Wikipedia wawiki https://wa.wikipedia.org/wiki/Mwaisse_p%C3%A5dje MediaWiki 1.45.0-wmf.6 first-letter Media Sipeciås Copene Uzeu Uzeu copene Wikipedia Wikipedia copene Imådje Imådje copene MediaWiki MediaWiki copene Modele Modele copene Aidance Aidance copene Categoreye Categoreye copene TimedText TimedText talk Module Discussion module Sujet 0 25438 416369 296014 2025-06-23T20:59:13Z Lucyin 16 416369 wikitext text/x-wiki {{Wiccionaire|calcaedje}} Li '''calcaedje''' (on dit eto : '''epront'''), el [[linwince]], c' est l' c' est l' passaedje d' on mot d' on [[lingaedje]] a l' ôte. ''Les calcaedjes linwistikes aviè l' walon sont metous so [[calcaedje linwistike e walon|ene pådje a pårt]].'' ''N a eto ene pådje so les [[mot calké foû do walon|calcaedjes di des mots do walon pa des ôtes lingaedjes]].'' == Mwaissès dnêyes == Li '''calcaedje linwistike''', c' est l' pus corante voye po fé des [[noûmot]]s. Å pus sovint, c' est ene sacwè di naturel, k' aspite do lingaedje di tos les djoûs des djins zeles-minmes. I polèt esse accepté u riboutés pa les [[academeye]]s. Gn a ene contrumasse di calcaedjes cwand on lingaedje [[linwe-ehåyaedje|rimonte si statut]]. Metans passer do statut di [[mancî lingaedje]] å ci di [[lingaedje oficir]]. L' egzimpe classike, c' est cwand l' [[inglès]] divna li lingaedje del coû d' Inglutere, après aveur sitî fok li ci do peupe (diviè 1400). I moussa dvins ene cåkêye di calcaedjes do [[normand]], k' esteut cåzé al Coû dispu [[Wiyam li Concwerant]]. Mins gn a yeu, el [[Rinexhance]], ene peclêye di calcaedjes di des bodjes latén et greks k' ont stî fwait pa des sincieus, aprume po djåzer inte di zels, et kel peupe ni comprinde nén. == Cas a pårt di calcaedjes == === Cawetes et betchetes === Pa côps, gn a eto des calcaedje di [[stitchete]]s tote seules (cawetes u betchetes). Li pus classike, a dater del deujhinme mitan do 20inme sieke, c' est l' ci del [[cawete inglesse -ing]]. E [[sincieus latén]], on-z a eto calké toplin des cawetes do [[latén]]. === Bodjes greks et laténs aplakés === Dins l' ehåyaedje do francès et d' l' inglès, et did la, dins bråmint des [[lingaedjes del Daegne]], on-z a rcopyî des mots greks et laténs, k' on-z a [[aplacaedje|aplaké]] (sovint a môde d' [[aplacaedje tîxhon]]). * li francès "''génocide''" n' a nou bodje francès, c' est on calcaedje di deus mots greks. === vîs mots greks et laténs === * l' inglès "''stategy''", l' [[arabe]] "''es-stratejiya''" vinèt tot droet d' on mot grek. == Hårdêyes divintrinnes == * [[calcaedje linwistike e walon]] ** [[calcaedje di l' almand]] ** [[calcaedje di l' espagnol]] ** [[calcaedje do flamind]] ** [[calcaedje do francès]] ** [[calcaedje do holandès]] ** [[calcaedje di l' inglès]] ** [[calcaedje do lussimbordjwès]] * [[mot calké foû do walon]] * [[mot calké foû d' l' arabe]] [[Categoreye:Diccionairaedje]] [[Categoreye:Rifondaedje et linwe-ehåyaedje]] ljhjumzzdp2ccvbb9y8ne1wem8rer7v 0 34229 416371 345541 2025-06-24T00:09:17Z Xqbot 1544 Correction d’une double redirection depuis [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] vers [[Musée de la vie wallonne]] 416371 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Musée de la vie wallonne]] 6mfvhg3k7up1lbtcc456fwkq98bpvy6 0 35412 416372 347012 2025-06-24T00:09:22Z Xqbot 1544 Correction d’une double redirection depuis [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] vers [[Musée de la vie wallonne]] 416372 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Musée de la vie wallonne]] 6mfvhg3k7up1lbtcc456fwkq98bpvy6 0 40957 416373 345544 2025-06-24T00:09:27Z Xqbot 1544 Correction d’une double redirection depuis [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] vers [[Musée de la vie wallonne]] 416373 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Musée de la vie wallonne]] 6mfvhg3k7up1lbtcc456fwkq98bpvy6 0 44119 416374 345547 2025-06-24T00:09:32Z Xqbot 1544 Correction d’une double redirection depuis [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] vers [[Musée de la vie wallonne]] 416374 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Musée de la vie wallonne]] 6mfvhg3k7up1lbtcc456fwkq98bpvy6 0 44750 416375 345362 2025-06-24T00:09:37Z Xqbot 1544 Correction d’une double redirection depuis [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] vers [[Musée de la vie wallonne]] 416375 wikitext text/x-wiki #REDIRECTION [[Musée de la vie wallonne]] 6mfvhg3k7up1lbtcc456fwkq98bpvy6 0 47842 416370 413578 2025-06-23T21:17:13Z Lucyin 16 416370 wikitext text/x-wiki {{po|Parminêye 2020-2021|Covid 19 (discramiaedje)}} [[Imådje:Covid-19 Mouscron J3b.jpg|thumb|Moucron, 31 di måss diviè 8 eures al nute : pailtaedje aplodixhrece po les sougnants]] '''Pådje sol tcheriaedje del [[minêye]] di [[maladeye å cronivirûsse 2019]] el Beldjike.''' == Faze di spårdaedje a stoumuligne == [[Imådje:SARS-CoV-2 pandemic in Belgium as of 2020-03-20.jpg|thumb|fåze di muchyî spårdaedje (1 å 7 di måss), et montêye esponintrece des cas (13 å 21 di måss)]] A pårti do moes d' fevrî, probåbe ki l' minêye s' a spårdou a stoumuligne disk' å cmince do moes d' måss. Bråmint des djins s' ont plindou di laids matchureas, foirt prindåves, adon k' les chifes oficirs d' epufkinaedje estént foirt bas. Insi, li 2 d' måss, on spiker di l' RTBF baltéve li sistinme di [[haitisté]] bedje insi : «El Beldjike, nos avans cwate côps dpus di minisses del santé (8) ki d' malådes do cronvirûsse ». Li [[fôre ås lives]] di Brussele, do 2 å 6 di måss ni fourit nén anixhilêye. Lavola, li nombe di djins k' avént des masses (dins les standes) si contéve so les deus doets del mwin. Li minisse federåle del santé, [[Maggie De Block]], repetant les djudjmints di l' [[ODH]] ([[OMS]]), cåzéve di ptite [[herike]], k' i s' aléve rapåjhî avou l' [[bontins]]. C' esteut ossu l' idêye do prezidint amerikin [[Donald Trump]] a ç' moumint la. Minme [[Antonio Guteres]], li scretaire djenerå d' l' [[ONU]], dijheut ås [[gaztî]]s li 26 di fevrî : «ci n' est nén (co) ene [[parminêye]].»<ref>''This is not (yet) a pandemia'', oyou so on rapoirtaedje del tchinne di radio «France Info», «yet» «co» di «nén co» esteut dit precocioneuzmint avou ene pus ptite vwès.</ref> == Recloymint == [[Imådje:Sbara Covid-wa.jpg|thumb|cwand les djins pinsént '''co vite''' (djeu d' mot) esse foû del piyintche (10 d' avri 2020)]] [[Imådje:Recloymint ouxh comene clôs.jpg|thumb|ouxhs clôs e l' comene (19 d' avri 2020)]] Li gripaedje d' on plin côp do nombe di cas e moes d' avri va oblidjî l' govienmint a mete so pî ene [[celule di crijhe]], avou kékes minisses do govienmint d' afwaires corantes, les prezidints des [[redjon (Beldjike)|redjons]] et des [[minêyolodjisse]]s. I va decider on straegne [[recloymint minêyrece|recloymint]] li 13 di måss. Les djins n' pôront pus vudî d' leu måjhon, ki po-z aler fé leus comissions ås botikes ki vindèt d' l' amagnî. Et ki ç' soeye li pus près d' leu måjhon. Li police gadjrè les contruvnants. Les botikes metnut des glaeces inte li contwer eyet les pratikes, ki dvèt fé l' cawêye, tertos a on mete onk di l' ôte. Çou k' gn a d' bea, c' est k' on pout aler porminer (tot seu u avou ene ôte djin del famile), a pî u a [[velo]]. Ci n' est n' est insi dins tos les payis. Li recloymint diveut durer disk' å deus d' avri, mins i s' a porshuvou disk' å moes d' may. == Prumî disrecloymint == Il a cmincî pitchote a midjote, a pårti do moes d' avri, avou li rdrovaedje des [[grands botikes]] d' [[usteyaedje]] et les [[pepinierisse]]s. Les djins ont polou rvoyaedjî a pårti do moes d' may, mins sins vey dipus 10 djins foû d' leu clostea sociå. Ci n' est k' adon k' il polît raler dins leu deujhinme dimorance. Les frontires avou les payis vijhéns ont rdrovou e moes d' djun. Les cafès et les restorants ont polou rçure des pratikes a pårti do 19 di djulete 2020. == Rispitaedjes == [[Imådje:COVID-19-Belgium-log.svg|thumb|500px|Coube del minêye]] Li disrecloymint a permetou al minêye di rsôter a pårti del fén do moes d' awousse 2020. On a ddja rastrindou li nombe di djins a rvey a ç' moumint la. El mitan do moes d' octôbe, les restorants et les cafè ont dvou rclôre pol deujinme côp. Li må s' a rispårdou d' bele tins d' l' [[ivier]], et totafwait a ristî clôs. Ene miete ridrovou pol condjî des mascarådes. Mins li minêye s' a ehåsté e moes d' djanvî fevrî 2021, a cåze di wayimants pus fels a passer d' ene djin a l' ôte, come li variant inglès, adonpwis, l' indyin (ribatijhî neutrålmint «variant D»), adon k' les [[viyès djins]] kimincént a esse [[eploctêye]]s, tot avou les djins des ospitås. Les eploctaedjes vont-st aler pus rade a pårti do moes d' may 2021, po-z avinde les 60 åcint di dobe-vaccinés å prumî d' awousse 2021 (cåzu 7 miyons d' djins, so 8 k' ont yeu leu prumire dôze). Li morance pal plôke tome cåzu a rén e mitan do moes d' djulete 2021. Gn a 25.000 djins k' î ont lai leus oxheas, dispu l' moes d' måss 2020. Portant, li herike rôle todi avou 1000 cas aveuris tos les djoûs. Les cas ratakît a rhåssî e moes d' octôbe 2021, avou on nombe d' analizes pôzitives di 100.000 par djoû li 1î d' fevrî 2022. Ci wayimant la (lomé omicron) si prindeut foirt åjheymint, mins sins grande morance. Avou ça ki bråmint des djins djusse rescontrant des malådes s' alént fé tester, minme s' i n' avént rén, et poleur esse pôzitifs. == Touwance == Vola les chifes del touwance e l' Beldjike.<ref>[https://graphics.reuters.com/world-coronavirus-tracker-and-maps/countries-and-territories/belgium/ Chifes avirés a pårti del waibe Reuter], rascodous pa [[Uzeu:Lucyin]], et prezintés ås [[scoles di Bive]] do 16 di fevrî 2022.</ref> Li touwance del [[gripe ås djins|gripe]], c' est a pô près 2,5 pormeye. {| class="wikitable" |+ Touwance del maladeye å cronivirûsse 19 e l' Beldjike |- ! !! avri 20 !! djulete 20 !! nôvimbe 20 !! djanvî 21 !! avri 21 !! djulete 21 !! octôbe 21 !! djanvî 22 |- | Nombe di moirts <BR>diviè l' 25 do moes || 150 || 2 || 150 || 75 || 37 || 1 || 15 || 20 |- | Nombe di rascråwés <BR>diviè l' 5 do moes || 1300 || 75 || 7300 || 1950 || 3500 || 600 || 1730 || 21000 |- | Morance (pormeye) || 115 || 26 || 21 || 39 || 11 || 2 || 9 || 1 |} Les chifes do prumî moes (avri 2020) sont dazår sorpezés, veyanmint k' on aveut des astådjes po fé les analizes. Les cis do dierin (djanvî 2022) sont dandjreus trop fwebes, ca gn aveut des djins k' alént fé des analizes et ki n' estént nén clinicmint malådes (mins ki plént edjîstrer l' virûsse), Ça fwait ki l' [[chife]] n' est nén rmetåve al morance po les ôtes maladeyes — li gripe, metans — la k' i fåt esse vormint malåde po-z esse conté. == Sacwants consecwinces == Les cwarmeas et carnavals ont stî anixhilés a pårti do 15 di may 2020 (li ci d' [[Bince]] et d' [[Måmdiy]] s' avént ddja passé, mins nén l' letaré di [[Ståvleu]]). Pareymint avou les [[måtches di l' Eter-Sambe-et-Mouze]]. E 2021, et pu co e 2022, totes les [[mascaråde]]s ont stî disfindowes. Pareymint les rashonnaedjes uzançreces come les [[grands feus]]. == Dins les belès-letes e walon == {{Lka}} [[Escôs del minêye 2020 dins les belès-letes e walon]] == {{HD}} == {{Wks|Cronike d’ ene minêye}} (tcheriaedje del minêye e l' Beldjike, pa ene djin k' el raconte moes par moes) == Sourdant == {{Commonscat|COVID-19 pandemic in Belgium|l'&nbsp;minêye di gripe chinwesse el Beldjike}} [[Categoreye:Beldjike]] [[Categoreye:Minêyolodjince]] [[Categoreye:Minêyes daegnreces]] bzj1q238vby6h6u5z6arpiycwng4jbk 8 53082 416366 406837 2025-06-23T16:46:22Z Maintenance script 10993 Adding version data 416366 json application/json { "$version": "1.0.0", "GEInfoboxTemplates": [], "copyedit": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "expand": { "disabled": false, "templates": [ "Djermon" ], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "Wikipedia:Djermons" }, "image_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maxTasksPerDay": 25, "templates": [] }, "link_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maximumLinksToShowPerTask": 3, "excludedSections": [ "bibliografeye", "external links", "pî-note", "pî-notes", "references" ], "maxTasksPerDay": 25, "underlinkedWeight": 0.5, "minimumLinkScore": 0.6, "maximumEditsTaskIsAvailable": "no" }, "links": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "references": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "section_image_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maxTasksPerDay": 25 }, "update": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" } } fnxtnqco6wkoh08vvlupzqga6dk3diy 416367 416366 2025-06-23T17:11:25Z Maintenance script 10993 Migrating data to new format 416367 json application/json { "$version": "2.0.0", "GEInfoboxTemplates": [], "copyedit": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "expand": { "disabled": false, "templates": [ "Djermon" ], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "Wikipedia:Djermons" }, "image_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maxTasksPerDay": 25, "templates": [] }, "link_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maximumLinksToShowPerTask": 3, "excludedSections": [ "bibliografeye", "external links", "pî-note", "pî-notes", "references" ], "maxTasksPerDay": 25, "underlinkedWeight": 0.5, "minimumLinkScore": 0.6, "maximumEditsTaskIsAvailable": "no" }, "links": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "references": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" }, "section_image_recommendation": { "disabled": false, "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "", "maxTasksPerDay": 25 }, "update": { "disabled": false, "templates": [], "excludedTemplates": [], "excludedCategories": [], "learnmore": "" } } k57yf0uwsqhj4l2gj5620cn5rsksyku 0 54114 416363 416332 2025-06-23T14:08:48Z Lucyin 16 416363 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|On-z-a hapé Popol}}'' (roman)}} {{Dizo-tite|On-z a hapé Popol}} [[Imådje:Warnier Jacques Popol.JPG|thumb]] '''On-z a hapé Popol''' ('''''On-z-a hapé Popol'''''), c' est on [[roman e walon]] sicrît pa [[Jacques Warnier]] et k' a stî eplaidî pal [[province di Lidje]] e [[2025]]. ISBN 978-2-39010-230-4 == Istwere di l' ouve == Li [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] del Federåcion Walonreye-Brussele aveut metou so pî ene boûsse di dmorance po les scrijhresses et scrijheus e walon poleur ovrer coeymint dins on [[muzêye]]. A Lidje, c' est l' [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] ([[Muzêye del Veye walone]]) k' a coplé l' pordjet. [[Jacques Warnier]] î a vnou ovrer dipus d' trinte feyes. == Racourti == Juliete vént d' rascode si prumî ovraedje. Elle est lomêye responsåve del såvrité å [[Muzêye del Veye walone]] di [[Lidje]]. Ele ni s' î cnoxhe nén dpus k' ça so çou k' pout esse ci posse la, mins elle a fiyate a s' sûtisté. Åresse, c' est çou ki l' a fwait relére emey ene cawêye di dmandeus. Elle a-st a schipe li tins d' arindjî s' novea buro (li prumî djoû) ki, li londmwin å matén, i lyi atome dedja ene fele kénte a discramyî : '''on-z a hapé Popol'''. Popol, c' est on ptit persounaedje d' [[årzeye]], on ptit efant, ki fwait pårteye d' ene pus grande [[posteure]] da [[Léopold Harzé]], lomêye «Li scole». Ele riprezinte ene classe la k' les scolîs les fjhèt totes sins s' abaiti ki l' mwaisse vént d' intrer, et k' il est la padrî zels. Popol, c' est insi k' les gåres do muzêye avént batijhî ci ptit persounaedje la, pus veyåve k' els ôtes, pask' i fjheut l' poerî åd divant del sinne. Si l' siculteu do 19inme sieke esteut bén rlomé, on mier persounaedje di [[foite tere]] foû del posteure ni dveut nén valeur lotchete… So çoula, Juliete et l' inspecteur Mågri, metou so l' inkete, ont bén toumé d' acoird. Adon, kî çk' a bén polou haper Popol ? Et pocwè, sobayî ? Fåt nén dmander si l' mistere si raspexhit co, cwand, troes nutes d' astok, gn a ene pîce (djin u biesse) ki disparexhe di s' werene. Ele sont «croxheyes» pa Olivier Dethier sol coviete do live. I s' adjixh di : ene posteure di [[sint Françwès d' Assize|sint Françwès]], ene [[popene]] negue tote nowe, mins avou des pindants d' ôr (on l' lome Agnesse) ey ene [[hoûlote]] di bwès et d' fier (lomêye Aida). Li cope d' inketeus (Juliete et Jule Mågri) est e l' marimince. Waire d' indices, såf ki les bokets d' veule ont spité ådfoû po Popol, et ådvins po les troes ôtes. Sereut ç' Ajite, li novea ascoyisse, k' arive ene miete pus vite k' els ôtes ? U Jane, el directoresse, ene surisse kimere k' a ddja stî fotowe a l' ouxh di ses deus eplwès di dvant, u onk ki lyi vôreut do må ? Juliete leye-minme ki vôreut mostrer k' elle a trové l' cwacwa d' ene rujhe k' elle åreut cåzé leye-minme ? Li gåre des såles do muzêye, k' est todi l' prumî a trover l' hapaedje ? L' inspecteur Mågri lu-minme ? Mins il est ddja cnoxhou assez al police di Lidje po discramyî les moudes : i n' a nén dandjî di ci ptit volaedje la po si rlomêye. Adon, kî ? == Alére == * {{fr}} [https://le-carnet-et-les-instants.net/2025/04/26/warnier-on-z-a-hape-popol/ Corwaitaedje do live] pa [[Joseph Dewez]] sol waibe [[Li Cayé et les Courts Tins]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] [[Categoreye:Romans e walon|Popol]] 2ify9i9fyp3xl7s2niq3rh69e8dl0p4 416364 416363 2025-06-23T14:14:21Z Lucyin 16 /* Racourti */ 416364 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|On-z-a hapé Popol}}'' (roman)}} {{Dizo-tite|On-z a hapé Popol}} [[Imådje:Warnier Jacques Popol.JPG|thumb]] '''On-z a hapé Popol''' ('''''On-z-a hapé Popol'''''), c' est on [[roman e walon]] sicrît pa [[Jacques Warnier]] et k' a stî eplaidî pal [[province di Lidje]] e [[2025]]. ISBN 978-2-39010-230-4 == Istwere di l' ouve == Li [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] del Federåcion Walonreye-Brussele aveut metou so pî ene boûsse di dmorance po les scrijhresses et scrijheus e walon poleur ovrer coeymint dins on [[muzêye]]. A Lidje, c' est l' [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] ([[Muzêye del Veye walone]]) k' a coplé l' pordjet. [[Jacques Warnier]] î a vnou ovrer dipus d' trinte feyes. == Racourti == Juliete vént d' rascode si prumî ovraedje. Elle est lomêye responsåve del såvrité å [[Muzêye del Veye walone]] di [[Lidje]]. Ele ni s' î cnoxhe nén dpus k' ça so çou k' pout esse ci posse la, mins elle a fiyate a s' sûtisté. Åresse, c' est çou ki l' a fwait relére emey ene cawêye di dmandeus. Elle a-st a schipe li tins d' arindjî s' novea buro (li prumî djoû) ki, li londmwin å matén, i lyi atome dedja ene fele kénte a discramyî : '''on-z a hapé Popol'''. Popol, c' est on ptit persounaedje d' [[årzeye]], on ptit efant, ki fwait pårteye d' ene pus grande [[posteure]] da [[Léopold Harzé]], lomêye «Li scole». Ele riprezinte ene classe la k' les scolîs les fjhèt totes sins s' abaiti ki l' mwaisse vént d' intrer, et k' il est la padrî zels. Popol, c' est insi k' les gåres do muzêye avént batijhî ci ptit persounaedje la, pus veyåve k' els ôtes, pask' i fjheut l' poerî åd divant del sinne. Si l' siculteu do 19inme sieke esteut bén rlomé, on mier persounaedje di [[foite tere]] foû del posteure ni dveut nén valeur lotchete… So çoula, Juliete et l' inspecteur Mågri, metou so l' inkete, ont bén toumé d' acoird. Adon, kî çk' a bén polou haper Popol ? Et pocwè, sobayî ? Fåt nén dmander si l' mistere si raspexhit co, cwand, troes nutes d' astok, gn a ene pîce (djin u biesse) ki disparexhe di s' werene. I s' adjixh di : ene posteure di [[sint Françwès d' Assize|sint Françwès]], ene [[popene]] negue tote nowe, mins avou des pindants d' ôr (on l' lome Agnesse) ey ene [[hoûlote]] di bwès et d' fier (lomêye Aida). Ele sont «croxheyes» pa Olivier Dethier sol coviete do live, avou Popol. Li cope d' inketeus (Juliete et Jule Mågri) est e marimince. Waire d' indices, såf ki les bokets d' veule ont spité ådfoû po Popol, et ådvins po les troes ôtes. Ene piele di foite tere dins l' werene di sint Françwès, mins Juliete li spotche tot volant l' corwaitî. On ptit boket d' veule houte d' ene posteure di fråle bwès, çou ki vôreut dire ki l' voleu åreut volé (dins les airs) ??? Li hapeu, sereut ç' Ajite, li novea ascoyisse, k' arive ene miete pus vite k' els ôtes ? U Jane, el directoresse, ene surisse kimere k' a ddja stî fotowe a l' ouxh di ses deus eplwès di dvant, u onk ki lyi vôreut do må ? Juliete leye-minme ki vôreut mostrer k' elle a trové l' cwacwa d' ene rujhe k' elle åreut cåzé leye-minme ? Li gåre des såles do muzêye, k' est todi l' prumî a trover l' hapaedje ? L' inspecteur Mågri lu-minme ? Mins il est ddja cnoxhou assez al police di Lidje po discramyî les moudes : i n' a nén dandjî di ci ptit volaedje la po si rlomêye. Adon, kî ? == Alére == * {{fr}} [https://le-carnet-et-les-instants.net/2025/04/26/warnier-on-z-a-hape-popol/ Corwaitaedje do live] pa [[Joseph Dewez]] sol waibe [[Li Cayé et les Courts Tins]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] [[Categoreye:Romans e walon|Popol]] foty6ukst1o3jvqs1m0p8vl8315r7wm 416365 416364 2025-06-23T14:15:34Z Lucyin 16 /* Racourti */ 416365 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|On-z-a hapé Popol}}'' (roman)}} {{Dizo-tite|On-z a hapé Popol}} [[Imådje:Warnier Jacques Popol.JPG|thumb]] '''On-z a hapé Popol''' ('''''On-z-a hapé Popol'''''), c' est on [[roman e walon]] sicrît pa [[Jacques Warnier]] et k' a stî eplaidî pal [[province di Lidje]] e [[2025]]. ISBN 978-2-39010-230-4 == Istwere di l' ouve == Li [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] del Federåcion Walonreye-Brussele aveut metou so pî ene boûsse di dmorance po les scrijhresses et scrijheus e walon poleur ovrer coeymint dins on [[muzêye]]. A Lidje, c' est l' [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] ([[Muzêye del Veye walone]]) k' a coplé l' pordjet. [[Jacques Warnier]] î a vnou ovrer dipus d' trinte feyes. == Racourti == Juliete vént d' rascode si prumî ovraedje. Elle est lomêye responsåve del såvrité å [[Muzêye del Veye walone]] di [[Lidje]]. Ele ni s' î cnoxhe nén dpus k' ça so çou k' pout esse ci posse la, mins elle a fiyate a s' sûtisté. Åresse, c' est çou ki l' a fwait relére emey ene cawêye di dmandeus. Elle a-st a schipe li tins d' arindjî s' novea buro (li prumî djoû) ki, li londmwin å matén, i lyi atome dedja ene fele kénte a discramyî : '''on-z a hapé Popol'''. Popol, c' est on ptit persounaedje d' [[årzeye]], on ptit efant, ki fwait pårteye d' ene pus grande [[posteure]] da [[Léopold Harzé]], lomêye «Li scole». Ele riprezinte ene classe la k' les scolîs les fjhèt totes sins s' abaiti ki l' mwaisse vént d' intrer, et k' il est la padrî zels. Popol, c' est insi k' les gåres do muzêye avént batijhî ci ptit persounaedje la, pus veyåve k' els ôtes, pask' i fjheut l' poerî åd divant del sinne. Si l' siculteu do 19inme sieke esteut bén rlomé, on mier persounaedje di [[foite tere]] foû del posteure ni dveut nén valeur lotchete… So çoula, Juliete et l' inspecteur Mågri, metou so l' inkete, ont bén toumé d' acoird. Adon, kî çk' a bén polou haper Popol ? Et pocwè, sobayî ? Fåt nén dmander si l' mistere si raspexhit co, cwand, troes nutes d' astok, gn a ene pîce (djin u biesse) ki disparexhe di s' werene. I s' adjixh di : ene posteure di [[sint Françwès d' Assize|sint Françwès]], ene [[popene]] negue tote nowe, mins avou des pindants d' ôr (on l' lome Agnesse) ey ene [[hoûlote]] di bwès et d' fier (lomêye Aida). Ele sont «croxheyes» pa Olivier Dethier sol coviete do live, avou Popol. Li cope d' inketeus (Juliete et Jule Mågri) est e marimince. Waire d' indices, såf ki les bokets d' veule ont spité ådfoû po Popol, et ådvins po les troes ôtes. Ene piele di foite tere dins l' werene di sint Françwès, mins Juliete li spotche tot volant l' corwaitî. On ptit boket d' veule houte d' ene posteure di fråle bwès, çou ki vôreut dire ki l' voleu åreut volé (dins les airs) ??? Li hapeu, sereut ç' Ajite, li novea ascoyisse, k' arive ene miete pus vite k' els ôtes ? U Jane, el directoresse, ene surisse kimere k' a ddja stî fotowe a l' ouxh di ses deus eplwès di dvant, u onk ki lyi vôreut do må ? Juliete leye-minme ki vôreut mostrer k' elle a trové l' cwacwa d' ene rujhe k' elle åreut cåzé leye-minme ? Li gåre des såles do muzêye, k' est todi l' prumî a trover l' hapaedje ? L' inspecteur Mågri lu-minme ? Mins il est ddja cnoxhou assez al police di Lidje po discramyî les moudes : i n' a nén dandjî di ci ptit volaedje la po si rlomêye. Adon, kî ? Et s' i sayrént d' prinde li voleu sol tchôd fwait ? Po ça, fåt passer l' nute e muzêye. == Alére == * {{fr}} [https://le-carnet-et-les-instants.net/2025/04/26/warnier-on-z-a-hape-popol/ Corwaitaedje do live] pa [[Joseph Dewez]] sol waibe [[Li Cayé et les Courts Tins]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] [[Categoreye:Romans e walon|Popol]] pu93ndjh974jw20xrq4ug7gtjrxlkud 416368 416365 2025-06-23T18:13:43Z Lionel June 8941 /* Alére */ 416368 wikitext text/x-wiki {{DISPLAYTITLE:''{{lang|wa-fel|On-z-a hapé Popol}}'' (roman)}} {{Dizo-tite|On-z a hapé Popol}} [[Imådje:Warnier Jacques Popol.JPG|thumb]] '''On-z a hapé Popol''' ('''''On-z-a hapé Popol'''''), c' est on [[roman e walon]] sicrît pa [[Jacques Warnier]] et k' a stî eplaidî pal [[province di Lidje]] e [[2025]]. ISBN 978-2-39010-230-4 == Istwere di l' ouve == Li [[Siervice des Lingaedjes do Payis]] del Federåcion Walonreye-Brussele aveut metou so pî ene boûsse di dmorance po les scrijhresses et scrijheus e walon poleur ovrer coeymint dins on [[muzêye]]. A Lidje, c' est l' [[Muzêye do Vicaedje des Walons]] ([[Muzêye del Veye walone]]) k' a coplé l' pordjet. [[Jacques Warnier]] î a vnou ovrer dipus d' trinte feyes. == Racourti == Juliete vént d' rascode si prumî ovraedje. Elle est lomêye responsåve del såvrité å [[Muzêye del Veye walone]] di [[Lidje]]. Ele ni s' î cnoxhe nén dpus k' ça so çou k' pout esse ci posse la, mins elle a fiyate a s' sûtisté. Åresse, c' est çou ki l' a fwait relére emey ene cawêye di dmandeus. Elle a-st a schipe li tins d' arindjî s' novea buro (li prumî djoû) ki, li londmwin å matén, i lyi atome dedja ene fele kénte a discramyî : '''on-z a hapé Popol'''. Popol, c' est on ptit persounaedje d' [[årzeye]], on ptit efant, ki fwait pårteye d' ene pus grande [[posteure]] da [[Léopold Harzé]], lomêye «Li scole». Ele riprezinte ene classe la k' les scolîs les fjhèt totes sins s' abaiti ki l' mwaisse vént d' intrer, et k' il est la padrî zels. Popol, c' est insi k' les gåres do muzêye avént batijhî ci ptit persounaedje la, pus veyåve k' els ôtes, pask' i fjheut l' poerî åd divant del sinne. Si l' siculteu do 19inme sieke esteut bén rlomé, on mier persounaedje di [[foite tere]] foû del posteure ni dveut nén valeur lotchete… So çoula, Juliete et l' inspecteur Mågri, metou so l' inkete, ont bén toumé d' acoird. Adon, kî çk' a bén polou haper Popol ? Et pocwè, sobayî ? Fåt nén dmander si l' mistere si raspexhit co, cwand, troes nutes d' astok, gn a ene pîce (djin u biesse) ki disparexhe di s' werene. I s' adjixh di : ene posteure di [[sint Françwès d' Assize|sint Françwès]], ene [[popene]] negue tote nowe, mins avou des pindants d' ôr (on l' lome Agnesse) ey ene [[hoûlote]] di bwès et d' fier (lomêye Aida). Ele sont «croxheyes» pa Olivier Dethier sol coviete do live, avou Popol. Li cope d' inketeus (Juliete et Jule Mågri) est e marimince. Waire d' indices, såf ki les bokets d' veule ont spité ådfoû po Popol, et ådvins po les troes ôtes. Ene piele di foite tere dins l' werene di sint Françwès, mins Juliete li spotche tot volant l' corwaitî. On ptit boket d' veule houte d' ene posteure di fråle bwès, çou ki vôreut dire ki l' voleu åreut volé (dins les airs) ??? Li hapeu, sereut ç' Ajite, li novea ascoyisse, k' arive ene miete pus vite k' els ôtes ? U Jane, el directoresse, ene surisse kimere k' a ddja stî fotowe a l' ouxh di ses deus eplwès di dvant, u onk ki lyi vôreut do må ? Juliete leye-minme ki vôreut mostrer k' elle a trové l' cwacwa d' ene rujhe k' elle åreut cåzé leye-minme ? Li gåre des såles do muzêye, k' est todi l' prumî a trover l' hapaedje ? L' inspecteur Mågri lu-minme ? Mins il est ddja cnoxhou assez al police di Lidje po discramyî les moudes : i n' a nén dandjî di ci ptit volaedje la po si rlomêye. Adon, kî ? Et s' i sayrént d' prinde li voleu sol tchôd fwait ? Po ça, fåt passer l' nute e muzêye. == Alére == * {{fr}} [https://le-carnet-et-les-instants.net/2025/04/26/warnier-on-z-a-hape-popol/ Corwaitaedje do live] pa [[Joseph Dewez]] sol waibe [[Li Cayé et les Courts Tins]] del [[Federåcion Walonreye-Brussele]] == A vey == * {{fr}} [https://www.qu4tre.be/replay/emission/la-boite-livres/la-boite-livres/2007360 Prezintaedje videyo] [[Categoreye:Romans e walon|Popol]] tj85fh1bxvq00pj1bw8looea4es25cl