מנחם מענדל שניאורסאהן

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="yi">
  <siteinfo>
    <sitename>װיקיפּעדיע</sitename>
    <dbname>yiwiki</dbname>
    <base>https://yi.wikipedia.org/wiki/%D7%94%D7%95%D7%99%D7%A4%D7%98_%D7%96%D7%99%D7%99%D7%98</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.5</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">מעדיע</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">באַזונדער</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">רעדן</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">באַניצער</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">באַניצער רעדן</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">װיקיפּעדיע</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">װיקיפּעדיע רעדן</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">טעקע</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">טעקע רעדן</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">מעדיעװיקי</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">מעדיעװיקי רעדן</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">מוסטער</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">מוסטער רעדן</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">הילף</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">הילף רעדן</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">קאַטעגאָריע</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">קאַטעגאָריע רעדן</namespace>
      <namespace key="100" case="first-letter">פארטאל</namespace>
      <namespace key="101" case="first-letter">פארטאל רעדן</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">יחידה</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">שיחת יחידה</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>מנחם מענדל שניאורסאהן</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2754</id>
    <revision>
      <id>597534</id>
      <parentid>595385</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T08:07:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597534</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8561" sha1="tg47tn2yakfzuajs10luudkse1ywe8f" xml:space="preserve">{{אדמו&quot;ר
|נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן
|טיטל= ליובאוויטשער רבי
|בילד= Rabbi Menachem Mendel Schneerson2.jpg
|באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי
|עיקר חיבור= לקוטי שיחות
|געבורט דאטע=י&quot;א ניסן ה'תרס&quot;ב
|געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]]
|פטירה דאטע= 
|פטירה ארט= 
|פטירה סיבה=
|קבורה ארט= 
|חסידות= ליובאוויטש
|הויף ארט= 
|נומער אין דינאסטיע= 
|פאריגער= רבי [[יוסף יצחק שניאורסאהן]]
|נאכפאלגער= [קיין]
|פירערשאפט= 
|זיינע רביס=
|ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות
|פאטער= רבי [[לוי יצחק שניאורסאהן]]
|מוטער= חנה שניאורסאהן
|ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן
|קינדער1= 
|קינדער2=
|קינדער3=
}}
[[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש&quot;ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ&quot;ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]]
רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י&quot;א ניסן תרס&quot;ב) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש]]ער [[רבי]], און אנערקענט ארום די וועלט, סיי בא אידען און סיי בא גויים, אלס די אידשער מנהיג פון אונזער דור. 

רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינלעכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער [[וועלט]] צו פארשפרייטן [[תורה]] און [[אידישקייט]].

== לעבנסגעשיכטע ==
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטיק י&quot;א ניסן תרס&quot;ב (1902) אין דער [[שווארצער ים]] פּאָרט שטאט ניקאלאיעװ אין די [[רוסלענדישע אימפעריע|רוסישע אימפעריע]] (היינט [[מיקאלייעוו]] אין [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער, רבי [[לוי יצחק שניאורסאן]], וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט [[דניפרא]] צווישן די יארן תרס&quot;ז-תרצ&quot;ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש&quot;ס און פוסקים, און אויך [[קבלה]] פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען  [[מאטעמאטיק]]. 

י&quot;ד כסלו תרפ&quot;ט  1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[פילאסאפיע]] אין אן [[אוניווערסיטעט]] און אויסגעהערט לעקציעס פון [[ערווין שרעדינגער]]. 

אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].&lt;ref&gt;[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&amp;itemNo=864677&amp;contrassID=2&amp;subContrassID=2&amp;sbSubContrassID=0    מנחם פרידמאן אין &quot;הארץ&quot; צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]&lt;/ref&gt; אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ&quot;ח סיון]] [[ה'תש&quot;א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]].

אין אַמעריקע האט ער געארבעט פֿאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה&quot;ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך.

נאך דער פטירה פון זיין שווער רבי [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]] ביום [[י' שבט]] [[ה'תש&quot;י]], האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף [[י&quot;א שבט]] [[ה'תשי&quot;א]], ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיקן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות &quot;באתי לגני&quot;.

=== זיין השפעה אין דער אידישער וועלט ===
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן &quot;מבצעים&quot; אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט &quot;ופרצת&quot;, גענומען פון פסוק &quot;ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה&quot;{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ&quot;ח י&quot;ד]]}}.

ער האָט גערופֿן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפֿילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופֿן פינאַנציעל העלפן פֿאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייַט צו קויפן די תשמישי מצוות.

== שייכות מיט אנדערע אדמורי&quot;ם ==
די [[סקווירא (הויף)|סקווערער]] אדמורי&quot;ם האבן זיך עטליכע מאל געאמפערט מיט אים וועגן דעם [[בעל שם טוב]]'ס סידור, וואס זיי טענה'ען אז עס באלאנגט פאר סקווירא{{מקור}}.

== לייענט ווייטער ==
* הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו&quot;רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010

== וועבלינקען ==
* [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)]
* [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע]
{{-}}

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}
{{רב-שטומף}}

[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי&quot;ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]]
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]
[[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]]</text>
      <sha1>tg47tn2yakfzuajs10luudkse1ywe8f</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597535</id>
      <parentid>597534</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T08:15:27Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>/* שייכות מיט אנדערע אדמורי&quot;ם */ י</comment>
      <origin>597535</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8780" sha1="ngq6nqbn1o8wivwjadn676idv39lkog" xml:space="preserve">{{אדמו&quot;ר
|נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן
|טיטל= ליובאוויטשער רבי
|בילד= Rabbi Menachem Mendel Schneerson2.jpg
|באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי
|עיקר חיבור= לקוטי שיחות
|געבורט דאטע=י&quot;א ניסן ה'תרס&quot;ב
|געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]]
|פטירה דאטע= 
|פטירה ארט= 
|פטירה סיבה=
|קבורה ארט= 
|חסידות= ליובאוויטש
|הויף ארט= 
|נומער אין דינאסטיע= 
|פאריגער= רבי [[יוסף יצחק שניאורסאהן]]
|נאכפאלגער= [קיין]
|פירערשאפט= 
|זיינע רביס=
|ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות
|פאטער= רבי [[לוי יצחק שניאורסאהן]]
|מוטער= חנה שניאורסאהן
|ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן
|קינדער1= 
|קינדער2=
|קינדער3=
}}
[[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש&quot;ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ&quot;ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]]
כבוד קדושת רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י&quot;א ניסן תרס&quot;ב) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש]]ער [[רבי]], און אנערקענט ארום די וועלט, סיי בא אידען און סיי בא גויים, אלס די אידשער מנהיג פון אונזער דור. 

רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינלעכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער [[וועלט]] צו פארשפרייטן [[תורה]] און [[אידישקייט]].

== לעבנסגעשיכטע ==
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטיק י&quot;א ניסן תרס&quot;ב (1902) אין דער [[שווארצער ים]] פּאָרט שטאט ניקאלאיעװ אין די [[רוסלענדישע אימפעריע|רוסישע אימפעריע]] (היינט [[מיקאלייעוו]] אין [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער, רבי [[לוי יצחק שניאורסאן]], וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט [[דניפרא]] צווישן די יארן תרס&quot;ז-תרצ&quot;ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש&quot;ס און פוסקים, און אויך [[קבלה]] פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען  [[מאטעמאטיק]]. 

י&quot;ד כסלו תרפ&quot;ט  1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[פילאסאפיע]] אין אן [[אוניווערסיטעט]] און אויסגעהערט לעקציעס פון [[ערווין שרעדינגער]]. 

אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].&lt;ref&gt;[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&amp;itemNo=864677&amp;contrassID=2&amp;subContrassID=2&amp;sbSubContrassID=0    מנחם פרידמאן אין &quot;הארץ&quot; צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]&lt;/ref&gt; אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ&quot;ח סיון]] [[ה'תש&quot;א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]].

אין אַמעריקע האט ער געארבעט פֿאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה&quot;ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך.

נאך דער פטירה פון זיין שווער רבי [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]] ביום [[י' שבט]] [[ה'תש&quot;י]], האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף [[י&quot;א שבט]] [[ה'תשי&quot;א]], ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיקן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות &quot;באתי לגני&quot;.

=== זיין השפעה אין דער אידישער וועלט ===
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן &quot;מבצעים&quot; אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט &quot;ופרצת&quot;, גענומען פון פסוק &quot;ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה&quot;{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ&quot;ח י&quot;ד]]}}.

ער האָט גערופֿן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפֿילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופֿן פינאַנציעל העלפן פֿאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייַט צו קויפן די תשמישי מצוות.

== שייכות מיט אנדערע אדמורי&quot;ם ==
דער רבי האט געהאט א שייכות, מיט אלע אנדערע חסידות'ען, צענדליקער רבי'ס האבן באזוכט אים אין דער ליובאוויטשער הויף, און זיי אלע האבן שטארק געהאלט פון אים. ספיעציעל: [[גער (הויף)|גער]], [[סקולען (הויף)|סקולען]], [[בעלזא]], [[ביאלע (הויף)|ביאלע]], [[אמשינאוו (הויף)|אמשינאוו]], און נאך.

== לייענט ווייטער ==
* הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו&quot;רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010

== וועבלינקען ==
* [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)]
* [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע]
{{-}}

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}
{{רב-שטומף}}

[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי&quot;ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]]
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]
[[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]]</text>
      <sha1>ngq6nqbn1o8wivwjadn676idv39lkog</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597536</id>
      <parentid>597535</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T08:42:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597536</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12043" sha1="pqt0o942k44oc5fusby4kddkj0c8vv2" xml:space="preserve">{{אדמו&quot;ר
|נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן
|טיטל= ליובאוויטשער רבי
|בילד= Rabbi Menachem Mendel Schneerson2.jpg
|באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי
|עיקר חיבור= לקוטי שיחות
|געבורט דאטע=י&quot;א ניסן ה'תרס&quot;ב
|געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]]
|פטירה דאטע= 
|פטירה ארט= 
|פטירה סיבה=
|קבורה ארט= 
|חסידות= ליובאוויטש
|הויף ארט= 
|נומער אין דינאסטיע= 
|פאריגער= רבי [[יוסף יצחק שניאורסאהן]]
|נאכפאלגער= [קיין]
|פירערשאפט= 
|זיינע רביס=
|ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות
|פאטער= רבי [[לוי יצחק שניאורסאהן]]
|מוטער= חנה שניאורסאהן
|ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן
|קינדער1= 
|קינדער2=
|קינדער3=
}}
[[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש&quot;ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ&quot;ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]]
כבוד קדושת רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י&quot;א ניסן תרס&quot;ב) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש]]ער [[רבי]], און אנערקענט ארום די וועלט, סיי בא אידען און סיי בא גויים, אלס די אידשער מנהיג פון אונזער דור, און ווערט גערופען בא אסאך פשוט ווי &quot;דער רבי&quot;. 

רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינלעכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער [[וועלט]] צו פארשפרייטן [[תורה]] און [[אידישקייט]].

== לעבנסגעשיכטע ==
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטיק י&quot;א ניסן תרס&quot;ב (1902) אין דער [[שווארצער ים]] פּאָרט שטאט ניקאלאיעװ אין די [[רוסלענדישע אימפעריע|רוסישע אימפעריע]] (היינט [[מיקאלייעוו]] אין [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער, רבי [[לוי יצחק שניאורסאן]], וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט [[דניפרא]] צווישן די יארן תרס&quot;ז-תרצ&quot;ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש&quot;ס און פוסקים, און אויך [[קבלה]] פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען  [[מאטעמאטיק]]. 

י&quot;ד כסלו תרפ&quot;ט  1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[פילאסאפיע]] אין אן [[אוניווערסיטעט]] און אויסגעהערט לעקציעס פון [[ערווין שרעדינגער]]. 

אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].&lt;ref&gt;[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&amp;itemNo=864677&amp;contrassID=2&amp;subContrassID=2&amp;sbSubContrassID=0    מנחם פרידמאן אין &quot;הארץ&quot; צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]&lt;/ref&gt; אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ&quot;ח סיון]] [[ה'תש&quot;א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]].

אין אַמעריקע האט ער געארבעט פֿאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה&quot;ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך.

נאך דער פטירה פון זיין שווער רבי [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]] ביום [[י' שבט]] [[ה'תש&quot;י]], האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף [[י&quot;א שבט]] [[ה'תשי&quot;א]], ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיקן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות &quot;באתי לגני&quot;.

=== זיין השפעה אין דער אידישער וועלט ===
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן &quot;מבצעים&quot; אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט &quot;ופרצת&quot;, גענומען פון פסוק &quot;ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה&quot;{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ&quot;ח י&quot;ד]]}}.

ער האָט גערופֿן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפֿילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופֿן פינאַנציעל העלפן פֿאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייַט צו קויפן די תשמישי מצוות.

== שייכות מיט אנדערע אדמורי&quot;ם ==
דער רבי האט געהאט א שייכות, מיט אלע אנדערע חסידות'ען, צענדליקער רבי'ס האבן באזוכט אים אין דער ליובאוויטשער הויף, און זיי אלע האבן שטארק געהאלט פון אים. ספיעציעל: [[גער (הויף)|גער]], [[סקולען (הויף)|סקולען]], [[בעלזא]], [[ביאלע (הויף)|ביאלע]], [[אמשינאוו (הויף)|אמשינאוו]], און נאך.

== זיין ספרים ==
אנדערש ווי בא אנדערע רבי'ס, האט דער רבי גערעדט תורה פאר שעות לאנג בא די פאבריינגענעשין, די אינהאלט פון די &quot;שיחות&quot; ווי זיי ווערן אנגערופען, באדעקן אלע חלקים פון די תורה, [[חומש]], [[גמרא]], [[קבלה]], [[חסידות]], און אזוי ווייטער. דער רבי'ס שיחות זיינען באקאנט מיט זייער מוראדיקער גאונ'שקייט און שארפקייט, און אויכעט פארשטאנדיק פאר אפילו פשוט'ע אידען.

מערסטנס פון דער רבי'ס תורה איז געשריבען געווארן בא די חסידים ('''דאס איז א טיילווייזע רשימה'''):

* '''ליקוטי שיחות''' - 39 בענדער פון &quot;שיחות&quot; דורכגעטיילט לויט די [[פרשת השבוע|פרשיות]], וואס געשריבען געווארן פון דאס ניי, און דער רבי האט אדרוכגעקוקט זיי, און האט מגיה געווען פארדעם וואס יעדער שיחה איז געדרוקט געווארן.
* '''אגרות קודש''' - (היינט צו טאג) 30 בענדער פון בריווין וואס דער רבי האט געשריבען צו פארשידענע מענשטען, וואס אינהאלט: תורה, עצות אין לעבן, און אזוי וייטער.
* '''ספר המאמרים - מלוקט''' - 6 בענדער פון &quot;מאמרי חסידות&quot; וואס דער רבי האט זיי מגיה געווען.
* '''היום יום''' - א [[קאמאנדיר]] וואס דער רבי האט אליין געמאכט, ערשט פאר תש&quot;ג - תד&quot;ש, וואס יעדער טאג אינהאלט א &quot;ווארט&quot; אין עבודת השם, פון זיין שווער'ס שיחות און בריווען.
* '''הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים''' - א [[הגדה של פסח|הגדה]] וואס דער רבי האט געמאכט, וואס אינהאלט מקורות, מיט ביאורים, און מנהגים פון חב&quot;ד. באווסט אלס א זייער גאונ'ישער ספר.
* '''ספר המאמרים''' - די &quot;מאמרי חסידות&quot;  וואס זיי זיינען געשריבען געווארן ווי דער רבי האט דאס געזאגט, און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן.
* '''שיחות קודש''' - די שיחות וואס זיי זיינען געשריבען געווארן (אין אידיש)  ווי דער רבי האט זיי געזאגט, און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן. זיי זיינען געדרוקט לויט די סדר ווי זיי זיינען געזאגט געווארן פון תש&quot;י ביז תשנ&quot;ב.
* '''תורת מנחם - התועדויות''' - די שיחות און מאמרים וואס זיי זיינען געשריבען געווארן פון דאס ניי אין [[לשון קודש|לשון הקודש]], און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן.

== לייענט ווייטער ==
* הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו&quot;רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010

== וועבלינקען ==
* [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)]
* [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע]
{{-}}

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}
{{רב-שטומף}}

[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי&quot;ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]]
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]
[[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]]</text>
      <sha1>pqt0o942k44oc5fusby4kddkj0c8vv2</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597547</id>
      <parentid>597536</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T11:10:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597547</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12130" sha1="kmxxf5c37o6nslax3nscoioo56jgjsb" xml:space="preserve">{{אדמו&quot;ר
|נאמען=מנחם מענדל שניאורסאהן
|טיטל= ליובאוויטשער רבי
|בילד= Rabbi Menachem Mendel Schneerson2.jpg
|באשרייבונג= רבי מנחם שניאורסאהן, ליובאוויטשער רבי
|עיקר חיבור= לקוטי שיחות
|געבורט דאטע=י&quot;א ניסן ה'תרס&quot;ב
|געבורט ארט= [[מיקאלייעוו]], [[רוסלענדישע אימפעריע]]
|פטירה דאטע= 
|פטירה ארט= 
|פטירה סיבה=
|קבורה ארט= 
|חסידות= ליובאוויטש
|הויף ארט= 
|נומער אין דינאסטיע= 
|פאריגער= רבי [[יוסף יצחק שניאורסאהן]]
|נאכפאלגער= [קיין]
|פירערשאפט= 
|זיינע רביס=
|ספרים= היום יום, הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים, אגרות קודש, ספר השיחות, שיחות קודש, ספר המאמרים מלוקט, ספר המאמרים, ליקוטי שיחות, תורת מנחם, רשימות
|פאטער= רבי [[לוי יצחק שניאורסאהן]]
|מוטער= חנה שניאורסאהן
|ווייב= חיה מושקא שניאורסאהן
|קינדער1= 
|קינדער2=
|קינדער3=
}}
[[טעקע:Lubavitch rebbe farbrengen with mother.jpg|קליין|250px|א היסטאריש פארברענגן אין תש&quot;ז, 1947 מיט חסידים און זיין מוטער רביצין חנה וועלכע זיצט אויבן אן. דער רבי איז דעמאלט געקומען פון ניו יארק קיין פאריז כדי מקבל פנים זיין מוטער וועלכע איז ערשט ארויס פון רוסלאנד. דער רבי האט זיך געטראפן מיט איר דאס ערשטע מאל נאך 19 יאר, זינט תרפ&quot;ח ווען ער איז ארויס פון רוסלאנד מיט זיין שווער.]]
כבוד קדושת רבי '''מנחם מענדל שניאורסאהן''' (י&quot;א ניסן תרס&quot;ב) איז געווען דער לעצטער [[ליובאוויטש]]ער [[רבי]], און אנערקענט ארום די וועלט, סיי בא אידען און סיי בא גויים, אלס די אידשער מנהיג פון אונזער דור, און באווסט בא אסאך אלס &quot;דער רבי&quot;. 

רבי מנחם מענדל איז באוואוסט אלס א גאון עולם, א בקי נפלא אין אלע טיילן פון תורה, ווי אויך אן אויסערגעוויינלעכער מלומד אין וועלטלעכע וויסנשאפטן. ער האט רעוואלוציאנירט אידישקייט, שיקנדיק טויזנטער שלוחים איבער דער גאנצער [[וועלט]] צו פארשפרייטן [[תורה]] און [[אידישקייט]].

== לעבנסגעשיכטע ==
רבי מנחם מענדל שניאורסאהן איז געבוירן פרייטיק י&quot;א ניסן תרס&quot;ב (1902) אין דער [[שווארצער ים]] פּאָרט שטאט ניקאלאיעװ אין די [[רוסלענדישע אימפעריע|רוסישע אימפעריע]] (היינט [[מיקאלייעוו]] אין [[אוקראינע]]) צו זיין פאטער, רבי [[לוי יצחק שניאורסאן]], וואס איז געווען דער שטאטס רב פון יעקאטרינעסלאוו, היינט [[דניפרא]] צווישן די יארן תרס&quot;ז-תרצ&quot;ט (1907-1939), און זיין מוטער חנה, א טאכטער צום רב פון ניקאלאיעוו, הרב מאיר שלמה יאנאווסקי. זיין פאטער איז געווען זיין הויפט רבי. ער האט געלערנט ש&quot;ס און פוסקים, און אויך [[קבלה]] פון א חסידישן שטאנדפונקט. צו זעכצן יאר האט ער אנגעהויבן לערנען  [[מאטעמאטיק]]. 

י&quot;ד כסלו תרפ&quot;ט  1928 האט ער חתונה געהאט מיט [[חיה מושקא שניאורסאן]], די מיטלסטע טאכטער פון דעם זעקסטן לובאוויטשער רבי'ן [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]]. די חתונה איז פארגעקומען אין [[ווארשע]], [[פוילן]]; כמעט אלע פוילישע רבי'ס זענען געווען אויף דער חתונה. נאך דער חתונה האט דאס יונגע פאר פאלק געצויגן קיין [[בערלין]]. דארטן האט ער שטודירט א שטיק צייט [[מאטעמאטיק]] און [[פילאסאפיע]] אין אן [[אוניווערסיטעט]] און אויסגעהערט לעקציעס פון [[ערווין שרעדינגער]]. 

אין 1933 האט הרב שניאורסאן געצויגן קיין [[פאריז]], דארטן האט ער שטודירט [[מעכאניק]] און [[עלעקטריע|עלעקטרישע]] [[אינזשעניריע]].&lt;ref&gt;[http://www.haaretz.co.il/hasite/pages/ShArt.jhtml?more=1&amp;itemNo=864677&amp;contrassID=2&amp;subContrassID=2&amp;sbSubContrassID=0    מנחם פרידמאן אין &quot;הארץ&quot; צייטונג, געקוקט דעם 17טן יוני 2010 ]&lt;/ref&gt; אין [[1941]] איז ער אנטלאפן פון [[פראנקרייך]] און אום [[כ&quot;ח סיון]] [[ה'תש&quot;א]] איז צוגעקומען צו זיין שווער, הרב [[יוסף יצחק שניאורסאן]], אין דעם [[קראון הייטס]] געגנט פון [[ברוקלין]]. אין יענער צייט האט ער וואלונטירט אלס [[אינזשעניר]] פאר די [[אמעריקאנער פלאט]] אין דער [[ברוקלין נעיווי יארד]].

אין אַמעריקע האט ער געארבעט פֿאַר זיין שווער, אין די ליובאוויטשער אָרגאַניזאַציעס קה&quot;ת, מחנה ישראל און מרכז לענייני חינוך.

נאך דער פטירה פון זיין שווער רבי [[יוסף יצחק שניאורסאן|ריי&quot;ץ]] ביום [[י' שבט]] [[ה'תש&quot;י]], האט ער נאָך נישט געוואלט צו אָננעמען אויף זיך די פירערשאַפט פון ליובאוויטשער חסידות. נאר נאך א יאר שפעטער, אויף [[י&quot;א שבט]] [[ה'תשי&quot;א]], ביי'ם פארברענגען לכבוד דער ערשטע יארצייט פונעם פריערדיקן רבי'ן, האט דער רבי מקבל געווען די נשיאות, מיט זאגן די מאמר חסידות &quot;באתי לגני&quot;.

=== זיין השפעה אין דער אידישער וועלט ===
דער רבי האט אנגעפאנגט מאכן &quot;מבצעים&quot; אויף צושפרייטן תורה ומצוות, אידישקייט און תורת ה[[חסידות]] מיטן קלינגווארט &quot;ופרצת&quot;, גענומען פון פסוק &quot;ופרצת ימה וקדמה וצפונה ונגבה&quot;{{הערה|[[s:בראשית כח יד|בראשית כ&quot;ח י&quot;ד]]}}.

ער האָט גערופֿן אויף זיינע חסידים צו השפּעה האבן וואו נאָר מעגלעך, אַפֿילו די וועלטלעכע אידן, צו אָבסערווירן די מצוות און תורה לערנען, צווישן אנדערע זאכן, דורך גענומען ציבור ערטער און עפנטלעך קרעדיט די מצוות. עס אויך גערופֿן פינאַנציעל העלפן פֿאַר יענע וואס טאָן ניט האָבן די פינאַנציעל פיייקייַט צו קויפן די תשמישי מצוות.

== שייכות מיט אנדערע אדמורי&quot;ם ==
דער רבי האט געהאט א שייכות, מיט אלע אנדערע חסידות'ען, צענדליקער רבי'ס האבן באזוכט אים אין דער ליובאוויטשער הויף, און זיי אלע האבן שטארק געהאלט פון אים. ספיעציעל: [[גער (הויף)|גער]], [[סקולען (הויף)|סקולען]], [[בעלזא]], [[ביאלע (הויף)|ביאלע]], [[אמשינאוו (הויף)|אמשינאוו]], און נאך.

== זיין ספרים ==
אנדערש ווי בא אנדערע רבי'ס, האט דער רבי גערעדט תורה פאר שעות לאנג בא די פאבריינגענעשין, די אינהאלט פון די &quot;שיחות&quot; ווי זיי ווערן אנגערופען, באדעקן אלע חלקים פון די תורה, [[חומש]], [[גמרא]], [[קבלה]], [[חסידות]], און אזוי ווייטער. דער רבי'ס שיחות זיינען באקאנט מיט זייער מוראדיקער גאונ'שקייט און שארפקייט פון איין זייט, און אויכעט פארשטאנדיק פאר אפילו פשוט'ע אידען פון די צווייטע זייט. 

מערסטנס פון דער רבי'ס תורה איז געשריבען געווארן בא די חסידים ('''דאס איז א טיילווייזע רשימה'''):

* '''ליקוטי שיחות''' - 39 בענדער פון &quot;שיחות&quot; געדרוקט לויט די [[פרשת השבוע|פרשיות]], וואס זיינען געשריבען געווארן פון דאס ניי, און דער רבי האט אדרוכגעקוקט זיי, און האט מגיה געווען פארדעם וואס יעדער שיחה איז געדרוקט געווארן.
* '''אגרות קודש''' - (היינט צו טאג) 30 בענדער פון בריווין וואס דער רבי האט געשריבען צו פארשידענע מענשטען, וואס אינהאלט: תורה, עצות אין לעבן, און אזוי וייטער.
* '''ספר המאמרים - מלוקט''' - 6 בענדער פון &quot;מאמרי חסידות&quot; וואס דער רבי האט זיי מגיה געווען.
* '''היום יום''' - א [[קאלענדאר|קאלאנדיר]] וואס דער רבי האט אליין געמאכט, ערשט פאר תש&quot;ג - תד&quot;ש, יעדער טאג אינהאלט א &quot;ווארט&quot; אין עבודת השם, פון זיין שווער - [[יוסף יצחק שניאורסאהן|דער רבי מוהריי&quot;צ]]'ס שיחות און בריווען.
* '''הגדה של פסח עם ליקוטי טעמים ומנהגים''' - א [[הגדה של פסח|הגדה]] וואס דער רבי האט געמאכט, וואס אינהאלט מקורות, מיט ביאורים, און מנהגים פון חב&quot;ד. באווסט אלס א זייער גאונ'ישער ספר.
* '''ספר המאמרים''' - די &quot;מאמרי חסידות&quot;  וואס זיינען געשריבען געווארן ווי דער רבי האט דאס געזאגט, און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן.
* '''שיחות קודש''' - די שיחות וואס זיינען געשריבען געווארן (אין אידיש)  ווי דער רבי האט זיי געזאגט, און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן. געדרוקט לויט די סדר ווי זיי זיינען געזאגט געווארן פון תש&quot;י ביז תשנ&quot;ב.
* '''תורת מנחם - התועדויות''' - די שיחות און מאמרים וואס זיינען געשריבען געווארן פון דאס ניי אין [[לשון קודש|לשון הקודש]], און זיינען נישט אדרוכגעקוקט געווארן באם רבי'ן.

== לייענט ווייטער ==
* הרב [[שלום דובער וואלפע]], '''שמן ששון מחבריך''', פיר בענדער וואס באהאנדלען זיינע פארבינדונגען מיט אדמו&quot;רים און גדולי ישראל, [[חולון]], 1995-2010

== וועבלינקען ==
* [https://m.youtube.com/user/HaRabbiMiLubavitch ווידעא פון די רבי (העברעיש)]
* [http://www.harabi.org.il א וועב זייטל וועגן דעם רבינ'ס לעבן, מיט ווידעאס, בילדער, מעשיות און א ביאגראפיע]
{{-}}

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}
{{רב-שטומף}}

[[קאַטעגאָריע:אמעריקאנער אדמורי&quot;ם|שניאורסאן, מנחם מענדל]]
[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]
[[קאַטעגאָריע:מענטשן פון ניו יארק]]</text>
      <sha1>kmxxf5c37o6nslax3nscoioo56jgjsb</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>שליח (חב&quot;ד)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2945</id>
    <revision>
      <id>597531</id>
      <parentid>586571</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T07:53:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>ל</comment>
      <origin>597531</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1740" sha1="2ilt6hlmgzj6ss6z5ftfevivaalqkdt" xml:space="preserve">א '''שליח''' פונעם '''ליובאוויטשער רבי''' איז א חסיד וואס פארשפרייט אידישקייט אין א באשטימטער פלאץ. דער [[לובאוויטשער רבי|ליובאוויטשער רבי]] האט ארויסגעשיקט טויזענטע חסידים צו ווערן '''שלוחים''', בויען אידישקייט איבער דער גארער וועלט. יעדער שליח עפענט א בית חב&quot;ד אדער א קהילה און איז אין פערזענלעכן קאנטאקט מיט די ארטיגע אידן. זיי לייגן מיט זיי [[תפילין]], לערנען [[תורה]] מיט זיי, און דאס גלייכען. זייערע ווייבער עפענען מיידלעך [[שולע|שולעס]] און צינדן אן דעם אידישען געמיינדע לעבן אין די דערווײַטערטע געגענטער איבער דער גאנצער וועלט ווי קיין [[רעליגיע]] קומט בכלל נישט אן. אין די זכות פון דעם רבי'נס שלוחים, זיינען צענדליקער טויזנטער אידען - וואס אסאך פון זיי האבן קאם געווסט אז זיי זיינען אידען - געווארן פולקאמע [[בעלי תשובה]], מערסטענס ליובאוויטשער חסידים, און אסאך אליין געווארן שלוחים.

די ציל פון די &quot;שליחות&quot; איז צו מאכן די וועלט, גרייט צו מקבל זיין [[משיח|משיח צדקנו]].
==וועבלינקען==

* [http://www.he.chabad.org/centers/default.htm שלוחים ובתי חב&quot;ד איבער דער גארער וועלט]

[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]</text>
      <sha1>2ilt6hlmgzj6ss6z5ftfevivaalqkdt</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597532</id>
      <parentid>597531</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T08:04:08Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>י</comment>
      <origin>597532</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1875" sha1="6j7jet1hxk0tld63obst8zl5rgzazmz" xml:space="preserve">[[טעקע:Lubavitch House.jpg|קליין|313x313פיקס|א בית חב&quot;ד (&quot;בית ליובאוויטש&quot;) אין [[לאנדאן]].]]
א '''שליח''' פונעם '''ליובאוויטשער רבי''' איז א חסיד וואס פארשפרייט אידישקייט אין א באשטימטער פלאץ. דער [[לובאוויטשער רבי|ליובאוויטשער רבי]] האט ארויסגעשיקט טויזענטע חסידים צו ווערן '''שלוחים''', בויען אידישקייט איבער דער גארער וועלט. יעדער שליח עפענט א בית חב&quot;ד אדער א קהילה און איז אין פערזענלעכן קאנטאקט מיט די ארטיגע אידן. זיי לייגן מיט זיי [[תפילין]], לערנען [[תורה]] מיט זיי, און דאס גלייכען. זייערע ווייבער עפענען מיידלעך [[שולע|שולעס]] און צינדן אן דעם אידישען געמיינדע לעבן אין די דערווײַטערטע געגענטער איבער דער גאנצער וועלט ווי קיין [[רעליגיע]] קומט בכלל נישט אן. אין די זכות פון דעם רבי'נס שלוחים, זיינען צענדליקער טויזנטער אידען - וואס אסאך פון זיי האבן קאם געווסט אז זיי זיינען אידען - געווארן פולקאמע [[בעלי תשובה]], מערסטענס ליובאוויטשער חסידים, און אסאך אליין געווארן שלוחים.

די ציל פון די &quot;שליחות&quot; איז צו מאכן די וועלט, גרייט צו מקבל זיין [[משיח|משיח צדקנו]].
==וועבלינקען==

* [http://www.he.chabad.org/centers/default.htm שלוחים ובתי חב&quot;ד איבער דער גארער וועלט]

[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]</text>
      <sha1>6j7jet1hxk0tld63obst8zl5rgzazmz</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597533</id>
      <parentid>597532</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T08:05:42Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>א</comment>
      <origin>597533</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1987" sha1="mzqye30xsgreyjot6w6y7s319pui7ra" xml:space="preserve">[[טעקע:Lubavitch House.jpg|קליין|313x313פיקס|א בית חב&quot;ד (&quot;בית ליובאוויטש&quot;) אין [[לאנדאן]].]]
א '''שליח''' פונעם '''ליובאוויטשער רבי''' איז א חסיד וואס פארשפרייט אידישקייט אין א באשטימטער פלאץ. דער [[לובאוויטשער רבי|ליובאוויטשער רבי]] האט ארויסגעשיקט טויזענטע חסידים צו ווערן '''שלוחים''', בויען אידישקייט איבער דער גארער וועלט. יעדער שליח עפענט א בית חב&quot;ד אדער א קהילה און איז אין פערזענלעכן קאנטאקט מיט די ארטיגע אידן. זיי לייגן מיט זיי [[תפילין]], לערנען [[תורה]] מיט זיי, און דאס גלייכען. זייערע ווייבער עפענען מיידלעך [[שולע|שולעס]] און צינדן אן דעם אידישען געמיינדע לעבן אין די דערווײַטערטע געגענטער איבער דער גאנצער וועלט ווי קיין [[רעליגיע]] קומט בכלל נישט אן.

אין די זכות פון דעם רבי'נס שלוחים, זיינען צענדליקער טויזנטער אידען - וואס אסאך פון זיי האבן קאם געווסט אז זיי זיינען אידען - געווארן פולקאמע [[בעלי תשובה]], מערסטענס ליובאוויטשער חסידים, און אסאך אליין געווארן שלוחים.

די ציל פון די &quot;שליחות&quot; איז צו מאכן די וועלט, גרייט צו מקבל זיין [[משיח|משיח צדקנו]].

היינט צו טאג, איז דא העכער זיבען טויענט שלוחים ארום די וועלט.
==וועבלינקען==

* [http://www.he.chabad.org/centers/default.htm שלוחים ובתי חב&quot;ד איבער דער גארער וועלט]

[[קאַטעגאָריע:ליובאוויטש]]</text>
      <sha1>mzqye30xsgreyjot6w6y7s319pui7ra</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ניו יארק סיטי</title>
    <ns>0</ns>
    <id>10800</id>
    <revision>
      <id>597544</id>
      <parentid>591422</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T09:40:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597544</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="18362" sha1="gmdke9nn9d9argoord6p26fr5wwzz4x" xml:space="preserve">{{אישיות}}[[טעקע:5Boroughs NYC Yiddish.png|קליין|300px|די פינף באראס פון ניו יארק סיטי (אין אידיש)]]
'''ניו־יאָרק''' ({{שפראך-en|New York City}}) איז די [[ליסטע פון שטעט אין די פאראייניגטע שטאטן לויט באפעלקערונג|סאַמע באוואוינסטע שטאָט]] אין די [[פאראייניקטע שטאטן]] און דער צענטער פונעם [[ניו יארק מעטראפאליטען שטח]]. זי געפינט זיך אין דעם [[ניו יארק|שטאַט ניו יארק]] און האט א באפעלקרונג פון 8.8 מיליאן. איר גרויסקייט און שטח איז 321 קוואדראט מייל זייענדיג דעריבער די מערסטע געדיכט באוואוינטע שטאָט אין [[צפון אמעריקע|צפון־אמעריקע]]. די שטאָט איז אויך די גרעסטע יידישער שטאָט־ישוב אין דער יידישער געשיכטע; מיט לערך 1.6 מיליאן יידן; דער באַדייטנסטער יידישער צענטער.

ניו יארק איז א וויכטיקער צענטער פון אינטערנאציאנאלער דעמאקראטיע, און ווערט אמאל גערופן די קולטורלערע און פינאנציעלע הויפטשטאט פון דער וועלט.

די שטאָט ליגט אויף איינעם פון דער וועלטס גרעסטע נאטירלעכע האוונס, און אנטהאלט די פינף [[בארא]]ס: [[מאנהעטן]], [[ברוקלין]], [[בראנקס]], [[סטעטן איילענד]] און [[קווינס]], וואס זענען פאראייניגט געווארן אין איין שטאט אין יאר 1898.

די שטאָט פון ניו יארק שטאמט פון דער גרינדונג אין 1624 פון א האַנדלארט אין [[לאוער מאנהעטען]] דורך קאלאניסטן פון דער [[האלענדישע רעפובליק|האלענדישער רעפובליק]]. אין 1626 האט מען אים געגעבן דעם נאמען [[ניי אמסטערדאם]].&lt;ref name=&quot;u-s-history.com&quot;&gt;{{cite web |url=http://www.u-s-history.com/pages/h2122.html |title=United States History – History of New York City, New York
|accessdate={{ר}}9טן סעפטעמבער 2012}}&lt;/ref&gt; די שטאט מיט אירע ארומיגע ערטער זענען געקומען אונטער ענגלישער הערשאפט אין 1664.&lt;ref name=&quot;u-s-history.com&quot; /&gt;&lt;ref&gt;און מען האט זי געגעבן דעם נאמען ''ניו יארק'' נאכדעם וואס דער מלך [[טשארלס דער צווייטער פון ענגלאנד]] האט געשאנקען דעם באדן צו זיין ברודער, דער [[דזשיימס דער צווייטער פון ענגלאנד|הערצאג פון יארק]].&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.nps.gov/nr/travel/kingston/colonization.htm |title=KINGSTON Discover 300 Years of New York History DUTCH COLONIES |publisher=National Park Service, U.S. Department of the Interior |accessdate=May 10, 2011}}&lt;/ref&gt; ניו יארק איז געווען די הויפטשטאט פון די פאראייניגטע שטאַטן פון 1785 ביז 1790.&lt;ref name=senate&gt;{{cite web |url=http://www.senate.gov/reference/reference_item/Nine_Capitals_of_the_United_States.htm |title=The Nine Capitals of the United States |publisher=[[United States Senate]]
|accessdate= {{ר}}7טן סעפטעמבער 2008}}&lt;/ref&gt; זי די גרעסטע שטאט אין לאנד זייט 1790.&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.census.gov/population/www/documentation/twps0027/tab01.txt |title=Rank by Population of the 100 Largest Urban Places, Listed Alphabetically by State: 1790–1990 |date={{ר}}15טן יוני, 1998 |publisher=U.S. Census Bureau
|accessdate={{ר}}8טן פעברואר, 2009}}&lt;/ref&gt; די [[סטאטוע פון ליבערטי]] האט באגריסט מיליאנען [[אימיגראנט]]ן ווען זיי זענען אנגעקומען אין שיפן אין אמעריקע ביים סוף פונעם 19טן און אנהייב 20סטן יארהונדערטער&lt;ref&gt;{{cite web |url=http://www.history.com/topics/statue-of-liberty |title=Statue of Liberty |publisher=A&amp;E Television Networks, LLC
|accessdate={{ר}}21סטן מיי, 2011}}&lt;/ref&gt; און איז א סימבאל פון די פאראייניגטע שטאטן און זיין דעמאקראטיע.&lt;ref&gt;{{cite web |title=Statue of Liberty |work=World Heritage |publisher=UNESCO World Heritage Centre 1992–2011 |url=http://whc.unesco.org/en/list/307
|accessdate={{ר}}23סטן אקטאבער, 2011}}&lt;/ref&gt; אינעם [[21סטער י&quot;ה|21סטן יארהונדערט]] איז ניו יארק ארויסגעקומען ווי א גלאבלן פונקט פון שעפעריי און פירנעמערשאפט,&lt;ref name=VentureCapitalNY1&gt;{{cite web|url=http://nvca.org/research/venture-investment/|title=Venture Investment – Regional Aggregate Data|publisher=National Venture Capital Association and PricewaterhouseCoopers
|accessdate= {{ר}}22סטן אפריל 2016
}}&lt;/ref&gt; [[סאציאלן טאלעראנץ]],&lt;ref name=SocialToleranceNY1&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/politics/first-draft/2016/03/23/ted-cruz-deplores-liberal-left-wing-values-while-lobbying-for-new-york-votes/|title=Ted Cruz Deplores 'Liberal, Left-Wing Values' While Lobbying for New York Votes|author=Matt Flegenheimer|newspaper=The New York Times
|date={{ר}}23סטן מערץ, 2016|accessdate= {{ר}}22סטן אפריל, 2016}}&lt;/ref&gt; און [[סביבה׳דיקער אויסהאלטונג]].&lt;ref name=EnvironmentalSustainabilityNY1&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/aponline/2016/04/22/world/ap-un-united-nations-climate-agreement-the-latest.html?_r=0
|title=The Latest: China Hopes US Joins Climate Deal Quickly|author=The Associated Press|newspaper=The New York Times
|date= {{ר}}22סטן אפריל, 2016
|accessdate= {{ר}}22סטן אפריל, 2016
}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=EnvironmentalSustainabilityNY2&gt;{{cite news|url=http://www.nytimes.com/2014/09/22/nyregion/new-york-city-climate-change-march.html|title=Taking a Call for Climate Change to the Streets|author=Lisa Foderaro|newspaper=The New York Times
|date={{ר}}21סטן סעפטעמבער, 2014|accessdate= {{ר}}22סטן אפריל, 2016}}&lt;/ref&gt;

נישט אריינגערעכענט דער ריזן שטח פון גאנץ [[אפסטעיט]] און [[לאנג איילענד]], וואס דאס הייסט די [[סאבארב]]'ס.

ניו יארק איז די לינגוויסטיש מערטס פארשיידנדיקע שטאָט אין דער וועלט; מען רעדט דארט 800 שפראכן.

== היסטאריע ==
איידער די אייראפעאישע קאלאניסטן זענען געקומען אין אמעריקע, איז די געגנט פון היינטיקן ניו יארק סיטי געווען באוואוינט דורך פארשידענע גרופעס אלגאנקווין שבטים פון אמעריקאנישע אינדיאנער, איינשליסנדיק די לענאפע וואס זייער היימלאנד האט איינגעשפארט [[סטאטן איילנד]], דעם מערב טייל פון [[לאנג איילענד]], כולל דעם שטח וואס איז היינט ברוקלין און קווינס, אויך מאנהעטן, דעם בראנקט און דעם נידריגן האדסאן טאל.

דער שטח וואו די שטאט געפינט זיך היינט איז געווארן אנטפלעקט אין יאר 1524 דורך [[דזיאוואני דא וועראזאנא]], אן [[איטאליע]]נישער אויספארשעט וואס האט געדינט דעם [[פראנקרייך|פראנצוישן קרוין]]. דאַ וועראַזאַנא האט גערופן דעם ארט &quot;נואוועל אַנגולעם&quot; (פראנצויזיש: Nouvelle Angoulême - נייער [[אנגולעם]]). אין יענער צייט האבן געוואוינט אין דער געגנט עטלעגע 5,000 אמעריקאנער איינגעבוירענע פונעם לענאפע שבט. די אייראפעאישע זידלונג אין דער געגנט האט אנגעהויבן אין יאר 1614, ווען מ׳האט אויפגעשטעלט א האלענדיש דערפל אין דרום פון [[מאנהעטן]] אינזל וואו מ׳האט געהאנדלט מיט פעלצן. מיט דער צייט האט מען גערופן דעם יישוב [[ניי נידערלאנד]]. אין 1624, האט דער קאלאניע־גובערנאטאר [[פיטער מינואיט]] געקויפט דעם אינזל מאנהעטן פון די לענאפע מיט א בייט פאר סחורה ווערט 60 גולדן. אין 1664 האט אן ענגלישע ארמיי איבערגענומען דעם יישוב און האבן געענדערט זיין נאמען צו &quot;ניו יארק&quot;, אויפן נאמען פונעם הערצאג פון יארק, וואס איז שפעטער געווארן דער מלך [[דזשיימס דער צווייטער]]. ביז  1700, האט די באפעלקערונג פון דעם לענאפע זיך פארקענערט צו 200 מענטשן.

דעם 29סטן און 30סטן אקטאבער 2012, האט [[הוראגאן סענדי]] חרב געמאכט א ברייטן שטח פון אונטער מאנהאטן, מיט שטארקע פארפלייצונגען און הויכע ווינטן, אז א סך איינוואוינער זענען געבליבן אן קראפט און [[בענזין]] און די טראנספארט סיסטעם האט אויפגעהערט צו ארבעטן. צוליב דעם שטורעם און זיין אימפאקט האט זיך אנגעהויבן אן ערנסטע דיסקוסיע וועגן בויען ים ווענט און אנדערע באריערן ביים בארטן צו פארמיידן נאך אזא פארפלייצונג אין דער צוקונפט.
	
אין מערץ 2020, האט אויסגעבראכן אין שטאָט דער [[קאוויד-19 פאנדעמיק|קאוויד-19]] ווירוס. די שטאט איז גיך געווארן דער וועלטס־עפיצענטער פון דער פאנדעמיע אין דער אָנהייב־פֿאַזע, איידער די אינפֿעקציע איז געווארן פֿארשפרייט איבער דער וועלט און דעם גאנצן לאנד. ביז מערץ 2021, האט ניו יארק סיטי רעקארדירט [[קאוויד-19-פאנדעמיע אין ניו יארק סיטי|מער ווי 30,000 טויטע]] פון קאמפליקאציעס צוליב קאוויד-19.

== געאגראפיע ==
ניו יארק סיטי ליגט אויף דריי אינזלען אינעם [[אטלאנטישער אקעאן|אטלאנטישן אקעאן]] צוזאמען מיט א טייל אויף דער יבשה פון [[צפון אמעריקע]]. די שטאָט שליסט איין גאנץ [[מאנהעטן]] אינזל און [[סטעטן איילענד]] און אויך דעם מערב טייל פון [[לאנג איילענד]], ווי אויך עטלעכע קלענערע אינזלען.

די שטאט ווערט צוטייל אין פינף באראס, וואס יעדע איינע איז א קאנטי פונעם שטאט [[ניו יארק]]. די באראס זענען:

{| class=&quot;wikitable sortable&quot;
|-
! בארא !! קאנטי !! הערה
|-
| [[מאנהעטן]] || ניו יארק קאנטי || אויף מאנהעטן אינזל
|-
| [[ברוקלין]] || קינגס קאנטי ||  אויף לאנג אינזל
|-
| [[בראנקס|דער בראנקס]] || בראנקס קאנטי || אויף דער יבשה
|-
| [[קווינס]] || קווינס קאנטי || אויף לאנג אינזל
|-
| [[סטעטן איילענד]] || ריטשמאנד קאנטי || אויף סטעטן אינזל
|}

[[מאנהעטן]] איז די בארא פון ניו יארק מיטן קלענסטן שטח (59 קוואדראט ק״מ) און האט כמעט אלע וואלקנקראצערס פון ניו יארק, ווי אויך [[צענטראל פארק]]. מאנהעטן האט גאר א געדעכטע באפעלקערונג, 27,812 מענטשן א קוואדראט ק״מ אין 2015, מער ווי יעדע שטאט אין די פאראייניגטע שטאטן פון אמעריקע..

[[ברוקלין]] ליגט אויפן מערבדיקן שפיץ פון [[לאנג איילענד]] און האט די גרעסטע באפעלקערונג (2.6 מיליאן) פון אלע פינף באראס. ברוקלין האט א לאנגן בארטן וואס שליסט איין [[קאני איילענד]]. די צוויי גרעסטע שטאטגערטנער אין ברוקלין זענען מארין פארק און פראספעקט פארק.

[[קווינס]], וואס ליגט אויף לאנג איילענד צפון און מזרח פון ברוקלין, איז די בארא מיטן גרעסטן שטח, 283 קוואדראט ק״מ.

די פארשידענע טיילן פון דער שטאט ווערן צעטיילט מיט וואסער. א טייל פונעם [[טייך האדסאן]] איז דער גרענעץ צווישן ניו יארק (מאנהעטן און בראנקס) און [[ניו זשערסי]]. דער [[מזרח טייך]] איז דער גרענעץ צווישן מאנהעטן און לאנג אינזל (ברוקלין און קווינס). דער [[טייך הארלעם]] איז דער גרענעץ צווישן מאנהעטן און דעם בראנקס.

א קליין שטיקל באדן אין מאנהעטן איז אן אינטערנאציאנאלע טעריטאריע וואו די [[פאראייניגטע פעלקער]] ארגאנציזאציע איז הויפטקווארטירט.

ניו יארק סיטי, ספעציעל מאנהעטן, האט גאר א סך וואלקנקראצערס, בערך 5600, פון זיי 48 זענען העכער פון 200 מעטער.

== עקאנאמיע ==
=== איבערבליק איבער דער עקאנאמיע פון ניו יארק סיטי ===
ניו יארק איז א גלאבאלער צענטער פון אינערנאציאנאלע ביזנעס און האנדל.

=== וואל סטריט ===
די וויכסטיקסטע עקאָנאָמישע באשטאנדטייל פון ניו יארק סיטי ליגט אין זיין ראָלע אלס די הויפּטקוואַרטיר פאַר די פינאנציעלע אינדוסטריע פון די פאראייניקטע שטאטן, כאראקטעריש באקאנט אלס 'וואל סטריט'. אסאך גרויסע פינאַנציעלע פירמעס זענען הויפטקווארטירט אין ניו יארק סיטי, און די שטאָט איז אויך היים פאר אַ שפרידלדיגער נומער פון נייע פינאַנציעלע 'סטאַרטאַפּ' פירמעס.

[[לאוער מאנהעטן]] איז דער דריט-גרעסטער צענטראַל ביזנעס דיסטריקט אין די פאַראייניקטע שטאַטן. זי איז היים פאר די ניו יאָרק בערזע אויף וואַל סטריט און די NASDAQ אויף 165 בראָדוויי, רעפּרעזענטירנדיג דערמיט די וועלט'ס גרעסטער און צווייט-גרעסטער סטאַק עקסטשיינדזש האַנדל צענטערן.

== דעמאגראפיע ==
אין 2012 האט דער ניו יארק צענזוס ביורא געשאצט איר באפעלקערונג ביי 8,336,697. לויט די באראס איז דאס:

:ברוקלין: 2,556,598
:קווינס: 2,293,007
:מאנהעטן: 1,634,795
:דער בראנקס: 1,391,903
:סטאטן איילנד: 487,407

=== יידישע באפעלקערונג ===
אומגעפער 1.1 מיליאן יידן וואוינען היינט אין ניו יארק סיטי,{{הערה|{{cite web |url=http://www.simpletoremember.com/vitals/world-jewish-population.htm |title=World Jewish Population |publisher=SimpleToRemember.com – Judaism Online
|accessdate={{ר}}2טן סעפטעמבער, 2012}}}} {{הערה|{{cite web |url=http://dataspace.princeton.edu/jspui/bitstream/88435/dsp01w3763682c/1/JCSNY2011_ComprehensiveReport.pdf |title=Jewish Community Study of New York: 2011 Comprehensive Report |publisher=UJA-Federation of New York
|accessdate={{ר}}13טן אויגוסט 2014}}}} איבער העלפט פון זיי אין ברוקלין.&lt;ref name=BrooklynJewish&gt;{{cite news |last=ווייקסלבוים |first=סימאן |url=http://www.nydailynews.com/new-york/brooklyn/brooklyn-residents-jews-new-study-finds-article-1.1100080 |title=Nearly one in four Brooklyn residents are Jews, new study finds |newspaper=New York Daily News
|date={{ר}}26סטן יוני, 2012
|accessdate={{ר}}30סטן מיי, 2013}}&lt;/ref&gt;

== ספארט ==
יעדע יאר לויפן א סך מענטשן אין דעם [[ניו יארק מאראטאן]], איינער פון די פאפולערסטער [[מאראטאן|מאראטאנען]] אין דער וועלט., וואס אין 2006 האבן 37,866 מענטשן געענדיגט.

== 360° פאנאראמע פון ניו יארק סיטי ==
&lt;div style=&quot;height: 251px; width: 99%; overflow: auto; padding: 3px;text-align: left; border:solid 1px;&quot; title=&quot;braglist – zum scrollen&quot;; &gt;
[[טעקע:Skyline-New-York-City.jpg|צענטער|2000px|פאנאראמע פון ניו יארק.]]&lt;/div&gt;

== וועבלינקען ==
יידיש־שפראך בלעטער אויפן ניו יארק סיטי וועבזייטל:
* [http://www.nyc.gov/html/oem/downloads/pdf/pan_flu_yiddish.pdf אינפארמאציע וועגן פלו מגיפה] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100528050236/http://nyc.gov/html/oem/downloads/pdf/pan_flu_yiddish.pdf |date=2010-05-28 }}
* [http://www.nyc.gov/html/doh/downloads/pdf/imm/mumps_faq-yi.pdf אינפארמאציע וועגן מאמפס] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111217100914/http://www.nyc.gov/html/doh/downloads/pdf/imm/mumps_faq-yi.pdf |date=2011-12-17 }}
* [http://www.nyc.gov/.../08_smoke_and_carbon_monoxide_alarms_yiddish.pdf רויך אלארעמס]

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}

{{גרעסטע שטעט אין דער וועלט}}
{{געא-שטומף}}

[[קאַטעגאָריע:ניו יארק סיטי|*]]</text>
      <sha1>gmdke9nn9d9argoord6p26fr5wwzz4x</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>ליז טראס</title>
    <ns>0</ns>
    <id>53662</id>
    <revision>
      <id>597529</id>
      <parentid>591722</parentid>
      <timestamp>2025-06-15T13:37:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KiranBOT</username>
        <id>56956</id>
      </contributor>
      <comment>removed AMP tracking from URLs ([[:m:User:KiranBOT/AMP|details]]) ([[User talk:Usernamekiran|report error]]) v2.2.7r lm_rs</comment>
      <origin>597529</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11277" sha1="gwwfkf04mbu2r5773ozh70z3tpu733q" xml:space="preserve">{{אישיות}}{{יתום}}
{{אנפירער
| בילד = -
| תפקיד1 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד= [[פרעמיער מיניסטער פונעם פאראייניגטן קעניגרייך]]
|למניין= 56
|התחלת כהונה=[[ 6 סעפטעמבער]] [[2022]]
|סיום כהונה= [[24 אקטאבער]] [[2022]]
|מאנארך=[[עליזאבעט די צווייטע]]
|הקודם בתפקיד=[[באריס זשאנסאן]]
|הבא בתפקיד=[[רישי סונאק]]
}}
| תפקיד2 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד=[[אויסערן מיניסטער]]
|התחלת כהונה=[[15 סעפטעמבער]] [[2021]]
|סיום כהונה=[[6 סעפטעמבער]] [[2022]]
|מאנארך=[[עליזאבעט די צווייטע]]
|הקודם בתפקיד=[[דאמיניק ראאב]]
|הבא בתפקיד=[[דזשיימס קלעווערלי]]
|שם בעל תפקיד מעל=[[באריס זשאנסאן]]
|שם תפקיד מעל=[[פרעמיער מיניסטער פונעם פאראייניגטן קעניגרייך|פרעמיער מיניסטער]]
}}
| תפקיד10 = {{תפקיד מנהיג
|שם התפקיד = [[קאמאנס דעפוטאט]] פאר דרום-מערב נארפֿאלק
}}
}}


'''מערי עליזאַבעט ״ליז״ טראַס''' (געבוירן 26סטן יולי 1975),&lt;ref&gt;{{Cite news|url=https://www.independent.co.uk/news/people/liz-truss-conqueror-of-the-turnip-taliban-9616086.html|title=Liz Truss: Conqueror of the Turnip Taliban|last=McSmith|first=Andy|date=18 July 2014|work=[[The Independent]]}}&lt;/ref&gt;  איז א בריטישע פאליטיקערין וואס האט געדינט ווי דער 56סטער [[פרעמיער מיניסטער פונעם פאראייניגטן קעניגרייך|פרעמיער מיניסטארקע]] פונעם [[פאראייניגטע קעניגרייך]] און פֿירערין פון דער קאנסערוואטיוון פארטיי פונעם 5טן סעפטעמער 2022 ביזן 24סטן אקטאבער 2022. זי איז געוויילט געווארן צום אמט נאך ווען [[באריס זשאנסאן]] האט זיך אפגעזאגט פונעם אמט.

נאך 50 טעג אלס פרעמיער מיניסטער האט רישי סונאק איבערגענומען דעם אמט; זי האט געדינט דעם קלענסטן קאדענץ פון א פרעמיער מיניסטער אין דער בריטישער היסטאריע.

זי זיצט אין פארלאמענט אלס דעפוטאט (MP) פֿאר דרום-מערב נארפֿאלק זייט 2010.

זי איז פֿריער געווען הויפט-סעקרעטאר פֿארן קאנצעלעריי פֿון 2017 צו 2019&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Fuller|first=Calum|url=https://www.accountancydaily.co/liz-truss-handed-treasury-role-gauke-joins-dwp|title=Liz Truss handed Treasury role as Gauke joins DWP|work=Accountancy Daily|date=12 יוני 2017}}&lt;/ref&gt; און שטאַטס סעקרעטאר פֿאר אויסערן, קאמאנוועלט און אַנטוויקלונג ענינים (אויסערן מיניסטער) פון סעפטעמבער 2021 אין [[באריס זשאנסאן|באריס זשאנסאנ׳ס]] קאבינעט.&lt;ref name=&quot;edp2019&quot;&gt;{{צייגט וועב|url=https://www.edp24.co.uk/news/politics/south-west-norfolk-mp-liz-truss-made-international-trade-secretary-1-6179192|title=Norfolk MP Liz Truss made international trade secretary}}&lt;/ref&gt;

== יוגנט ==
מערי עליזאַבעט טראַס איז געבוירן אום 26סטן יולי 1975 אין [[אקספארד|אָקספֿאָרד]], [[ענגלאַנד]], צו דזשאן קענעט און פריסילא מערי טראס ( ''געבוירן'' גראַסבי).&lt;ref name=&quot;Turnip&quot;&gt;{{Cite news|last=McSmith|first=Andy|date=18 יולי 2014|title=Liz Truss: Conqueror of the Turnip Taliban|url=https://www.independent.co.uk/news/people/liz-truss-conqueror-of-the-turnip-taliban-9616086.html|work=The Independent}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{צייגט וועב|url=https://www.freebmd.org.uk/cgi/information.pl?cite=sXBzs1fkE9MdF5Xzv11Dag&amp;scan=1|title=BMD|work=FreeBMD}}&lt;/ref&gt; פֿון אַ פֿרי עלטער, איז זי געווען באקאנט מיט איר מיטלען נאָמען.&lt;ref&gt;{{Cite news|title=Loves cheese, hates her first name: 10 things you may not know about Liz Truss|url=https://www.theguardian.com/politics/2022/jul/29/liz-truss-cheese-karaoke-10-things-you-may-not-know|work=The Guardian|last=Belam|first=Martin|date=29 יולי 2022}}&lt;/ref&gt; איר פֿאטער האט געארבעט ביים אוניווערסיטעט פון לידז, בשעת איר מוטער איז געווען אַ ניאַניע און א לערערקע.&lt;ref name=&quot;father&quot;&gt;{{Cite news|url=https://www.indy100.com/politics/liz-truss-dad-tory-leader|title=Liz Truss's Dad is said to be 'distraught' by his daughter's own policies|work=[[Indy100]]|date=1 אויגוסט 2022}}&lt;/ref&gt; &lt;ref name=&quot;Times profile&quot;&gt;{{Cite news|title=Profile: Elizabeth Truss|url=http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/Test/politics/article189702.ece|work=[[The Sunday Times]]|date=8 נאוועמבער 2009|accessdate=2022-09-07|archivedate=2015-06-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150601071911/http://www.thesundaytimes.co.uk/sto/Test/politics/article189702.ece}}&lt;/ref&gt;

די משפחה האט זיך אריבערגעצויגן קיין פייזלי, [[רענפֿרושיר]] אין [[סקאטלאנד|סקאָטלאַנד]] ווען זי איז געווען פֿיר יאר אַלט, און האט געוואוינט דאָרט פון 1979 ביז 1985.&lt;ref&gt;{{צייגט וועב|url=https://www.holyrood.com/comment/view,comment-would-prime-minister-truss-write-policies-that-benefit-her-old-home-town-paisley-perhaps|title=Liz Truss went to school in Paisley. Would that make her a better PM for Scotland?|date=19 יולי 2022}}&lt;/ref&gt; זי האָט געלערנט אינעם [[אוניווערסיטעט פון אקספארד|אוניווערסיטעט פון אָקספֿאָרד]] .

== פּאַרלאַמענטאַרע קאַריערע ==
טראַס איז געוויילט געווארן אין פּאַרלאַמענט ביי די 2010 אַלגעמיינע וואַלן פֿאָרצושטעלן דרום מערב נאָרפֿאָלק .

אום 4טן סעפטעמבער 2012, איז טראַס געווארן באַשטימט  פאַרלאַמענטאַרער אונטער-סעקרעטאַר פון שטאַט ביים דעפאַרטמענט פֿאַר בילדונג.&lt;ref&gt;{{צייגט וועב|title=Parliamentary Under Secretary of State for Education and Childcare: Elizabeth Truss MP|url=https://www.gov.uk/government/people/elizabeth-truss}}&lt;/ref&gt; אין דער דאַזיגער ראָלע, האט זי אַנטוויקלט עטלעכע פּאָליטיק געביטן וואָס זי האט נאָכגעפֿאלגט אַלס באַקבענטשער.

אין יולי 2016, האט מען באַשטימט טראַַס  שטאַט־סעקרעטאַר פֿאַר יוסטיץ און לארד קאַנצלער אינעם ערשטן מיניסטעריום פון [[טערעזא מיי|טערעזאַ מיי]]. טראַס איז געווארן די ערשטע פֿרוי צו האַלטן סיי פֿון די שטעלעס און דער ערשטער ווייַבלעכער לארד קאַנצלער אין דער טויזנט-יעריגער געשיכטע פון דעם אַמט.&lt;ref&gt;{{Cite news|last=Bowcott|first=Owen|date=21 July 2016|title=Liz Truss sworn in as first ever female lord chancellor|url=https://www.theguardian.com/politics/2016/jul/21/liz-truss-first-ever-female-lord-chancellor-justice-secretary|work=The Guardian}}&lt;/ref&gt; &lt;ref&gt;{{Cite news|last=Riley-Smith|first=Ben|date=1 אקטאבער 2016|title=Legal firms pursuing troops is outrageous, says Liz Truss|url=https://www.telegraph.co.uk/news/2016/10/01/legal-firms-pursuing-troops-is-outrageous-says-liz-truss/|work=The Telegraph}}&lt;/ref&gt;

נאָך ווען [[באריס זשאנסאן|באָריס זשאנסאן]] איז געווארן פרעמיער מיניסטער, האט מען געזען טראַס ווי אַ קאַנדידאַט פֿאַר אַ וויכטיקער קאַבינעט ראָלע צוליב איר שטיץ פון זשאנסאן ביי די 2019 פֿירערשאַפט וואַלן.&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite news|last=Bush|first=Stephen|date=21-27 February 2020|title=Boris Johnson may end up defined by his Henry VIII-style search for the perfect chancellor|url=https://www.newstatesman.com/politics/uk-politics/2020/02/boris-johnson-may-end-defined-his-henry-viii-style-search-perfect-chancellor|work=New Statesman}}&lt;/ref&gt; זי איז געווארן זשאנסאן'ס שטאַט־סעקרעטאר פֿאר אינטערנאציאנאלן האַנדל און פרעזידענט פון דער בארד פון האנדל.&lt;ref name=&quot;edp2019&quot;&gt;{{צייגט וועב|url=https://www.edp24.co.uk/news/politics/south-west-norfolk-mp-liz-truss-made-international-trade-secretary-1-6179192|title=Norfolk MP Liz Truss made international trade secretary}}&lt;cite class=&quot;citation web cs1&quot; data-ve-ignore=&quot;true&quot;&gt;[https://www.edp24.co.uk/news/politics/south-west-norfolk-mp-liz-truss-made-international-trade-secretary-1-6179192 &quot;Norfolk MP Liz Truss made international trade secretary&quot;] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20190724215348/https://www.edp24.co.uk/news/politics/south-west-norfolk-mp-liz-truss-made-international-trade-secretary-1-6179192 |date=2019-07-24 }}.&lt;/cite&gt;&lt;/ref&gt; 

=== 2022 קאָנסערוואַטיוון פארטיי פֿירערשאַפֿט וואַלן ===

== פרעמיער מיניסטער פונעפ פֿאראייניגטן קעניגרייך ==
אום 6טן סעפטעמבער 2022, איין טאָג נאָך זי איז געווארן פירער פון דער קאָנסערוואַטיוון פארטיי,  איז טראס געווארן באשטימט [[פרעמיער מיניסטער פונעם פאראייניגטן קעניגרייך|פּרעמיער מיניסטער]] דורך [[עליזאבעט די צווייטע|קעניגין עליזאַבעט די צווייטע]].&lt;ref&gt;{{צייגט וועב|url=https://www.independent.co.uk/news/uk/liz-truss-margaret-thatcher-iron-lady-boris-johnson-balmoral-b2160164.html|title=Liz Truss to become UK's third female prime minister|work=The Independent|first=Sophie|last=Wingate|date=5 סעפטעמבער 2022|accessdate=5 סעפטעמבער 2022}}&lt;/ref&gt;

== פערזענלעך לעבן ==
אין 2000 האט טראַס געהייראט אדיטאר היו אָ'לירי.&lt;ref&gt;{{צייגט וועב|title=Hugh O’Leary: Who is Liz Truss’s husband and the country’s next first man?|url=https://www.msn.com/en-gb/news/newslondon/hugh-o-e2-80-99leary-who-is-liz-truss-e2-80-99s-husband-and-the-country-e2-80-99s-next-first-man/ar-AA11uymp|language=en-GB}}&lt;/ref&gt; זיי האָבן צוויי קינדער.

== רעפערענצן ==
{{רעפליסטע}}{{פרעמיער מיניסטארן פונעם פאראייניקטן קעניגרייך}}
[[קאַטעגאָריע:לעבעדיגע מענטשן]]
[[קאַטעגאָריע:פרעמיער מיניסטארן פון בריטאניע]]
[[קאַטעגאָריע:קאנסערוואטיווע פארטיי]]
{{DEFAULTSORT:טראס, ליז}}</text>
      <sha1>gwwfkf04mbu2r5773ozh70z3tpu733q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>כאמאס טעראר אטאקע אויף ישראל 2023</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54190</id>
    <revision>
      <id>597538</id>
      <parentid>597406</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T09:18:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>ח</comment>
      <origin>597538</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1518" sha1="t6k6hsdm433ivbwofqfxiizv7c0eua4" xml:space="preserve">

די '''כאמאס טעראר אטאקע אויף ישראל 2023''', באקאנט אויך אלס '''דער זיבעטער אין אקטאבער''', וואָס האָט אָנגעהויבן שבת אין דער פֿרי דעם [[7טן אקטאבער|7טן אָקטאָבער]] [[2023]], [[שמחת תורה]] [[ה'תשפ&quot;ד]] איז געווען אַ בלוטיקע אַטאַקע געפֿירט דורך די [[פאלעסטינע|פּאַלעסטינער]] [[טעראריזם|טעראָריסטישע]] אָרגאַניזאַציע [[כאמאס]] און זייערע פּאַרטנערס פֿון דער [[עזה שטרייף]] אויף [[ישראל]]. דער פארפאל, וואָס איז אָנגעקומען אויף אַ שבת און [[יום טוב]] טאָג, איז געווען פּלאַנירט אַלס אַ גרויסע טבח פֿון ישראלישע בירגער. די אַטאַקע האָט געבראַכט די טויט פֿון איבער 1,200 בירגער און זיכערהייט קרעפטן, מער ווי 5,400 פֿאַרוואונדעטע, און געפירט צו דער ענטפֿירונג פֿון אַרום 250 צו עזה. די טעראָר אַטאַקע איז געווען די גרעסטע טבח פֿון יידן זינט [[חורבן אייראפע]].

גלייך נאך די אטאקע איז [[צבא הגנה לישראל]] ארויס אף א קריג אנטקעגן כאמאס.


[[קאַטעגאָריע:כאמאס טעראר אטאקע אויף ישראל 2023]]</text>
      <sha1>t6k6hsdm433ivbwofqfxiizv7c0eua4</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>באַניצער:אידישקייט</title>
    <ns>2</ns>
    <id>54641</id>
    <revision>
      <id>597530</id>
      <timestamp>2025-06-16T07:42:39Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>געשאַפֿן בלאַט מיט 'מיט דעם [[אייבערשטער]]&lt;nowiki/&gt;נ'ס הילף.  === מיין ציל איז צו פארשפרייטען מער [[אידישקייט]] און [[חסידישקייט]] - לויט ווי אונזער נשיא [[לובאוויטשער רבי|דער ליובאוויטשער רבי]] האט אונז געלערנט - אפ'ן [[אינטערנעט]], אין די הייליגע שפראך [[אידיש]]. === מיט האפענוג, אז גאר אין...'</comment>
      <origin>597530</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="671" sha1="k4hwo8hldloqbkgx2f5swvq1dbdzvnd" xml:space="preserve">מיט דעם [[אייבערשטער]]&lt;nowiki/&gt;נ'ס הילף.

=== מיין ציל איז צו פארשפרייטען מער [[אידישקייט]] און [[חסידישקייט]] - לויט ווי אונזער נשיא [[לובאוויטשער רבי|דער ליובאוויטשער רבי]] האט אונז געלערנט - אפ'ן [[אינטערנעט]], אין די הייליגע שפראך [[אידיש]]. ===
מיט האפענוג, אז גאר אין גיכען זאלן מיר זוכה זיין, צו זעהן [[משיח|משיח צדקנו]], און ער וועט אונז ארויסנעמען פון די ביטערע [[גלות]] - [[אמן ואמן|אמן]]!</text>
      <sha1>k4hwo8hldloqbkgx2f5swvq1dbdzvnd</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597539</id>
      <parentid>597530</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T09:23:24Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597539</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="851" sha1="qqt3oldvvoa6miwpmycf6tzipljee3s" xml:space="preserve">[[טעקע:5744-08-18 (032)b.jpg|קליין|241x241פיקס|א בילד פונעם רבי'ן בא א קינדער פאראד אף [[ל&quot;ג בעומר]] [[ה'תשמ&quot;ד|תשד&quot;מ]]]]
מיט דעם [[אייבערשטער]]&lt;nowiki/&gt;נ'ס הילף.

=== מיין ציל איז צו פארשפרייטען מער [[אידישקייט]] און [[חסידישקייט]] - לויט ווי אונזער נשיא [[לובאוויטשער רבי|דער ליובאוויטשער רבי]] האט אונז געלערנט - אפ'ן [[אינטערנעט]], אין די הייליגע שפראך [[אידיש]]. ===
מיט האפענוג, אז גאר אין גיכען זאלן מיר זוכה זיין, צו זעהן [[משיח|משיח צדקנו]], און ער וועט אונז ארויסנעמען פון די ביטערע [[גלות]] - [[אמן ואמן|אמן]]!</text>
      <sha1>qqt3oldvvoa6miwpmycf6tzipljee3s</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597543</id>
      <parentid>597539</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T09:34:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <origin>597543</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="852" sha1="rivxuzlud19rme6dh8bim7e3ipommc1" xml:space="preserve">[[טעקע:5744-08-18 (032)b.jpg|קליין|241x241פיקס|א בילד פונעם רבי'ן בא א קינדער פאראד, אף [[ל&quot;ג בעומר]] [[ה'תשמ&quot;ד|תשד&quot;מ]]]]
מיט דעם [[אייבערשטער]]&lt;nowiki/&gt;נ'ס הילף.

=== מיין ציל איז צו פארשפרייטען מער [[אידישקייט]] און [[חסידישקייט]] - לויט ווי אונזער נשיא [[לובאוויטשער רבי|דער ליובאוויטשער רבי]] האט אונז געלערנט - אפ'ן [[אינטערנעט]], אין די הייליגע שפראך [[אידיש]]. ===
מיט האפענוג, אז גאר אין גיכען זאלן מיר זוכה זיין, צו זעהן [[משיח|משיח צדקנו]], און ער וועט אונז ארויסנעמען פון די ביטערע [[גלות]] - [[אמן ואמן|אמן]]!</text>
      <sha1>rivxuzlud19rme6dh8bim7e3ipommc1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>דעם טעגליכען רמב&quot;ם</title>
    <ns>0</ns>
    <id>54642</id>
    <revision>
      <id>597537</id>
      <timestamp>2025-06-16T09:11:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>רמב&quot;ם</comment>
      <origin>597537</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3430" sha1="pxzbigqp2ee4uljiysap74hnrjdl5bx" xml:space="preserve">'''דעם טעגליכען רמב&quot;ם''' (אין [[לשון קודש|לשון הקודש]] &quot;'''הרמב&quot;ם היומי'''&quot;), איז א תקנה וואס דער [[לובאוויטשער רבי]] האט געמאכט, צו לערנען דעם [[משנה תורה]] פונעם [[רמב&quot;ם]] יעדן טאג, לויט די דריי וועגן וואס ער האט געזאגט.

== היסטאריע ==
[[טעקע:סיום הרמבם תשע.JPEG|קליין|322x322פיקס|א סיום אפ'ן רמב&quot;ם אין [[ירושלים]]]]
ביים פארבריינגען פֿון אחרון של [[פסח]] [[תשמ&quot;ד|תשד&quot;מ]] איז דער רבי ארויס געגיינגען מיט א נייע תקנה, אז יעדער [[איד]] זאל לערנען רמב&quot;ם יעדער טאג.

דער רבי האט ערקלערט אז רמב&quot;ם איז די איינציגע ספר וואס האט די אלע [[הלכות]] פון אלע [[תרי&quot;ג מצוות|תרי&quot;ג מצות]], אזוי אז יעדער וואס וועט א טייל נעמען אין די תקנה, וועט טאן די  מצוה פון וויסען די גאנצע תורה, אזוי ווי דער רמב&quot;ם שרייבט אליין אין זיין פארווארט, אז נאכדעם וואס מען לערנט [[תנ&quot;ך]], איז זיין ספר די איינציקסטע ספר וואס מ'דארף, און אזוי ווייסט מען די גאנצע תורה.

אויף האט דער רבי געזאגט, אז דורך דעם וואס אידען ארום די וועלט לערנען די זעלבע זאך יעדער טאג, וועט דאס בריינגען [[אחדות]] צווישען אידען, וואס וועט בריינגען די [[משיח|גאולה]].

דער רבי האט געמאכט דריי וועגן ויי צו לערנען:

* '''דרײַ קאַפּיטלעך אַ טאָג''': ענדיקט דעם גאַנצן רמב&quot;ם בערך עלף חדשים (339 טעג).
* '''איין קאַפּיטל אַ טאָג''': ענדיקט דעם גאַנצן משנה תורה אין בערך צוויי יאָר און צען חדשים (1017 טעג).
* '''לימוד ספר המצוות פֿון רמב&quot;ם''': דאָס איז בעיקר פֿאַר פֿרויען און קינדער, און ווערט געענדיקט צוזאַמען מיטן דרײַ-קאַפּיטלדיקן לימוד.

לויט דער רבי'ס ווערטער, דאַרף מען זיך באַמיען צו לערנען די טאָג-טעגלעכע שיעורים בײַ טאָג. אויב מען האָט נישט געכאַפּט, קען מען עס נאָכקומען בײַ נאַכט ביז [[חצות]], אָדער אפילו ביז [[עלות השחר]].

דער רבי האט אויך געזאגט אז רמב&quot;ם איז א סגולה פאר מופסים, אזוי ווי דער [[ראשי תיבות]] פון רמב&quot;ם איז &quot;רבות מופתי בארץ מצרים&quot;.

די תקנה איז פארשפרייט געווארן איבערן וועלט, און היינט צו טאג'ס לערנען צענדליקער טויזענטער אידען רמב&quot;ם טאג טעגליך.

יעדער יאר, ווען מען ענדיקט דעם רמב&quot;ם, מאכן דעם &quot;ועד סיום הרמב&quot;ם העולמי&quot; א ריזקע סעלבריישען אין איינע פון די זאל'ן אין ניו יארק. אויך ארום די וועלט ווערט געמאכט גרויסע סיומים.</text>
      <sha1>pxzbigqp2ee4uljiysap74hnrjdl5bx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>מוסטער:היום יום</title>
    <ns>10</ns>
    <id>54643</id>
    <revision>
      <id>597540</id>
      <timestamp>2025-06-16T09:28:37Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>געשאַפֿן בלאַט מיט 'היום יום כ' סיון  מפתגמי אאזמו&quot;R: דער שכל און מדות געבוי פון א חסיד, איז לפי ערך זיין ערשטע יחידות בא זיין רבי'ן. די ערשטע יחידות איז לפי ערך מהות עצמו פון א חסיד, לפי אופן מהות עצמו אזא סדר עבודה גיט איהם דער רבי.'</comment>
      <origin>597540</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="374" sha1="98186v7d4wgbx860g0ogjffax11vbqj" xml:space="preserve">היום יום
כ' סיון

מפתגמי אאזמו&quot;R: דער שכל און מדות געבוי פון א חסיד, איז לפי ערך זיין ערשטע יחידות בא זיין רבי'ן. די ערשטע יחידות איז לפי ערך מהות עצמו פון א חסיד, לפי אופן מהות עצמו אזא סדר עבודה גיט איהם דער רבי.</text>
      <sha1>98186v7d4wgbx860g0ogjffax11vbqj</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>597541</id>
      <parentid>597540</parentid>
      <timestamp>2025-06-16T09:28:57Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>אויסגעליידיקט דעם בלאט</comment>
      <origin>597541</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="0" sha1="phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1" />
      <sha1>phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>מוסטער רעדן:היום יום</title>
    <ns>11</ns>
    <id>54644</id>
    <revision>
      <id>597542</id>
      <timestamp>2025-06-16T09:29:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>אידישקייט</username>
        <id>56969</id>
      </contributor>
      <comment>/* א */נײַע אָפּטײלונג</comment>
      <origin>597542</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="170" sha1="r9t600vrnwtuhxe9er7pqhqalevjf2l" xml:space="preserve">== א טעות ==

צ [[באַניצער:אידישקייט|אידישקייט]] ([[באַניצער רעדן:אידישקייט|רעדן]]) 09:29, 16 יוני 2025 (UTC)</text>
      <sha1>r9t600vrnwtuhxe9er7pqhqalevjf2l</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>באַניצער רעדן:KiranBOT</title>
    <ns>3</ns>
    <id>54645</id>
    <revision>
      <id>597545</id>
      <timestamp>2025-06-16T10:28:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KiranBOT</username>
        <id>56956</id>
      </contributor>
      <comment>soft redirect to [[:en:user talk:sernamekiran]]</comment>
      <origin>597545</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" sha1="qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd" xml:space="preserve">{{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}}</text>
      <sha1>qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>באַניצער רעדן:Usernamekiran</title>
    <ns>3</ns>
    <id>54646</id>
    <revision>
      <id>597546</id>
      <timestamp>2025-06-16T10:28:55Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>KiranBOT</username>
        <id>56956</id>
      </contributor>
      <comment>soft redirect to [[:en:user talk:sernamekiran]]</comment>
      <origin>597546</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="44" sha1="qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd" xml:space="preserve">{{soft redirect|en:User talk:Usernamekiran}}</text>
      <sha1>qr0mf2vw16c27hfhur0f0o18ckxriwd</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>