ვიკიპედია xmfwiki https://xmf.wikipedia.org/wiki/%E1%83%93%E1%83%A3%E1%83%93%E1%83%AE%E1%83%90%E1%83%A1%E1%83%B7%E1%83%9A%E1%83%90 MediaWiki 1.45.0-wmf.8 first-letter მედია სპეციალური განხილვა მომხმარებელი მომხმარებლის განხილვა ვიკიპედია ვიკიპედია სხუნუა ფაილი ფაილის განხილვა მედიავიკი მედიავიკის განხილვა თარგი თარგის განხილვა დახმარება დახმარების განხილვა კატეგორია კატეგორიის განხილვა TimedText TimedText talk მოდული მოდულის განხილვა Event Event talk 0 485 240558 222274 2025-07-08T13:57:05Z Narazeni 826 240558 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნინა | ჯოხო = მარგალური ნინა | მუშითჯოხოდვალა = მარგალური | მუდანობა = 345,000 (2015) | ქიანეფი ={{შილა|საქორთუო}}<br>[[სამარგალო]]<br>[[აფხაზეთი]] | კლასიფიკაცია = [[ქართველური ნინეფი|ქორთულური]] * [[ქორთულ-ზანური ნინეფი|ქორთულ-ზანური]] ** [[ზანური ნინეფი|ზანური]] *** [[მარგალური ნინა|მარგალური]] | ჭარალუა = [[ქორთული ჭარალუა]] | სტატუსი = | კოდეფი = | რუკა =Kartvelian_languages.svg | ზჷმა = 250პქ | ეჭარუა = [[ფაილი:Lang Status 60-DE.svg|220პქ]]<br> {{center|{{small|Mingrelian is classified as Definitely Endangered by the [[UNESCO]] ''[[Atlas of the World's Languages in Danger]]''}}}} | კოდი = xmf }} [[File:მარგალური ნინა.png|thumb|300px|'''მარგალურ ნინა''' საქორთუოს]] '''მარგალურ ნინა''' ([[ქორთული ნინა|ქორთ]]. მეგრული ენა) — ოორუე-ბჟადალ [[საქორთუო|საქორთუოშ]] [[ქართველური ნინეფი|ქართველური ნინა]]. თის [[ლაზური ნინა|ლაზურწკჷმა]] ართო, ართი ნინაშ — ზანურიშ დიალექტო ხოლო კოროცხჷნა. თეწკჷმა, მარგალური დო ლაზური უმოს ხოლოს რენა ქორთულწკჷმა, ვინდარო თე სუმი [[შონური ნინა|შონურწკჷმა]]. 1989 წანაშ მუნაჩემეფით, მარგალურს ოდაბადურ ნინათ კოროცხჷნს 500.000 [[ქორთუეფი|ქორთუ]], ნამუნეფიშ უმენტაშობა ოხორანს ბჟადალ საქორთუოს, [[სამარგალო|სამარგალოშ]] მუხურც. მუხური აკმოდირთუ [[ოდიში]]შ გაბარშე დო [[კოლხეთიშ რზენი|კოლხეთიშ რზენშე]], [[უჩა ზუღა|უჩა ზუღაშ]] პიჯიშე შონეშ გვალეფშახ ოორუე-ბჟადალუშე დო [[წყარმალუ]] [[ცხენწყარი|ცხენწყარშა]] ბჟაეიოლშე. მარგალურინინამ მახორობაშ გარკვიული მუდანობა (40.000-შე უმოს ადამიერი) ოხორანს აფხაზეთიშ მუხურსჷთ. მარგალურნინამ მახორობაშ ობაღინაფალო დიდი მუდანობა (100.000 ადამიერშე უმოსი) ოხორანს საქორთუოშ ნანანოღას. [[აფხაზეთიშ ლჷმა|აფხაზეთიშ ლჷმაშ]] უკული მარგალურნინამ მახორობაშ ნორთიქ (მეხოლაფირო 50.000 კოჩიქ) მიდართჷ [[რუსეთი|რუსეთშა]] დო ამუდღა ხოლო თექ ოხორანს. [[იუნესკო]]ქ მარგალური ნქჷრაფაშ შარას გემარინჯი ნინეფიშ ერკებულშა გემშეჸონჷ.<ref>[http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-1057.html UNESCO Interactive Atlas of the World’s Languages in Danger]</ref> მარგალურ ნინას ჭარალუაშ სტანდარტი ვა უღჷ დო უმოსო გჷმირინუაფუ ფანიეფს დო ვაფორმალურ ჩიებას. 1930-38 წანეფს იბეშტუდჷ მარგალურნინამი გაზეთეფი - „<nowiki/>[[ყაზაყიში გაზეთი|ყაზაყიში გაზეთი“]], „<nowiki/>[[კომუნა|კომუნა“]], „<nowiki/>[[სამარგალოშ ჩაი|სამარგალოშ ჩაი“]], „<nowiki/>[[სამარგალოშ თუთუმი|სამარგალოშ თუთუმი“]], „<nowiki/>[[მახორხალი|მახორხალი“]]. [[ოთარ ქაჯაია|ოთარ ქაჯაიაქ]] გჷშაშქჷ მარგალურ-ქორთულ ლექსიკონ დო მარგალურ-გერმანულ ლექსიკონ (ფ. ჰენრიხწკჷმა ართო). [[გივი ელიავა|გივი ელიავაქ]] გჷშაშქჷ მარგალურ-ქორთულ ლექსიკონ. მა-20 ოშწანურაშ 60-იან წანეფს იჸუ გჷშაშქუმალირქ კაკა ჟვანიაშ ნათანგა [[ჸილოშტყებამი|ჸილოშტყებამქ]] („ვეფხისტყაოსანი“). [[ლაშა გახარია|ლაშა გახარიაქ]], [[გური ოტობაია|გური ოტობაიაქ]], [[გიორგი სიჭინავა|გიორგი სიჭინავაქ]] გჷშაშქვეს მარგალურ პოეზიაშ წინგეფი. 2000 წანას [[გიორგი სიჭინავა]]შ რედაქტორობათ იბეშტჷ მარგალურ ლიტერატურულ ჟურნალქ - „ირიათონი“. 2006 წანას გჷშართჷ ჟურნალ „მაფშალიაქ“, ნამუსჷთ ხემანჯღვერენდჷ [[რამაზ კუპრავა|რამაზ კუპრავა]]. ==მარგალურიშ ფონეტიკური აკოდგინალუა== მარგალური [[ქორთული ანბანი|ქორთული ანბანით]] იჭარუ დო გჷმირინუაფუ მხედრული ანბანიშ 33 ასო, ჸუნგა ასო „[[ჸ]]“ (სამანგოთ: ჸუდე - სახლი), ირაციონალური ხონარიელი „[[ჷ]]“. უჯვეშაში მარგალურნინამი ტექსტეფი უმოსო რე ეთნოგრაფიული ლიტერატურა. {|border="1" class="wikitable" style="line-height:1.2;width:30em;" |- !colspan="15"| [[ქორთული ჭარალუა|მხედრული ასოეფი]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ა]] || [[ბ]] || [[გ]] || [[დ]] || [[ე]] || [[ვ]] || [[ზ]] | [[თ]] || [[ი]] || [[კ]] || [[ლ]] || [[მ]] || [[ნ]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ო]] || [[პ]] || [[ჟ]] || [[რ]] || [[ს]] || [[ტ]] | [[უ]] || [[ფ]] || [[ქ]] || [[ღ]] || [[ყ]] || [[შ]] || [[ჩ]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ც]] || [[ძ]] || [[წ]] || [[ჭ]] || [[ხ]] | [[ჯ]] || [[ჰ]] | [[ჷ]] | [[ჸ]] |} == ისტორია == მარგალური ნინა არძოშე უმოს ხოლოს გერე ლაზურწკჷმა, ნამუსჷთ ისტორიული პროცესეფიშ გეშა ბოლო 1000 წანაშ წოხოლე გჷმერთჷ. არძოშ უმოსი ჯვეში მარგალურნინამი ტექსტეფი ორხველჷ მა-19 ოშწანურას. 1880 წანას პეტერბურგიშ უნივერსიტეტიშ პროფესორქ, [[ალექსანდრე ცაგარელი|ალექსანდრე ცაგარელქ]] გჷმაბჟინუ მუში მენცარული ნახანდი '''„მარგალური ეტიუდეფი“'''. ათე ნახანდიშ ართ-ართ დუდს ჯოხო „მარგალური ნინაშ ფონეტიკაშ ანალიზი“. ალექსანდრე ცაგარელიშ საქვარი გაგინძორჷ მუშ მოგურაფე პროფესორ [[იოსებ ყიფშიძე|იოსებ ყიფშიძექ]], ნამუქჷთ 1914 წანას '''„მარგალური (ივერიული) ნინაშ გრამატიკა“''' გჷშაშქჷ [[სანქტ-პეტერბურგი]]ს. == მარგალური ნინაშ დიალექტეფი == მარგალურ ნინას რე ჟირი დიალექტი: *ზუგდიდურ-სამურზაყანული: **[[ზუგდიდი|ზუგდიდი]], [[გალი|გალი]], [[ჯვარი|ჯვარი]], [[ოჩამჩირე|ოჩამჩირე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხა]], *სანაკური: **[[სანაკი|სანაკი]], [[ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუ]], [[მარტვილი|მარტვილი]], [[აბაშა|აბაშა]], [[ფუთი|ფუთი]], [[ხობი|ხობი]]. == ლიტერატურა == * [[მამანტი ძაძამია|ძაძამია, მამანტი]]: ''მეგრული ენის ლექსიკა და სიტყვათწარმომავლობა'' : [7 ტომად] / მამანტი ძაძამია, ცირა ძაძამია, ვლადიმერ ვახანია ; [ლექსიკონის შედგ. მონაწილეობდნენ: შაში ჭითანავა და სხვ. ; რედ.: ტიტე მოსია (მთ. რედ.), ირაკლი ხაჭაპურიძე] ; საქ. ეროვნ. და სოც. ურთიერთ. აკად., ფაზისის მეცნ. აკად., საქ. მეცნ. აკად. "აია", აფხ. ა/რ მეცნ. აკადემია - თბ., [[2007]]. * [[გურამ კარტოზია|კარტოზია, გურამ]]: ''მეგრული და ლაზური ტექსტები'' / გურამ კარტოზია ; [რედ. იზაბელა ქობალავა] - თბ. : ნეკერი, [[2008]]. * ძაძამია, მამანტი:''მეგრული დიალექტი'' [2 ტომად] - თბ. : მერანი, [[1991]]. * ''მეგრული თქმულებები'' - თბ. : ლომისი, [[1998]] - (კავკასიის სერია) - გერმ. თარგმნა ჰაინც ფენრიხმა კორნელი დანელიასა და აპოლონ ცანავას მიერ [[1991]] წელს გამოცემული ტომეულიდან „ქართული ხალხური სიტყვიერება, მეგრული ტექსტები, ტ. 2.-ზღაპრები და მცირე ჟანრები“. ცალკე წიგნად გამოცემა განახორციელა ჯამბულ წულაიამ. * [[ალექსანდრე შანავა|შანავა, ალექსანდრე]]: ''ეტიუდები მეგრული ენის შესახებ'' - თბ., [[1998]]. * მეცხვარე მეგრელი: ''წმინდა მეგრული ლექსები და აფხაზური სცენები'' / შედგენილი მეცხვარე მეგრელისაგან - თბილისი : გამოცემა ა. შახ-ბარათოვისა, [[1913]]. * იმნაძე, ნათელა: ''ზანური ენის მეგრული დიალექტის ბგერითი შემადგენლობა'' : (ექსპერიმენტული გამოკვლევა) / ენათმეცნიერების ინ-ტი - თბ. : მეცნიერება, [[1981]]. * ''ბჟა დო თუთა'' : ამონარიდები მეგრული სიტყვიერებიდან / [შემდგ.-გამომც.: კახმეგ კუდავა ; რედ.: მურმან თავდიშვილი] - თბ. : ოქროსკვეთა, [[1994]] * ''მეგრული ზღაპრები და მითები'' / [შეადგინეს... აპოლონ ცანავამ და გურამ გვერდწითელმა ; რედ.: მანანა სანადირაძე ; მხატვ.: ჯემალ ზენაიშვილი] - თბ. : მერანი, [[1994]]. * ფაზისელი ი.: ''მახარია : მეგრული ლირიული ლექსები'' / ი. ფაზისელი ; ს. ქობულაძის ნახატები] - თბ.: წყარო, [[1991]] : „სამშობლოს“ სტამბა. * ''ხალხური სიბრძნე'' / შემდგ.: რ. შეროზია, ო. მემიშიში ; [რედ.: ქ. ლომთათიძე] - თბ. : მსგეფსი, ტ. 1 : მეგრული და ლაზური ანდაზები - , [[1994]]. * ლოლა ნანა [ლოლა ჯგერენაია]: [''მეგრული ენის მასალები 3 ტომად'' / შემდგ.-რედ. ლილი ბასილაია (მთარგმნ.) ; წიგნზე მუშაობდნენ: მაგალი თოდუა, ლილი ბასილაია ; ფოტ. მარინა თაბუკაშვილი (გამომც.)] - თბ. : [ფონდი ტასო], [[2007]] : სტ. „გლობუსი“ - ; 22სმ. - (ქალთა მეხსიერება/სერიის ლოგოს მხატვ. ნანა ჭურღულია). [ტ. 1] - , [[2007]]. * ''მეგრული ჯადოსნური ზღაპრები'' / შემდგ.: ა. ცანავა - თბ. : გეა, [2005] - ; 20სმ. - (ქართული ხალხური ზღაპრები. სერია 1) ორ წიგნად - , [[2005]]. == რესურსეფი ინტერნეტის == *[http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/megr/kajaia/kajai.htm ARMAZI ნაჭარეფიშ კოლექცია: მარგალური ლექსიკონი. ოთარ ქაჯაია] *[http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/texte/caucasica/mingrel/adscham.htm აჯამ ჯიუშთიშ დო ჯინუა ნჯალაგარიშ არიკი] *[http://www.ling.lu.se/projects/Megrelian/ მარგალური პროექტი, ლუნდიშ უნივერსიტეტი, შვედეთი] * [http://www.scribd.com/fullscreen/56177232?access_key=key-5icej6diffnxx5ueop6 მარგალური ნანინა - ნანაში ნინა] *[http://peuli.blogspot.com/ პეული * მარგალური პოეზია] *[http://margalurmedia.wordpress.com/ მარგალური მედია] ==სქოლიო== <references/> {{ქართველური ნინეფი}} [[კატეგორია:ქართველური ნინეფი]] 0isnkystdnetvcs5btanll9hnj4zyuh 240559 240558 2025-07-08T16:14:45Z Narazeni 826 240559 wikitext text/x-wiki {{ინფოდაფა ნინა | ჯოხო = მარგალური ნინა | მუშითჯოხოდვალა = მარგალური | მუდანობა = 345,000 (2015) | ქიანეფი ={{შილა|საქორთუო}}<br>[[სამარგალო]]<br>[[აფხაზეთი]] | კლასიფიკაცია = [[ქართველური ნინეფი|ქორთულური]] * [[ქორთულ-ზანური ნინეფი|ქორთულ-ზანური]] ** [[ზანური ნინეფი|ზანური]] *** [[მარგალური ნინა|მარგალური]] | ჭარალუა = [[ქორთული ჭარალუა]] | სტატუსი = | კოდეფი = | რუკა =Kartvelian_languages.svg | ზჷმა = 250პქ | ეჭარუა = [[ფაილი:Lang Status 60-DE.svg|220პქ]]<br> {{center|{{small|მარგალური ნინა [[იუნესკო]]შ ''[[მოსოფელიშ ნქირაფაშ კარს გემარენჯი ნინეფიშ ატლასი]]ს'' იკლასიფიცირებუ, მუჭოთ ნქირაფაშ კარს გემარენჯი ნინა}}}} | კოდი = xmf }} [[File:მარგალური ნინა.png|thumb|300px|'''მარგალურ ნინა''' საქორთუოს]] '''მარგალურ ნინა''' ([[ქორთული ნინა|ქორთ]]. მეგრული ენა) — ოორუე-ბჟადალ [[საქორთუო|საქორთუოშ]] [[ქართველური ნინეფი|ქართველური ნინა]]. თის [[ლაზური ნინა|ლაზურწკჷმა]] ართო, ართი ნინაშ — ზანურიშ დიალექტო ხოლო კოროცხჷნა. თეწკჷმა, მარგალური დო ლაზური უმოს ხოლოს რენა ქორთულწკჷმა, ვინდარო თე სუმი [[შონური ნინა|შონურწკჷმა]]. 1989 წანაშ მუნაჩემეფით, მარგალურს ოდაბადურ ნინათ კოროცხჷნს 500.000 [[ქორთუეფი|ქორთუ]], ნამუნეფიშ უმენტაშობა ოხორანს ბჟადალ საქორთუოს, [[სამარგალო|სამარგალოშ]] მუხურც. მუხური აკმოდირთუ [[ოდიში]]შ გაბარშე დო [[კოლხეთიშ რზენი|კოლხეთიშ რზენშე]], [[უჩა ზუღა|უჩა ზუღაშ]] პიჯიშე შონეშ გვალეფშახ ოორუე-ბჟადალუშე დო [[წყარმალუ]] [[ცხენწყარი|ცხენწყარშა]] ბჟაეიოლშე. მარგალურინინამ მახორობაშ გარკვიული მუდანობა (40.000-შე უმოს ადამიერი) ოხორანს აფხაზეთიშ მუხურსჷთ. მარგალურნინამ მახორობაშ ობაღინაფალო დიდი მუდანობა (100.000 ადამიერშე უმოსი) ოხორანს საქორთუოშ ნანანოღას. [[აფხაზეთიშ ლჷმა|აფხაზეთიშ ლჷმაშ]] უკული მარგალურნინამ მახორობაშ ნორთიქ (მეხოლაფირო 50.000 კოჩიქ) მიდართჷ [[რუსეთი|რუსეთშა]] დო ამუდღა ხოლო თექ ოხორანს. [[იუნესკო]]ქ მარგალური ნქჷრაფაშ შარას გემარინჯი ნინეფიშ ერკებულშა გემშეჸონჷ.<ref>[http://www.unesco.org/culture/languages-atlas/en/atlasmap/language-id-1057.html UNESCO Interactive Atlas of the World’s Languages in Danger]</ref> მარგალურ ნინას ჭარალუაშ სტანდარტი ვა უღჷ დო უმოსო გჷმირინუაფუ ფანიეფს დო ვაფორმალურ ჩიებას. 1930-38 წანეფს იბეშტუდჷ მარგალურნინამი გაზეთეფი - „<nowiki/>[[ყაზაყიში გაზეთი|ყაზაყიში გაზეთი“]], „<nowiki/>[[კომუნა|კომუნა“]], „<nowiki/>[[სამარგალოშ ჩაი|სამარგალოშ ჩაი“]], „<nowiki/>[[სამარგალოშ თუთუმი|სამარგალოშ თუთუმი“]], „<nowiki/>[[მახორხალი|მახორხალი“]]. [[ოთარ ქაჯაია|ოთარ ქაჯაიაქ]] გჷშაშქჷ მარგალურ-ქორთულ ლექსიკონ დო მარგალურ-გერმანულ ლექსიკონ (ფ. ჰენრიხწკჷმა ართო). [[გივი ელიავა|გივი ელიავაქ]] გჷშაშქჷ მარგალურ-ქორთულ ლექსიკონ. მა-20 ოშწანურაშ 60-იან წანეფს იჸუ გჷშაშქუმალირქ კაკა ჟვანიაშ ნათანგა [[ჸილოშტყებამი|ჸილოშტყებამქ]] („ვეფხისტყაოსანი“). [[ლაშა გახარია|ლაშა გახარიაქ]], [[გური ოტობაია|გური ოტობაიაქ]], [[გიორგი სიჭინავა|გიორგი სიჭინავაქ]] გჷშაშქვეს მარგალურ პოეზიაშ წინგეფი. 2000 წანას [[გიორგი სიჭინავა]]შ რედაქტორობათ იბეშტჷ მარგალურ ლიტერატურულ ჟურნალქ - „ირიათონი“. 2006 წანას გჷშართჷ ჟურნალ „მაფშალიაქ“, ნამუსჷთ ხემანჯღვერენდჷ [[რამაზ კუპრავა|რამაზ კუპრავა]]. ==მარგალურიშ ფონეტიკური აკოდგინალუა== მარგალური [[ქორთული ანბანი|ქორთული ანბანით]] იჭარუ დო გჷმირინუაფუ მხედრული ანბანიშ 33 ასო, ჸუნგა ასო „[[ჸ]]“ (სამანგოთ: ჸუდე - სახლი), ირაციონალური ხონარიელი „[[ჷ]]“. უჯვეშაში მარგალურნინამი ტექსტეფი უმოსო რე ეთნოგრაფიული ლიტერატურა. {|border="1" class="wikitable" style="line-height:1.2;width:30em;" |- !colspan="15"| [[ქორთული ჭარალუა|მხედრული ასოეფი]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ა]] || [[ბ]] || [[გ]] || [[დ]] || [[ე]] || [[ვ]] || [[ზ]] | [[თ]] || [[ი]] || [[კ]] || [[ლ]] || [[მ]] || [[ნ]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ო]] || [[პ]] || [[ჟ]] || [[რ]] || [[ს]] || [[ტ]] | [[უ]] || [[ფ]] || [[ქ]] || [[ღ]] || [[ყ]] || [[შ]] || [[ჩ]] |- style="text-align:center; font-size:200%;" | [[ც]] || [[ძ]] || [[წ]] || [[ჭ]] || [[ხ]] | [[ჯ]] || [[ჰ]] | [[ჷ]] | [[ჸ]] |} == ისტორია == მარგალური ნინა არძოშე უმოს ხოლოს გერე ლაზურწკჷმა, ნამუსჷთ ისტორიული პროცესეფიშ გეშა ბოლო 1000 წანაშ წოხოლე გჷმერთჷ. არძოშ უმოსი ჯვეში მარგალურნინამი ტექსტეფი ორხველჷ მა-19 ოშწანურას. 1880 წანას პეტერბურგიშ უნივერსიტეტიშ პროფესორქ, [[ალექსანდრე ცაგარელი|ალექსანდრე ცაგარელქ]] გჷმაბჟინუ მუში მენცარული ნახანდი '''„მარგალური ეტიუდეფი“'''. ათე ნახანდიშ ართ-ართ დუდს ჯოხო „მარგალური ნინაშ ფონეტიკაშ ანალიზი“. ალექსანდრე ცაგარელიშ საქვარი გაგინძორჷ მუშ მოგურაფე პროფესორ [[იოსებ ყიფშიძე|იოსებ ყიფშიძექ]], ნამუქჷთ 1914 წანას '''„მარგალური (ივერიული) ნინაშ გრამატიკა“''' გჷშაშქჷ [[სანქტ-პეტერბურგი]]ს. == მარგალური ნინაშ დიალექტეფი == მარგალურ ნინას რე ჟირი დიალექტი: *ზუგდიდურ-სამურზაყანული: **[[ზუგდიდი|ზუგდიდი]], [[გალი|გალი]], [[ჯვარი|ჯვარი]], [[ოჩამჩირე|ოჩამჩირე]], [[წალენჯიხა|წალენჯიხა]], *სანაკური: **[[სანაკი|სანაკი]], [[ჩხოროწყუშ მუნიციპალიტეტი|ჩხოროწყუ]], [[მარტვილი|მარტვილი]], [[აბაშა|აბაშა]], [[ფუთი|ფუთი]], [[ხობი|ხობი]]. == ლიტერატურა == * [[მამანტი ძაძამია|ძაძამია, მამანტი]]: ''მეგრული ენის ლექსიკა და სიტყვათწარმომავლობა'' : [7 ტომად] / მამანტი ძაძამია, ცირა ძაძამია, ვლადიმერ ვახანია ; [ლექსიკონის შედგ. მონაწილეობდნენ: შაში ჭითანავა და სხვ. ; რედ.: ტიტე მოსია (მთ. რედ.), ირაკლი ხაჭაპურიძე] ; საქ. ეროვნ. და სოც. ურთიერთ. აკად., ფაზისის მეცნ. აკად., საქ. მეცნ. აკად. "აია", აფხ. ა/რ მეცნ. აკადემია - თბ., [[2007]]. * [[გურამ კარტოზია|კარტოზია, გურამ]]: ''მეგრული და ლაზური ტექსტები'' / გურამ კარტოზია ; [რედ. იზაბელა ქობალავა] - თბ. : ნეკერი, [[2008]]. * ძაძამია, მამანტი:''მეგრული დიალექტი'' [2 ტომად] - თბ. : მერანი, [[1991]]. * ''მეგრული თქმულებები'' - თბ. : ლომისი, [[1998]] - (კავკასიის სერია) - გერმ. თარგმნა ჰაინც ფენრიხმა კორნელი დანელიასა და აპოლონ ცანავას მიერ [[1991]] წელს გამოცემული ტომეულიდან „ქართული ხალხური სიტყვიერება, მეგრული ტექსტები, ტ. 2.-ზღაპრები და მცირე ჟანრები“. ცალკე წიგნად გამოცემა განახორციელა ჯამბულ წულაიამ. * [[ალექსანდრე შანავა|შანავა, ალექსანდრე]]: ''ეტიუდები მეგრული ენის შესახებ'' - თბ., [[1998]]. * მეცხვარე მეგრელი: ''წმინდა მეგრული ლექსები და აფხაზური სცენები'' / შედგენილი მეცხვარე მეგრელისაგან - თბილისი : გამოცემა ა. შახ-ბარათოვისა, [[1913]]. * იმნაძე, ნათელა: ''ზანური ენის მეგრული დიალექტის ბგერითი შემადგენლობა'' : (ექსპერიმენტული გამოკვლევა) / ენათმეცნიერების ინ-ტი - თბ. : მეცნიერება, [[1981]]. * ''ბჟა დო თუთა'' : ამონარიდები მეგრული სიტყვიერებიდან / [შემდგ.-გამომც.: კახმეგ კუდავა ; რედ.: მურმან თავდიშვილი] - თბ. : ოქროსკვეთა, [[1994]] * ''მეგრული ზღაპრები და მითები'' / [შეადგინეს... აპოლონ ცანავამ და გურამ გვერდწითელმა ; რედ.: მანანა სანადირაძე ; მხატვ.: ჯემალ ზენაიშვილი] - თბ. : მერანი, [[1994]]. * ფაზისელი ი.: ''მახარია : მეგრული ლირიული ლექსები'' / ი. ფაზისელი ; ს. ქობულაძის ნახატები] - თბ.: წყარო, [[1991]] : „სამშობლოს“ სტამბა. * ''ხალხური სიბრძნე'' / შემდგ.: რ. შეროზია, ო. მემიშიში ; [რედ.: ქ. ლომთათიძე] - თბ. : მსგეფსი, ტ. 1 : მეგრული და ლაზური ანდაზები - , [[1994]]. * ლოლა ნანა [ლოლა ჯგერენაია]: [''მეგრული ენის მასალები 3 ტომად'' / შემდგ.-რედ. ლილი ბასილაია (მთარგმნ.) ; წიგნზე მუშაობდნენ: მაგალი თოდუა, ლილი ბასილაია ; ფოტ. მარინა თაბუკაშვილი (გამომც.)] - თბ. : [ფონდი ტასო], [[2007]] : სტ. „გლობუსი“ - ; 22სმ. - (ქალთა მეხსიერება/სერიის ლოგოს მხატვ. ნანა ჭურღულია). [ტ. 1] - , [[2007]]. * ''მეგრული ჯადოსნური ზღაპრები'' / შემდგ.: ა. ცანავა - თბ. : გეა, [2005] - ; 20სმ. - (ქართული ხალხური ზღაპრები. სერია 1) ორ წიგნად - , [[2005]]. == რესურსეფი ინტერნეტის == *[http://titus.uni-frankfurt.de/texte/etca/cauc/megr/kajaia/kajai.htm ARMAZI ნაჭარეფიშ კოლექცია: მარგალური ლექსიკონი. ოთარ ქაჯაია] *[http://titus.fkidg1.uni-frankfurt.de/texte/caucasica/mingrel/adscham.htm აჯამ ჯიუშთიშ დო ჯინუა ნჯალაგარიშ არიკი] *[http://www.ling.lu.se/projects/Megrelian/ მარგალური პროექტი, ლუნდიშ უნივერსიტეტი, შვედეთი] * [http://www.scribd.com/fullscreen/56177232?access_key=key-5icej6diffnxx5ueop6 მარგალური ნანინა - ნანაში ნინა] *[http://peuli.blogspot.com/ პეული * მარგალური პოეზია] *[http://margalurmedia.wordpress.com/ მარგალური მედია] ==სქოლიო== <references/> {{ქართველური ნინეფი}} [[კატეგორია:ქართველური ნინეფი]] szb0hqyjlq1abmc3s8qtmi7vpznbu02 0 18547 240562 236285 2025-07-08T20:48:43Z CommonsDelinker 2867 Removing [[:c:File:Coat_of_arms_of_Tula_Oblast.svg|Coat_of_arms_of_Tula_Oblast.svg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:The Squirrel Conspiracy|The Squirrel Conspiracy]] because: [[:c:COM:PCP|]] - every file from this user that I've checked ha 240562 wikitext text/x-wiki [[რუსეთი|რუსეთიშ ფედერაციაშ]] აკოგინალუაშა მიშმურს 85 (ოკუპირაფილი ყირიმი დო სევასტოპოლიშამო) სუბიექტი: თინეფს შქას - 21 რესპუბლიკა, 46 ოლქი, 1 ავტონომიური ოლქი, 4 ავტონომიური ოკრუგი, 2 ფედერალური ნოღა. [[2000]] წანაშე, რუსეთი ირთუ [[რუსეთიშ ფედერალური ოკრუგეფი|8 ფედერაციულ ოკრუგო]]. == რუსეთიშ ტერიტორიული მონწყუალა == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- |[[ფაილი:Russian-regions.png|left|560px|Federal subjects of Russia]] |} ფედერაციული სუბიექტეფიშ ტიპეფი: {| class="wikitable" style="text-align: left;" |- |<div style="background-color:#73EB00; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''21&nbsp;[[რუსეთიშ რესპუბლიკეფი|რესპუბლიკა]]'''. |- |<div style="background-color:#CEC784; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''46&nbsp;[[რუსეთიშ ფედერაციაშ ოლქეფი|ოლქი]]''' |- |<div style="background-color:#EEEBA8; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''9&nbsp;[[რუსეთიშ ფედერაციაშ აკანეფი|აკანი]]''' |- |<div style="background-color:#9CA6FF; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''1&nbsp;[[რუსეთიშ ფედერაციაშ ავტონომიური ოლქი|ავტონომიური ოლქი]]''' |- |<div style="background-color:#FFCB31; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''4&nbsp;[[რუსეთიშ ფედერაციაშ ავტონომიური ოკრუგეფი|ავტონომიური ოკრუგი]]''' |- |<div style="background-color:#FF0084; border:solid black 2px; padding:1em;"></div> | '''2&nbsp;[[რუსეთიშ ფედერალური ნოღეფი|ფედერალური ნოღა]]''' |} == ფედერაციული სუბიექტეფიშ ერკებული == [[ფაილი:Federal subjects of Russia (by number).png|left|400px|frame|]] {|class="wikitable sortable" style="text-align: center; font-size: 90%;" |-style="background:#ddd;" ! № ! ფედერაციაშ სუბიექტეფი ! შილა ! გერბი ! ფართობი <br />(კმ²) ! მახორობა <br />[[2002|2002 წანაშ]] [[9 გჷმათუთა]] ! ადმინისტრაციული ცენტრი |-style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთიშ ფედერაციაშ რესპუბლიკეფი|რესპუბლიკეფი]]''' |- | 01 || [[ადიღე]] || [[ფაილი:Flag of Adygea.svg|45x45px|]] || [[ფაილი:Coat of arms of Adygea.svg|45x45px]] || align="right" | 7.600 || align="right" | 447.000 || [[მაიკოპი]] |- | 02 || [[ალთაიშ რესპუბლიკა|ალთაი]] || [[ფაილი:Flag of Altai Republic.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Altai Republic.svg|45x45px]] || align="right" | 92.600 || align="right" | 203.000 || [[გორნო-ალტაისკი]] |- | 03 || [[ბაშკირეთი]] || [[ფაილი:Flag of Bashkortostan.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Bashkortostan.svg|45x45px]] || align="right" | 143.600 || align="right" | 4.103.000 || [[უფა]] |- | 04 || [[ბურიატეთი]] || [[ფაილი:Flag of Buryatia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Buryatiya.svg|45x45px]] || align="right" | 351.300 || align="right" | 981.000 || [[ულან-უდე]] |- | 05 || [[დაღესტანი]] || [[ფაილი:Flag of Dagestan.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Dagestan.svg|45x45px]] || align="right" | 50.300 || align="right" | 2.584.000 || [[მაჰაჩყალა]] |- | 06 || [[ინგუშეთი]] || [[ფაილი:Flag of Ingushetia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Ingushetia.svg|45x45px]] || align="right" | 4.000 || align="right" | 469.000 || [[მაგასი]] |- | 07 || [[ყაბარდო-ბალყარეთი]] || [[ფაილი:Flag of Kabardino-Balkaria.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Kabardino-Balkaria.svg|45x45px]] || align="right" | 12.500 || align="right" | 901.000 || [[ნალჩიკი]] |- | 08 || [[ყალმუხეთი]] || [[ფაილი:Flag of Kalmykia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Kalmykia.svg|45x45px]] || align="right" | 76.100 || align="right" | 292.000 || [[ელისტა]] |- | 09 || [[ყარაჩაი-ჩერქეზეთი]] || [[ფაილი:Flag of Karachay-Cherkessia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Karachay-Cherkessia.svg|45x45px]] || align="right" | 14.100 || align="right" | 440.000 || [[ჩერკესკი]] |- | 10 || [[კარელიაშ რესპუბლიკა|კარელია]] || [[ფაილი:Flag of Karelia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of the Republic of Karelia.svg|45x45px]] || align="right" | 172.400 || align="right" | 717.000 || [[პეტროზავოდსკი]] |- | 11 || [[კომიშ რესპუბლიკა|კომი]] || [[ფაილი:Flag of Komi.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of the Komi Republic.svg|45x45px]] || align="right" | 415.900 || align="right" | 1.019.000 || [[სიქტივკარი]] |- | 12 || [[მარი-ელი]] || [[ფაილი:Flag of Mari El.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Mari El.svg|45x45px]] || align="right" | 23.200 || align="right" | 728.000 || [[იოშქარ-ოლა]] |- | 13 || [[მორდვეთი]] || [[ფაილი:Flag of Mordovia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Mordovia.svg|45x45px]] || align="right" | 26.200 || align="right" | 889.000 || [[სარანსკი]] |- | 14 || [[რესპუბლიკა სახა (იაკუტია)|სახა]] || [[ფაილი:Flag of Sakha.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Sakha (Yakutia).svg|45x45px]] || align="right" | 3.103.000 || align="right" | 948.000 || [[იაკუტსკი]] |- | 15 || [[ოორუე ოსეთი]] || [[ფაილი:Flag of North Ossetia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Wapen Ossetien.svg|45x45px]] || align="right" | 8.000 || align="right" | 710.000 || [[ვლადიკავკაზი]] |- | 16 || [[თათარეთი]] || [[ფაილი:Flag of Tatarstan.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Tatarstan.svg|45x45px]] || align="right" | 68.000 || align="right" | 3.780.000 || [[ყაზანი]] |- | 17 || [[ტუვა]] || [[ფაილი:Flag of Tuva.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Tuva.svg|45x45px]] || align="right" | 170.500 || align="right" | 306.000 || [[ქიზილი]] |- | 18 || [[უდმურტეთი]] || [[ფაილი:Flag of Udmurtia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Udmurtia.svg|45x45px]] || align="right" | 42.100 || align="right" | 1.571.000 || [[იჟევსკი]] |- | 19 || [[ხაკასეთი]] || [[ფაილი:Flag of Khakassia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Khakassia.svg|45x45px]] || align="right" | 61.900 || align="right" | 546.000 || [[აბაკანი]] |- | 20 || [[ჩეჩნეთი]] || [[ფაილი:Flag of Chechen Republic since 2004.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Chechnya.svg|45x45px]] || align="right" | 15.300 || align="right" | 1.100.000 || [[გროზნო]] |- | 21 || [[ჩუვაშეთი]] || [[ფაილი:Flag of Chuvashia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Chuvashia.svg|45x45px]] || align="right" | 18.300 || align="right" | 1.314.000 || [[ჩებოქსარი]] |-style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთიშ ფედერაციაშ აკანეფი|აკანი]]''' |- | 22 || [[ალთაიშ აკანი|ალთაი]] || [[ფაილი:Flag of Altai Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Altai Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 169.100 || align="right" | 2.607.000 || [[ბარნაული]] |- | 23 || [[მელენბაიკალეთიშ აკანი|მელენბაიკალეთი]] || [[ფაილი:Flag of Zabaykalsky Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Zabaykalsky Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 431.500 || align="right" | 1.156.000 || [[ჩიტა]] |- | 24 || [[კამჩატკაშ აკანი|კამჩატკა]] || [[ფაილი:Flag of Kamchatka Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Kamchatka Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 472.300 || align="right" | 359.000 || [[პეტროპავლოვსკ-კამჩატსკი]] |- | 25 || [[კრასნოდარიშ აკანი|კრასნოდარი]] || [[ფაილი:Flag of Krasnodar Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Krasnodar Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 76.000 || align="right" | 5.124.000 || [[კრასნოდარი]] |- | 26 || [[კრასნოიარსკიშ აკანი|კრასნოიარსკი]] || [[ფაილი:Flag of Krasnoyarsk Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Krasnoyarsk Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 2.339.700 || align="right" | 2.966.000 || [[კრასნოიარსკი]] |- | 27 || [[პერმიშ აკანი|პერმი]] || [[ფაილი:Flag of Perm Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Perm.svg|45x45px]] || align="right" | 160.600 || align="right" | 2.824.000 || [[პერმი]] |- | 28 || [[პრიმორიეშ აკანი|პრიმორიე]] || [[ფაილი:Flag of Primorsky Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Primorsky Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 165.900 || align="right" | 2.068.000 || [[ვლადივოსტოკი]] |- | 29 || [[სტავროპოლიშ აკანი|სტავროპოლი]] || [[ფაილი:Flag of Stavropol Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Stavropol Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 66.500 || align="right" | 2.731.000 || [[სტავროპოლი]] |- | 30 || [[ხაბაროვსკიშ აკანი|ხაბაროვსკი]] || [[ფაილი:Flag of Khabarovsk Krai.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Khabarovsk Krai.svg|45x45px]] || align="right" | 788.600 || align="right" | 1.435.000 || [[ხაბაროვსკი]] |-style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთის ფედერაციაშ ოლქეფი|ოლქეფი]]''' |- | 31 || [[ამურიშ ოლქი|ამური]] || [[ფაილი:Flag of Amur Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Amur Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 363.700 || align="right" | 903.000 || [[ბლაგოვეშჩენსკი]] |- | 32 ||[[არხანგელსკიშ ოლქი|არხანგელსკი]] || [[ფაილი:Flag of Arkhangelsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Arkhangelsk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 587.400 || align="right" | 1.336.000 || [[არხანგელსკი]] |- | 33 || [[ასტრახანიშ ოლქი|ასტრახანი]] || [[ფაილი:Flag of Astrakhan Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Astrakhan Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 44.100 || align="right" | 1.007.000 || [[ასტრახანი]] |- | 34 || [[ბელგოროდიშ ოლქი|ბელგოროდი]] || [[ფაილი:Flag of Belgorod Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms Belgorod Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 27.100 || align="right" | 1.512.000 || [[ბელგოროდი]] |- | 35 || [[ბრიანსკიშ ოლქი|ბრიანსკი]] || [[ფაილი:Flag of Bryansk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Bryansk Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 34.900 || align="right" | 1.379.000 || [[ბრიანსკი]] |- | 36 || [[ვლადიმირიშ ოლქი|ვლადიმირი]] || [[ფაილი:Flag of Vladimirskaya Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Vladimiri Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 29.000 || align="right" | 1.525.000 || [[ვლადიმირი (ნოღა)|ვლადიმირი]] |- | 37 || [[ვოლგოგრადიშ ოლქი|ვოლგოგროდი]] || [[ფაილი:Flag of Volgograd Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Volgograd oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 113.900 || align="right" | 2.703.000 || [[ვოლგოგრადი]] |- | 38 || [[ვოლოგდაშ ოლქი|ვოლოგდა]] || [[ფაილი:Flag of Vologda oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Vologda oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 145.700 || align="right" | 1.270.000 || [[ვოლოგდა]] |- | 39 || [[ვორონეჟიშ ოლქი|ვორონეჟი]] || [[ფაილი:Flag of Voronezh Oblast.svg|45x45px]] || [[ფაილი:Coat of arms of Voronezh Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 52.400 || align="right" | 2.379.000 || [[ვორონეჟი]] |- | 40 || [[ივანოვოშ ოლქი|ივანოვო]] || [[ფაილი:Flag of Ivanovo Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Ivanovo Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 21.800 || align="right" | 1.149.000 || [[ივანოვო]] |- | 41 || [[ირკუტსკიშ ოლქი|ირკუტსკი]] || [[ფაილი:Flag of Irkutsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Irkutsk Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 767.900 || align="right" | 2.582.000 || [[ირკუტსკი]] |- | 42 || [[კალინინგრადიშ ოლქი|კალინინგრადი]] || [[ფაილი:Flag of Kaliningrad Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Kaliningrad Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 15.100 || align="right" | 943.000 || [[კალინინგრადი (ნოღა)|კალინინგრადი]] |- | 43 || [[კალუგაშ ოლქი|კალუგა]] || [[ფაილი:Flag of Kaluga Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Kaluga Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 29.900 || align="right" | 1.041.000 || [[კალუგა]] |- | 44 || [[კემეროვოშ ოლქი|კემეროვო]] || [[ფაილი:Flag of Kemerovo oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Kemerovo Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 95.500 || align="right" | 2.900.000 || [[კემეროვო]] |- | 45 || [[კიროვიშ ოლქი|კიროვი]] || [[ფაილი:Flag of Kirov Region.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Kirov Region.svg|45x45px]] || align="right" | 120.800 || align="right" | 1.504.000 || [[კიროვი (კიროვიშ ოლქი)|კიროვი]] |- | 46 || [[კოსტრომაშ ოლქი|კოსტრომა]] || [[ფაილი:Flag of Kostroma Oblast (2000-06).svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Kostroma Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 60.100 || align="right" | 738.000 || [[კოსტრომა]] |- | 47 || [[კურგანიშ ოლქი|კურგანი]] || [[ფაილი:Flag of Kurgan Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Kurgan Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 71.000 || align="right" | 1.020.000 || [[კურგანი]] |- | 48 || [[კურსკიშ ოლქი|კურსკი]] || [[ფაილი:Flag of Kursk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Kursk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 29.800 || align="right" | 1.236.000 || [[კურსკი]] |- | 49 || [[ლენინგრადიშ ოლქი|ლენინგრადი]] || [[ფაილი:Flag of Leningrad Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Leningrad Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 84.000 || align="right" | 1.671.000 || [[სანქტ-პეტერბურგი]] |- | 50 || [[ლიპეცკიშ ოლქი|ლიპეცკი]] || [[ფაილი:Flag of Lipetsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Lipetsk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 24.100 || align="right" | 1.213.000 || [[ლიპეცკი]] |- | 51 || [[მაგადანიშ ოლქი|მაგადანი]] || [[ფაილი:Flag of Magadan Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Magadan oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 461.400 || align="right" | 183.000 || [[მაგადანი]] |- | 52 || [[მოსკოვიშ ოლქი|მოსკოვი]] || [[ფაილი:Flag of Moscow oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Moscow oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 46.000 || align="right" | 6.627.000 || [[მოსკოვი]] |- | 53 || [[მურმანსკიშ ოლქი|მურმანსკი]] || [[ფაილი:Flag of Murmansk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Герб Мурманской области.svg|45x45px]] || align="right" | 144.900 || align="right" | 893.000 || [[მურმანსკი]] |- | 54 || [[ნიჟნი-ნოვგოროდიშ ოლქი|ნიჟნი-ნოვგოროდი]] || [[ფაილი:Flag of Nizhny Novgorod Region.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Nizhny Novgorod Region.svg|45x45px]] || align="right" | 76.900 || align="right" | 3.524.000 || [[ნიჟნი-ნოვგოროდი]] |- | 55 || [[ნოვგოროდიშ ოლქი|ნოვგოროდი]] || [[ფაილი:Flag of Novgorod Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Novgorod Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 55.300 || align="right" | 695.000 || [[ნოვგოროდი]] |- | 56 || [[ნოვოსიბირსკიშ ოლქი|ნოვოსიბირსკი]] || [[ფაილი:Flag of Novosibirsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Novosibirsk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 178.200 || align="right" | 2.692.000 || [[ნოვოსიბირსკი]] |- | 57 || [[ომსკიშ ოლქი|ომსკი]] || [[ფაილი:Flag of Omsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Omsk Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 139.700 || align="right" | 2.079.000 || [[ომსკი]] |- | 58 || [[ორენბურგიშ ოლქი|ორენბურგი]] || [[ფაილი:Flag of Orenburg Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Orenburg Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 124.000 || align="right" | 2.178.000 || [[ორენბურგი]] |- | 59 || [[ორიოლიშ ოლქი|ორიოლი]] || [[ფაილი:Flag of Oryol Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Oryol Oblast (small).svg|45x45px]] || align="right" | 24.700 || align="right" | 861.000 || [[ორიოლი]] |- | 60 || [[პენზაშ ოლქი|პენზა]] || [[ფაილი:Flag of Penza Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Penza Oblast (large).svg|45x45px]] || align="right" | 43.200 || align="right" | 1.453.000 || [[პენზა]] |- | 61 || [[ფსკოვიშ ოლქი|ფსკოვი]] || [[ფაილი:Flag of Pskov Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Pskov Oblast (2018).svg|45x45px]] || align="right" | 55.300 || align="right" | 761.000 || [[ფსკოვი]] |- | 62 || [[როსტოვიშ ოლქი|როსტოვი]] || [[ფაილი:Flag of Rostov Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Rostov Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 100.800 || align="right" | 4.407.000 || [[დონიშ როსტოვი]] |- | 63 || [[რიაზანიშ ოლქი|რიაზანი]] || [[ფაილი:Flag of Ryazan Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Ryazan Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 39.600 || align="right" | 1.228.000 || [[რიაზანი]] |- | 64 || [[სამარაშ ოლქი|სამარა]] || [[ფაილი:Flag of Samara Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Samara Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 53.600 || align="right" | 3.240.000 || [[სამარა (რუსეთი)|სამარა]] |- | 65 || [[სარატოვიშ ოლქი|სარატოვი]] || [[ფაილი:Flag of Saratov Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Saratov oblast.svg|45x45pxpx]] || align="right" | 100.200 || align="right" | 2.669.000 || [[სარატოვი]] |- | 66 || [[სახალინიშ ოლქი|სახალინი]] || [[ფაილი:Flag of Sakhalin Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Sakhalin Oblast Coat of Arms.svg|45x45px]] || align="right" | 87.100 || align="right" | 547.000 || [[იუჟნო–სახალინსკი]] |- | 67 || [[სვერდლოვსკიშ ოლქი|სვერდლოვსკი]] || [[ფაილი:Flag of Sverdlovsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Sverdlovsk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 194.800 || align="right" | 4.490.000 || [[ეკატერინბურგი]] |- | 68 || [[სმოლენსკიშ ოლქი|სმოლენსკი]] || [[ფაილი:Flag of Smolensk oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Smolensk oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 49.800 || align="right" | 1.051.000 || [[სმოლენსკი]] |- | 69 || [[ტამბოვიშ ოლქი|ტამბოვი]] || [[ფაილი:Flag of Tambov Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Tambov Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 34.300 || align="right" | 1.180.000 || [[ტამბოვი]] |- | 70 || [[ტვერიშ ოლქი|ტვერი]] || [[ფაილი:Flag of Tver Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Tver oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 84.100 || align="right" | 1.473.000 || [[ტვერი]] |- | 71 || [[ტომსკიშ ოლქი|ტომსკი]] || [[ფაილი:Flag of Tomsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Tomsk Oblast, Russia.svg|45x45px]] || align="right" | 316.900 || align="right" | 1.046.000 || [[ტომსკი]] |- | 72 || [[ტულაშ ოლქი|ტულა]] || [[ფაილი:Flag of Tula Oblast.svg|45x45px|border]] || || align="right" | 25.700 || align="right" | 1.676.000 || [[ტულა]] |- | 73 || [[ტიუმენიშ ოლქი|ტიუმენი]] || [[ფაილი:Flag of Tyumen Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Tyumen Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 1.435.200 || align="right" | 3.266.000 || [[ტიუმენი]] |- | 74 || [[ულიანოვსკიშ ოლქი|ულიანოვსკი]] || [[ფაილი:Флаг Ульяновской области (2013).svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Герб Ульяновской области (2013).svg|45x45px]] || align="right" | 37.300 || align="right" | 1.382.000 || [[ულიანოვსკი]] |- | 75 || [[ჩელიაბინსკიშ ოლქი|ჩელიაბინსკი]] || [[ფაილი:Flag of Chelyabinsk Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Chelyabinsk Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 87.900 || align="right" | 3.606.000 || [[ჩელიაბინსკი]] |- | 76 || [[იაროსლავლიშ ოლქი|იაროსლავლი]] || [[ფაილი:Flag of Yaroslavl Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Yaroslavl Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 36.400 || align="right" | 1.368.000 || [[იაროსლავლი]] |-style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთის ფედერაციაშ ავტონომიური ოკრუგეფი|ავტონომიური ოკრუგი]]''' |- | 77 || [[ნენეფიშ ავტონომიური ოკრუგი|ნენეფი]] || [[ფაილი:Flag of Nenets Autonomous District.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Nenets Autonomous Okrug.svg|45x45px]] || align="right" | 176.700 || align="right" | 42.000 || [[ნარიან-მარი]] |- | 78 || [[ხანტი-მანსიშ ავტონომიური ოკრუგი|ხანტი-მანსი]]|| [[ფაილი:Flag of Yugra.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of Yugra (Khanty-Mansia).svg|45x45px]] || align="right" | 523.100 || align="right" | 1.433.000 || [[ხანტი-მანსიისკი]] |- | 79 || [[ჩუკოტკაშ ავტონომიური ოკრუგი|ჩუკოტკა]] || [[ფაილი:Flag of Chukotka.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Chukotka.svg|45x45px]] || align="right" | 737.700 || align="right" | 54.000 || [[ანადირი]] |- | 80 || [[იამალ-ნენეფიშ ავტონომიური ოკრუგი|იამალ-ნენეფი]] || [[ფაილი:Flag of Yamal-Nenets Autonomous District.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Yamal Nenetsia.svg|45x45px]] || align="right" | 750.300 || align="right" | 507.000 || [[სალეხარდი]] |-style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთიშ ფედერაციაშ ავტონომიური ოლქი|ავტონომიური ოლქი]]''' |- | 81 || [[ურიეფიშ ავტონომიური ოლქი|ურიეფიშ ა/ო]] || [[ფაილი:Flag of the Jewish Autonomous Oblast.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of arms of the Jewish Autonomous Oblast.svg|45x45px]] || align="right" | 36.000 || align="right" | 191.000 || [[ბირობიჯანი]] |- style="background:#eee;" | &nbsp; || align="left" colspan="10" | '''[[რუსეთიშ ფედერალური ნოღეფი|ფედერალური ნოღა]]''' |- | 82 || [[მოსკოვი]] || [[ფაილი:Flag of Moscow.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Moscow.svg|45x45px]] || align="right" | 1.064 || align="right" | 10.358.000 || [[მოსკოვი]] |- | 83 || [[სანქტ-პეტერბურგი]] || [[ფაილი:Flag of Saint Petersburg Russia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of Saint Petersburg (2003).svg|45x45px]] || align="right" | 1.433 || align="right" | 4.669.000 || [[სანქტ-პეტერბურგი]] |- |- style=" font-weight:bold; " class="sortbottom" | — || [[რუსეთი]] || [[ფაილი:Flag of Russia.svg|45x45px|border]] || [[ფაილი:Coat of Arms of the Russian Federation.svg|45x45px]] || 17.075.400 || 145.182.000 || [[მოსკოვი]] |} == გოართოიანაფეფი == [[2005]] წანას, რუსეთიშ კანკალე ფედერალური სუბიექტიქ აკიართიანჷ უმოს დიდ ტერიტორიულ ართულეფო. გოართოიანაფაშ პროცესიქ გეთუ [[2008]] წანაშ 1 მელახის. მარა ხოლო იგეგმებუ ახლი გოართოიანაფეფიშ გიმოქიმინუა. [[File:Russian Subjects merged.png|მინი|center|750px|რუსეთიშ ფედერალური სუბიექტეფი]] {| class="wikitable sortable" |- " ! დუდმაართა ტერიტორიეფი !! დუდმაართა კოდეფი !! ახალი კოდი !!class="unsortable"| რეფერენდუმიშ თარიღი!!class="unsortable"| აკოსვარუაშ თარიღი!!class="unsortable"| აკიართიანეს |- | style="text-align:center;"|1, 1a | style="text-align:center;"|59 (1), 81 (1a) | style="text-align:center;"|90 ||7 ქირსეთუთა, 2003 ||1 ქირესთუთა, 2005 ||[[პერმიშ ოლქი]] (1) + [[კომი-პერმალეფიშ ავტონომიური ოკრუგი]] (1a) → [[პერმიშ აკანი]] |- | style="text-align:center;"|2, 2a, 2b | style="text-align:center;"|24 (2), 88 (2a), 84 (2b) | style="text-align:center;"|24 ||17 პირელი, 2005 ||1 ღურთუთა, 2007 ||[[კრასნოიარსკიშ აკანი]] (2) + [[2.ევენკეფიშ ავტონომიური ოკრუგი]] (2a) + [[3.ტაიმირიშ ავტონომიური ოკრუგი]] (2b) → [[კრასნოიარსკიშ აკანი]] |- | style="text-align:center;"|3, 3a | style="text-align:center;"|41 (3), 82 (3a) | style="text-align:center;"|91 ||23 გჷმათუთა, 2005 ||1 კვირკვე, 2007 ||[[კამჩატკიშ ოლქი]] (3) + [[კარიაკეფიშ ავტონომიური ოლქი]] (3a) → [[კამჩატკაშ აკანი]] |- | style="text-align:center;"|4, 4a | style="text-align:center;"|38 (4), 85 (4a) | style="text-align:center;"|38 ||16 პირელი, 2006 ||1 ღურთუთა, 2008 ||[[ირკუტსკიშ ოლქი]] (4) + [[4.უსტ-ორდიშ ბურიატეფიშ ავტონომიური ოკრუგი]] (4a) → [[ირკუტსკიშ ოლქი]] |- | style="text-align:center;"|5, 5a | style="text-align:center;"|75 (5), 80 (5a) | style="text-align:center;"|92 ||11 მელახი, 2007 ||1 მელახი, 2008 ||[[ჩიტაშ აკანი]] (5) + [[1.აგიშ ბურიატეფიშ ავტონომიური ოკრუგი]] (5a) → [[მელენბაიკალეთიშ აკანი]] |} == თაშნეშე ქოძირით == *[[რუსეთიშ ფედერალური ოკრუგეფი]] == ლიტერატურა == *12 декабря 1993 г. «Конституция Российской Федерации», в ред. Федерального конституционного закона №7-ФКЗ от 30 декабря 2008 г. Вступил в силу со дня официального опубликования. Опубликован: "Российская газета", №237, 25 декабря 1993 г. [[კატეგორია:რუსეთიშ ადმინისტრაციული ართულეფი]] b59ped6sf7xul6w4go8zrl3wq2719hw 0 19161 240561 240031 2025-07-08T20:39:18Z Ziv 20878 ([[c:GR|GR]]) [[File:AppenzellRE-coat of arms.svg]] → [[File:Wappen Appenzell Ausserrhoden matt.svg]] → File replacement: update to new version ([[c:c:GR]]) 240561 wikitext text/x-wiki '''შვეიცარიაშ ტერიტორიული მონწყუალა''' — [[შვეიცარია]] მუჭოთ [[ფედერაცია|ფედერაციული]] [[რესპუბლიკა]] იკათუანს 26 კანტონს (20 კანტონი დო 6 გვერდოკანტონი). კანტონეფი ({{lang-de|Kantone}}, {{lang-fr|cantons}}, {{lang-it|cantoni}}, {{lang-rm|chantuns}}) — შვეიცარიაშ კონფედერაციაშ შხუ სახენწჷფობურ-ტერიტორიული ართული რე. ტერიტორიულ-ადმინისტრაციული დორთუალაშ უდაბალაში დონე — გოართოიანაფეფი ({{lang-de|Gemeinde}}), ნამუშ მუდანობა, [[2012]] წანაშ ღურთუთაშ მუნაჩემეფით, 2495 რდჷ ([[2011]] წანას — 2495 გოართოიანაფა)<ref>cite web|url=http://www.bk.admin.ch/dokumentation/02070/index.html?lang=de&download=M3wBPgDB_8ull6Du36WenojQ1NTTjaXZnqWfVpzLhmfhnapmmc7Zi6rZnqCkkIZ4gHZ7bKbXrZ6lhuDZz8mMps2gpKfo|title=Der{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} Bund kurz erklärt|author=|date=|work=|publisher=|accessdate=2012-04-01|lang=de|deadlink=404</ref>. გიმე — კანტონეფიშ ერკებული რე (ეიშანუას ოკო, ნამჷ-და შვეიცარიშ მიარე ნოღას შხვადოშხვა ჯოხო უღუ ქიანაშ შხვადოშხვა ნინეფშა). ირ კანტონს მუში [[კონსტიტუცია]] დო კანონეფი უღუ, კანონმადვალუ ორგანო — კანტონური სხუნუ ('''''kantonsrat'''''), ვარდა დიდი სხუნუ, ემაჸონაფალი ორგანო — მამართალი სხუნუ ('''''regierungsrat'''''), ვარდა სახენწჷფო სხუნუ, ნამუთ აკმოდირთუ გუბერნატორეფშე ('''''landammann'''''), ვარდა სახენწჷფო სხუნუშ წჷმმარინაფალეფშე დო სათარობო მარსხუალეფშე ('''''regierungsrat'''''), ვარდა სახენწჷფო მარსხუალეფშე. კანტონი ედომუშამო დუდიშული რე დინოხოლენი პრობლემეფიშ გინოჭკირუაშ საქვარს. ცენტრალურ თარობას ორხველჷ ოერეფოშქაშე საკითხეფი, ფედერალური ბიუჯეტი დო [[ფარაშ ემისია]]. თეწკჷმა ართო, შვეიცარი — საართო სახენწჷფო რე. ქიანაშ დევიზი: "ართი არძაშო, არძა ართიშო!" ({{lang-la|Unus pro omnibus, omnes pro uno}}). არძაშ უმოს ბოლო აკნაქიმინა კანტონი რე [[იურაშ კანტონი|იურა]] (გეგშერთჷ კონტონი [[ბერნიშ კანტონი|ბერნშე]] [[1979]] წანას, [[რეფერენდუმი]]შ შედეგეფით). {| class="standard" ! colspan="3" | შვეიცარიაშ ტერიტორიული მონწყუალა კანტონეფიშ მეჯინათ |- | colspan="3" | {{შვეიცარიაშ მუკნაჭარეფამი რუკა|width=970|float=right}} |- | style="padding:0; border:none;" | {| class="standard sortable" ! № || გერბი || კანტონი || ფართობი,<br />კმ² || მახორობა,<ref>[http://www.media-stat.admin.ch/maps/profile/data/235/de/pdf/Regionalportraets-2014-Kantone.pdf Население Швейцарии (2012)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140306224048/http://www.media-stat.admin.ch/maps/profile/data/235/de/pdf/Regionalportraets-2014-Kantone.pdf |date=2014-03-06 }}</ref><br />чел. (2012) || Плотность,<br />ადმ./კმ² || ნანანოღა |- | 1 || [[ფაილი:Wappen Appenzell Ausserrhoden matt.svg|22px|border]] || [[აპენცელ-აუსეროდენი]] ¹ ({{lang-de|Appenzell Ausserrhoden}}) || align=right | 242,9 || align=right | 53 438 || align=right | 220,00 || [[ჰერიზაუ]] ({{lang-de|Herisau}}) |- | 2 || [[ფაილი:Wappen_Appenzell_Innerrhoden_matt.svg|22px|border]] || [[აპენცელ-ინეროდენი]] ¹ ({{lang-de|Appenzell Innerrhoden}}) || align=right | 172,5 || align=right | 15 717 || align=right | 91,11 || [[აპენცელი (ნოღა)|აპენცელი]] ({{lang-de|Appenzell}}) |- | 3 || [[ფაილი:CHE Aargau COA.svg|22px|border]] || [[აარგაუ]] ({{lang-de|Aargau}}) || align=right | 1403,8 || align=right | 627 340 || align=right | 446,89 || [[აარგაუ]] ({{lang-de|Aarau}}) |- | 4 || [[ფაილი:BaleCampagne-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ბაზელ-ლანდი]] ¹ ({{lang-de|Basel-Landschaft}}) || align=right | 517,5 || align=right | 276 537 || align=right | 534,37 || [[ლისტალი]] ({{lang-de|Liestal}}) |- | 5 || [[ფაილი:Wappen Basel-Stadt matt.svg|22px|border]] || [[ბაზელ-შტადტი]] ¹ ({{lang-de|Basel-Stadt}}) || align=right | 37,1 || align=right | 187 425 || align=right | 5051,89 || [[ბაზელი]] ({{lang-de|Basel}}) |- | 6 || [[ფაილი:CHE Bern COA.svg|22px|border]] || [[ბერნიშ კანტონი|ბერნი]] ({{lang-de|Bern}}, {{lang-fr|Berne}}) || align=right | 5959,1 || align=right | 992 617 || align=right | 166,57 || [[ბერნი]] ({{lang-de|Bern}}, {{lang-fr|Berne}}) |- | 7 || [[ფაილი:Wappen_Wallis_matt.svg|22px|border]] || [[ვალეშ კანტონი|ვალე]] ({{lang-fr|Valais}}, {{lang-de|Wallis}}) || align=right | 5224,4 || align=right | 321 732 || align=right | 61,58 || [[სიონი (შვეიცარია)|სიონი]] ({{lang-fr|Sion}}, {{lang-de|Sitten}}) |- | 8 || [[ფაილი:Wappen_Waadt_matt.svg|22px|border]] || [[ვოშ კანტონი|ვო]] ({{lang-fr|Vaud}}) || align=right | 3212,1 || align=right | 734 356 || align=right | 228,62 || [[ლოზანა]] ({{lang-fr|Lausanne}}) |- | 9 || [[ფაილი:Wappen_Glarus_matt.svg|22px|border]] || [[გლარუსიშ კანტონი|გლარუსი]] ({{lang-de|Glarus}}) || align=right | 685,4 || align=right | 39 369 || align=right | 57,44 || [[გლარუსი]] ({{lang-de|Glarus}}) |- | 10 || [[ფაილი:CHE_Graubünden_COA.svg|22px|border]] || [[გრაუბიუნდენი]] ვარდა გრიზონი ({{lang-de|Graubünden}}, {{lang-rm|Grischun}}, {{lang-it|Grigioni}}) || align=right | 7105,2 || align=right | 193 920 || align=right | 27,29 || [[კური (გრაუბიუნდენი)|კური]] ({{lang-de|Chur}}, {{lang-rm|Cuira}}, {{lang-it|Coira}}) |- | 11 || [[ფაილი:CHE Genève COA.svg|22px|border]] || [[ჟენევაშ კანტონი|ჟენევა]] ({{lang-fr|Genève}}) || align=right | 282,4 || align=right | 463 101 || align=right | 1639,88 || [[ჟენევა]] ({{lang-fr|Genève}}) |- | 12 || [[ფაილი:Solothurn-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ზოლოტურნიშ კანტონი|ზოლოტურნი]] ({{lang-de|Solothurn}}) || align=right | 790,5 || align=right | 259 283 || align=right | 328,00 || [[ზოლოტურნი]] ({{lang-de|Solothurn}}) |- | 13 || [[ფაილი:Wappen_Luzern_matt.svg|22px|border]] || [[ლიუცერნიშ კანტონი|ლიუცერნი]] ({{lang-de|Luzern}}) || align=right | 1493,4 || align=right | 386 082 || align=right | 258,53 || [[ლიუცერნი]] ({{lang-de|Luzern}}) |- | 14 || [[ფაილი:Wappen_Neuenburg_matt.svg|22px|border]] || [[ნევშატელიშ კანტონი|ნევშატელი]] ({{lang-fr|Neuchâtel}}) || align=right | 803,1 || align=right | 174 554 || align=right | 217,35 || [[ნევშატელი]] ({{lang-fr|Neuchâtel}}) |- | 15 || [[ფაილი:Wappen_Nidwalden_matt.svg|22px|border]] || [[ნიდვალდენი]] ¹ ({{lang-de|Nidwalden}}) || align=right | 276,1 || align=right | 41 584 || align=right | 150,61 || [[შტანსი]] ({{lang-de|Stans}}) |- | 16 || [[ფაილი:Obwald-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ობვალდენი]] ¹ ({{lang-de|Obwalden}}) || align=right | 490,6 || align=right | 36 115 || align=right | 73,61 || [[ზარენი]] ({{lang-de|Sarnen}}) |- | 17 || [[ფაილი:Coat of arms of canton of St. Gallen.svg|22px|border]] || [[სანკტ-გალენიშ კანტონი|სანკტ-გალენი]] ({{lang-de|Sankt Gallen}}) || align=right | 2025,5 || align=right | 487 060 || align=right | 240,46 || [[სანკტ-გალენი]] ({{lang-de|St. Gallen}}) |- | 18 || [[ფაილი:Wappen_Tessin_matt.svg|22px|border]] || [[ტიჩინო]] ({{lang-it|Ticino}}) || align=right | 2812,5 || align=right | 341 652 || align=right | 121,48 || [[ბელინცონა]] ({{lang-it|Bellinzona}}) |- | 19 || [[ფაილი:Thurgovie-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ტურგაუ]] ({{lang-de|Thurgau}}) || align=right | 990,9 || align=right | 256 213 || align=right | 258,57 || [[ფრაუენფელდი]] (Frauenfeld) |- | 20 || [[ფაილი:Wappen_Uri_matt.svg|22px|border]] || [[ური]] ({{lang-de|Uri}}) || align=right | 1076,4 || align=right | 35 693 || align=right | 33,16 || [[ალტდორფი]] ({{lang-de|Altdorf}}) |- | 21 || [[ფაილი:Wappen_Freiburg_matt.svg|22px|border]] || [[ფრიბურიშ კანტონი|ფრიბური]] ({{lang-fr|Fribourg}}, {{lang-de|Freiburg}}) || align=right | 1670,8 || align=right | 291 395 || align=right | 174,40 || [[ფრიბური]] ({{lang-fr|Fribourg}}, {{lang-de|Freiburg}}) |- | 22 || [[ფაილი:Zug-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ცუგიშ კანტონი|ცუგი]] ({{lang-de|Zug}}) || align=right | 238,7 || align=right | 116 575 || align=right | 488,37 || [[ცუგი (ნოღა)|ცუგი]] ({{lang-de|Zug}}) |- | 23 || [[ფაილი:Zurich-coat_of_arms.svg|22px|border]] || [[ციურიხიშ კანტონი|ციურიხი]] ({{lang-de|Zürich}}) || align=right | 1728,9 || align=right | 1 408 575 || align=right | 814,72 || [[ციურიხი]] ({{lang-de|Zürich}}) |- | 24 || [[ფაილი:Wappen_Schaffhausen_matt.svg|22px|border]] || [[შაფჰაუზენიშ კანტონი|შაფჰაუზენი]] ({{lang-de|Schaffhausen}}) || align=right | 298,5 || align=right | 77 955 || align=right | 261,16 || [[შაფჰაუზენი]] ({{lang-de|Schaffhausen}}) |- | 25 || [[ფაილი:Wappen_des_Kantons_Schwyz.svg|22px|border]] || [[შვიციშ კანტონი|შვიცი]] ({{lang-de|Schwyz}}) || align=right | 908,1 || align=right | 149 830 || align=right | 164,99 || [[შვიცი (კომუნა)|შვიცი]] ({{lang-de|Schwyz}}) |- | 26 || [[ფაილი:Wappen_Jura_matt.svg|22px|border]] || [[იურაშ კანტონი|იურა]]² ({{lang-fr|Jura}}) || align=right | 838,8 || align=right | 70 942 || align=right | 84,58 || [[დელემონი]] ({{lang-fr|Delémont}}) |- bgcolor="#dddddd" | || || ედომუშამო || align=right | 41 285 || align=right | 8 039 060 || align=right | 194,72 || |} |} <small>¹ [[1999]] წანაშახ გვერდოკანტონიშ სტატუსი უღუდუ. შვეიცარიაშ [[1999]] წანაშ კონსტიტუციაშ მეჯინათ, დე იურეთ [[კანტონი]]შ სტატუსი მიღჷ, მარა დე ფაქტოთ სქიდუდჷ გვერდოკანტონო დო გოხურგელჷ ნებეფით.</small> <small>² აკიქიმინჷ [[1979]] წანას.</small> {{მერკე}} == სქოლიო == {{სქოლიო}} [[კატეგორიაя:შვეიცარიაშ ადმინისტრაციული დორთუალა| ]] [[კატეგორია:ფედერალიზმი]] 3w6m9b2qvr5fl6yeijab68wtab1l9m4 0 40071 240560 234674 2025-07-08T20:22:21Z CommonsDelinker 2867 Removing [[:c:File:National_Anthem_of_donetsk_people's_republic_vocal.ogg|National_Anthem_of_donetsk_people's_republic_vocal.ogg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:The Squirrel Conspiracy|The Squirrel Conspiracy]] because: [[:c:COM:PCP|]] - 240560 wikitext text/x-wiki {{ambox | სურათი = [[File:WP-TranslationProject TwoFlags.svg|40პქ]] | ტექსტი = მოჩამილი სტატიას ეჭარილი რე [[რუსეთი|რუსეთიშ ფედერაციაშით]] ოკუპირებული [[დონეცკიშ ოლქი|დონეცკიშ ოლქის]] რინელი ჸოფირებაშენი. ტექსტის შილებე გჷმორინაფილი ორდას ტერმინეფი, ნამუეფჷთ გჷმირინუაფუ საოკუპაციო რეჟიმიშით კონტროლირაფილი ტერიტორიას.<br><small>'''მარგალური ვიკიპედიაშ მერინა ოკუპირებული ტერიტორიეფიშ თემატიკაწკჷმა'''</small><br><small>ოკუპირებულ ტერიტორიეფს რინელი ჸოფირებაშ ეჭარუა ოხვილური რე აკადემიური/ომენცარე ღანკეფშე დო ვიკიპედიაშ მისიაშე - გიჭყას რსული, უგშუკერძაფუ, საავტორო ნებეფშე დუდიშული ენციკლოპედია - გიშნაველი.</small><br><small>[[უკრაინაშ კონსტიტუცია|უკრაინაშ კონსტიტუციაშ]] მეჯინათ, დონეცკიშ ოლქი [[უკრაინა|უკრაინაშ]] აკოდგინალუაშა მიშმალი ტერიტორიული ართული რე, ნამუსჷთ ღებულენს [[გოერო|გოართოიანაფილი ერეფიშ ორგანიზაციათ]]. მუდგა პოლიტიკურ-სამართლებური სისტემა, ნამუთ დონეცკიშ ოლქიშ ოკუპირებული ზონაშ ტერიტორიას რე ფორმირებულინ, რე ვალეგიტიმური დო ვაღიარაფილი [[უკრაინაშ თარობა|უკრაინაშ თარობაშ]] დო სუვერენული სახენწჷფოეფიშ რსული უმენტაშობაშით. }} {{ინფოდაფა ქიანა2 |ოდაბადური ჯოხო = {{lang-ru|Донецкая Народая Республика}}<br />{{lang-uk|Донецька Народна Республіка}} |ედომუშამი ჯოხო = დონეცკიშ ოაკთე რესპუბლიკა |ჯოხო = |შილა = New Donetsk Peoples Republic flag.svg |ალტ შილა = |გერბი = Official Donetsk People's Republic coat of arms.png |სიმბოლოშ ტიპი = გერბი |რუკა = Location_of_Donetsk_People's_Republic.png |ალტ რუკა = |რუკა2 = |ალტ რუკა2 = |ერუანული დევიზი = |დევიზი მარგალურო = |ერუანული ჰიმნი = {{ubl|{{lang|ru|Государственный гимн Донецкой Народной Республики}}|{{transl|ru|Gosudarstvennyy gimn Donetskoy Narodnoy Respubliki}}|"დონეცკიშ ოაკთე რესპუბლიკაშ სახენწჷფო ჰიმნი"}}<br>{{center| }} |ოფიციალური ნინეფი = [[რუსული ნინა|რუსული]]<ref>ოფიციალური რე რუსეთიშ ფედერაციას [[რუსეთიშ კონსტიტუცია]]შ 68.1 ბირგულიშ მეჯინათ.</ref> |ეთნოქორონიმი = |ეთნიკური ბუნეფი = |ნანანოღა = [[დონეცკი]] |უდიდაში ნოღეფი = [[დონეცკი]], [[მაკეევკა]], [[გორლოვკა]] |თარობაშ ტიპი = ოკათე სხუნუ |ლიდერიშ ტიტული1 = მადუდე |ლიდერიშ ჯოხო1 = [[დენის პუშილინი]] |ლიდერიშ ტიტული2 = პრემიერ-მინისტრი |ლიდერიშ ჯოხო2 = ევგენი სოლნცევი |კანონმადვალუ ორგანო = |ზოხორინალაშ ტიპი = დორსხუაფა |შანულამი მოლინა1 = |მოლინაშ თარიღი1 = [[პრო-რუსული არულობა უკრანიას 2014|2014 წანაშ 7 პირელი]]<ref>{{cite news |title=Ukraine crisis: Protesters declare Donetsk 'republic' |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-26919928 |publisher=BBC News |date=7 April 2014 |access-date=16 October 2022}}</ref><br />(მუჭოთ მუშითაღიარაფილი რესპუბლიკა)<br />[[დონეცკიშ, ლუჰანსკიშ, ხერსონიშ დო ზაპორიჟიაშ ოლქეფიშ ანექსია რუსეთიშით|2022 წანშ 30 ეკენია]]<br />(მუჭოთ რუსეთიშ რესპუბლიკა) |შანულამი მოლინა2 = |მოლინაშ თარიღი2 = |ფართობიშ აბანი = |ფართობი = |წყარიშ პროცენტალა = |მახორობაშ ფასება = 2 318 721 <ref>[http://glavstat.govdnr.ru/pdf/naselenie/chisl_naselenie_0516.pdf Численность населения Донецкой Народной Республики на 1 мая 2016 года (рус.). Главное управление статистики Донецкой Народной Республики.]</ref> |მახორობაშ ეჭარუა = |მახორობაშ ეჭარუაშ წანა = |მახორობაშ მეჭედალა = |მახორობაშ მეჭედალაშ წანა = |ედპ-შ ჸუპ = |ედპ-შ ჸუპ-იშ წანა = |ედპ-შ ჸუპ ართ შურ მახორუშა = |ედპ-შ ჸუპ ართ შურ მახორუშა აბანი = |ედპ-შ ნომინალი = |ედპ-შ ნომინალიშ წანა = |ედპ-შ ნომინალი ართ შურ მახორუშა = |აგი-შ წანა = |აგი-შ თირუა = |აგი = |აგი-შ სქოლიო = |აგი-შ აბანი = |ჯინიშ წანა = |ჯინიშ თირუა = |ჯინი = |ჯინიშ სქოლიო = |ჯინიშ აბანი = |ვალუტა = [[რუსული რუბლი]] <ref>http://dan-news.info/ekonomika/dnr-pereshla-na-plavayushhij-kurs-rublya.html</ref> |ვალუტაშ კოდი = RUB |ბორჯიშ ორტყაფუ =[[UTC+3]] ([[მოსკოვიშ ბორჯი]])<ref>{{Cite web |date=27 January 2023 |title=Новые субъекты РФ официально перейдут на московское время |url=https://www.interfax.ru/russia/883532 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20240214235218/https://www.interfax.ru/russia/883532 |archive-date=14 February 2024 |access-date=26 May 2024 |website=Interfax.ru |language=ru}}</ref> |UTC-იშ გინოკინა = |ბორჯიშ ორტყაფუ DST = |UTC-იშ გინოკინა DST-შა = |ყარაფიშ ჸურენალა = |ოტელეფონე კოდი = [[+380 62]] |ქიანაშ ჟილენი დონეშ დომენი = }} '''დონეცკიშ ოკათე რესპუბლიკა''' ({{lang-uk|Донецька Народна Республіка;}} {{lang-ru|Донецкая Народная Республика}}) — [[რუსეთი|რუსეთიშ ფედერაციაშ]] ვაღიარაფილი სუბიექტი, ნამუქთ გჷმიქიმინუ [[უკრაინა]]შ [[დონეცკის ოლქი]]შ ოკუპირებულ ტერიტორიას. 2014–2022 წანეფს რდჷ მუჭოთ მუშითგჷმოცხადაფილი რესპუბლიკა, სოიშახ ვა მოხვადჷ [[დონეცკიშ, ლუჰანსკიშ, ხერსონიშ დო ზაპორიჟიაშ ოლქეფიშ ანექსია რუსეთიშით|თიში ანექსიაქ რუსეთიშითჷნ]]. უკრაინაშ კონსტიტუციაშ მეჯინათ, ედომუშამი ტერირტორიას, ნამუსჷთ დორ-ს პრეტენზია უღუნ, უკრაინაშ სახენწჷფო სუვერენიტეტი იფაჩჷ. თაშნეშე, ტერიტორია ([[დონეცკიშ ოლქი]]შ 1/3), ნამუთ [[2014]]-[[2015]] წანეფიშ ბურჯაფიშ ქიმინჯეფიშ უკული [[სეპარატიზმი|სეპარატისტეფიშ]] კონტროლიშ გიმე რენ, [[რუსეთი]]შ საოკუპაციე ნძალეფიშ დო ტერორისტული ბუჯგუეფიშ საბოლა გიშაჸონაფაშა უკრაინაშ ოკუპირებულ ტერიტორიათ იკოროცხჷ.<ref>[http://zakon.rada.gov.ua/go/254-VIII Постановление о признании отдельных районов, городов, поселков и сел Донецкой и Луганской областей временно оккупированными территориями]</ref> უკრაინაშ დო შხვა ქიანეფიშ ხეშუულობეფი, თაშნეშე ანდა ოერეფოშქაშე ორგანიზაცია კოროცხუნს, ნამჷ-და დორ ოურდუმე ალარინას [[რუსეთი|რუსეთიშე]] ღებულენს, მარა [[კრემლი]] თეს კატეგორიულად გინმივარებს. == თაშნეშე ქოძირით == * [[ლუგანსკიშ ოკათე რესპუბლიკა]] * [[ალექსანდრე ზახარჩენკო]] ==რესურსეფი ინტერნეტის== * [http://dnr-online.ru/ დორ-იშ დე-ფაქტო თარობაშ დო ოკათე კათუაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა] * [http://dnrsovet.su/ დორ-იშ დე-ფაქტო ოკათე კათუაშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160528175639/http://dnrsovet.su// |date=2016-05-28 }} * [http://mid-dnr.su/ru/ დორ-იშ დე-ფაქტო გალენური საქვარეფიშ ომინისტრეშ ოფიციალური ვებ-ხასჷლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160802051148/http://mid-dnr.su/ru/ |date=2016-08-02 }} * [http://supcourt-dnr.ddns.net/ დორ-იშ დე-ფაქტო უჟინაში სასამართალოშ ოფიციალური ვებ-ხააჷლა] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150104124155/http://supcourt-dnr.ddns.net/ |date=2015-01-04 }} == სქოლიო == {{სქოლიო|2}} [[კატეგორია:მუშითაღიარაფილი ქიანეფი]] [[კატეგორია:დონეცკიშ ოკათე რესპუბლიკა]] [[კატეგორია:დონეცკიშ ოლქიშ ისტორია]] [[კატეგორია:სეპარატიზმი უკრაინას]] [[კატეგორია:ირიდენტიზმი]] [[კატეგორია:რუსული სახენწჷფო ტერორიზმი]] [[კატეგორია:უკრაინაშით აღიარებული ტერორისტული ორგანიზაციეფი]] [[კატეგორია:უკრაინაშ ოკუპაცია რუსეთიშით]] [[კატეგორია:რუსიფიკაცია]] [[კატეგორია:ნოვოროსია (კონფედერაცია)]] [[კატეგორია:დონბასიშ ლჷმა]] a0co490bpx01ypjvog46q2g8c9j2ut8 10 40845 240557 225314 2025-07-08T12:43:34Z Narazeni 826 240557 wikitext text/x-wiki [[სურათი:Libertybell alone small.jpg|right|90px|ლიბერტი ბელი]] {{*mp}}[[1099]] : '''[[პირველი ჯვაროსანული ლჷმა]]''' — 15.000 შქირენულ-ჸუმენული ქირსიანი ჯარიშკოჩიქ რელიგიური პროცესია მანჯჷ [[იერუსალიმი]]შ მუკი-მუკი. {{*mp}}[[1497]] : '''[[ვასკო და გამა]]ქ''' პირველ ბონი ვოიაჟი დიჭყჷ [[ევროპა|ევროპაშე]] [[ინდოეთი|ინდოეთშა]]. {{*mp}}[[1709]] : '''[[პოლტავაშ ბურჯაფი]]''' — [[რუსეთი]]შ იმპერატორი [[პეტრე I|პეტრე I-ქ]] [[პოლტავა]]ს [[შვედეთი|შვედეთიშ]] მაფა [[კარლ XII|კარლ XII-შ]] ჯარი დამარცხჷ. {{*mp}}[[1776]] : '''[[ლიბერტი ბელი|რობერტ ბელქ]]''' ''(სურათის)'' დორეკჷ [[ფილადელფია|ფილადელფიაშ]], [[პენსილვანია]], მენოღალეეფიშ მაჭანაფალო კონტინენტურ კონგრესშა [[ააშ-იშ ზოხორინალაშ დეკლარაცია|ზოხორინალაშ დეკლარაციაშ]] წაკითხირალო. {{*mp}}[[1889]] : '''[[უოლ სტრიტ ჯორნალი]]შ''' პირველი გიშაშქუმალაქ დიბეშტჷ. {{*mp}}[[1932]] : '''[[დოუ ჯონსიშ ოხერეჭე ინდექსი]]ქ''' არძაშე უდაბალაში მაძირაფალშა დანთხჷ [[დიდი დეპრესია|კაბეტი დეპრესიაშ]] პერიოდის. {{*mp}}[[1997]] : '''[[ნატო (ოორუე ატლანტიკური აპიჯაფაშ ორგანიზაცია)|ნატოქ]]''' მიჭანჷ [[ჩეხეთი|ჩეხეთი]], [[უნგრეთი|უნგრეთი]] დო [[პოლონეთი|პოლონეთი]] ალიანსშა ოკათაფალო 1999 წანაშო.<noinclude> [[კატეგორია:ვიკიპედია:თანგეფი:დღაშ მოლინეფი]] </noinclude> 6bovwjor4y6v67qweq0egr09kd6bnkm 0 42599 240555 237127 2025-07-08T12:38:29Z Narazeni 826 240555 wikitext text/x-wiki '''ტომბა სახენწჷფო''' ({{Lang-en|deep state}}, {{lang-tr|derin devlet}}) ვარ-და '''სახენწჷფო სახენწჷფოს''' ({{lang-la|imperium in imperio}}<ref>[[ბარუხ სპინოზა]]: პოლიტიკური ტრაქტატი, დუდი II, § 6.</ref>) — პოლიტიკური სიტუაცია ქიანას, მუჟანსჷთ სახენწჷფოშ დინოხოლენი ორგანოეფი, მუჭომეფით რე [[ჯარი|აკოანჯარაფილი ნძალეფი]] დო ომენოღალე ხეშუულობა (თოლორუა დო [[პოლიცია]]), ვადოჸუნა ომენოღალე პოლიტიკური ხემანჯღვერალას. ტერმინი, მუჭოთ ანდა შხვა [[პოლიტიკა]]სჷნ, მოურს [[ბერძენული ნინა|ბერძენულშე]] (''κράτος εν κράτει'', ''კრატოს ენ კრატეი'', გვიანო მეღებული [[ლათინური ნინა|ლათინურს]], მუჭოთ ''imperium in imperio''<ref>from [[ბარუხ სპინოზა]]: ''პოლიტიკური ტრაქტატი'', დუდი II, § 6.</ref> ვარ-და ''status in statu''). კანკალეშა, თე ტერმინი ოწაწჷ სახენწჷფო კომპანიეფს, თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და რენა ხეშუულებაშ დოჸუნალასჷნ, მარა ქიმინჯენა დე-ფაქტო მუჭოთ [[კერზო კომპანია|კერზო კორპორაციეფი]]. მინშა, ტერმინი ოწაწჷ კომპანიას, ნამუთ ფორმალურო კერზო რე, მარა ქიმინჯენს დე-ფაქტო მუჭოთ „სახენწჷფო სახენწჷფოს“.<ref>[[Daniel De Leon]]: [http://www.marxists.org/archive/deleon/pdf/1903/jun04_1903.pdf "Imperium in imperio"] in: ''Daily People'', June 4, 1903.</ref> გოტანჯილი პოლიტიკური დებატეფი თიშ გეშა, ნამჷ-და ოხვამექ გეგშეხურგას სახელმწიფოშე თიშე მოურს, ნამჷ-და ვედერეგულირ თე ოკითხირექ-და, ოხვამექ შილებე გჷნირთას ართნერი სახენწჷფოთ სახენწჷფოშ დინოხოლე, თეშნერო სახენწჷფოშ ორთაშობური ომენორალე ხემანჭუაფა გითანჯუ ვალეგიტიმურო.<ref>Cf William Blackstone, [[Commentaries on the Laws of England]], IV, c.4 ss. iii.2, p. *54, where the charge of being ''imperium in imperio'' was notably levied against the Church</ref> ''Imperium in imperio'' რდჷ [[ოჰაიო]]შ პირველი სახენწჷფო დევიზი, ნამუთ გჷმოხანტუნდუ თიში კაბეტი ზჷმეფს დო გაულას [[ააშ]]-შ ორდოიან წანეფს. დევიზიშ ვაპოპულარულობაშ გეშა, ჟირი წანაშ უკული გოთირუეს.<ref name="OHHist seal">{{cite journal|title=Great Seal of Ohio|journal=[[Ohio History]]|volume=10|pages=392–393|url=http://publications.ohiohistory.org/ohstemplate.cfm?action=detail&Page=0010392.html&StartPage=388&EndPage=394&volume=10}}</ref><ref name="Knabenshue">{{cite journal|title=The Great Seal of Ohio|first=S. S.|last=Knabenshue|journal=[[Ohio History]] |volume=10|pages=489–490|url=http://publications.ohiohistory.org/ohstemplate.cfm?action=detail&Page=0010489.html&StartPage=489&EndPage=491&volume=10}}</ref> == ტომბა სახენწჷფოშ ორჩანიე სამანგეფი == *{{დროშა|ალჟირი}} – თოლორუაშ დო უშქურანჯალაშ დეპარტამენტი *{{დროშა|ბრაზილია}} – ჯარი [[1940]]-იან [[1980]]-იან წანეფს *{{დროშა|კამერუნი}} – კამერუნიშ წუმოძინაშ კორპორაცია *{{დროშა|ეგვიპტე}} – მუსლიმი ჯიმალეფი *{{დროშა|ეგვიპტე}} – აკოანჯარაფილი ნძალეფიშუმაღალაში სხუნუ *{{დროშა|ესპანეთი}} – ფრანკისტური ესპანეთიშ ჯარი *{{დროშა|გვატემალა}} – United Fruit Company *{{დროშა|ჰონდურასი}} – United Fruit Company *{{დროშა|იაპონია}} – [[იაპონიაშ იმპერია|იაპონიაშ იმპერიაშ]] ჯარი დო [[კვანტუნიშ არმია]] *{{დროშა|იაპონია}} – ფინანსეფიშ სამინისტრო *{{დროშა|ირანი}} – ისლამური რევოლუციაშ თხილუაშ ჯარი *{{დროშა|ირანი}} – SAVAK (უშქურანჯალაშ ნინალა) *{{დროშა|იტალია}} – Propaganda Due<ref name=bbc260581>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/26/newsid_4396000/4396893.stm BBC On This Day: May 26, 1981]</ref> *{{დროშა|იორდანია}} – [[პალესტინაშ გოდუდიშულაფაშ ორგანიზაცია]] *{{დროშა|ლიბანი}} – [[პალესტინაშ გოდუდიშულაფაშ ორგანიზაცია]] *{{დროშა|ლიბანი}} – [[ჰეზბოლა (ლიბანი)|ჰეზბოლა]] *[[ფაილი:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|25პქ]] [[მასუმა რაიხი]] – [[შუცშტაფელი]] *[[ფაილი:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|25პქ]] [[მასუმა რაიხი]] – [[ვერმახტი]] *{{დროშა|ოორუე კორეა}} – ორგანიზაციაშ დო ხემანჯღვერუაშ დეპარტამენტი, სახენწჷფო უშქურანჯობაშ დეპარტამენტი *{{დროშა|ოორუე კორეა}} – კორეაშ ოკათე არმია *{{დროშა|პაკისტანი}} – თოლორუაშ ნინალა<ref>[http://www.rferl.org/content/Who_Controls_Pakistans_Powerful_ISI/1191046.html Who Controls Pakistan's Powerful ISI?], ''[[Radio Free Europe]]'', August 14, 2008</ref><ref>{{Cite web|title = Pakistan's shadowy secret service, the ISI|publisher = [[BBC News]]|date = 3 May 2011|url = http://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-13272009}}</ref> *{{დროშა|ფილიპინეფი}} – Iglesia ni Cristo *{{დროშა|რუსეთი}} – უშქურანჯობაშ ფედერალური ნინალა *{{დროშა|სსრრ}} – [[ჩეკა]], [[დინოხოლენი საქვარეფიშ ოკათე კომისარიატი|დსოკ (ნკვდ)]], [[სსრრ-შ სახენწჷფო უშქურანჯობაშ კომიტეტი|კგბ]] *{{დროშა|თურქეთი}} – [[ტომბა სახენწჷფო თურქეთის|ტომბა სახენწჷფოშ]] ფარდეფს: **[[კონტრგერილა]] **[[ერგენექონი (გებრალება)|ერგენექონი]] **[[შქირუ ნგერეფი]] **[[ჟანდარმერიაშ თოლორუაშ ორგანიზაცია]] **[[სპეციალური ნძალეფი (თურქეთიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი)|სპეციალური ნძალეფი]] *{{დროშა|გოართოიანაფილი ომაფე}} – [[MI5]], [[City of London Corporation]]<ref>{{Cite web |url=http://www.michaelmeacher.info/weblog/2011/09/mi5-exposed-as-a-state-within-a-state/ |title=დოარქივებული ანგი |accessdate=2016-09-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160504022929/http://www.michaelmeacher.info/weblog/2011/09/mi5-exposed-as-a-state-within-a-state/ |archivedate=2016-05-04 }}</ref><ref>http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-london-15602906</ref> *{{დროშა|ააშ}} – **[[ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ თოლორუაშ წორომაჸალობა]] **[[ოურდუმე-ოხერეჭე კომპლექსი (ააშ)|ოურდუმე-ოხერეჭე კომპლექსი]] **[[ცენტრალური თოლორუაშ სააგენტო]] **[[ერუანული უშქურანჯობაშ სააგენტო]]<ref name="Deep State">{{Cite book |title=Deep State: Inside the Government Secrecy Industry |url=https://archive.org/details/deepstateinsideg0000ambi |first1=Marc |last1=Ambinder |first2=D.B. |last2=Grady |publisher=Wiley |year=2013 |isbn=978-1118146682 }}</ref><ref name="Top Secret America">{{Cite book |title=Top Secret America: The Rise of the New American Security State |url=https://archive.org/details/topsecretamerica0000prie |first1=Dana |last1=Priest |first2=William M. |last2=Arkin |publisher=Little, Brown and Company |year=2011 |isbn=0316182214 |laysummary=http://www.huffingtonpost.com/john-tirman/nsa-deep-state_b_3569316.html |laysource=The Quiet Coup: No, Not Egypt. Here. |laydate=July 9, 2013 }}</ref><ref>{{Cite journal |title=The State, the Deep State, and the Wall Street Overworld |journal=The Asia-Pacific Journal |volume=12 |issue=10, No. 5 |date=March 10, 2014 |first=Peter Dale |last=Scott |authorlink=Peter Dale Scott |url=http://www.japanfocus.org/-Peter_Dale-Scott/4090 }}</ref><ref>{{Cite journal |title=Vote all you want. The secret government won’t change. |author=Jordan Michael Smith |date=October 19, 2014 |journal=The Boston Globe |url=http://www.bostonglobe.com/ideas/2014/10/18/vote-all-you-want-the-secret-government-won-change/jVSkXrENQlu8vNcBfMn9sL/story.html?event=event25 }}</ref><ref name="Glennon">{{Cite journal |title=National Security and Double Government |author=Michael J. Glennon |date=2014 |journal=Harvard National Security Journal |volume=5 |url=http://harvardnsj.org/wp-content/uploads/2014/01/Glennon-Final.pdf |accessdate=2016-09-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170301095223/http://harvardnsj.org/wp-content/uploads/2014/01/Glennon-Final.pdf |archivedate=2017-03-01 }}</ref><ref name="Lofgren">{{Cite book |title=The Deep State: The Fall of the Constitution and the Rise of a Shadow Government |url=https://archive.org/details/deepstatefallofc0000lofg |first=Mike |last=Lofgren |publisher=Viking |year=2016 |isbn=0525428348 |laysummary=http://www.salon.com/2016/01/05/controlled_by_shadow_government_mike_lofgren_reveals_how_top_u_s_officials_are_at_the_mercy_of_the_deep_state/ |laysource=Controlled by shadow government: Mike Lofgren reveals how top U.S. officials are at the mercy of the “deep state” |laydate=January 6, 2016 }}</ref> *[[ფაილი:Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg|25პქ]] [[ვაიმარიშ რესპუბლიკა]] – [[რაიხსვერი]] ==ქოძირით თაშნეშე== *[[მახუთა კოლონა]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:პოლიტიკური გეოგრაფია]] [[კატეგორია:კორუფცია]] [[კატეგორია:ავტორიტარიზმი]] k6cu7f784tah843vmn558zzy7ts5vqg 240556 240555 2025-07-08T12:41:58Z Narazeni 826 /* ტომბა სახენწჷფოშ ორჩანიე სამანგეფი */ 240556 wikitext text/x-wiki '''ტომბა სახენწჷფო''' ({{Lang-en|deep state}}, {{lang-tr|derin devlet}}) ვარ-და '''სახენწჷფო სახენწჷფოს''' ({{lang-la|imperium in imperio}}<ref>[[ბარუხ სპინოზა]]: პოლიტიკური ტრაქტატი, დუდი II, § 6.</ref>) — პოლიტიკური სიტუაცია ქიანას, მუჟანსჷთ სახენწჷფოშ დინოხოლენი ორგანოეფი, მუჭომეფით რე [[ჯარი|აკოანჯარაფილი ნძალეფი]] დო ომენოღალე ხეშუულობა (თოლორუა დო [[პოლიცია]]), ვადოჸუნა ომენოღალე პოლიტიკური ხემანჯღვერალას. ტერმინი, მუჭოთ ანდა შხვა [[პოლიტიკა]]სჷნ, მოურს [[ბერძენული ნინა|ბერძენულშე]] (''κράτος εν κράτει'', ''კრატოს ენ კრატეი'', გვიანო მეღებული [[ლათინური ნინა|ლათინურს]], მუჭოთ ''imperium in imperio''<ref>from [[ბარუხ სპინოზა]]: ''პოლიტიკური ტრაქტატი'', დუდი II, § 6.</ref> ვარ-და ''status in statu''). კანკალეშა, თე ტერმინი ოწაწჷ სახენწჷფო კომპანიეფს, თიშ უმკუჯინალო, ნამჷ-და რენა ხეშუულებაშ დოჸუნალასჷნ, მარა ქიმინჯენა დე-ფაქტო მუჭოთ [[კერზო კომპანია|კერზო კორპორაციეფი]]. მინშა, ტერმინი ოწაწჷ კომპანიას, ნამუთ ფორმალურო კერზო რე, მარა ქიმინჯენს დე-ფაქტო მუჭოთ „სახენწჷფო სახენწჷფოს“.<ref>[[Daniel De Leon]]: [http://www.marxists.org/archive/deleon/pdf/1903/jun04_1903.pdf "Imperium in imperio"] in: ''Daily People'', June 4, 1903.</ref> გოტანჯილი პოლიტიკური დებატეფი თიშ გეშა, ნამჷ-და ოხვამექ გეგშეხურგას სახელმწიფოშე თიშე მოურს, ნამჷ-და ვედერეგულირ თე ოკითხირექ-და, ოხვამექ შილებე გჷნირთას ართნერი სახენწჷფოთ სახენწჷფოშ დინოხოლე, თეშნერო სახენწჷფოშ ორთაშობური ომენორალე ხემანჭუაფა გითანჯუ ვალეგიტიმურო.<ref>Cf William Blackstone, [[Commentaries on the Laws of England]], IV, c.4 ss. iii.2, p. *54, where the charge of being ''imperium in imperio'' was notably levied against the Church</ref> ''Imperium in imperio'' რდჷ [[ოჰაიო]]შ პირველი სახენწჷფო დევიზი, ნამუთ გჷმოხანტუნდუ თიში კაბეტი ზჷმეფს დო გაულას [[ააშ]]-შ ორდოიან წანეფს. დევიზიშ ვაპოპულარულობაშ გეშა, ჟირი წანაშ უკული გოთირუეს.<ref name="OHHist seal">{{cite journal|title=Great Seal of Ohio|journal=[[Ohio History]]|volume=10|pages=392–393|url=http://publications.ohiohistory.org/ohstemplate.cfm?action=detail&Page=0010392.html&StartPage=388&EndPage=394&volume=10}}</ref><ref name="Knabenshue">{{cite journal|title=The Great Seal of Ohio|first=S. S.|last=Knabenshue|journal=[[Ohio History]] |volume=10|pages=489–490|url=http://publications.ohiohistory.org/ohstemplate.cfm?action=detail&Page=0010489.html&StartPage=489&EndPage=491&volume=10}}</ref> == ტომბა სახენწჷფოშ ორჩანიე სამანგეფი == *{{დროშა|ალჟირი}} – თოლორუაშ დო უშქურანჯალაშ დეპარტამენტი *{{დროშა|ბრაზილია}} – ჯარი [[1940]]-იან [[1980]]-იან წანეფს *{{დროშა|კამერუნი}} – კამერუნიშ წუმოძინაშ კორპორაცია *{{დროშა|ეგვიპტე}} – მუსლიმი ჯიმალეფი *{{დროშა|ეგვიპტე}} – აკოანჯარაფილი ნძალეფიშ უმაღალაში სხუნუ *{{დროშა|ესპანეთი}} – ფრანკისტური ესპანეთიშ ჯარი *{{დროშა|გვატემალა}} – United Fruit Company *{{დროშა|ჰონდურასი}} – United Fruit Company *{{დროშა|იაპონია}} – [[იაპონიაშ იმპერია|იაპონიაშ იმპერიაშ]] ჯარი დო [[კვანტუნიშ არმია]] *{{დროშა|იაპონია}} – ფინანსეფიშ სამინისტრო *{{დროშა|ირანი}} – ისლამური რევოლუციაშ თხილუაშ ჯარი *{{დროშა|ირანი}} – SAVAK (უშქურანჯალაშ ნინალა) *{{დროშა|იტალია}} – Propaganda Due<ref name=bbc260581>[http://news.bbc.co.uk/onthisday/hi/dates/stories/may/26/newsid_4396000/4396893.stm BBC On This Day: May 26, 1981]</ref> *{{დროშა|იორდანია}} – [[პალესტინაშ გოდუდიშულაფაშ ორგანიზაცია]] *{{დროშა|ლიბანი}} – [[პალესტინაშ გოდუდიშულაფაშ ორგანიზაცია]] *{{დროშა|ლიბანი}} – [[ჰეზბოლა (ლიბანი)|ჰეზბოლა]] *[[ფაილი:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|25პქ]] [[მასუმა რაიხი]] – [[შუცშტაფელი]] *[[ფაილი:Flag of the NSDAP (1920–1945).svg|25პქ]] [[მასუმა რაიხი]] – [[ვერმახტი]] *{{დროშა|ოორუე კორეა}} – ორგანიზაციაშ დო ხემანჯღვერუაშ დეპარტამენტი, სახენწჷფო უშქურანჯობაშ დეპარტამენტი *{{დროშა|ოორუე კორეა}} – კორეაშ ოკათე არმია *{{დროშა|პაკისტანი}} – თოლორუაშ ნინალა<ref>[http://www.rferl.org/content/Who_Controls_Pakistans_Powerful_ISI/1191046.html Who Controls Pakistan's Powerful ISI?], ''[[Radio Free Europe]]'', August 14, 2008</ref><ref>{{Cite web|title = Pakistan's shadowy secret service, the ISI|publisher = [[BBC News]]|date = 3 May 2011|url = http://www.bbc.co.uk/news/world-south-asia-13272009}}</ref> *{{დროშა|ფილიპინეფი}} – Iglesia ni Cristo *{{დროშა|რუსეთი}} – უშქურანჯობაშ ფედერალური ნინალა *{{დროშა|სსრრ}} – [[ჩეკა]], [[დინოხოლენი საქვარეფიშ ოკათე კომისარიატი|დსოკ (ნკვდ)]], [[სსრრ-შ სახენწჷფო უშქურანჯობაშ კომიტეტი|კგბ]] *{{დროშა|თურქეთი}} – [[ტომბა სახენწჷფო თურქეთის|ტომბა სახენწჷფოშ]] ფარდეფს: **[[კონტრგერილა]] **[[ერგენექონი (გებრალება)|ერგენექონი]] **[[შქირუ ნგერეფი]] **[[ჟანდარმერიაშ თოლორუაშ ორგანიზაცია]] **[[სპეციალური ნძალეფი (თურქეთიშ აკოანჯარაფილი ნძალეფი)|სპეციალური ნძალეფი]] *{{დროშა|გოართოიანაფილი ომაფე}} – [[MI5]], [[City of London Corporation]]<ref>{{Cite web |url=http://www.michaelmeacher.info/weblog/2011/09/mi5-exposed-as-a-state-within-a-state/ |title=დოარქივებული ანგი |accessdate=2016-09-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160504022929/http://www.michaelmeacher.info/weblog/2011/09/mi5-exposed-as-a-state-within-a-state/ |archivedate=2016-05-04 }}</ref><ref>http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-london-15602906</ref> *{{დროშა|ააშ}} – **[[ამერიკაშ აკოართაფილი შტატეფიშ თოლორუაშ წორომაჸალობა]] **[[ოურდუმე-ოხერეჭე კომპლექსი (ააშ)|ოურდუმე-ოხერეჭე კომპლექსი]] **[[ცენტრალური თოლორუაშ სააგენტო]] **[[ერუანული უშქურანჯობაშ სააგენტო]]<ref name="Deep State">{{Cite book |title=Deep State: Inside the Government Secrecy Industry |url=https://archive.org/details/deepstateinsideg0000ambi |first1=Marc |last1=Ambinder |first2=D.B. |last2=Grady |publisher=Wiley |year=2013 |isbn=978-1118146682 }}</ref><ref name="Top Secret America">{{Cite book |title=Top Secret America: The Rise of the New American Security State |url=https://archive.org/details/topsecretamerica0000prie |first1=Dana |last1=Priest |first2=William M. |last2=Arkin |publisher=Little, Brown and Company |year=2011 |isbn=0316182214 |laysummary=http://www.huffingtonpost.com/john-tirman/nsa-deep-state_b_3569316.html |laysource=The Quiet Coup: No, Not Egypt. Here. |laydate=July 9, 2013 }}</ref><ref>{{Cite journal |title=The State, the Deep State, and the Wall Street Overworld |journal=The Asia-Pacific Journal |volume=12 |issue=10, No. 5 |date=March 10, 2014 |first=Peter Dale |last=Scott |authorlink=Peter Dale Scott |url=http://www.japanfocus.org/-Peter_Dale-Scott/4090 }}</ref><ref>{{Cite journal |title=Vote all you want. The secret government won’t change. |author=Jordan Michael Smith |date=October 19, 2014 |journal=The Boston Globe |url=http://www.bostonglobe.com/ideas/2014/10/18/vote-all-you-want-the-secret-government-won-change/jVSkXrENQlu8vNcBfMn9sL/story.html?event=event25 }}</ref><ref name="Glennon">{{Cite journal |title=National Security and Double Government |author=Michael J. Glennon |date=2014 |journal=Harvard National Security Journal |volume=5 |url=http://harvardnsj.org/wp-content/uploads/2014/01/Glennon-Final.pdf |accessdate=2016-09-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170301095223/http://harvardnsj.org/wp-content/uploads/2014/01/Glennon-Final.pdf |archivedate=2017-03-01 }}</ref><ref name="Lofgren">{{Cite book |title=The Deep State: The Fall of the Constitution and the Rise of a Shadow Government |url=https://archive.org/details/deepstatefallofc0000lofg |first=Mike |last=Lofgren |publisher=Viking |year=2016 |isbn=0525428348 |laysummary=http://www.salon.com/2016/01/05/controlled_by_shadow_government_mike_lofgren_reveals_how_top_u_s_officials_are_at_the_mercy_of_the_deep_state/ |laysource=Controlled by shadow government: Mike Lofgren reveals how top U.S. officials are at the mercy of the “deep state” |laydate=January 6, 2016 }}</ref> *[[ფაილი:Flag of Germany (3-2 aspect ratio).svg|25პქ]] [[ვაიმარიშ რესპუბლიკა]] – [[რაიხსვერი]] ==ქოძირით თაშნეშე== *[[მახუთა კოლონა]] ==სქოლიო== {{სქოლიო}} [[კატეგორია:პოლიტიკური გეოგრაფია]] [[კატეგორია:კორუფცია]] [[კატეგორია:ავტორიტარიზმი]] 8f8cte0fscacx4q3h0sontj5wl8b1y8 3 43078 240563 2025-07-08T22:23:27Z Зорана Филиповић 21151 ახალი ხასჷლა: == Напомена == Ово је додатни налог главног налога [[m:User:Filipović Zoran|Filipović Zoran]] који је од 19. августа 2024. године на трајном вики-одмору. ~~~~ 240563 wikitext text/x-wiki == Напомена == Ово је додатни налог главног налога [[m:User:Filipović Zoran|Filipović Zoran]] који је од 19. августа 2024. године на трајном вики-одмору. [[მომხმარებელი:Зорана Филиповић|Зорана Филиповић]] ([[მომხმარებლის განხილვა:Зорана Филиповић|სხუნუა]]) 02:23, 9 კვირკვე 2025 (+04) fy3u5bll5kgbrt4btz7k8ksqh2e4rth