Wikisource viwikisource https://vi.wikisource.org/wiki/Trang_Ch%C3%ADnh MediaWiki 1.45.0-wmf.5 first-letter Phương tiện Đặc biệt Thảo luận Thành viên Thảo luận Thành viên Wikisource Thảo luận Wikisource Tập tin Thảo luận Tập tin MediaWiki Thảo luận MediaWiki Bản mẫu Thảo luận Bản mẫu Trợ giúp Thảo luận Trợ giúp Thể loại Thảo luận Thể loại Chủ đề Thảo luận Chủ đề Tác gia Thảo luận Tác gia Trang Thảo luận Trang Mục lục Thảo luận Mục lục Biên dịch Thảo luận Biên dịch TimedText TimedText talk Mô đun Thảo luận Mô đun Đề tài 0 4282 195408 154543 2025-06-15T13:36:32Z 2601:282:1:E4D0:915A:D141:D846:8272 195408 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../|Tam quốc diễn nghĩa]] | tác giả = La Quán Trung | dịch giả = Phan Kế Bính | người hiệu đính = Bùi Kỷ | phần = Hồi 85 | trước = [[../Hồi 84|Hồi 84]] | sau = [[../Hồi 86|Hồi 86]] | ghi chú = }} {{g|HỒI THỨ TÁM MƯƠI NHĂM '''<poem> Lưu tiên chủ viết chiếu gửi con côi Gia-cát Lượng ngồi yên bình năm đạo </poem>''' }} Nói về năm Chương-võ thứ hai (221), tháng sáu, mùa hạ, Lục Tốn phá xong quân Thục ở đất Di-lăng, xứ Hào-đình. Tiên chủ chạy về thành Bạch-đế, Triệu Vân đem quân trấn giữ. Chợt Mã Lương đến, thấy quân đã thua rồi, hối không kịp nữa, mới đem lời Khổng Minh tâu với tiên chủ. Tiên chủ than rằng: - Nếu trẫm sớm nghe lời thừa tướng thì đâu đến nỗi thua thế này, nay còn mặt mũi nào mà về Thành-đô trông thấy quần thần nữa! Bèn truyền lệnh đóng quân ở lại thành Bạch-đế, đổi nơi quán dịch gọi là cung Vĩnh-an. Có tin báo Phùng Tập, Trương Nam, Phó Đồng, Trình Kỳ, Sa ma Kha đều chết vì việc nước cả. Tiên chủ thương cảm không biết ngần nào. Lại có cận thần tâu rằng: - Hoàng Quyền dẫn quân Giang-bắc sang hàng Ngụy mất rồi, bệ hạ nên sai bắt gia thuộc hắn giao cho hữu tư hỏi tội. Tiên chủ nói: - Hoàng Quyền bị quân Ngô chẹn ở mé bắc ngạn, muốn về không được, bất đắc dĩ phải hàng Ngụy: thế là trẫm phụ Quyền, chớ không phải Quyền phụ trẫm, can gì mà bắt tội vợ con người ta? Bèn sai cứ việc cấp lương gạo tử tế cho gia quyến Hoàng Quyền như thường. Hoàng Quyền sang hàng Ngụy, các tướng dẫn vào ra mắt Tào Phi. Phi nói: - Ngươi muốn sánh với Hàn Tín, Trần Bình ngày xưa chăng<ref>Hàn Tín, Trần Bình bỏ nước Sở về hàng Hán Cao-tổ, giúp Hán Cao-tổ thành đế nghiệp.</ref>? Quyền khóc mà tâu rằng: - Tôi chịu ân của Thục đế đối đãi rất hậu, sai tôi đốc mặt quân Giang-bắc. Lục Tốn chặn mất đường, tôi muốn về Thục không được, mà hàng Ngô thì không ổn, cho nên mới đến theo hàng bệ hạ. Tướng đã bị thua, được khỏi chết là may, tôi đâu dám theo đòi với cổ nhân! Phi mừng lắm, phong cho Quyền làm trấn nam tướng quân. Quyền nhất định từ, không chịu nhận. Chợt có cận thần tâu rằng: - Có người đi do thám ở Thục về báo tin Thục chủ giết sạch cả gia thuộc Hoàng Quyền rồi. Quyền nói: - Tôi với Thục đế, lấy bụng thực mà tin nhau, tất biết bụng tôi, không nỡ hại cả nhà tôi đâu. Phi cho là phải. Người sau có thơ trách Hoàng Quyền rằng: {{biên trái|2em| ''<poem> Hàng Ngô chẳng muốn, lại hàng Tào, Trung nghĩa thờ vua ngỡ thế nào? Chỉ vị Hoàng Quyền còn ngại chết, Tử-dương thư pháp dễ tha sao? </poem>'' }} Tào Phi hỏi Giả Hủ rằng: - Trẫm muốn thống nhất cả thiên hạ, nên đánh Thục trước hay đánh Ngô trước? Hủ thưa rằng: - Lưu Bị là người hùng tài, lại có Gia-cát Lượng giỏi việc trị nước; Tôn Quyền ở Đông Ngô, hay biết hư thực, Lục Tốn hiện đóng quân nơi hiểm yếu, cách trở sông hồ, khó lòng làm gì nổi họ. Cứ ý tôi thì trong các tướng, không có tay nào địch thủ với Tôn Quyền, Lưu Bị được. Dẫu đến thiên uy của bệ hạ đem xuống cũng vị tất có thể vạn toàn. Vậy chỉ nên giữ vững nước nhà, đợi khi nào hai nước có biến sẽ hay. Phi nói: - Trẫm đã sai đại quân chia làm ba đường sang đánh Ngô, có lẽ nào mà chẳng được? Thượng thư là Lưu Hoa nói: - Lục Tốn mới phá được 70 vạn quân Thục, trên dưới đồng tâm, lại có sông hồ cách trở, chưa chắc ta đã làm gì nổi. Vả lại Lục Tốn lắm mưu, tất có phòng bị rồi. Phi nói: - Trước ngươi khuyên trẫm đánh Ngô, nay lại ngăn trở trẫm là cớ làm sao? Hoa nói: - Mỗi lúc một khác: khi Đông Ngô thua luôn với Thục, thế đang nguy cấp, cho nên mới nên đánh; nay họ vừa được to, nhuệ khí gấp trăm khi trước, thì lại không nên đánh nữa. Phi nói: - Ý trẫm đã quyết rồi, ngươi chớ nói nữa! Bèn dẫn quân ngự lâm thân ra tiếp ứng cho cả ba mặt. Sực có tiễu mã về báo rằng: - Đông Ngô đã có phòng bị rồi: Lã Phạm dẫn quân chống nhau với Tào Hưu; Gia Cát Cẩn dẫn quân Nam Quận chống Tào Chân; Chu Hoàn giữ cửa Nhu-tu để cự Tào Nhân. Lưu Hoa tâu rằng: - Họ đã phòng bị như thế, đi cũng vô ích thôi! Phi không nghe, cứ kéo quân đi. Nói về tướng Ngô là Chu Hoàn, 27 tuổi, rất có đảm lược, Tôn Quyền yêu lắm. Bấy giờ, Hoàn đốc quân ra Nhu-tu cự quân Tào. Lại nghe Tào Nhân dẫn quân đến lấy Tiện-khê, liền cho quân ra giữ, chỉ để năm nghìn quân ở lại trong thành. Chợt có tin báo Tào Nhân sai đại tướng là Thường Điêu cùng với Gia-cát Kiền, Vương Song dẫn năm vạn tinh binh đến Nhu-tu. Quân sĩ nghe tin, ai nấy cùng nhớn nhác, sợ hãi. Chu Hoàn chống gươm, nói: - Được thua cốt tại tướng, không cốt gì quân nhiều ít. Binh pháp có nói: "Quân khách nhiều gấp hai quân chủ, cũng còn có thể đánh được". Nay Tào Nhân từ nghìn dặm xa xôi đến đây, người ngựa mỏi mệt, ta với chúng bay, ngồi giữ thành cao, mé nam trông ra sông to, mé bắc dựa vào núi hiểm. Thế là mình nhàn nhã mà đánh kẻ địch tất tưởi; mình làm chủ mà chế kẻ địch là khách; đó thực là có cái thế đánh trăm trận được cả trăm; dẫu đến Tào Phi lại đây cũng chẳng ngại, huống chi bọn Tào Nhân! Bởi vậy, Hoàn sai quân sĩ ngả cờ im trống, làm ra dáng không có người giữ gìn gì cả. Tướng tiên phong Ngụy là Thường Điêu dẫn quân đến Nhu-tu, trông lên mặt thành không thấy quân mã canh giữ, mới giục quân đến sát dưới thành. Bỗng trong thành nổi một tiếng pháo, rồi tinh kỳ dựng lên san sát. Chu Hoàn dẫn quân ra, xốc vào đánh nhau với Thường Điêu, chưa đầy ba hợp, chém Điêu chết lăn xuống ngựa. Quân Ngô thừa thế đánh tràn ra, quân Ngụy tan vỡ, chết hại không biết bao nhiêu mà kể. Chu Hoàn đại thắng, bắt được tinh kỳ, khí giới rất nhiều. Tào Nhân dẫn quân đến sau, lại bị quân Ngô ở Tiện-khê đánh ra, cũng thua to, phải rút quân về. Tào Nhân về ra mắt Ngụy chủ, tâu việc bại trận. Tào Phi giật mình. Khi đang thương nghị, lại có thám mã về báo rằng: - Tào Chân, Hạ-hầu Thượng vây ở Nam-quận, bị Lục Tốn phục binh ở trong, Gia-cát Cẩn phục binh ở ngoài, hai mặt đánh ập vào, bởi thế thua liểng xiểng. Chưa dứt lời, bỗng lại có thám mã nữa về báo rằng: - Tào Hưu cũng bị Lã Phạm đánh tan cả rồi! Phi nghe tin quân ba mặt thua cả, chép miệng than rằng: - Trẫm không nghe lời Giả Hủ, Lưu Hoa, quả nhiên có trận thua này! Bấy giờ, đang tiết mùa hạ, dịch khí truyền nhiễm, quân mã mười phần chết mất sáu, bảy. Phi mới rút quân về Lạc-dương. Từ đó, Ngô, Ngụy không hòa với nhau. Đây nói, tiên chủ từ khi nghỉ lại trong cung Vĩnh-an, bị bệnh nặng lắm. Đến tháng tư, năm Chương-võ thứ ba, tiên chủ biết bệnh mình đã nguy rồi, lại thêm thương khóc Quan, Trương, cho nên bệnh mỗi ngày một nặng thêm. Tiên chủ mắt lờ đờ, không muốn cho thị vệ đứng cạnh, mới đuổi cả tả hữu ra ngoài, chỉ một mình nằm ở trên sập rồng. Bỗng dưng, một cơn gió lạnh lẽo nổi lên, ngọn đèn lập lòe, gần tắt lại sáng, rồi thấy có hai người thập thò đứng núp dưới bóng đèn. Tiên chủ giận, nói: - Trẫm trong bụng không yên, cho chúng bay hãy lui ra ngoài kia, sao còn đến đây? Mắng thế nào hai người cũng vẫn không lui. Tiên chủ đứng dậy trông xem ai, té ra mé trên là Quan Vân-trường, mé dưới là Trương Dực-đức. Tiên chủ giật mình, nói: - Hai em vẫn còn sống à? Vân-trường thưa rằng: - Chúng tôi không phải người sống mà là quỉ đây thôi. Thượng đế thấy hai chúng tôi bình sinh có tín nghĩa, đã phong làm thần cả rồi. Kha kha chẳng mấy lúc nữa cũng được tụ hội với anh em. Tiên chủ ôm chặt lấy Quan-công, khóc ầm cả lên, bỗng sực tỉnh dậy thì không thấy hai người đâu, mới gọi thị vệ vào hỏi. Bấy giờ vào độ canh ba. Tiên chủ than rằng: - Trẫm cũng không thọ được bao lâu nữa! Liền sai sứ về Thành-đô, mời thừa tướng Gia-cát Lượng và bọn Lý Nghiêm phải sớm tối đến ngay cung Vĩnh-an nghe chiếu. Khổng Minh và các quan đem con thứ tiên chủ là Lỗ vương Lưu Vĩnh và Lương vương Lưu Lý đến cung Vĩnh-an thăm bệnh, để thái tử Lưu Thiện ở lại giữ Thành-đô. Khổng Minh đến cung Vĩnh-an, thấy tiên chủ bệnh đã nguy lắm, vội vàng lạy phục dưới long sàng. Tiên chủ mời Khổng Minh lên ngồi cạnh sập vàng, vỗ vào lưng mà bảo rằng: - Trẫm từ khi gặp được thừa tướng, may thành được đế nghiệp. Không ngờ trí thức nông nổi, không biết nghe lời thừa tướng, đến nỗi thua nặng thế này, hối hận thành bệnh, chưa biết sống chết lúc nào! Con nối trẫm thì ngu hèn, vậy trẫm đem việc lớn ủy thác cho thừa tướng. Nói đoạn, nước mắt chảy ròng ròng. Khổng Minh cũng khóc, mà rằng: - Xin bệ hạ giữ gìn long thể, để thỏa lòng trông mong của thiên hạ. Tiên chủ liếc mắt trông xung quanh, thấy có em Mã Lương là Mã Tốc đứng cạnh giường, liền truyền cho Mã Tốc lui ra ngoài, rồi bảo Khổng Minh rằng: - Thừa tướng coi tài Mã Tốc thế nào? Khổng Minh nói: - Người ấy cũng là bậc giỏi đời nay. Tiên chủ nói: - Không phải, trẫm coi người ấy, nói thì nhiều mà làm thì kém, không nên dùng vào việc to, thừa tướng phải xét cho kỹ mới được. Dặn dò xong, lại cho triệu cả các quan vào cung, sai lấy giấy bút, viết một tờ di chiếu, đưa cho Khổng Minh và than rằng: - Trẫm không học được mấy, chỉ biết đại khái mà thôi. Thánh nhân có câu: "Con chim sắp chết thì tiếng kêu ai oán; người ta sắp mất, lời nói khôn ngoan". Trẫm cùng với các ngươi, thề nhau giết giặc Tào để giúp nhà Hán, chẳng may nửa đường lìa rẽ. Vậy phiền thừa tướng cầm tờ chiếu này, giao cho thái tử Thiện, bảo hắn chớ coi làm thường, và cũng nhờ thừa tướng dạy bảo thêm cho mới được. Bọn Khổng Minh khóc lạy xuống đất mà tâu rằng: - Xin bệ hạ tĩnh dưỡng long thể, chúng tôi xin hết sức khuyển mã để báo đền ơn tri ngộ ấy. Tiên chủ sai nội thị đỡ Khổng Minh dậy, một tay gạt nước mắt, một tay cầm tay Khổng Minh mà nói rằng: - Trẫm nay nguy mất, có lời tâm phúc xin ngỏ với thừa tướng. Khổng Minh nói: - Bệ hạ có thánh dụ gì vậy? Tiên chủ khóc mà nói rằng: - Tài thừa tướng gấp mười Tào Phi, tất yên định được nhà nước, làm nên việc to. Đối với con trẫm, có thể giúp được thì giúp, bằng không thì ngươi nên làm chủ Thành-đô đi! Khổng Minh nghe nói rụng rời, mồ hôi đổ ra khắp mình, lạy xuống đất, khóc mà nói rằng: - Chúng tôi đâu dám chẳng hết sức chân tay, dốc niềm trung trinh, kỳ cho đến chết mới thôi! Nói đoạn dập đầu xuống đất, máu chảy đầy mặt. Tiên chủ mời Khổng Minh lên ngồi giường, gọi Lưu Vĩnh, Lưu Lý đến trước mặt dặn rằng: - Các con phải nhớ lời cha: khi cha mất rồi, ba anh em chúng mày, phải coi thừa tướng như cha, không được khinh nhờn. Nói đoạn, sai hai người lạy Khổng Minh. Khổng Minh nói: - Tôi dẫu gan óc lầy đất, cũng không đền báo được cái ơn tri ngộ này! Tiên chủ lại bảo với các quan rằng: - Trẫm đã giao con trẫm cho thừa tướng rồi, dặn thái tử phải coi thừa tướng như cha. Các ngươi cũng chớ có coi thường mà phụ mất lòng mong mỏi của trẫm! Lại dặn Triệu Vân rằng: - Trẫm với ngươi cùng nhau trong lúc gian nan, không ngờ đến đây ly biệt, ngươi nên nghĩ tình cố giao, sớm tối trông nom con trẫm, chớ phụ lời trẫm! Vân khóc, lạy mà tâu rằng: - Chúng tôi đâu dám không hết sức khuyển mã hay sao? Tiên chủ lại bảo các quan rằng: - Này bách quan, trẫm không thể dặn dò từng người được, vậy xin các ngươi ai nấy hãy yêu lấy cái thân mình. Nói xong liền thăng hà, thọ 63 tuổi. Bấy giờ là ngày 24 tháng tư, mùa hạ, năm Chương-võ thứ ba (222). Các quan văn võ không ai không thương xót. Khổng Minh dẫn các quan rước tử cung<ref>Linh cữu vua.</ref> về Thành-đô. Thái tử Lưu Thiện ra thành đón rước linh cữu vào trong chính điện, làm lễ cử ai, rồi tuyên đọc tờ di chiếu. Chiếu rằng: ''"Khi trẫm mới mắc bệnh, chỉ có đi lỵ mà thôi, về sau mỗi ngày một nặng thêm, chuyển ra bệnh khác, biết rằng khó khỏi.'' ''Trẫm nghe có câu rằng: "Người ta sống được năm mươi tuổi, cũng đã gọi là thọ". Nay trẫm đã hơn sáu mươi tuổi, chết cũng không còn oán hận gì nữa, nhưng chỉ lo về anh em chúng mày thôi!'' ''Các con! Phải cố gắng lên mới được! Chớ thấy điều ác nhỏ mà cứ làm, chớ thấy điều thiện nhỏ mà không làm! Có hiền có đức, mới phục được lòng người. Đức của cha con mỏng manh, chớ nên bắt chước! Các con cùng làm việc với thừa tướng, phải đối đãi như cha, chớ có lười, chớ có quên! Anh em các con phải làm thế nào cho có tiếng khen mới được! Gắn bó mấy lời, nhớ lấy! Nhớ lấy!"'' Quần thần đọc chiếu xong, Khổng Minh nói: - Trong nước không thể một ngày không có vua, xin lập ngay tự quân để nối dõi nhà Hán. Bèn lập thái tử Thiện lên ngôi hoàng đế, cải niên hiệu là Kiến-hưng; gia phong cho Gia-cát Lượng làm Võ hương hầu, lĩnh chức mục ở Ích-châu; táng đức tiên chủ ở Huệ-lăng, tôn tên thụy gọi là Chiêu-liệt hoàng đế; tôn bà Ngô hoàng hậu làm hoàng thái hậu; đặt tên thụy bà Cam phu nhân làm Chiêu-liệt hoàng hậu; lại truy tôn bà My phu nhân làm hoàng hậu; thăng thưởng cho quần thần; đại xá cho thiên hạ. Có người báo tin về trung-nguyên. Cận thần tâu với Ngụy chủ Tào Phi. Phi mừng, nói: - Lưu Bị mất rồi, trẫm không lo gì nữa! Không nhân dịp này cất quân sang đánh sao được! Giả Hủ can rằng: - Lưu Bị mất, tất nhiên phó thác con côi cho Gia-cát Lượng. Lượng cảm ơn sâu của Lưu Bị biết đến mình, tất phải hết lòng giúp tự vương, ta cũng khó lòng đánh nổi, xin bệ hạ chớ vội vàng làm chi! Chợt có một người ở trong ban, nhảy ra nói rằng: - Không nhân dịp này mà đánh đi, còn đợi đến bao giờ nữa? Chúng trông ra thì là Tư-mã Ý. Tào Phi mừng lắm, hỏi mẹo đánh Thục ra làm sao, Ý thưa rằng: - Nếu chỉ dùng một đạo binh trong nước, thì khó làm gì được họ. Ta phải dùng năm đạo đại binh, bốn mặt giáp lại mà đánh, để cho Gia-cát Lượng đầu đuôi không cứu ứng được nhau, mới có thể đánh được! Phi hỏi: - Năm đường là những đường nào? Ý tâu rằng: - Nên viết một phong thư, sai sứ sang Liêu-đông, đến nước Tiên-ti, đem vàng lụa vào ra mắt vua nước ấy là Kha tị Năng, bảo hắn khởi mười vạn binh Tây Khương, theo mặt bộ đến đánh ải Tây-bình, đó là một đường. Viết thư sai sứ đem cáo sắc sang Nam-man, thưởng cho vua Man là Mạnh Hoạch, bảo hắn khởi mười vạn binh đánh bốn quận Ích-châu, Vĩnh-xương, Tường-khí, Việt-tuấn, để triệt mặt nam Tây Xuyên, đó là hai đường. Sai người sang kết hiếu với Ngô, hứa sẽ cắt đất phong cho, để Tôn Quyền khởi mười vạn binh đánh cửa Giáp-khẩu hai Xuyên, đến tắt Bồi-thành, đó là ba đường. Sai sứ đến chỗ hàng tướng Mạnh Đạt, bảo hắn khởi mười vạn quân ở Thượng-dong, đánh vào Hán-trung, đó là bốn đường. Lại sai đại tướng quân là Tào Chân làm đại đô đốc, cầm mười vạn quân, từ con đường Kinh-triệu, ra tắt cửa Dương-bình, đến lấy Tây Xuyên, thế là năm đường. Cả thảy năm mươi vạn đại quân, chia làm năm mặt tiến đánh. Dù Gia-cát Lượng có tài như Lã Vọng, cũng không sao đương lại được! Tào Phi mừng lắm, lập tức sai sứ đi ra các nơi; lại cử Tào Chân làm đại đô đốc, dẫn mười vạn quân đến lấy cửa ải Dương-bình. Bấy giờ, bọn tướng cũ Trương Liêu đều được phong liệt hầu, chia giữ ở {{SIC|Kỳ|Ký}}-châu, Từ-châu, Thanh-châu, và Hợp-phì, cho nên không điều dụng đến. [[Tập tin:Cao Zhen Qing illustration.jpg|nhỏ|phải|Tào Chân. Tranh minh họa đời Thanh.]] Nói về hậu chủ nhà Hán là Lưu Thiện, từ khi lên ngôi, các cựu thần lẻ tẻ chết dần. Nội bao nhiêu công việc triều đình, như tuyên pháp, tiền lương, từ tụng đều giao phó cho thừa tướng Gia-cát Lượng khu xử. Bấy giờ hậu chủ chưa lập hoàng hậu. Khổng Minh và quần thần tâu rằng: - Có con gái quan cố xa kỵ tướng quân Trương Phi, người rất hiền hậu, mới mười bảy tuổi, nên lập làm chính cung hoàng hậu. Hậu chủ nghe theo. Năm Kiến-hưng thứ nhất (223) mùa thu tháng tám, sực có tin ngoài biên về báo rằng: - Nước Ngụy sai năm đường đại quân đến lấy Tây Xuyên, rất là nguy cấp! Hậu chủ nghe tin giật mình, sai nội thị triệu Khổng Minh vào chầu. Nội thị đi nửa ngày mới về, tâu rằng: - Người trong phủ nói thừa tướng bị mệt, không ra được ngoài. Hậu chủ hoảng sợ. Hôm sau, lại sai quan hoàng môn thị lang Đổng Doãn và quan gián nghị đại phu Đỗ Quỳnh đến tận giường thừa tướng mà cáo việc ấy. Hai người tới trước phủ nhưng cũng không được vào. Đỗ Quỳnh nói: - Tiên đế đem con côi nhờ cậy thừa tướng. Nay chúa thượng mới lên ngôi, Tào Phi sai năm đạo quân đến xâm phạm, quân tình cấp lắm, cớ sao thừa tướng lại thác bệnh không ra? Một lúc lâu, lính canh cửa truyền lệnh thừa tướng rằng: - Bệnh tình đã khá, đến sáng mai sẽ ra triều đường bàn việc. Đổng, Đỗ hai người than thở trở về. Hôm sau, các quan chầu chực cả ở trước phủ thừa tướng, từ sáng đến tận chiều tối mà cũng không thấy Khổng Minh ra. Ai nấy ngơ ngác, đành phải tan về. Đỗ Quỳnh vào tâu với hậu chủ rằng: - Xin bệ hạ hãy thân đến phủ thừa tướng mà hỏi kế mới xong. Hậu chủ dẫn các quan vào cung tâu với thái hậu. Thái hậu giật mình, nói: - Thừa tướng làm sao lại thế, có phụ mất cả bụng Tiên đế ủy thác cho không? Ta phải đến mới được. Đổng Doãn tâu rằng: - Nương nương chớ nên đi vội, tôi chắc thừa tướng có mẹo mực gì rồi đây. Hãy để chủ thượng đi trước. Như quả thừa tướng lười nhác, xin nương nương đòi ngay vào thái miếu mà hỏi cũng chưa muộn. Thái hậu y lời. Hôm sau, hậu chủ xa giá thân đến tận tướng phủ. Lính canh trông thấy, vội vàng lạy phục xuống đất đón rước. Hậu chủ hỏi rằng: - Thừa tướng ở đâu? Lính canh nói: - Tâu bệ hạ, chúng tôi không biết thừa tướng ở chỗ nào, chỉ truyền cho chúng tôi phải cản các quan lại, không được cho ai vào. Hậu chủ xuống xe, một mình đi thẳng vào tận lớp cửa thứ ba, thấy Khổng Minh đang chống gậy trúc, đứng trên bờ ao xem cá. Hậu chủ đứng mé sau, lâu lâu mới nói: - Thừa tướng có được vui vẻ không? Khổng Minh ngoảnh đầu lại thấy hậu chủ, vội vàng quẳng gậy lạy phục xuống đất mà nói rằng: - Tội tôi đáng muôn chết! Hậu chủ đỡ dậy, hỏi rằng: - Nay Tào Phi chia quân làm năm đường, phạm vào cõi ta gấp lắm; tướng phụ mấy bữa nay sao không ra coi việc? Khổng Minh cười ầm lên, đỡ hậu chủ vào trong nhà, ngồi yên đâu đấy, rồi tâu rằng: - Quân Ngụy năm đường kéo đến, sao tôi chẳng biết! Không phải tôi đang xem cá, mà đang nghĩ việc đó thôi! Hậu chủ nói: - Việc ấy thế nào? Khổng Minh nói: - Đám vua Khương Kha tị Năng, Man vương Mạnh Hoạch, phản tướng Mạnh Đạt và Ngụy tướng Tào Chân, bốn xứ ấy tôi lo liệu đâu vào đấy cả rồi. Chỉ còn một mặt Tôn Quyền, tôi cũng đã có mẹo đánh lui được, nhưng cần phải có một người nói giỏi đi sứ mới xong. Vì chưa có ai, tôi còn đang nghĩ tìm, bệ hạ hà tất phải lo. Hậu chủ mừng rỡ nói: - Tướng phụ quả nhiên có mưu kế, quỷ thần cũng không biết đâu mà lường! Xin cho nghe mẹo của tướng phụ ra làm sao? Khổng Minh nói: - Tiên đế đem bệ hạ phó thác cho tôi, tôi đâu dám lười nhác. Vì các quan ở Thành-đô không mấy người hiểu được rằng cái hay của binh pháp là cốt khiến người ta không biết đâu mà lường, cho nên không dám để tiết lộ ra ngoài. Tôi đã biết vua Tây Khương phạm vào cửa Tây-bình; tôi chắc Mã Siêu vốn gốc tích ở Tây Xuyên, xưa nay được lòng người Tây Khương lắm: ở đấy họ gọi Mã Siêu là thần oai thiên tướng quân. Bởi thế, tôi đã cho mang hịch ra sai Mã Siêu giữ vững cửa ải Tây-bình, mai phục bốn đạo quân tinh nhuệ, hàng ngày luân phiên nhau chống cự, mặt ấy không phải lo gì nữa. Mạnh Hoạch ở Nam-man, phạm vào bốn quận, tôi đã đưa hịch sai Ngụy Diên dẫn một đạo quân, chia làm tả hữu, thay nhau ra vào để làm nghi binh. Quân Man tuy khỏe nhưng đa nghi, nếu trông thấy nghi binh tất không dám tiến, mặt ấy cũng không phải lo gì nữa. Tôi lại biết Mạnh Đạt dẫn quân ra Hán-trung; Đạt với Lý Nghiêm, kết nghĩa cùng sống thác với nhau. Lúc trở về Thành-đô, để Nghiêm ở lại giữ cung Vĩnh-an, tôi đã đưa thư sai hắn viết thư cho Mạnh Đạt; Đạt tất nhiên giả ốm không ra, để nản lòng quân; đường ấy cũng yên rồi. Tôi lại biết Tào Chân dẫn quân phạm vào cửa Dương-bình. Nơi này hiểm trở có thể giữ được. Tôi đã sai Triệu Vân dẫn một toán quân giữ quan ải, nhất định không ra đánh. Tào Chân bằng thấy quân ta không ra, chẳng bao lâu cũng phải rút về. Bốn mặt ấy đều không phải lo gì cả. Nhưng tôi còn ngại không được chu toàn, lại mật sai Quan Hưng, Trương Bào, mỗi người dẫn ba vạn quân đóng ở các nơi hiểm yếu, để tiếp ứng. Quân mấy mặt không phải đi qua Thành-đô, cho nên không mấy người biết. Chỉ còn một mặt quân Đông Ngô thì vị tất đã động; nếu thấy quân bốn mặt kia thắng, trong Xuyên ta nguy cấp, thì họ mới đến đánh; nhược bằng bốn mặt kia không xong việc, chắc gì họ đã chịu cất quân đi. Tôi đồ rằng Tôn Quyền còn oán Tào Phi sai ba đạo quân đến xâm nước Ngô, tất nhiên không chịu nghe lời. Tuy vậy, vẫn phải có một người nói giỏi sang sứ Đông Ngô, lấy đường lợi hại bảo Tôn Quyền, thì trước hết ta giữ chắc được mặt Đông Ngô, còn lo gì bốn mặt kia nữa! Vì tôi chưa tìm được người nào, cho nên còn trù trừ. Bệ hạ can gì phải đến đây cho mệt nhọc! Hậu chủ nói: - Thái hậu cũng muốn đến gặp tướng phụ. Nay được nghe lời tướng phụ, như đang ngủ mê mà có người đánh thức dậy, trẫm còn lo gì nữa! Khổng Minh mời hậu chủ uống vài chén rượu, rồi đưa tiễn ra về. Các quan đứng vòng quanh cả ở ngoài cửa, thấy hậu chủ ra, vẻ mặt có dáng mừng rỡ. Hậu chủ từ biệt Khổng Minh, lên xe về triều. Các quan đều nghi hoặc, không hiểu tình hình ra sao. Khổng Minh trông trong đám các quan, thấy một người ngẩng mặt lên trời, đứng cười, cũng có dáng mừng rỡ. Nhìn ra thì là Đặng Chi, tự Bá-miêu, người ở Nghĩa-dương, hiện đang làm hộ bộ thượng thư. Khổng Minh sai người ra bảo nhỏ Đặng Chi ở lại. Các quan tan đâu về đấy, Khổng Minh cho mời Đặng Chi vào trong thư viện, hỏi rằng: - Nay Thục, Ngô, Ngụy, thiên hạ chia ba như hình chân vạc, ta muốn đánh hai nước kia để được nhất thống, thì nên đánh nước nào trước? Đặng Chi thưa rằng: - Cứ ý tôi, nước Ngụy tuy là giặc nhà Hán, nhưng thế to lắm, khó lay chuyển được, phải từ từ mà đồ mới xong. Nay chủ thượng vừa lên ngôi, bụng dân chưa được yên, hãy nên hòa với Đông Ngô, kết làm môi răng, giải cái oán cũ của tiên đế khi xưa. Đó là kế lâu dài, chưa biết ý thừa tướng nghĩ thế nào? Khổng Minh cười, nói: - Ta nghĩ đã lâu, vẫn chưa tìm được ai, hôm nay mới có người đây! Chi nói: - Thừa tướng muốn dùng người làm gì? Khổng Minh nói: - Ta muốn sai người sang kết hiếu với Đông Ngô, ông đã hiểu ý ấy, chắc không làm nhục mệnh vua. Việc đi sứ, phi ông không xong. Chi nói: - Tôi tài mọn trí ngu, e không đương nổi. Khổng Minh nói: - Ngày mai tôi tâu với thiên tử, mời Bá-miêu đi cho một chuyến, xin chớ chối từ. Chi vâng lời, lui ra. Đến hôm sau, Khổng Minh tâu xin hậu chủ; sai Đặng Chi sang thuyết Đông Ngô. Chi lạy từ, nhắm Đông Ngô thẳng tiến. Ấy là: {{biên trái|2em| ''<poem> Quân Ngô vừa mới thu đồ {{SIC|chiên|chiến}}, Sứ Thục liền sang giảng cuộc hòa. </poem>'' }} Chưa biết Đặng Chi đi chuyến này ra làm sao, xem hồi sau phân giải. {{chú thích nhỏ|vạch=có}} 07wkfutc5zvcuj5x09h1ns6aivfdzgz 195409 195408 2025-06-15T13:41:45Z Tranminh360 1642 Reverted 1 edit by [[Special:Contributions/2601:282:1:E4D0:915A:D141:D846:8272|2601:282:1:E4D0:915A:D141:D846:8272]] ([[User talk:2601:282:1:E4D0:915A:D141:D846:8272|talk]]): Đúng bản in năm 1959 (TwinkleGlobal) 195409 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../|Tam quốc diễn nghĩa]] | tác giả = La Quán Trung | dịch giả = Phan Kế Bính | người hiệu đính = Bùi Kỷ | phần = Hồi 85 | trước = [[../Hồi 84|Hồi 84]] | sau = [[../Hồi 86|Hồi 86]] | ghi chú = }} {{g|HỒI THỨ TÁM MƯƠI NHĂM '''<poem> Lưu tiên chủ viết chiếu gửi con côi Gia-cát Lượng ngồi yên bình năm đạo </poem>''' }} Nói về năm Chương-võ thứ hai (221), tháng sáu, mùa hạ, Lục Tốn phá xong quân Thục ở đất Di-lăng, xứ Hào-đình. Tiên chủ chạy về thành Bạch-đế, Triệu Vân đem quân trấn giữ. Chợt Mã Lương đến, thấy quân đã thua rồi, hối không kịp nữa, mới đem lời Khổng Minh tâu với tiên chủ. Tiên chủ than rằng: - Nếu trẫm sớm nghe lời thừa tướng thì đâu đến nỗi thua thế này, nay còn mặt mũi nào mà về Thành-đô trông thấy quần thần nữa! Bèn truyền lệnh đóng quân ở lại thành Bạch-đế, đổi nơi quán dịch gọi là cung Vĩnh-an. Có tin báo Phùng Tập, Trương Nam, Phó Đồng, Trình Kỳ, Sa ma Kha đều chết vì việc nước cả. Tiên chủ thương cảm không biết ngần nào. Lại có cận thần tâu rằng: - Hoàng Quyền dẫn quân Giang-bắc sang hàng Ngụy mất rồi, bệ hạ nên sai bắt gia thuộc hắn giao cho hữu tư hỏi tội. Tiên chủ nói: - Hoàng Quyền bị quân Ngô chẹn ở mé bắc ngạn, muốn về không được, bất đắc dĩ phải hàng Ngụy: thế là trẫm phụ Quyền, chớ không phải Quyền phụ trẫm, can gì mà bắt tội vợ con người ta? Bèn sai cứ việc cấp lương gạo tử tế cho gia quyến Hoàng Quyền như thường. Hoàng Quyền sang hàng Ngụy, các tướng dẫn vào ra mắt Tào Phi. Phi nói: - Ngươi muốn sánh với Hàn Tín, Trần Bình ngày xưa chăng<ref>Hàn Tín, Trần Bình bỏ nước Sở về hàng Hán Cao-tổ, giúp Hán Cao-tổ thành đế nghiệp.</ref>? Quyền khóc mà tâu rằng: - Tôi chịu ân của Thục đế đối đãi rất hậu, sai tôi đốc mặt quân Giang-bắc. Lục Tốn chặn mất đường, tôi muốn về Thục không được, mà hàng Ngô thì không ổn, cho nên mới đến theo hàng bệ hạ. Tướng đã bị thua, được khỏi chết là may, tôi đâu dám theo đòi với cổ nhân! Phi mừng lắm, phong cho Quyền làm trấn nam tướng quân. Quyền nhất định từ, không chịu nhận. Chợt có cận thần tâu rằng: - Có người đi do thám ở Thục về báo tin Thục chủ giết sạch cả gia thuộc Hoàng Quyền rồi. Quyền nói: - Tôi với Thục đế, lấy bụng thực mà tin nhau, tất biết bụng tôi, không nỡ hại cả nhà tôi đâu. Phi cho là phải. Người sau có thơ trách Hoàng Quyền rằng: {{biên trái|2em| ''<poem> Hàng Ngô chẳng muốn, lại hàng Tào, Trung nghĩa thờ vua ngỡ thế nào? Chỉ vị Hoàng Quyền còn ngại chết, Tử-dương thư pháp dễ tha sao? </poem>'' }} Tào Phi hỏi Giả Hủ rằng: - Trẫm muốn thống nhất cả thiên hạ, nên đánh Thục trước hay đánh Ngô trước? Hủ thưa rằng: - Lưu Bị là người hùng tài, lại có Gia-cát Lượng giỏi việc trị nước; Tôn Quyền ở Đông Ngô, hay biết hư thực, Lục Tốn hiện đóng quân nơi hiểm yếu, cách trở sông hồ, khó lòng làm gì nổi họ. Cứ ý tôi thì trong các tướng, không có tay nào địch thủ với Tôn Quyền, Lưu Bị được. Dẫu đến thiên uy của bệ hạ đem xuống cũng vị tất có thể vạn toàn. Vậy chỉ nên giữ vững nước nhà, đợi khi nào hai nước có biến sẽ hay. Phi nói: - Trẫm đã sai đại quân chia làm ba đường sang đánh Ngô, có lẽ nào mà chẳng được? Thượng thư là Lưu Hoa nói: - Lục Tốn mới phá được 70 vạn quân Thục, trên dưới đồng tâm, lại có sông hồ cách trở, chưa chắc ta đã làm gì nổi. Vả lại Lục Tốn lắm mưu, tất có phòng bị rồi. Phi nói: - Trước ngươi khuyên trẫm đánh Ngô, nay lại ngăn trở trẫm là cớ làm sao? Hoa nói: - Mỗi lúc một khác: khi Đông Ngô thua luôn với Thục, thế đang nguy cấp, cho nên mới nên đánh; nay họ vừa được to, nhuệ khí gấp trăm khi trước, thì lại không nên đánh nữa. Phi nói: - Ý trẫm đã quyết rồi, ngươi chớ nói nữa! Bèn dẫn quân ngự lâm thân ra tiếp ứng cho cả ba mặt. Sực có tiễu mã về báo rằng: - Đông Ngô đã có phòng bị rồi: Lã Phạm dẫn quân chống nhau với Tào Chân; Chu Hoàn giữ cửa Nhu-tu để cự Tào Nhân. Lưu Hoa tâu rằng: - Họ đã phòng bị như thế, đi cũng vô ích thôi! Phi không nghe, cứ kéo quân đi. Nói về tướng Ngô là Chu Hoàn, 27 tuổi, rất có đảm lược, Tôn Quyền yêu lắm. Bấy giờ, Hoàn đốc quân ra Nhu-tu cự quân Tào. Lại nghe Tào Nhân dẫn quân đến lấy Tiện-khê, liền cho quân ra giữ, chỉ để năm nghìn quân ở lại trong thành. Chợt có tin báo Tào Nhân sai đại tướng là Thường Điêu cùng với Gia-cát Kiền, Vương Song dẫn năm vạn tinh binh đến Nhu-tu. Quân sĩ nghe tin, ai nấy cùng nhớn nhác, sợ hãi. Chu Hoàn chống gươm, nói: - Được thua cốt tại tướng, không cốt gì quân nhiều ít. Binh pháp có nói: "Quân khách nhiều gấp hai quân chủ, cũng còn có thể đánh được". Nay Tào Nhân từ nghìn dặm xa xôi đến đây, người ngựa mỏi mệt, ta với chúng bay, ngồi giữ thành cao, mé nam trông ra sông to, mé bắc dựa vào núi hiểm. Thế là mình nhàn nhã mà đánh kẻ địch tất tưởi; mình làm chủ mà chế kẻ địch là khách; đó thực là có cái thế đánh trăm trận được cả trăm; dẫu đến Tào Phi lại đây cũng chẳng ngại, huống chi bọn Tào Nhân! Bởi vậy, Hoàn sai quân sĩ ngả cờ im trống, làm ra dáng không có người giữ gìn gì cả. Tướng tiên phong Ngụy là Thường Điêu dẫn quân đến Nhu-tu, trông lên mặt thành không thấy quân mã canh giữ, mới giục quân đến sát dưới thành. Bỗng trong thành nổi một tiếng pháo, rồi tinh kỳ dựng lên san sát. Chu Hoàn dẫn quân ra, xốc vào đánh nhau với Thường Điêu, chưa đầy ba hợp, chém Điêu chết lăn xuống ngựa. Quân Ngô thừa thế đánh tràn ra, quân Ngụy tan vỡ, chết hại không biết bao nhiêu mà kể. Chu Hoàn đại thắng, bắt được tinh kỳ, khí giới rất nhiều. Tào Nhân dẫn quân đến sau, lại bị quân Ngô ở Tiện-khê đánh ra, cũng thua to, phải rút quân về. Tào Nhân về ra mắt Ngụy chủ, tâu việc bại trận. Tào Phi giật mình. Khi đang thương nghị, lại có thám mã về báo rằng: - Tào Chân, Hạ-hầu Thượng vây ở Nam-quận, bị Lục Tốn phục binh ở trong, Gia-cát Cẩn phục binh ở ngoài, hai mặt đánh ập vào, bởi thế thua liểng xiểng. Chưa dứt lời, bỗng lại có thám mã nữa về báo rằng: - Tào Hưu cũng bị Lã Phạm đánh tan cả rồi! Phi nghe tin quân ba mặt thua cả, chép miệng than rằng: - Trẫm không nghe lời Giả Hủ, Lưu Hoa, quả nhiên có trận thua này! Bấy giờ, đang tiết mùa hạ, dịch khí truyền nhiễm, quân mã mười phần chết mất sáu, bảy. Phi mới rút quân về Lạc-dương. Từ đó, Ngô, Ngụy không hòa với nhau. Đây nói, tiên chủ từ khi nghỉ lại trong cung Vĩnh-an, bị bệnh nặng lắm. Đến tháng tư, năm Chương-võ thứ ba, tiên chủ biết bệnh mình đã nguy rồi, lại thêm thương khóc Quan, Trương, cho nên bệnh mỗi ngày một nặng thêm. Tiên chủ mắt lờ đờ, không muốn cho thị vệ đứng cạnh, mới đuổi cả tả hữu ra ngoài, chỉ một mình nằm ở trên sập rồng. Bỗng dưng, một cơn gió lạnh lẽo nổi lên, ngọn đèn lập lòe, gần tắt lại sáng, rồi thấy có hai người thập thò đứng núp dưới bóng đèn. Tiên chủ giận, nói: - Trẫm trong bụng không yên, cho chúng bay hãy lui ra ngoài kia, sao còn đến đây? Mắng thế nào hai người cũng vẫn không lui. Tiên chủ đứng dậy trông xem ai, té ra mé trên là Quan Vân-trường, mé dưới là Trương Dực-đức. Tiên chủ giật mình, nói: - Hai em vẫn còn sống à? Vân-trường thưa rằng: - Chúng tôi không phải người sống mà là quỉ đây thôi. Thượng đế thấy hai chúng tôi bình sinh có tín nghĩa, đã phong làm thần cả rồi. Kha kha chẳng mấy lúc nữa cũng được tụ hội với anh em. Tiên chủ ôm chặt lấy Quan-công, khóc ầm cả lên, bỗng sực tỉnh dậy thì không thấy hai người đâu, mới gọi thị vệ vào hỏi. Bấy giờ vào độ canh ba. Tiên chủ than rằng: - Trẫm cũng không thọ được bao lâu nữa! Liền sai sứ về Thành-đô, mời thừa tướng Gia-cát Lượng và bọn Lý Nghiêm phải sớm tối đến ngay cung Vĩnh-an nghe chiếu. Khổng Minh và các quan đem con thứ tiên chủ là Lỗ vương Lưu Vĩnh và Lương vương Lưu Lý đến cung Vĩnh-an thăm bệnh, để thái tử Lưu Thiện ở lại giữ Thành-đô. Khổng Minh đến cung Vĩnh-an, thấy tiên chủ bệnh đã nguy lắm, vội vàng lạy phục dưới long sàng. Tiên chủ mời Khổng Minh lên ngồi cạnh sập vàng, vỗ vào lưng mà bảo rằng: - Trẫm từ khi gặp được thừa tướng, may thành được đế nghiệp. Không ngờ trí thức nông nổi, không biết nghe lời thừa tướng, đến nỗi thua nặng thế này, hối hận thành bệnh, chưa biết sống chết lúc nào! Con nối trẫm thì ngu hèn, vậy trẫm đem việc lớn ủy thác cho thừa tướng. Nói đoạn, nước mắt chảy ròng ròng. Khổng Minh cũng khóc, mà rằng: - Xin bệ hạ giữ gìn long thể, để thỏa lòng trông mong của thiên hạ. Tiên chủ liếc mắt trông xung quanh, thấy có em Mã Lương là Mã Tốc đứng cạnh giường, liền truyền cho Mã Tốc lui ra ngoài, rồi bảo Khổng Minh rằng: - Thừa tướng coi tài Mã Tốc thế nào? Khổng Minh nói: - Người ấy cũng là bậc giỏi đời nay. Tiên chủ nói: - Không phải, trẫm coi người ấy, nói thì nhiều mà làm thì kém, không nên dùng vào việc to, thừa tướng phải xét cho kỹ mới được. Dặn dò xong, lại cho triệu cả các quan vào cung, sai lấy giấy bút, viết một tờ di chiếu, đưa cho Khổng Minh và than rằng: - Trẫm không học được mấy, chỉ biết đại khái mà thôi. Thánh nhân có câu: "Con chim sắp chết thì tiếng kêu ai oán; người ta sắp mất, lời nói khôn ngoan". Trẫm cùng với các ngươi, thề nhau giết giặc Tào để giúp nhà Hán, chẳng may nửa đường lìa rẽ. Vậy phiền thừa tướng cầm tờ chiếu này, giao cho thái tử Thiện, bảo hắn chớ coi làm thường, và cũng nhờ thừa tướng dạy bảo thêm cho mới được. Bọn Khổng Minh khóc lạy xuống đất mà tâu rằng: - Xin bệ hạ tĩnh dưỡng long thể, chúng tôi xin hết sức khuyển mã để báo đền ơn tri ngộ ấy. Tiên chủ sai nội thị đỡ Khổng Minh dậy, một tay gạt nước mắt, một tay cầm tay Khổng Minh mà nói rằng: - Trẫm nay nguy mất, có lời tâm phúc xin ngỏ với thừa tướng. Khổng Minh nói: - Bệ hạ có thánh dụ gì vậy? Tiên chủ khóc mà nói rằng: - Tài thừa tướng gấp mười Tào Phi, tất yên định được nhà nước, làm nên việc to. Đối với con trẫm, có thể giúp được thì giúp, bằng không thì ngươi nên làm chủ Thành-đô đi! Khổng Minh nghe nói rụng rời, mồ hôi đổ ra khắp mình, lạy xuống đất, khóc mà nói rằng: - Chúng tôi đâu dám chẳng hết sức chân tay, dốc niềm trung trinh, kỳ cho đến chết mới thôi! Nói đoạn dập đầu xuống đất, máu chảy đầy mặt. Tiên chủ mời Khổng Minh lên ngồi giường, gọi Lưu Vĩnh, Lưu Lý đến trước mặt dặn rằng: - Các con phải nhớ lời cha: khi cha mất rồi, ba anh em chúng mày, phải coi thừa tướng như cha, không được khinh nhờn. Nói đoạn, sai hai người lạy Khổng Minh. Khổng Minh nói: - Tôi dẫu gan óc lầy đất, cũng không đền báo được cái ơn tri ngộ này! Tiên chủ lại bảo với các quan rằng: - Trẫm đã giao con trẫm cho thừa tướng rồi, dặn thái tử phải coi thừa tướng như cha. Các ngươi cũng chớ có coi thường mà phụ mất lòng mong mỏi của trẫm! Lại dặn Triệu Vân rằng: - Trẫm với ngươi cùng nhau trong lúc gian nan, không ngờ đến đây ly biệt, ngươi nên nghĩ tình cố giao, sớm tối trông nom con trẫm, chớ phụ lời trẫm! Vân khóc, lạy mà tâu rằng: - Chúng tôi đâu dám không hết sức khuyển mã hay sao? Tiên chủ lại bảo các quan rằng: - Này bách quan, trẫm không thể dặn dò từng người được, vậy xin các ngươi ai nấy hãy yêu lấy cái thân mình. Nói xong liền thăng hà, thọ 63 tuổi. Bấy giờ là ngày 24 tháng tư, mùa hạ, năm Chương-võ thứ ba (222). Các quan văn võ không ai không thương xót. Khổng Minh dẫn các quan rước tử cung<ref>Linh cữu vua.</ref> về Thành-đô. Thái tử Lưu Thiện ra thành đón rước linh cữu vào trong chính điện, làm lễ cử ai, rồi tuyên đọc tờ di chiếu. Chiếu rằng: ''"Khi trẫm mới mắc bệnh, chỉ có đi lỵ mà thôi, về sau mỗi ngày một nặng thêm, chuyển ra bệnh khác, biết rằng khó khỏi.'' ''Trẫm nghe có câu rằng: "Người ta sống được năm mươi tuổi, cũng đã gọi là thọ". Nay trẫm đã hơn sáu mươi tuổi, chết cũng không còn oán hận gì nữa, nhưng chỉ lo về anh em chúng mày thôi!'' ''Các con! Phải cố gắng lên mới được! Chớ thấy điều ác nhỏ mà cứ làm, chớ thấy điều thiện nhỏ mà không làm! Có hiền có đức, mới phục được lòng người. Đức của cha con mỏng manh, chớ nên bắt chước! Các con cùng làm việc với thừa tướng, phải đối đãi như cha, chớ có lười, chớ có quên! Anh em các con phải làm thế nào cho có tiếng khen mới được! Gắn bó mấy lời, nhớ lấy! Nhớ lấy!"'' Quần thần đọc chiếu xong, Khổng Minh nói: - Trong nước không thể một ngày không có vua, xin lập ngay tự quân để nối dõi nhà Hán. Bèn lập thái tử Thiện lên ngôi hoàng đế, cải niên hiệu là Kiến-hưng; gia phong cho Gia-cát Lượng làm Võ hương hầu, lĩnh chức mục ở Ích-châu; táng đức tiên chủ ở Huệ-lăng, tôn tên thụy gọi là Chiêu-liệt hoàng đế; tôn bà Ngô hoàng hậu làm hoàng thái hậu; đặt tên thụy bà Cam phu nhân làm Chiêu-liệt hoàng hậu; lại truy tôn bà My phu nhân làm hoàng hậu; thăng thưởng cho quần thần; đại xá cho thiên hạ. Có người báo tin về trung-nguyên. Cận thần tâu với Ngụy chủ Tào Phi. Phi mừng, nói: - Lưu Bị mất rồi, trẫm không lo gì nữa! Không nhân dịp này cất quân sang đánh sao được! Giả Hủ can rằng: - Lưu Bị mất, tất nhiên phó thác con côi cho Gia-cát Lượng. Lượng cảm ơn sâu của Lưu Bị biết đến mình, tất phải hết lòng giúp tự vương, ta cũng khó lòng đánh nổi, xin bệ hạ chớ vội vàng làm chi! Chợt có một người ở trong ban, nhảy ra nói rằng: - Không nhân dịp này mà đánh đi, còn đợi đến bao giờ nữa? Chúng trông ra thì là Tư-mã Ý. Tào Phi mừng lắm, hỏi mẹo đánh Thục ra làm sao, Ý thưa rằng: - Nếu chỉ dùng một đạo binh trong nước, thì khó làm gì được họ. Ta phải dùng năm đạo đại binh, bốn mặt giáp lại mà đánh, để cho Gia-cát Lượng đầu đuôi không cứu ứng được nhau, mới có thể đánh được! Phi hỏi: - Năm đường là những đường nào? Ý tâu rằng: - Nên viết một phong thư, sai sứ sang Liêu-đông, đến nước Tiên-ti, đem vàng lụa vào ra mắt vua nước ấy là Kha tị Năng, bảo hắn khởi mười vạn binh Tây Khương, theo mặt bộ đến đánh ải Tây-bình, đó là một đường. Viết thư sai sứ đem cáo sắc sang Nam-man, thưởng cho vua Man là Mạnh Hoạch, bảo hắn khởi mười vạn binh đánh bốn quận Ích-châu, Vĩnh-xương, Tường-khí, Việt-tuấn, để triệt mặt nam Tây Xuyên, đó là hai đường. Sai người sang kết hiếu với Ngô, hứa sẽ cắt đất phong cho, để Tôn Quyền khởi mười vạn binh đánh cửa Giáp-khẩu hai Xuyên, đến tắt Bồi-thành, đó là ba đường. Sai sứ đến chỗ hàng tướng Mạnh Đạt, bảo hắn khởi mười vạn quân ở Thượng-dong, đánh vào Hán-trung, đó là bốn đường. Lại sai đại tướng quân là Tào Chân làm đại đô đốc, cầm mười vạn quân, từ con đường Kinh-triệu, ra tắt cửa Dương-bình, đến lấy Tây Xuyên, thế là năm đường. Cả thảy năm mươi vạn đại quân, chia làm năm mặt tiến đánh. Dù Gia-cát Lượng có tài như Lã Vọng, cũng không sao đương lại được! Tào Phi mừng lắm, lập tức sai sứ đi ra các nơi; lại cử Tào Chân làm đại đô đốc, dẫn mười vạn quân đến lấy cửa ải Dương-bình. Bấy giờ, bọn tướng cũ Trương Liêu đều được phong liệt hầu, chia giữ ở {{SIC|Kỳ|Ký}}-châu, Từ-châu, Thanh-châu, và Hợp-phì, cho nên không điều dụng đến. [[Tập tin:Cao Zhen Qing illustration.jpg|nhỏ|phải|Tào Chân. Tranh minh họa đời Thanh.]] Nói về hậu chủ nhà Hán là Lưu Thiện, từ khi lên ngôi, các cựu thần lẻ tẻ chết dần. Nội bao nhiêu công việc triều đình, như tuyên pháp, tiền lương, từ tụng đều giao phó cho thừa tướng Gia-cát Lượng khu xử. Bấy giờ hậu chủ chưa lập hoàng hậu. Khổng Minh và quần thần tâu rằng: - Có con gái quan cố xa kỵ tướng quân Trương Phi, người rất hiền hậu, mới mười bảy tuổi, nên lập làm chính cung hoàng hậu. Hậu chủ nghe theo. Năm Kiến-hưng thứ nhất (223) mùa thu tháng tám, sực có tin ngoài biên về báo rằng: - Nước Ngụy sai năm đường đại quân đến lấy Tây Xuyên, rất là nguy cấp! Hậu chủ nghe tin giật mình, sai nội thị triệu Khổng Minh vào chầu. Nội thị đi nửa ngày mới về, tâu rằng: - Người trong phủ nói thừa tướng bị mệt, không ra được ngoài. Hậu chủ hoảng sợ. Hôm sau, lại sai quan hoàng môn thị lang Đổng Doãn và quan gián nghị đại phu Đỗ Quỳnh đến tận giường thừa tướng mà cáo việc ấy. Hai người tới trước phủ nhưng cũng không được vào. Đỗ Quỳnh nói: - Tiên đế đem con côi nhờ cậy thừa tướng. Nay chúa thượng mới lên ngôi, Tào Phi sai năm đạo quân đến xâm phạm, quân tình cấp lắm, cớ sao thừa tướng lại thác bệnh không ra? Một lúc lâu, lính canh cửa truyền lệnh thừa tướng rằng: - Bệnh tình đã khá, đến sáng mai sẽ ra triều đường bàn việc. Đổng, Đỗ hai người than thở trở về. Hôm sau, các quan chầu chực cả ở trước phủ thừa tướng, từ sáng đến tận chiều tối mà cũng không thấy Khổng Minh ra. Ai nấy ngơ ngác, đành phải tan về. Đỗ Quỳnh vào tâu với hậu chủ rằng: - Xin bệ hạ hãy thân đến phủ thừa tướng mà hỏi kế mới xong. Hậu chủ dẫn các quan vào cung tâu với thái hậu. Thái hậu giật mình, nói: - Thừa tướng làm sao lại thế, có phụ mất cả bụng Tiên đế ủy thác cho không? Ta phải đến mới được. Đổng Doãn tâu rằng: - Nương nương chớ nên đi vội, tôi chắc thừa tướng có mẹo mực gì rồi đây. Hãy để chủ thượng đi trước. Như quả thừa tướng lười nhác, xin nương nương đòi ngay vào thái miếu mà hỏi cũng chưa muộn. Thái hậu y lời. Hôm sau, hậu chủ xa giá thân đến tận tướng phủ. Lính canh trông thấy, vội vàng lạy phục xuống đất đón rước. Hậu chủ hỏi rằng: - Thừa tướng ở đâu? Lính canh nói: - Tâu bệ hạ, chúng tôi không biết thừa tướng ở chỗ nào, chỉ truyền cho chúng tôi phải cản các quan lại, không được cho ai vào. Hậu chủ xuống xe, một mình đi thẳng vào tận lớp cửa thứ ba, thấy Khổng Minh đang chống gậy trúc, đứng trên bờ ao xem cá. Hậu chủ đứng mé sau, lâu lâu mới nói: - Thừa tướng có được vui vẻ không? Khổng Minh ngoảnh đầu lại thấy hậu chủ, vội vàng quẳng gậy lạy phục xuống đất mà nói rằng: - Tội tôi đáng muôn chết! Hậu chủ đỡ dậy, hỏi rằng: - Nay Tào Phi chia quân làm năm đường, phạm vào cõi ta gấp lắm; tướng phụ mấy bữa nay sao không ra coi việc? Khổng Minh cười ầm lên, đỡ hậu chủ vào trong nhà, ngồi yên đâu đấy, rồi tâu rằng: - Quân Ngụy năm đường kéo đến, sao tôi chẳng biết! Không phải tôi đang xem cá, mà đang nghĩ việc đó thôi! Hậu chủ nói: - Việc ấy thế nào? Khổng Minh nói: - Đám vua Khương Kha tị Năng, Man vương Mạnh Hoạch, phản tướng Mạnh Đạt và Ngụy tướng Tào Chân, bốn xứ ấy tôi lo liệu đâu vào đấy cả rồi. Chỉ còn một mặt Tôn Quyền, tôi cũng đã có mẹo đánh lui được, nhưng cần phải có một người nói giỏi đi sứ mới xong. Vì chưa có ai, tôi còn đang nghĩ tìm, bệ hạ hà tất phải lo. Hậu chủ mừng rỡ nói: - Tướng phụ quả nhiên có mưu kế, quỷ thần cũng không biết đâu mà lường! Xin cho nghe mẹo của tướng phụ ra làm sao? Khổng Minh nói: - Tiên đế đem bệ hạ phó thác cho tôi, tôi đâu dám lười nhác. Vì các quan ở Thành-đô không mấy người hiểu được rằng cái hay của binh pháp là cốt khiến người ta không biết đâu mà lường, cho nên không dám để tiết lộ ra ngoài. Tôi đã biết vua Tây Khương phạm vào cửa Tây-bình; tôi chắc Mã Siêu vốn gốc tích ở Tây Xuyên, xưa nay được lòng người Tây Khương lắm: ở đấy họ gọi Mã Siêu là thần oai thiên tướng quân. Bởi thế, tôi đã cho mang hịch ra sai Mã Siêu giữ vững cửa ải Tây-bình, mai phục bốn đạo quân tinh nhuệ, hàng ngày luân phiên nhau chống cự, mặt ấy không phải lo gì nữa. Mạnh Hoạch ở Nam-man, phạm vào bốn quận, tôi đã đưa hịch sai Ngụy Diên dẫn một đạo quân, chia làm tả hữu, thay nhau ra vào để làm nghi binh. Quân Man tuy khỏe nhưng đa nghi, nếu trông thấy nghi binh tất không dám tiến, mặt ấy cũng không phải lo gì nữa. Tôi lại biết Mạnh Đạt dẫn quân ra Hán-trung; Đạt với Lý Nghiêm, kết nghĩa cùng sống thác với nhau. Lúc trở về Thành-đô, để Nghiêm ở lại giữ cung Vĩnh-an, tôi đã đưa thư sai hắn viết thư cho Mạnh Đạt; Đạt tất nhiên giả ốm không ra, để nản lòng quân; đường ấy cũng yên rồi. Tôi lại biết Tào Chân dẫn quân phạm vào cửa Dương-bình. Nơi này hiểm trở có thể giữ được. Tôi đã sai Triệu Vân dẫn một toán quân giữ quan ải, nhất định không ra đánh. Tào Chân bằng thấy quân ta không ra, chẳng bao lâu cũng phải rút về. Bốn mặt ấy đều không phải lo gì cả. Nhưng tôi còn ngại không được chu toàn, lại mật sai Quan Hưng, Trương Bào, mỗi người dẫn ba vạn quân đóng ở các nơi hiểm yếu, để tiếp ứng. Quân mấy mặt không phải đi qua Thành-đô, cho nên không mấy người biết. Chỉ còn một mặt quân Đông Ngô thì vị tất đã động; nếu thấy quân bốn mặt kia thắng, trong Xuyên ta nguy cấp, thì họ mới đến đánh; nhược bằng bốn mặt kia không xong việc, chắc gì họ đã chịu cất quân đi. Tôi đồ rằng Tôn Quyền còn oán Tào Phi sai ba đạo quân đến xâm nước Ngô, tất nhiên không chịu nghe lời. Tuy vậy, vẫn phải có một người nói giỏi sang sứ Đông Ngô, lấy đường lợi hại bảo Tôn Quyền, thì trước hết ta giữ chắc được mặt Đông Ngô, còn lo gì bốn mặt kia nữa! Vì tôi chưa tìm được người nào, cho nên còn trù trừ. Bệ hạ can gì phải đến đây cho mệt nhọc! Hậu chủ nói: - Thái hậu cũng muốn đến gặp tướng phụ. Nay được nghe lời tướng phụ, như đang ngủ mê mà có người đánh thức dậy, trẫm còn lo gì nữa! Khổng Minh mời hậu chủ uống vài chén rượu, rồi đưa tiễn ra về. Các quan đứng vòng quanh cả ở ngoài cửa, thấy hậu chủ ra, vẻ mặt có dáng mừng rỡ. Hậu chủ từ biệt Khổng Minh, lên xe về triều. Các quan đều nghi hoặc, không hiểu tình hình ra sao. Khổng Minh trông trong đám các quan, thấy một người ngẩng mặt lên trời, đứng cười, cũng có dáng mừng rỡ. Nhìn ra thì là Đặng Chi, tự Bá-miêu, người ở Nghĩa-dương, hiện đang làm hộ bộ thượng thư. Khổng Minh sai người ra bảo nhỏ Đặng Chi ở lại. Các quan tan đâu về đấy, Khổng Minh cho mời Đặng Chi vào trong thư viện, hỏi rằng: - Nay Thục, Ngô, Ngụy, thiên hạ chia ba như hình chân vạc, ta muốn đánh hai nước kia để được nhất thống, thì nên đánh nước nào trước? Đặng Chi thưa rằng: - Cứ ý tôi, nước Ngụy tuy là giặc nhà Hán, nhưng thế to lắm, khó lay chuyển được, phải từ từ mà đồ mới xong. Nay chủ thượng vừa lên ngôi, bụng dân chưa được yên, hãy nên hòa với Đông Ngô, kết làm môi răng, giải cái oán cũ của tiên đế khi xưa. Đó là kế lâu dài, chưa biết ý thừa tướng nghĩ thế nào? Khổng Minh cười, nói: - Ta nghĩ đã lâu, vẫn chưa tìm được ai, hôm nay mới có người đây! Chi nói: - Thừa tướng muốn dùng người làm gì? Khổng Minh nói: - Ta muốn sai người sang kết hiếu với Đông Ngô, ông đã hiểu ý ấy, chắc không làm nhục mệnh vua. Việc đi sứ, phi ông không xong. Chi nói: - Tôi tài mọn trí ngu, e không đương nổi. Khổng Minh nói: - Ngày mai tôi tâu với thiên tử, mời Bá-miêu đi cho một chuyến, xin chớ chối từ. Chi vâng lời, lui ra. Đến hôm sau, Khổng Minh tâu xin hậu chủ; sai Đặng Chi sang thuyết Đông Ngô. Chi lạy từ, nhắm Đông Ngô thẳng tiến. Ấy là: {{biên trái|2em| ''<poem> Quân Ngô vừa mới thu đồ {{SIC|chiên|chiến}}, Sứ Thục liền sang giảng cuộc hòa. </poem>'' }} Chưa biết Đặng Chi đi chuyến này ra làm sao, xem hồi sau phân giải. {{chú thích nhỏ|vạch=có}} hufvghlcmpffeoxlkdmkhq99jpqt17b 0 7518 195431 193174 2025-06-16T03:40:00Z 2402:800:61FD:F60D:745B:8BBB:3FED:F486 195431 wikitext text/x-wiki {{Chất lượng vk|50%}}{{đầu đề | tựa đề = Kinh Mười Điều Răn | tác giả = không rõ | dịch giả = | năm = | phần = | trước = [[Chủ đề:Tôn giáo]] | sau = | ghi chú = }} <poem> Đạo Đức Chúa Trời có mười điều răn: Thứ nhất: Thờ phượng một Đức Chúa Trời và kính mến Người trên hết mọi sự. Thứ hai: Chớ kêu tên Đức Chúa Trời vô cớ. Thứ ba: Giữ ngày Chúa nhật. Thứ bốn: Thảo kính cha mẹ. Thứ năm: Chớ giết người. Thứ sáu: Chớ làm sự dâm dục. Thứ bảy: Chớ lấy của người. Thứ tám: Chớ làm chứng dối. Thứ chín: Chớ muốn vợ chồng người. Thứ mười: Chớ tham của người. Mười điều răn ấy tóm về hai điều mà chớ: Trước kính mến một Đức Chúa Trời trên hết mọi sự, sau lại yêu người như mình ta vậy. Amen. </poem> [[Thể loại:Kinh Kitô giáo]] fsarh7hyhyn4jwa8ayjqegbjtbssen6 0 7823 195468 186881 2025-06-16T09:23:48Z 125.212.159.172 195468 wikitext text/x-wiki {{Chất lượng vk|50%}}{{đầu đề | tựa đề = Nhà mẹ Lê | tác giả = Thạch Lam | dịch giả = | năm = | phần = | trước = | sau = | ghi chú = {{Ấn bản}} }} {{văn| Đoàn Thôn là một cái phố chợ tồi tàn gần ngay một huyện lị nhỏ ở trung châu. Hai dãy nhà lụp xụp, mái tranh xuống thấp gần đến thềm, che nửa những cái chái nứa đã mục nát. Gần đấy là những quán chợ xiêu vẹo đứng bao bọc một căn nhà gạch có gác bưng bít như một cái tổ chim, nhà của một người giàu trong làng làm ra để bán hàng. Người ở phố chợ là bảy tám gia đình nghèo khổ không biết ở đâu, mà người dân trong huyện thường gọi một cách khinh bỉ: những kẻ ngụ cư. Họ ở đâu đến đây kiếm ăn trong mấy năm trời làm đói kém, làm những nghề lặt vặt, người thì kéo xe, người thì đánh dậm, hay làm thuê, ở mướn cho những nhà giàu có trong làng. Người ta gọi mọi gia đình bằng tên người mẹ, nhà mẹ Hiền, nhà mẹ Đối, nhà mẹ Lê. Những gia đình này giống nhau ở chỗ cùng nghèo nàn như nhau cả. Nhà mẹ Lê là một gia đình một người mẹ với mười một người con. Bác Lê là một người đàn bà quê chắc chắn và thấp bé, da mặt và chân tay nhăn nheo như một quả trám khô. Khi bác mới đến phố, ai ai cũng chú ý đến đám con của bác: mười một đứa, mà đứa lớn mới có mười bảy tuổi! Đứa bé nhất hãy còn bế trên tay. Mẹ con bác ta ở một căn nhà lá. Chừng ấy người chen chúc trong một khoảng rộng độ bằng hai chiếc chiếu, có mỗi một chiếc giường nan gãy nát. Mùa rét thì trải ổ rơm đầy nhà, mẹ con cùng nằm ngủ trên đó, trông như một cái ổ chó, chó mẹ và chó con lúc nhúc. Đối với người nghèo như bác một chồ ở như thế cũng tươm tất lắm rồi. Nhưng còn cách kiếm ăn? Bác Lê chật vật, khó khăn suốt ngày cũng không đủ nuôi từng ấy đứa con. Từ buổi sáng tinh sương, mùa nực cũng như mùa rét, bác ta đã phải trở dậy để đi làm mướn cho những người trong làng. Những ngày có người mướn ấy, tuy bác phải làm vất vả, nhưng chắc chắn buổi tối được mấy bát gạo và mấy đồng xu về nuôi lũ con đói đợi ở nhà. Đó là những ngày sung sướng. Nhưng đến mùa rét, khi các ruộng lúa đã gặt rồi, cánh đồng chỉ còn trơ cuống rạ, dưới gió bấc lạnh như lưỡi dao sắc khía vào da, bác Lê lo sợ, vì không ai mướn bác làm việc gì nữa. Thế là cả nhà nhịn đói, mấy đứa nhỏ nhất: con Tý, con Phún, thằng Hy mà con chị nó bế, chúng nó khóc lả đi mà không có cái ăn. Dưới manh áo rách nát, thịt chúng nó thâm tím lại vì rét như thịt con trâu chết. Bác Lê ôm lấy con trong ổ rơm, để mong lấy cái ấm của mình ấp ủ cho nó. Thằng con lớn thì từ sáng đã cùng thằng Ba ra cánh đồng kiếm con cua, con ốc, hay sau mùa gặt, đi mót những bông lúa còn sót lại trong khe ruộng. Thật là sung sướng, nếu chúng mang về được một lượm, trong những ngày may mắn. Vội vàng bác Lê đẩy con ra, vơ lấy bó lúa, đem để xuống dưới chân vò nát, vét hột thóc giã lấy gạo. Rồi làm một bữa cơm nóng lúc buổi tối giá rét, mẹ con ngồi chung quanh nồi cơm bốc hơi, trong khi bên ngoài gió lạnh rít qua mái tranh. {{ba sao}} Cuộc đời của gia đình bác Lê cứ như thế mà lặng lẽ qua ngày nọ rồi lại đến ngày kia. Tuy vậy cũng có những ngày vui vẻ. Những ngày nắng ấm trong năm, hay những buổi chiều mùa hạ, mẹ con bác Lê cùng nhau ngôì chơi ở trước cửa nhà. Các người hàng xóm cũng làm như thế, các bà mẹ ngồi rủ rỉ với nhau những câu chuyện kín đáo; các trẻ con nô đùa dưới quán chợ, còn các bà già thì ngồi giũ tóc cho chúng và gọt tóc chúng bằng mảnh chai sắc. Thằng cả ngồi đan lại cái lờ. Còn những đứa khác chơi quanh gần đấỵ Trong những ngày hè nóng bức, con bác Lê đứa nào cũng lở đầu. Bác ta bảo là một cái bệnh gia truyền từ đời ông tam đại nên bác lấy phẩm xanh bôi cho chúng nó. Trông mẹ con bác lại càng giống mẹ con một đàn gà, mà những con gà con người ta bôi xanh lên đầu cho khỏi lẫn. Người phố chợ thường nói đùa bác Lê về đàn con đông đúc ấỵ Bác Đối kéo xe, người vui tánh nhất xóm, không lần nào đi qua nhà bác Lê mà không bảo: - Bác phải nhớ thỉnh thoảng đếm lại con không quên mất. Bác Lê bao giờ cũng trả lời một câu: - Mất bớt đi cho nó đỡ tội. Nhưng mọi người biết bác Lê quí con lắm. Tuy bác hết sức công bằng, người ta cũng thấy bác yêu thằng Hy hơn cả. Nó là con thứ chín, ốm yếu, xanh xao nhất trong nhà. Bác thường bế nó lên hôn hít, rồi khoe với hàng xóm, nội cả nhà chỉ có nó là giống thầy cháu như đúc. Rồi bác lại ôm con ngồi lặng yên một lát, như để nhớ lại chuyện gì đã lâu lắm. Những đêm sáng trăng mùa hạ, cả phố bắc chõng ngồi ngoài đường, vì trong nhà nào cũng nóng như một cái lò, và hàng vạn con muỗi vo ve. Dưới bóng trăng, những đá rải đường trông đen lay láy và lấp loáng ánh sáng. Đất hãy còn giữ cái nóng buổi trưa và bốc lên một cái mùi riêng, lẫn mùi rác bẩn và mùi cát. Mọi người họp nhau nói chuyện. Trẻ con nghịch chạy quanh các bà mẹ, hình như quên cảnh khổ sở, hèn mọn, ai ai cũng vui vẻ chuyện trò, tiếng cười to và dài như người lớn, xen lẫn với tiếng khúc khích của các cô gái chúm chụm sát nhau trong bóng tối, người ta thấy tiếng bác Hiền nói vang, tiếng bác Đối thuật lại buổi xe kiếm may mắn. Trong một căn nhà đưa ra một tiếng võng và tiếng hát lanh lảnh của bác Đối gái, đã đem hết tiền buổi xe kiếm được của chồng vào hiệu khách mua một cân táo tầu rồi nằm võng vừa nhai vừa hát trống quân: “Ngày xưa, có anh Trương Chi… Mấy năm sau, sự kiếm ăn ngày một thêm khó khăn. Buổi chợ họp không đông đúc như trước. Những tiếng nói chuyện trong sương lúc mờ sáng của các người hàng sáo gánh gạo kĩu kịt trên đò để đem xuống huyện bán, người ta không nghe thấy nữa. Cái đói kém đến chen lần trong các phố chợ. Bác Hiền ngày nào cũng gánh hàng đi rồi lại gánh hàng về. Còn thường thấy bác Đối kéo cái xe không, đi lảng vảng trong huyện và vợ bác cũng không hay nằm võng hát trống quân nữa. Bác Lê trong lúc ấy, đi khắp các nhà trong làng, xin làm mướn, nhưng các nhà có ruộng không ai mướn. Bác có làm không công, người ta cũng chỉ cho có nửa bát gạo, đùm bọc về không đủ cho ba đứa con ăn. Những ngày nhịn đói liên tiếp nhau luôn. Bác Lê thấy đàn con ngày một gầy còm, buổi chiều bác mệt nhọc chán nản trở về, hỏi thằng cả xem có đánh được ít cá nào không, thì nó buồn rầu khẽ lắc đầu, trả lời rằng các hồ ao người ta đã cấm không cho nó thả lờ nữa. Mùa rét năm ấy đến, giá lạnh và mưa gió lầy lội. Đàn con bác Lê ôm chặt lấy nhau rét run trong căn nhà ẩm ướt và tối tăm vì đèn đuốc không có nữa. Mấy gia đình ở phố chợ đều đói rét và khổ sở. Nhưng mỗi nhà đều lặng lẽ, âm thầm và chịu khổ một mình, không than thở với láng giềng hàng xóm lời gì, ai nấy đều biết cũng nghèo khốn như nhau. Một buổi chiều, mà đàn con đã nhịn đói suốt buổi, bác Lê vá lại manh áo rét, gọi đứa cả đến rồi bảo: - Ở nhà trông các em, tao vào ông Bá xem có xin được ít gạo nào không? - Ban sáng u đã vào nhà người ta có cho đâu, cậu Phúc lại còn bảo hễ u vào nữa thì cậu ấy thả chó ra cắn. Bác Lê đáp: - Nhưng biết làm thế nào! Không có thì lấy gạo đâu ra mà ăn? Thôi tao cứ liều vào lần nữa xem sao. Nói xong, bác Lê mở cửa liếp ra đi. Trong lòng bác vẫn có chút hy vọng trong buổi sáng lúc vào xin gạo. Ông Bá đã đuổi mắng không cho. Bác nhớ lại cái cảnh sang trọng, ấm cúng trong nhà ông Bá. Những chậu sứ, câu đối thếp vàng sáng chói. Không lẽ ông Bá giầu có thế mà không thí cho mẹ con bác được bát gạo hay sao? Ở nhà, đàn con bác ngồi nhìn nhau đợi trong ổ rơm. Bác đi đâu không thấy về. Thằng Hy lắng tai nghe tiếng chó cắn trong làng rồi bảo chị nó: - Hình như u về đấy chị ạ. Thằng cả đi lại bên cửa bếp nhìn ra ngòai. Bỗng có tiếng chân người rầm rập, đến tiếng gọi, rồi lũ trẻ thấy bác Đối và một người nữa khiêng bác Lê vào trong nhà. Trên bắp chân người mẹ, máu đỏ chảy ròng ròng. Thằng cả hiểu ngay mẹ nó bị chó ông Bá cắn. Bác đặt người bị thương xuống chiếu rồi ra đi sau khi dặn: - Bây giờ, bác lấy lá lốt mà dịt cho nó cầm máu. Chó tây cắn thì độc lắm đấy. Khi bác đi khỏi, lũ trẻ xúm quanh lấy mẹ. Thằng Hy vừa mếu máo vừa hỏi: - U làm sao thế, u? Bác Lê nén cái đau, giảng cho con biết: - Thật cậu Phúc ác quá! Đã không cho thì thôi lại còn thả chó ra đuổi, tao đã chạy mà không kịp, nên nó cắn phải. May gặp bác Đối, chứ không biết bao giờ mới lê được về đến nhà. Bác ngừng lại nhìn đàn con ốm yếu, rồi thở dài: - Thế là mẹ con lấy gì ăn cho đỡ đói bây giờ. Thằng Hy òa lên khóc, con Tý cũng khóc theo. Bác Lê giơ tay ôm chúng nó vào lòng nghĩ thân phận mình, bác cũng ứa nước mắt. Đêm ấy, bác Lê lên cơn sốt. Những cái rùng mình lạnh lẽo nối nhau lướt trên da bác, manh chiếu rách không đủ đắp ấm thân. Trong lúc mê sảng, bác Lê tưởng nhớ lại cả cuộc đời mình, từ lúc còn bé đến bây giờ, chỉ toàn những ngày khổ sở nhọc nhằn. Cái nghèo không biết tự bao giờ đã vào nhà bác. Lúc sinh ra bác đã thấy nó rồi, và từ đó nó cứ theo liền bác mãi. Nhưng có người mướn làm thì không đến nỗi. Bác nhớ lại những buổI đi làm khó nhọc, nhưng bác vui vẻ được lĩnh gạo về cho con, những bữa cơm nóng mùa rét, những lúc thằng Hy và con Tý vui đùa giằng co chiếc bánh bác mua cho chúng. Rồi đến những ngày đi mót lúa mỏi lưng trên cánh đồng, nhặt những bông lúa thơm, những lúc vò lúa dưới chân... Bác Lê nhớ lại cái cảm giác vui mừng khi thấy cạnh bông lúa sắc sát vào thịt da. Đấy còn là những ngày no đủ. Rồi đến những buổi chợ sáng, những ngày nhịn đói như hôm naỵ Bác mơ màng thấy vàng son chói lọi trong nhà ông Bá, thấy nét mặt gian ác của cậu Phúc, con chó tây nhe nanh chồm đến. - Trời ơi! Sao tôi khổ thế này? Tiếng kêu thất thanh của bác làm lũ trẻ giật mình, chúng nó ngồi dậy đưa mắt sợ hãi nhìn người mẹ. Hai hôm sau, bác Lê lại lên cơn mê sảng rồi chết. Người trong phố chợ gom góp nhau mua cho bác một cỗ ván mọt, rồi đưa giúp bác ra cánh đồng, chôn vùi dưới bãi tha ma nhỏ ở đầu làng. Khi trở về, qua căn nhà lạnh lẽo âm u, họ thấy mấy đứa con nhỏ con bác Lê ngồi ở vỉa hè. Con Tý đang dỗ cho thằng Hy nín khóc, nói dối rằng mẹ nó đi chợ một lát rồi sẽ về. Nhưng họ biết rằng bác Lê không trở về nữa và họ thấy một cái cảm giác lo sợ đè nén lấy tâm can họ, những người ở lại, những người còn sống mà cái nghèo khổ cứ theo đuổi mãi không biết bao giờ hết. }} [[Thể loại:Truyện ngắn Việt Nam]] jmbs2r1yolbihauz94zi4weugsdhbfx 104 68305 195410 195300 2025-06-16T02:22:51Z Tranminh360 1642 195410 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|LƯU LUYẾN}} <poem> Chửa gặp nhau mà đã biệt ly, Hồn anh theo rõi bóng em đi. Hồn anh sẽ nhập trong luồng gió, Lưu luyến bên em chẳng nói gì. Thơ em cũng giống lòng em vậy, Là nghĩa thơm tho như ánh trăng, Mềm mại như lời tơ liễu rỉ, Âm thầm trong áng gió băn khoăn. Anh đã ngâm và đã thuộc làu Cả người rung động bởi thương đau, Bởi vì mê mẩn vì khoan khoái, Anh cắn lời thơ để máu trào... Lời thơ ngậm cứng, không rền rĩ, Mà máu tim anh vọt láng lai. Thơ ở trong lòng reo chẳng ngớt, Tiếng vang tha thiết dội khắp nơi. </poem><noinclude></noinclude> m009pfdrjuvkh2gel6n06geaxspok7r 195411 195410 2025-06-16T02:23:50Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195411 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|LƯU LUYẾN}} {{khối giữa/đ}} <poem> Chửa gặp nhau mà đã biệt ly, Hồn anh theo rõi bóng em đi. Hồn anh sẽ nhập trong luồng gió, Lưu luyến bên em chẳng nói gì. Thơ em cũng giống lòng em vậy, Là nghĩa thơm tho như ánh trăng, Mềm mại như lời tơ liễu rỉ, Âm thầm trong áng gió băn khoăn. Anh đã ngâm và đã thuộc làu Cả người rung động bởi thương đau, Bởi vì mê mẩn vì khoan khoái, Anh cắn lời thơ để máu trào... Lời thơ ngậm cứng, không rền rĩ, Mà máu tim anh vọt láng lai. Thơ ở trong lòng reo chẳng ngớt, Tiếng vang tha thiết dội khắp nơi. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> ozibf9vsckw36fy06bzdioljnwbd8hm 104 68306 195412 195301 2025-06-16T02:28:04Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195412 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Em đã nghe qua, em đã hay, Tình anh sao phải chứng mê say, Anh điên anh nói như người dại Van lạy không gian xóa những ngày... Những ngày đau khổ nhuộm buồn thiu, Những áng mây lam cuốn dập dìu, Những mảnh nhạc vàng rơi lả tả, Những niềm run rẩy của đêm yêu. Anh đứng cách xa hàng thế giới, Lặng nhìn trong mộng miệng em cười. Em cười anh cũng cười theo nữa, Để nhắn hồn em đã tới nơi. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> 9i280z2hk7nb72rpjk705guealqmgo0 104 68307 195413 195302 2025-06-16T02:33:58Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195413 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|HÃY NHẬP HỒN EM}} {{khối giữa/đ}} <poem> Đừng nhắc nhở tên anh ngoài lỗ miệng, Vì gió hương nghe được rỉ thầm hoa. — Lộ mất rồi tâm sự của đôi ta Chưa hề nói cho một ai nghe biết, Chưa hề dặn ngày mai rồi tiễn biệt, Chưa khi nào đọc đến chữ chia ly. Bỗng đêm nay, trước cửa bóng trăng quỳ, Sấp mặt xuống cúi mình theo dáng liễu. Lời nguyện gẫm xanh như màu huyền diệu, Não nê lòng viễn khách giữa lúc mơ. Trời từ bi cảm động ứa sương mờ, Sai gió lại lay hồn trong kẽ lá Trăng choáng váng với hoa tàn cùng ngả Anh đoán chừng cơn ấy em ngất đi. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 3iezh01g1nhil6eho5jhare6u72yika 104 68308 195414 195303 2025-06-16T02:38:58Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195414 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Khổ lòng chưa, em hỡi! Mộng tình si Cuồng dại quá, khiến nước mây sường sượng. Nhưng qua rồi những phút giây tơ tưởng, Anh nhìn trăng lõn lẽn đậu ngành cao. Phải giờ nầy đang lúc em chiêm bao, Vì chính giờ nầy anh đang yêu thiệt, — Em, hãy nhập hồn em trong bóng nguyệt. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> c4yqtdlkigi6fvhewukaajusj8uj4vl 104 68309 195416 195304 2025-06-16T02:43:05Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195416 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|SẦU VẠN CỔ}} {{kg| <poem> Lòng ta sầu thảm hơn mùa lạnh, Hơn hết u buồn của nước mây. Của những tình duyên thương lỡ dở, Của lời rên siết gió heo may. Cho ta nhận lấy không đền đáp, Ơn trọng thiêng liêng xuống bởi trời, Bằng tiếng kêu gào say chếnh choáng, Bằng tim, bằng phổi nóng như sôi. Và sóng buồn dâng ngập cả hồn, Lan tràn đến bến mộng tân hôn. Khóe cười nức nở nơi đầu miệng, Là nghĩa, trời ơi, nghĩa héo don. </poem> }}<noinclude></noinclude> ch9p3mphsy7sl8hgr1ujx1ay43miv3z 104 68310 195419 195305 2025-06-16T02:50:46Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195419 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|TRƯỜNG TƯƠNG TƯ}} {{khối giữa/đ}} <poem> Hiểu gì không ý nghĩa của trời thơ Của hương hoa trong trăng lờn lợt bảy Của lời câm muôn vì sao áy náy Hiểu gì không em hỡi! hiểu gì không? Anh ngâm nga để mở rộng cửa lòng, Cho trăng xuân tràn trề say chới với, Cho nắng hướng vấn vương muôn ngàn sợi; — Cho em buồn, trời đất ứa sương khuya, Để em buồn, để em nghiệm cho ra Cái gì kết lại mới thành tinh tú; Và uyên ương bởi đâu không đoàn tụ, Và tình yêu sao lại dở dang chi, Và vì đâu, gió gọi giật lời đi. — Lời đi qua một chiều trong kẽ lá, Một làn hương mới nửa lừng sa ngã, Anh nếm rồi ý vị của làn mơ. Lệ Kiều ơi! em còn giữ ý thơ Trong đôi mắt mùa thu trong leo lẻo, </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 11bh4k5rj1bdf4aw80eeo7h96143c4h 104 68311 195420 195306 2025-06-16T02:58:15Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195420 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Ở xa xôi lặng nhìn anh khô héo. Bên kia trời, hãy chụp cả hồn anh. Hãy van lơn ở dưới chân Bàn thành, Cho yêu ma muôn năm vùng trở dậy, Náo không gian cho lửa lòng bùng cháy, Và để cho kinh động đến người tiên, Đang say sưa trong thế giới Hão-huyền, Đang trửng giỡn ở trên sông Ngân biếc... Anh rõ trước sẽ có ngày cách biệt, Ngó như gần, song vẫn thiệt xa khơi! Lau mắt đi, đừng cho lệ đầy vơi. Hãy mườn tượng một người thơ đang sống Trong im lìm, lẻ loi trong dãy động. — Cũng hình như, em hỡi! động Huyền Không Mà đêm nghe tiếng khóc ở đáy lòng, Ở trong phổi, trong tim, trong hồn nữa. Em cố nghĩ ra một chiều vàng úa, Lá trên cành héo hắt, gió ngừng ru: « Một khối tình nức nở giữa âm u, </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> dp3tfex81xwidhmroldcgavkk46oggi 104 68312 195422 195307 2025-06-16T03:04:10Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195422 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> « Một hồn đau rả lần theo hương khói, « Một bài thơ cháy tan trong nắng dọi, « Một lời run hoi hóp giữa không trung, « Cả niềm yêu, ý nhớ cả một vùng, « Hóa thành vũng máu đào trong ác lặn ». Đấy là tất cả người anh tiêu tán, Cùng trăng sao bàng bạc xứ Say Mơ, Cùng tình em tha thiết như văn thơ, Ràng rịt mãi cho đến ngày tận thế. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> ndeigglfpjhdjajw3xg6bjg8ym3yhoi 104 68313 195424 195308 2025-06-16T03:15:39Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195424 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|TRÚT LINH HỒN}} {{kg| <poem> Máu đã khô rồi thơ cũng khô Tình ta chết yểu tự bao giờ! Từ nay trong gió, — trong mây gió, Lời thảm thương rền khắp nẻo mơ. Ta còn tríu mến biết bao người Vẻ đẹp xa hoa của một trời, Đầy lệ, đầy thương, đầy tuyệt vọng. Ôi! giờ hấp hối sắp chia phôi! Ta trút linh hồn giữa lúc đây, Gió sầu vô hạn nuối trong cây... — Còn em sao chẳng hay gì cả? Xin để tang anh đến vạn ngày. </poem> }}<noinclude></noinclude> df93qjvyil6nbpi9f00hdy831rriqey 104 68314 195426 195309 2025-06-16T03:21:40Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195426 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|NGỦ VỚI TRĂNG}} {{khối giữa/đ}} <poem> Ta không nhấp rượu, Mà lòng ta say... Vì lòng nao nức muốn Ghì lấy đám mây bay... Té ra ta vốn làm thi-sĩ, Khát khao trăng gió mà không hay! Ta đi bắt nắng ngừng, nắng reo, nắng cháy Trên sóng cành, — sóng áo cô gì má đỏ hây hây... Ta rình nghe niềm ý bâng khuâng trong gió lảng, Với lá hơi thở nồng nàn của tuổi thơ ngây Gió nâng khúc hát lên cao vút, Vần thơ uốn éo lách rừng mây. Ta hiểu ra rồi, trong một phút, Lời tình chới với giữa sương bay. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> qtlps8ahyajfuiytn1pruxf50avd8qo 104 68315 195427 195310 2025-06-16T03:25:39Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195427 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Tiếng vàng rơi xuống giếng, Trăng vàng ôm bờ ao... Gió vàng đang xao xiếng, Áo vàng hỡ chị chưa chồng đã mặc đi đêm. Theo tôi đến suối xa miền, Cổi thơ, cổi mộng, cổi niềm yêu đương... Mây trôi lơ lửng trên giòng nước, Đôi tay vốc uống quên lạnh lùng. Ngả nghiêng đồi cao bọc trăng ngủ, Đầy mình lốm đốm những hào quang... </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> r5o5x27pnlt2lu5h0cvwnq7bzuctkun 104 68316 195428 195311 2025-06-16T03:31:24Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195428 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|MỘT MIỆNG TRĂNG}} {{kg| <poem> Cả miệng ta trăng là trăng! Cả lòng ta vô số gái hồng nhan; Ta nhả ra đây một nàng, Cho mây lặng lờ, cho nước ngất ngây, Cho vì sao rụng xuống mái rừng say. Gió thổi rào rào như lá đổ, Suối gì trong trắng vẩn đồng trinh. Bóng ai theo rõi bóng mình, Bóng nàng yêu tinh. Dịp cười như tiếng vỡ pha lê... Thưa, tôi không dám say mê, Một mai tôi chết bên khe ngọc tuyền. Bây giờ tôi dại tôi điên, Chấp tay tôi lạy cả miền không gian. Hẹn tôi tảng sáng đi tìm mộng, Mộng còn lưởng vưởng bến xa mơ... Tiếng gà gáy rụng trăng đầu hạ, Tôi hoảng hồn lên, giận sửng sờ! </poem> }}<noinclude></noinclude> 4awapc3w5hrkm09oflbnymf5t5un270 104 68317 195429 195312 2025-06-16T03:36:44Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195429 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|BIỂN HỒN TA}} {{kg| <poem> Máu tim ta tuôn ra làm biển cả, Mà sóng lòng rồn rập như mây trôi. Sóng lòng ta tràn lan ngoài xứ lạ, Dâng cao lên, cao tột tới trên trời. Ôi, ta đã mửa ra từng búng huyết, Khi say sưa với lượn sóng triền miên, Khi nhận lấy trong thâm tâm cay nghiệt, Dọng hờn đau trăm vạn nỗi niềm riêng. Ta muốn níu hồn ai đương hiển hiện Trong lòng và đang tắm máu sông ta. Ta muốn vớt ai ra ngoài sóng điện, Để nhìn xem sắc mặt với làn da. Ôi ngông cuồng! ôi rồ dại, rồ dại! Ta đi thuyền trên mặt nước lòng ta. Ôi ngông cuồng! ôi rồ dại, rồ dại! Ta cắm thuyền chính giữa vũng hồn ta! </poem> }}<noinclude></noinclude> 6r5dazws7yn8p4bsao05ts92dikrk27 104 68318 195430 195313 2025-06-16T03:37:57Z Tranminh360 1642 195430 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|HỒN {{SIC|LA|LÀ}} AI}} Hồn là ai ? là ai ? tôi chẳng biết. Hồn theo tôi như muốn cợt tôi chơi. Mỗi đầy hương tôi không đảm ngậm cười. Hồn vội mớm cho tôi bao ánh sáng... Tôi chết giả và no nê vô vạn, Cưởi như điền, sặc sụa cả mùi trăng. Áo tôi là một thứ ngợp hơn vàng, Hồn đã cấu, đã cảo, nhai ngấu nghiền ! Thịt da tôi sượng sắn và tế điển, Tôi đau vì rùng rợn đến vô biên. Tôi dim hồn xuống một vũng trăng êm, Cho trăng ngập, trăng dồn lên tới ngực. Hai chúng tôi lặng yên trong thần thức, Rồi bay lên cho tới một hành-tinh, Cùng ngả nghiêng lăn lộn giữa muốn hinh,<noinclude></noinclude> kpp4clmfs0okb6x4syb6shfh55h0gdi 195434 195430 2025-06-16T06:05:24Z Tranminh360 1642 195434 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|HỒN {{SIC|LA|LÀ}} AI}} <poem> Hồn là ai? là ai? tôi chẳng biết. Hồn theo tôi như muốn cợt tôi chơi. Môi đầy hương tôi không dám ngậm cười. Hồn vội mớm cho tôi bao ánh sáng... Tôi chết giả và no nê vô vạn, Cười như điên, sặc sụa cả mùi trăng. Áo tôi là một thứ ngợp hơn vàng, Hồn đã cấu, đã cào, nhai ngấu nghiến! Thịt da tôi sượng sần và tê điến, Tôi đau vì rùng rợn đến vô biên. Tôi dìm hồn xuống một vũng trăng êm, Cho trăng ngập, trăng dồn lên tới ngực. Hai chúng tôi lặng yên trong thổn thức, Rồi bay lên cho tới một hành-tinh, Cùng ngả nghiêng lăn lộn giữa muôn hình, </poem><noinclude></noinclude> n9xwpaarngtmflw3s59j7l926rgb1qq 195435 195434 2025-06-16T06:06:12Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195435 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|HỒN {{SIC|LA|LÀ}} AI}} {{khối giữa/đ}} <poem> Hồn là ai? là ai? tôi chẳng biết. Hồn theo tôi như muốn cợt tôi chơi. Môi đầy hương tôi không dám ngậm cười. Hồn vội mớm cho tôi bao ánh sáng... Tôi chết giả và no nê vô vạn, Cười như điên, sặc sụa cả mùi trăng. Áo tôi là một thứ ngợp hơn vàng, Hồn đã cấu, đã cào, nhai ngấu nghiến! Thịt da tôi sượng sần và tê điến, Tôi đau vì rùng rợn đến vô biên. Tôi dìm hồn xuống một vũng trăng êm, Cho trăng ngập, trăng dồn lên tới ngực. Hai chúng tôi lặng yên trong thổn thức, Rồi bay lên cho tới một hành-tinh, Cùng ngả nghiêng lăn lộn giữa muôn hình, </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> lc895fpftqfxoclrti36t9sf58mizd7 104 68319 195436 195314 2025-06-16T06:08:52Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195436 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Để gào thét một hơi cho rởn ốc Cả thiên đàng, trần gian và địa ngục. Hồn là ai? là ai? tôi không hay, Dẫn hồn đi ròng rã một đêm nay, Hồn mệt lả mà tôi thì chết giấc... </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> osic6wcoyp9n3h4eeu7k69dd6o14anb 104 68320 195437 195315 2025-06-16T06:20:43Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195437 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|CÔ LIÊU}}}} {{kg| <poem> Gió lùa ánh sáng vô trong bãi, Trăng ngập đầy sông, chảy láng lai. Buồm trắng phất phơ như cuống lá, Lòng tôi bát ngát rộng bằng hai. Tôi ngồi dưới bến đợi nường Mơ, Tiếng rú ban đêm rạn bóng mờ, Tiếng rú hồn tôi xô vỡ sóng, Rung tầng không khí, bạt vi-lô. Ai đi lẳng lặng trên làn nước, Với lại ai ngồi khít cạnh tôi? Mà sao ngậm cứng thơ đầy miệng, Không nói không rằng nín cả hơi! Chao ôi! ghê quá trong tư tưởng, Một vũng cô-liêu cũ vạn đời! </poem> }}<noinclude></noinclude> 3a8sd7w9ya5ww7ub4w94w14qjd2bzdr 104 68321 195438 195316 2025-06-16T06:27:28Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195438 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|SÁNG LÁNG}}}} {{kg| <poem> Sông Ngân đã im lìm không tiếng sóng, Mà lòng anh rào rạt mãi không thôi! Ở tầng cao khúc Nghê Thường đồng vọng! Nghe gì đâu, em hỡi! ráng mây trôi. Anh đã thoát hồn anh ngoài xác thịt, Để chập chờn trong ánh sáng mông lung, Để tim em đưa hai tay ràng rịt Mảnh tình thiêng ngả ngớn giữa không trung. Anh đã gặp hồn em đương chới với, Bến Mê Hà trên giải nước mênh mang. Anh đã đón tình em bay phất phới, Như hương trăng đằm thắm cõi không gian. Chúng ta biến, em ơi, làm thanh khí, Cho tan ra hòa hợp với tinh anh Của trời đất, của muôn vàn ý nhị, Và tình ta sáng láng như trăng thanh. </poem> }}<noinclude></noinclude> s59rapcguy1uxksk6h6rk1g4fr1l5y8 104 68322 195439 195317 2025-06-16T06:34:05Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195439 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|HỒN LÌA KHỎI XÁC}} {{khối giữa/đ}} <poem> Há miệng cho hồn văng lên muôn trượng, Chơi vơi trong khí hậu chín tầng mây. Ánh sáng lạ sẽ tan vào hư lãng, Trời linh thiêng; cao cả gợi nồng say... Vì không giới, nơi trầm hương vắng lặng, Nên hồn bay vùn vụt tới trăng sao, Sóng gió nổi rùng rùng như địa-chấn, Và muôn vàn thần phách ngả lao đao. Cả hơi hám muôn xưa theo ám ảnh, Hồn trơ vơ không biết lạc về đâu? Và vướng phải muôn vàn tinh khí lạnh, Hồn mê man bất tỉnh một hồi lâu. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 0kbmlj571k80t96m90epz218516t9zm 104 68323 195440 195318 2025-06-16T06:41:11Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195440 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Rồi sảng sốt bay tìm muôn tử khí, Mà muôn sao xa cách cõi hoang sơ. Hồn cảm thấy bùi ngùi như rớm lệ. Thôi hồn ơi, phiêu lạc đến bao giờ! Hồn hãy thoát ly ra ngoài tâm tưởng Là hồn đừng nghĩ ngợi đến hồn trong, Cứ để mặc hồn ngoài bay lưởng vưởng, Ngao du cùng khắp cõi trí mênh mông. Xác ta sẽ hút bao nguồn trăng loạn, Ngấm vào trong cơ thể những hoa hương. Và sẽ thở ra toàn hơi thở sáng, Để trên cao, hồn khỏi lộn màu sương. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> akbhu8mx4spwbvm262o83m6e0k9stuo 104 68324 195441 195319 2025-06-16T06:51:26Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195441 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Rồi hồn ngắm tử thi hồn tan rã, Bốc thành âm khí loãng nguyệt cầu xa. Hồn mất xác, hồn sẽ cười nghiêng ngả, Và kêu rêu thảm thiết khắp bao la... Ôi hồn thiêng liêng không hề chết đặng, Làm sao hồn chẳng hiểu nghĩa vô biên. Ngày tận thế là ngày thôi tán loạn, Xác của hồn, hồn của xác y nguyên. Đêm nay ta khạc hồn ra khỏi miệng, Để cho hồn đỡ bớt nỗi bi thương. Nhưng khốn nỗi xác ta đành câm tiếng, Hồn đi rồi, không nhập xác thê lương. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> jft347r4gakoelofcezri00aeomwlv7 104 68325 195442 195320 2025-06-16T07:02:26Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195442 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|SIÊU THOÁT}}}} {{khối giữa/đ}} <poem> Mới hay cõi siêu hình cao tột bực, Giữa hư vô xây dựng bởi trăng sao. Xa lắm rồi, xa lắm, hãi dường bao!... Ai tới đó chẳng mê man thần trí, Tòa châu báu kết bằng hương kỳ dị Của tình yêu rung động lớp hào quang. Những cù lao trôi nổi xứ mênh mang, Sẽ qui tụ, thâu về trong một mối, Và tư tưởng không bao giờ chắp nối. Là vì sao? Vì sợ kém thiêng liêng. Trí vô cùng lan nghĩ rộng vô biên Cắt nghĩa hết những anh hoa huyền bí. Trời bát ngát không cần phô triết lý. Thơ láng lai chấp chóa những hàng châu. Ta hiểu chi trong áng gió nhiệm mầu, Những hạt lệ của trích tiên đày đọa. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 5bqwnr8jdqwnz1xhajh7stj3q3ah93d 104 68326 195443 195321 2025-06-16T07:06:44Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195443 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> A ha hả! say sưa chê chán đã. Ta là ta hay không phải là ta? Có gì đâu, cả thể với cao xa, Như cội rễ của trăm nguồn đạo hạnh. Hớp rượu mạnh, máu càng hăng sức mạnh. Ôi điên rồ! khoái lạc đến ngất ngư. Thương là thương lòng mình giận chưa nư. Hồn vội thoát ra khỏi bờ trí tuệ. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> m9p87xf8bdwi0jgh1ie7zhn18o7wvtm 104 68327 195444 195322 2025-06-16T07:41:30Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195444 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{SIC|NGOAI|NGOÀI}} {{SIC|VU|VŨ}} TRỤ}} {{khối giữa/đ}} <poem> Lụt Hồng Thủy trời không cho tái lại, Khiến bồ câu bay bỗng quá không gian. — Ra không gian là vượt hẳn thượng tầng. Tấp tới đến ở ngoài kia vũ trụ, Nơi khí tượng bốc ngùn muôn tinh tú, Nơi không cho hồn lai vãng quan chiêm. Sáng vô cùng, sáng láng cả mọi miền, Không u ám như cõi lòng ma quỉ. Vì có đấng Hằng Sống, hằng ngự trị, Nhạc thiêng liêng dồn trỗi khắp hư linh. Ồ say sưa trên hết các tục tình, Ồ thú lạ, những phút giây thanh thoát. Hương cho thơm ứ đầy hơi khoái lạc, Máu cho cuồng run giận đến miên man. Hồn hỡi hồn, lên nữa, quá thinh gian, </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 7relbvucw4duroojcdc1qrhn81fz31p 104 68328 195445 195323 2025-06-16T07:48:16Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195445 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Tìm tới chốn chiêm bao ngoài sự thực. Mộng là mộng tràn trề muôn vạn ức. Tình thơm tho như ngấn lệ còn nguyên. Ta ước ao đầu đội mũ triều thiên, Và tắm gội ở trong nguồn ánh sáng. Ca những điệu ngọc vàng cao sang sảng, Lời văng xa truyền nhiễm đến vô song. Bầu hạo nhiên lồng lộng một màu trong, Không rung động bởi tơ huyền náo nức. Hồn hỡi hồn, bay ra ngoài kia mức, Nơi thiên sầu địa thảm giới Lâm bô. Say máu ngà, say nửa tới chừng mô Cả Vũ trụ tan theo ngày Phán Xét, Là khủng khiếp cả Trời Đất tiêu diệt. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> m9ce9axkesc7j9xf579cc0f6jmc2ky8 104 68329 195446 195324 2025-06-16T07:53:14Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195446 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|KHÓI HƯƠNG TAN}} {{kg| <poem> Tối hôm nay muôn sao bơi nhấp nhánh. Sông Mê Hà đưa đẩy sóng triền miên... Thuyền anh buông lửng lơ trong hiu quạnh, Tới em chưa, đã tới bến lòng em? Mộng uyên ương đang khi tim rào rạt, Thuyền anh neo đậu trước bến Hàn giang. Nhưng uyên ương khi trăng sao bàng bạc, Biến mất rồi, anh thấy khói hương tan. </poem> }}<noinclude></noinclude> srtuxm06dulwz1vu0vqrh2vvmsdx1np 104 68330 195448 195325 2025-06-16T07:58:03Z Tranminh360 1642 195448 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g| {{x-lớn|'''XUÂN NHƯ Ý'''}}}}<noinclude></noinclude> 61cha7o8d5p0hyrb7vathbod8y5zh45 195449 195448 2025-06-16T07:58:20Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195449 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g| {{x-lớn|'''XUÂN NHƯ Ý'''}}}}<noinclude></noinclude> 7xnwgho356qqi8o87mgov1coe06brnd 104 68331 195450 195326 2025-06-16T08:04:41Z Tranminh360 1642 195450 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Tranminh360" /></noinclude>{{không vào hàng|{{dropcap|C}}HO mau lên! dồn ánh nguyệt vào đây... Lời thơ ta sẽ sáng trưng như thất bảo. Tình cảm ta sẽ nóng ran như mặt trời. Ý tứ ta sẽ cao cường hơn ngọn núi.''}} ''Lạy Chúa Trời tôi! Hãy ban cho tôi hằng hà sa số là ơn lành, ơn cả... Thơ tôi sẽ rất no, rất ớn, rất nư, trọng vọng như tài hoa, cao sang như nhân đức, chói chan vô vàn phước lộc...'' ''Ôi! Trời hạo nhiên đây không phải là công trình châu báu của Người sao!'' ''Lòng vô lượng đây không phải do phép tắc mầu nhiệm của Đấng Vô-thỉ Vô-chung?'' ''Đưa ra, nào là nhạc thơm, hương gấm, mộng ngọc và hoa trinh bạch, đàn ly tao, tranh tuyệt phẩm...'' {{nop}}<noinclude></noinclude> f55e7a54ssb0al5v4a9skm0p0qmjd0k 195451 195450 2025-06-16T08:05:23Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195451 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{không vào hàng|''{{dropcap|C}}HO mau lên! dồn ánh nguyệt vào đây... Lời thơ ta sẽ sáng trưng như thất bảo. Tình cảm ta sẽ nóng ran như mặt trời. Ý tứ ta sẽ cao cường hơn ngọn núi.''}} ''Lạy Chúa Trời tôi! Hãy ban cho tôi hằng hà sa số là ơn lành, ơn cả... Thơ tôi sẽ rất no, rất ớn, rất nư, trọng vọng như tài hoa, cao sang như nhân đức, chói chan vô vàn phước lộc...'' ''Ôi! Trời hạo nhiên đây không phải là công trình châu báu của Người sao!'' ''Lòng vô lượng đây không phải do phép tắc mầu nhiệm của Đấng Vô-thỉ Vô-chung?'' ''Đưa ra, nào là nhạc thơm, hương gấm, mộng ngọc và hoa trinh bạch, đàn ly tao, tranh tuyệt phẩm...'' {{nop}}<noinclude></noinclude> 3zfsaqnitt3x6bpax04n0cf71yf0izc 104 68332 195452 195327 2025-06-16T08:13:26Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195452 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>''Đưa ra, nào là gió chia biệt, trăng đoàn viên, chim tứ chiến, mây giang hồ, và nào là trời thanh sắc, lòng nhủ hương, niềm mộc dược.'' ''Vẫn là chưa bưa, chưa đã, chưa nguôi được chí muôn sao!...'' ''Phải mời cho được XUÂN THIÊN ra đời...'' ''Bình an cả và thiên hạ...'' ''Vì chưng muôn xuân là lương thực ngon ngọt, mĩ vì, ánh xuân là nguồn tơ tưởng thơm tho, tinh khiết, khí xuân là mạch trường sinh bất tử, tình xuân là cung cầm nguyệt mê ly, tuổi xuân là NGỌC NHƯ Ý, tên xuân là DẠ LAN HƯƠNG.'' ''Và xuân là phong vị thái hòa của năm muôn năm, trời muôn trời, châu lưu trên thượng tầng không khí, bàng bạc cả giải Hà Sa, chen lấn vô tận hồn tạo vật...'' ''Loài người hãy tận hưởng một hơi cho đã ngán và cao rao danh cha cả sáng.'' ''Và loài người hãy cám ơn Thi nhân đã đổ hết''<noinclude></noinclude> 0fo4igykbge4nb1zdyn2mld8c7qu81n 195454 195452 2025-06-16T08:20:25Z Tranminh360 1642 195454 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>''Đưa ra, nào là gió chia biệt, trăng đoàn viên, chim tứ chiến, mây giang hồ, và nào là trời thanh sắc, lòng nhủ hương, niềm mộc dược.'' ''Vẫn là chưa bưa, chưa đã, chưa nguôi được chí muôn sao!...'' <poem> ''Phải mời cho được XUÂN THIÊN ra đời...'' ''Bình an cả và thiên hạ...'' </poem> ''Vì chưng muôn xuân là lương thực ngon ngọt, mĩ vì, ánh xuân là nguồn tơ tưởng thơm tho, tinh khiết, khí xuân là mạch trường sinh bất tử, tình xuân là cung cầm nguyệt mê ly, tuổi xuân là NGỌC NHƯ Ý, tên xuân là DẠ LAN HƯƠNG.'' ''Và xuân là phong vị thái hòa của năm muôn năm, trời muôn trời, châu lưu trên thượng tầng không khí, bàng bạc cả giải Hà Sa, chen lấn vô tận hồn tạo vật...'' ''Loài người hãy tận hưởng một hơi cho đã ngán và cao rao danh cha cả sáng.'' ''Và loài người hãy cám ơn Thi nhân đã đổ hết''<noinclude></noinclude> axydwayxzrm4nqavzwo69wj5xc9wffn 104 68333 195453 195328 2025-06-16T08:19:32Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195453 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>''bao nhiêu nguồn máu lệ, đã từng uống mật đắng cay trong khi miệng vẫn tươi cười sốt sắng...'' <poem> ''Hãy cầu nguyện bằng trăm kinh mây gió.'' ''Hãy dâng cho một tràng chuỗi trăng sao...'' </poem> ''Thi nhân sẽ vừa say sưa, vừa điên cuồng, ọc ra từng búng thơ sáng láng, phương phi như một mùa XUÂN NHƯ Ý.'' {{khối phải|canh=giữa| {{nhỏ|''Viết tại Qui-nhơn trong một ngày rất say,<br/>rất dại và rất nhớ, rất thương.''}} '''HÀN MẶC TỬ''' }}<noinclude></noinclude> ma3vufp9j1hclsyu9465mro43ygpasd 104 68334 195462 195329 2025-06-16T08:40:40Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195462 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|RA ĐỜI}}}} {{khối giữa/đ}} <poem> Một chiều xanh, một chiều xanh huyền hoặc, Sáng bao la vây lút cõi thiên không. Xuất thế gian chưa có tại trong lòng, Muôn ý tứ say chìm nơi bất giác; Hương cám dỗ mê người trong khoái lạc. A! A! A! {{cách|4em}}Thiên địa đắm hoang mang... Là đương khi thờ lạy cả Thiên Đàng, Bay những tiếng tung hô thánh đức, Muôn thần phẩm trong lâng lâng chầu chực, Ánh hào quang chan chói ngất lưu ly. Ôi! cao sang khôn ví, trọng ai bì... Trên nước cả có vô vàn châu báu. Trí rất ngớp, bởi chưng xuân hồn hậu Đã ra đời, theo lịnh của Ngôi Hai... Ôi! thánh tai, thánh tai và thánh tai! </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> eytyherf4dk3obnjti7anvx3fzbw1j3 104 68335 195463 195330 2025-06-16T08:45:55Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195463 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Cả trời bỗng nổi lên muôn điệu nhạc Rất trọng vọng, rất thơm tho, man mác, Rất phương phi, trên hết cả anh hoa. Xuân ra đời... {{cách|5em}}Điềm ngọc ấm như ngà, Thơ có tuổi và chiêm bao có tích, Và tâm tư có một điều rất thích, Không nói ra vì sợ bớt say sưa. — « Chàng ơi! chàng ơi! Sự lạ hôm qua, Mùa xuân tới mà không ai biết cả... » </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> efg9kloeql5jpl9yqiz6t9b6lj7tzu6 104 68336 195464 195331 2025-06-16T08:51:39Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195464 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|ĐIỀM LẠ}}}} {{kg| <poem> Đức tin thơm hơn ngọc, Thơ bay rồi thơ bay... Mau gò giai âm lại, Sớt bớt nghĩa đương say. Có tin thôn xa đến, Có điềm lạ đêm nay: Đóng cửa mười phương lại Dồn ánh sáng vào đây. Ngoài không gian rất mát Chim thanh tước ra đời... Nêu cao hơn tiếng nhạc Mùa hát sẽ xanh tươi... Năm nay tôi thương tuổi, Sai hẹn với người xa... Năm nay xuân nhắc mãi: Nước mắt liền ứa ra... </poem><noinclude></noinclude> dovsv7hwknr4ijcuhho37v4asnw54uc 195465 195464 2025-06-16T08:52:00Z Tranminh360 1642 195465 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|{{letter-spacing|0.2em|ĐIỀM LẠ}}}} {{kg| <poem> Đức tin thơm hơn ngọc, Thơ bay rồi thơ bay... Mau gò giai âm lại, Sớt bớt nghĩa đương say. Có tin thôn xa đến, Có điềm lạ đêm nay: Đóng cửa mười phương lại Dồn ánh sáng vào đây. Ngoài không gian rất mát Chim thanh tước ra đời... Nêu cao hơn tiếng nhạc Mùa hát sẽ xanh tươi... Năm nay tôi thương tuổi, Sai hẹn với người xa... Năm nay xuân nhắc mãi: Nước mắt liền ứa ra... </poem> }}<noinclude></noinclude> 31nrsqr6plgiwqvgqws3ywatryzhd46 104 68337 195466 195332 2025-06-16T09:00:13Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195466 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|NGUỒN THƠM}} {{khối giữa/đ}} <poem> Trí đương no và khí xuân đương khỏe, Nhạc đương say và rượu vẫn còn thơm, Nên muôn cánh thủy tiên chưa dám hé Trong phút giây trân trọng của linh hồn. Tiếng pháo đi: bao nhiêu kinh cầu nguyện Đều dâng lên cho đến chín từng mây. Hơi xuân ấm mĩ vì hơn dạ yến, Ta đem ươm trong ý vị đêm nay. Ta cho ra một giòng thơ rất mát, Mới tinh khôi và thanh sạch bằng hương. Trời như hớp phải hơi men ngan ngát, Đắm muốn ngôi tinh lạc xuống mười phương. Cả trời bổng diêu diêu như báu vỡ: Nên tiếng vang thầm dội đến thâm tâm, Mà ta ngỡ đấng Tiên Tri muôn thuở Giữa đêm nay còn đứng giảng Phúc Âm. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> fwwipzyg66tmvti38zu2g85zaijdvb7 104 68338 195467 195333 2025-06-16T09:08:34Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195467 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Tứ thời xuân! tứ thời xuân non nước! Phút thiêng liêng nhuần gội áng thiều quang. Thiên hạ bình, và trời tuôn ơn phước, Như triều thiên vờn lượn khắp không gian. Ta há miệng cho nguồn thơm trào vọt: Đường thơ bay sáng láng như sao sa... Trên lụa trắng mười hai giòng chữ ngọc Thêu như thêu rồng phượng kết tinh hoa. Ta cao ngâm dọng vô cùng thanh thoát Khiến châu thân rung động thể tơ trăng Toan ngất đi trong cơn mê khoái lạc, Mẹ dấu yêu liền vội đến tay nâng... — « Đây, thi sĩ của đạo quân Thánh giá Nửa đêm nay vùng dậy để tung hô, Để sớt cho cả xuân xuân thiên hạ Hương mến yêu là lộc của lời thơ. » </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> cvcd30gn7o3hcdy3wiztsang5rs2n9e 104 68339 195469 195334 2025-06-16T09:24:40Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195469 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|XUÂN ĐẦU TIÊN}} {{khối giữa/đ}} <poem> Mai sáng mai, trời cao rộng quá! Gió căng hơi và nhạc lên mây. Đôi lòng cũng ấm như xuân ấm, Chỉ có ao xuân trắng trẻo thay... Mai này thiên địa mới tinh khôi, Gió căng hơi và nhạc lên trời, Chim khuyên hót tiếng đầu tiên hết, Hoa lá hồ nghi sự lạ đời. Trái cây bằng ngọc vỏ bằng gấm, Còn mặt trời kia tợ khối vàng... Có người trai mới im như nguyệt, Gió căng hơi và nhạc lên ngàn. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> m62yliar2akrwwbsv2zr6vd02vfr9kq 104 68340 195470 195335 2025-06-16T09:28:16Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195470 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Thuở ấy càn khôn mới dựng nên, Mùa thơ chưa gặt tốt tươi lên, Người thơ phong vận như thơ ấy Nào đã ra đời ngọc biết tên. Xuân gấm đầu tiên giữa Cõi Đời Mùi thơm ngây dại sóng con ngươi! Hãy hoan hô, lời cao như sấm: — Vạn tuế, bay ơi! nắng rợp trời! </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> bcuc3q916zbi4lbxb1ap97vmrdwtle9 104 68341 195471 195336 2025-06-16T09:35:03Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195471 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|ĐÊM XUÂN CẦU NGUYỆN}} {{khối giữa/đ}} <poem> Trời hôm nay bình an như nguyệt bạch, Đường trăng xa, ánh sáng tuyệt vời bay... Đây là hương quí trọng thấm trong mây Ngời phép lạ của đức tin kiều diễm. Câu tán tạ, không khen long cả phiếm: Bút Xuân Thu mùa nhạc đến vừa khi Khắp mười phương điềm lạ trổ hoài nghi: Cây bằng gấm, và lòng sông toàn ngọc; Và đầu hôm một vì sao liền mọc Ở phương Nam mầu nhiệm biết ngần mô! Vì muôn kinh dồn dập cõi thơm tho, Thêm nghĩa lý sáng trưng như thất bảo. Ta chấp hai tay lạy quì hoan hảo, Ngửa trông cao, cầu nguyện trắng không gian Đễ vừa dâng vừa hiệp bốn mùa xuân Nở một lượt giàu sang hơn Thượng Đế. </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> gy9ovg1eslsjonzea8ssamvnoe8f1tu 104 68342 195472 195337 2025-06-16T09:41:32Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195472 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Đã no nê, đã bưa rồi, thế hệ Của phường trai mê mẩn khí thanh cao Phượng hoàng bay trong một tối trăng sao Mà ánh sáng không còn khiêm nhượng nữa; Đương cầu xin ọc thơ ra dường sữa, Ta ngất đi trong khoái lạc của hồn đau... Trên chín tầng, diêu động cả trân châu Dường sống lại muôn ngàn hoa phẩm tiết, Nhịp song đôi: này đây, cung cầm nguyệt Ướp lời thơ thành phước lộc đường tu Tôi van lơn, thầm nguyện Chúa Giê-Su Ban ơn xuống cho mùa xuân hôn phối, Xin thứ tha những câu thơ tội lỗi Của bàn tay thi sĩ kẻ lên trăng: Trong bao đêm xao xuyến vũng sông Hằng. </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> lv8a7z9umqf22ncpt3f0e0se22f047v 104 68343 195473 195338 2025-06-16T09:46:39Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195473 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|NHỚ THƯƠNG}} {{kg| <poem> Trầm ngán nghê bay trong lãnh cung Xuân thơm bối rối ngọt vô cùng; Ôi chao, Thánh thượng vô tâm quá, Lòng thiếp buồn như một tấm nhung. Ở đây châu báu vô tri hết, Pho sách quần phương lộ ý nhiều... Hãy tìm cho được hoa cung cấm Xem thử tên hoa có mỹ miều. Ngoài kia xuân đã thắm duyên chưa? Trời ở trong đây chẳng có mùa, Không có niềm trăng và ý nhạc, Có người cung nữ nhớ thương vua... Đừng ai nhắc nhở đến xuân trong; Vô số là xuân chiếm mọi lòng. Mỗi người đều có xuân riêng cả Thiếp viết xuân trên mảnh lụa hồng... </poem> }}<noinclude></noinclude> 4jzrvnn4wduza8v1044e8p20y18l2j3 104 68344 195474 195339 2025-06-16T09:54:09Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195474 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" /></noinclude>{{g|THÁNH NỮ ĐỒNG TRINH MARIA}} {{khối giữa/đ}} <poem> Như song lộc triều nguyên: ơn phước cả, Dâng cao dâng thần nhạc sáng hơn trăng. Thơm tho bay cho đến cỏi Thiên Đàng Huyền diệu biến thành muôn kinh trọng thể. Và Tổng lãnh Thiên thần quỳ lạy Mẹ Tung hô câu đường hạ ngớp châu sa. Hương xông lên lời ca ngợi sum hòa: Trí miêu duệ của muôn vì rất thánh. Maria! Linh hồn tôi ớn lạnh! Run như run thần tử thấy long nhan, Run như run hơi thở chạm tơ vàng... Nhưng lòng vẫn thấm nhuần ơn tríu mến. Lạy Bà là Đấng tinh truyền thanh vẹn Giàu nhân đức, giàu muôn hộc từ bi, Cho tôi dâng {{SIC|lới|lời}} cám tạ phò nguy Cơn lâm lụy vừa trải qua dưới thế. Tôi cảm động rưng rưng hai hàng lệ: </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> 6kg8z3kscd5fsekyxovdelwf7evuoim 104 68345 195475 195340 2025-06-16T10:02:03Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195475 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Giòng thao thao bất tuyệt của nguồn thơ. Bút tôi reo như châu ngọc đền vua; Trí tôi hớp bao nhiêu là khí vị... Và trong miệng ngậm câu ca huyền bí, Và trong tay nắm một nạm hào quang... Tôi no rồi, ơn võ lộ hòa chan Tấu lạy Bà, Bà rất nhiều phép lạ, Ngọc như ý vô tri còn biết cả Huống chi tôi là Thánh thể kết tinh. Tôi ưa nhìn Bắc đẩu rạng bình minh, Chiếu cùng hết khắp ba ngàn thế giới... Sáng nhiều quá cho thanh âm vời vợi, Thơm dường bao cho miệng lưỡi khong khen. Hỡi Sứ thần Thiên Chúa Gabriel, Khi Người xuống truyền tin cho Thánh Nữ, Người có nghe xôn xao muôn tinh tú? Người có nghe náo động cả muôn trời? </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> rgixuqgz7nrpt7lb8ln1mygb5u79m40 104 68346 195476 195341 2025-06-16T10:18:56Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195476 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Người có nghe thơ mầu nhiệm ra đời Để ca tụng, — bằng hoa hương sáng láng Bằng tràng hạt, bằng Sao Mai chiếu rạng Một đêm xuân là rất đỗi anh linh? Đây rồi! đây rồi! chuỗi ngọc vàng kinh. Thơ cầu nguyện là thơ quân tử ý Trượng phu lời và tông đồ triết lý Là Nguồn Trăng yêu mến Nữ Đồng Trinh, Là Nguồn Đau chầu lụy Nữ Đồng Trinh... Cho tôi thắp hai hàng cây bạch lạp, Khói nghiêm trang sẽ dâng lên tràn ngập Cả hàn giang, cả mầu sắc thiên không Lút trí khôn và ám ảnh hương lòng Cho sốt sắng, cho đê mê nguyền ước... </poem><noinclude>{{khối giữa/c}}</noinclude> o3k9cerkjmxa3ivlwxhg95rdzgnehgw 104 68347 195477 195342 2025-06-16T10:24:48Z Tranminh360 1642 /* Đã hiệu đính */ 195477 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Tranminh360" />{{khối giữa/đ}}</noinclude><poem> Tấu lạy Bà, lạy Bà đầy ơn phước, Cho tình tôi nguyên vẹn tợ trăng rằm Thơ trong trắng như một khối băng tâm Luôn luôn reo trong hồn, trong mạch máu; Cho vỡ lở cả muôn ngàn tinh đẩu, Cho đê mê âm nhạc và thanh hương, Chim hay tên ngọc, đá biết tuổi vàng, Lòng vua chúa cũng như lòng lê thứ. Sẽ ngây ngất bởi chưng thơ đầy ứ Nguồn thiêng liêng yêu chuộng MẸ SẦU BI. Phượng Trì! Phượng Trì! Phượng Trì! Phượng Trì! Thơ tôi bay suốt một đời chưa thấu, Hồn tôi bay đến bao giờ mới đậu Trên triều thiên ngời chói vạn hào quang? </poem> {{khối giữa/c}}<noinclude></noinclude> dqnq3sneyzy5zayfxqxnzdzyh0tbo9r 104 68360 195415 2025-06-16T02:40:18Z Minomday 10659 /* Đã hiệu đính */ Viết thêm 195415 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|giữa=chép các việc|phải=564}}</noinclude>thì chg̉ có hại, vì tháng 11. thǵ chạp là mùa mưa c{{apex|u|`}} sương tuết, thì làm cho nhạt mất mùi ngọt, c{{apex|u|`}} thối nát mà hư đi, cho nên chg̉ ai dám để. Sa{{apex|o}} nhg̃ chùm nho ở tra{{apex|o}} các lọ ngaọc, mà cuống nó thì như náp đặy miệng lọ vậy, đến khi ng̀ ta đã biết chg̉ ai còn nho nữa, thì là của trái mùa, liền cắt lấy dần dần mà đem tiến nhà Vương, sa{{apex|o}} cắt lấy chùm nho nào, thì ph̉ đập lọ ấy ra, mới lấy đc̣ chùm nho, mà gió{{apex|u}} nho ấy thì ph̉ làm giàn cho nó leo, c{{apex|u|`}} blớn chùm, chg̉ ph̉ như các vườn nho ở ngoài đò{{apex|u}} mà thấp, c{{apex|u|`}} chg̉ có giàn. Tôi nói bấy nhiêu truyện thì tóm lại một sự nằy, hoạc là D.C.B. còn thương mà lại cho các Thầy Dà{{apex|o}} D.C.J. trẩy s{{apex|a}} Phương đo{{apex|u}}, c{{apex|u|`}} đến nước ta như trć, dù ng̀ chg̉ tưởng sự ăn uống, sa{{apex|o}} ta ph̉ xem saóc để ng̀ lấy sức mà làm phúc cho linh hồn ta, vì các Truyện Thầy Dà{{apex|o}} D.C.J. sang Anam đời trć, thì tôi đã xem, nhiều o{{apex|u}} sang nước ta mà ở đc̣ 5., 3. năm, thì Bề trên lại đòi về Macâo, vì chịu khó nhaọc mà sinh ra bệnh lao, ăn uống thì ta chg̉ biết thói cách, mà<noinclude>{{phải|ng̀}}</noinclude> 6c2knls3dfm6foxd70cixewubg47qgh 195417 195415 2025-06-16T02:43:41Z Minomday 10659 195417 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|giữa=chép các việc|phải=564}}</noinclude>thì chg̉ có hại, vì tháng 11. thǵ chạp là mùa mưa c{{apex|u|`}} sương tuết, thì làm cho nhạt mất mùi ngọt, c{{apex|u|`}} thối nát mà hư đi, cho nên chg̉ ai dám để. Sa{{apex|o}} nhg̃ chùm nho ở tra{{apex|o}} các lọ ngaọc, mà cuống nó thì như náp đặy miệng lọ vậy, đến khi ng̀ ta đã biết chg̉ ai còn nho nữa, thì là của trái mùa, liền cắt lấy dần dần mà đem tiến nhà Vương, sa{{apex|o}} cắt lấy chùm nho nào, thì ph̉ đập lọ ấy ra, mới lấy đc̣ chùm nho, mà gió{{apex|u}} nho ấy thì ph̉ làm giàn cho nó leo, c{{apex|u|`}} blớn chùm, chg̉ ph̉ như các vườn nho ở ngoài đò{{apex|u}} mà thấp, c{{apex|u|`}} chg̉ có giàn. Tôi nói bấy nhiêu truyện thì tóm lại một sự nằy, hoạc là D.C.B. còn thương mà lại cho các Thầy Dà{{apex|o}} D.C.J. trẩy s{{apex|a}} Phương đo{{apex|u}}, c{{apex|u|`}} đến nước ta như khi trć, dù ng̀ chg̉ tưởng sự ăn uống, sa{{apex|o}} ta ph̉ xem saóc để ng̀ lấy sức mà làm phúc cho linh hồn ta, vì các Truyện Thầy Dà{{apex|o}} D.C.J. sang Anam đời trć, thì tôi đã xem, nhiều o{{apex|u}} sang nước ta mà ở đc̣ 5., 3. năm, thì Bề trên lại đòi về Macâo, vì chịu khó nhaọc mà sinh ra bệnh lao, ăn uống thì ta chg̉ biết thói cách, mà<noinclude>{{phải|ng̀}}</noinclude> a1vnkov4gdricwwq3dgb10y3cp15y14 104 68361 195418 2025-06-16T02:50:16Z Minomday 10659 /* Đã hiệu đính */ Viết thêm 195418 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|trái=565|giữa=Sách sổ sang}}</noinclude>ng̀ ăn ít thì ta chg̉ hiểu, cho nên ra ghềy mòn thì gọi là bệnh lao. Sự ấy tôi biết tỏ tường, vì tôi chg̉ muốn ăn uống nhg̃ đồ thói cách Phương Tây làm thể nào, thì ng̀ Phư{{apex|ơ}} Tây c{{apex|u|~}} chg̉ muốn ăn nhg̃ đồ thói cách Anam làm thể ấy, vì ng̀ nước nào nước ấy thì quen thói cách sự ăn uống ở nước nhà m̀h từ thuẩ bé. Ấy vậy trć hết thì tôi kể qua nhg̃ của ăn Phương Tây lấy làm quí, thịt thì bò con, vì chg̉ có trâu mà chuộng con nghé, lợn c{{apex|u|~}} chuộng lợn con, khi đã làm lo{{apex|u}} sạch, mà nấu hay là nướng, thì ăn vỏ, sa{{apex|o}} lợn blớn thì cứ ăn thịt, mà chg̉ ăn mỡ, có một khi ăn thịt bò blớn thì mới cặp vuối mỡ lợn, mà gà thì c{{apex|u|~}} chuộng gà con, hay là gà mái, mà chg̉ chuộng gà đực. Tra{{apex|o}} nhà Dà{{apex|o}} khi o{{apex|u}} nào có bệnh mà Thầy thuốc bảo rğ̀: Phải cho ăn thịt gà thì Thầy cả cai kẻ liệt mới mua cho mà ăn. Các kẻ làm tiệc ăn uống mà chg̉ có thịt bò con, c{{apex|u|`}} chg̉ có gà nướng thì chg̉ gọi là tiệc trạ{{apex|o}} thể, c{{apex|u|~}} như Xứ bác đám ma nào chg̉ có thịt chó, thì chg̉ gọi là<noinclude>{{phải|đám}}</noinclude> 846ka01us1r94iuoi38sjydo6kkkbrr 104 68362 195421 2025-06-16T02:59:35Z Minomday 10659 /* Đã hiệu đính */ Viết thêm 195421 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|giữa=chép các việc|phải=566}}</noinclude>đám ma blớn. Các gió{{apex|u}} chim thì c{{apex|u|~}} chuộng, chim bồ câu thì chuộng chim con, có một gió{{apex|u}} chim độ bằng cái sáo hay đậu m̀h Trâu, sa{{apex|o}} mỏ nó thì dài, c{{apex|u|`}} chg̉ ăn gió{{apex|u}} gì khác, một cám mỏ xuống đất hút lấy khí, mà nuôi m̀h cho só{{apex|u}}, khi ng̀ ta ăn thì ăn cả ruột mà chg̉ có mổ, thì quan 5., h. là 2. quan một cái, vì Tả Trù tìm chim ấy mà mua, sa{{apex|o}} khi Vua đi vắng, thì độ 8. tiền h. là một q. một cái. Cá thì chuộng cá bơn mà rán hơn các gió{{apex|u}} cá, thiết lình c{{apex|u|~}} chuộng, sa{{apex|o}} ngâm giấm đã chua ra mới ăn, thì chg̉ còn thấy mùi cá, chuộng tôm, sa{{apex|o}} có một gió{{apex|u}} tôm gai, tôm hùm là họa mới thấy bán một hai cái, thì ít là một tiền một cái. Hầu hà c{{apex|u|`}} ngao hến thì c{{apex|u|~}} chuộng, sa{{apex|o}} ít gió{{apex|u}} tôm cá mà mắt mỏ, như con cá sủ ở nước ta thì độ 5. tiền, mà nhà Dà{{apex|o}} mua 5. q. 3. tiền 20. đò{{apex|u}}, bởi vì Phư{{apex|ơ}} Tây ít cá, thì ph̉ buôn cá khô ở bên thế giái mới đem về mà bán cho các nước. Vả lại nước ng̀ dù ăn thịt dù ăn cá thì ăn nhiều,<noinclude>{{phải|chg̉}}</noinclude> tcqk358gqw2aq64c3ws9yatlp2np7dl 104 68363 195423 2025-06-16T03:14:05Z Minomday 10659 /* Đã hiệu đính */ Viết thêm 195423 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|trái=567|giữa=Sách sổ sang}}</noinclude>chg̉ ph̉ như ta mà ăn đưa miếng cơm, vì nước ng̀ thì ăn nhạt, mà chg̉ có ăn mặn như ta. Các gió{{apex|u}} đậu thì chuộng đậu xanh, mà khi làm tiệc thì nấu vuối gà con. Các gió{{apex|u}} hoa quả điều ăn, ngọt thì ăn nhiều, chua thì ăn ít, mà có o{{apex|u}} c{{apex|u|~}} muốn ăn nhg̃ quả giôn giổn thì hơn quả ngọt. Các gió{{apex|u}} mất, c{{apex|u|`}} các gió{{apex|u}} bánh ngọt thì ai c{{apex|u|~}} mặn, sa{{apex|o}} làm bằng đường, mà mật thì chấm vuối bánh, sau hết các bữa trưa tra{{apex|o}} mùa Advento c{{apex|u|`}} mùa chăy, vì là nhg̃ ngằy ăn cá. Phố phường thì xan xát nhg̃ hàng bánh ngọt, chg̉ nhg̃ là tra{{apex|o}} cửa hàng, mà lại bán ngoài đàng sá, đường vuối mật là của thế giái mới buôn về, vì Phương Tây chg̉ có, đường nấu vuối quả vermelho hình như quả ổi, hay là nấu vuối bầu, mà đổ ra đĩa đặc như bánh đúc, sa{{apex|o}} mả{{apex|o}} mà chg̉ {{sic|dăy|dằy}} như bánh đúc, thì 2. tiền 40. đò{{apex|u}} một đĩa, mọi năm đến mùa có quả ấy, thì nhà Dà{{apex|o}} {{sic|mùa|mua}} mà nấu, cho đc̣ dùng, vì khi có kẻ liệt uống thuốc tẩy, mà ăn thịt gà, thì ph̉ cho ăn mộc gaóc đĩa ngọt, c{{apex|u|`}} nhg̃ ngằy 3. o{{apex|u}} làm lễ hát, thì bữa trưa ngằy ấy ph̉ đem cho mỗi một o{{apex|u}} là một gaóc đĩa<noinclude>{{phải|ngọt}}</noinclude> aed7872mki738d34unijeak7hfjlvkf 104 68364 195425 2025-06-16T03:21:14Z Minomday 10659 /* Đã hiệu đính */ Viết thêm 195425 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Minomday" />{{chạy đầu trang|giữa=chép các việc|phải=568}}</noinclude>ngọt, lại khi có khách là ng̀ Dà{{apex|o}} m̀h ở xa xôi mà đến trú, thì ph̉ thết 3. ngằy, mà mọi bữa điều đem cho mỗi một Thầy là một đĩa ngọt, ai mới vào Dà{{apex|o}} thì c{{apex|u|~}} thế 3. ngằy như vậy. Bởi vì Phương Tây lấy đồ ngọt làm quí, cho nên khi ch{{apex|u|'}} tôi mới đến Kẻ chợ nước Portugal, mà vào một nhà c{{apex|u|~}} là kẻ giữ việc quan, sa{{apex|o}} nho nhỏ, vì đc̣ có 4. nghìn đò{{apex|u}} bạc lang tra{{apex|o}} một năm mà thôi, cách mấy ngằy thì nhà ấy sai đầy tớ m̀h đem đến cho ch{{apex|u|'}} tôi một chậu cơm ngọt, hình như cháo đạc, thì ch{{apex|u|'}} tôi chg̉ ai muốn ăn, liền cho các Thầy nhà Dà{{apex|o}} ăn, vì hãy còn lạ lùng, mà chg̉ biết thói cách ng̀ ta làm ăn thể nào, sa{{apex|o}} đến sau xem thấy làm thì ch{{apex|u|'}} tôi liền muốn ăn, vì nấu sữa bò c{{apex|u|`}} gạo và đàng cát tráng, mà ăn thì có sức vì là sữa bò. Cơm là đầu các của ăn tra{{apex|o}} nć Anam mà nuôi ta cho só{{apex|u}}, bánh là đầu các của ăn thiên hạ mà nuôi ng̀ ta, cho nên D.C.J. dặy cầu xin tra{{apex|o}} kinh Thiên Chúa, thì xin cho bánh mọi ngằy mà ăn, tiếng nước ta thì xin cho hằng ngằy dùng đủ, bởi đấy thì khi Ng̀ ăn bữa tối c{{apex|u|`}} 12. Đầy tớ, thì lấy bánh ở<noinclude>{{phải|trên}}</noinclude> 9kk4rlivdswje209mi6l0c2hj8djmc9 0 68367 195447 2025-06-16T07:55:11Z Tranminh360 1642 [[w:WP:TTL|←]]Trang mới: “{{đầu đề | tựa đề = [[../]] | tác giả = Hàn Mặc Tử | dịch giả = | phần = Đau thương | trước = [[../Gái quê|Gái quê]] | sau = [[../Xuân như ý|Xuân như ý]] | ghi chú = }} <pages index="Thơ Hàn Mặc Tử.pdf" from=25 to=66 />” 195447 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../]] | tác giả = Hàn Mặc Tử | dịch giả = | phần = Đau thương | trước = [[../Gái quê|Gái quê]] | sau = [[../Xuân như ý|Xuân như ý]] | ghi chú = }} <pages index="Thơ Hàn Mặc Tử.pdf" from=25 to=66 /> bn7ikc4dlq79jlli6y6q1sezeuw4o2d 114 68370 195478 2025-06-16T11:17:44Z Mrfly911 2215 [[w:WP:TTL|←]]Trang mới: “{{đầu đề biên dịch | tựa đề = Minh sử | tác giả = Trương Đình Ngọc | ngôn ngữ = zh | bản gốc = 明史 | năm = nhà Thanh | phần = | trước = | sau = | ghi chú = '''Minh sử''' (chữ Hán: 明史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (Nhị thập tứ sử) do Trương Đình Ngọc thời Thanh viết và biê…” 195478 wikitext text/x-wiki {{đầu đề biên dịch | tựa đề = Minh sử | tác giả = Trương Đình Ngọc | ngôn ngữ = zh | bản gốc = 明史 | năm = nhà Thanh | phần = | trước = | sau = | ghi chú = '''Minh sử''' (chữ Hán: 明史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (Nhị thập tứ sử) do Trương Đình Ngọc thời Thanh viết và biên soạn, công việc biên soạn trải qua một thời gian lâu dài bắt đầu từ năm Thuận Trị nguyên niên (năm 1645) tới năm Càn Long thứ 4 (năm 1739) thì hoàn thành, phần lớn việc biên soạn được thực hiện dưới thời Khang Hy. Tổng cộng có 332 quyển, bao gồm Bản kỷ 24 quyển, Liệt truyện 220 quyển, Biểu 13 quyển, Chí 75 quyển, cộng thêm 4 quyển Mục lục, sách ghi chép lịch sử hưng thịnh và suy vong của nhà Minh, bắt đầu từ khi Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương kiến lập nhà Minh năm 1368 đến khi Minh Tư Tông Sùng Trinh tự sát năm 1644. }} == Bản kỷ == == Chí == == Biểu == == Liệt truyện == * [[quyển 320]] liệt truyện đệ 208 Ngoại quốc 1: Triều Tiên * [[quyển 321]] liệt truyện đệ 209 Ngoại quốc 2: An Nam * [[quyển 322]] liệt truyện đệ 210 Ngoại quốc 3: Nhật Bản * [[quyển 323]] liệt truyện đệ 211 Ngoại quốc 4: Lưu Cầu, Lã Tống, Hiệp Miêu Lý, Mỹ Lạc Cư, Sa Dao, Nột Tất Than, Kê Lung, Bà La, Ma Diệp Úng, Cổ Ma Thứ Lãng, Phùng Gia Thi Nan, Văn Lang Mã Thần * [[quyển 324]] liệt truyện đệ 212 Ngoại quốc 5: Chiêm Thành, Tân Đồng Long, Chân Lạp, Xiêm La, Trảo Oa, Đồ Bà, Tô Cát Đan, Điệp Lý, Nhật La Hạ Trị, Tam Phật Tề {{Giấy phép dịch|bản gốc={{PD-old}}|bản dịch={{GFDL}}{{CC-BY-SA-3.0}}}} [[zh:明史]] {{Interwiki-info|zh|(gốc)}} cp82abnq3je9b90ok6ikhas7wjeryxa 195481 195478 2025-06-16T11:34:42Z Mrfly911 2215 195481 wikitext text/x-wiki {{đầu đề biên dịch | tựa đề = Minh sử | tác giả = Trương Đình Ngọc | ngôn ngữ = zh | bản gốc = 明史 | năm = nhà Thanh | phần = | trước = | sau = | ghi chú = '''Minh sử''' (chữ Hán: 明史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (Nhị thập tứ sử) do Trương Đình Ngọc thời Thanh viết và biên soạn, công việc biên soạn trải qua một thời gian lâu dài bắt đầu từ năm Thuận Trị nguyên niên (năm 1645) tới năm Càn Long thứ 4 (năm 1739) thì hoàn thành, phần lớn việc biên soạn được thực hiện dưới thời Khang Hy. Tổng cộng có 332 quyển, bao gồm Bản kỷ 24 quyển, Liệt truyện 220 quyển, Biểu 13 quyển, Chí 75 quyển, cộng thêm 4 quyển Mục lục, sách ghi chép lịch sử hưng thịnh và suy vong của nhà Minh, bắt đầu từ khi Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương kiến lập nhà Minh năm 1368 đến khi Minh Tư Tông Sùng Trinh tự sát năm 1644. }} == Bản kỷ == == Chí == == Biểu == == Liệt truyện == * [[/quyển 320|quyển 320]] liệt truyện đệ 208 Ngoại quốc 1: Triều Tiên * [[/quyển 321|quyển 321]] liệt truyện đệ 209 Ngoại quốc 2: An Nam * [[/quyển 322|quyển 322]] liệt truyện đệ 210 Ngoại quốc 3: Nhật Bản * [[/quyển 323|quyển 323]] liệt truyện đệ 211 Ngoại quốc 4: Lưu Cầu, Lã Tống, Hiệp Miêu Lý, Mỹ Lạc Cư, Sa Dao, Nột Tất Than, Kê Lung, Bà La, Ma Diệp Úng, Cổ Ma Thứ Lãng, Phùng Gia Thi Nan, Văn Lang Mã Thần * [[/quyển 324|quyển 324]] liệt truyện đệ 212 Ngoại quốc 5: Chiêm Thành, Tân Đồng Long, Chân Lạp, Xiêm La, Trảo Oa, Đồ Bà, Tô Cát Đan, Điệp Lý, Nhật La Hạ Trị, Tam Phật Tề {{Giấy phép dịch|bản gốc={{PD-old}}|bản dịch={{GFDL}}{{CC-BY-SA-3.0}}}} [[zh:明史]] {{Interwiki-info|zh|(gốc)}} p6h1ga0p52jhmsm4b4blih0oywer4vo 195483 195481 2025-06-16T11:39:16Z Mrfly911 2215 Mrfly911 đã đổi [[Minh sử]] thành [[Biên dịch:Minh sử]]: Biên dịch 195481 wikitext text/x-wiki {{đầu đề biên dịch | tựa đề = Minh sử | tác giả = Trương Đình Ngọc | ngôn ngữ = zh | bản gốc = 明史 | năm = nhà Thanh | phần = | trước = | sau = | ghi chú = '''Minh sử''' (chữ Hán: 明史) là một sách lịch sử theo thể kỷ truyện trong 24 sách lịch sử Trung Quốc (Nhị thập tứ sử) do Trương Đình Ngọc thời Thanh viết và biên soạn, công việc biên soạn trải qua một thời gian lâu dài bắt đầu từ năm Thuận Trị nguyên niên (năm 1645) tới năm Càn Long thứ 4 (năm 1739) thì hoàn thành, phần lớn việc biên soạn được thực hiện dưới thời Khang Hy. Tổng cộng có 332 quyển, bao gồm Bản kỷ 24 quyển, Liệt truyện 220 quyển, Biểu 13 quyển, Chí 75 quyển, cộng thêm 4 quyển Mục lục, sách ghi chép lịch sử hưng thịnh và suy vong của nhà Minh, bắt đầu từ khi Minh Thái Tổ Chu Nguyên Chương kiến lập nhà Minh năm 1368 đến khi Minh Tư Tông Sùng Trinh tự sát năm 1644. }} == Bản kỷ == == Chí == == Biểu == == Liệt truyện == * [[/quyển 320|quyển 320]] liệt truyện đệ 208 Ngoại quốc 1: Triều Tiên * [[/quyển 321|quyển 321]] liệt truyện đệ 209 Ngoại quốc 2: An Nam * [[/quyển 322|quyển 322]] liệt truyện đệ 210 Ngoại quốc 3: Nhật Bản * [[/quyển 323|quyển 323]] liệt truyện đệ 211 Ngoại quốc 4: Lưu Cầu, Lã Tống, Hiệp Miêu Lý, Mỹ Lạc Cư, Sa Dao, Nột Tất Than, Kê Lung, Bà La, Ma Diệp Úng, Cổ Ma Thứ Lãng, Phùng Gia Thi Nan, Văn Lang Mã Thần * [[/quyển 324|quyển 324]] liệt truyện đệ 212 Ngoại quốc 5: Chiêm Thành, Tân Đồng Long, Chân Lạp, Xiêm La, Trảo Oa, Đồ Bà, Tô Cát Đan, Điệp Lý, Nhật La Hạ Trị, Tam Phật Tề {{Giấy phép dịch|bản gốc={{PD-old}}|bản dịch={{GFDL}}{{CC-BY-SA-3.0}}}} [[zh:明史]] {{Interwiki-info|zh|(gốc)}} p6h1ga0p52jhmsm4b4blih0oywer4vo 114 68372 195480 2025-06-16T11:30:19Z Mrfly911 2215 [[w:WP:TTL|←]]Trang mới: “{{đầu đề | tựa đề = [[../|Minh sử]] | tác giả = Trương Đình Ngọc | dịch giả = | phần = [[../quyển 321]] | trước = [[../quyển 320]] | sau = [[../quyển 322]] | ghi chú = }}” 195480 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../|Minh sử]] | tác giả = Trương Đình Ngọc | dịch giả = | phần = [[../quyển 321]] | trước = [[../quyển 320]] | sau = [[../quyển 322]] | ghi chú = }} b3t4w3mig18lsa7zoflwofsyvfkp3bq 195485 195480 2025-06-16T11:40:03Z Mrfly911 2215 Mrfly911 đã đổi [[Minh sử/quyển 321]] thành [[Biên dịch:Minh sử/quyển 321]]: Biên dịch. 195480 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../|Minh sử]] | tác giả = Trương Đình Ngọc | dịch giả = | phần = [[../quyển 321]] | trước = [[../quyển 320]] | sau = [[../quyển 322]] | ghi chú = }} b3t4w3mig18lsa7zoflwofsyvfkp3bq 195487 195485 2025-06-16T11:42:38Z Mrfly911 2215 195487 wikitext text/x-wiki {{đầu đề | tựa đề = [[../|Minh sử]] | tác giả = Trương Đình Ngọc | dịch giả = | phần = [[../quyển 321|quyển 321 liệt truyện đệ 209 Ngoại quốc 2: An Nam]] | trước = [[../quyển 320]] | sau = [[../quyển 322]] | ghi chú = }} ==An Nam== atn3pv7oi0je0vy2ob0yrnvurdy1474 0 68373 195484 2025-06-16T11:39:16Z Mrfly911 2215 Mrfly911 đã đổi [[Minh sử]] thành [[Biên dịch:Minh sử]]: Biên dịch 195484 wikitext text/x-wiki #đổi [[Biên dịch:Minh sử]] c721pqlsj4cux320vj9dm91vudlibhe 0 68374 195486 2025-06-16T11:40:03Z Mrfly911 2215 Mrfly911 đã đổi [[Minh sử/quyển 321]] thành [[Biên dịch:Minh sử/quyển 321]]: Biên dịch. 195486 wikitext text/x-wiki #đổi [[Biên dịch:Minh sử/quyển 321]] hiqmym3zpw89zje4b102hjknsntjhv5