata.org/dataset/pakistan-settlement |access-date=2025-05-12 |website=data.humdata.org |language=en-AU}}</ref> . Qo‘shni aholi punktlari orasida [[Bindian]] va [[Banabona]] joylashgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Pokiston]]
b2cl995v9w84a4l1m1i1hteexbx79ew
5477478
5477477
2025-06-22T12:28:39Z
Ilhomjon Bozorov
179650
5477478
wikitext
text/x-wiki
{{Bilgiquti aholi punkti
| mavqe =
| nomi = Marhota
| asl nomi =
| tasvir = File:Pakistan Azad Kashmir location map.svg
| qaram =
| mamlakat = Pokiston
| gerb =
| bayroq =
| gerb tarifi =
| bayroq tarifi = {{flag|Pakistan}}
| gerb eni =
| bayroq eni =
| lat_dir =N | lat_deg =33 | lat_min =19 | lat_sec =55
| lon_dir =E | lon_deg =74 | lon_min =04 | lon_sec = 30
| CoordAddon =
| CoordScale =
| mamlakat xaritasi oʻlchami =
| mintaqa xaritasi oʻlchami =
| tuman xaritasi oʻlchami =
| mintaqa turi =
| mintaqa =
| jadvalda mintaqa =
| tuman turi =
| tuman =
| tuman 2 =
| tuman 3 =
| tuman 4 =
| tuman 5 =
| jadvalda tuman =
| jadvalda tuman 2 =
| jadvalda tuman 3 =
| jadvalda tuman 4 =
| jadvalda tuman 5 =
| jamoat turi =
| jamoat =
| jadvalda jamoat =
| ichki bolinishi =
| rahbar turi =
| rahbar =
| asos solingan =
| ilk eslatilishi =
| avvalgi nomlari =
| qachondan beri =
| maydon =
| balandlik turi =
| AP markazi balandligi =
| iqlim =
| rasmiy til =
| aholi =
| sanalgan yil =
| zichlik =
| aglomeratsiya =
| milliy tarkib =
| konfessiyaviy tarkib =
| etnoxoronim =
| vaqt mintaqasi =
| DST =
| telefon kodi =
| pochta indekslari =
| avtomobil kodi =
| identifikator turi =
| raqamli identifikator =
| vebsayt =
| sayt tili =
}}
'''Marhota''' - [[Pokiston]]ning Azad Kashmir viloyati Kotli tumanidagi qishloq<ref>{{Cite web |title=Pakistan- Settlement {{!}} Humanitarian Dataset {{!}} HDX |url=https://data.humdata.org/dataset/pakistan-settlement |access-date=2025-05-12 |website=data.humdata.org |language=en-AU}}</ref> . Qo‘shni aholi punktlari orasida [[Bindian]] va [[Banabona]] joylashgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Pokiston]]
{{stub}}
8fisvyqckhil537f8mxg6x4m6cilg2z
Amerikaning Eron yadroviy obʼyektlariga zarbalari
0
1248674
5477483
2025-06-22T13:06:47Z
Bekipediya
118689
„2025-yil 22-iyunda{{efn|name=izoh1|group=izoh|The attacks were thought to have occurred at about 2:30{{nbsp}}a.m. [[Iran Standard Time]] on June 22. This corresponds to 7:00{{nbsp}}p.m. [[Eastern Time]] on June 21 in the United States, 23:00 [[UTC]].}} Eron-Isroil urushi doirasida Amerika Qo‘shma Shtatlari Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti Erondagi bir nechta yadroviy obyektlarga "Midnight Hammer" (Yarim tundagi bolg‘a) operatsiyasi n...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477483
wikitext
text/x-wiki
2025-yil 22-iyunda{{efn|name=izoh1|group=izoh|The attacks were thought to have occurred at about 2:30{{nbsp}}a.m. [[Iran Standard Time]] on June 22. This corresponds to 7:00{{nbsp}}p.m. [[Eastern Time]] on June 21 in the United States, 23:00 [[UTC]].}} Eron-Isroil urushi doirasida Amerika Qo‘shma Shtatlari Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti Erondagi bir nechta yadroviy obyektlarga "Midnight Hammer" (Yarim tundagi bolg‘a) operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va Isfahondagi noma’lum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan bombardimonchi samolyotlari tomonidan tashilgan o‘nlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan "Tomahawk" qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref> These [[Nuclear facilities in Iran|nuclear facilities]] are some of Iran's most significant [[uranium enrichment]] centers.<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" /> The ongoing war since June{{nbsp}}13 has seen extensive fighting between Iran and Israel.<ref>{{Cite news |date=June 12, 2025 |title=Explosions and Buzzing Drones Heard as Israel and Iran Exchange New Wave of Attacks |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear |access-date=June 21, 2025 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Kershner |first2=Isabel |last3=Odenheimer |first3=Natan |last4=Shear |first4=Michael D. }}</ref>
[[United States]] president [[Donald Trump]] publicly announced the "very successful attack" via [[Truth Social]].<ref name="auto1" />
Congressional Republicans largely supported Trump's action, while most Democrats and some Republicans were concerned about the constitutionality of the move.<ref name="nyt-iran-live-25" /> The international community generally reacted with alarm and worry about Iranian retaliation and further escalation.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
2tfh8tz5ecjjy0l2bkbh0jx3hr1s8k1
5477485
5477483
2025-06-22T13:14:29Z
Bekipediya
118689
5477485
wikitext
text/x-wiki
2025-yil 22-iyunda{{efn|name=izoh1|group=izoh|Hujumlar 22-iyun kuni Eron vaqti bilan soat 2:30 da sodir bo‘lgan deb taxmin qilingan. Bu [[AQSH]]da 21-iyun kuni jahon koordinatsiyalashgan vaqti (UTC) bo‘yicha soat 23:00 ga to‘g‘ri keladi.}} [[Eron—Isroil urushi]] doirasida [[AQSH]] Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti [[Eron]]dagi bir nechta yadroviy obyektlarga „Midnight Hammer“ operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va [[Isfahon]]dagi nomaʼlum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan [[bombardimonchi samolyot]]lari tomonidan tashilgan oʻnlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan „Tomahawk“ qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref>. Ushbu yadroviy inshootlar Eronning eng muhim uran boyitish markazlari hisoblanadi<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" />. 13-iyundan beri davom etayotgan urushda [[Eron]] va [[Isroil]] o‘rtasida keng ko‘lamli janglar kuzatilmoqda<ref>{{Cite news |date=June 12, 2025 |title=Explosions and Buzzing Drones Heard as Israel and Iran Exchange New Wave of Attacks |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear |access-date=June 21, 2025 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Kershner |first2=Isabel |last3=Odenheimer |first3=Natan |last4=Shear |first4=Michael D. }}</ref>.
[[AQSH]] prezidenti [[Donald Tramp]] „juda muvaffaqiyatli hujum“ haqidagi xabarni Truth Social orqali ommaga e’lon qildi<ref name="auto1" />.
Kongressdagi respublikachilar asosan [[Donald Tramp|Trampning]] bu harakatini qo‘llab-quvvatladilar, aksar demokratlar va ayrim respublikachilar esa bu qarorning konstitutsiyaviyligidan xavotirga tushdilar<ref name="nyt-iran-live-25" />. Xalqaro hamjamiyat esa, [[Eron]]ning qasos olishi va vaziyatning yanada keskinlashuvi haqida tashvish va xavotir bilan munosabat bildirdi.
== Izohlar ==
<references group="izoh"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
t3ekh7fgx4q9va77jbei31vzdfjj113
5477486
5477485
2025-06-22T13:15:15Z
Bekipediya
118689
+joriy hodisa
5477486
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisa}}
2025-yil 22-iyunda{{efn|name=izoh1|group=izoh|Hujumlar 22-iyun kuni Eron vaqti bilan soat 2:30 da sodir bo‘lgan deb taxmin qilingan. Bu [[AQSH]]da 21-iyun kuni jahon koordinatsiyalashgan vaqti (UTC) bo‘yicha soat 23:00 ga to‘g‘ri keladi.}} [[Eron—Isroil urushi]] doirasida [[AQSH]] Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti [[Eron]]dagi bir nechta yadroviy obyektlarga „Midnight Hammer“ operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va [[Isfahon]]dagi nomaʼlum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan [[bombardimonchi samolyot]]lari tomonidan tashilgan oʻnlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan „Tomahawk“ qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref>. Ushbu yadroviy inshootlar Eronning eng muhim uran boyitish markazlari hisoblanadi<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" />. 13-iyundan beri davom etayotgan urushda [[Eron]] va [[Isroil]] o‘rtasida keng ko‘lamli janglar kuzatilmoqda<ref>{{Cite news |date=June 12, 2025 |title=Explosions and Buzzing Drones Heard as Israel and Iran Exchange New Wave of Attacks |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear |access-date=June 21, 2025 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Kershner |first2=Isabel |last3=Odenheimer |first3=Natan |last4=Shear |first4=Michael D. }}</ref>.
[[AQSH]] prezidenti [[Donald Tramp]] „juda muvaffaqiyatli hujum“ haqidagi xabarni Truth Social orqali ommaga e’lon qildi<ref name="auto1" />.
Kongressdagi respublikachilar asosan [[Donald Tramp|Trampning]] bu harakatini qo‘llab-quvvatladilar, aksar demokratlar va ayrim respublikachilar esa bu qarorning konstitutsiyaviyligidan xavotirga tushdilar<ref name="nyt-iran-live-25" />. Xalqaro hamjamiyat esa, [[Eron]]ning qasos olishi va vaziyatning yanada keskinlashuvi haqida tashvish va xavotir bilan munosabat bildirdi.
== Izohlar ==
<references group="izoh"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
orbffsgpagj3ibtdvy2a4x00vbjkc69
5477487
5477486
2025-06-22T13:21:49Z
Bekipediya
118689
5477487
wikitext
text/x-wiki
{{joriy hodisa}}
{{Infobox military operation
| name = „Midnight Hammer“ operatsiyasi
| partof = [[Eron—Isroil urushi]]
| image = {{Location map many
| Eron
| width = 300
| float = center
| border = infobox
| label1 = Fordow
| border = FFFFFF
| mark = red dot.svg
| mark1size = 8
| pos = left
| coordinates = {{Coord|34.8845|50.9981}}
| label2 = Natanz
| mark2 = red dot.svg
| mark2size = 8
| pos2 = left
| coordinates2 = {{coord|33|43|30|N|51|43|30|E}}
| label3 = Isfahon
| mark3 = red dot.svg
| mark3size = 8
| pos3 = left
| coordinates3 = {{coord|32|39|55|N|51|40|13|E}}
}}
| scope =
| planned_by =
| commanded_by = [[Donald Trump]]
| location = {{nobr|[[Fordow]], [[Natanz]], va [[Isfahon]]}}
| objective = {{nobr|Eron yadroviy inshootlarini yo‘q qilish}}
| date = {{start date|2025|06|22}}
| time = 2:30 (Eron vaqti boʻyicha)<ref name="nyt-iran-live-25" />
| executed_by = {{tree list}}
* {{Qurolli kuchlar|United States}}
** {{air force|United States|size=18px}}
** {{navy|United States|size=18px}}
{{Tree list/end}}
| outcome =
}}
2025-yil 22-iyunda{{efn|name=izoh1|group=izoh|Hujumlar 22-iyun kuni Eron vaqti bilan soat 2:30 da sodir bo‘lgan deb taxmin qilingan. Bu [[AQSH]]da 21-iyun kuni jahon koordinatsiyalashgan vaqti (UTC) bo‘yicha soat 23:00 ga to‘g‘ri keladi.}} [[Eron—Isroil urushi]] doirasida [[AQSH]] Harbiy-havo kuchlari va Harbiy-dengiz floti [[Eron]]dagi bir nechta yadroviy obyektlarga „Midnight Hammer“ operatsiyasi nomi ostida hujum uyushtirdi. Fordow uran boyitish zavodi, Natanz yadro kompleksi va [[Isfahon]]dagi nomaʼlum obyekt Northrop B-2 Spirit radar uchun sezilmaydigan [[bombardimonchi samolyot]]lari tomonidan tashilgan oʻnlab 30 000 funtlik (13 600 kg) GBU-57A/B MOP bombalari, shuningdek, suv osti kemalaridan otilgan „Tomahawk“ qanotli raketalar bilan nishonga olindi<ref name="nyt-iran-live-25" /><ref name="auto1">{{Cite web |author=Donald J. Trump (@realDonaldTrump) |date=June 21, 2025|title=We have completed our very successful attack on the three Nuclear sites in Iran, including Fordow, Natanz, and Esfahan. All planes are now outside of Iran air space. A full payload of BOMBS was dropped on the primary site, Fordow. All planes are safely on their way home. Congratulations to our great American Warriors. There is not another military in the World that could have done this. NOW IS THE TIME FOR PEACE! Thank you for your attention to this matter. |url=https://truthsocial.com/@realDonaldTrump/114724035571020048 |access-date=June 22, 2025 |via=Truth Social |language=en}}</ref>. Ushbu yadroviy inshootlar Eronning eng muhim uran boyitish markazlari hisoblanadi<ref name="nyt-iran-live-25">{{Cite news |last1=Nagourney |first1=Eric |last2=Haberman |first2=Maggie |date=June 21, 2025 |title=U.S. Enters War With Iran, Striking Fordo Nuclear Site: Live Updates |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |access-date=June 21, 2025 |work=The New York Times |archive-date=June 21, 2025 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250621110851/https://www.nytimes.com/live/2025/06/21/world/iran-israel-trump |url-status=live }}</ref><ref name="auto1" />. 13-iyundan beri davom etayotgan urushda [[Eron]] va [[Isroil]] o‘rtasida keng ko‘lamli janglar kuzatilmoqda<ref>{{Cite news |date=June 12, 2025 |title=Explosions and Buzzing Drones Heard as Israel and Iran Exchange New Wave of Attacks |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/israel-iran-us-nuclear |access-date=June 21, 2025 |last1=Fassihi |first1=Farnaz |last2=Kershner |first2=Isabel |last3=Odenheimer |first3=Natan |last4=Shear |first4=Michael D. }}</ref>.
[[AQSH]] prezidenti [[Donald Tramp]] „juda muvaffaqiyatli hujum“ haqidagi xabarni Truth Social orqali ommaga e’lon qildi<ref name="auto1" />.
Kongressdagi respublikachilar asosan [[Donald Tramp|Trampning]] bu harakatini qo‘llab-quvvatladilar, aksar demokratlar va ayrim respublikachilar esa bu qarorning konstitutsiyaviyligidan xavotirga tushdilar<ref name="nyt-iran-live-25" />. Xalqaro hamjamiyat esa, [[Eron]]ning qasos olishi va vaziyatning yanada keskinlashuvi haqida tashvish va xavotir bilan munosabat bildirdi.
== Izohlar ==
<references group="izoh"/>
== Manbalar ==
{{manbalar}}
tbo33ywoe3hxb9jg21w1h491gdylsuf
Bombardimonchi samolyot
0
1248675
5477484
2025-06-22T13:11:02Z
Bekipediya
118689
[[Bombardimonchi]]ga yoʻnaltirildi
5477484
wikitext
text/x-wiki
#YOʻNALTIRISH [[Bombardimonchi]]
dbsdyl6evjcy1hpi46ia04prae8stjd
Foydalanuvchi:Feruza Axmedova
2
1248676
5477490
2025-06-22T13:46:09Z
Feruza Axmedova
180260
„{{DISPLAYTITLE:Foydalanuvchi: <font color="#66FFFCC"> <span "font-family:Georgia>Visola</span> </font> <font color=#66FFFF>Tangirova</font> }} <div style="position: fixed; left:0; bottom:0; display:block; height:150px; width:150px;">[[Fayl:Uzbekistan 240-animated-flag-gifs.gif|200px]]</div> {| style="float: right; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em; width: 242px; border: #99B3FF solid 1px; background-color:#FFFFFF" <div style="text-align: cen...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477490
wikitext
text/x-wiki
{{DISPLAYTITLE:Foydalanuvchi: <font color="#66FFFCC"> <span "font-family:Georgia>Visola</span> </font> <font color=#66FFFF>Tangirova</font> }}
<div style="position: fixed; left:0; bottom:0; display:block; height:150px; width:150px;">[[Fayl:Uzbekistan 240-animated-flag-gifs.gif|200px]]</div>
{| style="float: right; margin-left: 1em; margin-bottom: 0.5em; width: 242px; border: #99B3FF solid 1px; background-color:#FFFFFF"
<div style="text-align: center;">
[[Tasvir:Flag of Uzbekistan.svg|30px]]''''' Xush Kelibsiz''''' / [[Tasvir:Flag of Russia.svg|30px]]''''' Добро пожаловать''''' / [[Tasvir:Flag of the United Kingdom.svg|30px]]''''' Welcome''''' / [[Tasvir:Flag of Croatia.svg|30px]]''''' Dobrodošli'''''
</div>
<div style="text-align: center;">
[[Tasvir:Flag of Estonia.svg|30px]]''''' Tere tulemast''''' / [[Tasvir:Flag of Germany.svg|30px]]''''' Willkommen''''' / [[Tasvir:Flag of Spain.svg|30px]]''''' Bienvenidos''''' / [[Tasvir:Flag of Portugal.svg|30px]]''''' Bem-vindo(a)''''' / [[Tasvir:Flag of the Netherlands.svg|30px]]''''' Welkom'''''
</div>
<div style="text-align: center;">
[[Tasvir:Flag of Turkey.svg|30px]]''''' Hoş Geldiniz''''' / [[Tasvir:Flag of France.svg|30px]]''''' Bienvenue''''' /[[Tasvir:Flag of Greece.svg|30px]]''''' Kαλώς Ήρθατε''''' / '''''[[Tasvir:Flag of Saudi Arabia.svg|30px]] الصفحة الرئيسية'''''
</div>
<div style="text-align: left;">
Assalomu alaykum, foydalanuvchi sahifamga [[Tasvir:Flag of Uzbekistan.svg|30px]]''' Xush Kelibsiz!'''
{{Userbox/Yomgʻir}}
<div style="float:left" > {{Userbox/Mushuksevar}} </div>
irsbg68j3dkx17dd83r5ymeemwtpdkt
Foydalanuvchi munozarasi:Ilhomjon Bozorov
3
1248677
5477492
2025-06-22T13:50:56Z
Feruza Axmedova
180260
/* Assalomu aleykum */ yangi mavzu
5477492
wikitext
text/x-wiki
== Assalomu aleykum ==
{{Hello|[[Foydalanuvchi:Feruza Axmedova|Feruza Axmedova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Feruza Axmedova|munozara]]) 13:50, 2025-yil 22-iyun (UTC)}}
53hovu27f6haexxjsa6lbjt7a755pnd
5477494
5477492
2025-06-22T14:02:12Z
Feruza Axmedova
180260
5477494
wikitext
text/x-wiki
== Assalomu aleykum ==
{{Hello|[[Foydalanuvchi:Feruza Axmedova|Feruza Axmedova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Feruza Axmedova|munozara]]) 13:50, 2025-yil 22-iyun (UTC)}}
=Tabrikliman birinchi tahrir bilan=
<div style="float:left" > {{Userbox/Musiqasevar}} </div>
df20wyrwtujsrdbhtz6mdqhffng5lc3
Foydalanuvchi munozarasi:NnnnoNam
3
1248678
5477493
2025-06-22T13:52:38Z
Feruza Axmedova
180260
/* Assalomu aleykum */ yangi mavzu
5477493
wikitext
text/x-wiki
== Assalomu aleykum ==
{{Hello|[[Foydalanuvchi:Feruza Axmedova|Feruza Axmedova]] ([[Foydalanuvchi munozarasi:Feruza Axmedova|munozara]]) 13:52, 2025-yil 22-iyun (UTC)}}
kit17e1mkmh9nzhdgkjyqvx9kz21tua
Foydalanuvchi munozarasi:Feruza Axmedova
3
1248679
5477498
2025-06-22T14:23:35Z
Abdufattohov Ibrohimjon
82537
Vikipediyaga xush kelibsiz!
5477498
wikitext
text/x-wiki
== Xush kelibsiz! ==
Salom, '''{{BASEPAGENAME}}'''! Vikipediyaga [[Vikipediya:Xush kelibsiz|xush kelibsiz]]! Qoʻshajak hissangiz uchun oldindan rahmat. Umid qilamizki, sizga [[Vikipediya:Vikipediyachi|vikipediyachi]] boʻlish manzur boʻlgay! Sizga yordam tariqasida quyidagi sahifalar bilan tanishib chiqishni taklif qilamiz:
* [[Vikipediya:Besh ustun|Vikipediyaning besh ustuni]]
* [[Vikipediya:Dars|Qisqa dars]]
* [[Yordam:Maqola qanday yoziladi?|Maqola qanday yoziladi?]] ({{plainlink|1=https://www.youtube.com/watch?v=r_L8mF59VXQ&list=PLTiLidqsHkJMY1CSQiUuweKqly5LmYp_L|2=videodarslar}})
* [[VP:YORDAM|Yordam sahifasi]]
* [[Vikipediya:Qumloq|Sinov tahrirlari uchun sahifa]]
Iltimos, munozara sahifalarida oʻz fikringizni bildirganingizdan soʻng [[Vikipediya:Imzo|imzo chekishni]] unutmang (bu toʻrtta tilda belgisini yozish bilan amalga oshiriladi: <nowiki>~~~~</nowiki>; bu belgilar avtomatik ravishda foydalanuvchi nomingiz va sanaga aylantiriladi). Agarda yordamga muhtoj boʻlsangiz, [[Vikipediya:Forum/Yordam|mana bu sahifaga]] tashrif buyuring yoki sizni qiziqtirgan savolni munozara sahifamda soʻrang. [[Q:Bosh Sahifa|Vikiiqtibos]], [[Wikt:Bosh Sahifa|Vikilugʻat]], [[d:Wikidata:Main Page|Vikimaʼlumotlar]], [[Commons:Main Page|Vikiombor]] kabi Vikipediyaga qardosh boshqa loyihalar ham bor. Ularni boyitishga ham hissa qoʻshishingiz mumkin.
Yana bir bor xush kelibsiz! <!-- Andoza:Xush kelibsiz --> [[User:Abdufattohov Ibrohimjon|<font face="Georgia"><span style="color:blue;">'''''Ibrohimjon'''''</span></font>]] 14:23, 2025-yil 22-iyun (UTC)
alwyxmon330nfo4kb25znzaf7c3h3vz
Ovoz yozish studiyasi
0
1248681
5477508
2025-06-22T16:57:34Z
92.63.205.135
Kim yozdi
5477508
wikitext
text/x-wiki
Kim yozdi
foy8twq3zumsy4ne0qufaq2yv7z67h0
5477515
5477508
2025-06-22T17:36:53Z
Bekipediya
118689
5477515
wikitext
text/x-wiki
[[Fayl:AugustRecordingSonJarochoWikiLearning020.jpg|thumb]]
'''Ovoz yozish studiyasi''' — [[cholgʻu musiqasi|cholgʻu]] yoki [[vokal musiqa]] ijrolari, [[nutq]] va boshqa ovozlarni yozib olish uchun moʻljallangan maxsus joy.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
{{commonscat}}
{{musiqa-stub}}
{{tashqi havolalar}}
i4kaxxuk2yivcdjbi8jdj8gbqfyb7d6
Ummu Zarʼ hadisi
0
1248682
5477599
2025-06-23T04:52:08Z
Bekipediya
118689
Yangi
5477599
wikitext
text/x-wiki
'''Ummu Zarʼ hadisi''' ({{lang-ar|حديث أم زرع}}) – [[Buxoriy]], [[Imom Muslim]] va boshqa muhaddis imomlar rivoyat qilgan mashhur hadis. Hadisning markaziy mavzusi oʻn bitta ayolning oʻzaro ahd qilishi va ularning har biri oʻz erining xabarlarini va u bilan boʻlgan ahvolini hech narsani yashirmay aytib berishidir.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [https://www.islom.uz/view/ummu-zar-xadisi/ Умму Заръ ҳадиси]
{{islom-stub}}
{{tashqi havolalar}}
esbtwukrg9tugvuo5xf4qufyblevsv5
Ziyodat Alloh I
0
1248683
5477600
2025-06-23T05:02:46Z
Oblakulova
111326
„{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh I <br> زيادة الله|title=[[Amir]]|succession=Ifriqiya amiri|reign=817 – 838-yil 10-iyun|predecessor=[[Abdulloh ibn Ibrohim]]|successor=[[Abu Iqol al-Agʻlab ibn Ibrohim]]|full name=Abu Muhammad Ziyodat Alloh ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab|father=[[Ibrohim I ibn al-Agʻlab|Ibrohim ibn al-Agʻlab]]|house=[[Agʻlabiylar]]}}'''Abu Muhammad Ziyodat Alloh I ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab''' ({{Lang-ar|أبو ع...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477600
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh I <br> زيادة الله|title=[[Amir]]|succession=Ifriqiya amiri|reign=817 – 838-yil 10-iyun|predecessor=[[Abdulloh ibn Ibrohim]]|successor=[[Abu Iqol al-Agʻlab ibn Ibrohim]]|full name=Abu Muhammad Ziyodat Alloh ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab|father=[[Ibrohim I ibn al-Agʻlab|Ibrohim ibn al-Agʻlab]]|house=[[Agʻlabiylar]]}}'''Abu Muhammad Ziyodat Alloh I ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab''' ({{Lang-ar|أبو عقال الأغلب بن إبراهيم}}) (838-yil 10-iyunda vafot etgan) 817-yildan to 838-yilda vafotiga qadar Ifriqiyaning Ag'labiy [[Amir|amiri]]{{Sfnp|Fenwick|2022}}. Uning hukmronligi davrida Ifriqiyadagi amirlar uchun kuchliroq nazorat va barqarorlikka tomon o‘zgarish yuz berdi.
== Hukmronligi ==
Ifriqiya ustidan mustaqil hukmdor bo‘lganiga qaramay, Ziyodat Alloh [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] davrida hokimlik qilgan avvalgi hukmdorlar duch kelgan ko'plab muammolar bilan yuzlashdi. Ziyodat Alloh Ifriqiyada sodir bo'lgan eng yirik bo‘lgan ''jund'' (harbiy qo‘shin) tomonidan ko'tarilgan qo‘zg‘olonga duch keldi, biroq bu qo'zgolon hududda sodir bo'lgan eng oxirgi qo‘zg‘olon edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. 824-yilda qo'zg'olon ko'tarilib, Ifriqiyaning ko'p qismi jund tomonidan bosib olingan{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Odatda amirlar bir vaqtning o‘zida ham jund, ham [[Berberlar|berber]] muammosi bilan kurashishga majbur bo‘lardi, bu ikki guruh bir-birining muammosini yanada og‘irlashtirar edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ammo Ziyodatulloh berberlar bilan hamkorlik munosabatlarini yo‘lga qo‘yishga muvaffaq bo‘lgan bo'lishi mumkin. Aynan shu aloqalar orqali u berberlarni isyonchilarga qarshi kurashish uchun jalb qildi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ushbu ittifoq unga halokatdan saqlanib qolish va hokimiyatni mustahkamlash imkonini berdi.
acmra9nig1sro59xpez3ovi3y9tdh08
5477601
5477600
2025-06-23T05:04:43Z
Oblakulova
111326
5477601
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh I <br> زيادة الله|title=[[Amir]]|succession=Ifriqiya amiri|reign=817 – 838-yil 10-iyun|predecessor=[[Abdulloh ibn Ibrohim]]|successor=[[Abu Iqol al-Agʻlab ibn Ibrohim]]|full name=Abu Muhammad Ziyodat Alloh ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab|father=[[Ibrohim I ibn al-Agʻlab|Ibrohim ibn al-Agʻlab]]|house=[[Agʻlabiylar]]}}'''Abu Muhammad Ziyodat Alloh I ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab''' ({{Lang-ar|زيادة الله الأول}}) (838-yil 10-iyunda vafot etgan) 817-yildan to 838-yilda vafotiga qadar Ifriqiyaning Agʻlabiy [[Amir|amiri]]{{Sfnp|Fenwick|2022}}. Uning hukmronligi davrida Ifriqiyadagi amirlar uchun kuchliroq nazorat va barqarorlikka tomon oʻzgarish yuz berdi.
== Hukmronligi ==
Ifriqiya ustidan mustaqil hukmdor boʻlganiga qaramay, Ziyodat Alloh [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] davrida hokimlik qilgan avvalgi hukmdorlar duch kelgan koʻplab muammolar bilan yuzlashdi. Ziyodat Alloh Ifriqiyada sodir boʻlgan eng yirik boʻlgan ''jund'' (harbiy qoʻshin) tomonidan koʻtarilgan qoʻzgʻolonga duch keldi, biroq bu qoʻzgolon hududda sodir boʻlgan eng oxirgi qoʻzgʻolon edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. 824-yilda qoʻzgʻolon koʻtarilib, Ifriqiyaning koʻp qismi jund tomonidan bosib olingan{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Odatda amirlar bir vaqtning oʻzida ham jund, ham [[Berberlar|berber]] muammosi bilan kurashishga majbur boʻlardi, bu ikki guruh bir-birining muammosini yanada ogʻirlashtirar edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ammo Ziyodatulloh berberlar bilan hamkorlik munosabatlarini yoʻlga qoʻyishga muvaffaq boʻlgan boʻlishi mumkin. Aynan shu aloqalar orqali u berberlarni isyonchilarga qarshi kurashish uchun jalb qildi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ushbu ittifoq unga halokatdan saqlanib qolish va hokimiyatni mustahkamlash imkonini berdi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Moʻtazila]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:838-yilda vafot etganlar]]
1kl2kuzagyut8vimvf0etqslp7no5so
5477602
5477601
2025-06-23T05:06:43Z
Oblakulova
111326
5477602
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh I <br> زيادة الله|title=[[Amir]]|succession=Ifriqiya amiri|reign=817 – 838-yil 10-iyun|predecessor=[[Abdulloh ibn Ibrohim]]|successor=[[Abu Iqol al-Agʻlab ibn Ibrohim]]|full name=Abu Muhammad Ziyodat Alloh ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab|father=[[Ibrohim I ibn al-Agʻlab|Ibrohim ibn al-Agʻlab]]|house=[[Agʻlabiylar]]}}'''Abu Muhammad Ziyodat Alloh I ibn Ibrohim ibn al-Agʻlab''' ({{Lang-ar|زيادة الله الأول}}) (838-yil 10-iyunda vafot etgan) – 817-yildan to 838-yilda vafotiga qadar Ifriqiyaning Agʻlabiy [[Amir|amiri]]{{Sfnp|Fenwick|2022}}. Uning hukmronligi davrida Ifriqiyadagi amirlar uchun kuchliroq nazorat va barqarorlikka tomon oʻzgarish yuz berdi.
== Hukmronligi ==
Ifriqiya ustidan mustaqil hukmdor boʻlganiga qaramay, Ziyodat Alloh [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] davrida hokimlik qilgan avvalgi hukmdorlar duch kelgan koʻplab muammolar bilan yuzlashdi. Ziyodat Alloh Ifriqiyada sodir boʻlgan eng yirik ''jund'' (harbiy qoʻshin) qoʻzgʻoloniga duch keldi, biroq bu qoʻzgolon hududda sodir boʻlgan eng oxirgi qoʻzgʻolon edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. 824-yilda qoʻzgʻolon koʻtarilib, Ifriqiyaning koʻp qismi jund tomonidan bosib olingan{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Odatda, amirlar bir vaqtning oʻzida ham jund, ham [[berberlar]] muammosi bilan kurashishga majbur boʻlgan, natijada bu ikki guruh bir-birining muammosini yanada ogʻirlashtirar edi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ammo Ziyodat Alloh berberlar bilan hamkorlik munosabatlarini yoʻlga qoʻyishga muvaffaq boʻlgan boʻlishi mumkin. Aynan shu aloqalar orqali u berberlarni isyonchilarga qarshi kurashish uchun jalb qildi{{Sfnp|Kennedy|2017}}. Ushbu ittifoq unga halokatdan saqlanib qolish va hokimiyatni mustahkamlash imkonini berdi.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Moʻtazila]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:838-yilda vafot etganlar]]
ja680eo5myacn7g8wpdx9317rrcz3xt
Munozara:Ziyodat Alloh I
1
1248684
5477603
2025-06-23T05:12:14Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477603
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Farad Faqir
0
1248685
5477604
2025-06-23T05:15:38Z
Tilkobles
92150
yangi
5477604
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| religion = [[Islom]]
| birth_date = 1704/1720
| death_date = 1790
| birth_place = [[Gujrat tumani|Gujrat]], [[Panjob]]
| era = Zamonaviy
| denomination = [[Sunniylik|Sunniy]]
| jurisprudence = [[Hanafiylik|Hanafiy]]
| movement =
| creed = [[Moturidiylik]]
| honorific prefix = Xoʻja
}}
'''Farad Faqir''' (1704/1720 {{En dash}} 1790; {{Lang-pa|فرد فقیر}}فرد فقیر) – [[Punjabi Muslim|panjoblik musulmon]]<ref>{{Cite journal|first1=David D.|last=Anderson|date=1964|place=Karachi|title=Contemporary Pakistani Literature|oclc=6340940|url=https://books.google.com/books?id=ZepRAQAAIAAJ|journal=Pakistan Quarterly|publisher=Pakistan Publications|volume=12–13|pages=12}}</ref> soʻfiy, yozuvchi va shoir<ref>{{Yangiliklar manbasi |last=shahr |first=Nawan |title=An evening without Pak poets |work=[[The Tribune India]] |url=https://www.tribuneindia.com/2006/20061111/jal.htm}}</ref>. Baba Budh Singhning soʻzlariga koʻra<ref>{{Kitob manbasi |last=Salah-ud-Din |first=Iqbal |date=1984 |title=فہرست مقالات: موضوع وار : 31 دسمبر 1982 تائىں چھپن والے تحقىقى، تنقىدى، سوانحى، تارىخى، جغرافىائى، معاشرتى تے اخلاقى مضموناں دا پسار |language=pa |publisher=قبىلۂ ناشرىن ؛}}</ref>, Faqir zamonaviy hukmdorlarning adolatsizligiga qarshi ovoz koʻtargan avliyo edi<ref>{{Kitob manbasi |last=Hanif |year=2000 |first=N |title=Biographical Encyclopaedia of Sufis in South Asia |edition=1st |language=English |publisher=Sarup & Sons |location=New Delhi |pages=81 |isbn=81-7625-087-2}}</ref><ref>{{Kitob manbasi |last=Siṅgha Sekhoṃ |year=1993 |first=Santa |title=A History of Panjabi Literature |edition=2nd |language=English |publisher=Punjabi-University-Patiala |location=Punjab |pages=42 |isbn=978-8173802638}}</ref><ref>{{Kitob manbasi |last=Pakistan |first=Research Society of |date=1990 |title=Journal of the Research Society of Pakistan |language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{islam-bio-stub}}
[[Turkum:Moturidiylik]]
[[Turkum:Hanafiylar]]
[[Turkum:Hind shoirlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
l0z6xjwq68qyasxi9ckhg3wgehgkvjw
Muhammad Gʻovs
0
1248686
5477607
2025-06-23T05:25:14Z
Tilkobles
92150
yangi
5477607
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Muhammad Gʻovs
| image =
| birthname = Muhammad Gʻovs Guvalyoriy
| birth_date = 1500-yil
| birth_place = [[Guvalyor]], [[Hindiston]]
| death_date = {{death year and age|1562|1500}}
| death_place = Guvalyor
| module = {{Infobox person | monuments = Tomb of Mohammad Guaz ([[Archaeological Survey of India|ASI]] [[List of Monuments of National Importance in Madhya Pradesh/West|N-MP-147]]) }}
| occupation = [[Tasavvuf]] ustasi, muallif, musiqachi
| relatives = [[Farididdin Attor]] (ajdodi)
| successor = Ali Sher Bengali
| students = Ali Sher Bengali, [[Shah Manjhan]], [[Wajihuddin Alvi]], [[Nagore Shahul Hamid]]
| religion = [[Islom]]
}}
'''Muhammad Gʻovs''' ('''Gʻaus''' ham deyiladi<ref>[[Idries Shah]], ''[[The Sufis]]'' {{ISBN|0-86304-020-9}} [[Octagon Press]] 1989 pp 335, 367</ref><ref>[[Idries Shah]], ''[[Tales of the Dervishes]]'' {{ISBN|0-900860-47-2}} [[Octagon Press]] 1993 pp 111-112</ref>; 1500 – 1562) – 16-asrda [[Shattari|Shattariyya]] tariqati [[Tasavvuf|soʻfiy]] ustozi, soʻfiy avliyo, musiqachi<ref name="ImagingSound">{{Kitob manbasi |last=Wade |year=1998 |first=Bonnie C. |title=Imaging Sound: An Ethnomusicological Study of Music, Art, and Culture in Mughal India (Chicago Studies in Ethnomusicology) |publisher=[[University of Chicago Press]] |pages=[https://archive.org/details/imagingsoundethn00wade/page/113 113–115] |isbn=0-226-86840-0}} See [https://books.google.com/books?id=4JGY8Yd2ChoC&dq=Muhammad+Ghaus+Tansen&pg=PA113 google book search].</ref> va „''Javohir-i al-Khams''“ (''Besh javohir)'' muallifi. Marvaridlar). Gʻovsning hayoti va mo<nowiki>''jizalari haqida hikoya qiluvchi "Heaven'</nowiki>s witness" ({{Tarjima|Jannat guvohligi}}) kitobi Kugle tomonidan yozilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=A. Azfar |first=Moin |title=The millennial sovereign : sacred kingship and sainthood in Islam |isbn= |oclc=}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{islam-bio-stub}}
[[Turkum:1500-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:1562-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:Shattariyya]]
[[Turkum:Guvalyorliklar]]
[[Turkum:Soʻfiy yozuvchilar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
gjyjyod5w4vtghlq9n811qzot52s53r
Ziyodat Alloh III
0
1248687
5477608
2025-06-23T05:26:52Z
Oblakulova
111326
„{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}} Fayl:Fall_...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477608
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va so'nggi [[Agʻlabiylar|Ag'labiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yo‘q qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirg‘in qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Ag'labiylar sulolasi xalq nazaridagi so‘nggi obro‘sidan ham mahrum bo‘ldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning o‘zi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb da’vo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va sha’niga mos kelmaydigan hukmdor sifatida ko‘rsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida ta’kidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon o‘tishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
14wjxui7cf1q2zot20etkw31zo5u1hv
5477609
5477608
2025-06-23T05:27:12Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477609
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va so'nggi [[Agʻlabiylar|Ag'labiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yo‘q qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirg‘in qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Ag'labiylar sulolasi xalq nazaridagi so‘nggi obro‘sidan ham mahrum bo‘ldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning o‘zi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb da’vo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va sha’niga mos kelmaydigan hukmdor sifatida ko‘rsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida ta’kidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon o‘tishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
qsrhuxbwc39gbp5sc4ohetv88049mhe
5477610
5477609
2025-06-23T05:27:20Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477610
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va so'nggi [[Agʻlabiylar|Ag'labiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yo‘q qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirg‘in qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Ag'labiylar sulolasi xalq nazaridagi so‘nggi obro‘sidan ham mahrum bo‘ldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning o‘zi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb da’vo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va sha’niga mos kelmaydigan hukmdor sifatida ko‘rsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida ta’kidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon o‘tishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]]
hqlak1dx0ivnvbf8jmswqdbs5pk2yym
5477611
5477610
2025-06-23T05:27:31Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:10-asr arab shaxslari\]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477611
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va so'nggi [[Agʻlabiylar|Ag'labiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yo‘q qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirg‘in qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Ag'labiylar sulolasi xalq nazaridagi so‘nggi obro‘sidan ham mahrum bo‘ldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning o‘zi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb da’vo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va sha’niga mos kelmaydigan hukmdor sifatida ko‘rsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida ta’kidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon o‘tishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari\]]
q5kad1art7r689jtsbpgm53tuyoksg4
5477612
5477611
2025-06-23T05:27:43Z
Oblakulova
111326
5477612
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va so'nggi [[Agʻlabiylar|Ag'labiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yo‘q qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirg‘in qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Ag'labiylar sulolasi xalq nazaridagi so‘nggi obro‘sidan ham mahrum bo‘ldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning o‘zi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb da’vo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va sha’niga mos kelmaydigan hukmdor sifatida ko‘rsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida ta’kidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon o‘tishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
d8utjtwb75hf7mggmb978tnhudur6hi
5477613
5477612
2025-06-23T05:28:43Z
Oblakulova
111326
5477613
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va soʻnggi [[Agʻlabiylar|Agʻlabiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yoʻq qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirgʻin qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Agʻlabiylar sulolasi xalq nazaridagi soʻnggi obroʻsidan ham mahrum boʻldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning oʻzi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb daʼvo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va shaʼniga mos kelmaydigan hukmdor sifatida koʻrsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida taʼkidlanishicha, Ziyodat Allohning bunday sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni Abu Abdulloh ash-Shi’iy boshchiligidagi, peshqadam Fotimiylar harakati tomon oʻtishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
7vtde3ufpe9l2alz4pk9fgigh6bc6pp
5477614
5477613
2025-06-23T05:31:35Z
Oblakulova
111326
5477614
wikitext
text/x-wiki
{{Qirollik bilgiqutisi|name=Ziyodat Alloh III|title=Ifriqiya amiri <br> (903-yil 27-iyul – 909-yil 25-mart)<ref name="Halm"/>|predecessor=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]]|successor=[[Abu Abdulloh al-Shiʼiy]], [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] nomidan regent sifatida|full name=Abu Mudar Ziyodat Alloh ibn Abdulloh ibn Ibrohim|house=[[Agʻlabiylar]]|father=[[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh ibn Ibrohim]]|mother=|religion=[[Islom]]}}
[[Fayl:Fall_of_the_Aghlabid_Emirate.svg|thumb|280x280px|Abu Abdulloh ash-Shiʼiy boshchiligidagi [[Ismoiliylar|Ismoiliy]] Kutama [[Berberlar|berberlari]] tomonidan Aglabiylar amirligining qulashiga olib kelgan harbiy yurish xaritasi]]
'''Abu Mudar Ziyodat Alloh III''' ({{Lang-ar|أبو مضر زيادة الله الثالث}}) (911–916-yillarda vafot etgan) Ifriqiyadagi oʻn birinchi va soʻnggi [[Agʻlabiylar|Agʻlabiylar]] [[Amir|amiri]] ({{Hukmronlik|903|909}}).
Ziyodat Alloh III 903-yil 27-iyulda otasi [[Abdulloh II (Ifriqiyya)|Abdulloh II]] oʻldirilganidan keyin hokimiyat tepasiga keldi. Hokimiyatga kelishi bilan u barcha aka-ukalari va amakilarini qatl qildirdi<ref name="Halm">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>, bu orqali har qanday raqiblarini yoʻq qilishni maqsad qilgan edi{{Manba kerak}}. Bu qirgʻin qisqa muddatda uning hokimiyatini mustahkamladi, biroq Agʻlabiylar sulolasi xalq nazaridagi soʻnggi obroʻsidan ham mahrum boʻldi{{Manba kerak}}.
Keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiy]] manbalarida Ziyodat Alloh nihoyatda salbiy shaxs sifatida tasvirlangan. Ushbu manbalarda otasi Abdulloh II ga aynan Ziyodat Alloh III ning oʻzi tomonidan suiqasd uyushtirilgan deb daʼvo qilinadi. Shuningdek, u odobsiz va shaʼniga mos kelmaydigan hukmdor sifatida koʻrsatiladi. Ziyodat Alloh spirtli ichimliklar ichishni yoqtirgan. Fotimiy manbalarida taʼkidlanishicha, Ziyodat Allohning sharmandali va axloqsiz xatti-harakatlari fuqarolarni [[Abu Abdulloh ash-Shi’iy]] boshchiligidagi peshqadam Fotimiylar harakati tomon oʻtishga undagan<ref name="Halm2">{{Kitob manbasi |last=Halm |first=Heinz |date=1996 |title=The Empire of the Mahdi: The Rise of the Fatimids (Translated from the German by Michael Bonner) |publisher=E.J. Brill |location=Leiden |pages=107–121 |isbn=90-04-10056-3}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:916-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
cnp73f7jdevyn7q8wnvckjilexf2q4s
Munozara:Ziyodat Alloh III
1
1248688
5477615
2025-06-23T05:31:55Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477615
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Baba Faxriddin
0
1248689
5477616
2025-06-23T05:33:15Z
Tilkobles
92150
yangi
5477616
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Hazrat Xoʻja Sayyid Shoh Baba Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Hussayniy Suhravardiy
| native_name = {{lang|ur|{{nq| سید شاه بابا فخرالدین حسنی الحسینی}}}}
| image = Mazar_Baba_Fakhruddin_in_Penukonda_Anantapur.jpg
| alt =
| caption = Hazrat Baba Faxriddin qabri
| religion = [[Islom]]
| denomination =
| jurisprudence =
| creed = [[Tasavvuf]]
| Sufi_order = [[Qalandariyya]] [[Suhravardiya]]
| flourished = [[Islom oltin davri]]
| birthname = Sayyid Faxriddin
| birth_date = Milodiy 1169-yil 26-iyun
| birth_place = Shahpur, [[Seyiston]]
| death_date = Milodiy 1295-yil 5-may (125-126 yosh) <ref name = "Qal">Shahgada Qalandar by Hazrat Baba Yusuf Qattal Hussaini</ref>
| death_place = [[Penukonda]], Hindiston
| resting_place = Penukonda, Andhra Pradesh, Hindiston
| resting_place_coordinates =
| spouse =
| children =
| parents = Sulton Sayyid Hussayn, Sayyida Bibi Fotima Sagir<ref name="Qal" />
| influences =
| influenced =
| works =
| profession =
}}
'''Sayyid Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Husayniy''' (1295-yilda (hijriy 694-yil) vafot etgan) – '''Bobo Faxriddin''' nomi bilan mashhur hozirgi Sharqiy [[Eron|Erondan]] kelgan [[Suhravardiylik|suhravardiya]] tariqatidan boʻlgan [[Forslar|fors]] [[Tasavvuf|soʻfiy]].
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:1169-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
[[Turkum:Eron soʻfiylari]]
civeqxmgwt8jfcygm19rzc1lin3rnxh
5477617
5477616
2025-06-23T05:33:42Z
Tilkobles
92150
5477617
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Hazrat Xoʻja Sayyid Shoh Baba Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Hussayniy Suhravardiy
| native_name = {{lang|ur|{{nq| سید شاه بابا فخرالدین حسنی الحسینی}}}}
| image = Mazar_Baba_Fakhruddin_in_Penukonda_Anantapur.jpg
| alt =
| caption = Hazrat Baba Faxriddin qabri
| religion = [[Islom]]
| denomination =
| jurisprudence =
| creed = [[Tasavvuf]]
| Sufi_order = [[Qalandariyya]] [[Suhravardiya]]
| flourished = [[Islom oltin davri]]
| birthname = Sayyid Faxriddin
| birth_date = Milodiy 1169-yil 26-iyun
| birth_place = Shahpur, [[Seyiston]]
| death_date = Milodiy 1295-yil 5-may (125-126 yosh) <ref name = "Qal">Shahgada Qalandar by Hazrat Baba Yusuf Qattal Hussaini</ref>
| death_place = [[Penukonda]], Hindiston
| resting_place = Penukonda, Andhra Pradesh, Hindiston
| resting_place_coordinates =
| spouse =
| children =
| parents = Sulton Sayyid Hussayn, Sayyida Bibi Fotima Sagir<ref name="Qal" />
| influences =
| influenced =
| works =
| profession =
}}
'''Sayyid Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Husayniy''' (1295-yilda (hijriy 694-yil) vafot etgan) – '''Bobo Faxriddin''' nomi bilan mashhur hozirgi Sharqiy [[Eron|Erondan]] kelgan [[Suhravardiylik|suhravardiya]] tariqatidan boʻlgan [[Forslar|fors]] [[Tasavvuf|soʻfiy]].
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{islam-bio-stub}}
[[Turkum:1169-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
[[Turkum:Eron soʻfiylari]]
qdt2xg7alu9ve09vwou060lvluopypw
5477618
5477617
2025-06-23T05:35:36Z
Tilkobles
92150
5477618
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Hazrat Xoʻja Sayyid Shoh Baba Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Hussayniy Suhravardiy
| native_name = {{lang|ur|{{nq| سید شاه بابا فخرالدین حسنی الحسینی}}}}
| image = Mazar_Baba_Fakhruddin_in_Penukonda_Anantapur.jpg
| alt =
| caption = Hazrat Baba Faxriddin qabri
| religion = [[Islom]]
| denomination =
| jurisprudence =
| creed = [[Tasavvuf]]
| Sufi_order = [[Qalandariyya]] [[Suhravardiya]]
| flourished = [[Islom oltin davri]]
| birthname = Sayyid Faxriddin
| birth_date = Milodiy 1169-yil 26-iyun
| birth_place = Shahpur, [[Seyiston]]
| death_date = Milodiy 1295-yil 5-may (125-126 yosh) <ref name = "Qal">Shahgada Qalandar by Hazrat Baba Yusuf Qattal Hussaini</ref>
| death_place = [[Penukonda]], Hindiston
| resting_place = Penukonda, Andhra Pradesh, Hindiston
| resting_place_coordinates =
| spouse =
| children =
| parents = Sulton Sayyid Hussayn, Sayyida Bibi Fotima Sagir<ref name="Qal" />
| influences =
| influenced =
| works =
| profession =
}}
'''Sayyid Baba Faxriddin al-Hasaniy al-Husayniy''' (1295-yilda (hijriy 694-yil) vafot etgan) – '''Bobo Faxriddin''' nomi bilan mashhur hozirgi Sharqiy [[Eron|Erondan]] kelgan [[Suhravardiylik|suhravardiya]] tariqatidan boʻlgan [[Forslar|fors]] [[Tasavvuf|soʻfiy]]<ref>Penukonda Babayya Swami (Baba Fakruddin) Dargah Urs | Anantapuramu District Website, Govt of AP | https://ananthapuramu.ap.gov.in/festival/penukonda-babayya-swami-baba-fakruddin-dargah-urs/</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{islam-bio-stub}}
[[Turkum:1169-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
[[Turkum:Eron soʻfiylari]]
9vm6dzvpkgcajm00nmwprfw1pc9q36n
Oxund Darviza
0
1248690
5477622
2025-06-23T06:29:37Z
Tilkobles
92150
yangi
5477622
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| honorific prefix =
| name = Oxund Darviza
| honorific suffix =
| native_name = آخوند درویزہ
| native_name_lang = ps
| image =
| alt =
| caption =
| religion = [[Islom]]
| denomination =
| school =
| lineage =
| sect =
| subsect =
| temple =
| order =
| institute =
| church =
| founder =
| philosophy =
| known_for =
| education =
| alma_mater =
| other names =
| dharma_names =
| monastic_name =
| pen_name =
| posthumous_name =
| nationality =
| flourished =
| home_town =
| birthname =
| birth_date = 1533
| birth_place = [[Buner tumani|Buner]]
| death_date = 1638-yil (104-105)
| death_place =
| death_cause =
| resting_place = [[Peshovar]]
| resting_place_coordinates = {{coord|33.9964637|71.5935475|type:landmark|display=inline}}
| spouse =
| partner =
| children =
| parents =
| mother =
| father =
| location =
| title =
| period =
| consecration =
| predecessor =
| successor =
| reason =
| rank =
| teacher =
| disciple_of = [[Pir Baba]]
| reincarnation_of =
| students =
| initiated =
| works =
| ordination =
| initiation =
| initiation_date =
| initiation_place =
| initiator =
| profession = Soʻfiy<br />Ulamo
| previous_post =
| present_post =
| post =
| website =
| signature =
| background =
}}
'''Oxund Darviza Baba''' (1533 – 1638) – [[Tojiklar|tojik]]<ref>{{Kitob manbasi |last=Olivier Roy |date=1990 |title=Islam and Resistance in Afghanistan |language=en |publisher=[[Cambridge University Press]] |pages=60 |isbn=978-0-521-39700-1 |quote=}}</ref> soʻfiy ulamo, [[Sayyid Ali Termiziy]] xalifalaridan biri<ref name="Akhund Darweza">{{Cite journal|last=Shāhbaz Khan|last2=Dr. Himayatullah Yaqubi|title=Syed 'Alī Tirmidhī and Akhūnd Darwezah: Mughal Agents or Popular Saints|journal=Al-Idah|volume=35|issue=Dec 2017|url=https://iri.aiou.edu.pk/indexing/wp-content/uploads/2020/01/Shabaz-Khan-Dr.Himayat-Ullah-Yaqubi.pdf|access-date=27 May 2021|publisher=Shaykh Zayed Islamic Centre, [[University of Peshawar]]}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:1638-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:1533-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
[[Turkum:16-asr afgʻonlari]]
[[Turkum:17-asr afgʻonlari]]
29ny1z5gmnit8blfnnk5d7zm3g2vy6j
5477623
5477622
2025-06-23T06:29:53Z
Tilkobles
92150
5477623
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| honorific prefix =
| name = Oxund Darviza
| honorific suffix =
| native_name = آخوند درویزہ
| native_name_lang = ps
| image =
| alt =
| caption =
| religion = [[Islom]]
| denomination =
| school =
| lineage =
| sect =
| subsect =
| temple =
| order =
| institute =
| church =
| founder =
| philosophy =
| known_for =
| education =
| alma_mater =
| other names =
| dharma_names =
| monastic_name =
| pen_name =
| posthumous_name =
| nationality =
| flourished =
| home_town =
| birthname =
| birth_date = 1533
| birth_place = [[Buner tumani|Buner]]
| death_date = 1638-yil (104-105)
| death_place =
| death_cause =
| resting_place = [[Peshovar]]
| resting_place_coordinates = {{coord|33.9964637|71.5935475|type:landmark|display=inline}}
| spouse =
| partner =
| children =
| parents =
| mother =
| father =
| location =
| title =
| period =
| consecration =
| predecessor =
| successor =
| reason =
| rank =
| teacher =
| disciple_of = [[Pir Baba]]
| reincarnation_of =
| students =
| initiated =
| works =
| ordination =
| initiation =
| initiation_date =
| initiation_place =
| initiator =
| profession = Soʻfiy<br />Ulamo
| previous_post =
| present_post =
| post =
| website =
| signature =
| background =
}}
'''Oxund Darviza Baba''' (1533 – 1638) – [[Tojiklar|tojik]]<ref>{{Kitob manbasi |last=Olivier Roy |date=1990 |title=Islam and Resistance in Afghanistan |language=en |publisher=[[Cambridge University Press]] |pages=60 |isbn=978-0-521-39700-1 |quote=}}</ref> soʻfiy ulamo, [[Sayyid Ali Termiziy]] xalifalaridan biri<ref name="Akhund Darweza">{{Cite journal|last=Shāhbaz Khan|last2=Dr. Himayatullah Yaqubi|title=Syed 'Alī Tirmidhī and Akhūnd Darwezah: Mughal Agents or Popular Saints|journal=Al-Idah|volume=35|issue=Dec 2017|url=https://iri.aiou.edu.pk/indexing/wp-content/uploads/2020/01/Shabaz-Khan-Dr.Himayat-Ullah-Yaqubi.pdf|access-date=27 May 2021|publisher=Shaykh Zayed Islamic Centre, [[University of Peshawar]]}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{islom-bio-stub}}
[[Turkum:1638-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:1533-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Hind soʻfiy avliyolari]]
[[Turkum:16-asr afgʻonlari]]
[[Turkum:17-asr afgʻonlari]]
oekr6h3uggmq15e334aqhkeec3888y5
Abdulloh ibn Abu al-Shavorib
0
1248691
5477626
2025-06-23T06:54:08Z
Oblakulova
111326
„{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi | name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب | image = | caption = | region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]] | era = [[Islom oltin davri]] | parents = Al-Hasan ibn Abdulloh | children = | birthname = | birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr | birth_place = | death...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477626
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب
| image =
| caption =
| region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]]
| era = [[Islom oltin davri]]
| parents = Al-Hasan ibn Abdulloh
| children =
| birthname =
| birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr
| birth_place =
| death_date = 1025/1027
| death_place =
| religion = [[Islom]]
| creed = [[sunniylik]] ([[hanafiylik]])
| main interests = islom ilohiyoti, [[tavhid]], [[fiqh]]
| office1 = [[Abbosiylar xalifaligi]] [[qozi]]si
| term_start1 = 961-yil sentyabr/oktyabr
| term_end1 = 963-yil iyun <br> '''xalifa''': [[Al-Mutiy]]
| predecessor1 =
| successor1 = Umar ibn Aktom
| influences =
| influenced =
}}
'''Abdulloh ibn al-Hasan ibn Abdulloh ibn Ali ibn Muhammad ibn Abdulmalik ibn Abu ash-Shavorib''' ({{Lang-ar|عبدالله بن الحسن بن أبي الشوارب}}) - 10-asrda yashagan musulmon [[Faqih|huquqshunosi]], [[Bagʻdod|Bagʻdodning]] bosh [[Qozi|qozisi]] boʻlib xizmat qilgan.
Abdulloh ibn al-Hasan 931-yil noyabr/dekabrda tugʻilgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu oila hanafiy mazhabidagi yuridik (huquqshunos) oilalardan bo‘lib, IX–XI asrlarda [[Abbosiylar|Abbosiy]] xalifaligida xizmat qilgan 24 nafar qozi, shu jumladan, 8 nafar bosh qozi yetishib chiqqan{{Sfn|Busse|2004}}. Uning ukasi Muhammad 944–945 va 946–947-yillarda bosh qozi boʻlgan{{Sfn|Busse|2004}}.
Abdulloh ibn al-Hasan 961-yil sentyabr/oktyabr oyida bosh qozilik lavozimini egallan. Bu lavozimni hukmron [[Buvayhiylar|Buvayhiylardan]] har yili 200 000 kumush dirham to‘lash evaziga sotib olgan edi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu mablag‘ni to‘lash uchun u, o‘z navbatida, [[shurta]] va ''hisba'' (jamoat axloqini nazorat qiluvchi organ) lavozimlarini har oyda 20 000 dirham evaziga sotgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu holat xalifa [[Al-Mutiy|al-Mutiyning]] qarshiligiga duch keldi, xalifa nafaqat uni lavozimga tasdiqlashdan bosh tortdi, balki uchrashishni ham istamadi. Buning o‘rniga uni lavozimga tayinlash marosimini Buvayhiy hukmdori [[Muizz ud-Davla|Muizz ad-Davla]] amalga oshirdi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu tayinlov keng miqyosda xalq tomonidan ham, ulamolar orasida ham e’tiroz bilan qarshi olindi va u bosh qozilik lavozimida ikki yil ham ishlamayoq, 963-yil iyun oyida lavozimidan chetlatildi. Uning o‘rniga avvalgi bosh qozi Umar ibn Axtam tayinlandi va Abdulloh bergan barcha hukmlar bekor deb e’lon qilindi{{Sfn|Busse|2004}}.
67ne1nfugygp36kjpzxyl831gzqvn6d
5477628
5477626
2025-06-23T06:54:20Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Hanafiylar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477628
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب
| image =
| caption =
| region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]]
| era = [[Islom oltin davri]]
| parents = Al-Hasan ibn Abdulloh
| children =
| birthname =
| birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr
| birth_place =
| death_date = 1025/1027
| death_place =
| religion = [[Islom]]
| creed = [[sunniylik]] ([[hanafiylik]])
| main interests = islom ilohiyoti, [[tavhid]], [[fiqh]]
| office1 = [[Abbosiylar xalifaligi]] [[qozi]]si
| term_start1 = 961-yil sentyabr/oktyabr
| term_end1 = 963-yil iyun <br> '''xalifa''': [[Al-Mutiy]]
| predecessor1 =
| successor1 = Umar ibn Aktom
| influences =
| influenced =
}}
'''Abdulloh ibn al-Hasan ibn Abdulloh ibn Ali ibn Muhammad ibn Abdulmalik ibn Abu ash-Shavorib''' ({{Lang-ar|عبدالله بن الحسن بن أبي الشوارب}}) - 10-asrda yashagan musulmon [[Faqih|huquqshunosi]], [[Bagʻdod|Bagʻdodning]] bosh [[Qozi|qozisi]] boʻlib xizmat qilgan.
Abdulloh ibn al-Hasan 931-yil noyabr/dekabrda tugʻilgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu oila hanafiy mazhabidagi yuridik (huquqshunos) oilalardan bo‘lib, IX–XI asrlarda [[Abbosiylar|Abbosiy]] xalifaligida xizmat qilgan 24 nafar qozi, shu jumladan, 8 nafar bosh qozi yetishib chiqqan{{Sfn|Busse|2004}}. Uning ukasi Muhammad 944–945 va 946–947-yillarda bosh qozi boʻlgan{{Sfn|Busse|2004}}.
Abdulloh ibn al-Hasan 961-yil sentyabr/oktyabr oyida bosh qozilik lavozimini egallan. Bu lavozimni hukmron [[Buvayhiylar|Buvayhiylardan]] har yili 200 000 kumush dirham to‘lash evaziga sotib olgan edi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu mablag‘ni to‘lash uchun u, o‘z navbatida, [[shurta]] va ''hisba'' (jamoat axloqini nazorat qiluvchi organ) lavozimlarini har oyda 20 000 dirham evaziga sotgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu holat xalifa [[Al-Mutiy|al-Mutiyning]] qarshiligiga duch keldi, xalifa nafaqat uni lavozimga tasdiqlashdan bosh tortdi, balki uchrashishni ham istamadi. Buning o‘rniga uni lavozimga tayinlash marosimini Buvayhiy hukmdori [[Muizz ud-Davla|Muizz ad-Davla]] amalga oshirdi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu tayinlov keng miqyosda xalq tomonidan ham, ulamolar orasida ham e’tiroz bilan qarshi olindi va u bosh qozilik lavozimida ikki yil ham ishlamayoq, 963-yil iyun oyida lavozimidan chetlatildi. Uning o‘rniga avvalgi bosh qozi Umar ibn Axtam tayinlandi va Abdulloh bergan barcha hukmlar bekor deb e’lon qilindi{{Sfn|Busse|2004}}.
[[Turkum:Hanafiylar]]
pgdivo25c797dcbnbk516kw3x2zpk0w
5477629
5477628
2025-06-23T06:54:34Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:931-yilda tugʻilganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477629
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب
| image =
| caption =
| region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]]
| era = [[Islom oltin davri]]
| parents = Al-Hasan ibn Abdulloh
| children =
| birthname =
| birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr
| birth_place =
| death_date = 1025/1027
| death_place =
| religion = [[Islom]]
| creed = [[sunniylik]] ([[hanafiylik]])
| main interests = islom ilohiyoti, [[tavhid]], [[fiqh]]
| office1 = [[Abbosiylar xalifaligi]] [[qozi]]si
| term_start1 = 961-yil sentyabr/oktyabr
| term_end1 = 963-yil iyun <br> '''xalifa''': [[Al-Mutiy]]
| predecessor1 =
| successor1 = Umar ibn Aktom
| influences =
| influenced =
}}
'''Abdulloh ibn al-Hasan ibn Abdulloh ibn Ali ibn Muhammad ibn Abdulmalik ibn Abu ash-Shavorib''' ({{Lang-ar|عبدالله بن الحسن بن أبي الشوارب}}) - 10-asrda yashagan musulmon [[Faqih|huquqshunosi]], [[Bagʻdod|Bagʻdodning]] bosh [[Qozi|qozisi]] boʻlib xizmat qilgan.
Abdulloh ibn al-Hasan 931-yil noyabr/dekabrda tugʻilgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu oila hanafiy mazhabidagi yuridik (huquqshunos) oilalardan bo‘lib, IX–XI asrlarda [[Abbosiylar|Abbosiy]] xalifaligida xizmat qilgan 24 nafar qozi, shu jumladan, 8 nafar bosh qozi yetishib chiqqan{{Sfn|Busse|2004}}. Uning ukasi Muhammad 944–945 va 946–947-yillarda bosh qozi boʻlgan{{Sfn|Busse|2004}}.
Abdulloh ibn al-Hasan 961-yil sentyabr/oktyabr oyida bosh qozilik lavozimini egallan. Bu lavozimni hukmron [[Buvayhiylar|Buvayhiylardan]] har yili 200 000 kumush dirham to‘lash evaziga sotib olgan edi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu mablag‘ni to‘lash uchun u, o‘z navbatida, [[shurta]] va ''hisba'' (jamoat axloqini nazorat qiluvchi organ) lavozimlarini har oyda 20 000 dirham evaziga sotgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu holat xalifa [[Al-Mutiy|al-Mutiyning]] qarshiligiga duch keldi, xalifa nafaqat uni lavozimga tasdiqlashdan bosh tortdi, balki uchrashishni ham istamadi. Buning o‘rniga uni lavozimga tayinlash marosimini Buvayhiy hukmdori [[Muizz ud-Davla|Muizz ad-Davla]] amalga oshirdi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu tayinlov keng miqyosda xalq tomonidan ham, ulamolar orasida ham e’tiroz bilan qarshi olindi va u bosh qozilik lavozimida ikki yil ham ishlamayoq, 963-yil iyun oyida lavozimidan chetlatildi. Uning o‘rniga avvalgi bosh qozi Umar ibn Axtam tayinlandi va Abdulloh bergan barcha hukmlar bekor deb e’lon qilindi{{Sfn|Busse|2004}}.
[[Turkum:Hanafiylar]]
[[Turkum:931-yilda tugʻilganlar]]
cnp6wakm1g8irq27bmwyw6w4q8w0t7m
5477631
5477629
2025-06-23T06:57:09Z
Oblakulova
111326
5477631
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب
| image =
| caption =
| region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]]
| era = [[Islom oltin davri]]
| parents = Al-Hasan ibn Abdulloh
| children =
| birthname =
| birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr
| birth_place =
| death_date = 1025/1027
| death_place =
| religion = [[Islom]]
| creed = [[sunniylik]] ([[hanafiylik]])
| main interests = islom ilohiyoti, [[tavhid]], [[fiqh]]
| office1 = [[Abbosiylar xalifaligi]] [[qozi]]si
| term_start1 = 961-yil sentyabr/oktyabr
| term_end1 = 963-yil iyun <br> '''xalifa''': [[Al-Mutiy]]
| predecessor1 =
| successor1 = Umar ibn Aktom
| influences =
| influenced =
}}
'''Abdulloh ibn al-Hasan ibn Abdulloh ibn Ali ibn Muhammad ibn Abdulmalik ibn Abu ash-Shavorib''' ({{Lang-ar|عبدالله بن الحسن بن أبي الشوارب}}) - 10-asrda yashagan musulmon [[Faqih|huquqshunosi]], [[Bagʻdod|Bagʻdodning]] bosh [[Qozi|qozisi]] boʻlib xizmat qilgan.
Abdulloh ibn al-Hasan 931-yil noyabr/dekabr oylarida tugʻilgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu oila [[hanafiylik]] mazhabidagi huquqshunos oilalardan bo‘lib, IX–XI asrlarda ularning oilasidan [[Abbosiylar|Abbosiy]] xalifaligida xizmat qilgan 24 nafar qozi, shu jumladan, 8 nafar bosh qozi yetishib chiqqan{{Sfn|Busse|2004}}. Uning ukasi Muhammad 944–945 va 946–947-yillarda bosh qozi boʻlgan{{Sfn|Busse|2004}}.
Abdulloh ibn al-Hasan 961-yil sentyabr/oktyabr oyida bosh qozilik lavozimini egallan. Bu lavozimni hukmron [[Buvayhiylar|Buvayhiylardan]] har yili 200 000 kumush [[dirham]] to‘lash evaziga sotib olgan edi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu mablag‘ni to‘lash uchun u, o‘z navbatida, [[shurta]] va ''hisba'' (jamoat axloqini nazorat qiluvchi organ) lavozimlarini har oyda 20 000 dirham evaziga sotgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu holat xalifa [[Al-Mutiy|al-Mutiyning]] qarshiligiga duch kelgan, xalifa nafaqat uni lavozimga tasdiqlashdan bosh tortgan, balki u bilan uchrashishni ham istamagan. Buning o‘rniga uni lavozimga tayinlash marosimini Buvayhiy hukmdori [[Muizz ud-Davla|Muizz ad-Davla]] amalga oshirgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu tayinlov keng miqyosda xalq tomonidan ham, ulamolar orasida ham e’tiroz bilan qarshi olingan va u bosh qozilik lavozimida ikki yil ham ishlamayoq, 963-yil iyun oyida ishdan chetlatilgan. Uning o‘rniga avvalgi bosh qozi Umar ibn Axtam tayinlangan va Abdulloh tomonidan chiqarilgan barcha hukmlar bekor deb e’lon qilingan{{Sfn|Busse|2004}}.
[[Turkum:Hanafiylar]]
[[Turkum:931-yilda tugʻilganlar]]
hl50way85tk5pbc5f93avb1ij3ojx5u
5477632
5477631
2025-06-23T06:57:32Z
Oblakulova
111326
5477632
wikitext
text/x-wiki
{{Dindor biografiyasi bilgiqutisi
| name = Abdulloh ibn Abu ash-Shavorib <br> عبد الله بن أبي الشوارب
| image =
| caption =
| region = [[Bagʻdod]], [[Iroq]]
| era = [[Islom oltin davri]]
| parents = Al-Hasan ibn Abdulloh
| children =
| birthname =
| birth_date = taxminan 931-yil noyabr/dekabr
| birth_place =
| death_date = 1025/1027
| death_place =
| religion = [[Islom]]
| creed = [[sunniylik]] ([[hanafiylik]])
| main interests = islom ilohiyoti, [[tavhid]], [[fiqh]]
| office1 = [[Abbosiylar xalifaligi]] [[qozi]]si
| term_start1 = 961-yil sentyabr/oktyabr
| term_end1 = 963-yil iyun <br> '''xalifa''': [[Al-Mutiy]]
| predecessor1 =
| successor1 = Umar ibn Aktom
| influences =
| influenced =
}}
'''Abdulloh ibn al-Hasan ibn Abdulloh ibn Ali ibn Muhammad ibn Abdulmalik ibn Abu ash-Shavorib''' ({{Lang-ar|عبدالله بن الحسن بن أبي الشوارب}}) – 10-asrda yashagan musulmon [[Faqih|huquqshunosi]], [[Bagʻdod|Bagʻdodning]] bosh [[Qozi|qozisi]] boʻlib xizmat qilgan.
Abdulloh ibn al-Hasan 931-yil noyabr/dekabr oylarida tugʻilgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu oila [[hanafiylik]] mazhabidagi huquqshunos oilalardan boʻlib, IX–XI asrlarda ularning oilasidan [[Abbosiylar|Abbosiy]] xalifaligida xizmat qilgan 24 nafar qozi, shu jumladan, 8 nafar bosh qozi yetishib chiqqan{{Sfn|Busse|2004}}. Uning ukasi Muhammad 944–945 va 946–947-yillarda bosh qozi boʻlgan{{Sfn|Busse|2004}}.
Abdulloh ibn al-Hasan 961-yil sentyabr/oktyabr oyida bosh qozilik lavozimini egallan. Bu lavozimni hukmron [[Buvayhiylar|Buvayhiylardan]] har yili 200 000 kumush [[dirham]] toʻlash evaziga sotib olgan edi{{Sfn|Busse|2004}}. Bu mablagʻni toʻlash uchun u, oʻz navbatida, [[shurta]] va ''hisba'' (jamoat axloqini nazorat qiluvchi organ) lavozimlarini har oyda 20 000 dirham evaziga sotgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu holat xalifa [[Al-Mutiy|al-Mutiyning]] qarshiligiga duch kelgan, xalifa nafaqat uni lavozimga tasdiqlashdan bosh tortgan, balki u bilan uchrashishni ham istamagan. Buning oʻrniga uni lavozimga tayinlash marosimini Buvayhiy hukmdori [[Muizz ud-Davla|Muizz ad-Davla]] amalga oshirgan{{Sfn|Busse|2004}}. Bu tayinlov keng miqyosda xalq tomonidan ham, ulamolar orasida ham eʼtiroz bilan qarshi olingan va u bosh qozilik lavozimida ikki yil ham ishlamayoq, 963-yil iyun oyida ishdan chetlatilgan. Uning oʻrniga avvalgi bosh qozi Umar ibn Axtam tayinlangan va Abdulloh tomonidan chiqarilgan barcha hukmlar bekor deb eʼlon qilingan{{Sfn|Busse|2004}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book | last = Busse | first = Heribert | title = Chalif und Grosskönig - Die Buyiden im Irak (945–1055) | trans-title = Caliph and Great King – The Buyids in Iraq (945–1055) | language = German | origyear = 1969 | year = 2004 | location = Würzburg | publisher = Ergon Verlag | isbn = 3-89913-005-7}}
[[Turkum:Hanafiylar]]
[[Turkum:931-yilda tugʻilganlar]]
stdrk8c38fb15mnegqfq6p69y4x5uws
Eron siyosatida Isroilni yoʻq qilish masalasi
0
1248692
5477627
2025-06-23T06:54:13Z
Bekipediya
118689
Yangi
5477627
wikitext
text/x-wiki
[[Eron Islom Respublikasi]]ning tashqi siyosat doktrinasi Isroilni yahudiy davlati sifatida yoʻq qilishga chaqirishni oʻz ichiga oladi<ref>{{Cite book |last=Ostovar |first=Afshon |title=Wars of Ambition: the United States, Iran, and the Struggle for the Middle East |date=2024 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-094098-0 |series= |location=New York, NY |pages=6 |quote=The simmering conflict between Iran and Israel, which is driven by the Islamic Republic’s aim of destroying Israel as a Jewish entity, fuels the Palestinian crisis, and reverberates across the region and beyond, also features heavily and is the focus of the book's latter section. [...] Iran sought ... an end to America's dominance and to Israel's existence as a Jewish state. Those had been Iran's goals since the 1979 revolution ...}}</ref>. Bu pozitsiya 1979-yilgi [[Eron inqilobi]]dan soʻng shakllandi. Inqilob natijasida [[Eron—Isroil munosabatlari]] [[pahlaviylar]] davridagi yaqin hamkorlikdan asosiy gʻoyaviy raqiblikka aylandi. Islom Respublikasining asoschisi [[Ruhulloh Xumayniy]] Isroilni gʻayriqonuniy „sionistik tuzum“ deb qoralab, diplomatik aloqalarni uzdi<ref name=":10">{{Cite web |last=Maloney |first=Suzanne |date=2024-12-10 |title=The Middle East's Dangerous New Normal: Iran, Israel, and the Delicate Balance of Disorder |url=https://www.foreignaffairs.com/middle-east/israel-iran-dangerous-new-normal-suzanne-maloney |access-date=2025-06-06 |website=Foreign Affairs |language=en}}</ref>. Oʻshandan buyon bu qarash rasmiy nutqlarda, harbiy dasturlarda, davlat tomonidan moliyalashtiriladigan taʼlim tizimida va Quds kuni kabi ramziy tadbirlarda oʻz aksini topib kelmoqda.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{chala}}
{{tashqi havolalar}}
if6zyor10b1z1g388yup1c8ajte7lj9
5477630
5477627
2025-06-23T06:55:02Z
Bekipediya
118689
5477630
wikitext
text/x-wiki
[[Eron Islom Respublikasi]]ning tashqi siyosat doktrinasi Isroilni yahudiy davlati sifatida yoʻq qilishga chaqirishni oʻz ichiga oladi<ref>{{Cite book |last=Ostovar |first=Afshon |title=Wars of Ambition: the United States, Iran, and the Struggle for the Middle East |date=2024 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-094098-0 |series= |location=New York, NY |pages=6 |quote=The simmering conflict between Iran and Israel, which is driven by the Islamic Republic’s aim of destroying Israel as a Jewish entity, fuels the Palestinian crisis, and reverberates across the region and beyond, also features heavily and is the focus of the book's latter section. [...] Iran sought ... an end to America's dominance and to Israel's existence as a Jewish state. Those had been Iran's goals since the 1979 revolution ...}}</ref>. Bu pozitsiya 1979-yilgi [[Eron inqilobi]]dan soʻng shakllandi. Inqilob natijasida [[Eron—Isroil munosabatlari]] [[pahlaviylar]] davridagi yaqin hamkorlikdan asosiy gʻoyaviy raqiblikka aylandi<ref name=":10">{{Cite web |last=Maloney |first=Suzanne |date=2024-12-10 |title=The Middle East's Dangerous New Normal: Iran, Israel, and the Delicate Balance of Disorder |url=https://www.foreignaffairs.com/middle-east/israel-iran-dangerous-new-normal-suzanne-maloney |access-date=2025-06-06 |website=Foreign Affairs |language=en}}</ref>. Islom Respublikasining asoschisi [[Ruhulloh Xumayniy]] Isroilni gʻayriqonuniy „sionistik tuzum“ deb qoralab, diplomatik aloqalarni uzdi. Oʻshandan buyon bu qarash rasmiy nutqlarda, harbiy dasturlarda, davlat tomonidan moliyalashtiriladigan taʼlim tizimida va Quds kuni kabi ramziy tadbirlarda oʻz aksini topib kelmoqda.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{chala}}
{{tashqi havolalar}}
b1iymdex2nt5vdp7xwgg7yhn5objttc
Munozara:Abdulloh ibn Abu al-Shavorib
1
1248693
5477633
2025-06-23T06:57:52Z
Oblakulova
111326
„{{Islom loyihasi}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477633
wikitext
text/x-wiki
{{Islom loyihasi}}
n7r8yypldbg8ydz2gcx99ky2f4cvika
Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy
0
1248694
5477637
2025-06-23T07:20:07Z
Oblakulova
111326
„{{Shaxsiyat bilgiqutisi | ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني | tasvir = | izoh = | tavallud_sanasi = | tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]] | vafot_sanasi = taxminan 926/927 | vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi | kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori | faoliyat_yillar...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477637
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xaqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) - [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir bo'lgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
924–925-yillarda o‘zi ham vazir lavozimiga tayinlangan Abdulloh Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning o‘g‘li, 851—861 va 870—877-yillarda vazir bo'lgan Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning nabirasi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir bo'lgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda o‘z mavqeini mustahkamlash bilan band bo‘lgan bir paytda, davlat boshqaruvi asosan Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning ta’kidlashicha, ham Abdulloh, ham otasi sustkash va loqayd hamda boshqaruvda layoqatsiz bo‘lishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz bo‘lganki, birgina viloyatga 20 kun ichida yettita hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] o‘rniga vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot o‘tgan yili [[qarmatlar]] tomonidan Basraga hujum qilinishi va haj karvonining vayron qilinishi ortidan obro‘sizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini o‘sha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qo‘mondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] Abdulloh Abbosiylar hukumatini o‘sha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qo‘mondon{{Sfn|Sourdel|1971}}. O‘sha paytda Mu'nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga ko‘ra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima to‘lashga majbur bo‘ldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
0jkdyzph40yswgwac4zsspamxma2yfs
5477638
5477637
2025-06-23T07:20:33Z
Oblakulova
111326
5477638
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xaqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
924–925-yillarda oʻzi ham vazir lavozimiga tayinlangan Abdulloh Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning nabirasi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda, davlat boshqaruvi asosan Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, ham Abdulloh, ham otasi sustkash va loqayd hamda boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida yettita hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan Basraga hujum qilinishi va haj karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon{{Sfn|Sourdel|1971}}. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
nuro3g73cw9bx5nb54fhokr9l0qpgu9
5477639
5477638
2025-06-23T07:20:50Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477639
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xaqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
924–925-yillarda oʻzi ham vazir lavozimiga tayinlangan Abdulloh Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning nabirasi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda, davlat boshqaruvi asosan Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, ham Abdulloh, ham otasi sustkash va loqayd hamda boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida yettita hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan Basraga hujum qilinishi va haj karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon{{Sfn|Sourdel|1971}}. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]]
b4syozbd70p9jgsjs5peqcziaolgts0
5477640
5477639
2025-06-23T07:20:56Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477640
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xaqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
924–925-yillarda oʻzi ham vazir lavozimiga tayinlangan Abdulloh Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning nabirasi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda, davlat boshqaruvi asosan Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, ham Abdulloh, ham otasi sustkash va loqayd hamda boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida yettita hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan Basraga hujum qilinishi va haj karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon{{Sfn|Sourdel|1971}}. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
pcca94d9e8p8ztrctg4pq55axvlqhc9
5477642
5477640
2025-06-23T07:24:55Z
Oblakulova
111326
5477642
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy|Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning]] oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
Abdulloh 924–925-yillarda vazir sifatida xizmat qilgan Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan [[Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqon|Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning]] nabirasi bo'lgan{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda davlat boshqaruvi, asosan, Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, Abdulloh ham, otasi ham sustkash va loqayd, boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida 7 nafar hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga yana vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan [[Basra|Basraga]] hujum qilinishi va [[haj]] karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi{{Sfn|Sourdel|1971}} va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] talabiga binoan lavozimidan chetlatildi. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
dtzf35kg3txwhyhjh5rjsbxbd52b1wq
5477643
5477642
2025-06-23T07:25:07Z
Oblakulova
111326
5477643
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy|Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning]] oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
Abdulloh 924–925-yillarda vazir sifatida xizmat qilgan Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan [[Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqon|Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning]] nabirasi boʻlgan{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda davlat boshqaruvi, asosan, Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, Abdulloh ham, otasi ham sustkash va loqayd, boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida 7 nafar hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga yana vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan [[Basra|Basraga]] hujum qilinishi va [[haj]] karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi{{Sfn|Sourdel|1971}} va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] talabiga binoan lavozimidan chetlatildi. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
h0ta3qdf2hsmhxbbpj5gkyo920i5tm4
5477644
5477643
2025-06-23T07:25:24Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligi vazirlari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477644
wikitext
text/x-wiki
{{Shaxsiyat bilgiqutisi
| ismi = Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy <br> عبدالله بن محمد الخاقاني
| tasvir =
| izoh =
| tavallud_sanasi =
| tavallud_joyi = [[Abbosiylar xalifaligi]]
| vafot_sanasi = taxminan 926/927
| vafot_joyi = [[Bagʻdod]], Abbosiylar xalifaligi
| kasbi = Abbosiylar vaziri va saroy amaldori
| faoliyat_yillari = 924-yil iyun – 925-yil noyabr
| bolalari =
| otasi = [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy]]
| onasi =
}}
'''Abulqosim Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy''' ({{Lang-ar|أبو القاسم عبدالله بن محمد الخاقاني}}) – [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] xalifaligi vaziri [[Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniy|Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning]] oʻgʻli, 912–913-yillarda otasi vazir boʻlgan davrda hukumatni boshqargan, 924–925-yillarda esa oʻzi vazir boʻlgan.
== Hayoti ==
Abdulloh 924–925-yillarda vazir sifatida xizmat qilgan Muhammad ibn Ubaydulloh al-Xoqoniyning oʻgʻli, 851—861 va 870—877-yillarda vazir boʻlgan [[Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqon|Ubaydulloh ibn Yahyo ibn Xoqonning]] nabirasi boʻlgan{{Sfn|Sourdel|1971}}. Otasi vazir boʻlgan davrda ukasi Abdulvohid bilan birga{{Sfn|Sourdel|1971}} kotiblik qilgan{{Sfn|van Berkel|2013}}. Otasi saroyda oʻz mavqeini mustahkamlash bilan band boʻlgan bir paytda davlat boshqaruvi, asosan, Abdulloh zimmasida edi. Shunga qaramay, zamondosh tarixchilarning taʼkidlashicha, Abdulloh ham, otasi ham sustkash va loqayd, boshqaruvda layoqatsiz boʻlishgan{{Sfn|Kennedy|2013}}. Tarixchi [[Ibn Miskavayh|Ibn Miskavayhning]] yozishicha, davlat boshqaruvi shu darajada tartibsiz boʻlganki, birgina viloyatga 20 kun ichida 7 nafar hokim tayinlangan{{Sfn|Kennedy|2013}}.
Birinchi vazirlik davridagi muvaffaqiyatsizlikka qaramay, Abdulloh 924-yil iyun oyida [[Abulhasan Ali ibn al-Furot|Ali ibn al-Furotning]] oʻrniga yana vazir lavozimiga tayinlandi{{Sfn|Sourdel|1971}}. Ali ibn al-Furot oʻtgan yili [[qarmatlar]] tomonidan [[Basra|Basraga]] hujum qilinishi va [[haj]] karvonining vayron qilinishi ortidan obroʻsizlanib, qatl etilgan edi{{Sfn|Kennedy|2013}}. Abdulloh Abbosiylar hukumatini oʻsha davrdagi jiddiy muammolardan xalos eta olmadi{{Sfn|Sourdel|1971}} va 925-yil noyabr oyida bosh qoʻmondon [[Muʼnis al-Muzaffar|Muʼnis al-Muzaffarning]] talabiga binoan lavozimidan chetlatildi. Oʻsha paytda Mu’nis amalda xalifalik noibi edi. Odatga koʻra, Abdulloh qamoqqa olindi va jarima toʻlashga majbur boʻldi. Qamoqdan ozod etilgach, 926/927-yillarda vafot etdi{{Sfn|Sourdel|1971}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | title=Muʾnis al-Muẓaffar | first = H. | last = Bowen | volume = 7 | page = 575 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_5520 }}
* {{cite book | last = Kennedy | first = Hugh | author-link = Hugh N. Kennedy | chapter = The Reign of al-Muqtadir (295–320/908–32): A History | pages = 13–47 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=13|plainurl=y}} }}
* {{EI2 | title = Ibn K̲h̲āḳān | first = D. | last = Sourdel | authorlink = Dominique Sourdel | volume = 3 | page = 824 | doi =10.1163/1573-3912_islam_COM_0329 }}
* {{cite book | last = van Berkel | first = Maaike | chapter = The Vizier | pages = 65–86 | title = Crisis and Continuity at the Abbasid Court: Formal and Informal Politics in the Caliphate of al-Muqtadir (295-320/908-32) | location = Leiden | publisher = Brill | year = 2013 | isbn = 978-90-04-25271-4 | chapter-url = {{Google Books|cUodAAAAQBAJ|page=65|plainurl=y}}}}
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligining asirlari va mahbuslari]]
[[Turkum:Tugʻilgan yili nomaʼlum boʻlgan kishilar]]
[[Turkum:Abbosiylar xalifaligi vazirlari]]
m3jldfrt5jjund32ma32gvk86g6u14m
Munozara:Abdulloh ibn Muhammad al-Xoqoniy
1
1248695
5477645
2025-06-23T07:25:46Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477645
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Abu Abdulloh al-Baridiy
0
1248696
5477651
2025-06-23T08:45:19Z
Oblakulova
111326
„'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) - Baridiylar oilasining eng mashhur vakili, Bu oila Iroqda soliq yig‘ish bilan shug‘ullanuvchi mansabdorlar bo‘lib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali to‘plagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qo‘lga kiritish uchun sarf qilgan. Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477651
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) - Baridiylar oilasining eng mashhur vakili, Bu oila Iroqda soliq yig‘ish bilan shug‘ullanuvchi mansabdorlar bo‘lib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali to‘plagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qo‘lga kiritish uchun sarf qilgan.
Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn Ra’iq va Bajkam, [[Mosul|Mosuldagi]] [[Hamdoniylar]], Forsdagi [[Buvayhiylar]] va [[Ummon Sultonligi|Ummon]] hukmdori o‘rtasida mohirona siyosiy manevralar olib borgan. Ular ikki marta Abbosiylar poytaxti [[Bagʻdod|Bag‘dodni]] egallashga muvaffaq bo‘lgan, ammo uni uzoq vaqt ushlab tura olishmagan. Turli davrlarda ular [[Xuziston]], [[Vosit]] va [[Basra]] ustidan ham hokimiyatni qo‘lga kiritganlar. Abu Abdulloh esa bu jarayonda Abbosiylar xalifasi tomonidan to‘rt marta vazirlik lavozimiga tayinlangan. Biroq bir vaqtning o‘zida bir nechta dushmanga qarshi olib borilgan doimiy urushlar oilaning moliyaviy resurslarini tugatdi. 943-yilga kelib, Abu Abdulloh boyligini saqlab qolish uchun hatto o‘zining eng kichik ukasini o‘ldirishga majbur bo‘ldi. Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida vafot etdi. Uning o‘rniga Basra hokimi sifatida o‘g‘li Abu al-Qosim tayinlandi va 947-yilgacha, ya’ni Buvayhiylar Basrani zabt etguniga qadar hokimlik qildi.
Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida bir hafta davom etgan isitma oqibatida vafot etgan va uning o'rniga o'g'li Abu al-Qosim Basra hukmdoriga aylangan{{Sfn|Sourdel|1960}}.
fmxc11kwx1277qybghwhz91h8b986u2
5477652
5477651
2025-06-23T08:46:31Z
Oblakulova
111326
5477652
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) – Baridiylar oilasining eng mashhur vakili, Bu oila Iroqda soliq yigʻish bilan shugʻullanuvchi mansabdorlar boʻlib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali toʻplagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qoʻlga kiritish uchun sarf qilgan.
Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn Raʼiq va Bajkam, [[Mosul|Mosuldagi]] [[Hamdoniylar]], Forsdagi [[Buvayhiylar]] va [[Ummon Sultonligi|Ummon]] hukmdori oʻrtasida mohirona siyosiy manevralar olib borgan. Ular ikki marta Abbosiylar poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdodni]] egallashga muvaffaq boʻlgan, ammo uni uzoq vaqt ushlab tura olishmagan. Turli davrlarda ular [[Xuziston]], [[Vosit]] va [[Basra]] ustidan ham hokimiyatni qoʻlga kiritganlar. Abu Abdulloh esa bu jarayonda Abbosiylar xalifasi tomonidan toʻrt marta vazirlik lavozimiga tayinlangan. Biroq bir vaqtning oʻzida bir nechta dushmanga qarshi olib borilgan doimiy urushlar oilaning moliyaviy resurslarini tugatdi. 943-yilga kelib, Abu Abdulloh boyligini saqlab qolish uchun hatto oʻzining eng kichik ukasini oʻldirishga majbur boʻldi. Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida vafot etdi. Uning oʻrniga Basra hokimi sifatida oʻgʻli Abu al-Qosim tayinlandi va 947-yilgacha, yaʼni Buvayhiylar Basrani zabt etguniga qadar hokimlik qildi.
Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida bir hafta davom etgan isitma oqibatida vafot etgan va uning oʻrniga oʻgʻli Abu al-Qosim Basra hukmdoriga aylangan{{Sfn|Sourdel|1960}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
cufy0z98pok2ocyurn8r79tf540agpk
5477653
5477652
2025-06-23T08:46:40Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:944-yilda tugʻilganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477653
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) – Baridiylar oilasining eng mashhur vakili, Bu oila Iroqda soliq yigʻish bilan shugʻullanuvchi mansabdorlar boʻlib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali toʻplagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qoʻlga kiritish uchun sarf qilgan.
Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn Raʼiq va Bajkam, [[Mosul|Mosuldagi]] [[Hamdoniylar]], Forsdagi [[Buvayhiylar]] va [[Ummon Sultonligi|Ummon]] hukmdori oʻrtasida mohirona siyosiy manevralar olib borgan. Ular ikki marta Abbosiylar poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdodni]] egallashga muvaffaq boʻlgan, ammo uni uzoq vaqt ushlab tura olishmagan. Turli davrlarda ular [[Xuziston]], [[Vosit]] va [[Basra]] ustidan ham hokimiyatni qoʻlga kiritganlar. Abu Abdulloh esa bu jarayonda Abbosiylar xalifasi tomonidan toʻrt marta vazirlik lavozimiga tayinlangan. Biroq bir vaqtning oʻzida bir nechta dushmanga qarshi olib borilgan doimiy urushlar oilaning moliyaviy resurslarini tugatdi. 943-yilga kelib, Abu Abdulloh boyligini saqlab qolish uchun hatto oʻzining eng kichik ukasini oʻldirishga majbur boʻldi. Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida vafot etdi. Uning oʻrniga Basra hokimi sifatida oʻgʻli Abu al-Qosim tayinlandi va 947-yilgacha, yaʼni Buvayhiylar Basrani zabt etguniga qadar hokimlik qildi.
Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida bir hafta davom etgan isitma oqibatida vafot etgan va uning oʻrniga oʻgʻli Abu al-Qosim Basra hukmdoriga aylangan{{Sfn|Sourdel|1960}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:944-yilda tugʻilganlar]]
n19hv5oeq5gvwqnvq5k0wnwpksht2ht
5477654
5477653
2025-06-23T08:47:07Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Basralik kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477654
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) – Baridiylar oilasining eng mashhur vakili, Bu oila Iroqda soliq yigʻish bilan shugʻullanuvchi mansabdorlar boʻlib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali toʻplagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qoʻlga kiritish uchun sarf qilgan.
Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn Raʼiq va Bajkam, [[Mosul|Mosuldagi]] [[Hamdoniylar]], Forsdagi [[Buvayhiylar]] va [[Ummon Sultonligi|Ummon]] hukmdori oʻrtasida mohirona siyosiy manevralar olib borgan. Ular ikki marta Abbosiylar poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdodni]] egallashga muvaffaq boʻlgan, ammo uni uzoq vaqt ushlab tura olishmagan. Turli davrlarda ular [[Xuziston]], [[Vosit]] va [[Basra]] ustidan ham hokimiyatni qoʻlga kiritganlar. Abu Abdulloh esa bu jarayonda Abbosiylar xalifasi tomonidan toʻrt marta vazirlik lavozimiga tayinlangan. Biroq bir vaqtning oʻzida bir nechta dushmanga qarshi olib borilgan doimiy urushlar oilaning moliyaviy resurslarini tugatdi. 943-yilga kelib, Abu Abdulloh boyligini saqlab qolish uchun hatto oʻzining eng kichik ukasini oʻldirishga majbur boʻldi. Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida vafot etdi. Uning oʻrniga Basra hokimi sifatida oʻgʻli Abu al-Qosim tayinlandi va 947-yilgacha, yaʼni Buvayhiylar Basrani zabt etguniga qadar hokimlik qildi.
Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida bir hafta davom etgan isitma oqibatida vafot etgan va uning oʻrniga oʻgʻli Abu al-Qosim Basra hukmdoriga aylangan{{Sfn|Sourdel|1960}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:944-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Basralik kishilar]]
fkksftkuiv8978o6f9bxphgery6ob8k
5477655
5477654
2025-06-23T08:48:28Z
Oblakulova
111326
5477655
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Abdulloh al-Hasan al-Boridiy''' ({{Lang-ar|الحسن البريدي}}) – Baridiylar oilasining eng mashhur vakili. Bu oila [[Iroq|Iroqda]] soliq yigʻish bilan shugʻullanuvchi mansabdorlar boʻlib, 930–940-yillarda soliq fermasi orqali toʻplagan ulkan boyliklarini [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] qolgan qismini qoʻlga kiritish uchun sarf qilgan.
Bu kurash jarayonida Abu Abdulloh va uning ikki akasi harbiy sarkardalar Ibn Raʼiq va Bajkam, [[Mosul|Mosuldagi]] [[Hamdoniylar]], Forsdagi [[Buvayhiylar]] va [[Ummon Sultonligi|Ummon]] hukmdori oʻrtasida mohirona siyosiy manevralar olib borgan. Ular ikki marta Abbosiylar poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdodni]] egallashga muvaffaq boʻlgan, ammo uni uzoq vaqt ushlab tura olishmagan. Turli davrlarda ular [[Xuziston]], [[Vosit]] va [[Basra]] ustidan ham hokimiyatni qoʻlga kiritganlar. Abu Abdulloh esa bu jarayonda Abbosiylar xalifasi tomonidan toʻrt marta vazirlik lavozimiga tayinlangan. Biroq bir vaqtning oʻzida bir nechta dushmanga qarshi olib borilgan doimiy urushlar oilaning moliyaviy resurslarini tugatdi. 943-yilga kelib, Abu Abdulloh boyligini saqlab qolish uchun hatto oʻzining eng kichik ukasini oʻldirishga majbur boʻldi. Vafotidan keyin uning oʻrniga Basra hokimi sifatida oʻgʻli Abu al-Qosim tayinlandi va 947-yilgacha, yaʼni Buvayhiylar Basrani zabt etguniga qadar hokimlik qildi.
Abu Abdulloh 944-yil iyun oyida bir hafta davom etgan isitma oqibatida vafot etgan va uning oʻrniga oʻgʻli Abu al-Qosim Basra hukmdoriga aylangan{{Sfn|Sourdel|1960}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:944-yilda tugʻilganlar]]
[[Turkum:Basralik kishilar]]
megwb4pc7mda2wdkvs49069q7p5r3v6
Munozara:Abu Abdulloh al-Baridiy
1
1248697
5477656
2025-06-23T08:48:44Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477656
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Abu al-Hasan al-Harroniy
0
1248698
5477657
2025-06-23T08:55:32Z
Oblakulova
111326
„'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) - 10-asrda yashagan tabib va tarjimon. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline....“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477657
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) - 10-asrda yashagan tabib va tarjimon. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/abu-al-hasan-al-harrani-COM_0074?s.num=3&s.q=al+harrani |til=en}}</ref>.
== Hayoti ==
Abu al-Hasanning hayoti haqida ko'p narsa ma'lum emas. U [[Raqqa]] shahrida asli harronlik tabiblar oilasida tug'ilgan. Abu al-Hasanning asarlari orasida Yahyo ibn Sarafyunning “''al-Kunnash''” nomli kitobiga yozilgan tibbiy sharh ham mavjud bo‘lib, bu haqida Ibn Abu Usaybia tomonidan qayd etilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=أصيبعة |first=ابن أبي |title=طبقات الأطباء |language=ar |publisher=ktab INC.}}</ref>. Al-Harroniy 980-yili [[Bagʻdod|Bag‘dodda]] 84 yoshida vafot etgan.
{{Authority control}}
i1bnrcmx2x01jd0ui5bsgdm7s63mkz6
5477658
5477657
2025-06-23T08:56:00Z
Oblakulova
111326
5477658
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) – 10-asrda yashagan tabib va tarjimon. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/abu-al-hasan-al-harrani-COM_0074?s.num=3&s.q=al+harrani |til=en}}</ref>.
== Hayoti ==
Abu al-Hasanning hayoti haqida koʻp narsa maʼlum emas. U [[Raqqa]] shahrida asli harronlik tabiblar oilasida tugʻilgan. Abu al-Hasanning asarlari orasida Yahyo ibn Sarafyunning „''al-Kunnash''“ nomli kitobiga yozilgan tibbiy sharh ham mavjud boʻlib, bu haqida Ibn Abu Usaybia tomonidan qayd etilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=أصيبعة |first=ابن أبي |title=طبقات الأطباء |language=ar |publisher=ktab INC.}}</ref>. Al-Harroniy 980-yili [[Bagʻdod|Bagʻdodda]] 84 yoshida vafot etgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
iplprglo4j2xarvd3cknyorwobv03na
5477659
5477658
2025-06-23T08:56:12Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Harronlik kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477659
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) – 10-asrda yashagan tabib va tarjimon. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/abu-al-hasan-al-harrani-COM_0074?s.num=3&s.q=al+harrani |til=en}}</ref>.
== Hayoti ==
Abu al-Hasanning hayoti haqida koʻp narsa maʼlum emas. U [[Raqqa]] shahrida asli harronlik tabiblar oilasida tugʻilgan. Abu al-Hasanning asarlari orasida Yahyo ibn Sarafyunning „''al-Kunnash''“ nomli kitobiga yozilgan tibbiy sharh ham mavjud boʻlib, bu haqida Ibn Abu Usaybia tomonidan qayd etilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=أصيبعة |first=ابن أبي |title=طبقات الأطباء |language=ar |publisher=ktab INC.}}</ref>. Al-Harroniy 980-yili [[Bagʻdod|Bagʻdodda]] 84 yoshida vafot etgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Harronlik kishilar]]
4qc9xlu40gn22qkk9nl17mhxy9zy07s
5477660
5477659
2025-06-23T08:56:20Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:10-asr tarjimonlari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477660
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) – 10-asrda yashagan tabib va tarjimon. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/abu-al-hasan-al-harrani-COM_0074?s.num=3&s.q=al+harrani |til=en}}</ref>.
== Hayoti ==
Abu al-Hasanning hayoti haqida koʻp narsa maʼlum emas. U [[Raqqa]] shahrida asli harronlik tabiblar oilasida tugʻilgan. Abu al-Hasanning asarlari orasida Yahyo ibn Sarafyunning „''al-Kunnash''“ nomli kitobiga yozilgan tibbiy sharh ham mavjud boʻlib, bu haqida Ibn Abu Usaybia tomonidan qayd etilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=أصيبعة |first=ابن أبي |title=طبقات الأطباء |language=ar |publisher=ktab INC.}}</ref>. Al-Harroniy 980-yili [[Bagʻdod|Bagʻdodda]] 84 yoshida vafot etgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Harronlik kishilar]]
[[Turkum:10-asr tarjimonlari]]
tb45isuzlniq8dkm9r8y3fvgd636485
5477661
5477660
2025-06-23T08:57:05Z
Oblakulova
111326
5477661
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan al-Harroniy, Sobit ibn Ibrohim ibn Zahrun al-Harroniy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن ثابت بن إبراهيم بن زهرون الحراني}}) (896–980) – 10-asrda yashagan tabib va [[tarjimon]]. [[Bagʻdod|Bagʻdoddagi]] [[Buvayhiylar|Buvayhiy]] hukmdorlari saroyida yashab ijod qilgan<ref>{{Veb manbasi |muallif=Fariba |ism=Pat |sarlavha=Abū al-Ḥasan al-Ḥarrānī |sana=16 October 2015 |url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-islamica/abu-al-hasan-al-harrani-COM_0074?s.num=3&s.q=al+harrani |til=en}}</ref>.
== Hayoti ==
Abu al-Hasanning hayoti haqida koʻp narsa maʼlum emas. U [[Raqqa]] shahrida asli harronlik tabiblar oilasida tugʻilgan. Abu al-Hasanning asarlari orasida [[Yahyo ibn Sarafyun|Yahyo ibn Sarafyunning]] „''al-Kunnash''“ nomli kitobiga yozilgan tibbiy sharh ham mavjud boʻlib, bu haqida [[Ibn Abu Usaybia]] tomonidan qayd etilgan<ref>{{Kitob manbasi |last=أصيبعة |first=ابن أبي |title=طبقات الأطباء |language=ar |publisher=ktab INC.}}</ref>. Al-Harroniy 980-yili [[Bagʻdod|Bagʻdodda]] 84 yoshida vafot etgan.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Harronlik kishilar]]
[[Turkum:10-asr tarjimonlari]]
7banc7hxx64kmzfkxscp5ei4kv1bmwu
Munozara:Abu al-Hasan al-Harroniy
1
1248699
5477662
2025-06-23T08:57:18Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477662
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy
0
1248700
5477663
2025-06-23T09:04:50Z
Oblakulova
111326
„'''Abu Ja'far Muhammad ibn Ahmad al-Bag'dodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor bo'lgan. == Hayoti == Nisbasidan ham ma'lumki, Abu Ja'far [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bag'doddan]] bo'lgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri bo'lganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan ta...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477663
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Ja'far Muhammad ibn Ahmad al-Bag'dodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor bo'lgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham ma'lumki, Abu Ja'far [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bag'doddan]] bo'lgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri bo'lganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan ta'qibga uchragan va Iroqni tark etib, g'arbga tomon yo'l olishga majbur bo'lgan{{Sfn|Halm|1991}}. G'arbga yo'l olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bag‘dodliklar jamoasi anchagina ko‘p bo‘lib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bag'dodiy o'z bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor bo'lgan va al-Mahdiy uni o'ziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. So'ngra Abu Ja'far [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targ‘ibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
qdq782bqlvny9rts89kivp9l6qsieqp
5477665
5477663
2025-06-23T09:11:08Z
Oblakulova
111326
5477665
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Ja'far Muhammad ibn Ahmad al-Bag'dodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor bo'lgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham ma'lumki, Abu Ja'far [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bag'doddan]] bo'lgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri bo'lganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan ta'qibga uchragan va Iroqni tark etib, g'arbga tomon yo'l olishga majbur bo'lgan{{Sfn|Halm|1991}}. G'arbga yo'l olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bag‘dodliklar jamoasi anchagina ko‘p bo‘lib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bag'dodiy o'z bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor bo'lgan va al-Mahdiy uni o'ziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. So'ngra Abu Ja'far [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targ‘ibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida Abu al-Yusr ar-Riyodiy vafot etganidan so‘ng, Abu Ja'far xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u “mukammal kotib” sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934 yilda al-Mahdiy vafot etganidan so‘ng ham Abu Ja'far o‘z lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan bo'lishi mumkin. Abu Ja'far uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[al-Mansur]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Ja'farning vafot sanasi noma'lum{{Sfn|Halm|1991}} Vafotidan keyin uning o'rnini quli Javhar as-Siqiliy egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
f4rugdum0cr2o190km9wmcrraeh87s6
5477666
5477665
2025-06-23T09:11:38Z
Oblakulova
111326
5477666
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor boʻlgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham maʼlumki, Abu Jaʼfar [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdoddan]] boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri boʻlganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan taʼqibga uchragan va Iroqni tark etib, gʻarbga tomon yoʻl olishga majbur boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Gʻarbga yoʻl olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bagʻdodliklar jamoasi anchagina koʻp boʻlib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bagʻdodiy oʻz bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor boʻlgan va al-Mahdiy uni oʻziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. Soʻngra Abu Jaʼfar [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targʻibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida Abu al-Yusr ar-Riyodiy vafot etganidan soʻng, Abu Jaʼfar xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u „mukammal kotib“ sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934 yilda al-Mahdiy vafot etganidan soʻng ham Abu Jaʼfar oʻz lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan boʻlishi mumkin. Abu Jaʼfar uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[al-Mansur]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Jaʼfarning vafot sanasi nomaʼlum{{Sfn|Halm|1991}} Vafotidan keyin uning oʻrnini quli Javhar as-Siqiliy egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last=Brett | first=Michael | title=The Fatimid Empire |series=The Edinburgh History of the Islamic Empires |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh | year=2017 | isbn=978-0-7486-4076-8 }}
* {{cite thesis | last = Dachraoui | first = Farhat | title = Le Califat Fatimide au Maghreb (296-365 H. / 909-975 Jc.). Historie Politique et Institutions | language = French | trans-title = The Fatimid Caliphate in the Maghreb (296-365 AH / 909-975 CE). Political History and Institutions | year = 1981 | location = Tunis | type=PhD thesis }}
* {{Das Reich des Mahdi}}
7f4ujl2c5bd9ambkxqlcq2muz08487g
5477667
5477666
2025-06-23T09:11:52Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:9-asrda tugʻilganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477667
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor boʻlgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham maʼlumki, Abu Jaʼfar [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdoddan]] boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri boʻlganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan taʼqibga uchragan va Iroqni tark etib, gʻarbga tomon yoʻl olishga majbur boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Gʻarbga yoʻl olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bagʻdodliklar jamoasi anchagina koʻp boʻlib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bagʻdodiy oʻz bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor boʻlgan va al-Mahdiy uni oʻziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. Soʻngra Abu Jaʼfar [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targʻibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida Abu al-Yusr ar-Riyodiy vafot etganidan soʻng, Abu Jaʼfar xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u „mukammal kotib“ sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934 yilda al-Mahdiy vafot etganidan soʻng ham Abu Jaʼfar oʻz lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan boʻlishi mumkin. Abu Jaʼfar uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[al-Mansur]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Jaʼfarning vafot sanasi nomaʼlum{{Sfn|Halm|1991}} Vafotidan keyin uning oʻrnini quli Javhar as-Siqiliy egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last=Brett | first=Michael | title=The Fatimid Empire |series=The Edinburgh History of the Islamic Empires |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh | year=2017 | isbn=978-0-7486-4076-8 }}
* {{cite thesis | last = Dachraoui | first = Farhat | title = Le Califat Fatimide au Maghreb (296-365 H. / 909-975 Jc.). Historie Politique et Institutions | language = French | trans-title = The Fatimid Caliphate in the Maghreb (296-365 AH / 909-975 CE). Political History and Institutions | year = 1981 | location = Tunis | type=PhD thesis }}
* {{Das Reich des Mahdi}}
[[Turkum:9-asrda tugʻilganlar]]
3ik52stbx2qa0tgg6z9d1zykqjscvuc
5477668
5477667
2025-06-23T09:12:01Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:10-asrda vafot etganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477668
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor boʻlgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham maʼlumki, Abu Jaʼfar [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdoddan]] boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri boʻlganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan taʼqibga uchragan va Iroqni tark etib, gʻarbga tomon yoʻl olishga majbur boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Gʻarbga yoʻl olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bagʻdodliklar jamoasi anchagina koʻp boʻlib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bagʻdodiy oʻz bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor boʻlgan va al-Mahdiy uni oʻziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. Soʻngra Abu Jaʼfar [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targʻibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida Abu al-Yusr ar-Riyodiy vafot etganidan soʻng, Abu Jaʼfar xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u „mukammal kotib“ sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934 yilda al-Mahdiy vafot etganidan soʻng ham Abu Jaʼfar oʻz lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan boʻlishi mumkin. Abu Jaʼfar uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[al-Mansur]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Jaʼfarning vafot sanasi nomaʼlum{{Sfn|Halm|1991}} Vafotidan keyin uning oʻrnini quli Javhar as-Siqiliy egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last=Brett | first=Michael | title=The Fatimid Empire |series=The Edinburgh History of the Islamic Empires |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh | year=2017 | isbn=978-0-7486-4076-8 }}
* {{cite thesis | last = Dachraoui | first = Farhat | title = Le Califat Fatimide au Maghreb (296-365 H. / 909-975 Jc.). Historie Politique et Institutions | language = French | trans-title = The Fatimid Caliphate in the Maghreb (296-365 AH / 909-975 CE). Political History and Institutions | year = 1981 | location = Tunis | type=PhD thesis }}
* {{Das Reich des Mahdi}}
[[Turkum:9-asrda tugʻilganlar]]
[[Turkum:10-asrda vafot etganlar]]
kbo9s7m7nvymj5uvl5joe7nuenx9cmn
5477669
5477668
2025-06-23T09:12:18Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Bagʻdodlik kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477669
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor boʻlgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham maʼlumki, Abu Jaʼfar [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdoddan]] boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri boʻlganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan taʼqibga uchragan va Iroqni tark etib, gʻarbga tomon yoʻl olishga majbur boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Gʻarbga yoʻl olib, Sijilmasa shahriga yetib borgan. Bu yerda bagʻdodliklar jamoasi anchagina koʻp boʻlib, [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bagʻdodiy oʻz bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor boʻlgan va al-Mahdiy uni oʻziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. Soʻngra Abu Jaʼfar [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targʻibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida Abu al-Yusr ar-Riyodiy vafot etganidan soʻng, Abu Jaʼfar xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u „mukammal kotib“ sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934 yilda al-Mahdiy vafot etganidan soʻng ham Abu Jaʼfar oʻz lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan boʻlishi mumkin. Abu Jaʼfar uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[al-Mansur]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Jaʼfarning vafot sanasi nomaʼlum{{Sfn|Halm|1991}} Vafotidan keyin uning oʻrnini quli Javhar as-Siqiliy egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last=Brett | first=Michael | title=The Fatimid Empire |series=The Edinburgh History of the Islamic Empires |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh | year=2017 | isbn=978-0-7486-4076-8 }}
* {{cite thesis | last = Dachraoui | first = Farhat | title = Le Califat Fatimide au Maghreb (296-365 H. / 909-975 Jc.). Historie Politique et Institutions | language = French | trans-title = The Fatimid Caliphate in the Maghreb (296-365 AH / 909-975 CE). Political History and Institutions | year = 1981 | location = Tunis | type=PhD thesis }}
* {{Das Reich des Mahdi}}
[[Turkum:9-asrda tugʻilganlar]]
[[Turkum:10-asrda vafot etganlar]]
[[Turkum:Bagʻdodlik kishilar]]
ejgcm4cw70lfxqryd3k1v7f8xfc6vp8
5477670
5477669
2025-06-23T09:14:24Z
Oblakulova
111326
5477670
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy''' ({{Lang-ar|أبو جعفر محمد بن أحمد البغدادي}}) ilk [[Fotimiylar xalifaligi]] davrida yuqori martabali amaldor boʻlgan.
== Hayoti ==
Nisbasidan ham maʼlumki, Abu Jaʼfar [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligi]] poytaxti [[Bagʻdod|Bagʻdoddan]] boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Ehtimol [[shialik]] tarafdorlaridan biri boʻlganligi bois vazir [[Ali ibn Iso ibn al-Jarroh]] tomonidan taʼqibga uchragan va Iroqni tark etib, gʻarbga tomon yoʻl olishga majbur boʻlgan{{Sfn|Halm|1991}}. Gʻarbga yoʻl olib, [[Sijilmasa]] shahriga yetib borgan. Bu yerda bagʻdodliklardan iborat kishilar jamoasi anchagina koʻp boʻlib, Abu Jaʼfar [[Ismoiliylar]] yetakchisi va keyinchalik [[Fotimiylar xalifaligi|Fotimiylar xalifaligiga]] asos solgan [[Abdulloh al-Mahdiy Billoh]] bilan uchrashgan{{Sfn|Halm|1991}}.
Al-Bagʻdodiy oʻz bilimi va qobiliyati bilan tezda al-Mahdiyning iltifotiga sazovor boʻlgan va al-Mahdiy uni oʻziga maslahatchi va kotib qilib olgan{{Sfn|Halm|1991}}. Soʻngra Abu Jaʼfar [[Al-Andalus|Andalus]] poytaxti [[Kordova (shahar)|Kordovada]] biroz muddat hayot kechirgan. U yerda mahalliy adabiy doiralarda mashhurlikka erishgan, biroq uning asl vazifasi al-Mahdiy nomidan josuslik qilish, diniy targʻibot va agentlik faoliyatini olib borish edi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
911-yil yanvar oyida [[Abu al-Yusr ar-Riyodiy]] vafot etganidan soʻng, Abu Jaʼfar xalifaning bosh kotibi lavozimini egalladi. Bu maqomda u xalifalik devoni va pochta xizmatini boshqardi{{Sfn|Dachraoui|1981}}. Bu tizim ayni paytda [[razvedka]] xizmati sifatida ham xizmat qilardi. Bu lavozimda u „mukammal kotib“ sifatida tanildi{{Sfn|Halm|1991}} va tez orada al-Mahdiy saroyidagi eng nufuzli shaxsga aylandi{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
934-yilda al-Mahdiy vafot etganidan soʻng ham Abu Jaʼfar oʻz lavozimida xizmat qilishni davom ettirdi. U, shuningdek, vafotiga qadar ham ushbu lavozimni egallab turgan boʻlishi mumkin. Abu Jaʼfar uch nafar Fotimiy xalifalariga, jumladan, al-Mahdiy, [[Al-Qoim (Fotimiy xalifa)|al-Qoim]] ({{Hukmronlik|943|946}}) va [[Al-Mansur|al-Mansurga]] ({{Hukmronlik|946|953}}) xizmat qilgan{{Sfn|Halm|1991}}. Abu Jaʼfarning vafot sanasi nomaʼlum{{Sfn|Halm|1991}}. Vafotidan keyin uning oʻrnini quli [[Javhar as-Siqiliy]] egallagan, Javhar keyinchalik Fotimiylar uchun mohir harbiy sarkarda sifatida tanilib, Misrni fath etgan{{Sfn|Dachraoui|1981}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last=Brett | first=Michael | title=The Fatimid Empire |series=The Edinburgh History of the Islamic Empires |publisher=Edinburgh University Press |location=Edinburgh | year=2017 | isbn=978-0-7486-4076-8 }}
* {{cite thesis | last = Dachraoui | first = Farhat | title = Le Califat Fatimide au Maghreb (296-365 H. / 909-975 Jc.). Historie Politique et Institutions | language = French | trans-title = The Fatimid Caliphate in the Maghreb (296-365 AH / 909-975 CE). Political History and Institutions | year = 1981 | location = Tunis | type=PhD thesis }}
* {{Das Reich des Mahdi}}
[[Turkum:9-asrda tugʻilganlar]]
[[Turkum:10-asrda vafot etganlar]]
[[Turkum:Bagʻdodlik kishilar]]
o2yzivh2x2pu2n1h82v5u7ql0brg9hd
Turkum:Shveytsariya geografiyasiga oid chala maqolalarga oid stub andozalar
14
1248701
5477664
2025-06-23T09:07:41Z
82.215.99.178
пп
5477664
wikitext
text/x-wiki
пппп
sz1q9kaydb0oc6z6vph14cd2etharju
Munozara:Abu Jaʼfar Muhammad ibn Ahmad al-Bagʻdodiy
1
1248702
5477671
2025-06-23T09:14:51Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477671
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Abu Mansur al-Azhariy
0
1248703
5477673
2025-06-23T09:39:21Z
Oblakulova
111326
„'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili bo'yicha [[Leksikografiya|lug'atshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477673
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili bo'yicha [[Leksikografiya|lug'atshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari “''Tahdhib al-lug‘at''” ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} - "Tillar bo'yicha qisqacha qo'llanma")asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy o'sha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida bo'lgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tug'ilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur bo'lgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bag'dod]] shahriga sayohat qilgan, o'sha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bag‘dodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy o'sha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan bo'lishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri bo‘lgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini o'rganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bag'dodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bag‘dodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning ko‘pchiligi o'ldirilib, buyumlari o‘g‘irlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda o'tkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
hhcnrdke5monxxv5gyaa8zt4cym7jz2
5477675
5477673
2025-06-23T09:40:04Z
Oblakulova
111326
5477675
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“)asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
79wgpu8cegnimbmzfr8n13fwjqyupkf
5477676
5477675
2025-06-23T09:40:13Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:Hirot kishilari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477676
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“)asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Hirot kishilari]]
8580n22mopx57qkgficzoc5q325bc0q
5477677
5477676
2025-06-23T09:40:22Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:980-yilda vafot etganlar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477677
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“)asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Hirot kishilari]]
[[Turkum:980-yilda vafot etganlar]]
rlz8m5t0ctzkx90ld4j0k4hmphcm4xf
5477678
5477677
2025-06-23T09:40:31Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477678
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“)asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Hirot kishilari]]
[[Turkum:980-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
ieitnblqiiq6iamqq7oiwb2o4q9erlh
5477679
5477678
2025-06-23T09:40:44Z
Oblakulova
111326
[[Turkum:10-asr filologlari]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477679
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunosi]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref> Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“)asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim Ibn as-Sori az-Zajjoj (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida al-Azhariy birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlarida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar|qarmatiylar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatiylar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Hirot kishilari]]
[[Turkum:980-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
[[Turkum:10-asr filologlari]]
iwh3c98ia5asm0jrwhbr128n3efsodu
5477682
5477679
2025-06-23T09:42:20Z
Oblakulova
111326
5477682
wikitext
text/x-wiki
'''Abu Mansur Muhammad ibn Ahmad al-Azhariy''' ({{Lang-ar|أبومنصور محمد بن أحمد الأزهري}}) (hijriy 282–370 / milodiy 895–980), shuningdek, '''Abu Mansur al-Azhariy''' ({{Lang|ar|أبومنصور الأزهري}}) nomi bilan mashhur, [[Arab tili|arab]] tili boʻyicha [[Leksikografiya|lugʻatshunos]], [[Filologiya|filolog]] va [[Tilshunoslik|grammatikachi]]<ref name=":0">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref><ref name=":1">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref><ref name=":2">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Uning eng muhim asari „''Tahdhib al-lugʻat''“ ({{Lang|ar|تهذيب اللغات}} – „Tillar boʻyicha qisqacha qoʻllanma“) asari sanaladi.
== Hayoti ==
Al-Azhariy oʻsha paytda [[Somoniylar]] sulolasi nazorati ostida boʻlgan [[Katta Xuroson|Xurosonning]] [[Hirot]] shahrida tugʻilgan. U ''al-Azhariy'' nomi bilan mashhur boʻlgan<ref name=":12">{{Kitob manbasi |date=2019-03-05 |title=The Sword of Ambition: Bureaucratic Rivalry in Medieval Egypt |language=en |publisher=NYU Press |isbn=978-1-4798-2478-6}}</ref>. Yoshligida ilm-fan markazi hisoblangan [[Bagʻdod|Bagʻdod]] shahriga sayohat qilgan, oʻsha vaqtda shahar hali [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar]] hukmronligi ostida edi. Bagʻdodda tahsil olib, mashhur grammatik olim [[Ibn as-Sori az-Zajjoj]] (vafoti: 923) bilan uchrashgan<ref name=":02">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>. Tarixchi [[Ibn Xallikon|Ibn Xallikonning]] yozishicha, al-Azhariy oʻsha davrning boshqa yetakchi grammatikachisi [[Ibn Durayd]] bilan ham uchrashgan. Lugʻatshunos sifatida birinchilardan boʻlib [[zakot]] va [[namoz]] kabi soʻzlarning [[Suryoniy tili|suryoniy tilidan]] olingan boʻlishi mumkinligini ilgari surgan ilk olimlardan biri boʻlgan<ref>{{Kitob manbasi |last=Versteegh |first=C. M. H. |date=1989 |chapter=La tradition arabe (Section 1): le langage, la religion, et la raison |editor=Auroux |title=Histoire des idées linguistiques |language=fr |publisher=Pierre Mardaga |location=Liège, Brussels |isbn=2-87009-389-6 |page=250}}</ref>.
Arab tilini oʻrganish maqsadida qilgan sayohatlaridan birida al-Azhariy [[Makka|Makkaga]] borish uchun Bagʻdodni tark etgan<ref name=":22">{{Kitob manbasi |last=Khallikān |first=Ibn |date=1868 |title=Ibn Khallikan's Biographical Dictionary |language=en |publisher=Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland}}</ref>. Taxminan shu paytlarda [[Qarmatlar]] Abbosiylarga qarshi qoʻzgʻolon koʻtarib, Arabistonda vayronagarchiliklar keltirib chiqargan edi. Milodiy 924-yilda al-Azhariy [[Haj|hajdan]] qaytayotgan ziyoratchilar karvoni hamrohligida Makkadan Bagʻdodga qaytayotganida [[Abu Tohir al-Jannabiy]] boshchiligidagi qarmatlar ularga hujum qilgan. Ziyoratchilarning koʻpchiligi oʻldirilib, buyumlari oʻgʻirlab ketilgan. Biroq ular orasida al-Azhariy asirga olinganlar qatorida olingan va keyingi ikki yilini asirlikda oʻtkazgan<ref name=":03">{{Cite journal|last=Seidensticker|first1=Tilman|date=2007-12-01|title=al-Azharī, Abū Manṣūr|url=https://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-3/al-azhari-abu-mansur-SIM_0260|journal=Encyclopaedia of Islam, THREE|language=en}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{Authority control}}
[[Turkum:Hirot kishilari]]
[[Turkum:980-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:10-asr arab shaxslari]]
[[Turkum:10-asr filologlari]]
6tm34olgf521ia4b44pwlq9vg64ta5s
Farnak (Fors zodagoni)
0
1248704
5477680
2025-06-23T09:41:35Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Farnak''' (vafoti miloddan avvalgi 334-yil; [[yunoncha]]: Φαρνάκης) – miloddan avvalgi 4-asrda yashagan fors zodagonlaridan biri boʻlib, [[Pont (viloyat)|Pont]]-[[Kappadokiya]] zodagonlaridan boʻlgan<ref> Berve ii.117 </ref>. Uning singlisi [[Doriy III]]ning xotini edi<ref name=Arrian>. [[Arrian]] ''[[Anabasis Alexandri]]'' 1.16.3 </ref><ref> [[Diodorus]] ''[[Bibliotheca historica]]'' 17.21.3 </ref>. Ularning Ariobarzanes ismli oʻg...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477680
wikitext
text/x-wiki
'''Farnak''' (vafoti miloddan avvalgi 334-yil; [[yunoncha]]: Φαρνάκης) – miloddan avvalgi 4-asrda yashagan fors zodagonlaridan biri boʻlib, [[Pont (viloyat)|Pont]]-[[Kappadokiya]] zodagonlaridan boʻlgan<ref> Berve ii.117 </ref>. Uning singlisi [[Doriy III]]ning xotini edi<ref name=Arrian>. [[Arrian]] ''[[Anabasis Alexandri]]'' 1.16.3 </ref><ref> [[Diodorus]] ''[[Bibliotheca historica]]'' 17.21.3 </ref>. Ularning Ariobarzanes ismli oʻgʻli va [[Mithridates (fors sarkardasi)|Mithridates]]ga turmushga chiqqan qizi bor edi, shu sababli ular Farnakning jiyanlari boʻlgan<ref> [[Aretades of Cnidus]] FGrH 285 F1 </ref><ref> Arrian 1.15.7, 16.3 </ref>. U miloddan avvalgi 334-yilda [[Kichik Osiyo]] (hozirgi [[Turkiya]])da boʻlib oʻtgan [[Granik jangi]]da fors qoʻshinlarining qoʻmondonlaridan biri boʻlib xizmat qilgan va jangda halok boʻlgan<ref name=Arrian/>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{DEFAULTSORT:Farnak}}
[[Turkum:Miloddan avvalgi 334-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:Miloddan avvalgi 4-asr eronliklari]]
[[Turkum:Ahamoniylar sulolasi]]
{{bio-stub}}
aqgxrls9pez3cnj4cny9ytgaey2qes0
Munozara:Abu Mansur al-Azhariy
1
1248705
5477683
2025-06-23T09:42:36Z
Oblakulova
111326
„{{Munozara}}“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477683
wikitext
text/x-wiki
{{Munozara}}
i0334d6p1habe1lk5bs1ngk0r0c8gry
Sirojiddin Oʻsarov
0
1248706
5477685
2025-06-23T09:46:27Z
Jizzakhlik
89448
„{{Thr}} {{Davlat arbobi | ismi = Sirojiddin O'sarov | asl ismi = | tasvir = Sirojiddin O'sarov.jpg | lavozimi = Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari — vazirning axborot siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi |bayroq=Flag of Uzbekistan.svg|bayroq uzunligi=25px | boshlanish davri = [[2024-yil]] [[ avgust]] | tavallud sanasi = {{tug...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477685
wikitext
text/x-wiki
{{Thr}}
{{Davlat arbobi
| ismi = Sirojiddin O'sarov
| asl ismi =
| tasvir = Sirojiddin O'sarov.jpg
| lavozimi = Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari — vazirning axborot siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi
|bayroq=Flag of Uzbekistan.svg|bayroq uzunligi=25px
| boshlanish davri = [[2024-yil]] [[ avgust]]
| tavallud sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1993|04|15}}
| tavallud joyi = {{TavalludJoyi|Urgut tumani}}, [[Samarqand viloyati]]
| maʼlumoti = [[Oʻzbekiston milliy universiteti | Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti]]
|kasbi =
}}
'''Sirojiddin Oʻsarov''' ([[1993-yil]] [[15-aprel]] [[Urgut tumani]], [[Samarqand viloyati]]) – jurnalist. [[Madaniyat vazirligi]] Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
== Tarjimai hol ==
[[1993-yil]]ning [[15-aprel]]ida [[Samarqand viloyati]], [[Urgut tumani]]da tugʻulgan. 2017-yilda Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universitetining Jurnalistika fakultetini tamomlagan<ref>{{veb manbasi |title=Mashhur bitiruvchilar |url=https://new.nuu.uz/mashhur-bitiruvchilar/ |website=new.nuu.uz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
== Ish faoliyati ==
[[2015]]-[[2016-yil]]larda – Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasining „Oʻzbekiston“ radiokanalida ijtimoiy-siyosiy eshittirishlarda boshlovchi boʻlib ishlagan.
[[2016]]-[[2018-yil]]larda – „[[Mahalla (telekanal)|Mahalla]]“ teleradiokanali boshlovchisi va jurnalisti sifatida faoliyat olib borgan.
[[2018]]-[[2020-yil]]larda – „Toshkent“ telekanalida „Intervyu 24“, „[[Toshkent|Toshkent 24]]“ koʻrsatuvlarining boshlovchisi va muharrir lavozimida ishlagan.
[[2020-yil]]dan hozirgi vaqtga qadar „[[Zoʻr TV]]“ telekanalining „Bu kun“ informatsion dasturi boshlovchisi va muharriri sifatida ish faoliyatini yuritib kelmoqda<ref>BU KUN | THIS DAY |url=https://www.youtube.com/@BUKUNTHISDAY |website=youtube.com |accessdate=23-iyun 2025-yil</ref>.
[[2024-yil]] – „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatilishni boshlagan ijtimoiy-siyosiy yoʻnalishdagi „Oʻzimizda“ tok-shousi loyihasining rahbari va bir vaqtning oʻzida boshlovchi sifatida oʻz faoliyatini yuritib kelmoqda.
[[2024-yil]]da – [[O‘zbekiston Respublikasi]] Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi [[Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi]] tavsiyasiga binoan, Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi etib tayinlangan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
=== Loyihalari ===
[[O'zbekiston]]da jinoyatchilikni oldini olish va ularga qarshi kurashish sohasida salmoqli ishlar olib borgan. Xususan, [[Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi]] bilan hamkorlikda „Jinoyat izi“ koʻrsatuvini tashkil etdi va 25 ta jinoyat yuzasidan 30 ga yaqin koʻrsatuvlar tayyorlagan.
Hujjatli filmlar rivojiga hissa qoʻshib, tarixiy va maʼnaviy merosni yoritishda oʻzining ijodiy mahorat va bilimlarini namoyon etgan. Xususan, u [[Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf]] hayotini aks ettiruvchi „[[Islomga bagʻishlangan umr]]“ hujjatli filmini yaratish jarayonida ijodiy jamoaga rahbarlik qilgan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=«Islomga bag‘ishlangan umr» – shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning ibratli hayot yo‘li haqida film |url=https://kun.uz/82110636 |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=Kun.uz}}</ref>.
[[Internet]] tarmogʻida „[[Protokol]]“ loyihasini yoʻlga qoʻygan. Ushbu loyiha doirasida turli sohalarda muvaffaqiyat qozongan, mahalliy va xalqaro darajada tan olingan nufuzli shaxslarning hayot yoʻli va turmush tarzi yoritib borilmoqda. „[[Protokol]]“ nafaqat shaxsiy hikoyalar, balki ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan ilhomlantiruvchi tajribalarni keng ommaga yetkazib berishda oʻziga xos axborot manbai sifatida eʼtirof etilmoqda<ref>{{veb manbasi |title=Protokol loyihasini ijtimoiy tarmoqdagi rasmiy sahifasi |url=https://www.youtube.com/@Protokoluz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
{|class="wikitable sortable"
!#
!Davlat
!Tashrif sanasi
!Sabab
|-
|1||{{TUR}}||28.05-01.06.2022||oʻzaro hamkorlik
|-
|2||{{flagicon|Chechnya}} [[Checheniston]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|3||{{flagicon|Jordan}} [[Iordaniya]]||12.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|4||{{flagicon|Russia}} [[Rossiya]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|5||{{flagicon|South Korea}} [[Janubiy Koreya]]||1-4.08.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|6||{{flagicon|Spain}} [[Ispaniya]]||4-5.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|7||{{flagicon|Italy}} [[Italiya]]||06-07.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|8||{{flagicon|Germany}} [[Germaniya]]||25-26.02.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|9||{{flagicon|France}} [[Fransiya]]||03.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|10||{{flagicon|Qatar}} [[Qatar]]||05.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|11||{{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Qirgʻiziston]]||14-16.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|12||{{flagicon|Mongolia}} [[Moʻgʻuliston]]||05-23-26.06.2025||ikki tomonlama hamkorlik
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Milliy universiteti bitiruvchilari]]
64m4nw9u535f6o751uturj9kab8zqxn
5477686
5477685
2025-06-23T09:55:41Z
Jizzakhlik
89448
Sahifa koʻchirishga nomzod sifatida koʻrsatildi
5477686
wikitext
text/x-wiki
{{koʻchirishga |1= Sirojiddin Oʻsarov|sabab= Oʻzbek imlo qoidasiga mos ravishda (Oʻ) qoʻyilmagan ekan. }}{{Thr}}
{{Davlat arbobi
| ismi = Sirojiddin O'sarov
| asl ismi =
| tasvir = Sirojiddin O'sarov.jpg
| lavozimi = Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari — vazirning axborot siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi
|bayroq=Flag of Uzbekistan.svg|bayroq uzunligi=25px
| boshlanish davri = [[2024-yil]] [[ avgust]]
| tavallud sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1993|04|15}}
| tavallud joyi = {{TavalludJoyi|Urgut tumani}}, [[Samarqand viloyati]]
| maʼlumoti = [[Oʻzbekiston milliy universiteti | Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti]]
|kasbi =
}}
'''Sirojiddin Oʻsarov''' ([[1993-yil]] [[15-aprel]] [[Urgut tumani]], [[Samarqand viloyati]]) – jurnalist. [[Madaniyat vazirligi]] Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
== Tarjimai hol ==
[[1993-yil]]ning [[15-aprel]]ida [[Samarqand viloyati]], [[Urgut tumani]]da tugʻulgan. 2017-yilda Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universitetining Jurnalistika fakultetini tamomlagan<ref>{{veb manbasi |title=Mashhur bitiruvchilar |url=https://new.nuu.uz/mashhur-bitiruvchilar/ |website=new.nuu.uz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
== Ish faoliyati ==
[[2015]]-[[2016-yil]]larda – Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasining „Oʻzbekiston“ radiokanalida ijtimoiy-siyosiy eshittirishlarda boshlovchi boʻlib ishlagan.
[[2016]]-[[2018-yil]]larda – „[[Mahalla (telekanal)|Mahalla]]“ teleradiokanali boshlovchisi va jurnalisti sifatida faoliyat olib borgan.
[[2018]]-[[2020-yil]]larda – „Toshkent“ telekanalida „Intervyu 24“, „[[Toshkent|Toshkent 24]]“ koʻrsatuvlarining boshlovchisi va muharrir lavozimida ishlagan.
[[2020-yil]]dan hozirgi vaqtga qadar „[[Zoʻr TV]]“ telekanalining „Bu kun“ informatsion dasturi boshlovchisi va muharriri sifatida ish faoliyatini yuritib kelmoqda<ref>BU KUN | THIS DAY |url=https://www.youtube.com/@BUKUNTHISDAY |website=youtube.com |accessdate=23-iyun 2025-yil</ref>.
[[2024-yil]] – „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatilishni boshlagan ijtimoiy-siyosiy yoʻnalishdagi „Oʻzimizda“ tok-shousi loyihasining rahbari va bir vaqtning oʻzida boshlovchi sifatida oʻz faoliyatini yuritib kelmoqda.
[[2024-yil]]da – [[O‘zbekiston Respublikasi]] Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi [[Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi]] tavsiyasiga binoan, Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi etib tayinlangan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
=== Loyihalari ===
[[O'zbekiston]]da jinoyatchilikni oldini olish va ularga qarshi kurashish sohasida salmoqli ishlar olib borgan. Xususan, [[Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi]] bilan hamkorlikda „Jinoyat izi“ koʻrsatuvini tashkil etdi va 25 ta jinoyat yuzasidan 30 ga yaqin koʻrsatuvlar tayyorlagan.
Hujjatli filmlar rivojiga hissa qoʻshib, tarixiy va maʼnaviy merosni yoritishda oʻzining ijodiy mahorat va bilimlarini namoyon etgan. Xususan, u [[Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf]] hayotini aks ettiruvchi „[[Islomga bagʻishlangan umr]]“ hujjatli filmini yaratish jarayonida ijodiy jamoaga rahbarlik qilgan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=«Islomga bag‘ishlangan umr» – shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning ibratli hayot yo‘li haqida film |url=https://kun.uz/82110636 |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=Kun.uz}}</ref>.
[[Internet]] tarmogʻida „[[Protokol]]“ loyihasini yoʻlga qoʻygan. Ushbu loyiha doirasida turli sohalarda muvaffaqiyat qozongan, mahalliy va xalqaro darajada tan olingan nufuzli shaxslarning hayot yoʻli va turmush tarzi yoritib borilmoqda. „[[Protokol]]“ nafaqat shaxsiy hikoyalar, balki ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan ilhomlantiruvchi tajribalarni keng ommaga yetkazib berishda oʻziga xos axborot manbai sifatida eʼtirof etilmoqda<ref>{{veb manbasi |title=Protokol loyihasini ijtimoiy tarmoqdagi rasmiy sahifasi |url=https://www.youtube.com/@Protokoluz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
{|class="wikitable sortable"
!#
!Davlat
!Tashrif sanasi
!Sabab
|-
|1||{{TUR}}||28.05-01.06.2022||oʻzaro hamkorlik
|-
|2||{{flagicon|Chechnya}} [[Checheniston]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|3||{{flagicon|Jordan}} [[Iordaniya]]||12.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|4||{{flagicon|Russia}} [[Rossiya]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|5||{{flagicon|South Korea}} [[Janubiy Koreya]]||1-4.08.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|6||{{flagicon|Spain}} [[Ispaniya]]||4-5.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|7||{{flagicon|Italy}} [[Italiya]]||06-07.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|8||{{flagicon|Germany}} [[Germaniya]]||25-26.02.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|9||{{flagicon|France}} [[Fransiya]]||03.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|10||{{flagicon|Qatar}} [[Qatar]]||05.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|11||{{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Qirgʻiziston]]||14-16.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|12||{{flagicon|Mongolia}} [[Moʻgʻuliston]]||05-23-26.06.2025||ikki tomonlama hamkorlik
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Milliy universiteti bitiruvchilari]]
bqvozu7rx5ikox3uuy6fh9zhosbcfpp
5477687
5477686
2025-06-23T09:56:36Z
Jizzakhlik
89448
Jizzakhlik [[Sirojiddin O'sarov]] sahifasini [[Sirojiddin Oʻsarov]]ga koʻchirdi: [[Munozara:Sirojiddin Oʻsarov]] sahifasida. Balki, uning hozirgi nomi hozirgi oʻzbek tili va/yoki [[VP:Maqolalarni nomlash|Vikipediya maqolalarini nomlash qoidalari]] meʼyorlariga mos kelmaydi.
5477686
wikitext
text/x-wiki
{{koʻchirishga |1= Sirojiddin Oʻsarov|sabab= Oʻzbek imlo qoidasiga mos ravishda (Oʻ) qoʻyilmagan ekan. }}{{Thr}}
{{Davlat arbobi
| ismi = Sirojiddin O'sarov
| asl ismi =
| tasvir = Sirojiddin O'sarov.jpg
| lavozimi = Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari — vazirning axborot siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi
|bayroq=Flag of Uzbekistan.svg|bayroq uzunligi=25px
| boshlanish davri = [[2024-yil]] [[ avgust]]
| tavallud sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1993|04|15}}
| tavallud joyi = {{TavalludJoyi|Urgut tumani}}, [[Samarqand viloyati]]
| maʼlumoti = [[Oʻzbekiston milliy universiteti | Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti]]
|kasbi =
}}
'''Sirojiddin Oʻsarov''' ([[1993-yil]] [[15-aprel]] [[Urgut tumani]], [[Samarqand viloyati]]) – jurnalist. [[Madaniyat vazirligi]] Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
== Tarjimai hol ==
[[1993-yil]]ning [[15-aprel]]ida [[Samarqand viloyati]], [[Urgut tumani]]da tugʻulgan. 2017-yilda Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universitetining Jurnalistika fakultetini tamomlagan<ref>{{veb manbasi |title=Mashhur bitiruvchilar |url=https://new.nuu.uz/mashhur-bitiruvchilar/ |website=new.nuu.uz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
== Ish faoliyati ==
[[2015]]-[[2016-yil]]larda – Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasining „Oʻzbekiston“ radiokanalida ijtimoiy-siyosiy eshittirishlarda boshlovchi boʻlib ishlagan.
[[2016]]-[[2018-yil]]larda – „[[Mahalla (telekanal)|Mahalla]]“ teleradiokanali boshlovchisi va jurnalisti sifatida faoliyat olib borgan.
[[2018]]-[[2020-yil]]larda – „Toshkent“ telekanalida „Intervyu 24“, „[[Toshkent|Toshkent 24]]“ koʻrsatuvlarining boshlovchisi va muharrir lavozimida ishlagan.
[[2020-yil]]dan hozirgi vaqtga qadar „[[Zoʻr TV]]“ telekanalining „Bu kun“ informatsion dasturi boshlovchisi va muharriri sifatida ish faoliyatini yuritib kelmoqda<ref>BU KUN | THIS DAY |url=https://www.youtube.com/@BUKUNTHISDAY |website=youtube.com |accessdate=23-iyun 2025-yil</ref>.
[[2024-yil]] – „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatilishni boshlagan ijtimoiy-siyosiy yoʻnalishdagi „Oʻzimizda“ tok-shousi loyihasining rahbari va bir vaqtning oʻzida boshlovchi sifatida oʻz faoliyatini yuritib kelmoqda.
[[2024-yil]]da – [[O‘zbekiston Respublikasi]] Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi [[Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi]] tavsiyasiga binoan, Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi etib tayinlangan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
=== Loyihalari ===
[[O'zbekiston]]da jinoyatchilikni oldini olish va ularga qarshi kurashish sohasida salmoqli ishlar olib borgan. Xususan, [[Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi]] bilan hamkorlikda „Jinoyat izi“ koʻrsatuvini tashkil etdi va 25 ta jinoyat yuzasidan 30 ga yaqin koʻrsatuvlar tayyorlagan.
Hujjatli filmlar rivojiga hissa qoʻshib, tarixiy va maʼnaviy merosni yoritishda oʻzining ijodiy mahorat va bilimlarini namoyon etgan. Xususan, u [[Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf]] hayotini aks ettiruvchi „[[Islomga bagʻishlangan umr]]“ hujjatli filmini yaratish jarayonida ijodiy jamoaga rahbarlik qilgan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=«Islomga bag‘ishlangan umr» – shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning ibratli hayot yo‘li haqida film |url=https://kun.uz/82110636 |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=Kun.uz}}</ref>.
[[Internet]] tarmogʻida „[[Protokol]]“ loyihasini yoʻlga qoʻygan. Ushbu loyiha doirasida turli sohalarda muvaffaqiyat qozongan, mahalliy va xalqaro darajada tan olingan nufuzli shaxslarning hayot yoʻli va turmush tarzi yoritib borilmoqda. „[[Protokol]]“ nafaqat shaxsiy hikoyalar, balki ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan ilhomlantiruvchi tajribalarni keng ommaga yetkazib berishda oʻziga xos axborot manbai sifatida eʼtirof etilmoqda<ref>{{veb manbasi |title=Protokol loyihasini ijtimoiy tarmoqdagi rasmiy sahifasi |url=https://www.youtube.com/@Protokoluz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
{|class="wikitable sortable"
!#
!Davlat
!Tashrif sanasi
!Sabab
|-
|1||{{TUR}}||28.05-01.06.2022||oʻzaro hamkorlik
|-
|2||{{flagicon|Chechnya}} [[Checheniston]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|3||{{flagicon|Jordan}} [[Iordaniya]]||12.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|4||{{flagicon|Russia}} [[Rossiya]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|5||{{flagicon|South Korea}} [[Janubiy Koreya]]||1-4.08.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|6||{{flagicon|Spain}} [[Ispaniya]]||4-5.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|7||{{flagicon|Italy}} [[Italiya]]||06-07.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|8||{{flagicon|Germany}} [[Germaniya]]||25-26.02.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|9||{{flagicon|France}} [[Fransiya]]||03.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|10||{{flagicon|Qatar}} [[Qatar]]||05.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|11||{{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Qirgʻiziston]]||14-16.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|12||{{flagicon|Mongolia}} [[Moʻgʻuliston]]||05-23-26.06.2025||ikki tomonlama hamkorlik
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
[[Turkum:Milliy universiteti bitiruvchilari]]
bqvozu7rx5ikox3uuy6fh9zhosbcfpp
5477690
5477687
2025-06-23T09:58:55Z
Jizzakhlik
89448
[[Turkum:Milliy universiteti bitiruvchilari]] olib tashlandi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477690
wikitext
text/x-wiki
{{koʻchirishga |1= Sirojiddin Oʻsarov|sabab= Oʻzbek imlo qoidasiga mos ravishda (Oʻ) qoʻyilmagan ekan. }}{{Thr}}
{{Davlat arbobi
| ismi = Sirojiddin O'sarov
| asl ismi =
| tasvir = Sirojiddin O'sarov.jpg
| lavozimi = Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari — vazirning axborot siyosati masalalari bo‘yicha maslahatchisi
|bayroq=Flag of Uzbekistan.svg|bayroq uzunligi=25px
| boshlanish davri = [[2024-yil]] [[ avgust]]
| tavallud sanasi = {{tugʻilgan sanasi va yoshi|1993|04|15}}
| tavallud joyi = {{TavalludJoyi|Urgut tumani}}, [[Samarqand viloyati]]
| maʼlumoti = [[Oʻzbekiston milliy universiteti | Mirzo Ulug‘bek nomidagi O‘zbekiston Milliy Universiteti]]
|kasbi =
}}
'''Sirojiddin Oʻsarov''' ([[1993-yil]] [[15-aprel]] [[Urgut tumani]], [[Samarqand viloyati]]) – jurnalist. [[Madaniyat vazirligi]] Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
== Tarjimai hol ==
[[1993-yil]]ning [[15-aprel]]ida [[Samarqand viloyati]], [[Urgut tumani]]da tugʻulgan. 2017-yilda Mirzo Ulugʻbek nomidagi Oʻzbekiston Milliy universitetining Jurnalistika fakultetini tamomlagan<ref>{{veb manbasi |title=Mashhur bitiruvchilar |url=https://new.nuu.uz/mashhur-bitiruvchilar/ |website=new.nuu.uz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
== Ish faoliyati ==
[[2015]]-[[2016-yil]]larda – Oʻzbekiston Milliy teleradiokompaniyasining „Oʻzbekiston“ radiokanalida ijtimoiy-siyosiy eshittirishlarda boshlovchi boʻlib ishlagan.
[[2016]]-[[2018-yil]]larda – „[[Mahalla (telekanal)|Mahalla]]“ teleradiokanali boshlovchisi va jurnalisti sifatida faoliyat olib borgan.
[[2018]]-[[2020-yil]]larda – „Toshkent“ telekanalida „Intervyu 24“, „[[Toshkent|Toshkent 24]]“ koʻrsatuvlarining boshlovchisi va muharrir lavozimida ishlagan.
[[2020-yil]]dan hozirgi vaqtga qadar „[[Zoʻr TV]]“ telekanalining „Bu kun“ informatsion dasturi boshlovchisi va muharriri sifatida ish faoliyatini yuritib kelmoqda<ref>BU KUN | THIS DAY |url=https://www.youtube.com/@BUKUNTHISDAY |website=youtube.com |accessdate=23-iyun 2025-yil</ref>.
[[2024-yil]] – „[[Zoʻr TV]]“ telekanalida efirga uzatilishni boshlagan ijtimoiy-siyosiy yoʻnalishdagi „Oʻzimizda“ tok-shousi loyihasining rahbari va bir vaqtning oʻzida boshlovchi sifatida oʻz faoliyatini yuritib kelmoqda.
[[2024-yil]]da – [[O‘zbekiston Respublikasi]] Prezidenti Administratsiyasi huzuridagi [[Axborot va ommaviy kommunikatsiyalar agentligi]] tavsiyasiga binoan, Oʻzbekiston Respublikasi Madaniyat vazirligi Matbuot xizmati rahbari – vazirning axborot siyosati masalalari boʻyicha maslahatchisi etib tayinlangan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=Sirojiddin O‘sarov madaniyat vazirining matbuot kotibi bo‘ldi |url=https://aniq.uz/uz/yangiliklar/sirojiddin-usarov-madaniyat-vazirining-matbuot-kotibi-buldi |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=aniq.uz |ref=https://aniq.uz}}</ref>.
=== Loyihalari ===
[[O'zbekiston]]da jinoyatchilikni oldini olish va ularga qarshi kurashish sohasida salmoqli ishlar olib borgan. Xususan, [[Oʻzbekiston Respublikasi Bosh prokuraturasi]] bilan hamkorlikda „Jinoyat izi“ koʻrsatuvini tashkil etdi va 25 ta jinoyat yuzasidan 30 ga yaqin koʻrsatuvlar tayyorlagan.
Hujjatli filmlar rivojiga hissa qoʻshib, tarixiy va maʼnaviy merosni yoritishda oʻzining ijodiy mahorat va bilimlarini namoyon etgan. Xususan, u [[Shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusuf]] hayotini aks ettiruvchi „[[Islomga bagʻishlangan umr]]“ hujjatli filmini yaratish jarayonida ijodiy jamoaga rahbarlik qilgan<ref>{{yangiliklar manbasi |title=«Islomga bag‘ishlangan umr» – shayx Muhammad Sodiq Muhammad Yusufning ibratli hayot yo‘li haqida film |url=https://kun.uz/82110636 |accessdate=23-iyun 2025-yil |publisher=Kun.uz}}</ref>.
[[Internet]] tarmogʻida „[[Protokol]]“ loyihasini yoʻlga qoʻygan. Ushbu loyiha doirasida turli sohalarda muvaffaqiyat qozongan, mahalliy va xalqaro darajada tan olingan nufuzli shaxslarning hayot yoʻli va turmush tarzi yoritib borilmoqda. „[[Protokol]]“ nafaqat shaxsiy hikoyalar, balki ijtimoiy ahamiyatga ega boʻlgan ilhomlantiruvchi tajribalarni keng ommaga yetkazib berishda oʻziga xos axborot manbai sifatida eʼtirof etilmoqda<ref>{{veb manbasi |title=Protokol loyihasini ijtimoiy tarmoqdagi rasmiy sahifasi |url=https://www.youtube.com/@Protokoluz |accessdate=23-iyun 2025-yil}}</ref>.
{|class="wikitable sortable"
!#
!Davlat
!Tashrif sanasi
!Sabab
|-
|1||{{TUR}}||28.05-01.06.2022||oʻzaro hamkorlik
|-
|2||{{flagicon|Chechnya}} [[Checheniston]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|3||{{flagicon|Jordan}} [[Iordaniya]]||12.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|4||{{flagicon|Russia}} [[Rossiya]]||13.06.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|5||{{flagicon|South Korea}} [[Janubiy Koreya]]||1-4.08.2022||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|6||{{flagicon|Spain}} [[Ispaniya]]||4-5.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|7||{{flagicon|Italy}} [[Italiya]]||06-07.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|8||{{flagicon|Germany}} [[Germaniya]]||25-26.02.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|9||{{flagicon|France}} [[Fransiya]]||03.11.2023||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|10||{{flagicon|Qatar}} [[Qatar]]||05.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|11||{{flagicon|Kyrgyzstan}} [[Qirgʻiziston]]||14-16.12.2024||ikki tomonlama hamkorlik
|-
|12||{{flagicon|Mongolia}} [[Moʻgʻuliston]]||05-23-26.06.2025||ikki tomonlama hamkorlik
|}
== Manbalar ==
{{manbalar}}
ra00tfr2r9m1ctj34byifvqs8fjxxes
Sirojiddin O'sarov
0
1248707
5477688
2025-06-23T09:56:37Z
Jizzakhlik
89448
Jizzakhlik [[Sirojiddin O'sarov]] sahifasini [[Sirojiddin Oʻsarov]]ga koʻchirdi: [[Munozara:Sirojiddin Oʻsarov]] sahifasida. Balki, uning hozirgi nomi hozirgi oʻzbek tili va/yoki [[VP:Maqolalarni nomlash|Vikipediya maqolalarini nomlash qoidalari]] meʼyorlariga mos kelmaydi.
5477688
wikitext
text/x-wiki
#YOʻNALTIRISH [[Sirojiddin Oʻsarov]]
4ao4jbjs6k8fg99xv7qz6sakiihlcji
Ferendat II
0
1248708
5477689
2025-06-23T09:58:36Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Farendot II''' (qadimgi [[fors tili]]da ''Farnadāta'') – miloddan avvalgi IV asrda, Misrning [[Misrning oʻttiz birinchi sulolasi|31-sulolasi]] davrida hukmronlik qilgan [[Axomaniylar]] davlati [[satrap]]i. U haqida deyarli hech narsa maʼlum emas. [[Diodor Sitsiliyalik]] oʻzining ''[[Bibliotheca historica]]'' asarida [[Artakserks III]] Misrni zabt etganidan soʻng Farendot II ni satrap etib tayinlaganligi haqida xabar bergan<ref>Diodorus...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477689
wikitext
text/x-wiki
'''Farendot II''' (qadimgi [[fors tili]]da ''Farnadāta'') – miloddan avvalgi IV asrda, Misrning [[Misrning oʻttiz birinchi sulolasi|31-sulolasi]] davrida hukmronlik qilgan [[Axomaniylar]] davlati [[satrap]]i.
U haqida deyarli hech narsa maʼlum emas. [[Diodor Sitsiliyalik]] oʻzining ''[[Bibliotheca historica]]'' asarida [[Artakserks III]] Misrni zabt etganidan soʻng Farendot II ni satrap etib tayinlaganligi haqida xabar bergan<ref>Diodorus Siculus, ''Bibliotheca historica'' 16.46.4; 16.51.3</ref><ref>[http://www.iranicaonline.org/articles/artaxerxes-iii-throne-name-of-ochus-gk ARTAXERXES III] ''[[Encyclopædia Iranica]]''da.</ref>. Uning hukmronligi juda qisqa muddat davom etgan boʻlsa kerak, chunki uning vorisi [[Sabas]] miloddan avvalgi 333-yilda [[Issus jangi]]da [[Doriy III]] safida halok boʻlgan.<ref>[[Arrian]], ''[[Anabasis Alexandri]]'' 2.11.8</ref><ref>Siculus, ''op. cit.'' 17.34.5</ref><ref>[[Quintus Curtius Rufus]], ''Historiae Alexandri Magni'' 3.11.10; 4.1.28</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{s-start}}
{{s-bef | before=''lavozim tiklandi''}}
{{s-ttl | title=[[Satrap|Misr satrapi]] | years=miloddan avvalgi 343 – 335<ref name="Stewart83">{{Cite book|title=African States and Rulers|last=Stewart|first=John|publisher=McFarland|year=2006|edition=Third|isbn=0-7864-2562-8|location=London|page=83}}</ref>}}
{{s-aft | after=[[Sabas]]}}
{{s-end}}
[[Turkum:Axomaniylar davri Misr satriapi|Farendot II]]
[[Turkum:Miloddan avvalgi IV asr eronliklari]]
[[Turkum:Misrning oʻttiz birinchi sulolasi]]
{{bio-stub}}
ri5yv6rkw8y6e09mw6wymb9t2d6efji
Mitridat (Fors generali)
0
1248709
5477691
2025-06-23T10:04:24Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„{{Short description|Fors qoʻmondoni (miloddan avvalgi 334-yilda vafot etgan)}} '''Mitridat''' yoki '''Mifradat''' ({{lang-el|Μιθριδάτης yoki Μιθραδάτης}}) – fors zodagonlaridan biri boʻlgan. Uning rafiqasi [[Doriy III]]ning qizi va [[Farnak (Fors zodagoni)|Farnak]]ning singlisi edi. Boshqa tomondan u Doriy III ning kuyovi boʻlgan<ref name=Arrian> [[Arrian]], 1.15.7, 16.3 </ref><ref> [[Diodorus]], 17.20.2, 21.3 (uni notoʻg...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477691
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Fors qoʻmondoni (miloddan avvalgi 334-yilda vafot etgan)}}
'''Mitridat''' yoki '''Mifradat''' ({{lang-el|Μιθριδάτης yoki Μιθραδάτης}}) – fors zodagonlaridan biri boʻlgan. Uning rafiqasi [[Doriy III]]ning qizi va [[Farnak (Fors zodagoni)|Farnak]]ning singlisi edi. Boshqa tomondan u Doriy III ning kuyovi boʻlgan<ref name=Arrian> [[Arrian]], 1.15.7, 16.3 </ref><ref> [[Diodorus]], 17.20.2, 21.3 (uni notoʻgʻri Spitrodat deb atagan) </ref>. U miloddan avvalgi 334-yilda [[Granik jangi]]da (hozirgi [[Turkiya]]) [[Iskandar Zulqarnayn]]ning oʻzi tomonidan oʻldirilgan, Iskandar nayzasini Mitridatning yuziga sanchgan<ref name=Arrian/>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* Smith, William (muharrir); ''Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology'', {{usurped|1=[https://web.archive.org/web/20060824045347/http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/2202.html "Mithridates (5)"]}}, [[Boston]], (1867)
{{DEFAULTSORT:Mitridat (Fors)}}
[[Turkum:Miloddan avvalgi 334-yilda vafot etganlar]]
[[Turkum:Iskandar Zulqarnaynga qarshi kurashganlar]]
[[Turkum:Axomaniylar imperiyasining harbiy rahbarlari]]
[[Turkum:Jangda halok boʻlgan Axomaniylar imperiyasi harbiylari]]
[[Turkum:Miloddan avvalgi IV asr eronliklari]]
[[Turkum:Doriy III]]
qswob1k1aw0ix86tuy759h4rs3wb1h3
Pirqulixon Qojar
0
1248710
5477693
2025-06-23T10:11:54Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Pirquli xon Qojar''' ({{lang-fa|پیرقلی خان قاجار}}) – [[Qojarlar sulolasi|Qojar]] shohlari [[Ogʻa Muhammadxon Qojar]] ({{reign|1789|1797}}) va [[Fathalishoh]] ({{reign|1797|1834}}) davrida yashagan eronlik qoʻmondon. [[Rus-Eron urushi (1804–1813)|1804–1813-yillardagi Rus-Eron urushi]] davrida Pirqulixon shahzoda [[Abbos Mirzo]] qoʻl ostida yuqori martabali qoʻmondon boʻlib, 1804-yilda Yerivan qamali paytida jang maydoni...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477693
wikitext
text/x-wiki
'''Pirquli xon Qojar''' ({{lang-fa|پیرقلی خان قاجار}}) – [[Qojarlar sulolasi|Qojar]] shohlari [[Ogʻa Muhammadxon Qojar]] ({{reign|1789|1797}}) va [[Fathalishoh]] ({{reign|1797|1834}}) davrida yashagan eronlik qoʻmondon. [[Rus-Eron urushi (1804–1813)|1804–1813-yillardagi Rus-Eron urushi]] davrida Pirqulixon shahzoda [[Abbos Mirzo]] qoʻl ostida yuqori martabali qoʻmondon boʻlib, 1804-yilda Yerivan qamali paytida jang maydonining shimoliy qismiga qoʻmondonlik qilgan{{sfn|Behrooz|2023|p=167}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |last1=Behrooz |first1=Maziar |authorlink=Maziar Behrooz |title=Iran at War: Interactions with the Modern World and the Struggle with Imperial Russia |date=2023 |publisher=I.B. Tauris |url=https://books.google.com/books?id=TnevEAAAQBAJ |isbn=978-0-7556-3737-9}}
* {{cite book |last1=Bournoutian |first1=George|authorlink=George Bournoutian|title=From the Kur to the Aras: A Military History of Russia's Move into the South Caucasus and the First Russo-Iranian War, 1801–1813 |date=2021 |publisher=[[Brill Publishers|Brill]] | isbn=978-90-04-44515-4}}
[[Turkum:19-asr Eron harbiylari]]
[[Turkum:Qojar Eroni arboblari]]
[[Turkum:Qojar qabilasi]]
{{bio-stub}}
khake4j94onc098bnvlfurwc03dle4r
Piri beg Qojar
0
1248711
5477694
2025-06-23T10:17:30Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„{{short description|16-asrda yashagan turkman qabilasidan boʻlgan Eron harbiy zobiti}} '''Piri beg Qojar''' – 16-asr boshlarida yashagan [[Safaviylar davlati|Eron]] harbiy zobiti va amaldori boʻlib, [[turkmanlar|turkman]] [[Qojarlar (xalq)|Qojar]] qabilasidan chiqqan. U Safaviylar [[shoh]]i [[Shoh Ismoil Safaviy|Ismoil I]] ({{reign}}1501-1524) xizmatida boʻlgan. Piri beg 1501-yilda [[Oq qoʻyunlilar]]ga qarshi boʻlib oʻtgan [[Sarur jangi]]d...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477694
wikitext
text/x-wiki
{{short description|16-asrda yashagan turkman qabilasidan boʻlgan Eron harbiy zobiti}}
'''Piri beg Qojar''' – 16-asr boshlarida yashagan [[Safaviylar davlati|Eron]] harbiy zobiti va amaldori boʻlib, [[turkmanlar|turkman]] [[Qojarlar (xalq)|Qojar]] qabilasidan chiqqan. U Safaviylar [[shoh]]i [[Shoh Ismoil Safaviy|Ismoil I]] ({{reign}}1501-1524) xizmatida boʻlgan. Piri beg 1501-yilda [[Oq qoʻyunlilar]]ga qarshi boʻlib oʻtgan [[Sarur jangi]]da qatnashgan va jasorati uchun Ismoil I tomonidan faxriy unvon bilan taqdirlangan{{sfn|Daniel|2002|page=5}}. Xuddi shu yili u [[Safaviylar Qorabogʻi|Qorabogʻ-Ganja]]ning birinchi Safaviylar hokimi (''hokim'') etib tayinlangan{{sfn|Floor|2008|page=258}}.
Piri beg Qojar, Ismoil I hukmronligi davrida yuqori mavqega ega boʻlgan Qojar qabilasining ikkita tasdiqlangan shaxsidan biridir (ikkinchisi [[Ache Sulton Qojar]]){{sfn|Daniel|2002|page=5}}. Biroq, na Piri beg, na Ache Sulton „Safaviylar maʼmuriyatidagi yuqori lavozimlarni egallagan“ yetakchi amirlar boʻlmagan{{sfn|Daniel|2002|page=5}}.
== Manbalar ==
{{reflist|2}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite book |editor1-last=Daniel |editor1-first=Elton L. |editor-link=Elton L. Daniel|title=Society and Culture in Qajar Iran: Studies in Honor of Hafez Farmayan |date=2002 |publisher=Mazda Publishers |location=Costa Mesa, California |isbn=978-1568591384}}
* {{cite book|last1=Floor|first1=Willem M.|title=Titles and Emoluments in Safavid Iran: A Third Manual of Safavid Administration, by Mirza Naqi Nasiri|date=2008|publisher=Mage Publishers|location=Washington, DC|isbn=978-1933823232}}
{{s-start}}
{{s-bef|before=Lavozim taʼsis etilgan}}
{{s-ttl|title=[[Safaviylar Qorabogʻi|Qorabogʻ-Ganja]] hokimi|years=1501–1512?}}
{{s-aft|after=Husayn beg Ustajlu}}
{{s-end}}
[[Turkum:15-asrda tugʻilganlar]]
[[Turkum:16-asrda vafot etganlar]]
[[Turkum:Eron turkmanlari]]
[[Turkum:Safaviylar harbiy zobitlari]]
[[Turkum:Qojar qabilasi]]
[[Turkum:Safaviylar Eronining 16-asr arboblari]]
{{bio-stub}}
od8tygpcs8kb85u4inkkzwszrc5av34
Marta (Kxeti malikasi)
0
1248712
5477695
2025-06-23T10:31:18Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„{{short description|17-asrda yashagan Gruziya malikasi, Bagrationi sulolasidan}} '''Marta''' ({{lang-ka|მართა}}) – [[Gruziya|gruziyalik]] malika, [[Bagrationi sulolasi]] aʼzosi va [[Safaviylar sulolasi|Safaviylar]] Eroni shohi [[Abbos I]]ning (hukmronligi 1588–1629) xotini boʻlgan{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}. Marta [[David I (Kaxeti)|David I]] va uning rafiqasi [[Shahid Ketevan]]ning qizi boʻlib, Ashotan I (Muxrani shahzodas...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477695
wikitext
text/x-wiki
{{short description|17-asrda yashagan Gruziya malikasi, Bagrationi sulolasidan}}
'''Marta''' ({{lang-ka|მართა}}) – [[Gruziya|gruziyalik]] malika, [[Bagrationi sulolasi]] aʼzosi va [[Safaviylar sulolasi|Safaviylar]] Eroni shohi [[Abbos I]]ning (hukmronligi 1588–1629) xotini boʻlgan{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}.
Marta [[David I (Kaxeti)|David I]] va uning rafiqasi [[Shahid Ketevan]]ning qizi boʻlib, [[Ashotan I (Muxrani shahzodasi)|Ashotan I]]ning nabirasi edi{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}.
U 1604-yil 20-sentyabrda [[Abbos I]] bilan turmush qurgan{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}. Er-xotin taxminan 1614-yilda ajrashishgan{{sfn|Butler|2012|page=403}} .
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite journal|last=Bierbrier|first=Morris|title=The Descendants of Theodora Comnena of Trebizond|journal=The Genealogist|year=1997|volume=11|issue=2}}
* {{cite book|last1=Butler|first1=John Anthony|title=Sir Thomas Herbert: Travels in Africa, Persia, and Asia the Great, by Sir Anthony Herbert, Bart|date=2012|publisher=ACMRS Publications|isbn=978-0866984751}}
[[Turkum:Safaviylar shohlarining xotinlari]]
[[Turkum:Gruziya malikalari]]
[[Turkum:Kaxeti qirolligining Bagrationi sulolasi]]
[[Turkum:16-asr Gruziya ayollari]]
[[Turkum:17-asr Gruziya ayollari]]
[[Turkum:Abbos I ning xotinlari]]
[[Turkum:17-asr Eron ayollari]]
{{bio-stub}}
[[Turkum:Shoh qizlari]]
nekhfeb68qc9bnjm9407jzy2q30794y
5477696
5477695
2025-06-23T10:32:18Z
Xumoshox Ismoilova
111327
5477696
wikitext
text/x-wiki
{{short description|17-asrda yashagan Gruziya malikasi}}
'''Marta''' ({{lang-ka|მართა}}) – [[Gruziya|gruziyalik]] malika, [[Bagrationi sulolasi]] aʼzosi va [[Safaviylar sulolasi|Safaviylar]] Eroni shohi [[Abbos I]]ning (hukmronligi 1588–1629) xotini boʻlgan{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}.
Marta [[David I (Kaxeti)|David I]] va uning rafiqasi [[Shahid Ketevan]]ning qizi boʻlib, [[Ashotan I (Muxrani shahzodasi)|Ashotan I]]ning nabirasi edi{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}.
U 1604-yil 20-sentyabrda [[Abbos I]] bilan turmush qurgan{{sfn|Bierbrier|1997|page=244}}. Er-xotin taxminan 1614-yilda ajrashishgan{{sfn|Butler|2012|page=403}} .
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite journal|last=Bierbrier|first=Morris|title=The Descendants of Theodora Comnena of Trebizond|journal=The Genealogist|year=1997|volume=11|issue=2}}
* {{cite book|last1=Butler|first1=John Anthony|title=Sir Thomas Herbert: Travels in Africa, Persia, and Asia the Great, by Sir Anthony Herbert, Bart|date=2012|publisher=ACMRS Publications|isbn=978-0866984751}}
[[Turkum:Safaviylar shohlarining xotinlari]]
[[Turkum:Gruziya malikalari]]
[[Turkum:Kaxeti qirolligining Bagrationi sulolasi]]
[[Turkum:16-asr Gruziya ayollari]]
[[Turkum:17-asr Gruziya ayollari]]
[[Turkum:Abbos I ning xotinlari]]
[[Turkum:17-asr Eron ayollari]]
{{bio-stub}}
[[Turkum:Shoh qizlari]]
7kvb8fx3q5ah7wy5069yalfwaajy1ru
Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Magʻrib
0
1248713
5477699
2025-06-23T10:33:39Z
Sitora Oblakulova
85592
„'''Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Mag'ribiy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن أحمد بن محمد المغربي}}) - X asr boshlarida [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] yuqori martabali amaldori. Asli [[Eroniy xalqlar|fors]] millatiga mansub bo'lib, "G'arb devoni"ga (''divan al-mag'rib'') rahbariga aylangan. Shu lavozimi orqali uning oilasi "al-Mag‘ribiy" nisbasini olgan{{Sfn|Smoor|1986}}. Banu al-Mag‘ribiy oilasi Yaqin Sha...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477699
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Mag'ribiy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن أحمد بن محمد المغربي}}) - X asr boshlarida [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] yuqori martabali amaldori. Asli [[Eroniy xalqlar|fors]] millatiga mansub bo'lib, "G'arb devoni"ga (''divan al-mag'rib'') rahbariga aylangan. Shu lavozimi orqali uning oilasi "al-Mag‘ribiy" nisbasini olgan{{Sfn|Smoor|1986}}. Banu al-Mag‘ribiy oilasi [[Yaqin Sharq|Yaqin Sharqdagi]] turli sulolalarga xizmat qilgan amaldorlar va siyosatchilar sulolasiga aylangan{{Sfn|Smoor|1986}}. Uning o‘g‘li al-Husayn dastlab Abbosiylarga xizmat qilgan, keyinroq esa Ixshidiylar va [[Hamdoniylar]] xizmatiga o‘tgan. Uning nabirasi Ali Hamdoniylar, keyinchalik [[Fotimiylar]] xizmatida bo‘lgan, biroq 1010-yilda deyarli butun oilasi bilan qatl etilgan. Uning evarasi Abu al-Qosim al-Husayn esa bu qirg‘indan qochib qutulgan va keyinchalik [[Buvayhiylar]], [[Marvoniylar]] va [[Uqayliylar]] saroylarida xizmat qilgan. Abu al-Hasan Ali 1027-yilda vafot etgan{{Sfn|Smoor|1986}}.
mocaxrpc4ljbgmmdkgqx0ii07lhkzv9
5477701
5477699
2025-06-23T10:35:18Z
Sitora Oblakulova
85592
5477701
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Magʻribiy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن أحمد بن محمد المغربي}}) – X asr boshlarida [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] yuqori martabali amaldori. Asli [[Eroniy xalqlar|fors]] millatiga mansub boʻlib, „Gʻarb devoni“ga (''divan al-magʻrib'') rahbariga aylangan. Shu lavozimi orqali uning oilasi „al-Magʻribiy“ nisbasini olgan{{Sfn|Smoor|1986}}. Banu al-Magʻribiy oilasi [[Yaqin Sharq|Yaqin Sharqdagi]] turli sulolalarga xizmat qilgan amaldorlar va siyosatchilar sulolasiga aylangan{{Sfn|Smoor|1986}}. Uning oʻgʻli al-Husayn dastlab Abbosiylarga xizmat qilgan, keyinroq esa Ixshidiylar va [[Hamdoniylar]] xizmatiga oʻtgan. Uning nabirasi Ali Hamdoniylar, keyinchalik [[Fotimiylar]] xizmatida boʻlgan, biroq 1010-yilda deyarli butun oilasi bilan qatl etilgan. Uning evarasi Abu al-Qosim al-Husayn esa bu qirgʻindan qochib qutulgan va keyinchalik [[Buvayhiylar]], [[Marvoniylar]] va [[Uqayliylar]] saroylarida xizmat qilgan. Abu al-Hasan Ali 1027-yilda vafot etgan{{Sfn|Smoor|1986}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | volume = 5 | title = al-Mag̲h̲ribī| first = Pieter | last = Smoor | authorlink = | pages = 1210–1212 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_4768}}
hr2enf03a5t2ep1vmza9yfeuculn6qv
5477702
5477701
2025-06-23T10:35:52Z
Sitora Oblakulova
85592
5477702
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Magʻribiy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن أحمد بن محمد المغربي}}) – X asr boshlarida [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] yuqori martabali amaldori. Asli [[Eroniy xalqlar|fors]] millatiga mansub boʻlib, „Gʻarb devoni“ (''divan al-magʻrib'') rahbariga aylangan. Shu lavozimi orqali uning oilasi „al-Magʻribiy“ nisbasini olgan{{Sfn|Smoor|1986}}. Banu al-Magʻribiy oilasi [[Yaqin Sharq|Yaqin Sharqdagi]] turli sulolalarga xizmat qilgan amaldorlar va siyosatchilar sulolasiga aylangan{{Sfn|Smoor|1986}}. Uning oʻgʻli al-Husayn dastlab Abbosiylarga xizmat qilgan, keyinroq esa [[Ixshidiylar]] va [[Hamdoniylar]] xizmatiga oʻtgan. Uning nabirasi Ali Hamdoniylar, keyinchalik [[Fotimiylar]] xizmatida boʻlgan, biroq 1010-yilda deyarli butun oilasi bilan qatl etilgan. Uning evarasi Abu al-Qosim al-Husayn esa bu qirgʻindan qochib qutulgan va keyinchalik [[Buvayhiylar]], [[Marvoniylar]] va [[Uqayliylar]] saroylarida xizmat qilgan. Abu al-Hasan Ali 1027-yilda vafot etgan{{Sfn|Smoor|1986}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | volume = 5 | title = al-Mag̲h̲ribī| first = Pieter | last = Smoor | authorlink = | pages = 1210–1212 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_4768}}
rerh41k7zkf7zy3xtta4abs4ejepecz
5477703
5477702
2025-06-23T10:36:31Z
Sitora Oblakulova
85592
[[Turkum:10-asr eronlik kishilar]] qoʻshildi ([[VP:HOTCAT|HotCat]])
5477703
wikitext
text/x-wiki
'''Abu al-Hasan Ali ibn Muhammad al-Magʻribiy''' ({{Lang-ar|أبو الحسن أحمد بن محمد المغربي}}) – X asr boshlarida [[Bagʻdod xalifaligi|Abbosiylar xalifaligining]] yuqori martabali amaldori. Asli [[Eroniy xalqlar|fors]] millatiga mansub boʻlib, „Gʻarb devoni“ (''divan al-magʻrib'') rahbariga aylangan. Shu lavozimi orqali uning oilasi „al-Magʻribiy“ nisbasini olgan{{Sfn|Smoor|1986}}. Banu al-Magʻribiy oilasi [[Yaqin Sharq|Yaqin Sharqdagi]] turli sulolalarga xizmat qilgan amaldorlar va siyosatchilar sulolasiga aylangan{{Sfn|Smoor|1986}}. Uning oʻgʻli al-Husayn dastlab Abbosiylarga xizmat qilgan, keyinroq esa [[Ixshidiylar]] va [[Hamdoniylar]] xizmatiga oʻtgan. Uning nabirasi Ali Hamdoniylar, keyinchalik [[Fotimiylar]] xizmatida boʻlgan, biroq 1010-yilda deyarli butun oilasi bilan qatl etilgan. Uning evarasi Abu al-Qosim al-Husayn esa bu qirgʻindan qochib qutulgan va keyinchalik [[Buvayhiylar]], [[Marvoniylar]] va [[Uqayliylar]] saroylarida xizmat qilgan. Abu al-Hasan Ali 1027-yilda vafot etgan{{Sfn|Smoor|1986}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{EI2 | volume = 5 | title = al-Mag̲h̲ribī| first = Pieter | last = Smoor | authorlink = | pages = 1210–1212 | doi =10.1163/1573-3912_islam_SIM_4768}}
[[Turkum:10-asr eronlik kishilar]]
6vnnlf95idqq8xrv29cthg4r3rd2wfi
Rahim Abediy
0
1248714
5477704
2025-06-23T10:39:31Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Rahim Abediy''' ({{lang-fa|رحیم عابدی}}) – eronlik siyosatchi va olim boʻlgan. Fransada tahsil olgan va [[Tehron universiteti]]da kimyo professori boʻlgan Abediy, 1948-yilda [[Xalil Molikiy]] bilan birga Eron Tude partiyasini tark etgan aʼzolardan biri edi<ref>{{cite book|last=Abrahamian|first=Ervand|year=1982|title=Eron: Ikki inqilob oraligʻida|isbn=0-691-10134-5|publisher=Princeton University Press|pages=311–2|url=https://ar...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477704
wikitext
text/x-wiki
'''Rahim Abediy''' ({{lang-fa|رحیم عابدی}}) – eronlik siyosatchi va olim boʻlgan.
Fransada tahsil olgan va [[Tehron universiteti]]da kimyo professori boʻlgan Abediy, 1948-yilda [[Xalil Molikiy]] bilan birga Eron Tude partiyasini tark etgan aʼzolardan biri edi<ref>{{cite book|last=Abrahamian|first=Ervand|year=1982|title=Eron: Ikki inqilob oraligʻida|isbn=0-691-10134-5|publisher=Princeton University Press|pages=311–2|url=https://archive.org/details/iranbetweentwore00abra_0}}</ref>.
1970-yillarning oxirida u Eron radikal harakati va Eron Ozodlik va Inson huquqlari himoya qoʻmitasi (EOIHHQ) asoschilaridan biri boʻldi. EOIHHQning dunyoviy yoʻnalishiga mansub boʻlgan Abediy, 1979-yilda qoʻmita ijroiya kengashi aʼzosi etib saylangan<ref>* {{cite thesis|type=PhD Dissertation|last=Chehabi|first=Houchang Esfandiar|date=1986|title=Zamonaviy shia dini va siyosat: Eron Ozodlik Harakati|publisher=Yale University|volume=I/II|url=https://archive.org/stream/SocialStructureAndSocialChangeInIranFrom1500To1979ByForanJohnFrancis/MODERNIST%20SHI%E2%80%99ISM%20AND%20POLITICS%20THE%20LIBERATION%20MOVEMENT%20OFIRAN.%20%28VOLUMES%20I%20AND%20II%29%20%20by%20Chehabi%2C%20Houchang%20Esfandiar_djvu.txt|asin=B0007CAVDC|pages=441, 446}}</ref>. Xuddi shu yili u Konstitutsiya uchun ekspertlar assambleyasiga Tehrondan nomzod boʻladi<ref>{{citation|title=Yaqin Sharq/Shimoliy Afrika hisoboti|volume=2012|page=67|year=1979|publisher=Prezident Ijroiya idorasi, Tashqi axborot xizmati|series=Qoʻshma nashrlar tadqiqot xizmati}}</ref> va Milliy petrokimyo kompaniyasi boshqaruv direktori lavozimida ishlaydi<ref>{{cite book|editor-first1=Mark|editor-last1=Kantor|editor-first2=Michael D.|editor-last2=Nolan|editor-first3=Karl P.|editor-last3=Sauvant|year=2011|title=Xorijiy xususiy investitsiyalar korporatsiyasi qararlari hisoboti|isbn=9780199596850|publisher=Oxford University Press|page=839}}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
{{authority control}}
[[Turkum:Eron Tude partiyasi aʼzolari]]
[[Turkum:Fransiyadagi eronlik muhojirlar]]
[[Turkum:Eron kimyogarlari]]
[[Turkum:Tehron universiteti professori]]
{{bio-stub}}
exgg3dj5u3ysst8qfdw6rbhbv882ou1
Darius Rejaliy
0
1248715
5477706
2025-06-23T10:50:10Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Darius Rejaliy''' (taxminan 1959-yilda tugʻilgan) – asli eronlik amerika fuqaroligini olgan akademik, [[qiynoq]]lar boʻyicha mutaxassis, [[Reed kolleji]]da siyosatshunoslik professori. == Hayoti == Rejaliy 1981-yilda [[Swarthmore kolleji]]da [[bakalavr]], 1983-yilda magistr darajasini, 1987-yilda esa [[McGill universiteti]]da siyosatshunoslik fanlari boʻyicha doktor ilmiy darajasini olgan<ref name="CV">[http://academic.reed.edu/poli_sci/f...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477706
wikitext
text/x-wiki
'''Darius Rejaliy''' (taxminan 1959-yilda tugʻilgan) – asli eronlik amerika fuqaroligini olgan akademik, [[qiynoq]]lar boʻyicha mutaxassis, [[Reed kolleji]]da siyosatshunoslik professori.
== Hayoti ==
Rejaliy 1981-yilda [[Swarthmore kolleji]]da [[bakalavr]], 1983-yilda magistr darajasini, 1987-yilda esa [[McGill universiteti]]da siyosatshunoslik fanlari boʻyicha doktor ilmiy darajasini olgan<ref name="CV">[http://academic.reed.edu/poli_sci/faculty/rejali/rejali/cv.html Darius Rejali – Curriculum Vitae], [[Reed kolleji]]</ref>.
U 1989-yilda [[Reed kolleji]]ga assistent professor sifatida qoʻshilgan, 1994-yilda dotsent, 2003-yildan beri esa siyosatshunoslik kafedrasi professori lavozimida ishlab kelmoqda<ref name="CV" />. 2000-yildan beri ''[[Human Rights Review]]'' jurnalining tahririyat aʼzosi.
Rejaliy 1994-yilda ''Torture and Modernity: Self, Society and State in Modern Iran (Qiynoq va zamonaviylik: Zamonaviy Eronda shaxs, jamiyat va davlat)'', 2007-yilda esa ''Torture and Democracy (Qiynoq va demokratiya)'' kitoblarini nashr ettirdi. Ikkinchi kitobi 2007-yilda Amerika siyosatshunoslik assotsiatsiyasining „Yilning eng yaxshi inson huquqlari kitobi“ mukofotiga sazovor boʻlgan<ref>{{cite web |url=http://www.apsanet.org/content_5367.cfm |title=The American Political Science Association |website=www.apsanet.org |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20081023090902/http://www.apsanet.org/content_5367.cfm |archive-date=2008-10-23}}</ref>, shuningdek, 2009-yilda Genotsidni oʻrganish institutining Rafael Lemkin mukofotini qoʻlga kiritgan<ref>{{Cite web |url=http://www.instituteforthestudyofgenocide.org/events/2009LemkinCeremony.html |title=Genotsidni oʻrganish instituti |access-date=2010-07-06 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110726181500/http://www.instituteforthestudyofgenocide.org/events/2009LemkinCeremony.html |archive-date=2011-07-26 |url-status=dead }}</ref>.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Havolalar ==
* [http://academic.reed.edu/poli_sci/faculty/rejali/rejali/biography.html Tarjimai hol], [[Reed kolleji]]
* {{cite web |url=https://harpers.org/blog/2008/02/six-questions-for-darius-rejali-author-of-torture-and-democracy/ |title=Darius Rejali bilan "Qiynoq va demokratiya" kitobi haqida suhbat |date=2008-02-13 |publisher=Harper's Magazine |access-date=2022-12-14 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190214230827/https://harpers.org/blog/2008/02/six-questions-for-darius-rejali-author-of-torture-and-democracy/ |archive-date=2019-02-14}}
* [http://www.wweek.com/portland/article-8065-darius_rejali.html], Darius Rejali: Portlendlik davlat qiynoqlari boʻyicha mutaxassis qiyin savollarga javob beradi.
{{Authority control}}
{{bio-stub}}
{{DEFAULTSORT:Rejaliy, Darius}}
[[Turkum:Reed kolleji professori]]
[[Turkum:Yashayotgan insonlar]]
[[Turkum:Swarthmore kolleji bitiruvchilari]]
[[Turkum:1950-yillarda tugʻilganlar]]
[[Turkum:AQShga koʻchib kelgan eronliklar]]
eysna7iy6b47blvqgiac3j7fd13ms5f
Abulfaraj Runiy
0
1248716
5477710
2025-06-23T10:53:56Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„{{Short description|Fors shoiri}} '''Abulfaraj Runiy''' ({{lang-fa|ابوالفرج رونی}}) – 11-asr fors [[shoir]]i boʻlib, [[Lohur]]da tugʻilgan va [[Gʻaznaviylar]] davrida yashab ijod qilgan. U [[Masʼud Saʼd Salmon]]ning zamondoshi boʻlib, 1099-yildan keyin vafot etgan<ref>{{Cite book |editor-last=Pollock |chapter=The Culture and Politics of Persian in Precolonial Hindustan |editor-first=Sheldon |editor-link= Sheldon Pollock |author...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477710
wikitext
text/x-wiki
{{Short description|Fors shoiri}}
'''Abulfaraj Runiy''' ({{lang-fa|ابوالفرج رونی}}) – 11-asr fors [[shoir]]i boʻlib, [[Lohur]]da tugʻilgan va [[Gʻaznaviylar]] davrida yashab ijod qilgan. U [[Masʼud Saʼd Salmon]]ning zamondoshi boʻlib, 1099-yildan keyin vafot etgan<ref>{{Cite book |editor-last=Pollock |chapter=The Culture and Politics of Persian in Precolonial Hindustan |editor-first=Sheldon |editor-link= Sheldon Pollock |author=Alam, Muzaffar |author-link=Muzaffar Alam|chapter-url=https://books.google.com/books?id=R1_1EAAAQBAJ&pg=PA135 |title=Literary Cultures in History: Reconstructions from South Asia |date=2003 |publisher=University of California Press |isbn=978-0-520-92673-8 |language=en|pages=135–136}}</ref>.
== Yana qarang ==
{{portal|Sheʼriyat}}
* [[Fors shoirlari va yozuvchilari roʻyxati]]
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* E. G. Browne. ''Literary History of Persia''. (Four volumes, 2,256 pages, and twenty-five years in the writing). 1998. {{ISBN|0-7007-0406-X}}
* Jan Rypka, ''History of Iranian Literature''. Reidel Publishing Company. ASIN B-000-6BXVT-K
{{Fors adabiyoti}}
{{authority control}}
{{DEFAULTSORT:Runiy, Abulfaraj}}
[[Turkum:11-asr fors shoirlari]]
[[Turkum:12-asr fors shoirlari]]
[[Turkum:Nishopurlik shoirlar]]
[[Turkum:11-asr eronliklar]]
[[Turkum:12-asr eronliklar]]
[[Turkum:Lahorlik yozuvchilar]]
{{Eron-bio-stub}}
ow6l52seanpzx1wsf1kwdl8h6ezent7
Saburrus
0
1248717
5477715
2025-06-23T11:01:40Z
Xumoshox Ismoilova
111327
„'''Saburrus''' (faoliyati 663-yilda) – Vizantiya imperatori [[Konstans II]] (hukmronligi 641–668) xizmatida boʻlgan asli fors [[Vizantiya imperiyasi|vizantiyalik]] harbiy rahbar edi{{sfn|Shukurov|2023b|page=137}}{{sfn|Shukurov|2023a|page=205}}. U Lombard [[Benevento gersogligi]]ga qarshi operatsiyada 20,000 askardan iborat qoʻshiniga qoʻmondonlik qilgan, ammo Forino yaqinida magʻlubiyatga uchraganidan soʻng [[Neapol]]ga chekinishga majbur...“ yozuvi orqali yangi sahifa yaratildi
5477715
wikitext
text/x-wiki
'''Saburrus''' (faoliyati 663-yilda) – Vizantiya imperatori [[Konstans II]] (hukmronligi 641–668) xizmatida boʻlgan asli fors [[Vizantiya imperiyasi|vizantiyalik]] harbiy rahbar edi{{sfn|Shukurov|2023b|page=137}}{{sfn|Shukurov|2023a|page=205}}. U Lombard [[Benevento gersogligi]]ga qarshi operatsiyada 20,000 askardan iborat qoʻshiniga qoʻmondonlik qilgan, ammo Forino yaqinida magʻlubiyatga uchraganidan soʻng [[Neapol]]ga chekinishga majbur boʻlgan{{sfn|Shukurov|2023b|page=137}}. Uning ismi faqat [[Deakon Pavel]]ning ''Lombardlar tarixi'' asarida uchraydi va ehtimol yunoncha {{lang-grc|Σαπώρης}}, {{lang-grc|Σαβώριος}} yoki {{lang-grc|Σαβόριος}} ismlarining oʻzgarishi boʻlib, ularning barchasi oʻrta forscha Shābuhr soʻzidan kelib chiqqan – zamonaviy fors tilidagi {{Transliteration|fa|[[Shapur (ism)|Shapur]]}} ({{lang-fa|شاپور}}) shu soʻzdan olingan{{sfn|Shukurov|2023b|page=137}}.
== Manbalar ==
{{manbalar}}
== Adabiyotlar ==
* {{cite journal |last1=Shukurov |first1=Rustam |title=Vizantiyada fors tilida gapirish |journal=Journal of Late Antique, Islamic and Byzantine Studies |date=2023a |volume=2 |issue=1–2 |pages=202–214 |doi=10.3366/jlaibs.2023.0020}}
* {{cite book |last1=Shukurov |first1=Rustam |title=Vizantiyaning Fors haqidagi tasavvurlari, 650–1461 |date=2023b|publisher=Routledge|doi=10.4324/9781003205197 |isbn=9781003205197}}
[[Turkum:7-asr Vizantiya generallari]]
[[Turkum:7-asr eronliklar]]
{{bio-stub}}
dncup6o5fyqw3eq4vu50z3l2vt3nkab
CONCACAF
0
1248718
5477718
2025-06-23T11:11:38Z
RedaktorWiki
30023
RedaktorWiki [[CONCACAF]] sahifasini [[KONKAKAF]]ga koʻchirdi: Notoʻgʻri yozilgan sarlavha
5477718
wikitext
text/x-wiki
#YOʻNALTIRISH [[KONKAKAF]]
mjjjpfrpddkdebt83ii4q8a8w0fpfb6
Munozara:CONCACAF
1
1248719
5477720
2025-06-23T11:11:39Z
RedaktorWiki
30023
RedaktorWiki [[Munozara:CONCACAF]] sahifasini [[Munozara:KONKAKAF]]ga koʻchirdi: Notoʻgʻri yozilgan sarlavha
5477720
wikitext
text/x-wiki
#YOʻNALTIRISH [[Munozara:KONKAKAF]]
ipixap9cfgmb02btagxlyb1z4m08aes